From 2c7e920c050b860443f01abbe841ac0777a9b10f Mon Sep 17 00:00:00 2001
From: Bartłomiej Nitoń <bartek.niton@gmail.com>
Date: Tue, 4 May 2021 09:35:24 +0200
Subject: [PATCH] Update 2019-2023 period.

---
 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/header.xml             |   55 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/text_structure.xml     |  326 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/header.xml             |   34 ++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/text_structure.xml     |   20 ++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/header.xml             |   97 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/text_structure.xml     |  453 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/header.xml             |   55 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/text_structure.xml     |  132 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/header.xml             |   67 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/text_structure.xml     |  362 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/header.xml             |   55 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/text_structure.xml     |  172 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/header.xml             |   80 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/text_structure.xml     |  216 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/header.xml             |   67 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/text_structure.xml     |  200 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/header.xml             |  104 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/text_structure.xml     |  538 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/header.xml             |  104 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/text_structure.xml     |  359 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/header.xml             |  104 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/text_structure.xml     |  469 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/header.xml           |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/text_structure.xml   |  337 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/header.xml           |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/text_structure.xml   |  254 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/header.xml           |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/text_structure.xml   |  385 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/header.xml             |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/text_structure.xml     |  707 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/header.xml             |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/text_structure.xml     |  765 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/header.xml             |   70 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/text_structure.xml     |  242 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/header.xml             |   67 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/text_structure.xml     |  536 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/header.xml             |  117 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/text_structure.xml     |  670 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/header.xml             |   73 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/text_structure.xml     |  545 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/header.xml             |   55 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/text_structure.xml     |  246 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/header.xml             |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/text_structure.xml     |  175 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/header.xml             |  104 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/text_structure.xml     | 2855 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/header.xml             |   94 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/text_structure.xml     |  564 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/header.xml             |   58 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/text_structure.xml     |  176 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/header.xml             |   37 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/text_structure.xml     |   50 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/header.xml             |   37 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/text_structure.xml     |   59 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/header.xml           |   43 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/text_structure.xml   |  126 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/header.xml             |   55 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/text_structure.xml     |  201 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/header.xml             |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/text_structure.xml     |  202 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/header.xml             |   46 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/text_structure.xml     |  154 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/header.xml             |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/text_structure.xml     |  128 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/header.xml             |   58 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/text_structure.xml     |  140 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/header.xml             |   43 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/text_structure.xml     |   82 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/header.xml             |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/text_structure.xml     |  193 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/header.xml             |  103 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/text_structure.xml     | 1784 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/header.xml             |   85 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/text_structure.xml     | 1080 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/header.xml             |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/text_structure.xml     |  123 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/header.xml             |   34 ++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/text_structure.xml     |   18 ++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/header.xml             |   70 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/text_structure.xml     |  374 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/header.xml             |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/text_structure.xml     |   75 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/header.xml             |   70 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/text_structure.xml     |  209 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/header.xml             |   58 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/text_structure.xml     |  108 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/header.xml           |   46 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/text_structure.xml   |   66 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/header.xml           |   40 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/text_structure.xml   |   34 ++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/header.xml             |   40 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/text_structure.xml     |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/header.xml             |   40 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/text_structure.xml     |   47 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/header.xml             |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/text_structure.xml     |   88 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/header.xml             |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/text_structure.xml     |  298 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/header.xml             |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/text_structure.xml     |  308 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/header.xml             |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/text_structure.xml     |  157 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/header.xml             |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/text_structure.xml     |  190 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/header.xml             |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/text_structure.xml     |  119 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/header.xml             |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/text_structure.xml     |  149 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/header.xml             |   56 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/text_structure.xml     |  251 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/header.xml             |   43 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/text_structure.xml     |  132 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/header.xml             |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/text_structure.xml     |  271 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/header.xml             |   92 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/text_structure.xml     |  316 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/header.xml             |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/text_structure.xml     |  173 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/header.xml             |  112 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/text_structure.xml     | 1430 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/header.xml             |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/text_structure.xml     |  211 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/header.xml             |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/text_structure.xml     |  308 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/header.xml             |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/text_structure.xml     |  243 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/header.xml             |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/text_structure.xml     |  146 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/header.xml             |   40 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/text_structure.xml     |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/header.xml             |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/text_structure.xml     |  144 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/header.xml             |   43 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/text_structure.xml     |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/header.xml             |   58 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/text_structure.xml     |  325 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/header.xml             |   88 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/text_structure.xml     |  349 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/header.xml             |   43 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/text_structure.xml     |   39 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/header.xml             |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/text_structure.xml     |  115 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/header.xml             |   97 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/text_structure.xml     |  715 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/header.xml             |   97 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/text_structure.xml     |  916 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/header.xml           |   97 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/text_structure.xml   |  625 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/header.xml             |   37 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/text_structure.xml     |   67 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/header.xml             |   55 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/text_structure.xml     |  112 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/header.xml             |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/text_structure.xml     | 1415 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/header.xml             |   91 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/text_structure.xml     |  883 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/header.xml             |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/text_structure.xml     |  379 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/header.xml             |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/text_structure.xml     |  105 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/header.xml             |   58 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/text_structure.xml     |  242 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/header.xml             |   46 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/text_structure.xml     |  112 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/header.xml             |   55 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/text_structure.xml     |  118 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/header.xml             |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/text_structure.xml     |  158 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/header.xml             |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/text_structure.xml     |   81 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/header.xml             |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/text_structure.xml     |  138 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/header.xml             |   40 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/text_structure.xml     |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/header.xml             |   64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/text_structure.xml     |  227 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/header.xml           |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/text_structure.xml   |  165 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/header.xml           |   76 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/text_structure.xml   |  327 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/header.xml           |   88 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/text_structure.xml   |  376 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/header.xml             |   70 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/text_structure.xml     |  263 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/header.xml             |   43 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/text_structure.xml     |  100 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/header.xml             |   49 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/text_structure.xml     |  103 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/header.xml             |   85 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/text_structure.xml     |  361 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/header.xml             |   52 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/text_structure.xml     |  207 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/header.xml             |   85 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/text_structure.xml     |  276 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/header.xml             |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/text_structure.xml     | 1523 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/header.xml           |   40 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/text_structure.xml   |   91 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/header.xml           |   37 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/text_structure.xml   |   53 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/header.xml           |   61 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/text_structure.xml   |  154 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/header.xml         |  217 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/text_structure.xml | 2318 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/header.xml         |  181 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/text_structure.xml | 1625 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/header.xml         |  172 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/text_structure.xml | 1641 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 208 files changed, 45774 insertions(+), 0 deletions(-)
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/text_structure.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/header.xml
 create mode 100644 2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/text_structure.xml

diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..01e0095
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/header.xml
@@ -0,0 +1,55 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-aswxx-00039-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych /nr 39/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych /nr 39/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ASW">39</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-23</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegoMSWiAMariuszCichomski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Porządku Publicznego MSWiA Mariusz Cichomski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji                                     Błażej Poboży</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MSWiA Błażej Poboży</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArturLacki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Artur Łącki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanSzopinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Szopiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaMariaPiekarska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Maria Piekarska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski" role="speaker">
+        <persName>Prezes Stowarzyszenia „Zakątek Weteranów” Grzegorz Chmielewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Wiesław Szczepański</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ASW" role="committee">
+        <orgName>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..5703764
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00039-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,326 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Otwiera posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Chciałem poinformować, że dzisiejsze posiedzenie Komisji zostało zwołane na wniosek pani marszałek Elżbiety Witek. Posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Rozumiem, że wszystkie osoby, które są obecne zdalnie otrzymały również informację, w jaki sposób można zabrać głos zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Chciałbym państwa poprosić w tej chwili o sprawdzenie kworum, a więc osoby, które są w sali, o uruchomienie czytnika za pomocą legitymacji poselskiej, a osoby będące poza salą, o uruchomienie tabletów, tak abyśmy mogli stwierdzić, czy Komisja posiada          kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Chwilę zaczekamy. Widzę, że pan poseł Łącki chyba szuka przyrządów, aby móc je uruchomić. Bardzo państwa proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku na czytnikach albo na tabletach: za, przeciw albo wstrzymuję się, tak abyśmy mogli stwierdzić, czy mamy kworum jako Komisja i czy możemy dzisiaj obradować.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Informuję, że zagłosowało 32 posłów. W związku z tym stwierdzam, że mamy kworum i możemy rozpoczynać posiedzenie Komisji. Uprzejmie informuję, że tematem posiedzenia jest informacja ministra spraw wewnętrznych i administracji na temat sytuacji zwierząt pracujących w służbach mundurowych podległych MSWiA, ze szczególnym uwzględnieniem ich sytuacji po zakończeniu służby.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy do porządku obrad są uwagi? Nie widzę, w takim razie przystąpiłbym do przywitania zaproszonych gości. Witam pana Błażeja Pobożego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Witamy, panie ministrze. Witam pana Mariusza Cichomskiego, dyrektora Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, witam panią Izabelę Dobrowolską, eksperta w Wydziale Prewencji Biura Prewencji Komendy Głównej Policji, witam pana płk Krzysztofa Króla, zastępcę komendanta Służby Ochrony Państwa, pana insp. Roberta Kumora, dyrektora Biura Prewencji w Komendzie Głównej Policji, witam pana bryg. Michała Langnera, zastępcę dyrektora Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności, witam dyrektora Biura Kadr i Szkolenia Komendy Głównej SG pana Jacka Lipskiego – jest z nami? Zdalnie, tak? Witam pana Andrzeja Miturę, głównego specjalistę w Departamencie Komunikacji Społecznej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, pana Dariusza Nowaka, dyrektora Departamentu Ochrony Ludności i Zarządzania Kryzysowego w MSWiA oraz pana Janusza Sękowskiego, doradcę technicznego w Departamencie Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego NIK. Jest z nami zdalnie także pan Grzegorz Chmielewski, prezes Fundacji „Zakątek Weteranów”, w którym znajdują się m.in. zwierzęta, które skończyły służbę.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przywitałem wszystkich gości i bardzo bym prosił, aby na początku wprowadzenia dokonał pan minister Błażej Poboży, potem – rozumiem – będą pytania… Witamy panią poseł. Dobrze, że pani jest, bo to przecież jest pani punkt.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Dlatego jestem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Potem poproszę panie i panów parlamentarzystów o zabranie głosu. Myślę także, że udzielilibyśmy głosu panu Grzegorzowi Chmielewskiemu, który na co dzień zajmuje się tymi zwierzętami, które ukończyły służbę. Oddaję panu głos, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, wszyscy zaproszeni goście, którym bliski jest los zwierząt, bardzo dziękuję za zaproszenie na dzisiejszą Komisję i możliwość zaprezentowania aktualnej sytuacji zwierząt pracujących w służbach mundurowych podległych MSWiA, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji po zakończeniu służby. Jestem, muszę powiedzieć to od razu na wstępie, bardzo szczęśliwy, bowiem zapowiedzieliśmy już w przestrzeni publicznej istotne zmiany w tym zakresie. W związku z tym, nawet jeżeli dziś kilka informacji, w tym prezentowanym za chwilę stanowisku, uznają państwo za obszary, które wymagałyby jakichś istotnych modyfikacji, to myślę, że możemy wszyscy od razu ucieszyć się z tego, że wiele z nich, w mojej ocenie wszystkie obszary deficytowe będą niebawem uregulowane na nowo, wreszcie tak, jak być powinno. Szanowni państwo, otrzymaliście od nas szczegółową informację, wielostronicową, z różnymi tabelami. Pozwólcie zatem, że moje wystąpienie będzie miało charakter syntetyczny, przyczynkowy, mam nadzieję otwierający do jakiejś większej dyskusji, a oczywiście ja, jak i towarzyszące mi osoby, zarówno z Departamentu Porządku Publicznego naszego ministerstwa, jak i formacji podległych MSWiA, służymy później ewentualnymi wyjaśnieniami czy gotowością uszczegółowienia odpowiednich punktów.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Szanowni państwo, pozwólcie, ponieważ ja mam taką naturę akademicką, więc mógłbym popadać co chwila w jakąś dygresję, w związku z tym przygotowałem sobie mniej więcej zwarty dokument i będę się starał go trzymać możliwie najwierniej, aby nasze spotkanie jakoś istotnie się nie przedłużyło. Pozwolę sobie może nie tyle go odczytać, ale będę traktować ten przygotowany tekst jako swoją podstawę.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Szanowni państwo, zadaniem zwierząt znajdujących się w służbach jest wspomaganie funkcjonariuszy w realizacji ustawowych zadań. Mimo znacznego postępu oraz rozwoju nowych technologii zwierzęta używane są nadal w służbach, odgrywają bardzo istotną rolę, stanowią realne wsparcie dla funkcjonariuszy, a w wielu przypadkach wręcz są niezastąpione. Przykładowo, wspomagają realizację zadań związanych z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego w ramach akcji poszukiwawczych, działania wykrywcze związane z poszukiwaniem sprawców przestępstw czy zapobiegawcze dotyczące wykrywania niebezpiecznych substancji. Obecnie w Policji i Straży Granicznej używane są zarówno psy jak i konie, natomiast w pozostałych dwóch służbach – Państwowej Straży Pożarnej oraz Służbie Ochrony Państwa – tylko psy. Pozwolę sobie teraz każdą ze służb pokrótce scharakteryzować, jeśli chodzi właśnie o użycie zwierząt i obowiązujące regulacje, a później poruszę jeszcze kilka kwestii w temacie, który anonsowałem na samym początku.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Policja posiada w tej chwili 915 psów służbowych oraz 54 służbowe konie. Psy wspomagają policjantów w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz spokoju w miejscach publicznych, w ochronie obiektów oraz wykrywaniu sprawców przestępstw. Jako przykłady realizowanych przez psy służbowe zadań można wymienić: wykonywanie zadań patrolowych, zabezpieczenie imprez masowych, przeszukiwanie pomieszczeń i terenu w celu ustalenia sprawców czynów zabronionych, tropienie śladów ludzi, przeszukanie terenu w celu odnalezienia osób zaginionych, ratownictwo wodne oraz wyszukiwanie zapachów materiałów wybuchowych, narkotyków czy zwłok ludzkich.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Szczególną grupą zwierząt używanych w Policji są psy tropiące metodą mantrailingową. W odróżnieniu od innych standardowo szkolonych psów tropiących, które pracują na śladach świeżych, kilku bądź kilkunastogodzinnych, psy tropiące osoby tą metodą są w stanie wyodrębnić ślad pozostawiony przez człowieka powyżej kilkunastu dni. Mantrailing oznacza wykorzystanie naturalnych zdolności psa polegających na odczytywaniu indywidualnego śladu człowieka i zidentyfikowaniu osoby na końcu tego śladu. Ta metoda łączy zdolności psa w wyróżnieniu konkretnego zapachu człowieka z całej palety zapachów oraz podążaniu śladem od najstarszego do najświeższego zapachu. Jest ona zwykle wykorzystywana do odnajdywania zaginionych osób oraz w trakcie akcji ratunkowych, policyjnych i przy tropieniu niezidentyfikowanych sprawców przestępstw. Zadania służbowe przy użyciu psów w Policji realizuje aktualnie 711 przewodników psów służbowych. Z kolei konie służbowe używane są do wykonywania zadań patrolowych rozległych terenów zielonych, trudno dostępnych terenów, do zabezpieczenia różnego rodzaju imprez masowych czy kontroli przemieszczania się grup osób.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Jeśli chodzi o Straż Graniczą, to posiada ona 252 psy służbowe oraz 8 koni służbowych w jednym z oddziałów, w Bieszczadzkim Oddziale Straży Granicznej. Podobnie jak w Policji psy używane są tam do tropienia, patrolowania, udziału w czynnościach obronnych, do wyszukiwania narkotyków, materiałów wybuchowych, broni, a także w ramach kontroli bezpieczeństwa w ochronie lotnictwa cywilnego. Psy używane są również na rzecz wsparcia innych służb, m.in. Policji, Żandarmerii Wojskowej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Ochrony Państwa. W przypadkach potrzeby dokonania przeszukania pomieszczeń, posesji, budynków itd. zadania służbowe przy użyciu psów w Straży Granicznej realizuje aktualnie 247 przewodników psów służbowych. Konie służbowe są natomiast używane do patrolowania terenów bezpośrednio przylegających do granicy państwa, tak jak wskazałem – w Bieszczadzkim Oddziale Straży Granicznej.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Trzecia ze służb podległych MSWiA – Państwowa Straż Pożarna – posiada 25 psów ratowniczo-służbowych i kontraktowych, z których 15 może być wykorzystywanych do działań poszukiwawczych, 7 posiada ważną specjalność gruzowiskową i terenową, 4 gruzowiskową, a jeden terenową.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">W przypadku Służby Ochrony Państwa psy służbowe używane są do zadań dotyczących wykrywania zapachów materiałów wybuchowych.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Aktualnie szczególne kwestie związane z opieką nad zwierzętami pozostającymi w służbie regulują przepisy wewnętrzne wydane przez komendantów poszczególnych służb. Zwierzęta mają zapewnione wyżywienie, opiekę weterynaryjną, utrzymanie czy szkolenie. Psy są utrzymywane w miejscu zamieszkania przewodnika lub w kojcu na terenie jednostki organizacyjnej. W przypadku utrzymywania psa w miejscu zamieszkania przewodnikowi zapewnia się niezbędne wyposażenie do jego utrzymania, na przykład kojec, budę czy legowisko. Konie natomiast, używane w Policji i Straży Granicznej, w większości jednostek utrzymywane są w wynajmowanych stajniach, które zapewniają właściwe warunki ich utrzymania. Służby dysponują również środkami transportu do przewozu zwierząt.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Bardzo istotną kwestią, która zawsze ogniskuje debatę tych osób, które są zainteresowane tematyką, o której dziś mówimy, jest kwestia wycofywania zwierząt. Zwierzęta są wycofywane ze służby w przypadkach trwałej utraty sprawności użytkowej, w stanach chorobowych nierokujących poprawy, po wystąpieniu narowów u konia, kiedy niewykazywane są postępy w szkoleniu zwierzęcia oraz fakultatywnie, po osiągnięciu określonego roku życia.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Po wycofaniu z użycia, w pierwszej kolejności zwierzę przekazuje się nieodpłatnie dotychczasowemu przewodnikowi albo jeźdźcowi, a jeżeli przyczyną wycofania nie było ich… Oczywiście tylko w takiej sytuacji, jeżeli przyczyną wycofania tego zwierzęcia ze służby nie było zawinione działanie opiekuna, przewodnika lub jeźdźca. W dalszej kolejności zwierzęta można przekazać nieodpłatnie innemu policjantowi, instytucji lub organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, a także sprzedać w drodze przetargu czy w przypadku wskazań weterynaryjnych, niestety poddać eutanazji.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Aktualnie w Policji i pozostałych służbach podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji nie ma uregulowań, które określałyby sposób partycypacji formacji w kosztach utrzymania zwierząt wycofanych z użycia czy to poprzez jakiś ekwiwalent pieniężny, czy przekazywanie świadczeń w naturze. Nie ma także mechanizmów pozwalających na szczególny nadzór nad dobrostanem zwierząt i dlatego jest tak, że odpowiedzialność za los zwierzęcia spoczywa na opiekunie, jest zależna od jego dobrego serca, empatii, na tym opiekunie, który po prostu kontynuuje opiekę nad zwierzęciem w nieco innym charakterze. Wyjątkiem jest tutaj Państwowa Straż Pożarna, która w jakiejś części jest zobowiązana do partycypowania w udokumentowanych kosztach utrzymania i leczenia psa wycofanego z użycia i przekazanego ratownikowi. Psy, które nie znalazły opiekunów, pozostają dożywotnio pod opieką własnej, specjalistycznej grupy poszukiwawczo-ratowniczej. Właściwy kierownik jednostki organizacyjnej PSP jest obowiązany zapewnić odpowiednie warunki bytowe, żywienie i opiekę weterynaryjną.</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Służby aktualnie nie gromadzą informacji o zwierzętach, które zostały przekazane pod opiekę osób czy instytucji, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt. Nie odnotowano jednak sygnałów o przypadkach niewłaściwego postępowania z psami wycofywanymi ze służby.</u>
+          <u xml:id="u-4.13" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Chciałbym jednoznacznie podkreślić, zresztą komunikowaliśmy to na naszej konferencji prasowej z udziałem ministra Mariusza Kamińskiego, ale także komendantów służb podległych naszemu resortowi, że właściwie od samego początku naszej obecności w resorcie uznaliśmy, czy nasza diagnoza jednoznacznie wskazywała, że te uregulowania, które są aktualnie, są absolutnie niewystarczające i zależałoby nam na trwałym, kompleksowym uregulowaniu statusu prawnego zwierząt w służbach podległych MSWiA, od momentu ich doboru do służby, do momentu przejścia na zasłużoną emeryturę w przypadku zwierząt wycofanych. Myślę, że te regulacje, które ogłosiliśmy na konferencji prasowej, według których przygotowany jest projekt ustawy, która aktualnie jest już procedowana, teraz na Komitecie Stałym Rady Ministrów, w tym tygodniu, moim zdaniem wychodzą one, te regulacje, zarówno naprzeciw tym społecznym oczekiwaniom osób, którym bliska była ta kwestia, wychodzą one naprzeciw oczekiwaniom opiekunów zwierząt wycofywanych ze służb, samych formacji. Zresztą chcę to w tym miejscu jednoznacznie powiedzieć, bardzo za to podziękować, że wszystkie prace przygotowawcze były prowadzone w konsultacji ze wszystkimi naszymi służbami i pewnie też dlatego tak szybko nam się udało to przedstawić i jednocześnie tak krótko z kolei trwały później konsultacje wewnątrzresortowe czy konsultacje ze służbami. Oczywiście mam nadzieję, że niebawem, ponieważ ten projekt jest jednym z priorytetów naszego ministerstwa, a więc niebawem, pewnie na kolejnych posiedzeniach komisji będziemy mogli przedstawić szczegółowe założenia tego projektu. Oczywiście, gdy dziś będą pytania, też będziemy mogli na nie odpowiedzieć, ale pozwólcie państwo, że w tym miejscu przedstawię jeszcze kilka podstawowych założeń, które będą stanowiły, po tej diagnozie, która może w jakichś punktach pozostawiała pewne poczucie niedosytu, ale myślę, że właśnie ten kierunek, który my tu wskazujemy, będzie – powinien być – przez nas wszystkich życzliwie przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-4.14" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Jeżeli chodzi o nasz projekt, takie podstawowe kwestie, które zostały w nim określone, to przede wszystkim określenie wymogów, które powinien spełniać opiekun, któremu przydziela się zwierzę pod opiekę. Szczegółowo opisujemy tam całą procedurę, począwszy od szczególnie preferowanego opiekuna, którym najlepiej, aby był aktualny, dotychczasowy opiekun zwierzęcia, po wszystkie sytuacje i kolejnych opiekunów, gdy nie byłoby takiej możliwości, aby dotychczasowy opiekun sprawował pieczę nad zwierzęciem. Druga kwestia, niby podstawowa, elementarna, ale też wymagająca szczegółowego opisania, to określenie obowiązków opiekunów zwierząt, wymagań, które powinni oni spełniać. Trzecia sprawa to zasady żywienia zwierząt. Czwarta, bardzo ważna i fundamentalna zmiana zasady finansowania badań profilaktycznych i leczenia zwierząt, kolejny punkt to doprecyzowanie tych przypadków, w których zwierzę może lub musi być wycofane z użycia w formacjach.</u>
+          <u xml:id="u-4.15" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Może jeszcze warto w tym miejscu wymienić dwie inne ważne kwestie, które również zostały przez nas w tym projekcie uwzględnione. To jest wprowadzenie, zagwarantowanie absolutnie podstawowego założenia, że zwierzę, nawet wycofane ze służby, zawsze, do końca swojego życia będzie pozostawało na stanie formacji, będzie pozostawało w związku z tym pod opieką tej formacji i również z tym związana kwestia – będzie możliwy i realizowany nadzór nad sposobem prowadzenia opieki nad zwierzęciem wycofanym ze służby.</u>
+          <u xml:id="u-4.16" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Chciałbym powiedzieć, że ten projekt znajduje się na bardzo zaawansowanym etapie prac legislacyjnych. Jest on na etapie uzgodnień w ramach Stałego Komitetu Rady Ministrów, w tym tygodniu będzie przedmiotem obrad, więc mam nadzieję, że bardzo szybko trafi on także pod obrady państwa Komisji, już na forum Sejmu i tak bym sobie to wyobrażał, tego bym chciał i myślę, że tego by chcieli wszyscy, którym los zwierząt w służbach podległych MSWiA jest bliski, aby w pełnym konsensusie, poza jakimiś politycznymi podziałami, bo to jest taka kwestia, w której takie zjednoczenie jest możliwe, wypracowane zostały najlepsze dla zwierząt rozwiązania. Mogę już też powiedzieć, że dotychczasowe regulacje odnoszące się do formacji nadzorowanych przez MSWiA, bo to wynika z tych konsultacji, które prowadziliśmy między resortami, zostaną rozszerzone o przepisy regulujące sytuację zwierząt używanych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz w Służbie Więziennej. Stosowne propozycje w tym zakresie w ramach konsultacji zgłosiło Ministerstwo Obrony Narodowej i Ministerstwo Sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-4.17" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiBlazejPobozy">Dziękuję, jesteśmy do państwa dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję. Jeśli państwo pozwolicie, zanim pozwolę zadawać pytania posłom, to przez 5 minut wysłuchalibyśmy pana Chmielewskiego, który prowadzi… Dowiedzielibyśmy się jaki jest los tych zwierząt, które nie znalazły się u opiekuna, a znalazły się w tej fundacji, w jaki sposób jest ona prowadzona. Potem, po jego wystąpieniu też mogą być pytania do pana prezesa, więc gdyby pan Grzegorz Chmielewski mógł zabrać głos, ale nie więcej niż 5 minut, krótko przedstawić zasady funkcjonowania tego schroniska, to byłoby dobrze, a potem przystąpilibyśmy do dyskusji, bo myślę, że również do niego mogłyby być pytania.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Panie Grzegorzu, czy możemy? Pięć minut.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">Nie wiem, czy mnie słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Tak, słyszymy pana. Ma pan pięć minut na wypowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">Dziękuję serdecznie za zaproszenie. Chętnie skorzystam z tej okazji. W ramach tych prac, które są prowadzone, też mam nadzieję, że rozwiązanie tego problemu nastąpi poza politycznymi podziałami. Jak najbardziej się cieszę z prac w tym kierunku, o co jako Stowarzyszenie „Zakątek Weteranów” walczymy od ponad 4 lat.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">Jeżeli można, będę mówił krótko, jak prosił pan poseł, chciałbym prosić, żeby można było przewidzieć w trakcie prac nad projektem tych wszystkich ustaw, tych regulacji prawnych, możliwość dalszego losu zwierząt, które już zostały wycofane ze służb mundurowych, czyli już nie są na stanie Policji czy innych służb, a one nadal żyją. W naszym „Zakątku Weteranów” mamy 17 takich zwierząt, które wymagają opieki, wyżywienia, utrzymania, których koszty, na te chwilę, ponosi Stowarzyszenie „Zakątek Weteranów”. Przypomnę, że w żadnym stopniu oczywiście nie dotowane, utrzymujące się wyłącznie z tego, co zostanie pozyskane od osób i podmiotów gospodarczych. To jest jedna rzecz, którą chciałbym tutaj zasygnalizować – zwierzęta, które już zostały wycofane, a jeszcze żyją.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">Druga sprawa. Wiem, że w ramach nadzoru, który ma być sprawowany przez osoby wyznaczone do tego nad tymi zwierzętami, które znajdują się na tzw. emeryturze, ma być kwestia uzgadniania sprawy wizyt weterynaryjnych i leczenia tych zwierząt. Prosiłbym, żeby ujęto tam kwestię interwencyjnego leczenia tych zwierząt. Jak wszyscy wiemy, to są żywe istoty, żywe stworzenia, gdzie podjęcie decyzji o leczeniu czasami jest nieodzowne natychmiast, a nie dopiero po załatwieniu jakichś tam formalności.            Ta kwestia też mogłaby zostać ujęta i uregulowana.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">I jeszcze kwestia, którą pozostawiam już państwa wyborowi, ale czy nie należy przewidzieć też istnienia takiego tworu, w naszym wypadku jest to „Zakątek Weteranów”, który zajmuje się tymi zwierzakami, które niestety nie mogły znaleźć domu opieki u swoich dotychczasowych partnerów w służbie, u przewodników czy jeźdźców w przypadku koni, gdyż życie potrafi takie scenariusze napisać. Może się okazać, że taki przewodnik czy jeździec może nie zabrać zwierzęcia ze sobą do domu. Problem dotyczy tutaj głównie koni, gdyż to jest jakby wyższa filozofia, jeżeli mówimy o logistyce związanej z utrzymaniem koni.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">Jeżeli byłaby taka wola, to chcemy, żebyście państwo też wiedzieli, że w „Zakątku Weteranów”, który jest stowarzyszeniem zawiązanym przez 7 członków założycieli, wszyscy założyciele są byłymi lub obecnymi funkcjonariuszami, którzy pracowali lub pracują ze zwierzętami służbowymi, a więc są to osoby, które ten temat przerabiają czy przerabiały na własnym przykładzie i doskonale się we wszystkim orientują. Czy w takiej sytuacji istnieje możliwość wsparcia działania takiego ośrodka, gdyż nie wiemy jak długo uda nam się w sposób całkowicie dobrowolny pozyskiwać środki od osób, które nie muszą tego robić. My, jako regularne gospodarstwo opiekujące się zwierzakami, psami czy końmi, jesteśmy zawsze na takiej cienkiej nitce, która może łatwo pokazać, że na przykład jutro już nie wystarczy środków na to, żeby kupić potrzebne wyżywienie czy łożyć na utrzymanie tych zwierząt. Nie wspomnę nawet o leczeniu albo leczeniu interwencyjnym, które bywa czasami bardzo kosztowne. Co jeszcze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Panie prezesie, przepraszam, została panu minuta i chciałbym, żeby pan przedstawił zasady funkcjonowania, bo swoje potrzeby już pan zaprezentował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">Jeżeli chodzi o miejsce, które posiadamy, w przypadku koni mamy dwa, które są może nie tyle wypożyczone, ile utrzymywane przez stajnie, które w sposób dobrowolny wspierają działanie naszego zakątka.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">Niestety, nie za bardzo słyszę pana przewodniczącego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">No właśnie. Oczekiwałem, że pan powie, w jaki sposób państwo funkcjonujecie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrezesStowarzyszeniaZakatekWeteranowGrzegorzChmielewski">Zgodnie z obowiązującym statutem, założenia naszego Zakątka to opieka fizyczna nad zwierzętami, które zostały nam przekazane przez różne służby po zakończeniu ich pracy, a które nie mogły trafić do domu dotychczasowych opiekunów. Naszym głównym zadaniem jest pozyskiwanie środków na ten cel, co nie jest łatwym zadaniem. Praca takiego Zakątka polega na prowadzeniu regularnego gospodarstwa, w którym te zwierzęta są utrzymywane. W grę wchodzi tu kwestia fizycznej pracy osób, opieki nad zwierzakami, karmienia, oporządzania ich, załatwiania formalności związanych z zakupem, z całą logistyką oraz współpraca z weterynarzami. Aspekt jest więc dosyć szeroki, tego co tutaj robimy. Jak powiedziałem, staramy się też wspomagać jeźdźców i przewodników, którzy mają zwierzaki u siebie w domu. Nie zawsze ich stać na to, żeby podjąć jakieś kosztowne leczenie i tu staramy się ich wspomagać w ramach działania naszego stowarzyszenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję, panie prezesie. Myślę, że jak będą do pana pytania, to jeszcze będziemy się łączyć.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Proszę państwa, są sygnały, że nie wszyscy zdołali potwierdzić kworum. Proszę o ponowne włączenie systemu do głosowania. Część posłów o to prosi, bo nie zdołała potwierdzić swojej obecności. Proszę więc o uruchomienie czytnika i każdy, kto chce, będzie mógł przez 2–3 minuty jeszcze raz zagłosować, a my w tym czasie będziemy prowadzić dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Jako pierwszy zapisał się pan poseł Szopiński, potem pani poseł Piekarska. Czy ktoś jeszcze? Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJanSzopinski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, chciałbym bardzo serdecznie podziękować resortowi za przygotowanie dobrej informacji w sprawie, z jednej strony sytuacji zwierząt w jednostkach podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, jak i też działań, które resort w tej sprawie podejmuje. Te podziękowania chciałbym również skierować w stronę Fundacji „Czarna Owca Pana Kota”, która z jednej strony przekazała nam informacje elektroniczne, a z drugiej strony otrzymaliśmy od niej dzisiaj bardzo miłe wydawnictwo „Jak pracują zwierzęta w służbach mundurowych?”.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselJanSzopinski">Teraz chciałbym bardzo szybko zadać 6 krótkich pytań. Z informacji, które przeanalizowaliśmy wypływają, przynajmniej dla mnie, następujące pytania. Po pierwsze, nie we wszystkich jednostkach ma miejsce przestrzeganie minimalnych wytycznych w sprawie opieki nad zwierzętami. W jaki sposób resort zamierza to ujednolicić, nie czekając na przepisy ustawy? Sprawa druga. Czy resort przewiduje możliwość kontroli zewnętrznych sprawdzających, w jaki sposób przebywają zwierzęta w określonych jednostkach? Kontrole zewnętrzne do tej pory, raczej to były kontrole NIK, były wyrywkowe i odbywały się co kilka lat. Pytanie trzecie. Z materiałów wynika, jak i z powiedziałbym z naszego doświadczenia, że odmiennie traktowane są z jednej strony konie, z drugiej strony psy. Psy mogą być kierowane na staż emerycki do opiekunów, którzy się nimi opiekują, natomiast konie takich możliwości nie mają i tu jest pytanie – dlaczego? Dlaczego te konie muszą być przeznaczane albo do zakupu przez inne osoby po skończeniu przez konie służby, bądź też przeznaczane są najzwyczajniej w świecie na rzeź? Kolejny element. Dlaczego nie ma regulacji, które by tak szczegółowo określały zasady pracy dla koni, jak istnieją te zasady dla psów? Prosiłbym o odpowiedź na to pytanie. Czy resort planuje ujednolicić w tej sprawie określone przepisy? Kolejna kwestia jest taka, próbował o tym mówić pan minister, ale czy planuje się emerytury, które byłyby emeryturami dla psów i koni w postaci chociażby zagwarantowania opiekunom, którzy przejmują psy i konie, ekwiwalentu związanego z jednej strony z wyżywieniem, a z drugiej strony szerszego ekwiwalentu związanego leczeniem tych psów i koni? I ostatnie pytanie. Czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zamierza stworzyć – na podobieństwo regulacji, które są w Ministerstwie Obrony Narodowej – służbę weterynaryjną, która z jednej strony ujednolicałaby opiekę weterynaryjną nad zwierzętami w resorcie, a z drugiej strony służyłaby pomocą, kontrolowała jednostki, w których służą te zwierzęta?</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselJanSzopinski">Jeszcze ostatnia sprawa. Z radością przyjmuję zapowiedź pana ministra w sprawie uregulowania, pewnie również ustawowo, tych kwestii, o których mówiłem. To jest dobry kierunek, natomiast ja już jestem tak doświadczonym posłem, że wiem, że polski rząd od listopada w części swojej funkcjonuje, powiedziałbym mało legalnie, jako że od listopada debatujemy w Wysokiej Izbie nad ustawą, która nazywa się ustawą o działach. Z przyczyn mi niewiadomych przez dwa ostatnie posiedzenia Sejmu ten punkt był zmieniany i redukowany z posiedzenia Sejmu, i tego punktu nie omawialiśmy. Przecież nie jest obowiązkiem posła zwracanie uwagi, że rząd funkcjonuje bez oprzyrządowania prawnego. To jest kwestia dotycząca rządu. Rozumiem, że ktoś na panią marszałek naciskał, żeby dwa razy zdjąć to z posiedzenia Wysokiej Izby. Ja bym nie chciał, aby wtedy, kiedy wpłynie ta ustawa do Sejmu spotkał ją podobny los. Gwarantuję swój udział w debacie nad dobrym wypracowaniem tych elementów, natomiast to, że ustawa wpłynie do polskiego Sejmu, to na przykładzie ustawy o działach, chciałem powiedzieć nie jest jeszcze elementem tego, że ona zostanie uchwalona i to jest element sukcesu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Bardzo dziękuję panu posłowi. Zamykam dodatkowe głosowanie dotyczące kworum. Myślę, że to ostatnie pytanie jest pod adresem pani marszałek i pana premiera.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Pani poseł Katarzyna Piekarska, a potem pan poseł Łącki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przepraszam, mamy kworum, zagłosowało 27 osób. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">To jest druga dobra wiadomość, bo pierwsza jest taka, że rząd pracuje nad tymi regulacjami. Mnie to cieszy szczególnie i rząd może w tej sprawie liczyć na moje wsparcie. To jest jedna z nielicznych rzeczy, za które mogę was pochwalić, panie ministrze, tak więc nie jest tak, że opozycja was zupełnie nie chwali. Za to was chwalę, tym bardziej że 12 grudnia 2019 r. w imieniu swoich koleżanek i kolegów wniosłam taki mały projekt, który również dotyczył zwierząt na służbie, bo dzisiaj trudno wyobrazić sobie pracę służb mundurowych bez zwierząt. Ci wyjątkowi funkcjonariusze pracują całe życie dla człowieka i ta wiedza, którą mają, tak to określę kolokwialnie, na końcu nosa, pozwala łapać przestępców, pozwala wyszukiwać miny, pozwala wreszcie ratować człowiekowi życie. Dlatego bardzo ważne jest, aby starość te zwierzęta miały po prostu godną i żeby, jeśli nie mogą trafić do swojego opiekuna, bo nie wszystkie zwierzęta, nie wszystkie psy, ze względu na to co robiły wcześniej mogą trafić do swojego opiekuna, aby znalazły właśnie takie miejsca jak „Zakątek Weterana”, gdzie mają zapewnioną właściwą opiekę.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">I tu jest moje pierwsze pytanie – jak wyglądają regulacje dotyczące schronisk? Czy te pieniądze będą szły na te psie emerytury, tutaj oczywiście jest cudzysłów, na te świadczenia za psem? Czyli jeśli taki pies z braku chętnych, żeby wziąć go do domu, szczególnie trudne jest to na przykład w przypadku psów, które służyły w prewencji, bo one są odpowiednio szkolone i nie zawsze bezpiecznie jest je wziąć do domu, ale na godną starość zasługują, często zresztą są to psy chore lub ranne i wymagają opieki weterynaryjnej – czy te pieniądze będą szły za takimi miejscami jak „Zakątek Weterana”? Wydaje mi się, że to jest kwestia bardzo ważna.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Czy zamierzacie państwo jednolicie uregulować kwestie dla różnych służb, bo jak tutaj sobie spisałam, gdzie zwierzęta pracują, to są i Siły Zbrojne, i Policja, Straż Graniczna, Państwowa Straż Pożarna, formacje i podmioty podległe lub nadzorowane przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Służba Więzienna, Krajowa Administracja Skarbowa, Straż Ochrony Kolei, polski parlament, bo my również mamy dwa psy, które są w służbie i przed każdym posiedzeniem sprawdzają…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Jednego mamy w Senacie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Tak, ale ja mówię w ogóle o parlamencie, że są dwa psy i one sprawdzają przed każdym posiedzeniem, czy nie ma m.in. podłożonych ładunków wybuchowych. To są także zwierzęta, które są w strażach gminnych i w jednostkach ratownictwa. Są także psy, które są przewodnikami osób ociemniałych. I teraz jest pytanie – jak szeroko państwo tą regulacją zamierzacie objąć psy, które służą człowiekowi? To jest chyba dosyć istotne pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Mam jeszcze pytanie, to już z czystej ciekawości, jakie rasy są wykorzystywane, jeśli chodzi o psy?</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Kolejna sprawa, to jest kwestia koni, bo tutaj rzeczywiście może być największy problem, ponieważ faktycznie trudno zabrać konia do domu, a zdarzały się takie przypadki, że konie po przepracowaniu całego życia, jeśli nie znalazły chętnego na wykup, żeby mogły dalej pracować czy być w jakiejś stadninie, to zdarzały się takie przypadki, że te konie trafiały na rzeź. Wydaje mi się, że jest to jakaś taka sprawa… Po prostu jest to straszne. Całe życie służą człowiekowi, a potem niestety nie znajduje się żadna droga pomocy dla takiego zwierzęcia. Takie regulacje na pewno są bardzo potrzebne i jak tylko powiem, że ponieważ tamte regulacje, które przygotowaliśmy w grudniu 2019 r. zostały rozpatrzone wspólnie z tzw. piątką dla zwierząt, to niestety, wspólnie z piątką dla zwierząt zakończyły swoją, że tak powiem, parlamentarno-legislacyjną drogę. Tym bardziej się cieszę, że jest ten projekt, a na wszelki wypadek, bo to różnie bywa, mamy również przygotowany swój projekt i będziemy chcieli złożyć projekt ustawy, pewnie jeszcze przed świętami, ale panie ministrze, bardzo serdecznie za te regulacje dziękuję i tutaj jest na pewno nasze wsparcie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselArturLacki">Panie ministrze, właściwie to mogę się tylko przychylić do głosów pana posła Szopińskiego i pani posłanki Piekarskiej, ale ponieważ jest to ważne, więc o tym powiem. Jeśli chodzi o tę ustawę, którą pan, panie ministrze, czy którą państwo przygotowujecie, chciałem się dowiedzieć, czy w tej ustawie faktycznie będzie mowa o emeryturze dla zwierząt. Z tego co pan nam podał, koszt wszystkich zwierząt w Policji w jednym roku to jest niecałe 10 mln zł. Nie mówię o wojsku, bo tam są troszeczkę inne zasady, mówię o tych, które podlegają Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji.                                            Policja ma 2/3 wszystkich zwierząt, jakie są w ogóle w służbach, czyli liczę, że dla wszystkich zwierząt koszt to ok. 15 mln zł. Emerytura na pewno będzie mniejsza, bo odejdą chociażby koszty różnych szkoleń, które te psy przechodzą lub bardziej specjalistycznych badań, więc myślę, że cała kwota zamknęłaby się w granicach 10 mln zł. Myślę, że jest to kwota, którą państwo polskie może podźwignąć, żeby taką emeryturę wypłacać i wtedy można by te psy naprawdę przekazywać wszystkim, którzy chcą i ich wspomóc, a te, które by nie znalazły swoich opiekunów, bo przecież możemy wyobrazić sobie sytuację taką, że nawet najlepszy przewodnik psa nie weźmie go do domu, bo na przykład jego dzieci są uczulone na psią sierść, takie przypadki są, więc pies musi trafić do takich instytucji jak ta, o której pan nam tutaj opowiadał i te pieniądze muszą się znaleźć. Chciałbym, żeby jednak w ustawie znalazła się ta emerytura.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselArturLacki">I jeszcze sprawa… Miałem o tym powiedzieć, ale koleżanka już powiedziała. Sprawa koni wysyłanych na rzeź. Panie ministrze, naprawdę trzeba by z tym skończyć. Zanim wejdzie ustawa, należy wprowadzić jakiś zakaz sprzedaży tych koni na rzeź. To są konie, które pracują dla nas, dla całego społeczeństwa i one nie mogą być traktowane jak mięso. To już jest chyba nawet nieetyczne. Mamy XXI wiek. Powinniśmy jakoś tych naszych młodszych przyjaciół, szczególnie tych, którzy z nami pracują, traktować inaczej. Wszystkich powinniśmy traktować inaczej, ale tych, którzy z nami pracują, naprawdę… Jakąś empatię powinniśmy dla nich mieć.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselArturLacki">Tak więc te dwie sprawy, panie ministrze. Prośba o to, aby może przed wejściem ustawy, nie wiem, może rozporządzeniem ministra zakazać po prostu sprzedaży koni na rzeź i monitorować to, żeby nie było tak, że sprzedadzą na drugą rękę, a druga ręka już nie będzie musiała tego przepisu przestrzegać. To trzeba monitorować. I druga rzecz – czy będzie ta emerytura. Proszę mi wierzyć, panie ministrze, mogę to zadeklarować ze swojej strony i ze strony moich kolegów z opozycji, że na pewno…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Koleżanek też.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselArturLacki">Oczywiście, bardzo przepraszam, ze strony koleżanek też, że każdą ustawę, którą państwo złożycie i będzie ona pomagała w życiu zwierząt po pracy, na pewno poprzemy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję bardzo. Zanim oddam głos panu ministrowi, pozwoli pan, że zadam jeszcze dwa pytania. Z pierwszym wyprzedziła mnie pani poseł Piekarska, ale chciałbym zapytać czy państwo jesteście w stanie ocenić, ile kosztowałaby ta ustawa, gdyśmy objęli nią jeszcze niektóre… Mówię o psach służb mundurowych, nie mówię o psach, które są przewodnikami. Czy ewentualnie jesteśmy w stanie powiedzieć, o ile by to było więcej: 2 mln, 3 mln zł? Gdybyśmy jeszcze objęli KAS, Straż Marszałkowską czy – jak powiedziała koleżanka – również straże gminne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Krajową Administrację Skarbową.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Mówiłem o KAS. To są psy działające na podobnych zasadach, a jednak przyczyniające się do olbrzymich dochodów Skarbu Państwa dzięki swojej pracy. Nierzadko są później schorowane także w wyniku tej ciężkiej pracy polegającej m.in. na wyszukiwaniu                 narkotyków i innych substancji, których pilnuje Służba Celna.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Jest jeszcze chyba kilka czy kilkanaście psów, państwo chyba przewidujecie w swojej ustawie również regulację dotyczącą PSP, tak? Ale są również psy ochotniczych straży pożarnych. W niektórych przypadkach czy one również, te które są specjalistyczne i mają swojego przewodnika, będą tym objęte?</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Panie ministrze, czy fundacja, której prezes zabierał głos, zwracała się kiedykolwiek o wsparcie do ministerstwa? Czy ta fundacja takie wsparcie finansowe otrzymała?</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Trzecie moje pytanie nie dotyczy losów psów, ale chciałbym, ponieważ złożyłem interpelację, a widzę przedstawiciela PSP, chciałbym, żebyście państwo mi odpowiedzieli, żeby pan minister odpowiedział mi na jedno pytanie. Otóż, mamy konflikt na linii komendant główny a jeden z oficerów straży pożarnej. Myślę tu o Wielkopolsce. Jeżeli dobrze pamiętam mamy 11 psów gruzowych. Dwa są dzisiaj zawieszone przez ten konflikt. Czy państwo ten konflikt, m.in. media o tym pisały, czy ten konflikt został już rozstrzygnięty i czy te psy po prostu powróciły już do służby, czy też razem ze swoim opiekunem są nadal zawieszone, jeśli chodzi o Państwową Straż Pożarną? Nie będę wymieniał nazwiska i imienia, państwo wiecie, ale w Wielkopolsce z 11 psów, które mamy w kraju 2 gruzowe zostały zawieszone w swoich obowiązkach jako psy. Bardzo bym prosił o odpowiedź, czy w tym przypadku nastąpiło rozstrzygnięcie i czy psy wróciły do służby, czy też nadal państwo rozwiązujecie ten problem? Zresztą w tym przykładzie, jak państwo wiecie, stosowne pismo związku zawodowego poszło również do pana prezesa Jarosława Kaczyńskiego o rozstrzygnięcie tego problemu, który tam zaistniał. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Panie ministrze, proszę o udzielenie odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, bardzo dziękuję za wszystkie pytania, za te wszystkie głosy i muszę powiedzieć, że już we mnie się serce raduje, bo słyszę, że jest duża szansa na to, aby to co powiedziałem, że wyobrażałbym sobie, marzyłbym o tym, aby ta ustawa została przyjęta jednomyślnie przez polski parlament, to sądząc po tych głosach widzę, że jest na to szansa i za to już wstępnie dziękuję. Radość moja jest tym większa, że rzadko się tak zdarza, co prawda ja akurat na posiedzeniu tej komisji jestem po raz pierwszy, bo właściwe na ogół są mi inne komisje, ale rzadko się tak zdarza, że niemal na każde pytanie postawione przez parlamentarzystów, zwłaszcza opozycji, można odpowiedzieć twierdząco – tak, my już to przewidzieliśmy, my już to założyliśmy, tak jest. Pewnie taki byłby wspólny mianownik odpowiedzi na te pytania, które państwo wskazywali. Ja wszystkie je wynotowałem, więc jeśli pan przewodniczący pozwoli, w kolejności wystąpień i w kolejności głosów. Jeśli na któreś z pytań, choć wydaje mi się, że wszystkie uwzględniłem, nie zostanie udzielona odpowiedź, to proszę o zasygnalizowanie tego i ponowienie pytania, a wtedy na pewno na nie odpowiem.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Jako pierwszy swój głos zaprezentował prezes, pan…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Grzegorz Chmielewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Tak, dziękuje – pan Grzegorz Chmielewski, prezes tego absolutnie wyjątkowego miejsca i tu też jesteśmy zgodni w ocenie, że tak to często jest, jeśli jakiś obszar jest obszarem deficytowym państwa, to bardzo szybko znajdują się organizacje pozarządowe, instytucje, które tę przestrzeń zagospodarowują, aby – jak w tym wypadku – rozwiązać nierozwiązany problem. Mam ogromny szacunek dla tej instytucji i jak przygotowywaliśmy nasze założenia, to też zerkaliśmy na to miejsce – proszę to tylko dobrze odebrać – aby takich miejsc musiało być jak najmniej lub najlepiej w ogóle żeby nie musiały funkcjonować, a jeśli już, to żeby wyglądały właśnie tak jak „Zakątek Weteranów”.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Teraz odpowiadam na cztery konkretne pytania, które pan prezes postawił. Czy regulacjami zostaną objęte także zwierzęta wycofane ze służby wcześniej, przed wejściem w życie ustawy? Odpowiedź brzmi – tak. Znaleźliśmy sposób, bo w toku tych naszych prac sami dostrzegliśmy, że takie pytanie na pewno się pojawi, że taki problem się pojawi – co ze zwierzętami, które przed wejściem w życie ustawy zostały wycofane. Rozwiązujemy ten problem w ten sposób, że na wniosek osoby, która jest opiekunem tego zwierzęcia, niezależnie od tego, czy jest to opiekun indywidualny, czy tak jak w tym wypadku fundacja, czy stowarzyszenie, na wniosek kierowany do komendanta danej służby, najczęściej pewnie będzie to komendant główny Policji, takie świadczenie na analogicznych, takich samych zasadach jak w przypadku zwierząt, które są wycofywane po wejściu w życie ustawy, będzie udzielone. Tak więc odpowiedź na to pierwsze pytanie, myślę, że chyba najważniejsze, jakie mogło się tutaj pojawić, brzmi – tak.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Druga kwestia to, czy w projekcie jest ujęty tryb nagły, czyli na przykład konieczność nagłej interwencji weterynaryjnej u zwierzęcia. Znowu odpowiedź brzmi – tak i tym większa tu radość. Tak, przewidujemy to i to jest przecież oczywiste, bo o ile jesteśmy w stanie jakoś zaplanować planowe badania profilaktyczne, o tyle sytuacje związane z jakąś nagłą chorobą czy innym zdarzeniem losowym… Nie jesteśmy w stanie ich zaplanować, w związku z tym one muszą być, proszę wybaczyć sformułowanie, rozliczone ex post. Oznacza to, że jeżeli zostaną poniesione jakieś wydatki na leczenie w trybie nagłym, to oczywiście takie środki zostaną opiekunowi zwrócone. Przewidujemy, że będzie to na podstawie faktur czy… To będzie regulowało rozporządzenie do ustawy, bo sama ustawa aż tak szczegółowo nie będzie wszystkiego opisywała, ale oczywiście – tak.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Trzecie pytanie. Czy te zwierzęta w sytuacji, gdy nie będzie nimi mógł się opiekować dotychczasowy opiekun, on jest oczywiście przez nas preferowanym podstawowym rozwiązaniem, będą mogły trafiać do takich organizacji jak „Zakątek Weteranów”? Znowu odpowiem – tak, dlatego że już w ustawie przewidujemy, że te zwierzęta mogą być przekazane organizacjom, których celem statutowym jest ochrona zwierząt. Celem statutowym wspomnianego podmiotu jest ochrona zwierząt, więc – tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Czy będą za tym szły pieniądze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Jeszcze nie doszedłem do pytań pani poseł, ale mam wszystkie wynotowane i obiecuję, że odpowiedź zostanie udzielona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Myślę, że pan minister ma dużo czasu do godz. 16.00.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Tak, to prawda. To chyba byłyby te trzy pytania pana prezesa i jeszcze pozyskiwanie środków przez organizację – tak, będą mogły, ale więcej powiem o tym przy pytaniu pani poseł, bo ono jest jak najbardziej związane z pytaniem pana prezesa.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Jako drugi wystąpił pan poseł Szopiński. Bardzo konkretne pytania. Czy ustawa określi minimalne wytyczne dotyczące warunków, w jakich można się opiekować zwierzętami? Tak, a pamiętajmy też, że jeśli coś jest nieprecyzyjnie czy byłoby nie do końca precyzyjnie przez naszą ustawę określone, to jest jeszcze ustawa o ochronie zwierząt, która przecież również te sprawy reguluje. Tak więc odpowiedź też brzmi – tak.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Możliwość kontroli zewnętrznych. Nie chcę z pamięci popełnić błędu. Nie wiem, czy pan dyrektor może pamięta, czy my też przewidujemy kontrole zewnętrzne? Ustawa o ochronie zwierząt tak, ale czy w naszej ustawie? Zdaje się, że nie. Nasza ustawa określa kontrole wewnętrzne, ale znowu w tym wypadku mamy ewentualnie odwołanie do ustawy o ochronie zwierząt, przy czym w ogóle chciałbym jednoznacznie powiedzieć, że to uważam za najważniejszą zmianę statusu zwierząt w służbach i zwierząt wycofanych ze służby, tzn. że one tak naprawdę do końca pozostają w ramach formacji. W związku z tym ta kwestia, która wcześniej była, moim zdaniem, podstawowym deficytem, czyli brak nadzoru i kontroli nad zwierzęciem wycofanym ze służby, tutaj zostaje pozytywnie i ostatecznie rozstrzygnięta. To zwierzę jest zawsze zwierzęciem w Policji czy w innych służbach.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Trzecie pytanie o regulacje dotyczące psów i koni. Ta kwestia pojawia się zresztą potem w kolejnych pytaniach. Tak, szczegółowo określamy na przykład kwestie dotyczące ekwiwalentu za wyżywienie zarówno dla psów, jak i dla koni. W przypadku psów jest on uzależniony od pory roku i wagi zwierzęcia – tak hasłowo odpowiem, a w przypadku koni… W obydwu przypadkach, czy to psów, czy koni, szacunkowe nasze wyliczenia, zawarte zresztą w OSR, dotyczące kwot przeznaczanych na wyżywienie, były konsultowane z odpowiednimi organizacjami. W związku z tym – tak, będzie to określone i uregulowane.</u>
+          <u xml:id="u-33.4" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Szczegółowo ujednolicone przepisy. Tak, właśnie ta ustawa chociaż tytuł może wprost na to nie wskazuje, bo brzmi on ustawa o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw, kompleksowo ujednolica sytuację we wszystkich służbach podległych MSWiA. Bazowym projektem, od którego wychodziliśmy, był projekt opracowany przez nasz departament i pana dyrektora z Komendą Główną Policji i potem, na zasadzie pewnego powielenia, dostosowaliśmy go do przepisów dotyczących poszczególnych formacji i ich ustaw pragmatycznych. Tak, będą przepisy, po pierwsze, szczegółowe, a po drugie – ujednolicone.</u>
+          <u xml:id="u-33.5" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Piąte pytanie. Poniekąd na nie już odpowiedziałem. Czy będą emerytury dla psów i koni, czy będzie ekwiwalent? Tak, to jest podstawowa kwestia, obok nadzoru. Będzie ekwiwalent za wyżywienia lub wyżywienie w naturze. Zakładam, że ekwiwalent będzie preferowaną i częstszą formą. Tak, będzie pełny zwrot kosztów leczenia, zarówno profilaktycznego jak i takiego, które występuje w sytuacjach nagłych, a która to kwestia pojawiła się też w innym pytaniu.</u>
+          <u xml:id="u-33.6" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Pytanie szóste – czy zamierzamy stworzyć służbę weterynaryjną na wzór MON? Nie, nie zamierzamy tworzyć takiej służby. Dajemy opiekunom tutaj pewną dowolność w opiece nad zwierzęciem przez weterynarza, który pewnie doglądał tych zwierząt także wcześniej. Dla nas, jak powiedziałem, to faktura, rachunek będzie podstawą do zwrotu kosztów poniesionych za leczenia, a nie jakaś nasza dodatkowa służba.</u>
+          <u xml:id="u-33.7" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Pytanie siódme. Pan przewodniczący pozwoli, że nie będę opowiadał, chociaż natura politologa pozwoliłaby i o tym …</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselArturLacki">Wypowiedź poza mikrofonem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Tak jest. Kolejną osobą była pani poseł, która oczywiście jest ambasadorką walki o prawa zwierząt od dawna. To wszyscy wiemy, ja też to wiem i o tym pamiętam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Wypowiedź poza mikrofonem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Transfery z Lewicy do obozu rządowego już mamy w tym tygodniu, więc nie wiem czy pani poseł jest gotowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Żeby się panu to czkawką nie odbiło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Dobrze. Też już zupełnie poważnie, bo sprawy mamy bardzo poważne, ale oczywiście cieszę się, że możemy też się uśmiechnąć do pewnych rzeczy.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Proszę państwa, tak, pieniądze będą szły za psem. To jest najkrótsza odpowiedź na to pytanie. To znaczy, że jeżeli pies będzie u opiekuna indywidulanego, u dotychczasowego opiekuna, to oczywiście on będzie otrzymywał ten ekwiwalent czy zwrot kosztów za leczenie. Jeśli będzie to „Zakątek Weteranów”, to „Zakątek Weteranów”. Myślę, że to jest jasne i chyba najlepsze rozwiązanie.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Na drugie pytanie już odpowiedziałem, odpowiadając na pytanie pana posła Szopińskiego, tzn. czy będą ujednolicone regulacje dotyczące psów we wszystkich służbach. Tak, w naszych na pewno już i myślę, że w każdych, które będą chciały dołączyć do naszego projektu na jego dalszych etapach pewnie też, bo taka była przecież idea naszych rozwiązań. Tak jak w przypadku Policji i pozostałych służb mamy tu kopię rozwiązań dostosowaną do ustaw szczegółowych, tak samo zakładam, że dołączenie, na tym etapie już mamy sygnały z MON jak i z Ministerstwa Sprawiedliwości, więc jesteśmy otwarci na dalsze kopiowanie tych, w naszej ocenie najlepszych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Kwestia koni. Po pierwsze, od początku – to było czwarte pytanie – one są na równi traktowane z psami w naszym projekcie. W związku z tym wszystkie gwarancje, które dajemy w przypadku psów, będą obejmowały również konie. Nawet i w tym wariancie, bo to też się pojawi w kolejnym pytaniu, kiedy opiekun będzie w stanie, bo może się tak zdarzyć, że dysponuje stajnią czy jakimś miejscem do tego przeznaczonym, to też może pozostać dalej opiekunem takiego zwierzęcia.</u>
+          <u xml:id="u-39.4" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Myślę, że to były te cztery pytania pani poseł, a co do projektu, to żeby była jasność, przecież nie jest tak, że nasz projekt pojawił się miesiąc temu. Chcę powiedzieć, że odkąd pan minister Kamiński został ministrem spraw wewnętrznych i administracji i także mi przypadł ten duży honor i zaszczyt, aby znaleźć się w resorcie, to jest jedna z tych ustaw czy jeden z podstawowych projektów, które od początku założyliśmy sobie na agendzie naszego otwarcia. W związku z tym my też pracujemy i zresztą widać, jak wyglądają te przepisy, jak kompleksowy mają charakter i jak dużą materię regulują. Też się trochę ścigaliśmy z piątką dla zwierząt i w tej chwili decydujemy się na te regulacje, które w mojej ocenie idą nawet dalej niż… Pamiętamy ten moment, kiedy dostosowaliśmy się do projektu, który miał szansę stać się obowiązującym prawem. Wierzę w to osobiście, że kiedyś tak będzie i moje zdanie w tym zakresie akurat się nie zmieniło. Myślę, że teraz idziemy w wielu punktach nawet dalej niż robiły to wcześniejsze regulacje. Jeśli będą jakieś inne projekty, to może w nich znajdziemy coś na co nie zwróciliśmy uwagi, chociaż wydaje mi się, że dostrzegliśmy, sądząc nawet po tych głosach, które tu padły, absolutnie wszystkie sytuacje, ale zawsze możemy się mylić.</u>
+          <u xml:id="u-39.5" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Pytania pana posła Łąckiego. W zasadzie pierwsze zostało już… Tak, ta emerytura jest oczywiście emeryturą w cudzysłowie, ale jest emeryturą. Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-39.6" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Proszę państwa, na drugie pytanie… Tu mamy taki dysonans o tyle, że to jest postulat, którego, tak myślę, nie trzeba podnosić i nie trzeba na sztandar wyjmować. Już teraz, czyli przed wejściem w życie obowiązywania tej ustawy, nad którą pracę zaczynamy, przepisy wewnętrzne w Policji regulują sytuację związaną z wycofywaniem koni. Bardzo dziękuję tutaj za wsparcie. Zarządzenie komendanta wyklucza możliwość przekazania zwierzęcia komuś, kto temu zwierzęciu przeznacza los taki jak państwo wskazali. A więc nie, coś takiego jak rzeź koni już nie ma miejsca oczywiście nie będzie miało dalej. To jest oczywiste.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselArturLacki">I chwała Bogu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Tak jest. Były jeszcze pytania o rasy psów, ale może zostawmy je na koniec, natomiast pan przewodniczący… Też już trochę odpowiedziałem na to pytanie o koszty. W OSR mamy te koszty wyliczone, tutaj te kwoty padały. Skoro Policja…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Nie wiem, czy chodzi o te kwoty, które znajdą się w ustawie. Ja pytałem, o ile by to kosztowało więcej, gdyby uwzględniono pozostałą grupę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Panie przewodniczący, to wszystko zależy, po pierwsze, od tego, kto dołączy. My jesteśmy gospodarzem tej ustawy na tym etapie i my mamy to policzone.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Zapytam wprost. Czy będzie zgoda z państwa strony, gdybyśmy na Komisji zaproponowali poszerzenie tej ustawy o dodatkowe grupy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Za całą pewnością tak. Nie wyobrażam sobie, żeby tak miało nie być, ale jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to może jeszcze pan dyrektor wesprze mnie tutaj słowem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Proszę bardzo, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegoMSWiAMariuszCichomski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, my oczywiście szacujemy koszty dla poszczególnych formacji tam, gdzie mamy dane, na podstawie, jak wspomniał pan minister, ujednoliconych kryteriów kosztowych ze względu na wartość wyżywienia w zależności od wielkości czy pory roku, czy tego, z jakim zwierzęciem mamy do czynienia. Natomiast naszym założeniem, kiedy to przygotowywaliśmy w ramach resortu spraw wewnętrznych i administracji i z tego też skorzystało i Ministerstwo Obrony Narodowej, i Służba Więzienna, środki są przeznaczane w ramach limitów przypadających na formacje w budżecie tychże formacji, więc one nie generują dodatkowych kosztów po stronie państwa, ekstra pieniędzy, które będą na to przechowywane.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegoMSWiAMariuszCichomski">Nie ma najmniejszego problemu, żeby inne służby, czy chociażby Straż Marszałkowska, na etapie sejmowym, bo to jest formacja, która nie jest formacją rządową, więc jak najbardziej jesteśmy otwarci, żeby się dołączyła, w razie takich potrzeb, na etapie sejmowym, czy inne formacje, w razie gdyby chciały – nazwijmy je rządowymi – mogły dołączać się na bieżąco do samego projektu, ale przy tym założeniu, że koszty są ponoszone w ramach limitów budżetowych, tak jak w naszym przypadku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Pytałem jeszcze wcześniej o to, czy fundacja „Zakątek Weteranów” zwracała się do państwa o jakiekolwiek wsparcie i czy otrzymywała dotychczas wsparcie z ministerstwa na utrzymanie tego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Nie mamy wiedzy, żeby…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Ale nie było takiego wsparcia czy składała jakieś wnioski o dofinansowanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">To jest tak konkretne pytanie, że ja mogę tylko powiedzieć za okres, w którym ja odpowiadam za ten obszar.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Jeśli wcześniej była taka interpelacja, to my oczywiście sprawdzimy i odpowiemy czy tak było. Pan prezes mógłby na to pytanie odpowiedzieć, ale…</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Natomiast jeśli chodzi o te dwa psy, które są, jak zrozumiałem, w cudzysłowie, ofiarą jakiegoś konfliktu, to chyba na razie sprawa jest wyjaśniana. W związku z tym, jeżeli będzie wyjaśniona, a pojawi się pytanie, to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Jest już złożona interpelacja przeze mnie do pana prezesa Jarosława Kaczyńskiego w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Ale chyba powinna trafić do ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Nie, dlatego że pismo Związku Zawodowego „Florian” jest skierowane do prezesa         Jarosława Kaczyńskiego, jako szefa Komitetu Bezpieczeństwa, który nadzoruje MSWiA.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Ja odpowiadam na większość interpelacji w tym obszarze i taka jeszcze do mnie                          nie trafiła, a staram się być na bieżąco.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Ale już jest złożona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Dobrze, na każdą interpelację odpowiadamy. W związku z tym, panie przewodniczący, proszę być pewnym, że i ta znajdzie odpowiedź, ale jak powiedziałem – w tym wypadku wolałbym pisemnie.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Jeśli zaś chodzi o rasy psów, to było ostatnie pytanie, używane w Policji, to są to, bardzo dziękuję za wsparcie panu dyrektorowi, podaję według liczby zwierząt w służbie: owczarek niemiecki, owczarek belgijski, malinois, owczarek holenderski, labrador, wyżeł niemiecki, bloodhound, posokowiec bawarski, foksterier. To może jest tych osiem najczęściej wykorzystywanych. Jest jeszcze kilka innych: terier walijski, płochacz niemiecki. Jestem zawstydzony, bo o ile pierwszych osiem widzę przed oczyma, to pozostałych trzech nie. Będę musiał to nadrobić po Komisji. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Rozumiem, że pani poseł Piekarska się jeszcze zgłaszała. Zapytam tylko, czy jeszcze ktoś z zewnątrz, kto uczestniczy zdalnie, zgłasza się do zadania pytania? Nie widzę. Rozumiem, że poza panią poseł nikt z sali też już nie chce zadawać pytań. Proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Ja, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Tak, zgłaszała się pani jeszcze przed zakończeniem odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Przepraszam bardzo, ale nie wiem. Tu mam maskę, a tu nie słyszę. Po prostu jakiś przedziwny przypadek. Panie ministrze, chciałam zapytać o tę kwotę, tzn. procent. Czy osoba, która powiedzmy przejmuje jako opiekun to zwierzę i dostaje ekwiwalent pieniężny, tak to nazwijmy, czyli środki na jego utrzymanie, czy to będzie 100%, czy to będzie na przykład 70%? Oczywiście rzucam tu przykładowo, 70% średniej ostatniej kwoty z roku, jaką zwierzęta w danej służbie otrzymują. Jak to będzie wyglądało?</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">I jeszcze chciałam dodać jedną uwagę, bo tutaj też padło pytanie jak będzie wyglądała kontrola zewnętrzna. Ja sobie tak myślę, że o ile oczywiście kwestia schronisk, to tam są specyficzne sposoby kontroli i to robią powiatowi lekarze weterynarii itd., natomiast wydaje mi się, że jeżeli ktoś bierze tego psa, to nie powinno być chyba jakichś nadzwyczajnych kontroli, tylko tak jak wszyscy, którzy mamy psa. Jeżeli coś się dzieje złego, to mogą odpowiednie służby interweniować, ale nie robiłabym chyba jakichś specjalnych regulacji, ekstra dla funkcjonariuszy, którzy po prostu biorą swojego psa. To tak mi się nasunęło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Pani poseł, pozwolę sobie od razu odpowiedzieć. Jeśli chodzi o zwierzęta pozostające w służbie, to zakładamy, że to jest 100%, bo zwierzę jest w służbie i czy dostaje wyżywienie w naturze, czy w formie ekwiwalentu, to zawsze 100%. W przypadku zwierząt wycofanych ze służby, z uwagi na nieco już inny charakter ich aktywności, będzie to w przypadku psów 80%, a w przypadku koni 75%, przy czym znowu to są wyliczenia oparte o zarówno służby, jak i te instytucje, które zawodowo i statutowo zajmują się ochroną zwierząt. Takie są wytyczne, ale jeżeli będzie specjalne zastrzeżenie czy wytyczne lub wskazanie lekarza weterynarii, aby ten wskaźnik był zwiększony, to będzie on mógł być indywidualnie zwiększany, jeżeli będzie takie wskazanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Wystarczająca odpowiedź, pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Tak, ale chciałam jeszcze zapytać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Niech pani pyta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Ponieważ rok czekałam, to teraz będę pytać, panie ministrze. Zastanawiam się, bo chcecie państwo to zrobić osobną ustawą. Myślę nad tym, czy to jest dobre rozwiązanie, bo jednak gdyby dodać rozdział w ustawie o ochronie zwierząt, która jest taką swoistą konstytucją praw zwierząt, nazwijmy to tak trochę górnolotnie, to sądzę, że to byłoby, tak mi się wydaje, lepsze rozwiązanie i dlatego my staraliśmy się zaproponować dodatkowe regulacje w ustawie o ochronie zwierząt. Gdzie by jednak nie było, jeżeli przejdzie, to ja całym sercem, jak już powiedziałam, jestem za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Tu bym chyba poprosił pana dyrektora, dlatego że moja wypowiedź mogłaby być obarczona zbyt dużym elementem emocjonalnym, a pan dyrektor to tak…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegoMSWiAMariuszCichomski">Na chłodno.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Tak jest. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegoMSWiAMariuszCichomski">Szanowni państwo, oczywiście można przyjąć dwa sposoby regulacji w tym zakresie. My przyjęliśmy regulację taką, która zmienia pragmatyki poszczególnych formacji. To jest rozwiązanie, które wprost wynika z samej definicji zwierząt wykorzystywanych do celów specjalnych z ustawy o ochronie zwierząt. Na pewno pani poseł zna tę definicję. Tam odnosi się wprost, że zwierzęta wykorzystywane do celów specjalnych, czyli te, o których mówimy, rozumie się przez to zwierzęta, których profesjonalna tresura oraz używanie odbywa się na podstawie odrębnych przepisów. Te odrębne przepisy muszą się gdzieś znaleźć. W naszym rozumieniu te odrębne przepisy powinny znaleźć się w ustawach pragmatycznych opisujących funkcjonowanie poszczególnych formacji, tym bardziej że możliwość wykorzystania poszczególnych zwierząt jest ściśle powiązana bezpośrednio z literalnie wskazanymi zadaniami formacji. O samym brzmieniu przepisów przyjdzie czas mówić, omawiając projekt w czasie posiedzenia Wysokiej Komisji, ale generalnie rzecz biorąc, ta konstrukcja zbudowana jest w ten sposób, że psy są używane do zadań określonych – i tutaj jest odwołanie w pragmatyce, załóżmy w ustawie Policji, do art. 1 ust. 2, gdzie wypisane są poszczególne zadania formacji, w których owe psy mogą być wykorzystane. Stąd, jakby na bazie definicji zwierząt wykorzystywanych do celów specjalnych, przenosimy się na ustawę pragmatyczną i z naszego punktu widzenia jest to rozwiązanie spójne i odpowiadające tej konstrukcji, która w ogóle jest przyjęta w ustawie o ochronie zwierząt. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Jeśli mógłbym jeszcze słówko, to technicznie idąc dalej tropem wyznaczonym przez pana dyrektora, nasza ustawa jest tak obszerna, że na tym etapie, podejrzewam, zaburzyłaby ona proporcje samej ustawy o ochronie zwierząt, bo jest szczegółowa, zresztą przekonacie się państwo o tym, jak bardzo. Chociażby kwestia wyznaczania opiekuna dla zwierzęcia jest rozpisywana na dwóch stronach, co się dzieje w sytuacji, gdy najpierw ten opiekun, później, gdy nie ten opiekun, to kto następny itd. Chcemy absolutnie każdą sytuację przewidzieć.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Drugi argument jest taki, tu mamy pewność, będąc gospodarzem tego tematu, że zostanie on jak najszybciej rozstrzygnięty i rozwiązany. Proszę zwrócić uwagę, jakie tempo narzuciliśmy, od zapowiedzi medialnej przez już teraz Komitet Stały i zakładam, że naprawdę pójdzie to bardzo szybko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Jak pan myśli, kiedy trafi do nas do Komisji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PodsekretarzstanuwMSWiABlazejPobozy">Chciałbym, aby w ciągu miesiąca. Tak byśmy to sobie wyobrażali. W ciągu miesiąca, więc niedługo będziemy mogli wspólnie pochylić się nad tą ustawą. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję. Czy są jeszcze pytania? Pani poseł Piekarska jeszcze o coś pyta?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Nie, myślę, że te pytania to zadam jak będziemy już pracowali nad projektem, a dziś jeszcze raz – brawo, brawo. Dzięki za ten projekt.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Widzi pan, panie ministrze? Rzadko na Komisji ktoś krzyczy brawo dla rządu, a jeszcze dla resortu...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselArturLacki">Ja się dołączam do tych braw pani Piekarskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Ma pan dzisiaj pełne poparcie. Proszę przekazać panu ministrowi Kamińskiemu, że rzeczywiście jest to ustawa oczekiwana zarówno przez Komisję, ale również – jeśli można powiedzieć, że zwierzęta myślą, to także przez te zwierzęta, które pracują tyle lat na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselArturLacki">Chciałem tylko powiedzieć, że jak ustawa nie wejdzie w ciągu miesiąca, to wtedy będziemy jechali, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Bardzo dziękujemy. Liczymy na tę ustawę. Dziękujemy państwu za obecność i przekazane informacje. Mam nadzieję, że los zwierząt poprawi się w momencie, kiedy ta ustawa się tutaj znajdzie. Myślę, że będziemy rozważali jednak jak poszerzyć i rozmawiać z innymi służbami i resortami, w których znajdują się te zwierzęta na stanie i służbie, żeby jednak ta ustawa była poszerzona i by nie pominąć żadnego pieska czy innego zwierzęcia, które dzisiaj służy ojczyźnie w różnych formacjach i w różnych jednostkach.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękujemy państwu za obecność. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..8760825
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/header.xml
@@ -0,0 +1,34 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-aswxx-00040-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych /nr 40/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych /nr 40/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ASW">40</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-30</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Wiesław Szczepański</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ASW" role="committee">
+        <orgName>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f17845b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00040-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,20 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Minęła 9.00. Otwieram posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Tematem posiedzenia będzie rozpatrzenie wniosku o powołanie podkomisji stałych. Uprzejmie informuję, iż posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W związku z powyższym chciałbym dokonać sprawdzenia kworum. Bardzo proszę osoby będące na sali o zalogowanie się do czytnika, a osoby będące poza salą o uruchomienie iPadów i przygotowanie ich do głosowania. Sekretariat bardzo proszę o przygotowanie urządzenia do głosowania. Bardzo proszę o wyświetlenie tablicy do głosowania. Państwa obecnych na sali i poza salą proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku. Bardzo prosimy pana posła o wyciszenie telefonu. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Myślę, że osoby, które nie zdążyły się zalogować będą miały taką możliwość, bo będziemy mieli jeszcze jedno głosowanie. Wtedy będzie również możliwość sprawdzenia kworum. Stwierdzam, że głosowało 31 posłów. Zatem Komisja posiada kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Tak jak wspomniałem na początku, przedmiotem dzisiejszego posiedzenia jest rozpatrzenie wniosku o powołanie podkomisji stałych. Czy są uwagi do porządku obrad? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Szanowni państwo, przechodzę do realizacji planu wynikającego z porządku obrad. Prezydium Komisji po dwóch spotkaniach podjęło decyzję o tym, iż chcielibyśmy powołać 4 podkomisje stałe: do spraw obywatelskich, cudzoziemców i migracji, do spraw funkcjonowania zarzadzania kryzysowego, do spraw modernizacji i rozwoju policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa oraz do spraw rozwoju i promocji ochotniczych straży pożarnych. W związku z tym, jeśli państwo chcą, to sekretariat Komisji dysponuje ewentualną propozycją czym miałyby się zajmować poszczególne podkomisje. Otwieram dyskusję. Jeśli ktoś z państwa chciałby zabrać głos, to bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Nie słyszę zgłoszeń. Szanowni państwo, wobec wyczerpania dyskusji, bo nikt nie chciał zabrać głosu, bardzo proszę o przystąpienie do głosowania. Procedura będzie wyglądała następująco: jeśli dziś podejmiemy decyzję o wystąpieniu do prezydium Sejmu w sprawie powołania podkomisji, bardzo bym prosił, aby do 10 kwietnia, jeśli taką zgodę otrzymamy – ale mam nadzieję, że moi koledzy z prezydium porozmawiają z panią marszałek, rozmowy w tym zakresie już były – zostały przez poszczególne kluby zgłoszone propozycje osobowe. Podkomisje będą dziewięcioosobowe. W ich składzie będzie zasiadało pięciu przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości, dwóch przedstawicieli Koalicji Obywatelskiej, po jednym przedstawicielu Polskiego Stronnictwa Ludowego i Lewicy. Bardzo bym prosił, aby do 10 kwietnia poszczególne kluby przedstawiły propozycje swoich przedstawicieli w poszczególnych podkomisjach, abyśmy jako prezydium wraz z klubami mogli dokonać ewentualnych przesunięć, gdyby się okazało, że trzeba zmienić parytety osobowe, albo jeśli okaże się, że ktoś chce być w podkomisji i z jakiegoś klubu pojawią się osoby ponadparytetowe. Chcemy mieć trzy dni przed ewentualnym posiedzeniem Komisji na dokonanie uzgodnień wraz z przedstawicielami poszczególnych klubów, aby skład osobowy był ustalony. Jak powiedziałem, składy będą dziewięcioosobowe. Rozmawiałem z wiceprzewodniczącymi i chcielibyśmy, aby był jeden przewodniczący i dwóch wiceprzewodniczących. Jak wiemy, wiceprzewodniczący nie są odpłatni, ale to dobre dla prac podkomisji. Tam gdzie przewodniczący byłby z Prawa i Sprawiedliwości, wiceprzewodniczący byliby z opozycji, a tam gdzie przewodniczący byłby z opozycji, dwóch wiceprzewodniczących byłoby z Prawa i Sprawiedliwości. Czy wstępnie jest zgoda? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za wnioskiem prezydium Komisji o wystąpienie do prezydium Sejmu w sprawie powołania podkomisji stałych Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych? Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Głosowało 29 posłów. Za było 29. Stwierdzam, że Komisja jednogłośnie przyjęła wniosek o wystąpienie do Prezydium Sejmu w sprawie powołania podkomisji stałych.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Na tym wyczerpaliśmy porządek obrad. Czy s a jakieś pytania w sprawach różnych lub uwagi? Nie słyszę. Zamykam posiedzenie Komisji. Ponieważ nie zobaczymy się już do świat, życzę paniom i panom posłom oraz sekretariatowi zdrowych i spokojnych świąt i abyśmy w zdrowiu się po nich spotkali. Wszystkiego najlepszego.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..97dfa51
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/header.xml
@@ -0,0 +1,97 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-aswxx-00041-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych /nr 41/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych /nr 41/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ASW">41</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekZarzaduPolskiejWytworniPapierowWartosciowychMariuszKujawski" role="speaker">
+        <persName>Członek Zarządu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych Mariusz Kujawski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuSprawObywatelskichwMSWiABeataStepinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Spraw Obywatelskich w MSWiA Beata Stępińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu w MSWiA Beata Stępińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorSlawomirOsuch" role="speaker">
+        <persName>Legislator Sławomir Osuch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorTomaszCzech" role="speaker">
+        <persName>Legislator Tomasz Czech</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArturLacki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Artur Łącki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanSzopinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Szopiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJozefaSzczurekZelazko" role="speaker">
+        <persName>Poseł Józefa Szczurek-Żelazko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKonradFrysztak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Konrad Frysztak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMateuszBochenek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mateusz Bochenek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelHreniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Hreniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRafalAdamczyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Rafał Adamczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZdzislawSipiera" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zdzisław Sipiera</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Wiesław Szczepański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiMagdaJedynak" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Magda Jedynak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiPawelSzefernaker" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Paweł Szefernaker</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MSWiA Paweł Szefernaker</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuBezpieczenstwaiOchronyInformacjiwMinisterstwieFinansowEwaWolska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa i Ochrony Informacji w Ministerstwie Finansów Ewa Wolska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuSprawObywatelskichwMSWiAKarolSzmaj" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Spraw Obywatelskich w MSWiA Karol Szmaj</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuwKPRMKatarzynaKopytowska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu w KPRM Katarzyna Kopytowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuwMFEwaWolska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu w MF Ewa Wolska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuZarzadzaniaSystemamiwKancelariiPrezesaRadyMinistrowKatarzynaKopytowska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Zarządzania Systemami w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Katarzyna Kopytowska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ASW" role="committee">
+        <orgName>Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..34e13ac
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/asw/201923-sjm-aswxx-00041-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,453 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Szanowni państwo, otwieram posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Uprzejmie informuję, iż na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji, pan wicemarszałek Ryszard Terlecki zwołał dzisiejsze posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Jednocześnie informuję, iż posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W związku z tym, zanim zaakceptujemy porządek dzienny i zanim przywitam gości, bardzo prosiłbym wszystkich państwa posłów obecnych na sali, ale również przed tabletami, abyśmy sprawdzili kworum. Bardzo proszę o uruchomienie urządzeń na sali i naciśnięcie dowolnego przycisku na czytniku, a uczestniczących w posiedzeniu online o zagłosowanie na tabletach. Kto z państwa jest za, kto przeciw, kto się wstrzymał? Bardzo proszę o oddanie głosu. Zamykam głosowanie, mam nadzieję, że nie będzie problemu z kworum, dlatego że i tak będziemy jeszcze głosowali podczas dzisiejszego posiedzenia nad kilkoma poprawkami i na końcu nad całą ustawą. Stąd też każdy, kto będzie chciał swoje kworum sprawdzić i uczestniczyć w posiedzeniu Komisji, będzie miał taką możliwość poprzez zagłosowanie nad poprawkami i nad całością sprawozdania. Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Widzę, że mamy bardzo dobrą frekwencję. Głosowało 37 osób, w związku z tym stwierdzam, że Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych ma kworum. Myślę, że jest to spowodowane ważnością ustawy, bo przecież każdy z nas ma nowy dowód osobisty. Mam nadzieję, że pan minister obecny na sali pokaże nam wzór tego dowodu, myślałem, że będziemy pierwsi, a nie media, ale pan minister niestety wcześniej pokazał wzór dowodu mediom, a nie nam. Zobaczymy nowy dowód? Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Szanowni państwo, chciałem powiedzieć, że w porządku obrad mamy dzisiaj pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1009). Uzasadnienie przedstawi minister spraw wewnętrznych i administracji. Chciałem powiedzieć, że projekt ustawy wykonuje prawo Unii Europejskiej. Pani marszałek zobowiązała nas do tego, abyśmy sprawozdanie przedstawili do dzisiaj. Nie chciałem państwa ściągać wcześniej, zaraz po świętach, w związku z tym podczas prac prezydium Komisji ustaliliśmy, że jesteśmy w stanie dzisiaj ten projekt przeprocedować.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Szanowni państwo, czy są uwagi do porządku obrad? Nie widzę zgłoszeń. W takim razie przystępuję do przywitania gości. Witam pana Pawła Szefernakera, sekretarza stanu w MSWiA. Ponieważ mam 14 gości online i obecnych na sali, pozwolą państwo, że grzecznie ich przywitam. Witam pana Piotra Gajewskiego, dyrektora Centrum Personalizacji Dokumentów w MSWiA, witam panią Magdalenę Janik-Buczkowską, głównego specjalistę w Departamencie Prawnym MSWiA, panią Katarzynę Kopytowską, zastępcę dyrektora Departamentu Zarządzania Systemami w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pana Mariusza Kujawskiego, członka Zarządu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, pana Andrzeja Miturę, głównego specjalistę w Departamencie Komunikacji Społecznej MSWiA, pana Mariusza Pułkę, naczelnika wydziału w Departamencie Spraw Obywatelskich MSWiA, panią Magdalenę Sadurę, radcę Szefa KPRM z Departamentu Zarządzania Systemami. Witam panią Ingę Sarnecką, radcę prawnego w Departamencie Zarządzania Systemami w KPRM, panią Beatę Stępińską, dyrektora Departamentu Spraw Obywatelskich w MSWiA, pana Karola Szmaja, zastępcę dyrektora Departamentu Spraw Obywatelskich w MSWiA, pana Janusza Wesołowskiego, radcę ministra z Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów, panią Magdalenę Witkowską-Krzymowską, dyrektora Departamentu Regulacji Cyfrowych w KPRM oraz panią Ewę Wolską, zastępcę dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa i Ochrony Informacji w MF. Przywitałem państwa nie według godności, ale według alfabetu, także bardzo przepraszam. Myślę, że wyczerpałem listę gości, w związku z tym przechodzimy do pierwszego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Chciałem powiedzieć, że nie został zgłoszony wniosek o wysłuchanie publiczne, w związku z tym bardzo proszę pana ministra o przedstawienie krótkiej informacji na temat projektu. Myślę, że i tak będziemy dyskutowali dłużej przy każdym artykule, kiedy będą zgłaszane poprawki albo pojawią się pytania. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiPawelSzefernaker">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, po krótkim wstępie poproszę jednego ze swoich współpracowników o przedstawienie prezentacji na temat tego, jakie zmiany we wzorze dowodu osobistego w związku z procedowanym projektem zostały wprowadzone.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiPawelSzefernaker">Proszę państwa, mam zaszczyt zaprezentować rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw. Prace nad tym projektem wynikają z konieczności dostosowania polskich przepisów do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych obywateli Unii i dokumentów pobytowych wydawanych obywatelom Unii oraz członkom ich rodzin, korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się. Rozwiązania zawarte w tym projekcie mają przede wszystkim na celu ograniczenie ryzyka fałszowania dokumentów oraz przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów. Projektowana ustawa przedstawiona Wysokiej Komisji ma przede wszystkim skupiać się na implementacji tego rozporządzenia i przewiduje w szczególności wprowadzenie do warstwy elektronicznej dowodu osobistego osoby, która ukończyła 12. rok życia, nowej danej biometrycznej, tj. odcisków palców, z wyjątkiem dowodu osobistego osoby, od której pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe. Druga zmiana dotyczy terminu ważności dowodów, tj. co do zasady dowody osobiste będą miały 10-letni okres ważności, z wyjątkami, tj. dowody osobiste osób do 12. roku życia, czyli te bez odcisków palców, będą miały 5-letni okres ważności, oraz dowody osobiste osób, od których chwilowo niemożliwe jest pobranie odcisków palców – 12-miesięczny okres ważności. Kolejna zmiana to uzupełnienie warstwy graficznej dowodu osobistego o podpis osoby, która ukończyła 12. rok życia, z wyjątkiem osoby, która nie może złożyć podpisu, a także określenie podmiotów uprawnionych do dostępu do danych biometrycznych w zakresie odcisków palców poprzez odwołanie się do katalogu podmiotów, którym mogą być udostępniane dane zawarte w rejestrze dowodów osobistych. Projekt przewiduje również wprowadzenie zmian w zakresie postaci, w jakiej można składać wniosek o wydanie dowodu osobistego: osobiście na piśmie, utrwalony w postaci papierowej, z wyjątkiem wniosku o wydanie dowodu osobistego osobie do 12. roku życia, który będzie można złożyć na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej. Dziś można składać wnioski o dowód także w postaci elektronicznej, ale niestety w związku z tym, że jest potrzeba pobierania odcisków palców, odtąd będzie to możliwe tylko w odniesieniu do osób do 12. roku życia. Następna zmiana dotyczy możliwości złożenia wniosku także przez osoby niepełnosprawne lub osoby, które mają niedające się pokonać przeszkody w dotarciu do urzędu, poprzez wyznaczenie jednej gminy na obszarze danego powiatu, wyposażonej w mobilną stację urzędnika, co umożliwi m.in. pobieranie odcisków palców poza urzędem.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiPawelSzefernaker">Projekt określa także nowe przesłanki do wydania dowodu osobistego – i jest to chociażby przesłanka wymiany na dowód osobisty zawierający odciski palców – jak również uzupełnia katalog danych gromadzonych w rejestrze dowodów osobistych o odciski palców, odwzorowanie podpisu, datę przyjęcia w organie gminy dokumentu zawierającego kod umożliwiający odblokowanie certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia oraz certyfikatu podpisu osobistego. Odciski palców będą przechowywane w rejestrze w celu wydania dowodu osobistego do dnia wydania dowodu osobistego, nie dłużej jednak niż 90 dni od dnia wydania dowodu osobistego, a później zostaną usunięte. Taki sam mechanizm obowiązuje dziś przy wydawaniu paszportów.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiPawelSzefernaker">Szanowni państwo, projekt określa, iż dowody osobiste wydane przed dniem wejścia ustawy w życie, tj. przed 2 sierpnia 2021 r. – to jest też data wejścia w życie rozporządzenia unijnego – zachowują ważność na okres, na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż do 3 sierpnia 2031 r. Nie będzie zatem konieczności wymiany posiadanych dokumentów, każdy będzie mógł wymienić swój dotychczasowy dowód osobisty dopiero w momencie, gdy straci on ważność.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiPawelSzefernaker">Szanowny panie przewodniczący, państwo posłowie, przedstawiony projekt z jednej strony dostosowuje polskie przepisy do wspomnianego rozporządzenia unijnego, a jednocześnie znacząco podnosi poziom bezpieczeństwa wydawanych w Polsce dokumentów, dowodów osobistych. Bardzo proszę Wysoką Komisję o pozytywne rozpatrzenie projektu. Proszę teraz pana prezesa o przedstawienie wzoru dowodu osobistego.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiPawelSzefernaker">Nawiązując do uwagi pana przewodniczącego, chcę powiedzieć, że wczoraj odbyło się spotkanie, na którym przedstawiliśmy informację, że projekt będzie procedowany w parlamencie. Przedstawiliśmy także opinii publicznej informację dotyczącą prac w międzyresortowym komitecie sterującym na temat wdrożenia tego projektu, jak również projekt rozporządzenia zawierający nowy wzór dowodu osobistego.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiPawelSzefernaker">Bardzo proszę pana Mariusza Kujawskiego, który jest przewodniczącym roboczego zespołu w MSWiA, żeby przedstawił państwu informację na temat zmian w dotychczas obowiązujących, aktualnych dowodach osobistych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#CzlonekZarzaduPolskiejWytworniPapierowWartosciowychMariuszKujawski">Bardzo dziękuję, panie ministrze. Szanowni państwo, Wysoka Komisjo, pozwolę sobie powiedzieć kilka słów na temat zakresu zmian we wzorze w stosunku do tego, który obowiązuje od 4 marca. Mam nadzieję, że państwo dobrze widzicie prezentację, którą wyświetlam. W blankiecie dowodu osobistego zostało wprowadzonych pięć zmian, które wynikają bezpośrednio z przepisów rozporządzenia, o którym mówił pan minister Szefernaker. Główne zmiany pojawiają się na awersie dokumentu. Pierwszą, chyba najbardziej zauważalną, jest pojawienie się dwuliterowego oznaczenia państwa członkowskiego na tle symbolu UE, czyli tego granatowego prostokąta z gwiazdkami w prawym górnym rogu dokumentu. Z tego względu trzeba było przesunąć oznaczenie informujące o zawartości czipa, czyli ten zielony znaczek z kółeczkiem, który siłą rzeczy został przeskalowany, zmniejszony. Kolejną zmianą, która jest bardzo widoczna, jest powrót podpisu posiadacza dowodu osobistego na awers dokumentu i to jest zmiana, która wynika z regulacji ICAO. Z tego powodu również należało przesunąć oznaczenie numeru CAN. I zmiana, która nastąpiła na rewersie, to jest tak naprawdę tylko zmiana opisu pola zawierającego serię i numer dokumentu. Wcześniej to pole nosiło nazwę: numer dowodu osobistego. Tak się przedstawia zakres zmian wzoru graficznego dowodu osobistego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Doda pan coś jeszcze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Myślę, że wszystko zostało powiedziane. Jeżeli państwo będą mieli pytania, to oczywiście jesteśmy do państwa dyspozycji. Jeszcze raz bardzo proszę szanowną Komisję o pozytywne zaopiniowanie naszego projektu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję bardzo, otwieram dyskusję. Zgłasza się pan poseł Adamczyk, czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Proszę bardzo, panie pośle. Umówmy się, panie ministrze, że odpowie pan na pytania lub pana współpracownicy po wyczerpaniu listy pytających. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselRafalAdamczyk">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, panie ministrze, szanowni goście, poruszę trzy wątki związane z projektem ustawy. Pierwszy dotyczy wniosków elektronicznych, jakie mogłyby być składane przez osoby, które nigdy nie będą mogły mieć pobranych odcisków palców. Czy jest taka możliwość, czy pan minister przewiduje taką możliwość dla tych osób? Drugi wątek dotyczy osób, które ukończyły 12 lat i od których są pobierane odciski palców. Próbowałem znaleźć w dokumentach udostępnionych w ramach procesu legislacyjnego informację, czy jest w tym obszarze opinia rzecznika praw obywatelskich oraz rzecznika praw dziecka, jeżeli chodzi o osoby niepełnoletnie, od których będą pobierane odciski palców. I oczywiście myślę, że bardzo ważna i bardzo wrażliwa sprawa dotyczy osób, które ukończyły 70 lat i którym dowody osobiste będą wydawane na 10 lat. Wraz z kolegami posłami składamy tu wniosek w formie poprawki, żeby dowód osobisty osób, które ukończyły 70 lat, był ważny bezterminowo. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję bardzo. Pan poseł Łącki, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselArturLacki">Panie ministrze, mam jedno pytanie. Ze względu na to, że wymianę dowodów organizowały będą głównie samorządy, jak będzie wyglądała refundacja kosztów tej operacji? Czy z tego tytułu samorządy dostaną jakieś dodatkowe pieniądze? Trzeba wziąć pod uwagę, że samorządy zostały pozbawione wielu środków ze względu na pandemię i decyzje tego rządu, więc chciałbym się dowiedzieć, czy koszty będą pokrywane wyłącznie z budżetów samorządowców, czy też samorządy dostaną na ten cel jakieś dodatkowe pieniądze ze Skarbu Państwa? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMateuszBochenek">Panie przewodniczący, panie ministrze, Wysoka Komisjo, w uzasadnieniu do projektu ustawy pojawia się kwestia dotycząca wariantu zakupu sprzętu, m.in. pojawia się tutaj Centrum Obsługi Administracji Rządowej i informacja o zakupie około 7,5 tys. skanerów, kilkuset komputerów, przy czym państwo wskazujecie, że to jest jeden z analizowanych wariantów. Stąd też moje pytanie dotyczące tego, jakie inne warianty związane z zakupem niezbędnego sprzętu są analizowane? Czy ewentualni producenci są w stanie dochować terminu? Bo ta ustawa musi wejść w życie najpóźniej do 2 sierpnia, aczkolwiek niektóre jej elementy wejdą w życie wcześniej. Jakie są efekty dokonanych dotychczas analiz dotyczących zakupów niezbędnego sprzętu?</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselMateuszBochenek">Drugie pytanie, poniekąd tożsame z pytaniem mojego przedmówcy, dotyczy środków na utrzymanie, serwis, wymianę infrastruktury IT w kolejnych latach, bo dzisiaj mamy zapis dotyczący samego zakupu tego sprzętu, ale później niezbędna będzie jego obsługa i związane z tym kolejne procedury. Po czyjej stronie się to znajdzie? Bo myślę, że z racji tego, iż zadanie to jest zlecone przez administrację rządową, to w budżetach wojewodów te środki zostaną zabezpieczone i samorządy nie będą musiały ponosić tych wydatków.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselMateuszBochenek">I pytanie dotyczące wydawania dowodów osobistych osobom powyżej 70. roku życia. Oczywiście czytałem państwa uzasadnienie, także do propozycji m.in. przedstawicieli administracji rządowej w terenie, czyli wojewodów, którzy wyszli z pewną inicjatywą, aby osobom powyżej 70. roku życia dowody wydawać bezterminowo, co popierają także samorządy. Państwo wskazujecie tu na kwestię certyfikatów, ale moje pytanie dotyczy tego, jakie należałoby wprowadzić zmiany, aby dowody osobiste mogły być wydawane bezterminowo dla grupy wiekowej 70+? Myślę, że zdajemy sobie sprawę, że w wielu przypadkach dla osób powyżej 70, 80 czy 90 lat wiązać się to będzie z bezpośrednią wizytą urzędników, z racji tego, że występują w tej grupie niejednokrotnie różnego rodzaju niepełnosprawności. Z jednej strony byłoby to ułatwienie dla samych seniorów, a z drugiej nie powodowałoby to w perspektywie czasu być może nawet paraliżu po stronie jednostek samorządu terytorialnego. Na tym etapie to tyle, bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję, pan poseł Adamczyk się zgłasza z drugim pytaniem, ale teraz pani poseł, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJozefaSzczurekZelazko">Szanowny panie przewodniczący, mam pytanie, bo widzę, że wiele wątpliwości dotyczy ważności dowodów osobistych, więc chciałabym zapytać pana ministra o przesłankę, jaka przyświecała wpisaniu przez państwa do projektu ustawy, że termin ważności dowodu osoby powyżej 70. roku życia będzie określony na 10 lat. Rozumiem, że wynika to zapewne z jakichś konkretnych powodów.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselJozefaSzczurekZelazko">Kolejne pytanie dotyczy terminu ważności dowodu, bo państwo piszecie, że w wyjątkowych przypadkach ten okres może być krótszy niż pięć lat – w przypadku dowodów osobistych wydawanych osobom w szczególnych i ściśle określonych okolicznościach. Czy mógłby pan wyjaśnić, o jakie okoliczności chodzi? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję. Teraz moje pytanie, a potem pan poseł Adamczyk. Panie ministrze, chciałbym się dowiedzieć, jakie rzeczywiście będą skutki finansowe tej ustawy, dlatego że czytając ustawę, widzę dwie kwoty: 223 i 203 bodajże, czyli razem mamy około 430, a w ocenie skutków regulacji pojawia się kwota 360 mln, więc jest różnica. Gdyby pan mógł powiedzieć, jakie będą skutki finansowe dla budżetu państwa, a jakie dla budżetów gmin.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">I to pytanie, które padło już wcześniej: czy rzeczywiście jesteśmy dziś w stanie w tak krótkim czasie zrealizować przetarg na zamówienie publiczne i wyposażyć gminy w skanery, tak aby ten system od 2 sierpnia mógł ruszyć? Jakie działania państwo podjęliście? Rozumiem, że mimo że ustawa nie weszła w życie, ale wiedząc, że powinna wejść, bo to jest wykonanie rozporządzenia UE, to jakieś przygotowania zostały już poczynione? Prosiłbym, żeby pan poinformował nas, kiedy do gmin trafią te urządzenia i kiedy pracownicy zostaną przeszkoleni w pobieraniu tych odcisków, tzn. kiedy będzie realna szansa, że samorządy i państwo będziecie zsynchronizowani, w pełni przygotowani do nowego zadania, żeby nas ten 2 sierpnia nie zaskoczył i żebyśmy nie musieli dokonywać nowelizacji czy przesunięcia tej ustawy w czasie. Czy państwo się liczą z tym, że może coś takiego nastąpić, czy państwo nie bierzecie tego w ogóle pod uwagę?</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Teraz pan poseł Adamczyk i na tym byśmy zakończyli pierwszą turę pytań. Jeśli nie będzie więcej pytań, to przystąpimy do procedowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselRafalAdamczyk">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, panie ministrze, szanowni goście, w sumie moje pytanie to kontynuacja pytania pana przewodniczącego, a dotyczy art. 26, czyli pobierania wniosków w miejscu pobytu osoby, która chce złożyć taki wniosek. W ust. 1 dodaje się ust. 1a, który przewiduje, że stolice poszczególnych powiatów ziemskich będą miały obowiązek zapewnić możliwość składania takich wniosków. Oczywiście koszty tego będą pokrywane z budżetu i tu pojawia się kwota 62 zł za dwie godziny, ale bardzo często bywa tak, że powiaty ziemskie są obszarowo na tyle duże, że dwie godziny to nie jest czas, w którym da się fizycznie i faktycznie zrealizować wniosek o dowód osobisty. Stąd pytanie, czy jest przewidziana w uzasadnionych przypadkach, udokumentowanych przez samorządy, wypłata większych kwot rekompensaty za poszczególne wnioski mobilne? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję, wyczerpaliśmy listę pytających. Bardzo proszę pana ministra lub ewentualnie osoby, które pan wskaże, o udzielenie odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, postaram się na część pytań odpowiedzieć bezpośrednio, a na pozostałe odpowiedzą moi współpracownicy. Co do najczęściej powtarzających się wątków, to my oczywiście również chcielibyśmy, żeby dowody dla osób powyżej 70. roku życia mogły być bezterminowe. Problem tkwi jednak w tym, że w tej chwili, jak państwo wiedzą, dowody z warstwą elektroniczną są również wykorzystywane jako nośnik certyfikatu kwalifikowanego i wymagane są specjalne certyfikaty bezpieczeństwa, których okres ważności wynosi maksymalnie 10 lat. Problem polega więc na tym, że ktoś mógłby mieć taki dowód i pomimo jego ważności, w sytuacji, w której byłby wydany bezterminowo, nieważny byłby certyfikat bezpieczeństwa warstwy elektronicznej. Skutkowałoby to tym, że nie mógłby z niego korzystać. Wymagania Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, ICAO, wiążą okres ważności warstwy elektronicznej, czyli te 10 lat, z ważnością dokumentu i to jest główny powód, dla którego nie możemy tego rozwiązania przyjąć, choć oczywiście ułatwiłoby ono korzystanie z dowodu osobom powyżej 70. roku życia. Powtórzę: zasadniczo dokument unijny, który implementujemy, w dużej mierze wdraża wymagania ICAO w dowodach osobistych w UE i wiąże okres ważności warstwy elektronicznej z ważnością dokumentu.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Jeżeli chodzi o wydawanie dowodów osobom powyżej 70. roku życia, które mają problem z niepełnosprawnością, to jeszcze raz przypomnę, że w każdym powiecie będzie mobilna stacja i będzie możliwość, aby do takiej osoby urzędnik przyjechał. Pan poseł już przedstawiał mechanizm pobierania odcisków w miejscu zamieszkania danej osoby.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Jeżeli chodzi o kwestię konsultacji, to projekt ustawy był konsultowany z rzecznikiem praw obywatelskich i z innymi instytucjami, był również procedowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego i został przyjęty przez tę Komisję pozytywnie, bez uwag.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Odpowiadając na pytania, chcę powiedzieć, że od 2019 r. w MSWiA, jak tylko zostały przyjęte te przepisy, powstał nasz wewnętrznych zespół roboczy, ale też międzyresortowy komitet sterujący i na styku ministra ds. informatyzacji oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji, który odpowiada za dokumenty, za dowody osobiste, współpracujemy, jeżeli chodzi o wdrożenie tego prawa. W tej chwili jesteśmy już na etapie testów wewnętrznych. Gdyby państwo chcieli wiedzieć więcej na temat harmonogramu, testów związanych z wdrożeniem tego rozwiązania, to moi współpracownicy mogą taką informację państwu przedstawić. Ale w ramach tego międzyresortowego zespołu została podjęta decyzja, że to minister ds. informatyzacji dokona zakupu sprzętu potrzebnego do pobierania linii papilarnych i w tej chwili trwa proces przetargowy.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Bardzo bym prosił, żeby uczestnicząca w posiedzeniu zdalnie pani dyrektor z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, odpowiedzialna za te kwestie, przedstawiła państwu szczegółową informację na temat procesu zakupu sprzętu do pobierania linii papilarnych. A panią dyrektor Beatę Stępińską z Departamentu Spraw Obywatelskich MSWiA bardzo proszę o odpowiedź na pozostałe pytania, które padły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselKonradFrysztak">Panie przewodniczący, jeśli pan pozwoli, to zadam panu ministrowi jeszcze jedno pytanie uzupełniające.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselKonradFrysztak">W nawiązaniu do pytania pana posła Bochenka dotyczącego 70-latków…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Ale pani dyrektor jeszcze uzupełni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselKonradFrysztak">Chodzi tylko o 70-latków, bo mam wrażenie, że ten punkt pan minister już wyczerpał. Chyba że pani dyrektor jeszcze ten temat będzie poruszać? W takim razie się wycofuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Pozwólmy dokończyć, będzie jeszcze druga tura pytań i jeżeli coś nie zostanie wyjaśnione, to będzie można jeszcze zadać pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#DyrektorDepartamentuSprawObywatelskichwMSWiABeataStepinska">Dzień dobry państwu, uzupełniając wypowiedź pana ministra na temat dowodów osobistych dla osób powyżej 70. roku życia, które miałyby bezterminowy okres ważności, należy poruszyć trzy kwestie. Wprowadzenie bezterminowego okresu ważności dowodów osobistych na ten moment jest niemożliwe z punktu widzenia zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego certyfikatów z uwagi na wykorzystanie dowodu osobistego jako nośnika certyfikatu kwalifikowanego. Musimy bowiem zapewnić zgodność warstwy elektronicznej z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego nr 910/2014, tzw. eIDAS, a ponadto obowiązują nas również dokumenty ICAO. To nie jest nasza propozycja ani decyzja, po prostu musimy realizować postanowienia tych aktów prawnych. Z tego też względu wydłużenie okresu ważności certyfikatów, bo o tym musielibyśmy mówić, na okres dłuższy niż 10 lat w zakresie, w jakim jest to wymagane do uwierzytelniania danych w warstwie elektronicznej, byłoby w tym momencie obarczone dużym poziomem niepewności. Trzecia rzecz, o której warto wspomnieć, to to, że obecnie dowody osobiste są personalizowane na blankietach, których gwarancja wynosi 10 lat, więc mamy trzy fakty, że w chwili obecnej nie jest możliwe uwzględnienie okresu ważności w postaci bezterminowości dla dowodów osobistych dla osób powyżej 70. roku życia.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#DyrektorDepartamentuSprawObywatelskichwMSWiABeataStepinska">Jeśli chodzi o pytanie o to, czy uzyskaliśmy opinię rzecznika praw obywatelskich i rzecznika praw dziecka, to konsultowaliśmy to, wysłaliśmy informację do rzeczników i nie uzyskaliśmy odpowiedzi, więc traktujemy to jako brak uwag.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#DyrektorDepartamentuSprawObywatelskichwMSWiABeataStepinska">Odpowiadając na pytanie o skutki finansowe dla samorządów i budżetu państwa, jakie ten projekt przewiduje, chcę powiedzieć, że czasochłonność zadania, jakim jest wydawanie dowodów osobistych, obecnie jest wyliczona na 30 min. Natomiast z powodu tego, że urzędnik będzie musiał pobrać od obywatela drugą cechę biometryczną, czyli odcisk palca, zwiększyliśmy tę czasochłonność do 37 min – z 30 do 37 min. Ponadto wydzieliliśmy zupełnie nowe zadanie: pobieranie odcisku palca, drugiej cechy biometrycznej, na stacjach mobilnych. Jeśli więc urzędnik pojedzie do obywatela, który nie będzie mógł osobiście się stawić w urzędzie, to uwzględniliśmy to w skutkach finansowych i w rozliczaniu środków finansowych dla samorządów. W związku z tym wskazaliśmy państwu o ocenie skutków regulacji, w skutkach na 10 lat, wpływ na sektor finansów publicznych wynoszący 363 mln zł, natomiast na budżety wojewodów 160 mln zł. To tytułem refundacji kosztów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Jak to się ma do ustawy, gdzie planujecie państwo na te 10 lat 223 i 203 mln zł, czyli razem prawie 430? Mówię o ostatnich stronach ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Momencik. Tak, w projekcie ustawy wskazaliśmy limity na okres najbliższych 10 lat i one zawierają podniesione kwoty. Panie dyrektorze, prosiłabym o uzupełnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuSprawObywatelskichwMSWiAKarolSzmaj">Rzeczywiście występuje różnica między tym, co jest w ustawie, o czym pan przewodniczący powiedział, czyli w art. 8, mówiącym o wydatkach wojewodów, które są związane z finansowaniem zadań zleconych, wykonywanych przez gminę, oraz w art. 7 i 8, dotyczącym poszczególnych ministrów – ministra spraw wewnętrznych i ministra  ds. informatyzacji. Wynika to z tego prostego względu, że te artykuły określają maksymalne limity na potrzeby realizacji reguły wydatkowej określonej w art. 50 ustawy o finansach publicznych i te limity są wyższe niż wydatki ujęte w ocenie skutków regulacji. Zresztą jest to zapisane w ocenie skutków regulacji. Żeby nie zmieniać tych limitów, liczba potencjalnie wymienianych w ciągu tych 10 lat dowodów osobistych, czego nie możemy tak naprawdę przewidzieć, została zwiększona o 30%. Stąd kwoty ujęte w art. 7 i 8 są zawyżone w stosunku do tego, co jest w ocenie skutków regulacji. Z tym że to, że te limity – i to też jest napisane w ocenie skutków regulacji zupełnie przejrzyście i tak to zostało zaakceptowane – są ustalone w ustawie w takiej, a nie innej wysokości na poszczególne lata, nie oznacza jednocześnie, że dokładnie takie środki będą ujęte w poszczególnych ustawach budżetowych na kolejne lata. One będą po prostu podlegać normalnemu planowaniu budżetowemu na podstawie rzeczywistych potrzeb, aczkolwiek tych limitów, które zostały ustalone w ustawie, nie będzie można przekroczyć. Różnica między oceną skutków regulacji a tym, co jest w ustawie, jak pan przewodniczący powiedział, jest uzasadniona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Patrząc na kwoty, zakładacie państwo, że co trzeci obywatel może zniszczyć dowód i ponownie go wymienić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Szanowny panie przewodniczący, absolutnie nie mieliśmy takiego założenia, że co trzeci obywatel będzie niszczył dowód osobisty, tylko po prostu przewidujemy zwiększone zainteresowanie nowym dowodem osobistym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Nie wiem, czy pani dyrektor wyczerpała pytania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Nie, jeśli mogę, to się odniosę jeszcze do pozostałych pytań. Co do okresu ważności dowodów osobistych, bo ta kwestia się pojawiała w państwa wypowiedziach, chcę powiedzieć, że przepis w zakresie ważności dowodu osobistego, który będzie wydany osobie, która ukończyła 12. rok życia, ale od której chwilowo fizycznie nie jest możliwe pobranie odcisków palca, wynika wprost z regulacji rozporządzenia unijnego, które właśnie wdrażamy – mówi o tym dokładnie art. 4 ust. 2.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Było też pytanie dotyczące czytników, kwestii technicznych, mówiąc ogólnie, i tutaj bym prosiła o udzielenie odpowiedzi panią dyrektor Kopytowską z KPRM, która uczestniczy w posiedzeniu online.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Możemy się połączyć z panią dyrektor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuZarzadzaniaSystemamiwKancelariiPrezesaRadyMinistrowKatarzynaKopytowska">Tak, dzień dobry państwu, czy ja jestem słyszalna?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Słyszalna, ale niewidzialna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuwKPRMKatarzynaKopytowska">Dobrze, to jeszcze się pokażę. Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze, szanowni państwo, padły pytania dotyczące zakupu sprzętu potrzebnego do wyposażenia stanowisk w organach gmin. W tej chwili jesteśmy na ukończeniu przetargu, mamy wyłonioną firmę, która musi jeszcze złożyć odpowiednie dokumenty, tak że do końca przyszłego tygodnia planujemy zakończenie tego procesu. To jeśli chodzi o skanery odcisków palców. Natomiast jeśli chodzi o sprzęt do obsługi mobilnej wnioskowania o wydanie dowodu osobistego, to tutaj również jesteśmy na ukończeniu przetargu, do dzisiaj wyłoniony wykonawca miał uzupełnić dokumenty i będziemy jeszcze w najbliższych dniach to weryfikować.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuwKPRMKatarzynaKopytowska">Padały też pytania dotyczące szkoleń i czy przewidujemy opóźnienia. Nie przewidujemy opóźnień, szkolenia będą prowadzone w trybie online z uwagi na pandemię i konieczność uwzględnienia reżimu sanitarnego. Będzie wystawiona platforma e-learningowa, tak samo jak to było zrealizowane przy wdrażaniu dowodów z warstwą elektroniczną. Ten schemat się sprawdził, dlatego taki sam schemat chcemy zastosować także w przypadku tych szkoleń. Planujemy przeprowadzenie tekstów end-to-end, czyli razem z organami gmin. Wytypowaliśmy do tego 21 urzędów z populacją różnej wielkości – są to duże miasta, średnie i małe. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Mam jeszcze pytanie, pani dyrektor. Na kiedy państwo przewidujecie dystrybuowanie urządzeń do gmin? W lipcu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuwKPRMKatarzynaKopytowska">Nie, myślę, że nie. Cały proces zakończymy pod koniec maja. Wykonawca urządzeń do odcisków palców ma 30 dni na dostarczenie sprzętu od momentu podpisania umowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Pan poseł Adamczyk, proszę. Ktoś jeszcze ma pytania? Pan poseł Szopiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselRafalAdamczyk">Pani dyrektor, mam pytanie techniczne. Urządzenia urządzeniami, ale urzędnicy z samorządów muszą dotrzeć do poszczególnych osób, które mobilnie będą chciały wypełnić wniosek i złożyć odcisk palca. Proszę powiedzieć, czy państwo analizowali, jak to będzie fizycznie i logistycznie wyglądało, czy samorządy mają zakupić samochody, którymi ci urzędnicy będą się poruszali, czy mają korzystać z komunikacji miejskiej? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Pan poseł Frysztak, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselKonradFrysztak">Szanowny panie ministrze, pani dyrektor, w kontekście pani wypowiedzi, z której wybrzmiało, że dzisiejsze blankiety mają 10-letni termin gwarancji, rozumiem, że nowe dowody również będą miały taki termin gwarancji? A co za tym idzie, skoro dziś dla 70-latków można bezterminowo wydawać dowody – rozumiem oczywiście kwestię certyfikatu – to mam pytanie: jak w przypadku dzisiejszych 70-latków, chcących za 10 lat odnowić dowód, czyli de facto odnowić certyfikat bezpieczeństwa, będzie ta wymiana się odbywać? Czy one będą wymieniane w formie rzeczywistej, jako kawałek plastiku, czy będą tylko odnawiane certyfikaty? To jest pytanie, które być może dziś ma mniejsze znaczenie, ale w konsekwencji tego, co będzie za lat 10, oczywiście rozumiemy, że mogą być – tak jak pan poseł Bochenek podnosił – problemy w komunikacji, przemieszczaniu się 70-latków, ale jak to będzie wtedy wyglądać i jakie rozwiązania są przewidziane w związku z tym certyfikatem? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zadać pytanie? Myślę, że pytania pojawią się także podczas rozpatrywania kolejnych artykułów, dlatego chciałbym zamknąć tę część, bo wtedy nie będą odbierał państwa głosów, jeżeli przy kolejnym konkretnym artykule będziecie państwo zadawali pytania. Jeszcze pan poseł Szopiński i zamykamy listę pytających, po udzieleniu odpowiedzi zamknę dyskusję i przystąpię do rozpatrzenia projektu ustawy. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselJanSzopinski">Panie ministrze, panie przewodniczący, szanowni państwo, na etapie konsultacji tego projektu z resortem stowarzyszenie notariuszy zgłosiło wniosek, aby wydłużyć do 15. roku życia granicę wieku osób, którym wydawane są dowody z 10-letnim okresem ważności. Motywowano to elementem takim, że w okresie dojrzewania najbardziej zmienia się wygląd człowieka i w związku z tym pomiędzy 12. a 22. rokiem życia, kiedy ten wygląd się zmienia, osoba na zdjęciu zupełnie nie będzie podobna do tej, której w wieku lat 12 wydano dowód. Zdaniem notariuszy mniejsze prawdopodobieństwo pomyłki zachodziłoby wtedy, kiedy osoby od 15. roku życia miałyby wydawane dowody z 10-letnim okresem ważności. Jakie były powody odrzucenia tego wniosku stowarzyszenia notariuszy przez resort? Notariusze motywowali wprowadzenie tego rozwiązania również pozytywną opinią rozporządzenia PE, że ten wniosek nie narusza tego rozporządzenia, jeżeli chodzi o tę sprawę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję. To było ostatnie pytanie w dyskusji. Bardzo proszę, panie ministrze. Było też pytanie do pani dyrektor, więc prosiłbym, aby pan wskazał, kto będzie odpowiadał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Systematyzując pewną wiedzę, chciałbym powiedzieć, że w ramach obecnie funkcjonującej ustawy o dowodach osobistych osoby powyżej 70. roku życia mają dziś wydawane dowody na 10 lat. Była możliwość wydawania dowodów bezterminowych do 2015 r. i w związku z tym w obrocie są takie dowody, ale obecnie dowody są wydawane  na 10 lat i my to podtrzymujemy. Szanowni państwo, mamy 2021 r., ale gdyby w 2011 r. ktoś powiedział, że przez 10 lat tyle się zmieni w dowodach, to pewnie z jednej strony obywatele byliby zaniepokojeni, że tak często to się zmienia, a z drugiej strony nikt by się nie spodziewał takich zmian dotyczących także bezpieczeństwa obrotu w ramach UE i poza UE. Dziś dzięki takim dowodom osobistym można na przykład, jak państwo wiedzą, przekraczać bramki na lotniskach, tzw. bramki ABC, i można bezkolizyjnie przechodzić między strefami podróży. Jest też wiele innych ułatwień związanych z wykorzystywaniem warstwy elektronicznej, więc ciężko nam odpowiedzieć na pytanie, jak to będzie wyglądało za 10 lat. Dziś zakładamy, że to będzie po prostu wymiana dowodu osobistego.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Jeżeli chodzi o pytania dotyczące samorządów, to podczas procedowania przez Komisję Wspólną ten projekt został przyjęty bez uwag, zatem samorządy nie widziały problemu w tym, w jaki sposób będą realizować zadania związane z mobilnymi stacjami. Po prostu tego typu uwagi ze strony samorządów w ramach procedowania nie padały.</u>
+          <u xml:id="u-46.2" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Proszę jeszcze panią dyrektor o odpowiedź na pytania, które pani zanotowała.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">W uzupełnieniu, panie ministrze, szanowni państwo, jeśli chodzi o samorządy i stacje mobilne, których dotyczyło pytanie, to myśmy wydzielili nowe zadanie: pobieranie odcisków palców w ramach mobilnej stacji. Zostaną wydzielone środki finansowe na ten cel, więc to wszystko jest już ujęte w ramach tego zadania.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Natomiast odnosząc się do uwagi na temat stowarzyszenia notariuszy, które zgłosiło potrzebę skrócenia do 5 lat terminu ważności dowodów osobistych wydawanych osobom do 15. roku życia celem ułatwienia potwierdzenia tożsamości tej osoby, z uwagi na zmiany w wyglądzie, jakie zachodzą do 20. roku życia, to nie uwzględniliśmy, szanowni państwo, tej uwagi, wskazując, że 5-letni termin ważności będą posiadały dowody osobiste wydawane osobom do 12. roku życia. I te przepisy są skorelowane z przepisami stanowiącymi o wymogu pobierania odcisków palców od osób od 12. roku życia. Taki przepis jest wprost wskazany w rozporządzeniu unijnym, w art. 3 ust. 7, który mówi, że z obowiązku złożenia odcisków palców mogą być zwolnione dzieci do 12. roku życia, więc od osób powyżej 12. roku życia pobieramy odcisk palca. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję bardzo, myślę, że na tym wyczerpaliśmy listę pytań i odpowiedzi w tej części naszego posiedzenia. Zamykam dyskusję i wobec niezgłoszenia wniosku o wysłuchanie publiczne przystępujemy do rozpatrzenia projektu. Zamykam pierwsze czytanie projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Szanowni państwo, przystępujemy do rozpatrzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw. Jeśli państwo pozwolicie, to za naszą zgodą Biuro Legislacyjne dokonałoby oczywistych poprawek redakcyjnych w ustawie, tak żebyśmy nie musieli nad każdą z poprawek dyskutować. Ewentualnie panowie mecenasi przy każdym artykule powiedzą, czy została zgłoszona jakaś poprawka. Mam na myśli poprawki bardziej o charakterze merytorycznym, a nie redakcyjnym, bo musielibyśmy wtedy dość długo dyskutować. Jeśli więc jest zgoda,  to BL dokona poprawek redakcyjnych. Jest zgoda? Jest. Szanowni państwo, myślę, że panowie mecenasi przedstawią nam swoje poprawki, BL zgłosiło również grupę dziewięciu poprawek legislacyjnych, pod którymi będzie się trzeba podpisać, i te poprawki panowie krótko omówicie, jak będziemy przy konkretnym artykule. Jako prezydium podpisaliśmy się pod tymi poprawkami, jest zgoda rządu na ich wprowadzenie, więc będziemy nad nimi procedowali, kiedy dojdziemy do konkretnego artykułu. Dziękuję bardzo, przechodzimy zatem do rozpatrzenia projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy do tytułu ustawy są uwagi? Nie widzę zgłoszeń, w takim razie tytuł ustawy został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do art. 1. Czy do zmiany pierwszej są uwagi? Będę mówił powolutku, żebyście mieli państwo możliwość zabrania głosu. Nie widzę zgłoszeń, w takim razie stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę pierwszą.</u>
+          <u xml:id="u-48.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi i pytania do zmiany drugiej w art. 1? Pan poseł Adamczyk, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselRafalAdamczyk">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, panie ministrze, szanowni goście, m.in. moja osoba, pan Wiesław Szczepański i Jan Szopiński złożyliśmy poprawkę, która dotyczy art. 7. Proponuje się w art. 7 ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych wprowadzić zmianę okresu ważności dowodu dla osób w wieku np. powyżej 70. roku życia, a dokładnie od 70. roku życia. Uzasadniając, uważamy, że dodanie w art. 7 kolejnego czwartego ustępu, w którym znalazłby się zapis o dłuższej niż 10 lat lub bezterminowej ważności dowodów osobistych wydawanych osobom powyżej 70. roku życia, jest zgodne z sugestią znajdującą się w art. 4 pkt 2 ppkt c rozporządzenia PE i Rady UE 2019/1157. Poprawka, którą proponujemy, brzmi następująco: Dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 70. rok życia, jest ważny bezterminowo od daty jego wydania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję bardzo. Proszę, panie ministrze. Rozumiem, że dyskutowaliśmy o tym, ale prosiłbym o państwa stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Proszę państwa, tak jak mówiliśmy, chcielibyśmy, żeby bezpieczeństwo dowodów osobistych było zapewnione przez państwo możliwie w jak najwyższym stopniu i te przepisy właśnie tego dotyczą, po to tę ustawę nowelizujemy. Tak jak powiedziałem, dziś jest taka możliwość, jaka jest, jeżeli chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa i certyfikatów bezpieczeństwa na 10 lat, więc ta ustawa przewiduje właśnie takie rozwiązanie. I to nie wynika ze złej woli czy pomysłu MSWiA, tylko z utrzymania obecnego stanu prawnego, czyli 10-letni okres ważności dowodu dla osób powyżej 70. roku życia wynika z utrzymania jak najwyższych standardów bezpieczeństwa tego dokumentu. Także stacje mobilne są rozwiązaniem, które ma ułatwić osobom powyżej 70. roku życia wyrabianie nowego dokumentu. Stąd podtrzymujemy nasze stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dobrze. Pan poseł Bochenek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselMateuszBochenek">Pozwolę sobie, panie przewodniczący, jeszcze dopytać w tym punkcie, cytując przepis rozporządzenia, na jakie powoływał się pan poseł Adamczyk, czyli art. 4 ust. 2 lit. c: „na zasadzie odstępstwa od ust. 1 państwa członkowskie mogą przewidzieć okres ważności przekraczający 10 lat w przypadku dowodów osobistych wydawanych osobom, które ukończyły 70. rok życia”. Moje pytanie dotyczy sytuacji w innych państwach UE – czy państwo dysponujecie wiedzą na temat tego, czy ten okres w innych państwach został wydłużony, czy przekracza 10 lat? Rozporządzenie dopuszcza bowiem taką możliwość. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Szanowni państwo, zgadza się, z rozporządzenia wynika taka możliwość, niemniej obowiązuje nas nie tylko rozporządzenie unijne, ale również wymagania Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, które wiążą okres ważności warstwy elektronicznej z ważnością samego dokumentu. Nie możemy więc tego pominąć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Jeszcze powtórzę, szanowni państwo, rozwiązania techniczne związane z bezpieczeństwem warstwy elektronicznej w tej chwili wymagają od nas tego, aby to było takie, a nie inne rozwiązanie. My też chcielibyśmy, aby to była kwestia bezterminowa, ale tak jak powiedziałem, może to zakończyć się tym, że w dowodach wydanych bezterminowo nie będzie zabezpieczona warstwa elektroniczna takiego dowodu. Stąd takie, a nie inne rozwiązanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Prosiłbym o przetłumaczenie na język polski. Co należy rozumieć przez bezpieczeństwo warstwy elektronicznej dowodu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Panie przewodniczący, dowód w tej chwili składa się z warstwy graficznej i z warstwy elektronicznej. Certyfikaty bezpieczeństwa, które w tej chwili dotyczą warstwy elektronicznej, są przewidziane na 10 lat. W związku z tym może się okazać, że wraz z rozwojem techniki, z tym, do czego ten dowód będzie używany za 10 lat – pewnie dużo więcej funkcjonalności będzie wtedy miał niż dzisiaj – bezpieczeństwo obrotu danych w wersji elektronicznej nie będzie zabezpieczone, ponieważ te certyfikaty mają 10 lat gwarancji i tyle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Mam jeszcze pytanie i przystąpimy do głosowania. A gdyby kolega zmodyfikował poprawkę, żeby dotyczyła osób w wieku nie 70, tylko 75 lat, bo pytanie, czy osoby starsze, 80-letnie należy ciągać i do nich dojeżdżać? Czy granica 75, a nie 70 lat byłaby w ogóle do przyjęcia, czy nie? Czy nawet staruszka 99-letnia będzie musiała ten dowód zmieniać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">To niestety nic nie zmienia ze względu na to, że za 10 lat może się zdarzyć, że osoba, która będzie miała wydany dowód na czas nieokreślony, będzie chciała, mimo że jest staruszką, wykorzystać warstwę elektroniczną dowodu, dokonać np. e-usługi, którą państwo jej umożliwi, i się okaże, że mimo iż ma dowód na czas nieokreślony, to warstwa elektroniczna nie działa, ponieważ straciła ważność po 10 latach. I wtedy jest problem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Szanowni państwo, jeśli mogę, uzupełnię jedną kwestię, bo absolutnie tu nie pomijamy kwestii wieku osób starszych. Proszę zauważyć, że projekt przewiduje możliwość realizacji tego zadania przez urzędy poprzez używanie stacji mobilnej, którą wprowadzamy. Jeżeli więc ta osoba z różnych powodów nie będzie mogła osobiście udać się do urzędu, to urzędnik do takiej osoby przyjedzie pobrać odciski palców. Poza tym, szanowni państwo, to bezpieczeństwo, o którym mówił pan minister, to są certyfikaty, które są wgrane w warstwie elektronicznej. Certyfikaty są połączone z różnymi usługami, z różnymi dostępnościami i one są różnie zaimplementowane w różnych krajach. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy pan poseł podtrzymuje poprawkę? W takim razie, szanowni państwo, przystępujemy do głosowania. Bardzo proszę wszystkie osoby będące poza salą, żeby usiadły do swoich urządzeń. Rozumiem, że poprawka jest jasna – chodzi o to, żeby dla osób powyżej 70. roku życia dowód był ważny bezterminowo.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie i proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Mamy 7 głosów za, 16 przeciw i 8 wstrzymujących się – stwierdzam, że poprawka nie uzyskała większości. W ten sposób rozpatrzyliśmy zmianę drugą.</u>
+          <u xml:id="u-61.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany trzeciej. Czy są pytania, uwagi do zmiany trzeciej? Nie ma uwag, stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę trzecią.</u>
+          <u xml:id="u-61.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany czwartej? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że zmiana czwarta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-61.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany piątej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana piąta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-61.6" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany szóstej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana szósta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-61.7" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany siódmej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana siódma została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-61.8" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany ósmej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana ósma została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-61.9" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania, uwagi do zmiany dziewiątej? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że zmiana dziewiąta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-61.10" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany dziesiątej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana dziesiąta została rozpatrzona. Przepraszam, jednak BL ma uwagi. Proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Panie przewodniczący, mamy pytanie odnośnie do art. 26 ust. 1, ponieważ ta zmiana, a także zmiana np. w art. 46 ust. 1 polega na pewnym przeniesieniu ciężaru dowodowego na wnioskodawcę, który ma udowodnić różne kwestie. Musi uprawdopodobnić pewne zdarzenie, żeby nastąpił skutek w postaci wydania jakiejś decyzji przez urzędnika. Obecnie w ustawie taka osoba jest zobowiązana albo przedstawić określone dokumenty udowadniające określone zdarzenie, albo przedstawić informację o jakimś zdarzeniu, tak jak w tym przypadku, określonemu urzędnikowi. Stąd mamy pytanie odnośnie do tego artykułu, ale także pozostałych, m.in. do zmiany art. 46, na czym takie uprawdopodobnienie ma polegać i jak będzie wyglądała procedura dotycząca uprawdopodobnienia nastąpienia jakiegoś zdarzenia? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Szanowny panie mecenasie, odnosząc się do…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Pani dyrektor, proszę głośniej, może bliżej mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Przepraszam. Odnosząc się do tej uwagi, nie wprowadziliśmy tutaj sformułowania „udowadniać”, tylko „uprawdopodobnić”. Tak naprawdę w dowolnej formule obywatel będzie mógł to uprawdopodobnić – czy to będzie telefon, czy przesłany skan. Nie chcemy wskazywać, wymieniać konkretnie, w jakiej formie, ma to nastąpić, bo będą różne sytuacje i różne okoliczności, które spowodują, że dana osoba nie będzie mogła złożyć wniosku osobiście w urzędzie. Wychodzimy więc naprzeciw obywatelowi, mając na uwadze różne możliwości, jakie mogą się pojawić, nie chcemy przewidywać, wskazywać konkretnej formy, w jakiej ma nastąpić uprawdopodobnienie pewnej niemożności w danym momencie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Dopytam, dlatego że m.in. w art. 26 mamy ust. 2, gdzie jest wyraźnie wskazane… przepraszam, tylko sobie otworzę ustawę… gdzie jest określone: „w przypadku gdy złożenie wniosku o wydanie dowodu osobistego w trybie określonym w ust. 1 okaże się nieuzasadnione…” – rozumiem, że urzędnik będzie oceniał, że dana osoba w niewystarczający sposób uprawdopodobniła jakieś zdarzenie, czyli to będzie wola urzędnika?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Tak, to będzie ocena urzędnika, który dostanie np. telefon, mail, skan i oceni, czy jest to wystarczające, by uprawdopodobnić tę niemożność w danym momencie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Wyjaśnione, panie mecenasie? W takim razie stwierdzam, że zmiana dziesiąta w art. 1 została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przystępujemy do zmiany jedenastej, do której jest poprawka. I tutaj mam pytanie do państwa posłów, bo ja bym odczytał te poprawki, a panowie mecenasi by je wszystkie omówili i miałbym taką uprzejmą prośbę do państwa posłów, abyśmy te dziewięć poprawek przyjęli w jednym głosowaniu. Natomiast prosiłbym BL o krótkie ich omówienie, bo wydaje się, że są to poprawki o charakterze redakcyjnym, ale jednak mające charakter merytoryczny. Nie są one kontrowersyjne, więc moglibyśmy je przyjąć w jednym głosowaniu. Czy jest na to zgoda? Państwo macie te poprawki? Bardzo proszę BL o omówienie tych poprawek i ewentualnie, jeśli będą pytania, o krótką debatę, żebyśmy potem nie mieli już problemów z omawianiem artykułów. Przyjmowalibyśmy je wraz z omówioną i przyjętą już poprawką. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Panie przewodniczący, zaczynając od poprawki do zmiany nr 11, to chodzi tu jedynie o wykreślenie w lit. a w pkt 11 wyrazów: „tej osoby”, ponieważ może budzić wątpliwości, kogo to dotyczy, czy podpisu wnioskodawcy, czy też adnotacji pracownika organu gminy. Dzięki temu wykreśleniu będzie jasne, że ostatnia część tego przepisu dotyczy elektronicznych podpisów zaufanych oraz podpisów osobistych wnioskodawcy, a nie pracownika organu gminy. To tyle, jeżeli chodzi o pierwszą poprawkę.</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#LegislatorTomaszCzech">Druga poprawka dotyczy art. 1 pkt 15 i w tym przypadku mieliśmy pewne wątpliwości w art. 30 ust. 2, czy dowód osobisty może odebrać tylko rodzic, który nie składał wniosku o wydanie dowodu osobistego, czy również rodzic, który składał taki wniosek. Dlatego proponujemy dodać wyraz „również” – wtedy będzie jasne, że chodzi zarówno o rodzica, który składał wniosek o wydanie dowodu osobistego, jak i tego, który nie składał tego wniosku.</u>
+          <u xml:id="u-70.2" who="#LegislatorTomaszCzech">Następnie mamy grupę poprawek, tj. poprawkę nr 3, 5, 6, 7 i 8, które mają charakter ujednolicający, jeżeli chodzi o pewne pojęcia związane z nieuprawnionym wykorzystaniem danych. Chodzi o to, że w projekcie proponuje się w jednym przypadku dodanie wyrazu „podejrzenia” do „nieuprawnionego wykorzystania danych”, a innym razem tego brakuje. Dlatego wspólnie z rządem zaproponowaliśmy w tych przepisach, żeby to ujednolicić. Jak powiedziałem, zaproponowane przez nas zmiany w kilku miejscach poprawiają tę kwestię.</u>
+          <u xml:id="u-70.3" who="#LegislatorTomaszCzech">Jeżeli chodzi o poprawkę nr 4, to jest to poprawka wynikająca z braku konsekwencji przy okazji nowelizacji art. 12, czyli dotyczy to tej zmiany, którą już przyjęliśmy. Mianowicie obecnie art. 12 jest bezustępowy, a po przyjęciu poprawki będzie posiadał ustępy i tam jest odesłanie do art. 12 pkt 2 lit. a i b, a po zmianie tego artykułu to będzie ustępem, dlatego trzeba odpowiednie konsekwencje wprowadzić.</u>
+          <u xml:id="u-70.4" who="#LegislatorTomaszCzech">I ostatnia poprawka, dziewiąta, to jest wyraźne wskazanie, że chodzi o dowody osobiste wydane przed dniem 2 sierpnia 2021 r., ponieważ przepis w tym kształcie może budzić wątpliwości, czy nie będzie odczytywany w ten sposób, że chodzi o dowody osobiste wydane przed dniem wejścia w życie w ogóle ustawy o dowodach osobistych. Takie doprecyzowanie będzie jaśniejsze i zlikwiduje wątpliwości. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy jest zgoda strony rządowej? Szanowni państwo, ja przeczytam krótko, bo państwo macie listę poprawek, ale chciałbym, żeby także osoby, które są poza salą, wiedziały, jakie poprawki przyjmiemy. To będą poprawki: w art. 1 w pkt 11 w lit. a, w art. 1  pkt 15 w ust. 2, w art. 1 w pkt 20 w lit. d, w art. 1 w pkt 24 dodać zmianę aa, w art. 1 w pkt 24 dodać zmianę ab, w art. 1 w pkt 26 w lit. b, w art. 1 w pkt 27, w art. 1 w pkt 28 oraz zmiana w art. 4.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie, proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Stwierdzam, że głosowało 30 posłów, 28 było za, 2 osoby się wstrzymały. Tym samym Komisja przyjęła 9 poprawek, które zostały państwu przedstawione. Kiedy będę omawiał poszczególne zmiany, będę informował, że dana zmiana zostaje przyjęta z poprawką, jeśli nie będzie dodatkowych uwag albo propozycji zmian.</u>
+          <u xml:id="u-71.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany jedenastej, do której została przyjęta poprawka. Czy są uwagi, pytania do zmiany jedenastej wraz z przyjętą poprawką? Nie ma uwag, zatem stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę jedenastą wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-71.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany dwunastej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana dwunasta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-71.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany trzynastej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana trzynasta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-71.6" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany czternastej? Nie ma uwag. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę czternastą.</u>
+          <u xml:id="u-71.7" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Zmiana piętnasta. Przypominam, że przyjęliśmy poprawkę do zmiany piętnastej. Czy są uwagi, pytania do zmiany piętnastej wraz z przyjętą poprawką? Nie ma uwag, stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę piętnastą.</u>
+          <u xml:id="u-71.8" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do zmiany szesnastej. Czy ktoś z państwa ma uwagi do zmiany szesnastej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana szesnasta została rozpatrzona. Przepraszam, jednak BL ma uwagi, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Mamy uwagi do art. 30c, nowo dodawanego, do ust. 1 i 2. Skąd różnica w tym miejscu, gdzie mówimy o zapewnieniu przez organ gminy, o którym mowa w art. 26 ust. 1a, bo w ust. 1 jest: „o ile jest to organ gminy, do którego złożono wniosek o wydanie dowodu osobistego”, a w ust. 2 tej końcówki nie ma. Skąd taka różnica w tej procedurze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Szanowny panie mecenasie, w ust. 1 mówimy o sytuacji, kiedy osoba nie może odebrać osobiście dowodu osobistego i doprecyzowaliśmy ten przepis o to wskazanie: „do którego złożono wniosek o wydanie dowodu osobistego”. Chodzi o to, żeby były to te same urzędy. Mamy tu też na myśli kwestię bezpieczeństwa dokumentów, bo jeżeli nie byłoby tego doprecyzowania, to mogłoby dojść do sytuacji, że urzędy będą przesyłać między sobą dokumenty, dowód osobisty, zgodnie z właściwością złożenia wniosku o dowód osobisty. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Rozumiem, że w ust. 2 nie ma konieczności takiego doprecyzowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Nie ma tam takiego doprecyzowania, ponieważ ustęp mówi o możliwości aktywacji, więc mówimy o gminach, które będą miały stację mobilną. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przyjęte wyjaśnienia? W takim razie stwierdzam, że zmiana szesnasta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany siedemnastej? Nie ma uwag. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę siedemnastą.</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania, uwagi do zmiany osiemnastej? Nie ma uwag. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę osiemnastą.</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany dziewiętnastej? Nie ma uwag. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę dziewiętnastą.</u>
+          <u xml:id="u-76.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Do zmiany dwudziestej przyjęliśmy przed chwilą poprawkę. Czy są pytania do zmiany dwudziestej wraz z przyjętą poprawką? Nie ma uwag. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę dwudziestą.</u>
+          <u xml:id="u-76.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do zmiany dwudziestej pierwszej. Czy są uwagi, pytania do tej zmiany? Nie ma uwag. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę dwudziestą pierwszą.</u>
+          <u xml:id="u-76.6" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do zmiany dwudziestej drugiej. Czy są uwagi, pytania do tej zmiany? Nie ma uwag. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę... Przepraszam, nie zauważyłem. Proszę, pan poseł Hreniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselPawelHreniak">Mam poprawkę do zmiany dwudziestej trzeciej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Jesteśmy przy zmianie dwudziestej drugiej. Nie ma uwag do zmiany dwudziestej drugiej, stwierdzam zatem, że Komisja rozpatrzyła tę zmianę.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do zmiany dwudziestej trzeciej. Pan poseł Hreniak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselPawelHreniak">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałem zgłosić poprawkę, która dotyczy art. 48, mówiącego o formularzu utraty lub uszkodzenia dowodu. Ta poprawka jest podyktowana chęcią uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych w sytuacji zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego. Poprawka została przekazana do sekretariatu, rozumiem, że panie i panowie posłowie ją mają, ale dla porządku odczytam jej treść.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Myślę, że nie ma potrzeby, panie pośle, mamy tę poprawkę. Wszyscy mają tę poprawkę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselPawelHreniak">Rozumiem, jeżeli nie ma takiej woli… Jeszcze raz powtórzę, że jest ona podyktowana chęcią usunięcia pewnych wątpliwości interpretacyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania do poprawki pana posła Hreniaka? Nie widzę zgłoszeń. Strona rządowa ma uwagi? Jest zgoda. W takim razie, panie i panowie posłowie, przystępujemy… Rozumiem, że poprawka, którą pan poseł proponuje, miałaby zastąpić całą zmianę dwudziestą trzecią, tak? W miejsce dotychczasowej krótkiej zmiany w ustawie byłaby ta rozszerzona, zgłoszona przez pana posła, tak? Poprawka jest podpisana przez pana posła Hreniaka, pana posła Sipierę i pana posła Polaczka. Przypominam, że każda poprawka do projektu wymaga podpisu trzech posłów.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez grupę posłów, mającej na celu zmianę art. 48, tj. poprawki do zmiany dwudziestej trzeciej? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie, proszę o podanie wyników.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#SekretarzKomisjiMagdaJedynak">Podam wynik za chwilę, bo komputery się zawiesiły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">W takim razie, szanowni państwo, przejdziemy do zmiany dwudziestej czwartej, a za chwilę wrócimy do zmiany dwudziestej trzeciej, jak już będziemy mieli wyniki. Rozumiem, że zawiodła nas automatyka.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przypominam, że we wcześniejszym głosowaniu przyjęliśmy poprawkę do zmiany dwudziestej czwartej. Czy są uwagi do zmiany dwudziestej czwartej wraz z przyjętą wcześniej poprawką? Nie ma uwag, stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę dwudziestą czwartą.</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania, uwagi do zmiany dwudziestej piątej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana dwudziesta piąta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-84.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Do zmiany dwudziestej szóstej przyjęliśmy już poprawkę, dlatego pytam, czy do zmiany dwudziestej szóstej wraz z przyjętą wcześniej poprawką są pytania lub uwagi? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że zmiana dwudziesta szósta została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-84.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do zmiany dwudziestej siódmej i przypominam, że do tej zmiany też już przyjęliśmy poprawkę. Czy są pytania, uwagi do zmiany dwudziestej siódmej wraz z przyjętą wcześniej poprawką? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę dwudziestą siódmą.</u>
+          <u xml:id="u-84.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy do zmiany dwudziestej ósmej w art. 54 są uwagi, pytania? Przypominam, że do tej zmiany również przyjęliśmy już poprawkę. Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę dwudziestą ósmą.</u>
+          <u xml:id="u-84.6" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do zmiany dwudziestej dziewiątej. Czy są uwagi, pytania do tej zmiany? Nie ma uwag. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę dwudziestą dziewiątą.</u>
+          <u xml:id="u-84.7" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania, uwagi do zmiany trzydziestej w art. 1? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że zmiana trzydziesta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-84.8" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Zmiana trzydziesta pierwsza. Są pytania, uwagi? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że zmiana trzydziesta pierwsza została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-84.9" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Zmiana trzydziesta druga. Są pytania, uwagi do tej zmiany? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że zmiana trzydziesta druga została rozpatrzona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#SekretarzKomisjiMagdaJedynak">Jest już wynik, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję. Szanowni państwo, głosowało 31 pań i panów posłów, głos za oddało 28 osób, nikt nie był przeciw i 3 osoby się wstrzymały. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta, a tym samym została rozpatrzona wraz z poprawką zmiana dwudziesta trzecia.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany trzydziestej trzeciej. Czy są uwagi? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana trzydziesta trzecia w art. 1 została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany trzydziestej czwartej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana trzydziesta czwarta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są uwagi do zmiany trzydziestej piątej? Nie ma uwag, stwierdzam, że zmiana trzydziesta piąta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Zmiana trzydziesta szósta. Są pytania, uwagi? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że zmiana trzydziesta szósta została rozpatrzona, a tym samym został rozpatrzony w całości art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-86.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do art. 2. Czy są pytania, uwagi do art. 2? Nie widzę zgłoszeń, w takim razie stwierdzam, że art. 2 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-86.6" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania, uwagi do art. 3? Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Panie przewodniczący, mamy pytanie do rządu. Skąd właściwie ta zmiana? Dlatego że – jak nam się wydaje – nie wynika to ze stosowania rozporządzenia UE, a oprócz tego, że dodaje się inspektorów nadzoru wewnętrznego, to dodaje się również Krajową Administrację Skarbową jako całość. Dotychczas w tym przepisie jest mowa jedynie o Służbie Celno-Skarbowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Szanowny panie mecenasie, tak, dopisaliśmy w tym przepisie Krajową Administrację Skarbową i to jest uwaga zgłoszona w trakcie uzgodnień międzyresortowych przez Ministerstwo Finansów. Jeśli mogłabym, to prosiłabym o wsparcie przedstawicieli MF, którzy uczestniczą w posiedzeniu online. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Mamy kogoś z MF? Zarządzam 2 minuty przerwy i bardzo bym prosił, żeby ktoś z MF do nas dołączył.</u>
+          <u xml:id="u-89.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-89.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Resort sam sobie gola strzelił, bo gdybyście państwo nie wywołali MF, to byśmy jechali dalej. Zgodnie z prośbą pana posła opozycji – pan to doceni – posła Frysztaka będziemy dalej procedowali i zatrzymamy się nad wyjaśnieniem tej zmiany przed głosowaniem nad całością. Jest na to zgoda? Musimy niebo i ziemię poruszyć, żeby MF się pojawiło, bo nie rozpocznę głosowania nad całością ustawy, dopóki MF nie wyjaśni tej kwestii. Zatem dojedziemy do ostatniego punktu i zatrzymamy się na wyjaśnienie MF przed głosowaniem nad całością ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-89.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Byliśmy przy art. 2 czy 3? Art. 3. W takim razie art. 3 pozostawiam bez rozpatrzenia do momentu wyjaśnienia przez MF.</u>
+          <u xml:id="u-89.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przechodzimy do art. 4. Przypominam, że przyjęliśmy poprawkę do art. 4. Czy są pytania, uwagi do tego artykułu? Nie ma uwag. Stwierdzam, że art. 4 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-89.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania, uwagi do art. 5? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że art. 5 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-89.6" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania, uwagi do art. 6? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że art. 6 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-89.7" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Artykuł 7 dotyczy limitu wydatków z budżetu państwa. Czy są uwagi, pytania do tego artykułu? Nie ma uwag, stwierdzam, że art. 7 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-89.8" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Artykuł 8, dotyczący limitu wydatków wojewodów, czyli również gmin – czy do art. 8 są uwagi? Nie ma uwag, stwierdzam, że art. 8 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-89.9" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy są pytania, uwagi do art. 9? Nie widzę zgłoszeń, stwierdzam, że art. 9 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-89.10" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Artykuł 10. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#LegislatorSlawomirOsuch">Tu jest kilka kwestii. Jedna kwestia, która w naszej ocenie jest bezsporna, dotyczy początkowej frazy tego przepisu: „do dnia wejścia w życie tego przepisu”. W naszej ocenie ten fragment jest całkowicie zbędny z uwagi na brzmienie przepisu o wejściu w życie, czyli art. 11 pkt 3, który właśnie ten art. 10 wprowadza w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. To jest kwestia, która nam się wydaje bezsporna, ale jest też kwestia dyskusyjna, mianowicie ten przepis jest zamieszczony w grupie przepisów przejściowych, z tym że jego brzmienie nie wskazuje absolutnie, że on jest przejściowy, gdyż nie ma ani terminu, ani żadnego faktu, który by wskazywał, kiedy ten przepis wyekspiruje, znajdzie swoje zastosowanie. Wczytując się w uzasadnienie do projektu, można przyjąć, że chodziło o to, że ten przepis miałby funkcjonować do dnia wejścia w życie rozporządzenia unijnego, czyli do 2 sierpnia br., natomiast absolutnie nie wynika to z treści art. 10. Legislacyjnie jest to technika bardzo niepoprawna, która powoduje, iż ten przepis w obecnym brzmieniu, bez tego wstępnego fragmentu, zawsze będzie w tej ustawie zmieniającej jako przepis, który tak naprawdę ma charakter merytoryczny. Nasza ocena jest taka, że albo trzeba zmienić ten przepis, wskazując na datę, kiedy znajdzie on zastosowanie i wówczas będzie miał charakter przepisu stricte przejściowego. Albo, jeżeli on ma mieć charakter merytoryczny, co nam się wydaje wątpliwe, powinien być zamieszczony w grupie przepisów merytorycznych, czyli jako dodatkowa zmiana w art. 1. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#SekretarzstanuwMSWiAPawelSzefernaker">Dziękuję. Szanowni państwo, przystając na jedną z dwóch propozycji panów legislatorów, prosimy o to, aby zastosować to rozwiązanie przeniesienia tego przepisu, jeśli jest to zgodne z techniką legislacyjną, do przepisów prawa materialnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Mam tylko jedno pytanie. W związku z tym, co powiedział pan minister, wasza sugestia wymaga poprawki legislacyjnej? Jeśli tak, to czy to wymaga głosowania, czy jest to poprawka redakcyjna? Ale podejrzewam, że to poprawka merytoryczna, tak? Czy panowie mogliby tę poprawkę przygotować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#LegislatorSlawomirOsuch">Pozostaje tylko kwestia, czy przygotować tę poprawkę teraz czy na drugie czytanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Nie, ja bym prosił, żebyśmy to rozstrzygnęli tutaj. Zarządzę 5 czy nawet 10 minut przerwy na przygotowanie tej poprawki, bo widzę, że mamy problem z połączeniem z MF, więc umówmy się, że państwo usiądą i w ciągu 10 min przygotują tę poprawkę, którą my podpiszemy, bo myślę, że ona nie jest kontrowersyjna. Nie chciałbym czekać do drugiego czytania, bo jeśli się pojawią poprawki, to oczywiście zwołamy posiedzenie Komisji, ale może być sytuacja taka, jak państwo widzicie, że nie będzie problemów związanych z innymi poprawkami. Żeby już zamknąć to, że z naszego klubu będzie poprawka, to ja zgłoszę wniosek pana posła jako wniosek mniejszości. W związku z tym z naszego klubu nie będzie poprawki, być może będzie z innego, ale może też być taka sytuacja, że ustawa przejdzie bez poprawek. Dlatego wolałbym, żebyśmy załatwili tę sprawę tutaj, bo taką dżentelmeńską rozmowę odbyliśmy w ramach prezydium, że postaramy się, aby ten projekt jak najszybciej przeszedł.</u>
+          <u xml:id="u-95.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">W związku z tym ogłaszam 10 min przerwy. Bardzo bym prosił, żebyście państwo doszli do porozumienia i przedstawili nam projekt poprawki. Być może znajdzie się w MF w tym czasie ta osoba, która miała być na posiedzeniu Komisji, a której nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-95.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-95.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Wznawiam obrady, proszę o zajęcie miejsc. Bardzo proszę, panie mecenasie, o zaprezentowanie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Poprawka będzie polegała na skreśleniu w art. 10 wyrazów: „od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu”. Ten przepis będzie się zaczynał od słów: „Minister właściwy  ds. wewnętrznych…” i następnie ta treść zostanie przeniesiona do art. 1 pkt 3 projektu i zostanie dodana jako art. 9b w ustawie o dowodach osobistych. W konsekwencji, w związku z tym, że ten przepis musi wejść w życie wcześniej, zostanie zmieniony również art. 11 poprzez to, że będzie wskazane, że art. 1 pkt 3 w zakresie art. 9b, jak i art. 7 i 9 wejdą w życie w dniu następującym po dniu ogłoszenia. Tyle w skrócie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Panie mecenasie, mam taką uprzejmą prośbę, ponieważ słuchają nas koleżanki i koledzy posłowie będący poza salą, żeby pan dokładnie odczytał treść art. 10.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Poprawkę czy to, jak będzie brzmiał ten przepis?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Całą poprawkę. Jak będzie brzmiał art. 10 i jak będzie brzmiała poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Artykuł 10 będzie brzmiał: „Minister właściwy ds. wewnętrznych i minister właściwy ds. informatyzacji realizują działania w celu zapewnienia prawidłowego stosowania rozporządzenia PE i Rady UE 2019/1157 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych obywateli Unii i dokumentów pobytowych wydawanych obywatelom Unii i członkom ich rodzin, korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się.” I to będzie w art. 9b ustawy o dowodach osobistych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że strona rządowa wyraża zgodę na taką poprawkę. Jest zgoda, w takim razie przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-101.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki podpisanej przez grupę trzech posłów, zgłoszoną przez BL? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie, proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-101.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Stwierdzam, że głosowało 28 posłów, za poprawką było 27, jedna osoba się wstrzymała. Poprawka została przyjęta. W związku z tym stwierdzam, że art. 10 wraz z poprawką został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-101.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Wracamy do art. 3. Wiem, że mamy już panią z MF. Rozumiem, że pani dyrektor zada pytanie, które padło w czasie dyskusji, bo nie wiem, czy pani z MF nas słuchała. Mamy połączenie z panią z MF?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuBezpieczenstwaiOchronyInformacjiwMinisterstwieFinansowEwaWolska">Tak, jestem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Pani dyrektor, proszę o wyjaśnienie kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiABeataStepinska">Szanowna pani dyrektor, Beata Stępińska. Omawialiśmy wcześniej kwestię podniesioną w art. 3 projektu, tj. w ustawie o ewidencji ludności. W art. 46 ust. 1 pkt 2 dodaliśmy do katalogu podmiotów Krajową Administrację Skarbową. Ta uwaga została zgłoszona przez MF w trakcie uzgodnień międzyresortowych i prośba do pani dyrektor o uzasadnienie tej zmiany, ponieważ pojawiły się wątpliwości ze strony przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Bardzo proszę, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuwMFEwaWolska">Dziękuję. Słyszałam pytanie, ponieważ śledziłam na bieżąco obrady Komisji, tylko miałam problem z połączeniem technicznym. Wyjaśniając tę propozycję MF, chcę powiedzieć, że dotyczy to dodanego w art. 1 pkt 5 przepisu zawartego w art. 12ca. Jest tam odesłanie do art. 66 ust. 3 ustawy o dowodach osobistych, który wskazuje podmioty mogące korzystać z udostępnionych danych w trybie pełnej transmisji danych w zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w ustawach szczególnych. W pkt 6 wskazanego artykułu wymienia się KAS i zaproponowaliśmy analogiczny zapis w odniesieniu do organu, który się powinien znaleźć w art. 3 – chodzi tu o uspójnienie przepisów zmian wprowadzonych do ustawy o dowodach osobistych z ustawą o ewidencji ludności; stąd wynika nasza propozycja wprowadzenia KAS – z uwagi na umożliwienie realizacji zadań nie tylko Służbie Celnej, ale całym organom administracji skarbowej, określonym w przepisach szczególnych. Chodzi głównie o ustawę o KAS.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Panie mecenasie, czy to wystarczające wyjaśnienie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Bardzo dziękujemy, pani dyrektor. W takim razie stwierdzam, że art. 3 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 11. Czy BL ma uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Dla przypomnienia: w pkt 3 będzie konsekwencja zmiany, którą wcześniej przyjęliśmy w związku z art. 10.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Tak, pamiętam. Nie ma pytań, w związku z tym stwierdzam, że art. 11 został rozpatrzony wraz z konsekwencjami przyjętymi w zmianie w art. 10.</u>
+          <u xml:id="u-110.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">W tym momencie stwierdzam, że cała ustawa została rozpatrzona i w związku z tym przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie i proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-110.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Stwierdzam, że głosowało 30 pań i panów posłów, za przyjęciem ustawy było 29 osób, jedna osoba była przeciw, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-110.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Panie mecenasie, czy jeszcze coś musimy głosować? Rozumiem, że to wystarczy.</u>
+          <u xml:id="u-110.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Szanowni państwo, przystępujemy do wyboru posła sprawozdawcy. Proszę o propozycje kandydatów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselPawelHreniak">Chciałem zgłosić pana posła Zdzisława Sipierę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Czy pan poseł wyraża zgodę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselZdzislawSipiera">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">W takim razie wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że pan poseł Zdzisław Sipiera został wybrany na sprawozdawcę Komisji w zakresie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Chciałem jeszcze tylko poinformować, że po ostatnim posiedzeniu naszej Komisji skierowałem do Prezydium Sejmu wniosek o powołanie podkomisji stałych i do tej chwili nie mam jeszcze stanowiska. Kiedy tylko otrzymam od prezydium stanowisko pozytywne, zwołamy posiedzenie w celu powołania podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-114.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawSzczepanski">Bardzo dziękuję wszystkim za uczestnictwo – panu ministrowi, wszystkim współpracownikom, przedstawicielom innych resortów i urzędów. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..67a133b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/header.xml
@@ -0,0 +1,55 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-cntxx-00027-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii /nr 27/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii /nr 27/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#CNT">27</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-18</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselMichalGramatyka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Michał Gramatyka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertKwiatkowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Kwiatkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesUKEJacekOko" role="speaker">
+        <persName>Prezes UKE Jacek Oko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko" role="speaker">
+        <persName>Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej Jacek Oko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJanGrabiec" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jan Grabiec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marek Zagórski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w KPRM Marek Zagórski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StalyekspertKomisjiRadoslawNielek" role="speaker">
+        <persName>Stały ekspert Komisji Radosław Nielek</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="CNT" role="committee">
+        <orgName>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ed55c40
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00027-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,132 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dzień dobry, otwieram posiedzenie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Witam posłów obecnych na sali oraz uczestniczących zdalnie. Witam naszych gości – pana ministra Marka Zagórskiego, sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, jednocześnie pełnomocnika rządu do spraw cyfryzacji. Witam pana Jacka Oko, prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, wraz z zastępcą Krzysztofem Dylem i dyrektorem Departamentu Prawnego panem Arturem Szymborskim. Witam przedstawicieli instytucji, którzy uczestniczą zdalnie w naszym posiedzeniu – Najwyższej Izby Kontroli, Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej, Polskiego Towarzystwa Informatycznego, Polskiej Izby Radiodyfuzji Cyfrowej, Związku Cyfrowa Polska, Konfederacji Lewiatan, Związku Województw, samorządów oraz innych instytucji i organizacji.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Paniom i panom posłom uczestniczącym zdalnie przypominam, że zgłoszenia do zabrania głosu należy wysyłać pod adres mailowy: kcnt@sejm.gov.pl lub przez czat w aplikacji do wideokonferencji. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Przystępujemy do sprawdzenia kworum. Bardzo proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Głosowało 14 posłów. Stwierdzam kworum. Stwierdzam przyjęcie protokołu poprzedniego posiedzenia Komisji wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Porządek dzisiejszego posiedzenia obejmuje informację ministra cyfryzacji oraz prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej na temat prowadzonych prac i planowanego harmonogramu postępowania dotyczącego rozdysponowania pasm radiowych na potrzeby sieci 5G. Czy są uwagi do zaproponowanego porządku dziennego ze strony państwa posłów? Nie ma uwag, zatem uznaję porządek dzienny za przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę pana ministra Marka Zagórskiego o przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, szanowni państwo, postaram się zrobić ogólne wprowadzenie do przedmiotu dzisiejszego posiedzenia Komisji. Szczegółowy, bardziej precyzyjny harmonogram w związku z kompetencjami i odpowiedzialnością w tym zakresie przedstawi prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski">Zacznę od tego, że podstawa do prac nad rozdysponowaniem pasm radiowych na potrzeby 5G leży w potrzebach rozwoju społeczno-gospodarczego państwa. Punktem wyjścia był również komunikat Komisji Europejskiej z 14 września 2016 r. w odpowiedzi na oczekiwania unijnego ekosystemu społeczno-gospodarczego w zakresie dostępu do nowoczesnych usług łączności elektronicznej oraz ze względu na dynamiczny rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych. Komunikat KE rozszerzył zobowiązania Unii Europejskiej dotyczące zapewnienia powszechnego dostępu do szybkich sieci szerokopasmowych, określonych po raz pierwszy w 2010 r. w dokumencie strategicznym Europejskiej agendy cyfrowej. W nowym komunikacie po raz pierwszy wyznaczono cele odnoszące się do wdrożenia konkretnych technik komunikacji elektronicznej. Komunikat wprost określił założenia rozwojowe do 2025 r. dla piątej generacji sieci mobilnych, czyli 5G. W dokumencie założono, że do 2025 r. zostanie zapewniony niezakłócony dostęp do sieci 5G we wszystkich obszarach miejskich i na wszystkich głównych szlakach komunikacyjnych, pozostawiając jednocześnie państwom członkowskim decyzję dookreślającą znaczenie i definicję obszarów miejskich, a także głównych szlaków komunikacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski">Dokumentem, który jest podstawą implementacji do krajowego porządku wyżej wymienionych celów Komisji Europejskiej, jest Narodowy Plan Szerokopasmowy, którego ostatnia aktualizacja została przyjęta przez rząd w dniu 10 marca 2020 r. Narodowy Plan Szerokopasmowy jest dokumentem, który określa politykę państwa w dziedzinie wspierania i realizacji celów komunikatów w zakresie zapewnienia podaży nowoczesnych usług łączności elektronicznej oraz cele rządu dotyczące budowy popytu na usługi dostępu do internetu wysokich przepustowości. Zadania, które określiliśmy w Narodowym Planie Szerokopasmowym w odniesieniu do 5G, można podzielić na zadania o charakterze legislacyjnym, finansowym oraz wykonawczym. Zadania legislacyjne przede wszystkim obejmują odpowiednie przygotowanie aktów prawnych, które z jednej strony tworzą otoczenie prawne, żeby wdrożyć sieć 5G, ale przede wszystkim mają modyfikować obecne przepisy, żeby usuwać istniejące bariery prawne i organizacyjne w budowie sieci.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski">Przypominam, że jednym z podstawowych aktów, który został przyjęty w tym zakresie, była ustawa z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o wspieraniu usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw, jak również nowelizacje ustawy –Prawo budowlane oraz ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne. Jednym z efektów przyjęcia tej ustawy była m.in. możliwość zmiany rozporządzenia o obowiązujących normach pola elektroenergetycznego, co stanowiło jedną z głównych barier dla rozwoju sieci mobilnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski">Istotnym elementem budowy tego proinwestycyjnego otoczenia prawnego, wspierającego realizację celów NPS, będzie ustawa implementująca do krajowego porządku prawnego dyrektywę ustanawiającą Europejski kodeks łączności elektronicznej. Ustawa częściowo zreorganizuje zasady prowadzenia działalności na rynku telekomunikacyjnym. Chociaż te rozwiązania nie będą wprost odnosiły się do technik 5G, będą miały istotne znacznie w realizowanych obecnie i przyszłości inwestycjach tego typu. Ustawa jest w trakcie prac. Została skierowana do Komitetu Stałego Rady Ministrów, natomiast obecnie realizowane zadania o charakterze finansowym polegają na zapewnieniu środków publicznych na wsparcie podejmowanych przez operatorów telekomunikacyjnych inwestycji w sieci szerokopasmowe, w tym także 5G.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski">Mamy dwa podstawowe źródła finansowania. Mówiliśmy o tym na ostatnim posiedzeniu Komisji, prezentując informacje na temat środków przeznaczanych na cyfryzację, zarówno w ramach Krajowego Planu Odbudowy, jak i nowej perspektywy finansowej w ramach polityki spójności. Na ten cel mamy środki w wysokości około 11 mld zł i one także będą przeznaczone na rozwój sieci 5G. Strategia w tym zakresie będzie koncentrowała się na wspieraniu inwestycji, które będą realizowane na obszarach defaworyzowanych. To jest podstawowy cel, żeby budowa sieci 5G była realizowana w miarę równomiernie na obszarze całego kraju. Z uwagi na charakter tej sieci będzie ona miała znaczenie dla przyspieszenia tempa rozwoju społeczno-gospodarczego państwa. Zależy nam, żeby w miarę możliwości tempo było spójne na terenie całego kraju. Jednocześnie trwają prace nad uruchomieniem wsparcia ze środków Funduszu Szerokopasmowego, który został powołany, żeby gwarantować i wzmocnić popyt na usługi szerokopasmowe.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski">Jeśli chodzi o działania o charakterze wykonawczym, należy zaliczyć do tego                 stosowanie prawa w otoczeniu inwestycji telekomunikacyjnych oraz prowadzenia analiz dotyczących zastosowania nowoczesnych technik łączności w gospodarce i w poprawie funkcjonowania usług publicznych. Możemy wskazać inicjatywy, które są finansowane w ramach programu GOSPOSTRATEG, czyli prowadzenie badań nad potencjalnymi zastosowaniami technologii 5G, wsparcie organów ochrony środowiska i budowy świadomości społeczeństwa na temat wpływu pola elektromagnetycznego. To są działania, które mają na celu walkę z dezinformacją w tym zakresie. To zjawisko nasiliło się ostatnio i jest niepokojące, dlatego podejmujemy intensywne działania w tym zakresie,  m.in. przez Instytut Łączności, ale również przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. W zakresie sieci 5G najważniejszym wyzwaniem wdrożeniowym w krótkiej perspektywie będzie przeprowadzenie aukcji na częstotliwości radiowej zakresu 3,6 GHz, tzw. pasmo C. O tym szczegółowo opowie prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarekZagorski">Bardzo ważnym zagadnieniem, o którym należy pamiętać, jeśli mówimy o budowie i rozwoju sieci 5G, ogólnie mówiąc – sieci nowoczesnych technologii, jest zapewnienie odpowiedniego poziomu cyberbezpieczeństwa z uwagi na ich charakter i masowe zastosowanie. Ten aspekt jest bardzo istotny w pracach, m.in. w nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, która zakłada wprowadzenie różnego rodzaju instrumentów. Chcemy, aby jednocześnie były one spójne – tak to wynika z obecnie obowiązujących przepisów – z wymaganiami bezpieczeństwa nakładanymi na operatorów telekomunikacyjnych w procesie dystrybucji częstotliwości w paśmie C, o czym parę słów powie pan prezes Jacek Oko. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję, panie ministrze. Bardzo proszę pana prezesa Jacka Oko o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">Panie przewodniczący, szanowni państwo, chcę przedstawić prezentację i zwrócić uwagę na założenia aukcji, które podtrzymaliśmy. Mamy cztery pasma nazwane w naszej nomenklaturze A, B, C, D, zaczynające się od pasma 3480 MHz. Pasmo 3400–3480 MHz jest wyłączone, jest poza aukcją.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">Jak wspomniałem, bloki zostały nazwane. Mamy tzw. spektrum cap, czyli typ aukcji przewiduje instalację czterech bloków po jednym na grupę kapitałową, tj. startującego operatora w postępowaniu. Licytacja została podzielona na rundy. Jeśli w pierwszej rundzie nie zostanie nabyte całe pasmo, będzie kolejna runda. Cena wywoławcza w aukcji jest zbliżona do unieważnionej poprzednio aukcji. Być może zostanie lekko skorygowana o doświadczenia w innych krajach europejskich, ale to jest zmiana nieznaczna lub w ogóle się nie pojawi. Wciąż podtrzymujemy warunki uczestnictwa, czyli inwestycje na poziomie 1 mld zł w latach 2016–2019 i dysponowanie częstotliwościami na całym obszarze Rzeczypospolitej. Istotne jest, że zobowiązania, które chcielibyśmy zaproponować, zostały ujęte w kilku elementach dla pięciu obszarów związanych z demografią, czyli: miast wojewódzkich, gmin powyżej 80 tys. mieszkańców, gmin 20–50 tys. mieszkańców, gmin wiejskich i miejsko-wiejskich oraz kilku największych aglomeracji. Część zobowiązań jest obligatoryjna, część elastyczna dla wyboru lokalizacji, czyli zdefiniowania, w którym obszarze odbędzie się inwestycja.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">Przebieg aukcji mają państwo przedstawiony, krok po kroku wyliczony z optymalnym, zgodnym z prawem minimalnym harmonogram czasu, którego chcielibyśmy dotrzymać, czyli: konsultacje publiczne (44 dni), następnie mamy rozpoczęcie aukcji (46 dni), etap pierwszy aukcji (21 dni), zdalna aukcja próbna (24 dni). Etap drugi aukcji – licytacja (15 dni) oraz postępowanie rezerwacyjne, czyli przydział obydwu etapów (maksymalnie 30 dni). Będziemy starali się jak najkrócej to przeprowadzić. Istotne jest, że zabezpieczyliśmy platformę aukcyjną do końca roku z możliwością przedłużenia na kolejny rok, więc nie ma ograniczeń i niebezpieczeństwa, że trzeba będzie przebudowywać platformę aukcyjną.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">Podjęliśmy również zabezpieczenie prawne, czyli mamy do dyspozycji dodatkowe zasoby prawne, jeżeli byłyby potrzebne na całym etapie aukcyjnym, oraz przygotowaliśmy się, poprzez podwojenie zespołów i podział organizacyjny, na sytuację związaną z COVID-19, czyli eliminację części pracowników z pracy online na obszarze aukcyjnym. Jeżeli popatrzymy na harmonogram, to składając wszystkie elementy krok po kroku, dochodzimy do 180 dni całego procesu aukcyjnego. To jest minimalny okres od ogłoszenia konsultacji do możliwej decyzji rezerwacyjnej.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">Jak już wspomniałem, mówiliśmy o wycenach. Wycenę powtórzyliśmy. Analizujemy jeszcze inne rozwiązania, które pojawiły się w Unii Europejskiej, ale zasada będzie taka sama – wyłonimy wartość wynikającą z postępowań w pozostałych krajach unijnych, gdzie przeliczamy wartość 1 MHz, następnie, poprzez odpowiednią populację, wyznaczamy wartość końcową bloku częstotliwości 80 MHz. To jest problem wyznaczenia minimalnej wartości, czyli ceny postąpienia. Borykamy się jeszcze z udostępnieniem, czyli wykorzystaniem albo wygaszaniem istniejących rezerwacji częstotliwości. Pełną dostępność, o której mówimy, przewidujemy na 1 stycznia 2023 r. – praktycznie powinniśmy mieć cały kraj dostępny dla instalacji wszystkich stacji bazowych potencjalnych operatorów.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">W międzyczasie będą się uwalniać poszczególne powiaty, zgodnie z harmonogramem. Najgorszy będzie 2021 r., ale patrząc, w którym jesteśmy roku, miesiącu, i na 180 dni, to zagrożenie nie jest duże. W 2023 r. powinna być możliwość pełnego przyłączania dużej grupy stacji bazowych, czyli działania będą dostępne praktycznie na terenie całego kraju. W 2026 r. będą jeszcze niedostępne pojedyncze gminy. W kolejnym roku jeden obszar będzie niedostępny, tzw. POL.48, czyli instalacja radarowa w Redzikowie. W tym obszarze częstotliwości są trochę upośledzone.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">Kiedy wystartuje harmonogram? To jest dobre pytanie, które trzeba sobie postawić. Bardzo mocno jest on związany z elementem bezpieczeństwa. Jest część wytycznych powiązanych z zapewnieniem bezpieczeństwa w związku z toczącymi się pracami nad ustawą. Dążymy do synchronizacji i przyjęliśmy element zatwierdzenia, czyli przyjęcia ustawy przez Radę Ministrów. Uważamy, że zmiany, które pojawią się na etapie konsultacji, powinny być ewentualnie uzupełnione tuż przed samą aukcją. Natomiast wydaje się, że powinniśmy zsynchronizować dokumenty, aby operatorzy weszli do aukcji z pełną świadomością stanu prawnego. Jednocześnie przygotowaliśmy dokumentację aukcyjną z propozycjami zmian, które mają wesprzeć duży nakład inwestycyjny, głównie czasu i działań inwestycyjnych, oraz pomysł na działania ekonomiczne stymulujące inwestycje w obszarach do tej pory pomijanych lub pominiętych przez operatorów mobilnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">W momencie pojawienia się ustawy powinniśmy uruchamiać aukcje, bo proces konsultacji i dyskusji powinien być zgrany. W momencie uchwalenia ustawy powinniśmy uruchomić aukcję. Aukcja jest prowadzona w powiązaniu z obecnie obowiązującym prawem telekomunikacyjnym, czyli po wejściu w życie nowego prawa komunikacji elektronicznej będzie ona obsłużona przez przepisy przejściowe i PKE, więc nie powinno być problemu. Rezerwacja będzie dokonywana jeszcze poprzez obecne prawo telekomunikacyjne, w związku z tym mamy zabezpieczone wszystkie elementy prawne.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#PrezesUrzeduKomunikacjiElektronicznejJacekOko">Chciałbym zakończyć na tym skrótowym przeglądzie obecnego stanu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Panie prezesie i panie ministrze, dziękuję za prezentację, chociaż mam wrażenie, że zabrakło odpowiedzi na kluczowe pytanie – kiedy doczekamy się rozpoczęcia ważnej dla Polski, dla budowy sytemu 5G i powszechnego dostępu do sieci 5G aukcji?</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Trudno oprzeć się wrażeniu, że jako państwo jesteśmy dzisiaj opóźnieni w stosunku do wielu krajów europejskich. Co więcej, jesteśmy opóźnieni w stosunku do planów rządu, który deklarował, że już rok temu kwestia zostanie rozstrzygnięta i rozpocznie się budowa sieci. Bardzo niepokojące są sygnały, o których mówił pan prezes, dotyczące czekania na kolejne zmiany legislacyjne, na obszerną ustawę, która jeszcze nie zakończyła swojego biegu na poziomie rządu.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Wiemy, że tego rodzaju przepisy często uchwalane są po kilku, kilkunastu miesiącach, a nawet latach od momentu, gdy są poddawane konsultacjom. W związku z tym to są bardzo niepokojące sygnały dotyczące dalszych możliwych opóźnień w budowie sieci. Jeśli mogę skorzystać z palmy pierwszeństwa jako przewodniczący, to chciałbym zacząć od tego pytania i otwierając dyskusję, poprosić członków Komisji i uczestników naszego posiedzenia o zadawanie dalszych pytań.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, pan minister Zagórski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Dziękuję, panie przewodniczący. Myślę, że nie do końca to wybrzmiało.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Propozycja uspójnienia procesu pracy nad ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa i prac nad aukcją wynika z zapewnienia większej pewność operatorom, którzy będą startowali w procesie aukcyjnym. Natomiast to nie oznacza, że będziemy czekali na przyjęcie i uchwalenie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Mówimy o tym, że chcemy zakończyć prace na poziomie Rady Ministrów. W tej chwili ustawa jest już rozpatrzona przez Komitet Stały Rady Ministrów, więc myślę, że to jest kwestia dwóch– trzech tygodni, kiedy będziemy mieli przyjętą ustawę przez Radę Ministrów. Zgodnie z naszymi wcześniejszymi rozmowami z prezesem UKE powinniśmy już uruchomić ten proces, dając gwarancję na potencjalne zobowiązania nakładane na operatorów telekomunikacyjnych, chociażby w związku z przepisami dotyczącymi dostawców wysokiego ryzyka. Sam proces aukcyjny rozpocznie się już w tym roku. Zakładamy, że do 2025 r. uda się dotrzymać terminów wynikających z komunikatu Komisji Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Chcę również powiedzieć, że operatorzy telekomunikacyjni już dzisiaj oferują usługi 5G. Naszym zadaniem jest udostępnienie najważniejszego pasma w tym procesie, czyli pasma C. Będziemy także chcieli udostępnić pasmo 700 MHz, co z kolei jest obarczone problemami wynikającymi z uzgodnień transgranicznych z naszymi sąsiadami. Mamy pewne problemy, jeśli chodzi o dokończenie procesu harmonizacji z Federacją Rosyjską. W tym procesie uczestniczy Komisja Europejska. Proces trwa już od dwóch lat i wygląda na to, że również zakończy się powodzeniem. Zatem pomimo opóźnienia w uruchomieniu aukcji cel strategiczny, polegający na zapewnieniu do końca 2025 r. funkcjonowania sieci 5G na wszystkich obszarach miejskich i wzdłuż głównych szlaków telekomunikacyjnych, jest jak najbardziej realistyczny. Biorąc także pod uwagę instrumenty finansowe, którymi chcemy wspomóc operatorów, zwłaszcza w odniesieniu do obszarów mniej atrakcyjnych gospodarczo, w ramach środków, o których mówiłem, a także w ramach mechanizmów, które zasygnalizował prezes UKE. Będą one także polegały na preferowaniu w opłatach rocznych rezerwacyjnych instalacji zlokalizowanych w mniej atrakcyjnych miejscach z punktu widzenia inwestycji komercyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, pan poseł Robert Kwiatkowski. I w kolejności pan poseł Michał Gramatyka. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">Dziękuję. Mam trzy krótkie pytania. Po pierwsze, na prezentacji zauważyłem, że jest napisane „inwestycja: 1 mld zł”. Czy to dotyczy dosłownie inwestycji w sprzęt i infrastrukturę ze strony tych, którzy wygrają przetarg, czy chodzi o opłatę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrezesUKEJacekOko">Czy mogę odpowiedzieć od razu? Tak, to oznacza inwestycje, czyli nakłady do tej pory poniesione na budowę sieci.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">Dobrze, zatem pytanie 1a – jakiego rodzaju przychodów spodziewacie się państwo z licytacji tych czterech bloków? Jest podpowiedź ze strony ministra Zagórskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Panie pośle, lekkie nieporozumienie. Chodzi o to, że to jest warunek dopuszczający do aukcji, czyli mówiąc w skrócie, w aukcji mogą uczestniczyć tylko podmioty, które zainwestowały 1 mld zł w sieci telekomunikacyjne w okresie 2016–2019 na terenie Polski. To nie są oczekiwane nakłady od operatorów. Pan prezes UKE może więcej powiedzieć, jakie będą oczekiwania w stosunku do operatorów. Mogę tylko powiedzieć, że naszym celem nie będą określone nakłady wyrażone kwotowo, tylko cele związane z pokryciem terytorium Polski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">OK, czyli wiemy, że to jest kryterium technologiczno-historyczne, w związku z tym w mocy pozostaje pytanie 1a, jakiego rodzaju przychodów spodziewacie się państwo z licytacji czterech bloków? Czy mam zadawać następne pytania, czy panowie odpowiedzą?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrezesUKEJacekOko">Wstępnie oczekiwana była kwota na poziomie 450 mln zł per blok – to jest przelicznik liczby eurocentów – ceny wywoławczej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">Rozumiem, że nie możecie podać realnej ceny, ale powiem szczerze, że to jest zaskakująco mało. Może skonfrontujemy to w trzecim pytaniu, jak wygląda to u sąsiadów? Pytanie brzmi tak: czy w warunkach przetargu będzie zawarty komponent techniczny uwzględniający cyberbezpieczeństwo? Innymi słowy, czy dostawcy sprzętu, oprogramowania i infrastruktury zostaną dopuszczeni do przetargu z każdego państwa, czy na starcie wprowadzacie swego rodzaju ograniczenia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrezesUKEJacekOko">Sama aukcja nie wyklucza. Aukcja to nie jest przetarg tylko postępowanie aukcyjne. To jest różnica. Aukcja nie wyklucza żadnej technologii. Natomiast wymagania bezpieczeństwa są skorelowane z ustawą o krajowy systemie cyberbezpieczeństwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Dopowiem jeszcze. Panie pośle, to jest ważny moment, o którym cały czas mówimy. Aukcja będzie prowadzona w obecnie obowiązującym reżimie prawnym. Zgodnie z ustawą będzie nakładała także obowiązki dla operatorów telekomunikacyjnych w zakresie zapewnienia odpowiedniego poziomu cyberbezpieczeństwa. Te wymagania są zobowiązaniami operatora. To operator odpowiada za bezpieczeństwo sieci, natomiast powinien spełniać różne kryteria, które będą zapisane w wymaganiach aukcyjnych, ale także wynikają z przepisów prawa, np. konieczność dywersyfikacji dostawców.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Jednocześnie chcemy pokazać ustawę o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Tutaj będą przepisy i podstawa do tego, żeby wykluczać dostawców wysokiego ryzyka, bo takie narzędzia będzie dawała ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Natomiast ani na poziomie ustawy, ani na poziomie przepisów aukcyjnych nie definiujemy żadnego dostawcy, który jest wprost zakazany. Przepisy wyraźnie wskazują na obowiązek takiej budowy sieci, żeby ona spełniała wymagania w zakresie bezpieczeństwa. Jak powiedziałem, kilka kryteriów wynika wprost z rozporządzenia, np. wspomniany przeze mnie obowiązek dywersyfikacji dostawców.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">Kontynuując ten wątek, rozumiem, że na etapie aukcji, a nie przetargów, państwo nie wprowadzają aktywnego elementu zabezpieczenia czy filtrowania różnego rodzaju dostawców, uznając, że to jest zakres obowiązku operatora. Przekładając z polskiego na nasze, jeśli mamy kluczowych operatorów, którzy zapewne wystąpią w tej aukcji, i operatorów z państw Unii Europejskiej, którzy zapewniają o swoim przekonaniu, że dostawcy sprzętu, zwłaszcza z Chińskiej Republiki Ludowej, są neutralni, jeśli chodzi o bezpieczeństwo – czy będziecie respektować tego typu deklaracje? Wydaje się mi, że to jest sprzeczne. Czy na tym etapie macie stuprocentowe zaufanie do operatorów? Mówicie, że operator odpowiada za bezpieczeństwo i generalnie to nie jest nasza sprawa. Czy dobrze zrozumiałem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Prawie. Operator odpowiada za bezpieczeństwo i jest zobowiązany przestrzegać przepisów prawa w tym zakresie. Dlatego cały czas mówimy o korelacji z ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Operator musi wziąć pod uwagę fakt, że istnieje możliwość wskazania w dalszym procesie, uznania dostawcy za dostawcę wysokiego ryzyka, co wiąże się z różnymi obowiązkami, np. wycofania sprzętu z sieci, co z kolei wiąże się z kosztami. Dlatego chcemy dać jasny sygnał w tym zakresie, ale jednocześnie dzisiaj nie możemy powiedzieć, że jakiś dostawca jest wykluczony, bo nie mamy do tego podstaw prawnych. Dopiero ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa da nam narzędzia do wskazania dostawcy lub konkretnego sprzętu, oprogramowania, które nie spełniają wymagań bezpieczeństwa i w związku z tym możemy nałożyć zakaz ich używania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">Rozumiem, że odpowiedź na moje pytanie padnie wtedy, gdy ustawa zostanie przyjęta przez Radę Ministrów, co ma nastąpić wkrótce, jeśli dobrze zrozumiałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">O tym będziemy mówili zapewne przy pracach nad ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, ale taka odpowiedź nie padnie na etapie przyjęcia ustawy, zarówno przez Sejm, jak i parlament, dlatego że ona dopiero tworzy ścieżkę postępowania, żeby takiego dostawcę uznać za dostawcę wysokiego ryzyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselRobertKwiatkowski">Ona stworzy instrumenty i udzieli odpowiedzi na pytanie, które zadaję.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselRobertKwiatkowski">Trzecie pytanie, jeśli pan przewodniczący pozwoli, to prośba o informację, jak te sprawy wyglądają u naszych sąsiadów? Mam na myśli przetargi, aukcje i rezultaty, zwłaszcza w naszym najbliższym otoczeniu. Chodzi zarówno o radiodyfuzję, jak i różnego rodzaju rozwiązania korporacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrezesUKEJacekOko">Proponuję odpowiedź pisemną, bo jeśli mówimy o analizie w wielu krajach, nie chcemy popełnić błędu. Prześlemy w najbliższym czasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję, panie pośle. Jeżeli jesteśmy gotowi technicznie, proszę o zadanie pytania przez pana posła Michała Gramatykę. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMichalGramatyka">Dzień dobry. Mam pytanie do pana prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Na początku grudnia ubiegłego roku ogłosili państwo zamówienie, przetarg na obsługę prawną aukcji. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że przetarg dotyczył potężnej liczby godzin wsparcia prawnego – to oscylowało wokół 1 tys. godzin. Ewentualne konsorcja czy kancelarie prawne, które mogły uczestniczyć w tym przetargu, miały de facto 3–4 dni na składanie ofert. Przetarg został ogłoszony 3 grudnia, do 7 grudnia był czas na zadawanie pytań, a do 11 grudnia był czas na składanie ofert. Chciałem poprosić o odpowiedź na następujące pytania: ile ofert zostało złożonych w tym przetargu? Jak wyglądało postępowanie odwoławcze? Czy w toku postępowania odwoławczego udostępniano dokumenty przetargowe, oferty wraz z załącznikami innym podmiotom? Czy, a jeśli tak, to od kiedy zaczęli państwo korzystać z obsługi prawnej? Czyli od kiedy państwo zaczęli korzystać z godzin zaoferowanych w ramach tego postępowania? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrezesUKEJacekOko">Do tego pytania również chcę ustosunkować się pisemnie, bo gdy mówimy o godzinach, o całej procedurze, to opiszemy i prześlemy na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dobrze. Bardzo prosimy o pisemną odpowiedź. Rozumiem, że to jest całe pytanie pana posła Michała Gramatyki? Czy ktoś z państwa, członków Komisji lub gości, chce jeszcze zadać pytanie? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#StalyekspertKomisjiRadoslawNielek">Dzień dobry, panie ministrze, panie prezesie. Mam pytanie dotyczące tego, o czym panowie powiedzieli, ale bez szczegółów. Chodzi o systemy czy mechanizmy finansowego wsparcia inwestycji operatorów, zwłaszcza w obszarach wykluczonych telekomunikacyjnie. Z odpowiedzi wnioskuję, że mają panowie wyobrażenie, jak te mechanizmy mogą wyglądać. Jeśli będzie procentowa ulga w opłatach za rezerwację pasma, to wpłynie też na przychody budżetu w tym zakresie. Czy panowie mogą coś więcej powiedzieć na temat? Jakie to będą kwoty, jak będzie wyglądał ten mechanizm i na czym będzie się opierał? W sensie, które stacje bazowe państwo będą wspierać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo dziękuję. Panie ministrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Dopóki nie zostanie ogłoszone postępowanie, do tego czasu prezes UKE nie będzie podawał szczegółów, natomiast mogę powiedzieć o generalnych założeniach.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Po pierwsze, wsparcie będzie dwutorowe. Z jednej strony będziemy starali się prowadzić analizę z operatorami telekomunikacyjnymi, będziemy próbowali wspierać inwestycje ze środków unijnych, przede wszystkim z KPO w pierwszej fazie – inwestycje, które pozwolą nam na pokrycie mało atrakcyjnych obszarów. Z drugiej strony, o czym mówił pan prezes, mamy drugi instrument związany z ewentualną preferencją wynikającą z faktu, że w ramach decyzji rezerwacyjnej zostaną nałożone obowiązki na operatorów telekomunikacyjnych dotyczące pokrycia jakiegoś obszaru kraju. Te obowiązki zasadniczo muszą odnosić się do liczby stacji bazowych, które będą uruchamiane w określonych kategoriach miejscowości. Preferencja będzie polegała na tym, żeby w pierwszej kolejności, niezależnie od najbardziej opłacalnych inwestycji, w czasie, który jest przewidziany na realizację zobowiązań pokryciowych, powstawały stacje bazowe w mniejszych miejscowościach.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#SekretarzstanuwKPRMMarekZagorski">Mówiąc inaczej, jeżeli operator zdecyduje się lokalizować swoje stacje bazowe na terenach mniej atrakcyjnych w ramach decyzji rezerwacyjnej, to założenie jest takie, że będzie miał możliwość skorzystania z mniejszej stawki dla tych lokalizacji. Z jednej strony to wpłynie na przychody budżetu, ale z drugiej strony można powiedzieć, że celem nie jest tylko zapewnienie odpowiedniego poziomu dochodów budżetowych, ale przede wszystkim zapewnienie wysokiej jakości łączności także na terenach mniej atrakcyjnych z punktu widzenia inwestycji komercyjnych, a to z kolei przekłada się w szerszej perspektywie na większe przychody do budżetu. Taki jest mniej więcej pomysł, o którym mówimy. On nie funkcjonuje w Polsce. Takie rabaty inwestycyjne były stosowane w innych państwach, m.in. w Szwecji. To jest stosowane narzędzie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję. Czy są jeszcze pytania? Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos? Nie słyszę zgłoszeń. W związku z tym zamykam dyskusję. Na tym wyczerpaliśmy dzisiejszy porządek dzienny. Dziękuję państwu za udział w posiedzeniu. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..4d3d857
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/header.xml
@@ -0,0 +1,67 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-cntxx-00028-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii /nr 28/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii /nr 28/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#CNT">28</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNajwyzszejIzbyKontroliMichalJedrzejczyk" role="speaker">
+        <persName>Departamentu Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Najwyższej Izby Kontroli Michał Jędrzejczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNIKMichalJedrzejczyk" role="speaker">
+        <persName>Departamentu Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego NIK Michał Jędrzejczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula" role="speaker">
+        <persName>Doradca ekonomiczny Najwyższej Izby Kontroli Paweł Gibuła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Informatyzacji i Rejestrów Sądowych Ministerstwa Sprawiedliwości Zbigniew Wiśniewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMSZbigniewWisniewski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Informatyzacji i Rejestrów Sądowych MS Zbigniew Wiśniewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselGrzegorzNapieralski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Grzegorz Napieralski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGawkowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gawkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWitoldCzarnecki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Witold Czarnecki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJanGrabiec" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jan Grabiec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MS Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StalydoradcaKomisjiRadoslawNielek" role="speaker">
+        <persName>Stały doradca Komisji Radosław Nielek</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="CNT" role="committee">
+        <orgName>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b888515
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00028-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,362 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Otwieram posiedzenie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Witam posłów obecnych na sali oraz uczestniczących w posiedzeniu zdalnie. Witam serdecznie gości naszego posiedzenia, w szczególności przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli: pana Michała Jędrzejczyka pełniącego obowiązki dyrektora Departamentu Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego, pana Tomasza Sordyla wicedyrektora w Departamencie Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego i doradcę ekonomicznego pana Pawła Gibułę. Witamy serdecznie. Witam obecnego za pośrednictwem łączy elektronicznych pana ministra Michała Wosia sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Jest też z nami, jak rozumiem, pan Zbigniew Wiśniewski dyrektor Departamentu Informatyzacji i Rejestrów Sądowych tegoż ministerstwa. Witamy przedstawicieli Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz przedstawicieli przedsiębiorców Konfederacji Lewiatan, którzy uczestniczą zdalnie w naszym posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Paniom i panom posłom, którzy uczestniczą w posiedzeniu zdalnie, przypominam, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji należy wysyłać pod adres e-mail  lub poprzez czat w aplikacji Wherby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego. Jednocześnie informuję, że posłowie, członkowie Komisji obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Przystępujemy teraz do stwierdzenia kworum. Bardzo proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Przypominam, że trwa ustalenie kworum. Bardzo proszę państwa posłów obecnych na sali i obecnych zdalnie o przyciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia państwa udziału w posiedzeniu. Dziękuję bardzo. Bardzo proszę o podanie wyniku głosowania. Głosowało 18 posłów. Stwierdzam kworum, a także przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia Komisji wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Porządek dzisiejszego posiedzenia obejmuje rozpatrzenie Informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli „Realizacja projektów informatycznych mających na celu usprawnienie wymiaru sprawiedliwości”.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Jak rozumiem, nie ma uwag do porządku obrad? Jeśli takich uwag nie ma przystępujemy do rozpatrywania tego porządku obrad. Bardzo proszę pana Michała Jędrzejczyka, dyrektora Departamentu Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Najwyższej Izby Kontroli o przedstawienie informacji. Bardzo proszę, panie dyrektorze o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNajwyzszejIzbyKontroliMichalJedrzejczyk">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, pełniąc obowiązki dyrektora Departamentu Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Najwyższej Izbie Kontroli wraz z obecnym tutaj zespołem, chciałbym przedstawić państwu wyniki kontroli „Realizacja projektów informatycznych mających na celu usprawnienie wymiaru sprawiedliwości”. Dostrzegając problemy z koniecznością poprawy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, zwłaszcza w wymiarze informatycznym oraz mając na względzie ograniczony zakres zasobów, które mogłyby być przeznaczone na osiągnięcie tego celu Najwyższa Izba Kontroli podjęła się zbadania, czy realizowane projekty informatyczne faktycznie usprawniają funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, a pozostające w dyspozycji zasoby są wykorzystywane w sposób optymalny.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNajwyzszejIzbyKontroliMichalJedrzejczyk">Kontrola Najwyższej Izby Kontroli objęła okres od 1 stycznia 2016 r. do 3 kwietnia 2020 r. i dotyczyła realizacji czterech strategicznych projektów informatycznych ministra sprawiedliwości, to jest: systemu informatycznego wspomagającego Elektroniczne Postępowanie Upominawcze, protokołu elektronicznego w sądach powszechnych – sprawy cywilne i wykroczeniowe tzw. E-protokół, Elektroniczne Potwierdzenie Odbioru oraz System Losowego Przydziału Spraw. Kontrolę przeprowadzono w Ministerstwie Sprawiedliwości, w trzech sądach apelacyjnych (w Lublinie, Białymstoku i we Wrocławiu), dwóch sądach okręgowych (we Wrocławiu i w Łomży) oraz w jednym sądzie rejonowym Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNajwyzszejIzbyKontroliMichalJedrzejczyk">Ustalenia kontroli wykazały nieprawidłowości dotyczące procesu planowania i realizacji projektów informatycznych. Przy czym największa skala zastrzeżeń Najwyższej Izby Kontroli dotyczyła przedsięwzięcia obejmującego wdrażania Systemowego Losowego Przydziału Spraw. W związku z brakiem gromadzenia przez ministra sprawiedliwości stosownych danych nie było również możliwe stwierdzenie czy zbadane projekty w sposób faktyczny wpływały na poprawę funkcjonowania sądownictwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNajwyzszejIzbyKontroliMichalJedrzejczyk">Najwyższa Izba Kontroli dostrzega oczywiście, że informatyzacja wymiaru sprawiedliwości jest procesem wyjątkowo skomplikowanym, wymagającym szczególnego dialogu pomiędzy specjalistami projektującymi i tworzącymi systemy a osobami, które będą wykorzystywać nowo wytworzone narzędzia w praktyce orzeczniczej. Wyrażam zatem nadzieję, że ustalenia i wnioski wynikające z niniejszej kontroli przyczynią się do wyeliminowania pewnych błędów w przyszłych projektach informatycznych, realizowanych przez resort sprawiedliwości. Szczegółowe ustalenia kontroli przedstawi szanownej Komisji koordynator kontroli, doradca pan Paweł Gibuła. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Dziękuję uprzejmie. Panie przewodniczący, szanowna Komisjo, tak jak powiedział pan dyrektor, objęliśmy kontrolą cztery nowo budowane i modernizowane systemy teleinformatyczne ministra sprawiedliwości. Cztery systemy dotyczące różnych zagadnień, realizujące różne funkcje, natomiast mające jeden wspólny mianownik. Tak jak powiedział pan dyrektor, miały one usprawnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Chcieliśmy zweryfikować tę tezę i nasze badania obejmowały zarówno planowanie, przygotowanie tych przedsięwzięć, realizację, gospodarność wydatków i finalnie właśnie osiągnięcie efektów, celów poszczególnych projektów.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Króciutko o tych systemach. Elektroniczne Postępowanie Upominawcze to system, który w założeniu miał odciążyć sądy od prostych, nieskomplikowanych spraw, niewymagających złożonego postępowania dowodowego, kończonych co do zasady nakazem zapłaty. Największy wartościowo system pod względem wydatków, które zostały przeznaczone na jego wykonanie E-protokół, czyli system służący do rejestrowania jawnych posiedzeń sądowych w sprawach cywilnych i wykroczeniowych. Natomiast poza samym modułem do rejestrowania ten system został obudowany wieloma kosztownymi funkcjonalnościami takimi jak moduł wideokonferencji, przydatny zapewne w dzisiejszych czasach, zapewniający możliwość prowadzenia rozpraw odmiejscowionych, moduł automatycznej transkrypcji. Elektroniczne Potwierdzenie Odbioru tzw. EPO, to sama nazwa tłumaczy, do czego ten system służył. System teleinformatyczny, który miał zastąpić i w znacznej mierze zastąpił tradycyjne, dobrze nam znane papierowe, zwrotne potwierdzenie odbioru. System Losowego Przydziału Spraw to system, który miał zapewnić równomierność i losowość przydziału spraw składom orzekającym.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jaka ocena, szanowna Komisjo? Ocena ogólna tej kontrolowanej działalności wykazała, że co do zasady osiągnięto cele trzech z tych zbadanych projektów – EPO, EPU i E-protokołu. Tak jak powiedział pan dyrektor, największa liczba zastrzeżeń dotyczyła Systemu Losowego Przydziału Spraw. W tym przypadku nasze ustalenia wykazały, że do końca naszej kontroli cele tego projektu nie zostały zrealizowane. Natomiast mówiąc „cele projektu”, co rozumiemy pod tą realizacją celów projektu? Powstały nowe narzędzia teleinformatyczne, obywatele i pracownicy sądów dostali do ręki, do wykorzystania nowe narzędzia informatyczne i w tym kontekście cele zostały osiągnięte. Natomiast nasz główny cel kontroli, czyli sprawdzenie, w jaki sposób nowo wytworzone narzędzia faktycznie usprawniły funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, to nie byliśmy w stanie odpowiedzieć na to główne pytanie kontrolne, ponieważ takich danych nie miał i nie zbierał minister sprawiedliwości. Natomiast negatywnie oceniliśmy dość rozbudowane, złożone struktury organizacyjne funkcjonujące w resorcie sprawiedliwości, które miały zapewniać skuteczną, terminową realizację przedsięwzięć informatycznych.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Patrząc przez pryzmat oceny czterech zbadanych projektów, zdecydowanie pozytywna ocena dotyczyła Elektronicznego Potwierdzenia Odbioru. Faktycznie w większości, w zdecydowanej większości sądów EPO zostało udostępnione do wykorzystania i jest w praktyce stosowane. Spowodowało automatyzację, znaczne przyspieszenie pewnych czynności w sekretariatach sądowych, również wymierne efekty finansowe w kwocie około 100 mln zł do dnia zakończenia naszej kontroli, wynikające z tej prostej różnicy między ceną tego kartonika tradycyjnego zwrotnego potwierdzenia odbioru i obrotu tym kartonikiem, a dokumentu wytworzonego w postaci elektronicznej. Jedyne zastrzeżenie do tego systemu EPO – taka uwaga systemowa z naszej strony – dotyczyło braku pójścia krok dalej, czyli braku upowszechnienia tego systemu w pracy biur podawczych sądów. Wielość systemów, które są tam wykorzystywane i brak integracji EPO z Systemem Obsługi Przesyłek – co proponował zresztą kierownik projektu EPO, natomiast nie spotkało się to z akceptacją przewodniczącego komitetu sterującego tym projektem – powodował, że ten impuls modernizacyjny widoczny właśnie jeszcze na etapie sekretariatów sądowych, w biurach podawczych niestety już tracił swoją aktywność. Jest to taka uwaga systemowa dla ministerstwa pod kątem możliwości jeszcze optymalizacji wykorzystania tego systemu.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jeśli chodzi o E-protokół zdecydowanie pozytywna ocena dotyczyła też realizacji produktów tego projektu. Praktycznie wszystkie sądy, a konkretnie sale we wszystkich sądach zostały wyposażone w sprzęt do rejestrowania posiedzeń sądowych. Natomiast nasze wątpliwości i zastrzeżenia dotyczą wykorzystania tego systemu. Przeprowadziliśmy dość szczegółowe badania mające na celu zweryfikowanie na ile ten system faktycznie jest wykorzystywany w zbadanych przez nas sądach. Trzeba zaznaczyć, że w obowiązującym stanie prawnym jedyną przesłanką nierejestrowania za pośrednictwem tego systemu posiedzeń jest wada techniczna urządzeń, które są dedykowane tej czynności. Natomiast faktyczna skala wykorzystania była bardzo różna. W sądach apelacji białostockiej powyżej 90% sprawy cywilne oraz wykroczeniowe, w sądach apelacji wrocławskiej już około 2/3 tylko postępowań. Natomiast wzmiankowany na początku przez pana dyrektora Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie – tylko około 30%.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Część tych funkcjonalności, które wymieniłem na początku, dodatkowych funkcjonalności, takie jak moduł wideokonferencji, kosztowny – bo urządzenia do obsługi tego modułu kosztowały około 9 mln zł – nie był w ogóle wykorzystywany. Z sześciu zbadanych przez nas sądów przez cały okres objętych kontrolą raz wykorzystano moduł do wideokonferencji, w sądach apelacji wrocławskiej bodajże 11 razy. Nie znaczy to, że w tych posiedzeniach nie używano sprzętu do wideokonferencji, ale używano innych urządzeń, zakupionych w ramach innych procedur. W jednej z jednostek znaleźliśmy sprzęt do obsługi wideokonferencji zdemontowany, leżący gdzieś w piwnicy. Tłumaczono nam, że jest niepraktyczny, trudny w obsłudze, trudny w instalacji, z takim sformułowaniem się spotkaliśmy. Również opinie sędziów à propos protokołu były różne. Część sędziów wskazywała, że nie jest on dostosowany do wymogów tzw. ekonomiki procesowej, że nie zawsze rejestrowanie posiedzeń jest celowe, np. wtedy, gdy nie stawiła się żadna ze stron, że czasami ten system nie przyspiesza, a wręcz wydłuża procedowanie.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Natomiast to są pytania dotyczące nowo wdrożonego systemu informatycznego. Nasz zarzut, nasze wątpliwości à propos ministra sprawiedliwości są takie, że minister sprawiedliwości, ale także kierownicy poszczególnych sądów nie zbierali, nie weryfikowali tych danych. W terenie funkcjonuje system wybudowany za ponad 300 mln zł i jest on już modernizowany, na bieżąco są ponoszone dodatkowe wydatki na modernizację sprzętu, który po 10 latach od rozpoczęcia tego projektu już częściowo uległ dezaktualizacji. Natomiast, tak naprawdę, minister sprawiedliwości nie ma wiedzy, co on dotychczas spowodował, czy on usprawnił, czy przyspieszył, czy wpłynął na obniżenie kosztów postępowań sądowych.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jeśli chodzi o EPU, powiem troszkę więcej na temat EPU w dalszej części prezentacji. Natomiast przede wszystkim negatywnie oceniliśmy długotrwałe niedostosowanie tego systemu do obowiązujących przepisów prawa – trwało to przez cały 2016 r., część 2017 r. Zidentyfikowaliśmy liczne ryzyka dotyczące funkcjonowania tego systemu w przyszłości. Tak jak mówiliśmy wcześniej, negatywna ocena wynikająca z nieosiągnięcia celów projektu w przypadku systemu SLPS.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jeśli chodzi o planowanie projektów informatycznych, znaczy taki systemowy zarzut, systemowa konstatacja w stronę ministra sprawiedliwości z naszej strony, to brak rzetelnego przygotowania całościowej wizji informatyzacji. Brak było strategii informatyzacji sądownictwa, a te poszczególne przez nas zbadane projekty nie były powiązane z jedynym takim systemowym dokumentem określającym w badanym okresie wizję rozwoju sądownictwa, czyli Strategią Modernizacji Przestrzeni Sprawiedliwości w Polsce na lata 2014–2020. Owszem, pewne elementy chociażby E-protokołu w strategii są zamieszczone, natomiast to są takie typowe wskaźniki produktu. Zamontujemy sprzęt na iluś tysiącach sal sądowych. Natomiast nie było tego, czego szukaliśmy, czyli kroku dalej, co ta zmiana, zakup tego wyposażenia ma spowodować w kontekście funkcjonowania sądownictwa w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jeśli chodzi o przygotowanie przedsięwzięć, to lista naszych zarzutów jest zdecydowanie najdłuższa w przypadku projektu SLPS. Tak naprawdę ten projekt, a właściwie brak jego przygotowania jest troszkę takim książkowym przykładem jak nie planować, jak nie rozpoczynać przedsięwzięć informatycznych. Tak naprawdę przez pierwsze dwa lata realizacji tego projektu, od sierpnia 2016 r., nie opracowano kluczowych założeń merytorycznych nowo budowanego systemu w sytuacji, tak jak powiedział na początku pan dyrektor, gdy kluczowe było tutaj dogranie i uzgodnienie wspólnego języka między informatykami, którzy budowali ten system a praktykami, osobami uczestniczącymi w czynnościach orzeczniczych, którzy mieli ten system wykorzystywać. Pominięto przy tym, tak naprawdę, obowiązujące wszystkie procedury wewnętrzne w Ministerstwie Sprawiedliwości dotyczące zarządzania projektami informatycznymi. Tak jak powiedziałem, projekt realizowany od sierpnia 2016 r., w styczniu 2018 r. zaczyna funkcjonować produkcyjnie w terenie a formalne rozpoczęcie realizacji projektu, to jest dopiero listopad 2018 r. Ten brak przygotowania, jak wskazujemy w naszych dokumentach pokontrolnych, bardzo mocno rzutował na każdy kolejny etap realizacji tego projektu.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jeżeli chodzi o realizację tych projektów i przebieg realizacji tych projektów, to bardzo częstą stosowaną praktyką przez ministra sprawiedliwości jest wspieranie się sądami apelacyjnymi, którym minister powierza realizację i utrzymanie projektów informatycznych. Tak było w przypadku trzech z badanych przez nas projektów. SLPS był wykonywany samodzielnie przez Ministerstwo Sprawiedliwości, nie został powierzony żadnemu sądowi apelacyjnemu. W przypadku EPO i E-protokołu faktycznie zapewniło to skuteczną realizację tych przedsięwzięć. EPO było robione przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku, E-protokół po pewnych perturbacjach został powierzony finalnie Sądowi Apelacyjnemu we Wrocławiu i faktycznie oceniamy, że ten przebieg realizacji przedsięwzięć przez te sądy apelacyjne był jak najbardziej prawidłowy.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Natomiast przykładem negatywnym jest tutaj Elektroniczne Postępowanie Upominawcze. Elektroniczne Postępowanie Upominawcze tak naprawdę przez dwa lata, od początku 2015 r. do pierwszych miesięcy 2017 r., nie miało żadnego gospodarza. W Ministerstwie Sprawiedliwości brak było komórki merytorycznie odpowiadającej za ten system. Z kolei powierzenie tego systemu Sądowi Apelacyjnemu w Lublinie było wadliwe. Wydane było zarządzenie ministra sprawiedliwości wymagane przepisami prawa, natomiast nie został sporządzony tzw. protokół powierzenia, który powinien już precyzować konkretnie zadania prezesa sądu apelacyjnego w tym zakresie. W jakiś sposób sądy apelacji lubelskiej, zarówno sąd apelacyjny jak i Sąd Rejonowy Lublin-Zachód czuły się odpowiedzialne za ten system, nie miały wyboru, bo Sąd Rejonowy Lublin-Zachód, zgodnie z przepisami odpowiada za prowadzenie tych Elektronicznych Postępowań Upominawczych. Natomiast brak było, radykalnie było widać brak współpracy między Ministerstwem Sprawiedliwości a sądami apelacji lubelskiej. Wszystkie ryzyka, które były wskazywane odnośnie do tego systemu przez sądy apelacji lubelskiej zmaterializowały się od początku 2016 r., w momencie wejścia w życie znacznych zmian przepisów prawa, które spowodowały, że system informatyczny nie był dostosowany do obowiązujących regulacji. Oznaczało to tyle, że tak naprawdę trzeba było, mówiąc kolokwialnie, improwizować, żeby móc prowadzić Elektroniczne Postępowanie Upominawcze, wprowadzać pewne rozwiązania zastępcze. Wprowadzone przez sądy apelacji lubelskiej rozwiązania zastępcze polegały np. na wydaniu nakazu zapłaty i od razu korekty, bo system nie generował automatycznie informacji np. w zakresie należnych odsetek, system nie był zintegrowany z bazą PESEL. Dlatego tak na dobrą sprawę przez 2016 r. nie możemy mówić tutaj o automatyzacji. Cały walor funkcjonowania tego systemu został w tym momencie zaprzepaszczony.</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Przeprowadzone przez nas oględziny, w trakcie których porównywaliśmy przebieg czynności w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym w 2016 r. sprawy archiwalne ze sprawami procedowanymi już w trakcie naszej kontroli wykazały, że referendarze musieli wykorzystywać około 14 dodatkowych czynności w pojedynczej sprawie, w związku z niedostosowaniem tego systemu do obowiązujących przepisów prawa. Oczywiście spowodowało to lawinowy wzrost zaległości w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym, radykalne wydłużenie terminu rozpatrywania spraw z trzech dni w 2015 r. do 135 dni w 2016 r. Sytuacja w pewien sposób została wyprostowana w 2017 r. Zostały prawidłowo powierzone obowiązki związane z obsługą EPU Sądowi Apelacyjnemu w Lublinie, zlecono utrzymanie tego systemu firmie zewnętrznej.</u>
+          <u xml:id="u-4.13" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Natomiast nasza diagnoza jest o tyle niepokojąca, jeżeli chodzi o ten system, stan, który zastaliśmy na koniec kontroli, że znacząco przypomina nam tę sytuację, która właśnie poprzedzała kryzys czy zapaść tego systemu w 2016 r. Nadal komunikacja między Ministerstwem Sprawiedliwości a sądami apelacyjnymi w Lublinie jest w naszej ocenie wadliwa. Referendarze realizują dziennie setki czynności, są zdecydowanie przeciążeni, a powołany przez nas biegły ocenił, że architektura tego systemu jest już w znacznej mierze przestarzała, niedostosowana do bieżącego obciążenia. Pokazujemy więc w kontekście EPU ryzyko, że ten negatywny scenariusz, który zmaterializował się w 2016 r. może nam znowu grozić w każdej chwili.</u>
+          <u xml:id="u-4.14" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jeśli chodzi o SLPS, to tak jak powiedziałem, największa liczba nieprawidłowości, natomiast szerzej troszeczkę na temat tego systemu powiem jeszcze później. Tak jak mówiłem wcześniej, te nieprawidłowości w kontekście realizacji, opóźnienie szkoleń użytkowników, brak testów odbiorczych, to wszystko była wypadkowa nierzetelnego, niewłaściwego zaplanowania tego projektu informatycznego. Istotne ustalenie polegało też na tym, że te dwa projekty EPU i SLPS wprowadzono z naruszeniem obowiązujących w Ministerstwie Sprawiedliwości procedur zarządzania projektami. EPU mimo definitywnych przesłanek prowadzenia tego projektu właśnie w procedurze projektowej, która mogłaby usprawnić jego realizację, było w ogóle prowadzone poza tzw. portfelem projektów ministra sprawiedliwości. SLPS, tak jak powiedziałem, formalnie dopiero na koniec realizacji, już po produkcyjnym uruchomieniu tego systemu, był prowadzony w procedurze projektowej.</u>
+          <u xml:id="u-4.15" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jeżeli chodzi o kwestie finansowe, to kontrola nie wykazała przypadków niegospodarnego, niecelowego wykorzystania środków publicznych. Natomiast nasz główny zarzut w tym obszarze dotyczył braku wiedzy ministra sprawiedliwości na temat faktycznych kosztów realizowanych przez niego projektów informatycznych. Mimo procedur wewnętrznych nakazujących prowadzenie wyodrębnionej ewidencji księgowej projektów informatycznych, taka ewidencja księgowa była prowadzona, wyodrębniona tylko w przypadku E-protokołu, co zapewne wynikało z faktu dofinansowania tego przedsięwzięcia ze środków gmin. Natomiast już w przypadku pozostałych projektów wyodrębniona ewidencja księgowa nie była prowadzona, brak było wiedzy na temat kosztów prac programistycznych. W przypadku SLPS-u przez pierwsze dwa lata tak naprawdę nie wiadomo było, ile ten system kosztował, ile kosztowały prace programistyczne związane z wytworzeniem tego systemu, bo dowody księgowe nie były prawidłowo opisywane, te koszty nie były ewidencjonowane. Uznaniowo też kwalifikowano koszty do poszczególnych projektów, np. koszty wynagrodzeń w jednym projekcie ujmowano, w drugim projekcie nie były one uwzględniane. Natomiast szacunkowe koszty, z naciskiem na to słowo „szacunkowe”, to tak jak państwo widzicie, E-protokół ponad 323 mln zł, SLPS i EPO poniżej 4 mln zł i EPU 8286 tys. zł.</u>
+          <u xml:id="u-4.16" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Tak jak już mówiłem na wstępie, negatywnie oceniliśmy funkcjonowanie procedur nadzoru koordynacji przedsięwzięć informatycznych w Ministerstwie Sprawiedliwości. Między innymi system sprawozdawczości, który zakładał wiele kanałów sprawozdawczych nakładających się na siebie, co powodowało, nie boję się użyć tego sformułowania, wręcz pewien chaos informacyjny. Osoby uczestniczące w projektach miały regularnie z dużą częstotliwością sprawozdawać w podobnym układzie w różnych sprawozdaniach, co powodowało, że nie przesyłali części istotnych informacji do Ministerstwa Sprawiedliwości. Z kolei odbiorca znacznej części tych sprawozdań – dyrektor Departamentu Informatyzacji i Rejestrów Sądowych nie reagował na przypadki, jeżeli nie otrzymywał wszystkich potrzebnych mu informacji. Czyli zbyt duża liczba sprawozdań, w naszej ocenie, też nie jest pozytywnym elementem, zamiast faktycznej realnej wiedzy na temat przebiegu projektów informatycznych w wielu przypadkach tych informacji ministrowi nie dostarczało.</u>
+          <u xml:id="u-4.17" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Natomiast, tak jak już wskazywałem wcześniej, w sytuacji, gdy minister otrzymywał te informacje, działania bardzo często były podejmowane z opóźnieniem. Tutaj ewidentnym przykładem jest EPU, bardzo regularna korespondencja kierowana od kierownictwa Sądu Apelacyjnego w Lublinie i kierownictwa Sądu Rejonowego Lublin-Zachód pozostająca bardzo często bez informacji zwrotnej ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości. Oczywiście również SLPS. To, że projekt był prowadzony poza tym reżimem projektowym dedykowanym realizacji przedsięwzięć informatycznych było wiedzą dość powszechną w ministerstwie, natomiast brak było reakcji ze strony kierownictwa ministerstwa.</u>
+          <u xml:id="u-4.18" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Dochodząc do tego finalnego celu naszej kontroli, czyli cele, efekty tych projektów. Tak jak powiedziałem na wstępie, oceniliśmy, że osiągnięto cele, te bezpośrednie cele trzech projektów EPO, EPU i E-protokołu, natomiast nie zrealizowano produktów i celów projektu SLPS. Chciałbym w tym momencie zatrzymać się właśnie na tym przykładzie projektu SLPS. Główne cele projektu były dwojakie. Po pierwsze, równomierny przydział spraw osobom orzekającym. Po drugie, losowy przydział spraw. Oceniliśmy, że na koniec kontroli żaden z tych celów nie został osiągnięty. Dlaczego? Jeśli chodzi o równomierność, system generował błędy, wprowadzane dane do systemu były zapisywane w sposób nieprawidłowy i powodowały nieprawidłowe przeliczenia. Po drugie, użytkownicy tego systemu, skomplikowanego systemu polegającego na liczeniu obciążeń dla poszczególnych sędziów, które decydowały o tym czy wejdą oni do puli, z której losowano osoby orzekające w danej sprawie, osoby, które wprowadzały te dane nie zostały po prostu przygotowane merytorycznie do obsługi tego systemu. Praktyczne szkolenia warsztatowe zostały rozpoczęte zdecydowanie za późno, już w trakcie funkcjonowania tego systemu, więc one dokonywały również wielu błędnych operacji. W efekcie w systemie była duża liczba nieprawidłowych danych bezpośrednio wpływających właśnie na nierównomierność przydziału spraw poszczególnym sądom. Zidentyfikowaliśmy w trakcie naszych oględzin przypadki, gdy te wartości obciążenia dla poszczególnych sędziów paręset razy odbiegały od prawidłowych norm. Efekt był taki, że niektórzy sędziowie mogli w ogóle nie być przez dłuższy okres wylosowani, natomiast ich koledzy z kolei byli przeciążeni, otrzymywali zbyt dużą liczbę spraw.</u>
+          <u xml:id="u-4.19" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Owszem, minister podjął działania zaradcze, między innymi w lutym 2019 r. zostało wykonane centralne przeliczenie danych w tym systemie. Natomiast to centralne przeliczenie znowu spowodowało kolejne błędy. W efekcie zaimplementowano arkusz w systemie Excel, który pozwalał na ręczne przeliczenie prawidłowości obciążeń sędziów. Mamy tutaj wątpliwości, czy nowo wybudowany system powinien bazować na tego rodzaju technologiach. Do końca naszej kontroli minister nie był w stanie oszacować, jaka była ilość tych nieprawidłowych danych, które pojawiły się w systemie SLPS.</u>
+          <u xml:id="u-4.20" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Drugi wątek, to jest losowość tego systemu. Chciałbym zaznaczyć, że nie stwierdziliśmy tutaj żadnych przypadków intencjonalnego działania wpływającego na losowość. Natomiast identyfikujemy mechanizmy systemowe, które pozwalałyby na pewne intencjonalne działanie w systemie informatycznym. Dlaczego? Założeniem systemu SLPS było jego zintegrowanie tzw. systemami repertoryjno-biurowymi poszczególnych sądów, czyli automatyczny przepływ informacji systemu biurowego, gdzie sprawa jest najpierw rejestrowana do systemu losowania i informacja zwrotna na temat osób, którym dana została przydzielona do systemu repertoryjno-biurowego. Funkcjonalności te po stronie SLPS-u zostały wykonane. Natomiast po drugiej stronie nie zadbano o interfejsy, czyli po stronie systemów repertoryjno-biurowych. Dwa najpowszechniej wykorzystywane w Polsce systemy „Sędzia 2” i „SAWA” nie zostały na czas wyposażone w możliwość automatycznego przesyłania danych do Systemu Losowego Przydziału Spraw.</u>
+          <u xml:id="u-4.21" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Na koniec naszej kontroli udało nam się uzyskać informację z ministerstwa, że system „Sędzia 2” już w praktyce jest na etapie testowania, że możliwość importu, eksportu zostanie udostępniona. Natomiast nie uzyskaliśmy żadnej informacji à propos systemu „SAWA”. Zaznaczę, że system „SAWA” jest systemem zdecydowanie większym, powszechnie wykorzystywanym. „Sędzia 2” w porównaniu z systemem „SAWA” jest jednak systemem, można powiedzieć, niszowym. Czyli ten brak przepływu danych w przypadku np. tzw. wspólnego wpływu spraw w dużych sądach mających kilka wydziałów cywilnych, kilka wydziałów karnych mógłby potencjalnie spowodować np. podmienienie teczek aktowych i wpłynięcie w ten sposób na wynik losowania.</u>
+          <u xml:id="u-4.22" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Drugi aspekt, to są pewne funkcjonalności systemu dotyczące wyłączenia z losowania czy czasowego zwiększenia wskaźnika obciążenia poszczególnego sędziego przed losowaniem w ten sposób, żeby on nie wszedł do puli losującej i zmiana tych wartości była już po losowaniu. Problemem jest brak rozliczalności systemu, ponieważ zaimplementowane moduły raportowe zostały wyłączone, ponieważ zbyt bardzo obciążały system. Tego typu potencjalne działania będą zapisywane tylko w bazie danych systemu. Wyciągnięcie takiej informacji z bazy danych systemu jest czasochłonne, wymaga skomplikowanej wiedzy programistycznej. Przeprowadzaliśmy takie działania w trakcie oględzin. Trzeba było napisać skrypt informatyczny, żeby ewentualnie dociec czy faktycznie poszczególne wartości w przypadku indywidualnego sędziego zostały zmienione. W naszej ocenie brak rozliczalności potencjalnie może wpływać na losowość przydziału spraw sędziom.</u>
+          <u xml:id="u-4.23" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Tak jak powiedziałem wcześniej, minister sprawiedliwości nie potrafił wskazać, w jaki sposób te cztery projekty wpłynęły na poprawę funkcjonowania sądownictwa, nie prowadzi w tym zakresie analiz, nie zbiera danych. Zatrzymujemy się na etapie produktów, widzimy zakupione systemy, widzimy sale sądowe wyposażone w sprzęt do rejestrowania posiedzeń. Natomiast nie widzimy żadnych wartości, które pokazałyby nam wpływ realizowanych projektów na usprawnienie sądownictwa.</u>
+          <u xml:id="u-4.24" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Co widzimy, to kluczowe wskaźniki sprawności postępowań sądowych, które, jak państwo wszyscy wiecie, w ciągu ostatnich kilku lat uległy dość znacznemu pogorszeniu. Nie stawiamy w ten sposób, w żaden sposób tezy, że te projekty były niepowodzeniem, że nie przyczyniały się do usprawnienia. Dlatego tym bardziej uważamy, że istnieje konieczność analizowania w przypadku wydatkowania znacznych kwot środków publicznych – powtórzę, w przypadku E-protokołu 300 mln zł – na ile faktycznie te przedsięwzięcia służą usprawnieniu. Czy może te środki finansowe nie powinny zostać wyasygnowane na inne projekty, czy te już wybudowane, tak jak E-protokół, powinny być w dalszym ciągu dość aktywnie dużymi nakładami modernizowane.</u>
+          <u xml:id="u-4.25" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Króciutko, szanowna Komisjo, nasze propozycje. Przede wszystkim przeprowadzenie kompleksowych analiz dotychczasowych efektów wdrożonych projektów informatycznych, w szczególności E-protokołu. Zgłaszaliśmy do ministra sprawiedliwości również wniosek o opracowanie strategii informatyzacji wymiaru sprawiedliwości i opracowywanie w poszczególnych dokumentach strategicznych dotyczących rozwoju sądownictwa już konkretnych mierników obrazujących rezultaty wdrażanych projektów informatycznych. Nie produkty, nie liczbę sal sądowych wyposażonych w sprzęt do nagrywania, tylko oczekiwane rezultaty projektów informatycznych. W kontekście finansowym prowadzenie wyodrębnionej ewidencji księgowej pozwalającej na precyzyjne określanie wysokości wydatków poniesionych na poszczególne projekty informatyczne.</u>
+          <u xml:id="u-4.26" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Postulowaliśmy również wzmocnienie nadzoru ministra nad procesem planowania, przygotowania projektów informatycznych, ujednolicenie i uproszczenie systemu sprawozdawczości, czyli wyeliminowanie właśnie tych równoległych informacji sprawozdawczych, które nie tylko nie służą dostarczeniu informacji zarządczej, ale często zacierają właśnie ten przekaz komunikacyjny docierający do ministerstwa. Definitywne zakończenie prac związanych z wdrożeniem Systemu Losowego Przydziału Spraw, czyli uruchomienie mechanizmu raportującego, który pozwoliłby wykrywać nietypowe, właśnie nierównomierne różnice w obciążeniu poszczególnych sędziów. Zakończenie prac nad uruchomieniem funkcjonalności importu, eksportu danych do i z systemów repertoryjno-biurowych. Uruchomienie, to praktyczne uruchomienie modułu raportowego, który powinien zapewnić transparentność i rozliczalność operacji w systemie. Zdecydowane zintensyfikowanie praktycznych szkoleń warsztatowych użytkowników, które powinny pozwolić na wyeliminowanie wprowadzania błędnych danych przez użytkowników.</u>
+          <u xml:id="u-4.27" who="#DoradcaekonomicznyNajwyzszejIzbyKontroliPawelGibula">Jeszcze w kontekście EPU, stawiamy dość wyraźną tezę, ale bazującą, tak jak powiedziałem, na wynikach pracy biegłego, że kolokwialnie mówiąc, trzeba by tu podjąć męską decyzję o budowie nowego systemu, ponieważ architektura i zastosowane rozwiązania informatyczne w przypadku obecnego EPU zdecydowanie są już nieadekwatne, przestarzałe. Asygnowanie kolejnych środków finansowych na modernizację tego systemu może być niegospodarnym wydatkowaniem środków publicznych. Z kolei w przypadku EPO proponujemy konsultacje nad możliwością jeszcze wzmocnienia tego systemu na poziomie pracy biur podawczych sądów, czyli zintegrowanie z tymi innymi systemami sądowymi do obsługi przesyłek. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo panom za prezentację wyników kontroli Najwyższej Izby Kontroli i za przedstawienie wyników tego protokołu. Wyniki tej kontroli są rzeczywiście dosyć druzgocące dla Ministerstwa Sprawiedliwości. Dlatego proszę pana ministra Michała Wosia o zabranie głosu i odpowiedź na te zarzuty sformułowane przez Najwyższą Izbę Kontroli. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Raport był dosyć tendencyjny i nie uwzględniał haseł i zarzutów, które Ministerstwo Sprawiedliwości w swoich odniesieniach się do raportu też odnosiło. Jednocześnie druga konstatacja, że w dużej części raport jest swoistym aktem oskarżenia, nie chcę tutaj mówić, słynne osiem ostatnich lat itd., ale myślę, że wobec rządów minionych. Mianowicie, czasy, gdzie te cztery systemy informatyczne były kontrolowane, to są czasy między 2016 a 2019 r. Natomiast tak drastycznie opisywane skutki, to są właśnie skutki działań podejmowanych wcześniej. Tutaj rażącym przykładem niech będzie, zacznijmy od Elektronicznego Postępowania Upominawczego, rzeczywiście przestarzała platforma. Już to w dużej części naprawiliśmy, bo w czasie, kiedy raport był kończony już zostały systemy EPU przeniesione na inne sprawne serwery, co stało się pod koniec 2020 r.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Natomiast, proszę pamiętać, z czego wynikały problemy związane z EPU. Otóż w październiku 2015 r. w sposób nieodpowiedzialny, bez konsultacji społecznych, bez przygotowania pan minister Borys Budka, ówczesny minister sprawiedliwości, podpisał rozporządzenie zmieniające chociażby stawki adwokackie. Wcześniej zostały zmienione odsetki ustawowe, i to wszystko dokonało się bez uwzględnienia konieczności modernizacji systemu.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">System EPU był system, który na umowy utrzymaniowe, na umowy związane z modernizacją, pewnymi przekształceniami tego systemu, zawierane w latach 2010–2012, miał tak fatalnie skonstruowane, że nawet w 2015 r. nie byliście w stanie niestety tych modernizacji dokonać. Wówczas zaległości rzeczywiście rosły w sposób dramatyczny, tak to trzeba nazwać. Natomiast właśnie działaniami porządkującymi ministra sprawiedliwości z 2016 r. spowodowaliśmy, że mimo tego przestarzałego systemu system funkcjonuje, w 2017 r. został postawiony. Wszystkie zaległości, które wówczas narosły przez te błędne decyzje zostały wyczyszczone i w tej chwili system obsługuje 6 mln … do EPU, Elektronicznego Postępowania Upominawczego, to jest 6 mln spraw miesięcznie. Te sprawy są obsługiwane. Prawdą jest, że system jest przestarzały, dlatego zostały już podjęte decyzje o tym, żeby postawić system na nowoczesnych …, z nowoczesnymi skryptami, a nie na tych przestarzałych protokołach, na których obecnie funkcjonuje. EPU to jest właśnie ten rażący przykład różnych decyzji, o których tutaj szczegółowo panowie kontrolerzy, pan dyrektor i pan doradca z Najwyższej Izby Kontroli mówili, ale to jest właśnie skutek takich działań.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Podobnie z E-protokołem. Główny zarzut, brak oceny produktu. Szanowni państwo, ocenę produktu dostarcza nam pandemia. Wszystkie sale rozpraw są zinformatyzowane. Można rozprawy zdalne przeprowadzać i sądy te rozprawy przeprowadzają. Każdy sąd w Polsce ma taką możliwość. Każdy sąd w Polsce z mocy prawa informuje strony, wysyła od razu link o możliwości wzięcia udziału w rozprawach zdalnych i te rozprawy zdalne, tam, gdzie strony oczywiście wyrażą takie zainteresowanie są przeprowadzane. Gdyby nie te decyzje, te działania, też działania organizacyjne, bo przypomnę, że w E-protokole trzeba było ten przestarzały system z 2015 r. radykalnie przebudować i to trwało do 2018 r., decyzjami właśnie ze wzmożonym nadzorem ministra sprawiedliwości, Departamentu Informatyzacji i Rejestrów Sądowych. Jest tutaj pan dyrektor Wiśniewski, który szczegółowo może Wysokiej Komisji, szanownym panom posłom o tym mówić. Właśnie dzięki takiemu wzmożonemu nadzorowi nad sądami apelacyjnymi udało się tę sprawę przeprowadzić i wdrożyć.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Szanowni państwo, Elektroniczne Potwierdzenie Odbioru, to kolejny system, który zastaliśmy, gdy przejmowaliśmy informatyzację i tę stajnię Augiasza, którą trzeba było czyścić. Ten system także wyglądał fatalnie i dzięki naprawdę wielkiemu wysiłkowi informatyków – szalenie ich cenię – Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, współpracujących tutaj z ministerstwem, mającym bieżący nadzór nad tym całym projektem, rzeczywiście wyznaczone cele zostały osiągnięte.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Co do efektów, o które wielokrotnie tutaj w ramach tej pewnej biurokratycznej struktury Najwyższa Izba Kontroli pytała. Szanowni państwo, skrócenie co najmniej o 16 dni, to są średnie konkretne dane i średnie przedstawione też Najwyższej Izbie Kontroli,  16 dni czasu trwania postępowań, skoro nie trzeba czekać na zwrotki sądowe. Są to mierzalne efekty, które w sposób prosty można odczytać.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">W końcu czwarty badany system, szanowni państwo, System Losowego Przydziału Spraw. Główne zarzuty wydają się być aż absurdalne, natomiast związane z tym, że projekt nie był przygotowywany według całej biurokratycznej ścieżki. Oczywiście zostały dopełnione wszystkie formalności, które powinny być realizowane. Natomiast na różnych etapach podejmowane wówczas decyzje nie miały związku z tym, że ten projekt się nie udał. Jest wręcz przeciwnie, jest konkretny efekt, jasny efekt tych zmian, które zostały wdrożone w sądownictwie powszechnym, a mianowicie skończyliśmy, przepraszam, drastyczny, radykalny przykład, być może zbyt medialny, ale z sędziami na telefon, słynna prowokacja wobec pana premiera Tuska. W tej chwili system działa w sposób losowy. Pan kontroler wskazał, system wyznacza, jakby algorytm wyznacza, który sędzia i w jaki sposób. Te dwa cele, czyli równomierne obciążenie i losowość są spełnione. Najwyższa Izba Kontroli kwestionowała równomierne obciążenie, wskazując nie na wady systemu, który został poprawnie zrealizowany, ale na niektóre błędy ludzkie, które w sposób automatyczny są eliminowane w ramach szkoleń, szerokich szkoleń przeprowadzanych na szeroką skalę.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Proszę mi pokazać jakikolwiek system w państwie nowo wdrażany w takim tempie rzeczywiście, bo decyzje polityczne zostały podjęte na koniec 2016 r. i w 2017 r. już były wdrażane pilotaże po to, żeby od 2018 r. system powszechnie funkcjonował. Jest to przykład sukcesu, sukcesu związanego z informatyzacją, sukcesu Ministerstwa Sprawiedliwości i sukcesu związanego z gwarancjami procesowymi dla stron, żeby właśnie skończyć z mniejszym brakiem zaufania wobec sądów czy sędziów. Poziom zaufania musi być zwiększony, w tej chwili każdy wie, że Temida realnie jest ślepa i że to system wyznacza te sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Co do równomiernego obciążenia sam pan wskazał, Najwyższa Izba Kontroli sama wskazała, że była to kwestia związana z błędami ludzkimi, które są bieżąco eliminowane. Natomiast wątpliwości co do losowości, otóż w momencie, w którym Najwyższa Izba Kontroli kontrolowała ten system doskonale zdawała sobie sprawę i Wysoka Komisja powinna o tym wiedzieć, że system jest cały czas w fazie kolejnych wdrożeń. W czasie, kiedy system był kontrolowany właśnie były budowane kolejne moduły, takie, które już zresztą zostały zrealizowane, a mianowicie raportowanie, które wskazuje na obciążenie, zakładka podgląd SLPS, gdzie każdy pracownik sądu może kliknąć i zobaczyć, jak wygląda od zaplecza, kto tam majstrował, żeby pokazać właśnie, że nikt nie majstrował przy tym systemie. Wszystko jest jawne i w momencie, w którym… Oczywiście też była decyzja w ramach kolejnych modułów, etapów wdrażania, w ramach priorytetów, które przyjęło Ministerstwo Sprawiedliwości, żeby jak najszybciej taki system wdrożyć. System jest w pełni transparentny, w algorytmie już nie trzeba żadnych skryptów, żeby sprawdzić, że nikt do tych algorytmów nie ma dostępu i że w żaden sposób nie można podważać działania Systemu Losowego Przydziału Spraw. Jest to w końcu pewien standard, który w Polsce nie był dokonywany, żeby taka losowość była w pełni zachowywana, a nie żeby przydzielać sprawy, można powiedzieć, po uznaniu, jak to miało miejsce niestety przez lata w polskim wymiarze sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Szanowni państwo, prawdą jest, że informatyzacja – tutaj Najwyższa Izba Kontroli to wskazała – to jest proces niełatwy, a zwłaszcza takiego organizmu jak wymiar sprawiedliwości, tak dużego organizmu. Prawdą jest, że w ramach bezpośrednich systemów repertoryjnych sądy obsługują dwie prywatne spółki, można powiedzieć, które dostarczają tych systemów. Zarzuty, które podnosi NIK, co do tego, że te prywatne spółki nie wywiązały się ze swoich zobowiązań nie są zarzutami kierowanymi wobec ministra sprawiedliwości. Minister sprawiedliwości dostarczył skrypty, był w bieżącym kontakcie, był przychylny wobec tych, którzy realizują te zadania, ale oczywiście została podjęta decyzja o tym, żeby budować własny, niezależny system i w tym czasie zdarzyło się w wymiarze sprawiedliwości wiele rzeczy.</u>
+          <u xml:id="u-6.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Pozwoli Wysoka Komisja, pan przewodniczący, że przedstawię część spraw, która jest realizowana w Ministerstwie Sprawiedliwości i była też w latach objętych terminem kontroli Najwyższej Izby Kontroli, ale też to, co się wydarzyło po samej kontroli, czyli po 2019 r. Mianowicie E-protokół, to już wspomniałem, gdyby nie E-protokół,  to 1300 spraw, rozpraw ma sprzęt do nagrywania, do obsługi wideo, pełna możliwość, każda sala rozpraw w Polsce, każdy sąd ma dostęp do tego, żeby sprawę zdalnie przeprowadzić. Strony, zwłaszcza pełnomocnicy profesjonalni sobie chwalą te rozwiązania. Właśnie to jest, można powiedzieć, coś, co zostało powszechnie na szeroką skalę wykorzystane już w 2020 r., czyli po terminie, którym był objęty zakres kontroli.</u>
+          <u xml:id="u-6.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Szanowni państwo, portal informacyjny, w tej chwili w Sejmie jest procedowana ustawa k.p.c. (zdaje się, że jutro ma drugie czytanie), która spowoduje, że przez portal informacyjny – właśnie rozbudowany w naszych czasach, koniec rozbudowy 2018 r. – będzie możliwość: sprawdzenia stanu sprawy, czynności wykonane przez sądy, wyznaczenie terminu posiedzeń, dokumenty w sprawie wykonywane przez sąd w postaci elektronicznej, dane dotyczące postępowania w niższej instancji, protokół elektroniczny z możliwością odsłuchania, modernizacja, która spowodowała możliwość także w tym systemie przeprowadzenia rozprawy odmiejscowionej, wnioskowania o automatyczną transkrypcję z nagrań, wnioskowanie o protokół elektroniczny czy udostępnianie na portalu danych przez pełnomocników sprawy. Wszystko to powoduje, że mamy tę możliwość. W tej chwili legislacja jest tworzona i finalizowana właśnie po to, żeby doręczać w sposób elektroniczny pełnomocnikom profesjonalnym wszystkie pisma, które są realizowane, wszystkie działania, które są realizowane w ramach postępowań. Szanowni państwo, to właśnie się dzieje dzięki temu, że w ostatnich latach były prowadzone intensywne prace modernizacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-6.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Szanowni państwo, projekt WSOI, czyli powszechny standard obsługi interesantów… biura, które powinny być połączone z EPO, to wszystko jest w toku.</u>
+          <u xml:id="u-6.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, który został wdrożony także bardzo szybko decyzją polityczną z 2016 r., ustawą w 2017 r. Rejestr już właściwie, można powiedzieć, działa od 1 października 2017 r., a następnie jawny w kolejnym roku i chociażby powszechność zapytań. Znaczy, najpierw moduł indywidualny, gdzie było  po 300 tys. od instytucji pytań indywidualnych. W tej chwili zapytania masowe, bo w 2020 r. już dochodzimy do 40 tys. zapytań masowych właśnie związanych z Rejestrem Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, gdzie podmioty uprawnione mają łącznie około miliona zapytań rocznie, wypełniając swoje ustawowe obowiązki.</u>
+          <u xml:id="u-6.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Krajowy Rejestr Zadłużonych, 1 lipca rejestr rusza, bardzo szeroko zakrojony projekt usprawniający działania związane też z działaniem, postępowaniami upadłościowymi. Szalenie istotny projekt, który właśnie finalizujemy z sukcesem.</u>
+          <u xml:id="u-6.15" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">EKRS, Elektroniczny Krajowy Rejestr Sądowy, czyli elektronizacja Krajowego Rejestru Sądowego. Szanowni państwo, w tej chwili mają państwo, nie tak jak kiedyś odpis skrócony, tylko pełen dostęp do informacji, które są zawarte w KRS-ie przez system informatyczny. Wnioskowanie w sposób elektroniczny, ale co chyba jeszcze ważniejsze sprawozdania finansowe, repozytorium dokumentów finansowych. W tej chwili w sposób elektroniczny się to dzieje, to bliska współpraca ministra sprawiedliwości z Ministerstwem Finansów i gigantyczne usprawnienie działania właśnie Krajowego Rejestru Sądowego.</u>
+          <u xml:id="u-6.16" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Centralny System Wydruku, kolejne usprawnienie, gdzie w ramach tego chaosu, który zastaliśmy i który trwał, cztery różne systemy sądy na własną rękę realizowały sobie centralne wydruki. W tej chwili ten centralny wydruk jest koordynowany i dzięki temu chociażby zmiana użytkowania wieczystego, to gigantyczne obciążenie w tej chwili ksiąg wieczystych, te wszystkie postępowania idą w sposób zautomatyzowany, elektroniczny, wszystko jest doręczane w sposób prawidłowy.</u>
+          <u xml:id="u-6.17" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Krytykowany adres, krytykowany, bo rzekomo serwery w ministerstwie. Nieprawda, adres jest obsługiwany przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, czyli pełna komunikacja. Każda z osób, z tych pracowników współpracujących z wymiarem sprawiedliwości ma tę powszechną obsługę, kontrolę dostępu, najwyższe zabezpieczenia. W tej chwili to już wdrożono.</u>
+          <u xml:id="u-6.18" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">RPA, czyli wymiana danych pomiędzy sądami powszechnymi a samorządami prawniczymi, to się dzieje.</u>
+          <u xml:id="u-6.19" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Rejestr osób biorących udział w postępowaniu sądowym, to kolejny projekt.</u>
+          <u xml:id="u-6.20" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Centralizacja platformy w zarządzaniu usługami IT, bardzo ważny…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Panie ministrze, czy pan mnie słyszy? Panie ministrze, uwaga porządkująca, bo od dłuższego czasu mówi pan o aktywności ministerstwa poza zakresem kontroli NIK-u, natomiast dosyć pobieżnie odniósł się pan do wyników kontroli NIK-u. Jeśli pan pozwoli, to poprosiłbym o streszczenie tej części, która nie dotyczy porządku obrad dzisiejszych, tak żebyśmy mogli w dyskusji pogłębić te kwestie, o które chcą zapytać posłowie. Gdyby pan był łaskaw…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Przyjmuję tę uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Dostosuję się do wskazań pana przewodniczącego. Natomiast uważam, że w kontekście kontroli i w kontekście zarzutów postawionych przez Najwyższą Izbę Kontroli w zakresie czterech projektów warto, żeby Wysoka Komisja i państwo posłowie poznali całokształt działań związanych z informatyzacją wymiaru sprawiedliwości, bo niewątpliwie te różne projekty się przenikają. Przecież każdy, kto się zajmował informatyzacją wie, że te poszczególne moduły, a tym bardziej członkowie komisji cyfryzacji, że te poszczególne moduły są istotne z perspektywy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Chętnie tym się zajmiemy, panie ministrze, na innych posiedzeniach. Jeśli pan pozwoli, chcielibyśmy dogłębnie omówić to, co jest przedmiotem dzisiejszego porządku. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Oczywiście, panie przewodniczący. Wspomnę jeszcze o systemie dozoru elektronicznego, coś, co zupełnie leżało – niestety leżało kilkaset osób w ramach obrączki elektronicznej. W tej chwili przekroczyliśmy grubo ponad 6 tys. osób i dalej będziemy ten system rozwijać, by kary pozbawienia wolności były wykonywane właśnie w tym systemie, co jest tańsze. Znaczy, więzień kosztuje ponad 3400 zł miesięcznie, w tej chwili system dozoru elektronicznego kosztuje kilkaset złotych.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co do strategii, to też w zakresie Najwyższej Izby Kontroli. Strategia jest przygotowana, są podjęte działania, przygotowane jest kolejne rozbudowanie. Został zgłoszony projekt właśnie taki, który pozwoliłby na odejście od uzależnienia od prywatnych, komercyjnych podmiotów i stworzenie takiej centralnej bazy. System jednolitego logowania, bo rzeczywiście problemem w sądownictwie, który zastaliśmy było to, że pracownicy musieli logować się, można powiedzieć, do kilkunastu systemów. W tej chwili to już jest naprawiane, więc odnosząc się do tych różnych strategii i działań związanych z zarzutami Najwyższej Izby Kontroli te sprawy są naprawiane.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Wysoka Komisjo, co do konkretnych pytań, jeżeli zechcieliby państwo pogłębić swoją wiedzę, co do naszych odpowiedzi na zarzuty, z którymi się nie zgadzamy, … po kontroli, to oczywiście jeszcze pan dyrektor Wiśniewski, dyrektor Departamentu Informatyzacji będzie do pełnej dyspozycji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo dziękuję, panie ministrze. Otwieram dyskusję w sprawie protokołu z kontroli NIK-u, wyników tej kontroli.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Pozwólcie państwo, że zabiorę głos zanim uzyskamy zgłoszenia ze strony posłów czy uczestników posiedzenia Komisji drogą internetową. Chciałbym zapytać, panie ministrze, jaka jest reakcja ministerstwa na ten druzgocący protokół, druzgocące wyniki kontroli, jeśli chodzi o flagowy projekt ministerstwa dotyczący Systemu Losowego Przydziału Spraw? Oczywiście my, jako Komisja, spotykamy się z wynikami kontroli NIK-u, one często bywają krytyczne, jeśli chodzi o proces cyfryzacji. Zresztą taka jest rola Najwyższej Izby Kontroli, wskazywanie tego, co należałoby poprawić w systemie funkcjonowania państwa. Uwagi takie dotyczą obszarów działania wielu resortów, wielu ministerstw, ale prawdę mówiąc, z tego rodzaju zarzutami i tak gruntownymi dotyczącymi istotnego, kluczowego projektu dla ministerstwa w ostatnim czasie się nie spotkałem. Wszystkie projekty informatyczne, które były przedmiotem kontroli Najwyższej Izby Kontroli, to wydatki około 150 mln zł, w czasie, w którym badała ten okres Najwyższa Izba Kontroli. Ten gruntowny, podstawowy zarzut dotyczący braku strategii, braku planu działania ze strony ministerstwa w realizacji zadań tak kosztownych i tak ważnych z punktu widzenia funkcjonowania ministerstwa jest zarzutem kluczowym.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Rozumiem tutaj polityczne wycieczki ze strony pana ministra i przerzucanie odpowiedzialności na poprzedników, na minione 8 lat, ale jesteśmy w szóstym roku funkcjonowania rządu. Pan minister Ziobro wraz ze współpracownikami pracuje nad swoimi projektami już szósty rok i oczekiwalibyśmy, że po tym czasie ministerstwo będzie w stanie przyjąć odpowiedzialność za podejmowane przez siebie kroki i wydatki, przypomnę, dotyczące niemal 150 mln zł. Zarzut dotyczący braku strategii, braków planu działania w szóstym roku funkcjonowania ministerstwa wydaje się bardzo istotnym zarzutem.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Jeśli chodzi o to, co budzi mój szczególny niepokój, bo przecież System Losowego Przydziału Spraw to jeden z kluczowych, flagowych projektów ministra Zbigniewa Ziobry, Ministerstwa Sprawiedliwości, zapowiadany szumnie na wielu konferencjach prasowych jako jeden z projektów, który ma uzdrowić system wymiaru sprawiedliwości w Polsce, ma przyspieszyć tok postępowania w sądach. Ma usprawnić przydział spraw tak, żeby proporcjonalnie zapewnić zaangażowanie, obciążenie odpowiednie sędziom, żeby wykorzystać potencjał kadrowy wymiaru sprawiedliwości i żeby zapewnić bezstronny przydział spraw, losowy przydział spraw, który ma gwarantować bezstronne orzekanie, w pełni transparentne dla tych, którzy po sprawiedliwość do sądów przychodzą. Jeśli w tym kluczowym projekcie, dotyczącym zasadniczego obszaru działań reform podejmowanych przez państwa ministerstwo, stawiane są tak kluczowe, zasadnicze zarzuty dotyczące tego, że po trzech latach funkcjonowania, bo ten okres ocenia Najwyższa Izba Kontroli, nie działa ani System Losowego Przydziału Spraw, ani system pod względem równomierności przydziału spraw sędziom. Również to, że po trzech latach funkcjonowania systemu wartego prawie 4 mln zł nadal zaleca się używanie arkusza Excela do ręcznego przeliczania danych dotyczących przydziału spraw sędziom, tak żeby zapewnić proporcjonalność przydziału tych spraw, to musi budzić niepokój.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Najgłębszy niepokój dotyczy wskazań wynikających z kontroli dotyczących możliwych manipulacji, jeśli chodzi o masowość przydziału spraw. Panie ministrze, jest to zupełnie kluczowa sprawa, wręcz bulwersująca. Czytamy to wprost w tym protokole, że braki w projekcie, który państwo przeprowadziliście, uniemożliwiły do czasu zakończenia kontroli, czyli po trzech latach funkcjonowania tego systemu, szumnie zapowiadanego na konferencjach prasowych, realizację celu projektu, którym było zbudowanie systemu informatycznego zapewniającego losowy oraz równomierny przydział spraw sędziom. Jest to jedna z konkluzji Najwyższej Izby Kontroli. Kolejna konkluzja, kontrola wykazała, że na chwilę obecną w systemie brak jest mechanizmów zabezpieczających przed ewentualnymi, intencjonalnymi działaniami ograniczającymi losowość przydziału spraw. W konsekwencji możliwe jest dowolne dopasowywanie raportów skróconych z losowania.</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Ustalenia Najwyższej Izby Kontroli rzeczywiście nie mogą zostać bez komentarza. Dlatego zwracam się z wnioskiem, panie ministrze, o wyjaśnienie tego zjawiska, bo jeśli to było głównym celem całego projektu i po trzech latach ten cel nie został zrealizowany, to rzeczywiście dzieje się coś bardzo niedobrego. Bardzo proszę, panie ministrze. Czekam też na zgłoszenia pozostałych posłów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, oczywiście odpowiem na pana pytanie, ale propozycja… Oczywiście pan decyduje o sposobie prowadzenia Komisji, ale standardowo bywało tak przynajmniej, że wszystkie pytania zbierane były łącznie. Podejrzewam, że one wielokrotnie będą się powtarzały, bo to, żeby można było się w sposób szeroki do nich odnieść, czy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Gdyby pan był łaskaw, panie ministrze, odnieść na bieżąco i za chwilę zbierzemy te pytania. Czekamy na możliwość połączenia technicznego z członkami Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast, co do SPLS-ów, Wysoka Komisjo, proszę poczytać dokładnie raport  NIK-u. Raport NIK-u wskazuje, że system działa, że został wdrożony, że w sposób losowy są sprawy przydzielane, że w każdym sekretariacie sądów te sprawy są na bieżąco realizowane. Przypomnę, jak to wyglądało wcześniej, mianowicie niby lista alfabetyczna, a realnie po uważaniu. Jeszcze raz powtórzę, uważamy, że SPLS jest systemem, który Ministerstwo Sprawiedliwości z sukcesem wdrożyło. Natomiast Najwyższa Izba Kontroli podnosi nierealizowanie dwóch celów, czyli w zakresie równomiernego obciążenia i tu wskazuje, że to nie system (to jest bardzo ważne) jako algorytm informatyczny ma w tym zakresie wady, ale zdarzają się błędy ludzkie. Prosto wskazał pan kontroler … Najwyższa Izba Kontroli wskazała, że błędy ludzkie w początkowej fazie się zdarzały i wszystkie były wyjaśniane. W tej chwili takie błędy się nie zdarzają, są przeprowadzane szkolenia na szeroką skalę.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co do zarzutu Excela, on jest absurdalny. Za chwilę na ten zarzut odpowie pan dyrektor Wiśniewski.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast w zakresie losowości Najwyższa Izba Kontroli wskazała, że nie wykazała ani jednego przypadku, gdzie system nie zadziałałby losowo, a jedynie wskazuje potencjalną możliwość w związku z brakiem modułu raportowania. Otóż system, panie przewodniczący, nie jest tak jak pan mówi, że przez trzy lata był wdrażany. Został on uruchomiony w 2018 r., a Najwyższa Izba Kontroli kontrolowała go do roku 2019 i w tym czasie właśnie zgodnie z planem, który był przyjęty, był wdrażany system raportowania. Dokładnie w tym czasie. Najwyższa Izba Kontroli także o tym wiedziała, więc jeżeli zarzut losowości odnosi się do braku raportowania… Zresztą Najwyższa Izba Kontroli, mimo tego modułu raportowania, mimo tej możliwości kliknięcia na podgląd SLPS przez każdego z pracowników miała możliwość wglądu i sprawdzenia właśnie tej losowości, to pod tym względem zarzutu, co do losowości nie można uznać za zarzut właściwy. Po 2019 r., zgodnie z planem i zgodnie z wdrożeniem kolejnego, zdaje się czwartego modułu, właśnie został wdrożony – mogę przedstawić raportowanie zawierające konkretne obciążenia poszczególnych sędziów – został udostępniony, jest aktualizowany raz w tygodniu dla każdego użytkownika. Prace nad importerem, eksporterem danych z i do systemu już zostały w ramach tego czwartego modułu zakończone. Do systemów bezpośrednio tych repertoryjno-biurowych, czyli tych systemów, o których mówił pan z Najwyższej Izby Kontroli, czyli do „Sędziego 2” i „SAWY”.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Następnie 5 sierpnia 2020 r. została wdrożona funkcjonalność podgląd systemu w wersji systemu 1.9.1. Ona umożliwia podgląd do danych wszystkim pracownikom wszystkich sądów. Właśnie tu jest ta odpowiedź, to było wdrażane w czasie, kiedy Najwyższa Izba Kontroli badała tą losowość i wysnuła ten swój wniosek w zakresie losowości.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">W tej chwili jest kolejny moduł raportowy realizowany, jeszcze szerszy, biorąc pod uwagę zgłaszane zapotrzebowania do departamentów sądowych w ramach prac w ministerstwie. Zostało też wdrożonych szereg szkoleń prowadzonych przez Departament Pracy i Organizacji Sądownictwa, także realizowanych na szeroką skalę mimo trwającej pandemii. Można powiedzieć, że nawet szerzej realizowanych w związku z tym, że sądy przez dwa miesiące nie realizowały tej funkcji orzeczniczej, nie było rozpraw. Wówczas m.in. duża część kadry sądowej przechodziła różnego rodzaju szerokie szkolenia, w tym jedne z najszerszych dotyczyły właśnie Systemu Losowego Przydziału Spraw.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast, co do szczegółów, bardzo proszę, jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to pan dyrektor Wiśniewski, dyrektor Departamentu Informatyzacji Sądownictwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Panie ministrze, proponuję, żebyśmy oddali głos panu dyrektorowi rzeczywiście po kilku pytaniach, bo być może technicznych szczegółów będzie jeszcze kilka, a mamy już kilka zgłoszeń w dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę o umożliwienie zabrania głosu panu posłowi Krzysztofowi Gawkowskiemu. Bardzo proszę, panie przewodniczący. Później pan poseł Napieralski z pytaniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, tak, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Nie wiem, czy widać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Widzimy pana, panie pośle, tylko jakby troszkę głośniej udało się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Dobrze. Teraz mam nadzieję, że będzie głośniej.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Dzień dobry. Panie ministrze, szanowni państwo, Wysoka Komisjo, panie przewodniczący, raport, tak jak powiedział pan przewodniczący, jest druzgoczący. Chciałbym zadać konkretne pytania, o których pan minister nie powiedział nic, albo skutecznie omijał. Jeden z kluczowych elementów, który miał wzmacniać poczucie sprawiedliwości społecznej wśród Polaków według tego raportu został po prostu wykorzystany do celów politycznych i w żaden sposób nie można powiedzieć, że przysłużył się normalizacji tego, co nazywalibyśmy sprawiedliwością społeczną i reformą wymiaru sprawiedliwości. Reforma sprawiedliwości właśnie między innymi dzięki temu systemowi informatycznemu miała przysporzyć Polakom takie poczucie, że będzie w sądach bezpieczniej, że sprawy będą toczyły się z wykorzystaniem środków, które zapewniają pewną jawność tego postępowania, a przede wszystkim, że będziemy mieli do czynienia z odpowiednim nadzorem.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Chciałbym przytoczyć dwa elementy, które są dla mnie kluczowe, a o które chciałbym zapytać pana ministra i pana dyrektora. NIK stwierdza, że wdrożone procedury zarządzania projektami były wielokrotnie ignorowane i pomijane. Czy ministerstwo rozpoczęło jakiś proces sprawdzający, dotyczący tego jak wygląda cały proces postępowania? Czy w związku z tym podjęło jakieś kontrole wewnętrzne? Rozumiem, że skoro NIK stwierdza takie nadużycie, na takim poziomie, to w resorcie powinna odbyć się również kontrola wewnętrzna, jakiś audyt wewnętrzny. Czy macie państwo jakieś dokumenty, które poświadczają, że jakiekolwiek wewnętrzne postępowania sprawdzające w tej sprawie przeprowadziliście? Jeżeli tak, to prosiłbym na piśmie o ich przedstawienie. Jest to pierwszy element.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Druga rzecz, to zastrzeżenia NIK dotyczą braku właściwego przygotowania poszczególnych przedsięwzięć, które zostały wylistowane. Na przykład w przypadku SLPS chciałbym się dowiedzieć, jak wygląda monitoring i jak wyglądał monitoring sprawdzania systemu SLPS, bo NIK wskazuje, że przez okres dwóch lat od rozpoczęcia realizacji projektu nie określono jego szczegółowych zadań ani wymagań merytorycznych. Jest to dla mnie coś nieprawdopodobnego, że przez dwa lata nie przygotowano odpowiedniego systemu dla tworzonej aplikacji. Chciałbym dostać na piśmie odpowiedź, podpisaną przez osobę upoważnioną, jak wyglądała procedura wdrożenia systemu SLPS.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Kolejna rzecz, w przypadku systemu EPO i E-protokołu, miało to zapewnić realizację projektu. NIK wskazuje, że faktycznie były przy tym systemie nadużycia. W końcu przeprowadzona kontrola, na którą NIK wskazuje, doprowadziła do ujawnienia tego, że system wielokrotnie był nadużywany, a jeżeli nie był nadużywany, to nie był wykorzystywany w odpowiednim celu. Czyli nieprawidłowości przy odpowiednich systemach mogły wskazywać, że np. losowanie spraw było walorem politycznym. Chciałbym się dowiedzieć, czy trwało jakieś wewnętrzne postępowanie w resorcie? Czy macie państwo jakąś procedurę sprawdzającą i jak się odnosicie do tych zarzutów, które przedstawia NIK w swoim raporcie?</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Badany okres, to jest okres, w którym minister sprawiedliwości, pan Zbigniew Ziobro, wielokrotnie wypowiadał się, że te miliony złotych, grube miliony złotych, bo przypominam, że to było wiele milionów złotych przeznaczonych na całość tego procesu, zostało wykorzystanych najlepiej przez ostatnie 10 lat. Dzisiaj można powiedzieć, po tym, co NIK przedstawił, że pieniądze zostały zmarnowane, obywatele wprowadzeni w błąd, a system sprawiedliwości sprowadzony na manowce. O tym wszystkim chciałbym, żebyście państwo opowiedzieli. W przypadku pytań, o które prosiłem, żeby była odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo. Jeśli było gorzej słychać to przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Bardzo proszę pan poseł Grzegorz Napieralski. Panie przewodniczący, proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, chciałem podziękować przedstawicielom Najwyższej Izby Kontroli za tak rzetelne przedstawienie bardzo trudnej materii. Przyznam szczerze, że pierwszy raz słyszałem tak przystępnie opracowany dokument i informację na temat tego projektu.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Chciałbym się odnieść do tego, co mówił pan minister, bo tak sprawnie użył takiego ładnego sformułowania, że wszystko jest tak źle, ponieważ przez ostatnie lata, kiedy jeszcze PiS nie rządził to właśnie wtedy wszystko było źle zrobione, zbudowane, zaprojektowane. Znaczy ten raport odnosi się już faktycznie do rządów Prawa i Sprawiedliwości i funkcjonowania pana ministra Ziobry w Ministerstwie Sprawiedliwości, więc naprawdę, nawet jeżeli coś źle działało, to swobodnie można było to naprawić. Znaczy, nie wierzę, że nie można tego było w ciągu jednego roku zbudować na nowo czy spowodować naprawę tego.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Natomiast tutaj, żeby też pokazać panu, że ta teza o tych innych latach nie waszych rządów jest kłamliwa, to proszę bardzo. Najwyższa Izba Kontroli mówi: minister sprawiedliwości nie potrafi wskazać, w jakim stopniu zrealizowane projekty wpłynęły na poprawę funkcjonowania sądownictwa, ponieważ nie prowadzi w tym zakresie analiz. To, kto nie prowadzi tych analiz? Byli ministrowie sprawiedliwości czy minister Ziobro, który dzisiaj zasiada na tym stanowisku?</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Przejdźmy dalej, panie ministrze, minister sprawiedliwości nie dysponował natomiast wiedzą na temat faktycznych kosztów poszczególnych projektów IT. Wynikało to z braku wyodrębnionej ewidencji księgowej, nierzetelnego opisywania dowodów księgowych oraz uznaniowego kwalifikowania kosztów do projektu. To kto to zrobił? Czy jakiś inny minister, czy obecne szefostwo Ministerstwa Sprawiedliwości? Bardzo proszę, żeby nie odnosił się pan do poprzednich rządów, bo to jest kłamliwa teza, a odniósł się do tego, co jest w tym raporcie.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Kolejna kwestia, znaczy moje pytanie. Mówił pan o sprawach sądowych, które można prowadzić, jako wideokonferencję czy można prowadzić ją na odległość, to chciałbym zapytać: od kiedy to się dzieje? Byłem w sprawie rodzinnej przesłuchiwany i nie mogliśmy czegoś takiego zrobić. Moja sprawa musiała się odbywać, specjalnie musiał być angażowany sąd w jednym miejscu, choć rozprawa się toczyła w drugim miejscu, w różnych terminach. Byli angażowani dodatkowi sędziowie tylko dlatego, żeby można było przyjąć moje zeznania. Czyli gdzie jest to usprawnienie, panie ministrze, które pan tak pięknie chwalił, że tak działa. Sprawa miała miejsce kilka miesięcy temu, więc już bardzo, bardzo długo po okresie rządów innych partii. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję. Bardzo prosimy, panie ministrze, o udzielenie odpowiedzi. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Dziękuję bardzo. Wysoka Komisjo odnosząc się do procedury zarządczej projektami nie zgadzamy się z tezami Najwyższej Izby Kontroli. One w sposób oczywisty, czy kontrolerzy … odnieśli się do zarzutów, które ministerstwo przedstawiło, wskazując na dopełnienie wszystkich formalności wynikających z zarządzenia ministra sprawiedliwości o zarządzaniu portfelem projektów.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Szanowni państwo, proszę sobie porównać chociażby projekt EPU albo E-protokół, który idąc trybem zarządzenia, koncepcji i innych rzeczy ważnych, nie powiem, że istotnych, pod tym względem dopełnienia biurokratycznego, był wdrażany po czterech, pięciu, sześciu latach. SLPS od decyzji politycznej do pilotażu, do późniejszego wdrożenia w sądach, to jest rok, półtora roku, oczywiście równolegle przy wprowadzeniu wszelkiej niezbędnej, wymaganej prawem dokumentacji i zarządzania tym projektem. Jeżeli mielibyśmy czekać na SLPS cztery, pięć lat, to szanowni państwo, ten SLPS do dzisiaj by nie funkcjonował w sądownictwie powszechnym i pod tym względem z tym zarzutem nie mogę się zgodzić.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co do monitoringu projektu, pan dyrektor szczegółowo odpowie. Jest to nieprawdziwa teza, bo monitoring był szczegółowo prowadzony.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co do ewentualnej losowości pod względem zaangażowania politycznego, otóż w raporcie Najwyższej Izby Kontroli wprost jest, panie pośle, informacja o tym, że do czegoś takiego nie dochodziło. Najwyższa Izba Kontroli, jeszcze raz powtórzę, dostrzega pewien potencjał, jak sam raport czytamy, w 2019 r. pewnej manipulacji, której jednak się nie dopatrzyło, jej nie było. Nie jest prawdziwa teza, że do jakiejkolwiek manipulacji politycznej dochodziło. Co więcej, właśnie SLPS spowodował, że do tych tysięcy manipulacji politycznych, które dotychczas były w sądzie, kiedy prezes sądu, przewodniczący wydziału sam sobie wyznaczał, który sędzia, do której sprawy, którą sprawę powinien rozpatrywać, właśnie to zostało ukrócone. W stu procentach wszystko jest w tej chwili losowe i nie ma możliwości wpływu czy jakiejś manipulacji.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">To do pana posła Napieralskiego. Panie pośle, jest dokładnie tak jak mówię, teza, którą stawiam została zobrazowana. Chociaż pan mówi, że w ciągu roku powinien być ten system poprawiony. Właśnie tak się stało, Najwyższa Izba Kontroli kontrolowała czasy 2016–2019, w sposób krytyczny oceniając Elektroniczne Postępowanie Upominawcze i przy okazji Elektronicznego Postępowania Upominawczego, jeszcze raz powtórzę, upadek tegoż EPU był spowodowany nieprzemyślanymi, karygodnie robionymi, oceniała to też prokuratura, zmianami legislacyjnymi, rozporządzeniami zmienianymi właśnie chociażby, co do stawek adwokackich i co do ocen ustawowych, które nie wzięły pod uwagę konieczności dostosowania systemu. System zupełnie się zawalił w 2015 r., w momencie, w którym przychodziliśmy do ministerstwa i przez rok 2016 ten system podnieśliśmy mimo niekorzystnych umów między innymi z Comarchem czy z innymi spółkami, które wykonywały wtedy zadania. Z sukcesem została wdrożona naprawa tego systemu, dzięki czemu obsługuje 6 mln spraw rocznie, przepraszam, 6 mln spraw miesięcznie. Oczywiście modernizacja teraz następuje, jest konieczna, bo ten system jest przestarzały, a mimo tego, że był tak przestarzały, to właśnie udało nam się go podnieść i nie doprowadzić do absolutnego upadku Elektronicznego Postępowania Upominawczego, które de facto w 2016 r. nie funkcjonowało.</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Nie wiem czy Wysoka Komisja wie, jak to wyglądało, że państwo referendarze drukowali sprawy, podpisywali ręcznie i te sprawy próbowali jakoś ręcznie ratować, bo system po prostu był niewydolny i ręcznie te koszty liczyli. Jest to właśnie skutek nieprzemyślanych decyzji i działań z lat ubiegłych. Nie można się uchylać od jakiejkolwiek odpowiedzialności.</u>
+          <u xml:id="u-26.6" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast co do braku analiz i wpływu na poprawę, szanowni państwo, poprawa jest oczywista i też Najwyższa Izba Kontroli otrzymywała te informacje. Jeżeli ktoś potrzebuje dodatkowej analizy, specjalnej analizy ku temu, że Elektroniczne Potwierdzenie Odbioru EPO skróciło czas postępowania o 16 dni, to czarno na białym Najwyższa Izba Kontroli dostała, to jakich więcej analiz państwu potrzeba? Znaczy, mamy jeździć po Polsce i sprawdzać czy 16 dni i 3 godziny czy 15 dni i 8 godzin. Jest to trochę absurd, przepraszam, że sprowadzam troszkę do absurdu, ale Najwyższa Izba Kontroli dostała czarno na białym informację, który projekt, do czego się przyczynił w ramach poprawy efektywności wymiaru sprawiedliwości. Elektroniczne Potwierdzenie Odbioru konkretne dni. E-protokół, chociażby rozprawy zdalne, nagrywanie, dostęp do protokołów. W połączeniu z tym, o czym mówiłem, a co pan przewodniczący próbował ukrócić skutecznie, więc się dostosowałem, a mianowicie rozbudowa portalu informacyjnego, który pozwala chociażby w ramach E-protokołu na pełen dostęp do transkrypcji, do innych rzeczy związanych z prowadzonym postępowaniem.</u>
+          <u xml:id="u-26.7" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co do działań finansowych, one były wielokrotnie kontrolowane. W tym zakresie nie było żadnych nieprawidłowości. Co więcej, nie wydaliśmy na te systemy dziesiątek milionów złotych. E-protokół, przypomnę, decyzją poprzednich ekip kosztuje tyle, ile kosztuje, i można powiedzieć, że mamy najwyższej klasy, nie powiem jaki samochód, kiedy potrzebujemy… Spokojnie dałoby się to zrobić za mniej pieniędzy, ale takie decyzje były podjęte lata temu i ten projekt był kontynuowany. Oczywiście modyfikowany w sensownym zakresie, łącznie z tym, że w sprawach karnych został radykalnie zmodyfikowany, nie prowadzony tak szeroko jak pierwotnie był zaplanowany, zaprojektowany przez naszych poprzedników, właśnie z uwagi na oszczędność pieniędzy. Mamy analizy wskazujące na to, że gdyby SLPS był prowadzony tym systemem, o którym państwo mówią, czyli wielkim zamówieniem publicznym, to zapłacilibyśmy za niego 20 parę milionów złotych. Właśnie dzięki temu, że korzystaliśmy z kontraktów, z umów ramowych, które ministerstwo wypracowało w ramach wewnętrznych sił, wewnętrznego potencjału SLPS kosztował, jak państwo mówią, 4 mln zł, trochę ponad. Zarzuty, że ministerstwo nie jest w stanie wykazać, ile konkretnie, gdzie, co kosztowało, z całym szacunkiem, ale Najwyższa Izba Kontroli dostała pełną informację. Dostała informację, ile godzin, nad którym projektem, który informatyk pracował. Jeżeli Najwyższa Izba Kontroli oczekiwała, że my oszacujemy czas pracy wdrażania, w którymś z sądów rejonowych i oszacujemy, że praca informatyka w tym sądzie rejonowym kosztowała, nie wiem, 1/30 etatu, to z całym szacunkiem, ale właśnie byśmy System Losowego Przydziału Spraw wdrażali nie w rok, w półtora roku, ale w pięć, sześć lat.</u>
+          <u xml:id="u-26.8" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Proszę uprzejmie, żeby pan dyrektor odniósł się do konkretnych pytań merytorycznych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Dziękuję bardzo. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pozwolę sobie tak metodycznie troszkę przejść poprzez poszczególne projekty i odpowiedzieć państwu co się wydarzyło również w trakcie kontroli i po kontroli, poprzez poszczególne systemy.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Po pierwsze, system SLPS, tutaj najbardziej taki dla nas istotny, dominujący na dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Po pierwsze, został wdrożony system raportowy wskazujący dane dotyczące obciążenia. Co to oznacza? Raz w tygodniu, w poniedziałek, użytkownicy mają informację, jak wygląda obciążenie poszczególnych sędziów. W związku z tym do dyspozycji prezesa czy osób, które w jego imieniu taką informację weryfikują, jest możliwość cotygodniowego raportowania i bezpośredniego nadzoru i pilnowania tych elementów równomiernego obciążenia sprawami.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Kolejna kwestia, to jest, drodzy państwo, eksport, import danych do systemów repertoryjno-biurowych. Przygotowany został mechanizm oparty… Jeżeli państwo pozwolicie, to troszeczkę w szczegóły techniczne wejdę, o ile okaże się to zbędne, to proszę o taką informację. Został przygotowany, poprzez zwykły plik o formacie csv i tutaj być może się okazać ta kwestia Excela, bo plik csv jest takim formatem wymiany danych, który przez Excel jest trzymany. Niemniej jednak absolutnie w chwili obecnej nie ma mowy o wykorzystywaniu Excela do czegokolwiek w systemie SLPS.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Kolejna sprawa, to w dniu 5 sierpnia – zresztą tutaj do pana prezesa Banasia zostało przekazane pismo o realizacji wniosków pokontrolnych – została wdrożona funkcja właśnie podgląd SLPS. Jest to w nowej wersji z ubiegłego roku. Teraz nieistotne, która to jest wersja, ale to jest informacja, która pozwala wszystkim pracownikom, którzy chcą z tego skorzystać, skorzystania z podglądu tego, co się dzieje w SLPS-ie. Jest to kluczowa kwestia z punktu widzenia tej transparentności, o której również mówimy.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Chciałem jeszcze wcześniej troszkę państwu wspomnieć również o bardzo ważnym elemencie. Mianowicie system SLPS, to co pan minister Woś wspomniał, był wytwarzany w takim modelu, powiedzmy dla tych osób, które zajmują się projektami, taką metodyką zwinną, przy wykorzystaniu umów ramowych, które zostały podpisane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Umowy ramowe pozwalały na wykorzystanie wykwalifikowanego personelu, tak jak swoich pracowników. Co to oznacza? Osoby z Departamentu Informatyzacji Rejestrów Sądowych, tak jak przynajmniej udało mi się to wszystko ustalić, w 2020 r., po rozpoczęciu pracy, od początku lutego, właśnie w takim modelu pracowały, wykorzystując pracowników dostarczanych przez firmy zewnętrzne, takim body leasingiem do realizacji tych prac. Wiem również, że osoby, które w Departamencie Informatyzacji Rejestrów Sądowych pracowały nad tym projektem ściśle współpracowały z departamentem merytorycznym, którym jest Departament Kadr i Organizacji Sądów Powszechnych i Wojskowych. Niemniej jednak wymagało to pewnej korekty z tego względu, że dokonaliśmy takiej swoistej inwentaryzacji wymagań, które były formułowane w sposób taki, nazwijmy to, dosyć spontaniczny. Udało się, dokonaliśmy takiej inwentaryzacji wymagań i w tej chwili kolejne edycje systemu, jakie są usprawniane, poprawiane, są już wykonywane w taki właśnie metodyczny sposób, metodą zwinną, przy wykorzystaniu potencjału, jaki jest dostarczony przez firmy zewnętrzne. W ten sposób kolejne edycje programu się pojawiają i te elementy, o których tutaj zacząłem już wcześniej mówić, są m.in. wynikiem takiego metodycznego podejścia, sukcesywnego wdrażania po kolei w wersji, więc mamy środowisko …, mamy środowisko testowe, mamy środowisko deweloperskie, rozwojowe. W związku z tym według jakichś ogólnie przyjętych standardów w produkcji oprogramowania taką metodą, to się, drodzy państwo, dzieje.</u>
+          <u xml:id="u-28.5" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Kolejna kwestia, to jest przygotowanie troszkę szerszej funkcjonalności w SLPS, jakim jest moduł raportowy. Jest to narzędzie, to będzie narzędzie, które troszkę więcej będzie pozwalało niż ten zwykły podmiot SLPS z tego losowania, ponieważ tam będą dostępne mechanizmy raportowe typu business intelligence, które będą pozwalały na dokonywanie analiz w szerszym aspekcie jakiejś dynamiki, badania trendów, wielu, wielu innych elementów, które z dziedziny business intelligence są wykorzystywane. Informacja płynąca z takiego modułu raportowego będzie informacją zarządczą czy to na życzenie sądów, prezesów poszczególnych czy departamentów np. kadr i organizacji sądów powszechnych. Będzie to już eliminowało konieczność wykorzystywania skryptów do baz danych, o których wcześniej była mowa. Po prostu nie ma potrzeby wykorzystywania wykwalifikowanego personelu, który potrafi napisać skrypt excelowy do bazy danych i na tej podstawie uzyskać konkretną informację.</u>
+          <u xml:id="u-28.6" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Kolejna sprawa, drodzy państwo, to bardzo ważne, co teraz chcę powiedzieć. Rozpoczęliśmy prace analityczno-implementacyjne związane z publikacją dla wszystkich zainteresowanych wynikiem losowania na stronie www Ministerstwa Sprawiedliwości oraz na stronie portalu informacyjnego. Uznaliśmy wspólnie na jednym ze spotkań kierownictwa resortu, że warto taką funkcję zrobić. To się dzieje, drodzy państwo. Raport wczorajszy zespołu projektowego wskazuje, że do końca maja na stronach internetowych portalu informacyjnego sądów powszechnych oraz na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości powinny się pojawić do sprawdzenia, do obejrzenia wyniki losowania systemu SLPS.</u>
+          <u xml:id="u-28.7" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Drugą ważną kwestią, o której też chciałem państwu powiedzieć, to jest uruchomienie, to się nazywa ogólnie, ale kilka razy tu padły nazwy firm komercyjnych, które dostarczają do sądownictwa powszechnego oprogramowanie. Tych firm, tak naprawdę, są trzy. Rzeczywiście dwie, które tutaj Najwyższa Izba Kontroli wskazała, mają znaczący udział. Przy czym to oprogramowanie firmy, która została nazwana niszową, to nie można nazwać niszową, ponieważ jest to 30% obsługiwanych sądów przez ten podmiot, który udało się zintegrować. A dlaczego się udało, drodzy państwo? Ponieważ wola ze strony tego producenta oprogramowania była taka, żeby to wykonać. Naszym celem teraz jest to, że podpisaliśmy list intencyjny z dostawcami tych wszystkich systemów repertoryjnych w sądach po to, żeby rozpocząć formalną współpracę z nimi i po to, żeby wspólnie kreować potrzeby rozwoju systemów w ujęciu z perspektywy sądów i z perspektywy również ministerstwa. Taka perspektywa ministerstwa właśnie sprowadza się do tego, żeby w pełni za pomocą usług sieciowych, web services czy jakichkolwiek innych metod uzyskać połączenie, komunikację pomiędzy Systemem Losowego Przydziału Spraw a wszystkimi systemami repertoryjnymi. Taka usługa już powstała, jest już udokumentowana przy okazji innego projektu, o którym pan minister wspomniał. Konkretnie jest to projekt – Krajowy Rejestr Zadłużonych, z tego względu, że przyjęliśmy taką, można powiedzieć, strategię, która polega na tym, że komponenty, które widzimy, postrzegamy w architekturze wielu systemów informatycznych, które się znajdują w sądownictwie powszechnym i w Ministerstwie Sprawiedliwości… Bo te dwie perspektywy musimy odróżnić. Jeżeli będziecie państwo ciekawi, to zaraz powiem – dlaczego. Niemniej jednak właśnie Ministerstwo Sprawiedliwości bierze na siebie rolę koordynatora współpracy pomiędzy sądownictwem powszechnym i reprezentantami tych firm. Firmy te wyraziły wolę, zarządy firm wyraziły wolę podpisania listu intencyjnego i są zainteresowane rozwojem swoich produktów, ale w uzgodnieniu z nami. Jednym z elementów rozwoju tych produktów będzie udostępnienie całej dokumentacji umożliwiającej komunikację z Systemem Losowego Przydziału Spraw. Również wspomniany tutaj wcześniej przez pana ministra System Centralnego Wydruku, realizujemy teraz … dla ksiąg wieczystych, widzimy kolosalne oszczędności w stosunku do pracy ludzkiej i również finansowej, ale System Centralnego Wydruku zamierzamy wykorzystać powszechnie. Również w systemach repertoryjno-biurowym, z którego to systemu w tej korespondencji kreuje się bardzo dużo.</u>
+          <u xml:id="u-28.8" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Kolejnym elementem, który chcemy zrealizować wspólnie z tymi dostawcami, jest znowu wykorzystanie kolejnego komponentu, który powstał właśnie przy innym projekcie, tzw. Centralnym Repozytorium Dokumentów. Są to mniej więcej zaawansowane macierze obiektowe, które będą pozwalać nam gromadzić w sposób bezpieczny, całkowicie bezpieczny dokumenty, które powstają w sądach powszechnych przy okazji funkcjonowania tych systemów repertoryjno-biurowych. Są to takie trzy główne elementy, które z tymi firmami, firmami komercyjnymi, podkreślam raz jeszcze, dostarczającymi to oprogramowanie.</u>
+          <u xml:id="u-28.9" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Kolejnym elementem, jaki z nimi również chcemy zrealizować, to jest… Drodzy państwo, w tej chwili każdy z sądów podpisuje indywidualną umowę utrzymania. Chcemy również i właśnie zostały rozpoczęte prace nad uruchomieniem globalnych umów, bo niestety, musimy powiedzieć wprost, jest pewien kłopot, który polega na tym, że każdy z sądów ma podpisaną indywidualną umowę utrzymaniową i rozwojową z tymi firmami. W związku z tym powoduje to, że czasami postulaty, które płyną ze strony sądów są troszkę sprzeczne. Jednak najważniejsze jest to, że musimy tę perspektywę ze strony ministerstwa i ze strony sądów również uwzględnić. Dlatego postanowiliśmy, że Ministerstwo Sprawiedliwości weźmie na siebie podpisanie umów generalnych z tymi wykonawcami…</u>
+          <u xml:id="u-28.10" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Ostatnia kwestia dotyczący SLPS-u. Wrócę do tego pierwotnego tematu, to są szkolenia. Szkolenia są intensywnie, metodycznie i sukcesywnie przeprowadzane dla wszystkich użytkowników sądów. Przed naszym dzisiejszym spotkaniem rozmawiałem wczoraj z zastępcą dyrektora kadr i organizacji sądów powszechnych. Cały czas sądy są metodycznie szkolone po to, żeby po pierwsze, zapoznać się z aktualnym stanem systemu. Trzeba również powiedzieć o perspektywie rozwoju, bo też ta metodyka, o której wspomniałem na początku, uwzględnia perspektywę, co się pojawi w kolejnych wersjach. Użytkownicy wiedzą, czego się będą mogli tutaj spodziewać po systemie SLPS w kolejnej wersji.</u>
+          <u xml:id="u-28.11" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Odnosząc się troszeczkę, drodzy państwo, przy okazji SLPS do tego roszczenia projektów, w uzgodnieniu z dyrektorem biura finansów od 1 stycznia dokonaliśmy modyfikacji polityki rachunkowości, gdzie wprowadziliśmy konto pozafinansowe, które będzie nam umożliwiało ewidencjonowanie środków wydawanych na budowę systemów teleinformatycznych. Musimy jeszcze dobrać procedury, niemniej jednak te wszystkie wydatki, które ponieśliśmy do tej pory będą na tym koncie pozafinansowym uwzględniane również dla dyrektora …, dla kierownictwa ministerstwa. Będziemy mogli dość łatwo te koszty wydatkowane na tego typu systemy, jak właśnie SLPS, który był wytworzony taką metodyką zwinną, przy wykorzystaniu podmiotów świadczących usługi wynajmu pracowników, mocno sobie tutaj szczegółowo księgować.</u>
+          <u xml:id="u-28.12" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Wspomniany projekt, o którym pan minister również wspomniał, jest bardzo ważnym elementem, który również porządkuje tzw. procesy back-office’sowe w służbach IT, nie tylko z poziomu ministerstwa, ale również w sądach. Drodzy państwo, tego nie widać, na pewno tego nie zobaczymy bezpośrednio, ale jest szalenie istotne, żeby wszystkie służby, które są w sądach apelacyjnych, w sądach okręgowych, w sądach rejonowych, chociaż w tych ostatnich coraz mniej, bo tutaj kadry się również wykruszają. Jesteśmy tego świadomi i właśnie chcemy takie wystandaryzowane usługi, oparte na nowoczesnych rozwiązaniach teleinformatycznych budować. Taki projekt się toczy i dzięki temu projektowi uzyskamy bardzo sprawnie działające służby utrzymaniowe i rozwojowe, które będą świadczyć usługi pierwszej linii wsparcia, drugiej, trzeciej i po drodze ewidencjonować narzędzia stosowane powszechnie w komercji i w administracji również to użyć.</u>
+          <u xml:id="u-28.13" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMinisterstwaSprawiedliwosciZbigniewWisniewski">Przejdę do systemu EPU, tak jak pan minister mówił…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Panie dyrektorze, prosilibyśmy o streszczenie tych wniosków, odpowiedzi na pytania, bo to nas szczególnie by interesowało, nie tyle omówienie zakresu aktywności ministerstwa, jeśli chodzi w ogóle o cyfryzację, tylko odpowiedzi na pytania, które padły podczas posiedzenia Komisji. Nie wiem, panie dyrektorze, czy widzi pan potrzebę uzupełnienia swojej wypowiedzi w tym zakresie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#DyrektorDepartamentuInformatyzacjiiRejestrowSadowychMSZbigniewWisniewski">Drodzy państwo, panie przewodniczący, padła tutaj kwestia od pana posła Gawkowskiego, żeby przygotować informację pisemną. W związku z tym, jeżeli możemy… Nie wiem, panie ministrze, zawnioskować w ogóle o pisemne odniesienie się, bo jeszcze do pytań to chętnie. Czy tutaj, jak pan przewodniczący uzna, bo nie chciałbym tutaj absolutnie kreować…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Tak, bardzo prosimy, chcielibyśmy się skupić…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, sprawy, które pan dyrektor przedstawi dotyczą trzech systemów, czyli EPU, EPO i E-protokołu. One są związane z pytaniami panów posłów. Jeżeli pan przewodniczący uzna, że Komisja nie jest zainteresowana szczegółowym omówieniem, to oczywiście nie ma tutaj takiej konieczności, nic na siłę, Wysoka Komisjo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Ależ panie ministrze, Komisja jest bardzo zainteresowana wieloma kwestiami. Dlatego właśnie chcemy się skupić na pytaniach stawianych przez posłów, tak żeby maksymalnie wykorzystać panów obecność na posiedzeniu Komisji. Oczywiście będziemy wdzięczni za materiał pisemny, jeśli pan minister skieruje go do Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Mamy jeszcze dopowiedź ze strony pana posła Grzegorza Napieralskiego, ekspert i pan przewodniczący za chwilę zada pytanie. Jest jeszcze ekspert Komisji z pytaniem, więc mamy jeszcze trzy wypowiedzi. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, mam dwa pytania. Pierwsze pytanie, pozwolę sobie zajrzeć do notatek, powiedział pan minister tak, cytuję mniej więcej, że posiada pan analizy, że jak byśmy przestrzegali procedury, to kosztowałoby to 20 mln zł, a tak to kosztowało mniej. Czy to, co pan powiedział, czy te analizy mógłbym otrzymać od pana i otrzymać na piśmie? Jest to pierwsza sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Druga, też poproszę na piśmie, żeby pan odniósł się do badania Najwyższej Izby Kontroli, padło tam takie sformułowanie wyników pokontrolnych, otóż zacytuję: „W badanym okresie uległy pogorszeniu kluczowe wskaźniki sprawności postępowań sądowych, np. średni czas trwania wybranych kategorii postępowań w I instancji wzrósł  z 2,2 w 2015 r. do 7 miesięcy na koniec 2020 r., a odsetek spraw, których czas rozpatrywania przekraczał 12 miesięcy wzrósł z 5,8 do 11,8”. Chciałbym, żebyśmy uzyskali takie wyjaśnienia na piśmie, dlaczego tak się stało. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę o zadanie pytania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Może od razu, panie przewodniczący, bo tutaj padła bardzo istotna kwestia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Poprosiłbym jeszcze o dwa pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, bardzo proszę, bo tutaj to jest istotne i chciałbym sprostować, w trybie sprostowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Proszę, panie ministrze, ad vocem, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Mianowicie, pan poseł Napieralski mówił, że jak byśmy przestrzegali procedury, pan poseł niewłaściwie wynotował, ja mówiłem, że gdyby przyjąć tryb przetargowy, wielkiego przetargu, wówczas tak. Natomiast przyjęliśmy tryb in-house’owy, o czym mówił pan dyrektor. Dzięki temu uzyskaliśmy konkretne wskaźniki i konkretne efekty. Nigdy nie mówiłem o tym, że słowo, gdybyśmy przestrzegali procedury …, oczywiście wszystkie procedury, panie pośle i Wysoka Komisjo, były przestrzegane. Sprawa oszczędności dotyczy trybu wyboru, sposobu wykonania tego konkretnego systemu SLPS-u, gdyby właśnie to był tryb przetargowy po rozpytaniu rynku. Takie rozpytania rynku też roboczo były prowadzone, to właśnie takie kwoty były uzyskiwane. Natomiast decyzja o tym, że były one robione in-house’owo spowodowała, że system został wykonany przy gigantycznej oszczędności … z perspektywy budżetu państwa. Tylko w tym zakresie, w trybie sprostowania, natomiast co do pozostałych pytań, będzie …</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Rozumiem. Dziękuję za sprostowanie, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Ja też sprostuję, panie ministrze, bo absolutnie nie było moją intencją jakoś oskarżać o nieprzestrzeganie procedur. Tak to po prostu odczytałem, próbowałem na bieżąco notować, ale skoro jest tak jak pan mówi, to te analizy, które właśnie pokazują te duże oszczędności, również poprosiłbym na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę o zabranie głosu pana przewodniczącego Czarneckiego. Bardzo proszę, panie pośle, o zadanie pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselWitoldCzarnecki">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Mam taką pierwszą uwagę, skrócenie czasu trwania i obniżenie kosztów postępowań sądowych, to jest oczywiście dla nas wszystkich cel, bo dobra instytucja tak działa – to nie ma przewlekłości. Trzeba to tutaj wyważyć, bo prędkość czy skrócenie czasu nie może być zbyt duże, gdyż może być wtedy niesprawiedliwie. Musi być skrócenie racjonalne, mądre. Chcę zacytować fragment wiersza biskupa Krasickiego: „Szły sprawy, prawda, z wolna, ale szły porządnie”. Ważne, żeby wszystkie sprawy sądowe szły porządnie, bo jednak cel, że ma być uczciwe rozstrzygnięcie, to jest absolutnie najważniejsze, a szybkość jest jakby na drugim miejscu. Szybkość jest wskazana, jak mówił klasyk, przy łapaniu pcheł czy much, ale tu ta szybkość nie jest priorytetem najważniejszym.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PoselWitoldCzarnecki">Mam pytanie do pana dyrektora, jeżeli wydajemy pieniądze na cyfryzację, a wydano ponad 300 mln zł i w raporcie końcowym czytam, że trudno się zgodzić ze stwierdzeniem, że miernikiem realizacji celów przedsięwzięć informatycznych jest liczba sal sądowych wyposażonych w sprzęt niezbędny do obsługi nowo wytworzonego systemu. Z tym się trudno zgodzić, bo to jest dobry miernik. Pytanie, jak to jest wykorzystywane? Jeżeli bym nie wyposażył tych sal, to trudno żebym powiedział, że dobrze był zrealizowany program informatyczny. Sale mają być wyposażone dobrze i solidnie, a to, że sądy źle wykorzystują ten materiał, to jest wina zupełnie, ale to zupełnie inna sprawa. Gdyby natomiast te pieniądze nie były wykorzystane materialnie, to mogę powiedzieć, to na co te pieniądze poszły. Na pewno to nie jest zmarnowanie, jeżeli są te sale. Dlatego trudno się zgodzić z tezą w raporcie końcowym NIK-u, trudno się zgodzić z tym twierdzeniem, bo ja się z tym zgadzam, bo to jest silny argument, że są te sale. Nie można tego pomijać, a w tym raporcie końcowym takie rzeczy znajdujemy.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#PoselWitoldCzarnecki">Drugie, jeszcze chciałem na jedną sprawę zwrócić uwagę, mianowicie, na zasadniczą sprzeczność między losowością i proporcjonalnością. Losowość to zupełnie coś innego niż proporcjonalność. Są to rzeczy stojące ze sobą w rażącej sprzeczności, bo jeżeli domagam się proporcjonalności, to naruszam w sposób totalny losowość. Jeżeli ktoś by tak zrobił, że losowo by przydzielił, to muszę przyjąć dodatkowe kryteria, które są z pewną wagą i które uwzględniają proporcjonalność, a to są zupełnie inne zjawiska. Nie da się ich pogodzić, jak się nie wprowadzi jakiś dodatkowych ograniczeń czy dodatkowych miar. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-44.3" who="#PoselWitoldCzarnecki">Ten raport musimy brać pod uwagę. Raport NIK-u jest po to, żeby rządzącym pomógł i za to panom dziękuję. Poza tym ten raport jest dobrze przygotowany i resort musi na to zwracać uwagę. Co zacytowałem z raportu w pierwszej części wypowiedzi, że brak przewlekłości, skrócenie czasu, to jest też bardzo, ale to bardzo ważne i nie możemy nad tym przechodzić do porządku dziennego, że tego nie udaje nam się realizować. Jest to bardzo ważny punkt, że musi być skrócenie tych czasów, oczywiście uwzględniając to, żeby postulaty prawidłowości przebiegu procesu i nieszkodzenia, solidności spraw, żeby to było też spełnione.</u>
+          <u xml:id="u-44.4" who="#PoselWitoldCzarnecki">Trochę mnie zdziwiło wystąpienie pana dyrektora, ta historyczność wracania do lat 2017–2018. Panie dyrektorze, myślałem, że dostanę informację, jak to działa, bo to, że jest czas zły, to widzimy, trudno z tym się nie zgodzić, jednak ta przewlekłość jest i tutaj to dobrze nie funkcjonuje. Nie ma tych skutków, bo skutkiem powinno być jednak skrócenie, oczywiście nie nadmierne, postępowań. Wystąpienie koncentruje się na 2017 r. i to mnie trochę zaskoczyło, bo bardziej się spodziewałem lat 2019, 2020, 2021, żeby wiedzieć jak to dzisiaj jest. Wydaje mi się, że generalnie jest źle, ale wolałbym, żeby ta koncentracja pana wypowiedzi nie była głównie, że mówimy o 2017 r., a potem jakby bardzo mało czasu poświęcamy na ostatnie lata naszych rządów. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Poproszę jeszcze o jedno pytanie zgłoszone przez doradcę Komisji pana Radosława Nielka. Za chwilę oddamy głos panu ministrowi i panu dyrektorowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#StalydoradcaKomisjiRadoslawNielek">Dzień dobry państwu. Panie ministrze, panie dyrektorze, mam w sumie kilka pytań, ale postaram się, żeby były dość krótkie. Zacznę od takiego krótkiego komentarza dotyczącego tego, że jakieś systemy, które zostały zbudowane w 2002, 2003, 2004 r. już do 2020 r. się zestarzały. Jest to nieodzowna część systemów informatycznych. Telefon, który ma pan na biurku obok siebie też za dwa, trzy lata stanie się przestarzały i to nie jest wina ani poprzedniego rządu, ani tego rządu, ani też następnego rządu, to jest po prostu nieodłączna część pewnych fizycznych elementów, zwłaszcza takich jak systemy teleinformatyczne.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#StalydoradcaKomisjiRadoslawNielek">Główne pytanie i ta część główna dyskusji dotyczyła Systemu Losowego Przydziału Spraw. W związku z tym, to, o czym pan minister powiedział, to znaczy, że do momentu wdrożenia tego systemu ten przydział spraw nie był losowy. Znaczy procedura zakładała, że on ma być losowy, były listy alfabetyczne, ale według opinii pana ministra różnie to wyglądało w sądach, różnie się działo w sądach w kontekście samego przydziału. Nie chcę polemizować z tą tezą. Natomiast chciałbym pokazać perspektywę obywatela, która pokazuje, że w zasadzie w tej kwestii nic się nie zmieniło, to znaczy czarną skrzynkę, która działa się gdzieś na poziomie sekretariatów sądów, zamienili państwo na czarną skrzynkę, która się dzieje na poziomie ministerstwa. Dla obywatela to znów jest jakiś system, do którego on nie ma wglądu, nie wie jak działa, nie może go sprawdzić, zweryfikować, który przydziela sprawę i ma uwierzyć w to, że ten przydział spraw jest losowy. Chociaż pomimo jego wdrożenia już w zasadzie trzy lata, on do tej pory nie jest w ogóle transparentny. Pokazanie wyników losowania, to wciąż nie jest transparentność systemu. Ponieważ zrealizowali państwo ten system w oparciu o body leasing, czyli wynajem programistów, są państwo właścicielem kodu źródłowego, to takim najprostszym sposobem przekonania obywateli na zewnątrz, byłoby pokazanie procedury losowania, pokazanie algorytmu, który za tym stoi. Nie ma tam przecież żadnej tajemnicy, to nie jest kwestia bezpieczeństwa, to jest kwestia tego, żeby ten kto chciał i oczywiście musi się na tym znać, mógł zerknąć na ten kod i powiedzieć, on faktycznie działa losowo.</u>
+          <u xml:id="u-46.2" who="#StalydoradcaKomisjiRadoslawNielek">W związku z tym moje pytanie do pana ministra jest takie, czy możemy się spodziewać takiego ruchu czy ministerstwo go rozważy i czy mogłoby to udostępnić? Ponieważ dla sprawiedliwości fundamentalne jest nie tylko to, że pan minister będzie przekonany o tym, że ten system jest losowy, ale to, że obywatele, którzy popierają ten rząd, i ci, którzy go nie popierają także będą przekonani o tym, że system jest losowy i nie podlega żadnym manipulacjom. Jest to moja pierwsza prośba.</u>
+          <u xml:id="u-46.3" who="#StalydoradcaKomisjiRadoslawNielek">Druga prośba dotyczy, tego nie znalazłem w raporcie NIK-u i nie wiem czy NIK to sprawdzał, ale w związku z tym, że jest z nami pan dyrektor departamentu informatyki w Ministerstwie Sprawiedliwości, to może uzyskamy taką odpowiedź. Co do zasady żaden system teleinformatyczny, to znaczy żaden komputer, nie może generować żadnej losowości. Dlaczego? Dlatego, że wszystko co zwraca komputer jest wynikiem pewnych obliczeń i pewnego algorytmu. W związku z tym, żeby nazwać system losowym, a nie pseudolosowym i pseudolosowym nie w kontekście obrażania, tylko to jest po prostu formalne sformułowanie, którego używamy w informatyce do nazwania takich generowanych przez komputer liczb quasi-losowych, to jest pseudolosowość, żeby ten system mógł być faktycznie losowy, to on powinien korzystać z zewnętrznego źródła losowości. W związku z tym pytanie: Z jakiego zewnętrznego źródła losowości ten system korzysta? Jakby państwo mogli odpowiedzieć na to pytanie. W związku z tym, jakie standardy takie źródło losowości spełnia. Chyba to tyle z moich pytań. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo dziękuję. Oddajemy głos panu ministrowi i za chwilę pana dyrektora również poprosimy o odpowiedź na pytania sformułowane przed chwilą. Panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, najpierw pan przewodniczący Napieralski, druga część pytania, mianowicie wskaźniki postępowań sądowych. Wspomnę, że wskaźniki postępowań sądowych, tam, gdzie zreformowaliśmy chociażby procedury, jak procedurę karną, pokazały, że sprawy przyspieszyły. W sprawach karnych nawet statystyki pandemiczne pokazały, że procedura, czas postępowań się skrócił. Natomiast wynikiem działania sądownictwa jest to, że reforma sądownictwa została zatrzymana można powiedzieć w połowie i wciąż mamy nieobsadzonych blisko 800 etatów, co wpływa jednoznacznie przy tych procedurach, które są, na taki a nie inny wynik, a jest tych etatów nieobsadzonych w związku z tym swoistym, można powiedzieć, strajkiem włoskim, który część sędziów prowadzi przy opiniowaniu kandydatów do KRS-u.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co do procedury cywilnej, ona weszła w życie w połowie 2019 r., więc siłą rzeczy w czasie pandemii nie miała okazji pokazać swoich efektów. Natomiast, co do samych postępowań, to oczywiste, że gdyby nie te działania informatyczne i związane z informatyzacją, które były wdrożone, to ten rok pandemiczny byłby gorszy niż to statystyki pokazały.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co do pana przewodniczącego Czarneckiego, rzeczywiście bardzo słuszna uwaga i logiczna taka konstatacja, że losowość nie jest związana z proporcjonalnością, że jest wręcz na odwrót. Natomiast przy SLPS-ie ten problem został rozwiązany właśnie w ramach oceny proporcjonalności w ten sposób, że to sami sędziowie, ale nie indywidualnie prezes czy przewodniczący wydziału, ale całe kolegium sądu, podejmując uchwałę, wyłącza konkretnego sędziego, który otrzymał jakąś powiedzmy gigantyczną sprawę, wielką sprawę z dużym obciążeniem, wyłącza go na jakiś czas brania go pod uwagę przy losowaniu. W ten sposób losowość jest uzupełniana jakąś mądrością, ale nie indywidualną a zbiorową, można powiedzieć, na poziomie właśnie zgromadzeń czy kolegiów… nazwa grupy osób w ramach sądownictwa. Natomiast trochę zwalniając pana dyrektora z odpowiedzi, dlaczego mówił o 2017, 2018 r. a nie o 2020, 2021 r., dlatego, że raport odnosił się m.in. do lat 2017–2018, a mimo to pan dyrektor też powiedział o tych planach, co dalej i co dodatkowo jest planowane do wdrożenia.</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast co do pana doradcy, o żadnym z systemów nie mówiliśmy, że był budowany w 2002, 2003, 2004 r. Najstarszy początek ma w 2008 r., czyli EPU i rzeczywiście jest bardzo przestarzały. Podzielam to zdanie, że w związku z tym trzeba jego postawić na nowo i takie decyzje zostały podjęte.</u>
+          <u xml:id="u-48.4" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast chcę znowu sprostować, nigdy nie powiedziałem, że w ramach SLPS przydział nie był losowy, co pan zechciał zacytować, w cudzysłowie, jako moje słowa. Tak nie było, przydział SLPS-u od początku był losowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#StalydoradcaKomisjiRadoslawNielek">Nie, panie ministrze, ja powiedziałem, że pan uznał, powiedział, że poprzedni sposób przydziału nie był do końca losowy i był podatny na manipulacje. Tylko to powiedziałem, że pan powiedział o poprzednim systemie, a o aktualnym mówi pan, że jest losowy, ale po drugiej stronie ma pan ludzi, którzy mówią coś zupełnie odwrotnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Słuchałem wyraźnie, możemy sobie odtworzyć, co kto konkretnie powiedział. Ja wskazywałem, że to Najwyższa Izba Kontroli podnosiła, że mógł nie być losowy. Każdy z błędów, który gdzieś był wskazany, na pewno był wyłapywany. Natomiast przy tak powszechnym systemie absolutnie on zachował ten element losowości, a zachował z tego tytułu, że wcześniej nie było go w ogóle. Ten system spowodował, że w całym sądownictwie mieliśmy do czynienia z losowaniem spraw przez właśnie algorytm, system informatyczny. Jeżeli gdziekolwiek zdarzyły się błędy, były to błędy ludzkie i każdy był konkretnie wyjaśniany. Na pewno nie było to zjawisko masowe albo powszechne.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast co do samego algorytmu. Algorytm wynika z zarządzenia ministra sprawiedliwości, jest jawny, dostępny, był projektowany i kierownictwo ministerstwa wielokrotnie mówiło, że nie ma nic przeciwko, żeby ten algorytm podać do publicznej wiadomości. Nawet przyznam szczerze, sprawdzę, wydaje się, że pan minister Romanowski odpowiadający za informatyzację wymiaru sprawiedliwości ten algorytm wielokrotnie udostępniał, więc to w żaden sposób nie ma tu, co do tego wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#StalydoradcaKomisjiRadoslawNielek">Kod źródłowy, panie ministrze. Algorytm nie rozwiązuje problemu, bo kod źródłowy jest implementacją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, przepraszam, zechce pan poprosić pana doradcę, żeby nie dopowiadał, ewentualnie pan doradca może poprosić o dodatkowy czas, żeby wówczas wszedł i dopowiadał. Ja staram się zachowywać… kulturalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Tak, panie ministrze. Dziękuję za tę uwagę. Rzeczywiście ze względu na łączenie może być trudność z tego rodzaju rozmową. Jak rozumiem, to były sprostowania dotyczące przytaczanych wypowiedzi, które miały służyć ułatwieniu udzielenia odpowiedzi jakby adekwatnie do pytania. Bardzo proszę, panie ministrze, proszę kontynuować. Poczekamy na zakończenie wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, uznaję, że to tryb sprostowania, to przyjmuję. Natomiast uznaję, że to był jakby wynik mało kulturalnego przerywania bez przerwy wypowiedzi. Dziękuję uprzejmie. Skończyłem wypowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję panie ministrze. Poprosimy pana dyrektora Jędrzejczyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNIKMichalJedrzejczyk">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Przede wszystkim chciałbym też podziękować panu przewodniczącemu za konstatację w kontekście przede wszystkim naszej kontroli, informacji o wynikach kontroli, że ona zmierza przede wszystkim do wskazania pewnych nieprawidłowości w celu ich usunięcia. Taki jest zasadniczy cel naszej działalności jako Najwyższej Izby Kontroli, jak również tej informacji. Przede wszystkim pragnę zaznaczyć, że proces kontroli zmierza do ustalenia stanu faktycznego, rzetelnego jego udokumentowania i dokonania pewnej oceny w trybie art. 5 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli. Co też dokonaliśmy, ale mając na względzie przede wszystkim ściśle określony czasookres, czyli bezpośrednio od 1 stycznia 2016 r. do 3 kwietnia 2020 r.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNIKMichalJedrzejczyk">Jeżeli chodzi o aspekt historyczny, o którym pan przewodniczący powiedział, to pragnę zaznaczyć, że w opinii prezesa Najwyższej Izby Kontroli do stanowiska ministra, to jest str. 87 informacji o wynikach kontroli, wskazaliśmy, że kolegium Najwyższej Izby Kontroli w jakiś sposób w swoim postanowieniu nakazało uzupełnienie wystąpienia pokontrolnego o dane osób zajmujących stanowiska w Ministerstwie Sprawiedliwości w latach poprzedzających okres objęty kontrolą. To zostało uczynione. W związku z powyższym, jeżeli dobrze odebrałem oczywiście to pytanie w tym zakresie... Natomiast trudno nam w tym momencie odnosić się do wszystkich nowych funkcjonalności czy nowych narzędzi informatycznych, o których pan minister z panem dyrektorem na dzisiejszej Komisji mówili. Z uwagi na to, że jednak kontrola rządzi się swoimi prawami i mogliśmy się odnieść tylko do tego, co zastaliśmy bezpośrednio podczas czynności kontrolnych.</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNIKMichalJedrzejczyk">Ponadto zaznaczę, że Najwyższa Izba kontroli w żaden sposób nie kwestionowała przede wszystkim tego, że w sądach powszechnych sale zostały zinformatyzowane. Mieliśmy tylko pewne zastrzeżenia w kontekście tego, że samo wyposażenie w sprzęt jest niewystarczające i ten miernik, który został przyjęty, w naszej ocenie, jako Najwyższej Izby Kontroli, był być może nieprecyzyjnie określony. W związku z powyższym podjęliśmy taką a nie inną ocenę tego zjawiska, nazwijmy to w ten sposób.</u>
+          <u xml:id="u-56.3" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNIKMichalJedrzejczyk">Jeżeli chodzi o kwestie losowości i równomierności czy proporcjonalności, tutaj trudno mi też w jakiś sposób zabrać głos, dlatego że to nie my wskazywaliśmy cel systemu SLPS. On został tak sformułowany i dlatego też tak oceniliśmy tę kwestię w sposób szczegółowy, oczywiście wskazując na str. 49 informacji o wynikach kontroli, co zresztą reprezentował pan minister w tym zakresie. Ta interpretacja jest taka, jaka jest bezpośrednio w informacji i trudno tę sytuację kwestionować.</u>
+          <u xml:id="u-56.4" who="#DepartamentuPorzadkuiBezpieczenstwaWewnetrznegoNIKMichalJedrzejczyk">Dodam jeszcze, że oczywiście to, co bezpośrednio pan minister i pan dyrektor przedstawiali w sposób szczegółowy, zostało też zawarte w stanowisku ministra sprawiedliwości i do informacji o wynikach kontroli na stronach 74, 86. Natomiast nasza argumentacja w tym zakresie została zawarta właśnie w opinii prezesa na stronach 87, 88. W zasadzie te wszystkie argumenty tutaj już zostały podniesione i trudno mi dodatkowo rozszerzać tę kwestię. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo. Zanim przejdziemy do konstatacji, w takim razie poprosiłbym jeszcze w związku z odpowiedzią pana ministra dotyczącą tych domniemanych manipulacji politycznych, jeśli chodzi o system przydziału spraw. Pan minister był łaskaw wskazać, że w tzw. minionym okresie mogły mieć miejsce takie manipulacje, a właściwie powiedział pan, że miały miejsce takie manipulacje i to w tysiącach. Ponieważ jest to informacja bulwersująca, bardzo prosiłbym o poinformowanie Komisji na piśmie o wynikach ustaleń ministerstwa w tym zakresie, jakoby dochodziło do masowych manipulacji politycznych składami sędziowskimi. To bardzo ważna informacja, bez względu na to, którego rządu czy której władzy dotyczy.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Natomiast jeśli chodzi o drugą kwestię, drugi wniosek, wydaje się, że na podstawie analizy wyników kontroli NIK-u powinniśmy bliżej się przyjrzeć efektom wdrożenia systemów informatycznych w Ministerstwie Sprawiedliwości. Chciałbym zarekomendować Komisji podjęcie w tej sprawie inicjatywy by Komisja zwróciła się w przyszłości do Najwyższej Izby Kontroli o kontynuację kontroli w tym zakresie, w szczególności w zakresie losowego przydziału spraw. Mamy świadomość, że kontrola, z której wynikami się zapoznaliśmy, dotyczyła możliwości systemu informatycznego. Jak sami panowie wskazaliście i co potwierdził pan minister, kontrola nie dotyczyła tego, czy do tych manipulacji w istocie doszło. Kontrola mówi tylko o tym, że system umożliwiał takowe manipulacje. W związku z tym, jako parlamentarzyści powinniśmy być dociekliwi, jak sądzę, i zwrócić się do NIK-u z wnioskiem o kontrolę, która mogłaby potwierdzić, czy w szczególności w sprawach politycznych mogło dochodzić do manipulacji systemem, tak by sprawy nie były przydzielane w pełni losowo. Jest to naszym obowiązkiem jako parlamentarzystów, by tę kwestię wyjaśnić. Postaram się zredagować propozycję stanowiska Komisji w tym kształcie, żeby taka kontrola została dokonana w najbliższym czasie. To bardzo ważna kwestia dotycząca kluczowej sprawy, jeśli chodzi o funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w Polsce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Czy można, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Jedno zdanie. Bardzo dziękuję. Chciałbym doprecyzować, mianowicie mówiąc o systemie, który powodował, że jest możliwość takiej manipulacji, miałem na myśli tę możliwość, którą miał każdy prezes i każdy przewodniczący wydziału. Jaskrawym przykładem był przecież przypadek prowokacji dziennikarskiej, gdzie jeden z sędziów z Gdańska został zmanipulowany, wprowadzony w błąd w ramach prowokacji dziennikarskiej, że dzwonił ktoś z kancelarii pana Tuska i był gotowy tak poprowadzić przydział sprawy, żeby tę sprawę otrzymał sędzia, w założeniu być może, nie wiem, bardziej przychylny akurat do takiego a nie innego rozpatrzenia czy do ustalenia terminu, bo tam chodziło o ustalenie terminu. Od razu panu przewodniczącemu powiem, że ten opisany wniosek, stanowisko, nie będzie zrealizowany, znaczy nie zrealizujemy takiego wniosku, bo mówiłem o tym, że system właściwie niekontrolowalny, był niekontrolowalny, co do skali manipulacji politycznych, do których mogłoby dochodzić w tysiącach przez te wszystkie lata działania właśnie takiego systemu przedstawiania spraw po uznaniu czy po uważaniu.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co zmieniliśmy i wprowadziliśmy, i co podniosło standard, to jeszcze raz chcę podkreślić, to właśnie System Losowego Przydziału Spraw, który pozwala w sposób kontrolowany sprawdzić, czy jakaś manipulacja miała miejsce, czy nie. Tej manipulacji nie było, nie odnotowaliśmy takiej manipulacji. Natomiast to właśnie dzięki zmianom, dzięki losowemu przydziału spraw, Systemowi Losowego Przydziału Spraw jest możliwe sprawdzenie, czy ktokolwiek podjął nawet próbę takiej manipulacji, a jeśli tak, to oczywiście powinny go spotkać najsurowsze sankcje, najsurowsze konsekwencje. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Rozumiem, że pan minister sprostował swoją wypowiedź, że chodziło o tryb przypuszczający, a nie ustalenia pana ministra czy też ministerstwa dotyczące rzekomych manipulacji idących w tysiące, że to była wypowiedź ocenna dotycząca przypuszczenia. Czyli, jak rozumiem, nie jest ustaleniem co do faktów i rzeczywiście trudno w tym zakresie, jak sądzę, panu ministrowi przygotować informację na potrzeby Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Natomiast nie chcielibyśmy poprzestać na ocenach, chcielibyśmy zweryfikować fakty. Dlatego podtrzymam swoją zapowiedź dotyczącą zwrócenia się do Najwyższej Izby Kontroli o skontrolowanie w miarę możliwości potencjalnych przypadków manipulacji Systemem Losowego Przydziału Spraw, tak żeby mieć wiedzę na ten temat, czy jest tak, że system tylko umożliwiał, tworzył takie możliwości, czy też rzeczywiście w konkretnych sprawach dochodziło do nadużywania tego systemu w celu zmanipulowania przydziałem tych spraw. Myślę, że to kwestia bardzo ważna, interesująca również opinię publiczną, która oczekuje dogłębnej reformy systemu wymiaru sprawiedliwości, a w szczególności tego, by sądownictwo było bezstronne, niepodlegające tej czy innej władzy. Jeśli jako Komisja…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Czy można doprecyzować panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Chciałem doprecyzować, że stwierdziłem fakt, że brak Systemu Losowego Przydziału Spraw umożliwiał manipulacje idące w tysiące, ale to nie jest tryb przypuszczający. Co do konkretnych manipulacji, to wspomniałem, że takie były, nawet w przestrzeni medialnej pojawiała się informacja o takiej możliwości. Natomiast faktem jest, że brak systemu takie manipulacje umożliwiał. Natomiast, co do SLPS-u, takie manipulacje polityczne nie są możliwe, nie były odnotowane. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Panie ministrze, w takim razie wrócę do swojego wniosku, bo jeśli pan stwierdza, że system umożliwiał manipulacje, to poprosiłbym o wyniki kontroli ministerstwa, czy do takich manipulacji doszło. Ponieważ myślę, że w ustach pana ministra tak daleko posunięta ocena jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Brak systemu, panie przewodniczący. Brak systemu SLPS-u, czyli przed 2017, 2018 r. możliwości przydziału spraw po uznaniu powodowały, że możliwości manipulacyjne były gigantyczne i były one niekontrolowane w żaden sposób. Powstanie SLPS-u powoduje, że jest narzędzie kontrolne ku temu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Panie ministrze, ale właśnie o to pytam, skąd ta wiedza? Czy ta wiedza wynika z analiz przeprowadzonych w ministerstwie? Wtedy poprosiłbym o pisemne ustosunkowanie się w tej sprawie. Czy jest też pana przekonaniem osobistym, niemającym uzasadnienia w danych uzyskanych przez ministerstwo i wtedy inny status ma pana wypowiedź, jak rozumiem. Jeśli jest to twierdzenie dotyczące analizy stanu wymiaru sprawiedliwości, to poprosiłbym o pisemną odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Natomiast ustaliliśmy w wyniku kontroli NIK-u, że również po wprowadzeniu systemu przez państwa wprowadzonego istniała możliwość manipulacji Systemem Losowego Przydziału Spraw. Dlatego budzi to szczególne zainteresowanie Komisji, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Żeby doprecyzować, panie przewodniczący, pytanie, czy pan przewodniczący oczekuje stwierdzenia ze strony ministerstwa, że brak narzędzia kontrolnego powoduje, że mogło dochodzić do manipulacji, tak? Czyli w sensie, że brak systemu, który by kontrolował sposób przydziału sprawia, że mogło dochodzić do manipulacji. To z całym szacunkiem, panie przewodniczący, ale wiedza i doświadczenie życiowe pozwala już teraz panu odpowiedzieć, że w każdym przypadku brak narzędzia kontrolnego może rodzić potencjalne obawy, co do manipulacji. I to jest odpowiedź na pana pytanie. Jeżeli pan przewodniczący oczekuje ustosunkowania się do czegoś takiego na piśmie, to oczywiście to też skierujemy do Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Ale te narzędzia kontrolne były w każdym systemie. Jak rozumiem, one wynikają z całego systemu niezawisłości sędziowskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Ich nie było przed 2017 r., nie było narzędzi kontrolnych. Właśnie to jest ta jakościowa zmiana, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Kto nie miał, panie ministrze, tych narzędzi kontrolnych? Gdyby pan był łaskaw sprecyzować. Myślę, że opinia publiczna miała te narzędzia kontrolne za pośrednictwem instytucji dbających o niezawisłość sędziowską.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Co do systemu przydziału spraw, panie przewodniczący, tak to rozumiem. Żeby być precyzyjnym… Natomiast dobrą wolą tutaj chcę maksymalnie zrozumieć intencję pana przewodniczącego. Jeżeli nie istniał żaden system przydziału spraw, który podlegałby kontroli, a mianowicie było to przyznawanie spraw po uznaniu przez prezesa albo przewodniczącego wydziału, to w jaki sposób wykazać ewentualne manipulacje. Właśnie o to chodzi, że nie było takiego systemu, który by uniemożliwiał takie manipulacje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dobrze, to ważne ustalenie, panie ministrze. W takim razie, kto dokonuje dziś kontroli systemu przydziału spraw?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">O tym nawet Najwyższa Izba Kontroli, panie przewodniczący, mówiła, że przygotowywała skrypt, który mógł sprawdzić sposób losowości przydzielania tych spraw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Czy ministerstwo w szczególności dokonało takiej kontroli?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Może sprawdzić system działania SLPS-u, ale oczywiście odpowiemy na piśmie. Zobowiązuję się do tego, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dobrze. Dziękuję bardzo. Nie widzę więcej zgłoszeń w dyskusji, w związku z tym uważam, że wyczerpaliśmy porządek obrad.</u>
+          <u xml:id="u-77.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo przedstawicielom Najwyższej Izby Kontroli. Dziękuję, panie ministrze, dziękuję członkom Komisji. Zamykam posiedzenie komisji cyfryzacji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..32608dd
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/header.xml
@@ -0,0 +1,55 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-cntxx-00029-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii /nr 29/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii /nr 29/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#CNT">29</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-22</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekStowarzyszeniaISACAWarszawaJoannaKarczewska" role="speaker">
+        <persName>Członek Stowarzyszenia ISACA Warszawa Joanna Karczewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertPolskiejIzbyInformatykiiTelekomunikacjiMaciejMajewski" role="speaker">
+        <persName>Ekspert Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji Maciej Majewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertPolskiejIzbyInformatykiiTelekomunikacjiSebastianOrzechowski" role="speaker">
+        <persName>Ekspert Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji Sebastian Orzechowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska" role="speaker">
+        <persName>Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw GovTech Justyna Orłowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAdrianZandberg" role="speaker">
+        <persName>Poseł Adrian Zandberg</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGawkowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gawkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZwiazkuCyfrowaPolskaMichalKanownik" role="speaker">
+        <persName>Prezes Związku Cyfrowa Polska Michał Kanownik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJanGrabiec" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jan Grabiec</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="CNT" role="committee">
+        <orgName>Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..422625f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/cnt/201923-sjm-cntxx-00029-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,172 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Otwieram posiedzenie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Witam serdecznie wszystkich posłów obecnych na sali oraz uczestniczących w naszym posiedzeniu zdalnie. Witam gości Komisji, przedstawicieli Kancelarii Prezesa Rady Ministrów: panią Justynę Orłowską – pełnomocnika premiera do spraw GovTech i pana Roberta Kroplewskiego – pełnomocnika ministra cyfryzacji do spraw społeczeństwa informacyjnego. Witam przedstawicieli Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Najwyższej Izby Kontroli, Głównego Inspektoratu Pracy, Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, Polskiego Towarzystwa Informatycznego, Związku Cyfrowa Polska oraz stowarzyszeń i związków pracodawców branży internetowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Szanowni państwo, żeby rozpocząć obrady musimy stwierdzić kworum. Przystępujemy teraz do stwierdzenia kworum, za chwilę głosowanie, jednocześnie informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i prowadzone będzie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Paniom i panom posłom, którzy uczestniczą w posiedzeniu zdalnie, przypominam, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji należy wysyłać pod adres mailowy Komisji lub przez czat w aplikacji, po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego. Posłowie, członkowie Komisji obecni na sali są już zalogowani i wiedzą, jak wziąć udział w głosowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Przystępujemy do stwierdzenia kworum. Bardzo proszę posłów uczestniczących w posiedzeniu Komisji o wciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Dziękuję bardzo, kończymy głosowanie. Proszę o podanie informacji o wyniku.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Szanowni państwo, głosowało 15 posłów. Stwierdzam kworum, a także przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia Komisji wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Porządek dzisiejszego posiedzenia obejmuje informację ministra cyfryzacji na temat działań służących wdrażaniu „Polityki dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce od roku 2020”. Zanim przejdziemy do wystąpień przedstawicieli Kancelarii Premiera, chciałbym poinformować członków Komisji i naszych gości, że zwróciłem się do pana premiera Mateusza Morawieckiego w sprawie, która jest sprawą bulwersującą w ostatnich dniach, mianowicie wycieku danych osobowych ponad 20 tysięcy funkcjonariuszy służb publicznych, w szczególności policjantów, celników, strażaków, pracowników Służby Ochrony Państwa. Do tego wycieku doszło za sprawą Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, nomen omen. Mamy do czynienia z bardzo poważną sytuacją. Szereg wrażliwych danych osobowych zostało upublicznionych. Jako Komisja oczekujemy pilnej informacji ze strony pana premiera i wskazanych przez niego osób na temat przyczyn, powodów i okoliczności, w jakich doszło do wycieku tych danych, jak też czynności podjętych przez administrację rządową w tej sprawie. Myślę, że powinniśmy się zainteresować tą sprawą w szczególny sposób, bowiem w dobie informatyzacji te dane osobowe stanowią zagrożenie zarówno dla bezpieczeństwa Państwa, jak też przede wszystkim dla bezpieczeństwa osób, których dane zostały upublicznione, a mówimy tutaj o szczególnych funkcjonariuszach publicznych, na przykład o funkcjonariuszach Centralnego Biura Śledczego Policji i innych służb, czyli o danych szczególnie wrażliwych.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Jeśli państwo reprezentujący kancelarię premiera chcieliby coś na ten temat powiedzieć już dzisiaj, to bylibyśmy wdzięczni, bo ta informacja obiegła opinię publiczną w Polsce i myślę, że pilne wyjaśnienie tej sprawy jest w naszym wspólnym interesie. Jeśli takich informacji dzisiaj nie mamy, to postaram się przedstawić je państwu na najbliższym posiedzeniu Komisji, przekazać je państwu posłom, żebyśmy mogli w tej sprawie zająć stanowisko.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Teraz – jeśli to możliwe – poproszę o połączenie z panią Justyną Orłowską, pełnomocnikiem Prezesa Rady Ministrów do spraw GovTech i przedstawienie informacji na temat wdrażania „Polityki dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce od roku 2020”, chyba że ewentualnie zechce nas też pani poinformować na temat bieżącej sytuacji w sprawie wycieku danych. Bardzo proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Dziękuję, panie przewodniczący. Jeżeli chodzi o bieżącą sytuację, to nie zostałam upoważniona, żeby odpowiadać na to pytanie, więc pozostawię tę sprawę, jak powiedział pan przewodniczący, do wyjaśnienia na przyszłe posiedzenie. Wracając natomiast do tematu, do którego przedstawienia państwu jestem upoważniona, to – Wysoka Komisjo, szanowni państwo – przede wszystkim chcę bardzo podziękować za tę możliwość, iż w imieniu ministra cyfryzacji możemy przed tak zaszczytnym gronem opowiedzieć, nad czym pracujemy. Wiem, że przed dzisiejszym posiedzeniem otrzymali państwo bardziej szczegółowy materiał, więc postaram się możliwie szybko przedstawić to co najważniejsze, najważniejsze elementy naszych działań w obszarze wdrażania sztucznej inteligencji.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">W tym obszarze, tak jak w przypadku większości tzw. technologii przełomowych, Polska nie jest samotną wyspą. Wręcz przeciwnie. Można powiedzieć, że nasza podróż ku skutecznemu wdrożeniu tej technologii musi odbywać się w porozumieniu z partnerami europejskimi i zagranicznymi. Widać to choćby po opublikowanej wczoraj unijnej „Strategii Rozwoju Sztucznej Inteligencji”, dokumencie, który jest spójny z naszą krajową strategią. W tym obszarze poproszę za chwilę mec. Kroplewskiego, który był zaangażowany w prace nad tymi regulacjami, o uzupełnienie tego co mówię.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Zacznijmy jednak od naszego krajowego podwórka. Na początku pozwolę sobie przypomnieć kilka faktów na temat „Polityki rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce od roku 2020”, zwanej przez nas potocznie polityką AI. 28 grudnia 2020 r. rząd przyjął ten strategiczny dokument określający działania, które będą wykonywane właśnie w obszarze rozwoju sztucznej inteligencji: w krótkiej perspektywie – do 2023 r., średniej – do 2027 i tej dłuższej – po 2027 r. Łącznie tych działań jest 192, wdrażających 75 celów. To jedna z największych liczb wśród rządowych programów, oddająca w pełni to jak bardzo ważne i jak bardzo skomplikowane i złożone jest wdrażanie takich zagadnień jak sztuczna inteligencja. Ważne jest to, aby podkreślić, że te działania nie powstawały w zaciszu jakichkolwiek gabinetów administracji rządowej, ale w bliskim dialogu z ekspertami i organizacjami pozarządowymi. Łącznie było ich ok. 180 i reprezentowali kilkadziesiąt organizacji od trzeciego sektora po małe, średnie i duże firmy z wielu sektorów. Widać to też po ocenach rynkowych. Spośród tych, którzy przeczytali naszą politykę AI, ponad 2/3 ocenia ją pozytywnie według raportu „Digital Poland”.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Jeżeli zaś chodzi o działania, to ważne jest by podkreślić, że to co jest opisane w polityce AI, to nie jest wyczerpująca lista. Po pierwsze dlatego, że w każdej chwili mogą być one uzupełniane o nowe inicjatywy, a po drugie, dlatego że wdrożenie odbywa się za pośrednictwem planów wdrożeniowych, które każde ministerstwo opracowuje. Zaczynając od tego roku, w każdym roku będzie taki plan przedstawiany przez poszczególne resorty. Nie zostawiamy ich oczywiście bez pomocy. Powołaliśmy specjalny zespół doradczy we współpracy z Naukową Akademicką Siecią Komputerową, z NASK, którego rolą jest praca na bieżąco z instytucjami, aby te plany były zestawem realnych działań zamiast ogólnymi deklaracjami.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Oprócz tego prowadzimy szereg projektów własnych. Jako przykład mogę podać opracowanie przez nas, do stosowanego nowego Prawa zamówień publicznych, modelu pozyskiwania innowacji, przeprowadzone w ramach Programu GovTech Polska czy projekty realizowane we współpracy z Ministerstwem Finansów, czy Krajową Radą Radiofonii i Telewizji. Pracujemy również nad obszarami ważnymi dla ochrony praw i wolności obywateli, choćby oceną skutków algorytmu, jako obowiązkowego elementu wrażania systemów informatycznych, czyli to już będzie takie must have do każdego z wdrażanych systemów informatycznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Zanim oddam głos mec. Kroplewskiemu, to jeszcze tylko dodam, że celem na ten rok jest wdrożenie 33% realizacji zadań krótkoterminowych, tych, które są zakładane, żeby zrealizować je w pełni do 2023 r. Dziękuję serdecznie. Na tę chwilę to tyle ode mnie. Pozostaję oczywiście do dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo. O zabranie głosu poprosimy pana Roberta Kroplewskiego, pełnomocnika ministra cyfryzacji do spraw społeczeństwa informacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Pełnomocnik ministra cyfryzacji do spraw społeczeństwa informacyjnego Robert Kroplewski:</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dzień dobry państwu. Szanowny panie przewodniczący, szanowna Komisjo, na wstępie chcę podziękować pani minister za przedstawienie mojej osoby i przekazanie mi tego wątku. Jest mi niezwykle miło przedstawiać ten obszar, gdyż Polska od kwietna 2018 r., kiedy wspólnie z państwami wyszehradzkimi wystosowała deklarację w sprawie wzmożenia działań Komisji Europejskiej, aby ta opracowała politykę i strategię unijną dotyczącą sztucznej inteligencji – ta deklaracja teraz właśnie się zrealizowała. Dokładnie wczoraj dobiliśmy do pewnego końca obszaru eksploracji i konceptualizacji strategicznych działań Unii Europejskiej i przechodzimy do fazy wdrożenia.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Ta polityka sztucznej inteligencji, która wczoraj została ogłoszona przez Komisję Europejską, dotyczy kilku obszarów. Przede wszystkim jest to skoordynowany plan dla rozwoju sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej, którego głównym motywem jest wytworzenie pewnej trzeciej wartości w produkcji modeli sztucznej inteligencji, która konkuruje niejako z etyką modeli sztucznej inteligencji wytwarzanych przez obszar atlantycki i chiński. Ta trzecia droga jest oparta na koncepcji godnej zaufania sztucznej inteligencji. Ta koncepcja łączy w sobie trzy filary. Przede wszystkim musi być zgodna z prawem, musi być etyczna i jednocześnie odporna technicznie i organizacyjnie.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Skoordynowany plan dla rozwoju sztucznej inteligencji, jeżeli chodzi o wczorajszy dokument jest aktualizacją planu, który został ogłoszony w 2018 r. Jego nowość, również dla Polski, ma znaczenie w tym sensie, że została uwzględniona grupa interwencyjna w obszarze rolnictwa – to jest bardzo ważne – jednocześnie zostały uwzględnione wątki decentralizacji centrów doskonałości. W pierwotnych pracach rozważano stworzenie jednego Centrum Doskonałości w Unii Europejskiej. Jak państwo doskonale zdajecie sobie z tego sprawę, Polska stoi na stanowisku, aby rynek jednolity, cyfrowy, był niepodzielny i aby nie dochodziło do fragmentaryzacji. W tym sensie również osiągnęliśmy swój cel.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Jeżeli chodzi o sprawy dotyczące tzw. sieci EDIH-ów, czyli ośrodków innowacji, to udało się, w skorelowanym planie dla sztucznej inteligencji, wprowadzić zasadę, że taki EDIH może być również poświęcony działaniu administracji publicznej. Pierwotnie planowano te EDIH jedynie tylko do obszaru przemysłowego.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Wczorajszy dokument został uzupełniony o pierwszą i historyczną propozycję regulacji sztucznej inteligencji na terenie Unii Europejskiej, natomiast to jest precedens w skali świata. Unia Europejska zdecydowała się podzielić modele sztucznej inteligencji na modele wysokiego ryzyka, średniego ryzyka i jakby minimalnego ryzyka. Ważne jest to, że przede wszystkim modele sztucznej inteligencji, które są objęte tą przesłanką wysokiego ryzyka, będą musiały podlegać wcześniejszej ewaluacji czy nawet certyfikacji i głównie dotyczy to obszaru usług publicznych, transportu, procedury sądowej, obszaru migracji, obszaru ryzyka medycznego, tam, gdzie sztuczna inteligencja jest niejako wbudowana w fizyczną stronę robotów medycznych. To jest o tyle ważne, że w tym dokumencie określono również definicję sztucznej inteligencji. Jest to system – i to jest bardzo ważne co chcę teraz powiedzieć – który jest inteligentnym agentem. Nie mamy więc do czynienia z żadnymi savannahami, żadnymi robocopami tylko agentem, który podlega nadzorowi człowieka i na tym polega główna wartość dokumentu wydanego przez Komisję Europejską, gdzie przewiduje się wprost nadzorczą rolę człowieka nad stosowaniem modeli sztucznej inteligencji.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Drodzy państwo, to nie jest jednak koniec, gdyż jak wspomniałem, deklaracja wyszehradzka przewidywała również potrzebę wytworzenia obszarów sandboxów, czyli możliwości testowania technologii, nawet wysokiego ryzyka, po to, abyśmy mogli kształtować możliwości naszych specjalistów także w obszarze takich technologii. Sandboxy będą miały tę możliwość, że w wyniku pozytywnego przejścia testów będzie można zdecydować czy dana technologia będzie mogła wejść na rynek, czy też ewentualnie pozostanie tylko demonstratorem.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Jednocześnie Unia Europejska we wczorajszym dokumencie zapowiedziała dwie inicjatywy ustawodawcze. Jedna dotyczy tzw. dyrektywy maszynowej, a druga, która jest nam bardzo bliska, dotyczy wytworzenia regulacji prawnej w obszarze odpowiedzialności za działania sztucznej inteligencji w całym cyklu jej życia i w podziale na role tam właśnie przydzielone. Głównie chodzi tutaj o rozdział między operatorami, podmiotami, które wdrażają i podmiotami, które używają sztucznej inteligencji. Na przykład trudno nam sobie wyobrazić, że równą odpowiedzialność za stosowanie sztucznej inteligencji będzie ponosił sędzia czy lekarz, jak i osoba, która wyprodukowała ten system sztucznej inteligencji.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">W obszarze międzynarodowym jesteśmy zaangażowani co najmniej od 3 lat, jeśli chodzi o temat sztucznej inteligencji i warto wspomnieć tutaj dość ważne i krytyczne dla nas inne inicjatywy, w których bierzemy aktywnie udział. Przede wszystkim jest to OECD, gdzie grupa IGO, tzw. niezależnych ekspertów, wygenerowała rekomendacje dla zarządzania godną zaufania sztuczną inteligencją. To jest o tyle ważne, że to jest obszar pozaunijny i te dwa nurty: godna zaufania sztuczna inteligencja w Unii Europejskiej i w OECD są wobec siebie zbieżne. Natomiast o wiele większe zaangażowanie w sensie krajów i niejako merytorycznie jest na poziomie UNESCO, gdzie bierzemy również udział w pracach grupy, która wytwarza w tej chwili globalne etyczne rekomendacje dla sztucznej inteligencji. To jest niezwykłe wyzwanie, bo trzeba pogodzić co najmniej kilka porządków etycznych z całego świata. Zawsze było pytanie: czy to się uda? Otóż udaje się. Pierwszy projekt już powstał. W przyszłym tygodniu dojdzie do kolejnych negocjacji, w tej chwili już międzyrządowych.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">I obszar być może najważniejszy dla naszych obywateli, czyli prace w Radzie Europy, gdzie dokładnie dwa tygodnie temu doszło do przedstawienia pierwszego studium wykonalności dla regulacji prawnych w obszarze praw człowieka, demokracji i praworządności. Mogę tylko skrótowo powiedzieć, że Rada Europy i eksperci tam zgromadzeni rozważają możliwość wprowadzenia tzw. twardego prawa traktatowego, jako uzupełnienie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, połączonego z prawem miękkim, czyli samoregulacją czy to na poziomie państw, czy to na poziomie prywatnych aktorów biorących udział w stosowaniu i wdrażaniu sztucznej inteligencji.</u>
+          <u xml:id="u-3.11" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Z rzeczy, które warto odnotować, w grudniu Polska przystąpiła do Globalnej Inicjatywy dla Sztucznej Inteligencji. To jest inicjatywa zapoczątkowana niejako przez Francję i Kanadę, i dotyczy operacjonalizowania zasad i rekomendacji wydanych dwa lata wcześniej przez OECD. Jest to dla nas zaszczyt. Jedynie 17 krajów bierze udział w tym projekcie. Są to takie kraje jak: Nowa Zelandia, Singapur, Japonia, Stany Zjednoczone, Brazylia. To tylko kilka, które postarałem się wymienić, natomiast jest to też wielka szansa dla naszych ekspertów, którzy zostali zaproszeni do prac w grupach roboczych, aby oni też mogli pochwalić się swoją wiedzą, dać jakąś wartość dodaną, a niejako też dać się zainspirować i stworzyć wspólnie projekt na miarę globalnych wyzwań.</u>
+          <u xml:id="u-3.12" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo. W razie czego jestem gotowy do pytań.</u>
+          <u xml:id="u-3.13" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję za przekazane informacje. Otwieram dyskusję w tej sprawie. Kto z państwa chciałby zabrać głos? Kto z posłów, członków Komisji obecnych na sali bądź zdalnie, chciałby zadać pytania w tej sprawie? Proszę się zgłaszać.</u>
+          <u xml:id="u-3.14" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Jest zgłoszenie pana posła Zandberga. Proszę o zabranie głosu, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselAdrianZandberg">Dzień dobry, chciałbym zadać pytania uszczegóławiające w dwóch sprawach. Jedno dotyczy tego niepokojącego pomysłu, który pojawił się w strategii w celach średniookresowych, w których rząd mówi, żeby wykorzystywać mechanizmy sztucznej inteligencji do tego, żeby zwiększać elastyczność na rynku pracy. Wszyscy wiemy, czym to pachnie, tak? To pachnie likwidowaniem rynku pracy, to pachnie pracą platformową ze wszystkimi jej patologiami, to pachnie organizacją miejsc pracy w taki sposób, który… Pewne oczywiste standardy, jeśli chodzi o prawa pracownicze nie są przestrzegane, a na pytanie, kto jest odpowiedzialny rozkłada się ręce i mówi się – to algorytm. Znamy tę historię choćby z Amazona, ale nie tylko. Mam poczucie, że tutaj nie słychać ze strony rządu jak z tym zagrożeniem i z tym wyzwaniem chce sobie radzić. Bardzo bym chciał, żebyśmy od rządzących uzyskali informację w tej sprawie. To jest jedna sprawa, jedno pytanie, które mam.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselAdrianZandberg">Drugie pytanie dotyczy tych centrów AI, bo skoro Polska sprzeciwiła się tworzeniu jednego, flagowego centrum AI, co wynika z komentarzy do white paper’a, i pewnie słusznie, mówiąc, że potrzebujemy takich hubów w każdym państwie członkowskim, specjalizujących się w konkretnych dziedzinach, to moje pytanie brzmi: jak w tym momencie wyglądają prace nad stworzeniem tych centrów doskonałości, nad organizacją tych hubów w Polsce i jaką wiodącą specjalizację widzi tutaj ministerstwo? Czy robotyka, czy uczenie maszynowe? Żeby nie skończyło się na tym, że z wielkich opowieści o przełomowych technologiach i sztucznej inteligencji zostaniemy światowym liderem w tworzeniu formularzy na potrzeby zgłaszania druków do urzędów. Myślę, że to byłoby zmarnowanie pewnej szansy, która jest tu przed Polską i sądzę, że dobrze byłoby o tym porozmawiać. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo dziękuję, panie pośle. Kto państwa zechce odpowiedzieć? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Może ja odpowiem na tę pierwszą część, bo jeżeli chodzi o huby, to tak jak zresztą mec. Kroplewski wspominał, on się zna na tym lepiej niż ja. W tej pierwszej kwestii, bardzo dobrze, że pan poseł wskazał, że jest to w celach średnioterminowych. Dlaczego w celach średnioterminowych, a nie krótkich? Krótkie to są zagadnienia, które zostały faktycznie już przekonsultowane i są, można powiedzieć… Oczywiście, niektóre mogą dalej być podnoszone pod jakieś dyskusje i zawsze jesteśmy na nie otwarci. To nie jest tak, że siedzimy w gabinetach, jak mówiłam, i sami sobie coś wymyślamy, a następnie wdrażamy. Tak nie jest. To są właśnie cele średnioterminowe z tego względu, że to jest jeszcze okres, w którym jesteśmy zdecydowanie… Po to tworzymy gremia, tworzymy różne zespoły, chociażby kilkaset osób, blisko 500, zgłosiło się do naszego zespołu biznesowo-NGS’owego, dotyczącego właśnie tego, aby doprecyzowywać poszczególne punkty z „Polityki Rozwoju Sztucznej Inteligencji”, średni- i długoterminowe. Tak jak państwo zobaczyliście, polityka AI to są ramy, to są jakieś zagadnienia, które zostały poruszone, które zostały zasygnalizowane przez gremium NGS-owe, przez gremia biznesowe, obywatelskie, społeczne, dlatego że ważne jest to, aby w polityce AI było to zaadresowane, ale nie ma w tym dokumencie gotowych rozwiązań i to jest tak naprawdę… Zresztą panu posłowi Zandbergowi nie muszę tego tłumaczyć, bo z wykształcenia jest pan programistą, więc oboje doskonale wiemy, że to tzw. agile’owe, zwinne podejście, nowoczesne podejście do uprawiania polityk publicznych to jest właśnie to, aby nie określać na sztywno elementów w zwłaszcza tak dynamicznie zmieniającej się dziedzinie jak technologie przełomowe.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">W związku z tym, jakby odpowiadając na pytanie i kończąc już ten wywód, nie jest to tak, że tutaj są utarte pomysły. Zapraszam też pana posła serdecznie do tego gremium, aby rzecz przedyskutować i żeby to były mądre rozwiązania, przemyślane, bezpiecznie uwzględniające ten obszar etyczny. Natomiast jeżeli chodzi o to… To nie jest tak, że elastyczność nie oznacza końca umów śmieciowych. To jest po prostu praca zdalna oraz dopuszczenie pracowników na przykład poprzez takie programy jak „Poland. Business Harbour”. W tym programie otworzyliśmy granice naszego państwa na deweloperów z Białorusi i tutaj dziękuję Sejmowi, że zostały uchwalone pewne ułatwienia, które umożliwiły to, że Białorusini mogą sprawnie, zwinnie zdobywać tę pracę, jeszcze zwinniej.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Tak naprawdę w tym momencie było tak, że dla Białorusinów z branży deweloperskiej, programistycznej, czwartym punktem, który wybierali była Polska. Pierwszym była Ukraina, a w tym momencie już co drugi Białorusin wybiera Polskę i jesteśmy pierwszym krajem, który jest wybierany do emigracji, jeżeli chodzi o branżę sektora IT. Pamiętajmy o tym, że potrzebujemy 200 tysięcy specjalistów AI do 2025 r., więc nie zrobimy wiele bez otwierania rynku pracy. To jest nasze must have, które też musimy wspólnie bezpiecznie zaadresować, ale przy tak dużym zapotrzebowaniu gwarantuję, że ci ludzie faktycznie są najlepiej opłacani, po prostu są rozchwytywani, a wysoki popyt to oczywiście wysokie pensje i wynagrodzenia.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">To tyle, jeżeli chodzi o odpowiedź na pierwsze pytanie. Oczywiście niezmiennie zapraszam do współpracy i teraz pan mec. Kroplewski, gdyby można było, do drugiej części pytań pana posła Zandberga.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Pełnomocnik ministra cyfryzacji do spraw społeczeństwa informacyjnego Robert Kroplewski:</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Dziękuję za głos, chętnie odpowiem, tylko chciałem jeszcze dodać do tej pierwszej części, że na ostatniej stronie dokumentu „Polityka Rozwoju Sztucznej Inteligencji w Polsce od 2020 r.” są dookreślone ramy, tak naprawdę polityczne. Jednym z pierwszych punktów jest właśnie przeciwdziałanie platformizacji w gospodarce, jeżeli ona miałaby mieć negatywne skutki dla naszej działalności, więc to też jest wątek niejako równoważący te ryzyka, które tutaj zostały ujawnione i które, oczywiście, doceniamy z całą mocą.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Szanowny panie pośle i szanowna Komisjo, a propos pytania o huby, to trzeba też to powiedzieć wprost, że państwo organizuje pewne warunki do tego, aby takie huby mogły powstać, natomiast bez woli konkretnych aktorów, podmiotów, które chciałyby stać się takim hubem bądź wejść w korporację, zawsze jest trudno.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">My z kolei, na szczęście, przeprowadziliśmy pewną akwizycję. W Polsce doszło do wyboru, w tej chwili jest 23 huby, które zostaną zaproponowane Komisji Europejskiej w celu wyboru ostatecznej listy hubów, które mogłyby powstać w Polsce. To tyle, jeżeli chodzi o huby innowacji, natomiast jeżeli chodzi o centra doskonałości, to przechodzimy do fazy organizacji tych centrów. Widzimy to w obszarach, które są dla nas strategiczne, czyli i w cyberbezpieczeństwie, i w obszarze rolnictwa, i w obszarze transportu. Jednym z takich centrów, które się w tej chwili organizuje, jest w obszarze HAI, czyli sztucznej inteligencji systemów, które są wbudowane w hardware i w jakiś sposób wpływają na pracę maszyn w świecie fizycznym. Tutaj taka nasza propozycja powstała. Również, jeśli chodzi o centrum doskonałości, które miałoby mieć swoją specjalizację, są kandydaci, którzy zgłosili się z obszaru transportu i logistyki. Czekamy na obszar rolnictwa i czekamy, na przykład, na obszar handlu. Lista będzie się zamykać najpóźniej pod koniec przyszłego miesiąca i wtedy będziemy przedstawiać listę naszych centrów doskonałości. Z tego co obserwujemy, takie centra mogłyby być ogniskowane wokół obszaru uczelni warszawskich, ale także krakowskich, wrocławskich, bardzo aktywne są także Radom i Rzeszów oraz Politechnika Gdańska. Ważne jest też to, żeby to nie były tylko domeny techniczne, ale również cywilne, niejako humanistyczne, ponieważ rozwój sztucznej inteligencji, w sensie tej doskonałości… Ten zdobędzie niejako prym, kto wykona pierwszy ruch konika szachowego, czyli zdobędzie niszę w ramach systemów sztucznej inteligencji. Dotychczasowe są w zastosowaniach marketingowych, reklamowych, też telewizyjnych, rzadziej stosuje się je w przemyśle, a na to też stawiamy, tzn., żeby w przemyśle móc takie centrum doskonałości uruchomić.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Bardzo możliwe, że centra doskonałości będą również tworzone przy okazji tworzenia centrów testowych. W tym przypadku nie wiem, czy państwo mieliście okazję to zaobserwować, ale bardzo dobrą aktywność wykazuje tutaj NCBiR, które ogłosiło konkurs właśnie na stworzenie centrów doskonałości w Polsce, w połączeniu z aktywnością testową. Tutaj czekamy na rozstrzygnięcia konkursu, kto się zgłosi i kto niejako uzyska finansowanie, ale ważne jest to, żeby to były konsorcja, żeby to była praca polegająca na kooperacji, a nie tylko na relacjach B2B. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Przepraszam, może jeszcze tylko dodam, że każde z naszych centrów doskonałości będzie sieciowane tą siecią centrów doskonałości, która powstanie w Unii Europejskiej po to, aby zapewnić możliwość transgranicznej współpracy i rozwoju całego rynku europejskiego, a nie tylko poszczególnych jego fragmentów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję. Pan poseł Adrian Zandberg jeszcze do tych odpowiedzi. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselAdrianZandberg">Pani minister mówiła tutaj o otwartości polskiego rynku pracy, jeżeli chodzi o programistów, ale ja myślę, że dobrze, żebyśmy byli ściśli w tym o czym mówimy, tak? To znaczy, że czym innym jest otwartość rynku pracy, a czym innym jest zapisane w średniookresowych celach zwiększanie elastyczności rynku pracy przez odpowiednie zmiany w prawodawstwie. Ale to, na co uczulam, szanowni państwo, to żebyśmy nie utrwalali patologii pracy platformowej. Na tym już poznało się wiele krajów europejskich, to już rozumie Unia Europejska i dobrze, żebyśmy tego archaicznego myślenia o wpływie nowych technologii na rynek pracy i wynoszenia tej elastyczności pod niebiosa nie utrwalali działaniami rządu, bo to są patologiczne zjawiska i one nie dotyczą świetnie wynagradzanych programistów, tylko dotyczą ludzi, którzy pracują w nisko wykwalifikowanych zawodach za bardzo skromne pieniądze i których zepchnięcie do pracy platformowej pozbawia elementarnej życiowej stabilności.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselAdrianZandberg">Mój apel jest wiec bardzo prosty: żeby rozmawiając o konsekwencjach technologii, takich jak sztuczna inteligencja, dla rynku pracy między innymi, ale przede wszystkim dla gospodarki, nie grzeszyć naiwnością. Będziemy chcieli tutaj, w ramach Komisji, w najbliższym czasie zorganizować dyskusję poświęconą tym zagrożeniom związanym ze stabilnością pracy, zagrożeniom, które także towarzyszą tym nowym technologiom. Będziemy chcieli zaprosić do tej dyskusji m.in. przedstawicieli związków zawodowych, bo myślę, że dobrze, żeby ten głos wybrzmiał, głos zorganizowanych pracowników, także tych, którzy mają doświadczenie w takich miejscach jak zakłady Amazona, z konsekwencjami tego typu wdrożeń dla funkcjonowania pracowników. Myślę, że już czas, żebyśmy o tym rozmawiali, bo ta perspektywa, która wyznacza średniookresowa strategia – 2027 r., wbrew pozorom nie jest to perspektywa odległa, to po pierwsze, a po drugie regulacji, które chronią tych, którzy są słabsi, w tym przypadku pracowników, potrzebujemy zdecydowanie szybciej. Takie jest moje głębokie przekonanie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo. Nie wiem, czy jest potrzeba zabrania głosu w sprawie tej „dopowiedzi” pana posła. Mamy jeszcze jedno pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Powiem tylko tyle, że apel został przyjęty. Po prostu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję. Mamy jeszcze zgłoszenie do głosu pana Michała Kanownika, prezesa Związku Polska Cyfrowa. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrezesZwiazkuCyfrowaPolskaMichalKanownik">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Mam dwa krótkie pytania, szanowni państwo. Po pierwsze, pani Justyna bardzo trafnie i słusznie wskazała tu potrzebę wsparcia rynku pracy specjalistami choćby z Białorusi. Ten program faktycznie świetnie się przyjął i sprawdza w praktyce. Mam pytanie, czy rząd rozważa możliwość poszerzenia tego programu choćby o specjalistów z Ukrainy w podobnym trybie, w jakim mają dziś możliwość rozpoczęcia pracy specjaliści z Białorusi? Bez zaplecza kadrowego faktycznie nie bardzo uda się wdrożyć, przyspieszyć strategii rozwoju nowych technologii.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrezesZwiazkuCyfrowaPolskaMichalKanownik">Po drugie, na ile możliwe jest planowanie jakiegoś dopasowania, w większym stopniu, systemu kształcenia choćby w szkołach średnich do nowych technologii? Mamy chwalebny przykład akurat Technikum Robotyki w Łodzi, ale wiemy, że takich przykładów szkół średnich kształcących młodzież w kierunku nowych technologii przyszłości nadal jest niewiele i czy są planowane jakieś prace przygotowawcze, żeby system kształcenia na średnim poziomie uczniów wdrożyć już w szerszym znaczeniu tego słowa, szczególnie w regionach, które już dzisiaj specjalizują się w wykorzystywaniu nowych technologii i ściągają inwestycje w tym zakresie?</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrezesZwiazkuCyfrowaPolskaMichalKanownik">I ostatnie pytanko, natury pewnie bardziej do pana mecenasa. Patrząc na naszą strategię i na strategię unijną w zakresie sztucznej inteligencji, gdzie do tej pory ta kwestia etyczna była bardzo mocno uwydatniona, po wczorajszej decyzji Komisji Europejskiej widać, że oprócz tej kwestii etycznej bardzo mocno akcentuje się na poziomie unijnym kwestię cyberbezpieczeństwa w zakresie wdrażania strategii sztucznej inteligencji. Na ile ewentualnie, jak państwo postrzegacie potencjał, możliwości modyfikacji naszej strategii krajowej w tym zakresie, właśnie w większym stopniu uznającej kwestię bezpieczeństwa technologii sztucznej inteligencji w przyszłości? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Mamy jeszcze zgłoszenie posła obecnego na sali. Pan Krzysztof Gawkowski. Panie przewodniczący, bardzo proszę o zadanie pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, chciałbym dopytać o szczegóły celów krótkoterminowych, bo rozmawialiśmy też kilka miesięcy temu o potrzebie edukowania młodych ludzi, szczególnie w związku z sytuacją pandemiczną, rozwojem korzystania z nowoczesnych technologii, ale również z tym jak bardzo duża część życia edukacyjnego przeniosła się dziś do części zdalnej. Tutaj, w części trzeciej: „Zapewnienie bezpieczeństwa oraz budowanie zaufania społecznego” wśród narzędzi wskazano w pkt 1 – promowanie wiedzy o sztucznej inteligencji i jej wpływie na społeczeństwo przez media.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Zdaję sobie sprawę, że to pytanie, które za chwilę zadam, nie dotyczy tylko strategii związanej ze sztuczną inteligencją, ale myślę, że powinniśmy pracować nad wieloobszarowymi działaniami, aby wprowadzić nauczanie już w szkole podstawowej, a najlepiej jeszcze w nauczaniu na poziomie klas I-III lekcje, w postaci zintegrowanego przedmiotu, dotyczące kształcenia z zakresu informatyki, cyberzagrożeń, sztucznej inteligencji i aplikacji. Najpóźniej powinno to się rozpocząć od klasy IV. Dlatego chciałem zapytać, czy przy tych pracach przy strategii konsultowaliście państwo jakieś takie działania z Ministerstwem Edukacji i Szkolnictwa Wyższego? To jest pierwsza rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Druga rzecz. W tym opisie dotyczącym dzisiejszej Komisji, który przysłał nam z upoważnienia premiera pan minister Zagórski, jest wskazanie, że ministerstwa rozpoczęły już w roku 2020 pracę nad implementacją niektórych rozwiązań ze strategii do swoich obszarów, w tym przypadku do obszaru edukacji i chciałem zapytać czy coś wiadomo, że w roku 2021 toczą się prace nad rozszerzeniem programu nauczania w szkołach podstawowych, wprowadzania specjalnie dedykowanego, wskazanego przedmiotu, który zajmowałby się taką tematyką?</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselKrzysztofGawkowski">I trzecie pytanie, też w tej części dotyczącej edukacji. Czy państwo zastanawiają się nad jakąś szeroką akcją promocyjną, która łączyła będzie w sobie, z jednej strony to o czym mówił pan prezes Kanownik, czyli te relacje cyberbezpieczeństwo – sztuczna inteligencja, a jednocześnie będzie zapewniała kształcenie wśród szerokiej gamy populacji społecznej? Sztuczna inteligencja i cyberbezpieczeństwo to są w zasadzie dwa tożsame obszary, które krocząc na rynku coraz bardziej się uzupełniają i ta wiedza powinna być, można powiedzieć, nawet na siebie nakładana. Tak przynajmniej powinniśmy społeczeństwu o tych problemach opowiadać. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję, panie pośle. Kto z państwa zechce odpowiedzieć na te pytania i uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Szanowni państwo, dziękuję za te pytania. Zacznę może od… Te pytania były trochę uzupełniające się, pana prezesa Kanownika i pana posła, więc może zacznę od kształcenia, bo to było jedno z zagadnień. Jeżeli chodzi o kształcenie, to chociażby taki program, który mieliśmy przyjemność ogłaszać z ministrem Zagórskim w ubiegły piątek, to akurat dotyczyło szkolnictwa wyższego i chodziło o to, że pilotażowo, z pięcioma uczelniami w naszym kraju zaproponowaliśmy w ramach programu „AI Tech” kształcenie w obszarze sztucznej inteligencji. Różne kierunki zostały otwarte dla nowych studentów w tych poszczególnych miastach. To jest tylko oczywiście początek, bo… Znowu wrócę – pilotażowo to nie dlatego, że żałujemy, żeby od razu to nie było wszędzie, tylko ze względu na to, aby rzeczywiście wypracować jak najlepszy projekt tak, żeby mógł on być skalowany na możliwie wszystkie uczelnie.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Szanowni państwo, pamiętajmy także tutaj, że przed nami kolejna perspektywa unijna, jeżeli chodzi o wydatki na cyfryzację i informatyzację oraz Krajowy Plan Odbudowy. Sumując te wszystkie środki, to będzie czterokrotnie więcej niż było w poprzedniej perspektywie, wydatków na samą cyfryzację. 20% wszystkich wydatków z tych środków to będą właśnie wydatki na cyfryzację i informatyzację. W związku z tym jest szalenie ważne, aby to jak najbardziej wykorzystać właśnie dla takich strategii, które są też uchwalane. Tutaj mówimy o strategii, a właściwie o polityce, ja to tak nazywam, o „Polityce Sztucznej Inteligencji”. Przed nami jest Program Rozwoju Kompetencji Cyfrowych, który zostanie uchwalony. Jeżeli chodzi o edukację, to także kompetencyjny program został uchwalony pod koniec ubiegłego roku, zresztą na tym samym posiedzeniu Rady Ministrów co „Polityka Sztucznej Inteligencji” i tam właśnie znalazło się szereg propozycji programowych do podstawy programowej.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Tu pan poseł wspominał o tym… o konkretnym przedmiocie. To jest ta kwestia… Nie skupiałabym się raczej i nie myślała o osobnym przedmiocie, bo to może być zagadnienie pod tytułem, aby każdy przedmiot, na przykład, zawierał w sobie… Bo tutaj mówimy o AI: zagrożenia AI, etyka AI, cyberbezpieczeństwo, a ja bym jeszcze dodała, chociażby walka z dezinformacją, czyli wyrobienie sobie takiej podstawowej wiedzy, która na przykład – proszę, dziękuję, przepraszam – to jest… Wiemy kogo wpuścić do domu, nieznajomych nie wpuszczamy, to tak samo nie wpuszczajmy niezweryfikowanych informacji.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Jest więc szereg obszarów, których potrzebujemy do zaadresowania kompetencji cyfrowych. Wiem, że tutaj mówiliśmy o sztucznej inteligencji i oczywiście stąd państwa pytania w tym zakresie, więc odpowiadając – oczywiście tak, Ministerstwo Edukacji i Nauki jest tutaj naszym, można powiedzieć, core-owym ministerstwem, z którym to ustalamy, bo oczywiście rozpoczyna to się rzeczywiście od samego początku, od nauczania wczesnoszkolnego. To tak naprawdę wtedy się zaczyna, aby te podstawy i podstawy w zakresie kompetencji cyfrowych, czyli niezbędnych, czyli tych… Bo tak jak teraz żyjemy w dwóch światach, świecie realnym, rzeczywistym, w którym możemy się spotykać i w tym równoległym, cyfrowym, który jest równoległy albo tak naprawdę mamy dwa w jednym. To zależy jak na to patrzeć, ale to jest dyskusja już nie na to spotkanie.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Natomiast jeszcze… Muszę sobie przypomnieć, co pan prezes Kanownik poruszył jako pierwsze zagadnienie. Proszę mi podpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrezesZwiazkuCyfrowaPolskaMichalKanownik">Może przypomnę – kwestia pracowników i poszerzenia programu z Białorusi na Ukrainę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">No właśnie. Tutaj dokonujemy właśnie ewaluacji programu „Poland. Business Harbour”. Okazał się on faktycznie niekwestionowanym sukcesem. Tak można powiedzieć. To była też potrzeba chwili i trzeba to sobie również jasno powiedzieć i zostało to wdrożone ze względu… Pamiętajmy też o tym, jaka była sytuacja na Białorusi i że Park Nowoczesnych Technologii na Białorusi to było środowisko, które walczy z reżimem intensywnie, aktywnie, więc oni potrzebowali bardzo szybko pomocy, bo po prostu zagrożenie ich życia było i jest nadal równie wysokie. Dlatego ten program odpowiadał też na to, aby mogli przenieść do nas swoje kompetencje, a równocześnie niczego tutaj nie ujmując, zyskaliśmy na tym jako gospodarka. Firmy technologiczne, które przyjęły tych pracowników są nam bardzo wdzięczne, bo są też zaangażowane. Zawsze wszystkie projekty tworzymy we współpracy z biznesem, bo w technologiach i nowoczesnych technologiach informatyzacji inaczej się po prostu nie da. Oczywiście na podstawie tego sukcesu rozważamy to, aby móc otworzyć się na kolejne rynki i będziemy o tym informować państwa posłów oraz dzielić się naszymi spostrzeżeniami. Jesteśmy też otwarci na państwa spostrzeżenia, więc zdecydowanie tak. Branża technologiczna prosi i błaga o to, więc myślę, że trzeba będzie na to odpowiedzieć, ale oczywiście mądrze, tak żeby nie zagrażać naszemu rodzimemu rynkowi pracy.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Było jeszcze cyberbezpieczeństwo, ale tutaj może poproszę o odpowiedź pana mec. Kroplewskiego i uzupełnienie tych kwestii dotyczących cyberbezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Pełnomocnik ministra cyfryzacji do spraw społeczeństwa informacyjnego Robert Kroplewski:</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Dziękuję bardzo. To też bardzo ważna kwestia, dziękuję za jej poruszenie. Ona jest wpisana w politykę AI, naszej polskiej i jest szczególnie wyeksponowana, to co powiedziałem wcześniej, jeżeli chodzi o politykę Unii Europejskiej. Mówi się o odporności systemów sztucznej inteligencji i na to teraz trzeba jednak tak spojrzeć – nie tylko jako cyberbezpieczeństwo w obszarze hardware-ów i algorytmów, ale odporności. Myślę, że to będzie nowa dziedzina, która będzie się rozwijać, bo systemy sztucznej inteligencji nie są jednak dzisiaj doskonałe. Mają swoje blackboxy i ich złamanie już stanowi problem i wpływa bezpośrednio na rezultaty, które mogą przynieść niesamowite szkody w przypadku ich połączenia sieciowego z otoczeniem, ale jednocześnie trzeba powiedzieć wprost, że sztuczna inteligencja może być bardzo użyteczna we wspieraniu wszelkich działań dotyczących cyberbezpieczeństwa. Natomiast trzeba wprost powiedzieć, że na razie jeszcze jej nie można zaufać. To nie jest 100%. To jest tylko rekomendacja, to jest tylko analityka, to jest pokazywanie korelacji, bardzo użyteczne, natomiast dalsze badania w tym kierunku powinny być prowadzone.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Z naszej strony, jeżeli chodzi o Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, ale bardziej ministra cyfryzacji, zaangażowany w obszar cyberbezpieczeństwa jest NASK i tam odpowiednie próby są podejmowane. Zakładam, że wątki dotyczące odporności systemów sztucznej inteligencji będą tam rozwijane i takie były nasze zamiary w przypadku redukowania polityki AI.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Pozwolę sobie może jeszcze wrócić do tematu edukacji, bo on jest o tyle tutaj interesujący, że może warto zwrócić uwagę, że my w polityce AI stawiamy nie tylko na rozwijanie umiejętności technicznych, ale właśnie uniwersalnych, bo sztuczna inteligencja to nie jest tylko inżynieria, to nie jest tylko modelowanie, ale to jest przede wszystkim wiedza, która stanowi zasób do modelowania, czyli ta wiedza kontekstowa. Nie na darmo sztuczna inteligencja jest dziedziną nauki, którą nazywamy kognitywistyką. Jeżeli chodzi o nasze przyszłe pokolenia, szczególnie właśnie od podstaw należałoby tak programy nowe wytwarzać, aby dzieci zachęcać do myślenia kontekstowego i to absolutnie idzie w parze, i z wolnością słowa, która jednocześnie jest podstawą do kreatywności, i jednocześnie z walką wobec dezinformacji, czyli rozumieniem tego co przychodzi do nas, a więc głębokim zrozumieniem poznania. Na to byśmy stawiali.</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Ministerstwo Edukacji Narodowej uzgadniając z nami projekt „Polityki AI” też na to postawiło. Myślę, że jako Polska jesteśmy tutaj wyjątkowi w pejzażu takich strategii na świecie. Jedna ze strategii, którą znamy, to jest dokument amerykański, który jeszcze dwa lata temu, co ciekawe bardzo, uznał, że jest zagrożenie dla talentów w Stanach Zjednoczonych, jeżeli chodzi o przemysł tamtejszy, więc należy stworzyć nowe systemy edukacyjne i postawiono właśnie na uniwersalną edukację, jeszcze do tego stopnia spersonalizowaną. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo dziękuję za te odpowiedzi. Mamy jeszcze jedno zgłoszenie do dyskusji. Pani Joanna Karczewska ze Stowarzyszenia ISACA z Warszawy. Czy się słyszymy? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#CzlonekStowarzyszeniaISACAWarszawaJoannaKarczewska">Dzień dobry. Mam następujące pytania. Ponieważ ja reprezentuję audytorów, szczególnie audytorów systemów informatycznych, chciałam zwrócić uwagę na zapis w „Polityce AI”, gdzie jest mowa o wypracowaniu metod niezależnego audytowania implementacji sztucznej inteligencji. To jest cel wyznaczony do 2023 r. Otóż, to wszystko już jest, to jest do wykorzystania natychmiast, tym bardziej, że już się pojawiają pierwsze projekty sztucznej inteligencji czy pierwsze wdrożenia. Wiodące organizacje światowe, czyli Institute of Internal Auditors oraz moje Stowarzyszenie ISACA już w 2018 r. opublikowały stosowne wytyczne audytu. Są też standardy audytu, które definiują niezależność, więc to wszystko jest już do wykorzystania. Nie trzeba czekać do 2023 r. tak jak zostało to wyznaczone w polityce AI.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#CzlonekStowarzyszeniaISACAWarszawaJoannaKarczewska">Druga kwestia. Zaznaczono też, że w sektorze publicznym wdrażane będą praktyczne mechanizmy chroniące osoby fizyczne przed naruszaniem ich praw i wolności oraz wypracowane zostaną reguły przejrzystości i odpowiedzialności za wykorzystanie algorytmu przez administrację publiczną. Będą więc przede wszystkim audytowane owe mechanizmy kontrolne oraz rozliczalność. Jak wiemy, w edukacji od roku, czyli od wprowadzenia zdalnego nauczania, dane uczniów i nauczycieli płyną szerokim strumieniem do różnych systemów sztucznej inteligencji. Także w ZUS zapowiedziano już wykorzystanie sztucznej inteligencji do liczenia świadczeń, chociaż dzisiaj są problemy z uzyskaniem informacji jak zostało dane świadczenie wyliczone. Zatem pytanie: kiedy pojawią się owe zapowiadane mechanizmy, tym bardziej, że jest mowa też o ocenie skutków algorytmów? Chciałam zwrócić uwagę na analogię, czyli ocenę skutków dla ochrony danych wymaganą przez RODO i skutek braku takich ocen. Wiemy jakie są, chociażby na przykładzie wycieku, o którym mowa od dwóch dni. A zatem – kiedy pojawią się zapowiadane mechanizmy?</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#CzlonekStowarzyszeniaISACAWarszawaJoannaKarczewska">Trzecia kwestia. Agencja Praw Podstawowych w swoim raporcie „Getting the Future Right. Artificial intelligence and fundamental rights” zaznacza, że warto do nadzoru wykorzystać m.in. urzędy ochrony danych osobowych urzędy ochrony konsumentów i rzeczników praw obywatelskich, czyli ombudsmanów. Czy tak jest to też przewidziane w Polsce?</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#CzlonekStowarzyszeniaISACAWarszawaJoannaKarczewska">I kolejne pytanie, które mam – w polityce AI jest wyznaczony cel: zwiększenie zdolności państwa do wykorzystania sztucznej inteligencji w sytuacjach kryzysowych w celu prognozowania zagrożeń i wspierania decyzyjności, a także w sytuacjach wymagających interwencji lub wsparcia ze strony administracji różnego szczebla. Jak wiemy, mamy obecnie bardzo poważną sytuację kryzysową. Czy są już wykorzystywane systemy sztucznej inteligencji do wsparcia działań rządu w czasach pandemii? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo za te pytania. Mamy jeszcze pytanie ze strony eksperta Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, pana Macieja Majewskiego. Czy się słyszymy? Proszę o zadanie pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#EkspertPolskiejIzbyInformatykiiTelekomunikacjiMaciejMajewski">Szanowni państwo, ja się trochę boję, że w tym natłoku pytań, tematów, różnych wielowymiarowych podejść bardzo proste rzeczy mogą zostać sprowadzone gdzieś na plan dalszy. Mam konkretne pytanie dotyczące priorytetów w ochronie zdrowia. My wytwarzamy systemy dla ochrony zdrowia, to są systemy transakcyjne, natomiast dostrzegamy ogromny potencjał w bardzo prostych kwestiach automatyzacji, kwestiach uzupełniania rekordów medycznych, które stosunkowo proste, być może, przepraszam za wyrażenie, niezbyt seksowne systemy obdarzone pewną inteligencją mogłyby odciążać lekarzy i personel pomocniczy. Czy w strategii są tu przewidziane jakieś konkrety typu finansowanie tego rodzaju rozwiązań przy pomocy dodatkowych funduszy? Być może NCBiR, być może jeszcze jakieś inne rzeczy? Także jeżeli są jakieś konkretne priorytety w tym zakresie ustalone, to bardzo proszę o wyjaśnienie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">I jeszcze pytanie pana posła Krzysztofa Gawkowskiego. Bardzo proszę, panie przewodniczący. Jak na razie jest to ostatnie pytanie zgłoszone w dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Mnie swoją wypowiedzią zainspirował pan mecenas i chciałem wrócić do tego, co pan mówił o problemach ze sztuczną inteligencją, bo w strategii, niestety, nie ma wielu elementów, które powinny być takim przewodnikiem myślenia nie tylko o tym, co w roku 2023, ale co w roku 2033. Chciałbym zwrócić uwagę i też poprosić o odpowiedź, bo wiele razy słyszałem i premiera, i pana ministra Zagórskiego na Komisji, którzy mówili o sztucznej inteligencji z perspektywy szans, ale i zagrożeń, i o tych zagrożeniach chciałem powiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Badania prowadzone na świecie i dyskusja, która się toczy już gdzieś od dekady na temat sztucznej inteligencji ogniskuje się na problemie, co zrobimy jako społeczeństwo, co zrobimy jako administratorzy, kiedy pojawi się coś takiego jak superinteligencja, a więc kiedy zrobimy krok dalej? Wszyscy mówią, że od sztucznej inteligencji do superinteligencji przejdziemy w procesie około 100 razy szybszym, czyli nie będziemy na to długo czekali. Superinteligencja zaś to obszar, w którym ta inteligencja, którą wymyślimy jako coś, co będzie dokonywało korekty życia człowieka będzie się mogła sama kształcić.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Dlaczego o to pytam? Bo warto zwracać uwagę na takie elementy braku poczucia bezpieczeństwa dla człowieka, o których mówił chociażby Stephen Hawking wskazując, że my wiele czasu spędzamy studiując historię, ale mało czasu spędzamy myśląc nad przyszłością inteligencji i w tym obszarze chciałbym zapytać o dwa elementy polskiej strategii. Po pierwsze, czy państwo dostrzegacie potrzebę powołania instytutu badawczego, takiego który będzie miał charakter państwowy, narodowy, bez względu na to, jak władza będzie go chciała nazwać? Czy będzie to jednak taki instytut badawczy, który będzie miał wyłącznie charakterystykę opieki nad obszarem sztucznej inteligencji? Nie mówię, że to ma być edukacja ani że to mają być jakieś prace badawcze. Uważam natomiast, że w państwie, które rości sobie, według tej strategii, która jest przedstawiona, prawo do miana jednego z tych, które prowadzą najbardziej zaangażowane prace, jeśli chodzi o sztuczną inteligencję albo przynajmniej roszczą sobie prawa, żeby takimi być, to taki instytut państwowy byłby nie tylko miejscem, ale dawałby również szansę, że te wszystkie założenia będą w jakimś miejscu spinane, a nie będzie to tylko Ministerstwo Cyfryzacji i jak władza się zmieni, to i strategia będzie się zmieniała. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselKrzysztofGawkowski">Po drugie, jest wskazane w strategii, jeśli chodzi o ten obszar rozwoju i niebezpieczeństw sztucznej inteligencji, że pracowaliście państwo nad tym ze stu kilkudziesięcioma fachowcami. No to, skoro taka praca się toczyła, były eksperckie komentarze i te obszary analityki sztucznej inteligencji oraz wykorzystania algorytmów są pracami w różnych miejscach badawczych w całej Polsce, to może by było warto tych wszystkich ludzi zaangażować w dłuższej perspektywie i zaproponować im współpracę, która będzie badawcza na poziomie państwa? To uzupełnia też moje pierwsze pytanie, bo jest taka obawa, wynikająca ze strategii, że my gospodarujemy rzeczami, o których wszyscy już wiedzą i mówią na świecie, i to nie jest nic nowego. Sami państwo w strategii wskazujecie, że 46% tej bazy badawczej dotyczącej analityki danych jest w Polsce wykorzystywanych i bardzo dobrze, niech ten współczynnik rośnie, ale im więcej będziemy tych danych angażowali, im więcej będziemy tych algorytmów wykorzystywali i im mniej będziemy zastanawiali się, jakie są tego konsekwencje, to wtedy taki instytut mógłby pukać od spodu do tych, którzy mówią: sztuczna inteligencja zawsze na tak, pokazując, że zagrożenia również mogą przynieść nam takie myślenie, że są jakieś granice odpowiedzialności, bo ta odpowiedzialność powinna nam zawsze towarzyszyć przy tworzeniu takiej strategii. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję serdecznie, panie pośle i bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na te pytania, które padły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Może ja zacznę. Od końca – panie pośle, usłyszałam tutaj kilka postulatów i wątpliwości, że jak będzie się zmieniał rząd, będzie się zmieniała strategia. Ja powiem gorzej: ona się będzie zmieniała szybciej i będzie się zmieniała w ramach tego rządu. Dlaczego? Bo właśnie, i tu wrócę do nowoczesnego uchwalania polityk publicznych, my nie możemy ustalić i przewidzieć co będzie w 2033 r. Proszę państwa, my nie wiemy co będzie w nowoczesnych technologiach za rok, a co dopiero zaplanować, zapisać… Nawet jak byśmy się spotkali z najmądrzejszymi osobami na całym świecie, to i tak nie ustalilibyśmy tego ani nie wpisali w ten dokument. To byłoby bardzo nieodpowiedzialne podejście z naszej strony. Oczywiście mamy perspektywę wizyjną po 2027 r. Tak praktycznie można powiedzieć, bo rok 2027, to już można mówić o wizji, bo w takim tempie… Na przykład podam taką statystykę: teraz informatyzacja w ciągu roku pandemicznego COVID, co tam roku, w ciągu 9 miesięcy firmy wykonały skok, mówiły o skoku, który normalnie planowały wykonać w ciągu 5 lat, jeśli chodzi o jakieś nowoczesne zmiany w firmach, a wykonały to w ciągu 9 miesięcy. My mówimy naprawdę o nieprzewidywalnych zmianach i dlatego to co możemy przewidzieć jest oczywiście zapisane, a polityka AI jest ustalona jako ramy, które są ramami, w które można się wpisywać. Jeżeli będzie potrzeba modyfikacji tych ram, trzeba będzie je przeprowadzić i inaczej ukształtować.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Padła tutaj propozycja instytutu. Instytuty to ludzie i tutaj kwestia, czy to będzie dany urząd, czy… Osobiście mogę powiedzieć, że jestem przeciwna jakimś nowym urzędom, bo to jest kolejny urząd i też mówicie, państwo posłowie, mogą być inne postulaty, żeby nie rozbudowywać administracji – no właśnie. Tak więc to co tworzymy, to są różne zespoły, do których… No właśnie, 180 osób, blisko 200 osób było zaangażowanych w prace nad polityką AI, nad tą treścią, z którą mieli państwo przyjemność się zapoznać. Natomiast oczywiście, tak jak powiedziałam, blisko 500 osób zapisało się do grupy roboczej, do zespołu NGS-owo-biznesowego, który cały czas jest z nami na pokładzie. My nie mamy takiej odwagi, żeby samemu to prowadzić. Mówię specjalnie o odwadze. Nie, że jesteśmy zaraz tchórzami, tylko po prostu byłoby to nieodpowiedzialne, gdybyśmy sami stwierdzili – dobra, posłuchaliśmy was i już teraz sami sobie tutaj będziemy wdrażać tę politykę sztucznej inteligencji. W żadnym razie nie. Serdecznie zapraszam, jeżeli państwo mają jakichś ekspertów, którzy mogliby się włączyć. Pierwsza rekrutacja minęła, ale tak naprawdę będziemy otwierać kolejne spotkania, można się na nie zapisywać. Jak najbardziej tak i serdecznie do tego zapraszam.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Zaraz oddam głos mec. Kroplewskiemu, tylko jeszcze jedna rzecz. Było pytanie dotyczące wydatków na zdrowie. Oczywiście tak, są instrumenty, które będą kontynuowane, rozwijane, możliwe, że powstaną także nowe, natomiast jest zaplanowane i już trwają, możecie państwo się zapoznać, chociażby z jednym z ostatnich naszych projektów wydatkowych na obszar zdrowotny i technologii przełomowych. To jest INFOSTRATEG, do którego zapraszam, żeby się zapoznać. Firmy i przedsiębiorstwa, które mają pomysły, to mogą oczywiście tutaj aplikować, a takie instrumenty będą wyłącznie rozszerzane. Jak państwo zresztą wiedzą, to dopiero programy. Poszczególne projekty, to takich… Teraz planujemy ramy, tak? KPO, ramy kolejnej perspektywy, natomiast poszczególne projekty będą jeszcze rozwijane i są możliwe cały czas do ogłaszania, i do projektowania. To tyle, jeżeli chodzi ad vocem do pytania i proszę o uzupełnienie jeszcze pana mec. Kroplewskiego.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Pełnomocnik ministra cyfryzacji do spraw społeczeństwa informacyjnego Robert Kroplewski:</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Dziękuję za taką możliwość. Zaczynając może od końca, od ostatniego pytania, chciałbym zwrócić uwagę na to, że w polityce AI przewidzieliśmy w celach średnioterminowych powołanie Wirtualnego Instytutu Badawczego dedykowanego właśnie sztucznej inteligencji. To jest pomysł, który pojawił się w grupach roboczych już dwa lata temu i został uznany w wyniku uzgodnień. To jest oczywiście nawiązanie do pewnego wzorca, który pojawił się w Kanadzie, takiej jednostki, która się nazywa CIFAR. To był pierwszy wirtualny instytut, właśnie po to, żeby nie powoływać nowych uczelni, nowych urzędów, zresztą urząd tutaj jest niewskazany. Należy mieć ośrodek zwinny, ośrodek swobodnej myśli, ośrodek, który w sposób nieskrępowany dokonuje analizy wszelkich wyzwań badawczych w obszarze humanistycznym, obszarze technicznym, obszarze biznesowym, również w obszarze geopolitycznym, bo co by nie powiedzieć, sztuczna inteligencja właśnie poprzez połączenie z siecią wpływa bezpośrednio na zjawiska globalnych łańcuchów wartości i tutaj chciałbym to też wyraźnie podkreślić. Taki instytut będzie powoływany i jednocześnie nasza praca w grupie Globalnego Partnerstwa dla Sztucznej Inteligencji już jest powiązana z ideą wirtualnego instytutu. Zaangażowaliśmy tam ekspertów z dziedzin sztucznej inteligencji i pracujemy razem z przedstawicielami Kanady, Japonii i tych innych krajów, które wskazaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Natomiast wracając do spraw audytu, bardzo przepraszam, ale pozwolę się nie zgodzić, że mamy już gotowe rozwiązania. Oczywiście mamy te, które mamy, ale one, naszym zdaniem, nie odpowiadają rzeczywistości, którą chcemy ukształtować. Pragnę zwrócić uwagę, że jeszcze w 2017 r. świat obiegła rywalizacja na standardy techniczne i standardy etyczne. To była nowa rywalizacja. Standardy etyczne wobec sztucznej inteligencji miały okazać się tak samo proste jak standardy techniczne i ten, kto pierwszy postawiłby krok na rynku zdobywałby całość tego rynku w obszarze globalnym. Ta konkurencja spowodowała właśnie ożywienie różnych aktorów rynku, który mógłby być dedykowany do zastosowań sztucznej inteligencji, m.in. UNESCO, OECD, po to, aby wygenerować pewne wspólne, uzgodnione globalnie, transgranicznie, zasady i ramy dla etycznej sztucznej inteligencji, ale również ramy dla standardów sztucznej inteligencji. Komisja Europejska jeszcze nie zakończyła pracy grup ekspertów w obszarze właśnie standardów, technicznych i nietechnicznych do sztucznej inteligencji. I muszę państwa niestety też zmartwić, że standardy, które zostały zidentyfikowane dotyczą tylko obszarów technicznych i są blokerami w rozwoju innowacji, gdyż są reprezentowane tylko poprzez niektóre organizacje, które wzajemnie ze sobą rywalizują. Obszar nadzorczej roli człowieka w standardach, które dziś funkcjonują, nie został w ogóle odnotowany, czyli należy uzupełnić ten obszar z uwagi na to, że budujemy ramy, tak jak powiedziałem, godnej zaufania sztucznej inteligencji i one są na tyle poważne, że to są standardy nowe. W obszarze etycznym, obszarze technicznym i organizacyjnym takie standardy nie zostały odnotowane i w związku z tym audyt się nie uda. Uda się tylko cząstkowo, wobec tego, co jest przedmiotem audytu i ewentualnie procedurą audytu, ale ta procedura audytu w tej chwili jest niekompletna i wymaga uzupełnienia. Stąd stawiamy sobie taki cel, aby wypracować kompletne ramy dla walidacji systemów sztucznej inteligencji i aby ten audyt umożliwić. Sztuczna inteligencja w zastosowaniu i przed zastosowaniem powinna oczywiście podlegać audytowi, żeby móc uznać czy zachowania, które mają tam miejsce są transparentne, czy jest przypisana procedura odpowiedzialności, czy nie szkodzą, czy są możliwe wyjaśnienia procesów przyczynowo-skutkowych, czy jedynie możemy zaufać temu co powiedziałem na samym początku, czyli korelacjom.</u>
+          <u xml:id="u-26.6" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Drodzy państwo, jak pani minister wspomniała, nasza polityka jest właśnie bardzo zwinna i próbujemy rozmawiać z każdą grupą interesariuszy. Rozmawiamy też z całym światem, co starałem się powiedzieć, od 2017 r. I to nie jest tak, że każdy może, tylko żeby dojść do grona grupy ekspertów w ramach High Level Expert Group czy w ramach UNESCO, czy w ramach Rady Europy, czy wreszcie w ramach tego Globalnego Partnerstwa, o którym wspomniałem, polskie wysiłki zostały wcześniej dostrzeżone. Tam nie jest każdy i nie każdy kraj miał swojego eksperta. W tym sensie integrujemy wiedzę z różnych stron, zasilamy się wzajemnie – grupy nas, my grupy i próbujemy odpowiadać w związku z tym na przyszłość.</u>
+          <u xml:id="u-26.7" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Jeżeli dobrze pamiętam, pytanie dotyczyło jeszcze budowy pewnego centrum, które by walidowało zastosowanie sztucznej inteligencji w administracji publicznej. Stawiamy sobie to za cel. To też jest precedensowy zapis w pejzażu światowych strategii. Ten zapis pochodzi od NGO-sów, z którymi przeprowadziliśmy na ten temat debatę i celowo uznaliśmy taką potrzebę za zasadną. Chcemy tego typu centrum stworzyć i przede wszystkim stworzyć zasady współpracy tego centrum. Teraz, w ramach grup roboczych, będziemy kształtować ramy i sposoby. Aktorzy, którzy zostali tu wymienieni, zakładam, że powinni być uwzględnieni. Rzecznicy, czy praw dziecka, czy rzecznik praw obywatelskich są tutaj jak najbardziej właściwą jednostką, która mogłaby wskazać swojego przedstawiciela do prac czy to kreatywnych, jeżeli chodzi o stworzenie tego typu instrumentu, czy później już do prac bieżących. Oczywiście bardzo ważna jest tutaj też rola Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Konsumenci to także są nie tyle aktorzy bezpośrednio gry rynkowej, natomiast podmioty, których dotyka sztuczna inteligencja i powinni mieć zapewnione warunki dla swoich reklamacji, wyjaśnienia i zrozumienia, że pracujemy ze sztuczną inteligencją.</u>
+          <u xml:id="u-26.8" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">W okresie pandemicznym zastosowaliśmy sztuczną inteligencję w wymiarze chatbotów. Z tego co mi wiadomo, są różne race prowadzone, natomiast nie było bezpośrednich zastosowań sztucznej inteligencji dla celów analityki zachowań pandemicznych. Jeżeli chodzi o Ministerstwo Zdrowia, to wiem, że dane na temat tego co zachodzi w obszarze pandemicznym są analizowane przez algorytmy, ale tutaj są lepsi eksperci od nas i dzięki temu mogą prognozować jakieś dalsze zjawiska, po prostu jakieś predykcje.</u>
+          <u xml:id="u-26.9" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Nie wiem, czy odpowiedziałem na wszystkie pytania. W razie czego zapraszam do rozmowy w ramach prac ministerialnych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Bardzo dziękuję. Ostatnie pytanie, które do nas spłynęło pochodzi z Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Pan Sebastian Orzechowski, ekspert izby. Bardzo proszę o zadanie pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#EkspertPolskiejIzbyInformatykiiTelekomunikacjiSebastianOrzechowski">Witam serdecznie, z tej strony Sebastian Orzechowski. Miło mi uczestniczyć w tym spotkaniu. Pytanie napisałem na czacie, ale w takim razie je odczytam. Mam następujące pytanie: czy jest planowane, w ramach tej strategii, uruchomienie i wdrożenie programu transformacji administracji publicznej, która by właśnie wykorzystywała technologię RPA, czyli Robotic Proces Automation, sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, która miałaby na celu zwiększenie efektywności poszczególnych podmiotów i jednostek administracji publicznej, optymalizację kosztów oraz reskilling osób zatrudnionych w administracji? Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Już odpowiadam. Dziękuję za to pytanie, ono jest oczywiście bardzo słuszne. Jednocześnie…Powiem teraz też o takiej idei, która przyświeca nie tylko w administracji, ale myślę, że w szczególności w biznesie i trochę, tak można powiedzieć, że my to ściągamy. Oczywiście szkolenia jak najbardziej i tutaj mamy planowany Program Rozwoju Kompetencji Cyfrowych, o którym już wspominałam i jak tylko będziemy gotowi z konsultacjami, to zaprosimy oczywiście i proszę szanowne gremium także o to, aby rozesłać ten dokument, możliwie do każdego kto, nomen omen, ma właśnie kompetencje do tego, żeby odpowiedzieć na Program Rozwoju Kompetencji Cyfrowych po to, żeby też wnosili swoje uwagi. Zapraszamy do współpracy.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PelnomocnikPrezesaRadyMinistrowdosprawGovTechJustynaOrlowska">Natomiast nie tylko szkolenia. Szkolenia oczywiście tak i tutaj chociażby ogłoszony program SZPoN, który dotyczy tego jak umożliwić e-learningi w administracji publicznej, czyli taka dedykowana, bezpieczna platforma. To jest narzędzie jak to robić, jak to robić skutecznie i szybciej, ale też, żeby dać możliwość, że jeżeli tych kompetencji nie posiadamy w danej jednostce, bo na przykład rozumiem, że przykładowo jestem ekspertem od zdrowia, ale niekoniecznie muszę się znać na nowoczesnych technologiach, nie takie jest moje wykształcenie, natomiast chciałbym wdrożyć te nowoczesne technologie i nie wiem jak. Właśnie po to powołaliśmy, jesteśmy my, w ramach Centrum GovTech mamy specjalną, dedykowaną komórkę konsultingową, wewnętrzny konsulting dla administracji. Jesteśmy w administracji i dla administracji, aby pomagać, wspierać się we wdrażaniu nowoczesnych technologii, ale także czasem w rozwiązywaniu prostszych kwestii, jeżeli się okaże, że po prostu nie ma potrzeby stosowania superzłożonych technologii, kosztownych, a może się okaże, że da się coś rozwiązać szybciej, czyli dodatkowo dajemy taki element, że jeszcze dajemy potencjalne oszczędności, by ktoś mógł zakładać, gdyby został sam zostawiony sobie, mógł zakładać, że trzeba ogłosić przetarg na wdrożenie sztucznej inteligencji, a okaże się, że to by było po prostu strzelanie z armaty do małego wróbelka. W związku z tym, my właśnie służymy temu, żeby… Jesteśmy po prostu taką komórką i jeżeli jeszcze ktoś o nas nie słyszał, nie tylko w administracji rządowej, tylko także w administracji lokalnej, bo samorządy też są naszymi klientami, to zapraszamy serdecznie. Jesteśmy właśnie po to, żeby pomóc i wspierać. To jest nasza idea i służy ona temu, żeby nie zawsze… Nie zawsze te kompetencje musimy mieć na pokładzie. Pamiętajmy o tym, że jesteśmy jedną firmą pod tytułem Państwo Polskie i możemy się wzajemnie wspierać i po prostu podnosić. To są efekty synergii, które powinny być egzekwowane i stosowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Dziękuję bardzo za odpowiedzi na pytania. Nie widzę więcej zgłoszeń, w związku z tym zamykam dyskusję. Serdecznie dziękuję wszystkim członkom Komisji za udział w dyskusji, dziękuję przedstawicielom kancelarii premiera, naszym gościom, za ożywioną dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelJanGrabiec">Tym samym wyczerpaliśmy dzisiejszy porządek dzienny. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję państwu bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..53770df
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/header.xml
@@ -0,0 +1,80 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-enmxx-00052-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 52/, Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 46/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 52/, Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 46/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ENM">52</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PSR">46</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MEiN Joanna Wilewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MEiN Roksana Tołwińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuProgramowNauczaniaiPodrecznikowMinisterstwaEdukacjiiNaukiRoksanaTolwinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Programów Nauczania i Podręczników Ministerstwa                    Edukacji i Nauki Roksana Tołwińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Wychowania i Edukacji Włączającej Ministerstwa                                Edukacji i Nauki Joanna Wilewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAgnieszkaDziemianowiczBak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArturDziambor" role="speaker">
+        <persName>Poseł Artur Dziambor</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekKurzepa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Kurzępa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaFabisiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Fabisiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKingaGajewska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kinga Gajewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystynaSzumilas" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystyna Szumilas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Mirosława Stachowiak-Różecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraOREWieslawPoleszak" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora ORE Wiesław Poleszak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraOsrodkaRozwojuEdukacjiWieslawPoleszak" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Ośrodka Rozwoju Edukacji Wiesław Poleszak</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ENM" role="committee">
+        <orgName>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="PSR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..113e563
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00052-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,216 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dzień dobry. Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Witam państwa posłów oraz gości na miejscu i łączących się zdalnie. Dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2, w związku z art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii przewodniczących Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Sprawdzimy łączność i kworum. Proszę przygotować się do głosowania. Członkowie Komisji obecni na sali głosują przy użyciu urządzenia za pomocą legitymacji poselskiej i nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej, nie używają tabletu. Zatem przystępujemy do głosowania. Proszę wcisnąć dowolny przycisk. Czekamy na informację, że mamy kworum i zaczynamy obrady Komisji. Oczywiście zostawiamy możliwość dołączenia do nas w każdej chwili trwania Komisji. Dziękuję. Mamy kworum. Możemy zaczynać.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przypominam, że przed posiedzeniem otrzymali państwo instrukcję zgłoszenia się do dyskusji i zabrania głosu w trakcie posiedzenia. To jest informacja dla osób łączących się zdalnie. Posiedzenie zostało zwołane na wniosek grupy posłów i w dniu 4 marca 2021 r. przekazane do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Polityki Społecznej i Rodziny. Zgodnie z wnioskiem porządek posiedzenia obejmuje: przedstawienie przez ministra edukacji i nauki informacji na temat planów ministerstwa ukierunkowanych na redukcję nierówności edukacyjnych, powstałych lub pogłębionych w czasie pandemii wirusa SARS-CoV-2.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przechodzimy do realizacji porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Proszę o zabranie głosu panią Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk, przedstawicielkę grupy posłów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Dziękuję, pani przewodnicząca. Wysoka Komisjo, złożyliśmy wniosek i prośbę o informację Ministerstwa Edukacji i Nauki na temat przeciwdziałania pogłębionym nierównościom w czasie pandemii SARS-CoV-2, ponieważ związane z tą pandemią zmiany funkcjonowania systemu oświaty, w szczególności przejście w tryb nauczania zdalnego, zdaniem wszystkich ekspertów przyczynią się, czy już przyczyniły się, do pogłębienia nierówności edukacyjnych wśród dzieci i młodzieży. Jest wiele wymiarów tych nierówności. To nie jest tylko wymiar dydaktyczny, ale także opiekuńczy, społeczny i cyfrowy.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego zatytułowanego „Cyfrowe wyzwania stojące przed polską edukacją”, który został opublikowany w lutym br., około 97% uczniów posiada w domu komputer, jednak odsetek dzieci i młodzieży, które realnie mogą korzystać z komputera w toku edukacji w trybie zdalnym, jest znacznie niższy z uwagi na konieczność dzielenia się sprzętem z rodzeństwem, jak również z rodzicami. W konsekwencji dzieci i młodzież z mniej majętnych rodzin mają i będą miały utrudnione funkcjonowanie w zdalnym trybie edukacji, co powoduje w sposób oczywisty znaczący wzrost nierówności edukacyjnych. Warto podkreślić, że edukacja zdalna trwa już ponad rok, od 11 marca 2020 r., a perspektywa powszechnego powrotu do nauki w szkołach nie jest obecnie znana z racji nasilającej się trzeciej fali pandemii. Obserwujemy tendencję odwrotną, czyli powrót do edukacji zdalnej.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Jak wskazano w przywoływanym raporcie, z powodu zmiany trybu nauczania postępy dzieci w czytaniu wynoszą około 70% standardowego rocznego wzrostu wiedzy w tym zakresie i zaledwie 50% tego, co mogłyby się nauczyć z zakresu matematyki. W wielu rodzinach luki w edukacji szkolnej starają się wypełniać rodzice – aż 39% z niech poświęca na ten cel cztery lub więcej godzin dziennie. Natomiast często pomijanym faktem w analizach, a oczywistym dla socjologów edukacji, badaczy edukacyjnych, jest to, że z różnych względów, przede wszystkim społeczno-ekonomicznych, nie wszyscy uczniowie mogą liczyć na wsparcie swoich rodziców. Obserwowany wzrost zależności między jakością odbieranej edukacji a sytuacją rodzinną dziecka jest oczywistą drogą do pogłębienia nierówności społecznych w edukacji. Wyrównywanie tych nierówności wymaga zapewnienia nie tylko dodatkowych zajęć. Zdaniem ekspertów zajęcia te jako dodatkowe obciążenie dla zmęczonych pandemią uczniów nie powinny być głównym narzędziem wyrównawczym. Konieczne są zmiany w podstawie programowej i ograniczenie jej objętości także ze względu, żeby nie fundować uczniom stanu permanentnego nadganiania programu. Poczucie bycia w niedoczasie, nadganiania, niewypełniania oczekiwań odbije się niekorzystnie na ich osiągnięciach szkolnych, jakości rozwoju i procesu edukacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Analogiczna sytuacja dotyczy wymiaru psychologicznego i psychicznego funkcjonowania dzieci i młodzieży szkolnej. Według specjalistów z Instytutu Psychiatrii i Neurologii minimalna liczba dzieci, które będą potrzebowały pomocy psychologicznej w wyniku pandemii, wynosi około 20%, czyli milion uczniów, w tym nawet 500 tys. będzie wymagało szczególnego, profesjonalnego wsparcia. Jest oczywiste, że dostęp do takiego wsparcia jest silnie uzależniony od sytuacji społeczno-ekonomicznej rodziny, a rodziny z mniejszym kapitałem ekonomicznym, społecznym i kulturowym w mniejszym stopniu lub wcale nie są w stanie zapewnić dostępu do takiego profesjonalnego wsparcia.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Moje pytanie do przedstawicielek ministerstwa: Czy i w jaki sposób przygotowywany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki i zaprezentowany zdawkowo program pomocy psychologicznej w szkołach uwzględnia ten problem? Chcę podkreślić, że nie należy mylić pogłębiających się nierówności społecznych w edukacji z brakami szkolnymi, niedociągnięciami, jeżeli chodzi o realizację podstawy programowej. Chodzi raczej o pogłębiającą się tendencję uzależnienia sytuacji ucznia, jeżeli chodzi o osiągnięcia szkolne, sytuacji psychologicznej i społecznej z uwarunkowaniami rodzinnymi, to znaczy z sytuacją           społeczno-ekonomiczną rodziny. W jaki sposób rząd planuje przeciwdziałać nasilającym się tendencjom rozwarstwienia w edukacji? Analizując przedstawione do tej pory programy – program wsparcia psychologicznego, program dotyczący zajęć wyrównawczych – nie widać uwzględnienia społecznego wymiaru. To jest ważne, gdyż pogłębione nierówności społeczne w edukacji przełożą się na dalsze kariery szkolne i na nierówności na rynku pracy w momencie, gdy roczniki dotknięte skutkami pandemii będą wchodzić na rynek pracy. Zatem wyzwanie jest poważne, a przeciwdziałanie temu zjawisku musi obejmować działania systemowe w bieżącym roku szkolnym oraz w kolejnych latach. To działanie musi być systemowe, a nie tylko doraźne i skromne przeznaczanie niewystarczających środków, których dystrybucja nie uwzględnia wymiaru społeczno-ekonomicznego rodzin. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Widzę, że posłowie się zgłaszają, ale teraz poprosimy państwa z ministerstwa o zwięzłą odpowiedź na tym etapie. Bardzo chcemy podyskutować, zatem później państwo będą odpowiadali na pytania. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuProgramowNauczaniaiPodrecznikowMinisterstwaEdukacjiiNaukiRoksanaTolwinska">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, odnosząc się do wniosku pani poseł, chcę przedstawić działanie, które już podejmuje minister edukacji i nauki odnośnie do zajęć wspomagających dla uczniów. Rada Ministrów przejęła projekt ustawy, dzięki któremu zostanie zwiększona kwota rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej o 187 mln zł. Te środki trafią do samorządów, a następnie zostaną wypłacone nauczycielom, którzy będą prowadzili zajęcia wspomagające dla uczniów. Mamy przewidziane, że każdy oddział będzie miał po 10 dodatkowych godzin wspomagających, od 4 do 8 klasy szkoły podstawowej, a także w szkole ponadpodstawowej. Dyrektor szkoły razem z radą pedagogiczną będzie ustalał, w jakim wymiarze i z jakich przedmiotów będą realizowane zajęcia. Środki są przewidziane zarówno dla szkół publicznych, jak i niepublicznych. Nie ustalamy wprost przedmiotów, z jakich zajęcia mają być prowadzone, jednak wskazujemy, że muszą to być zajęcia obowiązkowe kształcenia ogólnego.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuProgramowNauczaniaiPodrecznikowMinisterstwaEdukacjiiNaukiRoksanaTolwinska">W projektowanych rozwiązaniach zakładamy, że aby utworzyć taki oddział, gdzie będą realizowane zajęcia wspomagające, musi zebrać się grupa minimum 10 uczniów, a w małych szkołach minimum 5. Oczywiście dopuszczamy możliwość realizacji zajęć między oddziałami i między klasami. Jak tylko ustawa zostanie przyjęta przez Sejm, wtedy samorządy będą mogły wnioskować poprzez SIO o wypłacenie środków. Bardzo ważne jest, że zajęcia dodatkowe wspomagające będą realizowane stacjonarnie.                        Gdy uczniowie wrócą do szkół, wtedy uruchomimy dodatkowe zajęcia edukacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorDepartamentuProgramowNauczaniaiPodrecznikowMinisterstwaEdukacjiiNaukiRoksanaTolwinska">Teraz oddam głos pani dyrektor Wilewskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Dzień dobry, pani przewodnicząca. Witam państwa posłów. Wszyscy mamy świadomość, że czas trwania pandemii jest bardzo trudny, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży, ze względu na liczne ograniczenia, w szczególności dotyczące kontaktów społecznych, w tym rówieśniczych. Ministerstwo Edukacji i Nauki podejmuje liczne działania służące ograniczeniu negatywnego wpływu pandemii, w tym edukacji zdalnej, na kondycję psychiczną nie tylko dzieci i uczniów, ale również prowadzi działania wspierające ich rodziców, opiekunów i nauczycieli.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Dyrektor szkoły w czasie pandemii jest zobligowany do organizowania wsparcia psychologiczno-pedagogicznego dla uczniów, którzy potrzebują takiego wsparcia. Pracujący w szkole specjaliści wspomagają uczniów i rodziny. Wsparcie jest również udzielane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Udzielane są porady online, ale również prowadzona jest terapia w trybie stacjonarnym. Uruchomiliśmy infolinię, przy której pracują wykwalifikowani specjaliści udzielający porad. Przygotowaliśmy również poradnie online „Zawsze jest jakieś wyjście”, która jest przejmowana przez Ministerstwo Edukacji i Nauki i będzie udostępniona w bazie e-podręczniki.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Robimy wszystko, aby koszty ponoszone w okresie pandemii w związku ze zdalnym nauczaniem były jak najmniejsze. Liczymy się z tym, że powrót dzieci będzie trudny i dlatego przygotowujemy program, który będzie miał za zadanie wsparcie psychologiczno-pedagogiczne środowiska szkolnego. Szczegóły tego programu przedstawi doktor Wiesław Poleszak, zastępca dyrektora Ośrodka Rozwoju Edukacji, który jest odpowiedzialny bezpośrednio za ten program.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Bardzo proszę, panie doktorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#ZastepcadyrektoraOsrodkaRozwojuEdukacjiWieslawPoleszak">Dzień dobry. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, wychodząc naprzeciw pytaniu, rzeczywiście jest grupa, można ją szacować na około 1/4 dzieci (co wynika z badań), które mogą głębiej przeżywać okres pandemii, bo nie poradziły sobie z tym kryzysem. Pamiętajmy, że to jest sytuacja kryzysu środowiskowego – jedni, mający większe wsparcie, sprawniej sobie z tym radzą, inni, gdzie brakuje wsparcia zasobów, przeżywają trudności i w konsekwencji może to doprowadzić do traumy.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#ZastepcadyrektoraOsrodkaRozwojuEdukacjiWieslawPoleszak">Mając to na uwadze, w ramach programu wsparcia pedagogiczno-psychologicznego dokonujemy trzypoziomowej diagnozy. Jednym ze skutków tej diagnozy będzie wyłonienie i zidentyfikowanie tych dzieci. To jest diagnoza przesiewowa, oparta o czynniki chroniące, czynniki ryzyka z wykorzystaniem wiedzy na temat pandemii na świecie. Zidentyfikowanie trzeciej grupy sprawi, że zostanie ona objęta specjalistycznym wsparciem, indywidualną pomocą oraz psychoterapią grupową, aby nie utrwaliły się negatywne skutki, i dając wsparcie, chcemy wyprowadzić ich na prostą. Oczywiście w ramach tego programu powstanie model działań, z których będą mogły korzystać poradnie, specjaliści szkolni, pedagodzy, psycholodzy, ale również wychowawcy.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#ZastepcadyrektoraOsrodkaRozwojuEdukacjiWieslawPoleszak">Mamy też na uwadze trudności rozwojowe, które dzieci mają wpisane w swój okres życia i czasami są trudne do realizacji, chociażby poprzez spotykanie się, budowanie relacji rówieśniczych. Tutaj też przygotowujemy działania reintegracyjne. Działania zostaną uruchomione zdalnie w kwietniu, zostaną przygotowani specjaliści, natomiast po powrocie do szkoły młodzi ludzie na nowo będą budowali swoje klasy. To, co jest słabą stroną, będziemy próbowali przekuć na pozytyw, to znaczy od nowa zbudować społeczności, aby mogli sprawnie realizować swoje działania rozwojowe.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#ZastepcadyrektoraOsrodkaRozwojuEdukacjiWieslawPoleszak">Krótko mówiąc, jest na to przeznaczone 100 tys. godzin interwencji wspierających młodzież na różnym poziomie. Przede wszystkim to jest działanie dedykowane na zapotrzebowanie – nie wszystko dla wszystkich, tylko staramy się połączyć potrzeby z interwencją, żeby była ona bardziej skuteczna. Na to zostało przeznaczonych 15 mln zł, aby wsparcie było jak najbardziej skuteczne. Wypracowane metody, rozwiązania będą dostępne dla wszystkich szkół i środowisk specjalistów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję za wypowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zaczynamy dyskusję. Do zabrania głosu zgłosili się posłowie: Kinga Gajewska,             Katarzyna Lubnauer, Piotr Borys, Krystyna Szumilas i Joanna Fabisiak. Pani wnioskodawczyni też ma głos, ale to w finale. Czy ktoś zgłasza się zdalnie?</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zaczynamy od pani Kingi Gajewskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKingaGajewska">Pani przewodnicząca, państwo posłowie, na wstępie chcę wyrazić moje ubolewanie, iż dzisiaj nie jest obecny, po raz kolejny, pan minister Czarnek, w tak ważnym temacie, jakim jest wyrównywanie szans uczniów w dobie popandemicznej. Z wieloma problemami, zarówno edukacyjnymi, jak i psychicznymi spotykają się uczniowie i nauczyciele, a pan minister Czarnek nie ma czasu przyjść praktycznie na najważniejsze posiedzenie Komisji, która powinna go interesować. Natomiast ma czas, aby wizytować u pani prezydent w pałacu. Pozwolę sobie na uszczypliwość – jeżeli ciasteczka zachęcą pana ministra do przyjścia na posiedzenie Komisji, oczywiście też możemy uraczyć pana ministra. Po raz kolejny wzywam pana ministra, aby zainteresował się naszą Komisją.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselKingaGajewska">Przejdę do kwestii merytorycznych. Państwa działania zaproponowane przed chwilą są rzeczywiście niezwykle interesujące i ważne. Natomiast bardzo ciężko mi uwierzyć w ich realizację w sposób, jaki państwo przedstawili. Ciężko mi wierzyć w znalezienie tych funduszy. Natomiast co ministerstwo może zrobić bezpośrednio w bardzo prosty sposób? Zrezygnować z wprowadzania czwartej części egzaminu dla ósmoklasisty. Już w ubiegłym roku kilka organizacji zaczęło zbierać podpisy pod petycją: „NIE dla wprowadzania czwartej części egzaminu ósmoklasisty”. W tym momencie pod petycją podpisało się około 6 tys. osób. Petycja jest skierowana do ministra, ale jak zwykle nie jest on zainteresowany jakimikolwiek działaniami. Podobnie Rada Dzieci i Młodzieży przy ministrze, którą sam powołał, przygotowała specjalny raport dotyczący zdalnego nauczania.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselKingaGajewska">Pytanie do przedstawicieli ministerstwa: Czy państwo w ogóle pochylili się nad tym raportem? Pan minister w konsekwencji powiedział, że to uchyla jego godności, aby publikować taki raport. Były wprowadzane cenzury, że taki raport nie może być opublikowany na stronie internetowej Rady Dzieci i Młodzieży przy ministrze edukacji, co w konsekwencji spowodowało zrezygnowanie niektórych osób z tej funkcji. To jest ważna kwestia w kontekście godziny 15.00, czyli posiedzenia Komisji dotyczącej młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselKingaGajewska">W tym momencie jako parlamentarzyści Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, jako parlamentarzyści Koalicji Obywatelskiej, ale wierzę, że wszystkich klubów parlamentarnych – z największą nadzieją patrzę na Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości – zbieramy podpisy organizacji pozarządowych, parlamentarzystów pod apelem o podjęcie odpowiednich kroków zmierzających do odroczenia wprowadzanej nowej części egzaminów dla uczniów kończących szkołę podstawową. Zgodnie z przepisami, które przyjmowało Prawo i Sprawiedliwość w 2016 r., czyli prawo oświatowe, ale także rozporządzeniem ministra edukacji narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, właśnie wiosną 2022 r. uczniowie szkół podstawowych mają zdawać dodatkowy egzamin z dodatkowego przedmiotu. Poza językiem polskim, matematyką i językiem obcym muszą jeszcze przystąpić do dodatkowego testu z jednego wybranego przedmiotu – chemii, fizyki, biologii, historii, geografii. Od marca 2020 r. wszyscy uczniowie, z krótką przerwą, są zmuszani do odbywania obowiązku szkolnego w formie zdalnego nauczania, które nie działa. Brak kontaktu z rówieśnikami, nauczycielami, ciągłe kwarantanny, stres, niestandardowy format lekcji, ale również wiele innych czynników w sposób znaczący odbiło się na nauce i rozwoju dzieci, o czym mówiła pani poseł Dziemianowicz-Bąk. Wielu uczniów ma ogromne zaległości w realizacji podstawy programowej i one najprawdopodobniej przełożą się na wyniki egzaminu, który będzie miał ogromny wpływ na ich przyszłe kształcenie.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselKingaGajewska">Przygotowanie się do trzech egzaminów – z języka polskiego, matematyki i języka obcego – jest ogromnym stresem dla uczniów w takich warunkach. Zwracamy się do pana premiera z prośbą o wprowadzenie rozwiązań skupiających się na wspomaganiu uczniów w zdobywaniu wiedzy, a nie forsowaniu kolejnej części egzaminu. Już w tym momencie podpisały się: Fundacja Szkoła z Klasą, Fundacja „Przestrzeń dla edukacji”, Obywatele dla Edukacji, NIE dla chaosu w szkole, Fundacja Ja, Nauczyciel,                                                    EDU-klaster, Związek Nauczycielstwa Polskiego i wielu posłów. Zatem bardzo proszę, zróbcie państwo wszystko, co w waszej mocy. To jest najprostsza rzecz – jedna decyzja, jedno rozporządzenie. Nie stresujcie uczniów jeszcze bardziej, żeby wprowadzać chaos. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Dla porządku powiem, że nikomu nie będziemy proponować żadnych ciasteczek na posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł Katarzyna Lubnauer.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Po wysłuchaniu tego wszystkiego mam wrażenie, że państwo nie zdają sobie sprawy ze skali zniszczeń. Cały czas mamy przedłużający się lockdown, zamknięcie szkół, zdalną edukację. W efekcie możemy powiedzieć śmiało, że cały rok jest stracony. Niedługo będziemy mieli cały rok, kiedy dzieci uczą się na zmianę zdalnie, hybrydowo lub chwilami w szkole. Muszę powiedzieć, że gdy patrzę na skalę pomocy, mam wrażenie, że skala w żaden sposób nie jest proporcjonalna do sytuacji. Co mam na myśli? 10 godzin lekcyjnych na klasę i to pod warunkiem, że będzie 10 osób na danych zajęciach. Chcę zauważyć, że są przedmioty typu chemia, fizyka, które sprawiają duży problem dzieciom, ale mogą być nimi zainteresowane mniejsze grupy. Co wtedy? Czy tym dzieciom nie zaoferujemy żadnej pomocy? Jeżeli mamy do czynienia z zajęciami typu matematyka,                     biorąc pod uwagę, że wszystkiego jest 10 godzin na jedną klasę, to oznacza, że możemy im zapewnić cztery dodatkowe godziny zajęć. Wszyscy zdają sobie sprawę, że jest mnóstwo przedmiotów, które trzeba nadrobić. Między nauczycielami będzie poczucie, że uczniowie muszą także napisać egzamin z języka obcego. Języków obcych bardzo trudno uczy się zdalnie i dlatego dzieci, które nie mają pomocy ze strony rodziców, będą miały z tym bardzo duże problemy.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Chcę spytać, na co ma być przeznaczone 10 dodatkowych godzin na jednostkę                   klasową. Jak państwo sobie wyobrażają, w czym to może pomoc? Powiem szczerze, że gdy to usłyszałam, ogarnął mnie pusty śmiech albo rozpacz, a nie poczucie, że to cokolwiek załatwia.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia to pomoc pedagogiczno-psychologiczna, o której rozmawiamy – 3 zł na ucznia. Można powiedzieć, że nie każdy uczeń wymaga pomocy. Możemy przyjąć, że w zwykłych czasach wymaga to 10%, w niezwykłych czasach, czyli pandemii, kiedy wszystko jest bardziej stresujące i zmieniające rzeczywistość dzieci, możemy śmiało powiedzieć, że prawdopodobnie to jest 20%. Mamy już 15 zł na ucznia. To oznacza, że jednorazowo jesteśmy w stanie zaoferować mu 15 minut z psychologiem. Mniej więcej taka jest pomoc. Pomocy psychologiczno-pedagogicznej nie można robić w dużych grupach. Można zrobić zajęcia, na których powiemy, że dzieci wróciły do szkół i teraz mogą uzyskać wszelką pomoc od nauczycieli itd., ale to nie będzie żadna pomoc psychologiczno-pedagogiczna. Zatem 3 zł na ucznia, 15 mln zł w skali całego kraju – proszę państwa, ja mam wrażenie, że rząd tyle wydaje na trzy limuzyny. Naprawdę, to jest lekceważące potraktowanie problemu, który dotyczy całego społeczeństwa. Nie wiem, w jakiej rzeczywistości państwo żyją. Wydatek 15 mln zł na pomoc psychologiczno-pedagogiczną, żeby pomóc 4,6 mln dzieci? 10 lekcji na oddział szkolny ze wszystkich przedmiotów?</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Mam wrażenie, że oczkiem w głowie, co najwięcej zajmuje czasu i pasji ze strony pana Czarnka, są zajęcia fizyczne. Zgadzam się, że po czasach pandemii dzieci wymagają również poruszania się. Zresztą zajęcia fizyczne także wpływają dobrze na stronę psychiczną i nie należy tego lekceważyć, należy to potraktować bardzo poważnie. Mimo wszystko sytuacja jest dużo groźniejsza niż to, co państwo proponują. To jest tak jakby na ciężką chorobę otrzymać paracetamol i nic więcej. Czy państwo nie zauważają nieproporcjonalności środków do sytuacji, dramatów, stanu rzeczywistości?</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Druga sprawa, która budzi mój sprzeciw, o czym mówiła już Kinga Gajewska – oczekujemy jasnej deklaracji, że czwarty, dodatkowy przedmiot na egzaminie ósmoklasisty powinien zostać odłożony, jeśli nie na dwa lata, to przynajmniej na rok. Problem dotknął nie tylko ósmoklasistów. Siódmoklasiści mają w plecy całą siódmą klasę i dużą część szóstej, a w ósmej klasie będą nadrabiać stracony czas z dużymi problemami.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Jestem zwolennikiem, żeby egzaminy były wymagające, aby dzieci rozwijały się również w dziedzinach, które są trudniejsze. Ale naprawdę mamy wyjątkową sytuację. Zadbajmy i przeznaczmy czas, żeby dzieci wróciły do rzeczywistości uczenia się w szkole, współpracy w ramach środowiska szkolnego, aby nauczyły się znowu ze sobą rozmawiać, nie tylko widzieć się przez Skype. Spędźmy ten czas z dużą liczbą zajęć grupowych, aby dzieci nie tylko nadrobiły wiedzę, ale również to, co jest problemem dzisiejszych czasów – umiejętność pracy w grupie, współpracę i życie z innymi. Dlatego chcę zapytać wprost: Czy 15 mln zł ma być przeznaczone na waciki, czy realną pomoc? Czy naprawdę 10 godzin pomocy, jeszcze z warunkami, że musi być 10 dzieci na jednych zajęciach, to jest kpina czy poważna propozycja?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Bardzo proszę, pan poseł Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselPiotrBorys">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, nie jestem w stanie zrozumieć, gdy na kolejnym posiedzeniu Komisji dyskutujemy o skutkach pandemii i wpływie na życie, zdrowie, kondycję dzieci i młodzieży i po raz kolejny nie ma pana ministra Czarnka. Gdzie pan jest, panie ministrze Czarnek, gdy Wysoka Komisja i Sejm podejmują dyskusję w tej sprawie? Po raz kolejny nie ma pana na posiedzeniu, a ma pan czas na inne, mniej istotne sprawy. Tak nie zachowuje się minister edukacji, który odpowiada także za zdrowie i bezpieczeństwo polskich dzieci. Nie ma pana na kolejnej dyskusji, nie słucha pan wielu opinii.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselPiotrBorys">Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – problem jest obiektywny. W czym możemy wspólnie pomóc? Przecież to jest rola wszystkich posłów, zarówno opozycji, jak i koalicji. Problem jest obiektywny, pandemia jest obiektywna. Jeżeli w Polsce jeden psychiatra dziecięcy przypada na 16 tys. dzieci, jaką zdolność pomocy ma państwo polskie w sytuacji, która wydarzyła się we wtorek w Strzelinie na Dolnym Śląsku – dzisięciolatek próbował popełnić samobójstwo, w ostatniej chwili został odratowany. Ile jeszcze takich przypadków musi się wydarzyć w Polsce, gdzie próby samobójcze u dzieci w ciągu ostatnich czterech lat wzrosły o 40%, aby powiedzieć, że psychiatria dziecięca i pełne wsparcie psychologiczno-pedagogiczne całych zespołów musi w końcu nastąpić, aby pomóc dzieciom, szczególnie w sytuacji skutków pandemii? Ile jeszcze musi wydarzyć się takich przypadków, aby zacząć finansować porządne wsparcie, a nie w wysokości 3 zł na ucznia? Jeżeli rodzic wymaga konsultacji, musi prywatnie zapłacić 100–200 zł u specjalistów, których nie ma. System musi to zapewnić.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselPiotrBorys">Tak naprawdę skutki pandemii są niezwykle niebezpieczne w różnych wymiarach psychologicznych, pedagogicznych, wszystkich kwestiach dotyczących otyłości dzieci, o czym wskazują ostatnio niemieckie badania. Kwestie kompleksowej pomocy dzieciom w pandemii muszą być przejawem pełnego zainteresowania. Po to jest szkoła i dodatkowe środki, aby uruchomić specjalistów na pełne wsparcie. Dlatego, panie ministrze Czarnek, zanim wydarzą się kolejne tragedie, oczekujemy, aby przedstawił pan właściwą i kompleksową pomoc i w końcu pojawił się na posiedzeniu Komisji, a także szanował polskich nauczycieli, rodziców i dzieci oraz posłów, którzy chcą o tym rozmawiać.                Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł Krystyna Szumilas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, mam pytanie do pani przewodniczącej. Jak to jest, że godzi się pani na posiedzenie Komisji w tak ważnym temacie bez uczestnictwa nie tylko ministra Czarnka, ale w ogóle kogokolwiek z kierownictwa Ministerstwa Edukacji i Nauki? Szanuję bardzo panie dyrektorki i zastępców dyrektora w Ministerstwie Edukacji i Nauki, jednak parlamentarny zwyczaj i powaga tematu wymaga obecności przynajmniej ministra odpowiedzialnego za dany program i obszar, jeżeli pan minister Czarnek nie lubi bywać na posiedzeniach Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Z kim mamy rozmawiać na bardzo ważne tematy? Dyrektorzy departamentów nie podejmują decyzji. Z całym szacunkiem, ale decyzje w radach i w różnych komitetach rządowych podejmują ministrowie. Gdyby nie sytuacja pandemiczna, nie dyskutowalibyśmy dzisiaj na posiedzeniu Komisji, tylko wyszli, bo to jest lekceważenie parlamentu, rodziców, nauczycieli i wszystkich, którzy dzisiaj z nadzieją czekali na nasze spotkanie, żeby dowiedzieć się czegokolwiek. Naprawdę, pani przewodnicząca, to jest pierwszy przypadek, z którym się spotykam i jestem zaszokowana, że nie ma nikogo z kierownictwa Ministerstwa Edukacji i Nauki. To jest pierwsza moja refleksja.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselKrystynaSzumilas">Druga refleksja dotyczy tematu związanego z powstałymi nierównościami. Od kilku tygodni słyszymy o programach, które przygotowuje Ministerstwo Edukacji i Nauki na czas po pandemii. Mam pytanie: Jakie badania zrobił minister edukacji, żeby sprawdzić, jaka jest luka edukacyjna, które dzieci potrzebują wsparcia, jakie są różnice                  w brakach pomiędzy różnymi typami szkół, miejscami, w których te szkoły się znajdują? Czy to jest problem dużych miast, czy wsi, jak dotrzeć do dzieci? Jak usprawnić zdalną edukację, żeby mimo trudnej sytuacji, w której dzisiaj się znajdujemy, dzięki nieudolnym działaniom rządu, już dzisiaj pomagać dzieciom? Trochę to wygląda tak, że dzisiajm państwo zachłystują się jakimiś programami i kwotą 15 mln zł, co w przeliczeniu na jedno dziecko daje pomoc w wysokości 3 zł, ale nie myślicie, co robić, żeby braki były jak najmniejsze, aby już dzisiaj pomagać dzieciom.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselKrystynaSzumilas">Mam list, który wczoraj dostałam od ojca ośmioletniego chłopca z autyzmem z klasy pierwszej. Pisze do mnie z pytaniem, że: „Jeśli szkoły muszą przejść na naukę zdalną, dlaczego nie zapewniono pomocy dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? Syn jest w klasie z nauczycielem wspomagającym, którego rola w trakcie nauki zdalnej jest znikoma. Przez obowiązek nauki zdalnej takich dzieci jak mój syn musimy z żoną pełnić rolę nauczyciela. Oboje nie mamy wykształcenia pedagogicznego ani doświadczenia zawodowego, które pomogłyby dziecku w nauce, zwłaszcza w takim trybie”. Takich listów są tysiące, bo z problemem edukacji zdalnej w domach borykają się rodzice. Szczególnie dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi muszą poświęcić dużo więcej czasu, nie mając kwalifikacji czy wykształcenia, tak naprawdę nie wiedzą, jak pomóc swojemu dziecku. Oni również nie dostali pomocy od szkoły, ministra edukacji, nikt im nie powiedział, nikt ich nie nauczył, nikt im nie próbował pomóc, żeby nawet w niewielkim stopniu przygotować ich do roli nauczyciela, nauczyciela wspomagającego, nauczyciela pomagającego uczniowi znaleźć się w wirtualnej rzeczywistości. To jest problem dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ale z tymi problemami borykają się wszyscy. Kiedy patrzę, w jaki sposób minister chce rozwiązać ten problem, rzeczywiście jest tak, jak powiedziała pani poseł Lubnauer, jakby do naprawy edukacji zabierał się ktoś, kto nie zna się na tym kompletnie, nie wie, na czym polega edukacja i co trzeba zrobić, żeby pomóc dzieciom w tak tragicznej sytuacji.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselKrystynaSzumilas">Proszę państwa, nie wystarczy program koza+. Czy te 10 godzin na jedną klasę jest na tydzień, miesiąc, od września do grudnia? W jakim okresie przysługuje klasie 10 godzin? Rodzice już ochrzcili ten program koza+ i to rodzice mówią, że nie tędy droga. Tak naprawdę trzeba zacząć od przejrzenia programu nauczania, od odciążenia. Pamiętam konferencję pana premiera Morawieckiego, który mówił o lżejszych programach nauczania. Obawiam się grzebania przy podstawie programowej przez polityków Prawa i Sprawiedliwości, ale, mając na uwadze dobro ucznia, z nadzieją popatrzyłam, co może się zdarzyć. Dzisiaj problemem nie jest to, żeby dać dodatkowe i tylko dodatkowe godziny. To powinna być kompleksowa pomoc polegająca na przeglądaniu podstawy programowej, rezygnacji z treści, która zaśmieca ją w jakiś sposób. Rezygnujemy z czegoś, co może w tym momencie nie jest najważniejsze, aby dać dziecku komfort. Jedna z posłanek o tym mówiła, chyba pani poseł Dziemianowicz-Bąk, że stres ucznia związany ze świadomością, że nie jest on w stanie nauczyć się całego materiału, jest gorszy niż zrezygnowanie z jakichś treści. Jeżeli uczeń ma świadomość, że jest w stanie to zrobić, przynajmniej się stara. Jeżeli na samym początku, wiedząc, czego ma się nauczyć, opuszcza ręce i mówi „to nie jest możliwe”, nie pomogą mu dodatkowe godziny, nawet 30 godzin tygodniowo, bo nie będzie w stanie tego zrobić. Jeżeli państwo nie zaczną systemowo myśleć o programach nauczania i o tym, żeby dać uczniom czas na nauczenie się, wszystko to, o czym mówicie, nawet nie jest plastrem, tylko dodatkowym ciosem dla ucznia, który znalazł się w tej sytuacji jako młody człowiek i tak naprawdę musi sobie z tym poradzić.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselKrystynaSzumilas">Jeżeli chodzi o pomoc psychologiczno-pedagogiczną, mam ogromną prośbę do pana ministra, wręcz żądanie, żeby przestał okłamywać społeczeństwo. Kiedy wytknęliśmy, że na program pomocy psychologicznej przeznaczył 3 zł na dziecko, zaczął się chwalić, że w systemie jest ponad 1 mld zł na pomoc psychologiczno-pedagogiczną. Panie ministrze, ten 1 mld zł był już w czasach, kiedy ja byłam ministrem. To są normalne pieniądze, które w subwencji oświatowej są przeznaczane na działalność poradni psychologiczno-pedagogicznych. Problem jest taki, że dzisiaj poradnie, przy obecnej obsadzie kadrowej i z takimi pieniędzmi, jakie państwo im przekazujecie, nie są w stanie pomóc dzieciom, bo nie ma pieniędzy na dodatkowe etaty, godziny, żeby zapewnić dziecku rozmowę z pedagogiem i rzetelną pomoc. Naprawdę to jest coś nieprzyzwoitego, żeby w taki sposób oszukiwać ludzi. Słyszałam w kilku programach telewizyjnych, radiowych, w wywiadach prasowych oszukiwanie społeczeństwa, co jest najgorszą rzeczą, jaką możemy robić w tym czasie. Jeżeli naprawdę chcemy pomóc dzieciom, zmieńmy podstawę programową i dajmy czas nauczycielom na rozmowę z dziećmi. Państwo tworzą sytuację, że po powrocie do szkół nie będzie czasu na rozmowę, odbudowę relacji rówieśniczej, tylko będzie gonitwa za materiałem, próba za wszelką cenę nadrobienia tego, co stracono w ciągu ostatniego roku. Nie można robić w ten sposób.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PoselKrystynaSzumilas">Chciałabym jeszcze zapytać, dlaczego dzisiaj pan minister zajmuje się rozprowadzaniem po szkołach książeczek pt. „Genesis. Początek życia człowieka”? Czy zapytał rodziców, nauczycieli, czy dzisiaj potrzebują takiej książki? Ile kosztowało wydanie tej książki? Ile my jako podatnicy zapłaciliśmy za to? Czy nie warto dzisiaj zająć się poważnymi tematami, które szarpią polską szkołę, a nie zajmować się ideologią, polityką i zdjęciami z panią prezydent w Pałacu Prezydenckim? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Teraz zdalnie pan poseł Jacek Kurzępa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselJacekKurzepa">Witam państwa serdecznie. Wysoka Komisjo, panie reprezentujące Ministerstwo Edukacji i Nauki, panie dyrektorze Wiesławie Poleszuk z Ośrodka Rozwoju Edukacji. Dziękuję państwu za wasze przedłożenie i za przypomnienie po raz któryś na posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, na którym w ostatnim czasie bardzo często są zadawane te same pytania. Mam wrażenie, że mamy do czynienia ze słabością komunikacji podczas posiedzenia Komisji. Jestem uczestnikiem tego zespołu i po wielokroć, również dzisiaj, słyszałem już odpowiedzi na zadawane pytania ze strony Ministerstwa Edukacji i Nauki. Chciałbym przywołać ostatnie trzy posiedzenia Komisji, podczas których podobne rytualne wypowiedzi koleżanek i kolegów z opozycji okraszone były tymi samymi argumentami i przywołaniami, jakbyście państwo nie słyszeli odpowiedzi ze strony ministerstwa. Zamykam powoli to przypomnienie, dzięki cierpliwości pani przewodniczącej Komisji, która po wielokroć pozwala, żebyśmy debatowali w sposób wolnościowy, autonomiczny, ale jednocześnie zwraca uwagę, że na poszczególne tematy i problemy już po wielokroć uzyskiwaliśmy odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselJacekKurzepa">Zatem na ostatnim posiedzeniu Komisji również mówiono o edukacji włączającej, całej gamie działań, które w ramach programu edukacji włączającej zostaną zaproponowane. Jednocześnie kolejne posiedzenie to przedstawienie pięciu filarów działań w okresie postpandemicznym, wśród których warto przywołać trzy: troska o zdrowie, ciało, ale również wymiar aktywności sportowej młodzieży, troska o emocje, niwelowanie lęków społecznych, ale także budowanie czy odtwarzanie wspólnoty rówieśniczej,                                     środowiska szkolnego, troska o rozwój intelektualny i wyrównywanie, niwelowanie strat, które są oczywiste w czasie zdalnego nauczania przedłużającej się pandemii. Wreszcie pomoc psychologiczno-psychiatryczna, o której także mówiliśmy i była bardzo szeroko prezentowana na jednym posiedzeniu Komisji Edukacji i Nauki. Wreszcie, co chciałbym również przypomnieć, wsparcie dla nauczycieli i ich kosztów, obciążeń związanych z czasem pracy w okresie pandemicznym, kosztów finansowych, emocjonalnych, zdrowotnych itd. Proszę państwa, koleżanki i koledzy, po wielokroć rozmawialiśmy na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselJacekKurzepa">Dziękuję paniom z Ministerstwa Edukacji i Nauki, pani dyrektor Piotrowskiej i panu dyrektorowi Poleszukowi za to, że chcieli ponownie, cierpliwie udzielić odpowiedzi niesłuchających was parlamentarzystom. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Dziękuję. Chcę zająć się nie tyle stanem popandemicznym, co najbliższą przyszłością, w kontekście wypowiedzi, że konieczne jest wyrównywanie szans uczniów, którzy ponieśli różne straty w czasie pandemii. Myślę o maturzystach. Wierzyłam, że dzisiaj uzyskam odpowiedź. Obecnie mam informację pochodzącą wyłącznie z mediów,                    a to mi nie wystarcza.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Pierwsze pytanie jest do pani przewodniczącej. Jeśli nie otrzymam odpowiedzi na pytania, poproszę o przesłanie na piśmie, bo te kwestie muszą być rozstrzygnięte. Nie reprezentuję siebie jako jednego posła, tylko ogromną grupę rodziców, dzieci, maturzystów. Rodzice są przerażeni, nie mówię nawet o dzieciach. Państwo to wiedzą. Pierwsze pytanie: Czy jest prawdą, że matury próbne dały wynik negatywny w 50%? To jest bardzo konkretne pytanie i odpowiedź musi być konkretna. Nie wiem, czy kwestie zostały rozwiązane i kalendarz zmienił się, ale chcę państwu zaproponować nowy kalendarz maturalny, bowiem obecny jest nie do przyjęcia.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Po pierwsze, jeśli słyszymy, że zalega bardzo dużo szczepionki AstraZeneki, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zaszczepić młodzież, która będzie chciała, i zrobić to w kwietniu. Zatem kwiecień byłby okresem na zaszczepienie, maj – czasem na konsultacje prywatne w małych grupach, żeby młodzież mogła się przygotować do matury, bo w tej chwili nie ma takiej możliwości. Wreszcie w czerwcu, w stosownym momencie byłaby matura, a w lipcu lub sierpniu wyniki, z którymi młodzież zgłaszałaby się do szkół wyższych. Pan minister Czarnek, który koordynuje prace obydwu resortów – ministerstwa edukacji i szkolnictwa wyższego – z pewnością może te sprawy poukładać tak, żeby ułatwić młodzieży. Osoby zdające w tym roku maturę nie miały czasu na przygotowanie się do niej. To nie są kwestie polityczne, ale rzeczywistość, za którą żadne ministerstwo nie odpowiada. Ale ministerstwo odpowiada za umożliwienie przygotowania się. Przez miesiąc, w trybie takim czy innym, nawet zdalnym, jest możliwe prowadzenie zajęć w małych grupach. Powiem to państwu jako praktyk, ponieważ od listopada prowadzę webinaria dla młodzieży, wolontariuszy. Czy państwo wiedzą, dlaczego oni chętnie uczestniczą? Dlatego, że mają dosyć bycia pojedynczo. Można przecież zaproponować im dyskusje, konkursy i wiele innych rzeczy. Myślę, że tak samo można zaproponować dyskusję          o problemach, przed którymi staną w czasie matury.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselJoannaFabisiak">Ostatnie zdanie. To nawet nie jest egzamin ósmoklasisty, chociaż w pełni zgadzam się z przedmówcami, że sprawa czwartej części egzaminu nie tylko powinna być dyskutowana, lecz także rozstrzygnięta na korzyść dzieci. Egzamin maturalny, państwowy, po którym wielu uczniów kończy edukację, jest niezmiernej wagi. Oczywiście, że są egzaminy poprawkowe, ale to jest straszna trauma. Zatem trzeba zrobić wszystko, żeby pomóc młodzieży. Wydaje się, że to jest proste rozwiązanie, które da czas na skupienie się i powtórzenie materiału przed samą maturą. Ale do tego konieczne jest przesunięcie i przedstawienie nowego kalendarza. W tej sprawie były złożone już trzy interpelacje, moja będzie kolejną. Ale nie o to chodzi. Przyjmijcie, że w tym nie ma złej woli, jest tylko chęć pomocy i potrzeba z naszej strony jako posłów odpowiedzenia na apele rodziców, bo oni są przerażeni. Samorząd odpowiada na te potrzeby. W Warszawie powstały ogniska, rodzaj spotkań, gdzie są udzielane korepetycje. Maturzyści są grupą, którą należy zająć się w specjalny sposób i pomóc, gdyż konieczne jest wyrównywanie szans. Podkreślali to wszyscy przedmówcy. Nie czekajmy, aż skończy się pandemia. Nikt nie wie, kiedy się skończy i musimy planować pomoc, ale przede wszystkim musimy już teraz skoncentrować się na tej pomocy. Proszę o konkretną odpowiedź, nie tylko dla mnie. Jeśli panie dyrektor i pan dyrektor nie mogą teraz odpowiedzieć, będę prosiła o konkretną odpowiedź na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselJoannaFabisiak">Ostatnie zdanie. Była sprawa kalendarza egzaminu ósmoklasisty. Można było go ułożyć. Okazało się, że nie wymaga wielkiego trudu, żeby kalendarz ułożyć, opublikować i uspokoić wielką grupę młodzieży i ich rodziców. Wierzę, że w tym przypadku można postąpić podobnie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję, pani poseł. Proszę wybaczyć, ale chcę prosić o poprawienie maseczki.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł Dziemianowicz-Bąk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Dziękuję, pani przewodnicząca. Muszę powiedzieć szczerze i z głębi serca,                                                że z perspektywy merytorycznej dyskusji nawet nie żałuję, że nie ma pana ministra Czarnka i zamiast niego są panie dyrektor i pan dyrektor. Jestem głęboko przekonana, że wszystkie panie na głowę biją pana ministra, jeśli chodzi o jakąkolwiek wiedzę na temat systemu oświaty i edukacji, co oczywiście nie zmienia faktu, że pan minister w takiej sytuacji, w dobie pandemii, przy kolejnych decyzjach o zamknięciu szkół zajmuje się rozsyłaniem po szkołach książeczek ideologicznych. Jeżeli pan minister chciał coś rozesłać do szkół, być może powinny to być publikacje doradzające, jak radzić sobie ze stratą bliskiej osoby, jak przeżywać żałobę, jak radzić sobie w sytuacji kryzysu rodziny, kryzysu ekonomicznego, jak radzić sobie w tych trudnych okolicznościach. To, że pan minister nie pojawia się na posiedzeniach Komisji, będzie wyłącznie powodowało, że będziemy ponawiać takie wnioski.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Pan poseł zgłaszał ubolewanie, że musi kolejny raz wysłuchiwać tych samych pytań. Musi pan wysłuchiwać tych samych pytań, ponieważ pan minister nie raczy nas odwiedzić i odpowiedzieć na pytania. Jeżeli nie uzyskujemy odpowiedzi, będziemy konsekwentnie ponawiać pytania.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Jeżeli chodzi o pytania, na które nie uzyskałam odpowiedzi od pań przedstawiających stanowisko ministerstwa, dotyczą one podstawy programowej. Czy jakiekolwiek działania idące w kierunku ograniczenia, odchudzenia, zmiany podstawy programowej ze względu na fakt, że od ponad roku edukacja nie przebiega w sposób, jak było to wcześniej, są planowane czy podejmowane? Nie zgadzam się z apelami płynącymi z różnych stron, żeby jeszcze więcej dokładać godzin zajęć dydaktycznych, wyrównawczych. Uważam, że powinniśmy robić wszystko, żeby uciec od paradygmatu pogoni za niezrealizowanym programem, ponieważ trzeba zmierzyć się z rzeczywistością, przyjąć do wiadomości, że rzeczywistość edukacyjna zmieniła się, została straumatyzowana przez rok edukacji zdalnej i dostosować się do nowej rzeczywistości, a nie zmuszać uczniów, młodzież, żeby wykonywali rzecz absolutnie niemożliwą – nie są w stanie nadrobić straconego roku, nikt im nie odda tego roku. Funkcjonowanie w systemie edukacji z wygórowanymi oczekiwaniami wyłącznie odbije się na ich zdrowiu psychicznym. Nie przełoży się na wyrównanie wyśrubowanych oczekiwań, jeśli chodzi o osiągnięcia edukacyjne. Z tym wiąże się apel, pod którym oczywiście chciałam się podpisać, jeżeli chodzi o zmiany dotyczące czwartego przedmiotu egzaminu ósmoklasisty. Proszę o doprecyzowanie i odpowiedź, co z podstawą programową.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Kolejna kwestia dotyczy 100 tys. godzin wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Jeżeli dobrze rozumiem, to jest łączna suma godzin dla wszystkich uczniów, którzy mają otrzymać takie wsparcie. Jednocześnie usłyszeliśmy, że część z tych godzin ma być dedykowana uczniom znajdującym się w grupie szczególnego ryzyka, którzy zostaną wyłonieni w toku diagnozy, która poprzedzi działania interwencyjne, psychologiczno-pedagogiczne. Chcę prosić o doprecyzowanie. Jeżeli mamy 100 tys. godzin, co jest dalece niewystarczające, jak państwo zamierzają je podzielić? Rozumiem, że część godzin ma być przeznaczona dla uczniów ze specjalnymi potrzebami, a część ma być uniwersalnym wsparciem psychologiczno-pedagogicznym. Nie jest tak, że nagle uczniowie w ogóle nie będą potrzebowali takiego wsparcia. Przed pandemią także młodzi ludzie potrzebowali wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, więc te godziny trzeba będzie rozdzielić. Zapewne państwo mają plan i chciałabym usłyszeć o tym.</u>
+          <u xml:id="u-20.4" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Chciałabym również dowiedzieć się, na czym miałyby polegać działania przeznaczone dla grup uczniów szczególnego ryzyka. Rozwiązania, które były tutaj przykładowo podawana jak organizacja infolinii, to jest typ działań, który wymaga, żeby po stronie ucznia albo rodzica była inicjatywa poszukiwania wsparcia i pomocy. Cały sens i istota wniosku, z którym dzisiaj wystąpiłam w imieniu grupy posłów, polega na tym, że są uczniowie i rodziny, którzy nie mają kompetencji i możliwości, żeby indywidualnie poszukiwać takiego wsparcia. Jaka jest państwa odpowiedź na ten problem? Co zrobicie, żeby pomoc dotarła nie tylko do uczniów, rodziców i nauczycieli, którzy zgłoszą się i upomną o to wsparcie, tylko przede wszystkim do najbardziej potrzebujących? Nie widzę śladu takiego myślenia w państwa programach, a z punktu widzenia faktycznego przeciwdziałania nierównościom społecznym w edukacji to jest sprawa zupełnie zasadnicza. Zatem bardzo proszę o doprecyzowanie tych informacji. Jeżeli jest taka możliwość, poproszę o odpowiedź na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-20.5" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Pani przewodnicząca, z pewnością zwrócimy się z kolejnym wnioskiem o posiedzenie Komisji lub informację pana ministra na sali plenarnej, bo rzeczywiście nie może być tak, że minister edukacji i nauki nie pojawia się i nie udziela takich informacji. Rozumiem, że swoją niekompetencję chce schować za swoimi współpracownikami, ale minimalna odwaga cywilna w tych trudnych warunkach, w jakich znajduje się polska oświata, wymaga, żeby jednak stawił się kiedykolwiek na jakimkolwiek posiedzeniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pan poseł Artur Dziambor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselArturDziambor">Szanowna Komisjo, szanowni państwo, chcę powiedzieć, że ten rok szkolny jest stracony pod kątem edukacyjnym i to nie ulega żadnej wątpliwości. Myślę, że nie ma nikogo, kto mógłby szczerze powiedzieć, że zajęcia online, które odbywały się w stopniu okrojonym pod każdym względem, były równoważne z tymi, które odbywały się w szkole. Oferta edukacyjna szkół niestety upadła całkowicie, poziom też padł całkowicie. Wyniki próbnych matur są zatrważające, mimo że dokonano śmiesznego cięcia poziomów tych egzaminów, zarówno maturalnych, jak i ósmoklasisty, gdzie bawiono się w działy lub tematy, które zostały wykreślone, żeby nie powodować dodatkowej trudności. Zabrano się do tego w bardzo zły sposób – zamknięto szkoły.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselArturDziambor">Właściwie można powiedzieć, że ten rok jest stracony, gdyż państwo rządzący stworzyli społeczeństwo awatarów. Młodzi ludzie, którzy przez cały rok są przyspawani do komputera, najpierw w ciągu dnia, bo mają lekcje, a później przez resztę dnia, ponieważ w ten sposób spędzają wolny czas. Nawet wyjście z domu zostało ograniczone. Czekamy, co ciekawego powie nam dzisiaj pan premier. Ten rok jest stracony dla wszystkich. Wcześniej mieliśmy gimbazę, a w przyszłości będziemy mieli pokolenie covidowe – tak będziemy nazywali ludzi, którzy stracili ten rok.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselArturDziambor">Przypominam, że jeszcze w poprzednim roku szkolnym mieliśmy strajk nauczycieli, który sparaliżował szkołę na ponad miesiąc. Dzieci wróciły do szkół tylko po to, aby dostać oceny końcowe i zakończyć rok szkolny. To są błędy, których można było uniknąć, ale trzeba było zdecydować się na zupełnie inną politykę covidową. Rząd zdecydował się na politykę całkowitego lockdownu. Konfederacja nigdy się z tym nie zgadzała i nadal uważa, że błąd został popełniony. Oczywiście nie jest on do nadrobienia, ale można by wrócić do zajęć szkolnych jak najszybciej, czyli od 12 kwietnia. W jednym z wywiadów pan minister Czarnek zapowiedział, że jest taka możliwość. Trzymam kciuki, bardzo chciałbym, aby ten jeden raz pan minister nie pomylił się i faktycznie wszystkie szkoły zostały otwarte 12 kwietnia, aby przynajmniej przez ostatnie dwa miesiące była minimalna nauka.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselArturDziambor">Natomiast, jeśli chodzi o wsparcie psychologiczno-pedagogiczne, usłyszeliśmy, ile będzie godzin, jakie będą koszty, a ja chcę zapytać, czy mają państwo zdiagnozowane, w których rocznikach jest potrzebna konkretna liczba godzin albo czy mają państwo zapisane, że np. z tej puli w klasach 1–3 będzie 10%, w klasach 4–8 będzie 50%, a w liceach tyle i tyle. Chciałbym, aby państwo to opisali, jeżeli macie tego typu plany. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Wszyscy posłowie się wypowiedzieli, więc teraz przychodzi czas, aby państwo reprezentujący ministerstwo odpowiedzieli w miarę możliwości. Od razu uprzedzę, że jeśli będzie odczucie, że jakaś odpowiedź nie jest wyczerpująca, posłowie oczekują odpowiedzi na piśmie. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Szanowni państwo, przede wszystkim przepraszam, ale byliśmy nieco zestresowani i nie przeprosiliśmy za nieobecność naszych ministrów. Pani minister Machałek, która zawsze jest do państwa dyspozycji, dzisiaj ze względów zdrowotnych nie mogła wziąć udziału w posiedzeniu Komisji. Natomiast pozostali ministrowie mieli już wcześniej zaplanowane działania i nie mogli z nich zrezygnować. Przepraszam w ich imieniu za nieobecność. Wszyscy życzymy zdrowia pani minister Machałek, myślę, że państwo również.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Odniosę się do wypowiedzi posłów, które dotyczą wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Moją wypowiedź uzupełni doktor Wiesław Poleszak, jeżeli chodzi o konkrety dotyczące programu, który zamierzamy realizować.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Jeżeli chodzi o wypowiedź pani poseł Gajewskiej, na pewno przekażemy naszemu kierownictwu apel dotyczący rezygnacji z czwartej części egzaminu ósmoklasisty. Na pewno państwo otrzymają odpowiedź. W wypowiedzi pani Gajewskiej pojawiła się wątpliwość odnośnie do środków finansowych, które będą przekazywane na dodatkowe programy. Tak, pieniądze są zapewnione. Jeżeli chodzi o program dodatkowych godzin uzupełniający wiedzę uczniów, to będą środki finansowe, które pojawią się w rezerwie subwencji oświatowej – dodatkowo około 186 mln zł. Jeżeli chodzi o pozostałe programy, będą one realizowane na podstawie umów z wyższymi uczelniami i środki na realizację tych programów także są zapewnione. Zatem nie ma obaw, że programy nie zostaną                                zrealizowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">W jakiej wysokości poszczególne programy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Jeżeli chodzi o program wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, wynosi on 15 mln zł. Jeżeli chodzi o program „Aktywny ruch”…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska">Około 40 mln zł, ale jesteśmy otwarci na zwiększenie tej kwoty, jeżeli byłaby taka potrzeba.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Czyli 40 mln zł na program „Aktywny ruch”, a jeśli chodzi o program dotyczący wad wzroku, kwota jest jeszcze do uzgodnienia. Ministerstwo jest przygotowane do podpisywania umów z wyższymi uczelniami.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Jeżeli chodzi o pytanie, czy zbadaliśmy dzieci w zakresie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego – wstępnie tak. Minister zlecił Instytutowi Profilaktyki Zintegrowanej przygotowanie raportu, który jest zamieszczony na stronach ministerstwa i można przeczytać o różnych sprawach. Opisano tam zjawisko, że nie wszystkie dzieci będą potrzebować pomocy po okresie nauczania zdalnego. Program, który opracowujemy razem z wyższymi uczelniami, zakłada również diagnozę potrzeb w tym zakresie, więc nie możemy generalizować i przeliczać tych 15 mln zł na wszystkich uczniów objętych systemem kształcenia, dlatego że niektórzy uczniowie radzą sobie w obecnej sytuacji, a nawet potrafią pomagać swoim rówieśnikom. Z raportu również wynika, że kontakt między rodzicami a szkołą jest częstszy niż dotychczas. Rodzice częściej rozmawiają z nauczycielami, specjalistami i wiedzą, w jaki sposób nawiązać kontakt ze szkołą. Jak już wcześniej powiedziałam, program wprowadzany za kwotę 15 mln zł będzie poprzedzony diagnozą potrzeb.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Jeżeli chodzi o środki finansowe przeznaczane na wsparcie psychologiczno-pedagogiczne, przypominam, że 1,5 mld zł, o którym mówiła pani Szumilas, to są środki przekazywane w standardzie A i dopiero od roku 2019 w wagach. Pierwsi wprowadziliśmy taką dodatkową wagę na wsparcie psychologiczno-pedagogiczną, a zaniedbania dotyczące wsparcia psychologiczno-pedagogicznego w szkołach dotyczą wielu lat i wymagają systemowych rozwiązań. Państwo dobrze wiedzą, że obecnie Ministerstwo Edukacji i Nauki prowadzi prace nad projektem „Edukacja dla wszystkich”, gdzie rozważamy wprowadzenie standaryzacji zatrudnienia specjalistów do wsparcia psychologiczno-pedagogicznego w szkołach. Wprowadzimy ją wówczas, gdy będziemy mieli zapewnienie dodatkowych środków, nie przerzucimy ciężaru na samorządy. Ponadto, jeżeli chodzi o finansowanie poradni psychologiczno-pedagogicznych, to są również dodatkowe środki finansowe przekazywane w tak zwanych zadaniach pozaszkolnych, a kwota dotyczy 1 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Odnośnie do wypowiedzi pana posła Borysa, wiemy, że leczenie psychiatryczne to ostateczność, natomiast ważne jest, aby prowadzić profilaktykę zaburzeń psychicznych i o takich rozwiązaniach mówimy. Próbujemy to zrobić w projekcie „Edukacja dla wszystkich”. Dotychczas na mapie Polski funkcjonowało 25 poradni psychologicznych, które prowadził minister zdrowia. Obecnie jest ich 206, a docelowo ma być tyle, ile powiatów. Zatem nie tylko my chcemy zapobiegać leczeniu psychiatrycznemu dzieci poprzez profilaktykę, ale również ministrowi zdrowia leży to na sercu.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Jeżeli chodzi o dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, dotychczas nie zamknęliśmy odgórnie szkół                       specjalnych. Dyrektor szkoły specjalnej, w zależności od zagrożenia, decyduje o możliwości organizacji pracy w tych warunkach – czy szkoła pracuje stacjonarnie, czy zdalnie. Może też dokonywać różnych kombinacji: część klas pracuje hybrydowo, pozostałe pracują na terenie szkoły.</u>
+          <u xml:id="u-28.5" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Przypominam, że cały czas mieliśmy na uwadze dzieci w szkołach ogólnodostępnych z różnymi rodzajami niepełnosprawności i zobowiązaliśmy dyrektorów, aby w przypadku, gdy dany rodzaj niepełnosprawności uniemożliwia naukę zdalną, dyrektor może zorganizować naukę zdalną lub stacjonarną na terenie szkoły i wtedy wykorzystać nauczycieli wspomagających do pomocy danemu dziecku na terenie szkoły. Pomyśleliśmy też o dzieciach, które nie mają warunków domowych, aby mogły realizować nauczanie zdalne. Zobowiązaliśmy przez dłuższy czas dyrektorów szkół, aby organizowali zajęcia na terenie placówki. W tej chwili w przepisach prawa dyrektorzy mają taką możliwość. Jak się okazuje, 3% populacji uczniów korzysta z nauczania na terenie szkoły z powodu warunków społecznych.</u>
+          <u xml:id="u-28.6" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Teraz poproszę doktora Poleszaka, aby uzupełnił wypowiedź dotyczącą tego                          programu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcadyrektoraOREWieslawPoleszak">Dziękuję za możliwość doprecyzowania. Pierwsza ważna sprawa. Nie czekamy z działaniami, aż dzieci wrócą do szkół, natomiast już od kwietnia uczelnie uruchamiają pierwsze działania, które mają przygotować środowisko na ten powrót. Poza tym jest konieczność i są zidentyfikowane dzieci do udzielenia tej pomocy. Powiem o wstępnej przesiewowej diagnozie, bo ona pozwala wyłuskać dzieci, które najbardziej nie radzą sobie ze skutkami pandemii. Do nich jest skierowana specjalistyczna pomoc psychologiczna, a nawet psychoterapia, jeżeli będzie to konieczne. Pamiętajmy, że wszystkie ponoszą koszty i żadne dziecko, które zgłosi się do tego programu, nie zostanie pozostawione.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#ZastepcadyrektoraOREWieslawPoleszak">Słusznie pani poseł zwróciła uwagę, jak zostaną zidentyfikowane te dzieci. Przede wszystkim na poziomie szkoły będzie koordynator, który będzie wiedział, jakie to są dzieci, aby zachować anonimowość. Będzie on łączył potrzebujące dziecko – to będziemy wiedzieli z diagnozy – ze specjalistą, który będzie świadczył pomoc. Zatem to jest bardzo skoordynowany proces z wykorzystaniem szkoły, bo szkoła jest najbardziej kompetentna odnośnie do wiedzy i możliwości działania. Tutaj też zostanie uwzględniony problem, o którym państwo wspominali, dotyczący potrzeb i dostępności. Jeżeli będą potrzeby, zostanie udzielone wsparcie.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#ZastepcadyrektoraOREWieslawPoleszak">Oprócz godzin wsparcia, o których wspominaliśmy, są również działania szkoleniowe i wsparcie dla nauczycieli, którzy chyba najbardziej są obciążeni procesem zdalnej edukacji, przynajmniej tak wynika to z badań. Dodam, że badania Polskiego Towarzystwa Edukacji Medialnej pt. „Zdalne nauczanie” przeprowadzone na próbie prawie 3 tys. osób, w tym uczniów, nauczycieli i rodziców, wskazuje, że tylko 1/4 uczniów skarży się na trudności edukacyjne. To nie jest mało, oni też powinni być uwzględnieni, ale nie jest tak tragicznie, jak moglibyśmy się spodziewać, jak wynikałoby to z naszej dyskusji. Dzieci potrzebują wsparcia, ale pamiętajmy, że reszta osób radzi sobie z tym problemem.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#ZastepcadyrektoraOREWieslawPoleszak">To wszystko, co chciałem uzupełnić. Mam nadzieję, że udało się mi powiedzieć to, czego zabrakło. Resztę mogę dopisać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Dziękuję panu doktorowi za uzupełniającą wypowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#DyrektordepartamentuMEiNJoannaWilewska">Poproszę jeszcze panią dyrektor Tołwińską, żeby odniosła się do programu, który ma wspomóc uczniów w realizacji celów edukacyjnych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska">Na początku chcę odpowiedzieć na pytanie zadane przez panią poseł Dziemianowicz-Bąk. Pani poseł pytała o podstawy programowe, czy będą one zredukowane, ograniczone. Obecnie nowe podstawy programowe są jeszcze wdrażane. Objęte są klasy drugie szkoły ponadpodstawowej. Jeszcze nie przeszedł cały cykl przez szkołę ponadpodstawową, dlatego na razie nie trwają żadne prace nad ograniczaniem podstaw programowych. Jeżeli będzie decyzja kierownictwa, przystąpimy do takich prac.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska">Pani poseł Szumilas pytała o 10 godzin, w jakim czasie te zajęcia będą zrealizowane. O tym będzie decydował dyrektor szkoły razem z gronem pedagogicznym i do dyrektora będzie należała decyzja, czy 10 godzin będzie zrealizowane w ciągu 10 tygodni, czy przez pięć tygodni z dwiema godzinami tygodniowo. Zakładam, że raczej nie będzie sytuacji, iż dodatkowe 10 godzin w tygodniu przypadnie dla danych oddziałów, bo wtedy będzie to przeciążenie dla ucznia. Zakładamy, że dyrektorzy szkół podejdą do tego racjonalnie i godziny zostaną rozłożone.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska">Pani poseł Lubnauer pytała odnośnie do 10 osób. Na razie mamy to zaprojektowane. Aby uruchomić oddział, żeby można było prowadzić zajęcia uzupełniające, będzie musiało zebrać się minimum 10 uczniów. Zdajemy sobie sprawę, że może dojść do sytuacji, że uczniów będzie mniej, dlatego dajemy możliwość prowadzenia takich zajęć między klasami i między oddziałami. Zwróciliśmy też uwagę na małe szkoły i ustaliliśmy minimum 5 uczniów do otworzenia oddziału, oczywiście z możliwością realizacji również w formie międzyoddziałowej i międzyklasowej.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska">Dziękujemy za dyskusję. Jeżeli pojawią się jeszcze pytania, chętnie odpowiemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Poproszę panią wnioskodawczynię o krótkie podsumowanie i ewentualne zasygnalizowanie, czy jest potrzeba, żeby na jakieś pytanie, jeśli odpowiedź była niewyczerpująca, uzyskać odpowiedź na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł, ta część dyskusji została już zakończona. Proszę skierować pytanie do ministerstwa, które odpowie na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Nie. Ponieważ panie nie odpowiedziały, chciałabym dopytać, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Odpowiedzą na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Po to przyjechałam do Warszawy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Ja odpowiem. Szkoda czasu, pani poseł. Powiem jeszcze raz. Jeżeli odpowiedź jest zwięzła i będziemy mogli kontynuować, bo dzisiaj mamy jeszcze kolejne spotkania, oczywiście, że jest taka możliwość. Uprzedzam jednak, że jeśli okaże się wyczerpująca, bardzo proszę, żeby przedstawiciele ministerstwa przygotowali się do odpowiedzi na piśmie. Wydaje się mi, że wychodzę naprzeciw oczekiwaniom.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zatem krótko pani poseł Szumilas, jeśli pani wnioskodawczyni pozwoli, następnie krótko podsumowanie, jeśli trzeba coś uzupełnić na piśmie, i kończymy dzisiejsze posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Specjalnie przyjechałam do Warszawy i jestem na posiedzeniach Komisji, mimo zagrożenia pandemicznego, bo uważam, że to są ważne tematy i nie ma potrzeby, żeby skracać dyskusję, pani przewodnicząca. Następne posiedzenie Komisji mamy dopiero o godzinie 12.00.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PoselKrystynaSzumilas">Mam tylko dwie uwagi. Po pierwsze, chcę zapytać panią dyrektor, czy przed 2019 r. poradnie psychologiczno-pedagogiczne działały, czy nie działały. Wydaje się mi, że działały i pieniądze z subwencji oświatowej, nieoznaczone jako waga wpływały do samorządów terytorialnych w tej wysokości. To jest jedna sprawa. A jak one nazywały się w algorytmie podziału subwencji, to jest całkiem odrębna kwestia, pani dyrektor. Jasne, państwo prowadzą działalność propagandową, nazywając wszystko „zmiana+”, natomiast tutaj zmiany nie ma. Poradnie były, funkcjonowały i dostawały pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PoselKrystynaSzumilas">Druga sprawa. Chcę wyraźnie dopytać. Z tego, co pani dyrektor Tołwińska mówiła, zrozumiałam, że 10 godzin jest do końca tego roku kalendarzowego na klasę. Czy tak? Dokładnie. Proszę państwa, 10 godzin do końca roku, czyli do grudnia, na klasę. To nawet nie jest program koza+. Bez obcięcia podstawy programowej. Może być tak, że jedna klasa będzie miała jedną godzinę na dwa tygodnie. Trzeba policzyć, ile tygodni jest do końca roku kalendarzowego, ale nie ma czym się chwalić. Jeśli chodzi o program „Aktywny powrót do szkoły”, podzieliłam 40 mln zł przez 4,6 mln uczniów i do końca roku wychodzi 9 zł na ucznia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Mam wrażenie, że pani dyrektor równolegle odpowiadała.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska">Nie powiedziałam o finansowaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Jeżeli mogę odnieść się do tego, powiem krótko. Pani poseł Szumilas ma rację. Poradnie psychologiczno-pedagogiczne funkcjonowały i oczywiście była pozycja w subwencji, która gwarantowała przekazywanie na ich działalność środków finansowych. Natomiast ja mówiłam o wagach dotyczących pomocy psychologiczno-pedagogicznej naliczanych na uczniów i przekazywanych do szkół, a nie do poradni psychologiczno-pedagogicznych. To są dwa różne finansowania. Z jednej strony poradnie, a z drugiej nowa waga, która zaczęła działać od 2019 r. i dotyczy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów w szkołach. Jeżeli pani przewodnicząca chciałaby uzyskać dodatkowe informacje na temat programu dotyczącego kondycji fizycznej uczniów, to jest obecna pani wicedyrektor z Departamentu Programów Naukowych i Inwestycji, która może krótko przedstawić informacje na ten temat lub na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Myślę, że na piśmie będzie nam wygodniej. Może poświęcimy temu tematowi odrębne spotkanie, bo to jest rzeczywiście ważne zagadnienie. Oczekuję dłuższej rozmowy, bo to jawi się jako duży problem.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł wnioskodawczyni, krótko, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Pani przewodnicząca, jeżeli chodzi o pytanie, czy jakieś kwestie powinny zostać doprecyzowane na piśmie, zaraz odniosę się, co na pewno warto, aby zostało doprecyzowane na piśmie. Jednak ze względu na szczególną sytuację, że nie ma przedstawicieli kierownictwa resortu, tak naprawdę byłoby dobrze, żebyśmy mogli uzyskać odpowiedź na większość postawionych pytań, niczego nie ujmując wypowiedziom czy kompetencjom pań dyrektor. Kilka razy padała deklaracja, że jakiś apel zostanie przekazany, że jesteśmy otwarci na zwiększenie finansowania, ale w pełni rozumiem, że to nie są decyzje, które panie mogą podjąć. W związku z tym proszę o odpowiedź na piśmie, aby było jasne, że to jest odpowiedź kierownictwa resortu. Na pewno wymaga jednoznacznej odpowiedzi i uszczegółowienia kwestia związana z czwartym etapem egzaminu ósmoklasisty. Czy apel organizacji pozarządowych, organizacji rodziców, samych uczniów, ekspertów zostanie wysłuchany i czy zostaną wprowadzone zmiany? Nie będę już dopytywać, poproszę o odpowiedź na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Jeżeli chodzi o podział puli godzin wsparcia psychologiczno-pedagogicznego – bo jednocześnie pan dyrektor mówił, że nikt nie zostanie bez wsparcia i musi ono trafiać do uczniów, którzy w wyniku przesiewowej diagnozy zostaną niejako wychwyceni – chcę zapytać, w jaki sposób zamierzają państwo podzielić tę pulę, jak państwo szacują. Ile rezerwujecie na wsparcie uniwersalne, a ile na wsparcie dedykowane? Jakimi kryteriami państwo będą się kierować?</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Ostatnie pytanie, bo w dyskusji to nie wybrzmiało. Mówimy o programach wyrównawczych i wsparciu. To są programy interwencyjne, w sytuacji pokryzysowej. To jest pewnego rodzaju interwencja w system edukacji. Jeżeli te programy mają przynieść efekty, nie można czekać z oceną efektów ich przeprowadzenia. W związku z tym chcę zapytać, czy w ramach tych programów przewidziane są konkretne środki finansowe i podmiot, który miałby realizować bieżący monitoring i ewaluację wdrażania programów w trakcie ich realizacji. To są newralgiczne kwestie. Jeżeli mówimy o pomocy psychologiczno-pedagogicznej, byłoby znacznie lepiej, gdyby równolegle z wdrażaniem tego programu był on monitorowany pod kątem jakości, ale również dostępności. Jeżeli jest mowa o koordynatorze na poziomie szkoły, czy faktycznie sprawdza się rozwiązanie, żeby zwiększać dostęp do tego wsparcia. Monitoring i bieżąca ewaluacja są potrzebne, żeby móc korygować ewentualne braki i luki. Zatem proszę o precyzyjną odpowiedź na pytanie, jakie środki są przeznaczane na bieżącą ewaluację. Jakie podmioty będą realizować tę ewaluację? Czy ona jest przewidziana w tych programach? Odpowiedź na piśmie będzie wystarczająca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Państwo dyrektorzy, jesteśmy umówieni, że podsumowanie naszego spotkania wraz z poszerzeniem odpowiedzi w niektórych punktach bardzo prosimy o przygotowanie na piśmie. Pozdrawiamy panią minister Marzenę Machałek. Liczymy, że jak zwykle będziemy mogli spotykać się na posiedzeniach Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Szanowni państwo, bardzo dziękuję, zamykam dyskusję. Porządek posiedzenia został wyczerpany. Mamy kilkanaście minut przerwy. Spotykamy się za chwilę na następnym posiedzeniu Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..f32ee3b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/header.xml
@@ -0,0 +1,67 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-enmxx-00053-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 53/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 53/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ENM">53</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekKomitetuKryzysowegoHumanistykiPolskiejMariaStarnawska" role="speaker">
+        <persName>Członek Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej Maria Starnawska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="CzlonekKomitetuKryzysowegoHumanistykiPolskiejRyszardaCierzniewska" role="speaker">
+        <persName>Członek Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej Ryszarda Cierzniewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorInstytutuNaukPrawnychUniwersytetuOpolskiegoKomitetKryzysowyHumanistykiPolskiejPiotrStec" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Instytutu Nauk Prawnych Uniwersytetu Opolskiego, Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej Piotr Stec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBarbaraNowacka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Barbara Nowacka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaFabisiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Fabisiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Mirosława Stachowiak-Różecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichArkadiuszMezyk" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich Arkadiusz Mężyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MEiN Włodzimierz Bernacki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Włodzimierz Bernacki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichJacekPopiel" role="speaker">
+        <persName>Wiceprzewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich Jacek Popiel</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ENM" role="committee">
+        <orgName>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..2f48c0b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00053-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,200 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Witam państwa serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Witam państwa posłów, gości na miejscu i łączących się zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2, w związku z art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii przewodniczącej Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">W celu sprawdzenia łączności i kworum proszę przygotować się do głosowania. Posłowie obecni na sali wiedzą już, że głosują za pomocą urządzenia po przyłożeniu legitymacji poselskiej i nie używają tabletu. Czy wszyscy są gotowi i możemy sprawdzić kworum? Głosujemy. Informuję państwa posłów łączących się z nami zdalnie, że dla spóźnialskich zostawiamy możliwość dołączenia do naszej Komisji, zalogowania i zagłosowania. Teraz czekam tylko na informację, że mamy kworum i możemy zaczynać posiedzenie. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Szanowni państwo, zwracam się do gości łączących się z nami zdalnie, otrzymaliście instrukcję jak zgłosić się do dyskusji i zabrać głos w trakcie posiedzenia. Informuję, że posiedzenie zostało zwołane na wniosek grupy posłów, przekazane 1 marca 2021 r. do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Zgodnie z tym wnioskiem porządek posiedzenia to przedstawienie informacji przez ministra edukacji i nauki pana Przemysława Czarnka na temat projektu i planów wdrażania „Pakietu wolności akademickiej”, a także zmian w wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Co pan na to, panie ministrze Bernacki? Nie ma pana w tytule. Czy jest pan gotowy?</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przechodzimy do realizacji porządku obrad. Bardzo proszę, przedstawicielka posłów wnioskodawców pani poseł Barbara Nowacka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselBarbaraNowacka">Dziękuję, pani przewodnicząca. Dziękuję, że ministerstwo, po raz pierwszy od dawna, przysłało przedstawiciela. Doceniamy to bardzo. Regularnie apelujemy do pana ministra Czarnka, żeby zaszczycał swoją obecnością posłów i posłanki. Temat, o którym potrzebna jest informacja i poważna debata, to tak naprawdę działania ministerstwa dotyczące szkolnictwa wyższego, w szczególności dwóch obszarów.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselBarbaraNowacka">Pierwszym obszarem jest proponowany przez ministra „Pakiet wolności akademickiej”. Od dłuższego czasu w środowisku akademickim trwa dyskusja nad realną celowością tego typu działania. Doskonale państwo wiedzą, że zadaniem uczelni jest niedopuszczanie do walk ideologicznych zabijających realną debatę, która siłą rzeczy jest istotą wolności i życia akademickiego. Bez wolnej debaty, która musi być wolna od skrajności, uczelnie nie będą w stanie spełniać swojej misji, polegającej na przygotowywaniu przyszłych elit kraju do możliwości ścierania się z różnymi poglądami. Uczelnie przez lata wypracowały różnego rodzaju mechanizmy neutralizowania skrajności, które zawsze znajdują się na polskich czy międzynarodowych uczelniach, ponieważ wykładowcy i studenci reprezentują szerokie spektrum społeczeństwa. Aby debata była wolna, skrajności też muszą być w odpowiedni sposób otorbione przez to, jak funkcjonują uczelnie.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselBarbaraNowacka">Zdarzały się nieliczne przypadki, które były bardzo głośno prezentowane, natomiast doskonale wiemy, że uczelnie same potrafiły radzić sobie z wewnętrznymi problemami. Kodeks karny również obowiązuje na uczelniach wyższych. Jeżeli ktokolwiek przekraczał prawo, były czyste mechanizmy działania Kodeksu karnego. Teraz ministerstwo próbuje rościć sobie prawo bycia rozjemcą w sporze, który jest lub może być sporem ideologicznym, w którym skrajności będą się ścierać. A ministerstwo, ze swojej istoty celu i sposobu powołania, jest instytucją polityczną. Dlaczego zakładają państwo, że ciało stricte polityczne będzie lepszym rozjemcą niż wewnętrznie istniejące mechanizmy na uczelniach, gdzie szerokie spektrum osób biorących udział w deeskalacji konfliktów lub regulowania przestrzeni dla debaty jest efektywniejsze?</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselBarbaraNowacka">Pakiet wolności niszczy wewnętrzne mechanizmy i wypracowany konsensus wewnętrznej debaty. Ministerstwo jest potencjalnie ideologiczne i nie ma sensu tego ukrywać. Zawsze tak było. Po pierwsze, prosimy o rzetelną informację, czy państwo widzą to zagrożenie. Proponujecie upolitycznione ciało do rozstrzygania sporów, które dzisiaj są rozstrzygane w sposób niepolityczny. Jeżeli to jest cel, czy mają państwo świadomość, że to stanowi zagrożenie dla wolności debaty, która jest fundamentem funkcjonowania wolnych uniwersytetów? A wolne uniwersytety są fundamentem, aby gospodarka, ale również myśl intelektualna, się rozwijała.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselBarbaraNowacka">Państwo operują kilkoma przykładami, w których pokazujecie naruszenia. Mam wielką prośbę do ministerstwa o zaprzestanie działań, które pokazują wyłącznie potrzebny wam fragment. Niedawno rozmawiałam z profesorami z Uniwersytetu Jagiellońskiego, u których był jeden drastyczny przykład naruszenia wymagający interwencji ze strony rektora. Wbrew temu, co powszechnie próbuje przekazać ministerstwo, nie dotyczyło to osoby o poglądach konserwatywnych, prawicowych, tylko osoby o zdecydowanych poglądach lewicowych i miało to miejsce 6 lub 7 lat temu. Zatem wielka prośba o używanie prawdy a nie fake newsów, bo ministerstwu nie uchodzi posługiwać się fake newsami.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselBarbaraNowacka">Drugi temat jest znacznie poważniejszy dla bieżących skutków funkcjonowania uczelni. Dotyczy wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych – 31 433 pozycje. Po pierwsze, jest gigantyczny wzrost. Czy ministerstwo ma świadomość, że przez ostatnie 3 lata wzrosła liczba czasopism o ponad 11 tys.? Jaki to ma cel?</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselBarbaraNowacka">Drugie pytanie, na które proszę o odpowiedź, w jaki sposób zamierzają państwo weryfikować i kontrolować jakość w tych czasopismach, ponieważ skontrolowanie  31 tys. czasopism jest niebagatelnym wyzwaniem, a ich wartość wpływa na jakość polskiej nauki. Lista punktowanych czasopism naukowych to nie jest sprawianie przyjemności znajomym i przyjaciołom, to jest realna ocena polskiej nauki.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselBarbaraNowacka">Największy problem zaczął się od dnia 9 lutego, kiedy pan minister był uprzejmy opublikować listę czasopism, na której znajdują się takie kwiatki jak pismo „Nieruchomości” – istnieje od roku, wydaje je Ministerstwo Sprawiedliwości i otrzymało 70 pkt; „Fides, Ratio et Patria”, wydawnictwo z Torunia – 40 pkt. Przypominam, że założenie było takie, iż 200 pkt dotyczy renomowanych, światowych czasopism typu „Nature” czy „Science”, 100–140 pkt otrzymują polskie wybitne czasopisma, o ugruntowanej renomie międzynarodowej, 70 pkt dostają polskie czasopisma o ugruntowanej renomie. Okazuje się, że teraz „Przegląd Sejmowy” ma 100 pkt. Czy to jest ugruntowane czasopismo o zasięgu międzynarodowym? Można mieć wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PoselBarbaraNowacka">Podobnie można mieć wątpliwości, że „Biuletyn Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” z 20 pkt wskoczył na 70 pkt; „Teka Komisji Prawniczej Polskiej Akademii Nauk Oddział w Lublinie” – z 40 na 100 pkt. Przypadek, że wzrosły punkty w wydawnictwach teologicznych oraz tych, z którymi związek bezpośredni lub pośredni ma pan minister Czarnek. Nie mówię, że w większości. Można to wykazać, patrząc na niektóre miasta, wydziały, że tutaj mamy wyjątkowy skok.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PoselBarbaraNowacka">Oczywiście rozumiemy, że to jest jakiś gest sympatii. Pytanie, czy ten gest sympatii powinien występować w formie zwiększenia punktowania znajomym. To nie jest praktyka ani czysta, ani etyczna. Ustawa – Prawo o nauce i szkolnictwie wyższym,  art. 267 ust. 3 mówi, że wykaz sporządza minister, ale art. 274 ust. 1 mówi, że projekt tego wykazu przygotowuje Komisja Ewaluacji Nauki. Została ona ominięta w tej procedurze.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PoselBarbaraNowacka">Teraz dochodzimy do najważniejszego punktu naszego pytania. Mamy do czynienia ze złamaniem prawa, z naruszeniem przepisów, które powodują delikt prawny. Konsekwencją jest to, że cała ewaluacja oparta na tej liście może być podważana. Państwo mają świadomość, że w momencie, gdy jest błędny kawałek, błąd skutkuje na cały proces ewaluacyjny. Nie jest tak, że to pozostanie bez konsekwencji prawnych. Nie jest tak, że to jakkolwiek wpływa na dobro uczelni. Podstawą szkolnictwa wyższego i edukacji powinna być stabilność prawna i wewnętrzna. Wprowadzając bezprawne przepisy, ktoś może powiedzieć, że to jest drobiazg. Ale on może ciążyć na przyszłości zarówno procesu ewaluacji, jak i w konsekwencjach finansowych płynących z ewaluacji lub konsekwencjach naukowych. Przecież to, czy dyplom będzie ważny, czy nie, w jakiejś mierze zależy od faktu, czy cały proces na danej uczelni przebiegał w sposób odpowiedzialny.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PoselBarbaraNowacka">Zatem chcemy zapytać, jak ministerstwo zamierza rozwiązać problem, który spowodował pan Czarnek, chcąc zrobić przyjemność swoim kolegom i koleżankom, bo tylko w ten sposób można interpretować to, że nie skonsultował z Komisją Ewaluacji Nauki swoich działań. Drugie pytanie: Dlaczego pan minister nie postępuje zgodnie z prawem? To nie jest dobry przykład dla młodzieży, to nie jest właściwe postępowanie ze strony ministerstwa. Czekam na prawdziwą odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, pierwsza uwaga – nie jest tak, że Ministerstwo Edukacji i Nauki unika kontaktu. Jestem bardzo otwarty na wszelkie kontakty z panią przewodniczącą, ale również członkami Komisji. Jestem człowiekiem bardzo otwartym na kontakty z przedstawicielami wszystkich gremiów istotnych i ważnych z punktu widzenia funkcjonowania ustawy. Jak tylko pojawiła się kwestia omówienia na posiedzeniu Komisji tych dwóch tematów, zgodziłem się na bezpośrednie uczestnictwo, a nie wirtualne, gdy wskazano, że istnieje taka możliwość. Zresztą, gdy referowałem kwestię ustawy dotyczącej uznawalności kwalifikacji, również bezpośrednio uczestniczyłem w posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Zatem usuńmy pierwszą przyczynę, która może wpływać na naszą dyskusję, a więc odnoszącą się do stanowiska ministerstwa, jeśli chodzi o kontakt z przedstawicielami parlamentu, Sejmu czy Senatu, posłami koalicji rządzącej czy opozycji. Zapraszam, jestem do państwa dyspozycji przez cały tydzień. Wystarczy zadzwonić do sekretariatu. Może być też kontakt online, nie ma z tym żadnego kłopotu.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Podzielam pogląd pani poseł, jeśli chodzi o to, co związane jest z fundamentem i podstawą uprawiania nauki, czyli wolnością akademicką. Jestem prawie całkowicie zgodny w tej materii, że trudno wyobrazić sobie rozwój nauki, zarówno nauk, które określamy mianem stosowanych, eksperymentalnych, jak i to, co mnie interesuje jako przedstawiciela nauk humanistycznych, społecznych, bez swobody i wolności debaty i dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Mam szczęście lub nieszczęście, że jestem zatrudniony na Uniwersytecie Jagiellońskim do dziś. Pracuję od roku 1988 i miałem możliwość pracy zarówno w czasach schyłku realnego socjalizmu, jak i współcześnie. Mam świadomość wszystkich złożonych zjawisk, z którymi mamy do czynienia w życiu uniwersyteckim, zarówno jeśli chodzi o uniwersytety, jak i szkoły wyższe, akademie, czy państwowe szkoły zawodowe. Jestem całkowicie zgodny, że wolność jest podstawą rozwoju intelektualnego, nie tylko badań naukowych. Jednak tylko wyniki badań naukowych mogą przynosić efekty, które przyobleką się w bardzo konkretny kształt. Nie wyobrażam sobie, chociaż niektórzy twierdzą, że to jest możliwe. Chiny są paradoksalnym przykładem, gdzie jest brak wolności, jeśli chodzi o uczelnie i możliwość publikowania, ale jednocześnie państwo mają świadomość, że Chiny przodują. Zostawmy ten wątek. Będę upierał się i twierdził podobnie jak pani poseł, że wolność jest fundamentem wolności i dążenia do tego, co nazywamy prawdą w sensie obiektywnym.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Podobnie jak pani poseł uważam, że na uniwersytecie nie powinny mieć miejsca działania, które prowadzą do czystek ideologicznych czy ideowych. Doskonale znam z historii przykład relacji pomiędzy młodym Leszkiem Kołakowskim a profesorem Tatarkiewiczem i to, co doprowadziło do wykluczenia profesora Tatarkiewicza ze wspólnoty uniwersyteckiej w sensie instytucjonalnym, bo w sensie realnym profesor Tatarkiewicz zawsze był dla mnie częścią uniwersytetu. Pamiętam z historii przykłady odnoszące się do kolejnych zwrotów w okresie międzywojennym, ale pamiętam sytuacje, w których dokonywały się fundamentalne zmiany, jeśli chodzi o to, co związane jest z funkcjonowaniem uniwersytetu.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Jestem przywiązany do uniwersytetu w kształcie jak Akademia Krakowska, a później Uniwersytet Jagielloński, gdzie przez cały XV i XVI wiek, bez względu na przynależność do tego czy innego kościoła, było możliwe prowadzenie dyskusji i debaty dotyczącej najważniejszych kwestii filozoficznych, bo w takiej materii debatowano. Proszę mi wierzyć, że jeśli chodzi o kwestię autonomii, przede wszystkim wolności uczonego i dodamy drugą kwestię, czyli to co związane jest z autonomią uczelni – proszę o bardzo wyraźne rozróżnianie tych dwóch kwestii – one są równie istotne i ważne. To jest tak, jak z wolnością jednostki i narodu. Podobnie tutaj mamy do czynienia z wolnością uczonego, jeśli chodzi o zakres badań naukowych, a obok tego z autonomią, czyli samostanowieniem uczelni, jeśli chodzi o najważniejsze kwestie, dotyczące wewnętrznego funkcjonowania, czyli statutu, reguł, zasad, prowadzonych kierunków itd., czyli wszystkiego, co związane jest z funkcjonowaniem uczelni. Z jednej strony to jest tradycja polska, niekiedy naruszana w czasach PRL, a z drugiej strony tradycja formalnoprawna obecnej ustawy czy ustaw obowiązujących po 1989 r. Miejmy świadomość, że dopiero ta ustawa dała tak szeroką autonomię uczelniom.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Docieramy do pytań, które zostały postawione przez panią poseł, a jest to związane z pakietem wolnościowym. Intencją ministerstwa było przygotowanie projektu nowelizacji ustawy, zaznaczam – projektu rządowego, który podlega bardzo rozbudowanemu procesowi legislacyjnemu, gdzie mamy do czynienia z szeregiem bardzo wielu konsultacji i opiniowaniem projektu na poszczególnych etapach. To jest pierwsza uwaga.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Druga uwaga, że pakiet wolnościowy nie ma jakiegokolwiek zabarwienia ideowego, ideologicznego czy doktrynalnego, wbrew temu, co twierdzą niektórzy. Pakiet wolnościowy stwarza możliwość prowadzenia debaty na uczelni organizowanej na wniosek członka wspólnoty akademickiej i dotyczy materii związanej z funkcjonowaniem wspólnoty akademickiej. To jest zaznaczone w tym projekcie. Po drugie, decyzję ostateczną w tej materii podejmuje rektor. To jest jeden wymiar, który wiąże się z wolnością debaty, z tym co istotne i ważne dla uczonych, wykładowców, pracowników akademickich. Debata ma być czymś istotnym i ważnym z punktu widzenia funkcjonowania uczelni. To nie może być agitka – jest wyraźne określenie przepisów porządkowych, które są istotne i ważne z punktu widzenia podejmowania decyzji w tym zakresie, jeśli chodzi o rektorów uczelni akademickich.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Druga kwestia. Tutaj jesteśmy raczej w gronie humanistów niż ścisłowców, zatem… tak, pani poseł, zapomniałem o pani profesji, jednak zgadzamy się, że wartościowanie w naukach humanistycznych, społecznych, ale również podstawowych jest nieuchronne i nieuniknione. Zatem, gdy mówimy o wartościowaniu, mówimy też, że każdy uczony – i to odróżnia uczonego od publicysty – przystępując do badania takiej czy innej kwestii w obrębie nauk humanistycznych czy społecznych, bardzo wyraźnie precyzuje swoje stanowisko metodologiczne, więc również określa to, co wiążemy z jego wewnętrznym systemem wartości. Zatem wartościowanie jest czymś nieuchronnym.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Odsyłam do bardzo bogatej literatury. Polecam książkę profesora Sztompki „Teoria i wyjaśnienie” o podstawowej funkcji teorii, ale jednocześnie całego systemu budowania teorii. Dlaczego pozwalam sobie o tym mówić? Dlatego, że jeśli mówimy o uczonych, którzy dokonują takiego czy innego wyboru, jeśli chodzi o dobór teorii badawczej, miejmy świadomość, że część teorii, którymi posługujemy się jako uczeni, ma zakorzenienie w określonych systemach normatywnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">W ostatnich czasach rzeczywiście debata stała się zdecydowana. Z czego to wynika? Z różnych przyczyn. Można zorganizować odrębną dyskusję i debatę na temat stanu funkcjonowania środowiska intelektualistów czy uczonych i napięcia, które pojawia się systematycznie co jakiś czas. Wiąże się to także z problemem dotyczącym praw konstytucyjnych, politycznych, obywatelskich. Każdy uczony, profesor, wykładowca, asystent czy adiunkt ma prawo wynikające z konstytucji do tego, aby obok swojej właściwej pracy i zaangażowania w aktywność naukową również podejmować działania wynikające z praw politycznych, czyli angażowanie się w życie społeczne i polityczne, przynależeć do takiej czy innej partii politycznej lub środowiska politycznego.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Przyznam szczerze, że z tytułu, że jestem związany z prawicą – kiedyś z PPS, ale generalnie po 1989 r. z prawicą – nigdy nie miałem najmniejszego kłopotu z awansem, uzyskiwaniem kolejnych stopni. Jedynie prezydent Komorowski maksymalnie wykorzystał czas, który formalnie mu przysługiwał, na podpisanie mojego tytułu profesorskiego. Ustawa dawała mu pół roku, więc pół roku czekał z podpisaniem mojego tytułu profesorskiego. Zatem świat uczelni i uniwersytetów jest światem otwartym i wolność akademicka jest czymś właściwym. Natomiast pojawiały się przypadki dotyczące oceniania wypowiedzi, które niekoniecznie były związane z życiem akademickim, czy wypowiedzi, które pojawiały się w trakcie prowadzonych zajęć ze studentami. To są dwie różne kategorie.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Pakiet wolnościowy, po pierwsze, ma ugruntować prawo do wolności dla wszystkich tych, którzy pracując i będąc aktywnym w działalności naukowej, nie musieli rezygnować z wyrażania swoich poglądów nieakademickich poza czasopismami naukowymi, czy to w czasopismach, publikatorach, czy na Facebooku. To chyba jest zrozumiałe i naturalne, stąd pakiet wolnościowy wskazuje, że ze względu na fakt, że ktoś ma takie czy inne poglądy, nie można podejmować rygorystycznych działań jak zawieszanie w prawach pracowniczych. To wydaje się bardzo istotne i ważne.</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Po drugie, to jest związane z wypowiedziami na wykładach czy w trakcie konwersatorium, czyli podczas kontaktów ze studentami. Podzielam pogląd pani poseł, że zajęcia ze studentami to nie jest miejsce ani czas na dokonywanie indoktrynacji. Sala wykładowa jest złym miejscem, żeby przekonywać do poglądów tego czy innego ugrupowania politycznego. Natomiast pojawiają się przypadki, że w sytuacji, gdy mamy taki czy inny koncept, teorię, metodologię i staramy się przedstawić pewną określoną perspektywę z tej teorii czy metodologii, tym samym nie można wykładowcy karać za to, że definiuje rodzinę w sposób, jaki jest ujęty w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w której rodzina jest zdefiniowana jako związek mężczyzny i kobiety. Jeśli dodamy, że to jest osoba posiadająca określone poglądy religijne, to też jest istotne i ważne, ponieważ trudno od takiej osoby wymagać, że zaakceptuje teorię czy metodologię, która jest w przeciwieństwie do tego, co jest uznawane powszechnie na całym świecie i nazywa się nauką. Mówi się wprost o nauczaniu społecznym Kościoła i traktuje się to w kategoriach nie tylko czysto religijnych, ale to jest pewien uznawany system normatywny. Dodajmy, że to jest system, który ze swojej natury, jeśli chodzi o to, co zawiera się w nauczaniu społecznym, nie może być niebezpieczny dla wszystkich, którzy wsłuchują się w niego, czy zagrażać poglądom jakichkolwiek środowisk czy grup.</u>
+          <u xml:id="u-4.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Gdy mówimy o pakiecie wolnościowym, to nie kreujemy. Niestety, gdy była przedstawiana informacja, nie mogłem wziąć udziału, bo istniały podejrzenia, że miałem kontakt z osobą zarażoną, byłem w samoizolacji, miałem tylko możliwość słuchania dyskusji z hotelu sejmowego. Szanowni państwo, pakiet nie kreuje, nie tworzy żadnych nowych instytucji. Pakiet jedynie stwarza możliwość w sytuacji, gdyby na drodze pierwszej instancji podjęto działania bardzo mocno dyscyplinujące, mimo że działanie uczonego nie zasługiwałoby na to z punktu widzenia pakietu, czyli wynikałoby z głoszenia poglądów poza uczelnią bądź na wykładzie, ale związane byłoby z realizacją konkretnego programu, który jest akceptowany przez uczelnię.</u>
+          <u xml:id="u-4.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">W związku z tym pojawia się Komisja działająca na mocy ustawy, nie tylko z 2018 r. Funkcja rzeczników dyscyplinarnych przy ministrze istniała dużo wcześniej jako instancja odwoławcza. Oczywiście, jeśli założymy, że tutaj dokonuje się jakiś spisek przeciwko wolności, autonomii, można potraktować, że w kazamatach przy ulicy Szucha lub Hożej jest jakaś grupa „inkwizytorów”, dominikanów, niekoniecznie jezuitów, którzy tylko czają się i sprawdzają kogo… Przepraszam, nie, odwołanie do instytucji działających przy ministrze ma na celu tylko jedno: zagwarantować i obronić uczonych, którzy z tytułu głoszonych poglądów poza uczelnią czy w trakcie wykładu są odsuwani od prowadzenia zajęć lub zawieszani w swoich obowiązkach.</u>
+          <u xml:id="u-4.15" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Można podawać wiele przykładów. Znany jest przykład uczonego z katedry etyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, dokładnie Collegium Medicum. Szczerze mówiąc, możemy dyskutować z panem profesorem i sprzeczać się, jeśli chodzi o nasze poglądy, ale wydaje się, że profesor, jak każdy inny, ma prawo do ogłaszania lub publikowania stałego felietonu i z tego tytułu nie powinny być wyciągane wobec niego żadne konsekwencje, chyba że wynikające z naruszenia prawa i dotyczące wszystkich obywateli Rzeczypospolitej, czyli naruszenia dóbr osobistych, dobrego imienia czy tego, co związane jest z porządkiem prawnym. Na to jest całkowita zgoda.</u>
+          <u xml:id="u-4.16" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">To wszystko, jeśli chodzi o pakiet. Oczywiście chętnie odpowiem na wszelkie pytania, które się pojawią. Jeszcze raz powtarzam, że intencją projektodawców było pochylenie się nad pewnym problemem czy zjawiskiem. Jest nie tylko kilka, ale co najmniej kilkanaście osób, które w ostatnich latach miały kłopot i przeciwko nim były wszczynane postępowania.</u>
+          <u xml:id="u-4.17" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Obecna sytuacja pani profesor Budzyńskiej, która już nie pracuje na uniwersytecie, ale przeciwko której toczy się postępowanie, bardziej przypomina postępowanie sądowe niż dokonywane w obrębie wspólnoty akademickiej, gdzie zasiadają koledzy, przyjaciele, członkowie tej wspólnoty. Natomiast to przybrało taki kształt, że sami świadkowie mają swoich pełnomocników, czyli profesjonalnych adwokatów, co jest niesamowite. Jutro będzie ogłoszony wyrok. To jest zaskakujące.</u>
+          <u xml:id="u-4.18" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Jestem daleki od traktowania postępowania dyscyplinarnego jako czegoś, co wiąże się z całym anturażem właściwym dla wymiaru sprawiedliwości, ze stroną prokuratorską, pełnomocników nie tylko od strony oskarżonej, ale reprezentujących strony. To jest sytuacja, do której doszliśmy. Nawiasem mówiąc, to jest problem, który dotyka nasze środowisko o wiele mocniej. To potwierdzą przedstawiciele gremiów jak Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego czy KRASP. To będzie kolejny krok, który zobowiązuję się wykonać, czyli wszystko to, co związane jest z plagiatem. Po pierwsze – wolność. Po drugie, jeśli już mamy wolność, powinna być ona zagospodarowana poprzez twórczą aktywność, a nie poprzez budowanie na niej swojej kariery, stanowiska i funkcji. Jeśli to dotyczy rektorów, mamy do czynienia ze wysoce niebezpiecznym zjawiskiem. To wszystko, jeśli chodzi o punkt pierwszy.</u>
+          <u xml:id="u-4.19" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Punkt drugi związany jest z czasopismami. Oczywiście, żeby zreferować tę kwestię, trzeba odnieść się do wielkiego procesu, w trakcie którego jesteśmy, czyli procesu ewaluacji. Rok 2020 miał być okresem, w którym miały być ogłoszone wyniki ewaluacji, ale zarówno z inicjatywy ministerstwa, jak i parlamentarzystów przedłużono okres ewaluacji o jeden rok, przede wszystkim ze względu na panującą pandemię. Byliśmy zgodni, że lepiej wydłużyć o jeden rok niż wpaść w fatalną pułapkę, co może mieć poważne konsekwencje.</u>
+          <u xml:id="u-4.20" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Jest tak, jak mówiła pani poseł, że z jednej strony następstwa ewaluacji będą miały wpływ na wysokość subwencji, będą miały wpływ na uprawnienia, jeśli chodzi o nadawanie stopni, tytułów, również uprawnienia, jeśli chodzi o uniwersytety, ale również szkoły doktorskie. To też jest ważny i fundamentalny problem. To są szkoły doktorskie, które funkcjonują. Nie mamy pełnego wypełnienia, ponieważ był pierwszy i drugi nabór, w związku z czym nie mamy finału tego procesu.</u>
+          <u xml:id="u-4.21" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Proszę pomyśleć o sytuacji, w której jednostka, czyli uniwersytet, traci uprawnienia do prowadzenia szkoły doktorskiej. W nieodległej perspektywie na pewno będziemy wnioskować o dokonanie nowelizacji w tym zakresie, ponieważ nie może być tak, że po ogłoszeniu ewaluacji w przyszłym roku, uniwersytety, które wypadną poza suwak, z dnia na dzień utracą uprawnienia do prowadzenia szkoły doktorskiej, ponieważ ustawa w tym momencie nie precyzuje jasno, co będzie działo się z tymi studentami. Liczymy na poparcie w tej materii.</u>
+          <u xml:id="u-4.22" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Jeśli chodzi o to, co jest związane z ewaluacją, chciałbym, żeby państwo przyjęli to w dobrej wierze i zrozumieli moje dobre intencje. Wszystko to jest związane ze stwierdzeniem, że ewaluacja dokonuje się w obrębie dyscyplin. Nie jest tak, że zestawiamy ze sobą odrębne dyscypliny, tylko ewaluacja dokonuje się w obrębie dyscyplin. To przekłada się na to, co związane jest z istnieniem instytutu lub funkcjonowaniem uniwersytetu. Jeśli chodzi o nauki społeczne, możemy mówić o twardych naukach społecznych jak socjologia, nauki prawne. To jest ciągle w tej samej przestrzeni. Jeśli dodamy do tego jeszcze to, co jest związane z problemami z połączenia – w jakimś stopniu jesteśmy humanistami. To nie dotyczy pani poseł, bo pani jest matematykiem, ale ja nadal mam problem od czasu reform, które wprowadziły te pęknięcia. Tytuł profesorski otrzymałem z nauk humanistycznych, ale dzisiaj miałbym z nauk społecznych, ponieważ zajmuję się czymś niezrozumiałym jak filozofia polityki, tym samym jestem pomiędzy naukami o polityce, historią, filozofią a naukami społecznymi i Bóg wie, jakie tam jeszcze cząstki wchodzą. Podobnie jest w przypadku nauk technicznych, jak w Akademii Górniczo-Hutniczej – wszystkich zakwalifikowali do materiałoznawstwa.</u>
+          <u xml:id="u-4.23" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Po pierwsze, ewaluacji dokonuje się w obrębie dyscypliny. Po drugie, my dyskutujemy tylko jeden punkt, czyli to, co jest związane z tak zwaną punktozą. Jestem zdecydowanym przeciwnikiem punktozy, czyli szacowania dorobku naukowego poprzez publikowanie w takim lub innym czasopiśmie i uzyskanie takiej a nie innej liczby punktów. Skąd wzięła się liczba 31 tys.? To nie jest nasz pomysł. To jest pomysł, który wynika z faktu, że mamy cztery zasadnicze bazy, gdzie lokowane są publikacje. Komisja Ewaluacji Nauki przyjęła cztery zasadnicze bazy obowiązujące w Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-4.24" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Co więcej, przyjęto zasadę, że nie można nikogo wykreślić. Przykładowo jest tytuł „Porn Studies”, czyli tak zwane czasopismo naukowe zajmujące się pornografią jako zjawiskiem i ono ma 200 pkt. Przyznaję, nie czytałem, nie jest w moich kompetencjach i zainteresowaniach, ale być może trzeba rzeczywiście poczytać. To jest raczej perspektywa, którą przyjęliśmy z całym dobrodziejstwem inwentarza. Pamiętajmy też, że obok tego, co nazywam punktozą, szacowaniem liczby punktów w tych czasopismach, warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Ostatnio bardzo dużo mówi się o czasopismach drapieżnych, predatorach, które wydają po kilkanaście tomów w ciągu miesiąca, żeby zaspokoić potrzeby uczonych polskiego środowiska. My trochę jak prowincjusze, jak Wokulski, rzucamy złote imperiały na tacę takiej firmy, która oferuje publikację jakiegoś artykułu za 100 lub 200 pkt. Ten system oceny ewaluacji jest bardzo zawodny. Takich firm jest naprawdę bardzo wiele.</u>
+          <u xml:id="u-4.25" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Drugie niebezpieczne zjawisko jest związane z firmami działającymi na rynku. To nie jest tylko handel, czyli oferty dla uczonych, żeby mogli się wykazać, podobnie jak na uczelni. Wczoraj miałem spotkanie z przedstawicielami Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Komisji Ewaluacji Nauki, Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich i przyjęliśmy, że będzie ogłoszone jedno wspólne stanowisko, jeśli chodzi o ministerstwo oraz gremia, nawołujące do niekorzystania z pomocy firm, które oferują oprogramowanie, biorą za to duże pieniądze i twierdzą, że są w stanie powiedzieć, jaką pozycję naukową ma dany uniwersytet czy instytut badawczy. To jest bardzo niebezpieczne zjawisko.</u>
+          <u xml:id="u-4.26" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWlodzimierzBernacki">Trzecia kwestia z tym związana wymaga wyjaśnienia. Chodzi o oszacowanie, co zrobimy w najbliższym czasie, po zamknięciu roku rozliczeniowego do końca kwietnia. Chcemy oszacować koszty, które ponosimy, żeby opublikować artykuł w tym czy innym czasopiśmie. Nie chodzi o to, żeby później podejmować ostre działania. Chcemy mieć świadomość, jakie koszty ponosimy na badania naukowe, a jakie koszty ponosimy, żeby opublikować w tym, a nie innym czasopiśmie. Szacunki, które mamy obecnie, wskazują, że to jest rocznie około 117 mln zł lub 170 mln zł. Tak naprawdę rozmawiałem z przedstawicielami konferencji rektorów, którzy wyrazili aprobatę dla wskazania kosztów, zarówno pochodzących z subwencji ministerialnych, jak i grantów unijnych. Zatem musimy mieć wiedzę, ile dajemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselBarbaraNowacka">117 lub 170 mln zł za sam fakt publikowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Tak, a do tego dochodzi bardzo istotna kwestia i chcę wyjaśnić. To jest związane z naszymi kosztami, które ponosimy i chcemy ponosić. To jest dostęp do wirtualnej biblioteki naukowej. Chcemy, żeby była wirtualna biblioteka, a więc dostęp do wszystkich czasopism, artykułów, które są publikowane w czterech zasadniczych grupach. To jest 280 mln zł. Uważam, że szczególnie w czasach pandemii bardzo wyraźnie powinno wybrzmieć, że studenci i pracownicy naukowi mają dostęp do tych artykułów za pomocą Internetu. Dzięki temu, że wpłacamy te kwoty, mamy dostęp. Tutaj inicjatywa różnych domów wydawniczych jest taka, że oferują nie tylko artykuły, lecz także monografie. To jest limitowane. Jest określona pula i jeśli wykorzystamy 1000 wolnych miejsc, później za każdy opublikowany artykuł musimy płacić nawet 2,5 tys. euro. Takie są koszty.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Teraz dochodzimy do bardzo istotnej sprawy, czyli punktozy. Tak to określam. To jest kryterium, które przybrało monstrualne rozmiary. Natomiast pamiętajmy, że są jeszcze dwa istotne kryteria z punktu widzenia ewaluacji i o tym mówi ustawa. Tym kryterium jest wpływ na otoczenie. Istotnym kryterium jest również pozyskiwanie środków finansowych na projekty badawcze. One są istotne i ważne, ale wydaje się, że dużą moc rozstrzygania będzie miało to, co związane jest z ewaluacją.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Jeśli chodzi o to, o czym mówiła pani poseł, czyli luty, państwo występowali w ramach zapytań poselskich i odpowiedź została skierowana. Nie będę powtarzał odpowiedzi, ponieważ nie ma takiej potrzeby, natomiast chciałbym wskazać, że duża część listy, która została ogłoszona w lutym, była przepracowana przez Komisję Ewaluacji Nauki. Komisja rekomendowała 959 czasopism i zmianę punktacji 40 czasopism. To jest bardzo istotne i ważne. Natomiast ministerstwo jest miejscem, gdzie spływa cała masa wniosków dotyczących tego, że dane czasopisma nie znalazły się na listach. Drugie wnioski są związane z niższą punktacją. Stąd ministerstwo przekazało wszystkie wnioski do grupy 70 uczonych z różnych dyscyplin, którzy pochylili się nad nimi, więc to nie było wzięte z kapelusza.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Wnioski zostały przepracowane i komunikat, który został ogłoszony, zawierał nie tylko czasopisma, które przez Komisję Ewaluacji Nauki zostały przebadane, lecz także dodano 78 czasopism i częściowo zmieniono punktację w tytułach już znajdujących się na listach. Zatem to nie jest tak, że tutaj dokonała się niesamowita rewolucja, bo jeśli wziąć pod uwagę 31 tys. już istniejących na tej liście tytułów, a dodano 78, ale skonsultowanych z gremiami uczonych, to pokazuje rozmiar chaosu informacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Jesteśmy po rozmowach z Komisją Ewaluacji Nauki. W dyskusjach z przedstawicielami, panem profesorem Skoczeniem, wskazywaliśmy, że ogłaszanie każdej listy czasopism wiązało się z bardzo poważnymi dyskusjami. Jeśli sięgniemy do wcześniejszych lat niż tylko do okresu ostatnich 5 czy 6, gdy pomysły powstały w czasach pani minister Kudryckiej, czy później Kolarskiej-Bobińskiej, zawsze w środowisku akademickim pojawiały się tego typu wątpliwości. Chcę dodać, że żadnego czasopisma ani monografii nie usunięto z listy. Nadal jest „Porn Studies” jako wysoko punktowane czasopismo naukowe. Niestety funkcjonują jeszcze czasopisma drapieżne, ale Komisja Ewaluacji Nauki przygotowuje i ma podjąć, jako strona monitorująca, bardzo jasne działania zmierzające do usunięcia takich czasopism. Tutaj też, szanowni państwo, porządek prawny będzie wymuszał również…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przepraszam, panie ministrze, muszę zatrzymać na chwilę. Wiem, że wszyscy państwo chcą zadać pytania w dyskusji. Zatem proszę o zamknięcie tego etapu, żebyśmy zdążyli zadać pytania, a pan minister zdążył odpowiedzieć. Później mamy jeszcze kolejne posiedzenie Komisji. Obecne posiedzenie jest zaplanowane do godz. 14.00, a chcemy jeszcze zdążyć zrobić przerwę higieniczną. Została nam jeszcze godzina, więc proszę o dyscyplinę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Dodam tylko jedno zdanie. Zapewne jest wniosek ze strony Komisji Ewaluacji Nauki, aby dokonać korekty w trybie ewaluacji. To jest związane z dokonaniem zróżnicowania pomiędzy ewaluacją szkół wyższych a ewaluacją uczonych, czyli instytutów, gdzie ludzie są zatrudnieni wyłącznie na etatach naukowych, w przeciwieństwie do tych, którzy mają zatrudnienie naukowo-dydaktyczne. Nie należy stawiać znaku równości pomiędzy dwoma aktywnościami.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Przez ministerstwo też jest przygotowywane tzw. „dzień po”. Będziemy przygotowani, aby po ogłoszeniu ewaluacji mieć formalno-prawne możliwości kontynuowania w ten czy inny sposób aktywności, jeśli chodzi o prowadzenie szkół doktorskich, aby to zostało sformalizowane, i stworzyć rodzaj bufora łagodzącego bezwzględny mechanizm wykluczenia. Jesienią tego roku chcemy dokonać poszerzenia listy. Proszę się nie przerażać, na pewno nie będzie wzrostu do 70 tys. Wnioski będą opiniowane i jestem po rozmowach z przedstawicielami Komisji Ewaluacji Nauki, którzy doceniają rangę i znaczenie nauk humanistycznych, społecznych i teologicznych. Mam pozytywne stanowisko, jeśli chodzi o teologię. Niektórzy mogą mieć inne zdanie, ale mamy teologię jako dyscyplinę naukową i ona też podlega ewaluacji. Zatem musimy tutaj stworzyć takie mechanizmy, aby nie tylko ścisłowcy, eksperymentatorzy czy warsztatowcy mieli szansę zbudowania dużej liczby punktów, ale również w obszarze nauk humanistycznych, społecznych, teologicznych była przestrzeń w postaci odpowiedniej liczby punktów. Dwie dziurki w nosie i skończyło się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo. Muszę przyznać, że mam pokusę i oceniam, że dyskusja i porządek obrad zostały wyczerpane i możemy się rozejść. Nie? Dobrze. Szanowni państwo posłowie, najpierw zgłosił się poseł Piotr Borys. Pani poseł wnioskodawczyni ma głos w finale. Pani Joanna Fabisiak. Czy pani Lubnauer również się zgłasza? Czy ktoś z posłów zgłasza się zdalnie? Ustalmy, żebyśmy mogli zaplanować czas. Nikt z posłów lub gości zdalnie nie zgłasza się. Zatem, szanowni państwo, jak zwykle z prośbą i szacunkiem do siebie nawzajem, żebyśmy usłyszeli odpowiedzi, proszę zadawać pytania.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zaczynamy. Bardzo proszę, pan Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselPiotrBorys">Szanowny panie ministrze, panie profesorze, jesteśmy wdzięczni, że pan osobiście zaszczycił Wysoką Komisję, co jest rzadkością w ostatnim czasie. Poprzednie posiedzenie Komisji bez udziału pana ministra Czarnka pokazuje, że nie zawsze kwestie instytucjonalne są zachowane pomiędzy ministerstwem a Komisją. Tym bardziej dziękujemy, że pan zechciał osobiście być na posiedzeniu i podzielić się swoimi uwagami i informacjami, także jako humanista. Na pewno to jest cenne.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselPiotrBorys">Mam dwie kwestie. Po pierwsze to, o czym rozmawialiśmy – uniwersytety były, są i będą bastionem wolności i kwestia świętej autonomii uczelni jest i będzie zachowana. Tym bardziej z niepokojem, pytaniami i wątpliwościami dzielimy się swoimi uwagami w kontekście całego segmentu wolności akademickiej. Osobiście uważam, że przestrzeń autonomii uczelni w sposób wystarczający zabezpiecza interes wolności, wyrażania poglądów w ogromnej przestrzeni, która leży po stronie polskich uczelni.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselPiotrBorys">Uważam także, że dodatkowe zabezpieczenie w postaci rzecznika Komisji przy ministrze jest niepotrzebne, tym bardziej że istnieją różne elementy odwoławcze. Jeżeli mamy do czynienia z sytuacją niekiedy części zachowań, które przekraczają granicę wolności i wchodzą w przestrzeń łamania godności, tolerancji, często poglądów ksenofobicznych, homofobicznych itd., wydaje się, że dojrzałość polskich uczelni, zaufanie do autonomii wyższych uczelni, które mogą poradzić sobie z takim stanem rzeczy, nie wymaga specjalnego interwencjonizmu ministerstwa w imię ochrony wolności przed ewentualnymi decyzjami, które leżą po stronie uczelni. Wydaje się, że to jest niepotrzebne. Możemy się różnić. Z reguły interweniuje się na określony stan rzeczy, próbuje się przeciwdziałać tworząc prawo i określone instytucje.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselPiotrBorys">Mam pełne zaufanie do dojrzałości i gwarancji zachowania wolności wypowiedzi, poglądów polskich uczonych. Dlatego moje pytanie w tej pierwszej części brzmi: Czy za faktem tej nowej ustawy i instytucji nie kryje się cel, w którym państwo chcą wziąć pod opiekę głównie uczonych o prawicowych czy skrajnie prawicowych poglądach, które nie mieszczą się w kanonie szeroko rozumianej wolności wypowiedzi? Czy to jest tym spowodowane? Tak to oceniam, oczywiście wstępnie analizując ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselPiotrBorys">Druga sprawa dotyczy kwestii czasopism.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie pośle, króciutko. To jest tylko uwaga, żeby miał pan z tyłu głowy, bo zgłosili się jeszcze inni goście, żebyśmy mogli wysłuchać wypowiedzi. Prośba o streszczanie się. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselPiotrBorys">Dobrze, mam to z tyłu głowy. Dziękuję, pani przewodnicząca. W kwestii dotyczącej pojawienia się nowych czasopism i punktacji, mam przed sobą oświadczenie Komisji Ewaluacji Nauki z 11 lutego, która wprost wyraziła zaniepokojenie w związku z pojawieniem się bez konsultacji wykazu 83 czasopism, a w przypadku 237 pojawiła się podwyższona punktacja. Komisja jest zdziwiona, gdyż nie było żadnej konsultacji. Rozumiem, że to wydarzyło się bez konsultacji z Komisją Ewaluacji Nauki. To oświadczenie jest oficjalne, dlatego chcę prosić, aby pan minister odniósł się do tego. Przecież za każdym razem Komisja Ewaluacji Nauki musi przypisać dyscypliny do określonych czasopism, po drugie, wskazać określone wskaźniki bibliometryczne, aby na końcu dokonać obiektywnej oceny punktacji czasopism, wynikających z tych wskaźników. I nagle, bez konsultacji z Komisją Ewaluacji Nauki, pojawiają się czasopisma, punktacje, ręczna interwencja, która wpływa na poczucie, że obiektywizm w tym zakresie został zachwiany. Chciałbym, aby pan minister odniósł się, bo to jest niepokojące. Pan minister wyjaśnił i mam nadzieję, że Komisja Ewaluacji Nauki nie ma z tym nic wspólnego, ale taki fakt wydarzył się. W związku z tym proszę o wyjaśnienie, bo to łamie ustawę o szkolnictwie wyższym. Proszę o odniesienie się. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Panie ministrze, moje pytanie będzie dotyczyło punktozy, jak pan słusznie to nazwał. Punktacja była rozwiązaniem bardzo dobrym, potrzebnym, stymulującym rozwój. Chyba słuszne jest stwierdzenie, że to nadal jest chaos. Przeraził mnie fakt, że ktoś może sobie kupować punkty. Plagiat staje się małym problemem wobec faktu, że możemy nakupować punktów, aby potem mieć lepszą ocenę. Wobec tego, jedynym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest na pewno stworzenie jednoznacznego systemu, o tym mówił pan poseł Borys. Zatem mam pytanie. Istnieje 959 czasopism, więc muszą być jakieś kryteria. Czy może pan powiedzieć, jakie są podstawowe kryteria, które powodują nadanie punktacji w obrębie czasopism? One muszą być zunifikowane, jeśli ten wynik ma być obiektywny, a nie subiektywny nawet w obrębie samej Komisji Ewaluacji Nauki.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Drugie pytanie. Punkty są od niedawna w Polsce, natomiast publikacje w Stanach Zjednoczonych i Europie są wysoko praktykowane od wielu lat, zatem ten system jest lepiej oswojony i opanowany. Czy państwo odwołują się do pewnych doświadczeń i w jakim zakresie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Pani poseł Katarzyna Lubnauer.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Chciałam spytać o jasne kryteria. Kiedyś wiadomo było, że liczyły się czasopisma zamieszczane w bazach międzynarodowych, które były szeroko cytowane i co za tym idzie, ich wartość naukowa była potwierdzana nie tylko przez recenzowania, lecz także liczbę cytowań. W dzisiejszych czasach to jest dużo trudniejsze. Tajemnicą poliszynela jest to, że nawet w zagranicznych czasopismach zdarzają się tzw. spółdzielnie, cytowanie dla cytowania, czyli najpierw publikuje się za pieniądze, a potem mamy do czynienia z sytuacją, w której wzajemnie się cytuje prace. Powiem więcej, najbardziej nowatorskie prace z bardzo wielu dziedzin są w open source, typu archive, a w momencie, w którym są publikowane, jest już po czasie. Czas oczekiwania na proces recenzji i publikowania jest wyjątkowo długi.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Po pierwsze, chcę spytać, czy państwo zastanawiali się nad obiektywnymi kryteriami dotyczącymi tego, w jaki sposób zaliczać lub nie zaliczać czasopisma do bazy czasopism punktowanych.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Po drugie, jak wygląda kwestia publikowania prac przez polskich naukowców w uznanych czasopismach międzynarodowych w poprzednich latach? To dotyczy bardziej nauk ścisłych niż humanistycznych. Nauki humanistyczne cieszą się innym charakterem z prostego powodu, że czasami ciężko jest cytować hermetyczne teksty, które są związane kulturowo z jednym społeczeństwem. Ze względu na fakt, że jesteśmy w cywilizacyjnej grupie państw kultury słowiańskiej, jak wygląda współpraca z bazami, które są związane z językami słowiańskimi?</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Czy wobec faktu, że mamy czas pandemii, który jest okresem bez konferencji i wielu działań, które do tej pory były solą pracy naukowej, jak państwo sobie wyobrażają najbliższą ewaluację? Może się okazać, że bardzo wiele uczelni nie ma czym się popisać, ze względu na fakt, że baza związana z możliwością zdobywania dodatkowych punktów przez organizowanie konferencji i udział w konferencjach znacząco się skurczyła? Jakie widzicie tego ryzyka? Przykładowo, pozbawienie uczelni prawa do dawania doktoratów. Pan mówił trochę, że będziecie się starali, aby nie znikały szkoły doktorskie. Natomiast na czym miałyby polegać te pomysły?</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Ostatnie pytanie: Dlaczego doszło do sytuacji, w której bez opinii Komisji Ewaluacji Nauki została zmieniona baza? Dziwne, że akurat czasopisma, w których pan Czarnek publikuje, weszły do wyższej punktacji. Zapewne to był zwyczajny przypadek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Szanowni państwo, jeszcze w tej rundzie pytań głos zabiorą goście. W kolejności – profesor Mężyk, profesor Popiel, profesor Piotr Stec, profesor Ryszarda Cierzniewska i profesor Maria Starnawska. Ze względu na ograniczenia czasowe, bardzo proszę, żeby państwo mieścili się mniej więcej w dwóch minutach wypowiedzi, bo zależy nam, żeby pan minister jeszcze zabrał głos.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zaczynamy od przewodniczącego profesora Arkadiusz Mężyka. Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Nie słyszymy się, zatem pan profesor Jacek Popiel.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#WiceprzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichJacekPopiel">Dzień dobry, pani przewodnicząca, panie ministrze. Mam nadzieję, że mnie słychać. Mówię z Krakowa z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Powiem krótko. Były poruszone dwie kwestie – jedna dotyczyła pakietu wolnościowego. Chcę powiedzieć pani przewodniczącej, paniom posłankom i panom posłom, że uczelnie wielokrotnie zajmowały krytyczne stanowisko wobec tego projektu. Ono jest wyrażone w różnego rodzaju uchwałach Senatu czy ciał kolegialnych. Powiem jedno zdanie. Naprawdę proszę wierzyć, że istnieją dotychczasowe przepisy w statutach uczelni, ustawie, które gwarantują, że wszelka forma wypowiedzi oparta na prawie do wypowiadania się, jest zagwarantowana na uczelniach. Jako rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego mogę powiedzieć, że nigdy nie było sytuacji, żebyśmy ograniczali zarówno zakres badań naukowych, niezależnie od poglądów, jak i zakres wypowiedzi. Jednak pewne standardy wypowiedzi naukowej powinny obowiązywać.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#WiceprzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichJacekPopiel">Szanowni państwo, jesteśmy w bardzo trudnym okresie i myślę, że półroczna batalia wokół pakietu wolnościowego to jest czas, który naprawdę powinniśmy poświęcić na problemy o wiele ważniejsze, jeśli chodzi o szkolnictwo wyższe i naukę. Chciałbym zaproponować, żeby Komisja zajęła się problemem, co zrobić, aby zwiększyć kształcenie studentów kierunków medycznych szeroko pojętych, żeby to, co jest obecnym doświadczeniem i będzie doświadczeniem Polski w najbliższych latach, zostało zagwarantowane. To jest temat, który powinien nas teraz zajmować.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#WiceprzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichJacekPopiel">Jeśli chodzi o problemy ewaluacji czasopism, nie chcę zajmować czasu w zakresie tych dwóch minut, tylko odesłać do stanowisk naszych gremiów, czyli KRASK, Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Komisji Ewaluacji Nauki, Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. Tam jest bardzo krytyczna ocena tego, co stało się  9 i 18 lutego, wraz z zawartymi sugestiami. Pan minister wie o tym, gdyż tydzień temu odbyło się spotkanie z panem ministrem Bernackim. Chcemy, aby te stanowiska były znane posłankom i posłom. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję, panie profesorze. Od razu przypominam i informuję, że to spotkanie zostało zwołane na prośbę grupy posłów w specjalnym trybie i jest poza harmonogramem normalnych prac Komisji. Oczywiście przyjmuję propozycję tematów, które pan proponuje i przy okazji kolejnego planowania prac Komisji prezydium weźmie to pod uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Widzę, że pojawił się profesor Mężyk. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichArkadiuszMezyk">Dzień dobry. Witam państwa serdecznie. Przepraszam za przerwę techniczną. Przede wszystkim chciałbym, żeby zmienić trochę nastawienie do publikacji zagranicznych. To nie jest jakieś zło. Publikacje zagraniczne są dla nas niezbędne. To jest inwestycja w rozwój nauki, uzyskiwanie grantów i koszty publikacji zagranicznych to są również koszty wydawców. Jeżeli one są nadmierne, wtedy to nie jest uzasadnione, natomiast część projektów, szczególnie europejskich, wymaga, żeby publikacje naukowe były finansowane w czasopismach o wysokiej cytowalności.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichArkadiuszMezyk">Nie jest tak, że w tej chwili nie ma reguł przyznawania punktów na liście czasopism. One są określone w rozporządzeniu ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia  7 listopada 2018 r. Tutaj jest powiązanie liczby punktów z oddziaływaniem, wskaźnikiem wpływu w bazach wymienionych w tym rozporządzeniu. Zostały wybrane takie bazy, które cechują się wysoką jakością publikacji, więc nie ma sytuacji, że ktoś kupuje punkty na zasadzie opłacenia publikacji i za to ma określoną liczbę punktów. Może opłacić opublikowanie artykułu. Część artykułów jest publikowana w trybie open access, czyli jest powszechny dostęp do publikacji, w związku z tym czasopismo nie pobiera opłat za ten dostęp i to podnosi koszty publikowania. Proszę, aby przede wszystkim rozsądnie podchodzić do kosztów publikacji. Jest nam potrzebna współpraca z międzynarodowymi zespołami badawczymi, a te zespoły rozpoznają nas po publikacjach w czasopismach renomowanych. Skupmy się przede wszystkim na tych czasopismach. To jest rola KEN, żeby ocenić, jaką rangę ma dane czasopismo i czy rzeczywiście jest ono wartościowe, żeby inwestować w nie nasze środki. Pozostawmy to KEN, który został specjalnie do tego powołany.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichArkadiuszMezyk">Mam pytanie. Czy w związku ze zmianami na liście jest planowana jakakolwiek zmiana w ustawie albo rozporządzeniu, które określa bazy danych i liczby punktów?</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PrzewodniczacyKonferencjiRektorowAkademickichSzkolPolskichArkadiuszMezyk">Jeżeli chodzi o „Pakiet wolności akademickiej”, jak wspominał pan rektor Popiel, jest stanowisko KRASK w tej sprawie. To stanowisko odnosi się do projektu, który został przedstawiony w grudniu. Jesteśmy po trzymiesięcznym okresie konsultacji i chcę zapytać, czy są jakieś korekty propozycji, która została złożona. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Proszę, profesor Piotr Stec.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#DyrektorInstytutuNaukPrawnychUniwersytetuOpolskiegoKomitetKryzysowyHumanistykiPolskiejPiotrStec">Dziękuję, pani przewodnicząca. Panie ministrze, szanowni państwo, chcę tylko krótko zwrócić uwagę na coś, co nazywa się efektem bumerangowym ewaluacji, czyli negatywne nieprzewidziane skutki. Na część tych skutków zwracał uwagę już pan minister, zatem ograniczę się do trzech. Po pierwsze, punktoza sprawia, że przestajemy myśleć o dobrych badaniach, a myślimy o tym, jak szybko i w stosunkowo krótkim okresie zarobić punkty. To jest problem, na który zwracają uwagę także Holendrzy, którzy powoli wycofują się z miar bibliometrycznych na rzecz oceny eksperckiej, między innymi przy wnioskach grantowych czy odpowiedniku naszej ewaluacji.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#DyrektorInstytutuNaukPrawnychUniwersytetuOpolskiegoKomitetKryzysowyHumanistykiPolskiejPiotrStec">Druga sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę, że misją uczelni jest współpraca z otoczeniem, także najbliższym otoczeniem w regionach i to powinniśmy robić stale. Natomiast z perspektywy ewaluacji to są osiągnięcia słabo oceniane, bo są regionalne. Państwo nam mówi: „bierzecie pieniądze podatnika, ale nie macie ich wydawać na podatnika”.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#DyrektorInstytutuNaukPrawnychUniwersytetuOpolskiegoKomitetKryzysowyHumanistykiPolskiejPiotrStec">Trzecia, najważniejsza sprawa – system ewaluacji jest tak skonstruowany, że instytut albo wydział może podwyższyć swoje osiągnięcia nawet o sto procent, a jednak stracić kategorię. Mamy system, w którym wyniki są nieprzewidywalne i bardzo łatwo, przez zupełny przypadek, można zostać pozbawionym podstawowych praw akademickich uczelni. Dlatego sugeruję, żeby przeprowadzić ewaluację. Wszyscy musimy wiedzieć, jak to działa. Natomiast należy przedłużyć na najbliższy okres czteroletni stosowanie przepisów przejściowych, wprowadzających, dotyczących nadawania stopni, uzyskiwania uprawnień akademickich, aby przemyśleć algorytm finansowania tak, żeby negatywne skutki nawarstwiających się złych rozwiązań ustawowych (ewaluacja to nie jest problem ostatnich lat) nie były ponoszone przez uczelnie, które poprawiają swoje wyniki, ale nie tak szybko, jak widać. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Pani profesor Ryszarda Cierzniewska. Przypominam o dwóch minutach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#CzlonekKomitetuKryzysowegoHumanistykiPolskiejMariaStarnawska">Przepraszam, Maria Starnawska. Jestem historykiem z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Kontynuując rozważania profesora Steca, chcę zwrócić uwagę na bardzo negatywne skutki parametryzacji, które mogą uderzyć przede wszystkim w uczelnie w mniejszych ośrodkach. Byłoby to katastrofalne, gdyby te uczelnie w szerszym zakresie utraciły uprawnienia akademickie. Te uczelnie w ciągu ostatnich 30 lat wykonały ogromny skok, awansując z pozycji wyższych szkół pedagogicznych, czasem rolniczych, do rangi akademii, później uniwersytetów, zdobywając uprawnienia do nadawania stopni naukowych, nawiązując współpracę międzynarodową, często wydając czasopisma cenione za granicą, organizując ogólnopolskie i międzynarodowe przedsięwzięcia naukowe. Spełniają rozmaite kryteria, a zarazem są zaczynem ożywczo działającym na obszarach bardziej rozwiniętych.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#CzlonekKomitetuKryzysowegoHumanistykiPolskiejMariaStarnawska">Jeśli pewna część tych uczelni straciłaby uprawnienia, całe połacie ściany wschodniej i zachodniej, tzw. Polski B, byłyby pozbawione uczelni akademickich. Nastąpiłby drenaż mózgów, bo część zdolniejszej i zamożniejszej młodzieży uciekałaby na studia do większych ośrodków, a młodzież pozostająca na miejscu byłaby pozbawiona możliwości studiów na poziomie akademickim, co może skutkować pogłębianiem się rozziewu między Polską A i B, bo pozbawi te regiony wykwalifikowanej kadry – ludzi, którzy po studiach akademickich mogliby być działaczami samorządowymi, nauczycielami, pracownikami instytucji kultury, animatorami kultury, prawnikami, przedsiębiorcami. Zatem przyczyni się do pogłębiania rozziewu między Polską A i Polską B, i chyba nikt nie chciałby takich konsekwencji. Dlatego wydaje się, że parametryzacja oparta jest o nieadekwatne narzędzie, jakim jest lista punktacji, gdyż w przypadku nauk humanistycznych nie można ułożyć sensownej listy. Wszystkie listy były wynikiem kompromisów i nacisków środowiskowych. Każda lista budziła kontrowersje w środowisku. Dlatego apelujemy o wypracowanie innych, bardziej adekwatnych narzędzi do parametryzacji, aby nie zmarnować potencjału, które mają uczelnie regionalne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Czy pani profesor Ryszarda Cierzniewska też chce zabrać głos? Bardzo proszę, 2 minuty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#CzlonekKomitetuKryzysowegoHumanistykiPolskiejRyszardaCierzniewska">Dziękuję. Szanowna pani przewodnicząca, panie posłanki, panowie posłowie, dziękuję za wywołanie tej dyskusji, bo ona jest niezwykle istotna. Powiem krótko, bo czas jest ograniczony. Podobnie jak moi przedmówcy również opowiadam się za abolicją, to znaczy zawieszeniem skutków ewaluacji w tym kształcie. Samo poprawienie listy w jakikolwiek sposób nie zmieni postaci rzeczy. Jeżeli cały mechanizm jest źle obmyślany, to jeden element, nawet poprawiony, przy okazji bardzo spopularyzowany w środowisku akademickim, nie wniesie zmiany jakościowej. Niezwykle istotne jest pamiętanie, że każda lista jest akredytacją grupy interesów, które mają największy wpływ. Podobnie było z listą, która była publikowana za profesora Gowina – również pominięto głos eksperckich zespołów, utajniono ich decyzje, po czym ukazała się lista, która budziła wielkie zastrzeżenie środowiska. Jako pedagog mogę powiedzieć, że mieliśmy jedno z najlepszych czasopism w Dolnośląskiej Szkole Wyższej, które miało jedną z najwyższych punktacji wśród pedagogów, w ogólne nie dostało się na listę. Dopiero w tej chwili pan minister uzupełnił, wprowadzając na obecną listę.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#CzlonekKomitetuKryzysowegoHumanistykiPolskiejRyszardaCierzniewska">Bardzo dziękuję panu profesorowi Bernackiemu za powiedzenie wprost, o co chodziło przy dosypywaniu czasopism. Tak, chodziło o obronę ośrodków lokalnych, które mogłyby nie przejść pozytywnie akredytacji. Bardzo dziękuję za szczerość. Niezwykle ważne jest bronienie tych ośrodków. Pamiętajmy o kwestii, która utrudnia ich funkcjonowanie w sytuacji pandemii. Po pierwsze, nie możemy badać, nauki społeczne mają utrudnienia, nie możemy prowadzić badań terenowych. Po drugie, mimo coraz większych bibliotek cyfrowych mamy ograniczony dostęp do źródeł, publikacji, aby właściwie realizować pracę. Po trzecie, zmieniła się dydaktyka. Proszę pamiętać, że ona bardzo obciążyła nas administracyjnie, a jednocześnie pandemia wpłynęła na nasz stan psychiczny. W naszych wypowiedziach cały czas jest system, liczenie, mierzenie, warzenie, natomiast nie ma człowieka. Proszę zwrócić uwagę, że nie ma mowy o uczonych.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#CzlonekKomitetuKryzysowegoHumanistykiPolskiejRyszardaCierzniewska">Zakończę swoją krótką wypowiedź jednym cytatem, ale bardzo ważnym, który obrazuje całe spektrum dziejące się w naszym społeczeństwie. Pandemia dotyka wszystkich, akademików również. Jedna akademiczka napisała: „Jestem rodzicem dwóch wspaniałych córek, w przedszkolu i trzynastolatki. Zdalna edukacja starszej zjada energię. Życie codzienne zjada energię. Mam wrażenie, że w pracy udaje się mi ledwo utrzymać głowę ponad wodą. Żadne dodatkowe fajerwerki naukowe nie wchodzą w grę. Nie wiem, czy ja jestem egzemplarz nienadający się do pracy, czy coś robię źle. Mam wrażenie, że opadam z sił”. Pod tym było sto wpisów matek akademiczek, które żyją w tych warunkach, ewaluacja zabiera sen z naszych oczu. Jesteśmy przemęczone i sfrustrowane. Doszło nam wiele obowiązków. Badania angielskie wskazują, że w czasie pandemii głównie kobiety przejęły na swoje barki opanowywanie sytuacji w domu, a jednocześnie próby godzenia z aktywnością zawodową. To też potwierdza konieczność wprowadzenia abolicji, czyli ewaluacji bez konsekwencji i oderwania od losów naukowych i kariery naukowej uczonych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Na koniec pani poseł wnioskodawczyni, a pan profesor przygotowuje się do odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselBarbaraNowacka">Panie ministrze, podkreślam, jesteśmy zobowiązani za pańską obecność. Poruszone przez posłów, posłanki, jak i naszych gości tematy wydają się bardzo istotne. Będziemy liczyli na pana obecność w podkomisji do spraw nauki i szkolnictwa wyższego, gdzie wprowadzimy do porządku dziennego oba bardzo ważne tematy.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselBarbaraNowacka">Temat punktacji wydaje się jednym z bardziej interesujących dla ludzi związanych z nauką, jak to wspólnie naprawić. Są sprawy, o których wiemy, że mogłyby funkcjonować lepiej. Niestety punktoza zabija czas i sensowność części działań naukowych, natomiast trzeba znaleźć sposób parametryzacji i kategoryzacji tego, co dzieje się w nauce. Przyznam, że mam niedosyt. Nie usłyszałam odpowiedzi na moje pytanie, w jaki sposób ministerstwo zamierza wybrnąć z kwestii wprowadzenia przez pana Czarnka spod palca grupy czasopism i podwyższenia punktacji. Czy państwo zdają sobie sprawę z konsekwencji prawnych, jakie to może nieść? Czy jesteście przygotowani na przeciwdziałanie tym negatywnym skutkom? Tym bardziej nie uchodzi, aby ministerstwo odpowiadające za naukę postępowało w sposób niezgodny z przepisami prawa. Żadne ministerstwo nie powinno, ale wydaje się, że ministerstwo odpowiadające za kształcenie elit i wymiar etyczny funkcjonowania społeczeństwa powinno szczególnie dbać o siebie i swoje standardy.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselBarbaraNowacka">Druga uwaga. Na jakiej podstawie pan minister uważa, że druga instancja przy pakiecie wolności, o której wspomniał pan minister, jest lepsza i silniejsza niż dzisiaj działające Prawo pracy, Kodeks karny, czy to, co może funkcjonować wewnątrz uczelni? Jaką pan daje gwarancję, że pański kolega z resortu, pan minister Rzymkowski, będzie bardziej obiektywny i otwarty na ściganie radykalizmów, chociaż sam nie ukrywa swoich radykalnych poglądów, niż grona profesorskie w wypracowanym przez lata mechanizmie istniejącym na uczelniach? Mówiąc szczerze, to jest bardzo wątpliwa teza, że upolitycznione ministerstwo będzie w stanie być lepszym sędzią niż szerokie gremium tej czy innej uczelni. Proszę o odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselBarbaraNowacka">Pozwolę sobie na kolejną uwagę. Pan minister wspomniał o swoim ulubionym przykładzie pani profesor Budzyńskiej. Tak, tam są przesłuchania. Proszę pamiętać, że jest wniosek osoby, która nie jest studentem, zawiadomienie do prokuratury, działania policji. Tam faktycznie są przesłuchiwani studenci. W przesłuchaniach biorą udział przedstawiciele stowarzyszenia Ordo Iuris. Przesłuchania trwają wiele godzin, wobec czego młodzież zaczęła się bronić i chodzą z nimi prawnicy. Natomiast sama pani profesor Budzyńska przeszła na emeryturę i postępowanie trwa nadal, więc nie została zwolniona dyscyplinarnie, tylko była w wieku emerytalnym i zrezygnowała z dalszej pracy, przechodząc na emeryturę. Trzeba trzymać się faktów.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#PoselBarbaraNowacka">To wszystko. Jeżeli pan minister nie zdąży odpowiedzieć na jakieś pytania, proszę o odpowiedź na piśmie. Szczególnie zależy mi na wyjaśnieniu kwestii dotyczącej listy czasopism. Również, w imieniu przewodniczącej Komisji, będę zapraszała pana profesora na kolejne dyskusje dotyczące punktów i bardzo ważnej kwestii, która też została poruszona, czyli studentów medycyny – co zrobić, żeby było ich więcej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Panie ministrze, ma pan około kwadrans.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Dziękuję, pani przewodnicząca. Myślę, że to jest za mało.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Skoro zapowiada się kontynuacja dyskusji na posiedzeniu podkomisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Bardzo chętnie. Myślę, że tak będzie najlepiej udzielić odpowiedzi. Mamy osiem grup pytań, ale najczęściej w pytaniach pojawiały się kwestie dotyczące podstawy prawnej do opublikowania listy czasopism. Jeśli państwo zechcą, przedstawię państwu pisemnie podstawę prawną, na podstawie której to się dokonało, ale tytuł prawny jest przy ministrze edukacji i nauki, aby ogłosić listę czasopism w formie komunikatu. Nie było konsultacji do części tytułów, ale proszę pamiętać, że lista była skonsultowana z grupą co najmniej 70 osób z tytułami profesorskimi lub ze stopniem doktora habilitowanego.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Chcę powiedzieć o jednym niepokojącym zjawisku, które jest związane z zadanymi pytaniami. To nie jest jakakolwiek przygana pod adresem konferencji rektorów, rady głównej czy Komisji Ewaluacji Nauki, ale dzieje się tak, że z mojej perspektywy, jako człowieka z obrębu nauk humanistycznych, dochodzi do sytuacji, w której walor tak zwanej prawdy naukowej czy prowadzenia badań naukowych coraz częściej przypisywany jest tym, którzy zajmują się naukami przyrodniczymi. To jest konsekwencja, o czym mówiłem na konferencji rektorów w radzie głównej, ale powtórzę w gronie polityków. Szanowni państwo, mamy do czynienia z tryumfem naturalizmu, czyli tak naprawdę z próbą przeniesienia metod, technik, metodologii właściwej dla nauk ścisłych, eksperymentalnych, do nauk, które są zupełnie odmiennego rodzaju i chyba wszyscy zgodzimy się, że zarówno nauki społeczne, jak i humanistyczne czy teologia są w nieco innej przestrzeni. To jest zjawisko niepokojące. Również w wielu gremiach, które pochylają się nad przydzielaniem lub nieprzydzielaniem punktów, pojawia się przekonanie, że czasopisma poruszające się w przestrzeni nauk humanistycznych nie zawsze zasługują na zbyt wysoką ocenę.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Podam państwu przykład „Przeglądu Wschodniego”. To nie jest lokalne czasopismo naukowe. Jest ono związane z doktorem Malickim, który od lat wydaje to czasopismo. Proszę sobie wyobrazić, że pan Malicki na pierwszej stronie napisał: „Informuję niniejszym, iż «Przegląd Wschodni» obecnie nie uczestniczy oraz nie ubiega się o udział w systemie punktacji czasopism. Jan Malicki redaktor”. Można dać przykład „Rocznika Przemyskiego”, który został dawno temu założony, jeszcze w czasach CK Austro-Węgier. Przeżył pierwszą wojnę światową, przeżył komunę i teraz okazuje się, że „Rocznik Przemyski” może mieć bardzo poważne kłopoty z utrzymaniem się. Kto będzie pisał do tego czasopisma? Chyba tylko jacyś wariaci, w pozytywnym tego słowa znaczeniu, będą przynosić teksty i zaliczać ważny udział w tym przedsięwzięciu intelektualnym, które trwa od ponad 100 lat.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Mówię o tym, dlatego że nawiązując do innych pytań, co leży nie tylko po stronie Ministerstwa Edukacji i Nauki, ale również rady głównej, KRASP czy Komisji Ewaluacji Nauki, chcemy wypracować nowe metody ewaluacji, które powinny być poszerzone, a nie koncentrować się tylko na tym dość zawodnym kryterium punktacji, ze wszystkimi słabościami i ułomnościami. To również dotyczy czasopism, w których publikują inżynierowie czy przeznaczone są dla inżynierów, dla tych, którzy odgrywają bardzo ważną rolę w przemyśle, ponieważ to oni, za sprawą takiej a nie innej lektury, stają się tymi, którzy patentują, czyli działają na styku nauki i technologii.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Chcemy stworzyć nowy indeks obok istniejących. To również pojawiało się w wypowiedzi u pani profesor Starnawskiej, Cierzniewskiej, wspominała też pani poseł Nowacka. Będę chciał zrealizować ten pomysł. Jeszcze raz uspokajam pana profesora Mężyka i pana profesora Popiela – indeks, który powstanie w przyszłości, będzie odnosił się do nowego etapu ewaluacji. To jest indeks, który będzie grupował czasopisma z Europy Środkowo-Wschodniej i będzie przeznaczony dla wszystkich badaczy, którzy funkcjonują w przestrzeni nauk humanistycznych, społecznych i prawnych, abyśmy mieli wiedzę nie tylko dotyczącą badań nad tym, co lokalne, nie tylko nad językiem, kulturą, prawem, kwestiami społecznymi, ale żebyśmy mieli wiedzę, kto czym się zajmuje, mieli dostęp do tych tekstów.</u>
+          <u xml:id="u-32.5" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Co więcej, dzięki temu, to, co wydaje się prowincjonalne, stanie się uniwersalne, ponieważ wspólnota naszych losów historycznych powoduje, że będzie to ciągle jakiś lokalny indeks, ale to na pewno przyczyni się do rozwoju współpracy naukowej w przestrzeni północ-południe, bo relacja wschód-zachód wydaje się bardzo dobra i realizowana w ramach grantów płynących z Unii Europejskiej, ale również grantów norweskich. W ministerstwie zastanawiamy się – gdy byłem posłem też było to poruszane i podnoszone – jak zadbać o to, aby internacjonalizacja nie powodowała odpływu od nas młodych, dobrze zapowiadających się osób do laboratoriów w Europie Zachodniej czy Stanach Zjednoczonych. Wracając do ewaluacji, na pewno te kryteria mogą być zmienione i będą zmienione, ale dopiero w następnym okresie ewaluacji.</u>
+          <u xml:id="u-32.6" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Jeśli chodzi o funkcję komisji dyscyplinarnej, o której mowa jest w pakiecie, to jest komisja już istniejąca. To nie jest nowa komisja. To nie będzie karząca komisja, tylko taka, do której osoba zawieszona w prawach pracowniczych może się odwołać, aby przywrócić ją do pracy. To nie jest tak, że to ma być ochrona ludzi o konserwatywnych poglądach. Ze strony swoich kolegów słyszę, że zwariowaliśmy. Profesor, o którym tutaj mówiliśmy, a nazwiska nie wymienialiśmy, będzie pierwszy, który skrzętnie skorzysta z pakietu, ponieważ rektor nie będzie mógł go zawiesić w prawach wykonywania obowiązków, a będzie tylko oczekiwał gotowości do wykonywania obowiązków. To nie jest tak, że pakiet wolnościowy działa tylko w kierunku prawicy. Problem jest o wiele szerszy.</u>
+          <u xml:id="u-32.7" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Skąd pomysł na pakiet wolnościowy? Jak już mówiłem, liczba nazwisk jest zdecydowanie większa. Można wymienić nazwiska profesorów: Aleksandra Nalaskowskiego, Wojciecha Polaka, Andrzeja Zyberowicza, Lecha Morawskiego, Justyna Piskorskiego, Jakuba Steliny, profesora Karpińskiego. Zatem lista nie jest mała, jeśli chodzi o nasz świat nauk społecznych.</u>
+          <u xml:id="u-32.8" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Z czym to jest związane? To są pewne procesy, które są głębsze i wykraczają poza Polskę. To jest obecne na uniwersytetach i nazywa się poprawnością polityczną. Odsyłam do prac Allana Blooma „Umysł zamknięty”, książki, która opisuje zjawiska, odnosi się do Stanów Zjednoczonych. Mówię o tej książce, bo wcale nie uważam, żeby to opisywało naszą rzeczywistość, ale możemy mieć do czynienia z pewnymi zagrożeniami w tej materii. Wymieniłem te nazwiska, bo to pokazuje, że w jakimś momencie zaczęliśmy zmierzać w kierunku takim a nie innym. Można jeszcze sięgnąć do „Zniewolonego umysłu” Czesław Miłosza, który pokazuje, jak intelektualiści reagują na zmieniającą się rzeczywistość. Można odwołać się do Raymonda Arona w ważnej książce „Koniec wieku ideologii”, który opisuje zjawiska, gdzie intelektualiści zmierzają ścieżką, wczytując się i wsłuchując w ogólne trendy i poddają się temu, co nazywamy poprawnością.</u>
+          <u xml:id="u-32.9" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Pan profesor Popiel mówił o Uniwersytecie Jagiellońskim. Być może to jest chwalebny przypadek, ale zdarzały się takie sytuacje, gdy po wejściu ustawy 2.0 in gremio wszystkich doktorów habilitowanych powołano na stanowiska profesorów, uczyniono jeden wyjątek dla doktora habilitowanego, który napisał niepochlebną opinię na Facebooku wobec Władysława Frasyniuka.</u>
+          <u xml:id="u-32.10" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Można dawać wiele przykładów, dlatego ja mówię o sytuacji, w której do istniejących instytucji, czyli komisji dyscyplinarnej przy ministrze, będzie można odwołać się w sytuacji, gdy ktoś czuje się skrzywdzony w ten czy inny sposób. Ale ta komisja nie ma mocy karzącej w zakresie pakietu. Powtarzam, nie chcemy zamykać publikowania na Zachodzie.</u>
+          <u xml:id="u-32.11" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Pani poseł Fabisiak mówiła o obiektywizacji punktacji. Pan profesor Skoczeń, szef Komisji Ewaluacji Nauki, rzeczywiście wskazywał, że wypracowano niesamowitą i złożoną metodologię wynikającą tylko z jednego punktu, czyli § 7 rozporządzenia ministra nauki, który mówi, że: „Komisja Ewaluacji Nauki sporządza projekt wykazu czasopism na podstawie oceny wpływu na rozwój nauki, czasopism naukowych lub recenzowanych materiałów w konferencjach międzynarodowych”. To jest bardzo zawodne instrumentarium. W ministerstwie pracujemy tak naprawdę nad rozszerzeniem kryteriów ewaluacji, ale to wszystko będzie wprowadzone i odnosiło się do kolejnego okresu ewaluacyjnego. Ta ewaluacja musi się dokonać. Ona została przesunięta o rok. Proszę pamiętać, że ewaluacja dokona się na podstawie danych, które zostaną wprowadzone przez poszczególne jednostki – uniwersytety czy instytuty – do systemu elektronicznego. Wrzucamy dane i one są obrabiane. Jako ministerstwo mamy absolutne zaufanie do systemu. To może trwać trochę dłużej, może będzie wymagana korekta takich czy innych danych, one są przecież weryfikowane.</u>
+          <u xml:id="u-32.12" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Bardzo istotną kwestią, o której nie mówiliśmy, jest rola przewodniczącego Komisji Ewaluacji Nauki, który będzie określał wartości referencyjne. Będzie on określał miejsce naszej dyscypliny w przestrzeni międzynarodowej, po czym w obrębie naszej przestrzeni będzie lokował poszczególne jednostki. Natomiast, podobnie jak w wypadku czasopism, ostateczną decyzję podejmuje minister edukacji i nauki, akceptując czy wskazując na takie a nie inne rozwiązania. Przewodniczący proponuje wartości referencyjne, proponuje suwak, ale tak naprawdę decyzja jest w ręku ministra.</u>
+          <u xml:id="u-32.13" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Zarówno pan profesor Stec, jak i profesor Starnawska i Cierzniewska wskazywali na potrzebę abolicji. Wydaje się, że ministerstwo nie idzie w kierunku zupełnej abolicji. Można pomyśleć o przyszłych czasach, gdzie po kolejnym etapie wszyscy uznają, że jesteśmy już tak zmęczeni oczekiwaniem na wyniki i boimy się tego, co pojawi się na monitorze, że znowu powinniśmy przyjąć rozwiązanie traktujące wyniki jako nie do końca rozstrzygające. Na podstawie tego kryterium chcemy przeprowadzić ewaluację oraz, wykorzystując istniejące prawo, stworzyć mechanizmy ułatwiające przejście do dnia po ewaluacji, łącznie z niezbędną nowelizacją ustawy, a z całą pewnością z koniecznością nowelizacji w pewnym zakresie aktów wykonawczych. W mojej opinii to jest konieczne.</u>
+          <u xml:id="u-32.14" who="#SekretarzstanuwMEiNWlodzimierzBernacki">Starałem się odpowiedzieć na wszystkie pytania. Jeśli to się nie udało, jestem do dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł, nie, skończyliśmy już dyskusję. Jest deklaracja, obietnica, dwie strony umówiły się na kontynuację tej dyskusji. Temat jest obszerny. Zawsze warto rozmawiać w ramach prac podkomisji, więc tam będzie okazja, żeby jeszcze zgłosić pytania, o których dzisiaj zapomnieliście.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zamykam dyskusję. Porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..a5baaac
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/header.xml
@@ -0,0 +1,104 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-enmxx-00054-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 54/, Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 58/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 54/, Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 58/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ENM">54</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STR">58</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekStowarzyszeniaMlodziDemokraciWarszawaDawidSzala" role="speaker">
+        <persName>Członek Stowarzyszenia Młodzi Demokraci Warszawa Dawid Szala</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertZPPMonikaMalowiecka" role="speaker">
+        <persName>Ekspert ZPP Monika Małowiecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertZwiazkuPowiatowPolskichMonikaMalowiecka" role="speaker">
+        <persName>Ekspert Związku Powiatów Polskich Monika Małowiecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorWojciechMiller" role="speaker">
+        <persName>Legislator Wojciech Miller</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejKryj" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Kryj</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArturDziambor" role="speaker">
+        <persName>Poseł Artur Dziambor</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekKurzepa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Kurzępa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKingaGajewska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kinga Gajewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystynaSzumilas" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystyna Szumilas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMateuszBochenek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mateusz Bochenek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaFalej" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Falej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelLisiecki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Lisiecki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielMlodziezowegoSejmikuWojewodztwaMazowieckiegoMateuszOnyszczuk" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Młodzieżowego Sejmiku Województwa Mazowieckiego Mateusz Onyszczuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Tomasz Ławniczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Piotr Mazurek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w KPRM Piotr Mazurek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJoannaSekula" role="speaker">
+        <persName>Senator Joanna Sekuła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WarszawyMichalBlotny" role="speaker">
+        <persName>Warszawy Michał Błotny</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WarszawyNikodemKaczprzak" role="speaker">
+        <persName>Warszawy Nikodem Kaczprzak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski" role="speaker">
+        <persName>Współprzewodniczący Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem Piotr Wasilewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WspolprzewodniczacyRDzMPPiotrWasilewski" role="speaker">
+        <persName>Współprzewodniczący RDzMP Piotr Wasilewski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ENM" role="committee">
+        <orgName>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="STR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..458dda1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00054-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,538 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Panie i panowie posłowie, otwieram wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Witam panie i panów posłów oraz zaproszonych gości. W szczególności witam pana ministra Piotra Mazurka sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, który będzie łączył się z nami zdalnie. Witam przedstawicieli Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz przedstawicieli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Witam panią senator Joannę Sekułę, która będzie przedstawiała projekt z druku nr 990. Wreszcie witam przedstawicieli organizacji samorządowych, a także przedstawicieli rad młodzieżowych.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres mailowy . Jednocześnie informuję, że posłowie, członkowie Komisji, obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletu.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Zanim przejdziemy do realizacji porządku dziennego, sprawdzimy kworum. Proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku do głosowania i przedstawienie na tabletach pulpitu do głosowania. Głosujemy nad stwierdzeniem kworum. Stwierdzam kworum. Jakiś czas pulpity do głosowania będą włączone dla tych z państwa, którzy jeszcze nie zdążyli się zalogować.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje: pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 990 oraz pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa – druk nr 1014.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Przypominam, że pierwsze czytanie, zgodnie z art. 39 ust. 1 regulaminu Sejmu, obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, debatę w sprawie ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy. Proponuję, aby po przedstawieniu przez wnioskodawców uzasadnienia projektów, odbyć wspólną dyskusję nad obydwoma projektami.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy z druku nr 990 przez przedstawiciela wnioskodawców panią senator Joannę Sekułę. Zapraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SenatorJoannaSekula">Panie przewodniczący, szanowni państwo, mam ogromną przyjemność przedstawić senacką ustawę, która reguluje porządek prawny dotyczący młodzieżowych rad na poziomie wszystkich trzech organów samorządowych – gminy, powiatu, województwa. Fakt, że pierwsze rady młodzieżowe powstały 30 lat temu, a ich uregulowanie nastąpiło również bardzo dawno, stało się oczywistym dla osób funkcjonujących w młodzieżowych radach, że absolutnie konieczne jest znowelizowanie przepisów, które regulują zasady funkcjonowania tych rad jako ciał samorządowych i uznane ich za partnerów przez wszystkich, którzy są odpowiedzialni za funkcjonowanie organów terytorialnych. Dlatego z inicjatywy młodych samorządowców działających w młodzieżowych radach gmin, powiatów i sejmikach młodzieżowych, w dniu 13 sierpnia podjęliśmy w Senacie inicjatywę dotyczącą rozszerzenia zakresu stosowania przepisów ustawowych na trzech poziomach kompetencyjnych samorządu terytorialnego. Działania legislacyjne zaowocowały tym, że w dniu 13 stycznia w Senacie został uchwalony projekt ustawy, przyjęty jednogłośnie przez 99 senatorów. Dlatego z całą mocą i przekonaniem chcę zarekomendować państwu posłom projekt senacki, który jest bardzo zwięzły, ale jego zakres wynika z bardzo szerokich konsultacji podjętych z inicjatywy senatorów, jak również przy udziale młodych osób. Stąd też zakresy tematyczne na wszystkich trzech poziomach samorządu mają nadane tożsame brzmienie. Dlatego uznaliśmy, że pierwotny projekt ustawy, który został wniesiony po konsultacjach, musiał zostać unowocześniony, ponieważ wyniknęło wyraźnie z głosu młodych ludzi, ale też samorządowców, że kompetencje młodzieżowych rad muszą zostać zdecydowanie poszerzone. Dlatego w projekcie senackim ustaliliśmy, iż młodzieżowej radzie zostaną nadane kompetencje w zakresie czynności konsultacyjnych, doradczych i inicjatywnych, czyli pierwotny projekt ustawy został poszerzony o fragment związany z czynnościami doradczymi i inicjatywnymi. Zostało uwzględnione to, co w konsultacjach z organizacjami młodzieżowymi bardzo mocno wybrzmiało. Szczególnie fakt nadania kompetencji inicjatywnych został przez młodych ludzi wyrażony jako ten, który może dla nich stanowić pewnego rodzaju wyzwanie, oczekiwanie, ale i niebezpieczeństwo. Dlatego w drodze dyskusji uznano, że pojęcie „kompetencje inicjatywne” będą miały w tym przypadku moc dotyczącą wskazywania władzom samorządowym lub innym organizacjom, które mają moc uchwałodawczą, tego, co z punktu widzenia interesu i wartości młodych ludzi powinno zostać podniesione jako czynności uchwałodawcze. Stąd, kierując się również głosami przedstawicieli rządu, biorących udział w szerokich konsultacjach, które odbyły się w Senacie 27 października, wyraźnie wybrzmiało, że oczekiwana inicjatywa uchwałodawcza rodzi wątpliwości. Związane jest to z faktem, że przynajmniej część członków młodzieżowych rad jest niepełnoletnia i może nie mieć pełnej zdolności do czynności prawnych. Posiłkując się tym, że sam przedstawiciel rządu wyraził takie zastrzeżenie, sformułowanie naszych poprawek, które zostały wniesione do pierwotnej ustawy, zostało wyraźnie ograniczone do ogólnego sformułowania mówiącego o inicjatywie uchwałodawczej, bez wdawania się w szczegóły.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SenatorJoannaSekula">Analizując również projekt rządowy natrafiliśmy na opinię ministra Dworczyka, który zwrócił uwagę, że istnieje wątpliwość, która w zakresie inicjatywy uchwałodawczej mogłaby naruszać art. 94 konstytucji, mówiący o tym, że akty prawa miejscowego mogą ustanawiać tylko organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej na podstawie i w granicach upoważnień. Dlatego potraktowanie tego ważnego elementu jako ogólnie pojętej inicjatywy może w tym przypadku sugerować władzom samorządowym, które będą razem z młodzieżowymi radnymi tworzyły statuty młodzieżowych rad, aby te zadania i możliwości nadane młodzieżowym radom nie wykraczały poza zakres prawny.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SenatorJoannaSekula">Bardzo istotną kwestią, która została unormowana w projekcie senackim, jest również to, iż zostały bardziej uregulowane sprawy dotyczące wyboru członków oraz sposobu organizacji młodzieżowych rad. Pierwszorzędne znaczenie dla funkcjonowania młodzieżowych rad ma zapis w pkt 4 znowelizowanego art. 5b, czyli to, co reguluje możliwość finansowania zadań statutowych młodzieżowych rad. Tożsamy zapis został przeniesiony na rady powiatowe i wojewódzkie. I to jest bardzo istotny element, ponieważ do tej pory młodzieżowe rady natrafiały na pewne ograniczenia, jeśli chodzi o możliwość uzyskiwania z budżetu samorządów pieniędzy na finansowanie szkoleń lub wyjazdów delegacyjnych, bo takie się zdarzały.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SenatorJoannaSekula">Jednoznacznie zostały uregulowane przepisy przejściowe dotyczące kadencji młodzieżowych rad i sprawiło nam wielką satysfakcję, że w projektach poprawek, które zostały zaproponowane, znalazły się zapisy przeniesione wprost z projektu senackiego, mówiące o sposobie zamknięcia kadencji młodzieżowych rad. Tym bardziej mogę podkreślić merytoryczną wartość i spójność projektu, który mamy zaszczyt przedstawić państwu do procedowania, jako tego, który znalazł uznanie również w oczach sejmowych legislatorów.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SenatorJoannaSekula">Rekomenduję Wysokim Komisjom przyjęcie senackiego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję, pani senator. Teraz proszę o zabranie głosu pana ministra Piotra Mazurka i przedstawienie uzasadnienia do projektu ustawy z druku nr 1014. Zapraszam, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo przewodniczący, państwo parlamentarzyści i wszyscy obecni na posiedzeniu. To jest bardzo ważny dzień dla wszystkich młodych ludzi w Polsce, którzy angażują się i chcą angażować się w życie obywatelskie dla dobra wspólnego. Po dłuższym czasie temat związany z potrzebą zmian ustawowych, regulujących kwestie młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego był procedowany w różnych gremiach, między innymi w parlamencie. Mamy już dzisiaj projekt ustawy, który jest owocem wieloletnich dyskusji i wieloletniej pracy wielu osób i środowisk, którym chcę bardzo podziękować. Przede wszystkim należy wskazać na rolę parlamentarnego zespołu do spraw wspierania młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego. Zespół został założony jeszcze w poprzedniej kadencji parlamentu przez pana profesora Jacka Kurzępę, osobę, która zrobiła bardzo dużo dla wprowadzenia do debaty publicznej tematu młodzieżowych rad. Pan profesor w poprzedniej kadencji stworzył ten zespół, co warto podkreślić, z parlamentarzystów z różnych klubów parlamentarnych i zachęcił ich do zaangażowania się we wspieranie młodzieżowych rad. To jest bardzo ważny fakt, który przy tej okazji należy przytoczyć.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">Parlamentarny zespół, wspólnie z innymi instytucjami, między innymi Radą Dzieci i Młodzieży oraz Polską Radą Organizacji Młodzieżowych, a także szeregiem innych środowisk, organizował coroczne konferencje młodzieżowych rad, kongresy odbywające się w parlamencie, Kancelarii Premiera, wspólnie z Komitetem Pożytku Publicznego. Na forum tych kongresów, odbywających się corocznie od 2016 r., były dyskutowane kwestie związane z pozycją prawną młodzieżowych rad. Z dorobku tych konferencji zostały wypracowane konkretne wnioski dotyczące potrzeby zmian ustawowych. W obecnej kadencji parlamentu przewodniczący Paweł Lisiecki kontynuuje to dzieło z poprzedniej kadencji i w ramach parlamentarnego zespołu do spraw wspierania młodzieżowych rad w jednostkach samorządu terytorialnego, prowadzi ten temat również w ponadpartyjnym gronie. W międzyczasie, dzięki panu profesorowi Piotrowi Glińskiemu, w programie Prawa i Sprawiedliwości z 2019 r. została zapisana deklaracja, zobowiązanie, że w razie wygrania wyborów parlamentarnych w 2019 r. te zmiany zostaną wprowadzone. W 2019 r. obiecaliśmy młodym Polakom, że wprowadzimy zmiany, które umacniają pozycję młodzieżowych rad w jednostkach samorządu terytorialnego i oczywiście dotrzymaliśmy słowa. Osoby z Prawa i Sprawiedliwości, które na różnych poziomach inicjowały te prace, były od początku otwarte na dialog z parlamentarzystami opozycji i szeroko rozumianym środowiskiem społecznym.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">W finiszu wieloletnich starań i działań, które tutaj opisałem, Rada Dialogu z Młodym Pokoleniem zapewniła po raz pierwszy w historii Polski powołany w 2019 r. ustawowy organ dialogu pomiędzy przedstawicielami najważniejszych instytucji państwowych – prezydenta, premiera, ministrów, samorządu terytorialnego a środowiskami młodzieżowymi, między innymi młodzieżowymi organizacjami społecznymi. W ramach Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem został powołany zespół roboczy, który przygotował bezpośrednio projekt ustawy, który mam zaszczyt dzisiaj przedstawić, z upoważnienia pana premiera Mateusza Morawieckiego. Pan premier upoważnił mnie, jako pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej. To jest nowa funkcja, to jest kolejny gest pokazujący, że kwestie młodych Polaków, ich potrzeb i problemów są dla naszego rządu absolutnie priorytetem. Mam zaszczyt przedstawić ten projekt.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">Muszę serdecznie podziękować wszystkim osobom, które na forum parlamentarnego zespołu, Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, zespołu roboczego miały swój udział w ramach przygotowania tego projektu. Dziękuję także stronie samorządowej. Chcę podkreślić, że projekt, który państwu prezentuję, jest bardzo mocno przedyskutowany, poddany konsultacjom społecznym, opiniowaniu i uzgodnieniom międzyresortowym. Nasz projekt był precyzyjnie uzgodniony z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Strona samorządowa zgłosiła 82 uwagi, które zostały przez nas przyjęte. Miałem trzy spotkania z Komisją Wspólną – każdy punkt, zdanie tego projektu było kilkakrotnie analizowane, uwagi strony samorządowej były bardzo dogłębnie analizowane i ogromna część uwag została uwzględniona, podobnie jak 63 uwagi strony społecznej, przede wszystkim środowisk pozarządowych, organizacji młodzieżowych, stowarzyszeń, fundacji, młodzieżowych rad, które brały udział w tym procesie. To był bardzo pogłębiony proces. Każda zainteresowana osoba, środowisko mogły zgłosić swoje propozycje. Ogromna większość propozycji została przez nas przyjęta. Dziękuję także Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji za wkład w ten projekt, Rządowemu Centrum Legislacji i wszystkim ministrom, którzy zgłosili swoje uwagi. To było bardzo cenne i na pewno pozwoliło nam uniknąć ewentualnych błędów, dopracować ten projekt. Myślę, że to jest bardzo dobry projekt.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">Teraz powiem kilka słów o jego treści. Projekt instytucjonalnie wzmacnia młodzieżowe rady gmin, a także ustanawia młodzieżowe rady na poziomie powiatów i województw. Do tej pory w ustawie mieliśmy jedynie rady gmin. Mamy znacząco uproszczone zasady dotyczące powoływania młodzieżowych rad. Mamy możliwości prawne, dzięki którym młodzieżowe rady będą tworzone na wniosek 1/5 składu ustawowego organu wykonawczego, czyli wójt na poziomie gminy, zarząd powiatu na poziomie powiatu i zarząd województwa na poziomie województwa, a także zainteresowanych środowisk, czyli samej młodzieży, organizacji samorządowych, samorządów uczniowskich i studenckich. Wniosek, który jest poprawnie złożony, będzie musiał zostać rozpatrzony przez organ stanowiący dany poziom samorządu terytorialnego w ciągu trzech miesięcy od dnia jego złożenia. W ten sposób unikamy sytuacji, w której niestety część samorządów ignorowała takie wnioski i nie poddawała pod głosowanie. Poszerzamy znacząco kompetencje młodzieżowych rad gminy i gwarantujemy na poziomie ustawowym konkretny katalog kompetencji młodzieżowych rad. Po pierwsze, możliwość zgłaszania wniosków o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej. Uważam, że to jest ważna i niezwykle cenna kompetencja, która będzie przysługiwać młodzieżowym radom. To jest kwestia opiniowania projektów uchwał dotyczących młodzieży. To jest udział w opracowaniu dokumentów strategicznych gmin na rzecz młodzieży, analogicznie powiatów i województw, kwestia związana z monitorowaniem realizacji takich dokumentów strategicznych na poziomie danej jednostki samorządu terytorialnego, podejmowanie działań na rzecz młodzieży, szczególnie w zakresie edukacji obywatelskiej. Chodzi oczywiście o różnego rodzaju inicjatywy, które wynikają z młodzieżowej rady. Takich inicjatyw jest bardzo dużo, młodzi ludzie mają wiele pomysłów, chęci do pracy i działania na rzecz dobra wspólnego.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">Umożliwiamy także młodzieżowym radom na każdym poziomie uczestniczenie w działaniach związanych z tworzeniem, realizacją, monitorowaniem rządowych dokumentów strategicznych. Właściwie już to robimy na poziomie młodzieżowych rad gmin, ale także poza trybem ustawowym, bo w tej chwili konsultujemy nowy, wieloletni rządowy dokument strategiczny polityki młodzieżowej. Oczywiście środowisko młodzieżowych rad jest w to zaangażowane. Uważam, że w ustawie należy to umieścić. Dajemy tym ludziom wpływ na to, jak będą wyglądały reguły już na poziomie samorządowym, określające szczegóły ich funkcjonowania. Dajemy młodzieżowym radom prawo do współdecydowania, do podejmowania decyzji dotyczących ram prawnych, statutu, a także personalnych kwestii związanych z opiekunem. Opiekun to nie jest instytucja obligatoryjna, ale w wielu młodzieżowych radach funkcjonuje, pomaga, gdy współpraca nie układa się najlepiej. Uważamy, że to jest niezbędne, aby młodzi ludzie mieli wpływ na to, kto będzie opiekunem młodzieżowej rady. Oczywiście zapewniamy obsługę administracyjno-biurową młodzieżowej rady przez urząd danej jednostki samorządu terytorialnego. To jest bardzo ważne, ponieważ mamy cały szereg głosów, które pojawiały się w naszych konsultacjach, związanych z tym, że młodzi ludzi, dotyczy to uczniów, jeszcze nie pracują. Zatem możliwość podstawowego zwrotu kosztów, związanych z działaniem w młodzieżowych radach, jest czymś niezbędnym. Oczywiście mamy też przepisy przejściowe, które odnoszą się do już istniejących młodzieżowych rad. One nie są rozwiązywane, nie są likwidowane, ich ranga jest odniesiona przez naszą ustawę, one stają się młodzieżowymi radami w rozumieniu naszej ustawy. Oczywiście nie ingerujemy w kwestię kadencyjności rad, które do tej pory istniały, i dajemy odpowiednio długi czas, zgodnie z uwagami strony samorządowej, aby dostosować statuty młodzieżowych rad do ram naszej ustawy. Podkreślam, że w tej ustawie nic nie nakazujemy samorządom, nie zlecamy im nowych zadań. Dajemy samorządom ramy prawne, możliwość do tego, aby szczególnie na wniosek środowisk młodzieżowych, zainteresowanych działalnością na rzecz dobra swojej lokalnej społeczności, na poziomie każdej jednostki samorządu terytorialnego, tworzyć młodzieżowe rady. Młodzieżowe rady w jeszcze większym stopniu powinny być pierwszym etapem aktywności publicznej, obywatelskiej, oddolnej, społecznej na rzecz dobra wspólnego, w tym przypadku na rzecz swojej najbliższej okolicy. Uwagi młodych ludzi przez wiele lat były dyskutowane, zbierane i są bardzo starannie przemyślane.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">To nie jest projekt, który został napisany w ministerialnych gabinetach. To jest projekt, który został napisany w sposób partycypacyjny na każdym poziomie z udziałem młodych ludzi. To jest projekt, w którym udział mają także przedstawiciele różnych środowisk, zarówno społecznych, jak i politycznych. Bardzo dziękuję stronie samorządowej za udział w konsultacjach, w sposób szczególny przedstawicielce strony samorządowej w Radzie Dialogu z Młodym Pokoleniem, która od początku brała udział w tych pracach i bardzo dużo wniosła do niego. My tworzymy ustawę, żeby zaspokoić oczekiwania i postulaty środowisk młodzieżowych, ale także, żeby wpleść młodzieżowe rady w nowe ramy prawne, w logikę działań samorządu terytorialnego. Moim zdaniem to jest ustawa, którą każdy z państwa parlamentarzystów powinien poprzeć, do czego serdecznie zachęcam. Dzisiaj dostaliśmy pozytywną opinię parlamentarnego zespołu do spraw wspierania młodzieżowych rad w jednostkach samorządu terytorialnego. Bardzo serdecznie zachęcam, żeby w sposób ponadpartyjny podejść do tej ustawy i mam nadzieję, że uzyska ona państwa poparcie, za co będę bardzo wdzięczny w imieniu młodych ludzi, którzy czekają na tę ustawę. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję, panie ministrze. Otwieram dyskusję. Zgłosiło się sześć osób, pan poseł Dziambor będzie siódmy. Jako pierwszy zgłosił się poseł Paweł Lisiecki, który jednocześnie jest przewodniczącym zespołu parlamentarnego wspierania młodzieżowych rad przy JST. Jemu pierwszemu oddaję głos. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselPawelLisiecki">Dziękuję, panie przewodniczący. Rzeczywiście, od początku tej kadencji funkcjonuje parlamentarny zespół do spraw wspierania młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego. Ten zespół jest kontynuacją zespołu powołanego w poprzedniej kadencji, któremu przewodniczył pan profesor Jacek Kurzępa. Zespół pracował nad rozwiązaniami związanymi z art. 5b ustawy o samorządzie gminnym, które miały pozwolić na lepsze funkcjonowanie młodzieżowych rad. W trakcie prac zespołu parlamentarnego mieliśmy informacje z niektórych samorządów, całe szczęście z nielicznych, że dochodziło do problemów z powołaniem młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego, głównie w gminach. Jak powiedziałem, te problemy były nieliczne, natomiast na pewno wpływały na prace, aby można było łatwiej powoływać młodzieżowe rady i mogły one funkcjonować o wiele lepiej. Rządowy projekt przedstawiony przez pana ministra Mazurka też był konsultowany z zespołem parlamentarnym do spraw wspierania młodzieży przy jednostkach samorządu terytorialnego. Na dzisiejszym posiedzeniu projekt ten uzyskał pozytywną opinię zespołu. Posłowie znajdujący się w tym zespole zagłosowali w większości za pozytywną opinią, nie było nikogo przeciw.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselPawelLisiecki">Biorąc pod uwagę rządowy projekt, chciałbym zwrócić uwagę na kilka spraw. Młodzieżowe rady będą wsparte tym, że obligatoryjne będzie poddanie pod głosowanie powstanie takiej młodzieżowej rady w momencie, gdy taki wniosek zostanie złożony, czyli  np. 1/5 rady sejmiku lub organ wykonawczy JST będą o to wnioskowały albo taki wniosek złożą zainteresowane środowiska. To jest bardzo ważne, ponieważ to jest upodmiotowienie tych, którzy sami są zainteresowani powstaniem młodzieżowej rady. Oczywiście nie jest tak, że młodzieżowe rady są obligatoryjne. To jest dobre rozwiązanie, ponieważ w momencie, gdy nie byłoby osób zainteresowanych powstaniem takiej rady, musiałaby ona powstać, co byłoby sztuczne. Dlatego dowolność, ale z drugiej strony wsparcie w momencie, gdy znajdą się osoby chętne do powstania młodzieżowej rady, jest jak najbardziej dobrym rozwiązaniem.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselPawelLisiecki">Kolejna sprawa jest związana z zadaniami młodzieżowej rady, czyli między innymi opiniowaniem projektów dotyczących młodzieży czy udziałem w pracach nad sprawami związanymi z młodzieżą. Dobrym rozwiązaniem ustawowym jest to, że musi być nadany statut. Zresztą w projekcie senackim również to się znajduje. Następna sprawa, myślę że dobra, jeśli chodzi o status członków młodzieżowych rad czy sejmików, to jest zwrot kosztów dla członków młodzieżowych rad, w momencie, gdy dochodzi do sytuacji, w której osoby te muszą podróżować służbowo i wykładać swoje własne środki. Natomiast w momencie, kiedy dojdzie do nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym czy jednostkach samorządu terytorialnego wyższego szczebla, taki zwrot kosztów mógłby nastąpić.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselPawelLisiecki">Ostatnia najważniejsza sprawa dotyczy opiekuna, który miałby być dedykowany dla młodzieżowej rady. To jest bardzo dobre rozwiązanie. To nie jest rzecz obligatoryjna, natomiast młodzieżowa rada miałaby wskazywać kandydata na opiekuna, a rada gminy miałaby go wybierać. Biorąc pod uwagę rządowy projekt, trzeba również wskazać na jeszcze jedną kwestię – na sposób, w jaki były przeprowadzone. Pytanie zostało wysłane do ponad 260 podmiotów, w tym ponad 200 to były młodzieżowe rady już istniejące w samorządach różnych szczebli, od gminy, poprzez powiat, aż do sejmików województwa. W ramach konsultacji uwagi do projektu zostały zgłoszone przez 20 podmiotów. Dobrze, że udzielały się młodzieżowe rady różnych samorządów, a także organizacje młodzieżowe. Zatem w mojej opinii to jest dobrze skonsultowany projekt, szeroko omówiony i miejmy nadzieję, że w przypadku wejścia w życie będzie dobrze służył nie tylko młodzieżowym radom, ale również samorządowi terytorialnemu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Bardzo dziękuję. Do zabrania głosu zgłosiła się pani poseł Kinga Gajewska. Oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKingaGajewska">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, na wstępie pragnę podziękować i pogratulować Senatowi. Składam gratulacje na ręce pani senator Joanny Sekuły. To Senat był inicjatorem i impulsem do działania rządu. Przygotował projekt jako pierwszy i w konsekwencji rząd stworzył swój projekt, żeby nie okazało się, że nie realizuje polityki młodzieżowej. Bardzo mnie to cieszy, bo projekty są bardzo ważne, natomiast trzeba będzie dokonać pewnych zmian w ramach dyskusji na posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselKingaGajewska">Zacznę od konsultacji. Mój przedmówca mówił o wspaniałych konsultacjach, natomiast mam kilka wątpliwości i na przyszłość proszę, aby nie zachowywać się w lekceważący sposób w stosunku do środowisk młodzieżowych, bo to są ludzie, którzy naprawdę pamiętają i to oni będą niedługo rządzili. Pytania i konsultacje zostały zadane w okresie ferii, a większość młodzieżowych rad ma zapisane w swoim statucie, że nie może pracować podczas ferii zimowych. I akurat państwo dali termin w ferie zimowe. Po drugie, wysłaliście do wielu podmiotów zapytanie o swoje wnioski. Nie znam wszystkich organizacji, ale jeśli chodzi o młodzieżowe rady dzielnic Warszawy, wysłaliście do czterech, a trzy w ogóle nie istnieją. Jest tyle dzielnic w Warszawie i akurat wybraliście te, które nie istnieją. Trudno, żeby na cokolwiek odpowiedziały. Jedna odpowiedziała, bo istniała.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselKingaGajewska">Przejdę do meritum. Jeśli chodzi o finansowanie, pan pełnomocnik pięknie mówił o poszerzaniu kompetencji i zapewnianiu finansowania, natomiast nie ma przeznaczonej żadnej puli dla samorządów, a warto byłoby rozważyć, aby przekazać jakieś pieniądze dla nich, a nie, jak zwykle, dawać im nowe zadania bez żadnego wsparcia. W ocenie skutków regulacji rząd informuje, że koszty, jakie zostaną poniesione przez wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, wyniosą 843 tys. zł rocznie na wszystkie młodzieżowe rady. Konfrontując to z liczbą młodzieżowych rad, które mają powstać – wczoraj pan pełnomocnik mówił, że mają powstać 2293 rady – przy średnim składzie osobowym 23 radnych wynika, że roczny koszt pracy jednego młodzieżowego radnego, według rządu, będzie wynosił około 15 zł, co w skali miesiąca daje wynik 1,31 zł. Warto postawić pytanie, co młodzieżowa rada ma zrobić za 367 zł i 92 gorsze rocznie? Warto pamiętać, a na pewno pan pełnomocnik wie, jak wiele aktywności podejmuje młodzieżowa rada – to są konkursy, gale, gry terenowe. W związku z tym, po konsultacjach z wieloma radnymi młodzieżowych rad na każdym szczeblu, bo Senat zrobił prawdziwe konsultacje, wyniknęło, że koszty powinny wynosić minimum 10 tys. zł rocznie dla młodzieżowej rady gminy, to jest 15 tys. zł rocznie dla powiatu i 60 tys. rocznie dla młodzieżowego sejmiku. To spowoduje, że obciążenie samorządów będzie na bardzo wysokim poziomie, ale wystarczającym i tym powinien zainteresować się rząd – to jest 24 770 tys. zł dla gmin, 4 700 tys. zł dla powiatów i 960 tys. zł dla sejmików województw. Idąc dalej w kwestii finansowania, państwo powinni doprecyzować kryteria związane z ubieganiem się przez radnego młodzieżowej rady gminy o zwrot kosztów dojazdów na spotkania rady i na wydarzenia w kraju, na których będzie reprezentował młodzieżową radę. Tutaj należałoby zapisać, że zwroty przysługują radnym i ich opiekunom w przypadku radnego niepełnosprawnego oraz opiekunowi rady młodzieżowej, którzy korzystali np. z drugiej klasy pociągu lub autobusu. Jeśli ustawodawca zostawi dowolność w przepisach ustawowych, będzie narażał budżet gminy na nierzetelne wydatkowanie środków publicznych. Taką uwagę podnosił pan minister Dworczyk i Rządowe Centrum Legislacji. Również przychylam się do tego, a rzadko jako opozycja zgadzamy się z ministrem Dworczykiem, więc będę kibicowała panu ministrowi, aby zrealizował ten postulat w ramach przepisów ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselKingaGajewska">Przepis, nie pamiętam który, muszę znaleźć w ustawie, ale na pewno pan pełnomocnik mi pomoże, dotyczy konsultacji młodzieżowych rad w strategicznych programach rządowych. Przedstawiciele Młodych Demokratów podpowiadają mi, że to jest ust. 8. Ten przepis sprowokował mnie do postawienia zarzutu, który miałam sobie darować, ale nie mogę, bo państwo sami narażają się. Przepis jawnie pokazuje, co państwo mają na myśli. Dotychczas zostały powołane cztery rady przy ministrach. Wszystkie rady są tak upolitycznione, że to przekracza wszelkie ramy dobrego smaku. Jeżeli rada jest upolityczniona i większość osób jest członkami młodzieżówki Prawa i Sprawiedliwości, nie czepiam się, niech tylko same wasze młodzieżówki doradzają, rozumiem, inni nie mają nic do powiedzenia. Ale nawet, jeśli wasi młodzieżowi radni mówią, że są problemy ze zdalnym nauczaniem, przygotowali rzetelny raport mówiący o niedociągnięciach i złej pracy ministra edukacji i propozycjach, które prezentował podczas pandemii, a minister nie zgodził się na opublikowanie, argumentując, że to jest atak na niego, z całym szacunkiem, ale to jest pomylenie z poplątaniem. Jaka jest wasza intencja? Czy faktycznie chcecie, aby młodzieżowi radni, młodzi ludzie interesujący się polityką wspierali działania rządu, uczyli się, byli naszymi przyszłymi kadrami, czy chcecie tylko i wyłącznie, żeby wasi ludzie, myśląc tylko i wyłącznie tak jak wy, jak państwo z rządu, pisali to, co inni mają powiedzieć i publikować na Facebook? Czy w taki sposób ma wyglądać polityka młodzieżowa? Nie zgadzam się na to. Koalicja Obywatelska nie zgadza się. Zatem zapis o konsultacji projektów rządowych jest bardzo niebezpieczny i może skutkować tym, co jest aktualnie, czyli partyjnością w radach.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselKingaGajewska">W ocenie skutków regulacji państwo piszą, że rady będą zbierały się rzadko. Rady spotykają się przynajmniej raz na miesiąc, więc za tym nie idzie finansowanie. Nie warto pisać, że rady będą spotykały się rzadko, bo one spotykają się często i to jest podstawa działalności tych rad.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PoselKingaGajewska">Bardzo ważna kwestia. Uprzejmie proszę, aby pochylić się nad innym rozwiązaniem. Należy rozważyć obligatoryjność powołania młodzieżowej rady w przypadku wyrażenia potrzeby powstania takiej rady przez środowiska. Legislatorzy zaproponowali, żeby zamiast „zainteresowanych środowisk” nazwać „podmiotów reprezentujących zainteresowane środowiska”. Jeżeli będzie taka wola i chęć, uważam, że rada powinna powołać takie rady i nie może blokować wniosków. Przygotowaliśmy stosowne poprawki, rezygnując z fakultatywności powołania młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#PoselKingaGajewska">Jeszcze jedna ważna kwestia. Przy pracy nad konkretnymi przepisami będę prezentowała konkretne poprawki, ale chcemy dodać „inicjatywny charakter rady”. Przepis 5b ust. 4 brzmi, że „młodzieżowa rada gmin ma charakter konsultacyjno-doradczy”, ale warto dodać charakter inicjatywny, jak jest w projekcie senackim. Pani senator może jeszcze raz zaprezentować na czym inicjatywność miałaby polegać.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#PoselKingaGajewska">Jeszcze jedna bardzo ważna sprawa, zapomniałam to powiedzieć na wstępie. Projekt senacki był inspirowany przez środowisko stowarzyszenia Młodzi Demokraci. Muszę to powiedzieć, bo jestem dumna, że środowisko, z którego się wywodzę, jest inicjatorem tak wspaniałego projektu i mam nadzieję, że takich inicjatyw wśród młodych ludzi będzie jak najwięcej.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#PoselKingaGajewska">To wszystko. Później jeszcze zabiorę głos, gdy będziemy pracowali nad konkretnymi poprawkami. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję, pani poseł. Szanowni państwo, spośród posłów, którzy zgłosili się do zabrania głosu, tylko 10 minut pozostało panu Andrzejowi Kryjowi i teraz jemu oddaję głos. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselAndrzejKryj">Panie przewodniczący, panie ministrze, zaproszeni goście, powiem krótko. Dzisiaj mamy do czynienia z dwoma projektami – senackim i rządowym. Podczas dzisiejszej dyskusji, ale również podczas wczorajszego posiedzenia podkomisji stałej do spraw młodzieży, która zajmowała się projektem ustaw, wybrzmiewało: kto był pierwszy przy próbie uregulowania sytuacji młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego i komu powinien przypaść ten splendor? Muszę państwu powiedzieć, że podczas wczorajszego posiedzenia podkomisji stałej dla mnie najważniejsze było to, że przedstawiciele młodych ludzi, którzy brali udział w tym posiedzeniu, bardzo pozytywnie wypowiadali się na temat projektu, który ma im pomóc w funkcjonowaniu. Podczas dyskusji jeden z młodych ludzi powiedział, że projekt rządowy jest kompleksowy, ale wybrzmiało, że to jest projekt rządowy i tyle dobrego, że jest kompleksowy i dobry. Proszę państwa, naszym celem nie jest przygotowanie prawa, które ktoś będzie sobie przypisywał, tylko dobrego prawa, które będzie służyło setkom młodych ludzi, którzy już działają w młodzieżowych radach miast, gmin, sejmikach młodzieżowych i oczekują na zmiany. Oczywiście dyskutujmy, zgłaszajmy poprawki, ale apeluję, żeby jak najmniej było politycznego zacietrzewienia i dyskusji, która sprowadza się do tego, co było wcześniej, jajko czy kura. Chodzi nam o to, żebyśmy przygotowali takie prawo i podjęli takie decyzje, które będą jak najbardziej korzystne. Nie będę rozwijał tej dyskusji, bo wiem, że inni koledzy i koleżanki czekają. Serdecznie dziękuję za możliwość zabrania głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. W takiej samej sytuacji jest pan poseł Piotr Borys, bo mamy kilka wolnych chwil. Panie pośle, jest pan chyba w samochodzie, oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselPiotrBorys">Chcę serdecznie podziękować inicjatorom – Senatowi, Młodym Demokratom, a także rządowi w równoległym projekcie. Najważniejsza jest samorządność młodych ludzi, kształtowanie postaw obywatelskich i od najmłodszych lat zaangażowanie w sprawy polityki młodzieżowej. Dlatego chciałbym gorąco wesprzeć i połączyć siły do najlepszych rozwiązań. Wydaje się mi, że gdyby nastąpiła kwestia obligatoryjności powstawania stosownych rad na wszystkich szczeblach gmin, powiatów i województw, byłoby to wielkim wsparciem i zaangażowaniem młodych ludzi. Po drugie, cała sfera opiniotwórczo-doradcza, ale także w niektórych sprawach kwestia inicjowania uchwał, które dotyczą polityki młodzieżowej, a więc inicjatywa uchwałodawcza, oczywiście dookreślona do spraw polityki młodzieżowej, w kwestii kultury, edukacji, sportu, klimatu stanowiłaby wielki oręż zaangażowania młodych ludzi w kwestie, które starsi koledzy i koleżanki musieliby wziąć pod uwagę przynajmniej w formie dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselPiotrBorys">Kolejnym etapem jest cała sfera pomocy. Uważam, że zawsze jest potrzebna pomoc w postaci opiekuna, być może także jest potrzebne oddelegowanie obsługi kancelarii gmin i powiatu do pomocy w organizacji sesji, spotkań, bo przecież w każdej gminie funkcjonuje kancelaria rady na wszystkich szczeblach. Oczywiście dochodzi kwestia finansowania. Obecnie musi być minimalne finansowanie, żeby móc realizować podstawowe rzeczy. Naszym wspólnym celem jest to, żeby kompetencje obywatelskie u młodych ludzi kształtować i gorąco namawiać ich do tego, żeby zainteresowali się sprawami swojego otoczenia. Dlatego projekt senacki, w połączeniu z rządowym, powinien dać najwięcej obiektywnych rozwiązań, które pozwolą funkcjonować młodzieżowym radom na różnych szczeblach, a przez to angażować całe pokolenie młodych ludzi do odpowiedzialności za swoje życie. Gorąco wspieram i jeszcze raz dziękuję Senatowi, pani senator oraz rządowi, który przedstawił swoje rozwiązania. Mam nadzieję, że na poziomie dyskusji skłonimy do wyboru najlepszego rozwiązania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Teraz głos oddaję pani poseł Monice Falej, następny będzie pan poseł Artur Dziambor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMonikaFalej">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, młodzież ma głos i mam prośbę, żeby młodzież miała głos tak, jak przy konsultacjach i tworzeniu dokumentów, senackiego czy rządowego. Moim zdaniem ich głos jest najważniejszy – nie nasz, polityków i polityczek, ale młodzieży. Tak też postrzegam cały proces tworzenia tego dokumentu. Rady młodzieży, Klub Demokratyczny, młodzieżówki zabierały głos w sprawie tego dokumentu i chciałabym, aby oni jak najwięcej podejmowali decyzji w przyszłości, jeżeli chodzi o powoływanie rad. Mamy dwa projekty – senacki i rządowy. One są tożsame. Rządowy ma więcej szczegółów i jest bardziej doprecyzowany, chociaż znalazłam jedna kwestię, która mnie zastanowiła, czyli art. 5c, gdzie przywoływana jest rada seniorów. Nie wiem, czy to jest przeoczenie, czy niechcący się przekopiowało? Chcę zwrócić na to uwagę. Jak powiedziałam, zależałoby mi na tym, aby młodzież miała komfort tworzenia młodzieżowych rad gmin, powiatów czy województw, komfort pracy w tych radach, bo z doświadczenia wiem, że niestety różnie bywało.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselMonikaFalej">Bardzo się cieszę, że została dopracowana kwestia opiekuna, że młodzież będzie miała wpływ, kto będzie taką osobą i jak będzie z nią współpracować. Zależałoby mi również, aby oprócz konsultacyjnych elementów były inicjujące elementy, ponieważ młodzież ma bardzo dużo trafnych inicjatyw i dobrze, żeby takie narzędzie zostało wpisane w statucie. Jeśli nie, mam wrażenie, że niestety nie zawsze samorządy będą chciały przychylić się do tego, żeby taką inicjatywę oddać młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselMonikaFalej">Zwracam uwagę na kwestię związaną z finansowaniem. Jest ono również bardzo śladowe i myślę, że młodzież powinna mieć wsparcie finansowe związane z samym funkcjonowaniem młodzieżowych rad czy ponoszeniem kosztów oddelegowania reprezentantów i reprezentantek na jakieś wydarzenia czy inne zjazdy, aby nie musieli ponosić kosztów z własnej kieszeni. Myślę, że to jest bardzo istotne, tym bardziej, że dużo młodych ludzi jest niepełnoletnich. To też jest kwestia opiekunów. Osoby z niepełnosprawnościami, ale również niepełnoletnie, również powinny mieć taką opiekę.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselMonikaFalej">Jeszcze jeden element, który nie wybrzmiewał do końca, a moim zdaniem jest istotny, to jest kwestia monitorowania i przyjmowania sprawozdań ze współpracy samorządu z radami. Ponieważ większość z państwa już współpracowała czy wywodzi się z ruchów młodzieżowych, mają państwo różne doświadczenia, podobnie jak ja. Z jednej strony samorządy bardzo dobrze współpracują z młodzieżą i nie ma żadnych uwag, ale są samorządy, które nie świecą przykładem. Nie wiem jak to rozwiązać i jak wpisać w ustawę, poddaję to pod dyskusję. Podobnie jak coroczna informacja z monitorowania współpracy samorządów z organizacjami pozarządowymi, myślę, że taki zapis mógłby być dobry, żeby pokazać jak wygląda współpraca. Taka informacja również była zawarta na sesji rady gminy, w powiecie czy województwie. To jest często dobra praktyka, ale myślę, że gdyby to znalazło się w ustawie, może miałoby znaczenie i pokazywało jakość tej współpracy. Myślę, że takie rozwiązanie powinno być wpisane, aby młodzież miała głos. Ponieważ obydwa dokumenty są tożsame, jest szansa, że wszystkie kluby to poprą. Jako Lewica również bardzo popieramy ten pomysł, żeby takie uregulowania miały miejsce. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Pan poseł Artur Dziambor. Przygotuje się poseł Jacek Kurzępa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselArturDziambor">Szanowni państwo, chcę powiedzieć sentymentalnie, że 24 lata temu zostałem przewodniczącym sejmiku uczniowskiego miasta Gdyni. To była przyszła młodzieżowa rada miasta. A 22 lata temu zostałem przewodniczącym młodzieżowego sejmiku województwa pomorskiego. Z kolei 20 lat temu zapisałem się do pierwszej partii politycznej. Nie chcę dodawać żadnych uwag, będę oczywiście popierał prace, mam nadzieję, że dogadamy się co do finalnej treści. Bardzo się cieszę, a moich przyjaciół sprzed 20 lat, którzy oglądają moje wystąpienia, chciałem pozdrowić i powiedzieć: „Szanowni przyjaciele, udało się. Po 20 latach w Sejmie jest dyskusja o młodzieżowych radach miast”. Dziękuję wszystkim, którzy zaangażowali się w to. Gratuluję, cieszę się i popieram. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo, panie pośle. Teraz poseł Jacek Kurzępa. Następnie pani poseł Krystyna Szumilas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJacekKurzepa">Witam państwa serdecznie. Odnosząc się do tego, o czym powiedział poseł Dziambor, na pytanie, co było pierwsze, jajko czy kura – poseł Dziambor. Gratuluję. Wielu z nas ma w swoim doświadczeniu rozmaite aktywności w różnych młodzieżowych radach gmin, powiatów czy sejmikach. Szanowni państwo, pozwólcie, że w krótkim przywołaniu par excellence socjo-politologicznym pokażę państwu egzegezę działalności parlamentarnego zespołu do spraw wspierania młodzieżowych rad i jak doszliśmy do dnia dzisiejszego.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselJacekKurzepa">Teza pierwsza. Przedłożone projekty, rządowy i senacki, są owocem naturalnej dynamiki i wzmożenia w zakresie aktywności obywatelskiej młodego pokolenia Polaków. To, czy będziemy ich utrzymywać rozmaitymi rozwiązaniami podstawowymi czy nie, nie zmienia postaci rzeczy, że młodzież sama w sobie ma dynamikę, aktywność i potrzebę bycia obywatelem. Dlatego rekomenduję paniom i panom posłom przyjęcie przedłożenia rządowego. Sekunduję temu, co powiedział pan minister Piotr Mazurek, czyli przygotowujemy narzędzia, formalne oprzyrządowanie, z którego młodzi skorzystają, jeśli uznają, że to jest autentyczne, nie jest to fetysz propagandowy, czy działanie nie mające charakteru uczciwego dialogu i debaty z młodym pokoleniem Polaków. Wobec powyższego, bez względu na to, jaki dokument zostanie przyjęty, młodzi sami zweryfikują autentyzm poprzez wejście bądź zarzucenie tych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselJacekKurzepa">Szanowni państwo, teza druga. Dorobek rządu Zjednoczonej Prawicy w debacie z młodym pokoleniem sięga poprzedniej kadencji. Bardzo się cieszę, panie ministrze Piotrze Mazurek, pełnomocniku rządu do spraw młodego pokolenia, że została powołana Rada Dialogu z Młodym Pokoleniem, która jest emanacją wieloletniej pracy parlamentarnego zespołu do spraw młodzieżowych rad. Zespół ten, o czym nie musicie wiedzieć, powstał na wyraźne zapotrzebowanie, wyartykułowane na pięcioleciu Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych przez młodych ludzi, którzy powiedzieli: „panie pośle, w Sejmie macie rozmaite zespoły parlamentarne, ale nie ma parlamentarnego zespołu do spraw młodzieżowych rad”. Słowo się rzekło, kobyłka u płota. Dałem im słowo, że zespół powstanie i powstał. Ten zespół przez wiele lat był tworzony przez panią poseł Joannę Borowiak, pana posła Roberta Warwasa, Aleksandra Mrówczyńskiego, panią poseł Iwonę Michałek, świętej pamięci pana posła Jana Kiliana, panią poseł Annę Milczanowską. Pozwolą państwo, że dla faktografii przywołam również kilka postaci młodych ludzi, którzy towarzyszyli pracom parlamentarnego zespołu przez całe cztery lata poprzedniej kadencji, współtworzyli wielkie wydarzenia, jakim były kongresy młodzieżowych rad w Sali Kolumnowej w Sejmie i w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Byli to między innymi: pani Julia Keś, Mateusz Czerniga – wielka postać. Powiem państwu, że gdyby rządziła Koalicja Obywatelska, zapewne w miejsce pana ministra Mazurka byłby Mateusz Czerniga, bo jest niebywale charyzmatyczny, jeśli chodzi o dialog z młodym pokoleniem. Panie Mateuszu, serdecznie pozdrawiam. Piotr Nowak, Kacper Szymczak, Tomasz Klemp, Aleksandra Sawa, Miłosz Gibas, Adam Janczewski, Tomek Racławski, Tomek Palmi, Piotr Wasilewski, Edgar Kogos, Łukasz Musiatowski, Michał Tokarski. Szanowni państwo, Michałowi Tokarskiemu parlamentarny zespół zawdzięcza to, że jego posiedzenia odbywały się niebywale często, jeszcze w czasie przed pandemicznym, były transmitowane on-line w sieci we wszystkich możliwych społecznościach młodzieżowych. Michale, bardzo dziękuję za tę posługę. Wreszcie posiedzenia w Narodowej Radzie Rozwoju w Kancelarii Prezydenta, gdzie debatowaliśmy o różnych zakresach dotyczących ustawy o samorządzie i obecności młodzieżowych rad. Polska Rada Organizacji Młodzieżowych pod kierunkiem Mateusza Czernigi w roku 2018 wyruszyła w całą Polskę realizując konsultacje art. 5b. Owocem tej pracy były pierwociny projektu, który przedłożyliśmy również w Radzie Dialogu z Młodym Pokoleniem i w dalszym ciągu w pięknym, soczystym dialogu z rozmaitymi środowiskami, organizacjami pozarządowymi, między innymi z PROM doprowadziliśmy do takiego przedłożenia, które pan, panie ministrze, zaprezentował – komplementarne, całościowe, wypełniające wszelkie znamiona poprawnej legislacji, ale również konsultacji społecznych, szerokich i wieloletnich.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselJacekKurzepa">Wreszcie, szanowni państwo, chcę przedłożyć trzecią tezę. Jest rzeczą paradoksalną, że przyglądając się debacie o polityce młodzieżowej, zatrzymałem się na roku 1988, kiedy to między 19 czerwca a 26 września Wojewódzka Rada Narodowa w Tarnowie debatowała na temat powołania parlamentu młodzieży przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej. Szanowni państwo, jak odległa to jest historia, kto wówczas brał się za łby? Związek Młodzieży Wiejskiej „Wici” ze Związkiem Socjalistycznej Młodzieży Polskiej. Cały czas debatowano, że młodzież ma wystarczająco dużo miejsca do tego, żeby eksponować swoje potrzeby i racje. Oczywiście to nie jest prawda, historia zatoczyła koło, młodzi potrzebują trybuny, realnego wpływu na politykę lokalną w odniesieniu do spraw i problemów młodego pokolenia. Przedłożenie rządowe wypełnia w stu procentach to oczekiwanie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Teraz głos oddaję pani poseł Krystynie Szumilas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Dziękuję, panie przewodniczący. Nie będę się spierać, co było pierwsze, jako czy kura, ale odniosę się do zasad parlamentaryzmu i dobrego wychowania. Kiedy słuchałam pana ministra na samym początku, czułam się jak na zebraniu partyjnym. Przepraszam, panie ministrze, ale jest pan przedstawicielem rządu. Chcemy przyjąć ustawę, która ma służyć młodzieży, bez względu na poglądy polityczne. Samorząd gminy jest mniej polityczny niż Sejm, a ja co drugie słowo słyszałam „Prawo i Sprawiedliwość” i jak państwo wspaniale działają. Gdyby państwo tak wspaniale działali, dzisiaj nie mielibyśmy takiej sytuacji w szkołach, może mielibyśmy lepszą działalność i sytuację zdrowotną. Ale zostawmy to i przejdźmy do meritum, do projektu senackiego. Mamy dwa projekty organów, które dzisiaj są na dwóch biegunach politycznych – Senat to opozycja, rząd to rządzący, ale te dwa organy dostrzegły problem. Dwie instytucje doszły do wniosku, że trzeba unormować sprawę powstawania młodzieżowych rad przy samorządach terytorialnych. Przyjmijmy, że to jest inicjatywa młodych ludzi, bez względu na to, po której stronie politycznej stoją i tak debatujmy.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselKrystynaSzumilas">Przechodząc do konkretów, po pierwsze chcę zapytać, ponieważ to jest zmiana ustawy o samorządzie gminnym, debatujemy w gronie dwóch Komisji – Edukacji i Samorządu Terytorialnego. Czy projekt rządowy był opiniowany przez samorząd terytorialny i jak wygląda sprawa opinii jednostek samorządu terytorialnego? Mam nadzieję, że jest pozytywna. Pani poseł Kinga Gajewska mówiła o finansowaniu działalności młodzieżowych rad przy samorządach terytorialnych. Moim zdaniem nie wystarczy zapisać w ustawie, że one będą finansowane przez samorząd, ale trzeba też podyskutować, czy w sytuacji finansowej, w jakiej są samorządy, tracąc dochody z PIT, mając wiele zadań związanych ze służbą zdrowia, czy nie powinna być pomoc finansowa ze strony rządu w formie dotacji czy wsparcia do powstawania młodzieżowych rad? Czy ten problem był omawiany z samorządami terytorialnymi?</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselKrystynaSzumilas">Druga sprawa, o którą chcę zapytać, czy rady młodzieżowe mają być powoływane obligatoryjnie czy nie? Ustawa mówi, że jest inicjatywa, ale gdy rada gminy powie „nie”, to młodzieżowa rada nie powstanie. Może warto zastanowić się nad tym. Chciałabym poznać stanowisko rządu, bo jednak większość sejmowa jest w państwa rękach i państwo będą decydować. Jeśli jest inicjatywa ze strony wójta czy radnych, jest większe prawdopodobieństwo, że rada powstanie. Natomiast, jeśli inicjatywa jest ze strony młodych ludzi, to niekoniecznie. Znam przypadki, że młode osoby występowały z taką inicjatywą, a rada gminy w głosowaniu decydowała, że nie i młodzieżowa rada nie powstała. Może należy się zastanowić, że jeśli jest inicjatywa młodych ludzi, to rada powinna powstać obligatoryjnie. Tutaj mamy zapis – rada gminy mówi „nie”, dopiero po roku młodzi ludzie mogą wnioskować drugi raz o powstanie młodzieżowej rady. Domyślam się, że w sytuacji, gdy mamy pięcioletnią kadencję samorządu terytorialnego, jeżeli rada powie „nie” w pierwszym roku, przez to pięć lat będzie mówiła „nie”, bo taki układ jest w radzie. Młodym ludziom będzie trudno przekonać radnych.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselKrystynaSzumilas">Trzecia sprawa, o której chcę podyskutować i zapytać, to jest tryb wyboru do młodzieżowej rady. W projekcie mamy powiedziane, że tryb wyboru określa statut, a podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 2, 3, czyli wnioskujący, mogą przedstawić opinię w zakresie projektu statutu. Zatem tryb wyboru określi rada w statucie, a młodzi ludzie, którzy wnioskowali, mogą tylko i wyłącznie wypowiedzieć się w formie opinii. Czy nie należy zmienić tego trybu? Proszę państwa, mówię o tym na podstawie doświadczeń, które mamy, obserwując rady działające przy różnych ministrach, szczególnie przy ministrze edukacji. Jestem z powiatu gliwickiego i tam w 2017 r., kiedy pani minister Zalewska powoływała taką radę, byli młodzi ludzie (dowiedziałam się o tym po fakcie), którzy chcieli kandydować do młodzieżowej rady przy minister Zalewskiej. Kontaktując się i próbując to załatwić usłyszeli, że muszą mieć rekomendację posła Prawa i Sprawiedliwości. Wczoraj na posiedzeniu podkomisji pan minister wymienił pięć osób, które są spoza kręgu Prawa i Sprawiedliwości, ale one są po to, aby pan minister mógł udowadniać, że rada nie jest polityczna. Niestety, zdecydowana większość to są wybory, które nie mają nic wspólnego z wolnym wyborem. Może trzeba zastanowić się, gdy będziemy procedowali nad statutem, jak zapewnić wpływ młodych ludzi albo szerokiego środowiska na ustalenie kwestii wyboru członków rady, żeby to było rzeczywiście ogólne przedstawicielstwo, a nie jednego ugrupowania politycznego czy samorządowego. Chcemy, żeby młodzieżowe rady działały. Każdy ma jakieś poglądy, ale do rady powinni mieć dostęp ludzie o różnych poglądach politycznych.</u>
+          <u xml:id="u-20.4" who="#PoselKrystynaSzumilas">Na koniec kuriozum, które ubawiłoby mnie bardzo, gdyby to nie był dokument rządowy. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, podpis: Piotr Mazurek. Pełnomocnik rządu do spraw polityki młodzieżowej pisze pismo, że ustawa o młodzieżowych radach jest skierowana do konsultacji. Czy wiedzą państwo kogo informuje? Samego siebie. Pisze pismo o konsultacji do samego siebie. Bądźmy poważni. To już pokazuje, że niestety ten proces na poziomie rządu jest bardzo mocno upolityczniony. Zatem apel pana posła Kurzępy, pana posła Dziambora i wszystkich innych jest słuszny, ale może trzeba zaapelować do samego siebie, panie ministrze? I nie upolityczniać tego, co nie powinno być polityczne? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Cały szereg pytań był do pana ministra, ale zanim oddam głos, ostatni poseł, który zgłosił się jeszcze do zabrania głosu w dyskusji. Pan poseł Mateusz Bochenek, proszę bardzo. I na sam koniec pani senator. Potem głos oddam panu ministrowi i przejdziemy do strony społecznej. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMateuszBochenek">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, panie ministrze, szanowni państwo, zainspirowany wypowiedzią pana przewodniczącego Dziambora, który odwoływał się do swoich sentymentalnych wspomnień, przypomniałem sobie o początku moje działalności w młodzieżowej radzie miasta przed 15 laty, a przed 5 laty rozpocząłem moje działanie jako opiekun młodzieżowej rady miasta Sosnowca. W oparciu o doświadczenia będę odnosił się do projektu ustawy, szczególnie rządowego, ale także przedłożonego przez Senat.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselMateuszBochenek">Szanowni państwo, na wstępie należy zaznaczyć, że kwestie dotyczące młodzieży, partycypacji tego pokolenia, aktywności młodych ludzi muszą uzyskać jak największe poparcie w naszej izbie, natomiast nie możemy się radykalizować. Apeluję do naszej większości parlamentarnej, rządowej w Sejmie, żeby pamiętać o tym ważnym i wypracowanym w ramach konsultacji szerokim projekcie ustawy senackiej. Dzisiaj zdecydowanie obieramy dobry kierunek i rozpoczynamy dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselMateuszBochenek">Przejdę do konkretnych aspektów z zakresu ustaw, a szczególnie rządowej. Panie ministrze, pierwsze pytanie dotyczy inicjatywy związanej z utworzeniem młodzieżowych rad. Państwo wskazują 1/5 ustawowego składu rady. Skąd bierze się taka liczba, a nie 2/5 albo zapis, który przygotował Senat, aby to było na wniosek i z inicjatywy samej rady? Wydaje się mi, że uszczegółowianie i narzucanie konkretnego rozwiązania samorządom jest niepotrzebne. Radni posiadają inicjatywę uchwałodawczą, w związku z tym, ogólny zapis wydaje się bardziej stosowny. Mam nadzieję, że pan minister odniesie się do tego.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselMateuszBochenek">Kolejna sprawa dotyczy złożenia wniosku o powołanie młodzieżowej rady. Państwo wskazują, że w momencie odrzucenia jest roczny okres, aby można było złożyć ponowny wniosek. Dlaczego rok, a nie pół roku? Czy ten zapis jest niezbędny? Czy nie rozważali państwo wykreślenie tego zapisu, żeby młodzieżowa rada mogła przystąpić do złożenia kolejnego wniosku po jego odrzuceniu, bo mamy też wskazane, że „w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia jego złożenia” rada ma czas na rozpatrzenie. Skąd taki zapis dotyczący tego okresu?</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PoselMateuszBochenek">Kolejna sprawa dotyczy charakteru młodzieżowej rady miasta. Na to również Senat wskazuje uwagę w swojej ustawie, dodając charakter inicjatywny. Wiemy doskonale, że młodzieżowe rady podejmują bardzo wiele inicjatyw na poziomie samorządu, inicjują różne działania, wydarzenia, organizują przeróżne przedsięwzięcia. Przypominam, że art. 5c ustawy o samorządzie gminnym, regulujący kwestię rad seniorów, okazuje rolę inicjatywną tej rady, dlatego stoję na stanowisku, że tutaj powinna być zastosowana ta sama analogia, zważywszy na fakt, że młodzieżowa rada wypełnia funkcję inicjatywną realizując swoje zadania.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PoselMateuszBochenek">Kolejna kwestia dotyczy inicjatywy uchwałodawczej, a w zasadzie możliwości skierowania takiego wniosku do uprawnionego podmiotu. Moje wątpliwości budzi sam zapis w tej ustawie, ponieważ de facto wydaje się, że nic nie zmienia. Dzisiaj także młodzieżowi radni mogą złożyć taki wniosek do odpowiednich organów, ale także każdy obywatel z własnej inicjatywy może złożyć do wójta czy rady. Wydaje się, że młodzi oczekują konkretnego uprawnienia – albo inicjatywy uchwałodawczej albo wiążącego zapisu w aspekcie uchwały czy interpelacji, którą mogliby wystosować do wójta i rady, żeby określić czas na udzielenie odpowiedzi, aby mieli konkretne umocowanie i siłę w realizacji określonych zadań. Dlatego proszę o wyjaśnienie konkretnego przepisu, który państwo proponują.</u>
+          <u xml:id="u-22.6" who="#PoselMateuszBochenek">Wspomniana już dzisiaj kwestia dotycząca współuczestnictwa w działaniach związanych z tworzeniem i realizacją rządowych dokumentów strategicznych. Moje pytanie do tego punktu jest następujące: w jaki sposób i z czyjej inicjatywy ma się to odbywać i po co jest ten zapis, zważywszy na fakt, że pojawia się sformułowanie „może”? Czy pan minister mógłby rozwinąć także ten wątek?</u>
+          <u xml:id="u-22.7" who="#PoselMateuszBochenek">Kolejna sprawa dotyczy opiekuna. Bazując na własnym doświadczeniu jestem przekonany, że opiekun pełni niezwykle istotną rolę w ramach młodzieżowej rady. To on wspiera, jest pomostem w ramach kontaktu z radą miasta, z wójtem i powinien być mocniej wyartykułowany. Pokusiłbym się o obligatoryjne funkcjonowanie opiekuna, bo ewidentnie on pełni rolę wspierającą młodzieżową radę, chociażby w aspektach technicznych – organizacja posiedzenia rady, organizacja różnych wydarzeń. Także kieruje młodych ludzi w ramach różnego rodzaju wydziałów urzędu czy podległych jednostek. To musi być jedna wskazana osoba, która będzie wspierała młodych ludzi w tych działaniach, dlatego sądzę, że nad tym przepisem także powinniśmy się jeszcze pochylić. Jednak sam sposób dokonywania wyboru należy pozostawić samorządom lokalnym czy regionalnym, żeby one uszczegółowiły ten zapis.</u>
+          <u xml:id="u-22.8" who="#PoselMateuszBochenek">Sprawa dotycząca finansowania. Do tego odwoływały się panie posłanki – Kinga Gajewska i przewodnicząca Szumilas. Faktycznie, dzisiaj potrzebne jest wsparcie finansowe dla młodzieżowych rad, żeby mogły realizować swoje zadania, rozwijać samorządność wśród młodego pokolenia. Także wsparcie rządowe w formie dotacji na ten cel byłoby jak najbardziej zasadne i również ostrzejszy zapis w samej ustawie, który powinniśmy zawrzeć.</u>
+          <u xml:id="u-22.9" who="#PoselMateuszBochenek">To wszystko tytułem wstępu, w ramach naszej dyskusji. Jeszcze raz podkreślam i liczę, że ostatecznie wypracujemy dobry projekt ustawy, który przyjmiemy jednogłośnie i jak najszybciej wejdzie on w życie, żeby młodzi ludzie mieli większe uprawnienia i możliwość do rozwijania samorządności w swoich małych ojczyznach. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Zanim głos oddam panu ministrowi, zgłaszała się jeszcze pani senator Joanna Sekuła. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SenatorJoannaSekula">Szanowni państwo, wysłuchawszy różnych punktów widzenia, mam jedną konkluzję. Myślę, że bardzo ważne jest, wręcz konieczne w naszym myśleniu, aby uwierzyć w samorząd. Jeśli młodzi ludzie chcą zainicjować powstanie rady, a samorząd nie podejmie aktywności, to generalnie będzie stanowić spore obciążenie wizerunkowe, nie tylko wśród młodych ludzi, którzy dorastają i stają się wyborcami, ale również wśród grona osób, które są z nimi związane, ich znajomych, rodziców, nauczycieli. Dlatego warto podkreślić, że nie musimy wszystkiego zapisywać w ustawie, ponieważ młodzi ludzie są coraz bardziej świadomi, co jest dla nich ważne, potrzebne i w jaki sposób to wziąć. Mamy wyraźny dowód w postaci wielomiesięcznego boju młodych ludzi o ich prawa. Dlatego jestem spokojna, że przeregulowanie ustawy i nadawanie młodzieżowym radom zbyt wielu ograniczeń ustawowych będzie działało tylko i wyłącznie na ich szkodę. Zawierając zamknięty katalog kompetencji spowodujemy, że jeśli będą chcieli więcej, mogą tego nie dostać. Dlatego należy otworzyć się na inicjatywę młodych – tutaj padło pytanie z ust pani poseł Gajewskiej. Inicjatywa młodych ludzi jest nieograniczona. Należy pozostawić im możliwość określenia sposobu funkcjonowania rady w ramach samorządu, bo dostosowanie tego do określonego środowiska jest bardzo istotne, żeby pozostawić to w rękach tych, którzy są w danym miejscu i czasie. Abyśmy nie musieli bezustannie nowelizować tej ustawy, zostawmy ją jak najbardziej otwartą. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Teraz oddaję głos panu ministrowi Piotrowi Mazurkowi. Później przejdziemy do pytań strony społecznej. Proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, muszę powiedzieć, że z bardzo mieszanymi uczuciami obserwowałem dyskusję, bo wyraźnie widać, że na sali są parlamentarzyści, zarówno z Prawa i Sprawiedliwości – szczególnie dziękuję panu posłowi Jackowi Kurzępie, Pawłowi Lisieckiemu, Andrzejowi Kryjowi za ich merytoryczne wypowiedzi – jak i posłowie z opozycji, jak pan poseł Bochenek, poseł Piotr Borys czy pani Monika Falej, którym niewątpliwie zależy, żeby pomóc młodym ludziom. Były to merytoryczne głosy, do których za chwilę się odniosę. Słychać było, że pan poseł Bochenek jest osobą doświadczoną w młodzieżowych radach i ma konkretne, merytoryczne pytania. Były też głosy skrajnie polityczne, kompletnie niepotrzebnie atakujące drugą stronę, która przychodzi z propozycją odpowiadającą temu, o czym państwo mówili w swoich wystąpieniach. Niektórzy obecni mają taką filozofię, że nawet jeśli projekt, o którym rozmawiamy, jest dobry, i tak trzeba zaatakować Prawo i Sprawiedliwość. Bardzo proszę, żeby państwo zmienili swoje podejście, bo myślę, że to niczemu dobremu nie służy, a na pewno nie służy dobru młodego pokolenia. Oczywiście odniosę się w szczegółach do wszystkich kwestii, które zostały poruszone, mam nadzieję, że wszystkie zanotowałem.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Zacznę od pana posła Bochenka, ponieważ pytał o konkretne sprawy. Dlaczego 1/5 ? W moim przekonaniu to jest optymalne rozwiązanie, ponieważ chcemy, aby także grupa mniejszościowa w ramach organu stanowiącego miała możliwość wyjścia z takim wnioskiem. Oczywiście, jeśli przyjmiemy, że sam organ stanowiący może większością głosów przyjąć taką inicjatywę, to jednak ograniczamy. Chcemy jednak, aby jak najszerszy katalog podmiotów był uprawniony do zgłaszania takich wniosków. Nawiasem mówiąc w wypowiedziach wielu posłów Koalicji Obywatelskiej pojawiły się propozycje zupełnie sprzeczne z tym, co mówili samorządowcy z Platformy Obywatelskiej.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Kwestia inicjatywy uchwałodawczej, czy kwestia tego, że dopiero po pół roku można składać kolejny wniosek, jeżeli pierwszy zostanie odrzucony, czy kwestia obligatoryjności w wypowiedziach posłów Klubu KO – to są sprawy, które w dużej mierze zgłaszali samorządowcy z państwa ugrupowania, aby tego nie robić. Szczerze mówiąc, dziwne jest to, że politycy partii, która mówi, że w ręce samorządów należy oddawać jak najwięcej kompetencji, tutaj próbuje ograniczać samorządy. Zgadzam się w tej sprawie z panią senator Sekułą. Na większość uwag strony samorządowej odpowiedzieliśmy pozytywnie, stąd nie ma obligatoryjności i jest okres półroczny od jednego wniosku, żeby samorząd nie czuł się zarzucony wnioskami. Jeżeli jest jakaś decyzja, zgadzam się, że mieszkańcy powinni rozliczyć.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Wracając jeszcze do pytań, które padły z ust pana posła, jeżeli chodzi o kwestię opiekuna, my tutaj stoimy w obronie praw młodych ludzi, żeby mieli wpływ. Oczywiście decyduje organ stanowiący, czyli samorząd, ale musi być wpływ młodych ludzi na to, jaka osoba będzie opiekowała się młodzieżową radą. Mamy opinie wynikające z wieloletnich dyskusji, które są prowadzone w ramach parlamentarnego zespołu, że opiekun może działać bardzo dobrze. Są świetni opiekunowie, którzy wspierają młodzież, pchają do działania, pomagają, motywują, ale są również tacy, którzy sabotują, przeszkadzają, więc wydaje się, że musi być głos młodych ludzi. Uważam, że udział w konsultacjach rządowych jest czymś naturalnym. Oczywiście już to robimy. Dzisiaj o godzinie 17.00 mamy kolejne spotkanie konsultacyjne dotyczące strategii rządowej polityki młodzieżowej województwa zachodniopomorskiego. Oczywiście środowisko młodzieżowych rad jest zaangażowane, ale ponieważ do tej pory w ustawie w ogóle nie było czegoś takiego jak młodzieżowa rada powiatu, czy młodzieżowy sejmik województwa, to porządkujemy formalnie na gruncie ustawowym pewien stan, który punktowo faktycznie już się dzieje, ale na gruncie prawa jest chaos, niedopowiedzenie. Czasami jest brak przekonania wśród młodych ludzi, że mogą wziąć w czymś udział. My chcemy usankcjonować prawnie, że absolutnie tak. Zarówno strona samorządowa, jak i rząd powinni słuchać głosu młodych ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Kwestia finansowania. Szanowni państwo, jestem również samorządowcem, więc doskonale wiem, jak to wygląda z punktu widzenia budżetu JST. Proszę państwa, koszt spotkania młodzieżowej rady jest taki, jak w tej chwili naszego spotkania Komisji. To jest kwestia wody lub paluszków na stole. To są śladowe koszty, niezauważalne z punktu widzenia budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Naprawdę, jedna delegacja samorządowców do innego kraju kosztuje dużo więcej niż cały roczny budżet młodzieżowej rady. Błagam. Tutaj pojawiły się głosy, zwłaszcza ze strony pań. Naprawdę nie próbujmy stworzyć wyobrażenia, że samorządów nie stać na funkcjonowanie młodzieżowej rady. A jeżeli faktycznie tak jest, nie ma przymusu, żeby ją powoływać, bo zgodnie z prośbą i postulatem strony samorządowej nie mamy obligatoryjności. Jeżeli jakiś samorząd uzna, że nie stać go, żeby funkcjonowała młodzieżowa rada, ustawa daje takie prawo stronie samorządowej, bo samorząd jest gospodarzem tego, co zrobi z wnioskiem dotyczącym powołania młodzieżowej rady. Podkreślam, że nasz projekt jest głęboko przemyślany, stara się znaleźć kompromis pomiędzy oczekiwaniami, słusznymi postulatami młodzieży, a także ramami i logiką działania samorządu. Naprawdę, nie przesadzajmy i nie mówmy, że jakikolwiek samorząd w Polsce jest zbyt biedny, żeby funkcjonowała w nim młodzieżowa rada, bo jako samorządowiec doskonale wiem, jak wyglądają budżety JST i jaka jest proporcja kosztów funkcjonowania młodzieżowej rady na tle innych kosztów administracyjnych, reprezentacyjnych JST. To jest koszt absolutnie śladowy, niezauważalny.</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Pani poseł Szumilas zadała mi pytania świadczące o tym, że nie słuchała, co mówiłem i nie czytała projektu. Mimo to, odpowiem. Ze stroną samorządową mieliśmy cały szereg spotkań, również bardzo konkretne uzgodnienia z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przypominam, że w naszym projekcie uwzględniliśmy 82 uwagi strony samorządowej. Strona samorządowa między innymi chciała dokładnie coś odwrotnego, co państwo mówicie – brak obligatoryjności, czyli fakultatywności powoływania młodzieżowych rad. Strona samorządowa nie chciała, żeby była inicjatywa uchwałodawcza wprost. Chciała półroczny okres karencji między jednym wnioskiem powołania młodzieżowej rady a kolejnym, nie chciała charakteru inicjatywnego. Nawiasem mówiąc, charakter inicjatywny istnieje w tej ustawie, ale nie jest formalnie określony. To określenie w pewnym momencie pojawiło się w naszym projekcie i strona samorządowa postulowała jego wykreślenie. Nawiasem mówiąc, ciekawe jest to, że wiele głosów posłów Koalicji Obywatelskiej, krytykując projekt rządowy, jednocześnie krytykowało projekt senacki, bo w projekcie senackim jest jeszcze mniej rzeczy, które państwo chcieli, żebyśmy dopisali w naszym projekcie, a często brakuje w naszym projekcie, dlatego że samorządowcy z Platformy Obywatelskiej, podając argumenty dotyczące logiki funkcjonowania samorządu, prosili, żeby tego nie było. Chcemy, żeby ustawa była koncyliacyjna i nie było problemów z jej wdrożeniem. Możemy napisać najlepsze prawo, ale jeżeli samorządy tego nie wdrożą, nic z tego nie będzie. Dialog z samorządami był bardzo dobry. Widać duży rozdźwięk w ramach państwa środowiska, dotyczący tego, jak to powinno wyglądać. Szczerze mówiąc, trochę mnie to dziwi, zwłaszcza w kontekście, że państwo tak wiele mówicie o samorządności, a w niektórych momentach chcecie ograniczać samorząd.</u>
+          <u xml:id="u-26.6" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Do wielu zarzutów pani poseł Gajewskiej nie warto się odnosić, bo zgodzę się z panem Bochenkiem, że nie powinniśmy politykować. Pani mówiła rzeczy absurdalne. Jeżeli młodzieżowe rady nie funkcjonowały w trakcie, gdy wysłaliśmy pismo do konsultacji, to dlaczego cały szereg młodzieżowych rad zgłosiło uwagi do naszej ustawy? Jeżeli nie funkcjonowały, to jakim cudem cały szereg młodzieżowych rad zgłosiło? Z informacji, które otrzymaliśmy w trakcie spotkania z Fundacją Civis Polonus, zajmującą się wspieraniem młodzieżowych rad i posiadającą kompleksowe dane, w radach dzielnic Warszawy są młodzieżowe rady. Nie wiem skąd pani wzięła to, co powiedziała. Być może nie wszystkie działają aktywnie. Pan prezydent Trzaskowski, jeśli dobrze pamiętam, chwalił się, że w dzielnicach Warszawy funkcjonują młodzieżowe rady.</u>
+          <u xml:id="u-26.7" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Kwestia OSR – mam wrażenie, że pani nie do końca zrozumiała, co tam jest napisane. Przecież my mówimy o szacunkowym koszcie, jak to będzie wyglądało w statystycznym, uśrednionym przykładzie. Jest oczywiste, że jedna młodzieżowa rada będzie potrzebowała większych, a druga mniejszych środków, ale działa ona społecznie, nie ma żadnych diet, to jest w stu procentach działalność charytatywna. To jest kwestia, na ile dany samorząd może wesprzeć młodzieżową radę.</u>
+          <u xml:id="u-26.8" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Chcę powiedzieć, że rząd wspiera rady. W tej chwili mamy największy program dla organizacji pozarządowych i środowisk trzeciego sektora, nowe FIO – Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Tam są kryteria strategiczne, które ułatwiają danemu typowi wniosków uzyskanie dofinansowanie. Działalność na rzecz młodzieżowych rad, podobnie jak rad seniorów, jest dodatkowo premiowana i w ten sposób ułatwia się uzyskanie wsparcia ze źródeł rządowych na projekty prowadzane w obszarze młodzieżowych rad. Myślę, że to jest przykład, że nawet samorząd może znaleźć takie środki, chociaż są one bardzo nieduże. W tej ustawie katalog kompetencji jest otwarty. Jeżeli państwo przeczytają uważnie ten projekt, bardzo jasno jest napisane, że „do zadań młodzieżowej rady należy w szczególności”. To są twarde kompetencje. Samorząd nie może pozbawić młodzieżowych rad tych kompetencji, ale może dać dużo więcej. Zachęcamy. Ale w odpowiedzi na postulaty strony samorządowej, w tym wielu polityków Platformy Obywatelskiej, pełniących funkcje w samorządzie, którzy bardzo aktywnie z nami współpracowali nad tym projektem, zdecydowaliśmy, że na poziomie ustawowym dajemy tylko te kompetencje, a kolejne zostawiamy dobrej woli samorządów, bo samorządowcy z państwa partii deklarowali dobrą wolę. Jeżeli państwo nie wierzą swoim kolegom partyjnym, to jest mi bardzo przykro, ale ja zakładam, że polscy samorządowcy są ludźmi uczciwymi i mają dobrą wolę dla wspierania tego, co zagwarantowaliśmy na poziomie ustawowym, poszerzą jeszcze możliwości wspierania młodzieżowych rad i znajdą w swoich budżetach drobne środki, żeby mogło odbyć się posiedzenie. To jest koszt posiedzenia Komisji, więc naprawdę to nie jest żaden problem. Potrzeba tylko dobrej woli. Mamy dobrą wolę i współpracujemy ze wszystkimi, którzy chcą o tym rozmawiać. Bardzo dziękuję za głosy opozycji, które były konstruktywne i merytoryczne i zachęcam do dalszej współpracy. Wszystkich państwa pozdrawiam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję, panie ministrze. Teraz oddaję głos stronie społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, ad vocem pani poseł Kinga Gajewska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselKingaGajewska">Bardzo krótko. Chcę upomnieć pana pełnomocnika, pana ministra, że to jest posiedzenie Komisji sejmowej, a nie Koła PiS. Niech pan się opamięta. Chciałabym, aby pan nie pouczał mnie i pani Krystyny Szumilas. Jeżeli pan zdobędzie 30, 40 tys. głosów i będzie pan zasiadał w polskim Sejmie, będzie pan mógł w taki sposób… chociaż nie powinien, bo kultura wskazuje, żeby nie odnosić się w ten sposób. Wtedy będzie pan mógł z nami rozmawiać, a nie teraz, będąc wybranym przez formularz, przez swojego kolegę ministra.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselKingaGajewska">Jeśli chodzi o informacje dotyczące konsultacji społecznych, zostały one wysłane jedynie do czterech dzielnicowych rad w Warszawie, a trzy z nich nie istnieją. Reszta istnieje. Te trzy nie istnieją, a państwo do nich wysłaliście. Wnoszę oficjalnie, bardzo proszę pana przewodniczącego, szczególnie pana ministra, o zapisanie sobie i w ciągu kilku dni przesłanie nam, członkom Komisji, raportu przygotowanego przez młodzieżową radę przy ministrze edukacji narodowej dotyczącego zdalnego nauczania. Jako Koalicja Obywatelska żądamy informacji, co młodzi ludzie myślą na temat zdalnego nauczania. Nie będziecie państwo ukrywali, co młodzi ludzie piszą negatywnego o ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselKingaGajewska">Jeszcze raz, panie ministrze, proszę się opamiętać. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę państwa, teraz przechodzimy do wypowiedzi strony społecznej. Czy ktoś ze strony samorządowej, czyli reprezentujący korporacje samorządowe, chce się wypowiedzieć? Nie widziałem zgłoszeń. Czy teraz jest jakieś zgłoszenie? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">W takim razie, oddajemy głos przedstawicielom organizacji młodzieżowych. Pan Dawid Szala, stowarzyszenie Młodzi Demokraci z Warszawy. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#CzlonekStowarzyszeniaMlodziDemokraciWarszawaDawidSzala">Dzień dobry. Szanowni państwo, panie ministrze, Wysoka Komisjo. Panie ministrze, to jest bardzo dobra ustawa. Jako młodzi ludzie bardzo dziękujemy za tę ustawę. Popieramy. A teraz trochę słów na temat ustawy rządowej. Pozwolę sobie na dygresję. Jesteśmy radnymi młodzieżowych rad od siedmiu, sześciu lat i naprawdę był jakiś poziom kultury podczas posiedzeń młodzieżowych rad. Dzisiaj przychodzimy do państwa, do Sejmu. Z tego co wiem, pan był szefem gabinetu ministra kultury, a słysząc pana reakcję w stosunku do posłanek, jestem oburzony. Panie ministrze, pan jest radnym Warszawy. Przez cztery lata byłem radnym Młodzieżowej Rady Miasta Stołecznego Warszawy i ani razu nie widziałem pana na jakimkolwiek spotkaniu młodzieżowej rady. I pan mówi, że zna specyfikę młodzieżowych rad i kosztów. Chcę pana zapytać, czy wie pan, ile kosztuje wynajem sali przez Młodzieżową Radę Warszawy? To jest w końcu miejsce pana pracy. Czy wie pan, ile kosztuje wynajem sali, na której odbywają się sesje Młodzieżowej Rady Warszawy? Zakładam, że pan nie wie, dlatego pozwolę sobie przybliżyć cenę – to jest  10 tys. zł. W związku z tym, jeżeli państwo przewidują na jednego radnego 1,31 zł w skali miesiąca, to taka rada musiałaby istnieć 20 lat, żeby wynająć salę w Pałacu Kultury i Nauki na swoją sesję.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#CzlonekStowarzyszeniaMlodziDemokraciWarszawaDawidSzala">Chcę podziękować państwu senatorom, którzy złożyli projekt ustawy i chcę skupić się na konsultacjach publicznych, o czym mówiła pani poseł Gajewska. Szanowny panie ministrze, państwo wysłali wnioski o konsultacje do czterech młodzieżowych rad z Warszawy. Młodzieżowa Rada Dzielnicy Rembertów nie funkcjonuje. Młodzieżowa Rada Dzielnicy Śródmieścia nie funkcjonuje. Młodzieżowa Rada Dzielnicy Włochy, w momencie, gdy były konsultacje nie funkcjonowała. Powiem panu więcej, 3/4 młodzieżowych rad, które pan ma w konsultacjach, nie funkcjonuje. A wie pan dlaczego? Dlatego, że termin, jaki został przewidziany na konsultacje to ferie, a młodzieżowe rady bardzo często mają statutowy zakaz działania w okresie przerwy letniej i zimowej.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#CzlonekStowarzyszeniaMlodziDemokraciWarszawaDawidSzala">Jeżeli chodzi o NGO, o fundacje, które zostały przez państwa zaproszone do konsultacji, to są między innymi fundacje absolutnie jawnie finansowane z Funduszu Sprawiedliwości, Narodowego Instytutu Wolności, KGHM, Orlenu, przez ministerstwa, firmowane nazwiskiem pana Andruszkiewicza. Kolejna sprawa, czyli konsultacje z Radą Dialogu z Młodym Pokoleniem. Chcę pana zapytać, jak wyglądały konsultacje pomiędzy pełnomocnikiem rządu do spraw polityki młodzieżowej – panem Piotrem Mazurkiem, a współprzewodniczącym Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem – panem Piotrem Mazurkiem i jakie uwagi zostały zgłoszone przez Radę Dialogu z Młodym Pokoleniem, jeśli w ogóle zostały zgłoszone?</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#CzlonekStowarzyszeniaMlodziDemokraciWarszawaDawidSzala">Jeżeli chodzi o art. 1 ust. 8 ustawy, pozwolę sobie przytoczyć: „młodzieżowa rada gminy może współuczestniczyć w działaniach związanych z tworzeniem i realizacją rządowych dokumentów strategicznych”. To jest analogiczne w stosunku do rady powiatu i młodzieżowego sejmiku województwa. Państwo, jako Prawo i Sprawiedliwość, upolityczniliście wszystkie młodzieżowe rady, które mogliście upolitycznić. Upolityczniliście wszystkie fora młodzieżowe, które mogliście upolitycznić. Przykładem jest to, co powiedziała pani poseł Gajewska, czyli raport dotyczący zdalnego nauczania. Ale ja mam jeszcze kolejny raport dla pana ministra. To jest inicjatywa na temat depresji. Problemy związane ze zdrowiem psychicznym młodzieży są absolutnie kluczowe. Druga sprawa, to jest kwestia związana z kampanią edukacyjną w ramach dni depresji. Wszyscy wiemy, że kwestie związane ze zdrowiem psychicznym to jest jeden z najbardziej palących tematów dla młodzieży. Co zrobiło Ministerstwo Edukacji? Nie pozwoliło przeprowadzić takiej akcji do tego stopnia, że telefon, który miał być podawany na materiałach promocyjnych kampanii edukacyjnej, musiał być taki, jaki pasował ministerstwu. Resort w ogóle nie zgodził się na szerszą kampanię. A kampania miała między innymi na celu robić wywiady z osobami, które poradziły sobie lub radzą sobie z depresją, z lekarzami, specjalistami. Resort nie dopuścił do tego. Państwo powołali już cztery rady – Rada Dzieci i Młodzieży przy MEN, Rada Dialogu z Młodym Pokoleniem, czyli twór, w którym pan minister również zasiada, jest przewodniczącym, Młodzieżowa Rada Klimatyczna i Młodzieżowa Rada Sprawiedliwości. Należy podkreślić, że osoby, które pojawiają się w tych radach, to są wyłącznie nominaci Prawa i Sprawiedliwości – asystenci posłów, senatorów, koordynatorzy forum młodych PiS, młodej prawicy, młodzieżówki Solidarnej Polski, stowarzyszenia kontrolowanego przez ministra Andruszkiewicza, który znany jest ze swoich poglądów. Doświadczenie, które wytworzyło się na kanwie naszych działań przy jednostkach samorządu terytorialnego, ale także przy państwa działaniach, sugeruje, że rzeczywistym celem ustawy jest podporządkowanie młodzieżowych rad kierunkom polityki przybieranej przez rząd, o czym jasno stanowi art. 1 ust. 8. Młodzieżowa rada gminy nie może być organem doradczym rządu.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#CzlonekStowarzyszeniaMlodziDemokraciWarszawaDawidSzala">Konkludując, jeżeli chodzi o dofinansowanie. Panie ministrze, powinien pan rozważyć kwestie związane z funkcjonowaniem młodzieżowych rad. Jak powiedziała pani poseł Gajewska, państwo mówią, że to jest 870 tys. zł, a tak naprawdę, żeby rady działały sprawnie, potrzebne jest 30,5 mln zł. Państwo zakładają w ocenie skutków regulacji, że rady będą spotykały się rzadko. Zatem, po co państwo chcą powoływać te rady? Aby rzadko się spotykały, czy żeby działały? Aby one działały, trzeba mieć pieniądze. Mówi pan, że w projekcie senackim nie ma kwestii związanej z inicjatywą uchwałodawczą. Powiem w ten sposób: w projekcie senackim jest większe prawdopodobieństwo, że organy samorządu terytorialnego uznają jeden z przymiotników opisujący młodzieżowe rady, czyli cecha inicjatywna, niż martwy zapis, który stanowi tak naprawdę podstawę państwa propozycji. Panie ministrze, pan to pisze do młodych ludzi, którzy będą czytać tę ustawę. Czy może pan powiedzieć, co pan rozumie przez zapis: „młodzieżowa rada gminy może zgłosić do uprawnionych podmiotów wniosek o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej”? Nie rozumiem tego.</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#CzlonekStowarzyszeniaMlodziDemokraciWarszawaDawidSzala">Konkludując, jestem studentem pierwszego roku prawa i niestety, panie ministrze, przypomina mi się maksyma, hasło z modułu historycznego: Nihil novi, czyli nic nowego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, zanim oddam głos, pan minister Mazurek będzie musiał nas opuścić, bo ma spotkanie o godzinie 17.00. Apeluję, żeby dyscyplinować się, jeśli chodzi o wypowiedzi. Nie przeszkadzam, natomiast proszę o mówienie ad rem, do rzeczy, o konkretnych propozycjach ustawowych, które leżą na stole, i nie robić różnorodnych wycieczek o charakterze ideowym.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Dziękuję bardzo. Za chwilę będę musiał się przełączyć. Mamy konferencję konsultacyjną dla województwa zachodniopomorskiego, która będzie trwała dosyć długo, więc postaram się wrócić do państwa po części otwierającej. Niestety, będę musiał być w dwóch miejscach na raz. Ale to nic nowego, bo zajmujemy się wieloma sprawami.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Poprosiłem o głos, bo pan Dawid poruszył kilka kwestii, do których chciałbym się odnieść. Po pierwsze, mógłby pan zastosować się do tego, o czym mówił pański kolega, pan poseł Bochenek, w bardzo merytorycznej wypowiedzi, żebyśmy nie próbowali sprowadzać kwestii, która powinna być przedmiotem zgody ponad klubowymi podziałami, do przepychanki politycznej. Państwo zorganizowali w Senacie konsultacje, do których nie zaproszono nawet ustawowego organu, który funkcjonuje w Polsce od 2019 r. To jest pierwszy w historii organ, w którym przedstawiciele prezydenta, premiera, ministrów, samorządu terytorialnego mają stały i regularny dialog z przedstawicielami NGO, młodzieżowych rad i parlamentu studentów. Czy pan uważa, że pani Bożena Lisowska, która jest członkinią Platformy Obywatelskiej i reprezentuje stronę samorządową, jest w PiS? Naprawdę, błagam pana. Pan uprawia tutaj partyjną propagandę. Zaraz zadzwonię do pani Bożeny i powiem jej, że pan przepisał ją z Platformy do PiS. Myślę, że się zdziwi. Jest w kilku organach doradczych, gdzie reprezentuje samorząd i zachowuje się bardzo merytorycznie. Bardzo wiele wniosła do tej ustawy. Była również aktywna w konsultacjach ze stroną samorządową. Gdy dowie się, że pan ją przepisał z Platformy do PiS, to naprawdę się zdziwi. Podobnie przytoczę kilka przykładów rad przy ministerstwach. Czy pani Nadia Oleszczuk, która obecnie jest związana ze Strajkiem Kobiet, jest w PiS? Czy pan Reszel, asystent pani poseł Osos, jest w PiS? Czy pan Radziejewski, który kandydował z listy Koalicji Obywatelskiej, jest w PiS? No, błagam. Naprawdę rozmawiajmy o faktach, bo państwo z Koalicji Obywatelskiej, zarówno posłowie, jak i członkowie młodzieżówki Platformy Obywatelskiej, Młodych Demokratów próbujecie zniekształcić fakty. Próbujecie chwytami retorycznymi, powtarzaniem cały czas tych samych sloganów zakrzyczeć fakty. Możecie trzy razy zadawać mi to samo pytanie, na które odpowiedziałem i cały czas dodawać swoje złośliwe komentarze ideologiczne, ale to nie zmieni faktów. Bardzo proszę, żebyśmy skupili się na faktach, a nie rzeczach, które nie mają nic wspólnego z tym projektem.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Powiedział pan nieprawdę, że nigdy nie byłem na posiedzeniu Młodzieżowej Rady Warszawy. Nawet spotkaliśmy się na jednym z posiedzeń bezpośrednio face to face. Proszę, aby pan odświeżył swoje wspomnienia. Jeżeli faktycznie, jak pan mówił, pan Rafał Trzaskowski i władze Koalicji Obywatelskiej nie wspierają należycie Młodzieżowej Rady Warszawy, nie udostępniają nieodpłatnie sali w licznych przestrzeniach należących do miasta, to ja, jako radny Warszawy, złożę interpelację z oburzeniem, że Młodzieżowa Rada Warszawy jest w taki sposób traktowana przez władze Warszawy Platformy Obywatelskiej. Jestem naprawdę oburzony tym faktem. Ratusz ma tyle przestrzeni, wolnych sal w mieście, żeby nie znaleźć miejsca dla młodzieżowej rady, to jest coś strasznego. Bardzo dziękuję za informację, na pewno będę interweniował.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Na chwilę będę musiał się przełączyć, ale na pewno jeszcze wrócę do państwa. Będą obecni moi współpracownicy, więc wszystko zostanie zanotowane, co państwo będą mówili przez czas mojej nieobecności. Bardzo dziękuję za możliwość odniesienia się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Zanim oddam głos, chcę zwrócić uwagę, że ze strony samorządowej zgłosiły się dwie osoby, między innymi przedstawiciel Związku Powiatów Polskich.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Skoro kontynuujemy, proszę bardzo, młodzież ma głos. Następny jest pan Michał Błotny z Młodzieżowej Rady Żoliborza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#WarszawyMichalBlotny">Dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chcę odnieść się merytorycznie, jak pan przewodniczący powiedział.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Mam jeszcze apel. Naprawdę, odnośmy się merytorycznie do projektów ustaw, nad którymi debatujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#WarszawyMichalBlotny">Taki miałem zamiar. Szanowni państwo, odnośnie do projektu senackiego i rządowego, jak powiedział pan minister, żeby ufać kolegom partyjnym w swoich frakcjach, mam apel, żeby zaufać kolegom pana ministra z Senatu i poprzeć ustawę senacką, jak zrobili to państwo senatorowie z Prawa i Sprawiedliwości. Ustawa senacka została zgłoszona i była procedowana przed ustawą rządową. Dlaczego rząd nie zgłosił poprawek do ustawy senackiej, żeby był jeden projekt, tylko państwo sami inicjowali coś, co już przechodziło konsultacje? Wystarczyło dodać swoje poprawki merytoryczne i wszyscy byliby zadowoleni. Zapewne ustawa już dawno zostałaby przyjęta. To jest pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#WarszawyMichalBlotny">Następne pytanie. Mój kolega już wspomniał, natomiast chcę podkreślić, że w ustawie senackiej jest określenie, iż młodzieżowa rada ma charakter inicjatywny. Teraz jest zasadnicze pytanie. Państwo na początku wprost napisali, że młodzieżowej radzie przysługuje inicjatywa uchwałodawcza. Zatem pytanie brzmi – ze względu na fakt, że państwo to w końcu zmienili, z powodu wątpliwości innych przedstawicieli rządu, czy wedle obowiązującego prawa w Polsce młodzieżowa rada może mieć inicjatywę uchwałodawczą? Nie oceniamy, czy powinna, nie o to chodzi, ale czy wedle obowiązującego prawa może posiadać taką inicjatywę. Państwo napisali: „młodzieżowa rada gminy może zgłosić do uprawnionych podmiotów wniosek”. Ale obecnie, ze względu na to, że młodzieżowe rady współpracują z organem stanowiącym czy wykonawczym, możemy iść na spotkanie i realizować charakter inicjatywny, który chce dopisać Senat, bez zapisu art. 1 ust. 6 ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym. Analogicznie dotyczy to powiatu i województwa. Zatem to nie daje nic na plus, ponieważ jest dokładnie to samo. Dotyczy to formalnego wniosku, ale tak samo spotykamy się i rozmawiamy i nie ma mowy o inicjatywie uchwałodawczej. Tutaj jest wniosek, aby organ uprawniony, np. wójt, przewodniczący rady, grupa radnych, mógł to zrobić. Tak samo to funkcjonuje obecnie. Pytanie, dlaczego państwo to zmienili? Czy zaważyły o tym względy prawne i konstytucyjne?</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#WarszawyMichalBlotny">Szanowni państwo, na zakończenie chcę zaapelować do państwa z rządu. Jeżeli państwo chcą promować w sposób otwarty, nie polityczny, pozwólcie młodzieży pracować. Jeżeli są uwagi wobec organów administracji rządowej, powinno to być upublicznione, aby nie było, że to obraża godność ministra. Kompletnie nie o to chodzi. Wtedy państwo pokażecie, że zależy wam na rozwoju młodzieży i możecie przyjmować krytykę i pochwałę ze strony młodych ludzi, a nie tak, jak obecnie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Może od razu ad rem zapytam przedstawicieli Biura Legislacyjnego, czy ten zapis jest zgodny z innymi przepisami prawnymi? Czy rada młodzieży będzie mogła zgłaszać inicjatywy uchwałodawcze do poszczególnych organów samorządu terytorialnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Panie przewodniczący, szanowni państwo, rozumiem, że chodzi o proponowany ust. 6 w art. 5b. Zgodnie z tym przepisem młodzieżowa rada gminy będzie mogła zgłosić wniosek o podjęcie inicjatywy, natomiast nie jest to równoznaczne z samą inicjatywą. Kwestia występowania z inicjatywą przez młodzieżową radę gminy była już przedmiotem prac i dyskusji na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego, była również przedmiotem opinii Biura Analiz Sejmowych, w związku z wątpliwościami, czy rada młodzieży może występować z taką inicjatywą, pomimo że w jej skład mogą wchodzić osoby, które nie ukończyły 18 lat. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Oddaję głos panu Mateuszowi Onyszczukowi. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzedstawicielMlodziezowegoSejmikuWojewodztwaMazowieckiegoMateuszOnyszczuk">Szanowni państwo, chcę zadać kolejne pytanie dotyczące finansowania. Punkt 94 konsultacji społecznych i raportu dotyczy zwrotu kosztów, o którym dzisiaj nie mówiliśmy, ale wydaje się mi, że warto podnieść ten temat. W opinii jednego z zainteresowanych środowisk możemy słyszeć, że nieuregulowanie tych kosztów może narażać na szwank finanse publiczne. W tym momencie, gdy mamy zaznaczone, że to jest zwrot kosztów działań, możemy założyć sytuację, np. wyjazd do innego miasta na konferencję, która jest organizowana gdzieś w Polsce. Można mieć do wyboru różne środki transportu, tańsze i droższe. Pytanie, czy wybranie droższego środka transportu ponad określony stan jest racjonalne z punktu widzenia finansów publicznych, bo byłby to wyjazd za pieniądze podatników? W tym momencie w odpowiedzi słyszymy, że zdaniem projektodawców, szczegółowe zasady zwrotu kosztów powinien określać statut młodzieżowej rady. Pytanie, dlaczego nie znalazł się przepis w ustawie, który stwierdziłby, że zwrot kosztów reguluje statut, ale nie powinno to być więcej niż autobus czy druga klasa pociągu? Wydaje się mi, że racjonalne jest, aby te wydatki uregulować. Skoro posłowie i senatorowie mogą dojechać autobusem i pociągiem drugiej klasy, jestem przekonany, że młodzieżowi radni również dadzą sobie z tym radę.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzedstawicielMlodziezowegoSejmikuWojewodztwaMazowieckiegoMateuszOnyszczuk">Kolejna sprawa odnośnie do kosztów to pytanie o wyliczenie skutków regulacji. Chcę zapytać, na jakiej podstawie i jak liczono te koszty, ponieważ w tym momencie wychodzą niewielkie pieniądze? Jeśli na jednego radnego przypada 15 zł, moje działanie na cały rok wyczerpie zakup ryzy papieru. Możemy powiedzieć, że to nie są realne i adekwatne koszty, a w tym momencie, jeśli w ocenie skutków regulacji zawarte są takie wyliczenia, to… Oczywiście duże liczby wyglądają dobrze, natomiast podzielenie i dostosowanie tego do skali w jakiej mamy młodzieżowe rady, może doprowadzić do błędnych wyliczeń. Gdy będziemy mieli sytuację, że w młodzieżowej radzie gminy, w której pojawi się taka inicjatywa, będziemy chcieli sięgnąć do oceny skutków regulacji, może to dostarczyć błędnych danych zainteresowanym podmiotom. W tym momencie możemy mieć sytuację, że rada gminy, powiatu czy sejmik województwa zgodzi się, ponieważ zostaną przyjęte szacunkowe koszty działania w oparciu o ocenę skutków regulacji. Wydaje się, że po części takie wprowadzanie w błąd poprzez te wyliczenia może spowodować, że w pewnym momencie zabraknie funduszy, albo zostanie przyznany 1,31 zł na radnego na miesiąc. Podam przykład z Młodzieżowego Sejmiku Województwa Mazowieckiego – gdybyśmy nie mieli pandemii, konieczność dojazdu na sesję to jest koszt przejazdu pociągiem czy autobusem. Proszę sobie wyobrazić, że bilet na pociągi regionalne kosztuje trochę więcej niż 1,31 zł na miesiąc. Mówimy tylko o samym udziale w sesji. Nawet, jeśli sesja byłaby raz na kwartał, 3 razy 1,31 zł to też jest trochę więcej niż kosztuje przeciętny bilet na komunikację publiczną. Nie mówię już o kosztach na inne realne działania. Przykład z Młodzieżowej Rady Dzielnicy Ursus – dopóki nie było pandemii organizowała ona podczas festynów szkolnych quiz z drobnymi nagrodami. W tym momencie drobna nagroda plus koszt kartki papieru, na której trzeba wydrukować quiz, też wyczerpuje miesięczne działanie młodzieżowej rady. To jest kwestia finansów. Proszę o jakąś korektę, jeśli można, lub poddanie szczegółowym analizom wydatki poszczególnych urzędów, aby urealnić te koszty i stworzyć dobrą praktykę, którą urzędy mogłyby stosować. Wydaje się mi, że to jest zasadne w fazie przygotowania projektu.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzedstawicielMlodziezowegoSejmikuWojewodztwaMazowieckiegoMateuszOnyszczuk">Pytanie, które wydaje się proste, ale jest bardzo zasadne, dlaczego w projekcie rządowym nie znalazł się charakter inicjatywny. Nie tylko konsultacyjno-doradczy, ale również inicjatywny. To wydaje się sednem działania młodzieżowej rady. Zasadnym jest, żeby znalazł się ten zapis. Pytanie, jak wygląda działanie przy 1,31 zł? Nie umiem odpowiedzieć na to pytanie, ale wierzę, że wyliczenia rządowe były oparte na jakiejś podstawie.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PrzedstawicielMlodziezowegoSejmikuWojewodztwaMazowieckiegoMateuszOnyszczuk">Zostawiam kwestię nieprecyzyjności przepisu odnośnie do inicjatywy uchwałodawczej, który de facto nic nie daje. Przejdę do podsumowania zagrożenia dla finansów publicznych, jakie przesłał pan minister Michał Dworczyk. On również przedstawił swoją opinię do procedowanego projektu, który zgłosił pełnomocnik rządu. Wyraźnie jest stwierdzone, że nie określono górnej granicy zwrotu kosztów. To jest niekorzystne z punktu widzenia finansów publicznych. Zgodnie z art. 44 ust. 3 pkt 1 lit. b ustawy o finansach publicznych, wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny. Zatem tutaj też chcę podnieść, że to nie jest tylko problem strony społecznej, ale także jest zauważalny przez ministra Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Dlatego bardzo chciałbym, żeby koszty, które były przedstawione, zostały urealnione i dostosowane do tego, co jest w rzeczywistości. Dziękuję bardzo za głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Jako ostatni, pan Nikodem Kaczprzak, Młodzieżowa Rada Śródmieścia. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#WarszawyNikodemKaczprzak">Dziękuję za głos, panie przewodniczący. Dziękuję za zaproszenie na posiedzenie Komisji. Szanowni państwo, chcę zwrócić uwagę na kilka kwestii. Z racji mojego długoletniego działania w środowisku, już piąty rok, chciałbym sprostować kilka spraw, które wyniosłem z kilkunastu konferencji młodzieżowych rad, w tym organizowanych przez parlamentarny zespół do spraw wspierania młodzieżowych rad przy JST i Radę Dzieci i Młodzieży. Chcę zwrócić uwagę, że to, o czym było mówione, czyli upolitycznianie młodzieżowych rad przy ministrach, jest sprawą, która nie dotyczy dzisiejszych ustaw, ale jest o tyle ważna, że pokazuje podejście rządu do młodzieży. Osoby, które wymienił pan minister, są te same, które pan minister wymieniał wczoraj i które pan minister będzie zawsze wymieniał, bo to są listki figowe przykrywające fakt, że są wydawane dyspozycje telefonicznie, aby nie było śladów w oficjalnych pismach, co rada może robić, a czego nie może. Środowisko wiele razy prosiło o kartę oceny kandydatur, kryteria formalne i punktowe. Zawsze odpowiadano, że decydowała merytoryczność, doświadczenie uczestnika, same ogólniki, nic konkretnego. Często kończyło się tym, że będąc przez cztery kadencje w Radzie Dzieci i Młodzieży przy ministrze edukacji narodowej i osiem osób ze środowiska młodzieżowego z województwa mazowieckiego – widziałem się z dwiema osobami, żadnej nie znałem, a byłem przynajmniej na 15 konferencjach w całej Polsce: Słupsku, Białymstoku, Krakowie, Wrocławiu. Naprawdę, można było rozpoznać z twarzy, imienia czy nazwiska setki, a nawet tysiące osób. System daje pole do nadużyć, tworzenia karierowiczów, nagradza za lojalność, za pójście z linią partii, a nie merytoryczności. Dlatego podnoszę to zagrożenie. Gdy z Rady Dzieci i Młodzieży wystąpiła jedna osoba, czyli Piotr Wasilewski, nagle część projektów tej rady przejęła Rada Dialogu z Młodym Pokoleniem. Zatem, gdy Rada Dzieci i Młodzieży przestała być dostępna dla pana Piotra, stworzono nową radę. Nie wiem, dlaczego dopiero w 2019 r., skoro już w 2018 r. był projekt ustawy o Radzie Młodzieży Rzeczypospolitej? Było spotkanie w Kancelarii Rady Ministrów na początku 2018 r. Dlaczego ten projekt leżał w szufladzie przez półtora roku?</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#WarszawyNikodemKaczprzak">Kolejna kwestia. Większość z państwa zna Sejm Dzieci i Młodzieży. Inicjatywa szczytna, słuszna…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Chcę zwrócić uwagę, czy pan mówi na temat projektów tych ustaw? Naprawdę, ad rem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#WarszawyNikodemKaczprzak">Dobrze. Przejdę do art. 5b, o którym mówił pan poseł Kurzępa. Dla mnie są jasne nazwiska, które pan wymienił. Natomiast, kiedy konstruowaliśmy na konsultacjach nasze zapisy, często padało ze strony inicjatorów, że pewne zapisy są zbyt daleko idące. Przykładowo, zapis o inicjatywie uchwałodawczej: „nie przejdzie przez rząd” – tak nam kolokwialnie mówiono. Dlatego nie było to wtedy poruszone?</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#WarszawyNikodemKaczprzak">Ostatnia kwestia odnosi się do konsultacji społecznych. Chcę zapytać, bo pan minister mówił o 280 organizacjach i młodzieżowych radach, do których były wysyłane zaproszenia do konsultacji. Dlaczego do tych, skoro w Polsce mamy 514 młodzieżowych rad, według badania z 2018 r.? Teraz zakładam, że liczba mogła się zmniejszyć przez pandemię. Dlaczego te, a nie inne? Nie zakładam złej woli, ale jeśli obracają się państwo w środowisku młodzieżowym, jeżeli istnieje Rada z Młodym Pokoleniem – dlaczego tylko tyle albo aż tyle? Warto, aby wszystkie podmioty mogły uczestniczyć w przyszłości w takich konsultacjach, a nie tylko te, które zostały wybrane z jakiegoś klucza. Warto zwrócić na to uwagę na przyszłość. Dziękuję za możliwość zabrania głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, wymieniony już Piotr Wasilewski, współprzewodniczący Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, chciał zabrać głos. Proszę bardzo, panie Piotrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Panie przewodniczący, państwo posłowie, mam nadzieję, że dobrze mnie słychać. Szanowni państwo, koledzy z Młodych Demokratów, młodzieżówki Platformy Obywatelskiej, którzy wypowiadali się przede mną. Witam państwa bardzo serdecznie. Piotr Wasilewski, współprzewodniczący Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, wiceprzewodniczący Młodzieżowego Sejmiku Województwa Podlaskiego. Cieszę się bardzo z projektu rządowego, który był naprawdę szeroko konsultowany – uzyskał pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, wcześniej był konsultowany w ramach Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, w grupie roboczej, w której były osoby o różnych poglądach, ale potrafiliśmy wznieść się ponad podziały polityczne, współpracowaliśmy nad tym projektem chociażby z radną Platformy Obywatelskiej i go wypracowaliśmy. Po licznych zmianach wynikających z konsultacji ze środowiskami społecznymi został przekazany do parlamentu.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Chcę odnieść się do projektu senackiego. Cieszymy się, że różne gremia zajmują się młodzieżowymi radami, bo rzeczywiście, przed rokiem 2015 niewiele się działo w tej kwestii. Wczoraj pani poseł Gajewska próbowała przywoływać jakieś badanie, co do którego, nikt nie miał pojęcia. Nie znam nikogo ze środowiska młodzieżowych rad, pomimo że działam od kilku lat. W związku z tym, chciałem poprosić, aby rzeczywiście rozmawiać merytorycznie na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-46.2" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Projekt ustawy, który wynika z projektu rządowego, jest o wiele szerszy niż projekt senacki i śmiem wątpić czy projekt senacki został złożony rzekomo po szerokich konsultacjach. Artykuł 5b był w aktualnym brzmieniu z 2001 r. Dzisiaj poseł Dziambor mówił, że przez wiele lat sytuacja się nie zmieniała. Już teraz, miejmy nadzieję, jak najszybciej się zmieni. Projekt senacki wyglądał tak, że art. 5b, który funkcjonuje od 20 lat, został przekopiowany na samorząd powiatowy i samorząd województwa. Dopiero potem, gdy pan minister Piotr Mazurek występował w Senacie, państwo na szybko zmienili projekt, zapożyczając nieco zapisów z projektu ustawy rządowej. Natomiast on nie zawiera wielu bardzo ważnych kwestii dotyczących opiekunów młodzieżowych rad, które z inicjatywy ministra Piotra Mazurka zostały szeroko uwzględnione w projekcie rządowym.</u>
+          <u xml:id="u-46.3" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Kwestia dotycząca wniosku o inicjatywę uchwałodawczą – to też się zmieniało i nie po konsultacjach z rządem, ale z samorządem, między innymi samorządowcy Platformy Obywatelskiej prosili, żeby zmienić te kwestie. Tutaj też prostuję wypowiedzi moich przedmówców Młodych Demokratów. Państwo mogą mieć wrażenie, że przede mną wypowiadali się przedstawiciele całej młodzieży. Pan Dawid Szala jest asystentem posła Koalicji Obywatelskiej. Panowie Mateusz Onyszczuk i Nikodem Kaczprzak to członkowie zarządu Młodych Demokratów, młodzieżówki Platformy Obywatelskiej z Mazowsza. Można to sprawdzić na oficjalnych stronach Młodych Demokratów, a pan Michał Błotny również reprezentuje Młodych Demokratów z Warszawy. Być może pojawiło się błędne wrażenie, że to są osoby reprezentujące całe środowisko młodzieżowe. Należy to wyprostować.</u>
+          <u xml:id="u-46.4" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Chcę również powiedzieć, że te dodatkowe zapisy, które są w projekcie rządowym, a nie ma ich w projekcie senackim, to nie są dodatkowe ograniczenia, jak mówiła pani senator Joanna Sekuła, tylko to są dodatkowe możliwości dla młodzieżowych rad i dzięki takim zmianom młodzieżowa rada będzie miała wpływ na wybór opiekuna. Tego nie było w aktualnym brzmieniu projektu ustawy i pojawiały się problemy, np. opiekun był narzucany. Oczywiście czasami, bo jak powiedział pan minister, są opiekunowie, którzy bardzo dobrze pełnią swoją funkcję. Natomiast czasami samorząd narzucał opiekuna młodzieżowej radzie i przez to nie mogła działać efektywnie. Zatem to, że teraz w projekcie rządowym mówimy, iż młodzieżowa rada przedstawia kandydata na opiekuna, jest poszerzeniem możliwości młodzieżowych rad a nie ograniczeniem. Zatem chciałem sprostować te informacje.</u>
+          <u xml:id="u-46.5" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Pani poseł Krystyna Szumilas też powiedziała, że jeśli jakaś organizacja, która jest wymieniona w katalogu projektu ustawy rządowej, złoży wniosek o powołanie młodzieżowej rady, wtedy powinna powstać i to powinno być obligatoryjne. Chcę powiedzieć pani poseł, że to jest zamach na samorządy, ponieważ rada gminy ma prawo decydować, czy powoła młodzieżową radę czy nie. Chcielibyśmy, żeby powołała, ale jednak to wyborcy oceniają, kto dostanie się do rady gminy a kto nie i rada gminy ma prawo decydować, czy powołuje młodzieżową radę czy nie. Zatem takie propozycje zostały całkowicie odrzucone przez środowisko młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-46.6" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Chciałem jeszcze odnieść się do finansowego wsparcia, o czym była mowa w kontekście przemówień Młodych Demokratów, członków młodzieżówki Platformy Obywatelskiej, że tak naprawdę OSR dotyczy tego, co zmienia się w ustawie. To nie jest tak, że teraz nie istnieje żadna młodzieżowa rada i nagle OSR ma przewidywać funkcjonowanie nowych młodzieżowych rad i z faktem, że odbywają się posiedzenia. Przecież teraz posiedzenia normalnie się odbywały i będą się odbywały, ustawa tego nie zmienia. A jeśli państwo mają problemy z wynajęciem sali, to są zarzuty do pana prezydenta Rafała Trzaskowskiego. Zatem cieszę się, że pan minister podejmie interwencję w tej sprawie. Przecież nie może być tak, że samorząd nie daje możliwości młodzieżowej radzie. Tak nie powinno być, ale cieszę się, że członkowie młodzieżówki Platformy Obywatelskiej powiedzieli o tych problemach i nie boją się o tym mówić. Z jednej strony państwo mówią, że rady przy ministerstwach są upartyjnione, a z drugiej strony nagle wymieniają państwo raporty, które rzekomo nie zostały opublikowane przez ministra, a to są raporty zbuntowanej młodzieży. Proszę się zdecydować, czy to jest młodzież upartyjniona, czy młodzież, która buntuje się przeciwko ministrowi, bo to naprawdę się nie klei. To jest projekt rządowy, który został wypracowany naprawdę w szerokich konsultacjach i mam nadzieję, że zostanie uwzględniony jak najszybciej. Każda młodzieżowa rada miasta miała możliwość zaopiniowania. Jako Rada Dialogu staraliśmy się mocno promować możliwość konsultacji. Nie tylko młodzieżowe rady, do której bezpośrednio trafiła mailowo taka informacja, tylko wszystkie młodzieżowe rady miały prawo się wypowiedzieć. Zastanawiam się, jak to jest, że pani poseł Kinga Gajewska mówi, że Młodzieżowa Rada Dzielnicy Śródmieście nie funkcjonuje czy funkcjonowała, a pan Nikodem Kaczprzak przedstawił się, że reprezentuje Młodzieżową Radę Dzielnicy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Ale panie przewodniczący, naprawdę proszę, aby wypowiadać się do rzeczy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#WspolprzewodniczacyRDzMPPiotrWasilewski">Tak, oczywiście, panie przewodniczący. W związku z tym, chcę zaapelować, żeby rozmawiać merytorycznie. Mogę jeszcze długo mówić o nieścisłościach, które się pojawiają. To jest projekt, którego młodzież oczekuje. Projekt rządowy jest o wiele szerszy, daje o wiele więcej możliwości młodzieżowym radom. Klub Demokratyczny, który wcześniej składał projekt ustawy z panem posłem Pawłem Szramką, na swoim Facebook wydał pozytywną opinię, mówiąc, że bardzo cieszy się z konsultacji projektu rządowego. Bardzo proszę, żeby były przedstawiane prawdziwe informacje i żeby projekt rządowy, dotyczący młodzieżowych rad, nie tylko gmin, ale i powiatów i województw, został przyjęty, bo to jest naprawdę bardzo dobry projekt, wspierany przez środowiska młodzieżowe, z którymi działamy w Radzie Dialogu z Młodym Pokoleniem. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. O głos prosiła pani Monika Małowiecka, ekspert ze Związku Powiatów Polskich. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#EkspertZwiazkuPowiatowPolskichMonikaMalowiecka">Dzień dobry. Szanowni państwo, chcę zaznaczyć, że rządowy projekt ustawy został skonsultowany z samorządami w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Zgadza się, bardzo wiele naszych uwag zostało uwzględnionych. Dziękujemy za rzetelną pracę. W toku procedowania, artykuł po artykule, pozwolę sobie zgłosić kilka uwag doprecyzowujących, które jeszcze ulepszą ten projekt. Natomiast rzeczywiście, projekt uzyskał pozytywną opinię środowiska samorządowego zrzeszonego w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Mam apel do wszystkich państwa – nieustająca prośba o zaufanie do samorządu. Szanowni państwo, samorządowcy to są osoby, które zostały wybrane przez swoją wspólnotę i oni podejmują decyzje, za które ponoszą odpowiedzialność. Dlatego ważne jest, aby dać swobodę samorządowcom. Dobra współpraca opiera się na dobrej woli obu stron, zarówno rad młodzieżowych, jak i tzw. rad dorosłych. Mam nadzieję, że razem z państwem w toku prac parlamentarnych wypracujemy taki projekt ustawy, który pozwoli na sprawną i efektywną współpracę dla dobra wspólnoty samorządowej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Bardzo dziękuję za konkretną, krótką i merytoryczną odpowiedź. Bardzo proszę, pani senator Joanna Sekuła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SenatorJoannaSekula">W zasadzie nie mogę zrozumieć, dlaczego pan… nie ma go już na ekranie, a chciałam do niego ad vocem. Dlaczego wkłada mi w usta słowa, których nigdy nie wypowiedzieliśmy? Jeśli chodzi o przywoływanie wszystkich działaczy Platformy Obywatelskiej, którzy jakoby stają w kontrze do funkcjonowania młodzieżowych rad, dawania im autonomii i samodzielności, dlaczego oni pochodzą tylko i wyłącznie z Platformy Obywatelskiej? Już wczoraj mówiliśmy o tym, żeby nie upolityczniać dyskusji na temat młodzieżowych rad, chociaż pani poseł Kloc mówiła, że łagodna polityka funkcjonuje w młodzieżowych radach. Natomiast bezustanne przypisywanie barw politycznych, partyjnych zupełnie wypacza tę dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#SenatorJoannaSekula">Na początku mojej wypowiedzi powiedziałam, że projekt senacki został przyjęty jednogłośnie. Czy to jest dla panów wystarczający argument, że praca nad tym projektem, która trwała przez wiele miesięcy, nie była przypadkiem senackim, tylko była porządną pracą legislacyjną? Powiedziałam również, że duże ustępy naszej senackiej propozycji zostały zaproponowane jako poprawki do projektu rządowego. Tym bardziej dziwi mnie, że bezustannie panowie mówią, że to jest znakomity i pełny projekt. Moim zdaniem ten projekt wygląda jak patchwork, który składa się z propozycji bardzo wielu różnych środowisk. Pan minister Mazurek sugerował, że wprowadzono do projektu ponad  100 poprawek. To daje się odczuć w tym projekcie, że jest niespójny, składa się z myśli bardzo wielu organizacji i niestety w takim kształcie wydaje się zupełnie nielogiczny, bowiem to, kto może inicjować, sprowadzony do roli samorządu studenckiego, samorządu uczniowskiego, jest naprawdę legislacyjnym dziwolągiem. Tak, panie ministrze, ja też łapię się za głowę, ale nie chcę tak wizualizować. Dziękuję bardzo, wracam na obrady Senatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Czy pan minister chce jeszcze zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">No tak, naprawdę, bardzo państwa proszę, naprawdę, społeczeństwo nie oczekuje od nas wszystkich, żebyśmy mówili rzeczy, które są nieprawdziwe. Wystarczy spojrzeć do projektu. Naprawdę, to jest coś niesamowitego, że kolejny raz pojawiają się jakieś opinie, które są sprzeczne z tekstem projektu, o którym rozmawiamy. Niektórzy mówili nie na temat, a jeżeli wkraczali na temat ustawy, mówili rzeczy, że wystarczy wejść  w art. 1 ustawy, żeby zobaczyć, że jest dokładnie inaczej. Naprawdę, bardzo państwa proszę, niektórych państwa z opozycji, żebyście przestali tak się zachowywać. Proszę spojrzeć na głos pani reprezentującej stronę samorządową. To był niezależny głos dotyczący tego, w jaki sposób był konsultowany projekt rządowy. Projekt senacki nie miał ani konsultacji międzyresortowych, ani konsultacji społecznych, ani uzgodnienia ze stroną samorządową. Zaproszono występujących głównie członków młodzieżówki Platformy Obywatelskiej i mówicie o pogłębionych konsultacjach, podczas gdy cały czas usiłujecie szukać dziury w całym projekcie, który dokładnie, tak jak pani powiedziała, składa się z myśli bardzo wielu organizacji. Cały szereg organizacji, środowisk, także z państwa strony miał udział w tym projekcie. Proszę nie obrażać całego szeregu ludzi, również z państwa środowiska, jakimiś żenującymi wkrętami ideologiczno-partyjnymi, które niektórzy z państwa próbują wprowadzać, bo to jest naprawdę niesmaczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Jest godzina 17.37. Po ponad dwóch godzinach zakończyliśmy dyskusję. W związku z tym, zamykam dyskusję i pierwsze czytanie projektów ustaw. Informuję, że nie został zgłoszony wniosek o przeprowadzenie wysłuchania publicznego i w tej chwili przechodzimy do rozpatrzenia projektów ustaw. Proponuję łączne rozpatrzenie projektów ustaw. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, stwierdzę, że Komisje postanawiają rozpatrywać łącznie projekty ustaw z druków nr 990 i 1014. Nie słyszę sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisje podjęły uchwałę o wspólnym rozpatrzeniu projektów. Pozostaje sprawa wyboru projektu wiodącego. Proponuję, aby był nim projekt rządowy regulujący sprawy w szerszym zakresie. Czy jest sprzeciw?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselKingaGajewska">Proponuję, żeby projekt senacki był wiodący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo. Zatem pani poseł Kinga Gajewska zgłasza sprzeciw wobec mojej propozycji. Będziemy głosować. Proszę przygotować się do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, kto jest za wyborem projektu rządowego jako wiodącego? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie odpowiedniego przycisku? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Czekamy na wyniki głosowania. Dziękuję. Szanowni państwo, głosowało 52 posłów – 30 było za, 19 przeciw, 3 osoby wstrzymały się od głosu. Zatem obydwie Komisje uznały, że wiodący jest projekt z druku nr 1014. Przechodzimy do szczegółowego rozpatrzenia projektu.</u>
+          <u xml:id="u-57.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy są uwagi do tytułu projektu? Nie słyszę. Stwierdzam, że tytuł został rozpatrzony przez Komisje.</u>
+          <u xml:id="u-57.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 1. Na pewno będą uwagi. Chcę powiedzieć, że Biuro Legislacyjne zgłosiło 10 uwag do tego projektu, natomiast osiem z nich, czyli poprawki nr 1-7 oraz nr 9 mają charakter formalny. Jeżeli nie będzie głosu sprzeciwu, oddamy kompetencje Biuru Legislacyjnemu, aby naniosło zmiany. Czy są jakieś uwagi? Natomiast nowe brzmienie mają poprawki nr 8 i 10 i będziemy je rozpatrywali w momencie, gdy do nich dojdziemy. Czy są jakieś uwagi? Proszę bardzo, pani Monika Falej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselMonikaFalej">Mam tylko jedno pytane. Na początku zgłaszałam do Biura Legislacyjnego – art. 5c dostaje w ust. 7 brzmienie: „gminna rada seniorów”. Czy to jest jakiś błąd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Pan minister Piotr Mazurek, który ze strony rządu odpowiada za ten projekt – czy w art. 1 zmiana druga: „w art. 5c dodaje się ust. 7 w brzmieniu: gminna rada seniorów […]” ma pozostać? Czy tak, panie ministrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Panie przewodniczący, chodzi o to, że to jest zrównanie uprawnień rady seniorów z młodzieżową radą gminy, ponieważ w toku konsultacji zasugerowano nam, że to są podobne ciała. Skoro wprowadziliśmy możliwości składania wniosku do uprawnionych podmiotów o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej dla rady młodzieżowej, a na gruncie ustawowym istnieje rada seniorów, to uprawnienia powinny być tożsame.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, w związku z tym, czy są uwagi do art. 1 zmiany pierwszej? Tutaj jest cały szereg artykułów. Może rozpoczniemy po kolei, bo zmiany dotyczyły niektórych ustępów.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy w art. 5b ust. 1 są uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Do ust. 2 pani poseł Kinga Gajewska wnosiła uwagę. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselKingaGajewska">Artykuł 5b ust. 2 brzmi: „Rada gminy może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady”. Sugerowana zmiana przez Koalicję Obywatelską jest, aby: „Rada gminy z własnej inicjatywy lub na wniosek podmiotów reprezentujących zainteresowane środowiska, powołuje młodzieżową radę gminy”. To jest poprawka, która jest bezpośrednio wzięta z projektu senackiego, dająca nie fakultatywny a obligatoryjny charakter tworzenia rad. Jak mówiła wcześniej pani poseł Krystyna Szumilas, jeżeli w danej kadencji rada gminy nie wyrazi zgody na powstanie takiej rady, to może się okazać, że przez pięć następnych lat nie będzie takiej rady. Analogiczne przepisy należy wpisać do dwóch innych ustaw o samorządzie powiatowym i wojewódzkim. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Strona wnioskodawców, a więc strona rządowa? Oddaję głos panu ministrowi Mazurkowi. Jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Szanowni państwo, to, co przedstawiła pani poseł Gajewska, jest zbieżne z moimi pierwotnymi intencjami związanymi z postulatami młodzieży, natomiast w toku uzgodnień zostało to zmienione na prośbę strony samorządowej. Zatem, jeżeli pani Kinga Gajewska mówi, że Koalicja Obywatelska ma takie stanowisko, to myli się, bo samorządowcy z Koalicji Obywatelskiej prosili rząd, żeby był przepis dokładnie w takiej formie, jaki trafił do państwa. Stąd bierne ustalenia Komisji Rządu i Samorządu Terytorialnego, jako że polski rząd, gdy konsultuje z samorządem, to traktuje poważnie ustalenia. Proszę o odrzucenie tej zmiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Panie przewodniczący, w odniesieniu do tej poprawki, chcemy zgłosić wątpliwość konstrukcyjną. Z przepisu w brzmieniu poprawki wynika, że w przypadku wewnętrznej inicjatywy rady gminy czy wniosku podmiotu reprezentującego zainteresowane środowiska, rada gminy będzie zobligowana do powołania młodzieżowej rady gminy. To będzie wynikało z przepisu. Natomiast w praktyce może dojść do sytuacji, że rada, podejmując uchwałę, nie uzyska większości, więc faktycznie nie dojdzie do powołania. Natomiast z przepisu będzie wynikał obowiązek w przypadku złożenia wniosku. To jest pewnego rodzaju wątpliwość konstrukcyjna. Wydaje się, że przepis należałoby sformułować w inny sposób, nie tyle pozostawiając radzie kompetencje do powoływania młodzieżowej rady, ale wprost z przepisu ustawy miałaby wynikać zasada, że jeżeli jest złożony wniosek, to taka rada jest tworzona.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#LegislatorWojciechMiller">Dodatkowo chcemy zwrócić uwagę, że poprawka nie dokonuje korekty. Konsekwencją nie jest zmiana w ust. 4, w którym jest odesłanie do ust. 2 pkt 3, poprzez to, że w poprawce jest propozycja nadania całego brzmienia, wyliczenie w ramach ust. 2 zostanie wykreślone. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Z tego wynika, że przynajmniej w takim kształcie nie możemy głosować, bo są wątpliwości prawne. Czy pani poseł Gajewska wycofuje się?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselKingaGajewska">Nie, podtrzymuję poprawkę. W naszym przekonaniu wydaje się, że to jest dobra poprawka. Ewentualnie w drugim czytaniu będziemy zgłaszali jeszcze inne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">W związku z tym, pani nalega, żeby głosować? Dobrze. Zatem głosujemy. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 1 zgłoszonej przez panią poseł Kingę Gajewską, aby w art. 5b ust. 4 zapisać „młodzieżowa rada gmin ma charakter konsultacyjno-doradczo-inicjatywny rady gminy”?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselKingaGajewska">Nie, panie przewodniczący. W kolejności to będzie pkt 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przepraszam. „Rada gminy może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady” – tak jest w projekcie. „Rada gminy z własnej inicjatywy lub na wniosek podmiotów reprezentujących zainteresowane środowiska, powołuje młodzieżową radę gminy”. Kto jest za takim zapisem? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Czekamy na wyniki. Dziękuję. Głosowało 53 posłów – 22 było za, 33 przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Zatem poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Następna poprawka również dotyczy zmiany pierwszej, a w jej ramach art. 5b ust. 4. Czy dobrze mówię, pani poseł? Proszę bardzo, pani poseł Gajewska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselKingaGajewska">Panie przewodniczący, to jest art. 5b ust. 4: „Młodzieżowa rada gminy ma charakter konsultacyjno-doradczy”. Tutaj zawarte są tylko dwa przymiotniki. Natomiast my sugerujemy, aby dodać przymiotnik „inicjatywny”. Należy wyartykułować, że rada powinna mieć także charakter inicjatywny. Można spojrzeć na art. 5c ust. 3 ustawy, gdzie gminna rada seniorów ma charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny. Co prawda projekt nadaje młodzieżowym radom charakter uchwałodawczy, jednak w tym punkcie inicjatywa jest rozumiana szerzej, jako inicjator działań społecznych. Taki zapis jest tożsamy z zapisem w projekcie senackim.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Pani mówi o art. 5b ust. 4. Ja mam tego rodzaju zapis w art. 5b ust. 5.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselKingaGajewska">Ja mam w ust. 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Ale w którym projekcie, bo my rozpatrujemy projekt rządowy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselKingaGajewska">Tak. Zatem muszę zmienić w poprawce. Jeżeli jestem przy głosie, żeby nie wracać do tego samego ustępu, analogiczne przepisy należy wpisać w tych dwóch ustawach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Tak, to zrozumiałe. Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Panie przewodniczący, jeśli chodzi o tę poprawkę, sugerujemy jedynie drobną korektę, czyli sformułowanie zadań rady w taki sposób, jak ma to miejsce w przypadku gminnych rad seniorów czy w projekcie senackim. Wskazanie, że ma charakter „konsultacyjny, doradczy i inicjatywny”, czyli nie poprzez myślniki, tylko poprzez przytoczenie tych wyrazów i oddzielenie przecinkami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy na tego rodzaju korektę w poprawce zgadza się pani poseł Kinga Gajewska?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselKingaGajewska">Tak, zgadzam się, ale widzę myślnik w projekcie rządowym. Czy analogicznie w rządowym projekcie byłoby zmienione?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#LegislatorWojciechMiller">W rządowym projekcie są dwa elementy, natomiast w przypadku trzech sugerujemy, aby to było sformułowane w sposób, jak powiedziałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Strona rządowa. Pan minister Piotr Mazurek, proszę uprzejmie. Jakie jest stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Myślę, że jest uzasadnione brzmienie, które znalazło się w projekcie, który trafił do państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Zatem negatywne. Dziękuję. Proszę bardzo, jeszcze pani Monika Falej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselMonikaFalej">Myślę, że jeśli uwspólniamy zapisy, o których pan wcześniej mówił, chociażby o inicjatywie uchwałodawczej, z radami seniorów, prosiłabym o zastanowienie się, żeby w tym punkcie uwspólnić. Mamy bardzo podobne rady, a będziemy mieć różne kompetencje. Proszę o przychylenie się do tej poprawki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za poprawką nr 2 zaproponowaną przez panią Kingę Gajewską? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Głosowało 58 posłów – 23 było za, 35 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Nadal jesteśmy w zmianie pierwszej. Tym razem pani poseł Kinga Gajewska proponuje zmienić ust. 8. Czy dobrze się wyrażam? Proszę scharakteryzować swoją propozycję poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselKingaGajewska">Nie, to będzie ust. 9. Pozwolę sobie przytoczyć całą treść, bo niestety nie wszyscy posłowie dostali te poprawki. Artykuł 5b ust. 9 aktualnie brzmi: „Rada gminy, powołując młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający tryb wyboru jej członków i zasady działania. Podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3, mogą przedstawiać opinie w zakresie projektu statutu”. Chodzi mi o zmianę sformułowania „opinie”. Sugerujemy zmianę, aby „Rada gminy, powołując młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający tryb wyboru jej członków i zasady działania po konsultacjach z podmiotami, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3. Statut zapewnia demokratyczny i oddolny proces wyłaniania reprezentantów młodzieży, w których władze szkolne i gminne pełnią jedynie rolę organizacyjną i administracyjną”. Bardzo zależy nam, żeby konsultacje były faktyczne i rzetelne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Czy strona rządowa ma jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Zaufałbym jednak stronie samorządowej. Mam zaufanie do samorządów, więc wydaje się mi, że poprawka jest niezasadna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Biuro Legislacyjne nie ma żadnych uwag. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za trzecią poprawką, zaproponowaną przez panią poseł Kingę Gajewską, odnoszącą się do art. 5b ust. 9? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Głosowało 58 posłów – 23 było za, 35 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Mam sygnał, że z uwagami chciała wystąpić pani Monika Małowiecka, ekspert Związku Powiatów Polskich. Zapytam, czy to jest zgodne z Regulaminem Sejmu? Chyba, że ja to przejmę albo któryś z posłów? Proszę bardzo, pani Monika Małowiecka, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#EkspertZPPMonikaMalowiecka">Szanowni państwo, mamy uwagę dotyczącą art. 5 ust. 7 pkt 1, który mówi o kompetencjach młodzieżowej rady w zakresie, w jakim ona ma opiniować projekty uchwał. Jaką mamy wątpliwość? Opiniowanie projektów uchwał w naszej ocenie powinno być fakultatywne, a decyzja o skierowaniu danego projektu winna należeć do rady jednostki samorządu terytorialnego. Konstrukcja tego przepisu wskazuje, że tam, gdzie jest odwołanie do projektów uchwał dotyczących młodzieży, jest ono bardzo nieprecyzyjne i tak naprawdę każda uchwała podejmowana przez radę będzie dotyczyła młodzieży. W związku z tym, może się zdarzyć, że będziemy konsultowali wszystkie uchwały z młodzieżowymi radami. Gdzie jest jeszcze większy problem? Pojawia się wątpliwość, czy opinia młodzieżowej rady jest opinią innego organu w rozumieniu art. 89 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Niesie to ze sobą skutki w sytuacji, gdy nie będzie takiej opinii. Co się wtedy stanie? Jakie to będzie niosło ze sobą konsekwencje? W przypadku uchwał będących aktami prawa miejscowego taka sytuacja może mieć wpływ na pewność prawa. Zatem proszę rozważyć ewentualną możliwość wprowadzenia fakultatywności tej kompetencji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. W takim razie, pani Moniko, jaki byłby proponowany zapis ze strony Związku Powiatów Polskich?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#EkspertZPPMonikaMalowiecka">Proponujemy tam, gdzie są wskazane kompetencje i w pierwszym punkcie, może być opiniowanie projektów uchwał dotyczących młodzieży.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Moment. „Do zadań młodzieżowej rady gminy należy w szczególności: możliwość opiniowania projektów uchwał”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#EkspertZPPMonikaMalowiecka">Dokładnie tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jakie jest stanowisko rządu? Pan minister Piotr Mazurek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Panie przewodniczący, nie mamy stanowiska w tej sprawie. Wydaje się, że poprawka nie ma istotnego wpływu na treść projektu. Wydaje się, że jej wprowadzenie nie rodzi dla nas istotnych konsekwencji. Nie chcę zgłaszać jednoznacznego stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy Biuro Legislacyjne ma jakieś uwagi odnośnie do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Panie przewodniczący, na gorąco analizujemy tę propozycję. W naszej ocenie sformułowanie, które zostało zaproponowane, nie musi oznaczać osiągnięcia celu, który przyświeca zmianie. Rozumiem, że chodzi o dokonanie zmiany w pkt 1 poprzez dodanie sformułowania „możliwość opiniowania projektów uchwał dotyczących młodzieży”. Nie musi to oznaczać, że to opiniowanie jest fakultatywne. Wydaje się, że tutaj należy zastanowić się nad innym sformułowaniem. Może wyjąć to zadanie z katalogu z pkt 7 i sformułować w osobnym ustępie, chociażby na wzór ust. 8, zgodnie z którym „młodzieżowa rada gminy może współuczestniczyć w działaniach związanych z tworzeniem i realizacją rządowych dokumentów strategicznych”. Zadania, które są w pkt 7, zresztą to chyba wybrzmiało w trakcie dyskusji w pierwszym czytaniu, mają mieć charakter obowiązkowych zadań, przyznanych ustawą o kompetencji rady gminy. W taki sposób możemy się odnieść.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Głos chciała zabrać pani poseł Monika Falej. Potem jeszcze oddam głos pani Katarzynie Lubnauer.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselMonikaFalej">Proszę państwa, odniosę się do ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, gdzie rady działalności pożytku publicznego, które są wpisane w ustawę, również mają zapis mówiący o opiniowaniu. Starajmy się trzymać podobnych zapisów w stosunku do ciał, które mają te same kompetencje. Młodzieżowe rady i rady seniorów oraz rada działalności pożytku publicznego mają charakter konsultacyjno-doradczy. Jeżeli w tym zakresie mają mieć możliwość opiniowania, moim zdaniem spójność prawa powinna być nadrzędna, bo każde ciało będzie miało zupełnie inne kompetencje i zadania. Dlatego uważam, że ten zapis jest uwspólniony z innymi zapisami dotyczącymi rad działalności pożytku publicznego, rad seniorów czy rad młodzieżowych. Wnioskuję o pozostawienie zapisu w obecnym brzmieniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Pani poseł Katarzyna Lubnauer.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Jakiekolwiek dalsze ograniczanie może spowodować, że wyrwie się temu zęby. To znaczy, jeśli spowodujemy, że opiniowanie ma nie mieć w jakikolwiek sposób charakteru obligatoryjnego, przecież wiemy, że wartość tej opinii nie ma charakteru zmuszającego do działania w jakikolwiek sposób radę gminy czy powiatu, natomiast sama możliwość opiniowania nie powinna być zabierana młodzieżowej radzie. Jeżeli pozbawimy ją kompetencji, możemy zapytać, po co jest to ciało. Zawsze dla władz wygodniej jest, żeby mieć jak najmniej ciał, które opiniują różne działania, w związku z tym, rozumiemy chęć ze strony samorządu, żeby tutaj uniknąć opiniowania, ale z drugiej strony uważamy, że to nie jest w interesie tych rad, co za tym idzie, zachęcania młodych ludzi do aktywności społecznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję, pani poseł. Pan poseł Piotr Borys, proszę bardzo, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselPiotrBorys">Bardzo dziękuję. Faktycznie, jeżeli poważnie podchodzimy do kompetencji młodzieżowych rad, kwestia opiniowania wszystkich spraw dotyczących polityki młodzieżowej, w szczególności z zakresu edukacji, kultury, sportu, zdrowia i klimatu, jest elementem niezbędnym w polityce rozwojowej. Każdy akt, który tworzy formalna rada miasta, gminy czy powiatu, wymaga obligatoryjnej opinii, która jest brana pod uwagę. Uważam, że zakres poprawki powinien być uzupełniony o możliwość opiniowania projektów uchwał w zakresie spraw dotyczących młodzieży, w szczególności w obszarze edukacji, kultury, sportu, zdrowia i klimatu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Rozumiem. W międzyczasie wpłynęła podpowiedź, aby zapis brzmiał: „Do zadań młodzieżowej rady gminy należy w szczególności: przekazanych jej do opiniowania projektów uchwał dotyczących młodzieży”, ale na tym etapie nikt z państwa posłów nie przejmie propozycji do rozpatrzenia. Ewentualnie podczas drugiego czytania wrócimy do tego problemu, jeżeli ciągle byłby obecny.</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, pani poseł, ale chyba nie do pkt 7?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselKingaGajewska">Do ust. 7 pkt 1. Sugerowana zmiana byłaby taka: „Opiniowanie projektów uchwał dotyczących w szczególności młodzieży, kultury, sportu, zdrowia i edukacji”. Poproszę Biuro Legislacyjne, czy to byłoby zgodne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Ta poprawka ma charakter merytoryczny. Rozumiem, że chodzi o rozszerzenie zakresu projektu uchwał, w których młodzieżowe rady przedstawiałyby opinie. Jeśli chodzi o ocenę legislacyjną, nie mamy uwag. Jak powiedziałem, to jest kwestia merytoryczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Strona rządowa. Czy pan minister Piotr Mazurek ma uwagi do wypowiedzi pani poseł Kingi Gajewskiej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Jestem przeciw, dlatego że pani poseł wymienia konkretne dziedziny, a ktoś może zapytać, dlaczego te, a nie inne. Poza tym zwracam uwagę, że mamy nad tym całym otwartym katalogiem sformułowanie „w szczególności”, więc jest możliwość w innych sprawach, które są wypunktowane. Poza tym, to jest ograniczanie samorządu, a ja cały czas będę konsekwentnie przeciwko zamachowi na samorządność, którego niektórzy politycy Koalicji Obywatelskiej chcą dokonać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. W związku z tym, czy pani poseł Kinga Gajewska podtrzymuje? Proszę bardzo, kto jest za czwartą poprawką?</u>
+          <u xml:id="u-112.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, pan Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselPiotrBorys">Panie przewodniczący, ja tylko w polemice do pana ministra. Jeżeli poprawka pani poseł Gajewskiej mówi, że do zadań młodzieżowej rady należy opiniowanie wszystkich spraw dotyczących młodzieży „w szczególności” i wymieniamy: edukacji, kultury, zdrowia, sportu i klimatu, bo pani poseł nie wymieniła klimatu, jednak powtarzamy katalog spraw społecznych głęboko leżących po stronie młodzieży. Jeżeli nie wpiszemy tego katalogu, oczywiście nie jest on zamknięty, ale wymieniony obligatoryjnie, uważam, że w wielu przypadkach młodzież nie będzie brana pod uwagę w konsultacjach, szczególnie w obszarach, które najbardziej leżą po stronie polityki młodzieżowej. W związku z tym, poprawka ma głęboki sens merytoryczny. Proszę, aby pan minister to rozważył. Trudno wyobrazić sobie sytuację, że młodzieżowe rady miejskie będą inicjowały miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, natomiast obszar, który został wymieniony plus klimat, co chcę wyraźnie wskazać, leży głęboko w kompetencji polityki młodzieżowej i był obligatoryjnie traktowany w kwestiach konsultacyjnych czy opiniotwórczych ze strony właściwych rad gminy czy powiatu. Uważam, że to ma głęboki sens. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Zatem, jaka jest ostateczna propozycja zapisu zmiany w art. 5b ust. 7? Pani Kinga Gajewska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselKingaGajewska">Dziękuję, panie przewodniczący. Sugerowana zmiana to będzie „opiniowanie projektów uchwał dotyczących młodzieży, kultury, sportu, zdrowia, edukacji”. Wykreślam, o czym wcześniej mówiłam, „w szczególności”, bo faktycznie zwrot „w szczególności” jest w zdaniu nadrzędnym. To absolutnie nie zawęża, a wręcz rozszerza i podkreśla działanie młodzieży w różnych sferach. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki zaproponowanej przez panią poseł Kingę Gajewską? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Głosowało 56 posłów – 21 było za, 34 przeciw, 1 poseł wstrzymał się od głosu. Poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-116.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Ciągle jesteśmy w zmianie pierwszej. To będzie już ostatnia poprawka pani poseł Kingi Gajewskiej. Wprawdzie jest ona artykułowana do ust. 10, ale to jest ust. 11. „Młodzieżowa rada gminy może posiadać opiekuna” – taki jest zapis. Oddaję głos pani Kindze Gajewskiej, co proponuje w zamian?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselKingaGajewska">Sugerowana zmiana to: „Młodzieżowa rada gminy posiada opiekuna”. W konsultacjach społecznych widać, że taka prośba jest wysuwana ze środowisk młodzieżowych, ale nie tylko, więc głosem młodzieży proszę, aby taka rada posiadała opiekuna. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Innymi słowy to jest zapis obligujący, aby młodzieżowa rada posiadała opiekuna. Jakie jest stanowisko rządu? Pan minister Piotr Mazurek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Wierzymy w mądrość władz samorządowych i nie uważamy, że to należy literalnie wpisywać, zatem jestem przeciw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Czy Biuro Legislacyjne ma jakieś uwagi? Nie. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za czwartą poprawką pani poseł Kingi Gajewskiej? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Głosowało 55 posłów – 21 było za, 34 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Zatem poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przechodzimy do zmiany drugiej w art. 1. Czy są jakieś uwagi? Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Panie przewodniczący, jeśli chodzi jeszcze o zmianę pierwszą, proponujemy dodatkową zmianę redakcyjną w odniesieniu do art. 5b ust. 2, czyli zastąpienie określenia: „Rada gminy może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady gminy” na „Rada gminy może utworzyć młodzieżową radę gminy”. Sprowadza się to nie tyle do wyrażenia zgody, co do możliwości utworzenia. Dodatkowo byłoby to spójne z art. 5c, zgodnie z którym rada gminy może utworzyć gminną radę seniorów. Oczywiście proponujemy analogiczne zmiany w art. 2 i 3 w analogicznych przepisach, tj. utworzenia powiatowej rady młodzieżowej oraz na poziomie województwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. To jest korekta formalna. Panie ministrze, czy jest zgoda na tego typu zapis?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Tak, akceptujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Przechodzimy do art. 2. Czy są jakieś uwagi? Zgłasza się pani Kinga Gajewska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselKingaGajewska">Chcę tylko powiedzieć, bo muszę opuścić salę, że wszystkie poprawki, które zgłosiłam, będą wnioskami mniejszości, co potwierdziłam stosownym podpisem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, przyjmujemy jako wnioski mniejszości.</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy są uwagi do art. 2? Nie słyszę. Wysokie Komisje rozpatrzyły.</u>
+          <u xml:id="u-126.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy są uwagi do art. 3? Nie słyszę. Komisje rozpatrzyły.</u>
+          <u xml:id="u-126.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy są uwagi do art. 4? Nie słyszę. Komisje rozpatrzyły.</u>
+          <u xml:id="u-126.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Artykuł 5. Szanowni państwo, tutaj Biuro Legislacyjne zaproponowało zupełnie nowy zapis, który ma charakter nie tylko formalny, ale merytoryczny. Zamiast dotychczasowego zapisu artykuł brzmiałby: „Młodzieżowe rady powiatu i młodzieżowe sejmiki województw powołane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stają się odpowiednio młodzieżowymi radami powiatu i młodzieżowymi sejmikami województw w rozumieniu odpowiednio ustawy zmienianej w art. 2 lub ustawy zmienianej w art. 3, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą”. Chcę zapytać pana ministra Mazurka, czy ma jakieś uwagi do propozycji Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Akceptujemy propozycję zmiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Przyjmujemy. Jeszcze Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję, panie przewodniczący. W odniesieniu do naszej propozycji, chcemy wprowadzić drobną korektę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">A więc korekta w korekcie, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#LegislatorWojciechMiller">W związku z tym, że w ustawie posługujemy się pojęciem „utworzenia rad młodzieżowych”, również takim określeniem chcemy posłużyć się w przepisach przejściowych, tj. art. 4 i 5. Ma to jedynie charakter redakcyjny. Dodatkowo, w przypadku przyjęcia poprawki nadającej brzmienie art. 5, proponujemy zmianę legislacyjną polegającą na połączeniu art. 4 i 5, aby o wszystkich radach powołanych przed dniem wejścia w życie ustawy mówić w jednym artykule. Przyjęcie art. 5 w brzmieniu, jaki proponujemy w poprawce nr 8, powoduje, że brzmienia są analogiczne i ze względów legislacyjnych sugerowalibyśmy połączenie w jeden artykuł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dobrze, ale to są zmiany formalne. Delegujemy do tego Biuro Legislacyjne. Szanowni państwo, w związku z tym, że nie słyszę sprzeciwu, nie musimy przegłosowywać specjalnie w odrębnym głosowaniu? Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy są uwagi do art. 6? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-132.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Artykuł 7. Tutaj wobec aktualnej propozycji rządu jest sugestia Biura Legislacyjnego, które proponuje zapis w art. 7 składający się z dwóch ustępów. Odczytam: „Kadencja młodzieżowych rad gmin, młodzieżowych rad powiatu oraz młodzieżowych sejmików województw, powołanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, kończy się z upływem okresu określonego w przepisach o ich powołaniu”. I ust. 2: „W przypadku, gdy przepisy o powołaniu rad, o których mowa w ust. 1, nie określały ich kadencji, rady te działają do dnia ustalenia ich składu, zgodnie z przepisami ustaw zmienianych w art. 1-3, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie”. Chcę zapytać pana ministra Piotra Mazurka, jakie jest stanowisko rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Akceptujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Czy ktoś wnosi jakieś uwagi? Skoro nie ma sprzeciwu, Komisje rozpatrzyły art. 7.</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś wnosi jakieś uwagi do art. 8? Nie ma. Komisje rozpatrzyły.</u>
+          <u xml:id="u-134.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Ostatni art. 9: „Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia”. Czy ktoś wnosi jakieś uwagi? Nie słyszę. Zatem rozpatrzyliśmy art. 9.</u>
+          <u xml:id="u-134.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, teraz musimy poddać całość pod głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Panie przewodniczący, jeśli można, przed głosowaniem całości prosimy o upoważnienie Biura Legislacyjnego do dokonania koniecznych zmian, korekt legislacyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Oczywiście, upoważniamy Biuro do dokonania jakichkolwiek korekt związanych z tą ustawą.</u>
+          <u xml:id="u-136.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, poddaję pod głosowanie cały projekt ustawy z poprawkami, które przyjęliśmy na posiedzeniu Wysokich Komisji. Kto jest za przyjęciem projektu ustawy z druku nr 1014, wraz z przyjętymi poprawkami, łącznie z drukiem nr 990? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Głosowało 56 posłów – 53 było za, 2 przeciw, jedna osoba wstrzymała się od głosu. Stwierdzam, że projekt ustawy wraz z poprawkami został przyjęty przez obydwie Komisje.</u>
+          <u xml:id="u-136.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Pozostaje nam wybór posła sprawozdawcy. Zgłasza się poseł Jacek Kurzępa. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselJacekKurzepa">Rekomenduję pana przewodniczącego Tomasza Ławniczaka jako posła sprawozdawcę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Wyrażam zgodę. Czy są inne kandydatury?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselPiotrBorys">Chcę zgłosić panią Kingę Gajewską.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, pan Piotr Borys zgłasza panią Kingę Gajewską. Najpierw będziemy głosowali pierwszy wniosek. Kto jest za powołaniem mojej skromnej osoby na posła sprawozdawcę? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Czekamy na wyniki. Głosowało 53 posłów – 37 było za, 12 przeciw, 4 osoby wstrzymały się od głosu. Stwierdzam, że nastąpił wybór posła sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-140.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Na tym porządek posiedzenia został wyczerpany. Zamykam posiedzenie. Jednocześnie informuję, że protokół z posiedzenia z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie do wglądu w sekretariatach Komisji. Dziękuję wszystkim za obecność.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..5384929
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/header.xml
@@ -0,0 +1,104 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-enmxx-00055-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 55/, Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 59/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 55/, Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 59/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ENM">55</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STR">59</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MEiN Roksana Tołwińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuProgramowNauczaniaiPodrecznikowMinisterstwaEdukacjiiNaukiRoksanaTolwinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Programów Nauczania i Podręczników Ministerstwa Edukacji i Nauki Roksana Tołwińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuWspolpracyzSamorzademTerytorialnymMinisterstwaEdukacjiiNaukiJerzyJakubczuk" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym Ministerstwa Edukacji i Nauki Jerzy Jakubczuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorJacekMarkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Jacek Markiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorJacekPedzisz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Jacek Pędzisz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik" role="speaker">
+        <persName>Pełnomocnik zarządu Związku Miast Polskich Marek Wójcik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBoguslawWontor" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bogusław Wontor</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaFabisiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Fabisiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKingaGajewska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kinga Gajewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystianKaminski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystian Kamiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystynaSzumilas" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystyna Szumilas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMagdalenaLosko" role="speaker">
+        <persName>Poseł Magdalena Łośko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaFalej" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Falej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszLawniczak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Ławniczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZielinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zieliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZbigniewDolata" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zbigniew Dolata</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Mirosława Stachowiak-Różecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnyZwiazkuPowiatowPolskichKatarzynaLiszkaMichalka" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny Związku Powiatów Polskich Katarzyna Liszka-Michałka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MEiN Dariusz Piontkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesZarzaduGlownegoZwiazkuNauczycielstwaPolskiegoKrzysztofBaszczynski" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego Krzysztof Baszczyński</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ENM" role="committee">
+        <orgName>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="STR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..eaa0726
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00055-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,359 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dzień dobry. Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Witam zaproszonych gości oraz posłów.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Stwierdzam kworum… Nie stwierdzam jeszcze. Zaraz stwierdzimy. Proszę posłów głosujących zdalnie o naciśnięcie przycisku na tablecie, a posłów obecnych na sali za pomocą legitymacji na urządzeniu, które jest naprzeciwko państwa, proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku na wyświetlaczu, by potwierdzić swoją obecność.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Informuję, że marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu skierowała 29 marca bieżącego roku do Komisji Edukacji Nauki i Młodzieży oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej do pierwszego czytania rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 i innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (druk nr 1062). Porządek dzienny posiedzenia obejmuje pierwsze czytanie tego projektu. Przechodzimy do realizacji porządku dziennego. Przypominam, że zgodnie z art. 39 ust. 1 regulaminu Sejmu pierwsze czytanie obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, debatę w sprawach ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawców. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawcy projektu – sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pana Dariusza Piontkowskiego. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Dzień dobry. Witam państwa. Ten projekt ustawy jest realizacją jednego z programów, które rząd zamierza wprowadzić, aby ograniczyć negatywne skutki nauczania na odległość. Zdajemy sobie sprawę, że długotrwała nieobecność uczniów na zajęciach stacjonarnych w szkołach, brak tego stacjonarnego kontaktu wpłynie także między innymi na możliwe pogorszenie wyników nauczania. Stąd po powrocie do nauki stacjonarnej we wszystkich typach szkół chcielibyśmy, aby była możliwość prowadzenia dodatkowych zajęć wspomagających. Oczywiście nie chcemy pozostawić samorządów i szkół w trudnej sytuacji finansowej. Chcemy, aby dodatkowe środki z budżetu państwa trafiły do samorządów i mogły pokryć koszty związane z wynagrodzeniami nauczycieli, którzy te zajęcia będą prowadzili.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Wstępnie chcielibyśmy, aby w pierwszym etapie ten program dał możliwość wprowadzenia dodatkowych 10 godzin zajęć wspomagających na każdy oddział funkcjonujący w szkole. Dyrektorzy szkół oczywiście mieliby taką możliwość, natomiast nie byłoby obowiązku wprowadzenia tego typu zajęć. Wybór przedmiotów, z których nauczyciele prowadziliby zajęcia, należy już do dyrektora szkoły i nauczycieli danej szkoły, w zależności od tego, jakie są potrzeby. Według naszych wyliczeń, licząc te 10 godzin, czyli maksymalny wymiar zajęć, jaki przewidujemy na tym etapie na jeden oddział, te koszty będą wynosiły ponad 180 mln zł. Stąd w projekcie ustawy kwota 187 mln zł, które miałyby się znaleźć w subwencji oświatowej, a dokładnie w jej rezerwie określanej dotąd jako rezerwa 04, ponieważ dotąd takich środków tam nie było – ani w samej subwencji, ani w rezerwie. Zastanawialiśmy się także nad ewentualnym zwiększeniem subwencji, ale byłby to znacznie bardziej kłopotliwy sposób na przekazywanie środków. Posiłkując się doświadczeniem, jakie zdobyliśmy przy przekazywaniu środków na dodatkowe zakupy sprzętu informatycznego na potrzeby kształcenia na odległość, które otrzymali nauczyciele w końcówce ubiegłego roku kalendarzowego, gdzie system takich dotacji, o które występowały szkoły do samorządu i potem samorząd zwracał się do budżetu państwa o te pieniądze, okazał się dosyć skuteczny, sprawny, nie nastręczał większych wątpliwości i problemów. Dlatego podobny mechanizm chcemy zastosować także przy przekazywaniu środków na te zajęcia wspomagające.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Te zajęcia wspomagające miałyby być tylko i wyłącznie z przedmiotów obowiązkowych, ogólnokształcących, występujących w ramowych planach nauczania w poszczególnych placówkach. Tak jak mówiłem, nie jest to obowiązek, lecz raczej możliwość wystąpienia o tego typu środki na zajęcia wspomagające. Chcemy tu dać maksymalnie dużo swobody, bo to dyrektorzy szkół i nauczyciele wiedzą, które zajęcia będą najbardziej potrzebne. Ponieważ chcielibyśmy to w miarę możliwości uruchomić jeszcze przed zakończeniem obecnego roku szkolnego, przed przerwą wakacyjną, dlatego tak pilny sposób procedowania. Tak jak wspomniałem, byłoby to możliwe dopiero po powrocie do nauki stacjonarnej. Wydaje się, że są to działania, które są oczekiwane przez nauczycieli, rodziców i będą dobrze służyły polskiej edukacji. Bardzo proszę o przyjęcie tego krótkiego projektu ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo. Proszę, szanowni państwo posłowie, kto zgłasza się do wzięcia udziału w dyskusji? Pani Katarzyna Lubnauer, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Ostatnio miałam, proszę państwa, okazję porozmawiać z prezydentami kilku miast. Oczywiście rozmawialiśmy o innym temacie, natomiast rzuciłam między innymi informację o właśnie tej ustawie, o propozycji. Powiem szczerze, że rzadko słychać było taki wybuch śmiechu z kwoty, która zostanie przeznaczona na to, żeby pomagać w ramach zajęć wyrównawczych uczniom. Po pierwsze, deklaruję od razu, że złożymy poprawkę, która podwaja przynajmniej tą kwotę, aczkolwiek to w dalszym ciągu są, szczerze mówiąc, grosze w porównaniu do całej subwencji budżetowej, niecałych 50 mld zł. W związku z tym mówimy raczej o kieszonkowym, a nie o pieniądzach, które rzeczywiście mogą pomóc samorządom w tym, żeby nadrobić zaległości. Również chciałam się odnieść do innych elementów tej ustawy, nie tylko do kwestii kwotowej.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Ustawa przewiduje 10 godzin. Mowa jest o tym, że to byłaby mniej więcej jedna godzina na klasę na tydzień przez 10 tygodni kolejno, ponieważ to w sumie ma być  10 godzin. W większych szkołach dyrektor szkoły może mieć jeszcze jakąś swobodę, może zadecydować, że jeżeli ma kilka klas na jednym poziomie – można by zrobić w ten sposób, żeby na przykład uruchomić zajęcia – ma na przykład trzy, cztery klasy – z trzech, czterech przedmiotów po tej jednej godzinie. W zależności od potrzeb dziecko idzie na jedne lub drugie zajęcia. Dyrektor nie musi wybierać, czy dzieci potrzebują zajęć z fizyki, z języków czy z matematyki. W mniejszej szkole, która ma jeden, dwa oddziały klasowe na poziomie, mamy sytuację dość kuriozalną. Bo mamy sytuację, w której rząd proponuje, żeby w takiej szkole z jednym oddziałem na jednym poziomie dyrektor szkoły musiał zdecydować, czy da godzinę matematyki, czy godzinę fizyki, a może godzinę języka angielskiego, z którym często jest problemem, ponieważ rodzice mają kłopot z nadrabianiem z dziećmi, bo nie każdy zna język obcy. Przedmiotów, które są objęte tym programem, jest co najmniej kilka. Godzina jest jedna tygodniowo, a w sumie 10. Można powiedzieć, że w jednym tygodniu mógł dać jedną matematykę, a w następnym jedną godzinę języka. Ale przecież wszyscy czujemy, że to jest śmiech na sali.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Nie jestem zwolennikiem tęgo, żeby dzieci po przyjściu do szkoły miały od razu pięć godzin zajęć z pięciu różnych przedmiotów. Ale umiem sobie wyobrazić, że jedne dzieci w klasie potrzebują dodatkowych godzin fizyki, inne potrzebują dodatkowych godzin języka angielskiego lub języka rodzimego, bo tam są też również języki mniejszości, a jeszcze inne potrzebują fizyki czy chemii. Ten system, który zaproponował pan minister, tak naprawdę nie jest żadną pomocą, ponieważ realnie nie umożliwia zrobienia dodatkowych zajęć w ilości, które kogokolwiek by doprowadziły do poziomu… Nie mówię o poziomie, który by był po normalnych zajęciach przez ten rok. Wiele krajów dochodzi do bardzo mądrego wniosku, że nie da się nadrobić roku edukacji, wracając do szkół, że młodzież potrzebuje bardziej tego, żeby z powrotem poczuć się grupą, żeby nauczyć się pracować grupowo i tak dalej. Ale nawet te zajęcia mogą być wykorzystane na tego typu formy. Może być tak, że jeżeli jesteśmy w stanie zorganizować takie dodatkowe zajęcia, to właśnie pozwolimy dzieciom pracować w grupie, pozwolimy dzieciom robić jakieś rzeczy, które powodują, że oni znowu się stają społecznością. Ale nie jedna godzina tygodniowo przez 10 tygodni. Jedna godzina tygodniowo to jest nic. To jest sytuacja, w której, realnie rzecz biorąc, jeżeli chcielibyśmy podzielić tę klasę 30-osobową na trzy zespoły po 10 osób, to mniej więcej potrzebowalibyśmy już dla tej jednej klasy trzech godzin, bo zrobienie dla 30 osób zajęć dodatkowych, wyrównawczych – tak je nazwijmy – nie ma najmniejszego sensu. To jest jedna moja uwaga – komu ma to pomóc? Czy chcemy grać w grę pozorów, udawać, że pomagamy? Czy realnie pomagamy samorządom i dzieciom w tym, żeby po trudnym czasie zdalnej edukacji mogły nadrobić, a przynajmniej żeby mogły pracować tak, żeby zrozumieć te rzeczy, których nie zrozumiały przez ten rok? Oczywiście nie jest koniecznością, żeby nadrobiły wszystko, co się działo w tym czasie. To jest nawet niemożliwe. Ale czasami są takie elementy, które po prostu są najtrudniejsze z danego tematu albo które są zasadnicze z punktu widzenia dalszej edukacji dziecka. Te tematy warto, żeby były omówione. Ale jedna godzina z jednego przedmiotu w tygodniu – to naprawdę nie załatwia niczego.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Jest jeszcze druga rzecz. My możemy pracować tutaj tylko nad ustawą. Natomiast elementem ustawy będzie prawdopodobnie jeszcze rozporządzenie i inne akty prawne, które będą regulować, w jaki sposób to ma przebiegać. I tutaj jest zapisane, że intencją jest, żeby taka grupa musiała liczyć minimum dziesięcioro uczniów w większej szkole i minimum pięcioro uczniów w mniejszej szkole. Proszę państwa, umiem sobie wyobrazić sytuację, w której mamy dziecko na przykład z mniejszości czy dziecko, które ma kłopoty językowe i potrzebujemy zajęć dla dwójki czy trójki dzieci. Uważam, że wykluczanie sytuacji, w której te zajęcia dodatkowe mogą się odbyć dla mniejszej grupy uczniów, jest dramatycznym błędem. Mówi się dużo o indywidualizacji nauki. Pozwólmy dyrektorom, jak już dajemy im konkretne pieniądze – chociaż bardzo nieliczne – na prowadzenie tego typu lekcji, żeby to oni zdecydowali, w jakich grupach osobowych to będzie. Bo doprowadzamy do bzdury. Efektem będzie to, co się działo kiedyś. Nie wiem, czy państwo pamiętają, przy różnych zajęciach w ramach Unii Europejskiej czy przy zajęciach związanych z tymi dwiema godzinami, które nauczyciele musieli mieć dodatkowo, że tworzono, że tak powiem, dzieci duchy, które dopisywano do grup. „Muszę mieć dziesięcioro dzieci, Jasiu, zapiszesz się”. „Ale ja nie chcę chodzić, ja wszystko rozumiem”. „Spokojnie zapiszemy ciebie, będziesz liczyć się do dziesiątki, której potrzebujemy, żeby przeprowadzić te lekcje”. Uwierzcie w dyrektorów szkół. Uwierzcie w ogóle w ludzi i w to, że mogą decydować w sposób świadomy i nie muszą prowadzić kolejnej księgowości, czy na lekcji na pewno było dziesięć osób, a nie dziewięć czy osiem.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Czyli jedna uwaga to do ministerstwa – prosiłabym o wykreślenie tych bzdurnych wymogów dotyczących tego, ile ma być dzieci na zajęciach. Zasada jest prosta, dyrektor decyduje zgodnie ze swoimi potrzebami w ramach danych dotyczących liczby jednostek klasowych, ile ma związku z tym godzin, w jaki sposób je wykorzystuje dla dobra uczniów. Tego nie możemy zmienić żadną poprawką ze względu na to, że to ma być w ramach rozporządzeń.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Druga rzecz. Będę wnioskować o zmianę dotyczącą tego, żeby to były chociaż dwie godziny tygodniowo na klasę – czyli zwiększenie budżetu, tej kwoty ze 187 mln zł, na 374 mln zł, dokładnie podwojenie tej kwoty. Dziękuję państwu bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo. Proszę, pani poseł Krystyna Szumilas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, wzięłam kalendarz, policzyłam, ta ustawa będzie obowiązywała od momentu wejścia w życie do końca roku kalendarzowego – a więc te godziny, które tutaj są przyznane, to nie są godziny na rok szkolny, tylko godziny na rok kalendarzowy. Policzyłam liczbę tygodni. Zakładając, że dzieci wrócą do szkoły, no nie wiem, w połowie maja – to jest ponad 20 tygodni do końca roku szkolnego. Czyli mamy jedną godzinę na dwa tygodnie. Policzyłam liczbę przedmiotów ogólnych, jest ich ponad dziesięć. Czyli z tych 10 godzin przyznanych na oddział będzie mógł dyrektor zrealizować jedną godzinę polskiego, jedną godzinę matematyki, jedną godzinę fizyki. Te godziny będą realizowane w odstępie dwóch tygodni, gdyby chciał to równomiernie rozłożyć do końca roku szkolnego. Już po tych obliczeniach widać, że to jest jedna wielka fikcja i że jest to program propagandowy, a nie program, który ma pomóc uczniom. My nie jesteśmy zwolennikami tego, żeby zwiększać liczbę godzin, które uczniowie mają spędzać w szkole. Ale rozsądny minister, który ma na celu dobro ucznia – a nie propagandę – zastanawia się nad tym, jak pomóc uczniom. Mówimy – proszę przejrzeć podstawę programową. Rodzice już przed pandemią mówili o tym, że ona jest przeładowana, że uczniowie klas VII i VIII nie są wstanie opanować tego materiału. Dzisiaj mają dodatkową trudność. Ponad rok uczą się zdalnie, muszą sobie sami radzić, bez pomocy nauczyciela, z tym nadmiarem materiału. Panie ministrze, co macie zamiar zrobić z przeładowaną podstawą programową? Dlaczego nie myślicie o tym, żeby dać czas uczniom na taką ponowną integrację w szkole? Przecież oni przez rok nie kontaktowali się ze swoimi kolegami, nie kontaktowali się ze swoimi nauczycielami, nie bywali w budynku szkolnym, nie uczestniczyli w normalnych lekcjach. Oni muszą do tego systemu wrócić. Ministerstwo powinno im pomóc. Nie rozwiąże tego problemu jedna godzina na dwa tygodnie na oddział klasowy, jeszcze przeznaczona na konkretne przedmioty. Ten problem powinien być rozwiązany całkowicie inaczej. Trzeba odchudzić podstawę programową. Trzeba dać czas nauczycielom i możliwość zorganizowania zajęć być może nie z konkretnych przedmiotów, ale zajęć, które pozwolą uczniom zrozumieć sytuację, w jakiej się znaleźli, zrozumieć to, jak odbudowywać relacje z rówieśnikami, jak radzić sobie z własną sytuacją psychiczną i psychologiczną. 15 mln zł, które państwo przeznaczyli na pomoc psychologiczno-pedagogiczną, to są w większości pieniądze na badania. Proszę państwa, tylko 7,5 mln zł z tej kwoty to będą pieniądze bezpośrednio na ewentualne zajęcia z uczniami. Już to podejście pokazuje, że nie chodzi wam o pomoc dla uczniów. Chodzi wam o to, żeby minister mógł wystąpić w telewizji i powiedzieć, jaki ja to jestem dobry, bo daję 180 mln na pomoc dla uczniów. A te 180 mln to jest 9 zł na jednego ucznia do końca roku kalendarzowego, a nie roku szkolnego. Panie ministrze, my oczekujemy prawdziwych rozwiązań. Rozwiązań, które pomogą uczniom, a nie pogorszą ich sytuację. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Bardzo proszę, pani Joanna Fabisiak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo dziękuję. Panie ministrze, może rozpocznę od pytania. Zgadzam się z całym uzasadnieniem do tej ustawy. Dlaczego w tak ważnej ustawie zabrakło jednej grupy? Zabrakło maturzystów. Jeśli ustawa obowiązuje od momentu wejścia w życie do końca roku, to z pewnością można było objąć także pomocą tę grupę. Nie wiem, dlaczego taka, powiedziałabym, zła beztroska wobec tej młodzieży, która podchodzi do najważniejszego egzaminu, takiego życiowego egzaminu. Przecież świadectwo dojrzałości dla wielu kończy karierę edukacyjną. Dla innych jest otwarciem szerokich drzwi do dalszej edukacji.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Tymczasem to, co powiedziała moja przedmówczyni, pani poseł Szumilas, przed chwilą – o tym wszystkim wiemy. Dzieci nie chodziły do szkoły, dzieci i młodzież nie są dobrze przygotowani. Dlaczego o nich resort nie pomyślał? Ale powiedzmy sobie, że pomyślał. Tylko termin egzaminów nie został zmieniony. Proszę o odpowiedź na jedno pytanie: jakie są wyniki matur próbnych? Czy satysfakcjonujące? Może inaczej – o ile więcej było negatywnych testów niż dwa lata temu, w roku 2019?</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Teraz propozycja, żebyśmy nie zostali tylko na poziomie diagnoz. Otóż jak wiadomo, można zdawać maturę poprawkową, ale do tego trzeba dać możliwość przygotowania się młodzieży. Jeśli źle im pójdzie matura główna, ta zdawana w czerwcu, to potem do sierpnia mają czas na przygotowanie. Ale do tego znów, po pierwsze, należałoby zbudować całą logistykę. Po drugie, dać środki finansowe, żeby ktoś mógł pracować z tą młodzieżą. Nie znajduję ani w tym projekcie, ani w wypowiedzi pana ministra ani jednego słowa o tej grupie młodzieży. Czy ona naprawdę nie zasługuje na pomoc i jej nie potrzebuje?</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselJoannaFabisiak">Proszę zatem odpowiedź na jedno moje pytanie – w liczbach bezwzględnych, nie w ogólnym opisie – jaki był procent matur próbnych negatywnych w 2019 r., a jaki w 2021 r. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo. Pan poseł Tomasz Zieliński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselTomaszZielinski">Bardzo dziękuję. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, jestem bardzo zadowolony z tego projektu ustawy, ponieważ to jest jak by nie było 187 mln zł skierowane do szkół na zajęcia, zwiększenie liczby zajęć obowiązkowych. Oczywiście każda dyskusja jest niezwykle ważna. Ale też pamiętajmy o tym, że ten projekt będzie obowiązywać, kiedy uczniowie wrócą do szkół. Wydaje się, że przejściem z tego zdalnego nauczania do szkoły też nie możemy spowodować, że uczeń będzie przeładowany tą liczbą godzin tygodniowo, bo to też jest pułapka, która może wystąpić. Ja mam dobre sygnały od dyrektorów i nauczycieli, kiedy rozmawialiśmy o projekcie tej ustawy. Ale jest takie pytanie z małych szkół podstawowych wiejskich. Rozmawialiśmy z dyrektorami szkół o tym, że będzie kryterium dziesięcioro czy pięcioro uczniów. Czy już jest ustalone kryterium tej małej szkoły wiejskiej, kiedy będzie obowiązywać ta mniejsza liczba uczniów? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo. Proszę, pani poseł Monika Falej.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Może zanim się pani przygotuje, oddam głos pani poseł Kindze Gajewskiej i wrócimy do pani? Dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselKingaGajewska">Dziękuję. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, chciałam podkreślić to, co na samym początku mówiła pani poseł Katarzyna Lubnauer. Otóż przekazanie 187 mln subwencji oświatowej to żart i oczywiście bardzo prosimy o zwiększenie tej sumy. Dwukrotnie – tak jak proponuje to Koalicja Obywatelska.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselKingaGajewska">Natomiast sam pomysł narodowego nadrabiania braków był bardzo źle oceniany przez nauczycieli i rodziców. Został okrzyknięty programem Koza+. To rzeczywiście trochę ma wspólnego z rzeczywistością. Wiele organizacji pozarządowych również zgłosiło swój sprzeciw. To na pewno nie jest dobra odpowiedź na doświadczenie kryzysu, w którym znalazła się edukacja. Grzechem pierworodnym tego projektu jest kurczowe trzymanie się podstawy programowej. Takie założenie, że trzeba dołożyć wszelkich starań, zrobić wszystko, żeby wtłoczyć uczniom do głów zapisane treści podstawy programowej – to jest jakiś absurd. Musimy w końcu powiedzieć sobie szczerze, że uczniowie po prostu nie nadrobią całej podstawy programowej. Rzetelne badania wskazują na to, że z wielu przedmiotów te braki są na poziomie 50% przyswojenia podstawy programowej, a z przedmiotów ścisłych dochodzi nawet do 70% braku realizacji. Niestety rząd nie jest stanie wsłuchać się te rady ekspertów, nawet swojej młodzieżowej rady przy ministrze, dlatego że kiedy został opisany raport przedstawiony przez młodzieżową radę, minister po prostu go odrzucił. Bo stwierdził, że on jest atakujący. Bardzo proszę jednak uświadomić sobie, że nie jesteśmy w stanie zrealizować tej podstawy programowej, dając 10, 20 czy nawet 100 godzin więcej.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselKingaGajewska">Teraz chciałam jeszcze poruszyć bardzo ważny argument. Otóż przykładowo w klasach VII czy VIII według ramowego planu nauczania przewiduje się 32 godziny zajęć. Dodajmy do tego 10 godzin, czyli wychodzi nam 42 godziny tygodniowo. Otrzymujemy przepis na zmęczenie materiału. Już wcześniej o tym rozmawialiśmy na wielu posiedzeniach, że głównym problemem naszej edukacji jest to, że uczniowie spędzają za dużo godzin w szkole. To są godziny, których jest dużo więcej niż w większości krajów Unii Europejskiej. Jak wytrąceni ze szkolnej rutyny uczniowie wrócą do szkół, oderwani od komputerów, a my zamkniemy ich do wieczora w szkołach, w salach, to zafundujemy im po prostu tragedię. Skończy się to dużo gorzej niż zamknięcie tych uczniów w szkołach.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselKingaGajewska">Ostatni argument. Na poziomie konkretów warto jeszcze wspomnieć o mocach przerobowych po stronie szkoły, a raczej ich braku. Skoro badania czasu pracy nauczycieli wskazują, że średnio nauczyciele przeznaczają na pracę 47 godzin tygodniowo, to przy obecnej skali zatrudnienia nie widać żadnych rezerw. Kiedy patrzymy na bank pracy w województwie mazowieckim, widzimy trudności ze znalezieniem nauczycieli matematyków. Szukano 62 matematyków. Ruch kadrowy jeszcze się nawet nie zaczął, więc tych braków jest dużo. Godzin będzie coraz więcej, podstawy programowe zostają takie same – to jest absolutny bezsens. Bardzo proszę zastanowić się jednak nad innym formatem pomocy uczniom. Dzisiaj złożyliśmy również projekt ustawy. On jest bezpłatny, nie musimy dołożyć do tego ani złotówki. Koalicja Obywatelska składa projekt ustawy o rezygnacji z dodatkowej części egzaminu dla ósmoklasistów w roku 2022. To jest bardzo proste. Nie dokładajmy uczniom dodatkowego egzaminu. Przypomnę, że w 2022 r. będą musieli napisać do wyboru jeden z pięciu przedmiotów. Nie dość, że już są zestresowani, to dodanie takiego przedmiotu będzie dla nich absolutnie wielkim obciążeniem psychicznym. A musimy zadbać o higienę psychiczną uczniów. Dziękuję serdecznie i bardzo proszę o pochylenie się nad projektem ustawy. Jeżeli posłowie Komisji, również z Prawa i Sprawiedliwości, mieliby ochotę wspomóc w ten sposób uczniów, to bardzo prosimy w imieniu uczniów, nauczycieli, dyrektorów organizacji pozarządowych, które podpisały się pod apelem, o wsparcie tej inicjatywy. Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Przepraszam bardzo, chciałabym złożyć wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Dotarły do nas dwie poprawki. Domyślam się, że są to poprawki rządowe, aczkolwiek podejrzewam, że będą podpisane przez któregoś z posłów. Jedna dotyczy osób, które pracują w górnictwie, ale które w sytuacji, w której będą oddelegowani do pracy w szpitalu –ratownicy górniczy – ich emerytura ma być liczona jak górnicza.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Druga poprawka dotyczy przedłużenia funkcjonowania dokumentów publicznych. Chciałam wnioskować o zwołanie innego posiedzenia Komisji, o być może zrobienie wspólnego posiedzenia – oprócz obecnych tu Komisji może jeszcze Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, a w sprawie dokumentów publicznych – Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Nie chcę być drobiazgowa. Już nie wspomnę o drobnym problemie konstytucyjności tego typu poprawek, które zupełnie wychodzą poza formułę projektu ustawy, który został złożony. Bo nie wiem, jaki jest związek między górnictwem a kwotą zwiększenia pieniędzy na subwencję oświatową związaną z dodatkowymi zajęciami. Nie wiem, jaką mogą mieć wiedzę i umiejętności posłowie z Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, żeby ocenić zarówno poprawność, jak i celowość wyżej wymienionych poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dostali państwo te poprawki, żeby ze spokojem przeczytać uzasadnienie. Dla mnie – ja to przeczytałam – jest to dość oczywiste i jasne. Jest jeszcze trochę czasu, bo je zgłosimy na etapie szczegółowego rozpatrywania projektu ustawy. To pierwsza rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Druga sprawa. Tutaj skieruję swoją uwagę do sekretariatu i do Biura Legislacyjnego, że nie ma takiego wniosku formalnego, w oparciu o który możemy przerwać posiedzenie Komisji i zwołać inne z dołączeniem innych komisji do wspólnego procedowania projektu. Z powodu tego, że ten wniosek w mojej ocenie nie jest formalny, nie będziemy go rozpatrywać. Bardzo proszę o kontynuowanie. Pani poseł Monika Falej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselMonikaFalej">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, panie ministrze, wypowiadam się tutaj jako matka uczennicy. Uczennicy klasy II. Przedstawione dokumenty i poprawka do ustawy dotyczy klas IV–VIII. Chciałabym dopytać, jaką strategię tak naprawdę ministerstwo przyjmie, założy, może wypracuje po roku pandemii, gdzie uczniowie klas II prawie w ogóle szkoły nie widzieli. Klasy I nawet nie słyszały dzwonka w szkole, by móc w ogóle jakiekolwiek zajęcia odbywać. Z jednej strony widzę jakieś światełko w tunelu, gdzie państwo po roku zaczęli się zastanawiać, co zrobić z dziećmi, jak nadrabiać ich wiedzę i umiejętności, a z drugiej strony nie widzę żadnych propozycji, które by systemowo do tego podeszły. Bo myślę, że przez rok mieli państwo obraz sytuacji, co się z dziećmi może zadziać i co się z nimi dzieje bez odpowiedniego wsparcia, jeżeli chodzi o psychologów i pedagogów. Zajęliście się tabletami, a rozwojem dzieci niestety nie. Obserwuję to, będąc na zdalnych lekcjach mojej córki. I naprawdę to, co się zadzieje, jeśli rzeczywiście dzieci wrócą do szkoły – w tym roku czy przyszłym, tego też nikt nie jest w stanie przewidzieć, państwo przewidują, że dzieci jednak wrócą do szkoły i objęliście te klasy IV–VIII wsparciem… Moim zdaniem niestety niewystarczającym, kwota również jest moim zdaniem zbyt niska, żeby w ogóle rozpoznać, jakie braki dzieci mają i w jakim momencie trzeba je wesprzeć. Rozumiem, że wiedza dotycząca podstawy programowej to jest podstawa dla pana ministra, ale oprócz tego to, co się z dziećmi dzieje przez ten czas, to nie tylko wiedza. To jest naprawdę kwestia braku wypracowanych umiejętności społecznych, braków psychologicznych. Miałabym jednak prośbę, żeby ministerstwo zajęło się odpowiednio tym problemem. Bo to, co już się z dziećmi dzieje, i to, co się zadzieje, jak wrócą do szkoły, to moim zdaniem z nawet w najlepiej zarządzanej szkole, z najlepszymi intencjami nauczycielek i nauczycieli – będzie to bardzo poważny problem nie tylko szkoły, ale problem społeczny, jak te dzieci wyjdą pokiereszowane z całej pandemii. Tak jak zaznaczyłam – niektóre dzieci w nie słyszały dzwonka. A państwo chcecie dać jedno… Przepraszam, dla mnie to jest naprawdę za mała kwota, żeby w ogóle wyrównać braki w kształceniu. Ale tych braków będzie o wiele więcej. To nie tylko wiedza dotycząca, jak dodawać, jak odejmować, fizyka, chemia czy biologia z podstawy programowej, ale tych problemów będzie zdecydowanie więcej. Tak że mam apel i prośbę, żeby ministerstwo pochyliło się nad tym problemem. Bo będzie on dotyczyć nas wszystkich. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo. Pani poseł Magdalena Łośko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselMagdalenaLosko">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, tutaj nawiążę do wypowiedzi moich przedmówczyń, pani poseł Kingi Gajewskiej między innymi. Zeszłoroczne wyniki egzaminów maturalnych pokazywały już niepokojący proces i o tym mówiliśmy głośno na Komisji. Mówiliśmy o tym jako Koalicja Obywatelska. Z jednej strony rząd chce wesprzeć i przekazać środki na dodatkowe zajęcia, żeby młodzież mogła nadrobić zaległości, a z drugiej strony nakładany jest nowy wachlarz wymagań na egzaminach. Pytanie, jak to ma się do tego, że MEiN i Centralna Komisja Egzaminacyjna co rusz wprowadzają nowe utrudnienia w postaci nowych wymagań, zamiast skupiać się na faktycznie potrzebnej bieżącej pomocy, rozwiązywaniu problemów młodzieży szkolnej. Co z tego, że młodzież szkolna nadrobi braki, skoro za chwilę tak naprawdę nadrabiać będzie wiedzę o kolejny poziom, bo wzrosną wymagania. W pierwszej kolejności powinniśmy zająć się oczywiście tym, jak po czasie pandemii dzieci i młodzież wyciągnąć z kryzysu, a nie wprowadzać kolejne utrudnienia na egzaminach. Ja przypomnę tylko, że Ministerstwo Edukacji i Nauki planuje oczywiście wprowadzenie nowej, czwartej, części egzaminu ósmoklasisty. Mówiła o tym pani poseł Kinga Gajewska. Nauczyciele i uczestnicy zespołów metodycznych wskazują, że przykładowe zadania na planowany egzamin ósmoklasisty, przedmiotowy egzamin, są jak tak zwana mała matura. Ten egzamin oczywiście ma wpływ na późniejszy wybór szkoły i na dalsze procesy kształcenia naszych dzieci i młodzieży. W innych krajach, jak słyszymy z doniesień medialnych, rządy rozważają odejście od egzaminów, mając na względzie negatywne skutki zdalnego nauczania, ale również spadek odporności psychicznej uczniów na stres. W naszym kraju natomiast planuje się rozszerzenie – powtórzę jeszcze raz – wachlarza egzaminacyjnego. W sytuacji, w jakiej znajdujemy się obecnie, w pierwszej kolejności powinno się myśleć tylko o rozwiązaniach mających wyrównać różnice edukacyjne, które w czasie pandemii się pogłębiają i mocniej uwidaczniają, a nie wprowadzać nowe wymagania. W związku z powyższym chciałabym również zadać pytanie panu ministrowi – czy możliwe jest nadrobienie zaległości z jednego przedmiotu w ciągu 10 godzin lekcyjnych? Czy w tak krótkim czasie fizycznie możliwe będzie, aby uczniowie nadrabiali zaległości w realizacji programu i przygotowali się również do późniejszych egzaminów, które planuje również Ministerstwo Edukacji i Nauki? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Jeśli chodzi o listę posłów, to chyba wszyscy chętni zabrali głos. Zgłaszają się goście. Pan Krzysztof Baszczyński, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#WiceprezesZarzaduGlownegoZwiazkuNauczycielstwaPolskiegoKrzysztofBaszczynski">Dziękuję bardzo za możliwość zabrania głosu w imieniu Związku Nauczycielstwa Polskiego. Jako przedstawiciele związku z zadowoleniem przyjęliśmy zapowiedź, że poprzez organy prowadzące do szkół trafią określone środki na dodatkowe zajęcia. Ale nasze zadowolenie trwało bardzo krótko. Bo ja nie za bardzo rozumiem, na jakiej podstawie prawnej – myślę o zapisach ustawy – będą przekazane jakiekolwiek środki na wyrównywanie czy na te zajęcia, o których państwo mówią, o których mówi przede wszystkim rząd. Na jakiej podstawie prawnej nauczyciele otrzymają te pieniądze? Przecież z ustawy nic takiego nie wynika. Jedno jest pewne – tak my przynajmniej oceniamy – że samorządy poprzez rezerwę celową, nie tylko samorządy, również i inne organy prowadzące szkoły publiczne i niepubliczne mają do dyspozycji czy będą miały do dyspozycji 187 mln. Wszystko, o czym mówił pan minister, ale również mówili państwo posłowie, jest zawarte w uzasadnieniu. Ale o ile my się orientujemy – przynajmniej tak było do tej pory – źródłem prawa nie jest uzasadnienie, ale ustawa. Ponadto jeżeli już analizowaliśmy uzasadnienie, to chcę powiedzieć, że tam jest pewna niekonsekwencja. Państwo – mówię tutaj o resorcie edukacji czy o rządzie – mówią, że kwestie dotyczące tego, jak te pieniądze trafią do nauczyciela, ile to będzie godzin i tak dalej, będą uregulowane w rozporządzeniu, i powołujecie się na rozporządzenie z marca 2020 r. Rozporządzenie, które mówi o rozwiązaniach, które są możliwe w czasie czasowego ograniczenia zajęć. Z drugiej strony mówi się o tym, że te pieniądze trafią w momencie, kiedy skończy się pandemia. No to zdecydujcie się państwo na coś. Wobec tego stawiamy nie tyle zarzut, my oczekujemy i mamy poprawki do tego art. 15zof . Poprawkę, która po pierwsze pozostawia jako pkt 1 tej ustawy dotychczasową propozycję, a w kolejnych ustępach dodajemy ust. 1, że te środki mogą być przeznaczone – już nie mówię o skali tych środków – wyłącznie na realizację zajęć, które są opisane w rozporządzeniu. W ust. 2 tego  art. 15zof pkt 1 byłoby przywołanie rozporządzenia, które ma to rozwiązywać. Proszę państwa, do tej pory było zawsze tak, że jeżeli nie będzie tytułu prawnego, odniesienia się do rozporządzenia, to panie ministrze, na jakiej podstawie pan rozporządzenie wyda? No chyba że coś się w czasie pandemii wydarzyło i teraz można według takich zasad tworzyć prawo.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#WiceprezesZarzaduGlownegoZwiazkuNauczycielstwaPolskiegoKrzysztofBaszczynski">Mam pytanie również do pana ministra. Chcę wierzyć w to, że posłowie poprawią tę ustawę i rzeczywiście z tej ustawy będzie wynikało, że te pieniądze trafią do szkół na cel, co do którego nie dyskutujemy. Nie oceniamy wysokości tej kwoty, bo ona oczywiście jest niewystarczająca i dobrze, że zostanie zgłoszona poprawka. Ale panie ministrze, zadaję pytanie – jak pan rozwiąże problem wynagrodzeń w szkołach prowadzonych przez inne podmioty? Na jakiej podstawie? Wiedzą państwo, jest jakaś granica posługiwania się prawem bądź bezprawiem. Proszę odpowiedzieć na to pytanie. Przecież systemy wynagradzania w szkołach prowadzonych przez inne podmioty należą do wyłączności tych organów prowadzących, a państwo jakby wchodzicie w materię… Ja już nie mówię o tym, że ustawa tej kwestii w ogóle nie reguluje, ale wierzę, że tak się stanie. Mówicie o tym, że te środki trafią do nauczycieli szkół prowadzonych przez inne podmioty.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#WiceprezesZarzaduGlownegoZwiazkuNauczycielstwaPolskiegoKrzysztofBaszczynski">Kończąc, bardzo proszę państwa posłów – nie wiem, jak te poprawki przekazać – żeby państwo przejęli od nas poprawki, które przede wszystkim gwarantują, że te pieniądze trafią do szkół, będą miały określony cel i jednocześnie wskazują, przywołują rozporządzenie, które powinno te kwestie regulować. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuje. Pan Marek Wójcik, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Dzień dobry. Państwo przewodniczący, Wysokie Komisje, panie ministrze, szanowni państwo, bardzo krótko odniosę się do ustawy. Dla nas każda propozycja wsparcia dzieci, młodzieży, nauczycieli i rodziców – katalog tak chyba powinien wyglądać – będzie pozytywnie oceniana. Ale przy tej ustawie proponowana kwota jest niewielka – i to jest delikatne sformułowanie.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Po drugie, chcę zwrócić uwagę, że jesteśmy w tej chwili w trakcie oceniania arkuszy organizacyjnych. Chcę powiedzieć bardzo wyraźnie, że my przy dzisiejszym poziomie subwencji oświatowej na 2021 r. nie będziemy w stanie zrealizować zadań oświatowych tak, jak wszyscy byśmy chcieli. Obawiamy się, że jakość naszych działań niestety będzie słabsza. Dlatego cieszymy się z dodatkowych środków, ale chcę powiedzieć jednoznacznie, że mamy problem z codziennością, z poskładaniem edukacji na dotychczasowym poziomie.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Kolejny element jest taki, że treść ustawy stwarza pewną wątpliwość co do możliwości wykorzystywania tych środków przez wszystkie szkoły, bez względu na to, jaki jest podmiot, który je prowadzi. Nam jako podmiotom publicznym zależy na tym, aby również te szkoły prowadzone przez podmioty niepubliczne mogły skorzystać ze środków na takich samych prawach jak nasze. Zależy nam na kształtowaniu polityki oświatowej racjonalnie bez względu na to, kto prowadzi szkołę. Być może to jest do wyregulowania w rozporządzeniu, ale już teraz sygnalizuję tę potrzebę.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Ostatnia rzecz. Będziemy mieli zwiększenie subwencji oświatowej w związku z realizacją tej ustawy. Natomiast dalej nie jest precyzyjnie zdefiniowany mechanizm zwiększenia tej rezerwy. Rezerwa stanowi pewien ułamek – 0,4% całości subwencji oświatowej. Z punktu widzenia ustawy o finansach publicznych i ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego mamy pewną wątpliwość, w jaki sposób te pieniądze trafią do tejże rezerwy. Skoro puli ogólnej subwencji nie zwiększamy, to jak ta kwota subwencji się zwiększy?</u>
+          <u xml:id="u-23.4" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Zakończę apelem, korzystając z obecności pana ministra i pracy Komisji nad tą nowelizacją. Jesteśmy w szczególnym momencie, planując przyszły rok szkolny. Widać wyraźnie, że skala niedoszacowania oświaty jest bardzo duża. Nie damy sobie rady z tym, jeśli nie uda nam się znaleźć dodatkowych środków. W szczególny sposób cieszę się, że jest pan minister Piontkowski. Dzięki współpracy z panem ministrem Piontkowskim przy okrągłym stole udało się znaleźć dodatkowy miliard złotych dla samorządów. W jakimś sensie to nas podratowało. Prosimy o powtórkę z tego rozwiązania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Pani Liszka-Michałka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#RadcaprawnyZwiazkuPowiatowPolskichKatarzynaLiszkaMichalka">Dzień dobry. Proszę państwa, ja chciałam tylko jeszcze gwoli wyjaśnienia, pan minister zauważył, że sugerując się czy wzorując się na rozwiązaniach związanych z dopłatą 500 zł dla nauczycieli na sprzęt komputerowy, przygotowali te rozwiązania przewidziane w projekcie, który dzisiaj państwo omawiają. Natomiast w kontekście tamtego rozwiązania –polegało ono na zwiększeniu części oświatowej subwencji ogólnej. A projekt ustawy, który dzisiaj omawiamy, powoduje zwiększenie rezerwy w części oświatowej subwencji ogólnej, czyli mechanizmy rozwiązań są różne. Przypominam tylko, że rezerwa części oświatowej subwencji ogólnej ma to do siebie, że ona dysponowana jest to pewnego określonego limitu. Nie znam jeszcze projektu wykonawczego, nad czym niestety ubolewam, ponieważ rozmawiając o projekcie ustawy, powinniśmy znać też ten akt wykonawczy. Ale skoro go nie ma, to tylko chciałabym zauważyć, że w momencie kiedy nie wiemy, w jaki sposób będą dysponowane środki, a zapewne będzie to polegało na tym, że samorządy będą składały wnioski o środki z tej rezerwy, dojdzie do sytuacji, że będą one mogły wykorzystać tylko pewien określony limit. Duże wątpliwości wzbudza to, jak właśnie samorządy będą mogły aplikować o te środki. Czy nie dojdzie do sytuacji, że zapotrzebowanie na zajęcia dodatkowe wspomagające będzie dużo większe niż środki, które zostały w rezerwie części oświatowej subwencji w omawianym projekcie na ten cel przewidziane? A zapewne do takiej sytuacji może dojść. Wówczas całe rozgoryczenie skupi się na poziomie lokalnym, na poziomie szkół, organów prowadzących – związane właśnie z tym, że te środki na zajęcia wspomagające zostały przewidziane w zbyt małej wysokości.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#RadcaprawnyZwiazkuPowiatowPolskichKatarzynaLiszkaMichalka">Drugą kwestią, na którą chciałbym zwrócić uwagę, jest kwestia związana z efektywnością wykorzystania tych środków. Obawiamy się, że tak naprawdę nie będzie możliwości sprawdzenia, jak te środki wpływają na podniesienie jakości nauczania, jak rzeczywiście wpłynęły na pomoc dla uczniów. Nie chcielibyśmy, żeby ta pomoc sprowadziła się tylko do wykorzystania środków publicznych i przeznaczenia ich na wypłatę wynagrodzeń – żeby one rzeczywiście miały efektywny i projakościowy wpływ na uczniów, którzy powrócą do szkół. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Ostatnie głosy w dyskusji przed panem ministrem – Piotr Borys i pani Krystyna Szumilas. Króciutko, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselPiotrBorys">Bardzo dziękuję. Szanowny panie ministrze, chciałbym dodać sprawę, która została pominięta w pana argumentacji. Otóż chciałbym powiedzieć, że od 27 marca zamknięte są żłobki i przedszkola. Ponad 60% wszystkich żłobków jest prowadzone przez podmioty prywatne lub organizacje pozarządowe, które nie dostają żadnej pomocy. W czasie trwania tych obostrzeń związanych z zamknięciem rodzice naturalnie nie płacą, a mimo wszystko nauczyciele są do dyspozycji zdalnej czy też są w pogotowiu, czekając i pracując. To są ogromne straty dla wielu podmiotów, których tarcza nie objęła i nie obejmuje ich państwa pomoc. Dlatego będę zgłaszał poprawkę, aby także żłobki i przedszkola, które od początku pracują, pracowały, kiedy szkoły nie były zamknięte, mogły liczyć na pomoc w ramach subwencji, która jest przeznaczona. Niektórym grozi bankructwo. Po prostu nie możemy pozwolić na to, żeby podmioty traciły i były pozostawione bez pomocy państwa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Krystyna Szumilas, 30 sekund, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Pytanie techniczne. Zwiększamy rezerwę oświatową subwencji ogólnej. Rozumiem, że będzie to przebiegało w taki sposób, że samorządy będą musiały wystąpić z wnioskiem o wypłatę tych środków, które im przysługują ze względu na liczbę uczniów, oddziałów na ich terenie, i dopiero potem te pieniądze dostaną. Czy ten system będzie tak skomplikowany jak w przypadku na przykład starania się o pieniądze na remont czy wypłaty na odprawy dla zwolnionych nauczycieli? Czy tutaj też może zaistnieć taka sytuacja, że samorząd wystąpi o te pieniądze i tych pieniędzy nie dostanie w takiej wysokości, o jaką wnioskuje? Bo taka jest natura rezerwy subwencji oświatowej. My jako posłowie nie ustalamy zasad podziału subwencji oświatowej. Ale jeżeli już to ma iść przez rezerwę, to czy nie można by tego bardzo uprościć i wysłać tych pieniędzy do samorządu po prostu z automatu, licząc liczbę oddziałów, i po prostu przekazać ich samorządom – zrezygnować z całej tej biurokracji związanej z wykorzystaniem rezerwy? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Panie ministrze? Pan minister Dariusz Piontkowski, bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Nasza pani sekretarz też zniknęła… Proponuję pięć minut technicznej przerwy. Może coś się wydarzyło. Zaraz to ustalę. Chwilka przerwy. Pięć minut.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Jestem słyszany?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Tak. Bardzo prosimy o odniesienie się do tego wszystkiego, co miało miejsce – pytań i zagadnień z dyskusji. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Szanowni państwo, po pierwsze, trzeba przypomnieć, że ta sytuacja, z którą mamy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselPiotrBorys">Czy pan minister nie może osobiście przyjść, jeżeli wszyscy jesteśmy? Ma 300 metrów do nas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie pośle, bardzo przepraszam, ta uwaga jest nie na miejscu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselZbigniewDolata">Panie pośle, pan minister jest chory, proszę naprawdę takich wycieczek nie urządzać sobie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie pośle, dam sobie radę z prowadzeniem obrad. Naprawdę.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie ministrze… A co się znowu stało?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselPiotrBorys">To ja bym chciał złożyć wniosek formalny o przerwę, pani przewodnicząca, i poprosić, aby któryś z wiceministrów mógł zaszczycić nas osobiście, żeby móc dalej prowadzić merytorycznie posiedzenie Komisji. Dziękuję. Przerwa pół godziny. Myślę, że z alei Szucha jest dosłownie 15 minut spacerkiem, więc wtedy któryś z wiceministrów mógłby osobiście przyjść…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Wysłuchałam pańskiej propozycji.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie pośle… Chory minister próbuje się z nami połączyć. Myślę, że czysta, zwykła kindersztuba i kultura sprawi, że wytrzymamy jeszcze chwileczkę. Jeśli w ciągu kilku minut nie będzie możliwe połączenie z ministrem, całej dyskusji przysłuchiwali się przedstawiciele ministerstwa i na pewno są gotowi, żeby państwu udzielić wszystkich odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Jeśli pan Dariusz Piontkowski nas słyszy… A chyba nas w ogóle nie słyszy, bo nie ma połączenia. Żebyśmy jednak już tego nie przedłużali, bardzo proszę przedstawicieli ministerstwa, którzy przysłuchiwali się naszej dyskusji, żeby odpowiedzieli na pytania, które tutaj padły. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzSamorzademTerytorialnymMinisterstwaEdukacjiiNaukiJerzyJakubczuk">Dziękuję bardzo. Jerzy Jakubczuk, dyrektor Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym w Ministerstwie Edukacji i Nauki.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzSamorzademTerytorialnymMinisterstwaEdukacjiiNaukiJerzyJakubczuk">Szanowni państwo przewodniczący, Wysokie Komisje, odnosząc się do pytań i zagadnień, które zostały poruszone w trakcie dyskusji nad projektem ustawy, chciałbym między innymi podkreślić to, że planowane zwiększenie rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej o kwotę 187 mln zł – będzie oczywiście to tytułem rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej, ale rezerwa jest częścią oświatowej subwencji ogólnej, więc automatycznie łączna kwota subwencji oświatowej też z tego powodu będzie musiała ulec powiększeniu. Po tym zwiększeniu o 187 mln zł ten zapis wynikający z przepisów ustawy o dochodach jednostek samorządu mówiący 0,4% kwoty subwencji przejściowo w roku 2021 nie będzie funkcjonował w tym zakresie, że ta rezerwa będzie wyższa niż 0,4%, gdyż będzie powiększona o 187 mln zł. Tak kwota, która została zaprojektowana w projekcie ustawy, w pełni zabezpiecza skutki finansowe tych 10 godzin zajęć wspomagających, więc tutaj chciałbym jednoznacznie podkreślić, że środki w wysokości 187 mln zł są wystarczające. Nie będzie żadnych problemów ze strony zagwarantowania odpowiednich środków na sfinansowanie tego zadania. Jeśli chodzi o mechanizm dystrybucji środków w ramach rezerwy subwencji oświatowej, zaprojektujemy bardzo sprawny system. Trwają prace nad specjalną aplikacją dotyczącą zbierania danych, które będą niezbędne do podziału tych środków. Dzięki tej aplikacji proces zbierania powinien być szybszy. Natomiast też zależy nam na tym, żeby te środki nie były z automatu przekazywane niezależnie od tego, czy te zajęcia będą organizowane, czy też nie. One mają charakter dobrowolny, więc może mogą być przypadki – zakładamy, że zapewne nieliczne – szkół i jednostek samorządu, gdzie ewentualnie tych zajęć będzie mniej bądź mogą być niezorganizowane. Jeśli chodzi o kwestię dotyczącą mechanizmu i podstawy prawnej, o których tutaj była mowa, to art. 30c Prawa oświatowego – mamy odpowiedni przepis, delegację do wydania rozporządzenia i w oparciu o tę podstawę prawną w akcie wykonawczym zostaną określone szczegóły dotyczące całego systemu i zasad organizacji zajęć wspierających.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzSamorzademTerytorialnymMinisterstwaEdukacjiiNaukiJerzyJakubczuk">Było tutaj też pytanie dotyczące szkół i placówek prowadzonych przez osoby fizyczne i osoby prawne niebędące jednostkami samorządu. Oczywiście cały system będzie dotyczył również szkół niesamorządowych, szkół niepublicznych. One będą mogły wnioskować za pośrednictwem jednostek samorządu regionalnego. Odpowiednie środki będą także przekazane na rzecz zajęć organizowanych w szkołach niesamorządowych.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzSamorzademTerytorialnymMinisterstwaEdukacjiiNaukiJerzyJakubczuk">Jeśli chodzi o kwestię zajęć, myślę, że pewnie jeszcze pani dyrektor Roksana Tołwińska odniesie się do zagadnień, które były poruszane w trakcie dyskusji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#DyrektorDepartamentuProgramowNauczaniaiPodrecznikowMinisterstwaEdukacjiiNaukiRoksanaTolwinska">Dzień dobry. Roksana Tołwińska.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#DyrektorDepartamentuProgramowNauczaniaiPodrecznikowMinisterstwaEdukacjiiNaukiRoksanaTolwinska">Szanowna pani przewodnicząca, Szanowna Komisjo, może odniosę się do pytania pani poseł Lubnauer i tej informacji, gdzie my wskazujemy, że oddział, aby były uruchomione zajęcia wspomagające, musi zgłosić w danym oddziale minimum dziesięcioro uczniów, w przypadku szkół wiejskich minimum pięcioro uczniów. Tutaj dopuszczamy, i tak będzie zapisane w rozporządzeniu, łączenie oddziałów i zajęcia międzyoddziałowe i międzyklasowe.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#DyrektorDepartamentuProgramowNauczaniaiPodrecznikowMinisterstwaEdukacjiiNaukiRoksanaTolwinska">Odnosząc się również do pytania pani poseł Fabisiak w kwestii matur próbnych, to matury próbne służą temu, aby uczniowie sprawdzili, nad czym jeszcze muszą popracować, jakie informacje muszą uzupełnić. Natomiast matury próbne są sprawdzane przez nauczycieli w szkole i Ministerstwo Edukacji i Nauki nie zbiera tych danych z poszczególnych szkół. Dysponujemy oczywiście danymi z tych matur głównych, które pozyskujemy oczywiście z Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselPiotrBorys">Czy mogę zgłosić wniosek formalny, pani przewodnicząca? Bo wniosek formalny należy natychmiast poddać pod głosowanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przepraszam, pani dyrektor, musimy przerwać, właśnie pada propozycja rozpatrzenia wniosku formalnego. Chwileczkę, dobrze? Proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselPiotrBorys">Szanowna pani przewodnicząca, obradujemy w gronie dwóch poważnych Komisji nad niezwykle poważnymi zmianami dotyczącymi wsparcia w COVID-zie polskiej edukacji. Dziwimy się czasami, że uczniowie nie mogą się połączyć na zdalnej edukacji. Dzisiaj żaden z ministrów nie może się połączyć zdalnie z Komisją. W linii prostej jest kilometr do alei Szucha, więc składam wniosek formalny o półgodzinną przerwę i poproszenie, by minister Czarnek lub któryś ze wskazanych wiceministrów mógł osobiście zaszczycić nasze dwie Komisje i porozmawiać o tak ważnych sprawach. Zgłaszamy poprawki niezwykle istotne, a nie ma żadnego z ministrów. Taka rzecz zwyczajowo się po prostu nie powinna zdarzyć. W związku z tym wniosek o pół godziny przerwy i doprowadzenie jednego z ministrów na posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Głosujemy nad wnioskiem formalnym o przerwę, proszę się przygotować, szanowni państwo, do głosowania. Wniosek formalny zgłoszony przez Koalicję Obywatelską o przerwę półgodzinną. Czy jesteśmy gotowi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselPiotrBorys">Celem doprowadzenia ministra, poproszenia ministra, by uczestniczył osobiście w posiedzeniu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Spokojnie, czekamy. Ja ogłoszę moment, w którym zaczynamy głosować.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Jesteśmy gotowi, szanowni państwo, do głosowania. Szanowni państwo zdalni – mam nadzieję, że też się zorientowali, że głosujemy. Głosujemy nad wnioskiem formalnym zgłoszonym przez posła Piotra Borysa z Koalicji Obywatelskiej proponującym półgodzinną przerwę. Kto z państwa jest za? Państwa jest za? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 58 posłów. Za przerwą 27 osób, przeciw 31, nikt się nie wstrzymał. W takim razie stwierdzam, że wniosek formalny z propozycją przerwy został odrzucony. Kontynuujemy obrady, wracamy do wypowiedzi przedstawicieli MEiN. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNRoksanaTolwinska">Szanowna pani przewodnicząca, już tutaj z panem dyrektorem Jakubczukiem odnieśliśmy się do pytań, które były kierowane w stronę Ministerstwa Edukacji i Nauki. Także ewentualnie jesteśmy do dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Przepraszam bardzo, ale nie słyszałam odniesienia się do większości pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Szanowni państwo, zamykam dyskusję na tym etapie. Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania projektu ustawy z druku nr 1062.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Kontynuujemy obrady, jak rozumiem. Nie zgłoszono wniosku o przeprowadzenie wysłuchania publicznego do projektu ustawy z druku 1062. Zatem przechodzimy do szczegółowego rozpatrzenia projektu. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisje wniosek przyjęły. Pani poseł Katarzyna Lubnauer?</u>
+          <u xml:id="u-51.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">A co to jest? To w takim razie za chwilkę. Przechodzimy do szczegółowego rozpatrzenia projektu.</u>
+          <u xml:id="u-51.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Tytuł – czy są uwagi do tytułu? Nie widzę. Stwierdzam, że tytuł został rozpatrzony przez Komisje.</u>
+          <u xml:id="u-51.4" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 1. Czy są uwagi? Posłowie się zgłaszają i Biuro Legislacyjne. To najpierw posłowie. Bardzo proszę, Katarzyna Lubnauer.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Zgłaszam zapowiedzianą poprawkę, którą państwo mają już wydrukowaną i skserowaną. W art. 1 zastępujemy słowa „zwiększa się o 187 000 tys. zł” słowami „zwiększa się o 374 000 tys. zł”. Chodzi o podwojenie.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Przy okazji szybko się odniosę do tego, co powiedzieli przedstawiciele ministerstwa. Ja zdaję sobie sprawę z możliwości łączenia grup, bo to wynika jakby z sensu i z zapisów. Tylko ja zwracałam uwagę na to, że są szkoły, które mają na przykład dwie klasy. W związku z tym nawet połączenie tych zespołów szkolnych niewiele pomoże, bo oznacza to, że do dyspozycji dyrektor ma dwie godziny z dwóch przedmiotów, a przedmiotów jest dziesięć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselPiotrBorys">Chciałem zgłosić poprawkę do art. 1, dokładnie art. 15 i kolejna numeracja. Byłby to podpunkt kolejny: w celu przeciwdziałania skutkom COVID w roku 2021 rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 28 ust. 2 ustawy z dnia  13 listopada 2003 r. o dochodach samorządu terytorialnego, zwiększa się o kwotę  100 000 tys. zł. Środki przeznacza się na pomoc podmiotom prowadzącym żłobki i przedszkola w związku z obostrzeniami związanymi z zamykaniem przedszkoli i żłobków w okresie pandemii. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Rozumiem, że pan to już ma napisane i możemy to otrzymać. Bardzo proszę. Moja uwaga bieżąca do Biura Legislacyjnego, któremu za chwilę oddam głos. Jeżeli w takim projekcie są spore zmiany finansowe, to czy wnioskodawcy poprawek nie muszą wskazywać źródła tych środków? Bo to jest w tym samym roku budżetowym, prawda? To jest takie pytanie, czy to rzeczywiście jest formalna poprawka, jeśli tego źródła nie wskazujemy?</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Czy jeszcze któryś z posłów się zgłasza? Bardzo proszę, panie pośle. Pan poseł Ławniczak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselTomaszLawniczak">Szanowni państwo, ja chcę zgłosić poprawkę do art. 1. Po art. 1 wprowadza się art. 1a, a następnie art. 2.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#PoselTomaszLawniczak">Po kolei. Najpierw poprawka nr 1 do tej naszej dzisiejszej ustawy. W ustawie  z 22 lipca 2018 r. o dokumentach publicznych art. 73 ust. 1 otrzymuje nowe brzmienie. Otóż istota rzeczy polega na tym, że z uwagi na panującą obecnie sytuację epidemiczną wywołaną COVID-19 i wynikającą z tego potrzebą zmiany priorytetów działalności różnych podmiotów realne stało się ryzyko niedotrzymania przez niektórych emitentów dokumentów publicznych nałożonych na nich przepisami ustawy z 22 lipca 2018 r. o dokumentach publicznych terminów na dostosowanie tychże dokumentów do wymagań ustawowych, zarówno w aspekcie finansowym, jak i organizacyjnym. Dziś wiadomo, że wielu emitentów nie podjęło jeszcze prac dostosowawczych. Chodzi o zakłócenia w łańcuchach dostaw, jak również ze względu na poważne ograniczenia w działalności różnych podmiotów. W związku z tym proponujemy jako klub Prawo i Sprawiedliwość, aby zgodnie z aktualnym brzmieniem przepisów o upływie terminów określonych w ustawie o dokumentach publicznych dla dokumentów publicznych pierwszej i drugiej kategorii oraz dokumentów publicznych trzeciej kategorii zmienić terminy. Dla pierwszych dwóch kategorii z 12 lipca 2021 r. na 2022 r.. Natomiast datę 12 lipca 2023 r. w wypadku dokumentów trzeciej kategorii na datę 12 lipca 2024 r.</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#PoselTomaszLawniczak">Szanowni Państwo, ja tylko przypomnę, że dokumenty pierwszej kategorii są to dowody osobiste, paszporty, prawa jazdy. Dokumenty drugiej kategorii są związane z bezpieczeństwem państwa oraz obrotem publicznym, obrotem gospodarczym, ale związanym z bezpieczeństwem. Chodzi na przykład o pozwolenie na broń, zgody na przewóz materiałów niebezpiecznych i tak dalej. Dokumenty kategorii trzeciej są związane z różnymi certyfikatami. Wchodzą tutaj między innymi legitymacje studenckie i szkolne i tak dalej. W związku z tym to mają być dokumenty, które odpowiednio w lipcu 2021 r. i 2023 r. mogłyby być po staremu wydawane. Chodzi o przedłużenie tego ze względu na zaburzenia związane z COVID. Przesunięcie odpowiednio dokumentów kategorii pierwszej i drugiej o rok. Również przesunięcie o rok dokumentów kategorii trzeciej.</u>
+          <u xml:id="u-56.3" who="#PoselTomaszLawniczak">Natomiast jeśli idzie o moją poprawkę nr 2, zgłaszaną przeze mnie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość, są to poprawki do ustawy z 13 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. W tej ustawie istota rzeczy polega na tym, że w działania związane z walką z COVID wraz ze wsparciem udzielanym personelowi służby zdrowia, w tym zwłaszcza opieką nad pacjentami hospitalizowanymi w szpitalach jednoimiennych i tymczasowych, zaangażowani są także ratownicy i sanitariusze górniczy. Praca ta wykonywana przez ratowników i sanitariuszy w szpitalach nie jest traktowana według aktualnych przepisów równoważnie jak praca w ich zakładach pracy, a więc w kopalni. Innymi słowy, chodzi o to, aby utrzymać staż pracy tak jak w kopalni oraz składki emerytalne związane z przepisami o pracy w kopalniach również na czas oddelegowania tychże pracowników do pracy w szpitalach jednoimiennych czy tymczasowych. Z tymi przepisami proponuje się, aby powyższa propozycja obowiązywała z datą wsteczną – to jest od 16 maja 2020 r., a więc od wejścia w życie zmienionego przepisu art. 56 o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych związanych z rozprzestrzenianiem wirusa SARS-CoV-2. Myślę, że istota tych dwóch poprawek została przez wszystkich uczestników Wysokich Komisji zrozumiana. Sprawa jest pilna i w związku z tym intencją klubu Prawo i Sprawiedliwość jest szybkie wdrożenie tych przepisów, które w mojej ocenie nie mają kontrowersyjnego politycznie charakteru. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pan poseł – przepraszam, bo ja państwa nie znam – pan Kamiński? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselKrystianKaminski">Zgadza się. Dostaliśmy te dwie poprawki, na które naturalnie nie zdążyliśmy się nijak przygotować. Ale skoro do reprezentowania stanowiska rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostało upoważnione Ministerstwo Edukacji i Nauki, to oczekuję od przedstawicieli Ministerstwa Edukacji i Nauki szczegółowego wyjaśnienia nam tych dwóch poprawek i odniesienia się do sensowności wkładania ich w ten projekt ustawy. No mam nadzieję, że państwo się odpowiednio przygotowali do tego. My nie zdążyliśmy w tak krótkim czasie bardzo szczegółowo rozprawić się z tymi poprawkami. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselBoguslawWontor">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, ja mam duże wątpliwości i pytanie do naszych radców prawnych. Bo moim zdaniem, patrząc na przebieg procesu legislacyjnego, zawsze poprawki, które mogły być wnoszone, musiały dotyczyć zakresu omawianych projektów. Tutaj wchodzimy w kompetencje innych ustaw i według mnie nie powinno być to łączone z tym zakresem zmian, które wniósł rząd. Według mnie, pani przewodnicząca, tego typu poprawek w ogóle nie powinno się poddawać pod głosowanie z punktu widzenia formalnego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. To poprawki zgłoszone przez pana posła, jak pan zauważył pewnie. Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Pani poseł Krystyna Szumilas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Przepraszam, mam jeszcze poprawki dotyczące meritum projektu. Chciałam przypomnieć, że dzisiejsze posiedzenie Komisji jest poświęcone powiększeniu rezerwy oświatowej subwencji ogólnej i programowi, który ma pomóc uczniom. Zatem takie wrzutki z boku dla całkiem nieprzygotowanych posłów są skandaliczne. Ja już abstrahuję od tego, czy one są zasadne, czy niezasadne, ale na dzisiejszym posiedzeniu, pani przewodnicząca, mamy taki chaos i taką dezorganizację procesu legislacyjnego… Dawno czegoś takiego nie widziałam, a dość długo już w parlamencie jestem. Nie ma ministra. Nie możemy się połączyć. Kolejny raz są tylko pracownicy ministerstwa – z całym szacunkiem dla państwa dyrektorów. Rozmawiamy o najważniejszym temacie, jaki dzisiaj jest – jak pomóc uczniom. Bardzo bym prosiła, żeby nie wrzucać z boku jakichś innych tematów, żebyśmy mieli tutaj ministra i żebyśmy mogli merytorycznie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pan minister jest właśnie podłączony. Zaraz będziemy mogli wysłuchać jego opinii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Swoją drogą, panie ministrze, przekonał się pan na własnej skórze, jak trudno jest prowadzić nauczanie zdalne. Myślę, że po tym dzisiejszym doświadczeniu pójdzie pan po rozum do głowy i zamiast populistycznych projektów zajmiecie się w końcu w ministerstwie faktyczną pomocą dla uczniów.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselKrystynaSzumilas">Ja mam propozycję poprawki do projektu przedstawionego przez MEiN. Chodzi o to, żeby po pkt 1 dodać pkt 2 i 3… Przepraszam, tu pomyliłam – pkt 3. Proszę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselZbigniewDolata">Jakiś chaos…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Tak. Ze względu na to, że państwo ten chaos tutaj wprowadzają. Pan poseł też w tej chwili wprowadza chaos…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Proszę kontynuować uzasadnienie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselKrystynaSzumilas">Wysłuchaliśmy wystąpienia przedstawiciela Związku Nauczycielstwa Polskiego i wydaje nam się, że tutaj jest sensowne, żeby uporządkować ten chaos. Proponujemy, aby dopisać pkt 2, żeby wyraźnie powiedzieć, że te środki finansowe – mamy nadzieję, że przynajmniej te 374 mln zł, a nie tylko 187 mln zł – zostaną na ten cel przeznaczone, żeby te środki finansowe przeznaczyć na wynagrodzenia dla nauczycieli realizujących zajęcia wspomagające dla uczniów po zakończeniu ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty i powrocie do nauki stacjonarnej, żeby to były tylko i wyłącznie przeznaczone środki na te zajęcia. Bo jeżeli chodzi o rezerwę oświatową subwencji ogólnej, to tam nie ma takich rygorów i nie ma znaczonych środków. To komisja wspólna rządu i samorządu, a właściwie minister edukacji decyduje o kryteriach podziału środków z tej rezerwy. Chcemy więc zabezpieczyć to, żeby te środki były przeznaczone wyłącznie na te zajęcia.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#PoselKrystynaSzumilas">A ponieważ państwo dyrektorzy mówili o rozporządzeniu, to my tutaj proponujemy dodać upoważnienie do napisania przez ministra tego rozporządzenia, czyli pkt 3. Szczegółowe zasady organizacji realizacji zajęć wspomagających, o których mowa w ust. 2, oraz stawki wynagrodzenia nauczycieli określi rozporządzenie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. To jest poprawka zgodna z intencją ustawy, nie wykracza poza ustawowe meritum. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, prosimy o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Pozwolą państwo, że na wszelki wypadek skorzystam tylko z połączenia głosowego, może będzie to bezpieczniejsze.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Dziękuję za uwagi, które państwo zgłaszali, wątpliwości i jednocześnie poparcie dla tego projektu ustawy. Dziwię się trochę, że część z państwa traktuje ten projekt ustawy jako projekt nierealistyczny. Przynajmniej ostatnia wypowiedź tak brzmiała. Przypomnę, że jesteśmy w sytuacji nadzwyczajnej, w sytuacji pandemii i Polska także – jak inne państwa – próbuje znaleźć nadzwyczajne rozwiązania w nadzwyczajnej sytuacji. Przypomnę, że podobne wnioski o zajęcia dodatkowe pojawiały się jeszcze w ubiegłym roku szkolnym. Wtedy nie udało się zrealizować tych wniosków. Wracamy do tych pomysłów teraz.</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Przypomnę jeszcze raz, bo być może część z państwa nie chciała zauważyć, że ta ustawa jest fragmentem kilku różnych działań, które rząd i MEiN przeprowadzają, aby zmniejszyć negatywne skutki epidemii w polskiej oświacie. Wspomniałem też o tym, że oprócz tych zajęć wspomagających, o których dzisiaj głównie mówimy, jest także pakiet wsparcia pedagogiczno-psychologicznego. To jest tylko wsparcie, proszę pamiętać, bo przecież pedagog, psycholog, poradnie pedagogiczno-psychologiczne pracują normalnie. Nie ma żadnych przeszkód, aby uczniowie, którzy mają problemy psychologiczne, pedagogiczne, mogli kontaktować się ze swoimi wychowawcami, swoimi pedagogami czy psychologami, jeżeli tacy są szkołach. Natomiast wiemy, że są dodatkowe sprawy, które należałoby jeszcze rozwiązać. Ta pomoc nie musi być skierowana indywidualnie do każdego ucznia. Żeby jednak ona była efektywna, najpierw trzeba zdiagnozować problemy, przeszkolić nauczycieli i przynajmniej część rodziców, a potem dopiero udzielać pomocy tym uczniom, którzy takiej pomocy potrzebują. Trzeci pakiet pomocowy dotyczy problemów związanych ze zdrowiem fizycznym i otyłością. O tym pan minister wspominał plus do tego ewentualnie pakiet związany z wadami wzroku. Łącznie więc ta pomoc, której chcemy udzielić uczniom, nauczycielom, rodzicom, obejmuje kilka różnych zagadnień. Jak rozumiem, część państwa, wypowiadając się dziś na posiedzeniu Komisji, nie chciała zauważyć, że te programy mają również być wkrótce wdrożone.</u>
+          <u xml:id="u-71.3" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Jeśli chodzi o kwoty, tutaj część z państwa posłów, wypowiadając się podczas posiedzenia Komisji, wyraźnie stawiała dwa sprzeczne oczekiwania. Z jednej strony pani poseł Gajewska – nie wiem, w jaki sposób potrafiła to wyliczyć – że tych zajęć będzie 10 w ciągu tygodnia i że uczniowie w klasach VII czy VIII będą mieli w związku z tym nie 30, ale 40 godzin zajęć. Rzeczywiście superosiągnięcie wyższej matematyki. Natomiast trzeba wyraźnie powiedzieć, że być może warto, aby te zajęcia były nie raz, ale dwa razy w tygodniu. Warto zostawić tutaj swobodę dyrekcji i nauczycielom co do rozdysponowania tych 10 godzin, które będą mieli do dyspozycji. Na razie jest to projekt, aby to były zajęcia raz w tygodniu, ale tu bierzemy pod uwagę także po prostu możliwości psychofizyczne uczniów. Nie chcemy, aby po powrocie do nauki stacjonarnej uczniowie przesiadywali od rana do wieczora w szkołach.</u>
+          <u xml:id="u-71.4" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Mówiliśmy również o takiej możliwości, aby te zajęcia mogły być na przykład rozłożone na dwie tury, w zależności od tego, kiedy uczniowie wrócą do szkół. Pierwsza część tych zajęć mogłaby być już rozdysponowana i wykorzystana jeszcze przed rozpoczęciem wakacji a druga część dopiero po rozpoczęciu roku szkolnego. To wszystko uzależniamy od możliwości powrotu uczniów do szkół i od rozwoju epidemii. Państwo nie mogą od nas oczekiwać, że będziemy jasnowidzami na dwa czy pięć miesięcy do przodu, że będziemy wiedzieli, jaki będzie rozwój epidemii. Nikt na świecie tego nie wie. Gdyby był ktoś taki mądry, to pewnie byśmy już dawno problem epidemii mieli za sobą. Proszę więc nie oczekiwać od Ministerstwa Edukacji i Nauki, że będzie mądrzejsze niż wszyscy naukowcy na świecie razem wzięci.</u>
+          <u xml:id="u-71.5" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Matura próbna – były kilkakrotnie zadawane o nią pytania. Wyraźnie trzeba powiedzieć, że są to matury organizowane w ramach szkół. Nauczyciele w szkołach sprawdzają te matury. Nie było to obowiązkowe, nigdzie nie są zbierane wyniki, ani z tego roku, ani z lat ubiegłych. Nie mamy więc możliwości porównania. Ta matura służy przede wszystkim temu, aby uczniowie i nauczyciele zdiagnozowali, które partie materiału są już w wystarczający sposób opanowane, a które wymagają jeszcze dodatkowej pracy. Chodzi również o to, aby nauczyciele i uczniowie sprawdzili, jak będzie wyglądał ten realny egzamin i techniczny sposób jego przeprowadzenia. Myślę, że to także dobrze uczniom służyło, bo dzięki temu przy egzaminie ostatecznym będą spokojniej zachowywali się na sali i w budynku szkolnym. Będą wiedzieli, jakie procedury ich obowiązują.</u>
+          <u xml:id="u-71.6" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Rzeczywiście skłaniamy się ku temu, aby zajęcia dodatkowe, wspomagające obejmowały te starsze dzieci ze szkoły podstawowej, szkoły ponadpodstawowej, ponieważ trzeba przypomnieć, że dzieci z klas I–III jednak zdecydowanie dłużej miały szansę na szczęście uczestniczyć w zajęciach stacjonarnych. To one, jak się wydaje, w pierwszej kolejności wrócą także do zajęć stacjonarnych. Tu nauczyciel ma też dodatkowo najwięcej możliwości organizowania pracy z uczniami i przenoszenia części tych zajęć pomiędzy poszczególnymi przedmiotami. Przypomnę, że większość tych zajęć prowadzonych jest przez tego samego nauczyciela. To on więc ostatecznie zdecyduje, czy więcej czasu poświęcić na integrację dzieci w ramach tej grupy. To samo mogą zresztą robić nauczyciele na innych przedmiotach w starszych klasach. I tu nie ma zakazu, aby po powrocie do szkoły nauczyciele – niekoniecznie na tych zajęciach wspomagających, ale na normalnych zajęciach stacjonarnych – pierwsze godziny, może nawet dni poświęcili właśnie na taką integrację klasy, na próbę powrotu do tego stacjonarnego nauczania w warunkach normalnych. Nie ma więc tutaj przeszkód, aby w ramach tego czasu, który nauczyciele mają, mogli to robić. A zwłaszcza jest to możliwe w klasach I–III. Wiem także od znajomych nauczycieli, że w tych klasach młodszych pierwsze godziny były w taki sposób właśnie wykorzystywane. Nie ma więc żadnych przeszkód, także formalnoprawnych, ani jakichkolwiek zakazów ze strony ministerstwa, aby w taki sposób także pomóc dzieciom w powrocie do stacjonarnych zajęć.</u>
+          <u xml:id="u-71.7" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Jeśli chodzi o dodatkowe egzaminy po klasie VIII i dodatkowe wymagania na maturze, już niedługo pan minister Czarnek ogłosi decyzje w tej sprawie. Nie jest potrzebna tutaj żadna ustawa z państwa strony. Będziemy chcieli wyraźnie powiedzieć, jaka jest sytuacja. Wbrew sugestiom jednej z pań poseł nie jest tak, że ministerstwo w chwili obecnej przygotowywało jakieś dodatkowe egzaminy i dodatkowe wymagania na nich. Są to tylko projekty, które zostały wprowadzone w życie kilka lat temu, kiedy jeszcze nikt nie słyszał o epidemii koronawirusa, kiedy zreformowano system szkolny, wprowadzono nowe podstawy programowe i w perspektywie kilkuletniej pokazano, że zmieni się także egzamin ósmoklasisty oraz egzamin maturalny. Dziś jednak, ponieważ jest sytuacja nadzwyczajna, ministerstwo na sytuację nadzwyczajną reaguje i stąd, jak być może państwo zauważyli, specjalny tryb zdawania egzaminu ósmoklasisty oraz egzaminu maturalnego, polegający na tym, że tym razem, w tym roku uczniowie zdają egzamin maturalny i egzamin ósmoklasisty nie na podstawie podstawy programowej, tylko na podstawie wymagań egzaminacyjnych. Te wymagania zostały określone jeszcze w końcu ubiegłego roku i być może podobny tryb zostanie zastosowany także w roku kolejnym. Proszę więc nie imputować, że ministerstwo wbrew epidemii próbuje wprowadzić jeszcze jakieś dodatkowe wymagania wobec uczniów i nie liczy się z realiami. To jest po prostu zwykłe kłamstwo i proszę, aby państwo kłamstwami na tak poważnym gremium się nie posługiwali.</u>
+          <u xml:id="u-71.8" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Jeśli chodzi o przekazywanie środków, ja wspomniałem na początku dzisiejszego posiedzenia Komisji o tym, że rozważaliśmy kilka możliwych wariantów, między innymi proste zwiększenie subwencji oświatowej. Natomiast pod względem legislacyjno-prawnym i technicznym nie było to takie proste. Z góry przecież nie wiemy, na jak dużą liczbę zajęć zdecydują się poszczególne szkoły, o jakie środki wystąpią samorządy, a subwencja jest dzielona jednak według pewnego algorytmu. Po drugie, nie wiemy, kiedy ostatecznie te zajęcia wejdą w życie – czy na przykład już w maju będzie to możliwe, czy dopiero we wrześniu – a w związku z tym na jakich liczbach, na jakich założeniach moglibyśmy przekazywać tę subwencję. Skorzystaliśmy więc z rozwiązań, które sprawdziły się w końcówce ubiegłego roku, kiedy także w sytuacji nadzwyczajnej i epidemicznej zdecydowaliśmy się na nowelizację rozporządzenia mówiącego o szczególnych rozwiązaniach funkcjonujących w szkołach w okresie epidemii i z tego rozporządzenia także będziemy mogli skorzystać, jeżeli uda się zwiększyć rezerwę subwencji oświatowej w części ogólnej. Ten system sprawdził się, ponieważ on pozwala na realne przekazanie tych środków, których samorządy potrzebują na przeprowadzenie kolejnych takich działań. W tamtym wypadku były to środki na zakupy poczynione przez nauczycieli, w tym wypadku na realne zajęcia, które uczniowie otrzymają w ramach tych zajęć wspomagających. Aby było to możliwe, dyskutowaliśmy już z samorządami na komisji wspólnej rządu i samorządu na temat wprowadzenia dodatkowego kryterium w rezerwie subwencji oświatowej. Samorządy wyraziły zgodę na to, aby takie dodatkowe kryterium się pojawiło. Mamy więc już wstępne kroki, które pozwalają na to, aby to dodatkowe kryterium w ramach rezerwy subwencji oświatowej wykorzystać, jeżeli oczywiście parlament zechce zwiększyć tę rezerwę. Wtedy będziemy mogli skorzystać z dzielenia tej dodatkowej kwoty, a wstępny projekt rozporządzenia opisaliśmy państwu zarówno na początku tego posiedzenia, jak i w tej chwili. Pewnie dyrektorzy o tym wspominali. Te założenia będą także dyskutowane. Państwo będą mogli wnieść swoje uwagi. My dotąd opieraliśmy się przede wszystkim na doświadczeniach podziału 500+ na zakup urządzeń służących do nauki zdalnej. Ten system się sprawdził, pozwala na szybkie wydatkowanie realnych środki, jakie są potrzebne.</u>
+          <u xml:id="u-71.9" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Było pytanie, jak będą wynagradzani nauczyciele. Podobnie jak za godziny ponadwymiarowe. I to wyraźnie również chcemy w rozporządzeniu zapisać, żeby nie było żadnych wątpliwości na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-71.10" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Jeśli chodzi o poprawkę dotyczącą przekazania z subwencji pieniędzy na żłobki i przedszkola – to jest po prostu poprawka niezgodna z polskim prawem, ponieważ subwencja oświatowa, przynajmniej większości, zadań przedszkolnych nie obejmuje, a zupełnie nie obejmuje zadań żłobkowych. To jest kwestia pomocy, której udziela ewentualnie budżet państwa poprzez ustawy przygotowane przez ministerstwo pracy. I z tego co wiem w ramach poszczególnych tarcz covidowych ewentualna pomoc finansowa dla różnego rodzaju działalności gospodarczej, także i związanej z częścią edukacyjną, również się znajduje. Przy okazji tamtej ustawy warto oczywiście rozmawiać, czy ta pomoc jest wystarczająca, czy też nie. A przypomnę, że samorządy cały czas otrzymują subwencję. Jest to stabilne źródło finansowania, niezależne od tego, w jakim stopniu te zadania są wykonywane w jakiej formule. Stąd dzisiejsza rozmowa. Mamy nadzieję, że zakończy się pozytywną opinią dla tego projektu ustawy. W momencie powrotu do zajęć stacjonarnych w miarę szybko będziemy w stanie uruchomić dodatkowe środki finansowe, które za pośrednictwem samorządów trafią do szkół.</u>
+          <u xml:id="u-71.11" who="#SekretarzstanuwMEiNDariuszPiontkowski">Jeśli chodzi o odpowiedź na ostatnie wątpliwości – w kwestii szkół małych i dużych. W naszym rozporządzeniu zakładamy, że grupy kilku- czy kilkunastoosobowe uczniów będą mogły składać się z uczniów pochodzących z różnych klas. Może się więc okazać, że po pierwsze, nie wszyscy uczniowie chcą i muszą korzystać z tych zajęć dodatkowych, wspomagających, a niektórzy uczniowie mogą uczestniczyć w dwóch czy trzech zajęciach z kilku przedmiotów. Mam nadzieję, że te dodatkowe wyjaśnienia rozwiały przynajmniej część wątpliwości państwa posłów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne, Bardzo proszę o zwięzłość, czas nas goni – kolejna komisja tupta pod drzwiami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Dziękuję uprzejmie. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, szybko odniosę się do wszystkich poprawek. Jeżeli chodzi o poprawki złożone przez klub Koalicja Obywatelska, nie mamy uwag. To tylko kwota zwiększenia tej rezerwy, to są dalsze przepisy art. 15zof. To trzy osobne poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Natomiast jeżeli chodzi o poprawki zgłoszone przez pana posła, mamy następujące uwagi. Uważamy, że te poprawki wychodzą poza zakres przedmiotowy przedłożenia projektu. Projekt ten dotyczy wyraźnie zwiększenia części rezerwy subwencji oświatowej. Jedna z proponowanych dodatkowych ustaw dotyczy dokumentów publicznych. Jest kwestia przedłużenia wydawania dokumentów i to nie spełnia minimalnych wymogów.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Druga sprawa to uprawnienia związane z emeryturami górniczymi, zaliczanie określonych okresów pracy, jeżeli chodzi o ustalanie emerytury górniczej. Dodatkowo jedna z ustaw to tak naprawdę druga, inna ustawa. Dotyczy to innej ustawy aniżeli ta, która jest pierwotnie tutaj zgłoszona do nowelizacji. Jeżeli chodzi o same te poprawki, to jeżeli chodzi o tą ustawę w zakresie działań osłonowych, jeżeli chodzi o górnictwo, to tutaj mamy poważne uwagi w takim zakresie, że nie bardzo wiadomo, co w sytuacji, kiedy te osoby już nie żyją. Co w sytuacji, kiedy nie istnieje pracodawca. Również mamy wątpliwości odnośnie do przepisu o wejściu w życie, który mówi, że przepis wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia z mocą od 16 maja 2020 r. – a więc tak naprawdę rok wstecz. Wydaje nam się, że powinien być dołożony szereg przepisów przejściowych, których tutaj brakuje. W tym momencie cofnięcie tych przepisów o rok spowoduje, że tak na dobrą sprawę ciężko będzie stworzyć z tego normy prawne, na podstawie których można będzie zaliczyć te okresy w sposób zgodny z prawem.</u>
+          <u xml:id="u-73.3" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Jeżeli chodzi o drugą poprawkę, tutaj chodzi tylko o wydłużenie tego okresu – z dwóch lat do trzech i z czterech do pięciu. Ale tutaj nie ma również przepisu. Jak rozumiem, ten przepis będzie wchodził w życie również terminie ogólnym ustawy, czyli w dniu następującym po dniu ogłoszenia. W naszym przekonaniu nie ma takiej potrzeby. Spokojnie te przepisy, jeżeli chodzi o dokumenty publiczne, powinny mieć przynajmniej minimalne vacatio legis 14 dni.</u>
+          <u xml:id="u-73.4" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Jeszcze jedna drobna uwaga, jeżeli chodzi o samo przedłożenie. Tu przed wyrazami „187 000 tys. zł” zgodnie ze specyfiką ustaw budżetowych i finansowych proponujemy dodanie wyrazu „kwoty”, jeżeli państwo wyrażą oczywiście zgodę i nie będzie sprzeciwu Komisji. To wszystkie nasze uwagi wygłoszone na gorąco do przedstawionych na posiedzeniu poprawek. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Podsumujmy więc. Jeśli chodzi o moje pytanie o zwiększenie budżetu, to nie trzeba wskazywać źródła? Dobrze zrozumiałam?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">To tylko kwestia uzasadnienia, więc nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Druga rzecz. Dla mnie poprawka zgłoszona przez panią Krystynę Szumilas jest jasna, natomiast poprawka pana posła Borysa dla mnie jest trochę analogiczna, jeśli chodzi o uwagi, które państwo kierują do poprawek, które zgłosiliśmy jako klub Prawo i Sprawiedliwość – nie ten resort i nie ten projekt. Zwrócił uwagę na to pan minister Dariusz Piontkowski. W związku z tym dziękując panom za te wszystkie uwagi… Bo rozumiem, że w razie czego wnioskodawcy, przyjmując państwa uwagi, analizując argumentację, w każdej chwili mogą się z poprawek wycofać też na każdym etapie procedowania. Moja propozycja jest następująca, żebyśmy wszystko po kolei przegłosowali i te uwagi wszystkim zainteresowanym przekazali. W kolejnych czytaniach zobaczymy, co się będzie działo. Dla mnie logika jest tutaj. To, co państwo podnoszą, poza tymi merytorycznymi do tych uwag sprawami… Ale co do zasady, czy możemy w ramach tych Komisji, czy nie – w tej kwestii moim zdaniem problem jest dokładnie taki sam.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Czy kolejność ma znaczenie? Moim zdaniem najpierw powinna iść poprawka pani Katarzyny Lubnauer, potem pani Krystyny Szumilas chyba, potem Posła Borysa i na koniec te dwie zgłoszone przez Prawo i Sprawiedliwość. Prawda? Dobra, to teraz jest ten moment, że ja te poprawki po kolei zgłaszam do głosowania. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Szanowni Państwo, koncentracja, bo już głosujemy, szanowni państwo. Maszyny głosujące? Gotowe.</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pierwsza poprawka zgłoszona przez klub Koalicja Obywatelska. Czy to jest tak napisane? Może być. Dla posłów pracujących zdalnie zawsze jest wygodniej, kiedy wiadomo, który klub zgłasza poprawkę.</u>
+          <u xml:id="u-76.4" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Szanowni państwo, kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez panią Katarzynę Lubnauer z klubu Koalicja Obywatelska polegającej na zwiększeniu kwoty – tu korzystam z uwagi Biura Legislacyjnego – ze 187 000 tys. zł do 374 000 tys. zł.? Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Głosujemy przeciw… Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-76.5" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 60 posłów. Za przyjęciem poprawki 28, przeciw 32, nikt się nie wstrzymał. Zatem stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Zgłaszam jako wniosek mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Oczywiście. Dziękuję. Przechodzimy do drugiej poprawki zgłoszonej również przez klub Koalicja Obywatelska, przez panią poseł Krystynę Szumilas. Wszyscy państwo znają treść tej poprawki, była dokładnie omawiana, więc już nie będę przytaczać. Jesteśmy gotowi do głosowania? Bardzo proszę. Szanowni państwo, głosujemy nad poprawką zgłoszoną przez Koalicję Obywatelską, przez panią poseł Krystynę Szumilas. Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 60 posłów. Za przyjęciem poprawki 27, przeciw 33, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została przez Komisje odrzucona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Zgłaszam jako wniosek mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Szanowni Państwo, przechodzimy do poprawki zgłoszonej również przez klub Koalicja Obywatelska, przez pana Piotra Borysa. Szczegóły treści i uzasadnienie wszyscy znamy, więc jesteśmy gotowi, żeby głosować. Czy maszyny głosujące są gotowe? Dziękuję. Szanowni państwo, głosujemy nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Piotra Borysa z klubu Koalicja Obywatelska. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 62 posłów. Za 27, przeciw 35 posłów. Stwierdzam, że Komisje poprawkę odrzuciły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselPiotrBorys">Chciałem zgłosić jako wniosek mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Przechodzimy do poprawek zgłoszonych przez klub Prawo i Sprawiedliwość. Poprawka pierwsza związana z kwestiami dokumentów. Państwo dokładnie wiedzą, o co chodzi, bo to dokładnie przedyskutowaliśmy w trakcie posiedzenia. Dotyczy to dokumentów publicznych. Proszę bardzo, my jesteśmy gotowi do głosowania. Głosujemy. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez klub Prawo i Sprawiedliwość? Dziękuję. Kto z państwa jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 61 posłów. Za 48, przeciw 4, wstrzymało się 9. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta przez Komisje. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-82.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Druga poprawka zgłoszona przez klub Prawo i Sprawiedliwość, mówiąc najogólniej, żebyśmy wiedzieli, nad czym głosujemy – górniczo-ratownicza, też dokładnie omówiona, przeprocedowana. Jesteśmy gotowi. Maszyny głosujące gotowe. Przystępujemy do głosowania. Szanowni państwo, kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez klub Prawo i Sprawiedliwość? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-82.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 60. Za 50, przeciw 3, wstrzymało się 7. Dziękuję. Stwierdzam, że poprawka została przez Komisje przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-82.4" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zakończyliśmy rozpatrywanie art. 1. Jeszcze jakąś definicję muszę wygłosić? Komisje rozpatrzyły art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-82.5" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przechodzimy do art. 2. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Jeszcze pewna wątpliwość do art. 1. Rozumiem, że państwo akceptują drobną uwagę redakcyjną z naszej strony? Chodzi o „kwotę”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Czy do art. 2 są uwagi, panie mecenasie? Nie ma. Stwierdzam, że art. 2 został rozpatrzony przez Komisje.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przechodzimy do głosowania nad całością projektu ustawy. Poddaję pod głosowanie wniosek o uchwalenie przez Sejm projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związaniem z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 i innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (druk nr 1062) z poprawkami przyjętymi w trakcie procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Maszyny się grzeją. Są już gotowe. Szanowni państwo, głosujemy nad całością z poprawkami. Kto z państwa jest za przyjęciem projektu? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 60 posłów. Za 57, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 3 posłów. Bardzo dziękuję. Stwierdzam, że Komisje wniosek przyjęły.</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Na posła sprawozdawcę chciałabym zaproponować pana przewodniczącego Tomasza Zielińskiego. Ktoś zgłasza inne kandydatury? Czy pan poseł wyraża zgodę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselTomaszZielinski">Tak. Wyrażam zgodę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pan poseł Tomasz Zieliński jest sprawozdawcą tego projektu w imieniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zanim wypowiem formułkę o zakończeniu posiedzenia, chciałabym państwa prosić na wniosek koleżeństwa z Koalicji Obywatelskiej – przypomnieli, że pani poseł świętej pamięci Anna Wasilewska była swego czasu członkiem Komisji Edukacji. Chciałam państwu zaproponować, żebyśmy przed zakończeniem posiedzenia uczcili jej pamięć minutą ciszy.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję państwu. Porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..47ed486
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/header.xml
@@ -0,0 +1,104 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-enmxx-00056-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 56/, Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 61/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży /nr 56/, Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 61/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ENM">56</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STR">61</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorJacekMarkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Jacek Markiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorJacekPedzisz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Jacek Pędzisz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorPrzemyslawSadlon" role="speaker">
+        <persName>Legislator Przemysław Sadłoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MinisterczlonekRadyMinistrowszefKancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk" role="speaker">
+        <persName>Minister-członek Rady Ministrów, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Michał Dworczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MinisterczlonekRadyMinistrowszefKPRMMichalDworczyk" role="speaker">
+        <persName>Minister-członek Rady Ministrów, szef KPRM Michał Dworczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaGolawska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Anna Goławska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBoguslawWontor" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bogusław Wontor</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselHannaGillPiatek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Hanna Gill-Piątek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKingaGajewska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kinga Gajewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystianKaminski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystian Kamiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawaStachowiakRozecka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosława Stachowiak-Różecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaFalej" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Falej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelLisiecki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Lisiecki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZielinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zieliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZbigniewDolata" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zbigniew Dolata</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Związku Miast Polskich Marek Wójcik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Mirosława Stachowiak-Różecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Tomasz Ławniczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Piotr Mazurek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w KPRM Piotr Mazurek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ENM" role="committee">
+        <orgName>Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="STR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..94d3df9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm/201923-sjm-enmxx-00056-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,469 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, witam wszystkich zebranych członków dwóch Wysokich Komisji, mianowicie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Wpłynęły poprawki do dwóch odrębnych ustaw, które rozpatrywaliśmy. Jako współprzewodniczący dzisiejszego posiedzenia rozpocznę je, potem oddam głos pani przewodniczącej Mirosławie Stachowiak-Różeckiej. Otwieram więc wspólne posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii przewodniczących Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, w celu sprawdzenia łączności i kworum proszę państwa posłów o przygotowanie się do głosowania. Informuję też, że członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej i wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, przystępujemy do głosowania. Proszę o wciśnięcie dowolnego przycisku tak tych, którzy są na sali, jak i tych, którzy są poza salą. Będziemy czekać na ustalenie kworum. Stwierdzam, że mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Nie dokonałem jeszcze powitania naszych gości. Poza posłami obydwu Komisji witam serdecznie na łączach pana sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki, pana ministra Dariusza Piontkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Dzień dobry, witam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Witam pana ministra Piotra Mazurka, sekretarza stanu w KPRM i pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnik rządu do spraw polityki młodzieżowej Piotr Mazurek:</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Witam panią Annę Goławską, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Witam również dyrektorów departamentów poszczególnych ministerstw. Witam wreszcie pana Piotra Wasilewskiego, współprzewodniczącego Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, a z korporacji samorządowych Marka Wójcika ze Związku Miast Polskich.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, stwierdzam kworum. Przypomnę, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcję zgłoszenia się do dyskusji i zabrania głosu w trakcie posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa, są to druki nr 990, 1014 oraz 1036, a w drugim punkcie rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, są to druki nr 1062 oraz 1075.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przechodzimy do realizacji porządku dziennego. Pozwolę sobie udzielić głosu jako przedstawiciel wnioskodawców, jeśli idzie o poprawkę do punktu pierwszego, a więc do ustaw samorządowych. Szanowni państwo, w tym wypadku Prawo i Sprawiedliwość zgłosiło pięć poprawek. Poprawka nr 1 dotyczy składu Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem. Państwo, którzy są obecni na sali, mają ją przed sobą. Myślę, że drogą elektroniczną dotarła do posłów, którzy łączą się z nami zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Są tutaj przedstawiciele strony rządowej, ale również przedstawiciele organizacji pozarządowych, wreszcie przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego. Nie będę tutaj wchodził w szczegóły.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy są ze strony państwa posłów jakieś uwagi do poprawki nr 1? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Dziękuję bardzo. Przemysław Sadłoń, Biuro Legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Jeśli chodzi o poprawkę nr 1, jest to poprawka, która zakłada uzupełnienie projektu o zmianę ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. W przypadku tej poprawki mamy propozycję korekty redakcyjnej. Wydaje się, że nadając brzmienie ust. 1 w art. 412, wnioskodawcy omyłkowo pominęli w wyliczeniu pkt 12, tj. przedstawicieli Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Obecne brzmienie tego ustępu zawiera ten punkt, natomiast ani z uzasadnienia dołączonego do poprawki, ani z innych ustępów zmienianych w tym artykule nie wynika, aby było zamierzenie wnioskodawców, aby skreślić czy uchylić pkt 12. Jeżeli więc wnioskodawcy to potwierdzą i Komisje wyrażą zgodę na taką korektę, wówczas w dodatkowym sprawozdaniu znalazłoby się nowe brzmienie, już wraz z pkt 12. W pozostałym zakresie nie mamy uwag do poprawki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, zwrócę się jeszcze do Pawła Lisieckiego, przewodniczącego zespołu ds. rad młodzieżowych, bo było to z jego inicjatywy. Pan poseł akurat przybył, choć nie jest członkiem Komisji. Chciałbym zapytać o ewidencyjne wyliczenie przedstawicieli rad… Przepraszam, nie mam tutaj informacji. Powtórzy pan? Chodzi o sejmik studencki, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Nie, chodzi o przedstawicieli Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej. W obecnym brzmieniu art. 412 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie przedstawiciele tego organu znajdują się w ramach ust. 1 w wyliczeniu w pkt 12. W propozycji, która została zgłoszona, pkt 12 w ogóle nie ma, natomiast wydaje nam się, biorąc pod uwagę, tak jak wcześniej powiedziałem, uzasadnienie do tej poprawki i pozostałe przepisy objęte tą poprawką, że jest to jedynie uchybienie natury redakcyjnej i że to nie było zamierzone. Jeżeli więc wnioskodawcy to potwierdzą, a Komisje wyrażą zgodę na tego rodzaju korektę redakcyjną, to będzie dobrze. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dobrze, dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Zgłasza się jeszcze pan Piotr Borys. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselPiotrBorys">Chciałem zapytać osobę, która jest autorem, o kwestię art. 3 pkt 2. Mówimy o reprezentacjach poszczególnych młodzieżowych rad gmin, młodzieżowych rad powiatów i sejmików. Tutaj jest proporcja, że każdy z przedstawicieli, który uzyska poparcie trzech odpowiednich rad… Mamy 16 województw, bodajże 312 powiatów i 2477 gmin. Dzieląc 2477 gmin na trzy, teoretycznie moglibyśmy mieć z 800 przedstawicieli.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselPiotrBorys">Moje pytanie do wnioskodawcy jest takie. Czy ktoś analizował proporcje w tym zakresie? Jestem absolutnie za tym, żeby każdy się organizował, tylko że ilość poszczególnych szczebli gminnych, powiatowych jest jakoś proporcjonalna, w związku z tym jest moje pytanie do autora tej poprawki o to, czy ktoś to właściwie przeanalizował. Możemy mieć radę składającą się teoretycznie z 800 czy z blisko ośmiuset kilkudziesięciu przedstawicieli, co może być dysfunkcyjne w samym prowadzeniu. COVID się skończy i trzeba będzie zrobić spotkanie na Stadionie Narodowym. Warto to wyjaśnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Głos oddam posłowi Lisieckiemu, jeżeli można.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselPawelLisiecki">Jeżeli chodzi o członków, to jest to katalog potencjalny i on nie przesądza, ilu ma być członków poszczególnych młodzieżowych rad w ramach tego gremium. Spokojnie więc nie będzie to 800 członków. Jest to na zasadzie powoływania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">A dopisanie pkt 12 co do przedstawicieli parlamentu studentów?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselPawelLisiecki">Tak, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dobrze, oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jeszcze zanim oddam głos Piotrowi Borysowi, głos chciała zabrać pani Kinga Gajewska. Proszę bardzo, pani poseł, łączymy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselKingaGajewska">Dzień dobry. Panie przewodniczący, szanowne Komisje, chciałam tylko poprawić pana przewodniczącego, ponieważ powiedział pan, że jest to poprawka Prawa i Sprawiedliwości. Wydaje się, że jest to poprawka grupy posłów, taką dostaliśmy informację. Sami posłowie z Koalicji Obywatelskiej, m.in. ja, podpisaliśmy się pod tą poprawką, więc to jest chyba wspólna poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Pani Kingo, pani poseł, przyznaję, tak, to mój błąd. Wycofuję to. Tak, jest to grupa posłów. Poprawkę otrzymałem bezpośrednio od przedstawiciela Prawa i Sprawiedliwości, ale zgoda, podpisy są od posłów z różnych klubów parlamentarnych. Są tam  m.in. podpisy pani poseł i mój, więc jest to wspólny wniosek kilku posłów.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jeszcze zanim oddam głos Pawłowi Lisieckiemu, o głos prosił Piotr Borys. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselPiotrBorys">Chciałbym być precyzyjny. W brzmieniu mojego przedmówcy była wyrażona dosyć nieprecyzyjna myśl. Rozumiem, że w momencie, w którym utrzymamy zapis o tym, że każdy przedstawiciel młodzieżowych rad gmin, który otrzyma wsparcie odpowiednio trzech rad odpowiedniego szczebla, z automatu będzie członkiem Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem i nie będzie jeszcze dodatkowo selektywnie wybierany przez jakieś ciało nadrzędne.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselPiotrBorys">Mówię o tym dlatego, że teoretycznie rada może mieć 814 przedstawicieli, jeżeli wszystkie rady w przyszłości się powołają, co jest OK, bo jest to elementem demokracji. Czy mógłby pan więc precyzyjnie powiedzieć, jeśli to pan jest jednym ze współautorów, że to będzie automat i że jeżeli każdy uzyska trzech, to wchodzi automatycznie, a nie że ktoś jeszcze dokona selektywnego wyboru uznaniowego? Jeżeli jest taka intencja wnioskodawcy, w porządku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselPawelLisiecki">To nie będzie automat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselPiotrBorys">Przepraszam bardzo, jeśli to nie będzie automat…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselPawelLisiecki">Momencik.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselPiotrBorys">Przepraszam bardzo, jeżeli mogę. Mówimy tutaj o demokracji młodych ludzi, która nie może być wypaczona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, jeszcze raz, Paweł Lisiecki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselPiotrBorys">Kto będzie więc wybierał spośród teoretycznie 800 osób przedstawicieli do Rad Dialogu z Młodym Pokoleniem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselPawelLisiecki">Zanim odpowiem na to pytanie, powiem o poprawkach, bo do tego się tutaj zgłaszałem. Poprawki zostały zaproponowane na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Wspierania Młodzieżowych Rad przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego, były zgłaszane przez posłów, w związku z czym są to poprawki zgłoszone w ramach zespołu. Pod poprawkami podpisali się posłowie różnych, w tej chwili dwóch ugrupowań, głównie Prawa i Sprawiedliwości oraz Koalicji Obywatelskiej. To nie jest tak, że to jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselPiotrBorys">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselPawelLisiecki">Innych posłów też zapraszam do podpisania się. Cały czas można wesprzeć te poprawki swoim podpisem. W związku z tym jest to inicjatywa ponadklubowa, że tak to ujmę.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselPawelLisiecki">Jeżeli chodzi o odpowiedź na to pytanie, zaraz postaram się przejrzeć, jak to wygląda w przepisach, ale o ile dobrze pamiętam, przedstawicielstwo w Radzie Dialogu z Młodym Pokoleniem nie jest automatyczne dla kogoś, kto się zgłasza. Jest tak, że członków rady, przedstawicieli do Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem – poza tymi wymienionymi enumeratywnie członkami takimi jak przedstawiciel prezydenta czy rzecznika praw dziecka – zgodnie z dotychczasowymi przepisami powołuje przewodniczący Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego. Jest selekcja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo… Jakie jest stanowisko ministerstwa, panie ministrze, jeżeli jesteśmy na łączach?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">Panie przewodniczący, rozumiem, że jako wnioskodawca jestem proszony o głos. W moim przekonaniu ta poprawka jest jak najbardziej słuszna, ale oczywiście po uwzględnieniu uwagi Biura Legislacyjnego, ponieważ absolutnie nie zgadzamy się na wykreślenie Parlamentu Studentów RP. Z tego, co rozumiem, prawdopodobnie jest to przeoczenie, więc bardzo prosilibyśmy o uwzględnienie Parlamentu Studentów RP tak, jak było do tej pory.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">Jeżeli mogę, mam sugestię. Z tego, jak pamiętam naszą dyskusję z parlamentarnego zespołu, w której brałem udział, nie było jednak intencji, żeby to były albo trzy młodzieżowe rady gmin, albo trzy młodzieżowe rady powiatów, albo trzy młodzieżowe sejmiki województw. Intencja była taka, żeby to były trzy młodzieżowe rady albo gmin, albo powiatów, albo województw, ale żeby to mogły być i młodzieżowe rady gmin, i młodzieżowe rady powiatów, i młodzieżowe sejmiki województw w ramach jednego zgłoszenia, a nie tak, że tylko z danej kategorii.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrMazurek">Wydaje mi się, że brzmienie, które widzę tutaj na papierze, oznacza, że dany kandydat może mieć zgłoszenie tylko jednego danego szczebla z danego poziomu administracyjnego. Intencja była taka, żeby można było mieć na przykład dwa zgłoszenia młodzieżowych rad gmin i jedno zgłoszenie młodzieżowego sejmiku województw. Jeśli można, prosiłbym więc o sprawdzenie, czy tu na pewno nie było pomyłki, bo z tego, co pamiętam, intencja wyrażona w dyskusji była taka, jak powiedziałem. Oczywiście po uwzględnieniu wszystkich kwestii, które zostały poruszone, czyli parlamentu studentów i doprecyzowania tej kwestii, poprawkę popieramy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Myślę, jest to wyczerpujące. Zapis, który proponowało Biuro Legislacyjne, ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">W tej sprawie prosił jeszcze o głos Marek Wójcik, Związek Miast Polskich. Panie Marku, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzedstawicielZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Dzień dobry państwu. Państwo przewodniczący, Wysokie Komisje, szanowny panie ministrze, szanowni państwo, chcę wrócić do kwestii potencjalnej selekcji, dlatego że wydaje się, że głos pana posła Borys jest absolutnie zasadny. Z tego, co pamiętam, a ustawę zresztą czytałem, tam nie ma mechanizmu tej selekcji. To jest decyzja arbitralna. Szczególnie w przypadku młodzieży wydaje mi się, że jeżeli młodzież zdobędzie poparcie – trzeba też wyjaśnić, czy chodzi o poparcie wszystko jedno jakich rad, czy rad tego samego szczebla jednostek samorządu terytorialnego – wówczas oni powinni mieć pełną wiedzę, na jakiej zasadzie ktoś spośród nich będzie wybierał te osoby, które w końcu dostąpią zaszczytu bycia w radzie. Rzecz jasna byłbym więc za tym, żeby, jeżeli ktoś zdobędzie poparcie, automatycznie mógł być członkiem rady, żeby nie było żadnej dodatkowej selekcji. Rozumiem to 800 osób, ale to jest wersja bardzo optymistyczna.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzedstawicielZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Chyba jeszcze długo nie będziemy mieli rady w każdym powiecie i województwie. Chciałbym, żeby to było jak najszybciej, ale wydaje mi się, że to jednak będzie pewien proces. Uprzejmie państwa proszę, żeby pochylić się nad tą kwestią, bo wydaje mi się, że młodzież powinna mieć pewną jasność i przejrzystość w tej materii. Bardzo dziękuję za udzielenie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jeszcze pan poseł Piotr Borys. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselPiotrBorys">Szanowni państwo, obawiam się jednego elementu. Jeżeli dokonamy takiej selekcji, ktoś jej przecież dokona i ktoś wybierze… Przepraszam bardzo, ale jeżeli ktoś dokona wyboru za młodzież, jeżeli zgłosi się znacznie więcej kandydatów spełniających przesłanki poparcia odpowiednich 3 lat i ktoś następnie dokona tej selekcji z przyczyn politycznych, a tak przecież może być, bo przecież nie ma obiektywnych kryteriów, na podstawie których wybiera się zaproponowanych przedstawicieli, to będziemy mieli do czynienia z brakiem automatyzmu, demokracji i z posądzeniem o to, że minister dokonuje wyboru według własnego uznania osób czy to z własnej opcji, czy to sprzyjających. Nie osądzam, czy będzie to uznanie polityczne. Często młodzi ludzie mają swoje własne poglądy.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselPiotrBorys">W związku z tym wolałbym, żeby w poprawce był określony automatyzm. Jeżeli należy zwiększyć ilość stosownych poparć, niech przedstawiciele będą mogli wziąć udział. Dokonujemy, nie wiem w jakiej liczbie, ale powiedzmy, że jest trzech przedstawicieli młodzieżowych rad wojewódzkich, trzech przedstawicieli młodzieżowych rad powiatowych i trzech przedstawicieli młodzieżowych rad gmin. Zostają ci, którzy mają największe poparcie, po prostu.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PoselPiotrBorys">W każdym innym przypadku możemy być posądzeni o wpływy polityczne, czego należałoby uniknąć szczególnie, jeżeli chodzi o kwestie młodych ludzi. Nie wiem, czy jesteśmy w stanie zmienić taką poprawkę, ale proponowałbym ją zmienić, aby reprezentacja była równa w poszczególnych szczeblach, żeby w sposób automatyczny trafiały tam osoby, które mają poparcie największej grupy rad określonych szczebli. Wtedy jest pełna demokracja, bez personalnego wpływu na dalszy wybór tych przedstawicieli. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przepraszam, ale jaki zapis pan poseł proponuje?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselPiotrBorys">Chciałbym tylko zapytać wnioskodawcę, jaka grupa docelowa miała wejść w skład, ile osób. Sugerowałbym, jeżeli mamy tak ogromną liczbę osób, to w skład Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem… Ona określa wyłącznie minimalny poziom 20 członków. Przedstawiciele są zapisani w art. 3a ust. 1–2 pkt 11. Mówi on, że są to przedstawiciele młodzieżowych rad gmin w liczbie trzech – tutaj jest ta poprawka – przedstawiciele młodzieżowych rad powiatów w liczbie trzech i młodzieżowych rad sejmików w liczbie trzech. Zakładam, że ta reprezentacja powinna być równa, czyli łącznie będzie 9 osób, które trafią do rady dialogu. Automatycznie w pkt 6 będzie: spośród kandydatów, którzy otrzymali najwyższe poparcie odpowiednio młodzieżowych rad gmin, młodzieżowych rad powiatów, młodzieżowych rad sejmików.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PoselPiotrBorys">Wtedy działa automatyzm, nie mamy na to wpływu i określamy, po pierwsze, stan liczbowy reprezentantów poszczególnych rad młodzieżowych: gmin, powiatów i województw, a następnie mówimy o tym, że są ci, którzy mają najwyższe poparcie zgromadzone przez poszczególne rady. Muszą przeprowadzić określoną kampanię, muszą uzyskać określone porozumienie. Wtedy działa automatyzm, a nie wybór selektywny poprzez ministra. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, tylko napomknę. W tej chwili mamy godz. 8:25, salę mamy do 9:30, ale o 9:00 są głosowania. Potem, jeżeli nie dobrniemy do końca, będą problemy organizacyjne, ale będziemy jeszcze raz zwoływać posiedzenie, stąd apel o naprawdę bardzo skondensowane myśli.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jest trzech chętnych do zabrania głosu. Najpierw pan poseł Zbigniew Dolata.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselZbigniewDolata">Dziękuję bardzo. Też jestem pełen wątpliwości co do tego zapisu. On jest bardzo nieprecyzyjny i może być jednak tak, że nie będzie to jedna trzecia, tylko że mogą sobie dawać to poparcie krzyżowo, na zasadzie: my poprzemy waszego kandydata, w zamian wy poprzecie naszego.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselZbigniewDolata">Cały mechanizm jest więc dysfunkcyjny, ale uważam, że nasza dyskusja też jest już bezcelowa, ponieważ na tym etapie nie możemy tej poprawki zmieniać. Ona została zgłoszona w drugim czytaniu, w związku z czym niestety albo od razu przejdziemy do głosowania i poprzemy ją, albo po prostu ją odrzucimy. Dalsza dyskusja nie ma sensu, bo i tak, i tak żadnych zmian nie wprowadzimy. Teraz jedynie, gdyby ta poprawka została przyjęta przez Wysokie Komisje, jedyny sposób to zmiana w Senacie, ale na to też nie mamy wpływu, w związku z czym zgłaszam formalny wniosek o przejście do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy jeszcze pan poseł Bogusław Wontor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselBoguslawWontor">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje, chciałem zabrać głos w tym samym duchu co mój przedmówca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">O głos prosił jeszcze pan minister Mazurek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Tak. Chciałem jeszcze tylko przypomnieć stanowisko rządu. Rząd popiera poprawkę po uwzględnieniu ewidentnej pomyłki, która dotyczyła parlamentu studentów. Jak rozumiem, Biuro Legislacyjne wzięło to pod uwagę, więc rząd popiera poprawkę, o ile tamta rzeczywista pomyłka zostanie naprawiona, czyli zostanie tam dopisany parlament studentów, tak jak miało być.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. To jest odniesienie do parlamentu studenckiego.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jest jeszcze uwaga Biura Legislacyjnego. To chyba to samo, co było mówione, więc nie będziemy… Jeszcze jest droga senacka, tak że tam można zmieniać, a potem będzie nasze ustosunkowanie się do tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselPiotrBorys">Przepraszam, mam tylko pytanie. Czy w drugim czytaniu jesteśmy w stanie wpływać na treść poprawek, czy nie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselZbigniewDolata">Drugie czytanie już się odbyło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">W tej chwili odrzucamy albo przyjmujemy. Proponuję, aby na dalszym etapie procedowania w parlamencie, w wyższej izbie zwrócić na to uwagę, bo wtedy i tak to do nas wróci.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, czy w związku z tym są jakieś uwagi do tego zapisu? Jeżeli nie ma, przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 1 zgłoszonej przez grupę posłów? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie odpowiedniego przycisku. Dziękuję bardzo. Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Kończymy.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, głosowało 63 posłów: 56 było za, 2 było przeciw, 5 wstrzymało się. Poprawka przeszła.</u>
+          <u xml:id="u-43.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś zgłasza sprzeciw wobec poprawki nr 2? Nie ma sprzeciwu, więc Komisje pozytywnie rozpatrzyły poprawkę nr 2.</u>
+          <u xml:id="u-43.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś zgłasza sprzeciw do poprawki nr 3? Czy ktoś chciałby zabrać głos? Nie widzę zgłaszających się. Stwierdzam, że poprawka została przez Komisje przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-43.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś zgłasza sprzeciw do poprawki nr 4? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisje przyjęły poprawkę nr 4.</u>
+          <u xml:id="u-43.6" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś zgłasza uwagi bądź sprzeciw do poprawki nr 5? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Dziękuję bardzo. W odniesieniu do poprawki nr 5 jest pewna wątpliwość. To jest przepis dodawany w ramach odpowiednio art. 5b, 3e i 10b ustaw zmienianych w projekcie. W naszej ocenie przepis ten jest zbyt lakoniczny, tzn. można z niego domniemywać, kto jest adresatem zapytania lub wniosku, natomiast z przepisu wyraźnie to nie wynika. Na tym etapie nie widzimy już możliwości wprowadzenia korekty, która te wątpliwości mogłaby usunąć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję uprzejmie. W tym momencie zapytam pana ministra Mazurka. Czy ministerstwo jest za tego rodzaju kształtem poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Poprawka ta była omawiana na zespole parlamentarnym i dostała tam pełną akceptację, w związku z czym my także się do niej przychylamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś zgłasza jakieś uwagi bądź sprzeciw wobec poprawki nr 5? Nie widzę, więc stwierdzam, że Komisja przyjęła poprawkę nr 5.</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Poprawka nr 6 została zgłoszona przez koło poselskie Polska 2050. Zgłasza się pani poseł Hanna Gill-Piątek. Oddaję głos, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Podam krótkie uzasadnienie, może od razu też do następnej poprawki. Te dwa bloki poprawek dotyczą drobnej zmiany, która jednak wiele zmienia, to znaczy to, żeby i pierwszą wersję statutu i propozycję opiekuna wyznaczały jednak rady młodzieżowe, bo dorosłe rady i tak później to zatwierdzają, a wydaje mi się, że to bardzo dobrze uczy młodzieży demokracji. Nie jest to bardzo duża zmiana, formalnie też niczemu nie zagraża, natomiast ta rada jest jednak po to, żeby się uczyć. Tutaj nie ma lepszej nauki niż opracowanie projektu statutu przez samą młodzież. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jakie jest stanowisko ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Ponieważ jest to poprawka sprzeczna ze stanowiskiem strony samorządowej, jesteśmy przeciw, ponieważ chcemy uwzględniać zdanie strony samorządowej, a to są młodzieżowe rady na poziomie samorządowym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Nie usłyszeliśmy precyzyjnie. Jeszcze raz…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselMiroslawaStachowiakRozecka">Jest sprzeciw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrMazurek">Ze względu na sprzeciw strony samorządowej my też jesteśmy przeciwni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy zgłaszał się jeszcze pan Piotr Borys?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselPiotrBorys">Chcę powiedzieć tylko tyle, że nie jesteśmy w stanie skorygować zapisów. Rozumiem, że Senat będzie miał tę możliwość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Tak. Rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Dziękuję. W odniesieniu do trzyelementowej poprawki, po pierwsze, chcemy zgłosić uwagi o charakterze językowym. To sformułowanie nie jest doskonałe z językowego punktu widzenia. Większe zastrzeżenia budzi natomiast konstrukcja, która została tutaj przyjęta przez wnioskodawców. Wydaje nam się, że jest tutaj pewne błędne założenie logiczne. Proponowany przepis wskazuje, że powołując młodzieżową radę gminy, rada gminy skorzysta z projektu statutu przygotowanego przez tę młodzieżową radę gminy. Na moment powoływania ta rada jeszcze nie istnieje, w związku z czym trudno byłoby skorzystać z dokumentu, który zostałby przez to ciało przygotowany. Wydaje nam się, że w praktyce ten przepis mógłby budzić wątpliwości interpretacyjne i w zakresie stosowania tego przepisu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę, zgłasza się jeszcze pani Hanna Gill-Piątek. Pani poseł, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Rozumiem, że jeżeli Biuro Legislacyjne zaproponuje zmienione brzmienie, możemy zmienić brzmienie tak, żeby było to według brzmienia Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselZbigniewDolata">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Dlaczego? Jestem przewodniczącą koła, mogę wnieść autopoprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselZbigniewDolata">Nie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Na tym etapie takie zmiany nie są możliwe, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proponuję więc…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselBoguslawWontor">A redakcyjnie też nie można zmienić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselZbigniewDolata">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Nie, nie. Naprawdę, proszę tutaj nie uprawiać tego rodzaju polemiki. Jeszcze pan przewodniczący, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselBoguslawWontor">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, na pewno nie można poprawiać poprawek, to nie ulega wątpliwości, ale mam pytanie do legislatorów. Czy redakcyjnie też nie można?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Oczywiste korekty redakcyjne są dopuszczalne, natomiast wskazałem na pewne uchybienie o charakterze konstrukcyjnym w tej poprawce. Na tym etapie byłaby to już zbyt daleko idąca zmiana. To jest poprawka zgłoszona w drugim czytaniu, a więc tego rodzaju modyfikacje na posiedzeniu Komisji nie są dopuszczalne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Poprawka została zgłoszona, w związku z tym przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 6? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie odpowiedniego przycisku. Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję bardzo. Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Czekamy na ogłoszenie wyników. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">W głosowaniu wzięło udział 65 posłów: 24 było za, przeciw 38, wstrzymało się 3. Poprawka nie uzyskała poparcia Komisji, została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Poprawka nr 7. Czy pani poseł chce zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Tłumaczyłam to już przy tamtej poprawce. Chciałam tylko poprosić o odpowiedź Biuro Legislacyjne, które nie odnosiło się do tej poprawki. Czy macie państwo jakiekolwiek zastrzeżenie do tego, jeżeli chodzi o wyznaczanie kandydata na swojego opiekuna?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#LegislatorPrzemyslawSadlon">Nie zgłaszamy uwag do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Czyli ta poprawka jest legislacyjnie dobra, tak? Chcę się upewnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselMiroslawaStachowiakRozecka">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 7? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Głosowało 63 posłów: za było 27, przeciw 34, wstrzymało się 2. Poprawka nie uzyskała poparcia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-79.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, na tym wyczerpaliśmy punkt pierwszy. Było tutaj siedem poprawek. Proponuję, aby sprawozdawcą Komisji tak jak dotychczas był pan poseł Andrzej Kryj. Czy pan poseł przyjmuje? Ach, przepraszam, to ja byłem sprawozdawcą. Przepraszam, pomyliłem się. W związku z tym podejmuję się kontynuowania. Przepraszam. Proszę bardzo, czy są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-79.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę uprzejmie, przechodzimy do następnego punktu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Wszystkie poprawki były zgłoszone w drugim czytaniu i w drugim czytaniu były omówione, myślę, że bardzo rzetelnie, więc mam nadzieję, że damy radę przeprocedować to do głosowania. Piotrze Borysie, co pan na to?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselPiotrBorys">Akceptuję słowa pani przewodniczącej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Wobec tego bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Poprawka nr 1 była zgłoszona przez Lewicę. Jest bardzo zwięzła i wiemy, o co chodzi. Pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak, jak najbardziej. Akurat rozmawialiśmy na o tym, że ta kwota jest zdecydowanie za mała, to po pierwsze. Po drugie, choć nie ma tego w poprawce, uważaliśmy, że powinno też zostać tym objęte wsparcie dzieci klas 1–3, bo one będą w tym wszystkim chyba najbardziej poturbowane. Przede wszystkim nie ma całego systemu ani strategii wspierania dzieci w tej dobie, w której się znalazły, liczę więc na to, pani przewodnicząca, że ten temat zostanie poruszony, żeby jednak systemowo wesprzeć dzieci.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Pani poseł, zapraszam do pracy w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, bo ten temat naprawdę w tę i z powrotem, na kilku posiedzeniach Komisji jest nieustannie omawiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselMonikaFalej">Akurat tu jestem i mam okazję, więc proszę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Czy są uwagi biura? Wobec tego przechodzimy do głosowania. Jeszcze stanowisko rządu, ale to jest tak tożsame z tym wszystkim, o czym rozmawialiśmy, że chyba nie trzeba. Nikt się nie zgłasza.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dobrze, wobec tego głosujemy. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, zamykamy.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 64 posłów: za było 27, przeciw było 35, wstrzymało się 2. Zatem stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przechodzimy do poprawki nr 2, zgłoszonej przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość i dokładnie omówionej przeze mnie w moim wystąpieniu w trakcie drugiego czytania. Czy są jakieś uwagi i pytania posłów?</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Bogusław Wontor, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselBoguslawWontor">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Wysoka Komisjo, mam pytanie do naszych legislatorów. Czy poprawka ta nie wykracza poza zakres omawianej ustawy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Czy ktoś jeszcze zgłasza się w tej sprawie? Wobec tego Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Szanowni państwo, co do poprawki nr 2, jak i kolejnych poprawek, chcielibyśmy zwrócić uwagę, że poprawka ta wykracza poza przedmiotowy zakres pierwotnego projektu przedłożenia, natomiast co do samej treści poprawki nr 2 mamy drobne uwagi o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-89.1" who="#LegislatorJacekPedzisz">W pkt 1 w art. 1a ust. 8 po przytoczeniu tytułu ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi występuje adres publikacyjny: Dz. U. itd. Proponujemy skreślić ten adres publikacyjny, ponieważ występuje wcześniej w tekście ustawy, w art. 36e ust. 2 wskazanej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-89.2" who="#LegislatorJacekPedzisz">W pkt 2 art. 1a mamy odesłanie: „w ust. 9 po wyrazach «8» dodaje się wyrazy «i 8a»”. Proponujemy skorygować to polecenie nowelizacyjne w następujący sposób: „w ust. 9 wyrazy «ust. 2–4 i 8» zastąpić wyrazami «ust. 2–4, 8 i 8a»”. Z punktu widzenia merytorycznego to absolutnie nic nie zmienia, natomiast unikniemy podwójnego „i” w odesłaniu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Są z nami pani minister i pan minister Michał Dworczyk. Czy ktoś z państwa chciały się ustosunkować? Przyjmuję, że to są kwestie techniczne i formalne, ale wolałabym, że ministrowie też to zatwierdzili.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaGolawska">Szanowna pani przewodnicząca, akceptujemy te poprawki techniczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Wobec tego przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-92.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Panie Bogusławie, podobne sytuacje mieliśmy w szczegółowym czytaniu i też mieliśmy zgłaszane poprawki, co do których były tego rodzaju wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselBoguslawWontor">Moim zdaniem, pani przewodnicząca, one w ogóle nie powinny być procedowane, bo wykraczają poza zakres. Takie jest moje zdanie, zresztą legislatorów również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Oczywiście przyjmuję taką opinię.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowaliśmy nad wszystkimi poprawkami, które były zgłoszone, niezależnie od tego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselBoguslawWontor">Jeśli mogę, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Już wyraziliśmy opinie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselBoguslawWontor">Tak, ale chcę coś powiedzieć. Niech pani zauważy, że pani marszałek też nie odniosła się do tego, uciekła od odpowiedzi, bo zdaje sobie sprawę, że to jest źle stanowione prawo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Nie wiem, czy pani marszałek uciekła, czy nie. Jakoś nie śledziłam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselBoguslawWontor">Nie odpowiedziała mimo tego, że trzy razy prosiłem o odpowiedź. Powiedziała mi, że pytania mogę zadawać ministrowi, że nie jesteśmy w tym punkcie, tak jakby nie można było się ustosunkować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dobrze, dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-100.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Wszyscy wszystko już sobie powiedzieli, wobec tego przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 2 zgłoszonej przez klub Prawa i Sprawiedliwości? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-100.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 65 posłów: za było 48, przeciw było 6, wstrzymało się 11. Poprawka została przyjęta. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-100.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Biuro Legislacyjne, słucham.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#LegislatorJacekPedzisz">Dziękuję bardzo. Chcieliśmy tylko dopytać, czy poprawka została przyjęta również z korektami, o których wspominało biuro. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-102.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Przechodzimy do poprawki nr 3. Zgłaszała się pani Katarzyna Lubnauer. Bardzo proszę, króciutko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Nasza poprawka, podobnie jak poprawka, nad którą głosowaliśmy przed chwilą, ma na celu uprościć i przyspieszyć system szczepień. Zależy nam na tym, żeby każdy Polak miał e-skierowanie na swoim koncie tak, żeby żadna szczepionka nie marnowała się w sytuacjach, kiedy ludzie wykruszają się z terminów i lekarze muszą kombinować, co zrobić ze szczepionkami; również żeby, jak tylko pojawią się nowe terminy, każdy mógł rejestrować się na te terminy; i żeby osiągnąć efekt zakładany przez UE, czyli 70% szczepień do końca lipca.</u>
+          <u xml:id="u-103.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Miło mi widzieć pana ministra Dworczyka. W związku z tym oczywiście apelujemy o przyjęcie tego rozwiązania. Uważamy, że dzięki temu nie będzie takich sytuacji, jakie są w tej chwili, gdy wiele szczepionek jest przechowywanych w przychodniach i w punktach szczepień tylko dlatego, że lekarze boją się dawać te dawki w sytuacji rezygnacji osób, które były zapisane na wcześniejsze terminy, ponieważ nie mają skierowań. To osoby młodsze, osoby, które można by zaszczepić tymi dawkami, które inaczej albo się zmarnują, albo po prostu będą przewlekle przechowywane w magazynach punktów szczepiennych. Mówię tu szczególnie o szczepionce AstraZenece, którą można przechowywać dłużej, bo nie wymaga mrożenia. Uważamy, że tak jak każdy jest równy, tak każdy ma prawo, żeby mieć skierowanie na swoim koncie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-104.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Zgłosili się posłowie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#MinisterczlonekRadyMinistrowszefKancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Czy można prosić o głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Za sekundę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Jest również minister i pewnie udzieli nam odpowiedzi. Bardzo proszę o zwięzłość, bo dyskutujemy nad tym niemal wszędzie od wielu miesięcy i wszyscy w lot rozumiemy te pytania. Krótko i zwięźle, panowie i państwo posłowie. Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselPiotrBorys">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, dochodzi to już do niższych roczników. Nie możemy pozwolić sobie na marnowanie szczepionek. Otwórzmy szczepienia dla wszystkich roczników, żeby po pierwsze, żadna ze szczepionek się nie zmarnowała, a po drugie, aby dać szansę wejścia do tych kolejek także młodszym rocznikom. W tej chwili, jeżeli wyszczepiliśmy seniorów, nie możemy już przedstawiać osób selektywnie i dzielić ich ze względu na roczniki. To jest po prostu niesprawiedliwe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję. Panie pośle, rozumiemy, o co chodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselPiotrBorys">Mamy głosy ogromnej grupy 40-latków. Nie możemy dzielić Polaków na lepszych i gorszych. W tej sytuacji prosiłbym o przyjęcie tej poprawki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Tak. Pan Zbigniew Dolata, też zwięźle, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselZbigniewDolata">Żeby ta poprawka miała jakikolwiek sens, powinna być zmieniona w taki sposób, żeby zobowiązać firmy farmaceutyczne do wyprodukowania znacznie większej ilości szczepionek, zobowiązać Komisję Europejską do zakupu tych szczepionek. Poprawka jest absurdalna i w związku z tym przejdźmy od razu do głosowania, nie dyskutujmy na jej temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">To jest wniosek formalny, ale jest jeszcze tylko jeden głos pani poseł. Myślę, że pani poseł króciutko zada pytanie i nie będziemy musieli głosować nad formalnym wnioskiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselZbigniewDolata">Tylko dokończę. Równie dobrze moglibyśmy zapisać w ustawie, że pandemia ma skończyć się np. z dniem 1 maja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Tak, wiemy, o co chodzi. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Pani poseł, króciuteńko, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak, krótko, z apelem do pana ministra Dworczyka. Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych nie może dobić się do państwa. Chodzi o grupę, która uczestniczy w zajęciach WTZ-etu. Te same osoby, które uczestniczą w zajęciach w DPS-ach, są zaszczepione, ale jeżeli chodzi o grupę osób, które uczestniczą w zajęciach WTZ-etu, nie są one zaszczepiane. W imieniu osób z niepełnosprawnościami i opiekunów i opiekunek tych osób bardzo więc tutaj proszę i apeluję, żeby pan jednak objął ich szczepieniami w pierwszej kolejności. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Chodzi o warsztaty terapii zajęciowej. Panie ministrze, króciuteńko, jeśli da pan radę, bardzo prosimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#MinisterczlonekRadyMinistrowszefKPRMMichalDworczyk">Bardzo dziękuję. Intencja jest jak najbardziej słuszna, ale jeszcze nie na tym etapie, kiedy mamy zbyt mało szczepionek. Najpierw musimy zaszczepić osoby powyżej 60. roku życia. Pozostałe roczniki są systematycznie włączane.</u>
+          <u xml:id="u-117.1" who="#MinisterczlonekRadyMinistrowszefKPRMMichalDworczyk">Jeśli chodzi o brak szczepionek, to mamy ponad 11 mln wystawionych e-skierowań, czy teraz już ponad 12 mln wystawionych e-skierowań, więc nawet jeżeli jakiś pacjent nie stawia się w punkcie szczepień, to nie ma problemu, żeby z puli 12 mln osób punkty czerpały osoby, które mogą takiego pacjenta zastąpić w szczepieniu. Tak jak powiedziałem, intencja jest słuszna, ale musimy jeszcze chwilę zaczekać, bo wprowadzenie dzisiaj takiego rozwiązania doprowadziłoby do chaosu, zamieszania i gigantycznych kolejek. Niemniej uważam, że za kilka tygodni taka sytuacja, o którą postuluje pani przewodnicząca Lubnauer, będzie miała miejsce. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-118.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Chcę powiedzieć, że głosujemy teraz nad poprawką Koalicji Obywatelskiej. Wszyscy gotowi? Maszyny głosujące gotowe? Bardzo proszę. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki zaproponowanej przez Klub Parlamentarny Koalicji Obywatelskiej? Kto z państwa jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-118.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Proszę o wyniki. Głosowało 63 posłów: za było 24, przeciw było 35, wstrzymało się 4. Stwierdzam, że poprawka została przez Wysokie Komisje przyjęta… Przepraszam, odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-118.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Ostatnia poprawka. Szanowni państwo, mamy szansę uwinąć się, jeśli pan poseł z Konfederacji bardzo zwięźle uzasadni nam swoją propozycję. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselKrystianKaminski">Zrobiłbym to zwięźle, ale sporządzona w Biurze Legislacyjnym poprawka nie odzwierciedla tego, co dałem. Nastąpiła pomyłka w przepisywaniu. Nasza poprawka brzmiała tak: „Po art. 3 dodaje się art. 4 w brzmieniu: «Art. 4. Podczas stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii zawieszone – a nie zwiększone – zostają wypłaty wynagrodzeń dla prezesa Rady Ministrów, wiceprezesów Rady Ministrów, ministrów, pozostałych członków Rady Ministrów, sekretarzy stanu, podsekretarzy stanu oraz szefa Kancelarii Prezesa rady Ministrów»”. W związku z tym, że wrzucamy tutaj wszystko i nie ma tutaj żadnych ograniczeń, nawet nie patrzymy, czy coś jest wadliwe, czy nie, poprosiłbym, żebyśmy również to przegłosowali. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Momencik, panie pośle, panowie legislatorzy. Mam wrażenie, że zgłaszał pan to pisemnie, odręcznie napisane i doszło do nieporozumienia, czyli złego odczytania treści pisma. Chciałabym tu otrzymać potwierdzenie, czy w tej sytuacji możemy uznać ten głos i głosować przy takiej propozycji. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Powiem dwie kwestie, jeżeli można. Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, oczywiście pan poseł ma rację, doszło do pomyłki. Oczywiście chodzi o zawieszenie. Rozumiem i przyjmuję, że zmieniamy tutaj na wyraz „zawieszona”.</u>
+          <u xml:id="u-121.1" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Co do numeru natomiast i tego, czy to jest art. 4 po art. 3, powiem, że w zależności od tego, ile przyjętych będzie poprawek, zostanie dodany kolejny numer, który będzie wynikał z numeracji ciągłej, która będzie nadana w ustawie. Myślę więc, że nie ma potrzeby upierać się tutaj przy tym, żeby to koniecznie był art. 4, bo tutaj być może będzie to artykuł o innym numerze. Chodzi po prostu o dodanie kolejnego artykułu. Tak że proponowałbym pozostawić numerację w tym brzmieniu, które jest w tej chwili. Oczywiście wiadomo, że przyjmujemy korektę i przepraszamy. Po prostu źle to zostało odczytane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Piotrze, chcielibyśmy zdążyć na głosowanie. 30 sekund, odliczam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselPiotrBorys">Szanowni państwo, to jest bardzo podchwytliwa poprawka. W moim odczuciu dotyczy głównie jednego posła, posła Brauna. Jeżeli przyjmiemy tę poprawkę i wstrzymamy wypłatę wynagrodzeń, rząd jutro ogłosi koniec pandemii, a poseł Braun będzie mógł legalnie nie nosić maseczki. W związku z tym proponuję odrzucić tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-124.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Szanowni państwo, głosujemy. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez klub parlamentarny Konfederacji? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-124.2" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Głosowało 64 posłów: za było 4, przeciw było 54, wstrzymało się 6. Stwierdzam, że Komisja poprawkę… Zbigniewie Dolata, co zrobiła? Odrzuciła. Dobrze powiedziałam? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-124.3" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Teraz nastąpi wybór posła sprawozdawcy. Dotychczas był to poseł Tomasz Zieliński. Rozumiem, że nie ma sprzeciwu, żeby kontynuował swoją misję. Pan poseł również się zgadza? Proszę pokiwać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselTomaszZielinski">Tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#PrzewodniczacaposelMiroslawaStachowiakRozecka">Porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Bardzo państwu dziękuję za dyscyplinę czasową i pilnowanie rygoru. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..3bf4c5b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-enm1s-00004-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw nauki i szkolnictwa wyższego /nr 4/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw nauki i szkolnictwa wyższego /nr 4/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ENM1S">4</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-09</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego NIK Piotr  Prokopczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MariuszMalinowski" role="speaker">
+        <persName>Mariusz Malinowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MichalJerzyZasada" role="speaker">
+        <persName>Michał Jerzy Zasada</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PawelRowinski" role="speaker">
+        <persName>Paweł Rowiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoElzbietaKruk" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Elżbieta Kruk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaFabisiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Fabisiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesCentrumLukasiewiczPiotrDardzinski" role="speaker">
+        <persName>Prezes Centrum Łukasiewicz Piotr Dardziński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarcinKulasek" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marcin Kulasek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MEiN Wojciech Murdzek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWojciechMurdzek" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Wojciech Murdzek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="TadeuszBurczynski" role="speaker">
+        <persName>Tadeusz Burczyński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliTadeuszDziuba" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Tadeusz Dziuba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesNIKTadeuszDziuba" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes NIK Tadeusz Dziuba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscUniwersytetuWarszawskiegodrJulianSrebrny" role="speaker">
+        <persName>Wiceprzewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Uniwersytetu  Warszawskiego dr Julian Srebrny</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZbigniewBlocki" role="speaker">
+        <persName>Zbigniew Błocki</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ENM1S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw nauki i szkolnictwa wyższego</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f29cbfe
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm1s/201923-sjm-enm1s-00004-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,337 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dzień dobry, witam państwa serdecznie. Otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw nauki i szkolnictwa wyższego Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Witam państwa posłów obecnych na miejscu… Z posłów chyba nie ma nikogo, więc rozumiem, że wszyscy są obecni zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii przewodniczącej Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W tym celu sprawdzimy łączność i kworum. Proszę państwa posłów o przygotowanie się do głosowania. Informuję, że posłowie członkowie podkomisji obecni w sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej i wówczas nie logują się już w systemie komunikacji elektronicznej oraz nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Przystępujemy do głosowania. Proszę o wciśnięcie dowolnego przycisku.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Szanowni państwo, przywitałem posłów, a teraz chciałbym również powitać gości, którzy zechcieli przyjąć zaproszenie do udziału w posiedzeniu podkomisji do spraw nauki i szkolnictwa wyższego. Witam pana Wojciecha Murdzeka, sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWojciechMurdzek">Murdzka, panie przewodniczący. Drobna korekta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Murdzka, oczywiście. Przepraszam bardzo, panie ministrze. Przepraszam za pomyłkę. Jeszcze raz witam serdecznie. Witam pana Włodzimierza Banasika, sekretarza Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich – witamy serdecznie pana doktora. Witam prof. Zbigniewa Błockiego, dyrektora Narodowego Centrum Nauki, pana prof. Tadeusza Burczyńskiego, przewodniczącego Rady Dyrektorów Jednostek Naukowych PAN, prof. Mariusza Malinowskiego, przewodniczącego zespołu do spraw opiniowania Krajowego Planu Odbudowy, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, pana prof. Zbigniewa Marciniaka, przewodniczącego Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, pana prof. Pawła Rowińskiego, wiceprezesa PAN, pana Juliana Srebrnego z Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Uniwersytetu Warszawskiego, pana prof. Michała Jerzego Zasadę, wiceprzewodniczącego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, pana Wojciecha Nasalskiego, przewodniczącego Krajowej Sekcji NSZZ „Solidarność” PAN. Witam pana Tadeusza Dziubę, wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli, pana Piotra Prokopczyka, dyrektora w NIK, panią Ilonę Kielan-Glinską, wicedyrektor w NIK, pana Łukasza Roga, doradcę prawnego w NIK oraz Joannę Hołowacz, doradcę ekonomicznego w NIK. Witam pana Piotra Dardzińskiego, prezesa Centrum Łukasiewicz, także pana Marcina Kraskę z Centrum Łukasiewicz, pana Marcina Kardasa, dyrektora Departamentu Badań i Innowacji Centrum Łukasiewicz, pana Michała Janasika, wiceprezesa Centrum Łukasiewicz i pana Arkadiusza Jarkiewicza, również z tego centrum. Witam was, szanowni państwo.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Stwierdzam kworum. Komunikat dla posłów łączących się zdalnie – przypominam, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcję do głosowania, do dyskusji i do zabierania głosu w trakcie posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Proszę państwa, porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia to, po pierwsze – rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli – Finansowanie badań podstawowych i po drugie – rozpatrzenie informacji w sprawie udziału uczelni wyższych i instytucji badawczych w realizacji „Krajowego planu odbudowy i zwiększenia odporności”.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Przechodzimy do realizacji porządku obrad. Punkt pierwszy. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli pana Piotra Prokopczyka, dyrektora Departamentu nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego… Przepraszam, ponieważ jest z nami wiceprezes NIK, to w takim razie na początku poprosimy pana wiceprezesa Tadeusza Dziubę o zabranie głosu. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliTadeuszDziuba">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, szanowni państwo, za chwilę oddam głos kolegom z właściwego departamentu Najwyższej Izby Kontroli, który tę kontrolę przeprowadził, i udzielą oni kompletnej informacji, a ja dosłownie powiem kilka zdań wstępu i podsumowania jednocześnie.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliTadeuszDziuba">W latach objętych kontrolą finansowanie badań podstawowych przez Narodowe Centrum Nauki było prawidłowe, czyli zgodne z zasadami przyjętymi na etapie przyznawania środków. W ten sposób niewątpliwie centrum współtworzyło warunki do osiągania przez zainteresowanych, przez beneficjentów, przez polskie placówki naukowe zakładanych efektów i realizacji projektów. Natomiast uchybienie, które należałoby wskazać, to takie, że chociaż Narodowe Centrum Nauki prowadziło kontrolę i monitoring zawieranych umów, to jednak niezbyt sprawnie identyfikowało nieprawidłowości, które w trakcie wykonywania tych umów następowały. Wymienię tylko przykładowo takie jak: wprowadzanie zmian do warunków umów bez zgody NCN, przeprowadzanie doświadczeń na zwierzętach bez zgody właściwej komisji etycznej czy zaliczanie do kosztów wykonywanych projektów tzw. wydatków niekwalifikowanych. Z tego wynika tylko taki wniosek korekcyjny, że Narodowe Centrum Nauki powinno usprawnić swoje działania kontrolne.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliTadeuszDziuba">Teraz, jeśli pan przewodniczący pozwoli, oddałbym głos kolegom z departamentu, w szczególności panu dyrektorowi Prokopczykowi, by panoramę naszych ustaleń przedstawił już bardziej szczegółowo. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Bardzo dziękuję, panie prezesie. Proszę o zabranie głosu pana Piotra Prokopczyka, dyrektora Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, będę miał możliwość przedstawienia w tej chwili wyników kontroli, której pewne elementy pan prezes przed chwilą przedstawił, natomiast ja uczynię to oczywiście w szerszym kontekście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Przepraszam, panie dyrektorze. Proszę wszystkich pozostałych uczestników posiedzenia o wyłączenie mikrofonów, bo to bardzo przeszkadza. Proszę kontynuować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jeżeli mógłbym przejść do kwestii, dlaczego podjęliśmy badania kontrolne, dlaczego ta kontrola została przeprowadzona, to przede wszystkim została dostrzeżona duża zmiana systemu finansowania badań podstawowych, która nastąpiła w 2010 r.,  m.in. utworzenie Narodowego Centrum Nauki, ale również zwiększenie roli środowisk naukowych. Tutaj mówimy o udziale w Radzie Narodowego Centrum Nauki i to właśnie rada jest odpowiedzialna za określanie kierunków rozwoju badań podstawowych priorytetowych dyscyplin naukowych czy rodzajów ogłaszanych konkursów oraz dokonywanie podziału środków na ich finansowanie.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Innym elementem, też istotnym, była kwestia wysokości środków zaangażowanych w działalność Narodowego Centrum Nauki w latach 2011–2018. Mówimy tu o kwocie 7,5 mld zł. Dodatkowo ta kontrola miała nam też pozwolić na przyjrzenie się, jaki jest wpływ realizacji projektów na rozwój dyscyplin naukowych.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Tak jak stanowi nasza metodyka, jeżeli chodzi o główne pytanie kontrolne, które postawiliśmy przed sobą, to było pytanie: Czy finansowanie badań podstawowych było prawidłowe i przyniosło zakładane efekty? Żeby zrealizować ten cel główny, postawiliśmy szereg pytań szczegółowych i są to następujące pytania, możecie państwo widzieć na slajdzie:</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">1) Czy priorytetowe obszary badań podstawowych zostały określone zgodnie ze strategią rozwoju kraju i właściwie zaprojektowane?</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">2) Czy dofinansowane projekty wybrano i zrealizowano w sposób prawidłowy i zgodny z założeniami?</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">3) Czy dofinansowane projekty przyniosły zakładane efekty?</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Ważnym elementem było też sprawdzenie, czy realizacja projektów na podstawie zawartych umów była właściwie nadzorowana, a także czy nadzór ministra nauki i szkolnictwa wyższego nad działalnością Narodowego Centrum Nauki był prawidłowy.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">W trakcie kontroli pojedyncze kontrole przeprowadziliśmy w Narodowym Centrum Nauki, w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, na 5 uczelniach publicznych,  w 5 instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk, jak również w 5 instytutach badawczych. Dodatkowo przeprowadziliśmy również, w trybie art. 29 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, badanie kwestionariuszowe, którym objęliśmy uczelnie publiczne i niepubliczne. Te pytania skierowaliśmy do 120 rektorów uczelni publicznych  i 151 rektorów uczelni niepublicznych, jak również do 61 dyrektorów instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk oraz 92 dyrektorów instytutów badawczych. Okres objęty kontrolą to lata 2011–2018.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Na tym slajdzie możecie państwo zobaczyć, jak kształtowała się wysokość środków publicznych przekazywanych na działalność Narodowego Centrum Nauki w poszczególnych latach. Jak widzicie państwo, najniższe wartości były w roku 2011 i w 2014, natomiast można powiedzieć o pewnej tendencji wzrostowej. W roku 2019, co prawda już nie objętym kontrolą, ale te dane też zebraliśmy, było to ponad 1 233 000 000 zł.</u>
+          <u xml:id="u-8.9" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jak wyglądała struktura wydatków NCN? W tym okresie, jak już wcześniej było to wskazane, wydatki ogólne wyniosły 7 439 000 000 zł, z tego ponad 7 144 000 000 zł było przeznaczonych wyłącznie na realizację zadań, natomiast 221 mln zł na bieżące koszty zarządzania zadaniami Narodowego Centrum Nauki. Dodatkowo jest wyróżniona jeszcze jedna kategoria, tj. kategoria związana z inwestycjami, które NCN realizowało, a które zmierzały do obsługi realizacji zadań. Na ten cel wydatkowano ponad 73 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-8.10" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Dodatkowo na tym slajdzie chcieliśmy zwrócić państwa uwagę na kwestie związane z kosztami związanymi z pracą ekspertów. W tym okresie łączne koszty związane z pracą ekspertów wyniosły ponad 90 mln zł. Tutaj mówimy głównie o kwestii związanej z oceną wniosków, które były recenzowane. Dodatkowo Narodowe Centrum Nauki, przeprowadzając kontrole, też posiłkuje się działaniem ekspertów finansowych, naukowych czy też biegłych i tutaj NCN wydatkowało kwotę 380 tys. zł.</u>
+          <u xml:id="u-8.11" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Teraz przeszedłbym już do stwierdzonego stanu, jakie były ustalenia po kontroli w Narodowym Centrum Nauki. Jeżeli chodzi o ustalenie priorytetowych obszarów badań podstawowych, to zostały one właściwie zaprojektowane i zgodnie z kierunkami rozwoju kraju. Doszło do tego w terminie właściwym, tzn. w roku 2012. Dodatkowo stwierdziliśmy też, że sam wybór finansowanych projektów był dokonywany zgodnie z obowiązującymi procedurami. Zespoły ekspertów działały zgodnie z przyjętym trybem dokonywania ocen. Trzeba potwierdzić, że Narodowe Centrum Nauki nadzorowało i monitorowało realizację ponad 19 tys. dofinansowanych projektów zgodnie z obowiązującymi regulacjami wewnętrznymi i nie stwierdziliśmy tutaj naruszeń regulacji wewnętrznej. Dodatkowo przeprowadzono 112 kontroli, a w ich wyniku od 29 realizatorów projektów zażądano zwrotu łącznie ponad 4,8 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-8.12" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Natomiast, jeśli chodzi o to, co zaobserwowaliśmy w początkowym okresie działania Narodowego Centrum Nauki, to fakt, że w umowach, które były zawierane z beneficjentami nie przewidywano odzyskiwania odsetek od środków, które nie zostaną wykorzystane. Środki były na rachunku bankowym beneficjanta, a później były zwracane, ale tylko w wysokości kwot udzielonego wsparcia, natomiast nie odzyskiwano odsetek. Taki stan trwał do roku 2013. Dodatkowo stwierdziliśmy, pomimo pewnych prac, które były realizowane w Narodowym Centrum Nauki, że nie wypracowano jednej metodologii oceny wpływu badań podstawowych finansowanych ze środków publicznych na rozwój nauki polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-8.13" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jeżeli chodzi o kontrolę przeprowadzoną w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, to tutaj stwierdziliśmy, że również przekazanie umów dotyczących projektów badawczych oraz zadań realizowanych w formie projektów międzynarodowych, niewspółfinansowanych, nastąpiło z zachowaniem ustawowych terminów. W momencie, kiedy Narodowe Centrum Nauki powstało, minister powołał członków Rady Narodowego Centrum Nauki spośród kandydatów zgłoszonych przez Zespół Identyfikujący.</u>
+          <u xml:id="u-8.14" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jeżeli chodzi o nadzór ministra nad wykonywaniem zadań przez NCN, to stwierdziliśmy, że był wykonywany w sposób rzetelny i zgodny z przepisami prawa, poza pewnymi wyjątkami. Tutaj doszło do sytuacji bardzo ograniczonego weryfikowania spełniania ustawowych wymogów przez członków Zespołu Identyfikującego oraz członków Rady Narodowego Centrum Nauki, jeśli chodzi o wymogi związane z przeciwdziałaniem konfliktowi interesów. Dodatkowo doszło do sytuacji, w której powołano do Rady NCN, podczas uzupełniania składu rady, osoby z niewłaściwych grup i dziedzin nauki, a także odnotowano częściowo nieprawidłowe ogłoszenie komunikatów o powołanych członkach Rady Narodowego Centrum Nauki.</u>
+          <u xml:id="u-8.15" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jeżeli chodzi o realizowane projekty przez uczelnie i jednostki naukowe, czyli beneficjentów projektów finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki, to kontrolą objęliśmy łącznie 143 projekty, które były realizowane przez 15 beneficjantów. W przypadku 110 projektów, tj. prawie 77% zbadanych projektów, ich realizacja była prawidłowa, zgodna z warunkami umów podpisanych z Narodowym Centrum Nauki. Jeżeli chodzi o 33 projekty, to stwierdzono nieprawidłowości polegające – o tym wspominał już pan prezes Dziuba – na wprowadzeniu zmian do warunków umowy z NCN, przeprowadzaniu doświadczeń na zwierzętach bez uzyskania zgody właściwej komisji etycznej, bezzasadnym zaliczaniu do kosztów niekwalifikowanych wydatków czy też zawieraniu umów z wykonawcami projektów niezgodnych z regulacjami obowiązującymi w jednostkach. Dodatkowo stwierdziliśmy też takie nieprawidłowości jak nieterminowe składanie obowiązkowych raportów z przebiegu realizacji projektów.</u>
+          <u xml:id="u-8.16" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Na tej infografice możecie państwo zobaczyć, jakie były efekty tych 143 projektów skontrolowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Przede wszystkim, jak państwo widzicie, liczba publikacji. Ona jest na pierwszym miejscu. W przypadku wszystkich projektów realizowanych w ramach badań podstawowych istnieje wymóg publikacji i tutaj  143 projekty dały w sumie 651 publikacji. Dodatkowo doszło do uzyskania stopnia naukowego doktora czy w ogóle do uzyskania stopnia naukowego.</u>
+          <u xml:id="u-8.17" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Te projekty, poza budową potencjału naukowego, przełożyły się też na konkretne efekty tzn. doszło na przykład do sekwencji RNA w banku genów w przypadku dwóch projektów, do rejestracji mikromacierzy w bazie danych oraz dokonano zgłoszenia patentowego mikromacierzy. W przypadku innego projektu uzyskano nagrodę naukową Polskiej Akademii Nauk.</u>
+          <u xml:id="u-8.18" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jaka była ocena ogólna? Ona została już przez pana prezesa zacytowana, dlatego spróbuję ją przedstawić w skrócie. Ta ocena została oczywiście dostosowana do wymogów prezentacji, natomiast całościowa ocena ogólna jest zawarta w informacji, która została państwu udostępniona. Cytuję: „W latach 2011–2018 finansowanie badań podstawowych było prawidłowe i zgodne z zasadami przyjętymi na etapie przyznawania środków. Nieprawidłowości wystąpiły natomiast w toku realizacji projektów przez beneficjentów. Nie zostały one zidentyfikowane przez NCN w trakcie ich oceny. Nie miały wpływu na uzyskane efekty badań, niemniej wskazują na słabości nadzoru nad realizacją projektów. Nie wypracowano również odpowiedniej metodologii oceny wpływu badań podstawowych finansowanych ze środków publicznych na rozwój nauki polskiej”.</u>
+          <u xml:id="u-8.19" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">W tym przypadku należy jednak podkreślić, że: „Stworzono warunki do osiągania przez beneficjentów zakładanych efektów realizacji projektów. Wymiernym końcowym efektem były publikacje wyników badań w czasopismach o zasięgu międzynarodowym lub uzyskanie stopnia naukowego. W okresie objętym kontrolą na realizację projektów badawczych i ich obsługę wydano ponad 7,4 mld zł, co umożliwiło rozwój naukowy ok. 6,5 tys. osób oraz przygotowanie ponad 37 tys. publikacji. Rada NCN, kolegialny organ Narodowego Centrum Nauki, właściwie wypełniała ustawowe zadania. Określone przez radę priorytetowe obszary badań podstawowych wpisywały się w cele Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007–2015. Obszary te zostały właściwie zaprojektowane, objęły bowiem wszystkie dziedziny nauki. NCN nadzorowało i monitorowało realizację dofinansowywanych projektów zgodnie z obowiązującymi regulacjami wewnętrznymi. W badanym okresie Narodowe Centrum Nauki skontrolowało” – co już było wskazane –  „112 z ponad 19 tys. dofinansowanych projektów. W wyniku tych kontroli od 29 realizatorów projektów NCN zażądało zwrotu łącznie ponad 4,8 mln zł. Wskazuje to na potrzebę zintensyfikowania nadzoru sprawowanego w toku realizacji projektów. Nadzór Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego nad Narodowym Centrum Nauki w latach 2011–2018 wykonywany był – co do zasady – w sposób rzetelny i zgodny z przepisami prawa”.</u>
+          <u xml:id="u-8.20" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">W tej chwili przedstawię też wnioski, które zostały sformułowane w informacji o wynikach kontroli. Jeśli chodzi o ministra nauki i szkolnictwa wyższego, to tutaj wskazano na potrzebę rzetelnego weryfikowania spełniania przez członków Zespołu Identyfikacyjnego oraz Rady Narodowego Centrum Nauki wymogów określonych w ustawie o NCN, ograniczających ryzyko wystąpienia konfliktu interesów. Jeżeli zaś chodzi o Narodowe Centrum Nauki, to tu pojawiły się trzy kluczowe wnioski: przede wszystkim wypracowanie skutecznej metodologii oceny wpływu badań podstawowych finansowanych przez NCN na rozwój polskiej nauki; następnie – podjęcie działań w celu wzmocnienia potencjału kontrolnego Narodowego Centrum Nauki i zwiększenia skali kontroli realizacji projektów prowadzonych u beneficjentów; jak również – wykorzystanie przez NCN, w możliwych przypadkach, umownych uprawnień do przeprowadzenia przez ekspertów naukowych kontroli następczej projektów, dla których nie upłynął pięcioletni termin od ich zakończenia, z uwzględnieniem przedstawionych wyników kontroli NIK.</u>
+          <u xml:id="u-8.21" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jakie były działania podjęte po kontroli? Minister nauki i szkolnictwa wyższego poinformował, że podejmie pracę nad wypracowaniem stosownego mechanizmu weryfikowania spełniania przez członków Zespołu Identyfikacyjnego oraz Rady NCN wymogów ustawowych, a informacje o zmianach w składzie rady będą każdorazowo i niezwłocznie publikowane. Trzeba tutaj wskazać, że w roku 2020 wydano nowe rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu wyłaniania kandydatów na członków Rady Narodowego Centrum Nauki.</u>
+          <u xml:id="u-8.22" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jeżeli chodzi o rektorów uczelni oraz dyrektorów instytutów, którzy byli skontrolowani, to poinformowali oni izbę o dokonaniu, w wyniku kontroli NIK, zwrotu środków do NCN. Mówimy tu o kwocie prawie 30 tys. zł. Dodatkowo zobowiązali też kierowników projektów do bezwzględnego przestrzegania warunków umów, jak również wprowadzenia dodatkowych wewnętrznych zasad w celu wsparcia i kontroli realizacji projektów.</u>
+          <u xml:id="u-8.23" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Z mojej strony to wszystko, jeżeli chodzi o prezentację. Oczywiście, jeżeli będą jakieś pytania, wątpliwości czy uwagi, to chętnie się do nich ustosunkuję. Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Skorzystam z okazji i przywitam na naszym posiedzeniu panią europoseł Elżbietę Kruk, witam serdecznie, i pana europosła Patryka Jakiego – również witam serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Proszę o zabranie głosu przez sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pana Wojciecha Murdzka w celu przedstawienia stanowiska wobec wyników kontroli NIK. Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Szanowni państwo, jak usłyszeliście, ta ocena jest oceną pozytywną. Należy przypomnieć, że NCN jest jeszcze stosunkowo nową instytucją, bo funkcjonującą od roku 2010, instytucją otwartą i permanentnie gotową do wprowadzania korekt i w oparciu o doświadczenia własne, o kontrole i o kontakty międzynarodowe, które służą przypatrywaniu się, jak tego typu instytucje działają w wymiarze europejskim czy światowym. Myślę, że ta gotowość do podjęcia wszystkich wyzwań związanych z kontrolą znajduje konkretne odzwierciedlenie. Przy okazji chciałem też podziękować, bo Najwyższa Izba Kontroli wykonała tutaj dużą pracę, jeśli chodzi o tę kontrolę i stąd bardzo dziękuję, bo to jest na pewno bardzo konkretna podpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">W naszych kwestiach nadzoru ministra, myślę, że podstawowa kwestia jest taka, że wyraziliśmy gotowość do ewentualnych korekt, które wzmacniałyby kwestie związane z powoływaniem członków Zespołu Identyfikującego i członków Rady Narodowego Centrum Nauki, ponieważ nie ma tutaj tak ostrych zapisów w ustawie, które pozwalałyby na ingerencję w trakcie trwania kadencji, ale żeby nie czekać do tego czasu, aż nastąpi jakaś nowelizacja ustawy, bo wiem, że to są czasami dłuższe procesy, to na pewno to wyzwanie jest podjęte i tutaj bardzo dobry kontakt z przewodniczącym i członkami rady NCN pokazują, że jest to temat podjęty z całą powagą. Zaowocowało to pojawieniem się zarządzenia dyrektora NCN w grudniu 2019 r. co do zasad etycznych związanych właśnie z ekspertami, z pracą, która miałaby zminimalizować ryzyko konfliktu interesów.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Kolejne… Nie będę już wszystkich decyzji na poziomie NCN wymieniał, ale myślę, że najbardziej istotne i takie najświeższe to jest przyjęcie nowego regulaminu działania Rady NCN, przyjęty uchwałą w 2020 r. w styczniu, który właśnie o tych kwestiach traktuje i który na poziomie oświadczeń składanych czy przez kandydatów do rady, czy przez kandydatów do Zespołu Identyfikującego i też żeby jakby uwzględnić możliwą zmianę sytuacji tychże osób, te oświadczenia są sukcesywnie, w ramach bieżących prac, odnawiane w razie potrzeby, czyli jest to proces taki, który pozwala dosyć spokojnie patrzeć na sytuację i nie docierają jakieś głosy, żeby tutaj wygenerowały się jakieś nowe problemy.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Tamte dwie kwestie – czy ogłoszeń, czy powołania jakby trochę ze zmianą dziedzin też zostały wyjaśnione w wystąpieniu do Najwyższej Izby Kontroli. To są rzeczy sprzed lat i myślę, że aktualnie wszystko jest pozwalające spokojnie patrzyć na te uwagi, a ich wymiar jest już historyczny, bo przedsięwzięte zostały środki zaradcze, które te mankamenty eliminują.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Oczywiście jest też trudny problem, myślę, że tu jest już wspólne wyzwanie – będziemy się uczyć w procesie trwającej ewaluacji sposobu oceniania, bo oprzyrządować, owskaźnikować wpływ badań na rozwój nauki jest rzeczą trudną i tu, tak jak czytamy w raporcie czy w wynikach kontroli o liczbie publikacji, o doktoratach, też o określonych wdrożeniach, to na pewno są to czynniki, które dają obraz realnego wpływu i efektu tych badań, a to podsumowanie końcowe mówiące o 6,5 tys. osób, które dzięki funkcjonowaniu NCN mogły kontynuować swój rozwój naukowy plus liczba badań to są wskaźniki. Czy one są wystarczające? Pewnie będziemy dyskutować i będziemy przypatrywać się szerzej na proces ewaluacji związany z uczelniami, ze szkołami wyższymi. Być może, że tam drugie, trzecie kryterium pokażą, jak szerzej oceniać efekty tego przełożenia pracy naukowców. Temat pewnie otwarty. Tutaj też podpatrujemy doświadczenia międzynarodowe. Niewątpliwie jest to takie wyzwanie, które będzie wymagało ciągłej pracy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Szanowni państwo, otwieram dyskusję. Na początku posłowie. O głos poprosiła pani poseł Joanna Fabisiak. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Czy jestem słyszana?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Tak, słyszymy panią, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Dziękuję bardzo. Kilka pytań. Jak wiemy, istotą powstania NCN, ale właściwie istotą nauki polskiej jest jej umiędzynarodowienie. W tej informacji, którą otrzymaliśmy, zabrakło mi właśnie takich wiadomości o tym. Mieliśmy 143 projekty. Chciałabym spytać, ile z tych projektów było projektami międzynarodowymi.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Następne pytanie. 651 publikacji i znów podobnie sformułuję pytanie: Ile tych publikacji było zamieszczanych w czasopismach międzynarodowych? Tej informacji również nie było.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Kolejne pytanie. Na 29 projektów, które wymagały zwrotu środków, to nie jest jakaś ogromna liczba, ale w otrzymanej przed chwilą informacji usłyszałam, że tylko zostało zwrócone 28 tys. zł na blisko 5 mln zł, które powinny być zwrócone. To nie jest suma duża i wobec tego pytam, czy te środki zostały zwrócone.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselJoannaFabisiak">Miałam jeszcze jakieś jedno pytanie… Jeśli państwo pozwolicie, to na teraz tyle, przy czym prosiłabym osobę, która nas informowała, przedstawiciela NIK o odpowiedź, a potem pana ministra o takie słowo rozszerzające ten raport, w zakresie jednakowoż raportu, jak na tle tych badań, jak pan ocenia umiędzynarodowienie. Na ile… Jak to wynika z przeprowadzonych analiz NIK? Czy to umiędzynarodowienie istotnie się zwiększyło, czy też właściwie jest na poziomie dotychczasowym?</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselJoannaFabisiak">Właśnie to pytanie jeszcze – czy do pana ministra, czy do przedstawiciela NIK – jaki procent z tych badań, jeśli mogę prosić o informację, z tych 143 wniosków przyjętych dotyczył badań medycznych i paramedycznych. Nie dziwicie się chyba państwo w sytuacji, w jakiej jesteśmy, szczególnie wobec pewnych anonsów prasowych, jak choćby prof. Modzelewskiego, że brak pieniędzy na badania na ochotnikach, na badania dotyczące szczepionki. Takie pytanie jest chyba w pełni uzasadnione. Jeśli niemożliwa będzie teraz odpowiedź, choć sądzę, że to nie powinno być trudne, to poproszę o odpowiedź na piśmie. Ze 143 wniosków przyjętych do realizacji ile procentowo, a raczej w liczbach bezwzględnych, wniosków dotyczyło badań medycznych i paramedycznych? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Czy ktoś z państwa posłów chce jeszcze zabrać głos? Pani europoseł Elżbieta Kruk, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoElzbietaKruk">Ocena z kontroli wykonania badań podstawowych jest pozytywna, tak? W ocenie ogólnej czytamy, że finansowanie badań podstawowych było prawidłowe i zgodne z zasadami. Jednak kwestia uznania, czy było prawidłowe… Wydaje mi się, że to również musi być uzależnione od oceny osiągniętych efektów, a czytamy, odpowiadał trochę pan minister na to, również w tej ocenie ogólnej, że brak opracowanej metodologii oceny wpływu badań podstawowych na rozwój nauki polskiej w znacznej mierze utrudnia identyfikację warunku sprzyjających osiąganiu wybitnych efektów naukowych oraz podejmowanie kierunkowych decyzji w tym zakresie i uniemożliwia to stwierdzenie stopnia oddziaływania wyników na rozwój światowej nauki.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoElzbietaKruk">Nie mogę się zgodzić z panem ministrem, że to się nie da. Tutaj nawiążę nawet do pewnych aspektów wypowiedzi pani poseł Fabisiak, czyli te międzynarodowe publikacje, badania medyczne w sytuacji, w której jesteśmy w kraju – to się da bez wypracowania takich kryteriów i to oczywiście nie jest jakiś zarzut do tej informacji NIK, bo to znalazło się również we wnioskach, i słusznie, wypracowanie skutecznej metodologii oceny wpływu badań podstawowych.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoElzbietaKruk">Jednak wydaje mi się, że jeśli Najwyższa Izba Kontroli posiada te cztery kryteria i jednym z czterech kryteriów kontroli jest celowość, a tutaj ta celowość, wydaje mi się, że jednak jakby nie została zrealizowana przez Narodowe Centrum Nauki. Więc skąd ta ocena pozytywna? To, że wydaliśmy 7,5 mld zł na to, że ileś tam osób mogło kontynuować swój rozwój naukowy czy też, że przygotowano ileś tam publikacji, to nam nic nie mówi. Wszyscy wiemy, że często się publikuje dla samych publikacji, a ludzie rozwijają się, i dobrze, ale często tylko na swój własny użytek. Jaką korzyść mamy z tego my jako społeczeństwo i państwo? Wydaje się, ponieważ nie ma opracowanej metodologii oceny wpływu badań na rozwój nauki polskiej, że jest brak, więc chciałabym, żeby tutaj któryś z panów, przedstawicieli NIK, podał takie jednostkowe sukcesy, które świadczą o uzyskaniu tych efektów, ale to jest zbyt mało. Być może moja wątpliwość wynika z tego, że nie miałam możliwości dogłębnie zapoznać się z tym raportem, więc chciałabym takie uzupełnienie i uzasadnienie tej pozytywnej oceny, mimo tego, że w zakresie kryterium celowości należałoby ją ocenić negatywnie, uzyskać od przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Bardzo dziękuję, pani poseł. Jeszcze ja skorzystam z sytuacji i możliwości, że mogę sam sobie udzielić głosu. Pytanie do resortu: Jakie działania zamierza podjąć Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Narodowe Centrum Nauki, aby zwiększyć potencjał kontrolny NCN? Raport NIK, szanowni państwo, pokazuje, że w 25% projektów skontrolowanych przez NIK doszło do nieprawidłowości wiążących się z koniecznością zwrotu otrzymanych środków. Pokazuje to potrzebę zwiększenia kontroli nad projektami badawczymi finansowanymi ze środków publicznych. W jaki sposób rząd zamierza zwiększyć potencjał kontrolny NCN, co stanowi jeden z czterech wniosków pokontrolnych NIK?</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Czy ktoś jeszcze z państwa posłów zgłosił się w międzyczasie? Nie widzę i w takim razie oddaję głos gościom. Jako pierwszy poprosił o głos pan prof. Zbigniew Błocki, dyrektor Narodowego Centrum Nauki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#ZbigniewBlocki">Dzień dobry państwu, bardzo dziękuję za udzielenie mi głosu. Dziękuję również Najwyższej Izbie Kontroli za ten dogłębny raport, wydaje mi się, że generalnie bardzo pozytywnie oceniający tę dość krótką działalność Narodowego Centrum Nauki. Jeśli mogę, to chciałbym się odnieść do kilku poruszonych tutaj kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#ZbigniewBlocki">Jeżeli chodzi o ostatnie pytanie dotyczące potencjału kontrolnego i tych zakwestionowanych kwot, to chciałbym zwrócić uwagę na dwie liczby. To znaczy, z jednej strony kwota, która się pojawiła – 4,8 mln zł, które to pieniądze zostały zakwestionowane i nakazano ich zwrot do NCN, to były właśnie kontrole NCN, nie NIK, tylko NCN, które z wydanych do tej pory ponad 7 mld zł takie kwoty zakwestionowały. Natomiast jeśli chodzi o te 143 projekty, które NIK badał wyrywkowo spośród w sumie kilkunastu tysięcy, które NCN finansował, to suma zakwestionowanych kwot wyniosła 28 tys. zł, czyli generalnie były to bardzo drobne zastrzeżenia. Zresztą wszystkie dokładnie przeanalizowaliśmy i nie do końca podzielamy konkretne zastrzeżenia, ale jeszcze raz chciałem podkreślić, że prawie wszystkie przypadki dotyczyły generalnie bardzo drobnych kwot rzędu kilku tysięcy złotych, przy czym przypominam, że projekty NCN-owskie to jest średnio co najmniej kilkaset tysięcy złotych, a ostatnio często te kwoty przekraczają nawet milion złotych na jeden projekt. Oczywiście przeanalizowaliśmy te wszystkie sprawy i zgodziliśmy się z Najwyższą Izbą Kontroli, że jeśli chodzi o nadzór nad projektami, to musimy go wzmocnić i w związku z tym postanowiliśmy zmienić pewne kategorie i zasady dotyczące corocznego raportowania, bo wszyscy prowadzący projekty NCN muszą co roku takie raporty składać.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#ZbigniewBlocki">Chciałbym też podkreślić drugi aspekt tej sprawy. My jako organizacja finansująca naukę musimy też pamiętać, żeby tego zbytnio nie zbiurokratyzować. W mojej ocenie, w polskiej nauce mamy raczej problem zbyt dużej biurokracji niż zbyt małej kontroli – mówię generalnie – i dlatego ogólna filozofią NCN jest w miarę możliwości duża elastyczność, którą dajemy jednostkom realizującym te projekty, a te jednostki to nie są jakieś niedoświadczone podmioty wzięte z ulicy, tylko to są prawie zawsze, w zdecydowanej większości, polskie uniwersytety, instytuty Polskiej Akademii Nauk, instytuty badawcze, czyli podmioty, które mają duże doświadczenie w realizowaniu tego typu projektów. Są to jednostki finansów publicznych i odpowiednie zasady wydawania tych środków są tam przestrzegane.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#ZbigniewBlocki">Druga rzecz, którą chciałem poruszyć, jeśli mogę, dotyczyła konfliktu interesów, o którym wspominał minister Murdzek. Co prawda raport NIK dotyczył wyłaniania członków rady, a to jest w gestii ministerstwa, więc o tym nie będę mówił, ale pan minister wspominał też o konfliktach interesów dotyczących ekspertów, którzy funkcjonują w NCN. Chciałem podkreślić, że nie tylko te zarządzenia, jak to dotyczące właśnie konfliktu interesów, które określają warunki, jakie muszą spełniać eksperci, z grudnia 2019 r., czy regulamin rady ze stycznia 2020 roku… Te wszystkie ustalenia, regulacje NCN funkcjonują tak naprawdę od samego początku, od 2011 r. i u nas, w przeciwieństwie do tego co państwo być może słyszą o innych instytucjach finansujących naukę, nigdy nie było możliwe, żeby na przykład ekspert zasiadający w panelu oceniającym wnioski mógł w tym samym czasie dostać przyznane finansowanie wniosku ocenianego przez ten sam panel. Zawsze te sprawy były bardzo mocno uregulowane, od początku. Nigdy na przykład członkowie rady nie mogli starać się o projekty, co było wewnętrzną regulacją NCN, a jak zaczynaliśmy w 2011 r., to wcale nie był aż taki standard, który wszędzie funkcjonował. Chciałem więc podkreślić, że sprawy dotyczące konfliktu interesów zawsze w NCN były brane pod uwagę bardzo mocno i wiele robiliśmy, żeby je eliminować. Wydaje mi się, że bardzo skutecznie.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#ZbigniewBlocki">Jeśli chodzi o pytania pani poseł Fabisiak dotyczące umiędzynarodowienia, to też chciałem podkreślić rolę NCN dotyczącą właśnie współpracy międzynarodowej. Wydaje mi się, że pod tym względem jesteśmy jednym ze zdecydowanych liderów w polskiej nauce, jesteśmy zresztą jedną z instytucji, która w ramach programu ramowego Unii Europejskiej „Horyzont 2020” zdobyła najwięcej funduszy. Mamy wiele programów wspólnych z innymi agencjami grantowymi za granicą. Tu wspomnę o takich krajach jak Niemcy, Szwajcaria, Austria, Czechy, Litwa, także Chiny. W ramach tej współpracy organizujemy bilateralne konkursy na wspólne zespoły badawcze, gdzie my finansujemy polską grupę, a tamte agencje współpracującą grupę z tamtych krajów. Uczestniczymy również w programach wielostronnych i jako przykład chciałbym podać nasze dwa programy w ramach sieci ERA-NET, tj. QuantERA w technologiach kwantowych i ostatnio uruchomiony CHANSE w naukach humanistycznych, które grupują ok. trzydziestu kilku organizacji grantowych z krajów europejskich i których, akurat w przypadku tych dwóch sieci, NCN jest koordynatorem, a z tego co wiem, jest to jedyny taki przypadek w Unii Europejskiej spośród krajów tzw. nowej Europy, czyli tej trzynastki, która weszła do Unii Europejskiej później. Tak więc pod tym względem, jeśli chodzi o współpracę międzynarodową, również jesteśmy bardzo aktywni.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#ZbigniewBlocki">Jeśli chodzi o metodologię wpływy na polską naukę finansowania badań podstawowych, to po pierwsze, jeśli chodzi o samą działalność NCN, to prace od jakichś 2–3 lat w tym zakresie są dość intensywne. Wynika to z tego, że NCN jest dość młodą organizacją i te kilkuletnie projekty, które przyznawaliśmy na początku istnienia, zakończyły się po jakimś czasie i dopiero po upływie tego czasu możemy w ogóle starać się badać wpływ NCN na jakość polskiej nauki. Wydaje mi się, że wstępne wyniki są tutaj bardzo dobre, zarówno jeśli chodzi o publikowanie w najbardziej prestiżowych czasopismach, jak i o aplikowanie o najbardziej prestiżowe granty europejskie, European Research Council, gdzie ogólnie Polska wypada dość słabo, ale pewien postęp w ostatnich…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Straciliśmy łączność z panem profesorem. Wszyscy nasi goście się rozłączyli. Chwilę zaczekamy na przywrócenie połączenia. Słyszymy już pana profesora ponownie. Kontynuujemy posiedzenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#ZbigniewBlocki">…w innych krajach rozwiniętych i to jest w pewnym sensie już od kilkudziesięciu lat stwierdzony fakt, że głównym obowiązkiem państwa, jeśli chodzi o naukę, jest właśnie finansowanie takich badań, które wynikają głównie z ciekawości poznania, a nie z takiej motywacji bezpośrednich zastosowań. To wynika z obserwacji, że postęp naukowy, postęp technologiczny tak naprawdę, jeśli chodzi o takie badania, jest głównie osiągany.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#ZbigniewBlocki">Natomiast jeśli chodzi o pytania dotyczące w szczególności finansowania nauk o życiu, to generalnie wygląda tak, że mamy podzielone nauki na trzy podstawowe grupy: nauki humanistyczne i społeczne, nauki o życiu oraz nauki ścisłe i techniczne. Te trzy grupy obejmują w sumie wszystkie nauki podstawowe. Nauki humanistyczne i społeczne są finansowane w ok. 20%, a nauki o życiu oraz nauki ścisłe i techniczne w wysokości ok. 40% naszego budżetu. To oczywiście się różni w zależności od konkursu, ale mniej więcej takie proporcje są zachowane. Wynikają one m.in. z większej kosztochłonności tych dwóch ostatnich grup nauk.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#ZbigniewBlocki">Jeśli chodzi o kwestię COVID i pandemii, to generalnie finansujemy badania według tzw. procedury bottom up, czyli nie ustalamy jakichś tematów z góry, w których ogłaszamy konkursy, tak jak na przykład robi to NCBR. W zeszłym roku zorganizowaliśmy konkurs związany z badaniami nad COVID, rozstrzygnęliśmy go zresztą bardzo szybko, bo już w maju i wydaliśmy w sumie na to 12 mln zł na 19 projektów.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#ZbigniewBlocki">Ostatnia kwestia, którą chciałbym poruszyć, odnosi się do wykresu zaprezentowanego w prezentacji NIK, który dotyczył finansowania NCN i budżetu. Rzeczywiście do 2019 r. przez kilka lat to finansowanie rosło, natomiast od roku 2019 mamy praktycznie budżet niezmieniony. Mam na myśli poprzedni rok i obecny. Ponieważ oczekiwania naukowców są coraz większe i też coraz więcej osób aplikuje o nasze projekty, to powoduje, że jednak te środki w naszej ocenie są niewystarczające i współczynnik sukcesu wyraźnie w ostatnich latach maleje. Tak że jeśli mógłbym o coś zaapelować, to o zwiększenie budżetu NCN w przyszłych latach. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">O głos poprosił pan minister Murdzek i później pani posłanka Fabisiak. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Szanowni państwo, króciutko chciałem się odnieść do poruszonych kwestii. Oczywiście pan Zbigniew Błocki dużo już wyjaśnił. Myślę, że podstawowa rzecz do wyjaśnienia to właśnie zaakceptowanie, że NCN to badania podstawowe i to jest ta różnica, bo czasami mamy w pamięci aktywność NCBR czy Sieć Badawcza Łukasiewicz, gdzie to przełożenie na te konkretne wymiary jest większe, gdzie łatwiej też oceniać niektóre rezultaty.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Chciałem natomiast sprostować, że ja absolutnie nie powiedziałem, że się nie da ocenić wpływu, tylko powiedziałem, że to jest proces dynamiczny, że on jest ciągły, że musimy dyskutować, które wskaźniki najlepiej oddadzą właśnie te kwestie przełożenia czy wpływu na naukę, ale jeszcze raz podkreślam: ten wpływ, biorąc pod uwagę charakter badań podstawowych, nie jest tak prosty jak w zaangażowaniu innych naukowców, ale te czynniki, te wskaźniki, o których i w raporcie, i w dzisiejszej rozmowie mówimy, są brane pod uwagę i są wyznacznikiem. Dlatego tutaj na pewno dyskusja o tym oprzyrządowaniu jest ciągła. Tak jak mówię, nie bazujemy tylko na doświadczeniach własnych, krajowych, ale też podpatrujemy, jak to wszystko wygląda w wymiarze międzynarodowym.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jesteśmy gotowi dorzucić kolejny wskaźnik, jeżeli w relacjach ze światem nauki stwierdzimy, że to będzie dobrym wyznacznikiem, tak jak próbujemy w tej chwili w ocenie całego systemu i procesu ewaluacji. Pracujemy nad nowym wskaźnikiem dotyczącym szkół wyższych, instytutów, a mianowicie chcemy precyzyjnie określić potencjał aktywności. Pracujemy nad wskaźnikami służącymi lepszej ocenie transferu wiedzy i technologii. Tutaj powołany zespół pod przewodnictwem prof. Pacholskiego pracuje, żeby rzeczywiście tę przestrzeń jakoś spróbować opisać, co może służyć kolejnym ewaluacjom, bo tutaj już nie będziemy zmieniać tych zasad, które są, jeśli chodzi o szkoły wyższe i instytuty, ale ta dyskusja pewnie też może być przyczynkiem, być może do jakiegoś kolejnego wskaźnika, jeżeli chodzi o NCN. Tak że oceniamy tutaj. W raporcie nie ma, że nie oceniamy, bo same dane przytoczone w raporcie pokazują, że jest co oceniać i są wyznaczniki, które są brane pod uwagę, ale oczywiście nie jest to temat zamknięty i w tym sensie proszę rozumieć moją wypowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jeśli natomiast chodzi o kwestię oceny publikacji i tej obecności projektów medycznych, to przypomnę, że kontrola kończyła się w roku 2018. Tutaj zarzut braku wrażliwości, że nie traktowaliśmy ekstraprzestrzeni związanej z medycyną… przynajmniej ja nie kojarzę, żeby w raporcie miał odzwierciedlenie. Ta wrażliwość w ostatnim czasie siłą rzeczy nam wzrosła i na pewno tego typu pytania będą interesujące, natomiast nie sądzę, żeby one były do odnalezienia w samym raporcie, chyba że gdzieś się mylę. Jeżeli tak, to pewnie możemy nad tym popracować, zwrócić na to uwagę i ewentualnie, jeżeli da się, to tutaj przy współpracy z Najwyższą Izbą Kontroli możemy pani poseł dostarczyć odpowiedzi pisemnej jako uzupełnienie, jeśli takie kryterium gdzieś tam będzie do wydzielenia, ale to, jak mówię, jest rok 2018, czyli jeszcze nikt nie myślał o tym, co się będzie działo.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jeżeli chodzi o umiędzynarodowienie, to myślę, że pan Błocki szczegółowo odpowiedział. Mogę potwierdzić, że rzeczywiście tutaj aktywności NCN, angażowania się w różne zespoły międzynarodowe, współpraca z różnymi instytucjami i organizacjami o wymiarze międzynarodowym są przykładne. Oczywiście to chyba aż tak, żeby to policzyć, nie było stricte przedmiotem tej kontroli.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jeśli chodzi o efekty, to na pewno wspólnie z NCN jesteśmy zainteresowani uszczelnieniem systemu. To, co powiedział pan Błocki, jest faktem, że też bierzemy pod uwagę podmioty, jakie starają się o dofinansowanie. Myślę, że tutaj jest przewaga rzetelnego podejścia i dobrej pracy oraz dobrego wykorzystania. Natomiast, żeby nie poszło w biurokratyzację, to raczej będziemy pracować nad sposobem typowania podmiotów czy projektów do kontroli, tam, gdzie sygnały zwrotne po tych międzyokresowych raportach będą niepokojące, i wtedy nie kwestia dużej ilości małych rzeczy na pojedyncze tysiące, ale raczej właśnie szukanie tam, gdzie może być większy problem. Efektywność kontroli i przekaz społeczny nam pokazują, że odzyskujemy te środki, które mogą być gdzie indziej zainwestowane w sposób lepszy. Nie nad ilością, a nad jakością kontroli na pewno będziemy się wspólnie zastanawiać z Radą NCN, bo to jest niewątpliwie ważne, żeby przekonanie było o jak najlepszym wykorzystaniu tych środków. Prawdą jest, że chciałoby się, aby na naukę tych środków było więcej. Mam nadzieję, że kiedyś się tak wydarzy, że środki na naukę będą tak mocno skodyfikowane, ujęte w którejś ustawie, że będzie podobnie jak w przypadku obronności i służby zdrowia, gdzie procenty w relacjach do PKB są jasne. Gdyby się tak kiedyś udało, wspólnymi siłami, żeby taki zapis się pojawił odnośnie do nauki i na poziomie interesującym, to oczywiście ja jak najbardziej w ten proces chcę się angażować, angażuję się tam, gdzie się tylko da, bo to jest jasne.</u>
+          <u xml:id="u-22.6" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Musimy sobie też uzmysłowić, że pewne etapy poprzedniego okresu, różnych projektów zewnętrznych się kończą. W tej chwili, choćby drugi punkt, do którego za chwilę przejdziemy, jeśli chodzi o KPO i nowy „Horyzont Europa”, to są też kwestie, które dadzą nam szereg odpowiedzi, ile w tych nowych strumieniach wygospodarujemy środków związanych z nauką. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Do głosu zgłosiła się pani posłanka Fabisiak, później pan Tadeusz Dziuba, wiceprezes NIK. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo dziękuję. Niestety będę musiała powtórzyć pytania, bowiem z odpowiedzi, które słyszałam przed chwilą… nie było w nich odpowiedzi na zadane pytania. Rozmawiamy o nowym odcinku. Wydaje mi się, że bardzo konkretnym, dokładnym pytaniem jest: Ile projektów było międzynarodowych na 143? Jak rozumiem, komisja, rada, która kwalifikuje projekty do sfinansowania, bierze ten aspekt pod uwagę i że w tej punktacji kryteriów jest taki punkt, bo nie wyobrażam sobie inaczej.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo proste było też pytanie o to, ile publikacji było zamieszczonych w czasopismach międzynarodowych. Chciałabym więc otrzymać konkretną odpowiedź na konkretne pytania, tymczasem półgodzinna odpowiedź nie dała żadnej informacji, bo to, co słyszę o NCN, to wszystko wiem jako poseł, to jest moim obowiązkiem – śledzić na bieżąco, co się dzieje w tej instytucji. Ja natomiast pytałam o konkrety.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Trzecie pytanie. Wiemy już, że zastrzeżenia co do… Prośby o zwrot środków przyznanych na realizację projektów ze strony NCN to było 4,8 mln zł, ze strony NIK to było tylko 28 tys. zł. Pytam o to, czy te 4,8 mln zł, o które wnioskował NCN, zostały zwrócone, bo to jest konkret. Czy te pieniądze są zwrócone nauce?</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselJoannaFabisiak">Pan minister… Wiemy doskonale, czym są badania podstawowe i wiemy również, pan minister wie i całe NCN wie, że bardzo trudno tutaj, przeprowadzając ewaluację, mówić tak, jak przed chwilą pani europosłanka Kruk mówiła o tym, na ile one są przydatne społeczeństwu. Każde badanie jest przydatne, natomiast to są, jak sama nazwa wskazuje, badania podstawowe i w związku z tym one muszą być kontynuowane. Tutaj jest też pytanie, czy w tych kryteriach przyznawania wniosków rozważaliście państwo, aby na te badania, szczególnie z nauki o życiu, była możliwość kontynuacji. Jeśli to są badania podstawowe, a później nie można ich kontynuować, o czym bardzo często mówią naukowcy, potem nie ma pieniędzy na kontynuację, to po co nam takie badania? Tu nie chodzi o to, czy one są… One są wszystkie potrzebne. Jeśli są dobrze ocenione, to na pewno kiedyś nauce się przydadzą.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PoselJoannaFabisiak">Wrócę teraz do pana ministra, to będzie konkretne pytanie. W wielu mediach słyszę apele pana prof. Adama Mackiewicza z Poznania, który mówi tak: mam badania nad polską szczepionką na COVID, przeprowadzone są na zwierzętach, ale nie są jeszcze przeprowadzone na ochotnikach, potrzebuje tyle a tyle pieniędzy, chyba 20 mln zł. Nie chcę o tym mówić, bo to mogą być przekłamania medialne, ale nas to interesuje jako społeczeństwo, czy te badania podstawowe mają potem następstwo i czy, powiedzmy, takie badanie, o które naukowiec żebrze, że on by zakończył badania, mógłby zacząć procedury akceptacji tej polskiej szczepionki… Mówimy o tym… Mam świadomość, że wykraczam poza przedmiot naszej dyskusji, ale ponieważ wykraczał i pan Zbigniew Błocki, i pan minister, czynię to samo. Uprzejmie proszę o odpowiedź na konkretne pytania o umiędzynarodowienie badań, które są finansowane przez NCN. Pytam dokładnie: Ile było – na 651 publikacji – w czasopismach zagranicznych? To jest bardzo konkretne i chyba ważne, i potrzebne, a także, myślę, interesujące dla pana ministra. Wspaniale jest, wiemy o tym, że są podpisane umowy o współpracy, ale to jest zupełnie coś innego. Co innego umowa, a co innego konkretne projekty. Więc na 143 ile? Jeśli państwo tych informacji nie macie, co będzie dla mnie faktem dziwnym, to proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Żeby usystematyzować, to jeszcze nie prosiłem o odpowiedzi ani ministerstwa, ani NCN. To będzie za chwilę, bo jeszcze jesteśmy przy punkcie pytania. Pan minister trochę wyszedł przed szereg i już zaczął odpowiadać, ale jeszcze raz będę prosił, żeby się odniósł się do poruszonych kwestii, również do mojego zapytania.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Teraz o głos poprosił jeszcze pan Julian Srebrny, Komisja Zakładowa NSZZ „Solidarność” Uniwersytetu Warszawskiego. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#WiceprzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscUniwersytetuWarszawskiegodrJulianSrebrny">Szanowni państwo, chciałem się wypowiedzieć troszkę szerzej, nie tylko zadać pytanie. Myślę, że ten postulat – ocena wpływu na naukę w Polsce – jest zbyt ogólnikowym stwierdzeniem akurat dla roli NCN. To jest bardziej złożony problem. Do tego nie wystarczy NCN i większa kontrola. W tej sprawie zgadzam się z prof. Błockim, że nie przesadzajmy ze sprawą kontroli, bo jeżeli się ustawimy na kontrolę, to w ogóle zapomnimy o badaniach naukowych.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#WiceprzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscUniwersytetuWarszawskiegodrJulianSrebrny">Jednocześnie najważniejsze, co podkreślał prof. Błocki, to że nakłady w budżecie państwa dla NCN są dużo mniejsze niż dla NCBR. Według mnie rozdzielanie, co jest ważniejsze – badania podstawowe czy stosowanie nauki – jest złym pytaniem. Jedno i drugie jest tak samo potrzebne. Nie będzie badań podstawowych, nie będzie zastosowań. W tym sensie wydaje mi się, że to, co zobaczyłem w ostatnich dwóch budżetach, że 4 mld zł, co prawda z funduszy europejskich, dodano NCBR, a jest stabilizacja w przypadku NCN, wydaje mi się bardzo dziwne. Tłumaczono mi, że to wynika z tego, że to są pieniądze europejskie tylko na ten cel przyznane. To trzeba było znaleźć pieniądze polskie, którymi można by dofinansować NCN, żeby nie było aż takiej wielkiej różnicy. To są moje bardzo ogólne uwagi. Ogólnie uważam też, że jak na podział finansowania, to nauka w Polsce ma znakomite wyniki, jeśli weźmie się pod uwagę to, na ile jesteśmy finansowani.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#WiceprzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscUniwersytetuWarszawskiegodrJulianSrebrny">Teraz chciałem poruszyć kilka spraw drobniejszych. Parę lat temu byłem w NCN kierownikiem grantu dwumilionowego i potem pisałem sprawozdanie. Nagle okazało się, że w ostatecznym rachunku stwierdzono, że w jakimś miejscu brak jest do rozliczenia grantu 1 grosza. To był akurat grant dotyczący współpracy Uniwersytetu Warszawskiego, Środowiskowego Laboratorium Ciężkich Jonów UW i uniwersytetu w Łodzi. Żeby znaleźć ten 1 grosz, potrzebne były 3 tygodnie pracy 6 osób. Wydaje mi się, że takie wymaganie jest zaskakujące. Przy dwumilionowym grancie sądzę, że można się przynajmniej zgodzić co do dokładności do 1 zł i dalej z tym już nie przesadzać. Jakoś nikt nie policzył w ogóle wkładu naszej pracy. Nasza praca jest jakby za darmo, ale tak naprawdę nie jest warta tego 1 grosza. To jest w ogóle mała rzecz… Nie wiem, tłumaczono mi, że tak musi być, bo takie są zasady księgowe, ale mi się zdaje, że mamy ekspertów, którzy by to jakoś wymyślili, żeby tak się nie działo.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#WiceprzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscUniwersytetuWarszawskiegodrJulianSrebrny">Następna sprawa, ja to bardzo odczułem – stabilność opinii. Co 2 lata zmieniają się zespoły oceniające te projekty i to ma uzasadnienie w tym, żeby nie było jakiegoś faworyzowania kogoś albo czegoś podobnego. Jeśli jednak okazuje się, że zupełnie inny zespół przyznawał mi grant, a potem zupełnie inny zespół to ocenia i zmieniły się pewne priorytety, które są oczywiście dyskutowane, ale to akurat zależało od składu personalnego, to wówczas sprawa wygląda bardzo dziwnie. Tutaj jest propozycja, kiedyś zgłoszona przez jedną z sekcji fizyki, że w momencie przyznania grantu powinna być przynajmniej jedna osoba, nie wiem… z NCN albo jako ekspert NCN, która byłaby opiekunem tegoż grantu. Mogłaby ona wówczas popatrzyć, jakie są problemy, czasami pomóc i wtedy taka osoba, która śledzi wykonanie grantu przez 2 lub 3 lata, jest dużo lepszą osobą do oceny niż po prostu ktoś, kto czyta ileś raportów i szybko musi rzecz ocenić. Wydaje mi się, że to jest ważna propozycja warta rozważenia.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#WiceprzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscUniwersytetuWarszawskiegodrJulianSrebrny">Następna rzecz i tutaj nie zgadzam się z wieloma głosami odnośnie do sprawy… Ogólnie mamy za małe finansowanie nauki… przede wszystkim stabilne finansowanie czy długookresowe finansowanie nauki i stąd jest problem, że w NCN jest coraz mniejszy czynnik sukcesu. Mam dobry przykład mojego kolegi, wybitnego fizyka i matematyka, który w jednym konkursie otrzymał odpowiedź: „Proszę państwa, było tak dużo dobrych i bardzo dobrych projektów, że do drugiego etapu przydzieliliśmy przypadkowo połowę tych projektów, bo bardzo trudno było drobne różnice zobaczyć”. Według mnie za mało jest finansowania stabilnego dla instytutów i uczelni. Gdyby takie finansowanie było, to granty NCN powinny być tylko dodatkiem, a nie podstawą całej działalności. Dlatego wydaje mi się, że to jest kwestia dobrych zespołów, powiedzmy, w słabym otoczeniu. Chodzi o to, że w tej chwili oceniamy w danej dziedzinie całą uczelnię. Część uczelni mniejszych może być oceniona bardzo kiepsko, otrzyma kategorię B czy nawet kategorię C, ale w niektórych z tych uczelni są dobre zespoły, ale one na tle słabej uczelni nie są w stanie wydobyć pieniędzy. Jeżeli więc w NCN są dwa projekty oceniane mniej więcej podobnie, to jakieś dodatkowe punkty powinien dostać ten, który pochodzi z gorszego ośrodka. Dobra grupa naukowa w gorszym ośrodku może być zaczynem poprawy tej uczelni i to trzeba bardzo preferować, a dotychczas jest odwrotnie. Za plus czy atut jest uważana dobra uczelnia. Za to są preferencje. Wydaje mi się, że to jest bardzo ważne, do zastanowienia. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Zgłosił się pan Tadeusz Dziuba, wiceprezes NIK. Rozumiem, panie prezesie, że jeszcze w dyskusji czy już w ramach odpowiedzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#WiceprezesNIKTadeuszDziuba">Panie przewodniczący, proszę mi wybaczyć, może wysunę się przed szereg, ale chciałbym odpowiedzieć na kluczowe pytanie pani poseł Elżbiety Kruk, a niestety za chwilę zacznie się u nas odprawa w trochę innym temacie, dlatego chciałbym tej odpowiedzi udzielić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">W porządku, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#WiceprezesNIKTadeuszDziuba">Szanowna pani poseł, szanowni państwo, żeby ocenić pod kątem celowości i mocno stwierdzić, że działanie organu, instytucji czy osoby są niecelowe, to trzeba to udowodnić. Z ogólnego badania NIK wynikało, że Narodowe Centrum Nauki pełni swoją rolę i wykonuje swoje obowiązki oraz działa zgodnie z regulaminami. Paradoksalnie trudność w ocenie NCN wynika m.in. stąd, że ta sfera – nazwijmy ją nieładnym, technicznym językiem – efektywności nie została opomiarowana i to utrudnia ocenę właśnie pod kątem celowości. Stąd, można powiedzieć, nasz frontowy wniosek pod adresem NCN właśnie tego dotyczy i w treści raportu, gdyby pani poseł kiedyś w przyszłości w całości go przeczytała, to widać, że ten wątek jest tam wyeksponowany, ale przyjmuję słowa krytyki.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#WiceprezesNIKTadeuszDziuba">Wychodząc może trochę naprzeciw oczekiwaniom pani poseł, powiem, że w zupełnie innej kontroli, dotyczącej sfery funkcjonowania rodzin zastępczych, nie ma metod opomiarowania działania tej instytucji społecznej, a w naszej kontroli pokusiliśmy się, żeby takie elementy wskazać, zaproponować, można powiedzieć, pioniersko. Może tutaj Najwyższa Izba Kontroli była trochę defensywna i pozostawiła tę sferę, do tej pory nierozwiązaną, samemu NCN, aby podjął prace w zakresie, jak to nazwałem nieładnie, opomiarowanie efektywności swojego działania, ale ta kwestia będzie prawdopodobnie czołowym zagadnieniem przy następnej kontroli NCN, która nie będzie zbyt szybko, bo pewnie za jakieś 3 lata.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#WiceprezesNIKTadeuszDziuba">Bardzo dziękuję i jeśli można, panie przewodniczący, poproszę o zwolnienie mnie z dalszej obecności, bo czekają na mnie kolejne obowiązki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Oczywiście. Ad vocem tylko pani europoseł Kruk. Jeszcze sekundę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoElzbietaKruk">Mojej wypowiedzi nie należy traktować jako krytyki. To było pytanie, a nie krytyka Najwyższej Izby Kontroli ani kontrolowanej instytucji. Oczekiwałam tylko uzasadnienia i zresztą tutaj je usłyszałam, natomiast wykorzystam już fakt, że zostałam dopuszczona do głosu, bo obaj panowie, pan Błocki i pan Srebrny, przepraszam, jeśli przekręciłam nazwisko, wspominali o czynniku sukcesu. Myślę, że to jest jakiś element ewaluacji tych działań, więc gdybym mogła się dowiedzieć czegoś więcej na ten temat, to bardzo o to proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Szanowni państwo, mam jeszcze zgłoszenia dwóch gości: pana prof. Mariusza Malinowskiego i pana prof. Michała Zasady, ale rozumiem, że to są raczej głosy do drugiego punktu. Jeśli nie, to proszę mnie poprawić.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">W takim razie poproszę przedstawicieli ministerstwa, NIK i NCN o udzielenie odpowiedzi. Jako pierwszy pan minister Murdzek, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jak już zostało skomentowane, wyprzedziłem trochę kolejność i udzieliłem odpowiedzi na szereg rzeczy i nie jestem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">W takim razie proszę o stanowisko w pozostałych sprawach, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Nie jestem w stanie odpowiedzieć, tak jak wspomniałem, na to pytanie, ewentualnie do Najwyższej Izby Kontroli, czy w tych pracach wyszczególnili liczbę projektów międzynarodowych i publikacji międzynarodowych, ponieważ to nie było w żaden sposób odnoszone do sfery nadzoru ministerstwa. Tym tematem i proporcjami się nie zajmowaliśmy. Jeżeli to jest gdzieś do wyczytania, w którymś z załączników do raportu, to musimy poprosić kontrolujących, żeby to wydzielili i takie liczby pani poseł przekazali. W tej chwili, jak słyszeliśmy, przedstawiciel NIK pan Tadeusz Dziuba też nie odniósł się do tej kwestii, czyli albo tego nie ma do wyczytania wprost w raporcie i wtedy będzie to przyczynkiem do zwrócenia uwagi, żeby było przy kolejnych jakichś kontrolach, nie tylko NIK-owskich, będziemy na to zwracać uwagę. Natomiast liczba w tej chwili z mojej strony nie padnie, bo ja po prostu akurat tak szczegółowo nie śledziłem załączników, żeby wyłapać, czy te liczby gdzieś są, czy nie.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jeśli chodzi o kontrolę, to tak jak powiedziałem, wydaje się, że tutaj, szczególnie z NCN, wykorzystując coraz większy stopień informatyzacji, będziemy dbać o to, żeby efektywność tych kontroli była dobra. Być może przeanalizujemy efekt wprowadzenia większej częstotliwości raportowania międzyokresowego. To przyjmujemy jako zalecenie i wyzwanie do dalszej pracy.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">To chyba tyle, co z mojej strony można jeszcze dopowiedzieć na te pytania i kwestie, które zostały zadane. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Pan wiceprezes NIK już nas opuścił. Czy ktoś z przedstawicieli NIK chciały zabrać głos w części poświęconej odpowiedziom na pytania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Tak, panie przewodniczący, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Dziękuję za taką możliwość. Dyrektor Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego, jednostki, która przeprowadzała tę kontrolę, która ją koordynowała.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Bardzo dziękuję za pytania, które zadała nam pani poseł, jeżeli chodzi o kwestie publikacji. Na str. 32 raportu, gdzie jest część raportu dotycząca efektów realizacji projektów badawczych, szczegółowo opisaliśmy w przypadku pojedynczych uczelni czy jednostek naukowych, jakie były efekty. Między innymi są wskazane informacje dotyczące publikacji.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Nie mamy jednak takiego zestawienia, ile z tych ponad 600 publikacji, które przedstawiliśmy w ramach skontrolowanych projektów, było publikowanych w czasopismach o zasięgu międzynarodowym. Natomiast jednoznacznie wskazujemy, że większość była cytowana w czasopismach, które są notowane na tzw. liście filadelfijskiej. W związku z tym wydaje mi się, że to na pewno pokazuje skalę, jak wygląda kwestia międzynarodowych publikacji.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jeżeli chodzi o współpracę międzynarodową w ramach zbadanych projektów, to tutaj takiej współpracy międzynarodowej nie stwierdziliśmy, ale też badania były nastawione na rynek wewnętrzny, dla polskich jednostek naukowych. Nawet w trakcie wypowiedzi było tutaj przedstawione przez dyrektora Narodowego Centrum Nauki, że są projekty dedykowane współpracy bilateralnej, natomiast w ramach kontroli nie wzięliśmy do badanej próby takich projektów.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Jeżeli chodzi o kwestię celowości, to wydaje mi się, że pan prezes Dziuba już przedstawił nasze stanowisko. Z kolei jeżeli chodzi o kwestię wpływu, to my badając projekty, skoncentrowaliśmy się na tych efektach czy rezultatach, które zostały określone, które były wymagane. Rzeczywiście, użyję tu dość nieładnego języka technicznego, koncentrowaliśmy się na poziomie produktu, natomiast badanie wpływu jest działaniem dużo bardziej złożonym i nie mając opomiarowania, na co wskazał pan prezes Dziuba, trudno nam było zweryfikować osiągnięte efekty właśnie w obszarze wpływu.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#DyrektorDepartamentuNaukiOswiatyiDziedzictwaNarodowegoNIKPiotrProkopczyk">Mam nadzieję, że nie pominąłem żadnej kwestii, Oczywiście, jeżeli coś wymaga jeszcze uszczegółowienia, to jesteśmy gotowi przekazać dodatkowe informacje. Mam nadzieję, że udzieliłem kompletnej odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">O głos poprosił jeszcze prof. Tadeusz Burczyński, przewodniczący Rady Dyrektorów Jednostek Naukowych PAN. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#TadeuszBurczynski">Chciałbym szybciutko uzupełnić jeszcze sprawę związaną z NCN, mianowicie tu mówimy oczywiście o badaniach podstawowych i po to ta agencja została powołana. Jednak warto też powiedzieć, bo to w trakcie tej dyskusji się pojawiło, o przydatności badań podstawowych, czy one są przydatne albo w jakim sensie one są przydatne. Tu warto powiedzieć, że NCN już kilka lat temu przygotował razem z NCBR program takich projektów, które nazwaliśmy wtedy TANGO. Mówię „nazwaliśmy”, bo ja wtedy byłem członkiem Rady NCN i miałem w tym jakiś swój udział. Polegało to na tym, że w wyniku badań podstawowych, które najczęściej były właśnie realizowane w NCN, powstaje jakaś myśl, jakaś koncepcja, którą można w przyszłości wdrożyć. W związku z tym razem te dwie agencje: NCN i NCBR powołały taki program TANGO, w którym pomysły, jakie wywodzą się z badań podstawowych, są poddane próbie wdrożenia, znalezienia partnera do ich realizacji.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#TadeuszBurczynski">W tej chwili jako przewodniczący zespołu ekspertów w NCBR mam okazję nadzorować te projekty, które są już realizowane w ramach programu TANGO i muszę powiedzieć, że są to projekty ze wszystkich obszarów nauki, zarówno nauk biologicznych, medycznych, ścisłych, technicznych, jak i nauk humanistycznych. Tu jest więc ten pomost między tym, co nazywamy badaniami podstawowymi, a tym, co nazywamy badaniami stosowanymi. Warto na to zwrócić uwagę, bo ten podział jest dosyć umowny między badaniami podstawowymi a stosowanymi, bo to jest taka dychotomia: albo to, albo to, ale okazuje się, że większość badań ma naturę i stosowaną, i podstawową. Przy dwóch agencjach, które są tak ukierunkowane, przepaść między jednym i drugim powinna być czymś zsypana i to jest jakaś próba, którą w pewnym momencie NCN podjął razem z NCBR i to chciałem podkreślić.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#TadeuszBurczynski">Druga rzecz, którą chciałem powiedzieć z mojego doświadczenia jako osoby, która kiedyś oceniała i uczestniczyła w grantach, które realizował KBN, potem ministerstwo, a następnie obserwowałem to z bliska jako członek Rady NCN: NCN to jest nowa jakość na rynku sfinansowania badań w Polsce. Warto też przypomnieć, że kiedy NCN powstawało, wzięło sobie bardzo dobry wzorzec, bo tym wzorcem była European Research Council. Te wszystkie reguły, które w NCN rządzą, wprowadziły jakby nową jakość oceny projektów oraz zredukowały praktycznie do zera różnego rodzaju wpływy nieformalne na przyznawanie projektów i to jest dużą zasługą obecnie NCN. Dziękuję ślicznie za tę krótką wypowiedź, bo tyle chciałem temu poświęcić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Szanowni państwo, głosy w dyskusji się wyczerpały i rozumiem, że jeżeli państwo będziecie mieli jeszcze ewentualnie jakieś zapytania, to ministerstwo się odniesie do tych pytań w formie pisemnej. Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Przechodzimy do punktu drugiego. Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pana Wojciecha Murdzka w celu przedstawienia informacji na temat udziału uczelni wyższych i instytucji badawczych w realizacji „Krajowego planu odbudowy i zwiększenia odporności”. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Szanowni państwo, bardzo aktualny temat, nawet poprzednia dyskusja zahaczyła o ten aspekt finansów. Tak bardzo skrótowo chciałbym przedstawić, a mianowicie istotne jest, żeby też zobaczyć cały proces i pewną zmianę, która nastąpiła. Prace nad krajowym programem odbudowy trwają od lipca ubiegłego roku i przedstawiciele ministerstwa w zespołach roboczych uczestniczyli, dyskutowaliśmy nad wieloma możliwościami, aspektami. Natomiast istotna zmiana jest taka, że początkowo mieliśmy taki podział na większą liczbę, czyli 8 obszarów interwencji i w tych poszczególnych obszarach interwencji zgłaszaliśmy zapotrzebowania, szereg projektów.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">W tym roku w styczniu nastąpiła zmiana. Zapadła decyzja na posiedzeniu z udziałem pana premiera Mateusza Morawieckiego, żeby dokonać zmiany struktury krajowego programu odbudowy i z 8 obszarów interwencji skupić się na 5 obszarach interwencji. To są takie obszary jak: odporność i konkurencyjność gospodarki… od razu podam kwoty, które są w tej najnowszej wersji „Krajowego planu odbudowy”, czyli odporność i konkurencyjność gospodarki – 4,13 mld euro, zielona energia i zmniejszenie energochłonności – 6,35 mld euro, transformacja cyfrowa – 3,03 mld euro, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia – 4,26 mld euro, zielona i inteligentna mobilność – 6,07 mld euro.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Środki, które były w tej pierwszej wersji, oczywiście są duże, ale niewystarczająco duże w stosunku do zgłaszanych przez nas projektów. W ostatecznej wersji, jeśli chodzi na przykład o poziom badania i rozwoju, propozycja w najnowszej wersji KPO szeroko rozumianych badań i rozwoju, nie tylko w wymiarze uczelni wyższych i instytutów, pytanie pozostanie: jak zostaną zakwalifikowane na przykład aktywności, jeśli chodzi o środki przeznaczane na badania i rozwój. To jest taka średnia europejska, można powiedzieć, czyli tutaj jest to poziom mniej więcej w granicach 6%, natomiast są pojedyncze kraje, gdzie ta skala jest wyższa. Oczywiście nasze wnioski sprawiłyby, że bylibyśmy tutaj pewnie liderem, gdyby zostały w pierwotnej wysokości przeznaczone, ale tak się nie stało.</u>
+          <u xml:id="u-44.3" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Teraz w odniesieniu do sektora nauki i szkolnictwa wyższego. Mamy środki w tej wersji, bo przypomnę, że zakończyły się konsultacje społeczne nad tym najnowszym projektem KPO. Zobaczymy natomiast, jak będzie wyglądało zebranie tych wszystkich i ewentualne uwzględnienie wniosków z tych konsultacji, ale w tej wersji najnowszej mamy środki na infrastrukturę badawczą. Tam jest przeznaczone 350 mln euro, czyli ok. 1,57 mld zł. Ważnym beneficjentem powinna być tutaj Sieć Badawcza Łukasiewicz, ale należy też myśleć, że w tej alokacji powinny się znaleźć projekty infrastruktury naukowej z Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej oprócz tego co zamierza Sieć Badawcza Łukasiewicz.</u>
+          <u xml:id="u-44.4" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Odnosząc się do tej kwestii, ile zgłaszaliśmy, to wspomnę, że zgłaszaliśmy na ponad 11 mld zł. W związku z tym tutaj ta przestrzeń jest taką wyraźną różnicą i oczywiście tutaj nie ma takiego podziału szczegółowego, na tym etapie KPO, natomiast punktem wyjścia była analiza tych potrzeb i tych projektów, które mogłyby się do tego procesu odbudowy w sposób istotny przyczynić.</u>
+          <u xml:id="u-44.5" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Widziałem wśród gości, że w dzisiejszym posiedzeniu bierze udział pan prezes Piotr Dardziński. Samych wniosków Sieci Badawczej Łukasiewicz jest na wiele miliardów, gdyby je wszystkie zsumować, ale jesteśmy na takim etapie, że to jest 8,5% alokacji tego komponentu i ok. 1,5% budżetu KPO. Oczywiście o reakcjach, o tym, co chcieliśmy, co można zrobić, to myślę, że jest osobny temat, ale też chciałbym podkreślić, że to, na co zwracamy uwagę, to jest to, że we wszystkich praktycznie obszarach, czyli w tych obszarach interwencji, wszędzie powinien być komponent obecnej nauki. W zapisach tego nie widać. Myślę, że dyskusje, choćby też uwagi zgłoszone na przykład przez Sieć Badawczą Łukasiewicz do każdego prawie z tych komponentów, obszarów interwencji, zawierają inicjatywę dopisania, żeby jednostki badawcze koniecznie wziąć pod uwagę i wtedy te środki związane z badaniami i nauką zwiększyłyby się w poszczególnych obszarach interwencji.</u>
+          <u xml:id="u-44.6" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Kolejnym obszarem jest przestrzeń związana z dostępnością i jakością systemu ochrony zdrowia i tutaj – też nawiązując do tego pytania, które dzisiaj padało o dowartościowanie tego, co się w obszarze zdrowia dzieje – są przeznaczone stosunkowo wysokie środki. Na ten cel mamy 677 mln euro, czyli ponad 3 mld zł związane z modernizacją i doposażeniem obiektów dydaktycznych, czyli tych szkół wyższych, które kształcą w kierunkach medycznych.</u>
+          <u xml:id="u-44.7" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Drugi punkt, bardzo istotny, że też są środki przeznaczone na inwestycje w tworzenie specjalistycznych centrów badawczych i analitycznych na potrzeby nauk medycznych. Tutaj jest 1,23 mld zł, przeliczając na złotówki. Resortem odpowiedzialnym za te środki jest Ministerstwo Zdrowia, ale oczywiście pamiętamy, że również na innych uczelniach, nie tylko tych podległych ministrowi zdrowia kształcimy lekarzy, pielęgniarki itd. Będziemy na pewno ściśle współpracować z Ministerstwem Zdrowia, patrząc na ten proces w sposób łączny.</u>
+          <u xml:id="u-44.8" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Są też środki na cyfryzację i tutaj cały obszar dalszego wzmacniania już nie na poziomie stricte wyższym, chociaż też mamy nadzieję, że niektóre projekty uda się zrealizować, natomiast jest cały pakiet na poziomie szkół podstawowych i średnich, dotyczący uczniów i nauczycieli tych szkół. To jest jakby osobna, bardzo istotna część.</u>
+          <u xml:id="u-44.9" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Bardzo ważne są środki na branżowe centra umiejętności, gdzie zakładamy udział szkół zawodowych, uczelni, organizacji, stowarzyszeń pracodawców, prac sektorowych, ośrodków badawczo-rozwojowych, instytucji otoczenia gospodarczego i tutaj przewidziane środki, z ogólnej alokacji 2,6 mld, są na poziomie 250 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-44.10" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Zakładamy też, że będziemy uczestniczyć we wprowadzanych e-usługach publicznych. Choćby jest taki projekt, żeby przejść na odporną na hackerskie wyczyny i na podróbki formułę dyplomów ukończenia studiów w oparciu o nowoczesne technologie. Powiedzmy, tutaj jest to coś, co powinno też w szczegółach dojść do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-44.11" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Wydaje się, że w takim telegraficznym skrócie to jest większość przedstawionych tematów. Jeden obszar jest taki, który na razie nie został uwzględniony, a mianowicie zgłaszaliśmy do KPO taki duży projekt nowego spojrzenia na kampusy uczelniane, na akademiki. Wyliczyliśmy ten projekt aż na 14 mld zł, co pozwoliłoby rzeczywiście te obiekty unowocześnić, sprawić, że one wszystkie byłyby na pewno energooszczędne, a może nawet pokusić się o rozwiązania pasywne. Środków na termomodernizację jest sporo, natomiast nie są one wprost przypisane do faktu zarządzania przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, czyli krótko mówiąc, na ten komponent – czytając wprost – tych środków nie ma i tu bardzo żałujemy. Powiem tylko, że zgłaszaliśmy te potrzeby w wystąpieniach jeszcze przed tymi ostatnimi konsultacjami, zwracając uwagę, że środki na termomodernizację przynajmniej w wysokości miliarda jako pilotaż byłyby niewątpliwie bardzo zasadne. Zwracaliśmy też uwagę, że brakuje tutaj wprost, jak się czyta KPO, takiego komponentu związanego z badaniami kosmicznymi i tym kierunkiem przyszłościowego rozwoju. W jednym z ostatnich wystąpień prosiliśmy o uwzględnienie tego aspektu.</u>
+          <u xml:id="u-44.12" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Dialog oczywiście pokazał, że pojawiły się także doprecyzowania. Jeśli chodzi o przykład, to może być nim kwota w zakresie kształcenia zawodowego oraz uczenia się przy całe życie – 2 443 000 000 zł. Zwracaliśmy na przykład uwagę na taki projekt, który polegałby na wybudowaniu 120 nowoczesnych centrów kształcenia, szkolenia i egzaminowania na potrzeby uczniów, studentów, pracowników i innych osób uczących się. Nie wchodząc w szczegóły, na takim poziomie doradztwa zawodowego projekt krainy zawodów na 805 mln zł; środki na promocję szkolnictwa branżowego, kwestia środków (390 mln zł) na kształcenie zawodowe w sensie ich regionalizacji i wszystkich aktywności, których tutaj szereg jest pomysłów, na poziomie właśnie regionalnym; cyfryzacja edukacji – 2,4 mld zł ze szczegółowymi pomysłami i projektami do realizacji. Tak że tutaj na pewno jest aktywność ministerstwa, żeby jak najwięcej środków w KPO też móc uzyskać na ten obszar edukacji, nauki, ale rozbieżność między potrzebami i życzeniami jest duża i to się nie da ukryć, że tych celów stawiamy sobie więcej.</u>
+          <u xml:id="u-44.13" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Mamy nadzieję, że jeszcze ewentualnie jakieś korekty po zebraniu tych wszystkich wniosków nastąpią. Przedstawiłem obraz na bazie tego projektu, który jest po zakończonych konsultacjach społecznych i na etapie jeszcze dyskusji, które z uwag zgłaszanych będą uwzględnione. Oprócz uwag zgłoszonych, jak wspomniałem, przez Sieć Badawczą Łukasiewicz, także przedsiębiorcy zwracali uwagę, a przede wszystkim Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego i te gremia związane z nauką i szkolnictwem wyższym też zgłaszały swoje uwagi, trzymając tę linię, że dobrze by było, żeby na ten obszar nauki i szkolnictwa wyższego w szczególności znalazło się więcej środków. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Otwieram dyskusję. Szanowni państwo, żeby usystematyzować, to najpierw poprosiłbym o głos posłów, później gości i na koniec poprosimy przedstawicieli ministerstwa, pana ministra, o odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Jako pierwsza zgłosiła się pani poseł Fabisiak. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo dziękuję. Ponieważ nie mogłam w poprzedniej części dyskusji wyrazić swego stanowiska końcowego, zrobię to teraz, jeśli pan przewodniczący pozwoli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Procedujemy na podkomisji, ale ten temat przejdzie na Komisję i wówczas prosiłabym władze NCN o przygotowanie odpowiedzi na zadane pytania, bo te pytania były ważne, dotyczące umiędzynarodowienia, więc zarówno w sprawie publikacji, jak i samych projektów. Tutaj odpowiedź nie była zupełnie jasna. Sygnalizuję tylko, że te pytania padną na Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Jeśli chodzi o część drugą, obecnie procedowaną, to panie ministrze, wszystkie wnioski, o których pan mówi… Trzeba tylko wyrazić smutek, że nie otrzymał pan pieniędzy, ale tak już jest, że pieniędzy zawsze jest trochę za mało, więc nie tylko w ministerstwie. Natomiast na te kampusy, na tę modernizację akademików… Rzeczywiście życzę panu, myśląc chociażby o warszawskim akademiku przy ul. Gagarina, który powinien być dla doktorantów, on powinien zostać bezwzględnie zmodernizowany, ale trzeba czekać… Na wszystko nigdy nie starcza pieniędzy.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Ad rem. Otóż chciałabym spytać, czy istnieje priorytet w składzie KPO dotyczący ochrony zdrowia, a bliżej sprawy COVID-19 czy też badań nad COVID-19. Mam świadomość, że są to badania interdyscyplinarne dwóch ministerstw: zdrowia oraz nauki i szkolnictwa wyższego. Ale wrócę tu do tematu, który już poruszyłam, trochę niepewnie, badań nad polską szczepionką. To jest prof. Tomasz Ciach, Politechnika Warszawska, to jest prof. Mackiewicz, Poznań. Nie mamy czasu na rozmowę o tym, ale pytam, czy istnieje w przyznanych środkach priorytet. Z tego, co zauważyłam, to, o czym pan minister mówił, nieco ponad 4,2 mld zł to jest na wszystko. Ile jest, czy są… Czy w ogóle jest takie widzenie, taka filozofia, aby na te badania, polskie badania naukowe, które są zaawansowane, czy jest priorytet w ocenie takich projektów, w przyznaniu środków? To jest bowiem jakaś nadzieja, że się dorobimy własnej szczepionki, na której będziemy w przyszłości także zarabiali, więc jest to działanie również komercyjne. Będę wdzięczna za odpowiedź. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Teraz pozwolę sobie udzielić głosu, bo mam kilka pytań. Panie ministrze, jak wynika z informacji medialnych, resort nauki planuje rewolucyjne zmiany w polskiej nauce w związku z absorpcją funduszy z Europejskiego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności oraz „Horyzont 2020”. Rewolucyjne zmiany funkcjonują pod nazwą narodowego programu kopernikańskiego i zostały nagłośnione przez prezesa Polskiej Akademii Nauk. List pana prezesa prof. Jerzego Duszyńskiego wzbudził wiele emocji w środowisku naukowym. Ujawnił bowiem, że w resorcie nauki toczą się prace nad rewolucyjnymi zmianami w organizacji i finansowaniu polskiej nauki, które nie są konsultowane ze środowiskiem naukowym oraz instytucjami powołanymi do jego reprezentacji.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Przesłane przez resort wyjaśnienia dotyczące „Krajowego planu odbudowy i zwiększenia odporności” w mojej ocenie nie są wyczerpujące, po prostu nie wyczerpują tego tematu i w związku z powyższym proszę przedstawicieli resortu, czyli pana głównie, o odpowiedź na trzy pytania. Jaką rolę rząd zamierza przeznaczyć dla istniejących państwowych instytutów badawczych w wydatkowaniu funduszy pozyskanych z Europejskiego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności, programu „Horyzont 2020” i innych programów w ramach wieloletnich ram finansowych 2021–2027? Jaką rolę zamierza rząd przeznaczyć dla Polskiej Akademii Nauk w wydatkowaniu funduszy pozyskiwanych z Europejskiego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności, programu „Horyzont 2020” i innych programów w ramach wieloletnich ram finansowych, również w latach 2021–2027? Jaką rolę rząd zamierza przeznaczyć dla instytucji powołanych w ramach tzw. narodowego programu kopernikańskiego w wydatkowaniu funduszy pozyskiwanych z tego europejskiego instrumentu, o którym wspominałem w poprzednich pytaniach, czyli Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności, programu „Horyzont 2020” i innych programów w ramach wieloletnich ram finansowych 2021–2027?</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Kolejne głosy w dyskusji to już głosy naszych gości. Jako pierwszy zgłosił się pan prof. Paweł Rowiński, wiceprezes PAN. Bardzo proszę, panie profesorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PawelRowinski">Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze, pan przewodniczący już troszeczkę zadał pytanie, które pewnie wiąże się z tym, o czym ja chciałem powiedzieć. Przeczytałem dość dokładnie ten „Krajowy plan odbudowy” i przyznam, że wtedy, kiedy Polska Akademia Nauk, bo o Polskiej Akademii Nauk chcę mówić… We wszystkich raportach dotyczących innowacyjności zajmuje zawsze jedno z czołowych miejsc, jeśli chodzi o polską naukę. Przypomnę, zresztą pan minister o tym doskonale wie, że w momencie wybuchu kryzysu pandemicznego to w instytutach Polskiej Akademii Nauk opracowano polskie testy na badania przeciwcovidowe czy też ten test zbiorowy, który powstał w naszych instytutach, czy stworzono różne instrumenty przeciwdziałające problemom związanym z COVID. Także w innych zakresach (np. w zakresie innowacyjności) instytuty PAN należą do czołowych w Polsce. Tymczasem w „Krajowym planie odbudowy” Polska Akademia Nauk nie pojawia się ani razu.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PawelRowinski">Zrobiłem przeszukanie. Instytuty Sieci Badawczej Łukasiewicz są wymienione sześciokrotnie z wymienionymi poszczególnymi kwotami. Polska Akademia Nauk nie zaistniała w tym programie zupełnie. Chciałbym zapytać, czy to się jakoś łączy z programem, o którym wspomniał pan przewodniczący, tym kopernikańskim, czy też jest jakiś problem z uwzględnieniem PAN w tym bardzo ważnym programie, bo oczywiście stwarza on potężne szanse dla polskiej nauki w przyszłości. Chciałem więc tylko zapytać o sytuację PAN w tym kontekście. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Jako kolejny zgłosił się do głosu pan prof. Mariusz Malinowski, przewodniczący zespołu ds. opiniowania Krajowego Planu Odbudowy, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#MariuszMalinowski">Szanowni państwo, jeśli myślimy o gospodarce opartej na wiedzy, o dynamicznym rozwoju, o zdolności do wytwarzania własnej myśli naukowej i technicznej oraz przede wszystkim – ja uważam to za bardzo ważny punkt – o zatrzymaniu najzdolniejszych badaczy w Polsce, to niestety, ale umiejscowienie polskiego szkolnictwa wyższego i nauki w KPO jest praktycznie żadne. Jeśli myślimy w ogóle i chcemy stwarzać możliwości pokonania przez Polskę dystansu do tych krajów najwyżej rozwiniętych, to zaangażowanie w KPO nauki i szkolnictwa wyższego powinno być zdecydowanie większe.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#MariuszMalinowski">Sięgnę do pewnych danych, które były tutaj poruszane, czyli doskonalenie systemu edukacji oraz mechanizmów uczenia się – 543 mln euro, ale to są pieniądze, które głównie nie są przeznaczone dla szkolnictwa wyższego. Jeśli chcemy gospodarki najwyżej rozwiniętej, mówimy tutaj o Industry 4.0, gospodarka o obiegu zamkniętym smart cities, odnawialne źródła energii, jeśli chcemy to robić rzeczywiście, to bez szkolnictwa wyższego i bez wykształcenia kadr na najwyższym poziomie nie da się tego zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#MariuszMalinowski">Mamy następny punkt – termomodernizacja szkół, ale to tylko dotyczy szkół. Absolutnie nie dotyczy to uczelni wyższych. Cyfrowa infrastruktura szkół – znowu uczelnie wyższe są kompletnie pominięte w tym aspekcie. Jedynie jest komponent 677 mln euro, który jest dla akademii medycznych, ale pozostałych nauk w zasadzie w KPO nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-52.3" who="#MariuszMalinowski">Teraz, odnosząc się do tego, co powiedziała pani poseł, ponieważ jestem z Politechniki Warszawskiej, gdzie pan prof. Ciach również pracuje nad szczepionką, chcę powiedzieć, że w zasadzie w KPO nie ma środków, które by gwarantowały badania szeroko pojęte, które by gwarantowały możliwość prowadzenia badań na światowym poziomie. W związku z tym, trochę tak jak zostałem tutaj przedstawiony, w imieniu komisji, która została powołana przez KRASP, apeluję o to, żeby zostały zwiększone środki w KPO, bo inaczej nigdy nie uda nam się dorównać do tego poziomu finansowania, który jest oferowany w krajach bardzo wysoko rozwiniętych, czyli tutaj, bez dodatkowego wsparcia uczelni wyższych i nauki nie jesteśmy w stanie tego zrobić. Podam tylko jeden przykład. W Hiszpanii, oczywiście nie wiem, jak to się skończy, ale planowane jest 34% na badania i naukę. W Polsce, jeśli dobrze policzyłem, a starałem się to oczywiście prześledzić, to jest poniżej 1%. Jak więc mamy pokonywać tę różnicę pomiędzy rozwojem naukowym tych krajów? Moim zdaniem tego się nie da zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-52.4" who="#MariuszMalinowski">Oczywiście jest ten komponent 350 mln euro, który jest przeznaczony dla Sieci Badawczej Łukasiewicz i bardzo dobrze. Pewnie ten komponent powinien być jeszcze większy, bo mielibyśmy wtedy cały ciąg badawczy od nauk podstawowych aż do wdrożeniowych, ale uczelnie wyższe zostały kompletnie pominięte. Moje pytanie jest następujące: Jaki dokładnie wkład, pomijając uczelnie medyczne, z tego, co jest w odpowiednich komponentach KPO, jest przeznaczony dla uczelni wyższych? Moim zdaniem pozostałe części nie dotyczą w ogóle uczelni wyższych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Jako kolejny poprosił o głos pan prof. Michał Jerzy Zasada, wiceprzewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Panie profesorze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#MichalJerzyZasada">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, nie chciałbym zbyt dużo dodawać do tego, co powiedział pan prof. Malinowski, dlatego że opieramy się na tych samych materiałach i reprezentujemy to samo środowisko, ale rzeczywiście, w uzupełnieniu tych liczb, o których mówił pan prof. Malinowski, te cztery elementy, nie licząc medycznych, o których powiedział mój przedmówca, to jest ok. 3% KPO. Po wyjęciu szkół podstawowych i średnich to jest 2%, a po wyjęciu Sieci Badawczej Łukasiewicz to jest ok. 1%, a więc nawet nie dochodzimy do nakładów na naukę i szkolnictwo wyższe w polskim budżecie. Trudno zatem nazwać „Krajowy plan odbudowy”, z punktu widzenia nauki i szkolnictwa wyższego, czymś, co może być efektem prorozwojowym. To nie będzie nawet fundusz, który wystarczy do konserwacji systemu.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#MichalJerzyZasada">Niejako kontynuując tę wypowiedź, chciałbym jeszcze krótko zakończyć, że faktycznie, jeśli mówilibyśmy o tym, że nauka i szkolnictwo wyższe miałyby stać się impulsem rozwojowym w tym programie, to myślę, że dyskutowane 2,5% nakładów na wydzielone działania z nauki i szkolnictwa wyższego byłoby czymś, co mogłoby nie tyle satysfakcjonować, ale przynajmniej pozwoliłoby stwierdzić, że „Krajowy plan odbudowy” jest stworzony odpowiedzialnie z punktu widzenia roli uczelni, nauki i kształcenia kadr, bez których odbudowy nie przeprowadzimy.</u>
+          <u xml:id="u-54.2" who="#MichalJerzyZasada">To tyle ze względu na szacunek dla państwa czasu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję, panie profesorze.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Kolejny poprosił o głos pan prof. Tadeusz Burczyński, przewodniczący Rady Dyrektorów Jednostek Naukowych PAN. Panie profesorze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#TadeuszBurczynski">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Chciałbym nawiązać do wypowiedzi pana prof. Pawła Rowińskiego, wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk. Reprezentując 70 instytutów PAN, tyle ich jest i ich przedstawiciele są w tej Radzie Dyrektorów Jednostek Naukowych, której jestem przewodniczącym, chciałbym powiedzieć, że ze zdziwieniem i niepokojem zauważyliśmy, że PAN, w szczególności instytuty zostały pominięte w tym programie KPO. Nie wiemy, dlaczego, ale chciałbym tu zwrócić uwagę na jeden aspekt, a mianowicie, że to są instytuty w większości kategorii A+ lub A i jako całość świadczą o bardzo wysokim poziomie uprawianej w Polsce nauki. Może państwo o tym wiecie, ale jeśli się bierze pod uwagę aktywność Polskiej Akademii Nauk poprzez jej instytuty, to PAN jest najbardziej aktywną instytucją naukową widzianą w Polsce z zewnątrz, z zagranicy. W różnych rankingach jesteśmy tutaj na pierwszym miejscu, w związku z tym, że badania, które tam są prowadzone, są na tak wysokim poziomie. Dlatego to zdziwienie dyrektorów instytutów, których tu reprezentuję, jest w pełni uzasadnione. Do mnie jako przewodniczącego docierają różne pytania o to, dlaczego tak się stało. Nie potrafimy na to odpowiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#TadeuszBurczynski">Zaczęła się tworzyć jakaś spontaniczna lista potrzeb tych instytutów, ale to jest oczywiście bardzo nieformalne działanie. Postulowałbym do władz, aby zauważyły pozycję i znaczenie Polskiej Akademii Nauk oraz jej instytutów w tym programie. Moim zdaniem pieniądze wydane na infrastrukturę badawczą dla instytutów PAN to są najlepiej wydane pieniądze na naukę w Polsce. Apeluję, aby tę sprawę poważnie rozpatrzyć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję, panie profesorze. Szanowni państwo, mam takie wrażenie, że w sprawie narodowego programu kopernikańskiego środowiska naukowe, czy to PAN, czy Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich i inne instytucje, nie są tak zaangażowane w tworzenie, w funkcjonowanie tego nowego tworu. W związku z tym chciałbym państwa poinformować, że będę wnioskował o zwołanie w najbliższym terminie posiedzenia podkomisji w tej sprawie, w sprawie tego narodowego programu kopernikańskiego, który tworzy ministerstwo. Chcemy uczestniczyć w tworzeniu i funkcjonowaniu tego… Chcemy się też przede wszystkim więcej dowiedzieć o tym nowym programie. Informuję zatem ministerstwo, że będzie wniosek o zwołanie podkomisji w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Szanowni państwo, jeśli nie ma więcej głosów w dyskusji, to oddaję głos przedstawicielowi ministerstwa, panu ministrowi Murdzkowi. Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedzi na pytania, które zostały zadane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Szanowni państwo, oczywiście tutaj absolutnie z żadnym zdaniem mówiącym, że na naukę powinno być więcej środków, nie będę polemizował, bo się z nim zgadzam i kolejne wystąpienia ministra do ministerstwa funduszy odpowiedzialnego za konstrukcję KPO o tym świadczą. Natomiast wydaje się, że tak… Dobrze, to co pan przewodniczący powiedział, że nie czas i miejsce, żeby tutaj poświęcać uwagę tej nowej inicjatywie programu kopernikańskiego, bo to nie jest przedmiotem dzisiejszej pracy. Mogę zapewnić, że absolutnie przy tworzeniu KPO ani przez moment nie była ta inicjatywa postrzegana jako nowy podmiot i przecież nie może być inaczej, ponieważ inicjatywa jeszcze tak na dobrą sprawę nie ujrzała światła dziennego. Jest pewna zapowiedź kierunkowa, natomiast prace nad ewentualnym powołaniem tej instytucji to jeszcze daleka czy stosunkowo daleka droga. Dlatego tutaj nie wrzucałbym do jednego worka z naszymi rozważaniami o KPO tej nowej inicjatywy.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Druga kwestia, bardzo zasadnicza, że tak się stało, można zarzucić ewentualnie jakiś brak spójności albo skuteczności Sieci Badawczej Łukasiewicz. Słucha nas pan prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz, że się niejako z imienia i nazwiska sieć pojawiła, ale generalnie co do zasady to nie jest tak, że dokument jest dokumentem sektorowym i że każdy sektor musi mieć odzwierciedlenie, ponieważ jest to pokazanie pewnych obszarów działań. Te obszary mają służyć jak najlepszej odbudowie kraju. To nie jest program wspierania jakiegokolwiek sektora, tylko wspierania tych obszarów, które w odbudowie powinny być najbardziej znaczące. Tak jak wspomniałem, moje osobiste przekonanie jest takie, że w każdym z tych wymienionych obszarów KPO nauka powinna odgrywać istotną rolę. Dyskusja o tym podziale będzie dopiero pewnie kontynuowana po uchwaleniu, jak będziemy przechodzić do szczegółów.</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jeśli mówimy o tych 350 mln euro, to w poprzedniej wersji KPO pan prezes Centrum Łukasiewicz mógł się ucieszyć, bo być może przez jakieś niedoprecyzowanie była wymieniona tylko Sieć Badawcza Łukasiewicz, ale niestety dla sieci tak nie jest. Środki są przeznaczone na szeroko rozumiany potencjał instytutów badawczych i myślę, że współpraca Polskiej Akademii Nauk z Siecią Badawczą Łukasiewicz, takie podejście trochę bardziej konsorcjalne, patrzenie na mapę infrastruktury badawczej, która ma znaleźć odzwierciedlenie… Jest szereg środków inwestycyjnych przewidzianych właśnie na włączenie się w ten program odbudowy i oczywiście tutaj instytuty i obecność PAN na pewno na etapie uszczegóławiania będzie miała miejsce i nie ma to nic wspólnego z jakimiś projektami innymi, o których była mowa. Natomiast oczywiście kołdra się robi krótka i tutaj pewnie się wszyscy zgodzimy. Przypomnę jeszcze raz – wnioski, które złożyliśmy jako ministerstwo jeszcze w roku ubiegłym na wszystkie aspekty badawczo-rozwojowe… to było ponad 11 mld zł i tutaj daleka droga, żeby się gdzieś choćby zbliżyć do adekwatnych kwot.</u>
+          <u xml:id="u-58.3" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jasne jest, padło to zresztą w pytaniu pana przewodniczącego i rozumiem, że dziś nie rozmawiamy na posiedzeniu podkomisji o wszystkich źródłach finansowania. Nie rozmawiamy o „Horyzoncie Europa”, programie, który jest w tej chwili tworzony czy o innych programach. Dziś skupiamy się na tym najbardziej aktualnym, czyli krajowym programie odbudowy, a oczywiście tutaj w innych aspektach będziemy się starali. Też są pytania o efektywność naszego zaangażowania i wykorzystywania środków, na przykład jeśli chodzi o „Horyzont 2020”, a teraz „Horyzont Europa”. Wydaje się, że tutaj mamy wspólnie wielkie wyzwanie, żeby te środki, które tam się znajdują, wykorzystać w maksymalnym stopniu, choćby biorąc pod uwagę wielkość naszej składki. Tutaj na pewno mamy coś do zrobienia.</u>
+          <u xml:id="u-58.4" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Osobiście żałuję, że przynajmniej na tym etapie nie ma środków na termomodernizację kampusów uczelnianych ze szczególnym akcentem na akademiki. O tym warto rozmawiać. Jak mówię, każde nasze wystąpienie o braku tego aspektu traktuję… i nadzieja, że przynajmniej jakiś porządny pilotaż, który pozwoli na pewne rozwiązania technologiczne, wypracowanie dobrych praktyk, byłby mile widziany i wskazany.</u>
+          <u xml:id="u-58.5" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Jeśli chodzi o wątek, który w wypowiedzi czy w pytaniu pani poseł Fabisiak się pojawia, to tylko powiem, że uczestniczyłem w spotkaniu właśnie prof. Mackiewicza z ministrem Czarnkiem i zarysowaliśmy sobie pewną linię postępowania, która dałaby szansę na kolejny krok profesora, natomiast jeszcze z jakichś tam racji pan profesor tych kroków nie uczynił. Problem jest jeszcze taki, że w tych ścieżkach finansowania zawsze bazujemy na ocenach ekspertów. Nawet jak coś wygląda bardzo zaawansowanie, to w tym przypadku kolejne zdania ekspertów kończyły się na tym, żeby przynajmniej jakieś uwiarygodnienie możliwości przeprowadzenia procesu i akceptacji przez Europejską Organizację Leków czy właśnie takich szczepionek… Żeby przynajmniej było uwiarygodnienie, że jest to na takim etapie, że możemy liczyć na taki certyfikat. Okazuje się, że ta ścieżka nie została pokonana.</u>
+          <u xml:id="u-58.6" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Natomiast jeśli chodzi o szczepionki, to w tej chwili kilkanaście milionów jest zaangażowanych w co najmniej dziewięć zaawansowanych projektów związanych ze szczepionkami, różne instytucje i NCBR, i NCN i Agencja Badań Medycznych. Tak że tutaj naukowcy raczej nie narzekają na brak środków. Tam, gdzie projekty są bardziej zaawansowane i szybsze do wdrożenia, to jest choćby takie wsparcie 40-milionowe z poziomu PFR, które przybliża produkcję, może nie własną, ale produkcję szczepionki. Ten proces też jest postrzegany, a przypomnę tylko choćby kwoty wydane przez NCBR, które w ramach projektów związanych z koronawirusem wynoszą grubo ponad 300 mln zł. Nie ma więc tutaj takiej opcji, że nie widać co się dzieje i nie chce się przeznaczać środków. Te środki są przeznaczane.</u>
+          <u xml:id="u-58.7" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Efekty tych dziewięciu różnych projektów będą, jak stwierdzają sami naukowcy, za około pół roku. Wtedy będzie można ocenić, które będą nadawały się do dalszych działań. Projekt prof. Mackiewicza w opinii ekspertów jest bardzo interesujący, jest innowacyjny, natomiast ocena jest taka, że nie ma tych walorów umożliwiających jakąś skalowaną na tej podstawie produkcję i ewentualnie modyfikację. Nie chciałbym jednak w to wchodzić głębiej, bo nie jestem ekspertem od szczepionek. Wiem tyle, co usłyszałem od ekspertów. Myślę, że jeżeli w relacjach z ekspertami pan profesor przebrnie przez te sprawy, to nie będzie kwestii, żebyśmy nie znaleźli, wspólnie z ministrem zdrowia, możliwości finansowania tak jak w kolejnych projektach.</u>
+          <u xml:id="u-58.8" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Powiem jeszcze tylko, że z mojej osobistej inicjatywy i w wyniku zaangażowania się premiera Jarosława Gowina doszło do spotkania z ekspertami, z przedstawicielami wszystkich projektów szczepionkowych. Spotkanie było bardzo długie i konstruktywne. Wszystkie z tych osób wiedzą, że mogą liczyć na wsparcie. Jeden z bardzo zaawansowanych projektów wchodzi w tej chwili w etap złożenia… czy już złożono wniosek do NCBR o kolejne środki. Natomiast, żeby nie za bardzo rozbudowywać ten wątek powiem, że szukamy – i to jest pewien element do nadrobienia – tego etapu pośredniego między badaniami podstawowymi czy pierwszymi dobrymi efektami a takim przeskalowaniem, które pozwalałoby na wyprodukowanie partii umożliwiającej już badania kliniczne. To jest etap trudny do pokonania, bo jeśli chodzi o badania kliniczne, to większość światowych doświadczeń mówi, że tam włączają się już wielcy gracze, przynajmniej na etapie trzeciego kroku badań klinicznych. To tak troszeczkę rozbudowywałem, ponieważ pani poseł dwa razy podejmowała ten wątek i dlatego chciałem troszeczkę nieproporcjonalnie do dyskusji o KPO, ale też dopowiedzieć, żeby nie było niedosytu. Tak więc tu jesteśmy na pewno otwarci.</u>
+          <u xml:id="u-58.9" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Mam oczywiście świadomość, że wystąpienia i KRASP, i Rady Głównej, i Łukasiewicza, i wszystkich instytucji zgłaszających swoje uwagi… Mogę tylko podziękować, że państwa głos wspiera nasze starania, żeby było tej przestrzeni dla nauki więcej i myślę, że ten głos, nawet jak będzie już ostateczny kształt KPO, nie powinien się kończyć, bo w tych wszystkich aspektach powinniśmy dbać, żeby niezależnie od wszystkiego rzeczywiście była ta obecność nauki jak najbardziej reprezentatywna. I myślę, że w tych pięciu obszarach interwencji… Jeszcze raz podkreślę – w każdym z tych obszarów powinniśmy wywalczyć dobre miejsce dla nauki, nawet jak instytucje czy szkoły nie są wprost wpisane, ale aktywność powinna być taka, żeby aspekt tej obecności właśnie nauki, która podniesie efektywność tego całego programu odbudowy, był obecny. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">O głos poprosił jeszcze pan Piotr Dardziński, prezes Centrum Łukasiewicz. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrezesCentrumLukasiewiczPiotrDardzinski">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, chciałem krótko wzmocnić to, co powiedział pan minister, czyli tę naturę konsorcjalną, to znaczy, że te projekty Sieci Badawczej Łukasiewicz są realizowane w większości przypadków w konsorcjach, także z uczelniami wyższymi i instytutami badawczymi czy to instytutami PAN. Jak wspomniał pan minister, kwota 350 mln zł nie jest jakby na Łukasiewicza, ale ona jest także na Polską Mapę Infrastruktury Badawczej, której beneficjentami my nie jesteśmy, więc tam są jakby również uwzględnione inne podmioty.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#PrezesCentrumLukasiewiczPiotrDardzinski">W ogóle bardzo cieszymy się z tego, że wydaje się, iż w ramach realizacji KPO istnieje ogromny potencjał do tego, żeby jeszcze mocniej zacieśnić te więzy np. z Polską Akademią Nauk. Jak powiedział pan prezes, jest wiele instytutów w PAN, które są w stanie, podobnie jak Łukasiewicz, realizować projekty na rzecz gospodarki, a tutaj trzeba pamiętać o tym, że KPO jest głównie projektem skierowanym na odbudowę potencjału gospodarczego, jak powiedział pan minister. To nie jest jedyny instrument wspierania polskiej nauki. To jest w większości instrument wspierania polskiej gospodarki.</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#PrezesCentrumLukasiewiczPiotrDardzinski">Jeszcze ostatnie zdanie. Pan minister na początku, w pierwszym swoim głosie wielokrotnie o tym wspominał, ja chciałbym tylko przypomnieć, że w uwagach, które Sieć Badawcza Łukasiewicz zgłosiła w ramach konsultacji społecznych, jakie były prowadzone przez ministerstwa, kilkadziesiąt uwag, z czego większość tych uwag dotyczyła tego, że sugerowaliśmy dopisanie organizacji badawczych, czyli już wspólnie uczelni wyższych, instytutów PAN-owskich, instytutów badawczych w bardzo wielu różnych punktach. Chciałem to powiedzieć dlatego, żeby tutaj pokazać, że mamy daleko idącą, wydaje mi się, zbieżność poglądów i strategii działania zarówno z ministerstwem, jak i z pozostałymi organizacjami, które w systemie nauki działają. Myślę, że jeśli się uda uwzględnić te uwagi, to będzie to z korzyścią dla podmiotów.</u>
+          <u xml:id="u-60.3" who="#PrezesCentrumLukasiewiczPiotrDardzinski">Bardzo dziękuję też panu ministrowi za udział w pracach, bo my rzeczywiście od sierpnia intensywnie zgłaszaliśmy fiszki i jak pan minister powiedział, moglibyśmy trochę żałować, że tak naprawdę zdecydowana większość fiszek zgłoszonych przez nas nie została przyjęta, bo tych środków jest po prostu ograniczona pula, ale tak to w życiu bywa. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Szanowni państwo, ponieważ nie ma więcej zgłoszeń, zamykam dyskusję. Porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Dziękuję państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#SekretarzstanuwMEiNWojciechMurdzek">Dziękuję wszystkim za interesującą rozmowę i w pierwszym, i w drugim punkcie. Podejmujemy wyzwania w dalszym ciągu, bo warto i trzeba. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PrzewodniczacyposelMarcinKulasek">Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..2bd8162
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-enm2s-00007-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw jakości kształcenia i wychowania /nr 7/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw jakości kształcenia i wychowania /nr 7/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ENM2S">7</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-16</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DelegaturyNajwyzszejIzbyKontroliwLodziPiotrWalczak" role="speaker">
+        <persName>Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Łodzi Piotr Walczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak" role="speaker">
+        <persName>Delegatury NIK w Łodzi Piotr Walczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Wychowania i Edukacji Włączającej MEiN Joanna Wilewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Wychowania i Edukacji Włączającej Ministerstwa Edukacji i Nauki Joanna Wilewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMagdalenaLosko" role="speaker">
+        <persName>Poseł Magdalena Łośko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicedyrektorDelegaturyNajwyzszejIzbyKontroliwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka" role="speaker">
+        <persName>Wicedyrektor Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Łodzi Grażyna Tuzikiewicz-Gnitecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka" role="speaker">
+        <persName>Wicedyrektor Delegatury NIK w Łodzi Grażyna Tuzikiewicz-Gnitecka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ENM2S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw jakości kształcenia i wychowania</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ad77b7b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm2s/201923-sjm-enm2s-00007-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,254 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw jakości kształcenia i wychowania Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Witam państwa posłów obecnych na miejscu. Nie ma nikogo na miejscu, więc witam wszystkich łączących się zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii przewodniczącej Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W celu sprawdzenia łączności i kworum proszę państwa posłów o zalogowanie się do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Informuję, że posłowie członkowie podkomisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej, wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Przystępujemy do głosowania. Głosowanie pozostawię włączone przez całe posiedzenie podkomisji, tak żeby każdy mógł w dowolnym momencie się zameldować. Przystępujemy do głosowania. Proszę o wciśnięcie dowolnego przycisku. Czy ja mam szansę zagłosować tutaj?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#Gloszsali">Tak, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Stwierdzam kworum. Zostawimy na razie głosowanie, żeby osoby, które jeszcze dołączą, mogły się zgłosić.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Komunikat dla posłów łączących się zdalnie. Przypominam, że każdy z państwa otrzymał instrukcję zgłoszenia się do dyskusji i zabrania głosu w trakcie posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Porządek dzienny posiedzenia to rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli – Zabezpieczenie szkół przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Przechodzimy do realizacji porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Proszę o zabranie głosu pana Piotra Walczaka, pełniącego obowiązki dyrektora Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Łodzi. Mam teraz jeszcze prośbę do pana Walczaka. Nie wiem, czy pan Walczak jest już w pełnej gotowości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DelegaturyNajwyzszejIzbyKontroliwLodziPiotrWalczak">Dzień dobry. Witam. Piotr Walczak, Delegatura Najwyższej Izby Kontroli w Łodzi. Jesteśmy gotowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dobrze. Teraz mam prośbę do pana Walczaka. Wszyscy mamy ten dokument, w związku z tym… Nie wiem, czy pan dyrektor widzi, ale macham nim nawet…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak">Widzimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">W związku z tym moją prośbą jest, żeby go całego nie streszczać, tylko przedstawić wnioski, w miarę krótko, jeśli ktoś będzie chciał, to raczej by podyskutować na temat kwestii bezpieczeństwa, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak">Oczywiście, pani przewodnicząca. Oddam głos wicedyrektorowi, który tę kontrolę nadzorował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dobrze, proszę o najważniejsze wnioski. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#WicedyrektorDelegaturyNajwyzszejIzbyKontroliwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Dzień dobry. Czy ja dobrze zrozumiałam? Czy mam się ograniczyć do wniosków wynikających z tej informacji, czy też streścić informację?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Ma pani bardzo krótko streścić informację, ale przede wszystkim przedstawić wnioski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Czyli streszczenie streszczenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Streszczenie… To może tylko tak na szybciutko zacznę od tego, jakie były cele tej kontroli, czyli ocena, ustalenie tego, czy szkoły są przygotowane na wypadek zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, a więc czy dyrektorzy szkół podejmują właściwe działania, czy ministerstwo edukacji oraz organy prowadzące szkoły rzetelnie realizują działania dla bezpieczeństwa w szkołach i czy podejmowano efektywną współpracę z jednostkami, podmiotami oraz instytucjami zajmującymi się sprawami bezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Kontrolą objęto Ministerstwo Edukacji Narodowej, 14 organów prowadzących,  21 szkół podstawowych i ponadpodstawowych z województw: pomorskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, łódzkiego, mazowieckiego, śląskiego i podkarpackiego. Ustalono, że we wszystkich skontrolowanych szkołach wprowadzono procedury bezpieczeństwa, przygotowane na wypadek wystąpienia zagrożenia, przy czym w zdecydowanej większości, ponad 85% procedury wzorowanej było na ministerialnym podręczniku „Bezpieczna szkoła. Zagrożenia i zalecane działania profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego uczniów ”. Pomimo tego, w ponad 90% skontrolowanych szkół procedury nie były przygotowane prawidłowo. Zdiagnozowane nieprawidłowości to: niedostosowanie do specyfiki szkoły np. przez formułowanie takich procedur, które były właściwe nie dla budynku szkoły, a jedynie dla lokalu mieszkalnego; nieuwzględnienie potrzeb osób niepełnosprawnych na wypadek ewakuacji; zdefiniowanie sygnałów niemożliwych do nadania z powodu braku wyposażenia szkoły w odpowiednie urządzenia alarmowe; nieokreślenie sygnału alarmowego na wypadek konieczności zabarykadowania się w klasach tzw. azyl; stosowanie tego samego sygnału w przypadku ewakuacji z budynku i w przypadku konieczności barykadowania się w klasach; nieokreślenie sygnału odwołującego alarm. I tu warto podkreślić, że każda z tych nieprawidłowości mogła skutkować narażeniem osób przebywających podczas wystąpienia zagrożenia w budynku szkoły na niebezpieczeństwo utraty zdrowia czy życia.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Z procedurami obowiązującymi w szkołach zapoznani zostali zarówno kadra, jak i uczniowie. W ponad połowie szkół dyrektorzy weryfikowali znajomość procedur, ale tylko w trzech – w skali to jest 15% – weryfikacja przybrała postać praktycznych ćwiczeń, która była związana z symulacją zagrożenia innego niż pożarowe. W celu zbadania poziomu przygotowania personelu szkoły do reagowania w sytuacji kryzysowej w siedmiu szkołach przeprowadziliśmy eksperyment procesowy, symulując zagrożenie. Badanie obejmowało w szczególności sprawdzenie sposobu, szybkości podejmowania decyzji przez osobę biorącą udział w ćwiczeniu – czyli takie decyzyjne – zgodności podejmowanych decyzji z procedurami obowiązującymi w kontrolowanej szkole, trafności podejmowanych decyzji z punktu widzenia bezpieczeństwa osób przebywających w szkole oraz sprawności przepływu informacji między osobami, które brały udział w tym ćwiczeniu.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Zasymulowaną sytuacją kryzysową było wtargnięcie do budynku uzbrojonego napastnika w sześciu szkołach, zaś w jednej był to incydent bombowy. Symulacja została przeprowadzona bez wykorzystania pozoranta, bez konieczności fizycznej ewakuacji osób przebywających w budynku szkoły oraz bez faktycznego zawiadamiania służb. Ćwiczenie polegało na przekazaniu obecnemu w szkole dyrektorowi lub osobie go zastępującej opisu wyjściowego stanu faktycznego i obserwowaniu przez kontrolera oraz biorącego udział w tym incydencie specjalisty procesu podejmowania decyzji, komunikowania się dyrektora szkoły z pracownikami czy instytucjami zewnętrznymi zaangażowanymi w sytuację.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">W trzech szkołach, tj. ponad 40%, eksperyment wypadł pozytywnie. Osoby uczestniczące wykazały się znajomością procedur, a podejmowane decyzje były adekwatne do rodzaju zagrożenia. Jednak w czterech szkołach – statystycznie jest to znów ponad 50% – eksperyment ujawnił brak znajomości procedur. W szczególności stwierdzono: zbyt długi proces decyzyjny, nieznajomość sygnałów alarmowych, nietrafność decyzji podejmowanych przez dyrektora, brak wyćwiczonych nawyków zachowania, brak obserwacji obrazu z monitoringu na bieżąco, co uniemożliwiało śledzenie i identyfikację działań napastnika, nieznajomość sposobu bezpiecznego przekazywania ewakuowanych uczniów rodzicom i opiekunom oraz zapewnienie opieki uczniom, których rodzice lub opiekunowie nie mogą natychmiast stawić się w szkole.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Ponadto w szkole objętej eksperymentem uzbrojonego w broń palną napastnika, dyrektor szkoły podjął błędną decyzję, która w warunkach realnego ataku naraziłaby pracownika szkoły na kontakt z napastnikiem, na bezpośredni kontakt. Co istotne, część ujawnionych wyników z przeprowadzonego eksperymentu procesowego, nieprawidłowości, była możliwa do uniknięcia, gdyby szkoły w swoim zakresie samodzielnie przeprowadziły ćwiczenia na wypadek zagrożeń przewidzianych w procedurach. Zatem mogłyby przyczynić się do wyrobienia prawidłowego nawyku u pracownika szkoły oraz do wykrycia słabych punktów procedur. Tymczasem zorganizowano je jedynie pośród 14% skontrolowanych szkół, to znaczy w trzech szkołach.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Dyrektorzy kontrolowanych szkół co do zasady zapewnili nauczycielom, kadrze pedagogicznej szkolenia zarówno w zakresie identyfikacji zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych oraz zasad udzielania pierwszej pomocy, czyli 80% szkół. Równocześnie jednak warto podkreślić, że w siedmiu szkołach NIK stwierdziła przypadki, w których czas, jaki upłynął od ostatniego szkolenia pierwszej pomocy, był bardzo długi – sięgał nawet 10 lat.</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Dlaczego to podkreślamy? Dlatego, że przy udzielaniu pierwszej pomocy ważna jest wiedza aktualna, systematyczne ćwiczenia, wyrobienie nawyków. Tylko to pozwoli na prawidłową realizację i prawidłowe zachowanie w wypadku realnego niebezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-14.8" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Ponadto ustalono, że w siedmiu szkołach przyczyną niezrealizowania zadań z zakresu zapobiegania tym zagrożeniom był brak środków finansowych. We wszystkich przypadkach dyrektorzy występowali do organów prowadzących o przyznanie środków w odpowiedniej wysokości. Jedynie dwie szkoły, czyli niespełna 10%, wzięło udział w realizacji programu „Bezpieczna+”, natomiast żadna nie wzięła udziału w „Programie ograniczenia przestępczości i aspołecznych zachowań Razem bezpieczniej im. Władysława Stasiaka na lata 2018 – 2020”. To są rządowe programy, o których za chwilę.</u>
+          <u xml:id="u-14.9" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Wszystkie szkoły podjęły współpracę z podmiotami właściwymi w sprawach bezpieczeństwa, w szczególności z Policją, z Państwową Strażą Pożarną, uczelniami wyższymi.</u>
+          <u xml:id="u-14.10" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Najważniejsze nieprawidłowości ujawnione w wyniku oględzin budynków szkół to: oznaczenie dróg ewakuacyjnych w sposób niezgodny z planami ewakuacyjnymi, niedrożność drzwi ewakuacyjnych, zamknięte drzwi z zewnątrz na kratę i z kłódką, uniemożliwiające ewakuację, brak apteczek, wykorzystanie systemu monitoringu wizyjnego wyłącznie do celów dowodowych, a nie interwencyjnych w blisko połowie szkół. Obraz przekazywany z kamer nie był analizowany w czasie rzeczywistym i na tę nieprawidłowość zwracaliśmy uwagę, NIK zwracała uwagę w kontroli z 2016 r. na wykorzystanie monitoringu wizyjnego w szkołach i jego wpływ na bezpieczeństwo uczniów. Sytuacja tutaj nie uległa zmianie.</u>
+          <u xml:id="u-14.11" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">By zobrazować skalę zjawiska przemocy w szkole, warto wskazać, że w prowadzonych przez skontrolowane organy prowadzące w szkołach w dwóch latach szkolnych 2018/2019 i 2019/2020 wystąpiło odpowiednio 1600 i 1100 zagrożeń fizycznych. Najczęściej występującymi fizycznymi zagrożeniami w obu latach były bójki. Pomimo tak znaczącej liczby zdarzeń w tym roku, w ciągu roku szkolnego, organy prowadzące szkoły nie angażowały się w proces wprowadzania w szkołach procedur bezpieczeństwa, pozostawiając to zadanie do samodzielnej realizacji dyrektorom szkół. Żaden z 14 objętych kontrolą organów prowadzących nie opracował wytycznych, standardów czy procedur służących zapewnieniu bezpieczeństwa w prowadzonych szkołach, jak również nie uczestniczył w przygotowaniu przez szkołę procedur postępowania na wypadek wystąpienia tych zagrożeń.</u>
+          <u xml:id="u-14.12" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">W rezultacie w naszej ocenie dyrektorzy szkół zostali pozostawieni i bez potrzebnego im wsparcia, co przełożyło się na niską jakość wprowadzonych procedur związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa. Jednocześnie należy zauważyć, że blisko połowa organów prowadzących podjęła działania nadzorcze w przypadku wystąpienia, czyli faktycznego wystąpienia w prowadzonych w szkołach zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych. Spośród 14 kontrolowanych organów blisko 80% dokonywało weryfikacji przekazanych protokołów, a siedem szkół podjęło działania zmierzające do likwidacji takich zagrożeń. Działania te limitowane były możliwościami finansowymi jednostek samorządu terytorialnego. Pięć z 14 organów prowadzących – ponad 35% – wzięło udział w realizacji programu „Bezpieczna+”, a dwa w programie „Razem bezpieczniej”.</u>
+          <u xml:id="u-14.13" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Prawie wszystkie organy prowadzące – ponad 90% – podjęły w ramach działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa w szkołach współpracę z jednostkami właściwymi w sprawach bezpieczeństwa, podobnie jak szkoły z Policją, PSP, uczelniami wyższymi.</u>
+          <u xml:id="u-14.14" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Minister Edukacji Narodowej rzetelnie identyfikował zagrożenia wewnętrzne i zewnętrzne w szkołach. W oparciu między innymi o nie opracował poradnik „Bezpieczna szkoła”. Dokument ten zawierający, oprócz katalogu zagrożeń, schematy reagowania na sytuacje kryzysowe, był aktualizowany i dystrybuowany do organów prowadzących i szkół wieloma kanałami, w tym za pomocą strony internetowej.</u>
+          <u xml:id="u-14.15" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Porady miały jednak fakultatywny charakter, przez co MEN nie monitorowało jego wdrażania, a część szkół, w tym również przez nas skontrolowanych, nie wykorzystywała tych materiałów, tak istotnych z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa uczniom. Minister realizował zadania wynikające z programów „Bezpieczna+” oraz „Razem bezpieczniej’, ale ich popularność wśród organów prowadzących i szkół była niska, przez co nie przyczyniły się do podwyższenia poziomu bezpieczeństwa w szkołach. Przykładowo, w latach 2015–2018 w programie „Bezpieczna+” udział wzięło odpowiednio 4%, w kolejnych latach 5%, 7% czy niespełna 1,5% w roku 2018. Jeżeli chodzi o szkoły – organy prowadzące – od 366 do 401 czy 42 w kolejnych latach. Uczestniczyli w tym również inni beneficjenci np. organizacje pozarządowe, uczelnie wyższe.</u>
+          <u xml:id="u-14.16" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Powyższe ustalenia były podstawą oceny NIK i szkoły nie były odpowiednio przygotowane na wypadek wystąpienia zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, a w wielu przypadkach podejmowane przez dyrektorów szkół działania dla zapewnienia bezpieczeństwa w tym zakresie były nierzetelne.</u>
+          <u xml:id="u-14.17" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Wprawdzie wszystkie skontrolowane przez nich szkoły dysponowały procedurami postępowania, jednak w ponad 90 przypadkach były obarczone istotnymi nieprawidłowościami i każda z nich w warunkach realnego ataku mogła stanowić istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa uczniów i pracowników szkoły.</u>
+          <u xml:id="u-14.18" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">NIK zwraca uwagę, że warunkiem zapewnienia realnego bezpieczeństwa szkole jest nie tylko posiadanie procedur, ale przede wszystkim praktyczne przygotowanie pracowników szkół i uczniów do ich stosowania. Tymczasem praktyczne ćwiczenia w zakresie prawidłowego działania w sytuacji zagrożeń zostały przeprowadzone tylko w trzech na 21 skontrolowanych szkół. Niedostateczna znajomość obowiązujących procedur przez pracowników szkół skutkowało szeregiem nieprawidłowości w ich postępowaniu podczas przeprowadzania w trakcie kontroli eksperymentu procesowego. Podczas pozorowanego ataku napastnika na szkołę lub incydentu bombowego stwierdzono przypadki nieznajomości sygnałów alarmowych, nietrafności decyzji podejmowanych przez dyrektorów, brak wyćwiczonych nawyków zachowania czy brak obserwacji obrazów z monitoringu. Popełnione podczas symulowanego zagrożenia błędy w przypadkach realnego ataku mogły być tragiczne w skutkach. Niewłaściwe było zabezpieczenie budynków szkół przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi.</u>
+          <u xml:id="u-14.19" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Niewystarczające w naszej ocenie były również działania organów prowadzących szkoły dla zapewnienia bezpieczeństwa w podległych im placówkach. Pomimo znaczącej liczby zgłaszanych zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych organy prowadzące nie angażowały się w procesy wprowadzenia w szkołach procedur bezpieczeństwa, jak również nie weryfikowały prawidłowości ich wdrażania. Nie opracowały też własnych wytycznych lub standardów postępowania dla swoich szkół. Pozytywnie należało ocenić podejmowane przez ponad 40% organów prowadzących działania nadzorcze po wystąpieniu w szkołach zagrożeń zewnętrznych lub wewnętrznych mających wpływ na bezpieczeństwo w szkole. Podkreślić jednak należy, że z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa istotniejsze byłyby działania prewencyjne, których po stronach organów prowadzących zdecydowanie zabrakło.</u>
+          <u xml:id="u-14.20" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">W ocenie NIK do podwyższenia poziomu bezpieczeństwa w szkołach przyczyniła się również współpraca z instytucjami zajmującymi się sprawami bezpieczeństwa, podejmowana przez zarówno organy prowadzące, jak i szkoły. Minister edukacji narodowej rzetelnie realizował działania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa na wypadek zagrożeń w polskich szkołach. Minister w wyniku przeprowadzenia analizy prawidłowo zidentyfikował potencjalne zagrożenia, jakie mogą wystąpić w szkołach, i między innymi w oparciu o tę analizę opracował poradnik „Bezpieczna szkoła”, który systematycznie aktualizował i dystrybuował do organów prowadzących szkoły oraz dyrektorów szkół. Minister realizował zadania wynikające z programów „Bezpieczna+” oraz „Razem bezpieczniej”, jednak popularność tych programów wśród organów prowadzących oraz szkół była niska, co w konsekwencji nie przyczyniło się do podwyższenia bezpieczeństwa w szkołach.</u>
+          <u xml:id="u-14.21" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Z uwagi na powyższą ocenę sformułowano wnioski o wypracowanie standardów i dobrych praktyk funkcjonowania szkolnych systemów monitoringu wspomagających szkoły i organy prowadzące w projektowaniu i optymalnym, bieżącym wykorzystaniu dozoru wizyjnego jako elementu systemu bezpieczeństwa szkoły na wniosek do Ministerstwa Edukacji i Nauki; zapewnienie bezpieczeństwa i higienicznych warunków nauki w prowadzonych w szkołach, w szczególności poprzez opracowanie wzorcowych procedur, wytycznych uwzględniających wykorzystanie systemów monitoringu wizyjnego do bieżącej obserwacji; włączanie się w tworzenie procedur na poziomie szkół oraz weryfikację wdrożenia procedur bezpieczeństwa w szkołach do organów prowadzących szkoły; dostosowanie procedur bezpieczeństwa do realiów panujących w szkołach oraz do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, jak również usunięcie z obowiązujących procedur nieprawidłowości dotyczących w szczególności sygnałów alarmowych do dyrektorów szkół, a także do dyrektorów szkół wniosek o systematyczne prowadzenie ćwiczeń weryfikujących praktyczną znajomość procedur dotyczących zidentyfikowanych zagrożeń; zapewnienie bieżącej obserwacji obrazu z kamer systemów monitoringu wizyjnego, przynajmniej w czasie przerw lekcyjnych, kiedy ryzyko wystąpienia niepożądanego zjawiska zdarzeń jest najwyższe.</u>
+          <u xml:id="u-14.22" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Ponadto sformułowaliśmy do ministra edukacji i nauki wniosek de lege ferenda o doprecyzowanie przepisów w rozporządzeniu ministra z dnia 31 grudnia 2002 r. poprzez określenie częstotliwości szkolenia nauczycieli w zakresie udzielania pierwszej pomocy.</u>
+          <u xml:id="u-14.23" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Może tu już skończymy te wnioski, które zostały skierowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dobrze, to ja jeszcze może dopytam. Ponieważ pani skoncentrowała się właściwie na zagrożeniach zewnętrznych, czyli na zagrożeniach związanych z atakiem albo bombowym, albo atakiem agresora, względnie atakami pożarowymi, które, nie wiem, czy nazwać zewnętrznymi czy wewnętrznymi, w każdym razie tego typu zagrożeniami. Natomiast widziałam, że w raporcie była też mowa o zagrożeniach wewnętrznych typu fala, bójki itd. Tu chciałam zapytać o dwie rzeczy. Czy macie jakieś dane porównawcze do wcześniejszego okresu? Tu są badane tylko dwa okresy, przy czym jeden z nich jest już trochę spaczony przez fakt, że wtedy już zaczęła się pandemia, dzieci przeszły na zdalną edukację. Mam na myśli rok szkolny 2019/2020. Czy wcześniej były robione przez nich tego typu zadania? Bo, o ile zagrożenia zewnętrzne, badanie zdolności szkół do radzenia sobie w sytuacji zagrożenia zewnętrznego można badać obiektywnie, po prostu albo sobie radzą, albo nie radzą, o tyle zagrożenia wewnętrzne, polegające na przemocy w szkole, fali, posiadaniu przez ucznia ostrego narzędzia… raczej największy ma sens, kiedy badamy na tle poprzednich lat, a nie jak badamy obiektywnie, bo nie jesteśmy w stanie ocenić, czy zjawisko narasta, czy nie narasta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Wcześniej nie prowadziliśmy kontroli w tym zakresie. Obejmowała ona tylko 2 lata i w sumie dysponujemy danymi tylko z tych lat. Nie dysponujemy danymi z okresu, jakim niewątpliwie okazał się czas pandemii. W informacji jest wskazane, że problem nieco się zmniejszył w 2020 r., a skala zagrożenia wewnętrznego, bo tu najczęściej mówimy o bójkach – to tak jak wskazywałam wcześniej, nie rozróżnialiśmy tak bardzo tych elementów – nieco się zmniejszyła.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#WicedyrektorDelegaturyNIKwLodziGrazynaTuzikiewiczGnitecka">Natomiast można przypuszczać, że po zakończonym okresie pandemii może ona nawet drastycznie wzrośnie, być może ze względu na sytuację psychologiczną uczniów i nauczycieli. To może być też kwestia jakiegoś odreagowania. Ale nie posiadamy danych z lat wcześniejszych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Rozumiem. W sumie w czasie pandemii, powiedzmy szczerze, mieliśmy 2 miesiące tego roku, szkoły nie działały, więc ciężko, żeby uczniowie się bili, chyba że z komputerem.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dobrze. Jeszcze mam jedno pytanie. Jeśli chodzi o podmioty zewnętrzne, są wskazane organy nadzorcze, czyli mam na myśli samorząd, ministerstwo. Natomiast bardzo mnie zaniepokoiło pani stwierdzenie dotyczące zagrożeń pożarowych, mianowicie dróg ewakuacji. I tu aż się prosi o zapytanie o rolę straży pożarnej, bo rozumiem, że to straż pożarna powinna regularnie badać budynki użyteczności publicznej, jeśli chodzi o zabezpieczenie dróg ewakuacji.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Szczerze mówiąc, w Polsce na szczęście, odpukać, zagrożenia wynikające z wtargnięcia i agresji osoby z zewnątrz są bardzo rzadkie. Ataku bombowego… nie wiem, czy kiedykolwiek mieliśmy w historii Polski. Natomiast niestety pożary mogą się zdarzać dość często, szczególnie że nie wszystkie szkoły mają też centralne ogrzewanie. Różnie bywa w polskich szkołach, jeśli chodzi o tę infrastrukturę dotyczącą energetyki itd.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">W związku z tym moje pytanie. Czy państwo zauważyli, czy placówki podlegały kontroli Państwowej Straży Pożarnej, które to kontrole pozwoliłyby wykluczyć tego typu nieprawidłowości? Pamiętamy i wszyscy żyjemy tym, co się stało w escape roomie kilka lat temu – śmierć pięciu nastolatek. Pamiętamy, że w tym escape roomie zawiodły między innymi mechanizmy związane z możliwością ucieczki. Nasuwa się pytanie, na ile polskie szkoły są bezpieczne pod tym względem. Tu słyszymy już negatywną odpowiedź. Była też mowa o zamkniętych drzwiach. I tu jest pytanie o rolę straży pożarnej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselPiotrBorys">Przepraszam, czy można jeszcze zadać pytanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Tak. Pani inspektor, zaproponuję więc, żeby pytanie zadał jeszcze pan Piotr Borys, drugi poseł. Będzie łatwiej odpowiedzieć pani na dwa pytania zbiorczo, dobrze?</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Przy okazji. Czy są jeszcze jacyś inni posłowie, którzy chcieliby zabrać głos? Proszę więc wpisać na czacie Whereby. Też proszę o głos. Widzę, że jeszcze jeden poseł się zgłosił, tak że prosiłabym o karteczkę z nazwiskiem.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Poproszę pana Piotra Borysa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselPiotrBorys">Bardzo dziękuję. Przepraszam, że zdalnie, z biura w Głogowie. Chciałbym zapytać. Państwo przedstawialiście wyniki tej kontroli, jeżeli chodzi o kwestię spełnienia całej formalnej strony wynikającej z przepisów, z procedur itd. O ile faktycznie większość szkół wypełniła je w sposób formalny, bazując na tych wzorach ministerialnych, o tyle poważniejszym problemem było praktyczne ich zastosowanie. Zmierzam do tego, że kwestie związane z bezpieczeństwem mogą mieć kilka potencjalnych źródeł. Jest to kwestia zagrożeń przeciwpożarowych, jakiejś interwencji zewnętrznej, która może wpływać na bezpieczeństwo życia i zdrowia dzieci i nauczycieli, jak również kwestii wewnętrznych. Statystycznie na świecie zdarzają się różne sytuacje związane także z agresją, atakami wewnętrznymi.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselPiotrBorys">Stąd moje pytanie. Mówię o tej sferze czysto praktycznej Po pierwsze, w kwestii ćwiczeń pracowników, nauczycieli… Jak państwo oceniacie tę stronę praktyczną? Mówię o ewakuacji w czasie pożaru, czy te punkty zostały przećwiczone z nauczycielami, następnie dziećmi w sposób praktyczny? Co robić w sytuacji zagrożenia zewnętrznego – agresji, potencjalnego napadu itd.? Co, jeżeli ma to miejsce w szkole? Przecież w wyniku różnych problemów, często psychicznych zdarzały się sytuacje w innych krajach, kiedy to zdesperowani z różnych przyczyn oczywiście uczniowie dokonywali agresji fizycznej, często zakończonej nawet tragicznie. Mówię o tym, na ile szkoła przygotowana jest na takie sytuacje. Odpukać, aby się nigdy nie zdarzyły, chociaż teoretycznie mogą się zdarzyć.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselPiotrBorys">Chciałem także szerzej powiedzieć o kwestiach związanych z zagrożeniem wewnętrznym. Uważam, że większość szkół nie korzysta z tego, co może stanowić pierwszą diagnozę rozpoznania sytuacji trudnych. To znaczy, jeżeli nie ma w szkołach grup rówieśniczych, prób rozładowania konfliktów poprzez mediacje wewnętrzne, a więc tego wszystkiego, co mogłoby spowodować rozpoznanie przez nauczycieli właśnie sytuacji trudnych, wynikających z różnych napięć, często frustracji, nie rzadko także chorób psychicznych… Mówiliśmy dużo także o psychiatrii dziecięcej, bo przecież niekiedy te emocje wybuchają. Czy państwo kiedykolwiek to kontrolowaliście? Czy sami nauczyciele rozmawiają w szkole z uczniami o tego typu sytuacjach wewnętrznych? Właśnie mówię o tych mediacjach rówieśniczych, o różnych sposobach niwelowania różnych konfliktów i napięć. To są kompetencje miękkie, które nie dotyczą czysto procedury zadziałania, kiedy pojawia się zdarzenia ekstremalne, ale są także systemem diagnozy sytuacji i emocji na poziomie szkoły, które często może skutkować jakimiś napięciami, pobiciami, jakąś agresją zewnętrzną. Czy robiliście państwo kiedykolwiek kontrolę także w tym zakresie? Pytam o kwestie praktyczne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Proszę teraz panią Magdalenę Łośko, żeby zadała pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMagdalenaLosko">Dzień dobry, witam serdecznie szanownych państwa. Mam nadzieję, że mnie słychać. Jestem równolegle na dwóch spotkaniach, więc mam nadzieję, że nie będzie tutaj z tego powodu żadnych problemów technicznych.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselMagdalenaLosko">Rozumiem, że przedstawiciele ministerstwa uczestniczą w naszym spotkaniu, bo, przepraszam, nie byłam na początku…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Tak, ale będą się wypowiadać dopiero po inspektorach NIK, po panu dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMagdalenaLosko">Mam pytanie do ministerstwa. Wiem, że kontrolerzy z raportu NIK jasno wskazali, że jest poradnik „Bezpieczna szkoła”. Wskazują, że zalecenia i wytyczne z tego poradnika „Bezpieczna szkoła” nie są wiążące ani dla szkól, ani dla jednostek samorządów terytorialnych, które prowadzą szkoły.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselMagdalenaLosko">Moim pytaniem jest, czy ministerstwo weźmie pod uwagę, aby jednak były to wytyczne, gdyż NIK wskazuje, że jest to poradnik, z którego jednak korzysta część jednostek samorządu terytorialnego i w gruncie rzeczy został dobrze opracowany. Mógłby być źródłem informacji zarówno dla szkół, dyrektorów, jak i samych organów prowadzących. Pytaniem jest, czy wezmą pod uwagę takie rozwiązanie i dlaczego nie jest to poradnik, który mógłby być wiążący dla tych jednostek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dziękuję. To ja poproszę teraz szybko o odpowiedź NIK, a potem poproszę ministerstwo o ustosunkowanie się. Myślę, że wtedy też pojawią się pytania do ministerstwa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak">Jeśli chodzi o pytanie pani przewodniczącej dotyczące zagrożeń związanych z pożarami, strażą pożarną, to oczywiście sprawdzaliśmy to, czy straż pożarna przeprowadzała kontrole. Jednak nie kontrolowaliśmy ich jakości, ponieważ tego nie było w programie. W przypadkach, o których mówiliśmy, czyli stwierdzenia np. braku drogi ewakuacyjnej, zamknięcia – oczywiście stosowaliśmy art. 51 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, czyli natychmiast zgłaszaliśmy to zagrożenie jako bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia, a ten problem był rozwiązywany jeszcze w trakcie kontroli. Wszystkie problemy dało się usunąć jeszcze w trakcie trwania naszych kontroli. Na szczęście nie miały one bardzo dużej skali. Mówię oczywiście o tych sytuacjach, kiedy występowało autentyczne zagrożenie życia i zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak">Jeśli chodzi o pytanie pana posła, oczywiście jest to słuszna uwaga, że to są bardzo ważne tematy. Niewątpliwie prewencja tutaj ma znaczenie. Chciałem podkreślić, że nasza kontrola skupiała się na zdarzeniach, które już zaistniały, czyli w tym zakresie nie było to działanie prewencyjne, ale przygotowanie systemu zarówno pod kątem wyszkolenia, przygotowania budynków i procedur w przypadkach, kiedy to zagrożenie wystąpi. Nie badaliśmy i nie było to ujęte w programie kontroli z punktu widzenia działań prewencyjnych przeciwko przeciwdziałaniu przemocy chociażby wewnętrznej, czyli tak jak pani dyrektor mówiła, przeciwko zdiagnozowanym bójkom wewnątrz szkół. Obszar ten więc był poza naszą kontrolą. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Teraz dam głos ministerstwu. Proszę o zabranie głosu panią Joannę Wilewską, dyrektora Departamentu Wychowania i Edukacji Włączającej Ministerstwa Edukacji i Nauki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Dzień dobry państwu. Witam serdecznie. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, przede wszystkim chciałabym serdecznie podziękować NIK za docenienie działań Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz stwierdzenie, że minister edukacji narodowej rzetelnie realizował zadania zapewniające bezpieczne warunki nauki w szkole, a zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne były należycie identyfikowane, w tym na potrzeby opracowania i wdrożenia poradnika „Bezpieczna szkoła”.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Chciałabym państwu powiedzieć, że poradnik „Bezpieczna szkoła” jest pierwszym opracowaniem, z którego mogą korzystać organy prowadzące i szkoły. Zawiera pełen zbiór procedur związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego, a także zbiór dobrych praktyk i wskazówek do wykorzystania przy opracowywaniu procedur. Oczywiście procedury zamieszczone w tym poradniku wymagają dostosowania do specyfiki szkoły, do warunków, jakie w tej szkole występują. To, że organy prowadzące bądź dyrektorzy szkół, wprowadzając instrukcje, korzystają ze wzoru tych instrukcji czy procedur, a nie dostosowują ich do warunków, nie jest odpowiedzialnością leżącą po stronie MEiN.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Chciałabym tylko przypomnieć, że minister edukacji realizuje politykę oświatową państwa i współdziała w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa w szkołach z organami i jednostkami organizacyjnymi właściwymi w sprawach funkcjonowania systemu oświaty. Ustala również podstawowe kierunki realizacji polityki i zawsze w tych kierunkach znajdują się zagadnienia związane z bezpieczeństwem zewnętrznym i wewnętrznym dotyczącym funkcjonowania szkół. Owszem, nadzoruje wykonywanie zadań z zakresu kierunków polityki oświatowej państwa. Instytucją, która za to odpowiada, jest kurator oświaty. Natomiast w zakresie bezpieczeństwa role są podzielone i organ prowadzący odpowiada za działalność szkoły, w tym za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków działania dotyczących nauki, wychowania i opieki. Dyrektor zaś kieruje bieżącą działalnością szkoły.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Jeżeli chodzi o ministra edukacji, to podejmował on szereg działań również o charakterze międzyresortowym.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Odnosząc się do wypowiedzi pana posła Borysa, chciałabym też powiedzieć, że mediacje tutoring, profilaktyka komunikacji, te wszystkie te zagadnienia były realizowane od 2015 r. w ramach Narodowego Programu Zdrowia (NPZ). Poradniki z tego zakresu zawieszone są na stronach Ośrodka Rozwoju Edukacji (ORE) i wszystkie środowiska szkolne mogą wykorzystywać je w bieżącej pracy.</u>
+          <u xml:id="u-28.5" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">W ramach współpracy międzyresortowej realizujemy program „Razem bezpieczniej”, z Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej działamy w ramach zespołu monitorującego do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Z Rządowym Centrum Bezpieczeństwa (RCB) prowadziliśmy współpracę w ramach alertu RCB czy nawet z Ministerstwem Infrastruktury, jeżeli chodzi o program nazwany „Kolejowe ABC”. Przeszkoliliśmy również w ramach programu „Bezpieczna+” 820 strażaków Państwowej Straży Pożarnej do prowadzenia praktycznych zajęć z dziećmi z zakresu bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Powstały tak zwane klubiki „Ognik” i osiem sal edukacyjnych przy jednostkach Państwowej Straży Pożarnej. Również, jeżeli chodzi o inne sfery, które są ważne dla bezpieczeństwa, współpracujemy z innymi ministerstwami, chociażby z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji i z Policją. Z policjanta, który nadzoruje teren działalności szkoły, uczyniliśmy osobę, która bezpośrednio ma kontakt z dyrektorem szkoły i ten dyrektor szkoły ma możliwość wspólnego podejmowania działań czy też określania bezpośrednich zagrożeń związanych ze środowiskiem szkolnym.</u>
+          <u xml:id="u-28.6" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Podejmowaliśmy liczne zmiany w prawie związane z bezpieczeństwem, dostosowywane do danego momentu, w którym się znajdujemy, czyli np. związanego z pandemią. Przygotowywaliśmy wytyczne przeznaczone do wykorzystania, dostosowane do różnych okresów, różnych momentów, kiedy to liczne grupy zostawały wykluczane z nauczania stacjonarnego, były w nauczaniu zdalnym, ale też pozostawały w nauczaniu stacjonarnym i inne.</u>
+          <u xml:id="u-28.7" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Przypomnę również, że w podstawowych dokumentach, na których oparta jest działalność ministra w zakresie systemu edukacji, są zawarte treści, które związane są z bezpieczeństwem i w podstawie programowej, w której te treści są uwzględniane. Połączyliśmy program profilaktyczny z programem wychowawczym. Przepisami prawa oświatowego od roku 2019/2020 wprowadziliśmy obowiązek wypracowywania przez dyrektora programu wychowawczo-profilaktycznego, jak również opierania na tych wynikach corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym zagrożeń oraz potrzeb rozwojowych uczniów. Zapewniliśmy zapisy w prawie, które dotyczą bezpieczeństwa cyfrowego. W roku 2019/2020 rozwijaliśmy kreatywność przedsiębiorczości i kompetencji cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w realizacji podstawy programu wykształcenia ogólnego. W roku szkolnym 2020/2021 – wykorzystanie w procesach edukacyjnych narzędzi cyfrowych oraz metod kształcenia na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-28.8" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Rozporządzenie z 2002 r. dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy szkół jest systematycznie nowelizowane i dostosowywane do tego, co się dzieje, jakie nowe zagrożenia występują.</u>
+          <u xml:id="u-28.9" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMinisterstwaEdukacjiiNaukiJoannaWilewska">Podziękowałabym w tym momencie i czekamy na pytania ze strony posłów czy też NIK. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dziękuję bardzo, pani dyrektor.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Mam pytanie. Po pierwsze, mam wrażenie, że nie chodzi o przerzucanie się odpowiedzialnością, chodzi o bezpieczeństwo uczniów. W związku z tym myślę, że dyskutowanie na ten temat, czy ministerstwo zrobiło wszystko, a teraz to już nie jest jego problem, jest mocno nie na miejscu, dlatego że jeżeli coś się stanie, to wszyscy, jak tu siedzimy, czy jesteśmy zdalnie, będziemy odpowiedzialni. Najważniejsze jest to, żeby dzieci były bezpieczne.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Cieszy mnie, że powstał podręcznik. Chciałabym zapytać o kilka rzeczy. Była mowa o współpracy międzyresortowej. Chciałabym zapytać o współpracę z MSWiA – ponieważ ono, zdaje się, odpowiada za straż pożarną – dotyczącą jednak regularnych kontroli szkół przez straż pożarną w sprawie… powiedziałabym wręcz niezapowiedzianych kontroli, żeby kwestie dróg przeciwpożarowych. Niestety obawiam się, że w polskim systemie to działa w ten sposób, że na czas kontroli te drzwi są otwarte, natomiast w każdym innym momencie te drzwi pozostają zamknięte. Powinny być też montowane systemy, które umożliwiają, nazwijmy to, wyłamanie, otwarcie drzwi od środka w sytuacji jakiekolwiek zagrożenia, przy niebezpieczeństwie zewnętrznym. Czy tego typu wymogi formalne zostały stworzone dla szkół, żeby wyjścia zapasowe zostały przygotowane w taki sposób, by nie były one zamknięte na ślepo i z kratami, jak to usłyszeliśmy, po drugiej stronie? To jest rzeczywiście przepis na nieszczęście.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Kolejne pytanie. Czy w ocenie kandydatów na dyrektorów szkół została uwzględniona kwestia wiedzy dotyczącej bezpieczeństwa i postępowania w sytuacjach rzeczywiście alarmowych? Jak wiemy, w konkursach przeprowadzanych obecnie zwiększyła się rola kuratorów, ponieważ mają oni więcej głosów. W związku z tym ważne jest też to, żeby odpowiedzieć sobie na pytanie, na ile wybierani przyszli dyrektorzy muszą odpowiedzieć również na pytania z wiedzy na temat organizacji bezpieczeństwa szkoły, czyli między innymi przeprowadzania alarmów, kwestii związanej z tym, żeby przeprowadzać próbne alarmy itd.</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Usłyszałam od pani z NIK informację, że w niektórych szkołach ostatni alarm przeprowadzony został 10 lat temu. Nie mówię już o tym, że wymieniło się całe środowisko uczniowskie, bo zwykle uczniowie w szkole są krócej niż 10 lat, ale też duża część nauczycieli już w tej szkole nie pracuje. Czy są jakieś wytyczne ze strony ministerstwa dotyczące tego, jak często powinny odbywać się w szkołach tego typu alarmy? Mam na myśli nie tylko o charakterze podręcznika, który mówi, że tak należy, lecz także dotyczące formalnych wymogów funkcjonowania szkoły.</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">To są moje pytania dotyczące tego, co może ministerstwo zrobić. My jako posłowie nie jesteśmy w stanie spotkać się z wszystkimi organami prowadzącymi, czyli wszystkimi samorządami. W związku z tym nie mamy możliwości wywarcia na nich bezpośredniego wpływu. Wpływ musi wywrzeć ministerstwo, które odpowiada za bezpieczeństwo uczniów w szkołach.</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dobrze. Teraz chciałam zapytać, czy są jacyś posłowie, którzy zgłosili się do zabrania głosu. Nie. Nikt więcej nie zadaje pytań, więc prosiłabym też o odpowiedź na pytanie, które zadała pani poseł Łośko.</u>
+          <u xml:id="u-29.7" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Przepraszam, pani dyrektor, ale nie słychać pani. Musi pani prawdopodobnie włączyć mikrofon albo musi pani system włączyć, ale na razie pani nie słychać. Pomyśleć, że dzieci muszą sobie poradzić ze zdalną edukacją.</u>
+          <u xml:id="u-29.8" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Chciałabym zaapelować do ministerstwa edukacji, aby ktoś fizycznie pojawiał się jednak na posiedzeniach Komisji i podkomisji, dlatego że podobna sytuacja powtarza się, a jest stosunkowo blisko między ministerstwem a budynkiem U Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-29.9" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Sukces!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Jest sukces, tak. Przepraszam bardzo, ale niestety urządzenia techniczne mają to do siebie, że wtedy, kiedy potrzebna jest ich sprawność, zawodzą. Przepraszam jeszcze raz.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Wracamy do tematu naszego dzisiejszego spotkania. Chciałabym odpowiedzieć na pytanie pani poseł Łośko. Jeżeli chodzi o poradnik, to zawiera on instrukcje, zawiera dobre praktyki. Nie możemy poradnika zastosować jako obowiązującego dla organów prowadzących. Tak jak mówię, jest to tylko poradnik – zbiór instrukcji, które trzeba dostosować do warunków. Organ prowadzący może skorzystać ze zbioru tych instrukcji i porad, ale nie jest do tego zobowiązany i MEiN takiego zobowiązania dla organu prowadzącego nie może wprowadzić. Natomiast jeszcze raz podkreślę fakt, że po raz pierwszy od 2017 r. dyrektorzy, organy prowadzące taką pomoc posiadają. Wcześniej musieli o takie instrukcje zabiegać w różnych firmach i ponosić znaczące koszty.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Jest to poradnik, na którym należy się wzorować, ale nie może być wprowadzony jako zobowiązujący dla organów prowadzących czy też dyrektorów szkół.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Jeżeli chodzi o pytania pani przewodniczącej. Tak, współpracujemy z PSP, spotykamy się nawet systematycznie. Jest taki międzyresortowy zespół, który zajmuje się bezpieczeństwem zarówno w szkołach, jak i we wszystkich środowiskach. Tak, straż ma swoje przepisy, w których zapisana jest możliwość kontroli szkół. I takie kontrole straż pożarna przeprowadza. Byłam też dyrektorem szkoły i takie kontrole były przeprowadzane u mnie w szkole. Natomiast dyrektor szkoły jest zobowiązany rozporządzeniem o bezpieczeństwie i higienie w szkołach i placówkach do przeprowadzania rokrocznie przeglądu warunków bezpieczeństwa panujących w szkole i zobowiązany jest do sporządzenia sprawozdania z tej kontroli i przekazania go do organu prowadzącego wraz z wnioskami, w których ma prawo zapisać i uwzględnić te braki, również w formie finansowej, jakie środki finansowe są mu potrzebne, żeby zwiększyć bezpieczeństwo w szkole.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Próbne ewakuacje powinny być przeprowadzane w szkole co 2 lata. Wynika to z przepisów i wytycznych PSP. Jeżeli szkoła zawiadomi straż pożarną, jej przedstawiciele również przybywają i uczestniczą w próbnych ewakuacjach. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Mam jeszcze pytanie. Po pierwsze, mówi pani – próbna ewakuacja co 2 lata. Wydaje się, że w przypadku akurat szkoły to powinno być co roku, dlatego że co roku są nowi uczniowie i z natury rzeczy, o ile w instytucjach kultury czy tam, gdzie, pracownicy są stali, można ewakuacje wykonywać rzadziej, na gości się nie ma wpływu, o tyle w przypadku szkoły mamy zestaw, do którego co roku dochodzi pewna grupa dzieci. Wydaje się więc, że na początku roku taka próbna ewakuacja powinna się odbywać, aby dzieci również były do tego przygotowane.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Mówiła pani, że można wtedy zaprosić straż pożarną. Natomiast mam inne pytanie. Czy ten wymóg jest również kontrolowany przez straż pożarną? To znaczy, chodzi mi o to, czy… bo słyszałam tu, że w niektórych szkołach alarmy były 10 lat temu, to znaczy, że raczej co 2 lata nie są wykonywane. Tak można podejrzewać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Ale w tej chwili pani przewodnicząca mówi o alarmach…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">…pożarowych, to znaczy głównie pożarowych, aczkolwiek uważam, że inne też powinny się odbywać. Na szczęście nic takiego się nie zdarza, co nie zmienia faktu, że przygotować się należy również do tych rzeczy, które mogą się potencjalnie wydarzyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">O ile sobie dobrze przypominam, to te 10 lat dotyczyło chyba szkoleń z pierwszej pomocy, pani dyrektor…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak">Jeśli można, pani przewodnicząca…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">No nie wiem. W każdym razie, tak…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak">…z pierwszej pomocy. Te zaległości, które dotyczyły… nawet do 10 lat nie były prowadzone. To chodziło o szkolenia z pierwszej pomocy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Rozumiem, dziękuję bardzo w takim razie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Natomiast, jeśli chodzi o próbne ewakuacje, muszą być one przeprowadzane obowiązkowo co 2 lata. Ale dyrektor, który czuje swoją odpowiedzialność za utrzymanie bezpieczeństwa w szkole, nie ma przeszkód, by próbne ewakuacje odbywały się częściej. Powinny – zgadzam się z panią przewodniczącą – odbywać się powinny częściej. Tak jak pani mówi, przychodzą nowi uczniowie i powinni z tą procedurą być zapoznani. Przykre jest, że środowisko szkolne jest słabo przygotowane, mimo próbnych ewakuacji. Organ prowadzący oraz wizytatorzy powinni zwrócić na to uwagę. Pewnie zwracają, ale… jeżeli chodzi o przygotowanie dyrektorów do swoich funkcji, to tutaj nie jest to sytuacja idealna.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Jeżeli chodzi o przeprowadzane konkursy, to zawsze tematyka bezpieczeństwa, ogólnie dotycząca przepisów jest badana przez członków komisji podczas wyboru kandydata na dyrektora. Natomiast z rzeczywistością dyrektor styka się wówczas, kiedy wchodzi na teren szkoły i poznaje panujące tam warunki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dobrze. Dziękuję pani bardzo. Być może rzeczywiście trzeba zmienić rozwiązania prawne na tyle, żeby obowiązek przeprowadzania takiego alarmu był co roku, a nie co 2 lata, bo wydaje się to logiczne.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Jest jeszcze pytanie od pani poseł Magdaleny Łośko.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Mam jeszcze jedno pytanie. Czy zgłosili się do zabrania głosu jacyś goście, ponieważ mamy jeszcze gości? Nie. Więc będzie to prawdopodobnie ostatnie pytanie. Poproszę o odpowiedź Ministerstwo Edukacji i Nauki i na tym pewnie zakończymy Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Poproszę panią Magdę Łośko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselMagdalenaLosko">Tak. Ponownie chciałabym tylko dopytać Ministerstwo Edukacji i Nauki. Skoro poradnik „Bezpieczna szkoła” to dobry wzorzec – moje pytanie – czy w takim razie zdaniem ministerstwa można by było stworzyć taki szkielet i zobowiązać szkoły do dostosowania tego szkieletu reszty wymagań. Szkoły w swoim zakresie dostosowałyby swoje wymagania, ale żeby powstał taki szkielet, którym można by było zobowiązać jednostki samorządu terytorialnego i szkoły. NIK bardzo dobrze ocenia poradnik, na którym jednak bazują szkoły i jednostki. I skoro mamy coś, co dobrze funkcjonuje i jest dobrze oceniane, dobrze by było to wdrażać dalej i podtrzymać z pozytywnym efektem dla dzieci i młodzieży w późniejszym czasie, żeby z tego poradnika wyłonić szkielet, a później szkoły dostosowałyby to do własnych warunków. Nie wiem, czy z praktycznego punktu widzenia jest to w ogóle możliwe, dlatego dopytuję tutaj już ekspertów z Ministerstwa Edukacji i Nauki. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Poproszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Pani poseł, właśnie poradnik to jest taki szkielet. Szkielet, na którym można zbudować instrukcje i powinny one być dostosowane do warunków panujących w danej szkole, pasować do tego, co w danym środowisku szkolnym się dzieje. Poradnik zawiera również wszystkie podstawy prawne, które służą budowaniu procedur bezpieczeństwa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselMagdalenaLosko">Jeszcze tylko jedno zdanie. Czy nie można by było zatem zobowiązywać szkół i jednostek do tego, by jednak tego szkieletu przestrzegać, a do swoich warunków dostosować resztę punktów?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Pani przewodnicząca, mogę, tak? Od razu, bezpośrednio?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Tak, oczywiście. Nawet niech pani się nie wyłącza. Jest nas na tyle mało, że spokojnie możemy w ten sposób dyskutować. Słucham.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Pani poseł, obowiązek przygotowania procedur dotyczących bezpieczeństwa leży po stronie dyrektora. Dyrektor ma w tej chwili bardzo dobrą, wygodną sytuację, że obowiązujące procedury może oprzeć właśnie o ten szkielet i o te instrukcje ogólne, które w poradniku się znajdują. Tak wygląda praktyka i tak powinna wyglądać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Może ja wyjaśnię. Pani poseł chodzi o jedną rzecz. Czy nie można z tego podręcznika uczynić obligatoryjnego systemu w ramach rozporządzenia, które może wydać ministerstwo do postępowania w szkole? Po prostu jest to kwestia dobrej woli dyrektora i organu prowadzącego. Natomiast chodzi o to, czy część z tego nie powinna mieć odzwierciedlenia po stronie rozwiązań prawnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa jest zapisany w aktach prawnych, natomiast sposób zapewnienia tego bezpieczeństwa leży po stronie organu prowadzącego i dyrektora szkoły. My nie możemy narzucić, zresztą ten materiał, który jest tam zgromadzony, nie może być narzucony konkretnemu dyrektorowi czy konkretnemu organowi prowadzącemu, bo w każdym organie prowadzącym, w każdej szkole panują inne warunki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Oczywiście uważam, że pani minister ma rację, natomiast można pewnych zmian dokonać. Można np. zobligować do tego, żeby ten próbny przeciwpożarowy alarm był raz do roku, a nie raz na 2 lata, tak jak jest obecnie. Można doprowadzić do zmiany dotyczącej tego, że kontrola przeciwpożarowa przeprowadzana jest regularnie raz na jakiś czas, ze sprawdzeniem dróg i odbywa się w sposób niezapowiedziany. Są pewne zmiany, które można wprowadzić jako zmiany prawne. Oczywiście nie da się całego podręcznika wprowadzić jako zmianę prawną, ponieważ podręcznik zawiera wskazówki, które muszą być dostosowane w określonych sytuacjach, przy określonych warunkach szkolnych.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dobrze. Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Chyba nie ma więcej zgłoszeń. Państwo z Komisji mówią mi, że nie ma więcej zgłoszeń. Chciałabym podziękować.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Czy państwo z NIK mieliby ochotę jeszcze coś skomentować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#DelegaturyNIKwLodziPiotrWalczak">Nie, dziękujemy serdecznie. Dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dziękuję bardzo wszystkim obecnym. Zamykam dyskusję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#DyrektorDepartamentuWychowaniaiEdukacjiWlaczajacejMEiNJoannaWilewska">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Dziękuję bardzo zarówno przedstawicielom ministerstwa, jak i przedstawicielom NIK, jak również obecnym posłom.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselPiotrBorys">Dziękujemy bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselMagdalenaLosko">Dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacaposelKatarzynaLubnauer">Porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Zamykam posiedzenie. Dziękuję państwu.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..e4b4724
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-enm4s-00003-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw młodzieży /nr 3/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw młodzieży /nr 3/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ENM4S">3</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-24</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="BurmistrzmiastaigminyKunowLechLodej" role="speaker">
+        <persName>Burmistrz miasta i gminy Kunów Lech Łodej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="BurmistrzmiastaigminyNowaSlupiaAndrzejGasior" role="speaker">
+        <persName>Burmistrz miasta i gminy Nowa Słupia Andrzej Gąsior</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoIzabelaKloc" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Izabela Kloc</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekKurzepa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Kurzępa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKingaGajewska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kinga Gajewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielMlodziezowejRadyMiejskiejwNowejSlupiMichalKarbowniczek" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Młodzieżowej Rady Miejskiej w Nowej Słupi Michał Karbowniczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaMlodziezowejRadyMiejskiejwKunowieJuliaPajak" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca Młodzieżowej Rady Miejskiej w Kunowie Julia Pająk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca Młodzieżowej Rady Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Zofia Mogielska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelAndrzejKryj" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Andrzej Kryj</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Rady Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego Bartosz Werkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Andrzej Pruś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJoannaSekula" role="speaker">
+        <persName>Senator Joanna Sekuła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski" role="speaker">
+        <persName>Współprzewodniczący Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem Piotr Wasilewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuKPRMTomaszMolinski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu KPRM Tomasz Moliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuSpoleczenstwaObywatelskiegoKancelariiPrezesaRadyMinistrowTomaszMolinski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Tomasz Moliński</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ENM4S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw młodzieży</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..040620a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/enm4s/201923-sjm-enm4s-00003-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,385 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dzień dobry. Szanowni państwo, witam wszystkich na posiedzeniu podkomisji stałej do spraw młodzieży Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Nasza podkomisja zajmuje się sprawami młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Witam państwa posłów, którzy są obecni na posiedzeniu. Witam także tych, którzy łączą się zdalnie. Witam gości, którzy zaszczycili nasze posiedzenie swoją obecnością. Chciałbym państwu powiedzieć, że jest z nami pan Piotr Wasilewski, współprzewodniczący Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem. Pan minister Mazurek ze względu na ważne obowiązki nie może brać udziału bezpośredniego, jego przedstawicielem jest pan Tomasz Moliński, zastępca dyrektora w Departamencie Społeczeństwa Obywatelskiego Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Witam przedstawicieli sejmików młodzieżowych oraz przedstawicieli tych samorządów, którzy zdecydowali się, żeby właśnie u nich funkcjonowały młodzieżowe rady gmin czy sejmik wojewódzki młodzieżowy. Witam pana Andrzeja Prusia, przewodniczącego sejmiku województwa świętokrzyskiego, i reprezentującą ten sejmik przedstawicielkę. Witam pana burmistrza Lecha Łodeja z Kunowa, a także przedstawiciela rady młodzieżowej miasta w Kunowie. Jak będę państwu udzielał głosu, poproszę, żebyście się państwo przedstawili.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Witam także przedstawicieli z gminy Nowa Słupia, pana burmistrza Andrzeja Gąsiora oraz przedstawiciela młodzieżowej rady miasta w Nowej Słupi.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Proszę państwa, jest z nami pan Bartosz Werkowski, który reprezentuje Radę Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego, jest także pan Paweł Lisiecki, przewodniczący parlamentarnego zespołu do spraw młodzieżowych rad miasta i gmin przy jednostkach samorządu terytorialnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii przewodniczącej Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">W celu sprawdzenia łączności i kworum bardzo proszę państwa posłów o przygotowanie się do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku. Natomiast my, członkowie Komisji obecni tutaj, nie głosujemy elektronicznie za pomocą tabletów, ale oddajemy głos za pomocą urządzeń do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Szanowni państwo, chciałbym poinformować, że mamy kworum i posiedzenie naszej Komisji jest prawomocne. Przypominam, że przed rozpoczęciem podkomisji otrzymali państwo informację o tym, jak zgłosić się do dyskusji i jak zabrać głos w trakcie posiedzenia. Bardzo proszę, aby osoby, które będą chciały zabrać głos, do takiej dyskusji się zgłaszały, a swoją drogą będę pytać, czy ktoś chce zabrać głos, żeby każdy miał możliwość wypowiedzenia się.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Porządek obrad dzisiejszego posiedzenia to informacja pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej na temat analizy działań i sytuacji w czasie postpandemicznym środowiska młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego. Następnie zajmiemy się propozycją inicjatywy proklamowania Ogólnopolskiego Święta Młodzieżowych Rad przy jednostkach samorządu terytorialnego na dzień 17 kwietnia. Później, po zakończeniu posiedzenia otwartego, zastanowimy się nad planem pracy. Wtedy już naszym gościom będziemy mogli podziękować.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Szanowni państwo, czy są jakieś uwagi, jakieś propozycje do porządku obrad? Jeśli nie, to przystępujemy do jego realizacji.</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo proszę o zabranie głosu pana Tomasza Molińskiego, zastępcę dyrektora w Departamencie Społeczeństwa Obywatelskiego Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Czy jest z nami pan dyrektor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuSpoleczenstwaObywatelskiegoKancelariiPrezesaRadyMinistrowTomaszMolinski">Dzień dobry, czy jestem słyszany?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Tak, bardzo dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuKPRMTomaszMolinski">To dobrze, bo szczerze mówiąc, miałem kłopoty, żeby do państwa dołączyć, i łączę się z telefonu, przez co pewnie mam troszkę dziwny kadr. Komputer odmówił posłuszeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuKPRMTomaszMolinski">Szanowni państwo, w imieniu pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej chciałbym bardzo podziękować za zaproszenie do przedstawiania informacji na temat sytuacji młodzieżowych rad w okresie postpandemicznym.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuKPRMTomaszMolinski">Rzeczywiście od samego początku działalności pełnomocnika do spraw polityki młodzieżowej, czyli od września zeszłego roku – bo wówczas pan minister Mazurek został powołany do pełnienia tej funkcji – pełnomocnik bardzo interesuje się kwestiami młodzieżowych rad. Można wręcz powiedzieć, że jedną z pierwszych konkretnych inicjatyw podjętych przez pełnomocnika była kwestia próby umocnienia młodzieżowych rad, młodzieżowych sejmików i wzmocnienia warunków, w których działają. Jutro na wspólnej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej będziemy przedstawiali państwu projekt ustawy, która ma na celu wzmocnić działalność młodzieżowych rad i młodzieżowych sejmików.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuKPRMTomaszMolinski">Kiedy dostaliśmy od państwa pytanie o to, jak widzimy sytuację młodzieżowych rad w okresie postpandemicznym, nasza pierwsza myśl była taka, że przede wszystkim mamy głęboką nadzieję, że moment postpandemii, czyli zakończenia pandemii, będzie momentem, kiedy nasza ustawa, którą przyjęła Rada Ministrów, a która jest już w Sejmie, zostanie uchwalona również przez parlament.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuKPRMTomaszMolinski">W związku z tym liczymy na to, że sytuacja młodzieżowych rad ulegnie poprawie, ponieważ będą nowe przepisy, które te młodzieżowe rady wzmocnią. O szczegółach tego, jak widzimy sytuację młodzieżowych rad w okresie postpandemicznym, powiedziałby pan Piotr Wasilewski, który jest tutaj również jako przedstawiciel pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuKPRMTomaszMolinski">Pan Piotr Wasilewski jest współprzewodniczącym młodzieżowej Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, rady, która wypracowała założenia do ustawy wzmacniającej młodzieżowe rady i założenia te przekazała pełnomocnikowi rządu. Rada Dialogu z Młodym Pokoleniem pomogła nam w okresie pandemii prowadzić dialog z młodzieżowymi radami. Pan Wasilewski był pośrednikiem między środowiskiem młodzieżowych rad a pełnomocnikiem rządu do spraw młodego pokolenia. Więc jeżeli mogę prosić, to chciałbym, żeby głos przekazać panu Piotrowi Wasilewskiemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, szanowni państwo, w imieniu pana ministra Piotra Mazurka chciałbym przekazać kilka ważnych informacji na temat tego punktu porządku obrad, a więc analizy działań i sytuacji w czasie postpandemicznym środowiska młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Jeśli chodzi o liczbę młodzieżowych rad, dysponujemy danymi z kwietnia 2019 r., bo wtedy zostało przeprowadzone badanie Rady Dzieci i Młodzieży RP przy ministrze edukacji narodowej, które tak naprawdę pierwszy raz w historii zmierzyło tę liczbę w sposób dokładny, poprzez wysłanie do każdego urzędu gminy, starostwa powiatowego i urzędu marszałkowskiego prośby o informację co do tego, czy taka młodzieżowa rada funkcjonuje.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Wiemy, że w 2015 r. takich młodzieżowych rad było 200. Pierwsza powstała w 1990 r. w Częstochowie, ale od 2001 r. dzięki nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym młodzieżowe rady mogły powstawać formalnie. W ostatnich kilku latach widzimy znaczący wzrost młodzieżowych rad gmin, dlatego że w 2018 r. było ich 408, a w 2019 r. – 514.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Aktualnie nie posiadamy dokładnej liczby młodzieżowych rad, natomiast na wniosek Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem pan premier Piotr Gliński zwrócił się do prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, aby było to badanie systematyczne. Po prostu razem z badaniem samorządów było też pytanie zawarte w tym badaniu dotyczące tego, czy funkcjonuje młodzieżowa rada. Pan prezes Dominik Rozkrut odpowiedział na ten wniosek pozytywnie, tak że teraz już w sposób systemowy będziemy cyklicznie znali liczbę młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Rzeczywiście od wielu lat środowiska młodzieżowe podnoszą postulaty zmian przepisów regulujących działalność młodzieżowych rad. Najważniejsze postulaty dotyczą tego, aby wprowadzone zostały podstawy prawne dotyczące bezpośrednio funkcjonowania młodzieżowych rad powiatów i młodzieżowych sejmików województw, dlatego że aktualnie tylko art. 5b ustawy o samorządzie gminnym wprost określa nazwę młodzieżowej rady i jej funkcję, chociaż – przyznajmy to – dosyć lakonicznie, ponieważ jedynie w trzech ustępach.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Od lat na kongresach młodzieżowych rad przy Parlamentarnym Zespole ds. Wspierania Młodzieżowych Rad przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego – w poprzedniej kadencji pan poseł Jacek Kurzępa był przewodniczącym, teraz pan poseł Paweł Lisiecki tak że w tym gremium – również na kongresach, w Sejmie, kancelarii premiera te postulaty były podnoszone, gdzie młodzieżowe rady z wielu, wielu samorządów uczestniczyły w tych właśnie wydarzeniach.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Rzeczywiście jednym z wniosków jest nadanie młodzieżowym radom i sejmikom realnych kompetencji, aby mogły się tym podeprzeć i działać efektywnie w swoich lokalnych społecznościach.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Młodzieżowe rady i sejmiki zabiegały również o zapewnienie odpowiednich warunków organizacyjnych i finansowych oraz zabiegały o określenie na poziomie ustawowym zasad, na jakich młodzież będzie mogła wnosić o powołanie młodzieżowej rady bądź sejmiku na określonym obszarze.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Mamy konkretne przypadki, gdzie rzeczywiście był z tym problem ze względu na brak zgody samorządu na inicjatywę młodzieży. Chcemy ułatwić możliwość funkcjonowania i w ogóle powstania młodzieżowej rady, bo widzimy, że dzięki nim dzieje się wiele dobrych rzeczy. Młodzieżowe rady między innymi zaangażowały się bardzo mocno w solidarnościowy korpus wsparcia seniorów, który jest inicjatywą ministra rodziny i polityki społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Pan minister Piotr Mazurek włączył się w angażowanie organizacji młodzieżowych również do tego korpusu. Młodzi ludzie pomagają w ramach wolontariatu seniorom w czasie epidemii. Pomoc polega chociażby na zrobieniu zakupów czy wyniesieniu śmieci bądź jeśli ktoś jest na kwarantannie, to również tę osobę młodzież wspiera.</u>
+          <u xml:id="u-6.10" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Jest to piękny przykład solidarności międzypokoleniowej, który funkcjonuje – 320 zorganizowanych środowisk młodzieżowych i obywatelskich, w tym właśnie kilkadziesiąt młodzieżowych rad, dołączyło z inicjatywy pana ministra Piotra Mazurka do tego korpusu.</u>
+          <u xml:id="u-6.11" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Tak jak powiedział pan dyrektor Tomasz Moliński, 2 marca został przyjęty przez Radę Ministrów projekt ustawy zmieniający ustawę o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym, ustawę o samorządzie województwa. 16 marca skierowano projekt do pierwszego czytania, które jutro, zgodnie z zaplanowaną agendą, ma się odbyć na wspólnym posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
+          <u xml:id="u-6.12" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Mamy nadzieję, że projekt zostanie wkrótce uchwalony i dzięki temu sytuacja młodzieżowych rad w okresie postpandemicznym jeszcze bardziej ulegnie poprawie, ponieważ często w czasie epidemii, chociażby przez utrudnione możliwości przeprowadzenia wyborów do młodzieżowej rady – często w czerwcu kończy się kadencja młodzieżowym radom i we wrześniu jest kolejna kadencja, roczna, dwuletnia, najczęściej jest to kadencja dwuletnia – wtedy ciężko było przeprowadzić wybory do młodzieżowych rad. Mamy więc nadzieję, że w okresie postpandemicznym dzięki tym wprowadzonym zmianom również zostanie to ułatwione.</u>
+          <u xml:id="u-6.13" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Dzięki temu projektowi ustawy młodzieżowe rady mogą uzyskać kompetencje w zakresie wnioskowania o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej, o co środowiska zabiegały bardzo mocno, udział w tworzeniu i monitorowaniu samorządowych i rządowych strategii polityki wobec młodzieży i inicjowania działań we własnym zakresie, bo chcielibyśmy, aby zarówno na poziomie krajowym, jak i na poziomie regionalnym podejście wobec młodzieży, sytuacja młodzieży była określana w sposób strategiczny, przemyślany, spójny, długofalowy. Żeby w ten sposób na ten temat myśleć.</u>
+          <u xml:id="u-6.14" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Również mamy nadzieję, że w okresie postpandemicznym dzięki tym wprowadzonym zmianom liczba młodzieżowych rad i sejmików wzrośnie.</u>
+          <u xml:id="u-6.15" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Chciałbym również dodać, że z inicjatywy pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej, przy współpracy z Radą Dialogu z Młodym Pokoleniem, rozmawiamy o roli młodzieży w erze covidowej i postcovidowej. Rozmawiamy też na konsultacjach strategii państwa na rzecz młodego pokolenia. Jest to cykl 16 konsultacji wojewódzkich, spotykamy się za pomocą wideokonferencji z liderami środowisk młodzieżowych, młodzieżowych rad, sejmików, różnorodnych środowisk młodzieżowych. Mamy młodzież o naprawdę różnych poglądach, rozmawiamy w sześciu grupach roboczych tematycznych i między innymi jednym z tematów jest kwestia młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-6.16" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Do tej odbyły się dwa takie spotkania, w województwie mazowieckim i w województwie dolnośląskim, po 150–250 osób na jednej wideokonferencji, tak że cieszyły się one bardzo dużym zainteresowaniem. Jutro o godz. 17:00 rozpoczynamy konsultację w województwie zachodniopomorskim i takie konsultacje z inicjatywy pana ministra Piotra Mazurka chcemy przeprowadzić we wszystkich 16 województwach.</u>
+          <u xml:id="u-6.17" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Temat młodzieżowych rad jest w podgrupie tematycznej „społeczeństwo obywatelskie i kultura” i chciałbym powiedzieć, że do tej pory, w czasie tych dwóch spotkań w dwóch województwach wypracowano ok. 500 wniosków z analizy stanu obecnego i 350 propozycji rozwiązań, więc naprawdę ta dyskusja jest bardzo owocna.</u>
+          <u xml:id="u-6.18" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Departament Społeczeństwa Obywatelskiego KPRM wszystkie wnioski wynotowuje, gromadzimy je na podstawie tych konsultacji i będziemy mogli sformułować projekt strategii na rzecz młodego pokolenia.</u>
+          <u xml:id="u-6.19" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Już na sam koniec chciałem powiedzieć, że bardzo istotnym tematem podejmowanym przez młodzieżowe rady jest kwestia finansowego wsparcia działalności młodzieżowych rad i młodzieżowych sejmików, ponieważ odbywa się to w bardzo różny sposób, o czym wiemy, na przestrzeni wielu lat i kwestia ta rzeczywiście jest obecnie przedmiotem analiz m.in. na tych konsultacjach strategii.</u>
+          <u xml:id="u-6.20" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Zapewne będzie to kolejny krok we wzmacnianiu pozycji młodzieżowych rad. Aktualnie skupiamy się na wzmocnieniu ustawowym. Warto dodać też, że w regulaminie tegorocznego konkursu w ramach programu funduszu inicjatyw obywatelskich NOWEFIO, czyli największego i najbardziej znanego rządowego programu wsparcia organizacji pozarządowych – w tym roku budżet to 80 mln zł – zostało umieszczone kryterium strategiczne, które zadeklarowano i potem zrealizowano w ramach współpracy z radami, również radami seniorów i lokalnymi radami działalności pożytku publicznego. Dodaje się 5 punktów do składanej oferty, więc zachęca to bardzo mocno organizacje samorządowe do tego, żeby działać, szczególnie w trzecim priorytecie tego programu, na rzecz młodzieżowych rad, i prowadzić takie projekty, ale też współpracować z młodzieżowymi radami w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-6.21" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Chciałbym też powiedzieć, że naprawdę wiele organizacji zabiegało o ten projekt ustawy, bo chociażby Polska Rada Organizacji Młodzieżowych przeprowadziła projekt „Start 5b”, który bardzo ułatwił prace nad projektem ustawy. Wiele innych środowisk wnioskowało o te zmiany, dlatego bardzo się cieszymy i mamy nadzieję, że z inicjatywy pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej te zmiany się zadzieją już na polu legislacyjnym. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, po tej informacji przystąpimy do dyskusji. Zgodnie z zasadami pierwsi będą mogli zabrać głos przedstawiciele Komisji, czyli członkowie naszej Komisji. Jeśli państwo posłowie chcą zabrać głos, to bardzo proszę. Ktoś z państwa jest zainteresowany zabraniem głosu?</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo proszę, pan poseł Jacek Kurzępa, a później pani przewodnicząca Kinga Gajewska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJacekKurzepa">Szanowna Komisjo, panie przewodniczący, pośle Andrzeju Kryj, zebrani goście, bardzo miło jest widzieć państwa na naszym dzisiejszym posiedzeniu. To jest bardzo istotna kwestia, że podkomisja do spraw młodzieży jest jakby w kursie dzieła polityki młodzieżowej i dialogu dotyczącego młodego pokolenia Polaków. Wobec powyższego jesteśmy w bardzo dynamicznej rzeczywistości politycznej i dialogu o młodym pokoleniu.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselJacekKurzepa">Chciałbym podziękować panu przewodniczącemu Piotrowi Wasilewskiemu, który jest wiceprzewodniczącym Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, podziękować za tak szerokie przedłożenie i pokazanie horyzontalnej perspektywy obecności młodego pokolenia i jej aktywności w okresie szalenie trudnym, czyli okresie pandemicznym, w której to przestrzeni reżimu sanitarnego jedną z możliwości funkcjonalnej dla każdego z nas, a szczególnie dla młodego człowieka, jest procedowanie zdalne.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselJacekKurzepa">Z zaciekawieniem przyglądam się temu wszystkiemu, co dzieje się, o czym pan przewodniczący Wasilewski mówił w kontekście konsultacji dotyczących strategii państwa wobec młodzieży, które to konsultacje każdorazowo – do tej pory na Mazowszu i Dolnym Śląsku, a jak, Piotrze, zapowiadałeś, jutro w Szczecinie w Zachodniopomorskiem – skupiają setki młodych, bardzo przedsiębiorczych i pomysłowych, aktywnych ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselJacekKurzepa">Cała debata dotycząca obecności młodego pokolenia w przestrzeni publicznej oczywiście ma miejsce już od dłuższego czasu, nie tylko w okresie postpandemicznym, o czym państwo dużo wcześniej mówiliście, zarówno pan przedstawiciel ministra Mazurka, pan Tomasz, reprezentujący Narodowy Instytut Wolności, gdyż przez wiele poprzednich lat pierwszej kadencji Zjednoczonej Prawicy zespół parlamentarzystów naszego ugrupowania powołał do życia parlamentarny zespół do spraw wspierania młodzieżowych rad, którym teraz kieruje pan poseł Lisiecki. To ten zespół w poprzednich latach stanął ofensywnie wobec oczekiwań młodego pokolenia, żeby na forum parlamentu mówiono w ogóle o młodzieżowych radach.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselJacekKurzepa">To się dokonało i bardzo się cieszę, że zarówno poseł Lisiecki kontynuuje dzieło tamtego zespołu parlamentarnego, jak i minister Mazurek przejął to dziedzictwo pracy poprzedniej kadencji i oto teraz jesteśmy w przededniu jutrzejszego pierwszego czytania inicjatywy rządowej dotyczącej noweli ustawy sytuującej właśnie młodzieżowe rady w planie polityki między innymi lokalnej.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PoselJacekKurzepa">Zatem za to wszystko, co do tej pory się dokonało, bardzo serdecznie dziękuję i gratuluję. Jednocześnie chcę zwrócić uwagę na kwestię, która staje się tak jakby naszym wspólnym oczekiwaniem. Mówimy o aktywności młodego pokolenia w czasie postpandemicznym.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#PoselJacekKurzepa">Oczywiście trudno jest prorokować i trudno jest określić, kiedy ten czas nastąpi, natomiast nawet jak on nastąpi, to same rozwiązania instytucjonalne, ustawowe jeszcze nie wypełnią znamion funkcjonalności. Dlatego też cieszę się bardzo mocno z obecności samorządowców tutaj, przewodniczącego sejmiku świętokrzyskiego pana Andrzeja Prusia. Bardzo serdecznie witam. Jestem powiązany ze świętokrzyskim po linii harcerskiej. Wiele lat temu na swoich ramionach niosłem symboliczną trumnę „Ponurego” na Wykusie i ziemia świętokrzyska jest mi bliska sercu, ale również myśleniu o Polsce i miłości ojczyzny.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#PoselJacekKurzepa">Gratuluję, panie Andrzeju, takiej wspólnoty, takich mieszkańców i takich postaw. Cieszę się również z obecności samorządowców miast i gmin, między innymi Kunowej, i szczególnie młodych ludzi. Myślę, że to dla was teraz jest ten moment, w którym można by było spróbować odpowiedzieć na pytanie, czy rzeczywiście rozwiązania ustawowe, które planujemy, są nie tylko konieczne, ale wystarczające ku temu, żebyśmy rzeczywiście ofensywnie w czasie postpandemicznym nadali pewną nową dynamikę funkcjonowania młodzieżowych rad na różnych poziomach władzy lokalnej.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#PoselJacekKurzepa">To jest problem, który z pewnością będzie zajmował uwagę podkomisji do spraw młodzieży. Będziemy z pewnością, panie przewodniczący Andrzeju Kryj, po wielokroć na naszych posiedzeniach kontaktować się, łączyć z młodzieżowymi radami w Polsce, jak ona długa i szeroka, gdyż myślę, że to nieustanne podlewanie, pielęgnowanie, nie tylko przez wymiar zapisów ustawowych, ale również chociażby kontynuacji kongresów młodzieżowych rad w parlamencie czy też – co anonsuje punkt następny – spowodowanie, że młodzieżowe rady będą miały w kalendarzu świąt państwowych również takie święto, święto młodzieżowych rad w całej Polsce, byłoby chyba uzasadnione. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Za chwilę oddam głos pani przewodniczącej, ale chciałbym powitać w naszym gronie kolejnych gości.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Jest z nami pani poseł europarlamentarzystka Izabela Kloc – witamy panią bardzo serdecznie. Jest z nami pani senator Joanna Sekuła – cieszymy się także z pani obecności.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Oddaję głos pani poseł Kindze Gajewskiej, wiceprzewodniczącej naszej podkomisji, a następnie zgłosił chęć zabrania głosu pan poseł Paweł Lisiecki, który kieruje pracami zespołu do spraw młodzieżowych rad przy jst.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselKingaGajewska">Dziękuję serdecznie, panie przewodniczący. Dziękuję również za to, że w końcu udało się nam spotkać. W sprawach merytorycznych wydaje się, że to pierwszy raz od powołania naszego zespołu.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselKingaGajewska">Na pewno temat, którym się dzisiaj zajmujemy, jest niezwykle ważny i nie jest tak, panie pełnomocniku bądź zastępco, że ta rzecz została odkryta przez Prawo i Sprawiedliwość – policzona została dopiero przez PiS. Zresztą, jak sam pan wskazał później, liczba młodzieżowych rad nie jest dokładnie znana. Dopiero teraz wnioskowaliście w urzędzie statystycznym o rozpoznanie sprawy, natomiast również dużo wcześniej niż w 2015 r. liczba młodzieżowych rad była rozpoznawana przez Kancelarię Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselKingaGajewska">Stoję na stanowisku, że społeczeństwo może być określane mianem obywatelskiego tylko wtedy, kiedy wychowanie młodzieży zawiera element włączania młodych ludzi w decyzje dotyczące ich spraw i pozwala im się na wyrażanie opinii i przedstawianie propozycji rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselKingaGajewska">Państwo prowizorycznie proponowaliście wiele ciekawych rozwiązań, jak młodzieżowa rada jako organ doradczy przy ministrze edukacji narodowej. Teraz powstało jak grzyby po deszczu wiele rad młodzieżowych przy ministrach, co wiąże się z tym, że na przykład pan Piotr Wasilewski bądź inni członkowie po prostu przekroczyli pewien wiek i trzeba było też ich gdzieś ulokować.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselKingaGajewska">Ale pragnę zauważyć, że były to działania prowizoryczne, bo mówicie państwo w naprawdę pięknych słowach, z którymi się absolutnie wszyscy zgadzamy, że młodzi ludzie powinni uczestniczyć w decydowaniu o sobie, powinni konsultować wszystko z decydentami politycznymi. Jednak ze wszystkich doniesień (medialnych), ze wszystkich świadectw uczestników różnych rad wynika, że te działania są działaniami absolutnie politycznymi.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#PoselKingaGajewska">Osobami, które dostają się na dane stanowiska w radach, są osoby powiązane ze środowiskiem PiS. Jeżeli mówimy o konsultacjach, o jakichkolwiek konsultacjach i mamy tutaj przykład pierwszy z brzegu, bo dotyczący projektów w okresie pandemii, na przykład raport dotyczący zdalnego nauczania – te wszystkie rzeczy, które proponowała rada, która nie wiem, jak to się stało, ale akurat w tym momencie nie sprzyjała albo proponowała niesprzyjające raporty ministerstwu, wszystkie te argumenty zostały odrzucone. Były cenzurowane posty na Facebooku, były zbierane podpisy o odwołanie przewodniczącej.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#PoselKingaGajewska">Staram się pokazać, że wszystkie te działania są rzeczywiście ubrane w piękne słowa, piękne słowa również podejrzewam w projekcie tej ustawy, ale boję się, że za tym idzie działanie takie jak zwykle, czyli działanie partyjne, i również tutaj, biorąc pod uwagę osoby, które brały udział w konsultacjach dotyczących tego projektu ustawy – również są osobami w większości partyjnymi.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#PoselKingaGajewska">Natomiast niezwykle cieszy mnie obecność pani senator Joanny Sekuły, która jest jedną z inicjatorek senackiego projektu ustawy, który był tak naprawdę impulsem do działania dla rządu. W odpowiedzi na projekt senacki, który został przekonsultowany w bardzo rzetelny sposób – niedługo trzeba było czekać na tę odpowiedź od ministerstwa, od rządu.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#PoselKingaGajewska">Zaproponowaliście państwo projekt ustawy, co mnie niezwykle cieszy, ale warto podkreślić udział wszystkich osób. Pan pełnomocnik Piotr Wasilewski pozwolił sobie wskazywać osoby, które się zajmują tematem. Otóż Senat zaproponował projekt tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-10.9" who="#PoselKingaGajewska">Tym zakończę i z wielką chęcią oraz uwagą wsłucham się w głos młodzieżowych środowisk. Mam nadzieję, że w posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, która odbędzie się już jutro o godz. 15:00, gdy będziemy procedowali oba projekty ustaw, zarówno rządowy, jak i projekt senacki, będą mogli wziąć udział przedstawiciele wielu środowisk młodzieżowych, nie tylko związanych z PiS.</u>
+          <u xml:id="u-10.10" who="#PoselKingaGajewska">Dlatego pozwolę sobie również złożyć prośbę do pana przewodniczącego o wstawiennictwo za obecnością stowarzyszenia Młodzi Demokraci, którzy pierwsi przyszli do pani senator Joanny Sekuły i wspólnie tworzyli projekt ustawy, pomagali przy konsultacjach. Dziękuję serdecznie i jeszcze może później uda mi się zabrać głos. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, dwie kwestie.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Pierwsza to taka, że dzisiaj ci przedstawiciele środowisk młodzieżowych, którzy wyrażali chęć uczestnictwa, mogli to zrobić. Cieszę się z obecności osób, o których dowiedziałem się, że będą, nawet w dniu dzisiejszym. Formuła dzisiejszej podkomisji była naprawdę tak otwarta, że każdy, kto wyraził chęć uczestnictwa, uzyskałby moją zgodę. Tutaj nie było najmniejszych problemów.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Druga sprawa – to cieszę się, że pani w swojej wypowiedzi użyła takiego określenia, że się jednak z czegoś pani cieszy, bo wystąpienie było dla mnie trochę takie dziwne, ale o pewnych sprawach będziemy sobie rozmawiać także w prezydium.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Natomiast, proszę państwa, zgłaszał się do dyskusji pan poseł Paweł Lisiecki, który jest przewodniczącym parlamentarnego zespołu do spraw młodzieżowych rad miast, a potem udzielę w kolejności głosu tym osobom, które także się zgłosiły, i będziemy mogli udzielić już głosu przedstawicielom jednostek samorządu i młodzieżowych rad przy tych jednostkach. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Poseł Paweł Lisiecki (PiS) – spoza składu podkomisji:</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Dziękuję za zaproszenie na dzisiejsze posiedzenie podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Jak pan przewodniczący wspomniał, jestem przewodniczącym zespołu parlamentarnego do spraw wspierania młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego. Ten zespół powstał już w poprzedniej kadencji, nie mam informacji, żeby był w jeszcze poprzedniej, czyli przed 2015 r. Jeżeli był, to dobrze, jeżeli nie, to w poprzedniej kadencji po raz pierwszy został taki zespół powołany.</u>
+          <u xml:id="u-11.7" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Zespół, któremu przewodniczę, kontynuuje prace tego zespołu z kadencji 2015–2019, któremu przewodniczył pan profesor Jacek Kurzępa. Rzeczywiście jednym z głównych tematów działania tego zespołu były zmiany w przepisach dotyczących samorządu. Samorządu gmin, ale także samorządu powiatów oraz województw w zakresie dotyczącym funkcjonowania młodzieżowych rad. To był jeden z głównych tematów.</u>
+          <u xml:id="u-11.8" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Kolejnym tematem, którym zajmował się zespół, była kwestia przygotowania kongresu młodzieżowych rad. W związku z sytuacją pandemiczną jednak w tej kadencji kongres się nie odbył, natomiast w poprzedniej kadencji działo się dosyć dużo, jeżeli chodzi o kongresy młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-11.9" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Sam projekt, o którym wspominał pan Piotr Wasilewski, był wypracowywany w ramach zespołu parlamentarnego, natomiast ostatecznie to rząd zaproponował swój projekt, o wiele szerszy niż projekt senacki.</u>
+          <u xml:id="u-11.10" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Co do kwestii, z kim były konsultowane te sprawy, to warto zerknąć do samego projektu i uzasadnienia, bo w ramach konsultacji uwagi do projektu ustawy zostały przesłane przez 20 podmiotów. Zwrócono się do 264 podmiotów, do ponad 200 młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego, na przykład sejmiku województwa śląskiego, świętokrzyskiego. Jest bardzo dużo podmiotów, do których się zwrócono z prośbą o zgłoszenie swoich uwag do projektu. Wypowiedziało się 20 podmiotów. Nie wiem, czy te 20 podmiotów to w tej chwili zarzut czy pochwalenie, że są to podmioty związane z PiS. Kiedy patrzę na podmioty, które się wypowiedziały, to mamy na przykład Młodzieżową Radę Miasta Poznania, Młodzieżową Radę Krakowa, Polską Radę Organizacji Młodzieżowych, Młodzieżowy Sejmik Województwa Dolnośląskiego, Zawierciańską Radę Seniorów, Centrum Analiz Klubu Lidera Rzeczypospolitej, Radę Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego, Młodzieżową Radę Dzielnicy Białołęka Miasta Stołecznego Warszawy. Te 20 podmiotów, bo nie wszystkie wymieniłem, zgłosiło swoje uwagi do tego projektu.</u>
+          <u xml:id="u-11.11" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Projekt jest w moim przekonaniu dosyć szeroki. Oczywiście zawsze można powiedzieć, że można wymyślić coś lepszego. Natomiast ma on na celu pobudzenie i doprowadzenie do sytuacji, w której powstawanie młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego, na trzech poziomach: na poziomie gminy, powiatu czy województwa, nie będzie blokowane, to znaczy żeby nie dochodziło do sytuacji, w której są zainteresowane środowiska młodzieży, a nie mogą funkcjonować w ramach młodzieżowych rad, ponieważ rady gmin czy powiatów, czy też sejmik województwa nie chcą powołać takiej rady.</u>
+          <u xml:id="u-11.12" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Stąd projekt, który powstał, ma przełamać ten imposybilizm. Oczywiście nie można doprowadzić do sytuacji, w której rady będą obligatoryjne, bo może się okazać, że na przykład w którejś gminie nie będzie osób zainteresowanych i będzie to pewnego rodzaju fikcja, ale chodzi o to, że kiedy młodzież jest zainteresowana powstaniem tego typu instytucji, żeby mogły te osoby funkcjonować. Żeby miały możliwość posiadania swojego opiekuna w młodzieżowej radzie, żeby mogły mieć swój własny status, który będzie regulował funkcjonowanie młodzieżowej rady, taką instytucję, która będzie organem doradczo-konsultacyjnym dla tych dorosłych jednostek samorządu terytorialnego. Stąd właśnie ten pomysł.</u>
+          <u xml:id="u-11.13" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Oczywiście można zapytać, czemu nie powstało to wcześniej, na przykład w kadencji 2015–2019, ale też można zadać pytanie, czemu taki projekt nie powstał jeszcze wcześniej, czyli przed 2015 r., czemu dopiero teraz zajmujemy się tymi młodzieżowymi radami.</u>
+          <u xml:id="u-11.14" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Jeżeli chodzi o funkcjonowanie młodzieżowych rad, mamy – nieliczne, ale jednak – informacje dotyczące tego, że w niektórych jednostkach samorządu terytorialnego, całe szczęście, tak jak powiedziałem, w pojedynczych przypadkach, dochodzi do blokowania albo do różnego rodzaju sytuacji, które nie pozwalają funkcjonować młodzieżowym radom.</u>
+          <u xml:id="u-11.15" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Stąd właśnie tego typu projekt i zaproponowane przez rząd rozwiązania. Były one wielokrotnie omawiane na posiedzeniach zespołu parlamentarnego do spraw wspierania młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego i na tych posiedzeniach również przedstawiciele młodzieży się mogli wypowiadać, mało tego, inicjowali wiele pomysłów, które w tym projekcie się ostatecznie znalazły. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-11.16" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo, panie pośle .</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselJacekKurzepa">Panie przewodniczący, tylko ad vocem do wystąpienia pana posła Lisieckiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo proszę, ale naprawdę bardzo krótko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJacekKurzepa">Tak, oczywiście, bardzo krótko.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselJacekKurzepa">Chciałbym przywołać faktografię w sensie historycznym. Parlamentarny zespół do spraw wspierania młodzieżowych rad przy jednostkach samorządu terytorialnego po raz pierwszy w historii polskiego parlamentaryzmu powstał w 2015 r. Wcześniej nigdy takiego parlamentarnego zespołu nie było, a zespół powstał na wyraźną prośbę i potrzebę młodego pokolenia Polaków wyrażoną między innymi przy okazji pięciolecia Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych w Warszawie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo dziękuję, panie pośle. Zgłosiły się do dyskusji jeszcze dwie osoby, pan Piotr Wasilewski i pani poseł Krystyna Szumilas. Myślę, że pan Piotr Wasilewski będzie się chciał odnieść generalnie do pewnych kwestii, które zostały wypowiedziane, więc miałbym propozycję, żeby w tej chwili mogła zabrać głos pani poseł Krystyna Szumilas, a później oddam głos panu Piotrowi. Jeszcze później pani europoseł Izabela Kloc.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Zamykam listę osób, które są przedstawicielami parlamentu, a później będą mogli zabrać głos już przedstawiciele młodego pokolenia. W tej chwili oddaję głos pani przewodniczącej Krystynie Szumilas.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Posłanka Krystyna Szumilas (KO) – spoza składu podkomisji:</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Wysoka podkomisjo, szanowni goście, pierwsze pytanie – słychać mnie?</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo dobrze panią słyszymy.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Posłanka Krystyna Szumilas (KO) – spoza składu podkomisji:</u>
+          <u xml:id="u-15.6" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dobrze. Ostatnio miałam kłopoty z głosem, więc pytam.</u>
+          <u xml:id="u-15.7" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Chciałam poruszyć dwie sprawy. Po pierwsze, chciałam zapytać przedstawicieli młodzieży, którzy uczestniczą w obradach dzisiejszej podkomisji, o to, czy znają projekty senacki i rządowy, bo jutro będziemy dyskutować na temat dwóch projektów ustaw i jako posłowie będziemy podejmować decyzje. Chciałabym usłyszeć państwa zdanie na temat tego, które rozwiązania z których projektów są dla państwa korzystniejsze, w sensie takim, że dają większe kompetencje radom młodzieżowym, że będą wam w większym stopniu ułatwiały działanie. Ponieważ też mam takie obawy, które wyraziła pani poseł Kinga Gajewska, że ten projekt rządowy tak galopem powstał po to, żeby nie rozpatrywać osobno projektu senackiego – niestety jesteśmy w parlamencie i tutaj polityka jednak gra pierwsze skrzypce – żeby to był sukces rządu, a nie tak naprawdę młodzieży, która do stworzenia tych ustaw dążyła. A więc chciałbym usłyszeć państwa zdanie na temat tego, które rozwiązania z tych projektów są lepsze, co nam pozwoli jutro bardziej merytorycznie na temat tych dwóch projektów dyskutować.</u>
+          <u xml:id="u-15.8" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Druga sprawa, która mnie bardzo nurtuje: jestem gorącą zwolenniczką powstawania rad młodzieży, ale w taki sposób, aby w tych radach młodzieży była szeroka reprezentacja. Żeby to nie była partyjna przybudówka rządzącego ugrupowania, a niestety tak się zdarza. Przede wszystkim w ministerstwach mamy z tym do czynienia. Żeby to jednak były młodzieżowe rady wybierane w sposób bardzo szeroki i nie zawężały się te wybory tylko do osób, które – tak jak powiedziałam – są z jednego, rządzącego ugrupowania.</u>
+          <u xml:id="u-15.9" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Mówię to niebezpodstawnie, ponieważ mam przed sobą artykuły z różnych okresów działania rządu, który proponuje powstawanie rad młodzieży, i kiedy powstawała młodzieżowa rada przy ministrze edukacji, to były bardzo poważne zarzuty co do przejrzystości doboru kandydatów do tej rady.</u>
+          <u xml:id="u-15.10" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Pochodzę z powiatu gliwickiego, w tamtym czasie kandydat z powiatu gliwickiego usłyszał, że żeby dostać się do takiej rady, musi mieć rekomendację PiS. Przewodniczący, który zrezygnował w tej chwili z przewodniczenia radzie przy ministrze edukacji, również mówił o dużych naciskach na działalność rady.</u>
+          <u xml:id="u-15.11" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Korzystając z okazji, że mamy tutaj przedstawicieli zajmujących się w rządzie radami młodzieży, chciałam usłyszeć, jak państwo chcecie zabezpieczyć taką apolityczność rad i szeroki dobór członków do rad młodzieży, przede wszystkim tych przy różnych ministrach. Przykład idzie z góry, a chciałabym, żeby ten przykład z góry był dobrym przykładem i żeby przepisy prawa gwarantowały apolityczność rad i autentyczne forum do działania młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-15.12" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Rozumiem, że każdy ma poglądy polityczne, młodzież również takie poglądy ma, ale rada powinna być miejscem, w którym każdy bez względu na swoje poglądy może wyrazić swoją opinię i w pracach takiej rady może uczestniczyć. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-15.13" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Oddam jeszcze głos pani poseł Izabeli Kloc, następnie będę prosił o zabranie głosu przez pana Bartosza Werkowskiego, przewodniczącego Rady Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego.</u>
+          <u xml:id="u-15.14" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">A już teraz proszę o przygotowanie się przedstawicieli sejmiku województwa świętokrzyskiego, pan Andrzej Pruś, przewodniczący, jeżeli będzie chciał zabrać głos, pani Zofia Mogielska, bo zgłaszała się, następnie Młodzieżowa Rada w Kunowie i Młodzieżowa Rada w Nowej Słupi. Tak żebyście państwo wiedzieli, w jakiej kolejności to będzie. W tej chwili oddaję głos pani poseł Izabeli Kloc.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoIzabelaKloc">Witam państwa serdecznie. Chciałam stwierdzić, że jestem bardzo zadowolona z tego, że takie systemowe rozwiązania będą wprowadzone przez parlament, jeśli oczywiście ta legislacja uzyska zgodę parlamentu. Jest to o tyle istotne, że rzeczywiście różnie bywało w jednostkach samorządu terytorialnego. Powołanie rady przy jednostce jest nieobligatoryjne, ale zobowiązanie jednostki do tego, że w momencie kiedy jest wniosek o powołanie rady, taka rada młodzieżowa musi powstać, jest bardzo ważne właśnie z uwagi na polityczną edukację naszej młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoIzabelaKloc">Przecież powoływanie młodzieżowych rad jest niczym innym jak działaniem politycznym, politycznym dla dobra wspólnego. Takie wskazówki, że mamy uciekać w radach od polityki, mijają się z celem. Natomiast jeśli chodzi o konkretne działania upartyjniania rad politycznych, to chciałam dopytać, bo może pani Gajewska orientuje się, w jaki sposób – ja tego nie wiem, chciałabym wiedzieć – została powołana rada młodzieżowa w Warszawie, czy ona jest rzeczywiście taka apartyjna, czy są tam osoby związane z Platformą Obywatelską. Jak to wygląda w Warszawie – to mnie właśnie interesuje.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoIzabelaKloc">Chciałam w tym miejscu podziękować mojemu koledze Jackowi Kurzępie i panu Lisieckiemu za ogrom pracy wykonanej. Pana Jacka Kurzępę, pana profesora, znam jeszcze z kadencji, kiedy byłam szefową Komisji do Spraw Unii Europejskiej, i wiem, jaką ogromną pracę w tej komisji wykonywał i odgrywał ogromną rolę.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoIzabelaKloc">Dlatego też jeżeli zajął się sprawą młodzieży w sejmie od 2015 r., to rzeczywiście było to z pożytkiem dla włączania młodzieży w te pozytywne procesy polityczne. Gratuluję i dziękuję państwu, że jesteście i pan Lisiecki dalej prowadzi tę sprawę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo, pani poseł. Oddaję głos panu Bartoszowi Werkowskiemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">Dziękuję. Szanowna Komisjo, szanowne parlamentarzystki, szanowni parlamentarzyści, odnosząc się – jeżeli mogę, zamiast posłanki Gajewskiej – do pytania pani europoseł, w Młodzieżowej Radzie m.st. Warszawy jest po dwóch przedstawicieli rad dzielnicy, które są wybierane w szkołach, więc tam raczej nie ma mowy o partyjności. Wiadomo, są różne osoby, które mogą jednak mieć różne powiązania, bo to jest polityka, tak jak pani wspomniała.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">I to jest bardzo ważne, co pani europoseł powiedziała. Młodzieżowe rady są polityczne. One są polityczne, ale nie są partyjne. I to jest najważniejsza rzecz, którą trzeba rozgraniczać. Z zasady powinny być apartyjne. Te na szczeblach, niestety, wybierane najczęściej formularzem partyjnym – i to jest bardzo duży problem, który się pojawia. Szczególnie w organach doradczych jest to widoczne od lat.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">W dyskusji podnoszona była kwestia, dlaczego dopiero teraz polityka młodzieżowa tak mocno się rozwija. Bo młodzi zaczęli się angażować. To jest chyba najważniejsze w tym momencie. Widzimy od lat, że młodzi ludzie zaczęli się bardziej angażować, dlatego to wszystko zaczęło iść do przodu. To jest widoczne.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">Odnośnie do ustawy o młodzieżowych radach, rys historyczny, drodzy państwo, wygląda tak, że pierwsze inicjatywy powstawały przy Polskiej Radzie Organizacji Młodzieżowych, która robiła ogólnopolskie konsultacje i regionalne „Start 5b”, które były kompleksowym przygotowaniem pomysłów, które znalazły się właśnie, co ciekawe, w projekcie rządowym, za co jestem w sumie mimo wszystko wdzięczny, bo również brałem udział w tych konsultacjach i regionalnych, i ogólnopolskich. Więc szanowni parlamentarzyści partii rządzącej, brawo, udało się wam wykorzystać ten pomysł bardzo dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">Później Klub Demokratyczny wraz z Koalicją Polską wniosły projekt ustawy odnośnie do nowelizacji 5b, później był projekt senacki. One niestety mają małe zaplecze i tak naprawdę nie są kompleksowe. Kiedy powstał ten rządowy, okazało się, że będzie kompleksowy, co jest pozytywne. Cieszę się, że udało się w taki sposób pozyskać wiedzę, którą młodzi przekazywali. Gratuluję, więc nie będzie można zarzucić, że mówię tylko źle.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">Odnośnie do tego, co mówił pan współprzewodniczący o postpandemicznych sytuacjach, tak naprawdę te wszystkie działania to są kopie. Tak samo ta ustawa, strategia, którą tworzy się na rzecz młodego pokolenia. Kilka lat temu prowadzone były prace nad założeniami strategii państwa dla młodzieży, chyba w Belwederze, nawet przedstawiciel prezydenta w nich uczestniczył. Założenia już zostały przygotowane przez ponad sześciuset młodych ludzi. Pan współprzewodniczący, z tego co pamiętam, również brał w tym udział. W odniesieniu do kwestii, które zostały poruszone, ode mnie tyle. Dziękuję państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Rządowy, ale dobry, prawda? Chociaż tyle dobrego.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Tak jak zapowiadałem, oddaję teraz głos przedstawicielom Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego. Jeśli jest pan Andrzej Pruś, to też będzie mógł zabrać głos, ale na pewno jest pani Zofia Mogielska, tak? Była. Jeśli nie ma, to, proszę państwa, w kolejności: gmina Kunów, pan burmistrz Lech Łodej i pani Julia Pająk, przewodnicząca młodzieżowej rady miejskiej w Kunowie. Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Panie burmistrzu, myślałem, że pan Piotr Wasilewski będzie na sam koniec już się ustosunkowywał i tak samo będzie chciał to zrobić pan Tomasz Moliński, ale jeżeli pan Piotr Wasilewski już w tej chwili chce zabrać głos, to może dajmy mu szansę. Czy woli pan na koniec, panie Piotrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Panie przewodniczący, po prostu myślałem, kiedy pan przewodniczący wymieniał mówców, że już nie będę zabierał głosu. Jeśli jest możliwość na końcu, to bardzo chętnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">W takim razie odniesie się pan na samym końcu, po naszych gościach. Tak że bardzo proszę, pan burmistrz Lech Łodej z Kunowa i później pani Julia Pająk. Proszę bardzo, panie burmistrzu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#BurmistrzmiastaigminyKunowLechLodej">Dzień dobry, panie przewodniczący. Witam wszystkich państwa. Na wstępie chciałbym bardzo serdecznie podziękować za możliwość uczestniczenia w dzisiejszym bardzo ważnym i ciekawym spotkaniu. Chcę wyrazić swoją wdzięczność, tym bardziej że od kilku lat na terenie gminy Kunów z sukcesami funkcjonuje młodzieżowa rada miejska. My na tym najniższym, gminnym szczeblu polityką partyjną zajmujemy się bardzo mało lub w ogóle, co mnie bardzo cieszy.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#BurmistrzmiastaigminyKunowLechLodej">Obserwuję moją przedstawicielkę, Julkę Pająk, którą serdecznie pozdrawiam, i kiedy są starcia polityczne albo partyjne, to pojawia się uzasadniony uśmiech na twarzy, bo my się rozumiemy z naszą przewodniczącą rady miejskiej. Troszkę humorystycznie powiem, bo sporo tej partyjnej polityki pojawiło się, co – myślę – młodzież nie za bardzo interesuje. Oni chcą działać i cieszę się, że w Kunowie bardzo prężnie działają.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#BurmistrzmiastaigminyKunowLechLodej">Sporo inicjatyw w Kunowie byłoby niemożliwych bez ich zaangażowania. Generalne spostrzeżenie jest takie, że w gminie Kunów zaangażowanie obywatelskie jest na wysokim poziomie, gmina Kunów prężnie w tym kierunku działa. Świadomość młodzieży jest zaskakująco wysoka pod każdym względem, co cieszy. Wyrażę się tak, że mamy świetlaną przyszłość przed sobą, jeśli chodzi o Kunów, o region, o powiat ostrowiecki i o województwo świętokrzyskie.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#BurmistrzmiastaigminyKunowLechLodej">Cieszę się bardzo, że nasi młodzi ludzie w tych strukturach prężnie działają, i w zasadzie chciałbym tylko podkreślić, że ta świadomość obywatelska jest bardzo ważna. Z obywatelskością w skali naszego kraju jeszcze nie jest za dobrze, ale są takie enklawy, takie wyspy jak gmina Kunów czy województwo świętokrzyskie, czy oczywiście inne województwa w kraju, gdzie młodzieżowe rady działają – jest to bardzo dobre. Jeżeli chodzi o struktury prawne, które będą już funkcjonowały, to osadzenie w strukturach prawnych młodzieżowych rad jest bardzo ważne dla nas wszystkich, oczywiście szczególnie dla młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#BurmistrzmiastaigminyKunowLechLodej">Była też tutaj mowa o finansowaniu. Działamy w Kunowie skromnymi środkami i opieramy się na inicjatywach młodzieży, które czasem są szeroko zakrojone, a środków za wiele nie używamy, bo i za wiele ich nie mamy. Jednak jakoś musimy sobie w tych czasach pandemicznych radzić i to robimy.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#BurmistrzmiastaigminyKunowLechLodej">Serdecznie pozdrawiam wszystkich młodych samorządowców, wszystkich państwa i dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. A teraz przewodnicząca młodzieżowej rady miasta w Kunowie pani Julia Pająk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadyMiejskiejwKunowieJuliaPajak">Dzień dobry. Dziękuję za możliwość zabrania głosu. Chciałam się odwołać do naszej opinii, którą wystosowaliśmy jako młodzieżowy sejmik. Mimo że jestem reprezentantką Młodzieżowej Rady Miejskiej w Kunowie, w której działam od sześciu lat, to jednak chciałam odwołać się do tej opinii, ponieważ zawarliśmy w niej fajny wniosek na temat opiekunów młodzieżowych rad. Chciałam zwrócić uwagę, że możliwe, iż powstał taki zapis, aby opiekunowie byli w młodzieżowych radach, jednak niekoniecznie. Wiemy, że jest to kwestia sporna. Nie wszystkie młodzieżowe rady mają opiekunów. Jest to czasem związane z brakiem wspólnego języka z nadzorującym pracę przez młodzieżowe rady. Chcemy, aby to młodzież miała decydujący głos, bo to ona będzie pracowała, będzie szukała wsparcia u tej osoby, ponieważ opiekun powinien być wzorem do naśladowania i osobą, która w każdym momencie może doradzić w ważnych kwestiach. Brak takiej zgody między młodzieżą a opiekunem może skutkować złą atmosferą. Przykładowo u nas w radzie mamy fantastycznego opiekuna, który jest oddelegowany z gminy, prowadzi gminne centrum informacji i jest to osoba, która ma szereg kompetencji, ponieważ miała możliwość brania udziału w wielu szkoleniach razem z nami.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadyMiejskiejwKunowieJuliaPajak">To jest drugi kluczowy punkt, o którym chciałam wspomnieć – aby przy powstawaniu młodzieżowych rad pamiętać o tym, żeby dać jej możliwość udziału w jakimś szkoleniu, ponieważ powstanie młodzieżowej rady i zostawienie jej samej sobie, żeby coś robiła, czasem skutkuje, jeśli mogę to tak określić, kapitulacją, tym, że rada nie funkcjonuje.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadyMiejskiejwKunowieJuliaPajak">Młodzież sama z siebie nie będzie wiedziała, jak działać, dlatego fajną rzeczą jest stworzenie – może uda się to wpisać w art. 5b – szkoleń dla młodzieży, ponieważ jeśli nie wiemy, co mamy robić, nie wiemy, w jaki sposób mamy funkcjonować, nie będziemy tego robić. Młodzież nie zawsze musi mieć informacje i kompetencje od samego początku działania do tworzenia inicjatyw, do tworzenia konsultacji. Mam nadzieję, że te wszystkie opinie będą bardzo szczegółowo przejrzane i ujęte w tzw. art. 5b. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Mogę powiedzieć tyle, macie młodego, energicznego opiekuna, z którym rzeczywiście można współpracować, i chyba to jest klucz do tego, że ta współpraca tak dobrze się układa.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Mamy już na łączach przedstawicieli Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego oraz jest z nami pan Andrzej Pruś, przewodniczący tego sejmiku. Poproszę pana przewodniczącego o zabranie głosu, a następnie poproszę już bez wywoływania panią Zofię Mogielską, przewodniczącą Młodzieżowej Rady Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego. Proszę bardzo, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Dzień dobry wszystkim państwu parlamentarzystom, samorządowcom. Bardzo dziękuję, panie pośle Andrzeju, za tę inicjatywę i za to, że szczególnie z młodzieżą, ale też przy udziale nas, samorządowców – tu witam serdecznie pana wójta z Kunowa, burmistrz Nowej Słupi się wyłączył na chwilę, mam nadzieję, panie Andrzeju, że nie jest to regionalny nepotyzm, że świętokrzyskie dzisiaj króluje na tej telekonferencji. Bardzo chciałbym też kiedyś uczestniczyć w takim, kiedy będą inne regiony Polski, bo to towarzystwo jest nam nie tylko potrzebne w tym trudnym czasie, ale ta wymiana doświadczeń jest, myślę, niezwykle istotna.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Nie chciałbym wchodzić za głęboko w to, co państwo posłowie mówili. Przepraszam za taki daleko posunięty kolokwializm, ale odniosłem wrażenie, szczególnie przy wypowiedzi pani poseł Gajewskiej, że troszkę się państwo odrywacie od rzeczywistości, mówiąc o takich rzeczach. Widziałem tu uśmiechy przerażeniach na ustach pań radnych z młodzieżowych rad, które to obie panie bardzo dobrze znam, bo obie pracują w młodzieżowym sejmiku. Mówiła pani o tym upolitycznieniu, które tym ludziom, myślę, że nie tylko w świętokrzyskim, jest obce. Liczę na to, że pani przewodnicząca Zofia Mogielska, szefowa młodzieżowego sejmiku, też powie pani poseł, co o tym myśli, jak to u nas wygląda i jak, myślę, powinno wyglądać w innych miejscach w Polsce, nie tylko w sejmikach, ale także w radach, szczególnie radach gmin.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Bardzo dziękuję panu profesorowi Jackowi Kurzępie za ciepłe słowo o ziemi świętokrzyskiej. Druhu harcmistrzu, harcerze tak mają, że angażują się w służbę na różnych polach już od najmłodszych lat. Ja również przez to przeszedłem i cieszę się, że w tej chwili ludzie, którzy związani są z harcerstwem, mogą również decydować o innych sprawach – nauczeni tej służby w młodości. Patrzę tu prosto w oczy przewodniczącej Zofii Mogielskiej, która również swoją aktywność zaczynała na polu harcerskim, a dzisiaj jest szefową młodzieżowego sejmiku w województwie świętokrzyskim i dobrze to spożytkowuje.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Myślę, że młodzi ludzie się wypowiedzą o tym, co państwo posłowie mówili w zakresie tej ważnej, acz delikatnej sprawy związanej z upolitycznianiem. Z moich obserwacji jako polityka, samorządowca wynika, że ci młodzi ludzie są lepszymi politykami, niż nam się wydaje, i niekoniecznie trzeba ich szufladkować czy próbować – mówiąc kolokwialnie – przeciągać na swoją stronę, żeby był z nich pożytek.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Młodym ludziom po prostu warto nie przeszkadzać w ich pomysłach, natomiast próbować im pomagać. Moje stanowisko jest takie i uwaga do moich kolegów samorządowców wójtów, ale także radnych różnych szczebli, jeżeli do nich to dotrze: oprócz tych zmian, które dziś młodzież także dyskutuje w zakresie zmian ustawowych, które mają wspomóc młodzieżowe rady i sejmiki, warto też pochylić się nad tym, aby w samorządzie konkretnych gmin, powiatów i województw była stworzona odpowiednia atmosfera dla funkcjonowania młodzieżowych rad. Myślę, że to tym młodym ludziom jest zdecydowanie bardziej potrzebne niż najbardziej szczegółowe przepisy prawa, które oczywiście pomogą, ale też trzeba umieć je przełożyć na praktykę.</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Młodzieżowy sejmik w województwie świętokrzyskim funkcjonuje już drugą kadencję w sytuacji, kiedy żadnych przepisów prawnych z tym związanych nie było. Myślę, że młodzi ludzie mogą się tym pochwalić. Akurat jest z nami pani Julia Pająk, przewodnicząca poprzedniej kadencji, dziś jako reprezentantka młodzieżowej rady z Kunowa, i pani Zofia Mogielska, przewodnicząca obecnej kadencji. Myślę, że dużo by mogły w tej sprawie powiedzieć, że pozytywne nastawienie ze strony tego, jak u nas w świętokrzyskim się mówi – ustawowego czy mówiąc przewrotnie, dorosłego sejmiku jest niezwykle istotne, właśnie po to, żeby wyzwalać tę energię w młodych ludziach. Oni dzisiaj już, w połowie tej drugiej kadencji, mogą się paroma ważnymi osiągnięciami pochwalić, mam nadzieję, że też o tym będą mówić.</u>
+          <u xml:id="u-26.6" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Jak to jest istotne ze strony samorządów, to posłużę się przykładem z dzisiaj, dosłownie sprzed kilkudziesięciu minut. Proszę państwa, w dniu dzisiejszym zarząd województwa świętokrzyskiego podjął uchwałę o ogłoszeniu otwartego konkursu ofert pod nazwą Świętokrzyskie dla Młodych na wsparcie realizacji zadań publicznych województwa świętokrzyskiego o charakterze edukacyjnym i wychowawczym wzmacniających postawy społeczne i obywatelskie młodzieży z regionu świętokrzyskiego.</u>
+          <u xml:id="u-26.7" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Młodym ludziom nie trzeba nic więcej jak pochylenie się w taki sposób nad ich funkcjonowaniem i uruchomienie, bo niewiele rzeczy pożytecznych da się zrobić bez nakładów nie tylko pracy, ale także finansów. Właśnie w taki sposób, aby poprzez takie postępowania nie tylko młodzieżowym radom, ale tym organizacjom, z których często młodzi ludzie wychodzą, pomóc w realizacji ich zadań.</u>
+          <u xml:id="u-26.8" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Zachęcam młodzieżowe rady ze świętokrzyskiego, żeby w momencie pojawienia się ogłoszenia o tym konkursie pochylić się nad nim, bo myślę, że to w naszym wspólnym interesie. A ten tytuł Świętokrzyskie dla Młodych to tytuł bardzo ważnego przedsięwzięcia, które razem z młodzieżowym sejmikiem prowadzimy już drugą kadencję. Myślę, że w tej, którą w tej chwili realizujemy, zdecydowanie jeszcze lepiej nam to pójdzie i mając tego typu przedsięwzięcia, dzięki wsparciu samorządu, który również będzie uruchamiał związane z tym środki finansowe, uda nam się nie tylko zaktywizować młodzież w świętokrzyskim tam, gdzie jeszcze ich nie ma… Bo dziś, jak dobrze pamiętam, to mamy tylko w 17 gminach młodzieżowe rady na 102 gminy w województwie i naszym celem jest to, żeby w tej kadencji ten wynik zdecydowanie poprawić.</u>
+          <u xml:id="u-26.9" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Szanowni państwo, liczę na to, że młodzi ludzie nam troszkę powiedzą. Wiem, jak warto ich słuchać, oni bardzo często, nie przebierając w środkach, w sposób wyjątkowo kulturalny, ale i merytoryczny zwracają uwagę na te rzeczy, na których im zależy. Liczę na to, żeby państwo posłowie usłyszeli o tym, jak to tutaj – przepraszam za kolokwializm – na dole się odbywa i jak można nawet bez szczegółowych przepisów ustawowych próbować pomóc tym ludziom, aby ich aktywizować i wykorzystywać tę naprawdę bardzo pożyteczną młodzieżową energię.</u>
+          <u xml:id="u-26.10" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Bardzo dziękuję raz jeszcze, panie pośle Andrzeju, za możliwość udziału w tym spotkaniu i liczę na to, że nie będzie ostatnie w tym zakresie. Naprawdę warto wspierać młodych ludzi i na różne sposoby próbować im pomagać i wsłuchiwać się w ich głos. My, funkcjonujący w samorządzie, podejmujemy dosyć często bardzo ważne decyzje. Bez takich głosów, często krytycznej oceny naszych postępowań nie możemy podejmować dobrych decyzji, szczególnie dla młodego pokolenia.</u>
+          <u xml:id="u-26.11" who="#PrzewodniczacySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoAndrzejPrus">Pozdrawiam wszystkich serdecznie, życząc dużo, dużo zdrowia. Do zobaczenia i usłyszenia następnym razem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. W tej chwili oddaję głos pani przewodniczącej Zofii Mogielskiej, a szykuje się do zabrania głosu gmina Nowa Słupia. Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Dzień dobry, witam państwa. Mam nadzieję, że dobrze mnie słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Dobrze. W takim razie dziękuję. Witam wszystkich państwa, parlamentarzystów, ale też samorządowców. Witam koleżanki i kolegów, a także wiele osób, z którymi znamy się osobiście, tak że dzień dobry, witam wszystkich państwa.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Przechodząc do mojej wypowiedzi, pragnę podkreślić, że bardzo się cieszę, że wzięliśmy się za rozmowę o tak ważnym projekcie i że możemy się spotkać i porozmawiać o tym zagadnieniu.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Odnosząc się do wypowiedzi pań posłanek, ale też do wypowiedzi pana Andrzeja Prusia, pragnę podkreślić, że warto rozróżnić to, co dzieje się w młodzieżowych radach na poziomie samorządowym, i to, co dzieje się w radach przy ministerstwach tudzież przy poszczególnych ministrach. Patrząc z tego lokalnego poziomu, takie młodzieżowe rady zajmują się głównie współpracą z samorządowcami w działaniu dla lokalnej wspólnoty, angażowaniu się w projekty takie jak NGO-sy czy też biorą lokalne programy grantowe, żeby działać na rzecz swojej ojczyzny. Tutaj ciężko mówić o jakimkolwiek upartyjnieniu, ponieważ są to młodzi ludzie, którzy działają lokalnie, i jeśli mają swoje poglądy, to owszem, mają je, ale nie działają razem z nimi w polityce, tylko robią dobre rzeczy na tym, powiedzmy, najwyższym poziomie. Chociaż najniżej, bo przecież w samorządzie gminnym. Myślę, że to samo dzieje się w sejmikach, ponieważ nadal jest to lokalna wspólnota. Nie kojarzę sytuacji, gdzie występuje upartyjnienie w strukturach samorządu.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">O strukturach rządowych nie chcę się wypowiadać, ponieważ nigdy nie byłam członkinią żadnej z tych wspólnot, więc nie czuję się w mocy, żeby mówić o takiej sytuacji, tudzież uczestniczyłam w wydarzeniach robionych przez poszczególne gremia i różnie wygląda tam jakość, jednak to już są działania poszczególnych gremiów, nie moje – i ciężko jest mi się wypowiedzieć na ten temat. Tu warto posłuchać osób, które do nich należą, i zależne jest to od choćby kadencji, na którą spojrzymy. Możemy to rozpatrywać bardzo szeroko, jeżeli porównamy poszczególne kadencje.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Przechodząc do projektu tej ustawy, myślę, że kluczową rzeczą jest to, że wiele zmieniło się od etapu tego pierwszego projektu, który dostaliśmy do zaopiniowania, do tego etapu, który mamy już po wstępnych konsultacjach. Cieszę się, że wiele się zmieniło, ponieważ pierwsze otrzymanie przez nas tego projektu było dla nas dużym zaskoczeniem. Osobiście odczułam, jakby to było zmieszanie wielu przeróżnych pomysłów – ale to dobrze, to jest znakomite, że znalazło się tam ich wiele, ponieważ mogliśmy odjąć rzeczy mniej kluczowe, żeby zostawić te w naszej opinii bardziej wartościowe.</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Chciałabym też podkreślić, że tak jak powiedział pan przewodniczący, warto młodzież wspierać i nie blokować. To jest rzecz najważniejsza i myślę, że znakomicie robią to samorządy. Bardzo ważne jest, żeby to samorządy wspierały młodzież, ponieważ wiemy, że działanie z poziomu rządu jest trudne, jest to działanie systemowe i myślę, że warto powoli, na spokojnie, procesem patrzenia na to, co sprawdza się, co się nie sprawdza, co jest wartościowe dla młodzieży, jakie działania już były dobre, jakie praktyki wypracowaliśmy – że warto powoli patrzeć na takie projekty, które pochodzą od rządu, ponieważ chcemy, żeby były one jak najskuteczniejsze, co dla nas, dla młodzieży też jest bardzo ważne.</u>
+          <u xml:id="u-30.6" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Zwłaszcza że to nie jest pierwszy moment, kiedy my, młodzież, słyszymy, że jest jakiś projekt dotyczący młodzieżowych rad. Mówiąc bardzo kolokwialnie, czasami mam takie wrażenie, że nam, młodzieży, trochę pod względem czasu się już nie spieszy, ponieważ radzimy sobie tak, jak potrafimy. Oczywiście bardzo jesteśmy wdzięczni i proces legislacyjny, który się toczy, to świetna sprawa, jednak skupienie się nad tym, żeby był on jak najbardziej merytoryczny, to jest klucz.</u>
+          <u xml:id="u-30.7" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Cieszę się, że mogę zabrać głos i dziękuję wszystkim, którzy włączali się w opiniowanie tego projektu, i dziękuję za to, że możemy się angażować. Dziękuję i wszystkiego dobrego. Do widzenia państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. W tej chwili oddam głos przedstawicielom gminy Nowa Słupia. Powiem, że to jest gmina, która właśnie teraz tworzy młodzieżową radę w tym trudnym czasie trwania pandemii, pokonując bardzo wiele trudności. Myślę, że uwagi pana burmistrza Gąsiora i przedstawiciela młodzieżowej rady miasta pana Michała Karbowniczka będą dla nas bardzo istotne. Oddaję głos panu burmistrzowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#BurmistrzmiastaigminyNowaSlupiaAndrzejGasior">Andrzej Gąsior, burmistrz miasta, gminy Nowa Słupia. Panie przewodniczący, szanowni państwo parlamentarzyści i zaproszeni goście, nie wiem, czy dobrze mnie słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo dobrze, znakomicie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#BurmistrzmiastaigminyNowaSlupiaAndrzejGasior">Dziękuję bardzo. Tak jak pan przewodniczący powiedział, jesteśmy raczkującym samorządem, jeżeli chodzi o powołanie rady młodzieżowej. Mamy tu przedstawiciela, pana Michała Karbowniczka, który jest tu ze mną, zaprosiliśmy go na to spotkanie.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#BurmistrzmiastaigminyNowaSlupiaAndrzejGasior">Dziękuję za zaproszenie i możliwość wypowiedzi. Kiedy przechodziliśmy transformację w 1989 r., wiele mówiono na ten temat, że potrzeba kilku pokoleń, żebyśmy dojrzeli do demokracji i wypracowali jakiś system, który pozwoli sprawnie funkcjonować państwu i uruchomi dobre procesy demokratyczne i samorządowe.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#BurmistrzmiastaigminyNowaSlupiaAndrzejGasior">Jesteśmy po 30 latach transformacji i myślę, że jesteśmy na tym etapie, w którym kolejne elementy dochodzą. Między innymi jednym z takich elementów jest rada młodzieżowa. W naszej gminie powstało wiele stowarzyszeń, fundacji, kół. Do tej pory nie był słyszany głos młodzieży. Wzorowaliśmy się na Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, młodzieżowej radzie województwa świętokrzyskiego, jesteśmy pod wrażeniem działania rady młodzieżowej i chcieliśmy po prostu również poczynić pewien krok, który nam pozwoli usłyszeć głos młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#BurmistrzmiastaigminyNowaSlupiaAndrzejGasior">Mieliśmy pierwsze spotkanie inauguracyjne. Na tym spotkaniu inauguracyjnym byłem szczerze pod wrażeniem osobowości, które do naszej grupy rady młodzieżowej się dostały. To widać już od razu po pierwszym spotkaniu, że tam jest świeży pomysł, że jest inne spojrzenie na samorządowość.</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#BurmistrzmiastaigminyNowaSlupiaAndrzejGasior">Myślę, że kolejnym elementem jest to, że mimo wielu lat transformacji naszej 30-letniej samorządowości jest wiele mankamentów, które dostrzegam, i przed nami jeszcze naprawdę długa droga, żebyśmy się nauczyli pracy w naszych gminach czy nawet bycia samorządowcem, radnym. Uważam, że jeżeli chodzi o młodzież, jest to nauka bardzo potrzebna i głos młodzieży będzie w samorządzie bardzo potrzebny, ale to też nauka jak w dorosłym życiu można wejść w samorządność i już z punktu widzenia osoby dorosłej, ale nieco doświadczonej zarządzać gminami, sejmikami czy instytucjami wyższego szczebla.</u>
+          <u xml:id="u-34.5" who="#BurmistrzmiastaigminyNowaSlupiaAndrzejGasior">Tyle powiedziałbym, wprowadzając. Poprosiłbym pana Michała Karbowniczka o zabranie głosu, wypowiedzenie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzedstawicielMlodziezowejRadyMiejskiejwNowejSlupiMichalKarbowniczek">Dzień dobry. Szanowny panie przewodniczący, państwo posłowie, szanowni państwo, nazywam się Michał Karbowniczek i jestem przedstawicielem Młodzieżowej Rady Miejskiej w Nowej Słupi. Po wielu latach starań rada miejska podjęła uchwałę o powołaniu młodzieżowej rady miejskiej. Miałem zaszczyt być jednym z inicjatorów tejże młodzieżowej rady, a także twórcą statutu. Pomimo pandemii został już przeprowadzony proces wyłonienia młodzieżowych radnych w składzie 11 osób. Aktualnie z niecierpliwością oczekujemy za zaprzysiężenie podczas pierwszej sesji.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzedstawicielMlodziezowejRadyMiejskiejwNowejSlupiMichalKarbowniczek">Udało nam się także zorganizować w lutym, jak pan burmistrz wspomniał, pierwsze nasze spotkanie, w trakcie którego mieliśmy okazję zapoznać się ze sobą. Pochodzimy z różnych środowisk szkolnych, takich jak szkoły podstawowe, szkoły średnie, ale łączy nas wspólny cel – działanie na rzecz młodzieży w naszym mieście i gminie. Posiadamy już kilka bardzo ambitnych pomysłów, które już oczekują na zaprezentowanie podczas pierwszej, a także kolejnych sesji.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzedstawicielMlodziezowejRadyMiejskiejwNowejSlupiMichalKarbowniczek">Bardzo cieszy nas również fakt, że pan burmistrz i rada miejska widzą potrzebę współpracy z młodzieżą z naszego terenu. Taka młodzieżowa rada umożliwi nam opiniowanie gminnych aktów prawnych, a także, jak myślę, tych wyższego szczebla, i bieżących problemów młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzedstawicielMlodziezowejRadyMiejskiejwNowejSlupiMichalKarbowniczek">Chciałbym bardzo podziękować za zaproszenie i możliwość zabrania głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, oddaję głos w tej chwili panu Piotrowi Wasilewskiemu, który cierpliwie czekał na swoją kolej. Myślę, że będzie mógł się teraz odnieść do wielu kwestii i niejako pewne kwestie podsumować.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Po wystąpieniu pana Piotra zamkniemy tę część dyskusji i przejdziemy do kolejnego ważnego punktu. Myślę, że państwo z młodzieżowych rad powinni również w tym drugim punkcie wziąć udział, bo dotyczy on przede wszystkim was. Proszę bardzo, panie Piotrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, szanowni państwo, koleżanki i koledzy z młodzieżowych rad, bardzo dziękuję za wszystkie bardzo ciekawe wnioski, w szczególności za te merytoryczne. Odnosząc się do poszczególnych wypowiedzi, bardzo się chętnie się zapoznam w trakcie dialogu z młodym pokoleniem.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Pan minister myślę, że też się bardzo chętnie zapozna z tym materiałem przygotowanym przez pana prezydenta Bronisława Komorowskiego. Nic o tym materiale nie słyszeliśmy przez kilka lat, na czterech kongresach młodzieżowych, gdzie byli przedstawiciele młodzieżowych rad z całej Polski, nikt o tym nie wspomniał. Na bieżąco współpracujemy z Polską Radą Organizacji Młodzieżowych, gdzie przewodniczącym jest przedstawiciel Młodych Demokratów, młodzieżówki Platformy Obywatelskiej, i też nic o tym projekcie nie wspominał. Doceniamy każdą pracę nad młodzieżowymi radami. Bardzo się cieszymy, że taki dokument powstał. Jeżeli faktycznie powstał, to się z tego cieszymy, bo po prostu to jest rzecz, która powstaje dla dobra wspólnego młodzieżowych rad, więc bardzo chętnie byśmy się z tym materiałem zapoznali.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Rzeczywiście pierwszy raz – co wynika z wiedzy, która była przez kilka lat w całym środowisku młodzieżowych rad, na różnych grupach, forach dyskusyjnych dyskutowana – w 2018 r. Rada Dzieci i Młodzieży, ta, o której pani poseł mówi, że jest taka strasznie upartyjniona, zwróciła się do wszystkich urzędów gmin, do starostw powiatowych, do urzędów marszałkowskich. Dzięki temu wiemy, jaka jest liczba młodzieżowych rad w 2018 r., w 2019 r.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Proponowałbym bardziej skupić się na kwestiach merytorycznych. Chciałem sprostować też tę nieprawdziwą informację co do tego przekroczenia wieku, że przewodniczący, którym wtedy byłem w Radzie Dzieci i Młodzieży przy ministrze edukacji, nie mógł startować do kolejnej kadencji. Mógł. Do czwartej kadencji nie startował, nie zdecydował się na to, chociaż mógł i nie przekroczył wcale wieku, więc tutaj również prostuję tę nieprawdziwą informację.</u>
+          <u xml:id="u-37.4" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Natomiast jeszcze przede wszystkim chciałbym podkreślić, że my, tworząc ten projekt ustawy z inicjatywy pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej, konsultowaliśmy go chociażby na samym początku w Radzie Dialogu z Młodym Pokoleniem. W zespole roboczym pracowaliśmy bardzo mocno i bardzo efektywnie z panią radną, która reprezentuje w radzie dialogu komisję wspólną rządu i samorządu, a dokładnie stronę samorządową. To jest radna PO z województwa lubelskiego i bardzo dobrze nam się współpracowało w tym zakresie. Pani radna, Bożena Lisowska, też bardzo popiera te rozwiązania, szeroko o tym dyskutowaliśmy, więc naprawdę nie jest to projekt partyjny, dyskutowaliśmy o tym na bodajże czterech posiedzeniach zespołów samej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
+          <u xml:id="u-37.5" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Ten projekt ma pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, był tam pan prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk, pan prezydent Sopotu Jacek Karnowski i dyskutowaliśmy bardzo merytorycznie. Udało się wprowadzić wiele zmian, też tych ze środowisk młodzieżowych, bo ponad 200 poprawek, często ze sobą sprzecznych, na przykład jedna rada czy samorząd chciał zwiększyć rolę opiekuna, inny zmniejszyć, w jakiś sposób trzeba było to wyważyć. Ponad 100 poprawek zostało przyjętych, więc jest to projekt dosyć koncyliacyjny, oczywiście bazuje na wszystkich poprzednich projektach. Braliśmy pod uwagę opinie młodzieżowych rad, organizacji młodzieżowych, takich jak chociażby PROM, o czym wspomniał Bartosz Werkowski. Oczywiście byłoby czymś niedobrym, gdybyśmy pominęli pracę, którą wykonały wszystkie inne organizacje.</u>
+          <u xml:id="u-37.6" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Co do organów przy ministerstwach, to miałem okazję tam zasiadać. Pani poseł Krystyna Szumilas powiedziała o tym, że żeby się do nich dostać, trzeba mieć rekomendację PiS. Jestem bardzo ciekawy, czy na przykład asystent pani poseł Katarzyny Osos z PO, który był członkiem tej rady, miał rekomendację PiS, czy pani Nadia Oleszczuk, z którą bardzo efektywnie współpracowaliśmy w Radzie Dzieci i Młodzieży przy MEN, która jest teraz w radzie konsultacyjnej przy Ogólnopolskim Strajku Kobiet, też miała rekomendację PiS, czy pan Wiktor Radziejewski, kandydat na radnego PO, który w portalu samorządowym chwali się, że był członkiem Rady Dzieci i Młodzieży przy ministrze edukacji narodowej, kandydat Koalicji Obywatelskiej – czy też miał rekomendację PiS. Chciałbym się odnieść do tych zarzutów takiej rekomendacji. Te osoby nie miały i nie trzeba mieć rekomendacji żadnej partii politycznej, żeby dostać się do Rady Dzieci i Młodzieży przy ministrze edukacji narodowej czy do wszystkich innych rad przy ministerstwach.</u>
+          <u xml:id="u-37.7" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Co do projektu senackiego, jeśli jest z nami pani senator Joanna Sekuła, to również bardzo serdecznie doceniamy to, że ta inicjatywa została podjęta. Ten projekt został zaproponowany przez Młodych Demokratów, przez młodzieżówkę PO, i na początku zawierał on rozwiązania takie, że art. 5b w obecnym brzmieniu, które chcemy zmienić, które środowisko młodzieżowe mówi, że chce zmienić, był przekopiowany na ustawę o samorządzie powiatowym i ustawę o samorządzie województwa. Wydaje mi się, że był to projekt niedoskonały i tak też został odebrany w środowisku młodzieżowych rad. Projekt rządowy jest o wiele dalej idący i o wiele szerzej skonsultowany z różnorodnymi środowiskami.</u>
+          <u xml:id="u-37.8" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Tutaj chciałbym się przychylić do tego, o czym mówiła Zofia Mogielska. Oddzielajmy młodzieżowe rady na poziomie samorządowym od organów doradczych, bo legislacja, o której mówimy, organów doradczych przy ministerstwach nie dotyczy.</u>
+          <u xml:id="u-37.9" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Odnosząc się do wypowiedzi Bartosza Werkowskiego, oczywiście, że jeśli chodzi o projekt PROM, brałem udział, razem zresztą z Bartoszem Werkowskim, w projekcie dotyczącym wsparcia młodzieżowych rad chociażby w 2018 r. Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych, która też zgłaszała uwagi, których część została przyjęta do projektu rządowego dotyczącego młodzieżowych rad.</u>
+          <u xml:id="u-37.10" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Potem również Klub Demokratyczny pozytywnie zaopiniował ten projekt ustawy. Mimo że wcześniej złożył z Koalicją Polską swój projekt, nie dotyczył on młodzieżowych rad gmin, dotyczył młodzieżowych rad powiatów i sejmików województw, a my też to chcielibyśmy w pełni ustrukturyzować i w pełni odnieść się do kwestii proponowanych przez młodzież.</u>
+          <u xml:id="u-37.11" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Co do zarzutu odnośnie do kopiowania pewnych działań, to obecnie realizowane są konsultacje nad strategią RP na rzecz młodego pokolenia. Wcześniej rzeczywiście odbywał się projekt w ramach akcji Erasmus+, projekt Stowarzyszenia na rzecz Powołania Rady Młodzieży RP, w której również brałem udział. Bartosz Werkowski też brał udział w tym projekcie. Powstały założenia, spotkaliśmy się też z przedstawicielami tej organizacji, wysłuchaliśmy, jakie mają pomysły. To jest również jeden z elementów, jeden z dokumentów, który będzie wkładem do pełnej rządowej strategii na rzecz młodego pokolenia. Absolutnie nie kopiujemy w pełni innych projektów, chociaż oczywiście młodzież jest tak aktywna i tak kreatywna, że jeśli jest jakaś dobra praktyka, to bardzo chętnie wykorzystamy ją we współpracy z tymi osobami, żeby tworzyć dla młodzieży jak najbardziej atrakcyjne wydarzenia.</u>
+          <u xml:id="u-37.12" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Zorganizowaliśmy razem z panem posłem Jackiem Kurzępą z Parlamentarnego Zespołu ds. Wspierania Młodzieżowych Rad konferencję. Uczestniczyło w niej 300 młodzieżowych radnych z całej Polski. Absolutnie nie były to partyjne wydarzenia, tylko wydarzenia, w których brała udział młodzież z naprawdę różnorodnych organizacji.</u>
+          <u xml:id="u-37.13" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Odnośnie do wypowiedzi Julii Pająk co do opiekuna młodzieżowej rady, rzeczywiście przychyliliśmy się do tego rozwiązania. O tym mówi ust. 11. Nie ma konieczności powołania opiekuna. Ja też, zaczynając swoją przygodę z młodzieżowymi radami w Młodzieżowej Radzie Miasta Suwałki, gdzie byłem przewodniczącym, nie miałem opiekuna. Nie wprowadzamy więc obowiązku posiadania opiekuna, jest zapis „młodzieżowa rada gminy może posiadać opiekuna”. Ale nie musi, więc do tego jak najbardziej się przychyliliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-37.14" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Co do udziału w szkoleniu dla młodzieży, tego dotyczy pośrednio art. 5b ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym, zmiana prowadzi do tego, że koszty przejazdu będą zwracane. Dotychczas było tak, że kiedy młodzieżowy radny przyjeżdżał na ogólnopolską konferencję, musiał sam zapłacić za podróż, a to jest przecież związane z jego aktywnością społeczną, zaangażowaniem w społeczeństwo obywatelskie.</u>
+          <u xml:id="u-37.15" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Zachęcam oczywiście do aplikowania w programie Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Mamy nadzieję, że będą też zgłaszane działania organizacji pozarządowych, bo to jest dodatkowo premiowane z inicjatywy pełnomocnika rządu do spraw polityki młodzieżowej, na przykład takie inicjatywy jak szkolenia dla młodzieżowych rad. To jest wprost zapisane w regulaminie programu NOWEFIO, który ma budżet 80 mln zł. Serdecznie zachęcamy do aplikowania.</u>
+          <u xml:id="u-37.16" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Co do kwestii, o której mówił pan Michał Karbowniczek, odnośnie do statutu, często było tak, że same samorządy bez udziału młodzieży – i to jest niedobra praktyka – tworzyły na przykład projekt statutu. Więc po prostu zapisaliśmy w ust. 9, że podmioty, które mogą ubiegać się o wnioskowanie o powołanie młodzieżowej rady, biorą udział w konsultowaniu treści statutu. Myślę, że to też jest bardzo ważny zapis, o który zabiegało środowisko młodzieżowe.</u>
+          <u xml:id="u-37.17" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Na koniec bardzo bym prosił, żeby tej sprawy nie upartyjniać, nie rozmawiać o kwestiach pozamerytorycznych, takich, które nie są do końca zgodne z prawdą. Ten projekt został wypracowany z zaangażowaniem bardzo wielu środowisk i bardzo się cieszę z tego stwierdzenia, że chociaż projekt rządowy, to jednak pozytywny. Myślę, że to jest też dowód na to, że projekt ten został wypracowany ponad politycznymi podziałami, i mamy nadzieję, że tak też będzie dalej procedowany. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący, za możliwość zabrania głosu w tym punkcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Do zabrania głosu zgłosiła się jeszcze pani senator Joanna Sekuła. Co prawda zamknąłem już listę, ale biorąc pod uwagę, że reprezentuje naszą izbę senatorską i jest gościem, to nie będę tego głosu jej odmawiał. Natomiast bardzo bym prosił o krótką, merytoryczną i skondensowaną wypowiedź, bo czas nas goni. Proszę bardzo, pani senator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#SenatorJoannaSekula">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Ponieważ zaraz zaczynamy kolejne posiedzenie, będę mówiła krótko. Bardzo się cieszę, że temat młodzieżowych rad znalazł swój finał. Bardzo ciekawe będzie, kiedy zostaną zestawione dwa projekty. Chciałabym sprostować informację pana Wasilewskiego, pełnomocnika do spraw młodzieży. Projekt senacki został bardzo mocno znowelizowany, jak pan wie, bo przecież był pan u nas w Senacie, kiedy ten projekt był procedowany. W związku z tym nie chciałabym, żeby wszyscy ci, którzy uczestniczą w tym posiedzeniu zdalnie, zostali z takim przeświadczeniem, że projekt senacki wyszedł jako kopia istniejącej obecnie ustawy o samorządzie gminnym z zapisu art. 5b. Myślę, że jutro powiemy sobie więcej o tych projektach.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#SenatorJoannaSekula">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Bardzo proszę. Proszę państwa, zamykam dyskusję. Bardzo proszę, myślę, że ad vocem, Piotr Wasilewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Tak, szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, bardzo krótko, bo w kwestii formalnej. Pełnomocnikiem rządu do spraw polityki młodzieżowej jest pan minister Piotr Mazurek i on rzeczywiście był w Senacie, razem z państwem przecież pracował, bo kiedy państwo procedowali kwestie senackiego projektu, on rzeczywiście był na początku, tak jak mówiłem, tylko kopią artykułu 5b obecnego brzmienia, potem został nieco poszerzony. Te zmiany też są zawarte w naszym rządowym projekcie ustawy, tylko rządowy projekt ustawy idzie jeszcze dalej i był o wiele szerzej skonsultowany.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#WspolprzewodniczacyRadyDialoguzMlodymPokoleniemPiotrWasilewski">Natomiast ja prezentuję Radę Dialogu z Młodym Pokoleniem, zostałem poproszony przez pana ministra, pana pełnomocnika o przedstawienie tej informacji, tak że proszę, żeby nie mylić tych funkcji. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Tak jak powiedziałem, zamykamy dyskusję nad tym punktem. Spuentuję tylko kwestię projektu ustawy, że ten projekt jest kompleksowy, szeroki. Jest w państwa ocenie dobry, a jutro na Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży będziemy mogli także o nim rozmawiać. Myślę, że z naszej podkomisji sygnał wyjdzie taki, że dyskutowaliśmy nad tym projektem, że przedstawiciele młodzieżowych rad i sejmików oczekują takiego projektu, natomiast w jakim kształcie zostanie on uchwalony, to jeszcze czas pokaże.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Szanowni państwo, przechodzimy do punktu drugiego. W tej chwili chciałbym oddać głos panu posłowi Jackowi Kurzępie, który szefował Parlamentarnemu Zespołowi ds. Młodzieżowych Rad przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego w poprzedniej kadencji, a który jest inicjatorem czy pomysłodawcą bardzo ciekawego święta pod nazwą Ogólnopolskie Święto Młodzieżowych Rad przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego i wnioskuje o jego ustanowienie na dzień 17 kwietnia. Panie profesorze, panie pośle, bardzo proszę o zabranie głosu, jeśli pan jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselJacekKurzepa">Jestem, oczywiście. Z wielką uwagą słuchałem państwa wystąpień. Serdecznie gratuluję młodzieży z województwa świętokrzyskiego, państwu, którzy reprezentujecie młodzieżowe rady w rozmaitych strukturach miasta czy młodzieżowego sejmiku świętokrzyskiego.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselJacekKurzepa">Bardzo celne, kapitalne wystąpienia, zresztą państwo obecni dzisiaj na posiedzeniu doskonale wiecie, że właśnie z taką młodzieżą w młodzieżowych radach mamy do czynienia. Bardzo zmobilizowaną, obywatelską, bardzo świadomą obywatelsko i myślę, że bez względu na to, co mówiła jedna z uczestniczek, czy ustawę wdrożymy, czy nie wdrożymy, to młodzi sami w sobie mają taki potencjał działania, że i tak będą aktywni.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PoselJacekKurzepa">Chciałbym szanownym państwu zarekomendować propozycję. W związku z tym, że od wielu lat młodzieżowe rady spotykały się na swoich corocznych kongresach w sali kolumnowej Sejmu lub w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i było to takie nieformalne święto młodzieżowych rad, podczas których młodzi z rad z całej Polski zarówno spotykali się na tych zacnych salach, jak i uczestniczyli zdalnie w naszych posiedzeniach, żebyśmy zaproponowali Wysokiej Izbie, aby proklamowała takie święto młodzieżowych rad, które ma nie tylko wymiar symboliczny, czyli powiedziałbym uznania aktywności obywatelskiej młodego pokolenia Polaków, ale również zachęcenia dziesiątków innych młodych ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-43.3" who="#PoselJacekKurzepa">Pan przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, pan Andrzej Pruś, mówił o tym, że dorobek w poszczególnych samorządach województwa świętokrzyskiego wymaga jeszcze, żeby tych rad było coraz więcej. One oczywiście powinny powstawać same z siebie, natomiast takie wydarzenie, takie święto w kalendarzu rozmaitych świąt: gołębiarzy, pocztowców, wędkarzy itd.</u>
+          <u xml:id="u-43.4" who="#PoselJacekKurzepa">Ostatnie zdanie. Wracam do rozmowy, która się odbyła w czerwcu 2015 r., kiedy młodzież z Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych mówi do mnie w ten sposób: „panie pośle, w tym Sejmie to macie mnóstwo rozmaitych zespołów parlamentarnych, a zespołu dla młodzieżowych rad nie ma. Niech pan coś z tym zrobi”. Zostało to zrobione.</u>
+          <u xml:id="u-43.5" who="#PoselJacekKurzepa">Przez długie pięć lat systematycznie i sumiennie pracujemy na rzecz młodzieżowych rad i uważam, że teraz należy im podziękować za tę aktywność obywatelską, za to, co robicie w społecznościach lokalnych, w małych i dużych ojczyznach, wy, młodzi ludzie, poprzez proklamowanie Ogólnopolskiego Święta Młodzieżowych Rad przy JST. Sugeruję datę 17 kwietnia bądź 19 kwietnia. W tych dniach z reguły odbywały się kongresy młodzieżowych rad w sali kolumnowej Sejmu czy w KPRM. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, czy ktoś z państwa chciałby w tym punkcie zabrać głos? Pan Michał, dobrze widziałem? Dobrze, najpierw pani poseł Kinga Gajewska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselKingaGajewska">Panie przewodniczący, panie pośle. Mam pytanie, jaki jest przewidywany moment wprowadzenia tych zmian – czy już tego 17 kwietnia, czy w następnym roku? Kiedy dokładnie proponujecie państwo wprowadzić taką datę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselJacekKurzepa">Pani przewodnicząca, w związku z tym, że jest to inicjatywa, która kumuluje się przede wszystkim we mnie, chciałbym po prostu państwa zaprosić, poprosić i zachęcić do poparcia tej inicjatywy. W tej chwili nie mam pomysłu na to, czy ma się to dokonać już w kwietniu tego roku. Przypuszczam, że byłoby to niezręczne, że lepiej dać sobie oddech po przeprocedowaniu ustawy o młodzieżowych radach przy jednostkach samorządu terytorialnego i być może w przyszłym roku nadać właśnie temu dniu charakter ogólnopolskiego święta młodzieżowych rad. Przepraszam, że nie odpowiadam konkretnie, ale jak pani poseł widzi, jest to autentycznie bardzo spontaniczna i wynikająca z mojego doświadczenia socjologa młodzieży potrzeba, że warto młodym podziękować takim świętem i dostrzeżeniem ich obecności na mapie aktywności obywatelskich w Polsce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Czy młodzi ludzie chcieliby zabrać głos? Proszę bardzo, pan Bartosz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">Będę miał dwa pytania. Jedno odnośnie do daty. Mimo wszystko niezrozumiałym jest dla mnie, żeby ustawiać tę datę pod kongresy młodzieżowych rad, które odbywały się w Sejmie czy KPRM, ponieważ, nie oszukujmy się, środowisko młodzieżowych rad to nie tylko osoby, które brały udział w tych wydarzeniach. Więc tak naprawdę szukałbym tutaj innej daty, ponieważ może być to troszeczkę niezrozumiałe dla środowiska, które nigdy nie brało udziału w tych właśnie wydarzeniach.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">Drugie pytania odnośnie do idei. Czy była ona konsultowana z młodymi ludźmi? Ponieważ ja się dowiedziałem dopiero z informacji marszałek Sejmu o posiedzeniu podkomisji, że taki plan jest. Czy będzie to w ogóle konsultowane z młodymi ludźmi związanymi z młodzieżowymi radami czy innymi organami na innych szczeblach – powiatowym lub wojewódzkim? Wydaje mi się, że jest to bardzo ważne w tej kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">Pada też pytanie, czy jest taka potrzeba. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Szanowni państwo, czy przedstawiciele młodzieżowych rad chcieliby zabrać głos w tej kwestii, czy na razie jeszcze nie mają swojego zdania? Proszę bardzo, pani Julia Pająk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadyMiejskiejwKunowieJuliaPajak">Chciałam tylko spytać, czy chcemy jakoś ugruntować to święto, w stylu, żeby właśnie pociągnąć dalej te wydarzenia w KPRM albo w Sejmie. Czy w ten sposób to widzimy, czy to święto ma mieć jakiś szczególny zarys? Ponieważ brałam udział w tych konferencjach i można by sformułować uwagi krytyczne, jak one wyglądały od strony merytorycznej. Chciałam spytać tylko o to, czy chcemy prowadzić konferencje, czy zostawić święto, jako że każda rada świętuje sobie w swój sposób, czy w dalszym ciągu chcemy robić wydarzenie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Proszę bardzo, pan profesor Jacek Kurzępa. Potem ja się odniosę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselJacekKurzepa">Szanowni państwo, serdecznie dziękuję za te pytania. Oczywiście traktuję je z lekkim dystansem. Przychodzę do państwa w dobrej wierze, mówiąc o tym, że do tej pory o młodzieżowych radach, póki Zjednoczona Prawica nie przejęła władzy, pies z kulawą nogą na salonach parlamentarnych nie mówił. Wreszcie Zjednoczona Prawica wprowadziła młodzieżowe rady do sali kolumnowej Sejmu na kongresy, wprowadziła do KPRM. Teraz proponuje systemowe działania, które mają wzmocnić młodzieżowe rady, a państwo zastanawiacie się nad tym, czy w ogóle to święto młodzieżowych rad jest potrzebne.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#PoselJacekKurzepa">Nikt was nie będzie uszczęśliwiał na siłę. Bartek, jeśli młodzi powiedzą: mamy w nosie takie święto, nie jest nam ono do niczego potrzebne – to oczywiście nikt na siłę nie będzie takiego święta proklamował. Natomiast zechciej spojrzeć na to bardziej z perspektywy politologicznej, że kiedy w kalendarzu wydarzeń tak zwanych świąt ogólnopolskich jest wyraźnie zaznaczone święto określonego środowiska społecznego, zawodowego, politycznego, obywatelskiego – każdy aspiruje o to, żeby jego dzień w kalendarzu ogólnopolskich wydarzeń był rozpoznawalny. A państwo, reprezentując młodzież, na samym początku mówicie, że w ogóle dla was jest to mało interesujące. To najpierw prosiłbym – przepraszam za taką przyganę, ale prosiłbym, żebyście rozkminili taki wątek, co to znaczy dla każdego środowiska społecznego organizacji pozarządowych OSP, KGW, ZHP, ZHR, że tak bardzo dbają o to, żeby ich dnie były rozpoznawalne w perspektywie ogólnopolskiej. Bo to nobilituje. To powoduje, że cała Polska się przygląda danemu środowisku i zastanawia się nad tym, co się za tym kryje. Być może będą to szczególne dni, kiedy cała Polska będzie debatowała o aktywności obywatelskiej młodzieżowych rad i do tej pory te, które były niedostrzegane lokalnie, nabiorą dzięki temu widoczności. Absolutnie nie chcę w tej chwili się emocjonować całą tą sytuacją. Jest to gościniec dobra, z którym do państwa przybywam.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#PoselJacekKurzepa">W tej chwili nie ma absolutnie zamkniętego pomysłu co do daty. Jeśli mój pomysł związany z tym, że dotychczasowe doświadczenie wspaniałego spotkania z dziesiątkami młodych ludzi na kongresach młodzieżowych rad jest niewystarczającą legitymacją, i uważacie, Bartku, że warto poszukać innej daty, to poszukajmy innej daty. Jedno jest dla mnie ważne, żebyście u zarania tego pomysłu nie utrącali go, tylko zastanowili się nad tym, co dzięki takiemu ogólnopolskiemu świętu środowisko młodzieżowych rad może zyskać dla siebie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Proszę pana Michała Karbowniczka, później pan Bartosz będzie się mógł jeszcze odnieść, natomiast, proszę państwa, prosiłbym, żebyśmy spokojniej na pewne sprawy spojrzeli. Wyjaśnię to na koniec, ale proszę bardzo, teraz pan Michał Karbowniczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzedstawicielMlodziezowejRadyMiejskiejwNowejSlupiMichalKarbowniczek">Szanowny panie przewodniczący, państwo posłowie, szanowni państwo, uważam, że takie święto jak najbardziej ma sens. Co do daty można oczywiście polemizować, aczkolwiek uważam, że dzień jest wybrany słusznie. Zdecydowanie można uznać takie święto za podkreślenie mocy, jaką posiada młodzież, jest to podkreślenie tego, że młodzież ma w końcu ogromne szanse wypowiedzieć się na otaczające nas problemy. I krótko podsumowując – takie święto zdecydowanie ma sens. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, jeszcze pan Bartosz, króciutko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyRadyMlodziezyWojewodztwaZachodniopomorskiegoBartoszWerkowski">Dosłownie takie lekkie ad vocem, panie pośle. Źle mnie pan zrozumiał, przepraszam, może to też źle wybrzmiało. Nie podważam zasadności tego święta, ponieważ uważam, że młodzi ludzie powinni być docenieni. Bardziej podważam kwestię doboru daty i tego, że w środowisku polityki młodzieżowej wywołuje ona jednak kontrowersje. W tym kierunku bym bardziej szedł: innej daty niż tego, że jest to święto niepotrzebne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, domyślam się, że ad vocem pani Julia Pająk. Ostatnie kilka słów i przechodzimy do następnego punktu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadyMiejskiejwKunowieJuliaPajak">Tak, ja też szybko do odpowiedzi. Wspieram święto jak najbardziej. Jeżeli z mojej wypowiedzi było odczytane inaczej, to nie o to chodziło. Chciałam tylko zakreślić, że jeżeli będziemy organizować wydarzenie, chciałabym, żeby było ono skonsultowane bardziej z młodzieżą. Jeżeli to święto powstanie i będziemy organizować jakieś wydarzenie, chciałabym, żeby było ono naprawdę merytoryczne i wpłynęło na działanie młodzieży po spotkaniu i pomogło jej pracować w lepszy sposób. Dziękuję bardzo i popieram pomysł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, ja też zdecydowanie popieram ten pomysł. Myślę, że problem pojawił się w związku z tym, że być może były jakieś złe skojarzenia z tymi wydarzeniami, które miały miejsce. Natomiast co do samej daty 17 kwietnia – pan profesor Kurzępa mówił, że to może być 17 kwietnia, może być to 19 kwietnia. Jednak odcinając się od tych spotkań, które były organizowane czy to w Sejmie, czy w KPRM, sugerowałbym pozostanie przy tej dacie. Dlaczego? Dlatego, że zerknąłem w tej chwili na wydarzenia, które świętujemy w poszczególnych dniach. Naprawdę, różnych świąt jest bardzo dużo. 17 kwietnia mamy tylko jedno święto, to jest dzień chorych na hemofilię. Nie ma innych ważnych wydarzeń, które byśmy świętowali. 19 kwietnia jest chociażby dzień pamięci ofiar Holocaustu, więc nie chciałbym, żebyśmy łączyli pewne rzeczy, bo inna jest wymowa tych wydarzeń.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Natomiast, proszę państwa, czy będą w przyszłości organizowane konferencje w Sejmie czy KPRM, to jest zupełnie inna sprawa, ale byłby to właśnie ogromny walor promocyjny dla środowisk młodzieżowych, ogromny walor promocyjny dla młodych radnych, oni mogliby wtedy prezentować swoje osiągnięcia. Myślę, że jest to bardzo ważna sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-59.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Państwo posłowie, za chwileczkę oddam głos jeszcze Zofii Mogielskiej, ale jeszcze na koniec dwa słowa. Chcę dokończyć, bo pani poseł Gajewska się spieszy.</u>
+          <u xml:id="u-59.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Proszę państwa, mamy kilka dróg, jak to rozwiązać. Pierwsza droga to taka, że w tej ustawie o młodzieżowych radach mogłaby zostać zgłoszona – ale to jest bardzo szybkie i boję się, że nie damy rady – poprawka, która wprowadzi takie święto do ustawy. To jest jedna droga. Ale to jest bardzo szybkie. Druga droga jest taka, że moglibyśmy w tym momencie, jeżeli pan poseł Jacek Kurzępa się zgodzi, upoważnić go do tego, żeby przygotował projekt takiej uchwały i ta uchwała byłaby procedowana normalną drogą. Można to zrobić jako projekt komisyjny, można to zrobić jako projekt poselski, pod którym podpisalibyśmy się. Czy pani poseł Kinga Gajewska jest skłonna do tego, aby wyrazić zgodę, by pan poseł Kurzępa jako pomysłodawca przygotował nam taki projekt, o ile się na to zgodzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselKingaGajewska">Panie przewodniczący, powiem szczerze, że byłam zaskoczona, a wręcz jestem zaniepokojona reakcją pana posła Kurzępy, która skłania mnie do takiego myślenia, że ma złe podejście do młodych ludzi. Użycie słów przy jakichkolwiek wątpliwościach młodzieży, że pies z kulawą nogą się wami nie interesował, że to my, wielka Zjednoczona Prawica, powinniście nam być wdzięczni i całować nas po rękach – to są rzeczy nieodpowiednie, więc mam głębokie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Tego nie mówił! Tego nie mówił!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselKingaGajewska">… wątpliwości, czy powinien nawet ten swój pomysł reprezentować, może być on nawet agresywnie odebrany przez środowiska. Proponowałabym, żeby pan przewodniczący ten pomysł reprezentował. Jest pan bardziej powściągliwy w swoich wypowiedziach, a bardzo prosiłabym pana posła Kurzępę, żeby nie obrażać tych młodych ludzi, którzy mają po prostu swoje zdanie. I tyle. Dziękuję serdeczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Pani poseł, pewnych słów, które pani w tej chwili użyła, pan poseł Kurzępa nie wypowiedział, natomiast staram się być powściągliwy wobec różnych wypowiedzi, także tych, które padały na samym początku, kiedy była między innymi pani wypowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Natomiast jest to moja propozycja. Jeżeli pani uważa, że ten projekt powinien powstawać w szerszym gronie, to mogę zaproponować, aby w tej grupie, która będzie się tym zajmowała, było prezydium Komisji i pan Jacek Kurzępa jako inicjator. W tym momencie będziemy mogli wspólnie, jeżeli pan poseł Jacek Kurzępa się zgodzi, to procedować.</u>
+          <u xml:id="u-63.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Proszę państwa, ten projekt będzie naprawdę bardzo krótki. Myślę, że będą to dwa zdania, dwa paragrafy czy punkty w tej uchwale plus uzasadnienie. Kluczem będzie to uzasadnienie i powinno być ono jak najmniej polityczne, a jak najbardziej merytoryczne. Powinno być takie, które właśnie odda sprawiedliwość tym wszystkim, którzy zabiegają o tworzenie takich młodzieżowych rad i zabiegają o to, żeby w tych radach działać. To jest moja propozycja, ale pani Zofia Mogielska chciała zabrać głos, więc oddaję głos pani Zofii Mogielskiej, jeśli się da radę z nami połączyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Oczywiście również myślę, że takie święto, niezależnie od tego, że środowiska młodzieżowe mają różne spojrzenia na politykę, na obecną sytuację, czy to epidemiczną, czy polityczną – myślę, że warto spojrzeć na to, jaką wartość integracyjną niesie takie święto. Odwołam się do tego, że świętowanie swojej wspólnoty pozwala łączyć i poczuć dumę z tego, co tworzymy, a myślę, że młodzieżowe rady, młodzieżowe gremia są to takie rzeczy, w które wkładamy, my, młodzi, bardzo dużo serca. Dlatego szczególnie warto, żebyśmy mogli mieć możliwość świętowania tego, zwłaszcza że takie święto zostaje na lata i pozwala – niezależnie od tego, co dzieje się w polityce – właśnie tym młodym świętować.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzewodniczacaMlodziezowejRadySejmikuWojewodztwaSwietokrzyskiegoZofiaMogielska">Podejrzewam, że w przyszłości, tak samo jak teraz, nie będą za bardzo patrzyli na to, co dzieje się w tej wysokiej polityce, bo, drodzy państwo, najczęściej tak jest, że ci młodzi działają w gminach i nie przejmują się tym, co dzieje się w wielkiej polityce. Dla nich ważna jest ich wspólnota, ich szkoła, ich plac zabaw, ich drogi, ich włodarze i to, co dzieje się w lokalnej społeczności, dlatego myślę, że warto dać młodzieży możliwość świętowania takich działań, które podejmują w ich lokalnej ojczyźnie. Chciałabym, żebyście państwo też na to spojrzeli. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, rzeczywiście sam suchy zapis, że ustanawia się takie święto, będzie martwy, dopóki młodzi ludzie nie wypełnią go treścią. Ale będą mieli w tym momencie już prawny argument, żeby w swoich środowiskach takie wydarzenia związane z tym świętem organizować.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Chciałbym panu posłowi Jackowi Kurzępie podziękować za ten pomysł, za tę inicjatywę, zaprosić go do współpracy z prezydium podkomisji i wspólnie przygotujemy coś naprawdę dobrego. Nie przeciwko nikomu, tylko dla kogoś. Dla młodzieżowych rad miast. I będzie to naprawdę sensowne. Czy pan poseł wyraża zgodę na taką formułę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselJacekKurzepa">Oczywiście jestem jak najbardziej za. Będę współpracował i pracował na tę rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#PoselJacekKurzepa">Z dużą wstrzemięźliwością odnoszę się do tego, co powiedziała pani poseł Gajewska. Ma prawo do swojej oceny, natomiast to, jak wiele lat poświęciłem na rzecz młodzieżowych rad, to nie dlatego, żeby się łasić do młodych i udawać, że coś dla nich robię, tylko konkretnie przekazywać im kompetencje i odpowiedzialność, czasami w bardzo twardym dialogu. Taka jest moja natura wychowawcy młodzieży. Nie owijam w bawełnę, tylko mówię, jak jest. Bo inaczej młodzi każdy fałsz odczytują natychmiast. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący, jestem do dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo, panie pośle. Zamykam dyskusję w tym punkcie.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo wszystkim państwu, którzy łączyli się zdalnie – przedstawicielom sejmiku świętokrzyskiego młodzieżowego, młodzieżowej rady w Kunowie i panu burmistrzowi, panu burmistrzowi w Nowej Słupi, wszystkim państwu dziękuję. Myślę, że też kolejne takie spotkania będziemy mogli wspólnie przeprowadzać.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">W punkcie trzecim, jeżeli chodzi o propozycje planów pracy podkomisji, będę już kontaktował się z poszczególnymi posłami w tej sprawie. Proszę państwa, w maju lub czerwcu zajmiemy się właśnie radami, przedstawicielstwami młodzieżowymi przy różnych gremiach centralnych, rządowych.</u>
+          <u xml:id="u-67.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejKryj">Dziękuję bardzo. Zamykam posiedzenie, życzę państwu miłego dnia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..f6acef1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-epsxx-00017-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Etyki Poselskiej /nr 17/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Etyki Poselskiej /nr 17/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#EPS">17</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselCezaryTomczyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Cezary Tomczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDorotaNiedziela" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dorota Niedziela</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanKrzysztofArdanowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Krzysztof Ardanowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanLopata" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Łopata</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaKluzikRostkowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaFalej" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Falej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszRzymkowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Rzymkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJacekSwiat" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jacek Świat</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiBeataMaciak" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Beata Maciak</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="EPS" role="committee">
+        <orgName>Komisja Etyki Poselskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..fe64e7f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00017-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,707 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Witam państwa, otwieram posiedzenie Komisji Etyki Poselskiej. Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Przystępujemy do stwierdzenia kworum.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Jak stwierdzamy kworum? Na podstawie głosowania, bo ja tu nie mam żadnego głosowania, na podstawie obecności czy jak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Trzeba się zalogować do głosowania i przycisnąć jakikolwiek przycisk w celu oddania głosu. Proszę się zalogować, bo głosowania zapewne będą dziś potrzebne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Dopiero co się wylogowałam, bo wylogowałam się z Komisji. Musicie państwo zaczekać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy pan poseł Łopata już zagłosował?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJanLopata">Tak, zagłosowałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">W takim razie dziękuję i zamykam głosowanie. Informuję, że zagłosowały 4 osoby, a więc komplet. Mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przed przystąpieniem do realizacji porządku dziennego zgłaszam, w trybie art. 156 ust. 1 regulaminu Sejmu, wniosek o zamknięcie posiedzenia Komisji wraz z propozycją określenia osób, których udział w posiedzeniu jest niezbędny, tj. członków Komisji, zaproszonych posłów oraz pracowników Kancelarii Sejmu. Ta część posiedzenia, podczas której zapada postanowienie o zamknięciu posiedzenia, jest zamknięta. Czy są jakieś uwagi lub sprzeciw do takiej propozycji? Nie widzę, a zatem uważam wniosek za przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Porządek dzienny posiedzenia otrzymaliście państwo w zawiadomieniach.                                 Czy są jakieś uwagi? Nie widzę, zatem stwierdzam przyjęcie porządku dziennego. Informuję, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysłać pod adres e-mail podany państwu w mailach lub poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu do pokoju wideokonferencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Punkt pierwszy przewiduje rozpatrzenie sprawy dotyczącej wypowiedzi posła Cezarego Tomczyka z dnia 10 maja 2020 r., zamieszczonej w serwisie społecznościowym Twitter, stanowiącej podstawę wniosku posła Janusza Kowalskiego z dnia 11 maja 2020 r. Przypominam, że poseł Janusz Kowalski uzasadnił wniosek na posiedzeniu Komisji w dniu 28 października 2020 r. Czy jest pan poseł Cezary Tomczyk, który został na dziś zaproszony?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselCezaryTomczyk">Jestem, panie przewodniczący. Dzień dobry państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Witam pana posła. Pytam członków Komisji, czy mają pytania do pana posła Cezarego Tomczyka? Nie widzę pytań, zatem oddaję głos panu posłowi Tomczykowi, by odniósł się do wniosku posła Janusza Kowalskiego. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselCezaryTomczyk">Szanowni państwo, panie przewodniczący, pani przewodnicząca, dostałem materiały. Rozumiem, że chodzi o wniosek pana posła Janusza Kowalskiego. Dostałem też wydruk z tej informacji, która dotarła do państwa posłów. Rozumiem, że chodzi o ten screen. Tutaj, w tym screenie, jest bardzo jasno napisane, jeżeli chodzi o informację, którą przekazałem na Twitterze, jest to fikcja i satyra. To nie jest, tak jak chciał pan poseł Kowalski, Hitler, tylko to jest aktor. Tak jak aktorem jest np. pan Adamczyk, który gra papieża Jana Pawła II, ale to nie znaczy, że pan Adamczyk jest papieżem. Tak samo jest w tym przypadku.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselCezaryTomczyk">Generalnie materiał jest satyryczny. Myślę, że satyra nie podlega tego typu ocenom, bo satyra jest satyrą. Jest po to, żeby nią była. Satyryczny materiał dotyczący działalności pana Jacka Sasina to jest materiał, który dotarł wtedy do 5 czy 7 milionów ludzi. Ten film, który był parodią działalności rządu, dotarł do 5 czy 7 milionów ludzi. Widziała go duża część Polski. Myślę, że widział go też pan poseł Kowalski.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselCezaryTomczyk">Jak powiedziałem na samym początku, sprawa dotyczy po prostu satyry, jakiejś fikcji. Odnosi się tylko do wyborów kopertowych, przeciwko którym protestowaliśmy właśnie po to, żeby Polska nie stała się jakimś dziwnym krajem niedemokratycznym, tylko stała się krajem, w którym wybory przeprowadza się w sposób zgodny z polską konstytucją. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Pytanie do pana posła. Czy pana zdaniem satyra nie ma swoich ograniczeń? Czy satyrze naprawdę wszystko wolno?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselCezaryTomczyk">To nie jest chyba pytanie do mnie, ale akurat ten materiał po prostu jest satyryczny. Był na wielu portalach satyrycznych i jest satyrą sam w sobie, dlatego że jest przeróbką filmu, który każdy mógł obejrzeć w kinie. Jest przeróbką… Takich przeróbek na temat funkcjonowania zarówno koalicji, opozycji, jak i wielu innych rzeczy jest w Polsce bardzo wiele. Wystarczy zajrzeć do Google’a. Nie ma to nic wspólnego z jakimś odnoszeniem czy z jakąś rzeczą bardzo poważną. Jest to po prostu satyra i fikcja, i tyle.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselCezaryTomczyk">Szczerze mówiąc…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselCezaryTomczyk">Powiem więcej. Kiedy patrzyliśmy na to, co dzieje się z wyborami kopertowymi, to wydaje mi się, iż to właśnie nie była satyra. Właśnie to powinno trafić pod Komisję Etyki, jeżeli chodzi o organizację wyborów kopertowych i organizację tych wyborów w Polsce w taki sposób, który de facto narażał Polskę na śmieszność. Cały świat śmiał się z Polski wtedy, kiedy widzieliśmy, co dzieje się w sprawie wyborów w naszym kraju w maju. Całe szczęście, że do tego nie doszło, ale nie doszło też dlatego, że cała opinia publiczna albo ogromna jej część, również niezależni dziennikarze, posłowie opozycji stanęli murem w tej sprawie, po to żeby do tego nie doszło. Uważam, że wszyscy w tej sprawie dołożyliśmy swoją cegiełkę właśnie po to, żeby tych wyborów w takiej niekonstytucyjnej formie po prostu nie było.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Pan pozwoli, że nie będę podejmował polemiki politycznej, bo to nie jest nasza rola ani miejsce na to. Pytanie do moich kolegów z Komisji – czy macie państwo jakieś pytania? Jeżeli nie, to na razie podziękujemy panu posłowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselCezaryTomczyk">Dziękuję bardzo, pozostaję do dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę państwa, z sekretariatu Komisji jest propozycja, żeby od razu zająć się punktem drugim porządku dziennego, który również odnosi się do pana posła Tomczyka. Następnie przeprowadzimy dyskusję dotycząca obu tych punktów, już w formule spotkania zamkniętego. Czy jest zgoda na taką procedurę? Dziękuję, widzę, że jest zgoda.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przystępujemy do rozpatrzenia drugiego punktu porządku dziennego, czyli sprawy dotyczącej zachowania posła Cezarego Tomczyka w dniu 4 czerwca 2020 r., stanowiącego podstawę wniosku osoby prywatnej z dnia 8 czerwca 2020 r., przekazanego do Komisji przez rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara w dniu 6 lipca 2020 r. Przypomnę, że chodzi o zachowanie pana Tomczyka i zarzucane mu utrudnianie działań dziennikarza telewizji publicznej.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy możemy się ponownie połączyć z panem posłem Tomczykiem? Witam ponownie, panie pośle. Czy pan nas słyszał?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselCezaryTomczyk">Tak, słyszałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Bardzo dobrze, omawiamy od razu dwa punkty, które pana dotyczą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselCezaryTomczyk">Tylko zrozumiałem, panie przewodniczący, że mam się wyłączyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, ale już jesteśmy ponownie. Pytanie do kolegów z Komisji, czy mają pytania do pana posła Tomczyka?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Tak, ja mam pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo, pani poseł Mrzygłocka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie przewodniczący, panie pośle, proszę mi powiedzieć, czy pan w sposób szczególny zwracał się do dziennikarza, czy pan ostrzegał wszystkich? Czy to był apel do wszystkich uczestników tego spotkania, tego marszu, żeby zachowali odstęp, żeby zachowali bezpieczną odległość czy po prostu zachowali maksymalne bezpieczeństwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselCezaryTomczyk">Pani przewodnicząca, na miejscu było kilkudziesięciu dziennikarzy. Szliśmy bardzo wąskim traktem przy Alejach Ujazdowskich. Moje komunikaty odnosiły się absolutnie do wszystkich. Czasami wyszczególniałem poszczególne redakcje. Odnosiłem się tak samo do TVN, TVP Info, do Polsatu, wtedy kiedy dziennikarze próbowali stanąć na miejscu, żeby znaleźć się blisko kandydata, a to groziło dużym niebezpieczeństwem. To był szczyt zachorowań i staraliśmy się robić wszystko, żeby wokół tych osób, które idą, był zachowany 2–3-metrowy dystans. Niektórzy jednak podchodzili specjalnie, żeby być bliżej. Do tego odnosiły się komunikaty.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselCezaryTomczyk">Chcę zresztą bardzo jasno podkreślić, że takie komunikaty wydawali z siebie wszyscy, którzy prowadzili jakiekolwiek spotkania w czasie wyborów, zarówno ze strony komitetu Andrzeja Dudy, jak i Rafała Trzaskowskiego, jak i każdego innego kandydata. Na każdym spotkaniu z wyborcami używaliśmy zarówno megafonów, jak i mówiliśmy przez głośniki o tym, żeby zachować bezpieczną odległość. Kiedy ktoś tego nie robił – odnosiło się to zarówno do obywateli, jak i do dziennikarzy – zwracaliśmy konkretnie uwagę, że na przykład po prawej stronie ludzie stoją za blisko siebie i muszą zachować bezpieczny odstęp. Zresztą widzimy, w jakim miejscu jesteśmy teraz. I tyle.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PoselCezaryTomczyk">Sprawa jest jakby o tyle jasna, że po pierwsze na miejscu było kilkudziesięciu dziennikarzy i tylko jeden z nich zgłasza w tej sprawie wątpliwość. Zresztą to nie jest wątpliwość dziennikarza. Chciałby też zwrócić uwagę, że to nie są wnioski pana Adama Bodnara, tylko to są wnioski przekazane przez pana Adama Bodnara, dlatego że do niego skierował się pan Matecki. Pan Matecki, który kłamał, że nie pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości, pan Matecki, który stał na czele jednej z takich siatek hejterskich, które były zatrudnione w Ministerstwie Sprawiedliwości, pan Matecki, który przegrał kilka spraw sądowych właśnie w sprawie nawoływania do nienawiści na tle rasowym w ciągu ostatnich miesięcy. To są wnioski pana Mateckiego, a rzecznik praw obywatelskich zgodnie z prawdą napisał, że nie jest władny rozstrzygać tego typu spraw i w związku z tym przekazuje sprawę do Komisji Etyki Poselskiej. Jednocześnie prosi o to, żeby informować go o dalszym toku postępowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy są jeszcze jakieś pytania do pana posła? Jeżeli nie, to podziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselCezaryTomczyk">Bardzo państwu dziękuję, życzę owocnych obrad. Do widzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Teraz przystąpimy do omawiania obu tych spraw. Najpierw wniosek pierwszy, dotyczący filmu zamieszczonego w serwisie społecznościowym. Jakie są państwa rekomendacje w tej sprawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja uważam, że biorąc pod uwagę, że to była naprawdę satyra, odszukałam to sobie... Możemy się zastanawiać, czy komuś taka czy inna satyra się podoba lub nie, ale póki satyra może być i póki można tę satyrę stosować, pokazując różne przypadki, to wydaje mi się, że żyjemy w wolnym państwie, w państwie demokratycznym. Dlatego uważam, że nie powinniśmy karać za to zachowanie pana posła Tomczyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy państwo mają jeszcze jakieś… Pani poseł Falej, pan poseł Łopata?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselMonikaFalej">Uważam, że akurat kwestia związana z humorem, gdzie trzeba reagować czasami po prostu na trudne sytuacje, to jest jedyna możliwość odreagowania pewnych rzeczy, więc ja przyjmuję to właśnie jako taką formę reakcji na trudną rzeczywistość, która dotyka nas wszystkich. Wnoszę o niepodejmowanie inicjatywy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Inicjatywa jest już podjęta. Teraz decydujemy, czy uwzględnić wniosek i ukarać pana posła Tomczyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselMonikaFalej">Przepraszam, wnoszę o niekaranie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jeżeli nie ma innych głosów, to też pozwolę sobie zabrać głos. Uważam, że satyra jest oczywiście ważnym elementem naszego życia i debaty publicznej. Satyrze naturalnie wolno więcej, ale też nie wolno jej wszystkiego. Myślę, że gdzie jak gdzie, ale w Polsce odwoływanie się do Hitlera jest rzeczą niedopuszczalną i chyba nie trzeba tłumaczyć dlaczego. Zrównanie demokratycznie wybranej władzy, jaka by ona nie była, z Hitlerem jest moim zdaniem przekroczeniem zasad, jakie powinny w wolnej Polsce obowiązywać.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przypomnę, że nie tak dawno ukaraliśmy, bodajże upomnieniem, jednego z posłów za satyryczny film z piosenką rozpowszechniany przez media społecznościowe. Uznaliśmy, że posłowi jednak nie wszystko wolno, że są granice, które nawet w formie satyry nie powinny być przekraczane. Dlatego wnioskuję o naganę dla posła Tomczyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie przewodniczący, to ja tylko powiem, że musimy wiedzieć i zdawać sobie sprawę, że pan poseł Tomczyk nie był autorem tej satyry. Czy komuś się taka czy inna satyra podoba, to już jest kwestia smaku, natomiast to nie jest autor tej satyry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę, pan poseł Łopata.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselJanLopata">Przepraszam, że mnie słychać z takim pogłosem, ale chciałem też się odnieść do tego, co powiedziała pani przewodnicząca Mrzygłocka. Tego filmu, tej satyry, czy jak byśmy tego nie nazwali, nie wytworzył pan poseł Cezary Tomczyk, tylko ona funkcjonuje w przestrzeni publicznej. My możemy… Ja też podzielam pogląd, że ta fizjonomia, osoba Hitlera powinna być jak najrzadziej, a można nawet powiedzieć, że w ogóle nie powinna być kolportowana w przestrzeni publicznej. Ale karać Tomczyka za coś, co wytworzyli inni i co zostało powielone w milionach czy setkach tysięcy, to trochę mija się z tym, do czego my jako Komisja Etyki zostaliśmy powołani. Tak mi się wydaje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselMonikaFalej">Jeśli mogę, to tylko dodam, że dopiero co uniewinniono czternastolatka oskarżonego o to, że udostępnił plakat Strajku Kobiet. Uniewinnił go sąd. Jeżeli więc pan poseł udostępnia cokolwiek innego, to za udostępnianie czegokolwiek naprawdę nie można kogoś karać. Dla mnie to nie jest to miejsce. Inaczej wyjdziemy bowiem… Będą robić z nas satyrę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dobrze, dodam tylko…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Padły wnioski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tylko jedno zdanie. Udostępniając materiał i opatrując go własnym komentarzem, człowiek jakby podpisuje się i bierze odpowiedzialność za treść. Ale dobrze, wypowiedzieliśmy swoje zdania. Jako pierwszy padł wniosek o oddalenie sprawy, zatem nie pozostaje mi nic innego jak poddać go pod głosowanie. Przepraszam, sekretariat zwraca mi uwagę – oczywiście chodzi o wniosek o umorzenie postępowania, a nie o oddalenie sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzKomisjiBeataMaciak">Panie przewodniczący, dalej idący jest wniosek o ukaranie, więc on powinien być poddany pod głosowanie jako pierwszy. Zagłosujcie państwo nad nim i wtedy będzie wiadomo, co dalej z wnioskiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję bardzo. Wyjaśniliśmy kwestie proceduralne i będziemy głosować nad wnioskiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselJanLopata">Panie przewodniczący, przepraszam, ale chciałem zgłosić kwestię techniczną. Zarówno ja, jak i pani poseł Mrzygłocka głosujemy i rozmawiamy przez ten sam tablet, dlatego musimy się przełączać. Czy nie można by w tej sprawie, jak również w każdej innej, policzyć naszych rąk podniesionych w górę jako głos oddany, zamiast być zmuszanym za każdym razem do przełączania się?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselMonikaFalej">Wszyscy mamy to samo. Ja też mam na tablecie i muszę przejść na inną…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselJanLopata">No właśnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselMonikaFalej">Wtedy chyba znikam z ekranu, bo nie wiem, jaki jest efekt tej zmiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Rzeczywiście mamy z tym pewien kłopot.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#SekretarzKomisjiBeataMaciak">Zwracam tylko uwagę, że wtedy nie będzie śladu w systemie, kto jak głosował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">No właśnie. Po głosowaniach musi pozostać ślad materialny, czyli w tym przypadku zapis elektroniczny. Chcąc nie chcąc, muszą państwo głosować poprzez naciśnięcie przycisków.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Dobrze, tylko proszę sformułować wniosek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę państwa, głosujemy nad wnioskiem o ukaranie pana posła Cezarego Tomczyka naganą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nad wnioskiem o ukaranie? Chyba nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Czy nad wnioskiem o umorzenie postępowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nad wnioskiem o ukaranie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Dobrze, rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselMonikaFalej">Czyli czy mamy ukarać pana posła, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Chyba musimy chwilę zaczekać, bo jest jakiś problem techniczny. Jego rozwiązanie potrwa jakieś 2–3 minuty.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Już wszystko jest w porządku, mamy wyniki głosowania. Głosowały 4 osoby. Za wnioskiem 1, przeciw 3. Przypomnę, że wniosek o ukaranie naganą – a mówiąc precyzyjnie, uchwałę w sprawie takiego wniosku – Komisja podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy członków. Stwierdzam zatem, że wniosek nie uzyskał akceptacji. Tym samym sprawa została umorzona.</u>
+          <u xml:id="u-60.3" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Teraz przejdziemy do punktu drugiego. Po dyskusji, myślę, że jesteśmy gotowi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Jeszcze nie było dyskusji, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Bardzo przepraszam. Przystępujemy do dyskusji dotyczącej drugiego punktu porządku dziennego. Słucham państwa. Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Składam wniosek o umorzenie tej sprawy, o niekaranie pana posła, ponieważ trudno karać posła za to, że prosi o zachowanie odległości i prosi czy wzywa do tego, żeby w miarę bezpiecznie wszyscy się zachowywali. Jeżeli ktoś się nie chce oddalić i wręcz się przybliża, to trudno powiedzieć, że ze strony drugiej osoby jest jakaś złośliwość i działanie niewłaściwe. W związku z tym wnoszę o niekaranie pana posła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Co na to pani poseł Falej i pan poseł Łopata?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselMonikaFalej">Proponuję przejść do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselJanLopata">Podzielam pogląd. Przechodzimy do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">W takim razie jeszcze ja pozwolę sobie wyrazić mój pogląd i będzie to pogląd odmienny. Pan poseł Tomczyk w sposób oczywisty, bo to widać na nagraniach, skierował megafon w stronę dziennikarza. Z bardzo bliskiej odległości bardzo głośno wypowiada słowa, w sposób oczywisty utrudniając dziennikarzowi działanie i narażając jego zdrowie. Co mnie uderzyło, to tłumaczenie, że to były takie działania ku pożytkowi publicznemu, tymczasem wbrew temu, co słyszeliśmy przed chwilą od pana posła Tomczyka, wówczas nie mieliśmy szczytu zachorowań, szczytu pandemii, wręcz przeciwnie – to był moment, kiedy liczba zachorowań radykalnie zaczęła spadać. Ta pierwsza fala właśnie odchodziła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie pośle, ona nie odchodziła. Pierwsza fala naprawdę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Możemy sięgnąć do statystyk, jak to wyglądało. Pamiętamy, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselMonikaFalej">Ale zajmujemy się sprawą pana posła, a nie analizujemy liczbę zakażeń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Zajmujemy się sprawą, ale pan poseł wprowadził nas w błąd, twierdząc, że działy się wtedy jakieś straszne rzeczy. Zresztą proszę spojrzeć – na filmie wszyscy są bez maseczek. To był taki czas. Zatem pan poseł twierdząc, że działał w interesie publicznym w jakichś strasznych czasach pandemii, po prostu wprowadza Komisję w błąd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie przewodniczący, protestuję przeciwko takiemu sformułowaniu, że pan poseł Tomczyk wprowadza Komisję w błąd. Kampania wyborcza odbywała się w trakcie pandemii i cały czas były apele o to, żeby zachowywać dystans i stosować maseczki. Było lato, te maseczki nie wszyscy nosili, nie wszyscy się do tego dostosowywali, więc tym bardziej trzeba było wzywać do zachowania odpowiedniego dystansu. Nie chciałabym wracać do sformułowań różnych polityków, czy była pandemia, czy pandemia się oddalała, czy już jesteśmy po pandemii, bo naprawdę dojdziemy do różnych wniosków. Nie jesteśmy od tego, tak jak słusznie pan przewodniczący powiedział, żeby badać statystykę. Wszyscy wiemy, że przez cały zeszły rok pandemia panowała i nawoływanie do zachowania odpowiedniego dystansu było absolutnie na miejscu. W związku z tym wnoszę o niekaranie pana posła i bardzo proszę o przejście do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselJanLopata">Jeśli pan przewodniczący pozwoli i się nie obrazi, to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselJanLopata">Muszę powiedzieć, że bardzo niebezpieczny pogląd pan w tej chwili wyraził, próbując się licytować, czy tyle przypadków to jest pandemia, a tyle to już nie jest. Oczywiście mówi pan o jakimś nurcie, na który powoływał się również pan premier Morawiecki w kampanii, ciesząc się, że panie witając prezydenta, nie miały maseczek ani nie zachowywały przepisowej odległości.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#PoselJanLopata">Dzisiaj jest tak, jak jest. Polska jest liderem, jeśli chodzi o zachorowalność, więc nie brnijmy dalej w to, że powinniśmy zachowywać dystans wtedy, kiedy jest 30 tysięcy zachorowań, a kiedy takich przypadków mamy 30, to już nie. Dopóki bowiem w Polsce będzie istniał choćby jeden przypadek, to trzeba mówić, trzeba się stosować do zaleceń, tak jakby ta pandemia nadal była. Wróćmy do tematu, wróćmy do wniosku przeciwko panu posłowi Tomczykowi i przystąpmy do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dobrze. W takim razie ja stawiam wniosek o ukaranie pana posła Tomczyka, który w moim przekonaniu, wykorzystując pretekst nawoływania do zachowania dystansu, celowo utrudniał pracę dziennikarzowi telewizji publicznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselMonikaFalej">Rozumiem, że stawia pan wniosek o to, żeby ukarać posła Tomczyka, bo pani poseł Mrzygłocka…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, żeby ukarać naganą. Głosujemy nad wnioskiem o ukaranie pana posła Tomczyka karą nagany. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Zaraz nam się wszystko wyświetli. Jeżeli wszyscy zagłosowali, to bardzo dziękuję, zamykam głosowanie. Informuję, że głosowały 4 osoby. Za 1 głos, 3 przeciw. Wniosek nie uzyskał akceptacji i sprawa została umorzona. Dziękuję zatem za punkt drugi.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przechodzimy do punktu trzeciego porządku dziennego, którym jest rozpatrzenie sprawy dotyczącej wypowiedzi posła Tomasza Rzymkowskiego, zamieszczonej 3 czerwca 2020 r. w serwisie społecznościowym Twitter, stanowiącej podstawę wniosku rzecznika praw obywatelskich pana Adama Bodnara z 15 czerwca 2020 r. Czy jest z nami pan poseł Tomasz Rzymkowski? Jeszcze nie. Poczekamy chwilę na połączenie. Jest już połączenie. Witamy pana posła Tomasza Rzymkowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-78.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Szanowni państwo, zwracam się do kolegów z Komisji, czy macie państwo pytania do pana posła?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja mam pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie pośle, czy dzisiaj sformułowałby pan tak samo swoją wypowiedź jak w tym dniu, kiedy ona miała miejsce... i sprawę, którą teraz rozpatrujemy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Wypowiedź poza mikrofonem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie słyszę pana, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselJanLopata">To wygląda chyba na jakiś problem techniczny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nie słyszymy pana posła. Nic nie słychać niestety. Mamy jakiś problem techniczny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Mówiłem przez słuchawki, a teraz bezpośrednio. Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Teraz tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Za to ja państwa teraz nie słyszę, ale widocznie tak to działa. Szanowna pani poseł, ja w tej sprawie z pewnością uczyniłbym jedną korektę. Jeśli ktoś ma wątpliwość, że jest to satyra, która zakończyła swoją historię po publikacji pierwotnie w dzienniku „Rzeczpospolita” w 2007 r. prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie, który to sąd okręgowy stwierdził, że zgodnie z konstytucją każdy ma prawo do wyrażania wolności słowa i jest to jedna z podstawowych wolności obywatelskich... Jedyną uwagę, jaką poczyniłbym, jest ta, że grafika nie była wymierzona w żadną osobę. Zarzut pana rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara w mojej ocenie jest absolutnie chybiony, ponieważ ta grafika nie traktowała o żadnej osobie i takiego zamiaru ja nie miałem.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselTomaszRzymkowski">Moim zamiarem było przedstawienie tej grafiki satyrycznej, bo chyba tego, że jest to satyra, to państwo, członkowie Wysokiej Komisji, macie pełną świadomość, tym bardziej że jej autor jest znany nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Jest stałym grafikiem, co by nie mówić, lewicowego dziennika brytyjskiego „The Guardian”. W tej sprawie była już w Polsce wiele lat temu bardzo ożywiona dyskusja, dlatego jestem zdziwiony poruszeniem, które zostało wywołane w ubiegłym roku. W 2009 r. „Rzeczpospolita” opublikowała ten rysunek – przepraszam w 2007 r., źle spojrzałem do notatek. Wówczas przetoczyła się bardzo ożywiona dyskusja. Głos zabierało w niej wielu znanych publicystów. Jestem zdziwiony, że nikt do tego się nie odwołał podczas ubiegłorocznej ożywionej dyskusji na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#PoselTomaszRzymkowski">Niezrozumiały fragment wypowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-88.3" who="#PoselTomaszRzymkowski">W wyborach mieliśmy zasadniczo dwie opcje: obronę norm zawartych w Konstytucji Rzeczypospolitej, gdzie o małżeństwie wyrażono się jasno, że jest to związek kobiety i mężczyzny, i opcję rewolucyjną, która podważa tę konstytucyjna normę zawartą w art. 18 i otwiera dyskusję na temat tego, czym ma być małżeństwo, a której konsekwencje są ciężkie do przewidzenia. Ta satyryczna grafika z 2009 r. o tym traktowała. Jest to tylko dyskusja na temat pewnego zjawiska, a nie na temat osób. Nie wymieniłem nikogo z imienia i nazwiska z wyjątkiem kandydata na prezydenta, którego ciężko było wówczas w jakiś sposób porównywać z osobą homoseksualną czy osobą ze środowiska LBGBT. Rafał Trzaskowski udowodnił, że jest w związku małżeńskim, ma dwoje dzieci i siłą rzeczy... Nie chcę wchodzić w jego życie prywatne, ale wydaje mi się, że ta dyskusja była na tyle ożywiona, że nikt nie miał wątpliwości, że ona nie dotyczy absolutnie Rafała Trzaskowskiego. Żadnej innej osoby tam nie wymieniłem.</u>
+          <u xml:id="u-88.4" who="#PoselTomaszRzymkowski">Niestety państwa nie słyszę i nad tym boleję. Ale skorzystam z okazji, uprzedzę kolejne pytanie i powiem, że wniosek do Komisji skierował pan prof. Bodnar także w kwestii dotyczącej drugiego tweeta, zupełnie innej sytuacji. Jestem bardzo zdziwiony tą kwestią. Chodzi mianowicie o tweet dotyczący hodowli kóz na wyspie w Warszawie. Ten tweet dotyczył po prostu nieudolnego zarządzania miastem stołecznym Warszawą przez ekipę Rafała Trzaskowskiego. Nawet nie przez samego prezydenta, bo mamy świadomość tego, że prezydent nie podejmuje wszystkich decyzji osobiście. Natomiast problem był naprawdę bulwersujący całą opinię publiczną od prawa do lewa.</u>
+          <u xml:id="u-88.5" who="#PoselTomaszRzymkowski">W ramach ekologicznego działania projekt był bardzo słuszny i ciekawy. Na wyspie na Wiśle w Warszawie zakwaterowano 60 kóz, których zadaniem było wyjadanie trawy na tej wyspie w celu ułatwienia gniazdowania ptaków na tej wyspie. Piękna idea, bardzo ciekawa, fajna, ekologiczna, pokazująca, że można bez użycia maszyn czynić pewne działania proekologiczne. Na zlecenie właściciela kóz opiekowała się nimi osoba bezdomna, która dokarmiała te kozy śmieciami, jakimiś odpadkami poprodukcyjnymi. Wskutek tego haniebnego, bulwersującego i nieetycznego działania 30 kóz zdechło, czyli połowa z tych 60 zdechła. To był po prostu obraz braku nadzoru nad zadaniem, które zostało zlecone instytucji zewnętrznej, poza urzędem miasta. To był tylko taki element, wyłącznie. Ja tam jakichś przemytów, podarków od kogokolwiek bym się nie dopatrywał. Chodziło o pokazanie, że pewne mechanizmy nie działają w sposób właściwy, a efektem tego jest tragedia. 30 spośród 60 kóz padło.</u>
+          <u xml:id="u-88.6" who="#PoselTomaszRzymkowski">Proszę państwa, włożę sobie teraz słuchawki, żeby państwa słyszeć. Proszę ewentualnie o kolejne pytania. Teraz już w ogóle państwa nie słyszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Czy są jakieś dalsze pytania do pana posła? Jeżeli nie ma, to podziękujemy panu posłowi, a Komisja przejdzie do dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-89.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Bardzo dziękujemy panu posłowi Tomaszowi Rzymkowskiemu</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselJanLopata">Pan poseł nas nie słyszy. Chyba trzeba mu to zakomunikować inną drogą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Czy państwo mnie słyszycie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, panie pośle. Dziękujemy, nie mamy więcej pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Kłaniam się nisko, pozdrawiam państwa serdecznie. Wesołych Świąt, dużo zdrowia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Szanowni państwo, możemy przejść do dyskusji. Proszę o rekomendacje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselJanLopata">Nie ma chętnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jeżeli nie ma chętnych, to ja zacznę. Wnoszę o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselJanLopata">Chciałem powrócić do dyskusji, którą toczyliśmy przy pierwszych dwóch kwestiach. To są oczywiście nieporównywalne odczucia, ale wnoszę o niekaranie pana posła Rzymkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dobrze. Pani przewodnicząca? Pani poseł Falej? Ponieważ jest cisza, to ja ze swojej strony też wnoszę o umorzenie sprawy. Przed chwilą rozpatrywaliśmy rzecz analogiczną. Przypomnę, że pan Rzymkowski podał dalej rysunek satyryczny krążący w przestrzeni publicznej od kilku lat, więc znowu pytanie o granice…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Właśnie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselMonikaFalej">W drugą stronę to działa, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Właśnie, w drugą stronę to działa i… Ja tak siedziałam cichutko i czekałam. Generalnie wyglądałoby na to, że analogicznie należałoby zawnioskować o karę dla pana posła, bo… Satyra działa tylko w jedną stronę. Tylko jedna strona może tę satyrę uprawiać, a druga strona nie może. Ja się przeciwko temu buntuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Chciałem zwrócić uwagę na fundamentalną różnicę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">No nie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jednak pomiędzy satyrą czy działaniem wymierzonym w konkretnych ludzi, w konkretne osoby a działaniem czy wypowiedzią natury abstrakcyjnej, odnoszącą się do pewnych szerszych zjawisk społecznych, różnica jest zasadnicza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie przewodniczący, swoimi uzasadnieniami naprawdę wzywa pan mnie do tego, żeby powiedzieć: proszę o karę dla pana posła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselJanLopata">Może być nawet ta najniższa, ale w takim razie wspieram głos pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie będę mówiła o karze nagany, ale o karze zwrócenia uwagi, tej najniższej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Rozumiem, że taki wniosek padł, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Zatrzymujemy się zatem na tym wniosku. Nie pozostaje mi nic innego jak przejść do głosowania. Przypomnę, że w przypadku zwrócenia uwagi decyzja zapada zwykłą większością.</u>
+          <u xml:id="u-110.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za ukaraniem pana posła Rzymkowskiego karą zwrócenia uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselJanLopata">Ja nie wiem… Mojego wniosku pan nie potraktował w żaden sposób, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nie, panie pośle, to się łączy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselMonikaFalej">Jest tak jak poprzednio, tylko w odwrotnej kolejności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Podaję wyniki głosowania. Głosowały 4 osoby. Za wnioskiem 2 głosy, przeciw 2 głosy. Wniosek nie uzyskał większości, a zatem nie został uwzględniony. Stwierdzam, że Komisja podjęła decyzję o umorzeniu sprawy. Dziękuję za punkt trzeci.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przechodzimy do punktu czwartego, tj. rozpatrzenia sprawy dotyczącej wypowiedzi posła Jana Krzysztofa Ardanowskiego z dnia 3 czerwca 2020 r. podczas konferencji prasowej dotyczącej 51. Aukcji Pride of Poland, stanowiącej podstawę wniosku pań poseł: Joanny Kluzik-Rostkowskiej i Doroty Niedzieli z 5 czerwca 2020 r. Panie są z nami osobiście. Proszę zaprosić panie do sali obrad.</u>
+          <u xml:id="u-114.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Witam panie poseł. Proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, zwracamy się z prośbą o uwzględnienie naszego wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności i udzielenie nagany panu posłowi Janowi Krzysztofowi Ardanowskiemu. Uzasadnienie swojego wniosku chciałyśmy przedstawić w formie wypowiedzi pana posła, wtedy ministra rolnictwa, który wielokrotnie wypowiadał się i rzucał w naszym kierunku, w kierunku moim i pani poseł Kluzik-Rostkowskiej, bardzo nas obrażające i szargające nasze dobre imię stwierdzenia.</u>
+          <u xml:id="u-115.1" who="#PoselDorotaNiedziela">Sprawa trwa długo, ponieważ długo zajmujemy się sprawą koni w Janowie i Michałowie, ale głównie w Janowie. Sytuacja osiągnęła apogeum w 2020 r., kiedy wspólnie z panią poseł Kluzik-Rostkowską pojechałyśmy na interwencję poselską. Państwo otrzymaliście od nas zdjęcia, filmiki, skrót informacji, które chciałyśmy przedstawić. Ja mogłabym o tym opowiadać bardzo długo, ale chciałabym przytoczyć tylko niektóre fragmenty wypowiedzi pana ministra Ardanowskiego, które w naszej ocenie godzą w etykę poselską, że już nie powiem o etyce ministra Rzeczypospolitej. Pan minister mówił, cytuję: „Tu są potrzebne wiedza i uczciwość. W przypadku polityków Platformy nie ma ani jednego, ani drugiego”. Może od razu odniosę się do tego stwierdzenia. Państwo macie przed sobą nasz wniosek, który zawiera wiele takich cytatów.</u>
+          <u xml:id="u-115.2" who="#PoselDorotaNiedziela">Po pierwsze – wiedza. Kogo można nazwać człowiekiem, który nie ma wiedzy, jeżeli nie jest to atak polityczny, jak nie człowieka, który jest lekarzem weterynarii z 20-letnim stażem, który zajmował się w swoim życiu leczeniem małych i dużych zwierząt, który pracował na ubojniach i który od dwóch kadencji, trzecią kadencję jest członkiem Komisji Rolnictwa? Wielokrotnie byłam w wielu hodowlach i oceniałam podstawowe zasady prowadzenia tych hodowli, a przede wszystkim dobrostan zwierząt. Jeżeli chodzi o uczciwość, to udowodnię państwu jak bardzo mijał się z prawdą pan Ardanowski, oskarżając nas i używając argumentów, które naprawdę nie powinny nigdy paść ani z ust posła, ani ministra Rzeczypospolitej.</u>
+          <u xml:id="u-115.3" who="#PoselDorotaNiedziela">Cała sprawa zaczęła się w 2016 r. Po zwolnieniu prezesów stadnin koni w Janowie i Michałowie zaczęły się pogarszać warunki finansowe stadnin. Z panią poseł Kluzik-Rostkowską apelowałyśmy co roku i mówiłyśmy, jak wielkie straty finansowe odnotowuje stadnina koni w Janowie. Nie będę już tego państwu przytaczać. Trzeba tylko powiedzieć, że w ciągu tych prawie pięciu lat stadnina w Janowie przyniosła prawie 10 mln zł straty. Co roku robiłyśmy konferencję i mówiłyśmy o skutkach finansowych, ale nigdy nam nie przyszło do głowy, że będą też problemy z dobrostanem i z tym, że zwierzęta znajdą się w takim stanie. Po pięciu latach, 19 maja 2020 r., na interwencji w Janowie zobaczyłyśmy obraz, który nas przeraził. Już w 2019 r. otrzymałyśmy informację, że warunki w stadninie są dramatyczne. Tę informację… Pracownicy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, podlegli ministrowi Ardanowskiemu, przedstawili dokumenty, które mówią... Dostarczyliśmy państwu te dokumenty, jeśli państwo macie do nich dostęp, to proszę spojrzeć. Otóż, w doraźnej kontroli z 23 maja 2019 r. przedstawione są rzeczy, które powinny wzbudzić duży niepokój ministra, który powinien wdrożyć plan naprawczy. Takie były zalecenia. W zakresie hodowli bydła stwierdzono…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przepraszam bardzo, ale nie jesteśmy tutaj od tego, żeby dyskutować o stadninie w Janowie, bo nie mamy do tego żadnych kompetencji i nie jest to przedmiotem zainteresowania Komisji. Proszę wskazać na ten element, który zdaniem pań narusza etykę poselską.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie przewodniczący, przepraszam, że się wtrącam, ale jesteśmy na etapie uzasadniania wniosku. Ponieważ pan Ardanowski w swoich wypowiedziach powiedział, że panie nie mają wiedzy, kompetencji i są nieuczciwe, to ja słucham tego wniosku, bo panie pokazują, chcą nam pokazać, że swoje zarzuty oparły absolutnie na wiedzy, którą mają. Wydaje mi się, że powinniśmy tego wysłuchać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Mogę kontynuować, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Moje uzasadnienie idzie absolutnie w kierunku merytorycznego pokazania, że nie dosyć, iż byłyśmy merytorycznie przygotowane, to jeszcze wszystkie słowa, które wypowiedziałyśmy, są poparte dokumentami, które są w ministerstwie, do których miał dostęp minister Ardanowski. Jest to więc nieetyczne, żeby na sali sejmowej kłamać i obrażać posłanki Rzeczypospolitej i mówić o nich, że są kłamliwe i nie rozumieją. Do każdego słowa mam dokumenty.</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#PoselDorotaNiedziela">I właśnie tutaj, w tym sprawozdaniu z kontroli z 2019 r., były już takie argumenty, jak: nieporządek w pomieszczeniach, odchody zwierząt nie są usuwane, ściółka wilgotna wymieszana z odchodami, zabrudzone odchodami zwierzęta. I to co najważniejsze, bo do tego zaraz będę wracała – w poidle dla krów dojnych woda wymieszana z odchodami, gnojówką, w silosie obornik, a nie pasza. To wszystko państwu zaznaczyłam. Jak to się ma do słów pana posła Ardanowskiego, ministra Ardanowskiego, który w sposób, wydaje mi się, obrażający etykę i moralność posła Rzeczypospolitej z sejmowej mównicy w 2020 r. mówi tak: „To trzeba może krowie tłumaczyć albo posłance, która tego nie rozumie”, mówiąc o tym, że w poidle może być kał. Jeśli pan przewodniczący uważa, że takie stwierdzenie posła w momencie, kiedy jego urzędnik pisze o tym, że w poidłach jest gnój… To jest absolutnie naruszenie etyki poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-120.2" who="#PoselDorotaNiedziela">Następny argument. Wtedy na mównicy sejmowej, 28 maja 2020 r., pan minister miał już wszystkie informacje dotyczące dokumentów; tego, jakie złe warunki panowały w stadninie, ponieważ na interwencji poselskiej w Ministerstwie Rolnictwa uzyskałyśmy dokument, który był utajniony, a który mówił, że 12 maja, czyli pięć dni przed naszą kontrolą, główny lekarz weterynarii był w stadninie w Janowie. Bardzo pana posła przepraszam, ja wiem, że to są drastyczne słowa, ale muszę je przytoczyć na dowód tego, że pan poseł Ardanowski obrażał nas i lżył. Główny lekarz weterynarii 13 maja 2020 r. przesłał notatkę wewnętrzną, w której stwierdza: „Siano o złej jakości, zatęchnięte, zebrane wilgotne, zgrzane, wybierane lepsze dla karmienia. Zaleca się, aby przetrząsać. Kopyta zaniedbane, niestrugane co najmniej 5–6 miesięcy, brak 162 paszportów dla koni. Konie opisane przez związek, ale stadnina nie złożyła wniosków, ponieważ nie miała pieniędzy. Konie niedożywione; praktyka i lecznictwo prowadzone przez miejscową lecznicę w Janowie Podlaskim. Krowy mleczne, 301, dojone… Wydajność: 9,5 tysiąca litrów. Komórki somatyczne, średnia z 3 miesięcy: 700 tysięcy”.</u>
+          <u xml:id="u-120.3" who="#PoselDorotaNiedziela">Co to oznacza? Oznacza to, proszę państwa, tyle, że mleko pobierane od krów w Janowie i sprzedawane nie ma żadnej wartości, ponieważ te krowy są chore. Janów Podlaski jako stadnina koni ma tzw. drugą nogę utrzymującą, czyli zarabia pieniądze na 600 krowach. Te krowy w tych złych warunkach produkują mleko, które nie ma żadnej wartości, więc straty stadniny są ogromne, a cierpienie zwierząt duże. Śmiertelność cieląt, proszę państwa, wynosi 15%. Dołączyłam zdjęcia tych cielętników, o których pan Ardanowski twierdził, że były źle wybudowane przez poprzedników, po pięciu latach, tylko że za poprzedników te upadki były mniejsze. Proszę państwa, 15% to jest taka ilość, która w prywatnych hodowlach powodowałaby, że trzeba by taką hodowlę zamknąć. Już 3% to jest dużo, a tam było 15%. Nieszczepione… To jest, proszę państwa, dokument, który pan minister Ardanowski miał w ręku, wypowiadając słowa, że nie wiemy, nie rozumiemy, siejemy propagandę i jesteśmy nieuczciwe jako posłanki Platformy Obywatelskiej.</u>
+          <u xml:id="u-120.4" who="#PoselDorotaNiedziela">Jeszcze, jeśli państwo pozwolicie, ostatnia sprawa. Przepraszam, ale to jest naprawdę sprawa dla mnie ważna i czuję się nie tylko oburzona, ale niejako zawodowo jestem poniżana przez ministra Ardanowskiego. Co się okazało. Po tym czasie minister Ardanowski, nie wiedząc, że te dokumenty są w naszych rękach, lżył publicznie w programach, w Sejmie, wszędzie oskarżał nas o kłamstwo, o głupotę, o niewiedzę. Natomiast po tym, jak ujawniłyśmy te dokumenty, zaczęła się troszkę inna rozmowa. Pan poseł Ardanowski zaczął już mówić o tym, że mamy nowe otwarcie, że będziemy dbać o stadninę w Janowie, natomiast nigdy nie doczekałyśmy się jakichkolwiek przeprosin ze strony ministra Ardanowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-120.5" who="#PoselDorotaNiedziela">Pan minister Ardanowski, odpowiadając tutaj będzie mówił, że w tym samym dniu, kiedy my, przyjechało do stadniny wielu specjalistów, którzy robili swoją kontrolę i audyt. Proszę państwa, my byłyśmy w maju. Nowy prezes przejął stadninę w marcu. Od marca, po rozmowach z pracownikami, z nowym prezesem, wiedziałyśmy, że od marca nowy prezes – prezes Gawlik – czyści, sprząta, kupuje, ponieważ zastał stadninę w jeszcze gorszym stanie. My byłyśmy tam wtedy, kiedy było już znacznie lepiej, niż kiedy ją objął, a widziałyśmy takie, a nie inne warunki. Pan minister Ardanowski, poseł Ardanowski, będzie się powoływał na ten raport specjalistów. Mamy ten raport przed sobą.</u>
+          <u xml:id="u-120.6" who="#PoselDorotaNiedziela">Chcę państwu powiedzieć, że wybiórcze powoływanie się jest specjalnością pana ministra, bo konkluzja końcowa tego raportu jest łagodnie napisana, ale uzasadnia nasze niepokoje, ponieważ są tam takie zalecenia: należy wdrożyć bardziej indywidualne podejście do karmienia koni, ponieważ są wychudzone, szczególnie tych słabszych; należy realizować dotychczasową profilaktykę swoistą, ale zadbać, a także przeprowadzić regularne czyszczenie kopyt oraz stwarzać jak najczęstszą możliwość ruchu na świeżym powietrzu. Te kopyta były niestrugane przez 6 miesięcy. Stadnina nie miała pieniędzy i kowale nie przyjeżdżali. Jest jeszcze wiele innych zaleceń, które potwierdzają nasze słowa, a są po prostu delikatnie napisane przez profesorów.</u>
+          <u xml:id="u-120.7" who="#PoselDorotaNiedziela">Jeszcze raz zwracam się z prośbą o uwzględnienie takiego czynnika ludzkiego. Możemy się nie zgadzać w jakichś sprawach, ale uczciwość poselska i prawo opozycji do pokazywania i krytykowania to prawo, które obowiązuje w parlamentaryzmie od zawsze. Nie można obrażać, lżyć i kłamać z mównicy sejmowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Pani poseł Kluzik-Rostkowska, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselJoannaKluzikRostkowska">Proszę państwa, uzupełniając, ponieważ działałyśmy z panią poseł razem… Ja co prawda weterynarzem nie jestem, ale interesuję się końmi od 1982 r. Jeżdżę konno, przez wiele lat dzierżawiłam sportowe konie, jestem właścicielką sportowego konia. Naprawdę, proszę mi wierzyć, jako ktoś, kto od wielu lat zajmuje się i osobiście odpowiada za kolejne konie, wiem, co oznacza, że kopyta powinny być strugane raz na 6 tygodni, a nie raz na 6 miesięcy. Wiem, co oznacza brak weterynarza i niemożliwość odpowiedzi na pytania, czy koń był odrobaczany, czy nie. Wiem również, co to znaczy brak paszportu. Nie chcę państwa angażować szczegółowo w kwestię koni.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselJoannaKluzikRostkowska">Natomiast Dorota Niedziela pokazała, że pan minister Ardanowski po prostu kłamał, mówiąc, że nasze informacje są nieprawdziwe, ponieważ nasze informacje były oparte na dokumentach, które zresztą były sporządzane w czasie, kiedy PiS rządziło. Jednak zupełnie poza wszelkim standardem widzę porównywanie posła czy posłanki do krowy. Jeśli państwo dzisiaj nie uznacie, że to jest absolutne przekroczenie wszelkich granic… My możemy się spierać. Minister Ardanowski może nas próbować przekonywać, że nie jest tak źle, chociaż widziałyśmy i mamy podstawy do tego, żeby tak twierdzić, ale porównywanie człowieka do krowy jest takim przekroczeniem wszelkich granic, że ja rozumiem, że nie linia polityczna czy podziały polityczne nas będą dzielić, tylko to akurat nas będzie łączyć. Jeśli w debacie publicznej zejdziemy do takiego poziomu i będziemy traktować go jako rzecz naturalną, to naprawdę mam wielkie obawy co do kondycji polskiego parlamentu i parlamentaryzmu. To państwo jesteście za to odpowiedzialni. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Panie przewodniczący, jeśli mogę jeszcze dodać, to w materiałach, które przesłałam, jest taki krótki filmik leżącej krowy, która ma drgawki. To jest tzw. porażenie poporodowe. Jestem lekarzem weterynarii. Wiem, na czym to polega i co trzeba zrobić. W momencie kiedy tam byłyśmy, krowa leżała sama, prawdopodobnie już całą noc, w drgawkach i konwulsjach. Na moje pytanie do zootechnika: dlaczego, co się dzieje, zootechnik odpowiedział: ona ma zaleganie poporodowe.</u>
+          <u xml:id="u-123.1" who="#PoselDorotaNiedziela">Przeczytam państwu z podręcznika, co trzeba zrobić: „Ważny jest czas i szybka interwencja lekarza weterynarii. Leczenie polega na podaniu preparatów wapniowych”. Ta krowa, dzięki naszej interwencji... Jak byłyśmy tam, zrobiłam awanturę. W ciągu pół godziny przyjechał lekarz, ale ona na tego lekarza czekała kilkanaście godzin. To jest dowód na to, że nadzór nad tymi zwierzętami jest niewystarczający, że zatrudnieni zootechnicy nie wykonują swoich działań, a odpowiedzialny jest za to m.in. główny lekarz weterynarii, który widział, co tam się dzieje, ale przede wszystkim zarządzający. Tutaj nie ma żadnej złej woli. Tu jest po prostu chęć pomocy, dobrostanu. Myślałam, że po takiej informacji pan minister jeszcze bardziej wzmocni nie tylko nadzór nad wykonywaniem czynności ze zwierzętami, ale wręcz zajmie się tym, a okazało się, że pan minister wytłumaczył nam, że może krowie i nam trzeba wytłumaczyć, jak wygląda hodowla krów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Czy mają państwo pytania do wnioskodawczyń? Nie ma pytań, zatem bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Dziękujemy paniom.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Witamy pana posła Jana Krzysztofa Ardanowskiego. Proszę pana posła o ustosunkowanie się do wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo dziękuję, że będę mógł złożyć wyjaśnienia, bo to dotyczy nie tylko zarzutu o to, że jakichś grubych słów użyłem pod adresem pań poseł, ale generalnie dyskusji na temat odpowiedzialności za słowo, również parlamentarzystów. I to tej odpowiedzialności nie tylko za słowo, które może dla kogoś być przykre, ale za skutki tego słowa.</u>
+          <u xml:id="u-127.1" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Nie takie sformułowania padają w Sejmie między posłami, natomiast to, co się dzieje przez wiele lat wokół hodowli koni arabskich w Polsce... A przypomnę, że Polska jest krajem uznawanym na świecie za kustosza koni arabskich. Szczególne obowiązki, wszyscy bardzo bacznie przyglądają się nam, czy te konie są w odpowiedniej kondycji, czy zasób genetyczny jest odpowiednio zadbany. Tego typu wypowiedzi, które ja słyszałem ze strony wielu posłów, nie tylko dwóch pań posłanek, również innych posłów od 2016 r., chcę bardzo wyraźnie podkreślić – mocno zaszkodziły interesom Polski, wizerunkowi Polski na świecie, wizerunkowi polskiego rolnictwa. Miały również, za chwilę o tym też powiem, wyraźnie przełożenie na spadek wartości koni sprzedawanych z Polski. Odpowiedzialność za słowo powinna więc nas wszystkich obligować do tego, żeby opierać się na bardzo precyzyjnych danych, które dla posłów są dostępne.</u>
+          <u xml:id="u-127.2" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Przedstawię państwu kilka dokumentów. Jeżeli trzeba, mogę zostawić ksero tych dokumentów w Komisji. Dokumentów, do których wszyscy posłowie, jeżeli chcą, mają dostęp. To są sprawozdania CBA, NIK, KOWR, również prywatnych firm audytorskich. Ja te wszystkie dokumenty udostępniałem i panie posłanki również z tymi dokumentami mogły się zapoznać. One opisują sytuację w stadninie w Janowie w inny sposób, niż było to wielokrotnie w wypowiedziach pani poseł Niedzieli, również innych parlamentarzystów.</u>
+          <u xml:id="u-127.3" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Teza była taka: do 2016 r. hodowla koni arabskich w Polsce była wzorcowa, działała znakomicie pod rządami dwóch prezesów w najważniejszych stadninach w Janowie i Michałowie. W 2016 r. ci panowie zostali zwolnieni przez mojego poprzednika Krzysztofa Jurgiela. Proszę wybaczyć, nie będę oceniał, czy on miał do tego podstawy, czy miał rację, czy też nie – taką decyzję podjął. Natomiast w debacie międzynarodowej, bo były również głosy za granicą, w Anglii, czasopisma o tym pisały, były filmy, wywiady i różnego rodzaju reportaże, że od 2006 r. jest w Polsce upadek hodowli koni arabskich. Właściwie tych koni nie ma, one są albo w stanie agonalnym, albo są bardzo chore. Taką tezę próbowano udowodnić.</u>
+          <u xml:id="u-127.4" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Pytanie, czy opieramy się na własnych, subiektywnych ocenach, widząc zwierzę, czy też obowiązkiem posła jest, jeżeli podejmuje jakiś temat, jednak poznać wszystkie okoliczności, również dostępne dokumenty? Wydaje się, że odpowiedź jest oczywista. Opinia posła idzie w eter, jest opinią, na która powołują się dziennikarze, na którą powołują się również interesariusze mający czasami bardzo określone interesy, również i ekonomiczne. Te wypowiedzi bardzo zaszkodziły Polsce. Nie tylko jako minister rolnictwa, ale również jako poseł, już trzecią kadencję, mam obowiązek dbać o wizerunek Polski. O to, by nie było dyfamacji, by nie było przedstawiania rolnictwa w Polsce, w szczególności hodowli koni arabskich, w kategoriach upadku, który nigdy nie miał miejsca. Podkreślam to bardzo mocno – nigdy nie miał miejsca.</u>
+          <u xml:id="u-127.5" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Jeżeli państwo pozwolicie, bardzo krótko. Mam informację szefa CBA z 2016 r. na temat kontroli przeprowadzanych za tych mitycznych poprzedników. Jak wyglądała gospodarka w stadninie za poprzedników, do 2016 r., którzy ponoć byli geniuszami w zakresie prowadzenia działalności w stadninie. Zespół nadzoru właścicielskiego w 2012 r. wykazał straty. W 2010 r. – strata 125 tys. zł, w 2011 r. – strata 879 tys. zł, strata na hodowli koni do dnia kontroli – 1, 293 mln zł. Poza hodowlą koni stadnina prowadzi produkcję bydła, mleka, roślin, które wpływają ostatecznie na jej dodatni wynik finansowy, natomiast na hodowli koni, również za poprzedników, były straty. CBA podkreśla, że również bardzo niekorzystnie były podpisane umowy z prywatną firmą w sprawie organizowania Dni Konia Arabskiego i aukcji Pride of Poland. Koszty ponosiły spółki Skarbu Państwa, a prywatna firma, tu wymieniona z nazwy, uzyskiwała nieuprawnione dochody.</u>
+          <u xml:id="u-127.6" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Następny dokument, również z 2016 r., prezesa Najwyższej Izby Kontroli, podpisany przez Krzysztofa Kwiatkowskiego, który ocenia wyniki kontroli z 2014 r., czyli jeszcze z tego poprzedniego okresu: „Nie były przestrzegane procedury związane z wyceną i sprzedażą koni, przez co stadniny ponosiły straty. Nie przestrzegano warunków weterynaryjnych wymaganych przy hodowli koni. Nierzetelnie prowadzono pensjonaty dla koni oraz świadczono usługi w przedmiocie dzierżawy koni własnych. Obiekty budowlane stadnin koni nie były utrzymywane w należytym stanie technicznym. Niewłaściwy był nadzór Agencji Nieruchomości Rolnych nad spółkami hodowli koni, a także, przypomnę – 2014 r., nadzór ministra rolnictwa i rozwoju wsi nad agencją”.</u>
+          <u xml:id="u-127.7" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">W 2016 r. została wykonana analiza, audyt, bardzo gruby, dokładny audyt, który był przeprowadzony przez firmę wyłonioną w procedurze przetargowej. Firma dokonała bardzo dokładnego opisu stadniny. Pani poseł Niedziela przez kilka lat mówiła, że to jest audyt ukryty, którego nie opublikowano, że minister Jurgiel miał jakiś niecny plan. Albo że tak pozytywnie wypadała ocena stadniny w czasach rządów poprzedników, tych odwołanych przez Jurgiela, że minister rolnictwa nie chce tego audytu ujawnić. Podjąłem więc decyzję o ujawnieniu tego audytu, przekazując go również pani poseł Niedzieli.</u>
+          <u xml:id="u-127.8" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Audyt opisuje problemy związane z dzierżawą koni, również z organizowaniem przez prywatną firmę aukcji Pride of Poland. Opisuje również gospodarstwo. Jeżeli ktoś ma wiedzę na temat funkcjonowania rolnictwa, nie wycinkową, tylko wiedzę o tym, jak funkcjonuje duże gospodarstwo rolne... A stadnina jest dużym gospodarstwem rolnym, które owszem ma swój dział związany z końmi, tam jest ok. 500 koni, ale jest również ponad 1000 sztuk bydła mlecznego, jest 1700 ha użytków rolnych. To jest typowe gospodarstwo, które przeżywa wszystkie wzloty i upadki, jakie w rolnictwie występują: niedobory paszy przy przedłużającym się nadejściu wiosny, problemy z nadmiarem wody, problemy z suszą – to wszystko, co dotyka poszczególnych gospodarstw w Polsce, dotyka również stadnin koni. Wynik finansowy jest wypośrodkowany między produkcją z innych działów i dochodami ze sprzedaży koni. Te dochody, od 2016 r., kiedy poszła fama o upadku hodowli koni w Polsce, bardzo spadły. Przestali przyjeżdżać do Polski kupcy, na aukcjach było bardzo niewielu zainteresowanych, bo poszła w świat opinia, że hodowla koni w Polsce jest w stanie upadłości i można kupić tę resztę koni, które w Polsce pozostały, za bezcen. Taki przekaz również był wysyłany w świat.</u>
+          <u xml:id="u-127.9" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Proszę państwa, następny…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nie wchodźmy może za bardzo w szczegóły, bo to nie jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Panie przewodniczący, postaram się już teraz bardzo krótko, ale chcę się opierać precyzyjnie na dokumentach, bo moje wypowiedzi na konferencji prasowej, które są kwestionowane, nie wynikały z mojej niechęci do pań posłanek czy chęci polemiki politycznej, tylko odnosiły się do bardzo konkretnych ocen przez instytucje do tego powołane.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Stadnina była również kontrolowana przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Były również kontrole doraźne. W 2019 r., już za ten okres, który jest kwestionowany, Najwyższa Izba Kontroli również przeprowadziła kontrolę. Zacytuję dwa zdania z tej kontroli, żeby państwa nie męczyć. Kontrola z 2019 r. nr P/19/046 i wystąpienie pokontrolne z grudnia 2019 r., konkluzja: „W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła również kontrolę w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa w ramach tego samego zadania kontrolnego, w tym m.in. w zakresie sprawowanego nadzoru właścicielskiego. W wystąpieniu pokontrolnym jednoznacznie podniesiono, że wobec braku stwierdzonych nieprawidłowości odstępuje się od sformułowania wniosków i zaleceń pokontrolnych”. To jest dla mnie ocena NIK, którą muszę również brać pod uwagę, wygłaszając swoje wypowiedzi, swoje oceny.</u>
+          <u xml:id="u-129.2" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">W związku z tym, że były również uchybienia nie w hodowli koni, chociaż ekstrapolowano to na działalność całej stadniny, tylko w utrzymaniu stada bydła. Również notatki zamieszczono, to są incydentalne notatki jednego z pracowników KOWR, który stwierdza w połowie maja, przy przedłużającej się wiośnie, że w stadninie zaczyna brakować paszy, a ta która jest, jest marnej jakości. Tak, w całym polskim rolnictwie była taka sytuacja. Gdybyśmy chcieli skontrolować każde inne duże gospodarstwo w Polsce, mielibyśmy podobne sformułowania. Zarzut, że nie były w odpowiednim czasie pielęgnowane kopyta i racice u bydła. Przypominam – COVID od marca ubiegłego roku sprawił, że nie można było przemieszczać ekip, które tym się zajmują. To nie jest wina prezesa. Ja go nie usprawiedliwiam, ale problem przemieszczania się ekip świadczących usługi był spowodowany właśnie COVID.</u>
+          <u xml:id="u-129.3" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Kontrola, którą doraźnie poleciłem przeprowadzić, była przeprowadzona przez najlepszych w Polsce specjalistów od kondycji zwierząt. Czterech profesorów z Państwowego Instytutu Weterynarii w Puławach, mogę ich nazwiska wymienić, na moją prośbę, z udziałem Inspekcji Weterynaryjnej, pojechało i sprawdziło dokładnie, co się dzieje w stadninie w Janowie. Czy jest prowadzona w sposób urągający logice, wbrew sztuce rolniczej, czy wręcz z jakąś szkodliwą intencją, chęcią zaszkodzenia i zniszczenia tej stadniny. Proszę państwa, ci ludzie w swoich konkluzjach stwierdzili, że jest to duże gospodarstwo ze wszystkimi swoimi problemami. Natomiast jeśli chodzi o zarzuty, także pań posłanek, eksperci stwierdzają, że: „W obszarze hodowli koni nie stwierdza się znaczących zaniedbań i uchybień. W odniesieniu do tych, które wskazano powyżej w treści raportu, są już w dużej mierze wdrożone działania zmierzające do przywrócenia właściwego stanu warunków hodowli koni”.</u>
+          <u xml:id="u-129.4" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Jeżeli chodzi o bydło, to pomimo stwierdzonych zaniedbań opisanych precyzyjnie w treści raportu – jest również wielka dokumentacja fotograficzna, mogę ją państwu zostawić – które mają głównie charakter natury zoohigienicznej, produkcyjnej u bydła, eksperci stwierdzają, że kondycja zwierząt, zarówno koni, jak i bydła, nie odbiega zasadniczo od statusu przyjętego dla zwierząt hodowlanych, tj. koni i produkcyjnych, czyli bydła mlecznego i bydła w odchowie. Zgodnie z opinią eksperta z kompetencjami w zakresie nauk zootechnicznych kondycja krów, biorąc pod uwagę rasę holsztyno-fryzyjską, w dniu przeglądu była bardzo dobra, nawet może zbyt dobra jak na mleczne użytkowanie, co może skutkować problemami z zasuszeniem i zacieleniem krów. Warto zaznaczyć, że w dniu przeglądu prowadzona była korekta racic u krów, bo wtedy było poluzowanie covidowe również. Zgodnie z opinią eksperta z zakresu zootechniki nie zauważono symptomów złego, niewłaściwego traktowania zwierząt w zakresie ich psychiki, co wyraża się ich ufnością wobec osób nawet obcych, tj. niebędących obsługą.</u>
+          <u xml:id="u-129.5" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">W związku z tym moje sformułowania były oparte na dokumentach instytucji do tego powołanych. Chcę państwu również zacytować dwie opinie, które może w sposób jeszcze dokładniejszy pokazują, że nie tylko ja byłem przekonany o tym, że toczy się jakiś dziwny spór polityczny, o podłożu politycznym, niemający nic wspólnego ani ze stadniną w Janowie, ani też z hodowlą koni w Polsce. Zarząd główny Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa w RP opublikował stanowisko 26 maja 2020 r.: „Pokazywanie negatywnych wydarzeń w stadninie koni w ciągu ostatnich lat jest wykorzystywane do zwalczania się partyjnych ugrupowań. Ostatnia fala negatywnych informacji o stadninie na pewno nie służy polepszeniu tam sytuacji, zarówno pracującej załogi, jak i utrzymywanych zwierząt. Zawsze na wiosnę konie wyglądają gorzej. Faktem jest, że część zebranego siana była złej jakości, a słaby obrost traw na pastwiskach z powodu zimnych dni i suszy spowodował przedłużające się przebywanie koni w stajniach i konieczność dłuższego karmienia ich sianem, co odbiło się na ich kondycji. Także kłopoty z powodu braku własnego podkuwacza i braku możliwości, z przyczyny koronawirusa, zatrudnienia podkuwaczy z zewnątrz poskutkowało brakiem bieżącej pielęgnacji kopyt i części koni. Fakty te skrzętnie wykorzystane zostały przez polityków do pokazania stadniny w złym świetle. Apelujemy do opozycji i mediów o opamiętanie się i nieniszczenie ludzi, w tym wypadku ciężko pracującej załogi stadniny koni w Janowie Podlaskim, a wszelkiej maści politykom przypominamy, że żyją z ciężkiej pracy robotników rolnych”. To jest oświadczenie jednej z ważniejszych organizacji pracowników rolnictwa w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-129.6" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">I na koniec Polski Związek Hodowców Koni Arabskich, pismo podpisane przez prezesa Krzysztofa Poszepczyńskiego. To są ludzie, którzy pasjonują się końmi arabskimi, ale również znają ich hodowlę i znają również kulisy ekonomiczne tej hodowli. Cytuję: „Jako hodowcy zrzeszeni w Polskim Związku Hodowców Koni Arabskich chcielibyśmy zaprotestować przeciwko bezpardonowej próbie dyskredytowania hodowli koni arabskich w Polsce. Pojawiające się w ostatnim czasie informacje, w mediach polskich i zagranicznych, przedstawiają bardzo krytycznie obraz hodowli koni arabskich w Polsce, a co za tym idzie mają wpływ na ich wartość na rynkach światowych. Podejrzewamy, że pośrednicy zajmujący się sprzedażą naszych koni są zainteresowani obniżeniem ich wartości i poprzez zaangażowanie w ten atak w efekcie końcowym są w stanie uzyskać znacząco większe zyski ze swojej działalności handlowej. Na takim działaniu w pierwszej kolejności tracą polscy hodowcy koni arabskich. Hejterzy, przedstawiając w bardzo krytyczny sposób obraz hodowli koni arabskich w Polsce, mają negatywny wpływ na jej wizerunek, a co za tym idzie na wartość i ceny koni pochodzących z polskiego programu hodowli koni arabskich”.</u>
+          <u xml:id="u-129.7" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Chciałem bardzo krótko przedstawić Wysokiej Komisji wszystkie uwarunkowania, które powinny być brane pod uwagę przy formułowaniu opinii, zdania na temat funkcjonowania stadniny czy też szerzej – funkcjonowania hodowli koni arabskich w Polsce. Może i mając szczytne idee, szczytne cele, ale w wypowiedziach, które przez lata stosowały dyfamację wobec polskich hodowli, w wypowiedziach pań posłanek i wielu innych posłów ja nie widziałem tej dobrej woli i chęci oparcia się na rzetelnej wiedzy instytucji. Dlatego moje sformułowania, i tak łagodne, biorąc pod uwagę język parlamentarny, absolutnie były uzasadnione. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję bardzo panu ministrowi. Czy mają państwo pytania do naszego gościa?                   Pani poseł Mrzygłocka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie pośle, sformułował pan takie stwierdzenie: „Jeżeli ktoś chce się wypowiadać na temat hodowli koni, to potrzebna jest wiedza i uczciwość. W przypadku polityków Platformy nie ma ani jednego, ani drugiego”. Może mi pan powiedzieć, czy nie ma uczciwości i wiedzy w przypadku tych polityków Platformy, w przypadku pań poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Bardzo chętnie odpowiem na to pytanie. Wiedza na temat hodowli koni jest wiedzą unikalną. To jest wiedza, której nie ma nawet bardzo wielu ludzi zajmujących się rolnictwem, bo jest to specyficzna część działalności rolniczej. Ja jestem po studiach rolniczych, całe życie zajmuję się rolnictwem i nie chcę twierdzić, że jestem ekspertem od hodowli koni.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Drogie panie posłanki – jedna z nich jest dziennikarką i nigdy nie zajmowała się sprawami rolnymi, więc moja sugestia, że nie ma odpowiedniej wiedzy, by oceniać funkcjonowanie stadniny i hodowli koni w Polsce, nie posługując się tymi wszystkimi dokumentami, o których mówiłem, bo wiedzę można zdobyć również na podstawie dokumentów, uzasadnia moje stwierdzenie. Natomiast moja droga przyjaciółka Dorota Niedziela, z którą znamy się od wielu lat, jest lekarzem weterynarii owszem, o specjalizacji chirurgia weterynaryjna i radiologia. Zakładam jednak, że studia weterynaryjne dają odpowiednią wiedzę merytoryczną na temat hodowli wszystkich gatunków zwierząt gospodarczych, w tym zapewne również i koni. Więc jeżeli głosi tezy, które nie mają potwierdzenia w rzeczywistości, które są kłamstwem, mając możliwość skorzystania z dostępnych dla posła danych z instytucji kontrolnych, to jak to ocenić, jeżeli nie jako złą wolę lub brak rzetelności?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">No tak, ale pan powiedział o braku uczciwości i braku wiedzy. Panie wnioskujące, które były przed panem posłem, stwierdziły, że tę wiedzę mają. Pani poseł Kluzik-Rostkowska końmi zajmuje się od kilkudziesięciu lat, na pewno ponad dwudziestu. Natomiast pani poseł Dorota Niedziela, tak jak pan słusznie stwierdził, jest weterynarzem. Powiedziała, że po prostu umie to i że tę wiedzę posiada. Wydaje się więc, że takie sformułowania z pańskich ust są szczególnie dotkliwe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Panie twierdzą, że mają odpowiednią wiedzę, a ja na podstawie ich wypowiedzi mogę powiedzieć, że one tej wiedzy nie mają. To, że ktoś kocha konie i może nawet jeździ konno, wcale nie znaczy, że ma wiedzę na temat funkcjonowania stadniny jako zorganizowanego gospodarstwa rolnego lub zna się na przykład na hodowli bydła rasy mlecznej holsztyno-fryzyjskiej.</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Może zna się na koniach, nie twierdzę, że nie, tylko że panie wypowiadały się również o stanie, kondycji, o uprawach, o budynkach inwentarskich, o technologii stosowanej w hodowli bydła mlecznego. Wydaje mi się więc, że gdyby miały odpowiednią wiedzę, to doszłyby do podobnych wniosków jak eksperci z Instytutu Weterynarii czy z Inspekcji Weterynaryjnej, którzy dokonywali bardzo szczegółowej oceny tego gospodarstwa. Właśnie na tym polega odpowiedzialność za słowo, że to nie jest tak, że nam się coś wydaje. Wszyscy pewnie mamy o sobie wysokie mniemanie i przekonanie, że mamy wielką wiedzę na każdy temat, którym się interesujemy, ale jeżeli chcemy przekazywać pewną informację publicznie... Jesteśmy osobami publicznymi, jesteśmy osobami zaufania publicznego. Z naszym poselskim głosem liczą się ludzie, bo mówią: skoro poseł coś powiedział, to znaczy, że tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">No właśnie, panie pośle. Skoro poseł coś powiedział, to znaczy, że tak jest, a pan poseł powiedział, że są nieuczciwe i nie mają wiedzy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Droga pani poseł, jeżeli poseł powiedział, że hodowla koni arabskich w Polsce jest w stanie upadłości, że stadnina działa źle, że ci, którzy zajmują się tymi końmi, tym bydłem, na tym się nie znają, to poszło w eter. To było przez lata powtarzane jak mantra przez dziennikarzy jako ocena usłyszana z ust parlamentarzystów, a na podstawie czego była ta ocena? Na podstawie własnego przekonania o tym, że się znają na koniach czy na krowach?</u>
+          <u xml:id="u-136.1" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Chcę jeszcze raz podkreślić – obowiązkiem parlamentarzysty... Nie mnie jest sądzić, bo każdy jest człowiekiem omylnym. Ale obowiązkiem jest prezentowanie poglądów opartych na rzetelnej wiedzy, która wynika z faktów, z danych, a nie z własnego widzimisię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy są jeszcze jakieś pytania do naszego gościa? Jeżeli nie ma, to panu posłowi                  Ardanowskiemu bardzo dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Dziękuję. Pozdrawiam serdecznie. Te sprawy można by o wiele bardziej szczegółowo omawiać, ale szanując czas Komisji, ograniczyłem się tylko do rzeczy najistotniejszych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselJanLopata">Panie ministrze, czy jeszcze można zająć chwilę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Panie ministrze, jeszcze pan poseł Łopata.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselJanLopata">Nawaliliśmy chyba coś tutaj technicznie, a chciałbym, korzystając ze sposobności, że jeszcze się słyszymy, bo nie wiem, czy widzimy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Słyszymy i widzimy, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Ja też pana widzę i słyszę, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselJanLopata">Panie pośle, otóż tak… Wniosek skierowany w sprawie naruszenia zasad etyki poselskiej, dotyczący pana, jest wyjątkowo obszerny. Powiem uczciwie, że z tych wszystkich wniosków, które do tej pory obrabialiśmy w tej kadencji, jest on chyba najbardziej obszerny i szczegółowo zaprezentowany, z dokumentacją filmową, fotograficzną, opisową itd.</u>
+          <u xml:id="u-144.1" who="#PoselJanLopata">Miałem już wyrobione zdanie na temat tego zarzutu i całej tej sytuacji do momentu, kiedy pan zabrał głos. Pamiętam zresztą tamte pańskie sejmowe wystąpienie, więc nie było dla mnie większego zaskoczenia. Powiem jednak szczerze, mimo że też znamy się parę lat, że zaskoczył mnie pan dzisiaj swoją wypowiedzią.</u>
+          <u xml:id="u-144.2" who="#PoselJanLopata">Po pierwsze, rozpoczął pan, i słusznie, od momentu zwolnienia czy chyba lepiej byłoby powiedzieć wyrzucenia z pracy poprzednich dyrektorów przez pana poprzednika, ministra Jurgiela, pana przyjaciela ministra Jurgiela. Ale w międzyczasie zdążył pan ocenić obu panów dyrektorów, z przekąsem nazywając ich geniuszami, co oczywiście miało duże znaczenie dla pańskiej wypowiedzi. Czemu jednak jestem zaskoczony? Otóż, bardzo płynnie i bez żadnych krępujących gestów próbuje pan przerzucić całą odpowiedzialność na zbiorowość, na mnie, na panie poseł tu w Komisji, na wszystkich, którzy informują. Jak rozumiem, informacja o upadku czy bliskim upadku, przynajmniej jeśli chodzi o zakres sprzedaży koni, to jest wina kogoś, innych, nie nasza. Czemu nie chce się pan odnieść do decyzji pana ministra Jurgiela, miał pan taką szansę, gdzie był początek, jeśli nawet były jakieś wątpliwości?</u>
+          <u xml:id="u-144.3" who="#PoselJanLopata">Chciałem zapytać, bo pan pewnie ma większą wiedzę. Został chyba złożony wniosek do prokuratury, jak dobrze pamiętam. On jest przedłużany kolejny rok, czyli przypominam – to będzie już pewnie piąty czy szósty rok przedłużania. Na jakim etapie jest ta kwestia? Bo tam jest początek. Należało przytoczyć również kwestie emocjonalne, otoczenia, a nie tylko gospodarcze. Nie widzicie u siebie żadnej winy? Wszystko to tzw. oni, czyli ja też mam sobie przypisać winę za to, że obraz polskiej hodowli jest dziś w świecie taki, jaki jest? To jest właśnie to, czym mnie pan zaskoczył i czym uzasadniam zmianę decyzji w kwestii, której dotyczy wniosek złożony przez panie posłanki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przepraszam, panie ministrze, jeśli można. Ze zdumieniem widzę, że my tu prowadzimy dyskusję czysto polityczną o sprawach, na których ja osobiście się kompletnie nie znam. W życiu bym nie przypuszczał, że w Komisji Etyki będziemy dyskutować o struganiu kopyt czy wilgotności siana. Nie na tym rzecz polega, nie tego dotyczy wniosek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselMonikaFalej">Czy można, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselMonikaFalej">Mam tylko jedno pytanie do pana ministra w takim razie. Rozumiem, że pan ma inne zdanie niż panie posłanki. Moim zdaniem one poczuły się wręcz obrażone i urażone, że publicznie odbiera im pan kompetencje i kwestionuje ich wiedzę oraz doświadczenie. Mam pytanie, czy pan próbował może tak po ludzku przeprosić albo porozumieć się z paniami, porozmawiać i wyjaśnić sprawę? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Najpierw odnośnie do wypowiedzi pana posła Łopaty. Ja się odnoszę do tego, co jest zawarte we wniosku, z wytłuszczeniem, bo jest to cytat z moich wypowiedzi z mojej konferencji prasowej. Jak rozumiem, tylko w kilku elementach wytłuszczonych jest ten zarzut, że w sposób ostry oceniłem brak kompetencji u pań posłanek.</u>
+          <u xml:id="u-150.1" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Nie czuję się natomiast w żaden sposób upoważniony, by oceniać decyzję ministra Jurgiela odnośnie do zwolnienia prezesów dwóch spółek. Ja takiej decyzji zapewne bym nie podjął, tym bardziej że prezesa zwolnionego przez Jurgiela z Michałowa, pana Białoboka, poprosiłem do rady doradczej przy ministrze rolnictwa. To chyba jest najbardziej widoczny sposób pokazania, że cenię jego kompetencje z zakresu hodowli koni, ale nie ja oceniam go za sposób prowadzenia wcześniej stadniny. Od tego jest prokuratura. Kiedyś to postępowanie… Nawet nie wiem, na jakim ono jest etapie. Ta sprawa nie jest dla mnie jakoś szczególnie istotna. Nie oceniam sposobu gospodarczego prowadzenia stadniny przez niego, natomiast wysoko cenię jego wiedzę hodowlaną dotyczącą zachowania zasobu genetycznego. i Dlatego też wielokrotnie korzystałem z jego wiedzy w radzie, którą powołałem.</u>
+          <u xml:id="u-150.2" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Nie wiem, co ma znaczyć, że przerzucam odpowiedzialność. Ja tylko twierdzę, że każdy z nas, również i ja, każdy z parlamentarzystów, ponosi pełną odpowiedzialność za słowo i za skutki tego słowa. Nie tylko za to, czy ktoś z tego powodu poczuje się dyskomfortowo. Na tej zasadzie liczba krytycznych głosów, jakimi się obdzielamy między sobą, czy na przykład jakie dotyczyły mnie jako ministra rolnictwa, wyzywanego... Składano także wniosek o wotum nieufności wobec mnie, byłem obrażany. Może też powinienem oczekiwać z tego powodu, że ktoś mnie przeprosi? Nie. Jesteśmy bowiem dorosłymi ludźmi, jesteśmy w polityce, która nie jest, chociaż powinna być, ale zapewne nie jest oparta zawsze na szczerych intencjach. Ubolewam z tego powodu. Uważam natomiast, że każdy powinien, również panie posłanki powinny dokonać rzetelności w ocenie stanu, który przedstawiły w sposób, który w społeczeństwie i przez dziennikarzy został podchwycony jako upadek hodowli koni w Polsce, co nie ma i nigdy nie miało miejsca. Hodowla koni ma się znakomicie, liczba koni jest bardzo wysoka, jakość tych koni jest największa na świecie.</u>
+          <u xml:id="u-150.3" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Mam zestawienie za 2019 r., 2020 r. i za miesiące tego roku. Polskie konie wygrywają wszystko na świecie, wszystkie możliwe championaty: w Paryżu, w Aachen, w Dubaju, w jakichś polskich pokazach. Są absolutną czołówką. Są znakomitymi reproduktorami również za granicą. Nic złego z polską hodowlą koni się nie dzieje. Jest to m.in. zasługa stadniny w Janowie. Dlatego brak odpowiedzialności i mówienie, że tam wszystko jest w stanie agonalnym, bardzo mocno, o czym piszą hodowcy z Polskiego Związku Hodowców Koni Arabskich, zaszkodziło również interesom polskich hodowców koni, ponieważ stracili z tego powodu określone, wielkie pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-150.4" who="#PoselJanKrzysztofArdanowski">Nie widzę powodu, żebym broniąc polskiej racji stanu, broniąc wizerunku polskiego rolnictwa, musiał kogoś przepraszać za sformułowania, które tej obronie służą. Autentycznie nie widzę powodu. Gdybym był bardzo drażliwy... Panią Dorotę Niedzielę znam od wielu lat. Słowa, jakie ona kiedyś wypowiadała przeciwko mnie, wymagałyby może jeszcze bardziej jakichś przeprosin, ale nie oczekuję tego. Natomiast powtórzę jeszcze raz i myślę, że ta dyskusja tego już nie powinna dotyczyć: każdy z nas ma odpowiedzialność za swoje słowo. Jeżeli się wypowiada w sprawach, które dotyczą całej zbiorowości, dotyczą interesów Polski, naszego wizerunku, to musi opierać się na konkretach, a nie na swoim wyobrażeniu i przekonaniu, że ma się wiedzę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze jakieś pytania? Jeżeli nie ma, to dziękuję panu posłowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselMonikaFalej">Panie przewodniczący, bardzo przepraszam, ale potrzebuję krótkiej przerwy technicznej. Dosłownie dwie minuty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Bardzo proszę. Krótka przerwa.</u>
+          <u xml:id="u-153.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-153.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jesteśmy ponownie. Rozpoczynamy dyskusję, bardzo proszę. Widzę, że chyba pan poseł Łopata się szykuje, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PoselJanLopata">Nie, panie przewodniczący. To, co miałem powiedzieć, już powiedziałem. Czekam na głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Na razie nie ma jeszcze żadnego wniosku. Ja jestem zaskoczona, że pan poseł nie miał żadnej refleksji. Rozgraniczałabym to, co jest w stadninie i co się dzieje w stadninie, od tego, w jaki sposób się wyraża o posłach, nawet jeżeli to są posłowie opozycji. Trzeba to trochę ważyć i o tym zresztą poseł mówił, że trzeba ważyć swoje słowa, że każdy jest dorosły i powinien odpowiadać za swoje słowa, ale tutaj nie ma żadnej refleksji, mimo że pani poseł Falej go troszeńkę naprowadzała na to, co można zrobić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy w związku z tym ma pani jakieś rekomendacje, pani przewodnicząca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Jeszcze wysłucham dyskusji, jeżeli będzie. Wtedy na pewno będę miała jakąś rekomendację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Pani poseł Falej, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak jak sugerowałam, przydałaby się po prostu odrobina refleksji. Tak po ludzku warto było spotkać się z paniami, tym bardziej że pan poseł zna obie bardzo dobrze od wielu lat, mógł więc to elegancko załatwić. Myślę, że to, co wybrzmiało bardzo mocno, i stąd chyba tak obszerna dokumentacja ze strony pań posłanek, to było podważanie ich kompetencji. Jeżeli ktoś przez wiele lat wykonuje pewien zawód i się dowiaduje po dwudziestu latach, że nie jest osobą kompetentną, to… Rozumiem oczywiście te wszystkie niuanse dotyczące koni itd. Z rolnictwem wbrew pozorom też miałam coś wspólnego. Naprawdę bardzo przykre jest to, że ktoś może dowiedzieć się, iż ktoś inny podważa jego kompetencje.</u>
+          <u xml:id="u-159.1" who="#PoselMonikaFalej">W tym przypadku wnioskowałabym o zwrócenie uwagi panu posłowi. Takich rzeczy nie powinno się robić. Wiadomo, że są jakieś bardzo emocjonalne polemiki, że w ferworze itd., ale podważanie czyichś doświadczeń i kompetencji z pozycji osoby wykonującej jakiś zawód jest chyba bardzo dotkliwe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselJanLopata">Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to dwa zdania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselJanLopata">Swoją opinię wyraziłem w zasadzie w rozmowie z panem posłem Ardanowskim. Zweryfikowałem ją w tej chwili, że tak powiem, więc te emocje opadły. Nie możemy… Wniosek jakby nie dotyczy zachowania pana posła Ardanowskiego dzisiaj i jego sformułowań, które mnie osobiście też mogą obrażać, bo to jest próba zrzucenia odpowiedzialności i winy na wszystkich, oby tylko nie na siebie. Ale jeszcze raz podkreślam – nie tego dotyczy wniosek.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#PoselJanLopata">Jeśli natomiast chodzi o sam wniosek, jak powiedziałem, bardzo obszernie udokumentowany i sam w sobie obszerny, to miałem swoje zdanie przed tą dyskusją, bo daleko posunięta… Może źle, na pewno źle, że padają takie sformułowania w dyskusji w polskim parlamencie, ale pewnie nie tylko w polskim. To wymaga postawienia jakiejś granicy, ale do momentu dzisiejszej dyskusji uznawałem, że ta granica nie została jeszcze w tym przypadku przekroczona, że panie posłanki mogą się wprawdzie poczuć urażone oceną ich kompetencji czy zarzutem braku tych kompetencji, ale w znaczeniu takim etycznym nie sądziłem, że to jest podstawa do sformułowania wniosku o ukaranie posła, jaka by ta kara nie była.</u>
+          <u xml:id="u-162.2" who="#PoselJanLopata">I właśnie w tym dylemacie między wypowiedzią pana ministra i dzisiejszym brnięciem w to dalej, a tym, co miałem ukształtowane po przeczytaniu wniosku, pozostanę do momentu naciśnięcia odpowiedniego przycisku. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Ja ze swej strony powiem to, co zasygnalizowałem. To jest debata czysto polityczna, choć oczywiście zbudowana na jakiejś realnej sytuacji w stadninie w Janowie. To jest debata polityczna. Z jednej strony mamy panie posłanki, które zarzucają panu ministrowi czy resortowi niegospodarność, złą wolę i wszystkie możliwe grzechy, które doprowadziły niemal do katastrofy i cierpienia zwierząt, a z drugiej strony mamy wypowiedź ówczesnego pana ministra, który twierdzi, że ten obraz, przedstawiony przez panie posłanki, jest nieprawdziwy, jest przesadzony i że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie, to nie tak, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">I że jednocześnie kreuje on bardzo nieprawdziwy i zły wizerunek Polski, co wpływa również na nasze ekonomiczne interesy. To jest tego rodzaju spór. Ja w niego nie wchodzę, bo się na tym nie znam, nie mam odpowiedniej wiedzy i kwalifikacji. Sądzę też, że nie jest to zadanie naszej Komisji. Pytanie, czy w tym sporze nie przekroczono granic etyki, uczciwości, czy ja wiem – etyki poselskiej. W moim przekonaniu nie. W Sejmie na co dzień słyszymy rzeczy i zarzuty dużo poważniejsze, dużo cięższe i gorsze. Myślę, że ten spór, który został nam przedstawiony w dokumentacji, chociaż momentami dość ostry, jednak jest takim standardowym sporem politycznym. To, że komuś zarzuca się albo złą wolę, albo niewiedzę, to są najłagodniejsze, najbardziej powszechne zarzuty stawiane przez opozycję rządzącym i odwrotnie.</u>
+          <u xml:id="u-165.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Gdybyśmy chcieli karać za wypowiedzi, jakie padają w debacie dotyczącej Janowa, to nie wiem, czy nie powinniśmy ukarać 90% Sejmu. Właściwie mielibyśmy pracę od rana do wieczora. W każdej debacie na obradach plenarnych i również w wielu debatach na posiedzeniach komisji padają sformułowanie dużo poważniejsze, cięższe. Wcale się z tego nie cieszę, to nie jest dobrze, że panuje taka ostrość języka i sformułowań, ale nie dajmy się zwariować. Tutaj mamy do czynienia z polemiką. Obie strony tego sporu – i panie posłanki, i pan poseł – występują tu na równych zasadach. Mają prawo publicznie występować, kontaktować się z mediami, wpływać na opinię publiczną, a resztę ocenią wyborcy. No i tyle. Wnoszę o umorzenie sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja jeszcze żadnego wniosku nie złożyłam, ale… Nie znam się na rolnictwie, kocham wszystkie zwierzęta – na tyle się znam na rolnictwie. Natomiast tu nie chodzi o to, czy w Janowie jest teraz lepiej, czy gorzej. Wydaje się, że jest gorzej, ale o tym nie chciałabym rozmawiać.</u>
+          <u xml:id="u-166.1" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Pan poseł powiedział jednak personalnie o dwóch posłankach, że są nieuczciwe i nie mają kompetencji, nie mają wiedzy. Gdyby to zrobił ogólnie, tobyśmy się tą sprawą nie zajmowali, ale to są już personalne wypowiedzi. I to, co powiedziałam – pani poseł Falej dzisiaj naprowadzała posła i mógł on spokojnie powiedzieć, że tak, były emocje, powiedziałem, ale spotkam się z posłankami, przeproszę. Wtedy nie mielibyśmy dzisiaj tej całej dyskusji. Natomiast szedł absolutnie w zaparte: posłanki nie mają wiedzy, nie mają kompetencji… O uczciwości, chociaż zapytałam, nie wspomniał, już w ogóle nie odnosił się do tego, czy są uczciwe, czy nie.</u>
+          <u xml:id="u-166.2" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">W związku z tym po tej wypowiedzi pana posła, bo pewnie wcześniej miałabym inny wniosek, ale po tej wypowiedzi wnoszę o ukaranie pana posła karą upomnienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dobrze. Czy są jakieś inne wnioski? Nie widzę, czyli w takim razie głosujemy nad wnioskiem o udzielenie panu posłowi Ardanowskiemu kary nagany, tak? Dobrze zrozumiałem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie, kary upomnienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przepraszam najmocniej – kary upomnienia. Przypominam, że Komisja podejmuje uchwałę w sprawie upomnienia bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy członków Komisji. Głosujemy. Informuję, że głosowały 4 osoby. Za uchwałą 3, przeciw 1. Stwierdzam, że Komisja Etyki Poselskiej, zgodnie z art. 147 ust. 1 regulaminu Sejmu, udzieliła panu posłowi Janowi Krzysztofowi Ardanowskiemu kary upomnienia za naruszenie art. 6 zasad etyki poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przystępujemy do rozpatrzenia piątego punktu porządku dziennego – zajęcie stanowiska w sprawach, które wpłynęły do Komisji. I po kolei. Wniosek oznaczony numerem o końcówce 97/20. Wniosek osoby prywatnej w sprawie wpisu pani poseł Magdaleny Maląg w serwisie społecznościowym Facebook. Ten wniosek został uzupełniony o dodatkowy materiał. Przypomnę, że pani poseł zarzucono bardzo niegodny wpis na Facebooku. Pani poseł jednak poinformowała, że na jej konto dokonano włamania i że to nie ona była autorką inkryminowanego wpisu. Jakie są państwa stanowiska w tej sprawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja bym przyjęła to wyjaśnienie, bo na konta niejednokrotnie się włamują i nie ma powodu żeby nie wierzyć pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, ja jestem również tego zdania, tym bardziej że informacja o włamaniu na konto pani poseł była znana w przestrzeni publicznej na długo przed tym, zanim przyszedł wniosek do naszej Komisji, a więc sprawa jest w moim przekonaniu jednoznaczna.</u>
+          <u xml:id="u-171.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Poddaję pod głosowanie wniosek o niepodejmowanie inicjatywy w tej sprawie. Powtarzam: o niepodejmowanie inicjatywy. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki głosowania. Głosowały 4 osoby, wszystkie głosy za. Komisja jednogłośnie zdecydowała o niepodejmowaniu inicjatywy rozpatrzenia niniejszej sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-171.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przechodzimy zatem do wniosku oznaczonego numerem 100/20. To jest wniosek posła Krystiana Kamińskiego z 28 grudnia 2020 r. w sprawie dotyczącej wypowiedzi posła Macieja Kopca z 16 grudnia 2020 r., zamieszczonej w serwisie społecznościowym Twitter. Ten wniosek został uzupełniony o dodatkowy materiał, którym jest stenogram z posiedzenia Sejmu. Jakie jest państwa stanowisko?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselJanLopata">Jedno pytanie. Ponieważ ten wniosek dość dawno wpłynął, na koniec grudnia, to chyba w sposób oczywisty mogło tak być, że w międzyczasie może coś się wydarzyło, może między sobą… Może sekretariat albo pan przewodniczący coś wiedzą, czy coś się zmieniło między stronami? Jakieś przeprosiny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Żadna ze stron nie zgłaszała… Wniosek nie został wycofany, nikt się nie zgłaszał, więc myślę, że trzeba się tym jednak zająć. Zgodnie z materiałem, tzn. stenogramem sejmowym, w istocie pan poseł Kamiński nie wypowiedział słów, które mu przypisywano, zatem mój wniosek jest taki, żeby podjąć inicjatywę rozpatrzenia niniejszej sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Może do tego czasu panowie się dogadają lub przeproszą i nie będziemy mieli problemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak byłoby najlepiej. Stawiam wniosek o podjęcie inicjatywy rozpatrzenia sprawy. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Czy mamy już wyniki? Informuję, że głosowało 4 posłów. Za 3 głosy, 1 przeciw. Stwierdzam, że Komisja podjęła decyzję o przyjęciu wniosku o podjęcie inicjatywy rozpatrzenia sprawy. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-175.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Wniosek kolejny jest opatrzony numerem 114/21. Wniosek pani poseł Anity Kucharskiej-Dziedzic z 4 lutego br. w sprawie wpisu posła Jerzego Materny w serwisie społecznościowym Facebook 1 listopada ubiegłego roku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Wnoszę o podjęcie inicjatywy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselMonikaFalej">Ja również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przepraszam, ale muszę zerknąć do notatek… Mamy zatem wniosek o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">O podjęcie inicjatywy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Mamy wniosek o podjęcie inicjatywy w niniejszej sprawie. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Informuję, że głosowało 4 posłów. Za 3 głosy, 1 przeciw, a zatem Komisja podjęła decyzję o podjęciu inicjatywy rozpatrzenia niniejszej sprawy. W takim razie mam prośbę, żeby nam to trochę ułatwić, a mianowicie, żeby zrobić wydruk z Facebooka tego inkryminowanego wpisu, dobrze? To nam znacznie ułatwi. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-180.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Kolejny wniosek, opatrzony numerem 115/21, to wniosek posła Roberta Winnickiego w sprawie dotyczącej wpisu poseł Małgorzaty Prokop-Paczkowskiej w serwisie społecznościowym Facebook w dniu 22 stycznia br. Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Komisja podjęła inicjatywę rozpatrzenia kilku wniosków w sprawie wyżej wymienionej odpowiedzi pani poseł. Wniosek posła Winnickiego zostanie więc rozpatrzony łącznie z pozostałymi wnioskami. Czy na taką procedurę jest zgoda? Czy ktoś jest przeciw? Nie ma. Wszyscy się zgadzamy, a więc przyjmujemy taką procedurę.</u>
+          <u xml:id="u-180.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Kolejny wniosek, a właściwie seria wniosków, opatrzonych numerami: 116/21, 117/21, 118/21, 120/21, 121/21 i 123/21, to są wnioski w sprawie dotyczącej wpisu posła Janusza Korwin-Mikkego w serwisie społecznościowym Twitter 6 marca br. Wnioskodawcy są różni: pani poseł Marta Golbik, poseł Zbigniew Konwiński, poseł Grzegorz Napieralski – to wniosek z 8 marca br.; poseł Hanna Gill-Piątek i poseł Paulina Hennig-Kloska – to jest wniosek z 7 marca br.; kolejny – Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę z dnia 9 marca; kolejny wniosek – Stowarzyszenia Ostra Zieleń, wniosek Fundacji DOŚĆ i wniosek Państwowej Komisji ds. wyjaśnienia przypadków czynności skrywanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 z 11 marca 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-180.3" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jakie jest państwa stanowisko w niniejszej sprawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselMonikaFalej">O procedowanie sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Popieram.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#PoselJanLopata">Proszę tylko o wspólne głosowanie nad tymi wszystkimi wnioskami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, oczywiście. Te wszystkie wnioski traktowane będą łącznie, ponieważ dotyczą dokładnie tej samej sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-184.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Powtórzę to, co wiele razy już mówiłem – nie jesteśmy strażnikami poglądów, nawet najbardziej kuriozalnych i dziwacznych, ale jednak poglądów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#PoselMonikaFalej">Jeżeli one dotyczą dzieci, to już nie są poglądy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nie czuję się kompetentny, żeby oceniać czyjeś poglądy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#PoselJanLopata">Wszyscy wiemy, że pan poseł Janusz prowokuje i robi to celowo, by być znowu na pierwszym miejscu, ale jeśli nawet, to mam ochotę go spytać choćby o takie rzeczy techniczne. Może byśmy usprawnili ten transport, co wynika z logiki jego wypowiedzi, że można. Żartuję oczywiście. Jestem za rozpoczęciem procedowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Mamy zatem wniosek, który poddaję pod głosowanie, o podjęcie inicjatywy rozpatrzenia sprawy. Już mamy wyniki. Informuję, że głosowało 4 posłów. Za wnioskiem 3 głosy, 1 wstrzymujący się. Stwierdzam, że Komisja podjęła inicjatywę rozpatrzenia sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-188.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Kolejny wniosek jest oznaczony numerem 122/21, Fundacji Polskie Lasy… Przepraszam, zwraca mi uwagę sekretariat, że pominąłem jeden wniosek. Dziękuję za czujność. Wniosek oznaczony numerem 119/21. Jest to wniosek osoby prywatnej w sprawie dotyczącej posła Ireneusza Zyski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Myślę, że nie będziemy podejmować inicjatywy. Ja akurat jestem z Wałbrzycha i do mojego biura można się dodzwonić, ale chcieli zadzwonić do pana posła Zyski. Wiem, że to biuro nie działa tak jak trzeba, bo z takimi informacjami się spotykamy, ale to nie jest sprawa dla Komisji Etyki. Wyborcy ocenią.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">W pełni się zgadzam. Chcąc nie chcąc, musimy to przegłosować. Jest wniosek o niepodejmowanie inicjatywy w tej sprawie. Głosujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselJanLopata">Chciałbym, żeby to wybrzmiało jednoznacznie. Wniosek jest o niepodejmowanie, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, panie pośle. Zakończyliśmy głosowanie, dziękuję. Stwierdzam, że Komisja jednomyślnie zdecydowała o niepodejmowaniu inicjatywy rozpatrzenia niniejszej sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-192.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Kolejny wniosek, już ostatni, jest oznaczony numerem 122/21. To jest wniosek Fundacji Polskie Lasy z 9 marca br. w sprawie dotyczącej wypowiedzi poseł Klaudii Jachiry z trybuny sejmowej 24 lutego 2021 r. Jakie jest państwa stanowisko w tej sprawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselMonikaFalej">Jestem za niepodejmowaniem inicjatywy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę, pan poseł Łopata.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselJanLopata">Moje zdanie jest przeciwne do zdania pani poseł Moniki Falej. Uważam, że sformułowanie „zwyrodnialcy ze strzelbami”, niezależnie od poglądów i z całym szacunkiem do miłości do zwierząt, wszystkich żyjących stworzeń, wydaje mi się przekroczeniem pewnej granicy, tej właśnie granicy etyki. Mój wniosek jest więc odmienny, tzn. za podjęciem inicjatywy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy pani przewodnicząca chce coś jeszcze dodać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie. Jest jeden wniosek i jest drugi wniosek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Rozumiem. Jeśli można, to powiem też, że przy całej tolerancji dla debaty parlamentarnej, rzeczywiście jest wątpliwość, czy pani poseł nie przekroczyła granic dobrego smaku w odniesieniu do ludzi, którzy jednak prowadzą pożyteczną i legalną, co ważne, działalność. Dlatego też będę za tym, aby sprawę jednak rozpatrzyć, a przypomnę, że sformułowanie użyte przez panią poseł Jachirę jest bez porównania ostrzejsze niż sformułowanie, jakich używał ukarany przed chwilą poseł Ardanowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Tylko tutaj jest różnica i musimy to podkreślić. Zwracałam na to szczególnie uwagę. Pan poseł Ardanowski mówił personalnie do dwóch posłanek. Natomiast tutaj, bez względu na to, jaki będzie wynik głosowania, jest powiedziane ogólnie, do wszystkich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, ale w takim razie ja przypomnę, że dzisiaj używałem dokładnie tego samego argumentu, mówiąc, że jest różnica między filmem o Hitlerze adresowanym pod konkretnym adresem a ogólną satyrą. Różnimy się…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Mówiliśmy o jednej satyrze i o drugiej satyrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Mówimy o sformułowaniach, ale dobrze… Widzę, że mamy tu różne wrażliwości, nazwijmy to tak, a zatem rozstrzygnijmy sprawę przez głosowanie. Padł wniosek o podjęcie inicjatywy rozpatrzenia niniejszej sprawy. Poddaję go pod głosowanie. Kto jest za podjęciem inicjatywy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-202.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Informuję, że głosowały 4 osoby. Za wnioskiem 2 głosy, 1 przeciw, 1 wstrzymujący się. Stwierdzam, że Komisja podjęła inicjatywę rozpatrzenia sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Co jeszcze o niczym nie świadczy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Oczywiście, że to o niczym nie świadczy. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..217021c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-epsxx-00018-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Etyki Poselskiej /nr 18/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Etyki Poselskiej /nr 18/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#EPS">18</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-22</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanLopata" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Łopata</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanuszKorwinMikke" role="speaker">
+        <persName>Poseł Janusz Korwin-Mikke</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanuszKowalski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Janusz Kowalski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaMariaPiekarska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Maria Piekarska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaFalej" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Falej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaRosa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Rosa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelZalewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Zalewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselUrszulaZielinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Urszula Zielińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJacekSwiat" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jacek Świat</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiBeataMaciak" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Beata Maciak</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="EPS" role="committee">
+        <orgName>Komisja Etyki Poselskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..319068d
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/eps/201923-sjm-epsxx-00018-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,765 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Szanowni państwo, witam wszystkich obecnych ciałem i duchem. Otwieram posiedzenie Komisji Etyki Poselskiej. Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Najpierw przystąpimy do stwierdzenia kworum. Proszę państwa o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku, by potwierdzić obecność. Musimy to mieć formalnie odnotowane. Czekamy na wynik głosowania. Szanowni państwo, zagłosowały 4 osoby, a więc stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przed przystąpieniem do realizacji porządku dziennego zgłaszam, w trybie art. 156 ust. 1 regulaminu Sejmu, wniosek o zamknięcie posiedzenia Komisji wraz z propozycją określenia osób, których udział w posiedzeniu jest niezbędny, tj. członków Komisji, zaproszonych posłów oraz pracowników Kancelarii Sejmu. Ta część posiedzenia, podczas której zapada postanowienie o zamknięciu posiedzenia, jest zamknięta. Czy ktoś jest przeciw? Nie widzę. Wniosek uważam za przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Porządek dzienny posiedzenia otrzymaliście państwo w zawiadomieniach. Czy są jakieś uwagi? Nie widzę, zatem stwierdzam przyjęcie porządku dziennego. Informuję, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres e-mail podany państwu w mailach lub poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego. Wszyscy jesteśmy już zalogowani, widzimy się, a więc przystępujemy do realizacji porządku dziennego.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przystępuję do rozpatrzenia pierwszego punktu porządku dziennego, tj. sprawy dotyczącej zachowania posła Ryszarda Terleckiego w dniu 22 lipca 2020 r. podczas 15. posiedzenia Sejmu, stanowiącej podstawę wniosku posła Pawła Zalewskiego z dnia 22 lipca 2020 r. Widzę, że jest pan poseł Zalewski. Proszę zaprosić pana posła.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Witamy, panie pośle. Prosimy się zalogować, żebyśmy mogli się słyszeć. Udało się pokonać problemy techniczne, a zatem proszę pana posła Pawła Zalewskiego o uzasadnienie wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselPawelZalewski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, dziękuję bardzo za możliwość stanięcia tutaj przed państwem i przedstawienia mojego wniosku o ukaranie pana wicemarszałka Sejmu Ryszarda Terleckiego za naruszenie zasad etyki poselskiej. Dotyczy to wydarzenia z 22 lipca ubiegłego roku, kiedy w trakcie obrad 15. posiedzenia Sejmu pan poseł Ryszard Terlecki, pod koniec mojego wystąpienia, siedząc w swojej ławie, a więc blisko mnie, powiedział do mnie: „puknij się w czoło” i pokazał znaczący gest palcem. Zareagowałem od razu, prosząc panią wicemarszałek Gosiewską, która prowadziła obrady, aby zwróciła uwagę panu Ryszardowi Terleckiemu, że to zachowanie sprzeczne jest z regułami, którymi powinien się rządzić polski Sejm. Nie uzyskałem satysfakcji, pani Gosiewska odmówiła. Postanowiłem zgłosić ten czyn do Komisji Etyki.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselPawelZalewski">Państwo dostaliście formalne, prawne uzasadnienie, więc ja pozwolę sobie przedstawić uzasadnienie etyczne, bo myślę, że ono jest dzisiaj najważniejsze. Otóż Sejm to jest najświętsze miejsce polskiej demokracji. To jest miejsce, w którym powinniśmy, nawet bardzo ostro dyskutować na argumenty, bo reprezentujemy wszystkich Polaków i jesteśmy różni. Mamy prawo mieć różne poglądy, to jest zrozumiałe, ale jeżeli Sejm ma pełnić swoją funkcję w taki sposób, aby służyć narodowi i aby coś z tego wynikało, to wypowiedzi posłów powinny być traktowane przez innych co najmniej z szacunkiem. Ja nie oczekuję zgody od moich oponentów politycznych, to jest zrozumiałe, ale oczekuję szacunku.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselPawelZalewski">Myślę, że sam nigdy nie sprzeniewierzyłem się tej zasadzie, a jestem posłem już kilka kadencji. Pierwszy raz zostałem nim 30 lat temu i nigdy na temat moich zachowań nikt nie mógł się w żaden inny sposób wypowiedzieć, więc traktuję tę sprawę rzeczywiście fundamentalnie poważnie. Z drugiej strony rzecz dotyczy bardzo wybitnego posła, dotyczy osoby, która ma najwyższy status społeczny w Polsce, bo jest profesorem, profesorem historii, a więc dziedziny, która... Nie chcę w jakikolwiek sposób deprecjonować, ale to jest taka dziedzina, w której człowiek, studiując przeszłość, powinien rozumieć, jak ważne są różne zachowania ludzkie, jak one wpływają na dzieje narodu. Z drugiej strony dotyczy to wicemarszałka Sejmu, a więc osoby, która ma niebywałe zadania, niebywałą odpowiedzialność za sposób, w który demokracja jest stosowana. A więc osoby, która powinna mieć pełną świadomość tego, że szacunek to jest warunek początkowy służenia Rzeczypospolitej. Szacunek dla innych poglądów to jest warunek demokracji.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselPawelZalewski">I rzecz też bardzo ważna. Otóż pan wicemarszałek Terlecki jest szefem klubu, reprezentuje swój klub. Tego, co robi, nie robi on wyłącznie w swoim imieniu i nie robi także wyłącznie w imieniu Sejmu, bo jest wicemarszałkiem, ale robi to także w imieniu swoich koleżanek i kolegów, którym przewodniczy, którym daje przykład. Mamy do czynienia z osobą, która wielokrotnie, prowadząc obrady, lekceważąco i z brakiem szacunku odnosiła się do wypowiedzi innych posłów. Z brakiem szacunku odnosiła się, jako marszałek prowadzący obrady, do wypowiedzi innych posłów. Mamy do czynienia z osobą, która sama była za tym, aby wprowadzić drakońskie kary za naruszenie zasad regulaminu i zasad etyki poselskiej. Więcej – sama te kary wobec innych stosowała i mogę powiedzieć, że wykorzystywała okazję, aby to robić. Pan marszałek w jednych sprawach jest sędzią, pozwala sobie na to, aby samemu łamać zasady demokracji, aby używać zwrotu, który okazuje lekceważenie, aby dokonywać swoistej agresji słownej.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselPawelZalewski">Państwo doskonale wiecie, że agresja to nie jest tylko siła fizyczna. To nie jest wyłącznie sytuacja, w której kobiety, które walczą o swoje prawa – możemy to lubić albo nie – są przez policję pałowane, mimo że same nie stanowią zagrożenia dla żadnego policjanta. Agresja to jest słowo. Więcej – agresja siłowa, z którą dzisiaj spotykamy się na ulicy, która dzisiaj jest elementem polityki PiS wobec Polaków, wobec wielu demonstrujących, otóż ta agresja siłowa ma swój początek w agresji słownej. To są wszystko bardzo poważne sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselPawelZalewski">Można powiedzieć tak: powiedział puknij się w głowę, gorsze rzeczy padają w języku publicznym. Dobrze, ale jeżeli państwo uwzględnicie, o czym rozmawiamy, o czym mówimy, co jest stawką zachowania posła w Sejmie, a przede wszystkim szefa klubu rządzącej partii, dającego przykład nie tylko swoim posłom, ale także wszystkim osobom, które są częścią aparatu państwowego, w tym na przykład Policji... Jeżeli mówimy o tym, kto reprezentuje Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, to zrozumiecie, o czym rozmawiamy. To nie jest takie towarzyskie: puknij się w głowę, co ty opowiadasz. To jest bardzo poważna agresja słowna, z której biorą się bardzo poważne konsekwencje.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselPawelZalewski">Dlatego, proszę państwa, panie posłanki i panowie posłowie, koleżanki i koledzy, uważam, że powinniśmy to uwypuklić. Po to, aby potępić tę falę przemocy słownej i fizycznej, która jest w Polsce, bo jak zaczniemy ją potępiać, to będziemy mieli szansę ją zatrzymać. Wnoszę o karę nagany dla pana marszałka Ryszarda Terleckiego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję bardzo. Czy mają państwo pytania do pana posła? Nie widzę pytań od moich komisyjnych kolegów, zatem nie pozostaje mi nic innego jak podziękować panu posłowi za obecność i za uzasadnienie wniosku. No i za płomienne przemówienie w obronie etyki sejmowej. Ja osobiście wyrażam nadzieję, że równie płomiennie pan poseł będzie potępiał wulgaryzmy stosowane również przez pańskich kolegów politycznych.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jeżeli nie ma więcej pytań, to podziękujemy panu posłowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselPawelZalewski">Serdecznie dziękuję, panie przewodniczący. Jeżeli takie wulgaryzmy mają miejsce, potępiam je i będę je potępiał. Proszę w to nie wątpić. Nigdy nie dawałem przyzwolenia na tego typu zachowania w mojej obecności. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję, panie pośle. Szanowni państwo, ponieważ oczywiście musimy wysłuchać drugiej strony, więc wnioskuję, by… Musimy chyba rozstrzygnąć, czy podejmiemy sprawę, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMonikaFalej">Rozumiem, że pan marszałek Terlecki się nie stawił, tak? Bo był powiadomiony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy marszałek Terlecki został powiadomiony o posiedzeniu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzKomisjiBeataMaciak">Tak, został powiadomiony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy zgłaszał swoją nieobecność?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzKomisjiBeataMaciak">Nie, nie zgłaszał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMonikaFalej">Ale się nie stawił, nie ma go, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ale mamy taki dobry zwyczaj, że zapraszamy jeszcze raz. W związku z tym powinniśmy ten zwyczaj zachować bez względu na to, jakiego posła dotyczy, i jeszcze raz poprosić pana marszałka, żeby się zjawił przed Komisją. Jeżeli się nie zjawi, to wtedy będziemy już podejmować decyzję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dobrze, myślę, że przyjmiemy tę propozycję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMonikaFalej">Ale pan marszałek nie złożył usprawiedliwienia, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nie mamy usprawiedliwienia, ale dobrze, dajmy jeszcze jedną szansę, zgodnie z propozycją pani przewodniczącej. Jeżeli pan marszałek się nie pojawi na najbliższym terminie, wówczas podejmiemy decyzję. Możemy przyjąć taki wniosek, czy są jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselJanLopata">Nie ma uwag, przyjmijmy go bez głosowania w związku z problemem technicznym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">W takim razie przyjmujemy ten wniosek i sprawę marszałka Terleckiego przekładamy na następne posiedzenie. Oczywiście proszę sekretariat o to, by ponowić zaproszenie dla pana marszałka.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Możemy zatem przejść do drugiego punktu porządku dziennego – rozpatrzenia sprawy dotyczącej wypowiedzi posła Janusza Korwin-Mikkego zamieszczonej 3 sierpnia 2020 r. w serwisie społecznościowym Twitter, stanowiącej podstawę aż trzech wniosków: pani poseł Moniki Rosy, pani poseł Urszuli Zielińskiej oraz Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita. Czy mamy wnioskodawców? Jeżeli jest pani poseł Rosa, to proszę zaprosić panią poseł do sali obrad.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJanLopata">Panie przewodniczący, pani poseł już jest, uczestniczy w posiedzeniu zdalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Serdecznie witam panią poseł. Sprawdźmy jeszcze, czy nas słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMonikaRosa">Słyszę państwa doskonale, a czy mnie również słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, słyszymy się. Proszę o uzasadnienie wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMonikaRosa">Bardzo dziękuję za zaproszenie na posiedzenie Komisji i za przyjęcie tego wniosku. Ten wniosek, dotyczący pana posła Korwin-Mikkeog, złożyłam w związku z jego wypowiedzią w mediach społecznościowych, na Twitterze. W swoim tweecie poseł bezpośrednio nawoływał do nienawiści oraz przemocy wobec osób ze społeczności LGBT, cytuję: „Chrześcijanie (i żydzi, islamiści!) mają obowiązek domagać się kamieniowania homosiów”.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselMonikaRosa">W mojej opinii jest to bezpośrednie nawoływanie do nienawiści, do pogardy, ale także do przemocy. Mam pełną świadomość tego, że pan poseł Korwin-Mikke ma bardzo szeroką publiczność i audytorium. Jego wpisy, jego tweety i wypowiedzi są bardzo szeroko rozpowszechniane. Może się zdarzyć tak, że część osób taki wpis weźmie na poważnie i realnie weźmie sobie do serca to, żeby wobec osób o innej orientacji seksualnej czy tożsamości płciowej stosować nie tylko mowę nienawiści, ale także przemoc i wykluczenie.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselMonikaRosa">W Polsce żyje około 2 milionów osób ze społeczności LGBT. To są nasi sąsiedzi, to są rodziny wychowujące dzieci. To są osoby, które w ostatnich latach czują się zagrożone, ponieważ skala nienawiści wobec tych osób wzrasta. Szczególnie młodzież, która deklaruje się jako osoby o innej tożsamości płciowej czy innej orientacji seksualnej, doświadcza w szkołach, wśród rówieśników, ale także ze strony swojego środowiska odrzucenia i wykluczenia. Mówi się, że niemal 80%, zgodnie z badaniami, młodych ludzi ze społeczności LGBT ma depresję, ma myśli samobójcze. Niestety, takie wpisy bardzo często powodują, szczególnie wśród młodych osób, poczucie wykluczenia i tego, że ich życie nie ma sensu, że ich orientacja lub tożsamość płciowa nigdy nie zostaną zaakceptowane.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselMonikaRosa">To nie jest pierwszy taki wpis ani słowa pana posła Korwin-Mikkego skierowane wobec konkretnych mniejszości, które kierują się na wykluczenia i na nienawiść. Takie słowa wykluczające kierował już wobec osób z niepełnosprawnościami, wobec osób, które dotknął czyn pedofilski, został m.in. wykluczony z zespołu do spraw psychiatrii dziecięcej. Dość często miał też niepochlebne, wykluczające wypowiedzi wobec społeczności LGBT oraz wobec kobiet. Wydaje mi się, że minimum to oczywiście kara nagany ze strony Komisji Etyki Poselskiej, żeby jasno wskazać, że na wykluczanie, na nawoływanie do nienawiści i nawoływanie do bezpośredniej przemocy, jakim jest nawoływanie do kamieniowania, po prostu w polskim parlamencie miejsca być nie może. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję bardzo. Czy są obecni pozostali wnioskodawcy? Pani poseł Zielińska?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzKomisjiBeataMaciak">Najpierw pytania do pani poseł, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak wiem, jedynie pytam. Szanowni państwo, zwracam się do moich kolegów komisyjnych, czy są pytania do pani poseł Moniki Rosy? Jeżeli nie ma, to bardzo pani dziękujemy za uzasadnienie wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselMonikaRosa">Dziękuję państwu za uwagę. Do widzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Zapraszamy kolejnego wnioskodawcę. Witamy panią poseł Urszulę Zielińską. Prosimy o uzasadnienie wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dzień dobry państwu. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, 1 sierpnia, w rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, na ulicach naszej stolicy ludzie kipiący nienawiścią wyrywali kobietom z rąk tęczowe flagi, symbol społeczności LGBT, a potem palili i rwali je na strzępy. Aż 7 na 10 młodych osób LGBT ma myśli samobójcze, a połowa ma objawy depresji. Dlaczego tak się dzieje?</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselUrszulaZielinska">Kiedy latem 2019 r. kolejny już młody człowiek, Milo, popełnił samobójstwo, skacząc do Wisły z mostu Łazienkowskiego w Warszawie, jego matka pytała: „Co to za kraj, w którym trzeba umrzeć, żeby być szczęśliwym”? To jest kraj, w którym poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej bezkarnie pisze w mediach społecznościowych, cytuję: „Po co mieszać do tego chrześcijaństwo? Olbrzymia większość ludzi, nawet osobistych wrogów Pana Boga, uważa to za coś obrzydliwego – i tyle. U siebie w domu każdy może robić, co chce. Natomiast chrześcijanie (i żydzi, islamiści!) mają obowiązek domagać się kamieniowania homosiów”. Koniec cytatu. Taką treść w dniu 3 sierpnia 2020 r. na Twitterze opublikował poseł Janusz Korwin-Mikke.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselUrszulaZielinska">Poseł powinien unikać zachowań, które mogą godzić w dobre imię Sejmu, powinien szanować godność innych osób – tak mówi art. 6 zasad etyki poselskiej. Nie wyobrażam sobie, żeby dzisiaj Komisja Etyki Poselskiej mogła powiedzieć, że poseł, nawołujący publicznie do nienawiści wobec jednej z grup społecznych, działa zgodnie z zasadami etyki poselskiej. Ten wpis wymagał mojej reakcji i wymaga zdecydowanej reakcji Wysokiej Komisji, ponieważ zignorowanie go lub pobłażliwe potraktowanie mogłoby być, byłoby, nie tylko nieetyczne i godziło w dobre imię Sejmu Rzeczypospolitej, ale wręcz niebezpieczne.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselUrszulaZielinska">Art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mówi: „Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”. Natomiast pkt 2 art. 30 dodaje: „Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”. Słownik języka polskiego definiuje dyskryminację jako prześladowanie poszczególnych osób lub grup społecznych albo ograniczanie ich praw ze względu na rasę, narodowość, wyznanie, płeć itp.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#PoselUrszulaZielinska">Poseł Janusz Korwin-Mikke, wzywając do prześladowań osób o orientacji homoseksualnej, narusza fundamentalne zapisy konstytucji, która stoi przecież na straży niezbywalnej godności każdego obywatela oraz zabrania dyskryminowania kogokolwiek z jakichkolwiek przyczyn. Już samo to wystarczy, aby Wysoka Komisja odpowiednio zareagowała.</u>
+          <u xml:id="u-28.5" who="#PoselUrszulaZielinska">Ten wpis jest również szalenie niebezpieczny. Wpis mówiący o domaganiu się mordowania ludzi, wykorzystując do tego motywy religijne, jest rodem z wpisów, którymi posługują się religijni fanatycy. Gdyby przetłumaczyć go na język arabski, mógłby być wpisem jednego z przywódców Państwa Islamskiego, które stoi za aktami terroru na całym świecie. Tymczasem jest to wpis posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, jednego z liderów koła poselskiego Konfederacji. Być może ktoś chciałby ten wpis zignorować – pan poseł ma na swoim koncie wiele kontrowersyjnych i skandalicznych wypowiedzi. Może chciałoby się machnąć ręką i powiedzieć, że nie warto się tym zajmować, ale nie tylko warto, a trzeba się tym zajmować. Trzeba potępić z całą stanowczością takie wpisy, takie komunikaty, ponieważ musimy zdawać sobie sprawę, że słowa mają moc. Szczególnie, kiedy są wypowiadane przez politycznych liderów. Przypomnijmy sobie słowa Mariana Turskiego, byłego więźnia Auschwitz: „Jeśli będziecie obojętni, jakieś Auschwitz spadnie wam z nieba”.</u>
+          <u xml:id="u-28.6" who="#PoselUrszulaZielinska">Historia zna wiele przypadków najokrutniejszych aktów przemocy, które zaczynały się właśnie od podobnych słów, od podobnych tekstów w gazetach, podobnych napisów na witrynach sklepów i murach domów. Słów, wobec których przechodzono wtedy obojętnie, traktowano je niepoważnie, a które jednak, mimo wszystko, trafiały na podatny grunt w pewnych grupach ludzi, kiełkowały tam aż do momentu, w którym rodziły przerażające owoce nienawiści. Czy chcemy wziąć odpowiedzialność za to, że przeszliśmy obojętnie wobec słów posła na Sejm, nawołującego do nienawiści i zabijania? Nie bądźmy obojętni.</u>
+          <u xml:id="u-28.7" who="#PoselUrszulaZielinska">Wysoka Komisjo, nie pozwólmy, żeby jakieś Auschwitz znowu spadło nam z nieba. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję pani poseł. Czy maja państwo pytania do wnioskodawczyni? Nie ma pytań, zatem bardzo dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dziękuję państwu. Do widzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę państwa, pan poseł Korwin-Mikke został zaproszony na godzinę 11.40, a więc jeszcze mamy kilka minut. Jest szansa, że pan poseł się pojawi osobiście i będziemy mogli kontynuować. Nie pozostaje nam chyba nic innego jak tych kilka minut poczekać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Wykorzystując fakt oczekiwania na pana posła, w ramach omówienia spraw bieżących, chciałabym zaproponować następne spotkanie Komisji na 5 maja. Co państwo na to?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Ja nie mam nic przeciwko, z jednym zastrzeżeniem. Prawdopodobnie 5 maja będę miał posiedzenie innej komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselMonikaFalej">Przepraszam, a 8 maja? Wtedy nawet mogłabym być w Warszawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">8 maja to raczej mnie nie będzie, a na pewno będę 5 maja w Warszawie, stąd byłaby taka prośba. Oczywiście posiedzenie byłoby do południa, bo po południu jest posiedzenie Komisji Petycji, a pan poseł Świat jest w składzie tamtej Komisji. Proponowałabym, aby zacząć o godzinie 9.30 lub 10.00, o której państwo byście chcieli.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Mamy jeszcze trochę zaległości w związku z tym, że przez pewien czas nie odbywały się posiedzenia Komisji, bo pani marszałek nie wydawała zgody na posiedzenia Komisji Etyki. Chciałabym, żebyśmy teraz troszeczkę podgonili i stąd jest ta prośba, chociaż nie wykluczam, że Komisja może się też zebrać w tygodniu sejmowym, ale wtedy jest trudniej. Natomiast 5 maja jest zaraz po długim weekendzie i myślę, że to dobry termin, dlatego chciałabym go państwu zaproponować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselJanLopata">Przepraszam, jaki to jest dzień tygodnia, jeśli można spytać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">To jest chyba środa. Już to sprawdzam. Tak, zgadza się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselMonikaFalej">5 maja to środa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jeśli to jest środa, to ja na 99% będę miał posiedzenie innej komisji. Pewnie się zacznie, jeszcze nie jest to wpisane, ale myślę, że gdzieś około godziny 14.00. Tak zwykle bywało. Moglibyśmy zatem zwołać posiedzenie Komisji Etyki, powiedzmy, na godzinę 10.00.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Czy to państwu pasuje?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Mnie jak najbardziej, bo ja i tak będę w Warszawie, więc…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">To w porządku. W takim razie posiedzenie Komisji zwołalibyśmy na 5 maja na godzinę 10.00. Proszę więc sekretariat, żeby przygotował wszystko, co trzeba przesłać pani marszałek, i jedziemy dalej. A proszę jeszcze powiedzieć, 8 maja to jaki dzień?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselMonikaFalej">8 maja to sobota. Dopiero teraz to sprawdziłam w kalendarzu, jak się okazało, że 5 maja to środa. Ten termin oczywiście nie wchodzi w grę. Przepraszam, ale dopiero teraz się zorientowałam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">W takim razie robimy posiedzenie 5 maja. Bardzo pracowicie wykorzystaliśmy przerwę i mamy jeszcze 5 minut do spotkania z panem posłem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jeszcze chwilę zaczekamy.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jesteśmy po przerwie. Dzień dobry, witam pana posła Korwin-Mikkego, który się z nami już połączył. Umawialiśmy się na godzinę 11.40, więc chwilkę jeszcze zaczekamy, aby wszystko odbyło się formalnie i Komisja obradowała w pełnym składzie.</u>
+          <u xml:id="u-45.3" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Zdaje się, że już jesteśmy wszyscy, a więc możemy kontynuować obrady. Witam jeszcze raz pana posła i bardzo proszę o ustosunkowanie się do wniosków złożonych przez panią poseł Monikę Rosę, panią poseł Urszulę Zielińską oraz Stowarzyszenie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Jeśli chodzi o stowarzyszenie, to jest w ogóle bez sensu, bo ten wniosek nie jest nawet podpisany. To są jakieś bzdury.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie pośle, proszę nikogo nie obrażać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Nie rozumiem, dlaczego mnie można obrażać, a ja nie mogę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Słuchamy pana, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Dobrze, w takim razie wracam do tematu. Nie wiem, czy obradujemy nad tym wnioskiem, natomiast co do pierwszego, to przypominam, że ja tylko cytuję Pismo Święte, które mówi wyraźnie, co należy zrobić z homoseksualistami. I tyle. Jeżeli mi już nie wolno powołać się na Pismo Święte, to trudno.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Zwracam uwagę szanownej Komisji, że gdyby na przykład kolega Robert Biedroń powiedział, że to jest coś strasznego, że Pismo Święte wzywa do kamieniowania homoseksualistów, to byłoby w porządku, a jak ja mówię to samo, to już nie jest w porządku. Prawda? Więc bardzo proszę o jednakowe traktowanie posłów. Jak powiedziałem, tak jest w Piśmie Świętym. Jeżeli ktoś jest chrześcijaninem, muzułmaninem lub żydem, to ma taki obowiązek. Tak wynika z Pisma Świętego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie pośle, pan nie powiedział „jeżeli”, tylko mówi pan, że chrześcijanie, Żydzi i islamiści mają obowiązek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Tak, bo tak wynika wyraźnie z Pisma Świętego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Czy to jest cytat?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Tak to dokładnie brzmi. Nie rozumiem, o co chodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Czy pan poseł się zgadza z tym zapisem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Nie. Ja nie jestem katolikiem, nie jestem w ogóle chrześcijaninem, więc mnie to w ogóle nie interesuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselMonikaFalej">Panie pośle, ja rozumiem, że według pana, w związku z tym, że ktoś ma obowiązek kogoś mordować, to pan może to cytować i wtedy jest OK, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Niestety, z przykrością stwierdzam, że tak to właśnie jest. A czy to się komuś podoba, czy nie… Mnie to się akurat nie podoba. Nie lubię zabijania nawet drobnych zwierząt, tak że posądzanie mnie o to, że chcę kogoś mordować, jest bez sensu, ale powtarzam – tak wynika z Pisma Świętego. Co ja na to poradzę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselMonikaFalej">Czyli nie ma pan refleksji, że w sumie nie ma co powielać rzeczy, które mogą przyczynić się do czyjejś śmierci.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Proszę pani… Nikt tego nie traktuje przecież poważnie, oczywiście poza muzułmanami. Muzułmanie traktują to poważnie. Nawiasem mówiąc, istnieje bardzo poważne podejrzenie, tak przynajmniej twierdzą niektórzy ludzie, że epidemia koronawirusa to jest właśnie kara za nieprzestrzeganie tego przykazania. Kraje muzułmańskie, które tego przestrzegają i rzeczywiście prześladują homoseksualistów, mają trzy razy mniejszy stopień zarazy na koronawirusa, tak więc są takie tezy również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie pośle, pan mówi o takich tezach, że ja po prostu trzymam się za głowę. Czy uważa pan, że te tezy są słuszne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Ja osobiście widzę inną przyczynę koronawirusa, przeczytałem artykuł na ten temat, a mianowicie szczepionki. Te kraje, gdzie było dużo szczepionek na odrę itd., tam się choruje na koronawirusa. Te kraje, gdzie się nie szczepi ludzi, tam ludzie nie chorują, ale to jest oczywiście kwestia sprawdzenia. Bardziej to jest hipoteza naukowa niż temat na dyskusję na posidzeniu Komisji Etyki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselJanLopata">To jest w ogóle inny temat, a ja chciałbym wrócić do tego pierwszego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Tak, na ten tematy nie będziemy teraz dyskutować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselJanLopata">Pan poseł raczył był przed chwilą zauważyć, czy też stwierdzić, że nie jest katolikiem, nie jest chrześcijaninem, ale Pismo Święte zna, cytuje i, że tak powiem, na nie się powołuje. Ja natomiast chciałem panu i państwu powiedzieć, że jestem chrześcijaninem, jestem katolikiem i jeśli coś z Pisma Świętego do mnie trafia, to jest to miłość bliźniego, nadstawianie drugiego policzka – te wręcz uniwersalne wartości, które staram się stosować w życiu. Mógłbym też, cytując urywki Pisma Świętego, wzruszać ramionami i mówić: co mnie to obchodzi. Tak więc może nie brnijmy w to dalej i nie dyskutujmy w taki sposób. Nie czuję się na tyle przygotowany, choć jestem katolikiem i powinienem mocniej intelektualnie bronić zapisów Pisma Świętego. Uważam, że jest to także kwestia odczucia, wiary, wnętrza, serca, jak się to pojmuje. Dlatego nie zgadzam się z pańską interpretacją. Niezależnie od tego, jak pan będzie bronić, której strony, jakiego cytatu, z którego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Ale ja niczego nie bronię. Pan Bóg nie wymaga obrony, przynajmniej na pewno z mojej strony, tak że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselJanLopata">Też tak uważam. Myślę, że nawet na pewno. W tej kwestii nie mam żadnej wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Myślę, że nasza Komisja nie jest miejscem na rozprawy teologiczne. Jako katolik uważam, że interpretacje religijne nam wiernym przedstawia przede wszystkim „Katechizm Kościoła katolickiego”, który każe się modlić za grzeszących czy błądzących.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Panie pośle, czy cytując te fragment Pisma, jednocześnie pochwalał pan sytuację, w której ktoś kogoś… w której ktoś stosuje przemoc fizyczną, np.kamienuje?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Przemoc fizyczna to jest rzecz często nieunikniona i nie ma na to rady. Natomiast kamienowanie już dawno wyszło z mody, że tak powiem, przynajmniej w naszym regionie geograficznym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Miałabym jeszcze pytanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Jeśli Komisja pozwoli, to opowiem adekwatny dowcip. Mówi on o słynnej scenie ukamienowania, w której Chrystus mówi: kto jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci kamieniem. Wtedy ktoś rzuca kamień, a Chrystus na to: Mamo, przecież prosiłem, żebyś się nie mieszała w nie swoje sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselMonikaFalej">Panie przewodniczący, jeśli można, chciałabym jeszcze zadać jedno pytanie, bo tutaj…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselMonikaFalej">Mam wrażenie, że pan poseł się bardzo dobrze bawi, ale czy nie czuje pan jednak ciężaru gatunkowego swoich słów, bez względu na to, czy one są cytatem z Biblii, czy czymkolwiek innym? Czy nie czuje pan, że osoby, które obserwują pana na Twitterze, mogą odebrać takie słowa jako zachętę do przemocy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Bardzo przepraszam, ale ja nie mówię tu o przemocy. Przemoc jest rzeczą złą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselMonikaFalej">Tu jest nawoływanie do przemocy, dlatego się pytam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Pani mówi o kamienowaniu, czyli konkretnie w tym przypadku o morderstwie. Ja tylko mówiłem, jakie są konsekwencje, jeśli ktoś należy do któregoś z tych trzech wyznań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselMonikaFalej">Czy pan czuje ciężar odpowiedzialności za swoje słowa, czy nie, wobec osób, które według pana mają obowiązek kamienować, czyli dokonać zabójstwa innej osoby? Czy pan czuje ciężar swoich słów?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Szukam jakiejś dobrej analogii…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselMonikaFalej">Nie pytam o analogię. Pytam, czy pan czuje odpowiedzialność za swoje słowa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Nie bardzo rozumiem. Cytowanie czegoś takiego jest naturalne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ale pan nigdzie nie mówi, że cytuje. Nigdzie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">No nie, pani żartuje, przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja nie żartuję, a pan się dobrze bawi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Chciałbym, żebyście państwo byli poważni, a państwo sobie robicie żarty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">My jesteśmy poważni, a pan się dobrze bawi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Przepraszam, ale to są jakieś kpiny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselMonikaFalej">Rozumiem, że nie odpowie pan na moje pytanie, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Nie rozumiem, o co chodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselMonikaFalej">Dobrze, ja tylko pytałam, czy pan czuje wagę słów, które pan wypowiada.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">To są słowa… Szukam jakiejś dobrej analogii. Jestem przekonany, że gdybym pomyślał 20 minut, to znalazłbym znacznie gorsze analogie, w których mówi się, że należy wstrząsnąć całym światem, żeby zginęło pół ludzkości itd. Św. Augustyn mówi: Niech zginie świat, byle stała się sprawiedliwość. Czy to znaczy, że on wzywa do zlikwidowania świata? Bądźmy poważni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselMonikaFalej">Ja już dziękuję. Nie dostałam odpowiedzi na moje pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja też już nie mam więcej pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselJanLopata">Tym bardziej ja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Rozumiem, że nie ma więcej pytań. Proszę państwa, ponieważ jest tak, że pan poseł Korwin-Mikke jest również, niestety, bohaterem następnego punktu porządku dziennego, to proponuję, żebyśmy od razu rozpatrzyli kolejny wniosek. Dopiero później przeprowadzimy dyskusję oraz podejmiemy decyzję w obu tych sprawach, żeby pana posła już dłużej nie trzymać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Będę bardzo wdzięczny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Rozumiem, że jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Z mojej strony jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselJanLopata">Niech pan prowadzi obrady, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">A zatem, żeby formalnościom stało się zadość, informuję, że od razu przystąpimy do rozpatrzenia trzeciego punktu porządku dziennego, czyli sprawy dotyczącej wypowiedzi posła Janusza Korwin-Mikkego zamieszczonej 16 września 2020 r. w serwisie społecznościowym Twitter, stanowiącej podstawę wniosku Stowarzyszenia Otwarte Ramiona z 16 września 2020 r. Wniosek mamy na piśmie, jest krótki. Prosimy pana posła Korwin-Mikkego o ustosunkowanie się do tego wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Panie przewodniczący, mówiłem przecież, że to jest zupełnie niepoważna sprawa. Nie chcę się tu powoływać na Pismo Święte, chociaż też mógłbym. Według mnie to jest kompletna nielogiczność, tak? Ten… Jak on tam się nazywa… Raciborski mówi, że sąd powinien stać po stronie ofiary. Trzeba jednak udowodnić, kto jest ofiarą – i to właśnie jest typowy błąd. Najpierw trzeba udowodnić, że to jest ofiara. Skąd wiadomo, że to jest ofiara? Nie rozumiem więc wniosku pana Raciborskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Czy mają państwo pytania do pana posła? Nie ma pytań, a zatem bardzo dziękujemy panu posłowi Januszowi Korwin-Mikkemu za obecność na posiedzeniu i złożenie wyjaśnień do rozpatrywanych wniosków.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselJanuszKorwinMikke">Również państwu bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę państwa, ponieważ wysłuchaliśmy stron, możemy przejść do rozpatrzenia przedstawionych wniosków. Wracamy do drugiego punktu porządku dziennego, czyli rozpatrzenia wniosków złożonych przez panie poseł Rosę i Zielińską oraz przez stowarzyszenie. Słucham państwa opinii i wniosków.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja nie będę długo dyskutować. Po prostu i w jednym, i w drugim przypadku wnioskuję o karę nagany. Szkoda, że nie mamy jeszcze jakiejś innej kary. Pan poseł z nas żartował, pan poseł – moim zdaniem – kpił z Komisji. Nie widzi nic złego w swoim zachowaniu. Zero jakiejkolwiek refleksji. Pewnie będziemy mieć jeszcze niejeden przykład na takie moim zdaniem nieetyczne zachowanie pana posła i absolutnie nie powinniśmy odpuszczać. I trudno – jeżeli trzeba będzie karać, to będziemy karać takim wymiarem, jaki mamy w zakresie działania. Możemy też się zastanowić. Bardzo trzeba się przy panu pośle zastanowić, czy nie trzeba wrócić do zmiany regulaminu i zakresu kar, jakimi dysponuje Komisja Etyki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Słucham państwa dalej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselMonikaFalej">Też jestem za karą nagany w obu przypadkach. Jestem poruszona tym, że nawet jeżeli… To znaczy brak refleksji to jest jakby jedna rzecz, ale jestem poruszona brakiem odpowiedzi na pytanie, czy czuje odpowiedzialność za swoje słowa, za to, czy to będzie ten cytat, czy którykolwiek. Mam wrażenie, że kpienie sobie nawet z czyjejś wiary... Tym też jestem zadziwiona. Cytując czyjeś, dla kogoś ważne, przesłanie, kpi tak naprawdę nie tylko z osób, które są… na które też państwo jesteście napuszczani. Przepraszam, że tak to określam, ale ja tak to odbieram jako osoba, która… Wykorzystywanie cytatów z ważnych źródeł religijnych, jakim jest chociażby Biblia, i uważanie tego za dobrą zabawę jest dla mnie czymś po prostu karygodnym.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselMonikaFalej">Nie wspomnę już o tym, że tak naprawdę jest to nawoływanie do zabijania. Dla mnie to jest naprawdę dosyć ciężki kaliber, tym bardziej że młodzi ludzie, którzy są w dosyć trudnej sytuacji w swoim życiu... Okazuje się, że poseł może również, wykorzystując tak naprawdę słowa, których nie pokazuje, że cytuje, tylko po prostu wyrywa jakieś fragmenty i nie odwołuje się do tego, czy to jest taki, skąd w ogóle to wziął... Po prostu mówi, że trzy wyznania powinny u siebie czy gdziekolwiek mordować ludzi, którzy są homoseksualistami.</u>
+          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselMonikaFalej">Więc nie wiem… Tak jak mówię, brak jakiejkolwiek refleksji na ten temat, że to w ogóle może spowodować właśnie zachowania agresywne. Nie mówię już o czyjejś naruszalności cielesnej. Oby nie wydarzyła się jakaś krzywda, ale poczucie bezpieczeństwa młodych ludzi czy jakichkolwiek, którzy są odmiennej orientacji seksualnej... Powoduje, że pozwolenie na przemoc, na agresję, że tak powiem, w kręgu fanów pana posła Korwina-Mikke… Naprawdę, ja jestem poruszona. Myślałam, że będzie może jakakolwiek refleksja, że to było nieodpowiednie cokolwiek, to wtedy jeszcze… A widzę, że pan poseł raz, że się bawi słowami, bawi się czyimś zdrowiem, to dwa – lekceważąco podchodzi do tej Komisji. Tak więc jak najbardziej podpisuję się pod wnioskiem Katarzyny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselJanLopata">Jeśli można, to jeszcze dwa zdania. Otóż, jak pamiętacie, osobą, którą chyba najczęściej prosimy przed oblicze Komisji w różnych kwestiach, jest...Trzeba by zrobić statystykę, ale wydaje się, że pan poseł jest najczęściej obecnym posłem przed naszą Komisją. W pewnym momencie, na którymś posiedzeniu wygłosiłem swoją teorię, która się moim zdaniem dzisiaj też potwierdza, aczkolwiek z tej teorii nasuwa mi się dzisiaj inna diagnoza.</u>
+          <u xml:id="u-110.1" who="#PoselJanLopata">Otóż to jest drwina i kpina, ale moim zdaniem, i na pewno przyjmiecie to moje stanowisko, to jest po prostu prowokacja. Pan poseł czyni to celowo, bo trochę inaczej można oceniać, jak ktoś coś powie ad hoc, w emocjach, potem może jest mu głupio się wycofać, bo niby honor nie pozwala itd. Co innego jednak, jak wpisuje się coś na swoje społecznościowe profile z zamiarem, aby to zaistniało, zafunkcjonowało. A że to zafunkcjonuje w formule takiej, jak tu panie mówiły, czyli może przynajmniej część z tych osób, które jednak w dużej liczbie podzielają poglądy albo przynajmniej niektóre zachowania pana posła Korwin-Mikkego, to już jest jakby inna sprawa. Pan poseł osiągnął swój cel. Widzieliście bezrefleksyjną postawę. Osiągnął swój cel. Tak, stanął przed Komisją, może będzie jakiś komunikat medialny, że został ukarany, wtedy będzie jego odpowiedź i ciągniemy ten wózek dalej. My ciągle będziemy się spotykali z tą kwestią.</u>
+          <u xml:id="u-110.2" who="#PoselJanLopata">Do tej pory uznawałem, że jak mniej będziemy się zajmowali panem posłem i jego wypowiedziami, to może odpuści, może przestanie. Może to nie będzie taki łatwy cel do zrealizowania przez niego, o którym staram się trochę nieporadnie powiedzieć, czyli osiągnięcie rozpoznawalności i szerokiego oglądu, jak to czasami określa się w tej dziedzinie. Ale dzisiaj, po słowach jednej z pań posłanek, naszła mnie taka refleksja, że trudno, w takim razie się ścigamy. Zakres kar mamy taki, jaki mamy, ale musimy to wypełnić. Ja też uznaję, że zaproponowana przez panią przewodniczącą kara nagany, która jest najmocniejsza, największa w tym naszym zakresie, jest absolutnie wskazana. Podzielam ten pogląd, podzielam ten głos, więc zagłosuję za taką karą. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Dołożę jeszcze swój głos. Oczywiście w pełni się zgadzam z moim przedmówcą, że pan poseł Korwin-Mikke stosuje prowokację. Intelektualne prowokacje to jego sposób publicznego bycia od bardzo wielu lat, dlatego nie zgadzam się z państwem, że do tej sprawy trzeba przykładać tak śmiertelną powagę. Chwała Bogu, z tych prowokacji pana Korwin-Mikkego faktycznie nie wynika nic poza samą prowokacją.</u>
+          <u xml:id="u-111.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nie jestem oczywiście zachwycony tym wpisem pana posła. Kiedyś była już taka sprawa i wtedy zadałem panu posłowi pytanie, czy posłowi wszystko wolno, może jednak osoba publiczna, jaką jest poseł, powinna zważać na słowa. Pan poseł wówczas jednoznacznie na to pytanie nie odpowiedział. Ponieważ całą sprawę uważam za prowokację, to sądzę, że właściwsza w tym przypadku byłaby kara zwrócenia uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-111.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo, najpierw zgłosiła się pani poseł Falej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselMonikaFalej">Możemy rozmawiać o panu pośle i o jego zachowaniu, o jego prowokacjach, ale ja odnoszę się do ludzi, którzy są szykanowani jego prowokacjami, którzy mają poczucie zagrożenia swojego zdrowia i życia. Tu nie chodzi o pana posła ani o jego kolejne zadowolenie z samego siebie, że zrobił koło siebie szum, tylko tu chodzi o osoby, które przez ten szum … Pan poseł robi sobie jakąś marketingowę kampanię, jakkolwiek by to nie wyglądało, ale ja niestety albo stety staję po stronie ludzi, których to dotyczy, czyli tych, którzy po prostu się boją tego typu żartów albo czegoś – jakby pan poseł tego nie nazwał.</u>
+          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselMonikaFalej">Mnie nie interesuje pan poseł, tylko mnie interesują osoby, które czują się zagrożone przez jego wpisy. Naszym zadaniem tak naprawdę jest stanąć właśnie po stronie tych ludzi, którzy poprzez szykany i namawianie do takiego zachowania boją się pójść do szkoły, boją się wyjść na ulice, bo ktoś podejdzie i albo uderzy, albo zabije, albo potnie nożem, jak to miało miejsce w Warszawie.</u>
+          <u xml:id="u-112.2" who="#PoselMonikaFalej">To nie jest tak, że chwała Bogu, nic się nie dzieje, tylko właśnie przerażające jest to, że się dzieje. Doświadczają tego ludzie, którzy chodzą po ulicach. To są Polki i Polacy. Proszę nie mówić, że chwała Bogu, że się nic nie dzieje. Odbieranie sobie życia przez młodych ludzi nie jest tylko dlatego, że taki mają kaprys, tylko po prostu doświadczają szykan i przemocy. Nie radzą sobie z tym dzięki takim ludziom jak pan Korwin-Mikke, który się teraz świetnie bawi. Nie jest to kwestia śmiertelnie poważnego podejścia do jego żartów czy jakkolwiek on sobie do tego podchodzi, do cytowania Biblii, tylko po prostu mamy tu i teraz, mamy rzeczywistość. Ja stoję po stronie ludzi, którzy tej rzeczywistości doświadczają, a mnie nie interesuje dobra zabawa pana Korwin-Mikkego. Mam obowiązek stanąć po ich stronie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja też uważam, że… Odkładam na bok zabawę, prowokację i cokolwiek robi pan Korwin-Mikke, ale jeżeli to jego nawoływanie doprowadzi do tragedii, jakiejkolwiek, to my będziemy trochę współwinni, że nie zareagowaliśmy odpowiednio. Powinniśmy zareagować najmocniej, jak możemy, a najmocniej, jak możemy, to jest właśnie udzielenie kary nagany. W związku z tym podtrzymuję ten wniosek.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie daj Bóg, żeby doszło do jakiejkolwiek tragedii i żeby ktoś powiedział, ale przecież Komisja Etyki potraktowała pana posła delikatnie, a przecież on nas nawoływał do takiego czy innego działania. Wewnętrznie absolutnie na coś takiego się nie zgadzam. Uważam, że zachowanie pana posła jest poniżej krytyki, bez względu na to, czy chce sprowokować, czy chce zażartować, czy jakie tam są jego pobudki. Obydwie te sprawy są absolutnie warte tego, żeby Komisja zastosowała najwyższą karę, jaką ma w swoim zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dobrze, dziękuję bardzo. Zaraz przystąpimy do rozpatrzenia spraw. Dla formalności przypomnę tylko, że wnioski posłów o ukaranie wraz z uzasadnieniem i wskazaniem zasady etyki poselskiej, która została naruszona, albo wniosek o umorzenie postępowania na podstawie art. 7 ust. 1 regulaminu Komisji Etyki Poselskiej… Jeśli po rozpatrzeniu sprawy Komisja stwierdzi naruszenie zasad etyki poselskiej i złożony zostanie wniosek o ukaranie posła w trybie art. 147 ust. 1 regulaminu Sejmu, to przewodniczący proponuje podjęcie uchwały, aby zwrócić posłowi uwagę bądź udzielić posłowi upomnienia, bądź udzielić posłowi nagany. Uchwały, o których mowa w pkt 2 i 3, a więc upomnienie i nagana, Komisja podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy jej członków. Tę formułę będziemy stosować w dalszym ciągu obrad, rozpatrując kolejne wnioski. Nie będę już później jej odczytywał.</u>
+          <u xml:id="u-115.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Szanowni państwo, padł wniosek o udzielenie panu posłowi Korwinowi-Mikke kary nagany. To był pierwszy i najdalej idący wniosek, a zatem go przegłosujemy. Kto z pań i panów posłów jest za udzieleniem nagany panu posłowi Korwin-Mikkemu w odniesieniu do wniosków zgłoszonych w punkcie drugim porządku obrad? Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-115.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Informuję, że głosowały 4 osoby. Za wnioskiem 3, 1 osoba wstrzymała się od głosu, a zatem stwierdzam, że Komisja Etyki Poselskiej podjęła uchwałę o ukaraniu pana posła Korwin-Mikkego karą nagany na podstawie stwierdzenia złamania postanowień art. 6 zasad etyki poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-115.3" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przechodzimy do dyskusji dotyczącej trzeciego punktu porządku dziennego, czyli…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselJanLopata">Zaraz, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselJanLopata">Czy głosowaliśmy za jedną i drugą sprawą? Bo wydaje się, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Właśnie przechodzimy do punktu trzeciego, bo one są rozpatrywane oddzielnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselJanLopata">Dobrze, wszystko jasne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przypominam, że rozpatrujemy teraz wniosek przeciwko Januszowi Korwin-Mikkemu, ale ten dotyczący sprawy zgłoszonej przez Stowarzyszenie Otwarte Ramiona. Słucham państwa opinii i wniosków.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselJanLopata">Panie przewodniczący, jak rozumiem, dyskusja zarówno ze strony pana posła Korwin--Mikkego, jak i z naszej została przeprowadzona łącznie. Padł wniosek, za którym już się wypowiadaliśmy, zarówno przy jednej, jak i przy drugiej sprawie, dlatego teraz należy oczekiwać tylko komunikatu o głosowaniu w drugiej sprawie. Ja tak to zrozumiałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak. Wnioski już padły. Nagana w obu sprawach. Katarzyna mówiła o tym jako pierwsza, a ja też się pod tym podpisałam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Padły państwa wnioski, ale jeszcze ja nie wygłosiłem swojej opinii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselJanLopata">To bardzo prosimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Moja opinia jest bardzo podobna do wcześniejszej, że jest to prowokacja. Mamy jednak tutaj do czynienia z dosyć istotną rzeczą. Jakby nie oceniać, takie przestępstwa jak gwałt czy przemoc wobec osób słabszych, chwała Bogu są one w Polsce ścigane i karane z całą surowością, to jednak przestępstwo trzeba udowodnić. Pan Korwin-Mikke w swoim prowokującym stylu zwrócił jednak uwagę na bardzo istotną sprawę, że przestępstwo trzeba najpierw udowodnić. Niestety wiemy o tym, że zdarzają się przypadki, i to wcale nierzadkie, gołosłownego oskarżenia, ba – zdarzają się nawet przypadki wtrącania ludzi do więzienia na podstawie fałszywych oskarżeń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ale panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nie możemy tego traktować zbyt lekko, bo takie przypadki były i u nas. Sądy się mylą, sądy ulegają różnym presjom. Można by oczywiście przytaczać różne przypadki z Polski i ze świata, że do takich sytuacji dochodziło, a więc uważam, że wpis pana posła Korwin--Mikkego, którego formy niestety nie mogę w żaden sposób pochwalić, wręcz przeciwnie, zwraca jednak uwagę na dosyć istotny problem prawno-społeczny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselMonikaFalej">Absolutnie nie. Ja protestuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie przewodniczący, przepraszam, ale muszę zaprotestować. Co to jest za sformułowanie: „jeżeli nie krzyczy, to znaczy, że chce”? Zgadzam się z panem, że są też przypadki fałszywego oskarżenia, są przypadki, że takie oskarżenie pada z różnych powodów, ale nie wolno powiedzieć, że jeżeli nie krzyczy, to znaczy, że chce. Nie wolno. To jest znowu prowokacja, a ja mam dosyć prowokacji pana posła Korwin-Mikkego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselMonikaFalej">Nie słychać pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Straciliśmy łączność. Pani przewodnicząca, nie słychać, co pani mówi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PoselMonikaFalej">Włącz jeszcze raz mikrofon, bo nie było cię słychać. Teraz jest już OK.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Teraz to ja nic nie słyszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Były jakieś przejściowe kłopoty, ale chyba już się wszyscy słyszymy. Przypominam, że w punkcie trzecim porządku dziennego padł wniosek o ukaranie pana posła Korwin-Mikkego karą nagany. Myślę, że możemy przystąpić do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselJanLopata">Panie przewodniczący, jeśli mogę. Widziałem prośbę pani Moniki o zabranie głosu, o komentarz, bo wywołał pan dyskusję. Ona była jakby przeprowadzona wcześniej, tak mi się przynajmniej wydawało, ale po pana wystąpieniu panie zareagowały. Tak zrozumiałem zachowanie pani Moniki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak było.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Ja z kolei zrozumiałem, że panie już się wypowiedziały, ale… Czy chcą panie jeszcze coś dodać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak, ja zgłosiłam się do głosu, ale akurat wystąpiły kłopoty z mikrofonem pani poseł, więc…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przepraszam, to mnie zmyliło. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselMonikaFalej">Akurat sam pan wywołał tę dyskusję. Też myślałam, że ona jest zamknięta, ale stało się inaczej. Jestem poruszona taką argumentacją, że jeśli jest jakiś błąd prawny i została jedna czy druga osoba skazana z powodu niesłusznego oskarżenia, ale jednocześnie tysiące czy miliony kobiet jest gwałconych, w tym te, które nie zdążyły albo nie powiedziały nie, to ja protestuję przeciwko tego typu argumentacji. Jestem poruszona, że ktoś może w ogóle tak mówić, czy to pan, czy pan Korwin-Mikke. Staję po stronie ofiar i mam nadzieję, że pan też stoi po stronie ofiar. To jest w ogóle niedopuszczalne, żeby w ten sposób komentować, że jeśli ktoś został niesłusznie skazany, to znaczy, że ktoś inny oszukuje. To nie oznacza, że ofiary, które zostały zgwałcone, czy to kobiety, czy mężczyźni, które nie zdążyły powiedzieć nie lub nie powiedziały nie, nie doświadczały w takim przypadku przemocy i przestępstwa gwałtu. Niewiarygodne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Pani przewodnicząca też chciała coś jeszcze dodać czy nie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie, ja już wszystko powiedziałam. Przepraszam za moje, takie emocjonalne wystąpienie, ale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselMonikaFalej">Ja też mówiłam emocjonalnie, bo inaczej nie można.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">W takim momencie zareagowałam w ten sposób, bo moje oburzenie wywołało…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselJanLopata">Panie przewodniczący, proszę o decyzję w sprawie dalszego postępowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Głosujmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Ponieważ dyskutujemy, to chcę zwrócić uwagę, że osoby niesłusznie skazane też są ofiarami i też musimy o nich pamiętać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselMonikaFalej">Ale my mówimy o ofiarach gwałtów, a nie też o ofiarach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Pani poseł stosuje tu logikę – gdzie drwa rąbią, wióry lecą. Nieważne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Nie, panie przewodniczący. Naprawdę skończmy tę dyskusję. To idzie za daleko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselMonikaFalej">Stawiam formalny wniosek o przeprowadzenie głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dobrze. Powiedzieliśmy swoje zdania. Padł wniosek o udzielenie nagany panu posłowi Korwin-Mikkemu. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-154.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Mamy już wyniki. Głosowały 4 osoby. Za wnioskiem 3 osoby, 1 głos wstrzymujący. Stwierdzam, że Komisja Etyki Poselskiej podjęła uchwałę o udzielenie panu Korwin-Mikkemu kary nagany za złamanie art. 6 zasad etyki poselskiej. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-154.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">W tej chwili możemy przystąpić do rozpatrzenia punktu czwartego porządku dziennego, którym jest rozpatrzenie sprawy dotyczącej wypowiedzi poseł Katarzyny Piekarskiej zamieszczonej 16 sierpnia 2020 r. w serwisie społecznościowym Facebook, stanowiącej podstawę wniosku Instytutu Analiz Środowiskowych z dnia 28 sierpnia 2020 r. Widzę, że pani poseł Piekarska jest obecna. Proszę zaprosić panią poseł.</u>
+          <u xml:id="u-154.3" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Witamy panią poseł. Prosimy o ustosunkowanie się do wniosku złożonego przez stowarzyszenie Instytut Analiz Środowiskowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Szanowny panie przewodniczący, panie i panowie, muszę powiedzieć, że jestem głęboko zdziwiona tym, że tego typu sprawa w ogóle trafiła do Komisji Etyki. Wśród zarzutów, które zostały przeciwko mnie skierowane, w zasadzie powtórzone zostały zarzuty, które były opisane przez portal „Świat rolnika”, będący własnością pana Wójcika, który z kolei jest jednym z największych producentów, bo trudno to określić hodowlą, norek w Polsce. Z tego portalu został wzięty ten cytat i potem opublikowany na stronie stowarzyszenia czy też fundacji Instytut Analiz Środowiskowych.</u>
+          <u xml:id="u-155.1" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Zdziwiłam się o tyle, ponieważ przeczytałam, że życzę myśliwym śmierci, że jestem osobą, jak widać, głęboko zdemoralizowaną, skoro komukolwiek życzę śmierci. Ja nikomu nigdy w życiu nie życzyłam śmierci, ani ludziom, ani zwierzętom, bo na przykład nie jadam mięsa. Natomiast był to post, który został zresztą zdjęty po 12 godzinach, od kiedy został napisany. Poza tym nie został napisany u mnie na profilu, został skomentowany, natomiast jego znaczenie było tylko takie: „małe, a cieszy”, że się nie pozabijali. Ja edytowałam potem ten post, ale stwierdziłam, że skoro on budzi wątpliwości, to lepiej w ogóle go skasować. Nie było moją intencją, bo tam nie ma ani emotikonów, ani jakiegoś innego komentarza, jedyne, co napisałam, to: „małe, a cieszy”. Natomiast intencją tego było, ponieważ u mnie w domu używano określenia „małe, a cieszy”, powiedzenie, że nie stało się coś więcej. I tyle.</u>
+          <u xml:id="u-155.2" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Jestem osobą, która od wielu lat walczy o właściwe szkolenia z użycia broni przez Polski Związek Łowiecki. Postrzeleń na polowaniach jest po prostu coraz więcej i dlatego o to walczę. Najbardziej bulwersujące było ostatnio postrzelenie chłopca, który zbierał jabłka. Co ciekawe Polski Związek Łowiecki akurat w tej jednej sprawie zachował się przyzwoicie, ponieważ zebrał pieniądze dla rodziny tego chłopca. Instytut Analiz Środowiskowych nawet się o tej sprawie nie zająknął.</u>
+          <u xml:id="u-155.3" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">To jest instytucja czy też, przepraszam, jest to fundacja, która chce wywołać efekt mrożący na wszystkich osobach, które krytykują poczynania myśliwych. Wysyła do różnych komisji etycznych, na uczelnie, do kuratoriów pisma dotyczące osób, które mają inny pogląd niż ci panowie i jedna pani, bo to jest w ogóle w sumie 9 osób. Ostatnio... W tej sprawie też będę występowała. Są to ludzie, którzy postulują przywrócenie polowania z chartami, którzy postulują przywrócenie polowań z udziałem dzieci bez dolnej granicy wieku, a poza tym jest to portal, który wyjątkowo… Przepraszam, mówię portal, bo jestem trochę zdenerwowana, ale chodzi o profil na Facebooku, który jest hejterski i który pozwala sobie krytykować wszystkich.</u>
+          <u xml:id="u-155.4" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Przepraszam, że teraz przeglądam strony w internecie, ale bardzo chciałabym państwu to pokazać, bo to też świadczy o tych ludziach. Takie rzeczy można znaleźć na ich stronach. Chciałabym, żebyście to państwo zobaczyli. W każdym razie jest to zielony ludzik z logiem Partii Zieloni, który strzela w tył głowy innego ludzika, który ma spętane z tyłu ręce. Uważam, że to jest wyjątkowo podłe. Na miejscu Partii Zieloni skierowałabym sprawę do sądu. Tak samo na ich profilu facebookowym znajdują się zdjęcia osób homoseksualnych w kontekście różnego traktowania ekologów oraz osób homoseksualnych przez Komisję w kontekście pani posłanki Falej. Zupełnie nie wiem, po co są te zdjęcia zamieszczane. Poza tym na tym profilu pod postem dotyczącym mojej osoby mogłam przeczytać bardzo wiele naprawdę obraźliwych rzeczy pod moim adresem, wulgarnych i ubliżających mi. Administrator na to nie reaguje. Tak jest przy każdym jednym wpisie.</u>
+          <u xml:id="u-155.5" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Kończąc ten wątek i skupiając się na tym, co mnie dotyczy, chcę powiedzieć, że nigdy nie miałam zamiaru nikogo obrażać. Zresztą myślę, że gdyby tak było, to panowie z Instytutu Analiz Środowiskowych na pewno przejrzeli wszystkie moje sejmowe wypowiedzi, a wypowiadałam się na temat myśliwych i na posiedzeniach komisji, i z trybuny sejmowej. Prawdopodobnie, nawet na pewno, niczego takiego nie znaleźli. Natomiast ten profil staje się miejscem do zbiórek publicznych, ponieważ co i rusz możemy tam przeczytać, że: „Zbieramy. Pozwólcie nam działać”. Ostatnio zbierali na pozew przeciwko pani Jachirze.</u>
+          <u xml:id="u-155.6" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Nigdy nikogo nie chciałam obrazić, nigdy nikomu nie życzyłam śmierci, tak że to jest w ogóle naprawdę nadużycie. Zresztą sam zapis zniknął bardzo szybko, ponieważ go usunęłam z bardzo prostego powodu. Nie dlatego, że uznawałam, że napisałam coś złego, bo jak mówię, chodziło mi o to, że się nie pozabijali, mała rzecz, a cieszy, natomiast uważam, że skoro wpis polityka budzi pewne kontrowersje, to czasami po prostu lepiej go usunąć. I tyle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję bardzo. Czy mają państwo pytania do pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Jeżeli można, to chciałabym jeszcze jedno powiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Panie przewodniczący, gdyby ktokolwiek z tych ludzi do mnie zadzwonił, a przecież nie jestem osobą, która się specjalnie ukrywa i zawsze odbieram telefony, odpisuję na maile itd., to wyjaśniłabym to, co w tej chwili wyjaśniam przed Komisją, tylko że nikogo to po prostu nie interesowało. Jak również to, że ten post zniknął. Chodziło o to, żeby zaatakować, żeby zaatakować publicznie taką osobę jak ja, która jeżeli w ogóle z czymś się kojarzy, bo nie jestem posłem z pierwszych stron gazet, ale jeżeli w ogóle z czymś się kojarzę, to po prostu kojarzę się z ochroną zwierząt. Dlatego uważam, że to jest z ich strony bardzo nieetyczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czy macie państwo pytania do pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselJanLopata">Jeśli można.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselJanLopata">Dzień dobry, pani poseł. Niech pani poseł nie będzie taka skromna. Jest pani z pierwszych stron gazet, i to od wielu lat, będąc w parlamencie czy też nie. Cieszy mnie ta wypowiedź, czyli inna interpretacja tego, co pani przypisują, czy też uznają, że o to chodziło. Mam na myśli, jak odebrać te słowa „małe, a cieszy”? Wydaje się, że tych kilka zdań, które pani powiedziała, było wystarczających. Może mi brakowało, dla dobra, dla zamknięcia, jeszcze jednego takiego czarodziejskiego słowa – przepraszam. Nawet jeśli to było niezawinione czy źle zinterpretowane, to takie słowo byłoby dopełnieniem.</u>
+          <u xml:id="u-163.1" who="#PoselJanLopata">Natomiast muszę i dlatego zabieram głos. Przyjmuję, że pani wyjaśniając, przedstawiając inną interpretację, mówi to, co czuje, i to, co czuła wówczas, co chciała przekazać, to jest prawdziwe. Natomiast powołała się pani, mówiąc o myśliwych, na wydarzenie, które akurat dość dobrze znam, bo to z moich okolic niedalekich. To tragiczne wydarzenie, ale nie może mieć pani pretensji do myśliwych, bo to był kłusownik, to był przestępca, który dokonał tego zabójstwa, tego postrzału. Pewnie też nie chciał, ale tak się stało w momencie, kiedy łamał wszelkie obowiązujące przepisy, także myśliwską etykę, którą myśliwi również mają, wbrew opinii niektórych innych osób, i której przestrzegają. To był kłusownik. Niestety skończyło śmiercią to tego chłopca zbierającego jabłka, najprawdopodobniej pomylonego z jakaś dziką zwierzyną.</u>
+          <u xml:id="u-163.2" who="#PoselJanLopata">Tak więc nie brnijmy dalej w te tematy, w myślistwo i okolice. W pani przypadku kwestia dotyczy tylko tego stwierdzenia, które pani wyjaśniła. Ja to przyjmuję nawet nie za dobrą monetę, bo to źle zabrzmi, tylko przyjmuję, że to jest prawda, ta interpretacja, która pani przedstawiła. Stawiam w tym miejscu kropkę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Chciałem dopytać o kontekst tego wpisu. On brzmi: „małe, a cieszy”. Zatem, jeżeli wyraziła pani radość z tego, że nic poważnego się nie stało, to sformułowanie powinno chyba brzmieć: „cieszy, że nic się nie stało”, „mały wypadek, więc cieszy”. Ale pani użyła wyrażenia „małe, a cieszy”, a więc jednak wyraziła pani radość z wypadku, z wydarzenia. Tak to odczytuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Szanowny panie przewodniczący, powiem tak – jeżeli chodzimy często po Facebooku i coś komentujemy… Nie zastanawiałam się jakby nad taką analizą językową, jaką pan w tej chwili przeprowadził, ale tak jak mówię, ponieważ uznałam, że nie było to trafione, choć wyjaśniłam, jakie były moje intencje, bardzo szybko ten post skasowałam.</u>
+          <u xml:id="u-165.1" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Natomiast do szanownego pana przedmówcy chciałam tylko dodać, że akurat w tej sprawie, o której pan wspomniał, PZŁ zachował się bardzo przytomnie i zebrał pieniądze dla tego chłopca, co uważam za rzecz bardzo dobrą. Ten człowiek, który strzelił, był kłusownikiem, ja się z panem zgadzam. Natomiast niewątpliwie był również członkiem Polskiego Związku Łowieckiego. Rzeczywiście zachował się po prostu jak kłusownik, ale tutaj faktycznie, co nawet ja pochwaliłam…</u>
+          <u xml:id="u-165.2" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Proszę państwa, ja naprawdę nie jestem zwyrodnialcem, który życzy komuś śmierci. Proszę mnie zrozumieć. Jestem córką myśliwego, już świętej pamięci. Mój wuj jest myśliwym, sama uczestniczyłam, niestety, jako dziecko w polowaniach. Być może dlatego dzisiaj tak aktywnie przeciwdziałam udziałowi dzieci w polowaniu. Uważam, że to, iż tego zakazaliśmy, to jest dobre rozwiązanie. Trudno, żebym komukolwiek życzyła śmierci, bo ja nie jestem taką osobą. Jak państwo mnie znają jakkolwiek, to wiedzą, że od wielu lat wypowiadam się raczej spokojnie. Tak jak mówię, nie był to fortunny wpis, skoro wzbudził takie emocje. Pewnie nie zostałby zauważony także przez Instytut Analiz Środowiskowych, gdyby nie „Świat rolnika”, który bardzo dokładnie śledzi wszelkie wypowiedzi na stronach, nazwijmy to szeroko, ludzi, którzy kochają zwierzęta i którzy działają na rzecz szeroko rozumianych praw zwierząt czy ochrony zwierząt.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję bardzo. Jeżeli nie ma więcej pytań, to podziękujemy bardzo pani poseł i zaraz przystąpimy do dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-166.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Otwieram dyskusję. Jakie są państwa wnioski? Słucham państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselMonikaFalej">Jeśli można, to ja mam propozycję, żeby nie karać pani poseł. Wyjaśniła swoje intencje. Zachowała się też przytomnie, czyli widząc, że jej wpis może wzbudzić jakiekolwiek emocje, po prostu go wycofała. Myślę, że to jest to, co powinien zrobić poseł czy co powinna zrobić posłanka. Słowa, które tutaj wypowiedziała są dla mnie jasne i klarowne, wyjaśniają całą sytuację. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Rozumiem to jako wniosek o umorzenie postępowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselJanLopata">Mnie brakuje i brakowało słowa przepraszam, które sugerowałem czy wręcz, o które prosiłem, ale nie padło. Niemniej trudno powątpiewać, tym bardziej że wielokrotnie formułowała pani poseł Katarzyna tę kwestię, że to nie było jej intencją, że nikogo itd. Ja to przyjmuję tym bardziej, że w odróżnieniu od poprzedniego przypadku czy przypadków pana posła Korwin-Mikkego jest to wyraźnie nawet jakieś takie wewnętrzne zrozumienie, że: popełniłam błąd, szybko skasowałam i pewnie więcej się to nie powtórzy. Ja, jako chrześcijanin, przyjmuję to za dobrą oznakę znajomości Pisma Świętego i stosowania tego Pisma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja podobnie wnioskuję o umorzenie, czyli popieram wniosek pani poseł Falej. Uważam, że pani poseł wytłumaczyła nam. Być może w różnych środowiskach różnie jest rozumiane sformułowanie „małe, a cieszy”, natomiast pani poseł w sposób taki bardzo jednoznaczny nam wytłumaczyła, jakie było rozumienie tego sformułowania u niej w domu i jak ona uważa. Pani poseł zachowała także zdrowy rozsądek, bo bardzo szybko wycofała ten zapis. Gdyby uważała, że to właśnie tak jest i ona tak myśli, to pewnie by tego nie zrobiła. W związku z tym przychylam się do wniosku o umorzenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dziękuję. Myślę, że jakbyśmy rozmawiali o łowiectwie i myślistwie, to znaleźlibyśmy bardzo wiele wspólnego. Co do samej sprawy, to ja, niestety, nie pozbyłem się wątpliwości, bo sądzę, że ten wpis jednoznacznie wskazuje na coś innego, niż mówiła pani poseł. Trudno mi zrozumieć to tłumaczenie. Dlatego uważam, że Komisja powinna zwrócić uwagę pani poseł, która w pewnym sensie przyznała się do błędu, usuwając ten wpis po jakimś czasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Po krótkim czasie. Ale panie pośle, jeżeli pan wnioskuje… Ja zwykle nie mam chęci komentowania wniosków innych posłów, ale… Dobrze, złożył pan wniosek, nie będę go komentować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę państwa, padł wniosek o umorzenie sprawy przeciwko pani poseł Katarzynie Piekarskiej. Myślę, że możemy ten wniosek, jako pierwszy złożony, przegłosować. Kto z państwa jest za umorzeniem sprawy? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-175.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu piątego porządku dziennego, tj. rozpatrzenia sprawy posła Janusza Kowalskiego z 29 lipca 2020 r., zamieszczonej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Bardzo przepraszam, panie przewodniczący, jaki był wynik głosowania? Nie słyszałam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Czytałem. Nie wiem, czy był włączony mikrofon. 3 głosy za i 1 wstrzymujący.</u>
+          <u xml:id="u-177.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Kontynuuję rozpoczętą myśl – sprawa dotycząca wypowiedzi posła Janusza Kowalskiego z 29 lipca 2020 r., zamieszczonej w portalu internetowym YouTube, stanowiącej podstawę wniosku Stowarzyszenia na Rzecz Lesbijek, Gejów, Osób Biseksualnych, Osób Transpłciowych oraz Osób Queer „Pracownia Różnorodności” z 1 września ubiegłego roku.</u>
+          <u xml:id="u-177.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jest wśród nas pan poseł Janusz Kowalski, witamy. Panie pośle, prosimy o włączenie mikrofonu i złożenie wyjaśnień w sprawie rozpatrywanego wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselJanuszKowalski">Dzień dobry państwu. Zaznajomiłem się z treścią wniosku oraz informacją szanownej Komisji i pozwoliłem sobie, jeżeli oczywiście mogę, panie przewodniczący – przygotowałem dla państwa pisemną informację. W otrzymanych materiałach była bowiem wzmianka, że informacja może być sporządzona na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Tak, panie pośle, ale prosimy jednak o przedstawienie nam istoty sprawy. W skrócie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PoselJanuszKowalski">Tu jest kilkanaście zarzutów ocennych i jakby przedstawiłem merytorycznie… W takim razie może to skrócę, streszczę, a pełny materiał zostawię panu przewodniczącemu.</u>
+          <u xml:id="u-180.1" who="#PoselJanuszKowalski">Organizacja sprecyzowała kilkanaście zarzutów ocennych co do moich wypowiedzi. Ja odniosłem się na piśmie do nich w sposób merytoryczny, wskazując na przykład na zapisy czy to konstytucji, czy na działalność różnych organizacji LGBT i postulaty środowisk LGBT, które w istocie są podstawą formułowanych przeze mnie tez.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Szanowni państwo, mówię do moich kolegów komisyjnych, czy macie państwo pytania do pana posła?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselJanLopata">Jakie pytania? Pan poseł jeszcze nic nie powiedział.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#PoselJanuszKowalski">Szanowni państwo, jeśli taka jest wola, to mogę oczywiście to przeczytać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Sytuacja jest taka – pan poseł, korzystając ze swojego prawa, przedstawił bardzo obszerną odpowiedź na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#PoselJanuszKowalski">Kilkustronicową, bo było jednak kilka zarzutów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Ile jest tych stron?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#PoselJanuszKowalski">5 stron.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Chciałbym zaproponować następującą rzecz. Ponieważ jest to obszerny tekst, nad którym musimy się zastanowić, proponuję, żebyśmy tę odpowiedź przyjęli. Przekażemy ją wszystkim członkom Komisji, zapoznamy się z nią, zastanowimy i na następnym posiedzeniu podejmiemy decyzję. Wydaje mi się, że to jest jedyna możliwość w tej sytuacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselJanLopata">Słuszna propozycja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselJanuszKowalski">Jeśli mogę, panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselJanuszKowalski">Chciałem posiedzenie Komisji potraktować jak najpoważniej, stąd to merytoryczne przygotowanie. Dziękuję, panie przewodniczący, za taką możliwość. Chciałem jak najbardziej obszernie, ale i konkretnie odpowiedzieć na każdy z zarzutów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Zatem przyjęliśmy następujący tryb postępowania: zawieszamy postępowanie do czasu, aż Komisja zapozna się z odpowiedzią pana posła Kowalskiego. Myślę, że nastąpi to na najbliższym posiedzeniu. Pan poseł zostanie oczywiście zaproszony, żeby mógł jeszcze odpowiedzieć na nasze pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselJanuszKowalski">Dziękuję, panie przewodniczący. Dziękuję państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Szanowni państwo, mamy w ten sposób niejako rozpatrzone sprawy, do których zaprosiliśmy gości, osoby zainteresowane. Teraz przystępujemy do rozpatrzenia szóstego punktu porządku dziennego, którym jest zajęcie stanowiska w sprawach, które wpłynęły do Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-196.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Po kolei. Wniosek oznaczony nr EPS-04-124/21. Jest to wniosek burmistrza miasta i gminy Wieliczka pana Artura Kozioła z 19 marca 2021 r. w sprawie dotyczącej poseł Urszuli Ruseckiej. Jakie jest państwa stanowisko? Może ja zacznę – myśmy podobne sprawy już rozpatrywali. To jest konflikt lokalny, na poziomie samorządowym, który w moim przekonaniu nie dotyczy spraw, które znajdują się w obrębie kompetencji naszej Komisji. Wnioskuję o to, żeby sprawę umorzyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselJanLopata">Miałem okazję zapoznać się z tym pismem, z tym zarzutem pana burmistrza Wieliczki. Z całym szacunkiem, współczuję mu i współczuję całej społeczności lokalnej, że wszyscy żyją w takim środowisku, gdzie trzeba poświęcać wiele czasu na wewnętrzne gry i rozgrywki, uszczypliwości, a może nawet działania większego zakresu, ale to niestety albo na szczęście nie jest nasza domena. Wydaje mi się, że nie mamy tu wiele do zrobienia albo też nic. Podzielam pański pogląd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Panie poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Chciałoby się, żeby nie było takich spraw i chciałoby się, żeby parlamentarzyści i samorządowcy jak najlepiej pracowali dla wspólnego celu, jakim jest rozwój lokalnej społeczności, dla dobra lokalnej społeczności. Takie sprawy są, z tym że myślę, iż tym Komisja nie powinna się zajmować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jest zatem wniosek, by Komisja nie podejmowała inicjatywy w niniejszej sprawie. Czy są uwagi do tego wniosku? Nie widzę, nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja zdecydowała, aby nie podejmować inicjatywy w niniejszej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-200.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Kolejny wniosek jest oznaczony numerem o końcówce 126/21. To jest wniosek posła Krzysztofa Tuduja z 15 kwietnia br. w sprawie dotyczącej wypowiedzi Krzysztofa Gawkowskiego. Jaka jest państwa ocena? Czy powinniśmy podejmować inicjatywę w tej sprawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Wydaje mi się, że to było niefortunne sformułowanie. Chciałabym posłuchać pana posła i może dowiedzieć się czegoś więcej, bo może, jak w przypadku pani poseł Piekarskiej, miało to mieć jakieś całkiem inne znaczenie. Wydaje mi się, że powinniśmy się sprawą zająć, natomiast, jakie będą wyniki, jaki będzie efekt końcowy, to zobaczymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Pani poseł Falej, pan poseł Łopata.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#PoselJanLopata">Ja się wstrzymam. Czy wniosek będzie taki czy inny – mój głos będzie głosem wstrzymującym się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselMonikaFalej">Ja uważam, że nie powinno to być procedowane. Taki jest mój głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Ja się zgadzam z panią przewodniczącą, że jednak powinniśmy wysłuchać stron, choć rzeczywiście przyznaję, sprawa wygląda na drobną albo nawet na jakieś nieporozumienie. Byłbym jednak za tym, abyśmy podjęli inicjatywę w tej sprawie. Ponieważ widzę, że pani poseł Falej miała inne zdanie, pan poseł Łopata jest niepewny, musimy tę sprawę przegłosować.</u>
+          <u xml:id="u-205.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Został postawiony wniosek o podjęcie inicjatywy w niniejszej sprawie. Głosujemy. Mamy już wyniki. Głosowały 4 osoby. Za 2 głosy, 1 przeciw, 1 wstrzymujący się, a zatem wniosek uzyskał większość, czyli Komisja podjęła decyzję, żeby podjąć inicjatywę w niniejszej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-205.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Kolejny wniosek to wniosek osoby prywatnej oznaczony numerem o końcówce 127/21. Jak powiedziałem, jest to wniosek osoby prywatnej z 15 kwietnia br. w sprawie dotyczącej wypowiedzi posła Sławomira Nitrasa. Słucham państwa. Proszę o opinię, czy powinniśmy się sprawą zająć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Muszę się przyznać, że gdzieś mi ten wniosek umknął. Ja tego wniosku nie znam, więc będę się zdawała na państwa opinie. Albo proszę powiedzieć coś bliżej, to może…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jest to wniosek osoby prywatnej, która domaga się ukarania posła Nitrasa za wpis na Twitterze, w którym napisał on, cytuję: „Ziobro stoi na czele zorganizowanej grupy przestępczej, która wykorzystuje aparat państwa przeciwko swoim konkurentom politycznym”. Wnioskodawczyni informuje również, że poinformowała o tym wpisie Prokuraturę Krajową, uznając, że jest to czyn zabroniony z art. 226 Kodeksu postępowania karnego itd.</u>
+          <u xml:id="u-207.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę zatem o opinię, czy powinniśmy się niniejszą sprawą zająć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselJanLopata">Czekam na panią Katarzynę, ale jeśli jest tylko osobą, która się dołącza, to ja wnioskuję, żebyśmy tej sprawy nie rozpatrywali na posiedzeniu Komisji i nie będę tego uzasadniał. Myślę, że tak będzie lepiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jest zatem wniosek, aby Komisja nie podejmowała inicjatywy w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselJanLopata">Tak można przyjąć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przyznam, że jest mi trudno jednoznacznie zdecydować, zatem proszę o głosowanie w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Bardzo państwa przepraszam, ale nie słyszałam fragmentu dyskusji, bo mi zerwało połączenie. Słyszałam tylko wniosek pana posła Łopaty, a później już nie wiem, co państwo mówiliście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PoselJanLopata">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Nad wnioskiem pana posła Łopaty, żeby nie podejmować inicjatywy. Kto jest za tym, aby nie podejmować inicjatywy? Podaję wyniki głosowania. Głosowały 4 osoby. Za wnioskiem 2 głosy, 2 wstrzymujące, a zatem stwierdzam, że Komisja podjęła decyzję, by nie podejmować inicjatywy w niniejszej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-214.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Kolejny wniosek, oznaczony numerem o końcówce 128/21, to wniosek pani poseł Kamili Gasiuk-Pihowicz z 21 kwietnia br. w sprawie dotyczącej posła Marka Asta. Jakie są państwa opinie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PoselJanLopata">To jest wniosek, który dostaliśmy dzisiaj. On ma datę 21 kwietnia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Proszę państwa, to jest jedna z tych spraw, które docierają do nas pocztą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PoselJanLopata">Miałem wniosek dotyczący posła Nitrasa, ale tego nie pamiętam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Wnioski były wysłane dopiero wczoraj.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ale do mnie też nie dotarł ten wniosek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#SekretarzKomisjiBeataMaciak">Wnioski zostały wysłane. Macie je państwo na iPadach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Ja już nie wiem, na co mam patrzeć. Jeden wniosek miałam normalnie na poczcie w komputerze. Do iPada nie zajrzałam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselJanLopata">To mam propozycję. Panie przewodniczący, proszę przynajmniej streścić, czego wniosek dotyczy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Dobrze, przedstawię treść wniosku. Do mnie wszystkie wnioski dotarły i na pocztę prywatną, i na pocztę sejmową. W skrócie chodzi o to, że pani poseł Gasiuk-Pihowicz występuje jako członkini sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka i przypomina, że zgodnie z regulaminem Sejmu przewodniczący komisji sejmowej obowiązany jest zwołać posiedzenie komisji na wniosek jednej trzeciej członków.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#PoselJanLopata">To faktycznie było.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Przewodniczący komisji wyznacza termin posiedzenia tak, aby odbyło się ono w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Przewodniczącym komisji sejmowej jest pan poseł Marek Ast. Pani Gasiuk-Pihowicz zarzuca mu, że nie zwołał w należytym trybie i czasie posiedzenia komisji, mimo wniosku innych posłów.</u>
+          <u xml:id="u-225.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Ja od razu państwu powiem, że w moim przekonaniu jest to sprawa dla marszałka Sejmu, a nie dla nas, bo jest to sprawa realizacji regulaminu Sejmu. My nie jesteśmy władni, by te sprawy rozstrzygać. Wnoszę, żebyśmy nie podejmowali inicjatywy w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#PoselIzabelaKatarzynaMrzyglocka">Panie przewodniczący, a może trzeba ten wniosek odesłać do Komisji Regulaminowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#PoselJanLopata">Myślę, że o tym powinna zdecydować składająca wniosek. My mamy jedynie podjąć decyzję, co z tym zrobić, bo rzecz do nas oficjalnie wpłynęła. Nie powinniśmy tego nigdzie odsyłać, tylko zdecydować. Podzielam pański pogląd, panie przewodniczący, ale nie ze względu na to, o czym pan tu wspomniał, tylko raczej dlatego, że żyjemy i pracujemy w nienormalnych czasach i układach.</u>
+          <u xml:id="u-227.1" who="#PoselJanLopata">Jak pan wie, myśmy też, o czym mówiła na początku pani przewodnicząca, dłuższy czas nie zwoływali posiedzeń Komisji Etyki, bo nie wyrażała na to woli czy zgody pani marszałek, która tak na dobrą sprawę chyba nadal jest głównodowodzącą, jeśli chodzi o zwoływanie wszystkich posiedzeń komisji. Wydaje się, że w przypadku posiedzenia tej komisji, o której pisze pani Gasiuk-Pihowicz, też pewnie leży to w gestii pani marszałek. Raczej.</u>
+          <u xml:id="u-227.2" who="#PoselJanLopata">W związku z powyższym, z tej przyczyny uważam, że przynajmniej przedwczesny albo regulaminowo nie do końca dopracowany jest ten wniosek o ukaranie i zajmowanie się tą sprawą w przypadku przewodniczącego Asta. Na chwilę obecną, w związku z powyższym, uważam ten wniosek za nie do rozpatrzenia. Podzielam pański pogląd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Chyba wszyscy się zgadzamy, że nie jesteśmy właściwym adresatem tego wniosku. Jak rozumiem, pani wnioskodawczyni zostanie poinformowana o naszej decyzji i sama zdecyduje, czy przekazać ten wniosek do Komisji Regulaminowej, czy bezpośrednio do pani marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-228.1" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Jest zatem wniosek, by Komisja nie podejmowała inicjatywy w niniejszej sprawie. Czy jest jakiś sprzeciw wobec tego wniosku? Nie widzę, nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja podjęła taką decyzję.</u>
+          <u xml:id="u-228.2" who="#PrzewodniczacyposelJacekSwiat">Szanowni państwo, na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..a06b855
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/header.xml
@@ -0,0 +1,70 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-eskxx-00033-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 33/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 33/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ESK">33</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekzarzaduPFRTFIPiotrKuba" role="speaker">
+        <persName>Członek zarządu PFR TFI Piotr Kuba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="CzlonekzarzaduPolskiegoFunduszuRozwojuTowarzystwaFunduszyInwestycyjnychPiotrKuba" role="speaker">
+        <persName>Członek zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych Piotr Kuba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MAP Zbigniew Gryglas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Zbigniew Gryglas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselGabrielaLenartowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Gabriela Lenartowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezeszarzaduAgencjiRozwojuPrzemysluSACezariuszLesisz" role="speaker">
+        <persName>Prezes zarządu Agencji Rozwoju Przemysłu SA Cezariusz Lesisz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezeszarzaduARPSACezariuszLesisz" role="speaker">
+        <persName>Prezes zarządu ARP SA Cezariusz Lesisz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki" role="speaker">
+        <persName>Prezes zarządu Rafako SA Radosław Domagalski-Łabędzki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorEwaGaweda" role="speaker">
+        <persName>Senator Ewa Gawęda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezeszarzaduARPSAPawelKolczynski" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes zarządu ARP SA Paweł Kolczyński</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ESK" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..76f3b97
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00033-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,242 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, na wniosek grupy posłów pani marszałek zwołała dzisiejsze posiedzenie Komisji. Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych. Informacja na temat zwołania posiedzenia Komisji. Na podstawie art. 198j ust. 2 i 3 regulaminu Sejmu, w związku ze zgłoszeniem przez grupę posłów na mocy art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu posiedzenie będzie prowadzone – jak jest od czasu pandemii – z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Jak mówiłem, posiedzenie odbywa się na wniosek przekazany do Komisji w dniu 25 lutego br.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jednocześnie informuję, że członkowie Komisji obecni na sali głosują za pośrednictwem systemu do głosowania. Jest prośba, żeby się nie logować do systemu elektronicznego za pośrednictwem tabletu, żeby nie było dublowania głosowania, oczywiście, gdyby do głosowania doszło. Linki dla pozostałych posłów zostały wysłane wczoraj SMS-em, telefonem. Myślę, że wszyscy je dostali. Za chwilę sprawdzimy kworum. Wtedy będziemy wiedzieli, czy możemy obradować zgodnie z regulaminem.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, teraz poproszę o wyświetlenie przycisków do sprawdzenia kworum. Jak widzę, jest spore zainteresowanie dzisiejszym tematem, więc myślę, że mamy kworum. Ale zanim sprawdzimy kworum, proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek guziczka. Będziemy czekać na spłynięcie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">A ja w tym czasie przywitam serdecznie panów ministrów. Dzisiaj obecnością na posiedzeniu naszej Komisji zaszczycili nas: pan Zbigniew Gryglas podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych, pan Michał Woś minister sprawiedliwości – chociaż nie wiem, czy udało mu się połączyć, bo jeszcze przed chwilą nie był podłączony – pan Paweł Borys prezes zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju SA, pan Radosław Domagalski-Łabędzki prezes zarządu Rafako SA, pan Cezary Lesisz prezes Agencji Rozwoju Przemysłu SA, pani Izabela Antos dyrektor Departamentu Instrumentów Rozwojowych w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pan Piotr Czajkowski naczelnik wydziału w Departamencie Instrumentów Rozwojowych w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pana Paweł Kolczyński wiceprezes Agencji Rozwoju Przemysłu, pan Adam Kotucha radca prawny w Rafako, pan Wojciech Krawczyk zastępca dyrektora Departamentu Spółek Paliwowo-Energetycznych Ministerstwa Aktywów Państwowych, pan Piotr Kuba członek zarządu ds. inwestycji PFR TFI, pan Adam Piotrowski dyrektor Biura Obsługi Pełnomocnika Rządu do Spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej oraz pan Maciej Stańczuk członek zarządu Rafako. Witam też panią senator Ewę Gawędę i – oczywiście – wszystkich państwa posłów, naszych sekretarzy. Nie wiem, czy są przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli. Chyba nie ma. Nie ma chyba także posłów spoza Komisji. Gdyby ktoś był, to by się zgłosił, ale nie widzę. Witam serdecznie wszystkich państwa.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mam potwierdzenie kworum. Jeśli można proszę je wyświetlić na tablicy. Coś się zacięło? Mamy. Głosowało 29 osób, czyli mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje przedstawienie przez ministra aktywów państwowych pana premiera Jacka Sasina, prezesa zarządu Agencji Rozwoju Przemysłu pana Cezariusza Lesisza oraz prezesa zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju pana Pawła Borysa informacji na temat sytuacji w spółce Rafako SA, a także wpływu ewentualnego ogłoszenia upadłości przez spółkę Rafako SA na wzrost stopy bezrobocia w powiecie raciborskim. Szanowni państwo, przystępujemy do przedstawienia wniosku przez przedstawiciela wnioskodawców. Poproszę tylko panią Gabrielę Lenartowicz, która będzie przedstawiać wniosek w imieniu wnioskodawców, żeby ujęła też aspekty dotyczące powiązania tego wniosku z kompetencjami naszej Komisji, ponieważ jesteśmy Komisją Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, a spółka Rafako jest spółką prywatną. A jeżeli chodzi o sprawy dotyczące bezrobocia, nie wchodzą one w zakres działania naszej Komisji, tylko ewentualnie komisji do spraw społecznych czy komisji dotyczącej samorządu. Wiem, że jest pewien niewielki udział PFR przy ratowaniu Rafako. Bo już takie próby ratowania były podejmowane. Stąd też w pewnym zakresie mieści się to w granicach zainteresowań naszej Komisji, ale tylko w bardzo ograniczonym zakresie. Nie wiem, czy pozostałe aspekty, poza ogólnym zainteresowaniem i troską o naszych obywateli, wchodzi w zakres prac naszej Komisji. Ale myślę, że pani poseł pięknie nam to przedstawi. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Dziękuję bardzo. Panowie ministrowie, panie przewodniczący, szanowni państwo, posłanki i posłowie, ale także licznie obserwujący nas – jak nas zapewniano – zainteresowani mieszkańcy powiatu raciborskiego i powiatów sąsiadujących, bo sprawa jest ważna i poważna. Oczywiście, zgodnie z sugestiami pana przewodniczącego przedstawię to, na ile ten temat jest powiązany z zadaniami naszej Komisji i ma wpływ na nasze decyzje. Szanowni państwo, Raciborska Fabryka Kotłów, to największy europejski producent kotłów energetycznych, ale nie tylko, bo także czempion technologiczny, jeśli chodzi o przemysł energetyczny, nie tylko na skalę krajową, ale także międzynarodową, z ustaloną renomą od wielu, wielu lat. Ta spółka ma obecnie kłopoty. Ale to kłopoty nie tylko tej firmy i jej pracowników, ale szerzej kłopoty polskiej gospodarki i szans na transformację energetyczną. I tu widzimy tę sprawę z punktu widzenia naszej Komisji. Wymiar i ranga problemu wymaga debaty na najwyższym poziomie.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Upadłość spółki, która zatrudnia obecnie ok. 1280 pracowników skutkowałaby także likwidacją wielu miejsc pracy, co doprowadziłoby do wzrostu bezrobocia, jak się szacuje, w powiecie raciborskim aż o ok. 77%. Przedstawiamy te skutki jako skutki gospodarcze, które mogą wpływać na kondycję polskiej gospodarki generalnie, a nie z punktu widzenia li tylko skutków bezrobocia. Jak słusznie przedstawił przewodniczący, jest to zadanie innej komisji. Ale skutki ewentualnej upadłości Rafako, która zagraża tej spółce, to także straty dla wielu spółek Skarbu Państwa powiązanych z tą firmą. I tu jesteśmy na posiedzeniu właściwej Komisji. Wprawdzie jest to firma obecnie o statusie firmy prywatnej, ale poprzez powiązania nie tylko kapitałowe, ale także gospodarcze, kontraktowe, jest istotnie powiązana ze sferą Skarbu Państwa, a także z kwestiami energetyczno-klimatycznymi, które – jak już wspomniałam – są w domenie naszej Komisji. Takie straty – jak szacują eksperci – które mogłyby się pojawić w spółkach Skarbu Państwa w wyniku upadłości Rafako, to ponad 1 mld zł. Z kolei prywatne firmy mogłyby stracić niemalże 300 mln zł. Tak się szacuje. To pokazuje skalę problemu, gospodarczą skalę problemu. Będę prosiła, żeby o aktualnej sytuacji Rafako, bo ona jest przecież dynamiczna, kompetentnie wypowiedzieli się członkowie zarządu spółki. Przypomnę tylko w skrócie, żeby nie powtarzać materiałów, że w grudniu 2020 r. spółka złożyła propozycje układowe. Obecnie toczy się postępowanie restrukturyzacyjne, które ma się skończyć do końca kwietnia. Dla przypomnienia powiem, że podmioty państwowe, które są w sferze naszych zainteresowań – m.in. Gaz-System, Energa, PGE, Mostostal, Polimex głosowały przeciwko zawarciu układu, co jednoznacznie rodziło ryzyko upadłości. To postępowanie, ta propozycja została przyjęta głosami mniejszościowej części decydentów. Obecnie prowadzony jest także proces inwestorski głównego akcjonariusza – PBG – zarządzanego przez nadzorcę sądowego.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Jeśli chodzi o finansowanie spółki Rafako z punktu widzenia instytucji finansowych, m.in. Agencji Rozwoju Przemysłu, Rafako oczekuje na decyzję Agencji Rozwoju Przemysłu o przyznaniu finansowania pomocowego w kwocie 50 mln zł z instrumentu, który nazywa się „Druga szansa”. Jednocześnie uzyskał odmowę pomocy od Polskiego Funduszu Rozwoju. O przedstawienie szczegółów będę prosiła pana prezesa. Co zatem stoi przed nami? Jakie główne problemy i wyzwania stoją przed Rafako, również w kontekście sytuacji gospodarczej Polski? Podstawowym wyzwaniem dla Rafako jest powrót na rynek i odtworzenie portfela zamówień w obszarze usług i produkcji, bo obecnie ma trudności z powodu braku zdolności wystawienia gwarancji należytego wykonania. To powoduje, że spółka nie jest w stanie przystępować do przetargów w trybie prawa zamówień publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Następnie konieczna jest także zmiana układu właścicielskiego. W chwili obecnej pakiet 33% praw z akcji – o czym wspominałam – należy do PBG. Te prawa wykonuje nadzorca sądowy w ramach postępowania sanacyjnego. 10% udziałów w Rafako posiada TFI PFR.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Dlaczego się tym zajmujemy i na czym polega problem? Dlaczego jako posłowie zwracaliśmy się o debatę w tej sprawie? Chodzi o miejsce Rafako w transformacji sektora energetycznego w Polsce. Przed nami stoją wyzwania dotyczące modernizacji energetyki węglowej, ze szczególnym uwzględnieniem konwersji układów węglowych na gaz, a w dłuższej perspektywie na wodór. Wymaga to określonych kompetencji w zakresie wykonawstwa. Jak już wspominałam, Rafako, to przecież nie tylko kotły, ale daleko szersza działalność. Obecnie Rafako jest i będzie w najbliższym czasie jedynym podmiotem o tak dużej skali, który ma potrzebne zasoby, wiedzę czy know-how dla tego typu przedsięwzięć.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Dlaczego zajmujemy się tym na posiedzeniu właśnie tej Komisji? Dlaczego jest nam potrzebna informacja Ministerstwa Aktywów Państwowych? Bo właśnie to ministerstwo nadzoruje spółki Skarbu Państwa, których zachowanie jest kluczowe dla przetrwania Rafako, o czym już wspominałam. Upadłość Rafako oznacza gigantyczne straty – sięgające 1 mld zł – podmiotów powiązanych ze Skarbem Państwa. Upadłość oznacza też utratę kluczowych kompetencji niezbędnych do prawidłowej realizacji okresu przejściowego w polskiej energetyce. Mam na myśli realizację strategii energetycznej państwa. Potrzebne są też jasne decyzje polityczne co do wsparcia Rafako, jako przykładowego przedsiębiorstwa w dobie transformacji energetycznej, przez instytucje rozwojowe. Stąd pytania do prezesów tych instytucji.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Dyskusja o ratowaniu Rafako jest istotną częścią debaty o przyszłości transformacji polskiej energetyki. Przy tej okazji, pokazując Rafako, mówimy, że konieczne jest zapoczątkowanie szerokiej debaty, dyskusji o kształcie polskiej transformacji energetycznej, warunkach wsparcia tej transformacji, priorytetach, kształcie okresu przejściowego, środkach i nakładach także w ramach krajowego programu odbudowy. Wyraźnie widzimy tam zapisy, które będą stanowiły rynek dla wykonawców i realizatorów tak naprawdę transformacji energetycznej. Bo przecież transformacja energetyczna to nie tylko producenci energii, ale także całe otoczenie, w tym przypadku zwłaszcza technologiczne. Potrzebna jest więc poważna dyskusja o przyszłości polskiej energetyki i określenie, jakie kompetencje są potrzebne, jaka jest przyszłość np. rynku mocy czy instrumentów pomocowych itp.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Upadłość Rafako oznacza – i chcę to z całą mocą podkreślić – utratę kluczowych kompetencji w Polsce. A to przełoży się na wyższe koszty i utratę szans na modernizację konwersji na gaz i wodór w najbliższej przyszłości, bo alternatywą jest pozyskanie takich zdolności i kompetencji za granicą, co jest jakby wbrew polityce, którą prowadzi obecnie rząd i większość w parlamencie. Chciałabym jeszcze podkreślić, że pozyskiwanie tych kompetencji za granicą i rezygnacja z krajowych zasobów w tym zakresie będą skutkowały dużo wyższymi cenami, kosztami. Pytanie: Jaki zatem byłby najlepszy scenariusz i przyszłość dla takich spółek, jak Rafako? Ten pozytywny scenariusz, o którego rozważenie apelujemy, to zaangażowanie instytucji rozwojowych – polskich instytucji rozwojowych – w proces ratowania takich przedsiębiorstw, jakim w tym przypadku jest Rafako, z tym że konieczna jest determinacja i realizacja podejmowanych zobowiązań oraz zapewnień o udzieleniu wsparcia. Oczywiście, potrzebne są decyzje polityczne, ale żeby one nie kończyły się na deklaracjach. Chcę wyraźnie podkreślić, że wnioskodawcy – także ja – widzą, że to powinien być proces bezstronny o charakterze biznesowym i ekonomicznie racjonalnym. Rafako nie ma być przedmiotem działań wykraczających poza standardy rynkowe, prawne i pragmatykę realizacji transformacji polskiej energetyki. To niezwykle ważne. Uważamy przy tym, że interes gospodarczy państwa polskiego oraz ważne społeczne uwarunkowania, o których wspominałam też w kontekście bezrobocia, w tym transformacja, ale i rozwój województwa śląskiego, szczególnie dotkniętego kosztami restrukturyzacji górnictwa i pochodnych branż wykorzystujących węgiel... Takie przemiany sprzyjają i uzasadniają zaangażowanie administracji publicznej w pomoc dla Rafako.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PoselGabrielaLenartowicz">W tym miejscu chciałabym także zadać pytania adresowane do Ministerstwa Aktywów Państwowych. O sformułowanie tych pytań poprosiłam tzw. stronę społeczną, czyli obywateli, pracowników, otoczenie zainteresowane publicznie. Te pytania spłynęły do mnie. Część z pytających zastrzegła sobie anonimowość, aczkolwiek pytania nie były skierowane anonimowo, więc nie są to anonimy. Pytania adresowane do przedstawicieli Ministerstwa Aktywów Państwowych. Dlaczego spółki Skarbu Państwa nadzorowane przez Ministerstwo Aktywów Państwowych, które już wymieniałam – czyli Gaz-System, Polimex, Energa, spółka z grupy PGE – głosowały przeciwko układowi Rafako, chociaż należałoby zakładać, że brak układu oznacza upadłość Rafako i brak możliwości zaspokojenia wierzytelności spółek Skarbu Państwa z masy upadłościowej?</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Następne pytanie. Czy przedstawicielom Ministerstwa Aktywów Państwowych znane są nierynkowe praktyki na rynku wykonawstwa w branży energetycznej, zgodnie z którymi głosowanie spółek Skarbu Państwa przeciwko układowi było inspirowane przez jedną z wiodących firm branży będącej pod kontrolą Skarbu Państwa? Czy przedstawiciele Ministerstwa Aktywów Państwowych widzą potrzebę konkurencji na rynku wykonawstwa w branży energetycznej w okresie transformacji energetyki, czy preferują funkcjonowanie jednego, wiodącego podmiotu kontrolowanego przez Skarb Państwa? Kolejne pytania sformułowały związki zawodowe działające w Rafako SA, które już wcześniej prowadziły korespondencję z ministrem, a także z przedstawicielami parlamentu w tej sprawie. Te pytania są takie. Czy Rafako, firma z ponad siedemdziesięcioletnią tradycją i tak zasłużona dla krajowej energetyki, o unikatowych i szerokich kompetencjach, może liczyć na pomoc państwa w uratowaniu ponad tysiąca miejsc pracy? Jeśli tak, to w jakiej formie ta pomoc mogłaby być udzielona?</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Rozumiem, że to jest pytanie adresowane akurat nie do Ministerstwa Aktywów Państwowych, ale do ministerstwa pracy, więc poproszę o przekserowanie go w tę stronę. Drugie pytanie generalnie do rządu, ale myślę, że głównie do Ministerstwa Aktywów Państwowych. Czy rząd planuje zaangażowanie Polimexu w ratowanie Rafako? Te pytania zgłosiły wszystkie trzy związki zawodowe działające w Rafako, a z imienia i nazwiska ich przewodniczący. I kolejne pytania, które wpłynęły od obywateli. Czy Skarb Państwa rozważa nacjonalizację firmy Rafako SA poprzez objęcie akcji Rafako przez spółki, w których Skarb Państwa ma pakiet większościowy, jak było w przypadku przejęcia Polimex Mostostal w 2017 r. przez PGE, Enea, Energa i PGNiG? Dosłownie cytuję. Następne trzy pytania tego samego autorstwa skierowane są – w moim rozumieniu – do Ministerstwa Sprawiedliwości. Pan przewodniczący witał wiceministra sprawiedliwości, więc myślę, że będzie mógł na nie odpowiedzieć. Jeśli nie, to będę prosiła, żebyśmy te odpowiedzi uzyskali na piśmie. One wiążą się z tematem, ale myślę, że są adresowane przede wszystkim do prokuratora generalnego.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Czy prowadzone jest dochodzenie w sprawie nieprawidłowości związanych z przejęciem firmy Rafako SA przez PBG SA? Czy prowadzone jest dochodzenie w celu wyjaśnienia czy za działaniami właściciela, tzn. firmy PBG SA względem Rafako nie brały udziału służby specjalne, tzn. ABW, SWW i SKW? Czy prowadzone jest dochodzenie w celu wyjaśnienia czy obligatariusze spółki Rafako SA poprzez PBG SA, spółki z udziałem Skarbu Państwa, nie działali na szkodę poprzez przeciągający się długotrwale okres negocjacji z PBG SA? Sądzę, że te trzy pytania wiązały się z oświadczeniami publicznymi wiceministra o skierowaniu sprawy związanej z Rafako – bez bliższych szczegółów – do postępowania prokuratorskiego. Może dowiemy się, czy tak jest w istocie i jakie są wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Mam tylko jeszcze jedno pytanie, nadesłane też do prezesów funduszy. Sądzę, że chodzi o Agencję Rozwoju Przemysłu i o Polski Fundusz Rozwoju. Dlaczego w ramach nowych postępowań na dostawę urządzeń dla energetyki, czyli w szczególności w ramach obecnych inwestycji większość dostaw pochodzi spoza polskich fabryk i biur projektowych? Szczególnie dotyczy to nowo budowanych jednostek opalanych gazem, w których dostawy kotłów są realizowane z Austrii, Czech, Niemiec, Hiszpanii i Włoch. Absurdem jest to, że samo Rafako realizuje jeden ze swoich kontraktów na bazie kotłów pochodzących z Włoch. Czy ministerstwo i przedstawiciele niniejszych funduszy mają tego świadomość?</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Potęga większości krajów przemysłowych – dziś właściwie tylko kraje dalekiej Azji – polega na tym, że dostawy w pierwszej kolejności realizuje się ze swoich zakładów czy fabryk. Rozumiem, że to są też kwestie proceduralne prawa zamówień publicznych itp. Te ograniczenia są jednak narzucane w obrębie chociażby Unii Europejskiej, której jesteśmy częścią. Na zakończenie chciałabym tylko podkreślić, że to budzi emocje społeczne i postawy Polaków w tak trudnym okresie, zwłaszcza dla takich obszarów, jak powiaty raciborski, wodzisławski, rybnicki – najbliższe sąsiedztwo, czyli tzw. subregion zachodni województwa śląskiego – dla których to jest rynek pracy. Rafako jest jednym z najważniejszych miejsc pracy, zwłaszcza na dużym poziomie technologicznym.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Z tym związany jest niepokój. A z drugiej strony są konsekwencje gospodarcze – nie tylko dla całego Śląska – złej sytuacji czy – nie daj Boże – upadłości tej spółki. Ten list skierował do pana przewodniczącego Komisji Artur Wierzbicki, radny rady powiatu raciborskiego, a jednocześnie pracownik Rafako, który obecnie odchodzi z Rafako, jak co najmniej 400 pracowników z rodzinami w ramach procesu zwolnień grupowych. Ten proces może się rozszerzać. Nie będę cytowała całego listu. Złożyłam go na ręce pana przewodniczącego. A członkowie Komisji obecni na sali też mogą się z nim zapoznać, bo dostali jego kopię. To jest obraz trwogi i niepokoju społecznego wyrażony przez samorządowca i jednocześnie pracownika. Myślę, że warto go przeczytać, bo pokazuje, jaki jest stan emocji wśród pracowników, w otoczeniu. Warto, zwłaszcza z punktu widzenia ewentualnych decyzji politycznych przyjrzeć się i pochylić się nad tym problemem, zwłaszcza że spółka Rafako SA jest dla raciborzan, dla połowy Śląska od wielu, wielu pokoleń miejscem uosabiającym polską myśl techniczną, polskich inżynierów. Nie tylko odtwórców, ale twórców polskiej technologii, a także polskiej marki na arenie międzynarodowej. Rafako zawsze było znane z wysokich kompetencji. Całe pokolenia, całe rodziny traktowały je z szacunkiem. Zatrudnionych, ale także z otoczenia… W zasadzie w Raciborzu, w okolicy nie ma osoby, nie ma rodziny, która w bezpośredni lub pośredni sposób nie byłaby związana z Rafako historycznie bądź obecnie. Wielu mieszkańców, wielu obywateli na Śląsku wiąże swoje ambicje rozwoju zawodowego i ciekawej pracy, zwłaszcza w otoczeniu przekształcającej się także, jeśli chodzi o górnictwo, całej sfery gospodarczej, z Rafako, więc warto – tu apeluję do decydentów, do władz – pochylić się nad tym problemem, bo on jest – spojrzawszy fokusowo – właściwy i odpowiedni dla całego naszego kraju, a dla Śląska w szczególności.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#PoselGabrielaLenartowicz">I jeszcze w takim rozumieniu, że apelujemy o rozwiązania, które są możliwe, są zgodne z prawem i będą przejrzyste i bezstronne. Nie chodzi o wspieranie jednego przedsiębiorstwa prywatnego, ale o takie rozwiązania, do których miałyby dostęp wszystkie przedsiębiorstwa w Polsce, które są na drodze transformacji. Bo transformacja energetyczna jest także transformacją gospodarczą otoczenia gospodarczego, technologicznego i społecznego, co widać i co pięknie akurat w tej części zostało zdiagnozowane w krajowym programie odbudowy. Myślę, że Rafako ma największe szanse, nie tylko szanse, ale i kompetencje przede wszystkim, jeśli chodzi o zasoby kadrowe, o zasoby ludzkie, żeby być dla rządu, dla Polski narzędziem takiej transformacji energetycznej, której byśmy sobie życzyli.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Dziękuję bardzo za uwagę. Bardzo bym prosiła, panie przewodniczący, bo celowo nie uszczegółowiłam obecnej sytuacji Rafako, bo ona jest dynamiczna, a najbardziej kompetentni będą członkowie zarządu, którzy widzą temat od środka i znają go w sposób najbardziej wiarygodny. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Zapytam pana ministra, ponieważ jest taki obyczaj, że po prezentacji wnioskodawców z reguły zabiera głos pan minister. Ale pani Gabriela Lenartowicz prosiła, gdyby pan minister się zgodził, żebyśmy teraz udzielili głosu prezesowi Rafako. Jeżeli pan minister się zgodzi, poprosilibyśmy pana prezesa. Może wtedy bardziej kompleksowo zapoznalibyśmy się z sytuacją Rafako i ewentualnymi aspiracjami o pomoc państwa. Jak rozumiem, w tej chwili trwa postępowanie rozstrzygające czy taka pomoc będzie, czy nie. To jest troszkę niezręczne, że w trakcie tego procesu mamy posiedzenie Komisji, ale być może wyjaśnienia pana prezesa mogłyby jeszcze rozszerzyć naszą wiedzę na temat sytuacji. Tak, że zapytam pana ministra Gryglasa. Nie wiem, czy nas słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Słychać, panie przewodniczący. Panie przewodniczący, państwo posłowie, szanowni państwo, bardzo dziękuję. Proponuję, żebyśmy się jednak trzymali pewnej tradycji sejmowej. Jeśli państwo pozwolą, odniosę się do głównych tez wystąpienia pani poseł. A później oddalibyśmy głos państwu reprezentującym zarząd Rafako.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze. To bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Panie przewodniczący, szanowni państwo, z pewną satysfakcją wysłuchałem głosu pani poseł, która wzywała do prowadzenia przez rząd Rzeczypospolitej suwerennej polityki gospodarczej, bo taką suwerenną politykę gospodarczą prowadzi rząd pana premiera Mateusza Morawieckiego. I to dobrze, że państwo wreszcie dostrzegają, że tak to powinno wyglądać. Nie, nie jesteśmy zainteresowani tym, żeby pozyskiwać kompetencje za granicą. Chcemy je odbudowywać w kraju. Chcemy je utrzymywać w kraju i to czynimy. Reindustrializacja Polski jest jednym z elementów Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju pana premiera Mateusza Morawieckiego. Pani poseł ma rację, że chociaż Skarb Państwa nie ma tam bezpośredniego udziału, a udział pośredni jest bardzo niewielki, analizujemy to i bardzo uważnie obserwujemy sytuację w firmie Rafako.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Zgodzę się, że jest ona bardzo istotną firmą na mapie gospodarczej Polski. To producent nie tylko kotłów, ale także gotowych bloków energetycznych, bloków kogeneracyjnych. To wreszcie producent instalacji odsiarczania, odazotowania i wielu urządzeń ochrony środowiska w bardzo szeroko rozumianym obszarze. Taka firma jest Polsce potrzebna. Jest Polsce niezbędna. Dlatego m.in. w tę firmę zaangażował się Polski Fundusz Rozwoju. Za chwile poproszę pana prezesa, żeby opowiedział o tym aktywnym zaangażowaniu funduszu w ratowanie firmy.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Proszę państwa, bardzo skrótowo o tym, jaka jest moja diagnoza oceny sytuacji w firmie Rafako. To wynik wielu lat różnych zdarzeń, które miały niekorzystny wpływ na sytuację firmy. To upadłość jej głównego akcjonariusza. To wreszcie w ostatnim okresie takie losowe zdarzenia, które też wstrząsnęły firmą. Przyczyn jest więcej. One mają także charakter strukturalny. Chcę powiedzieć, że ministerstwo aktywów, Skarb Państwa i podmioty kontrolowane przez Skarb Państwa dokładały wszelkich starań, żeby problemy finansowe firmy, problemy z płynnością finansową nie wpływały na realizację kluczowych inwestycji w elektroenergetyce. To się udało osiągnąć. Sam nadzorując wiele spółek Skarbu Państwa byłem świadkiem tego, jak spółki grupy PGE, grupy Enea czy Energa ingerowały w ten proces, płacąc wprost podwykonawcom, tak żeby uchronić także inne spółki – podwykonawców – firmy współpracujące z Rafako przed jakimiś perturbacjami. I wreszcie, żeby przede wszystkim ochronić najważniejsze inwestycje dla polskiego sektora elektroenergetycznego, które są realizowane teraz i które są przed nami.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Zgadzam się z panią poseł, że firma ma do odegrania wielką rolę w naszym projekcie transformacji energetycznej, zgodnie ze strategią, która została przyjęta przez rząd, tj. polityką energetyczną Polski do 2040 r. Będziemy potrzebowali nowych instalacji. Będziemy potrzebowali wiele modernizacji. Tutaj pole do działania takich firm, jak Rafako, z całą pewnością będzie bardzo duże. Proszę państwa, odniosę się krótko do tego, dlaczego niektóre z podmiotów Skarbu Państwa nie wsparły procesu restrukturyzacji. To jest zawsze bardzo trudna decyzja, bo trzeba wyważyć wiele składowych, w tym wpływ na sytuację konkretnych podmiotów. Muszą państwo wiedzieć i pamiętać o tym, że każdy z członków zarządu spółki odpowiada także karnie w sytuacji działania na szkodę spółki. A tego typu sytuacje, to są bardo trudne decyzje, które trzeba podjąć. Te decyzje mają także wpływ na sytuację podwykonawców, wierzycieli. Mają wpływ na całe otoczenie gospodarcze. I to nie jest zero-jedynkowy obraz, z którym mamy do czynienia w tej sytuacji, z którą mieliśmy do czynienia tutaj, w przypadku Rafako.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Miałem informacje, że czasem brakowało rzetelnej informacji o tym, jaki będzie wpływ tego układu na poszczególne firmy, jaka część wierzytelności nie zostanie włączona do układu, dlaczego i jaki był klucz podejmowania tego typu decyzji. Wydaje mi się, że w pewnym sensie zabrakło tutaj informacji, ale cieszę się, że mimo tych trudności proces restrukturyzacyjny przebiega właściwie. Mam nadzieję, że zakończy się finalnie powodzeniem. Raz jeszcze podkreślę, że firma Rafako jest niezwykle ważnym podmiotem na mapie gospodarczej kraju. I tak pozostanie. Chcę zadeklarować, że Skarb Państwa użyje wszelkich dostępnych nam prawem narzędzi, żeby wspierać działania firmy, żeby mogła w przyszłości spełnić tę rolę, o której mówiłem, rolę dotyczącą transformacji sektora elektroenergetycznego.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Odnosząc się do kolejnych pytań pani poseł powiem, że z pewnym zdumieniem usłyszałem, że pani poseł postuluje nacjonalizację firmy. Nie unikamy takich projektów, ale przypomnę, że rząd, który był wspierany przez Platformę Obywatelską, czynił raczej coś odwrotnego niż dążenie do tworzenia w Polsce podmiotów gospodarczych i wzmacniania tych podmiotów.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Proszę państwa, chciałbym poprosić o udzielenie w tej chwili głosu panu prezesowi Borysowi, który powie o roli PFR we wspieraniu restrukturyzacji firmy Rafako. Następnie, panie przewodniczący, chciałbym poprosić o udzielenie głosu prezesowi Agencji Rozwoju Przemysłu, który powie o możliwych instrumentach wsparcia, o wspomnianym tutaj programie „Polityka Nowej Szansy”, o wniosku zarządu Rafako, który wpłynął do Agencji Rozwoju Przemysłu, a także o wsparciu w zakresie poprawy płynności, czyli o pożyczce właścicielskiej, która także jest dopuszczalna i możliwa w tym scenariuszu. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo dziękuję. Pani poseł zgłasza się w sprawie sprostowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Tak, ja jedno zdanie sprostowania. Panie ministrze, ja nie postulowałam nacjonalizacji. Zadałam pytanie, które zostało do mnie nadesłane przez obywatela. I sądzę, że ono było trochę prowokacyjne, żeby usłyszeć dokładnie taką uspokajającą odpowiedź, jakiej udzielił pan minister. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo dziękuję. Jednak teraz poproszę pana prezesa Domagalskiego. Myślę, że kolejnym mówcom łatwiej będzie się odnieść do ewentualnych propozycji, chociaż jest tu – jak powiedziałem – pewna niezręczność, ponieważ jest wniosek rozpatrywany przez PFR. Nasze posiedzenie może tworzyć takie wrażenie, że jest to jakaś próba lobbingu czy nacisku na państwowe instytucje, które powinny rozpatrzyć to w sposób obiektywny, jak mówiła pani poseł – rynkowy, czy taka operacja jest też z punktu widzenia spółek Skarbu Państwa, PFR czy Agencji Rozwoju Przemysłu opłacalna. Powinniśmy się też kierować interesami spółek Skarbu Państwa. Szanujemy przedsiębiorców prywatnych, ale nie może być tak, że kosztem spółek Skarbu Państwa będziemy ratować firmę, co do której – jak mówił pan minister – są duże uwagi, jeśli chodzi o sposób zarządzania i to nie przez obecnego prezesa, ale przez wiele poprzednich lat. Myślę, że jest to powód dużych kłopotów Rafako.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Są tam różne informacje. Myślę, że pan minister Woś – o ile będzie mógł – też uchyli rąbka tajemnicy. Jeżeli postępowanie jest w toku, być może jest objęte tajemnicą śledztwa. Ale rzeczywiście jest to sytuacja złożona, skomplikowana. Chcielibyśmy pomóc, ale pomoc nie może być udzielona tak, jak poprzednio, że z tej pomocy wynikły tylko kolejne straty i kolejne kłopoty. Patrząc na pomoc przedsiębiorcom, musimy też patrzeć na to, na ile ich działalność rokuje nadzieje na wydobycie się firmy na powierzchnię. Z drugiej strony – oczywiście – bardzo cenne jest to, co mówiła pani poseł, że chcemy ratować nasze firmy. Nie chcemy tracić kompetencji. Chcemy, żeby były w kraju. To też trzeba wziąć pod uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo się cieszę, bo do tej pory słyszałem takie wypowiedzi, że po co nam kompetencje w Polsce czy lotnisko, jeśli jest w Berlinie. Tymczasem jest bardzo duży postęp i dbałość o to, żeby te kompetencje były u nas. Z tego powodu bardzo dziękuję, pani poseł, bo chcielibyśmy, żeby nasz kraj się rozwijał i żebyśmy mieli własny potencjał i nie korzystali tylko z zagranicznych kompetencji. Myślę, że to też jest kwestia do pytania dla panów ministrów. Czy te kompetencje, które są, są w stanie posiadać jakieś inne firmy? Padła tutaj sugestia, że jakaś inna firma – bez wymieniania nazwy – próbuje wpłynąć na proces układowy, który w najgorszym przypadku może prowadzić nawet do upadłości firmy. Ale, czy jest to firma polska, czy firma zagraniczna? Jeżeli na rynku polskim jest konkurencja, a różne firmy mogą posiadać te same kompetencje, to nie ma już takiej groźby, że bezpowrotnie utracimy kompetencje w kraju. To też jest istotna kwestia. Bardzo proszę pana prezesa Domagalskiego o zabranie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan prezes nie ma włączonego mikrofonu. Tam jest taka ikonka z przekreślonym mikrofonem. Trzeba ją wcisnąć. Nie zadziałało.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak pani poseł chwaliła bardzo wysokie kompetencje, a widzę, że nawet z komputerem jest problem. Przepraszam, to taka złośliwa uwaga.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Dziękuję bardzo. Przepraszam państwa za problemy techniczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Mam nadzieję, że teraz już jesteśmy słyszani. Szanowny panie przewodniczący, szanowne panie posłanki, panowie posłowie, panie ministrze, szanowni goście, przede wszystkim chciałbym podziękować w imieniu zarządu i pracowników za możliwość uczestnictwa w posiedzeniu Komisji. Chciałbym również podziękować za zainteresowanie i podniesienie problemu, który z pewnością swoją rangą wykracza poza region raciborski. Problemy Rafako są typowe dla branży. Wiele polskich firm, polskich podwykonawców i wykonawców przeżywa wiele problemów, w tej chwili wynikających z tego, z czym się wszyscy borykamy, czyli z niepewności na rynku w zakresie transformacji energetycznej. Przede wszystkim chciałbym wszystkich państwa zapewnić o jednej rzeczy, o tym, że spółka działa transparentnie, w pełni transparentnie.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Ubiegamy się o pomoc ze strony instytucji rozwojowych, ale robimy to w sposób całkowicie transparentny. W taki sposób, żeby dochować wszystkich procedur. Osobiście, jako prezes zarządu Rafako SA, mam pełną świadomość tego – o czym wspomniał pan minister – że były istotne problemy w zarządzaniu spółką, w jakości zarządzania spółką. Pewne procesy nie były właśnie transparentne. To jest na pewno też jeden z powodów obecnych problemów spółki. Natomiast aktualnie jesteśmy zdeterminowani do tego, żeby podnieść poziom zarządzania. I to się dzieje. To się dzieje również dlatego, że jesteśmy w postępowaniu restrukturyzacyjnym, które spowodowało, że wszystkie stare wierzytelności zostały ujawnione i opisane. Jesteśmy w bieżącym kontakcie z instytucjami publicznymi udzielając wszelkich wyjaśnień do składanych wniosków. W związku z tym chciałem państwa uspokoić i zapewnić w imieniu całego zarządu Rafako, że jesteśmy całkowicie do dyspozycji wszystkich organów i instytucji administracji publicznej w procesie wsparcia spółki.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Chciałbym również zapewnić, że spółka nie oczekuje niczego więcej, niż wynika z instrumentów, które są publicznie dostępne. Nie chcemy żadnego uprzywilejowania. Nie chcemy być traktowani w sposób szczególny, mimo że Rafako na pewno ma wyjątkową pozycję na rynku, co wynika z ponad siedemdziesięcioletniej tradycji, ze skali działalności i z zaangażowania w największe projekty energetyczne w Polsce. Rzeczywiście, jest tak, że ostatnio nastąpiła kumulacja wszystkich problemów z przeszłości, które zmusiły spółkę do wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego. Rzeczywiście, jest tak, że zostaliśmy zaskoczeni przez naszych partnerów handlowych, przez zamawiających, czyli przez spółki Skarbu Państwa, które głosowały przeciwko układowi.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Oczywiście, jako były członek zarządu spółek Skarbu Państwa doskonale rozumiem odpowiedzialność, która ciąży na organach podmiotów z udziałem Skarbu Państwa. Natomiast wydaje nam się, że te decyzje musiały mieć jakieś szersze uzasadnienie, dlatego że warunki układu były jednoznacznie korzystne dla naszych partnerów handlowych, o czym świadczy to, że wszyscy podwykonawcy i wykonawcy, spółki zagraniczne – niemieckie i czeskie – ale również i przede wszystkim polskie, głosowały za układem. W zasadzie tylko spółki Skarbu Państwa głosowały przeciwko układowi. To było wotum nieufności w stosunku do spółki, co też jest poniekąd zrozumiałe ze względu na to, że spółka miała problemy przy niektórych projektach.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Tak się składa, że zawarcie układu pokrywało się czasowo z zakończeniem największej inwestycji realizowanej przez Rafako w ostatnich latach, czyli projektu Jaworzno 910. To jest projekt dotyczący ostatniego dużego bloku węglowego w Polsce. Wartość tej inwestycji, to ponad 6 mld zł. Rafako jest głównym wykonawcą. Pierwsza połowa ubiegłego roku, to okres intensywnych negocjacji z inwestorem, czyli z grupą Tauron. Udało się zawrzeć bardzo korzystny kompromis zarówno dla zamawiającego, jak i dla Rafako. To był przykład tego, że Rafako potrafi realizować najtrudniejsze projekty w polskiej energetyce nie tylko od strony technicznej, ale również jest w stanie partnersko współpracować ze spółkami Skarbu Państwa. Myślę, że to potem też pokazało, że Rafako może być wiarygodnym partnerem mimo problemów z zawarciem układu. Układ został zawarty minimalną większością. Dosłownie chodziło tam o dziesiątki procent.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Nasze relacje z partnerami w branży energetycznej, ze spółkami Skarbu Państwa, istotnie się poprawiają. To jest na pewno dobry sygnał. Natomiast w tej chwili wychodzą bezwzględnie wszystkie problemy branży. W tej chwili branża jest pod olbrzymią presją. To nie tylko Rafako. Pan minister wspomniał, że spółki Skarbu Państwa starają się poprawiać płynność wykonawczą. Oczywiście, to jest prawda. Tak się dzieje. Natomiast nie zmienia to faktu, że jako branża, a nie tylko jako Rafako, spotykamy się z polityką nakładania kar umownych, kar porządkowych. A to jednak w istotny sposób tę płynność pogarsza. Oznacza to, że rzeczywiście potrzebna jest szersza dyskusja, o czym wspomniała na wstępie pani poseł, odnośnie do kierunków transformacji energetyki. Jestem o tym najgłębiej przekonany, że Rafako ze swoim portfolio doświadczeń i technologii może być liderem dekarbonizacji w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Jesteśmy w stanie modernizować bloki węglowe obniżając ich emisyjność i dostosowując je do nowych bardzo ambitnych celów, które w 100% podzielam. Uważam, że dekarbonizacja jest jedynym kierunkiem transformacji energetycznej. Rafako po prostu jest potrzebne. Jest potrzebne nie tylko dlatego, że ma kompetencje. Rafako przede wszystkim to jest cały ekosystem drobnych i średnich podwykonawców w Polsce. Generalnie współpracujemy z polskimi podwykonawcami nie tylko z regionu Śląska. W moim przekonaniu konsekwencje upadłości Rafako byłyby rzeczywiście dramatyczne i wykraczające poza zwykłą praktykę rynkową, dlatego że upadłość Rafako to gigantyczne problemy z realizacją projektu Jaworzno. Nie mam co do tego żadnych wątpliwości, bo jestem też prezesem spółki zależnej Rafako, która realizuje projekt Jaworzno. A to jest blok o kluczowym znaczeniu dla systemu elektroenergetycznego w Polsce. Ten blok ma najwyższe parametry techniczne i najwyższą sprawność. Spełnia bardzo restrykcyjne wymogi środowiskowe. Osobiście jestem dumny, że jestem prezesem spółki, która wykonała najbardziej nowoczesny blok węglowy w Polsce. To tylko pokazuje, że spółka ma przyszłość. Ma kompetencje i ma zespół ludzi, którzy potrafią przeprowadzać najtrudniejsze projekty. Nasi podwykonawcy to są setki firm. Biorąc pod uwagę skalę naszej działalności, są to tysiące osób bezpośrednio zaangażowanych w pracę dla Rafako lub po prostu w Rafako. Spółka realizuje cały łańcuch wartości dodanych. To jest bardzo ważne, dlatego że te kompetencje zostają w Polsce. Tutaj – w Polsce, na Śląsku. To są kompetencje w zakresie projektowania, kompetencje w zakresie produkcji. Mamy najbardziej wykwalifikowanych spawaczy czy inżynierów od instalacji wysokociśnieniowych. Realizujemy najbardziej złożone, najbardziej skomplikowane projekty.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Jeżeli doszłoby do negatywnego scenariusza, te kompetencje bezpowrotnie zostaną utracone. Ci ludzie bardzo szybko znajdą zatrudnienie w Czechach, w Wielkiej Brytanii i w innych regionach, a tych kompetencji po prostu się nie odtworzy. Wreszcie w kontekście bardzo ambitnych planów rządu w zakresie uruchomienia projektu budowy elektrowni jądrowych tylko przypomnę, że Rafako było spółką przeznaczoną do realizacji projektu jądrowego. Pewne zasoby, kompetencje i wiedza zostały w spółce. Spółka może stanowić istotny fundament późniejszego wykonawstwa na tym rynku. Na to liczę, dlatego że chciałbym, żeby jak najwięcej tych kompetencji zostało w Polsce. Jako osoba utożsamiająca się z tą polityką, która umiejscowiła kluczowe kompetencje w Polsce w tym łańcuchu wartości dodanej wierzę, że możemy pełnić tę kluczową rolę.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Wracając do najważniejszych kwestii, chciałbym zapewnić, że spółka jest transparentna. Spółka w sposób transparentny stara się o pomoc w ramach istniejących środków. Profesjonalizujemy swoje działania. Chciałbym, żeby wszyscy państwo mieli przekonanie, że obecny zarząd Rafako chce działać w 100% profesjonalnie. Wiemy, że spółki Skarbu Państwa mają prawo oczekiwać realizacji projektów zgodnie z harmonogramem i zgodnie z kosztorysem. W naszym podejściu nie ma i nigdy nie było – przynajmniej od kiedy jestem członkiem zarządu Rafako i prezesem Rafako – innego nastawienia. Pokazaliśmy, że potrafimy zawierać najtrudniejsze kompromisy ze spółkami Skarbu Państwa, tak jak to było w przypadku bloku Jaworzno 910.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">To, co powiedział pan minister, mogę tylko potwierdzić. To znaczy, na rynku transformacji energetycznej w Polsce zdecydowanie jest miejsce dla Rafako. Możemy modernizować bloki, obniżając ich emisyjność, poprawiając sprawność, funkcjonalność i parametry pracy. Jesteśmy gotowi na nowe technologie, które wypracowujemy we współpracy z NCBiR. To są najnowocześniejsze technologie w tym segmencie. Nie ma takich technologii na rynku. Jesteśmy gotowi z partnerami technologicznymi i globalnymi firmami wdrażać te kompetencje w Polsce. Głęboko wierzę, że Rafako jest silnym podmiotem z nowym układem właścicielskim, co jest bardzo ważne, bo kończymy proces inwestorski. Wiem, że ta dyskusja jest zaawansowana. Myślę, że zmierza do jakichś pozytywnych rozwiązań w niedalekiej przyszłości. Jestem pewien, że kiedy ten proces się zakończy, Rafako będzie filarem polskiej energetyki, tak jak było przez siedemdziesiąt lat. Tak samo będzie filarem transformacji polskiej energetyki.</u>
+          <u xml:id="u-12.10" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Jako pracownicy całej grupy Rafako wiemy, że musimy dołożyć wszelkiej staranności, żeby odbudować zaufanie. Takie jest nasze podejście. Chcemy współpracować z instytucjami publicznymi. Bardzo się cieszę ze słów pana ministra, z zapewnienia, że jest miejsce dla Rafako. Dołożymy wszelkich starań, żeby każda złotówka z ewentualnej pomocy – a jeszcze raz podkreślam, że staramy się o te środki w sposób całkowicie przejrzysty, nie oczekując niczego więcej niż to, co jest w zasobach funduszy przeznaczonych na pomoc firmom, które mają przejściowe problemy – była przez nas wydatkowana na zasadach najwyższej staranności. Zresztą takie praktyki wprowadziliśmy. Spółka jest już w takim momencie, w którym zła sława – o ile taka była, ale takie głosy są – przeminie.</u>
+          <u xml:id="u-12.11" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Z całą pewnością poziom zarządzania bardzo istotnie się poprawił. Świadczy o tym również to, że jeszcze w listopadzie były problemy z układem. Rzeczywiście, jako prezes musiałem też brać pod uwagę to, o czym powiedziała pani poseł, przekazując jedno z pytań, które skądś wpłynęło. Rzeczywiście, były takie informacje, że są takie zamiary czy tendencje, żeby Rafako nie przetrwało. Myślę, że najgorszy okres już powoli odchodzi w zapomnienie. Jesteśmy gotowi do przystąpienia do kontynuacji działania na podstawie założeń transformacji energetycznej. Chcemy być fundamentem transformacji. Tak naprawdę prosimy tylko o to, żeby spółka miała szansę skorzystać z tej pomocy, skorzystać na takich zasadach, jak każdy inny podmiot.</u>
+          <u xml:id="u-12.12" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Chcielibyśmy, żeby instytucje rozwojowe też wspierały proces dalszej restrukturyzacji Rafako, oczywiście na tyle, na ile pozwalają procedury i przepisy. Chcemy odbudować wszystkie relacje ze spółkami Skarbu Państwa w taki sposób, żeby polityka nakładania kar umownych i kar porządkowych nie była potrzebna. To po prostu wymaga dialogu. Myślę, że kończąc mogę sobie pozwolić na taką dygresję. Naprawdę problemy Rafako nie są tylko problemami naszej spółki. One są publiczne czy medialne ze względu na skalę naszej działalności, jak również ze względu na skalę problemów społecznych. Ale bardzo wiele firm z naszej branży ma podobne problemy. To wynika właśnie z tego, że potrzebna jest dyskusja o kształcie polskiej transformacji energetycznej, o modernizacji polskiej energetyki, o dekarbonizacji, o uwzględnianiu bardzo ambitnych celów. Chcemy być liderem tej zmiany. Chcemy kontynuować działalność w Raciborzu, na Śląsku. Chcemy współpracować z naszymi dostawcami, przede wszystkim z polskimi dostawcami. Taka jest logika naszej działalności, że te kompetencje muszą zostać w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-12.13" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Przy tej okazji chciałbym wszystkim podziękować – paniom posłankom, pani senator Gawędzie, która nas też wspierała, pani poseł Lenartowicz, która doprowadziła do tego, że jako Rafako możemy przedstawić naszą sytuację. Mam wrażenie, że bardzo wielu interesariuszy lokalnie na Śląsku też wspiera spółkę. Moim obowiązkiem, jako prezesa zarządu, jest nie zawieść tych oczekiwań, bo znaczenie Rafako wykracza daleko poza Racibórz, a nawet poza Śląsk. To jest po prostu problem bardzo ważny społecznie, ale też ekonomicznie. Mam nadzieję, że również dzięki dzisiejszemu posiedzeniu jesteśmy w stanie go rozwiązać. Szanowny panie przewodniczący, bardzo dziękuję za udzielenie głosu. Wszystkim państwu raz jeszcze dziękuję za doprowadzenie do posiedzenia Komisji, za zaangażowanie.</u>
+          <u xml:id="u-12.14" who="#PrezeszarzaduRafakoSARadoslawDomagalskiLabedzki">Jako Rafako jesteśmy w 100% do dyspozycji w każdym procesie. Chcemy, żeby każdy proces był transparentny i taki na pewno będzie. Działamy profesjonalnie.                              Proszę naprawdę wierzyć, że najtrudniejsze chwile Rafako i te problemy z zarządzaniem są już częścią naszej historii. Natomiast teraz otwiera się nowy rozdział. Chcemy zostać na rynku jako fundament polskiej transformacji energetycznej i kontynuować swój wkład w budowanie kompetencji w Polsce, zasobów w Polsce i dobrobytu w Polsce.            Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. To bardzo piękna reklama firmy, ale tak naprawdę nie dowiedzieliśmy się, na czym konkretnie polegają kłopoty firmy. Było dużo zapewnień, ale ogólnikowych. Rodzi się pytanie, jak Skarb Państwa czy wsparcie przez PFR, przez Agencję Rozwoju Przemysłu miało być zabezpieczone? Jak dawać gwarancję, że firma rzeczywiście wyjdzie z kłopotów nie tylko na słowo? Z jakimi zabezpieczeniami będą realizowane kontrakty i terminowo, i jakościowo? Powiedzenie, że spółki Skarbu Państwa były przeciwko układowi, to bardzo płytkie określenie. Należałoby zapytać, jakie były powody? Czy dlatego, że nie było wykonania w terminie, że jakościowo nie było zabezpieczenia możliwości wykonania tego przez Rafako? A przy samym układzie mam takie pytanie. Czy to prawda, że w zestawieniach dotyczących wierzytelności doliczyli sobie państwo należności wierzyciela z tytułu różnych wierzytelności w stosunku do podwykonawców i to jeszcze po okresie ogłoszenia postępowania układowego? Trudno to nazwać, że są to działania profesjonalne.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Po takich działaniach spółki Skarbu Państwa wycofują się z umów, ponieważ kontrakty nie są wykonane ani prawidłowo, ani nie są podpisane w terminie. Trudno jest mówić, że być może wiarygodność tej firmy była. Ona po prostu całkowicie utraciła wiarygodność, panie prezesie. Odbudowanie czegoś, co się utraciło, jest bardzo trudne. Na razie jeszcze nie dowiedzieliśmy się o sytuacji PBG i o różnych problemach finansowych, ani o możliwości odzyskania kompetencji. Z tego, co mówi się na rynku, część ludzi z najwyższymi kompetencjami już odeszła z Rafako, więc problemy są dużo większe i dużo głębsze, niż pan prezes powiedział. Rozumiem, że o własnej firmie mówi się tylko dobrze. Ale, jeżeli mamy rozmawiać szczerze, to należałoby przedstawić jakiś plan, a nie tylko szczere chęci czy to, że chcielibyśmy być wiodącym podmiotem, że mamy długoletnie doświadczenia. To są ogólniki, z których nic nie wynika.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W takim razie teraz poprosiłbym przedstawiciela Polskiego Funduszu Rozwoju, jeżeli jest. Rozumiem, że tutaj nie padnie odpowiedź na pytanie, czy taka pomoc zostanie udzielona, czy nie, bo procedury są w trakcie. Nie wyobrażam sobie tego przed zakończeniem tego postępowania. Zresztą – o ile jest to prawdą – w mediach można było przeczytać o dyskusji, że nie były złożone kompletnie dokumenty. Czy już jest po złożeniu dokumentów uzupełniających? Czy wszystkie dokumenty są już złożone prawidłowo? Nawet, jeżeli miałoby to być rozpatrzone, najpierw muszą być spełnione wszystkie wymogi formalne. A z informacji, które przewijają się w mediach wynika, że te wymogi formalne nie były spełnione przez Rafako. Bardzo proszę, nie wiem, kto z agencji, bo z tego, co wiem, zdaje się, że pan Paweł Borys miał jakiś kontakt z osobami zakażonymi i jest na kwarantannie. Ale czy w jego zastępstwie – bardzo proszę – jest to pan Piotr Kuba? Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#CzlonekzarzaduPolskiegoFunduszuRozwojuTowarzystwaFunduszyInwestycyjnychPiotrKuba">Tak. Dzień dobry państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To bardzo proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#CzlonekzarzaduPFRTFIPiotrKuba">Jestem członkiem zarządu PFR TFI, czyli firmy czy spółki zarządzającej funduszami. Moja obecność tutaj jest w szczególności związana z faktem, że Fundusz Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw jest mniejszościowym – niecałe 10% – akcjonariuszem w spółce Rafako. Padło tutaj wcześniej pytanie dotyczące wsparcia, którego fundusz udzielił we wcześniejszym okresie. Na przełomie 2017 r. i 2018 r. fundusz w ramach emisji publicznej akcji spółki Rafako stał się akcjonariuszem, obejmując pakiet niecałych 10% akcji. Te środki pozwoliły na to, żeby w szczególności ten kontrakt, o którym była mowa – w Jaworznie – został zakończony. Ale myślę, że tak sformułowane pytanie, dotyczące przedstawiania dokumentów, chyba jednak dotyczyło postępowania prowadzonego przez spółkę o udzielenie wsparcia ze strony Agencji Rozwoju Przemysłu, więc pewnie oddałbym głos przedstawicielom agencji, chyba że są jeszcze jakieś szczególne pytania do PFR w sprawie spółki akcjonariusza mniejszościowego spółki Rafako. Jeżeli nie ma pytań, to pozwolę sobie wyłączyć się i przekaże głos przedstawicielom Agencji Rozwoju Przemysłu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy jest ewentualnie jakieś stanowisko dotyczące dotychczasowej współpracy? Może coś więcej. Może chociaż ze dwa zadania na temat oceny współpracy z Rafako, bo nic się od pana nie dowiedzieliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#CzlonekzarzaduPFRTFIPiotrKuba">Szanowni państwo, Fundusz Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw jako akcjonariusz funkcjonuje w reżimie ustawy o funduszach inwestycyjnych. Jako towarzystwo obowiązuje nas ochrona tajemnicy uczestnika, tajemnicy informacji poufnej, więc zbyt wiele w tym zakresie nie mogę powiedzieć. Oczywiście, reprezentanci funduszu, osoby ze strony PFR TFI brały udział w pracach rady nadzorczej. Członek rady nadzorczej ze strony PFR TFI brał bardzo aktywny udział w pracach właśnie po to, żeby sprawy czy sytuacja finansowa spółki rozwijała się w prawidłowym kierunku. Natomiast rada nadzorcza składa się z 7 osób, a to była jedna osoba ze strony TFI. Wpływ ze strony udziałowca mniejszościowego jest ograniczony. I to, co zostało powiedziane wielokrotnie. Rafako jest spółką prywatną z dominującym akcjonariuszem będącym spółką prywatną PBG.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#CzlonekzarzaduPFRTFIPiotrKuba">Myślę, że wiele elementów wynika właśnie z tego faktu. Natomiast kluczowe jest to, co się dzieje w chwili obecnej, prawda? Czyli prowadzony jest proces sprzedaży posiadanego pakietu. Ten proces jest również połączony z potencjalnym dokapitalizowaniem przez nowego inwestora. Myślę, że tak naprawdę kluczowym elementem czy istotną informacją jest to, kto zostanie tym inwestorem w wyniku przeprowadzonego procesu, co to będzie za firma, z jakimi planami itd., itd. Wiele odpowiedzi na pytanie dotyczące przyszłości związanych jest również z odpowiedzią na pytanie, kto będzie inwestorem w wyniku przeprowadzonego procesu sprzedaży akcji posiadanych przez PBG. Obawiam się, że więcej, właśnie z uwagi na wspomnianą tajemnicę, nie mogę powiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy można się czegoś dowiedzieć na temat oceny sytuacji przez członka rady nadzorczej, przynajmniej w poprzednim okresie? To nie dotyczy obecnej oceny rozpatrywania wniosku. Rozumiem, że tego pewnie dowiedzieć się nie możemy, bo to jest tajemnica procedury, ale jeżeli był tam członek rady nadzorczej, to czy sygnalizował sytuację, która w tej chwili jest powodem tak wielkiego niepokoju?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#CzlonekzarzaduPFRTFIPiotrKuba">Oczywiście, w ramach sprawowania funkcji członka rady nadzorczej, która jest funkcją sprawowaną osobiście, jako towarzystwo nadzorujące inwestycje i wykonujące prawa z instrumentów finansowych posiadaliśmy informacje, w szczególności również z uwagi na informacje publiczne przekazywane przez spółkę. Odpowiednio na nie reagowaliśmy. Konkretne działania czy konkretne oceny, właśnie z uwagi na to, że funkcja członka rady nadzorczej jest sprawowana osobiście, a także z uwagi na przepisy dotyczące z kolei tajemnicy członka rady nadzorczej, też nie bardzo możemy przedstawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">No, dobrze. W takim razie poprosimy pana prezesa Cezariusza Lesisza – jeśli jest – o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrezeszarzaduAgencjiRozwojuPrzemysluSACezariuszLesisz">Tak jest, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To bardzo proszę, bo na tych ekranach nie bardzo można rozpoznać twarze. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrezeszarzaduARPSACezariuszLesisz">Panowie ministrowie, panie przewodniczący, pani senator, panie posłanki i panowie posłowie, witam bardzo serdecznie z siedziby Agencji Rozwoju Przemysłu. Chciałem powiedzieć, że dziękuję bardzo za zaproszenie agencji na posiedzenie Komisji. Chciałem również powiedzieć, że oprócz wiceprezesa Pawła Kolczyńskiego jest z nami również pani dyrektor Marzena Zalewska, która bezpośrednio nadzoruje wniosek złożony przez firmę Rafako SA w ramach polityki nowej szansy. Zanim towarzyszące mi osoby przejdą do szczegółowego omówienia tego wniosku – oczywiście, na tyle, na ile możemy go omówić – chciałbym powiedzieć, że 19 marca br. złożyliśmy na ręce pana przewodniczącego pewne wyjaśnienia dotyczące agendy dzisiejszego spotkania. Oczywiście, zaznaczyliśmy tam, że nasze zaangażowanie jest pośrednie.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrezeszarzaduARPSACezariuszLesisz">Nie uczestniczymy bezpośrednio w pracach przy restrukturyzacji firmy Rafako. Chcemy wspierać tę restrukturyzację. Natomiast nasz udział wynika tylko z faktu złożenia wniosku przez Rafako i ewentualnego udzielenia pomocy publicznej w ramach polityki nowej szansy. Chciałbym tylko dodać, że mimo tego, że nie jesteśmy bezpośrednio zaangażowani – prezes Kolczyński przedstawi tę sytuację – w zeszłym roku wsparliśmy w pewnym sensie działania Rafako przez naszą transakcję. Omówi ją pan prezes. O tym też będziemy mówić w szczegółach. Natomiast w tej chwili sytuację Rafako trudno jest nam oceniać. Trudno jest nam odnosić się do przeszłości. Oczywiście, znamy wagę i powagę tego problemu. Jest tak, jak powiedziało przede mną wiele osób, że jest to sytuacja, z którą spotyka się wiele spółek Skarbu Państwa i spółek prywatnych. Niewątpliwie ta sytuacja nie jest nam obca. Zajmujemy się wieloma trudnymi restrukturyzacjami.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PrezeszarzaduARPSACezariuszLesisz">A teraz może po prostu, żeby nie przeciągnąć naszej obecności, poproszę pana prezesa Kolczyńskiego o krótkie wprowadzenie. Jeżeli będą państwo mieli szczegółowe pytanie dotyczące aktualnego wniosku o pomoc, który złożyło Rafako – wniosku w ramach polityki nowej szansy – pani dyrektor Marzena Zalewska jest do dyspozycji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#WiceprezeszarzaduARPSAPawelKolczynski">Panie przewodniczący, szanowni państwo parlamentarzyści, panie ministrze, panowie prezesi, jeżeli miałbym powiedzieć o współpracy między Agencją Rozwoju Przemysłu, a Rafako, wskazałbym trzy obszary, podsumowując dotychczasowe relacje. Przy czym od razu zaznaczę, że Agencja Rozwoju Przemysłu nie jest obecnie akcjonariuszem Rafako. Nie jest również podmiotem, który aktualnie finansuje spółkę czy posiada jakieś czynne umowy pożyczkowe lub w inny sposób ją finansujące. Oczywiście, proszę państwa, jednym z obszarów, o których chciałem wspomnieć, jest to, że na jesieni w 2019 r. Rafako występowało do Agencji Rozwoju Przemysłu o rozważenie możliwości udziału w finansowaniu czy refinansowaniu działalności tej spółki. Natomiast ze względu na fakt, że wszelkie aktywa, które posiadała spółka, już stanowiły zabezpieczenie dla innych pożyczek lub kredytów, tak naprawdę brak było aktywów, które mógłby zostać wskazane jako zabezpieczenie ewentualnego finansowania.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#WiceprezeszarzaduARPSAPawelKolczynski">Na to nakładała się już wtedy bardzo trudna sytuacja, która de facto w ramach działalności komercyjnej, działalności na zasadach rynkowych uniemożliwiała udzielenie takiego finansowania. W tym czasie prowadziliśmy już rozmowy z Rafako o ewentualnej współpracy w ramach programów dotyczących rozwoju elektromobilności. To też jest informacja powszechna. Rafako raportowało to w ramach komunikatów giełdowych. Początkowe założenia zakładały wspólną inwestycję. Ze względu na sytuację finansową zakończyły się tym, że przez prawie cały 2020 r. prowadziliśmy proces analizy możliwości pozyskania aktywów tzw. Rafako E-bus. Ta transakcja też zakończyła się we wrześniu 2020 r. ostatecznym przejęciem tych aktywów przez Agencję Rozwoju Przemysłu. W tej chwili te aktywa są podstawą funkcjonowania ARP E-Vehicles. Też nie jest tajemnicą, bo był komunikat giełdowy, że ta transakcja opiewała na kwotę 31 mln zł, które Agencja Rozwoju Przemysłu zapłaciła za przejęcie tych aktywów.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#WiceprezeszarzaduARPSAPawelKolczynski">Jeżeli mówimy o aktualnej współpracy z Rafako, to spółka wystąpiła do Agencji Rozwoju Przemysłu z wnioskiem w ramach polityki nowej szansy. Kwoty padały już w wystąpieniach. Pragnę zwrócić uwagę, że pozostajemy w takiej sytuacji – na to zresztą pan przewodniczący zwracał uwagę – że ta pomoc jest rozważana. Ten wniosek jest rozważany w ramach przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Nie chciałbym na forum publicznym ferować opinii o możliwym kierunku, w którym ten wniosek zostanie rozpatrzony. Natomiast dokładamy wszelkiej i należytej staranności, żeby ten wniosek procedować. Wychodząc trochę do przodu powiem, że w tym zakresie dobrze oceniamy współpracę z panem prezesem. Mówiąc ogólnie, posuwamy się do przodu.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#WiceprezeszarzaduARPSAPawelKolczynski">Zwrócę uwagę na jeden aspekt tego postępowania. Biorąc pod uwagę wielkość spółki Rafako, to znaczy fakt, że jest to spółka o charakterze dużego przedsiębiorcy, jak również kwotę, która wybrzmiała w wypowiedziach przedmówców, ostateczne udzielenie pomocy spółce Rafako wymaga notyfikacji pomocy publicznej przez Komisję Europejską. Podkreślę, że ten program, o którym tutaj mówimy, jako o potencjalnym źródle finansowania, którego dotyczy wniosek Rafako, jest programem pomocy publicznej notyfikowanej przez Komisję Europejską. Ze względu na charakter przedsiębiorstwa, a więc – jak wspomniałem – posiadanie statusu dużego przedsiębiorcy, to wsparcie będzie musiało być również notyfikowane przez Komisję Europejską.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#WiceprezeszarzaduARPSAPawelKolczynski">Na tę chwilę to są te wszystkie trzy obszary, które wskazałem. Jak powiedziałem, w 2019 r. była kwestia braku zabezpieczeń. Były też pewne problemy z pozyskaniem – jak tu padało wielokrotnie – pełnych i spójnych informacji. To spowodowało, że w tamtym okresie żadne finansowanie nie mogło być udzielone. Natomiast w tej chwili jesteśmy jako instytucja w toku postępowania administracyjnego dotyczącego rozpoznania wniosku Rafako. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Jest chyba z nami pan minister Michał Woś. Może poproszę jeszcze pana ministra o spojrzenie na sprawę ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości, a później przejdziemy do dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, Wysoka Komisjo, wszyscy szanowni goście, rzeczywiście jestem w podwójnej roli. Z jednej strony, jako wiceminister sprawiedliwości. Tutaj powiem dwa zdania, z zastrzeżeniem, które podał pan przewodniczący, co do postępowań prokuratorskich. Z drugiej strony jestem tu także jako poseł ziemi raciborskiej zaniepokojony sytuacją Rafako i sytuacją ponad tysiąca pracowników tej firmy. Raciborzanie wiedzą, że Rafako jest perłą w koronie gospodarki ziemi raciborskiej. Rzeczywiście wszelkie niebezpieczne ruchy czy perturbacje związane z tą spółką bardzo negatywnie odbiłyby się nie tylko na Raciborzu, na ziemi raciborskiej, ale na całym regionie.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Wysoka Komisjo, natomiast w zakresie działań prokuratorskich w bardzo ograniczony sposób przedstawię informację prokuratury. Jeszcze w ubiegłym roku do Prokuratury Regionalnej w Katowicach wpłynęło zawiadomienie w związku z możliwym działaniem na szkodę spółki z art. 296 Kodeksu karnego. Prokuratura prowadzi postępowanie. Właściwie zostało wszczętych kilka postępowań. Badane są różne wątki z różnych okresów, począwszy od 2010 r. czy 2011 r., ale także z ostatnich lat w związku z projektami, które były prowadzone przez Rafako i z działaniem zarządu w tym zakresie. Oczywiście, prokuratura nie udziela szerszych informacji ponad to, że takie postępowanie jest prowadzone, przede wszystkim właśnie z uwagi na dobro śledztwa.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący za możliwość zabrania głosu. Rzeczywiście, wszyscy w Raciborzu liczymy na to, że tę trudną sytuację bardzo ważnej spółki na globalnym rynku uda się w sensowny sposób doprowadzić do szczęśliwego finału. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Myślę, że wszyscy patrzymy na to z troską. Chcielibyśmy, żeby nasze firmy się rozwijały i miały kompetencje, ale udzielając pomocy publicznej, chcielibyśmy mieć gwarancję, że nie będzie tak, że za pół roku firma przyjdzie po kolejne kilkadziesiąt milionów złotych i będzie to niekończąca się opowieść. Musimy brać to pod uwagę, jak również to, że Komisja Europejska będzie to oceniała, bo tam musi być przedstawiony plan, który pokazuje sposób wyjścia z kłopotów. Nie jest to tylko na takiej zasadzie, że damy środki, tylko jak to ozdrowieńczo wpłynie na funkcjonowanie firmy. Tak, że bardzo ważna jest współpraca z obecnym zarządem. Jak widać, poprzednio doprowadziło to do katastrofy. Żeby ta współpraca była owocna i pokazywała światełko w tunelu. Teraz bardzo proszę, pierwsza zgłaszała się pani senator. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SenatorEwaGaweda">Panie ministrze, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni goście, jestem parlamentarzystką z ziemi raciborskiej, gdzie funkcjonuje Rafako. Dlatego dobro tej firmy i jej dalsze funkcjonowanie szczególnie leży mi na sercu. Przede wszystkim chciałabym zwrócić uwagę Wysokiej Komisji na aspekt społeczny, który ucierpi na tym, że firma przestanie istnieć.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#SenatorEwaGaweda">Spółka Rafako w ciągu 70 lat istnienia stworzyła lokalny ekosystem gospodarczy i rozbudowaną sieć współpracy z podwykonawcami. Blisko 1 mld zł przychodów Rafako trafia do ponad 790 dostawców, 88% z nich stanowią polskie przedsiębiorstwa.                         Przyszłość Rafako na polskim rynku energetycznym pozostaje niepewna, a ryzyko upadłości wydaje się znaczące, mimo że pod koniec 2020 r. nastąpiły pozytywne zdarzenia, które mogą świadczyć o pewnym ustabilizowaniu sytuacji Rafako. Było to przekazanie do użytkowania bloku energetycznego o mocy 910 megawatów w Elektrowni Jaworzno III i zawarcie układu z wierzycielami w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym. Spółka zakomunikowała też o rozpoczęciu procesu pozyskiwania inwestora. Blok Jaworzno 910 jest ostatnim dużym blokiem wykorzystującym węgiel kamienny, którego źródło pochodzenia jest wyłącznie polskie. Są to kopalnie „Sobieski”, „Janina” oraz kopalnie z Polskiej Grupy Górniczej. Warta 6,2 mld zł inwestycja realizowana przez grupę Tauron jest uważana za najnowocześniejszą w Polsce. Spółka Rafako jest ściśle powiązana ze Skarbem Państwa. Jednym z akcjonariuszy jest Polski Fundusz Rozwoju, który posiada 9,9% pakietu akcji w tej spółce. Inwestycje finansowe zaangażowane w finansowanie bloku 910 megawatów w Jaworznie realizowały Bank Gospodarstwa Krajowego, PZU oraz PKO BP. Rafako realizuje ważne projekty inwestycyjne dla takich spółek Skarbu Państwa, jak PGE czy Energa.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#SenatorEwaGaweda">Chciałabym zwrócić uwagę Wysokiej Komisji na rozwój województwa śląskiego, szczególnie dotkniętego zamykaniem górnictwa i pochodnych branż, których podstawą jest węgiel. To sprzyja i uzasadnia zaangażowanie administracji publicznej w pomoc Rafako. Na bankructwie Rafako ucierpią mieszkańcy województwa śląskiego, głównie Raciborszczyzny. Zatrudnienie straci wówczas ok. 1500 pracowników, którzy pozostaną bez realnych perspektyw na szybkie zatrudnienie w regionie. Szacuje się, że tylko w samym powiecie raciborskim stopa bezrobocia może wzrosnąć nawet o 50%. Nie będę już powtarzała różnych aspektów i słów, dlatego że 13 stycznia złożyłam oświadczenie senackie, na które powoływała się też pani poseł Lenartowicz, za co dziękuję. Pani poseł cytowała pytania, które zadałam w tym oświadczeniu. Jedyne, co jeszcze dodatkowo mogę zrobić, to apeluję o wsparcie dla firmy Rafako, bo jest ona naprawdę bardzo ważnym pracodawcą właśnie w okręgu nr 30. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Teraz pan poseł Gadowski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Jako poseł też jestem z regionu rybnickiego, z 30 okręgu wyborczego. Czuję się odpowiedzialny również za to, co dzieje się w Rafako. Panie ministrze Gryglas, przykro mi to powiedzieć, bo pan rzuca piękne hasła, piękne teksty o tym, jaka to fajna spółka, że powinna funkcjonować dalej, że to jest rzeczywiście historyczne przedsiębiorstwo, które funkcjonując w systemie elektroenergetycznym zrobiło wiele dla polskiej energetyki, dla ciepłownictwa i nie tylko. Ale na dzisiejsze posiedzenie pan minister nie przyniósł żadnej informacji. Dzisiaj nie jesteśmy tu po to, żeby zaklepać jakieś pieniądze, jakąś pomoc finansową. Od tego są instytucje finansowe, instytucje wspierające polski przemysł, które funkcjonują. Prezesi też się tego nie domagają. Złożyli stosowne dokumenty. My – posłowie – szanujemy procedury. Szanujemy transparentność. I ta procedura idzie zgodnie z tą ścieżką.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Bardzo zaniepokoiło mnie pismo, które dostałem w styczniu. Kiedy pod koniec stycznia wpłynęło ono do mnie, do mojego biura poselskiego w Jastrzębiu Zdroju, troszeczkę mnie cofnęło, bo rząd cały czas mówi pięknie o ratowaniu firm, zwłaszcza tych, które są w Polsce, tych, które mają w większości polski kapitał. Z drugiej strony są polskie firmy, które miały zagłosować. To polskie firmy. Panie ministrze, pozwolę sobie jeszcze raz przytoczyć ich nazwy. Mówimy o firmach Energa, Elektrownia Ostrołęka SA z grupy Energa, Mostostal Siedlce sp. z o.o. w grupie Polimex Mostostal, Elektromontaż Północ Bełchatów z grupy Polimex Mostostal, PGE Obrót z grupy PGE oraz Gaz-System.         Panie ministrze, ręce opadają.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dzisiaj pan powinien przynajmniej przynieść informację dotyczącą tego, dlaczego te firmy zachowały się w taki, a nie w inny sposób. To nie jest tajemnicą. Jak pan chce ratować rodzimą spółkę, która ma – jak pan stwierdził – potężne doświadczenie merytoryczne? Ma swoje technologie. Ma swoje know-how. Jest przygotowana do funkcjonowania w konkretnej branży, bo w takiej działała i realizowała największe projekty, które dotyczyły polskiej elektroenergetyki. A pan dzisiaj przychodzi, mówi i przesyła na piśmie, że właściwie nic pan nie wie. Nie jest pan akcjonariuszem i właściwie nic to pana nie obchodzi. Pan albo minister aktywów państwowych sprawuje w jakiś sposób kontrolę nad tymi spółkami, które tak, a nie inaczej się zachowały. Miesiąc upłynął od momentu złożenia przez nas wniosku o zwołanie posiedzenia Komisji w trybie art. 152. Było wystarczająco dużo czasu, żeby pan minister przygotował nam te materiały.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselKrzysztofGadowski">Pani senator jeszcze wcześniej złożyła oświadczenie w Senacie, więc już był jakiś niepokój. Do tego należało się przygotować. Dzisiaj pan prezes Domagalski nie chce niczego innego. Mówi uczciwie i szczerze, że ma świetną firmę, która dzisiaj jest w takich, a nie innych kłopotach spowodowanych wieloma czynnikami. Oczywiście, nie winię pana, panie ministrze, za to, że firma jest w takiej, a nie w innej sytuacji, bo to nie od pana zależy. Ale dzisiaj jako poseł chciałbym wiedzieć, dlaczego firmy, które pan nadzoruje, z grup kapitałowych, które panu podlegają, zachowały się w taki, a nie w inny sposób. Przecież chodziło tylko o ratowanie polskiego podmiotu. Jak mówiłem, podmiotu z potężnym know-how, z nowymi technologiami. A wie pan, panie ministrze, co mnie jeszcze bardziej dziwi? Że nagle 15 grudnia firma Gaz-System odstąpiła od realizacji z Rafako pewnych inwestycji. Przecież mogli poczekać jeszcze kilkanaście dni, aż odbędzie się walne zgromadzenie i dyskusja na temat takiego, a nie innego procesu dalszej restrukturyzacji.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PoselKrzysztofGadowski">Jeśli tak się zachowujemy z takim potężnym kapitałem, z tak doświadczonym podmiotem, to nie wyobrażam sobie, co robimy z małymi podmiotami. Oczywiście, sytuacja jest szczególna. Mamy taką sytuację, w której dochodzi do tego pandemia. Oczywiście, na Śląsku mamy problem. Będziemy mieli jeszcze większy problem związany z restrukturyzacją górnictwa węgla kamiennego i nie tylko górnictwa, ale także energetyki. Trzeba będzie te bloki zamykać. Część trzeba będzie jeszcze ratować, żeby utrzymać bezpieczeństwo energetyczne Polski. I to jest czempion, który tymi zadaniami powinien się zająć. Nie wiem, jaki polski rząd ma pomysł na to, żeby rzeczywiście w jakiś sposób zachować bezpieczeństwo energetyczne. Jeszcze podczas naszych rządów rozpoczęliśmy budowę Jaworzna. To była najnowsza technologia. Oczywiście, wygrało to m.in. Rafako, które uczestniczyło w tym projekcie. To była wcale niełatwa inwestycja, ale w jakiś sposób udało się to dopiąć.</u>
+          <u xml:id="u-32.5" who="#PoselKrzysztofGadowski">I przepraszam, panie ministrze, ale nie usłyszałem od pana żadnej konkretnej informacji na temat tego, dlaczego spółki Skarbu Państwa zachowały się w taki, a nie w inny sposób. Moim zdaniem przynajmniej w części powinny one dążyć do tego, żeby ratować tego typu spółkę. Powiem panu szczerze, że wydano 1300 mln zł na budowę Ostrołęki. Co pan powie? Kto za to odpowiedział? Skąd poszły te pieniądze? To jest jeden z wielu przykładów marnotrawstwa pieniędzy. Po to, że było coś, zostało coś, a właściwie jest szczere pole i zlikwidowane dwie wieże. A my mówimy o firmie, o której sam pan powiedział – nawet sobie to zapisałem – że taka firma jest Polsce potrzebna.</u>
+          <u xml:id="u-32.6" who="#PoselKrzysztofGadowski">Moje pytanie do pana ministra. Dlaczego polskie spółki z grup kapitałowych nadzorowanych przez Skarb Państwa zachowały się w taki, a nie w inny sposób? Panie prezesie – mówię do prezesa Rafako – dzisiaj chciałbym jeszcze od pana usłyszeć syntetyczną wypowiedź o tym, co przez kilka najbliższych miesięcy będzie się działo w pana firmie i co będzie się działo z pozostałymi pracownikami? Bo tu słyszymy o 400. Pewnie następują grupowe zwolnienia. Ci ludzie tracą pracę. A co z pozostałymi pracownikami? Co pan widzi w sytuacji, kiedy nie otrzyma pan wsparcia z jednej czy z drugiej strony? Mówiąc o środkach, o które pan wystąpił, mówimy o wielkiej kwocie. Kiedy patrzę na te 50 mln w stosunku do 1300 mln zł, to jest to kropla w morzu potrzeb w odniesieniu do tego, co się pojawiło. Oczywiście, ta procedura musi być prowadzona zgodnie z prawem. Dziękuję przedstawicielom Agencji Rozwoju Przemysłu, bo od nich więcej się dowiedziałem o pozytywnych rzeczach, które dzisiaj muszą nastąpić, żeby doszło do tej pomocy. Za to państwu z Agencji Rozwoju Przemysłu dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-32.7" who="#PoselKrzysztofGadowski">Zaskoczyła mnie wypowiedź przedstawiciela Polskiego Funduszu Rozwoju. To są dwie różne sprawy. Przydzielenie środków finansowych jest rozpatrywane w innej procedurze i na innej drodze niż przedstawicielstwo tego funduszu w radzie nadzorczej. To skąd Skarb Państwa ma wiedzieć, co się dzieje, skoro przedstawiciel – jak można powiedzieć – Skarbu Państwa na ten temat nic nie chce powiedzieć i uważa, że sam sobie jest sterem i okrętem. I – przepraszam bardzo – mówi jakąś definicję podręcznikową, że sam jest odpowiedzialny za to, co się dzieje i tę informację pozostawi dla siebie. Dziękuję bardzo. Przepraszam za emocje, ale jesteśmy dzisiaj w takiej sytuacji, że nawet pan przewodniczący słusznie zauważył na początku, że nie będziemy się tutaj zajmować pieniędzmi. Chcielibyśmy usłyszeć o sytuacji. Nawet pan przewodniczący nie był do końca zadowolony.</u>
+          <u xml:id="u-32.8" who="#PoselKrzysztofGadowski">Powiem szczerze, że pan prezes Domagalski też nie przedstawił jasnej diagnozy, która się pojawiła i do tego doprowadziła, a ze strony Skarbu Państwa, do którego dzisiaj są kierowane te pytania, nie było żadnej konkretnej odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Oczywiście, udzielę panu ministrowi głosu, ale zanim udzielę głosu panu ministrowi, sam zabiorę teraz głos w dyskusji. Otóż, szanowni państwo, rozmawiamy dzisiaj na posiedzeniu Komisji o prywatnej spółce. Pretensje do Skarbu Państwa, który nie ma w tej spółce udziałów, że wypowiada się w taki sposób, są nieuzasadnione. Ktoś, kto nie ma udziałów w jakimś przedsięwzięciu, brał udział poprzez agencje czy fundusz rozwoju w ratowaniu tej firmy w poprzednim okresie, kiedy ta firma chyliła się ku upadkowi. Można powiedzieć, że to wsparcie ją na jakiś czas uratowało, ale – jak widać – z takimi efektami, że 100 mln zł, które zostały tam wydane, nie przyniosło rezultatów. Dzisiaj kolejny raz mamy spółkę prywatną, która wyciąga rękę po państwowe pieniądze, bo sobie po prostu nie radzi. Gdyby sobie radziła, to miałaby zyski i nie byłoby problemu.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przypomnę państwu, że jesteśmy komisją aktywów państwowych i – oczywiście – życzymy wszystkim prywatnym spółkom, żeby się rozwijały, ale nie na takiej zasadzie, że kiedy komuś interes nie wychodzi, kiedy sobie nie radzi, to przychodzi, a państwo ma obowiązek mu pomóc. Państwo ma dobrą wolę pomagając, panie pośle. Pan poseł miał pretensje, że wszyscy nie padają na kolana przed Rafako i nie wspierają go, kiedy Rafako nie wywiązuje się z kontraktów. Tak po prostu być nie może. Jeżeli jakaś firma chce uzyskać od państwa poparcie, wsparcie – a tutaj chodzi o grube miliony – a już raz uzyskała te grube miliony, to powinna przedstawić, jak wygląda sytuacja i jakie są drogi wyjścia. Pan prezes zrobił tutaj taką reklamę na okrągło. Świetna firma, chcielibyśmy być na rynku. Nic konkretnego nie usłyszeliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł ma pretensje, że firmy Skarbu Państwa wycofały się z kontraktów i głosowały przeciwko układowi. Ale, dlaczego się wycofały? Mam tutaj pismo od wspomnianego Gaz-Systemu. To oficjalne pismo. Otrzymałem je dziś. Doręczę je państwu, jeśli będą państwo chcieli, oczywiście, też w formie pisma. Mamy tu informację, że u podstaw decyzji Gaz-Systemu o zakończeniu współpracy inwestycyjnej stanęły dwa wspólne powody, które zdecydowały o podjęciu decyzji o rozwiązaniu umów z Rafako. Były to opóźnienia realizacyjne. Oba kontrakty powinny być już tak zaangażowane rzeczowo, żeby przejść do fazy odbiorowej. Niestety, opóźnienia realizacji, a także wadliwość robót przedstawionych do odbioru nie dawały podstaw do zakwalifikowania któregokolwiek z nich do przyjęcia przez inwestora. Sytuację niniejszą oprócz Gaz-Systemu potwierdził również zewnętrzny nadzór inwestycyjny, tj. odpowiednio Eko-Invest SA dla Goleniów – Płoty, a także SGS Polska sp. z o.o. dla tłoczni gazu w Kędzierzynie.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Drugi powód, to nierealizowane obowiązki umowne w zakresie zapłaty wynagrodzeń z tytułu robót budowlanych na rzecz podwykonawców i dostawców. Skutkowało to koniecznością dokonywania bezpośrednich płatności przez Gaz-System na rzecz tych podmiotów. W ramach inwestycji gazociągu Goleniów–Płoty wykonawca nie zrealizował ponad 170 płatności na rzecz swoich podwykonawców i dalszych podwykonawców w łącznej kwocie przekraczającej 72,5 mln zł, co stanowi ok. 60% tych kontraktów. W ramach inwestycji tłoczni gazu w Kędzierzynie wykonawca nie zrealizował ponad 100 płatności na rzecz swoich podwykonawców i dalszych podwykonawców na łączną kwotę ok. 91 mln zł, co stanowi 55% wartości kontraktu. Tak wyglądała ta działalność.</u>
+          <u xml:id="u-33.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">A kiedy doszło do próby rozwiązania układowego, Gaz-System otrzymał informację, że będzie na zgromadzeniu wierzycieli z kwotą do głosowania w wysokości 61,4 mln zł. Przy czym Gaz-System wyliczył, że te wierzytelności wynoszą ok. 15–16 mln zł, a Rafako doliczyło do kwoty wierzytelności także należności wierzyciela z tytułu bezpośrednich płatności dla podwykonawców w kwocie ok. 31,5 mln zł, dokonywanych również po dniu układowym, tj. po 1 września 2020 r. Z tak dokonaną kwalifikacją wierzytelności                   Gaz-System nie zgodził się. To było powodem niezgodzenia się na układ. Jeżeli spółki Skarbu Państwa miałyby zgadzać się na tego rodzaju współpracę i wsparcie, które tak naprawdę nie jest wsparciem, tylko sygnowaniem złej pracy – niewykonania umów, niewykonania umów wykonawczych i niewykonania płatności wobec podwykonawców – to ich prezesi prawdopodobnie byliby przedmiotem zainteresowanie prokuratury.</u>
+          <u xml:id="u-33.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeżeli mówimy o tym, że spółki nie wspierały Rafako, to można powiedzieć, że Rafako po prostu samo podcięło sobie żyły. Jeśli dzisiaj mamy tutaj mówić prawdę, a mamy tę firmę uratować, to musiałyby zostać podjęte takie kroki, które dawałyby gwarancję, że ta sytuacja się nie powtórzy, a osoby odpowiedzialne za tak fatalnie zarządzaną firmę powinny ponieść konsekwencje. Pretensje do Skarbu Państwa, że nie chce finansować nieudolnych działań zarządu, są nieuzasadnione. Jeżeli mamy mówić o tym, żeby wspierać nasze przedsiębiorstwa, to takie, które rokują nadzieje na to, że będą dochodowe. Nie jesteśmy opieką społeczną, tylko Komisją, która ma patrzeć na rozwój gospodarki, a nie dofinansowywać nieudolne firmy prywatne. A ta firma jest prywatną firmą. A te niecałe 10% udziałów jest wynikiem tego, że już była ratowana.</u>
+          <u xml:id="u-33.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Znawcy twierdzą, że PBG, które jest dzisiaj kulą u nogi, utopiło się na autostradach budowanych na Euro 2012. Tam się wyłożyło, ale to już jakby inna historia. Nie ma znaczenia, na czym się wyłożyło. Jeżeli główny udziałowiec nie był w stanie wywiązywać się ze swoich obowiązków wobec firmy, to pretensje do ministra aktywów państwowych, że ta firma jest w złej kondycji, są po prostu nieuzasadnione. A nawet powiedziałbym, że jest niegrzeczne, panie pośle. Jeżeli siedzimy tutaj zastanawiając się, jak uratować miejsca pracy, jak uratować firmę, to nie na takiej zasadzie, że winny jest Skarb Państwa, bo winna jest firma, która tak sobie zafundowała działalność, że dzisiaj tu siedzimy i myślimy, co zrobić, żeby ją uratować.</u>
+          <u xml:id="u-33.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proponowałbym, żebyśmy rozmawiali w tym duchu, czy można tę firmę sanować, czy jest możliwość rozwoju tej firmy i w jaki sposób to zrobić, a nie na zasadzie pretensji do tych, którzy chcą tę firmę uratować, że chcą ją uratować. Tylko chcą ją uratować nie w taki sposób, żeby za parę miesięcy firma przyszła po kolejne miliony, bo sobie nie radzi. Myślę, że to powinno być przez nas brane pod uwagę, bo nie jesteśmy Armią Zbawienia, która dofinansowuje każdego, komu w życiu nie udał się biznes, tylko musimy patrzeć na interes Polski, również na interes finansowy i na to, że jeżeli spółki Skarbu Państwa mają kogoś wspierać, to tych, którzy wywiązują się z kontraktów. Nie tych, którzy nie dość, że się nie wywiązują, to później jeszcze płaczą i mają pretensje, że Skarb Państwa nie jest zbyt hojny, delikatnie mówiąc. A ta hojność, to byłoby – moim zdaniem – łamanie prawa.</u>
+          <u xml:id="u-33.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ad vocem? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Chciałem serdecznie panu przewodniczącemu podziękować za te informacje                                  Gaz-Systemu, które pan przeczytał. Wydawało mi się, że to jest obowiązkiem pana ministra, który dzisiaj do nas przychodzi, żeby przedstawił właśnie tego typu informacje. Chyba pan przewodniczący nie do końca mnie zrozumiał. Miałem pretensje i mam je do teraz, że pan minister nie przygotował się na dzisiejsze posiedzenie i nie przeczytał tego, co panu przewodniczącemu udało się dostać i przeczytać, że nie przeczytał o tych wierzytelnościach, które dotyczą pozostałych podmiotów Skarbu Państwa. O to mam pretensje. My naprawdę, panie przewodniczący – jak pan powiedział – nie jesteśmy po to, żeby stwierdzić, jak firmie pomóc. Na samym początku pan powiedział, że jesteśmy tu dzisiaj po to, żeby wysłuchać, co się stało i dlaczego tak.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Jako Komisja nie jesteśmy w stanie podjąć żadnego działania, np. uchwalić dezyderat, żeby tę firmę w jakiś sposób ratować, bo w państwie prawa od tego są procedury. Od tego są firmy, które muszą według tych procedur zadziałać. Od tego są agencje Skarbu Państwa. Jeśli są argumenty i spełnione są wszystkie warunki, agencje to zrealizują. Dzisiaj spotkaliśmy się po to, żeby zobaczyć, jaka mniej więcej jest sytuacja. Gdzie zareagował minister? Dlaczego te spółki zareagowały w taki, a nie w inny sposób? Bo dzisiaj, panie przewodniczący, sytuacja jest szczególna nie tylko dla tego podmiotu, ale dla wszystkich podmiotów. To nie jest tak, panie przewodniczący, że np. ratujemy górnictwo i pompujemy tam 10 mld zł, bo to są spółki Skarbu Państwa. Jedną z grup węglowych ratujemy od 2015 r. czy 2014 r., a nawet jeszcze wcześniej. Przeznaczamy co roku pieniądze i wiemy, że te pieniądze i tak nie zostaną odzyskane.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">Z drugiej strony pojawiają się podmioty prywatne, które w normalnej procedurze starają się o wsparcie. Dzisiaj wcale nie dziwi mnie pytanie o nacjonalizację. Pani poseł mówiła, że ktoś pytał – nie wiem, ktoś z mieszkańców czy pracowników tej spółki – o nacjonalizację. Bo to jest formuła, którą do tej pory stosował polski rząd. Znacjonalizował jeden bank, drugi, trzeci itd. Poprzejmował elektrownie. Przykład – Elektrownia Rybnik. Do tego kupił jeszcze inne rzeczy. Wydał na to kilkanaście czy kilkadziesiąt miliardów złotych. Teraz się okazuje, że tę elektrownię rząd kupił w takim, a nie w innym stanie i teraz musi pakować dodatkowe miliardy złotych, żeby przebranżowić ją na gaz czy na inne źródła, która dzisiaj muszą być realizowane, żeby spełniać warunki zielonego ładu i to, do czego Polska w jakiś sposób się zobowiązuje.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselKrzysztofGadowski">A przecież o tym węglu wiedzieliśmy dużo wcześniej. Politycy z tego rządu podpisywali i dalej pospisują zobowiązania. A przez tyle lat nas mamiono – przynajmniej od 2015 r. – jak to będzie. Licytowaliśmy się…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Panie pośle, dzisiaj rozmawiamy o Rafako.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">…czy to będzie na 10 czy na 200 lat. Takie były licytacje przedwyborcze polityków, przedstawicieli tego rządu, którzy dzisiaj mówili. Ma pan rację. Dzisiaj mówmy o tym, co dotyczy tej spółki. Jeszcze raz podkreślam, że pan minister dzisiaj nam takiej informacji nie przedstawił. Dziękuję panu przewodniczącemu, że przynajmniej w części dotyczącej Gaz-Systemu starał się rzetelnie tę informację przeczytać. Mało tego. Zabiegał pan o to, żeby taka informacja do pana dotarła. A pan minister nie kiwnął palcem. Powiedział, że tak, że jest świetna i musi istnieć. I nic za tym nie poszło. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję. Czy pan minister chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Tak. Panie przewodniczący, szanowni państwo, na wstępie chciałem podziękować pani senator za pokreślenie aspektu społecznego obok kwestii dostawców – pani senator wspomniała, że to jest prawie 800 dostawców i firm współpracujących – i obok kluczowych inwestycji realizowanych przez Rafako, jak np. wspomniane Jaworzno. To są te 3 elementy, które skłaniają nas do tego, żeby w aktywny sposób uczestniczyć w procesie ratowania firmy. Te przyczyny legły u podstaw decyzji sprzed kilku lat, żeby Polski Fundusz Rozwoju zaangażował się w to przedsięwzięcie. Dzisiaj nie rozmawialibyśmy o Rafako, nie rozmawialibyśmy o Jaworznie, gdyby fundusz państwowy się nie zaangażował. To przykład aktywnej polityki państwa polskiego.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Panie pośle Gadowski, ona nie zawsze taka była. Przeciwnie. W ubiegłych latach to była polityka przemysłowa nakierowana na „dezinwestycje”. Na to, żeby przemysł istniał w Polsce w ograniczonym zakresie. Gorzko o tym mówiłem, że z Polski próbowano zrobić kraj butików i supermarketów. My takiej wizji Polski nie chcemy. Działanie, które dzisiaj prowadzimy, zmierza do reindustrializacji, do powrotu wielkich firma na mapę gospodarczą naszego kraju. Pan poseł Gadowski zaprzeczył sobie kilkakrotnie w swojej wypowiedzi. Z jednej strony mówi, że rozumie procedury pomocowe, procedury, które znajdują się także pod nadzorem Komisji Europejskiej. A z drugiej strony ma do mnie pretensje, że nie przyniosłem czegoś konkretnego, że nie powiedziałem dzisiaj, że Rafako otrzyma 100, 200 czy 500 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Podkreślę, że pomoc państwowa, jak słusznie zauważył pan przewodniczący, musi być bardzo rozsądnie udzielana, tak żeby nie była to pomoc udzielana bez końca. Ona musi przynieść trwały efekt sanacyjny. Dlatego Agencja Rozwoju Przemysłu będzie postępowała tak, jak powiedział przedstawiciel zarządu agencji, tj. w sposób rozważny, rozsądny i gospodarny. Musimy mieć pełne przekonanie, że są widoki na sanację tej firmy. Pan poseł Gadowski mówił wielokrotnie o kwestii decyzji spółek Skarbu Państwa. Panie pośle, gdyby te decyzje były pozbawione troski o interes firm, które je podejmowały, pewnie żądałby pan dzisiaj nie zwołania posiedzenia Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, ale zwołania komisji nadzwyczajnej, która badałaby                             te kwestie.</u>
+          <u xml:id="u-38.3" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Wszyscy jesteśmy zobowiązani troszczyć się o interes Skarbu Państwa. I tak będziemy działać – zarówno kierownictwo resortu, jak i kierownictwo tych spółek. Pan przewodniczący szczegółowo przedstawił argumentację Gaz-Systemu. I to jest dobry przykład na to, z jakimi dylematami musieli się zmagać menedżerowie zarządzający tymi firmami, żeby podjąć ostateczną decyzję. Pamiętajmy, że opóźnienie kontraktu, kwestia redukcji wierzytelności czy brak jasności w tych sprawach powoduje skutki przy innych projektach inwestycyjnych, które często są także finansowane przez instytucje publiczne. To jest takie wielkie koło, które się zamyka. Takie opóźnienie realizacyjne powoduje żądanie zwrotu zaliczek, żądanie zwrotu finansowania, a czasem kar umownych. Musimy mieć tego pełną świadomość, a nie mówić w prosty sposób, że firmy Skarbu Państwa powinny za wszelką cenę zawsze wspierać inne podmioty ważne dla gospodarki, niezależnie od tego, jakie są uwarunkowania, jakie są przyczyny.</u>
+          <u xml:id="u-38.4" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Proszę państwa, o sukcesie Rafako zdecyduje proces sprzedaży akcji należących dzisiaj do PBG. To jest kluczowa kwestia. Wielokrotnie wspominano tutaj, że brak aktywnego inwestora, który wywiązywałby się ze swoich obowiązków był jednym z podstawowych elementów, które doprowadziły do problemów tej firmy. Wierzę, że postępowanie restrukturyzacyjne będzie doprowadzone do szczęśliwego finału. Raz jeszcze składam deklarację wsparcia tego procesu w ramach prawa i zgodnie z interesami Skarbu Państwa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Jeszcze pani poseł w imieniu wnioskodawców chciała podsumować dyskusję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Dziękuję bardzo. Chciałam jednak dopytać i ewentualnie poprosić o odpowiedź na piśmie, jeśli panowie nie są gotowi – a wydawałoby się, że powinni – do udzielenia odpowiedzi, która nie padła. Pytanie brzmiało: Czy przedstawicielom Ministerstwa Aktywów Państwowych znane są przypadki nierynkowe praktyki na rynku wykonawstwa branży energetycznej, zgodnie z którymi głosowanie spółek Skarbu Państwa przeciwko układowi było inspirowane przez jedną z wiodących firm w branży, będącej pod kontrolą Skarbu Państwa, a nie firmy zagranicznej? I drugie pytanie. Czy rząd planuje zaangażowanie Polimexu w tzw. ratowanie Rafako? To są dwa poważne pytania, które rozbrzmiewają w przestrzeni publicznej nie tylko w samym Rafako, wśród pracowników i w otoczeniu, ale także wśród ekspertów i komentatorów.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PoselGabrielaLenartowicz">W prasie – i to nie tylko w mediach branżowych – dość szczegółowo jest rozpatrywana kwestia Rafako. Można było spokojnie przygotować odpowiedzi na te pytania, które pojawiały się w przestrzeni publicznej, a nie tylko w interpelacjach. Z reguły dotychczasowa praktyka była taka, że pozostawały bez odpowiedzi i to nie zawsze z powodu tajemnicy handlowej. A co do tejże tajemnicy, to chciałam zwrócić uwagę, że zwracaliśmy się do Polskiego Funduszu Rozwoju SA. Dzisiaj znalazła się tu ta skrótowa odpowiedź, że PFR nie jest akcjonariuszem Rafako. Tak. Nie jest akcjonariuszem Rafako. Jest nim tylko fundusz inwestycyjny, który jest jego spółką zależną. A tu otrzymaliśmy tylko taką informację, że to jest tajemnica, bo funkcja w radzie nadzorczej jest sprawowana osobiście. I to wszystko.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Pytania dotyczyły sytuacji, która jest na rynku z punktu widzenia Polskiego Funduszu Rozwoju SA, który zawiaduje także pomocą w postaci tarczy finansowej. Wiemy, że tarcza finansowa jest kierowana do małych i średnich przedsiębiorstw. Oczywiście, fundusz pochwalił się, ile przeznaczył dla małych i średnich firm, ile dla Raciborszczyzny, ile dla 864 przedsiębiorców z powiatu. Chciałabym zapytać, czy Polski Fundusz Rozwoju, który nie tylko przy pomocy funduszu inwestycyjnego uczestniczy kapitałowo w firmach, ale jest także dysponentem i kreatorem pomocy dla przedsiębiorstw, zwłaszcza takich, których znaczenie jest strategiczne dla polityki rządu – a z tym na pewno mamy do czynienia – rozważa możliwość pomocy na takich zasadach, jak dla wszystkich?</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PoselGabrielaLenartowicz">I moje pytanie. Czy Rafako zwracało się z wnioskiem o pożyczkę do Polskiego Funduszu Rozwoju? Czy otrzymało odpowiedź i jaką? Odpowiedzi, które otrzymaliśmy w zasadzie można spuentować tak samo, jak odpowiedzi na poprzednie interpelacje. Obok. To nie nasza sprawa. To zresztą podkreślał pan przewodniczący, że to jest prywatna spółka. Ale, szanowni państwo, w Polsce mamy większość prywatnych podmiotów gospodarczych. I to te prywatne podmioty gospodarcze generują zarówno podatki, jak i źródła utrzymania dla polek i Polaków. One są największymi uczestnikami naszego rynku i twórcami dobrobytu, który mamy. Nie jest tak, że państwo umywa ręce od prywatnych podmiotów. To nie jest tak. Bo patrzymy na te podmioty, jak na część gospodarki. Na tym m.in. polega polityka gospodarcza.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Gdyby tak było, to mielibyśmy państwo nocnego stróża, państwo ultraliberalne, od czego formacja dzisiaj rządząca przecież się odżegnuje. Nie mamy takiego państwa, nawet w rozumieniu najbardziej zdeklarowanych liberałów. Chciałabym, żeby spojrzeć na to też z punktu widzenia regulacji. O to wnosił i o tym mówił też pan prezes. Rafako czy zarząd ma plan i propozycje. Tylko plany i propozycje negocjuje się już konkretnie z partnerami. Ale w tej chwili głównie przedstawia tę kwestię, że dzisiejsza sytuacja Rafako nie jest pochodną niedawnego… Aczkolwiek nieudolne zarządzanie – jak się okazuje – było. Ale to nie jest tym, o czym mówi pan przewodniczący, że jak ktoś nie umie czymś zarządzać, to niech nie przychodzi błagać o pieniądze, bo w takiej sytuacji jest w Polsce znaczna część przedsiębiorstw. To nie tylko z powodu pandemii, ale także z powodu skutków gospodarczych, ale także – i to podkreślał pan prezes Domagalski – z powodu tego, że stoimy na progu transformacji energetycznej i dość spóźnieni stanęliśmy na tym progu.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#PoselGabrielaLenartowicz">To jest sprawa daleko szersza od samych źródeł energii, bo to jest głęboka transformacja gospodarcza. Chcieliśmy, żeby ten temat został potraktowany fokusowo, bo wtedy można dotknąć konkretnych rozwiązań, konkretnych technologii i konkretnych ludzi. Na tym przykładzie można spróbować podyskutować o przedsiębiorstwach nie tylko z szeroko rozumianej branży elektroenergetycznej, ale także z otoczenia. Wiemy – bo to jest banał, który wszyscy znają – że paliwa, a zwłaszcza energia elektryczna, są tak naprawdę pochodną całej gospodarki, jej krwioobiegu. O tym powinniśmy debatować. Jak spowodować, żeby nasze przedsiębiorstwa, właśnie te z kapitałem – ale z kapitałem ludzkim, z kapitałem wiedzy i z kapitałem umiejętności organizacyjnych i wykonawczych – wzmocnić i pomóc im przejść do tej fazy, żeby budować nasz dobrobyt?                                       Jak pozwolić Polkom i Polakom naszymi rękami ten dobrobyt wspólnie budować? O tym chcieliśmy dyskutować, a nie o wytykaniu kto, komu i co zawinił.</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Mamy sytuację constans, taką, jaka jest. Jeśli były jakieś problemy czy niezgodności z prawem, które wymagają ścigania karnego, to dowiedzieliśmy się, że takie postępowania są prowadzone, chociaż w bliżej nieokreślonych okolicznościach. Oczywiście, zostawmy to służbom. Niech one to sobie sprawdzają. Mamy stan tu i teraz. Zagrożenie upadłością. Zagrożenie dla miejsc pracy, ale także zagrożenie wyprowadzenia potencjału. Ten potencjał, to jest także potencjał ludzki. To nie jest problem pracowników Rafako. Zresztą dzisiaj byli pracownicy Rafako zasilają firmy na całym świecie i są chętnie akceptowani. Następny etap, to następne pokolenie młodych ludzi, młodych technologów, młodych inżynierów, młodych wykonawców też chciałoby rosnąć z taką firmą, jak Rafako, bo widzieli, jak urosło poprzednie pokolenie w takim zbiorowym wysiłku. Ale w wysiłku kreowanym, wymyślanym tu i teraz, a nie tylko wykonywanie i sprzedawanie.</u>
+          <u xml:id="u-40.7" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Po raz kolejny będę apelować o to, żeby jednak ta dyskusja się odbyła i w takim kontekście, żebyśmy rozmawiali o tym, jak na przykładzie Rafako można pomóc polskim przedsiębiorcom, polskim pracownikom w przejściu tej transformacji ku nowej gospodarce, zwłaszcza że to jest ten moment, tu i teraz. Mamy jednocześnie historię przypadku, jeśli mówimy o Rafako. Z drugiej strony mamy ten punkt zwrotny, czyli ostateczne przyjmowanie krajowego programu odbudowy, który właśnie temu ma służyć, żeby być także dźwignią finansową zaangażowania inwestycji w gospodarce, których tak bardzo potrzebujemy, bo mamy tak niski poziom inwestycji. Żeby był dźwignią finansową rozwoju ludzi. Żeby był też naszym spécialité de la maison. Przekształcaniem się takiej gospodarki, jak nasza, na nowe tory.</u>
+          <u xml:id="u-40.8" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Jako Polska jesteśmy w szczególnej sytuacji, właśnie w zakresie przekształceń energetycznych – od gospodarki, od energetyki uzależnionej od węgla ku nowym rozwiązaniom. Możemy ich wspólnie poszukiwać. Tylko pozwólmy sobie na współpracę, a nie na przerzucanie się domniemanymi winami. W tym przypadku przykro było mi słyszeć, jak kolega poseł – bo niedawno siedzieliśmy w ławach sejmowych akurat obok siebie – mówi o tym, jak kiedyś wszystko niszczono i wyprzedawano, a teraz wszystko się chroni. No, panie ministrze, czytam w Wikipedii, że pracował pan w Ministerstwie Przekształceń Własnościowych oraz w Ministerstwie Skarbu Państwa, w którym pełnił funkcję dyrektora Departamentu Nadzoru Właścicielskiego. Był pan także dyrektorem Departamentu Zezwoleń i Koncesji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Nie wczoraj ani nie przedwczoraj.</u>
+          <u xml:id="u-40.9" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Pan wie, kiedy, bo to są dane, które są na pana stronie internetowej. To co? Sam pan najpierw doprowadzał do upadku gospodarki, do wyprzedaży, a teraz poszedł pan do Canossy i odkręca to w drugą stronę. No, trochę pokory i doświadczenia w tym wszystkim. Nie dotykałabym tego tematu, gdyby nie to, że to właśnie pan to wytyka, zamiast tak naprawdę odpowiadać na pytania. Chciałabym usłyszeć odpowiedź na te dwa pytania, które do mnie dotarły od pracowników, od strony społecznej. Otworzyłam możliwość zadawania takich pytań, także w trybie zachowania do mojej wiadomości personaliów, bo ludzie się boją nie tylko o pracę. Chcieliby także nie bać się państwa.</u>
+          <u xml:id="u-40.10" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Przecież z tego, co przygotowywaliśmy, z postulatów, z którymi się zwracaliśmy, biło na 400–500% otwarcie na współpracę. Oferta współpracy i wspieranie rządu w tych działaniach, które są społecznie i gospodarczo, a – z mojego punktu widzenia, bo to jest działka dla mnie ważna – także środowiskowo pożądane. Pożądane to jest mało. Jesteśmy zdeterminowani. Musimy to zrobić. Zróbmy to wspólnie bez wytykania sobie i sięgania do przeszłości sprzed kilku lat. Panie ministrze, naraża się pan w tym momencie na to, że trzeba będzie sięgnąć do czasu nie sprzed 4 lat, tylko sprzed 10 lat. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Jeżeli jednak mówimy o filozofii, to mówmy o filozofii. A myślę, że takie osobiste wycieczki są nie na miejscu. Co do filozofii państwa, mieliśmy takie państwo, które upadło właśnie dlatego, że nie patrzyło na rachunek ekonomiczny, tylko na to, że trzeba wspierać każdą firmę. I każda – bez względu na to, czy jest dochodowa, czy jest dobrze, czy źle zarządzana – musiała istnieć. Państwo po prostu upadło. Czasy PRL minęły. Natomiast dzisiaj państwo polskie przychylnie patrzy na prywatne firmy, ale nie zastępuje ich, kiedy one z różnych przyczyn zależnych od zarządzania upadają. Postępowanie prokuratorskie pewnie niektóre rzeczy wyjaśni. O tym nie mówimy, dlaczego ta firma jest w takim stanie.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przypomnę jedno. Tarcza antycovidowa jest stworzona dla firm, które wykazują straty, które poniosły straty z powodu covidu, a nie z tytułu złego zarządzania. To nie jest ochronka dla firm, tylko pomoc dla tych, którzy dobrze działali, którzy mają problemy wynikające z covidu, a nie z tego, że ktoś może wyprowadził pieniądze z firmy, że ktoś nie umiał zarządzać projektami. Oczywiście, poczekamy na wyniki śledztwa. Ja mówię, że może, bo pieniądze gdzieś się rozmyły. Ale – oczywiście – istnieje domniemanie niewinności. To jest kwestia dotycząca osób. A sytuacja firmy jest taka, że na dobrą sprawę dzisiaj nie usłyszeliśmy żadnego planu naprawczego. Nie ma tego światełka w tunelu. Jakkolwiek filozofia państwa jest taka, żeby prywatnym przedsiębiorcom pomagać, to jednak pod warunkiem, że to nie jest na zasadzie okradania państwa. Raz, drugi i może trzeci będą wsadzane pieniądze i wciąż nie będzie efektów.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie będziemy tutaj rozstrzygać, czy państwo ma wejść w pomoc i na jakich zasadach. Czy to będzie pakiet większościowy, czy Polimex, a może nie? Bo może nie ma nadziei dla tej firmy. A może tylko wyodrębnienie jakiejś części i uratowanie tego, co jest najważniejsze. To rozstrzygnie pan prezes i zarząd w porozumieniu i w rozmowach z ARP i – być może – z PFR w tych negocjacjach, do których nie mamy dostępu, bo są poufne. To dobrze, że nie mamy dostępu, bo posłowie nie powinni ideologicznie rozstrzygać o takich kwestiach. Tak naprawdę dzisiaj toczy się tutaj bardziej ideologiczna dyskusja niż gospodarcza. Myślę, że na te pytania, które tutaj padły, a przynajmniej na niektóre, pan minister odpowie pisemnie, a ewentualnie pan prezes też odpowie pisemnie i prezesi agencji.</u>
+          <u xml:id="u-41.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tyle, bo przekroczymy nasze kompetencje, jeżeli dalej będziemy kontynuować. Przynajmniej ja odbieram, że to są jakieś naciski na agencje, które powinny działać na zasadach rynkowych i oceniać sytuację według tego, co może się stać i czy to jest racjonalne. A nie według tego, że mając dobre intencje – bo wierzę w dobrze intencje z całą pewnością i pani poseł, i pani senator, i nas wszystkich – chcielibyśmy, żeby nasza gospodarka się rozwijała. Ale to musi być na zasadach gospodarczych, bo inaczej nasze państwo po prostu skończy, jak PRL. To nie może być tylko chęć szczera i kolejne miliony.</u>
+          <u xml:id="u-41.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To tyle, szanowni państwo. Dziękuję za bardzo ciekawą dyskusję, wręcz nawet filozoficzną, o filozofii gospodarczej państwa. Myślę, że dowiedzieliśmy się wielu ciekawych rzeczy. A państwu, prezesowi i agencji życzę, żeby te negocjacje były udane.</u>
+          <u xml:id="u-41.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zamykam posiedzenie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Panie przewodniczący, jeśli można słowo na koniec. Naprawdę jedno zdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie chciałbym, żeby zostało to sprowadzone do dyskusji personalnej. Przepraszam pana ministra. To chyba były niezręczne wypowiedzi. Nie chciałbym, żeby pan minister bronił, żeby się odnosił…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Jest bardzo niezręczne, kiedy poseł z komisji energii myli prywatyzację z nadzorem właścicielskim. Pani poseł, proszę się dokształcić. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Naprawdę proszę o unikanie wycieczek osobistych, żeby nie było złośliwości. Dziękuję państwu bardzo. Zamykam posiedzenie. Kolejne posiedzenie będziemy mieli w niedługim czasie. W poniedziałek o 13 mamy gazy cieplarniane. A później, we wtorek będziemy mieli wspólne posiedzenie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz z Komisją Spraw Zagranicznych na temat Turowa. To jest plan naszej pracy na najbliższe dni. Dziękuję państwu bardzo. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..fd260b6
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/header.xml
@@ -0,0 +1,67 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-eskxx-00034-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 34/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 34/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ESK">34</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorJakubBennewicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Jakub Bennewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorKrzysztofKarkowski" role="speaker">
+        <persName>Legislator Krzysztof Karkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszWieczorek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Wieczorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselGabrielaLenartowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Gabriela Lenartowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofTchorzewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Tchórzewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPaulinaHennigKloska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paulina Hennig-Kloska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselStanislawZuk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Stanisław Żuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselUrszulaZielinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Urszula Zielińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnywDepartamencieStrategiiiPlanowaniaTransformacjiKlimatycznejMKiSMalgorzataZadrozna" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny w Departamencie Strategii i Planowania Transformacji Klimatycznej MKiŚ Małgorzata Zadrożna</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektorDepartamentuStrategiiiPlanowaniaTransformacjiKlimatycznejMKiSPawelRozycki" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektor Departamentu Strategii i Planowania Transformacji Klimatycznej MKiŚ Paweł Różycki</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ESK" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b4a89ef
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00034-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,536 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych. Witam państwa posłów i wszystkich gości biorących udział w dzisiejszym posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sal obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Jest prośba, żeby się nie logować do naszego łącza wideokonferencyjnego, żeby nie głosować na dwie ręce. Informuję, że linki do systemu zostały wysłane posłom i zaproszonym gościom. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu należy wysyłać pod adresem email kes@sejm.gov.pl lub poprzez czat w aplikacji po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przystępujemy do stwierdzenia kworum. Proszę o wyświetlenie guziczków do sprawdzenia kworum i naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku dla potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Szanowni państwo, czekamy na sprawdzenie kworum. Czy już mamy?</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Oddano 29 głosów. Zatem bardzo dziękuję. Mamy kworum. Możemy rozpocząć dzisiejsze posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dzisiejsze posiedzenie obejmuje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw z druku nr 1008.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, w związku z tym powitam naszych gości: pan Adam Czetwertyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, pani Joanna Bukowska, kierownik Zespołu Prawnego w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami, pan Mateusz Deska, zastępca dyrektora Departamentu Prawnego w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pan Ryszard Haczek, ekspert w Departamencie Nadzoru III w Ministerstwie Aktywów Państwowych, pan Dariusz Hołub, kierownik Wydziału Legislacji w NFOŚiGW, pan Marcin Jamiołkowski, zastępca dyrektora w Departamencie Funduszy Zewnętrznych w NFOŚiGW, pan Maciej Kapalski, główny specjalista w Departamencie Nadzoru III w MAP, pan Marcin Kowalczyk, kierownik zespołu klimatycznego w WWF Polska, pani Sylwia Krylowicz, główny specjalista w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami, pan Marcin Łuszczyński, radca prawny w Departamencie Nadzoru II w MAP, pani Magdalena Piątek, główny specjalista ds. legislacji w Departamencie Prawnym MKiŚ, pan Paweł Różycki, zastępca dyrektora w Departamencie Strategii i Planowania Transformacji Klimatycznej w MKiŚ, pan Mirosław Sałata, doradca techniczny w Departamencie Środowiska Najwyższej Izby Kontroli, pani Monika Sekuła, zastępca kierownika KOBiZE, pan Piotr Świat, główny specjalista ds. prawnych w Zespole Prawnym KOBiZE, pani Małgorzata Zadrożna, radca prawny w Departamencie Strategii i Planowania Transformacji Klimatycznej w MKiŚ, pani Agnieszka Załoga, naczelnik Wydziału Zarządzania Emisjami Gazów Cieplarnianych w Departamencie Strategii i Planowania Transformacji Klimatycznej w MKiŚ. Jeżeli kogoś nie przywitałem, to przepraszam, ale mam tylko taką informację o gościach.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, mówiłem już o tym, że porządek dzienny przewiduje pierwsze czytanie projektu ustawy o emisji gazów cieplarnianych. Czy są uwagi do porządku obrad? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem oddaję głos ministrowi klimatu i środowiska. Bardzo proszę o uzasadnienie projektu.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dzień dobry. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, dziękuję bardzo za możliwość przedstawienia tego projektu ustawy – projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw. To jest projekt, który dopełnia wdrożenie dyrektywy EU ETS, czyli dyrektywy 2003/87/WE, w kilku kwestiach technicznych. Ale przede wszystkim najważniejszą kwestią jest wdrożenie do prawa krajowego regulacji dotyczących Funduszu Modernizacyjnego. To jest nowy instrument, który został utworzony w celu wsparcia realizacji celów polityki energetyczno-klimatycznej. Ma na celu wspieranie modernizacji systemów energetycznych w krajach, państwach członkowskich, w których PKB w 2013 r. stanowił poniżej 60% średniej unijnej.</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ten fundusz jest zasilany środkami w wysokości 2% puli wszystkich uprawnień. Udział Polski, który jest największy w tym funduszu, będzie wynosił na podstawie prognozowanych cen uprawnień nawet 20 mld zł w latach 2021–2030. Zgodnie z dyrektywą cele, na które można przeznaczyć środki z Funduszu Modernizacyjnego i które zostały wpisane do tego projektu ustawy, obejmują wytwarzanie i użytkowanie energii elektrycznej z OZE, ciepłownictwo, magazynowanie energii i modernizację sieci energetycznych, w tym rurociągów należących do systemów ciepłowniczych i do sieci elektroenergetycznej. To jest też transformacja regionów uzależnionych od stałych paliw kopalnych i wspieranie sprawiedliwych przemian oraz finansowanie efektywności energetycznej, w tym w sektorach transportu, budownictwa, rolnictwa i odpadów.</u>
+          <u xml:id="u-1.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Drugim elementem tego projektu, elementem technicznym, o którym powiedziałem na wstępie, są zmiany, które dotyczą umożliwienia przydziału darmowych uprawnień do emisji podmiotom objętym systemem ETS. Po zaakceptowaniu przez Komisję Europejską przekazanego przez ministra właściwego do spraw klimatu wykazu instalacji, na podstawie projektowanych przepisów możliwe będzie dostosowanie liczby uprawnień do emisji przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami oraz wydawanie uprawnień do emisji na rachunki instalacji w rejestrze unijnym, na podstawie zmian w poziomach działalności.</u>
+          <u xml:id="u-1.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Postaram się w szczegółach przedstawić najważniejsze postulaty tego projektu. Projekt przewiduje powołanie tzw. krajowego systemu wdrażania Funduszu Modernizacyjnego, w ramach którego będzie zarządzana pula przeznaczona dla Polski w ramach Funduszu Modernizacyjnego. Zarządzanie zostanie powierzone Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nadzór nad tym systemem będzie sprawował minister właściwy do spraw klimatu. Zgodnie z projektem dofinansowanie inwestycji modernizujących nasz system energetyczny oraz poprawiający efektywność energetyczną będzie się odbywało na podstawie programów priorytetowych. Na kształt tych programów będzie miała wpływ rada konsultacyjna, składająca się z przedstawicieli właściwych ministrów. Każdy program będzie musiał być zatwierdzony przez ministra właściwego do spraw finansów przed przekazaniem do Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub do Komitetu Inwestycyjnego ustanowionego na mocy dyrektywy ETS.</u>
+          <u xml:id="u-1.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pierwsze konkursy dla potencjalnych beneficjantów będą uruchamiane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej po zatwierdzeniu przez Europejski Bank Inwestycyjny programów priorytetowych lub po wydaniu przez komitet inwestycyjny odpowiedniego zalecenia. Dofinansowanie inwestycji będzie się odbywało zarówno w ramach pożyczek, jak i dotacji. Oprócz kwestii związanych z Funduszem Modernizacyjnym projekt przewiduje również nowe kompetencje dla Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami w czwartym okresie rozliczeniowym, m.in. w zakresie oceny raportów o poziomach działalności składanych przez prowadzących instalacje, w zakresie zachowawczego szacowania parametrów niezbędnych do ustalenia liczby uprawnień do emisji oraz średniego poziomu działalności w każdej instalacji. Powyższe obowiązku wynikają z aktów wykonawczych do dyrektywy ETS. Po przyjęciu tych aktów wykonawczych było możliwe dopełnienie transpozycji tej dyrektywy.</u>
+          <u xml:id="u-1.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Projektowana ustawa przewiduje, że raporty o poziomach działalności oraz sprawozdania z weryfikacji będą składane za pośrednictwem krajowej bazy emisji gazów cieplarnianych oraz innych substancji. Cała korespondencja w tym zakresie pomiędzy Krajowym Ośrodkiem Bilansowania i Zarządzania Emisjami, a prowadzącym instalacje, będzie się odbywała za pośrednictwem specjalnego modułu w tej bazie, bez konieczności kontaktów w formie pisemnej, co ma na celu znaczące uproszczenie procedur związanych z alokacją uprawnień.</u>
+          <u xml:id="u-1.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przewidujemy, że ustawa wejdzie w życie po 14 dniach od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach. Uchwalenie ustawy ma duże znaczenie dla stabilizacji sytuacji prawnej instalacji objętych systemem ETS. Stworzy odpowiednie podstawy prawne do realizacji zadań w czwartym okresie rozliczeniowym przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami i wdrożenia finansowania w ramach Funduszu Modernizacyjnego. Przyczyni się do modernizacji systemu energetycznego, do realizacji celów określonych w polityce energetycznej, która została przyjęta przez rząd, do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz do poprawy jakości powietrza. Tym samym znacząco wpłynie na poprawę jakości życia Polaków.</u>
+          <u xml:id="u-1.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ponadto te inwestycje będą – co jest niezmiernie ważne w obecnym okresie – miały pozytywny efekt dla gospodarki, tworząc miejsca pracy i poprawiając konkurencyjność polskich firm na arenie międzynarodowej. Dlatego zwracam się z uprzejmą prośbą o pilne rozpatrzenie przedmiotowego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.17" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Zgodnie z art. 39 regulaminu Sejmu pierwsze czytanie obejmuje przedstawienie projektu przez wnioskodawcę, debatę w sprawie ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów czy ewentualnie zaproszonych gości oraz odpowiedzi pana ministra bądź upoważnionej osoby.</u>
+          <u xml:id="u-1.18" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mam w tej chwili zgłoszenia. Pierwsza była pani Paulina Hennig-Kloska, a później panowie posłowie. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Dziękuję bardzo za gościnę, bo dzisiaj to są moje gościnne występy, ale temat jest niezwykle ważny. W zasadzie od początku wdrażania dyrektywy mówimy o tym, co trzeba zrobić, ale to coś cały czas się nie wydarza. Oczywiście cieszymy się, że rząd chce przyjąć nowe zasady wydawania pieniędzy z Funduszu Modernizacyjnego. 3 lata po wdrożeniu dyrektywy ten fundusz nie działa. Ma to być kolejne narzędzie transformacji energetycznej dla gospodarki, przejścia na gospodarkę zeroemisyjną. Ale jest to trochę takie narzędzie zbijane z desek na ostatnią chwilę. A nuż się uda. Tak naprawdę rząd przez cały czas nie przedstawił konkretnego planu zagospodarowania pieniędzy z praw do emisji. Wpływy ze sprzedaży praw do emisji będą drastycznie rosnąć. Rząd nie przedstawił też zakresu projektów, które będzie chciał za te środki realizować.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselPaulinaHennigKloska">W uzasadnieniu projektu ustawy czytamy, że jedną z bardziej doniosłych zmian wprowadzonych przez dyrektywę 2018/410 jest właśnie powołanie do życia Funduszu Modernizacyjnego. Doniosłość w tym naszym polskim przypadku ma polegać na tym, że zgodnie ze wstępnymi szacunkami Ministerstwa Klimatu i Środowiska Polska przeznaczy do tego funduszu ok. 20 mld zł do 2030 r. To też w swoim wystąpieniu mówił przedstawiciel ministerstwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Wobec tego już na wstępie chciałabym zapytać, skoro mamy do czynienia z tak doniosłą chwilą, co zamierzają państwo zrobić z pozostałymi środkami ze sprzedaży praw do emisji, które wpłyną do budżetu państwa do 2030 r. Szacuje się, że przychody ze sprzedaży pozwoleń na emisje mogą wygenerować przychody w wysokości nawet  170 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Nie da się nie zauważyć, że w tej chwili europejski system handlu emisjami to bardzo rosnące i znaczne źródło dochodów budżetowych. W 2019 r. do budżetu państwa wpłynęło z tego tytułu 11 mld zł, w 2020 r. 12 mld zł, a w tym roku to może być nawet kwota 17 mld zł. W tekście dyrektywy o handlu emisjami można przeczytać, że przynajmniej połowę tych przychodów należy inwestować na te cele środowiskowe, które miałyby przeprowadzić czy pomóc przeprowadzić Polsce transformację energetyczną, przestawić gospodarkę na zeroemisyjność, a w gruncie rzeczy dać w przyszłości tańszy prąd i tańsze ciepło do naszych domów. Moglibyśmy inwestować właśnie w redukcję emisji gazów cieplarnianych, w rozwój odnawialnych źródeł energii, we wspieranie efektywności energetycznej. Polska dzisiaj tego naprawdę bardzo potrzebuje.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Mamy drogę do nadgonienia. Nie muszę nikogo przekonywać, ile zrobiły już inne kraje i jak bardzo jesteśmy z tyłu w tym temacie. Natomiast wciąż nie mamy żadnego planu. W ostatnim raporcie z wydatkowania przychodów z handlu emisjami, który Polska wysłała do Komisji Europejskiej w 2019 r., Ministerstwo Finansów zgłosiło jako wydatki prośrodowiskowe m.in. zwolnienie z akcyzy na energię odnawialnych źródeł energii na ponad 283 mln zł w 2018 r. i dopłaty do przewozów kolejowych na  500 mln zł. Ministerstwo Energii złożyło też 1,2 mld zł jako wsparcie na rzecz wytwórców energii ze źródeł odnawialnych. Ale gdzie tak naprawdę jest ta wizja, o którą pytam i te działania, które w przyszłości mają nam dać zeroemisyjną gospodarkę? Jeżeli dziś nie wesprzemy gospodarki w istotny sposób, nie wesprzemy przedsiębiorców i mieszkańców w istotny sposób, żeby mogli przechodzić na czyste źródła, to jako gospodarka przestaniemy być po prostu konkurencyjni. A nasze codzienne życie będzie dużo droższe. Czas to zmienić.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselPaulinaHennigKloska">W uzasadnieniu czytamy o planach powołania funduszu transformacji energetyki, który byłby zasilany środkami uzyskiwanymi ze sprzedaży w drodze aukcji 40% rocznego wolumenu tych przychodów, ale to nie jest nawet ten wymóg, który tak miękko jest sugerowany w dyrektywie. Przypomnę, że dyrektywa mówi o 50%. Dlaczego, panie ministrze, nawet tego minimalnego celu – miękko, ale wskazanego w dyrektywie – nie chcą państwo tu spełnić? Jako Polska 2050 postulujemy przeznaczenie na transformację energetyczną całości środków uzyskanych ze sprzedaży pozwoleń w drodze aukcji. Jak już mówiłam, rząd powinien jak najszybciej przedstawić kompleksowy plan projektów, które będą realizowane z tego funduszu.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Przechodzę z aukcji obok nowego budżetu Unii Europejskiej i Krajowego Planu Odbudowy. To jest właśnie ogromna szansa na tę przebudowę gospodarki, której tak bardzo potrzebujemy. Albo się do tego porządnie przygotujemy, albo znów nic z tego nie wyjdzie. Jak powiedziałam, w efekcie w gruncie rzeczy będziemy mieli droższe życie. Wzrost cen prądu już odczuwamy w swoich rachunkach domowych. Mówi się też, że znacznie pójdzie do góry cena gazu. Rząd w ogóle nie czyni realnych kroków, które dawałyby nam wizję poprawy tej sytuacji. Z drugiej strony – jak mówię i będę podkreślać na każdym kroku – nasi krajowi producenci, nasze krajowe rodzinne małe i średnie przedsiębiorstwa będą miały coraz większy problem w konkurowaniu na rynku europejskim. Ponieważ nie da się ukryć, że cena energii, zwłaszcza dla firm produkcyjnych, jest kluczowa i niesie za sobą jeden z podstawowych warunków utrzymywania konkurencyjności na rynkach europejskich czy światowych.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Oczywiście mamy uwagi do poszczególnych przepisów ustawy, o której mowa. I będziemy je prezentować. Będziemy też składać w tym zakresie poprawki. Przy czym, jak powiedziałam, kluczowe jest dla nas przeznaczenie 100% wpływów ze sprzedaży praw do emisji na cele transformacyjne, bo Polska tego dzisiaj najbardziej potrzebuje. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo, pani poseł. Zapraszamy nie tylko na gościnne występy, ale i na co dzień. Gdyby pani na co dzień brała udział w naszych posiedzeniach, to wiedziałaby pani, że rząd pracuje nad tym zagadnieniem ciągle i efektywnie. To jest kolejna z serii ustaw, które przyjmujemy, idąca właśnie w kierunku poprawy naszego bilansu energetycznego, właśnie w kierunku energii odnawialnej. Natomiast co do ceny prądu, to póki co cena prądu z węgla jest wciąż tańsza niż z innych technologii i to nawet kilkukrotnie. Cena energii wytwarzanej z węgla jest zawyżona przez opłaty za CO2, które idą na dopłaty do energii właśnie ze źródeł odnawialnych. Nie jest prawdą, że energia ze źródeł odnawialnych nic nie kosztuje. Jest ona kosztowna wbrew temu, co próbuje się wmawiać. Natomiast oczywiście my w tym kierunku idziemy.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jak mówię, to jest kolejna ustawa. Ale przyjęliśmy ustawę offshore, żeby można było inwestować w wiatraki na naszym morzu, na Bałtyku, żeby stamtąd budować linie energetyczne. Przyjęliśmy właśnie ustawę, która będzie pozwalała te linie energetyczne budować szybciej. Przyjęliśmy ustawy dotyczące budowy rurociągów i gazociągów, bo póki co jest to paliwo przejściowe. Modernizujemy elektrownie. Odstąpiliśmy od budowy bloku węglowego w Ostrołęce, za co jesteśmy bardzo krytykowani. Ale tam będzie zlokalizowana instalacja gazowa. Wiele tych działań jest właśnie w tym kierunku. Ostatnio przyjęliśmy też ustawę o przekazywaniu pieniędzy z białych certyfikatów na wsparcie energetyki odnawialnej. Tak że zapraszamy częściej, pani poseł. My też się tym zajmujemy. Natomiast, jeśli chodzi o tani prąd, to im więcej będzie energii odnawialnej, tym prąd będzie niestety droższy, a nie tańszy.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przypomnę, że Polska jest w zasadzie jedynym krajem w Europie, który mógłby być samowystarczalny w zakresie energii węglowej. Inne państwa już w większości wyczerpały swoje kopalnie, chociaż Wielka Brytania ostatnio buduje kopalnię węgla kamiennego. Niemcy też uruchomili instalację właśnie z węgla. Szwedzi mają dość instalacji wiatrowych po tym, co się stało tej zimy, że z Polski, właśnie z instalacji węglowych, otrzymywali energię elektryczną. Niestety fotowoltaika przy mrozie i przy śniegu przestała działać, a wiatraki zamarzły. To nie jest też tak hurraoptymistycznie, jak zmienimy wszystko na technologie odnawialne. Chyba że będzie jakiś przełom. Póki co te technologie, które są dzisiaj, nie dają nam gwarancji, że będziemy mieć prąd stale, więc część instalacji węglowych pewnie być musi.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W Unii Europejskiej po tej zimie jest też teraz dyskusja na ten temat, czy jesteśmy w stanie zabezpieczyć energię elektryczną bez dotychczasowych źródeł energii, też z paliw spalanych. Oczywiście to są dyskusje ekonomiczne, a dyskusje ideologiczne idą w tym kierunku, że wszystko trzeba zlikwidować: węgiel, a nawet gaz i czerpać energię tylko ze słoneczka. Tylko te kraje, które są bliżej pola podbiegunowego, pewnie wtedy będą musiały zlikwidować swoją gospodarkę. Myślę, że to są problemy, których dzisiaj nie rozwiążemy, na dzisiejszym posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zgłaszał się pan poseł Gadowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Czy mogę krótko ad vocem, panie przewodniczący? Bo pan tak ładnie ustosunkował się do mojej wypowiedzi, to chciałabym króciutko odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo się cieszymy, pani poseł. Oczywiście, uwzględnię pani głos, tylko najpierw inni posłowie, a później pani.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Cieszymy się z tego powodu, że jednak rząd zauważył, że to, co do tej pory mówiła Platforma o kierunku energetyki, czyli o pójściu w energetykę odnawialną, to jest właściwy kierunek, że energia z węgla jest droga, nieczysta i zabijająca Polaków. Panie przewodniczący, tak. Dziś Polacy rzeczywiście potrzebują taniej i czystej energii. O to cały czas się dobijamy. Chcielibyśmy, żeby z tej energii jak najwięcej mogli skorzystać zwykli Polacy, żeby nie dopłacali do tej energii. Państwo wielokrotnie mówili o tym, że wszystko jest OK. Nawet członkowie rządu – czy to premier, czy prezes Kaczyński, czy nawet pan prezydent – licytowali się. Stawiali barierę  100, 200 lat energetyki, której podstawą jest węgiel. Można powiedzieć, że zmarnowali 5 lat rządów.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Jedno trzeba powiedzieć. Polacy cały czas coraz więcej płacą za energię elektryczną. Panie przewodniczący, jeśli chodzi o energię elektryczną w Polsce, to mamy najdroższą energię elektryczną na rynku hurtowym. Taka jest prawda. Tego nikt nie zmieni. Natomiast jedno trzeba powiedzieć. W tym przypadku nie zrobiliście nic przez te 6 lat. Teraz, kiedy zostaliście przyciśnięci przez Unię Europejską, zaczynacie próbować coś nadrabiać. To są jakieś takie ruchy, bo każdy Polak już to odczuł. Widzi to i montuje na swoim dachu prosumencką instalację fotowoltaiczną.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">Platforma idzie dalej. Jeśli chcesz, nie musisz tego budować na swoim dachu. Możecie zrobić to wspólnie, na jednym dachu. Nie tylko ty, ale również większa liczba osób. Możecie to produkować nie tylko na swoim dachu w miejscu zamieszkania, lecz także poza miejscem zamieszkania. To jest nasz program taniej i czystej energii skierowany do prosumentów. Tego będziemy się cały czas domagać. W naszym programie wyborczym to było zapisane i nadal jest. Wielokrotnie było to powtarzane.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, ale dzisiaj mówimy, jak pan słusznie zauważył, o jednym z elementów czy instrumentów. Ten, kto zanieczyszcza powietrze, płaci za zanieczyszczenie powietrza. To normalna sprawa. Tak to się powinno odbywać. Jeśli wyrządzasz krzywdę, musisz za nią zapłacić. To powinno nam przyświecać cały czas. Dziś rozmawiamy o kolejnym mechanizmie. O kolejnych środkach pochodzących ze sprzedaży uprawnień. Mówimy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Mówimy o kwocie ok. 20 mld zł. Jak pani poseł przed chwilą wspomniała, przychody, to ok.  170 mld zł. Takie były do tej pory przychody. Rocznie 11, 12 czy 17 mld zł. To się odbywa.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselKrzysztofGadowski">I takie pytanie do pana ministra. Jak są kontrolowane te wydatki? Kiedy posłowie mają informacje od rządu o tym, jakie środki i na co zostały przeznaczone? I jaki jest finalny efekt ich wydawania? Tego parlament ani posłowie nigdy nie usłyszeli z mównicy sejmowej. Żaden premier, żaden minister nie tłumaczy się co roku. Mamy sprawozdania. Jedne coroczne, a inne co dwa lata. Pytam pana ministra, czy w tej ustawie pan minister dopisze obowiązkową informację premiera rządu czy ministra klimatu i środowiska o sprzedaży tych uprawnień i o sposobie efektywnego wykorzystania środków finansowych. Pan przewodniczący wspominał o ostatnich pracach, choćby nad ustawą – Prawo energetyczne. Próbowaliśmy to zapisać. Myślałem, że minister klimatu i środowiska zauważy ten problem i uzna, że warto byłoby kwotę, która jakoś z boku się rozchodzi, poddać sprawozdaniu, zmierzyć ją pod kątem wpływów i wydatków i ostatecznego miernika, czyli tego, na co środki zostały przekazane. Co w wyniku przekazania środków się pojawiło i na co te środki zostały wydane? O ile nasze brudne powietrze dzięki temu się poprawiło?</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PoselKrzysztofGadowski">To tyle, panie ministrze, na początek, bo nie usłyszałem czy nie doczytałem tego, że proponują państwo jakikolwiek taki zapis. Wszystko odbywa się przy pomocy różnych ciał i narzędzi, które zostały zapisane. Oczywiście, jest podstawowa instytucja, która będzie tym funduszem zarządzała. Ona sobie tam wyraźnie zapisała prawie 20 mln zł na obsługę. Dlaczego aż tyle? I dlaczego co roku? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Panie przewodniczący, szanowni goście, mam kilka pytań. Pierwsze pytanie dotyczy terminu wdrażania tej ustawy. Dyrektywa unijna jest z 2018 r., więc moje pytanie jest takie. Czy z tego powodu, że nie wdrożyliśmy tego funduszu, nie grożą nam jakieś kary i utrata środków?</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselDariuszWieczorek">Druga rzecz to kwestia zasilania Funduszu Modernizacyjnego. Pan minister wspomniał o 20 mld zł do 2030 r. W kontekście pytań moich przedmówców moje pytanie jest takie: Czy w 100% wpływy z ewentualnej sprzedaży w przyszłości praw do emisji będą wpływały na konto Funduszu Modernizacyjnego? Czyli mówiąc krótko, czy będą dodatkowo zasilać ten fundusz? I trzecie pytanie, a właściwie prośba, żebyśmy mieli tutaj pełną informację i pracując nad tym projektem ustawy, znali skalę problemu. To prośba o rozpisanie od czasu ostatniej nowelizacji, tj. od 2015 r., poziomu wpływów do budżetu państwa ze sprzedaży praw do emisji i celów, na które środki z tej sprzedaży zostały przekazane.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselDariuszWieczorek">Czyli moje pytanie jest takie. Czy to było tylko zasilanie budżetu państwa i łatanie dziury budżetowej? Czy rzeczywiście było to przeznaczane na działania dotyczące ochrony klimatu i poprawy jakości powietrza w Polsce? Prosiłbym, żeby od 2015 r. do 2020 r. rozpisać co roku dane o wielkości sprzedaży, wpływy i cele, które dzięki tym wpływom zostały zrealizowane, jeżeli zostały zrealizowane. Wiemy, analizując budżet, że środki zasilały pewnie też fundusz różnicy ceny. Generalnie do tej pory były raczej wydatkowane niekoniecznie na cele związane z ochroną klimatu.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselDariuszWieczorek">Ostatnia kwestia, kiedy już dostaniemy te informacje. Czy wytyczne Unii Europejskiej zobowiązują Polskę do tego, żeby przy sprzedaży praw do emisji te środki musiały się znaleźć w Funduszu Modernizacyjnym? Czy, mówiąc krótko, będą one kontrolowane przez europejskie instytucje, które będą ostatecznie zatwierdzały cele, na które te środki mogą być wydane? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Jednak poprosiłbym, żeby dla porównania były to dane z ostatnich 10 lat, żeby te dane można było porównać. Od 2015 r., to znaczy, że nie byłoby punktu odniesienia. Platforma zarzuca nam, że nic nie robiliśmy. Chciałbym zobaczyć, co oni robili. Wtedy mogliby nam zarzucać, że nic nie robimy. A może to było tak, że jednak nastąpiło przyspieszenie.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz pani poseł Gabriela Lenartowicz. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Dziękuję. Słychać mnie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Słychać i widać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowne posłanki i posłowie, waga problemu jest duża, bo widać, że rozmawiamy nie o tym projekcie ustawy, tylko generalnie o handlu emisjami i środkami z tego tytułu, o tym, na co mają być przeznaczone. To jest podstawowy zarzut do tego projektu, że przy zmianie tej ustawy nie zajmuje się tym, żeby wreszcie środki, które wpływają bezpośrednio do budżetu państwa z tytułu handlu emisjami, były jednak pieniędzmi znaczonymi, żeby były redystrybuowane w sposób przejrzysty w ramach kolejnego subfunduszu. Słyszałam, że podobno w ministerstwie pracuje się nad tym. Dobrze byłoby, żeby w takiej sytuacji, jaką mamy obecnie, nawet całość środków z uprawnień, a nie tylko 50%, jak wymaga minimalnie dyrektywa, przeznaczyć na szeroko rozumianą transformację energetyczną, zresztą zgodnie z dyrektywą.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Tymczasem mamy do czynienia z projektem tak naprawdę w całym systemie dość epizodycznym i wymuszonym przez dyrektywę 2018/410, która utworzyła Fundusz Modernizacyjny. Fundusz będzie zasilany na poziomie 2% całości sprzedaży uprawnień na poziomie Unii Europejskiej. Dostęp do funduszu ma 10 krajów, które bodajże mają dochody mniejsze niż 60% średniego PKB w UE. Z tej puli Polska będzie czerpała najwięcej. Szacuje się, zresztą zgodnie z tym projektem – w informacji o skutkach regulacji lub o konsultacjach, nie pamiętam, gdzie to czytałam – ministerstwo szacuje, że w okresie do 2030 r. będzie to 17–18 mld euro. Stąd nie jest to jakby cała pula, o której mówi się, że będzie to nawet 100 mld euro. Są nawet szacunki, że do Polski wpłynie nawet więcej niż 100 mld euro.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Chciałam tylko powiedzieć, że trochę ubolewam nad tym, że poprawność proponowanej regulacji sprowadza się do tego, że projekt niemalże słowo w słowo harmonizuje dyrektywę do polskiego prawa, jakby nie wypełniając szczegółowej polskiej propozycji w tej sprawie oczywiście w obrębie tej dyrektywy. Moglibyśmy się pokusić o precyzyjne, dobre zidentyfikowanie problemów w Polsce przy przygotowywaniu takiego rozwiązania.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Tymczasem mamy taką sytuację, że w zasadzie mamy zapisaną wprost dyrektywę w tym projekcie ustawy. A jednocześnie to, co nazywamy polityką transformacji energetycznej, w tym zakresie pozostawiamy Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nie chcę umniejszać doświadczenia i sprawności działania tej instytucji. Zresztą widzę, że to wdrażanie jest proponowane we współpracy z wojewódzkimi funduszami. Jednak będą to decyzje o charakterze politycznym – gdyż mówimy o polityce państwa w tym zakresie, – scedowane jednak na instytucję, która nie jest pod bezpośrednim nadzorem społecznym. Uważam, że jednak rząd w większym stopniu powinien decydować nie tylko o liście programów priorytetowych, ale także o ich kształcie i tak naprawdę o celach, które państwo chce zrealizować przy tej pomocy.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Niepokojące jest też takie dość kuriozalne urządzenie w postaci rady konsultacyjnej przy ministrze, która ma być złożona z przedstawicieli poszczególnych ministerstw. Powiem to kolokwialnie – ministerstw, które mają chrapkę na te pieniądze, tych, które chcą mieć jakiś wpływ na ich podział. To niedobrze świadczy, zwłaszcza że to są tylko przedstawiciele ministerstw, a nie ma w ogóle strony społecznej ani gospodarczej. Jeśli tworzylibyśmy taki organ konsultacyjny, doradczy, o atrybutach partycypacji społecznej gospodarki, to jednak powinien mieć on inny kształt.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Myślę, że konkretne propozycje zmian do tej ustawy będziemy składali w drugim czytaniu, po bardzo szczegółowym przeanalizowaniu tych rozwiązań. To jest bardzo obszerny dokument. Ale, jak mówię, on tak naprawdę przepisuje dyrektywę. Chcielibyśmy, żeby jednak w parlamencie i z inicjatywy rządu tworzyła się polityka energetyczna, a nie w instytucjach de facto wykonawczych, i z niestety bardzo upolitycznionym elementem tej propozycji, a bez współpracy z innymi aktorami życia publicznego. Tak jest w innych projektach finansowanych ze środków wspólnych czy bezpośrednio w programach pomocowych Unii Europejskiej, a w tym przypadku z tej wspólnej polityki. I to też może być zarzut.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Mam jeszcze jedną uwagę. Interesuje mnie też kwestia demarkacji między krajowym programem odbudowy a Funduszem Modernizacyjnym, projektem o tym funduszu. Akurat przed chwilą wyszłam z konsultacji, z wysłuchania publicznego tego priorytetu. Też podnoszone są te kwestie. Musimy wiedzieć, że w tej chwili mamy na stole kilka instrumentów do finansowania transformacji energetycznej. Mamy Fundusz Modernizacyjny. Mamy Krajowy Plan Odbudowy. Mamy także mechanizm sprawiedliwej transformacji, z którego możemy stracić połowę środków. One i tak będą mniejsze z tego powodu, że ostatecznie nie przyjęliśmy neutralności klimatycznej do 2050 r. Jest też cała polityka spójności. Naprawdę politykę przekształcenia energetycznego powinien zainteresować podział tej pomocy, z której możemy skorzystać i to, w którym momencie musimy czy chcemy korzystać ze środków krajowych. To byłoby ważne. I apeluję o takie horyzontalne podejście do tej całej pomocy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. W takim razie zachęcam do napisania takiego projektu ustawy. Jeśli będzie to dobry pomysł, to pewnie skorzystamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Jeszcze jedno zdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Państwo jako posłowie mają też możliwość zgłaszania projektów ustaw, a nie tylko krytykowania, że coś jest złe albo że coś powinno być inaczej. Tak że zachęcamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Jeszcze jedno pytanie do pana ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselGabrielaLenartowicz">Panie ministrze, w związku z tym, że znaczącą część uzasadnienia zajmuje kwestia tego, kto ma finansować wdrażanie Funduszu Modernizacyjnego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a zgodnie z dyrektywą Fundusz Modernizacyjny nie może tego finansować, aczkolwiek zapowiadany jest już wniosek o nowelizację, będzie się to odbywało z innych środków, chciałam tylko zapytać, bo kwoty są szacowane dosyć wysoko, głównie na koszty osobowe. Mówi się m.in. o 100 ekspertach. To jest bodajże ok. 20 mln zł, a może nawet więcej, bo uważa się, że to nie będzie kwota wystarczająca. Chciałabym zapytać, czy w tej kwocie mieszczą się jakieś honoraria bądź diety dla tej rady konsultacyjnej przy ministrze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kolejny jest pan poseł Stanisław Żuk. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselStanislawZuk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, może kilka słów na temat sytuacji, którą mamy dzisiaj w energetyce. To chociażby z tego tytułu, że rozmawiamy o pieniądzach, które mogą wpłynąć i zasilić budżet. To są właśnie środki z tytułu uprawnień do emisji CO2. Dlatego chciałbym też, żeby państwo przyjęli do wiadomości, bo to jest fakt, że póki co transformacja w naszym przypadku jest niezbędna. Ja się z tym zgadzam. Uważam, że to jest dobry kierunek, że polityka energetyczna przyjmuje od ponad 30 do 40% energii z OZE. Ale w mojej ocenie to jest maksimum, które powinno być.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselStanislawZuk">Czesi przewidują produkcję energii z węgla do 2040 r., Niemcy do 2038 r., a żeby było ciekawiej, Chińczycy w 2020 r. oddali do użytku elektrownie węglowe o mocy 38 tys. MW. To jest więcej niż ma cały polski system. To tak co do sprawiedliwości i trucia, o których mówił poseł Gadowski, ponieważ jednak – jak mówi wytarty slogan – emisje CO2 nie mają granic ani paszportów. To jest fakt. Oni oddali więcej w jednym roku niż mamy w całym systemie.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselStanislawZuk">Co do trucia, proszę wierzyć, że dzisiejsze regulacje w postaci konkluzji BAT  i BREF-u są tak bardzo wysoko postawione, że np. jeśli chodzi o dwutlenek siarki, to jest to 10–130 mg/m3. Nie gramów, nie kilogramów, nie dekagramów, tylko miligramów. Jeśli chodzi o tlenki azotu, jest to 65–120, a pyłu od 2 do 12. Czyli praktycznie, jeżeli mówimy o truciu społeczeństwa czy wręcz o prawie jakimś zamachu, to przepraszam, ale to jest w ogóle nieprawda, bo te emisje są absolutnie na takim poziomie, że daj Boże, żeby w innych obszarach też ten poziom był utrzymany. Natomiast co do CO2, sprawność bloków na poziomie 45–48% powoduje, że to już nie jest 1t czy 1,2 t, tylko 800–850 kg/MWh. Nie jestem wyjątkowo usytuowany politycznie w tym Sejmie, ale diabli mnie biorą, kiedy zarzucają państwo jedni drugim jakieś nietrafne decyzje. Uważam, że wszystkie były trafne niezależnie od tego, kto rządził.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselStanislawZuk">Tak naprawdę w sprawie największych bloków, które powstały – Jaworzno, Kozienice, Opole, a teraz Turów – decyzje zostały podjęte za czasów PO, a PiS to dokończył. Taka jest prawda. Czyli 5100 MW. Jeszcze był blok w Bełchatowie w 2011 r. Czyli tak naprawdę to jest fakt, że jednak była ciągłość decyzyjna. I bardzo dobrze, że koledzy z PiS, kiedy doszli do władzy, nie wstrzymali niektórych inwestycji. Niektóre mogły być na takim etapie, że jeszcze taki ruch można było wykonać.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PoselStanislawZuk">Druga sprawa. Prosiłbym, żebyśmy byli rzetelni. Od posła wymaga się pewnej rzetelności. Ciągle w różnych przekazach medialnych mówi się, że najwyższa cena energii jest w Polsce. No, to jest. Póki co mamy 68% energetyki węglowej. A tam jest właśnie CO2. Jeżeli jest 300 zł za MWh, to koszty operacyjne wytwarzania energii to 180 zł. Tak trzeba na to patrzeć. 120 zł to są właśnie opłaty za CO2, o których dzisiaj rozmawiamy i o tym, jak je ewentualnie zagospodarujemy.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PoselStanislawZuk">Jak mówiłem z trybuny, z mównicy, w Niemczech to jest 1200 zł za MWh. Taka jest cena detaliczna. W Polsce to jest 580 zł. Czy tego nie widać? Oczywiście to są inne składniki. Dystrybucja, podatki. Niemcy opodatkowali się w referendum na energetykę odnawialną. Teraz mają potężne dopływy środków, żeby zbudować farmy wiatrowe. Oczywiście nie mamy co się z nimi równać, ale to jest fakt. Dania ma 1300 zł za MWh. Nawet Czesi mają cenę wyższą od nas, a my cały czas mówimy, że mamy najwyższą cenę. Ale to jest już świadome działanie polityczne. Nie wtrącam się. Widocznie ktoś ma w tym jakiś cel.</u>
+          <u xml:id="u-22.6" who="#PoselStanislawZuk">Co dla mnie jest ważne? Tutaj też jest pytanie do pana ministra. Byłem w zarządzie spółki, która wytwarzała energię, i pamiętam, że było 200 mln, a teraz w tej spółce są to już 3 mld, bo była część uprawnień darmowych, a ceny były po 5 euro za tonę, a nie po 41 czy 42 euro. Oczywiście pośrednio jest to potraktowanie odbiorcy. Nie czarujmy się, tak to wygląda. Jeżeli ktoś myśli, że ktoś inny to zapłaci, to po prostu jest w błędzie. Najistotniejsze jest teraz, jeżeli są te miliardy, o których mówiła pani poseł, żeby one trafiały do systemu energetycznego i żeby te inwestycje były realizowane. Natomiast boję się… i tu mam pytanie do pana ministra. Jak kierunkowo chcecie sobie radzić? Fundusz Modernizacyjny to 2% unijnych uprawnień. To jest 2 mld euro. Na 10 państw to w sumie jest niewiele. Ale mamy swoje… państwo ma swoją pulę. Sprzedaje to na giełdzie w Lipsku, gdzie z kolei zostały dopuszczone fundusze inwestycyjne, które uruchomiły świadomą spekulację, żeby ceny niesamowicie rosły.</u>
+          <u xml:id="u-22.7" who="#PoselStanislawZuk">Załóżmy, że tam będzie te 10 mld zł czy ileś. Czy państwo idą np. w kierunku wsparcia energetyki odnawialnej? Nie wiem, to np. budowa farm na morzu. Czy pójdą państwo w kierunku likwidacji smogu? To jest dopiero zagrożenie dla zdrowia, a nie ta emisja. To jest bardzo ważne. Może komuś wydaje się, że 10 mld to dużo. Tak de facto to są raptem dwa bloki energetyczne po ok. 900 MW. I to jest bardzo ważne. Pieniądze są. Jak kierunkowo je zagospodarujemy? Proszę pana ministra o odpowiedź. Proszę, żeby może w paru słowach, kierunkowo powiedział pan, czy to będzie tylko energetyka odnawialna, bo trzeba ją rozwijać, czy będzie też walka ze smogiem, który jest potężnym wyzwaniem dla naszego kraju.</u>
+          <u xml:id="u-22.8" who="#PoselStanislawZuk">Na koniec – 10 lutego było najwyższe zapotrzebowanie na energię w kraju,  27 000 MW. To jest pewna zasada przyrodnicza, że kiedy jest mróz, to nie ma wiatru. Kiedy jest bardzo gorąco, nie ma wiatru. Ponad 7000 MW zainstalowanych w elektrowniach wiatrowych produkowało 50 MW, fotowoltaika – 300 MW, a te niedobre, brudzące elektrownie węglowe – 24 00 MW. 2000 MW importowaliśmy, głównie z Niemiec. To jest dla mnie sygnał, że trzeba to rozwijać, ale należy także myśleć o stabilizacji. System to nie zabawka. To jest poważna sprawa. Jestem w takim wieku, że w latach 80. przeżyłem różne stopnie zasilania, kiedy po 4–5 godzin w domu nie było energii. Dzisiaj energia – jest taka książka amerykańskiego pisarza, proszę sobie ją przeczytać – to jest po prostu tragedia. Zabawa może być fajna, tylko jeszcze jest odpowiedzialność za bezpieczeństwo ludzi, bezpieczeństwo państwa, za bezpieczeństwo energetyczne.</u>
+          <u xml:id="u-22.9" who="#PoselStanislawZuk">Wcale nie interesują mnie przepychanki polityczne i to, kto komu dołoży. Interesuje mnie to, jak ten system ma rzeczywiście wyglądać w przyszłości, żeby było bezpiecznie. Mówię to już któryś raz, bo już to mówiłem na posiedzeniu Komisji. Za 10 lat bez względu na to, czy ktoś będzie chciał wyłączać elektrownie węglowe, czy nie, trzeba będzie je wyłączyć, bo będą się już rozlatywały ze względu na dekapitalizację techniczną tych bloków. I to wszystko. Tu trzeba myśleć, a nie rzucać hasłami – trucie, OZE, klimat, polityka. Chińczycy pokazują, gdzie jest klimat, a są największym emitentem CO2, bo produkują 28% w skali świata. Unia Europejska to niecałe 15%, w tym Polska niecały 1%. Też trzeba rozważyć, czy te kierunki, w których na siłę idziemy – i dobrze, że idziemy – ograniczyć do pewnego poziomu, bo jednak mimo wszystko bezpieczeństwo jest najważniejsze. Pytanie, czy OZE, czy jakieś lokalne działania programowe dotyczące walki ze smogiem… Ważne jest, na co pójdą pieniądze. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kolejny jest pan poseł Krzysztof Tchórzewski, chociaż najpierw przedstawię państwu jedno ze swoich doświadczeń. Kiedy byłem w Pekinie, wstałem rano i mówię: „Ojej, jaką tu macie mgłę”. A tłumaczka mówi mi: „Nie, to nie mgła. To smog”. Po prostu tam ludzie w maseczkach chodzili już przed COVID-em, bo nie dało się oddychać. Rzeczywiście, w tych ostatnich sprawach Polska dopisała się do konwencji w sprawie likwidacji smogu. Tu bardzo wchodzimy w elektromobilność, ponieważ to smog i CO2 wytwarzane przez środki transportu są w tej chwili większym problemem niż wytwarzane przez energetykę.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł Krzysztof Tchórzewski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Dziękuję bardzo. Nie wiem, na jakiej podstawie pan poseł Gadowski był uprzejmy powiedzieć, że zmarnowaliśmy ostatnie 5 lat. Nie zgadzam się, że je zmarnowaliśmy, bo umożliwiliśmy właśnie taki rozwój gospodarczy, jaki mamy.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">W nawiązaniu do pytania, które padło wcześniej, dotyczące właśnie kontynuacji inwestycji powiem, że rzeczywiście zostały zaplanowane inwestycje niskoemisyjne, jeśli chodzi o bloki węglowe. To jest jedna z najniższych emisji na świecie, jeśli chodzi o oddawane bloki – a więc o Kozienice, dwa w Opolu i Jaworzno. Te budowy były zatrzymane. Teraz jest taka kwestia. Zostały zatrzymane z myślą o ewentualnym odejściu do węgla. Jednocześnie zgadzam się z panem posłem, że musimy myśleć o bezpieczeństwie energetycznym. Właśnie myśląc o bezpieczeństwie energetycznym, zdecydowaliśmy się na to, żeby odblokować te inwestycje i rozpocząć budowę właśnie tych bloków energetycznych.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Należy brać pod uwagę konieczność wyłączenia – ze względu na nadmierną emisję i ze względu na upływ czasu, a więc normalne umieranie – części bloków, dwusetek w naszym systemie. Czy nam się to podoba, czy nie, część z nich wyskoczy nam w 2025 r. Jeszcze dokładnie nie wiadomo, jakie będą plany remontowe, ale na pewno to będzie nie mniej niż 5 GW, które nam wyskoczą w 2025 r. Pada pytanie: Co na to miejsce? Musimy sobie odpowiadać jednoznacznie, że na to miejsce nie wejdzie energetyka odnawialna. Energetyka odnawialna jest dla państw, które są coraz bogatsze. Polska zaczęła się zaliczać do tej grupy państw. W związku z tym zaczyna być ten luksus czystszego powietrza. Właśnie dlatego ja też mocno stawiałem na energetykę odnawialną i udało mi się pociągnąć obywateli Polski w tym kierunku. Bo mamy skok. Jeżeli podliczymy jeszcze rok ubiegły, to mamy skok, gdyż przybyło nam ponad 60% mocy.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Jeśli chodzi o udział w tym ze strony społeczeństwa, to chciałbym podkreślić, że jeśli chcemy mieć czyste powietrze, to powinniśmy powiedzieć, że musimy mieć podwójną energetykę. Nie ma innej rady. Czyli musi być zbudowana energetyka konwencjonalna, która będzie z załogą stała i czekała. Jako członek zarządu pan poseł może dzisiaj powiedzieć, że jest już tak wspaniała automatyka, że nie zauważamy, kiedy dostawa prądu zmienia się ze źródeł odnawialnych na źródła konwencjonalne. Po prostu mamy energię elektryczną. Te wszystkie służby naprawdę dobrze działają. Natomiast jest taka kwestia, że musi być stała gotowość. Musimy mieć właśnie tę rezerwę, która systematycznie wchodzi. Przygasa słońce, musi wchodzić prąd konwencjonalny.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Jeżeli fascynujemy się tym, to musimy mówić, że teraz wprowadzamy rynek mocy. I w tym rynku mocy do 2025 r. będzie jeszcze te brakujące 5–6 GW, które nam wyskoczą z użytkowania w 2025 r. Na to miejsce już nie będzie rezerwy na odnawialne źródła energii; to musimy szybko wybudować. Wiemy, że w tej chwili PGE buduje dwa bloki. Rozpoczęto budowę dwóch bloków w Dolnej Odrze. W Grudziądzu jest szykowana jeszcze jedna elektrownia, ale to wszystko za mało. Nas musi być stać na potężny wysiłek. Jeżeli idziemy w tym kierunku modernizacyjnym, to trzeba mówić o kwotach w setkach miliardów złotych, bo w większości mamy energetykę w wieku powyżej 30 lat, a więc taką, która musi być modernizowana.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Teraz mówimy, że to dobrze, że mamy fundusz. Cieszymy się z tego i poprawiamy tę ustawę tak, żeby można było czerpać z tego funduszu. Idziemy w kierunku tej ustawy po to, żebyśmy mogli skorzystać z Funduszu Modernizacyjnego. Ale w Funduszu Modernizacyjnym będzie 2% środków z emisji. Powinniśmy się bliżej przyjrzeć temu, na co idzie pozostałe 98% pieniędzy z handlu emisjami. W jakim kierunku to idzie? Jeżeli wspólnie nie zrobimy pewnych korekt… To nie jest cel polityczny – to jest cel ogólnokrajowy. Tak samo może się to odbić czkawką każdemu – i opozycji, i rządzącym – bo wszyscy musimy dbać o to, żeby Polakom było jak najlepiej, a bez energii będzie bardzo źle.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Teraz musimy sobie też otwarcie powiedzieć, że jeżeli będziemy szli w kierunku przesadnym, to nie damy rady. Musimy to sobie odpowiednio rozpisać. Teraz jest na pewno pora na pewien konsensus polityczny co do tego, w jakim kierunku pójść, w jakim kierunku to rozpisać i jak to pokazać.</u>
+          <u xml:id="u-24.7" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Powiedziałem kilkanaście dni temu, że musimy też rozpocząć pewne rozmowy społeczne. Niemcy – obywatele w referendum – zdecydowali się, że się opodatkują i będą pokrywali koszty tej rezerwy. Jeżeli nie rozwiążemy do końca tych problemów, gdy pierwszeństwo ma energetyka odnawialna, to ona będzie nieopłacalna. Jeżeli ma funkcjonować i sama ma się nie zamknąć, nie zbankrutować, to musi dostawać odpowiednie pieniądze właśnie z tego rynku mocy za to czekanie. Troszeczkę się tutaj szarpiemy. Rozwiązujemy niektóre problemy, które są problemami dnia dzisiejszego. Myślę, że w ramach naszej Komisji musimy wraz z rządem, z ministerstwem porozmawiać o tym, w jakim kształcie mamy dojść do 2049 r. Co wtedy będzie stanowiło rynek mocy i tę rezerwę? Jeżeli wtedy już nie będzie energetyki węglowej i mamy wyłączyć nawet te ostatnie elektrownie węglowe, które jeszcze będą się nadawały do użytku, co wtedy będzie wchodziło, gdzie to będzie?</u>
+          <u xml:id="u-24.8" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Jeżeli spojrzymy do przodu, ktoś powie, że mamy dużo czasu do 2049 r., bo to 29 lat. Z punktu widzenia procesów inwestycyjnych tego typu inwestycji to jest mało. Już się robią spięte terminy, a jeszcze trzeba do tego dodać, że im później rozpoczniemy, tym bardziej musi być spięte finansowanie, żeby to wszytko zrobić. Po prostu musimy wspólnie usiąść i pewnie w ramach Komisji i odpowiednich zespołów eksperckich omówić, jak nasz kraj ma sobie z tym dać radę, jak mamy w tej dziedzinie nadążyć.</u>
+          <u xml:id="u-24.9" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Oczywiście przychody budżetu są w tej chwili większe, jest więcej pieniędzy w różnych dziedzinach. Ale w moim przekonaniu to my łożymy na ten Fundusz Modernizacyjny. To my łożymy także na te prace, bo pieniądze z praw do emisji idą na różnego typu cele. My też mamy prawo żądać. W związku z tym, że Polska nie z powodu naszego wyboru, tylko decyzji rosyjskiej, komunistycznej, bolszewickiej Rosji, że jesteśmy tak, a nie inaczej zorganizowanie energetycznie, w tym momencie musimy oczekiwać, żeby nie było tak, że od nas się tylko żąda, tylko nam się pomaga.</u>
+          <u xml:id="u-24.10" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Jeżeli kiedyś zostaliśmy sprzedani politycznie i pozostawieni w zespole wpływów sowieckich, a inni 50 lat wcześniej wystartowali, to nie możemy schylać głowy i pokornie czekać, bo nie dajemy rady, bo nie zdążamy. Tymczasem inni już wcześniej normalnie sobie żyli w demokracji. Rosły im brzuchy i mogli sobie dobrze funkcjonować. Mamy prawo oczekiwać, także z tego tytułu, że nas tak zostawili i nie pomogli nam, żeby i z tamtej strony jakoś to wyglądało. Jeżeli bierzemy jakieś pieniądze, żeby nie było powiedziane, że to jest dla nas jakaś łaska, jakaś darowizna. De facto za tę zdradę, za nasz udział w drugiej wojnie światowej, za śmierć tylu Polaków, którzy zginęli, w pewnym sensie należy się jakaś normalna rekompensata w odbudowie kraju, bo nasza odbudowa rozpoczęła się w 1990 r., a nie w 1945 r. Tak że musimy na to patrzeć z każdej strony i podchodzić do tego zdecydowanie.</u>
+          <u xml:id="u-24.11" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Widzę, że rozmawiając o tym temacie, dalej próbujemy rozmawiać w podziale na opozycję i rządzących. Są pewne sprawy, które są bezwzględnie sprawami narodowymi. W tych sprawach bezwzględnie powinniśmy działać wspólnie i wspólnie walczyć o to, żebyśmy znaleźli się w odpowiednim miejscu. To wszystko nie jest takie proste. Z jednej strony, kto by nie rządził w danym momencie, na styku z Komisją Europejską staje pod ścianą. Zaczynają się trudności, zaczynają się różnego typu rozmowy. Naprawdę w tych rozmowach też jest taka kwestia. Jeżeli opozycja skarży się w Komisji Europejskiej na obecnie rządzących, to w innych ważnych sprawach powinna zdecydowanie próbować pomagać, a nie tylko pokazywać, że to wam nie wychodzi i tamto wam nie wychodzi, a jak nie, to na skargę do Komisji Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-24.12" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Tam trzeba także coś zacząć właśnie z punktu widzenia naszego pięćdziesięcioletniego opóźnienia, i to opóźnienia właśnie z powodu komunizmu. Z powodu skrajnej lewicy, jaką była lewica komunistyczna, właśnie do tego doszło. Czasem musimy też o tym pamiętać, musimy też na to spojrzeć. W niektórych sprawach, poza kłanianiem się, także wyciągać rękę. Jeżeli przyjmiemy, że ktoś gdzieś w jakiś sposób chce patrzeć, to właśnie powinien patrzeć pod kątem interesu ogólnonarodowego, czyli tego, co nam jako Polakom jest potrzebne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Tylko przypominam, że pracujemy nad ustawą o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Prosiłbym, żebyśmy się na tym koncentrowali, bo jest już półtorej godziny po rozpoczęciu posiedzenia Komisji, a jeszcze nie zaczęliśmy pracować nad tekstem. Też bardzo proszę, żeby te dygresje nie były zbyt daleko idące, choć są ciekawe. Myślę, że mamy przed sobą rzecz, która może nam pomóc jako krajowi, ale ona nie naprawi wszystkich bolączek.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, teraz pani poseł Zielińska, a później pani Paulina Hennig-Kloska, która zgłaszała się jeszcze raz i pan poseł Krzysztof Gadowski. Bardzo prosiłbym o zakończenie debaty ogólnej, żebyśmy mogli przejść do szczegółowego rozpatrywania projektu.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dziękuję. Panie przewodniczący, też mam prośbę, żebyśmy już przeszli do konstruktywnej pracy nad tą ustawą, żebyśmy nie dyskutowali o zawracaniu kijem Wisły, wymieniali Chiny jako kraj przykładowy i nie uprawiali polityki historycznej, bo po prostu tracimy czas, a pan minister powiedział, że nie mamy czasu. Chyba wszyscy tu się zgadzamy, że nie mamy czasu.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselUrszulaZielinska">Mamy najbardziej muzealny w Europie system energetyczny. W najbliższych  10–15 latach wypadnie z niego mnóstwo mocy. A to, o co pan poseł się martwił, to faktycznie rekordowe zapotrzebowanie. Na początku tego roku, pod koniec grudnia, a w styczniu i w lutym kolejne. To dowodzi tego, przed jakim wyzwaniem stoimy. Jednocześnie można było zaobserwować, że w pewnych momentach prawie 30% naszego zapotrzebowania było pokryte właśnie z energii wiatrowej, której zainstalowane moce mamy bardzo mikre.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselUrszulaZielinska">To pokazuje potencjał choćby jednego ze źródeł odnawialnych. Natomiast potrzebna jest stabilność systemu, którego podstawą są źródła odnawialne. W tym kierunku powinniśmy jak najszybciej inwestować. Taki system powinniśmy rozwijać, żeby uniknąć importu energii z zagranicy. Importujemy na bieżąco. Pani poseł pewnie zaraz powie więcej. Obecnie importujemy 8–10% na PSE. Chodzi o to, żebyśmy tego uniknęli. Zbudujmy system stabilny, korzystający z naszych własnych, polskich, narodowych źródeł, czyli ze słońca, z wiatru, z biogazu; magazyny energii i wodór odnawialny. Termomodernizacja, czyli oszczędność energii i inteligentne sieci, w które też musimy bardzo, bardzo pilnie zainwestować. Bardzo chciałabym, żebyśmy właśnie o tym rozmawiali, a nie wracali do polityki historycznej. Właśnie w tym leży stabilność, w tym miksie leży stabilność modelu energetycznego, którego podstawą są OZE. Mam nadzieję, że zaczniemy jak najszybciej w ten model inwestować.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PoselUrszulaZielinska">Mam dwa pytania do ministerstwa. Czy uważają państwo, że w obecnym projekcie KPO poziom inwestycji jest wystarczający? Czy są państwo zadowoleni z poziomu inwestycji właśnie w wymianę i modernizację bloków węglowych na najbliższych kilka lat? Wydaje mi się, że te inwestycje są założone na dość niskim poziomie. Czy zaczną państwo w końcu stosować w ministerstwie realne prognozy cen emisji CO2? W ostatnio opublikowanym, czyli w najświeższym dokumencie „Polityka energetyczna Polski 2020–2040” założyli państwo ceny emisji z 2017 r. Do 2030 r. użyli państwo prognozy z 2017 r., czyli bardzo starej. Założyli tam państwo cenę emisji na poziomie 30 euro za tonę, a dzisiejsze prognozy, wasze własne i polskich instytutów, Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami oraz Climate CAKE, mówią o cenach emisji sięgających 76 euro czy już prawie 100 euro za tonę. Na 2030 r. Climate CAKE i Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami przewidują cenę 70 i 76 euro.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PoselUrszulaZielinska">Już dzisiaj musimy posługiwać się dzisiejszymi danymi, bo tempo odejścia od węgla będzie musiało być jeszcze szybsze niż założono w polityce energetycznej Polski, bo ceny emisji rosną szybciej. Tak że te dwa pytania do przedstawicieli ministerstwa i apel do państwa, żebyśmy już przeszli do ustawy, zajęli się budowaniem nowoczesnego systemu i odeszli od tego muzealnego. Zamknijmy go w muzeach, a później będziemy go oglądać. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Jeżeli mówimy o muzeum, to chyba o takim jak Luwr albo jakimś innym np. muzeum w Bergamo. Mamy Jaworzno i Kozienice. To są najnowocześniejsze bloki energetyczne w Europie o wydajności ok. 50%. To jest naprawdę supernowoczesny przemysł, a nie skansen czy muzeum. Natomiast rzeczywiście zmierzamy w kierunku unowocześnienia naszej gospodarki. Jeżeli podstawą mają być nasze narodowe źródła, to naszym narodowym źródłem energii jest węgiel, którego mamy jeszcze dosyć sporo. Co do słońca czy wiatru to one są raczej międzynarodowe czy wszechświatowe.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, pani poseł Hennig-Kloska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szczerze mówiąc, myślałam, że dyskusja o ryzyku i kryzysie związanym ze zmianą klimatu mamy już w Polsce za sobą. Ale zajrzawszy na posiedzenie państwa Komisji, uznałam, że jednak nie. Ta edukacja jest wciąż bardzo potrzebna. Przedstawiciele rządu często zachowują się tak, jakby polityka i dyskusja o polityce klimatycznej była zamachem na polską rację stanu, a tak naprawdę brak nowoczesnego podejścia do polityki klimatycznej i do transformacji energetycznej jest zamachem na rację stanu kolejnego pokolenia. Proszę, przyjmijcie w końcu to do wiadomości.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Natomiast, jeżeli mamy taką tanią energię, panie przewodniczący… Faktycznie zajmuję się liczeniem pieniędzy i zabezpieczaniem różnych celów państwa, żeby były na to pieniądze, bo na co dzień pracuję w Komisji Finansów Publicznych. To również sprawiło, że dzisiaj uczestniczę w państwa dyskusji. Ponieważ pochodzę z jednego z regionów, które przechodzą proces transformacji energetycznej – czyli ze wschodniej Wielkopolski – bardzo często przysłuchuję się posiedzeniom państwa Komisji, panie przewodniczący, wsłuchując się w ważne dla wschodniej Wielkopolski sprawy. Jeżeli mamy tak tanią, wspaniałą energię węglową, to nie wiem, dlaczego państwo pozbawiają się tak ważnej dla państwa sprawy, jaką jest suwerenność energetyczna i coraz więcej tej energii państwo importują. W zeszłym roku biliśmy kolejne rekordy importu energii. Importowane jest już 8% energii. Coraz większe uzależnianie się od energii importowanej będzie sprawiało, że będziemy coraz bardziej uzależnieni od niej, a więc też coraz bardziej podatni na zmiany cen energii importowanej.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Z drugiej strony Polska jest też najbardziej narażona w Europie na wahania cen uprawnień do emisji. Wynika to ze struktury produkowanej przez nas energii. To jest zamknięte koło. Jeśli nie wpompujemy w transformację energetyczną tych pieniędzy, o których mówimy – i nie może być tak, że w tym roku to ma być 17 mld zł, a na nowe źródła energii chcemy przeznaczyć 1,7 mld zł – to w tym zakresie będziemy tylko pogłębiać problemy. Nie rozwiążemy problemów. Panie przewodniczący, jeżeli pan uważa, że najwspanialszy i najtańszy jest węgiel, to proszę policzyć wszystkie, ale naprawdę wszystkie – bezpośrednie i pośrednie – dopłaty do tej energii i do jej produkcji, które na co dzień Polska wykłada. Koszty związane prawami do emisji należy zainwestować w energię i w jej transformację, a na pewno – gwarantuję – w przyszłości sięgniemy po tańszą energię na poziomie europejskim.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Nie będziemy musieli jej importować w takim zakresie, bo importujemy ją z prostego powodu. Importowana energia jest tańsza. Dlatego coraz częściej ją importujemy. Z kolei przykład wschodniej Wielkopolski pokazuje, że prywatnym właścicielom już się nie opłaca inwestować w bloki węglowe, bo nie są w stanie zapewnić sobie kontraktów, które dają im poczucie długoterminowego bezpieczeństwa, a państwowi robią to, bo wiedzą, że państwo zawsze będzie ich ratować, kosztem obywateli, bo przecież ratowanie państwowych dostawców prądu odbywa się kosztem cen. Jeżeli płaci to gospodarka, to my to płacimy, kupując towar w sklepie. A jeżeli płacimy to w cenie rachunku za prąd, to płacimy to w sposób bezpośredni. Koniec, kropka. Nie ma tu innego wyjścia. Zgadzam się. Jeżeli w odpowiedzialny sposób ponad podziałami politycznymi w końcu nie wygospodarujemy porządnych pieniędzy, to tego celu nie osiągniemy.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Jako Polska 2050 dzisiaj na 70 stronach pokazaliśmy, jak neutralna klimatycznie może być nasza polityka w 2050 r. Zachęcam pana przewodniczącego do zapoznania się z tym. Można. Gwarantuję to panu. Nasi eksperci opisali to i dzisiaj to prezentowali. A ja przyszłam tu po to, żeby zapewnić na ten cel pieniądze w duchu młodego pokolenia. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Oczywiście, importujemy energię, bo likwidujemy energetykę węglową. Prywatni czy państwowi nie inwestują w energetykę węglową, bo chociażby banki odmawiają gwarancji kredytowych. Są to bardzo często decyzje ideologiczne, a nie ekonomiczne.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Widzę, że jest tu bardzo ideologiczna rozmowa na temat energii. Bardzo proszę, jeszcze pan poseł Gadowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, może z takim apelem do pana przewodniczącego. Jak pan widzi, w wielu wątkach, w wielu sprawach, z którymi przychodzą tutaj ministrowie, z wąskimi rozdziałami pewnych ustaw – było prawo energetyczne, a teraz mamy ustawę dotyczącą systemu handlu emisjami, uprawnieniami – unikamy podstawowego dokumentu, który został oficjalnie przyjęty i ogłoszony w lutym przez rząd. To jest „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”. Myślę, że warto byłoby się nad tym tematem pochylić na posiedzeniu Komisji. Uniknęlibyśmy wielu dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Nie musiałbym przypominać panu ministrowi Tchórzewskiemu, że Ostrołęka jest wspaniałym dowodem na to, że zmarnowaliście czas i miliardy złotych. Nie musiałbym mówić o kupnie Rybnika. Kupiliśmy go, a dzisiaj musimy pakować tam pieniądze, żeby modernizować, zmieniać bloki. I wiele, wiele innych rzeczy. O imporcie węgla – 20 mln ton – płynącego z Rosji też bym nie mówił, bo jak się odwołuje do tamtego systemu, to my teraz to zrobiliśmy. Połowa gospodarstw domowych w ubiegłym roku otrzymała energię kupioną z zewnątrz. Mieliśmy przecież duże zwały węgla i można było z niego produkować energię elektryczną, skoro było tak dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">Jednak wsłuchując się w głos pani poseł, nie chcę dalej ciągnąć tego wątku. Pokazuję, że żeby rzeczywiście to zamknąć, ważne byłoby podejście do realnych danych i do realnych zapisów projektu „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.”. Pani poseł wyraźnie powiedziała, że ujęte tam szacunki, choćby dotyczące wartości CO2, który nas kosztuje, to już nagle ponad 22 dolary. Niedawno było niżej. To cały czas rośnie. Zamknijmy temat polityki energetycznej i połóżmy go na stole. Zobaczymy, co z tego wyjdzie. Tu spróbujmy w jakiś sposób powymieniać się swoimi poglądami o konkretnych zapisach i znaleźć wspólną ścieżkę, a później otwierajmy poszczególne rozdziały związane z polityką energetyczną Polski, z ich realizacją. Tu co do wszystkiego jesteśmy zgodni. Musimy przyspieszyć. Musimy znaleźć środki. Musimy mieć system bezpieczeństwa wykorzystujący węgiel, jeszcze co najmniej przez 20 lat. Musimy to mieć i tu wszyscy się zgadzamy.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PoselKrzysztofGadowski">To nie wy budowaliście Opole i Jaworzno, tylko my to wybudowaliśmy, myśląc o tym, że trzeba będzie ten bufor zbudować. Dzisiaj dyskutujemy. Wracamy do tego, co było. Panie ministrze, pan dobrze wie, jak sprawa wygląda. To są fakty i o nich nie dyskutuję. Chcę skończyć tę dyskusję. Przejdźmy do ustawy. Przepraszam za zbyt długi wywód.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy pan minister chce odpowiedzieć? Czy proponuje pan, żeby przejść do prac nad ustawą?</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jestem do dyspozycji pana przewodniczącego. Jeżeli pan przewodniczący chce, żeby się odniósł do tych kilku wątków, które pojawiły się w dyskusji odnośnie do ustawy, to mogę się do tego ograniczyć. Możemy też…</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zapytam państwa posłów. Czy chcą państwo już przejść do pracy? Tak. Pewnie tę dyskusję będziemy jeszcze prowadzić przy kolejnych punktach. Zatem zamykam dyskusję ogólną.</u>
+          <u xml:id="u-31.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przechodzimy do szczegółowego rozpatrzenia projektu.</u>
+          <u xml:id="u-31.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zapytam, czy są uwagi do tytułu. Nie widzę. Zatem uznaję, że Komisja pozytywnie zaopiniowała tytuł.</u>
+          <u xml:id="u-31.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz kwestia dotycząca sposobu procedowania, ponieważ art. 1 jest bardzo długi. Jest propozycja, żebyśmy procedowali go zmiana po zmianie, choćby ze względu na liczbę poprawek legislacyjnych. Może nie jest ich bardzo dużo i nie są skomplikowane, ale pogubilibyśmy się przy nich. Patrzę na listę poprawek legislacyjnych. Jest ich 38. Są krótkie, ale ich liczba jest mimo wszystko dość duża.</u>
+          <u xml:id="u-31.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, przejdziemy do art. 1 do zmiany nr 1. Bardzo proszę. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-31.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W takim razie przechodzimy do zmiany nr 2. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-31.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 3. Bardzo proszę, przedstawiciel Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Dziękuję. Panie przewodniczący, jak pan zauważył, biuro przygotowało listę 38 poprawek o charakterze legislacyjnym. Po pierwsze, one wszystkie są uzgodnione z wnioskodawcą. Po drugie, nie powinny budzić specjalnych kontrowersji. To są dosyć oczywiste zmiany redakcyjno-legislacyjne. Nasza sugestia czy propozycja jest taka, że – o ile tak zdecyduje Wysoka Komisja – można byłoby te poprawki przyjąć łącznie. Nie trzeba rozpatrywać każdej z osobna. W przypadku, gdyby któraś z nich budziła jakieś kontrowersje, gdyby co do niej pojawiły się pytania, to oczywiście służymy odpowiedzią. Natomiast z naszego punktu widzenia nie ma takiej konieczności, żeby każdą przedstawiać osobno, chyba że państwo jako Komisja tak zdecydują.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#LegislatorJakubBennewicz">Przy okazji, jeszcze korzystając z głosu, chciałbym poprosić Komisję o upoważnienie do dokonania oczywistych zmian redakcyjnych, chociażby wynikających z przyjętych poprawek. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Takie upoważnienie jest udzielane zwyczajowo po zakończeniu rozpatrywania i też przewiduję takie upoważnienie.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Natomiast, jeśli chodzi o poprawki legislacyjne, to jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że nie trzeba ich głosować, bo rzeczywiście wynikają one po prostu z jakiegoś usystematyzowania czy uszczegółowienia językowych zapisów bądź numeracji. Nie ma tutaj zmian merytorycznych. Nie widzę sprzeciwu. Zatem uznajemy, że poprawki są przyjęte. Ewentualnie, gdyby przedstawiciele Biura Legislacyjnego chcieli uzasadnić którąś z nich, jeśli jest w jakiś sposób bardziej skomplikowana, to bardzo proszę o zgłoszenie się.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że zmianę nr 3 przyjęliśmy. Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przechodzimy do zmiany nr 4. Czy są uwagi? Nie ma. Przyjęliśmy zmianę nr 4.</u>
+          <u xml:id="u-33.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy są uwagi do zmiany nr 5? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Dziękuję. Chcieliśmy zwrócić uwagę na to, iż w projekcie jest sporo takich przepisów, które mają charakter czysto informacyjny. Tak naprawdę nie zawierają normy prawnej, a jedynie informują o tym, że stosuje się przepisy prawa Unii Europejskiej. Tak jest chociażby w zmianie nr 5 do art. 8 ust. 1, który mówi o tym, że rejestr UE działa na zasadach określonych w rozporządzeniu komisji. Rozporządzenia stosuje się wprost, w związku z czym takie przepisy nie są konieczne. W stosunku do tego typu przepisów nie przygotowaliśmy żadnych propozycji poprawek, bo zdajemy sobie sprawę z tego, że takich przepisów jest więcej w całej nowelizowanej ustawie, natomiast czujemy się w obowiązku zwrócić na to uwagę. To jest kwestia legislacyjna. W przyszłości, przy kolejnych przepisach już nie będziemy na to zwracali uwagi, ale ogólnie chcieliśmy to podkreślić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Często stosowana jest taka praktyka, kiedy byłoby wiele odesłań do różnych aktów. Można powiedzieć, że takie przepisy mają znaczenie edukacyjne. To często stosuje się w ustawach, jeśli chce się na coś zwrócić uwagę i nie zatrudniać specjalnie do poszukiwania przepisów w innych ustawach. Może to nie jest do końca czyste legislacyjnie, ale ułatwia korzystanie z ustaw. Pewnie z tych powodów to się tu znalazło.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy są inne uwagi do zmiany nr 5? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W takim razie zmiana nr 6. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 7. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 8. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-35.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 9. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-35.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 10. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-35.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 11. Nie widzę uwag. Jest? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Tu chcieliśmy tylko zwrócić uwagę na pewien problem, który naszym zdaniem rozwiązuje jedna z poprawek przygotowanych przez posłów czy inspirowanych przez wnioskodawców. Zmiana nr 11 polega na uchyleniu całego rozdziału 1. To spowoduje konsekwencje w postaci konieczności wprowadzenia zmiany także w ustawie o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych. Konkretnie w art. 7 ust. 2 tej ustawy jest objaśnienie pewnego wzoru. Tam należałoby usunąć odesłanie do art. 21 ust. 5 ustawy o systemie handlu, który usuniemy wraz z rozdziałem 1. Jak sądzę, jedna z tych poprawek, które zostały nam przedłożone, dotyczy tej kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poprawka nr 2, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">To jest poprawka nr 2, która łączy się, jak rozumiem, z poprawką nr 4. W naszej ocenie poprawka nr 2 łączy się tylko z poprawką nr 4 spośród przedłożonych nam poprawek. Jak sądzimy, one są odpowiedzią na ten problem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak sądzę. W takim razie poprosimy stronę rządową o ewentualne potwierdzenie, czy przedstawiciel Biura Legislacyjnego dobrze to rozumie.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak. Zgadzamy się z tymi wyjaśnieniami i z poprawkami nr 2 i 4, które naszym zdaniem rozwiązują problem wskazany przez legislatorów.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-39.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy są inne uwagi do zmiany nr 11? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-39.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 12. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">W związku z tym też takie pytanie, bo poprawki legislacyjne złożone przez biuro zostały przyjęte, natomiast poprawki przygotowane przez wnioskodawców nie. I teraz pytanie do państwa, do pana przewodniczącego: Kiedy będziemy nad nimi głosować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Z tym że ta poprawka do art. 1 mówi o skreśleniu pkt 53.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Tak, tak. Rozumiem. Czyli przejdziemy do tego w odpowiednim momencie. Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak. Wtedy, kiedy będzie zgłoszona. Na razie mamy ją na piśmie, ale jeszcze nie jest zgłoszona.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy są inne uwagi do zmiany nr 12? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 13. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-43.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 14. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-43.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 15. Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-43.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 16. Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-43.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 17. Nie widzę,</u>
+          <u xml:id="u-43.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 18. Tak? Do zmiany nr 18? Do zmiany nr 19. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Dziękuję bardzo. Tak porządkowo tu również chcieliśmy zwrócić uwagę na to, że przepis zawarty w zmianie nr 19 lit. a, a konkretnie w ust. 2d, ma charakter przepisu epizodycznego i jako taki powinien się znaleźć w innym miejscu w ustawie. Nie zmienialiśmy tego, bo to zaburzyłoby jej porządek. Natomiast generalnie, z legislacyjnego punktu widzenia, nie jest to do końca to miejsce, w którym ten przepis powinien się znaleźć. Tylko dla porządku zwracamy na to uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ale, jak rozumiem, może być w tym miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 20. Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 21. Nie widzę. Jest. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Dziękuję. Zmiana nr 21 jest dość obszerna i tu będzie kilka kwestii, więc pozwolę je sobie teraz wszystkie przedstawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę je przedstawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Pierwsza dotyczy art. 50a ust. 1. To jest też taka generalna uwaga dotycząca wielu przepisów, ale czujemy się w obowiązku, żeby zwrócić na to uwagę. Generalnie odesłania do dyrektyw nie są dobrym rozwiązaniem legislacyjnym z racji tego, że dyrektywy wymagają transpozycji do systemu prawnego. Dlatego powinniśmy odsyłać do krajowych aktów prawnych, a nie do dyrektyw. Ale tego typu przykładów w nowelizowanej ustawie jest sporo, więc też tego nie korygowaliśmy, tylko zwracamy uwagę na pewien problem.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#LegislatorJakubBennewicz">Kolejna kwestia dotyczy art. 50e ust. 5 pkt 9. Jest tam mowa o przeprowadzaniu konsultacji społecznych projektów i programów priorytetowych. Chcieliśmy zwrócić uwagę na to, że naszym zdaniem w projekcie brakuje przepisów merytorycznych, które dotyczyłyby tych konsultacji społecznych. Tego, w jakim trybie są przeprowadzane, w jakich terminach są przeprowadzane. To jest tylko przepis kompetencyjny, mówiący o tym, że jest takie zadanie. Natomiast, nie bardzo wiadomo, przynajmniej z przepisów ustawowych, w jakim trybie i w jaki sposób te konsultacje miałyby być przeprowadzane.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#LegislatorJakubBennewicz">Kolejna kwestia dotyczy… Przepraszam, oddam głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#LegislatorKrzysztofKarkowski">Pragniemy też zwrócić uwagę bez składania poprawki legislacyjnej, która zmieniałaby tekst, na art. 50f, ponieważ jest tam przepis, który może budzić wątpliwości. Na to zwracamy uwagę, ponieważ są tam opisane kompetencje nadzorcze dla ministra. Pojawia się pytanie, czy chodzi o kompetencje, które są zawarte w dotychczasowych przepisach, czy będzie to próba wyciągania z tego przepisu jakichś nowych kompetencji. W ocenie Biura Legislacyjnego przepis art. 50f nie może być podstawą do tworzenia nowych uprawnień nadzorczych dla ministra. W naszej ocenie ten przepis ma jedynie charakter informacyjny. Wszystkie kompetencje nadzorcze wynikają z konkretnych przepisów, które są w przepisach czasowych. Art. 50f nie może być podstawą do przyznania nowych kompetencji. Ma tylko charakter informacyjny. Chcieliśmy zapytać wnioskodawców, czy przypadkiem ten przepis nie jest rozumiany w taki sposób, że tworzy jakieś nowe kompetencje. Stosowanie takiego przepisu nie spełniałoby swojego celu. Wnioskodawcy mogliby spotkać problemy z interpretacją tego przepisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Może, żeby oddać wnioskodawcom głos raz a dobrze, od razu zgłosimy wszystkie nasze wątpliwości do zmiany nr 21…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">…bo jest jeszcze kilka kwestii. Kolejna dotyczy art. 50g ust. 2, w którym jest mowa o szczególnych warunkach udzielania pomocy de minimis. To jest też taka ogólna uwaga dotycząca pewnych nieprecyzyjnie i ogólnie sformułowanych zwrotów, których jest sporo w ustawie. A to jest jeden z nich. Chcieliśmy uwypuklić ten kłopot.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#LegislatorJakubBennewicz">Z bardziej szczegółowych kwestii jeszcze w art. 50h ust. 4 pkt 7 jest mowa o określeniu zasad powtórnej oceny wniosku. To jest troszkę podobny kłopot do tego, o którym wcześniej mówiłem w stosunku do konsultacji społecznych. Znowu brakuje przepisów materialnych, które mówiłyby, na czym ta zasada polega i w jaki sposób powtórna ocena wniosków miałaby się odbywać. Naszym zdaniem jest to pewien skrót myślowy. Prawdopodobnie zainteresowane podmioty będą wiedziały, jak to robić, ale z przepisów to nie wynika.</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#LegislatorJakubBennewicz">Ostatnia kwestia dotycząca tej zmiany. To jest kwestia, która odnosi się do art. 50o. Jest tam mowa o zobowiązaniach, o których mowa w art. 401c ust.5 ustawy – Prawo ochrony środowiska. Mamy wrażenie, że to odesłanie nie jest do końca z racji tego, że w naszym mniemaniu chyba w tym przepisie nie ma mowy o żadnych konkretnych zobowiązaniach. W związku z tym może być kłopot z interpretacją tego przepisu.</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#LegislatorJakubBennewicz">To są wszystkie nasze wątpliwości dotyczące zmiany nr 21. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To jednak nie są to takie całkiem drobne uwagi. Poprosimy pana ministra o wypowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-54.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Jeżeli chodzi o pierwszą uwagę, dotyczącą odwołania do art. 10d dyrektywy, rozumiem, że może to nie jest najlepsze sformułowanie. Ale faktem jest, że ta dyrektywa i ten artykuł dyrektywy powołuje Fundusz Modernizacyjny, więc nie widzę za bardzo innej podstawy, żeby mówić o stworzeniu tego funduszu.</u>
+          <u xml:id="u-54.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Później była uwag dotycząca konsultacji społecznych NFOŚ. Wyjaśniam, że te konsultacje odbywają się na podstawie wewnętrznej procedury NFOŚ, tak jak przy okazji innych programów priorytetowych.</u>
+          <u xml:id="u-54.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Odnośnie do uwagi co do nadzoru potwierdzam, że sam w sobie przepis art. 50f nie tworzy nowych kompetencji dla ministra klimatu. To jest w pewnym sensie przypomnienie faktu, że minister nadzoruje tę instytucję. Szczegółowe kompetencje ministra są w istniejących przepisach ustawy czy w nowo projektowanych tutaj, np. jeśli chodzi o listę programów priorytetowych finansowanych z Funduszu Modernizacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-54.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Następna zasada dotyczyła pomocy publicznej w art. 50g ust. 2. W tym przypadku jest bardzo dużo różnych aktów unijnych, które się do tego odwołują i regulują tę kwestię. Wydaje się, że to jest najbardziej prawidłowy i najbardziej zwięzły sposób ujęcia tych wszystkich możliwości.</u>
+          <u xml:id="u-54.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kolejna uwaga dotyczyła art. 50h ust. 4 pkt 7 i zasad powtórnej oceny wniosków. Tak. Myślę, że to jest rzeczywiście coś, co jest pewnie jasne dla wnioskodawców. To jest też opisane w prawie ochrony środowiska dla dotychczasowych programów priorytetowych NFOŚ. Te procedury są uszczegółowione właśnie procedurami wewnętrznymi NFOŚ.</u>
+          <u xml:id="u-54.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeżeli chodzi o chyba ostatnią uwagę do tej zmiany, która dotyczy art. 50o i, jak rozumiem, kwestii zobowiązań, to zobowiązania, o których mowa, to są tzw. zobowiązania wieloletnie NFOŚ. NFOŚ ma wskazane przez ustawodawcę w różnych ustawach kierunki priorytetowych działań. Określone środki muszą iść na te działania. To są tzw. zobowiązania wieloletnie narodowego funduszu. Właśnie o tych zobowiązaniach jest tutaj mowa.</u>
+          <u xml:id="u-54.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Czy te wyjaśnienia przekonują?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Tak. Dziękujemy bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy są inne uwagi do zmiany nr 21? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 22. Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-56.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 23. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Dziękuję. Mam pytanie do zmiany nr 23 lit. a. Jest tam mowa o dacie ustalonej na podstawie okoliczności, o których mowa w tym przepisie, czyli w art. 16 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia Komisji 2018/2066. Po analizie tego przepisu uważamy, że mogą być trudności z ustaleniem daty na podstawie tych przepisów czy na podstawie okoliczności, o których mowa w tym przepisie. Nie jest to do końca jasne. Stąd pytanie, czy to odesłanie na pewno jest prawne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę bardzo, pan minister.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poproszę pana dyrektora Różyckiego o wyjaśnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#ZastepcadyrektorDepartamentuStrategiiiPlanowaniaTransformacjiKlimatycznejMKiSPawelRozycki">Dzień dobry. Szanowni państwo, będę bardzo zwięzły. Chodziło nam o to, żeby datą odcięcia, datą obowiązywania planu monitorowania była data faktycznego zaistnienia danej okoliczności, czyli istotnej zmiany, która wywołuje konieczność zmiany planu monitorowania, a nie okoliczności formalne, czyli data złożenia wniosku o zmianę tego planu. Stąd takie rozwiązanie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę bardzo, panowie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy są uwagi do zmiany nr 24? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-62.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Do zmiany nr 25? Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 26. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 27. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 28. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 29. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 30. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 31. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 32. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 33. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 34. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 35. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 36. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 37. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 38. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 39. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.17" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 40. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.18" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 41. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.19" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 42. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.20" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 43. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.21" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 44. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.22" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 45. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.23" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 46. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.24" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 47. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.25" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 48. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.26" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 49. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.27" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 50. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.28" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 51. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.29" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 52. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-62.30" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 53. Pan poseł Tchórzewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Chciałbym w imieniu grupy posłów zgłosić poprawkę, która polega na skreśleniu zmiany nr 53. To skreślenie wynika z kalendarza posiedzeń Sejmu, który nie daje prawdopodobieństwa, że ta ustawa wejdzie w życie do 30 kwietnia br. Stąd propozycja wykreślenia tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tym bardziej, że słyszymy, że mają być zgłoszone poprawki. Czyli nie ma szansy.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, przedstawiciel Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#LegislatorKrzysztofKarkowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Tylko z tego względu, że widzieliśmy te poprawki, zwracamy uwagę, że wydaje nam się, że ta poprawka powinna być głosowana łącznie z konsekwencją tej poprawki, czyli z poprawką nr 5. Żeby nam nic nie umknęło, od razu przy okazji tej poprawki, polegającej na skreśleniu zmiany nr 53, rozpatrzyć i przegłosować poprawkę będącą konsekwencją tej poprawki i odnoszącą się do przepisu końcowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, panie pośle, o przedstawienie też poprawki nr 5. Proszę bardzo. To ma być razem z poprawką nr 5, tak? To proszę o przedstawienie poprawki nr 5.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Poprawka nr 5 dotyczy art. 25. Proponuje skreślenie pkt 1 w art. 25 i odesłanie do art. 1 pkt 53. Jest to konsekwencja przyjęcia poprawki nr 1. W związku z tym skreślenie przepisu o wejściu w życie z dniem 1 maja, w zakresie uchylenia rozdziału 13, jest podyktowane tak samo małym prawdopodobieństwem, żeby do tego czasu była możliwość publikacji tej ustawy w Dzienniku Ustaw. Tę poprawkę głosuje się łącznie z poprawką nr 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poproszę o stanowisko rządu.</u>
+          <u xml:id="u-68.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-68.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Popieramy obie poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-68.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. W takim razie przejdziemy do głosowania nad obiema poprawkami łącznie. Mamy już guziki do głosowania. Proszę bardzo. Kto jest za poprawką nr 1 łącznie z poprawką nr 5? Proszę o podniesienie ręki, naciśnięcie guziczka i przesłanie. To do tych, którzy są poza Sejmem. Dziękuję. Kto jest przeciw? To samo. Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Widzę wstrzymujący się głos. Czekamy na spłynięcie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-68.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">I jak? Jeszcze chwilkę poczekamy. Mam sygnał, że kamera nie pokazuje mnie podczas głosowania. Jeśli ktoś nie widział, to mówię, że głosowałem za, tak jak większość osób na sali, choć był 1 głos wstrzymujący się. Mamy 26, a przy sprawdzaniu kworum było 29. Było nawet 30. Przypomnę, że głosujemy nad poprawką nr 1 wraz z poprawką nr 5.</u>
+          <u xml:id="u-68.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ile jest? 27. Dobrze. Dziękuję bardzo. Proszę o ogłoszenie wyniku. Za było 21, nikt nie był przeciw, 6 wstrzymujących się. Zatem stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawki nr 1 i 5. Tym samym skreśliliśmy zmianę nr 53.</u>
+          <u xml:id="u-68.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy do zmiany nr 54 są uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-68.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 55. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-68.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zmiana nr 56. Nie widzę uwag. Zmiana nr 56 to jest koniec art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-68.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy są uwagi do art. 1? Czy trzeba głosować cały artykuł? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-68.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 2 jest zdecydowanie krótszy. W takim razie czy są uwagi do całego artykułu? Bardzo proszę, przedstawiciel Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#LegislatorKrzysztofKarkowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Jeśli chodzi o uwagę ze strony Biura Legislacyjnego, dotyczy ona zmiany nr 2. Tu też nie zaproponowaliśmy poprawki. Jest jedynie wątpliwość czy pytanie. W zmianie nr 2 ust. 4 ma nowe brzmienie. Na końcu jest sformułowanie „ponosząc odpowiedzialność za ich czynnośc, jak za swoje własne”. Chodzi o krajowego operatora zielonych inwestycji w stosunku do możliwości powierzenia wojewódzkim funduszom na podstawie porozumienia wykonywania rozmaitych zadań. Pojawia się pytanie, czy w związku z taką odpowiedzialnością nie powstanie wątpliwość interpretacyjna, kto za co ponosi odpowiedzialność. Czy to nie będzie w pewnym sensie zwolnienie z odpowiedzialności podstawowych komórek, które na podstawie porozumienia będą wykonywały te zadania, czyli wojewódzkich funduszy? Czy odpowiedzialność na skutek tego porozumienia i sformułowania „ponosząc odpowiedzialność za ich czynności, jak za swoje własne” nie zostanie rozmyta i nie będzie wiadomo, kto za co ponosi odpowiedzialność?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">O odpowiedź poproszę pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-70.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-70.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. To jest rozwiązanie, które już istnieje w prawie ochrony środowiska. Rzeczywiście intencja tego przepisu jest taka, żeby umożliwić NFOŚ powierzenie takich zadań wojewódzkim funduszom. Jeżeli je powierzy, ponosi za nie wtedy odpowiedzialność tak, jak gdyby sam je wykonywał.</u>
+          <u xml:id="u-70.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję. Czy to wystarczy? Czy są inne uwagi do art. 2? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-70.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 3. Widzę, że do art. 3a mamy poprawkę. Czyli chyba w tym miejscu należałoby ją zgłosić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Po art. 3 będę proponował dodanie art. 3a.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Do art. 3 nie widzę uwag. Stwierdzam, że art. 3 przyjęliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W takim razie proszę o prezentację poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Do art. 3 proponuję dodać art. 3a w brzmieniu zaproponowanym w poprawce nr 2. Powyższa poprawka jest konsekwencją uchylenia rozdziału 5 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji cieplarnianych, w którym zawarto podstawę do wydania rozporządzenia wykonawczego. Z uwagi na zawartą w nim definicją emisji pośrednich w ustawie o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych, która odsyła do przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie art. 21 ust. 5 ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych należało dokonać aktualizacji powyższej definicji. Ta aktualizacja zawarta jest w art. 7 ust. 2 z odesłaniem do rozporządzenia delegowanego Komisji 2019/331. Kwestie ustalenia emisji pośrednich i bezpośrednich, począwszy od 1 stycznia 2021 r., objęte są właśnie materią przedmiotowego rozporządzenia.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Ta poprawka powinna być głosowana łącznie z poprawką nr 4, która zakłada po  art. 20 dodanie art. 20a i 20b w brzmieniu: „Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie ar 21 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc do dnia  31 października 2021 r.”. I art. 20b: „Do ustalenia wysokości rekompensat obliczanych za 2020 r., w przypadku gdy do produktu wytwarzanego w instalacji ma zastosowanie jeden ze wskaźników efektywności zużycia energii elektrycznej, określony w załączniku nr 2 ustawy zmienianej w art. 3a, dla którego wartość wyrażona jest w megagramach dwutlenku węgla na megagramy produktu, stosuje się art. 7 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 3a w brzmieniu dotychczasowym”. Powyższa poprawka dotyczy utrzymania przepisów wykonawczych wydanych na podstawie rozporządzenia w art. 21 ust. 5 ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych do dnia 31 października 2021 r. Chodzi o to, żeby było to w celu wyliczenia wysokości rekompensat na podstawie danych emisyjnych ustalanych na podstawie tego rozporządzenia za 2020 r.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Powyższa poprawka umożliwi stosowanie dotychczasowej definicji emisji pośrednich, zawartej w ustawie z lipca 2019 r. o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych, żeby im wyliczyć rekompensaty za 2020 r. Dlatego te dwie poprawki łączą się ze sobą. Dlatego proponuję, żeby poprawkę nr 2 głosować razem z poprawką nr 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne. Widzę, że to jest prawidłowy sposób procedowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Popieramy jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poproszę o stanowisko rządu do tych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. To są rzeczywiście bardzo ważne poprawki dla rekompensat dla przemysłów energochłonnych. Absolutnie popieramy proponowane rozwiązanie.</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-76.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem przechodzimy do głosowania nad poprawkami nr 2 i 4. Proszę o przygotowanie guziczków do głosowania. Kto jest za poprawkami nr 2 i 4? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka. Proszę, żeby kamera mnie pokazała, żeby było wiadomo, jak kto głosuje. My jesteśmy za. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nie widzę. Kto się wstrzymał? Na sali widzę głos wstrzymujący się. Czekamy na spłynięcie wyników. Zamykam głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-76.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę o wyświetlenie wyniku. Za było 20 głosów, nikt nie był przeciw, 7 głosów wstrzymujących się. Tym samym Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawki nr 2 i 4, czyli dodała art. 3a do projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-76.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 4. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 5. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 6. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 7. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 8. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 9. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 10. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 11. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 12. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 13. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-76.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 14. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.17" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 15. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.18" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 16. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.19" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 17. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-76.20" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 18. Czy są uwagi? Bardzo proszę, przedstawiciel Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Dziękuję. Mamy pytanie dotyczące ust. 2, w którym jest mowa o tym, że minister właściwy do spraw klimatu zatwierdza w drodze decyzji plan monitorowania emisji z operacji lotniczych lub uproszczony plan monitorowania emisji z operacji lotniczych z mocą od dnia 1 stycznia 2021 r. W tym kontekście jest to przepis retroaktywny, czyli działający z mocą wsteczną, co zwykle budzi wątpliwości. Mamy pytanie do wnioskodawcy, czy na pewno nie ma wątpliwości, że wymogi demokratycznego państwa prawa są tu zachowane. Czy to jest na pewno prawidłowe rozwiązanie? W tym przypadku ta moc wsteczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę stronę rządową.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-78.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poproszę panią Zadrożną o wyjaśnienie tej sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#RadcaprawnywDepartamencieStrategiiiPlanowaniaTransformacjiKlimatycznejMKiSMalgorzataZadrozna">Dziękuję. Panie ministrze, szanowni państwo, ta zmiana jest generalnie korzystna dla prowadzących instalacje, dlatego że od 1 stycznia obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie monitorowania. Tak naprawdę to rozporządzenie nakazuje organom i podmiotom monitorować emisje zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu już od 1 stycznia 2021 r. W praktyce wiemy od organów właściwych do spraw zezwolenia, że ta zmiana epizodyczna zawarta w tym artykule jest wymagana, dlatego że część postępowań, które zostały wszczęte przed dniem wejścia w życie tej noweli, jest na wniosek prowadzących instalacje zawieszonych. Ten przepis umożliwi organom właściwym do spraw zezwolenia zatwierdzenie i wydanie decyzji od 1 stycznia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Dziękujemy bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rozumiem. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Chciałam zgłosić sprzeciw i w związku z tym prośbę o przegłosowanie tego artykułu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#LegislatorKrzysztofKarkowski">Jeżeli chodzi o tę procedurę, to Biuro Legislacyjne przypomina, że musi być zgłoszona poprawka z odpowiednią liczbą podpisów. Dopiero wtedy możemy to przegłosować, ponieważ nie ma takiej instytucji jak sprzeciw. Są poprawki. Jeżeli chodzi o poprawkę, to zgodnie z przepisami regulaminu znajdujemy się jak gdyby w trybie europejskim. Tu potrzebne są 3 podpisy pod poprawką, żeby można było przystąpić do formalnego głosowania, jeżeli chodzi o możliwość usunięcia albo dodania jakichś fragmentów w przepisach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W razie czego pani poseł może zgłosić poprawkę w drugim czytaniu, a tu nie będziemy tego głosować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy do art. 19 są uwagi? Nie widzę. Pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Proponuję, żeby po art. 19 dodać jeszcze art. 19a. Tę poprawkę państwo dostali, więc nie czytając dokładnie zapisu, chcę ją uzasadnić, bo to całkowicie to wyjaśnia. Ta poprawka pozwoli uznać programy dofinansowania inwestycji z Funduszu Modernizacyjnego przedłożone do EBI i Komitetowi Inwestycyjnemu przed dniem wejścia w życie przepisów dotyczących krajowego systemu wdrażania Funduszu Modernizacyjnego przez Rzeczpospolitą Polską w trybie rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2020/1001 za programy priorytetowe przedstawione tym instytucjom zgodnie z art. 50i albo art. 50j ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Reasumując, powyższa poprawka umożliwi szybsze rozpoczęcie finansowania inwestycji w zakresie modernizacji systemów energetycznych oraz poprawy efektywności energetycznej w Polsce właśnie ze środków Funduszu Modernizacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Stanowisko strony rządowej?</u>
+          <u xml:id="u-90.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-90.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Popieramy tę propozycję. To jest istotne, żeby umożliwić przedłożenie projektu na podstawie przepisów rozporządzenia już w pierwszej turze decyzji Funduszu Modernizacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-90.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo dziękuję. Czy przedstawiciele Biura Legislacyjnego mają jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie ma uwag. Przechodzimy do głosowania. Bardzo proszę o wyświetlenie guzików. Będziemy głosować nad poprawką nr 3, dotyczącą dodania art. 19a po art. 19.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosujemy. Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki i głosowanie. My jesteśmy za. Na sali większość też jest za. Dziękuję bardzo. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Na sali nie widzę głosów wstrzymujących się. Czekamy na wyniki głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-92.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ile? 27. Dziękuję bardzo. Tyle osób bierze udział w posiedzeniu Komisji. Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
+          <u xml:id="u-92.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosowało 28 osób: za było 19, 3 posłów było przeciw, 6 się wstrzymało. Stwierdzam, że Komisja zaopiniowała pozytywnie poprawkę nr 3, polegającą na dodaniu art. 19a po art. 19.</u>
+          <u xml:id="u-92.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 20. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-92.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 21. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-92.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 22. Czy są uwagi. Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-92.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 23. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-92.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 24. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-92.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Art. 25. Czy są uwagi. Bardzo proszę, przedstawiciel Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Chcieliśmy tylko zwrócić uwagę na to, że konstrukcja, która jest zawarta w pkt 1, czyli wejście w życie licznych przepisów z dniem następującym po dniu ogłoszenia również budzi wątpliwości, gdyż w miarę możliwości należałoby zadbać o to, żeby był jakiś okres vacatio legis. Stąd nasza wątpliwość co do prawidłowości tego rozwiązania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">No, tak, ale już wielokrotnie słyszeliśmy, że jesteśmy spóźnieni z tą ustawą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#LegislatorJakubBennewicz">Zdajemy sobie sprawę, natomiast czujemy się w obowiązku to podnieść.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rozumiem, że to z bezpieczeństwa procesowego. Kiedy ta ustawa wejdzie w życie, i tak już będzie opóźniona. Sądzę, że stąd jest to przyspieszenie. Jeszcze zapytam stronę rządową, czy dobrze rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-96.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak. Dokładnie.</u>
+          <u xml:id="u-96.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję. Wystarczy.</u>
+          <u xml:id="u-96.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-96.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podkreślę jeszcze, że instalacje wiedzą o swoich obowiązkach, bo już znają swoje obowiązki. One wynikają z prawa unijnego. Obowiązki, o których mowa, to przede wszystkim te, które dotyczą administracji rządowej, sposobu prowadzenia przydziałów przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami i zgłoszenia projektów do EBI. Instalacje mają już świadomość swoich obowiązków sprawozdawczych, bo one wynikają bezpośrednio z prawa unijnego.</u>
+          <u xml:id="u-96.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze. Dziękuję bardzo. Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy wszystkie artykuły.</u>
+          <u xml:id="u-96.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pozostaje nam jeszcze przegłosowanie całości ustawy. Proszę o wyświetlenie guzików. Szanowni państwo, kto jest za przyjęciem projektu w całości wraz z przyjętymi poprawkami i uwagami legislacyjnymi? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka „za”. Widzę, że na sali wszyscy zgodnie głosują za. Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-96.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jest 28 głosów, więc proszę o podanie wyniku. Jest 29 głosów, więc ktoś jeszcze dołączył. Zamykamy głosowanie. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-96.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę o podanie wyniku. Głosowało 29 posłów i pań posłanek: za było 28, nikt nie był przeciw, wstrzymała się 1 osoba. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-96.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pozostaje nam jeszcze wybór sprawozdawcy. Proponuję, żeby sprawozdawcą był pan poseł Krzysztof Tchórzewski. Nie widzę sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-96.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem pan poseł Krzysztof Tchórzewski zostaje sprawozdawcą.</u>
+          <u xml:id="u-96.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz jest jeszcze prośba o upoważnienie biura do przeprowadzenia tych zmian, o których już mówiliśmy. Nie widzę sprzeciwu. Upoważniamy biuro do dokonania tych zmian, które przyjęliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-96.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, na tym zakończyliśmy procedowanie ustawy, a tym samym wyczerpaliśmy porządek dzisiejszego posiedzenia. Dziękuję bardzo za pracę.</u>
+          <u xml:id="u-96.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zamykam posiedzenie. Do zobaczenia wkrótce. Być może jutro będziemy mieli dwa posiedzenia. Planowane jest jedno wspólne, ale być może będzie jeszcze jedno, bardzo krótkie posiedzenie. Będziemy to ustalać jutro na konwencie. Dziękuję. Po porannym drugim czytaniu może być ewentualne krótkie posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..67787ab
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/header.xml
@@ -0,0 +1,117 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-eskxx-00035-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 35/, Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa /nr 47/, Komisja Spraw Zagranicznych /nr 42/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 35/, Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa /nr 47/, Komisja Spraw Zagranicznych /nr 42/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ESK">35</note>
+        <note type="sessionNo" target="#OSZ">47</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SZA">42</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-30</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz" role="speaker">
+        <persName>Burmistrz Bogatyni Wojciech Dobrołowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuGeologiiiKoncesjiGeologicznychMKiSLidiaKrol" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych MKiŚ Lidia Król</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MKiŚ Lidia Król</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MSZ Henryk Litwin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPolitykiEuropejskiejMinisterstwaSprawZagranicznychHenrykLitwin" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Polityki Europejskiej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Henryk Litwin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KoordynatorprojektowwFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski" role="speaker">
+        <persName>Koordynator projektów w Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE” Jakub Gogolewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MAP Zbigniew Gryglas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Zbigniew Gryglas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAgnieszkaGorska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Agnieszka Górska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAnitaSowinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Anita Sowińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Anna Zalewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKlaudiaJachira" role="speaker">
+        <persName>Poseł Klaudia Jachira</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMaciejKonieczny" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maciej Konieczny</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMalgorzataTracz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Małgorzata Tracz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertWinnicki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Winnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselStanislawZuk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Stanisław Żuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselUrszulaPaslawska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Urszula Pasławska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselUrszulaZielinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Urszula Zielińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZofiaCzernow" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zofia Czernow</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska" role="speaker">
+        <persName>Prezes Zarządu PGE GiEK SA Wioletta Czemiel-Grzybowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZarzaduPGEGornictwoiEnergetykaKonwencjonalnaSAWiolettaCzemielGrzybowska" role="speaker">
+        <persName>Prezes Zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Wioletta Czemiel-Grzybowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik" role="speaker">
+        <persName>Prezes Zarządu Stowarzyszenia Ekologicznego Eko-Unia Radosław Gawlik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Kopalni Węgla Brunatnego Turów Wojciech Ilnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Kuchciński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ESK" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="OSZ" role="committee">
+        <orgName>Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="SZA" role="committee">
+        <orgName>Komisja Spraw Zagranicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f2ff636
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00035-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,670 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, witam serdecznie na dzisiejszym wspólnym posiedzeniu Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Otwieram wspólne posiedzenie Komisji. Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 i 3 regulaminu Sejmu, w związku z art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Posiedzenie zostało zwołane na wniosek grupy posłów przekazany 4 marca 2021 r. do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Jednocześnie informuję, że obecni na sali posłowie członkowie tych trzech Komisji mogą głosować przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się do systemu elektronicznego za pośrednictwem tabletów i nie biorą udziału w głosowaniach za pośrednictwem tabletów, tylko przy użyciu legitymacji poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Informuję, że linki do systemu wideokonferencyjnego wraz z instrukcją użytkowania zostały wczoraj przesłane posłom oraz zaproszonym gościom przez sekretariat Komisji. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji należy wysłać pod adres mail kesk@sejm.gov.pl lub poprzez czat w aplikacji po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przystępujemy zatem do stwierdzenia kworum. Proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Teraz już mamy wyświetlone przyciski. Bardzo proszę o naciśnięcie przycisku i będziemy czekać na potwierdzenie, czy mamy kworum w każdej z trzech Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tymczasem, szanowni państwo, zanim stwierdzimy kworum, przywitam państwa ministrów i gości. Pan Piotr Dziadzio, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, główny geolog kraju, pełnomocnik rządu do spraw polityki surowcowej państwa. Widzę, że jest pan poseł Zbigniew Gryglas, podsekretarz stanu w ministerstwie Aktywów Państwowych, pani Wioletta Czemiel-Grzybowska, prezes Zarządu Polskiej Grupy Energetycznej Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA, pan Marek Dołkowski, przedstawiciel Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność”, pan Jarosław Grzesik, przewodniczący Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność”, pan Wojciech Ilnicki, przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w kopalni Turów, pan Wojciech Krawczyk, zastępca dyrektora Departamentu Spółek Paliwowo-Energetycznych Ministerstwa Aktywów Państwowych, pani Lidia Król, dyrektor Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych Ministerstwa Klimatu i Środowiska, pan Henryk Litwin, dyrektor Departamentu Polityki Europejskiej Ministerstwa Spraw Zagranicznych, pan Krzysztof Masiuk, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji PGE GiEK SA, pan Artur Michniewicz, dyrektor Departamentu Komunikacji PGE GiEK SA, pan Marek Stecyk, przedstawiciel KS Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność”, pan Sławomir Wochna, dyrektor Oddziału Kopalni Węgla Brunatnego Turów w PGE GiEK SA. Informuje mnie sekretariat, że jeszcze pan burmistrz Bogatyni zgłosił chęć udziału – też witamy.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mam też pismo od ministra klimatu i środowiska, pana Dziadzia, który ze względu na jakieś pilne spotkanie, prawdopodobnie posiedzenie rządu, uprzejmie informuje, że upoważnia panią Lidię Król, dyrektora Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych Ministerstwa Klimatu i Środowiska do prezentowania stanowiska resortu na posiedzeniu Komisji w dniu 30 marca 2021 r., w punkcie porządku dziennego dotyczącego tegoż wniosku. Mam też informację, że pan minister obiecuje, że po spotkaniu dołączy do nas, a ponieważ posiedzenie Komisji pewnie będzie trwać nieco dłużej niż godzinę, a minister mówił, że po godzinie 14.00 będzie mógł być, myślę, że będziemy też mogli pana ministra zapytać o różne kwestie interesujące wszystkich nas tutaj, na posiedzeniu Komisji. Mam też informację, że jest z nami pani europoseł Anna Zalewska – też witamy panią poseł. Nie wiem, czy wszystkich już przywitałem, ale jeżeli będą pan burmistrz i pan starosta, to też przywitamy państwa. To tyle, jeżeli chodzi o powitania.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Sprawdzimy kworum. Pani się zgłasza w dyskusji czy w sprawach formalnych? W sprawach formalnych to oczywiście przed dyskusją, po sprawdzeniu kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jak to wygląda w poszczególnych Komisjach, bo musimy mieć kworum w każdej z trzech Komisji? W Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych  – 30 osób, w Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa – 35, w Komisji Spraw Zagranicznych – 25. Czyli w każdej Komisji mamy kworum. Zatem możemy obradować.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pani poseł Pasławska zgłasza się z wnioskiem formalnym. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselUrszulaPaslawska">Panie przewodniczący, może w sprawach organizacyjnych. W ogóle bardzo się cieszę, że doszło do tego posiedzenia Komisji i bardzo się cieszę, że mamy tak wielu gości, interesariuszy. Zasadą jest, że zaproszenie gości wymaga zgody przewodniczących wszystkich Komisji. Takie zgody ze strony Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa są oczywiście wydawane zawsze pozytywne. Natomiast mam informację, że sześć organizacji pozarządowych reprezentujących Greenpeace, Fundację „Rozwój TAK –Odkrywki NIE”, Stowarzyszenie Eko-Unia nie otrzymało zgody, a mamy jeszcze wolne miejsca, żeby te osoby mogłyby być doproszone do Komisji. Myślę, że mądrością polityków Komisji jest to, aby wsłuchiwać się w różne głosy niezależnie od tego, jakie my reprezentujemy poglądy. Wtedy jest szansa na wypracowanie jak najlepszego stanowiska. Chciałabym więc prosić państwa przewodniczących, jeżeli jest taka możliwość techniczna, na ile osób by się dało, żeby zgodzili się państwo na to, żeby stowarzyszenia, organizacje społeczne, pozarządowe mogły również uczestniczyć w tym posiedzeniu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">A czym zajmują się te organizacje? Jedna jest znana międzynarodowo – Greenpeace, i ta się trudni blokowaniem kominów stoczni, portów itd. Na tę organizację nie wyrażę zgody, a na pozostałe… Czy znacie państwo ich działalność?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselUrszulaPaslawska">Panie przewodniczący, ja te osoby zgłaszam. Rozumiem, że organizacyjnie danie głosu to jest zupełnie odrębna sprawa. Natomiast wydaje mi się, że Komisje, tym bardziej trzy, powinny znaleźć miejsce dla różnych poglądów, różnych idei. To są organizacje, które, jak wnoszę z nazwy, zajmują się sprawami szeroko rozumianej ochrony środowiska. Może przeczytam: prezes Stowarzyszenia Ekologicznego Eko-Unia, ponownie Eko-Unia i pan Paweł Pomian, pan Jakub Gogolewski – Fundacja „Rozwój TAK –Odkrywki NIE” i trzy osoby z organizacji Greenpeace. Wydaje mi się, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nasze obrady są w Internecie, tak więc można je śledzić.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, pani poseł się zgłasza…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselAnitaSowinska">Panie przewodniczący, to jest niepoważne potraktowanie nas, posłów i posłanek z Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. To jest naprawdę niepoważne postępowanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselRobertWinnicki">Panie przewodniczący, w tej sprawie, jeśli można…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselRobertWinnicki">Panie przewodniczący, szanowni państwo, nie wiem do końca, jakie w Sejmie panują normy dotyczące liczby osób na metr kwadratowy, które mogą znajdować się w pomieszczeniu, ale przyjmując tę miarę, która jest zastosowana do kościołów, czyli 1 na 20 m, to sądzę, że przy dwudziestu kilku osobach mamy jednak limit przekroczony, bo nie sądzę, żeby tu było 500 czy 600 m2.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Swoją drogą, mógłbym państwa prosić o rozrzedzenie się, jeśli są wolne miejsca, żeby jak najbardziej chronić się przed możliwością zarażenia. Nie wiem, kto z państwa. Pani udzielę głosu, jako że… Przepraszam, nie wiem, czy pani się nie obrazi, ale uważam, że paniom będę udzielał głosu w pierwszej kolejności, kiedy nie wiem, kto zgłosił się pierwszy, a później panom. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dziękuję, panie przewodniczący. Widzę, że zabranie głosu w Sejmie zaczyna być coraz trudniejsze. Chciałabym tylko wesprzeć głos pani przewodniczącej Pasławskiej i wyjaśnić również, że dwie z tych trzech organizacji pozarządowych, których przedstawiciele nie mogą dzisiaj zabrać głosu, bo nie chodzi tylko o możliwość oglądania przez YouTube, tylko o możliwość wzięcia udziału w posiedzeniu Komisji, to jest strona społeczna i to są organizacje regionalne. One działają, żyją i reprezentują mieszkańców regionu Turowa. Tak więc, jeszcze raz ja również przyłączam się do tej prośby o pozwolenie im, stronie społecznej w ogóle, na udział w dzisiejszym wspólnym posiedzeniu trzech Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę. Jeżeli to są organizacje lokalne, to bardzo proszę. Natomiast, tak jak powiedziałem, jeśli chodzi o Greenpeace, nie wyrażam zgody, bo to jest organizacja… Nie będę tu tego określał, ale część z państwa wie, o co chodzi z tą organizacją…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselRobertWinnicki">Organizacja posuwająca się często do działań przestępczych po prostu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie wypada mi tego powiedzieć jako przewodniczącemu Komisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Ja bym jednak chciał zaapelować o włączenie wszystkich chętnych organizacji. Myślę, że ze względu na zdalny charakter połączenia obawy zarówno posła Winnickiego o zarażenie, jak i przewodniczącego Suskiego o zablokowanie obrad, są przesadzone. Myślę więc, że przedstawiciele wszystkich tych organizacji mogliby z powodzeniem uczestniczyć i zabrać głos podczas tego posiedzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie, ja nie mam obaw odnośnie do zablokowania obrad, tylko mam zastrzeżenia do jednej z tych organizacji. Na pozostałe wyrażam zgodę. Jeżeli państwo zgłosicie wniosek pod głosowanie, to poddam go głosowaniu. Jeżeli państwo chcecie głosowania nad dopuszczeniem do czynnego udziału Greenpeace-u, to takie głosowanie przeprowadzę. Rozstrzygniemy to w drodze głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselUrszulaPaslawska">Panie przewodniczący, obowiązująca forma jest taka, i dobre praktyki, że przewodniczący Komisji mogą o tym zdecydować. Rozumiem, że mam postawić wniosek formalny w tej sprawie. Czy tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeżeli państwo się upieracie, żeby Greenpeace brał udział, to proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselUrszulaPaslawska">Czyli rozumiem, że te organizacje są już przyjęte, oprócz Greenpeace’u.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pozostałe tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselUrszulaPaslawska">W takim razie poproszę o przegłosowanie możliwości udziału przedstawicieli Greenpeace’u w posiedzeniu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To będziemy głosować. Proszę przygotować urządzenia do głosowania, wyświetlić guziki.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kto jest za włączeniem udziału organizacji Greenpeace? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka. Dziękuję bardzo. Kto jest przeciw? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka. Dziękuję bardzo. Kto się wstrzymał? Też proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mamy, panie pośle, głosowanie. Powtórzę jeszcze raz – chodzi o dopuszczenie organizacji Greenpeace do udziału w naszym posiedzeniu. Może jeszcze pan zdąży wziąć udział. Poczekamy, kiedy pan zasygnalizuje, że już jest po głosowaniu. Już. Czy wszyscy już głosowali? To zamykam głosowanie i czekamy na spłynięcie głosów.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Za głosowało 30 osób, przeciw było 41, wstrzymała się 1 osoba. Tym samym zdecydowaliśmy, żeby te lokalne organizacje włączyć do udziału w posiedzeniu Komisji. Bardzo proszę. Greenpeace’owi dziękujemy. Mogą państwo w Internecie oglądać transmisję wspólnego posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem, po tych pierwszych potyczkach, szanowni państwo – już mówiłem o sposobie komunikacji i logowaniu się, o linkach do udziału, jak widzę, wszyscy państwo macie – przystępujemy do rozpoczęcia realizacji porządku dzisiejszego posiedzenia. Przewiduje on przedstawienie przez ministra spraw zagranicznych, ministra aktywów państwowych oraz ministra klimatu i środowiska stanowiska w sprawie decyzji z dnia 22 lutego br. podjętej przez rząd Republiki Czeskiej o złożeniu do dnia 15 marca 2021 r. pozwu o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z negatywnymi skutkami funkcjonowania kopalni Turów, m.in. w postaci znacznego obniżenia poziomu wód gruntowych na terenie Republiki Czeskiej.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W tym momencie jest punkt dla posłów wnioskodawców na przedstawienie wniosku. Nie wiem, kto z państwa. Pani poseł będzie reprezentować wnioskodawców.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselMalgorzataTracz">Tak, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To bardzo proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselMalgorzataTracz">W imieniu wnioskodawców chciałabym przedstawić zarys sprawy oraz powody zwołania posiedzenia Komisji. Bardzo się cieszę, że pani marszałek Witek przychyliła się do naszego wniosku o zwołanie wspólnego posiedzenia trzech Komisji: Spraw Zagranicznych; do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, dotyczącego właśnie przekazanej przez Republikę Czeską skargi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, do którego doszło  26 lutego 2021 r. Chciałabym jeszcze zaznaczyć, że oczywiście jest zacne grono osób, które reprezentują różne ugrupowania energetyczne, jest zacne grono osób, przedstawicieli odpowiednich resortów, a także wielu posłów i wiele posłanek bierze udział w posiedzeniu Komisji, jestem natomiast zdumiona, że musieliśmy podczas posiedzenia Komisji głosować nad obecnością organizacji pozarządowych, że na początku nie było także zgody na…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tylko jednej organizacji. Na pozostałe wyraziłem zgodę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselMalgorzataTracz">No jednej tylko. Początkowo otrzymaliśmy informację, że w posiedzeniu nie może też brać udziału na przykład były wiceminister środowiska, pan Radosław Gawlik, obecnie prezes Stowarzyszenia Eko-Unia, ale cieszę się, że zarówno przedstawiciele Stowarzyszenia Eko-Unia, jak i Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE” mogą wziąć udział. Dziwi mnie, że nie mogą przedstawiciele organizacji Greenpeace, która bardzo mocno działa na rzecz klimatu i sprawiedliwej transformacji. Natomiast do meritum.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselMalgorzataTracz">Nasz wniosek dotyczy sytuacji, że Republika Czeska 26 lutego 2021 r. złożyła pozew przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z działalnością kopalni Turów. Dołączyła do tego pozwu również wniosek o czasowe zawieszenie prac kopalni do czasu wydania orzeczenia. Czechy zarzucają Polsce naruszenie prawa unijnego. Chodzi między innymi o fakt, że Polska, korzystając z drugiej ścieżki, by przedłużyć prace w odkrywce, wykluczyła z postępowania część stron zainteresowanych sprawą, a dodatkowo nie przekazała czeskiej stronie pełnych informacji dotyczących całej procedury.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselMalgorzataTracz">Chciałabym zaznaczyć, że ten międzynarodowy problem związany z kopalnią Turów nie jest niczym nowym, ponieważ jego korzenie sięgają już 2015 r. i działań Polskiej Grupy Energetycznej, które miały na celu przedłużenie koncesji kopalni do 2044 r. Ten spór, który narastał prawie od 6 lat przyjął obecny kształt w 2019 r., w momencie, gdy zaangażowała się w niego Komisja Europejska.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#PoselMalgorzataTracz">Jeszcze w lutym tego roku – co jest zastanawiające – delegacja Czech odwiedziła Polskę w związku z postulatami dotyczącymi Turowa i czeski minister spraw zagranicznych nazwał tę wizytę ostatnim gestem dobrej woli. Jednak coś się wydarzyło podczas tych rozmów na poziomie Ministerstwa Spraw Zagranicznych, że do porozumienia nie doszło.</u>
+          <u xml:id="u-27.4" who="#PoselMalgorzataTracz">Niestety brak transparentności działań rządu oraz Polskiej Grupy Energetycznej, a także brak woli współpracy z Czechami, a w efekcie ten brak porozumienia w sprawie kopalni doprowadziły nas do obecnej sytuacji, czyli do otwartego konfliktu w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej z naszym południowym sąsiadem, a także członkiem Grupy Wyszehradzkiej. Wiemy, że istniała możliwość polubownego załatwienia tego sporu. Co więcej, strona czeska nawet już po złożeniu tej skargi do TSUE dalej podkreśla, że chciałaby po prostu usiąść do stołu wraz ze stroną polską i postarać się znaleźć rozwiązanie tej patowej sytuacji.</u>
+          <u xml:id="u-27.5" who="#PoselMalgorzataTracz">Uważamy jako posłanki i posłowie Koalicji Obywatelskiej, Lewicy oraz Koalicji Polskiej, że dużo lepszym rozwiązaniem są rozmowy ze stroną czeską, próba załagodzenia tego sporu niż sprawa w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Podkreślamy, że sprawa już wcześniej była w Komisji Europejskiej, która przychyliła się do argumentów Republiki Czeskiej. Dodatkowo wiemy, że strona czeska jest zdeterminowana, by tę sprawę rozwiązać, dlatego że działalność kopalni Turów to poważna groźba utraty wody pitnej dla blisko 30 tys. mieszkańców czeskiego pogranicza.</u>
+          <u xml:id="u-27.6" who="#PoselMalgorzataTracz">My jako posłowie i posłanki jesteśmy bardzo zaniepokojeni sytuacją dotyczącą osób, które pracują w kompleksie turowskim. Chodzi o to, że w wyniku tej skargi czeskiej może nastąpić natychmiastowe wstrzymanie prac kopalni, co grozi utratą miejsc pracy i może mieć bardzo poważne konsekwencje. Uważamy, że tę sprawę powinno się załatwić polubownie, na drodze dyplomatycznej, a nie na forum Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i że podstawowym celem polskiego rządu powinno być zmierzanie w stronę sprawiedliwej transformacji regionu turoszowskiego, tak aby nikt w wyniku czy tego nagłego zamknięcia działalności kopalni, które nam grozi, czy tego powolnego jej wygaszania, nie został pozostawiony za burtą, by sprawiedliwa transformacja tego regionu była zaplanowana, by można było skorzystać z funduszy unijnych, z mechanizmu sprawiedliwej transformacji. Niestety w obecnym stanie ta niewyjaśniona sytuacja dotycząca kwestii kopalni oraz elektrowni w Turowie sprawia, że wiele osób może być pozbawionych pracy, a nie ma dla tego regionu żadnych jasnych planów odejścia od węgla oraz planu sprawiedliwej transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-27.7" who="#PoselMalgorzataTracz">Chciałabym jeszcze zarysować kilka ważnych kwestii, ale myślę, że po informacji ze strony ministerstw będziemy mieć lepszy obraz sytuacji. Natomiast to, co jest dla nas istotne, to odpowiedź na pytanie, jakie konkretnie działania podjęły Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz rząd polski w kwestii polubownego załatwienia sporu z Republiką Czeską. Jakie działania planują podjąć ministerstwo oraz rząd już po tej skardze zgłoszonej przez Republikę Czeską?</u>
+          <u xml:id="u-27.8" who="#PoselMalgorzataTracz">Kolejna rzecz. Czy polski rząd, polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych biorą pod uwagę, że do tej skargi Republiki Czeskiej może przyłączyć się także rząd Niemiec? Są jasne sygnały, że szczególnie land Saksonia i miasto Żytawa także odczuwają skutki dalszego przedłużenia koncesji dla kopalni Turów i być może do tego wniosku się przyłączą.</u>
+          <u xml:id="u-27.9" who="#PoselMalgorzataTracz">Następne ważne kwestie to polskie bezpieczeństwo energetyczne. Na ile dni pracy ma obecnie zmagazynowany węgiel brunatny Elektrownia Turów i przez ile dni jest możliwe funkcjonowanie krajowego systemu elektroenergetycznego bez zakłóceń przy zerowej generacji energii elektrycznej i cieplnej przez Elektrownię Turów? Także kwestia decyzji środowiskowej i tego, jak została podjęta decyzja, najpierw w marcu 2020 r. o przedłużeniu koncesji dla kopalni Turów, a następnie kolejny wniosek, który został złożony… Tam decyzja była do 2026 r., czyli przedłużenie o 6 lat, ale wiemy, że w planach jest przedłużenie tej koncesji także do 2044 r. Pytanie, jak to się ma do europejskich planów osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., jeśli w Polsce będziemy chcieli wydobywać węgiel jeszcze do 2044 r. W jakiej sytuacji to postawi region turoszowski, pracowników kopalni oraz elektrowni, jeśli region nie będzie mieć czasu na sprawiedliwą transformację?</u>
+          <u xml:id="u-27.10" who="#PoselMalgorzataTracz">Kolejna ważna rzecz. Mamy spory pomiędzy Polską a Republiką Czeską dotyczące opinii hydrologicznych odnośnie do obniżenia wód gruntowych w rejonie kraju libereckiego. Strona polska uważa, że kopalnia Turów nie powoduje obniżenia wód gruntowych lub powoduje nieznaczne. Natomiast strona czeska ma ekspertyzy hydrologiczne, według których to obniżenie wód gruntowych jest znaczne i w okresach suszy w ostatnich latach były problemy z wodą dla mieszkańców kraju libereckiego. Dlaczego PGE czy ministerstwo nadzorujące spółkę – Ministerstwo Aktywów Państwowych – nie zleciło na przykład ekspertyz przeprowadzonych przez instytucje unijne, które byłyby wzięte pod uwagę przez Republikę Czeską?</u>
+          <u xml:id="u-27.11" who="#PoselMalgorzataTracz">Jeszcze, żeby zarysować pewne tematy – a będziemy zadawać konkretne pytania – ważną kwestią jest też poziom zatrudnienia, zarówno w kopalni, jak i w Elektrowni Turów, struktura wiekowa. Te informacje są niezwykle istotne, jeśli chcemy myśleć o planach sprawiedliwej transformacji dla tego regionu, o przejściu regionu w stronę odnawialnych źródeł energii, o zapewnieniu miejsc pracy dla pracowników kopalni oraz elektrowni po tym – co jest nieuniknione – gdy Polska będzie musiała odejść od wydobywania oraz spalania węgla.</u>
+          <u xml:id="u-27.12" who="#PoselMalgorzataTracz">Naszym ważnym pytaniem kierowanym tutaj do Ministerstwa Spraw Zagranicznych jest także ujawnienie przebiegu negocjacji pomiędzy stronami polską a czeską oraz udostępnienie żądań Republiki Czeskiej w stosunku do polskiego rządu. Myślę, że te kwestie są niezwykle istotne ze względu na pozycję Polski na scenie międzynarodowej, na dobre relacje z naszymi partnerami z Grupy Wyszehradzkiej, które obecnie są nadwyrężone. Przede wszystkim odpowiedzi na te pytania oraz kolejne pytania, które pojawią się odnośnie do planów rządowych dotyczących przyszłości kopani Turów oraz Elektrowni Turów, są istotne dla Polski, szczególnie dla regionu zgorzeleckiego, ponieważ chodzi o przyszłość tego regionu i przyszłość ludzi, którzy są obecnie zatrudnieni w elektrowni i kopalni. My jako państwo nie możemy zostawić ich za burtą. Nie możemy sprawić, żeby ich sytuacja życiowa pogorszyła się, a niestety ten zaostrzający się spór pomiędzy stroną polską i stroną czeską, który znalazł swój finał w postaci skargi złożonej przez Republikę Czeską do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, powoduje, że byt kilku tysięcy osób jest zagrożony. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy pan poseł chce zabrać głos w dyskusji? W dyskusji. Po wystąpieniach ministrów jest dyskusja. W takim razie bardzo proszę. Mam propozycję, że w pierwszej kolejności Ministerstwo Aktywów Państwowych, potem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, następnie Ministerstwo Klimatu i Środowiska i później otworzę dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę, pan minister Zbigniew Gryglas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Panie przewodniczący, państwo posłowie, szanowni państwo, kompleks Turów to bardzo istotny element polskiego systemu elektroenergetycznego. Przypomnę, że łącznie moc bloków energetycznych tam zainstalowanych to blisko 2 GW. To energia elektryczna, która jest dostarczana do ponad 2,3 mln gospodarstw domowych. W takim szerokim kontekście wpływu tych instalacji na bezpieczeństwo zaopatrzenia Rzeczypospolitej w energię elektryczną powinniśmy patrzeć na tę kwestię. Pani poseł, najpierw powinniśmy brać pod uwagę rzeczy najważniejsze, takie jak stabilność, bezpieczeństwo zaopatrzenia państwa.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Proszę państwa, procedura przedłużenia koncesji spółce Polska Grupa Energetyczna GiEK rozpoczęła się 6 lat temu i znalazła swój finał w marcu 2020 r. w wydanej przez ministra klimatu decyzji o przedłużeniu tej koncesji na kolejne lata. W tym przypadku mieliśmy do czynienia z naprawdę bezprecedensową procedurą konsultacji transgranicznych w ramach zezwoleń środowiskowych, a te konsultacje objęły bardzo wiele podmiotów. Było w nie zaangażowane Ministerstwo Środowiska Republiki Czeskiej, wydział geologów rejonowych Czeskiej Służby Geologicznej, departament ochrony wód Ministerstwa Środowiska Republiki Czeskiej, Departament Ogólnej Ochrony Przyrody i Krajobrazu naszych sąsiadów, kraj liberecki, krajska stacja sanitarna, czeski inspektorat ochrony środowiska. Tych organizacji było bardzo, bardzo wiele.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Ponadto odbyły się bezpośrednie spotkania z mieszkańcami, z zainteresowanymi. W jednym z takich spotkań wzięło udział ponad 400 osób z Czech, Niemiec i Polski. We Wrocławiu odbyło się takie dodatkowe spotkanie z udziałem 40 czeskich przedstawicieli w ramach konsultacji transgranicznej. Mówię o tym, by pokazać skalę tych konsultacji i też bardzo dobrą wolę strony polskiej, spółki Polska Grupa Energetyczna, by doprowadzić do finału, który będzie zabezpieczał interesy wszystkich stron.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Proszę państwa, w decyzji środowiskowej wydanej w styczniu 2020 r., dotyczącej kontynuacji wydobycia znalazły się pewne warunki, które polska spółka musiała spełnić. Tych warunków jest bardzo wiele i dotyczyły one bardzo wielu zagadnień. Ja skupię się tylko na jednym, dotyczącym stanu wód, bo to jest najczęściej podnoszone.</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Proszę państwa, nasza polska spółka dołożył wielkich starań, żeby tę kwestię, po pierwsze, monitorować. Zainstalowano aż 550 punktów pomiaru wody. Te miejsca pomiaru są zarówno na terenie Polski, jak i Niemiec, a także Republiki Czeskiej. Co więcej, zainwestowaliśmy niemałe pieniądze, bo kilkanaście milionów złotych w budowę specjalnego ekranu przeciwfiltracyjnego, który ma za zadanie zabezpieczać przed wpływem tej odkrywki na poziom wód gruntowych.</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Pani poseł mówiła o niezależnych opiniach środowiskowych. Taką niezależną opinię uzyskano w czerwcu 2020 r. Potwierdza ona, że głównym czynnikiem mającym wpływ na zasoby wodne po stronie czeskiej jest nie kopalnia węgla Turów, a warunki atmosferyczne, czyli susza hydrologiczna, która w tamtych rejonach panuje.</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Proszę państwa, reasumując, strona polska podjęła bardzo wiele starań, żeby, po pierwsze, spełnić wszystkie bardzo rygorystyczne warunki środowiskowe. Przypomnę, że one za rok ulegną dodatkowemu zwiększeniu w związku z wprowadzeniem konkluzji BAT. To się stanie niebawem. Nasza spółka jest do tego przygotowana. Przeprowadziliśmy te konsultacje w dobrej wierze i rozmawialiśmy z naszymi przyjaciółmi z Czech, a także z Niemiec.</u>
+          <u xml:id="u-29.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Rząd polski dąży do tego, żeby ta kwestia została zakończona w sposób polubowny. Wniosek do trybunału nie kończy możliwości polubownego rozwiązania tej kwestii. Jestem głęboko przekonany, że do takiego rozwiązania dojdzie, bo między sąsiadami zdarzają się różne sprawy, czasami są różnice interesów, ale raz jeszcze podkreślę – to jest kwestia dla polskiego bezpieczeństwa, dla polskiego systemu energetycznego na tyle fundamentalna, że musimy zabezpieczyć te polskie interesy i to jest główny element i czynnik, który rząd polski bierze pod uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-29.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychZbigniewGryglas">Bardzo proszę, panie przewodniczący, by po wystąpieniach ze strony resortów oddać jeszcze głos pani Czemiel-Grzybowskiej, prezes Zarządu Polskiej Grupy Energetycznej Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna. Pani prezes bardziej szczegółowo powie o tych działaniach grupy kapitałowej PGE na rzecz właśnie tych rozwiązań kompromisowych i zapewnienia dbałości o środowisko. Naprawdę w tej sprawie zrobiliśmy bardzo wiele. Śmiem twierdzić, że zrobiliśmy wszystko, co jest możliwe na dzisiejszy stan techniki, na dzisiejszy stan rozwiązań środowiskowych. Zastosowaliśmy wszystkie te możliwe rozwiązania, aby uniknąć wszelkich problemów, i wierzę, że tak w przyszłości się stanie, że będziemy mogli współistnieć i gospodarować na tych przygranicznych terenach w zgodzie, tak jak odbywało się dotychczas. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz bardzo proszę pana ministra spraw zagranicznych albo przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Może też dowiemy się, co jest tak naprawdę przyczyną tego sporu, bo przecież kopalnia funkcjonowała tyle lat i teraz nagle ten spór wybuchł z taką siłą. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiEuropejskiejMinisterstwaSprawZagranicznychHenrykLitwin">Dziękuję, panie przewodniczący. Henryk Litwin, dyrektor Departamentu Polityki Europejskiej Ministerstwa Spraw Zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiEuropejskiejMinisterstwaSprawZagranicznychHenrykLitwin">Pozwolę sobie, jeśli można, przedłożyć pewną propozycję, której realizacja byłaby – jak sądzę – z pożytkiem dla całej dyskusji. Mianowicie sugerowałbym, żeby jednak wystąpienie Ministerstwa Spraw Zagranicznych poprzedzić wystąpieniem Ministerstwa Klimatu i Środowiska, dlatego że po pytaniach, które padły, najbardziej interesującym państwa posłów elementem sprawy jest prowadzenie negocjacji dotyczących osiągnięcia możliwego porozumienia, które wyeliminowałoby spór przed trybunałem, a to jest kwestia, którą zajmuje się Ministerstwo Klimatu i Środowiska, a nie Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Oczywiście chętnie udzielę wszelkich możliwych informacji dotyczących zaangażowania MSZ, ale ono było pomocnicze. Myślę więc, że byłoby rozsądnie, gdybym mógł je przedstawić po informacji Ministerstwo Klimatu i Środowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">No to dość nietypowa sytuacja, że dyrektor departamentu próbuje kierować pracami Komisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Broń Boże, panie przewodniczący! To jest bardzo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mam taką informacje, że pan minister Piotr Dziadzio ma do nas dotrzeć po 14.00. Jeszcze go nie ma. Jest już? Jeżeli jest już pan minister, poprosimy pana ministra. Chciałem poczekać, żeby pan minister mógł z nami być. Bardzo proszę w takim razie pana ministra o zabranie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy ministerstwo nas słyszy? Bo my nie słyszymy ministerstwa. Mamy podgląd i łączność. Czyżby nie słyszeli? Może jednak uda się połączyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselPiotrBorys">To proszę użyć wpływów partyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy mamy jakąś informację? Minister jednak dojeżdża. W takim razie poproszę przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych o przedstawienie informacji, dopóki nie ma ministra klimatu i środowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Należy podkreślić, że sprawy związane z kontaktem ze stroną czeską w kwestii porozumienia się odnośnie do możliwych zabezpieczeń chroniących środowisko, w związku z przedłużeniem funkcjonowania kopalni w Turowie, były prowadzone początkowo w ramach działań związanych z realizacją tak zwanej konwencji z Espoo, czyli Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym. Przez pierwsze lata tej dyskusji w ramach tego mechanizmu prowadzone były rozmowy i ustalenia, przy czym – tak jak mówiłem – kompetentnym resortem w tej kwestii jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Ministerstwo Spraw Zagranicznych brało udział w tym procesie pomocniczo, co przejawiało się choćby tym, że we wrześniu 2019 r. w konsultacjach transgranicznych, które były organizowane w ramach procesu konwencji z Espoo pomiędzy stroną polską a stroną czeską, brał udział ekspert ministerstwa, odgrywając właśnie rolę pomocniczą.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Te rozmowy nie doprowadziły do pełnego porozumienia, ale trudno mi jest, prawdę mówiąc, z pozycji Ministerstwa Spraw Zagranicznych proponować jakąś ocenę. To na pewno będzie zrelacjonowane przez kolegów z Ministerstwa Klimatu i Środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">W każdym razie, strona czeska w pewnym momencie te rutynowe działania związane z działaniami w ramach konwencji z Espoo skierowała w inną stronę poprzez rozpoczęcie procesu przygotowania do postawienia sprawy przed trybunałem Unii Europejskiej. Pierwszym krokiem w ramach tych działań było przedstawienie sprawy Komisji Europejskiej i uzyskania tak zwanej uzasadnionej opinii w kwestii sporu o skutki przedłużenia terminu działania kopalni Turów.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Znowu nie czuję się kompetentny do przeprowadzania oceny tego przedsięwzięcia. Na tym etapie w sprawę zaangażowały się już struktury Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i pion ministra Konrada Szymańskiego. Także sprawa związana z postępowaniem przed trybunałem jest w kompetencji tych struktur, ale – jak słusznie było zauważone – strona czeska rozpoczynając działania prowadzące do sprawy przed trybunałem, podkreślała, że jest cały czas gotowa do pertraktacji i że procedowanie tej kwestii przed trybunałem nie powoduje w żadnym razie uniemożliwienia osiągnięcia porozumienia na drodze polubownej, na drodze negocjacji dwustronnych. Takie negocjacje były prowadzone, ale przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska i informacje, które MSZ na ten temat posiada, są po prostu dostarczane przez kompetentne ministerstwo.</u>
+          <u xml:id="u-37.4" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Natomiast mogę tu podkreślić, że moje ministerstwo, pozostając w bardzo ścisłym kontakcie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska oraz z Ministerstwem Aktywów Państwowych, angażowało się w proces porozumiewania się, nie naruszając jednak tego podstawowego zakresu kompetencyjnego, który powoduje, że konkretnych ustaleń ze stroną czeską, dotyczących przedsięwzięć związanych z ochroną środowiska, może dokonywać właśnie tylko Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Jednak w porozumieniu z ministerstwem i na jego prośbę angażowaliśmy się w te sprawy. Wystarczy przypomnieć o dwóch wizytach w 2020 r. ministrów spraw zagranicznych – najpierw ministra Czaputowicza, a potem ministra Raua – w trakcie których były podejmowane działania zmierzające do osiągnięcia porozumienia ze stroną czeską, ale raczej poprzez promowanie wiedzy o tym, co ze strony polskiej zostało wykonane, aby obawy strony czeskiej uśmierzyć. Minister Rau w szczególności, w październiku 2020 r. właściwie przeprowadził konferencję prasowo-informacyjną na temat działań podejmowanych przez stronę polską w sprawie Turowa, o których czeska opinia publiczna w ogóle nie była poinformowana, jak na przykład budowa tak zwanej kurtyny zabezpieczającej, wielkiej, wielomilionowej inwestycji, którą strona polska rozpoczęła. W czasie, kiedy miała miejsce wizyta, ta inwestycja była już bardzo zaawansowana, a po stronie czeskiej w opinii publicznej wiedzy na ten temat w ogóle nie było.</u>
+          <u xml:id="u-37.5" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Te działania MSZ miały charakter jakby podwójny. To znaczy, z jednej strony były politycznym przygotowywaniem pola do skutecznych negocjacji szczegółowych spraw przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, a z drugiej strony były związane z promocją działań podejmowanych przez nas za granicą.</u>
+          <u xml:id="u-37.6" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Podobnie ukształtowało się to w czasie ostatniej, wymienionej przez panią posłankę wizyty ministra Petříčka w Warszawie. W szczegółach wyglądało to nieco inaczej, ponieważ – tak jak podkreślam – merytorycznie negocjacje są prowadzone przez inne resorty. Tak też było w czasie tej wizyty. Minister Petříček przyjechał z delegacją, w składzie której obecny był wiceminister Ministerstwa Środowiska Republiki Czeskiej i odbyła się odrębna tura rozmów, w trakcie której strona polska przedstawiła konkretne propozycje i zapowiedziała jeszcze ich uszczegółowienie w najbliższym czasie. To się stało – znowu czuję się troszkę niezręcznie opowiadając o działaniach Ministerstwa Klimatu i Środowiska, ale byliśmy proszeni o wspieranie tych działań, więc jesteśmy o nich dokładnie poinformowani. Na pewno koledzy z ministerstwa jeszcze dokładniej to opiszą. Niemiej jednak po wizycie ministra Petříčka zostały przedłożone stronie czeskiej bardzo konkretne propozycje, na które wciąż nie ma reakcji, mówiąc najprościej.</u>
+          <u xml:id="u-37.7" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Jeśli chodzi o samego ministra Petříčka i rozmowy z ministrem Rauem, to sprawa Turowa została w nich poruszona tylko bardzo ogólnie. Wyrażono zadowolenie, że toczą się rozmowy kompetentnych ministerstw, i nadzieję, że zakończą się one osiągnięciem porozumienia, a Minister Petříček po raz kolejny podkreślił, że strona czeska wolałaby to porozumienie osiągnąć niż zaczynać sprawę przed trybunałem – wtedy sprawa przed trybunałem nie była jeszcze rozpoczęta. Tylko że, mimo iż rozmowy były prowadzone, mimo że strona polska przedłożyła konkretne propozycje, strona czeska na te propozycje nie odpowiedziała, natomiast rozpoczęła formalną procedurę przed trybunałem, podkreślając co prawda kanałami dyplomatycznymi, że to również nie blokuje możliwości osiągnięcia porozumienia, co zostało przyjęte do wiadomości. Jednak, jeżeli chodzi o konkrety ze strony czeskiej, to na razie wciąż ich nie mamy.</u>
+          <u xml:id="u-37.8" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Strona polska wystąpiła – jak już powiedziałem – z konkretnymi propozycjami. Oczekiwaliśmy na reakcję. Minister Rau podjął interwencję, prosząc w rozmowie telefonicznej ministra Petříčka, aby ten zaangażował się w sprawę. Skoro strona czeska deklarowała wcześniej zainteresowanie porozumieniem, to prośba do ministra Petříčka była taka, żeby zaangażował się w doprowadzenie do tego, aby odpowiedź na polskie propozycje została przekazana. Wtedy jednak nastąpiło bardzo ostre pogorszenie się sytuacji epidemicznej w Czechach i na nasze kolejne pytania, kierowane już przez ambasadę, o możliwości kontynuowania tamtej sprawy, nie otrzymywaliśmy odpowiedzi, i na tym dzisiaj stoimy, panie przewodniczący, proszę państwa. Natomiast ufam, że wyjaśnienia dotyczące negocjacji, przekazane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, uzupełnią te ewidentne braki, które z konieczności musiały zaistnieć w mojej relacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy to już koniec?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Na razie tak. Jestem gotów oczywiście…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję. A ja mam pytanie. Ilu jest wiceministrów w Ministerstwie Spraw Zagranicznych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">W tej chwili, panie przewodniczący, sześciu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Sześciu? I wszyscy na wyjazdach zagranicznych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Część tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szkoda…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Proszę mi wybaczyć, panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przy trzech Komisjach i kilkudziesięciu posłach jednak mógłby się pofatygować któryś z wiceministrów – z całym szacunkiem do tych pana wyjaśnień – kompetentny. Z innych resortów są ministrowie. No dobrze, to może jednak w trakcie naszego posiedzenia któremuś z panów ministrów uda się jeszcze do nas dołączyć. Zapraszamy serdecznie. Proszę przekazać pozdrowienia panom ministrom i że czekamy na zaszczyt uczestnictwa w naszym posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz prosimy pana…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#DyrektordepartamentuMSZHenrykLitwin">Przekażę, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">…Piotra Dziadzia, ministra w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, głównego geologa kraju. Bardo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dzień dobry. Szanowni państwo, czy ja jestem słyszalny. Proszę o potwierdzenie.</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak, bardzo dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-48.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-48.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jestem słyszalny. Panie przewodniczący, panowie przewodniczący, szanowni państwo, przepraszam bardzo za spóźnienie. W pierwszej kolejności miałem bardzo ważne spotkanie, ale sprawa Turowa jest mi bardzo bliska. Bardzo chętnie postaram się państwu, po pierwsze, przybliżyć tę informację, na którą państwo zapewne oczekujecie, bo już zostałem wywołany do odpowiedzi przez pana ministra spraw zagranicznych. To jest pierwsza sprawa. Natomiast chciałbym państwu może bardziej ogólnie opowiedzieć o całej sytuacji, w wyniku której pojawił się problem Turowa. Chciałbym też się dowiedzieć, jaki jest państwa stan wiedzy w tej chwili, ażeby dobrze przedstawić i opisać całą sytuację związaną z problemem Kopalni Węgla Brunatnego w Turowie. Zatem oczywiście krótko zrobię wprowadzenie odnośnie do negocjacji i odnośnie do rozmów ze stroną czeską, które trwały od końca 2019 r.</u>
+          <u xml:id="u-48.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nieprawdą jest też, jakoby polska strona – Ministerstwo Klimatu, Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Klimatu i Środowiska – nie reagowała na komunikację i oczekiwania strony czeskiej. Oczywiście na to nałożył się okres pandemii i zwolnionej komunikacji pomiędzy wszystkimi stronami, ale jesienią, zaraz po ustaniu tej sytuacji pandemicznej i tych ograniczeń komunikacyjnych wróciliśmy do dialogu.</u>
+          <u xml:id="u-48.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Późną jesienią ten dialog ze stroną czeską był bardzo intensywny, łącznie z przedstawieniem i omówieniem propozycji współpracy, polubownego załatwienia konfliktu, który po stronie czeskiej pojawiał się jako taki, który – jak z jednej strony pokazywali – chcą załatwić polubownie, natomiast z drugiej strony, w korespondencji ciągle pokazywali roszczenia. Te roszczenia wzrastały. Te roszczenia były coraz większe. Doprowadziło to do sytuacji, że 30 września strona czeska złożyła do Komisji Europejskiej skargę dotyczącą naruszenia prawa Unii Europejskiej przez Rzeczpospolitą Polską w związku z przedłużeniem i rozszerzeniem koncesji na działalność wydobywczą w kopalni Turów. I to jest ten punkt jakby najbardziej istotny dla nas wszystkich, żebyśmy w kontekście tej skargi rozmawiali.</u>
+          <u xml:id="u-48.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nasz dialog był pełen, otwarty, jak również pokazywał, w czym tkwi tak naprawdę problem. Próbowaliśmy zrozumieć stronę czeską w zakresie problemów, które pokazywała i które, tak naprawdę, chcieliśmy rozwiązać.</u>
+          <u xml:id="u-48.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Strona czeska poszukiwała różnych argumentów związanych przede wszystkim z tym, że po stronie czeskiej następuje ubytek wody pitnej w strefie – powiedzmy – najbliższego sąsiedztwa Kopalni Węgla Brunatnego Turów. My tę kwestię wyjaśniliśmy z punktu widzenia zarówno geologii, hydrogeologii, jak i aktywności Kopalni Węgla Brunatnego Turów, która związana decyzją środowiskową wydaną w 2020 r., w styczniu bodajże, rozpoczęła z dużym przyspieszeniem realizację kurtyny, która zabezpieczała odpływ wód ze strony czeskiej w kierunku kopalni. To było zobowiązanie, które wynikało z uzgodnień transgranicznych i decyzji środowiskowej, która została wydana przez wrocławską Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-48.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">PGE bardzo szybko zareagowała na działania i podjęła się realizacji tej inwestycji, która de facto jest takim pokazem i taką wielomilionową decyzją po stronie PGE, która pokazała również stronie czeskiej, że uzgodnienia zawarte w decyzji środowiskowej są realizowane zgodnie z planem, a nawet wcześniej, żeby nie budziły one wątpliwości i negatywnej reakcji strony czeskiej. Zatem po naszej stronie, po stronie polskiej… Ja nie chcę bronić przedsiębiorcy, nie chcę mówić za przedsiębiorcę – przedsiębiorca tutaj jest i jest w stanie państwu wyjaśnić dokładnie i ze szczegółami, na czym projekt polega. W każdym razie projekt budowy kurtyny, która zabezpiecza możliwość przepływu wód z jednego horyzontu wodnego do kopalni, może powodować ograniczenia migracji tej wody ze strony czeskiej na stronę polską.</u>
+          <u xml:id="u-48.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jednak woda to nie tylko ta kurtyna. To również nieprawdziwa informacja o braku wody po stronie czeskiej. Mamy wiele dokumentów. Nasza służba geologiczna jest w kontakcie z czeską służbą geologiczną. Czeska służba geologiczna nie wykazuje negatywnej reakcji w stosunku do tego, że tej wody tak naprawdę brakuje po stronie czeskiej. Mamy dodatkowo dowody na to, że ta woda jest w utworach czwartorzędowych, w których następuje eksploatacja jednym z otworów, tak zwanym ujęciem Uhelná, i nie brakuje tej wody tak naprawdę.</u>
+          <u xml:id="u-48.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Powiem jeszcze jedną rzecz. Z mojej wiedzy i doświadczenia również wynika to, że woda, która jest zgromadzona w utworach czwartorzędowych, która zasila Uhelną, jest tak naprawdę odizolowana warstwami nieprzepuszczalnymi od warstw trzeciorzędowych, które kolejno zostają zabezpieczone przez tę kurtynę powodującą zabezpieczenie możliwości odpływu wody w kierunku kopalni węgla brunatnego.</u>
+          <u xml:id="u-48.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Powiem więcej. Ze strony polskiej również odpływa woda na stronę czeską. Nasze służby geologiczne mają to udokumentowane i jest to określone pomiarami piezometrycznymi w otworach. Dodam, że jeśli chodzi o te zjawiska, mamy pełne raporty pokazujące, że na tę nieszczęśliwą sytuację obniżenia się poziomu wód gruntowych, które następują nie tylko na terenie przygranicznym, lecz także na terenie całej Europy, mają wpływ zjawiska klimatyczne i ilość opadów rocznych, infiltracja wód opadowych do gruntu. To jest jakby skorelowane. Mam wiele wykresów i danych opracowanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, również raport w tym zakresie, że zmiany klimatyczne, zmiany związane z ilością opadów, są jednym z głównych czynników, które powodują niedobór, jeśli ten niedobór jest, bo zaraz państwu powiem, że po stronie czeskiej – i pewnie PGE również wskaże na to – wody tak naprawdę nie brakuje. Tam są pobudowane baseny. Tam są pobudowane kąpieliska. Tam trawniki podlewane są tą wodą, której teoretycznie brakuje. To są fakty.</u>
+          <u xml:id="u-48.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">My nie mamy wiedzy w tym zakresie, nawet tej wiedzy, która wynika z badań naukowych i opracowań naukowych Czeskiej Służby Geologicznej, że tej wody brakuje. Zatem jest pytanie, co jest powodem. Zapewne jest to sytuacja polityczna i myślę, że to jest bardzo istotny element całego tego konfliktu. Za chwileczkę do tego elementu przejdę w swojej wypowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-48.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeden z elementów, na który, po pierwsze, zareagowała PGE, a po drugie, próbuje rozmawiać, i my jako służba geologiczna próbujemy rozmawiać dziś, od chwili, kiedy wystąpił ten problem, kiedy strona czeska zaczęła nam artykułować, że brak u niej wody. Bardzo intensywnie zaczęliśmy współpracę z Czeską Służbą Geologiczną próbując różne projekty, które tworzyłyby nowy model hydrogeologiczny dla strefy niecki żytawskiej. To wszystko jest jakby przygotowane i w trakcie dyskusji. Nawet dzisiaj ze stroną czeską trwają rozmowy naszych wspólnych służb o jednym wspólnym projekcie, żebyśmy mogli wykonać taki model hydrogeologiczny, który pokazywałby nam, jakie są rzeczywiste wpływy kopalni.</u>
+          <u xml:id="u-48.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, kontynuując sprawę wody, powiem, że po stronie czeskiej jest sześciopoziomowa kopalnia-żwirownia o powierzchni kilkuset hektarów. Czy państwo możecie sobie wyobrazić, że głębokość tej żwirowni, która jest w utworach czwartorzędowych, nie ma wpływu na wody czwartorzędowe tego samego poziomu wiekowego, bo nie ma? Tak oni mówią, że ta żwirownia nie ma… To jest nieprawda. Ta żwirownia – jak sama nazwa skały mówi, żwir, czyli skała bardzo przepuszczalna – powoduje to, że ta infiltracja wodna jest bardzo szybka w utworach czwartorzędowych. W związku z tym, skoro jest tak duża infiltracja w utworach czwartorzędowych, nie mamy utraty wód ujęciem Uhelná, to jedynym czynnikiem powodującym tak naprawdę negatywny wpływ jest to, o czym państwu powiedziałem – ilość opadów powierzchniowych na terenie przygranicznym, czyli strefy przygranicznej. To jest główny powód. Tak więc te zmiany klimatyczne, które następują, są odzwierciedlane w ilości wody.</u>
+          <u xml:id="u-48.17" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, jeśli lato i jesień zeszłego roku, i dzisiejsza mokra zima… Myślę, że bardzo szybko, w ciągu kilku miesięcy, będziemy mieli odbudowany poziom wód gruntowych ze względu na to, że ich znacznie przybyło w tej chwili, bo już obserwujemy przyrost, chociażby w Karpatach. Czyli już widzimy reakcję systemu hydrologicznego – podnoszenie się poziomów wód w ujęciach, w studniach. W niecce żytawskiej ta sama sytuacja zaistnieje wkrótce.</u>
+          <u xml:id="u-48.18" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie wiem, ile mam czasu, ale mogę państwu bardzo dużo opowiedzieć o tej sytuacji, odnoszę się jednak do kolejnego punktu. Czyli wyszła skarga, do której się odniosłem w tej chwili. Wyjaśniliśmy, dyskutowaliśmy ze stroną czeską. Rozmawialiśmy o różnych elementach, które są uzgodnione w decyzji środowiskowej, która w wyniku konsultacji transgranicznych została podpisana przez stronę czeską, stronę niemiecką i stronę polską. Nie naruszyliśmy prawa, a strona czeska mówi, że bez konsultacji wydaliśmy decyzję środowiskową, podczas gdy mamy dokumenty z uzgodnień międzypaństwowych. Mamy te dokumenty. GDOŚ je posiada. Jeśli państwo będziecie potrzebować tych dokumentów z uzgodnień, to państwu je przekażemy. Nie rozumiemy tej sytuacji z wyjątkiem sytuacji politycznej istniejącej w obszarze czeskim, ale przejdę do tego za chwileczkę.</u>
+          <u xml:id="u-48.19" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czyli negocjacje, tak jak powiedziałem, zintensyfikowały się od 30 września i trwają nadal, mimo że 26 lutego do komisji, do Unii Europejskiej, wpłynęła skarga – już państwu przeczytam – wniesiona zgodnie z art. 59 TFUE, złożona przez Republikę Czeską przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej w przedmiocie stwierdzenia uchybienia obowiązkom wynikającym z traktatów. To jest pierwszy dokument.</u>
+          <u xml:id="u-48.20" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tego samego dnia, 26 lutego – jak państwu powiedziałem, my cały czas rozmawialiśmy, negocjowaliśmy ze stroną czeską, i za chwileczkę powiem więcej o negocjacjach – wpłynął wniosek złożony zgodnie z art. 278 i 279 TFUE oraz art. 160 regulaminu postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości przez Republikę Czeską, w związku ze skargą wniesioną zgodnie z art. 59 TFUE, co państwu wcześniej przedstawiłem, przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, którego przedmiotem jest: wstrzymanie działalności wydobywczej w KWB Turów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Te dwa dokumenty są dla nas niezrozumiałe i są kompletnym zaskoczeniem, co wynika zresztą z rozmów toczonych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska i chęci z naszej strony rozwiązania tego tematu.</u>
+          <u xml:id="u-48.21" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Wrócę teraz do innych kwestii – nie tylko do kurtyny zasłaniającej, ale i naszej propozycji, którą składaliśmy w dyskusji stronie czeskiej. Strona polska – i to było również zobowiązanie wynikające z decyzji środowiskowej – zobowiązała się zabezpieczyć stronę czeską, czyli tę stronę przygraniczną, kurtyną zbudowaną z wału ziemnego obsadzonego roślinnością hamującą hałas i zanieczyszczenie, czyli pył. Zobowiązaliśmy się, że to zrobimy, bo wynika to ze wspólnych uzgodnień, konsultacji transgranicznych. Strona czeska odpowiedziała – nas to nie interesuje. Nas nie interesują zobowiązania, pod którymi się podpisaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-48.22" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Do czego zmierzam? Zmierzam do tego, że po 30 września, w jednym z dokumentów, które wpłynęły do Ministerstwa Klimatu i Środowiska – powiem państwu, z jaką datą. Z datą 31 listopada… Zacytuję państwu ten tekst. To jest pismo podpisane po którymś spotkaniu przez Vladislava Smrža, czyli wiceministra do spraw zarządzania sekcją polityki i stosunków międzynarodowych – tak jak powiedziałem, z 23 listopada 2020 r. – z roszczeniami finansowymi. Zacytuję państwu treść tych roszczeń: „Jak już powiedziano wielokrotnie na wspólnych rozmowach – zauważą państwo, że tu potwierdza, że te nasze rozmowy trwały i trwają – priorytetem Republiki Czeskiej jest wyeliminowanie negatywnego wpływu kopalni Turów na terytorium czeskie. Dlatego, zgodnie z ustaleniami, przesyłam w załączeniu spis wymagań i propozycji działań mitygacyjnych”.</u>
+          <u xml:id="u-48.23" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, cała lista – powiem, koncert życzeń – dotyczy oczywiście finansowania różnego typu inwestycji, które kompletnie nie mają związku z potencjalną czy teoretyczną ucieczką wody ze strony czeskiej na stronę polską, łącznie z propozycjami budowy wodociągów w miejscach, gdzie kompletnie to nie ma wpływu, bo budowa geologiczna jednoznacznie pokazuje, że zasięg nawet leja depresyjnego, o którym strona czeska mówi, nie sięga w tę stronę i do tych miejscowości, które podają nam z czeskiej strony.</u>
+          <u xml:id="u-48.24" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mógłbym państwu przeczytać, jakie te roszczenia finansowe są, ale generalnie powiem, że już teraz to jest jakieś 10 mln euro, a docelowo około 60 mln euro inwestycji po stronie czeskiej. Gdybyśmy zainwestowali i wydali te pieniądze stronie czeskiej, to być może strona czeska by po prostu powiedziała: dobra, to my nie wnosimy uwag do kontynuacji eksploatacji węgla w Kopalni Węgla Brunatnego w Turowie.</u>
+          <u xml:id="u-48.25" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To są dokumenty. To są fakty, które zgromadziliśmy. To są nasze godziny dyskusji ze stroną czeską, godziny propozycji znalezienia wspólnego zdania. Strona czeska nadal mówi, że nie ma problemu z wycofaniem skargi i rozmowy na ten temat, ale oczekuje konkretnych działań finansowych. Jesteśmy po prostu przekonani do takich oczekiwań.</u>
+          <u xml:id="u-48.26" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Wrócę teraz do tych dwóch zacytowanych dokumentów, głównie dokumentu, który wnosi o wstrzymanie działalności wydobywczej w Kopalni Węgla Brunatnego Turów w trybie pilnym, natychmiastowym. Jak państwo zdajecie sobie sprawę w związku z tym, że kopalnia to jest duża fabryka – powiem, że to jest bardzo duża fabryka – która operuje nie na gwoździach i młotku, tylko na ogromnym systemie, który jest zorganizowanym systemem wydobywczo-przetwórczym, zatrzymanie działalności górniczej ot tak jest po prostu nierealne. Ja myślę, że PGE jest taką stroną, która, jeśli bierze udział, jest w stanie pokazać, jakie zagrożenia wynikają z takiego gwałtownego, nagłego zatrzymania eksploatacji. Jednak powiem państwu jeszcze jedną rzecz. To jest również problem bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju.</u>
+          <u xml:id="u-48.27" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zdaję sobie sprawę z tego, że pewnie wszyscy państwo wiecie, iż Elektrownia Turów produkuje około 3,5% energii elektrycznej. Docelowo to będzie 4,5% energii elektrycznej. Zaopatruje całą południową część naszego kraju, ale również stanowi pewien bufor z Europą Zachodnią. Bufor transmisji energii elektrycznej w kierunku na Zachód. To jest coś, co dla nas jest bardzo poważnym problemem i też nie rozumiemy tej sprawy. Bardzo często eksportowaliśmy energię elektryczną w kierunku Niemiec, Czech, więc tego kompletnie nie rozumiemy.</u>
+          <u xml:id="u-48.28" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Myślę, że państwo dokładnie wiecie o tym… Ta kwestia była już tu poruszana. Ja tak powiedziałem. Przepraszam, nie byłem i nie słuchałem, o czym państwo rozmawiali wcześniej, więc powiem, kończąc, i będę czekał na pytania. Przygotowaliśmy w tej chwili wniosek i odpowiedź Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej, którą wyślemy zgodnie z terminem, czyli do 8 kwietnia. Mamy wiele argumentów odrzucających roszczenia i zarzuty strony czeskiej o nieprawidłowości, niezgodności z prawem, braku dostępu do informacji itd., które znalazły się zarówno w skardze, jak i we wniosku.</u>
+          <u xml:id="u-48.29" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, na wszystko mamy dokumenty. Ze wszystkiego potrafimy się wytłumaczyć i nie czujemy się w żaden sposób winni sytuacji, w której znalazła się Rzeczpospolita w tej chwili. Powiem jeszcze więcej. Budowa geologiczna, którą rozumiem – mogę ją państwu bardzo szczegółowo i długo omawiać – i warunki hydrogeologiczne, nierozsądnie zostały potraktowane jako argumenty po stronie czeskiej, może w ten sposób powiem, upraszczając.</u>
+          <u xml:id="u-48.30" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Służę odpowiedziami na pytania. Myślę, że cały obraz tego, co się toczy w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, w miarę syntetycznie państwu przekazałem i pokazałem w tej krótkiej i dość zwięzłej wypowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-48.31" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. W jakiej odległości jest ta żwirownia, a w jakiej odległości jest nasza odkrywka? Jeżeli są na takiej samej głębokości i tam jest warstwa wodonośna – a żwir jest najbardziej przepuszczalną warstwą – to jeżeli tamto jest dużo bliżej, to można powiedzieć, że Czesi wykopali sobie żwirownię, a my mamy zapłacić za to, że nie ma wody.</u>
+          <u xml:id="u-48.32" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-48.33" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-48.34" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak jest. Zgadzam się całkowicie. Jest w bardzo bliskiej odległości. Nie pamiętam teraz dystansu, ale jeśli państwo będziecie tego potrzebować, to wezmę mapę – bo nie mam mapy przy sobie – i określę, jak duża to jest odległość. Jest w strefie przygranicznej, bardzo blisko. Może państwo z PGE będą wiedzieć…</u>
+          <u xml:id="u-48.35" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeżeli to możliwe, to chętnie zobaczylibyśmy. Wiem, że pan minister jest geologiem, więc świetnie wie, w jaki sposób porusza się woda w różnych warstwach geologicznych…</u>
+          <u xml:id="u-48.36" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-48.37" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-48.38" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jak rozumiem, jeżeli po naszej stronie ta warstwa geologiczna jest mniej przepuszczalna, to kierunek przepływu wody raczej nie jest z Czech do Polski, więc te zarzuty są raczej chybione. Może pan minister mógłby jeszcze parę słów o tych kwestiach geologicznych powiedzieć, bo wiem, że pan jest fachowcem w tej sprawie, a my nie wszyscy na tym się znamy.</u>
+          <u xml:id="u-48.39" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-48.40" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze. Szkoda, że nie jestem przygotowany do tego, żeby państwu pokazać przekrój geologiczny. Jeżeliby państwo byli łaskawi i dali mi chwileczkę czasu, to ja wrócę do siebie…</u>
+          <u xml:id="u-48.41" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Posiedzenie Komisji potrwa jeszcze trochę, tak więc spokojnie, ma pan czas.</u>
+          <u xml:id="u-48.42" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-48.43" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze. To ja za chwileczkę wrócę do siebie, wezmę przekrój geologiczny przez kopalnię i stronę czeską, z lokalizacją również żwirowni, żeby pokazać państwu, jak to wygląda. Chyba że pani dyrektor Król jest podłączona i mogłaby udostępnić ekran w tej chwili. Czy pani dyrektor jest obecna wśród nas, bo jestem przekonany, że pani dyrektor też powinna…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#DyrektorDepartamentuGeologiiiKoncesjiGeologicznychMKiSLidiaKrol">Oczywiście, panie ministrze. Dzień dobry państwu.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#DyrektorDepartamentuGeologiiiKoncesjiGeologicznychMKiSLidiaKrol">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#DyrektorDepartamentuGeologiiiKoncesjiGeologicznychMKiSLidiaKrol">Pani dyrektor, zaczęlibyśmy może od mapy lokalizacyjnej. Jeśli byłoby to możliwe, od lokalizacji kopani węgla i od lokalizacji żwirowni. Mamy taką mapkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Bardzo bym prosił. Szanowni państwo, udostępnimy w tej chwili ekran, żeby państwo to widzieli. Ja nie wiem, jak dobrze będę widział ten ekran, ale postaram się państwu przedstawić, co na tym rysunku widzimy – na tym przekroju geologicznym czy na mapie. Co będzie pierwsze? Może w pierwszej kolejności mapa byłaby dobra.</u>
+          <u xml:id="u-50.3" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Panie ministrze, mam w tej chwili zablokowaną możliwość udostępnienia. Może państwo informatycy…</u>
+          <u xml:id="u-50.4" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-50.5" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Rozumiem. To ja w takim układzie spróbuję od siebie. Czyli poszukam i za chwileczkę udostępnię od siebie. Mam nadzieję, że ode mnie, z ministerstwa, będzie to możliwe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze. To, gdy pan minister będzie gotów, wrócimy do pana, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz, jeszcze w związku z propozycją pana ministra aktywów państwowych, poproszę panią Wiolettę – przepraszam, żebym nie przekręcił nazwiska…</u>
+          <u xml:id="u-51.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-51.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">O, już mamy! Widzimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Udało się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tylko jest malutka. Proszę o powiększenie…</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zaraz powiększymy. Postaramy się…</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">…bo ten przekrój geologiczny zdradziłby nam tajemnicę…</u>
+          <u xml:id="u-53.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-53.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak będzie, w drugiej kolejności. Czy uda się to powiększyć, pani dyrektor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Próbuję. Jest zlokalizowana żwirownia, o której pan minister mówił…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tylko jej nie widzimy.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie mamy jeszcze…</u>
+          <u xml:id="u-55.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mamy cały czas malutką mapkę na ekranie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Ja mam powiększoną, ale chyba nie ma takiej możliwości. Przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Chyba nie ma takiej możliwości, więc ja puszczę to od siebie. Dobrze, to wyłączmy. Ja za chwileczkę to przyniosę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Może pani kliknie na ten dokument na ekranie. On powinien się nam otworzyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Kliknęłam. Myślę, że z pozycji pana ministra będzie lepiej…</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#DyrektordepartamentuMKiSLidiaKrol">Ja idę. Przyniosę przekrój i mapę, żeby państwu to wszystko pokazać. Przepraszam na chwileczkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze. W takim razie poprosimy panią prezes Zarządu PGE GiEK SA, a później wrócimy do prezentacji.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-59.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-59.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, pani Wioletta Czemiel-Grzybowska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrezesZarzaduPGEGornictwoiEnergetykaKonwencjonalnaSAWiolettaCzemielGrzybowska">Dzień dobry państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Witam państwa parlamentarzystów, panów ministrów i wszystkich zebranych gości w związku z tematem, który jest szczególnie bliski PGE GiEK, ponieważ dotyczy jednego z naszych oddziałów, kompleksu Turów. Na początku chciałabym serdecznie podziękować za zaangażowanie zarówno Ministerstwa Klimatu i Środowiska, jak i Ministerstwa Spraw Zagranicznych od momentu tego sporu ze stroną czeską, za wsparcie i współpracę, ochronę naszych miejsc pracy.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Na wstępie może nawiążę do wystąpień moich przedmówców w zakresie uzgodnień, które zostały już poczynione, zarówno ze stroną czeską, jak i niemiecką, w 2019 r., kiedy protokoły z konsultacji transgranicznych zostały podpisane zarówno przez ministra środowiska strony czeskiej, jak i ministra środowiska strony niemieckiej. Protokoły z uzgodnień zamykały temat wszelkich roszczeń, które te strony kierowały do kompleksu turoszowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-62.2" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Na podstawie tych uzgodnień był później prowadzony monitoring działalności w kopalni Turów, który jednoznacznie wskazuje, że wywiązujemy się ze wszystkich tych ustaleń, które strony poczyniły. Rzeczywiście był to wieloletni spór, ale udało się nam go zażegnać. Podpisanie tych uzgodnień powinno zamknąć temat, który strony ustaliły już w 2019 r. Dlatego z wielkim niezrozumieniem przyjmujemy, że w roku 2020, a teraz w 2021, wraca ten temat mimo tych wcześniejszych uzgodnień.</u>
+          <u xml:id="u-62.3" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Szanowni państwo, kopalnia Turów od 2015 r. podejmuje wiele działań związanych z tym, aby spełnić wszystkie wymogi środowiskowe. Między rokiem 2015 a rokiem 2020 wydaliśmy w związku z tym tematem 85 mln zł, aby dostosowywać się do wymogów środowiskowych.</u>
+          <u xml:id="u-62.4" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Kolejne uzgodnienia, które nastąpiły w roku 2019, zmotywowały nas do tego, żeby w ramach PGE PGiEK poczynić kolejne inwestycje zabezpieczające na lata 2021–2025, na kolejne 64 mln zł. Chcemy też zaznaczyć, że cały kompleks turoszowski od roku 2015 do roku 2021 podjął wiele działań dostosowujących nasze funkcjonowanie poprzez modernizację bloków, jak i budowę nowego bloku w tych standardach, które spełniają wszystkie wymogi ochrony środowiska. Działania dostosowujące całego kompleksu, w tym elektrowni, to kwota ponad 5 mld zł, więc naszą działalność prowadzimy z pełnym poszanowaniem ochrony środowiska, dostosowując się do otoczenia i zmieniającego się prawa w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-62.5" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Dzięki temu możemy też dostarczać energię – tak jak tutaj wspomniał pan minister – do ponad 2,3 mln gospodarstw domowych i zabezpieczać około 4% zapotrzebowania energetycznego kraju. Szanowni państwo, to także miejsca pracy. To także małe ojczyzny tych ludzi, którzy funkcjonują w kompleksie turoszowskim.</u>
+          <u xml:id="u-62.6" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Pragnę nawiązać do tego pytania, które się pojawiło z strony przewodniczącego Komisji, jak daleko jest zlokalizowana żwirownia od ujęcia wody w Uhelnej. Jest to 550 m. Czyli można powiedzieć, że żwirownia jest tuż przy ujęciu wody. Po tamtej stronie nie zostały wprowadzone żadne działania zabezpieczające to ujęcie. Te działania zabezpieczające są prowadzone wyłącznie po stronie polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-62.7" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Działając w pełnym poszanowaniu zarówno ochrony środowiska, jak i wszystkich naszych sąsiadów na tamtym obszarze, pragniemy, aby nasz kompleks mógł tam funkcjonować, tak jak funkcjonują inne kopalnie, kompleksy węglowe, zarówno po stronie czeskiej, jak i niemieckiej. Pragnę tutaj tylko przypomnieć, że jest to nieduża kopalnia w kontekście tych dużych kopalni, które funkcjonują po stronie czeskiej i wydobywają kilkadziesiąt milionów ton węgla. Nasza kopalnia wydobywa zaledwie 5–7 mln ton. Po stronie czeskiej, w niedużej odległości, i po stronie niemieckiej, od 60 do 100 km, są większe kompleksy węglowe, które, jak mogłoby się wydawać, powinny budzić większe zainteresowanie niż mała kopalnia zlokalizowana między Czechami a Niemcami.</u>
+          <u xml:id="u-62.8" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Szanowni państwo, nawiązując do opinii Komisji Europejskiej, która została wydana w związku ze skargą złożoną ze strony czeskiej w zakresie działalności kompleksu turoszowskiego, pragnę tylko wskazać, że zarzuty strony czeskiej w zakresie zamknięcia tego kompleksu zostały wskazane jako nieuzasadnione. Te argumenty, na które powołała się strona czeska, pragnąc jednocześnie uzyskać pozytywną opinię Komisji Europejskiej w zakresie zamknięcia tego kompleksu turoszowskiego, wszystkie zarzuty odnośnie do zamknięcia kopalni zostały odrzucone.</u>
+          <u xml:id="u-62.9" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Szanowni państwo, kompleks turoszowski to nie tylko bezpieczeństwo energetyczne, lecz także – jak wspomniałam – tysiące miejsc pracy. To są małe ojczyzny pracowników, ale to też jest odpowiedzialność całego PGE GiEK za funkcjonowanie tego kompleksu w rejonie Turowa.</u>
+          <u xml:id="u-62.10" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Zdajemy sobie sprawę z tego, że przed nami transformacja energetyczna. Dlatego, z jednej strony, podejmujemy działanie związane z modernizacją i dostosowaniem się do przepisów ochrony środowiska, a z drugiej, współpracujemy z urzędem marszałkowskim w zakresie przygotowywania się do transformacji energetycznej. W tym zakresie przygotowaliśmy ponad 11 projektów, które chcielibyśmy zlokalizować, aby zmienić źródło energii z węglowej na energię ze źródeł innych, pozakonwencjonalnych. Natomiast, żeby do takiej zmiany doszło – a jest to zmiana rewolucyjna – nie może to być zmiana rewolucyjna, jak tego oczekują Czesi, czyli zamknięcie kopalni z dnia na dzień.</u>
+          <u xml:id="u-62.11" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Wspomniał o tym minister Dziadzio, że takie zamknięcie kopalni z dnia na dzień spowodowałoby niesamowite straty nie tylko ekonomiczne, ale przede wszystkim środowiskowe, a także technologiczne i społeczne. Mając to na uwadze, przygotowaliśmy taki program transformacji tego kompleksu turoszowskiego do roku 2044, jednocześnie sukcesywnie ograniczając działalność, która i tak jest już ograniczona w kompleksie turoszowskim. Od okresu wcześniejszego zmniejsza się obszar funkcjonowania kopalni. Będziemy podążać w tym kierunku, aby także wydobycie z okresu na okres, sukcesywnie, ewolucyjnie zmniejszało się, wprowadzając inne źródła energii na tym terenie, które pozwolą z czasem zabezpieczyć te około 4% zapotrzebowania na energię, którą dostarczamy do całego miksu energetycznego Polski.</u>
+          <u xml:id="u-62.12" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">PGE GiEK przygotowuje się. Wdrożyła już działania związane z transformacją energetyczną na swoim poziomie, natomiast potrzebuje czasu. Chcielibyśmy to wdrożyć ewolucyjnie, żeby nie dopuścić do pewnej zapaści społecznej w tamtym regionie.</u>
+          <u xml:id="u-62.13" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Działania, które są planowane, to także działania na kolejne już nawet nie setki, a miliardy złotych. Możliwe są do wykonania wtedy, kiedy rozłożone są w czasie na kolejnych kilkadziesiąt lat. Chcemy mieć szansę do tych zmian się przygotować, tak jak mają szansę inne kompleksy w Unii Europejskiej, także po stronach czeskiej i niemieckiej, żeby je przeprowadzić w sposób zorganizowany, stabilny, z poszanowaniem środowiska, naszych zasobów, ale także przy równouprawnieniu naszych mieszkańców i pracowników, którzy powinni mieć szansę się przekwalifikować i znaleźć miejsce zatrudnienia w nowych miejscach pracy stworzonych jako alternatywa przy transformacji energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-62.14" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Szanowni państwo, jesteśmy do dyspozycji, służymy wszelką pomocą i odpowiemy na wszystkie pytania. Mamy wiele dokumentów, które przygotowaliśmy do konsultacji transgranicznych, które podpisaliśmy ze stronami czeską i niemiecką. Według nas, dzisiejsza sytuacja jest bardzo niezrozumiała i niezgodna z tym stanowiskiem, które reprezentują dzisiaj Czesi. Niezrozumiała z tego tytułu, że uzgodnienia zostały poczynione, a dzisiaj mówi się o nowych roszczeniach, i to jakże innych od tych, pod którymi zarówno Czesi, jak i strona niemiecka w randze Ministerstwa Środowiska, podpisały się na tych uzgodnieniach transgranicznych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Nie ma jeszcze pana ministra. To w tej turze na razie odpowiedzi strony rządowej. Kiedy pan minister wróci, wtedy udzielimy panu ministrowi głosu, a myślę, że będzie też sporo pytań, bo mam dużo zgłoszeń. Pierwszy zgłosił się pan poseł.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, panie pośle, o zabranie głosu… Pan poseł był pierwszy, ale mam już całą listę, tak więc będę dopisywał kolejne osoby. Można, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselPiotrBorys">Szanowny panie przewodniczący, bardzo dziękuję, że trzy Komisje mogą wziąć udział w tym niezwykle ważnym momencie, bezprecedensowym właściwie. Chyba po raz pierwszy nasz kraj w ramach transgranicznych obowiązków, transgranicznych konsultacji został zaskarżony do TSUE. To jest jednak niebagatelne zagrożenie wynikające, po pierwsze, z wniosku do TSUE o wstrzymanie wydobycia, co oznacza również wstrzymanie produkcji. Dlatego sytuacja jest bardzo poważna i trzy Komisje tą sprawą się zajmują.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselPiotrBorys">Moje pytanie sprowadza się do kilku kwestii. Po pierwsze, jaką strategię ma rząd? Nie wiem, który z ministrów miałby odpowiedzieć, bo przed nami jest albo próba negocjacji czy też mediacji z Czechami w celu wycofania tej skargi – pewnie będzie to trochę kosztować, jeśli Czesi chcą określonych inwestycji po swojej stronie i zabezpieczeń – lub pójście w twardy spór przed TSUE, który może skończyć się różnie. Nie oceniamy. Nie wiemy, kto przedstawi te argumenty. Zagrożenia niewątpliwie są.</u>
+          <u xml:id="u-64.2" who="#PoselPiotrBorys">Zatem po pierwsze, chciałbym uzyskać informację, co planuje rząd w tej sprawie, czy pójść na twardy spór przed TSUE, czy negocjować w celu załatwienia tej sprawy, chociaż trochę dziwi mnie ten fakt, dlatego że na spotkaniu Grupy Wyszehradzkiej w Krakowie niezwykle istotnym i ważnym, nie było tego tematu poruszonego, a 2 dni po tym szczycie w Krakowie Czesi zaskarżyli państwo polskie do TSUE. To po pierwsze. Jaka jest więc strategia na wyjście z tej sytuacji?</u>
+          <u xml:id="u-64.3" who="#PoselPiotrBorys">Po drugie, mam pytanie do pani prezes PGE oraz do pana ministra aktywów państwowych. Jeżeli faktycznie jest tak, że Elektrownia Turów wraz z kopalnią jest tak istotna w sensie bezpieczeństwa energetycznego – wiemy o tym przecież, że produkuje blisko 4% energii, że łączna moc to ponad 1498 MW i budowany jest nowy blok na poziomie 450 MW – to przecież sukcesywnie ilość produkowanej energii spada. W 2015 r. było to 15 TWh, a w 2019 r. – 4,9 TWh. Zatrudnienie w samej elektrowni w ciągu tych 4 ostatnich lat spadło z 1600 osób do 1250. Wiemy również, jak wzrosła cena za emisję CO2. Ona wzrosła z 5 euro w 2017 r. do 42 euro w roku 2021.</u>
+          <u xml:id="u-64.4" who="#PoselPiotrBorys">Do czego sprowadza się moje pytanie przy tych obiektywnych informacjach? Do tego, żeby nie powtórzyć sytuacji Ostrołęki, gdzie wydano 1,5 mld zł i wyburzono tak naprawdę bloki, żeby proces transformacji energetycznej przebiegał, o czym mówimy, w sposób odpowiedzialny, płynny, elastyczny, żeby, z jednej strony, zapewniać – oczywiście tak długo, jak się da – bezpieczeństwo energetyczne, przez co rozumiem kwestię miejsc pracy górników i energetyków, ale też postawić jasny i odważny plan transformacji energetycznej. Dzisiaj jednak wiemy, że nie ma decyzji rządu, że Polska osiągnie neutralność klimatyczną w roku 2050 i nie ma decyzji rządu, czy rozpocząć ten proces także w elektrowni i kopalni w Turowie. Mówił o tym na ostatnim naszym spotkaniu ekolog, były minister w dawnych rządach, pan Gawlik.</u>
+          <u xml:id="u-64.5" who="#PoselPiotrBorys">On mówił, że należy rozpocząć – niech to potrwa 15–20 lat, może więcej, tyle ile tak naprawdę przebiegają takie procesy, aby płynnie przechodzić, mieć gwarancje miejsc pracy dla górników i energetyków – zakończyć to na przykład w roku 2044 czy 2050. Nie wiem, jaka jest polityka rządu w tej sprawie, moje pytanie jest więc kluczowe, dlatego że to skutkować będzie nieotrzymaniem przez jeden powiat – powiat zgorzelecki, Bogatynię i Turów – pan burmistrz pełniący obowiązki burmistrza z PiS-u być może… Ta decyzja będzie skutkować dla jednego powiatu brakiem miliarda złotych właśnie ze środków na sprawiedliwą transformację. Takie są skutki niepodjęcia przez rząd decyzji. Już kończę, panie przewodniczący. W związku z tym moje pytanie sprowadza się do tego, czy jest decyzja rządu, że Polska osiągnie neutralność klimatyczną w roku 2050, bo wtedy możemy do tych wszystkich procesów podchodzić bardzo odpowiedzialnie i płynnie.</u>
+          <u xml:id="u-64.6" who="#PoselPiotrBorys">Przysłuchuje się temu również szef „Solidarności”. Niemcy budują wiele elektrowni szczytowo-pompowych. Być może to też jest w przyszłości – za lat 15–20, czyli de facto za jedno pokolenie – kierunek na transmisję odpowiedzialną, na transfer energetyczny odpowiedzialny. Tego po prostu dzisiaj brakuje. Brakuje decyzji rządu, co skutkować będzie ogromnymi stratami.</u>
+          <u xml:id="u-64.7" who="#PoselPiotrBorys">Nie chcielibyśmy, żeby elektrownia i kopalnia zostały sprowadzone i pozostawione, bo przecież są to ogromne nakłady na utrzymanie, rekultywację, ale trzeba pójść do przodu. Dlatego ten plan, który mają – między innymi klaster energetyczny – jest ambitnym planem na polską energetykę za lat 10, 20, 25, trzeba tylko podjąć stosowne decyzje. Nie mówię o likwidacji kopalni, nie mówię o likwidacji elektrowni już. Mówię tylko o tym, że trzeba pewien proces rozpocząć, żeby on dał efekt za 15 umownych lat czy może za 20 lat. Te procesy muszą być płynne i muszą być równoległe. Inaczej będzie po prostu katastrofa i będzie drugi Wałbrzych, na co nie można sobie w tym zakresie pozwolić. W związku z tym to pytanie chciałbym zadać stronie rządowej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz pan poseł Żuk. Mam następne zgłoszenie od pani poseł Anity Sowińskiej, pani poseł Anny Zalewskiej i z sali kolejne zgłoszenia, ale te zgłoszenia miałem przez Internet wcześniej. Oczywiście po kolei będziemy… Proszę bardzo, pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselStanislawZuk">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, dosłownie dwa zdania, zaraz uzasadnię, dlaczego. Tak się składa, że 39 lat przepracowałem w tej kopalni, z tego 14 lat byłem jej szefem, zarządzałem, a ostatnie 6 lat byłem prezesem w spółce odpowiedzialnej za obszar wydobycia, która tutaj dzisiaj jest reprezentowana. Mówię to nie po to, żeby podkreślać, jaką wspaniałą karierę zawodową zrobiłem, ale po to, że gdy będę mówił o konkretnych rzeczach, było jasne, że wiem, o czym mówię, w przeciwieństwie do niektórych, co niekoniecznie wszystko wiedzą.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#PoselStanislawZuk">Kopalnia Turów to 74 lata. Pracowała jeszcze przed wojną. Żeby było ciekawiej, mało kto wie, że praktycznie od 1947 r., gdy została przejęta przez administrację polską, aż do 1992 r. sprzedawała węgiel do niemieckiej elektrowni, która w wyniku wojny została po stronie niemieckiej. Kopalnia została po stronie polskiej, bo granicą stała się Nysa. Czyli przez 50 lat węgiel był dostarczany do elektrowni Hirschfelde po stronie niemieckiej.</u>
+          <u xml:id="u-66.2" who="#PoselStanislawZuk">Turów – pierwszy blok powstał w 1962 r. W stosunku do wielu elektrowni w kraju Turów przeszedł kompleksową modernizację. W drugiej połowie lat 90. i na początku lat dwutysięcznych wyburzono sześć bloków i praktycznie od fundamentów wybudowano nowe bloki z nową technologią, z nowymi parametrami wydajnościowymi. W ostatnim czasie, żeby było ciekawiej, pierwsze trzy, które pod koniec lat 90. były budowane, przeszły kompleksową modernizację za 800 mln. Obok stoi blok za 4 mld, który jest na rozruchu próbnym, najbardziej nowoczesny, w technice akurat japońskiej, ale to była gwarancja, że to będzie porządny blok o określonych parametrach emisyjnych, które – wczoraj mówiłem to na posiedzeniu Komisji, a nie chcę się powtarzać – mają takie poziomy, że praktycznie w przestrzeni gołym okiem tego nie widać.</u>
+          <u xml:id="u-66.3" who="#PoselStanislawZuk">Jeszcze kilka tematów, które chciałbym sprostować. Poszerzenie, rozszerzenie – pojawiają się różne wypowiedzi, co ta kopalnia będzie robiła. Niestety górnictwo węgla brunatnego prowadzone techniką odkrywkową na tym polega, że najpierw zdejmuje się nadkład, czyli nie poszerza się… To wszystko dzieje się w ramach wcześniej udzielonej koncesji. Zbiera się nadkład po to, żeby dostać się do tego węgla, który jest pod spodem. Jednak ten nadkład już od 2006 r. – wcześniej też, ale teraz już w całości – jest składowany za tym miejscem, gdzie był węgiel. Czyli zwałowanie wewnętrzne. Tu wybieramy, przerzucamy. Przestrzeń powstaje wyłącznie z tytułu wybranego węgla. To taka sytuacja.</u>
+          <u xml:id="u-66.4" who="#PoselStanislawZuk">Teraz temat tych słynnych wód, o które jest tyle zamieszania. Przecież latami zespoły polsko-czeskie, nie jacyś przypadkowi ludzie, tylko hydrogeolodzy, kontrolowali te otwory obserwacyjne – one nazywają się fachowo piezometry – jaki jest poziom tych wód podziemnych. Nigdy ze strony czeskiej ani niemieckiej nie było zarzutów, że ta kopalnia coś zabiera. Ona ma jedną charakterystyczną rzecz, o czym może tutaj pan minister nie do końca powiedział, mimo że jest geologiem. Czwartorzęd to rzeczywiście są głównie żwiry, które są przepuszczalne, ale pozostały nadkład to ił, który z natury jest wodonieprzepuszczalny, coś à la glina, tylko w innym wydaniu. Tak więc cały czas jest obserwacja tych otworów. Dwa razy w roku grupy jadą – Polacy, Czesi – i nikt nie wnosił, że coś się dzieje.</u>
+          <u xml:id="u-66.5" who="#PoselStanislawZuk">Sprawa tej słynnej Uhelnej. Minister ma, ja też mam, nieważne, skąd, ale mam… Haratka to jest taka gmina, w której ta Uhelná jest. Jak piszą z wodociągów do jednego z mieszkańców, któremu niby krowy pozdychały, bo nie miały czego pić, studnia ma 62 m, a lustro wody jest na poziomie 50. Czyli 10 m słupa wody jest. Mało tego, piszą temu człowiekowi, że ich ujęcia w tamtym rejonie są tak wydajne, że gdyby nawet coś się wydarzyło, to oni wodę do Uhelnej dostarczą. To jest fakt.</u>
+          <u xml:id="u-66.6" who="#PoselStanislawZuk">Decyzja środowiskowa. Ja akurat też nadzorowałem ten proces. Proszę mi wierzyć, że to jest ogromne przedsięwzięcie, ale decyzja środowiskowa zazwyczaj kończy się pewnymi zaleceniami dla przedsiębiorcy. To między innymi ten ekran przedfiltracyjny, nazwany kurtyną, o którym mówił pan minister, planowane nasypanie wału, przenośniki, koparki, zwałowarki w niektórych obszarach są wyłączone w okresie nocy, żeby minimalizować hałas. Naprawdę nie ma czegoś takiego, że my dzisiaj zabieramy te wody, ale profilaktycznie ten ekran jest.</u>
+          <u xml:id="u-66.7" who="#PoselStanislawZuk">Ochrona środowiska. Popatrzmy też na pozytywy, a nie tylko na to, że dzisiaj my stwarzamy Czechom jakiś problem. No właśnie, ja miałem do czynienia z delegacjami czeskimi. Kiedy rekultywowaliśmy zwałowisko zewnętrzne, zasadziliśmy na tym obszarze dwadzieścia parę milionów drzewek. Dzisiaj to jest wzgórze zalesione, wkomponowane w Góry Izerskie i nawet nikt nie wie, że tam było zwałowisko. Jednak, gdy przyjechał Czech, to przede wszystkim łamał mi drzewa, bo uważał, że ja suche drzewa tam posadziłem. To jest dopiero szukanie dziury w całym. Dzisiaj jest to kompleks leśny o powierzchni prawie 2200 ha. Ekosystem się odtworzył, jest zwierzyna. Wszystko jest tak, jak powinno być. Docelowo w wyrobisku będzie jezioro o powierzchni 1500 czy 1600 km.</u>
+          <u xml:id="u-66.8" who="#PoselStanislawZuk">Byłem we Wrocławiu na dwóch spotkaniach z samorządowcami czeskimi. Ja nie mam żadnych wątpliwości – tam świadomie nie ma woli. Oni robili wszystko, żeby zablokować ten normalnie biegnący proces koncesyjny, gdzie jest raport środowiskowy, decyzja środowiskowa. Wkurzyli się, bo Polska znalazła sobie rozwiązanie przejściowe na 6 lat – ustawowo wprowadziła możliwość wydania koncesji bez decyzji środowiskowej, ale ten proces uzyskania normalnej koncesji trwa. On jest na finiszu de facto, po tych uzgodnieniach, które zostały zrealizowane.</u>
+          <u xml:id="u-66.9" who="#PoselStanislawZuk">Mój apel jest taki. Na petycję Czechów – 15 tys. podpisów – sami ludzie się zorganizowali i zebrali 35. Europoseł Zalewska zawiozła tę petycję do Komisji Europejskiej. Ja osobiście pisałem do pani przewodniczącej Ursuli von der Leyen. Dostałem odpowiedź, że wszystko będzie transparentnie wyjaśniane, ustalane, nie ma czegoś takiego, że jedno państwo drugiemu państwu może coś… No dobra, pani przewodnicząca odpowiedziała, ja to usłyszałem i uważam, że jest to pozytywny sygnał.</u>
+          <u xml:id="u-66.10" who="#PoselStanislawZuk">Mam apel do ekipy rządzącej, żebyśmy w końcu zaczęli patrzeć na siebie jako wartościowych ludzi, jako naród polski. Nie patrzyli tylko poprzez jakąś głupią poprawność polityczną, że coś wypada, a czegoś nie wypada, bo Czesi są zwykłymi łobuzami. Oni to robią świadomie. Jeszcze najgorsze – tu akurat jest przedstawiciel pewnej organizacji ekologicznej regionalnej – są wspierani przez ekologów i są posłanki na tej sali, które się podpisały. Nie wierzę, żeby jakiś parlamentarzysta czeski czy niemiecki poparł jakieś polskie protesty. Po prostu w to nie wierzę.</u>
+          <u xml:id="u-66.11" who="#PoselStanislawZuk">Oczywiście kompleks Turów ma dzisiaj takie zadanie, jakie ma. Na pewno jest jednym z najnowocześniejszych. No i co? Nie ma czegoś takiego. Żeby takie wyrobisko docelowo… Żeby zdemontować majątek… Jednak zanim go się zdemontuje, to trzeba go wypłycić, przygotować skarpy. W tej chwili koszt takiej działalności to około 2,5 mld zł. Zachwycanie się tymi pieniędzmi unijnymi na transformację, co to będzie… Jakieś opętanie nastąpiło u niektórych samorządowców, że oni dostaną jakieś wielkie pieniądze. Jeżeliby to można było równolegle prowadzić, to tak, ale mam sygnały, niestety, że komisja mówi tak – zamykacie, dostaniecie, nie zamykacie, nie dostaniecie… Byłem na posiedzeniu zespołu. Jak mówił ten Olbrych? Równolegle nie jest to proste. Ewidentnie jest jasno…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselPiotrBorys">Mówiło się o rozpoczęciu. To może być dłuższy proces – tylko sprostuję, bo byliśmy na tym samym posiedzeniu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselStanislawZuk">Poczekajcie. Chodzi o co. Jest to ewidentna gra polityczna. Rok temu były wybory samorządowe, więc wszyscy samorządowcy plus hetman kraju libereckiego robili wszystko, żeby ten Turów pokazać w jak najgorszym świetle. Teraz, w październiku, są wybory parlamentarne i jest kolejny atak ze strony Czechów.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PoselStanislawZuk">Mieszkam w miejscowości, gdzie jest granica polsko-czeska. Szanowni państwo, oni po prostu nas jako naród nie lubią i robią wszystko, żeby nam pokazać, że jesteśmy gorsi, bo dla nich wzorem obywatela jest obywatel Niemiec. Wiem jedno… Chciałbym też wiedzieć, jaka jest intencja wnioskodawców dzisiejszego posiedzenia, bo jeżeli ona jest spowodowana wyłącznie troską o przyszłość załóg, to OK, jestem nawet gotów to pochwalić. Jeżeli jednak celem jest to, żeby ostatecznie doprowadzić do zamknięcia Turowa, to na to absolutnie zgody nie będzie i ciężko się zdziwicie, gdy wcześniej czy później zobaczycie, że Turów będzie istniał do tego momentu, kiedy będzie miał ostatnie tony złoża. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Widzę, że jest już pan minister. Myślę, że najważniejszą sprawą jest ustalenie faktów, bo jeżeli powodem do zamknięcia polskiej kopalni ma być to, że nie ma wody, a tej wody nie ma w Czechach nie dlatego, że jest nasza kopalnia, tylko że jest chociażby ich żwirownia, to moim zdaniem już jest podstawa do tego, żeby odrzucić wszelkie roszczenia czeskie. Rzeczywiście pan poseł ma dużo racji – ja nie słyszałem, żeby jakieś polskie protesty popierali Czesi czy Niemcy, natomiast ciągle na nas skaczą. Powinniśmy więc jako polscy parlamentarzyści, jeżeli mamy informacje, że nie jesteśmy niczego winni, bronić do upadłego polskich interesów, a nie poddawać się naciskom, bo zaraz Czesi na nas wejdą i będziemy im finansować budowę wodociągów, chociaż sami sobie zrobili coś, co zlikwidowało im wodę. To jest wiedza ze szkoły podstawowej – naczynia połączone. Jeżeli mamy budowę geologiczną taką, że jest warstwa wodonośna, to wiadomo, że jeśli na 500 m jest żwirownia, ta woda musi gdzieś spłynąć, nie ma siły. My mamy za to ponosić koszty, a jeśli nie, to wniosą skargę do Europy. Wiadomo, że Europa jest zainteresowana tym, żeby nam sprzedawać swoją energię elektryczną. Zatem pretekst, że brak wody może być dobry, żeby zlikwidować nasze aktywa energetyczne i po prostu nam sprzedawać prąd… To jest ewidentnie nasz interes narodowy, żeby bronić naszych aktywów…</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan minister klimatu i środowiska chyba już ma możliwość pokazania nam przekroju geologicznego tamtego terenu…</u>
+          <u xml:id="u-69.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-69.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak, tak…</u>
+          <u xml:id="u-69.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-69.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-69.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Panie przewodniczący, bardzo dziękuję za możliwość udzielenia mi głosu. Spróbuję udostępnić ekran. Mam nadzieję, że mi to się uda, bo coś tutaj… Sekundeczkę, może mi się uda. Czekam na informatyka, który ma mi z tym pomóc. Bardzo przepraszam, ale mam jakiś kłopot z udostępnieniem. Proszę o sekundę. Mogą państwo kontynuować, a ja poproszę informatyka, żeby mi pomógł. Ja mam prezentację. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-69.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Następne zgłoszenie miałem od pani Anity Sowińskiej, później od pani poseł Anny Zalewskiej, następnie kolejne zgłoszenia z sali. Jeżeli jest pani Anita Sowińska, to bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselAnitaSowinska">Tak. Dzień dobry państwu. Dziękuję za udzielenie mi głosu. Z uwagą przysłuchiwałam się tym wypowiedziom, raportowi i Ministerstwa Aktywów Państwowych, i Ministerstwa Klimatu i Środowiska, i przyznam, że jestem zdziwiona zdziwieniem Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Dziwi mnie również taktyka podchodzenia do tego problemu. Taktyka polegająca na zaprzeczaniu i opóźnianiu, a w szczególności opóźnianiu sprawiedliwej transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#PoselAnitaSowinska">Dlaczego o tym mówię? Dlatego, że mieszkanki i mieszkańcy tego regionu będą po prostu stratni na tym. O tym świadczą przykłady z innych terenów górniczych, jak choćby Bełchatowa, który do ostatniej chwili był zwodzony – po prostu był oszukiwany – że będzie nowa kopalnia. W przeszłości mieliśmy również podobne sytuacje, na przykład z Wałbrzychem, natomiast w tej chwili otwierają się duże możliwości, przede wszystkim finansowe, jeżeli chodzi o fundusze unijne na sprawiedliwą transformację i nie tylko. W związku z tym mam pytanie. Właściwie to są pytania podzielone na dwa bloki.</u>
+          <u xml:id="u-70.2" who="#PoselAnitaSowinska">Pierwsze, jest takie: Jak wygląda i czy wygląda terytorialny plan transformacji regionu Turowa? Czy on jest przygotowywany i przez kogo jest przygotowywany? Kto jest za to odpowiedzialny? Czy podobnie jak w innych regionach jest to marszałek województwa, czy ktoś inny? A jeżeli tego terytorialnego planu nie ma, albo on nie powstanie, to proszę mi powiedzieć, ile pieniędzy potencjalnie straci region. Ile miliardów euro, ile miliardów złotych albo ile zyska, jeżeli ten terytorialny plan transformacji zostanie wdrożony?</u>
+          <u xml:id="u-70.3" who="#PoselAnitaSowinska">Drugie moje pytanie dotyczy tego ryzyka, które istnieje i jest prawdopodobne, podjęcia środków tymczasowych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, czyli ryzyka, że Turów nie będzie mógł wydobywać węgla. Jest więc pytanie, czy są państwo na to przygotowani pod względem energetycznym, bo – tak jak pan minister tu wspomniał – to jest 3,5% energii elektrycznej. To jest i dużo, i mało. Gdybyśmy to przygotowali odpowiednio wcześniej, z wyprzedzeniem kilku lat, to myślę, że nie jest to dużo. To 3,5% jest do zrobienia, jeżeli transformacja energetyczna jest zaplanowana strategicznie. Natomiast, jeżeli nie jest, no to jest to pewne ryzyko, co dalej. Jaki jest plan B?</u>
+          <u xml:id="u-70.4" who="#PoselAnitaSowinska">Również pytanie uzupełniające. Na ile wystarczą zapasy węgla brunatnego w razie, gdyby środki tymczasowe zostały podjęte? I jeszcze związane z tym pytanie. To znaczy, chciałabym prosić pana ministra o ujawnienie pełnej treści skargi Czech do TSUE wraz z treścią wniosku o zastosowanie środków tymczasowych. Jest to bardzo ważne, ponieważ od tego zależy również ryzyko, jakie Polska podejmuje. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Widzieliśmy, że pan minister może nam zaprezentować przekrój geologiczny, bo już na ekranie się pojawił. To byłby dobry element do naszej dyskusji. Bardzo krótko widziałem, że tam są warstwy niejednorodne.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo przepraszam. Już mam informatyka. Za chwileczkę opanujemy sytuację i będę opowiadał państwu resztę…</u>
+          <u xml:id="u-71.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mieliśmy to na ekranie.</u>
+          <u xml:id="u-71.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-71.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">O, jest! Jeszcze nie. Sekundę.</u>
+          <u xml:id="u-71.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To proszę zadać…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Panie przewodniczący, ja mam pytanie, czy ktokolwiek chciałby oglądać teraz przekrój geologiczny. Mam wrażenie, że gramy na czas…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ja bardzo bym chciał, bo to jest podstawowa sprawa…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselUrszulaZielinska">…a jest kolejka osób, które czekają na głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tu chodzi o obalenie zarzutów Czechów. Jeśli przekrój geologiczny pokazuje, że nie ma możliwości spływu wody do Turowa z Czech, to jest to po prostu obalenie ich zarzutów. Tu mamy widok mapy, ale poprzednio widzieliśmy przekrój geologiczny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselAnitaSowinska">A wie pan, co to jest lej depresyjny? Czy tak? Wie pan.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PoselAnitaSowinska">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#PoselAnitaSowinska">Tak, ale chciałbym zacząć, szanowni państwo, od mapy, żebyśmy wiedzieli, jak naprawę wygląda sytuacja, o której mówimy, i jak wygląda niecka żytawska, o której też wspomniałem państwu. To fioletowe to jest granica niecki żytawskiej, czyli to jest to wypełnienie… Za chwileczkę państwu pokażę przekroje geologiczne przez kopalnię, jak wygląda granica polsko-czeska, żebyśmy dobrze widzieli ten obraz.</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#PoselAnitaSowinska">Tak jak jadę kursorem myszy, to jest granica polsko-czeska. Tak wygląda mniej więcej. Granica niecki żytawskiej jest na terenie Polski i jest również na terenie Niemiec. To jest przybliżenie, żebym państwu pokazać, jaka jest odległość między kopalnią Turów… To jest ta część kopalni Turów, jak państwo widzicie. A to jest ogromna żwirownia Grabštejn. Proszę zobaczyć. To jest półtora kilometra, a to jest studnia Uhelná, w której nie ma wody albo jest woda, ale Czesi twierdzą, że nie ma wody, o czym zostało powiedziane już kilkakrotnie.</u>
+          <u xml:id="u-76.4" who="#PoselAnitaSowinska">Zobaczcie państwo, jak wyglądają relacje odległości. To jest mapa topograficzna, żeby było wyraźniej pokazane państwu, jak wygląda relacja granicy czeskiej z granicą polską i ta odległość w jeszcze lepszym ujęciu topograficznym, czyli jaśniejszym. Jeszcze raz. Żwirownia – głęboka żwirownia sześciopoziomowa – ujęcie wody Uhelná i dopiero 1,5 km dalej jest kopalnia Turów. To, co państwo widzicie, to są fronty eksploatacyjne kopalni w latach 2020, 2025, 2030. My będziemy się zbliżać eksploatacją do granicy, ale ciągle będziemy daleko od tego ujęcia wody. To dla zilustrowania państwu.</u>
+          <u xml:id="u-76.5" who="#PoselAnitaSowinska">To jest przekrój geologiczny przez kopalnię. Odkrywka Turów, jak państwo widzicie, z utworami trzeciorzędowymi. Czy kursor jest widoczny, gdy nim pokazuję?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak, jest widoczny.</u>
+          <u xml:id="u-77.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-77.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Świetnie. Dziękuję bardzo. To są utwory nieprzepuszczalne, trzeciorzędowe, z pokładami węgla. Pierwszy pokład, drugi pokład węgla. Granica pomiędzy Polską a Czechami znajduje się tutaj. Tutaj jest żwirownia. Proszę zobaczyć – żwirownia rozwinięta w tych żółtych utworach czwartorzędowych, żwirowych.</u>
+          <u xml:id="u-77.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tutaj jest pokazane zwierciadło wód gruntowych. Zauważcie państwo, że nie mają wpływu te utwory czwartorzędowe… Tu jest pokazane pewne obniżenie się powierzchni zwierciadła i migracja tych wód ze względu na to, że Grabštejn, eksploatacja, jednak wymusza infiltrację wód do tych utworów trzeciorzędowych, które są nieprzepuszczalne. To już zostało powiedziane, że są to utwory mało przepuszczalne. Zatem – jak widzicie państwo – woda infiltrująca opadowa, o czym państwu powiedziałem, tworzy zwierciadło wód swobodnych w utworach czwartorzędowych tu, w kontakcie z utworami nieprzepuszczalnymi trzeciorzędowymi. Jest to więc strefa wodonośna.</u>
+          <u xml:id="u-77.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Inną strefą zasilaną całkowicie innym systemem hydrologicznym jest woda zlokalizowana w utworach trzeciorzędowych, które wpływają nam do kopalni. Pokażę teraz państwu, jak wygląda to na innym przekroju. Żeby zabezpieczyć tę sytuację, o której mówiłem, czyli możliwy odpływ wód ze strony czeskiej z utworów trzeciorzędowych do kopalni, postawiony został ekran – to jest ten ekran, to miejsce – który izoluje przepływ wód ze strony czeskiej, zauważcie państwo, do kopalni. To jest zabezpieczenie wykonane przez KWB Turów, logicznie uzasadniające i pokazujące, że kopalnia jest bardzo wrażliwa na warunki środowiskowe i nie chciała w jakikolwiek sposób doprowadzić do jakiegokolwiek odpływu wody ze strony czeskiej do kopalni. Zresztą, to z punktu widzenia interesu kopalni też jest istotne – to moje zdanie – dlatego że w kopalni nie ma niepotrzebnej wody, którą trzeba wypompowywać. Ona zostaje po stronie czeskiej. I to państwu chciałem pokazać, bo to jest argument, że my walczymy tak naprawdę z czymś, co jest dużą fikcją i pewną zbudowaną narracją, która nie ma podstaw naukowych.</u>
+          <u xml:id="u-77.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ostatni slajd, o którym powiedziałem – roszczenia czeskie. Może to jest słabo widoczne. Tu jest Grabštejn. Te roszczenia czeskie są rozpisane na różne obszary. Nawet w tym miejscu tutaj – zobaczcie państwo – kilka czy kilkanaście kilometrów od granicy z Rzeczypospolitą i w różnym miejscu są chęci zainwestowania pieniędzy w różnego rodzaju inwestycje okołowodne. Natomiast cały problem rozgrywa się pod tą Uhelną, która znajduje się tutaj, jak państwo widzicie, i w której nie ma tak naprawdę problemu z wodą.</u>
+          <u xml:id="u-77.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nawet pozwoliłem sobie przynieść to pismo, które było przez pana posła przytaczane. Ja również mam je przed sobą. Jest napisane wyraźnie „Studnia głębinowa Uhelná U1-A, będąca źródłem zasilającym w surową wodę stację uzdatniania wody Uhelná, która jest źródłem wody pitnej dla miasta Hrádek nad Nysą i jego dzielnicy Uhelnej, jest rzeczywiście zagrożona w wyniku zwiększającego się zakresu eksploatacji kopalni Turów. Aktualnie nie odczuwamy niedoboru wody. Głębokość studni wynosi 62 m, a poziom zwierciadła wody wynosi 53 m” itd. Próbne pompowania wskazują, że nie ma tutaj problemu z wodą. Myślę, że to jest kwintesencja całej naszej rozmowy i mojego okazania, że jest jeszcze jeden bardzo istotny element, czyli budowa geologiczna, która odgrywa w tym istotną rolę. Jednak nasze działania, jak i sama natura budowy geologicznej, zabezpieczają w pewnym sensie odprowadzenie wody ze strony czeskiej na stronę polską do kopalni.</u>
+          <u xml:id="u-77.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To jest pokazanie, że roszczenia, o których tutaj mówimy, są daleko, daleko za duże, daleko, daleko idące i nieuzasadnione, jak państwu przekazałem. Służę ewentualnie dodatkowymi wyjaśnieniami, ale myślę, że to jest dokument, który jasno pokazuje państwu sytuację hydrogeologiczną i geologiczną, z jaką mamy do czynienia w rejonie niecki żytawskiej.</u>
+          <u xml:id="u-77.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Z tego wynika, że po prostu Czesi chcą nas oskubać, a grożą nam tym, że wniosą do ETS-u skargę, żeby nam zamknąć elektrownię, która jest jednym z kluczowych elementów systemu energetycznego i Polacy pewnie się wystraszą i im zapłacą haracz. To jest po prostu szantaż ze strony Czechów.</u>
+          <u xml:id="u-77.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz pani poseł Zalewska, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Dzień dobry. Witam państwa serdecznie. Dziękuję panu przewodniczącemu za możliwość zabrania głosu. Chcę powiedzieć, że jestem europosłem z Dolnego Śląska i Opolszczyzny, a oprócz tego jestem z okręgu wałbrzyskiego, gdzie w latach 90. decyzją polityczną zlikwidowano wszystkie kopalnie. Każdego z państwa, którzy podpisują się pod wnioskiem do Trybunału Sprawiedliwości, a wcześniej do Komisji Europejskiej, zapraszam na spotkanie do swojego biura. Poopowiadam państwu, jak się żyje, kiedy takie decyzje zapadają, bo do takich decyzji zachęcacie i zmierzacie konsekwentnie.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Pracuję w komisji środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa żywności. Jestem jedyną Polką, która od marca pracuje przy prawie klimatycznym. To, że prawo klimatyczne zostało uchwalone w październiku ubiegłego roku, a jeszcze nie działa, bo nie ma zgody Rady Europejskiej, Komisji Europejskiej, pokazuje, jak wiele jest rzeczy ideologicznych, utopijnych, o których mówią zresztą państwa przedstawiciele, Zieloni. Mówią, żebyśmy nie liczyli i nie pytali, nie dbali o fakty, tylko żebyśmy skoncentrowali się na idei. Dlatego jestem wdzięczna panu przewodniczącemu, że pilnuje tutaj faktów, że każdy z nas przedstawia konkretne argumenty. Ja je będę wyłącznie uzupełniać.</u>
+          <u xml:id="u-78.2" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Po pierwsze, jeżeli chodzi o Komisję Europejską, to ona oddaliła petycję czeską wspieraną przez polskich ekologów. Rzeczywiście w kuluarach eurodeputowani są zaskoczeni i zdziwieni. Pytają, dlaczego państwa nie ma po czeskiej i niemieckiej stronie, szczególnie w dobie pandemii, z tak agresywnymi postulatami zresztą, gdzie warunki produkcji energii są dużo gorsze, a kompleksy, jak pani prezes powiedziała, w wypadku Czech pięciokrotnie, a Niemiec – choć mówimy o tym samym producencie, czeskim – dziesięciokrotnie większe.</u>
+          <u xml:id="u-78.3" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Wszyscy działamy razem na Dolnym Śląsku – chcę uspokoić pana posła Piotra Borysa. Jesteśmy przy Turowie razem z Jarosławem Dudą, europosłem z Platformy Obywatelskiej, z samorządowcami i z PiS-u, i z Platformy Obywatelskiej, i z samorządowcami niezależnymi. Wszyscy będziemy słać i ślemy już do Trybunału Sprawiedliwości uchwały, listy i wsparcie dla Turowa, który konsekwentnie od bardzo wielu lat przekształca się, chroniąc środowisko, wydając miliardy złotych na inwestycje, chroniąc miejsca pracy, dbając o ekologię, bo zamknięcie, którego domagają się Czesi, to katastrofa ekologiczna. Nikt, kto zna się na środowisku, nie może orzec inaczej.</u>
+          <u xml:id="u-78.4" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">O co w takim razie chodzi, skoro Komisja Europejska powiedziała, że w ogóle nie ma sprawy, jeżeli chodzi o wodę? Tutaj zostały przytoczone wszystkie argumenty. Komisja te argumenty strony czeskiej i ekologów odrzuciła. Podkreśliła, że transgraniczne konsultacje były ponadstandardowe i że wykonano dużo inwestycji, które wynikały wyłącznie z ugody, porozumień z organizacjami ekologicznymi, natomiast jest to kontynuowane.</u>
+          <u xml:id="u-78.5" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Tu padały już głosy – tak, są wybory parlamentarne. Tak, to jest sprawa polityczna. Po drugie, to po prostu konkurencja. Mieliśmy podobną sytuację z tymi niemieckimi, które są czeskimi kompleksami, przedsiębiorstwami, bo one też przeżywały takie najazdy jak dzisiaj w Turowie. W związku z tym chodzi po prostu o zamknięcie Turowa, który – uwaga – ma czas do 2044 r., niczego nie powiększa, niczego nie poszerza, zmienia się i rozwija dla dobra mieszkańców. Mało tego – to taka troska pana posła Piotra Borysa – Polska w grudniu zgodziła się na zeroemisyjność do 2050 r., ale zgodziła się na poziomie Unii Europejskiej, dlatego że jesteśmy tam razem i solidarnie za wszystko odpowiadamy. Pozwólmy, żeby Turów do 2044 r. normalnie funkcjonował, dbając o przedsięwzięcia i inwestycje tak, jak dzieje się do tej pory.</u>
+          <u xml:id="u-78.6" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Podnoszone kwestie drogiej energii z węgla – wielu z państwa o tym mówiło – oczywiście wynikają wyłącznie z ETS-u. To jest absolutnie rynek spekulacyjny. Rynek spekulacyjny, który, proszę państwa, nie ma nic wspólnego z ekologią, żeby było jasne, dlatego że podczas pandemii, kiedy siedzieliśmy w domach i właściwie wszystkie zakłady były zamknięte, ETS wzrósł dwukrotnie. Chcę państwa zmartwić: on już osiąga cenę 44 euro. A co mamy po stronie energii odnawialnej? Gwarancję cen, promocję, ulgi i świetne kredyty bankowe. To rozmawiajmy poważnie, tym bardziej że Polska powiedziała: tak. Ma przecież swój plan energetyczny i mówi o miksie energetycznym. Mówi, że będzie się zmieniać i wszyscy, którzy tutaj są, zdają sobie z tego sprawę i o to się starają.</u>
+          <u xml:id="u-78.7" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Jeżeli chodzi o plan transformacji terytorialnej – pani poseł tutaj pytała – on powstaje. Rzeczywiście chyba do jutra jest czas, żeby zarząd sejmiku przesłał wstępny plan do rządu, aby dalej odbywała się praca. Natomiast dużo racji jest w wypowiedzi odnośnie do Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Rzeczywiście Komisja Europejska tak mówi, to znaczy – zamykajcie, a my wam damy pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-78.8" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Proszę zauważyć, pieniądze te otrzymał Wałbrzych, który 30 lat temu zamknął kopalnie. Prawnicy dyskutują i zastanawiają się, jak mogło do tego dojść, ale to pokazuje cel, dlatego że globalnie patrząc na energetykę europejską… Myślę, że tutaj państwo powinni zastanowić się i prosilibyśmy o wsparcie ekologicznych organizacji. Sama będę z państwem współpracować, bo mamy zresztą na Dolnym Śląsku dużo do zrobienia, jeżeli chodzi o smog, o pochłanianie – mam nadzieję, że pandemia pozwoli nam bezwzględnie współpracować – ale zablokujcie z nami Nord Stream 2, bo o to w tym wszystkim chodzi, żeby Niemcy stały się hegemonem energetycznym, a wszystkie inne działania… Ja nie pytam o finansowanie państwa. Ja tu mam do czynienia z koleżankami i kolegami z Greenpeace’u. Wiem, że różnie z tym bywa. Gdyby państwo mieli odwagę, to pewnie na swoich stronach mogliby transparentnie pokazywać, w jaki sposób funkcjonujecie, bo wiele przedsięwzięć, które podejmujecie, jest bardzo kosztownych. Wszyscy sobie z tego zdajemy sprawę. Jesteśmy pod wrażeniem państwa determinacji, ale również ogromnych pieniędzy, które państwo w to inwestują.</u>
+          <u xml:id="u-78.9" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Podsumowując i kończąc, oczywiście będąc do państwa dyspozycji – Turów się zmienia i zmieniać będzie. Chce sprawiedliwej transformacji, na którą się umówiliśmy z Unią Europejską do 2050 r. Wesprzyjcie nas państwo, bądźcie z nami. Jeżeli macie jakieś wątpliwości, to bardzo proszę – do strony czeskiej, do strony niemieckiej. Pytajcie tam o inwestycje, o to, o ile zmniejszają pochłanianie, jak pochłaniają, jak inwestują, w jaki sposób troszczą się o swoich obywateli. Myślę, że tu transgranicznie mamy wiele do zrobienia. Z przyjemnością będę z państwem po stronie czeskiej, niemieckiej. Mam nadzieję, do szybkiego zobaczenia. A teraz tylko prośba – bądźmy razem, posługujmy się faktami dla dobra 80 tys. miejsc pracy, ale również dla dobra mieszkańców Turowa.</u>
+          <u xml:id="u-78.10" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Chcę państwu powiedzieć, że ja tam jestem na ulicach, być może w przeciwieństwie do pani poseł wnioskodawczyni, która zasłania się mieszkańcami. Jeśli w Polsce dyskutujemy o pandemii – ona jest najważniejszym tematem i będziemy pewnie o tym dyskutować podczas Świąt Wielkanocnych – to proszę wierzcie mi, że na ulicach powiatu zgorzeleckiego pierwszym tematem jest to, co państwo robicie, czyli niezgoda. Wszyscy bowiem wiedzą, jak wielka jest troska o to, żeby ten Turów się zmieniał, dbał o środowisko i o ludzi. Oni chcą żyć.</u>
+          <u xml:id="u-78.11" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Do państwa ekologów – moje doświadczenie z okręgu wałbrzyskiego. Rząd polski setki milionów złotych inwestuje w Wałbrzych, a i tak jest to najbardziej zadłużone miasto. Proszę mi wierzyć, mogę wam poopowiadać, co to są biedaszyby, ale to, gdy spotkamy się w moim biurze poselskim. Myślę, że bez wulgarnych transparentów. Są rzeczy ważniejsze od takich emocji.</u>
+          <u xml:id="u-78.12" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">To tyle. Bardzo dziękuję. Słucham was i oczywiście będę odpowiadać. Deklaruję pełną współpracę, po pierwsze, z samorządowcami, mieszkańcami Turowa; oczywiście również z ekologicznymi organizacjami, z którymi doskonale współpracuje się w Parlamencie Europejskim.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz – przepraszam, przez maseczkę… Pani poseł. Tak, tak. Ja na chwilę przekażę prowadzenie panu przewodniczącemu Markowi Kuchcińskiemu. Zaraz wracam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselZofiaCzernow">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący, za udzielenie głosu. Ja mam bardzo konkretne pytania, takie, które nas nurtują. Myślę, że tutaj trochę jest przesady w tym, że zwołanie dzisiejszego posiedzenia ma na celu zrobienie czegoś złego dla Turowa. Proszę państwa, nie można tak mówić. Myślę, że pewne rzeczy trzeba wyjaśnić. Taka jest nasza rola. Mam pytanie bardzo konkretne.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#PoselZofiaCzernow">To, o czym dzisiaj mówimy, a mianowicie ta skarga ze strony czeskiej, dotyczy – jak się domyślam – wydłużenia koncesji dla kopalni Turów do 2026 r. Wiemy o tym – dzisiaj o tym też już była mowa – że tak naprawdę Turów będzie eksploatowany, przynajmniej takie są oczekiwania, do 2044 r. W związku z tym pytam, co będzie z koncesją do 2044 r. w świetle tego, co dzieje się teraz. Czy taki wniosek o koncesję został złożony, czy nie, kiedy zostanie złożony i przez kogo?</u>
+          <u xml:id="u-80.2" who="#PoselZofiaCzernow">Mam też drugie pytanie, które z tym się wiąże. Myślę, że też powinniśmy sobie na to odpowiedzieć dzisiaj. Mianowicie, mówi się o tym wyraźnie i Ministerstwo Aktywów Państwowych nie kryje się z tym – to jest pytanie do Ministerstwa Aktywów Państwowych – że przygotowywana jest operacja wydzielenia aktywów węglowych z Polskiej Grupy Energetycznej. Proszę mi powiedzieć, co to będzie oznaczało dla kompleksu Turów. Unikanie tej odpowiedzi powoduje, że powstają różne pomysły i są tworzone różne rozwiązania teoretyczne. Co się wówczas stanie z tym kompleksem? Proszę o konkretną odpowiedź na te dwa pytania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-81.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Teraz pani poseł Klaudia Jachira, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselKlaudiaJachira">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, na początku usłyszeliśmy tutaj od różnych ministerstw zapewnienia o tym, że strona polska jest cały czas gotowa do załatwienia tej sprawy polubownie, że jest otwarta na dialog i współpracę z czeskimi przedstawicielami, ale ja bym chciała zapytać o konkretne działania. Wiemy o tym, że co najmniej od 2015 r. wpływ kopalni odkrywkowej Turów był przedmiotem spotkań pomiędzy premierami zarówno Republiki Czeskiej, jak i naszego kraju oraz pomiędzy ministrami środowiska, jak również ministrami spraw zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PoselKlaudiaJachira">Często pojawia się tutaj w trakcie omawiania tego tematu słowo „kompromis”. Wiemy, że kompromis to jest takie coś, z czego obie strony wychodzą niezadowolone. Chciałabym więc zapytać, czy jakiekolwiek kwestie sporne, które dalej stanowią przedmiot rozbieżności, udało się w tym czasie rozwiązać. Chciałabym też uzyskać dokładne informacje. Najbardziej chciałabym to dostać na piśmie i prosiłabym też o udostępnienie konkretnych żądań, punkt po punkcie, w trakcie tych już sześcioletnich spotkań Republiki Czeskiej, i konkretne odpowiedzi Polski na te żądania. To jest pierwsza kwestia. Myślę, że wtedy mielibyśmy jasność, czy cokolwiek, jeśli chodzi o żądania strony czeskiej, zostało przez nas rozpatrzone. Czyli cały czas mam na myśli to słowo „kompromis”.</u>
+          <u xml:id="u-82.2" who="#PoselKlaudiaJachira">Druga sprawa. Już tutaj rozmawialiśmy o Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Teraz pani europosłanka zapewniła, że taki plan zostanie złożony, by ten region mógł korzystać ze środków tego Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Chciałabym więc zapytać, czy przy tworzeniu tego planu bierze udział strona społeczna, kiedy konkretnie ten plan będzie przesłany do Komisji Europejskiej i kiedy ten region może liczyć na potwierdzenie, że będzie uwzględniony w tym Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-82.3" who="#PoselKlaudiaJachira">Na koniec mam taką refleksję, ponieważ od trzech godzin przysłuchuję się tej chwilami burzliwej dyskusji, że tutaj nie ma interesu Polski, interesu Czech i interesu Niemiec, tylko jest interes naszego domu, czyli ziemi i całej planety. Rozmawiając więc o sprawiedliwej transformacji, chciałabym, abyśmy myśleli o tym, że niedługo stracimy nasz dom, czyli Ziemię, a innego domu nie mamy. Jeżeli dotknie nas susza, to nie będzie pytać, czy jesteśmy Polkami, Czechami, czy innym narodem, tylko po prostu wszyscy będziemy cierpieć z powodu suszy. Mam głęboką nadzieję, że wszystkim nam na tym zależy, obojętnie, jakiego jesteśmy narodu, skąd pochodzimy, że chcemy wspólnie zadbać o to, żeby jako ludzie przetrwać, że wszyscy dbamy o ten nasz dom, o naszą planetę, a nie tylko czynimy ją sobie poddaną. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Teraz głos ma poseł Robert Winnicki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselRobertWinnicki">Panie przewodniczący, panie marszałku, panie i panowie ministrowie, szanowni państwo, na początek refleksja ogólna, tylko przypomnienie w kontekście tego, co mówiła przed chwilą pani poseł Jachira, co wcześniej mówił pan poseł Borys. Przypominam o tym, że nawet osiągnięcie tego celu neutralności klimatycznej przez Unię Europejską w 2050 r., które jest ogromnie kosztowne dla Polski i będzie ogromnie kosztowne – niestety rząd idzie w tym kierunku – będzie miało znikomy wpływ na klimat na całym świecie, ponieważ Polska emituje poniżej 1% światowego dwutlenku węgla, a cała Unia Europejska około 10%, a tendencje są wprost przeciwne. To znaczy, rozwijające państwa są tymi, które zwiększają skokowo udział dwutlenku węgla i de facto jedynym rozwiązaniem tego problemu na świecie jest rozpowszechnienie się energetyki jądrowej, ale to już zupełnie poboczny temat. Tylko przypomnę, że te wszystkie założenia są głównie charakteru ideologicznego.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#PoselRobertWinnicki">Druga rzecz. Całkowicie wspierając to, co powiedział pan poseł Żuk – zresztą my się znamy, odkąd ja pamiętam, ponieważ pochodzimy z regionu turoszowskiego… Dokładnie potwierdzam jego słowa, pamiętając, że jeszcze w latach 90. rzeczywiście problem chociażby emisji zanieczyszczeń w powietrzu był widoczny w tym regionie. Po tych modernizacjach, które nieustannie trwają od blisko 30 lat elektrowni i kopalni Turów, temat zanieczyszczenia środowiska w tym regionie ze strony kopalni praktycznie zniknął, szanowni państwo. Mogę to potwierdzić na bazie własnych doświadczeń, pamiętając, co tam się działo, jak to wyglądało kilkadziesiąt lat temu, kiedy jeszcze byłem dzieckiem.</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#PoselRobertWinnicki">Przechodząc do kwestii sporów, które tam mają miejsce, szanowni państwo, pamiętajmy o tym – odnośnie do presji, którą wywiera na nas głównie Republika Federalna Niemiec i od niej idzie nacisk, oczywiście we współpracy z Francją, która 70% energii pozyskuje z atomu – że to nie jest droga, którą powinniśmy traktować jako wzorcową. Przypominam państwu, że o ile w wielu sprawach należy przyglądać się i czerpać wzorce z dobrych rozwiązań w Republice Federalnej Niemiec, o tyle akurat polityka energetyczna, która jest realizowana za Odrą i Nysą, ponosi w tym momencie ogromną klęskę, ogromną porażkę. Polityka energetyczna oparta na energii wind i jednocześnie odchodzeniu od atomu doprowadza do tego, że Niemcy zaczynają na powrót spalać coraz więcej węgla, oczywiście importowanego w tym momencie. Zwracam na to uwagę, szanowni państwo. Polityka klimatyczna i energetyczna Republiki Federalnej Niemiec ponosi porażkę. Ze względu na odchodzenie od atomu muszą wracać do kopalin.</u>
+          <u xml:id="u-84.3" who="#PoselRobertWinnicki">Zwracam też uwagę państwa na to, że perspektywa, jaka rysuje się przed nami w najbliższych latach i dekadach, nie jest taka, że zastąpimy jakimikolwiek OZE tę energię, którą dzisiaj produkujemy z węgla. Nie ma takiej perspektywy, ponieważ OZE nie są w stanie dać stabilnych źródeł dla przemysłu. Nie mamy możliwości magazynowania, nie mamy możliwości tak wielkiego wytwarzania z OZE. OZE już dzisiaj mają bardzo wysokie teoretyczne moce w Polsce, ale one nie są przekładalne, ponieważ ani słońce, ani wiatr nie wieje stale, zresztą państwo doskonale o tym wiecie. To jest kwestia zabezpieczenia elementarnych interesów każdego gospodarstwa domowego, przemysłu, rozwoju państwa i długo jeszcze będzie.</u>
+          <u xml:id="u-84.4" who="#PoselRobertWinnicki">Niestety, perspektywa, która przed nami się rysuje przez zamykanie kopalni i likwidację energetyki węglowej, to perspektywa spalania, ale innych kopalin – gazu, ropy i w tym kontekście oczywiście Nord Stream 2. To wszystko jest powiązane. Dzisiaj działalność znacznej części organizacji ekologicznych w tym obszarze to jest lobbing za niemieckimi i rosyjskimi interesami godzącymi wprost w polski interes. Interes narodowy – trzeba to jasno powiedzieć. To jest lobbing wbrew temu, co mówi pani poseł Jachira, o bardzo wyraźnym ostrzu, znaczeniu politycznym, narodowym, interesów poszczególnych graczy na arenie międzynarodowej i nie ma nic wspólnego z ekologią.</u>
+          <u xml:id="u-84.5" who="#PoselRobertWinnicki">Po ostatnie wreszcie, co trzeba powiedzieć, jak zostało tutaj zaprezentowane, wobec naszych czeskich sąsiadów, którzy – jak to już zostało powiedziane przez pana posła Żuka – nigdy nie oszczędzali nam w tym regionie przygranicznym drobnych kuksańców, jeśli tylko mogli je zadać, mamy bardzo dobrą argumentację, mamy bardzo dobrą dokumentację tego, że problem nie leży po naszej stronie i że ze strony Polski jest dochowywana maksymalna staranność. Dlatego naprawdę wzywam wszystkich parlamentarzystów do tego, żeby zeszli na ziemię, przestali bujać w ideologicznych, utopijnych obłokach, a najbardziej wzywam parlamentarzystów z tamtego regionu, z którego ja się wywodzę – obecnie reprezentuję inny region, ale… Wzywam, żeby przyjechali do Zgorzelca, Bogatyni, do całego tego powiatu, który de facto żyje z kopalni i z elektrowni, i powiedzieli ludziom, że podpisują się pod czeskimi, wyssanymi z palca zarzutami. Może będą trochę bardziej pokorni wobec rzeczywistości niż to ideologiczne, utopijne wymądrzanie się, które tutaj słyszymy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Panie pośle, kiedy skończy się COVID, to pewnie zaplanujemy kilka wizyt w elektrowniach i na terenach, gdzie one są, terenach górniczych i pogórniczych, żeby to na miejscu zobaczyć. Pojawiały się zarzuty, że to są przestarzałe instalacje, że jesteśmy skansenem itd., a rzeczywiście wydaje się, że tutaj akurat ekologia jest pretekstem do wielkich interesów, chociaż z całą pewnością eksploatacja terenów w sposób odkrywkowy narusza ład ekologiczny. Natomiast nie znaleziono jeszcze metody wytwarzania energii całkowicie nienaruszającej stref i różnych wpływów ekologicznych. Nawet wiatraki, które niby wytwarzają energię zeroemisyjną, zakłócają ludziom życie, ptakom przeloty. Produkcja wiatraków i pozostawione później betonowe słupy w ziemi też wcale zdrowe nie są, a skuteczność tych instalacji – co tej zimy pokazały szczególnie szwedzkie instalacje – bywa po prostu różna. Tak więc nie ma idealnego rozwiązania. Tu widać wyraźnie, że nasza kopalnia nie ma wpływu na brak wody, a to jest wykorzystywane do swego rodzaju szantażu. Już dziś sprowadzamy z Niemiec energię elektryczną. Jeżeli kolejne 3% naszych aktywów zostanie zamknięte, to kolejne miliardy popłyną za granicę, a w Polsce wzrośnie bezrobocie. Niestety to tak wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Wielkie interesy są często powodowane tym, co nazywa się dzisiaj ekologią i niektóre organizacje na świecie są wręcz utrzymywane przez tych, którzy robią na tym interesy. Oczywiście jest też bardzo duża rzesza ludzi szlachetnych, którzy chcą dbać o nasze środowisko i często są oni wykorzystywani w niecnych celach, choć mają szlachetne pobudki. To też musimy brać pod uwagę, bo chcemy nasze środowisko zachować dla potomnych w jak najlepszym stanie. Tak więc są tu różne sprzeczne interesy. To nie jest czarno-białe. To wszystko jest bardziej skomplikowane, ale w tym wypadku wygląda na to, że Czesi wymyślili sobie pretekst, żeby nas po prostu pociągnąć za kieszeń.</u>
+          <u xml:id="u-85.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz jako kolejny pan poseł Maciej Konieczny. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni goście, ja zgodzę się z ministrem Gryglasem, który na początku mówił, że tak naprawdę mówimy o bezpieczeństwie energetycznym i że kwestia działania lub niedziałania tej kluczowej dla polskiej energetyki infrastruktury to jest bezpieczeństwo energetyczne nas wszystkich. I oczywiście pani europoseł Zalewska bardzo słusznie przypomina los Wałbrzycha. Ja jestem z Górnego Śląska. Doskonale pamiętam, co stało się z Bytomiem, który do dzisiaj jeszcze nie podniósł się po zamknięciu kopalni, i wiem, jak ogromne koszty społeczne wiążą się z takim dzikim i niekontrolowanym, niesprawiedliwym upadkiem przemysłu, a więc i całych społeczności. To są szkody, których nie da się naprawić przez dziesięciolecia. Dlatego zgodzę się też, że nie mamy prawa w tym momencie bujać w obłokach. Te zagrożenia energetyczne, zagrożenia społeczne są tak ogromne, że musimy działać odważnie i z konkretnym planem.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Teraz mamy tę konkretną sprawę konfliktu, który… Przyjmuję te wyjaśnienia i mam nadzieję, że faktycznie te argumenty po polskiej stronie są na tyle mocne, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uzna nasze racje, ale musimy też liczyć się z ryzykiem takim, że tak nie będzie. Moje pierwsze pytanie jest więc takie, co wtedy. To znaczy, jaki jest plan na wypadek, jeżeli ten wyrok będzie niekorzystny, bo rozumiem, że możliwości są dwie. Jedna możliwość to nagłe zamknięcie kopalni, co – przekonują mnie te argumenty – miałoby katastrofalne skutki. Drugą byłoby po prostu nieuznanie wyroku trybunału europejskiego i wiążące się z tym koszty. Chciałbym więc też o tych kosztach usłyszeć. To znaczy, odnośnie do obu tych wariantów.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#PoselMaciejKonieczny">Zakładamy oczywiście negatywny scenariusz. Mamy nadzieję, że do tego nie dojdzie, ale trzeba być na niego przygotowanym, bo jak już na bazie tych wcześniejszych wypowiedzi mówiłem, nie stać nas w tym momencie na bujanie w obłokach chociażby z troski o mieszkańców i tych pracowników, których byt zależy od kopalni. To jest ta bezpośrednia kwestia konfliktu polsko-czeskiego, już nie wchodząc w jego źródła, bo być może jest tak, że jest to konflikt na wewnętrzne potrzeby czeskie. Być może te racje są inne, ale nie zmienia to faktu, że ryzyko jest realne i że główna nasza troska powinna polegać na tym, jak nie doprowadzić do katastrofy, jaką byłoby niekontrolowane zamknięcie kopalni, a nie wskazywanie w tym momencie winnego i jakieś emocje związane z tym, że Czesi nas nie lubią. Może lubią, może nie lubią, kłopot jest konkretny i musimy być przygotowani na wszystkie scenariusze.</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#PoselMaciejKonieczny">Jest też szerszy kontekst. To znaczy, to jest plan dla regionu i plan odchodzenia od węgla czy sprawiedliwej transformacji. Jeżeli ja mówię, że nie możemy bujać w obłokach, to nie możemy także bujać w obłokach, udając, że transformacja energetyczna nie zajdzie, że zmiany klimatyczne nie zachodzą i że już teraz nie mają katastrofalnych skutków dla klimatu, także dla Polski, dla polskiego rolnictwa, a także jakości życia i bezpieczeństwa nas wszystkich.</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#PoselMaciejKonieczny">Nie popadajmy też w takie coś – przynajmniej ja bym wolał, żebyśmy czegoś takiego nie robili – że te ograniczenia narzucane nam przez Unię Europejską to jest wyłącznie gra jakichś wrogich interesów. Nie jest. Oczywiście te interesy są obecne. Przykład Nord Stream 2. Oczywiście sprzeciw wobec Nord Stream 2 jest niezbędny, bo to jest przykład tego, że faktycznie pod płaszczykiem czy przy okazji tej transformacji energetycznej ktoś próbuje naszym kosztem ubić interesy.</u>
+          <u xml:id="u-86.5" who="#PoselMaciejKonieczny">Podzielam krytyczną ocenę akurat niemieckiej transformacji energetycznej, ale mam wrażenie, że czasami używamy tych interesów narodowych jako takiego wytrychu, który pozwala nam ściągnąć z siebie odpowiedzialność i nie planować tak naprawdę transformacji energetycznej. Ja cieszę się, że te plany dla Dolnego Śląska powstają, tylko że to jest właśnie ten moment, kiedy te pieniądze zaczną płynąć szerokim strumieniem albo nie zaczną płynąć. To jest ten moment, w którym istnienie tych przemyślanych planów przyszłości regionu, przemysłu, branży energetycznej to będzie być albo nie być, to będzie to, od czego będzie zależało, czy my wykorzystamy szansę rozwojową i jako Polska, ale także jako poszczególne pogórnicze regiony, będziemy mieli szansę być w awangardzie transformacji energetycznej, a nie wlec się w jej ogonie tak, że inni będą zyskiwać na niej, a nie my. To zależy od tego, czy my w tym momencie mamy pomysł, czy mamy konkretny plan. Jeżeli my jesteśmy na etapie wstępnych konsultacji, które kiedyś może wyłonią jakiś pomysł, a może nie, to ja jestem bardzo zaniepokojony tym faktem. Oznacza to bowiem, że teraz może wykaraskamy się z tych problemów dzisiejszych, ale one wrócą do nas ze zdwojoną siłą, kiedy w przyszłości się okaże, że ten sposób funkcjonowania nie jest do utrzymania, bo jest oczywiście plan odejścia do 2050 r., ale są też rosnące ceny energii z węgla i to też się nie zmieni. Na to też musimy być przygotowani. To takie ogólne refleksje, ale chciałbym przejść na poziom konkretów.</u>
+          <u xml:id="u-86.6" who="#PoselMaciejKonieczny">Oczywiście z niecierpliwością czekam na plany, ale chciałbym zapytać o konkretną rzecz. Czy były studia wykonalności w perspektywie budowy elektrowni szczytowo-pompowej na terenie odkrywki? Nie mówię, że teraz, za rok czy za lat pięć, ale w perspektywie, bo to jest jakiś plan na coś po. Oczywiście nie w tej skali, i oczywiście nie jest to coś, co 1:1 zastąpi elektrownię i odkrywkę w kwestii energii czy miejsc pracy, bo tak nie będzie. Czy takie studium wykonalności było w połączeniu z fotowoltaiką? Jak rozumiem, problemy z OZE to kwestia magazynowania energii. Elektrownie szczytowo-pompowe doskonale łączą się z OZE i mogą zagwarantować stabilne dostawy energii. To jest moje bardzo konkretne pytanie odnośnie do przyszłości. Jeżeli nie teraz, to prosiłbym na piśmie odpowiedzieć na ten temat, czy takie studia wykonalności były robione i co z nich wynikło, jeżeli tak. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję. Panie pośle, jest pan członkiem Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych i przecież pan wie, nad iloma ustawami teraz pracujemy, właśnie nad tą transformacją sprawiedliwą. Sprawiedliwa, to nie znaczy, że od zaraz. Sprawiedliwa to jest właśnie taka, która uwzględnia również specyfikę naszego kraju.</u>
+          <u xml:id="u-87.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz pani poseł Agnieszka Górska, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselAgnieszkaGorska">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, nie możemy dopuścić do zniszczenia naszych zasobów tak strategicznych dla naszego państwa. Przypomnę, że kopalnia Turów to istotny element polskiego systemu elektroenergetycznego, który odpowiada za niespełna 5% krajowej produkcji energii. Gdy Polska straci bezpieczeństwo energetyczne fundamentalnie, to straci też przez to suwerenność energetyczną, a przecież od energii zależy przemysł i cała nasza gospodarka.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselAgnieszkaGorska">Za natychmiastowym wstrzymaniem wydobycia opowiadają się Czesi i słychać również głosy Niemców, którzy tak niewiele zrobili w kwestii planów Unii Europejskiej dotyczących wygaszania kopalń, transformacji energetycznej. Bezwzględnie zabiegają o własny, szeroko rozumiany interes gospodarczy. To nie jedyny przykład na taką działalność dyskryminującą inne państwa Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#PoselAgnieszkaGorska">My realizujemy rozłożony na lata program transformacji energetycznej i przyspieszanie tego procesu nie jest korzystne dla naszej gospodarki, nie wspominając o negatywnym oddziaływaniu na nasz rynek pracy. Przypomnę poziom zatrudnienia w Turowie, który sięga 6 tys. osób, nie licząc firm kooperujących z kopalnią. To z kolei 80 tys. osób, którym kopalnia zapewnia zatrudnienie. To również podatki płacone do lokalnych samorządów – kwota ponad 84 mln zł każdego roku. To poczynione już inwestycje w równie wielomilionowych kwotach naszego budżetu, które też nie mogą ulec zmarnowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-88.3" who="#PoselAgnieszkaGorska">Chęć porozumienia w tym sporze jest oczywista, ale ja mam wrażenie, że tylko po stronie polskiej. Świadczą o tym już przedstawione przykłady. Brak odpowiedzi ze strony czeskiej pozwala na domniemanie, iż argumentów po drugiej stronie brak. Są tylko roszczenia, które z góry są skazane na brak możliwości ich realizacji.</u>
+          <u xml:id="u-88.4" who="#PoselAgnieszkaGorska">Liczne inwestycje poczynione przez kopalnię w celu ochrony środowiska, i to także te dotyczące bezpośrednio strony czeskiej jak budowa ekranów akustycznych w rejonie osiedli Zatonie i Trzciniec, inwestycje dotyczące obniżenia emisji hałasu, instalacja systemu badania stężenia pyłu. To konkretne działania, które strona polska realizuje i będzie realizować w dalszym ciągu, chociażby ekrany przeciwfiltracyjne i przeciwwiatrowe, ale o tym już była mowa.</u>
+          <u xml:id="u-88.5" who="#PoselAgnieszkaGorska">Pragnę również nadmienić, że ogólnie w tym terenie jest 10 kopalń, zarówno czeskich, jak i niemieckich, i to w większości kopalń większych od Turowa, z większym wydobyciem. Na przykład niemiecka kopalnia Nochten, w której wydobycie to 14 mln ton rocznie. To czeska kopalnia Bilina z wydobyciem rocznym około 9,5 mln ton. Tak jak kopalnia Turów, stosują te same systemy wydobycia węgla. Nadmienię, iż kopalnia Turów – co może też już było wspomniane – ograniczyła obszar wydobycia o 50%.</u>
+          <u xml:id="u-88.6" who="#PoselAgnieszkaGorska">Te protesty i skargi, szanowni państwo, uważam za dyskryminację jednego z krajów członkowskich Unii Europejskiej, czyli Polski. Wnoszę, aby wspólnie podjąć stosowne starania dotyczące ochrony działalności kopalń, a tym samym polskiej gospodarki.</u>
+          <u xml:id="u-88.7" who="#PoselAgnieszkaGorska">Po udzielonych wyjaśnieniach widać, że głównym powodem sporów jest chęć natychmiastowego wyeliminowania kopalń z rynku europejskiego, widząc zagrożenie dla własnych kopalń funkcjonujących w Unii Europejskiej na tych samych zasadach i z tą samą technologią wydobycia, wykorzystując elementy ochrony środowiska czy organizacje społeczne i pozbawioną prawdy retorykę. Jednak samo ograniczenie wysiłków na rzecz klimatu do terytorium Unii Europejskiej nie przyniesie zamierzonych efektów – o czym już wspomniał mój przedmówca, poseł Winnicki – jeśli wciąż będzie rosło zużycie węgla na świecie. Obecnie to ponad 7,5 mld ton rocznie.</u>
+          <u xml:id="u-88.8" who="#PoselAgnieszkaGorska">Na koniec bardzo krótko odniosę się do części opozycji. Niestety działania wasze potwierdzają, że raczej nie reprezentujecie interesu państwa polskiego i na pewno nie są to działania nacechowane ochroną przyrody, gdy popieracie organizacje bezprawnie działające, ingerujące w działalność strategicznych instytucji państwa polskiego, gdy wnosicie o udostępnienie dokumentów potrzebnych chociażby do kontynuacji procesów odwoławczych, gdy domagacie się jednocześnie wcześniejszego zakończenia procesu transformacji energetycznej, ograniczenia emisyjności, nie biorąc pod uwagę polskiej racji stanu. Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-89.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy jeszcze ktoś z państwa posłów? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dziękuję, panie przewodniczący. Chciałabym pana przewodniczącego poprosić i zaapelować, żeby nie dopuszczał do przejawów ksenofobii i nacjonalizmu w polskim Sejmie, bo takie stwierdzenie, że „Czesi to łobuzy”, to jest stwierdzenie nacjonalistyczne i ksenofobiczne. Proszę, żeby nie dopuścić do podsycania ksenofobii, nacjonalizmu, jakiejś nienawiści w polskim Sejmie.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#PoselUrszulaZielinska">Druga rzecz. Ponieważ strona społeczna, która już była zablokowana i miała nie wziąć udziału w tym posiedzeniu, czeka od trzech godzin na zabranie głosu, ja oddaję mój głos stronie społecznej, przedstawicielom organizacji z regionu – panu Radosławowi Gawlikowi, byłemu wiceministrowi środowiska, panu Pawłowi Pomianowi. Proszę bardzo, oddaję mój czas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-91.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Taki jest przyjęty obyczaj, że najpierw wypowiadają się posłowie, odpowiadają ministrowie, a później jest tura samorządowców, organizacji społecznych. Posiedzenie Komisji trwa tak długo dlatego, że wiele jest pytań, a to przecież niczyja wina. Tak więc, jeżeli nie ma już zgłoszeń z sali… Bardzo proszę, jeszcze pan poseł Żuk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselStanislawZuk">Jedno zdanie dosłownie do pani poseł Jachiry. Rozumiem to, co pani mówi. Do mnie to dociera i też nie chciałbym, żeby to, co wczoraj padło na posiedzeniu Komisji, że jeśli masz określony wiek, to nic nie rozumiesz, bo jesteś zabetonowany na jakimś poziomie i jakichś obiektach muzealnych… Mówimy o elektrowniach. Natomiast muszę to powiedzieć, bo – co powiedział poseł Winnicki – nie jest tak, że jesteśmy wyspą, nawet jako unia czy jako kraj. Mamy dbać... I proszę bardzo, co zrobili Chińczycy. W 2020 r. oddali do eksploatacji elektrownie węglowe o mocy 38 tys. MW. To jest dużo więcej niż ma cały polski system. To teraz jest właśnie pytani: Jak mamy w tym świecie radzić sobie z problemem klimatycznym, gdy unia robi to, co robi, natomiast z boku mamy emitenta, który w skali światowej emituje prawie 30% i wybudował sobie kolejne elektrownie na węgiel kamienny? To nie jest takie oczywiste. Są gry interesów. Dzięki temu mamy wszędzie na rynku chińskie produkty, bo oni nie płacą za CO2 i za nic. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To nie tylko Chiny. Rosja nie przystąpiła do tych porozumień klimatycznych i też nie płaci, nie ma kosztów. Stany Zjednoczone…</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pani poseł, nasz udział w emisji CO2 jest ujemny. Przypominam, że nasze lasy pochłaniają więcej CO2 niż energetyka wytwarza. Możemy więc sobie całkiem zlikwidować energetykę, to i tak świata nie uratuje, natomiast my poumieramy z głodu. Trzeba wypośrodkować – z jednej strony, dbać o klimat i środowisko, ale z drugiej strony, patrzeć na to, że my sami nie jesteśmy potęgą, od której losy świata zależą. Zależą losy naszych obywateli. Trzeba na to patrzeć w ten sposób.</u>
+          <u xml:id="u-93.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Z jednej strony, ksenofobia nie jest niczym dobrym, ale, z drugiej strony, taka otwarta lewicowa polityka, która nastawiona jest na to, żeby ideologicznie wszystko u nas zaorać – bo macie państwo takie poglądy – też nie jest czymś dobrym. Natomiast w polskim parlamencie ludzie mają prawo wypowiadać różne poglądy, i wzajemnie proszę o to, żeby się nie oskarżać, że nie należy wypowiadać rożnego rodzaju poglądów. Nie zauważyłem, żeby tu ktoś jakieś rasistowskie poglądy wypowiadał. Natomiast odnośnie do Czechów, tak jak w różnych narodach, jedni Czesi nas lubią, inni nas nie lubią. Tak to już jest na tym świecie, że nie wszyscy się kochają.</u>
+          <u xml:id="u-93.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy ze strony rządowej chcieliby panowie – bo sami panowie ze strony rządowej są – odpowiedzieć na pytania, sugestie? Czy któryś z panów ministrów się zgłasza?</u>
+          <u xml:id="u-93.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-93.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Panie przewodniczący, jeśli mogę, to krótko zabrałbym głos. Czy mogę?</u>
+          <u xml:id="u-93.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak, bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-93.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-93.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, krótko odniosę się do przedstawionych pytań i zagadnień, które tutaj zostały poruszone. W pierwszym kontekście powiem o sprawie koncesji.</u>
+          <u xml:id="u-93.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Wniosek koncesyjny przez PGE GiKE został złożony i jest w normalnym trybie procedowany. Podlega on normalnym procedurom, takim jak przyznanie, prace nad każdą inną koncesją, nad każdym innym surowcem, który jest objęty koncesjonowaniem w Rzeczypospolitej. I to potwierdzam – jest w procesie koncesyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-93.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Chciałbym jeszcze się odnieść do pytania pani posłanki Jachiry, która chciała się dowiedzieć, na czym ma polegać kompromis. Tak, wiele razy padło to słowo „kompromis”. Ja też najprawdopodobniej go użyłem, natomiast tutaj nie chodzi o dosłowne rozumienie słowa „kompromis”. Tutaj chodzi o to, ażeby wypracować takie porozumienie, aby jedna i druga strona rozumiały swoje własne oczekiwania, żeby rozumiały, z czym one wiążą się tak naprawdę i żeby zrozumiały, po czyjej stronie jest prawda. A prawda ma zazwyczaj naturę oczywistą i jeśli da się ją wykazać empirycznie, fizyką, to staje się „oczywistą oczywistością”, mówiąc szczerze. Pokazałem państwu kilka przykładów, które są związane z fizycznymi pomiarami i z fizycznymi badaniami, więc one dają nam pewien obraz sytuacji, fizyczny.</u>
+          <u xml:id="u-93.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jak wyglądał proces negocjacji? Oczywiście mamy udokumentowane wszystkie elementy związane z naszymi spotkaniami, z naszymi dyskusjami ze stroną czeską na różnym poziomie, wymianę korespondencji. To jest ogromna, ogromna korespondencja.</u>
+          <u xml:id="u-93.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy strona rządowa coś zaproponowała? Tak. Powiedziałem, że strona rządowa, w uzgodnieniu oczywiście z firmą, z PGE, ustaliła pewien obszar, w którym możemy oczywiście się poruszać, który jest racjonalny i który – jak wspomniałem – jest już realizowany. Nasza propozycja była więc w pewnym sensie wskazaniem, że to, co strona polska zobowiązała się w uzgodnieniach transgranicznych zrealizować, już realizuje. To jest nasze zobowiązanie, to jest fair play. To jest pokazanie, że jeśli coś ustalamy pomiędzy jedną stroną a drugą, to gramy równo, czyli my to realizujemy. To jest kolejny element.</u>
+          <u xml:id="u-93.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Odnośnie do procesu zmian klimatycznych, myślę, że to jest długa dyskusja i nie na to posiedzenie Komisji, nie na tę rozmowę. Szanowni państwo, musicie sobie zdawać sprawę z tego, że proces zmian klimatycznych posiada bardzo, bardzo szeroki kontekst. Oczywiście dwutlenek węgla jest jednym z elementów zmian klimatycznych, ale również inne działalności, nie tylko w Europie, ale i na całym świecie, mogą powodować, mogą wpływać na zmiany klimatyczne i przyjmujemy, że tak właśnie to się odbywa. Jesteśmy świadomi, że tak to się odbywa. Niemniej jednak jako geolog z dużym doświadczeniem i pewną wiedzą odnośnie do zmian klimatycznych zachodzących w historii rozwoju Ziemi, która ma kilka miliardów lat, mogę powiedzieć, że mamy udokumentowanych wiele zmian klimatycznych bez udziału człowieka. Pamiętajcie państwo, bez udziału człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-93.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dzisiejszy poziom dwutlenku węgla, który nakłada się na pewien proces geologiczny, na który nakłada się również działalność antropogeniczna, ludzka, nie jest wcale najwyższym, tylko jakimś średnim. Poziom dwutlenku węgla zmieniał się w historii. Zmieniały się wahania poziomu oceanów i to jest naturalny proces, który się odbywa i będzie się odbywał.</u>
+          <u xml:id="u-93.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jesteśmy w nieszczęśliwej sytuacji, że nakładają się na to pewne procesy związane z działalnością człowieka. Przykro – tak jest, ale musimy też być rozsądni. Musimy – tutaj zgadzam się z panią posłanką – szanować naszą ziemię. Musimy ją umiejętnie eksploatować i musimy ją zostawić, ale również umieć ją tak wykorzystać, abyśmy tworzyli dobro wokół funkcjonowania na Ziemi. Jest to więc bardzo istotny element. Musimy znaleźć kompromis, pomiędzy tym, co jesteśmy w stanie i czego potrzebujemy do funkcjonowania, ale równocześnie musimy się nauczyć żyć w tych warunkach i chronić… Filozofia wcale nie polega na tym, że my zamkniemy kopalnie na przykład, tylko na tym, że my nie będziemy brudzić, śmiecić, wyrzucać śmieci, palić śmieciami i innymi, używać zbyt dużo środków chemicznych, które będą trafiać do wód gruntowych itd. To są inne elementy, może nawet bardziej istotne niż to, że my wykorzystujemy w tej chwili węgiel do produkcji energii elektrycznej. To musimy sobie zwrócić.</u>
+          <u xml:id="u-93.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Z pełnym szacunkiem jeszcze raz państwu powiem, że Elektrownia Turów spełnia w tej chwili również wszystkie wymogi konkluzji BAT. Nie mówmy więc, że coś jest stare, przestarzałe, bo Polska dostosowuje się cywilizacyjnie, a w niektórych obszarach nawet wykracza z pewnymi rozwiązaniami w energetyce. To jest trudny proces. Będziemy go przechodzić i musimy też przyzwyczaić się do tego, że transformacja energetyczna – przechodzę do wypowiedzi pana posła Koniecznego – będzie następowała. Jesteśmy zobligowani dla siebie przeprowadzić transformację energetyczną, ale ona musi być przeprowadzona logicznie, umiejętnie i sprawiedliwie. To jest tym warunkiem, który… Chcielibyśmy, żebyśmy mieli respekt do transformacji energetycznej i świadomość, że musimy ją przeprowadzić, ale z wykorzystaniem jeszcze pewnych surowców, którymi dysponujemy w tej chwili, dopóki nie wypracujemy takiej niezależności energetycznej opartej na odnawialnych źródłach energii, że będziemy czuć się bezpieczni jako kraj na świecie.</u>
+          <u xml:id="u-93.17" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Myślę, że to jest takie podsumowanie, które wynikało z państwa wystąpień. Oczywiście to nie zamyka tematu, o którym mówimy w tej chwili, niemniej jednak – też chciałbym się odnieść – nasze stanowisko, stanowisko rządu, nie jest w żaden sposób ksenofobiczne w stosunku do jakiegokolwiek narodu, tym bardziej jeśli chodzi o stronę czeską. Staramy się ze stroną czeską rozmawiać. Jak państwu powiedziałem, rozmowy są prowadzone, dialog jest cały czas utrzymywany. Codziennie jest korespondencja mailowa. Nie oskarżamy się o to, tylko próbujemy znaleźć wspólny język, żeby spróbować rozwiązać ten problem. Strona czeska podtrzymuje, że chce rozwiązać ten problem polubownie. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-93.18" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Pan minister Gryglas jeszcze zgłosił chęć zabrania głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Panie przewodniczący, państwo posłowie, panie ministrze, bardzo dziękuję za tę niezwykle pouczającą dyskusję, dlatego że ona pokazuje, na przykładzie Turowa, jak wielkie wyzwania są przed nami. Proszę państwa, ten proces transformacji jest dla naszego kraju, dla Polski szczególnie trudny, dlatego że wyruszamy w tę podróż z bardzo trudnego, szczególnego punktu, bo udział paliw kopalnych w naszym miksie energetycznym jest bardzo duży, bodaj najwyższy w Europie. To powoduje, że te wyzwania, przed którymi stoimy, są tak bardzo trudne.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Co my musimy posiadać? My musimy posiadać przede wszystkim pewien plan, jak dojdziemy do tego finału, którym jest przejście do energetyki, gospodarki niskoemisyjnej. Proszę państwa, taki plan rząd Rzeczypospolitej przygotował i to jest dokument strategiczny, który został niedawno przyjęty „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”. On co prawda kończy się na roku 2040, ale w tym planie, w tych zamierzeniach, osiągamy bardzo wiele celów. W finale tego procesu będziemy mieli udział węgla w naszym miksie poniżej 20%, więc będzie to już niewielki udział w stosunku do tego poziomu, z jakiego zaczynamy dzisiaj.</u>
+          <u xml:id="u-94.2" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Proszę państwa, ta strategia transformacji ma swoje przełożenie także na poziom regionów. Tylko przypomnę, a być może poinformuję tych z państwa, którzy nie mają takiej wiedzy, że Dolny Śląsk będzie miał bardzo duży udział w funduszach sprawiedliwej transformacji. To jest udział rzędu 556 mln euro. Dodatkowo będzie olbrzymie wsparcie z regionalnych programów operacyjnych na poziomie 1,2 mld euro, więc tych funduszy trochę będzie, ale oczywiście cele są niezwykle ambitne i także bardzo, bardzo kosztowne. Mamy tego świadomość i musimy ten proces przeprowadzić.</u>
+          <u xml:id="u-94.3" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Było kilka pytań natury właścicielskiej, kapitałowej, organizacyjnej, związanej z kompetencjami ministra aktywów państwowych. Muszę państwu wyjaśnić, że aby polityka klimatyczna Unii Europejskiej, także polityka banków finansujących, instytucji finansowych, które odwracają się od technologii węglowych, od technologii dzisiaj stosowanych, nie zakłócała funkcjonowania spółek Skarbu Państwa, przedsiębiorstw energetycznych, rzeczywiście planujemy takie strategiczne działania – przeniesienie aktywów państwowych, aktywów wytwórczych, aktywów węglowych do agencji bezpieczeństwa energii, jak to roboczo nazywamy w resorcie, która w ten sposób będzie gospodarowała tymi źródłami. Jednak nie oznacza to dla tych przedsiębiorstw, spółek jakichś istotnych zmian. Będą to zmiany właścicielskie nadal pod parasolem Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-94.4" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Pan poseł Konieczny pytał o to, czy były wykonywane studia wykonalności elektrowni szczytowo-pompowej. Otóż, takich studiów nie wykonywaliśmy w odniesieniu do Turowa, ale były one wykonywane w odniesieniu do Bełchatowa. Tam mamy takie wyniki, które nam wskazują pewien kierunek. Jest za wcześnie, by o tym szczegółowo mówić, ale chcę powiedzieć, że pod takim kątem wykorzystania tych wyrobisk również pracujemy w ministerstwie aktywów.</u>
+          <u xml:id="u-94.5" who="#PodsekretarzstanuwMAPZbigniewGryglas">Proszę państwa, podsumowując, myślę, że te argumenty natury geologicznej, natury formalnej, które przedstawił pan minister Dziadzio, są na tyle przekonujące, żeby państwo nie mieli wątpliwości, że Polska dokłada wszelkich starań, by zabezpieczyć nie tylko własne interesy, ale też interesy sąsiadów, by zabezpieczyć interesy społeczności lokalnych, niezależnie od tego, czy ktoś mieszka po polskiej, niemieckiej czy czeskiej stronie granicy. Zrobiliśmy wiele w tym zakresie i będziemy robili jeszcze więcej, ale też oczekujemy od naszych partnerów, od naszych sąsiadów, od naszych przyjaciół – bo tak powinniśmy mówić – zrozumienia. Oczekujemy respektowania naszych praw do zarządzania naszym własnym, polskim domem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, teraz mam zgłoszenia strony samorządowej, związkowej i organizacji, w takiej kolejności, jak wpłynęły. Pan Jakub Gogolewski – Fundacja „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”, pan Wojciech Ilnicki, przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w kopalni Turów, pan Paweł Pomian – Stowarzyszenie Ekologiczne Eko-Unia, pan Wojciech Dobrołowicz, burmistrz Bogatyni i pan Radosław Gawlik, prezes Stowarzyszenia Ekologicznego Eko-Unia. Mam tu dwóch przedstawicieli z Eko-Unii, prosiłbym więc, żeby panowie zdecydowali, kto z Eko-Unii wystąpi. A teraz, bardzo proszę, Jakub Gogolewski – Fundacja „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#KoordynatorprojektowwFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Dzień dobry. My jesteśmy zarejestrowani w Legnicy. Dzięki naszym staraniom i referendum uniknięto budowy odkrywki na złożu „Legnica”. Myślę, że to dosyć ważny wkład w rozwój środowiskowy województwa.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#KoordynatorprojektowwFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Mam konkretne pytania, na które nie padły odpowiedzi. Pierwsze. Czy krajowy system energetyczny jest w stanie funkcjonować w razie konieczności wyłączenia Elektrowni Turów i przez jaki czas? To stan faktyczny. Nie pytam o podłoże energetyczne, tylko o to, czy PSE przeprowadziła takie modelowanie.</u>
+          <u xml:id="u-96.2" who="#KoordynatorprojektowwFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Drugie pytanie, też faktyczne. Mało jest informacji o strukturze zatrudnienia, jeżeli chodzi o strukturę wiekową, zarówno w elektrowni, jak i w kopalni. To znaczy, w terytorialnym planie sprawiedliwej transformacji, który jest obecnie w konsultacjach, podano przedziały ogólne. Mnie interesuje informacja, ile osób jest w wieku przedemerytalnym, to znaczy, że do 2026 r. nabędą prawa emerytalne, oraz do 2030 r., żebyśmy wiedzieli, z jaką grupą osób, zarówno w elektrowni, jak i w kopalni, będziemy mieli do czynienia, na jaką grupę trzeba zwrócić uwagę. PGE podaje też informację o tym, że  1,8 tys. osób pracuje w spółkach, które silnie zależą od kompleksu elektrowni i kopalni Turów. Chciałbym wiedzieć, jaki jest plan dywersyfikacji przychodów tych spółek, jakie są dla nich przewidziane strukturalne rozwiązania, aby te spółki, nie sam kompleks, mogły w jak największym stopniu i jak najszybciej się uniezależnić albo zmniejszyć swoją zależność od kompleksu turowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-96.3" who="#KoordynatorprojektowwFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Kolejne pytanie, dosyć ważne. Obecnie PGE wystąpiło o przedłużenie koncesji do 2044 r. Czy w związku z zaostrzeniem konfliktu i rozwojem sporu nie byłoby właściwe czasowe zawieszenie tego starania? Obecną koncesję mamy do 2026 r. Na uzyskanie wniosku o przedłużenie koncesji jest dużo czasu, łącznie z tym, że nowy właściciel – jak rozumiem, na „B” – byłby w tym momencie dysponentem i w pełni by wiedział, o co chodzi. Czy to nie jest właśnie eskalacja konfliktu? Czy gestem dobrej woli nie byłoby: porozmawiajmy, rozwiążmy jeden problem, a później mówmy o potencjalnie innych kontrowersyjnych kwestiach?</u>
+          <u xml:id="u-96.4" who="#KoordynatorprojektowwFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Ostatnie dwa pytania do Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Czy dysponują analizami kosztów i korzyści? Kosztów, jeżeli chodzi o opłaty wszelkiego rodzaju, wpływy do samorządów, ale także wszelkiego rodzaju emisje, których uniknięto, w horyzoncie lat 2026, 2030, 2035. Czy były takie wariantowe rozważania? Zacięliśmy się bardzo w przestrzeni publicznej na dyskusji – 2044 r. albo zamknięcie tymczasowe. Dużo szarości jest pośrodku.</u>
+          <u xml:id="u-96.5" who="#KoordynatorprojektowwFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Jeszcze w kontekście transgranicznym: Ilu mieszkańców powiatu zgorzeleckiego pracuje na terytorium Republiki Czeskiej? Wiemy, ile osób pracuje w kompleksie i pokrewnych spółkach. Mamy takie dane. Zatem, ilu mieszkańców powiatu zgorzeleckiego pracuje na terytorium Republiki Czeskiej? Ilu mieszkańców powiatu zgorzeleckiego ma zatrudnienie w Republice Federalnej Niemiec, żebyśmy też wiedzieli, jak bardzo krzywdzimy potencjalnie zaostrzaniem sporów nacjonalistycznych mieszkańców tego powiatu, którzy mają innego pracodawcę?</u>
+          <u xml:id="u-96.6" who="#KoordynatorprojektowwFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">W duchu kompromisu, chciałbym uzyskać informację, w miarę możliwości, o wspólnych, szeroko pojętych projektach energetycznych niskoemisyjnych, zarówno z zakresu transportu, odnawialnych źródeł energii, jak i szkoleniowych, realizowanych wspólnie, czy rozmowach o wspólnie realizowanych projektach na pograniczu polsko-niemieckim i polsko-czeskim, żeby szukać potencjału wspólnoty i budowania, a nie potencjału rywalizacji i zohydzania się w tym tak bardzo newralgicznym punkcie, gdzie współpraca europejska jest wpisana w charakter tego obszaru. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-97.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz pan Wojciech Ilnicki, przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">Dzień dobry państwu. Jestem również członkiem Rady Dialogu Społecznego i przewodniczącym Komisji do spraw Rozwoju Dialogu Społecznego w Polsce. Mówię to specjalnie, ponieważ czuję się lekko upokorzony przez jedną z pań posłanek, która mówiła o nastawieniu ksenofobicznym.</u>
+          <u xml:id="u-98.1" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">Chciałbym powiedzieć w imieniu mieszkańców powiatu zgorzeleckiego, całego kompleksu worka turoszowskiego, że my po prostu chcemy żyć. Podpisało się pod tym apelem 30 tys. ludzi, wysyłając petycję do Unii Europejskiej. Drugie 30 tys. ludzi nie zdążyło wysłać, bo mieliśmy tak krótki okres na wysłanie. To jest podstawowa prawda tego całego konfliktu.</u>
+          <u xml:id="u-98.2" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">Jeżeli rozmawiamy na temat postulatu czeskiego, to postulat czeski polega na tym, proszę państwa, że Czesi chcą jeszcze bardziej wypromować swoje uzdrowisko w Uhelnej, gdzie w każdym domu jest basen. Służymy zdjęciami. Możemy udostępnić zdjęcia. Możemy udostępnić przekaz, jak jest z wodą. Mamy wszelkie dokumenty na temat tego, że wody nie brakuje. A co ciekawe, na terenie tej żwirowni obok miejscowości Uhelná jest na dole piękne jeziorko, gdzie można nawet ryby połapać. Taka jest prawda, jeżeli chodzi o Uhelną.</u>
+          <u xml:id="u-98.3" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">Przykro mi, że wnioskodawcy dzisiejszego posiedzenia na temat tego strasznego problemu Czech zadają pytania o to, na przykład, ile Elektrownia Turów może zagospodarować węgla bez kopalni Turów. To trzeba troszeczkę wiedzy. Jeżeli pytamy o kopalnię Turów, o kompleks Turów, to naprawdę odrobinę wiedzy – nie ma takiej możliwości, żeby zrobić zapas węgla na dłużej niż kilka dni dla takiej elektrowni jak Elektrownia Turów. Naprawdę, jeżeli mamy pytania, to troszeczkę wiedzy…</u>
+          <u xml:id="u-98.4" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">Do pani Jachiry. Chciałbym pani powiedzieć, że kopalnia Turów posadziła chyba najwięcej drzew na Dolnym Śląsku ze wszystkich zakładów pracy. Jak pani wie, drzewa kumulują najwięcej wody i pobierają dwutlenek węgla z powietrza, więc tak naprawdę jesteśmy chyba jednym z lepszych zakładów przyczyniających się do odnawiania naszej atmosfery. Mówimy to nie tylko my. Mówią to również leśnicy z całej Polski, nie tylko z naszego regionu.</u>
+          <u xml:id="u-98.5" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">jako ciekawostkę powiem państwu, że obok Turowa postawione zostały wiatraki. Na terenie Dolnego Śląska żyła jedna para rybołowów i właśnie rybołów został przez wiatrak dość skutecznie zlikwidowany obok kopalni węgla Turów, czyli w Koźminie.</u>
+          <u xml:id="u-98.6" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">Chciałbym jeszcze dopowiedzieć. Państwo to mówiliście, ale trzeba powiedzieć o skali. Dlaczego drodzy, kochani ekolodzy nie mówicie nic o Czechach? Most, Sokołów to  40 mln ton wydobycia węgla. Dlaczego mówicie o Turowie, a nie mówicie o tym? Dlaczego nie mówicie o tym, kto was finansuje? Dlaczego nie mówicie o tym, że łamiecie prawo, wchodząc na teren kopalni Turów? Dlaczego nie mówicie o tym, że wchodząc na teren jednego z zakładów pracy, pobiliście pracownika? Trzeba mówić prawdę, a nie tylko zasłaniać się sztuczną ideologią.</u>
+          <u xml:id="u-98.7" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">Dzisiaj przez część lewej strony jest stosowana taka ideologia, że jeżeli ktoś na nas mówi, to jest źle, ale jeżeli my mówimy, to możemy nawet prezydenta Rzeczypospolitej wyzwać od debili. Nie ma tak, proszę państwa. My jesteśmy związkowcami i będziemy tego pilnowali. Pierwsze już pokazaliśmy. Społeczeństwo samo, bez organizacji związków zablokowało drogę i pokazało kolegom z Czech, co będzie się działo, jeżeli będą likwidować czyjeś zakłady pracy, nie zważając na całą sytuację, która dzisiaj dookoła się dzieje.</u>
+          <u xml:id="u-98.8" who="#PrzewodniczacyKomisjiZakladowejNSZZSolidarnoscwKopalniWeglaBrunatnegoTurowWojciechIlnicki">Dlatego jeszcze raz apeluję. Patrzcie na Polaków, patrzcie na ten region, patrzcie na tych ludzi, którzy tu ciężko pracują. Jeden z ekologów napisał do mnie przed chwileczką, że ja żyję za podatki. Nie, proszę pana, my żyjemy z wydobycia węgla. Tu ludzie ciężko pracują. Naprawdę pozbywają się zdrowia i nie pracują za niejasne pieniądze, które otrzymujecie wy w fundacjach. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Teraz jest zgłoszenie z Eko-Unii, ale ja bym poprosił, żeby panowie zdecydowali, kto z panów wystąpi. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Rozumiem, że mam mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Dziękuję bardzo. Nie zejdę do poziomu mojego kolegi z „Solidarności”. Ja też jestem dawnym działaczem „Solidarności”. Muszę powiedzieć, że kiedyś była trochę inna „Solidarność” –ani lewicowa, ani prawicowa, rzeczywiście jakby bardziej się troszczyła o całość, o całokształt. Moim zdaniem, szanowny panie, to, co robicie, to niewątpliwie troszczycie się o interes związków zawodowych…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselPiotrBorys">Proszę upomnieć pana Dołkowskiego, bo jakieś dziwne znaki pokazuje, panie przewodniczący. Przepraszam pana posła, ministra Gawlika, ale ten pan Dołkowski pokazuje jakieś znaki w trakcie i to chyba nie jest fair.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie widziałem na ekranie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Chcę powiedzieć, że tu na szali nie stoi tylko 5500… Chcę sprostować kilka rzeczy, bo moim kolegom posłom i posłankom – byłem 12 lat w Sejmie – należą się pewne obiektywne liczby. One są miarodajne, między innymi dzięki zarządowi PGE, który do terytorialnego planu sprawiedliwej transformacji po iluś prośbach dał rzeczywiście dokładne dane.</u>
+          <u xml:id="u-105.1" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Proszę państwa, to jest 5300 ludzi zatrudnionych zarówno w kompleksie, czyli w kopalni i elektrowni, jak i w tych pokrewnych firmach kooperanckich. Zatem – do pani posłanki Zalewskiej i innych – nie mówcie, że 80 tys. Po co przesadzać? To i tak jest bardzo dużo. To i tak jest olbrzymi problem dla tego regionu. Wiemy, że w tym regionie, w worku turoszowskim, w Bogatyni zatrzymanie tego zakładu i te 5300 ludzi dla całego regionu Zgorzelca to jest gigantyczny problem. Nie trzeba go sztucznie nadmuchiwać. To pierwsze sprostowanie.</u>
+          <u xml:id="u-105.2" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Ten procent zaopatrzenia. Też jest ważną kwestią, w jakiej skali Turów dostarcza energii dla Polski. Poprosiłem elektroenergetyka, doktora Boczka i mam taką analizę. To wygląda tak. W roku 2017 to było 4% – tyle krajowego zapotrzebowania na energię pokrywał Turów. W zeszłym roku to było 3,17%. Ciut wcześniej było to 3%. Te dane są dostępne. Chętnie je wyślę.</u>
+          <u xml:id="u-105.3" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Proszę państwa, taki argument, że na tym terenie jest 10 kopalń… No mam już trochę lat i pamiętam. Rzeczywiście na tym terenie było dużo więcej kopalń. W Turowie było 2000 MW mocy, po stronie czeskiej około 6000, a po stronie NRD-owskiej jeszcze wówczas było 14 tys. Właściwie wszystko dookoła jest zamknięte. Tam już są jeziora w tej chwili. W tym rejonie ostała się tylko Elektrownia Turów i kompleks turowski w tym obszarze Górnych Łużyc… Ależ tak, proszę pana. Sprawdziłem to Nochten, które było wymienione. Jest rzeczywiście czynna elektrownia Boksberg w Niemczech – to jest około 80 km. Myślę, że podobnie Czesi, ale chcę sprostować ten kontekst.</u>
+          <u xml:id="u-105.4" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Padło coś takiego tutaj, ale chcę to zrobić, żeby panie posłanki i panowie posłowie wiedzieli. Atom. Ktoś powiedział, jeden z posłów – tylko atom. Upowszechnienie energetyki atomowej rozwiąże problem.</u>
+          <u xml:id="u-105.5" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Proszę państwa, mamy bardzo ważne – zresztą, też jestem chętny to wysłać… Ja wiem, że to nie należy do tematu, ale ponieważ jest tu komisja energii, która na pewno tym się zajmuje… Mamy ważne analizy dotyczące tak zwanego kosztu termoekologicznego. To jest liczony koszt, ile energii trzeba, żeby wyprodukować 1 TJ energii atomowej. W sytuacji energetyki atomowej ten koszt jest gigantyczny, proszę państwa. Trzeba  58 J ponieść na przygotowanie, żeby otrzymać 1 J energii. Sprawność tego procesu wynosi 1,7%. Dlaczego tak? Otóż okazuje się, że na przygotowanie paliwa, wydobycie uranu, wzbogacenie go i przygotowanie tych pastylek, których jest niewiele – cały wagon wystarczy na wiele miesięcy w elektrowni atomowej – niezbędne są gigantyczne koszty energii. Zatem energetyka atomowa, z punktu widzenia klimatycznego, to jest ostatnia rzecz, w którą powinniśmy wchodzić.</u>
+          <u xml:id="u-105.6" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Wracam do terytorialnego planu sprawiedliwej transformacji. Akurat mamy ten zaszczyt brania udziału w tym społecznym zespole. Dwa słowa mogę uzupełnić. Taki program został przedstawiony rzeczywiście przez urząd marszałkowski. Braliśmy udział w konsultacjach. Uwagi swoje nanieśliśmy. To prawdopodobnie jutro zostanie wysłane do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej i później ministerstwo będzie nad tym pracowało.</u>
+          <u xml:id="u-105.7" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Chcę jednak państwu wyraźnie powiedzieć – bo takie pytania też padały – według mnie jest może 1% szans, że Komisja Europejska zgodzi się na finansowanie tego programu, dlatego że – tak jak tutaj padało – Komisja Europejska mówi, i to słyszymy bezpośrednio z ust przedstawicieli Komisji Europejskiej, my chcemy ambitnego programu transformacji. Nie takiego, że w ogóle się transformujemy, bo już się transformujemy. Zmniejsza się liczba miejsc pracy, ale to jest trochę za mało.</u>
+          <u xml:id="u-105.8" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Zwracam się z tym do związków zawodowych, bo wy jesteście w tej chwili największym blokowym tego procesu, panie przewodniczący związku, a nawet uruchomienia myślenia na ten temat, że może zdarzyć się taka oto sytuacja – i tu będę przechodził do pytania – że ten kompleks zostanie zatrzymany np. ze względów ekonomicznych. Może się to zdarzyć, bo cena prądu z węgla będzie rosła i PGE powie, że nie jesteśmy w stanie tego utrzymać. Dlatego moim zdaniem trzeba założyć i to jest moje pytanie, zresztą zbieżne z tymi, które były wcześniej, że w sytuacji niekorzystnej – a wydaje mi się mało prawdopodobne, żeby TSUE powiedziało, podobnie jak w przypadku Białowieży, nakazujemy wstrzymanie wydobycia węgla – musimy to zatrzymać, i jest decyzja PGE, żeby to zatrzymać. Jak jesteście państwo przygotowani? Jak to będzie? Te pytania padały. Czy w systemie jesteśmy w stanie sobie poradzić? Jak to wygląda od strony technicznej? Wiem, że zatrzymanie kopalni, elektrowni, to jest bardzo złożony proces. Bywałem tam na wizytach i wiem – opowiadano mi – że w wypadku dużych awarii jest to gigantyczny proces odstawienia tych bloków, a później, w wypadku blackoutu, tak zwanego powrotu. To jest moje pytanie – przećwiczenie takiego scenariusza „ciemnego”.</u>
+          <u xml:id="u-105.9" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">I na koniec mój apel. Naprawdę zaklinanie rzeczywistości, robienie z tego twierdzy Turów… z czego my jesteśmy finansowani, że nie jesteśmy patriotami, że działamy na rzecz strony niemieckiej czy czeskiej… Proszę państwa, to nie jest sanatorium, powiedzmy sobie szczerze. To jest siódmy obiekt w Europie niosący emisję CO2, czyli siódmy truciciel klimatu w Europie. W Polsce tylko Bełchatów jest wyżej. To są obiektywne dane Komisji Europejskiej. To wiedzą Czesi, to wiemy my, to wiedzą inni. To nie jest sanatorium.</u>
+          <u xml:id="u-105.10" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Do pana głównego geologa kraju. Pan też nie zaprzeczy, panie ministrze, że jednak lej depresyjny powstaje w tym wypadku. Być może dyskusyjna jest kwestia – i zgadzam się, że prawdopodobnie Czesi przesadzają z w tym wpływem – że ten lej depresyjny w takim zakresie nie wpływa na nich, a być może, co państwo mówicie, bardziej wpływa ta cała piaskarnia. Jednak te negatywne skutki dotyczące wpływu na klimat, na wody, na zanieczyszczenie powietrza, nawet jeśli to jest emitowane z wysokich kominów, ale wiemy, że z kopalni też było emitowane… Przypomnę, że niestety w 2015 r. emisje z kopalni powodowały, że w Bogatyni, w Zatoniu, byliście na drugim miejscu w zanieczyszczeniu PM10 po Krakowie. To są dane WIOŚ. Uważano wówczas, że w 70% odpowiedzialna jest za to kopalnia. Wiemy, że teraz się poprawiło, ale takie były fakty. Czyli, jeśli chodzi o te elementy wpływu na środowisko, to krótko mówiąc, ten obiekt Turów to nie jest sanatorium. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poznaliśmy zdanie Partii Zieloni, choć jako przedstawiciel stowarzyszenia, ale jest pan jednym z prezesów Partii Zieloni…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PrezesZarzaduStowarzyszeniaEkologicznegoEkoUniaRadoslawGawlik">Nie, nie. Jestem szarym członkiem, proszę pana. Nie jestem prezesem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">No to chyba od niedawna…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselPiotrBorys">Ale były minister i poseł. To trzeba pamiętać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zaatakował pan i „Solidarność”, i poseł Zalewską, i wszystko, co się dało.</u>
+          <u xml:id="u-110.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz burmistrz Bogatyni, pan Wojciech Dobrołowicz…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoAnnaZalewska">Ja tylko dodam, panie przewodniczący, że spotkam się z panem Gawlikiem i odpowiem mu na wszystkie pytania, bo absolutnie nie ma racji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Każdy ma swoją rację, jak widać.</u>
+          <u xml:id="u-112.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, pan burmistrz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie. Panie przewodniczący, panowie ministrowie, szanowni państwo, na początku chciałbym serdecznie podziękować za umożliwienie mi wzięcia udziału w dzisiejszym wspólnym posiedzeniu Komisji sejmowych. To dla nas, dla naszego terenu, a również dla miasta i gminy Bogatynia oraz jej mieszkańców, bardzo istotny i ważny, jeden z głównych tematów, wokół którego toczy się codzienne życie kilku, kilkunastu czy kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców tego terenu. Bardzo również dziękuję za umożliwienie mi wypowiedzi, zabranie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-113.1" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Po raz pierwszy uczestniczę w posiedzeniu Komisji sejmowych, a już zostałem dostrzeżony. Nie wiem, czy sobie zasłużyłem, ale bardzo dziękuję panu posłowi Borysowi za zaznaczenie mojej obecności i te słowa. Co prawda, nie zgadzam się i właśnie, po pierwsze, chciałbym zaapelować o zaprzestanie używania w przestrzeni publicznej fake newsów dotyczących działalności kopalni i elektrowni oraz Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Zostałem zauważony chyba przez to, że stanąłem jednoznacznie po stronie prawdy, po stronie faktów, które są bezsprzeczne i oparte na dokumentach, po stronie pracowników i mieszkańców tego terenu.</u>
+          <u xml:id="u-113.2" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Apelowali państwo, pani poseł wnioskodawca apelowała, o dialog, rozmowy, o merytoryczną dyskusję i w treści tego dzisiejszego posiedzenia Komisji to było, ale nie uniknięto uszczypliwości odnośnie do poglądów czy przynależności do partii. Szczególnie mówię o panu pośle Borysie.</u>
+          <u xml:id="u-113.3" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Chciałbym podkreślić, jeśli chodzi o apel, żeby prowadzić dialog z Czechami i dyskusję międzynarodową czy też między sobą, a nie iść do Trybunału Sprawiedliwości czy do komisji, że to nikt inny, tylko Platforma Obywatelska czy inne partie Koalicji Obywatelskiej idą ze wszystkim, lecą do wszystkich, skarżą się do Komisji Europejskiej, do trybunału…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselPiotrBorys">Panie burmistrzu, to Czesi zaskarżyli rząd Polski. Co pan opowiada? Proszę wypowiadać się na temat, a nie oskarżać Platformę Obywatelską. Dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przepraszam. Proszę nie przerywać wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselPiotrBorys">Nie będzie komisarz wskazany przez rząd, nie burmistrz, atakował Platformy Obywatelskiej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę nie przerywać. Panie pośle, upominam pana. Przywołuję do porządku.</u>
+          <u xml:id="u-117.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Bardzo dziękuję. Jak widać, emocje związane z Turowem są ogromne. Będziemy bronić Turowa i przedstawiać swoje fakty. Dostępność materiałów, informacji, chociażby od PGE jest szeroka i każdy, kto chciałby głębiej wejść w temat Turowa, ma taką możliwość. Dziwi więc, gdy na spotkaniu ktoś pyta o koncesję, jakieś dokumenty czy wpływ.</u>
+          <u xml:id="u-118.1" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Chciałbym podkreślić, że najbardziej porażające jest to, że choć Czechów ciężko jest przekonać, to my musimy przekonywać Polaków, szczególnie tych, którzy są przeciwni kompleksowi Turów i podpisują się pod różnymi apelami, jak chociażby apelem „Europa i Polska muszą powstrzymać negatywne skutki działalności Turowa”, pod którym podpisała się między innymi uczestnicząca w dzisiejszym posiedzeniu pani posłanka Klaudia Jachira. Tam wyraźnie wprowadzane są w przestrzeń publiczną fake newsy. Jest tam napisane: „Bez konsultacji społecznych i odpowiedniej oceny oddziaływania na środowisko została przedłużona koncesja”; „Od maja 2020 kopalnia działa nielegalnie”; „Powstrzymajmy transgraniczny drenaż wodny przez kopalnię Turów”, czy wręcz niezrozumiały tekst kończący ten apel, że my jako społeczność, która jest w bezpośredniej linii rażenia kopalni Turów, płacimy wysoką cenę za chciwość PGE. Wprowadzanie w przestrzeń publiczną takich fake newsów, że zabieramy wodę, że to chciwość PGE, że kopalnia działa nielegalnie, powoduje, że chociażby ostatnia wizyta na naszym terenie jednej ze stacji komercyjnych, która przygotowała materiał o kopalni, przedstawiła tylko jedno stanowisko – stanowisko Czechów i strony ze skargi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Nie przedstawiła żadnego z kontrargumentów, które są oparte na faktach, na dokumentach i ci, którzy są zainteresowani, mają do tego dostęp. Jeżeli jednak w przestrzeń medialną idą takie zapisy, że wszystko jest źle, że Turów jest zły, to społeczeństwo, szczególnie po stronie czeskiej, też nie posiada pełnej informacji o tym, jaka jest prawda, jaka jest rzeczywistość.</u>
+          <u xml:id="u-118.2" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Wspomniano tutaj w czasie posiedzenia Komisji, że my walczymy z Czechami i jest zarzucana ksenofobia. Chcę podkreślić, że jesteśmy w związku trzech miast – Zittau, Hrádek i Bogatynia. Współpracujemy, realizujemy wspólne projekty transgraniczne, również te, które mają na celu niską emisję, chociażby wspólne ścieżki rowerowe z Interregu. Realizujemy miękkie i twarde, chociażby jakieś sportowe czy inne. Współpracujemy, żyjemy na co dzień i nikt tutaj nie walczy z Czechami. Zajmujemy się tylko tą jedną sprawą, czyli skargą, która została złożona do trybunału, a dotyczy kompleksu Turów.</u>
+          <u xml:id="u-118.3" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Odnoszę takie wrażenie, że to niektórzy z Polaków bardziej by się cieszyli, gdyby Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zastosował ten środek i rzeczywiście wstrzymał tę działalność na jakiś czas, a nie inni. Tak z takich wypowiedzi wynika.</u>
+          <u xml:id="u-118.4" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Szanowni państwo, również, jeśli chodzi o zarzut, że jeżeli kopalnia będzie działać, to do nas żadne środki nie popłyną – pan poseł Borys skierował w moją stronę, że stracimy pieniądze – to tak jak w Czechach, tak i u nas trwa kampania. Rozumiem więc, że ten zabieg ma zdyskredytować mnie w oczach publicznych, ale to przyjmuję.</u>
+          <u xml:id="u-118.5" who="#BurmistrzBogatyniWojciechDobrolowicz">Chciałbym podkreślić, że działamy na rzecz ekologii, również rada miejska, która przyjmuje plany zagospodarowania przestrzennego. Są tereny przeznaczone na farmy fotowoltaiczne. Ja serdecznie zapraszam. Zachęcam, aby przyjechać, szczególnie dzisiaj, kiedy jest taki piękny, słoneczny dzień, poznać tę Bogatynię, zobaczyć, czy rzeczywiście ten kompleks Turów szkodzi czy pomaga temu terenowi w rozwoju od 74 czy 75 lat. A przy wjeździe do Bogatyni rozciągają się już pola farm fotowoltaicznych, więc wszystko tutaj współgra, współistnieje. Apeluję, aby nie przekazywać do przestrzeni publicznej fake newsów, ale opierać się na prawdzie. Obronimy Turów! Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-119.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie mam już więcej zgłoszeń. Czy strona rządowa chciałaby się odnieść do tych pytań, ewentualnie pani prezes Zarządu PGE, dlatego że były różne zarzuty do PGE? Jeśli państwo chcieliby się odnieść do tych różnych stwierdzeń, to bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-119.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ, główny geolog kraju Piotr Dziadzio:</u>
+          <u xml:id="u-119.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, w zasadzie ze swojej strony nie mam nic do dodania. Wszystkie te kwestie, które…</u>
+          <u xml:id="u-119.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękujemy, w takim razie, jeżeli pan minister nie ma nic do dodania.</u>
+          <u xml:id="u-119.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy „aktywa” mają coś do dodania? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-119.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy pani prezes Zarządu PGE chciałaby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Tak. Dziękuję bardzo. Dziękuję za te wszystkie głosy, które jakby wzmacniają nasz głos jako PGE GiEK w obronie kompleksu Turów. Natomiast pojawiło się kilka pytań, które kierowane są odnośnie do naszej linii biznesowej.</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Szanowni państwo, pragnę tylko jeszcze raz podkreślić, że PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna ma przygotowane projekty zarówno dla kompleksu turoszowskiego, jak i bełchatowskiego, dotyczące transformacji energetycznej. Te projekty zostały zgłoszone do urzędów marszałkowskich zarówno jednego, jak i drugiego województwa. Są to duże projekty inwestycyjne, których realizacja wymaga czasu, ale i poważnych środków. Żeby podejść do nich z pełną odpowiedzialnością, potrzebujemy czasu na ich realizację, tak aby ta zmiana i ta ewolucja transformacji energetycznej w Polsce przebiegała z pełnym poszanowaniem wszystkich pracowników, mieszkańców, ale też zmieniała powoli nasz miks energetyczny.</u>
+          <u xml:id="u-120.2" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">Biorąc pod uwagę pytania dotyczące zarówno wieku, jak i liczby pracowników, szanowni państwo, wszystkie te dane udostępniliśmy Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Dolnośląskiego, który przygotowuje program transformacji dla tego obszaru. Tak pokazaliśmy, jak tylko można było, w sposób najbardziej transparentny, że jesteśmy gotowi, otwarci na przeprowadzenie transformacji energetycznej. Bardzo tylko prosimy o to, aby to była transformacja ewolucyjna, żebyśmy mieli równe szanse, tak jak mają inne kraje europejskie, jak mają inne kompleksy energetyczne, żeby rozłożyć to w czasie tak, aby nie ucierpieli na tym przede wszystkim ludzie i środowisko, żeby docenić także zaangażowanie wszystkich tych, którzy przygotowują się na tę transformację energetyczną w Polsce i w naszych kompleksach.</u>
+          <u xml:id="u-120.3" who="#PrezesZarzaduPGEGiEKSAWiolettaCzemielGrzybowska">My nie mówimy nie, tylko chcemy, żeby nie było to zamknięcie z dnia na dzień, o które ubiegają się Czesi. Chcemy, żeby to przebiegało w taki sposób, jak zostało to uzgodnione w roku 2019, zgodnie z podpisanymi protokołami ministerstw środowiska strony czeskiej i strony niemieckiej. PGE GiEK jest otwarta na to, aby zmieniać się. Zmieniać się w kierunku takim, który umożliwia nam zmianę organizacji pracy, przekwalifikowanie pracowników, no i wykorzystanie naszego złoża zgodnie z posiadaną koncesją. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję, szanowni państwo. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia. Dziękuję za ciekawą dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-121.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..5194a1a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/header.xml
@@ -0,0 +1,73 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-eskxx-00036-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 36/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 36/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ESK">36</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="JanSzewczak" role="speaker">
+        <persName>Jan Szewczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBeataMaciejewska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Beata Maciejewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszWieczorek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Wieczorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanWarzecha" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Warzecha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofTchorzewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Tchórzewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekSowa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Sowa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelPoncyljusz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Poncyljusz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertTelus" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Telus</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertWinnicki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Winnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWieslawKrajewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Wiesław Krajewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MAP Maciej Małecki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychMaciejMalecki" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Maciej Małecki</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ESK" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ecd3a27
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00036-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,545 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dzień dobry. Witam państwa serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych. Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 i 3 regulaminu Sejmu w związku z art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Posiedzenie zostało zwołane na wniosek grupy posłów przekazany 16 marca 2021 r. do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej, wówczas nie logują się do systemu telekonferencji i nie używają tabletów. Informuję, że linki do systemu wideokonferencyjnego wraz z instrukcją użytkowania zostały państwu przesłane w dniu wczorajszym, niektórym posłom może nawet dziś rano, a po zapoznaniu się również zaproszonym gościom, którzy będą mogli zabrać głos. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez osoby, które nie są na sali, należy wysyłać na adres e-mail: kesk@sejm.gov.pl lub przez czat w aplikacji po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego. Oczywiście ci, którzy są na sali, zgłaszają się w sposób dotychczasowy.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, teraz przejdziemy do stwierdzenia kworum. Proszę państwa o naciśnięcie guziczków w celu potwierdzenia obecności, oczywiście jak się pojawią. Już są. Ci z państwa, którzy są na sali, zrobią to na tym urządzeniu, które mamy, a państwo, którzy są poza salą, na tabletach. Proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek guziczka, a tych, którzy są poza salą, jeszcze guziczka „wyślij”.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, w międzyczasie powitam pana ministra Macieja Małeckiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieAktywowPanstwowychMaciejMalecki">Witam pana przewodniczącego i szanowną Komisję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Witamy pana ministra, pana Jana Szewczaka, członka zarządu ds. finansowych  PKN Orlen S.A.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#JanSzewczak">Witam serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Witam pana Cezarego Falkiewicza, zastępcę dyrektora Departamentu Spółek Paliwowo-Energetycznych w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Teraz czekamy na spłynięcie głosów. Myślę, że za chwilę będziemy mogli ogłosić, ile osób uczestniczy w posiedzeniu Komisji, i przystąpimy do realizacji porządku dziennego. Jest 30 osób. To piękny wynik. Bardzo prosimy o wyświetlenie wyników na tablicy. Uczestniczy 30 osób, zatem jest kworum. Możemy obradować.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje przedstawienie przez wiceprezesa Rady Ministrów, ministra aktywów państwowych, pana Jacka Sasina informacji w sprawie programów marketingowych oraz sponsorskich realizowanych lub wspieranych przez Polski Koncern Naftowy Orlen S.A. oraz Energa S.A. w latach 2018–2021. Przystępujemy do realizacji porządku dziennego.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pierwszym elementem tego porządku jest przedstawienie przez wnioskodawców uzasadnienia wniosku. Nie wiem, kto z pań czy panów w imieniu wnioskodawców będzie ten wniosek referował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Poseł Poncyljusz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy jest z nami poseł Poncyljusz? Jeszcze chwilę poczekamy, a jak nie, to wystąpi ktoś w zastępstwie. To może poprosimy w zastępstwie któregoś z panów? Mam informację, że może mieć awarię samochodu i może dotrzeć za jakiś czas. To może o przedstawienie poprosimy pana posła?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, od kilku miesięcy, a może nawet od kilku lat, obserwujemy działalność spółek Skarbu Państwa, które dość mocno starają się wpisać w jakiś sponsoring, w prowadzenie swojego marketingu. Mimo tego, że co roku ich zyski spadają, spółki te starają się wyeksponować coraz więcej środków na cele, o których mówiłem, takie jak marketing i promocja swoich firm.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dotyczy to również spółki, o której ostatnio zrobiło się głośno, czyli PKN Orlen oraz Energa S.A. W ostatnim okresie, mimo tego, że zysk w kolejnych latach spadał, te dwie spółki angażują w różne działania swoje aktywa finansowe nieproporcjonalnie do zysku, który został wypracowany. Chcielibyśmy dowiedzieć się, jak było do tej pory, jak to się ma do proporcjonalności zysku wypracowanego w poszczególnych spółkach Skarbu Państwa. Nad tym chcemy dzisiaj debatować. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">To była pierwsza część wypowiedzi, a później, po informacji pana ministra, dokończy kolega.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy kolega dotarł? Tak mi się wydaje. Bardzo prosimy, panie pośle, o przedstawienie rozwinięcia uzasadnienia, bo pan poseł już rozpoczął.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Dzień dobry, panie przewodniczący. Bardzo przepraszam za zamieszanie. Nawet pana słyszałem, byłem trochę bezradny, ale na szczęście byłem już niedaleko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Taka już cecha Platformy, bezradność.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Bezradny byłem w tamtym momencie, ale, jak pan widzi, dopiąłem swego i jestem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Cieszymy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, dzisiaj chcemy rozmawiać o tym, jak wyglądają wydatki na cele PR-owe i propagandowe w Polskim Koncernie Naftowym Orlen wraz ze spółkami podległymi, szczególnie z Energą Gdańsk. Pozwolę sobie popatrzeć na pewien bardziej ogólny rzut tego, z czym mamy do czynienia.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselPawelPoncyljusz">Kapitalizacja Orlenu spadła do poziomu poniżej 30 mld zł. Na ten moment takie są fakty. Z drugiej strony w ostatnich latach notujemy bardzo wysoki wzrost wydatków na PR, na reklamę, na doradztwo, i to niewspółmierne do tego, co robią pozostałe spółki, również takie spółki, które mają ambicje być firmami o zasięgu co najmniej regionalnym, europejskim, a może nawet i większym. Jeśli przyrównamy to do KGHM-u, do PZU czy do PKO BP, które są o kapitalizacji wyższej niż Orlen, zdziwi fakt wydawania tak wielkich pieniędzy.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselPawelPoncyljusz">Na posiedzeniach, w których uczestniczył pan prezes Obajtek, już dwukrotnie zadawałem pytanie o sponsoring pana Kubicy. W materiale od ministra oczywiście dowiadujemy się o tym sponsoringu, ale nie ma tu żadnych kwot. Problem polega na tym, że Orlen, z tego co donoszą media, w 2018 r. wydał na PR sto kilkadziesiąt, bodajże 160 mln zł. Rok później było to już ponad 400 mln zł. Jak dowiadujemy się nieoficjalnie, za 2020 r. jest to już kwota 1,2 mld zł. Szczerze mówiąc, to trochę dziwi, biorąc pod uwagę poziom kapitalizacji, który jest niższy w porównaniu do spółek Skarbu Państwa takich jak PZU, PKO czy KGHM. Nawet jeżeli zbierzemy kapitalizację pozostałych trzech spółek energetycznych, na których jeszcze nie położył łapy prezes Obajtek, będziemy mieli kwotę ok. dwudziestu paru miliardów złotych. Ich wydatki na PR, na reklamę, na marketing nie są tak wysokie, nawet jak wspólnie to wszystko zsumujemy.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselPawelPoncyljusz">Wracając do sponsoringu pana Roberta Kubicy, nikt nigdy nie odpowiedział na pytanie, jak to się stało, że w jedną noc, przypadkiem akurat po wycieku nagrań z restauracji Sowa &amp; Przyjaciele, gdzie Mateusz Morawiecki jeszcze jako prezes BZ WBK mówi, że całe szczęście, że Kubica uległ wypadkowi, w związku z czym jako bank nie musieli deklarować się na żaden sponsoring… Na drugi dzień nagle dowiadujemy się, że Orlen podpisał umowę sponsoringową z panem Robertem Kubicą, a może nawet nie z panem Robertem Kubicą, a bardziej z Williams, drużyną w Formule 1. To było bardzo ciekawe, dlatego że nikt do tej pory nie pokazał, dlaczego w tamtym czasie, w 2019 r., decydowano o tak nagłym podpisaniu umowy. Wcześniej nikt nie informował o tym, że Orlen zamierza coś takiego zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselPawelPoncyljusz">Nie dość tego, w tamtym czasie nie było przesłanek, żeby iść w jednorodnym brandzie na poziom europejski. Stacje w Niemczech nazywają się STAR, stacje w Czechach nazywają się Benzina, więc w tamtym momencie nie było okoliczności do tego, aby dbając o wizerunek Orlenu jako marki europejskiej, podpisywać taki kontrakt z drużyną Formuły 1, jaką była drużyna Williams. Do tej pory nikt nie pokazał żadnych analiz, w jaki sposób wzrosną obroty Orlenu dzięki temu, że Robert Kubica będzie ambasadorem i twarzą Orlenu. Pytanie, czy pan minister ma takie analizy. Inaczej byłoby, gdyby wtedy Orlen miał ten sam szyld we wszystkich krajach, ale tak nie było. To dzieje się dopiero w ostatnim roku, ku temu to zmierza.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PoselPawelPoncyljusz">To oczywiście jest też pytanie do pana ministra. Jeżeli pan minister Sasin podpisuje się pod tak dużym dokumentem, to jest pytanie, czy toleruje to, że akurat spółka Orlen ma tak dużo wyższe wydatki na marketing, na reklamę, na doradztwo w stosunku do innych spółek, również o regionalnych ambicjach. Nie chcę mówić: światowych, bo to chyba byłaby przesada, ale myślę, że można mówić o regionalnych i że kilka spółek Skarbu Państwa można przyrównać do Orlenu.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#PoselPawelPoncyljusz">Ciekawe jest to, że marketingowe wydatki w Orlenie rosną w ostatnich dwóch latach, i to rosną zdecydowanie. Czy to przypadek, że są to akurat lata kampanii wyborczych? Czy to przypadek, że Orlen wydaje dużo więcej pieniędzy? A może jest tak, że dzisiaj obrona pana prezesa Obajtka wynika właśnie z tego, że wielu polityków uzyskało wsparcie dla swoich lokalnych, regionalnych środowisk, stowarzyszeń, inicjatyw i w związku z tym dzisiaj nikt nie ma odwagi powiedzieć, że Obajtek po prostu tę władzę obciąża i jest raczej balastem, a nie osobą, z której należy być dumnym?</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#PoselPawelPoncyljusz">Każdy potrafi wydawać pieniądze. Gorzej jest z oceną wyników finansowych. Tego, jaki jest efekt wydania milionów, setek milionów, a w 2020 r., jak wszystko na to wskazuje, nawet ponad miliarda złotych, i tego, jak to przekłada się na biznes. Pan prezes Obajtek bardzo często mówi o tym, jakie to wielkie sukcesy ma jako prezes. Przy okazji swojego pozytywnego czy też dobrego wyniku finansowego nie zająknie się natomiast o tym, że to wynika też z inżynierii finansowej.</u>
+          <u xml:id="u-14.8" who="#PoselPawelPoncyljusz">Przypominam, że spółka Energa była odkupywana od Skarbu Państwa bodajże za ponad 1,5 mld zł, a nagle w księgach zostało to przeszacowane na ponad 3 mld zł, czyli tak naprawdę nie ma żadnej wartości dodanej, a wartość Energi, w sensie aktywów i działań, niczym nie różniła się od momentu transakcji ze Skarbem Państwa, tylko zostało to przeszacowane. Oczywiście pan prezes Obajtek nie omieszkał doliczyć sobie tego do listy rzekomych czy wątpliwych sukcesów jako prezesa Orlenu.</u>
+          <u xml:id="u-14.9" who="#PoselPawelPoncyljusz">Kolejną rzeczą, która budzi pewne wątpliwości, jest to, że w dokumencie tym nie znajdujemy żadnych konkretnych kwot pieniędzy na poszczególne dotacje i wsparcia. Mówi się o różnego rodzaju programach rozwoju dzieci i młodzieży, programach w motosporcie, w ogóle w sporcie. Ale nikt nie mówi, ile pieniędzy poszło na tego typu inicjatywy jak klub sportowy na Podkarpaciu, którego prezesem czy też jednym z aktywnych działaczy był przedsiębiorca, który, jak donosiła prasa, sprzedał mieszkanie w Warszawie na osiedlu Awangarda za dużo mniejsze pieniądze, niż jest to na rynku.</u>
+          <u xml:id="u-14.10" who="#PoselPawelPoncyljusz">Jest moje pytanie do przedstawicieli Ministerstwa Aktywów Państwowych, bo teraz, po PiS-owskich rewolucjach, tak to się nazywa. Najpierw nazywało się to Ministerstwem Skarbu Państwa, potem nie było niczego, a teraz jest Ministerstwo Aktywów Państwowych. Dlaczego nie mamy możliwości zajrzenia do tego, ile poszło pieniędzy na jakie kluby i inicjatywy? Możliwe, że dowiedzielibyśmy się jeszcze o jakichś przypadkowych zbieżnościach pomiędzy prywatną aktywnością pana prezesa Obajtka i różnego rodzaju donacjami i sponsoringami ze strony Orlenu.</u>
+          <u xml:id="u-14.11" who="#PoselPawelPoncyljusz">Ten dokument, ta korespondencja z nami jako Komisją jest oczywiście bardzo zacna, ale poza pewnymi ogólnikami jest powoływanie się na to, że w 2020 r. Orlen walczył z covidem, co robi wiele firm. Mogą to robić, bo to jest ich decyzja. Rozumiem, że poza 2020 r. i covidem pieniądze płynęły nie tylko na szpital tymczasowy, na respiratory czy na maseczki, jednak tak naprawdę nie wiemy, za co Orlen zapłacił, komu przekazał jaką kwotę pieniędzy. Jest więc apel do pana wicepremiera i ministra aktywów państwowych, aby Komisja mogła zapoznać się z bardziej szczegółowymi danymi odnośnie do wydatków marketingowych.</u>
+          <u xml:id="u-14.12" who="#PoselPawelPoncyljusz">Wydatki doradcze to kolejna potężna kwota pieniędzy, o której dokument ten wspomina, ale znowu nie podaje się tu żadnych kwot ani beneficjentów. Pamiętam, jak minister skarbu, już potem wyrzucony z rządu Beaty Szydło, grzmiał z sejmowej mównicy, jak to za poprzedników wydawano pieniądze na usługi doradcze, szczególnie na usługi prawnicze. Teraz wszystko wskazuje na to, że wydatki zwiększyły się wielokrotnie, nie dwukrotnie, nie trzykrotnie, ale wielokrotnie. Nikt ze strony PiS-u już nie grzmi, że wydawane są takie pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-14.13" who="#PoselPawelPoncyljusz">Mówimy o sytuacji, kiedy Orlen nie miał jeszcze żadnych perspektyw na łączenie się z Lotosem. Zobaczymy, czy coś z tego wyjdzie, ale mam przekonanie, że dzisiaj cała ta konsolidacja, to rzekome budowanie multienergetycznego koncernu jest bardziej walką o to, żeby były tak duże obroty, żeby był jeszcze większy fundusz marketingowy, doradczy, PR-owy. W związku z tym będzie można zrobić jeszcze więcej różnych rzeczy. Jest pytanie, ile z tych pieniędzy zostało zmarnowanych albo które trzeba było zapłacić różnego rodzaju pośrednikom, którzy doprowadzali do różnego rodzaju umów sponsorskich i marketingowych.</u>
+          <u xml:id="u-14.14" who="#PoselPawelPoncyljusz">Nie mówię o zakupie Polska Press, bo na ten temat wypowiedział się już sąd antymonopolowy, jak rozumiem, pod egidą Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a więc urzędu, którego nominaci są związani z obozem władzy. Jeśli więc nawet we własnym gronie nie jesteście w stanie uzgodnić pewnej wersji tego, jak ta konsolidacja ma wyglądać, to należy domniemywać, że nie wszystkie dokumenty, o których ze dwa czy trzy miesiące temu próbował nam opowiadać pan prezes Obajtek, są tak przejrzyste i tak oczywiste, jak by się wydawało.</u>
+          <u xml:id="u-14.15" who="#PoselPawelPoncyljusz">Podsumowując, mój apel do ministra i prośba do pana przewodniczącego jest o to, żebyśmy mogli zapoznać się z analityką pisma, które dostaliśmy, tzn. żebyśmy zobaczyli kwoty i wiedzieli, na kogo i na jakie cele zostały one wydane. Oczywiście można ogólnymi zdaniami zbudować przekonanie, że jest świetnie i że bez Orlenu żadne dziecko w Polsce nie mogłoby rozwijać się sportowo. Wiemy dobrze, że to nieprawda.</u>
+          <u xml:id="u-14.16" who="#PoselPawelPoncyljusz">Przypuszczam, że pod płaszczykiem pieniędzy przekazywanych na kluby sportowe i różnego rodzaju zbożne cele kryją się różni pośrednicy, różni spryciarze, a może też interesy takie jak duży upust w zakupie mieszkania na terenie Warszawy dla prezesa Obajtka. Nie wiem, czy tak jest. Zadaję pytanie. Trudniej byłoby mi zadać to pytanie, gdybym w załączniku do pisma od pana premiera Sasina miał dzisiaj tabele z dokładnym wypisaniem. Mamy takie tabele, gdy uchwalamy budżet państwa, kiedy przyjmujemy sprawozdanie z działalności poszczególnych ministerstw i centralnych urzędów, bo tym w tej Komisji również się zajmujemy. Mamy tam bardzo szczegółowo wydane kwoty, informację, na co te pieniądze idą. Tu natomiast poza przechwalaniem się i ogólnymi stwierdzeniami wiele więcej z tego dokumentu się nie dowiadujemy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Patrzę na ten dokument i co prawda to nie jest gruba książka, ale jest to kilka, 10 stron informacji na temat tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Wypowiedź poza mikrofonem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Drogi panie pośle, zgadzam się z panem posłem, który referował pierwszy, co do tego, że od wielu lat obserwujemy działalność spółek. Już od 20 lat obserwuję w Komisji działalność spółek, przedtem jeszcze z perspektywy spoza parlamentu. Jeśli mielibyśmy odnosić się do informacji, jakie są tu zawarte, to 10 stron to jest jednak sporo. Jak zgłaszałem interpelacje poselskie do rządów Platformy i zadawałem takie same pytania o sponsoring, w odpowiedzi dostawałem informację, że jest to tajemnica handlowa spółki. To była cała informacja, jaką otrzymywałem za rządów Platformy. Ta informacja jest o wiele bogatsza.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeśli zaś chodzi o Orlen, to nie jest to spółka Skarbu Państwa, tylko jest to spółka z niewielkim udziałem Skarbu Państwa. Obawiam się, że ujawnienie takich informacji wymagałoby zgody zgromadzenia udziałowców albo jeszcze czegoś innego, a niekoniecznie ministra, który tak naprawdę nie jest właścicielem Orlenu.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, kolejnym mówcą jest pan minister Maciej Małecki. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, dziękuję za udzielenie głosu. Na wstępie powiem, że wydawało mi się oczywiste, że dla członków Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, dawniej Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa, w której przez szereg lat też miałem zaszczyt pracować, pewne rzeczy są oczywiste. Takie mianowicie, że przekazywanie informacji o aktywności, także o aktywności marketingowej i sponsoringowej, spółek publicznych odbywa się zgodnie z przepisami Prawa rynku kapitałowego w przypadku spółek handlowych. Spółki publiczne mają obowiązek przekazywać informacje na równych zasadach dla wszystkich akcjonariuszy.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Skarb Państwa dzierży 27,5% akcji w Orlenie. Dlatego minister aktywów państwowych nie posiada innych informacji odnośnie do działalności marketingowej i sponsoringowej poza tymi, które są przez spółki przekazane do wiadomości publicznej w raportach bieżących oraz w raportach rocznych. Także w przypadku Orlenu jako spółki Skarbu Państwa z 27,5-procentowym udziałem raz do roku zwyczajnemu walnemu zgromadzeniu przedstawiane jest sprawozdanie o wydatkach reprezentacyjnych, wydatkach na usługi prawne, usługi marketingowe, usługi w zakresie stosunków międzyludzkich, czyli tzw. public relations, czy komunikację społeczną, usługi i doradztwo związane z zarządzaniem.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Wymóg ten został wprowadzony przez PiS ustawą z 16 grudnia 2016 r., czyli ustawą o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Opozycja nie poparła tej ustawy. Kiedy wprowadzaliśmy reguły wzmacniające nadzór na tymi wydatkami w spółkach, opozycja akurat nie mogła głosować, bo wtedy gremialnie blokowała mównicę sejmową.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Niezależnie od tego informacje, które były do przekazania, przekazał Wysokiej Komisji wicepremier Jacek Sasin, minister aktywów państwowych. Cieszymy się, że spółki Skarbu Państwa bardzo mocno angażują się w sponsoring wielu ważnych dla Polaków wydarzeń, wielu... nie chcę powiedzieć: istotnych osób, ale tak trzeba powiedzieć w przypadku sportowców i artystów. Kiedy słyszymy „Mazurek Dąbrowskiego”, grany podczas światowych imprez sportowych, kiedy na szyjach naszych zawodników błyszczą medale mistrzostw świata, mistrzostw europy, olimpiad, wielokrotnie w tle tych zwycięstw jest także wsparcie spółek Skarbu Państwa. To także jest rola spółek Skarbu Państwa. Myślę, że dokładniej na ten temat będzie mówił pan prezes Jan Szewczak, który na dzisiejszym posiedzeniu Komisji reprezentuje Orlen.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Chciałbym też rozwiać wątpliwości opozycji przedstawione przez panów posłów co do wyników Orlenu, co do zależności zysków Orlenu i wydatków sponsoringowych. Nie można zgodzić się ze stwierdzeniem, że kiedyś w Orlenie zyski były większe, bowiem przeczą temu fakty i przeczą temu liczby. Szanowni państwo, można lubić PiS lub nie lubić, można lubić prezesa Obajtka lub nie lubić, ale fakty są takie, że w roku pandemii koronawirusa, największego kryzysu po II wojnie światowej, Orlen zarobił zysku netto o pół miliarda więcej niż przez osiem lat rządów Platformy i PSL-u.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Przypomnę te liczby. Osiem lat rządów Platformy i PSL-u to zaledwie 2,9 mld zł. W 2020 r., podkreślam, roku, w którym spółki paliwowe odnotowały potężne uderzenie, Orlen wypracował 3,4 mld zysku. Wspomnę takich gigantów jak Shell i BP, które miały ujemne wyniki powyżej 20 mld dolarów . Pięć lat Orlenu za czasów PiS to ponad  26 mld zysku. Wydatki inwestycyjne CAPEX Orlenu to w ostatnim roku 9 mld zł. Za czasów Platformy te wyniki były trzykrotnie niższe. W związku z tym myślę, że jeżeli ktoś chciałby mieć szczerą troskę o sytuację naszego czempiona paliwowego, to warto, żeby zastanowił się, dlaczego w tamtych czasach Orlen zarabiał nie dwukrotnie mniej, nie trzykrotnie mniej, ale wielokrotnie mniej i gdzie te pieniądze się podziewały.</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Szanowni państwo, myślę, że kiedy w 2016 r. wprowadziliśmy w Sejmie ustawę uderzającą w mafie paliwowe, mało kto spodziewał się efektów uszczelnienia rynku paliw, walki PiS z szarą strefą. Tymczasem jeśli spojrzymy na dane, okaże się, że od tamtej pory sprzedaż oleju napędowego na stacjach Orlen wzrosła o 48%, a benzyny o 26%. Dlaczego takich ustaw nie było wcześniej, kiedy za politykę polskiego państwa z bezwzględną większością w Sejmie odpowiadali państwo, którzy dzisiaj zadajecie takie pytania? Było pole do popisu.</u>
+          <u xml:id="u-18.7" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">W czasach, kiedy rządziła Platforma z PSL-em, dziennie do Polski wjeżdżało  600 autocystern z lewym paliwem. Traciliśmy 40 tys. zł na jednej. Łatwo to policzyć. Proszę państwa, przeprowadźmy delikatne ćwiczenie matematyczne. Wniosek o dzisiejsze posiedzenie Komisji, jeśli dobrze pamiętam, złożyliście 15 marca, tj. 16 dni marca  i 13 dni kwietnia do dzisiaj. Łatwo policzyć, że przez 29 dni – pomnóżmy tyle razy 24 mln zł – polskie państwo traciło na lewym paliwie 696 mln zł, blisko 700 mln zł. To są kwoty niebotyczne, kwoty, które mogłyby znakomicie zasilać wiele szczytnych inicjatyw, takich, jakie realizuje Orlen, jakie realizuje Energa czy inne spółki Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-18.8" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Orlen i Energa są bez wątpienia w czołówce spółek z udziałem Skarbu Państwa, które aktywnie angażują się w działalność sponsoringową i marketingową, mają szerokie spektrum tematyczne tego zaangażowania. Zresztą badania wskazują, że Orlen jest wskazywany jako pierwszoplanowy sponsor i wydarzeń sportowych, i czołowych polskich sportowców, medalistów, ale także wydarzeń kulturalnych i patriotycznych. To są te zadania, które realizuje zarząd Orlenu i zarząd Energi.</u>
+          <u xml:id="u-18.9" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Według informacji, które przekazał Orlen – myślę, że rozwinie to pan Jan Szewczak – w zakresie sponsoringu sportowego zarówno Orlen, jak i Energa koncentrują się na kilku wybranych obszarach. Jest to mecenat nad projektami wsparcia kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, inicjatywy związane z propagowaniem sztuki filmowej, teatru, muzyki, literatury. Orlen wspiera też najważniejsze polskie instytucje i przedsięwzięcia kulturalne. Strategicznym obszarem działań społecznych są inicjatywy na rzecz poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach, współpraca ze społecznościami lokalnymi. W zakresie sponsoringu sportowego wspiera te dyscypliny, które są szczególnie dla Polaków ważne, zarówno w sporcie zawodowym, jak i w sporcie amatorskim. Mamy sponsoring naszych medalistów lekkiej atletyki, mamy sponsoring Polskiego Komitetu Olimpijskiego, mamy sponsoring wspomnianego Roberta Kubicy.</u>
+          <u xml:id="u-18.10" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Przy okazji nie zgodzę się z tym, że wizerunek Roberta Kubicy i udział Orlenu w Formule 1 nie dają nic, ponieważ Orlen funkcjonuje za granicą pod markami STAR czy Benzina. Przypomnę, że od pewnego czasu Orlen prowadzi podwójny branding. Na te stacje benzynowe wprowadzany jest polski orzeł, a niedawno, chociażby pod Berlinem, powstała stacja Orlenu. Orlen prowadzi ekspansję także na rynkach zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-18.11" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Jeszcze raz podkreślę, też z szacunku do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, że rzeczą, jak myślę, oczywistą dla posłów, dla nas funkcjonujących w tym obszarze jest to, że możliwość i zakres udzielania informacji jest regulowany ustawą z 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Jeszcze raz podkreślę, że spółki publiczne są zobowiązane do równego traktowania akcjonariuszy, a informacje, które są przekazywane Ministerstwu Aktywów Państwowych, muszą być takie same, jak te przekazywane innym akcjonariuszom. Spółka komunikuje to tak, żeby zachować równość wobec wszystkich akcjonariuszy. Spółki, w którym swoje akcje ma Skarb Państwa, muszą dochowywać takich wymogów.</u>
+          <u xml:id="u-18.12" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Odniosę się jeszcze do wspomnianej kapitalizacji, bo pan poseł też wyraził troskę o kapitalizację. Otóż informuję, że dzisiaj, w szczycie trzeciej fali pandemii koronawirusa, kapitalizacja to 28 mld zł. W 2014 r., kiedy rządziła Platforma Obywatelska, kapitalizacja wynosiła 18 mld zł. Nie było koronawirusa, był rząd Platformy i PSL-u i wtedy kapitalizacja wynosiła prawie połowę tego, co dzisiaj, a paliwo kosztowało, jeśli dobrze pamiętam, znacznie więcej niż dzisiaj. Panie przewodniczący, tyle ze strony Ministerstwa Aktywów Państwowych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Szczerze mówiąc, trochę jestem zdziwiony atakiem na sponsoring pana Kubicy. Może dzieje się tak dlatego, że nie jest mężem żadnej z posłanek Platformy Obywatelskiej. Zdaje się, że w czasach, jak rządziliście, takie było sponsorowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Wypowiedź poza mikrofonem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zdaje się, że Orlen sponsorował męża posłanki Platformy za czasów waszych rządów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Pan Obajtek zatrudnia dzisiaj…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeżeli chodzi natomiast o pretensje… Usłyszałem wręcz pretensje, że wzrasta wartość Orlenu i dzięki temu, że wzrasta wartość, wzrasta również sponsoring dla naszych sportowców. Jak czytaliśmy w tym materiale, to nie tylko sportowcy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Ile? Niech ktoś poda kwoty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To też szpitale. Mamy współpracę z pogotowiem lotniczym, z instytutem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">To nie jest tłumaczenie. Jak się nie masz czego wstydzić, jak nie kradniesz, to wszystko pokażesz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Oczywiście można powiedzieć, że jak się nie kradnie, to można pokazać wszystko, tylko przepisy są takie, że w prywatnych firmach…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Nie ma żadnych przepisów, które temu przeszkadzają.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To dlaczego za waszych rządów na moje interpelacje była odpowiedź: „Spadaj, to tajemnice spółki”? Nie było materiału o tym, na co się przeznacza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">A gdzie tu jest napisane, na co się przeznacza?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Za waszych rządów nie było żadnej odpowiedzi. Była tylko odpowiedź: to jest tajemnica spółki. Co więcej, nawet w przypadku spółek ze stuprocentowym udziałem Skarbu Państwa też była odpowiedź: to jest tajemnica spółki. Możecie więc mieć pretensje do spółki, która jest w większości spółką prywatną, że przedstawia taką informację. Rzeczywiście możecie mieć o to pretensje. Tylko że spółka nie ma takiego obowiązku. Jeżeli zechce, to przedstawiciel zarządu, pan Jan Szewczak, być może coś powie, ale nie musi. Za waszych czasów tam, gdzie musieliście, nie odpowiadaliście. Pamiętam po prostu, jak zachowywaliście się, gdy były nasze interpelacje, jakie były odpowiedzi. Orlen miał kilka miliardów strat, a prezes zarabiał dwa razy więcej niż obecny prezes i wtedy wszystko było świetnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Obecny prezes dostaje ulgi na mieszkania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Być może dlatego, że dawał haracze takim Nowakom albo innym i wystarczyło opłacić się swoim kumplom, co dzisiaj wyjaśnia prokuratura, i nie trzeba było mieć wyników. Może dlatego tak to was boli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Na razie prokuratura nic nie wyjaśniła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ale takie dziwne rzeczy znajdują się w doniesieniach prasowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Prawda nas wyzwoli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Prawda nas wyzwoli, a niektórych posadzi do więzienia. Teraz o zabranie głosu bardzo proszę pana Jana Szewczaka. Może pan Jan Szewczak uchyli rąbka tajemnicy, o ile może. Bardzo proszę, panie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#JanSzewczak">…były pośle, również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Były pośle, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#JanSzewczak">Witam państwa serdecznie. Proszę państwa, rozumiem pewne polityczne rozgorączkowanie, ale od wnioskodawcy, który przecież był ministrem zajmującym się sprawami gospodarczymi, powinniśmy wymagać dużej precyzji i nieposługiwania się czy to jakimiś sugestiami, czy to nawet pomówieniami. To niewłaściwa droga.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#JanSzewczak">Wydaje mi się też, że powinniśmy zachować pewną kulturę w relacjach osobistych i zwracać się do siebie per panie ministrze, per panie pośle, a nie Obajtek. To jest prezes wielkiego koncernu nie tylko środkowoeuropejskiego, z którym chcą rozmawiać ludzie na bardzo poważnych stanowiskach, którzy traktują go z szacunkiem i z godnością. To jest pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#JanSzewczak">Proszę państwa, druga kwestia jest już konkretna. Panie pośle, panie ministrze Poncyljusz, podał pan jakieś kosmiczne wielkości, zupełnie absurdalne, mówiąc najpierw o 20 mld zł na PR i reklamę, a później o 1,2 mld zł. To nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Pana i państwa chcę poinformować, że co roku od 2008 r. ogólne wydatki marketingowe Energi i PKN Orlen są niższe lub bardzo zbliżone do niskich pułapów. Mogę panu podać następującą informację. Mianowicie Energa wydatki na sponsoring  w 2018 r… Przepraszam pomyliłem się w jednej liczbie. W każdym razie są to środki idące w dziesiątki, wynoszące ok. 100 mln zł, schodzące zdecydowanie w dół, a nie rosnące.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#JanSzewczak">Po drugie nieprawdą jest sugestia, że są pośrednicy czy doradcy, którzy na tym korzystają. Chcę powiedzieć, że ani w Enerdze, ani w Orlenie w sponsoringowych i marketingowych procesach nie występują podmioty pośredniczące w zawieraniu umów. Nie korzystamy z usług zewnętrznych doradców. Mało tego, optymalizacja naszych działań i kosztów poszła w tym kierunku, że stworzyliśmy własny dom mediowy Sigma, który zatrzymuje w firmie środki pieniężne, które wychodziły na zewnątrz. Mało tego, jest tak ścisła kontrola wszystkich umów sponsoringowych i marketingowych, że w statusie zapisaliśmy, że jest dodatkowy nadzór nad wszystkimi umowami, które są powyżej  500 tys. zł. One wszystkie muszą mieć akceptację rady nadzorczej.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#JanSzewczak">Co do kolejnych kwestii, do których pan się odnosił, co do tego, że wydatki spółki Orlen są wyższe niż innych spółek Skarbu Państwa, powiem, że czasami są wyższe, nie od wszystkich, ale są wyższe, bo działamy na rynkach międzynarodowych, działamy na rynkach europejskich, w takich krajach jak Niemcy, Czechy, Słowacja, Litwa, Kanada. Tam koszty funkcjonowania są inne, podobnie zresztą jak wynagrodzenia posłów i menadżerów dużych spółek. To wszystko razem powoduje, że dostrzegamy olbrzymią oszczędność, optymalizację w tych działaniach.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#JanSzewczak">Nie chciałbym już odnosić się do kwestii pobocznych, które poruszył pan poseł, do kwestii, żeby UOKiK wspólnie oprotestował decyzję dotyczącą przejęcia Polska Press. To nieprawda. Jest dzisiejsze oświadczenie prezesa Chróstnego, który mówi o tym, że jest to absolutny szok, że jest to zaskoczenie, że nawet nie zdążył przedstawić swoich argumentów, jak zapadła decyzja. Powiedziałbym, że jest wiele kwestii, które…</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o pana Roberta Kubicę, nie jestem fanem motoryzacji, ale muszę powiedzieć, że dla mnie jest to niezwykle dzielny człowiek, który w wielkiej tragedii osobistej potrafił się zmobilizować. Jeśli chodzi o efekt finansowy, jeśli tak bardzo panu posłowi Poncyljuszowi zależy, to oceniamy, że mamy ok. 300 mln zwrotu ekwiwalentu marketingowego z tego tytułu. To nie są banalne kwoty.</u>
+          <u xml:id="u-40.7" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o ten sponsoring, to chcę zapewnić pana przewodniczącego i pana wnioskodawcę, że nie sponsorujemy 18 tys. butelek wina, które zostały nam po poprzednikach. W tym sprawnym menadżerskim zarządzie nie sponsorujemy zakupów na karty kredytowe w salonach paryskich, torebek czy kosmetyków. Takie rzeczy nie mają miejsca. Już nie mówię o tym, że żaden z członków zarządu nie korzysta i nie korzystał z karty kredytowej, co za poprzednich wybitnych menadżerów w tej spółce było zjawiskiem powszechnym, i to na niebagatelne kwoty. Na każdym kroku to widać i bez wątpienia jest to bardzo twarda ręka prezesa Daniela Obajtka, który bardzo tego przestrzega i pilnuje.</u>
+          <u xml:id="u-40.8" who="#JanSzewczak">Nie wspomnę już o tym, że za poprzedniego układu pewne środowiska i osoby powiązane, nawet rodzinnie, choćby z dziennikarzami, którzy teraz tak dużo o Orlenie piszą, zarabiali tutaj po kilka milionów złotych na zlecenia. Nie wspomnę nawet o posłach, którzy dzisiaj są posłami, a przecież ich firmy otrzymywały ogromne kwoty, nawet  ok.13 mln zł. Biorąc pod uwagę to wszystko razem, trzeba zauważyć pewną wartość ogólnonarodową. Nie warto ułatwiać zadania konkurencji, nie warto szkalować, atakować, pomawiać czy podawać zupełnie nieprawdziwych faktów w sytuacji, kiedy PKN Orlen stara się o zajęcie bardzo poważnego miejsca na rynku jako firma multienergetyczna.</u>
+          <u xml:id="u-40.9" who="#JanSzewczak">Dodam tylko, że od 2016 r. do 2020 r., a więc również za działań menadżerskich i zarządczych prezesa Daniela Obajtka, Orlen wpłacił do budżetu państwa 166 mld zł. Proszę państwa, przecież 166 mld zł to kwoty porównywalne z kwotami, jakie uzyskujemy z Unii Europejskiej w ramach dotacji czy budżetu. Corocznie wpłacamy  ok. 30–33 mld zł podatków i opłat do polskiego fiskusa. Bez tych pieniędzy nie byłyby możliwe pewne programy społeczne czy socjalne, jak również inwestycje.</u>
+          <u xml:id="u-40.10" who="#JanSzewczak">Jest jeszcze jedna rzecz. Proszę państwa, panie pośle Poncyljusz, na inwestycje wydajemy ok. 7–9 mld zł. Różnie jest w różnych latach, ale są to inwestycje gigantyczne w porównaniu do poprzednich działań poprzednich ekip zarządczych. Oczywiście przy tego typu wielkich inwestycjach i wielkiej odpowiedzialności, choćby z tytułu pewnych błędów w ocenie sytuacji ekonomicznej, musimy posługiwać się doradcami, i to takimi doradcami, którzy znają rynki międzynarodowe, bo to już są kwestie o znaczeniu i zasięgu międzynarodowym, nie tylko krajowym. Jest rzeczą zrozumiałą, że firmy, które działają na polskim rynku – świetne firmy, jak PZU, KGHM czy Pekao S.A. – w niektórych kwestiach wydają tych środków mniej, bo inwestują na polskim rynku, a tu ciągle ceny są inne. To również ma istotne znaczenie.</u>
+          <u xml:id="u-40.11" who="#JanSzewczak">Proszę państwa, oczywiście jestem gotowy do kolejnych informacji czy odpowiedzi na państwa wnioski. Chcę tylko powiedzieć w sprawie kapitalizacji, bo ona się tu pojawiła i pan przewodniczący Marek Suski również zwracał na to uwagę. Kapitalizacja to jest giełda, proszę państwa. Giełda ma to do siebie, że raz jest wyżej, raz jest niżej. Dzisiaj ta kapitalizacja waha się w granicach 28 mld zł, a jednak za poprzedniej ekipy, bliższej sercu Platformy, był to poziom ok. 18 mld zł. Niewątpliwie jest więc różnica.</u>
+          <u xml:id="u-40.12" who="#JanSzewczak">Fakt zarządzania spółką, również w kwestiach marketingu, sponsoringu, to wszystko… Jako spółka giełdowa jesteśmy poddani pewnym ograniczeniom, pewnym zależnościom i nie możemy dowolnie przekazywać tych informacji. Jesteśmy zobowiązani do przestrzegania ogólnie obowiązujących zasad i standardów dotyczących przekazywania informacji do podmiotów zewnętrznych i do osób trzecich. Informacje te powinny być dostępne dla wszystkich partnerów na takiej samej zasadzie. Jest cały szereg ograniczeń – tajemnica handlowa, tajemnica przedsiębiorstwa – które powodują, że nie wszystko możemy przedstawiać państwu expressis verbis, tym bardziej że jest to szczególnie ważne dla konkurencji. Ta konkurencja jest obecna również na polskim rynku, ona obserwuje wszystkie te kwestie, jest ciekawa, ile i na co byśmy wydali, czy wydajemy.</u>
+          <u xml:id="u-40.13" who="#JanSzewczak">Wszystkie informacje, które powinniśmy przekazywać, są przekazywane w raportach sprawozdawczości. Oczywiście trzeba umieć czytać sprawozdania finansowe. Niektórzy mylą zysk netto z jednorazowymi odpisami księgowymi z tytułu utraty wartości, bo wydaje im się, że jest strata zamiast zysku. To jest kwestia merytorycznego podciągnięcia się.</u>
+          <u xml:id="u-40.14" who="#JanSzewczak">Sądzimy, że jesteśmy do państwa dyspozycji. Będziemy się z państwem spotykać. Uważamy, że PKN Orlen to jest nasze wspólne dobro. To firma, która będzie istnieć niezależnie od tego, jakie opcje polityczne będą przy władzy. Ta firma ma istnieć i rosnąć w siłę – takie są zamierzenia. Działania marketingowe i sponsoringowe służą wyłącznie tej kwestii, dlatego wydaje mi się, że niedobre i niepoważne jest sugerowanie jakiejś zależności finansowania i zależności od jakichś polityków, co uczynił pan wnioskodawca. Trzeba brać odpowiedzialność za słowo i nie rzucać oskarżeń, nie mając faktów.</u>
+          <u xml:id="u-40.15" who="#JanSzewczak">Dziękuję. Jeśli będą jeszcze uwagi, jestem gotowy do odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Być może każdy sądzi według siebie i stąd te insynuacje. Teraz pani poseł Beata Maciejewska. Bardzo proszę, pani poseł. Na razie mam zapisane cztery osoby, a później dopiszę też państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Dziękuję uprzejmie, panie przewodniczący, za możliwość zabrania głosu na tym specjalnym posiedzeniu Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, która została wezwana dlatego, że wokół prezesa Orlenu pojawił się szereg różnych niejasności, szereg materiałów prasowych, które pokazywały, że może dochodzić do nieprawidłowości w wydatkowaniu pieniędzy. Chodzi o samego pana prezesa Obajtka, ale pojawiły się także inne doniesienia.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PoselBeataMaciejewska">Ja sama 22 marca złożyłam zawiadomienie do prokuratury na prezesa Obajtka, gdzie wskazałam, że jest możliwość popełnienia przestępstwa z art. 228 Kodeksu karnego, czyli w związku z czynnościami, w których wykorzystuje się swoją pozycję publiczną do prywatnych zysków. Wskazałam, że mieszkanie zakupione przez pana prezesa Obajtka i jego partnerkę zostało zakupione po cenie o milion niższej, niż było oferowane. To samo mieszkanie, nie jakieś adekwatne, było oferowane na rynku za kwotę o milion wyższą.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PoselBeataMaciejewska">W doniesieniach medialnych, a także w moim doniesieniu do prokuratury napisano, że równolegle kierowany przez Daniela Obajtka koncern Orlen został sponsorem piłkarskiego przedsięwzięcia rzeczonego dewelopera, czyli firmy Profbud, którą zaczął sponsorować właśnie Orlen. Sponsorował ją w 2018 r., a następnie w 2021 r. Sponsorem głównym akademii piłkarskiej Profbudu została także Energa, należąca już wtedy do grupy spółek Orlenu.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#PoselBeataMaciejewska">Wydaje mi się, że to są poważne zarzuty. Jesteśmy dużym państwem w centrum Europy. Zwołujemy specjalne posiedzenie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych i dostajemy materiał, w którym nie ma ani jednej kwoty, który wygląda, jakby to był folder reklamowy Orlenu, tylko niezgrafitowany. To jest stek komunałów. To nie jest materiał przygotowany dla posłów i posłanek Komisji, która ma zbadać coraz bardziej poważne zarzuty wobec spółki z udziałem Skarbu Państwa. To absurdalna sytuacja, że jako posłowie dostajemy coś, co można sobie wydrukować ze strony Orlenu. Można zrobić jakiś research medialny. Mój asystent mógłby to zrobić w ciągu dwóch godzin i mogłabym przygotować dokładnie to, co minister Sasin.</u>
+          <u xml:id="u-42.4" who="#PoselBeataMaciejewska">Moje pytanie jest takie: dlaczego jesteśmy tak niepoważnie traktowani? Dlaczego spółka, wokół której narasta tak wiele pytań i nieprawidłowości, nie jest w stanie wyjaśnić posłom zasiadającym w Komisji podstawowych kwestii, zasłaniając się – przytoczę – standardami, tym, że jesteśmy osobami trzecimi, tym, że nie mamy prawa? To jest nierówny dostęp. Proszę państwa, to jest spółka z udziałem Skarbu Państwa. Można byłoby sparafrazować jedno wyrażenie „Ekonomia, głupcze!” i zmienić na „Transparentność, głupcze!”.</u>
+          <u xml:id="u-42.5" who="#PoselBeataMaciejewska">Dzisiaj spółki z udziałem Skarbu Państwo to jest degrengolada. One stają się miejscem uprawiania patologii. Komisja, na posiedzeniu której dzisiaj jesteśmy, pokazuje, że ta patologia trwa. Jako posłanka nie rozumiem tego. Nie byłam wcześniej posłanką, jestem posłanką pierwszą kadencję i jestem zażenowana sposobem, w jaki tutaj rozmawiamy. Tym, że nie można powiedzieć, kiedy są zarzuty, kiedy poseł składa do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, kiedy cała Polska mówi o tym, że prezes Orlenu prawdopodobnie kupił mieszkanie o milion taniej, niż wynosi cena rynkowa, a jednocześnie jego firma sponsoruje klub, który utrzymuje deweloper.</u>
+          <u xml:id="u-42.6" who="#PoselBeataMaciejewska">Na posiedzeniu tej Komisji powinniśmy być potraktowani poważnie, a nie jesteśmy. Jesteśmy potraktowani niepoważnie. Wbija nam się w głowę jakieś głupoty. Szkoda naszego czasu na słuchanie takich głupot. Tak uważam i jestem oburzona tym sposobem traktowania posłów, którzy w tak kluczowym momencie naprawdę powinni dostać rzetelną informację, a dostają stek bzdur. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rzeczywiście, pani poseł jest pierwszą kadencję. Mówię to bez złośliwości. Gdyby pani poseł była wtedy, kiedy rządziła Platforma, kiedy zmieniono Kodeks spółek handlowych, wyrzucono artykuł…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Ale jestem teraz. Nie możecie państwo ciągle powoływać się na to, jak to było źle. Utrzymajcie jakiekolwiek standardy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tłumaczę pani…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Pan mi nie musi tłumaczyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">…że dopiero byłaby pani zbulwersowana za poprzedniej władzy. Zniesiono zapis k.s.h. o działaniu na szkodę spółki, a my przywróciliśmy te zapisy. Jeżeli może pani złożyć doniesienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, to właśnie dlatego, że przywróciliśmy te zapisy. Nasza obecność w parlamencie jest więc przywracaniem standardów, a nie ich odbieraniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Panie przewodniczący, to jest pańska opinia. Nie może pan tak mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Już przywoływałem to, jak była traktowana opinia w czasach, kiedy przewodniczącym był przewodniczący z Platformy. Nie było żadnych odpowiedzi, były odpowiedzi, że to wszystko jest tajemnica, nie było wyszczególnionych żadnych pozycji. Było nawet tak, że jak próbowałem zadać pytanie, to pan przewodniczący wyłączał mi mikrofon, a koledzy z Platformy obraźliwymi słowami mówili: przestań itd. Nie będę tu cytował, bo to były brzydkie słowa. Różnica jest więc jednak znaczna.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Natomiast co do możliwości uzyskania takich informacji od spółki, która tylko w mniejszościowym udziale jest własnością Skarbu Państwa, być może jest to możliwe, ale przez prokuraturę. Złożyła pani zawiadomienie, prokuratura będzie to badać.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kolejny mówca to pan Krzysztof Gadowski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Miała być uczciwość, pokora, prawda, praca i umiar. Tak, panie przewodniczący, słyszeliśmy kilka lat temu. A dzisiaj w pana wypowiedzi, w wypowiedzi ministra, w wypowiedzi pana prezesa słyszymy coś całkiem innego. Pani poseł ma rację, że dzisiaj potraktowano nas per nogam, strasznie.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Gdyby nastąpiła jakaś uczciwość, już nie mówię, że ze strony ministra, ale ze strony zarządu spółki, ze strony pana prezesa, to rozumiem, że prezes pochwaliłby się i powiedziałby: Proszę państwa, wygenerowaliśmy 6 mld zł, z tego daliśmy na sponsoring tyle i tyle, a 6 mld zł wygenerowaliśmy, wyciągając z kieszeni Polaków, bo podaliśmy taką, a nie inną cenę, z takim zyskiem. Nie są to pieniądze zarządu spółki. Są to pieniądze Polaków, bo przecież ponad 60% udziału w rynku, a Orlen ma prawie 70% paliwa, to nie są pieniądze pana prezesa Obajtka i całego zarządu tej spółki, tylko są to zyski Polaków.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, spróbuję jednak przybliżyć kilka cyfr. Nie będę przypominał panu prezesowi obecnego roku, 2020 r., ale wrócę do 2019 r. Zysk netto, panie prezesie Orlenu, spadł do 4,1 mld zł, o 11%. W 2017 r. zysk wynosił ponad 6 mld zł. Tymczasem wydatki na marketing i na tego typu usługi w 2019 r. urosły do kwoty 339 mln zł, tj. o 134 mln zł więcej niż w 2018 r. oraz dwa razy więcej niż w 2017 r. Wszystko to działo się za kadencji pana prezesa Obajtka, świetnego menadżera wypracowującego świetne zyski.</u>
+          <u xml:id="u-50.3" who="#PoselKrzysztofGadowski">Mało tego, łącznie na marketing, PR, doradców i prawników Orlen wydał w 2019 r. 423 mln zł, a wraz z darowiznami – 463 mln zł, co stanowi prawie 0,5% przychodów spółki. Jeszcze w 2017 r. kwota ta wynosiła nieco ponad 200 mln zł i stanowiła 0,3%. To są takie dane, które... Gdyby pan prezes czy pan minister chciał uczciwie zwrócić się do posłów i rzeczywiście pochwalić się, to z tych raportów sprawozdawczych, o których mówił pan prezes, wyciągnąłby kilka cyfr. Pokazałby na tle 2017 r., 2018 r., 2019 r., 2020 r. i 2021 r. swoją wspaniałą myśl menadżerską i działania menadżerskie, pokazujące, jak to te spółki świetnie działały, a w związku z tym rosły wydatki.</u>
+          <u xml:id="u-50.4" who="#PoselKrzysztofGadowski">Myślę, że lista spółek, jak wszyscy mówimy, powinna być chwałą zarządu tej spółki. Przy każdej powinny znaleźć się środki finansowe mówiące, ile daliśmy, jeśli mówimy uczciwie. Na to wydaliśmy, tych sponsorowaliśmy, pomogliśmy dzieciom, pomogliśmy orlikom, pomogliśmy innym działaniom społecznym, które są tu wypisane. To byłaby chluba tej spółki. Wtedy wiedzielibyśmy. Nie wiem, co pan prezes ma do ukrycia. Nie przytoczył żadnej cyfry, nawet z tego raportu czy sprawozdania, które co roku musi umieścić jako akcjonariusz i pochwalić się swoim akcjonariuszom. Dzisiaj nie pojawiło się nic, ani jedna cyfra.</u>
+          <u xml:id="u-50.5" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie prezesie, mam do pana pytanie. Ile środków spółka Orlen przekazała Telewizji Polskiej za prezesury pana Jacka Kurskiego? Jakie to były środki? Czy co roku? Jeśli nie powie pan w cyfrze, jeśli to jest dla pana wielką tajemnicą, to niech pan powie rząd wielkości: około, do. Przed wyborami, panie prezesie, paliwo zawsze za waszych kadencji taniało, a zaraz po wyborach nagle szast-prast, ceny rosły jak nic. Mówi pan, że jest pan transparentny, że działa w normalnej, rynkowej działalności? Nie, tak nie było.</u>
+          <u xml:id="u-50.6" who="#PoselKrzysztofGadowski">Mało tego. Skoro mówicie państwo, że jako Skarb Państwa i jako rząd mamy tylko ok. 27% udziałów, to jeszcze pozwólmy tym funduszom obsadzać stanowiska tymi, którzy są głównymi akcjonariuszami tej spółki, pozwólmy im zasiadać w zarządzie i w radach nadzorczych. Skierujmy tam te osoby, a nie pakujmy byłych posłów na stanowiska, skoro mówimy o transparentności i apolityczności. Tak to dzieje się za waszych czasów, panie prezesie.</u>
+          <u xml:id="u-50.7" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, pan odwołuje się do tego, że kiedyś, w przeszłości nie otrzymywał pan informacji. Pamiętam, że w przeszłości na bieżąco wszyscy otrzymywaliśmy od Ministerstwa Skarbu Państwa informacje o ruchach na stanowiskach prezesów, na stanowiskach członków rad nadzorczych. To było standardem. Na każdym posiedzeniu to było możliwe. Dzisiaj musimy się o to upominać. Informacje te kierowaliśmy do pana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Panie pośle, to jest dostępne w sekretariacie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Mówię, że jest po naszym apelu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ale jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dzisiaj jest, po naszym apelu. Nie mówię, panie przewodniczący, że nie ma, ale tak się stało.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Stale jest dostarczane do sekretariatu, każdy może tam skorzystać z tego, gdzie i jakie zmiany nastąpiły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Uszczelnianie u nas rynku prowadzicie państwo na zasadzie coraz większego monopolu. O to chodzi. Mówicie, że uszczelniacie rynki. Jeśli uszczelniacie rynki, to czemu ten zysk maleje, a nie rośnie? Firma rozwijała się jeszcze za poprzedniego prezesa, miała zysk, a rozwijała się dlatego, że była dobrze przygotowana do frontu działalności funkcjonowania na rynku kapitałowym, na rynku gospodarki rynkowej, nie tylko Polski, ale i za granicą. Była dobrze zbudowana, na mocnych fundamentach, przeszła reorganizację, dlatego wtedy przynosiła zysk. A dziś zajmuje się rzeczami od Sasa do lasa: parówkami, gazetkami, różnymi płynami, któreś gdzieś produkuje i przerzuca, zamiast zająć się swoją podstawową działalnością i generować zysk stosowny do tego, co można uzyskać na rynku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Panie pośle, pan mnie rozbawił. Na parówkach też można zarobić. Zdaje się, że jedną trzecią dochodów z handlu stacje mają właśnie z tych różnych asortymentów.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Co do tego, panie pośle, postulowaliście państwo, żeby otrzymywać informacje dotyczące zmian w spółkach Skarbu Państwa. Te zmiany są w sekretariacie. Robicie awanturę, a jak coś jest wykonane, to nawet nie sprawdzicie, czy jest. Znowu robi pan awanturę. Informuję pana, że jest to dostępne. Proszę nie opowiadać jakichś głupot, bo naprawdę serce boli, jak fakty są oczywiste, a pan opowiada, że czegoś nie ma. No, jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Po naszej interwencji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Po jakiej waszej interwencji? Na początku kadencji ustaliliśmy, że zwrócę się i zwróciłem się. Przychodzi to, tylko że wtedy już nie interesuje was, jak jest. Bardzo proszę, pan przewodniczący Jan Warzecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselJanWarzecha">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, jestem posłem z już jedenastoletnim stażem i muszę powiedzieć, że najbardziej zaszokowało mnie kiedyś posiedzenie Sejmu w 2016 r., na którym poszczególni ministrowie przedstawiali audyt o tym, jak wygląda państwo polskie i spółki Skarbu Państwa po przejęciu przez nas władzy. Wypowiadał się m.in. tutaj siedzący pan minister Krzysztof Tchórzewski. Muszę przyznać, że to jest najbardziej zapamiętane posiedzenie Sejmu. Po prostu włos jeżył się na głowie, gdy dowiadywaliśmy się, jaki zastaliśmy stan państwa i stan spółek Skarbu Państwa, jak wyglądały zyski, jak wyglądał wtedy sponsoring, jak ogromne było marnotrawstwo środków w każdym ministerstwie.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#PoselJanWarzecha">Drodzy państwo, po przejęciu władzy ustawą z 2016 r. o 40% ścięliśmy wynagrodzenia w kluczowych dziewięciu spółkach Skarbu Państwa. Mówiliście państwo o wynagrodzeniach. Pan poseł Poncyljusz mówił, jakie to milionowe pieniądze idą na sponsoring. Przytoczę tylko jedną oszczędność właśnie z tytułu wynagrodzeń. Kiedy PKN Orlen miał stratę w wysokości 5 000 000 800 zł w 2014 r., w tym czasie ówczesny prezes Krawiec zarobił 2,9 mln zł. Jak państwo sądzicie? Wynagrodzenie powinno być uzależnione od efektów firmy. Czy te efekty wskazywały na to, żeby prezes zarobił wtedy 2,9 mln zł?</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#PoselJanWarzecha">Natomiast w 2018 r., kiedy spółka wypracowała nie straty, ale 5,6 mld zł zysku, wynagrodzenie prezesa Obajtka, którego wymieniacie państwo przez wszystkie przypadki, wynosiło 1,6 mln zł. Czyli, przypominam, przy stratach zarobił 2,9 mln zł, a nasz przy zyskach 5,6 mld zł zarobił 1,6 mln zł. Nawet biorąc pod uwagę tylko 1,3 mln zł oszczędności, gdyby te środki zostały przeznaczone na sport dla młodych, na promocję sportu, na reklamę, na wykreowanie brandu czy to w Czechach, czy to na Litwie, czy w Niemczech, to chyba nie powinni się państwo na to obrażać i burzyć, że takie wydatki są kierowane na ten cel.</u>
+          <u xml:id="u-60.3" who="#PoselJanWarzecha">Przewodniczący pan Marek Suski wspomniał, że kiedyś spółka Energa sponsorowała żeglarstwo, kiedy mąż posłanki, obecnie nawet zasiadającej w Sejmie, był tam bardzo mocno zaangażowanym działaczem. To państwu nie przeszkadza. Jakoś nie przeszkadzało również państwu, kiedy prezydent Gdańska miał 36 kont i 7 mieszkań. Pogubił się już w tym wszystkim. To państwu nie przeszkadzało. Nie przeszkadzały państwu, tak jak wspomniałem, ogromne nadużycia w spółkach Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-60.4" who="#PoselJanWarzecha">Dzisiaj tworzymy koncern multienergetyczny. Kiedy czeka nas olbrzymia transformacja energetyczna, kiedy prawdopodobnie trzeba będzie inwestować w wodór i temu pochodne, państwo czepiacie się tematów, które są niezwykle istotne z punktu widzenia koncernu, jak fuzje z PGNiG, z Lotosem, wcześniej z Energą. Wydaje mi się, że najbardziej zabolało państwa przejęcie spółki Polska Press. Musicie się państwo z tym pogodzić, bo ani prezes UOKiK, Bodnar… Jednym słowem, wychodzę z takiego założenia: państwo wolicie, żeby media należały do Niemców niż do Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rzeczywiście można odnieść wrażenie, że jest pretensja, że wzrasta wartość spółek za czasów rządów PiS. Myśleliście, że za naszych czasów to będzie jakiś armagedon. Jakoś szczęśliwie się składa, że wartość spółek wzrasta. Teraz pan poseł Paweł Poncyljusz. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselRobertTelus">Wypowiedź poza mikrofonem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Panie pośle, pan poseł uzasadniał jako wnioskodawca, a teraz bierze udział w dyskusji jako poseł, bo ma do tego prawo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Bardzo dziękuję, że jednak mogę zabrać głos. Zastanawiam się, czego boi się Ministerstwo Aktywów Państwowych. Boi się prezesa Obajtka? Czy jest tak, że nikt nie potrafi… Pan minister z MAP opowiadał o tym, co działo się ileś lat temu w Orlenie, że były wyższe zarobki, mniejsze zyski itd. Potem pan prezes Jan Szewczak poucza nas, że nie rozumiemy, co to jest zysk przed opodatkowaniem i po opodatkowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#PoselPawelPoncyljusz">Zastanawiam się, dlaczego ani jedna, ani druga wypowiedź nie odnosiła się w konkretach do tego, po co zwołaliśmy to posiedzenie Komisji. Chcieliśmy zapytać o budżet sponsoringowy, marketingowy, o doradztwo. Oczekiwaliśmy, że otrzymamy jakieś konkretne odpowiedzi, a dostajemy stek obelg wobec nas, że w ogóle o to pytamy. Przywołuje się historie sprzed 8, 10 lat, mówiąc, że za czasów Platformy było jeszcze gorzej. Pytam pana ministra Małeckiego... Dostajemy stek obelg, a żadnych konkretów na temat, któremu poświęcone jest posiedzenie tej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-65.2" who="#PoselPawelPoncyljusz">Nie rozmawiamy dzisiaj o multienergetycznym koncernie, a pan poseł Warzecha przed chwilą wychwala całą tę koncepcję. Nie rozmawiamy również o przejęciu przez Orlen Polska Press. Rozmawiamy o budżecie marketingowym, który urasta do gigantycznych pieniędzy, co w skojarzeniu z tym, że pan prezes Obajtek ma coraz trudniejszą możliwość wytłumaczenia się ze swojego majątku, wygląda na jakąś koincydencję.</u>
+          <u xml:id="u-65.3" who="#PoselPawelPoncyljusz">Panu Janowi Szewczakowi jeszcze raz przypominam, że w 2018 r. PKN Orlen… Pana chyba jeszcze tam nie było, chociaż nie wiem, bo nie nadążam za tym, kiedy jest pan w Sejmie i w PiS, a kiedy jest pan w Orlenie, bo u was przechodzenie z Sejmu do spółek Skarbu Państwa jest płynne, żeby sobie lepiej pozarabiać, bo, istotnie, różnica jest zasadnicza, ale to już nieważne. W 2018 r. budżet marketingowy Orlenu, PR, komunikacja, nie potrafię powiedzieć, czy jest w tym również doradztwo prawne, to było sto kilkadziesiąt milionów złotych. Rok później, w 2019 r. – uwaga, jest to rok wyborów parlamentarnych – nagle urasta to do 400 mln zł, a jeśli zliczymy wszystko ze sponsoringiem, to jest to ponad 600 mln zł. Namawiam pana prezesa Szewczaka, wystarczy poczytać sobie informacje w internecie, w Business Insider, bankier.pl, tam wszystko jest podane. Jeżeli nie mógłby pan tego wyłapać z historycznych sprawozdań Orlenu, do czego pan nas namawia, to wystarczy tylko przeczytać artykuły w prasie branżowej.</u>
+          <u xml:id="u-65.4" who="#PoselPawelPoncyljusz">Teraz mówimy o 2020 r. Nie mamy informacji do dzisiaj, ale nieoficjalnie mówi się o 1,2 mld zł wydanych na te same cele. Co takiego się stało? Orlen nie jest wart więcej. Nie ma tu znaczenia, czy giełda wycenia Orlen lepiej, czy nie, bo oczywiście wiadomo, że to wynika z różnych przesłanek. Jakoś pan minister Małecki nie potrafi jednym zdaniem powiedzieć o tym, że zakaz handlu w niedzielę spowodował m.in. to, że stacje Orlenu stały się jednymi z niewielu punktów detalicznych, do których można zgłosić się w niedzielę, i to też spowodowało wzrost przychodów w Orlenie. Rozumiem, że brakuje odwagi, żeby to powiedzieć, bo to może zburzyć wizerunek pana prezesa Obajtka jako wyśmienitego biznesmena, który parę miesięcy temu pouczał nas o tym, jak prowadzi się globalne biznesy. Swoje kompetencje nabył w szkole, którą finansuje PKN Orlen.</u>
+          <u xml:id="u-65.5" who="#PoselPawelPoncyljusz">Pytam, czego panowie w Ministerstwa Aktywów Państwowych boicie się ze strony prezesa Obajtka? Podaję panu, że PKO ma kapitalizację 40 mld, KGHM ma 37 mld,  PZU ma 28 mld, a więc to są kwoty kapitalizacji tych firm, akurat spółek, nad którymi również Skarb Państwa ma pełne czuwanie. Nie oszukujmy się, panie prezesie Szewczak, pan nie byłby żadnym prezesem w Orlenie, gdyby nie to, że taka była wola polityczna rządu, nie jest to kwestia tego, że wybrał pana rynek. Dobrze pan o tym wie.</u>
+          <u xml:id="u-65.6" who="#PoselPawelPoncyljusz">Nie urodziłem się dzisiaj i mam tego pełną świadomość, tylko nie udawajcie, panowie, że jesteście bardzo rynkowi i prywatni, bo nie prywatni delegowali was do zarządu Orlenu, tylko minister. Dzisiaj nazywa się to Ministerstwem Aktywów Państwowych, wcześniej w ogóle nie było żadnego ministerstwa, jeszcze wcześniej nazywało się to Ministerstwem Skarbu Państwa. Jeśli więc mamy spółki Skarbu Państwa… Jestem rozczarowany tym, co powiedział pan prezes Małecki. Jestem rozczarowany tym, że słowem nie zająknął się pan o tym, że budżety marketingowe, promocyjne, PR-owe i komunikacyjne spółek, na które Skarb Państwa ma porównywalny wpływ jak na Orlen, mają budżety na poziomie 100 mln, 200 mln, a też mają ambicje co najmniej regionalne, jeżeli nie ogólnoświatowe, bo KGHM ma złoża również poza Europą.</u>
+          <u xml:id="u-65.7" who="#PoselPawelPoncyljusz">Jeżeli podaje pan przykład Orlenu, że musi prowadzić taką działalność w wielu krajach świata, to się z tym zgadzam, ale powiedzmy drugą rzecz: oznacza to, że powinien pan dzisiaj zwolnić zarząd KGHM-u, bo widać, że on mniej wydaje na marketing pomimo tego, że ma takie same ambicje bycia koncernem międzynarodowym, który jest w wydobyciu, który też ma swoje ambicje, jeśli chodzi o energetykę.</u>
+          <u xml:id="u-65.8" who="#PoselPawelPoncyljusz">O sponsoringu pana Kubicy znowu nie powiedzieliście ani jednego słowa konkretu, poza tym, że pan Jan Szewczak mówi, że wycena wartości marketingowej tego sponsoringu jest na poziomie 300 mln zł. Jeszcze raz zadaję konkretne pytanie. Czy prawdą jest, iż na kontrakt pozwalający panu Kubicy jeździć w Williamsie wydano 400 mln zł z funduszu Orlenu? Na to pytanie nikt nie potrafił udzielić mi odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-65.9" who="#PoselPawelPoncyljusz">Ostatnia rzecz, o którą chciałem poprosić, jest taka. Proszę pokazać mi konkretny artykuł w konkretnej ustawie, który zabrania państwu opublikować kwoty sponsoringu, wydatków marketingowych i beneficjentów pieniędzy z Orlenu. Nie znam takiego zapisu. To, że próbujecie państwo to ukrywać, będę musiał z bólem przyjąć, ale nie zasłaniajcie się żadnym obowiązującym prawem, bo nie znam żadnego takiego zapisu ustawy, która wam na to nie pozwala.</u>
+          <u xml:id="u-65.10" who="#PoselPawelPoncyljusz">Odwróćmy całą tę sytuację. Nie chodzi o to, że macie obowiązek podać te dane zgodnie z prawem. Możecie to zrobić po to właśnie, żeby zmyć jakiekolwiek wątpliwości co do tego, czy te pieniądze są zasadnie wydawane. Jeżeli to jest 1,2 mld zł w 2020 r., to oznacza to, że za te pieniądze prawdopodobnie można było postawić cały szpital, a nie tylko dołożyć się do respiratorów czy do jakiegoś szpitala tymczasowego. Szpitale, tak jak Szpital Południowy, to jest chyba budżet kilkuset milionów złotych, nie sądzę, żeby nawet przekraczał pół miliarda. Jeśli przełożymy to, że z 600 mln zł w 2019 r. budżet wydatków PR-owych, komunikacyjnych, marketingowych prawdopodobnie wzrósł  do 1,2 mld zł, to znaczy, że Orlen mógłby postawić za te pieniądze cały pełnowymiarowy szpital w nowoczesnym wydaniu.</u>
+          <u xml:id="u-65.11" who="#PoselPawelPoncyljusz">To o tym jest dzisiaj dyskusja, o tym, na co wydajecie, komu dajecie pieniądze, ile różnego rodzaju przyjaciół i partnerów prezesa Obajtka przypadkiem otrzymuje poprzez sponsoring różnego rodzaju wsparcie dla różnych klubów. Nie mówię, że oni otrzymują to do własnej kieszeni, tylko polega to właśnie na tym, że sponsoruje się kluby sportowe, jakieś inicjatywy różnych przedsiębiorców, a potem okazuje się, że jest jakiś upust w zakupie mieszkania albo przy zakupie jakiejś działki. O tym dzisiaj rozmawiamy. Nie mówimy o tym, że Orlen nie powinien aspirować do koncernu multienergetycznego, bo to jest inna dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-65.12" who="#PoselPawelPoncyljusz">Dzisiaj dyskusja jest o tym, gdzie jest analiza, która wskazała, że w ciągu jednej nocy podpisywało się sponsoring z panem Kubicą na prawdopodobnie 400 mln zł. Gdzie była taka analiza? Tego typu pieniądze? Pan Jan Szewczak odnosił się też do tego, że wszystkie wydatki powyżej jakiejś kwoty muszą być zatwierdzane przez radę nadzorczą. Pytam, czy na podstawie takich dokumentów, jakie prezentuje nam dzisiaj Ministerstwo Aktywów Państwowych, rada nadzorcza podjęła decyzję o sponsoringu pana Kubicy, czy to było jakimś innym kanałem? O tym dzisiaj jest rozmowa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo dziękuję. Jedno sprostowanie. Proszę pozwolić mi dokończyć zdanie. Znowu zacznę od historii, że bardzo wielu polityków w poprzednich latach i w poprzednich kadencjach również odchodziło do spółek Skarbu Państwa. Nie przypominam o tym dlatego, żeby powiedzieć, że byliście tacy sami. Wręcz przeciwnie, mogę powiedzieć, że w wielu krajach demokratycznych jest taki proces, że ludzie, którzy znają tajemnice państwowe, którzy pracują w parlamencie, kiedy przestają działać w polityce, są wykorzystywani przez swoje państwa do zajmowania różnych ważnych funkcji, ponieważ wiedzą, jak funkcjonuje państwo, mają wiedzę dotyczącą prawa i tego, w jaki sposób prawo się tworzy, znają mechanizmy, które pomagają przy budowaniu marki firm, które często też są z udziałem skarbów państwa tych państw, w których funkcjonują demokracje. To nie jest coś nagannego, jeżeli są to ludzie, którzy mają kompetencje, zdobyli pewną wiedzę i doświadczenie, działając w polityce.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Myślę, że tej jednej rzeczy nie powinniśmy sobie wyrzucać, bo to jest sytuacja pewnego marnotrawstwa zasobów ludzkich. Rzeczywiście ludzie działający w polityce zdobywają często doświadczenia, których nie można nabyć w zwykłym biznesie. Wykorzystanie tego zasobu ludzkiego nie jest czymś złym. Dlatego nie wyrzucam tego, że wy też zatrudnialiście tak swoich polityków i posłów, bo tak było, ale jak rządziliście, to uważaliście, że to jest w porządku. Wtedy mówiliście, że wykorzystujemy potencjał. Dzisiaj, kiedy nie rządzicie, macie do nas pretensje.</u>
+          <u xml:id="u-66.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kiedyś, kiedy jeszcze nie rządziliśmy, powiedziałem w taki sposób, że jeżeli wygramy, jeżeli zwyciężymy, to w wielu miejscach znajdą się też ludzie, którzy znają program, wiedzą, co chcemy osiągnąć. Byłem przez to trochę krytykowany, ale niezbyt mocno, dlatego że to jest, można powiedzieć, przywara, ale też pewnego rodzaju sposób działania w wielu krajach demokratycznych. W samym tym działaniu nie widzę niczego złego pod warunkiem, że nie są to ludzie, którzy biorą łapówki i wykorzystują swoje koneksje polityczne do tego, żeby nieuczciwie się dorabiać. Jeżeli wykorzystują swoją wiedzę, żeby pomnażać majątek narodowy, to jest to coś chwalebnego. Tego rodzaju narzędzie nie jest czymś jednoznacznie ani dobrym, ani złym. To tak jak z nożem. Można nożem kroić chleb, a można komuś wbić pod żebro. Tylko stosowanie tego narzędzia umiejętnie może być dla państwa naprawdę dobrą rzeczą.</u>
+          <u xml:id="u-66.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dlatego nie wytykajmy sobie, że ktoś gdzieś kiedyś był posłem albo senatorem, a dzisiaj jest w jakiejś spółce Skarbu Państwa, bo robiły to wszystkie formacje. Oceniam to jako działanie, które ma na celu wykorzystanie zdolności ludzi, a nie w jakimś sensie spowodowanie, że koledzy partyjni gdzieś się później załapią, żeby mogli sobie dorobić czy popracować, a nie mają kompetencji. Bardzo często, jak obserwuję różne osoby, nawet z rynku, to w wielu aspektach brakuje im tej wiedzy, którą zdobywają posłowie. Pan poseł też przecież pracował w spółce, swoją wiedzę z Sejmu też tam wykorzystywał i był cennym pracownikiem dla swojej spółki dzięki temu, że miał takie umiejętności, a też znajomości, mówiąc na skróty.</u>
+          <u xml:id="u-66.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, kolejnym mówcą jest pan Marek Sowa. Bardzo proszę, panie pośle. Później pan Robert Winnicki, pan Robert Telus, pan Darek Wieczorek. Później oczywiście będzie odpowiadać pan Jan Szewczak i pan minister, chyba że chcecie państwo teraz usłyszeć odpowiedzi pana Szewczaka i ministra i potem kontynuować pytania. To pan Sowa. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselMarekSowa">Panie przewodniczący, zapytam o dwie kwestie. To będzie pytanie o sponsoring pana Kubicy – uzasadnię, dlaczego o to pytam – i o fundacje, które zostały powołane przez spółkę Energa i spółkę Orlen.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#PoselMarekSowa">Jeśli chodzi o sponsoring Kubicy, proszę się nie dziwić, że o to pytamy i że pytamy o kwoty, bo sprawa jest bardzo poważna. Przypomnę, że w 2013 r., kiedy Robert Kubica był czołowym kierowcą na świecie i jeździł w czołówce, premier Morawiecki, który wówczas był prezesem hiszpańskiego banku i miał go objąć sponsoringiem, mówił o nim w sposób jednoznaczny: „Nie chcę – jechał tu Obajtkiem – co roku pięć dych płacić”. I dalej jechał Obajtkiem: „Na szczęście złamał rękę, raz, drugi”. Dalej w tej rozmowie oferował kilku zaprzyjaźnionym prezesom, m.in. prezesom spółek Skarbu Państwa, wyjazd do Mediolanu na wyścig Formuły 1.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#PoselMarekSowa">W 2013 r. wartość rocznego kontraktu to było 50 mln zł albo euro, bo waluty nie podał, podał tylko kwotę. Dlatego dzisiaj jest w pełni zasadne zadanie pytania, jaką kwotę prezes Obajtek zapłacił za ten załatwiony w przeciągu 24 godzin sponsoring, tak jak powiedział poseł Poncyljusz, ratując kryzys wizerunkowy premiera Morawieckiego. Szanowni państwo, w interesie publicznym jest to, aby tę kwotę bardzo precyzyjnie podać.</u>
+          <u xml:id="u-67.3" who="#PoselMarekSowa">Oczywiście ubolewam… Z jednej strony dziękuję panu prezesowi Szewczakowi, że jest dzisiaj na posiedzeniu Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, ale przecież nie jest tajemnicą, że w zarządzie Orlenu to nie prezes Szewczak odpowiada za kwestie komunikacyjne i marketingowe. Za to odpowiada prawa ręka prezesa Obajtka, pan wiceprezes Adam Burak, człowiek, o którym ostatnio media wiele donosiły, jeden z wychowanków tzw. stajni posła Hofmana. To jest rzecz bardzo poważna.</u>
+          <u xml:id="u-67.4" who="#PoselMarekSowa">Przechodzę do elementu związanego nie z wydatkami samych spółek na te działania, ale przechodzę do wydatków, które są realizowane m.in. za pośrednictwem powołanych do tego celu fundacji. Przypomnę dwie takie fundacje. Pierwsza to Fundacja Energa, a druga to Fundacja ORLEN. Na czele jednej stoi Magdalena Kit-Krawczyk. To jest prezes Fundacji Energa, a jednocześnie prokurent Energa Operator. Druga spółka to jest Marta Soluch, prezes Fundacji ORLEN.</u>
+          <u xml:id="u-67.5" who="#PoselMarekSowa">O obu paniach nie znajdziecie państwo nic. O jednej co prawda jest informacja, że jest absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego, a o drugiej nie ma ani słowa poza tym, że zasiadała w jakiejś radzie nadzorczej zakładu w Kaliszu, bodajże spółki komunalnej, ale nie ma słowa o kompetencjach. Skądinąd udało mi się dowiedzieć, że w przypadku pani Magdaleny Kit-Krawczyk… Zadaję to pytanie i chciałbym, żeby prezes Szewczak odpowiedział mi, czy prezes Fundacji Energa pani Magdalena Kit-Krawczyk jest kuzynką Adama Hoffmana, i jakim rocznym budżetem dysponuje Fundacja Energa, jakie środki co roku przeznaczane są na fundację powołaną przez spółkę Energa. Drugiej fundacji, powołanej przez spółkę Orlen, szefuje pani Marta Soluch. Chciałbym również wiedzieć, jakim rocznym budżetem fundacja ta dysponuje.</u>
+          <u xml:id="u-67.6" who="#PoselMarekSowa">To są bardzo istotne rzeczy, bo nigdzie państwo nie znajdziecie, żeby te fundacje za bardzo chwaliły się realizowanymi programami, żeby chwaliły się tym, że gdzieś coś dają. To beneficjenci piszą często, że przy wsparciu Fundacji ORLEN otrzymali np. wóz strażacki. Ostatnio taki wóz strażacki trafił np. do jednej z małych miejscowości w Małopolsce, Łężkowic. Przypadkowo w tej miejscowości, jak wiemy, mieszka prezes Obajtek. Raz po raz będziemy spotykali szereg takich informacji, ale jak gdyby od drugiej strony.</u>
+          <u xml:id="u-67.7" who="#PoselMarekSowa">Dlaczego te fundacje powołane do szlachetnych celów nie informują o swojej działalności, o programach, które realizują, o tym, jakie to są programy, dla kogo są dostępne, jak można w tych konkursach uczestniczyć, jak można je pozyskać, czy mamy jakieś ograniczenie terytorialne lub ogólnopolskie? Pewnie różnie to może się odbywać. Nie mamy takiej wiedzy i nie mamy absolutnie słowa na temat budżetu tych fundacji, a jak rozumiem, skoro zostały powołane do konkretnych celów, to nie powinno być wstydem przyznanie się do tego, jaka część budżetu jest przeznaczana na ich działalność. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Kolejnym mówcą będzie teraz pan Robert Winnicki. Ale chciałbym jeszcze powiedzieć, że prawdopodobnie jestem kuzynem jednego posła Konfederacji, jednego byłego posła Platformy i jednego posła PiS.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselMarekSowa">Gwarantuję panu, że moje prawdopodobieństwo jest bardzo prawdziwe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">I co z tego? Co z tego, że ktoś jest czyimś kuzynem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselRobertWinnicki">Panie przewodniczący, prosimy o podanie nazwiska tego posła Konfederacji!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rozumiem, gdyby ktoś był żoną, siostrą, ale jakieś dalekie pokrewieństwo to jest absurd. Bardzo proszę, pan poseł Robert Winnicki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselRobertWinnicki">Ja deklaruję, że nie mam nic wspólnego z towarzyszem Winnickim z „Alternatyw”. Panie przewodniczący, mówiąc już całkiem poważnie, powiem może dwa słowa polemiki z panem posłem Poncyljuszem w dwóch zakresach. Pierwszy jest taki. Ciężko jednak porównywać wydatki marketingowe takich spółek jak KGHM. KGHM wydobywa miedź jako metal rzadki. Jeśli ceny i wydobycie są na określonym poziomie w skali ogólnoświatowej, to po prostu schodzi i tak to wygląda. Koszty wydobycia plus zapotrzebowanie na rynku decydują o tym, jak KGHM funkcjonuje, poza tym, że KGHM, jeśli chodzi o międzynarodową ekspansję, ma dosyć kiepskie doświadczenia i nie potrafi do końca zagospodarować nawet złóż w Polsce. Tak bym to skwitował.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#PoselRobertWinnicki">Ciężko porównywać wydatki KGHM ze spółką taką jak PKN Orlen, która w Polsce na rynku paliwowym pewnie ma coś jeszcze do zrobienia, ale już niewiele, jeśli chodzi o polski rynek i jego zdobycie. Przede wszystkim to, co jest zadaniem Orlenu, to ekspansja na rynki zagraniczne, która oczywiście jest bardzo ciężka i bardzo trudna. W tym zakresie były już podejmowane próby, jeszcze w poprzednich latach, przed prezesem Obajtkiem, zresztą niekoniecznie udane. Podstawowym warunkiem jest nie tylko ilość zainwestowanego kapitału czy sensowność, z jaką ten kapitał inwestuje się za granicą, ale niestety czy stety – bo tak po prostu działa świat – obudowa propagandowa pewnych działań. Nie twierdzę, że tak jest, bo nie wiem, jak jest, jeśli chodzi o Orlen, ale wyobrażam sobie, że wejście na rynki zagraniczne wymaga nie tylko twardych nakładów inwestycyjnych, ale również nakładów miękkich. Tak bym to ujął. Nie o wszystkim można informować, nie o wszystkim można i należy w ogólnodostępnym obiegu pisać, bo to jest twarda konkurencja na rynkach międzynarodowych, która musi być.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#PoselRobertWinnicki">Druga rzecz. Niestety to jest problem, który przy spółkach Skarbu Państwa jest rozwiązywalny, to znaczy taki, że do pewnego stopnia wydatki spółek Skarbu Państwa, właśnie promocyjne, marketingowe, PR-owe i budujące markę, zawsze będą poddane pewnej politycznej cenzurze i politycznej recenzji, zależnie od tego, jaka ekipa rządzi, bo zawsze są to rzeczy fundamentalnie uznaniowe. Na koniec dnia, przede wszystkim jeśli chodzi o spółki Skarbu Państwa… Oczywiście jeśli są rzeczy skandaliczne, rzeczy, na które trzeba zwrócić uwagę – nie będę się powtarzał, bo już wiele rzeczy na ten temat padło na tym posiedzeniu Komisji, w jedną i drugą stronę – to oczywiście ta uwaga musi być zwrócona. Powiedzmy sobie jednak szczerze, że w przypadku spółek Skarbu Państwa zawsze będzie to miało w dużej mierze uznaniowy charakter i będzie recenzowane politycznie. Na koniec dnia w największym stopniu liczy się to, czy spółka rośnie, czy spółka wypracowuje zysk, ile wpłaca do budżetu, jaki daje dochód, jaki daje rozwój, jak działa na rynku, mówiąc kolokwialnie i najbardziej górnolotnie, czy pomnaża krajowi zysk i dobrobyt, czy marnieje. To jest ostateczne kryterium, które posiadamy, żeby ocenić zdolności zarządcze.</u>
+          <u xml:id="u-73.3" who="#PoselRobertWinnicki">Oczywiście też jestem w pewnym stopniu rozczarowany tym dokumentem, bo jeśli nie znalazły się tam liczby, to należało w dużo bardziej jasny sposób napisać o tym, dlaczego one nie mogły się znaleźć. Oczekiwałbym większej szczerości w odmawianiu i podawaniu informacji, niż to zostało tam zawarte.</u>
+          <u xml:id="u-73.4" who="#PoselRobertWinnicki">Na koniec chciałbym zwrócić uwagę na dwie drobne rzeczy, które być może jeszcze nie wybrzmiały. Chodzi o doświadczenie polityczne, o którym mówiliśmy, i o to, że działanie koncernów takich jak Orlen to kwestia nie tylko polityki wewnętrznej w państwie, ale jest to też kwestia polityki międzynarodowej. Jeśli wychodzi się za granicę, a wymogiem Orlenu jest silna ekspansja zagraniczna, to trzeba mieć dobre rozeznanie nie tylko w tym, jak działa rynek w danym państwie, zwłaszcza jeśli działa się w sektorze strategicznym, jakim jest energetyka, paliwa itd. Musi to być bardzo dobrze zabezpieczone od strony znajomości i możliwości układów politycznych, międzynarodowych, włącznie z działaniami służb itd.</u>
+          <u xml:id="u-73.5" who="#PoselRobertWinnicki">W tym kontekście zwracam uwagę, również panu prezesowi Szewczakowi, na detal. Korzystając z obecności prezesa Orlenu, zwrócę uwagę na dobre rozpoznanie gruntu i rynku w państwach, do których się wchodzi, i na inwestycje, które czyni się również w warstwie miękkiej, sponsorując takie czy inne rzeczy, na przykładzie chociażby Republiki Litewskiej, w którym to kraju Orlen jest największym pracodawcą i największym płatnikiem podatków. Zgłaszają się tam różne grupy interesu, Orlen sponsoruje różne imprezy i wydarzenia. Wydaje się na przykład, że taka organizacja jak Związek Polaków na Litwie, najliczniejsza, bo licząca 10 tys. członków – większość ogólnopolskich organizacji nie ma tylu członków – jest nie do końca dostrzeżona z punktu widzenia  PKN Orlen. A kilka tysięcy Polaków, którzy są na Litwie, są pierwszymi konsumentami, jeśli chodzi o produkty. Zwracam uwagę na taki detal.</u>
+          <u xml:id="u-73.6" who="#PoselRobertWinnicki">Drugą rzeczą, którą zostaliśmy zaskoczeni wczoraj czy dzisiaj, jest informacja, która moim zdaniem domaga się szerszego wyjaśnienia. Mianowicie chodzi o działalność na styku Orlenu i o byłego ministra spraw wewnętrznych, pana Bartłomieja Sienkiewicza. Jeśli prawdą jest, że w latach 2003–2018 firma pana Bartłomieja Sienkiewicza, który zakończył biznesową współpracę na miesiąc przed wejściem do rządu Platformy Obywatelskiej w 2013 roku.... Jego spółka najpierw nazywała się ASBS Othago.  ASBS to oczywiście Analizy Systemowe Bartłomiej Sienkiewicz. A potem, kiedy już Bartłomiej Sienkiewicz się z niej wycofał, na miesiąc przez wejściem do rządu PO, zaczęła nazywać się Salvor i Wspólnicy i nie zakończyła współpracy z Orlenem.</u>
+          <u xml:id="u-73.7" who="#PoselRobertWinnicki">Moim zdaniem współpraca czy to spółek pana Sienkiewicza, czy to spółek związanych z panem Piotrem Niemczykiem to rzecz, która powinna zostać w jakiś sposób wyjaśniona, bo moim zdaniem rzutuje to też na informacje i na stanowiska. W sumie te spółki wygenerowały na Orlenie 13 mln dochodów.</u>
+          <u xml:id="u-73.8" who="#PoselRobertWinnicki">Tak samo jak kwestia Grupy Lotos, kwestia pana Olechnowicza, tego, w jaki sposób biznesowo-polityczne powiązania kształtowały się w Trójmieście. Niejasności z tym związane również powinny zostać nagłośnione i wyjaśnione, być może również na tym posiedzeniu Komisji. Dziękuję uprzejmie, panie przewodniczący. To wszystko z mojej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. To bardzo ciekawy wątek. Teraz pan poseł Robert Telus. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselRobertTelus">Panie przewodniczący, bardzo dziękuję. Nie ukrywam, że jestem mocno zażenowany tą dyskusją, tym tematem i tym, co mówią koledzy posłowie z opozycji. W swojej pracy poselskiej naprawdę unikam tego typu rzeczy, żeby atakować kogoś personalnie, ale jeżeli ktoś ze średnim wykształceniem czepia się czyjegoś wykształcenia, to troszkę źle to wygląda, po prostu. Nie chcę teraz mówić nazwiska osoby, o której w tej chwili myślę, ale myślę, że ta osoba wie, o kim mówię.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#PoselRobertTelus">Nie bardzo pasuje też i źle to wygląda, jeżeli człowiek nagrany w restauracji  Sowa &amp; Przyjaciele, który w jakiś sposób układał to, kto w spółce Skarbu Państwa będzie, a notabene jeszcze jest księdzem... Nie atakuję personalnie. W swojej pracy poselskiej jestem od tego naprawdę daleki, ale dzisiaj, panowie posłowie, przekroczyliście jakikolwiek smak.</u>
+          <u xml:id="u-75.2" who="#PoselRobertTelus">Panie pośle Poncyljusz, teraz mówię już do pana, do kolegi Poncyljusza, bo byłeś w PiS. Byłeś bardzo porządny, a teraz cię nie poznaję. Jeżeli atakujesz naszą spółkę Skarbu Państwa za to, że sponsoruje naszego sportowca, nie tylko swoją markę, ale przede wszystkim sponsoruje nasze biało-czerwone barwy… Nie wiem, czy ty… Przepraszam, że mówię na ty, ale przecież znamy się nie od dziś. Jestem dumny, jak widzę, że Orlen sponsoruje i biało-czerwona flaga powiewa na światowych masztach. Jestem dumny, jak widzę tak wielkie rzeczy sponsorowane przez PKN Orlen. Drodzy państwo, wpisujecie się tym… I to ludzie, którzy moim zdaniem… W głowie mi się nie mieści.</u>
+          <u xml:id="u-75.3" who="#PoselRobertTelus">Wpisujecie się tym w akcję „Nie tankuj na Orlenie!”. Drodzy państwo, ja tankuję na Orlenie, namawiam wszystkich, żeby tankowali na Orlenie. Tankowałem i za Platformy Obywatelskiej. Zawsze tankowałem na Orlenie, bo to jest nasza polska firma. Wspieram naszą polską firmę i chciałbym, żebyście też zrozumieli to, że musimy wspierać nasze polskie firmy.</u>
+          <u xml:id="u-75.4" who="#PoselRobertTelus">Jeżeli dzisiaj kolega poseł mówi, że zdrożało paliwo, to znowu przypominam nagranie z restauracji Sowa &amp; Przyjaciele, gdzie już po wyborach wasz kolega powiedział: „A teraz paliwo może być już po 7 zł”. W czasach, kiedy to my mamy odpowiedzialność za Polskę, ani razu paliwo nie było nawet po 6 zł, tylko było po 4 zł. A wy, drodzy państwo, to atakujecie? Po prostu tego nie rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-75.5" who="#PoselRobertTelus">Jestem naprawdę zażenowany poziomem dzisiejszej dyskusji. Widzicie państwo, że nawet nie wymieniam nazwisk tych, o których myślę, bo nie chcę uderzać personalnie w osoby, które tak się dzisiaj zachowują, bo chcą się pokazać, bo chcą się wpisać w ten nurt ataku na prezesa Obajtka. Czy to o to chodzi? Na pewno oglądają nas inni, więc może przeczytajmy, co sponsoruje Orlen, bo może ludzie nie wiedzą, jakie są sponsorowane wydarzenia.</u>
+          <u xml:id="u-75.6" who="#PoselRobertTelus">To sponsoring Polskiego Komitetu Olimpijskiego, sponsoring Orlen Wyścigu Narodów, Orlen Przedszkoliada Tour, PZU Orlen Maraton Warszawski. Drodzy państwo, ktoś zadał pytanie, ile dostaje telewizja. To filmy, których nie pozwalaliście sponsorować, produkcje, którym nie pozwalaliście, żeby się pokazały, ważne filmy historyczne, które sponsoruje właśnie nasza polska spółka. To Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci. Panie pośle, czy pan nie oglądał tego filmu? I pan próbuje to atakować? To sponsoring koncertu Dorosłe Dzieci – 40 lat Solidarności. Następna rzecz to, myślę, że wszystkim znany, bieg Tropem Wilczym, poświęcony żołnierzom wyklętym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Wypowiedź poza mikrofonem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselRobertTelus">Pani poseł może nie znać żołnierzy wyklętych i biegu Tropem Wilczym, ma pani prawo, ale gwarantuję pani, że większość Polaków zna ten bieg, bo to jest bieg poświęcony żołnierzom wyklętym. Pani może ich nie znać z racji wsparcia już nie powiem czego.</u>
+          <u xml:id="u-77.1" who="#PoselRobertTelus">To wsparcie Biegu Pamięci Sybiru, sponsorowanie projektu „1920. Wdzięczni bohaterom”, sponsorowanie kampanii „BohaterON – włącz historię”. Specjalnie to czytam, panie przewodniczący, żeby ci, którzy nas oglądają, widzieli, co posłowie PO krytykują, bo w ten sposób to krytykują. To sponsorowanie Rejsu Niepodległości – rejsu polskiej młodzieży na pokładzie Daru Młodzieży w 100. rocznicę odzyskania niepodległości. To sponsorowanie akcji ratowania życia: Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Mazurskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Legionowskie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w Płocku. To sponsorowanie Ogólnopolskiego Zjazdu Dużych Rodzin, stawianie na nasze polskie wartości. Drodzy państwo, i wiele, wiele innych. A wy dzisiaj próbujecie atakować?</u>
+          <u xml:id="u-77.2" who="#PoselRobertTelus">Jeszcze jedna rzecz, bardzo ważna. Drodzy państwo, jestem rolnikiem. Jestem przewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i zależy mi na tym, żeby sponsorować nasze polskie produkty. I proszę bardzo, to także stworzenie i wdrożenie standu  „Jem polskie jabłka!”. Może uważacie, że to śmieszne, ale uważam, że jest to jeden z ważniejszych projektów, żeby próbować nasze polskie produkty. Kampania „Wspieramy Polskę” miała na celu także wzrost zainteresowania produktami gastronomicznymi. Pamiętacie, jak zaczęła się pandemia rok temu? Kto stanął na wysokości i pierwszy zaczął produkować maseczki i środek dezynfekcyjny? Właśnie polska firma, nasza spółka Orlen, którą dzisiaj krytykujecie, którą macie czelność dzisiaj krytykować.</u>
+          <u xml:id="u-77.3" who="#PoselRobertTelus">Następnie jest współpraca sponsoringowa ze Stowarzyszeniem Piłki Nożnej Osób Niepełnosprawnych „Amp Futbol”, współpraca sponsoringowa z Kongresem 590. Myślę, że każdy wie, co to jest za skrót. To współpraca sponsoringowa z Regionem Gdańskim NSZZ „Solidarność”, której przedmiotem były uroczyste obchody 50. rocznicy w Gdyni i w Gdańsku wydarzeń Grudnia ’70. Panie pośle Poncyljusz, do pana to mówię, pan to krytykuje.</u>
+          <u xml:id="u-77.4" who="#PoselRobertTelus">O co w tym wszystkim chodzi? Znowu wpisujecie się w atak rzecznika praw obywatelskich. Co zrobił rzecznik praw obywatelskich? Zgłosił, że polska spółka państwowa kupiła medialną spółkę Polska Press. Uważa, że jest to działanie na rynku przeciw konkurencji. Drodzy państwo, wy się w to wpisujecie. To wasz rzecznik praw obywatelskich. Wpisujecie się właśnie w ten atak, bo bardzo mocno denerwuje was to, że spółka tak mocno się rozrasta.</u>
+          <u xml:id="u-77.5" who="#PoselRobertTelus">Jak powiedziałem, jestem dumny, że to jest biało-czerwona spółka, nasza spółka, polska spółka. Jestem dumny z tego, jak jadę drogą i widzę na niebie głowę biało-czerwonego orła. Jak śmiecie krytykować taką spółkę? Oczywiście, jeśli są działania niezgodne z zasadami, to od tego są odpowiednie służby, ale, drodzy państwo, za waszych rządów... Nie lubię tego stwierdzenia i też uważam, że nie powinno się wracać, ale wy to dzisiaj spowodowaliście. Waszym działaniem sponsorowaliście mafie VAT-owskie, mafie paliwowe. Wy to sponsorowaliście. Dzisiaj firma ta sponsoruje polskich sportowców i to was denerwuje.</u>
+          <u xml:id="u-77.6" who="#PoselRobertTelus">Na koniec, panie prezesie, panie ministrze, zwracam się do pana ministra Małeckiego i do panów prezesów, i Obajtka, i Szewczaka, który dzisiaj tu jest. Posłowie opozycji mogą się ze mną nie zgadzać, ale jestem dumny z tego, że sponsorujecie polski sport. Polski sport mógłbym też czytać, bo to jest bardzo szeroki wachlarz. Jestem dumny z tego, że sponsorujecie naszą polską markę. Jestem dumny z tego, że jak oglądam sport czy inne wydarzenia, to widzę biało-czerwone barwy na masztach na całym świecie. Wiem, że niektórych to może boleć. Wiem, że niektórzy woleliby nie biało-czerwone, tylko czarno-żółto-czerwone, ale ja wolę, jak powiewają flagi biało-czerwone. Wolę, jak rozwija się nasza polska firma, a nie jakieś inne koncerny, które bardzo chętnie byście wspierali.</u>
+          <u xml:id="u-77.7" who="#PoselRobertTelus">Jeszcze raz, panie przewodniczący, tak naprawdę może to dobrze, że ten temat został dzisiaj wywołany, bo mamy możliwość pokazania światu i Polakom, na co wydawane są nasze pieniądze, co jest sponsorowane, jak wyglądałby polski sport, jak wyglądałyby polskie patriotyczne uroczystości, gdyby nie było Orlenu. Jak wyglądałyby i czy byłyby polskie produkcje filmowe o historii, o żołnierzach wyklętych, gdyby nie spółki Skarbu Państwa, w tym również Orlen, bo mówimy dzisiaj o Orlenie, ale także wszystkie spółki Skarbu Państwa, które prowadziliście do upadku, które prowadziliście do tego, żeby je sprywatyzować.</u>
+          <u xml:id="u-77.8" who="#PoselRobertTelus">One są nadal polskie i to was boli. One są nadal państwowe i sponsorują nasze polskie wydarzenia, nasz polski sport, nasze polskie historie i prawdę o polskiej historii. Nie podejrzewam pana posła Poncyljusza, że go to boli, ale myślę, że jeżeli próbujecie robić show na tego typu tematach, to jest po prostu małe i niskie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł Poncyljusz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Ponieważ mój przedmówca wielokrotnie wymienił moje nazwisko i odnosił się do mnie bezpośrednio, chciałbym, panie pośle, powiedzieć tyle, że nikt nie kwestionuje konkretnych programów, które finansuje Orlen. Część z nich finansuje od wielu lat, jeszcze zanim PiS przejął władzę. Bardziej chodzi o to, że wydatki marketingowe, PR-owe, komunikacyjne i doradcze wielokrotnie wzrosły. Jeśli cofnęlibyśmy się choćby do 2018 r. i porównali to z 2020 r. – a nadal nie wiemy, jakie tak naprawdę są to kwoty, bo pan prezes Szewczak tego nie zaprezentował – to okazałoby się, że to jest ośmiokrotność.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Panie pośle, to nie jest sprostowanie. To jest głos w dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Nie. Chcę powiedzieć o kwestii wiodącej. Pan poseł Telus zarzuca mi, że jestem przeciwko czemuś.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rozumiem, że pan jest za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Nie, to zbytnie uproszczenie. Rozumiem, że PiS lubi takie uproszczenia, ale między czernią a bielą są dziesiątki różnych odcieni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselRobertTelus">Jeżeli mogę, mam pytanie, panie przewodniczący, dosłownie jedno zdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Wkładanie mi w usta, że jestem przeciwko finansowaniu sportowców paraolimpijskich, jest kłamstwem, panie pośle Telus.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To cieszę się, że jest pan za. Panowie, całe dzisiejsze zgromadzenie to jest z waszej strony atak. Jest to dowód na to, że jesteście przeciw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselDariuszWieczorek">No dobrze. Czy można, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">A może chodzi właśnie o to, że politycznie nie podoba się to, co Orlen wspiera, chociażby wsparcie dla powstańców, wysyłka środków osobistych itd. Bardzo proszę, pan Dariusz Wieczorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Dziękuję, panie przewodniczący. Dzielnie wytrwałem do tego momentu, słuchając dyskusji. Zwracam tylko uwagę... Sam byłem zwolennikiem, żeby takie spotkanie się odbyło i muszę państwu powiedzieć, że po dwóch godzinach nic w temacie tego spotkania się nie dowiedziałem. Nie padła żadna cyfra, nie uzyskaliśmy żadnych odpowiedzi i pewnie nie uzyskamy. Widzę, jak pan prezes na początku to wszystko przedstawił, powołując się na tajemnicę firmy, więc na pewno nic w tym zakresie nie uzyskamy.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#PoselDariuszWieczorek">Chcę natomiast powiedzieć, jaka była moja intencja, gdy podpisywałem ten dokument. Intencja była bardzo prosta. Rozmawiamy o spółce Skarbu Państwa. To, o czym tutaj mówimy, o różnych wielkich przedsięwzięciach, to są, z całym szacunkiem, wszystkie działania marketingowe prowadzone przez jakąkolwiek spółkę prawa handlowego. Mają one na celu, mówiąc krótko, zwiększenie sprzedaży. Mają na celu działania, które poprawiają wizerunek firmy, a przez to zwiększają sprzedaż. Mają na celu tworzenie jakiejś nowej marki, promocję nowej marki. Na całym świecie tak to wszystko jest poukładane.</u>
+          <u xml:id="u-90.2" who="#PoselDariuszWieczorek">Z całym szacunkiem dla mojego kolegi Roberta Telusa, którego bardzo cenię, rolą spółki Skarbu Państwa i spółki giełdowej nie jest natomiast produkowanie filmów o żołnierzach wyklętych. Od tego mamy ministra kultury i rząd, który ma na to środki i może sobie spokojnie produkować filmy o żołnierzach wyklętych. Cały problem polega więc na tym, że dzisiaj spotkaliśmy się po to, ażeby porozmawiać, czy czasami spółka Orlen nie idzie drogą Białorusi i Rosji, gdzie oto koncerny, zamiast zajmować się biznesem, bo o to chodzi, żeby zajmowały się biznesem, robią politykę. Akurat taki budżet marketingowy jest typowym budżetem, gdzie ewentualnie można robić politykę i pewnie stąd są te emocje.</u>
+          <u xml:id="u-90.3" who="#PoselDariuszWieczorek">Żeby była jasność, jestem absolutnie daleki i nie wnikam w politykę kadrową żadnego rządu. Ten, kto rządzi, ma prawo do tego, żeby wyznaczać swoich przedstawicieli. Bierze za to pełną odpowiedzialność, nie mam tu żadnego problemu. Natomiast w przypadku Orlenu rozmawiamy o spółce giełdowej, w której Skarb Państwa ma akcje. Mówiąc krótko, jest dominującym akcjonariuszem w taki czy inny sposób. Chcemy po prostu zapytać, z jakiego powodu budżet dotyczący marketingu wzrósł trzykrotnie w ostatnich czterech latach? W związku z tym nie ma żadnego powodu, dla którego pan prezes nie może powiedzieć nam, ile w skonsolidowanym bilansie Orlenu za 2020 r. wydatkowano środków na działania marketingowe. Bardzo prosiłbym, żeby odpowiedział mi na piśmie, bo w tej chwili nie będę szukał tego w bilansach.</u>
+          <u xml:id="u-90.4" who="#PoselDariuszWieczorek">Chciałbym również, żeby pan prezes podzielił te środki na działania związane z obszarami, a więc: na kwestię promocji sportu, na kwestię działań marketingowych w sensie promowania marki Orlenu czy innych marek, które w koncernie funkcjonują. Ale także na to, jak wyglądała pomoc, jeżeli chodzi o walkę z koronawirusem – w piśmie, które otrzymałem, żadnej informacji na ten temat nie uzyskałem. Rozumiem, że to też były jakieś działania, pomoc dla szpitali, zakup jakiegoś sprzętu itd. Jak rozumiem, to też jest budowanie marki w tak trudnej sytuacji. Dziwię się, że pan prezes o tym nie mówi, bo powinien pochwalić się tym, że prowadził tego typu działania.</u>
+          <u xml:id="u-90.5" who="#PoselDariuszWieczorek">Przysłuchując się temu wszystkiemu, przejrzałem kolejne kwestie. Przestańmy robić wielkie tajemnice z kontraktowych rzeczy, bo każde media podają, ile wynosi kontrakt Kubicy. Wystarczy to sobie wygooglować. Media podają, ile Orlen zapłacił za Polska Press. Jak dyskutowaliśmy o Polska Press, to nie dyskutowaliśmy dlatego, że to jest Polska Press, tylko dyskutowaliśmy dlatego, że po pioruna Orlenowi potrzebny jest koncern medialny. To są więc działania i rzeczy, na które chcielibyśmy zwrócić uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-90.6" who="#PoselDariuszWieczorek">Żeby była jasność: wartość Orlenu za czasów pana prezesa Obajtka, bądźmy precyzyjni, spada. Mówię o wartości akcji, w związku z czym wartość spada. Mówimy o zysku. Te zyski mogą być oczywiście większe lub mniejsze i z czegoś to musi wynikać, natomiast obawa parlamentarzystów wynika po prostu z tego, czy czasami tak duża firma nie jest wykorzystywana w celach politycznych.</u>
+          <u xml:id="u-90.7" who="#PoselDariuszWieczorek">Ostatnia kwestia jest taka, że poprosiłbym na piśmie też o odpowiedź dotyczącą domu mediowego Sigma, bo pan prezes o tym wspomniał, a pamiętam, że wtedy, na posiedzeniu Komisji, pan prezes Obajtek też o tym wspomniał. Rozumiem, że to jest osobny podmiot, w związku z czym bardzo prosiłbym o to, żeby podać nam informację, jakimi środkami finansowymi podmiot ten obracał w 2020 r. Czyli jaki był budżet, jeżeli chodzi o środki finansowe na promocję i na reklamę.</u>
+          <u xml:id="u-90.8" who="#PoselDariuszWieczorek">Generalnie prosiłbym również o podział na kwestie związane z mediami. Oczywiście wiadomo, że będzie zasłonięcie się tajemnicą, czy to będzie telewizja publiczna, czy telewizje komercyjne, ale prosiłbym w takim razie o grupy, żebyśmy wiedzieli, ile wydano na telewizję, ile wydano na radio, ile wydano na internet, ile wydano na gazety, jeżeli chodzi o reklamy. Wtedy będziemy wiedzieli, jak ta polityka jest prowadzona w ramach całego koncernu. Podkreślam, że koncern to nie tylko Energa i Orlen. To jest  30 czy 40 różnych zależnych podmiotów, które funkcjonują. W związku z tym bardzo prosiłbym o odpowiedź na piśmie, bo mam wrażenie, że dzisiaj żadnej innej odpowiedzi na wszystkie zadane przez nas pytania nie otrzymamy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Być może otrzymamy, bo panowie będą jeszcze zabierać głos. Bardzo dziękuję za wypowiedź pana posła, bo przynajmniej ta jedna wypowiedź mówi o tym, co nie podoba się w sponsoringu Orlenu. Macie państwo do tego prawo. Lewicy nie musi podobać się finansowanie filmów o żołnierzach wyklętych. Gdyby to był film o Leninie, to pewnie by się podobało, ale tutaj różnimy się politycznie i do tych politycznych ocen…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Panie przewodniczący, filmów o Leninie Lewica nie finansowała.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ale o żołnierzach wyklętych też nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Oczywiście, bo od tego jest Ministerstwo Kultury.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To jest sponsoring festiwali filmów dokumentalnych, a nie robienie filmów. Wsparcie dla kultury, szczególnie w Polsce, gdzie kultura nie jest rozpieszczana, jest czymś dobrym. Zastanawiam się, co Platformie nie podoba się w rzeczach finansowanych przez Orlen. Rozumiem, że Lewicy takie rzeczy jak wsparcie dla bohaterów powstania warszawskiego, Sybiru czy żołnierzy wyklętych może się nie podobać, bo jeszcze do niedawna słyszałem, że nazywają ich bandytami. Takie wypowiedzi pojawiały się, jeśli chodzi o Lewicę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Niech pan nie insynuuje takich rzeczy. Chyba za daleko się pan posuwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To nie są insynuacje. Takie wypowiedzi się pojawiały, ale cieszę się, że pani się tego wypiera, bo to rzeczywiście był wstyd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Niech się pan zajmie tematem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jesteśmy dokładnie w tym temacie. Lewica skrytykowała sponsoring filmu o żołnierzach wyklętych. Pan poseł Tchórzewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Ja tylko powiedziałam, że nie każdy wie, co to jest, więc proszę, żeby nie mówił pan nieprawdy, wykorzystując to, że jest pan przewodniczącym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mówię prawdę, która was boli. Uderz w stół, nożyce się odezwą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselBeataMaciejewska">To nie jest tak, że prawda boli. Pan po prostu manipuluje. To jest coś zupełnie innego, kiedy wykorzystuje pan swoją pozycję…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To nie jest manipulacja, to jest prawda o wrednej polskiej postkomunistycznej lewicy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselBeataMaciejewska">…zagłusza innych i opowiada o rzeczach, które są kompletnie oderwane od rzeczywistości, tylko po to, żeby gadać rzeczy, które pan uważa za słuszne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł Tchórzewski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Albo rozmawiamy na ten temat, albo korzysta pan z monopolu swojego głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Nie udzieliłem pani głosu. Niech się pani zachowuje jak w Sejmie, a nie jak na bazarze. Krzysztof Tchórzewski, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Pana też proszę, żeby zachowywał się pan zgodnie z zasadami i prowadził posiedzenie Komisji na temat, a nie nie w temacie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Szanowni państwo, też chcę powiedzieć, że dyskusja jest daleka od tematu. Szanowni państwo, jesteśmy w takiej sytuacji, że po 2008 r. firma Orlen stała się przedsiębiorstwem z 27-procentowym udziałem Skarbu Państwa. To właśnie w tej chwili osoby dopytujące się o różne rzeczy w tej firmie zapomniały, że wtedy było bardzo wyraźne dążenie z wypowiedziami w 2008 r., żeby skończyć z dominacją Skarbu Państwa w spółkach Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-109.1" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Inna jest rola Skarbu Państwa w jednoosobowej spółce Skarbu Państwa, inna jest rola w przedsiębiorstwie państwowym, inna rola jest w spółce akcyjnej, w zależności od tego, jaki jest udział właścicielski. Spółka akcyjna to jest raz, ale spółka publiczna, a więc giełdowa, to jest dwa. Tutaj jest też zapis, który mówi o gwarancji odpowiedniej ochrony akcjonariusza mniejszościowego, także małego akcjonariusza, którego interesy muszą być chronione, który musi mieć zagwarantowaną pewność dywidendy i szereg różnych rzeczy z tym związanych.</u>
+          <u xml:id="u-109.2" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Chciałem podkreślić, że z punktu widzenia definicji, zarówno unijnej, jak i polskiej, Orlen jest spółką akcyjną, traktowaną jak chwilowo kontrolowana przez Skarb Państwa. Opinie, które są wydawane inwestorom giełdowym, wskazują na to, że dzisiaj jest taka sytuacja, ale dotychczas 31% akcji Orlenu nigdy na giełdzie się nie ujawniło. Kto je posiada, w jakim celu posiada i dlaczego nie ujawnia się na giełdzie, to do końca nie jest wiadome.</u>
+          <u xml:id="u-109.3" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Jak by na to nie popatrzeć, z punktu widzenia statusu prawnego w prawie polskim – zachęcam do tego, żeby się z tym zapoznać – spółka akcyjna, giełdowa z takim udziałem kapitału, poza uchwałami walnego zgromadzenia, które są ustalone, w pewnym zakresie możliwości podejmowania i poza zakresem ochrony akcjonariuszy daje bardzo duże uprawnienia zarządowi spółki. Z tego jest również duża odpowiedzialność wynikająca z konkretnych przepisów prawno-skarbowych itd., ale są jednocześnie duże uprawnienia w zakresie jej zarządzania.</u>
+          <u xml:id="u-109.4" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Jeżeli mówimy zatem, że Skarb Państwa w takiej spółce pozostaje akcjonariuszem, który w zależności od posiadanego zakresu akcji może uczestniczyć w głosowaniach i podejmować decyzje, ale także jeżeli nawet dominuje i ma dominującą rolę w zakresie wielkości kapitału, to musi przestrzegać prawa ochrony akcjonariusza mniejszościowego i akcjonariusza małego. Jak na to popatrzymy, to okaże się, że zarząd Orlenu i Orlen z punktu widzenia formalnego możemy traktować tak samo jak firmę Kulczyka czy kogokolwiek innego. Zarząd Orlenu ma prawo nie odpowiedzieć na różnego typu pytania, tak jak nie odpowie każda prywatna firma. Tak jest umocowany przy strukturze  27% udziałów Skarbu Państwa w tej chwili w Orlenie.</u>
+          <u xml:id="u-109.5" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">To zarząd swoją uchwałą decyduje, czy poda taką informację, jeśli taka informacja będzie informacją szkodliwą np. dla działalności firmy, dla jej rozwoju itd. Przy takiej strukturze kapitału Orlenu zarządowi nie wolno kierować się li tylko interesem Skarbu Państwa. Jak tak na to popatrzymy, to nie możemy mieć pretensji o zakres informacji, jakie Skarb Państwa może dać. Może dać taki, jaki uzyska od zarządu, a pewnych informacji Skarb Państwa nie może od zarządu uzyskać.</u>
+          <u xml:id="u-109.6" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Popatrzmy z punktu widzenia formalno-prawnego na to, w jakim zakresie można mieć prawo wymagania, w jakim zakresie można wyciągać rękę po informacje i powiedzieć, że to jest spółka Skarbu Państwa. To jest spółka, którą w tej chwili kontroluje Skarb Państwa. Kontroluje poprzez to, że na walnym zgromadzeniu potrafi uzyskać pewną koalicję udziałów akcji z innymi funduszami itd. Koalicja ta może mieć nawet nieoficjalną, niepubliczną formułę i umowę wewnętrzną. Jeśli na to popatrzymy, to odnośmy się także do tego.</u>
+          <u xml:id="u-109.7" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Mówię to, bo nie PiS chciało, żeby tego typu spółki zeszły poniżej 50% udziałów Skarbu Państwa: chcieliście, żeby te spółki wymknęły się spod kontroli Skarbu Państwa. Zatem teraz nie wiem, dlaczego jako opozycja koniecznie chcecie wszystko o tych spółkach wiedzieć. Jako parlamentarzyści reprezentujemy państwo, dbamy o interes państwa, ale to jest firma, która ma mieć wyniki rynkowe.</u>
+          <u xml:id="u-109.8" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Ona poprzez swój zarząd określa, czy sponsoring idzie w tym czy w innym kierunku. Dopiero walne zgromadzenie poprzez swoje wyniki rynkowe, poprzez wyniki sytuacji na rynkach, poprzez odpowiednio wypłacaną dywidendę dokonuje oceny skuteczności działania. W tego typu spółce, w której Skarb Państwa ma poniżej 50% udziałów, liczy się walne zgromadzenie, które może wyciągnąć wnioski w stosunku do zarządu w zależności od ilości kontroli, ale sposób i pewną politykę działania państwa określa walne zgromadzenie w zakresie posiadanych udziałów. Dalej między walnymi zgromadzeniami rada nadzorcza dokonuje pewnych kontroli działań zarządu, ale o dużo mniejszym zakresie kompetencji w stosunku do tego, jak jest w przedsiębiorstwie państwowym, jakim jest spółka kontrolowana przez państwo z ponad 50-procentowym udziałem.</u>
+          <u xml:id="u-109.9" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Tutaj wchodzi także kwestia ochrony małego akcjonariusza, ochrony tajemnicy wewnętrznej spółki, jeżeli ta spółka jest spółką aukcyjną i notowaną na giełdzie. Spółka aukcyjna to jest raz, a notowana na giełdzie to jest dwa. To tu określa się to, czy to może być dostępne publicznie, czy nie może być dostępne publicznie. Na ten temat w zakresie dbania o interes spółki decyzje podejmuje zarząd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">W którym artykule jest zakaz? W którym? W jakiej ustawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Nie mówię, że jest zakaz. Mówię tylko to, że może nie udzielić, bo to zarząd odpowiada za to, co dzieje się spółce. Nie mówię o tym, że jest zakaz. To zarząd decyduje o tym, co dla dobra spółki upublicznia, a czego nie upublicznia. To jest całkiem inna kwestia. Nie użyłem słowa „zakaz”. Powiedziałem, że to są kompetencje zarządu w tym zakresie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Pan poseł Wiesław Krajewski, jako chyba ostatni z mówców. A później pan minister i pan Jan Szewczak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselWieslawKrajewski">Postaram się naprawdę króciutko. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, cieszę się z dzisiejszego posiedzenia Komisji. Podsumowując czy puentując dzisiejsze posiedzenie, można powiedzieć, że dzisiaj wnioskodawców obnażyły trzy tematy. Mianowicie żenujący poziom ataku na jedno z naszych dóbr narodowych, jakim jest koncern paliwowy Orlen. Atak na jeden z najlepszych koncernów paliwowych w części środkowoeuropejskiej, polityka, która jest kierowana i prowadzona przez zarząd w zakresie prezentacji swojej narodowej marki, i atak na to, że sponsoring i inne przedsięwzięcia, które już były przedstawione, szczególnie bardzo szczegółowo przedstawił je pan poseł Telus, zupełnie nie mają uzasadnienia.</u>
+          <u xml:id="u-113.1" who="#PoselWieslawKrajewski">Zarząd łącznie z nadzorem, jakim jest rada nadzorcza, ma absolutne prawo do tego, żeby rozpoznawalność marki była jak najlepsza. Atak, który jest prezentowany przez posłów opozycji, na to, że dodatkowo przekazuje duże środki finansowe na sport, na różne inicjatywy społeczne, na kulturę, na mecenas różnych przedsięwzięć artystycznych, jest dla mnie kompletnie niezrozumiały.</u>
+          <u xml:id="u-113.2" who="#PoselWieslawKrajewski">Druga rzecz, która mi się objawiła i którą obnażył ten wniosek, to absolutna obsesja na punkcie pana prezesa Daniela Obajtka. Od kilku tygodni media i posłowie starają się przedstawić to jako coś negatywnego. Natomiast okazuje się, że od wielu lat Orlen z punktu widzenia swojej działalności operacyjnej przynosi rentowne przedsięwzięcia. Z tego powinniśmy się tylko cieszyć.</u>
+          <u xml:id="u-113.3" who="#PoselWieslawKrajewski">Trzecia rzecz, która została obnażona podczas dzisiejszego posiedzenia Komisji, jest, można powiedzieć, najważniejsza. Mianowicie objawił nam się szczególny talent parlamentarny jednego z posłów, talent, można powiedzieć, detektywa, który nam przedstawił, kto, z kim i dlaczego. Oczywiście mówię to w formie żartu, ale, szanowni państwo, szanowny panie przewodniczący, nie chciałbym, żeby kiedykolwiek dochodziło do tego typu posiedzeń, ponieważ nie naszą rolą jest to, żeby na tak żenującym poziomie prowadzić obrady Komisji. Tak że jeśli ktokolwiek ma ochotę bawić się na takim poziomie, to nie podczas posiedzenia naszej Komisji. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Proszę, ale niech to będzie naprawdę krótkie pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Ja do pana prezesa Szewczaka. Możliwe, że nie będzie możliwe odpowiedzenie na to pytanie natychmiast, ale chciałbym poprosić o informację, jeżeli to znowu nie jest tajemnica zarządu Orlenu, i o przyłożenie tego, o czym mówił pan minister Małecki. Mianowicie chodzi o to, że Orlen ma zajmować się m.in. elektromobilnością i wodorem. Ile pieniędzy Orlen i cała grupa Orlen przeznaczyły na elektromobilność i wodór w 2020 r. w stosunku do wydatków na PR, komunikację, marketing i wszystkie promocyjne rzeczy? Jakie są proporcje pomiędzy tymi zadaniami, również tym zadaniem, które zdefiniował pan minister Małecki? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Teraz o głos poproszę pana ministra Macieja Małeckiego, a później pana prezesa Jana Szewczaka. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Panie przewodniczący, szanowni państwo, myślałem, że po serii swoich wystąpień na posiedzeniu dzisiejszej Komisji pan poseł Poncyljusz już mnie nie zaskoczy. Nie przypominam sobie, żebyśmy dzisiaj w jakikolwiek sposób rozmawiali o wodorze czy elektromobilności. Aczkolwiek istotne jest, żeby Orlen wchodził w nowe technologie. Tak jak wspomniałem, nakłady inwestycyjne Orlenu w 2020 r. to 9 mld zł, trzykrotnie więcej niż za największych lat Platformy Obywatelskiej. Przypominam, że jest to rok pandemii koronawirusa.</u>
+          <u xml:id="u-117.1" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Panie przewodniczący, szanowni państwo, jestem zdumiony i zaskoczony tym, że Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych w wyniku udziału posłów opozycji przekształciła się w kolejny etap ataku na Orlen i tak naprawdę w kolejny atak pod hasłem „Nie tankuj na Orlenie!”. Bardzo mocno wyakcentował to pan poseł Robert Telus. Mamy prawo oczekiwać dobrych wyników od naszego czempiona paliwowego, który jest przekształcany w koncern multienergetyczny. Taki proces w Orlenie trwa.</u>
+          <u xml:id="u-117.2" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Chcemy, żeby za szereg kolejnych lat Orlen, zbudowany także siłą Lotosu,  PGNiG-u i Energi, mógł skutecznie rywalizować na międzynarodowych rynkach, żeby mógł na tych rynkach rozpychać się, zdobywać kolejne pozycje i zwiększać rynki. Jesteśmy w trakcie transformacji energetycznej. Jeśli nie zrobimy tego dzisiaj, Orlen będzie się zwijał. Takie zwijanie Orlenu miało miejsce za czasów opozycji. Nie było pomysłu na rozwój naszego czempiona paliwowego.</u>
+          <u xml:id="u-117.3" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Przypomnę, że to za czasów opozycji rzutem na taśmę sprzedaż Orlen Transport, plany sprzedaży Orlen Oil… Chcieliście nawet sprzedać Orlen Ochrona – spółkę, która chroni najbardziej wrażliwe elementy polskiej infrastruktury krytycznej. Orlen Południe, który dzisiaj, za prezesa Daniela Obajtka, inwestuje w nowe technologie, był przeznaczony do likwidacji. Zatrzymaliśmy ten trend. To jest ta różnica. Kiedy Platformie i PSL-owi brakowało w budżecie pieniędzy, bo szalała szara strefa paliwa i mafia  VAT-owska, wtedy wyprzedawaliście akcje polskich spółek. Zatrzymaliśmy to i dzisiaj polskie spółki inwestują i rozwijają się.</u>
+          <u xml:id="u-117.4" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Jeszcze raz powtórzę, że za prezesa Daniela Obajtka, którego tak bardzo atakujecie, w jeden rok, i to w rok pandemii koronawirusa, Orlen zarobił więcej niż przez osiem lat waszych rządów. 3,4 mld zł to więcej niż 2,9 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-117.5" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Następna rzecz to pytania, głównie chyba ze strony pana posła Poncyljusza. Dlaczego nie ma informacji? Bardzo rzetelny wykład zrobił pan minister Krzysztof Tchórzewski. Dlaczego spółki publiczne nie mogą informować o wszystkim, czego chcieliby różni interesariusze? Bo zarządy spółek odpowiedzialne są za wyniki tych spółek. Jeśli państwo zauważyliście, Orlen funkcjonuje na bardzo konkurencyjnym rynku. Zarząd może publikować te informacje, które służą spółce. To dotyczy wszystkich akcjonariuszy.</u>
+          <u xml:id="u-117.6" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Niektórzy zapomnieli, jak było kilka lat temu. Pozwolę sobie przypomnieć interpelację w sprawie zakazu dla spółek Skarbu Państwa sponsorowania Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn w Polsce w 2014 r. Oto odpowiedź ministra skarbu: „Przy tworzeniu planów działalności sponsoringowej decydującą rolę ma jednak zarząd spółki, a nie minister. To zarząd powinien określać cele, projektowany budżet oraz przewidywaną ocenę efektywności sponsoringu”. Czy to minister z PiS? Nie. To podsekretarz stanu Rafał Baniak, Warszawa, 12 listopada 2014 r. Spółka giełdowa? LOT nie był spółką giełdową.</u>
+          <u xml:id="u-117.7" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Wtedy m.in. z ówczesnym posłem, a dzisiaj ministrem w Kancelarii Prezydenta Adamem Kwiatkowskim składaliśmy szereg interpelacji w sprawie nieprawidłowości w Locie, w sprawie współpracy LOT-u z firmami MMA sp. z o.o. oraz DPI Polska sp. z o.o. Oto odpowiedź: „Jak podnosi zarząd, szczegółowe postanowienia umów z doradcami, takie jak wysokość i terminy płatności wynagrodzenia, procedura odbioru usług, stanowią tajemnicę spółki i nie mogą zostać ujawnione. Z poważaniem”. Podpisano: podsekretarz stanu Rafał Baniak, Warszawa, 18 kwietnia 2014 r. Kto wtedy rządził? PiS czy Platforma?</u>
+          <u xml:id="u-117.8" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Są jeszcze poruszane dzisiaj wątki prokuratorskie w sprawie nieprawidłowości przy wydatkowaniu środków pieniężnych przez prezesa Enea S.A. na cele – jakie? – marketingowe. Oto odpowiedź z ministerstwa: „Minister nie może ingerować w działalność spółki w sposób niezgodny z regułami prawnymi normującymi funkcjonowanie spółek kapitałowych będących spółkami publicznymi lub w sposób niezgodny z ich statutami, gdyż nie posiada uprawnień takich jak organy ścigania i nie jest władny do prowadzenia postępowań o charakterze śledczym. Wszelkie doniesienia o domniemanych nieprawidłowościach w spółce mogą być sprawdzane i weryfikowane jedynie przez powołane do tego organy ścigania”. Czy wtedy rządziło PiS? Nie. Tę odpowiedź podpisał Mikołaj Budzanowski, minister skarbu państwa, 24 września 2012 r.</u>
+          <u xml:id="u-117.9" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Tak to wyglądało za Platformy i PSL-u. Chcieliśmy transparentności. Najpierw przygotowaliśmy ustawę ograniczającą niebotyczne wynagrodzenia w spółkach Skarbu Państwa. Wynagrodzenia te obcięła ustawa z 9 czerwca 2016 r., powiązała też wynagrodzenie prezesów z osiąganymi celami, z wynikami. Efekt jest taki, że nie ma już możliwości, żeby pan Jacek Krawiec zarobił prawie 3 mln zł, tak jak zarobił w 2014 r., kiedy Orlen miał stratę netto 5,8 mld zł. Strata netto Orlenu to 5,8 mld zł, a prezes Krawiec, kumpel polityczny Donalda Tuska, zarabia 2,9 mln zł. To ten sam prezes, który rechotał na taśmach nagranych w restauracji u Sowy, że po wyborach może zafundować Polakom benzynę za 7 zł.</u>
+          <u xml:id="u-117.10" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Takie były realia za Platformy i PSL-u. Gdzie wtedy byli obecni posłowie tych wielu kadencji? Gdzie państwo byliście, kiedy pieniądze zamiast do Orlenu z uczciwego paliwa, z legalnego źródła, płynęły szerokim strumieniem do jakichś lewych kieszeni, bo w Polsce szalała szara strefa? Dziennie, przypominam, traciliśmy 24 mln zł przez nielegalne paliwo, którego napływu nie potrafiliście powstrzymać. Zrobił to dopiero PiS. Pamiętam współpracę z panem ministrem Krzysztofem Tchórzewskim, panem ministrem Markiem Suskim także w tej Komisji. To był efekt, przypomnę, 48% wzrostu sprzedaży oleju napędowego na stacjach paliw, o 26% wzrosła sprzedaż benzyny. Czy znaczy to, że Polacy nagle zaczęli jeździć samochodami dwa razy więcej? Nie. To znaczy, że wreszcie zakręciliśmy wypływ pieniędzy do nielegalnych kieszeni zamiast do Orlenu i budżetu państwa w podatkach.</u>
+          <u xml:id="u-117.11" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Kolejna sprawa. Prezes Daniel Obajtek znacząco zmniejszył napływ rosyjskiej ropy do polskich rafinerii, nawet do 40%. Kiedy PiS wygrał wybory, udział rosyjskiej ropy w polskich rafineriach sięgał 90%. Zmniejszyliśmy to bardzo znacznie. Ropa trafia do Polski z różnych kierunków.</u>
+          <u xml:id="u-117.12" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Kiedy usłyszałem zarzut pana posła Poncyljusza, ręce mi opadły. Dlaczego KGHM nie reklamuje się tak jak Orlen? Panie pośle, litości. KGHM nie sprzedaje benzyny do detalicznego odbiorcy. KGHM na światowych rynkach sprzedaje miedź, srebro. Przy okazji, sprzedaż KGHM-u za ostatni rok to 22 mld zł, z tego 18 mld zł na eksport. Gdzie ma to reklamować? Panie pośle. Pochwalę też KGHM, prezesa Marcina Chludzińskiego z zarządem: EBITDA to 4,5 mld zł, tj. wzrost o 27% od założonej wysokości, zysk netto 1 000 800 000 zł. Mimo pandemii koronawirusa, przy tym, że to jest spółka wydobywcza, hutnicza, spółka nie ograniczyła produkcji i ma znakomite wyniki. Potrafiła zorganizować produkcję tak, że dzisiaj możemy być dumni z ich wyników.</u>
+          <u xml:id="u-117.13" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Za czasów Platformy i PSL-u przez Orlen zakupione zostały aktywa w Kanadzie. Zdaje się, że wtedy prezes Krawiec i koledzy z Platformy i PSL-u mówili, że argumentem za tym zakupem była dywersyfikacja dostaw ropy do Polski i zmniejszenie udziału rosyjskiej ropy. Pytam więc, ile baryłek ropy z tych aktywów dotarło do Polski? Ani jedna. Tak wyglądało zarządzanie Orlenem.</u>
+          <u xml:id="u-117.14" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Jeszcze raz powtórzę, bo bardzo rzetelnie wyjaśnił to pan minister Krzysztof Tchórzewski. Jest zasada, że te same informacje muszą trafiać do wszystkich akcjonariuszy, jeśli mówimy o spółce publicznej. Zarząd odpowiada za to, jakie informacje publikuje i udostępnia do wiadomości publicznej. Tu akurat szacunek do pana posła Krzysztofa Gadowskiego, który jako jedyny ze znajomością tematu wykonał prostą rzecz. Wszedł na sprawozdanie Orlenu i znalazł rzecz, która jest publicznie dostępna, czyli sprawozdanie o wydatkach reprezentacyjnych, wydatkach na usługi prawne, marketingowe, w zakresie stosunków międzyludzkich, komunikacji społecznej, usług doradztwa związanego z zarządzaniem. Orlen publikuje to na swoich stronach. To jest dostępne.</u>
+          <u xml:id="u-117.15" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Dlaczego jest dostępne? Przypomnę jeszcze raz. Bo PiS przygotował i przeprowadził w Sejmie ustawę z 16 grudnia 2016 r., ustawę o zasadach zarządzania mieniem, która zobowiązuje spółki do umieszczenia w swoich statutach pewnych progów kwotowych, po których przekroczeniu musi być akceptacja rady nadzorczej, a w większych, poważniejszych transakcjach czy wydatkach – akceptacja walnego zgromadzenia. Z tego  te sprawozdania muszą być składane. To jest zmiana wprowadzona dopiero przez PiS.</u>
+          <u xml:id="u-117.16" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Szanowni państwo, trudno nie odnieść się do jeszcze jednej rzeczy. Mamy prawo być dumni z sukcesów naszych sportowców. W tym roku mamy nadzieję, że odbędą się igrzyska olimpijskie, mistrzostwa Europy w piłce nożnej, że nasi zawodnicy zdobędą medale, że sprawią radość i szczęście wszystkim Polakom wszędzie tam, gdzie powiewa biało-czerwona flaga. To, że nasi sportowcy mogą trenować w dobrych warunkach, że mogą zwyciężać na światowych imprezach, na różnych arenach, że możemy słuchać „Mazurka Dąbrowskiego”, jest także efektem potężnego zaangażowania spółek Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-117.17" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Kolejna rzecz to tak dzisiaj atakowany Robert Kubica. Niedawno był atakowany Robert Lewandowski, dzisiaj mamy atak na Roberta Kubicę. Z jednej strony jest potężny udział Roberta Kubicy w promocji Orlenu w Europie. Przypomnę, że na stacjach Benzina i Star, czyli tych za naszą południową granicą i za naszą zachodnią granicą, trwa dzisiaj proces rebrandingu i jest tam dodawany orzeł Orlenu. W Niemczech stacje, które przechodzą modernizację, już są pod orłem, a kolejne cztery stacje wkrótce będą oddane do użytku już w logotypie Orlenu. To jest też ta ekspansja, którą prowadzi Orlen.</u>
+          <u xml:id="u-117.18" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Absolutnie niedopuszczalne jest... Nie wyobrażam sobie, że poseł Rzeczypospolitej Polskiej może powiedzieć coś takiego, że może mówić o akcji „Nie tankuj na Orlenie!”. Orlen to polska spółka, której życzymy jak najlepiej, od której oczekujemy jak najlepszych wyników. Wymagamy tego od zarządu niezależnie od tego, kto w zarządzie zasiada. Akurat zarząd kierowany przez prezesa Daniela Obajtka pokazuje, że nawet w czasach kryzysu radzi sobie bardzo dobrze, a efektem tego, jeszcze raz przypomnę, jest zysk wypracowany w ciągu roku pandemii koronawirusa przez zarząd pod kierownictwem prezesa Obajtka o pół miliarda większy niż przez osiem lat rządów Platformy i PSL-u.</u>
+          <u xml:id="u-117.19" who="#SekretarzstanuwMAPMaciejMalecki">Rozumiem, że dla wielu jest to powód do wstydu, do tego, że muszą się rumienić, ale pozwólmy, żeby zarząd mógł normalnie pracować, a Polakom pozwólmy wybierać. Pozwólmy na dobry wybór konsumencki. Stacje Orlenu rekomendujemy. To znakomite paliwo, znakomita obsługa, także produkty od polskich producentów, o czym wspomniał Robert Telus. Tak widzimy patriotyzm gospodarczy. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący, za udzielenie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Pan prezes Jan Szewczak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#JanSzewczak">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. W kontekście tego, co mówił już pan minister Tchórzewski, i pytania pana posła Poncyljusza o to, jakie to konkretne przepisy umożliwiają taką informację, a nie inną, chciałem panu posłowi Poncyljuszowi powiedzieć, że to jest m.in. prawo unijne. To jest dyrektywa unijna. Dyrektywa MAR i rozporządzenie MAR, nr 596/2014 z 2014 r., przyjęte zresztą przez polski parlament, implementowane przez nas bodajże w 2016 r. czy w 2017 r., bo byliśmy opóźnieni. Chcę panu przypomnieć, że również posłowie PO głosowali za tą ustawą.</u>
+          <u xml:id="u-119.1" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Sowy, to chcę powiedzieć, że jestem zdziwiony, panie pośle, że pan tego nie wie. Fundacja Orlen i Fundacja Energa na swoich stronach internetowych przekazują pełne wyliczenia i sprawozdania. Można tam zobaczyć beneficjentów i podstawowe informacje. One są ogólnodostępne na stronie internetowej. Można do tego sięgnąć.</u>
+          <u xml:id="u-119.2" who="#JanSzewczak">Jeśli natomiast chodzi o kwestie uwag pana posła Sowy pod adresem prezesa zarządu PKN Orlen, to miałbym nieśmiałą, ale jednak sugestię. W tej chwili pan prezes Daniel Obajtek, prezes PKN Orlen, jest chyba najlepiej prześwietlonym prezesem od 30 lat, jeśli chodzi o majątek, dochody, zarobki. Bardzo postulowałbym, że pan poseł Sowa zasugerował innym prezesom, żeby zachowali się podobnie i ujawnili całe swoje dochody i całe swoje majątki. Jest przecież pan prezes Krawiec, który publicznie zabiera głos. Można poprosić o to pana prezesa Grada czy prezesa Kiliana. Myślę, że pan prezes Obajtek dał dobry przykład, pokazał, że można.</u>
+          <u xml:id="u-119.3" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Poncyljusza, jeszcze raz stwierdzam, że nie jest prawdą, że wydatki na marketing i sponsoring to jakieś 1,2 mld zł. To jest absolutny kosmos. Nie jest też prawdą, że na kontrakt Williamsa z panem Kubicą wydano  400 mln zł. Nie mogę podać szczegółów, natomiast nie jest prawdą, że są to takie kwoty, o których pan mówił.</u>
+          <u xml:id="u-119.4" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o pytanie dotyczące środków na TVP, chcę powiedzieć, że nie możemy podać dokładnej kwoty, dlatego że inne stacje telewizyjne są tym bardzo zainteresowane. Są domy medialne, które tylko czekają, żeby pozyskać taką informację, ale naprawdę w żadnym wypadku nie są to powalające kwoty.</u>
+          <u xml:id="u-119.5" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Wieczorka, to powiem szczerze, że wydaje mi się, że przedstawiłem aż za dużo danych. Być może można było ograniczyć się do jeszcze bardziej ogólnych stwierdzeń. Dyrektywa MAR jest bardzo precyzyjna i ona powoduje konsekwencje prawno-karne dla tych, którzy tego typu zachowań nie stosują do tych kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-119.6" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o covid, to nie podajemy tego, dlatego że to już jest informacja publiczna. Wielokrotnie mówiliśmy, powtarzał to pan prezes Obajtek, że to jest ogromna kwota, ponad 120 mln zł. Ona w jakimś stopniu wpływa na wielkość wydatków marketingowych czy sponsoringowych.</u>
+          <u xml:id="u-119.7" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Wieczorka w sprawie domu mediowego Sigma, bo zdaje się, że pan poseł Wieczorek z SLD zadawał to pytanie, to chcę powiedzieć, że musi zwrócić się do tego podmiotu. My, tak jak PZU, jesteśmy udziałowcem w tej firmie. Oni panu posłowi z pewnością chętnie odpowiedzą.</u>
+          <u xml:id="u-119.8" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Winnickiego, to chciałem podziękować za zrozumienie specyfiki związanej z działalnością zagraniczną, z ekspansją zagraniczną Orlenu. Ogromną część przychodów uzyskujemy już z zagranicy. Ta kwota rośnie. Dla nas istotne jest również to, jaką działalność marketingową sponsorujemy i prowadzimy za granicą. Są to innego rodzaju, niestety znacznie większe, kwoty. To znacznie poważniejsze wydatki.</u>
+          <u xml:id="u-119.9" who="#JanSzewczak">Jeśli chodzi o pierwszą wypowiedź pani poseł Maciejewskiej i powtarzanych nieprawdziwych zarzutów dotyczących kwestii mieszkania, chcę powiedzieć, że każdy obywatel ma prawo złożyć zawiadomienie w trybie dowolnego artykułu. Natomiast proszę pamiętać o tym, że sąd przyjął już wniosek pana prezesa PKN Orlen i uwzględnił to, że te informacje mogą być nieprawdziwe lub niepełne. To jest istotne. Powiedziałbym, że nie zawsze to, co piszą media, sprawdza się później w rzeczywistości.</u>
+          <u xml:id="u-119.10" who="#JanSzewczak">Na koniec chciałbym bardzo serdecznie podziękować panu przewodniczącemu Markowi Suskiemu za tak sprawne prowadzenie i możliwość pełnego wypowiedzenia się również ze strony PKN Orlen.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, jest jednak pewna różnica. Przywołany pan minister, były poseł Grad nic nie posiadał. Ujawnił swój majątek, wszystko przepisał na żonę i zrobił rozdzielność majątkową. Jest więc pewna różnica pomiędzy prezesem Obajtkiem, który wszystko ujawnił i niczego nie przepisywał, żeby ukrywać. Ujawnił cały swój majątek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Jemu ujawniono, a nie on ujawnił.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, społeczna odpowiedzialność biznesu, wspierania ważnych społecznych dziedzin, które z jednej strony przynoszą Polsce estymację, ale z drugiej strony przynoszą honor, wspierają sztukę, kulturę, sport, weteranów, pamięć o wielkich Polakach – to wszystko jest chwalebna działalność Orlenu. Myślę, że za to krytykować Orlenu nie powinniśmy.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rozumiem, że kwoty nie zostały podane, ale zostało wyjaśnione, dlaczego tak się stało. Myślę natomiast, że atak na Orlen jest atakiem na patriotyzm gospodarczy i za to, co Orlen robi w Polsce dobrego. Ja życzę Orlenowi dalszych sukcesów.</u>
+          <u xml:id="u-122.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny. Zamykam posiedzenie. Dziękuję za ciekawą dyskusję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..c8439b0
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/header.xml
@@ -0,0 +1,55 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-eskxx-00037-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 37/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 37/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ESK">37</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorKrzysztofKarkowski" role="speaker">
+        <persName>Legislator Krzysztof Karkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorMariuszPrzerwa" role="speaker">
+        <persName>Legislator Mariusz Przerwa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaMucha" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Mucha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofTchorzewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Tchórzewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselUrszulaZielinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Urszula Zielińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWitoldCzarnecki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Witold Czarnecki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ESK" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b3b5022
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00037-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,246 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych. Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji będący na sali głosują przy użyciu tego oto urządzenia. Wszyscy chyba wiedzą, że trzeba przyłożyć kartę do głosowania, ale wtedy prośba do pań i panów posłów, aby nie logowali się do systemu przez tablet, żebyśmy nie mieli zderzenia dwóch głosów jednej osoby. Jednocześnie informuję wszystkich państwa spoza sali, że linki do systemu wideokonferencji zostały państwu przesłane. Mam nadzieję, że wszyscy je otrzymali. W związku z tym proszę się zalogować. W celu zabrania głosu należy wysłać e-mail pod adres: kesk@sejm.gov.pl lub przez czat. Wiem, że państwo o tym wiecie, bo mam już zgłoszenia do zabrania głosu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Żebyśmy mogli rozpocząć posiedzenie, przystąpimy teraz do sprawdzenia kworum. Prosimy o wyświetlenie guziczków. Państwa posłów proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku, a państwa posłów spoza sali sejmowej o naciśnięcie jeszcze później przycisku „wyślij”. Chwilę czekamy.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tymczasem, szanowni państwo, serdecznie witam gości: pana Adama Czetwertyńskiego – podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, pana Łukasza Augustyniaka – radcę prawnego w Departamencie Prawnym MKiŚ, pana Łukasza Bartuszka – radcę ministra w Departamencie Elektroenergetyki i Gazu MKiŚ, panią Annę Bednarską – naczelnik Wydziału Rynku Detalicznego i Inteligentnych Sieci w Departamencie Elektroenergetyki i Gazu MKiŚ, panią Joannę Bukowską – z Krajowego Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami, pana Ryszarda Haczka – eksperta w Departamencie Nadzoru III Ministerstwa Aktywów Państwowych, pana Dariusza Hołuba – kierownika Wydziału Legislacji w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pana Marcina Jamiołkowskiego – zastępcę dyrektora tegoż departamentu w NFOŚiGW, pana Macieja Kapalskiego – głównego specjalistę w Departamencie Nadzoru III MAP, panią Joannę Kędzię – naczelnik Departamentu Prawnego i Rozstrzygania Sporów w Urzędzie Regulacji Energetyki, panią Sylwię Krylowicz – głównego specjalistę w KOBiZE, panią Katarzynę Majcher – zastępcę dyrektora Departamentu Prawnego NFOŚiGW, panią Magdalenę Pachowską – eksperta w Departamencie Spółek Paliwowo-Energetycznych MAP, panią Magdalenę Piątek – głównego specjalistę ds. legislacji w Departamencie Prawnym MKiŚ, pana Pawła Pikusa – dyrektora Departamentu Elektroenergetyki i Gazu MKiŚ, panią Elżbietę Piskorz – dyrektor Departamentu Ropy i Paliw Transportowych MKiŚ, pana Pawła Różyckiego – zastępcę dyrektora Departamentu Strategii i Planowania Transformacji Klimatycznej MKiŚ, pana Jakuba Safjańskiego – głównego specjalistę w Departamencie Ropy i Paliw Transportowych MKiŚ, panią Monikę Sekułę – z KOBiZE, panią Roksanę Szymalską – z Ministerstwa Klimatu, pana Marcina Ścigana – z Ministerstwa Klimatu, pana Piotra Świata – z KOBiZE, panią Aleksandrę Świderską – z Ministerstwa Klimatu, panią Małgorzatę Zadrożną – z Ministerswa Klimatu oraz panią Agnieszkę Załugę – również z Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Witam państwa serdecznie. Myślę, że waga tej ustawy powoduje, że tak wielu z państwa uczestniczy w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy mamy już wynik? Mamy. Bardzo proszę o wyświetlenie. Udział bierze 30 pań i panów posłów. Stwierdzam kworum. Zatem możemy przystąpić do realizacji porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia. Oczywiście serdecznie witam wszystkich państwa posłów – bo nie przywitałem państwa – sekretariat, Biuro Legislacyjne i wszystkich pozostałych uczestników posiedzenia. Jest mi niezmiernie miło, że możemy razem pracować.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druki nr 808 i 1025), a w punkcie drugim – rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1008 i 1061).</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przystępujemy do realizacji punktu pierwszego porządku dziennego, chyba że usłyszę jakieś uwagi. Nie słyszę. Zatem przystępujemy do rozpatrzenia poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druki nr 808 i 1025). Zgłoszono 5 poprawek. Bardzo proszę o przedstawienie poprawki nr 1. Poprawkę nr 1 zgłosił klub Prawo i Sprawiedliwość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselWitoldCzarnecki">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Poprawka nr 1: w art. 1 w pkt 20, w art. 11x skreślić ust. 5. Uzasadnienie: proponowana poprawka ma na celu usunięcie delegacji do wydania rozporządzenia określającego zasady zabezpieczające przed profilowaniem osób fizycznych za pomocą danych pomiarowych uzyskanych w ramach Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii. W związku z przyjętą poprawką, dotyczącą oddzielnego administrowania, w której w sposób kompleksowy określa się zasady przetwarzania danych osobowych w Centralnym Systemie Informacji Rynku Energii, w tym kwestie zabezpieczenia danych osobowych, unormowanie tej samej materii w rozporządzeniu wykonawczym nie znajduje uzasadnienia.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselWitoldCzarnecki">Należy również zaznaczyć, że zbierane w Centralnym Systemie Informacji Rynku Energii informacje nie będą podlegały profilowaniu w rozumieniu art. 4 pkt 4 rozporządzenia RODO i nie będzie dochodzić do zaistnienia okoliczności wymagających uwzględnienia restrykcyjnych zasad przewidzianych przez art. 22 ust. 1 tego rozporządzenia. Ponadto powstają wątpliwości natury prawnej odnośnie do uzupełnienia przepisami prawa krajowego aktu prawa Unii Europejskiej bezpośrednio obowiązującego w Polsce. Nie bez znaczenia pozostaje to z zaproponowaną delegacją do wydania rozporządzenia. Nie spełnia wymagań techniki prawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselWitoldCzarnecki">W związku z powyższym, z uwagi na domniemaną niekonstytucyjność wprowadzanego przepisu, wnosimy o jego skreślenie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Proszę o stanowisko pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Rząd popiera tę poprawkę. Potwierdzam, że te dane nie będą podlegały profilowaniu, więc nie ma potrzeby takiego rozwiązania.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, panie ministrze. To jest stanowisko wnioskodawców klubu Prawa i Sprawiedliwości. Natomiast ja chciałbym przypomnieć wszystkim, że Sąd Najwyższy w swojej opinii do tej ustawy także wskazuje na to, że proponowane zmiany wymagają zabezpieczenia prywatności odbiorców i że obecna ustawa prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych nie zawiera szczegółowych wytycznych odnośnie do inteligentnego opomiarowania. I że pobieranie i przechowywanie danych pomiarowych trzeba traktować jako obsługę danych osobowych.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">W świetle tego 1 października 2019 r. prezes UODO pisze: „Biorąc pod uwagę cały projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, organ nadzorczy pragnie jeszcze raz zwrócić uwagę na ryzyko związane z profilowaniem osób fizycznych, jakie wiąże się z wdrażaniem inteligentnego opomiarowania. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych rozumie konieczność wprowadzenia regulacji ze względu na obowiązek realizowania wymogów unijnych, dostrzega także wiele korzyści, jakie z tego rozwiązania będą płynęły dla bezpieczeństwa energetycznego. Przepisy prawa powinny jednak dawać gwarancję, że w związku z wprowadzeniem inteligentnych liczników nie będzie dochodziło do profilowania osób fizycznych. Jeżeli na obecnym etapie prac legislacyjnych wprowadzenie stosowanych przepisów w tym zakresie nie jest możliwe, organ nadzorczy postuluje, aby projektodawca rozważył wprowadzenie odpowiednich przepisów w przyszłości, jednakże przed rozpoczęciem stosowania inteligentnego opomiarowania, które zgodnie z projektem ma nastąpić do 2023 r.”.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">Poprawka, którą państwo proponujecie, powoduje likwidację tego zapisu, w którym wyszliśmy naprzeciw uwagom pana prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych i w którym mówimy o tym, żeby pojawiło się rozporządzenie przygotowane przez odpowiedniego ministra przy współpracy z drugim ministrem – i oczywiście z prezesem UODO. Wyszliśmy naprzeciw tym instytucjom, które fachowo, odpowiedzialnie zajmują się tym, co dotyczy tego projektu ustawy, czyli profilowania, które podważają wyraźnie Sąd Najwyższy i Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w swoich pismach i uwagach do tego projektu.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselKrzysztofGadowski">W związku z tym, panie przewodniczący, proponujemy, żebyśmy wszyscy zastanowili się, bo ta ustawa nie jest dla kogoś innego, obcego. Ona jest dla nas, dla każdego odbiorcy, który zostanie wyposażony w takie liczniki. Będzie dokładnie wiadomo co, gdzie, kiedy robimy praktycznie o każdej godzinie. O której włączamy, o której wychodzimy. Profil każdego z nas z takich dokumentów będzie można dokładnie określić.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselKrzysztofGadowski">W uzasadnieniu do tego projektu ustawy państwo wyraźnie wskazujecie, że po te dane będzie można sięgać na bieżąco, jak również wracać do historii. Chodzi nam tylko o zabezpieczenie nam wszystkim indywidualnych interesów, a może nawet naszego życia prywatnego, naszej wolności, którą zapewnia nam konstytucja. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Rzeczywiście jest to bardzo ciekawa dyskusja. Ta dyskusja nie po raz pierwszy się toczy. Jest tu pewna sprzeczność, bo jest to też wypełnienie oczekiwań Unii Europejskiej, która narzuciła nam, za czym państwo przecież jesteście nieustająco i czasem bezrefleksyjnie, obowiązek rozliczania każdego indywidualnie. No, a żeby każdego indywidualnie rozliczyć, to trzeba mieć indywidualną wiedzę na temat zużytkowania energii.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan minister mówił o tym, że są mechanizmy zabezpieczające w innych ustawach, z których wynika jasno, że nie są to dane, do których każdy może mieć dostęp. Z drugiej strony, patrząc na wycieki różnych informacji, ustalenie dzisiaj pewnych rzeczy nie jest jakąś wielką przeszkodą. Natomiast tutaj będzie to informacja na temat użytkowania pewnie różnych urządzeń. Im bardziej inteligentne będą nasze urządzenia, tym większa niestety wiedza na nasz temat będzie przepływać różnymi sieciami. Pytanie, czy jesteśmy w stanie zatrzymać ten proces? Jednocześnie, jeśli całkowicie utajnimy informacje dotyczące użytkowników energii, to wtedy nie będziemy mogli rozliczyć ich kont, ze względu właśnie na utajnienie tych informacji. I tu jest ta sprzeczność: ile informacji, a ile ochrony osobistej. Zawsze jest konflikt przy tego typu rozwiązaniach.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeśli chodzi o poprawkę, którą zgłosił pan poseł, to rzeczywiście ona wykazuje dbałość, ale jest też po to, żeby umożliwić działanie, do którego zobowiązała nas Unia Europejska. Niestety musimy, każdy w swoim sumieniu, rozstrzygnąć, czy wprowadzimy takie przepisy, które pozwolą nam modernizować w nowoczesny sposób liczniki (bo jest to tzw. ustawa licznikowa, choć oczywiście nie tylko tego dotyczy), czy też będziemy sprzeczni z Unią Europejską i z możliwościami indywidualnego rozliczania wydatków na energię elektryczną. To jest rozterka pewnie każdego z nas.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeszcze pan poseł. Pana ministra też poproszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie przewodniczący, za stanowisko. Ono jest czytelne. Natomiast chciałem zwrócić uwagę na jedno. Wszyscy posłowie tej Komisji, i tu siedzący, i uczestniczący zdalnie, ustaliliśmy wczoraj, że to jest właściwa ustawa, idąca w dobrym kierunku, i że popieramy te konkretne rozwiązania. Mówimy o tym jasno. Przecież to jeszcze za naszych czasów zostały wprowadzone pierwsze inteligentne liczniki. Wiedzieliśmy, po co i dlaczego trzeba to robić. Tego w ogóle nie podważamy. Nie podważamy innych zapisów związanych z tym, żeby ten system był elastyczny i żeby Polacy wiedzieli, ile muszą płacić i jak mogą zaoszczędzić, w ramach właśnie choćby tych inteligentnych liczników.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Podnosimy tylko temat. Nie tylko my, bo przecież Sąd Najwyższy to porusza, znając prawo europejskie i prawo polskie. Temat ten podnosi też prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, który musi analizować prawo Unii Europejskiej, jak również swoje prawo, bo przecież w tym systemie prawnym działamy. I oni to wyraźnie mówią. Ja nie podnoszę, że już to musi być, bo przecież prezes wyraźnie mówi, jak państwu przeczytałem, że jest jeszcze czas. I jeśli nie na tym etapie, to my w tej naszej poprawce wyraźnie mówimy, że do 2023 r., czyli do momentu, kiedy ruszy ten system, kiedy te liczniki zafunkcjonują, kiedy operator już się pojawi.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">To nie jest, panie przewodniczący, moment chwili i moment złej woli. To jest właśnie dobry moment, żeby to zaznaczyć, opierając się na najwyższych organach państwowych, tj. Sądzie Najwyższym, prezesie URE, mających obowiązek czuwać nad prawem w dziedzinie, o której dzisiaj mówimy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo, panie pośle. Ja nie powiedziałem, że to jest element złej woli. Ja powiedziałem, że to jest rozterka między tym, ile jest ochrony dóbr osobistych, informacji o nas, a ile możliwości realizacji ustawy. Bo w moim odczuciu przyjęcie tej poprawki, którą państwo proponujecie, w takim kształcie w zasadzie może uniemożliwić realizację całej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Oczywiście jest jeszcze na to czas. Być może trzeba się będzie nad tym pochylić, zanim ten system ruszy w ten sposób, że te dane będą zbierane. Bo to jednak jakiś czas musi minąć. Najpierw muszą być wymienione liczniki, więc możemy się nad tym zastanowić. Natomiast dzisiaj jest potrzeba przyjęcia tej ustawy, żeby ten system mógł w ogóle wystartować. Natomiast co do informacji wrażliwych, o których państwo mówicie, to jak pan powiedział, jest jeszcze czas. Można się zastanowić nad tym, jak ewentualnie uszczelnić, ale nie tak uszczelnić, żeby nie można było w ogóle pozyskać tych informacji.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ja tutaj, panie pośle, nie dopatruję się złej woli. Chociaż rzeczywiście przyjęcie tych przepisów w znaczący sposób mogłoby utrudnić, a może nawet uniemożliwić, realizację ustawy. Dlatego trzeba poszukać złotego środka. Mamy na to trochę czasu. Natomiast jesteśmy opóźnieni z realizacją tej ustawy, żeby inteligentne sieci, liczniki i to wszystko w ogóle mogło zacząć być budowane. Bo tak naprawdę do tej pory były tylko jakieś programy pilotażowe, które w wielu punktach się sprawdziły. Dzięki tym programom jest też ta ustawa i można ją było przygotować w takim kształcie. Co zresztą państwo krytykowaliście podczas debaty, że kolejny raz powtórzone drugie czytanie. A to właśnie po to, żeby ustawę doszlifować, żeby była jak najlepsza. Pewnie nie będzie doskonała i pewnie trzeba będzie nad nią popracować, ale już jest na tyle dopracowana, że trzeba ją po prostu przyjąć, a dalej jeszcze nad tym pracować.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poproszę pana ministra o stanowisko. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Potwierdzam, że te dane nie będą poddane profilowaniu i nie chciałbym wprowadzić możliwość takiego profilowania danych, co sugerowałaby taka poprawka. Z drugiej strony potwierdzam też, że dane będą podlegały bezpośrednio pod zapisy rozporządzenia RODO, które zabezpiecza właśnie dane osobowe. Jest to wyszczególnione w art. 11z ust. 9 w tym projekcie, który absolutnie zabezpiecza wszystkie dane osobowe zbierane w ten sposób.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję za cierpliwość, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tu nie chodzi o cierpliwość. Po to tu jesteśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Mówimy o trosce nad tym projektem ustawy, żeby on wszedł i sprawnie zaczął funkcjonować. Myślę, że wczorajsze posiedzenie, czyli drugie czytanie drugiego czytania, nie było konieczne, bo wszystkie te zapisy były. To nie my popełnialiśmy jakieś błędy, bo przecież rząd przedstawiał i mówił, że pracował nad nią kilka lat, że to jest świetna ustawa. Pan przewodniczący sam doświadczał wielu potknięć w czasie pracy nad ustawą, sam to artykułował i próbował ją w jakiś sposób ratować, żeby projekt był rzeczywiście dobrze napisany.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Poprawka, która została przegłosowana na ostatnim posiedzeniu Komisji, kiedy rozmawialiśmy na ten temat i pracowaliśmy, pozwala uruchomić całą procedurę tego systemu z dniem wejścia w życie tej ustawy. Ona wyraźnie mówi, iż zobowiązuje do 2023 r. do przygotowania tych materiałów. Pan minister mówi także, że nie będzie profilowania, że to jest zapisane w innej ustawie. Natomiast Sąd Najwyższy, panie ministrze, wyraźnie podkreśla, że to nie jest wyartykułowane i zapisane, że tego typu działania nie znajdują zastosowania w innej ustawie. Dlatego trzeba się nad tym pochylić. A do tego dołącza jeszcze pan prezes urzędu. I to tyle, proszę państwa, żeby zwrócić uwagę na poszczególne uwagi osób i instytucji, które mają bogatą wiedzę w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo, panie pośle. Tak, panie pośle, przyznaję rację, że prace nie tylko nad tą ustawą, ale nad wieloma ustawami, są prowadzone w taki sposób, że poprawiamy – pewne poprawki przyjmujemy, inne odrzucamy. Nawet teraz będzie zgłoszona poprawka, która została poprawiona po tym, jak została przez nas wycofana, bo chcemy, żeby ustawa była dobra. A rolą parlamentu jest właśnie poprawiać, debatować. To nie jest nic złego, że nad jakąś ustawą się pracuje, że jest debata, że państwo zabieracie głos. Państwa pewne propozycje zostały przyjęte, uwzględnione. Ja akurat uważam, że nad tą ustawą proces legislacyjny w parlamencie jest prowadzony w sposób prawidłowy. Choć oczywiście można mieć do nas pretensje, że poprawiamy pewne rzeczy, szlifujemy. Na tym jednak polega nasza praca.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak więc zgadzam się, że pracujemy, pewne rzeczy poprawiamy, ale nie zgadzam się z tym, że jest to coś złego. Uważam wręcz przeciwnie, że to jest dobra praktyka.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł Tchórzewski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, panie ministrze, państwo posłowie. Otóż, wydaje się, że racja jest gdzieś pośrodku. Do tego wszystkiego potrzebne nam jest oświadczenie pana ministra, że jeżeli skreślimy ust. 5, to nie będzie żadnych przeszkód we wdrożeniu tej ustawy i w uruchomieniu funkcjonowania inteligentnych liczników. I takie uzasadnienie tego skreślenia jest nam potrzebne, żebyśmy w ramach protokołu mogli potem jednoznacznie podkreślić, że jeżeli ktoś inaczej… Dzieje się to bowiem w różny sposób przy tego typu dużych przedsięwzięciach, gdzie w grę wchodzą różnego typu interesy. Dlatego, żeby jednoznacznie wiedzieć, jak mamy się zachować w tym wszystkim, potrzebne jest oświadczenie ze strony rządu, który ma wszelkie narzędzia, żeby to zbadać. Tak więc, jeżeli jest opinia, żeby to skreślić, to prosimy o szczegółowe uzasadnienie do protokołu, z podkreśleniem, iż ustawa zostanie wdrożona bez problemu, a inteligentne liczniki będą mogły w pełni funkcjonować i spełniać swoją rolę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ja jeszcze uzupełnię, jeżeli pan minister mógłby złożyć takie oświadczenie. Otóż, gdyby pojawiały się jeszcze takie wątpliwości, to myślę, że jest czas, żeby je analizować. Bo jak wszyscy mówimy, jest zobowiązanie: 2023 r. Jest konieczność, żeby ustawa zaczęła obowiązywać, natomiast pewne informacje, o których państwo z taką troską się wypowiadacie, zaczną płynąć za jakiś czas, bo nie od pierwszego dnia wejścia w życie tej ustawy. Jest więc czas na analizy. Gdyby pojawiły się uzasadnione wątpliwości, jeszcze możemy doprecyzować tą ustawę poprawką, która wtedy, mam nadzieję, byłaby szybko przyjęta, również z państwa poparciem.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł Tchórzewski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Otóż, prawda jest taka, że ta ustawa rozpocznie swoje funkcjonowanie praktycznie od wdrożenia jej w życie. Dlatego, że mamy w Polsce sporo zainstalowanych już inteligentnych liczników, które funkcjonują na granicy legalności. I te odczyty już są dokonywane w wielu spółkach energetycznych, a ponieważ nie ma w tej sprawie dotychczas żadnych regulacji, to mogą być stosowane. Jednak w wielu miejscach zrezygnowano z odczytów, szczególnie teraz, kiedy uzasadnieniem jest pandemia. Bo z tego tytułu inkasenci nie odwiedzają mieszkańców.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Natomiast, jeśli wejdą przepisy, które w niejednoznaczny sposób będą się do tego odnosiły, to mogą być z tego tytułu pewne kłopoty. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">To prawda. Jeszcze pan poseł, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Naprawdę ostatnie zdanie. Panie ministrze Tchórzewski, jak pan przeczyta całą ustawę, to wyraźnie pan zobaczy i stwierdzi, że system zacznie działać dopiero od 2023 r. Dzisiaj to, co funkcjonuje, jest zgodne z prawem. Nie będzie zbierania, archiwizowania tego w takim zakresie i dostępu do tych dokumentów, jakie są dzisiaj zbierane. System zacznie działać dopiero od 2023 r. I nie ma żadnej innej możliwości prawnej, po przegłosowaniu tego projektu, że cokolwiek się zmieni w dotychczasowych poborach informacji. Zatem nie mówmy, że nagle ta ustawa jest zablokowana. Teraz jest czas, żeby od 2021 r. próbować popracować nad rozporządzeniem, nad tym dokumentem.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">I rzeczywiście, jak państwo mówicie, może się okazać, że są jakieś inne rzeczy. Wtedy przyjdziemy tu, na posiedzenie Komisji, i powiemy: ten przepis trzeba uchylić. Bo przed wejściem w życie do grudnia 2022 r. jest to jakby załatwione i w takiej formule można to robić. Można wtedy wnieść poprawkę do ustawy. Ale na dzień dzisiejszy, z dniem uchwalenia tej ustawy minister musi pilnować, żeby rozważyć działania związane z przygotowaniem rozporządzenia. I wtedy z mocy ustawy działa i pilnuje tego. I przyjdzie do nas któregoś dnia 2022 r. i powie: to nie jest dobre, to nie funkcjonuje, bo jest w taki i taki sposób zabezpieczone. Wtedy mamy jasność.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">A od dnia wejścia w życie tej ustawy minister musi pilnować tego tematu, żeby tym się zająć i rozpatrzyć sprawę. Jeśli dzisiaj mamy tylko słowo, to nie ma tej gwarancji, bo pan minister dzisiaj jest, jutro może go nie być. Mówimy tu o konkretnym ministrze niezależnie od tego, w jakim rządzie i w jakiej konfiguracji musi to wykonać. I to jest ta neutralność tej poprawki, która dotyczy nas wszystkich, nie dotyczy żadnej opcji politycznej, żadnych naszych interesów. Ona chroni indywidualną wolność Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Jednak można przyjąć dwa sposoby. Jeden sposób może być taki, że jednak przyjmujemy ustawę, która umożliwia tworzenie systemu, bo, jak pan poseł powiedział, poprawki można ewentualnie wnieść, kiedy ustawa jest już przyjęta. Natomiast niezależnie od tego, kto jest ministrem, każdy minister ma przestrzegać prawa. Każdy minister jest zobowiązany do przestrzegania tajemnicy danych wrażliwych. Nawet jeśli w tej ustawie nie jest to zapisane, to jest w przepisach RODO. I to nie jest tak, że te dane nie będą chronione. One są chronione również przepisami z innych ustaw. Tak więc te obawy moim zdaniem są nadmierne, aczkolwiek myślę, że pan minister za chwilę odpowie.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jest też tak, że jeśli się dostrzeże możliwości lepszych zapisów, to zawsze można wnieść poprawkę. Natomiast mam prośbę do państwa posłów, żeby jednak ustawę przyjąć, żebyśmy mogli rozpocząć proces modernizacji energetycznej. Bo nam naprawdę grozi lockdown, jeżeli nie będziemy zmierzać w kierunku odnawialnych energii, inteligentnych sieci, inteligentnych liczników. Samą likwidacją aktywów węglowych nie damy rady zasilić Polski w energię elektryczną. Musimy ją też oszczędzać. A ta ustawa daje możliwości nie tylko dokładnego rozliczenia indywidualnego, ale też sporych oszczędności.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-17.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Panie pośle, ja bardzo dziękuję za tę poprawkę. Myślę, że wszyscy tutaj mamy bardzo dużą troskę, jeśli chodzi o ochronę tych danych. Dlatego jeszcze raz podkreślam, że te dane absolutnie nie będą profilowane. W ustawie jest wyraźnie zapisane, że operator nie może przykazywać tych danych innym osobom niż odbiorcom. I dlatego mam problem z wprowadzeniem takiej możliwości, którą sugerowałaby ta poprawka, iż można profilować te dane. To jest sprzeczne z tym, co chcemy zrobić. My nie chcemy profilować danych.</u>
+          <u xml:id="u-17.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ja oczywiście jestem otwarty, jeżeli w toku prac nad wdrożeniem tej wymiany liczników wyjdą jakieś problemy, żeby poprawić ustawę. Jednak zakładam, że nie będzie profilowania danych i w związku z tym nie ma potrzeby takiej delegacji. Natomiast wprowadzenie takiej delegacji zakłada, że będzie profilowanie danych, którego właśnie nie chcemy robić.</u>
+          <u xml:id="u-17.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy te wyjaśnienia państwa satysfakcjonują? No, może nie do końca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Panie przewodniczący, ja już nie chcę przedłużać, bo musiałbym się odnieść do dwóch kwestii. Nikt nie chce hamować wejścia tego w życie. Opozycja chciała głosować zaraz po pierwszym czytaniu, po pracy w Komisji, jak najszybciej. To rząd czy państwo przedłużali, czy też marszałek przedłużał wejście projektu do drugiego czytania. Ciągnęło się to miesiącami. Ja o tym mówiłem. I w tym zakresie to jest jeden temat. A w drugim zakresie, o którym mówił pan minister, to rzeczywiście nie chcielibyśmy, żeby doszło, ale takie sytuacje mogą się pojawić. My mówimy o zabezpieczeniu. W poprawce nawet nie używamy słowa profilowanie. Mówimy tylko o zabezpieczeniu, czyli w trosce o to, żeby do tego nie doszło. A jak już dojdzie, to wtedy będzie za późno, panie ministrze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Myślę, że musimy rozstrzygnąć wątpliwości w głosowaniu. Zatem przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kto z pań i panów jest za przyjęciem poprawki nr 1? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Czekamy chwilę na wynik głosowania. Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 31 posłów. Za – 19, przeciw – 10, wstrzymało się  2 posłów. Stwierdzam, że poprawka nr 1 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przechodzimy do poprawki nr 2. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Rekomendujemy, żeby poprawkę nr 2 głosować z poprawką nr 3 i poprawką nr 5, jako poprawki połączone. Uzasadnienie jest następujące: w przedstawionym projekcie nowelizacji jedną z najważniejszych modyfikacji jest art. 1 pkt 42, który rozszerza definicję zabezpieczenia majątkowego i zasad jego ustanawiania wobec podmiotów zamierzających uzyskać koncesję.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselUrszulaZielinska">Wydaje się nam, że w praktyce nowe regulacje będą oznaczać większe trudności i wymagania wobec nowych przedsiębiorców, którzy będą występować o uzyskanie koncesji na obrót źródłami energii, ponieważ według tych zapisów, zgodnie z przepisami, prezes URE ma możliwość uzależnić wydanie decyzji od złożenia przez wnioskodawcę zabezpieczenia majątkowego w postępowaniu o udzielenie koncesji i weryfikuje, czy przedsiębiorca będzie w stanie prowadzić działalność, sprawdzając jego zdolności finansowe.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselUrszulaZielinska">W naszej opinii zawarte w art. 38 ustawy proponowane nowe regulacje nie wprowadzają wystarczająco jasnych wytycznych, w jakich sytuacjach prezes URE powinien korzystać ze swoich uprawnień, a w jakich ich zaniechać. W ustawie, w której bardzo szczegółowo z innej strony ustala się zasady zabezpieczenia majątkowego, nie rozumiemy, skąd taka niezrozumiała dowolność prezesa URE. Wydaje nam się, że zamiast zaostrzać zasady udzielania koncesji na obrót paliwami i energią, a tym samym potencjalnie ograniczyć ilość pozytywnych decyzji o przyznaniu pozwoleń, należałoby się pochylić raczej w stronę zaproponowania działań na rzecz zwiększenia konkurencji w obszarze obrotu. Pamiętajmy, że ograniczanie konkurencji w sektorze obrotu jest jawnie sprzeczne z polityką energetyczną Polski 2040. Do rozwoju energetyki prosumenckiej i rozproszonej bardzo istotne, wręcz niezbędne jest powstawanie nowych firm. Dlatego wydaje nam się, że regulacje art. 38 powinny być bardziej jasne i zrozumiałe, bardziej precyzyjne. Nie można dopuścić do tego, żeby rozwój w obszarze obrotu energią został przyhamowany.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselUrszulaZielinska">Mieliśmy już to. Wydarzyło się to po 2016 r., gdy rząd wprowadził pakiet energetyczny. W praktyce doprowadziło to do wygaszenia wielu firm. To nie jest moment na hamowanie. To jest czas na rozwój, możliwość tworzenia nowych dynamicznych przedsiębiorstw działających w obszarze energii na jasnych i sprawiedliwych zasadach. Stąd zaproponowane poprawki nr 2 i 3, łączące się z poprawką nr 5. Tak że bardzo prosimy o pochylenie się nad nimi i ich przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu i ewentualnie głos w dyskusji, jeżeli będzie. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Dziękuję za poprawki. Rząd nie popiera tych poprawek. Wyjaśnię może w kilku słowach dlaczego.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zabezpieczenia majątkowe są bardzo istotnym elementem zwalczania szarej strefy na rynku dystrybucji paliw. Są jednym ze sposobów, który wprowadziliśmy, żeby ograniczyć działalność firm operujących na rynku, nawet nie na granicy przepisów prawa, ale poza nimi. Wprowadzona możliwość oceny tych zabezpieczeń przez prezesa URE jest istotnym elementem zwalczania szarej strefy.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Wydaje się, że chodzi nam wszystkim o dobrze funkcjonujący rynek dystrybucji paliw z jednej strony, ale też rynek, na którym operują firmy, które rzetelnie działają na tym rynku. To jest też kwestia zabezpieczenie praw konsumentów i środowiska. Więc to, że będą mogły działać firmy, które przedstawią rzeczywiście prawdziwe zabezpieczenia majątkowe, jest istotnym elementem, żeby się upewnić, że na tym rynku funkcjonują firmy, które będą respektowały przepisy prawa. Dlatego te przepisy są tak istotne. Nie popierałbym poluzowania zasad i skasowania możliwości oceny zabezpieczeń majątkowych przez URE.</u>
+          <u xml:id="u-21.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł Tchórzewski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Dziękuję bardzo. Chciałbym poprzeć stanowisko rządu dlatego, że w czasie mego funkcjonowania jako ministra energii ten problem był dosyć istotny. Pojawiła się bardzo duża grupa firm, które bazowały na nieznajomości zasad rynku. Bardzo powszechne były umowy podpisywane szczególnie z emerytami z wielu mniejszych ośrodków, gdzie wiedza była mniejsza. Mimo różnego typu ostrzegających ogłoszeń w mediach spisywane były umowy, na bazie których trzymiesięczne czy sześciomiesięczne pierwsze wpłaty były niskie, ale następnie po tej firmie nie było śladu i nie było skąd wyegzekwować tych pieniędzy. Ludzie zostawali w tym zakresie oszukani.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">W tym momencie, jak popatrzymy na obrót energii elektrycznej, to w ramach takiego nawet wewnętrznego nadzoru, z punktu widzenia własności Skarbu Państwa, można powiedzieć, że spółki Skarbu Państwa nie dążyły do maksymalizacji zysku właśnie na obrocie. I z tego tytułu trudniej jest wchodzić innym firmom na rynek handlu energią elektryczną. W moim przekonaniu zabezpieczenia majątkowe w tym momencie są jedyną gwarancją, że firmy, które wyłudzają pieniądze, zostaną z tego rynku wyeliminowane. To jest obecnie dosyć szeroka szara strefa. Właściwie nie widać innej metody niż taka, jaką pan minister zaproponował w ustawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak. Rzeczywiście jest potrzebna po prostu pewna gwarancja solidności, a nie na zasadzie firmy krzak, że ktoś sobie coś wymyślił, założył. Mieliśmy różne przykłady działania w energetyce czy opłatach za energię nawet. Badając sprawę Amber Gold, mieliśmy informację, że ten pan zakładał firmy, które zobowiązały się rozliczać, podpisywać różne umowy, zobowiązania, a później pieniądze po prostu ginęły. Tak więc musi być pewna gwarancja solidności. To, o czym pan minister i pan poseł mówią, jest może nie stuprocentową, ale bardzo dużą gwarancją oddzielenia tych, którzy próbowaliby żerować na niewiedzy i bez zabezpieczeń finansowych wchodzić w różne relacje, które później kończyłyby się nieszczęściem dla odbiorców. To tyle co do dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przejdziemy do głosowania. Bardzo proszę, będziemy łącznie głosować poprawkę nr 2, 3 i 5, zgodnie z zaleceniem Biura Legislacyjnego. Szanowni państwo, mamy już guziczki. Kto jest za przyjęciem poprawek nr 2, 3 i 5? Dziękuję. Kto jest przeciw przyjęciu poprawek? Dziękuję bardzo. Kto się wstrzymał? Rzeczywiście, w przypadku poprawek Senatu się głosuje inaczej. Czekamy na spłynięcie wyników. Mamy już wynik. Zamykam głosowanie. Bardzo proszę o podanie wyniku. Głosowało 31 posłów. Za – 12, przeciw – 19. Stwierdzam, że poprawki nr 2, 3 i 5 nie uzyskały akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przechodzimy do kolejnej poprawki. Poprawka nr 4. Bardzo proszę, poprawka klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselWitoldCzarnecki">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselWitoldCzarnecki">Poprawka nr 4. Proponujemy w art. 12 dodać art. 12a. Uzasadnienie: ta poprawka wprowadza zmianę do ustawy z dnia 17 grudnia o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (ustawa offshore). Zamiast zmiany do art. 5 oraz art. 38 ustawy offshore wprowadza mechanizm przedłużenia gwarancji ustanawianych w celu zabezpieczenia wypełniania zobowiązania, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 4 albo w art. 31 ust. 4 pkt 5. Zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy offshore zabezpieczenie musi być ustanawiane jednorazowo w pełnej wysokości na cały wymagany ustawą okres na etapie składania do prezesa URE wniosku o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselWitoldCzarnecki">Zakres czasowy obejmuje zatem wieloletni okres, to jest nawet ponad 7 lat. Ustanawianie gwarancji jednorazowo na tak długi okres nie jest standardowym rozwiązaniem na rynku finansowym, co przekłada się na znaczną cenę tego rodzaju produktów. Finalnie może też zwiększyć koszt realizacji projektów morskich farm wiatrowych. W związku z tym proponuje się uelastycznienie obowiązku wnoszenia zabezpieczenia poprzez wprowadzenie poprawek umożliwiających tzw. rolowanie gwarancji i zmiany formy zabezpieczenia w trakcie wymaganego ustawą okresu. Od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy wytwórcy energii z morskich farm wiatrowych, którzy zawarli umowy o przyłączenie przed dniem wejścia ustawy o odnawialnych źródłach energii, powinni mieć możliwość przedłużania terminu pierwszego wprowadzania energii do sieci, określonego w umowie o przyłączenie, bez ograniczania tego terminu do 4 maja 2025 r. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Zgłoszeń z sali nie widzę na razie. Pan minister, stanowisko rządu, bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rząd popiera poprawkę, którą pan poseł przedstawił. Widzimy w niej rzeczywiście korzyści w ułatwieniu prowadzenia inwestycji w farmach wiatrowych na morzu. Popieramy to.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Biuro ma wątpliwości co do zakresu tej poprawki. Prosilibyśmy posła wnioskodawcę o wykazanie, jaki jest związek tej poprawki z przedłożeniem poselskim. Nam się wydaje, że tego związku nie ma. Dlatego prosilibyśmy o uzasadnienie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselWitoldCzarnecki">Prosiłbym o pomoc ze strony rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">My widzimy absolutnie związek między tym projektem i tą poprawką, gdyż w obu przypadkach chodzi o ułatwienie transformacji energetycznej kraju zarówno poprzez inwestycje w sieci, jak i w przypadku rozwoju energetyki odnawialnej na morzu.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Krótko mówiąc, ta poprawka umożliwia realizację zakresu ustawy. Byłyby pewne luki, jeśli chodzi o możliwości działania farm na podstawie tej ustawy, tak?</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak, dokładnie. Ułatwia to modernizację naszej energetyki, co jest celem tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze, dziękuję bardzo. Pan Krzysztof Tchórzewski, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselKrzysztofTchorzewski">Ja tylko dodałbym, że ta modernizacja ułatwia startowanie do tego typu przedsięwzięć i bycia w konsorcjach firmom, nie tylko olbrzymim koncernom, ale też firmom dużym, ale w rozumieniu międzynarodowym średnim. Czyli w rozumieniu naszym krajowym dużym, ale w rozumieniu międzynarodowym firmom średnim. Jest więc bardzo słuszna, jeżeli chodzi o nasz rynek morskich farm wiatrowych, który dopiero powstaje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dokładnie jakby uzupełnia ustawę, nie wychodząc poza jej zakres, tylko dając ułatwienia w możliwościach gospodarowania chociażby środków użytych do realizacji tej ustawy. Czy są jakieś zgłoszenia z sali? Nie widzę. Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kto z pań i panów jest za poprawką nr 4? Dziękuję. Kto jest przeciw? Na sali nie widzę. Kto się wstrzymał? Też na sali nie widzę. Czekamy na wynik. Zamykam głosowanie. Dziękuję bardzo i proszę o podanie wyników. Głosowało 28 posłów. Za – 24, przeciw – 1, wstrzymało się 3 posłów. Stwierdzam, że poprawka nr 4 uzyskała akceptację Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W tym punkcie pozostaje nam jeszcze wybór posła sprawozdawcy. Proponuję, żeby pan poseł Tchórzewski kontynuował sprawozdawanie. Pan poseł kiwa głową, że się zgadza. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Uznaję, że Komisja powierzyła panu posłowi Tchórzewskiemu zadanie bycia sprawozdawcą przy drukach nr 808 i 1025.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przechodzimy do realizacji punktu drugiego. W czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1008 i 1061) zgłoszono 5 poprawek. Przystępujemy do procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poprawka nr 1 to poprawka koła poselskiego Polska 2050. Pani poseł Joanna Mucha prosiła o możliwość uzasadnienia poprawki. Jeżeli pani poseł jest z nami, bardzo proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselJoannaMucha">Dzień dobry, jestem. Jeśli można, chciałabym uzasadnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselJoannaMucha">Czy dobrze mnie słychać? Czy wszystko jest w porządku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tak, słychać dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselJoannaMucha">Panie przewodniczący, poprawka jest bardzo prosta. Ten fundusz w tej chwili…Przepraszam, problemy ze sprzętem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Ale słychać, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselJoannaMucha">Ten fundusz w tej chwili zakłada….który jest celem, czyli transformację energetyczną. My proponujemy, żeby całość środków, które wpłyną, czyli 100%, było przeznaczone na ten cel. Wydaje mi się, że w stosunku do przyszłych pokoleń, wręcz moralnie, jest to konieczność. To nie jest coś, co chcemy, możemy. Nie powinno być tak, że państwo polskie 60% tych środków po prostu zarabia i nie przekazuje ich na transformację. Dlatego postulujemy, żeby to było 100%. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#LegislatorKrzysztofKarkowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Ze strony Biura Legislacyjnego jest uwaga do poprawki nr 1, a właściwie pytanie do wnioskodawców. Ta poprawka zawiera pewien mankament techniczny. Mianowicie ona nadaje nowe brzmienie ust. 2d. Natomiast wydaje się, że z zapisu, który został przedstawiony w poprawce, oraz z uzasadnienia tej poprawki wynika, iż chodzi o nadanie nowego brzmienia jedynie we wprowadzeniu do wyliczenia w ust. 2d. Jeżeli pani poseł ze strony wnioskodawców potwierdziłaby, iż tak jest, to Biuro Legislacyjne dokonałoby takiej technicznej poprawki. To znaczy, że poprawka nr 1 dotyczy propozycji nadania nowego brzemienia w pkt 19 lit. a wprowadzeniu do wyliczenia ust. 2d.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselJoannaMucha">Tak oczywiście, bardzo proszę o wprowadzenie takiej poprawki, jeżeli to jest konieczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeżeli oczywiście po dyskusji przyjmiemy tę poprawkę, to biuro będzie upoważnione do wprowadzenia zmiany. A jeżeli zostanie odrzucona, to wtedy nie będzie przedmiotu zmiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselJoannaMucha">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Stanowisko rządu, bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Dziękuję pani poseł za uzasadnienie, bo to trochę wyjaśnia intencję tej poprawki. Muszę powiedzieć, że absolutnie się zgadzam z tym, jak pani to uzasadniła. Mogę uspokoić, że 100% środków Funduszu Modernizacyjnego zostanie wykorzystane na cele związane z transformacją. Nawet bez tej poprawki projekt ustawy tak zakładał.</u>
+          <u xml:id="u-44.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Natomiast ta poprawka robi trochę co innego od tego, co pani poseł przedstawiła. Bo ta poprawka kieruje przychody na obsługę kosztów administracyjnych funkcjonowania Funduszu Modernizacyjnego. Wydaje nam się to niecelowe, dlatego proponujemy odrzucenie tej poprawki. Ale rozumiem, że nie taka była intencja wnioskodawcy.</u>
+          <u xml:id="u-44.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">No tak, ale intencje muszą być zapisane dokładnie. Czy mamy głos z sali ze strony pań i panów posłów, którzy biorą udział w posiedzeniu? Przez internet też nie mamy zgłoszenia. Zatem rozumiem, stanowisko rządu do tej poprawki jest negatywne. Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-44.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 1? Dziękuję. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Czekamy na wynik głosowania. Mamy? Dziękuję bardzo. Proszę o podanie wyniku. Głosowało 29 posłów. Za – 10, przeciw – 16, wstrzymało się 3 posłów. Stwierdzam, że Komisja negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 1.</u>
+          <u xml:id="u-44.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przechodzimy do poprawki nr 2. Mam tu wskazanie z Biura Legislacyjnego, że należy ją głosować razem z poprawką nr 5. Bardzo proszę o uzasadnienie w związku z tym. Wszystkie razem? Czyli wszystkie pozostałe, od poprawki nr 2 do poprawki nr 5. Poproszę o łączne uzasadnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, Wysoka Komisjo, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#PoselUrszulaZielinska">Dyrektywa ETS wraz z nowelizacją, którą dzisiaj procedujemy, w art. 3d ust. 4 mówi, że dla spełnienia zobowiązań Unii podstawowe znaczenie ma przejrzystość wykonywania dochodów uzyskiwanych ze sprzedaży aukcyjnej uprawnień na mocy dyrektywy. I tej przejrzystości brakuje przy ustanawianiu procedury, przy procedurze zarządzania zasobami, budżetem Funduszu Modernizacyjnego. Dlaczego jej brakuje?</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#PoselUrszulaZielinska">Podstawą dla tej procedury, podstawą wyłonienia projektów do finansowania mają być konkursy. Operatorem ma być Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. To wszystko jest jasne i zrozumiałe. Po uwagach strony społecznej dodano przepis wprowadzający obowiązek przeprowadzania wstępnych konsultacji społecznych na tym bardzo wstępnym etapie. Jednak nie określono, jak te konsultacje mają konkretnie wyglądać, kto ma w nich wziąć udział. Na to zwracało w pierwszym czytaniu uwagę Biuro Analiz Sejmowych. Państwo odpowiedzieliście, że te konsultacje będą się odbywały na zasadzie takich konsultacji, jakie zwykle przy innych programach podejmuje NFOŚiGW.</u>
+          <u xml:id="u-45.3" who="#PoselUrszulaZielinska">Ja to rozumiem, ale wiemy z różnych przykładów innych programów rządowych, że konsultacje społeczne nie zawsze są brane pod uwagę. Czasem są, ale często nie są. Takim flagowym przykładem jest Krajowy plan na rzecz energii i klimatu (KPEiK). Miesięczne konsultacje społeczne do bardzo ważnego programu strategicznego, priorytetowego zostały podsumowane dosłownie w pięciu zdaniach obszernego programu. Polegało to głównie na tym, że wymieniono instytucje, do których wysłano program do konsultacji, a same wnioski z konsultacji zostały podsumowane jednym zdaniem. I one nie zostały uwzględnione. Takich przykładów jest więcej. Dlatego to jakby sugeruje, że to nie jest wystarczające. Tym bardziej, że sam Parlament Europejski w dyrektywie wpisuje i podkreśla konieczność transparentności. Tym bardziej, że cały budżet ETS nie jest transparentny. Nie powinniśmy generować i powielać takich przykładów i powinniśmy wbudowywać większy udział społeczny, ale też udział strony naukowej, samorządowej w kształtowaniu takich programów. To jest bardzo ważny dla wszystkich program – o wartości ok. 20 mld, a być może więcej. To jest duża kwota. Powinniśmy jak najbardziej włączać społeczeństwo, organizacje pozarządowe, stronę naukową, samorządy w takie procesy.</u>
+          <u xml:id="u-45.4" who="#PoselUrszulaZielinska">Stąd proponujemy w poprawkach nr 2–5 uzupełnienie składu rady konsultacyjnej, która będzie opiniowała. Bo rozumiem, że akceptuje to finalnie minister klimatu, który ma nadzór nad tym programem. Natomiast rada konsultacyjna ma rolę opiniującą. Obecnie rada składa się tylko z przedstawicieli ministerstw oraz pełnomocnika rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej. To jest za mało. Nie ma ekspertów z samorządów, organizacji samorządowych. To budzi poważne obawy.</u>
+          <u xml:id="u-45.5" who="#PoselUrszulaZielinska">Dlatego proponujemy, żeby uzupełnić skład na zasadzie już dzisiaj działających, opisanych w innych ustawach, komitetów o podobnych składach. A konkretnie wzorujemy się na składzie istniejącego już komitetu monitorującego program operacyjny „Infrastruktura i środowisko”. Jest on opisany w ustawie o zasadach realizacji programu w zakresie polityki spójności w perspektywie finansowania programów unijnych. Czyli proponujemy uzupełnienie tego składu o przedstawicieli ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego tworzących stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, organizacji związkowych, organizacji pracodawców, Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego lub Konferencji Rektorów Akademickich, organizacji społecznych i innych podmiotów wykonujących zadania publiczne, których statutowym celem jest ochrona środowiska i klimatu.</u>
+          <u xml:id="u-45.6" who="#PoselUrszulaZielinska">Członkowie tych organizacji, którzy otrzymywaliby według naszych poprawek zaproszenie od ministra klimatu, mają oczywiście jak najbardziej prawo do zrezygnowania z udziału. Natomiast istnieje wymóg, tak jak dziś w ustawie o POIiŚ, do tego, żeby ich udział stanowił łącznie co najmniej jedną trzecią składu rady konsultacyjnej. I to wydawałoby się takim otwartym, społecznym, ale też naukowym i samorządowym wyjściem transparentnym. Wtedy wszyscy bylibyśmy spokojni, że mamy głos i udział w tym, jak te bardzo ważne solidarnościowe fundusze europejskie są zagospodarowywane. To byłby dobry znak przed kolejnymi głosowaniami nad podobnymi funduszami, jak Fundusz Odbudowy i kolejne. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Poproszę o stanowisko rządu. Proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-46.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Rząd proponuje odrzucić te poprawki. Wyjaśnię w kilku słowach dlaczego. Zastanawialiśmy się nad tym zagadnieniem, jak najlepiej konsultować proponowane programy priorytetowe ze wszystkimi organizacjami, które mogą być zainteresowane realizacją takich programów, jakie będą realizowane przez Fundusz Modernizacyjny. I oczywiście jest opcja, którą sugeruje pani poseł, powołania kilku przedstawicieli. Wtedy jednak zawsze będzie to wybrane grono. Można się zastanowić, według jakiego klucza będziemy dobierać te organizacje, w jaki sposób zapewnimy reprezentatywność i czy nie wykluczymy osób, które byłyby zainteresowane, żeby się w tym temacie wypowiadać. Nam się wydawało, że lepszym rozwiązaniem jest prowadzenie konsultacji każdego programu, tak jak to jest zrobione do tej pory – przez NFOŚiGW. Tak żeby każdy miał możliwość zgłoszenia swoich uwag – czy to są organizacje społeczne, czy to są obywatele, czy to są nowe firmy, które działają na tych rynkach i pracują na rzecz transformacji naszej energetyki. Żeby każdy mógł zgłosić swoje uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-46.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">I drugi element, który doprowadził nas do konkluzji, że lepsza jest taka forma konsultacji, to sprawność takiego organu. Oczywiście to jest trochę wtedy inna rola, jeżeli to jest konsultowanie danego programu priorytetowego ze społeczeństwem. Wolimy tę specyficzną ścieżkę, przygotowaną na to. Inna rola jest koordynacji pomiędzy różnymi zainteresowanymi resortami działań Funduszu Modernizacyjnego. Dlatego doszliśmy do konkluzji, że lepiej przeprowadzić takie konsultacje otwarte dla wszystkich przy każdym programie, niż wprowadzać osoby do rady konsultacyjnej.</u>
+          <u xml:id="u-46.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Podkreślę jeszcze jedną rzecz. Pani poseł słusznie zwróciła uwagę, że tak czy inaczej ta rada konsultacyjna jest organem opiniodawczym. Tak więc nawet włączenie jakichkolwiek przedstawicieli innych organizacji nic nie spowoduje, bo to nie jest organ, który decyduje o treści tych programów. Akceptacja programów jest w rękach ministra na podstawie programu, który został przygotowany przez NFOŚiGW, skonsultowany z zainteresowanymi stronami, opiniowany przez radę i na końcu właśnie akceptowany przez ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Panie przewodniczący, ad vocem, bo pan minister chyba nie zrozumiał intencji poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Myślę, że zrozumiał, ale bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Nie chodzi absolutnie o zastępowanie możliwości konsultacji tych wstępnych, tylko o uzupełnienie składu rady konsultacyjnej Funduszu Modernizacyjnego. Czyli to jest już drugi etap. My absolutnie zostawiamy te konsultacje wstępne, ale uzupełniamy skład rady konsultacyjnej o zaproponowane podmioty. To już dziś funkcjonuje i wiemy, że to dobrze funkcjonuje. Taka była intencja. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">No tak, moim zadaniem albo-albo. Albo szerokie konsultacje, albo rada przedstawicieli. Ale w ten sposób to można powiedzieć, że jeszcze może Lasy Państwowe, izby rolnicze i jeszcze inne organizacje mogłyby brać udział w procesie. Wydaje mi się, że rozbudowywanie w nieskończoność przekładałoby się w rozwlekłość postępowań, a obecny mechanizm konsultacji społecznych daje możliwość wypowiadania się na temat tych programów. Zatem myślę, że jest to przesadne rozbudowanie. Mamy rozbieżne zdania.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rozstrzygnąć to możemy tylko w głosowaniu, bo myślę, że nie przekonamy państwa o wycofaniu tej poprawki. Nas z kolei państwo nie przekonacie, że budowanie takich ogromnych ciał konsultacyjnych przysporzy skuteczności, a potrzebujemy skutecznego i szybkiego działania. To tyle. Przechodzimy do głosowania nad poprawkami nr 2–5.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Czekamy na wynik. Proszę o podanie wyniku. Głosowało 27 posłów. Za – 11, przeciw – 16, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że Komisja odrzuciła poprawki nr 2–5.</u>
+          <u xml:id="u-50.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Pozostał nam jeszcze wybór posła sprawozdawcy. Proponuję, żeby kontynuował pan poseł Krzysztof Tchórzewski. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja wybrała pana posła jako sprawozdawcę. Nie słyszę sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-50.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Na tym, szanowni państwo, wyczerpaliśmy porządek dzisiejszego posiedzenia. Dziękuję za ciekawą dyskusję. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..86abff5
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-eskxx-00038-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 38/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych /nr 38/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ESK">38</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-19</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorWojciechPaluch" role="speaker">
+        <persName>Legislator Wojciech Paluch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBeataMaciejewska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Beata Maciejewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKPRMPiotrNaimski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w KPRM Piotr Naimski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Jacek Ozdoba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MKiŚ Jacek Ozdoba</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ESK" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..9a9a10f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/esk/201923-sjm-eskxx-00038-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,175 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Witam serdecznie wszystkich państwa na dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Jest  godz. 20:00. Zaczynamy. Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Jednocześnie informuję, że posłowie – członkowie Komisji obecni na sali głosują używając urządzenia do głosowania. Uruchamiamy je za pomocą legitymacji poselskiej. Jest prośba o nielogowanie się wtedy do systemu wideokonferencyjnego, żeby nie głosować na dwie ręce czy na dwa systemy elektroniczne. Informuję, że linki do telekonferencji zostały wysłane wraz z instrukcją użytkowania. Wszyscy państwo to znają, również zaproszeni goście. Informuję, że do zabrania głosu w dyskusji należy wysłać na adres email kes@sejm.gov.pl lub poprzez chat.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, przystępujemy do sprawdzenia kworum. Proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek guziczka w celu potwierdzenia obecności. Tym z państwa, którzy są poza salą, wysyłamy guziczki.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, a w tym czasie, ponieważ pora jest późna, przywitam gości. Mamy chyba 2 panów ministrów. Jednego widzę tutaj, a drugiego widzę na ekranie. Witam pana ministra Piotra Naimskiego sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnika rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej, pana Jacka Ozdobę sekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Następnie witam panią Liliannę Bogusz dyrektora Departamentu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, panią Małgorzatę Gołyńską-Minkiewicz naczelnika wydziału w Departamencie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Ryszarda Haczka eksperta w Departamencie Nadzoru III Ministerstwa Aktywów Państwowych, pana Macieja Kapalskiego głównego specjalistę w Departamencie Nadzoru III Ministerstwa Aktywów Państwowych, panią Joannę Kędzię czy Kędzia – przepraszam, nie wiem, jak się odmienia nazwisko – naczelnika wydziału w Departamencie Prawnym i Rozstrzygania Sporów Urzędu Regulacji Energetyki, pana Krzysztofa Makowskiego starszego specjalistę w Departamencie Innowacji i Polityki Przemysłowej Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, panią Paulinę Mielcarek starszego specjalistę w Biurze Obsługi Pełnomocnika Rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, pana Zdzisława Murasa dyrektora Departamentu Prawnego i Rozstrzygania Sporów w Urzędzie Regulacji Energetyki, pana Pawła Pikusa dyrektora Departamentu Elektroenergetyki i Gazu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, pana Adama Piotrowskiego dyrektora Biura Obsługi Pełnomocnika Rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej oraz pana Piotra Sprzączaka – chyba tak się odmienia, przepraszam, jeśli się mylę – dyrektora Departamentu Ciepłownictwa w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czy mamy już wyniki? Mamy 31 osób. Proszę o wyświetlenie wyników. Coś się zacięło. Jest już wynik. W posiedzeniu uczestniczy 31, a nawet 32 osoby – panie i panowie posłowie. Co do głosowania, nie ma znaczenia czy ktoś głosował za, przeciw, czy się wstrzymał. Stwierdzam kworum. Możemy kontynuować obrady już prawomocnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej, druk nr 1113 oraz rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1112, a także rozpatrzenie wniosku o powołanie podkomisji stałych. Czy są uwagi do porządku obrad? Nie widzę. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem przystępujemy do realizacji porządku dziennego, czyli do rozpatrzenia uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji. Jeżeli pan minister Naimski zechce zabrać głos w sprawie poprawek, to bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnik rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej Piotr Naimski:</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, wróciła do nas wraz z uchwałą Senatu ustawa zmieniająca ustawy regulujące przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej. To jest ustawa specjalna, tzw. przesyłowa, którą nowelizujemy. Wyjaśniałem to dość szczegółowo. Dyskutowaliśmy o tym w Komisji przed przyjęciem ustawy przez Sejm. Biuro Legislacyjne Senatu przeprowadziło dość wnikliwą analizę tej ustawy i znalazło 15 miejsc, w których zaproponowało poprawki. Te poprawki zostały przyjęte. Wszystkie wynikają bądź z błędów literowych, co muszę powiedzieć, niestety, zdarzyło się w projekcie, bądź faktycznie rzecz biorąc z różnego podejścia szkół legislacyjnych, prawniczych. Są takie 3 poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jedna spośród tych poprawek w druku, który mamy przed sobą, w druku sejmowym nr 1113 – poprawka nr 14 – jest poprawką merytoryczną. Wynika z tego, że do ustawy, o której dzisiaj mówimy, wprowadziliśmy ministra właściwego do spraw leśnictwa i łowiectwa, licząc na to, że równolegle procedowana ustawa działowa będzie już obowiązywała. Niestety, musimy się z tego wycofać, żeby jednak była zgodność w porządku legislacyjnym. W zasadzie to jest wszystko, co chciałem powiedzieć. Poprosiliśmy o ocenę poprawek do tej ustawy sejmowe Biuro Legislacyjne. Może pan przewodniczący pozwoliłby wypowiedzieć się przedstawicielowi Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jest jeszcze najważniejsza kwestia. Czy rząd jest za przyjęciem tych poprawek? Czy wszystkich?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrNaimski">Tak jest, bardzo przepraszam. Rząd jest za przyjęciem poprawek nr 1-7, a także poprawek nr 10, 11…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Moment. Muszę to sobie zanotować. Czyli poprawki nr 1-7.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrNaimski">Od pierwszej do siódmej i dalej poprawki nr 10, 11, 12, 13 i 14.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czyli od pierwszej do siódmej i od dziesiątej do czternastej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrNaimski">Do trzynastej, bo – o ile się nie mylę – Biuro Legislacyjne będzie prosiło, żebyśmy nad poprawką nr 14 głosowali osobno. Ale poprawki do poprawki nr 14 przyjmujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jesteśmy za. A ósma i dziewiąta? Rozumiem, że rząd jest przeciw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrNaimski">Z poprawkami nr 8, 9 i 15 nie zgadzamy się. To jest po prostu taka wymiana uszczypliwości legislacyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poprawki nr 8 i 9 przeciw, a poprawka nr 14 za. Takie jest stanowisko rządu. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrNaimski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Teraz poproszę o stanowisko Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#LegislatorWojciechPaluch">Panie przewodniczący, szanowni państwo, rzeczywiście trudno się nie zgodzić z sugestią, którą wyraził pan minister w odniesieniu do łącznego głosowania poprawki nr 1 z poprawkami nr 2-7 i poprawek nr 10-13, z uwagi na ich charakter doprecyzowujący, jak również legislacyjny, co zostało również wyartykułowane w uzasadnieniu do uchwały. Rzeczywiście prosilibyśmy o rozważenie ich przyjęcia. Co do kwestii poprawek nr 8, 9 i 15, rzeczywiście jest to inna technika, która co prawda nie jest błędna, ale z uwagi na to, że w projekcie rządowym zafunkcjonowała inna technika, a Sejm ją przyjął, nie widzimy zasadności, żeby poprawki nr 8, 9 i 15 w takim kształcie zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#LegislatorWojciechPaluch">Natomiast, co do poprawki nr 14, rzeczywiście stricte merytorycznej, ta poprawka wychodziła naprzeciw równoległym pracom prowadzonym w parlamencie nad kolejną nowelizacją ustawy o działach administracji rządowej. Sugestia, która była zawarta w projekcie rządowym i odnosiła się do nazwy ministra działowego łowiectwa, będzie musiała być uwzględniona w kolejnych pracach nad ustawą o działach administracji. Mamy tego świadomość. Na odpowiednim etapie prac legislacyjnych w parlamencie zwrócimy na to uwagę, aby również i tę ustawę, tzw. przesyłową czy naftową, uzupełnić o tę kwestię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jasne. Czyli w jednym głosowaniu możemy rozpatrzyć poprawki nr 1-7 i 10-13. W drugim głosowaniu poprawkę nr 14. Czy poprawki nr 8, 9 i 15 też można rozpatrzyć łącznie? Tak. Czyli będą 3 głosowania. Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz otwieram dyskusję. Kto z pań i panów posłów chciałby zabrać głos? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem przechodzimy do głosowań. Proponuję, żebyśmy głosowali tak, jak rekomenduje rząd i Biuro Legislacyjne, czyli razem poprawki nr 1-7 i 10-13 w jednym głosowaniu. Czy jest zgoda na takie głosowanie? Jest. W takim razie proszę o wyświetlenie guziczków. Już mamy.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosujemy nad poprawkami do ustawy o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej. Rząd rekomenduje przyjęcie poprawek nr 1-7 i 10-13. Jak rozumiem, głosując za głosujemy nie tak, jak w Sejmie, przeciw odrzuceniu, tylko za przyjęciem. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Proszę bardzo, kto jest za poparciem tych poprawek? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guzika. Dziękuję. Kto jest przeciw? Również proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guzika „przeciw”. Kto się wstrzymał? Czekamy na spłynięcie wyników. Mamy 32 głosy, czyli tyle, ile było przy sprawdzaniu kworum. Zatem zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosowało 32 posłów, za 31, 1 przeciw, nikt się nie wstrzymał. Poprawki zostały pozytywnie zaopiniowane przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-13.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz poprawka nr 14. Można również głosować nad poprawkami nr 8,9 z poprawką nr 15. Dobrze. W takim razie teraz poprawki nr 8, 9 i 15. Tutaj przedstawiciel Biura Legislacyjnego mówił, że w zasadzie jest to obojętne. A przedstawiciel rządu mówi, że jest przeciw tym poprawkom. Przechodzimy do głosowania. Kto jest za poprawkami nr 8, 9 i 15? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guzika „za”. Dziękuję. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Czekamy na spłynięcie wyników. Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-13.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosowało 32 posłów, za 11, przeciw 19, 2 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że Komisja negatywnie zaopiniowała poprawki Senatu nr 8, 9 i 15.</u>
+          <u xml:id="u-13.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz poprawka nr 14. Głosujemy. Przypominam, że jest to poprawka merytoryczna. Tę poprawkę rząd…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwKPRMPiotrNaimski">Popieramy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">…popiera. Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka. Kto jest przeciw? Proszę o naciśnięcie guziczka i podniesienie ręki. Kto się wstrzymał? Czekamy na wyniki. Ile? To jeszcze chwilę czekamy. 31. Czyli jeszcze chwilkę czekamy na trzydziestą drugą osobę. Dziękuję bardzo. Proszę o ogłoszenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosowało 32 posłów, za 31 głosów, nikt nie głosował przeciw, 1 osoba się wstrzymała. Stwierdzam, że poprawka została pozytywnie zaopiniowana przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej. Pozostaje jeszcze wybór sprawozdawcy. Proponuję, żeby – jak do tej pory – sprawozdawcą był pan poseł Krzysztof Tchórzewski. Widzę, że pan poseł wyraża zgodę. Czy są inne kandydatury? Nie widzę. Czy jest sprzeciw? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Wybraliśmy pana posła na sprawozdawcę Komisji. Na tym zakończyliśmy pierwszy punkt porządku dzisiejszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękujemy panie ministrze. Życzymy udanej budowy tej strategicznej infrastruktury. Myślę, że ta ustawa pozwoli przyspieszyć prace.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W kolejnym punkcie mamy przyjęcie poprawek Senatu. Przechodzimy do rozpatrzenia poprawek do ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw. Szanowni państwo, tutaj jest pan minister Jacek Ozdoba. Jeszcze raz witam pana ministra. Bardzo proszę o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Dziękuję. Panie ministrze, panie przewodniczący, szanowni państwo, popieramy poprawki nr 3,7 i 6. Pozostałe zaproponowane poprawki spowodowałyby niestabilność systemu białych certyfikatów. Jak podsumowaliśmy to w dyskusji na sali plenarnej, w Komisji pana przewodniczącego oraz w Senacie, jest teraz idealny moment do tego, żeby podsumować ten okres i w zespole specjalnym powołanym przy ministrze klimatu przeanalizować funkcjonowanie po okresie pełnych rozliczeń. Co do poprawek, które popieramy, jedna to poprawka legislacyjna, a 2 powodują mniejsze obciążenia. Jedna zmiana powoduje, że poszliśmy o krok dalej niż wymagała dyrektywa. Uważamy, że to nie jest konieczne i mogłoby być troszeczkę niekomfortowe. Dlatego postanowiliśmy zaakceptować czy pozytywnie ocenić poprawkę zgłoszoną w Senacie. To tyle. Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Rozumiem, że stanowisko rządu jest pozytywne wobec poprawek nr 3, 6 i 7. Pozostałe poprawki są opiniowane negatywnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Tak jest, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dobrze. Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#LegislatorWojciechPaluch">Panie przewodniczący, wśród tych 8 poprawek tylko poprawka nr 3 ma charakter techniczno-legislacyjny. W odniesieniu do poprawki nr 1, jeśli państwo pozwolą, poprawkę  nr 1 z uwagi na jej charakter ściśle merytoryczny należy głosować łącznie z poprawkami nr 4 i 5. To będzie pierwszy blok głosowań. A drugi, jak zauważył pan minister, to poprawki nr 6 i 7, które należy głosować łącznie. Pozostałe poprawki będą głosowane oddzielnie. Poprawka nr 3 będzie oddzielnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Czyli mamy tak. Poprawki nr 1, 4 i 5 razem. Później poprawka nr 3 osobno. Poprawki nr 6 i 7 razem. Czyli mamy 3 głosowania. Dobrze. A poprawki nr 2, 3 i 8 razem? Każda osobno, tak? Poprawki nr 2 i 8 osobno.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W takim razie otwieram dyskusję. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Dziękuję bardzo. Mam pytanie do pana Ozdoby, bo na ostatnim posiedzeniu Komisji zwracałam uwagę właśnie na to, co dzisiaj pojawiło się w poprawkach nr 6 i 7, o tej częstotliwości. Państwo wtedy wyjaśniali, że nie ma takiej możliwości. Czy mógłby pan przybliżyć, z czego wynika zmiana państwa stanowiska?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Tak. Dziękuję. Pani poseł, nie do końca tak jest. Pani proponowała wtedy wykreślenie. Gdyby nie ten przepis w dyrektywie i niezgodność z prawem unijnym, być może byłaby pozytywna rekomendacja. W tym przypadku – z tego, co pamiętam – zastępujemy słowo „i” słowem „lub”. W przepisie było słowo „i”, co powodowało comiesięczne rozliczenie. Dajemy słowo „lub”, bo tak jest w dyrektywie, czyli bardziej dostosowujemy ten przepis. Wyszliśmy ponad to, co jest pewnie jakąś nadmierną interpretacją. Dlatego chcemy dostosować się 1:1 do tego, co jest w dyrektywie. Pani propozycja była wtedy rzeczywiście korzystna z punktu widzenia funkcjonowania. Właściwie zmniejszała obciążenia, ale nie spełniała w pełni warunków implementacji unijnych dyrektyw. Dlatego nie jest to tożsame z tym, co pani proponowała. Podobna dyskusja odbyła się również w Senacie. Była zgłoszona analogiczna poprawka, jak poprawka pani poseł. Również tam Biuro Legislacyjne i Ministerstwo Klimatu oceniły, że – niestety – byłoby to niezgodne z przepisami unijnymi. Dlatego to jest bardziej doprecyzowanie tego, co już jest i de facto zamiana jednego słowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselBeataMaciejewska">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękuję bardzo. Czy mamy jeszcze jakieś zgłoszenia? Z Internetu? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem przechodzimy do głosowań. Proszę bardzo, głosujemy teraz łącznie nad poprawkami nr 1, 4 i 5. Tu stanowisko rządu jest negatywne. Tak, panie ministrze? Jeszcze raz zapytam, żeby nie było pomyłek. Tak, panie ministrze? Opinia jest negatywna do poprawek nr 1, 4 i 5.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Tak, tak. Przepraszam, bo nie słyszałem. Negatywnie oceniamy poprawkę nr 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W takim razie głosujemy. Kto jest za poparciem czy za pozytywną opinią o poprawkach nr 1, 4 i 5? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku „za”. Kto jest przeciw? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku „przeciw”. Kto się wstrzymał? Też proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka. Czekamy na wyniki. Oddano 32 głosy. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W głosowaniu wzięło udział 32 posłów, za głosowało 12 posłów, 19 przeciw, 1 osoba się wstrzymała. Stwierdzam, że poprawki zostały negatywnie zaopiniowane przez Wysoką Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Przechodzimy do poprawki nr 2. Tu też stanowisko rządu jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Tak jest. Negatywnie oceniamy tę poprawkę, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosujemy. Kto jest za poprawką nr 2? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka „za”. Kto jest przeciw? Proszę o podniesienie ręki i podniesienie guziczka „przeciw”. Dziękuję bardzo. Kto się wstrzymał? Też proszę o naciśnięcie guziczka i podniesienie ręki, oczywiście, jeżeli jest taka osoba na sali. Czekamy na wyniki. Chyba już są wyniki. 31? Widzę, że jest zdecydowana przewaga. To nie są wszystkie wyniki. Myślałem, że to wszystkie. Czyli nie można się sugerować. Dobrze. Są już 32 głosy? 31. Nie ma. 31. To trudno. Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosowało 31 osób, za 11, 17 przeciw, 3 głosy wstrzymujące się. Poprawka została również zaopiniowana negatywnie przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Poprawka nr 3. Stanowisko rządu też jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Nie, nie, panie przewodniczący. Tu jest pozytywna rekomendacja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Do poprawki nr 3?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Tak. Stanowisko rządu do poprawki nr 3 jest takie, że zmiana ma charakter legislacyjny i popieramy ją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Aha, legislacyjna. To dobrze, że przy każdej pytam. Wydawało mi się, że tylko poprawki nr 6 i 7 były ocenione pozytywnie. Jeżeli poprawka nr 3 jest też za…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Poprawki nr 6 i 7 są łącznie i dlatego. Ale trzecia jest też za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Myślę, że stanowisko za jest nie dlatego, że są łącznie, tylko dlatego, że jest to dobra poprawka. Dobrze. Przechodzimy do głosowania. Stanowisko rządu do poprawki nr 3 jest pozytywne. Proszę o głosowanie. Kto jest za? Dziękuję bardzo. Kto jest przeciw? Też proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka „przeciw”. Kto się wstrzymał? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka „wstrzymuję się”. Mamy 31, czyli tyle, co poprzednio. Proszę o ogłoszenie wyników. Zamykam głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Za 30 głosów, przeciw nikt nie głosował, wstrzymała się 1 osoba. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę Senatu nr 3.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Po poprawce nr 3 w kolejności poprawki nr 4 i 5 już przyjęliśmy. Poprawki nr 6 i 7 rozpatrzymy łącznie. Tu stanowisko rządu jest pozytywne.</u>
+          <u xml:id="u-36.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem przechodzimy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka. Dziękuję. Kto jest przeciw? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka „przeciw”. Kto się wstrzymał? I analogicznie, proszę o naciśnięcie guziczka „wstrzymuję się”. Czekamy na spłynięcie wyników. Ile? To jeszcze chwilkę poczekamy. Ile? 29. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-36.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosowało 29 osób, za 29. Z tego logicznie wynika, że nie było głosów przeciwnych ani wstrzymujących się. Czyli poprawki nr 6 i 7 zostały pozytywnie zaopiniowane przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-36.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">I poprawka nr 8. Jeszcze się upewnię, że rząd jest przeciwny tej poprawce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Dokładnie tak, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosujemy nad poprawką nr 8. Kto jest za? Proszę o naciśnięcie guziczka i podniesienie ręki. Kto jest przeciw? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięci guziczka. Kto się wstrzymał? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka „wstrzymuję się”. Czekamy na wyniki. Płyną, płyną, 29. To jeszcze chwilkę poczekamy, bo płyną z daleka. Chyba nawet z Podkarpacia. Nie przybywa? To trudno. Zamykamy głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Mamy 29 głosów, za było 11, przeciw 17, 1 głos wstrzymujący się. Stwierdzam, że Komisja negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 8.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Tym samym zakończyliśmy opiniowanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw. W tym punkcie pozostaje nam jeszcze wybrać posła sprawozdawcę. Dotychczas był to pan poseł Krzysztof Tchórzewski. Czy pan poseł zgadza się kontynuować swoją misję? Dziękuję bardzo. Czy są inne zgłoszenia? Nie widzę. Czy są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-38.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Zatem stwierdzam, że Komisja wyznaczyła pana posła na sprawozdawcę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-38.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Dziękujemy panu ministrowi za pracę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#SekretarzstanuwMKiSJacekOzdoba">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Jeśli pan minister chce, może pan nas opuścić. A jeżeli nie, to prosimy o pozostanie. Tak że dziękujemy bardzo. Dobranoc. Do zobaczenia na głosowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Szanowni państwo, kolejnym punktem po rozpatrzeniu poprawek do ustaw jest rozpatrzenie wniosku o powołanie podkomisji stałych. Zgodnie z art. 165 ust. 1 regulaminu Sejmu powołanie podkomisji wymaga zgody prezydium Sejmu, ale żeby taką zgodę uzyskać, trzeba o nią wystąpić. A żeby wystąpić, trzeba też sprecyzować, jakie podkomisje chcielibyśmy powołać. Jest propozycja powołania w naszej Komisji 6 podkomisji. Powiedzmy, że propozycja nazw podkomisji jest taka – oczywiście, do dyskusji – podkomisja do spraw nadzoru nad zarządzaniem mieniem państwowym, druga do spraw restrukturyzacji górnictwa, trzecia do spraw restrukturyzacji energetyki, czwarta do spraw elektromobilności, piąta do spraw ropy naftowej i gazu ziemnego, czyli paliwa płynne i szósta do spraw odnawialnych źródeł energii, nadzoru nad inwestycjami i energetyką jądrową.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Teraz zapytam, czy są uwagi do tej propozycji. Wiem, że rozmawialiśmy z innymi klubami i raczej była akceptacja. Skoro nie ma zgłoszeń, przystępujemy do głosowania. Przypominam, że wystąpienie do prezydium Sejmu jest podstawą uzyskania zgody na powołanie później tych podkomisji. Jeżeli będzie zgoda, to usiądziemy i uzgodnimy składy tych podkomisji, ich liczebność i bardziej szczegółowy zakres ich działania. W przygotowanym materiale to jest. Nie wiem, czy państwo otrzymali ten materiał, czy nie. Jeżeli to przegłosujemy, zakres działań poszczególnych podkomisji państwu wyślemy. Prześlemy to też do pani marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">W takim razie głosujemy. Kto z pań i panów posłów za wystąpieniem do prezydium Sejmu o wyrażenie zgody na powołanie tych ww. podkomisji? Bardzo proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka „za”. Dziękuję bardzo. Kto jest przeciw? Też proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie guziczka „przeciw”. Kto się wstrzymał? Też proszę o naciśnięcie guziczka „wstrzymuję się”. Czekamy na wyniki głosowania. Ile? 31. Myślę, że to wszyscy, którzy doczekali do końca posiedzenia. Zatem zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników na tablicy.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Głosowało 31 posłów i 31 za. Cóż za jednomyślność.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSuski">Bardzo państwu dziękuję za udział w posiedzeniu. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny. Oczywiście, wystąpimy do prezydium Sejmu o zgodę na powołanie podkomisji. Jeśli taką zgodę uzyskamy, powołamy podkomisje. Dziękuję państwu bardzo. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..d70637c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/header.xml
@@ -0,0 +1,104 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-fpbxx-00143-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 143/, Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 45/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 143/, Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 45/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#FPB">143</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PSR">45</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-24</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="EkspertKNFBarbaraJawdosiuk" role="speaker">
+        <persName>Ekspert KNF Barbara Jawdosiuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski" role="speaker">
+        <persName>Ekspert Konfederacji Lewiatan Adrian Zwoliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertzDepartamentuFunduszyInwestycyjnychiFunduszyEmerytalnychKomisjiNadzoruFinansowegoBarbaraJawdosiuk" role="speaker">
+        <persName>Ekspert z Departamentu Funduszy Inwestycyjnych i Funduszy Emerytalnych Komisji Nadzoru Finansowego Barbara Jawdosiuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorAleksandraWolnaBek" role="speaker">
+        <persName>Legislator Aleksandra Wolna-Bek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorJacekMarkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Jacek Markiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszKasiak" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Kasiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorWojciechBialonczyk" role="speaker">
+        <persName>Legislator Wojciech Białończyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAdrianZandberg" role="speaker">
+        <persName>Poseł Adrian Zandberg</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszRosati" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Rosati</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselIzabelaLeszczyna" role="speaker">
+        <persName>Poseł Izabela Leszczyna</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanuszCichon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Janusz Cichoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaFrydrych" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Frydrych</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarzenaOklaDrewnowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marzena Okła-Drewnowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawSuchon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosław Suchoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaRosa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Rosa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPaulinaHennigKloska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paulina Hennig-Kloska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTeresaWargocka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Teresa Wargocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesIzbyGospodarczejTowarzystwEmerytalnychMalgorzataRusewicz" role="speaker">
+        <persName>Prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych Małgorzata Rusewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Henryk Kowalczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MFiPR Waldemar Buda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Waldemar Buda</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="FPB" role="committee">
+        <orgName>Komisja Finansów Publicznych</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="PSR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..841e1a9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00143-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,2855 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie. Przystąpimy najpierw do sprawdzenia kworum, żeby można było oficjalnie otworzyć posiedzenie Komisji. Proszę bardzo, głosowanie jest uruchomione. Posłowie obecni na sali głosują za pomocą urządzeń do głosowania, a posłowie pracujący zdalnie – za pomocą urządzeń elektronicznych. Proszę bardzo, oddajemy głos, aby stwierdzić kworum. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Sekretariat Komisji informuje, że spośród członków Komisji Finansów Publicznych zalogowało się 39 posłów, spośród Komisji Polityki Społecznej i Rodziny – 32 posłów, a więc w obydwu Komisjach mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Otwieram zatem wspólne posiedzenie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne (druk nr 1005).</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Równocześnie informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Wobec powyższego nie jest możliwe wprowadzanie zmian w porządku dziennym posiedzenia. Do porządku? Proszę bardzo, pani poseł Izabela Leszczyna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Dziękuję. Panie przewodniczący, chciałabym złożyć wniosek formalny, ponieważ sytuacja jest nadzwyczajna. Dzisiaj ogłoszono, że liczba zdiagnozowanych przypadków zachorowań na COVID-19 zbliża się do 30 tys. i tak naprawdę wszyscy eksperci – także rządowi, także pan minister Niedzielski – twierdzą, że mutacja brytyjska, którą zarażamy się dzisiaj przede wszystkim (prawie 100% zakażeń to już jest ten wirus), pozwala na przebywanie w jednym pomieszczeniu grupy osób nie dłużej niż 15 minut. To dzisiejsze posiedzenie Komisji to jest narażenie zdrowia i życia osób, które będą musiały spędzić tu, panie przewodniczący, długie godziny. Ustawa ma 77 art. Do każdego mamy szereg pytań, bo tam jest szereg zmian. To, że nie ma żadnego przedstawiciela rządu – a mówimy o oszczędnościach emerytalnych  15 mln Polaków, mówimy o ponad 130 mld zł – jest skrajnie nieodpowiedzialne. Czym innym jest siedzieć w wygodnym gabinecie i połączyć się, żeby powiedzieć kilka zdań, niestety najczęściej nie na temat, bo rząd podjął decyzję, że tę ustawę prowadzi ministerstwo, które nijak się ma do systemu emerytalnego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Do czego zmierza ten wniosek formalny, pani przewodnicząca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Do odroczenia, panie przewodniczący, tego posiedzenia Komisji, aż ta trzecia fala pandemii trochę przycichnie i aż rząd trochę sobie z tym poradzi. Pytanie moje jest: czy pani Witek bierze odpowiedzialność za nasze życie i zdrowie? Więc proszę o przesunięcie tego wspólnego posiedzenia Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">W związku z tym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">I to jest wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. W związku z tym, że posiedzenie zwołuje pani marszałek Sejmu i mamy wyznaczony termin sprawozdania, nie mogę tego wniosku poddać pod głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać na adres mejlowy lub telefonicznie za pośrednictwem sekretariatów Komisji. Takie zgłoszenia napływają.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Informuję również o sposobie głosowania. Posłowie obecni na sali głosują za pomocą urządzeń do głosowania, natomiast posłowie pracujący zdalnie za pomocą komunikacji elektronicznej – używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na podstawie próbnego głosowania stwierdzam kworum.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselPiotrBorys">Czy wniosek formalny można, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan poseł Piotr Borys, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselPiotrBorys">Panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale jeśli tożsamy, to przerwę natychmiast wypowiedź, bo jeśli taki sam będzie, to… Musi być to, co jesteśmy w stanie uczynić, a więc…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselPiotrBorys">Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselPiotrBorys">Wniosek formalny dotyczący jednak zmiany trybu pracy Komisji w związku z ogromnym zagrożeniem pandemicznym, brakiem obecności rządu, także fizycznie na Komisji, wniosek jednak o przerwę w posiedzeniu, w obradach i przeniesienie tego punktu po lockdownie, a więc po 10 kwietnia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wniosek jest tożsamy. Przepraszam bardzo, ale przerwa i odroczenie to naprawdę jest to samo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselPiotrBorys">Panie przewodniczący, musi pan go poddać, bo to jest wniosek o przerwę i przeniesienie po 10 kwietnia. Ja rozumiem, że formalnie musimy rozpocząć Komisję. Rozpoczęliśmy posiedzenie dwóch Komisji. Przedmiot sprawy jest niebagatelny, jest ogromny – chodzi o 130 mld zł oszczędności Polaków. Możliwie wszyscy powinni być obecni. W związku z tym wniosek o przerwę i przeniesienie po 10 kwietnia. I prosimy o możliwość poddania pod głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo za złożenie wniosku. Niestety charakter tego wniosku był podobny. W związku z tym, że za zwołanie Komisji odpowiedzialna jest pani marszałek Sejmu, ja nie mogę tego wniosku poddać pod głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, wniosek formalny…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan poseł Suchoń, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, ja uważam, że jednak kwestia zdrowia i życia oraz przede wszystkim poprawnej legislacji powinna być tutaj decydująca przed taką – powiedziałbym – próbą szukania rygorystycznych przesłanek w decyzji pani marszałek. Panie przewodniczący, ja bardzo uprzejmie proszę jednak o to, aby pan przewodniczący był uprzejmy podać podstawę prawną odmowy głosowania wniosku formalnego, ale także Biuro Legislacyjne o to, aby przedstawiło informację w zakresie właśnie możliwości przyjęcia wniosku albo o odroczenie, albo o przerwę, ponieważ w mojej ocenie regulamin dzisiaj nie przewiduje takiej sytuacji, w której przewodniczący może odmówić poddania pod głosowanie wniosku regulaminowego, który w żaden sposób nie narusza kompetencji pani marszałek do zmiany porządku posiedzenia. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Po konsultacji z Biurem Legislacyjnym uznajemy, że wniosek o przerwę można przegłosować. On nie narusza jak gdyby zwołania Komisji przez panią marszałek. Wobec tego poddam ten wniosek pod głosowanie. Kto jest za przyjęciem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Cały czas nad kworum głosujemy, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMiroslawSuchon">O, już nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, kworum jest. Już, przepraszam, tak. Proszę o uruchomienie głosowania już nie tego z kworum. My jeszcze nie widzimy. Jeszcze nie widać. O, teraz. Dziękuję bardzo. Mamy uruchomione głosowanie. Proszę, zatem poddaję pod głosowanie wniosek o przerwę w obradach Komisji do czasu – jak to było sformułowane – po 10 kwietnia albo… Proszę sformułować. Po zakończeniu okresu trzeciej fali pandemii, tak? Proszę bardzo, kto jest za przyjęciem tego wniosku o przerwę? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 79 posłów. Za 35, przeciw 43, 1 wstrzymujący. Stwierdzam, że wniosek nie uzyskał większości. Zatem kontynuujemy pracę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na posiedzeniu Komisji witam przedstawicieli rządu: pana ministra Waldemara Budę – sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Witam, panie ministrze. Witam panią Małgorzatę Rusewicz – prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrezesIzbyGospodarczejTowarzystwEmerytalnychMalgorzataRusewicz">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy zatem do realizacji porządku dziennego. Informuję państwa, że Sejm na posiedzeniu 17 marca bieżącego roku skierował rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne (druk nr 1005) do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny do rozpatrzenia.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">W związku z tym, że zostały zgłoszone wnioski o przeprowadzenie wysłuchania publicznego, wniosek złożony przez pana posła Mirosława Suchonia – jest określona data, 12 kwietnia, godzina 12:00 w budynku Sejmu. Proszę bardzo, czy pan poseł chciałby? Ale króciutko? Proszę o uzasadnienie tego wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, kwestia jest oczywista. Otóż rząd planuję de facto zdefraudować środki, które Polacy zgromadzili na rachunkach otwartych funduszy emerytalnych. Czy to będzie miało miejsce w postaci 15% haraczu od środków, które zostaną pozostawione w IKE, czyli będzie to de facto opłata za zmianę nazwy, czy też 100% w postaci likwidacji możliwości dziedziczenia środków, które zostaną przeniesione do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, to mamy tutaj do czynienia z oczywistym naruszeniem zarówno praw nabytych, jak i rażącym naruszeniem zasad współżycia społecznego, ponieważ ta decyzja, którą podjął rząd Prawa i Sprawiedliwości, w istocie narusza prawa obywateli, w istocie zabiera te środki, które obywatele zgromadzili, a które ich rodziny mogą dziedziczyć. W związku z tym, że wpłynęło do mnie szereg – powiedziałbym – stanowisk różnych organizacji, ale także osób prywatnych, które chcą zabrać głos w tej sprawie, składam wniosek o przeprowadzenie tego wysłuchania publicznego.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Zaproponowałem datę 12 kwietnia, to jest poniedziałek, o godzinie 12:00 w budynku Sejmu. Natomiast oczywiście również w tym wniosku podnoszę, aby to wysłuchanie mogło odbyć się z wykorzystaniem środków umożliwiających porozumiewanie się na odległość, co oczywiście w sposób – powiedziałbym – odpowiedni zabezpiecza możliwość przeprowadzenia tego wysłuchania. W związku z tym proszę o przyjęcie tego wniosku, a członków Komisji o poparcie. Jest to tak ważna sprawa, dotyczy wielu milionów Polek i Polaków, w grę wchodzą środki, które mają służyć tym osobom z czasie emerytury. Ta ustawa niesie również za sobą zagrożenia dotyczące bezpieczeństwa i stabilności ekonomicznej wielu przedsiębiorstw. W związku z tym takie wysłuchanie publiczne jest jak najbardziej wskazane i bardzo proszę o poparcie tego wniosku. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Ja jednak zgłoszę wniosek przeciwny ze względu po pierwsze na to, że ustawa ta była praktycznie przeprocedowana w poprzedniej kadencji Sejmu, więc dyskusja nad nią była dość obszerna i długa. To wysłuchanie publiczne nie wniesie pewnie żadnych nowych argumentów, jeśli chodzi o ustawę.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Natomiast mówienie tutaj – jeszcze chciałbym zwrócić uwagę – o zakładanej defraudacji środków finansowych jest zbyt daleko idące. Cóż więc można powiedzieć – czy były również zdefraudowane środki finansowe z poprzedniego odebrania z OFE 150 mld zł? Wtedy były dobrze zagospodarowane, teraz na indywidualnych kontach emerytalnych osób, konkretnych osób, konkretnych przyszłych emerytów, to będą zdefraudowane? Więc jednak przeciwko takiemu sformułowaniu protestuję. Przystępujemy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale wniosek o wysłuchanie publiczne był uzasadniony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Tylko ja dwa zdania odniesienia, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">A ja mam swoją opinię co do wysłuchania publicznego i co do sformułowań, więc swoją opinię wyrażam. Więc nie myślę, żeby w tej sprawie prowadzić polemikę, bo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale to nie jest polemika…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">…bo będziemy, dyskutować, bo pan będzie uważał…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Uzasadnienie wniosku, ponieważ pan…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale jest, było uzasadnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselMiroslawSuchon">…ponieważ pan przewodniczący podniósł pewne wątpliwości dotyczące sformułowania „defraudacja”. Oczywiście ja uważam, że to jest niesłuszne, ponieważ w tamtym okresie – ja mam swoją ocenę, ale natomiast w tamtym okresie nikt, po pierwsze, nie pobierał żadnego haraczu w wysokości 15%, tylko środki zostały w całości przekazane i są one w dziedziczeniu. A tutaj państwo z Prawa i Sprawiedliwości pozbawiają Polaków również możliwości dziedziczenia, co jest absolutnie skandaliczne, biorąc sytuację emerytów. Tak że proszę nie porównywać tych dwóch rzeczy, bo to jest porównywanie jabłek z pomarańczami. Tego nie da się porównać. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Przystępujemy zatem do głosowania nad formalnym wnioskiem o przeprowadzenie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselPiotrBorys">Jeszcze o głos proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">I ja również prosiłam o głos, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale my głosujemy nad wnioskiem. I uzasadnienie już było.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Zgłaszałam się przed rozpoczęciem procedury głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselPiotrBorys">Ja również, przepraszam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Czyli mogę zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, ale proszę o krótkie wypowiedzi, bo warto, żeby tych argumentów nie powielać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, trudno nie zauważyć – nie używając nawet najmocniejszych słów w postaci „defraudacja” czy „haracz” – że jednak chcecie, istotnie, w sposób, no tak… wykorzystując przewagę i siłę polityczną państwa względem obywatela, zabrać z oszczędności emerytalnych Polaków 15% środków. Jednocześnie mamy sytuację taką, że według ustawy – podobnie jak rok temu, tak i teraz – chcecie w portfelach obywateli pozostawić mocno akcyjny portfel agresywnie inwestowany, a swoją 15% daninę chcecie spieniężyć. To wpłynie na duże ryzyko pogorszenia również kursu akcji tych spółek, które pozostaną bezpośrednio w portfelach, które trafią razem z przeniesieniem do IKE na indywidualne właśnie konta emerytalne obywateli tam osadzone. Więc dzieje się to trochę tak, że państwo, wykorzystując swoją przewagę nad obywatelem i wychodząc z pozycji siły, po pierwsze pozbawia go części ciężko wypracowanych i odkładanych oszczędności emerytalnych – i wielu ekonomistów, panie przewodniczący, ten fakt jednak podważa. Podważa, zauważając, że po pierwsze dzisiaj toczy się debata o możliwości zwolnienia przyszłych emerytów z opodatkowania, co wy używacie jako argument za tym, aby te 15% zabrać z portfeli emerytalnych osadzonych w OFE, odłożonych w OFE. A wy chcecie je zabrać, nie uwzględniając faktu, że jednocześnie w przestrzeni publicznej coraz więcej sił opozycyjnych opowiada się – ale też, słyszę, rząd dochodzi do takich wniosków – że być może zwolnienie przynajmniej częściowo emerytów z podatku dochodowego jest zasadne. To w jakiej sytuacji postawimy tych emerytów, którzy oddadzą już swoje środki, przeniosą je na IKE albo oddadzą do ZUS-u, i ta część będzie opodatkowana, a tamta nie? Stworzymy naprawdę dużą nierównowagę, jednocześnie stwarzając taką sytuację, że emerytury tych osób, które zabiorą swoje środki do IKE, będą dużo niższe, bo raz, że zostaną opodatkowane, a dwa, że wypłacone jednorazowo, a nie w sposób comiesięcznej wypłaty po przejściu na emeryturę. To naprawdę jest sytuacja, w której powinniśmy oddać głos obywatelom, którzy mają prawo wypowiedzieć się, co o tym myślą i co o tym sądzą, bo my rozmawiamy o oszczędnościach emerytalnych wypracowywanych przez nich przez lata bardzo często w ciężkich warunkach. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pan poseł Piotr Borys, proszę bardzo. Tylko proszę używać nowych argumentów, a nie tych samych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselPiotrBorys">Oczywiście. Szanowny panie przewodniczący, oczywiście nie sposób zgodzić się z panem, dlatego że w poprzednich rozwiązaniach ani złotówka jakby nie uleciała z systemu i dlatego nie można jakby godzić się na to, aby w jakikolwiek sposób porównywać te dwa projekty. Obecny projekt jest niczym innym jak stosownym haraczem, który mają zapłacić emeryci przy podatku 15%.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PoselPiotrBorys">Natomiast nie mogę się zgodzić z pana argumentem, panie przewodniczący. Ja jestem posłem pierwszej kadencji i mnie naprawdę nie interesuje to, że w poprzedniej kadencji odbyła się dyskusja na ten temat, nad tym projektem ustawy. Żądamy, aby wysłuchanie publiczne mogło mieć miejsce z obecnością posłów, którzy pełnią tę funkcję po raz pierwszy. Ja nie godzę się na to, żeby Polacy zapłacili 15% podatku – mówię o emerytach – w przypadku przejścia do IKE, ani na to, żeby nie było możliwości dziedziczenia emerytur. Dlatego chciałbym, abyśmy głosowali za wysłuchaniem publicznym i poddaniem tego szerszej dyskusji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo, dziękuję przede wszystkim za krótką wypowiedź. Przystępujemy zatem do głosowania nad wnioskiem o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Zgłosiłem wniosek o odrzucenie również, ale o ile mnie pamięć nie myli, ten wniosek o odrzucenie jest chyba głosowany przed…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak? Biuro Legislacyjne? Tak, jest wniosek o odrzucenie projektu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Proszę Biuro Legislacyjne o opinię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Biuro Legislacyjne. Czy wniosek o wysłuchanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#LegislatorLukaszKasiak">Panie przewodniczący, wniosek o wysłuchanie publiczne jest rozpatrywany przed przejściem do rozpatrzenia, wniosek o odrzucenie już przy rozpatrywaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przy rozpatrywaniu, właśnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Rozumiem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem złożonym przez pana posła Mirosława Suchonia o wysłuchanie publiczne. Kto jest za przyjęciem tego wniosku o wysłuchanie publiczne? Jeszcze nieaktywne mamy. Chwila, przerywamy, nieaktywne głosowanie jeszcze przez chwilę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselMiroslawSuchon">W przerwie tylko przypomnę, że Prawo i Sprawiedliwość bardzo szeroko kiedyś deklarowało, że głos obywateli jest ważny w debacie publicznej i zawsze będzie obywateli dopuszczać. Warto więc by było wywiązać się z tej deklaracji, o co, szanowny panie przewodniczący, uprzejmie apeluję. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Już mamy aktywne głosowanie, więc przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o wysłuchanie publiczne ustawy. Kto jest za przyjęciem wniosku o wysłuchanie publiczne? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 76 posłów. Za 34, przeciw 42, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że wniosek o wysłuchanie publiczne nie został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia projektu ustawy. Zgłosiło się przed projektem dwoje posłów, ale ponieważ został złożony wniosek o odrzucenie w całości projektu ustawy – tu zwracam się do Biura Legislacyjnego – będziemy głosować nad nim teraz, w tym momencie. Wobec tego proszę potraktować te wystąpienia ogólne jako wystąpienia do całości projektu ustawy, tak jak państwo posłowie się zgłosili. Będzie to równocześnie głos za odrzuceniem lub przeciw odrzuceniu projektu. Proszę bardzo, wniosek o odrzucenie projektu złożony przez pana posła Mirosława Suchonia. Panie pośle, proszę bardzo, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie przewodniczący, chciałabym, żeby pan powiedział, jak procedujemy tę ustawę. Teraz pan mówi o swobodnych wypowiedziach, więc oczywiście ja się do takiej wypowiedzi zgłaszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Swobodne wypowiedzi będą traktowane tak jak uzasadnienie, czyli za przyjęciem lub przeciw przyjęciu całości projektu ustawy, bo to jest najsensowniejsze rozwiązanie, żeby nie powtarzać tej samej dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Czyli – rozumiem – później idziemy artykułami i o każdym będziemy mogli dyskutować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, później artykułami. A teraz jest to czas na dyskusję nad całością ustawy, która zostanie zakończona głosowaniem nad wnioskiem o odrzucenie. Tak? Proszę bardzo, wobec tego pani poseł Izabela Leszczyna do całości projektu ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Co do całości projektu ustawy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Za odrzuceniem lub…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Tak. Panie przewodniczący, ten projekt naprawdę nie zasługuje na nic innego, tylko na odrzucenie, i powodów wymienialiśmy właściwie bardzo, bardzo dużo. Proszę zauważyć, że… Ja wczoraj wysłuchałam takiej dyskusji, która toczyła się wokół tego projektu, i tak naprawdę jedynymi zadowolonymi są instytucje finansowe – instytucje finansowe, którym rząd PiS-u zapewnia pieniądze za zarządzanie i pozostawienie pieniędzy na Giełdzie Papierów Wartościowych, jeśli ubezpieczeni wybiorą IKE. Pogodzili się oczywiście z tym, że te 15% aktywów stracą, ale przecież to są w końcu oszczędności ubezpieczonych, a nie własność zarządzających. I nie przeprowadziliście państwo żadnej akcji informacyjnej. Ludzie są zagubieni i nie mają w ogóle pojęcia o tym, co się dzieje z ich pieniędzmi. Nie wiedzą, ile mają pieniędzy w otwartych funduszach emerytalnych. Otóż kłamstwem jest mówienie, że mamy średnio po 10 tys. zł. To jest taka najgorsza ze statystyk. Ja jestem w suwaku od kilku lat i nadal mam dwa razy tyle pieniędzy w swoim OFE, więc nie można mówić o 10 tys., bo każdy człowiek sobie myśli: pal licho, oddam im te 1500 zł, niech mi zabiorą, jak są pazerni. Tymczasem są ludzie, którzy mają tam grube pieniądze, bo pracowali przez na przykład 30 lat, odkładali pieniądze. Nie, przesadziłam teraz, 22 lata odkładali pieniądze w otwartych funduszach emerytalnych.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Chciałabym wyjaśnić jedną rzecz. Otóż zabieranie pieniędzy z otwartych funduszy emerytalnych i przeniesienie ich do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z zabraniem dziedziczenia jest skrajnie niesprawiedliwe. Ludzie umawiali się z OFE na to, że będą tam mieli część pieniędzy z obowiązkowej składki emerytalnej i że ta część będzie dziedziczona. Dlatego większość ludzi się zapisała do otwartych funduszy emerytalnych, ze względu na dziedziczenie. I teraz państwo tym wszystkim ludziom mówicie, że albo bezprawnie zabierzecie im 15%… Nie każdy chce stracić 15% oszczędności, na które tyrał 22 lata. Słusznie mi pan prof. Rosati podpowiada – nikt o zdrowych zmysłach nie chce stracić. Więc jakby stawianie takiej alternatywy, że albo muszę rządowi oddać 15%, nie wiadomo dlaczego, albo muszę stracić dziedziczenie, jest po prostu skrajnie niesprawiedliwe. Nie możecie nazywać 15% żadną, nie wiem, opłatą przekształceniową, bo przecież ci wszyscy państwo, co zarządzają OFE, siedzą sobie w swoich wygodnych gabinetach i wygodnych fotelach – niektórzy tutaj uczestniczą zdalnie w tym posiedzeniu Komisji – i oni nie muszą właściwie żadnego ruchu zrobić. W ogóle to przekształcenie ich kompletnie nie kosztuje. Zamiast OFE będzie SFIO i na tym koniec. Kropka. A ludzie będą mieli IKE, choć to w ogóle jest nieprawda, bo wiadomo, że te pieniądze będą zupełnie innymi pieniędzmi niż pieniądze na IKE, bo nie wypłacisz ich, zanim nie uzyskasz wieku emerytalnego, choćbyś chciał zapłacić tak zwany podatek Belki.</u>
+          <u xml:id="u-68.2" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie wolno mówić o tym, że to jest zamiast przyszłego podatku. Po pierwsze, gdybyście byli uczciwi, napisalibyście tak: ta opłata w przyszłości wyniesie tyle, ile wyniesie podatek, jaki będzie wtedy obowiązywał. Tylko tak to jest możliwe. Podatek dochodowy płacimy wtedy, kiedy dostajemy do ręki pieniądze. To po pierwsze. Po drugie, efektywny podatek dochodowy dzisiejszego emeryta jest niższy niż 15%, nawet jak sobie odliczy tylko darowiznę na Kościół i jeszcze to, co ma na rehabilitację i na leki. Ponadto wiele partii zapowiada emerytury bez podatku. Jak więc możecie dzisiaj mówić, że to jest tak samo, jakby zapłacił podatek, skoro on w przyszłości nie zapłaci żadnego podatku? W dodatku z tego podatku okradacie państwo nie tylko przyszłe rządy, bo to będzie podatek należny przyszłym rządom, ale przede wszystkim także samorządy, bo się nie dzielicie. Jest tu tyle rzeczy, które są po prostu jawnym rozbojem na prostej drodze w biały dzień, że nie wolno się na to zgodzić.</u>
+          <u xml:id="u-68.3" who="#PoselIzabelaLeszczyna">I jeszcze jedno. Przestańcie państwo opowiadać te kłamliwe historie o jakiejś grabieży środków w 2014 r. Dwa zdania, panie przewodniczący, i kończę. W 2014 r. ogromną stratę poniosły powszechne towarzystwa emerytalne, dlatego na każdej Komisji krzyczeli tamci państwo i odsądzali nas od czci i wiary. I poświęcili wiele milionów na kłamliwe reklamy, które mówiły o tym, że świat się zawali i system emerytalny padnie, jak umorzymy połowę aktywów, które są obligacjami. Jak można mówić – pan Piotr Borys wczoraj mówił na tej debacie, której miałam niestety wątpliwą przyjemność wysłuchać, tak, pan Paweł Borys, tak – że to była nacjonalizacja obligacji. Na miły Bóg, jak można znacjonalizować obligacje? Mówię tym, którzy nie wiedzą – obligacje to jest dług Skarbu Państwa. Nie ma rzeczy bardziej państwowej niż dług. My więc umorzyliśmy ten dług. Po co? Po to, żeby można było rozwijać Polskę i inwestować w drogi, których zbudowaliśmy tyle, że wy nawet jak będziecie jeszcze dziesięć lat rządzić, to nas nie dogonicie. Tymczasem żaden ubezpieczony w OFE, żaden ubezpieczony w OFE nie stracił złotówki, bo dokładnie tę samą wartość tych aktywów zapisaliśmy mu na subkoncie. Nie dość, że dostał tyle samo na subkonto, co miał w OFE, to jeszcze zabezpieczyliśmy mu dziedziczenie. Więc proszę przestać tą kłamliwą propagandą nas okładać, że my coś komuś zabraliśmy czy że była jakaś grabież. Kompletnie nie.</u>
+          <u xml:id="u-68.4" who="#PoselIzabelaLeszczyna">I ostatnie zdanie: zapamiętajcie sobie państwo jeszcze jedno – składka emerytalna jest jak podatek, jest daniną publiczną, obowiązkową i tak jak podatek należy do państwa, tak niestety składka emerytalna w tym zakresie należy do państwa, że państwo decyduje o systemie emerytalnym. Ale nikt nie ma prawa pomniejszyć składki emerytalnej, bo ona jest odprowadzana od zarobków konkretnego człowieka. Państwo decyduje o tym, co się z nią dzieje, żeby zabezpieczyć emerytów. Ale państwo nie może odebrać emerytom z tej składki nawet 1%, a co dopiero 15%. I ten powszechny system emerytalny dzisiaj państwo wprowadzacie w takie rozedrganie, że znaczną kwotę – właściwie być może  i 100 mld zł, bo trudno powiedzieć, jakie będą decyzje społeczne – wyprowadzacie do prywatnego systemu i skazujecie ludzi na to, że nie będą mogli tych swoich środków zamienić na dożywotnią emeryturę, co dla nich jest niekorzystne, bo człowiek nie żyje 65 lat, tylko żyje dzisiaj nawet 85 lat, a kobieta i 95 lat. Co ci ludzie zrobią później z tymi głodowymi emeryturami, skoro nie zamienią tych swoich aktywów w OFE? Po to wymyśliliśmy suwak, przenosiło się te aktywa. Pan Borys Piotr, Paweł, przepraszam, powiedział jeszcze wczoraj, że emeryt na chwilę przed emeryturą to nie miał ani złotówki. Ludzie, no opanujcie się, nie miał ani złotówki w OFE na giełdzie, gdzie mógł ją stracić, zakładając, że na przykład pan Obajtek jeszcze trochę porządzi Orlenem i akcje będą nadal spadały tak, jak spadają od ponad roku. Miał wszystko, co do grosza, ale już w bezpiecznym Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.</u>
+          <u xml:id="u-68.5" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Wprowadziliście więc tyle znowu propagandy i kłamstw, że myślę, że ludzie kompletnie nie rozumieją, co się dzieje. Natomiast jedno jest pewne, czy wybiorą ZUS, czy wybiorą tak zwane IKE – i tu, i tu tracą. Koniec, kropka. I tą ustawą, procedowaną w dodatku w szczycie pandemii, kiedy naprawdę umierają tysiące Polaków… Procedowanie tej ustawy, kiedy nie ma szans na poważną dyskusję i debatę o tym, jest skrajnie nieodpowiedzialne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pani poseł Joanna Frydrych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselJoannaFrydrych">Dzień dobry. Dziękuję, panie przewodniczący, nie wiem, czy dobrze mnie słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Słychać dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselJoannaFrydrych">Dobrze, dziękuję bardzo. Ja mam pytanie do pana ministra, ale zanim zadam, to chciałabym zwrócić uwagę na zmianę, która miała miejsce w 2014 r., bo padają faktycznie bardzo kłamliwe stwierdzenia. A więc jeśli chodzi o zmianę w 2014 r., żaden uczestnik OFE nie stracił ani złotówki. Dług publiczny został umorzony, o czym mówiła wcześniej pani poseł Iza Leszczyna, pieniądze zostały zapisane na subkoncie w ZUS-ie i dziedziczenie pozostało.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PoselJoannaFrydrych">I teraz mam pytanie do pana ministra, czy w ogóle ma świadomość, że prawo dziedziczenia środków w OFE jest prawem nabytym i rząd zgodnie z konstytucją nie ma możliwości zabrania tego prawa. I drugie pytanie. Podczas pierwszego czytania tej ustawy na sali plenarnej padło z mównicy sejmowej takie stwierdzenie, że ta ustawa jest świetna. Chciałam więc zapytać, w jakim miejscu i w jakim stopniu ona jest świetna dla osoby, która będzie musiała dokonać wyboru, czy straci 15%, czy straci dziedziczenie. I bardzo proszę o odpowiedź pana ministra na to pytanie. I żeby pan minister również powiedział – bo wiele osób dzwoni do naszych biur poselskich, przychodzi, pyta – jaki będzie lepszy wybór. I chciałam usłyszeć, bo mnóstwo osób ogląda dzisiaj tę Komisję i na pewno będzie oczekiwało odpowiedzi właśnie, co będzie korzystniejsze – wybór IKE i zapłacenie haraczu 15% czy wybór ZUS-u i utrata dziedziczenia. Panie ministrze, co pan by wybrał i co pan radzi obywatelowi, takiemu, który musi dokonać wyboru? Bo to, że ustawa jest świetna dla rządu, wszyscy wiemy. Dziękuje bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pan poseł Janusz Cichoń, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselJanuszCichon">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, by uniknąć powtórzeń, dwie kwestie. Pierwsza to ten haracz 15%, który wy porównujecie do obowiązującego dzisiaj opodatkowania, mówiąc, że to przecież mniej niż 17% czy 32%. A te 32% to w gruncie rzeczy wygląda jak jakiś żart z polskich emerytów, bo mogę powiedzieć, że większość z nich zgodziłaby się chętnie na opodatkowanie emerytur 32% – pod warunkiem że będą mieli dochody powyżej pierwszego progu. Tak niestety nie jest. Ale jeżeli popatrzymy na rzeczywiste opodatkowanie polskich emerytów dzisiaj, to minimalna emerytura opodatkowana jest stopą 5,5%, nie 17%. Efektywna stawka podatkowa na dzisiaj to jest tylko 5,5%. Przeciętna emerytura – około 11%. I to jest wymiar tego rabunku, tego skoku na kasę emerytów, jaki dzisiaj przeprowadzacie. I zreflektujcie się albo obniżając te stawki, ale tak naprawdę – jeśli chcielibyście podejść uczciwie i być uczciwi tej całej transformacji, zmianie, to tak naprawdę powinniście zamiast do IKE przekazać te środki do IKZE. Różnica, jak wszyscy wiedzą, a może nie wszyscy wiedzą, polega na tym, że tu opodatkowanie następuje na wyjściu, a nie na wejściu, co wy proponujecie, stosując stawkę z kosmosu tak naprawdę, bo zabieracie z tego zapisu, tak na dobrą sprawę emerytalnego, 15%. To jest pierwsza kwestia, do której chciałem się odnieść.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#PoselJanuszCichon">Druga, która mnie w tym rozwiązaniu bardzo niepokoi, to jest to, że wy przejmujecie tak naprawdę kasę – to jest w jakiejś mierze skok na kasę – Funduszu Rezerwy Demograficznej. Nawiasem mówiąc, funduszu, którego środki są zarządzane dzisiaj pasywnie, tak że inne instytucje finansowe mogą im tylko zazdrościć, bo wyniki tego FRD w porównaniu do innych instytucji finansowych są zdecydowanie lepsze. Co wy chcecie zrobić? Wy chcecie tak naprawdę przekazać kasę FRD, także te środki, które będą wpływały po wprowadzeniu tych rozwiązań, środki, które będą konsekwencją przejścia ludzi do ZUS-u ze swoją składką – wy to chcecie przekazać w zarządzanie PFR-u, który, nie wiem, powinien zmienić nazwę, nawiasem mówiąc, bo to nie jest Polski Fundusz Rozwoju, to jest Polski Fundusz Renacjonalizacji albo nawet nacjonalizacji, tak bym go raczej określał, i co do którego można mieć szereg uwag pod względem zarządzania środkami. Podam tylko przykład Pekao SA z gigantyczną stratą, jeśli chodzi o tę transakcję, w imię w gruncie rzeczy repolonizacji banku i po to, żeby potem móc podejmować polityczne decyzje w sprawie tego, co kredytować, a co nie – i przykład dwóch wież Kaczyńskiego jest tutaj moim zdaniem wystarczający. Ale na przykład renacjonalizacja PESY z gigantycznymi pieniędzmi wpompowanymi w ten projekt bez jakiegoś sukcesu. Do tego zakładacie, że poza kosztami zarządzania to FRD będzie mógł pobierać również prowizje, opłaty, to znaczy finansować tak naprawdę prowizje, opłaty, biegłych, doradztwo itd. To nic innego jak skok na kasę. Wycofajcie się z tego. Ja rozumiem, że FRD już nie ma czym zarządzać tak naprawdę, bo już kasy, którą dostało, tak na dobrą sprawę nie ma. Zadłużone jest gigantycznie, jeśli chodzi o obligacje, a i taki zastrzyk jest mu pewnie potrzebny po to, żeby polityczne decyzje potem podejmować, ale co źle wróży polskiemu systemowi emerytalnemu, bo środki z FRD to są środki, które mają niwelować skutki demograficznych nierównowag i tego, co się dzieje i będzie działo w przyszłości, bo starzejemy się jako społeczeństwo coraz bardziej. Wiek emerytalny i przechodzenie na wiek emerytalny się nie zmieniło, a konsekwencje tego coraz dłuższego trwania życia są gigantyczne. Dzisiaj sytuacja się nieco zmienia, bo umieralność wśród osób starszych ze względu na COVID, ale nie tylko na COVID, bo również mamy zapaść w służbie zdrowia – trochę to sytuację zmienia. I to są te dwie kwestie, do których chciałem się odnieść: podwójny skok na kasę i to opodatkowanie, haracz nieznajdujący żadnego uzasadnienia. Lepiej by było przekazać środki do OKZE. I drugie, to te pieniądze z FRD powinny być zarządzane dalej przez ZUS, pasywnie, bezpiecznie dla systemu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pani poseł Paulina Hennig-Kloska zgłaszała się do głosu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szanowni państwo, system emerytalny – i chyba o tym najbardziej wszyscy zapomnieliście – powinien być stabilny, bezpieczny i przewidywalny. Przez 22 lata politycy różnych opcji dokonywali trzech zwrotów akcji, jeżeli chodzi o środki zgromadzone na kontach emerytalnych obywateli, zabawiając się poniekąd środkami emerytalnymi i podważając zaufanie obywateli do państwa. W 1999 r. powstały OFE, miały być nadzieją na superemeryturę, piękne wakacje emerytalne za granicą. Potem w 2014 r. umorzono 51% jednostek rozrachunkowych OFE, transferując środki do ZUS. Dzisiaj mamy całkowity rozbiór OFE i zabranie już tego twardego, akcyjnego majątku obywateli zgromadzonego w otwartych funduszach emerytalnych. Te wszystkie ruchy wydarzyły się, szanowni państwo, przez 22 lata. Ja reprezentuję pokolenie, które  22 lata odkłada w otwartych funduszach emerytalnych i dziś zastanawia się, dlaczego rząd zabawia się tak ważnym i istotnym obszarem życia obywatelskiego, jakim jest system emerytalny. Bo te wszystkie ruchy obrotowe i te wszystkie decyzje, które zapadały w parlamencie przez te 22 lata, podważają przede wszystkim zaufanie obywateli do państwa, również w zakresie swojej przyszłej emerytury. Różnica jest i nie można nie zauważyć, że czym innym jednak było umorzenie i przekazanie obligacji do ZUS-u w 2014 r., ale było to również przede wszystkim obciążone ogromną utratą zaufania obywateli do państwa, również do funkcjonowania i stabilności systemu emerytalnego. Dzisiaj chcecie zrobić co innego, chcecie zrobić skok na twardy majątek, który będzie miał taki dwojaki wyraz – po pierwsze, rząd chce traktować system emerytalny jako źródło dodatkowej gotówki, która ma przykryć dziurę w budżecie, i tego, panie ministrze Buda, nie zmienicie, bo dokładnie to chcecie zrobić. Chcecie wziąć 15% z oszczędności odłożonych w OFE i spieniężyć akcje, tudzież przejąć część jeszcze niewielką ulokowaną w obligacjach i zasilić tym budżet państwa, tak jak już to padło, nie dzieląc się nie tylko z obywatelami tymi pieniędzmi, nie dzieląc się z samorządem i nie dzieląc się z przyszłymi rządami. To jest fakt. To fakt zapisany w tej właśnie ustawie, która w zasadzie w stosunku do tej ustawy, którą procedowaliśmy rok temu, nie zmieniła się.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Znamiennym jest art. 67, który mówi o bardzo ostrym i agresywnym lokowaniu tych środków, które zostaną przeniesione do IKE, bo chcecie zmusić obywateli, by jeszcze w 2020 r. w ich portfelu w 90% znajdowały się tylko i wyłącznie akcje firm. I nie będą mogli sobie do woli tych środków, tak jak to jest możliwe w IKE, inwestować, tylko będą musieli je inwestować według ostrego scenariusza przyjętego w ustawie przez rząd. Jednocześnie rząd chce zabrać 15% środków oszczędności obywateli, spieniężyć je, co może sprawić, że te akcje, w 90% składające się na portfel przyszłego właściciela indywidualnego konta emerytalnego, prowadzonego przez FIO – to będzie poddane takiemu, można powiedzieć, spekulacyjnemu wyprzedawaniu akcji przez rząd, które może wpłynąć na pogorszenie wyceny portfela, który pozostanie w rękach obywatela. Czyli robicie sobie taki scenariusz: bierzecie środki, które wam się nie należą, bo nie ma dzisiaj żadnego merytorycznego uzasadnienia, by rząd pobrał 15% środków zgromadzonych w OFE, spieniężył, jeżeli będzie to część portfela akcji, i zasilił tym budżet państwa w najbliższych dwóch latach. A to przewiduje ta ustawa. Nie ma żadnego, panie ministrze, uzasadnienia.</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Podatek – można policzyć – jest nieadekwatny, niezasadny. Obywatel płaci podatek, kiedy przechodzi w jego ręce majątek, kiedy wypłacana mu jest gotówka. Te środki będą dostępne dla niektórych obywateli za kilkanaście, kilkadziesiąt lat, kiedy przejdą na emeryturę. Z drugiej strony mówicie: możesz sobie, obywatelu, zabrać te pieniądze do ZUS-u.</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Pan minister Buda taką również fajną narrację wprowadza. Już rok temu to słyszeliśmy – dzisiaj się to powtarza – że wy oddajecie pieniądze obywatelom w IKE i już zapisujecie, że nigdy nie będą mogły być im zabrane, co jest również takim propagandowym podbiciem dobrego wujka, że rząd daje coś obywatelom, jednocześnie zabierając ten haracz 15%. Ale z drugiej strony nic pan nie mówi o stabilności, o zabezpieczeniu stabilności tych środków, które obywatele przeniosą ewentualnie do ZUS-u. Ja już to mówiłam w trakcie debaty przy pierwszym czytaniu na sali plenarnej, że ja nie mam pewności, że któregoś dnia nie przyjdzie polityk – bo tak jak powiedziałam, przez  22 lata zrobiliśmy trzy… zrobiliście trzy ruchy obrotowe wokół tych pieniędzy  – że w ciągu następnych 20 lat nie przyjdzie polityk i nie powie: teraz, Janie Kowalski, ja biorę twoje środki odłożone na indywidualnym koncie emerytalnym w ZUS, bo zmieniamy system emerytalny (a wiemy, że są politycy, którzy głośno o tym mówią) i wprowadzamy emeryturę obywatelską, w związku z tym robię po raz kolejny skok na twoją kasę odłożoną na indywidualnym koncie emerytalnym, również tę, którą zasiliłeś sobie z własnego konta emerytalnego w OFE, i te pieniądze podzielę równo i wypłacę emeryturę obywatelską, niezależnie od tego, jak obywatel ciężko pracował.</u>
+          <u xml:id="u-76.4" who="#PoselPaulinaHennigKloska">I to będzie kolejne ewentualne, wiszące na horyzoncie podważenie zaufania obywateli do państwa, bo polscy emeryci, panie ministrze, zasługują na trzy rzeczy: spokój, stabilność i szacunek. I to powinniśmy im oddać. A za każdym razem, kiedy lekką ręką robimy zmiany w systemie emerytalnym, uwzględniając polityczne zapotrzebowanie rządu, pozbawiamy ich właśnie tej stabilności, spokoju i zabieramy im ten szacunek. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pan poseł Dariusz Rosati, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselDariuszRosati">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, ja chciałbym poprzeć wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy w całości. Głównym argumentem na rzecz tego wniosku jest to, że rząd nie przedstawił żadnych argumentów za tym, aby ta ustawa została procedowana i przyjęta. Bo jak czytamy uzasadnienie, jak przypominamy sobie wystąpienie pana ministra Budy na posiedzeniu Sejmu, to właściwie cała ta argumentacja, która została przedstawiona, sprowadza się do trzech punktów. Po pierwsze – i to powtarzał również premier – chcemy oddać pieniądze Polakom. Była już mowa o tym, że tu w ogóle mowy nie ma o żadnym oddawaniu tych pieniędzy. Panie przewodniczący, pan musi potwierdzić, dlatego że jeśli chodzi o te dwie opcje, które zostały nam przedstawione do wyboru, to pierwsza z nich, przeniesienie środków – ta opcja defaultowa, prawda, czyli domyślna – przeniesienie środków do IKE wiąże się z odebraniem 15% tych środków, a zatem na pewno nie jest to dawanie pieniędzy Polakom, tylko odbieranie pieniędzy Polakom. Ja chcę powiedzieć, że tego typu opłata czy danina nie ma absolutnie żadnego uzasadnienia. To nie jest podatek, bo podatek może być płacony od dochodów wypłaconych i nie może być oczywiście obciążeniem dla potencjalnych przyszłych dochodów, bo nikt nie wie, czy te dochody w ogóle będą wypłacone kiedykolwiek. Przyszły emeryt może w ogóle nie dożyć wieku emerytalnego, system podatkowy może być zupełnie inny. Pan poseł Cichoń przedstawił szybką kalkulację, że w tej chwili emeryci, na tym podstawowym poziomie, obciążeni są podatkiem rzędu 5%, a nie 15%. Tu nie ma żadnego uzasadnienia, to jest po prostu odebranie części pieniędzy. Druga opcja, przekazanie do ZUS, wiąże się z odebraniem dziedziczenia. Zatem i w jednym, i w drugim przypadku, tak jak mówiła pani poseł Leszczyna, Polacy tracą. Więc musimy odrzucić ten propagandowy argument na rzecz tej ustawy. Chętnie wysłucham, co w tej sprawie ma do powiedzenia pan minister Buda, że celem tej ustawy jest oddanie pieniędzy Polakom.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#PoselDariuszRosati">Ja mogę jeszcze dodać, że te 15% to uszczuplenie kapitału, który będzie następnie w IKE i który przecież ma pracować w przyszłości, przez lata, na przyszłą emeryturę. Mówię o tym dlatego, że w uzasadnieniu rząd – właściwie jest to pierwszy argument na rzecz tej ustawy – mówi, że to jest ustawa, która ma zapewnić kapitał dla rozwoju Polski. Więc jak my możemy mówić o zapewnieniu kapitału dla rozwoju Polski, w momencie kiedy na samym początku odbiera się 15% tego kapitału, który przecież pracowałby przez kolejne lata? Nie łudźmy się, te 15% z całą pewnością nie będzie przeznaczone na inwestycje, bo z tymi inwestycjami rządowi nie wychodzi już od pięciu lat, tylko po prostu zostanie przeznaczone na pokrycie bieżących wydatków, w tym pewnie kolejnych prezentów wyborczych.</u>
+          <u xml:id="u-78.2" who="#PoselDariuszRosati">I to jest ten drugi argument, który tak jak powiedziałem, pojawia się na początku uzasadnienia – i on nie ma żadnego sensu w kontekście tego, co rzeczywiście w tej ustawie proponuje się, bo w całej tej ustawie nie ma żadnej mowy na temat tego, żeby ten kapitał dla rozwoju tworzyć.</u>
+          <u xml:id="u-78.3" who="#PoselDariuszRosati">I trzeci argument, którym rząd stara się uzasadnić ustawę, to jest taki argument typowy dla rządu Prawa i Sprawiedliwości, ponieważ mówi: a wyście też to zrobili. W 2014 r. jakoby rząd Platformy Obywatelskiej i PSL odebrał Polakom – czy ukradł, jak niektórzy mówią, prawda – 150 mld itd., itd. To jest jedno z bardziej takich ostentacyjnych kłamstw na ten temat. Jak już powtarzaliśmy wielokrotnie, podczas operacji przeniesienia środków z otwartych funduszy emerytalnych na subkonto w ZUS nie została utracona ani jedna złotówka. Co więcej, my przy przenoszeniu tych środków nie tylko nie braliśmy 15% opłaty przekształceniowej, ale zapewniliśmy pełne dziedziczenie dla tych środków, czyli postępowaliśmy zupełnie inaczej. I chcę powiedzieć, że siedem lat temu sytuacja gospodarcza i sytuacja finansów publicznych była taka, że gdybyśmy tego manewru nie zrobili, to musielibyśmy podnosić podatki. Musielibyśmy podnosić podatki. I trzeba było się zdecydować na coś, prawda? Zdecydowaliśmy się na to rozwiązanie właśnie dlatego, że ono było najmniej szkodliwe, wręcz nie pociągało za sobą żadnych kosztów dla obywateli. A mogę powiedzieć więcej – było korzystne dla obywateli.</u>
+          <u xml:id="u-78.4" who="#PoselDariuszRosati">I chciałbym, żeby państwo z Prawa i Sprawiedliwości sobie przyswoili tę informację, dlatego że wzrost emerytur z ZUS-u był wyższy niż wzrost emerytur, który zapewniały obligacje skarbowe. A zatem ta cała operacja przyczyniła się do wyższych emerytur wszystkich tych, którzy zostali objęci tą reformą. Więc bardzo proszę, żeby nie opowiadać bajek na temat tego, jak to rząd Platformy Obywatelskiej i PSL ukradł pieniądze czy zabrał pieniądze itd., itd. Nie było żadnego zabrania. Te pieniądze mogły być i tak użytkowane przez emerytów dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego i tak są w tej chwili wykorzystywane, a tak jak powiedziałem – emerytury były wyższe.</u>
+          <u xml:id="u-78.5" who="#PoselDariuszRosati">W związku z tym efekt jest taki, że ja nie widzę żadnego uzasadnienia dla tej ustawy. Ani to, że oddajecie pieniądze Polakom, nie jest prawdą, ani to, że tworzycie kapitał dla rozwoju, nie jest prawdą, bo nie tworzycie, tylko zabieracie, ani wreszcie to już najbardziej takie, bym powiedział, niepoważne uzasadnienie, że: wyście zrobili taką operację w 2014 r., to my też będziemy robili – bo te operacje mają się do siebie nijak. Podczas naszego rządzenia nie posunęliśmy się do tego, żeby zabierać choćby złotówkę z kont Polaków, nie posunęliśmy się do tego, żeby odbierać dziedziczenie. A zatem jeżeli chcecie procedować tę ustawę, panie ministrze Buda, to proponuję, abyście uczciwie powiedzieli, o co chodzi w tej ustawie, bo na pewno nie o to, żeby oddać pieniądze Polakom albo zapewnić rozwój. Jak zresztą wspomnieliśmy wcześniej, celem tej ustawy jest prawdopodobnie załatanie dziury w bieżącym budżecie, więc nazwijcie to po prostu otwarcie, bądźcie uczciwi choć raz wobec Polaków i powiedzcie: tak, to jest ustawa o tym, że chcemy wam zabrać 15% waszych pieniędzy, bo musimy mieć pieniądze na pokrycie dziury w budżecie, ponieważ wydaliśmy za dużo pieniędzy na rozmaite inne wydatki, nie wiem, nieprzemyślane zakupy ministra zdrowia czy na wybory pocztowe, czy na telewizję publiczną, cokolwiek mogłoby być tutaj przeznaczeniem tych pieniędzy. I przynajmniej… My również będziemy głosować przeciwko tej ustawie, ale przynajmniej wy będziecie uczciwi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pani poseł Monika Rosa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselMonikaRosa">Panie przewodniczący, szanowni państwo, teraz emeryci średnio otrzymują 50% ostatniej pensji, a i tak już ponad 310 tys. emerytów otrzymuje emerytury głodowe, czyli poniżej 1200 zł. Ale za 25 lat, kiedy moje pokolenie będzie rozważało przejście na emeryturę, to będziemy mieć świadomość tego, że otrzymamy najwyżej jedną trzecią ostatniej pensji, czyli emeryturę głodową. I w momencie, w którym państwo przez wszystkie przypadki odmieniacie przyszłość, pokolenia, młodzi ludzie, rodzina, okazuje się, że dzisiaj mnie, mojemu pokoleniu, pokoleniom przyszłym odbieracie, właściwie kradniecie 15% przyszłej emerytury, a i tak ze świadomością, że nasze emerytury będą niskie i głodowe. W momencie, w którym zdecydujemy się na ZUS, mówicie nam: OK, chociaż właściwie i tak nie wiemy, jaka będzie wysokość i jak będzie wyglądał system emerytalny. I w dodatku jeszcze nie będzie dziedziczenia. Kiedy mówicie: w takim razie to zostańmy przy IKE, to mówicie mi: 15% tych pieniędzy odbierzemy wam dzisiaj, bo co, za 30 lat my się będziemy martwić o wasze emerytury? Szanowni państwo, ja bardzo proszę o informację, dlaczego państwo te 15% chcecie odebrać teraz, z pełną świadomością tego i zgodnie z wyliczeniami ZUS-u macie pełną świadomość, że za 20–25 lat nasze emerytury będą szalenie niskie, że coraz mniej osób przychodzi na świat, będzie w stanie pracować, będzie na rynku pracy i ich obciążenia, żeby utrzymać system emerytalny, będą coraz wyższe.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#PoselMonikaRosa">Dlaczego nie może być dziedziczenia, jeśli zdecydujemy się na ZUS? Jakie jest tutaj merytoryczne uzasadnienie takiej decyzji? I państwo się nie dziwcie, że tak mało osób przystępuje do PPK, ponieważ stopień zaufania do instytucji państwa, do systemu ubezpieczeń, emerytalnego jest po prostu szalenie niski. Zatem trzy pytania: jak zabezpieczyć przyszłe emerytury, skoro mają być tak szalenie niskie? Dlaczego 15% odbieracie państwo teraz, a nie w przyszłości, kiedy będziemy mieli prawdopodobnie inny system podatkowy? I dlaczego nie może być dziedziczenia, jeśli decydujemy się na ZUS?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Ja myślę, że to… Tak? Proszę bardzo, pani poseł Drewnowicz. Legitymacją trzeba się zalogować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselMarzenaOklaDrewnowicz">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Myślę, że bardzo dużo padło argumentów merytorycznych i bardzo konkretnych, bo wydaje się, że to wszystko jest generalnie proste, tylko będzie bardzo trudne dla ludzi, bo to ludzie – Polki i Polacy – tak naprawdę będą mieli ogromny dylemat, co zrobić: czy pozbyć się w przyszłości, pozbawić się w przyszłości dziedziczenia, czy już dzisiaj, w niedalekiej przyszłości, oddać te 15% z własnych oszczędności. A więc dylematy są ogromne. Myślę, że ta pseudoreforma dotknie jeszcze bardziej kobiety, i chciałabym tutaj bardzo wyraźnie pana ministra zapytać, czy prawdą jest, że kobiety urodzone po 31 grudnia 1948 r. będą pozbawione możliwości przeliczenia ponownie swojej emerytury, tak jak to dotychczas ma miejsce. Przypominam, że w ostatnich latach to przeliczenie dawało im nawet o 60% większą emeryturę – to jest bardzo dużo. A więc kobiety, które i tak mają emerytury niższe – i te głodowe, które są niższe od tej najniższej emerytury, w większości dotyczą kobiet – dzisiaj jeszcze po raz kolejny tak naprawdę będą pokrzywdzone. To jest więc moje pierwsze bardzo konkretne pytanie: jak się ma ta zmiana właśnie do kobiet urodzonych po 31 grudnia 1948 r.?</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PoselMarzenaOklaDrewnowicz">I tak jak powiedziałam na początku, wszyscy będą mieli ogromny dylemat, co zrobić. Ja rozumiem, że skoro rząd Prawa i Sprawiedliwości uważa, że to jest dobra reforma, to rozumiem również, że państwo – ci, którzy tę reformę przygotowujecie – nie będziecie mieli sami tych dylematów, co państwo macie zrobić. Więc ja może zapytam wprost, panie ministrze, może pan podzieli się właśnie tą informacją, jaką na przykład pan decyzję podejmie i jaka decyzja będzie lepsza na przykład dla kobiet, na przykład dla mężczyzn, w których latach urodzonych? Może są jakieś rekomendacje, co komu się będzie bardziej opłacało? Bo na dzisiaj jest tak, że nikt nie wie, co ma zrobić, ponieważ wszyscy stoją pod ścianą, bo albo pozbawią się dziedziczenia w przyszłości, albo dzisiaj będą musieli oddać państwu 15% swoich oszczędności. Nigdy taka sytuacja nie miała miejsca i tak jak powiedział pan poseł Rosati czy pani poseł Leszczyna, zawsze było tak, że wtedy, kiedy były dokonywane jakieś zmiany, to nigdy na tych zmianach nie stracili ludzie, nie stracili ani swoich oszczędności, nie stracili dziedziczenia i nigdy nie zapłacili od jakiegokolwiek przeniesienia nawet przysłowiowej złotówki, nawet jednego procenta – w przeciwieństwie do tego, co dzisiaj się dzieje. Więc bardzo proszę o wzięcie tego pod uwagę i powiedzenie Polakom, co najlepiej byłoby, jeżeli państwo to wprowadzicie w życie – co oni tak naprawdę mają zrobić. Bo dzisiaj nikt tego tak naprawdę nie wie, bo nikt nie wie, jaka czeka ich po prostu przyszłość. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Zdalnie jeszcze prosił o głos pan poseł Adrian Zandberg. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselAdrianZandberg">Dziękuję bardzo. Z zaskoczeniem słyszę przedstawicieli obozu rządzącego, którzy odkryli w sobie miłośników prywatnego sektora emerytalnego. Ja chciałem przypomnieć, że stopa zastąpienia w ZUS-ie zawsze była wyższa od stopy zastąpienia w tych funduszach emerytalnych. Tak naprawdę to państwo jest realnym gwarantem emerytur w ostatecznym rozrachunku, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych po prostu działa sprawniej niż prywatne fundusze emerytalne.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#PoselAdrianZandberg">Ja natomiast chciałem powiedzieć o jeszcze jednej sprawie, która jest moim zdaniem wyjątkowo bulwersująca w tej ustawie. To jest ten mechanizm automatycznego wciskania ludziom, czy tego chcą, czy nie, tego modelu prywatnego. To, że państwo zachowuje się jak akwizytor IKE, jak akwizytor prywatnego sektora finansowego i tak naprawdę nie pytając ludzi o zgodę, przyjmuje za domyślne, że tam właśnie te środki mają trafić, to pokazuje na pewną nieuczciwość taką systemową tego rozwiązania. Jakimś zupełnie elementarnym minimum powinno być to, że jeśli już taki mechanizm wprowadzacie, to domyślne powinno być to, że środki te zostają w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. A tutaj widać bardzo dobrze, że główny cel jest taki, żeby skasować po drodze te 15% środków, po drodze, kiedy idą one – trwale już – do prywatnych instytucji finansowych, które oczywiście bardzo się z tego cieszą. Tyle, że jest to oczywiście bardzo krótkowzroczne, bo oczywiście te 15% to są doraźne środki, które można w ten sposób dosypać do budżetu i które są jednorazowe, i które są już, ale w przeciwieństwie do nich środki z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, czyli środki publiczne, które są pod publicznym nadzorem, które – jak wiemy – były administrowane za niskie w porównaniu z sektorem finansowym koszty obsługi i które dla sektora finansów publicznych długofalowo byłyby po prostu korzystniejsze, gdyby tam się znajdowały.</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#PoselAdrianZandberg">Dla mnie więc jest dosyć kuriozalna, taka balcerowiczowska z ducha argumentacja, której pan minister Buda używa, broniąc tego rozwiązania. Mówiąc otwarcie, to rozwiązanie jest po prostu trwale szkodliwe dla finansów publicznych, bardzo korzystne dla prywatnych instytucji finansowych i mocno nieodpowiedzialne, dlatego my tego rozwiązania oczywiście nie poprzemy i opowiadamy się za tym, aby ta ustawa wylądowała tam, gdzie jej miejsce, czyli w koszu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, jako ostatni zabierze głos wnioskodawca, pan poseł Mirosław Suchoń. A pan minister przygotuje się do odpowiedzi na wszystkie pytania i wyjaśnienia wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, panie ministrze, Wysokie Komisje, oczywiście myślę, że trzeba przypomnieć taką jedną ważną zasadę, którą powinien się kierować zarówno rząd, jak i parlament: ludziom ciężko pracującym należy się szacunek. Ten szacunek powinien być również wyrażony w taki sposób, że kiedy mamy do czynienia z sytuacją skrajnie trudną, jaką jest pandemia, kiedy wszyscy martwią się o pracę, martwią się o zdrowie i życie bliskich, to nie stawiamy ich w sytuacji, w której dokładamy dodatkowo zmartwień związanych z zabezpieczeniem swojej przyszłości i przyszłości swoich bliskich. I nie wiem, co myśleć o osobach, które zdecydowały o kształcie tej ustawy i o tym, że ona akurat dzisiaj trafia pod obrady parlamentu, skoro ona łamie tę prostą zasadę, czyli szacunku dla ludzi ciężko pracujących i mających dzisiaj o wiele większe problemy, i które w tym właśnie czasie tę ustawę do parlamentu skierowały i – co więcej – przepychają, nie zważając na to, co się dzieje wokół. To naprawdę oznacza całkowity brak szacunku dla ciężkiej pracy Polek i Polaków, dla tego, czym się dzisiaj martwią, i absolutnie do takich sytuacji nie powinno dojść, bo one są skandaliczne. I to jest pierwszy argument, z racji tego, że państwo nie przyjęli wniosku o przesunięcie obrad na bardziej sprzyjający okres, przemawiający za odrzuceniem tego projektu ustawy. Ona łamie tę zasadę, czyli zasadę oddawania szacunku ciężko pracującym obywatelom.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Druga rzecz to kwestia charakteru tej ustawy. Charakter tej ustawy jest związany z wyrazem „malwersacja”. Ta ustawa jest malwersacją. Cechą szczególną malwersacji jest to, że ona dotyczy przejęcia, zagrabienia środków finansowych, które zostały powierzone. Obywatele powierzyli państwu środki finansowe na emerytury w zarządzanie i dzisiaj rząd chce zagrabić te środki. Czy to będzie 15%, czy 100% – to jest kwestia wtórna, natomiast charakter tej malwersacji polega na tym, że niezależnie, jaką decyzję ktoś podejmie, to ta malwersacja doprowadzi do utraty części tych zgromadzonych środków. One po prostu zostaną zagrabione.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#PoselMiroslawSuchon">Odnosząc się do uzasadnienia tego projektu, nie sposób nie zauważyć, że jest ono pełne albo celowych manipulacji, albo jest objawem intelektualnych deficytów. Bo jak traktować inaczej taki tekst, który znajdziemy w uzasadnieniu, że tak zwana opłata przekształceniowa będzie co do zasady neutralna ekonomicznie dla obywateli? Jak traktować ten tekst? To oznacza, że ktoś albo po prostu mówiąc – przepraszam za wyrażenie – jest głupi i nie rozumie tego, jak działa mechanizm, jak działają podatki, w jaki sposób one są kształtowane, co wpływa, albo celowo wprowadza ludzi w błąd, czyli manipuluje. Tutaj moi przedmówcy byli uprzejmi wyjaśnić dokładnie, na czym polega ułomność tego zapewnienia. To znajdziemy, taką bzdurę znajdziemy w uzasadnieniu do projektu ustawy. Myślę, że nawet pan przewodniczący Kowalczyk, który stara się tutaj tłumaczyć ten rząd na wszelkie możliwe sposoby, nie znajdzie sposobu, żeby wytłumaczyć tę oczywistość – tak, jak mówię – albo celową manipulację, albo objaw deficytu intelektualnego.</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#PoselMiroslawSuchon">Szanowni państwo, jeżeli sięgniemy do uzasadnienia do ustawy, tak jak powiedziałem, ona jest pełna manipulacji, ale już na pierwszej stronie znajdziemy tabelę, która jest widocznym znakiem jakby intencji rządu. Otóż w przestrzeni publicznej rząd posługuje się sformułowaniem, że każdy z nas ma zgromadzone średnio 9,5 tys. zł w OFE. Jeżeli popatrzymy na tę tabelę, którą mamy na stronie 1 OSR-u, to zobaczymy, że tak naprawdę środki zgromadzone w OFE mają znaczenie dla osób urodzonych w latach 60., 70. i częściowo 80. Najwięcej tego haraczu zapłacą właśnie pięćdziesięciolatkowie, czterdziestolatkowie i trzydziestolatkowie. I ta ustawa uderza właśnie w te pokolenia. Dzisiaj, żądając odrzucenia tej ustawy, mówimy ustami tych pokoleń trzydziestolatków, czterdziestolatków i pięćdziesięciolatków, którym Prawo i Sprawiedliwość chce po prostu ordynarnie ukraść część zgromadzonych środków na przyszłe emerytury. Najbardziej pokrzywdzoną grupą, biorąc pod uwagę ilość zgromadzonych środków, są ludzie urodzeni w latach 1970–1979, czyli dzisiejsi czterdziestolatkowie. To są ludzie, którzy najwięcej zapłacą za tę nieudolność rządu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#PoselMiroslawSuchon">I jeżeli chcielibyśmy wiedzieć, panie przewodniczący i szanowni państwo, ile tak naprawdę mają zgromadzone osoby w otwartych funduszach emerytalnych, to ta celowo zmanipulowana tabela nie zawiera ilości osób z poszczególnych roczników, które posiadają konta w OFE. Gdybyśmy mieli te informacje, to moglibyśmy precyzyjnie oszacować, ile który rocznik straci na tej wątpliwej moralnie operacji. W związku z tym to jest kolejny argument, który przemawia za tym, żeby tę ustawę odrzucić.</u>
+          <u xml:id="u-86.5" who="#PoselMiroslawSuchon">Kolejna rzecz to kwestie systemowe. Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że dzisiaj system emerytalny i zapewnienie odpowiednich emerytur to wyzwanie. Dlatego trzeba podjąć dyskusję na temat całości systemu emerytalnego. Co to oznacza? To oznacza, że rząd dzisiaj, mając świadomość problemów w przyszłości, czyli starzejącego się społeczeństwa, czyli coraz niższej stopy zastąpienia, wyjmuje jedną cegiełkę z tego systemu i – nie zajmując się resztą – pozbawia Polaków części oszczędności na emerytury, które i tak będą w przyszłości niskie. Czyli jest to absolutny rabunek, który wyjmuje tę cegiełkę z całego systemu emerytalnego, nie myśląc o przyszłości, nie myśląc o tym, w jaki sposób zastąpić czy naprawić, usprawnić dzisiejszy system.</u>
+          <u xml:id="u-86.6" who="#PoselMiroslawSuchon">Jeszcze nie skończyłem, ale słyszę, że tutaj trwa dyskusja. Ja rozumiem, że pana to nie interesuje. Prawdopodobnie pan nie ma konta w OFE albo kończy swoją bytność w OFE, więc oczywiście ma pan prawo do tego, żeby pana to nie interesowało. Ale moje pokolenie jest tym bardzo zainteresowane.</u>
+          <u xml:id="u-86.7" who="#PoselMiroslawSuchon">Kolejna więc kwestia, z racji której ta ustawa zasługuje na odrzucenie, to są kwestie gospodarcze. Tak jak słusznie już tu było powiedziane, więc nie będę tego rozwijał, część tego majątku w postaci akcji spółek zostanie znacjonalizowana. Zostanie przejęta do zarządzania przez nominatów politycznych. I ten efekt zarządzania nominatów politycznych wszyscy widzimy. To są lecące na dół wyceny spółek, to są coraz gorsze wyniki finansowe. Jeżeli ktoś uważa, że jest inaczej, wystarczy, że spojrzy na to, jaką wysokość dywidendy widzimy w corocznym budżecie. I nie mówię o tym, który dotyczy budżetu pandemicznego, tylko mówię o poprzednich budżetach. Dywidendy cały czas spadają. To oznacza, że spółki, które są zarządzane przez nominatów politycznych, radzą sobie zdecydowanie gorzej, co oznacza, że środki emerytów będą również źle zarządzane, co – nie muszę tłumaczyć, a nie, może wytłumaczę rządowi – będzie miało znaczący wpływ, negatywny wpływ na to, jak te środki będą właśnie pracowały na przyszłe emerytury, w jaki sposób będą powiększały kapitał.</u>
+          <u xml:id="u-86.8" who="#PoselMiroslawSuchon">I ostatnia rzecz, którą chcę powiedzieć – kwestie obywatelskie. Szanowni państwo, państwo umówiło się z nami, obywatelami, z trzydziestolatkami, czterdziestolatkami, pięćdziesięciolatkami, sześćdziesięciolatkami czy dwudziestolatkami, którzy mają konta w otwartych funduszach emerytalnych, na pewną rzecz – na to, że te środki będą zarządzane w OFE, będą podlegały dziedziczeniu, że składka, którą przekazujemy, będzie w części przekazywana właśnie do otwartych funduszy emerytalnych. I dzisiaj Prawo i Sprawiedliwość mówi: nie, nie, my jednostronnie wycofujemy się z tej umowy, nie odpowiadamy za to, co było. Czyli rząd łamie tę umowę z obywatelami. I to jest absolutny brak szacunku. Ten skok na kasę ma też taki charakter, że jest kolejnym wypowiedzeniem umowy, którą państwo zawarło z obywatelami. I muszę powiedzieć jako ten, który posiada środki w otwartych funduszach emerytalnych – że to jest rzecz, która inaczej nie może być oceniana. Pan przewodniczący na początku, kiedy powiedziałem o tym, że ta ustawa powoduje defraudacje, żachnął się. Ale panie przewodniczący, ja rozumiem, że pan być może nie ma konta w OFE, być może nie ma tam zbyt dużych środków, ale ja mam te środki, moi znajomi mają, moje pokolenie. I dla nas jest to czysta, jasna, prosta defraudacja. Rząd zabiera nam środki, które zgromadziliśmy w OFE, które powinny pracować, żebyśmy mieli kapitał na emeryturę albo jeżeli zdarzy nam się wcześniej odejść, to żeby mogły zabezpieczyć nasze żony, nasze dzieci i ich życie. A dzisiaj rząd to wszystko nam odbiera.</u>
+          <u xml:id="u-86.9" who="#PoselMiroslawSuchon">W związku z tym nie ma możliwości złożenia innego wniosku jak wniosek o odrzucenie tego projektu. Bardzo proszę o poparcie, bo ludziom ciężko pracującym należy się szacunek, a ten projekt nie okazuje szacunku właśnie tym ciężko pracującym Polkom i Polakom. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pan minister Waldemar Buda. Było wiele i pytań, i sugestii. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Witam bardzo serdecznie. Panie przewodniczący, szanowni państwo, panowie i panie parlamentarzyści, bardzo dziękuję za dzisiejszą dyskusję. Ona była bardzo ogólna. Te pytania również były bardzo takie nieodwołujące się bezpośrednio do przepisów ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Będziemy jeszcze przy poszczególnych przepisach – będą dyskusje bardziej szczegółowe, więc do tych, które były, panie ministrze, tylko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, to prawda. W każdym razie, szanowni państwo, idea, która przyświeca nam przy projektowaniu tych przepisów, jest dość prosta i wbrew temu, co tutaj stwierdzono, nie chodzi o to, żeby uzyskać opłatę 15% – tym bardziej że dla osób, które są jej przeciwne, jest ścieżka Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, którą można wybrać, uniknąć tej opłaty i wejść w opodatkowanie wyższe, które dzisiaj obowiązuje – ale tak naprawdę chodzi o wywiązanie się z tego, co jest najważniejsze, czyli pewnej deklaracji publicznej, pewnych zapewnień publicznych, że środki zgromadzone na otwartych funduszach emerytalnych będą środkami prywatnymi Polaków. Takie były zapowiedzi, ten system miał dać efektywnie znaczącą część emerytury.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Niestety poprzez jego reformę w 2013 i 2014 r. on się uszczuplił o połowę i metoda suwaka, która została wprowadzona, czyli przekazywania tych środków do ZUS-u, w zasadzie zniwelowała założenia reformy i uczyniła obecny system już dzisiaj całkowicie nieistotnym z punktu widzenia emerytalnego – mało kto już odkłada składki do OFE. Tam nie ma przyrostu tych składek. W związku z tym to jest system, można powiedzieć, wymierający poprzez te wcześniejsze decyzje. Tak jak zapowiedziano Polakom w 1998 r., tak chcielibyśmy tego zdania dotrzymać, to znaczy środki miały być prywatne, i chcemy, żeby stały się prywatne, wbrew temu, co stwierdzono jeszcze kilka lat temu. Chociażby w 2013 r. premier ówczesnego rządu Donald Tusk stwierdził jednak po wielu latach, że to są środki prywatne, że to nie są środki Polaków. I to było uderzające w tej retoryce – i my nie godzimy się na to.</u>
+          <u xml:id="u-90.2" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Zapowiedzieliśmy już bardzo dawno, w 2014 i 2015 r., że jak tylko będzie taka możliwość, uniemożliwimy przelanie pozostałej części, połowy środków do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych bez zgody Polaków. Było to sprzeczne z umową społeczną i my chcemy w tej sytuacji zareagować w ten sposób, żeby nikt z naszych następców już takiego ruchu nie mógł zrobić bez zgody Polaków. I stąd nasza taka domyślna propozycja przekierowania środków z OFE na instrument, który jest bezsprzecznie orzeczniczo i instytucjonalnie agendą prywatną. W związku z tym te środki z momentem przekazania na IKE będą już środkami prywatnymi. Od 28 stycznia każdy z Polaków staje się właścicielem.</u>
+          <u xml:id="u-90.3" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Co to oznacza? Oznacza to, że nasi następcy nie będą mogli tych środków zabrać. Oznacza to, że już nasi następcy nie będą mogli tych środków opodatkować. Oznacza to, że nasi następcy nie będą mogli tych środków uznać za publiczne. Oznacza to, że wywiążemy się z umowy danej Polakom 20 lat temu. I całe założenie właśnie się o to opiera. Wycofaliśmy się w 2020 r. z kontynuowania tej reformy dlatego, że mieliśmy spadek na wycenach aktywów. To w wielu elementach tej reformy było komplikujące i trudne. Mieliśmy rację – spadek do 119 mld został odrobiony. Dzisiaj mamy aktywa na poziomie 149 mld, czyli praktycznie w całości została odbudowana wysokość wyceny aktywów, w których są zgromadzone środki, w których są zainwestowane środki w otwartych funduszach emerytalnych.</u>
+          <u xml:id="u-90.4" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Od 1 czerwca będzie prawo wyboru dla przeszło 15 mln Polaków, czy chcą domyślnie przekazać środki na IKE, czyli je sprywatyzować dla siebie i móc nimi dysponować po osiągnięciu wieku emerytalnego, nawet w całości, czy też przekazać i dopisać je na koncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. I oczywiście dla osób, dla których ważne jest dziedziczenie, jest opcja IKE – pełne dziedziczenie pełnej składki bez ograniczenia na czas, w którym doszło śmierci osoby, która ma środki zgromadzone w OFE. To jest bardzo ważne, bo niestety – tutaj z dużą przykrością muszę stwierdzić – to, co zostało zaproponowane w 2014 r., było dużą nieuczciwością, bo z jednej strony mówiło się o tym, że środki zapisane na subkoncie są w pełni dziedziczne, a tak naprawdę tylko w niewielkim stopniu one były dziedziczne. To było duże oszustwo, bo dzisiaj nawet na Komisji artykułuje się tę wielką różnicę, że środki na koncie są niedziedziczne, a na subkoncie były, podczas gdy my w IKE mówimy, że jest pełne dziedziczenie, a na subkoncie był to substytut tylko dziedziczenia. A na dowód – to jakby nie wymaga większego komentarza – jest ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,  art. 25b ust. 4: „osoba uposażona, zgodnie z dyspozycją emeryta, nabywa prawo do całości albo części wypłaty gwarantowanej, jeżeli śmierć emeryta pobierającego emeryturę nastąpiła w okresie trzech lat od miesiąca, od którego po raz pierwszy wypłacono emeryturę”. Więc szanowni państwo, prawo, które państwo wtedy wprowadzili, dziedziczenia na subkoncie, dotyczy tylko trzech lat od momentu przejścia na emeryturę i to jeszcze ta kwota spada, która jest liczona po pierwszym roku, po drugim i końcowo po trzech latach nie ma żadnego dziedziczenia w czasie, w którym – oczywiste jest – większość osób z przyczyn zupełnie naturalnych, biologicznych umiera, po osiągnięciu wieku emerytalnego. Ja więc nazwałbym to oszustwem legislacyjnym i tak należy się do tego najzwyczajniej w świecie odnosić.</u>
+          <u xml:id="u-90.5" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jeśli chodzi o tę opłatę, proponujemy minimalną możliwą opłatę niższą niż opodatkowanie 17% i 32%. I rzeczywiście ja nie wykluczam, że Zjednoczona Prawica zaproponuje rozwiązania, które podatek dochodowy od emerytur albo kwotę wolną od podatku podwyższą. To prawda. Tylko trzeba mieć świadomość tego, że to byłyby bardzo odważne decyzje Zjednoczonej Prawicy, natomiast znając działania naszych poprzedników i – można się spodziewać – następców, można się spodziewać, że podatki przy emeryturze za 10–20 lat będą znacząco podwyższone przez państwa. W związku z tym to jest bardzo korzystna oferta na dzisiaj i myślę, że to jest bardzo korzystna oferta również dla ludzi, którzy będą przechodzili na emeryturę za 10–20 lat, gdzie przy całej jakby życzliwości sądzę, że za 20 lat możemy mieć trudność, żeby utrzymać władzę od dnia dzisiejszego. W związku z tym kolejne podatki będą znacząco wyższe, a państwo będą…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale proszę wysłuchać argumentów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">…podatki podwyższali namiętnie.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">W związku z tym ja, szanowni państwo, nawet nie chciałbym rekomendować jakiegoś konkretnego rozwiązania dla Polaków w tej sprawie, bo dla mnie jako młodego człowieka oczywistym jest wybór IKE i uzyskanie tych środków jako prywatnych. Ale tak naprawdę niech każdy zdecyduje na podstawie jasno wskazanych zasad, z czym się wiąże deklaracja przeniesienia środków do ZUS-u, z czym do IKE. Mamy zalety i wady każdego rozwiązania. Niech każdy obiektywnie podejmie w tej sprawie decyzję. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Przystępujemy zatem po dogłębnej dyskusji do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy. Wniosek złożony przez pana posła Mirosława Suchonia. Proszę o przygotowanie głosowania. Głosowanie mamy już aktywne. Kto jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki. Okaże się, czy pracujemy dalej czy nie…</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 75 posłów. Za 33 głosy, przeciw 41, wstrzymał się 1. Stwierdzam, że wniosek o odrzucenie projektu ustawy nie został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-93.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zatem przystępujemy do rozpatrzenia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Wniosek formalny, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselMiroslawSuchon">To znaczy proszę o wniosek mniejszości i mam jednak wniosek formalny o… Panie przewodniczący, jesteśmy na forum Komisji Finansów Publicznych i myślę, że członkowie Komisji, którzy debatują nad tak istotnym projektem, powinni mieć pełną wiedzę dotyczącą skutków tego projektu dla poszczególnych grup osób ubezpieczonych. Tymczasem otrzymaliśmy od rządu absolutnie zmanipulowaną informację dotyczącą poszczególnych roczników i wartości środków zgromadzonych na otwartych funduszach emerytalnych. Tam jest tylko informacja na temat rocznika oraz ile kobiety i mężczyźni mają łącznie zgromadzone, co nie pozwala nam w żaden sposób ocenić, jakie są skutki finansowe tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#PoselMiroslawSuchon">W związku z tym proszę o krótką, mam nadzieję, przerwę, bo uważam, że ta tabela wygląda tak dlatego, że miała być właśnie tak zmanipulowana, i wnoszę o przerwę do czasu dostarczenia przez rząd pełnej tabeli, czyli takiej tabeli, która pokazuje, ile w danym roczniku jest zarówno kobiet, jak i mężczyzn, tak żeby można było wnioskować na temat skutków finansowych tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-96.2" who="#PoselMiroslawSuchon">I już na koniec powiem, że to jest naprawdę skandaliczne, że rząd przejmując, grabiąc środki osób ubezpieczonych, w tak zmanipulowany sposób przedstawiał uzasadnienie do tego projektu ustawy. To jest niedopuszczalne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Natomiast głosowanie nad przerwą było już dokonywane…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale to jest zupełnie inne…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">O nie. Będziemy tak za każdym razem głosować nad przerwą?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący,…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Uznaję to za próbę obstrukcji pracy Komisji. Przystępujemy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ja uznaję, że próbą obstrukcji jest zmanipulowanie uzasadnień…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, ja w kwestii formalnej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę docenić moją cierpliwość. Głosowanie nad przerwą było już dokonywane. Głosowanie nad odrzuceniem, wysłuchaniem publicznym… Naprawdę przystępujemy do realizacji porządku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ja jeden wniosek formalny, panie przewodniczący. Zabierałam głos raz. Myślę, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Jaki wniosek formalny, pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ja już, panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę sformułować wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">W trakcie gdy rok temu procedowaliśmy ustawę o przeniesieniu środków z otwartych funduszy emerytalnych na konta w IKE, mówiłam, że jesteśmy winni obywatelom, przyszłym emerytom informację…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na razie nie słyszę wniosku formalnego, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Zaraz go sformułuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Niech pani sformułuje wniosek formalny, bo to jest opóźnianie pracy Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Nie, panie przewodniczący. To jest reprezentowanie interesów obywateli, którzy będą…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę sformułować wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">…których pieniądze są przedmiotem podstawowego zainteresowania tej ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ja rozumiem pani argumenty merytoryczne do ustawy. Wyrażała je pani w głosowaniu nad odrzuceniem i w dyskusji. Proszę sformułować wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, gdyby pan nie przeszkadzał – to pan teraz stosuje obstrukcję, bo ja bym dawno skończyła swoją myśl. A więc gdy rok temu procedowaliśmy tę ustawę, prosiłam pana ministra – chyba również Budę, bo chyba również on w imieniu rządu uzasadniał tę ustawę – o to, abyśmy pokazali, jak finalnie ten ruch przeniesienia środków do OFE według scenariusza przyjętego… przepraszam, z OFE do IKE według scenariusza przyjętego przez…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Bardzo mi przykro, bardzo mi przykro…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ale panie przewodniczący, proszę mi dać…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie. Pani poseł, pani sformułuje wniosek formalny, to nie dyskusja merytoryczna, która była prowadzona. Proszę sformułować wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">…do wypowiadania się na tej Komisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">…przedstawi nam informację, której zabrakło w uzasadnieniu, jak ten ruch przeniesienia środków z otwartych funduszy emerytalnych na konta w IKE wpłynie na wysokość przyszłych emerytur osób, które zdecydują się według tego scenariusza pierwszego przenieść środki do IKE. Do dziś przez rok debaty nad tym projektem ministerstwo nie pokazało zasadniczej kluczowej informacji, w jaki sposób taki ruch obniży wysokość emerytur przyszłych emerytów. A jesteśmy taką informację im winni. Nie było tego w poprzednich skutkach regulacji i nie było tego w poprzednim uzasadnieniu do projektu ustawy. Nie ma tego również dziś w tym projekcie, który przedkładacie. A to jest kluczowa decyzja z punktu widzenia obywatela, który będzie musiał za chwilę taką decyzję podjąć, co robi ze swoimi środkami emerytalnymi – czy pozostawia je w ZUS-ie, czy przenosi je na konto w IKE.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo, ale to był…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Wniosek formalny o to, aby rząd przedstawił taką kluczową z punktu widzenia informację…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wniosek formalny, aby rząd przedstawił – to jest merytoryczna dyskusja nad uzasadnieniem. Zwrócę się do Biura Legislacyjnego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Nie. To jest wniosek formalny o to, żeby rząd przedłożył taką informację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani poseł, może jednak pozwoli pani prowadzić posiedzenie Komisji. Zwracam się do Biura Legislacyjnego – czy można potraktować jako wniosek formalny, żeby rząd uzupełnił uzasadnienie? Czy to jest wniosek formalny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Żeby przedłożył informację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, wnioski formalne są określone w art. 184 regulaminu Sejmu i dotyczą one posiedzenia Sejmu. Tutaj możemy mówić o jakimś wniosku proceduralnym, natomiast ten wniosek trudno uznać za proceduralny. To jest wniosek o dostarczenie informacji. Więc teraz pytanie, czy należy go rozumieć jako wniosek o ogłoszenie przerwy do czasu dostarczenia przez Radę Ministrów informacji żądanych przez panią poseł, bo jeżeli tak, to tak należało go sformułować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, dokładnie tak chciałabym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, pani poseł, nie udzieliłem pani głosu. Proszę jednak uszanować prowadzenie Komisji. Nie sformułowała pani wniosku formalnego, wniosku o przerwę. Zresztą on był głosowany. Wniosek o dyskusję nad uzasadnieniem – to jest część merytoryczna. Wobec tego nie mam jakiego wniosku poddać pod głosowanie. Dziękuję bardzo. Przystępujemy do rozpatrywania… Nie, głosowaliśmy nad wnioskiem o przerwę. Jeszcze nie rozpoczęliśmy procedowania, więc powtórne głosowanie nad wnioskiem o przerwę nie ma żadnego sensu.</u>
+          <u xml:id="u-133.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do rozpatrywania projektu ustawy. Czy są uwagi do tytułu? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, to jest uwaga może nawet nie tyle do tytułu, co do całej konstrukcji ustawy. Biuro Legislacyjne rok temu również zgłaszało pewne wątpliwości dotyczące konstrukcji ustawy, bo w gruncie rzeczy cały projekt jest… powinien być w opinii Biura Legislacyjnego projektem ustawy epizodycznej. I stąd również tytuł powinien mniej więcej brzmieć: „o szczególnych rozwiązaniach związanych z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne”. Konstrukcja ustawy powinna być mniej więcej taka, że te regulacje zawarte w art. 40 i następnych stanowią trzon tej regulacji. To właściwie te wszystkie kwestie powinny być w tych przepisach uregulowane, a dopiero w drugiej części, o ile w ogóle są potrzebne, jakieś nowelizacje przepisów ustaw, które są zawarte w art. 1–39, zwłaszcza że te nowelizacje dotyczą rozwiązań w większości również epizodycznych. Co prawda mówię „epizodycznych”, ale długotrwałych, jeżeli chodzi o okres obowiązywania, ponieważ ta ustawa dotyczy przeniesienia tych środków z otwartych kont emerytalnych i przeniesienia ich na te indywidualne konta emerytalne, te specjalne uregulowane w tym dodawanym rozdziale, niemniej jednak nie ma możliwości, by nowe osoby przystępowały do tych indywidualnych kont emerytalnych. I na tym polega epizodyczność czy taki szczególny charakter tych rozwiązań. Niemniej jednak należy od razu zauważyć, że na tym etapie prac taka przebudowa tej ustawy jest ze względów oczywistych niemożliwa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu do uwagi Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, rozumiejąc jakby intencje tej uwagi, w naszej ocenie jednak ta przyjęta przez nas metoda legislacyjna jest również prawidłowa, więc my jesteśmy przeciwni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, czy są inne uwagi do tytułu ustawy? Ale uwagi związane ze zgłoszoną poprawką, tak? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Ja chcę zgłosić poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Państwo nazwaliście ustawę w sposób kompletnie nieadekwatny do jej treści. Nie wiem, dlaczego piszecie o przeniesieniu środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne, a nie piszecie w tytule ustawy, że przenosicie te środki albo że będą przeniesione na indywidualne konto emerytalne bądź na konto ubezpieczonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Czyli wprowadzacie w błąd już na etapie tytułu. Kluczowe w tej ustawie jest również to, że likwidujecie otwarte fundusze emerytalne. Proponuję więc taki tytuł: „Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z likwidacją otwartych funduszy emerytalnych i przeniesieniem środków na indywidualne konto emerytalne bądź na konta ubezpieczonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych”. Wtedy oddamy oczywiście nie wszystko, bo się wszystkiego nie da, ale przynajmniej istotę ustawy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Ja bym miał propozycję, aby poprawki, które w trakcie chcemy zgłaszać, dotarły jednak do sekretariatu Komisji, żeby była możliwość ich powielenia i ewentualnie rozdania państwu posłom.</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego stanowisko rządu wobec poprawki zmieniającej tytuł ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, nie da się w tytule zawrzeć jakby całej intencji ustawy, bo żeby być tak precyzyjnym, to ona musiałaby brzmieć: „Ustawa zapobiegająca zabraniu pozostałej części środków, które pozostały na OFE po grabieży 2014 r.”, ale musi być pewna skrótowość, więc my się upieramy przy tym tytule.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu negatywne.</u>
+          <u xml:id="u-143.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy zatem do głosowania. Państwo posłowie, pan poseł Sipiera i pani poseł Leszczyna… Przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez panią przewodniczącą Izabelę Leszczynę, dotyczącą zmiany tytułu projektu ustawy. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-143.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 73 posłów. Za 28, przeciw 42, wstrzymało się 3. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-143.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Mamy kolejną poprawkę do tytułu ustawy, proszę bardzo, pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, ja bardzo krótko. Otóż tak jak uzasadniałem podczas wniosku o odrzucenie tej ustawy – ona ma charakter malwersacji. W związku z tym, że tytuł ustawy powinien odzwierciedlać faktyczne skutki tej ustawy i to, co jest tą ustawą dokonane, proponuję zmianę tytułu ustawy na następujący: „Ustawa z dnia… o zmianie niektórych ustaw w związku z defraudacją środków z otwartych funduszy emerytalnych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości”. I tę poprawkę na piśmie złożyłem do sekretariatu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu? Chociaż propozycja nowego tytułu jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Adekwatna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">…dość ciekawa. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, my jesteśmy bardzo koncyliacyjni i nawet jesteśmy gotowi przystać na to, żeby słowo „malwersacja” w tytule zostało, tylko z jedną modyfikacją…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Defraudacja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Defraudacja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">… zapobiegająca podobnym malwersacjom w przyszłości, podobnym jak w 2014 r. Więc jeżeli ta modyfikacja jest do przyjęcia przez stronę opozycyjną, to my jesteśmy za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Natomiast w tej wersji stanowisko jest negatywne, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">W tej wersji niestety tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Przystępujemy do głosowania nad kolejną poprawką zgłoszoną do zmiany tytułu ustawy, zgłoszoną przez pana posła Mirosława Suchonia. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-154.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 77 posłów. Za 28, przeciw 43, wstrzymało się 6. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Wniosek mniejszości, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wnioski mniejszości – przypominam, żeby na koniec wpłynęły na piśmie zgodnie z regulaminem. Czy są jeszcze inne uwagi do tytułu? Poprawki do tytułu? Nie ma? Stwierdzam, że tytuł został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-156.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 1, w którym są dwie zmiany.</u>
+          <u xml:id="u-156.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana… Proszę bardzo, jest poprawka? Może Biuro Legislacyjne? Nie ma do pierwszego? Nie. Proszę bardzo, w takim razie pani poseł zgłasza poprawkę do art. 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie, ja nie zgłaszam poprawki. Chcę zapytać, tylko mam taką prośbę. Panie przewodniczący, chciałabym na wszystkie swoje pytania uzyskać pisemną odpowiedź, ale chciałabym tę odpowiedź uzyskać albo od Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, albo z Ministerstwa Finansów, ale może od kogoś z departamentu rynku finansowego, bo po prostu pan minister Buda – i stwierdzam to z przykrością, i ja nie chcę nic złego powiedzieć – może pan minister zna się na jakichś rzeczach związanych z funduszami, natomiast jakby ciągłe powtarzanie przez pana ministra, że ktoś kiedyś ukradł pieniądze w 2014 r., jednak świadczy zdecydowanie o tym, że pan minister w ogóle nie rozumie albo ma złą wolę i nie chce słuchać tego, o czym mówią tutaj o wiele świetniejsi ode mnie koledzy i naprawdę wielokrotnie.</u>
+          <u xml:id="u-157.1" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Chciałabym, żeby… już przechodzę do tego art. 1. Ale może jakby pan minister sobie zrobił takie ćwiczenie intelektualne: czy wolałby pan, żeby pieniądze w OFE rząd nazwał „prywatne” i zabrał panu 15%, czy może wolałby pan jednak, żeby nazwał je „publiczne” i wypłacił panu co do grosza wszystkie składki, zwaloryzowane oczywiście, rosnące, które pan wpłacił, a nawet więcej, dużo więcej czasem, gdy okaże się, że żyje pan dłużej, niż przewidują tablice dalszego trwania życia przygotowywane przez ZUS? Wydaje się, że odpowiedź może być tutaj tylko jedna. I naprawdę, jeśli coś komuś zabraliśmy w 2014 r., to zabraliśmy instytucjom finansowym pieniądze za zarządzanie długiem, którym się przecież nie zarządza, bo obligacjami się specjalnie nie zarządza, one po prostu są i leżą. Więc rzeczywiście zabraliśmy instytucjom finansowym, oddaliśmy polskim podatnikom, żeby nie musieli ponosić tych kosztów. Nie wiem, czy pan minister w ogóle zdaje sobie z tego sprawę, że gdybyśmy nie wprowadzili określonych zmian od 2011 r., to dzisiaj z ZUS-u do OFE musiałby przelewać ZUS, a rząd musiałby znowu drukować kolejne obligacje, emitować je, musielibyśmy przeznaczać ponad 20 mld zł, ponad 20 mld musielibyśmy przekazywać do otwartych funduszy emerytalnych. Naprawdę więc warto poznać ten system i po prostu chcieć elementarnie go zrozumieć.</u>
+          <u xml:id="u-157.2" who="#PoselIzabelaLeszczyna">I przechodzę do art. 1. Otóż art. 1 odnosi się do kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i mówi o wspólności ustawowej. I tu znowu dotykamy ogromnej manipulacji, której pan minister się dopuszcza. Państwo zmieniacie ten przepis w taki oto sposób, że mówicie, że środki w OFE nie będą stanowiły tej wspólnoty, bo OFE likwidujecie. Natomiast w tym artykule jest informacja o tym, że ustawową wspólność, czyli majątek wspólny, stanowią środki na subkoncie. I ponieważ państwo chcecie w dalszej części przenieść środki z OFE tym, którzy wybiorą ZUS, nie na subkonto, tylko na indywidualne konto ubezpieczonego, to chciałabym, żebyście mi państwo odpowiedzieli na pytanie, dlaczego potraficie w zmianie nr 2 w tym artykule rozróżniać środki w IKE, te przenoszone i te, które będzie sobie ktoś tam dopłacał sam, i zapewnić wspólność majątkową tym pierwszym – dlaczego nie chcecie zapewnić tej wspólności majątkowej środkom, które przeniesiecie? Jeśli nie chcecie na subkonto, bo tam waloryzację daliśmy lepszą, wyższą niż na tym zwykłym koncie, to chociaż na zwykłym koncie zaznaczcie te środki, że te, które będą przeniesione z OFE, będą środkami stanowiącymi wspólność, czyli dziedziczonymi.</u>
+          <u xml:id="u-157.3" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie rozumiem, dlaczego państwo tego nie zrobiliście, tym bardziej że pan minister przed chwilą powiedział o jakiejś strasznej manipulacji, mistyfikacji, bo oto można dziedziczyć środki tylko do trzech lat po przejściu na emeryturę. Panie ministrze, takie życie – dziedziczy się majątek, jak on jest. Jak go już nie ma, to mało co jest do dziedziczenia. Na IKE, jeśli ktoś umrze po osiągnięciu wieku emerytalnego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani przewodnicząca, ja apeluję o to, żeby pani do tematu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Ja mówię cały czas na temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, nie na temat pani mówi w tej chwili.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Jak nie na temat?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani polemizuje z ministrem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie, ja mówię o art. 1 i o dwóch zmianach. On dotyczy wspólności majątkowej, której konsekwencją jest dziedziczenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale ma pani poprawkę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie, ale chcę, ale panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nad każdym artykułem będziemy teraz…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Niestety będziemy, bo pan minister w ogóle nie ma pojęcia, o czym mówi. I to jest cały problem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">My jesteśmy, ja przypominam, w fazie rozpatrywania projektu ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Więc pytanie moje, na które proszę o odpowiedź na piśmie, brzmi następująco…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Już pani formułowała i myślę, że odpowie minister na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie, ale panie przewodniczący, nie może tak być, że minister gada bzdury i mówi o tym, że nie ma dziedziczenia, że jest mistyfikacja. Otóż jest dziedziczenie, ale to, co różni ZUS od IKE, to jest przede wszystkim to, że tu mamy dożywotnią emeryturę. Żyję 100 lat, będę dostawała do 100 lat emeryturę, a tam będę miała 60, wypłacę i koniec waloryzacji, koniec czegokolwiek. Wystarczy mi może na pięć lat. I to oszustwo trzeba również zrozumieć, bo mówimy o publicznych środkach. O publicznych środkach, bo składka emerytalna jest jak podatek, jest jak danina. Proszę sobie przeczytać w ustawie o finansach publicznych. Nie mówimy o żadnych prywatnych środkach. Mówimy o zabezpieczeniu emerytalnym milionów ludzi. I trzeba mieć elementarne poczucie odpowiedzialności i nie opowiadać tutaj po prostu głupot.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Naprawdę od ocen ja bym raczej próbował stronić. Nie wiem, poprawki nie ma, rząd nie ma się do czego odnieść, natomiast…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Proszę o odpowiedź na piśmie, dlaczego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, ja mam nadzieję, że minister słyszał i stanowisko, odpowiedź na piśmie będzie udzielona.</u>
+          <u xml:id="u-174.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego, skoro nie zgłoszono poprawek, stwierdzam rozpatrzenie art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-174.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 2. Uwag nie ma. Poprawka jest?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Chciałabym zapytać, jaki jest związek tego przepisu z ustawą o OFE, bo po prostu nie rozumiem. Chciałabym spytać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, sprawa jest prosta. To jest zmiana wynikowa. Ten przepis mówi nam wprost o otwartych funduszach emerytalnych, które tracą swoją bytność w związku z przepisami ustawy. W związku z tym oczywista jest ta modyfikacja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Poprawek nie zgłoszono. Komisja uwag nie ma. Stwierdzam rozpatrzenie art. 2.</u>
+          <u xml:id="u-178.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 3. Pani poseł zgłasza poprawkę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Mam pytanie, panie przewodniczący. Bo chyba mam prawo pytać o zmiany, na tym chyba polega procedowanie ustawy. Pytanie mam następujące. Rozumiem, że mówimy tutaj o nauczycielach, którzy mają – niektórzy z nich – prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek po spełnieniu określonych warunków. I teraz moje pytanie jest takie. Jak rozumiem, z tej zmiany, z tego artykułu wynika, że jeśli nauczyciel będzie chciał skorzystać z tego prawa, to te – jak mówi pan minister – prywatne środki z IKE, co mu już nikt nigdy ich nie zabierze, musi znowu przenieść do funduszu ubezpieczeń społecznych, czyli jego prywatne środki, mimo że są prywatne, jak chce skorzystać z prawa wcześniejszej emerytury, muszą stać się publiczne. Chciałabym prosić o odpowiedź na to pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">To jest, szanowni państwo, dokładnie taki sam zapis, który dotyczy dzisiaj środków z OFE. Jeżeli ktoś chce skorzystać z emerytury branżowej, to środki z OFE przekazuje do publicznego systemu. I dokładnie to samo będzie dotyczyło sytuacji w IKE. My tu nic nie zmieniamy, tylko rozwiązania funkcjonujące od lat, dotyczące OFE stosujemy również w części dotyczącej IKE.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Naprawdę, pani przewodnicząca. Konsekwencja naturalna, nie ma OFE  – zmiany. Naprawdę, po co?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Bo to jest ważna sprawa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Oczywiście, że ważna, ale czytajmy przede wszystkim.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, chciałbym dopytać. Nie, ponieważ tutaj nie ma wszystkich informacji. Więc ja chciałbym poprosić pana ministra o wyjaśnienie. Jeżeli dojdzie do takiej sytuacji, że osoba z powrotem przeniesie te środki z IKE do ZUS-u i przekaże na FUS, to czy ta opłata 15% zostanie jej zwrócona w związku z tym, że te środki staną się publiczne, czy też ta opłata nie zostanie zwrócona? Bardzo proszę o precyzyjną odpowiedź. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Panie pośle, ja zachęcam do głębszej lektury procedowanego projektu. Tej hipotezy, którą pan zakłada, ustawa nie przewiduje. Czyli nie ma mechanizmów przenoszenia środków z IKE do ZUS, w związku z tym dalsze rozważania są nie na miejscu i proponuję głębszą analizę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Jeżeli nie ma procedury przenoszenia środków…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie, jest. Ale, jak pan pozwoli, panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie ministrze, no nie jest w stanie pan nas obrazić, naprawdę, chociaż robi pan to od samego początku. Artykuł 3 mówi, panie ministrze, wyraźnie o tym, że jeśli nauczyciel będzie chciał przejść na wcześniejszą emeryturę, to mimo że wybierze sobie IKE, to później, jak będzie chciał przejść na tę wcześniejszą emeryturę, to jego środki z IKE będą przetransferowane do ZUS-u, panie ministrze – więc to pan musi doczytać ustawę, z którą pan tutaj przyszedł do Sejmu. Więc moje pytanie było zasadne, czy prywatne podobno stanie się znowu publiczne. I jeszcze bardziej zasadne pytanie pana posła Suchonia – co z tym, że zapłaci 15%, bo podobno prywatne, a potem musi to dać do ZUS-u?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ja mam pytanie do Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ja chciałam zapytać, jak ten przepis też się ma do przepisu, o którym tyle mówi pan minister? One według mnie wykluczają się wzajemnie, bo mamy w ustawie zapis, że to są prywatne środki, których już nigdy nikt, jak mówi pan minister, nie będzie mógł z powrotem zabrać i zrobić z nich pieniędzy publicznych. I jak ten przepis art. 3 ma się do tego przepisu o prywatnych środkach i czy te przepisy wzajemnie się nie wykluczają? Proszę o interpretację Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Padło pytanie do Biura Legislacyjnego. Proszę bardzo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, tak głęboko merytoryczne pytanie to jest pytanie do strony rządowej. Natomiast jeżeli chodzi o kwestię taką, to na dzień dzisiejszy w ustawie, w Karcie nauczyciela w ust. 2a mamy przepis, który wskazuje na nauczycieli urodzonych  po 31 grudnia 1948 r., a którzy byli urodzeni przed 1 stycznia 1969 r – ci zachowali prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli spełnili dwa warunki: uzyskali prawo do emerytury z ust. 1 oraz nie przystąpili do OFE bądź złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa. I teraz ten proponowany ust. 2b, jak rozumiem, jest jakby możliwością dla tej grupy z ust. 2a po prostu tego, co przewiduje obecny projekt. Natomiast na te szczegółowe pytania to już strona rządowa musi udzielić odpowiedzi. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ale nie odpowiedziała pani na moje pytanie, jak to się ma i czy to się wzajemnie nie wyklucza z przepisem, który mówi o tym, że to będą środki prywatne i nigdy już nikt nie może ich z powrotem zrobić pieniędzmi publicznymi. Mamy taki zapis w ustawie, którym rząd bardzo się mocno chwali, a tu jednak mamy warunek…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani poseł, pytanie padło…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">…że nauczyciel może przejść na wcześniejszą emeryturę, ale tylko w sytuacji, w której odda te środki z powrotem do ZUS-u. Dla mnie więc te dwa przepisy będące w jednym projekcie ustawy wzajemnie się wykluczają i mają kompletnie rozbieżne skutki finansowo-prawne dla obywateli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Tak, tylko odniesienie się do potencjalnie wykluczających się zapisów tej ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, jest to pytanie do strony rządowej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Ja bardzo dziękuję, że pani poseł Hennig-Kloska uwypukla zalety tej ustawy właśnie polegające na tym, że te środki rzeczywiście nie mogą być bez zgody Polaków zwrotnie zabrane z IKE, bo to jest właśnie klucz tej ustawy. Szanowni państwo, jeśli chodzi o ten przepis, on obowiązuje od kilkunastu lat i my te reguły, które obowiązują do otwartych funduszy emerytalnych, przepisujemy do indywidualnego konta emerytalnego. Czyli przekazanie tych środków w momencie, gdy ktoś chce z emerytury branżowej skorzystać, dokładnie tak samo było w przypadku OFE. Nie zmieniamy tutaj, tylko konsekwentnie przenosimy tę regułę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale, panie ministrze, zabieracie 15%.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, jeśli mogę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Może nie wszyscy naraz. Proszę bardzo, ale nie wiem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Kontynuując to myślenie, jak rozumiem, panie ministrze, mieliśmy rezygnować z dotychczasowych mechanizmów OFE. I to pan mówi w każdym swoim wystąpieniu, że te pieniądze raz już oddane obywatelom nie będą im zabrane. Tu jednak mamy przepis zmuszający w pewien sposób nauczycieli, którzy chcą przejść na wcześniejszą emeryturę, do tego, żeby te pieniądze z powrotem przekazali do ZUS-u. To jest warunek sine qua non zapisany w tej ustawie. To nie jest dobrowolność obywatela, tylko konieczność, jeżeli chce przejść na wcześniejszą, branżową emeryturę. I pytanie posła Suchonia również jest megazasadne, bo proszę zauważyć, pan mówi, że 15% jest w zastępstwie opodatkowania emerytur, bo te środki już potem nie będą opodatkowane, ale przecież jak ten człowiek zapłaci teraz 15%, potem przeniesie te pieniądze do ZUS-u, to drugi raz te same pieniądze zostaną opodatkowane. I wtedy zapłaci kolejną stawkę opodatkowania tych samych środków finansowych. Więc to jest naprawdę zasadne pytanie i to jest podwójna grabież emerytur nauczycieli, którzy będą chcieli skorzystać z branżowej emerytury.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan minister jeszcze, czy już…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, decyzja o przejściu na emeryturę branżową jest decyzją indywidualną w tym przypadku przedstawicieli środowiska nauczycielskiego, bo to jest odwołanie do Karty nauczyciela. W związku z tym nikt nie może tutaj tych środków absolutnie zabrać, tylko jest to decyzja samego ubezpieczonego. Co więcej, te osoby, które w planach – dalszych lub bliższych – mają potencjalny wybór emerytury branżowej, spokojnie mogą dzisiaj zdecydować, od 1 sierpnia, o przekazaniu środków do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Więc nie ma tutaj najmniejszego problemu i nie wiem, skąd te uwagi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Poprawka nie została zgłoszona.</u>
+          <u xml:id="u-211.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam rozpatrzenie art. 3. Ta dyskusja wkoło o jednym nic nie wnosi.</u>
+          <u xml:id="u-211.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 4. Jest poprawka. Tak, zgłoszona przez pana posła Mirosława Suchonia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Moja poprawka, tak. Otóż, panie przewodniczący, obecnie środki zgromadzone w OFE są dziedziczone i zwolnione z podatku od spadków i darowizn i nie rozumiem, dlaczego rząd PiS chce pozbawić obywateli tego zwolnienia. Znaczy z ustawy o podatku od spadków i darowizn rząd usuwa ten punkt, który staje się w wyniku przyjęcia ustawy bezprzedmiotowy, ale skoro to ma być tutaj usankcjonowanie, a nawet wzmocnienie tej możliwości dziedziczenia w przypadku pozostawienia środków w OFE, czyli w nowym IKE – ale to de facto jest tylko zmiana nazwy w zasadzie – to tutaj pozbawienie obywateli tego zwolnienia właśnie z podatku od spadku w mojej ocenie jest przykładem takiego nadmiernego fiskalizmu, który wynika z nieudolności. Rząd szuka tych pieniędzy wszędzie, ale szukanie tego u osób, które są w tak trudnej sytuacji, jest naprawdę moralnie dwuznaczne.</u>
+          <u xml:id="u-212.1" who="#PoselMiroslawSuchon">W związku z tym proponuję, aby w art. 4 tę treść, którą mamy obecnie, czyli  „w art. 3 uchyla się pkt 5” oznaczyć jako pkt 1 i dodać pkt 2 w brzmieniu: „nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym, o których mowa w rozdziale 3a ustawy” itd. Będzie to więc podstawa do zwolnienia właśnie tych środków w przypadku dziedziczenia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ależ nie było. Inna poprawka?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie, panie przewodniczący, w tym kontekście, o którym mówi pan poseł Suchoń. Otóż myślę, że trzeba zrobić tak, jak mówi pan poseł, ponieważ pojawiła się jeszcze jedna luka w tej koszmarnie złej i nieprzygotowanej ustawie. Otóż OFE… To znaczy ten haracz ściągacie państwo 3 stycznia, a OFE de facto zostają zlikwidowane 28 stycznia. Mówię o przyszłym roku oczywiście. Czyli będą przekształcone w ten fundusz inwestycyjny dopiero 28 stycznia. Czyli jeśli człowiek – i pisały o tym również media – jeśli ktoś, nie daj Boże, umrze pomiędzy 3 stycznia a 28 stycznia, to nie dość, że ściągnie się mu haracz, te 15%, to jeszcze OFE, jak ten przepis wejdzie w życie, to znaczy nie będzie tego zwolnienia podatkowego – to wtedy rodzina, spadkobiercy zapłacą jeszcze ten podatek. Więc to jest dodatkowa rzecz. Zdaje się że z Ministerstwa Finansów ktoś pisał, że rząd może przygotuje poprawkę, więc chcielibyśmy wiedzieć, czy państwo już tę poprawkę macie, czy zostawicie takiego bubla.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, ja cenię sobie uwagi pana posła, bo one wymagają takiej wielkiej wstrzemięźliwości z mojej strony. Ja bardzo ćwiczę charakter w tej sprawie. Pan poseł czyta pkt 5, ale nie czyta pkt 6. Punkt 6 w art. 3 dotyczy indywidualnych kont emerytalnych, czyli dokładnie zapis, który zwalnia IKE, już jest, a my tylko usuwamy zapis, który uchyla zwolnienie w zakresie OFE, którego nie będzie. W związku z tym od lat obowiązuje pkt 6 i skłaniam się do czytania całego artykułu, a nie zatrzymaniu się na pkt 5, bo pkt 6 jest dokładną odpowiedzią na pytanie pana posła.</u>
+          <u xml:id="u-216.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Natomiast jeśli chodzi o uwagę pani poseł, to prawda, my też czytamy opinie ekspertów i uwzględniamy słuszne uwagi. Pani poseł pewnie już wie, bo złożyliśmy do Komisji poprawki również obejmujące tę sytuację, zupełnie wyjątkową – śmierć między  3 a 28 stycznia. Regulujemy tę sytuację. Poprawka jest dostępna. Proszę się zapoznać. Przekazaliśmy ją do Komisji w dniu wczorajszym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak. Dziękuję bardzo. Ja myślę, że już wystarczy. W sumie jest dość jasna sytuacja. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, ja bardzo bym prosił o to, aby Biuro Legislacyjne wyjaśniło tę sytuację, ponieważ w całej ustawie podawane są czy używane są dwa określenia na konto emerytalne. Jest to, co mówił pan minister, czyli indywidualne konto emerytalne, oraz drugi zapis – indywidualne konto emerytalne, o którym mowa w rozdziale 3a ustawy itd. I w mojej ocenie w tej sytuacji jest wyraźne rozróżnienie tych dwóch tytułów. W związku z tym jestem głęboko przekonany, że jeżeli jakikolwiek urząd skarbowy będzie w tej sprawie się wypowiadał, to zajmie stanowisko, że to zwolnienie dotyczy wyłącznie indywidualnego konta emerytalnego, a nie indywidualnego konta emerytalnego, o którym mowa w rozdziale 3a ustawy, bo to są dwa różne konta, w mojej ocenie. Tak podejrzewam, ale bardzo proszę o wyjaśnienie przez Biuro Legislacyjne tej mojej wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#LegislatorLukaszKasiak">Panie przewodniczący, nie wiem, czy będziemy w stanie wyjaśnić wątpliwości pana posła. Możemy powiedzieć tyle, że na przykład w ustawie, w nowelizacji ustawy o PIT – to, co pan poseł właśnie mówi – użyta jest właśnie ta druga opcja, to znaczy mówi się o IKE, w tym IKE z rozdziału 3a. To rzeczywiście wzbudza wątpliwości. Teoretycznie IKE, w tym IKE z rozdziału 3a, można powiedzieć – to IKE, które zawarte jest w zbiorze bardziej ogólnym, natomiast rzeczywiście regulacja w tym zakresie w całej nowelizacji jest różna. I tutaj też jest taka różnica. Rzeczywiście uchylany jest pkt 5 oczywiście, natomiast pkt 6 mówi o środkach zgromadzonych na IKE oraz na IKZE i nie jest nowelizowany, w związku z czym nie ma tego dopisku „w tym”, prawda? Pytanie chyba sprowadza się do tego, jak interpretować kwestię „w tym” – to IKE z rozdziału 3a. Bo tak jak mówię, „w tym”, czyli zawierające się teoretycznie w tym zbiorze większym. Ale z drugiej strony w części przepisów rzeczywiście ten dopisek jest, a w części nie ma. Więc my możemy tylko potwierdzić te wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dlatego, panie przewodniczący, podtrzymuje tę poprawkę. Nie wyobrażam sobie takiej sytuacji, żeby ktoś w tak trudnym momencie, gdzie mamy do czynienia ze śmiercią bliskiej osoby, dodatkowo jeszcze boksował się z administracją państwową, jak należy rozumieć tę ustawę. I apeluję o przyjęcie tego rozwiązania. Naprawdę to niczemu, nikomu nic nie ujmuje. Jest to usankcjonowanie tych praw, które dzisiaj są. Dajmy ludziom pewność jakby tego rozwiązania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Przystępujemy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, IKE nowe i IKE stare na podstawie art. 3a to są cały czas IKE. I ja nie mam wątpliwości, że dotyczyło będzie to zarówno nowych, jak i starych indywidualnych kont emerytalnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Ale co pan mówi? Pieniądze są zupełnie inaczej traktowane. Te są znaczone. Nie wolno ich wypłacić wcześniej. To zupełnie jest… To w ogóle są dwa światy. O czym pan mówi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Mirosława Suchonia. Stanowisko rządu jest negatywne, z tego co było rekomendowane. Wobec tego kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-224.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 73 posłów, za 31, przeciw 42, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona. Na tym rozpatrzyliśmy art. 4.</u>
+          <u xml:id="u-224.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 5. Biuro Legislacyjne nie ma uwag? Tak, poprawka jest. Pan poseł Mirosław Suchoń złożył poprawkę. pani poseł Hennig-Kloska również poprawkę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Chciałabym pytanie do pana ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka najpierw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Właśnie chciałam powiedzieć. Rozumiem, że tu stosujemy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Moment, pan poseł prezentuje poprawkę. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, otóż najbardziej pokrzywdzeni tą ustawą są dzisiejsi pięćdziesięciolatkowie, czterdziestolatkowie i trzydziestolatkowie. W związku z tym proponuję, aby jeżeli dochodzi do przekazania środków w trybie, który przewiduje ten przepis, były one przekazywane nie na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, ale na Fundusz Rezerwy Demograficznej. To nie są duże środki, ale proponuję w sposób symboliczny wzmocnić ten element, który miałby stanowić gwarancję wypłaty, chociaż dzisiaj widzimy, jak to wygląda. Jest to poprawka bardziej symboliczna, pokazująca, kto z powodu tej ustawy będzie bardzo mocno pokrzywdzony i czyje prawa są naruszane, i na kim dokonana jest ta grabież. W związku z tym proponuję, żeby właśnie zmienić tego adresata, tak jak w poprawce. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#PoselMiroslawSuchon">I proszę o poparcie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ja chciałam jednak w ogóle podnieść sprzeciw, bo mamy tutaj dokładnie taki sam mechanizm zastosowany jak – rozumiem – w art. 3 wobec nauczycieli, którzy wybierają branżową emeryturę. Tutaj jest dokładnie taki sam mechanizm zastosowany wobec rolników, którzy korzystają ze swojej rolniczej… rozwiązania zapisanego w ubezpieczeniu społecznym rolników. Czyli dzisiaj, jeżeli nawet zdecydują się ci rolnicy, którzy posiadają oczywiście środki w OFE odłożone, na przeniesienie ich na konta w IKE, to w momencie, kiedy wybiorą rozwiązanie i podpiszą oświadczenie w myśl tego art. 33 – jak rozumiem, to jest emerytura branżowa również, rolnicza – będą musieli z powrotem przenieść pieniądze do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W związku z czym pojawia się ten sam mechanizm, o którym mówiliśmy wcześniej – po pierwsze, fikcyjny zapis, który mówi o tym, że to będą ich prywatne środki, zostanie przez państwo naruszony, bo jest to zmuszanie ich z powrotem do przeniesienia pieniędzy do ZUS, a po drugie, te pieniądze zostaną podwójnie opodatkowane, czyli z jednej strony zapłacą daninę rządowi Mateusza Morawieckiego, która zostanie spieniężona w przyszłym roku i zasili budżet w wysokości 15% oszczędności emerytalnych, a z drugiej strony kiedy wrócą z tymi środkami do ZUS, zapłacą podatek dochodowy, pobierając już emeryturę comiesięcznie. Czy może pan minister coś powiedzieć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, proszę bardzo, stosunek do poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Negatywny, szanowni państwo, dokładnie z tych samych powodów jak w przypadku tego wcześniejszego. Te same reguły przepisujemy z OFE na IKE.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Przystępujemy zatem do głosowania nad poprawką zgłoszoną do art. 5 przez pana posła Mirosława Suchonia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">A pan minister nie odpowiedział na pytanie, czy te środki zostaną podwójnie opodatkowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Odpowiadał poprzednio, bo to jest ten sam schemat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Czyli podkreślmy, że tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do głosowania nad poprawką pana posła Mirosława Suchonia. Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki. To jest tylko sala, bez zdalnego głosowania. Na sali tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#PoselMiroslawSuchon">To od razu pokazuje, kto jest zaangażowany, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">W związku z utratą łączności z posłami pracującymi zdalnie ogłaszam przerwę. Głosowanie nad poprawką przeprowadzimy ponownie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">A ile tej przerwy, panie przewodniczący, żebyśmy mogli chociaż jakieś…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#Gloszsali">Na obiad.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Może. Albo coś – śniadanie bardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na krótką kanapkę, czyli 20 minut przerwy, do 13:00. O 13:00 wznawiamy.</u>
+          <u xml:id="u-246.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Po przerwie</u>
+          <u xml:id="u-246.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Minister Buda jest na łączach, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, jestem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Wobec tego wznawiam posiedzenie Komisji. Proszę zatem o podanie wyniku głosowania, już pełnego, nad poprawką, to była poprawka do art. 5, tak? Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-248.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 69 posłów. Za 28, przeciw 40, 1 wstrzymujący. Stwierdzam, że poprawka do art. 5 została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-248.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przechodzimy do art. 6. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do art. 6? To jest właśnie ten artykuł, który mówi o tych nowych zwolnieniach podatkowych. Mam nadzieję, że do art. 6 uwag nie będzie, bo to są te nowe zwolnienia podatkowe, które tam się kończą, a tu są wpisane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, w takim razie ja chciałem prosić, jeżeli mogę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję bardzo – aby moje poprawki, zarówno poprzednia, jak i ta, były…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">…wnioskami mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PoselMiroslawSuchon">…wnioskami mniejszości, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pisemnie przed zakończeniem pracy Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Oczywiście, bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Czy są uwagi do art. 6? Nie ma. To są te zwolnienia podatkowe, którymi już wszyscy powinni być teraz usatysfakcjonowani. Stwierdzam, że art. 6 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-256.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 7. Patrzę na Biuro Legislacyjne. Uwag nie zgłasza. Poprawek nie zgłoszono. Stwierdzam rozpatrzenie art. 7.</u>
+          <u xml:id="u-256.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 8. To jest to samo, tylko… Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#LegislatorLukaszKasiak">Tak, panie przewodniczący, dziękuję bardzo. Mamy tutaj następującą uwagę. W art. 8 jest nowelizacja ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych. Tam w art. 14 uchyla się ust. 6. Problem polega na tym, że w art. 15 w ust. 5a znajduje się odesłanie do art. 14 ust. 6, czyli do uchylanego ustępu. I teraz pytanie. W kontaktach roboczych udało nam się ustalić, że prawdopodobnie to odesłanie powinno zostać zastąpione nowo dodawanym ust. 6a, czyli to odesłanie w art. 15 powinno być do art. 14 ust. 6a. W związku z tym należałoby w art. 8 w tej nowelizacji dodać nową zmianę, dotyczącą tego art. 15 ust. 5a, ze wskazaniem już właściwego odesłania. I teraz, jeżeli wnioskodawcy się zgadzają i pan przewodniczący zechciałby taką poprawkę przejąć, to doręczymy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo. Stanowisko ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, rozmowy robocze takie uzgodnienie przyniosły. W związku z tym bardzo proszę o zmianę tego odesłania. To będzie już…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Ona jest legislacyjna, ale jednak wymaga? Dobrze, czyli bardziej o charakterze porządkowym niż merytorycznym. Czy jest sprzeciw? Ja przejmuję tą poprawkę. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia poprawki w art. 8 polegającej na innym odesłaniu – jest „art. 14 ust. 6”, a powinno być „art. 14 ust. 6a”. Sprzeciwu nie widzę. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-260.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym rozpatrzono art. 8.</u>
+          <u xml:id="u-260.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 9. To jest obszerny artykuł. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#LegislatorLukaszKasiak">Artykuł 9 to jest jeszcze krótki artykuł dotyczący zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">O, tak, przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#LegislatorLukaszKasiak">Sytuacja jest identyczna jak w przypadku art. 8 i żołnierzy zawodowych. Nawet te same przepisy, to znaczy oznaczenia przepisów, czyli ten sam problem. Artykuł 14, uchylony ust. 6 i w art. 15, który nie jest nowelizowany, odesłanie w ust. 5a do ust. 6. Podobna prośba, propozycja i prośba o przyjęcie przez pana przewodniczącego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dokładnie takie samo. Jeżeli moglibyśmy tę metodę zastosować, to bardzo prosimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Ja w takim razie przejmuję tę poprawkę i zaraz ją zgłoszę. Pan poseł Mirosław Suchoń?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, ja chciałem tylko zauważyć, że podobnie jak w poprzednim artykule i tych, o których rozmawialiśmy na początku, chodzi tutaj o przekazanie środków, które zostały już uszczuplone o haracz 15% pobrany przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Znowu więc środki, które miały być prywatne, wracają do budżetu – pozbawione tych 15%. I tylko to chciałem zauważyć. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Cała ustawa właściwie o tym mówi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale tu chodzi o to, że one później będą podwójnie opodatkowane przy wypłacie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Ale to jest ta część merytoryczna, natomiast czy jest sprzeciw wobec proponowanej poprawki odsyłającej zamiast „art. 14 ust. 6” – „art. 14 ust. 6a”? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-270.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego stwierdzam, że poprawka została przyjęta. Na tym rozpatrzyliśmy art. 9.</u>
+          <u xml:id="u-270.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 10 jest obszerny, tak. Może w ten sposób, zmianami tak szybko, bo tu będą niektóre uchylane.</u>
+          <u xml:id="u-270.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 1? Nie ma? Tak, proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, jedna uwaga ogólna do tego art. 10, że właściwie z tej ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych po tej nowelizacji zostanie taki kadłubek. Pytanie również, czy nie należałoby tej ustawy po prostu uchylić i tych rozwiązań dotyczących pracowniczych programów emerytalnych zawrzeć albo w nowej ustawie, albo w przepisach tej konkretnie ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-271.1" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">A druga, już bardziej szczegółowa, to w zmianie nr 1 w lit. b uchylany jest ust. 3, natomiast brakuje konsekwencji uchylenia tego ust. 3 w ust. 5. Chodzi o przeniesienie… To znaczy wprowadzono tam skrót PPK, więc proponujemy tu w ramach upoważnienia taką korektę legislacyjną, że zostanie dodana tutaj nowelizacja ust. 5, w której niejako zawarty będzie ten skrót wprowadzony w uchylonym wcześniej ust. 3, skrót PPK. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czy do tej drugiej części tutaj upoważnienie dla Biura Legislacyjnego do dokonywania zmian legislacyjnych i redakcyjnych, myślę, że już nie tylko do tej uwagi, ale również do wszystkich pozostałych? Czy jest sprzeciw? Tradycyjnie pozwalamy, upoważniamy.</u>
+          <u xml:id="u-272.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Natomiast co do całej uwagi dotyczącej ustawy o funduszach emerytalnych – stanowisko rządu? To znaczy tu chyba deklaracja, że kiedyś to trzeba uporządkować, bo już nie zostanie nic z niej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">To prawda, ale na ten moment jesteśmy za nowelizacją, a nie uchwalaniem nowej ustawy. Widzimy jednak jakby źródło tej sugestii oczywiście. Natomiast na ten moment uważamy, że należy tę ustawę pozostawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Na ten moment jesteśmy gotowi, żeby przebudować całość. To jest ta uwaga Biura Legislacyjnego. Wobec tego czy do zmiany nr 1, zmiany nr 2 – czy Biuro Legislacyjne ma jeszcze inne oprócz… Nie. Do zmiany nr 3, 4, 5? Czy w ogóle są wniesione jakiekolwiek poprawki do tego artykułu? Nie ma. Czy wobec tego można przyjąć rozpatrzenie art. 10?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#PoselJanuszCichon">Panie przewodniczący, mam pytanie do zmiany dość odległej, ale jednak w tym artykule, do zmiany nr 87.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#PoselJanuszCichon">W tej zmianie nr 87 mamy sformułowane w pkt 1a nowe brzmienie tego punktu. Analiza kształtu rynku emerytalnego. Pytanie, co autor miał na myśli. Myślę, że to można było pewnie zastąpić strukturą. Ale jeszcze mamy tam również na przykład analizę poziomu zabezpieczenia interesów uczestników pracowniczych programów emerytalnych i uczestników PPK. Pytanie również, co miał na myśli autor. Ale już… poziomu oszczędności emerytalnych. Chciałbym wiedzieć, o co chodzi? To jest przykład tylko tego typu zapisów, bo je można tutaj w wielu innych miejscach wskazać, ale tu mamy wyraźne przerysowanie. Chciałbym wiedzieć, co autor miał na myśli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, dziękuję bardzo. To właśnie pan minister. Co autor miał na myśli? Zmiana nr 87.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">W zmianie nr 87 w zasadzie usuwamy tylko odniesienie „otwarte fundusze emerytalne”. Do otwartych funduszy emerytalnych tę regułę, która już nie będzie miała zastosowania w związku z ich wygaszeniem. Co prawda ustawa zostaje, ale same otwarte fundusze wygaszamy. W związku z tym to jest naturalna konsekwencja jakby wynikowa wszystkich zmian, które są związane z przemodelowaniem systemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To znaczy, panie ministrze, czy wobec tego te cytowane przez pana posła Cichonia sformułowania: „analiza kształtu rynku”, „maksymalizacja poziomu oszczędności” występowały w poprzedniej ustawie? Czy ten cały zapis jest bez zmian, z wyłączeniem oczywiście otwartych funduszy emerytalnych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Oczywiście, te rozwiązania obowiązywały wcześniej. My tutaj nawet redakcyjnie nie zmieniliśmy tego zapisu poza wykluczeniem otwartych funduszy emerytalnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czyli tylko… Proszę bardzo, czy są inne pytania? Nie. Stwierdzam zatem rozpatrzenie art. 10.</u>
+          <u xml:id="u-282.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 11. Uwag nie ma, poprawek nie zgłoszono. Stwierdzam rozpatrzenie art. 11.</u>
+          <u xml:id="u-282.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 12. Nie ma uwag, poprawek nie zgłoszono. Stwierdzam rozpatrzenie art. 12.</u>
+          <u xml:id="u-282.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 13. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne najpierw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, pytanie takie organizacyjne, bo do art. 13 mamy chyba w sześciu czy siedmiu miejscach uwagi, więc może tutaj ewentualnie zmianami ten artykuł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, będziemy robić zmianami. Tam były dość proste zmiany, a tutaj, jeśli są rozdzielne uwagi, będziemy robić zmianami. Wobec tego powracamy, czyli art. 13, zmiana nr 1. Uwag nie ma, poprawek nie zgłoszono. Stwierdzam rozpatrzenie zmiany nr 1.</u>
+          <u xml:id="u-284.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 2. Również nie ma. Stwierdzam rozpatrzenie zmiany nr 2.</u>
+          <u xml:id="u-284.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 3. Biuro Legislacyjne się zgłasza. Zgłaszało się pierwsze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, w zmianie nr 3 będziemy chcieli zgłosić dwie uwagi. Pierwsza do lit. a, czyli do nowego brzmienia ust. 3. Jest to uwaga polegająca na tym, że art. 22 ust. 3 obecnie jest rozpisany legislacyjnie inaczej – ma punkty. Po sprawdzeniu ustawy okazało się, że jeszcze w art. 40, który nie został w projekcie wskazany, zmiana odesłania na nowe brzmienia art. 22 ust. 3 nie została dokonana. W związku z tym uważamy, że w zmianie nr 10 będzie trzeba dodać jeszcze jedną zmianę, aby w pkt 15 art. 40 w ust. 2 dokonać stosownych zmian, gdyż w tamtym miejscu będzie potrzeba zostawienia odesłania na stary przepis, ale będziemy proponowali, aby to było w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 czerwca 2021 r. – i tak na roboczo również ze stroną rządową ustaliliśmy. Więc jakby w trzeciej zmianie w samej lit. a nie proponujemy korekty, tylko jakby wynikiem tego nowego przepisu jest dodanie jeszcze jednej zmiany. Przedłożyliśmy to panu przewodniczącemu. Czyli w zmianie nr 10 będzie dodana nowa zmiana.</u>
+          <u xml:id="u-285.1" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Natomiast drugą rzeczą tutaj w zmianie nr 3 jest treść lit. b. Mianowicie w projekcie mamy tylko zaproponowane nowe brzmienie ust. 3a i jego wprowadzenia do wyliczenia, ponieważ naszym zdaniem przepis został niejasno sformułowany, gdyż nie było wiadomo, czy stosowanie art. 15, 15c i 15e oraz art. 14 z resztą przepisu – naszym zdaniem było tak niefortunnie napisane, że nie było wiadomo, do jakiej ustawy są konkretne przepisy. W związku z tym zaproponowaliśmy również w takiej propozycji poprawki, aby rozpisać konkretne artykuły do konkretnych ustaw, czyli aby art. 15 i 15c był połączony z ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy, gdyż to jest podstawa do obliczenia emerytury w tej ustawie, a w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji wskazaliśmy, że jest to art. 15, 15c i 15e tamtej ustawy, tak aby było to czytelniejsze. To więc również przedłożyliśmy panu przewodniczącemu. Do zmiany nr 3 to więc na razie tyle. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Tak, to jest to powiązanie tych zapisów z konkretnymi ustawami. Ale do zmiany nr 3? Ale czy do tej treści, czy raczej jeszcze bardziej merytorycznie? Dobrze, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Dziękuję, panie przewodniczący. Chciałabym zapytać, jaki jest sens i cel utrzymywania przekazywania 7,3% składki na subkonto? Ja przypomnę, subkonto powstało w momencie, kiedy zmniejszyliśmy wymiar składki przekazywanej do OFE. To jest to, co mówiłam, że przekazywaliśmy ponad 20 mld zł do OFE i doszliśmy do wniosku w czasie kryzysu, ale w ogóle analizując system, że jakby to zadłużanie się dzisiaj na poczet przyszłych emerytur, jeśli państwa nie stać, nie ma nadwyżki, jak Szwecja, jest jakąś aberracją. I byliśmy chyba jedynym państwem świata – oprócz Chile, które zbankrutowało na tym – które to robiło. Żeby wywiązać się z umowy społecznej, powiedzieliśmy ludziom: OK, ale będziecie mieli waloryzację zgodną z dynamiką PKB, zakładamy wam subkonto, będziecie dziedziczyć, bo wiemy, co to jest umowa społeczna.</u>
+          <u xml:id="u-287.1" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Po to więc było subkonto. Państwo teraz likwidujecie kompletnie tę część kapitałową w powszechnym systemie emerytalnym, czyli nie bardzo rozumiem – chciałabym, żeby ktoś mi wytłumaczył – jaki jest powód, że część członków OFE będzie traktowana po macoszemu, ta część, która nie chce wam zapłacić haraczu 15% i mówi: nie, pójdę do ZUS-u. Bo rozumiem, im nie będziecie przesyłać pieniędzy na subkonto, które – przypomnę – jest lepiej waloryzowane zwykle, a i historycznie pewnie będzie być może jeszcze lepiej w związku z luką zatrudnieniową, jaką ten rząd spowodował, i ich karzecie. A ci, co wybrali IKE, nadal będą mieli lepiej waloryzowane subkonto.</u>
+          <u xml:id="u-287.2" who="#PoselIzabelaLeszczyna">I żeby już drugi raz nie zabierać głosu, to proszę powiedzieć: czy będzie też jakaś różnica między tym dziedziczeniem dla osób, które dziś mają subkonto, ale wybiorą ZUS, a dla tych, które mają subkonto i wybiorą IKE? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, proszę bardzo na to pytanie, ale również stosunek do propozycji poprawki zgłoszonej przez Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, jeżeli chodzi o te poprawki Biura Legislacyjnego, to zarówno przy lit. a, jak i b oczywiście rozmawialiśmy na ten temat i zgadzamy się oczywiście, żeby te wszystkie poprawki uwzględnić.</u>
+          <u xml:id="u-289.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Natomiast jeśli chodzi o tę generalną uwagę, to sprawa jest dość prosta. Dajemy – w przeciwieństwie do tego, co było w 2013–2014 r. – prawo wyboru. To znaczy można zdecydować się na całkowicie publiczny system, składając deklarację i przekazując wszystkie środki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, i wtedy nie funkcjonują na tym subkoncie. Ale te osoby, które chcą mieć element kapitałowy emerytury – one mają przyporządkowane rozwiązanie w zakresie składki i odprowadzania ich na subkonto i to jest jakby racjonalne. Tu jest system całkowicie publiczny, a tu jest system taki zdywersyfikowany, polegający na IKE i subkoncie, i tu rzeczywiście to, czy będzie miało lepsze, czy gorsze waloryzacje – tu wszystko zależy od naprawdę wielu czynników. Możemy tutaj się spierać, kiedy było lepsze, kiedy było gorsze. Mamy tutaj dane, które spokojnie można pokazać. I na przykład 2019 r. – waloryzacja subkonta, o którym tutaj pani poseł mówi i które promuje – 5,1 w 2019 r., natomiast waloryzacja zwykłego konta – 8,94. Więc jakby nie można tu powiedzieć o oczywistych korzyściach płynących z waloryzacji subkonta czy konta, jednoznacznych korzyściach na rzecz jednego z tych rozwiązań. Sprawa jest prosta, ci, którzy chcą aktywniej, rynkowo swoje środki ulokować właśnie w IKE – oni odprowadzają dalej składkę na subkonto w tej części, natomiast ci, którzy zdecydują się na państwowy system, to w pełni on będzie państwowy, łącznie z odprowadzaniem w konsekwencji składki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Powracamy do propozycji poprawki zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne, dotyczącej zmiany nr 3 w art. 13, wiążącej przepisy z odnośnikiem do stosownych ustaw. Czy jest sprzeciw wobec tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-290.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dojdziemy zaraz do zmiany nr 10, tylko jeszcze dopytam, czy do zmiany nr 4? Nie ma uwag. Do zmiany nr 5? Nie. Zmiany nr 6? Nie ma. Zmiany nr 7? Nie ma. Zmiany  nr 8? Nie ma. Zmiany nr 9? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-290.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">I zmiana nr 10. Zgodnie z sugestią Biura Legislacyjnego przejmuję poprawkę, która porządkuje daty tak naprawdę. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia poprawki do zmiany nr 10? Nie ma. Stwierdzam jej przyjęcie.</u>
+          <u xml:id="u-292.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 11. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-292.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 12. Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, w zmianie nr 12 w art. 40f ust. 1 proponowalibyśmy taką drobną korektę redakcyjną, aby w ust. 1 przepis czytelniej oddawał, czyje te kwoty składek podlegają podziałowi, bo między innymi mamy wskazane w drugiej linijce, że podlegają podziałowi w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo w przypadku śmierci osoby, dla której zakład prowadzi subkonto. I aby zlikwidować ten zapis z myślnikami, żeby wprost wskazać, że jest to rozwód, unieważnienie małżeństwa albo na wypadek śmierci osoby, dla której zakład prowadzi subkonto, proponujemy taką zmianę redakcyjną, aby wprost pisać, że te środki podlegają podziałowi w przypadku właśnie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo śmierci osoby, dla której zakład prowadzi subkonto na zasadach określonych w ustawie, tak żeby to było czytelne, że to się odnosi do tych trzech kategorii podmiotów. O, jeśli jestem przy głosie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-294">
+          <u xml:id="u-294.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Sekundę, żeby uporządkować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-295">
+          <u xml:id="u-295.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-296">
+          <u xml:id="u-296.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy ta poprawka musi być potraktowana jako merytoryczna? Czy nie można jej potraktować jako w ramach upoważnienia? Tak, ja mam, ale chodzi o to, czy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-297">
+          <u xml:id="u-297.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Wolelibyśmy, aby pan przewodniczący przejął, gdyż może to budzić wątpliwości, bo jest spójnik „albo” i dwa myślniki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-298">
+          <u xml:id="u-298.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-299">
+          <u xml:id="u-299.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Wspólnie ze stronę rządową uzgadnialiśmy to, natomiast żeby strona rządowa potwierdziła…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-300">
+          <u xml:id="u-300.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, czyli traktujemy jako poprawkę, a nie jako upoważnienie redakcyjno-legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-301">
+          <u xml:id="u-301.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-302">
+          <u xml:id="u-302.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan minister, stosunek do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-303">
+          <u xml:id="u-303.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Oczywiście, że jest uzgodniona z nami. Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-304">
+          <u xml:id="u-304.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej poprawki zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka do zmiany nr 12 w art. 13 została przyjęta. Ale to nie była jedyna, tak? W tej zmianie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-305">
+          <u xml:id="u-305.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, w zmianie nr 12 w lit. d mamy również przepis, który wiąże się ze zmianą nr 13. Będziemy mieli pytanie do zmiany nr 13, natomiast jakby po uzyskaniu odpowiedzi na nasze wątpliwości przy zmianie nr 13 może się okazać, że będzie konieczna korekta w lit. d jeszcze w zmianie nr 12. Sygnalizuję to na razie przed przyjęciem zmiany 12.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-306">
+          <u xml:id="u-306.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Natomiast na czym miałaby polegać zmiana w zmianie nr 12 w tej części?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-307">
+          <u xml:id="u-307.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, w zmianie nr 12 w lit. d mamy propozycję nadania brzmienia w ust. 8 pkt 2. Przepis ten łączy się ze zmianą nr 13 dotyczącą nowego art. 40g, gdzie w ust. 1 mamy odesłanie, że środki zewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art. 40e ust. 8 pkt 2 itd., podlegają egzekucji administracyjnej. I mamy odesłanie właśnie tutaj do wcześniej przeze mnie wskazywanego ust. 8 pkt 2. Patrząc na ten przepis, mamy wątpliwości, o jakie środki zewidencjonowane na subkoncie chodzi – czy o te, które są  w ust. 8 w pkt 2 wyłączone, o których mowa w art. 26d pkt 2 i art. 26e pkt 2, czy o te ze składek. Więc tutaj mamy takie pytanie, jak odczytywać ten przepis art. 40g, który ma właśnie konsekwencje we wcześniejszej zmianie nr 12.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-308">
+          <u xml:id="u-308.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, stanowisko rządu i odpowiedź od razu na to pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-309">
+          <u xml:id="u-309.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tu oczywiście chodzi o środki ze składek. Nie ma w tym zakresie żadnych wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-310">
+          <u xml:id="u-310.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-311">
+          <u xml:id="u-311.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">W takim razie, jeśli mogę jeszcze dopytać, czy w związku z odpowiedzią pana ministra konieczna będzie korekta w ust. 8 w pkt 2 art. 40e? Czy może zostać tak, jak jest w przedłożeniu z projektu? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-312">
+          <u xml:id="u-312.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, ta korekta jest celowa. Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-313">
+          <u xml:id="u-313.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Czyli jednak w lit. d w zmianie nr 12 celowe byłoby skreślenie tego wyłączenia, czyli od wyrazów „z wyłączeniem środków” do końca przepisu byłoby konieczne to skreślenie, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-314">
+          <u xml:id="u-314.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak jak poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-315">
+          <u xml:id="u-315.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dzięki temu będziemy mieli pełną klarowność. Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-316">
+          <u xml:id="u-316.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czyli to jest tak jak proponowana przez Biuro Legislacyjne poprawka, polegająca właśnie na skreśleniu tej dalszej części pkt 2. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam, że przyjęliśmy poprawkę w art. 13 w zmianie nr 12 w pkt 2.</u>
+          <u xml:id="u-316.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 13. To już zostało wyjaśnione. Rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-316.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 14. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-316.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 15. Jest. Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-317">
+          <u xml:id="u-317.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Tak, szanowni państwo, jeśli chodzi o zmianę nr 15, to mamy pytanie. Czy w lit. b… Chodzi o ust. 17, w którym jest propozycja dodania pkt 6. Czy pkt 6 powinien znaleźć się w wyliczeniu przed częścią wspólną, ponieważ przepis z ust. 17 obecnie ma pięć punktów i część wspólną, gdyż jakby sposób zapisu tutaj wskazuje, że może niekoniecznie nowy pkt 6 powinien znaleźć się przed tym wyliczeniem. To jest jedna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-317.1" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Natomiast drugą kwestią jest samo sformułowanie treści tego nowego ust. 6, gdyż to takie ogólne odesłanie „o których mowa w art. 33 ust. 1” naszym zdaniem jest niewłaściwe, gdyż w art. 33 ust. 1 nie mamy mowy tylko o danych, tylko chodzi tam o dane zawarte na kontach i w rejestrach, o których mowa w tym art. 33 ust. 1. Stąd nasza propozycja, aby ten pkt 6 przeredagować, aby go doprecyzować, tak żeby to były dane zawarte w rejestrach, a nie rejestry z tego art. 33.</u>
+          <u xml:id="u-317.2" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">I ewentualnie poprosimy o wskazanie, czy rzeczywiście pkt 6 właśnie powinien wraz pozostałymi punktami mieć tę część wspólną. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-318">
+          <u xml:id="u-318.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pan minister, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-319">
+          <u xml:id="u-319.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, szanowni państwo, ten dodawany punkt ma być przed częścią wspólną. To również było przedyskutowane. I oczywiście jeśli chodzi o doprecyzowanie, czy chodzi o rejestry, konta, a nie dane – oczywiście tutaj korekta również będzie precyzyjna i będziemy mieli jasność w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-320">
+          <u xml:id="u-320.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Ja tę poprawkę jestem gotów przejąć. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia poprawki zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne? Nie ma. Dziękuję. Stwierdzam, że poprawka w art. 13, zmiana nr 15 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-320.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 16. Bez uwag.</u>
+          <u xml:id="u-320.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 17. Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-320.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 18. Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-321">
+          <u xml:id="u-321.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-322">
+          <u xml:id="u-322.0" who="#PoselJanuszCichon">Do zmiany nr 18, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-323">
+          <u xml:id="u-323.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Najpierw Biuro Legislacyjne, potem państwo posłowie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-324">
+          <u xml:id="u-324.0" who="#PoselJanuszCichon">OK.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-325">
+          <u xml:id="u-325.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, jeśli chodzi o zmianę nr 18, to chcieliśmy wskazać, że w dniu jutrzejszym wejdzie w życie ustawa z 21 stycznia 2021 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów. I w tamtej ustawie w artykule, w którym obecnie jesteśmy, czyli w art. 59, po ust. 2a dodano ust. 2aa, co oznacza, że lit. d obecnie w zmianie nr 18, jeżeli z merytorycznym względów – a wydaje nam się, że chyba tak, natomiast tutaj też stronę rządową prosimy o potwierdzenie – jeżeli w lit. d mamy ogólne uchylenie ust. 2a do 2c, oznaczałoby to, że dodawany tą ustawą, która jutro wejdzie w życie, nowy ust. 2aa znalazłby się w tym uchyleniu. Jeżeli ust. 2aa ma zostać nadal w ustawie obowiązującej, wówczas konieczna będzie korekta lit. d i rozpisanie, że uchyla się ust. 2a, a w literze kolejnej, lit. da – że uchyla się ust. 2b i 2c. W ten sposób ust. 2aa dodany ustawą o czternastych emeryturach będzie obowiązywał – nie zostanie uchylony. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-326">
+          <u xml:id="u-326.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Może pan minister od razu do tej uwagi legislacyjnej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-327">
+          <u xml:id="u-327.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak. Szanowni państwo, oczywiście 2aa w części dotyczącej czternastej emerytury musi pozostać. W związku z tym pomimo uchylenia 2a i 2c trzeba to tak zapisać, żeby to 2aa po prostu zostało. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-328">
+          <u xml:id="u-328.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy to jest na etapie upoważnienia legislacyjnego? Dziękuję bardzo, wobec tego tu upoważniamy, żeby z tego katalogu wyłączeń wyjąć 2aa. Proszę bardzo, były inne głosy do zmiany nr 18.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-329">
+          <u xml:id="u-329.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Dziękuję…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-330">
+          <u xml:id="u-330.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poseł Cichoń był pierwszy zdalnie, ma pierwszeństwo. Tak, tak, Janusz Cichoń, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-331">
+          <u xml:id="u-331.0" who="#PoselJanuszCichon">Mogę, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-332">
+          <u xml:id="u-332.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-333">
+          <u xml:id="u-333.0" who="#PoselJanuszCichon">Panie przewodniczący, w tej zmianie, od zmiany nr 18 w zasadzie do zmiany nr 20 materializuje się to, o czym mówiłem wcześniej, czyli ten skok na FRD w wykonaniu Polskiego Funduszu Rozwoju, czy jak ja mówię – Renacjonalizacji. Mam pytanie takie, jeśli chodzi o uzasadnienie. Jakie były dzisiaj koszty zarządzania środkami FRD – dobrze by było, żebyśmy wiedzieli – na tle innych instytucji tego typu, czyli funduszy? To po pierwsze. Po drugie, jakie jest uzasadnienie dla tego, żeby zyski FRD można było przeznaczać na bieżące wypłaty? Przypomnę, że idea powołania Funduszu Rezerwy Demograficznej to było pokrywanie niedoborów wynikających z przyczyn demograficznych, a nie bieżące łatanie dziur. I po trzecie, pytanie mam również do tego, czy celowo państwo zupełnie ubezwłasnowolniacie FRD, co ma swoje odzwierciedlenie w zmianie nr 19, gdzie nawet plan finansowy przygotowywany jest w zasadzie bez konsultacji nawet z Ministerstwem Finansów? Kto inny przygotowuje ten plan. Mówię tutaj o funduszu rezerwy… nie o funduszu rezerwy, o Funduszu Rozwoju, co biorąc pod uwagę jakość zarządzania środkami, budzi bardzo poważne obawy. Stąd chciałbym znać uzasadnienia dla takich zapisów, dla takich decyzji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-334">
+          <u xml:id="u-334.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pani poseł Izabela Leszczyna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-335">
+          <u xml:id="u-335.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Dziękuję, panie przewodniczący. Tak, ta cała zmiana nr 18 i nie tylko jakby definiuje Fundusz Rezerwy Demograficznej jako taką pompę ssąco-tłoczącą. Ubezpieczony traci bez względu na wybór. Rząd zyskuje bez względu na wybór. Bo już wiemy, że tam haracz, natomiast tutaj sytuacja – po pierwsze, oszukujecie na… (niesłyszalne) Mogą pasywnie FRD zarządzać de facto urzędnicy ZUS-u, jak rozumiem, za swoje wynagrodzenia urzędnicze, a państwo będziecie musieli pobierać takie duże pieniądze. No i właśnie pytanie – jakie duże? Państwo, robiąc OSR, musieliście oszacować, ile ludzi wybierze IKE, ile wybierze ZUS, i na podstawie tych szacunków również jaka część aktywów będzie ulokowana w FRD, więc proszę, żeby pan minister powiedział, biorąc pod uwagę te szacunki… (niesłyszalne)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-336">
+          <u xml:id="u-336.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">(niesłyszalne) …wiek emerytalny pewnie wtedy, kiedy Polską nie będzie już rządziło Prawo i Sprawiedliwość i rząd Zjednoczonej Prawicy, a mianowicie, jak rozumiem, dzisiaj główną intencją i celem chyba głównie zmiany nr 18 jest rozszczelnienie właśnie Funduszu Rezerwy Demograficznej, tak by środki w nim już odłożone, ale także odkładane każdego roku mogły być wydatkowane już teraz, w sposób dość dowolny. Przypomnę, że wy z naruszeniem ustawy o Funduszu Rezerwy Demograficznej już drenujecie ten fundusz, bo to z niego między innymi zrealizowana była 13. emerytura w roku ubiegłym i w tym roku również 13. i 14. emerytura w jakiejś tam części, w jakimś zakresie, bo to Fundusz Rezerwy Demograficznej – przypomnę – udzielił na te cele pożyczki, która już raz została umorzona. Druga jest w trakcie obsługi i pewnie zostanie przez was umorzona na koniec roku. Ten drenaż Funduszu Rezerwy Demograficznej już więc trwa i celem zapisu… Ale robicie to, jak powiedziałam, w mojej opinii z naruszeniem ustawy o Funduszu Rezerwy Demograficznej. Teraz chcecie sobie podłożyć podkładkę po to, żeby ten fundusz rozszczelnić i żeby dać sobie prawo do wydatkowania tych pieniędzy. Tylko że przypomnę, że głównym zamysłem wprowadzenia do polskiego systemu emerytalnego Funduszu Rezerwy Demograficznej była obsługa emerytur wyżu demograficznego, czyli mówimy tu mniej więcej o rocznikach, które wejdą w system emerytalny pewnie najszybciej za 15 lat. Mówimy tutaj o tym wyżu demograficznym dzisiejszych czterdziestoparolatków. I w tej sytuacji może dojść do sytuacji, że w zasadzie w momencie, kiedy dojdziemy do największej katastrofy demograficznej, ona będzie się nasilać mocno w okolicach też roku 2050, to ten fundusz po prostu będzie pusty. I zamiast oszczędzać w tym funduszu przez lata, wy go po prostu w tej chwili postanowiliście wydrenować i zużyć te środki z emerytur, z funduszu przeznaczonego na emerytury kolejnych pokoleń. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-337">
+          <u xml:id="u-337.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Wobec tego pan minister… A, jeszcze pan poseł Mirosław Suchoń. Ale proszę, żeby tezy się nie powtarzały, dobrze? Jeśli to możliwe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-338">
+          <u xml:id="u-338.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, w takim razie w zasadzie mógłbym zakończyć swoje wypowiedzi na pierwszym zdaniu, że to jest po prostu zwykła grabież środków, a całą ustawa jest ustawą, która ma do tego doprowadzić. Natomiast chcę zapytać pana ministra o takie rzeczy. Po pierwsze, dlaczego nie wprowadzono mechanizmu oceny efektywności zarządzania portfelem przez fundusz rozwoju. Chodzi o te środki, które są… Tak, przez Polski Fundusz Rozwoju. Chodzi o te środki, o te aktywna, które są w Funduszu Rezerwy Demograficznej i są przekazane PFR-owi w zarządzanie. Dlaczego państwo nie zastosowali takiego rozwiązania, które porównywałoby wyniki osiągnięte przez Polski Fundusz Rozwoju z wynikami osiągniętymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które będą prowadziły indywidualne konta emerytalne? W związku z tym, że nie ma takiego porównania, a wszyscy wiemy, że zarządzanie przez organizacje publiczne, przez polityków w gospodarce jest naznaczone dużą dozą nieudolności, to nie dosyć, że rząd Prawa i Sprawiedliwości drenuje Fundusz Rezerwy Demograficznej, to jeszcze te aktywa, które będą tworzyły ten fundusz, będą zarządzane – bo myślę, że wszyscy możemy postawić taką tezę i ona się zapewne niestety sprawdzi – w sposób nieudolny. Czyli ten majątek nie będzie przynosił takiego efektu jak w sytuacji, gdyby był zarządzany na wolnym rynku, krótko mówiąc.</u>
+          <u xml:id="u-338.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Dlaczego państwo, niejako motywując Polski Fundusz Rozwoju do sprawnego zarządzania i efektywnego zarządzania tym majątkiem, nie wprowadzili właśnie takiego mechanizmu oceny tej efektywności, który sprowadzałby się do konieczności dopłaty środków, jeżeli wyniki inwestycyjne nie byłyby na przykład na średnim poziomie towarzystw funduszy inwestycyjnych? To zabezpieczałoby fundusz. Po pierwsze, byłby kładziony nacisk na dobre zarządzanie, a po drugie, te środki, które są, nie byłyby przedmiotem straty.</u>
+          <u xml:id="u-338.2" who="#PoselMiroslawSuchon">I drugie pytanie. Skoro wynagrodzenie za zarządzanie środkami jest ustalone w wysokości 0,10% średniej wartości aktywów, to dlaczego państwo dodatkowo wynagradzają czy chcą wynagradzać Polski Fundusz Rozwoju z tytułu doradztwa podatkowego i obsługi rozliczeń podatkowych? Przecież to jest element zarządzania. O tym mówiła pani przewodnicząca Leszczyna. To samo dotyczy różnic kursowych. To również nie może być tak, że to jest przerzucane de facto na ubezpieczonych, na ludzi, którzy nie mają żadnego wpływu. Są odpowiednie mechanizmy, które powinny być elementem szeroko pojętego zarządzania i systemu zarządzania. Zarządzający powinien stosować mechanizmy, które ograniczają ryzyko i zabezpieczają to ryzyko, bo są takie narzędzia na rynku. Stąd ja bardzo proszę o wytłumaczenie, dlaczego te elementy ryzyka, które powinny być przedmiotem również ujętym w wynagrodzeniu zarządzającego, są przerzucane dodatkowo właśnie na te aktywa, które stanowią majątek Funduszu Rezerwy Demograficznej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-339">
+          <u xml:id="u-339.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, panie ministrze, ustosunkować się do tych uwag. Z tym że dla jasności – poprawki nie zostały zgłoszone do tej zmiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-340">
+          <u xml:id="u-340.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Chyba musielibyśmy całą skreślić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-341">
+          <u xml:id="u-341.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Zgłosimy, panie przewodniczący, na pewno w drugim czytaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-342">
+          <u xml:id="u-342.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Ale proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-343">
+          <u xml:id="u-343.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, bardzo dziękuję za zainteresowanie się tą kwestią dysponowania i zarządzania środkami Funduszu Rezerwy Demograficznej, bo to jest rzeczywiście bardzo ważny temat, a w szczególności w momencie, w którym on zwiększy znacząco swoją wartość, bo – jak sądzę – o kilkadziesiąt miliardów.</u>
+          <u xml:id="u-343.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dzisiaj zarządzanie FRD rzeczywiście przez ZUS było zupełnie nieporównywalne z tym, co planujemy w przyszłości. To znaczy dzisiaj zarządzanie poprzez bezpieczny portfel FRD polegało na tym, że w zasadzie tam większej aktywności nie wykonywano. To był bufor środków bez jakichś celów inwestycyjnych. Zajmowali się tym urzędnicy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast teraz będziemy mówili o inwestowaniu przez PFR TFI. Jeżeli ktoś dzisiaj chce mówić o wiarygodności Polskiego Funduszu Rozwoju, to ja zachęcam do odniesienia się w tym zakresie do badań opinii społecznej, jak jest oceniany PFR – instytucja, która przeprowadziła niesamowite narzędzie na prawie 200 mld zł, ratujące gospodarkę i przedsiębiorców i ponad 6 mln miejsc pracy. Państwo w 2008–2009 r. w przypadku bezrobocia dwunastoipółprocentowego zaproponowali przedsiębiorcom 8,5 mld zł. My przy bezrobociu sześcioprocentowym, pięcioprocentowym zaproponowaliśmy 200 mld. Więc jak ktoś dzisiaj mówi, że nie ma zaufania do PFR, to znaczy, że kieruje się wyjątkową złośliwością, bo nie podejrzewam o brak wiedzy. Tak, PFR będzie zarządzał tym PFR TFI. Liczymy tutaj na efektywność, bo tak jak w każdej działalności, której się podejmuje PFR, robi to z bardzo dobrym skutkiem. Możemy tutaj podać chociażby ostatnią aktywność polegającą na dofinansowaniu i wejściu kapitałowym w przedsiębiorstwo, które będzie testowo produkowało szczepionkę. Nie wiem, czy państwo o tym słyszeli. Kolejna rzecz, która została dowieziona przez Polski Fundusz Rozwoju. Życzę więc państwu, żeby skutecznie działać jak PFR i wstydem jest nieprzyznawanie tego w tej sytuacji, zarzucanie tutaj jakichś potencjalnych mogących się pojawić w przyszłości nieprawidłowości. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-344">
+          <u xml:id="u-344.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Ja myślę, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-345">
+          <u xml:id="u-345.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Ale ja pytałam o kwotę. Przecież minister, który prowadzi ustawę, musi wiedzieć, ile Polacy zapłacą za zarządzanie funduszem, który może wynosić kilkadziesiąt miliardów złotych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-346">
+          <u xml:id="u-346.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">No to jeśli będzie 50 mld zł, to 0,1%…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-347">
+          <u xml:id="u-347.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Pan minister miał odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-348">
+          <u xml:id="u-348.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Łatwo policzyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-349">
+          <u xml:id="u-349.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, ale ja też prosiłem o odpowiedź na dwa konkretne pytania. Dlaczego nie wprowadzono mechanizmu oceny i dlaczego przerzuca się koszty, które są zwyczajowo kosztami zarządzania, na fundusz, na aktywa funduszu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-350">
+          <u xml:id="u-350.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Proszę bardzo, pan minister już się do tego ustosunkuje. Ja chciałbym zwrócić uwagę na jedną rzecz. Ponieważ wszyscy tutaj podawali w wątpliwości skuteczność zarządzania przez PFR tymi funduszami. Ja mogę tylko jednym skomentować: o przyszłości nie będziemy dyskutować, bo nie ma. Po owocach ich poznacie tak naprawdę dopiero. Panie ministrze, proszę bardzo jeszcze o tę konkretną odpowiedź, dlaczego nie ma mechanizmów…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-351">
+          <u xml:id="u-351.0" who="#PoselMiroslawSuchon">…oceny efektywności i wyrównywania strat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-352">
+          <u xml:id="u-352.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">…oceny efektywności i zarządzania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-353">
+          <u xml:id="u-353.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Tak. I dlaczego przerzucamy koszty?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-354">
+          <u xml:id="u-354.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, przepis ma charakter delegacji. Natomiast to, jaka będzie opłata, będzie wynikało – to wynika z przepisów – z umowy zawartej między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a PFR TFI. I tam będą te szczegóły zawarte. Granice, jakie my stawiamy, to jest 0,1%. I rzeczywiście jeśliby przyjąć jakąś kwotę, która trafi tam dodatkowo z transferu z OFE, będziemy mogli sobie ten ułamek przeliczyć. I każdy z nas to potrafi. Ja dzisiaj nie jestem w stanie powiedzieć dokładnie, czy to będzie 45 mld, czy 47 mld, w każdym razie to będzie nie więcej niż 0,1% na podstawie umowy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, która doprecyzuje tą delegację ustawową.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-355">
+          <u xml:id="u-355.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wyczerpaliśmy dyskusję. Poprawek nie zgłoszono. Jeszcze pan poseł Dariusz Rosati, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-356">
+          <u xml:id="u-356.0" who="#PoselDariuszRosati">No więc pan minister nie rozwiał moich wątpliwości i – myślę – również innych posłów, chociażby jeśli chodzi o ten limit 0,1%, jeśli chodzi o kwoty wynagrodzenia za zarządzanie aktywami Funduszu Rezerwy Demograficznej, ponieważ w przypadku gdy – powiedzmy – połowa mniej więcej tych aktywów obecnie z OFE trafi do Fundusz Rezerwy Demograficznej, to znaczy będzie odzwierciedleniem decyzji o pójściu do ZUS-u, to będziemy mieli gdzieś około 70 mld zł aktywów, a to znaczy, że górny limit na zarządzanie jest  70 mln rocznie. To jest bardzo wysoki koszt. Pani przewodnicząca Leszczyna wspominała, że do tej pory przy pasywnym zarządzaniu nie było w ogóle żadnych kosztów. To było wliczone w koszty funkcjonowania ZUS-u. Dziwię się tym bardziej, że w tej zmianie nr 20, w pkt 3 mówi się dokładnie, w jakie papiery może inwestować Fundusz Rezerwy Demograficznej. Tutaj dopuszcza się sytuację, że to mogą być obligacje Skarbu Państwa – do 100%, papiery NBP czy BGK – do 100% albo środki na rachunku bankowym – do 100%. Ja przepraszam, ja absolutnie nie widzę powodu, żeby płacić, nie wiem, kilkadziesiąt milionów złotych tylko za to, że środki Funduszu Rezerwy Demograficznej będą zdeponowane w banku albo kupi się za to obligacje. To jest po prostu jakiś nonsens, ale to jest ten sposób rozumowania, który państwo przyjęli również, proponując opłatę przekształceniową, ponieważ również uważacie, że przelanie z jednego rachunku bankowego na drugi musi kosztować 15%, czyli każdy, kto jest w OFE, musi zapłacić średnio 1500 zł za to, że państwo przelejecie mu z jednego rachunku na drugi, bo na tym polega to przekształcenie, prawda? Ja mógłbym panu zaproponować, aby zrobił pan przetarg i wynajął firmę prywatną albo poprosił bank o to, żeby przelał – i pewnie koszty byłyby wielokrotnie niższe.</u>
+          <u xml:id="u-356.1" who="#PoselDariuszRosati">I druga rzecz. Ja jednak chciałbym kontynuować ten wątek podniesiony przez pana posła Suchonia, dlatego że nie wyobrażam sobie, żeby w takiej ustawie nie było nawet śladu zobowiązania, właśnie delegacji ustawowej do tego, że umowa z PFR TFI musi zawierać określone warunki, jeśli chodzi o wykazywanie się opłacalnością tych inwestycji. Nie ma również ani słowa na temat tego, co stanie się, gdy wartość aktywów zmaleje z okresu na okres, w wyniku takiego czy innego zarządzania. Na razie obecny tekst ustawy dalej gwarantuje PFR TFI 0,1% od zarządzania, bo zarządzanie… krótko mówiąc, kwota czy wynagrodzenie zależy wyłącznie od poziomu aktywów. To może być wtedy, kiedy te aktywa zmalały z 70 mld do, powiedzmy, 50 mld na skutek jakiejś katastrofalnej polityki kolejnych panów Obajtków w tym zespole zarządzającym. Mielibyśmy wtedy stratę na 10 mld czy 20 mld zł, ale fundusz by dostawał dalej swoje wynagrodzenie. To jest po prostu niedopuszczalne, żeby puszczać taki akt prawny bez jakichkolwiek wymogów dotyczących efektywności inwestowania, ograniczenia wypłaty jakichkolwiek wynagrodzeń w sytuacji, kiedy wartość aktywów spadnie. Nie do przyjęcia jest również moim zdaniem zapis, który upoważnia do pobierania tego wynagrodzenia co miesiąc, dlatego że naprawdę trudno powiedzieć, jak się zarządza aktywami w horyzoncie miesięcznym, bo widzimy to dopiero po dwóch, trzech latach. To powinna być jakaś średnia krocząca z wartości aktywów, a nie po prostu wartość aktywów na koniec roku.</u>
+          <u xml:id="u-356.2" who="#PoselDariuszRosati">Ja bym chciał, żeby pan minister odpowiedział nam na pytanie: czy zgodzi się pan na poprawkę do zmiany nr 20 pkt 2, gdzie jest mowa o umowie o zarządzanie portfelem, żeby uzupełnić ten punkt o to, że w umowie tej muszą znaleźć się warunki określające sytuację, w której fundusz będzie mógł otrzymać wynagrodzenie tylko pod warunkiem, że aktywa będą rosły, a z całą pewnością nie będzie otrzymywał wynagrodzenia, gdy wartość aktywów będzie spadała? Nie można tego po prostu w taki sposób zostawić.</u>
+          <u xml:id="u-356.3" who="#PoselDariuszRosati">I po drugie, jeśli fundusz będzie się ograniczał do wykupywania obligacji Skarbu Państwa, to na jakiej podstawie mamy płacić grube miliony wynagrodzenia? Tylko za to, żeby po prostu kupić raz na miesiąc obligacje i potem wyjechać na urlop? Niech pan, panie ministrze, odpowie nam na to pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-357">
+          <u xml:id="u-357.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, panie ministrze, bo tu już tym sposobem przeszliśmy do omawiania zmiany nr 18, 19 i 20. One są powiązane ze sobą, tak, to jest umowa, tam są zasady. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-358">
+          <u xml:id="u-358.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Ja, szanowni państwo, powiem szczerze, bardzo liczę na to, żeby efekt obajtkowy pojawił się przy zarządzaniu Funduszem Rezerwy Demograficznej, bo to by oznaczało zwielokrotnienie dochodu, jakie miało miejsce w ostatnich latach 2016–2020 względem tego, co było przed 2016 r. Życzmy więc sobie tego wszyscy z punktu widzenia dobra emerytów, bo dochody… To jest sprawa informacji giełdowych, mogą państwo sprawdzić, ile osiągał Orlen od 2016 r. i wcześniej. Wstyd pokazywać te wcześniejsze lata rzeczywiście. Życzmy więc emerytom, żeby ten efekt się pojawił również w zarządzaniu. Jeszcze raz powtórzę, tutaj chodzi o aktywne, umiejętne, bazujące na wiedzy zarządzanie funduszem, dużymi aktywami – i to ma swoją cenę. To nie polega na zarządzaniu pasywnym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. To jest zupełnie inne podejście do tych środków. Musimy zrozumieć, że 0,1% to jest ta wartość, która musi się tutaj pojawić. Nie jesteśmy otwarci na inne poprawki w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-359">
+          <u xml:id="u-359.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Wobec tego… Nie, już tę dyskusję żeśmy… Jeśli pojawi się poprawka…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-360">
+          <u xml:id="u-360.0" who="#PoselDariuszRosati">Nie dostałem odpowiedzi – warunki, którym będzie musiało sprostać…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-361">
+          <u xml:id="u-361.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Oznacza to, że takiej woli nie ma póki co.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-362">
+          <u xml:id="u-362.0" who="#PoselDariuszRosati">Póki co nie ma. I proponuję, żeby nie uważać za kryterium doskonałości PFR tego, co sądzi opinia publiczna, tylko również żeby zastanowić się, że PFR w końcu wykorzystuje środki publiczne. Dostał od rządu 200 mld zł – to wydaje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-363">
+          <u xml:id="u-363.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale póki co tej propozycji kryteriów nie ma. Wobec tego poprawki do zmiany nr 18, 19, 20…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-364">
+          <u xml:id="u-364.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Do zmiany nr 20 wpłynęły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-365">
+          <u xml:id="u-365.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">O, dobrze. W takim razie w zmianach nr 18 i 19 – nie było. Powrócimy do zmiany nr 20…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-366">
+          <u xml:id="u-366.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, ale mamy jeszcze tę poprawkę zaległą…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-367">
+          <u xml:id="u-367.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wiem, co robię. Proszę pozwolić zamknąć jeden temat, żeby nie rozpoczynać, nie otwierać następnych. Czyli traktuję, że zmiana nr 18 i 19 zostały rozpatrzone.</u>
+          <u xml:id="u-367.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Do zmiany nr 20 będzie poprawka, ale zanim rozpatrzymy zmianę nr 20 i poprawkę z tym związaną, to wpłynęła, trochę poniewczasie, ale wpłynęła poprawka pani poseł Pauliny Hennig-Kloski do zmiany nr 11. Ponieważ zmiana nr 11 została już rozpatrzona, pytam Biuro Legislacyjne, czy możemy powrócić do tej zmiany jeszcze, skoro została rozpatrzona?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-368">
+          <u xml:id="u-368.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Jeżeli Komisja oczywiście zgodzi się, by wrócić do rozpatrzonej zmiany, to nie ma przeszkód.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-369">
+          <u xml:id="u-369.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ja bym proponował…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-370">
+          <u xml:id="u-370.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Jak rozumiem, artykuł w całości jeszcze nie został przyjęty, więc możemy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-371">
+          <u xml:id="u-371.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, ale padło… Pani poseł, chcemy to umożliwić, ale proszę pozwolić zrobić to sposób formalny. Wobec tego ja proponuję, żeby powrócić do zmiany nr 11 w związku z późniejszym złożeniem poprawki. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja również takie zezwolenie daje, i wracamy do zmiany nr 11 i poprawki zgłoszonej przez panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-372">
+          <u xml:id="u-372.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Tak, panie przewodniczący, mój błąd, ale niestety mieliśmy tu problem z przesłaniem do wydrukowania tej poprawki i chwilę czekaliśmy z sekretariatem, żeby ona po prostu wpłynęła i żeby można było ją formalnie wydrukować. Poprawka zaś jest bardzo ważna i kluczowa z punktu widzenia obywateli. To jest poprawka, która realizuje głos wielu członków tej Komisji Finansów Publicznych, którzy stoją na stanowisku, że środki, które zostaną przekazane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z otwartych funduszy emerytalnych, zostaną zapisane na subkoncie, które będzie gwarantowało obywatelom dziedziczenie i będzie jakby taką gwarancją, że te środki w przyszłości i na wypadek śmierci będzie mogła otrzymać również rodzina. W związku z czym poprawka przewiduje dodanie w lit. b w dodawanym ust. 1a pkt 7 w brzmieniu, które państwo oczywiście, jak rozumiem, dostaliście. Jeżeli osoby, które uczestniczą zdalnie, nie otrzymały, to ja może przeczytam, że środki zgromadzone na rachunku ubezpieczonego przesunięte z otwartych funduszy emerytalnych do Zakładu w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne zostaną w tym punkcie dodane jako te, które są zaewidencjonowane właśnie na subkoncie, bo o tym mówi właśnie pkt b w zmianie nr 11. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-373">
+          <u xml:id="u-373.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-374">
+          <u xml:id="u-374.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, wszystkim, którym zależy na tym, ażeby środki z otwartych funduszy emerytalnych dziedziczyć, sugerujemy i proponujemy bardzo korzystne rozwiązanie na indywidualnych kontach emerytalnych. Ponieważ to, co jest na subkoncie, jeśli chodzi o metodę dziedziczenia, jest to pułapka zastawiona przez naszych poprzedników, ponieważ dziedziczenie tam sprowadza się wyłącznie do trzech lat po osiągnięciu wieku emerytalnego. Ja jeszcze raz zacytuję ten przepis art. 25b ustawy o emeryturach i rentach z ZUS: „Osoba uposażona zgodnie z dyspozycją emeryta nabywa prawo do całości albo części wypłaty gwarantowanej, jeżeli śmierć emeryta pobierającego emeryturę, o którym mowa, nastąpiła w okresie trzech lat od miesiąca, od którego po raz pierwszy wypłacono emeryturę”.</u>
+          <u xml:id="u-374.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">To jest ten skandal, na który państwo chcą skłonić Polaków do tego rodzaju dziedziczenia. Jest to bardzo niekorzystne. W związku z tym dla wszystkich, którzy cenią sobie dziedziczenie w pełnej wartości, bez ograniczenia czasowego, nawet przed osiągnięciem wieku emerytalnego, zachęcamy do skorzystania z transferu do indywidualnych kont emerytalnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-375">
+          <u xml:id="u-375.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo, panie ministrze, tylko…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-376">
+          <u xml:id="u-376.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, jedno słowo? Ale merytorycznie do pana ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-377">
+          <u xml:id="u-377.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan minister zachęcał do IKE, a nie dyskutował na temat subkonta…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-378">
+          <u xml:id="u-378.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Tak, ale ja bym chciała się odnieść jako proponująca…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-379">
+          <u xml:id="u-379.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Natomiast stanowisko rządu, ponieważ nie padło tu jednoznacznie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-380">
+          <u xml:id="u-380.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Oczywiście jesteśmy przeciwni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-381">
+          <u xml:id="u-381.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, dziękuję. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-382">
+          <u xml:id="u-382.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie ministrze, ja mam świadomość, jak jest skonstruowany ten przepis. On jest tożsamo skonstruowany, jak był w otwartych funduszach emerytalnych. Oczywiście ja bym była zwolennikiem, by podjąć dziedziczenie tych środków również na wypadek śmierci właściciela konta bez przejścia na wiek emerytalny i w dłuższym okresie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-383">
+          <u xml:id="u-383.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To, co przeniesione w ZUS-ie, to – my o dwóch rzeczach mówimy. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-384">
+          <u xml:id="u-384.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Dobrze. W każdym razie, panie ministrze, konkludując, bo mnie chodzi absolutnie o jeszcze inną rzecz. Pan mówi, że zachęca pan osoby do przenoszenia na indywidualne konta emerytalne. Ja rozumiem, że to jest zbieżne z interesem rządu, bo wtedy dostajecie tę daninę 15%, o którą tak naprawdę rozbija się cała ta ustawa i 200 stron. Niemniej nie możemy w tej sytuacji mówić obywatelom: przenieście sobie środki na indywidualne konta emerytalne, wtedy będziecie mogli je dziedziczyć. Naszym obowiązkiem jest zapewnienie, żeby te środki mogły być dziedziczone również w sytuacji, gdy zostaną zabrane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, gdzie trafią w wypadku, jeżeli obywatele wybiorą taką ścieżkę. Zresztą ja będę proponować również drugą poprawkę, żeby zmienić zasady myślenia, mianowicie taką, żeby z założenia te środki trafiały do ZUS-u, a jeżeli obywatel będzie je chciał zabrać do IKE, to będzie musiał złożyć wniosek. Bo my dzisiaj nie możemy stać na straży…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-385">
+          <u xml:id="u-385.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani poseł, ale to już treść innej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-386">
+          <u xml:id="u-386.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">…interesów prywatnych firm zarządzających tymi środkami, tylko na straży interesów obywateli i jeżeli jednak… i na straży interesów państwa i obywateli. Więc jeżeli zakładamy, że ZUS jednak jest przez wielu wskazywany jako to lepsza forma, a wielu obywateli może nawet nie mieć świadomości, że powinni taki wniosek złożyć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-387">
+          <u xml:id="u-387.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani poseł, przepraszam, ale wykraczamy daleko poza treść tej poprawki. Jak będzie następna, to będziemy dyskutować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-388">
+          <u xml:id="u-388.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Żeby kierować je przede wszystkim do ZUS-u. Czyli podsumowując, dajmy możliwość dziedziczenia tych środków niezależnie od tego, jaką ścieżkę wybierze obywatel, czy będzie chciał przekazać te pieniądze na indywidualne konta emerytalne, czy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-389">
+          <u xml:id="u-389.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko jest negatywne. To dziedziczenie, tak jak pan minister wspominał, jest trochę ułomne w ZUS-ie. Już nie będę powtarzał argumentów.</u>
+          <u xml:id="u-389.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez panią Paulinę Hennig-Kloskę do zmiany nr 11 w art. 13.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-390">
+          <u xml:id="u-390.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">To taki obowiązek, powiedziałabym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-391">
+          <u xml:id="u-391.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, proszę o wyniki. Nie ma przesunięcia w czasie istotnego, więc…</u>
+          <u xml:id="u-391.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 69 posłów, za 27, przeciw 41, 1 wstrzymujący. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-392">
+          <u xml:id="u-392.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Licząc na refleksję, składam wniosek mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-393">
+          <u xml:id="u-393.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę tylko pamiętać o pisemnym złożeniu do zakończenia prac Komisji. Tym sposobem rozpatrzyliśmy zmianę nr 11.</u>
+          <u xml:id="u-393.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Powracamy do porządku, który już rozpatrywaliśmy, czyli zmiana nr 20. Tak, do zmiany nr 20… Biuro Legislacyjne zgłasza się pierwsze. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-394">
+          <u xml:id="u-394.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, mamy tylko takie pytanie dotyczące brzmienia art. 65 w ust. 1. Mianowicie początek tego przepisu jest taki, że „środki FRD z uwzględnieniem funduszu inwestycyjnego, o którym mowa w art. 64 ust. 3, mogą być lokowane w”. I mamy pytanie, na czym polega to uwzględnienie funduszu inwestycyjnego? Co pod tym pojęciem tak dokładnie mamy rozumieć? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-395">
+          <u xml:id="u-395.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Nie, to są legislacyjne wątpliwości. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-396">
+          <u xml:id="u-396.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, my byśmy chcieli, żeby ten zapis pozostał w ten sposób. To dotyczy innych środków, tych z FRD, i też tych przenoszonych z IKE. Wobec tego chcielibyśmy… Ten przepis ma swój sens. Chcielibyśmy go zachować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-397">
+          <u xml:id="u-397.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Proszę bardzo, wobec tego do zmiany nr 20 zgłoszono poprawkę. Pani poseł Izabela Leszczyna i pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-398">
+          <u xml:id="u-398.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Zanim pan poseł Suchoń przedstawi poprawkę, ja mam jeszcze jedno pytanie. W tym  art. 65 ust. 3 piszecie państwo, że towarzystwo funduszy inwestycyjnych może, to znaczy ten fundusz inwestycyjny de facto może zawierać umowy mające za przedmiot instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne. To znaczy chodzi o instrumenty finansowe spoza rynku regulowanego, które w formie negocjacji mogą stać się przedmiotem zarządzania i decyzji tego funduszu inwestycyjnego, i uważam, że to jest… Biorąc pod uwagę, że mówimy o oszczędnościach emerytalnych, de facto mówimy również o funduszu, który jest częścią powszechnego systemu emerytalnego, bo pan minister z jednej strony mówi, że ci, co wybrali ZUS, już nie mogą mieć subkonta, bo oni właśnie zdecydowali się na udział tylko w tym bezpiecznym repartycyjnym systemie, a z drugiej strony mówi, że PFR musi brać ogromne miliony za zarządzanie, bo to nie będzie zarządzanie pasywne, tylko będzie tutaj takie inwestowanie, że aż hej. Trzeba się więc na coś zdecydować. Nie można być takim nielogicznym. Ale wracając do tych niewystandaryzowanych instrumentów pochodnych, to może polegać na tym – bo mówimy o instrumentach spoza rynku zorganizowanego, że jakiś pan Obajtek umówi się z jakimś panem Borysem Pawłem, że na przykład jeden drugiemu sprzeda akcje firmy X za cenę Y i to może być jakaś tam firma, co przetwarza granulat. I – za przeproszeniem – pies z kulawą nogą się o tym nie dowie. No bo to panowie w ramach negocjacji mogą sobie zrobić. Czy naprawdę pan minister uważa, że taki przepis o inwestycjach poza rynkiem zorganizowanym powinien znaleźć się w tej ustawie i powinniśmy dać do tego prawo – mówiąc w skrócie – PFR-owi, bo wiadomo, że chodzi jeszcze o kolejny fundusz, który on sobie powoła?</u>
+          <u xml:id="u-398.1" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Natomiast jeśli chodzi o dziedziczenie subkonta, to – na miły Bóg – panowie naprawdę, jest dokładnie takie samo, jak było w OFE, a istotą systemu emerytalnego powszechnego nie jest dziedziczenie tylko ubezpieczenie, zapewnienie ludziom, że do śmierci co miesiąc musi przyjść listonosz. To jest istotą, więc proszę przestać mówić o ułomności. Jest taki, jak jest na całym świecie. Jeśli człowiek umrze trzy lata po przejściu na emeryturę, to jego kapitał jest jeszcze na tyle istotny, że rodzina dziedziczy, ale już później nie, bo prawda jest taka, że system powszechny dopłaca do każdego emeryta i do jego składek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-399">
+          <u xml:id="u-399.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pani poseł, ja bym tylko apelował, żeby już jednak od tych personalnych takich zgryźliwości jednak odejść. Będzie się umawiał pan Obajtek z Pawłem Borysem – to ja bym się bał, jakby się umawiał pan Chlebowski z panem Sobiesiakiem. Więc naprawdę darujmy sobie te…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-400">
+          <u xml:id="u-400.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Pan Chlebowski natychmiast odszedł z Platformy Obywatelskiej, a…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-401">
+          <u xml:id="u-401.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Darujmy sobie te wycieczki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-402">
+          <u xml:id="u-402.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">…pan Obajtek jest ciągle namaszczony przez Boga.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-403">
+          <u xml:id="u-403.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Więc raczej unikajmy takich personalnych wycieczek. Proszę bardzo, poprawka zgłoszona przez pana posła Suchonia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-404">
+          <u xml:id="u-404.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, naprawdę z całym szacunkiem, już trochę pracujemy w tej Komisji i w różnych komisjach, ale oczekiwalibyśmy jednak dużo wyższego poziomu merytorycznego dyskusji na temat tak ważnych przepisów, niż jak to w tej chwili wygląda. Naprawdę z całym szacunkiem, ale przez te kilka godzin, jeżeli pojawiła jakaś merytoryczna odpowiedź na nasze merytoryczne pytania, naprawdę dogłębne merytoryczne pytania – to ja jej nie zauważyłem. I cały czas poruszamy się, w zasadzie pan minister porusza się w sferze jakiejś zupełnie oderwanej od rzeczywistości propagandy. Tak według mnie nie powinno się pracować nad taką ustawą.</u>
+          <u xml:id="u-404.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Zgłaszamy poprawkę, przychylając się do pisma skierowanego przez Konfederację Lewiatan, w którym to piśmie podnieśli państwo ze strony społecznej taką sprawę, na którą myśmy również zwracali uwagę od samego początku, czyli to ryzyko przejęcia akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych przez państwo, czyli de facto nacjonalizacji. Ono w sposób poważny wpłynie na to, jak dużym akcjonariuszem stanie się państwo, jak duży procent z tego majątku będzie w rękach polityków. W związku z tym istnieje bardzo duże ryzyko niestandardowych zachowań rynkowych, które w sposób negatywny mogą wpłynąć nie tylko na te spółki, które staną się przedmiotem nacjonalizacji, które w tym procesie zaboru mienia trafią do Funduszu Rezerwy Demograficznej, ale także z uwagi na to, że decyzje podejmowane przez organy tych spółek w sytuacji, w której będą to organy wybrane, czy to przez zarządzającego będą podejmowały decyzje niekoniecznie dobre dla samych spółek i dla innych akcjonariuszy, ale uwzględniając przesłanki polityczne, które trudno zazwyczaj pogodzić z interesem rynkowym. Dlatego przychylając się do obaw o to, że taki proces może bardzo zaburzyć sytuację na rynku, składamy poprawkę do nowelizowanego art. 65 i proponujemy dodanie nowego ust. 5, który spowoduje, że fundusz inwestycyjny będzie mógł wykonywać prawo głosu z papierów wartościowych dających do 10% ogólnej liczby głosów w organach emitenta, co spowoduje, że jednak decyzje będą podejmowane w interesie spółki, akcjonariuszy i z uwzględnieniem warunków rynkowych, a nie w przeważającej części wyłącznie interesu politycznego. Taką poprawkę panu przewodniczącemu przedłożyliśmy i prosimy o przyjęcie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-405">
+          <u xml:id="u-405.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Zanim oddam głos panu ministrowi, mam pytanie, czy Biuro Legislacyjne tę poprawkę widziało i jak państwo oceniacie – bo według mnie jest to naruszenie uprawnień właścicielskich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-406">
+          <u xml:id="u-406.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ta cała ustawa jest naruszeniem praw właścicielskich członków OFE, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-407">
+          <u xml:id="u-407.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Czy myśmy dostali tę poprawkę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-408">
+          <u xml:id="u-408.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Tak, to jest pisemna poprawka. poprawka nr 3a. To jest wspólna poprawka pani poseł Leszczyny i moja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-409">
+          <u xml:id="u-409.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Biuro Legislacyjne stanowisko względem tego jeszcze przemyśli, natomiast panie ministrze, proszę bardzo o stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-410">
+          <u xml:id="u-410.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, możliwość finansowania w te instrumenty, o których była mowa – oczywiście to jest jakaś opcja i tutaj to nie jest jakby jakiś domyślny wybór…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-411">
+          <u xml:id="u-411.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ja przepraszam, panie ministrze, czy ma pan poprawkę? Czy treść poprawki pan ma? Nie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-412">
+          <u xml:id="u-412.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Oczywiście wobec tej poprawki jesteśmy przeciwni. Również w te personalia, kto z kim miałby się umawiać, nie wchodźmy, bo za dużo jest przypadków po państwa stronie osób, które mogłyby się poumawiać i to nie byłoby z korzyścią dla ubezpieczonych – więc zostawmy to.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-413">
+          <u xml:id="u-413.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Banaś, Szumowski, o tych pan mówi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-414">
+          <u xml:id="u-414.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">…z nikim się nie umówi, bo jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-415">
+          <u xml:id="u-415.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę się…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-416">
+          <u xml:id="u-416.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-417">
+          <u xml:id="u-417.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czy Biuro Legislacyjne – moje pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-418">
+          <u xml:id="u-418.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, to jest poprawka merytoryczna. To na pewno prowadzi do ograniczenia tych uprawnień właścicielskich, ale to jest kwestia pewnej konstrukcji, która jest zaproponowana, i tych rozwiązań, więc od strony legislacyjnej nie mamy uwag. To jest decyzja merytoryczna. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-419">
+          <u xml:id="u-419.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Jasne. Dziękuję bardzo. Co wcale nie oznacza, że nie ingeruje w organy właścicielskie. Wobec tego przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Mirosława Suchonia i panią przewodniczącą Izabelę Leszczynę. Kto jest za przyjęciem poprawki do art. 13 zmiana nr 20? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-419.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 65 posłów. Za 24, przeciw 40, 1 wstrzymujący. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-419.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To była jedyna poprawka zgłoszona do zmiany nr 20. Na tym rozpatrzyliśmy zmianę nr 20.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-420">
+          <u xml:id="u-420.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Wniosek mniejszości, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-421">
+          <u xml:id="u-421.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, potraktujmy to tak, że te, które pan poseł będzie chciał zgłosić jako wnioski mniejszości, proszę pisemnie je na koniec Komisji zadekretować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-422">
+          <u xml:id="u-422.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-423">
+          <u xml:id="u-423.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 21. Pani poseł Izabela Leszczyna, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-424">
+          <u xml:id="u-424.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Mam pytanie. W tym art. 65a jest napisane, że Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych ma przekazywać informacje do zarządu rady nadzorczej Zakładu o aktywach w poszczególnych kategoriach, o wysokości wynagrodzenia, wynikach działalności inwestycyjnej. Chciałabym zapytać, czy taka informacja będzie przekazywana, w jaki sposób i jak często opinii publicznej, a przede wszystkim tym, których aktywa z OFE zostaną przeniesione do FRD, bo oni, jako żywo również będą zainteresowani, jak wszyscy podatnicy, tym, co się dzieje z miliardami składek emerytalnych Polaków.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-425">
+          <u xml:id="u-425.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-426">
+          <u xml:id="u-426.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, pani poseł, dokładnie tak jak brzmi przepis, w cyklach comiesięcznych taka informacja, takie dane będą przekazywane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-427">
+          <u xml:id="u-427.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Tu, panie ministrze, jest napisane: do zarządu i rady nadzorczej Zakładu. Ja pytam o opinię publiczną, o ludzi. Rozumiem, że zarząd ZUS-u będzie miał obowiązek to publikować na swoich stronach, no bo nie wynika to z przepisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-428">
+          <u xml:id="u-428.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-429">
+          <u xml:id="u-429.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Myślę, że ta informacja trafiająca do zarządu również jest informacją publiczną, z której będzie można skorzystać, ale przede wszystkim wyniki finansowe FRD wynikają z planów budżetowych i to spokojnie będzie można śledzić, jeżeli tylko będą osoby chętne i zainteresowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-430">
+          <u xml:id="u-430.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Poprawek nie zgłoszono.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-431">
+          <u xml:id="u-431.0" who="#PoselMiroslawSuchon">W kwestii formalnej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-432">
+          <u xml:id="u-432.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-433">
+          <u xml:id="u-433.0" who="#PoselMiroslawSuchon">W kwestii formalnej, panie przewodniczący, ponieważ ja nie wiem, czy ja dobrze zrozumiałem, ale przed chwilą pan minister powiedział takie słowa, że Nitras jest w areszcie. Mam nadzieję, że się przez przesłyszałem, ale wydaje mi się, że nie tylko ja dobrze usłyszałem to, co pan minister powiedział.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-434">
+          <u xml:id="u-434.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Nowak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-435">
+          <u xml:id="u-435.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-436">
+          <u xml:id="u-436.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Przepraszam, chodziło o Nowaka, ministra Nowaka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-437">
+          <u xml:id="u-437.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Wie pan, trzeba ważyć słowa, bo naprawdę tutaj to jest bardzo poważne, co pan powiedział, i wydaje mi się, że jednak tutaj, panie przewodniczący, trzeba na to reagować. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-438">
+          <u xml:id="u-438.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, ja nie dosłyszałem uważnie tego. Zresztą, apeluję jeszcze raz, zaprzestańmy wycieczek personalnych i nie będzie wtedy niedomówień.</u>
+          <u xml:id="u-438.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym rozpatrzyliśmy zmianę nr 21.</u>
+          <u xml:id="u-438.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 22? Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-438.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 23? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-438.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 24? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-438.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tym sposobem rozpatrzyliśmy art. 13. Artykuł 14. Też jest trochę, może nie aż tyle co w poprzednim, ale jednak dziesięć zmian.</u>
+          <u xml:id="u-438.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, zmiana nr 1. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-438.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 2? Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-439">
+          <u xml:id="u-439.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, jeśli chodzi o zmianę nr 2, to w dodawanym ust. 11 mamy taką wątpliwość i prosimy stronę rządową o potwierdzenie – rozmawialiśmy na roboczo, ale żeby to jednak wybrzmiało – czy wypłata gwarantowana w ustawie o emeryturach i rentach z FUS w art. 25b w ust. 1 jest nazwana w ramach tej ustawy jako jednorazowe świadczenie pieniężne, zwane dalej wypłatą gwarantowaną. W związku z tym wydaje nam się, że ten początek ust. 11 mówiący, że Zakład dokonuje wypłaty i jednorazowej wypłaty gwarantowanej, może budzić pewne wątpliwości, gdyż już w ramach wypłaty gwarantowanej jest to wskazanie na to jednorazowe świadczenie pieniężne. W związku z tym wydaje nam się, że powinny zostać skreślone te wyrazy „wypłaty jednorazowej”, gdyż i tak z przepisów wynika, że to Zakład będzie tę wypłatę gwarantowaną wypłacał, a jest to jakiś taki chyba niekonieczny dodatek do skrótu już używanego w art. 25b. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-440">
+          <u xml:id="u-440.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu do tej sugestii Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-441">
+          <u xml:id="u-441.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Zgoda, uzgadniamy tę uwagę. To jest jak najbardziej właściwe doprecyzowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-442">
+          <u xml:id="u-442.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego ponieważ ja mam propozycję tej poprawki, czy to wymaga…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-443">
+          <u xml:id="u-443.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Jeśli możemy o poprawkę poprosić pana przewodniczącego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-444">
+          <u xml:id="u-444.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Doprecyzowanie, czyli skreślenie słów „wypłata jednorazowa”. Ja przejmuję tę poprawkę i proponuję jej przyjęcie. Czy jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia poprawki zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne? Nie ma. Stwierdzam jej przyjęcie.</u>
+          <u xml:id="u-444.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, czy jeszcze do zmiany nr 2? Stwierdzam rozpatrzenie zmiany nr 2 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-444.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 3. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 4. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 5. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 6. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 7. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 8. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 9. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.9" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">I zmiana nr 10. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.10" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tym sposobem rozpatrzyliśmy art. 14.</u>
+          <u xml:id="u-444.11" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 15. Nie ma uwag. Rozpatrzyliśmy art. 15.</u>
+          <u xml:id="u-444.12" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 16. Trzy zmiany, jeśli dobrze patrzę.</u>
+          <u xml:id="u-444.13" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Więc może do zmiany nr 1? Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-444.14" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Do zmiany nr 2? Do drugiej, tak? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-445">
+          <u xml:id="u-445.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, tutaj sygnalizujemy pewien problem, który dotyczy zmiany nr 2 i zmiany nr 3. Mianowicie w zmianie nr 2 oraz nr 3 jest nadawane nowe brzmienie, tam jest dodawany przepis regulujący koszty nadzoru w zakresie tu – nadzoru ubezpieczeniowego, potem w 14a – nadzoru emerytalnego, i w obu tych przepisach zawarty jest przepis upoważniający prezesa Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia wysokości i terminu wnoszenia i sposobu obliczania wpłat, o którym mowa w ust. 1. I teraz w obu tych przypadkach z treści ust. 1 wynika, że tam jest właściwie stawka określana. Stąd pytanie, czy tu chodzi o wysokość stawek, które mają być określone w rozporządzeniu, czy sposób obliczania wysokości tych stawek? Powiem w ten sposób, że w trybie roboczym już konsultowaliśmy te przepisy ze stroną rządową, natomiast na ten moment w tym zakresie nie udało nam się wypracować jakiejś propozycji niejako usuwającej te wątpliwości, więc również prosimy o potwierdzenie tutaj stronę rządową. I jeżeli rzeczywiście takie wątpliwości istnieją, to również we współpracy z ministerstwem spróbujemy opracować jakąś poprawkę, nie teraz, tylko na drugie czytanie.</u>
+          <u xml:id="u-445.1" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">I jeszcze druga kwestia do zmiany nr 3. W tym dodawanym art. 14a w ust. 1  w pkt 3 w lit. b jest takie sformułowanie: „wysokości stanowiącej iloczyn sumy średniej rocznej wartości aktywów funduszy zdefiniowanej daty, zarządzanych przez towarzystwo, i stawki nieprzekraczającej 0,016”. Otóż porównując to z innymi przepisami, w tych pozostałych przepisach nie ma tego wyrazu „sumy”, więc również w tej lit. b chyba ten wyraz „sumy” jest zbędny. To również w trybie roboczym było uzgadniane ze stroną rządową i tu mamy przygotowaną propozycję poprawki. Jeżeli strona rządowa potwierdzi tę wątpliwość, a pan przewodniczący zgodziłby się to przejąć, to ta propozycja jest przygotowana. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-446">
+          <u xml:id="u-446.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, proszę bardzo w sprawie tych uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-447">
+          <u xml:id="u-447.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, jeśli chodzi o pkt 2, to oczywiście tak – i tu bardzo prosimy o przejęcie tego przez pana przewodniczącego. Natomiast w przypadku tej pierwszej sytuacji – rzeczywiście poznaliśmy ją i analizujemy. Biuro Legislacyjne nam wskazało tę uwagę, ale nie jesteśmy jeszcze zdecydowani na zgodę na poprawkę. Poczekajmy jeszcze chwilkę. Musimy tę sytuację gruntownie przeanalizować. To techniczna sytuacja, ale mimo wszystko. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-448">
+          <u xml:id="u-448.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Wobec tego ja przejmuję tę poprawkę polegającą na skreśleniu wyrazu „sumę” zaproponowaną przez Biuro Legislacyjne. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-448.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak. I w takim razie czy są inne uwagi do zmiany nr 3? Nie ma. Stwierdzam rozpatrzenie zmiany nr 3 i tym samym całego art. 16 z tą sugestią jednak jeszcze dalszych prac na ewentualne drugie czytanie.</u>
+          <u xml:id="u-448.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 17. Nie ma uwag? Rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-448.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 18. Uwagi, dobrze, tak. Zmianami idziemy. Artykuł 18 będziemy rozpatrywać zmianami.</u>
+          <u xml:id="u-448.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 1. Są uwagi? Nie ma. Proszę, jeśli ktoś złożył poprawkę, bo ja już mam kilka zestawów poprawek, żebym czegoś nie przeoczył, więc proszę zgłaszać w odpowiednim czasie. Zmiana nr 1, nie ma uwag, nie zgłoszono poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-448.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 2. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-448.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 3. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-448.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 4. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-448.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 5.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-449">
+          <u xml:id="u-449.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Jest pytanie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-450">
+          <u xml:id="u-450.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-451">
+          <u xml:id="u-451.0" who="#PoselMiroslawSuchon">W zmianie nr 5 znajdują się informacje dotyczące wysokości kosztów, które mogą być pokrywane z aktywów funduszu inwestycyjnego. I chciałem prosić pana ministra o wyjaśnienie, w jaki sposób te kwoty i te wartości, procenty zostały ustalone. Czy to jest jakaś średnia rynkowa, czy to jest spod dużego palca? Krótko mówiąc, dlaczego takie wysokości a nie inne zostały przyjęte i jakie przesłanki zdecydowały o przyjęciu takich a nie innych wartości? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-452">
+          <u xml:id="u-452.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-453">
+          <u xml:id="u-453.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Panie pośle, mam prośbę, o którą zmianę chodzi, bo my tutaj… Do czego się odnieść?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-454">
+          <u xml:id="u-454.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Chodzi o zmianę nr 5, panie ministrze. Ona jest obszerna i między innymi w druku sejmowym to jest na stronie 48. Konkretnie o te zmiany mi chodzi, o te wskaźniki i o te kwoty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-455">
+          <u xml:id="u-455.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Sekundkę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-456">
+          <u xml:id="u-456.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Zanim pan minister znajdzie, to, panie przewodniczący, jeszcze zwrócę uwagę na fakt, o którym mówił pan profesor Rosati i również ja wspominałem, czyli jest tu warunek, że wynagrodzenie towarzystwa może być pobierane pod warunkiem spełnienia następujących przesłanek: realizacji dodatniej stopy zwrotu, osiągnięcia przewyższającego w danym roku stopę referencyjną i osiągnięcia na ostatniej wycenie w listopadzie zwrotu przez subfundusz emerytalny na poziomie nie niższym niż 75% najwyższych stóp zwrotu takich subfunduszy. Czyli jest tu ten element, o którym my mówiliśmy w kontekście efektów zarządzania przez Polski Fundusz Rozwoju. I nasz apel dzisiaj tutaj idzie w takim kierunku, aby rząd wprowadził podobne minimalne wymagania w stosunku do tych środków, które są zarządzane przez Polski Fundusz Rozwoju, w trosce o emerytów i w trosce o to, aby ten fundusz prowadził odpowiedzialną i skuteczną politykę inwestycyjną, a nie na zasadzie, powiedziałbym, kto jak uzna, bo to jest niezwykle istotne właśnie z punktu widzenia interesów finansów publicznych i obywateli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-457">
+          <u xml:id="u-457.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo, ale ta dyskusja była już przeprowadzona bardzo obszernie, więc…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-458">
+          <u xml:id="u-458.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale pan minister szuka teraz tej strony, więc pozwoliłem sobie wypełnić czas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-459">
+          <u xml:id="u-459.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Mam propozycję, żeby jednak najlepiej na drugie czytanie ustosunkować się do tego stosowną poprawką.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-460">
+          <u xml:id="u-460.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale to jest pytanie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-461">
+          <u xml:id="u-461.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-462">
+          <u xml:id="u-462.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, jak widzę art. 18 i zmianę nr 5, to on dotyczy sytuacji, że koszty i opłaty obciążające oszczędzającego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-463">
+          <u xml:id="u-463.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Przepraszam, to zmiana nr 7. Zmiana nr 7, ale strona była dobra – 48.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-464">
+          <u xml:id="u-464.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Jesteśmy w trakcie zmiany nr 5, więc pan minister się odnosi do pytania w zmianie nr 5.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-465">
+          <u xml:id="u-465.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Proszę uznać, że zadałem awansem to pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-466">
+          <u xml:id="u-466.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Za chwilę, tego pytania nie będzie drugi raz, już tylko będzie odpowiedź. Dobrze, wobec tego zmiana nr 5 została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-466.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 6. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-466.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 7. W takim razie pan minister jeszcze kontynuuje odpowiedź na pytanie, które było zadane. Proszę bardzo, panie ministrze do zmiany nr 7.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-467">
+          <u xml:id="u-467.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, jeśli chodzi o wysokość opłat, rozumiem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-468">
+          <u xml:id="u-468.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-469">
+          <u xml:id="u-469.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">A art. 18 w zmianie nr 7 – szanowni państwo – po pierwsze, te opłaty w zakresie IKE są mniejsze niż w OFE o 30%. Średnio o 30%. Te stawki są zróżnicowane, ale te opłaty są, po pierwsze, mniejsze o mniej więcej 30%. Po drugie, ja już odnosiłem się do tego, czy te zasady można stosować również do FRD. Tam są zupełnie inne mechanizmy. To jest oferowane przez umowę między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a FRD TFI, więc tej analogii ja nie widzę i nie przenosiłbym tego na tamte rozwiązania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-470">
+          <u xml:id="u-470.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne jeszcze do tej zmiany?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-471">
+          <u xml:id="u-471.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Jedno pytanie do tej zmiany. Tam w tym dodawanym art. 11a w ust. 3 jest takie sformułowanie: „kwota, o której mowa w ust. 1 i 2, jest obliczana na każdy dzień”. W ust. 1 i 2 jest mowa o kilku kwotach, więc czy nie będzie w praktyce wątpliwości, o jaką kwotę z ust. 1 i 2 chodzi? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-472">
+          <u xml:id="u-472.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tutaj chodzi o łączną kwotę wynagrodzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-473">
+          <u xml:id="u-473.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To bardziej już: „o których mowa łącznie”, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-474">
+          <u xml:id="u-474.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">My jako Biuro Legislacyjne propozycji poprawki w tym zakresie nie mamy. Przygotowując ewentualnie, jeżeli jest taka potrzeba, to w drugim czytaniu może należałoby coś doprecyzować. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-475">
+          <u xml:id="u-475.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zostawiamy więc. Pan minister z Biurem Legislacyjnym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-476">
+          <u xml:id="u-476.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Wydaje mi się, że to jest precyzyjne, że chodzi o łączną, ale zastanowimy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-477">
+          <u xml:id="u-477.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-478">
+          <u xml:id="u-478.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Czy „o którą”, czy „o której” doprecyzować, więc zostawmy to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-479">
+          <u xml:id="u-479.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie. Myślę, że to wymaga poprawki, ponieważ są dwie kwoty, a „o której mowa” sugeruje, że jedna lub druga, ale nie wiadomo która, więc jeśli będzie łącznie, to będzie to sprawniej. Dobrze. Czyli zostawiamy z tą wątpliwością na drugie czytanie.</u>
+          <u xml:id="u-479.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czyli zmiana nr 7 została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-479.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 8.</u>
+          <u xml:id="u-479.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 9. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-479.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 10. Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-479.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 11. Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-479.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 12.</u>
+          <u xml:id="u-479.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 13.</u>
+          <u xml:id="u-479.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 14.</u>
+          <u xml:id="u-479.9" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 15. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-480">
+          <u xml:id="u-480.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Tu, w zmianie nr 15 – ona jest bardzo obszerna – zwracamy uwagę na pewne wątpliwości w dodawanym art. 26h. Ponieważ tutaj jest napisane, że do działalności subfunduszy, o których mowa w art. 26c, stosuje się zasady i ograniczenia inwestycyjne określone w ustawie o funduszach inwestycyjnych, później stosuje się przepisy art. 113 ust. 4 i jeszcze – tu trzy wymienione z tej ustawy – oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 116d tej ustawy w zakresie, w jakim dotyczą specjalistycznych funduszy inwestycyjnych, stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszu inwestycyjnego otwartego, o ile przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej. Zwracamy tu uwagę na to, że przepis będzie w praktyce budził ogromne wątpliwości interpretacyjne, bo nie wskazuje się, które przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych mają zastosowanie do działalności tych subfunduszy, tylko jest napisane, że stosuje się zasady i ograniczenia inwestycyjne, następnie nakazuje się stosowanie trzech literalnie wymienionych przepisów, czyli 113, 116a i 116b, i dalej każe się stosować przepisy wykonawcze wydane do innej ustawy, i to również nie w całej rozciągłości, tylko w zakresie, w jakim dotyczą specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych. Zwracamy więc uwagę, że jeżeli chodzi o wymóg przestrzegania zasady określoności przepisów, to ten przepis jednak budzi duże wątpliwości, żeby nie powiedzieć, że jest rażąco sprzeczny z zasadą określoności przepisów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-481">
+          <u xml:id="u-481.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-482">
+          <u xml:id="u-482.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, ta regulacja jest dokładnie analogiczna do tej, która jest w ustawie o PPK, w związku z tym my mieliśmy tutaj jakby zaufanie do tej regulacji i wydaje nam się, że ona jest w porządku, ale jeszcze przeanalizujemy ją pod tym kątem, na co tutaj Biuro Legislacyjne zwraca uwagę, bo sprawa jest taka dość złożona, powiedziałbym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-483">
+          <u xml:id="u-483.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan poseł… Czyli na razie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-484">
+          <u xml:id="u-484.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, chcę zauważyć, że prawdopodobnie Biuro Legislacyjne przy pracach nad ustawą o PPK podobną uwagę do tamtego przepisu zgłaszało. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-485">
+          <u xml:id="u-485.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">O właśnie, więc przepisaliśmy z tamtej ustawy niedoskonałości. Proszę bardzo, pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-486">
+          <u xml:id="u-486.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Szanowny panie przewodniczący, panie ministrze, Wysokie Komisje, chciałem zapytać o ten fundusz przedemerytalny. On się chyba tak nazywa: subfundusz przedemerytalny. Zgodnie z tymi przepisami, które mamy przed sobą, a konkretnie z art. 26h, aż 85% aktywów tego funduszu może być lokowane na przykład w obligacjach. Tam jest oczywiście katalog różnych możliwych instrumentów inwestycyjnych, natomiast to jednak zaskakuje. Rozumiejąc potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa dla lokowanych środków, wydaje się, że 85% w obligacjach bądź też depozytach bankowych jednak w bardzo znaczący sposób ogranicza te możliwości inwestycyjne, które dają – krótko mówiąc – lepszy efekt inwestycyjny. W związku z tym czy ministerstwo analizowało pod tym kątem sytuację, możliwe sytuacje właśnie ze względu na niekorzystne czy oprocentowanie obligacji, czy też depozytów bankowych? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-487">
+          <u xml:id="u-487.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-488">
+          <u xml:id="u-488.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, ten fundusz ma również swój cel – on jest po to, żeby bezpiecznie inwestować na chwilę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, dokładnie na pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. W związku z tym ma swoje uzasadnienie ta restrykcja, o której tu jest mowa. W mojej ocenie tak jak ostrożnościowe elementy przed osiągnięciem wieku były stosowane przy innych rozwiązaniach, tak w tym przypadku również one powinny się zachować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-489">
+          <u xml:id="u-489.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, dziękuję bardzo. Musimy pamiętać, że to jest subfundusz przedemerytalny. Poprawek nie ma w tym zakresie. Wobec tego rozpatrzyliśmy zmianę nr 15.</u>
+          <u xml:id="u-489.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 16. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-490">
+          <u xml:id="u-490.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie przewodniczący, panie ministrze, czy… Jestem chyba w pkt 18, to jest strona 62 – za wcześnie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-491">
+          <u xml:id="u-491.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, nie, tego jeszcze nie rozpatrzyliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-492">
+          <u xml:id="u-492.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Dobrze, ale pytałam, czy cały ten rozdział 3a to jest jedna zmiana i…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-493">
+          <u xml:id="u-493.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Rozdział 3a to jest jedna zmiana i to jest zmiana nr 15 w art. 18.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-494">
+          <u xml:id="u-494.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Dobrze, a mogę wiedzieć, na tym się kończy ta zmiana nr 15?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-495">
+          <u xml:id="u-495.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Strona 62 – tam jest zmiana nr 16.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-496">
+          <u xml:id="u-496.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Dobra, dziękuję. W takim razie ja do zmiany…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-497">
+          <u xml:id="u-497.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, do zmiany nr 16 czy do nr 18?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-498">
+          <u xml:id="u-498.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Może do zmiany nr 18.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-499">
+          <u xml:id="u-499.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pewnie do nr 18, bo będzie tu dużo głosów.</u>
+          <u xml:id="u-499.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 16. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-499.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 17. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-499.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">I zmiana nr 18. Mam tu dużo zgłoszeń różnego typu. Może Biuro Legislacyjne rozpocznie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-500">
+          <u xml:id="u-500.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, raz, że jest zgłoszona w tej zmianie poprawka, natomiast Biuro Legislacyjne ma tylko drobną uwagę redakcyjną do tej zmiany w tym art. 34b ust. 7. Tam jest takie sformułowanie przed punktami: „w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku”. Ten fragment proponujemy przenieść po punktach jako część wspólną.</u>
+          <u xml:id="u-500.1" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">I druga kwestia redakcyjna. W pkt 2 nie: „nabycia prawa do emerytury, o ile ukończyły”, lecz powinno być „ukończył”, bo to odnosi się do małżonka, czyli małżonek ukończył 60 lat. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-501">
+          <u xml:id="u-501.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Traktujemy je jako legislacyjno-redakcyjne, tak? Ministerstwo, czy do tych uwag Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-502">
+          <u xml:id="u-502.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jak najbardziej. Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-503">
+          <u xml:id="u-503.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. I teraz jest poprawka zgłoszona przeze mnie, raczej dość formalna. Chodzi w poprawce o dopisanie fragmentu oczywiście dotyczącego odpisu aktu zgonu, odpisu aktu małżeństwa i oświadczenia o małżeńskich stosunkach majątkowych, by to było wspólnie, łącznie – ta dokumentacja. Czy ministerstwo do tej poprawki…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-504">
+          <u xml:id="u-504.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, jak najbardziej, panie przewodniczący, jeśli pan może przejąć, to proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-505">
+          <u xml:id="u-505.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">…o charakterze bardziej legislacyjnym niż merytorycznym. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-505.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">I teraz mam zgłoszenia do zmiany nr 18. Pani prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych, pani Małgorzata Rusewicz, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-506">
+          <u xml:id="u-506.0" who="#PrezesIzbyGospodarczejTowarzystwEmerytalnychMalgorzataRusewicz">Dziękuję bardzo, ale pan przewodniczący zechciał tutaj zgłosić poprawkę i uwagę o konieczności dodania tego oświadczenia o wspólności majątkowej. W związku z tym dziękujemy za zgłoszenie i przyjęcie tej poprawki. To było dla nas istotne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-507">
+          <u xml:id="u-507.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. To polegałoby tylko na tym? Dobrze. Proszę bardzo, czy są jeszcze inne głosy do zmiany nr 18? Pani poseł Izabela Leszczyna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-508">
+          <u xml:id="u-508.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, cały czas słyszymy, że te środki na IKE już będą takie prywatne, że hej, więc chciałabym, żeby pan minister powiedział nam tak po kolei, jak to jest z tym dziedziczeniem, bo tu w art. 34b w ust. 1 czytamy, że w chwili śmierci oszczędzający na IKE, jeśli jest w związku małżeńskim, to fundusz przelewa, dokonuje wypłaty transferowej na IKE małżonka zmarłego, w dodatku połowy tych środków, jeśli to była wspólność majątkowa. Jak ten małżonek nie ma IKE, to zakłada mu się to IKE, takie sztuczne IKE, jak rozumiem, które nie jest specjalnie własnością, bo nie można tych środków wypłacić, kiedy się chce. Gdyby pan minister powiedział nam, na jakich zasadach te środki są dziedziczone. Umiera człowiek. Wiadomo, że nie jest jeszcze w wieku emerytalnym, bo przecież gdyby był, to pewnie już wypłaciłby sobie te środki. Chciałabym, żeby pan minister powiedział, jak to jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-509">
+          <u xml:id="u-509.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-510">
+          <u xml:id="u-510.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dobrze złapałem, że pani poseł to wie, ale rozumiem, że odnosimy się do Polaków, do obywateli, żeby też się o tym dowiedzieli. Rzecz w tym, że te przepisy są analogiczne do rozwiązań z OFE. To rozwiązanie polega na tym, że trzeba ustalić, jaka była wspólnota małżeńska, jaki był ustrój małżeński między zmarłym a małżonką. Część w przypadku ustroju małżeńskiego – wspólności, połowa środków jest wtedy żony męża, z którym razem mieli te środki. W związku z tym ona przechodzi do IKE tej osoby. Stąd ta deklaracja i potrzeba tej wiedzy. Druga część podlega normalnego spadkobraniu. To znaczy albo osoba upoważniona, albo spadkobiercy i zwykle postępowanie z Kodeksu cywilnego, jeśli chodzi o dziedziczenie. Konstrukcja, której nie zmieniamy tutaj, jeśli chodzi o OFE. Jak mówię, od ustroju i tak naprawdę stosunków cywilnych zależy, jak to jest dziedziczone, czyli według normalnych zasad, można powiedzieć, dziedziczenia, które obowiązują w Polsce. Jak małżonek jest właścicielem połowy, bo wchodzi do wspólnoty majątkowej małżeńskiej, to ciężko, żeby to dziedziczył. On to po prostu ma i to jest jego. Po to jest to oświadczenie, żeby ustalić, czy jest właścicielem połowy, czy dziedziczy całość. I tylko na tym polega to doprecyzowanie, żeby wiedzieć, że to było we wspólności, czyli wspólne, i tylko połowa podlega dziedziczeniu, czy to było wyłącznie własnością zmarłego i całe podlega dziedziczeniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-511">
+          <u xml:id="u-511.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie, pan minister w ogóle uciekł od odpowiedzi. Panie ministrze, chodzi o to, że nie są to żadne prywatne środki, bo trzeba je przelać na drugie IKE, z którego nie można wypłacić tych pieniędzy. No i w tym jest szkopuł, a pan chodzi obok, a nie odpowiada na pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-512">
+          <u xml:id="u-512.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Środki będą od 28 stycznia prywatne. Nikt tutaj tego nie zmienia. Ta część, której właścicielem był małżonek, który żyje, podlega tym samym zasadom, to znaczy jego IKE i jego środki będące środkami prywatnymi mogą być wypłacone po osiągnięciu przez niego wieku emerytalnego. Tu nie ma żadnej zmiany prawnej w tym zakresie. Była właścicielką – powiedzmy sobie – żona tej części i nadal jest, i nadal może wypłacić te środki w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego i nadal może bez względu na śmierć małżonka, tylko chodzi o ustalenie części, która podlega spadkobraniu, tak jak mówię: albo całość, albo część. To taki kanon prawa. Uczyliśmy się tego na drugim roku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-513">
+          <u xml:id="u-513.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Znaczy ja nie bardzo rozumiem w ogóle tych pytań teraz. Bo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-514">
+          <u xml:id="u-514.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie przewodniczący, czego pan nie rozumie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-515">
+          <u xml:id="u-515.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wytłumaczyć pani przewodniczącej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-516">
+          <u xml:id="u-516.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie. Jeśli jest coś moją własnością i mam prywatne pieniądze, to jak umieram, to albo mam testament, albo dziedziczę, tak jak pana ministra uczyli na drugim roku. Natomiast nie ma to nic wspólnego z tym, że muszę mieć jakieś IKE…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-517">
+          <u xml:id="u-517.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-518">
+          <u xml:id="u-518.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">…którego nie chcę mieć – i na to IKE trzeba przelać moje pieniądze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-519">
+          <u xml:id="u-519.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani przewodnicząca…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-520">
+          <u xml:id="u-520.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-521">
+          <u xml:id="u-521.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">…pani dziedziczy IKE, a IKE jest wypłacane w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego. Jeśli pani małżonek czy ktokolwiek inny umiera, to nawet nie mając konta IKE, zakłada się pani automatycznie konto IKE i pani jest uprawniona do wypłaty tych pieniędzy w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-522">
+          <u xml:id="u-522.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Wasze IKE. To wy robicie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-523">
+          <u xml:id="u-523.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący,…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-524">
+          <u xml:id="u-524.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy to jest takie trudne? Naprawdę będziemy dyskutować o oczywistych rzeczach?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-525">
+          <u xml:id="u-525.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, poprawka. Ja uważam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-526">
+          <u xml:id="u-526.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka jest zgłoszona? Do czego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-527">
+          <u xml:id="u-527.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ja zgłaszam w tym momencie poprawkę, aby w art. 18 w zmianie nr 18 skreślić wyraz „połowy”. Konsekwencją będzie również skreślenie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-528">
+          <u xml:id="u-528.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To znaczy, że współmałżonek bierze całe pieniądze, a jeśli spadkobiercami są dzieci, to co, one są wydziedziczone?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-529">
+          <u xml:id="u-529.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-530">
+          <u xml:id="u-530.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Panie pośle, niech pan się zastanowi, co pan chce zaproponować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-531">
+          <u xml:id="u-531.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, nie może być tak, że rząd robi obywateli w konia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-532">
+          <u xml:id="u-532.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, może pan zaproponować, tylko niech pan się zastanowi, bo pan chyba nie wie, co pan proponuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-533">
+          <u xml:id="u-533.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Rząd robi dzisiaj obywateli w konia, mówiąc, że to będą ich prywatne pieniądze. To jest nieprawda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-534">
+          <u xml:id="u-534.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Proszę zaproponować tę poprawkę, wydziedziczając tym sposobem dzieci, i przegłosujemy. Pani poseł Paulina Hennig-Kloska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-535">
+          <u xml:id="u-535.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, rozdzielmy – jedną rzeczą jest mechanizm, który tworzycie, czyli mamy IKE, które nie jest IKE, bo normalnie IKE ma dowolność modelowania tymi środkami. Po pierwsze, będę musiała je inwestować zgodnie z katalogiem założonym przez rząd, a po drugie, będę mogła je spieniężyć dopiero w momencie przejścia na wiek emerytalny. OK, jakby taką dla mnie niezrozumiałą konstrukcję zrobiliście. Cała ustawa nie jest przeze mnie popierana, ale przechodząc do meritum tego tutaj zapisu – czym innym jest stworzenie tego mechanizmu, który pozwala nam wypłacić pieniądze z IKE w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego, a czym innym jest prawo do dziedziczenia. I w gruncie rzeczy nawet jeżeli mamy prawo do dziedziczenia i środki dzielą się między współmałżonka a dzieci, to w tej sytuacji dzieli się niezależnie od tego, czy mamy IKE, czy mamy gotówkę na koncie. Zasady dziedziczenia są takie same. My mówimy o tym, że zmarły już nie przejdzie na emeryturę, już nie będzie tej emerytury w żaden sposób pobierał, a rodzina zmarłego ma prawo w momencie jego przejścia na emeryturę do spieniężenia środków zainwestowanych w akcje w ramach indywidualnego konta emerytalnego. To są dwie różne kwestie. Wy w dalszym ciągu po śmierci właściciela konta w IKE chcecie ograniczać prawa, a on już na emeryturę nie przejdzie, w związku z czym rodzina powinna mieć prawo spieniężyć i podzielić według testamentu. To są zupełnie dwie odrębne kwestie. Więc w mojej ocenie w momencie śmierci konto powinno być zamykane, środki przekazywane rodzinie i dzielone według testamentu czy według rozdziału przyjętego w podziale spadkowym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-536">
+          <u xml:id="u-536.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan poseł Mirosław Suchoń stosowną poprawkę miał sformułować, tak? Czy będzie, czy później?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-537">
+          <u xml:id="u-537.0" who="#PoselMiroslawSuchon">W drugim czytaniu, panie przewodniczący, zgłosimy, ponieważ poziom hipokryzji i obłudy tej ustawy jest zadziwiająco wysoki,…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-538">
+          <u xml:id="u-538.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-539">
+          <u xml:id="u-539.0" who="#PoselMiroslawSuchon">…nawet jak na standardy rządu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-540">
+          <u xml:id="u-540.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie przewodniczący, ja jedno zdanie dosłownie. Naprawdę. Chodzi o to, że jak mam normalne IKE, a nie to pokrętne i krzywe, które nie jest prywatne, to jeśli umiera małżonek, to jego spadkobiercy – ja nie wchodzę w tej chwili w to, czy ktoś ma dzieci, czy nie, to jest oczywiste i wynika z innych przepisów – że jego spadkobiercy mogą otrzymać te pieniądze na rachunek bankowy, w dodatku nie płacą podatku. A wy, państwo koniecznie każecie zakładać IKE i przekazywać transferem na kolejne IKE – i nie można ich znowu wypłacić. My o tym mówimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-541">
+          <u xml:id="u-541.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Przygotujemy poprawkę, panie przewodniczący, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-542">
+          <u xml:id="u-542.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">(niesłyszalne) Przepraszam bardzo, mikrofon był wyłączony. Zmiana nr 20.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-543">
+          <u xml:id="u-543.0" who="#PoselMiroslawSuchon">W takim razie teraz, panie przewodniczący, od art. 1 jeszcze raz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-544">
+          <u xml:id="u-544.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, teraz przy ostatniej zmianie. Czyli zmiana nr 20, strona 66 została… tak, i nr 21 zostały rozpatrzone. Rozpatrzyliśmy art. 18.</u>
+          <u xml:id="u-544.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przechodzimy do art. 19. Biuro Legislacyjne zgłasza się do zmiany nr 1, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-545">
+          <u xml:id="u-545.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Tak, do zmiany nr 1 drobna uwaga. Mianowicie tu, w tym dodawanym art. 28a, jest napisane, że wpłaty do specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych będących funduszami zdefiniowanej daty, zarządzanymi przez jedno towarzystwo, mogą być dokonywane na rachunek wspólny tych funduszy, które niezwłocznie dokonują ich przeliczenia.</u>
+          <u xml:id="u-545.1" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Wydaje się, że przeliczenia dokonują towarzystwa, a nie fundusze, więc tutaj również w trybie roboczym konsultowaliśmy ze stroną rządową ten przepis i wstępnie strona rządowa potwierdziła, że rzeczywiście chodzi o towarzystwa. Jeżeli więc tak jest, to prosimy o potwierdzenie. Mamy przygotowaną również na roboczo taką propozycję poprawki, którą jeżeli pan przewodniczący zgodziłby się ją przejąć, a Komisja przyjęłaby, to już takiej korekty dokonamy w sprawozdaniu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-546">
+          <u xml:id="u-546.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-547">
+          <u xml:id="u-547.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Zgoda, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-548">
+          <u xml:id="u-548.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zgoda, czyli przejmuję tę poprawkę, która zmieniałaby przeliczenie. Nie fundusze przeliczają, tylko towarzystwa przeliczają. Czy jest sprzeciw wobec tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-548.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zatem rozpatrzyliśmy zmianę nr 1 z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-548.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 2. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-548.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 3. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-548.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 4. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-548.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 5.</u>
+          <u xml:id="u-548.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 6. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-548.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 7. Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-548.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 8.</u>
+          <u xml:id="u-548.9" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 9.</u>
+          <u xml:id="u-548.10" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tym sposobem rozpatrzyliśmy art. 19.</u>
+          <u xml:id="u-548.11" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 20. On jest krótki. Całościowo nie ma uwag. Rozpatrzyliśmy art. 20.</u>
+          <u xml:id="u-548.12" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 21. Nie ma uwag. Rozpatrzyliśmy art. 21.</u>
+          <u xml:id="u-548.13" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 22. Uwag nie ma. Rozpatrzyliśmy art. 22.</u>
+          <u xml:id="u-548.14" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 23. Nie ma. Rozpatrzyliśmy art. 23.</u>
+          <u xml:id="u-548.15" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 24. Jest uwaga. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-549">
+          <u xml:id="u-549.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, do art. 24 mamy pewną uwagę do zmiany nr 2. Jest to propozycja dodania nowego pkt 6 w art. 13 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. W tym przepisie mamy pewne wątpliwości. Artykuł 13 wskazuje, kto podlega kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. I tutaj będą temu podlegały podmioty zatrudniające zgodnie z ustawą o Pracowniczych Planach Kapitałowych w zakresie przestrzegania przepisów tej ustawy. Naszym zdaniem takie ogólne wskazanie jest bardzo niedookreślone, co mieści się jakby w tym pojęciu „w zakresie przestrzegania przepisów tej ustawy”. Również tak na roboczo w ramach konsultacji ze stroną rządową zaproponowaliśmy, aby doprecyzować ten przepis, ewentualnie żeby wskazać, że „w zakresie obowiązków wynikających z tej ustawy”, tak aby to bardziej było precyzyjne i jasne dla tych podmiotów kontrolowanych, w jakim zakresie ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych, jak będzie, że tak powiem, badana przez Państwową Inspekcję Pracy. Jeżeli więc strona rządowa jakby nasze wątpliwości potwierdzi, to prosimy o przejęcie poprawki przez pana przewodniczącego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-550">
+          <u xml:id="u-550.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-551">
+          <u xml:id="u-551.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Zgoda, w zakresie obowiązków wynikających z ustawy. Jak najbardziej prosimy o przejęcie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-552">
+          <u xml:id="u-552.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Przejmuję tę poprawkę, czyli byłaby zmiana na „w zakresie obowiązków wynikających z tej ustawy”, a nie „realizacji” całych przepisów, tak? Czy jest sprzeciw wobec tej poprawki zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-552.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To była jedyna poprawka zgłoszona do art. 24. Stwierdzam zatem rozpatrzenie art. 24 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-552.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 25. Tu jest zmian kilka, ale one są bardzo krótkie. Czy są uwagi do art. 25? Nie ma. Stwierdzam rozpatrzenie art. 25.</u>
+          <u xml:id="u-552.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 26. Również trzy zmiany, ale krótkie. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie art. 26.</u>
+          <u xml:id="u-552.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 27. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie art. 27.</u>
+          <u xml:id="u-552.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 28. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie art. 28.</u>
+          <u xml:id="u-552.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 29. Nie ma. Stwierdzam jego rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 30. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 31. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.9" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 32. Również nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.10" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 33. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.11" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 34. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.12" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 35. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.13" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 36. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.14" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 37. Nie ma uwag. Stwierdzam rozpatrzenie.</u>
+          <u xml:id="u-552.15" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 38. Tak, tylko tu jest trochę zmian. Dobrze, w takim razie może zmianami jednak będę tak bardzo krótko…</u>
+          <u xml:id="u-552.16" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-553">
+          <u xml:id="u-553.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Jeśli można, panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-554">
+          <u xml:id="u-554.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-555">
+          <u xml:id="u-555.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Tutaj proponowalibyśmy w zmianie nr 1 w lit. d nową redakcję. To w ramach upoważnienia. Zaproponowalibyśmy takie brzmienie: „jeżeli pracodawca, o którym mowa  w lit. a, lub zleceniodawca, o którym mowa w lit. d” – tak aby była jasność i doprecyzowanie. Zaproponowalibyśmy to w ramach upoważnienia. To jest redakcja w lit. d w zmianie nr 1, jeżeli byłaby zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-556">
+          <u xml:id="u-556.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-557">
+          <u xml:id="u-557.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, zgoda, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-558">
+          <u xml:id="u-558.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zgoda, wobec tego w ramach upoważnienia Biuro Legislacyjne dokona tej korekty.</u>
+          <u xml:id="u-558.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 2? Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-559">
+          <u xml:id="u-559.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Kolejna nasza uwaga dopiero w zmianie nr 10.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-560">
+          <u xml:id="u-560.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Zmiana nr 2.</u>
+          <u xml:id="u-560.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 3.</u>
+          <u xml:id="u-560.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 4.</u>
+          <u xml:id="u-560.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 5.</u>
+          <u xml:id="u-560.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 6.</u>
+          <u xml:id="u-560.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 7.</u>
+          <u xml:id="u-560.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 8.</u>
+          <u xml:id="u-560.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 9.</u>
+          <u xml:id="u-560.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">I zmiana nr 10. Jest uwaga, tak? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-561">
+          <u xml:id="u-561.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Tak. Jeżeli można, tutaj w art. 38 zaproponowalibyśmy brzmienie pkt 10 w lit. a, tak aby brzmiał następująco: „pierwsze wpłaty oblicza się i pobiera od wynagrodzenia wypłacanego uczestnikowi PPK po powstaniu stosunku prawnego wynikającego z umowy o prowadzenie PPK. Wpłaty są dokonywane w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane”. Usunęlibyśmy tutaj wyrazy „począwszy” z pierwotnego brzmienia i przestawilibyśmy „wpłaty dokonywane są” na „są dokonywane”, więc to byłaby zmiana o charakterze takim redakcyjnym. Ponieważ jednak usuwamy tutaj ten element „począwszy” i zmieniamy nieco orzeczenie w innym miejscu, proponowalibyśmy, aby – jeżeli można – pan przewodniczący przejął tę poprawkę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-562">
+          <u xml:id="u-562.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Oczywiście zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-563">
+          <u xml:id="u-563.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ministerstwo od razu zgoda. Wobec tego ja przejmuję tę poprawkę, traktując tę merytoryczną część jako wykreślenie słowa „począwszy”, a pozostała część to upoważnienie legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-564">
+          <u xml:id="u-564.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">I jak można, to do zmiany nr 11.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-565">
+          <u xml:id="u-565.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Chwila. Kto jest… Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej poprawki zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka do zmiany nr 10 została przyjęta. Rozpatrzyliśmy zmianę nr 10.</u>
+          <u xml:id="u-565.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 11? Biuro Legislacyjne…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-566">
+          <u xml:id="u-566.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Do zmiany nr 11 mamy tutaj dosyć dużo uwag. W związku z tym również proponowalibyśmy, żeby całe brzmienie w art. 38 w pkt 11 nadać art. 28a ust. 2 – rozbić ten ustęp na dwa ustępy, jakby dodać ust. 2a, jak również nadać nowe brzmienie ust 3, w pkt 1  ust. 4 i nadać nowe brzmienie ust. 5. I teraz omówię, na czym te zmiany polegają.</u>
+          <u xml:id="u-566.1" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Otóż w ust. 1 chodzi o to, że brak jest skrótów. On mówi o wpłacie powitalnej i dopłatach rocznych. W związku z tym proponujemy, aby zapis brzmiał następująco: „wpłata powitalna, o której mowa w art. 31, lub dopłaty roczne, o których mowa w art. 33”. Jeżeli ta fraza będzie występowała dalej, będziemy również doprecyzowywali, o jakie wpłaty i dopłaty chodzi. To byłaby uwaga pierwsza.</u>
+          <u xml:id="u-566.2" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Następnie usuwamy w ust. 2 sformułowanie „ich”. Nieco inna jest redakcja, jeżeli chodzi o końcówkę: „do odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia tych jednostek rozrachunkowych przez tę osobę”. I tutaj proponowalibyśmy od tego miejsca wydzielić dalszą część jako ust. 2a. Tak nam się wydaje. Byłoby to przeredagowane. To wszystko również było na roboczo uzgodnione ze stroną rządową. Tam byłaby nieco inna redakcja, bardziej precyzyjna, jeżeli chodzi o dalsze zapisy tej części w ust. 2a, byłoby mniej zaimków, byłoby to wszystko bardziej precyzyjne.</u>
+          <u xml:id="u-566.3" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Również jeżeli chodzi o taki fragment w tym nowym ust. 2a w pkt 1, jest takie sformułowanie, że „instytucja finansowa nie dysponuje numerem takiego rachunku”. Wydaje nam się, że powinno tu być następujące sformułowanie: „nie posiada informacji o numerze”, bo jeśli „nie dysponuje”, to wychodzi na to, że jest dysponentem, a tutaj jakby nie o to chodzi. Chodzi tylko i wyłącznie o wiedzę na temat tego rachunku.</u>
+          <u xml:id="u-566.4" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Tutaj również, jeżeli chodzi z kolei o pkt 3, mielibyśmy takie pytanie, bo na końcu pkt 3 jest mowa, że „za pośrednictwem PFR na rachunek wskazany przez ministra właściwego do spraw pracy”. Czy chodzi o rachunek w PFR, czy chodzi o rachunek Funduszu Pracy?</u>
+          <u xml:id="u-566.5" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Z kolei później w ust 3 również byłaby redakcja polegająca na tym, że dopisywalibyśmy sformułowanie: „licząc nie później niż w terminie 3 dni roboczych, licząc od dnia ich otrzymania”. To więc również znajduje się w tej części przygotowanej przez nas poprawki, uzgodnionej z rządem.</u>
+          <u xml:id="u-566.6" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Później jest następna kwestia w ust. 4. Otóż mówimy na końcu o powzięciu informacji, że wpłata okazała się nienależna i instytucja finansowa zwraca – i teraz: tej osobie, podmiotowi zatrudniającemu. Natomiast mamy takie pytanie – czy nie brakuje tutaj Funduszu Pracy? To jeżeli chodzi o ust. 4.</u>
+          <u xml:id="u-566.7" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Również byłaby zmiana z kolei w ust. 5 w tym sformułowaniu „licząc od dnia w terminie 3 dni roboczych, licząc od dnia przekazania”. To wszystko, jeżeli chodzi o zmianę nr 11. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-567">
+          <u xml:id="u-567.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-568">
+          <u xml:id="u-568.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">W zakresie rachunku ministra właściwego do spraw pracy to oczywiście tak to rozumiemy. Natomiast co do tej drugiej uwagi, to tutaj konsultowaliśmy to również z Ministerstwem Finansów i nie ma zgody na to, żeby tę propozycję uwzględnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-569">
+          <u xml:id="u-569.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Tylko w takim razie, generalnie rzecz biorąc, będziemy mieli tylko zwrot osobie i podmiotowi zatrudniającemu, tak? Jak rozumiem, nie będzie po prostu zwrotu do Funduszu Pracy, tak? A wpłata powitalna między innymi również jest finansowana ze środków Funduszu Pracy, czyli jeżeli byłaby otrzymana nienależnie, to mamy kwestię zwrotu osobie i podmiotowi zatrudniającemu, ale nie ma mowy o zwrocie Funduszowi Pracy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-570">
+          <u xml:id="u-570.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, nasze ustalenia z Ministerstwem Finansów są takie, że ten przepis powinien być pozostawiony w obecnej formie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-571">
+          <u xml:id="u-571.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Dobrze, dziękuję bardzo. To była po prostu nasza wątpliwość. Rozumiem, że w pozostałym zakresie pan minister się zgadza, na te uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-572">
+          <u xml:id="u-572.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-573">
+          <u xml:id="u-573.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-574">
+          <u xml:id="u-574.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ja mam pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-575">
+          <u xml:id="u-575.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pozostałe wymagają złożenia poprawki czy jako upoważnienie legislacyjne? Tak, tylko że ta poprawka jest szersza. Właśnie, trzeba by było to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-576">
+          <u xml:id="u-576.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Bez kwestii wątpliwych te dwa pytania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-577">
+          <u xml:id="u-577.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Uzgodnione, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-578">
+          <u xml:id="u-578.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Tak, to było osobno. Zapytałem. Pan minister odpowiedział. Te wszystkie kwestie, które są uzgodnione, znajdują się w tej rzeczywiście dosyć obszernej części, bo tu jest przeredagowany spory fragment. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-579">
+          <u xml:id="u-579.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czyli te zaproponowane przez legislatorów, akceptowalne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-580">
+          <u xml:id="u-580.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Tak. I tu pan minister wyraził zgodę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-581">
+          <u xml:id="u-581.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ja te poprawki przejmuję. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tych poprawek, zaproponowanych przez Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-582">
+          <u xml:id="u-582.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Jest pytanie do Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-583">
+          <u xml:id="u-583.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-584">
+          <u xml:id="u-584.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję. Panie mecenasie, przed chwilą był pan uprzejmy wyjaśnić, że jest jeszcze ta część, która pochodzi z Funduszu Pracy. Ja rozumiem, że jeżeli zostanie postawiony ust. 4 w obecnym brzmieniu, to ta część pozostanie w rękach instytucji finansowej? Jak to trzeba rozumieć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-585">
+          <u xml:id="u-585.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Powiem szczerze, to jest nasza wątpliwość, panie pośle. Zwróciliśmy się z pytaniem do pana ministra. Wychodzi na to, że mechanizm zwrotu, jeżeli wpłaty okażą się nienależne, przewiduje dwie opcje – zwrot osobie na rachunek bankowy i zwrot podmiotowi zatrudniającemu na jego rachunek bankowy. Wątpliwość jest w porównaniu z ust. 2, gdzie jest mowa, że część tych środków pochodzi z Funduszu Pracy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-586">
+          <u xml:id="u-586.0" who="#PoselMiroslawSuchon">No, to wynika tam z ust. 3, powyżej, prawda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-587">
+          <u xml:id="u-587.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Tak, przepraszam, dokładnie. To więc było nasze pytanie. Pan minister odpowiedział, że jakby po analizach ma to pozostać w takim kształcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-588">
+          <u xml:id="u-588.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Komu więc ta część jest w takim razie wypłacana: osobie czy podmiotowi zatrudniającemu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-589">
+          <u xml:id="u-589.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Zwracana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-590">
+          <u xml:id="u-590.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Zwracana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-591">
+          <u xml:id="u-591.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Zwróciliśmy się z tym pytaniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-592">
+          <u xml:id="u-592.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pozostaje niezwrócona. Tak należy rozumieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-593">
+          <u xml:id="u-593.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Zwraca osobie bądź podmiotowi zatrudniającemu. Nie ma jakby takiej opcji, że te pieniądze pozostają niezwrócone.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-594">
+          <u xml:id="u-594.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Komu więc zwraca tę część z Funduszu Pracy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-595">
+          <u xml:id="u-595.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Ja nie potrafię na to pytanie odpowiedzieć. Zgodnie z przepisem: zwraca osobie albo podmiotowi zatrudniającemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-596">
+          <u xml:id="u-596.0" who="#PoselMiroslawSuchon">To w takim razie poproszę pana ministra, jeżeli pan przewodniczący będzie uprzejmy i pozwoli. Poproszę pana ministra w takim razie o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-597">
+          <u xml:id="u-597.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Do odpowiedzi na to pytanie zgłasza się KNF, pani Barbara Jawdosiuk, Departament Funduszy Inwestycyjnych i Funduszy Emerytalnych, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-598">
+          <u xml:id="u-598.0" who="#EkspertzDepartamentuFunduszyInwestycyjnychiFunduszyEmerytalnychKomisjiNadzoruFinansowegoBarbaraJawdosiuk">Dzień dobry państwu. Czy jestem słyszana?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-599">
+          <u xml:id="u-599.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-600">
+          <u xml:id="u-600.0" who="#EkspertKNFBarbaraJawdosiuk">Szanowni państwo, jeżeli można, bo tutaj dla tego zagadnienia bardzo ważne jest rozróżnienie w obrębie tego przepisu takich wpłat do PPK, które okazały się nienależne i za które zostały przydzielone jednostki uczestnictwa, od takich wpłat do PPK, które okazały się nienależne, ale jeszcze fundusz nie przydzielił jednostek uczestnictwa. W związku z tym te kwestie, co do których państwo mają wątpliwości, jeżeli chodzi o nieprzydzielone jednostki uczestnictwa, one są uregulowane w art. 31 i chyba w art. 35 stosownie do tego, czy to są opłaty pochodzące z wpłaty powitalnej, czy z dopłaty rocznej. One więc są zwracane za pośrednictwem PFR na odpowiedni rachunek wskazany przez ministra pracy do Funduszu Pracy. I to jest uregulowane w tych przepisach w rozdziale o dopłacie rocznej i opłacie powitalnej.</u>
+          <u xml:id="u-600.1" who="#EkspertKNFBarbaraJawdosiuk">Natomiast jeżeli chodzi o kwestie wpłat związanych z tymi jednostkami, tymi wpłatami, które okazały się nienależne, z wpłaty powitalnej, dopłaty rocznej, za które zostały przydzielone jednostki uczestnictwa, to tu mamy tę regulację całościową uregulowaną w ust. 2. Jeżeli więc chodzi o wątpliwości Biura Legislacyjnego – to niczego nie brakuje. Po prostu regulacja w zakresie nieprzydzielonych jeszcze jednostek uczestnictwa, czyli tych wpłat, za które nie zostały przydzielone jednostki uczestnictwa, jest po prostu w dalszych przepisach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-601">
+          <u xml:id="u-601.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Bardzo dziękujemy za to wyjaśnienie. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-602">
+          <u xml:id="u-602.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, bo cały problem czy te wątpliwości biorą się stąd, że ust. 4 tutaj na początku mówi, że po pierwsze, są trzy kategorie tych środków – wpłaty finansowane przez osobę, wpłata powitalna lub dopłaty roczne. Jeżeli więc jest tak, jak powiedziała przed chwilą pani z KNF, to rzeczywiście art. 31 ust. 7 mówi wyłącznie o wpłacie powitalnej niezaewidencjonowanej na rachunku PPK. I ona podlega zwrotowi. Natomiast w takim razie co się dzieje z wpłatami powitalnym lub dopłatami rocznymi, o których mowa w ust. 4? Bo tego dotyczy wątpliwość i właśnie nasze pytanie wzięło się z porównania ust. 4 z ust. 2. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-603">
+          <u xml:id="u-603.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, jeszcze pani przedstawicielka KNF, jeśli można.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-604">
+          <u xml:id="u-604.0" who="#EkspertKNFBarbaraJawdosiuk">Jeżeli można, ja tylko zerknę. Chodzi po prostu o to, że te jednostki, które nie są zaewidencjonowane, bo takimi pojęciami – niezaewidencjonowane jednostki – posługują się te przepisy art. 31 i art. 33, zdaje się. Natomiast ten posługuje się po prostu zwrotem: za te, które okazały się nienależne, za które nie zostały nabyte jednostki uczestnictwa. Ale to jest dokładnie to samo. Czyli po prostu wpływa jakieś 100 zł do funduszu i teraz za te 100 zł powinny być przydzielone jednostki uczestnictwa. Jeżeli zostały przydzielone jednostki uczestnictwa, czyli te 100 zł zamieniły się na jednostki uczestnictwa, to mamy regulację z ust. 2. Jeżeli towarzystwo czy fundusz zorientował się, że ta wpłata była nienależna, zanim te 100 zł zostały zamienione na jednostki uczestnictwa, to mamy regulację z ust. 4 i mówimy o wpłatach, za które nie zostały jeszcze nabyte jednostki uczestnictwa, które jeszcze nie zostały przeliczone na jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego. Ale z punktu widzenia rozdziału o wpłatach powitalnych mamy jednostki niezaewidencjonowane jeszcze, wpłaty niezaewidencjonowane – więc te powinny być zwrócone.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-605">
+          <u xml:id="u-605.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Widzę, że nie wszystkie wątpliwości zostały rozwiane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-606">
+          <u xml:id="u-606.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, to znaczy tak jak mówiliśmy, te wątpliwości biorą się z tego, że ust. 4 nakłada na instytucję finansową obowiązek zwrotu trzech kategorii środków: wpłat finansowanych przez osobę, wpłat powitalnych i dopłat rocznych. I te trzy kategorie są zwracane tym dwóm kategoriom podmiotów. Ta wątpliwość dotyczyła tego, że wpłata powitalna i dopłata roczna jest finansowana z Funduszu Pracy i ust. 2, czyli wcześniejszy, wyraźnie również mówiąc o tych trzech kategoriach środków, wskazuje, że te wpłaty powitalne i dopłaty roczne są zwracane tym podmiotom, od których pochodzą, czyli najpierw osobie, potem podmiotowi zatrudniającemu i Funduszowi Pracy. Tego trzeciego podmiotu, czyli Funduszu Pracy, w ust. 4 nie ma – i stąd się biorą te wątpliwości. Jeżeli rzeczywiście, jak pani z Komisji Nadzoru Finansowego powiedziała, ta regulacja jest zawarta w art. 31 ust. 7, to pytanie, czy w ust. 4, tym wcześniejszym, w ogóle kategorie pod tytułem „wpłata powitalna” lub „dopłata roczna” mają być wymienione. To rzeczywiście może wymaga wyjaśnienia i ewentualnej korekty w drodze poprawki zgłoszonej w drugim czytaniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-607">
+          <u xml:id="u-607.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Myślę, że na tym etapie pewnie nie skoordynujemy jednego artykułu i drugiego. Zostawiamy to jako zadanie ministerstwa, czyli wiodącej jednostki do tej ustawy, z Biurem Legislacyjnym – żeby to wyjaśnić.</u>
+          <u xml:id="u-607.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Jest poprawka w części akceptowanej przez ministerstwo i zgłoszona przez… zaproponowana – przepraszam – przez Biuro Legislacyjne, przejęta przeze mnie. Czy wobec tej poprawki jest sprzeciw? Nie ma. Stwierdzam, że została przyjęta. Natomiast nadal mamy wątpliwości dotyczące ust. 4, tak?</u>
+          <u xml:id="u-607.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Rozpatrzyliśmy zatem zmianę nr 11 z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-607.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 12? Jest uwaga?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-608">
+          <u xml:id="u-608.0" who="#LegislatorJacekMarkiewicz">Jak można, to jest ta sama kwestia, która miała miejsce w art. 28a ust. 3 pkt 3. To jest znowu ta kwestia zwrotu za pośrednictwem PFR na rachunek bankowy wskazany przez ministra właściwego do spraw pracy. Identyczna kwestia później jest w ust. 2 w zmianie nr 13. Jest to pytanie – komu. To jest to samo pytanie. Pan minister już odpowiedział, że nie ma wątpliwości, bo to jest dokładnie ta sama kwestia, o której była mowa w art. 28a ust. 2 pkt 3. Rozumiem więc, że pan minister tutaj podtrzymuje swoją odpowiedź odnośnie do art. 28a ust. 2 pkt 3. To są jakby nasze uwagi i pytania do zmiany nr 12 i zmiany nr 13. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-609">
+          <u xml:id="u-609.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-610">
+          <u xml:id="u-610.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, my sugerujemy pozostawienie zapisów w obecnym brzmieniu bez propozycji zmian.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-611">
+          <u xml:id="u-611.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Wobec tego zmiana nr 12 została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-611.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 13 – również.</u>
+          <u xml:id="u-611.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 14. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-611.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 15. Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-611.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 16.</u>
+          <u xml:id="u-611.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 17.</u>
+          <u xml:id="u-611.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 18.</u>
+          <u xml:id="u-611.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 19.</u>
+          <u xml:id="u-611.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 20.</u>
+          <u xml:id="u-611.9" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 21.</u>
+          <u xml:id="u-611.10" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 22.</u>
+          <u xml:id="u-611.11" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 23.</u>
+          <u xml:id="u-611.12" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 24.</u>
+          <u xml:id="u-611.13" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zmiana nr 25.</u>
+          <u xml:id="u-611.14" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tym sposobem zamknęliśmy art. 38. Rozpatrzyliśmy art. 38.</u>
+          <u xml:id="u-611.15" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 39. Tak, jest poprawka pani poseł Pauliny Hennig-Kloski, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-612">
+          <u xml:id="u-612.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, panie ministrze, panie i panowie posłowie, to jest miejsce, w którym powinniśmy poważnie zastanowić się nad jedną kwestią, a mianowicie – jaki mechanizm przekazywania środków z otwartych funduszy emerytalnych do ZUS-u czy też IKE w lepszy sposób zabezpieczy przyszłych emerytów i środki zgromadzone w otwartych funduszach emerytalnych. Dobrze wiemy, że wielu obywateli nie zagłębia się tak szczegółowo w mechanizm działania i funkcjonowania zarówno otwartych funduszy emerytalnych, jak i mechanizmy proponowane tą ustawą. I nawet najlepsza kampania informacyjna nigdy nie dotrze do wszystkich. Wychodzimy z założenia, że właśnie w celu lepszego zabezpieczenia przyszłych emerytur trzeba odwrócić mechanizm deklaracji – że docelowym modelem powinno być jednak przekazywanie dotychczas zgromadzonych środków z OFE do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a dopiero potem, na wyraźne żądanie obywateli wskazane w formie deklaracji, że środki będą przekazywane do IKE. Taki mechanizm w naszej ocenie byłby lepszy. Stosowna poprawka zmieniająca art. 39 ust. 1 w nowym brzmieniu to właśnie czyni, że w przypadku braku złożenia deklaracji środki zgromadzone na rachunku zostaną przeniesione automatycznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-613">
+          <u xml:id="u-613.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Tak? Inicjatywa. Poprawka, która miałaby polegać na tym, że ciężar wniosku – z automatu do ZUS-u, do IKE na wniosek. Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-613.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan Adrian Zwoliński, przedstawiciel Konfederacji Lewiatan, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-614">
+          <u xml:id="u-614.0" who="#EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Szanowny panie przewodniczący, dziękuję za możliwość zabrania głosu. Szanowni państwo, jako Konfederacja Lewiatan uważamy, że istnieją tutaj dwie strony problemu, o którym rozmawiamy. Bardzo zwięźle. Pierwsza dotycząca samej istoty – my uważamy, że dokonanie rozdziału na ten aspekt prywatny oszczędzania i publiczny jest słuszny i w tym zakresie reforma jest słuszna. Natomiast pomijając fakt tej jakby słuszności, drugi aspekt w dużej mierze motywowany jest tym, że ciężko jest zarządzać funduszami, które ustawicznie są w jakiś sposób kwestionowane albo podważana jest zasadność ich istnienia. Więc sam fakt reformy uważamy za słuszny, mimo to dostrzegamy tutaj dwa problemy, dwa zasadnicze problemy.</u>
+          <u xml:id="u-614.1" who="#EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Pierwszy z tychże problemów dotyczy przeniesienia środków. I tego dotyczy właśnie art. 39 między innymi. Widzimy faktycznie ryzyko, że przy okazji przeniesienia środków do ZUS-u może nastąpić ryzyko przejęcia części akcji przez Skarb Państwa. Te aktywa trafiają przez ZUS do Funduszu Rezerwy Demograficznej i następnie faktycznie wykonywanie praw z tychże akcji może być dokonywane przez państwo. Rozumiemy jakby, że został wprowadzony tutaj pewnego rodzaju mechanizm, czyli ta domyślność, i to ma być takim mechanizmem, jak było to przedstawione, przeciwdziałającym temu problemowi, natomiast uważamy, że jest on niewystarczający. Pomimo tego mechanizmu może zdarzyć się taka sytuacja, a nie trzeba – wydaje mi się – tutaj wyjaśniać i przedstawiać negatywnych skutków, jakie miałoby nagłe zwiększanie się aktywności państwa w sposób zupełnie nierynkowy w spółkach prywatnych.</u>
+          <u xml:id="u-614.2" who="#EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">W związku z tym zaproponowaliśmy konkretne rozwiązanie. Tymże konkretnym rozwiązaniem jest sprawienie, że nastąpi ograniczenie możliwości wykonywania praw głosu z przejętych papierów wartościowych do 10% ogólnej liczby głosów danego emitenta. Zaproponowaliśmy dokładnie przepis, to miałaby być zmiana w art. 65 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez dodanie nowego ust. 5. I uważamy, że taka zmiana zapobiegłaby tym negatywnym skutkom gospodarczym, jakim byłoby uzyskanie nagłej i pozarynkowej kontroli przez państwo, przez Skarb Państwa nad częścią spółek prywatnych. To jest kwestia pierwsza.</u>
+          <u xml:id="u-614.3" who="#EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Mamy również jeszcze zastrzeżenia do art. 58 i – aby później już nie zabierać głosu – czy pan przewodniczący umożliwi dosłownie dwa zdania, nawet jedno, dotyczące  ad vocem art. 58, tak żeby później po prostu nie zabierać już głosu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-615">
+          <u xml:id="u-615.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę zabrać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-616">
+          <u xml:id="u-616.0" who="#EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Czy można?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-617">
+          <u xml:id="u-617.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-618">
+          <u xml:id="u-618.0" who="#EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Zatem ta uwaga, ten drugi problem dotyczy tak zwanej opłaty przekształceniowej. O niej była tu już wielokrotnie mowa, więc już nie będę powtarzał tych argumentów, natomiast my wprost wskazujemy, że to nie jest opłata – to jest podatek i tak należy nazywać to obciążenie obywateli. To raz.</u>
+          <u xml:id="u-618.1" who="#EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">A dwa, problem, na który wskazujemy, to zwłaszcza moment jej pobrania. Jeżeli ona zostanie pobrana na początku, a tak jest to zakładane, wtedy również te środki zostaną pomniejszone o tę właśnie opłatę. Tym samym obywatele będą mieli mniej oszczędności. Mniej oszczędności będzie pracowało na ich przyszłość. Stąd też proponujemy, aby ponownie rozważyć zwłaszcza moment pobrania tejże opłaty, już nawet nie samą opłatę sensu stricte, ale zwłaszcza moment jej pobrania, ponieważ on w ujęciu ekonomicznym skutecznie będzie zmniejszał oszczędności obywateli.</u>
+          <u xml:id="u-618.2" who="#EkspertKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Stąd też jakby podsumowując – dwa problemy, które dostrzegamy, pierwszy dotyczący możliwości przejęcia aktywów przez państwo w spółkach w prywatnych i propozycja przeciwdziałania i drugi dotyczący momentu pobrania podatku, bo tak też należy go nazwać, i propozycja również przeciwdziałania temu skutkowi. Natomiast co do samej reformy uważamy, że w obliczu faktycznie podważania jej istotności i istnienia instytucji, o których mówimy, niepewności prowadzania tychże długofalowych inwestycji taka reforma dotycząca rozdziału oszczędności jest potrzebna. Natomiast faktycznie należy zaadresować te dwa poważne problemy, które może ona rodzić. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-619">
+          <u xml:id="u-619.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Do art. 39 zgłosił się jeszcze pan poseł Adrian Zandberg. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-620">
+          <u xml:id="u-620.0" who="#PoselAdrianZandberg">Ja dla odmiany chciałem wrócić do tematu po panu z Lewiatana. Niezwykle rzadko zdarza mi się zgadzać z panią posłanką Hennig-Kloską, ale w tej sprawie chciałem poprzeć jej poprawkę entuzjastycznie i zdecydowanie, bo odwrócenie tego systemu to jest działanie w interesie finansów publicznych i to jest w interesie obywatelek i obywateli. Myślę, że warto byłoby te zmiany rozważyć. Zdaję sobie sprawę, że rządząca partia nie ma zwyczaju przyjmowania entuzjastycznie poprawek zgłaszanych przez posłanki i posłów opozycji, ale zachęcałbym w związku z tym, aby rozważyć przyjęcie poprawki o podobnym kształcie i zgłoszenie jej jako autopoprawki rządowej. Myślę, że to jest po prostu zdroworozsądkowe rozwiązanie i naprawdę warto byłoby się na nie zdecydować, chroniąc w ten sposób i interesy finansów publicznych, i bezpieczeństwo obywateli oraz redukując ten skrajnie niekorzystny dla nich fanatyczno-rynkowy entuzjazm na rzecz instytucji sektora prywatnego, którym wykazywał się w debatach w Sejmie dotychczas pan minister Buda. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-621">
+          <u xml:id="u-621.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pani poseł…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-622">
+          <u xml:id="u-622.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, czy jeszcze tylko zdanie mogę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-623">
+          <u xml:id="u-623.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale już tak…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-624">
+          <u xml:id="u-624.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Dla nieprzekonanych jedno zdanie dosłownie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-625">
+          <u xml:id="u-625.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale już wszyscy są przekonani.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-626">
+          <u xml:id="u-626.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Cieszę się bardzo, że wypowiada to akurat pan przewodniczący. Natomiast sęk w tym, że ja wychodzę z założenia, że świadomi obywatele, którzy będą zainteresowani lokowaniem środków na kontach w IKE, i tak podejmą taką decyzję i zabiorą tam te swojej środki i sęk w tym, że powinniśmy tak zarządzać przepływem tych pieniędzy, by ludzie wybierali tę opcję w sposób świadomy, podejmując właśnie własną decyzję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-627">
+          <u xml:id="u-627.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Każde przesunięcie środka ciężkości będzie i tak dla części decyzją mało świadomą, jak nie po tej stronie, to po tej. Proszę bardzo, pani przewodnicząca Izabela Leszczyna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-628">
+          <u xml:id="u-628.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Im mniej świadoma, tym gorzej, panie przewodniczący. Im więcej świadomości, tym lepiej. To dlatego kiedy w 2014 r. dawaliśmy ubezpieczonym wybór, czy chcą nadal przekazywać cześć składki do OFE, czy część składki do ZUS-u, to prowadziliśmy akcję informacyjną i każdy ubezpieczony dostał do domu informacje o tym, jakie są konsekwencje, co może zrobić ze swoją składką ubezpieczeniową, i informacje o umorzonych obligacjach. Tu nie było wyboru, ale powód był jeden, bo wszyscy przyszli emeryci na tym korzystali, a tam, gdzie nie wiadomo było, czy stracą na giełdzie, czy zyskają w ZUS-ie, czy odwrotnie, to oni mieli wybór.</u>
+          <u xml:id="u-628.1" who="#PoselIzabelaLeszczyna">O to chcę zapytać. W jakim zakresie państwo polskie ma zamiar poinformować ludzi właśnie o tym wyborze, którym się tak chwali tutaj pan minister Buda. Bo jak na razie to pan minister wprowadza absolutnie wszystkich w błąd. Powtarza pan w koło o jakichś tam 10 tys. zł statystycznie, a są ludzie, którzy tam mogą mieć kilkaset tysięcy i od tych kilkuset tysięcy mają zapłacić 15%. Problem jest poważny, bo im ktoś dłużej oszczędzał, tym ma tam więcej pieniędzy i więcej straci. A jego czas do emerytury jest przecież krótszy, więc czasu na odrobienie i na to, żeby ten kapitał odpracował, jest coraz mniej. I to obojętne, czy jako waloryzacje w ZUS-ie, czy jako stopę zwrotów na IKE.</u>
+          <u xml:id="u-628.2" who="#PoselIzabelaLeszczyna">I do całego tego artykułu jeszcze mam pytanie odnoszące się do tego dnia 29 listopada, kiedy to fundusz ma umorzyć jednostki według ich wartości na dzień 26 listopada 2021 r. Państwo robicie to w roku pandemii i oczywiście niektóre giełdy światowe przeżywają hossę, natomiast nie da się tego powiedzieć o Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, ponieważ WIG20 stanowi jej znaczną część, znaczna część WIG-u z kolei to są spółki zarządzane przez partyjnych nominatów – i one po prostu dołują. Jak rozmawialiśmy w 2019 r., to jaka była wartość środków w OFE? 150 mld. Dzisiaj to jest  130 mld, w zaokrągleniu mówię. Znaczy, że 20 mld wyparowało z tej giełdy. To znaczy nie z giełdy, tylko w ogóle z OFE. I teraz zastanówcie się państwo nad taką niesprawiedliwością. Przecież wartość… dla osoby, która przechodzi do ZUS-u ważne jest, żeby wartość jednostek rozrachunkowych była jak najwyższa. Ona chce mieć jak największy kapitał zapisany na twoim koncie, bo nie chcecie na subkoncie, bo po prostu zabieracie ludziom dziedziczenie. Ale z kolei dla osób, które wybiorą IKE, właściwie im mniejsza wartość tych jednostek rozrachunkowych, tym lepiej, bo 15% od mniejszej wartości to jest mniejsza strata.</u>
+          <u xml:id="u-628.3" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Więc w ogóle zapowiedzenie, że umorzenie będzie w przyszłości na dzień, może spowodować spekulacje. Oczywiście nasza giełda nie jest tak płynna, ale jednak jakieś zagrożenie jest. Więc zachowujecie się tutaj, jakbyście kompletnie nie rozumieli tego, co się na giełdzie może wydarzyć. I potem w tym samym artykule, chyba ust. 6 – ale nie wiem, może już czegoś nie rozumiem, bo również pewnie jesteśmy trochę wszyscy zmęczeni – mówicie państwo o tym, że umarza się jednostki rozrachunkowe według wartości na dzień 26 listopada 2021 r., a potem piszecie, że ZUS ewidencjonuje na dzień 4 września 2021 r. wartość tych środków. Chciałabym, żeby pan minister odpowiedział mi oczywiście na pytanie o informację, bo panie ministrze, niektórzy byli do OFE losowani i nie mają pojęcia w ogóle, w jakim są OFE, więc nie może być tak, że ten człowiek się teraz będzie odbijał, dzwonił do ZUS-u… Wczoraj próbowałam. Naprawdę trudno jest się dodzwonić. Chciałabym więc, żebyście państwo jednak Polakom zorganizowali akcję informacyjną. ZUS wie, kto jest w jakim OFE. Wystarczy wysłać mejla i każdy będzie o tym mógł wiedzieć i wtedy się dowiedzieć o swoich środkach. Nie można decydować o czymś, jak się w ogóle nie ma pojęcia o czym, a większość obywateli niestety nie ma pojęcia i wcale mieć nie musi, bo liczą na to, że państwo ich nie oszuka – a tymczasem państwo ich oszukuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-629">
+          <u xml:id="u-629.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, dziękuję bardzo, pani poseł. Naprawdę trzeba dać szansę ministrowi, żeby powiedział, jak poinformuje, zamiast dziesięć minut zachęcać do tego. Pani poseł już złożyła wniosek? Pan poseł w sprawie poprawki? Ale już tyle dyskusji było i było chyba pięć głosów za. Ale proszę króciutko. Naprawdę powtarzamy argumenty. Słyszę to samo cały czas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-630">
+          <u xml:id="u-630.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ja mówię bardzo krótko, panie przewodniczący, ale rozumiem, że najlepiej byłoby oczywiście, gdybyśmy się nie odzywali. Wy byście wszystko klepnęli i byłoby załatwione. Ja panu powiem jedno – w 2017 r. w październiku jednostki jednego z funduszy były po 49,48, dzisiaj są po 46,04. To znaczy, że w ciągu tych… Co z tego? Pani ma emeryturę albo jest pani blisko emerytury – tak zakładam – więc dla pani to oczywiście nie ma żadnego znaczenia, natomiast dla pokolenia na przykład czterdziestolatków, trzydziestolatków, którzy na emeryturę oszczędzają, to są konkretne pieniądze, które tracimy. Tracimy przez wasze polityczne decyzje i nieudolność rządu Prawa i Sprawiedliwości. To są konkretne dane, które pokazują, że na tej operacji nie dość, że ludzie stracą po 15% albo 100% tego, co uzbierali (ich rodziny w przypadku przeniesienia do ZUS-u), to jeszcze z uwagi na wahania na rynku akcji niestety ta operacja będzie po prostu dla nich niekorzystna. I to rodzi polityczną odpowiedzialność, z którą musicie się zmierzyć. Ale oczywiście tych – powiedziałbym – aspektów jest więcej. Po pierwsze, ewidentnie widać po tym art. 39, że mamy do czynienia z jakąś umową rządu z rynkiem finansowym, bo taka konstrukcja, w której wszyscy są automatycznie zapisywani, pokazuje, że musiało dojść do jakiegoś dealu. Jakiego dealu? Tego nie wiemy. Tego pewnie dzisiaj się nie dowiemy. Natomiast moim zdaniem ceną jest spokój na rynkach finansowych. Oczywiście rządowi zależy, tylko ofiarą tego dealu będą zwykli obywatele, którzy oszczędzają na emeryturę, i ten deal odbędzie się ich kosztem.</u>
+          <u xml:id="u-630.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Rząd bardzo często powtarza, że mamy 9,5 tys. średnio na tych kontach. Jeżeli ktoś pracował i zarabiał około średniej, to na tym koncie ma zapewne około 40–45 tys. Myślę, że te kwoty są bliższe prawdy, ale oczywiście nie jesteśmy w stanie ich poznać. I to jest pytanie do pana ministra – dlaczego Komisja i parlament zostali zmanipulowani tabelą, która jest przedstawiona w ocenie skutków regulacji, która nie uwzględnia ilości osób w każdym z roczników, który jest tam przedstawiony? A z tej tabeli jasno wynika, że najbardziej poszkodowani są – i ta reforma odbywa się ich kosztem – pięćdziesięciolatkowie, czterdziestolatkowie i trzydziestolatkowie, a najwięcej zgromadzonych środków mają osoby urodzone w latach 70. I to są prawdziwi sponsorzy tego skoku na kasę, który dzisiaj rząd Prawa i Sprawiedliwości wykonuje.</u>
+          <u xml:id="u-630.2" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie ministrze, ja bym bardzo prosił, co pan powie tym ludziom, którzy oszczędzali na emeryturę w OFE, kupowali jednostki za około 50 zł, a dzisiaj wy chcecie im zabrać te środki, pomimo tego, że ta cena jednostki jest niższa niż wtedy, kiedy ona była zakupiona właśnie przez otwarty fundusz emerytalny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-631">
+          <u xml:id="u-631.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pani poseł uzupełniała już…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-632">
+          <u xml:id="u-632.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ja jeszcze jedno pytanie również uzupełnię, bo trochę się przeraziłam. Ja rozumiem, panie ministrze, ja żyję w takiej świadomości i też z taką świadomością składam poprawkę, że po przeniesieniu tych jednostek do ZUS one będą dalej płynnie podlegać wycenie, a nie jakby spieniężony zostanie pakiet rządowy 15%, który ma zasilić budżet.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-633">
+          <u xml:id="u-633.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przy ZUS-ie… No ale to minister odpowie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-634">
+          <u xml:id="u-634.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">A nie, przy przeniesieniu… Globalnie, całego pakietu akcji, nie z tej części, globalnie z całego pakietu akcji spieniężona zostanie opłata manipulacyjna rządu 15%, czyli ta danina, którą chcecie pobrać ze środków emerytalnych, a te środki, które będą przeniesione do ZUS, będą dalej podlegać płynnej wycenie. Tylko zmieni się właściciel, jednostka zarządzająca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-635">
+          <u xml:id="u-635.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, panie ministrze, czy chciałby pan…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-636">
+          <u xml:id="u-636.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, jeśli można…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-637">
+          <u xml:id="u-637.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę posłuchać odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-638">
+          <u xml:id="u-638.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, jeśli można. Naprawdę, szanowni państwo, mi byłoby wstyd powiedzieć takie słowa i tak kłamać, jak robi to pani poseł Leszczyna, ale to jest tak już z premedytacją robione, że naprawdę wszyscy powinni zastanowić się, czy te granice znów nie zostały przekroczone. KNF publikuje nawet na stronie internetowej w cyklach comiesięcznych wyceny aktywów OFE. Pani dzisiaj w sposób absolutnie bezczelny kłamie, mówiąc, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-639">
+          <u xml:id="u-639.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, proszę reagować na to jakieś zupełnie niegodne zachowanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-640">
+          <u xml:id="u-640.0" who="#PoselPiotrBorys">Ja również bym prosił, żeby nauczyć pana ministra szacunku i kultury…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-641">
+          <u xml:id="u-641.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Panie ministrze, chwila…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-642">
+          <u xml:id="u-642.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">…pani poseł bezczelnie kłamie, mówiąc, że jest 130 mld. Nie macie żadnych granic. Dyskusja z wami polega na tym, że jeżeli nie złapie się na kłamstwie, to się uda, bazujecie na tym kłamstwie dalej. Nie mam nic do powiedzenia więcej po takim zachowaniu pani Leszczyny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-643">
+          <u xml:id="u-643.0" who="#PoselPiotrBorys">Nie ma pan nic do powiedzenia, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-644">
+          <u xml:id="u-644.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Pan minister nie ma nic do powiedzenia od początku, panie przewodniczący. I z tym jest problem bardzo duży.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-645">
+          <u xml:id="u-645.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale niestety pani się powinna uderzyć w pierś teraz po tych wypowiedziach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-646">
+          <u xml:id="u-646.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Jak to?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-647">
+          <u xml:id="u-647.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale mamy zgłoszone…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-648">
+          <u xml:id="u-648.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Ale pan minister od początku na dzisiejszym wspólnym posiedzeniu Komisji kłamie i wykazuje się kompletną ignorancją, panie przewodniczący. Naprawdę słucha nas sporo ludzi i na pewno to ocenią.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-649">
+          <u xml:id="u-649.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez panią poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-650">
+          <u xml:id="u-650.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-651">
+          <u xml:id="u-651.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, koniec już z polemikami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-652">
+          <u xml:id="u-652.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Z tabeli, która jest w OSR…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-653">
+          <u xml:id="u-653.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Nie, proszę posłuchać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-654">
+          <u xml:id="u-654.0" who="#PoselMiroslawSuchon">…wynika, że to jest 130 mld zł. Znowu więc wracamy do początku, do mojej tezy, która została postawiona na samym początku. Albo ta cała ustawa i ten OSR to jest potworna manipulacja, albo to przygotowywał ktoś, kto po prostu, krótko mówiąc, intelektualnie niedomaga. Jedno z dwóch…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-655">
+          <u xml:id="u-655.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">A w OSR sprzed dwóch lat było 150 mld. No naprawdę, niech pan minister Buda sobie doczyta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-656">
+          <u xml:id="u-656.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ja mam OSR.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-657">
+          <u xml:id="u-657.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale panie przewodniczący, proszę dodać 54 mld i 76 mld. Nie chce wychodzić inaczej – 130 mld. Co ten człowiek, który reprezentuje rząd, opowiada?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-658">
+          <u xml:id="u-658.0" who="#PoselPiotrBorys">A czy pan minister może się odnieść do tych ostatnich zarzutów pana posła Suchonia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-659">
+          <u xml:id="u-659.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, oczywiście, ośmieszają się państwo w kroku drugim. OSR jest przygotowany na moment zgłoszenia go na SKRM. Wtedy jest przygotowywana wycena, która jest brana z ostatniej decyzji KNF na koniec miesiąca. I taka była na moment złożenia do SKRM, ale państwo nawet procesu legislacyjnego nie znają. Natomiast aktualna wycena jest zmienna. Na styczeń i luty jest 149 mld, a teraz 152 mld, więc przekroczyła nawet wyceny z momentu, w którym pracowaliśmy nad tamtą ustawę w 2020 r. Nadrobiliśmy więc straty pomimo suwaka, który zabiera regularnie środki z OFE. Wycena jest wyższa o 3 mld. Jeżeli pan, panie Suchoń, nie wie, do czego służy OSR, kiedy jest przygotowany, na jakich danych bazuje, to ja nie mogę tego wytłumaczyć w kilku zdaniach. Nie mam na to czasu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-660">
+          <u xml:id="u-660.0" who="#PoselPiotrBorys">Panie Buda, panie Buda…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-661">
+          <u xml:id="u-661.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Proszę nie obrażać posłów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-662">
+          <u xml:id="u-662.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, panie pośle. Panie pośle, naprawdę kończymy tę dyskusję, bo jeśli chcemy dyskutować na temat wyceny… Nie. Jeśli chcemy dyskutować na temat wyceny, to proponujemy sięgnąć do aktualnego źródła itd. Natomiast nie zgodzę się, że każdy podpiera się… Tylko że pani poseł powiedziała, że teraz wartość wynosi tyle, a teraz to nie jest tyle. I to jest taki niuans mały, bo przez ostatni rok przyrosło 20 mld. I tego akurat już nie chce pani przyznać. Właśnie. Ale przyrosło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-663">
+          <u xml:id="u-663.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, data sporządzenia OSR to jest 3 lutego 2021 r.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-664">
+          <u xml:id="u-664.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, to jest zgłoszenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-665">
+          <u xml:id="u-665.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie, data sporządzenia OSR, więc jeżeli pan minister nie wie, co przysłał do parlamentu, to oczywiście ja się nie dziwię, że ten rząd działa tak, jakby był, nie wiem, mówiąc językiem młodzieży, nieogarnięty. Jeżeli przychodzi minister i twierdzi, że przedstawi aktualne dane, a później sam tym danym zaprzecza, to ja pytam: gdzie jest prawda? Proszę sobie zobaczyć, OSR jest bardzo wyraźnie oznaczony. Jest data 3 lutego 2021 r. Wartość – 130 mld. Co ten człowiek w ogóle opowiada? Panie Buda, proszę się obudzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-666">
+          <u xml:id="u-666.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Ale czy ja o kampanii informacyjnej dostanę odpowiedź, czy nie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-667">
+          <u xml:id="u-667.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To znaczy, posługując się…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-668">
+          <u xml:id="u-668.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Kampania informacyjna jest niezwykle ważna. Dobrze by było, żebyśmy do tego wrócili.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-669">
+          <u xml:id="u-669.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Państwo posłowie, naprawdę apeluję już zaprzestać polemiki. Pan minister jeszcze tylko rzeczywiście o kampanii informacyjnej, czy jest planowana. Ale tylko o tym, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-670">
+          <u xml:id="u-670.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, szanowni państwo, będzie kampania informacyjna, która będzie przedstawiała ten wybór, którego nie było w 2014 r. Teraz jest i będziemy jasno przedstawiać sytuację, bez preferencji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-671">
+          <u xml:id="u-671.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Wybór był w 2014.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-672">
+          <u xml:id="u-672.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">…takie rozwiązanie. W 2014 r. zabrano 151 mld. Dzisiaj decydujemy, jakie chcemy rozwiązanie przyjąć. Tak, będzie taka kampania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-673">
+          <u xml:id="u-673.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-674">
+          <u xml:id="u-674.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie przewodniczący, nie może tak być, że minister, który przychodzi na Komisję – to znaczy nawet nie przychodzi po prostu, co również jest skandalem – co jakiś czas powtarza, że ktoś komuś zabrał 150 mld i że nie było wyboru. Pan powinien reagować. Minister kłamie. Pani nie ma pojęcia, o czym tu w ogóle mówimy, więc najlepiej, jak będzie pani milczała.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-675">
+          <u xml:id="u-675.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wybór był podobny jak i teraz…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-676">
+          <u xml:id="u-676.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Ale nie może tak być, że pan minister co jakiś czas powtarza, że ktoś komuś zabrał  150 mld.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-677">
+          <u xml:id="u-677.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani przewodnicząca, to już nie jest na temat ani tej zmiany, ani tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-678">
+          <u xml:id="u-678.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Ale minister cały czas od tego zaczyna. To jest po prostu skandaliczne zachowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-679">
+          <u xml:id="u-679.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę, dotyczącą zmiany sposobu wyboru. Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-680">
+          <u xml:id="u-680.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Pani poseł, ja tylko powiem, że FRD jest w ZUS.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-681">
+          <u xml:id="u-681.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosujemy, pani poseł, proszę już… Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-682">
+          <u xml:id="u-682.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Reforma jest taka, że będzie w obligacje, które są 0,18 i na kontach 0%, i za prowizje, milionowe prowizje…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-683">
+          <u xml:id="u-683.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Panie pośle, głosujemy. Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-684">
+          <u xml:id="u-684.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dlaczego pan mnie wyłącza?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-685">
+          <u xml:id="u-685.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dlatego, że jesteśmy w trakcie głosowania i nie udzieliłem panu głosu. Nie rozumie pan tego? Proszę się zgłosić. Naprawdę nie zabieram, ale apeluję o zaprzestanie dyskusji poza głosowaniem. Proszę zaprzestać dyskusji. Nie na temat, nie na temat. My mamy inny poziom. Koniec przerwy i dyskusji kuluarowych. Zostawmy to na później. Dziękuję, kończymy głosowanie. Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-685.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 67 posłów. Za 29, przeciw 37, 1 wstrzymujący. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-685.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To była jedyna poprawka do art. 39. Tym samym rozpatrzyliśmy artykuł… Jeszcze uwaga, tak? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-686">
+          <u xml:id="u-686.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Jeszcze do tego artykułu, ale do ust. 14. Biuro Legislacyjne ma tutaj propozycję pewnej zmiany legislacyjnej. Mianowicie proponujemy ten przepis upoważniający rozbić na dwa punkty tak, by Rada Ministrów określała w drodze rozporządzenia sposób i tryb: pkt 1, przekazania przez OFE do ZUS-u aktywów, o których mowa w ust. 4, i pkt 2, przeniesienia z ZUS-u do Funduszu Rezerwy Demograficznej aktywów, o których mowa  w ust. 6, i część wspólna – biorąc pod uwagę konieczność i dalej bez zmian. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-687">
+          <u xml:id="u-687.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu do tej propozycji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-688">
+          <u xml:id="u-688.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-689">
+          <u xml:id="u-689.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czyli traktujemy to jako redakcyjno-legislacyjną, tak? Czyli na podstawie upoważnienia. Dziękuję. To wszystkie uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-690">
+          <u xml:id="u-690.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ja bym chciała jeszcze, tak jak się już trochę uspokoiło…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-691">
+          <u xml:id="u-691.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, nie uspokoiło się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-692">
+          <u xml:id="u-692.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, ja trochę źle sformułowałam to moje pierwsze pytanie, ale już sobie wszystko doczytałam. Niewątpliwie istnieje ryzyko poddania tych jednostek, które będą zapisywane na kontach obywateli, jakimś spekulacyjnym działaniom – to może za dużo powiedziane, ale możemy wpaść w jakąś negatywną wycenę. W moim odczuciu – ja popieram tu jednak mimo wszystko zdanie pani posłanki Leszczyny – rząd powinien zastanowić się, w jaki sposób zabezpieczyć interes obywateli, tak by sięgnęli po wycenę tych środków po jak najwyższym i jak najlepszym kursie, po jak najwyższej wycenie jednostek. Niestety, nie sposób nie zauważyć, że tutaj interes idzie w poprzek z interesem państwa, bo z kolei można powiedzieć, że im mniej tam będzie zapisane, tym państwo będzie potem niższe środki miało do wyceny. Więc jakby mimo wszystko powinniśmy tu stanąć w takiej sytuacji, by zabezpieczyć interes obywateli i wziąć pod uwagę wahania i wpływ również kryzysu gospodarczego i kryzysu epidemiologicznego na wycenę na warszawskiej giełdzie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-693">
+          <u xml:id="u-693.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. To uwaga do rządu. Na tym rozpatrzyliśmy art. 39.</u>
+          <u xml:id="u-693.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 40. Tak, i jest poprawka. Biuro Legislacyjne najpierw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-694">
+          <u xml:id="u-694.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, jeżeli chodzi o art. 40, to poprawki mamy do ust. 2 i ust. 3. To z poprawki wynika i my do poprawki nie mamy uwag. Natomiast jeżeli chodzi  o ust. 1, to mamy taką pewną wątpliwość, którą ewentualnie wydaje nam się, że można jeszcze do czasu drugiego czytania przemyśleć – czy tutaj jednak nie będzie problemu z ustaleniem i z prawidłowością zastosowania tego przepisu, gdyż mamy wskazane, że składka w brzmieniu dotychczasowym, czyli rozumiemy, że obecna, która będzie jeszcze jako chyba ostatnia odprowadzana do OFE na starych zasadach – mamy wskazanie, że jest odprowadzana do OFE do ostatniego dnia miesiąca, w którym została ogłoszona niniejsza ustawa. Naszą wątpliwość budzi sformułowanie o ogłoszeniu niniejszej ustawy, gdyż my zakładamy, że najprawdopodobniej ustawa będzie ogłoszona w maju. Uważamy, że raczej lepiej odnosić się tutaj do dnia wejścia w życie ustawy. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-694.1" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Po drugie, jeżeli zostanie to ogłoszenie, miesiąc ogłoszenia ustawy, czyli przykładowo zakładam, że jest to maj, bo ustawa nadal będzie wchodziła w życie 1 czerwca, czy to będzie jednak prawidłowo sformułowany ust. 1? Czy o to chodziło, żeby składka odprowadzana do OFE, czyli do ostatniego dnia maja, bo w tym dniu będzie ogłoszona ustawa… Wydaje się, że składka przykładowo za maj jest odprowadzana chyba w czerwcu dopiero. I stąd jakby nasza ta wątpliwość, czy ewentualnie w tej ostatniej części z tym ogłoszeniem niniejszej ustawy – czy tutaj jakoś nie doprecyzować, że może tu chodzi o odprowadzenie do OFE za miesiąc poprzedzający miesiąc, w którym ustawa wchodzi w życie. Ale to można jeszcze na spokojnie na drugie czytanie przemyśleć i ze stroną rządową jeszcze zastanowić się. Ten przepis jakby w tym kontekście, o którym mówiłam, budzi naszą wątpliwość pod kątem retroakcji i zasad konstytucyjnych jednak dotyczących prawidłowego konstruowania przepisów – żebyśmy tutaj w ten sposób nie naruszyli tej zasady. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-695">
+          <u xml:id="u-695.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czyli pan minister ewentualnie ustosunkuje się do tych wątpliwości. Natomiast ja jeszcze proponuję poprawkę w ust. 2 tego artykułu, zastąpienie daty listopad 2021 na sierpień 2021. To jest data graniczna dokonywania transferów pomiędzy funduszami emerytalnymi po to, aby otwarte fundusze miały możliwość przenoszenia tych środków i prawidłowego określenia zakresu składnika portfela inwestycyjnego. Czyli skrócenie tego terminu, żeby to okienko transferowe sierpniowe już było zamykające. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-696">
+          <u xml:id="u-696.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Przepraszam, bo wydaje nam się, że ta poprawka, poprawka nr 2, powinna być głosowana właśnie z poprawką nr 10, gdyż w uzasadnieniu do poprawki nr 2 wskazano, że przyjęcie poprawki będzie wymagało korekty w art. 77, czyli o wejściu w życie, a poprawka nr 10, która została złożona, dotyczy właśnie art. 77 i korekty w art. 40.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-697">
+          <u xml:id="u-697.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Odnosi się do art. 40, tak jest. Proszę bardzo, czyli poprawka nr 10 to jest to samo, tylko wejście w życie tego artykułu. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-698">
+          <u xml:id="u-698.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, co do poprawek, które tutaj pan przewodniczący przedstawia, oczywiście je popieramy.</u>
+          <u xml:id="u-698.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jeśli chodzi o uwagi Biura Legislacyjnego, to sytuacja jest dość klarowna. Jeśli ustawa wejdzie w życie w maju, to za miesiąc maj składka podlega odprowadzeniu i chodzi o cały okres bez względu na to, kiedy ona jest przelewana. Chodzi o okres, więc wydaje się, że jest to dość precyzyjne wskazanie. Oczywiście przeanalizujemy to, ale w środku kwietnia to jest kwiecień, w środku maja to jest maj bez względu na datę przelania. Chodzi o pewną zasadę, do której należałoby przekazywać składkę, za który okres. Przelew nie jest tu najistotniejszy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-699">
+          <u xml:id="u-699.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, to jest jeszcze do przemyślenia, natomiast czy poddawać pod głosowanie poprawki nr 2 i związaną z nią nr 10 dotyczące skrócenia daty transferu pomiędzy otwartymi funduszami emerytalnymi, czy nie będzie sprzeciwu? Zapytam wprost: czy jest sprzeciw wobec tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam zatem, że poprawka nr 2 i nr 10 z tego zestawienia zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-699.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To były wszystkie poprawki i wątpliwości dotyczące art. 40. Stwierdzam rozpatrzenie art. 40 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-699.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 41. Nie ma uwag. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-699.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 42. Nie ma uwag. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-699.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 43? Jest uwaga, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-700">
+          <u xml:id="u-700.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, mamy wątpliwość do art. 43 ust. 4. Jedna kwestia jest taka, że znowu ten przepis wiąże pewne obowiązki z miesiącem, w którym zostanie ogłoszona niniejsza ustawa, i tak jak w poprzednim przypadku jednak sugerowalibyśmy ponowną analizę tego przepisu i jednak powiązanie tego przepisu z datą wejścia w życie czy to tego przepisu, czy w ogóle datą wejścia w życie ustawy, a nie z dniem ogłoszenia.</u>
+          <u xml:id="u-700.1" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Druga kwestia jest taka, że jest tu mowa o tym, że przepisy art. 22 ust. 3 ustawy zmienianej w art. 13 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się, poczynając itd. Problem polega na tym, że zmiana w zakresie art. 22 ust. 3 wchodzi w życie z dniem 1 czerwca, a z kolei ten ust. 4 wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, czyli od dnia następującego po dniu ogłoszenia ustawa nakazuje stosować przepis, który jeszcze nie obowiązuje. Więc ten przepis jest wewnętrznie sprzeczny po prostu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-701">
+          <u xml:id="u-701.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-702">
+          <u xml:id="u-702.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tam jest dopiero, szanowni państwo, październik 2022 r. Wstecznie jest podstawa do tego przeliczenia. W związku z tym to nie jest wewnętrznie sprzeczne. Proszę zobaczyć na dalszy tekst. To jest zamierzone – ta data.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-703">
+          <u xml:id="u-703.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-704">
+          <u xml:id="u-704.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Ta uwaga dotyczy ust. 4, a pan minister mówi o ust. 3.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-705">
+          <u xml:id="u-705.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ustęp 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-706">
+          <u xml:id="u-706.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, to będzie zapis wsteczny, ale od października 2022 r., więc to się zgadza, łącznie z tym ust. 4, o którym pan mówi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-707">
+          <u xml:id="u-707.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Spróbujemy to przeanalizować jeszcze raz do drugiego czytania, ale wątpliwość pozostaje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-708">
+          <u xml:id="u-708.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wątpliwość pozostaje. Poprawek nie zgłoszono.</u>
+          <u xml:id="u-708.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Z tą wątpliwością rozpatrzyliśmy art. 43.</u>
+          <u xml:id="u-708.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 44. Tak, tu jest zgłoszona poprawka. Chodzi o zastąpienie w ust. 2 daty od dnia 1 października zastąpienie dniem od 29 listopada. To jest dostosowanie do terminarza przeniesienia środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne. Czyli bardziej jest to również takie dostosowujące legislacyjnie. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-709">
+          <u xml:id="u-709.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Pozytywne oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-710">
+          <u xml:id="u-710.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Biuro Legislacyjne? Nie ma uwag? Czy jest sprzeciw wobec tej poprawki w art. 42? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-710.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tym sposobem – innych uwag nie ma – stwierdzam rozpatrzenie art. 44 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-710.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 45. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-710.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 46. Również jest poprawka o charakterze trochę legislacyjnym, a więc zastąpienie wyrazów „na dzień umorzenia” wyrazami „na dzień poprzedzający dzień umorzenia”, ponieważ te dane są znane dopiero w dniu następnym. To jest taka dość techniczna rzecz. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-711">
+          <u xml:id="u-711.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jak najbardziej tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-712">
+          <u xml:id="u-712.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-712.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie ma innych uwag do art. 46? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-713">
+          <u xml:id="u-713.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Do art. 46, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-714">
+          <u xml:id="u-714.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-715">
+          <u xml:id="u-715.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Przy tym jesteśmy. On dotyczy osób, które – jak rozumiem – 31 października 2022 r. osiągną wiek emerytalny. To znaczy, że te osoby, mimo że mają jakby rok do emerytury, w trakcie, jak ta zmiana będzie się dokonywała, nie mają już prawa wyboru. I chciałabym, żeby pan minister to potwierdził. Rozumiem chyba, że te ich umorzone jednostki, ich wartość zostanie zapisana na subkoncie – proszę to potwierdzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-716">
+          <u xml:id="u-716.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-717">
+          <u xml:id="u-717.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, osoby, które mają rok do emerytury – ciężko, żeby przenosić środki do IKE, jak za chwilę przechodzą na emeryturę. W związku z tym możliwości rzeczywiście dobrego zarządzania tymi środkami i pomnażania tych środków jest stosunkowo niewielka. I to jest tak naprawdę również konsekwencja suwaka, który działał, więc to jest dopełnienie tej sytuacji. Więc tak, to jest też subkonto, o którym pani poseł mówi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-718">
+          <u xml:id="u-718.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Stwierdzam zatem rozpatrzenie art. 46 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-718.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 47. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-718.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 48. Również nie ma. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-718.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 49. Nie ma uwag. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-718.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 50. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-718.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 51. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-718.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 52. Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-719">
+          <u xml:id="u-719.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Pytanie, panie przewodniczący, czy tego typu regulacje, jakie są zawarte w art. 52  ust. 2, czyli jest postanowione, że środki wycofane z funduszu gwarancyjnego stanowią przychód powszechnego towarzystwa w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – czy tego typu regulacje jednak nie powinny być umiejscowione w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, zamiast w przepisach przejściowych w tej ustawie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-720">
+          <u xml:id="u-720.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan minister, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-721">
+          <u xml:id="u-721.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, to jest incydentalny przepis, który dotyczy tylko przekształcenia, więc ja bym pozostawił go w tym miejscu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-722">
+          <u xml:id="u-722.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Może nie jest to idealnie legislacyjnie, ale jest incydentalne. To był art. 52.</u>
+          <u xml:id="u-722.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Mimo wątpliwości rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-722.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 53? Nie ma uwag. Artykuł 53 ma wiele zmian, ale… Nie, ustępy. Tak, dobrze, bo to jest cały artykuł. To nie są zmiany. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-722.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 54. Tu jest poprawka. Poprawka nr 5. Zastąpić wyrazy „w art. 51 ust. 5” wyrazami „w art. 172 ustawy zmienianej w art. 10”. To dotyczy sposobu obliczania stopy zwrotu, który jest określony w tym artykule zmienianym w ustawie zmienianej. Czyli bardziej legislacyjna, odniesienie legislacyjne. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-723">
+          <u xml:id="u-723.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jak najbardziej tak, pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-724">
+          <u xml:id="u-724.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw wobec tej poprawki do art. 54? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka  nr 5 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-724.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy do art. 54 są jeszcze uwagi? Nie ma. Stwierdzam rozpatrzenie art. 54 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-724.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 55. Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-724.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 56. Jest poprawka. I to jest poprawka – jasne określenie zwolnienia z podatku PIT środków wypłacanych z OFE na rzecz spadkobierców po śmierci oszczędzającego. Proszę bardzo, stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-725">
+          <u xml:id="u-725.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Tak, jak najbardziej, to dotyczy sytuacji między 3 a 28 stycznia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-726">
+          <u xml:id="u-726.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-727">
+          <u xml:id="u-727.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Jedna uwaga do tej poprawki, znowu dotycząca umiejscowienia tych regulacji. Czy rzeczywiście w tej ustawie w przepisach przejściowych, czy też nie powinny się te regulacje znaleźć w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie również, o czym wszyscy państwo wiedzą, wiele regulacji epizodycznych czy incydentalnych, jak to pan minister ujął, się znajduje? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-728">
+          <u xml:id="u-728.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, to ma swoją konkretną, bardzo wąską grupę adresatów. W związku z tym umieszczenie tego tutaj wydaje się bardziej zasadne. To jest bardzo szczegółowe, dotyczące tych konkretnych sytuacji wynikających z tej ustawy, więc ja byłbym za tym, by to utrzymać w tej ustawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-729">
+          <u xml:id="u-729.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Stanowisko rządu jest takie, żeby nie wszyscy czytający ustawę o podatku PIT musieli się tym zajmować. To jest ta uwaga, tak?</u>
+          <u xml:id="u-729.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pytanie pierwsze, czy jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam jej przyjęcie.</u>
+          <u xml:id="u-729.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">I po wyjaśnieniu tej wątpliwości stwierdzam przyjęcie i rozpatrzenie art. 56. Jeszcze jedna wątpliwość, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-730">
+          <u xml:id="u-730.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Tak, do samego artykułu, bo to dotyczyło poprawki. Mamy wątpliwość dotyczącą ust. 1. Tam jest nawet na końcu ust. 1 pkt 2 takie sformułowanie, że „stanowiącymi prywatną własność oszczędzającego na tym indywidualnym koncie i nie mogą stanowić przedmiotu transferu do budżetu państwa”. W opinii Biura Legislacyjnego wyraz „prywatną” jest zbędny, bo nie ma żadnej wartości normatywnej, ponieważ treść prawa własności jest określana w przepisach Kodeksu cywilnego, a jednocześnie jest napisane, czyją własność stanowią, czyli własność oszczędzającego na tym indywidualnym koncie, więc wyraz „prywatna” jest zbędny w tym przypadku. Również sformułowanie „nie mogą stanowić przedmiotu transferu do budżetu państwa” jest sformułowaniem, które również nie ma żadnej wartości normatywnej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-731">
+          <u xml:id="u-731.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale uspokaja ludzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-732">
+          <u xml:id="u-732.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Dlatego właśnie mówię, że nie ma wartości normatywnej, tylko ma wartość…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-733">
+          <u xml:id="u-733.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Tępej propagandy, tępej propagandy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-734">
+          <u xml:id="u-734.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">…psychologiczną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-735">
+          <u xml:id="u-735.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-736">
+          <u xml:id="u-736.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, tu chodzi o to, żeby każdy z Polaków wiedział dokładnie, jaka jest nasza intencja przy tej ustawie, to znaczy żeby uniknąć tej sytuacji, jaka miała miejsce w 2014 r. I my to napisaliśmy takim językiem, żeby dla każdego to było zrozumiałe. Naszą intencją jest to, żeby sprywatyzować, oddać Polakom te środki, żeby nikt z naszych następców tych środków nie zabrał. Jak ktoś będzie próbował, wyjmę przepis tej ustawy i będę go pokazywał w kolejnych kadencjach, że jest to niedopuszczalne i my planowaliśmy takie działanie uniemożliwić. To jest pokazane pewne ratio legis w takim prostym sformułowaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-737">
+          <u xml:id="u-737.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, dziękuję bardzo. Rozumiemy ten zapis. Jest bardziej psychologiczny niż prawny. Pan poseł Mirosław Suchoń, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-738">
+          <u xml:id="u-738.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję. Ja bym prosił pana mecenasa o wyjaśnienie takiej mojej wątpliwości. Otóż kiedy czytam ten przepis, o którym pan mecenas przed chwilą był uprzejmy powiedzieć, ujęty w pkt 2 ust. 1 w art. 56, to jednak mam poczucie, że on koliduje między innymi z przepisem art. 3, z przepisem art. 5, gdzie jest mowa o tym, że środki zgromadzone w IKE są transferowane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i stanowią przychód funduszu emerytalnego, funduszu ubezpieczeń społecznych, w sytuacji kiedy dochodzi do tam opisanych zdarzeń. W związku z tym czy to jednak nie stanowi pewnego konfliktu pomiędzy tym, co jest tutaj propagandowo ujęte w przepisie w art. 56, a tym, co jest ujęte w choćby tych artykułach, które przytoczyłem? Ale to nie są wszystkie, które umożliwiają ten transfer niby prywatnych środków, ale do państwowego budżetu, czyli ich nacjonalizację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-739">
+          <u xml:id="u-739.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Biuro Legislacyjne chce się wypowiedzieć na ten temat?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-740">
+          <u xml:id="u-740.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, trochę ciężko mi się wypowiadać, bo odwołujemy się do filozofii całego projektu ustawy. Takiej ewidentnej sprzeczności chyba tu nie ma, bo to jest – przynajmniej z tego co wnioskodawcy tłumaczą – kwestia wyboru osoby uprawnionej do emerytury tak zwanej branżowej. Więc z jednej strony ten przepis przesądza o tym, że te środki stanowią własność oszczędzającego, a z drugiej strony jeżeli komuś przysługuje prawo do tak zwanej emerytury branżowej, to podejmuje decyzję, czy skorzystać z tej emerytury branżowej, czy nie. A warunkiem skorzystania z tej emerytury branżowej jest przekazanie tych środków do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-741">
+          <u xml:id="u-741.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Tak, ale, jeżeli mogę, panie mecenasie, tutaj jednak w tym przepisie jest jakby w drugiej części zdania, że te środki nie mogą stanowić przedmiotu transferu do budżetu państwa – to być może tu powinno być zastrzeżenie, że z wyłączeniem sytuacji opisanej w art. 3 itd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-742">
+          <u xml:id="u-742.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale Fundusz Ubezpieczeń Społecznych nie jest budżetem państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-743">
+          <u xml:id="u-743.0" who="#PoselMiroslawSuchon">A, czyli to jest taki…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-744">
+          <u xml:id="u-744.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To jest oczywiste.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-745">
+          <u xml:id="u-745.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, czyli jednak propaganda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-746">
+          <u xml:id="u-746.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Precyzyjne wyrażanie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-747">
+          <u xml:id="u-747.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Rozumiem, ale nie było troski o to precyzyjne wyrażanie się, kiedy analizowaliśmy  art. 4 i mówiłem, że tam zapis jest nieprecyzyjny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-748">
+          <u xml:id="u-748.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wyjaśniliśmy sobie, że Fundusz Ubezpieczeń Społecznych nie jest budżetem państwa i ten zapis nie jest sprzeczny z innymi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-749">
+          <u xml:id="u-749.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie przewodniczący, bądźmy precyzyjni. Środki z otwartych funduszy emerytalnych nigdy w historii OFE nie zostały przetransferowane do budżetu państwa. To nigdy się nie wydarzyło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-750">
+          <u xml:id="u-750.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Całkowita zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-751">
+          <u xml:id="u-751.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">One zostały umorzone, a dług państwa to nie jest budżet państwa…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-752">
+          <u xml:id="u-752.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">…tylko dług publiczny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-753">
+          <u xml:id="u-753.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">…tylko dług publiczny. Więc jakieś zapisywanie tutaj transferu do budżetu to, tak jak pan poseł powiedział, tępa propaganda. Chcecie to zrobić, to róbcie. Natomiast ja chciałabym i pewnie pan przewodniczący wie o tym doskonale, że składki emerytalne, jak podatki, są daninami publicznymi, a daniny publiczne są dochodami publicznymi. I wynika to z ustawy o finansach publicznych. Trudno temu zaprzeczyć. Natomiast powtórzę, wolę, żeby środki publiczne i żeby państwo dopilnowało, żebym nie straciła ze swojej składki emerytalnej ani grosza, niż żeby państwo nazywało je najprywatniejszymi z prywatnych i zabrało mi 15%.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-754">
+          <u xml:id="u-754.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Wyjaśniliśmy sobie, co to jest budżet państwa i finanse publiczne. Odróżniamy to wszyscy oczywiście. To była ta wątpliwość. Czy jeszcze… Nie, już nie ma więcej uwag. Stwierdzam zatem rozpatrzenie art. 56 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-754.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 57. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-754.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 58. Poprawki są, tak. Pan poseł Mirosław Suchoń. Skreślić art. 58?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-755">
+          <u xml:id="u-755.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, tak, składam poprawkę dotyczącą skreślenia art. 58. Muszę powiedzieć, że to jeden z tych elementów kluczowych tego systemowego rabunku, z którym mamy do czynienia. Otóż art. 58 stanowi podstawę do tego, aby zabrać ludziom z ich środków, które oszczędzają na emeryturę, 15%. I naprawdę ja jestem zaskoczony skalą ignorancji dla podstawowych, powiedziałbym, wyznaczników, kiedy mówi się o oszczędzaniu na emeryturę. W sytuacji, w której… Coś tam komuś się włączyło. W sytuacji, w której system emerytalny w Polsce będzie podlegał zmianom, które skomplikują jego sytuację, będzie coraz więcej osób korzystających z systemu emerytalnego, a coraz mniej osób, które pracują na utrzymanie i odprowadzają składki na utrzymanie systemu emerytalnego, pozbawianie dzisiaj obywateli 15% środków, które zgromadzili na emeryturę, czyli zabieranie im kapitału, który ma pracować na ich przyszłe utrzymanie, jest po prostu skrajnie nieuczciwe, jest przywłaszczeniem środków, które powinny służyć tym ludziom.</u>
+          <u xml:id="u-755.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Ta propaganda, z którą mamy do czynienia, według której jest to podatek, który zapłaciliby emeryci, tylko pobierany 20, 30, 40 lat wcześniej, jest z gruntu nieuczciwa. To jest tak, jak gdybyśmy prognozowali, jak będzie wyglądała sytuacja gospodarcza Polski, sytuacja podatkowa Polski za te 30, 40 czy 50 lat. Tego dzisiaj nikt nie jest w stanie określić. Co więcej, mamy do czynienia z sytuacją, w której rząd sam sobie zaprzecza. Bo z jednej strony twierdzi, że to będzie racjonalne i sprawiedliwe opodatkowanie, ponieważ te 15% odpowiada w gruncie rzeczy podatkowi płaconemu przez emerytów, ale z drugiej strony wszyscy wiemy, że przygotowane są kolejne zmiany w systemie podatkowym, których beneficjentami będą w gruncie rzeczy emeryci, ponieważ to emeryci otrzymują dzisiaj wynagrodzenie, otrzymują dzisiaj emeryturę, która nie jest aż tak wysoka. W związku z tym jeżeli dojdzie do potrącenia tego haraczu 15%, to będzie jawna sprzeczność, dojdzie do jawnej sprzeczności z interesem publicznym, z zasadą sprawiedliwości i równości wobec prawa.</u>
+          <u xml:id="u-755.2" who="#PoselMiroslawSuchon">W związku z tym składam wniosek o to, aby ten art. 58 skreślić, bo tak jak powiedziałem, nie można dopuścić do sytuacji, w której te środki zostaną zdefraudowane i wydane dzisiaj na obietnice Prawa i Sprawiedliwości. Skreślenie tego artykułu będzie oznaczało, że parlament i rząd szanuje ludzi ciężko pracujących. A pozostawienie tego artykułu w takim brzmieniu, w jakim on jest, będzie oznaczało, że rząd i większość, która dzisiaj sprawuje władzę, nie ma żadnego szacunku dla ludzi, którzy ciężko pracują, dla ich pracy i dla ich codziennego trudu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-756">
+          <u xml:id="u-756.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czyli to był jeden z istotnych elementów dyskusji na początku ustawy. Teraz się zastanawiam, że skoro przy poprawce jest takie uzasadnienie, to nie wiem, czy ta dyskusja na początku była konieczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-757">
+          <u xml:id="u-757.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo krótkie było to uzasadnienie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-758">
+          <u xml:id="u-758.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, stanowisko rządu? Ale naprawdę, już argumenty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-759">
+          <u xml:id="u-759.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, ale ja również…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-760">
+          <u xml:id="u-760.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wszyscy znamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-761">
+          <u xml:id="u-761.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Nie, ja również mam swoją poprawkę. Złożyłam poprawkę i chcę ją uzasadnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-762">
+          <u xml:id="u-762.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ja jej nie widzę w ogóle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-763">
+          <u xml:id="u-763.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ale to nie moja wina. Złożyłam poprawkę do sekretariatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-764">
+          <u xml:id="u-764.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, czy ja mam się odnieść do tej poprawki uchylającej ten przepis, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-765">
+          <u xml:id="u-765.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, ja bym chciała…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-766">
+          <u xml:id="u-766.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Jeszcze chwila, bo pani poseł Paulina Hennig-Kloska. Ale proszę nie używać tych samych argumentów i tych z dyskusji na początku ustawy, bo były te same. Proszę się skoncentrować intelektualnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-767">
+          <u xml:id="u-767.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, gwarantuję panu, że jestem skoncentrowana intelektualnie mimo wielu godzin trwania tego posiedzenia Komisji, ponieważ są to fundamentalne kwestie z punktu widzenia obywateli i zabezpieczenia ich środków emerytalnych. Chciałam złożyć poprawkę skreślającą art. 58. Nie da się tak pracować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-768">
+          <u xml:id="u-768.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wszyscy, którzy są na łączach zdalnych, proszę wyłączyć mikrofony w tym momencie, jeśli nie mówimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-769">
+          <u xml:id="u-769.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Chyba teraz będzie dobrze. Chciałam złożyć poprawkę skreślającą art. 58, który mówi właśnie o pobraniu daniny 15% przez rząd. W mojej ocenie, w ocenie Polski 2050 opłata przekształceniowa w wysokości 15% jest de facto przywłaszczeniem prywatnych środków obywateli zgromadzonych na kontach funduszy emerytalnych. Opłata nie ma żadnego uzasadnienia. Podatki pobiera się wtedy, kiedy wchodzi się w stan posiadania środków, których te podatki dotyczą. Natomiast ta opłata również nie ma nic wspólnego z żadnymi kosztami przekształcenia, bo po prostu takich kosztów rząd nie będzie ponosił. Jest to zwykłe zawłaszczenie przez państwo środków zgromadzonych przez obywateli.</u>
+          <u xml:id="u-769.1" who="#PoselPaulinaHennigKloska">I mało tego, uznajemy, że wprowadzony mechanizm narusza art. 2 konstytucji i wprowadzoną w tym artykule zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Ta zasada ma chronić interes obywateli w toku. Daje ochronę praw słusznie nabytych. W naszej ocenie rząd, wprowadzając daninę 15% za przeniesienie środków z otwartych funduszy emerytalnych do właśnie IKE, tę zasadę zaufania do państwa i stanowionego prawa, ochrony interesów obywateli w toku i ochrony praw słusznie nabytych narusza. Rząd nie ma żadnych podstaw, by taką opłatę pobierać. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-770">
+          <u xml:id="u-770.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-771">
+          <u xml:id="u-771.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Bardzo krótkie. Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-772">
+          <u xml:id="u-772.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Będę zaskoczony. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-773">
+          <u xml:id="u-773.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Moje pytanie do pana ministra jest takie, czy nie obawia się rząd, że odpływ 15% aktywów z giełdy w jednym roku i jednoczesne znacjonalizowane kilkudziesięciu procent – nie wiemy ilu, ale pewnie co najmniej 20% – odbije się negatywnie na wycenie aktywów, na cenie akcji, w ogóle na całej giełdzie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-774">
+          <u xml:id="u-774.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pan minister, proszę bardzo. Ale to ostatnie pytanie, bo poprzednie to były dyskutowane już wcześniej. Stanowisko rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-775">
+          <u xml:id="u-775.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, ta próba poprawki, która miałaby na celu usunąć zapis mówiący o tym, że te środki nie podlegają transferowi zwrotnemu do budżetu państwa, to pierwsza próba, nikczemna próba odwrócenia tej reformy. Nigdy na to się nie zgodzimy, żeby ten przepis usunąć. To jest jeden z ważniejszych warunków…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-776">
+          <u xml:id="u-776.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Przecież nikt nie mówił o usunięciu tego przepisu. O czym pan znowu mówi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-777">
+          <u xml:id="u-777.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dajemy gwarancję, że te środki będą prywatne. Nie zgadzamy się absolutnie na ten wyłom, na tę pierwszą próbę odkręcania tego, co zaproponowaliśmy Polakom.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-778">
+          <u xml:id="u-778.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Panie przewodniczący, proszę przywołać ministra do porządku…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-779">
+          <u xml:id="u-779.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jeśli chodzi o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-780">
+          <u xml:id="u-780.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Przecież nikt o tym nie mówił.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-781">
+          <u xml:id="u-781.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Nie ma tutaj obaw o sprzedaż i dużą podaż akcji, ponieważ mniej więcej 80% do 20% jest w akcjach i innych aktywach, jeśli chodzi o cały portfel OFE, w związku z tym wyprzedaż na poziomie 15% nie robi tutaj większego problemu. Można nie wyzbywać się akcji będących w portfelach tych dziesięciu otwartych funduszy emerytalnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-782">
+          <u xml:id="u-782.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czyli minister się nie obawia trzęsienia ziemi na giełdzie. Przystępujemy do głosowania nad poprawkami o identycznym brzmieniu zgłoszonymi przez pana posła Mirosława Suchonia i przez panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę, polegającymi na skreśleniu art. 58. Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-782.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę pozwolić mi na ogłoszenie wyników. Głosowało 61 posłów. Za 21, przeciw 40, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki zostały odrzucone.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-783">
+          <u xml:id="u-783.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Wniosek mniejszości, bardzo proszę, panie przewodniczący. Moją poprawkę likwidującą możliwość przewłaszczenia środków proszę potraktować jako wniosek mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-784">
+          <u xml:id="u-784.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, wniosek mniejszości, rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-785">
+          <u xml:id="u-785.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Ja również zgłaszam swój wniosek mniejszości. Panie przewodniczący, został już zgłoszony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-786">
+          <u xml:id="u-786.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, będzie głosowanie wspólne, więc nie ma przeszkód. Stwierdzam, że art. 58 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-786.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 59. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-786.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 60. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-786.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 61. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-787">
+          <u xml:id="u-787.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, to pytanie jest trochę podobne do tego, które było zadawane przez nas wcześniej. Mianowicie w ust. 3 w tym przepisie jest mowa o tym, że Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych może nie stosować do czasu zakończenia połączenia, jednak nie dłużej niż do dnia 3 października 2022 r., pkt 1: przepisów ustawy zmienianej w art. 19 określających organizację, sposób, tryb lub warunki prowadzenia działalności przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, z wyjątkiem trzech enumeratywnie wymienionych przepisów tej ustawy. Ale zdaje się, że przepisy określające organizację, sposób, tryb lub warunki prowadzenia działalności to chyba są przepisy całej ustawy. Więc znowu pytanie i w pkt 2, że również może nie stosować przepisów wydanych na podstawie art. 48a, czyli chodzi o przepisy rozporządzeń określających organizację, sposób, tryb lub warunki prowadzenia działalności przez towarzystwa funduszy. Zwracamy więc uwagę – pytanie, czy w pkt 1 nie można byłoby w ogóle wykreślić tego fragmentu od „określających” aż do „funduszy inwestycyjnych”, czyli przepisów całej ustawy z wyjątkiem tych trzech wymienionych, czyli, tak rozumiemy, że te trzy muszą stosować, a pozostałych nie muszą stosować. Zwracamy więc uwagę, że po prostu przepis jest bardzo nieprecyzyjnie napisany i w praktyce mogą być wątpliwości w gruncie rzeczy ze zrekonstruowaniem tych norm prawnych z niego wynikających, które mają albo mają nie mieć zastosowania do Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-788">
+          <u xml:id="u-788.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, stanowisko ministra?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-789">
+          <u xml:id="u-789.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, my bardzo długo konsultowaliśmy to z KNF i z Ministerstwem Finansów i podtrzymujemy to stanowisko obecnych przepisów w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-790">
+          <u xml:id="u-790.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wątpliwości Biura Legislacyjnego pozostały. Ministerstwo uważa, że jest dobrze. Poprawek nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-790.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego artykuł został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-790.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 62.</u>
+          <u xml:id="u-790.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 63. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-790.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 64.</u>
+          <u xml:id="u-790.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 65. Tutaj jest poprawka zgłoszona przeze mnie, ale to jest poprawka rzeczywiście bardziej techniczna i legislacyjna, aby zastąpić wyrazy „przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy” datą „przed dniem 28 stycznia 2022 r.”. Ministerstwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-791">
+          <u xml:id="u-791.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Oczywiście zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-792">
+          <u xml:id="u-792.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka do art. 65 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-792.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy są inne uwagi? Nie ma. Stwierdzam, że art. 65 został rozpatrzony wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-792.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 66. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-792.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 67. Jest poprawka. Proszę bardzo, pani poseł Paulina Hennig-Kloska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-793">
+          <u xml:id="u-793.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Rozumiem, że jesteśmy przy art. 67?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-794">
+          <u xml:id="u-794.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 67, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-795">
+          <u xml:id="u-795.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Szanowni państwo, mówię o tym od roku, można powiedzieć, bo podobną poprawkę składałam, gdy rok temu procedowaliśmy ustawę. Niewątpliwie spieniężenie rządowego pakietu akcji ujętych w jednostkach w otwartych funduszach emerytalnych może wpłynąć – i tu rozmijam się ze stanowiskiem wygłoszonym przez pana ministra – na obniżenie wyceny akcji, które zostaną w portfelach przeniesionych na indywidualne konta emerytalne i które będą w pakietach w posiadaniu obywateli. Dlatego rząd, przejmując ten pakiet, nie ma prawa stawiać siebie ponad interesem obywateli. Niestety takie podejście do tematu, że ze 100% portfeli przeniesionych do IKE rząd 15% spienięża i wrzuca do budżetu, a obywatelom podnosi próg tych środków, które muszą być lokowane w akcje, zwiększając agresywność portfela inwestowanego w IKE, jest nie do przyjęcia. Tak jak powiedziałam: państwo stawia się tutaj w pozycji silniejszego względem obywatela i wykorzystuje swoją silniejszą pozycję, mówiąc: ja swój podatek 15% biorę w formie gotówki, a ty, obywatelu, martw się, jaką będziesz miał wycenę akcji w portfelu ujętym w IKE.</u>
+          <u xml:id="u-795.1" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Dla mnie jest to rzecz nie do przyjęcia, w związku z czym chciałam obniżyć wymagania stawiane przed obywatelami. One są ujęte właśnie w art. 67 na bardzo wysokim poziomie. Tak jak państwo widzą, czytają, zaczynamy od 75%, a potem w związku z umorzeniem części rządowej obywatel w 2020 r. musi 90% wartości aktywów lokować właśnie w sposób agresywny. Dla mnie jest to rzecz nie do przyjęcia. Przedłożona poprawka zmierza do rzeczywistego ograniczenia ryzyka związanego z inwestowaniem środków wpłacanych w subfundusze emerytalne, związane właśnie z inwestowaniem ich w akcje spółek notowanych na giełdzie. Biorąc pod uwagę, że jest to wariant i tak narzucany przyszłym emerytom, ale ja proponuję ten wariat bardziej łagodny od tego, co proponuje rząd. I tam, gdzie rząd proponuje w 2020 r. dojść do 90%, ja proponuję 71%, uwzględniając fakt, że rząd musi również wziąć na swoje barki ciężar ryzyka wyceny akcji, nie ma prawa spieniężać swojego pakietu, który i tak jest bezprawnie pobierany, bo w mojej ocenie, tak jak mówiłam, wcześniej zabierając głos, danina 15% jest naruszeniem artykułu 2 konstytucji – nabytych praw obywateli i zaufania do państwa, niemniej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-796">
+          <u xml:id="u-796.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pani poseł, apeluję, naprawdę zrozumieliśmy intencję poprawki, trzeci raz to samo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-797">
+          <u xml:id="u-797.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">…jeżeli rząd bierze marżę 15%, to nie ma prawa jeszcze pogarszać portfela i sytuacji w tym portfelu, który pozostanie w gestii obywatela.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-798">
+          <u xml:id="u-798.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ja apeluję, pani poseł, przeczytać stenogram z tej Komisji i zobaczy pani, ile pani powtórzyła tych samych argumentów przy tej poprawce. Ja nie mówię, że poprawka jest zła czy inna, ale argumentacja powinna być…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-799">
+          <u xml:id="u-799.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Liczę na poparcie, panie przewodniczący, również pana przewodniczącego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-800">
+          <u xml:id="u-800.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-801">
+          <u xml:id="u-801.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, tyle razy, ile pani poseł mówiła, tyle razy tłumaczyłem od roku. I również jeszcze raz pokrótce. Start pierwszej cyfry z tego art. 67 mniej więcej odzwierciedla realny stan. Żeby nie zaburzyć sytuacji, startujemy od tego, co jest stanem faktycznym dzisiaj. Następne wartości, to zwiększenie do 90% wynika w realizacji opłaty przekształceniowej. Wtedy sprzedaż innych aktywów niż akcyjne spowoduje, że udział w całym portfelu będzie większy. Później oczywiście luzujemy te obostrzenia, tak ażeby na początku rynek utrzymać w obecnej jakby sytuacji, żeby go nie zaburzyć. Później już te relacje swobodnie można poluzowywać. To jest bardzo mocno przemyślane i doregulowywane. Zmienialiśmy to kilkukrotnie w związku z tym, że ta liczba początkowa się zmieniała. Startujemy z poziomu obecnego 75%. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-802">
+          <u xml:id="u-802.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Wszystko rozumiem, tylko kwestionuję prawo rządu do brania bezpiecznej części portfela.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-803">
+          <u xml:id="u-803.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Precyzyjnie stanowisko rządu do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-804">
+          <u xml:id="u-804.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Przeciwko, negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-805">
+          <u xml:id="u-805.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Negatywne, tak. Przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę do art. 67. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-805.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 62 posłów. Za 23, przeciw 39, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona. Tym samym rozpatrzyliśmy art. 67.</u>
+          <u xml:id="u-805.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 68. Uwag nie ma. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-805.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 69. Uwag nie ma. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-805.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 70. Jest poprawka, zgłoszona przeze mnie, aby zastąpić datę „29 lutego 2024 r.” datą „31 grudnia 2023 r.”. Poprawka ma na celu dostosowanie dat do przyjętych rozwiązań w ustawie. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-806">
+          <u xml:id="u-806.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jak najbardziej tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-807">
+          <u xml:id="u-807.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia tej poprawki? Nie widzę. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-807.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy są inne uwagi do art. 70? Nie ma. Stwierdzam rozpatrzenie art. 70 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-807.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 71. Uwag nie ma. Artykuł rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-807.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 72. Nie ma. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-807.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 73. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-807.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 74. Jest poprawka, zgłoszona przeze mnie. Zamienione słowa „przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy” na „przed dniem następującym po dniu ogłoszenia tej ustawy”. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-808">
+          <u xml:id="u-808.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, tutaj proponowalibyśmy drobną korektę w tej poprawce, żeby zamiast „przed dniem następującym po dniu ogłoszenia niniejszej ustawy” – zresztą tak jak wcześniej mówiliśmy żeby się nie odwoływać tutaj do dnia ogłoszenia w przepisach przejściowych – tylko „przed dniem, o którym mowa w art. 77 pkt 1”, czyli to jest dzień następujący po dniu ogłoszenia niniejszej ustawy, czyli dzień, w którym ten przepis wchodzi w życie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-809">
+          <u xml:id="u-809.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Zgoda na tę poprawkę z tą uwagą Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-810">
+          <u xml:id="u-810.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przejmuję tę propozycję korekty, poprawkę do poprawki, tylko że musiałby mi pan podpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-811">
+          <u xml:id="u-811.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">„Dniem, o którym mowa w art. 77 pkt 1”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-812">
+          <u xml:id="u-812.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, jeszcze parafkę do tego. Dobrze. Czy jest sprzeciw wobec tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta. Skorygowana poprawka, oczywiście, została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-812.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym rozpatrzyliśmy art. 74 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-812.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 75. Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-813">
+          <u xml:id="u-813.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Mamy jedną uwagę do ust. 2 pkt 2. Mianowicie tam jest napisane, że dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie między innymi art. 49 ust. 1 i 4 ustawy zmienianej w art. 13. Otóż to rozporządzenie jest wydane na podstawie… to znaczy tam są dwa rozporządzenia. Jedno jest wydane na podstawie art. 49 ust. 1, a drugie na podstawie art. 49 ust. 2 w związku z ust. 4. Stąd potrzebna byłaby stosowna korekta i taką propozycję na roboczo wypracowaliśmy z ministerstwem. Zresztą przedłożyliśmy ją panu przewodniczącemu. Gdyby pan przewodniczący zechciał to przejąć, a ministerstwo również potwierdzi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-814">
+          <u xml:id="u-814.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jest zgoda ze strony rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-815">
+          <u xml:id="u-815.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">…a Komisja przyjmie, to zawrzemy to w sprawozdaniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-816">
+          <u xml:id="u-816.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, panie ministrze? Zgoda była, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-817">
+          <u xml:id="u-817.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Oczywiście zgoda, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-818">
+          <u xml:id="u-818.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To ja przejmuję tą poprawkę, zmieniającą odniesienie. Czy jest sprzeciw wobec tej poprawki? Nie ma. Stwierdzam zatem, że poprawka w art. 75 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-818.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tym sposobem rozpatrzyliśmy art. 75. Jeszcze do art. 75?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-819">
+          <u xml:id="u-819.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Chciałem zgłosić art. 75a, po art. 75.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-820">
+          <u xml:id="u-820.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Rozpatrzyliśmy art. 75 wraz z przyjętą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-820.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka dotycząca zgłoszenia art. 75a, tak? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-821">
+          <u xml:id="u-821.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, proponuję dodanie art. 75a. Środki zgromadzone w otwartych funduszach emerytalnych podlegają dziedziczeniu. Rząd Prawa i Sprawiedliwości, kierując ten projekt ustawy do parlamentu – w zasadzie to jest projekt ustawy o systemowej malwersacji – chce pozbawić obywateli tej możliwości w przypadku odniesienia do środków, które są przenoszone do ZUS-u. Jest to w sposób oczywisty sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, z zasadą pewności prawa. W związku z tym proponuję, aby dodać artykuł, który gwarantuje możliwość dziedziczenia tych środków. Treść tego artykułu jest następująca: „Środki przenoszone przez członka otwartego funduszu emerytalnego na jego rachunek do ZUS w trybie przepisów niniejszej ustawy podlegają dziedziczeniu oraz są waloryzowane na zasadach określonych dla subkonta, o którym mowa w artykule 40a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, do momentu ustania prawa do emerytury członka, ustalenia prawa do emerytury członka, którego środki zostały przeniesione. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ewidencjonuje wysokość przekazanych środków, informacje o waloryzacji, stan konta dla osób w celu zagwarantowania realizacji uprawnień, o których mowa w ust. 1”. I ust. 3. „Wypłaty środków osobom uprawnionym dokonywane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”.</u>
+          <u xml:id="u-821.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Szanowni Państwo, nie może być tak, że w sposób absolutnie nietransparentny, w sposób arbitralny dokonuje się zaboru mienia zgromadzonego przez członków OFE, a zwłaszcza uderza w rodziny tych członków, bo mówimy o sytuacji dziedziczenia po śmierci osoby ubezpieczonej. Ja przypomnę, że Rzeczpospolita w art. 71 konstytucji w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. A to właśnie rodziny członków OFE, w wyniku przyjęcia takiego rozwiązania, które proponuje rząd, zostaną pokrzywdzone. Ja przypomnę, że dzisiaj te środki, które są dziedziczone przez rodziny, te środki z OFE – one stanowią bardzo istotne wsparcie w sytuacji trudnej, sytuacji skomplikowanej, sytuacji śmierci osoby ubezpieczonej. Dzisiaj rząd, zabierając możliwość dziedziczenia, uderza właśnie w najbliższych: w rodziny, we wdowy, w dzieci, we wdowców, w sposób oczywisty łamiąc przepis konstytucji, o którym przed chwilą mówiłem. W związku z tym, że jest to absolutnie zachowanie i propozycja rażąco naruszająca zasady współżycia społecznego, proponuję przyjąć ten artykuł, który gwarantuje właśnie możliwość dziedziczenia. I to jest, myślę, rzecz, którą po prostu wszyscy powinni poprzeć. I bardzo proszę o głosowanie za tą poprawką. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-822">
+          <u xml:id="u-822.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-823">
+          <u xml:id="u-823.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Nie powtarzając argumentacji – przeciwne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-824">
+          <u xml:id="u-824.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Mirosława Suchonia, polegającą na dopisaniu art. 75a. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-824.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 63 posłów. Za 26, przeciw 37, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-825">
+          <u xml:id="u-825.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, uprzejmie proszę o to, aby tę poprawkę przeciwdziałającą grabieży potraktować – i zgłaszam to – jako wniosek mniejszości. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-826">
+          <u xml:id="u-826.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Przypominam o pisemnym zgłoszeniu do sekretariatu Komisji przed zakończeniem posiedzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-827">
+          <u xml:id="u-827.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-828">
+          <u xml:id="u-828.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym… O, nie, bo to właściwie był dodatkowy art. 75a, więc go nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-828.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 76. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-828.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Artykuł 77. Przypominam, że była przyjęta poprawka razem z poprawką nr 2 i jest zgłoszona poprawka przez panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę o przesunięcie wejścia w życie ustawy na 2030 r. Proszę bardzo, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-829">
+          <u xml:id="u-829.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Tak. Najchętniej bym przesunęła wejście w życie tej ustawy na rok 2050, ale wydaje mi się, że 2030 jest wystarczający, by zmienić ewentualnie jej zapisy po zmianie rządu. Zaproponowany w projekcie ustawy okres vacatio legis jest zbyt krótki. To nie ulega najmniejszej wątpliwości. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego okres vacatio legis powinien być stosowany do regulowanej materii dużo dłuższy, by zapewnić należyte poszanowanie interesów w toku, o których już mówiłam przy innej poprawce. W tym przypadku uzyskanie emerytury i możliwości sposobu oszczędzania na nią na dotychczasowych warunkach, zwłaszcza przez te osoby, które okładają swoje pieniądze w ramach kont umiejscowionych w otwartych funduszach emerytalnych, jest kluczowe, by mogły faktycznie otrzymać emeryturę na zasadach, na których wchodziły do systemu. Wydłużenie tego okresu przynajmniej części obywatelom, którzy najdłużej oszczędzali w OFE, da takie prawo. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-830">
+          <u xml:id="u-830.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-831">
+          <u xml:id="u-831.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Negatywne oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-832">
+          <u xml:id="u-832.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Przystępujemy do głosowania nad poprawką… O, Biuro Legislacyjne, przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-833">
+          <u xml:id="u-833.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Zwracam uwagę, że przyjęcie tej poprawki skutkowałoby koniecznością napisania połowy ustawy od nowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-834">
+          <u xml:id="u-834.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">O tak. Miejmy również tę świadomość. Mimo tej uwagi Biura Legislacyjnego głosujemy, tak? Wobec tego przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę, aby ustawa wchodziła w życie z dniem 1 stycznia 2030 r. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-834.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 66 posłów. Za 28, przeciw 38, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-834.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tym sposobem rozpatrzyliśmy art. 77, który był ostatnim artykułem tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-834.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przypominam, że upoważniliśmy już Biuro Legislacyjne do dokonania zmian o charakterze redakcyjnym, legislacyjnym, językowym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-835">
+          <u xml:id="u-835.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-836">
+          <u xml:id="u-836.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">…i numeracji stanowiącej konsekwencję poprawek przyjętych przez Komisję w projekcie ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-836.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Jeszcze nie koniec, panie ministrze, bo jeszcze głosowanie nad całością projektu ustawy. Poddaję wniosek o przyjęcie całego projektu ustawy. Kto jest za przyjęciem projektu ustawy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, proszę o wynik.</u>
+          <u xml:id="u-836.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 66 posłów. Za 41, przeciw 25, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że projekt ustawy został przyjęty przez połączone Komisje.</u>
+          <u xml:id="u-836.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Komisje muszą jeszcze wybrać posła sprawozdawcę, który przedstawi sprawozdanie na posiedzeniu plenarnym. Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-837">
+          <u xml:id="u-837.0" who="#PoselTeresaWargocka">Proponuję, żeby sprawozdawcą naszej Komisji był pan przewodniczący poseł Henryk Kowalczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-838">
+          <u xml:id="u-838.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy są inne kandydatury?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-839">
+          <u xml:id="u-839.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Wstrzymujemy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-840">
+          <u xml:id="u-840.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ktoś jest przeciwny tej propozycji? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-840.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam zatem, że Komisje wybrały posła Henryka Kowalczyka na sprawozdawcę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-840.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-840.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..8ab7646
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/header.xml
@@ -0,0 +1,94 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-fpbxx-00144-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 144/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 144/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#FPB">144</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPodatkuAkcyzowegoMinisterstwaFinansowMariaRutka" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Podatku Akcyzowego Ministerstwa Finansów Maria Rutka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorKrzysztofKarkowski" role="speaker">
+        <persName>Legislator Krzysztof Karkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszKasiak" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Kasiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorTomaszCzech" role="speaker">
+        <persName>Legislator Tomasz Czech</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorWojciechBialonczyk" role="speaker">
+        <persName>Legislator Wojciech Białończyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MF Jan Sarnowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MF Piotr Patkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowJanSarnowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejKosztowniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Kosztowniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejSzlachta" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Szlachta</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMartaGolbik" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marta Golbik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMichalGramatyka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Michał Gramatyka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawSuchon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosław Suchoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesGlownegoUrzeduStatystycznegoDominikRozkrut" role="speaker">
+        <persName>Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesGUSDominikRozkrut" role="speaker">
+        <persName>Prezes GUS Dominik Rozkrut</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Henryk Kowalczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnywDepartamencieInformacjiFinansowejMinisterstwaFinansowLukaszPawlowski" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny w Departamencie Informacji Finansowej Ministerstwa Finansów Łukasz Pawłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnywdepartamencieMFLukaszPawlowski" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny w departamencie MF Łukasz Pawłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MF Magdalena Rzeczkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuElektroenergetykiiGazuMinisterstwaKlimatuiSrodowiskaAleksandraSwiderska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Elektroenergetyki i Gazu Ministerstwa Klimatu i Środowiska Aleksandra Świderska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSAleksandraSwiderska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu MKiŚ Aleksandra Świderska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="FPB" role="committee">
+        <orgName>Komisja Finansów Publicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ecdd61c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00144-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,564 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dzień dobry. Witam bardzo serdecznie państwa posłów zgromadzonych tutaj w sali, jak również tych, którzy pracują zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zanim rozpoczniemy oficjalnie posiedzenie Komisji, sprawdzimy kworum poprzez próbne głosowanie. Zatem proszę dokonać aktu głosowania w celu stwierdzenia kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Sekretariat Komisji informuje, że zalogowanych jest 43 posłów, więc mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje: po pierwsze, zaopiniowanie wniosku ministra klimatu i środowiska w sprawie zmian w planie finansowym Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny na 2021 r.; po drugie, rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.  (druk 1045); po trzecie, rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk 1041); po czwarte, rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw (druk 1039) i po piąte, rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (druk 1040).</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Równocześnie informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu, wobec powyższego nie jest możliwe wprowadzenie zmian w porządku dziennym posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Informuję również, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia posłów do zabrania głosu w dyskusji wysyłać proszę na adres mailowy lub telefonicznie poprzez sekretariat Komisji Finansów Publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Równocześnie informuję, że posłowie obecni na sali głosują przy użyciu urządzenia do głosowania, logując się za pomocą legitymacji poselskiej, natomiast pozostali – w sposób zdalny, używając tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Mamy kworum. Witamy na posiedzeniu naszych gości: pana ministra Jana Sarnowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów i… Czy Ministerstwo Klimatu i Środowiska jest zalogowane? Jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska, ale proszę o przedstawienie się pań, bo są dokładnie zamaskowane, więc nie wiemy, kto, ale przy prezentacji wniosku będziemy pewnie wiedzieli.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy zatem do punktu 1 porządku dziennego. Proszę o przedstawienie wniosku ministra klimatu i środowiska w sprawie zmian w planie finansowym Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny na rok 2021. Proszę bardzo przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuElektroenergetykiiGazuMinisterstwaKlimatuiSrodowiskaAleksandraSwiderska">Dziękuję, panie przewodniczący. Aleksandra Świderska, zastępca dyrektora Departamentu Elektroenergetyki i Gazu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuElektroenergetykiiGazuMinisterstwaKlimatuiSrodowiskaAleksandraSwiderska">Mam przyjemność przedstawić przedłożony do opinii Komisji wniosek o zmianę planu finansowego Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny na rok 2021. Jak państwo doskonale wiecie, minister właściwy do spraw energii jest dysponentem tego funduszu, utworzonego na mocy ustawy z 2018 r., którego celem jest oczywiście wypłata rekompensat dla konsumentów za ceny energii w 2019 r.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuElektroenergetykiiGazuMinisterstwaKlimatuiSrodowiskaAleksandraSwiderska">Założeniem funduszu było, że zakończy swoje funkcjonowanie w 2020 r., natomiast ze względu na duże przesunięcia w zakresie terminów składania wniosków przez poszczególne podmioty uprawnione doszło do sytuacji, w której w tym momencie mamy na stole w dalszym ciągu jeszcze wnioski, które podlegają rozpatrzeniu przez Zarządcę Rozliczeń, i również te kwoty, które zostały przewidziane do wydatkowania wcześniej na 2020 r., wymusiły wcześniej zmianę planu finansowego na 2020 r. Natomiast teraz jest to konsekwencja tych wypadków i tej zmiany planu finansowego na 2020 r. Stanęliśmy więc przed koniecznością dostosowania również planu finansowego na 2021 r., ponieważ ustawa przewidywała, że w tym roku, tak jak powiedziałam, już dane środki nie będą wydatkowane, więc w planie jako kwota wydatkowana wpisane było zero, ponieważ w dalszym ciągu, po pierwsze, Zarządca Rozliczeń dysponuje pewną kwotą oraz rozpatruje te kilka pozostałych wniosków. Wnioskujemy o zmianę planu finansowego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. To jest kwota około 52 mln zł, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSAleksandraSwiderska">Tak. Natomiast, jeżeli jeszcze mogę dodać do wniosku – to również zostało uwidocznione – ponieważ w procedowanym w tym momencie w Sejmie projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne (to był oryginalny numer druku 808) są przewidziane zmiany, które umożliwiają dokonanie jeszcze zasilenia funduszu ze środków z opłaty przejściowej, którymi w tym momencie dysponuje Zarządca Rozliczeń. Tak że będzie jeszcze konieczna kolejna zmiana planu finansowego w dalszej kolejności, tak żeby już na 2021 r. zaksięgować te dodatkowe środki, które Zarządca Rozliczeń przekaże, aby już było możliwe pokrycie wszystkich zobowiązań, do których wypłaty będzie zobowiązany w przyszłości i w tym roku zarządca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Otwieram dyskusję, chociaż już moje pierwsze pytanie było. Czy jeszcze są jakieś pytania? Proszę bardzo, pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, chciałbym zapytać o taką rzecz. Ponieważ była obietnica złożona przez, o ile dobrze pamiętam, pana ministra Sasina, że ten fundusz będzie funkcjonował nadal… Pani minister była uprzejma przedstawić informację dotyczącą uzupełnienia jeszcze tego tak, żeby zamknąć rozliczenia za rok 2019. To było 2 lata temu. Co dalej? Czy rząd zamierza wywiązać się z tej obietnicy, którą pan minister Sasin był uprzejmy sformułować, czyli że ten fundusz będzie funkcjonował nadal? To jest moje pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Drugie pytanie dotyczy tego, co powiedział w ostatnich tygodniach jeden z prominentnych przedstawicieli obozu władzy, a mianowicie, że te ceny energii nie rosną i że ten wzrost – jeżeli już jest – to on nie jest istotny z punktu widzenia konsumentów. Okazuje się, że jednak wzrost cen energii wpływa w znaczący sposób zarówno na gospodarstwa domowe, które muszą borykać się z coraz wyższymi cenami zarówno samej energii, ale wszystkich tych rzeczy, które wpływają… na które wpływ ma cena energii, czyli w zasadzie wszystkich usług i dóbr, które są potrzebne w codziennym życiu. Te wysokie ceny energii powodują, że koszty życia dramatycznie wzrosły.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselMiroslawSuchon">Tutaj bardzo zasadnym jest pytanie o dotrzymanie obietnicy złożonej przez przedstawiciela tego rządu, czyli, o ile dobrze pamiętam, pana ministra Sasina, że ten fundusz będzie funkcjonował i on będzie łagodził skutki ekonomiczne dla gospodarstw domowych. Już nie wspomnę o przedsiębiorstwach, które z powodu bardzo wysokich cen energii znacząco pogorszyły wyniki finansowe, ale dla gospodarstw domowych okazuje się, że tak jak powiedziałem, nie tylko ten wzrost bezpośredni ceny energii ma znaczenie, ale także pośredni w związku z tym, że energia wpływa praktycznie na każdą… cena energii wpływa na każdą usługę i każde dobro wytwarzane w naszym państwie.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselMiroslawSuchon">Reasumując, prosiłbym o udzielenie odpowiedzi, czy rząd dotrzyma obietnicy i czy ten fundusz będzie funkcjonował nadal, czy też ta obietnica rządy Prawa i Sprawiedliwości zostanie złamana. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselMichalGramatyka">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Ja w kwestii czysto formalnej i technicznej. Jeden z posłów członków Komisji informuje, że nie otrzymał kodu, co uniemożliwia mu zalogowanie się do systemu. Pan poseł Jaros. Bardzo proszę o zwrócenie uwagi służbom technicznym, żeby tę sprawę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Trudno mi się odnieść do tego, ja kod otrzymałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselMichalGramatyka">To powoduje, że pan przewodniczący może w pełni brać udział w posiedzeniu Komisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale może teraz warto zajrzeć do swojego telefonu. Kody otrzymuje się SMS-em. Nie słyszałem o takim przypadku.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo. W takim razie, jeśli dobrze usłyszałem, to przedstawiciel rządu przekazywał, że jest ustawa przygotowana na rok 2021, a to jest tylko przesunięcie starych pieniędzy, ale jeśli... i to była ta odpowiedź, ale proszę bardzo o potwierdzenie ewentualnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Chodziło również o 2020.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak. Proszę bardzo o odpowiedź na pytania pana posła Suchonia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSAleksandraSwiderska">Jeżeli mogę, panie przewodniczący, te informacje, które podawałam, w dalszym ciągu odnoszą się do rekompensat za 2019 r., nie za 2020 r. Natomiast prawdą jest to, co pan poseł powiedział, że minister Sasin wskazywał, że będą prowadzone prace zmierzające do kontynuacji funkcjonowania funduszu i wypłaty rekompensat za 2020 r. Taki projekt ustawy został przygotowany wtedy jeszcze w Ministerstwie Aktywów Państwowych i podlegał przedłużeniu do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych. Natomiast niestety liczba zgłoszonych uwag i ich zakres wskazały jednoznacznie, że funkcjonowanie funduszu nie powinno być kontynuowane ze względu na skomplikowany charakter jego konstrukcji i tak na dobrą sprawę również małą przyjazność dla użytkownika, potocznie rzecz ujmując. Dlatego skierowaliśmy nasze wysiłki, aby pracować nad koncepcją dotyczącą systemowego wsparcia i przede wszystkim identyfikowania odbiorców najbardziej wrażliwych, tak aby wsparcie nie było kierowane do ogółu odbiorców, czyli do osób, które mogą sobie pozwolić bezproblemowo na pokrycie cen energii, tylko faktycznie do osób, które z różnych względów mogą mieć problemy, przejściowe czy trwałe, z regulacją rachunków.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSAleksandraSwiderska">W związku z tym w Ministerstwie Klimatu i Środowiska został powołany Zespół do spraw ubóstwa energetycznego i odbiorcy wrażliwego, który taką koncepcję wypracuje i tak jak obiecywał minister Kurtyka, planujemy przedłożyć projekt zmiany prawa energetycznego do końca pierwszej połowy tego roku, który takie rozwiązanie systemowe zaproponuje i będzie ono opowiadało konsultacjom publicznym. To tyle z mojej strony. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czyli prace tak, tylko w innej formie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Czyli obietnica nie zostanie spełniona…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ale w innej formie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie, panie przewodniczący, nie zostanie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proponuję zatem przyjęcie opinii Komisji w sprawie przedłożonego wniosku. Myślę, że tutaj w dyskusji głosów sprzeciwu nie było. Czy wobec tego można traktować, że jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznaję jako pozytywną opinię dla wniosku ministra środowiska i klimatu, tak? Nie słyszę. Wobec tego stwierdzam, że Komisja Finansów Publicznych przyjęła pozytywną opinię do wniosku ministra klimatu i środowiska w sprawie zmian w planie finansowym Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przechodzimy do punktu drugiego. 25 marca Senat przyjął uchwałę w sprawie zmiany ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. (druk 1045). Senat zaproponował w swojej uchwale 4 poprawki. Marszałek Sejmu skierowała uchwałę do Komisji Finansów Publicznych w celu zaopiniowania poprawek Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proponuję, aby rozpatrywanie poprawek Senatu odbywało się w następującym porządku – taka będzie propozycja do wszystkich punktów 2–5, czyli do wszystkich uchwał Senatu – wystąpienie senatora, jeśli jest obecny, przedstawienie stanowiska rządu, ewentualne uwagi Biura Legislacyjnego, ewentualny głos za, głos przeciw i głosowanie poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Nie ma. Wobec niezgłoszenia sprzeciwu stwierdzam przyjęcie sposobu rozpatrywania poprawek Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia poprawki nr 1 w ustawie o narodowym spisie powszechnym. Czy jest przedstawiciel Senatu? Nie ma. Wobec tego stanowisko rządu dla poprawki nr 1. Pan… Pan prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Witam bardzo serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrezesGlownegoUrzeduStatystycznegoDominikRozkrut">Bardzo mi miło. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Pozytywnie ustosunkowujemy się do tej poprawki, jak i do pozostałych również nie wnosimy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Do wszystkich pozostałych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrezesGUSDominikRozkrut">Tak, do wszystkich pozostałych również nie wnosimy uwag. Możemy je przyjąć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest głos… Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMartaGolbik">Może krótko, żeby przedstawić te poprawki w związku z brakiem przedstawicieli Senatu. Poprawki od drugiej do trzeciej dotyczą tego, żeby zachować konstytucyjny czas na wprowadzenie ustawy, czyli żeby dać odpowiedni czas prezydentowi na podpisanie. W związku z tym przesuwa się czas na 1 maja z kwietnia. Natomiast poprawka nr 1 dotyczy kwestii przyznawania nagród, dodatków spisowych lub nagrody spisowej dla rachmistrzów. W ustawie pierwotnie jest „przy uwzględnieniu”. On jest eliminowany poprzez wykreślenie tej poprawki, ponieważ Senat uznał, że określone w aktualnie obowiązującym przepisie zasady przyznawania dodatków i nagród dla rachmistrzów spisowych są optymalne. Ten zapis nie jest więc potrzebny. W związku z tym my również będziemy oczywiście popierać wszystkie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy wobec tego mogę zaproponować przyjęcie poprawki… zaopiniowanie pozytywne poprawki nr 1? Jeśli nie było głosów sprzeciwu, czy należy domniemywać, że będzie ogólne poparcie? Czy jest sprzeciw wobec pozytywnej opinii dla poprawki nr 1?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie widzę. Wobec tego poprawka nr 1 została zaopiniowana pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ponieważ omówione zostały w zasadzie wszystkie poprawki, bo one mają charakter dostosowania terminu tak naprawdę, czy wobec tego jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawki nr 2? Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#LegislatorTomaszCzech">Panie przewodniczący, wydaje nam się, że poprawki nr 2, 3 i 4 należy głosować łącznie, bo one są taką całością i jakby uzupełniają się wzajemnie. Dlatego wydaje nam się, że zarówno na posiedzeniu Sejmu, jak i teraz na Komisji należałoby je rozpatrzyć w jednym głosowaniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak. Wobec tego zgodnie z sugestią Biura Legislacyjnego – widzę, że gospodarz tej ustawy potwierdza również – pytanie będzie brzmiało następująco: Czy jest sprzeciw wobec pozytywnej opinii dla poprawek nr 2, 3 i 4?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam zatem, że poprawki nr 2, 3 i 4 uzyskały również pozytywną opinię Komisji z rekomendacją wspólnego głosowania. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu do ustawy o narodowym spisie powszechnym (druk 1045).</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Komisja wybiera jeszcze posła sprawozdawcę. Dotychczas sprawozdawcą tej ustawy był pan przewodniczący Andrzej Kosztowniak. Mam nadzieję, że wyrazi zgodę na kontynuację. Tak. Czy są inne kandydatury? Nie ma. Czy jest sprzeciw wobec tej kandydatury? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego stwierdzam, że Komisja wybrała pana posła Andrzeja Kosztowniaka na sprawozdawcę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do realizacji punktu trzeciego porządku dziennego. 25 marca Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (druk  nr 1041). Senat zaproponował w swojej uchwale 25 poprawek. Marszałek Sejmu skierowała uchwałę do Komisji Finansów Publicznych w celu zaopiniowania poprawek Senatu. Procedura rozpatrywania podobnie jak poprzednio.</u>
+          <u xml:id="u-31.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia poprawek Senatu. Czy jest przedstawiciel Senatu? Nie ma. Wobec tego czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do tych poprawek? Ponieważ widzę, że większość również jest legislacyjna, czy wobec tego również jest sugestia głosowania wspólnego, czy jakiekolwiek inne uwagi? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, kilka poprawek ma charakter legislacyjno-redakcyjny, natomiast w większości jednak to są poprawki merytoryczne. Przy niektórych poprawkach rzeczywiście ze względu na ich charakter czy też łączność będziemy proponowali łączne rozpatrywanie.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Natomiast, jeżeli chodzi o poprawkę nr 1, to zgodnie z sugestią Senatu – tak faktycznie jest – poprawkę nr 1 należy rozpatrywać łącznie z poprawką nr 17. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu? Tu przedstawiciel…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieFinansowJanSarnowski">Do poprawki nr 1?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Tak, i poprawki nr 17 już teraz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Poprawka nr 17… negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Negatywne stanowisko. Dobrze. Głosów nie widzę. Przystępujemy zatem do głosowania nad opinią dla poprawek nr 1 i 17. Kto jest za pozytywną opinią dla poprawek nr 1 i 17? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 45 posłów: za było 20, przeciw było 24, 1 wstrzymujący głos. Stwierdzam, że poprawki nr 1 i 17 uzyskały negatywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 2. Biuro Legislacyjne ma uwagi? Nie. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">W przypadku poprawki nr 2 mamy do czynienia z poprawką oczywistej omyłki, więc stanowisko rządu jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawki nr 2? Naprawienie takiego błędu oczywistego. Nie ma sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam zatem, że poprawka nr 2 uzyskała pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 3. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, zgodnie z sugestią Senatu poprawki od nr 3 do 6 należy rozpatrywać łącznie. Dziękuję. Poprawki nr 3, 4, 5 i 6.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To dotyczy dopisania przy samochodach osobowych kategorii M1. Tak, wszędzie.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Negatywne. Zatem przystępujemy do głosowania nad opinią dla poprawek nr 3, 4, 5 i 6. Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem poprawek nr 3, 4, 5 i 6? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 50 posłów: za było 24, przeciw było 26, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki od nr 3 do 6 zostały zaopiniowane negatywnie.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 7. Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosujemy. Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem poprawki nr 7? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 50 posłów: za było 23, przeciw było 27, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka nr 7 uzyskała negatywną opinię.</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 8. Biuro Legislacyjne? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, w opinii Senatu poprawki nr 8 i 9 należy rozpatrywać łącznie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Stanowisko rządu dla poprawek nr 8 i 9?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Negatywne. Głosujemy. Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem poprawek nr 8 i 9? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 50 posłów: za było 23, przeciw było 27, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki nr 8 i 9 uzyskały negatywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 10. Biuro nie zgłasza uwag. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosujemy. Kto jest za przyjęciem pozytywnej opinii dla poprawki nr 10? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 50 posłów: za było 23, przeciw było 27, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka nr 10 uzyskała negatywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-51.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 11. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, poprawkę nr 11 należy głosować w większym bloku. To byłyby poprawki nr 11, 12, 13, 16, 19 i 25.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosujemy. Kto jest za?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, jeżeli mogę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Przepraszam, dwa zdania. Pragnę zwrócić uwagę na ignorowany przez rząd aspekt konstytucyjności tej ustawy. Otóż przyjęcie jej w formule, która została przekazana do Senatu, bez przyjęcia tych poprawek naraża tę ustawę na zarzut niekonstytucyjności z powodu ewidentnego braku w postaci trzech czytań dla przepisów… dla części przepisów tej ustawy. Przypomnę, że część przepisów została zgłoszona jako poprawki odbiegające od meritum tej ustawy, czyli w sposób rażący naruszając konstytucję i konstytucyjny wymóg trzech czytań. Absolutnie niezrozumiałe jest stanowisko rządu, który depcze konstytucję i to już w tak, powiedziałbym, banalnych sprawach, w których można byłoby zgłosić po prostu projekt ustawy, dochować należytej staranności. Tymczasem ten rząd po prostu z niewiadomych przyczyn tej należytej staranności i minimum powagi urzędu nie zachowuje. W związku z tym apeluję o to, żeby przyjąć te poprawki Senatu, czyniąc zadość wymogom konstytucyjnym. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną opinią dla poprawek Senatu nr 11, 12, 13, 16, 19 i 25? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-59.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 49 posłów: za było 19, przeciw było 28, 2 się wstrzymało. Stwierdzam, że poprawki nr 11, 12, 13, 16, 19 i 25 uzyskały negatywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-59.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 14. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, tylko jedna drobna uwaga, że poprawka, owszem, zmierza do usunięcia jednej usterki, bo w istocie drobna usterka zdarzyła się w ustawie, ale przyjęcie jej oznacza kolejną usterkę. Zwracamy więc na to uwagę, bo raz nie będzie kropki, a raz nie będzie średnika, więc i tak źle, i tak niedobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo za tę uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Głosujemy. Kto jest za pozytywną opinią dla poprawki nr 14? Kto jest przeciw?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Pytanie filozoficzne do Biura Legislacyjnego: Czego lepiej, żeby nie było – kropki czy średnika, panie mecenasie? Chyba lepiej, żeby kropka była.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 49 posłów: za było 22, przeciw było 26, 1 wstrzymujący głos. Stwierdzam, że poprawka nr 14 uzyskała negatywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-65.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 15. Biuro Legislacyjne? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, poprawkę nr 15 należy głosować łącznie z poprawkami nr 20, 22, 23 i 24. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stanowisko rządu do wszystkich tych poprawek?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, rozumiem, że ministerstwo dalej wierzy w to, że data 28 lutego jako termin wejścia w życie jest obowiązująca. Bo tak chyba należy czytać to negatywne stanowisko ministerstwa. Przypomnę, że w art. 17 pkt 2 wyrazy „28 lutego” tą poprawką nr 15 zastępuje się wyrazami „30 kwietnia” i to chyba bardziej odpowiada rzeczywistości. W związku z tym prosiłbym ministerstwo o wyjaśnienie, dlaczego jest taka, a nie inna opinia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Proszę bardzo, panie ministrze, dwa słowa wyjaśnienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Poproszę jeszcze panią dyrektor. Pani dyrektor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#DyrektorDepartamentuPodatkuAkcyzowegoMinisterstwaFinansowMariaRutka">W tym przypadku to poproszę naszego legislatora, panią Agnieszkę Zarembę-Bieleń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, oddaję głos. Nie mamy już łącz na trzecią osobę… Pani dyrektor, panie ministrze, proszę jednak spróbować wyjaśnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Jakimś aktem rozpaczy może…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Chciałbym poprosić o minutkę, próbujemy się skontaktować z legislatorem. Przed sekundą jeszcze był na łączu. Najwyraźniej jest jakiś problem z siecią. O, chyba nawet dzwoni…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, jeżeli mogę w kwestii formalnej. Czy mogę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, pragnę, aby w protokole zostało zanotowane, że pan minister mówi „nie” w stosunku do poprawki Senatu i nie potrafi wyjaśnić, dlaczego ma taką opinię. To jest absolutnie skandaliczne i pokazuje w sposób, powiedziałbym, rażący nieprzygotowanie ministerstwa do procedowania tego projektu, ale również lekceważenie w stosunku do Wysokiej Izby. Bardzo proszę, żeby to zostało odnotowane w protokole jako absolutnie skandaliczny przykład zachowania ministra. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pański głos będzie odnotowany w protokole, nie mam wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Bardzo chciałem państwa przeprosić. Czekamy cały czas na kontakt z legislatorem, natomiast również według opinii Departamentu Prawnego Ministerstwa Finansów ustawienie terminu w ten sposób w żaden sposób nie narusza praw podatników. Nie widzimy więc powodu, żeby tutaj dokonywać jakichkolwiek zmian.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. W takim razie głosujemy poprawkę… opinię nad poprawkami nr 15, 20, 22, 23 i 24. Kto jest za pozytywną opinią dla tych poprawek?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, czy ja mogę jeszcze prosić Biuro Legislacyjne o wyjaśnienie tej kolizji, o którą pytam? To jest dosyć poważna rzecz. 28 lutego już był.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosujemy. To już później wyjaśnimy. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 49 posłów: za było 22, przeciw było 27, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawki nr 15, 20, 22, 23 i 24 zostały zaopiniowane negatywnie.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy Biuro Legislacyjne chciałoby coś powiedzieć na ten temat? Chociaż daty wymieniane w ustawach nie zawsze muszą być datami przyszłymi. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Panie przewodniczący, to jest oczywiście decyzja Senatu, natomiast te poprawki, nad którymi państwo przed chwilą głosowali, dotyczą generalnie zmiany terminu wejścia w życie całej ustawy i stąd, że tak powiem, są konsekwencje również w przepisach przejściowych i przesuwanie innych terminów. Akurat o tym przepisie… bo konkretnie poprawka nr 15 dotyczy art. 17 i o tym przepisie Biuro Legislacyjne również już mówiło w trakcie prac Komisji i wówczas – z tego, co pamiętam – mówiliśmy, że art. 17 w ogóle jest źle… To znaczy pytanie, czy ta nowelizacja będzie skuteczna, bo terminy tam przewidziane już wyekspirowały i stąd też pytanie, czy można przedłużać terminy, które już dawno minęły. Takie więc uwagi Biuro Legislacyjne na posiedzeniu Komisji do art. 17, do którego akurat poprawka nr 15 się odnosi, zgłaszało. Natomiast tak jak wcześniej powiedziałem, cały blok poprawek dotyczy zmiany terminu wejścia w życie całej tej nowelizacji, stąd daty są przesuwane w kilku przepisach. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy zatem… Tak, poprawki nr 16 i 17 zostały zaopiniowane.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 18. Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselMichalGramatyka">Panie przewodniczący, bardzo przepraszam, chciałem tylko zapytać, czy pan poseł Suchoń doczeka się odpowiedzi na temat, który poruszył, czyli na temat tej kwestii konstytucyjności procedowania tych przepisów. Odnoszę wrażenie – ja wprawdzie jestem dosyć świeżym członkiem tej Komisji – że pan poseł zadał pytanie, które zawisło w próżni i wisi nadal. Więc dobrze by było, żeby przynajmniej jakaś odpowiedź w tym kierunku padła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Oczywiście zarzuty o niekonstytucyjności procedowania pojawiają się bardzo często, ale od tego jest Trybunał Konstytucyjny i tutaj generalnie wymiana zdań niczego nie wnosi tak naprawdę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, jednak pragnę tutaj zaprotestować przeciwko takiemu lekkiemu potraktowaniu tego tematu. Powinna wnosić. Jeżeli mówimy i pojawiają się takie zarzuty, to jednak Komisja powinna dochować należytej staranności. Jeżeli prowadzimy prace, które mają wydać rekomendacje Wysokiej Izbie, to one również ten parametr konstytucyjności muszą uwzględniać. Stąd też mój apel i gorąca prośba, żeby tak się działo, panie przewodniczący. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Z tym że, tak jak mówię, my nie jesteśmy od oceniania, czy coś jest konstytucyjne, czy nie.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 18. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosujemy. Kto jest za pozytywną opinią dla poprawki nr 18? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 48 posłów: za było 20, przeciw było 28, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka nr 18 uzyskała negatywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-96.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawki nr19 i 20 zostały rozpatrzone.</u>
+          <u xml:id="u-96.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 21. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PodsekretarzstanuwMFJanSarnowski">Negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosujemy. Kto jest za pozytywną opinią dla poprawki nr 21? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-98.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o wyniki. Głosowało 49 posłów: za było 22, przeciw było 27, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka nr 21 uzyskała negatywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-98.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawki nr 22, 23, 24 i 25… Biuro legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#LegislatorWojciechBialonczyk">Tak, panie przewodniczący. Biorąc pod uwagę charakter poprawki nr 21 i wcześniejszej, również już przegłosowanej nr 10, proponowalibyśmy w dodatkowym sprawozdaniu, aby te poprawki już na posiedzeniu Sejmu głosować łącznie. Jeżeli państwo się zgodzą, to pod poprawką nr 10 dalibyśmy uwagę, że poprawki nr 10 i 21 należy głosować łącznie, bo dotyczą rzeczywiście tego samego. Mają charakter legislacyjny, ale są bardzo… o tym samym charakterze. Jeżeli więc państwo się zgodzą, to taką sugestię zawrzemy w sprawozdaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Przyjmujemy zatem sugestię Biura Legislacyjnego o łącznym głosowaniu poprawek nr 10 i 21.</u>
+          <u xml:id="u-100.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pozostałe poprawki były… Tak, poprawka nr 20 była z poprawką nr 15. Poprawki  nr 22, 23 i 24 były głosowane razem z poprawką nr 15, poprawka nr 25 razem z poprawką nr 11.</u>
+          <u xml:id="u-100.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek z uchwały Senatu zawartej w druku 1041.</u>
+          <u xml:id="u-100.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Komisja musi jeszcze wybrać posła sprawozdawcę. Posłem była do tej pory pani poseł Ewa Szymańska, ale jest chora, wobec tego…</u>
+          <u xml:id="u-100.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, poseł Mirosław Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Zanim pan przewodniczący dokona wyboru posła sprawozdawcy, to jednak chciałem zaapelować o przeanalizowanie sytuacji, która znajduje się w poprawce nr 18 Senatu. Otóż może ona w sposób bardzo negatywny wpłynąć… To znaczy ustawa, ta nowelizacja może w bardzo negatywny sposób wpłynąć na rynek kamperów. Mamy okres, gdzie dochodzi do dostosowywania wielu pojazdów właśnie na te cele. Ta poprawka nr 18 wprowadza swoiste vacatio legis dla tej zmiany, takie roczne, do 2022 r. Z uwagi na to, że to jest bardzo młody rynek, który potrzebuje, powiedziałbym, czasu na dostosowanie się i odnalezienie na tym konkurencyjnym rynku, to bardzo proszę i apeluję do pana przewodniczącego, żeby w gronie większości rozważyć możliwość przyjęcia tej poprawki. Tak jak mówię, chodzi o roczne de facto przesunięcie, a może się okazać, że dla tego rynku kamperów, na którym polskie firmy, powiem wprost, bardzo silnie konkurują z niemieckimi, holenderskimi, wprowadzenie tej zmiany teraz, w tak krótkim czasie bardzo im to utrudni. Bardzo proszę o rozważenie możliwości przyjęcia rozwiązania, które zaproponował Senat. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Na pewno jeszcze przedyskutujemy. Dziękuję za sugestię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, pan przewodniczący Andrzej Kosztowniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselAndrzejKosztowniak">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, wracając do porządku, rozumiem, że na posiedzeniu nie może nas reprezentować pani poseł Ewa Szymańska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Niestety nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselAndrzejKosztowniak">Dlatego proponuję pana jako posła sprawozdawcę Komisji dla tego projektu ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Czy są inne kandydatury? Jeśli nie, to pytam, czy jest sprzeciw. Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego stwierdzam, że Komisja wybrała posła Henryka Kowalczyka na sprawozdawcę Komisji do tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-108.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zamknęliśmy punkt trzeci. W międzyczasie przybyła do nas pani minister Magdalena Rzeczkowska, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, szef Krajowej Administracji Skarbowej, i pan minister Piotr Patkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Witamy bardzo serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-108.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przechodzimy do realizacji punkty czwartego porządku dziennego. 25 marca Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw (druk 1039). Senat zaproponował 9 poprawek. Marszałek Sejmu skierowała uchwałę do Komisji Finansów Publicznych w celu zaopiniowania poprawek Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-108.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Procedura rozpatrywania jak poprzednio. Przystępujemy zatem do rozpatrzenia poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-108.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 1. Biuro Legislacyjne? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#LegislatorLukaszKasiak">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, zgodnie z sugestią Senatu poprawkę nr 1 należy opiniować łącznie z poprawką nr 9, bo się łączą. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawki nr 1 i 9 – łącznie. Stanowisko rządu do poprawek nr 1 i 9?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Panie przewodniczący, stanowisko rządu do wszystkich poprawek Senatu jest pozytywne, więc przyjmujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Stanowisko jest pozytywne.</u>
+          <u xml:id="u-112.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw wobec pozytywnego przyjęcia poprawek nr 1 i 9? Nie ma. Stwierdzam zatem, że poprawka nr 1 i 9 uzyskały pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-112.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 2. Stanowisko rządu pozytywne. Wobec tego czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawki nr 2? Nie ma. Stwierdzam zatem, że poprawka nr 2 uzyskała pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-112.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 3. Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag. Pozytywne stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawki nr 3? Nie ma. Stwierdzam zatem przyjęcie pozytywnej opinii na poprawki nr 3.</u>
+          <u xml:id="u-112.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 4. Uwag nie ma. Pozytywna opinia rządu. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii przez Komisję? Nie ma. Stwierdzam, że Komisja przyjęła pozytywną opinię dla poprawki nr 4.</u>
+          <u xml:id="u-112.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 5. Biuro Legislacyjne? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#LegislatorLukaszKasiak">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, poprawka nr 5 łączy się z poprawką nr 7 i zgodnie z sugestią Senatu należy je rozpatrywać łącznie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pozytywne stanowisku rządu, przypominam.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawek nr 5 i 7? Nie ma. Stwierdzam zatem, że poprawki nr 5 i 7 uzyskały pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-114.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 6. Stanowisko rządu pozytywne. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawki nr 6? Nie ma. Stwierdzam zatem, że poprawka nr 6 uzyskała pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-114.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 7 rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-114.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 8. Uwag nie ma. Stanowisko rządu pozytywne. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawki nr 8?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie ma sprzeciwu, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam zatem, że poprawka nr 8 została zaopiniowana pozytywnie. Czyli pozytywnie opiniujemy wszystkie poprawki Senatu do tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-116.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#LegislatorLukaszKasiak">Jeszcze tylko jedna kwestia. Panie przewodniczący, poprawka nr 6 i poprawka nr 4 mają charakter taki redakcyjno-legislacyjny. W związku z tym, że zostały przez Komisję pozytywnie zaopiniowane, możemy zaproponować w sprawozdaniu, jeżeli Komisja się zgodzi, łączne rozpatrywanie czy głosowanie ich na Sejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw? Nie ma?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie ma sprzeciwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Wobec tego rekomendujemy rozpatrzenie… głosowanie łączne poprawek nr 4 i 6. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek z uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne.</u>
+          <u xml:id="u-120.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Komisja powinna jeszcze wybrać posła sprawozdawcę. Do tej pory sprawozdawcą do tej ustawy był pan poseł Zdzisław Sipiera. Jeśli pan poseł nie odmówi… Nie odmówi, więc proponujemy, aby kontynuował swoją misję. Czy są inne propozycje? Nie ma. Czy jest sprzeciw wobec tej kandydatury? Również nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-120.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam, że Komisja wybrała pana posła Zdzisława Sipierę na sprawozdawcę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-120.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do realizacji punktu piątego porządku dziennego. 25 marca Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (druk 1040). Senat zaproponował w swojej uchwale 5 poprawek. Marszałek Sejmu skierowała uchwałę do Komisji Finansów Publicznych w celu zaopiniowania poprawek Senatu. Procedura jak poprzednio.</u>
+          <u xml:id="u-120.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia poprawki nr 1. Biuro Legislacyjne nie ma uwag. Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Dzień dobry, panie przewodniczący, jeszcze raz. Wysoka Komisjo, stanowisko rządu do wszystkich 5 poprawek jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przyjmujemy stanowisko Senatu. Wobec tego czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawki nr 1? Nie ma. Stwierdzam zatem, że poprawka nr 1 została zaopiniowana pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 2. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#LegislatorKrzysztofKarkowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Ewentualnie ze strony Biura Legislacyjnego do rozważenia dla Komisji łączne głosowanie i rozpatrywanie poprawek nr 2, 3 i 4 jako poprawek mających charakter legislacyjno-redakcyjny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Ministerstwo uwag nie zgłasza do łącznego głosowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Nie zgłaszamy, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze. Wobec tego przyjmujemy, że w sprawozdaniu Komisja zarekomenduje łączne głosowanie poprawek nr 2, 3 i 4. Przypominam, pozytywne stanowisko rządu.</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy jest sprzeciw wobec pozytywnej opinii dla poprawek nr 2, 3 i 4? Nie ma. Stwierdzam zatem, że poprawki nr 2, 3 i 4 uzyskały pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-126.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Poprawka nr 5. Stanowisko rządu pozytywne. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia pozytywnej opinii dla poprawki nr 5?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie ma sprzeciwu, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję. Stwierdzam zatem, że poprawka nr 5 uzyskała pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-128.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu z uchwały Senatu zawartej w druku 1040… nie, przepraszam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dobrze, 1040, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">1040, tak. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselMichalGramatyka">Panie przewodniczący, mam pytanie, które jest jakby poza poprawkami Senatu, korzystając jednak z obecności pana ministra na Sali. Czy zechce pan przewodniczący umożliwić mi zadanie tego pytania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dobrze, dokończymy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselMichalGramatyka">Tak, tak, do tego druku właśnie, do tej ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Do tego druku. Dobrze, w takim razie proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselMichalGramatyka">Poruszałem te kwestie również na plenarnym posiedzeniu Sejmu. Tam w art. 43  ust. 4 zawarta jest seria bardzo nieostrych definicji, bardzo nieostrych sformułowań. Te sformułowania to, cytuję: skomplikowane transakcje, transakcje opiewające na wysokie kwoty, transakcje przeprowadzone w nietypowy sposób i wreszcie transakcje, które wydają się nie mieć uzasadnienia gospodarczego lub prawnego.</u>
+          <u xml:id="u-135.1" who="#PoselMichalGramatyka">Moje pytanie zmierza w tym kierunku… Nie doczekałem się odpowiedzi oczywiście na posiedzeniu Sejmu, co w zasadzie jest normalne, dlatego że tych pytań do ustawy zostało zadanych kilkanaście. Może uda mi się tę odpowiedź uzyskać tutaj. Moje pytanie zmierza do tego, kto będzie decydował o tym, które transakcje są skomplikowane, kto będzie decydował o tym, jaki to jest typowy, a jaki to jest nietypowy sposób przeprowadzenia transakcji, wreszcie kto będzie decydował o tym, konkretnie który organ albo jaka osoba, jaki element administracji publicznej, czy transakcje mają, czy też nie mają uzasadnienia gospodarczego. Uzasadnienie prawne, powiedzmy, to jest dla mnie dosyć jasne, natomiast kwestia uzasadnienia gospodarczego, kwestia wysokich kwot, kwestia stopnia skomplikowania transakcji… Jako wykładowca logiki zwykle zwracam uwagę na miejsca, w których nieostrość definicji pozwala zakwalifikować do tych definicji wszystko, począwszy od kupienia gazety na przykład na targu w Kairze, a skończywszy na transakcjach dokonywanych przez pana prezesa Obajtka. Czy mogę prosić o wyjaśnienie tych definicji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Panie przewodniczący, myślę, że ta końcówka o prezesie Obajtku była niepotrzebna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zupełnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Natomiast jest tak jak zawsze w przypadku definicji nieostrych w prawie, że są one, po pierwsze, zacieśniane poprzez wykładnię prawa, po drugie, poprzez praktykę stosowania prawa, a po trzecie, poprzez kontekst, w którym zostały umieszczone. Ale ponieważ pytanie jest legislacyjne, to tutaj, jeśli pan przewodniczący się zgodzi, chciałbym również oddać głos legislatorowi w Ministerstwie Finansów, bo myślę, że to ujmie od strony technicznej tak, aby pana posła uspokoić i uczynić zadość jego pytaniu, jeśli pan przewodniczący się zgodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#RadcaprawnywDepartamencieInformacjiFinansowejMinisterstwaFinansowLukaszPawlowski">Dzień dobry. Łukasz Pawłowski, radca prawny w Departamencie Informacji Finansowej Ministerstwa Finansów.</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#RadcaprawnywDepartamencieInformacjiFinansowejMinisterstwaFinansowLukaszPawlowski">Panie pośle, chciałabym tylko zwrócić uwagę, że art. 43 ust. 4 wdraża do krajowego porządku prawnego art. 18 ust. 2 dyrektywy, będący częścią przepisów dyrektywy związanych ze stosowaniem środków bezpieczeństwa finansowego, środków należytej staranności wobec klienta – posługując się nomenklaturą dyrektywy – w tym przypadku wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego. Może ja pozwolę sobie częściowo zacytować ten wdrażany właśnie artykuł dyrektywy. „Państwa członkowskie wymagają, aby podmioty zobowiązane analizowały transakcje, które spełniają co najmniej jeden z następujących warunków: są transakcjami skomplikowanymi, transakcjami o nietypowo dużej wartości, dokonywane w nietypowy sposób, nie mają wyraźnego celu ekonomicznego lub celu zgodności z prawem”. Mam wrażenie, że ta zaproponowana redakcja dość wiernie oddaje przepisy dyrektywy.</u>
+          <u xml:id="u-141.2" who="#RadcaprawnywDepartamencieInformacjiFinansowejMinisterstwaFinansowLukaszPawlowski">Zwróciłbym także uwagę, że tak naprawdę przepis art. 43 ust. 4 od lipca 2018 r. funkcjonuje w bardzo zbliżonej formie. Te poprawki dokonywane obecnie, zarówno poprzez zmiany do dyrektywy 2015/849, jak i wynikające stąd zmiany do ustawy, mam wrażenie, w sposób zasadniczy nie zmieniają treści przepisu.</u>
+          <u xml:id="u-141.3" who="#RadcaprawnywDepartamencieInformacjiFinansowejMinisterstwaFinansowLukaszPawlowski">Przechodząc jeszcze do tej uwagi pana posła, dotyczącej nieostrego charakteru tych sformułowań, i uzupełniając to, co powiedział pan minister, oczywiście te sformułowania – jak widać – w dyrektywie również podlegają interpretacji i tak jak zaznaczyłem, to jest część stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, które dokonywane jest nie przez organ państwa, tylko przez instytucję obowiązaną. Zgodnie z ogólnymi zasadami, wynikającymi z międzynarodowego standardu, powtórzonymi później w dyrektywie i przeniesionymi na krajowy grunt prawny w ustawie środki bezpieczeństwa finansowego stosowane są w oparciu o ocenę ryzyka i to instytucja obowiązana w swojej wewnętrznej procedurze określa szczegółowe zasady stosowania tych środków.</u>
+          <u xml:id="u-141.4" who="#RadcaprawnywDepartamencieInformacjiFinansowejMinisterstwaFinansowLukaszPawlowski">Zgadzam się z panem posłem, że co innego będzie transakcją skomplikowaną dla – dajmy na to, nie wiem – małego spółdzielczego banku, a co innego będzie transakcją skomplikowaną dla wielkiego banku inwestycyjnego, działającego gdzieś tutaj na rynku bliskowschodnim. Ale to właśnie instytucja obowiązana w swojej wewnętrznej procedurze zgodnie z wymogami wynikającymi z dyrektywy, powtarzam, przeniesionymi na grunt prawny w ustawie doprecyzowuje te sformułowania. Tak więc instytucje obowiązane, przynajmniej organizacje skupiające instytucje obowiązane, te takie jakby, że tak powiem, bliżej współpracujące z Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej – mam na myśli na przykład organizacje bankowe czy organizacje skupiające instytucje finansowe… Do samego brzmienia tego przepisu w sposób zasadniczy my nie mieliśmy uwag w tym procesie legislacyjnym, ponieważ ten przepis funkcjonuje w bardzo zbliżonej formie. On funkcjonował zarówno na gruncie poprzedniej ustawy, funkcjonuje na gruncie obecnej ustawy i te zmiany w sposób zasadniczy nie zmieniają jego rozumienia. Oczywiście jakby zgadzając się z panem posłem, że tak, te sformułowania stanowią swego rodzaju klauzule generalne, są w pewien sposób niedookreślone, ale tak jak mówię, to instytucja obowiązana w swojej codziennej praktyce, że tak powiem, dopełnia je treścią.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo za wyjaśnienie. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselMichalGramatyka">Pozwolę sobie na pewną próbę, może nie tyle polemiki, dlatego że wydaje mi się, że mamy podobną ocenę tego stanu prawnego. Natomiast tak, jakkolwiek nie kłują moich oczu przepisy dyrektywy, która sama z siebie ma charakter dużo bardziej ogólny niż uregulowanie rangi ustawy… Moje pytanie zmierza do tego, czy będziemy w stanie określić, która transakcja jest skomplikowana albo która transakcja wydaje się nie mieć uzasadnienia gospodarczego, albo która transakcja jest prowadzona w nietypowy sposób, zanim przeprowadzimy te transakcje. Dlatego że z takiego brzmienia przepisu, jaki państwo proponują, ta ocena jest dokonywana ex post, to znaczy na podstawie tego, co pan mecenas przed chwilą był uprzejmy powiedzieć, na podstawie wewnętrznych przepisów instytucji obowiązanej są oceniane transakcje, które już zostały zawarte. Zmierzam do tego, że jako podmiot, na przykład międzynarodowych stosunków gospodarczych, bo prawdopodobnie te przepisy znajdują zastosowanie przede wszystkim wtedy, kiedy mamy do czynienia z podmiotem gospodarczym prowadzącym działalność gospodarczą na rynkach międzynarodowych… Chciałbym wiedzieć, co instytucja obowiązana może potraktować jako okoliczność właśnie do zastosowania tych przepisów, zanim ona te przepisy zastosuje. Innymi słowy, chciałbym wiedzieć, jakich transakcji unikać, jakie transakcje nie są zbyt skomplikowane, jakie transakcje nie mają zbyt wysokiej wartości.</u>
+          <u xml:id="u-143.1" who="#PoselMichalGramatyka">Wie pan, w praktyce radcy prawnego spotykam się na przykład z takimi sytuacjami, gdzie podmiot artystyczny osiąga dochody na rynku na przykład amerykańskim i te dochody są blokowane na podstawie tajnej czy niejawnej i indywidualnej decyzji pośrednika działającego pomiędzy podmiotem artystycznym a sklepami cyfrowymi. Nie sposób uzyskać informacji, jakie to przepisy leżą u podstaw takiej właśnie decyzji. Odnoszę wrażenie, że taka redakcja i taka konstrukcja tych przepisów w akcie rangi ustawy może doprowadzić do podobnych sytuacji na wspólnym rynku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-144.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czy chciałby pan dyrektor jeszcze uzupełnić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PodsekretarzstanuwMFPiotrPatkowski">Tak, uzupełnimy jeszcze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#RadcaprawnywdepartamencieMFLukaszPawlowski">Rozumiem perspektywę pełnomocnika podmiotu, wobec którego na przykład instytucja obowiązana wykonywała swoje obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, ale proszę mi pozwolić odpowiedzieć z perspektywy pracownika jednostki analityki finansowej, obecnie także radcy prawnego, ale uprzednio analityka, czyli osoby, która jakby zajmowała się analizą tego rodzaju transakcji przez kilka lat. Uzyskanie tego, o co jakby – jeśli dobrze zrozumiałem wypowiedź pana posła – czyli jeśli pan poseł wnioskuje o ujawnienie kryteriów, na podstawie których instytucja obowiązana typuje transakcje jako podejrzane lub nie, to pomijając już zapewne co najmniej wątpliwą zgodność z innymi przepisami dyrektywy, a także ustawy, to – mówię jakby z perspektywy pracownika organu, który zajmował się analizą tego rodzaju transakcji – jest to co najmniej wątpliwe, bo tak naprawdę w tym momencie osobom skłonnym popełnić przestępstwo stypizowane w art. 299 lub 165a dajemy niejako gotową instrukcję, jakich transakcji unikać. Ja rozumiem więc tę perspektywę pełnomocnika i oczywiście w praktyce wielu organów na całym świecie, takich, dla którego ja pracuję, i także innych na pewno zdarzają się sytuacje, kiedy te… Wiadomo, że często to obecne typowanie transakcji podlega… jest dokonywane w sposób… przy wykorzystaniu narzędzi informatycznych, więc oczywiście te algorytmy mogą wyłapać czasami niewłaściwe transakcje czy, powiedzmy, transakcje zupełnie całkowicie legalne i mające uzasadnienie gospodarcze mogą w jakiś sposób wypełnić te kryteria tych algorytmów. Niemniej jednak ujawnienie, o jakie transakcje nam chodzi, jakie uznajemy za podejrzane, a jakie nie, to z punktu widzenia skuteczności pracy jednostek analizy finansowej na całym świecie wydaje się być co najmniej wątpliwe.</u>
+          <u xml:id="u-147.1" who="#RadcaprawnywdepartamencieMFLukaszPawlowski">Jeśli mogę jeszcze dodać, to Generalny Inspektor Informacji Finansowej stara się na swoich stronach publikować różnego rodzaju komunikaty i informacje adresowane przede wszystkim do instytucji obowiązanych, które w jakiś sposób zapewne wychodzą naprzeciw tym oczekiwaniom, które pan poseł był łaskaw podnieść. Ale na pewno nie sprowadzają się one do tego, aby w sposób jasny powiedzieć: „tak, tę transakcję uznajemy za podejrzaną, a tę nie”, bo wiadomo, że to jest proste zaproszenie dla podmiotów, przeciwko którym te przepisy mają być skuteczne. Więc rozumiem jakby perspektywę pełnomocnika. Pozwalam sobie się nie zgodzić i oczywiście tutaj to jest jakby taka bardziej argumentacja aksjologiczna, a nie na gruncie przepisów. Ale na gruncie przepisów również możemy porozmawiać i że tego rodzaju działania, wydaje się, że byłyby jednak tutaj wbrew dalszym przepisom dyrektywy, które nakazują nieujawnianie pewnego rodzaju transakcji tym klientom, podmiotom zainteresowanym. Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselMichalGramatyka">Bardzo dziękuję za bardzo merytoryczne wytłumaczenie. Wygląda na to, że my mamy jakby wspólne poglądy. To znaczy, one sprowadzają się do tego, że zwykle jest tak, że tej oceny dokonuje algorytm i zwykle jest tak, że po drugiej stronie stoi przedsiębiorca, który w momencie, kiedy zostanie oceniony negatywnie przez algorytm, nie ma jakichkolwiek szans albo ma bardzo niewielkie szanse udowodnienia, że jego transakcja nie służy finansowaniu terroryzmu albo praniu brudnych pieniędzy. Powiedzmy, że te szanse są dosyć niewielkie, ewentualnie wymagające dosyć dużego zaangażowania prawnego, ale bardzo się cieszę, że pan mecenas jakby dostrzega tę perspektywę, którą ja poruszyłem. Wydaje mi się, że całą resztę wyjaśnimy sobie w kuluarach, żeby tutaj nie zajmować czasu. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Taka dodatkowa dyskusja o charakterze systemowym. Tak, ja również bym wolał, żeby prawo było tak bardzo ostre, ale nie zawsze tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-149.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek z uchwały Senatu (druk 1040).</u>
+          <u xml:id="u-149.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Komisja powinna jeszcze wybrać posła sprawozdawcę. Do tej pory posłem sprawozdawcą była pani poseł Ewa Szymańska. Ze względu na stan zdrowia nie może być, więc proponuję, aby sprawozdawcą był pan przewodniczący Andrzej Szlachta, jeśli przyjmie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselAndrzejSzlachta">Tak, dziękuję bardzo, przyjmuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Wobec tego czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-151.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam zatem, że Komisja wybrała pana przewodniczącego Andrzeja Szlachtę na sprawozdawcę Komisji do uchwały Senatu zawartej w druku 1040.</u>
+          <u xml:id="u-151.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..3dbe650
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/header.xml
@@ -0,0 +1,58 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-fpbxx-00145-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 145/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 145/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#FPB">145</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Wojciech Kaczmarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselCzeslawSiekierski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Czesław Siekierski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszWieczorek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Wieczorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarcinPorzucek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marcin Porzucek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekSowa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Sowa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPaulinaHennigKloska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paulina Hennig-Kloska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Henryk Kowalczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Waldemar Buda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcaprezesaNarodowegoFunduszuZdrowiaBernardWasko" role="speaker">
+        <persName>Zastępca prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Bernard Waśko</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="FPB" role="committee">
+        <orgName>Komisja Finansów Publicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..3b2d4d1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00145-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,176 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dzień dobry. Witam bardzo serdecznie członków Komisji Finansów Publicznych i wszystkich gości. Zanim rozpoczniemy oficjalnie posiedzenie Komisji, poprzez głosowanie sprawdzimy kworum. Proszę dokonać aktu głosowania w celu stwierdzenia kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Jest informacja sekretariatu Komisji, że w tym momencie zalogowanych jest 45 posłów, a więc mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zatem otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na podstawie próbnego głosowania stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje: zaopiniowanie wniosku dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w sprawie zmian planu finansowego Narodowego Instytutu Wolności, po drugie, zaopiniowanie wniosku prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie projektu zmiany planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2021, po trzecie, rozpatrzenie i zaopiniowanie dla Marszałek Sejmu – na podstawie informacji Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej – wniosku Klubu Parlamentarnego Lewicy o przedstawienie na posiedzeniu Sejmu przez Prezesa Rady Ministrów informacji w sprawie stanu przygotowań do wykorzystania środków unijnych w perspektywie 2021-2027 i sporządzenia Krajowego Planu Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Równocześnie informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Wobec powyższego nie jest możliwe wprowadzanie zmian w porządku dziennym posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy dokonywać za pośrednictwem sekretariatu Komisji – drogą mailową lub telefoniczną.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Jednocześnie informuję, że posłowie – członkowie komisji obecni na sali obrad głosują przy urządzenia do głosowania, do którego trzeba się zalogować za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Witam na posiedzeniu przedstawicieli organów administracji państwowej, innych urzędów i rządu: pana ministra Sebastiana Skuzę – sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, pana ministra Waldemara Budę – sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, pana Bernarda Waśko – zastępca prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia i pana Wojciecha Kaczmarczyka – dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do realizacji punktu pierwszego. Proszę o przedstawienie wniosku w sprawie zmian w planie finansowym Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na rok 2021. Wniosek – rozumiem – przedstawi pan dyrektor Narodowego Instytutu Wolności, pan Wojciech Kaczmarczyk, tak? Proszę bardzo, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Dziękuję bardzo. Mam nadzieję, że mnie słychać. Panie przewodniczący, szanowni panowie ministrowie, państwo posłowie, mam przyjemność przedstawić projekt zmiany planu finansowego Narodowego Instytutu Wolności na rok 2021. Zmiany, które zostały przesłane do zaopiniowania przez Komisję Finansów Publicznych, polegają na: zwiększeniu kwoty przychodów oraz kosztów z przeznaczeniem na realizację nowego zadania Narodowego Instytutu Wolności, to jest programu Polski Inkubator Rzemiosła, programu, który jest przygotowywany w tej chwili przez Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii (to jest kwota 2,5 mln zł na 2021 rok) zmniejszeniu kwoty przychodów oraz kosztów w ramach realizacji programu wspierania i rozwoju wolontariatu długoterminowego „Korpus Solidarności” o kwotę 20 tys. zł i przesunięcie tych środków na finansowanie wydatków majątkowych w ramach programu, dostosowanie struktury planu finansowego Narodowego Instytutu Wolności do struktury planu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w której części budżetowej jest plan finansowy Narodowego Instytutu Wolności, w zakresie prezentowania wydatków majątkowych z przeznaczeniem na wypłatę dotacji dla organizacji pozarządowych w ramach programu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, zmianie finansowania z dotacji podmiotowej na dotację celową pomocy technicznej w dwóch programach: w programie wspierania rozwoju międzynarodowych domów spotkań i w programie Funduszu Inicjatyw Obywatelskich – Nowe FIO, a także przesunięciu środków pomiędzy pozycjami planu Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego i dotacji celowej budżetu państwa w ramach realizacji programu rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Ogółem w związku z tymi zmianami przychody Narodowego Instytutu Wolności rosną o kwotę 2480 tys. – z kwoty 188 052 tys. zł do 190 532 tys. zł. Koszty rosną o taką samą kwotę z podziałem na te pozycje budżetowe, które zostały szeroko omówione w propozycji zmiany planu finansowego. Bardzo proszę Wysoką Komisję o pozytywne zaopiniowanie zmiany planu finansowego. Oczywiście jestem do państwa dyspozycji i odpowiem na pytania, jeżeli takie będą. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Jednocześnie informuję, że do tego wniosku jest pozytywna opinia Ministra Finansów. Proszę bardzo, pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Panie przewodniczący, szanowni państwo, mam dwa pytania. Pierwsze pytanie: cóż to takiego ten Inkubator Rzemiosła? Jakie w ogóle są założenia tego programu, bo szczerze mówiąc, bardziej mi to pasuje do instytucji gospodarczej niż do tej instytucji, o której rozmawiamy. I drugie pytanie: w planie finansowym jest zmniejszenie o 20 tys. zł w przychodach, jeżeli chodzi o środki z innych jednostek sektora finansów publicznych. Poprosiłbym tylko o krótką informację, cóż to są za jednostki. Czyli, oprócz budżetu państwa i zwiększenia dzisiaj tej dotacji, z jakich środków jeszcze korzystacie, jeżeli chodzi o funkcjonowanie instytutu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czy są inne głosy w dyskusji? Nie ma. Zatem proszę pana dyrektora o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Bardzo dziękuję za pytanie. Panie pośle, szanowni państwo, jeśli chodzi o program Inkubator Rzemiosła, to jest program, którego autorem jest Minister Rozwoju, Pracy i Technologii. To jest program, którego założeniem jest wspieranie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które działają w obszarze rzemiosła. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w art. 3 wskazuje, że również te podmioty są podmiotami działającymi właśnie w obszarze pożytku publicznego, dlatego minister rozwoju, który chce wspierać rzemiosło, chce wspierać organizacje rzemiosła, właśnie organizacje społeczeństwa obywatelskiego poprzez wsparcie programowe i wsparcie infrastrukturalne, czyli chce doposażyć w sprzęt, ale również zwiększyć możliwości działania organizacji społeczeństwa obywatelskiego, działające właśnie w tym obszarze, na przykład poprzez szkolenia działaczy tych organizacji. Zaproponował przewodniczącemu komitetu do spraw pożytku publicznego, aby wykonawcą, realizatorem tego programu, instytucją zarządzającą tego programu był Narodowy Instytut Wolności, który właśnie specjalizuje się w tego rodzaju działalności, czyli działalności grantodawczej dla organizacji pozarządowych. To jest odpowiedź na pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Jeśli chodzi o to zmniejszenie o 20 tys. z innych środków, to dotyczy Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, czyli funduszu, który został utworzony na podstawie art. 88a ustawy o grach hazardowych. To jest czteroprocentowy odpis z dopłat do gier hazardowych. Te 4% tworzy właśnie Fundusz Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, którego dysponentem jest przewodniczący komitetu do spraw pożytku publicznego. Ze środków pochodzących z tego Funduszu realizowane są dwa programy wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, czyli Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich i Program „Korpus Solidarności”. Bardzo dziękuję. Mam nadzieję, że wyczekująco odpowiedziałem na to pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Tak, to jest wsparcie organizacji, a nie bezpośrednio biznesu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Tak, dokładnie tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czy mogę zaproponować przyjęcie pozytywnej opinii do zmian w planie finansowym? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proponuję zatem, aby Komisja przyjęła pozytywną opinię do wniosku w sprawie zmian w planie finansowym Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na rok 2021. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do realizacji pkt 2: zmiana w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2021. Zatem proszę prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia o przedstawienie wniosku. Proszę bardzo, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#ZastepcaprezesaNarodowegoFunduszuZdrowiaBernardWasko">Dzień dobry. Panie przewodniczący, szanowni państwo, panie posłanki i panowie posłowie, podstawą złożenia wniosku o zmianę w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia jest art. 124 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zmiana, o którą wnioskujemy, dotyczy przesunięcia kwoty około  5355 mln złotych pomiędzy poszczególnymi pozycjami planu finansowego. Zmiana ta ma neutralny wpływ na budżet Narodowego Funduszu Zdrowia zarówno po stronie kosztów świadczeń, jak i po stronie przychodów. Związana jest wyłącznie z techniczną operacją – można powiedzieć – która wiąże się ze zmienioną alokacją kwoty ryczałtu szpitali oraz... Ta kwota została alokowana na skutek pionizacji Narodowego Funduszu Zdrowia po stronie wydatków centrali i kosztów świadczeń centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. Natomiast już po uchwaleniu planu w jego obecnej wersji, czyli tej, która obowiązuje od 30 września ubiegłego roku, nastąpiła zmiana polegająca na wprowadzeniu ustawy o funduszu medycznym i wyodrębnieniu świadczeń dla osób poniżej 18. roku życia właśnie z tegoż ryczałtu i ta kwota wyodrębniona z tego ryczałtu to jest właśnie kwota, o przesunięcie której wnioskuję – 5355 mln złotych.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#ZastepcaprezesaNarodowegoFunduszuZdrowiaBernardWasko">Ta kwota zostaje wyodrębniona z pozycji kosztów świadczeń centrali Narodowego Funduszu Zdrowia i zostaje przeniesiona, alokowana do poszczególnych oddziałów wojewódzkich właśnie po to, aby oddziały, dyrektorzy oddziałów wojewódzkich mogli dysponować tą kwotą przy finansowaniu świadczeń nielimitowanych dla dzieci poniżej 18. roku życia. Podział tej kwoty na poszczególne województwa następuje za pomocą algorytmu, więc jest zgodny z ogólnie przyjętymi zasadami podziału środków między oddziały wojewódzkie. Tak jak zaznaczyłem, ta operacja ma neutralny wpływ na budżet. Można powiedzieć, że jest tylko czynnością techniczną w planie finansowym.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#ZastepcaprezesaNarodowegoFunduszuZdrowiaBernardWasko">Oczywiście chętnie odpowiem na wszelkie dodatkowe pytania. Jest ze mną pan dyrektor finansowy – pan Dariusz Jarnutowski. Proszę Wysoką Komisję o wydanie pozytywnej opinii w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo za przestawienie wniosku. Otwieram zatem dyskusję. Proszę bardzo, pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Mam pytanie, bo szczerze mówiąc, jak czytam ten dokument, nie za bardzo to rozumiem. Jest prośba o wyjaśnienie, bo mamy tak: pozycję B2 – koszty świadczeń opieki zdrowotnej, którą zmniejszamy o te 5 mld zł, o których tu panowie mówiliście,  5300 mln, natomiast zwiększamy w oddziałach koszty świadczeń opieki zdrowotnej i tu dzielimy tę kwotę na ambulatoryjną opiekę specjalistyczną i na leczenie szpitalne. Mówiąc więc krótko, jeżeli zmniejszamy to z centrali, to do tej pory te środki nie były planowane na leczenie szpitalne, jeżeli chodzi o centralę Funduszu. Jak one były planowane, bo rozumiem, że teraz z centrali przenoszone jest to na oddziały terenowe NFZ, ale są to de facto te same pozycje, czyli leczenie szpitalne i koszty świadczenia opieki zdrowotnej? Więc chciałbym zrozumieć, jak ten system działa. Czyli te środki centralne, jeżeli byśmy tej operacji nie robili, co by się z nimi stało do końca roku? Na co wydałby je NFZ? Zgodnie z zapisem musi je wydać na świadczenia opieki zdrowotnej i na leczenie szpitalne. Czyli nie wydawałby tego poprzez swoje oddziały tylko centralnie? Tego, szczerze mówiąc, nie za bardzo rozumiem. Ja wiem, że to jest jakiś manewr techniczny, ale prośba o wyjaśnienie.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselDariuszWieczorek">Jeżeli chodzi o środki w oddziałach NFZ, to była mowa o tym, że jest to dzielone jakimś algorytmem. Czy ten algorytm jest – że tak to powiem – uzależniony od... Jakie są główne parametry? Czy to liczba mieszkańców w danym terenie czy liczba placówek? Jak te parametry są określone? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze jakieś inne głosy w dyskusji? Nie widzę. Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#ZastepcaprezesaNarodowegoFunduszuZdrowiaBernardWasko">Już wyjaśniam, panie pośle. Te środki oczywiście były alokowane w budżecie centrali jako pewna część ryczałtu i one oczywiście były przeznaczone na ten sam cel, na sfinansowanie tego samego celu, natomiast miejscem jakby alokowania w planie finansowym były środki pozostające w dyspozycji centrali, czyli prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. A więc... może odpowiem na pytanie, co by się stało, gdyby ośrodki nie zostały przesunięte, czyli zostałyby w planie, w dyspozycji prezesa narodowego funduszu. Otóż gdyby te środki nie zostały przesunięte, to dyrektorzy oddziałów wojewódzkich nie mieliby pieniędzy na zapłacenie za świadczenia, bo te zobowiązania przeszły do dyrektorów oddziałów i w związku z tym musimy oddać im te środki do dyspozycji, które z kolei pierwotnie zostały jakby przesunięte z planów oddziałów do planu centrali w związku z pionizacją Narodowego Funduszu Zdrowia, jaka miała miejsce w drugiej połowie ubiegłego roku.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#ZastepcaprezesaNarodowegoFunduszuZdrowiaBernardWasko">Jeśli chodzi o pytanie o algorytm, to jest to matematyczny wzór, który od samego początku ustawy definiuje... jest to bardzo precyzyjnie określony parametryczny wzór, który definiuje sposób podziału środków. Podstawą, głównym czynnikiem jest liczebność populacji danego województwa oraz pewne ryzyka zdrowotne, związane z udziałem między innymi osób o określonych przedziałach wiekowych. To są dość skomplikowane parametry. Chciałem tylko wyjaśnić, że ten wzór obowiązuje już od wielu lat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Zatem proponuję przyjąć pozytywną opinię dla wniosku Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie zmian w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2021. Czy jest sprzeciw wobec takiej pozytywnej opinii? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam zatem, że Komisja Finansów Publicznych pozytywnie opiniuje wniosek Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie zmian w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2021.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do realizacji punktu trzeciego. Informuję, że Klub Parlamentarny Lewica w dniu 15 stycznia wystąpił do pani marszałek Sejmu o uzupełnienie porządku obrad Sejmu o punkt dotyczący informacji w sprawie stanu przygotowań do wykorzystania środków unijnych w perspektywie 2021-27 i sporządzenia Krajowego Planu Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego proponuję następujący sposób procedowania: wystąpienie przedstawiciela Prezesa Rady Ministrów, pytania ze strony posłów i podjęcie decyzji w sprawie przeprowadzenia takiej debaty na posiedzeniu plenarnym Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-17.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo przedstawiciela Rady Ministrów o ustosunkowanie się do wniosku. Pan minister Waldemar Buda. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Dzień dobry. Panie przewodniczący, szanowni państwo, bardzo dziękuję za zaproszenie na Komisję. Jeśli chodzi o przygotowania do absorpcji środków europejskich, a w szczególności z Krajowego Planu Odbudowy, to sytuacja tutaj jest – zdaje się – wszystkim państwu znana i dość klarowna. Od pół roku mamy wyznaczoną dość jasną agendę i terminarz w tym zakresie. Na ten moment jesteśmy w dialogu technicznym z Komisją po przedłożeniu w dniu 26 lutego pierwszego projektu Krajowego Planu Odbudowy. Cały plan musimy złożyć do 30 kwietnia i zamierzamy się z tego terminu wywiązać, chociaż według informacji Komisji będzie sporo państw, które będą składały ten plan nawet po 30 kwietnia, bo to jest taki termin instrukcyjny, ale my zamierzamy się go trzymać.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Przed nami jeszcze cała procedura zatwierdzania Krajowego Planu Odbudowy przez Radę Ministrów i Komitet Stały Rady Ministrów. Po 20 kwietnia ten plan będzie procedowany w tym zakresie na poziomie rządowym. Jesteśmy po konsultacjach. Dostaliśmy kilka tysięcy uwag do Krajowego Planu Odbudowy. Bardzo wnikliwie wszystkie analizujemy. Czytamy i staramy się uwzględniać te, które są możliwe do uwzględnienia, które są realne, które rzeczywiście wskazują na pewne szczegóły, co do których wymagana jest większa wrażliwość czy większe zainteresowanie. Wiele z uwag, które w czasie konsultacji zostało zaproponowanych, wprowadziliśmy już do Krajowego Planu Odbudowy. Mówię tutaj o udziale samorządu, który znacząco zwiększyliśmy, w tym, planujemy włączyć samorządy do zarządzania i wdrażania całego Krajowego Planu Odbudowy. Co więcej, uwzględniliśmy również uwagi miast, które wskazywały na potrzebę inwestycji w transport szynowy w miastach. Zwiększyliśmy również środki na kolej, w tym na kolej regionalną. Zaproponowaliśmy większe środki na rzecz cyfrowej infrastruktury szkół. Kadry medyczne – to wybrzmiewało, ale czujemy również, że służba zdrowia wymaga potężnych nakładów, stąd zwiększamy środki i na szpitalnictwo, i na kształcenie kadr medycznych z całą potrzebną infrastrukturą do tego. Uwzględniliśmy szereg uwag, które państwo również zgłaszali, bo nie zwracaliśmy uwagi na to, kto zgłaszał uwagę, tylko czy ona jest do uwzględnienia i zasadna. Uwzględniliśmy też sporo uwag samorządowców i parlamentarzystów, chociażby o roli samorządu w udziale przy tworzeniu i wdrażaniu Krajowego Planu Odbudowy. Uruchomiliśmy również możliwość korzystania ze środków, które mają pomóc przedsiębiorcom w odbudowaniu swoich przedsiębiorstw, również włączono tam NGO-sy, tak żeby one również mogły wykazać, że pandemia ich dotknęła i ten taki rozwój instytucjonalny jest zachwiany i trudny do kontynuowania, więc w tych przypadkach również podejmowalibyśmy interwencje wspierające przedsiębiorców. Mamy również sporo środków na Internet szerokopasmowy i technologię 5G. To jest również wyzwanie, którego powinniśmy się podjąć. Wszystkie kraje idą w tym kierunku, więc pokazaliśmy sporą alokację również w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Co ważne, do Krajowego Planu Odbudowy włączyliśmy, można powiedzieć, nawigacyjne, satelitarne śledzenie Ziemi z punktu widzenia wykorzystania danych, które są w przestrzeni. Bardzo ciekawe rozwiązanie Ministra Obrony Narodowej, które będzie również do cywilnych zastosowań, dla służb ratowniczych, dla rolnictwa, które będzie mogło diagnozować stany zagrożenia, stany klęsk żywiołowych, stany strat w produkcji rolnej. Szanowni państwo, wszędzie tam, gdzie dało się pozytywnie wpłynąć na jakość Krajowego Planu Odbudowy, pozytywnie na to odpowiadaliśmy. Bardzo dużą alokację, bo dodatkowo ponad 3 mld euro, zaproponowaliśmy na offshore, czyli na farmy wiatrowe na morzu. Wiemy, że mamy bardzo ambitne cele klimatyczne postawione na poziomie Komisji i my adekwatnie do tego również czujemy wielkie zobowiązanie, aby dbać o środowisko, o klimat i stąd bardzo mocny nacisk. 14 mld zł na farmy offshore to jest rewolucja. Będziemy oferowali rewolucyjne podejście, rewolucyjny rozwój tej branży w Polsce. Oczywiście będziemy rozbudowywać również całą infrastrukturę towarzyszącą w postaci magazynu, który byłby takim montażem tych instalacji, a następnie serwisową. Chcemy stworzyć przedsiębiorstwa, które będą serwisowały elementy farm wiatrowych, więc wokół tej branży będzie zbudowany cały kompleksowy system. Chcemy, żeby nasza branża, w tym i stocznie, skorzystała z tego, a nie tylko zagraniczni potentaci, którzy budują tego typu inwestycje na całym świecie.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni państwo, jeśli chodzi o agendę i terminarz przygotowania Krajowego Planu Odbudowy, myślę, że państwu jest znany i ja jestem ostatnim, który by nie chciał z państwem dyskutować na ten temat na poziomie parlamentu i posiedzenia plenarnego, ale – jak sądzę – ta wiedza jest powszechna i znana i nie jest konieczne, chociaż oddaję, oczywiście w państwa ręce, szanownych parlamentarzystów, decyzję w tym zakresie, a później również ostatecznie całej izby parlamentu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Pan poseł Dariusz Wieczorek...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Panie ministrze, ja w imieniu wnioskodawców, bo przyznam się szczerze, że bardzo panu dziękuję za tę informację i to tylko potwierdza, że pan minister również jest za tym, żeby pozytywnie zaakceptować ten wniosek z tego względu, że rzeczywiście toczy się ta dyskusja i myślę, że oprócz tych konsultacji, które ministerstwo przeprowadzało, to właśnie izba parlamentu jest takim miejscem, gdzie informacja, poszerzona informacja, powinna się znaleźć, bo myślę, że te napięcia, dotyczące szczególnie Krajowego Planu Odbudowy między innymi wynikają z tego, że jako parlamentarzyści nie mamy pełnych informacji. Z konferencji prasowej dowiadujemy się wczoraj o tym, o czym pan minister dzisiaj powiedział. W związku z tym prośba jest taka – i nie jest to chyba żaden problem – żeby tymi informacjami podzielić się w trakcie posiedzenia Sejmu dziś lub jutro i żeby pozytywnie ten wniosek zaopiniować, i żeby pani marszałek uwzględniła ten punkt, bo myślę, że to będzie również istotne, jeżeli chodzi o konsultowanie i taką podmiotowość polskiego parlamentu, jeżeli chodzi o wielkie sprawy, bo to są wielkie środki finansowe na lata 2021-2027, bo przecież to też jest kwestia dotycząca tych środków unijnych, a nie tylko Krajowego Planu Odbudowy. Dlatego Klub Lewicy podtrzymuje ten wniosek. Prosiłbym, abyśmy w tej sprawie rzeczywiście pozytywnie ten wniosek zaopiniowali, bo w mojej ocenie będzie to ważny element w tej dyskusji i może rzeczywiście doprowadzi to do jakiegoś konsensusu, jeżeli chodzi o polski parlament w sprawie Krajowego Planu Odbudowy i środków unijnych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Ja chciałem... pozwolę sobie wyrazić taką opinię, że jednak Krajowy Plan Odbudowy był bardzo dokładnie dyskutowany na ostatnim posiedzeniu Sejmu w ramach informacji bieżącej i ta dyskusja była dogłębna...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Tak, panie przewodniczący, tylko jedno zdanie: w tej chwili my mówimy już o poprawkach, bo Klub Lewicy złożył kilkanaście czy kilkadziesiąt stron poprawek i do końca nie wiemy, oprócz tego, co pan minister mówi, które z nich zostały zaakceptowane, a które nie. My w tej chwili mówimy o aktualnym stanie. Ten stan się zmienia, jak pan minister powiedział, de facto codziennie, bo ministerstwo nad tym pracuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Natomiast informacja na temat stanu przygotowań – jak jeszcze raz podkreślam – była debatowana w czasie informacji bieżącej na ostatnim posiedzeniu Sejmu bardzo dokładnie. Jeśli chodzi o stan poprawek i konsultacji, to odnoszę wrażenie, że będzie debata na temat zatwierdzenia tego Krajowego Planu Odbudowy i to będzie ten moment na dyskusję, bo teraz ta dyskusja będzie powtarzała jednak te same fragmenty, które były na poprzednim posiedzeniu Sejmu w ramach informacji bieżącej. Stąd osobiście nie widzę za bardzo potrzebę, żeby dublować tę debatę, tym bardziej, że ona nas czeka, jeśli chodzi o zatwierdzenie Krajowego Planu Odbudowy. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Bardzo bym prosił, panie przewodniczący, bo to jest ciekawa informacja, że będzie jakaś debata w ramach zatwierdzenia Krajowego Planu Odbudowy. To jest kolejna nowa informacja, bardzo istotna, więc prosiłbym powiedzieć, kiedy ta debata ma się odbyć. Bo pan minister powiedział, że rząd chciałby ten Krajowy Plan Odbudowy przesłać do Komisji Europejskiej do końca kwietnia. W związku z tym kiedy zbiera się Sejm, żebyśmy odbyli taką debatę nad Krajowym Planem Odbudowy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Pan poseł Marek Sowa, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselMarekSowa">Panie przewodniczący, ja jednak nie podzielam tego optymizmu, który na tej sali tutaj panuje. Chcę bardzo jednoznacznie powiedzieć – o czym nie powiedział minister Buda, a powinien powiedzieć – że z tego, co wiemy, Komisja Europejska negatywnie zaopiniowała kierunek reform przedstawiony w Krajowym Planie Odbudowy. Zespół infrastruktury strony samorządowej negatywnie zaopiniował Krajowy Plan Odbudowy w tej części, która go dotyczy. Strona samorządowa 2 dni temu nie wydała opinii w sprawie Krajowego Planu Odbudowy w tej części. W to, co tutaj minister opowiada, że coś uwzględni, proszę nie wierzyć ministrowi, bo przecież PiS nie mówi prawdy w żadnym momencie. To są konkretne słupki, które trzeba powiedzieć: skąd przesuwa się środki, ile daje… To musi być rzetelna debata.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselMarekSowa">Panie przewodniczący, pan przypomina i mówi, że była dogłębna debata na informacji bieżącej. Ta informacja bieżąca na poprzednim posiedzeniu Sejmu była złożona przez Klub Koalicji Obywatelskiej. Taka arogancja, jaka wówczas towarzyszyła w odpowiedziach ministrowi Budzie, była po prostu czymś niespotykanym. I proszę nie opowiadać, że to była dogłębna debata, bo rząd tej debaty po prostu cały czas unika. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuje bardzo. Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Dzień dobry. Panie przewodniczący, panie ministrze, panie i panowie posłowie, chciałam się przyłączyć do głosu panów posłów, żeby przekonać, że jednak debata nad Krajowym Planem Odbudowy, ale jako tako nad funduszem odbudowy, jest niezwykle potrzebna. Po pierwsze, zakończyliśmy proces konsultacji. Te elementy, o których mówił pan minister, są niezwykle istotne. Warto, żeby posłowie mieli również okazję o nich usłyszeć, ale w zdecydowanie poszerzonym zakresie. Jako Polska 2050 również skierowaliśmy do ministerstwa szereg uwag, sugerując niezbędne poprawki, które pozwoliłyby – myślę – uzyskać konsensus nad przyjmowaniem ustawy o poszerzonych zasobach Unii Europejskiej, która wiemy, że jest przedmiotem bardzo gorliwej dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Wiemy, że wczoraj fundusz odbudowy miał być przedmiotem dyskusji na poziomie rządu i również został zdjęty z posiedzenia rządu, co wskazuje na to, że jednak wewnątrz Zjednoczonej Prawicy nie ma dziś jedności co do przyjmowania tego dokumentu, niezwykle ważnego z punktu widzenia obywateli, bo to są jednak pieniądze obywateli, które – mam wrażenie – stały się dzisiaj przedmiotem jakieś politycznej rozgrywki. Co najgorsze, docierają do nas informacje, że rząd rozpatruje wariant z tak zwanej małej ratyfikacji, by dokument o funduszu odbudowy przekazać bezpośrednio do zatwierdzenia panu prezydentowi z ominięciem Sejmu, co wskazywałoby na wariant zupełnie odmienny od tego, o którym mówił pan przewodniczący, a więc wariant bez uwzględnienia jakiejkolwiek debaty w parlamencie Rzeczypospolitej Polskiej nad tym niezwykle ważnym aspektem – pieniędzmi, które mają stać się kołem zamachowym dla polskiej gospodarki na najbliższe dziesięciolecia.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselPaulinaHennigKloska">To są niezwykle ważne pieniądze. To, o co apeluję od początku debaty nad funduszem odbudowy, to jest to, żeby te pieniądze traktować jako polską rację stanu i dzielić je ponad jakimikolwiek podziałami politycznymi i by tych pieniędzy nie upolityczniać, nie wykorzystywać jej do jakiejś akcji propagandowych, wyborczych, niezależnie od tego, przez którą ze stron... Dziś tą stroną zapewne, która mogłaby to zrobić, jest strona rządowa. Ale widzimy, panie przewodniczący, widzimy, panie ministrze, że nie ma konsensusu, zarówno na poziomie rządu, jak i na poziomie parlamentu co do przyjęcia tego dokumentu. A mam wrażenie, że jednorazowe odrzucenie tego dokumentu na poziomie pierwszego czytania może sprawić, że w dalszych dyskusjach przyjęcie jego będzie jeszcze trudniejsze. Dlatego dzisiaj, zamiast skorzystać z możliwości debaty, szczerej i otwartej dyskusji i pokazać w końcu dokument po konsultacjach, bo my tego dokumentu wciąż nie mamy… Ja sprawdzałam, panie ministrze, na stronie ministerstwa jeszcze chyba wczoraj i tam wciąż wisi dokument, który został przedłożony do konsultacji.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Rząd nie ma prawa ukrywać przed nami, nie ma prawa ukrywać przed obywatelami, jak będzie planował rozdysponować po konsultacjach właśnie ich pieniądze, bo to nie są pieniądze żadnych polityków. Nie traktujmy ich, nie traktujcie ich – bo ja nie mam takiego zamiaru – jak własnych pieniędzy, które zamierzacie schować do sakiewek. Trzeba pokazać, panie ministrze, dokument po konsultacjach, pokazać, które uwagi chcecie faktycznie przyjąć, jaki dokument ostatecznie trafi do Komisji Europejskiej, bo tak, jak powiedziałam, nieprzyjęcie tego dokumentu na poziomie pierwszego czytania przy pierwszej debacie sprawi, że w każdym kolejnym podejściu będzie tylko trudniej. A to jest polska racja stanu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, jeszcze pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">I tylko krótka informacja na temat małej ratyfikacji, gdyby pan minister mógł się do tego wątku odnieść, czy faktycznie rząd rozpatruje taką ewentualność.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselMarcinPorzucek">Dziękuję, panie przewodniczący, bardzo krótko. Wysłuchałem pani poseł Hennig-Kloski. Pamiętam, jak kilka tygodni temu, tuż przed tym, jak pani poseł zmieniała barwy klubowe, rozmawialiśmy na forum Komisji Finansów na temat funduszu inwestycji lokalnych. I konkluzja pani poseł była taka, po wysłuchaniu moich... przedstawionych przeze mnie przykładów z naszego województwa wielkopolskiego, że pani poseł zauważyła, że bardzo dobrze i sprawiedliwie te środki zostały podzielone. Nawet pani poseł zdobyła się na taką tezę, skądinąd nieprawdziwą, że za to, że tak sprawiedliwie były te środki podzielone, głową zapłacił pan wojewoda, co było nieprawdą, ale pani poseł tak mówiła. Więc, pani poseł, proszę się nie obawiać. Ja jestem przekonany, że środki będą dzielone sprawiedliwie, zarówno... Dokładnie tak, panie pośle. Nie chcę prowadzić polemiki. Mamy inne rzeczy. Natomiast tak właśnie było, fundusz inwestycji lokalnych został sprawiedliwie podzielony. Ostatnia tura właśnie została niedawno ogłoszona. Odwiedziłem parę gmin i powiatów, które również dostały i nie są związane z naszą formacją polityczną. Tak jak mówię, pani poseł Hennig-Kloska sama dwa miesiące temu zauważyła, że w Wielkopolsce środki były sprawiedliwie podzielone.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselMarcinPorzucek">Panie pośle Sowa, pan mówił o jakichś kłamstwach z naszej strony. Nas wyborcy obdarzyli zaufaniem po raz kolejny właśnie dlatego, że nasze programy realizujemy nawet wbrew temu, co głosi Ryszard Petru i osoby, które weszły razem z nim do parlamentu kilka lat temu. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo, pan poseł Czesław Siekierski jeszcze...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselCzeslawSiekierski">Zgłaszałem się wcześniej, ale to nieważne. Brakuje mi harmonogramu. Kiedy rząd wprowadzi poprawki z dyskusji, z konsultacji? Czy z tym dokumentem przyjdzie do Sejmu przed przedstawieniem, wysłaniem do Komisji Europejskiej czy my już go nie zobaczymy? Bo to jest przedmiotem mojej troski i moich uwag. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, panie ministrze, proszę o udzielenie odpowiedzi na te wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni państwo, myślę, że ciężko się odnosić do słów pana posła Sowy, bo tam było sporo inwektyw. Myślę, że o Krajowym Planie Odbudowy nie warto w ten sposób rozmawiać, bo poza panem posłem Sową cała reszta stara się jednak merytorycznie na ten temat dyskutować. Ja państwa zachęcam do tego. W każdym bądź razie, po pierwsze, chciałbym powiedzieć, że my rzeczywiście będziemy mieli taką okazję, żeby w parlamencie na ten temat dyskutować, bo ewidentnie związana z Krajowym Planem Odbudowy jest ustawa ratyfikacyjna decyzji Rady Europejskiej, bo ona umożliwia uruchomienie środków zarówno z Krajowego Planu Odbudowy, jak i tych środków budżetowych, które znamy, w ramach tych siedmiolatek, które pojawiają się co 7 lat w nowej perspektywie. W związku z tym na pewno będzie okazja za – zakładam – półtora tygodnia, żeby dyskutować na ten temat po przyjęciu dokumentu, ustawy przez Radę Ministrów – za tydzień bądź dwa. W każdym razie, jeśli chodzi o współpracę z samorządami i chociażby Komisją Wspólną Rządu i Samorządu, to tam nie wydano opinii tylko dlatego, że umówiliśmy się w ten sposób, że po sformułowaniu i przenegocjowaniu całego Krajowego Planu Odbudowy z Komisją Europejską, jak będzie końcowa jego treść, to przed końcem kwietnia pojawimy się na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu i wówczas dopiero tam będzie wydana opinia. Jak sądzę, jest duża szansa, że może być pozytywna, bo tak naprawdę chodzi o zobaczenie końcowego dokumentu.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">W parlamencie będzie więc okazja na dyskutowanie o Krajowym Planie Odbudowy. Wiele zmian, które zapowiedzieliśmy, wprowadziliśmy, ale końcowy dokument – jak mówię – po 20 kwietnia będzie gotowy, więc nawet gdyby nie było wystarczającej okazji, żeby przy ustawie o ratyfikacji… systemu o zasobach własnych Unii Europejskiej podyskutować o meritum KPO, to wówczas jest szansa, że na podstawie końcowego dokumentu można się jeszcze spotkać i podyskutować, ale na ten moment pan przewodniczący ma o tyle rację, że jesteśmy po konsultacjach i analizujemy te uwagi, które wpłynęły. Możemy już rekomendować pewne rozwiązania, ale one będą wprowadzone po uzgodnieniach z Komisją Europejską. 26 lutego złożyliśmy już dokumenty do Komisji i wszelkie zmiany, które teraz wprowadzamy, konsultujemy. Nie jesteśmy więc na dalszym etapie, można powiedzieć, niż to, co było tydzień temu. W związku z tym, jeżeli mogę o cokolwiek prosić, to o to, żeby rzeczywiście – jeżeli ta debata ma się odbyć – to przy okazji ustawy o systemie zasobów własnych, ratyfikującej decyzję Rady Europejskiej. Bardzo Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Myślę, że to jest też odpowiedź na to pytanie i na te wątpliwości, które się pojawiały. Czy wobec tego pan poseł Dariusz Wieczorek – traktuję jako przedstawiciela wnioskodawców – podtrzymuje nadal wniosek o oddzielną debatę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Tak, panie przewodniczący, każdy moment jest naprawdę dobry, żeby podyskutować i mam nadzieję, że to rozumiemy. Możemy dyskutować również dziś, możemy dyskutować przy okazji ratyfikacji funduszu, bo przecież chyba nastąpi to w tym miesiącu czy w maju. Nie wiadomo kiedy. W związku z tym dzisiaj absolutnie jest moment, żeby wymienić sobie uwagi na stan, z jakim w tym momencie mamy do czynienia, czyli na ten moment, na ten stan zaawansowania tych prac, więc ten wniosek podtrzymuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Wobec tego stwierdzam zakończenie omawiania wniosku. Ponieważ wniosek został podtrzymany, przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Będziemy głosować. Kto jest za przeprowadzeniem debaty na posiedzeniu plenarnym Sejmu nad Krajowym Planem Odbudowy i stanu przygotowań środków unijnych w perspektywie 2021-2027? Proszę bardzo, przystępujemy do głosowania. Kto jest za przeprowadzeniem debaty na plenarnym posiedzeniu Sejmu zgodnie z wnioskiem Klubu Lewica? Głosujemy. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Głosowało 49 posłów. Za 22, przeciw 27, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam zatem, że Komisja nie widzi potrzeby przeprowadzenia debaty na posiedzeniu plenarnym Sejmu w tej sprawie. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, czy jest jeszcze z nami pan minister, bo nie odpowiedział na moje pytanie o wariant małej ratyfikacji, a to jest niezwykle...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">W tym momencie chyba zniknął. Dla mnie odpowiedział pośrednio, że projekt ratyfikacyjny trafi do parlamentu. Słyszałem taką zapowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Miejmy nadzieję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">To była odpowiedź. Dziękuję bardzo, na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zamykam posiedzenie. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przypominam tylko, że w momencie zgłoszenia poprawek w czasie drugiego czytania do ustawy o OFE będzie zwołane posiedzenie Komisji. Jak będą poprawki, jak już posłowie...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Mam również jedną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Czyli ono jest zwołane, czyli jest aktualne. Będzie aktualne. Tak, formalnie. …Zmiana w planie finansowym. Drobiazg.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..72f61ec
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/header.xml
@@ -0,0 +1,37 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-fpbxx-00146-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 146/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 146/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#FPB">146</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Henryk Kowalczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="FPB" role="committee">
+        <orgName>Komisja Finansów Publicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..4cd44b0
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00146-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,50 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie. Rozpoczynamy posiedzenie Komisji. Pierwszą czynnością, jakiej dokonamy, jest próbne głosowanie w celu stwierdzenia kworum. Proszę bardzo o oddanie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Mam informację, że w systemie zalogowanych jest już 43 posłów, więc mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zatem otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje zaopiniowanie wniosku Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie zmiany przeznaczenia rezerwy celowej zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2021. Równocześnie informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Wobec powyższego nie jest możliwe wprowadzenie zmian w porządku dziennym posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Chęć zabrania głosu proszę zgłaszać za pośrednictwem sekretariatu Komisji drogą mailową lub telefoniczną. Informuję równocześnie, że posłowie obecni na sali głosują za pomocą urządzeń do głosowania, logując się za pomocą legitymacji poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na podstawie próbnego głosowania stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proszę Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej o przedstawienie wniosku w sprawie zmiany przeznaczenia rezerwy celowej w pozycji 4, zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2021. Nie mam na podglądzie panów ministrów, ale pan Sebastian Skuza, tak? Pan minister Sebastian Skuza, proszę bardzo o przedstawienie wniosku.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę o chwilę cierpliwości, pan minister przeloguje się jeszcze raz, bo nie było słychać.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Szanowni państwo, są problemy z otwartym połączeniem pana ministra z obrazem. Wobec tego ten wniosek zostanie przedstawiony drogą pośrednią, czyli przez telefon i mikrofon. Zatem, panie ministrze, oddaję głos. Będzie pana już słychać, tylko trochę inną drogą. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo,… uprzejmie proszę o wyrażenie zgody…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Halo, halo...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Czy teraz jest lepiej? Czy teraz lepiej? Czy teraz lepiej...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Nie, nadal powtarza się głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Spróbujmy jeszcze raz. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo,...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Na razie nie, panie ministrze. Przepraszam, ale...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo... ustawy o finansach publicznych oraz w związku z wnioskiem Ministra Infrastruktury, złożonym w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji uprzejmie proszę o wyrażenie pozytywnej opinii... zmiany przeznaczenia 12 177 tys. zł ujętych w rezerwie celowej budżetu państwa, część 83, pozycja 4. Ta pozycja zawiera projekty ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu rzeki Odry i projekty ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły. Są to projekty realizowane z udziałem środków kredytowych Banku Światowego i Banku Rozwoju Rady Europy. Środki z tych kredytów de facto przepływają przez rezerwę celową. I tu chodziłoby nawet nie o zmianę pozycji rezerwy, tylko takie postawienie kropki nad „i” w nawiązaniu do opisu w informacji o rezerwie ogólnej i rezerwach celowych budżetu państwa, gdyż na realizację projektu „Odra” zostały zaplanowane środki tylko w wysokości 3 mln zł, natomiast nie zaplanowano tam środków… wykorzystania na ten projekt ekwiwalentu złotowego środków kredytowych. Postulowane przesunięcie środków między tymi projektami umożliwi wykorzystanie dostępnych środków kredytowych na projekt, który kończy się w tym roku. Zmiana nie spowoduje zakłóceń w finansowaniu zadań, na które rezerwa celowa została pierwotnie zaplanowana. Bardzo proszę o pozytywne rozpatrzenie wniosku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo, panie ministrze, natomiast jak będą pytania i odpowiedzi, to proszę tylko dopilnować, panie ministrze, żeby wszystkie głośniki u pana były wyłączone. Mam nadzieję, że choć trochę zrozumieliśmy pana ministra i ideę przeznaczenia zmiany tej rezerwy, a mianowicie, o przeniesienie do budżetu państwa kwot, które uzupełnią ekwiwalent złotowy środków kredytowych z Banku Rozwoju Rady Europy, czyli tak naprawdę te środki przejdą przez budżet. Nie ma więc zmian, jeśli chodzi o meritum, tylko bardziej jest to zmiana formalna i droga przejścia środków finansowych na projekt ochrony przeciwpowodziowej.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Otwieram zatem dyskusję. Czy są jakieś pytania? Dziękuję, nie ma pytań. Wobec tego zaproponuję przyjęcie pozytywnej opinii Komisji w sprawie przedłożonego wniosku. Czy jest sprzeciw? Nie ma, dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Zatem stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu Komisja Finansów Publicznych przyjęła pozytywną opinię w sprawie wniosku Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie zmiany przeznaczenia rezerwy celowej.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Bardzo dziękuję i bardzo dziękuję za wyrozumiałość w tych trudnych warunkach technicznych. Dziękuję bardzo, zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">O, ponieważ – mam nadzieję, że jeszcze niektórzy mnie słyszą – kolejne posiedzenie nie zaczynamy punktualnie o 9.00, ponieważ został zgłoszony wniosek proceduralny do ustawy o przeniesieniu środków z OFE. Wobec tego ten wniosek musi zostać przegłosowany na sali plenarnej Sejmu i dopiero wtedy ewentualnie możemy rozpocząć posiedzenie Komisji. Tak, czyli bezpośrednio po zakończeniu głosowań.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..00b6860
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/header.xml
@@ -0,0 +1,37 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-fpbxx-00148-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 148/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Finansów Publicznych /nr 148/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#FPB">148</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselIzabelaLeszczyna" role="speaker">
+        <persName>Poseł Izabela Leszczyna</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Henryk Kowalczyk</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="FPB" role="committee">
+        <orgName>Komisja Finansów Publicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b60b559
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb/201923-sjm-fpbxx-00148-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,59 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Witam ponownie członków Komisji Finansów Publicznych. Jesteśmy gotowi do rozpoczęcia posiedzenia. Proszę zatem o uruchomienie głosowania w celu stwierdzenia kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Sekretariat Komisji informuje, że kworum już mamy.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Wobec tego otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje zmiany w składzie osobowym podkomisji stałej do monitorowania wykorzystania środków unijnych. Równocześnie informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Wobec powyższego nie jest możliwe wprowadzenie zmian w porządku dziennym posiedzenia. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Chęć zabrania głosu proszę zgłaszać za pośrednictwem sekretariatu Komisji, drogą mailową lub telefoniczną. Głosowanie – za pomocą legitymacji poselskiej logujemy się do urządzeń głosowania dla posłów na sali, natomiast posłowie poza salą głosują za pomocą tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Informuję, że w podkomisji stałej do monitorowania wykorzystania środków unijnych są dwa wakaty: po pani poseł Annie Gembickiej (Prawo i Sprawiedliwość) oraz pani poseł Joannie Musze z Koalicji Obywatelskiej. W związku z tym proponuję uzupełnić skład podkomisji zgodnie z ustalonymi przy jej powstawaniu parytetami. Proszę zatem przedstawicieli klubów o zgłoszenie kandydatur.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Proszę o głos, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo, pani przewodnicząca Izabela Leszczyna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, proponuję za panią Joannę Muchę powołać do podkomisji do spraw monitorowania wykorzystywania środków unijnych pana posła Michała Gramatykę, a jednocześnie uprzejmie proszę Wysoką Komisję o – znowu zgodnie z parytetami, o których pan przewodniczący mówił – odwołanie z tej podkomisji pani poseł Pauliny Hennig-Kloski i na jej miejsce powołanie mnie – poseł Izabeli Leszczyny.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Bardzo proszę Wysoką Komisję o przegłosowanie, ale, panie przewodniczący, proszę mi pozwolić jeszcze jedno zdanie...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">...powiedzieć na inny temat, ale nie chcę już później zabierać głosu. Jako wiceprzewodnicząca Komisji Finansów uprzejmie proszę pana przewodniczącego, żeby zgłosił do pani marszałek Witek zachowanie pana posła, pana ministra Budy, ponieważ pan minister Buda okłamał Komisję Finansów, ponieważ o tym, że w Senacie jest informacja na temat funduszu odbudowy, pan minister Buda wie od miesiąca, bo miesiąc temu się nie stawił w Senacie na tę informację i od miesiąca wiedział, że będzie miał ją dzisiaj. W dodatku ma ją za godzinę, więc powinien był najpierw być na Komisji Finansów, a później w Senacie. To jest naprawdę... Po prostu takie zachowanie członków rządu nie licuje z powagą Sejmu i bardzo proszę, żeby pan przewodniczący nie pozwalał tak bardzo źle traktować i lekceważyć siebie samego i Komisji Finansów. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo, przekażę pani marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w miejsce pani poseł Anny Gembickiej zgłaszam kandydaturę pani poseł Teresy Wargockiej.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Mam nadzieję, że wszyscy zgłoszeni kandydaci – pani poseł Leszczyna jest tutaj obecna, ale pozostali również – są kandydatami uzgodnionymi i potwierdzili swoją wolę pracy w tej podkomisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Ja mówię za panią poseł Teresę Wargocką, pani poseł za pana posła Michała Gramatykę, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Tak jest, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">I równocześnie jest propozycja odwołania z podkomisji pani poseł Pauliny Hennig-Kloski, korzystając z parytetów klubowych. Czyli zmiany możemy przyjąć łącznie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselIzabelaLeszczyna">Tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Proponuję przyjąć zmiany łącznie, czyli odwołanie z podkomisji pani poseł Pauliny Hennig-Kloski, powołanie do podkomisji pana posła Michała Gramatyki, pani poseł Izabeli Leszczyny i pani poseł Teresy Wargockiej. Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Nie słyszę. Nikt się nie zgłasza?</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Stwierdzam zatem, że zmiany w składzie osobowym podkomisji do spraw monitorowania wykorzystania środków unijnych zostały dokonane.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelHenrykKowalczyk">Dziękuję bardzo. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji. Zamykam posiedzenie Komisji, równocześnie informuję, że gdy znajdziemy salę, to zwołam posiedzenie podkomisji w celu jej ukonstytuowania. Będzie informacja dla członków podkomisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..6c197ea
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/header.xml
@@ -0,0 +1,43 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-fpb1s-00005-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do kontroli realizacji budżetu /nr 5/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do kontroli realizacji budżetu /nr 5/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#FPB1S">5</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselZdzislawSpiera" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zdzisław Spiera</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJanuszCichon" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Janusz Cichoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiMakroekonomicznejMinisterstwaFinansowTomaszSzalwinski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Polityki Makroekonomicznej Ministerstwa Finansów Tomasz Szałwiński</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="FPB1S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do kontroli realizacji budżetu</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..710884c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/fpb1s/201923-sjm-fpb1s-00005-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,126 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Dzień dobry. Dobrze, uruchomiliśmy próbne głosowanie po to, żeby określić, czy mamy… Mamy kworum? Mamy kworum. Wobec tego, jeśli państwo pozwolicie, rozpoczniemy dzisiejsze posiedzenie podkomisji. Przepraszam za odłożenie w czasie i przełożenie terminu. To moja wina. Złapałem niestety koronawirusa. Musiałem go przechorować. Jak widać na załączonym obrazku, wróciłem do pełni sił, mam wrażenie. Mam nadzieję, że dość sprawnie uda mi się przeprowadzić dzisiejsze posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Przypomnę porządek obrad: informacja na temat wykonania budżetu państwa za rok 2020 i w punkcie drugim informacja na temat wstępnego wykonania budżetu państwa w styczniu i lutym 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Przypomnę, że posiedzenie prowadzone jest przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Witam wszystkich na sali, a także poza nią, także pana ministra, który będzie łączył się z nami zdalnie. Tylko nie do końca wiem, który z ministrów… Witamy zatem pana ministra Skuzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">…i oddajemy panu ministrowi głos. Proszę bardzo. Myślę, że możemy połączyć te dwie informacje w jedno i tak będzie chyba wygodniej i sprawniej. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Coś się stało z połączeniem. Witaliśmy pana ministra Skuzę, słyszeliśmy, że jest, a teraz prosimy o wypowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Już. Czy słychać? Przepraszam, czy jestem słyszany?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Jest pan minister słyszany. Nie widzimy pana ministra tylko, nie wiedzieć czemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Rzeczywiście mamy tutaj jakiś problem z wizją. Może swoje wystąpienie zacznę od szacunkowego wykonania budżetu państwa w 2020 r. Na wstępie pragnę wyjaśnić, że w związku z faktem, że ostateczny termin sporządzenia sprawozdania rocznego uwzględnia terminy wynikające z wykonywanych operacji w okresie przejściowym, obecnie nie są to jeszcze takie może ostatecznie dane o wykonaniu budżetu państwa za rok 2020, chociaż już mogą być takie bardzo… na dużym poziomie prawdopodobieństwa. Myślę, że ta nasza dzisiejsza dyskusja to będzie taka, można powiedzieć, rozgrzewka przed debatą, która będzie przy sprawozdaniu rocznym z wykonania ustawy budżetowej na rok 2020, które zgodnie z ustawą o finansach publicznych zostanie przedłożone Sejmowi do 31 maja.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Ministerstwo Finansów już w lutym opublikowało takie zbiorcze szacunkowe dane dotyczące wykonania budżetu państwa za okres styczeń–grudzień. I tak, z takich najważniejszych rzeczy, które wynikają z tego cząstkowego wykonania, według szacunkowych danych zrealizowano dochody budżetu państwa w kwocie 419,8 mld zł, to 105,3% planu, czyli ustawy po nowelizacji, wydatki budżetowe w kwocie 504,9 mld, to jest 99,4% planu, oraz deficyt w wysokości około 85 mld, czyli 77,7% planu. W okresie styczeń–grudzień dochody budżetu państwa wyniosły 419,8 mld zł i tu jest zauważalna rzecz, że były wyższe o 19,3 mld w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Dochody podatkowe budżetu państwa w tym samym okresie były – porównując rok do roku – wyższe o około 3 mld zł. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego dochody z podatku VAT były wyższe o 2% rok do roku, czyli o około 3,7 mld zł. Dochody z podatku CIT były wyższe o około 3,4% rok do roku, to jest o około 1,3 mld. Dochody z podatku PIT były niższe o 2,5%, to jest o około 1,6 mld zł. Dochody z podatku akcyzowego i podatku od gier były niższe o około 0,8% rok do roku, czyli o około 600 mln. Natomiast dochody z podatku od niektórych instytucji finansowych były wyższe o 2,6% rok do roku, czyli o około 0,1 mld zł. W okresie styczeń – grudzień 2020 r. wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło około 47,4 mld zł i było wyższe o około 16 mld, to jest o 50,9% w stosunku do wykonania w okresie styczeń–grudzień 2019.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Jeżeli chodzi o sytuację makroekonomiczną, to w 2020 r. po raz pierwszy od początku lat 90. polska gospodarka zanotowała spadek PKB. Był on jednak łagodniejszy, niż początkowo zakładano, a także wyraźnie płytszy niż w większości krajów Unii Europejskiej. Polski PKB zmniejszył się o 2,7%. Wyraźnie obniżyła się konsumpcja gospodarstw domowych o 3%, a inwestycje o około 8,4%, natomiast wkład eksportu netto i konsumpcji publicznej były pozytywne. Dane opublikowane przez GUS wskazują, że dynamika PKB była o 1,9 punktu procentowego wyższa, niż przewidywano to w ustawie budżetowej. Tamten scenariusz w projekcie nowelizacji budżetowej był na poziomie 4,6%. Taki spadek przewidywano i był on zgodny z tym, co prognozowała również Komisja Europejska. Łagodniejszy od zakładanego spadek konsumpcji prywatnej to efekt – bo ona ostatecznie okazała się wyższa od zakładanej, mimo że był jej spadek – to lepszych, że tak powiem, uwarunkowań sytuacji na rynku pracy. Ponadto zakładano, że bardzo wyraźne pogorszenie koniunktury konsumenckiej znajdzie odzwierciedlenie w głębszym, niż to faktycznie okazało się, ograniczeniu wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych. Wyższa od prognoz okazała się również dynamika obrotów handlu zagranicznego. W większym stopniu dotyczyło to eksportu niż importu, co przełożyło się na pozytywną kontrybucję eksportu netto.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Jeżeli chodzi o sytuację na rynku pracy, to po raz pierwszy od 2013 r. zatrudnienie było niższe niż przed rokiem, a bezrobocie wzrosło. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w całym 2020 r. było o 1,1% niższe. Biorąc pod uwagę wielkość przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw oraz jeszcze szacunki Ministerstwa Finansów w zakresie przeciętnego zatrudnienia w jednostkach sfery budżetowej, szacuje się, że poziom przeciętnego zatrudnienia był w 2020 r. o około 1,4% niższy niż przed rokiem. Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec 2020 r. wyniosła 6,2%. To jest polska metodologia. Było to o 1 punkt procentowy więcej niż przed rokiem, ale był to wynik dużo lepszy, który zakładaliśmy w nowelizacji ustawy budżetowej i było to lepiej  o 1,8 punktu procentowego. Nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw w 2020 r. wyniósł 4,7%. Jego siła nabywcza zwiększyła się o 1,2%. Zgodnie z szacunkami Ministerstwa Finansów taki przeciętny fundusz wynagrodzeń brutto w gospodarce narodowej zwiększył się nominalnie w 2020 r. o 3,6%.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Po trzech latach niskiej inflacji w 2020 r. wzrosła ona do 3,4%. Co wpłynęło na taki wzrost? Można powiedzieć, że po pierwsze, przyspieszenie tempa wzrostu cen pod koniec roku 2019 i w pierwszych miesiącach 2020, co było związane z jednej strony z opóźnionymi skutkami wysokiej dynamiki aktywności gospodarczej i bardzo dobrej sytuacji na rynku pracy, z drugiej strony z ograniczeniami podażowymi, które wystąpiły na rynku żywnościowym. Wysoka dynamika cen odnotowana w pierwszych miesiącach 2020 r. zaważyła na tym, że wskaźnik cen konsumpcyjnych w ujęciu średniorocznym wyraźnie przekroczył założenia przyjęte w ustawie budżetowej. Ta prognoza inflacji już w nowelizacji była przekroczona nieznacznie, gdyż zakładano 3,3%, a ostatecznie wykonanie było 3,4%.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">W 2020 r. według wstępnych danych nadwyżka rachunku bieżącego zwiększyła się do 3,5% PKB z 0,5% rok wcześniej. Sprzedaż zagraniczna okazała się też relatywnie odporna na drugą falę pandemii. Przy słabszych wynikach importu, ograniczonego w ujęciu nominalnym przez niższe ceny sprowadzonych z zagranicy surowców energetycznych poprawie uległo saldo obrotów towarowych do 2,3%. Wysoką nadwyżkę utrzymało również saldo usług w wysokości 4,6% PKB.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Może jeszcze troszeczkę powiem w skrócie o dochodach i wydatkach budżetowych. Jak już powiedziałem, zrealizowano dochody budżetu państwa w wysokości 419,8 mld zł i tu zwracam uwagę, że w stosunkowo dobrym roku budżetowym, w roku 2019 dochody wyniosły 400,5 mld zł. Zakładane w pierwotnym projekcie ustawy budżetowej przy wzroście 3,7 te dochody były wyższe. To znaczy, zakładane były na poziomie około 435 mld zł. Niemniej wynik jest lepszy od roku 2019. Należy zauważyć, że pomimo bardzo trudnej sytuacji gospodarczej związanej z pandemią odnotowano wzrost dochodów podatkowych, takich jak dochody z VAT, akcyzy i CIT. One były wyższe niż planowano w znowelizowanej już ustawie budżetowej, odpowiednio: VAT o 14,6 mld, akcyza o 3,4 mld oraz CIT o 2,8 mld.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Niższe o 1,6 mld w porównaniu z rokiem 2019 były wpływy z PIT. Co się na to złożyło? Po pierwsze, wprowadzone w 2019 r. reformy mające na celu poprawę sytuacji dochodowej podatników, takie jak ulgi dla młodych, niższe stawki podatkowe, wyższe koszty uzyskania przychodów dla pracowników, ulga termomodernizacyjna. Również sytuacja społeczno-gospodarcza w związku z pandemią miała na to wpływ, że na przykład – jak już mówiłem – dynamika funduszu płac kształtowała się na poziomie około 3,6% wobec dynamiki w 2019 r. na poziomie 9,1%. Dochody niepodatkowe w 2020 r. wyniosły 47,4 mld. Było to więcej o około 16 mld w stosunku do roku 2019. W stosunku do znowelizowanej ustawy budżetowej te dochody niepodatkowe były niższe… znaczy wyższe nie tak dużo, bo około 0,8 mld. Wyższe wpływy w 2020 r. w porównaniu do 2019 r. należy wiązać, po pierwsze, z wpłatą od zysku NBP – to około 7,4 mld zł (tej wpłaty nie było w 2019 r.), wyższe wpłaty z tytułu dochodów państwowych jednostek budżetowych i innych dochodów niepodatkowych. Na przykład tu należy zwrócić uwagę na takie dochody z tytułu długu publicznego, gdyż dzięki bardzo korzystnym warunkom i rentownościom naszych obligacji udało się nasze papiery wartościowe sprzedawać z premią, czyli powyżej ceny nominalnej. To spowodowało, że na pozycji „dług” zostały zrealizowane dochody w wysokości około 8 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">W 2020 r. zrealizowano wydatki w wysokości 504,9 mld zł. To jest, porównując do planu, czyli znowelizowanej ustawy budżetowej, 99,4%. Największy udział w tych wydatkach odnotowano w poniższych częściach budżetowych: budżety województw – 78,4 mld zł. Tu było więcej o 17,1% w porównaniu z rokiem 2019. Wyższa realizacja wynika głównie z całorocznych skutków rozszerzenia w 2019 r. programu „Rodzina 500+”, który od 1 lipca 2019 r. obejmuje wszystkie dzieci do 18. roku życia, bez kryterium dochodowego. Następna pozycja – subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego – 67 mld zł, to jest o 8,5% więcej w porównaniu z rokiem 2019. Część 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, tu kwota wyniosła 54,4 mld zł, ale to było  o 6,3% mniej w porównaniu z rokiem 2019. Obrona narodowa – kwota 51,8 mld zł. To jest o 19,3% więcej w porównaniu z rokiem 2019. Wyższa realizacja tych wydatków wynikała przede wszystkim ze wzrostu wysokości wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2020, wynikających z reguły wyliczania wydatków obronnych w relacji do Produktu Krajowego Brutto.</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Wyższe były koszty obsługi długu o około 7,2%, ale wyniosły łącznie poniżej 30 mld, dokładnie 29,3 mld. Część zabezpieczenie społeczne – 27,4 mld zł, czyli było to o 26,5 mld więcej przed rokiem 2019. Wyższa realizacja wynika per saldo z tytułu wpłaty z budżetu państwa na Fundusz Solidarnościowy, przekazanej przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego z uwagi na realizację przez fundusz istotnych zadań społecznych. Transport – 26,1 mld zł. To jest o 16,1 mld więcej w porównaniu z rokiem 2019. To wynikało głównie ze wzrostu poziomu wydatków w nowelizacji ustawy budżetowej na rok 2020, w związku z koniecznością zapewnienia intensyfikacji działań w obszarze infrastruktury transportu lądowego, w szczególności wsparcia inwestycji publicznych i zapewnienia takiej pewności, ciągłości i finansowania. Sprawy wewnętrzne  – 25,6 mld. To jest o 3,8% więcej w porównaniu z rokiem 2019. I część 84 – środki własne Unii Europejskiej – 24,8 mld zł. To jest o 14,3% więcej w porównaniu z rokiem 2019. Wyższa realizacja tych wydatków wynikała przede wszystkim z wyższego poziomu budżetu Unii Europejskiej na rok 2020 w porównaniu z rokiem 2019, co również było związane z pandemią i koniecznością wzrostu finansowania tych zadań związanych na przykład z badaniami, a także wzrostu udziału Polski w finansowaniu budżetu Unii Europejskiej związanego z niższymi niż w innych krajach tempem spadku gospodarczego, a także zwiększenie podstawy VAT w wyniku wzrostu wpływów z tego podatku.</u>
+          <u xml:id="u-6.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Tu zwracam uwagę również na nowelizację, która miała charakter taki mocno proinwestycyjny i prorozwojowy. Zwiększono między innymi wydatki w częściach: obrona narodowa z przeznaczeniem na realizację właśnie zadań z obszaru modernizacji sił zbrojnych; transport o około 12 mld w związku z koniecznością zapewnienia intensyfikacji zadań w obszarze infrastruktury; sprawy wewnętrzne o około 1,4 mld z przeznaczeniem na zakup sprzętu i technik specjalnych; to już powiedziałem – zabezpieczenie społeczne z przeznaczeniem na wpłatę do Funduszu Solidarnościowego; gospodarka złożami kopalin o 1,3 mld, głównie z przeznaczeniem na optymalizację przebiegu procesu restrukturyzacji w sektorze górnictwa kamiennego, również stworzenie… Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w związku z taką niepewną sytuacją pandemiczną przekazano wpłatę 12,5 mld zł. Zwiększone również, co już przed chwilą powiedziałem, były składki, które robiliśmy pod koniec roku i budżety korygujące Unii Europejskiej. Tu dodatkowo te środki własne Unii Europejskiej zwiększyliśmy – czyli nasze wpłaty – około 2,3 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-6.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Może jeszcze powiem kilka słów o kwestiach zadłużenia. To więc zadłużenie państwowego długu publicznego w relacji do produktu krajowego brutto wyniosło 48% produktu krajowego brutto, natomiast całe zadłużenie łącznie z innymi jednostkami sektora… znaczy w relacji do metodologii unijnej, tak zwanego sektora general government to zadłużenie według GUS wyniosło 57,5% produktu krajowego, więc nie ma tutaj przekroczenia 60% produktu krajowego brutto, nawet w tym długu, jeżeli mówimy o całości długu general government. W ostatnim czasie GUS podał szacunkowe dane o deficycie general government za rok 2020 i one również są dużo lepsze od naszych oczekiwań, gdyż w relacji do produktu krajowego brutto ten deficyt jest wysoki – 6,9%, niemniej jednak można powiedzieć, że w trakcie pandemii udało się ten deficyt sektora GG utrzymać na poziomie niższym niż w czasie kryzysu finansowego, który był w latach 2009–2010.</u>
+          <u xml:id="u-6.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Chciałbym zwrócić uwagę jeszcze na rzecz następującą, a mianowicie wydają się nie potwierdzać prognozy o znacznym wzroście luki VAT w roku 2020. Zarówno prognozy Komisji Europejskiej, jak również Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych wskazują na spadek tej luki VAT i umiejscowienie się Polski poniżej… na takim średnim poziomie Unii Europejskiej. Z tego, co pamiętam, taka najbardziej optymistyczna prognoza Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych mówi nawet o spadku tej luki – taka najbardziej optymistyczna – do 8,2%. Komisja z tego, co pamiętam, jest troszeczkę bardziej sceptyczna. Niemniej tak jak powiedziałem, byłoby to poniżej średniego poziomu Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-6.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Może teraz przeszedłbym do wykonania budżetu państwa za dwa pierwsze miesiące. W dniu 8 kwietnia Ministerstwo Finansów opublikowało sprawozdanie operatywne z wykonania budżetu państwa za okres styczeń–luty 2021 r. Wykonanie w okresie styczeń–luty wyniosło: dochody budżetu państwa w kwocie 71,1 mld zł, to jest 17,6% planu; wydatki budżetu państwa w kwocie 70,2 mld zł, czyli utrzymała się jeszcze… to znaczy, mamy jeszcze nadwyżkę budżetową w zaokrągleniu około 0,9 mld zł. Po lutym więc budżet jest budżetem nadwyżkowym. W okresie styczeń–luty 2021 r. dochody budżetu państwa – tak jak powiedziałem – wyniosły 71,1 mld zł i były wyższe o 1,2 mld zł, czyli około 1,7% w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Dochody podatkowe były wyższe w stosunku do tego okresu o niemal 1,2 mld zł, czyli o 1,9%. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego dochody z podatku VAT były wyższe o 1,4% rok do roku, czyli około 0,5 mld zł, dochody z podatku CIT były wyższe o 7,6% rok do roku, czyli również o około 0,5 mld zł, dochody z podatku PIT były wyższe o 6,9% rok do roku, to jest o około 0,8 mld zł, dochody z podatku akcyzowego były niższe o około 7,5% rok do roku, to jest o około 0,8 mld zł, dochody z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych były wyższe o około 3,6% rok do roku. Luty był pierwszy miesiącem, w którym wpłynęły dochody z tytułu podatku od sprzedaży detalicznej w kwocie około  0,2 mld zł, czyli stanowiło to... tu nie ma jeszcze porównania, ale stanowiło to około 13,1% planu.</u>
+          <u xml:id="u-6.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">W okresie styczeń–luty wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło niemal 5,4%, były one niższe niż przed rokiem o około 0,1 mld zł, czyli w procentach około 2,1%. Tu chciałbym odnieść się tylko do podatku akcyzowego, bo mamy spadek, ale zwracam uwagę na następujące fakty, że w początkowych miesiącach roku 2020 wystąpiły istotne niezwiększone poziomy dochodów z podatku akcyzowego w związku z wprowadzeniem podwyżki o 10% rok do roku 1 stycznia 2020 r. stawek akcyzy na używki: wyroby tytoniowe, alkohol, piwo, wino. I tutaj można powiedzieć, że w styczniu 2020 r. dochody budżetu państwa z tytułu akcyzy alkoholu etylowego były wyższe o 33% rok do roku. Jest również inny czynnik wpływający na trochę niższe wykonanie dochodów z akcyzy w 2020 r., że tutaj w 2020 r. zostały wprowadzone rozwiązania, które skutkują takim działaniem, że zmniejszają się wpływy z podatku akcyzowego, natomiast zwiększa się podwyżka opłaty paliwowej o te same kwoty, która jest źródłem finansowania Krajowego Funduszu Drogowego.</u>
+          <u xml:id="u-6.15" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Myślę, że… Jeżeli można, to przeszedłbym krótko do wydatków budżetu państwa. W okresie styczeń–luty 2021 r. realizowano wydatki w wysokości 7,2 mld zł, to jest mniej o około 3 mld, czyli 4,1% niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Niższe wykonanie wydatków w tym okresie rok do roku zaobserwowano na przykład w takich częściach jak ZUS – mniej około 4,1 mld zł, obrona narodowa o 0,9 mld zł, obsługa długu Skarbu Państwa o 0,7 mld zł i rozwój wsi o 0,2 mld zł. Wyższe wykonanie wydatków odnotowano w takich pozycjach głównie jak: środki własne Unii Europejskiej, więcej o 1,8 mld zł w związku ze wzrostem polskiej składki członkowskiej w wyniku brexitu oraz wyższego poziomu budżetu UE, uchwalonego na rok 2021 w porównaniu z rokiem ubiegłym, subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego wyższe o 0,9 mld zł, sprawy wewnętrzne o 0,3 mld zł, co wynika z wyższych wydatków na powiatowe i wojewódzkie komendy Policji, straż graniczną oraz wydatki na świadczenia pieniężne w ramach zaopatrzenia emerytalnego i o 0,3 mld wyższe wydatki zrealizowane w budżetach wojewodów, co wynikało głównie z przekazania wyższych dotacji na świadczenia wychowawcze i świadczenia rodzinne z funduszu alimentacyjnego oraz wydatki na komendy powiatowe Państwowej Straży Pożarnej.</u>
+          <u xml:id="u-6.16" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Rozdysponowano środki rezerw celowych w okresie styczeń–luty 2021 r. na poziomie 4,8 mld zł, to jest 15,1% planu tych rezerw, rozdysponowano również środki z rezerwy ogólnej na poziomie 36 mln zł. Realizacja wydatków z tytułu obsługi długu Skarbu Państwa wyniosła 3,8 mld zł, z tego na obsługę długu zagranicznego 1,5 mld zł i 2,3 mld zł na obsługę długu krajowego. Tu mogę również powiedzieć, że w ustawie budżetowej zaplanowano dochody z tytułu długu w wysokości 0,6 mld zł. Można powiedzieć, że te dochody zostały zrealizowane w 169%. Realizacja dochodów w omawianym okresie, czyli styczeń–luty, na długu krajowym były to dochody w wysokości 0,3%, na dochodach zagranicznych, głównie z tytułu dochodów z tytułu premii od pożyczki, tak zwanej sure, wyniosły 0,8 mld zł, czyli łącznie około 1,1 mld zł. Po dwóch miesiącach, reasumując, zanotowaliśmy nadwyżkę budżetową w wysokości około 0,9 mld zł. Dane wydają się być – można powiedzieć ostrożnościowo, jeżeli chodzi o stronę dochodową – optymistyczne.</u>
+          <u xml:id="u-6.17" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Reasumując również rok 2020, chciałem zwrócić uwagę, że dochody były znacznie wyższe od tych zrealizowanych w roku 2019. Tak jak podkreślałem, rok 2019 był rokiem dobrym budżetowo przy wysokiej koniunkturze, a tutaj te dochody udało się zrealizować dużo wyższe mimo pandemii. Zwracam również uwagę – tutaj wiem, że troszeczkę wychodzę poza temat – bo… całego sektora finansów publicznych, ale również według naszych danych, Ministerstwa Finansów, rok 2020 zamknął się mimo planowanych ponad 20 mld zł deficytu kwotą 5,6 mld zł nadwyżką dla jednostek samorządu terytorialnego. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Bardzo proszę, czy ktoś z obecnych… Czy mamy jakieś zgłoszenia do dyskusji? Jeśli nie, to słów może parę, jeśli chodzi o moje spostrzeżenia. Zacznę od takiego generalnego w odniesieniu do tego, o czym mówił pan minister, mówiąc o spadku polskiego PKB w 2020 r. Rzeczywiście ten spadek był mniejszy niż w większości krajów europejskich, tyle że w moim przekonaniu to wynika tak naprawdę z odmienności struktury polskiej gospodarki. Warto o tym pamiętać, bo my w porównaniu do Europy mamy zdecydowanie wyższy udział rolnictwa, budownictwa na przykład, które ucierpiały w pandemii niespecjalnie, natomiast zdecydowanie mniejszy udział usług. My jesteśmy w dalszym ciągu w trakcie transformacji. Mamy trochę anachroniczną tę strukturę polskiej… ta nasza gospodarka ma trochę archaiczną, anachroniczną strukturę. Na przykład jeśli chodzi o turystykę, to w naszym PKB turystyka szeroko definiowana to jest nie więcej niż 7%, podczas gdy w Unii Europejskiej średnio prawie dwa razy tyle, a w krajach, które ucierpiały najbardziej, jeśli chodzi o spadek PKB, nawet 20, ponad 20 do 30%. Warto o tym moim zdaniem pamiętać.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Natomiast chcę też odnieść się w zasadzie do takich kwestii szczegółowych już. Po pierwsze, jeśli chodzi o deficyt za rok 2020, to warto zwrócić uwagę, że on wzrósł sześciokrotnie w stosunku do 2019 r., ale wzrósł generalnie moim zdaniem ze względu na prefinansowanie wydatków w 2021 r. Dowody znajdujemy nawet w wydatkach grudniowych chociażby, które wyniosły 109 mld zł. Z grubsza rachunek, który można przeprowadzić, co najmniej 70 mld zł to jest prefinansowanie w 2020 r. wydatków na rok 2021. Ja rozumiem, bo to jest w jakiejś mierze normalna praktyka, to prefinansowanie. Chodzi o zapewnienie tak naprawdę płynności budżetu, wykorzystanie także ewentualnie okazji, jeżeli chodzi o rentowność obligacji, czyli kosztów tego zadłużenia. Ale skala tego prefinansowania jest zdumiewająca i zastanawiam się, czy ona ma sens. Bo te kilka miesięcy wyprzedzenia… To są jednak także koszty związane z obsługą tego zadłużenia. Przecież ten deficyt przekłada się na dług. I tu mam wątpliwości. Jeśli pan minister byłby łaskaw to wyjaśnić, to bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Druga kwestia jest związana z dochodami podatkowymi. Z tego, co usłyszeliśmy od pana ministra, wynikałoby, że te dobre, nie najgorsze, biorąc pod uwagę i oczekiwania po nowelizacji, i dobre dane z początku roku, jeśli chodzi o dochody podatkowe, zwłaszcza jeśli chodzi o VAT, pan minister przypisuje uszczelnieniu. Moim zdaniem przynajmniej w części to wynika także ze zmiany struktury polskiej gospodarki. Ja o tym mówię już od dłuższego czasu, bo mamy do czynienia z rosnącym udziałem konsumpcji i spadkiem niestety inwestycji w relacji do PKB. Ja przypomnę, że jeszcze parę lat temu nie schodziliśmy poniżej 20% udziału inwestycji w PKB, ale myślę, że średnio w okresie rządów Platformy Obywatelskiej i PSL to było gdzieś 21–22%, a dzisiaj za 2019 r. mamy 17 z groszami i wygląda na to, że o procent pewnie jeszcze mniej w 2020 r. Pamiętajmy o tym, że VAT jest podatkiem od konsumpcji i w całości od tej konsumpcji wpływa do budżetu, a jeśli chodzi o inwestycje, to mamy tutaj zwrot. I to robi naprawdę sporą różnicę. 5% PKB to jest ponad 100 mld zł i od tego VAT to jest zwrot dwudziestu paru miliardów. To również jest moim zdaniem element, który zadziałał… czy czynnik, który zadziałał dość istotnie, jeśli chodzi o 2020 r. i działa także póki co jeszcze dlatego, że mamy tę zapaść inwestycyjną. Cieszy, jeśli chodzi o dochody na krótką metę, ale w gruncie rzeczy podcinamy nieco gałąź, na której siedzimy, bo ta zapaść inwestycyjna, wydłużająca się nam praktycznie od 2017 r. – w jednym roku mieliśmy nieznaczne wahnięcie w górę, a tak zjeżdżamy ciągle, jeśli chodzi o udział inwestycji w PKB – to jest podcinanie gałęzi, na której siedzimy.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Tyle moich uwag. Jeśli pan minister chciałby się do tego ustosunkować, to bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Oczywiście, panie przewodniczący, że spróbuję się odnieść. Rzeczywiście zgadzam się, że była to pewna kwestia związana z refinansowaniem wydatków na rok 2021, niemniej jednak zauważam, że państwo… działalność państwa nie kończy się z rokiem, z końcem roku kalendarzowego i zadania są finansowane. Potrzebne jest zapewnienie płynności i w ogóle ograniczenia zarządzania takim ryzykiem niepewności. Przy konstruowaniu budżetu na rok 2020 pojawiała się ta niepewność jeszcze tego kontynuowania tej fali pandemii. Pamiętam sytuację z tamtego roku, na przykład z kwietnia, gdzie nawet mogły być problemy w ogóle z pozyskiwaniem jakiegoś finansowania dłużnego z rynków finansowych. Więc to jest pewne takie zarządzanie moim zdaniem ryzykiem. To de facto w nasz deficyt wchodzi od razu. Natomiast jeżeli chodzi o general government, to będzie to pokazane w momencie takiego kasowego wydatkowania. Niemniej zwracam uwagę jeszcze na jedną rzecz, że nawet przekazanie komuś środków wcześniej wchodzi w tak zwaną konsolidację finansów publicznych i to jest po prostu wykorzystywane w ramach takiego wewnętrznego cash poolingu na finansowanie potrzeb pożyczkowych tutaj państwa. Teraz mamy na przykład taką sytuację, że gdyby to było robione just in time, to zwracam uwagę, że w tej chwili te rentowności nieznacznie, ale jednak były przez pewien moment wyższe na rynkach finansowych.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Jeżeli chodzi o kwestie VAT, to tutaj zwracam uwagę na taką rzecz, że nawet tutaj, chyba nawet na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych była taka dyskusja i było powoływanie się chyba na prognozę – nie wiem – z sierpnia czy września pana doktora Sławomira Dudka, który tę lukę VAT szacował na poziomie ponad 17% PKB, przepraszam… Tak, 17%…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">12,5, jeśli ja dobrze pamiętam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Z tego, co mi się wydaje, to 12,5% to nie byłoby dużego wzrostu z tego względu, że ona była na poziomie 11–12%. Wydaje mi się, że miałem tu niedawno taki wykres, że to było 17,4. Mogę tu dopytać pana dyrektora Szałwińskiego. Ale pamiętam, panie przewodniczący, narrację. A narracja była tego typu, że nic się nie udało uszczelnić, tylko że była dobra koniunktura i że przy złej koniunkturze to widać, jak ta luka VAT szybuje. Więc to założenie, ta teza z bardzo dużą dozą prawdopodobieństwa jest już nieaktualna, bo zarówno Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, jak i Komisja Europejska wskazują prognozy – jeszcze troszeczkę będziemy mieli do takiego wskazania pełnego i takiego potwierdzonego – niemniej jednak te prognozy, bardzo jednak realistyczne pokazują, że nawet w pandemii ta luka VAT spada. O to mi tutaj chodziło w odniesieniu.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Zgadzam się z panem przewodniczącym, że kwestia inwestycji i tutaj – co pan przewodniczący zauważył – że krótkoterminowo wyższe dochody z VAT-u mogą być z konsumpcji, natomiast, że to jest na krótką metę dobre, niemniej jednak zwracam uwagę, że już mogę powiedzieć, że pod koniec tamtego roku i na początku tego roku widzę utrzymującą się taką tendencję, że mamy stosunkowo dobre dochody z VAT-u, ale – uwaga – przy coraz większych zwrotach z tego podatku. Więc te zwroty z podatku pod koniec roku i teraz na początku tego roku są naprawdę już znaczące. Myślę więc, że i długookresowo zaczynamy jakoś iść do góry.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Jeżeli chodzi o kwestie właśnie z inwestycjami, to rzeczywiście jest spadek inwestycji prywatnych i tutaj przynajmniej częściowo staramy się to wykorzystać… zapełnić tę lukę inwestycjami publicznymi. Była tutaj na przykład kwestia nowelizacji ustawy budżetowej, która w znacznej części była poświęcona finansowaniu inwestycyjnemu i rozwojowemu. Na przykład duże zwiększenie nakładów, o czym mówiłem, na transport, na inwestycje Ministerstwa Obrony Narodowej czy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zwracam również uwagę na przepis, który został przyjęty w 2020 r., że wobec późnej nowelizacji ustawy budżetowej, de facto w roku 2021 ten okres rozliczenia tych wydatków niewygasających, które były głównie wydatkami inwestycyjnymi, będzie do końca listopada roku 2021.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Jeżeli chodzi o kwestie branży montażowo-budowlanej, to że to jest akurat nasz atut i że ona nie odczuła pandemii, to nie do końca bym się z tym zgodził. Z tego, co pamiętam… nie pamiętam takich danych ostatecznych, nie pamiętam tych procentowych danych, ale z tego, co pamiętam – może pan dyrektor Szałwiński mnie uzupełni – to na przykład jeszcze w lutym tego roku ta produkcja była dużo niższa i poniżej oczekiwań, i poniżej roku 2020.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Jeżeli chodzi o kwestie turystyki, to myślę, że rzeczywiście tak, udział Polski może nie jest taki wielki, ale tutaj de facto nie da się tak wszystkiego, że tak powiem, nawet przy jakiejś promocji i przy nakładach… Z całym szacunkiem tutaj duże znaczenie mają jakieś fakty, nie wiem, historyczne czy położenie geograficzne. Z jednej strony jest to może wada, ale również jest… można to pokazać jako zaletę, a mianowicie że Polska gospodarka – to, co często podają agencje ratingowe – że właśnie jej silną stroną jest to, że jest mocno zdywersyfikowana i nie ma takich, że tak powiem, dużych wiodących obszarów, z których tylko jedno wynika… gdzie byłby problem w takim obszarze i ten spadek byłby dużo wyższy.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Dziękuję bardzo, jeżeli… Jest z nami pan dyrektor Szałwiński, to może, jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to do tych rzeczy makroekonomicznych, czyli do tej luki i do produkcji budowlano-montażowej bardzo bym prosił, żeby się odniósł, jeśli pan przewodniczący pozwoli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Oczywiście, tak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiMakroekonomicznejMinisterstwaFinansowTomaszSzalwinski">Dzień dobry, Tomasz Szałwiński, Departament Polityki Makroekonomicznej.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiMakroekonomicznejMinisterstwaFinansowTomaszSzalwinski">Odnosząc się może na początku do luki VAT, luka VAT – to wszyscy wiemy – mierzy różnice pomiędzy VAT-em teoretycznym, czyli tym, co powinno wpłynąć do budżetu państwa, a tym, co rzeczywiście wpływa. Są tam pewne niuanse w metodologii, bo jeżeli obliczamy VAT teoretyczny, to używamy wskaźników GUS-u, czyli z rachunków narodowych, więc to są wskaźniki memory, o charakterze memoriałowym, więc i VAT powinniśmy porównywać memoriałowy.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiMakroekonomicznejMinisterstwaFinansowTomaszSzalwinski">Zgodnie więc z zasadami ESA 2010 VAT memoriałowy co do zasady to jest okres od lutego do stycznia włącznie, tak? Czyli takie przesunięcie miesięczne, bo generalnie VAT jest płacony miesiąc po zdarzeniu ekonomicznym. To jest akurat w tym roku o tyle ważne, że styczeń 2021, czyli styczeń tego roku, dynamika rok do roku była 6,5%, a cały rok, jak pan minister Skuza mówił, sam VAT kasowy w 2020 r. wzrósł o 2%. Jak zdejmiemy styczeń poprzedniego roku i dodamy ten styczeń, to ten wskaźnik jeszcze troszeczkę się podniesie, więc będzie powyżej 2% taki VAT memoriałowy. Głównym elementem bazy podatkowej i tak, jak jest obliczany ten VAT teoretyczny do tego porównania w luce VAT, jest spożycie, tak? Sprzedaż. Takie indykatory miesięczne to jest sprzedaż po prostu, a jeżeli mówimy o rachunkach narodowych, to spożycie gospodarstw domowych. To jest największa, blisko 80% bazy VAT-u. Ta konsumpcja prywatna wzrosła – nominalnie, bo tutaj musimy porównywać wszystko nominalnie, bo i podatki mamy nominalnie – z tego, co pamiętam, o 0,2 tylko rok do roku, więc różnica między dynamiką powyżej 2 a spożyciem 0,2 jest dość istotna i to już wskazuje, że potencjalnie będziemy mieli do czynienia ze zmniejszeniem luki VAT-owskiej w poprzednim roku. To wszystko pokażemy w wieloletnim planie finansowym państwa, tak naprawdę w integralnej części tego wieloletniego planu, czyli w aktualizacji programu konwergencji, tak że ta luka będzie przedstawiona.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiMakroekonomicznejMinisterstwaFinansowTomaszSzalwinski">Najnowsze szacunki na podstawie notyfikacji wiosennej, którą GUS już przesłał, ale jeszcze są weryfikowane dane… do końca marca musiał przesłać, więc przesłał, i teraz te wszystkie szacunki podlegają pewnej weryfikacji przez Eurostat. 22 kwietnia będzie komunikat GUS-u, który również oprócz tego, że poznamy już taką cały czas wstępną… bo wiosenna notyfikacja ma charakter wstępny, poznamy deficyt i dług sektora, ale także poznamy i nominalne PKB, jeszcze więcej szczegółów o wskaźnikach makro za zeszły rok i wtedy dopiero będzie można rzeczywiście tak w miarę rzetelnie, wstępny szacunek luki VAT pokazać. Bo do tej pory to, co liczył Sławomir Dudek czy CASE za 2020 r., to były pewnego rodzaju prognozy, bo nie było siłą rzeczy wykonania głównych elementów bazy podatkowej.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiMakroekonomicznejMinisterstwaFinansowTomaszSzalwinski">Jeszcze tylko odnośnie do bazy podatkowej. Zmiana struktury PKB tutaj nie ma nic do rzeczy, bo porównujemy podstawę, teoretyczny VAT, który wynika z podstawy, czyli głównie ze spożycia… Tam są jeszcze inwestycje publiczne z ważnych elementów, które… Akurat inwestycje publiczne w zeszłym roku wzrosły dwucyfrowo. To również pokażą ostateczne wyniki GUS, ale według nas ten wzrost był dwucyfrowy, nominalny wzrost inwestycji publicznych. To jest właśnie to, co pan minister Skuza mówił o zapełnianiu tej luki inwestycyjnej, bo inwestycje prywatne mają się nie najlepiej, to prawda. Ale jest próba zapełnienia właśnie inwestycjami publicznymi i to miało miejsce w poprzednim roku. To więc również napędzało podstawę VAT-u i VAT – te inwestycje publiczne, bo to jest integralna część bazy i od tego jest maksymalny VAT – 23%. Od inwestycji publicznych nie ma zwrotów, więc to nie jest całkiem taka mała wartość bazy podatkowej.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiMakroekonomicznejMinisterstwaFinansowTomaszSzalwinski">Ale reasumując, zmiana struktury jest odzwierciedlona już w tej bazie, więc jeżeli porównujemy VAT teoretyczny z VAT-em, który otrzymaliśmy, to tu zmiana struktury nie ma wpływu. Co innego dyskusja, co tak naprawdę mierzy luka VAT-owska, ale to jest, że tak powiem, inna dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiMakroekonomicznejMinisterstwaFinansowTomaszSzalwinski">Jeszcze był wątek produkcji budowlano-montażowej. Rzeczywiście, jak patrzymy na dane, produkcja budowlana tutaj… Może podam realne wartości. Czyli tak: mieliśmy od kwietnia do listopada praktycznie spadki miesiąc do miesiąca… to znaczy, spadki rok do roku, czyli od kwietnia 2020 r. praktycznie cały czas był minus. Największy minus był w sierpniu – 12%, do sierpnia 2019 r. i ta ujemna dynamika utrzymywała się aż do listopada. W grudniu mieliśmy wzrost i teraz styczeń i luty znów jest rok do roku ujemna dynamika minus 10 i blisko minus 17 w lutym. To tyle może, bo to są po prostu suche dane statystyczne odnośnie do produkcji budowlano-montażowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Bardzo dziękujemy. Kończymy posiedzenie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Panie przewodniczący, mogę jeszcze słowo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Mamy głosowania w tej chwili, więc… Przerwijmy wobec tego na trzy minuty, panie ministrze. Przepraszam, ale mamy głosowania. Musimy nad tym zapanować tu z kolegą na sali.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Wracamy do posiedzenia. Przełączamy się, tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Już możemy, tak? Czy mamy pana ministra na łączach?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Tak, jestem panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Panie przewodniczący, ja tylko jedno uzupełnienie. Udało mi się w trakcie wypowiedzi pana dyrektora Tomka Szałwińskiego znaleźć ten wykres i rzeczywiście pracodawcy szacowali tę lukę VAT na poziomie 17,3%.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">OK, dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Jeszcze kolega chciał zabrać głos, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselZdzislawSpiera">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, panie ministrze, panie i panowie posłowie, oczywiście nie można wpadać w jakiś zachwyt, natomiast patrząc na wymierne, podane wstępnie wyniki z zeszłego roku i wykonania budżetu za dwa miesiące, nie mogą też powodować, że będzie jakiś wielki pesymizm. Pomimo funkcjonowania i uruchamiania wielu programów, które są programami prospołecznymi, jak również w zeszłym roku uruchomienia i w tym roku także kontynuacji inwestycji, tutaj pan przewodniczący mówił o pewnym spadku, tak, przede wszystkim – jak pan minister mówił – spadku inwestycji w sektorze prywatnym. To jest ten problem, bo kiedy są różnego rodzaju zawirowania – takie na pewno ostatnio istnieją – niektórzy powstrzymują swoje decyzje inwestycyjne i obserwują, co się dzieje na rynku.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselZdzislawSpiera">Uważam i jestem bardzo rad – wyrażę to publicznie na ręce pana ministra – że Ministerstwo Finansów, że rząd nie wstrzymuje się, nie powstrzymuje się przed dość odważnym planowaniem wydatków, bo schładzanie w takim momencie byłoby najgorszym wyjściem z sytuacji. Wręcz odwrotnie, mądre planowanie, nie szaleństwo, tylko mądre planowanie i przede wszystkim właśnie lokowanie tego w inwestycjach i taka również polityka, która ma miejsce w wykonaniu naszego rządu, że 12 mld wymiernych środków finansowanych dodatkowo idzie do samorządów na inwestycje, nie na wydatki, tylko na inwestycje, to jest bardzo dobry kierunek działania. Sądzę również, że dalsze decyzje, które będą podejmowane w ramach inwestycji, tych inwestycji lokalnych, samorządowych z udziałem środków unijnych również, jak i tych dużych inwestycji będą zapewnieniem, że nie będzie takiego tąpnięcia jak w wielu krajach europejskich. Jeżeli dzisiaj mamy ten współczynnik 3,1% bezrobocia, jeden z najniższych w Europie, inne państwa, o wiele bardziej rozwinięte mają współczynnik procentowy 5, 7, 8, a są i takie, które mają ponad 10%, to znaczy, że ten kierunek obrany i kontynuowany nie jest kierunkiem złym.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselZdzislawSpiera">Jeszcze jedna uwaga. Jak patrzę naprawdę tutaj… wiem, że marzec i kwiecień może być troszeczkę zmieniony, ale spodziewałem się jakichś spadków, a tutaj po dwóch pierwszych miesiącach oprócz jednego minimalnego w PIT są zwiększone dochody. Niedużo, ale jednak są. To nie jest zła sytuacja. Przypomnę czy też wypowiem taki swój pogląd, że jeżeli ta sytuacja nie jest na obecnym etapie tak zła, jakby się można było spodziewać, a jest całkiem niezła, a jeżeli jeszcze pandemia zacznie wygasać i również sektor usług wybuchnie, bo ja mam takie pojęcie, takie mam przekonanie, że on wybuchnie naprawdę w najbliższym czasie, to naprawdę możemy być optymistami. Powinniśmy planować właśnie tak, jak ministerstwo do tej pory robi, dobrze planować i odważnie wydatki inwestycyjne – wydatki, które mają powstrzymać spadek miejsc pracy i tak dalej.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselZdzislawSpiera">Panie ministrze, na pana ręce słowa uznania za to, że taką politykę prowadzicie i nie boicie się tych właśnie decyzji, które nieraz są może trudne, ale bardzo dobre, bo widać, że one funkcjonują dość dobrze i dają ten sygnał zwrotny rynku, jeśli chodzi o finanse, dość dobry. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Dziękuję. Na koniec tylko powiem tyle, że ja nie kwestionuję procesu uszczelnienia i ograniczenia luki. Mówię tylko o tym, że dochody z VAT-u czy wzrost tych dochodów tak naprawdę, wynika nie tylko z uszczelnienia, ale także z tych zmian w strukturze PKB. Tyle.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Rozumiem, że więcej pytań nie ma. Zgłoszeń również nie widzimy.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Panie dyrektorze, również dziękujemy za objaśnienia. Myślę, że przydadzą się wszystkim, lepsze zrozumienie istoty rachunku, jeśli chodzi o lukę. Jak wiemy, nie jest to takie łatwe i ciągle co do tej metodologii jest również sporo uwag. Taka jest natura tego rachunku. Dziękuję jeszcze raz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowSebastianSkuza">Dziękujemy bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJanuszCichon">Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..f2aefdf
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/header.xml
@@ -0,0 +1,55 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-gmzxx-00040-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej /nr 40/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej /nr 40/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#GMZ">40</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DoradcazarzadudosprawsrodowiskowychFundacjiWWFPolskaPiotrNieznanski" role="speaker">
+        <persName>Doradca zarządu do spraw środowiskowych Fundacji WWF Polska Piotr Nieznański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuGospodarkiWodnejiZeglugiSrodladowejMinisterstwaInfrastrukturyMonikaNiemiecButryn" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej Ministerstwa Infrastruktury Monika Niemiec-Butryn</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MI Monika Niemiec-Butryn</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariaGosekPopiolek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Daria Gosek-Popiołek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszWieczorek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Wieczorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSawicki" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Sawicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MI Marek Gróbarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekGrobarczyk" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Marek Gróbarczyk</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="GMZ" role="committee">
+        <orgName>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..0bf6731
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00040-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,201 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Witam panie i panów posłów. Witam pana ministra Marka Gróbarczyka, pana prezesa Krzysztofa Wosia oraz pozostałych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Zatem przystąpmy do stwierdzenia kworum. Proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje dwa punkty – rozpatrzenie informacji na temat stanu prac nad programami rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce oraz rozpatrzenie informacji na temat perspektyw rozwoju zrównoważonego transportu żeglugowego w Polsce. Bardzo proszę pana ministra Marka Gróbarczyka o przedstawienie punktu pierwszego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekGrobarczyk">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, kwestia rozwoju śródlądowych dróg wodnych stanowi stanowiła dla nas niezwykle ważny element transportowy. Wielokrotnie już mówiliśmy o tym wszystkim. Przekazane materiały zawierają szczegółowe informacje na temat stanu, jak również programu rozwoju dróg śródlądowych. Niemniej chciałbym nadmienić, że właśnie zostały ukończone dwa niezwykle ważne studia wykonalności Wiślańskiej Drogi Wodnej i Odrzańskiej Drogi Wodnej, które w 100% gwarantują wykonalność inwestycji. Oczywiście dodatkowy element stanowi źródło finansowania owych przedsięwzięć. Są to ogromne inwestycje, jak również kwestie środowiskowe, które wymagają jeszcze raportów oddziaływania na środowisko. Jeżeli chodzi o posadowienie, rodzaj, liczbę poszczególnych odcinków, opracowania te zostały kompleksowo, w 100% wykonane. Będą stanowiły podstawę inwestycyjną w ramach rozpoczynających się już inwestycji. Oczywiście w skład owych inwestycji wchodzi ostatnio ogłoszony przez nas przetarg na projekt budowy stopnia wodnego w Siarzewie, jak również stopni wodnych w Malczycach, Lubiążu i Ścinawie.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekGrobarczyk">Oczywiście kompleksowe rozwiązania, jak już powiedziałem, będą wymagały stworzenia finansowania wskazanych inwestycji. Niestety, w świetle wytycznych unijnych dotyczących rozwoju transportu, jak się okazuje, program odbudowy, jeżeli chodzi o kryteria, nie zawiera aspektu ekologicznego w zakresie dróg śródlądowych. Niestety, teraz nie zawiera, wobec czego będziemy musieli poczekać na inne czasy, kiedy Komisja z powrotem zdecyduje, że jednak śródlądowe drogi wodne są ekologiczne. Wtedy, na tym etapie, będziemy mogli uzyskać dofinansowanie. Niemniej jednak w ramach rewizji TNT jesteśmy gotowi do złożenia wniosku o wpisanie dróg E-30, E-40 oraz E-70 do bazowej struktury dróg śródlądowych Unii Europejskiej oraz uzyskania na tę okoliczność dofinansowania w przyszłej perspektywie finansowej, tej, która właśnie się rozpoczyna.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekGrobarczyk">Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, teraz przedstawimy prezentację dotyczącą Odrzańskiej Drogi Wodnej i Wiślańskiej Drogi Wodnej w ramach naszej strategii rozwoju tych dwóch dróg.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Bardzo proszę. Bardzo na nią czekałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Pani dyrektor Niemiec-Butryn.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#DyrektorDepartamentuGospodarkiWodnejiZeglugiSrodladowejMinisterstwaInfrastrukturyMonikaNiemiecButryn">Szanowni państwo, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, ostatnio spotykaliśmy się chwilę temu i obiecywaliśmy, że przedstawimy państwu szczegółową informację na temat tego, jak przebiegają prace. Jeżeli chodzi o wypełnienie warunków, przystąpiliśmy do prac nad programami z uwagi na to, że do tej pory nie było przygotowanej spójnej sieci dróg śródlądowych. Ratyfikując porozumienie AGN, zobowiązaliśmy się prawnie do tego, żeby przygotować programy. W konsekwencji, o czym wspomniał pan minister, będziemy dążyć do włączenia dróg wodnych do sieci TNT.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#DyrektorDepartamentuGospodarkiWodnejiZeglugiSrodladowejMinisterstwaInfrastrukturyMonikaNiemiecButryn">Jeszcze chwilę. Mamy problem z uruchomieniem prezentacji...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Spokojnie, mamy czas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">... żeby pokazać państwu dokumenty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Halo, halo, pani dyrektor. Czy jesteśmy w stanie to zaprezentować? Już blisko? Pan poseł Wieczorek czeka skupiony. Nie możemy go zawieść. A w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej tak dobrze to szło. Po co to było rozwalać? Słyszymy i nawet widać prezentację. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Dobrze. Przepraszamy bardzo. Czekając na pokaz slajdów... Już państwo widzą, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Wszystko widzimy. Czekamy tylko na komentarz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Perspektywy, jeżeli chodzi o rozwój śródlądowych dróg wodnych. Mówiłam wcześniej, że jeżeli chodzi o zobowiązania prawne i kwestie uwarunkowań gospodarczo-społecznych, Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju została do tego dostosowana do roku 2030. W pracach nad nią zostały uwzględnione kwestie śródlądowych dróg wodnych, a w konsekwencji także w Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku. Na podstawie owej strategii opracowywany jest Krajowy Program Żeglugowy do 2030 roku, tak naprawdę kontynuujący działania rozpoczęte w programie operacyjnym Infrastruktura i Środowisko jeszcze w obecnej perspektywie. Przygotowanie Krajowego Programu Żeglugowego do 2030 roku jest podstawowym warunkiem ubiegania się o środki w kolejnej perspektywie. Jest to perspektywa średniookresowa.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o perspektywę długookresową, przygotowujemy dwa programy, Program Rozwoju Odrzańskiej Drogi Wodnej oraz Program Rozwoju Drogi Wodnej Rzeki Wisły. Wykraczają one daleko poza perspektywę 2030 roku.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o cele, celem do roku 2030 jest osiągnięcie minimum III klasy żeglowności na całej długości Odrzańskiej Drogi Wodnej i na pewnych odcinkach rzeki Wisły. Przede wszystkim po to, żeby wyeliminować wąskie gardła na śródlądowych drogach wodnych, poprawić bezpieczeństwo transportowe, w głównej mierze poprzez kontynuację wprowadzenia systemu River Information System. Obecnie będzie on przedłużony do 250 kilometrów na Odrzańskiej Drodze Wodnej. Jest to realizowane w ramach tej perspektywy finansowej. Na kolejną perspektywę planujemy przedłużenie go na Odrzańskiej Drodze Wodnej do Gliwic. Być może uda się go wprowadzić także na pewnych odcinkach Wisły.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o Krajowy Program Żeglugowy, ma on na celu rozwój rynku sektora transportu wodnego śródlądowego i wzrost gospodarczego wykorzystania śródlądowych dróg wodnych po to, żeby włączyć śródlądowe drogi wodne w Polsce do sieci TEN-T. Przypominam, że obecnie jest to tylko bardzo krótki odcinek pomiędzy portem w Szczecinie a międzynarodowymi drogami wodnymi. Po roku 2030 planowana jest realizacja Programu Rozwoju Odrzańskiej Drogi Wodnej oraz Programu Rozwoju Drogi Wodnej Rzeki Wisły, zapewnienie międzynarodowych klas żeglowności, do czego zobowiązaliśmy się konwencją AGN oraz pełne wdrożenie RIS.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Tutaj chciałabym państwu pokazać podmioty bezpośrednio zaangażowane w proces. Analizy, które do tej pory były przygotowane, o których wspominał pan minister, były realizowane przez porty, Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście i Port Gdańsk. Ten etap został już zamknięty. Obecnie jesteśmy na etapie przygotowania programów, przede wszystkim oceny środowiskowej. Konsekwencją realizacji programów będą inwestycje. Inwestorem będzie Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Tutaj jeszcze raz mamy przedstawioną kwestię Krajowego Programu Żeglugowego w sposób bardziej szczegółowy. Jest to perspektywa krótkookresowa. Ma to charakter techniczny. Umożliwia sięgnięcie po środki unijne w celu rozwoju transportu wodnego śródlądowego. Tutaj państwo widzą, jakie cele zostaną osiągnięte oprócz Krajowego Programu Żeglugowego. Właściwie Krajowy Program Żeglugowy jest kontynuacją tych inwestycji, które są teraz realizowane w ramach programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Dane te dotyczą wszystkich projektów realizowanych do tej pory i planowanych w Krajowym Programie Żeglugowym.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o długoterminowe strategie rozwoju, mają one na celu osiągnięcie międzynarodowej klasy żeglowności, włączenie do europejskiego systemu transportowego i sieci dróg wodnych oraz budowę brakujących połączeń. Jak państwo wiecie, trzeba zbudować kanały – Kanał Śląski, kanał łączący nas z Białorusią. Kwestie te zostały przeanalizowane i technicznie dopracowane.</u>
+          <u xml:id="u-11.7" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o Program Rozwoju Odrzańskiej Drogi Wodnej, ma on celu wzrost udziału transportu w obsłudze przewozowej przede wszystkim portów ujścia Odry, w Szczecinie i Świnoujściu. Zaplanowane projekty będą dotyczyły modernizacji zabudowy, która jest na Odrze skanalizowanej, ale przede wszystkim budowy infrastruktury na Odrze swobodnie płynącej, Odrze granicznej, a także budowy połączenia – chodzi o kanał Dunaj-Odra-Łaba – z czeskimi drogami wodnymi. Tutaj chcemy państwu pokazać piętrzenia. Dla przypomnienia, do tej pory odbyło się kilka spotkań konsultacyjnych, gdzie te informacje były prezentowane.</u>
+          <u xml:id="u-11.8" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o harmonogram realizacji programu, ponieważ prace studialne już się zakończyły, jesteśmy na etapie przygotowywania dokumentów. Są to kwestie proceduralne, wpis do wykazu prac programowych i legislacyjnych. Konsekwentnie przygotowujemy prognozy oddziaływania na środowisko. Następnie przystąpimy do procesu konsultacji społecznych. Pewnie proces ten trochę potrwa. Wiemy, że kwestie środowiskowe są niezwykle istotne. Dlatego przyjęcie programu uchwałą Rady Ministrów nastąpi pewnie w końcówce przyszłego roku. Perspektywa programu sięga po roku 2030. Pełne wdrożenie programu to perspektywa roku 2050.</u>
+          <u xml:id="u-11.9" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Tutaj dla przypomnienia mamy spotkania konsultacyjne, o których wspominałam. 6 listopada 2017 roku, wyniki modelowania na odcinku od Kędzierzyna-Koźla do ujścia Nysy Łużyckiej. 5 kwietnia 2018 roku, wyniki modelowania odcinka granicznego Odry. 28 sierpnia 2019 roku zostały zaprezentowane warianty przebiegu Kanału Śląskiego.  18 sierpnia 2020 roku zostały zaprezentowane warianty połączenia Dunaj-Odra-Łaba. Konsekwentnie były prezentowane dotychczasowe analizy. Zakończenie prac badawczych odbyło się na seminarium w dniu 13 stycznia 2021 roku zorganizowanym przez Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Została wówczas zaprezentowana koncepcja poprawy żeglowności oraz zwiększenia potencjału środowiskowego Odrzańskiej Drogi Wodnej.</u>
+          <u xml:id="u-11.10" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Tutaj chciałabym zwrócić państwu uwagę, że Odrzańska Droga Wodna pod względem środowiskowym będzie zaplanowana z uwzględnieniem wszelkich nowoczesnych form. Oprócz działań kompensacyjnych zostaną także zastosowane działania, które zapewniają naprawdę nowoczesne podejście do kwestii środowiskowych. Tutaj jest kilka przykładów, jak restytucja mokradeł, systemu refugiów, czyli wykorzystania starorzeczy. Oczywiście kwestia jakości wody również jest niezwykle istotna. Ponadto jest to tworzenie stabilnych siedlisk poprzez adaptację już istniejących ostróg, tworzenie nowych obszarów i zachowanie systemów ukształtowanych w wyniku procesów naturalnej sukcesji ekologicznej.</u>
+          <u xml:id="u-11.11" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Zostało to wykonane. Jak państwo tu widzicie, na dole jest nazwisko pana profesora Zalewskiego z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk. Mamy nadzieję, że jest to zrobione na naprawdę bardzo wysokim poziomie.</u>
+          <u xml:id="u-11.12" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o Program Rozwoju Drogi Wodnej Rzeki Wisły, tutaj państwo widzicie zakres programu. Jest to poprawa parametrów nawigacyjnych. Program ma też na celu wzrost udziału transportu wodnego śródlądowego w obsłudze portów morskich oraz poprawę konkurencyjności poprzez rozwój śródlądowych dróg wodnych. Działania inwestycyjne to budowa połączenia Port Gdańsk – Wisła, budowa stopnia wodnego Siarzewo oraz budowa połączenia Wisła – Elbląg.</u>
+          <u xml:id="u-11.13" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o harmonogram, to jest on bardzo podobny jak w przypadku Odrzańskiej Drogi Wodnej. Najpierw wpis do wykazu, przygotowanie prognozy oddziaływania na środowisko. W drugiej połowie 2021 roku rozpoczniemy konsultacje społeczne. Konsekwentnie nastąpi przyjęcie programu uchwałą Rady Ministrów. Perspektywa programu również obejmuje lata powyżej roku 2030. Pełne wdrożenie to rok 2060. Jeżeli chodzi o ukończone zadania, to studium wykonalności dla kompleksowego zagospodarowania międzynarodowych dróg wodnych zostało ukończone przez zarząd Portu morskiego Gdańsk. Stanowi ono podstawę do prac nad programem.</u>
+          <u xml:id="u-11.14" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o zabudowę i infrastrukturę, tutaj państwo widzicie poszczególne elementy. Jest to 27 kilometrów od Portu morskiego w Gdańsku do śluzy Przegalina. Później będzie przebudowywana Szkarpawa – planowana jest do przebudowy, podobnie jak Zalew Wiślany. Chodzi o odcinek od ujścia Szkarpawy do Zalewu Wiślanego, a na Wiśle o odcinek od połączenia z Martwą Wisłą do Dęblina. Jest to odcinek 538 kilometrów. Konieczne jest także zbudowanie sztucznego kanału żeglownego, który połączy Wisłę z Brześciem.</u>
+          <u xml:id="u-11.15" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o kwestię realizacji inwestycji, które wynikają z programu, były również przeprowadzane analizy transportowe oraz popytowe. Został przeanalizowany asortyment ładunków. Został także uwzględniony spadek przewozów kruszywa, który do tej pory odbywał się transportem wodnym śródlądowym. Zostały także uwzględnione przewozy drobnicy, ładunków skonteneryzowanych. Jak państwo widzicie, tutaj jest pokazane procentowo, jak w latach 2023-2080 może wzrosnąć przewóz ładunków drobnicowych. Najpierw widzicie państwo 11 tys. ton na rok, a w roku 2080 już 2 100 tys. ton rocznie.</u>
+          <u xml:id="u-11.16" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Prognozy natężenia ruchu i przewozów. Najpierw Odrzańska Droga Wodna. Z analiz wynika, że w roku 2030 może to być 5 900 tys. ton, a w roku 2050 nawet 20 600 tys. ton. Proszę wziąć pod uwagę, że obecnie port w Szczecinie przeładowuje ponad 30 000 tys. ton rocznie. Jeżeli chodzi o Drogę Wodną Rzeki Wisły, wyraźnie widać, jak jest prognozowany przewóz ładunków. Widać, że na odcinku pomiędzy Bydgoszczą a Portem Gdańsk jest największe natężenie ruchu od 0,2 tys. w roku 2030 do nawet 28 000 tys. w roku 2060.</u>
+          <u xml:id="u-11.17" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o korzyści ekonomiczne, o które państwo także dopytywali, zostało to zbadane. Jeżeli chodzi o Odrzańską Drogę Wodną, Komisja Europejska zleciła analizę kosztów i korzyści. Wykonał ją Ernst &amp; Young. Ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu wynosi 5%, a więc jest to projekt opłacalny. Stosunek korzyści do kosztów wynosi 1,1. Każda wydana złotówka generuje 1,1 złotego korzyści. To, jeżeli chodzi o Odrzańską Drogę Wodną.</u>
+          <u xml:id="u-11.18" who="#DyrektordepartamentuMIMonikaNiemiecButryn">Jeżeli chodzi o Drogę Wodną Rzeki Wisły, rachunek wygląda znacznie lepiej. Ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu wynosi 12,3%. Jeżeli chodzi o stosunek korzyści do kosztów, każda wydana złotówka generuje 2,81 złotego. Tutaj mamy podział na poszczególne elementy korzyści ekonomicznych. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo, pani dyrektor. Panie ministrze, w zakresie prezentacji punktu pierwszego to wszystko ze strony rządowej, tak? Zatem otwieram dyskusję. Kto z pań posłanek i panów posłów? Proszę bardzo, pan poseł Wieczorek ma pierwszeństwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Pewnie mam pierwszeństwo, dlatego że pierwszy raz jako jedyny jestem na sali wraz z panem przewodniczącym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Proszę się nie chwalić. Inni są w nasłuchu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Są, są. To widać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Panie ministrze, szanowni państwo, kiedy porównuję to, co pan minister mówił na wielu spotkaniach w roku 2018, roku 2019, roku 2017, to niestety, ale mam nieodparte wrażenie, że duch gaśnie, jeżeli chodzi o wiarę w powodzenie całego przedsięwzięcia. Przypomnę tylko, że wtedy te plany były naprawdę bardzo ambitne. Wtedy, z tego co pamiętam, realizując te wszystkie przedsięwzięcia, do 2030 roku mieliśmy wydać 30 000 000 tys. czy 40 000 000 tys. zł. Już dzisiaj widać, że jest bardzo duże opóźnienie. Moje pytanie jest takie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Przepraszam, panie przewodniczący, mamy problemy z dźwiękiem. Nie słyszymy państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Panie ministrze, my nie mamy problemów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselDariuszWieczorek">A teraz? Mam wszystko włączone. Trzeba spróbować jeszcze raz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Dobrze. Już mamy dźwięk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Super, tylko odbija.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Czy dobrze słychać, panie ministrze? Czy jest odbiór po stronie ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Jest nawet echo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Tak, słyszymy. Teraz wszystko jest już w porządku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Jest nawet pogłos. Bardzo proszę, pan poseł Wieczorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Wracając do tematu, nie wiem, co państwo słyszeliście, ale na początku mówiłem, że generalnie mam wrażenie, że duch gaśnie, jeżeli chodzi o wiarę w powodzenie całego przedsięwzięcia. Pamiętam pana ministra, jak przedstawiał wszystkie informacje i plany cztery lata temu. Wtedy do roku 2030 miały być wielkie inwestycje. Wszystko miało ruszyć. Dzisiaj jest spore opóźnienie. Moje pierwsze pytanie jest takie, z czego wynika owo opóźnienie. Pewnie w ministerstwie to analizujecie. Czy wynika to z jakichś obiektywnych przyczyn czy niestety, nastąpiła zmiana polityki rządu w tym zakresie?</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselDariuszWieczorek">Druga rzecz dotyczy pewnej dezinformacji. Chciałbym wiedzieć, która data jest dobra. W prezentacji było podane, że dopiero na przełomie 2022/2023 polski rząd podejmie decyzję dotyczącą akceptacji całego programu, natomiast w dokumencie, który otrzymaliśmy, jest informacja, że będzie to zatwierdzone do końca grudnia 2021 roku. Rzeczywiście, zgodnie z wieloma interpelacjami i informacjami, które otrzymywaliśmy, plan był taki, że wszystkie działania środowiskowe, projektowe, wstępne, miały się odbyć do połowy tego roku. Do końca roku Rada Ministrów miała przyjąć cały program dotyczący inwestycji, jeżeli chodzi o kwestie żeglugi śródlądowej. Proszę o informacje, czy stanie się to do końca tego roku czy do końca roku 2023.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselDariuszWieczorek">Kolejne pytanie. Pan minister sygnalizował tutaj kwestie dotyczące Unii Europejskiej oraz środków finansowych na ewentualną realizację programu. Moje pytanie dotyczy nowej perspektywy na lata 2021-2027. Jakie są wówczas planowane nakłady finansowe z udziałem środków Unii Europejskiej? Jakie działania w tym zakresie są podejmowane?</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#PoselDariuszWieczorek">I kolejne pytanie dotyczące środków z Unii Europejskiej. Nie ukrywam, że analizując Krajowy Plan Odbudowy, analizując projekt owego dokumentu, nie znalazłem w nim żadnej pozycji dotyczącej realizacji programu rozwoju żeglugi śródlądowej. W związku z tym moje pytanie jest takie, czy jest to świadoma działalność polskiego rządu czy wynika to z jakichś innych przesłanek.</u>
+          <u xml:id="u-27.4" who="#PoselDariuszWieczorek">Ostatnia kwestia to kwestia polityki transportowej Polski i w tym kontekście żeglugi śródlądowej. Prawda jest taka, że dzisiaj rzeczywiście, jeżeli chodzi o kraje Unii Europejskiej, o politykę europejską, raczej dąży się do utrzymania, mówiąc krótko, środowiska rzek, przede wszystkim walorów przyrodniczych. Oczywiście wiadomo, że pociąga to za sobą kwestie regulacji, nakładów finansowych. Być może zmienia się w tym zakresie również polityka Unii Europejskiej. Proszę pana ministra o krótką wypowiedź, dlatego że być może ma więcej informacji na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-27.5" who="#PoselDariuszWieczorek">Mówiąc o TNT, temat ten także ciągnie się już od wielu lat. Chciałbym dowiedzieć, się na jakim etapie są rozmowy z Komisją Europejską, jeżeli chodzi o wdrożenie do niego korytarzy transportowych Wisły i Odry, dlatego że wówczas rzeczywiście rozwiązuje to problem dotyczący ewentualnego finansowania i korzystania ze środków Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo panu posłowi Wieczorkowi. Bardzo proszę, pani poseł Daria Gosek-Popiołek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Bardzo dziękuję za oddanie głosu. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panie ministrze, mam kilka pytań. Pierwsze dotyczy przedstawionego wątku związanego z analizą ekonomiczną dotyczącą obydwu dróg wodnych. Bardzo proszę o przesłanie owych dokumentów członkom Komisji. Analizy te powinny być dostępne. Jestem także bardzo ciekawa, w jaki sposób zostały one przeprowadzone, czy uwzględniają tak problematyczny aspekt jak fakt, że mamy zjawisko długotrwałej suszy, obniżania się poziomu rzek. Jest to bardzo duży problem, jeżeli chodzi o uruchomienie żeglugi śródlądowej oraz sprawienie, że będzie ona dobrze funkcjonować.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Zastanawiam się również, czy analiza uwzględnia koszty środowiskowe i społeczne. Ministerstwo zazwyczaj przechodzi do porządku dziennego nad kosztami środowiskowymi i społecznymi. Nie bierze tego pod uwagę w planowaniu swoich działań. Wobec tego będę bardzo wdzięczna za przesłanie owych dokumentów jak najszybciej, może nawet dzisiaj. Rozumiem, że ministerstwo powołując się na nie, ma je pod ręką.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Druga rzecz. Chciałabym się skupić na punkcie poświęconym zadaniom inwestycyjnym do roku 2030 na Drodze Wodnej Rzeki Wisły oraz na sprawie Siarzewa. Bardzo dziwi mnie pewność ministerstwa i Wód Polskich co do forsowania szkodliwego projektu realizacji stopnia wodnego Siarzewo na Wiśle poniżej Włocławka. Po kolei chciałabym wskazać problemy związane z tą inwestycją i jej szkodliwym wpływem na cały obszar. Chciałabym pokazać błędne założenia stojące za tym rozwiązaniem.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Po pierwsze, w analizie czytamy, że stopień wodny Siarzewo pomoże w walce z suszą. Jest to oczywiste przekłamanie. Tak jak nie pomogły zbiorniki Włocławek czy Siemianówka, tak nie pomoże Siarzewo. Zasięg nawodnienia będzie widać tylko i wyłącznie w dolinie. Zwróćmy uwagę na to, że skarpa ograniczy to oddziaływanie, a zwierciadło wody będzie się znajdować poniżej pól. Jedynym rozwiązaniem problemu suszy w tym regionie jest retencja krajobrazowa.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Po drugie, mitem jest eliminacja ryzyka powodziowego przez zaporę. Jeżeli chodzi o to, co się wydarzy i o to, co będzie miało realne skutki powodziowe, to inwestycja ta sprawi, że wzrosną zagrożenia sprowadzenia powodzi zatorowych na kolejne gminy. Trzeba to powiedzieć tutaj bardzo mocno i bardzo jasno, że gdybyście państwo chcieli wykorzystać zaporę do zapobiegania powodziom, byłoby to możliwe tylko wtedy, gdyby utrzymywać niski poziom w zbiorniku, ale to z kolei stoi w sprzeczności z funkcjonowaniem elektrowni wodnej i planami żeglugi śródlądowej. Już nawet na podstawowym poziomie nie trzyma się to kupy. Proszę mi wybaczyć to potoczne stwierdzenie, ale takie są fakty. Biorąc pod uwagę moc projektowanej elektrowni wodnej, trzeba też powiedzieć, że nie będzie ona miała istotnego znaczenia energetycznego. Taką samą ilość energii można wyprodukować stawiając chociażby 40-45 turbin wiatrowych. Nie ma to sensu, nawet jeżeli chodzi o bezpieczeństwo energetyczne.</u>
+          <u xml:id="u-31.5" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Na samym końcu chciałabym także zwrócić uwagę na liczne nieprawidłowości związane z ową inwestycją. W 2016 roku zezwolenia odmówiła regionalna dyrekcja ochrony środowiska. Przez kolejne lata pomimo braku prawomocnej decyzji środowiskowej, nierozpatrzonych odwołań ze strony społecznej prace były kontynuowane.</u>
+          <u xml:id="u-31.6" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Całość pomysłu dotycząca zarówno żeglugi śródlądowej, jak i zapory wodnej jest absolutnie nieadekwatna do wyzwań, przed jakimi Polska staje, wyzwań związanych zarówno z transportem – powinniśmy wzmacniać transport kolejowy i skupiać się na nim – jak i tych związanych z problemami suszy, przeciwdziałaniem powodziom, a wreszcie z katastrofą klimatyczną i skutkami, jakie będzie miała dla Polski. Rozumiem, że w jakimś sensie jest to wołanie na puszczy, ponieważ państwo ewidentnie wyciągnęliście jakieś dokumenty z lat 60. i zaczynacie mówić nam zupełną nieprawdę, ale jeszcze raz apeluję o prowadzenie polityki, która jest oparta na wiedzy naukowej, a nie na betonozie i myśleniu o tym, że tego typu wielkie inwestycje nas uratują, dlatego że to nie jest prawda. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo, pani poseł. Bardzo proszę o zabranie głosu pana Piotra Nieznańskiego, doradcę zarządu do spraw środowiskowych Fundacji WWF Polska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#DoradcazarzadudosprawsrodowiskowychFundacjiWWFPolskaPiotrNieznanski">Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze, szanowni państwo, mam trzy bardzo krótkie pytania do pana ministra, ale wcześniej chciałbym pokazać raport, który przygotowaliśmy jako WWF Polska pt. „Żegluga czy kolej?”, który będę chciał dostarczyć wszystkim państwu, jeżeli pan przewodniczący pozwoli. Przez sekretariat Komisji chciałbym przekazać go wszystkim członkom Komisji, podobnie jak drugi raport, który odnosi się do analizy prawnej wymagań unijnego prawa ochrony środowiska dotyczących rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce. Myślę, że są to dwie lektury, które w kontekście dzisiejszej dyskusji o rozwoju śródlądowych dróg wodnych mogą bardzo pomóc. Jestem bardzo otwarty. Bardzo chętnie wezmę udział w dyskusji, która w rzetelny sposób, oparty na faktach i liczbach, odniesie się w ogóle do zasadności inwestowania w drogi wodne.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#DoradcazarzadudosprawsrodowiskowychFundacjiWWFPolskaPiotrNieznanski">Niestety, do dnia dzisiejszego, pomimo zapowiedzi pana ministra, że w 100% zostały zrealizowane dokumentacje dotyczące zasadności ekonomicznej, jak również zasadności społecznej i środowiskowej, dlatego że jest to bardzo ważne, to takich analiz nie widziałem. Nie widziałem tych analiz także jako członek grupy roboczej do spraw transportu przy komitecie monitorującym program operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Z tego względu bardzo się dziwię, że pomimo prac grupy na żadnym ze spotkań przedstawiciele ministerstwa nigdy nie przedstawili żadnych rzetelnych analiz i ekspertyz pokazujących zasadność inwestowania w drogi wodne.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#DoradcazarzadudosprawsrodowiskowychFundacjiWWFPolskaPiotrNieznanski">Natomiast w związku z tym, że ministerstwo bardzo często informuje o tym, że transport drogami wodnymi jest transportem ekologicznym, chciałbym powiedzieć, że tak nie jest , przede wszystkim dlatego, że mówią państwo o organizacji transportu wodnego na rzekach, które najpierw należy zupełnie przekształcić, uregulować i skanalizować. Nie ma mowy o ekologicznym transporcie, biorąc pod uwagę aspekt, w jaki sposób i na ile należy przekształcić polskie rzeki, żeby w ogóle był on możliwy.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#DoradcazarzadudosprawsrodowiskowychFundacjiWWFPolskaPiotrNieznanski">W kontekście mitu o ekologicznym transporcie wodnym chciałbym zadać pierwsze pytanie. Dlaczego ministerstwo, mówiąc o emisji z żeglugi, posługuje się danymi sprzed czterdziestu, a nawet pięćdziesięciu lat, nieaktualnymi, przestarzałymi, które we współczesnych warunkach w ogóle nawet nie powinny być przytaczane? Mamy przecież raport Europejskiej Agencji Środowiska sprzed kilku lat, który wykazuje, że emisje z żeglugi są trzykrotnie wyższe niż z kolei. Myślę – jednocześnie zadaję pytanie panu ministrowi – że w związku z tym będą państwo korygować swoje komunikaty odnoszące się do emisyjności żeglugi versus emisyjność kolei, ponieważ obecne informowanie wprowadza społeczeństwo w błąd, wprowadza decydentów w błąd, wprowadza panie posłanki, panów posłów, członków Komisji w błąd.</u>
+          <u xml:id="u-33.4" who="#DoradcazarzadudosprawsrodowiskowychFundacjiWWFPolskaPiotrNieznanski">Drugie pytanie dotyczy raportu Ernst &amp; Young. Bardzo proszę o odpowiedź na to pytanie. Po pierwsze, kiedy będzie on dostępny? Próbowaliśmy go wydobyć, ale nigdy go nie otrzymaliśmy. Po drugie, czy uwzględnia koszty zewnętrzne, społeczne i środowiskowe? Jeżeli kalkulacja, jaką przedstawili państwo na jednym ze slajdów, uwzględnia owe koszty, jest wiarygodna, jeżeli nie uwzględnia kosztów środowiskowych, to dalej nic nie wnosi, nic dalej nie mówi.</u>
+          <u xml:id="u-33.5" who="#DoradcazarzadudosprawsrodowiskowychFundacjiWWFPolskaPiotrNieznanski">I trzecia sprawa. Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź. Czy w przypadku stopnia wodnego Siarzewo planowane jest użycie jakichkolwiek środków unijnych? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo panu Nieznańskiemu. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie. W związku z tym bardzo proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Co do pierwszych dwóch pytań dwóch osób, pana posła Wieczorka i pani poseł Gosek-Popiołek, mam dylemat, jak mam odpowiadać na owe pytania, ponieważ reprezentują państwo tę samą formację polityczną, a zadali mi, zarzucili mi dwie skrajnie odmienne opinie. W związku z tym, jak będę odpowiadał panu posłowi Wieczorkowi, dlaczego robimy tak wolno, to będę atakował panią poseł Gosek-Popiołek, mówiąc, że robimy to tak szybko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Panie ministrze, panie ministrze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">W związku z tym jest duży problem w tym zakresie, ale po to, żebyśmy mogli...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Panie ministrze, panie ministrze, przepraszam na chwilę. Ułatwię panu zadanie. Otóż nie odpowiada pan formacji politycznej, tylko konkretnym posłom.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Poza tym nie jesteśmy w jednej formacji politycznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Proszę się nie krygować, tylko odpowiedzieć pani poseł i panu posłowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Są to dwie różne partie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Dobrze. Pan przewodniczący jak zwykle mnie uratował w takiej sytuacji. W związku z tym odpowiadam na pytania. Jest dla nas rzeczą oczywistą, tak jak to przyjęliśmy już na początku pierwszej kadencji, że drogi wodne są priorytetem w ramach realizacji naszej polityki, oczywiście w ramach polityki żeglugi śródlądowej, ale nie tylko. W związku z tym, że po raz pierwszy został opracowany bardzo szeroki program związany z przeciwdziałaniem niedoborom wody oraz przeciwdziałaniem powodzi, jak również program żeglugi śródlądowej, jest to rozwiązanie komplementarne, które obejmuje wszystkie elementy w zakresie gospodarowania wodą.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Oczywiście to, co przedstawiliśmy, wynikało w prostego powodu, że takich dokumentów w Polsce nigdy nie było, nie było dokumentów dotyczących Odrzańskiej Drogi Wodnej i Wiślańskiej Drogi Wodnej. Chodzi o liczbę oraz miejsce posadowienia stopni wodnych, zakres inwestycji w obszarze odcinków dróg wodnych oraz modernizację istniejących urządzeń wodnych dających szansę na IV klasę żeglowności. Jest to element wymagany przez AGN oraz Komisję Europejską w ramach przystąpienia do sieci bazowej TNT. W związku z tym pokazujemy terminy oraz zakres prac w ramach IV klasy żeglowności.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Odmienną sprawą są inwestycje, które są realizowane w ramach likwidacji miejsc limitujących żeglugę, inwestycje, które są realizowane zgodnie z umowami międzynarodowymi, które zostały podpisane, utrzymujące III klasę żeglowności. Jak wszyscy wiemy, problem stanowi Odra swobodnie płynąca, gdzie III klasa żeglowności niejednokrotnie jest zaburzona kwestią alimentacji wody. W związku z tym kompleksowe rozwiązanie pod kątem programu rozwoju retencji pozwala na zabezpieczenie poziomu wody w zakresie inwestycyjnym oraz zapewnienie żeglugi na poziomie III klasy żeglowności.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">To, co przedstawiliśmy, nasze działania w zakresie implementowania tego w ramach procesu unijnego wymagają stworzenia dokumentów dotyczących IV klasy żeglowności, co zostało niniejszym uczynione i przedstawione przez ministerstwo. Będzie to jak najszybciej państwu przesłane do dyskusji. Chodzi o IV klasy żeglowności i całkowitą modernizację rzeki Odry, co przygotowały Porty w Szczecinie i Świnoujściu, oraz rzeki Wisły, co realizował Port w Gdańsku. Są to dwa dokumenty pozwalające teraz na rozpoczęcie prac legislacyjnych w zakresie uzyskania raportu strategicznej decyzji oddziaływania środowiskowego, a następnie wpisania tego już w formie deklaracji czy zobowiązania rządu w postaci uchwały. Proces zaczął się już dawno. Przypomnę tylko, że w 2016 roku przez nasz rząd została przyjęta strategia rozwoju dróg śródlądowych. Zawiera ona dokładnie ten sam zakres prac, ten sam zakres przedmiotowy. Pozwoliło to na otwarcie pewnych działań, jak chociażby podpisanie konwencji AGN, która do tej pory, do roku 2016 nie była podpisana.</u>
+          <u xml:id="u-42.4" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Odpowiadając na drugą cześć pytań, które zostały zadane, wyjaśnię, że wszystkie nasze działania wymagają raportu oddziaływania na środowisko. Jak powiedziała pani dyrektor Niemiec-Butryn, aspekt środowiskowy będzie dla nas kluczowy. Dlatego też będzie to bardzo drogie, jeżeli chodzi o inwestycje. Zakładaliśmy, że Odrzańska Droga Wodna i Wiślańska Droga Wodna łącznie będą kosztowały około 60 000 000 tys. zł. Już dzisiaj możemy powiedzieć, że kwota ta na pewno zostanie znacznie powiększona o działania środowiskowe i kompensacyjne w tym zakresie. Do tego dochodzi cały proces uzyskania zgód środowiskowych w najwyższym reżimie dyrektywy unijnej oraz prawa krajowego, co oczywiście w tym zakresie musi zostać zrealizowane. Podobnie jak w przypadku chociażby obecnie realizowanych zadań musi być uzyskana ostateczna decyzja środowiskowa, tak samo każde inne zadanie będzie musiało uzyskać decyzję środowiskową oraz pozwolenie na budowę.</u>
+          <u xml:id="u-42.5" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Oczywiście rewizja sieci TNT właśnie się rozpoczęła. Prawdopodobnie potrwa do 2022 roku. Naszym celem jest wpisanie polskich dróg śródlądowych, oczywiście tych międzynarodowych, do sieci bazowej. Dodatkowym elementem jest wspólne wystąpienie wraz z Republiką Czeską o połączenie z Dunajem, które stało się priorytetem również dla rządu Republiki Czeskiej. Myślę, że proces ten będzie realizowany, tak jak sobie założyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-42.6" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Dla nas najgorszym rozwiązaniem jest fakt, że do tej pory transport śródlądowy był ekologiczny. Obecnie markery, które zostały przekazane z Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o transport śródlądowy, wynoszą zero. Natomiast dokument – tutaj odpowiadam już panu Nieznańskiemu – mija się z prawdą, jeżeli chodzi o cały proces przede wszystkim informacyjny, ponieważ dokument dotyczący kosztów zewnętrznych transportu, który został stworzony przez Komisję w 2019 roku, jednoznacznie wskazuje, że transport śródlądowy jest drugim, jeżeli chodzi o ekologiczność, po pociągach elektrycznych. Mamy zatem nowelizację polityki unijnej, dlatego że do tej pory transport śródlądowy był najbardziej ekologiczny, jeżeli chodzi o emisję CO2. Teraz stracił ten priorytet, ale liczymy na to, że na przestrzeni lat polityka kolejny raz się zmieni i transport wodny zyska na ekologiczności. Z prostego i oczywistego punktu widzenia, jeżeli chodzi o możliwości transportowe, jest to jednoznaczne.</u>
+          <u xml:id="u-42.7" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Obecnie realizujemy cały obszar prac wynikający z bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Jest to budowa urządzeń wodnych na Odrze i Wiśle mających za zadanie przede wszystkim umożliwienie żeglugi w zakresie lodołamania. Myślę, że dla nikogo z państwa nie jest to kontrowersyjne, dlatego że ma to priorytet bezpieczeństwa społecznego. Ostatnio widzieliśmy, że ma to ogromne znaczenie właśnie pod kątem zagrożenia powodziowego.</u>
+          <u xml:id="u-42.8" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Pragnę państwa poinformować, że oczywiście inwestycje, które realizujemy, są komplementarne właśnie z kwestią związaną z ochroną przeciwpowodziową i ochroną przeciwsuszową. Pani poseł Gosek-Popiołek sama sobie zaprzeczyła. Powiedziała, że chociaż Siarzewo nie ma działania przeciwsuszowego, to jednak w ograniczonym elemencie ma działanie przeciwsuszowe. Myślę, że kwestie te na pewno znajdują się po środku. Jesteśmy przekonani, co zresztą deklarowaliśmy, że budowa stopnia rozpocznie się po uzyskaniu wszelkich potrzebnych zgód i pozwoleń, które będą dopuszczały do jego realizacji.</u>
+          <u xml:id="u-42.9" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Czy wykorzystamy środki unijne czy nie, to także zależy od konstrukcji finansowej, która będzie tworzona już na etapie komplementacji całości dokumentu oraz rozpoczęcia procesu inwestycyjnego. Na dzień dzisiejszy posiadamy środki w ramach inwestycji w żeglugę śródlądową. Jest to przyszła perspektywa. Kwota około 1 500 000 tys. zł znajduje się w propozycji złożonej przez Komisję Europejską w ramach krajowego programu, który jest kontynuacją obecnego programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Takimi środkami dysponujemy na dzień dzisiejszy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo, panie ministrze, za bardzo wyczerpujące odpowiedzi. Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie widzę. Rozumiem, że przerobiliśmy oba punkty porządku dziennego.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">W związku z wyczerpaniem porządku dziennego dziękuję wszystkim za udział.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Dziękujemy. Kłaniamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#DoradcazarzadudosprawsrodowiskowychFundacjiWWFPolskaPiotrNieznanski">Dziękuję. Do widzenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..7b05363
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-gmzxx-00041-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej /nr 41/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej /nr 41/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#GMZ">41</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuOrzecznictwaiKontroliGospodarowaniaWodamiMinisterstwaInfrastrukturyWojciechCel" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Orzecznictwa i Kontroli Gospodarowania Wodami Ministerstwa Infrastruktury Wojciech Cel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KoordynatorprojektowFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski" role="speaker">
+        <persName>Koordynator projektów Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE” Jakub Gogolewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MI Grzegorz Witkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyGrzegorzWitkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Grzegorz Witkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArturLacki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Artur Łącki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariaGosekPopiolek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Daria Gosek-Popiołek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszWieczorek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Wieczorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszAziewicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Aziewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSawicki" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Sawicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuGospodarkiWodnejiZeglugiSrodladowejMinisterstwaInfrastrukturyPawelJablonski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej Ministerstwa Infrastruktury Paweł Jabłoński</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="GMZ" role="committee">
+        <orgName>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..df9997a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00041-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,202 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Witam posłów. Witam pana ministra Grzegorza Witkowskiego, panów prezesów Krzysztofa Wosia i Roberta Chciuka oraz pozostałych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Przystępujemy zatem do stwierdzenia kworum. Proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje dwa punkty, rozpatrzenie informacji na temat funkcjonowania ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne oraz rozpatrzenie informacji na temat funkcjonowania ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych ze szczególnym uwzględnieniem beneficjentów ustawy. Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie punktu pierwszego.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Halo, halo, czy pan minister Witkowski jest gotowy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyGrzegorzWitkowski">Tak, tak, sekundkę. Już będę gotowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Czekamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Jestem, jestem. Halo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Panie ministrze, na razie czarno to widzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Może będzie dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Ale słyszymy pana, wobec czego proszę zaczynać referowanie. Może w międzyczasie obraz się pojawi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Ja państwa dobrze widzę i słyszę, natomiast państwo rzeczywiście mnie nie widzą. Dobrze. Szanowny panie przewodniczący, dzień dobry. Szanowni państwo, reforma gospodarki wodnej w Polsce oraz uchwalenie nowej ustawy – Prawo wodne wynikały, jak wszyscy wiemy, z konieczności wdrożenia do naszego porządku prawnego unijnej dyrektywy tzw. ramowej dyrektywy wodnej z 2000 r. Obowiązek implementacji istniał od 2004 r., czyli od momentu akcesji Polski do Unii Europejskiej. W czerwcu 2008 r. Komisja Europejska przedstawiła Polsce zarzuty dotyczące nieprawidłowej transpozycji przepisów tejże dyrektywy. Stąd była konieczność uchwalenia nowego Prawa wodnego, zajęcia się kompleksowym zagospodarowaniem i ochroną wód. Trwało to w naszym państwie ponad 13 lat, ale dobrnęliśmy do końca. Wspólny uzysk, o ile już na początku mógłbym się pokusić o pewną ocenę, jest pozytywny, na co zwracają nam też uwagę nasi partnerzy unijni, mimo że naprawdę była (niesłyszalne) w naszym całym procedowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">W ramach ustawy – Prawo wodne wdrożono wynikającą z ramowej dyrektywy wodnej zasadę zwrotu kosztów usług wodnych, co umożliwiło, można powiedzieć, że w ostatniej chwili, uruchomienie gigantycznych środków europejskich z perspektywy finansowej 2014–2020, w tym dużych środków na inwestycje przeciwpowodziowe. To po pierwsze. Po drugie, wprowadzono system zlewniowego zarządzania gospodarką wodną, poczynając od nadzorów wodnych, przez zarządy zlewni, regionalne zarządy gospodarki wodnej oraz dorzeczy, na Krajowym Zarządzie Gospodarki Wodnej i ministrze właściwym do spraw gospodarki wodnej kończąc.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Ponadto, co nie mniej ważne, ustawa – Prawo wodne zapewniła wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2014 r. w sprawie niewłaściwej transpozycji przez Polskę przepisów dyrektywy z 1991 r. odnośnie do zanieczyszczeń powodowanych przez azotany pochodzenia rolniczego, tzw. dyrektywy azotanowej. Budziła ona wiele kontrowersji zwłaszcza wśród rolników, ale także naukowców, którzy stwierdzali, że gros zanieczyszczeń rzek, jak też Morza Bałtyckiego pochodzi właśnie z tych źródeł. W ustawie – Prawo wodne postanowiono, że program azotanowy obejmie cały obszar kraju, a nie – jak dotychczas – tylko jego część. Od lipca 2018 r. w całym kraju obowiązują nowe zasady i restrykcje.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Wreszcie ustawa – Prawo wodne wprowadziła przepisy zapewniające zarządzanie ryzykiem powodziowym i zagospodarowaniem przestrzennym w celu zapewniania ochrony ludności i mienia przed powodzią. Co to oznacza? Oznacza to, że (niesłyszalne) uwzględniane wielu dokumentach planistycznych. Na samorządy nałożono obowiązek sprawdzania miejscowych planów zagospodarowania z planami zarządzania ryzykiem powodziowym, które bardzo często są aktualizowane w zależności od potrzeb, od zmieniających się warunków. Przedmiotowe rozwiązania odnośnie do map gospodarowania ryzykiem miały na celu zapewnienie podejmowania działań prewencyjnych w zakresie ochrony przed powodzią przez przesądzenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Szanowni państwo, ustawa – Prawo wodne w międzyczasie podlegała dwóm nowelizacjom. Wynikało to z tego, że zapóźnienia w tym obszarze były dosyć duże. Regionalne zarządy gospodarki wodnej nie zawsze wiedziały, jak w kompleksowy sposób do tego podchodzić. Nałożono także wiele opłat, wiele powinności, dokumentacji na odbiorców wody, na konsumentów, na przedsiębiorców. Nowelizacje brały się właśnie ze wsłuchiwania się w głosy przedsiębiorców, w głosy środowiska, izb wodno-kanalizacyjnych, które zgłaszały to, że w toku procedowania ustawy – Prawo wodne nie wszystkie ich postulaty zostały wzięte pod uwagę albo były to oczywiste oczywistości.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Celem pierwszej nowelizacji z 2018 r. było uproszczenie procesu inwestycyjnego oraz redukcja obciążeń administracyjnych. Nowelizacja zawierała rozwiązania prawne sprzyjające obniżeniu rygorów formalnych, czyli właśnie to, o czym mówiłem. Ograniczała także wymóg przedkładania danych i dokumentów, które już znajdowały się w posiadaniu odpowiednich organów. Nowelizacja z 2018 r. przewidywała także możliwość ustalania wysokości opłat za usługi wodne na podstawie oświadczeń składanych przez podmioty korzystające z usług wodnych. Okres przejściowy przedłużono do 2026 r., po którym ustalanie wysokości poboru wód i w konsekwencji wysokości opłaty miało następować na podstawie odczytów z przyrządów pomiarowych.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">I trzeci oczywisty przepis. Wprowadzono zwolnienie z opłaty za usługę wodną, jeżeli jej wysokość nie przekracza 20 zł. Jest oczywiste, że koszt całego postępowania administracyjnego byłby większy niż uzysk z takiej opłaty. Wprowadzono także zmianę polegającą na rezygnacji z obowiązku uzyskiwania zgody właściwego ministra na rozporządzanie przez Wody Polskie mieniem Skarbu Państwa do kwoty 200 tys. zł, co zostało skopiowane z innych podmiotów, jak Lasy Państwowe czy Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Kolejna nowelizacja, z 2019 r, to, szanowni państwo, wprowadzenie finansowania z budżetu państwa działalności służb państwowych, takich jak państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna (niesłyszalne) budowli piętrzących. Tutaj także było to naprawienie początkowych błędów. Z analiz wynikało, że zapewnienie wskazanym służbom stabilnego finansowania, niezależnego od wyników finansowych Wód Polskich, wymaga pokrywania, finansowania kosztów ze środków budżetu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Wprowadzono również rozwiązania usprawniające decyzje administracyjne w zakresie wydawania zgód wodnoprawnych. Cały czas borykamy się z owymi pozwoleniami. Na początkowym etapie funkcjonowania ustawy ewidentnie dochodziło do pewnych zatorów związanych z wydawaniem pozwoleń wodnoprawnych. Nowe regulacje miały na celu przyspieszenie wydawania zgód również w przypadkach wymagających zgłoszenia, czyli w trybie milczącej zgody, co stanowiło znaczące usprawnienie.</u>
+          <u xml:id="u-8.9" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Reasumując, szanowni państwo, uważam, że ustawa – Prawo wodne chociaż niedoskonała, ale co chwilę podlegająca nowelizacji, ewaluacji, pewnej ocenie zarówno na posiedzeniu Komisji, jak i przez codziennych praktyków, przedsiębiorców, odbiorców pokazuje, że zmierzyliśmy się z problemem, a dotyka on i w coraz większym stopniu będzie dotykał wszystkich, wydaje mi się, że w należyty sposób. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Ubolewam, że się nie widzimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Czy ktoś zgłasza się do głosu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#KoordynatorprojektowFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Dzień dobry. Jakub Gogolewski z Fundacji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Zaraz, zaraz, powoli, powoli. Najpierw pani poseł Daria Gosek-Popiołek, a później pan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Dzień dobry. Proszę poczekać, tylko lekko przesunę córkę. Proszę mi wybaczyć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Pięknie. Dobrze pani wygląda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselDariaGosekPopiolek">…ale dzieci nie chodzą do przedszkola. Panie przewodniczący, szanowni państwo, przepraszam. Wbrew przedstawionej informacji obowiązująca ustawa nie do końca spełnia swoje cele. Wiele z jej zapisów jest zapisami szkodliwymi, a wręcz uniemożliwiającymi skuteczną walkę z powodziami czy suszą. Podam tylko jeden przykład, a mianowicie obecne przepisy dopuszczają funkcjonowanie i obowiązywanie przestarzałych pozwoleń wodnoprawnych, wydanych kilkadziesiąt lat temu. Obowiązujący stan prawny umożliwia ich przedłużenie, automatyczne przedłużenie – bez jakiegokolwiek sposobu weryfikacji. Skutkiem tego może być to, że działają, powstają inwestycje, które od dawna nie powinny funkcjonować, dlatego że ich wpływ na stan wód jest szkodliwy. Zapis ten jest szkodliwy ze względu na ramową dyrektywę wodną, ponieważ utrudnia jej funkcjonowanie. Sprawia, że cele środowiskowe, które zakłada dyrektywa wodna nie są po prostu realizowane. Pokazuje to, że i ministerstwo, i Wody Polskie nie dostrzegają konieczności, potrzeby ochrony wód w przypadku suszy i kryzysu klimatycznego, bazują na rozwiązaniach starych, nieadekwatnych, nieaktualnych.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Dokładnie to samo widzimy, przyglądając się planom i działaniom związanym z zarządzeniem ryzykiem powodziowym, chociażby dla Małopolski. Chciałabym zwrócić uwagę na bardzo problematyczną inwestycję lokalizacji zbiorników na cieku Prądnik w otulinie Ojcowskiego Parku Narodowego. Inwestycja ta łączy się nie tylko ze zniszczeniem terenów bardzo cennych przyrodniczo, ale także ze zniszczeniem domów mieszkańców tamtej okolicy. Budzi to olbrzymi niepokój.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Na tej podstawie, ale także na podstawie funkcjonowania ustawy – Prawo wodne trochę widać, że de facto nie rozumiecie państwo, jak należy gospodarować wodami, nie szanujecie potrzeb wszystkich interesariuszy, mieszkańców, rolników, kwestii przyrody, nie rozumiecie powagi sytuacji, w jakiej się znajdujemy, jeżeli chodzi o zagrożenie suszą i powodziami. Wasze odpowiedzi są absolutnie nieadekwatne. Wobec tego chciałabym trochę odejść od opowieści o idealnej ustawie, która spełnia wszystkie wymogi ramowej dyrektywy wodnej, dlatego że tak po prostu nie jest. Dziękuję za głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo, pani poseł. O głos proszę pana Jakuba Gogolewskiego, koordynatora z polskiej Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#KoordynatorprojektowFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Dziękuję za głos. Przepraszam, wcześniej zrozumiałem, że głos zastał mi przydzielony. W zasadzie mam trzy pytania. Celem, jednym z głównym celów ustawy – Prawo wodne jest spełnienie celów ramowej dyrektywy wodnej. Polska przyjęła to prawodawstwo, wchodząc do Unii Europejskiej, dokonując akcesji. Ramowa dyrektywa wodna określa daty, kiedy cele mają zostać osiągnięte. Cel miał zostać osiągnięty do 2015 r. Teraz jest pierwszy okres derogacyjny. Druga derogacja, od której nie ma już przewidzianych odstępstw, możliwości zmiany celów jest do 2027 r. Tymczasem bardzo duża część aktów prawnych i innych polityk, które obecnie są przyjmowane w Polsce, w ogóle nie podlega sprawdzeniu pod kątem tego, czy sprzyjają one realizacji celów określonych przez ramową dyrektywę wodną, co powinna gwarantować ustawa – Prawo wodne.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#KoordynatorprojektowFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Mam pytanie, czy polityka energetyczna państwa do 2040 r., która została niedawno przyjęta, została poddana kontroli pod kątem tego, w jaki sposób spełnia bądź nie spełnia, jak różne jej scenariusze spełniają cele ramowej dyrektywy wodnej, wypełniają kryteria, które są określone w ustawie – Prawo wodne. Jest to pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#KoordynatorprojektowFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Drugie pytanie. Czy przy sporządzaniu dokumentów strategicznych, które mieszczą się w horyzoncie pięciu, dziesięciu lat, sprawdza się, w jaki sposób określone scenariusze wpływają na dostępność zasobów wód, zwłaszcza podziemnych? Dlatego że ramowa dyrektywa wodna dotyczy nie tylko wód powierzchniowych, ale też podziemnych. Jednym z kryteriów jest niepogarszanie stanu ilościowego takich wód.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#KoordynatorprojektowFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Bardzo konkretnym procesem, który się toczy, któremu jest poświęcane dużo uwagi medialnej, są negocjacje pomiędzy związkami zawodowymi, stroną społeczną a rządem dotyczące terminu i harmonogramu wygaszania kopalni węgla kamiennego. Różne harmonogramy będą miały różny wpływ na wody podziemne i powierzchniowe oraz ich odbudowę. Chodzi mi chociażby o wydzielenie aktywów węglowych czy Narodową Agencję Bezpieczeństwa Energetycznego.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#KoordynatorprojektowFundacjiRozwojTAKOdkrywkiNIEJakubGogolewski">Mam pytanie do pana ministra Grzegorza Witkowskiego, w jaki sposób wspomniane procesy, polityki są analizowane pod kątem ich wpływu na spełnienie bądź brak spełnienia przez Polskę celów ramowej dyrektywy wodnej. W jakim zakresie ustawa – Prawo wodne jest tutaj dobrym, pomagającym w tym instrumentem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Serdecznie witam na sali panów posła Łąckiego i pana posła Wieczorka. Przepraszam, panie pośle Wieczorek, że zaczęliśmy, zanim pan przyszedł. Dobrze, dziękuję za wybaczenie. Czy pan minister chciałby się odnieść do zadanych pytań? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Tak. Dziękuję. Witam ponownie już na wizji. Zasadniczo nie zgadzam się z wystąpieniem pani poseł Gosek-Popiołek. Chodzi o skalę niezrozumienia ramowej dyrektywy wodnej, tego, do czego ona służy i do czego służy Prawo wodne. Ustawy – Prawo wodne nie przyjęliśmy w 2017 r. tylko po to, żeby oddalić groźbę jakichś kar Komisji Europejskiej związanych z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wynikało to z głębokiej potrzeby, która latami rodziła się w środowiskach ekologicznych, w środowiskach wodniackich, w środowiskach rybackich, w środowiskach, które żyją z wody, dla wody, które na co dzień są praktykami.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Poruszyła pani dwie sprawy, w tym sprawę starych pozwoleń wodnoprawnych. Zgoda, jest taka praktyka, taki przepis, który pozwala pozwolenia wodnoprawne wydane kilkanaście lat temu automatycznie przedłużać. Rozumiem, że pani postulat jest taki, żebyśmy co jakiś czas, nie wiem, co rok, co pięć lat, co dziesięć lat, dokonywali przeglądu gigantycznej liczby pozwoleń wodnoprawnych, żeby sprawdzić, jak stosunki wodne, stosunki społeczne, stosunki gospodarcze zmieniły się na danym terenie. W takim wypadku porzucilibyśmy postulaty innych środowisk, żeby usprawnić proces wydawania pozwoleń wodnoprawnych albo przyglądać się innym aspektom związanym z pozwoleniami wodnoprawnymi, aspektom społecznym, gospodarczym, lokalnym. Jest to jedna rzecz. Zawsze są to… Nie podała pani przykładu pozwolenia wodnoprawnego, które zostało wydane kilkadziesiąt lat temu, a które stoi w rażącej kolizji z obecną sytuacją. Być może takie pozwolenia są, osobiście ich nie znam. Myślę, że Wody Polskie mogą powiedzieć więcej na ten temat, dlatego że na co dzień zajmują się pozwoleniami. Być może otrzymują takie głosy.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Jeżeli chodzi o dolinę Prądnika, istotnie procesy planistyczne są prowadzone przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, ale jak się orientowałem, zagłębiając się dosyć wnikliwie w ten temat, przede wszystkim rodzaj i skala inwestycji jeszcze nie są potwierdzone. Po drugie, odbywa się to w pełnej współpracy ze środowiskiem samorządu lokalnego. Jak mówię, jest to pieśń przyszłości. Nie wiadomo, jaki charakter będzie miało tamto zabezpieczenie przeciwpowodziowe. Nie musi to być duża tama, może to być wał, ale nie chcę wypowiadać się na ten temat. Myślę, że pan prezes Woś ma tutaj więcej informacji. O ile dowiadywałem się na gorąco, jeszcze nic nie jest tam przesądzone. Przede wszystkim odbywa się to z poszanowaniem prawa lokalnej społeczności do dostępu do informacji odnośnie do inwestycji środowiskowych.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Pan Jakub Gogolewski pytał o koordynację polityk. Uczestniczyłem w kilku koordynacjach nie polityk, tylko ustaw, programów wieloletnich z Prawem wodnym. Rozumiem problem, który pan zgłasza. Rzeczywiście w pędzie inwestycyjnym, w pędzie rozwiązywania pewnych problemów klimatycznych, energetycznych związanych z węglem takie rzeczy mogą nam umykać. Dobrym przykładem jest tutaj Wielkopolska i Zespół Elektrowni „Pątnów-Adamów-Konin”, elektrownia i kopania odkrywkowa Turów. Główną rolę w koordynacji polityki, we wskazywaniu Wodom Polskim zagrożeń, ryzyk związanych z takimi inwestycjami – razem w Wodami Polskimi prowadzi to generalny inspektor ochrony środowiska oraz wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Do reszty pana wypowiedzi ciężko mi się odnieść, ponieważ to Ministerstwo Klimatu i Środowiska zarządza tego typu projektami. To tyle, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo, panie ministrze. O głos prosił pan dyrektor Paweł Jabłoński z Ministerstwa Infrastruktury. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuGospodarkiWodnejiZeglugiSrodladowejMinisterstwaInfrastrukturyPawelJablonski">Dzień dobry, panie przewodniczący. Dzień dobry państwu. Chciałbym tylko uzupełnić wypowiedź pana ministra Grzegorza Witkowskiego w zakresie pytania pani poseł Darii Gosek-Popiołek, dotyczącego wydawania pozwoleń wodnoprawnych. Kwestię, którą poruszyła pani poseł, reguluje art. 414 ust. 2 ustawy – Prawo wodne. Stanowi on, że pozwolenia wodnoprawne nie wygasają, jeżeli zakład w terminie 90 dni przed upływem okresu, na jaki obowiązuje dane pozwolenie, złoży wniosek o ustalenie kolejnego okresu obowiązywania pozwoleń. Do takiego wniosku, w oparciu o ust. 3, dołącza się operat, na podstawie którego wydano dotychczasowe pozwolenie wodnoprawne. W oparciu o ust. 6 Wody Polskie mają możliwość zbadania aktualności operatu wodnoprawnego. W przypadku stwierdzenia nieaktualności operatu mogą odmówić przedłużenia okresu obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę pana dyrektora Wojciecha Cela z Ministerstwa Infrastruktury.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#DyrektorDepartamentuOrzecznictwaiKontroliGospodarowaniaWodamiMinisterstwaInfrastrukturyWojciechCel">Dziękuję, panie przewodniczący. Witam, szanowne grono. Jeżeli mogę, także chciałbym uzupełnić wypowiedź pana ministra Grzegorza Witkowskiego, dlatego że ja trochę inaczej zrozumiałem pytanie pani poseł. Jako dyrektor departamentu orzeczniczego chciałbym jedynie zaznaczyć, że jest także art. 411 Prawa wodnego, który pokazuje nam, że pozwolenia wodnoprawne, które zostały odziedziczone przez następców prawnych, muszą także uzyskać decyzję, w treści której jest przejęcie praw i obowiązków. Nie jest zatem tak, że Wody Polskie uzyskały zbiór pozwoleń wodnoprawnych, które w żaden sposób nie są przeglądane. Chciałbym tylko zaznaczyć, że pozwolenia wodnoprawne po to, żeby Wody Polskie mogły się nimi posługiwać, powinny przejść przez departament orzeczniczy, powinien być złożony wniosek i odpowiednie dokumenty. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej powinien wydać odpowiednią decyzję potwierdzającą przejęcie praw i obowiązków wynikających z pozwolenia wodnoprawnego, które było wydane przed powstaniem Wód Polskich. Jeżeli dobrze zrozumiałem pytanie pani poseł, chciałbym odpowiedzieć w ten sposób. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Zamykam dyskusję w tym punkcie.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Przechodzimy do realizacji punktu drugiego, rozpatrzenia informacji na temat funkcjonowania ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych ze szczególnym uwzględnieniem beneficjentów ustawy. Bardzo proszę pana ministra o informację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Ustawę z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, jak wskazywaliśmy na to od początku i jak można ją ocenić po niespełna już pięciu latach, należy rozpatrywać jako element systemowy szerszych działań na rzecz przemysłu stoczniowego i jednocześnie ważną część projektu pod tytułem (niesłyszalne) zapisanego w „Strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju”. Głównym celem, oczekiwanym skutkiem wprowadzenia ustawy był i dalej jest rozwój przemysłu stoczniowego w Polsce, a w szczególności rozwój naukowych ośrodków badawczo-rozwojowych, wzrost zatrudnienia w branży stoczniowej, zagwarantowanie konkurencyjnych zasad funkcjonowania polskiego przemysłu okrętowego. W tym kontekście, zapisanym wprost w ocenie skutków regulacji, myślę, że ustawa spełniła swoje zadanie w tym sensie, że dała możliwość, wprowadziła zerowy VAT na elementy w przemyśle stoczniowym, na elementy wyposażenia statków. Jest tu wymieniona cała lista. Macie to państwo w materiałach, oczywiście mogę je enumeratywnie przeczytać, ale myślę, że każdy to dostał.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Chciałbym się skupić na tym, co jest teraz, ponieważ myślę, że będzie to najlepszym miernikiem tego, jak działa ustawa. Analizując sytuację w branży, warto zwrócić uwagę na kilka uniwersalnych parametrów, między innymi takich, jak branża jest postrzegana przez inwestorów, jakie tendencje są obserwowane w zatrudnieniu i poziomie wynagrodzeń, a także w całokształcie przychodów. Dzięki temu możliwe jest porównywanie branż między sobą oraz stwierdzenie, czy ustawa chociażby w jakimś stopniu była pomocna, czy nie była pomocna. Oczywiście przestrzegam przed pokusą pytań, ile statków wybudowaliście dzięki ustawie albo ile zarobiła dana firma dzięki ustawie. Na branżę, przemysł stoczniowy, przemysł okrętowy, szczególnie w Polsce, ciężko bezpośrednio wskazać, ale możemy zaobserwować trendy.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Dramatyczne załamanie poziomu zatrudnienia w przemyśle stoczniowym w Polsce o blisko 30%, o około 30% nastąpiło w 2009 r. i było skutkiem likwidacji dwóch największych polskich stoczni – w Gdyni i Szczecinie. Dla przypomnienia – likwidacja wynikała wprost z decyzji Komisji Europejskiej z 6 listopada 2008 r., a potem z tzw. specustawy kompensacyjnej.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Szanowni państwo, po 2009 r. obserwowany jest stopniowy wzrost zatrudnienia w przemyśle stoczniowym z chwilowym załamaniem się w 2015 r. Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego, które państwo także mają, od roku 2015 obserwujemy znaczący wzrost zatrudnienia w branży stoczniowej. W sumie od pięciu lat, odkąd funkcjonuje ustawa, branża jest oceniana w stabilny sposób, w taki sposób, który generuje przychody. W 2009 r. poziom zatrudnienia spadł do 23 tys. zatrudnionych. W 2019 r. było to już 37 tys. zatrudnionych. Widzimy zatem znaczący wzrost zatrudnienia.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Ponad 90% całkowitych przychodów sektora stoczniowego w Polsce realizowane jest przez podmioty prywatne, dlatego przedsiębiorstwa, po to żeby zwiększyć zatrudnienie, muszą posiadać stabilny portfel zamówień oraz oferować atrakcyjne poziomy wynagrodzenia. Tutaj jest nieco gorzej, ale jest to efekt załamania się całego światowego rynku zamówień nowych budów. Od kilku lat królują w branży remonty i przebudowy. Dlatego bardzo dobrze, że polskie stocznie prywatne, podmioty prywatne, ale także w jakimś stopniu stocznie z udziałem Skarbu Państwa uczestniczą w tym portfelu. Jest on bardzo mały. Nie przekracza 10% całego portfela przychodów branży stoczniowej w Polsce, ale stanowi dobre uzupełnienie.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Może jeszcze powiem o przeciętnym wynagrodzeniu, jak się kształtowało w poszczególnych latach w branży stoczniowej. O ile w roku 2016 wynosiło 5300 zł, o tyle przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w roku 2019 to już 6200 zł. Wzrosty są zauważalne.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">W roku 2018 przychody sektora stoczniowego były najwyższe w całej historii i osiągnęły poziom prawie 11 mld zł. Przychody w roku 2019, czyli rok później, były jeszcze wyższe o ponad 10%, zbliżając się do 12 mld zł. Przychody zwiększyły się o ponad 1 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-24.7" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Tworzenie przez przedsiębiorców nowych podmiotów gospodarczych jest efektem postrzegania i oceny atrakcyjności określonej branży. Pomiędzy rokiem 2015 a rokiem 2019 nastąpił przyrost o ponad 80% liczby spółek handlowych, które działają w przemyśle stoczniowym, przemyśle okrętowym w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-24.8" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Złożoność sektora w Polsce, o czym wszyscy na forum Komisji wielokrotnie rozmawialiśmy, to złożoność struktury własnościowej. Model obecnej struktury przemysłu stoczniowego w Polsce zaczął się kształtować na początku lat dwutysięcznych, po prywatyzacji stoczni „Remontowa” i powołaniu do życia grupy Remontowa Holding. Ukształtował się docelowo po likwidacji dużych podmiotów w Gdyni i w Szczecinie. Obecnie ponad 90% całokształtu przychodów przemysłu stoczniowego w Polsce zapewniają firmy prywatne, zdominowane przez kapitał prywatny.</u>
+          <u xml:id="u-24.9" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Reasumując, panie przewodniczący, chętnie odpowiem na pytania, tylko że  za 15 minut chciałbym zostać zastąpiony przez dyrektora wydziału stoczniowego naszego ministerstwa. Reasumując myślę, że odczyty danych Głównego Urzędu Statystycznego w zakresie najwyższego od transformacji ustrojowej poziomu przychodów, a od 2001 r. poziomu zatrudnienia w branży stoczniowej dobrze potwierdzają tezę o pozytywnych trendach zachodzących w przemyśle stoczniowym w Polsce na przestrzeni ostatnich kilku lat, oczywiście zanim nastąpił wybuch pandemii, pomimo zmniejszonej liczby statków budowanych na nowo, czyli takich, które z pochylni w stoczni mogą być oddane do klienta. Cykl budowy statku od podpisania kontraktu do przekazania go armatorowi to proces trwający około trzech lat. Wzrost liczby statków w 2020 r. w porównaniu z rokiem 2019, czyli rok do roku, przy utrzymującym się wysokim poziomie liczby jednostek nie w pełni wyposażonych – jest to nasza największa bolączka w porównaniu z rokiem 2019, nie udało się nam jeszcze przezwyciężyć tego, że polskie stocznie specjalizują się w statkach specjalistycznych, ale też w kadłubach, które są budowane – myślę, że jest widocznym efektem ustawy stoczniowej. Beneficjenci, których można wskazać, to ci wszyscy, którzy kooperują ze stoczniami, kooperują z armatorami.</u>
+          <u xml:id="u-24.10" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Jeszcze raz na koniec myślę, iż dobrym prognostykiem na przyszłość jest również przyjęcie ustawy offshore’owej i bardzo duże zainteresowanie się podmiotami zagranicznymi w polskich stoczniach, jeżeli chodzi o statki jack-up, fundamenty wież wiatrowych, turbiny, instalowanie, wykorzystanie nieruchomości portowych na polskim wybrzeżu, szczególnie w Zatoce Gdańskiej do prowadzenia biznesu, który – przypominam – będzie wart kilkadziesiąt miliardów złotych w ciągu najbliższych kilku lat.</u>
+          <u xml:id="u-24.11" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Reasumując, przemysł stoczniowy i technologie morskie w Polsce w ostatnich latach wykazywały dużą umiejętność dostosowania się do zmiennych warunków rynkowych na całym świecie. Odczyty GUS-u w mojej ocenie potwierdzają tezę o pozytywnych trendach makroekonomicznych. Oczywiście mówię o okresie rok temu, przed wystąpieniem pandemii. Przed pandemią trendy te były zauważalne. Sytuacja na całym świecie, jeżeli chodzi o przemysł stoczniowy, jest dramatyczna. Armatorzy porzucają zamówione wcześniej zlecenia. Wydaje się, że na razie tylko stocznie dalekowschodnie jakoś zaczynają się odbijać z dołka. Uważam, że statki specjalistyczne i przemysł offshore’owy w najbliższym czasie będą stanowiły dużą dźwignię, lewar dla polskiego przemysłu stoczniowego. Bardzo dziękuję za głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję, panie ministrze, za informacje o rozkwicie przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych pod rządami ustawy z 16 lipca 2016 r. Otwieram dyskusję. Bardzo proszę, pan poseł Wieczorek, później pan poseł Łącki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Dziękuję, panie przewodniczący. Panie ministrze, gdybym był złośliwy, zapytałbym, czy mówi pan o ustawie w Polsce, czy w jakimś innym kraju, ale że nie jestem złośliwy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Już to powiedziałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselDariuszWieczorek">…nie będę zadawał takiego pytania. Po prostu zapraszam pana ministra do województwa zachodniopomorskiego, do Szczecina. Niech pan przyjedzie do stoczni Gryfia, która właśnie likwiduje swój zakład w Świnoujściu. Niech pan zobaczy najnowsze technologie w fabryce ST3, którą w tej chwili zarządza syndyk, która mówiąc krótko, upadła. Była to fabryka wybudowana za 500 mln zł po to, żeby budować podstawy do elektrowni wiatrowych na morzu. Niech pan pojedzie na tereny stoczni szczecińskiej i zobaczy degradację, majątek, który ulega degradacji. Wtedy rzeczywiście możemy rozmawiać o rozwoju przemysłu stoczniowego, a raczej o niedorozwoju czy wręcz upadku. Możecie państwo ładnie mówić, ładnie lukrować, jak pięknie wszystko się rozwija, ale tak nie jest.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselDariuszWieczorek">Mam pytanie dotyczące dokumentu. Pan minister powiedział, żeby lepiej nie pytać, ile statków wybudowano dzięki ustawie. Rozumiem, że odpowiedzi na ten temat nie będzie. Wobec tego proszę przynajmniej o informację, ile statków wybudowały stocznie państwowe. W końcu, panie ministrze, jest pan przedstawicielem rządu. Od właściciela stoczni państwowych chciałbym się dowiedzieć, ile statków wybudowały stocznie państwowe. Ile ze zgód, które są wskazane w dokumencie, ile z 92 certyfikatów, które zostały wydane jako rozpoczęcie budowy statków, jest certyfikatów dla państwowych stoczni?</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselDariuszWieczorek">Ostatnia kwestia to kwestia finansowa. Czy ministerstwo ma dane dotyczące tego, jaka jest skala finansowa wykorzystania ustawy przez poszczególne podmioty? Mówię tutaj o zwolnieniu z VAT-u. Da to informację o rzeczywistych obrotach, o rzeczywistych przychodach firm z branży stoczniowej. Mówiąc krótko, jaka kwota nie wpłynęła do Skarbu Państwa ze względu na to, że działalność stoczniowa była zwolniona, miała zerową stawkę podatku VAT? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Pan poseł Łącki. Następnie pan poseł Aziewicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselArturLacki">Panie ministrze, nawet jeżeli pan prosił, mówił, żeby nie pytać o budowę statków, to zastanawiam się, o co mamy pytać. Czy mamy pytać na przykład o statki kosmiczne wybudowane dzięki owej ustawie? Ustawa jest napisana po to, żeby budować statki morskie w polskich stoczniach. Przyłączam się do wszystkich pytań pana posła Wieczorka, dlatego że o nic więcej nie można tutaj pytać. Jak już będzie pan miał wskaźniki dotyczące stoczni państwowych, bardzo łatwo będzie odjąć to od całości i podać nam, ile również stoczni prywatnych i w jakich kwotach skorzystało z dobrodziejstw ustawy. Czy w związku z ustawą udało im się coś wybudować? A po to, żeby jeszcze doprecyzować informacje na temat stoczni państwowych i podmiotów zamawiających państwowych, chciałbym się dowiedzieć, czy statki, hydrografy w Gdańsku, które zamawiał na przykład Urząd Morski w Szczecinie, skorzystały ze wsparcia ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Pan poseł Tadeusz Aziewicz ma głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselTadeuszAziewicz">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panie podsekretarzu, wysłuchałem informacji przedstawionej przed chwilą. Porównuję ją z tym, co posiadam w notatkach i w świeżej pamięci, z tym, co w momencie wprowadzania projektu do Sejmu opowiadał pan minister Gróbarczyk. Pamiętam, że ustawa miała być kołem zamachowym całej polskiej gospodarki. Pamiętam, że według szacunków resortu już po roku miała przynieść zwiększenie obrotów na zakup części do budowy statków o około 2 mld zł, a w stoczniach powiększenie zatrudnienia o około 5 tys. pracowników. Głównym narzędziem, głównym środkiem pomocowym był zryczałtowany podatek od wartości sprzedanej produkcji w przemyśle stoczniowym. Pan minister Gróbarczyk zapewniał nas, że jest w stałym dobrym kontakcie z Komisją Europejską i nie widzi większych problemów z przekonaniem Komisji do tego, żeby ów środek pomocowy był stosowany w naszym prawie.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselTadeuszAziewicz">Koń jaki jest, każdy widzi. Oczywiście sektor prywatny w przemyśle stoczniowym radził sobie nie najgorzej generalnie już przed waszym dojściem do władzy. Atakowaliście poprzedników, posługując się hasłami „stocznie w ruinie” itd. Rozumiem, że generalnie chodziło o stocznie państwowe. W mojej ocenie, według wieści, które posiadam, po pięciu latach waszych rządów stocznie są w dużo głębszym upadku, niż były w momencie, kiedy te rządy przejmowaliście. Cały proces odbudowy przemysłu stoczniowego okazał się kompletnym fiaskiem, o czym przypominają koledzy z Pomorza Zachodniego.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselTadeuszAziewicz">Od dłuższego czasu na forum Komisji zadaję zupełnie podstawowe pytanie, jeżeli chcemy oceniać sytuację w branży. Zadaję pytanie o wyniki spółek zależnych od Skarbu Państwa. Mniej więcej wiemy, jakie są owe wyniki. W każdej ze stoczni jest dramat. Uważam, że pan podsekretarz, przygotowując się na spotkanie z Wysoką Komisją, jest zobowiązany do tego, żeby przedstawić informacje, które umożliwią nam podejmowanie ocen w oparciu o konkretne liczby.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselTadeuszAziewicz">Pytanie takie pozwoliłem sobie zadać na poprzednim posiedzeniu Komisji, kiedy rozmawialiśmy o przemyśle stoczniowym. W tamtym czasie reprezentantem rządu był urzędnik na poziomie dyrektora departamentu. Zadałem pytania o sytuację, wyniki finansowe konkretnych spółek. Pytałem, ile stocznię Nauta kosztowało to, że za rządów Prawa i Sprawiedliwości przewrócił się tam dok razem ze statkiem. Pytałem o obecność w radzie Stoczni Wojennej młodego człowieka, byłego ceremoniarza z kościoła na Karwinach. Zastanawiałem się, w czym taka osoba, osoba o tak małym dorobku, dwudziestoośmioletnia, o stażu bez żadnych funkcji kierowniczych, jest w stanie pomóc stoczni. Na wniosek pana przewodniczącego Sawickiego została udzielona odpowiedź na piśmie, gdyż wspomniany dyrektor nie był w stanie odpowiedzieć na te pytania. Odpowiedź była taka, że pan minister Gróbarczyk nie zajmuje się stoczniami i wobec tego żebym zwrócił się do pana ministra Sasina.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PoselTadeuszAziewicz">W związku z tym mam poczucie, że nasza Komisja nie jest do końca traktowana poważnie. Każdy z panów, który tutaj występuje, występuje w imieniu rządu. To pana obowiązkiem jest przygotować informację rządu, kompleksową i pełną informację, a nie odsyłać nas od Annasza do Kajfasza. Jeżeli mamy rozmawiać konkretnie o przemyśle stoczniowym, to wydaje mi się, że oczywistym jest żądanie przedstawienia informacji o spółkach zależnych od Skarbu Państwa, o ich kondycji, dlatego że je również obowiązuje, dotyka ustawa, o której dzisiaj rozmawiamy. Po raz kolejny przypominam i wnoszę o takie informacje. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Czy pan minister chciałby się odnieść do wypowiedzi? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Tak. Dziękuję bardzo za pytania. Diametralnie nie zgadzam się z moim bezpośrednim przedmówcą, panem posłem Aziewiczem, że stocznie państwowe, przemysł stoczniowy po pięciu latach naszych rządów jest w większej ruinie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselTadeuszAziewicz">Policzmy to.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Bardzo częste wizyty na Pomorzu Zachodnim czy to w stoczni Gryfia, czy to w stoczni szczecińskiej pokazują, jak wygląda tam praca, jak rozwija się rynek remontów dla armatorów państwowych, czy to masowców Polskiej Żeglugi Morskiej, czy to promów Polskiej Żeglugi Bałtyckiej, jak rozwija się zarówno na Pomorzu Zachodnim, jak i w Trójmieście. Jesteśmy atakowani także za to, że do prywatnych stoczni wpuszczamy państwowe statki na remonty.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Po drugie, ustawa o przemyśle stoczniowym i przemysłach komplementarnych nie była adresowana tylko i wyłącznie do stoczni państwowych…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselTadeuszAziewicz">Ale do nich też.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">…ale także do stoczni prywatnych. Stąd odpowiadam panu posłowi Wieczorkowi na pytanie o skalę finansowania na podstawie ustawy. Nie tak dawno zwróciliśmy się do Krajowej Administracji Skarbowej o najnowsze wyciągi, jak to wygląda w przypadku konkretnych beneficjentów – tak został określony przedmiot dzisiejszego posiedzenia Komisji – żebyśmy byli przygotowani. Proszę zatem nie mówić, panie pośle, że odsyłamy od Annasza do Kajfasza…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Panie ministrze, gdzieś pana wcięło. Miejmy nadzieję, że internet nie wessał. Być może czas przewidziany na posiedzenie Komisji… Drodzy państwo, pytania zostały zadane. Pan minister udzielił wyczerpującej odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselDariuszWieczorek">Niech udzieli na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselArturLacki">Dobrze by było dopisać, że chcielibyśmy uzyskać odpowiedzi na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Wystąpimy o udzielenie jeszcze odpowiedzi pisemnych dotyczących pytań panów posłów.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">W związku z trudnościami technicznymi i mimo wszystko wyczerpaniem porządku dziennego dziękuję – zamykam posiedzenie Komisji. Dziękujemy. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselTadeuszAziewicz">Co się stało?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Panie przewodniczący, co się stało?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselTadeuszAziewicz">Panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Mieliśmy trudności techniczne. Pan minister udzielił wyczerpujących odpowiedzi. W pozostałych sprawach, w których macie państwo wątpliwości, zostaną udzielone odpowiedzi na piśmie. Występujemy o to do pana ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselTadeuszAziewicz">Wnoszę o wyniki spółek stoczniowych, póki pamiętam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dobrze. To również uwzględnimy w zapytaniu pisemnym. Oczekujemy na udzielenie odpowiedzi na piśmie. Posiedzenie Komisji już zamknąłem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PodsekretarzstanuwMIGrzegorzWitkowski">Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..30a1e0e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/header.xml
@@ -0,0 +1,46 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-gmzxx-00042-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej /nr 42/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej /nr 42/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#GMZ">42</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselArturLacki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Artur Łącki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMichalUrbaniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Michał Urbaniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekSawicki" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Sawicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MI Marek Gróbarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekGrobarczyk" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Marek Gróbarczyk</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="GMZ" role="committee">
+        <orgName>Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ca3120e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gmz/201923-sjm-gmzxx-00042-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,154 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Witam panie i panów posłów. Witam panów ministrów Marka Gróbarczyka oraz Adama Guibourgé-Czetwertyńskiego. Witam także pozostałych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Przystąpmy zatem do stwierdzenia kworum. Proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie informacji na temat stanu zaawansowania planów zagospodarowania wód morskich w celu realizacji inwestycji związanych z budową morskich farm wiatrowych. Ponieważ widzę pana ministra Guibourgé-Czetwertyńskiego, bardzo proszę pana ministra o zabranie głosu. Witamy również pana ministra Gróbarczyka. Kto wystąpi pierwszy, panowie ministrowie? Skoro poprosiłem już pana ministra Guibourgé-Czetwertyńskiego, bardzo proszę. Panie ministrze, proszę włączyć mikrofon. Pan minister Guibourgé-Czetwertyński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekGrobarczyk">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekGrobarczyk">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekGrobarczyk">Dzień dobry. Chciałem zasugerować, żeby być może zaczął pan minister Gróbarczyk, dlatego że to on prowadzi, a my mamy tylko głos uzupełniający w tym temacie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Proszę bardzo. Widzę i słyszę pana ministra Gróbarczyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Poproszę jeszcze chwileczkę. Jak zwykle mamy problemy techniczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Nie, panie ministrze, nie ma żadnych problemów. Jest pan widoczny i słyszalny. Może pan zabierać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Czy my się słyszymy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Tak, słyszymy się. Bardzo proszę o informację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Już słyszę pana przewodniczącego. Panie przewodniczący, czy ja mam zaczynać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Tak. Bardzo proszę o przedstawienie informacji. Później pan minister Guibourgé-Czetwertyński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Dobrze. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, dzisiejsze posiedzenie Komisji w temacie związanym za zagospodarowaniem przestrzennym wód morskich w zakresie budowy farm wiatrowych ma dla nas niezwykle duże znaczenie. Myślę, że najwięcej na ten temat będzie mówił pan minister Czetwertyński, dlatego że to Ministerstwo Klimatu i Środowiska jest ministerstwem wiodącym w tym temacie. My jesteśmy wspomagającym w zakresie przygotowania przede wszystkim wszelkiego rodzaju aktów prawnych. W tym zakresie mieliśmy za zadanie opracowanie planu zagospodarowania wód morskich, który w kompleksowy sposób określa przede wszystkim inwestycje, które mają się odbywać na obszarze wód morskich. W szerokim zakresie dotyczy to nie tylko farm wiatrowych, ale wszystkich rodzajów aktywności przede wszystkim w zakresie wydobywczym, ale także pod kątem zajętości wód z uwzględnieniem pozostałych uczestników korzystających z wód morskich, a więc z uwzględnieniem żeglugi, szlaków morskich oraz rybołówstwa.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">W związku z tym zostało opracowane rozporządzenie w tym zakresie porządkujące w 100% wykorzystanie wód morskich. Czeka na decyzję Rady Ministrów. Wszelkie uwagi zostały wyjaśnione. W tym zakresie Ministerstwo Infrastruktury było odpowiedzialne za realizację planów związanych z gospodarką energetyczną w obszarze morskich farm wiatrowych. To tyle tytułem wstępu. Jeżeli mogę oddać głos panu przewodniczącemu, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Bardzo proszę pana ministra Guibourgé-Czetwertyńskiego o zabranie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, tak jak powiedział pan minister Gróbarczyk rzeczywiście dla nas najważniejszym elementem w planie jest znaczenie i oznaczenie obszarów przeznaczonych na pozyskiwanie energii odnawialnej. Jak państwo wiedzą, program warty nawet 130 000 000 tys. zł ma doprowadzić do powstania 11 GW mocy na farmach wiatrowych w horyzoncie do 2040 roku w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej na Morzu Bałtyckim. Projekt planu zagospodarowania przestrzennego, który został przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury we współpracy z nami, w pełni umożliwia realizację owych inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">W planie, jak powiedziałem, kluczowe dla nas obszary to te, które są przeznaczone na pozyskiwanie energii odnawialnej. Są one oznaczone symbolem „E”. W planie jest siedem takich obszarów o powierzchni ponad 2 tys. kilometrów kwadratowych. Są zlokalizowane na Ławicy Słupskiej, Ławicy Środkowej i Ławicy Odrzanej.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">W lutym tego roku weszła w życie ustawa o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, tzw. ustawa offshore’owa z grudnia zeszłego roku. Zgodnie z ustawą, projekty będą realizowane kolejno w dwóch fazach. Najpierw o udział w pierwszej fazie będą mogły ubiegać się projekty, które są wskazane w załączniku nr 1 do ustawy. Następnie w drugiej fazie o wsparcie będą mogły się ubiegać obszary z załączników nr 1 i 2 do ustawy. Muszę podkreślić, że oba załączniki nr 1 i 2 są absolutnie spójne z projektem planu zagospodarowania przestrzennego i wpisują się w te akweny, dla których funkcją podstawową jest pozyskiwanie energii odnawialnej.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Na zakończenie może jeszcze raz podkreślę, że projekt budowy morskich farm wiatrowych ma ogromne znaczenie gospodarcze dla kraju. Jest to nie tylko inwestycja w modernizację naszej energetyki, ale także stworzenie miejsc pracy w województwach przy Morzu Bałtyckim. Jest to rozwój naszej infrastruktury związanej z owymi inwestycjami. Oczywiście jest to bardzo istotne w najbliższych dekadach. Dlatego jako ministerstwo bardzo popieramy pilne przyjęcie planu zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Czy któraś z pań posłanek, któryś z panów posłów chciałby zabrać głos? Czy są chętni do zabrania głosu? Nie widzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Jest dwóch chętnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Tak, bardzo proszę. Rozumiem, że zgłasza się pan poseł Urbaniak, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Najpierw zgłosił się pan poseł Łącki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselArturLacki">Już jestem. Myślałem, że pan przewodniczący nas widzi. Cały czas trzymałem rękę w górze. Po pierwsze, chciałbym zapytać pana ministra Czetwertyńskiego, dlaczego wraz z pismem nie dostaliśmy chociażby jakiejś poglądowej mapki, gdzie będą znajdowały się przestrzenie do budowy farm wiatrowych. Pisze się o tym, ale w dokumentach tego nie ma. Usłyszałem, że na Ławicy Słupskiej, usłyszałem, że na Ławicy Odrzańskiej, ale nie usłyszałem trzeciego miejsca, kiedy mówił pan, gdzie ma to być. Proszę zatem o przesłanie nam jakiejś mapki poglądowej miejsc, gdzie mają być zlokalizowane farmy wiatrowe.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselArturLacki">Teraz już przechodzę do pytań do pana ministra Gróbarczyka. Panie ministrze, od kilku lat są to te same pytania. Jak chcecie stawiać farmy wiatrowe? Może najpierw jeszcze jedno pytanie. W piśmie, które tutaj dostaliśmy, pisze się, że cały plan miał być przyjęty przez rząd do dnia 31 marca. Nie dostaliśmy żadnej informacji, czy już jest to przyjęte czy jeszcze nie jest przyjęte, a jeżeli nie jest, to kiedy będzie. Chciałbym to wiedzieć. Jest tu napisane, że do 31 marca, ale nie było to jeszcze pod obradami rządu.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselArturLacki">Teraz tak. Panie ministrze Gróbarczyk, jak chcemy budować farmy, skoro zlikwidowaliście jedyną fabrykę fundamentów pod farmy wiatrowe, czyli ST3 Offshore w Szczecinie? Ładując w nią 200 000 tys. zł doprowadziliście do upadku fabrykę wartą 500 000 tys. zł. Czym, jakimi siłami, kto ma to budować? Czy znowu będziemy to budowali na zasadzie sprowadzania wszystkiego z Chin albo z innych krajów? Czy znowu będziemy tylko montownią wszystkiego, co się produkuje na świecie, a nie u nas? To już naprawdę robi się trochę śmieszne, że mamy prawie czterdziestomilionowy kraj w środku Europy, który co byśmy nie ruszyli, nic u siebie nie produkuje. Jak się zaczęła pandemia, okazało się, że w życiu nie produkowaliśmy respiratorów, tylko trzeba je sprowadzać. Mamy budować wiatraki, ale okazuje się, że nic u siebie nie produkujemy, nawet fundamentów, tylko będziemy musieli je sprowadzać. Czy taka jest polityka rządu czy po prostu wam to nie wychodzi? Już w ogóle nie wiem, jak o to pytać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo, panie pośle. Czy jeszcze ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Urbaniak się zgłasza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Dziękuję. Szanowni państwo posłowie, panowie ministrowie, zgodzę się ze swoim przedmówcą w kwestii tego, że powinniśmy stawiać przede wszystkim na produkcję rodzimą. Pamiętajmy, że przy farmach wiatrowych mogłyby się rozwinąć także nasze stocznie – jest to spory potencjał – zarówno te na Wybrzeżu Gdańskim, jak i te w Szczecinie, i w Świnoujściu.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselMichalUrbaniak">Mam też pytanie, które dotyczy nieco innej sprawy. Z racji swojego wykształcenia zajmowałem się bezpieczeństwem. Interesuje mnie kwestia bezpieczeństwa naszego wybrzeża, naszej wyłącznej strefy ekonomicznej w tym wypadku. Według mojej informacji oraz opinii między innymi Akademii Marynarki Wojennej, tam, gdzie będą farmy wiatrowe, może być problem z używaniem radarów wojskowych do badania tego, co dzieje się na Bałtyku. Jak będzie to rozwiązane? Jak ów potencjalny problem będzie rozwiązany w kwestii obserwacji tego, co dzieje się pomiędzy wiatrakami? Jak będą zabezpieczone instalacje? Kto i w jaki sposób będzie bezpośrednio odpowiadał za ich bezpieczeństwo, za to kto i w jaki sposób przepływa chociażby w ich pobliżu, dlatego że dla nas będą to strategicznie bardzo istotne rzeczy? Nie będą to wiatraki, które po prostu stoją sobie i nic nie robią, ale wiatraki które dostarczają nam energię. Strategicznym jest, żeby zabezpieczyć je w kwestii ewentualnych działań zaczepnych, dywersyjnych czy jakichkolwiek innych ze strony państw trzecich lub np. organizacji terrorystycznych.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselMichalUrbaniak">Myślę, że jest to dosyć istotny problem, nad którym warto byłoby się pochylić. Proszę o konkretne informacje, jak to będzie zrobione. Jeżeli jeszcze nie wiadomo jak, to kiedy będzie wiadomo. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo panu posłowi. Czy panowie ministrze chcą udzielić odpowiedzi? Może na początku krótko odnośnie do obszarów pan minister Czetwertyński.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Odnośnie do obszarów skoordynujemy się z Ministerstwem Infrastruktury. Zakładaliśmy, że mapy zostaną ujęte w odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury, ale skoordynujemy się w tej sprawie. Pytanie o proces przyjęcia także zostawię panu ministrowi Gróbarczykowi.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Odniosę się do roli rodzimego przemysłu i do bezpieczeństwa, ponieważ są to ważne elementy naszej refleksji, naszych planów rozwoju farm nadmorskich. Po pierwsze, jeżeli chodzi o rozwój przemysłu lokalnego, oczywiście jednym z naszych celów jest wspieranie poprzez duży program inwestycyjny firm, które działają w Polsce i mogą być w stanie coś dostarczać. Już dzisiaj mamy firmy, które dostarczają – wspomniał o tym pan poseł – barki serwisowe dla farm wiatrowych, które są budowane w innych krajach. Przemysł już ma jakieś kompetencje, ale współpracujemy z przemysłem po to, żeby dalej rozwijać owe kompetencje.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Stworzyliśmy siedem grup roboczych, przepraszam, sześć grup roboczych, w których ściśle współpracujemy. W grupach roboczych oczywiście są obecne nasze stocznie. Pracujemy nad umową sektorową. Jest to rozwiązanie, które bardzo dobrze zafunkcjonowało w Wielkiej Brytanii. Widzieliśmy, jak w Wielkiej Brytanii dzięki takim pracom razem z sektorem udało się znacząco zwiększyć udział rodzimego przemysłu w inwestycjach. Pracujemy w tym kierunku.</u>
+          <u xml:id="u-21.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Jeżeli chodzi o kwestię bezpieczeństwa, do jednej z grup roboczych jest włączone Ministerstwo Obrony Narodowej. Wiemy, że Ministerstwo Obrony Narodowej rozmawia z inwestorami o możliwości wykorzystania masztów z morskich farm wiatrowych po to, żeby uzupełnić, usprawnić funkcjonowanie swoich urządzeń. Są to rozwiązania, które również zostały wykorzystane w innych krajach. Wiemy, że w Wielkiej Brytanii zarówno Royal Navy, jak i Royal Air Force korzystają z farm, żeby uzupełnić sieć swoich radarów. Są to inwestycje, które mogą nawet bardzo ściśle współgrać z kwestiami obronnymi.</u>
+          <u xml:id="u-21.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę pana ministra Gróbarczyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Dziękuję bardzo. Oczywiście, jeżeli chodzi o związane z tym mapy wszelkiego rodzaju, nie byliśmy w stanie dostarczyć ich państwu jako Komisji, ponieważ jest to blisko pięćset stron opracowań. Mapy są natomiast publicznie dostępne. Jest to System Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej SIPAM. Poprzez przeglądarkę każdy może tam wejść i przejrzeć mapy, nie są one natomiast jeszcze prawnie usankcjonowane, ponieważ czekają na decyzję Rady Ministrów w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Dla nas oczywistym jest, że plan zagospodarowania przestrzennego tak samo na morzu, jak i na lądzie obejmuje wszystkich uczestników w ramach procesów projektowych i wykonawczych. Wszystkie elementy zostały określone, uzgodnione i przygotowane w ramach zagospodarowania przestrzennego wód morskich.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Oczywiście tematem dzisiejszego spotkania jest plan zagospodarowania przestrzennego, ale nie obyło się bez ataku pana posła Łąckiego, któremu odpowiem, jeżeli sobie życzy, że przecież fabryka ST3 została przygotowana przez państwa. Był to program, sztandarowa inwestycja Platformy Obywatelskiej na Zachodnim Pomorzu, w ramach której nie założono jednej rzeczy, a mianowicie, że wieże wiatrowe będą większe niż 8 MW. To, co będzie stawiane na Bałtyku, będzie to ponad 10 MW, a więc do niczego się to nie nadaje, co wskazał niemiecki inwestor Bilfinger, który po prostu jak najszybciej wycofał się z inwestycji. To jest główny powód, panie pośle, że...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselArturLacki">Panie ministrze, to po co kupiliście?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Instalacje te nie nadają się do realizacji wież wiatrowych w nowej technologii. Nikt nie jest zainteresowany w tym zakresie, żeby modernizować ów zakład, ponieważ umowa, którą podpisał przecież pan marszałek Geblewicz, jednoznacznie wskazuje, że w okresie trwałości projektu nic nie może być modernizowane w zakładzie. Jedynym rozwiązaniem jest po prostu przeczekanie pięciu lat. Inwestycje oczywiście muszą nastąpić w tym terminie. Gdyby nie źle podpisana umowa w tym zakresie, na pewno instalacja ta, kompleks ten, byłaby wykorzystywana do budowy wież wiatrowych, która rozpocznie się lada chwila, ale to dzisiaj nie jest tematem posiedzenia Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Czy pan poseł Łącki chciał coś dodać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselArturLacki">Tak, panie przewodniczący. W takim razie chciałbym się dowiedzieć od pana ministra Gróbarczyka, od kiedy powziął wiedzę, że fabryka ST3 Offshore nie nadaje się do niczego, że nie można nic sensownego w niej wybudować, a przynajmniej nie to, co jest potrzebne na Bałtyk. Od tego uzależniam, czy zgłoszę to do Najwyższej Izby Kontroli czy nie zgłoszę. Jeżeli dowiedzieliście się o tym państwo przed włożeniem w fabrykę 200 000 tys. zł, czyli przed zakupieniem od niemieckiego inwestora czegoś, co mówicie, że jest szmelcem, to nadaje się to do prokuratora. Jeżeli dowiedzieliście się o tym później, to znaczy, że macie tam słabych urzędników. Tak czy tak, ręka w nocniku, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Myślę, że pan minister chyba nie będzie chciał na to odpowiadać.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">W związku z tym wobec wyczerpania porządku dziennego zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselArturLacki">Mogę jeszcze jedno pytanie? Przepraszam, ostatnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Już zamknąłem posiedzenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselArturLacki">Ale całkiem w innej sprawie, dlatego że zgłosili się rybacy z Dziwnowa, nasi mali polscy rybacy, nie duże kutry, tylko małe kutry, którym teraz nie wolno na Zatoce Pomorskiej łowić na sieciach stawnych, ponieważ ponoć pokazał się morświn. Rozumiem, że trzeba chronić morświna. Dostali pismo, że nie wolno im łowić. Mam tylko pytanie do pana ministra, czy będą mieli jakąś ochronę. Czy rybacy ci dostaną jakieś odszkodowanie, dlatego że oni nic o tym nie wiedzą? Czy pan minister mógłby odpowiedzieć mi coś w tej sprawie na piśmie? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Panie pośle, nie jest to przedmiotem dzisiejszego posiedzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselArturLacki">Wiem, ale wykorzystuję okazję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Jeżeli pan minister Gróbarczyk chce się odnieść, to bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Oczywiście, że tak. Pan poseł wie wszystko, ale jednej rzeczy nie wie, że w ramach nowego podziału jest to już zadanie pana ministra rolnictwa i rozwoju obszarów morskich. Wchodziłbym zatem kompletnie nie w swoje kompetencje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselArturLacki">Dziękuję za odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#SekretarzstanuwMIMarekGrobarczyk">Odsyłam do pana ministra Pudy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekSawicki">Dziękuję bardzo. Wobec wyczerpania porządku obrad zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..d2f780e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-gorxx-00035-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Gospodarki i Rozwoju /nr 35/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Gospodarki i Rozwoju /nr 35/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#GOR">35</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuNadzoruRynkuUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowAnnaMazurak" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Nadzoru Rynku Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Anna Mazurak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorKonradNietrzebka" role="speaker">
+        <persName>Legislator Konrad Nietrzebka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszGrabarczyk" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Grabarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Olga Semeniuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMRPiTOlgaSemeniuk" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MRPiT Olga Semeniuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselLeonardKrasulski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Leonard Krasulski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszAziewicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Aziewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZdzislawWolski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zdzisław Wolski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Krzysztof Tchórzewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiZiemowitUzdzicki" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Ziemowit Uździcki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuObrotuTowaramiWrazliwymiiBezpieczenstwaTechnicznegoMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiPiotrGolebiowski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii Piotr Gołębiowski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="GOR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Gospodarki i Rozwoju</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..e754c56
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00035-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,128 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Szanowni państwo, rozpoczynamy posiedzenie naszej Komisji. Witam członków Komisji oraz panią Olgę Semeniuk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii wraz ze współpracownikami – pani minister będzie łączyła się zdalnie – oraz panią Annę Mazurak, dyrektor Departamentu Nadzoru Rynku w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów, która też jest zdalnie, wraz ze współpracownikami.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać na adres mailowy . Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej, wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów. Gościom przypominam, że aby zabrać głos, należy wcześniej aktywować mikrofon pastylką znajdującą się po lewej stronie mikrofonu. Przypominam też o konieczności posiadania maski.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Przystępujemy do stwierdzenia kworum. Proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu Sejmu. Poproszę o wyświetlenie wyników. Stwierdzam, że swoją obecność potwierdziło 29 posłów, a więc stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (druk nr 1068). Uzasadnia minister rozwoju, pracy i technologii. Przystępujemy do realizacji porządku dziennego.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Informuję, że w dniu 8 kwietnia marszałek Sejmu skierowała rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (druk nr 1068) do Komisji Gospodarki i Rozwoju do pierwszego czytania i wyznaczyła termin przedstawienia sprawozdania do dnia 14 kwietnia 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Proszę panią minister Olgę Semeniuk o uzasadnienie projektu z druku nr 1068.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, mam nadzieję, że jestem dobrze słyszana. Dziękuję za możliwość zabrania głosu. Projektowana ustawa o zmianie ustawy o systemach ocenach oceny zgodności i nadzoru rynku służy stosowaniu przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniającego dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia w zakresie, w jakim przepisy tego rozporządzenia odnoszą się do: Unijnej Sieci ds. Zgodności Produktów, której ustanowienie przewiduje art. 29 rozporządzenia; jednolitego urzędu łącznikowego, którego wyznaczenie w każdym państwie członkowskim UE przewiduje art. 10 ust. 3 rozporządzenia; sporządzania krajowej strategii nadzoru rynku oraz jej podsumowania, o których mowa w art. 13 rozporządzenia.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk">Rozporządzenie weszło w życie 10 lipca 2019 r., jednakże przepisy dotyczące jednolitego urzędu łącznikowego będą stosowane od 16 lipca 2021 r. Natomiast przepisy dotyczące ustanowienia Unijnej Sieci ds. Zgodności Produktów, której członkami są jednolite urzędy łącznikowe z każdego państwa członkowskiego UE, są stosowane od 1 stycznia 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk">W dniu 28 kwietnia 2020 r. Międzyresortowy Zespół do sprawy Reformy Systemów Oceny Zgodności i Nadzoru Rynku przyjął rekomendację dla Rady Ministrów, aby zadania jednolitego urzędu łącznikowego (JUŁ) powierzyć prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Powierzenie roli prezesowi UOKiK-u wpisuje się w rolę, jaką pełni on w krajowym systemie nadzoru rynku jako organ monitorujący system i posiadający największe ze wszystkich organów tworzących system doświadczenie oraz kompetencje w realizacji zadań koordynujących i współpracy na szczeblu europejskim. W kwestii swoich kompetencji i zakresu działania jako JUŁ prezes UOKiK-u będzie odwoływał się bezpośrednio do przepisów rozporządzenia, które szczegółowo definiuje zadania jednolitego urzędu łącznikowego.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk">Naturalną konsekwencją powyższej rekomendacji jest potrzeba nadania prezesowi UOKiK-u kompetencji do uczestnictwa jako jednego z przedstawicieli Polski w pracach, o których mówiłam powyżej, w sieci w okresie do dnia wejścia w życie projektowanej ustawy do dnia 15 lipca 2021 r. tak, aby rozpoczynając od dnia 16 lipca 2021 r. pełnienie roli JUŁ bezpośrednio na podstawie przepisów rozporządzenia, płynnie kontynuował uczestnictwo w pracach sieci i kompleksowo wypełniał zadania dzięki posiadaniu wiedzy o wszystkich działaniach i decyzjach sieci podjętych przed tą datą.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk">Biorąc pod uwagę kompetencje prezesa UOKiK-u jako organu monitorującego system, uznano, że daje on najlepszą gwarancję na sporządzanie krajowej strategii nadzoru rynku, które to zadanie nakłada na państwa członkowskie art. 13 rozporządzenia. Sporządzając strategię, prezes UOKiK-u będzie bezpośrednio stosował rozporządzenie, co pozwoli mu elastycznie reagować na zmieniającą się sytuację w zakresie systemu nadzoru rynku. Pozostałe organy nadzoru rynku będą współpracowały w tej kwestii z prezesem UOKiK-u poprzez udzielanie na jego wniosek niezbędnych informacji do sporządzenia strategii.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk">Rola, jaką prezes UOKiK-u będzie pełnił w systemie objętym rozporządzeniem, zostanie znacząco rozszerzona w porównaniu do obecnej, z kilkunastu aktów prawodawstwa harmonizacyjnego obejmujących oznakowanie zgodności do łącznie 70 aktów unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk">W ramach pełnienia roli JUŁ prezes UOKiK-u będzie odpowiedzialny za reprezentowanie na forum Unijnej Sieci ds. Zgodności Produktów skoordynowanego stanowiska krajowych organów nadzoru rynku i organów odpowiedzialnych za kontrolę produktów wprowadzanych na rynek Unii, jak również za informowanie o krajowej strategii nadzoru rynku. Ponadto prezes UOKiK-u będzie wspomagał wewnątrzunijną współpracę w zakresie wymiany informacji oraz prawnego obowiązku udzielania wzajemnej pomocy w prowadzonych postępowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiOlgaSemeniuk">Rozporządzenie przewiduje także zwiększenie zakresu działań na rzecz promowania zgodności, podnoszenia świadomości i udzielania wskazówek co do unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego i konkretnych kategorii produktów, w tym produktów oferowanych do sprzedaży online. Z uwagi na konieczność natychmiastowego rozpoczęcia przez prezesa UOKiK-u uczestnictwa w pracach Unijnej Sieci ds. Zgodności Produktów termin wejścia w życie przepisu to regulującego został określony na dzień następujący po dniu ogłoszenia ustawy. W pozostałym zakresie projektowana ustawa wejdzie w życie z dniem 16 lipca 2021 r. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów zechciałby zabrać głos? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselZdzislawWolski">Czy celowość tej ustawy i jej zasadność nie budzi zastrzeżeń? Jest takie pytanie, bo być może z czegoś to wynika. Komisja Europejska zwróciła się do państw członkowskich już rok temu, 16 marca 2020 r., z prośbą o poinformowanie o organie wyznaczonym do pełnienia roli jednolitego urzędu łącznikowego. Czemu robimy to dopiero teraz, a nie np. pod koniec minionego roku? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Dziękuję bardzo. Proszę panią minister o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTOlgaSemeniuk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, na to pytanie odpowie bezpośrednio zastępca dyrektora Departamentu Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego, pan dyrektor Gołębiowski. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuObrotuTowaramiWrazliwymiiBezpieczenstwaTechnicznegoMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiPiotrGolebiowski">Szanowni państwo, prace dotyczące wdrażania całego pakietu dotyczącego nadzoru rynku toczą się w powołanym decyzją prezesa Rady Ministrów Międzyresortowym Zespole do sprawy Reformy Systemów Oceny Zgodności i Nadzoru Rynku. Zespół ten przyjmuje uchwały, które są przyjmowane przez całe grono organów nadzoru rynku reprezentowanych w tym międzyresortowym zespole.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuObrotuTowaramiWrazliwymiiBezpieczenstwaTechnicznegoMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiPiotrGolebiowski">Na forum zespołu trwały oczywiście dyskusje dotyczące tego, w jaki sposób wdrożyć przepisy rozporządzenia. Zespół podjął uchwałę dotyczącą tego, aby tę rolę powierzyć Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Toczyła się dosyć długa dyskusja, w której brały też udział wszystkie organy nadzoru rynku. To nie była decyzja, którą można było podjąć z dnia na dzień. Musiała zostać wypracowana w porozumieniu z organami nadzoru rynku i przy wzięciu pod uwagę doświadczenia organów, zaangażowania organów we współpracę na forum unijnym, ale też pewnych zdolności i kompetencji organizacyjnych. Wyselekcjonowano UOKiK i była to decyzja międzyresortowego zespołu.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuObrotuTowaramiWrazliwymiiBezpieczenstwaTechnicznegoMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiPiotrGolebiowski">Nie wiem, czy jeszcze pani dyrektor Anna Mazurak z Departamentu Nadzoru Rynku chciałaby coś dodać w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruRynkuUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowAnnaMazurak">Anna Mazurak z tej strony. Jest dokładnie tak, jak powiedział pan dyrektor. Dyskusje były bardzo merytoryczne. Potrzebna była określona ilość czasu na podjęcie decyzji, która byłaby uzasadniona merytorycznie, która wskazywałaby ten organ, który będzie najlepiej sprawował funkcje organu łącznikowego. Komisja Europejska również czekała na to, aby organy nadzoru rynku w różnych państwach członkowskich stopniowo przekazywały informacje o tym, który organ będzie organem łącznikowym.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruRynkuUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowAnnaMazurak">Należy też zwrócić uwagę, że zgodnie z rozporządzeniem organ łącznikowy będzie pełnił swoją rolę tak naprawdę od 16 lipca 2021 r. Komisja Europejska powołała sieć i działanie sieci rozpoczęło się stycznia 2021 r., stąd już od stycznia rozpoczęliśmy wstępne prace z Komisją Europejską. Wydaje się, że terminarz został dotrzymany. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Dziękuję bardzo. Głos chciał zabrać pan poseł Aziewicz. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselTadeuszAziewicz">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałem zapytać o łączny koszt realizacji dodatkowych zadań, które przejmie UOKiK i o to, czy jest zabezpieczone finansowanie tych zadań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Bardzo dziękuję. Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTOlgaSemeniuk">Szanowni państwo, koszt projektu ustawy jest zerowy. Co prawda UOKiK wnioskował o środki finansowe, natomiast nie otrzymał ich, więc projekt będzie realizowany w ramach już istniejącej kadry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselTadeuszAziewicz">A możemy dowiedzieć się, dlaczego nie otrzymał tych środków?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTOlgaSemeniuk">Szanowni państwo, ponieważ na ten moment, w momencie trwania pandemii nie przewidujemy na nowe etaty środków finansowych jako takich, ale jest możliwe wykonanie tego projektu ustawy za pośrednictwem kadr, które istnieją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Dziękuję bardzo. W związku z tym, że wszyscy państwo posłowie i osoby, które chciały zabrać głos, zabrali głos, a więcej zgłoszeń nie otrzymałem, stwierdzam zakończenie pierwszego czytania. Chciałbym też podać, że zgodnie z zarządzeniem nr 3 marszałka Sejmu z 6 marca w czasie epidemii odwołane są wysłuchania publiczne.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Przystępujemy do prac nad projektem. Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie słyszę uwag, a więc tytuł ustawy został przyjęty. Stwierdzam, że tytuł ustawy został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Art. 1. Czy są uwagi do art. 1? Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, mamy uwagę do ust. 1 art. 59a. Chcielibyśmy zauważyć, że wnioskodawcy wprowadzają tutaj skrót na oznaczenie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, który to skrót zostaje następnie użyty wyłącznie raz, w ust. 2. Zgodnie z art. 154 Zasad techniki prawodawczej skróty wprowadza się w sytuacji, kiedy dane określenie powtarza się wielokrotnie. Trudno tutaj przesądzać, aby jednokrotne wprowadzenie tego skrótu było użyciem celowym.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">W związku z tym proponujemy, aby w ust. 2 nie korzystać ze skrótu, tylko wprowadzić odesłanie, aby ten przepis brzmiał: „Prezes UOKiK sporządza krajową strategię nadzoru rynku, o której mowa w art. 13 rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1”, i jednocześnie w ust. 1 zrezygnować z wprowadzenia takiego skrótu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Dziękuję. Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTOlgaSemeniuk">Poprawkę oczywiście przyjmujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Art. 1 z zaproponowaną przez Biuro Legislacyjne poprawką legislacyjną został więc przez Komisję rozpatrzony i przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Art. 2. Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję, panie przewodniczący. Konrad Nietrzebka, Biuro Legislacyjne. Szanowni państwo, mamy uwagę o charakterze redakcyjno-legislacyjnym. Zauważamy, że w przywołanym rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 w odniesieniu do owej unijnej sieci, o której mowa w art. 29 ust. 1, nazwa tej sieci ma nieco inne brzmienie. Jest to mianowicie Unijna Sieć ds. Zgodności Produktów, ale nie pisana w całości, tylko skrótem „ds.”. Jak państwo widzą, to charakter poprawki jest wybitnie redakcyjno-legislacyjny. Mając przed sobą tekst rozporządzenia, chcielibyśmy zapytać stronę wnioskodawców, czy nie należałoby posługiwać się tutaj taką samą, spójną terminologią również w zakresie nazwy tej sieci, tak jak ma to miejsce w rozporządzeniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTOlgaSemeniuk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, oczywiście przyjmujemy ujednolicenie i skrót „ds.”, tak że poprawkę przyjmujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Dziękuję bardzo. Stwierdzam, że art. 2 z poprawką legislacyjną został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Przechodzimy do art. 3. Czy są uwagi do art. 3? Nie słyszę uwag do art. 3. Stwierdzam, że art. 3 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Chciałbym zaproponować, żeby upoważnić Biuro Legislacyjne do dokonania i wprowadzenia w tekście ustawy zmian, które zostały uzgodnione z wnioskodawcami, z panią minister jako przedstawicielem wnioskodawców. Czy jest sprzeciw wobec tej propozycji? Nie ma sprzeciwu, a więc upoważniamy Biuro Legislacyjne do wprowadzenia ewentualnych zmian redakcyjnych, legislacyjnych i językowych, które wynikły z dzisiejszego rozpatrywania ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie całego projektu ustawy. Czy jest sprzeciw przeciwko przyjęciu całego projektu ustawy? Nie słyszę sprzeciwu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzKomisjiZiemowitUzdzicki">Posłowie już głosują.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Posłowie już głosują, w takim razie kontynuujemy głosowanie. Kto jest za przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności i nadzoru rynku w formule z poprawkami Biura Legislacyjnego? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Proszę o podanie wyników głosowania. Głosowało 28 posłów: za było 26, nikt nie głosował przeciw, wstrzymało się 2 posłów. Stwierdzam, że Komisja przyjęła projekt ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTOlgaSemeniuk">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Powinniśmy teraz wybrać jeszcze posła sprawozdawcę. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselLeonardKrasulski">Na sprawozdawcę Komisji chciałbym zgłosić przewodniczącego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Czy ewentualnie ktoś z obecnych posłów chciałby być sprawozdawcą? Nie ma chętnych, w takim razie przyjmuję propozycję. Proponuję więc, aby na sprawozdawcę Komisja wybrała posła Krzysztofa Tchórzewskiego. Czy ktoś jest przeciwny tej propozycji? Nie ma osób przeciwnych. Stwierdzam, że Komisja wybrała posła Krzysztofa Tchórzewskiego na sprawozdawcę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofTchorzewski">Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..807418d
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/header.xml
@@ -0,0 +1,58 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-gorxx-00036-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Gospodarki i Rozwoju /nr 36/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Gospodarki i Rozwoju /nr 36/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#GOR">36</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorwBiurzeRzecznikaMalychiSrednichPrzedsiebiorcowGrzegorzPiatkowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor w Biurze Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Grzegorz Piątkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MRPiT Robert Tomanek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanuszCichon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Janusz Cichoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMartaWcislo" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marta Wcisło</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelWojciechZubowski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Wojciech Zubowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesKorporacjiUbezpieczenKredytowEksportowychTomaszSlagorski" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych Tomasz Ślagórski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesKUKETomaszSlagorski" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes KUKE Tomasz Ślagórski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuHandluiWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiTomaszSalomon" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Handlu i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Tomasz Salomon</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu MRPiT Tomasz Salomon</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="GOR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Gospodarki i Rozwoju</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ca6d296
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/gor/201923-sjm-gorxx-00036-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,140 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Szanowni państwo, otwieram posiedzenie Komisji Gospodarki i Rozwoju. Witam wszystkich członków Komisji oraz pana Roberta Tomanka – podsekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii, pana Jana Pawelca – dyrektora Departamentu Handlu i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii, pana Tomasza Salomona zastępcę dyrektora, pana Tomasza Ślagórskiego – wiceprezesa Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, pana Krzysztofa Dryndę – prezesa Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu oraz pana Grzegorza Piątkowskiego – dyrektora w Biurze Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Wszyscy wymienieni biorą udział w posiedzeniu zdalnie. Witam też wszystkich pozostałych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Zatem przystępujemy do stwierdzenia kworum. Proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Przypomnę parlamentarzystom obecnym na sali, aby najpierw skorzystali z karty do głosowania, a osobom biorącym udział zdalnie o korzystaniu z aplikacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMartaWcislo">Panie przewodniczący, poczekajmy chwilę bo właśnie idzie kolega.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Szanowni państwo, gdy otrzymam informację, że mamy kworum nie będę zamykał głosowania i dam możliwość wzięcia w nim osobom, które się jeszcze logują, ale pozwolę sobie wówczas przystąpić do dalszych prac. Czy mamy kworum? Mamy kworum. Szanowni państwo, nie zamykam głosowania. Przez kilka minut będzie na pewno otwarte. Ilu posłów zagłosowało? Dwudziestu pięciu. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Informuję, że instrukcję do zgłaszania chęci zabrania głosu w dyskusji przez posłów i gości łączących się zdalnie otrzymaliście państwo drogą mailową. Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie informacji ministra rozwoju, pracy i technologii na temat działań na rzecz rozwoju polskiego eksportu i wzmocnienia roli polskiej gospodarki na rynkach zagranicznych. Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proszę pana ministra Roberta Tomanka o przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuHandluiWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiTomaszSalomon">Panie przewodniczący, pozwolę sobie zabrać głos, ponieważ pan minister właśnie telefonicznie mnie poinformował, że w wyniku kłopotów technicznych wyrzuciło go z systemu. Poprosił mnie, abym zaczął prezentację, jeśli pan przewodniczący pozwoli, a po pokonaniu problemów technicznych za chwilę oddam głos panu ministrowi. Czy możemy w taki sposób rozpocząć wystąpienie ze strony naszego ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Dobrze. Jeśli państwo pozwolą, punktem wyjścia do przedstawienia działań ze strony ministerstwa w zakresie rozwoju polskiego eksportu i wzmocnienia polskiej gospodarki na rynkach zagranicznych będzie przedstawienie aktualnej sytuacji. Pokrótce postaram się to zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Jak wygląda nasz eksport w tym niezwykle wymagającym okresie, który pokazał też pozytywne strony tego, w jaki sposób polscy przedsiębiorcy radzą sobie z globalnymi kłopotami? Ostatni rok pokazał jak istotny jest dla polskiej gospodarki handel międzynarodowy. Potwierdziło to, że jest on jednym z najsilniejszych motorów napędowych rozwoju naszego PKB. Według wstępnych danych GUS, w 2020 roku nastąpił dziesięciokrotny wzrost dodatniego salda wymiany towarowej w handlu zagranicznym Polski. W naszej ocenie to bardzo imponujący wynik. Mówię o danych na bazie polskiego złotego. Wzrosło nam saldo dodatnie – niemal do poziomu 54 mld zł. Dla porównania, w roku 2019 było to nieco ponad 5 mld zł. Polski eksport liczony w złotówkach w roku 2020 w trzech kwartałach bardzo mocno odczuł skutki pandemii, ale mimo wszystko wzrósł o 2,8%, rok do roku, osiągając wartość ponad 1 bln zł. Eksport wyrażony w euro wyniósł 237 mld i te dane odbiegają od złotówkowych siłą rzeczy. Zanotowaliśmy nieznaczny spadek o 0,3%. To jeden z lepszych wyników w całej Unii Europejskiej. W tym samym czasie nasi najwięksi unijni partnerzy gospodarczy w eksporcie zanotowali dużo głębsze spadki, niż nasze 0,3%. Niemcy dla porównania – nasz największy partner w handlu zagranicznym – zanotowały 9% spadek eksportu, Holandia 7%, Francja 16%, Włochy 10%. Mógłbym dalej wymienić tych partnerów.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Polska umacnia także swoją pozycję w imporcie z Niemiec. To jest bardzo istotne. Zwrócę tylko uwagę na rynek niemiecki ze względu na to, jak dużą rolę odgrywa on w polskim handlu zagranicznym. Wedle danych z niemieckiego urzędu statystycznego Destatis w ubiegłym roku na liście największych rynków w niemieckim eksporcie Polska wyprzedziła Francję i powiększyła dystans do Włoch, które jeszcze rok wcześniej wyprzedziliśmy. Byliśmy czwartym dostawcą towarów do Niemiec i drugim nie licząc tych spoza Europy. Więcej do Niemiec eksportuje tylko Holandia, a spoza Europy tylko Chiny i USA. W tym roku mamy kontynuację tego dobrego trendu.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Jeśli przyjrzymy się danym historycznym z lat 2015-2019, to widać wyraźnie, że to nie jest przypadek. W tym okresie eksport towarowy Polski wzrósł o 33% – z poziomu niemalże 179 mld euro w 2015 roku do ponad 238 mld euro w 2019 roku. Średniorocznie te przyrosty wynosiły 7,4%. Udział Polski w światowym eksporcie wzrósł w tym okresie z poziomu 1,14% do poziomu 1,34%, wedle danych na koniec 2019 roku. Jeszcze silniej rósł eksport usług w tym okresie. Od 2015 do 2019 wzrósł o 57% – z poziomu niemalże 40 mld euro do ponad 62 mld euro, średniorocznie przyrastając o 12%. W tym samym okresie polski eksport rósł szybciej niż PKB, a udział eksportu towarów i usług w PKB w 2020 roku wyniósł już ponad 55%. Dla porównania, w przypadku Niemiec, czyli naszego największego partnera, wyniósł on 43%, a we Francji było to niemal 32%, w Hiszpanii 35%. Średni udział eksportu towarów i usług w PKB w całej unii w 2020 wyniósł niespełna 47%. To pokazuje, jak silnie polska gospodarka jest związana z rynkami międzynarodowymi i jak jesteśmy umiejscowieni w tym globalnym świecie gospodarczym i jak dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to wszystko tytułem krótkiego wstępu, który pokazuje gdzie jesteśmy po tym trudnym roku, jeśli chodzi o wyniki polskiego eksportu. Na tym bym zakończył. Mam już sygnał, że pan minister Robert Tomanek połączył się i przekażę mu głos w celu przedstawienia dalszej części informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Oczywiście, pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Proszę przyjąć przeprosiny z mojej strony za te problemy techniczne. Mieliśmy dziś posiedzenie komisji międzyrządowej Uzbekistan-Polska. Komputery były połączone w inne systemy i mój komputer po prostu odmówił posłuszeństwa. Znalazło się wyjście awaryjne, bo już chciałem ubierać kurtkę i biec do Sejmu, ale to zajęłoby chyba więcej czasu. Bardzo proszę o wybaczenie.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Postaram się wypowiedzieć syntetycznie, pozostawiając czas na pytania i dyskusję. Przedstawię podstawowe działania, które są prowadzone w ramach Ministerstwa Rozwoju Pracy i Technologii. Najpierw zacznę od informacji. Realizujemy projekty wspierające polskie marki. Jednym z nich jest „Promocja gospodarki w oparciu o polskie marki produktowe – Marka Polskiej Gospodarki – Brand”. To jedno z poddziałań Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Mamy tu wyspecyfikowane 12 branż, które wspieramy w działaniach promocyjnych w obszarze marki. Jednocześnie w ramach innego działania, w ramach POIR, wsparcie MŚP w promocji marek produktowych  „Go to Brand”. Jest to adresowane głównie do małych i średnich przedsiębiorstw. Jeśli chodzi o wymiar finansowy, poddziałanie 3.3.2 to 153 mln zł, a poddziałanie 3.3.3. dla MŚP to 1269 mln zł, z czego dotychczasowe umowy opiewają na 1008 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Druga kwestia, która jest w obszarze prac Departamentu Handlu Międzynarodowego, którego zastępca dyrektora przedstawiał informację, a który to departament mi podlega, to przygotowania do udziału Polski w Expo 2020. Będzie to wydarzenie bardzo duże, trwające 6 miesięcy. Przygotowujemy ekspozycje tematyczne. Jesteśmy w stałym kontakcie z samorządami województw i izbami gospodarczymi, dlatego że do Dubaju będzie wybierała się dosyć duża grupa naszych przedsiębiorców. Planujemy m.in. spotkania nie tylko z przedsiębiorcami z obszaru Zatoki Perskiej, ale chcielibyśmy również nawiązać bliższą współprace z krajami Afryki. W tym roku organizatorzy w Dubaju postanowili wspomóc kraje afrykańskie i sfinansować ich udział w expo. Będzie to wyjątkowa okazja. Tak na marginesie wspomnę, że jeśli chodzi o expo w Dubaju, już przed nami w perspektywie, ale wymagające decyzji jeszcze w tym roku jest expo w Osace w 2025 roku. Ambasador Japonii, z którym miałem okazję rozmawiać wyraźnie, sygnalizuje potrzebę podjęcia decyzji w tym roku. Jeśli chodzi o dofinansowanie przedsiębiorców w programie promocji expo, wynosi ono 66 mln zł. Chciałbym też Wysoką Komisję poinformować, że kończą się prace organizacyjne. Nasz pawilon będzie bardzo oryginalny, przyciągający wzrok. Myślę, że udział Polski w expo będzie znaczącym elementem budowania polskiej pozycji na rynkach międzynarodowych.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Trwają prace nad modernizacją i rozbudową portalu promocji eksportu. Planujemy, że w październiku tego roku będzie gotowy produkt. Będzie on integrował informacje o rynkach, aby przedsiębiorca miał kompleksowy obszar wsparcia. Dość blisko tego są prace nad platformą Export Intelligence, która będzie narzędziem wspomagającym procesy decyzyjne ministerstwa w zakresie zarządzania polityką handlową. Będzie to platforma, która będzie gromadziła informacje o eksportowych aktywnościach polskich firm. Również tu departament planuje zakończyć prace w październiku tego roku.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Kolejny punkt, który jest bieżącym aspektem pracy departamentu i ministerstwa to udzielanie pomocy de minimis przedsiębiorcom na przedsięwzięcia promujące eksport. Chodzi tu konkretnie o udziały w targach, przedsięwzięcia wydawnicze, organizację konferencji, uzyskiwanie certyfikatu wyrobu wymaganego w obrocie towarami na rynkach poza Unią Europejską. Te działania realizowane są bezpośrednio z budżetu ministerstwa. Ministerstwo udziela też dotacji w formule de minimis organizacjom zrzeszającym przedsiębiorców na częściowe pokrycie składek członkowskich wynikających z przynależności do organizacji międzynarodowych. Chcemy w ten sposób wspierać polski samorząd gospodarczy w organizacjach międzynarodowych.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Kolejne działanie przedstawione jest w materiale w jednym krótkim akapicie, ale można o nim opowiadać godzinami. To ścisłe kontakty bilateralne z rządami i administracją gospodarczą państw unii i poza unią. Ministerstwo identyfikuje interesy polskich przedsiębiorców i interweniuje w tym zakresie. Jesteśmy współgospodarzem ponad  20 komisji międzyrządowych, takich jak ta, o której wspomniałem na wstępie – Komisja międzyrządowa do spraw współpracy gospodarczej Uzbekistan-Polska. Takich komisji jest więcej. Dziś spotkaliśmy się w formule wirtualnej, ale był to czas, który zaowocował najpierw konferencją przedsiębiorców, którą organizowały właśnie samorządy gospodarcze, a następnie obradami, po których pozostaje protokół liczący 13-14 stron, z ustaleniami dotyczącymi współpracy i umów, które chcielibyśmy zawierać, np. rozwijając współpracę w zakresie przemysłu rolno-spożywczego czy sektora wydobywczego. Uzbekistan jest dosyć ciekawym rynkiem. Tych komisji, jak powiedziałem, jest ponad 20. Poza tym cały czas ministerstwo prowadzi lobbing regulacyjny w zakresie barier pozataryfowych w innych krajach. Chodzi o to, aby nie dochodziło do dyskryminacji biznesu za granicą. Tytułem ilustracji dodam, że niekoniecznie muszą to być bariery spisane na papierze. Dokładnie pamiętam rozmowy ze stroną francuską, gdzie wskazywaliśmy, że pewnym problem jest sposób egzekucji prawa. Nasi przedsiębiorcy skarżą się na nadmierny rygoryzm różnych instytucji państwa francuskiego. W takich sytuacjach interweniujemy.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Ministerstwo podejmuje działania mające na celu eliminację lub ograniczenie barier w dostępie do rynków pozaunijnych. Jest specjalny wydział w departamencie, który identyfikuje te bariery. Mamy tu zestawienie obejmujące ponad 80 krajów i około  1000 różnego rodzaju barier i przeszkód. Reagujemy w tym zakresie dwutorowo – bilateralnie, gdy zwracamy uwagę naszym partnerom. Przykładowo, gdy mam spotkanie z ambasadorem jakiegoś kraju departament przygotowuje mi wykaz spornych kwestii i w dyplomatyczny sposób zgłaszamy względem siebie pewne uwagi. To jedna ścieżka. Druga ścieżka dotyczy oddziaływania poprzez Komisję Europejską. Jest ona bardzo istotna. Prosimy komisję o interwencje. Bierzemy też udział w czymś, co można nazwać pozytywną grą interesów. Jeśli unia prowadzi rozmowy z Mercosurem w zakresie umowy handlowej, Polska identyfikuje swoje interesy i bardzo często dołączamy do innych państw. Przykładowo, jeśli chodzi o ochronę rynku rolnego dołączyliśmy do zastrzeżeń Francji i kilku innych państw, aby reguły gry rynkowej były sprawiedliwe, a przynajmniej korzystne dla naszych przedsiębiorców.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Wspieramy przedsiębiorców w obniżaniu kosztów importu zaopatrzeniowego komponentów surowców. Przykładowo Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii doprowadza do uwzględniania wniosków polskich firm o zawieszanie poboru unijnych ceł. Szukam na gorąco przykładu. Cła retaliacyjne i spór ze Stanami Zjednoczonymi kilka miesięcy temu – ministerstwo wtedy lobbowało za zawieszeniem nakładania ceł na Boeinga w zamian za nałożenie różnych obowiązków na Airbusa, dlatego że nasz LOT lata Boeingami. To oznaczałoby wzrost opłat leasingowych. Realizowanych jest bardzo wiele działań i dotyczy to różnych gałęzi przemysłu. Szacujemy, że w ostatnich latach przedsiębiorcy odnieśli korzyści z tytułu zawieszenia ceł importowych na te wyroby na około 1 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-8.8" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Wspieramy przedsiębiorców w walce z nieuczciwym importem. Zadaniem ministerstwa jest doprowadzanie do ustanowienia środków ochronnych przez unię. Aby nie przedstawiać niezbyt ciekawej informacji posłużę się przykładami. Przykładowo, Polska jest trzecim producentem rowerów w unii. Był nieuczciwy import i ministerstwo interweniowało. W tym obszarze pracuje 5,5 tys. ludzi w 50 firmach. Kolejny przykład to zapewnienie ochrony polskim producentom nawozów – tu jest 15 tys. pracowników i kolejne 60 tys. w przemysłach towarzyszących. Podobnie było, jeśli chodzi o producentów płytek ceramicznych. Aktualnie w mocy pozostaje około 90 unijnych środków ochronnych, a niezależnie od tego toczy się około 40 różnego rodzaju postępowań przeciwko nieuczciwym dostawcom z krajów unijnych. Zabezpieczamy interes polskich przedsiębiorców w umowach o wolnym handlu, zawieranych przez Unię Europejską. Realizujemy umowę z Mercosurem, ale jest także umowa z Chinami, innymi obszarami geograficznymi. Wsłuchujemy się w postulaty samorządu gospodarczego i staramy się reagować. Według szacunków Komisji Europejskiej, korzyści, jakie odnoszą polscy eksporterzy z tytułu eksportu w ramach wszystkich unijnych umów o wolnym handlu, to przynajmniej 460 mln euro rocznie.</u>
+          <u xml:id="u-8.9" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Kolejny bardzo ciekawy obszar – monitorujemy przetargi ogłaszane przez organizacje międzynarodowe i prowadzimy działania mające na celu zwiększenie udziału polskich firm w tych przetargach. Czasami te kwestie dotyczą o dziwo kraju, a nie zagranicy. Taki projekt, który był prowadzony przez Departament Handlu Międzynarodowego dotyczył udziału polskich firm w zamówieniach armii amerykańskiej. Ogłasza ona przetargi w Polsce, ale działa na całym świecie. Ministerstwo zleciło przygotowanie podręcznika i podjęta została akcja promocyjna, aby nasi producenci nie tylko w kraju, ale również za granicą byli aktywni. Pokrewny program dotyczył uczestnictwa polskich firm w przetargach ogłaszanych przez rządy innych krajów.</u>
+          <u xml:id="u-8.10" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Aby przedstawić temat syntetycznie i nie zajmować zbyt dużo czasu, kolejna rzecz to współpraca z Polską Agencją Inwestycji i Handlu. Jesteśmy w stałym kontakcie i korzystamy z potencjału, który ma PAIH, wiedzy, kapitału intelektualnego, przy organizacji targów, wystaw, obsługi wizyt polskich przedstawicieli administracji. Myślę, że nie muszę rozwijać tego tematu, ale to bardzo ważne, gdy władze obcego kraju widzą, że władze Polski stoją za polskimi firmami, są obecne i domagają się takich, a nie innych rozwiązań. Tak robią wszystkie kraje na świecie i my też staramy się iść tą ścieżką. Na podstawie porozumienia współpracujemy również na bieżąco z MSZ. Przykładowo, MRPiT dotuje nasze placówki dyplomatyczne w ramach organizacji przedsięwzięć promocyjnych. Oczywiście jesteśmy w stałym kontakcie z instytucjami otoczenia biznesu. Przykładowo z PARP, POT, Krajowa Izba Gospodarcza, izby gospodarcze, stowarzyszenia biznesowe. W ramach tych relacji współorganizujemy wydarzenia chociażby takie, jak – mówię tylko o tym, co działo się w czasie ostatnich 7 dni – współpraca z Filipinami, forum biznesowe, które było w ubiegłym tygodniu o współpracy z Uzbekistanem. W poniedziałek będziemy mieli na łączach przedsiębiorców polsko-francuskich. To wszystko odbywa się w stałym kontakcie z tymi organizacjami.</u>
+          <u xml:id="u-8.11" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Poza działaniami, które są kontynuowane, przygotowujemy jeszcze politykę umiędzynarodowienia polskich firm, ze szczególnym uwzględnieniem eksporterów. Przykładowo, DHM zlecał w ubiegłym roku raporty specjalistyczne. Identyfikowaliśmy nasz potencjał rozwojowy, jeśli chodzi o eksport oraz rozwój działalności pochodnej opartej na kompetencjach eksportowych w kraju. Przygotowujemy projekty do nowej perspektywy finansowej na lata 2021-2027.</u>
+          <u xml:id="u-8.12" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, jestem w ministerstwie bardzo krótko, bo od niecałych 6 miesięcy, ale muszę powiedzieć, że z ogromnym uznaniem odnoszę się do pracy urzędników, którzy realizują te zadania. To ogrom aktywności. Wydaje mi się, że przedsiębiorcy to doceniają. Na aktywność tego departamentu skarg jeszcze nie słyszałem. Jestem do państwa dyspozycji. Ze mną jest pan dyrektor Salomon, który ma na pewno zdecydowanie większą wiedzę niż ja. Jesteśmy gotowi odpowiedzieć na wszystkie pytania i przyjąć sugestie, jak jeszcze udoskonalić ten proces. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Najpierw kwestia techniczna. Proszę o zamknięcie głosowania stwierdzającego kworum.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Panu ministrowi bardzo dziękuję za przedstawiony materiał, zwłaszcza że przedstawione przez pana informacje wykraczają poza to, co otrzymali parlamentarzyści w formie elektronicznej i miło było uzyskać poszerzone dane. Mam tu szczególnie na myśli kwestie np. dotyczące interwencji w ramach grup bilateralnych, jeśli mówimy o działalności polskich przedsiębiorców na zagranicznych rynkach.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Szanowni państwo, przystępujemy do dyskusji. Zobaczymy, ile będzie głosów. Może będzie tak, że po kilku głosach poprosimy o udzielenie odpowiedzi i później będzie kolejna tura. Pierwszą osobą, którą prosiłbym o zabranie głosu będzie pan poseł Janusz Cichoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselJanuszCichon">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panie ministrze, statystyka jest jak latarnia. Można się o nią podeprzeć, ale do domu nie zaprowadzi. Jeśli mówią państwo o tym, że saldo wzrosło dziesięciokrotnie rok do roku, to jest to nadużywanie statystyki i dowód na to, że brakuje wam trochę obiektywizmu. Saldo wzrosło głównie dzięki temu, że spadł import w związku z problemami zaopatrzeniowymi, ale eksport także spadł. Po prostu większy spadek był importu. W sumie nie wygląda to najgorzej. Rzeczywiście jest tak, że tempo spadku polskiego eksportu jest mniejsze niż w innych krajach. Statystyka, którą przytaczał pan dyrektor i którą mamy w materiale jest dowodem na to, że przypisują sobie państwo zasługi w tym zakresie, a ja mam co do tego wątpliwości. Twierdzę, że ta względnie dobra sytuacja to wynik przedsiębiorczości polskich przedsiębiorców i ich zaradności.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselJanuszCichon">Jeśli chcielibyśmy zobaczyć rzeczywiste działanie rządu, warto byłoby wiedzieć, ile wydaliśmy na promocję eksportu w porównaniu do innych krajów europejskich. Nie mam tu pełnych danych, ale mogę przytoczyć temat Polskiej Organizacji Turystycznej, o której państwo mówili, która zajmuje się promocją eksportu polskiej turystyki, niewykorzystanego potencjału, jaki mamy w tej sferze. Budżet POT jest dwudziestokrotnie mniejszy niż budżet odpowiedniej organizacji hiszpańskiej zajmującej się promocją turystyki. Ile w sumie wydajemy?</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselJanuszCichon">Już któryś raz z rzędu na Komisji Gospodarki i Rozwoju adresuję do państwa pewien postulat, który rzeczywiście mógłby być spełniony. Chodzi o promocję eksportu, jego ożywienie, w sposób namacalny – dokapitalizowanie KUKE. Pytanie – jak wyglądają ubezpieczenia eksportowe w krajach europejskich i innych, poza Polską? W 2020 roku ubezpieczono kredyty eksportowe z gwarancją państwową na kwotę 700 mln zł. To wręcz śmieszne. Wystarczyłoby najzwyczajniej w świecie dokapitalizować KUKE, aby zwielokrotnić działania wspierające polski eksport. Czasy, które mamy wiążą się ze sporą niepewnością. Brak ubezpieczeń, utrudniony do nich dostęp i wysokie koszty niewątpliwie ograniczają możliwości w tym zakresie. Warto się nad tym zastanowić. Moim zdaniem trzeba to zrobić jak najszybciej, bo byłoby to rzeczywiste działanie. Ciekaw jestem, jak wyglądają te relacje finansowe, jeśli chodzi o wydatki państwa ogółem. Wracając do statystyki powiem jeszcze raz, że ta względnie dobra sytuacja to naprawdę wynik przedsiębiorczości i zaradności polskich przedsiębiorców i trzeba w tej trudnej sytuacji im podziękować. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo. Następna w kolejności do zabrania głosu jest pani poseł Wcisło. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMartaWcislo">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, szanowni państwo, przysłuchiwałam się temu, co mówił pan minister. Chciałam zapytać o ten ogrom aktywności ministerstwa i tych  20 komisji rządowych oraz koszt ich funkcjonowania i jaki to ma wpływ na przedsiębiorców. Drugie pytanie dotyczy expo. W informacji przedłożonej przez państwa napisano, że 66 mln zł to dofinansowanie dla przedsiębiorstw w programie expo. Chciałam zapytać, jaki jest całkowity koszt udziału Polski w expo i jaki procent w tym jest dla przedsiębiorców, a jaki na pozostałe działania związane z udziałem Polski w expo w czasie pandemii. Wiem, że expo zostało przełożone do października 2022 roku, ale to bardzo trudny czas. Chciałabym wiedzieć, czy tej równoległej i równie dużej pomocy udzielają państwo przedsiębiorcom i jak to się procentowo ma do całej kwoty przedsięwzięcia udziału Polski w Expo 2020. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo. Czy są zgłoszenia innych parlamentarzystów? Okej, zanim przekażę głos dalej pozwolę sobie zapytać pana ministra o kilka kwestii. Pierwszy punkt – „Promocja gospodarki w oparciu o polskie marki produktowe – Marka Polskiej Gospodarki – Brand” i poddziałania. Mówiliśmy o kwocie ponad 150 mln zł na poddziałanie 3.3.2  – Program Operacyjny Inteligentny Rozwój. Pan minister mówił również o poddziałaniu 3.3.3, gdzie na te cele przeznaczono ponad 1 mld zł na 2800 przedsiębiorców, którzy z tej kwoty skorzystali. To nie są małe środki. Prosiłbym o uzupełnienie, w jakim okresie te środki były wydatkowane i czy jest możliwość mierzenia efektywności wydatkowania tych pieniędzy? Zdaję sobie sprawę, że to może być trudne.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Pkt 7 – utrzymywanie ścisłych kontaktów bilateralnych. Wspomniał pan o tym nieco szerzej, niż mamy w materiale. Zdaję sobie sprawę z tego, że polscy przedsiębiorcy działający chociażby na rynku przewozów, tak jak była mowa o Francji, często spotykają się z różnego rodzaju problemami natury nie tylko prawnej. Wymagają one różnego rodzaju kanałów dyplomatycznych. Czy mógłby pan powiedzieć, ile tego typu interwencji, spotkań państwo podjęli? To być może uświadomiłoby nam, parlamentarzystom, jaka jest skala i zakres tej działalności.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Pkt 10 – wspieranie przedsiębiorców w walce z nieuczciwym importem. Ma to dla mnie znaczenie o tyle, iż wychodzi nieco poza obszar tematyczny dzisiejszego posiedzenia Komisji. Mówiliśmy o kwestiach dotyczących głównie eksportu, a miałem niedawno okazję rozmawiać z osobami zajmującymi się tzw. e-commerce. Zwrócono nam uwagę, że polscy przedsiębiorcy muszą konkurować z towarami sprowadzanymi spoza Unii Europejskiej, często nieoclonymi, gdzie kwestie podatkowe pozostają do wyjaśnienia. Mówimy tu o sprawach związanych z ochroną konkurencji i konsumentów i dochodzeniem praw nabywców takich towarów. Ci przedsiębiorcy stawiani są w zdecydowanie gorszej pozycji. Czy mogliby państwo powiedzieć troszkę więcej na ten temat?</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Skoro jeden z moich przedmówców prosił o porównanie danych POT chociażby do Hiszpanii, zdaję sobie sprawę, że trudno nam szybko zacząć konkurować z podmiotami, które mają bardzo mocno rozwinięty rynek turystyczny, ale prosiłbym, jeśli pan takimi danymi dysponuje, o porównanie kwot wydawanych na tego typu działania z roku 2020 do roku 2015. Pokaże nam to jak mniej więcej te środki wzrastały. To samo dotyczy też innych działań i programów – jak to wyglądało w roku 2015, chociażby w przybliżeniu i jak to wyglądało w roku 2020. Z mojej strony, przynajmniej na chwilę obecną to będą wszystkie pytania. Teraz oddajemy głos KUKE.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#WiceprezesKorporacjiUbezpieczenKredytowEksportowychTomaszSlagorski">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie. Chciałbym ustosunkować się do przedstawionych informacji odnośnie do działalności KUKE. Muszę sprostować – ubezpieczenia eksportowe w ubiegłym roku na rachunek Skarbu Państwa wyniosły nie 700 mln zł, ale 4 mld zł. Ta kwota 700 mln zł to tylko jeden z produktów, które oferujemy – gwarancje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselJanuszCichon">Korzystałem ze sprawozdania KUKE – 0,7 mld to gwarancje Skarbu Państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#WiceprezesKUKETomaszSlagorski">To tylko gwarancje gwarantowane, ale mamy też inne produkty: ubezpieczenia kredytu kupieckiego oraz ubezpieczenia kredytów długoterminowych. Łączna wartość transakcji, które ubezpieczyliśmy w ubiegłym roku to 68,4 mld zł, w tym ubezpieczenia eksportowe to 22,5 mld zł. Wzrost ubezpieczonych przez KUKE transakcji w ubiegłym roku wyniósł 23%. Wartość ubezpieczonych transakcji była najwyższa w naszej historii. W ciągu ostatnich 4 lat średnioroczny wzrost ubezpieczonych transakcji jest na poziomie 20-30%. Od 2016 roku wartość ubezpieczonych przez KUKE transakcji podwoiła się. Jeśli chodzi o kwestię dokapitalizowania, ona de facto nastąpiła. W ubiegłym roku, bodajże w czerwcu, ale na pewno w pierwszej połowie roku, kapitał został podniesiony o 50 mln zł, a akcje w całości objął Bank Gospodarstwa Krajowego. Wydaje mi się, że przedstawiłem główne informacje, jeśli chodzi o kwestie poruszone przez pana posła. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, jeśli chodzi o kwestie techniczne, na razie jeszcze jesteśmy w fazie zadawania pytań. Proszę o zgłoszenia osób, które chciałyby zadać pytania. Jeśli nie mamy już pytań, a mamy zgłoszenie pana Piątkowskiego, przejdziemy teraz do odpowiedzi. W pierwszej kolejności poproszę, aby głos zabrał pan minister, a następnie kolejne osoby, które będą chciały się wypowiedzieć w tym temacie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Bardzo dziękuję. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, poproszę też o pomoc mojego współpracownika – pana dyrektora Salomona – w uzupełnieniu danych. Na pytania, na które nie odpowiemy, bo nie mamy w tej chwili takiej wiedzy, pozwolimy sobie odpowiedzieć pisemnie. Patrząc chronologicznie na zadane pytania, panu posłowi Cichoniowi chciałem odpowiedzieć, że to w zasadzie był komentarz. Zgadzam się z panem posłem, tę sytuację faktycznie zawdzięczamy przede wszystkim przedsiębiorcom i może jeszcze jednej kwestii – strukturze polskiego rynku i jego dość dużej dywersyfikacji. Spowodowało to, że covid okazał się mniej dotkliwy. Dywersyfikacja i przedsiębiorczość niewątpliwie są na pierwszym miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Jeśli chodzi o wydatki związane z promocją eksportu, prosiłbym aby za chwilę, jeśli mamy taką wiedzę, pan dyrektor Salomon to uzupełnił.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Kolejne było pytanie pani poseł Wcisło o koszt komisji rządowych. Były też dwa pytania – pytał o to też pan przewodniczący – o charakterystykę kosztów expo. Poproszę tu również o uzupełnienie, ale jeśli chodzi o komisje międzyrządowe, tytułem wyjaśnienia, np. ta, która właśnie się zakończyła, nie wywołała żadnych dodatkowych kosztów. Odbywała się w formule zdalnej i wszyscy wykonywaliśmy czynności na miejscu. Te komisje odbywają się rzadko i naprzemiennie – raz w kraju jednej strony, a raz w drugim. W tym roku była to formuła zdalna. Posiedzenie komisji odbyło się zgodnie z planem, nie w Taszkiencie, ale w Warszawie. Posiedzenia komisji, które są przewidziane w tym roku, wedle mojej wiedzy, poza tą które miała miejsce, to komisja w Gruzji, jeśli sytuacja pandemiczna na to pozwoli, pod koniec trzeciego kwartału, a jeśli nie, to również w formule hybrydowej. Posiedzenia komisji odbywają się co kilka lat. Nie są to wydarzenia stałe i trudno tu mówić o jakichś specjalnych kosztach. Nie ma żadnej specjalnej administracji, która by obsługiwała ich pracę.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Pan przewodniczący pytał o instrumenty wsparcia 3.3.3 i 3.3.2. Powiedziałbym, że przedsiębiorcy uczestniczą na zasadach konkursowych. Wskaźniki rezultatów określone są w konkursach, gdy są ogłaszane, np. przez PARP, czy organizacje takie, jak POT, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Zgodnie z pragmatyką wydawania środków unijnych, w ten sposób jest mierzona efektywność, że mierzy się osiągnięcie wskaźników rezultatu. Jeśli chodzi o działanie 3.3.3, które było największe, zawarto umowy na  1008 mln zł i jest jeszcze około 200 wniosków złożonych przez przedsiębiorców, gdzie nie zostały zawarte umowy o dofinansowanie. W tym zakresie też bym prosił, jeśli mamy taką możliwość, o uzupełnienie.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Patrzę jeszcze na szybko, jakie pytania zanotowałem. Jeśli chodzi o KUKE, organizacja odpowiedziała.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Jeśli chodzi o wydatki na wsparcie polskiego eksportu, to są rozproszone i bardzo często adresowane są do małych i średnich przedsiębiorstw. Duże firmy radzą sobie bez porównania lepiej z promocją swojej działalności eksportowej. Porównując wydatki pomiędzy Polską, a innymi krajami, należy też mieć na uwadze specyfikę rynków. Jeśli u nas usługi turystyczne to około 7-8% PKB, to siłą rzeczy nasze wydatki na promocję turystyki będą niższe niż w Hiszpanii, gdzie ten sektor odpowiada za ponad 20% PKB. Zgadzam się z tym, że wydatki na promocję eksportu mogłyby być większe, ale są takie, na jakie pozwalają możliwości państwa polskiego.</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Panie przewodniczący, proszę o udzielenie głosu panu dyrektorowi Salomonowi, aby uzupełnił te moje szybkie, ad hoc odpowiedzi na pytania. Jeśli pozostanie niedosyt lub na coś nie będziemy w stanie odpowiedzieć, to pozwolimy sobie pisemnie odnieść się do tych uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Jak najbardziej, panie ministrze, ale chciałem uprzedzić że po panu Salomonie oddamy jeszcze głos panu dyrektorowi Piątkowskiemu i na pewno będą jeszcze pytania ze strony parlamentarzystów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Dziękuję bardzo panie ministrze, panie przewodniczący. Chronologicznie, tak jak zgłaszali pytania państwo posłowie, uzupełniając niejako to, co zasygnalizował pan minister, najpierw odniosę się do pytania pana posła Janusza Cichonia. Oczywiście potwierdzę to, co zasygnalizowałem wcześniej i doprecyzuję słowa pana posła – eksport liczony na bazie polskiego złotego w ubiegłym roku eksport wzrósł w ubiegłym roku, a liczony na bazie euro spadł delikatnie – o 0,3%. W pełni zgadzam się z panem posłem. Sądzę, że to jest jak najbardziej fair w stosunku do przedsiębiorców, że dane statystyczne dotyczące handlu zagranicznego, które wymieniłem, są zasługą przedsiębiorców i tego, w jaki sposób oni sobie w tej bardzo trudnej, kryzysowej sytuacji musieli radzić. Te dane wskazują na to, że poradzili sobie dobrze. Jeśli wymaga to doprecyzowania, to moje słowa przedstawiające statystyki nie miały oznaczać roszczenia sobie praw i przypisywania sobie tych zasług.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Jeśli pan poseł i pan przewodniczący się zgodzą, zgodnie z tym, co powiedział pan minister, pozwolimy sobie na piśmie przedstawić zbiorcze zestawienie wydatków na promocję gospodarczą z tych rozproszonych źródeł, zgodnie z państwa prośbą. Jeśli państwo się zgodzą, podzielimy je na wydatki – tak jak zasugerowała w kolejnym pytaniu pani poseł – które trafiają bezpośrednio do przedsiębiorców i te, które trafiają na potrzeby promocji ogółem. Przedstawimy taką pisemną informację.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">W zakresie KUKE mamy odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Jeśli chodzi o środki dotyczące projektu expo, mamy je ujęte w programie wieloletnim dotyczącym udziału Polski w wystawie światowej expo, przewidziane i zaakceptowane na poziomie 83 mln zł. Dodatkowo, poza tymi środkami budżetowymi, przeznaczamy na ten cel kwotę 15 mln zł z programu „Brand”, o którym pan minister wspominał. To są środki na organizację i zabezpieczenie udziału oraz na realizację programu gospodarczego, który trafia do przedsiębiorców i budowę pawilonu polskiego w Dubaju. Kwota 66 mln w ramach konkursu prowadzonego przez PARP trafia bezpośrednio do przedsiębiorców jako pomoc publiczna de minimis, zgodnie z tym co wybiorą przedsiębiorcy. Służy ona przedsiębiorcom do zaspokojenia potrzeb, związanych w największej mierze z udziałem o charakterze gospodarczym na rynkach bliskowschodnich. Zgodnie z naszym doświadczeniem, największym wzięciem cieszy się dofinansowanie udziału w targach. Taki jest też charakter głównej części działań związanych z programem gospodarczym, który towarzyszy expo, choć nie są to działania wyłączne. Expo traktujemy jako projekt, który nie rozpocznie się w dniu uroczystego otwarcia wystawy expo, ale taki, który już trwa. Wszystkie wydarzenia targowe, które już teraz trwają, mimo przesunięcia terminu wystawy, pomimo pandemii na rynku emirackim cieszą się wzięciem, jeśli chodzi o polskich przedsiębiorców. Traktujemy to jako program gospodarczy „flankujący” samą wystawę. Podobnie chodzi nie tylko o aktywność wyłącznie na rynku Zjednoczonych Emiratów Arabskich, ale na kilku powiązanych bardzo mocno rynkach bliskowschodnich. Traktujemy to również jako część programu gospodarczego.</u>
+          <u xml:id="u-20.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Jeśli chodzi o środki przeznaczone na promocję gospodarczą, chciałbym jeszcze zwrócić uwagę, że poza tymi projektami, o których wspomniał pan minister, czyli poddziałaniami 3.3.2 i 3.3.3 POIR, przedsiębiorcy mają do dyspozycji środki w ramach regionalnych programów operacyjnych. Środki z tych programów centralnych – tak to nazwijmy – to kwota 2 mld zł. Do tego dochodzą środki z RPO. W informacji, którą państwu przedłożymy, umieścimy też środki, które co do zasady są pożytkowane na ten sam wspólny cel – promocję polskiej gospodarki – ale pozostają w dyspozycji samorządów wojewódzkich.</u>
+          <u xml:id="u-20.5" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Odpowiadając na pytanie pani poseł Wcisło, od jakiego okresu możemy liczyć te wydatki, pierwsze konkursy ogłaszane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości z dofinansowaniem dla przedsiębiorców to rok 2016. W ramach aktualnej perspektywy środków unijnych od tego okresu możemy mówić o wydatkowaniu kwot, o których pan minister wspominał.</u>
+          <u xml:id="u-20.6" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Kolejne pytanie pana posła dotyczyło uwzględnienia wątków importowych. W informacji naszego ministerstwa dotyczącej eksportu pozwoliliśmy sobie uznać za zasadne, że walka z nieuczciwym importem często jest blisko tego, na czym nam zależy, czyli troski o import zaopatrzeniowy. Na początku mówiłem o saldzie. Nie jest tak, że każdy import działa na niekorzyść polskiego eksportu. Duża część naszego importu to import zaopatrzeniowy. W tym zakresie troszczymy się o sukces biznesowy naszych przedsiębiorców i chcemy zapewnić, aby mogli importować określone podzespoły na atrakcyjnych warunkach, aby de facto później nasz eksport mógł odnotowywać sukcesy.</u>
+          <u xml:id="u-20.7" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRPiTTomaszSalomon">Jeśli chodzi o ostatni wątek z państwa pytań, który wynotowałem, czyli efektywność działań podejmowanych w ramach wydatkowanych środków, w ramach środków unijnych, które stanowią lwią część kwot przeznaczanych na promocję gospodarczą i wsparcie polskich eksporterów, przeznaczona jest zawsze określona kwota na przeprowadzenie ewaluacji. Takie ewaluacje będziemy realizowali z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości. Jest to rutynowe i wymagane w ramach podpisywanych z Komisją Europejską działań. Jeśli będziemy dysponowali ewaluacjami i Komisja będzie tym zainteresowana, będziemy mogli takie informacje przekazać państwu posłom. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo. Teraz proszę o zabranie głosu pana Grzegorza Piątkowskiego – dyrektora w Biurze Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#DyrektorwBiurzeRzecznikaMalychiSrednichPrzedsiebiorcowGrzegorzPiatkowski">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałbym podziękować za głos i wskazać na kilka działań rzecznika zmierzających do aktywizacji polskich przedsiębiorców na rynkach zagranicznych. Między innymi, w kooperacji z ministerstwem wskazaliśmy przedsiębiorcom możliwość udziału w przetargach unijnych i wojska amerykańskiego. To spotkało się z dużym zainteresowaniem i pewnymi sukcesami. Przedsiębiorcy nam sygnalizowali, że pewne rzeczy już się dzieją.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#DyrektorwBiurzeRzecznikaMalychiSrednichPrzedsiebiorcowGrzegorzPiatkowski">Druga kwestia niestety jest obecnie zablokowana przez pandemię, ale jest gotowa pod względem organizacyjnym, to wizyty studyjne przedsiębiorców polskich w kilku krajach europejskich – m.in. Szwecji, Danii, Belgii i innych. Gdy tylko sytuacja epidemiologiczna pozwoli na tego typu wizyty studyjne, będą realizowane. Są już przygotowane. Chciałbym też wskazać na działania PAIH. Oceniamy je bardzo dobrze, były bardzo pomocne w organizacji wizyt studyjnych. Podobnie polskie ambasady.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#DyrektorwBiurzeRzecznikaMalychiSrednichPrzedsiebiorcowGrzegorzPiatkowski">Trzecia kwestia to popularyzacja i pozyskiwanie funduszy unijnych, szczególnie pod kątem kooperacji i ekspansji polskich przedsiębiorstw poza granice Polski, wyrażona w wielu radach przedsiębiorców. Mieliśmy okazję zajmować się tym od roku i przedsiębiorcy rzeczywiście na tym korzystają. Mamy sygnały dotyczące potrzeby informacji i biuro rzecznika służy jako pas transmisyjny. Ta informacja dociera do przedsiębiorców. Mamy nadzieję, że docelowo przełoży się to na zwiększenie absorbcji funduszy unijnych i polepszenie bilansu wymiany zagranicznej, o której mówimy. Dziękuję bardzo za głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo. Oddaję głos pani poseł Marcie Wcisło. Przypominam, że na pytania, na które nie uzyskaliśmy odpowiedzi ministerstwo zobowiązało się odpowiedzieć w formie pisemnej. Widzę, że jest jeszcze zgłoszenie pana posła Cichonia, ale panie mają pierwszeństwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMartaWcislo">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, panie ministrze, chciałam uzupełnić moje pytanie. Powiedzieli państwo, że koszt expo to 83 mln zł plus 15 mln zł. Moje pytanie brzmi następująco – czy kwota 66 mln zł dla przedsiębiorstw w zakresie dofinansowania, które ma posłużyć do udziału w targach jest zawarta w tych 83 mln zł, czy jest poza nią? Tak jak wcześniej wspomniałam, proszę o procentowy udział środków przeznaczanych na przedsiębiorstwa i ile państwo zatrzymują na organizację expo w Dubaju w roku 2020. Proszę także o informację na piśmie w tym zakresie. Teraz chciałabym dowiedzieć się, czy ta kwota 66 mln zł dla przedsiębiorców zawiera się w kwocie 83 mln zł na organizację expo. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo. Pan poseł Cichoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselJanuszCichon">Wygląda na to, że zostałem źle zrozumiany przez przedstawiciela KUKE. Jestem pełen uznania dla tego, co KUKE w ramach swoich dzisiejszych możliwości robi, jeśli chodzi o ubezpieczenia. Moim zdaniem mogłoby robić zdecydowanie więcej. Dofinansowanie  50 mln zł z BGK w ubiegłym roku to naprawdę kropla w morzu potrzeb. Dokapitalizowanie powinno być liczone w miliardach moim zdaniem i to mógłby być rzeczywisty przyczynek do tego, aby wykorzystywać sytuację związaną z przerwami w rynkach dostaw, z otwieraniem się na nowe rynki. Bez sensownego systemu ubezpieczeń eksportowych tego się po prostu zrobić nie da. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo. Oddaję głos panu ministrowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Odpowiedź dla pani poseł Wcisło – ta kwota 66 mln zł jest poza tymi 88+15 mln zł. Na pozostałe pytania dotyczące szczegółów finansowych odpowiedź przekażemy na piśmie. Jeśli chodzi o pytanie pana posła Cichonia, rozumiem że to komentarz do sytuacji KUKE. Też tego słuchałem. Personalnie KUKE mi nie podlega, ale to jednostka, z którą ministerstwo współpracuje. Przekażę sugestię zwiększenia aktywności KUKE, jeśli będą takie możliwości, ale ze wstępnego rozeznania, które zrobiliśmy w resorcie, dość wysoko oceniamy aktywność KUKE. Trzeba przeprowadzić z nią rozmowy, jakie są faktyczne potrzeby i możliwości przerobienia różnych środków. Dziękuję za sugestię. Biorę to sobie do serca. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, wyczerpane zostały wszystkie głosy w dyskusji. Zamykam dyskusję. Mam pytanie – czy jest sprzeciw wobec przyjęcia przedstawionej informacji? Nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła informację.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechZubowski">Szanowni państwo, na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji. Protokół z dzisiejszego posiedzenia Komisji będzie wyłożony do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję wszystkim z państwa, zaproszonym gościom i ministerstwu za udział w dyskusji. Do widzenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..3e30d2a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/header.xml
@@ -0,0 +1,43 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-infxx-00086-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury /nr 86/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury /nr 86/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#INF">86</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-23</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk" role="speaker">
+        <persName>Departamentu Infrastruktury Najwyższej Izby Kontroli Marcin Stolarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMaciejLasek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maciej Lasek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson" role="speaker">
+        <persName>Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego Piotr Samson</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPawelOlszewski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Paweł Olszewski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="INF" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..553cc3c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00086-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,82 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury. Witam panie posłanki i panów posłów oraz wszystkich zaproszonych gości, a w szczególności pana ministra i pana prezesa wraz ze współpracownikami.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Stwierdzam przyjęcie protokołów posiedzeń Komisji od 1. do 70. wobec niewniesienia do nich zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Linki z dostępem do wideokonferencji zostały państwu udostępnione, zasady głosowania są państwu znane.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę panie i panów posłów uczestniczących zdalnie, jak również posłów obecnych na sali o zalogowanie się do systemu. Przystąpimy do stwierdzenia kworum. Proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Stwierdzam kworum. Pulpit do głosowania będzie jeszcze przez jakiś czas czynny na wypadek, gdyby któryś z posłów miał się spóźnić.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proszę pana ministra i pana prezesa o zabranie głosu. Jest to rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli ochrony lotnictwa cywilnego. Pan minister jest nieobecny, jest pani dyrektor Mieleszkiewicz z ramienia resortu. Który z panów chce pierwszy zaprezentować           informację, która jest przedmiotem obrad Komisji? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Dzień dobry państwu. Marcin Stolarczyk, Departament Infrastruktury NIK. To my mamy prezentować informację, więc pozwolę sobie rozpocząć.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Przypadł mi zaszczyt prezentacji wyników kontroli ochrony lotnictwa cywilnego, którą NIK przeprowadziła w 2017 r. Ostatnie wystąpienie zostało podpisane w 2018 r., kontrola objęła okres od 2015 r. do 2017 r.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Głównym celem naszej kontroli była odpowiedź na pytanie, czy organy administracji publicznej właściwe w sprawach lotnictwa cywilnego oraz zarządzający lotniskami, jak i instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej zapewniły skuteczną ochronę lotnictwa cywilnego.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Celami szczegółowymi naszej kontroli były: realizacja przez organy administracji publicznej oraz zarządzających lotniskami i Polską Agencję Żeglugi Powietrznej zadań z zakresu ochrony lotnictwa określonych w przepisach Unii Europejskiej, przepisach krajowych, w tym w krajowym programie ochrony lotnictwa cywilnego, programie kontroli jakości, krajowym programie szkolenia w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego. Również jednym z celów szczegółowych była realizacja przez zarządzających lotniskami i Polską Agencję Żeglugi Powietrznej obowiązków określonych w przepisach ustawy o ochronie osób i mienia.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">W trakcie naszej kontroli badaliśmy także realizację wniosków sformułowanych w poprzednich kontrolach dotyczących ochrony lotnictwa cywilnego. Kontrolą objęto: ministra infrastruktury i budownictwa, prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego jako sprawującego funkcję władzy lotniczej w Polsce, a także 11 spośród 15 zarządzających lotniskami w naszym kraju. Jak wcześniej wspomniałem, kontrolą objęto również Polską Agencję Żeglugi Powietrznej.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">W wyniku naszej kontroli stwierdziliśmy, iż zadania związane z ochroną lotnictwa cywilnego określone w przepisach UE oraz w przepisach krajowych, w tym w prawie lotniczym, nie były realizowane prawidłowo i rzetelnie zarówno przez prezesa ULC, jak i zarządzających lotniskami.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Prezes ULC nieprawidłowo realizował część zadań określonych w „Krajowym programie ochrony lotnictwa cywilnego” leżących w jego kompetencjach. Nie zapewnił, aby nadzorujące podmioty realizujące zadania ochrony działały na podstawie aktualnych programów ochrony. Nieprawidłowo wyznaczył zarejestrowanych agentów i zarejestrowanych dostawców zaopatrzenia pokładowego samolotów.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Prezes ULC w niedostatecznym stopniu wywiązał się z określonych w prawie lotniczym obowiązków nadzorczych nad realizacją „Krajowego programu ochrony lotnictwa cywilnego”, realizacją programów ochrony lotnisk i programów ochrony przedsiębiorstw prowadzonych przez podmioty działające w lotnictwie cywilnym, działalnością służb ochrony lotów.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">W rezultacie tych działań albo ich braku zarządzający lotniskami nieprawidłowo realizowali spoczywające na nich obowiązki zawarte w KPOLC. Polegały one głównie na: całkowitym braku lub nieterminowej aktualizacji programów ochrony, niezapewnieniu prawidłowego funkcjonowania zespołów ochrony lotnisk i centrów zarządzania kryzysowego, nieprawidłowym opracowaniu instrukcji przepustkowych i wydawaniu uprawnień do wejścia lub wjazdu do stref chronionych lotnisk, niedostatecznym przygotowaniu punktów kontroli dostępu do stref ochrony lotnisk – dotyczyło to ośmiu osób zarządzających lotniskami, niedostatecznym przygotowaniu punktów kontroli i bezpieczeństwa osób i rzeczy wnoszonych do stref chronionych lotnisk – dziesięciu zarządzających.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Polegały one również na nieprawidłowym przygotowaniu osób realizujących zadania w zakresie ochrony, niedostatecznym przeszkoleniu i dopuszczeniu ich do przeprowadzania kontroli bezpieczeństwa przez osoby nieuprawnione, nieposiadające wymaganych certyfikatów – u sześciu zarządzających lotniskami te nieprawidłowości zostały stwierdzone.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Również w przypadku siedmiu zarządzających lotniskami stwierdzono nieprawidłowe ogrodzenie lotnisk, co umożliwiało przedostanie się na ich teren osób nieuprawnionych.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Konsekwencją nieodpowiedniego przygotowania przez zarządzających lotniskami zarówno samych punktów kontroli dostępu oraz wskutek niewystarczającego przygotowania personelu lotniskowego do ich przeprowadzenia, a także nieprzestrzegania przez operatorów norm i procedur regulujących przebieg tej kontroli było nieprawidłowe przeprowadzenie kontroli dostępu do stref zastrzeżonych lotnisk i ich części krytycznych, nieprawidłowe przeprowadzenie kontroli bezpieczeństwa osób chodzących do stref chronionych lotnisk oraz rzeczy wnoszonych i wwożonych do tych stref.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">W związku z powyższym należy stwierdzić, że nieprawidłowe przeprowadzanie kontroli dostępu i kontroli bezpieczeństwa skutkowało występowaniem potencjalnych zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego. Zagrożenia te wynikały wprost z ujawnionych, często niestety powtarzających się przypadków umożliwiania wejścia do strefy osób nieuprawnionych i wnoszenia przez nich przedmiotów zabronionych, zagrażających bezpieczeństwu w lotnictwie cywilnym. Stan ten potwierdzały wyniki obserwacji wykonywanych na lotniskach przez funkcjonariuszy straży granicznej.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Nasza kontrola stwierdziła również nieprawidłowości zarówno po stronie prezesa ULC, jak i podmiotów zarządzających lotniskami w zakresie realizacji zadań określonych w „Krajowym programie kontroli jakości”. Te nieprawidłowości dotyczyły: przyjęcia systemu jakości realizacji zadań, który nie zapewniał obiektywnej, rzetelnej oceny stanu ochrony nadzorowanych lotnisk, niejednolitości stosowanych ocen stanu ochrony i ich zawyżanie, niedostosowania sankcji karnych w sytuacjach znacznej powtarzalności wyróżnionych poważnych nieprawidłowości, nieprawidłowego wyznaczania audytorów kontroli zgodności, nieprawidłowego usytuowania audytorów wewnętrznych w strukturach organizacyjnych lotów.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Kolejnym elementem stwierdzonym w toku naszej kontroli było to, że po stronie         prezesa ULC, jak i zarządzających lotniskami wystąpiły nieprawidłowości w realizacji zadań ujętych w krajowym programie szkoleń. Był to: niedostateczny nadzór nad realizacją szkoleń określonych w tym programie, brak nadzoru nad aktualnością programów szkoleń, na podstawie których były one przeprowadzone, dopuszczenie do realizacji szkoleń przez podmioty nieuprawnione i bez programu tych szkoleń, niedostateczny nadzór nad pracą instruktorów prowadzących szkolenia, nieprawidłowe dokumentowanie procesów egzaminacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Szanowni państwo, w toku naszej kontroli stwierdziliśmy również, że minister infrastruktury i budownictwa – od 22 stycznia już minister infrastruktury, ale w trakcie kontroli był to minister infrastruktury i budownictwa – rzetelnie zrealizował wniosek pokontrolny sformułowany przez NIK w kontroli ochrony lotnictwa z 2012 r. dotyczący doprowadzenia przepisów krajowych w zakresie ochrony lotnictwa do zgodności z przepisami UE.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">W naszej kontroli przeprowadzonej w 2017 r., której wyniki prezentuję, stwierdzono również, że minister nie skorzystał w pełni z ustanowionych prawem lotniczym możliwości sprawowania nadzoru nad działalnością prezesa ULC. Nie zapewnił również w ramach nadzoru, aby prezes ULC w corocznych sprawozdaniach przedkładanych do ministra zawarł informacje pozwalając na formułowanie rzetelnych ocen realizacji zadań związanych z ochroną lotnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">W wyniku naszej kontroli sformułowaliśmy ocenę ogólną. W naszej ocenie organy administracji publicznej oraz zarządzający lotniskami nie realizowali prawidłowo zadań z zakresu ochrony lotnictwa cywilnego określonych w przepisach. Podmioty objęte kontrolą nie w pełni zrealizowały także wnioski sformułowane przez nas po kontrolach w latach 2011–2013. W rezultacie nasza kontrola stwierdziła, że lotnictwo cywilne pomimo prawidłowej implementacji przepisów unijnych do naszego prawa nadal nie jest należycie chronione przed aktami bezprawnej ingerencji.</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Oczywiście pozytywnie oceniamy kwestię, o której wspomniałem przed chwilą – przepisy zostały prawidłowo zaimplementowane, natomiast bezpieczeństwo lotnictwa cywilnego pozostawało, jak ustaliliśmy w wyniku naszej kontroli, wciąż nieodpowiednio chronione.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Jeżeli chodzi o wnioski po naszej kontroli, wnieśliśmy do ministra o egzekwowanie od prezesa ULC informacji zapewniających możliwość sprawowania na dostatecznym poziomie nadzoru nad jego działalnością w zakresie ochrony lotnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Do prezesa ULC wnieśliśmy o wdrożenie systemowych rozwiązań zapewniających realizowanie w pełni i zgodnie z obowiązującymi przepisami przez podległy mu urząd oraz nadzorowane jednostki zadań związanych z ochroną lotnictwa cywilnego, w tym zapewniających skuteczną eliminację zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu ruchu lotniczego.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Do zarządzających lotniskami wnieśliśmy o podjęcie działań zapewniających zgodną z przepisami realizację zadań ochrony przez osoby właściwie do tego przygotowane z użyciem prawidłowo przygotowanych środków technicznych, w pełnym, ustalonym przepisami zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Na podstawie ustaleń całokształtu naszej kontroli Izba uznała również za zasadną konieczność wprowadzenia przez ministra i prezesa ULC szeregu zmian w przepisach zapewniających jednoznaczne określenie sposobu i zakresu działania prezesa ULC oraz zarządzających lotniskami w zakresie ochrony lotnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Oto działania, które podjęto po naszej kontroli – minister obiecał zmianę obowiązujących regulacji w sprawie przepływu informacji z ULC dotyczących ochrony lotnictwa, a prezes ULC poinformował o realizacji szeregu działań zmierzających do uporządkowania i weryfikacji aktualizacji prowadzonych ewidencji w zakresie podmiotów nadzorowanych odpowiedzialnych za ochronę, audytorów krajowych i wewnętrznych, operatorów kontroli bezpieczeństwa itp. Prezes ULC poinformował nas również o podjęciu działań zapewniających prawidłowy tok wyznaczania audytorów. Zarządzający lotniskami poinformowali o realizacji wszystkich zawartych w wystąpieniach wniosków z kontroli.</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Reasumując, powtórzę raz jeszcze to, co powiedziałem w trakcie tej prezentacji. Pomimo pełnej implementacji norm unijnych do przepisów krajowych kontrola ujawniła, że lotnictwo cywilne w Polsce nadal nie jest chronione na dostatecznym poziomie. Stwierdzono występowanie nieprawidłowości o dużej skali i wadze rzutujących negatywnie na poziom ochrony, a w konsekwencji na bezpieczeństwo ruchu lotniczego.</u>
+          <u xml:id="u-2.25" who="#DepartamentuInfrastrukturyNajwyzszejIzbyKontroliMarcinStolarczyk">Dziękuję państwu za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Otwieram dyskusję. Czy strona rządowa chce się odnieść do informacji przedstawionej przez NIK? Czy pan prezes ULC chce się odnieść?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Dzień dobry, państwu. Dzień dobry, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Nasza filozofia jest taka, że jeżeli chodzi o bezpieczeństwo i ochronę, to są to działania wspólne, wielowarstwowe, dlatego też przede wszystkim bardzo dziękujemy NIK za to, że przeprowadziła taką kontrolę i przedstawiła argumenty krytyczne, acz konstruktywne. Było to w 2017 r., kontrola dotyczyła również lat poprzednich.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Chciałem też powiedzieć, że do sierpnia 2018 r. wprowadziliśmy program naprawczy i do modyfikacji, które były zgłoszone przez NIK, podeszliśmy bardzo konstruktywnie. Chciałbym również zaznaczyć, że wiele z tych elementów było spowodowane m.in. brakami kadrowymi.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Proszę pamiętać, że lata 2017–2019 to ogromny wzrost, jeżeli chodzi o przewozy lotnicze, natomiast budżet ULC, co wielokrotnie podnosiłem, był cały czas na stałym poziomie. Mimo ogromnego wzrostu przewozów liczba inspektorów i pracowników, których posiadaliśmy, od pięciu lat była na tym samym poziomie.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Byliśmy też świadkami ogromnej fluktuacji kadr ze względu na wysokość pensji. W tym miejscu chciałem podziękować panu prezesowi Banasiowi, ponieważ dopiero w 2019 r., kiedy to pan prezes Banaś był ministrem finansów, podjął decyzję o zwiększeniu budżetu ULC o 10 mln, co pozwoliło nam na zatrudnienie kolejnych 29 osób oraz podwyższenie pensji. To spowodowało, że od 2020 r. nasze realne możliwości znacznie się poprawiły i dlatego w tym miejscu chciałbym osobiście podziękować prezesowi Banasiowi za podjęcie takiej decyzji jako minister finansów. Jeszcze raz państwu dziękuję za ten konstruktywny krytycyzm, ale także za wspólne działanie.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Jednocześnie chciałbym też wskazać, że równolegle do działań NIK cały czas podlegamy audytom międzynarodowym. Jeśli chodzi o kwestię ochrony, są to audyty z poziomu ICAO, czyli Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego w Montrealu, oraz z poziomu Komisji Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">W tym miejscu chciałbym przytoczyć informację, że w kwietniu 2017 r. przechodziliśmy całościowy audyt ICAO w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego, który wykazał, że nasza zgodność z przepisami międzynarodowymi była na poziomie 99,4%. Następnie zarówno my, jak i poszczególne lotniska w kraju przechodziliśmy praktycznie co roku kontrole wykonywane przez Komisję Europejską.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Chciałbym zaznaczyć, że w żadnej z tych kontroli, nawet w żadnym elemencie składowym nie osiągnęliśmy poziomu 4, czyli poziomu najniższego, który oznaczałby natychmiastowe niebezpieczeństwo i zagrożenie kwestii ochrony. W tych kontrolach nie ma oceny łącznej, natomiast mogę powiedzieć statystycznie, że skala jest od 1 do 4. Punkt 4 to uwagi krytyczne. W żadnym punkcie składowym Komisja nie przyznała nam 4, około 10–12% zagadnień było ocenionych na poziom 3, natomiast większość pozostałych obszarów była oceniona na 1 bądź 2 – jako obszary wysokiej zgodności.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Ostatnia taka kontrola całościowa, jeżeli chodzi o ULC, była połączona z portem lotniczym w Rzeszowie, którą to kontrolę Komisja Europejska przeprowadziła w listopadzie 2019 r. Wcześniej kontrole były robione w 2017 r. w porcie lotniczym w Warszawie, czyli w porcie Chopina, w 2018 r. w porcie lotniczym w Gdańsku i tak jak powiedziałem, w 2019 r. miała miejsce całościowa kontrola ULC i portu lotniczego Rzeszów przez Komisję Europejską. Tak jak mówię, nie było żadnej oceny 4, większość to były oceny1 i 2.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Chciałbym więc powrócić jeszcze raz do tego, co powiedziałem na samym początku. Bardzo dziękujemy za konstruktywny krytycyzm. Oczywiście bierzemy to wszystko pod uwagę. Wprowadziliśmy program naprawczy w większości elementów do sierpnia 2018 r., o czym pan dyrektor powiedział, a my to zaraportowaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Natomiast ostatni element z programu naprawczego, który rzeczywiście był bardzo pracochłonny, wprowadziliśmy dopiero w 2020 r., przy czym było to związane z tym, że dopiero w październiku 2019 r. dostaliśmy dodatkowe możliwości, jeżeli chodzi o zatrudnianie pracowników oraz podniesienie pensji, aby zminimalizować fluktuację kadr – stąd to opóźnienie.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#PrezesUrzeduLotnictwaCywilnegoPiotrSamson">Niemniej chciałbym powiedzieć, że na dzień dzisiejszy status jest taki, że wszystkie te uwagi uwzględniliśmy w programie naprawczym. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Do głosu zgłosił się pan poseł Maciej Lasek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMaciejLasek">Dziękuję, panie przewodniczący. Panie dyrektorze, panie prezesie, szanowni państwo, Wysoka Komisjo – choć nikogo więcej nie ma na sali, ale uczestniczą zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselMaciejLasek">Mam pytanie do pana prezesa ULC, a w zasadzie pewną uwagę. Z jednej strony z dużym zadowoleniem przyjąłem pana reakcję na raport. Jest ona prawidłowa. Jest to reakcja, która przyjmuje uwagi niezależnego organu kontrolnego i mówi, że zostaną one wykorzystane do naprawy systemu.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselMaciejLasek">Z drugiej strony trochę mnie dziwi to, że dostajemy informację, według której zgodność z przepisami przy kontrolach prowadzonych przez ICAO, o której pan wspomniał, była na poziomie 99,4%. Natomiast czytając raport, widać, że zgodność z przepisami absolutnie nie wystarcza do tego, aby pełnić właściwy nadzór nad systemem ochrony lotnictwa cywilnego.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselMaciejLasek">Przytoczę choćby taki punkt, który jest dla mnie punktem nieco zatrważającym, patrząc na tragedię, do której doszło ponad 20 lat temu w Stanach Zjednoczonych. Na jednym z lotnisk pracownicy służby ochrony lotniska realizujący kontrolę dostępu do stref chronionych umożliwili wejście do nich osobom nieuprawnionym legitymizującym się dokumentami wystawionymi na inne dane osobowe, nieważnymi lub sfałszowanymi – 52,9% przypadków. To jest naprawdę zatrważające, jeżeli chodzi o dostęp osób nieupoważnionych bądź też potencjalnie możliwy dostęp osób nieupoważnionych do strefy chronionej lotniska.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselMaciejLasek">Z drugiej strony kiedy czytam zalecenia, które zaproponował NIK do prezesa ULC, czyli „terminowa aktualizacja programów ochrony, na podstawie których podmioty        działające w lotnictwie cywilnym realizują zadania ochrony”, jestem w stanie przyjąć to, że ULC od wielu, wielu lat miał problem z obsadą, od zawsze miał problem wystarczającą liczbą etatów, żeby ten nadzór sprawować. Przy czym skoro mamy drugi punkt: „rzetelne dokumentowanie procesów certyfikacji audytorów krajowych i wewnętrznych”, to w tym momencie z tym audytem jest coś nie tak. Ponieważ jeżeli prowadzimy audyt, powinien on być rzetelny. Jeżeli jest sformułowany taki zarzut, to moim zdaniem jest to dosyć poważne zastrzeżenie do samego sposobu prowadzenia kontroli czy też prowadzenia audytów.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselMaciejLasek">Co do sformułowania „skuteczne egzekwowanie realizacji przez nadzorowane podmioty zaleceń formułowanych w wyniku kontroli zgodności” – na pewno pan prezes zgodzi się ze mną, że samo znalezienie nieprawidłowości to dopiero początek drogi. Nadzorowanie naprawy błędów oraz niedociągnięć, które zostały stwierdzone, jest szalenie istotne. Zarówno w działalności dotyczącej bezpieczeństwa operacji lotniczych, jak i ochrony lotnictwa. Widać, że w tym miejscu coś szwankuje.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#PoselMaciejLasek">Panie prezesie, bardzo bym pana prosił o to, żeby można było w najbliższym czasie zapoznać się z jakąś analizą wdrożonych przez ULC działań w ramach zaleceń NIK. Zarówno nam, posłom Komisji Infrastruktury, ale i wszystkim ludziom lotnictwa i wiem, że wszystkim pracownikom ULC zależy na tym, aby nasze lotnictwo było jak najbardziej bezpieczne, pasażerowie czuli się w pełni bezpieczni na pokładach samolotów                 i na lotniskach.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#PoselMaciejLasek">Na koniec chciałbym zwrócić uwagę, że nie wszystko można zrzucić na braki kadrowe. Nawet jeżeli mamy niewystarczającą obsadę kadrową, to istnieje możliwość jej wyszkolenia i korzystania z pracy dobrze wyszkolonego personelu. Nie chodzi o ilość, ale chodzi o jakość.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#PoselMaciejLasek">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Czy ktoś jeszcze jest chętny do zabrania głosu? Pan dyrektor,          pan prezes? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji. Dziękuję państwu  bardzo serdecznie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..2fd3d38
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-infxx-00088-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury /nr 88/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury /nr 88/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#INF">88</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-30</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorKonradNietrzebka" role="speaker">
+        <persName>Legislator Konrad Nietrzebka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorMariuszPrzerwa" role="speaker">
+        <persName>Legislator Mariusz Przerwa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAgataKatarzynaWojtyszek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Agata Katarzyna Wojtyszek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszChrzan" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Chrzan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWieslawSzczepanski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Wiesław Szczepański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jerzy Polaczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMIAndrzejBittel" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MI Andrzej Bittel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMIRafalWeber" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MI Rafał Weber</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorStanislawLamczyk" role="speaker">
+        <persName>Senator Stanisław Lamczyk</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="INF" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..3d42260
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00088-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,193 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Szanowne koleżanki i koledzy, otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Witam panie posłanki i panów posłów oraz wszystkich zaproszonych gości. W szczególności witam panów ministrów, witam pana ministra Bittela. Witam przedstawicieli Biura Legislacyjnego, sekretariatu.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Przypominam, że linki z dostępem do wideokonferencji oraz instrukcje zostały przesłane posłom oraz zaproszonym gościom przez sekretariat Komisji. Osoby chętne do wzięcia udziału w wideokonferencji i zabrania głosu proszę o dzwonienie do systemu wideokonferencyjnego. Za jego pośrednictwem możliwe jest zgłoszenie do zabrania głosu w dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jednocześnie przypominam, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zwracam się do państwa posłów uczestniczących zdalnie o zalogowanie się, a posłów obecnych na sali o przyłożenie kart do głosowania do czytników i wzięcie udziału w próbnym głosowaniu. Sprawdzimy kworum. Proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku. Wszyscy z państwa, którzy są obecni na sali, zagłosowali? Jak wygląda sytuacja? Ile? Mamy kworum. Proszę o podanie, ile osób bierze udział w posiedzeniu. Mamy 32 posłów członków Komisji biorących udział w posiedzeniu. Wobec tego stwierdzam, że mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przedmiotem dzisiejszego posiedzenia zgodnie z przedstawionym porządkiem jest rozpatrzenie uchwały Senatu, po pierwsze, w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (druk nr 1043), a w drugim punkcie rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1044).</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję, żeby rozpatrywanie poprawek Senatu, gdyż Senat takowe złożył, odbywało się według klasycznego porządku. Jeżeli jest obecny, ewentualnie poprosimy o uzasadnienie przedstawiciela Senatu. Następnie poprosimy o stanowisko rządu do danej poprawki. Potem ewentualne uwagi Biura Legislacyjnego. Czy jest sprzeciw wobec powyższej propozycji? Jeżeli nie ma, stwierdzam przyjęcie porządku procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do realizacji pierwszego punktu porządku dziennego. Czy jest pan senator? Jest pan senator Stanisław Lamczyk. Poprosimy o kilka zdań uzasadnienia odnośnie do poprawek, jakie Senat złożył do ustawy przyjętej uprzednio przez Sejm. Bardzo proszę, panie senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Dzień dobry. Czy jestem dobrze słyszany?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Dzień dobry państwu. Dzień dobry, panie ministrze. Panie przewodniczący, Senat wniósł cztery poprawki. Są to poprawki legislacyjno-porządkowe w związku ze zmianą w art. 4 pkt 25 ustawy. Korekty zdaje się wymagać także art. 22f ust. 15 pkt 4 ustawy. Posługujemy się terminologią sprzed zmiany. W razie przyjęcia poprawki należy rozważyć utrzymanie w mocy aktu wykonawczego wydanego na podstawie art. 22f ust. 14, ponieważ ust. 15 zawiera wytyczne dla niego. Są to poprawki legislacyjno-porządkowe. Jest ich cztery. Zwracam się z prośbą o przyjęcie przez Wysoki Sejm przedłożonych czterech poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję, panie senatorze. Proponuję teraz procedowanie kolejno poprawek nr 1–4. Będę je poddawał pod głosowanie. Czy ze strony Biura Legislacyjnego są uwagi do poprawki nr 1?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">Panie przewodniczący, zwracamy tylko uwagę, że w tekście poprawki nie będą połączone, będą zapisane oddzielnie, nawet jeżeli zostaną razem przyjęte. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jasne. Stanowisko rządu wobec pierwszej poprawki senackiej. Za czy przeciw?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Proszę o uwzględnienie wszystkich poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo. Stanowisko rządu jest pozytywne. Rząd wnosi o przyjęcie poprawek Senatu nr 1–4, ale będziemy głosowali odrębnie.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 1, proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Za chwilkę poprosimy sekretariat o podanie wyników. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosowało 35 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 34 posłów, 1 głos był przeciwny, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 2. Stanowisko rządu wobec poprawki jest pozytywne. Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 2 Senatu, proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Proszę panie i panów posłów o oddawanie głosów. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosowało 35 posłów. Za było 34 posłów, 1 osoba była przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Wobec tego poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-9.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania nad poprawką nr 3 do art. 5 ust. 2. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 3 Senatu, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 3, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku. Przepraszam, jeszcze raz – kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Poprosimy sekretariat o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-9.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu uczestniczyło 35 posłów. Za przyjęciem poprawki były 34 głosy, 1 głos był przeciwny, nikt nie wstrzymał się od głosu. Poprawka nr 3 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-9.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do ostatniej poprawki – nr 4. Jest to zmiana w art. 15 pkt 1. Proszę o przejście do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 4 Senatu, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku. Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Proszę sekretariat o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-9.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W tym głosowaniu również uczestniczyło 35 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 35 posłów, nikt nie był przeciwny, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-9.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz proszę o zgłoszenie posła sprawozdawcy, ponieważ nie ma pani poseł Anny Milczanowskiej. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselTadeuszChrzan">Panie przewodniczący, proponuję panią poseł Agatę Wojtyszek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są inne kandydatury? Czy pani poseł Agata Wojtyszek wyraża zgodę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselAgataKatarzynaWojtyszek">Tak, wyrażam zgodę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję. Informuję, że na sprawozdawcę Komisji po rozpatrzeniu poprawek Senatu do zmiany ustawy o transporcie kolejowym Komisja wybrała panią poseł Agatę Wojtyszek.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do realizacji punktu drugiego porządku dziennego. Czy jest pan senator Artur Dunin? Jeżeli nie ma, przechodzimy… A czy może jest pan poseł Piotr Król? Też nie ma. Przejdźmy zatem do rozpatrzenia poprawek. Jest ich osiem. Czy są jakieś uwagi ze strony Biura Legislacyjnego? Czy niektóre poprawki możemy głosować łącznie? Proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Konrad Nietrzebka, Biuro Legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Panie przewodniczący, szanowni państwo, w naszej ocenie zasadnym byłoby połączenie poprawki nr 1 z poprawką nr 4. Tutaj należałoby przeprowadzić głosowanie łączne. Należałoby także połączyć poprawkę nr 3 z poprawką nr 7 i nad obiema poprawkami głosować łącznie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo. Jakie jest stanowisko rządu wobec poprawek?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafalWeber">Dzień dobry. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pozwolę sobie rekomendować stanowisko rządu indywidualnie do każdej z poprawek, jeżeli będzie taka możliwość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">OK. Dziękuję bardzo. Dziękujemy panu ministrowi Andrzejowi Bittelowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMIAndrzejBittel">Dziękuję bardzo. Wesołych świąt!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo. Przechodzimy do rozpatrzenia poprawek nr 1 i 4, które Biuro Legislacyjne proponuje rozpatrywać łącznie. Proszę o stanowisko rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Stanowisko rządu jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi ze strony panów posłów? Nie ma. Przechodzimy do… Pan poseł Szczepański.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Czy pan minister mógłby uzasadnić dlaczego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, pan minister Weber.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Jest to poprawka, która jest związana z prędkością poruszania się przez użytkowników e-hulajnóg po chodnikach. Zgodnie z założeniem wersji rządowej prędkość jazdy e-hulajnogą po chodniku powinna być zbliżona do prędkości pieszego. Zgodnie z poprawką, prędkość ta miałaby być uzależniona od warunków ruchu. Ministerstwo Infrastruktury podtrzymuje swoje stanowisko. Uważamy, że powinno być jasno uwypuklone, że prędkość na chodniku powinna być porównywalna do prędkości pieszego, powinna być zbliżona do prędkości pieszego, tak żeby pokazać, że to pieszy jest tym, którego poczucie bezpieczeństwa na chodniku powinno zostać zapewnione.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Przypominam ponadto, że zgodnie z omawianym przepisem użytkownik e-hulajnogi czy urządzenia transportu osobistego powinien zachować jeszcze inne elementy bezpiecznego i zgodnego z prawem poruszania się po chodniku, a mianowicie powinien zachować szczególną ostrożność, powinien ustępować pierwszeństwa pieszemu i nie utrudniać mu ruchu. I kolejny element, czwarty element to ten, że powinien poruszać się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego. Takie stanowisko zostało wypracowane przez Ministerstwo Infrastruktury w trakcie konsultacji społecznych. Takie stanowisko zostało ustalone, jeżeli chodzi o konsultacje międzyresortowe. Wobec tego takiego stanowisko będziemy się trzymać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Bardzo dziękuję. Przechodzimy do głosowania. Przypominam, że rekomendacja strony rządowej wobec poprawek nr 1 i 4 jest negatywna. Przystępujemy do głosowania. Proszę panie i panów posłów o naciśnięcie odpowiednich przycisków.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem rekomendowanych przez Senat poprawek nr 1 i 4 do zmiany ustawy – Prawo o ruchu drogowym, proszę o naciśnięcie przycisku i wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciwny przyjęciu poprawek nr 1 i 4, proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Jeżeli są głosy wstrzymujące, proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Sekretariat prosimy o podanie za chwilę wyników. Są wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 36 posłów. Za przyjęciem poprawki Senatu było 17 posłów, 19 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że poprawka Senatu nie została przyjęta, została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 2 Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw. Proszę o stanowisko rządu, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Stanowisko rządu jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo. Czy są jakieś głosy ze strony pań i panów posłów? Jeżeli nie ma, przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem poprawki nr 2 Senatu do ustawy, proszę o podniesienie ręki i wzięcie udziału w głosowaniu. Kto z państwa jest przeciwny? Kto z państwa wstrzymał się, proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Sekretariat proszę o podanie wyników. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 36 posłów. Za przyjęciem poprawki Senatu było 17 z państwa, 19 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. W związku z powyższym poprawka nr 2 nie została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania nad poprawkami nr 3 i 7, jak proponowało Biuro Legislacyjne. Jakie jest stanowisko rządu, panie ministrze, do poprawek nr 3 i 7?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Stanowisko rządu jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy ze strony pań i panów posłów są wnioski o udzielenie głosu? Jeżeli nie ma, przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 3 i 7 do ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, proszę o podniesienie ręki i wzięcie udziału w głosowaniu, oczywiście poprzez naciśnięcie odpowiedniego przycisku na tablecie bądź tutaj na sali. Kto z państwa jest przeciwny? Kto z państwa wstrzymał się, proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Sekretariat proszę o przedstawienie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 36 posłów. Za przyjęciem poprawki Senatu głosowało 17 z państwa, 19 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. W związku z powyższym poprawka nie uzyskała większości.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy teraz do poprawki nr 5. Poprawkę nr 4 rozpatrzyliśmy razem z poprawką nr 1. Jakie jest stanowisko rządu do poprawki nr 5, panie ministrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Stanowisko rządu jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Tak, pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, tutaj jedynie chcielibyśmy wyrazić pewną wątpliwość co do zakresu poprawki. Proszę zwrócić uwagę, że zgodnie z uzasadnieniem ustawy miała ona na celu uporządkowanie ruchu hulajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobistego oraz urządzeń wspomagających ruch na drogach publicznych w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu. Kiedy spojrzymy na poprawkę, okaże się, że mamy tutaj zmianę innej ustawy niż Prawo o ruchu drogowym. Jednocześnie w naszej ocenie poprawka ta ma nieco inny cel. Przede wszystkim ma zmierzać do tego, żeby zarządca drogi mógł zaplanować i wykonać oświetlenie przejścia dla pieszych lub przejazdu dla rowerzystów. Mamy tutaj pewne wątpliwości, które sygnalizujemy. Ewentualnie chcielibyśmy prosić, aczkolwiek nie ma przedstawiciela Senatu, o krótkie wyjaśnienie w tej sprawie. Sygnalizujemy nasze wątpliwości co do zakresu poprawki. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy jest jakieś stanowisko strony rządowej do uwag Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Tak, panie przewodniczący. Jeżeli mogę, powiem, że jest to bardzo istotna poprawka. Pojawiła się ona podczas dyskusji na temat zapewnienia bezpieczeństwa na przejeździe rowerowym albo przejściu dla pieszych, mówiąc prostszym językiem, użytkownika e-hulajnogi albo urządzenia transportu osobistego. Senatorowie uznali, że miejsca te jako miejsca szczególnie wrażliwe powinny zostać doświetlone w odpowiedni sposób. Ministerstwo Infrastruktury jako ministerstwo, które za pośrednictwem Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad zarządza siecią dróg krajowych, jest w stanie wziąć na siebie obowiązek doświetlenia przejść dla pieszych na drogach krajowych, przejść, które są usytuowane w obszarach zabudowanych. W tej chwili zgodnie z przepisami prawa oświetlenie owych przejść spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego. Poprawka ma na celu stworzenie możliwości prawnych do tego, żeby zarządca drogi, w tym przypadku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, mógł doświetlać przejścia dla pieszych i tym samym zapewniać bezpieczny przejazd użytkownikom hulajnóg, użytkownikom urządzeń transportu osobistego, ale też oczywiście pieszym i rowerzystom. Dlatego poprawka ta jest ważna. Wiem, że może sprawiać wrażenie wyjścia poza zakres ustawy, natomiast w naszej ocenie wpisuje się w jej cel, a celem oprócz uporządkowania ruchu e-hulajnóg jest również zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim tym, którzy z takich pojazdów będą korzystać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję za te uwagi. Panie ministrze, jak rozumiem, rekomendacja rządu wobec senackiej poprawki nr 5 jest pozytywna. Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki Senatu nr 5, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku. Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Proszę o wyświetlenie wyników. Są wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 36 posłów. Wszyscy byli za. Przepraszam, 35 osób było za, nikt nie był przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Poprawka Senatu nr 5 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do poprawki nr 6. Jakie jest stanowisko rządu do poprawki nr 6, panie ministrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Poprawka nr 6 jest poprawką typowo legislacyjną. Stanowisko rządu jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję. Jeżeli nie ma innych uwag, przechodzimy do głosowania nad poprawką nr 6. Jest to poprawka redakcyjna. Myślę, że nie powinno być kłopotów z jej przyjęciem.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem poprawki Senatu nr 6 do ustawy o zmiany ustawy – Prawo o ruchu drogowym, proszę o podniesienie ręki i z naciśnięcie przycisku. Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu. Sekretariat poprosimy później o ogłoszenie wyników. Są wyniki głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 35 posłów. Za byli wszyscy, czyli 35 posłów, nikt nie był przeciw ani nikt nie wstrzymał się od głosu. W związku z powyższym poprawka nr 6 została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawkę nr 7 rozpatrzyliśmy razem z poprawką nr 3.</u>
+          <u xml:id="u-39.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">I ostatnia poprawka – nr 8. Jakie jest stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Stanowisko rządu jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś pytania, uwagi posłów? Jeżeli nie ma, przystępujemy do głosowania. Proszę o naciśnięcie odpowiednich przycisków.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 8, proszę o podniesienie ręki i wzięcie udziału w głosowaniu. Kto z państwa jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Sekretariat poprosimy o podanie wyników. Są wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 36 posłów. Za było 17 z państwa, 19 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. W związku z powyższym informuję, że poprawka nr 8 nie uzyskała pozytywnej rekomendacji Komisji, została zaopiniowana negatywnie.</u>
+          <u xml:id="u-41.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W związku z tym, że nie ma pana posła Piotra Króla, który był sprawozdawcą Komisji, proszę o zgłaszanie kandydatów. Proszę, pani poseł Agata Wojtyszek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselAgataKatarzynaWojtyszek">Zgłaszam pana przewodniczącego Jerzego Polaczka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję. Wyrażam zgodę. Czy są jakieś inne kandydatury? Jeżeli nie ma, wobec                   niezgłoszenia innych propozycji stwierdzam, że Komisja wybrała posła Jerzego Polaczka na sprawozdawcę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję panu ministrowi. Dziękuję paniom i panom posłom.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#SekretarzstanuwMIRafalWeber">Do zobaczenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do zobaczenia. Dziękuję przedstawicielom Biura Legislacyjnego, sekretariatu.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zamykam posiedzenie Komisji. Informuję, że protokół posiedzenia z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie wyłożony do wglądu w sekretariacie Komisji              w Kancelarii Sejmu. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..aa741b8
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/header.xml
@@ -0,0 +1,103 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-infxx-00089-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury /nr 89/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury /nr 89/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#INF">89</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-30</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekzarzaduidyrektorgeneralnyPolskiegoZwiazkuFirmDeweloperskichKonradPlochocki" role="speaker">
+        <persName>Członek zarządu i dyrektor generalny Polskiego Związku Firm Deweloperskich Konrad Płochocki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DoradcazarzaduZwiazkuBankowPolskichMichalWydra" role="speaker">
+        <persName>Doradca zarządu Związku Banków Polskich Michał Wydra</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMRPiTMichalGil" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MRPiT Michał Gil</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Ochrony Zbiorowych Interesów Konsumentów UOKiK Izabela Szewczyk-Krzyżanowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPlanowaniaPrzestrzennegoMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiMichalGil" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Planowania Przestrzennego Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii Michał Gil</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPrawnoOrganizacyjnegoUFGWojciechMajewski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Prawno-Organizacyjnego UFG Wojciech Majewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu UOKiK Izabela Szewczyk-Krzyżanowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorZespoluBankowosciDetalicznejiRynkowFinansowychZwiazkuBankowPolskichNorbertJeziolowicz" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Zespołu Bankowości Detalicznej i Rynków Finansowych Związku Banków Polskich Norbert Jeziołowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorzespoluwZwiazkuBankowPolskichNorbertJeziolowicz" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor zespołu w Związku Banków Polskich Norbert Jeziołowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="FinansowaniaNieruchomosciZwiazkuBankowPolskichMichalWydra" role="speaker">
+        <persName>Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich Michał Wydra</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorAdamNieweglowski" role="speaker">
+        <persName>Legislator Adam Niewęgłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorEwelinaRoguska" role="speaker">
+        <persName>Legislator Ewelina Roguska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorMagdalenaKlorek" role="speaker">
+        <persName>Legislator Magdalena Klorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAnnaPaluch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Anna Paluch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselHannaGilPiatek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Hanna Gil-Piątek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekTomczak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Tomczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystynaSibinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystyna Sibińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMaciejKopiec" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maciej Kopiec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawSuchon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosław Suchoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszChrzan" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Chrzan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesUOKiKTomaszChrostny" role="speaker">
+        <persName>Prezes UOKiK Tomasz Chróstny</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowTomaszChrostny" role="speaker">
+        <persName>Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jerzy Polaczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesKrajowejRadyNotarialnejTomaszKot" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes Krajowej Rady Notarialnej Tomasz Kot</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="INF" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f7165fa
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00089-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1784 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury poświęcone rozpatrzeniu sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej powołanej dla rozpatrzenia ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz o Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Witam panie i panów posłów oraz wszystkich zaproszonych gości. Witam reprezentację Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. Witam silną reprezentację Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na czele z panem prezesem Tomaszem Chróstnym. Witam przedstawicieli NIK – obecni zdalnie. Witam przedstawicieli Polskiego Związku Firm Deweloperskich, Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Związku Banków Polskich oraz wiceprezesa Krajowej Rady Notarialnej. Te osoby są dzisiaj z nami zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na postawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji. Będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję panie i panów posłów, że link z dostępem do wideokonferencji wraz z instrukcją użytkowania zostały wcześniej przesłane państwu oraz zaproszonym gościom przez sekretariat Komisji Infrastruktury. Osoby chętne do udziału w wideokonferencji i zabierania głosu proszę o logowanie się do systemu wideokonferencyjnego. Za jego pośrednictwem możliwe jest także zgłoszenie do zabrania głosu w dyskusji. Jednocześnie informuję, że posłowie – członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy pomocy urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zwracam się do państwa posłów, którzy uczestniczą zdalnie w posiedzeniu o zalogowanie się, a posłów obecnych na sali o przyłożenie kart do czytników i wzięcie udziału w głosowaniu sprawdzającym kworum. Przystępujemy do głosowania. Proszę panie i panów posłów o naciśnięcie dowolnego przycisku. Sprawdzimy kworum. Przypomnę, że kworum dla naszej Komisji wynosi 13 osób.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Witam jeszcze przedstawicieli Biura Legislacyjnego. To ważna ustawa. Państwo się przy tym mocno konsultowali z przedstawicielami strony rządowej. Wiem, że na posiedzeniu podkomisji była w tej sprawie bardzo szczegółowa dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o wyświetlenie wyników, jeśli już są. Można wyświetlić?</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Informuję, iż w naszym posiedzeniu bierze udział – osobiście bądź zdalnie – 35 posłów. Zatem możemy procedować.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przedmiotem dzisiejszego posiedzenia, zgodnie z przedstawionym porządkiem, będzie rozpatrzenie sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz o Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Za chwilę przystąpimy do realizacji porządku dziennego. Poproszę przewodniczącą panią poseł Annę Paluch o syntetyczne przedstawienie wyników prac podkomisji. Po krótkim sprawozdaniu proponuję przystąpić do procedowania projektu ustawy artykułami. Wiem – z relacji pani przewodniczącej, koleżanek i kolegów – że w trakcie prac nad przyjęciem sprawozdania podkomisji trwała bardzo szczegółowa dyskusja. Tak, że procedując w trakcie dzisiejszego posiedzenia z góry proponuję przyjęcie ramowych rozstrzygnięć dotyczących sposobu naszej pracy. Proponuję, żebyśmy zgodzili się, aby udzielając głosu osobom bądź zaproszonym czy przedstawicielom strony…przede wszystkim paniom i panom posłom, przedstawicielom zaproszonych gości, żeby te wypowiedzi były syntetyczne, odnosiły się do danego artykułu i trwały ok. 1 minuty. Dyskusja szczegółowa odbyła się już wcześniej.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Myślę, że pewne szersze uzasadnienie może być w przypadku tych poprawek, które zostały wniesione. Przypomnę obecnym paniom i panom posłom, że mamy 12 poprawek, które zgłosiła pani poseł Anna Paluch. Mamy poprawki Lewicy do załącznika i pan poseł Tomczak zgłaszał kilka poprawek, ale do tego przejdziemy za chwilę.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję również, aby Komisja upoważniła Biuro Legislacyjne do naniesienia poprawek natury redakcyjnej, oczywiście z wyłączeniem tych poprawek, które państwo zasygnalizowali w materiale roboczym. Jeśli z państwa strony będą pytania do strony rządowej, to w zależności od odpowiedzi będziemy podejmować stosowne decyzje odnośnie do danego artykułu. I żeby nie przedłużać, proponuję przede wszystkim, żeby dzisiaj te prace dzisiaj zakończyć, rozpatrywać zwięźle artykuł po artykule i żeby nie powtarzać tych wątków, które były szczegółowo omawiane na posiedzeniu podkomisji nadzwyczajnej. Oczywiście będę również przyjmował wnioski zaproszonych gości, którzy są przedstawicielami strony społecznej i są z nami obecni zdalnie. Proszę również naszych gości, gdyby były zgłoszenia z państwa strony, aby te wypowiedzi były bardzo krótkie, żeby po prostu na nowo nie prowadzić szczegółowej dyskusji, która – jak wspomniałem – odbyła się już w trakcie poprzednich prac.</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę panią poseł Annę Paluch o przedstawienie wyników prac podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panie ministrze, wszyscy przedstawiciele rządu, wszyscy przedstawiciele strony społecznej, w dniach 17 i 18 marca br. podkomisja przeprowadziła szczegółowe prace nad projektem. Oczywiście, prace były wzbogacone o dyskusję. Przyjęłam – jako przewodnicząca podkomisji – zasadę, że każda organizacja spośród partnerów społecznych może zdalnie uczestniczyć przez jednego przedstawiciela. Zawsze była zachowana taka zasada, że jeden przedstawiciel organizacji, takich jak Polski Związek Firm Deweloperskich czy inne, mógł zabierać głos. Przedstawiciele strony społecznej wielokrotnie zabierali głos. Dyskusja była obszerna, spokojna. Pracowaliśmy właściwie cały dzień – 18 marca. Rezultatem tego jest sprawozdanie.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselAnnaPaluch">Przede wszystkim, proszę państwa, podkomisja analizowała zgłaszane poprawki. W trakcie obrad podkomisji nie było ich wiele. Poprawki były rozstrzygane w głosowaniach. Kilka poprawek zostało przyjętych, a kilka odrzuconych. Najwięcej poprawek było ze strony Biura Legislacyjnego – kilkadziesiąt poprawek, które przyjęliśmy w trakcie naszych prac.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselAnnaPaluch">Szanowni państwo, istotna kwestia jest taka, że te kwestie, które nie były możliwe od razu do rozstrzygnięcia, zasygnalizowane w trakcie prac podkomisji, zostały niejako odłożone do dzisiejszego posiedzenia, czyli do etapu przyjmowania sprawozdania przez Komisję. To jest źródło tych 12 poprawek, które dzisiaj złożyłam w sekretariacie Komisji. To są poprawki, które wykraczały jak gdyby poza kwestie ściśle redakcyjne, legislacyjne. Wymagały spokojnego dopracowania między przedstawicielami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów a Biurem Legislacyjnym. Praca nad nimi się odbyła. Autoryzowałam te poprawki i państwo macie te 12 poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselAnnaPaluch">Zwracam uwagę na 12. poprawkę, bo 12. poprawka dotyczy załącznika. To jest, proszę państwa, bardzo ważny dokument, bo w nim jak gdyby ogniskują się wszystkie nowe ustalenia, obowiązki nałożone dla ochrony nabywcy lokali czy domów, żeby ten dokument był spójny, żeby zawierał wszystkie informacje, które dla nabywcy są rozstrzygające, żeby go chronić w wystarczającym stopniu. W gronie podkomisji zdecydowaliśmy, że na etapie Komisji wersja rządowa została jak gdyby przyjęta, a właściwa forma załącznika jest właśnie w poprawce 12. Ze względów – powiedziałabym – praktycznych, bo trudno zgłaszać poprawki do jakiś kolumn czy zapisów w poszczególnych rubrykach. Byłoby to kłopotliwe i trudne od strony redakcyjnej. Więc jako jedna poprawka (12) jest całość dokumentu – załącznika do ustawy. Polecam to uwadze państwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselAnnaPaluch">Wszystkie kwestie, a tych kwestii było oczywiście dużo, obowiązki dewelopera, kwestie nadzoru nad działalnością, wszystko to zostało przedyskutowane w trakcie posiedzenia podkomisji. Myślę, że będzie lepiej, jeżeli w trakcie rozpatrywania poszczególnych artykułów, oczywiście będę sygnalizowała, kiedy należy pochylić się nad tymi poprawkami z pakietu 12 poprawek. Myślę, że państwo posłowie z Lewicy, którzy złożyli poprawki również będą pilnowali, żeby zgłosić je we właściwym momencie. Natomiast myślę, że w czasie procedowania nad ustawą będę wyjaśniała po prostu cel, zasadność i szczegóły dotyczące zgłaszanych kolejno poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo pani poseł, pani przewodniczącej.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przystępujemy do procedowania nad całością sprawozdania podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są uwagi do tytułu?</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze pani poseł Gil-Piątek do tytułu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Nie, panie przewodniczący. W trakcie będę miała poprawki. Po prostu tylko zgłaszam to Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Prośba do państwa, bo mam na razie poprawki pani poseł Paluch, poprawki Lewicy. Czy teraz dystrybuowane są poprawki pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Tak. Przekazałam je już do sekretariatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Żeby każdy z państwa miał je przed sobą, strona rządowa…Pan poseł Tomczak też zgłaszał poprawki. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJacekTomczak">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Oczywiście proszę je sygnalizować w odpowiednim momencie.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi do tytułu ustawy? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Stwierdzam, że tytuł ustawy został…</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Ważna uwaga sekretariatu – mając na uwadze przede wszystkim nasze koleżanki i kolegów, którzy zdalnie uczestniczą w posiedzeniu, prośba do pań i panów posłów, którzy zgłosili teraz poprawki w formie tradycyjnej, papierowej, aby przesłali je mailowo natychmiast do sekretariatu Komisji po to, żeby można było je rozesłać do pozostałych członków Komisji Infrastruktury w trakcie dzisiejszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł Gil-Piątek, przesłała poprawki do sekretariatu? Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Tak. Oczywiście, nasze poprawki zostały przesłane, panie przewodniczący, do sekretariatu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawki Lewicy tak samo, do załącznika.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy sekretariat ma poprawki od pana posła Tomczaka? Ustalcie państwo. W każdym razie ze względów – powiedziałbym – oczywistych myślę, że każdy z posłów biorących udział w posiedzeniu zdalnie tym bardziej powinien mieć możliwość wglądu w formie elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do tytułu ustawy, jak rozumiem pani poseł Krystyna Sibińska, tak?</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, pani poseł. Udzielam pani głosu.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł Sibińska, udzielam pani głosu, bo pani zgłaszała się do tytułu ustawy, tak?</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Słyszy mnie pani? Proszę włączyć mikrofon. Pani poseł chyba wyłączyła mikrofon.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy…Nie mogę nawiązać połączenia. Pani poseł Sibińska – czy pani nas słyszy? Niestety…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselKrystynaSibinska">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł zgłaszała się do tytułu ustawy? Bo zgłaszała się pani.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, udzielam pani głosu, do tytułu ustawy. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani zgłaszała poprawkę?</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, jest pani słyszana na posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Droga pani poseł, czy pani nas słyszy? Bo za chwilę przejdę do dalszego procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-13.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są uwagi do tytułu? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-13.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przystępujemy do rozpatrzenia art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-13.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 1 są jakieś poprawki? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-13.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 2 są jakieś poprawki?</u>
+          <u xml:id="u-13.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan poseł Tomczak, proszę bardzo. Czas 1 minuta. Proszę zalogować się i włączyć mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJacekTomczak">Proponuję skreślenie w art. 2 ust. 2, który generalnie dotyczy lokali użytkowych. Chodzi o to, że ustawa deweloperska w poprzednim kształcie nie dotyczyła lokali użytkowych. Nie ma żadnego uzasadnienia, żeby tego dotyczyła, ponieważ ta szczególna ochrona nadawana umowie deweloperskiej powinna dotyczyć dobra, jakim jest lokal mieszkalny, a nie użytkowy. Dołączenie lokali użytkowych do tej ustawy spowoduje tylko jeden skutek – zwiększenie kosztów w postaci dodatkowych składek, opłat i dodatkowych kosztów związanych z funkcjonowaniem tego bardzo drogiego systemu, więc nie ma żadnej potrzeby uzasadnienia, także ze strony konsumentów. Konsumenci nie wnioskują o to, nie chcą, ażeby lokale użytkowe były dołączone do tej ustawy jako element, który tak naprawdę podroży koszt wykonania i dostarczenia im lokali użytkowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł, pani przewodnicząca Paluch, proszę bardzo. Krótko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselAnnaPaluch">Szanowni państwo, problem był oczywiście dyskutowany. Przypominam, że często łącznie z mieszkaniem kupowane są komórki lokatorskie, piwnice, garaże. I to dotyczy właśnie tych lokali, więc to jest integralna część umowy, bo tak samo jest potrzebna. Jest to, że tak powiem, powierzchnia niezbędna do właściwego korzystania z mieszkaniem, więc wnioskuję, żeby tę poprawkę odrzucić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do art. 2 wniosek czy prośbę o zabranie głosu zgłasza pani poseł Krystyna Sibińska.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, pani poseł. Może tym razem uda się.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł…Naprawdę chcemy tutaj panią wysłuchać, ale nie ma komunikacji.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">To w tej sprawie może, zanim pani poseł się z nami jakoś skomunikuje, pani poseł Gil. Też do art. 2 zgłaszała się?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Panie przewodniczący, mam pewną propozycję, która jakby trochę uwzględniając kwestię lokali gospodarczych, wchodzi w tę dyskusję. Proponuję dodanie art. 27a po art. 27. Tam ją zgłoszę. Chciałam tylko zaznaczyć, że do tej dyskusji, która się toczy na temat lokali gospodarczych, my jeszcze coś dołożymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję za tę uwagę, sygnalizację.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, Biuro zgłasza formalną poprawkę, przepraszam uwagę do poprawki 1, którą przed chwilą referował pan poseł Tomczak. Wersja pisemna, która została również w kopii przedłożona do Biura, zawiera skreślenie tej poprawki. Przy skreśleniu jest parafka. W związku z tym prosimy o wyjaśnienie, czy ta poprawka jest zgłaszana i pan poseł będzie tę zmianę parafował, czy też ta poprawka jest wycofana, bo jest to w kontekście…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselJacekTomczak">Tak, jest zgłaszana. Powiedziałem wyraźnie, że jednak zgłaszam tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Stanowisko strony rządowej do poprawki pana posła Tomczaka do art. 2?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrezesUrzeduOchronyKonkurencjiiKonsumentowTomaszChrostny">Dziękuję bardzo za ten głos, panie przewodniczący. Nasze stanowisko – zgadzamy się z panią przewodniczącą Paluch, że rzeczywiście, jeżeli mówimy o lokalach użytkowych, mówimy o miejscach w garażach, mówimy o komórkach lokatorskich służących podstawowym potrzebom mieszkalnym, uznajemy, że rzeczywiście one również powinny zostać objęte ochroną. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jak rozumiem, stanowisko strony rządowej do poprawki pana posła Tomczaka jest negatywne.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania poprawki pana posła Tomczaka. Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Tomczaka, która ma negatywne stanowisko rządu? Proszę o naciśnięcie przycisku i wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Proszę o podniesienie ręki? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Koleżanki i kolegów, którzy uczestniczą zdalnie proszę o oddanie głosu. Przypomnę, że głosujemy poprawkę wniesioną przez pana posła Tomczaka do art. 2, która ma negatywne stanowisko rządu.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czekamy jeszcze pół minuty.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję zamknąć listę i przedstawić wyniki głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosowało 32 posłów. Za poprawką pana posła 1 głos, przeciw – 26, wstrzymało się 5 osób.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka nie uzyskała większości.</u>
+          <u xml:id="u-24.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma innych głosów do art. 2, możemy uznać, iż art. 2 został przyjęty w wersji przyjętej przez podkomisję. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselAnnaPaluch">…rozpatrzony…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">…został rozpatrzony i przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 3. Czy są poprawki do art. 3?</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan poseł Tomczak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselJacekTomczak">Wnioskuję o skreślenie art. 3. Czy mam uzasadniać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, w kilku zdaniach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselJacekTomczak">Proszę państwa, ten artykuł dotyczy rozszerzenia działania przepisów tejże ustawy o tzw. umowy sprzedaży, czyli już po zamknięciu procesu budowy. Jest to wprowadzenie zwykłych sprzedaży i obwarowanie ich całym procesem obciążeń, jakie generuje ta ustawa, które są szkodliwe dla konsumenta i jest absurdalne. Nie ma żadnego uzasadnienia. Jedynym skutkiem będzie…ponieważ po wybudowaniu lokalu mamy gotowy lokal i po prostu przedsiębiorca sprzedaje ten lokal kupującemu, żeby zgodnie teraz z tymi przepisami, nie ma żadnych ryzyk tak naprawdę między przedsiębiorcą a kupującym, jeżeli tego samego dnia dochodzi do sprzedaży, transakcji i wydania. Jedynym – wydaje się uzasadnieniem – jest próba ściągnięcia po prostu haraczu, który nazywa się składką i obciążenia wszystkich konsumentów kosztami tej składki. Żadna dodatkowa ochrona nie jest potrzebna w trybie ustawy deweloperskiej przy tego rodzaju sprzedażach…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dobrze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselJacekTomczak">Pamiętajmy, że wedle szacunków, które już mamy, bo izby gospodarcze policzyły, jaki będzie koszt metra doliczony przez przedsiębiorców w wyniku tej ustawy, tj. średnio ok. 4% do 5%. O tyle wzrosną ceny mieszkań. W sytuacjach, kiedy sprzedaż następuje bezpośrednio nie ma potrzeby zakładania nawet rachunku powierniczego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselJacekTomczak">Po co do zwykłej sprzedaży generować całą skomplikowaną biurokrację, którą tworzy ta ustawa, podwyższając konsumentowi cenę i wartość tego lokalu i jeszcze do tego zakładając rachunek powierniczy? To jest po prostu bez sensu. Nie ma żadnego uzasadnienia. Jedynym celem jest ściągnięcie pieniędzy z rynku i wyciągnięcie z kieszeni konsumentów miliarda złotych rocznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję, panie pośle. Prośba o nieprezentowanie szczegółowo tej dyskusji, która była już na posiedzeniu podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Natomiast w kolejności – udzielam teraz króciutko głosu pani poseł przewodniczącej Annie Paluch. Zgłasza się również do krótkiej wypowiedzi pan Konrad Płochocki z Polskiego Związku Firm Deweloperskich.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Problem był oczywiście dyskutowany. Proszę państwa, to o czym rozmawialiśmy w pierwszym czytaniu, jak i na posiedzeniu podkomisji to jest problem, który rozwiązuje ta ustawa, mianowicie zawężająca interpretacja zakresu przedmiotowego ustawy tej z 2011 r., która powodowała przez orzecznictwo, przez po prostu stosowanie tych przepisów w taki sposób, że stosowano tę ustawę z 2011 r. tylko do lokali mieszkalnych, dla których nie została wydana decyzja o pozwoleniu na użytkowanie. A proszę państwa jesteśmy tu od tego, aby stanowić dobre prawo. Dobre prawo nie może pozwalać na to, żeby je obchodzić, żeby je po prostu lekceważyć. Ochrona nabywców powinna być całkowita. Szacunki, o których mówił pan poseł Tomczak, nie są dla mnie wiarygodne i myślę, że dla wielu z państwa. Problem był bardzo obszernie dyskutowany na posiedzeniu podkomisji. Wnioskuję o odrzucenie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo. Jest wniosek o odrzucenie poprawki pana posła Tomczaka zgłoszony przez panią poseł Paluch. Sekundę, w kolejności.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz pan Konrad Płochocki, później Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#CzlonekzarzaduidyrektorgeneralnyPolskiegoZwiazkuFirmDeweloperskichKonradPlochocki">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, zwracam uwagę, że w art. 3 rzeczywiście mamy do czynienia z nieuprawnionym zróżnicowaniem sytuacji podmiotów, które sprzedają lokale gotowe, ponieważ tylko i wyłącznie podmiotowo różnicujemy jakie obowiązki ciążą na różnych stronach. Jeżeli sprzedającym będzie ktoś inny niż deweloper ciążą na nim mniejsze obowiązki. Mówimy o sytuacji sprzedaży lokalu gotowego, istniejącego, w którym nie ma w ogóle procesu deweloperskiego jako takiego. A ten punkt rzeczywiście nakłada dodatkowe obowiązki tylko i wyłącznie podmiotowo. Zwracam uwagę, że może to być również niekonstytucyjne. Informowałem o tym wcześniej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję przedstawicielowi Polskiego Związku Firm Deweloperskich.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, Biuro zgłasza uwagę formalną dotyczącą braku konsekwencji tej poprawki. Dotyczy to również poprawki 3. Poprawki polegają na skreśleniu art. 3, poprawka 3 – na skreśleniu art. 4. Natomiast w tekście sprawozdania podkomisji wielokrotnie wnioskodawca odsyła do umów, o których mowa w art. 2 albo w art. 3. Chociażby w art. 5 w pkt 5, gdzie nabywcę definiuje się poprzez „osobę fizyczną, która w celu niezwiązanym bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową zawiera z deweloperem jedną z umów, o których mowa w art. 2 albo art. 3 – i niżej – „przedsiębiorcą innym niż deweloper jedną z umów, o których mowa w art. 4.” W związku z tym w przypadku skreślenia art. 3 i w poprawce 3 – art. 4, to odesłanie będzie puste.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselAnnaPaluch">Ten problem był podnoszony w trakcie obrad podkomisji. Pan poseł niestety, nie poprawił tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Jak rozumiem, strona rządowa ma rekomendację negatywną do tej poprawki. Czy inną?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Uznajemy poprawkę za nieuzasadnioną. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselJacekTomczak">Ale chciałbym usłyszeć uzasadnienie dla tego typu zmian tak dotkliwych dla konsumentów, bo pan ma w nazwie ochronę konsumentów, a nie szkodzenie konsumentom. A ta ustawa wywoła gigantyczny wzrost cen wartości lokali. Obciążenie kosztami tejże ustawy konsumentów…ostatnio poprosiliśmy o jakieś wyliczenia w tej sprawie, jak pan to szacuje, urząd nie podał żadnych wyliczeń w tej sprawie. A chcielibyśmy chętnie posłuchać, dlaczego ma płacić wyższe koszty ktoś, kto sprzedaje po prostu gotowy lokal drugiej stronie i po co ma tworzyć do tego rachunek powierniczy. To nie ma żadnego uzasadnienia, oprócz jednego, ażeby zwiększyć koszt mieszkań i zebrać te składki…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselJacekTomczak">…które są de facto podatkiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy pan prezes chce odnieść się do pytania pana posła, czy niekoniecznie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Tak. Bardzo dziękuję. Ale już krótko, bo – tak jak zostało wielokrotnie już wskazane – ta dyskusja była. Zachęcam też do zapoznania się z nagraniem z podkomisji, gdzie również przytaczany był szereg argumentów. Jeżeli jest zawarta umowa zobowiązaniowa, wówczas ta ochrona należy się konsumentom. Chcemy ich chronić i zapewnić im możliwość uzyskania środków w sytuacji, gdyby jeszcze pomiędzy zawarciem umowy zobowiązaniowej a finalnego aktu notarialnego cokolwiek działo się, po prostu też stało niepokojącego czy to jeżeli chodzi o dewelopera, czy bank prowadzący rachunek.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Natomiast jeżeli jest już wyodrębniony lokal, jest gotowy zawsze można zawrzeć finalny akt notarialny i wówczas tego typu składka na DFG nie jest odprowadzana. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania…</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan poseł jeszcze w jednym zdaniu. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselTadeuszChrzan">Jedno zdanie. Znaczy dwa zdania. Jedno zdanie takie – panie pośle, głównym czynnikiem, który jednak stymuluje ceny jest rynek. Więc postawiona tutaj teza jest trochę na wyrost, że tak naprawdę to będzie powodować wzrost cen.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PoselTadeuszChrzan">I panie przewodniczący, mam jedną prośbę, propozycję do rozważenia, może byśmy w związku z tym, że ta dyskusja powtarza się, a pracowaliśmy dość długo na posiedzeniu podkomisji, żeby dopuścić jeden głos za poprawką, jeden przeciw, żebyśmy znów nie dyskutowali tak jak na posiedzeniu podkomisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dobrze. Proszę oczywiście też, jeśli – panie pośle, nie udzielam panu głosu – są takie uwagi pod moim adresem co do procedowania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselJacekTomczak">Ad vocem, przepraszam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">…proszę mi zgłaszać. Nie udzielam panu głosu. Jesteśmy w trakcie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Tomczaka? Jesteśmy przy art. 3. Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosowało 32 posłów. A to stare…Przepraszam. Jeszcze moment.</u>
+          <u xml:id="u-53.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosowało 29 posłów. Za poprawką pana posła – 2, przeciw – 25, 2 osoby wstrzymały się.</u>
+          <u xml:id="u-53.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-53.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jeszcze jakieś propozycje do art. 3?</u>
+          <u xml:id="u-53.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma, uważam że art. 3 został rozpatrzony i przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-53.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są uwagi do art. 4?</u>
+          <u xml:id="u-53.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan poseł Tomczak, 1 minuta, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselJacekTomczak">Wnioskuję o skreślenie tego artykułu, z tego powodu, że dotyczy on podobnych kwestii jak art. 3, ale w dodatku jeszcze rozszerza ten zakres na umowy sprzedaży zawierane między nabywcą a przedsiębiorcą innym niż deweloper. Czyli, że nie tylko wtedy, gdy deweloper będzie sprzedawał lokal, ale także inna osoba, która będzie sprzedawała lokal, będzie musiała stosować przepisy – inny podmiot będzie musiał stosować przepisy tejże ustawy. Czyli założyć rachunek powierniczy, zapłacić składkę do funduszu deweloperskiego, i w konsekwencji dodać sobie średnio kilka procent do wartości tego lokalu, żeby spełnić wymagania tejże ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PoselJacekTomczak">To nie ma żadnego uzasadnienia. Jest kompletnie bez sensu. To jest psucie rynku mieszkaniowego i tylko dowód na to, jak władza próbuje ingerować w rynek mieszkaniowy, który rozwija się mimo tej władzy. Bo przypomnę państwu, że 98% lokali powstaje dzięki przedsiębiorcom, deweloperom, małym firmom rodzinnym, które budują je w Polsce, a nie dzięki państwu polskiemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł Paluch.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselAnnaPaluch">Ten sam problem, proszę państwa, który występował w art. 3. Art. 4 służy temu, żeby wyeliminować próby obchodzenia przepisów ustawy. Bo przedsiębiorca, który będzie udawał, że nie jest deweloperem, nie będzie podlegał tym obostrzeniom. Chodzi o to, żeby ochrona nabywcy była zupełna. Proszę państwa, te rzeczy, o których jest mowa w art. 28 do 31 dotyczą umów rezerwacyjnych, art. 33 – opłaty rezerwacyjnej, art. 40 – odbioru lokalu, czyli te wszystkie kwestie ochronne będą dotyczyły również takich umów, jeżeli przedsiębiorca sprzedający lokal będzie mówił, że nie jest deweloperem. To jest zupełna ochrona nabywcy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję, pani poseł…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselAnnaPaluch">Dlatego jest wniosek o odrzucenie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jest wniosek o odrzucenie poprawki pana posła Tomczaka.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze krótka wypowiedź. Zgłasza się ponownie pan prezes Płochocki.</u>
+          <u xml:id="u-59.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-59.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, zwracam tylko uwagę, że ten przepis obejmuje wszystkie lokale użytkowe, przepraszam lokale mieszkalne, nawet jeżeli indywidualna – dajmy na to – księgowa czy krawcowa kupi taki lokal, który będzie wykorzystywać do swojej działalności, te przepisy będą obowiązywały, jeżeli będzie sprzedawać lokal za 5, 10, 15 czy 20 lat niezależnie od tego czy jest deweloperem, czy nie, po prostu będzie musiała zastosować te przepisy. Nie wiem, czy taka była rzeczywiście intencja. Zgłaszaliśmy to już wcześniej. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-59.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-59.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze krótka wypowiedź strony rządowej. Pan prezes Chróstny – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Nasze stanowisko jest negatywne. Bardzo dziękujmy pani przewodniczącej Paluch. Nic dodać, nic ująć. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 4, zgłoszonej przez pana posła Tomczaka? Proszę o głos. Kto jest przeciw przyjęciu tej poprawki? Proszę o podniesienie ręki i wzięcie udziału w głosowaniu, naciśnięcie przycisku. Kto się wstrzymał? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zamykam głosowanie. Proszę sekretariat o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-61.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosowało 30 posłów. Za poprawką były 2 osoby, przeciw – 26, 2 osoby wstrzymały się.</u>
+          <u xml:id="u-61.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W związku z powyższym poprawka pana posła Tomczaka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-61.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie było innych wniosków i poprawek do art. 4, uznaję, że art. 4 został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-61.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 5 są jakieś poprawki?</u>
+          <u xml:id="u-61.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Tak. Dziękuję, panie przewodniczący. W zakresie art. 5…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Prośba do pani mecenas, gdyby bliżej mikrofon, ma pani bardzo delikatny głos i to jest prośba z uwagi na to, że znaczna część naszych koleżanek i kolegów jest poza salą, żeby dobrze słyszeli wypowiedź Biura. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Oczywiście. W art. 5 w zakresie pkt 8 mamy uwagę redakcyjną. Zważywszy na to, że wprowadzenie do wyliczenia brzmi: „użyte w ustawie określenia oznaczają…pkt 8 – „zadanie inwestycyjne – część przedsięwzięcia deweloperskiego dotyczącą...”, jak się wydaje. To jest uwaga stricte redakcyjna. Chodzi o art. 5 pkt 8.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Stanowisko strony rządowej do poprawki legislacyjnej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przyjmujemy poprawkę Biura Legislacyjnego do art. 5 i jednocześnie jak rozumiem, cały art. 5.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zakończyliśmy rozpatrywanie rozdziału 1. Przechodzimy do rozdziału 2 – „Środki ochrony wpłat nabywcy”.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 6. Czy są uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-67.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tytuł rozdziału „Środki ochrony wpłat nabywcy”. Przyjęliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-67.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 6. Czy są uwagi do art. 6? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-67.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 6 został przyjęty bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-67.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 7 są poprawki? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-67.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został przyjęty bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-67.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przepraszam bardzo, pan poseł Tomczak. Nie zauważyłem. Proszę bardzo. Udzielam panu głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselJacekTomczak">Propozycja poprawki – art. 7 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „Dla przedsięwzięcia deweloperskiego deweloper zawiera umowę o prowadzenie otwartego albo zamkniętego mieszkaniowego rachunku powierniczego, zwanego dalej „mieszkaniowym rachunkiem powierniczym”. Chodzi o to, żeby przedsiębiorca nie musiał zakładać w momencie rozpoczęcia…tego rachunku, tylko w momencie w którym …teoretycznie rozpoczęcie sprzedaży całej inwestycji… faktycznie rozpoczyna tę sprzedaż. Tak dzieje się dzisiaj. Nie ma potrzeby zmieniania tego przepisu. Konsumenci o to nie wnioskują. Stanowi to dodatkowy koszt, dolegliwość dla przedsiębiorców, który też będzie miał wpływ na zwiększenie kosztów budowy mieszkań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję panie pośle za ten komentarz.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz proszę stronę rządową o głos do poprawki. Pan prezes Chróstny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Nasze stanowisko jest negatywne. Dyskutowaliśmy na ten temat na posiedzeniu podkomisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Tomczaka do art. 7?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselJacekTomczak">…ust. 1</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">…ust. 1</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselJacekTomczak">Bo jest jeszcze druga – do ust. 2.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Za chwilę do tego przejdziemy.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Tomczaka do art. 7  ust. 1? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-75.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę sekretariat o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-75.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu tej poprawki wzięło udział 31 posłów. Za poprawką – 2 głosy, przeciw – 18, 11 posłów wstrzymało się.</u>
+          <u xml:id="u-75.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tym samym poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-75.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz poprawka do art. 7 ust. 2.</u>
+          <u xml:id="u-75.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę pana posła o uzasadnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselJacekTomczak">Podobne uzasadnienie. Chodzi o nadanie nowego brzmienia w art. 7 ust. 2: „W przypadku wyodrębnienia z przedsięwzięcia deweloperskiego zadania inwestycyjnego deweloper ma obowiązek zawarcia umowy mieszkaniowego rachunku powierniczego odrębnie dla każdego zadania inwestycyjnego”. Chodzi o ten sam element. W aktualnej treści jest dodany akapit, „który rozpoczyna sprzedaż”. Chodzi o to, żeby sprzedaż rozpoczynała się i rachunek był tworzony w momencie faktycznej sprzedaży, a nie w chwili teoretycznego rozpoczęcia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Stanowisko strony rządowej? Proszę bardzo, pan prezes.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Panie przewodniczący, stanowisko jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Tomczaka do art. 7 ust. 2? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-79.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-79.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Podaję wyniki. W głosowaniu tej poprawki wzięło udział 32 posłów. Za poprawką  – 2 osoby, przeciw – 19, 11 posłów wstrzymało się.</u>
+          <u xml:id="u-79.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-79.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma innych poprawek do art. 7 i nie ma wniosków o jego przegłosowanie, uznaję, że Wysoka Komisja przyjęła art. 7 w treści ze sprawozdania podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-79.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 8.</u>
+          <u xml:id="u-79.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są poprawki do art. 8? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-79.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 8 został przyjęty. Przepraszam, został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-79.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 9.</u>
+          <u xml:id="u-79.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie widzę zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-79.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Również został rozpatrzony pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-79.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 10.</u>
+          <u xml:id="u-79.13" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do art. 9. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-79.14" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, teraz pan prezes Norbert Jeziołowicz – Związek Banków Polskich. Do art. 9? Tak, panie prezesie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#DyrektorZespoluBankowosciDetalicznejiRynkowFinansowychZwiazkuBankowPolskichNorbertJeziolowicz">Panie przewodniczący, możliwe, że pomyliłem się. Chodziło mi o art. 10. Przepraszam, może…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze nie jesteśmy przy art. 10. Przejdziemy do niego za chwilę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselJacekTomczak">Przepraszam bardzo, ja tylko…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle, na razie nie udzieliłem panu głosu. Proszę nie zgłaszać się. Udzielę głosu za moment.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 10. Art. 9 został zaopiniowany i rozpatrzony pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-83.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jesteśmy przy art. 10.</u>
+          <u xml:id="u-83.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tutaj pan poseł Tomczak. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselJacekTomczak">Ja tylko krótko, co prawda nie do tego artykułu, ale tylko ogólna uwaga dotycząca wcześniejszego artykułu. Przyznaliśmy tam unikatowe prawo, że tylko bank może wypowiedzieć umowę i to z ważnych powodów. Co się stanie w sytuacji, kiedy bank będzie w upadłości? Przedsiębiorca powinien zatroszczyć się o losy konsumentów i klientów i przenieść ten rachunek, ale niestety nie będzie miał takiego uprawnienia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 9 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz udzielam głosu panu Norbertowi Jeziołowiczowi ze Związku Banków Polskich.</u>
+          <u xml:id="u-85.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#DyrektorzespoluwZwiazkuBankowPolskichNorbertJeziolowicz">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, szanowni państwo, mielibyśmy jedną prośbę o dokonanie zmiany w art. 10 ust. 4. W tym artykule wskazuje się pewne zobowiązanie dla dewelopera i dla banku, co do zasady zapewne zresztą słuszne, że w przypadku zawarcia umowy o prowadzenie mieszkaniowego rachunku powierniczego, treść tej umowy nie może ulec zmianie bez zgody nabywcy. Natomiast problem tak naprawdę jest tutaj zupełnie poza obszarem ochrony konsumenta, ponieważ z oczywistych powodów większość zapisów w takiej umowie tak naprawdę nie ma żadnego znaczenia dla konsumenta i dotyczy kwestii czysto technicznych związanych z relacją pomiędzy deweloperem i bankiem, jak np., nie wiem, katalog opłat, które obciążają tylko dewelopera, albo zasady komunikacji między bankiem a deweloperem, albo też wskazanie rachunku technicznego do wnoszenia opłat za prowadzenie rachunku i tak naprawdę nie ma najmniejszego powodu, żeby dla tego rodzaju zmian wprowadzać zakaz ich wprowadzenia bez zgody wszystkich nabywców.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#DyrektorzespoluwZwiazkuBankowPolskichNorbertJeziolowicz">Chciałem zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku dużych inwestycji nie mówimy o dwóch, trzech, czterech osobach ale np. o kilkuset osobach, które musiałyby się na to zgodzić, tym bardziej, że w kontekście sytuacji pandemicznej, jaką teraz mamy nawiązanie kontaktu z tymi osobami i uzyskanie tych zgód też jest dużo bardziej skomplikowane niż miałoby to miejsce normalnie.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#DyrektorzespoluwZwiazkuBankowPolskichNorbertJeziolowicz">Z tego powodu chcieliśmy zaproponować zmianę do art. 10 ust. 4, to znaczy, żeby po przecinku, w którym teraz jest sformułowanie „z wyjątkiem oprocentowania środków pieniężnych gromadzonych na rachunku itd.”, wprowadzić frazę, która brzmi: „za wyjątkiem zmian, które nie ograniczają praw, ani nie zwiększają obowiązków nabywców z tytułu umowy lokalu mieszkaniowego”.</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#DyrektorzespoluwZwiazkuBankowPolskichNorbertJeziolowicz">Bylibyśmy wdzięczni, gdybyście państwo pozytywnie rozpatrzyli naszą prośbę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-87.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy ktoś z pań lub panów posłów chce przejąć poprawkę, która była przed chwilą omówiona przez przedstawiciela Związku Banków Polskich?</u>
+          <u xml:id="u-87.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselAnnaPaluch">Panie przewodniczący, powinien jednak obowiązywać pewien standard. Nie wiem, nie sądzę, żeby któryś poseł chciał podpisać się pod czymś, co padło zgodnie z zasadą „słowa ulatują pismo pozostaje”. Dobrym zwyczajem w pracy Komisji jest przedstawianie poprawek w formie pisemnej. Jeżeli Związek Banków Polskich jest przekonany co do słuszności tej poprawki, to proszę rozmawiać z jakimś posłem i możemy to rozpatrywać w drugim czytaniu, a nie tak na łapu capu, na kolanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#DyrektorzespoluwZwiazkuBankowPolskichNorbertJeziolowicz">Pani przewodnicząca, wczoraj przesłaliśmy to do sekretariatu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie i panowie posłowie mają to na mailu w korespondencji. Tak, że jeśli na tym etapie dzisiaj nie ma wniosku o przejęcie tej propozycji przedstawiciela Związku Banków, to uznaję, iż wysłuchaliśmy tych uwag, ewentualnie pod kątem jakiejś poprawki w drugim czytaniu.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jeszcze jakieś inne uwagi do art. 10?</u>
+          <u xml:id="u-90.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma, to uznaję, iż art. 10 został rozpatrzony pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-90.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 11.</u>
+          <u xml:id="u-90.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi do art. 11? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-90.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 11 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-90.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 12.</u>
+          <u xml:id="u-90.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 12 są jakieś wnioski, poprawki? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-90.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 12 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-90.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 13.</u>
+          <u xml:id="u-90.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 13 są jakieś poprawki? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-90.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 13 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-90.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 14.</u>
+          <u xml:id="u-90.13" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś wnioski, poprawki, uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-90.14" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Rozpatrzyliśmy rozdział 2. Przechodzimy do rozdziału 3.</u>
+          <u xml:id="u-90.15" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Rozdział 3 – tytuł „Wypłata środków z mieszkaniowego rachunku powierniczego”. Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-90.16" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 15.</u>
+          <u xml:id="u-90.17" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 15 są jakieś poprawki? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-90.18" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 15 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-90.19" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 16 projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-90.20" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 16 są jakieś uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-90.21" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan poseł Tomczak, proszę.</u>
+          <u xml:id="u-90.22" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan zgłosił poprawkę do art. 16 do ust. 2 proponując skreślenie tego ustępu. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselJacekTomczak">Generalnie chodzi o nadanie nowego brzmienia. Nie wiem, czy mam odczytać treść, czy wszyscy widzą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Mamy to przed sobą, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselJacekTomczak">Tak. Dobrze. To w takim razie chciałem tylko dodać, że chodzi o to, że nie wiadomo dlaczego w momencie kiedy budynek stoi, lokatorzy są już wprowadzeni, już mieszkają w tym mieszkaniu, mają je wydane, przekazane klucze, dzisiaj deweloper, przedsiębiorca budujący taki lokal otrzymuje wynagrodzenie w pełni, a tutaj nie wiadomo dlaczego uzależnia się to od przeniesienia i zawarcia aktu notarialnego, umowy przenoszącej na nabywcę, co stanowi potężną dolegliwość.</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselJacekTomczak">Po pierwsze – wydłuża ostatnią ratę płatności co najmniej o pół roku, bo mniej więcej tyle to trwa od zakończenia inwestycji do przeniesień. Znaczna część lokatorów w ogóle nie przystępuje albo przystępuje z dużym przesunięciem czasowym do umów przeniesień. Mamy też po drodze sytuacje skomplikowane, polegające na dziedziczeniu, czasami – nie wiem – rozwodach, różne inne sytuacje, które dotykają, wyjazdy. To wszystko po prostu wydłuża płatność za wykonany już budynek, z którego konsument już korzysta. Nie ma żadnego uzasadnienia do tego, żeby tę ratę wydłużać do czasu przeniesienia.</u>
+          <u xml:id="u-93.2" who="#PoselJacekTomczak">Jest to kolejny absurdalny przepis. Co więcej – jest to przepis szkodliwy także z perspektywy konsumenta, ponieważ oczywiście koszt pieniądza zostanie przerzucony w koszt inwestycji jako dodatkowy koszt inwestycji, który przedsiębiorca sobie doliczy. To jest kolejny element, który zwiększa koszt…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo, panie pośle za przedstawienie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselJacekTomczak">…budowy mieszkań. Tylko przypomnę, że do Komisji dotarła opinia Wielkopolskiej Izby Budownictwa, gdzie eksperci tej izby wyliczają – to nie są moje szacunki, tylko izb gospodarczych – iż po tej ustawie koszty mieszkań wzrosną ok. 5%. Tylko z powodu przepisów biurokratycznych, administracyjnych i składek, które wprowadza ta ustawa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł Anna Paluch, na chwilę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, oczywiście dyskutowaliśmy o tym na posiedzeniu podkomisji. Przypominam państwu, że celem tej ustawy jest m.in. ochrona nabywcy przed taką oto sytuacją, że nabywca wpłaca sukcesywnie – że tak powiem – kwoty pieniędzy deweloperowi, a potem dzieje się tak – były liczne takie przypadki, dlatego uchwalono ustawę w 2011 r. o ochronie nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, że zdarzały się sytuacje, że po wpłaceniu całości nabywca nie otrzymywał mieszkania, zostawał bez pieniędzy i bez mieszkania. To, do czego namawia nas pan poseł Tomczak właśnie umożliwia takie sytuacje, że płaci się ostatnią ratę, nie jest zawarta umowa przeniesienia własności lokalu lub domu, a deweloper sobie płaci inne zobowiązania z tych pieniędzy wpłaconych od nabywcy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselJacekTomczak">To jest po prostu nieprawda i fałsz. Nie ma takich sytuacji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie udzielam panu głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselJacekTomczak">Proszę o konkretne przykłady, a nie teorie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle, nie kontynuujemy dyskusji z posiedzenia podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-102.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania nad pana propozycją skreślenia ust. 2, nadania nowego brzmienia, które zostało zaproponowane w wersji, którą panie i panowie posłowie mają przed sobą. Kto jest za poprawką pana posła Tomczaka? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-102.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-102.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">29 osób wzięło udział w tym głosowaniu. Za poprawką pana posła – 1 osoba, przeciw – 20, 8 osób się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-102.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Stwierdzam, iż poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-102.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma innych wniosków, uznaję, iż art. 16 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-102.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 17. Pani poseł Anna Paluch zgłasza poprawkę do art.17.</u>
+          <u xml:id="u-102.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, nawet nie jedną poprawkę, a dwie. Pierwsza poprawka z pakietu 12 poprawek, o których mówiłam na początku. Przypominam, że te poprawki wynikają z uwag Biura Legislacyjnego, które omawialiśmy w trakcie posiedzenia podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-103.1" who="#PoselAnnaPaluch">Pierwsza z tych poprawek dotyczy art. 17 ust. 4 pkt 1 lit. b. Polega na tym, że Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości, który funkcjonował zgodnie z Prawem restrukturyzacyjnym, po zmianie Prawa restrukturyzacyjnego jest teraz Krajowym Rejestrem Zadłużonych. A zatem lit. b w ust. 4 w pkt 1 będzie brzmiała: „wobec dewelopera nie zostało wszczęte postępowanie restrukturyzacyjne albo upadłościowe, przez weryfikację wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz informacji zawartych w Krajowym Rejestrze Zadłużonych”. To jedna poprawka.</u>
+          <u xml:id="u-103.2" who="#PoselAnnaPaluch">Druga poprawka dotyczy, a właściwie to jest pewnego rodzaju pakiet poprawek, który odnosi się do czterech artykułów, a odpowiada na problem wynikający ze zmiany Prawa budowlanego. Przypominacie sobie państwo, że w zmianie Prawa budowlanego, którą rozpatrywaliśmy przed rokiem jest coś takiego, jak decyzja o pozwoleniu na budowę, ale inną drogą uzyskania prawa do realizacji inwestycji jest też zgłoszenie budowy, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane, do którego organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-103.3" who="#PoselAnnaPaluch">Proszę państwa, te kwestie i te sformułowania są poruszone w art. 17 ust. 4 w pkt 1 lit. c, gdzie dotychczasowy zapis lit. c brzmi: „deweloper posiada pozwolenie na budowę – a teraz uzupełniamy to do postaci następującej – „deweloper posiada pozwolenie na budowę albo dokonał zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane, do którego organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu”.</u>
+          <u xml:id="u-103.4" who="#PoselAnnaPaluch">Podobna sytuacja jest w art. 26 w ust. 1 pkt 3, gdzie uzupełniamy o te kwestie  z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane. Kolejna taka sytuacja jest w art. 34 ust. 1 pkt 11 i w art. 49 ust. 2 pkt 4 lit. d. To są jak gdyby kolejne konsekwencje występowania tego sformułowania, które musimy…</u>
+          <u xml:id="u-103.5" who="#PoselAnnaPaluch">Moim zdaniem, należy to głosować łącznie, ponieważ musi być jednolitość w ustawie. Jeśli Komisja przyjmie tę poprawkę w głosowaniu, to będę sygnalizowała w następnych artykułach, gdzie występują już te rozstrzygnięte kwestie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Właśnie w tej sprawie proszę o opinię Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Dziękuję, panie przewodniczący. Co do poprawki oznaczonej jako poprawka nr 2 w tym zestawieniu, w zakresie pkt 1, 3 i 4 chcielibyśmy tylko zauważyć, że jest odesłanie do „ustawy – Prawo budowlane” , z kolei w pkt 2 jest „ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselAnnaPaluch">Trzeba ujednolicić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">W związku z czym należy dodać tę datę w pkt 1, 3 i 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselAnnaPaluch">Ale to może być na zasadzie upoważnienia Biura do korekty. Bo to jest korekta legislacyjna. Prawda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jak strona rządowa odnosi się do poprawki 1 oraz 2 wraz z konsekwencjami?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Popieramy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję, żeby w jednym głosowaniu czy w dwóch…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselAnnaPaluch">W dwóch…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W dwóch, przepraszam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselAnnaPaluch">Bo to są dwie różne sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tak. Bo są dwie różne…</u>
+          <u xml:id="u-115.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przejdźmy teraz do poprawki oznaczonej jako nr 1 zgłoszonej przez panią poseł przewodniczącą Annę Paluch do art. 17 ust. 4 pkt 1 lit. b, gdzie jest nadanie nowego brzmienia. Przechodzimy do głosowania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselJacekTomczak">Może pani powtórzyć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli pani pozwoli, odczytam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselAnnaPaluch">Panie pośle, wszyscy państwo otrzymaliście, bo ja to w sekretariacie dzisiaj rano zostawiłam i macie państwo pakiet poprawek przeze mnie podpisanych. Tak, że na pewno pan to dostał od sekretariatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jeszcze nie odebrał, tutaj są jeszcze w wersji papierowej, dla tych z państwa, którzy uczestniczą – leżą przodu.</u>
+          <u xml:id="u-119.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tak, że zacytuję…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselAnnaPaluch">Leżą przy wejściu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zacytuję zmianę – w art. 17 w ust. 4 w pkt 1 lit. b otrzymuje brzmienie: „wobec dewelopera nie zostało wszczęte postępowanie restrukturyzacyjne albo upadłościowe, przez weryfikację wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz informacji zawartych w Krajowym Rejestrze Zadłużonych”.</u>
+          <u xml:id="u-121.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania tej poprawki. Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez panią poseł Annę Paluch? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-121.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-121.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 29 posłów. Za przyjęciem poprawki było 27, przeciw – 2, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-121.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-121.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">I mamy w zestawie poprawek poprawkę oznaczoną jako poprawka nr 2. Zmiany w art. 17 w ust. 4 w pkt 1 lit. c i odpowiednio konsekwencje w art. 26 ust. 1 pkt 3, art. 34 ust. 1 pkt 11 oraz art. 49 ust. 2 pkt 4 lit. d. Jednocześnie upoważniamy Biuro Legislacyjne do ujednolicenia zawartej tam terminologii, tj. odesłania do ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.</u>
+          <u xml:id="u-121.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem tej poprawki i tego zestawu poprawek oznaczonego jako poprawka nr 2 w zestawie poprawek pani poseł Anny Paluch? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-121.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę sekretariat o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-121.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 29 posłów…A to jeszcze stare. Przepraszam, bo ja zawsze zerkam na tablicę…</u>
+          <u xml:id="u-121.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu tej poprawki wzięło udział 28 posłów. Za było 24, przeciw – 2, 2 osoby wstrzymały się.</u>
+          <u xml:id="u-121.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-121.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Wobec powyższego wraz z tymi dwoma poprawkami…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselJacekTomczak">To nie jest koniec art. 17</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przepraszam, rzeczywiście jeszcze pan poseł Tomczak w art. 17 proponuje w ust. 4  w pkt 1 skreślenie lit. f i g.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselJacekTomczak">Nie wiadomo dlaczego w tej ustawie przyjmuje się aż tak szerokie możliwości kontroli przez banki polskich przedsiębiorców. Pamiętajmy, że znaczna część polskich przedsiębiorców będzie kontrolowana przez banki z obcym kapitałem. Czy chcemy na przykład, żeby niemiecki bank sprawdzał, czy polski przedsiębiorca zalega z podatkami? To jest absurd i to jest kompletnie bez sensu. Skala tej kontroli generuje dodatkowe koszty, a koszty tych kontroli tak pięknie rozbudowanych tutaj w wiele artykułów ma ponieść przedsiębiorca. Co zrobi przedsiębiorca? Oczywiście doliczy je do kosztu metra, a prezes UOKiK nie wie, ile ten koszt metra będzie wynosił, jak bardzo wzrośnie w wyniku zmian i tej ustawy, mimo że ma chronić konsumentów, a ich jednak nie chroni…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dobrze. Dziękuję, panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselJacekTomczak">Uważam, że dochodzimy do absurdu, przegięcia, w którym wpisujemy taki zakres kontroli, który jest nawet niezgodny z przepisami prawa. Bo w jaki sposób przedsiębiorca ma złożyć wymagalne i bezsporne oświadczenie, że nie ma żadnych wymagalnych zobowiązań? W jaki sposób ma takie oświadczenie złożyć np. grupa kapitałowa, która ma 20 spółek, która ma potężną np. liczbę nieruchomości, jak ma oświadczyć, że nie zalega na każdej nieruchomości np. z podatkiem od nieruchomości? Jak urząd ma wydać takie zaświadczenie? Czy państwo nie zdajecie sobie sprawy, że to bardzo doprowadzi do przewlekłości, a to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselJacekTomczak">…a bank będzie miał totalną władzę nad przedsiębiorcą…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o minutowe wypowiedzi, żeby nie kontynuować dyskusji, bo nie wyjdziemy stąd do nocy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselJacekTomczak">…z możliwością…Panie przewodniczący, to nie jest ustawa minutowa. Bo jej konsekwencje będą płacili Polacy w miliardach złotych, więc musimy naprawdę stworzyć warunki, żeby ona powstawała przynajmniej w jakiejś przyzwoitości i możliwości wymiany merytorycznej poglądów. Bo naprawdę te zmiany są za daleko idące, za daleko ingerujące w rynek mieszkaniowy i po prostu psują ten rynek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">To jest oczywiście pana pogląd. Oczywiście, staram się, żeby dopełnić możliwości, aby każdy z państwa mógł zabrać głos. Natomiast raz jeszcze w imieniu koleżanek i kolegów tych na sali i tych, którzy są poza, bardzo gorąco namawiam państwa, żeby nie powtarzać wielu wątków, które z tego, co wiem, były bardzo szczegółowo prezentowane na posiedzeniu podkomisji, w szczególności również przez pana posła Tomczaka.</u>
+          <u xml:id="u-131.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Krótki komentarz ad vocem pana prezesa UOKiK do tej sprawy. Proszę o krótką wypowiedź. A później udzielę jeszcze głosu panu Płochockiemu z Polskiego Związku Firm Deweloperskich, który prosił o jego udzielenie. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, mam tutaj wrażenie, że jest już jakieś przygotowanie pod drugie czytanie. Natomiast chciałbym wyraźnie zauważyć, że po pierwsze – odnosząc się do wypowiedzi pana posła, o ile pamięć mnie nie myli, to PKO BP, PKO SA, Alior Bank i banki spółdzielcze to są banki polskie i mamy ponad połowę rynku sektora bankowego. Jeżeli mówimy o argumentach typu – banki będą kontrolowały inne podmioty publiczne, będą decydowały, to są to argumenty, które padały. Mogę podać wyraźny przykład wypowiedzi, która wówczas była ze strony Polskiego Związku Firm Deweloperskich w 2012 r., 16 lutego, odnośnie do tego, że banki będą kontrolowały, ograniczy to liczbę firm deweloperskich, jedna wielka tragedia na rynku. Jak widzimy, zapisy poprzedniej ustawy bardzo uporządkowały ten rynek i o tego typu tragediach mowy być nie może. Co więcej – zapis o wymagalnych i bezspornych został umieszczony na prośbę i po dyskusjach z Polskim Związkiem Firm Deweloperskich. Wobec nich jest wyjście naprzeciw.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Jeżeli chodzi o samych konsumentów, jako konsument i nabywca mieszkania od dewelopera chciałbym wiedzieć, czy nie zalega on z VAT-em, bo to ma bezpośrednio wpływ na moją sytuację finansową. Mówimy o deweloperze, który nie buduje za swoje, tylko za moje. Więc jeżeli mówimy o wymagalnych i bezspornych, jeżeli mówimy o zobowiązaniach podatkowych, to mimo wszystko mówimy o sytuacji, gdzie racjonalny przedsiębiorca jest w stanie ustalić swój stan finansowy, co więcej – jest w stanie ustalić, czy terminowo rozlicza się z organem podatkowym, czy też nie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselJacekTomczak">Przedsiębiorca buduje z kredytu, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie udzielam głosu, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz w kolejności przedstawiciel Polskiego Związku Firm Deweloperskich.</u>
+          <u xml:id="u-134.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-134.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję. Chciałem tylko zaznaczyć, szanowni państwo, że nadal nie dowiedzieliśmy się od prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ile faktycznie nastąpiło upadłości na rachunkach powierniczych, czyli w poprzednim systemie i ile było przypadków nieprawidłowości, jaka jest ich skala, która uzasadniałaby zaostrzanie systemu. Bo zgadzam się, że przed rachunkami powierniczymi było trochę tych nieprawidłowości. Urząd dzisiaj podając 150 przypadków upadłości deweloperskich od 2011 r., co po pierwsze, jest okresem sprzed ustawy deweloperskiej, a po drugie – jest posługiwanie się kodem PKD, który obejmuje w głównej części wykonawców, a nie deweloperów. My nadal nie dowiedzieliśmy się tego i nie możemy uzyskać odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-134.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Natomiast wracając do meritum, proszę państwa, pkt f, czyli niezaleganie ze składkami na ubezpieczenie społeczne czy z podatkami – my nie mówimy, że nie możemy przedstawić jakiegokolwiek oświadczenia, tylko mamy problem z tym, że to nie jest oświadczenie składane, pobierane w urzędzie skarbowym czy w ZUS-ie raz na 2 – 3 miesiące, raz na rok, raz na pół roku, i oświadczenie co do jakiś kwot istotnych, czyli np. 100 tys. zł, czy jakiejś innej kwoty. Dzisiaj nikt z państwa nie jest w stanie racjonalnie oświadczyć, że nie zalegają państwo z żadnymi podatkami czy opłatami za ubezpieczenie społeczne, bo być może zapomnieli państwo opłacić podatku od nieruchomości, którego termin mija w dniu dzisiejszym. Od jutra państwo mieliby zaległości jako osoby fizyczne. Jest to zmuszanie przedsiębiorców do oświadczania czegoś, co wiedzą z góry, że oświadczają nieprawdę, a gdyby nie oświadczyli tego, że nie zalegają, to zablokują sobie całą inwestycję i spowodują domino, które pociągnie za sobą brak wypłaty z rachunku powierniczego, brak zapłaty podwykonawcom, zejście z budowy, zatrzymanie całej inwestycji, niezapłacenie pracownikom itd. itd. To jest całe domino. To jest do pkt f. Zwracaliśmy na to uwagę. Tam nie ma żadnego progu istotności. Proponowaliśmy Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów, pomimo to rzeczywiście wprowadził lekką zmianę co do samej formy zapisu, natomiast ona jest po prostu niewystarczająca. Przyznaję, tak jak powiedział pan prezes Chróstny, te zmiany zaszły, jednak są one po prostu daleko niewystarczające.</u>
+          <u xml:id="u-134.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Co do pkt g, zwracamy uwagę, że dzisiaj podwykonawcy mają niezwykle daleko idące zabezpieczenia względem deweloperów. Deweloper może zapłacić drugi raz za wykonaną pracę, dwa razy, jeżeli zapłacił raz generalnemu wykonawcy i drugi raz, jeżeli podwykonawca do niego przyjdzie i powie, że generalny wykonawca mi nie zapłacił. My nie możemy powiedzieć, ale myśmy zapłacili, mamy na to przelewy, my, na podstawie Kodeksu cywilnego, musimy drugi raz zapłacić za te prace. Tutaj jest wprowadzenie jakiegoś trzeciego dodatkowego zabezpieczenia i znowu nie mamy podanej żadnej skali przypadków, aby od wejścia w życie rachunków powierniczych były jakieś nieprawidłowości. Dzisiaj taki podwykonawca będzie mógł przyjść, przystawić pistolet do głowy deweloperowi i powiedzieć, albo zapłacisz mi za dodatkowe prace, albo zgłoszę, że masz wobec mnie jakieś wymagalne i bezsporne, ale będziemy się później sądzić, wymagania…</u>
+          <u xml:id="u-134.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie powtarzamy dyskusji, panie prezesie.</u>
+          <u xml:id="u-134.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-134.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję, przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-134.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie będę udzielał głosu następnym razem, jeżeli będą wielominutowe wypowiedzi. Proszę tego nie odbierać osobiście, po prostu jesteśmy przy art. 17, artykułów jest ponad 70, tak, że życzę tutaj wszystkim dobrej kondycji i dobrego skupienia.</u>
+          <u xml:id="u-134.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy pan prezes chce to skomentować? Bo przypominam paniom i panom posłom, że chodzi o wymagalne i bezsporne zobowiązania, i na tym bym po prostu poprzestał.</u>
+          <u xml:id="u-134.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy pan prezes chce coś dodać do tego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Co do pierwszej części, to ona pewnie jeszcze wróci przy art. 48. Tutaj odsyłamy do uzasadnienia. Natomiast absolutnie wymagalne i bezsporne, wydaje mi się, że tutaj po to jest ten element, żeby nie było wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosujemy poprawkę pana posła Tomczaka do art. 17. Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Tomczaka? Proszę o podniesienie ręki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-136.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę sekretariat o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-136.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosowało 31 posłów. Za poprawką 3 głosy, przeciw – 20, 8 osób wstrzymało się.</u>
+          <u xml:id="u-136.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-136.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma innych wniosków…</u>
+          <u xml:id="u-136.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne, do art. 17.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Tak. Trzy uwagi w zakresie art. 17. Pierwsza dotyczy ust. 4 pkt 2 lit. b, w zasadzie lit. b i c, obie posługują się wyrażeniami „robót budowlanych”. Pytanie – o które rozumienie robót budowlanych chodzi? Czy to w rozumieniu art. 3 pkt 7 ustawy – Prawo budowlane? Czy może chodzi o to węższe rozumienie na gruncie tej ustawy, czyli budowę lub przebudowę w rozumieniu art. 3 pkt 6 i 7a ustawy – Prawo budowlane? To dotyczy właśnie lit. b i c.</u>
+          <u xml:id="u-137.1" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Jeszcze jedno pytanie do ust. 9. Na końcu tego ustępu jest mowa o umowie zawartej z deweloperem, natomiast jest pytanie – czy tu chodzi o umowę dewelopera z bankiem, czy umowę dewelopera z nabywcą? Prośba o wyjaśnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">To są te komentarze Biura Legislacyjnego, panie prezesie, które są w „szczotce” sprawozdania podkomisji. Tak, że prosiłbym o odniesienie się strony rządowej do uwag Biura. Pan prezes Chróstny, czy osoba upoważniona? Proszę przedstawić się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZbiorowychInteresowKonsumentowUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">To ja może na razie z drugiego mikrofonu. Izabela Szewczyk-Krzyżanowska – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, odpowiadając na to pytanie Biura Legislacyjnego, jeżeli chodzi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Bliżej mikrofon, gdyby pani przyłożyła…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Jeżeli chodzi o uwagę pierwszą, czyli roboty budowlane, naszym zdaniem, to wyrażenie powinno tutaj zostać. Wolimy nie odsyłać konkretnie do ustawy – Prawo budowlane, ponieważ boimy się, że spowoduje to po prostu niechciane skutki. To pojęcie nie budzi wątpliwości na gruncie naszej ustawy, naszego projektu, przepraszam. Dlatego chcielibyśmy, żeby ono zostało w takim kształcie, jak jest obecnie zawarte w sprawozdaniu.</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Natomiast jeżeli chodzi o ust. 9 i pytanie drugie, to chodzi o umowę banku z deweloperem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jeszcze jakieś pytania Biura Legislacyjnego?</u>
+          <u xml:id="u-142.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Wyjaśnienia zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-142.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tak, że proponuję przyjąć art. 17.</u>
+          <u xml:id="u-142.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma uwag, uznaję, że został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-142.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 18.</u>
+          <u xml:id="u-142.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są uwagi do art. 18?</u>
+          <u xml:id="u-142.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">W art. 18 w ust. 2 na końcu mowa jest o „przez zarządcę na podstawie art. 298 ustawy – Prawo restrukturyzacyjne”. I pytanie, ponieważ w art. 47 ust. 1 pkt 5 mowa jest „w trybie tego artykułu” – czy nie należałoby ujednolicić i w którym kierunku, czy w tym miejscu, czy w późniejszym?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę stronę rządową, panią prawnik.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Szanowni państwo, tak, można to ujednolicić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Tylko pytanie – w którym kierunku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Używając sformułowania „w trybie”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, jeszcze jedna uwaga dotycząca ust. 1 o takim samym charakterze, czyli z prośbą o wskazanie kierunku ujednolicenia. W art. 18 w ust. 1 wnioskodawcy posługują się pojęciem „oświadczenia o odstąpieniu” – ostatnie wyrazy w ust. 1, natomiast w art. 44 o „oświadczeniu woli nabywcy o odstąpieniu od umowy”. Rozumiemy, że w obu przypadkach jest to oświadczenie woli, natomiast posłużono się dwoma różnymi pojęciami w obrębie tych przepisów, więc prośba o wskazanie, w którą stronę ujednolicamy. Art. 18 ust. 1 i art. 44 ust. 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę stronę rządową, pani dyrektor ponownie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Dziękuję. Jeżeli mnie pamięć nie myli, to ostatnio na posiedzeniu podkomisji chyba już to było rozpatrywane. I taka sama była uwaga Biura Legislacyjnego. Tylko w tym momencie nie pamiętam niestety, w którą stronę to rozstrzygaliśmy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselAnnaPaluch">Chyba było o oświadczeniu woli, żeby zostało oświadczenie woli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Nie. Uwaga Biura na posiedzeniu podkomisji dotyczyła ujednolicenia tych pojęć w obrębie całego projektu, ponieważ państwo posługują się raz pojęciem „oświadczenie” raz pojęciem „oświadczenie woli” w różnym kontekście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję stronie rządowej powrócić do tego jeszcze przed samym głosowaniem – na koniec. Natomiast niech państwo tutaj w międzyczasie wykorzystają to na jakąś konsultację wewnętrzną i potem to rozstrzygniemy. Bo to jest raczej propozycja redakcyjna, ale mająca też częściowo znaczenie merytoryczne. Później się do tego odniesiemy. Tu chodzi o art. 18 również i art…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Art. 44</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 44. Tak, że na razie art. 18 pominęlibyśmy. Wrócimy do tego za dłuższą chwilę. Jak będziecie państwo gotowi, to proszę ewentualnie zasygnalizować. Mówię tutaj o stronie rządowej.</u>
+          <u xml:id="u-156.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 19.</u>
+          <u xml:id="u-156.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 19 są jakieś uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-156.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 19 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-156.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do rozdziału 4 – „Obowiązki dewelopera przed zawarciem umowy, której celem jest przeniesienie własności lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego”. Tytuł bez zmian.</u>
+          <u xml:id="u-156.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 20.</u>
+          <u xml:id="u-156.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-156.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-156.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 21.</u>
+          <u xml:id="u-156.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-156.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-156.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 22.</u>
+          <u xml:id="u-156.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-156.13" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-156.14" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 23.</u>
+          <u xml:id="u-156.15" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Są uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-156.16" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-156.17" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 24.</u>
+          <u xml:id="u-156.18" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-156.19" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-156.20" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 25.</u>
+          <u xml:id="u-156.21" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-156.22" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, dziękuję bardzo za udzielenie głosu. A propos art. 25, to mam uwagę do ust. 4, gdzie jest odesłanie do ust. 1. Proponujemy uzupełnić to odesłanie – byłoby „w ust. 1 pkt 1 lub 2”. Byłby to powrót do druku, ponieważ dalsza analiza co do konsekwencji interpretacyjnych w zakresie możliwej praktyki stosowania prawa skłania do powrotu do druku w tym zakresie. Prośba o zgodę na powrót do druku w tym miejscu oraz upoważnienie dokonania powrotu do druku w pozostałych miejscach, gdzie jest takie odesłanie do ust. 1 – będzie ust. 1 pkt 1 lub 2. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze Biuro. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Jeżeli mogę, tak, oczywiście…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Macie państwo jeszcze inne uwagi do tego artykułu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Dokładnie tak. Do ust. 2 i 3. Pytanie – czy w ust. 2 nie brakuje w związku z tym odesłania – „Zgoda lub zobowiązanie do jej udzielenia, o których mowa – i tutaj jeżeli byłaby zgoda do powrotu do druku – o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, stanowi załącznik do umowy deweloperskiej albo do jednej z umów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, 3 lub 5 lub ust. 2. To dotyczy ust. 2.</u>
+          <u xml:id="u-161.1" who="#LegislatorEwelinaRoguska">I pytanie o odesłanie w zakresie ust. 3. Czyli – dokumentem potwierdzającym zgodę lub zobowiązanie do jej udzielenia, o których mowa w ust. 2… Czy to odesłanie jest adekwatne? Czy nie trzeba byłoby też odsyłać do ust. 1 pkt 1 lub 2? To pytanie do strony rządowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Ponownie pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Dziękuję bardzo. Jeżeli chodzi o uwagę pierwszą pana legislatora, to tak, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Bliżej mikrofon, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Jeżeli chodzi o uwagę pierwszą pana legislatora, to tak oczywiście, zgadzamy się na powrót do pierwotnego brzmienia. Jeżeli chodzi o ust. 2, tutaj pani legislator raczyła o tym wspomnieć, czyli odesłanie do pkt 1 lub pkt 2, tak, zgoda. Natomiast jeżeli chodzi o wyjaśnienia do ust. 3, to powinno tutaj zostać odesłanie do ust. 2, ponieważ w ust. 3 odsyłamy do załącznika, czyli do dokumentu do umowy deweloperskiej, a nie samej jakby zgody, która stanowi to oświadczenie woli, z tym zastrzeżeniem, że powinno tu być nie „o których mowa”, tylko „o którym mowa”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze jest uwaga Biura Legislacyjnego do ust. 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Już była zgłoszona. Została przyjęta przez panią dyrektor. Rozumiem, że jest zgoda Komisji do ujednolicenia zarówno w tym miejscu, jak i w kolejnych, w których…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle, przejdziemy za moment, mówię do pana posła Tomczaka…</u>
+          <u xml:id="u-168.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze raz prosiłbym o jasne stanowisko, które poprawki redakcyjne zasygnalizowane przez Biuro Legislacyjne strona rządowa akceptuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Tak. Akceptujemy poprawkę do ust. 4 oraz do ust. 2. Natomiast do ust. 3 Biuro prosiło o wyjaśnienia, których udzieliłam. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, jeszcze raz Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Jeżeli mogę podsumować. Ust. 2 po tych wyjaśnieniach brzmiałby: „Zgoda lub zobowiązanie do jej udzielenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, stanowi załącznik do umowy…dalej jak w druku. Natomiast ust. 3 – „dokumentem potwierdzającym zgodę lub zobowiązanie do jej udzielenia, o którym mowa w ust. 2… i dalej jak w druku. Czyli w ust. 3 odsyłamy do dokumentu, o którym mowa w ust. 2, a w ust. 4 powrót do druku w zakresie odesłania – czyli ust. 1 pkt 1 lub 2 plus oczywiście odesłania w pozostałych częściach ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję Komisji, żeby upoważniła Biuro Legislacyjne, aby w konsultacji ze stroną rządową doprecyzowało odesłania zawarte w tych ustępach i wtedy, głosując całość tego artykułu, byśmy przyjęli.</u>
+          <u xml:id="u-172.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do tego artykułu również pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#PoselJacekTomczak">Ja też w sprawie doprecyzowania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do 25?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#PoselJacekTomczak">Tak. Doprecyzowania, jeżeli już państwo pochylicie się nad tym artykułem, to może jest szansa na to, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselJacekTomczak">Art. 25. O co chodzi o tym artykule? Chodzi o to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Ale panie pośle, jesteśmy na etapie rozpatrywania poprawek ewentualnie składania, jeśli są na piśmie. Czy jest jakaś poprawka? Jeśli nie ma poprawki, odbieram panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselJacekTomczak">Nie. Przepraszam bardzo. To jest kwestia dosyć istotna. Ponieważ chodzi tutaj o to, że Urząd przewidział, że przedsiębiorca musi mieć w momencie rozpoczęcia sprzedaży zgodę banku na bezciężarowe…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle, jaką poprawkę pan składa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselJacekTomczak">Chodzi o to, że po prostu takiej zgody nie da się wydać, bo nie wiadomo, kto jest nabywcą, jaką ma cenę tego lokalu. Technicznie jest to po prostu niemożliwe. Trzeba to poprawnie zapisać albo powiedzieć, że to promesa tak…To Urząd będzie analizował interpretacyjnie ten przepis, tylko niech go porządnie zredaguje, bo masa jest takich zapisów w tej ustawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle, jeśli nie ma poprawki…Szanuję pana pogląd, jeśli nie ma dzisiaj zgłoszonej poprawki, to jest drugie czytanie…</u>
+          <u xml:id="u-182.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie, to uznaję, że art. 25 został przyjęty, rozpatrzony wraz z uwagą dotyczącą doprecyzowania tych odesłań, które były przedmiotem wymiany stanowisk Biura Legislacyjnego i strony rządowej. Tak, że państwo to doprecyzują i to zostanie wprowadzone do sprawozdania zgodnie z rekomendacją Biura Legislacyjnego w porozumieniu z państwem. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-182.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 26.</u>
+          <u xml:id="u-182.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#PoselAnnaPaluch">Tylko chcę zaakcentować, że w poprawce 2, którą rozpatrzyliśmy pkt 2 odnosi się właśnie do art. 26 do podpunktu trzeciego – pozwolenie na budowę i kwestie dotyczące zgłoszenia. Już rozpatrzyliśmy tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tak. Ale myślę, że to zostało przyjęte i to tak jakby automatycznie. Nie trzeba do tego już powracać. To zostało rozpatrzone w ramach poprawki nr 2.</u>
+          <u xml:id="u-184.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 26 są jeszcze jakieś uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-184.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma, został przyjęty, rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-184.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 27. Pani poseł Gil, przepraszam panią, bo pani składała do tego artykułu poprawkę. Proszę bardzo o jej krótkie zreferowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, w wystąpieniu na sali plenarnej – od razu powiem, że nie pracowałam, nie miałam szansy pracować w podkomisji, więc muszę powiedzieć to tutaj – podkreślałam rolę tego funduszu, bo naszym zdaniem – Polski 2050 – jest to dobra ustawa, idąca w bardzo dobrym kierunku. Powoływałam się na przykład m.in. lokatorów, właściwie klientów z ul. Szczęsnej, którzy 7 lat temu, niestety stracili wszystko, ponieważ bank i deweloper ogłosiły upadłość inwestycji. Oni są nazywani tzw. nieszczęśnikami z ul. Szczęsnej. Oczywiście ustawa ta chroni setki innych wykorzystanych klientów w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-185.1" who="#PoselHannaGilPiatek">W odpowiedzi na to wystąpienie Polski Związek Firm Deweloperskich zwrócił się do mnie z pismem, za które bardzo dziękuję, wyjaśniającym, że procedowany projekt nie miałby zastosowania do takich sytuacji, jak na ul. Szczęsnej. Dlaczego? Dlatego, że formalnie są to lokale gospodarcze. Przejrzałam wszystkie relacje na temat klientów tego dewelopera, który na ul. Szczęsnej zbudował – tu nie doszło właściwie – apartamenty czy mieszkania i okazało się, że ludzie mówią, że nie możemy tam zamieszkać, a to było nasze wymarzone mieszkanie. Praktyką więc – odnosząc się do początku naszej dyskusji na posiedzeniu Komisji – jest to, że lokale formalnie nazywane użytkowymi i przeznaczone na np. aparthotele wykorzystywane są po prostu jako lokale mieszkalne. To jest po prostu praktyka, że taka patodeweloperka w Polsce powoduje to, że ludzie, którzy są skazani na zakup mieszkania substandardowego zostają później z niczym.</u>
+          <u xml:id="u-185.2" who="#PoselHannaGilPiatek">Faktycznie sytuacja, z którą mamy do czynienia w tym projekcie, jakby formalnie nie obejmuje tego segmentu. Formalnie również ich nie chroni. W imieniu Polski 2050 przyniosłam zatem poprawkę, którą przedstawiam szacownej Komisji i która wydaje mi się w kompromisowy sposób rozwiązuje tę sprawę. To znaczy, chodzi tylko i wyłącznie o zawarcie klauzuli informacyjnej, tak żeby klient był poinformowany, że lokal, który nabywa jest lokalem użytkowym i według przepisów prawa nie może być wykorzystywany do celów mieszkaniowych, oraz że do sprzedaży lokali nie stosuje się przepisów niniejszej ustawy, w szczególności zaś środki wpłacone przez nabywcę nie będą objęte jej ochroną. Wydaje się to uczciwe rozwiązanie, bo z jednej strony nie obejmujemy, nie sankcjonujemy tego patologicznego rozwiązania w formie zakupu substandardowych pomieszczeń 17, 15, a nawet ostatnio pokazały się 8-metrowe apartamenty do nabycia, a z drugiej strony chronimy tych nabywców, choćby w taki sposób, że są przynajmniej poinformowani. Dlatego proszę bardzo serdecznie o poparcie poprawki…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł, przejdziemy do tej poprawki. Najpierw przegłosujemy art. 27. To jest propozycja uzupełnienia o art. 27a.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Tak. Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Po przegłosowaniu art. 27 poproszę stronę rządową o stanowisko wobec poprawki zgłoszonej przez panią Gil-Piątek.</u>
+          <u xml:id="u-188.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania nad art. 27. Jak rozumiem, Biuro Legislacyjne nie ma uwag. Kto jest za przyjęciem…Przepraszam, zagalopowałem się. Nie ma poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-188.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Rozpatrzyliśmy art. 27.</u>
+          <u xml:id="u-188.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz prosiłbym o stanowisko strony rządowej do poprawki pani poseł Gil-Piątek i ewentualnie Biura Legislacyjnego, jeżeli ma jakieś uwagi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, postulat wydaje się być słusznym. Mówimy tutaj o zakresie informacyjnym dla konsumentów w prospekcie informacyjnym. On może dotyczyć tak lokali, które są sprzedawane dla potrzeb aparthoteli, które rzeczywiście mogą służyć też w sposób niezaplanowany celom mieszkalnym, ale także jeżeli chodzi o mikrolokale, które często są sprzedawane np. dla potrzeb takich akademickich, jako też rzeczywiście po to, żeby uniknąć pewnych zapisów i one również de facto umykają przepisom. Natomiast prosilibyśmy o chwilę na przepracowanie poprawki pod kątem redakcyjnym do czasu drugiego czytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Chce pani poseł to dzisiaj głosować, za chwilę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Jeżeli Biuro Legislacyjne oferuje tutaj współpracę, to jak najbardziej. Natomiast chciałabym poznać stanowisko rządowe w tej sprawie, żeby wstępnie wiedzieć, czy warto nad tą poprawką pracować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Kierunkowo jesteśmy na tak, żeby w prospekcie informacyjnym ta informacja była czysto i klarownie przekazywana konsumentom. Zatem kierunkowo tak, natomiast prosimy o chwilę na to, żeby dograć kwestie redakcyjne, doszlifować, żeby nie było wątpliwości co do kształtu samych zapisów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Jak najbardziej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję przegłosować to pod koniec prac nad tekstem, tak żeby państwo mogli ewentualnie jeszcze się do tego odnieść. Aha, inaczej. Czy państwo chcą w drugim czytaniu dopiero tak jakby do tego się odnieść?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PoselHannaGilPiatek">W takim razie poproszę, żeby wycofać tę poprawkę dzisiaj i przeniesiemy ją do drugiego czytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Bardzo dobrze. Dziękuję pani poseł za konsensualność w tym dialogu ze stroną rządową. Pani poseł będzie musiała to zgłosić w drugim czytaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Zgłoszę tę poprawkę w drugim czytaniu. Tylko oczywiście w formie poprawionej, uzgodnionej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Szanowni państwo, teraz proponuję 10 minut przerwy. Rozpoczniemy posiedzenie o godz. 15.00.</u>
+          <u xml:id="u-199.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-199.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Rozpoczynamy dalsze prace. Panie i panowie posłowie, przechodzimy do rozdziału 5 – do „Umowy rezerwacyjnej” – tytuł rozdziału.</u>
+          <u xml:id="u-199.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 28. Czy są uwagi do art. 28? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-199.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 28 został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-199.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 29 są jakieś wnioski? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-199.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-199.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do art. 30? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-199.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-199.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 30. Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, przepraszam, ale to wyniknęło z tego, że zmieniłam miejsce. Do rozdziału 5 mamy poprawkę pana posła Tomczaka, który proponuje skreślenie całego rozdziału, czyli artykułów od 28 do 33. Ta poprawka, o ile jest przez pana posła podtrzymywana, jest poprawką, która powinna być procedowana w pierwszej kolejności, czyli przed przejściem do ewentualnych poprawek do artykułów zawartych w tym rozdziale.</u>
+          <u xml:id="u-200.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Jeśli panie przewodniczący, można od razu, to Biuro chciałoby do tej poprawki zgłosić poprawkę formalną. Ta poprawka nie zawiera konsekwencji. W wielu miejscach projektu nadal znajduje się odesłanie zarówno do pojęcia „umowy rezerwacyjnej”, jak również do artykułów, które są w tym rozdziale.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselJacekTomczak">Poprawka została formalnie zgłoszona na piśmie, wedle procedury. Musi być poddana pod głosowanie. Krótkie uzasadnienie dla poprawki – proszę państwa, dzisiaj te umowy rezerwacyjne objęte są swobodą umów. Nie ma potrzeby, jest to umowa techniczna, żeby je w sposób szczególny regulować. Wydaje się, że można …,… sposób działania tej ustawy ograniczyć co do likwidacji tego rozdziału. Nie ma potrzeby, żeby na rynku wchodzić za konsumentów i przedsiębiorców w regulacje umów rezerwacyjnych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-202.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania nad poprawką pana posła Tomczaka, która polega na skreśleniu całego rozdziału 5. Przypominam, że Biuro Legislacyjne stwierdziło, iż ta poprawka nie zawiera jakichkolwiek konsekwencji. Jak rozumiem, stanowisko rządu jest negatywne. Tak, że przechodzimy do głosowania. Kto jest za poprawką pana posła Tomczaka polegającą na skreśleniu rozdziału 5 ustawy? Proszę o udział w głosowaniu. Kto jest przeciw? Proszę o udział w głosowaniu i naciśnięcie przycisków. Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-202.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-202.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 28 posłów. Za poprawką pana posła były 3 osoby, przeciw – 24, 1 osoba się wstrzymała.</u>
+          <u xml:id="u-202.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-202.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przypomnę, że w międzyczasie rozpatrzyliśmy już art. 28, 29 i 30 tego projektu. Jesteśmy przy art. 31. Jeśli nie ma uwag, to uznaję, że został on rozpatrzony bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-202.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 32. Również bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-202.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 33. Tutaj jest poprawka pana posła Tomczaka do ust. 2. Tak, panie pośle. Proszę o kilka zdań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#PoselJacekTomczak">Dobrze. Wedle aktualnej treści, nabywca może żądać opłaty w podwójnej wysokości, jeżeli deweloper nie usunie wad, chociażby ich nie uznał, co jest możliwe na gruncie ustawy. Zatem muszą być to tylko takie wady, które zostały uznane, ale nie zostały usunięte. Ta poprawka doprecyzowuje ten przepis.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-204.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Kto jest…</u>
+          <u xml:id="u-204.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jakie jest stanowisko rządu do poprawki pana posła Tomczaka?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, stanowisko jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-206.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Tomczaka? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję. Zakończyliśmy głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-206.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprosimy sekretariat za pół minuty o podanie wyników. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-206.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 28 posłów. Za były 2 osoby, przeciw – 24, 2 osoby wstrzymały się.</u>
+          <u xml:id="u-206.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-206.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma innych poprawek i wniosków do art. 33, uznaję, że art. 33 został rozpatrzony pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-206.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do rozdziału 6. Do tytułu rozdziału, jak rozumiem, nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-206.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś wnioski do art. 34? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-206.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został przyjęty…Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, chcielibyśmy tylko dopytać, czy również w pkt 12 w art. 34 w ust. 1 nie należy doprecyzować pojęcia robót budowlanych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Za chwilę państwo się do tego odniosą. Teraz udzielę głosu na minutę panu Płochockiemu z Polskiego Związku Firm Deweloperskich. Proszę bardzo – czas 1 minuta – panie dyrektorze.</u>
+          <u xml:id="u-208.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-208.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję. Zgłaszałem się dużo wcześniej do art. 33. Proszę państwa, proszę zobaczyć, że tam ust. 2, który został przegłosowany, umożliwia absolutnie spekulacyjne nabywanie mieszkań i wycofanie się z każdej umowy deweloperskiej bez żadnych ryzyk. Wystarczy, że nabywca, który jest spekulantem flipperem, gdyby – nie daj los – odwrócił się rynek, zgłosi do protokołu wymyślone usterki, które nie istnieją i z tego powodu nie przystąpi do umowy. W tym momencie deweloper ma obowiązek zapłacić mu karę umowną w wysokości 2%. Tam nie ma weryfikacji tych usterek. Te usterki powinny być oczywiście uznane, a nie jakiekolwiek.</u>
+          <u xml:id="u-208.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo za te uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-208.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy strona rządowa ma jakiś komentarz do uwag Biura Legislacyjnego i przedstawiciela Polskiego Związku Firm Deweloperskich?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Dziękuję, panie przewodniczący. Jeżeli chodzi o uwagę Biura Legislacyjnego, to odpowiedź brzmi – tak, nie należy. Czyli jest to jakby jednolite z poprzednią wypowiedzią i stanowiskiem.</u>
+          <u xml:id="u-209.1" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Natomiast jeżeli chodzi o uwagi pana dyrektora Płochockiego do art. 33…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Ale to już rozpatrzyliśmy. Tak, że pozostawiamy bez komentarza, ewentualnie jeśli są takie wnioski po stronie państwa posłów, jeżeli państwo będziecie chcieli zgłosić jakąś poprawkę w kontekście tej wypowiedzi w drugim czytaniu, to proszę ewentualnie z tej możliwości legislacyjnej korzystać.</u>
+          <u xml:id="u-210.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma innych uwag, to art. 34 został przyjęty. On jest bardzo obszerny.</u>
+          <u xml:id="u-210.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 35.</u>
+          <u xml:id="u-210.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-210.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 36.</u>
+          <u xml:id="u-210.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jest propozycja poprawki pana posła Tomczaka, by nadać nowe brzmienie temu artykułowi.</u>
+          <u xml:id="u-210.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo. Czas – 1 minuta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PoselJacekTomczak">To jest błąd. Zresztą nie jedyny w tej ustawie. Jest wiele takich błędów. Ale chodzi o to, że projekt nie uwzględnia wpisów z mocy prawa w dziale 3 – Księgi wieczyste – i np. roszczeń o opłaty przekształceniowe. Eliminuję ten błąd dodając stosowną treść, że także dotyczy ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-212.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jakie jest stanowisko rządu? Czy podtrzymuje art. 36 bez zmian?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Tak. Stanowisko rządu jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania nad poprawką pana posła Tomczaka, polegającą na nadaniu nowego brzmienia art. 36. Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Tomczaka? Proszę o naciśnięcie przycisku. Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-214.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Za pół minuty poprosimy sekretariat o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-214.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Głosowało 30 posłów. Za był 1, przeciw – 22, 7 osób wstrzymało się.</u>
+          <u xml:id="u-214.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona. Tym samym art. 36 został rozpatrzony bez dodatkowych zmian i poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-214.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 37.</u>
+          <u xml:id="u-214.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W art. 37 pani poseł Paluch proponuje, aby w ust. 2 po pkt 1 dodać pkt 1a. To nowe brzmienie pkt 1a. Poprawka w uzasadnieniu, które państwo macie – za chwilę oddam głos – uwzględnia – jak rozumiem – uwagi Biura Legislacyjnego, które były zgłaszane na posiedzeniu podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-214.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę panią poseł Annę Paluch o kilka zdań komentarza. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PoselAnnaPaluch">Szanowni państwo, odwołujemy się tutaj do art. 2 ust. 1, który wylicza wszystkie rodzaje umów, które objęte są działaniem ustawy. Tam m.in. jest w podpunkcie 4 – zabudowanie nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności lub użytkowania wieczystego…itd. Odwołujemy się do katalogu możliwych umów między nabywcą a deweloperem, określonych w art. 2 ust. 1.</u>
+          <u xml:id="u-215.1" who="#PoselAnnaPaluch">Poprawka nr 3 uzupełnia zawartość art. 37, bo art. 37 ust. 2 mówi, że te roszczenia wpisuje się w księgę wieczystą. Ten katalog umów, które mogą być wpisane, roszczeń wynikających z umów między nabywcą a deweloperem może być wpisany w księdze wieczystej i uzupełniamy to właśnie o pkt 1a – zabudowanie nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności lub użytkowania wieczystego… itd. Macie to państwo w poprawce.</u>
+          <u xml:id="u-215.2" who="#PoselAnnaPaluch">Łączy się z tym poprawka nr 10, która odnosi się do art. 64…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">10 w zestawieniu pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PoselAnnaPaluch">10 w zestawieniu poprawek, które zgłosiłam. Należy te poprawki głosować łącznie, ponieważ to obejmuje zmiany w art. 64 pkt 1 i odnoszące się do art. 19 ust. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Odpowiednią zmianę należy wprowadzić w ustawie o księgach wieczystych i hipotece, również uzupełnić o ten właśnie rodzaj umowy – zabudowanie nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności itd.</u>
+          <u xml:id="u-217.1" who="#PoselAnnaPaluch">Tak, że poprawkę 3 i 10 mamy głosować łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy Biuro Legislacyjne podziela wniosek odnoście do łącznego głosowania tych poprawek – w zestawieniu 3 i 10?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, my oczywiście nie sprzeciwiamy się żadnemu głosowaniu łącznemu. Natomiast mamy pytanie co do części poprawki 10, ponieważ w poprawce 10 jest lit. a i według naszej analizy tak naprawdę ten pkt 1 różni się względem tego, co jest w sprawozdaniu tylko dodaniem przecinka przed wyrazem „albo”…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselAnnaPaluch">Dodaniem przecinka, tylko i wyłącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Chcielibyśmy tylko, zgodnie… Nam się wydaje, że zgodnie z praktyką i z tym, jak się tworzy takie przepisy, przed pierwszym „albo” w przypadku kilku wyliczonych nie stawia się przecinka. Dlatego ten przecinek – naszym zdaniem – jest zbędny. W związku z tym cała lit. a…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselAnnaPaluch">W takim razie podpunkt a byłby zbędny, ale prosiłabym o stanowisko rządu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Takie jest nasze zdanie, ale prosimy, żeby rząd ustosunkował się do tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czyli reasumując głosujemy w tym zestawieniu poprawki 3 i 10.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#PoselAnnaPaluch">Tak, ale prosiłabym o opinię rządu, czy opinia Biura Legislacyjnego jest zasadna. Bo nie upieram się przy tym przecinku, broń Boże.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Jeżeli chodzi o kwestię przecinków i pkt a, to możemy się zgodzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#PoselAnnaPaluch">W takim razie proszę o skreślenie podpunktu a w poprawce 10.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Upoważniamy Biuro do…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">W takim razie w poprawce 10 nie będzie lit. a. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-231.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W związku z powyższym głosujemy łącznie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#PoselAnnaPaluch">…poprawkę 3 i 10.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">…poprawki oznaczone jako 3 i 10 w zestawieniu poprawek zgłoszonych przez panią poseł przewodniczącą Paluch, które mają – jak rozumiem – pozytywną rekomendację strony rządowej.</u>
+          <u xml:id="u-233.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto się wstrzymał? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-233.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Za pół minuty proszę sekretariat o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-233.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Sekretariat prosi o 5 minut przerwy, bo jest jakiś problem w systemie informatycznym, jeśli chodzi o liczenie głosów. Jesteśmy w trakcie tego głosowania, ale ogłaszam przerwę do godz. 15.25.</u>
+          <u xml:id="u-233.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-233.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Wznawiam posiedzenie Komisji Infrastruktury. Problem techniczny został pozytywnie rozwiązany.</u>
+          <u xml:id="u-233.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu, w trakcie którego byliśmy, wzięło udział 30 posłów. Za poprawką było 26, przeciw były 2 osoby, również 2 osoby wstrzymały się.</u>
+          <u xml:id="u-233.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tak więc art. 37 został przyjęty wraz z poprawką polegającą na dodaniu pkt 1a w brzmieniu zaproponowanym przez panią poseł Annę Paluch. Równocześnie wraz z tą poprawką rozpatrzyliśmy w zestawieniu poprawek pani poseł Paluch poprawkę oznaczoną jako 10, gdzie w art. 64 w pkt 1, w art. 19 w ust. 3 mamy nowe brzmienia punktów zawartych w tych artykułach. To jest – jak rozumiem – również wynik konsultacji i rekomendacji Biura Legislacyjnego w toku wcześniejszych prac podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-233.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Wobec powyższego art. 37 został przyjęty wraz z tymi zmianami i konsekwencjami.</u>
+          <u xml:id="u-233.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 38. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-233.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został przyjęty, rozpatrzony, przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-233.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 39. Tutaj jest propozycja pana posła Tomczaka skreślenia ust. 2.</u>
+          <u xml:id="u-233.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan poseł, proszę bardzo, kilka zdań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#PoselJacekTomczak">Proszę państwa, w tym przepisie jest obowiązek, ażeby wynagrodzenie za sporządzenie czynności aktu notarialnego było dzielone przez pół plus wszystkie inne koszty, w tym koszty sądowe. To w efekcie powoduje, że często przedsiębiorcy muszą płacić za opłaty sądowe, które zgodnie z przepisami innych ustaw, powinny zostać pokryte przez nabywcę. Wynika to wprost z rozporządzenia ministra sprawiedliwości, więc lepiej byłoby, żeby tę sprawę strony naprawdę same regulowały niż arbitralnie prognozować tutaj jakieś rozwiązanie w ich imieniu. Dlatego proponuję usunięcie tego zapisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-235.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do art. 39 zgłaszał się z uwagą pan dyrektor Płochocki z Polskiego Związku Firm Deweloperskich. Proszę bardzo, panie dyrektorze.</u>
+          <u xml:id="u-235.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-235.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję. Szanowni państwo, rzeczywiście takie brzmienie przepisu nakłada na przedsiębiorców obowiązek ponoszenia opłat w zupełnie nieznanych wysokościach, dlatego że będzie to zależało tylko i wyłącznie od strony kupującej. Jeżeli ona poprosi o 37 albo 100 wypisów, to przedsiębiorca miałby obowiązek zapłacić za 100 wypisów od aktu notarialnego w połowie, co jest – wydaje się – absolutnie niedopuszczalną konstrukcją prawną.</u>
+          <u xml:id="u-235.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze.</u>
+          <u xml:id="u-235.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Strona rządowa – prośba o komentarz w związku z propozycją skreślenia ust. 2 przez pana posła oraz uwagą pana dyrektora Płochockiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Bardzo dziękuję. Od ok. 10 lat ten zapis w formie art. 26 obowiązuje w obecnie istniejącej ustawie. Nie jest to żadne novum. Nic nie zmieniamy. Podtrzymujemy. Uznajemy, że tego typu zmiana jest niezasadna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-237.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania nad poprawką pana posła Tomczaka. Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Tomczaka, która – jak rozumiem – ma negatywną rekomendację strony rządowej, proszę o wzięcie udziału w głosowaniu? Kto jest przeciw przyjęciu tej poprawki? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-237.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Za pół minuty poprosilibyśmy sekretariat o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-237.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jest już wynik głosowania. W głosowaniu tej poprawki wzięło udział 28 posłów. 2 z państwa poparło tę propozycję, 20 osób było przeciw, 6 osób wstrzymało się.</u>
+          <u xml:id="u-237.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka nie uzyskała większości, została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-237.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Wobec powyższego uznaję, iż wobec braku dodatkowych propozycji zmian art. 39 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-237.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 40. Tu jest również – z tego, co widzę – w zestawie poprawek propozycja pana posła Tomczaka nadania nowego brzmienia ustępu 8.</u>
+          <u xml:id="u-237.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselJacekTomczak">Chodzi o to, że należy uznać za kompletnie niedopuszczalne propozycje, aby nabywca po bezskutecznym upływie terminu na usunięcie wady, miał prawo odstąpić od umowy, albo usunąć ją na koszt dewelopera. Taka instytucja jest też przewidziana w Kodeksie cywilnym jako jakieś upoważnienie zastępcze. Natomiast generalnie ona powinna być jednak stosowana w wyniku pewnego procesu odwoławczego, czyli postępowania sądowego. Nie może być przeniesiona wprost do tej ustawy. Moim zdaniem jest to w ogóle rozwiązanie niekonstytucyjne.</u>
+          <u xml:id="u-238.1" who="#PoselJacekTomczak">Trzeba pamiętać, że taka ingerencja w budynek może być bardzo daleka, może dotyczyć często struktury budynku albo bryły budynku. Wyobraźmy sobie sytuację, w której ktoś usuwa sobie na koszt dewelopera wady budynku bez konsultacji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dobrze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselJacekTomczak">Jest to – powiedzmy sobie szczerze – zła konstrukcja. Natomiast wydaje się, że absolutnie wystarczającą sankcją dla dewelopera, gdyby doszło do takiej sytuacji, że upływa termin na usunięcie wady, jest po prostu odstąpienie od umowy. Wtedy konsument odstępuje od tej umowy, a deweloper traci klienta, więc jest to sankcja wystarczająca. Nie musimy iść tak daleko…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję, panie pośle. Przejdziemy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselJacekTomczak">Pamiętajmy, że wszystkie tego typu rozwiązania, jak przerzucenie usunięcia wad na koszt dewelopera, deweloper przyjmie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle, minął czas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselJacekTomczak">…doliczy do kosztów mieszkania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o stanowisko strony rządowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Stanowisko jest negatywne. Proszę zauważyć, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-247.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Głosujemy poprawkę pana posła Tomczaka. Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Tomczaka, polegającej na nadaniu nowego brzmienia w ust. 8 art. 40? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-247.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przyjmuję tutaj głosy naszych koleżanek i kolegów, którzy sygnalizują, że są zbyt krótkie – można powiedzieć – momenty na oddanie głosu, tak, że troszkę to wydłużymy, tak żeby państwo nie byli pozbawieni tego prawa, które przysługuje każdemu z pań i panów posłów do wzięcia udziału w głosowaniu nad konkretnymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-247.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę sekretariat o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-247.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 32 posłów. Za poprawką pana posła Tomczaka 2 głosy, przeciw – 30, nikt nie wstrzymał się.</u>
+          <u xml:id="u-247.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-247.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jak rozumiem, art. 40 został w całości…</u>
+          <u xml:id="u-247.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł Gil-Piątek, do art. 40? Jeszcze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Przepraszam, panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przepraszam, tutaj jest poprawka pani poseł Gil-Piątek, która polega na dodaniu nowego ust. 11a.</u>
+          <u xml:id="u-249.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o krótkie uzasadnienie. Czas 1 minuta, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Panie przewodniczący, po ustaleniu ze stroną rządową nie wnosimy dzisiaj tej poprawki. Czyli wniesiemy ją w drugim czytaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-251.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma uwag, uznaję iż art. 40 został w całości rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-251.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 41.</u>
+          <u xml:id="u-251.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-251.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-251.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do rozdziału 7 – „Odstąpienie od umowy deweloperskiej”. Rozumiem, nie ma uwag do tytułu rozdziału.</u>
+          <u xml:id="u-251.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 42.</u>
+          <u xml:id="u-251.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi do art. 42? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-251.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony, aczkolwiek jest dość obszerny. Ale – jak rozumiem – dyskusja co do jego treści była na posiedzeniu podkomisji nadzwyczajnej.</u>
+          <u xml:id="u-251.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zgłasza się pan Płochocki z Polskiego Związku Firm Deweloperskich do art. 42. Proszę bardzo, panie dyrektorze.</u>
+          <u xml:id="u-251.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-251.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie przewodniczący, zgłaszałem się jeszcze przy art. 40. To już…</u>
+          <u xml:id="u-251.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">To proszę sygnalizować. Bo ja dopiero teraz miałem zgłoszenie z pana strony. I gorąco zachęcam, jeśli państwo zgłaszaliście pisemne uwagi dotyczące zmian, które rekomendujecie, to oczywiście my będziemy procedować wtedy, kiedy taka propozycja zostanie przez kogokolwiek z pań bądź panów posłów zgłoszona, ewentualnie oczywiście w trakcie drugiego czytania. To jest odrębna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-251.13" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jak rozumiem, pan rezygnuje z głosu.</u>
+          <u xml:id="u-251.14" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 42…</u>
+          <u xml:id="u-251.15" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-251.16" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeżeli ewentualnie mogę tylko słowem komentarza…</u>
+          <u xml:id="u-251.17" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę.</u>
+          <u xml:id="u-251.18" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-251.19" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę państwa, w art. 40 m.in. są takie kurioza, jak to, że przedsiębiorca ma pokryć połowę kosztów opinii zamówionej przez nabywcę, która stwierdza, że nabywca nie miał racji, a przedsiębiorca miał rację. To jest, proszę państwa, wbrew zasadom już – przepraszam – nie tylko prawnym, ale i historycznym, a nawet wbrew już – przepraszam bardzo – zasadom religii, która w większości obowiązuje w kraju, że jeżeli opinia przyznaje, że ktoś nie miał racji, to ten ktoś powinien za nią płacić. Zwracam uwagę, że – zwracam się do członków Komisji – w tej chwili państwo przyjmują tego typu postanowienia.</u>
+          <u xml:id="u-251.20" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 40 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-251.21" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jesteśmy przy art. 43.</u>
+          <u xml:id="u-251.22" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 43 są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-251.23" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-251.24" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 44.</u>
+          <u xml:id="u-251.25" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, można? Przepraszam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo. Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, w kontekście art. 18, który również nie został jeszcze rozpatrzony przez Komisję, tu mamy właśnie to drugie sformułowanie, czyli oświadczenie woli nabywcy, więc również w tym miejscu aktualna jest uwaga Biura, żeby ujednolicić art. 18 ust. 1 i art. 44.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">To może wrócilibyśmy łącznie do art. 18 i art. 44. Jakie są ostateczne ustalenia po konsultacji strony rządowej i Biura?</u>
+          <u xml:id="u-255.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Bliżej mikrofon i głośniej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Dziękuję bardzo. Po konsultacji i po analizie, naszym zdaniem, brzmienie tak, jak jest w przedłożeniu jest prawidłowe. W art. 44 mówimy o pewnej instytucji, czyli oświadczeniu woli nabywcy o odstąpieniu od umowy, natomiast w art. 18 mówimy o tym, że przedkłada się pewien dokument do banku, czyli jakby nośnik tego oświadczenia woli. Więc zarówno w art. 18, jak i w 44 to brzmienie, które jest zaproponowane jest prawidłowe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czyli strona rządowa podtrzymuje brzmienie z tekstu przedłożenia podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-259.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś inne wnioski?</u>
+          <u xml:id="u-259.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#LegislatorAdamNieweglowski">Szanowna Komisjo, rozumiem, że zostaje tak, jak w druku. Natomiast przypominamy tylko, że do art. 18 była jeszcze inna uwaga. I tam – rozumiem – była zgoda na ujednolicenie „w trybie art. 298” . I na to jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tak. Bo to zostało wcześniej przyjęte po prostu jako uzgodnienie redakcyjne uzgodnione ze stroną rządową. Tak, że rozumiem, że przyjmujemy art. 18 bez poprawek, przepraszam art. 18 z tą jedną zmianą i art. 44.</u>
+          <u xml:id="u-261.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Znowu są jakieś kłopoty techniczne, bo nie ma transmisji przez chwilę. Przepraszam panie i panów posłów. Siła wyższa. Teraz jesteśmy znowu? Sekretariat to uroczo skomentował mówiąc, że „wyrzuciło nas z systemu”.</u>
+          <u xml:id="u-261.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jesteśmy znowu w systemie, przynajmniej informatycznym.</u>
+          <u xml:id="u-261.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do procedowania. Przechodzimy do rozdziału 8. Jest wniosek pana posła Tomczaka o skreślenie rozdziału 8. Panie pośle, jakieś uzasadnienie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#PoselJacekTomczak">Tak. Uzasadnienie jest konieczne, bo jest to bardzo daleko idący wniosek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czas – 1 minuta. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#PoselJacekTomczak">Proszę państwa, Deweloperski Fundusz Gwarancyjny jest instytucją, która jakby konsumenci zrozumieli jak ma zadziałać albo ktoś zrobił badania społeczne na ten temat, to dowiedziałby się, że konsumenci tego po prostu nie chcą. Nie chcą mieć droższych mieszkań. Nie chcą tworzyć potężnej instytucji, która będzie korzystała z ich środków, karmiła się ich finansami, którą politycy będą sobie obsadzali stołki, tak naprawdę brakuje tam tylko dopisku, żeby to był jeszcze narodowy fundusz deweloperski gwarancyjny.</u>
+          <u xml:id="u-264.1" who="#PoselJacekTomczak">Ta instytucja nie ma żadnego sensu w dzisiejszym systemie. Dzisiaj środki pod wodzą obecnej ustawy deweloperskiej są w pełni chronione. Pamiętajmy, że wbrew temu, co powiedział prezes UOKiK deweloperzy budują z kredytu. Środki są uruchamiane albo są w banku na koncie, na rachunku powierniczym, albo są w budynku, po przeprowadzonej kontroli banku zgodnie z harmonogramem, więc po co nam taka instytucja?</u>
+          <u xml:id="u-264.2" who="#PoselJacekTomczak">Prawo upadłościowe bardzo szczegółowo, jednoznacznie wskazuje, że roszczenia tych ludzi mają pierwszeństwo przed innymi, dwa – że w takich sytuacjach syndyk jest zobowiązany działać tak, aby dostarczyć mieszkanie tym osobom, które się znajdą w takiej sytuacji. Nie ma potrzeby tworzenia tego molochu. Deweloperski Fundusz Gwarancyjny tylko i wyłącznie można potraktować jako instytucję, która ma ściągnąć z rynku pieniądze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#PoselJacekTomczak">…na bliżej nieokreślone – moim zdaniem – polityczne cele.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję za te uwagi. Mam troszkę odmienne zdanie odnośnie do praktyki, jaka ma miejsce. Stąd forma prawna powołania jako dodatkowego rachunku ubezpieczeniowego funduszu gwarancyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-267.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o stanowisko stronę rządową do wniosku o skreślenie rozdziału 8.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, na podkomisji miała miejsce szeroka dyskusja. Oczywiście nasze stanowisko jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-269.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne w tej sprawie, jak rozumiem wniosek bez konsekwencji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tak. Oczywiście…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-271.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za poprawką pana posła Tomczaka polegającą na skreśleniu rozdziału 8 projektowanej i procedowanej dzisiaj ustawy? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu i oddanie głosu, naciśnięcie przycisku. Kto jest przeciw jej przyjęciu? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-271.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze pół minuty. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-271.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu tej poprawki pana posła wzięło udział 31 posłów. Za jej przyjęciem było 3, przeciw – 26, wstrzymały się 2 osoby.</u>
+          <u xml:id="u-271.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-271.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 45.</u>
+          <u xml:id="u-271.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-271.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został przyjęty. Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-271.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 46.</u>
+          <u xml:id="u-271.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-271.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-271.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 47.</u>
+          <u xml:id="u-271.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tutaj w zestawieniu poprawek pani poseł Anny Paluch jest propozycja nowego brzmienia w ust. 1 pkt 1 w tymże artykule i jest również propozycja połączenia głosowania poprawki nr 4 z poprawką nr 5 polegającą na nadaniu nowego brzmienia w art. 49 w ust. 2 w pkt 1 lit. f. Proszę panią poseł o łączne omówienie tych dwóch poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#PoselAnnaPaluch">Wysoka Komisjo, poprawki – jak i poprzednie – wynikają z pracy na forum podkomisji. Poprawka nr 4 – tak oznaczona w pakiecie poprawek, które dzisiaj złożyłam – polega na modyfikacji treści w art. 47 w ust. 1 pkt 1. Chodzi o ujednolicenie tej treści z przepisami ustawy – Prawo upadłościowe. Zapis w pkt 1 brzmiałby: „wydania przez sędziego-komisarza postanowienia w przedmiocie oddalenia wniosku syndyka o udzielenie zgody na dalsze prowadzenie przedsięwzięcia deweloperskiego na podstawie art. 425e ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe”.</u>
+          <u xml:id="u-272.1" who="#PoselAnnaPaluch">Łączy się z tym poprawka 5, która odnosi się do art. 49 ust. 2 pkt 1 lit. f , gdzie modyfikacja treści polegałaby na zapisie takim – f) informacja o wydaniu przez sędziego-komisarza postanowienia w przedmiocie oddalenia wniosku syndyka o udzielenie zgody na dalsze prowadzenie przedsięwzięcia deweloperskiego na podstawie – wzmiankowanego już art. 425e ust. 1 Prawa upadłościowego. Czyli krótko mówiąc, zastępujemy to sformułowanie zgodnym z brzmieniem ustawy – Prawo upadłościowe. Te poprawki są w związku, więc powinny być głosowane łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo, pani poseł…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#PoselAnnaPaluch">Jedna odnosi się do art. 47, a druga – do art. 49.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Prośba o komentarz i stanowisko strony rządowej do tych dwóch poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Stanowisko pozytywne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-277.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy Biuro Legislacyjne akceptuje łączne głosowanie?</u>
+          <u xml:id="u-277.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli mogę prosić o przejście do głosowania nad tymi poprawkami, które będziemy głosować łącznie, przypomnę raz jeszcze one są w zestawieniu poprawek pani poseł Paluch oznaczone jako 4 i 5. Kto jest za ich przyjęciem? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-277.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-277.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu poprawki wzięło udział 31 posłów. Za poprawką – 28 głosów, przeciw –</u>
+          <u xml:id="u-277.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">1 głos, 2 osoby się wstrzymały.</u>
+          <u xml:id="u-277.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W związku z powyższym uznaję, iż art. 47 wraz z tą poprawką przyjęto oraz…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Panie przewodniczący, przepraszam Biuro Legislacyjne. Bo w art. 47 mamy jeszcze jedną…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">…drobną uwagę legislacyjną. W pkt 3 pytanie – czy nie powinno być „uprawomocnienia się postanowienia sędziego-komisarza o udzieleniu – a nie wyrażeniu – zgody”…dalej jak w druku? To byłoby zgodne z tym, co jest w art. 425h ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe. Wydaje się, że do tego zmierza też poprawka nr 6. Tam jest mowa o udzieleniu zgody właśnie w kontekście tego odesłania do Prawa upadłościowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję. Przepraszam, nie zauważyłem państwa komentarza w materiale roboczym. Uwaga jest rzeczywiście istotna. Prośba o zajęcie stanowiska przez stronę rządową.</u>
+          <u xml:id="u-281.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę panią dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Dziękuję bardzo. Tak. Zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo. Jest akceptacja. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Jest akceptacja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Reasumując – art. 47 został rozpatrzony wraz z przegłosowaną poprawką w zestawie poprawek pani poseł, z tą zmianą redakcyjną, którą rekomenduje Biuro Legislacyjne. I wraz z poprawką 4 rozpatrzyliśmy również art…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#PoselAnnaPaluch">Jeszcze nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze nie. Tylko przyjęliśmy zmianę w art. 49 w ust. 2 w pkt 1 poprzez nadanie nowego brzmienia lit. f.</u>
+          <u xml:id="u-287.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy teraz do art. 48. Art. 47 został rozpatrzony z tymi zmianami.</u>
+          <u xml:id="u-287.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W art. 48 mamy propozycję nadania nowego brzmienia w ust. 3 i w ust. 7. To są propozycje poprawek w zestawieniu pana posła Tomczaka.</u>
+          <u xml:id="u-287.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Udzielam głosu panu posłowi. Czas – 1 minuta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#PoselJacekTomczak">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, ta absurdalna składka, która de facto jest podatkiem, który będzie przerzucony w 100% na konsumentów, obciąży w całości konsumentów, co wpłynie na wartość mieszkań przez wzrost ceny mieszkania, może być pobierana od jednego mieszkania wielokrotnie. Proponuję w tym paragrafie, w art. 48 ust. 3, przepraszam to będzie chyba 8, nadać brzmienie nowe brzmienie – no tak, 8, 3 – temu paragrafowi – sprawa jest oczywista, jak już pobiera się ten haracz w postaci podatku od konsumenta, to już nie ma żadnego uzasadnienia, żeby to czynić wielokrotnie od jednego mieszkania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-289.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania, jeśli nie ma innych uwag. Jak rozumiem, stanowisko strony rządowej jest negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Stanowisko jest negatywne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-291.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do poprawki pana posła polegającej na nadaniu nowego brzmienia w ust. 3 art. 48. Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Tomczaka? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-291.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze minuta. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-291.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 33 posłów. Za – 2 głosy, przeciw – 26, 5 osób wstrzymało się.</u>
+          <u xml:id="u-291.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-291.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy teraz do głosowania poprawki pana posła Tomczaka, polegającej na nadaniu nowego brzmienia w art. 48 ust. 7.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PoselJacekTomczak">W tej poprawce chciałbym ograniczyć zapędy biurokratów, urzędników, którzy chcą ściągnąć z rynku 2% z wartości mieszkań. Ta kwota nie ma żadnego uzasadnienia. Doprowadzi do wzrostu cen mieszkań. Dwa – że nawet sami autorzy ustawy twierdzą, że jest to za dużo. Więc po co dajemy takie widełki. Nie wierzę, żeby w tej sytuacji budżetowej rząd nie sięgnął po ten instrument i żeby nie wykorzystał po to, żeby obciążyć konsumentów tak wysokimi opłatami i tak wysokimi składkami na fundusz deweloperski. Chciałem tylko zaznaczyć, że skoro jest to tak istotna instytucja dla UOKiK-u, to może rząd sam sfinansuje ten fundusz, a nie obciąża konsumentów opłatami za działania tego funduszu, którego konsumenci nie potrzebują i nie chcą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle, nie powtarzajmy argumentów z podkomisji. Dziękuję za to krótkie uzasadnienie.</u>
+          <u xml:id="u-293.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan dyrektor Płochocki z Polskiego Związku Firm Deweloperskich do art. 48 ust. 7, czyli do poprawki, którą zgłasza pan poseł Tomczak. Tak, jak rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-293.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Członek zarządu i dyrektor generalny PZFD Konrad Płochocki:</u>
+          <u xml:id="u-293.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję, panie przewodniczący. Tak, oczywiście, tutaj potwierdzamy tylko nasze wcześniejsze weryfikacje rynkowe. Dostaliśmy potwierdzenie od zewnętrznego konsultanta, również Ministerstwo Sprawiedliwości dosłownie w poprzednim tygodniu podało dane na temat liczby umów deweloperskich, z których wynika, że wartość rynku w tej chwili – po przemnożeniu przez średnią wartość mieszkania – to jest blisko 60 mld zł. W OSR sam UOKiK wskazuje, że kwota, którą należałoby zebrać w pierwszym roku to ok. 140 mln zł. 2% z podanej kwoty 60 mld to jest ok. 1 mld 200 mln zł. Rzeczywiście wydaje się to daleko za wysoka kwota. Na cenę mieszkania składa się wiele elementów – wszystkie obciążenia, koszty konstrukcji gruntu, również marża przedsiębiorców, ale i obciążenia administracyjne. To wszystko daje nam finalną cenę. Podkreślam również to w obliczu ust. 4, gdzie składka miałaby być płatna drugi raz od tego samego mieszkania, jeżeli deweloper na prośbę konsumenta odstąpiłby od umowy i pozwolił mu wycofać się z umowy. Miałby drugi raz płacić tę składkę.</u>
+          <u xml:id="u-293.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-293.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Tomczaka, którą przed chwilą omawialiśmy bardzo szczegółowo po raz kolejny. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-293.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę sekretariat o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-293.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu wzięło udział 32 posłów. Za poprawką pana posła były 3 głosy, przeciw – 20, 9 głosów wstrzymujących się.</u>
+          <u xml:id="u-293.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-293.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tym samym art. 48 został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-293.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 49. Tutaj – przypominam – wprowadziliśmy już zmianę w ust. 2 w pkt 1 lit. f w ramach tych poprawek pani poseł Anny Paluch. Czyli poprawka nr 5 głosowana łącznie z poprawką nr 4.</u>
+          <u xml:id="u-293.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jeszcze jakieś dodatkowe wnioski?</u>
+          <u xml:id="u-293.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-294">
+          <u xml:id="u-294.0" who="#PoselAnnaPaluch">Szanowni państwo, składam kolejne trzy poprawki do art. 49. Wszystkie one – tak jak poprzednie – wynikają z omawianych na posiedzeniu podkomisji uwag Biura Legislacyjnego, uwag i odpowiedzi rządu. Pierwsza z tych poprawek oznaczona jako poprawka nr 6 odnosi się do art. 49 ust. 2 w pkt 1 lit. i otrzymałaby brzmienie: „informacja o wydaniu przez sędziego-komisarza postanowienia o udzieleniu zgody na zaprzestanie dalszego prowadzenia przedsięwzięcia deweloperskiego, na podstawie art. 425h ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe wraz z informacją o dacie jego uprawomocnienia się”. Nie będę już powtarzać uzasadnień. Chodzi o to, żeby te kwestie uzgodnić z Prawem upadłościowym i z innymi uwagami legislacyjnymi w celu zapewnienia spójności wszystkich zapisów ustawy. To jest pierwsza poprawka.</u>
+          <u xml:id="u-294.1" who="#PoselAnnaPaluch">Kolejna poprawka oznaczona jako poprawka 7 odnosi się w tym samym ust. 2 art. 49 w pkt 1 do lit. j – też odnosi się do Prawa upadłościowego i brzmiałaby „j) informacja o wydaniu przez sędziego-komisarza postanowienia o wyrażeniu zgody na sprzedaż nieruchomości, na której prowadzone jest przedsięwzięcie deweloperskie, przedsiębiorcy, który zobowiąże się do kontynuacji przedsięwzięcia deweloperskiego, na podstawie art. 425l ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, wraz z oznaczeniem tego przedsiębiorcy”.</u>
+          <u xml:id="u-294.2" who="#PoselAnnaPaluch">Trzecia z tych poprawek oznaczona jako 8 odnosi się do lit. c. Polega na tym, że słowo adres uzupełnia się o słowa „korespondencyjny i zameldowania”, bo tych adresów może być wiele i trzeba doprecyzować.</u>
+          <u xml:id="u-294.3" who="#PoselAnnaPaluch">Te poprawki mają charakter – powiedziałabym – niekontrowersyjny. Jeżeli Biuro Legislacyjne uzna, że nie jest to jakieś naruszenie, to proponowałabym, żeby je przegłosować łącznie. One mają charakter legislacyjny. Odnoszą się do uzgodnień wewnętrznych, spójności ustawy, zapewnienia spójności przepisów między sobą i z ustawą – Prawo upadłościowe i naprawcze, więc jeżeli nie będzie jakiś przeciwwskazań myślę, że moglibyśmy poprawki 6, 7 i 8 przegłosować łącznie. Składam taki wniosek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-295">
+          <u xml:id="u-295.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o stanowisko Biura Legislacyjnego co do łącznego głosowania tych poprawek. Biuro akceptuje.</u>
+          <u xml:id="u-295.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Strona rządowa, również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-296">
+          <u xml:id="u-296.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-297">
+          <u xml:id="u-297.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-297.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję łączne głosowanie poprawek…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-298">
+          <u xml:id="u-298.0" who="#PoselAnnaPaluch">Przypominam, że czwarty punkt z drugiej poprawki już przyjęty również odnosi się do art. 49.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-299">
+          <u xml:id="u-299.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czyli głosujemy poprawki…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-300">
+          <u xml:id="u-300.0" who="#PoselAnnaPaluch">6, 7 i 8.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-301">
+          <u xml:id="u-301.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">…6, 7 i 8.</u>
+          <u xml:id="u-301.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto jest za przyjęciem poprawek pani poseł Anny Paluch? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-301.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Możemy podać wyniki głosowania? Proszę bardzo. Przepraszam, łącznego głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-301.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Informuję, iż w tym głosowaniu wzięło udział 32 posłów. Za przyjęciem poprawek było 28, nikt nie był przeciw, 4 osoby wstrzymały się.</u>
+          <u xml:id="u-301.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 50.</u>
+          <u xml:id="u-301.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-301.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-301.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 51.</u>
+          <u xml:id="u-301.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-301.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-301.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 52.</u>
+          <u xml:id="u-301.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-301.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-301.13" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 53.</u>
+          <u xml:id="u-301.14" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-301.15" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-301.16" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 54. Mamy tutaj poprawkę pani poseł Anny Paluch.</u>
+          <u xml:id="u-301.17" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-302">
+          <u xml:id="u-302.0" who="#PoselAnnaPaluch">Szanowni państwo, art. 54 w ust. 7 pkt 3 – proponuję pkt 3, podobnie jak poprawka 8, którą chwilę temu głosowaliśmy, doprecyzować, że chodzi o adres korespondencyjny i zameldowania, ale jeszcze tutaj mamy słowo „nabywcy”, czyli pkt 3 brzmiałby: „adres korespondencyjny i zameldowania nabywcy”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-303">
+          <u xml:id="u-303.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-303.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jakie jest stanowisko rządu do poprawki pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-304">
+          <u xml:id="u-304.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Pozytywne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-305">
+          <u xml:id="u-305.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-305.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez panią poseł Annę Paluch? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-305.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Prosimy o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-305.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu tej poprawki udział wzięło 33 posłów. Za poprawką było 30 głosów, przeciw – 1, 2 osoby wstrzymały się.</u>
+          <u xml:id="u-305.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-305.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Rozpatrzyliśmy art. 54.</u>
+          <u xml:id="u-305.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 55.</u>
+          <u xml:id="u-305.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-305.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma, to uznaję, iż art. 55 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-305.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do rozdziału 9 – „Przepisy karne”.</u>
+          <u xml:id="u-305.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś wnioski, poprawki do art. 56?</u>
+          <u xml:id="u-305.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma, to uznaję, że został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-305.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 57.</u>
+          <u xml:id="u-305.13" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tak samo został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-305.14" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 58.</u>
+          <u xml:id="u-305.15" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Też został rozpatrzony bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-305.16" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 59.</u>
+          <u xml:id="u-305.17" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-305.18" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 60.</u>
+          <u xml:id="u-305.19" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-305.20" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 61.</u>
+          <u xml:id="u-305.21" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-305.22" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do – kolejnego – rozdziału 10 – „Zmiany w przepisach”.</u>
+          <u xml:id="u-305.23" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 62 są jakieś zmiany? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-305.24" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do art. 63 są jakieś zmiany? Nie ma. Artykuł został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-305.25" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Do art. 64 przyjęliśmy poprawkę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-306">
+          <u xml:id="u-306.0" who="#PoselAnnaPaluch">10.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-307">
+          <u xml:id="u-307.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">…10. – już wcześniej.</u>
+          <u xml:id="u-307.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czyli do art. 64 też nie ma uwag. Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-307.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 65. Zmiana ustawy – Prawo o notariacie.</u>
+          <u xml:id="u-307.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy jest z nami pan wiceprezes Tomasz Kot z Krajowej Rady Notarialnej? Bo to jest też państwa ustawa. Czy z państwa strony są jakieś uwagi, komentarz? Panie prezesie, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-308">
+          <u xml:id="u-308.0" who="#WiceprezesKrajowejRadyNotarialnejTomaszKot">Dziękuję za oddanie głosu. Nie zgłaszamy uwag. To odpowiada dotychczasowemu rozwiązaniu, które było w ustawie deweloperskiej. Oczywiście, zmieniona jest redakcja z uwagi na rozszerzony zakres umów, które ta ustawa teraz dopuszcza. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-309">
+          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję za te uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-309.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czyli art. 65 również został rozpatrzony bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-309.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 66 – Prawo bankowe.</u>
+          <u xml:id="u-309.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy do Prawa bankowego przedstawiciel Związku Banków Polskich ma jakieś uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-309.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan Norbert Jeziołowicz jest z nami? To pozdrawiamy, przynajmniej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-310">
+          <u xml:id="u-310.0" who="#FinansowaniaNieruchomosciZwiazkuBankowPolskichMichalWydra">Dzień dobry. Michał Wydra – Związek Banków Polskich. Pan dyrektor Jeziołowicz musiał odejść. Prosił mnie, żebym go zastępował. Do tego artykułu raczej nie mam żadnych uwag.</u>
+          <u xml:id="u-310.1" who="#FinansowaniaNieruchomosciZwiazkuBankowPolskichMichalWydra">Natomiast chciałem zwrócić uwagę na art. 50, do którego też wczoraj nie zdążyłem zgłosić uwagi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-311">
+          <u xml:id="u-311.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">To już rozpatrzyliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-312">
+          <u xml:id="u-312.0" who="#DoradcazarzaduZwiazkuBankowPolskichMichalWydra">…bo coś mnie wyłączyło. Ale zgłaszaliśmy taką propozycję poprawki, jeżeli jest możliwość, to prosilibyśmy o krótki komentarz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-313">
+          <u xml:id="u-313.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie prezesie, nie mogę już udzielić głosu, bo art. 50 został wcześniej rozpatrzony. Natomiast jeśli jest z państwa strony propozycja formalna poprawki lub zmiany, to proszę poprosić któregoś z posłów o przejęcie tego, ale w drugim czytaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-314">
+          <u xml:id="u-314.0" who="#DoradcazarzaduZwiazkuBankowPolskichMichalWydra">OK. Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-315">
+          <u xml:id="u-315.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-315.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 67. Czy są uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-315.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-315.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 68 – Prawo upadłościowe. Dość obszerny.</u>
+          <u xml:id="u-315.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś uwagi?</u>
+          <u xml:id="u-315.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-316">
+          <u xml:id="u-316.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Tak. Dziękuję. W art. 68 w zmianie 2 w zakresie art. 425c pkt 2 – „Ilekroć w przepisach niniejszego tytułu jest mowa o: pkt 2 brzmi – przeniesieniu własności lokalu – należy przez to rozumieć przeniesienie własności lokalu mieszkalnego” i dalej wydaje się tam, gdzie jest mowa „lub przeniesienia” natomiast jest pytanie – czy nie powinno być „lub przeniesienie ułamkowej części własności nieruchomości, lub przeniesienie własności lokalu użytkowego” i dalej bez zmian. Czyli dwukrotnie ta zmiana redakcyjna w pkt 2.</u>
+          <u xml:id="u-316.1" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Pytanie do zmiany 3 art. 425e ust. 2b. Wydaje się, że ta redakcja – „Po wydaniu postanowienia sędziego-komisarza” odbiega od redakcji z ust. 2a – „Wydanie przez sędziego-komisarza postanowienia o odmowie dalszego” i dalej jak w tekście. Pytanie, czy tutaj nie trzeba ujednolicić w którąś ze stron?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-317">
+          <u xml:id="u-317.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Strona rządowa? Bo tu są uwagi Biura Legislacyjnego, z którymi na pewno państwo się zapoznali. Tak, że proszę o stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-318">
+          <u xml:id="u-318.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Dziękuję bardzo. Tak. Jest zgoda na obie poprawki Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-319">
+          <u xml:id="u-319.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">To znaczy, jeżeli jeszcze mogę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-320">
+          <u xml:id="u-320.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-321">
+          <u xml:id="u-321.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">W pkt 2 rozumiem dwa razy będzie „przeniesienie ułamkowej”, natomiast w pkt 3 w ust. 2b – tu jest zgoda na ewentualne ujednolicenie, czyli po „wydaniu przez sędziego-komisarza postanowienia” i dalej jak w ust. 2b?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-322">
+          <u xml:id="u-322.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-323">
+          <u xml:id="u-323.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Upoważniamy, jeśli Wysoka Komisja pozwoli, Biuro Legislacyjne do naniesienia tych zmian, zgodnie ze stanowiskiem wspólnym Biura oraz strony rządowej.</u>
+          <u xml:id="u-323.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Rozpatrzyliśmy art. 68.</u>
+          <u xml:id="u-323.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 69.</u>
+          <u xml:id="u-323.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy przedstawiciel Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego pan Wojciech Majewski ma jakieś uwagi do tego artykułu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-324">
+          <u xml:id="u-324.0" who="#DyrektorDepartamentuPrawnoOrganizacyjnegoUFGWojciechMajewski">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Nie zgłaszamy żadnych uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-325">
+          <u xml:id="u-325.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-325.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W związku z powyższym art. 69 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-325.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 70.</u>
+          <u xml:id="u-325.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma uwag, został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-325.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 71.</u>
+          <u xml:id="u-325.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma uwag, został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-325.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do art. 72.</u>
+          <u xml:id="u-325.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy jest jakaś uwaga ze strony Związku Banków Polskich czy Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego? Komentarz? Czy wszystko jest jasne?</u>
+          <u xml:id="u-325.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma uwag…</u>
+          <u xml:id="u-325.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-326">
+          <u xml:id="u-326.0" who="#DyrektorDepartamentuPrawnoOrganizacyjnegoUFGWojciechMajewski">Dziękuję bardzo. Ze strony Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego nie ma żadnych uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-327">
+          <u xml:id="u-327.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-327.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 72 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-327.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do ostatniego rozdziału – „Przepisy przejściowe i końcowe”.</u>
+          <u xml:id="u-327.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pani poseł Anna Paluch, w ramach zestawu poprawek…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-328">
+          <u xml:id="u-328.0" who="#PoselAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Poprawka 11…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-329">
+          <u xml:id="u-329.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka 11. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-330">
+          <u xml:id="u-330.0" who="#PoselAnnaPaluch">Poprawka 11 odnosi się do art. 73, czyli do przepisów przejściowych i końcowych. Polega na tym, żeby po ust. 1 w art. 73 dodać ust. 1a w brzmieniu, które państwo macie w formie pisemnej, więc nie będę czytała. Chodzi o to, żeby umowy, które zostały zawarte w okresie 2 lat od wejścia w życie ustawy, co do których po upływie tych 2 lat nie nastąpiło przeniesienie prawa, o którym jest mowa, a które jest przedmiotem ochrony omawianej ustawy, żeby te umowy mogły – że tak powiem – być rozpatrywane na dotychczasowych zasadach, jeżeli nie nastąpiło jak gdyby zamknięcie całego procesu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-331">
+          <u xml:id="u-331.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy strona rządowa ma stanowisko do propozycji pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-332">
+          <u xml:id="u-332.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Pozytywne. Dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-333">
+          <u xml:id="u-333.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-333.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-334">
+          <u xml:id="u-334.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Tutaj drobna uwaga legislacyjna. Proponujemy na końcu dodawanego ust. 1a, czyli tam, gdzie jest wyliczanka przepisów art. 10 ust. 1 – 3, art. 11 oraz art. 42 ust. 1 pkt 7 i 9 dodać „niniejszej ustawy”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-335">
+          <u xml:id="u-335.0" who="#PoselAnnaPaluch">Zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-336">
+          <u xml:id="u-336.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Strona rządowa akceptuje. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-336.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę powiedzieć to do mikrofonu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-337">
+          <u xml:id="u-337.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Tak. Akceptacja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-338">
+          <u xml:id="u-338.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-338.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Upoważniamy Biuro Legislacyjne do naniesienia tych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-338.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze do tego artykułu pani poseł Gil-Piątek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-339">
+          <u xml:id="u-339.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Mam tylko pytanie do poprawki. Jeżeli mogę panią przewodniczącą poprosić o wyjaśnienie, czy ta poprawka w jakikolwiek sposób opóźnia wprowadzenie w życie zapisów tej ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-340">
+          <u xml:id="u-340.0" who="#PoselAnnaPaluch">Nie. Nie opóźnia. Chodzi o to, żeby w sposób spójny…przecież proszę popatrzeć na ust.1, on odnosi się do takich umów, które jeśli przynajmniej jedno mieszkanie zostało sprzedane, to jak gdyby już idziemy starymi przepisami i jak gdyby uzupełnia pewną lukę w przepisach przejściowych, żeby to po prostu było z jak najmniejszym zamętem, bo zawsze te zmiany przepisów mogą rodzić problemy dla tych, którzy je stosują. To z pewnością będzie wygodniejsze rozwiązanie dla przedsiębiorców, dla deweloperów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-341">
+          <u xml:id="u-341.0" who="#PoselHannaGilPiatek">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-342">
+          <u xml:id="u-342.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-342.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przechodzimy do głosowania nad poprawką oznaczoną jako poprawka 11. Zgłosiła ją pani poseł Paluch. Ma pozytywną rekomendację rządu oraz jest tam również dodatkowa poprawka redakcyjna, którą wcześniej przyjęliśmy i upoważnili Biuro. Proszę. Kto jest za przyjęciem poprawki pani poseł Anny Paluch? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-342.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze pół minuty zaczekamy na koleżanki i kolegów, którzy są w trakcie oddawania głosu.</u>
+          <u xml:id="u-342.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-342.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu tej poprawki wzięło udział 30 posłów. Za poprawką pani Anny Paluch 27 oddało głos, nikt nie był przeciw, wstrzymały się 3 osoby.</u>
+          <u xml:id="u-342.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-342.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W związku z powyższym wraz z tą zmianą…</u>
+          <u xml:id="u-342.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze Biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-343">
+          <u xml:id="u-343.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Tak. Przepraszamy, jeszcze w art. 73 w ust. 1 analogiczna uwaga jak do poprawki, to znaczy na końcu proponujemy doprecyzować, że chodzi o niniejszą ustawę – po odesłaniu do art. 42 ust. 1 pkt 7 i 9 dodać „niniejszej ustawy”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-344">
+          <u xml:id="u-344.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Wydawało mi się, że to już było sygnalizowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-345">
+          <u xml:id="u-345.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">To było w poprawce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-346">
+          <u xml:id="u-346.0" who="#PoselAnnaPaluch">Tak. Ma pani rację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-347">
+          <u xml:id="u-347.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">OK. Strona rządowa do tej propozycji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-348">
+          <u xml:id="u-348.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-349">
+          <u xml:id="u-349.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli jest zgoda, to wobec powyższego po tych zmianach art. 73 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-349.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 74. Czy mamy jakieś? Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-349.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 75. Nie ma uwag. Do 75 są chyba uwagi Biura Legislacyjnego. Jakiś komentarz. Też dopisanie „niniejszej ustawy”. Tak? Do art. 75 na samym końcu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-350">
+          <u xml:id="u-350.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Tak. Dokładnie. Chodzi o doprecyzowanie, że chodzi o tę ustawę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-351">
+          <u xml:id="u-351.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">OK. Strona rządowa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-352">
+          <u xml:id="u-352.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-353">
+          <u xml:id="u-353.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli jest zgoda strony rządowej, to wraz z tą poprawką redakcyjną art. 75 został przyjęty; rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-353.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 76.</u>
+          <u xml:id="u-353.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-353.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 77.</u>
+          <u xml:id="u-353.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-353.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-353.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Art. 78.</u>
+          <u xml:id="u-353.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-353.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz przechodzimy do załącznika. Zanim oddam głos pani poseł Annie Paluch, która również ma propozycję nowego brzmienia tego załącznika, który nosi nazwę „Prospekt informacyjny”, tutaj mam prośbę o komentarz strony rządowej i ewentualnie Biura Legislacyjnego do poprawki Lewicy. Macie państwo przed sobą treść tej poprawki. Najpierw udzieliłbym głosu panu posłowi z Lewicy, a później pani poseł Paluch. Poprosiłbym o stanowisko rządu do tych poprawek oraz komentarz Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-353.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-354">
+          <u xml:id="u-354.0" who="#PoselMaciejKopiec">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Mamy trzy poprawki do prospektu informacyjnego. Jeżeli ta forma, którą przedstawiłem, opisowa jest niewystarczająca, to możemy ewentualnie przygotować inną formę na drugie czytanie. Natomiast mamy trzy poprawki. Mogę je omówić.</u>
+          <u xml:id="u-354.1" who="#PoselMaciejKopiec">Pierwsza kwestia – to jest informacja…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-355">
+          <u xml:id="u-355.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Mamy je przed sobą. Tak, że tutaj prośba ewentualnie o komentarz. Czy pan wnioskuje, żeby to głosować łącznie? Czy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-356">
+          <u xml:id="u-356.0" who="#PoselMaciejKopiec">Możemy głosować oddzielnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-357">
+          <u xml:id="u-357.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">…oddzielnie? Tak.</u>
+          <u xml:id="u-357.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan poseł Suchoń też ma poprawkę do tego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-358">
+          <u xml:id="u-358.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Mam pytania, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-359">
+          <u xml:id="u-359.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">To za chwilę.</u>
+          <u xml:id="u-359.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz pani poseł Anna Paluch. Jesteśmy w trakcie rozpatrywania poprawek. Tak, że proszę, a później pan poseł Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-360">
+          <u xml:id="u-360.0" who="#PoselAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, tak jak mówiłam na początku, ponieważ uwag legislacyjnych do załącznika do ustawy było sporo, zdecydowaliśmy, żeby przyjąć go w wersji przedłożenia rządowego i żeby w formie jednolitej poprawki przejść do procedowania nad załącznikiem szczegółowo na etapie sprawozdania komisyjnego, stąd w poprawce 12, która jest w pakiecie złożonych przeze mnie do sekretariatu Komisji poprawek, jest całość załącznika do ustawy. Nie będę go szczegółowo omawiała, bo macie państwo wszystkie te kwestie wyjustowane. To po prostu konsumuje wszystkie uwagi Biura Legislacyjnego. Ten dokument musi zostać przygotowany tak, żeby nie było żadnych luk, bo on jak gdyby streszcza w sobie całość tych rozwiązań, które zawiera ustawa. Stąd wnoszę o przyjęcie treści załącznika w formie poprawki 12.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-361">
+          <u xml:id="u-361.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-361.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz prośba do strony rządowej oraz później Biura Legislacyjnego o stanowiska dotyczące zgłoszonych poprawek przez Klub Lewicy i przez panią poseł Paluch. Mówię o poprawkach, które w przypadku pani poseł Paluch, nadają jednolitą treść temu załącznikowi, według tego wzoru, który jest zawarty w poprawce, a poprawki Klubu Lewicy zmierzają do wewnętrznych zmian w tym załączniku, które zostały opisane w pkt 1, 2 i 3. Tak, że proszę o komentarz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-362">
+          <u xml:id="u-362.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Co do poprawek zgłoszonych przez panią poseł przewodniczącą Annę Paluch stanowisko jest pozytywne. One są przepracowane. Tak, że tutaj bardzo dziękujemy.</u>
+          <u xml:id="u-362.1" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Co do propozycji zgłoszonej przez Lewicę, prosimy o zgłoszenie poprawek do drugiego czytania, żebyśmy mogli zweryfikować treść tej poprawki. Wcześniej nie mieliśmy możliwości zapoznania się z nią. Stąd chcemy rzeczywiście pochylić się nad tym zagadnieniem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-363">
+          <u xml:id="u-363.0" who="#PoselMaciejKopiec">Dobrze. Tak będzie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-364">
+          <u xml:id="u-364.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czyli pan – jak rozumiem – dzisiaj wycofuje tę poprawkę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-365">
+          <u xml:id="u-365.0" who="#PoselMaciejKopiec">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-366">
+          <u xml:id="u-366.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">…i w drugim czytaniu państwo zgłosicie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-367">
+          <u xml:id="u-367.0" who="#PoselMaciejKopiec">Dokładnie tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-368">
+          <u xml:id="u-368.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Biuro Legislacyjne uwagi do poprawki pani poseł Paluch. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-369">
+          <u xml:id="u-369.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Do samej poprawki nr 12 jedna uwaga – tam, gdzie jest mowa w tabeli Informacje dotyczące budynku i na str. 7 jest numer zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane, chodzi tylko o dodanie daty ustawy – z dnia 7 lipca 1994 r.</u>
+          <u xml:id="u-369.1" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Drugie – pytanie – tu rozumiemy, że dwie kolumny niżej, czyli „Planowany termin rozpoczęcia i zakończenia robót budowlanych” to te roboty budowlane pozostają w brzmieniu takim jak w poprawce, bez doprecyzowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-370">
+          <u xml:id="u-370.0" who="#PoselAnnaPaluch">Konsekwentnie jak jest w zapisie, jak przyjęliśmy to w tych artykułach, do których państwo się odnosili poprawkami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-371">
+          <u xml:id="u-371.0" who="#LegislatorEwelinaRoguska">Czyli jest zgoda na to doprecyzowanie daty ustawy, jak rozumiem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-372">
+          <u xml:id="u-372.0" who="#PoselAnnaPaluch">Jak najbardziej. Musimy zachować się jednolicie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-373">
+          <u xml:id="u-373.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Strona rządowa akceptuje?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-374">
+          <u xml:id="u-374.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Oczywiście, zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-375">
+          <u xml:id="u-375.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">To przejdźmy teraz do głosowania…</u>
+          <u xml:id="u-375.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Acha, jeszcze pan poseł Suchoń, przepraszam bardzo. Pominąłem pana, a pan ma jeszcze pytanie do wnioskodawców tej poprawki. Tak? Jak rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-376">
+          <u xml:id="u-376.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Nie. Do wnioskodawców projektu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-377">
+          <u xml:id="u-377.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jesteśmy przy załączniku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-378">
+          <u xml:id="u-378.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Przy załączniku. Tak. Właśnie mam pytanie dotyczące załącznika do projektu. I jedno pytanie, które wcześniej mi się nasunęło. Zacznę od tego pytania. Ono dotyczy odpłatności za ekspertyzę w przypadku, gdyby ta ekspertyza nie potwierdziła wątpliwości nabywcy. Chciałem prosić o wyjaśnienia, jakie przesłanki kierowały wnioskodawcami, że za taką ekspertyzę, gdzie ona jest wykonywana zazwyczaj na ryzyko nabywcy, obojętnie w jakiej sytuacji gospodarczej, przyjęli państwo takie rozwiązanie, że ten nabywca ma podzielić się kosztami z przedsiębiorcą. Wydaje się, że to przekracza standardowy – w innych sytuacjach gospodarczych – tryb postępowania. Bardzo prosiłbym o wyjaśnienie.</u>
+          <u xml:id="u-378.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Natomiast mam pytania do tego prospektu informacyjnego, ponieważ taki prospekt powinien jednak informować w bardzo szeroki sposób i przekazywać również informacje użyteczne. Po pierwsze – kwestia minimalnej liczby miejsc do parkowania. Chciałbym zapytać, czy to dotyczy tej minimalnej obowiązującej w miejscowym planie, ogólnej czy jakiejś konkretnej w przeliczeniu np. na jedno mieszkanie. Dlatego, że odniesienie liczby tylko do jakiegoś konkretnego punktu może w sposób użyteczny przekazywać informacje. To pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-378.2" who="#PoselMiroslawSuchon">Drugie pytanie dotyczy opisu przedsięwzięcia deweloperskiego albo zadania inwestycyjnego, w którym przedsiębiorca ma podać liczbę budynków oraz rozmieszczenie budynków na nieruchomości, przy czym należy podać minimalny odstęp między budynkami. Szczerze mówiąc, biorąc pod uwagę obecne problemy na rynku deweloperskim, wyobrażam sobie taką sytuację, w której za każdym razem to przedsięwzięcie będzie wynosiło jeden budynek i w związku z tym rozmieszczenie budynków będzie oznaczone jako „nie dotyczy”. To jest bardzo poważne ryzyko. I tutaj pytanie – jakie jest rozwiązanie tego problemu? Czy wnioskodawcy widzą, że taki opis w tym punkcie może skutkować możliwością obejścia? Bo rozumiem i tutaj oczywiście intencja jest słuszna, natomiast w praktyce okaże się, że tam gdzie były z tym problemy, tam dalej będą problemy i nic to nie rozwiąże, ponieważ będzie tendencja do obchodzenia tego zapisu.</u>
+          <u xml:id="u-378.3" who="#PoselMiroslawSuchon">Chciałem zapytać dlaczego w tym opisie nie znalazła się jakaś część odpowiedzialna za część – powiedziałbym – socjalną, związaną choćby z miejscami na place zabaw czy też z jakąś małą architekturą osiedlową, bo te aspekty są niezwykle istotne. Jeżeli mówimy tutaj o jakimś przedsięwzięciu deweloperskim czy zadaniu inwestycyjnym obejmującym nawet jeden budynek, ale zwłaszcza kilka budynków, to tu jednak powinna być przynajmniej jakaś wskazówka co do tego, że taka infrastruktura na osiedlu powinna powstać. Myślę, że dzisiaj bardzo słabą stroną nowych inwestycji deweloperskich jest właśnie zbyt uboga tego rodzaju infrastruktura, więc to wydaje się w interesie nie tylko osobistym osób, które kupują, ale również publicznym, którego zadaniem jest niejako wspieranie w różny sposób tego typu infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-378.4" who="#PoselMiroslawSuchon">Taka infrastruktura powstaje na osiedlach mieszkaniowych prowadzonych przez spółdzielnie mieszkaniowe. Natomiast bardzo często, jeżeli budowane są nowe budynki w otoczeniu spółdzielni mieszkaniowych, to mieszkańcy tych nowych budynków korzystają z infrastruktury spółdzielnianej. Oczywiście, ja nie mam z tym problemu, natomiast problemem jest to, że właśnie na tych nowych osiedlach tej infrastruktury – nazwę ją szeroko – socjalną…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-379">
+          <u xml:id="u-379.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-380">
+          <u xml:id="u-380.0" who="#PoselMiroslawSuchon">…czy małą infrastrukturą osiedlową, tego brakuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-381">
+          <u xml:id="u-381.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o zwięzłość, dlatego, że ten temat w załącznikach był również dyskutowany na posiedzeniu podkomisji, a tutaj…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-382">
+          <u xml:id="u-382.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale mamy posiedzenie Komisji, panie przewodniczący. Naprawdę dotąd siedziałem grzecznie, po cichu, pomimo tego, że miałem różne uwagi do np. co prowadzenia posiedzenia tej komisji. Natomiast uważam, że z punktu widzenia mieszkańców i przyszłych nabywców to są ważne pytania, w związku z tym zadam je do końca. Zostały mi jeszcze dwa.</u>
+          <u xml:id="u-382.1" who="#PoselMiroslawSuchon">W części indywidualnej – dlaczego wnioskodawcy nie zdecydowali się na określenie, jaki udział ta część indywidualna ma w części wspólnej, co oczywiście później ma znaczenie dla rozliczania kosztów części wspólnych.</u>
+          <u xml:id="u-382.2" who="#PoselMiroslawSuchon">I jeszcze bardzo konkretne pytanie dotyczące pozycji – liczba miejsc garażowych i postojowych. Pytanie – czy to dotyczy tych miejsc, które są dodatkowo kupowane, czy możliwe do zakupienia, czy to dotyczy tych miejsc, które są w cenie lokalu? Bo dzisiaj bardzo poważnym problemem – i tego też nie ma w tym dokumencie – jest kwestia miejsc nie tyle sprzedanych i zarezerwowanych dla konkretnych mieszkań, ale również tych wolnych, tych gdzie przyjeżdżają różne osoby do budynku i nie mają gdzie zaparkować, ponieważ wszystkie miejsca, które były wytworzone w ramach procesu zostały sprzedane i w zasadzie nie ma miejsc do wolnego użytku. W związku z czym pytanie, czy na tym etapie taka informacja nie powinna być również umieszczana w tym dokumencie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-383">
+          <u xml:id="u-383.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-383.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę stronę rządową o odniesienie się do zagadnień, które pan Suchoń poruszył w pytaniach i uwagach. Proszę, panie prezesie, jeśli pan zanotował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-384">
+          <u xml:id="u-384.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, kilka elementów, które pojawiły się, będę jeszcze prosił panią dyrektor o uzupełnienie. Natomiast idąc po kolei, jeżeli chodzi o kwestię kosztów związanych z ekspertyzą, na etapie prac podkomisji ten postulat również się pojawił i – o ile dobrze pamiętam, pani przewodnicząca, pani poseł Anna Paluch zwróciła uwagę, że tutaj jest oczekiwanie względem Polskiego Związku Firm Deweloperskich, żeby tego typu poprawka pojawiła się i my zadeklarowaliśmy, że jeżeli pojawi się, również ją poprzemy, tak żeby w przypadku wystąpienia wady koszty ekspertyzy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-385">
+          <u xml:id="u-385.0" who="#PoselAnnaPaluch">Mamy na to czas do drugiego czytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-386">
+          <u xml:id="u-386.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">…zaś jeżeli rzeczywiście wada nie zostanie potwierdzona wówczas nabywca, konsument. Wśród tych różnych poprawek, które były zgłaszane czy przez pana posła Tomczaka, czy przez inne strony, nie pojawiła się ta poprawka, w związku z tym, również deweloperzy nie zadbali o nią, w związku z tym na chwilę obecną nie została ona ujęta w projektowanych przepisach.</u>
+          <u xml:id="u-386.1" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Jeżeli chodzi o kwestię prospektu informacyjnego, również pomimo postulatu, żeby zmniejszyć zakres informacyjny i zakres zmian w prospekcie informacyjnym ze strony społecznej, jest utrzymany ten stan prawny, że każda zmiana prospektu informacyjnego wymaga poinformowania o niej nabywców. Dlatego nabywcy w zakresie, w jakim obecnie zostało to ujęte w prospekcie informacyjnym, a jest tutaj bardzo wiele informacji uwzględniających również zmiany w otoczeniu bliskim oraz dalszym, mające wpływ bezpośrednio na korzystanie z tej infrastruktury, tutaj już tych informacji jest bardzo dużo. Oczywiście, jest pytanie – na ile więcej powinniśmy rozszerzać ten zakres i katalog informacji przedstawionych w prospekcie. Oczywiście to jest pytanie otwarte do Wysokiej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-386.2" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Jeżeli chodzi o kwestie związane z miejscami parkingowymi, prośba o uzupełnienie mojej wypowiedzi przez panią dyrektor. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-387">
+          <u xml:id="u-387.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-388">
+          <u xml:id="u-388.0" who="#DyrektordepartamentuUOKiKIzabelaSzewczykKrzyzanowska">Dziękuję, panie przewodniczący. Może zanim wypowiem się, poproszę przedstawicieli Ministerstwa Rozwoju, którzy są z nami. Są znacznie lepszymi ekspertami w tej dziedzinie niż ja. Postaram się uzupełnić po prostu tę wypowiedź, jeżeli można.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-389">
+          <u xml:id="u-389.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli mogę prosić, proszę bardzo. Proszę się też przedstawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-390">
+          <u xml:id="u-390.0" who="#DyrektorDepartamentuPlanowaniaPrzestrzennegoMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiMichalGil">Dziękuję bardzo. Nazywam się Michał Gil. Jestem dyrektorem Departamentu Planowania Przestrzennego. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, czuję się właściwy do odpowiedzi na temat miejsc do parkowania. Jeśli chodzi o to pytanie, to wydaje mi się, że nie powinno to budzić wątpliwości. Dlatego, że miejsca parkingowe występują w załączniku w dwóch miejscach i za każdym razem znaczenie tego pojęcia wynika z kontekstu, w jakim się znajduje. To znaczy – pierwsza kolumna załącznika opisuje ten kontekst. I tak, w pierwszym wypadku – minimalna liczba miejsc do parkowania odnosi się do ustaleń obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu objętego przedsięwzięciem deweloperskim lub zadaniem inwestycyjnym. Wydaje się, że to jest wystarczająco precyzyjnie sformułowane. Drugie miejsce, w którym występuje odniesienie do minimalnej liczby miejsc do parkowania to są znowu ustalenia obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ale tym razem dla działek sąsiednich w odległości 100 m od granicy terenu objętego inwestycją. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-391">
+          <u xml:id="u-391.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-391.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, pan poseł jeszcze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-392">
+          <u xml:id="u-392.0" who="#PoselMaciejKopiec">Jeżeli mogę się odnieść. Nam bardziej chodziło o jednoznaczne wskazanie w folderze, prospekcie, ile konkretnie miejsc przypada na jeden lokal …do danego lokalu. Wiem, że to będzie różne, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-393">
+          <u xml:id="u-393.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, pan dyrektor. Tylko do mikrofonu, jeśli mogę prosić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-394">
+          <u xml:id="u-394.0" who="#DyrektordepartamentuMRPiTMichalGil">Ta informacja wykracza poza tę część prospektu informacyjnego, za który jestem odpowiedzialny, to znaczy za planowanie przestrzenne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-395">
+          <u xml:id="u-395.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę, pan poseł Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-396">
+          <u xml:id="u-396.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, tylko podsumuję, że jednak – powiedziałbym – są rzeczy, które dla nabywcy są mniej użyteczne, a np. jeżeli chodzi o miejsca parkingowe i odpowiednie ich opisanie to jest bardzo użyteczne. Kwestie małej infrastruktury osiedlowej to jest bardzo użyteczne, choćby dla seniorów, ale też dla rodzin z dziećmi. A tutaj tego nie ma. W związku z tym zachęcam jednak, aby na kanwie naszej dyskusji wnioskodawca przeanalizował jeszcze możliwość umieszczenia bądź też zamiany pewnych informacji, które być może nawet powtarzają się na takie, które będą użyteczne dla ludzi – krótko mówiąc i wprost – a nie dla urzędników. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-397">
+          <u xml:id="u-397.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, pan prezes UOKiK.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-398">
+          <u xml:id="u-398.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Bardzo dziękuję. Proszę zauważyć, że mamy tutaj informacje dotyczące m.in. wskazania informacji istotnych z punktu widzenia warunków ochrony środowiska, zdrowia ludzi, także pewne wymagania dotyczące zabudowy i zagospodarowania terenu. Natomiast oczywiście pewne postulaty – bardzo chętnie na nie odpowiemy, jak będzie konkretny przepis. Jeżeli pan poseł uznaje, że rzeczywiście jest to zasadne do tego, żeby uzupełnić, to zachęcamy do złożenia stosownej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-399">
+          <u xml:id="u-399.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-399.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Przejdźmy teraz do głosowania przede wszystkim nad poprawką pani poseł Anny Paluch, czyli nadania jednolitego brzmienia załącznikowi do ustawy. Ta propozycja poprawki ma pozytywną rekomendację strony rządowej. Proponuję przejść do głosowania. Kto z pań i z panów posłów jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez panią poseł Annę Paluch? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-399.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeszcze chwilę poczekamy na panie i panów posłów. Na razie 28 z państwa oddało głos. Poczekamy na pozostałych.</u>
+          <u xml:id="u-399.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-399.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu nad poprawką pani poseł Anny Paluch wzięło udział 30 posłów. Za poprawką oddano 28 głosów, nikt nie był przeciw, 2 osoby wstrzymały się.</u>
+          <u xml:id="u-399.5" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Tym samym poprawka została przyjęta i załącznik do projektu ustawy został w ten sposób rozpatrzony w całości.</u>
+          <u xml:id="u-399.6" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Teraz przejdziemy do głosowania nad całością projektu ustawy wraz z przyjętymi poprawkami. Proszę o wyświetlenie pulpitu. Przejdziemy do głosowania nad całością procedowanej dzisiaj ustawy. Raz jeszcze dziękuję w imieniu własnym i całego prezydium podkomisji za wcześniejszą pracę, za przyjęcie sprawozdania paniom i panom posłom, ale to za moment. Teraz przejdziemy do głosowania. Kto jest za…</u>
+          <u xml:id="u-399.7" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę bardzo, jeszcze pan poseł Tomczak chciał zabrać głos przed głosowania nad całością. Proszę bardzo. Panie pośle, ale trwa już głosowanie. Tak, że przepraszam bardzo. Trzeba było zgłosić się wcześniej, a nie…Przepraszam bardzo. Trwa głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-399.8" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Kto z państwa jest za przyjęciem procedowanej ustawy wraz z przyjętymi dzisiaj poprawkami? Proszę o wzięcie udziału w głosowaniu. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-399.9" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Poczekamy chwilę, aż każdy z państwa będzie mógł, zwłaszcza ci, którzy nas słuchają i głosują zdalnie, aby mógł w prawidłowy sposób oddać głos.</u>
+          <u xml:id="u-399.10" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czekamy jeszcze pół minuty na ostatnich z państwa.</u>
+          <u xml:id="u-399.11" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proszę o podanie wyników. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-399.12" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W głosowaniu nad całością wzięło udział 31 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy było 28, przeciw był 1, 2 wstrzymało się.</u>
+          <u xml:id="u-399.13" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Stwierdzam, że projekt ustawy wraz z poprawkami został przyjęty przez Komisję Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-399.14" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Proponuję, aby wybrać posła sprawozdawcę. W związku z tym, iż pani poseł Anna Paluch bardzo kompetentnie i dzielnie prowadziła prace podkomisji, tutaj również aktywnie brała udział, tak jak wielu z państwa, ale proszę, żeby pani poseł była sprawozdawcą do tego projektu ustawy w drugim czytaniu.</u>
+          <u xml:id="u-399.15" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy są jakieś inne propozycje?</u>
+          <u xml:id="u-399.16" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Czy pani poseł zgodzi się?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-400">
+          <u xml:id="u-400.0" who="#PoselAnnaPaluch">Oczywiście, zgadzam się. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-401">
+          <u xml:id="u-401.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Jeśli nie ma innych propozycji, uznaję, że Komisja wybrała posła sprawozdawcę. Została nim pani poseł Anna Paluch.</u>
+          <u xml:id="u-401.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">W związku z zakończeniem prac chciałbym podziękować przede wszystkim stronie rządowej, stronie społecznej, która również konsultowała ten projekt w toku – można powiedzieć – kilkuletnim. Dlatego, że to nie jest projekt procedowany, który był wcześniej konsultowany w sposób bardzo ograniczony. Chciałem podziękować wszystkim członkom podkomisji nadzwyczajnej. Chciałem podziękować wszystkim państwu posłom biorącym udział dzisiaj w posiedzeniu oraz zaproszonym gościom. Również bardzo dziękuję za wszelkie uwagi merytoryczne Biura Legislacyjnego. One przydały się zarówno w trakcie prac podkomisji, jak i w dniu dzisiejszym. Tak, że wyrazy uznania. Dziękuję sekretariatowi Komisji i wszystkim innym, których tutaj nie wymieniłem, a którzy przyczynili się do tego. Oczywiście przedstawicielom ministerstwa oraz przede wszystkim Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wielkie podziękowania panu prezesowi Chróstnemu wraz ze współpracownikami.</u>
+          <u xml:id="u-401.2" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Sądzę, że ten projekt w sposób bardziej cywilizowany, bardziej odpowiedzialny, bardziej stabilny będzie regulował kwestie rynku budowlanego, mieszkaniowego, a to są – jak wiemy – decyzje, które są życiowe, kluczowe dla setek tysięcy polskich rodzin, polskich inwestorów indywidualnych.</u>
+          <u xml:id="u-401.3" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Pan prezes Chróstny chciał jeszcze zabrać głos.</u>
+          <u xml:id="u-401.4" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Może najpierw pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-402">
+          <u xml:id="u-402.0" who="#PoselJacekTomczak">Pan przewodniczący sobie udzielił głosu, a mi poprzednio nie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-403">
+          <u xml:id="u-403.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zakończyłem posiedzenie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-404">
+          <u xml:id="u-404.0" who="#PoselJacekTomczak">…jednak uznałem, że muszę zabrać głos. Proszę państwa, ten projekt – wbrew temu, co pan przewodniczący powiedział – nie rozwiązuje żadnego istotnego problemu polskich konsumentów. Polscy konsumenci mają dzisiaj problemy z deficytem mieszkań. Na polskim rynku brakuje ok. 2 mln mieszkań. Młodzi Polacy mieszkają często z rodzicami. 45% Polaków w wieku 25 lat do 34 mieszka z rodzicami.</u>
+          <u xml:id="u-404.1" who="#PoselJacekTomczak">Ten projekt ustawy uderza w konsumentów w ten sposób, iż podwyższa dla nich ceny i wartość mieszkań. Wprowadza bardzo skomplikowane procedury, instytucje, które są niepotrzebne, które są finansowane na koszt podatnika takie, jak Deweloperski Fundusz Gwarancyjny. Jeżeli ta instytucja jest potrzebna w ogóle w tym kraju, to niech sobie budżet państwa sam ją sfinansuje, a nie robi tego na koszt Polaków, generując dodatkowe obciążenia, dodatkowe podatki i wzrost cen mieszkań średnio ok. 5%. To pogłębi tylko i wyłącznie problem deficytu mieszkań i pogorszy sytuację oraz dostępność mieszkań na polskim rynku mieszkaniowym.</u>
+          <u xml:id="u-404.2" who="#PoselJacekTomczak">Dzisiaj 98% wszystkich mieszkań w tym kraju budują przedsiębiorcy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-405">
+          <u xml:id="u-405.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-406">
+          <u xml:id="u-406.0" who="#PoselJacekTomczak">Czy znacie państwo jednego przedsiębiorcę, który jest za tą ustawą? Żaden z nich się nie podpisał…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-407">
+          <u xml:id="u-407.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję za te uwagi. Proszę je powtórzyć w drugim czytaniu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-408">
+          <u xml:id="u-408.0" who="#PoselJacekTomczak">Ta ustawa jest ustawą złą, szkodliwą, zarówno dla polskich przedsiębiorców, jak i konsumentów. Jest stworzona dla polityków i biurokratów…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-409">
+          <u xml:id="u-409.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Panie pośle, odbieram panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-410">
+          <u xml:id="u-410.0" who="#PoselJacekTomczak">…którzy chcą podwyższyć podatki Polakom.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-411">
+          <u xml:id="u-411.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Oddaję głos panu prezesowi Chróstnemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-412">
+          <u xml:id="u-412.0" who="#PrezesUOKiKTomaszChrostny">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo dziękujemy za przebieg prac i bardzo dziękujemy też za takie zaangażowanie w to, żeby ten projekt rzeczywiście został dopracowany, żeby jeszcze lepiej służył ochronie konsumentów i nabywców mieszkań. Bardzo dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-413">
+          <u xml:id="u-413.0" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-413.1" who="#PrzewodniczacyposelJerzyPolaczek">Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..e1e7900
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/header.xml
@@ -0,0 +1,85 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-infxx-00090-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury /nr 90/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury /nr 90/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#INF">90</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorCentrumInformatykiResortuFinansowMaciejGorski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Centrum Informatyki Resortu Finansów Maciej Górski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzZwiazkuPowiatowPolskichBartlomiejZydel" role="speaker">
+        <persName>Ekspert w Dziale Monitoringu Prawnego i Ekspertyz Związku Powiatów Polskich Bartłomiej Zydel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszGrabarczyk" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Grabarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorMariuszPrzerwa" role="speaker">
+        <persName>Legislator Mariusz Przerwa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselCezaryGrabarczyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Cezary Grabarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDobromirSosnierz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dobromir Sośnierz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselHannaGillPiatek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Hanna Gill-Piątek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJerzyPaul" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jerzy Paul</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJerzyPolaczek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jerzy Polaczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawSuchon" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosław Suchoń</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWieslawSzczepanski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Wiesław Szczepański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesTLPMaciejWronski" role="speaker">
+        <persName>Prezes TLP Maciej Wroński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZMPDJanBuczek" role="speaker">
+        <persName>Prezes ZMPD Jan Buczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek" role="speaker">
+        <persName>Prezes Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych Jan Buczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezeszwiazkupracodawcowTransportiLogistykaPolskaMaciejWronski" role="speaker">
+        <persName>Prezes związku pracodawców „Transport i Logistyka Polska” Maciej Wroński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPawelOlszewski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Paweł Olszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MF Magdalena Rzeczkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowMagdalenaRzeczkowska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Magdalena Rzeczkowska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="INF" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..87a99a2
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00090-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1080 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam panie i panów posłów, wszystkich zaproszonych gości, w szczególności witam panią minister. Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Zasady zgłaszania się do głosu państwo znają.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Posłów, którzy uczestniczą w posiedzeniu Komisji zdalnie, proszę o zalogowanie się, a posłów, którzy uczestniczą fizycznie, o przyłożenie kart do czytników, tak abyśmy mogli sprawdzić kworum. Jeśli jesteśmy gotowi, to proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku. Jak będziemy gotowi, proszę o wyświetlenie wyników. Szanowni państwo, informuję, że głosowało 28 posłów. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedmiotem dzisiejszego posiedzenia, zgodnie z przedstawionym porządkiem, będzie rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1073). Sejm w dniu dzisiejszym, po zakończeniu pierwszego czytania, skierował powyższy projekt do Komisji celem rozpatrzenia. Zaraz przystąpimy do szczegółowego rozpatrzenia projektu ustawy. Osoby chętne do zabrania głosu proszę o zgłaszanie się w odpowiednim miejscu, czyli bądź przy artykule, bądź przy poszczególnych zmianach do właściwego artykułu.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przystępujemy zatem do szczegółowego rozpatrzenia projektu ustawy. Powiem jeszcze, że jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to chciałbym od razu upoważnić Biuro Legislacyjne do nanoszenia oczywistych korekt i poprawek. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany pierwszej w art. 1? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany drugiej? Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Dziękuję, panie przewodniczący. Mamy uwagę o charakterze legislacyjnym. Chcielibyśmy zauważyć, że w lit. b wnioskodawcy sugerują dodanie ust. 1b–1y, ale w tej wyliczance zabrakło lit. q, ponieważ przy numerowaniu ustępów i artykułów ustaw stosujemy alfabet łaciński, dlatego brakuje ust. 1q, jednak co do zasady wprowadzenie teraz lit. q wiązałoby się teraz z koniecznością przenumerowania przepisów ustawy. W związku z tym pytanie, czy naprawienie tej drobnej usterki legislacyjnej jest teraz celowe, pozostawiam do odpowiedzi Wysokiej Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Jakie jest stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Szanowni państwo posłowie – negatywne. Zbyt dużo konieczności dalszych poprawek. Myślę, że to nie będzie budziło wątpliwości interpretacyjnych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuje serdecznie. Proszę, jeszcze Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">Panie przewodniczący, jest jeszcze pytanie do ust. 1c w lit. b. Czy jest potrzebny ten  ust. 1c w związku z tym, że cały artykuł i tak mówi o tym, że ten wniosek jest uzgodniony? Tak wiec pytanie, czy jest potrzebny ten ustęp?</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">I kolejna rzecz do ust. 1o. W pkt 1 mamy tu sformułowanie „proporcjonalne do długości”. Powinno chyba być „proporcjonalnie do długości”. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Widzę zgłoszenie, ale najpierw poproszę o stanowisko rządu do uwag Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dobrze. Jeżeli chodzi o pierwszą część, to negatywnie. Jeżeli chodzi o drugą, to „proporcjonalnie”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czyli Komisja upoważnia Biuro Legislacyjne do dokonania tej oczywistej zmiany na „proporcjonalnie”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">To jest w zestawieniu poprawek legislacyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Tak jest. Proszę, pan poseł Szczepański.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Z wypowiedzi pana mecenasa zrozumiałem, że w wyliczance została zgubiona jedna litera, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Może nie tyle zgubiona, ale co do zasady, to zasady techniki prawodawczej nakazują stosowanie alfabetu łacińskiego przy określaniu jednostek redakcyjnych, przy numerowaniu jednostek redakcyjnych. Po ust. 1p powinien być ust. 1q, ale wnioskodawcy napisali od razu, że jest to ust. 1r.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Zgadzam się z panią minister, że nie będzie żadnych wątpliwości interpretacyjnych. To jest wyłącznie kwestia legislacyjno-redakcyjna, natomiast poprawienie tego rzeczywiście wiązałoby się z koniecznością przenumerowania wszystkich odesłań, które do tych ustępów nawiązują. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Myślę, że nie budzi to wątpliwości. Czy są jeszcze uwagi do zmiany drugiej w art. 1? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Dziękuję, panie przewodniczący. Ta zmiana jest dosyć obszerna. Mamy jeszcze uwagę do ust. 31 pkt 2, w którym się mówi, że do gromadzenia danych stosuje się przepisy wydane na podstawie art. 13ia ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. To jest odesłanie do przepisów wykonawczych wydanych na podstawie innej ustawy. Praktyka legislacyjna i zasady techniki prawodawczej wskazują, że takie odsyłanie nie powinno mieć miejsca, a jeżeli już, to powinniśmy się z nim ewentualnie spotykać w sytuacjach bardzo ograniczonych. Pytanie brzmi, czy wnioskodawcy nie widzą możliwości sanowania tej usterki?</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Z kolei w ust. 33 wnioskodawcy stwierdzają, że minister, określając wysokość prowizji, musi uwzględnić, że nie może ona przekroczyć 3% kwoty opłaty wskazanej na bilecie autostradowym. Chcielibyśmy zauważyć, że ta wytyczna jest zbędna, dlatego że ona wprost wynika z przepisu ust. 19, który mówi, jaka może być maksymalna wysokość prowizji. W związku z tym proponujemy korektę legislacyjną polegającą na tym, aby w ust. 33 skreślić wyrazy, że „nie może ona przekroczyć 3% kwoty opłaty wskazanej na bilecie autostradowym oraz”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Jakie jest stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Jeżeli chodzi o ust. 31 pkt 2, to jesteśmy przeciwni. Są dopuszczalne takie przypadki legislacyjne, że takie odwołania mogą funkcjonować. Jeżeli chodzi o ust. 33, to zgoda na poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Rozumiem, że Komisja upoważnia Biuro Legislacyjne do dokonania tej zmiany.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są jeszcze jakieś uwagi do zmiany drugiej? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany trzeciej? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Do zmiany czwartej? Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Drobna korekta. Wnioskodawcy pod koniec tego ustępu użyli wyrazów „wniesionymi na nich budynkami”. Wydaje się, że powinno być „wzniesionymi”. Chcielibyśmy się tylko upewnić, czy nasze rozumowanie jest właściwe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Zgoda. Oczywiście – „wzniesionymi”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Czy są uwagi do zmiany piątej? Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Do zmiany piątej. W art. 37ge ust. 5 również drobna kwestia. Tutaj jest mowa, że „w bilecie autostradowym wskazuje się datę i godzinę”, przy czym w pozostałych przepisach ustawy mówi się o wskazywaniu pewnych danych na bilecie. Rozumiem, że intencja była taka, aby tu też było „na bilecie”. Prosilibyśmy o ujednolicenie w tej kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Oczywiście zgoda, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pan przewodniczący Polaczek do zmiany piątej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Mam nadzieję, że się nie mylę i jesteśmy akurat w tym momencie. Mamy poprawkę, która polegałaby na tym, aby w dodawanym art. 37gf nadać nowe brzmienie ust. 4 i 5. Zmiana w ust. 4 ma na celu uniknięcie wątpliwości, jaki środek odwoławczy przysługuje stronie niezadowolonej z wydanej decyzji administracyjnej oraz jaki organ go rozpatruje. Ta poprawka w sposób jednoznaczny wskazuje, że w przypadku wydania decyzji administracyjnej tutaj nie służy odwołanie, jednakże jest możliwe złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy do szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Zmiany zaproponowane w ust. 5 i 7 są z kolei konsekwencją zmiany w ust. 4.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselJerzyPolaczek">Panie i panowie posłowie mają to wszystko w zestawieniu poprawek w formie elektronicznej, a ci z państwa, którzy są osobiście, również w formie papierowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję, panie przewodniczący. Rzeczywiście jest kwestia doprecyzowania intencji ustawodawcy. Chodziło o prawidłowe ułożenie toku instancji w związku z wniesionym sprzeciwem. Jak najbardziej popieramy tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Teraz przystąpimy do rozpatrzenia tej poprawki. Przepraszam, kto się zgłasza? Pan poseł Suchoń, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję, panie przewodniczący. Pani minister, chciałbym zapytać, w jaki sposób ta dolegliwość będzie realizowana wobec podmiotów zagranicznych, zwłaszcza firm działających na terenie Polski i Unii Europejskiej, pochodzących spoza Unii Europejskiej? Dzisiaj jest tak, że te firmy, żeby wjechać na odcinek autostrady, muszą posiadać odpowiednie urządzenie. W związku z tym przejazd przez ten punkt powoduje, że są tam odnotowane, natomiast w przypadku korzystania np. z telefonów komórkowych takiej weryfikacji na odcinkach autostradowych nie będzie. Zatem, w jaki sposób ten obowiązek będzie realizowany w stosunku do firm spoza Unii Europejskiej?</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselMiroslawSuchon">W zakresie Unii Europejskiej to rozumiem, że w ramach mechanizmów, które obecnie funkcjonują w zakresie regulacji rynku przewozów. Jeżeli się mylę, to też proszę o to, aby rząd wyjaśnił, w jaki sposób – zwłaszcza w stosunku do firm spoza Unii Europejskiej i również do firm spoza Polski. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Teraz mieliśmy przystąpić do rozpatrzenia poprawki zgłoszonej przez pana przewodniczącego Polaczka. Pytanie nie odnosi się do poprawki, jeśli więc moglibyśmy najpierw rozpatrzyć poprawkę, a później pani minister odpowie na to pytanie. A na przyszłość uwaga do pań i panów posłów, żeby jak już rozpatrujemy konkretną poprawkę, pytania zadawać adekwatnie do miejsca, w którym w danej chwili jesteśmy.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Poproszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania i rozpatrzymy poprawkę zgłoszoną przez pana przewodniczącego Polaczka. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Podaję wyniki głosowania. Głosowało 33 posłów. Za było 32, przeciw 1 poseł, nikt się nie wstrzymał. Poprawka została rozpatrzona pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę panią minister o udzielenie odpowiedzi na pytanie pana posła Suchonia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję za to pytanie. W przypadku osób fizycznych zagranicznych... W przypadku autostrad możemy mieć kierowcę, który kieruje tzw. pojazdem lekkim, właściciela lub użytkownika, a w przypadku pojazdów ciężkich już mówimy o przewoźnikach. Ale zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku, jeżeli mamy do czynienia z sytuacją, kiedy nie obowiązują umowy o wzajemnym dochodzeniu należności pomiędzy państwami, wówczas przepisy przewidują pobór kaucji. Jeżeli zostanie ujawnione jednorazowe lub wielorazowe naruszenie obowiązku poboru opłaty, wniesienia opłaty za przejazd odcinkiem płatnym drogi, jest kaucja. W przypadku nieuiszczenia, nieopłacenia tej kaucji od razu w momencie kontroli, czyli ujawnienia naruszenia, jest zatrzymanie pojazdu do momentu uiszczenia tych zobowiązań. W ten sposób reguluje to ustawa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Jeszcze pan poseł Suchoń?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Pan przewodniczący pozwoli, bo to jednak jest ważne z punktu widzenia konkurencyjności naszych firm, że będę dopytywał. Chyba że mamy jakieś ograniczenie, że poseł nie może zadawać dwóch pytań w ciągu rozpatrywania jednej zmiany? Jeśli tak, to oczywiście dostosuję się, ale jeżeli nie ma takiego ograniczenia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie pośle, niczego takiego nie powiedziałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dobrze, ale gdyby były takie ograniczenia, to prosiłbym o tę informację.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Pani minister, czy będzie kontrola na granicach, zwłaszcza przewoźników, którzy pochodzą zza naszej wschodniej granicy i na przykład z rynku tureckiego? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Oczywiście tak. W przypadku przekraczania granicy nie-Schengen, takie kontrole będą przeprowadzane. W przypadku pozostałych działań, które prowadzi Krajowa Administracja Skarbowa przy okazji innych czynności, chociażby kontroli związanej z przewozem towarów, które podlegają monitorowaniu, również ten aspekt – prawidłowości wywiązania się z obowiązku zapłaty opłaty za przejazd drogami płatnymi – będzie sprawdzany i kontrolowany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Jeszcze Biuro Legislacyjne do zmiany piątej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Tak, panie przewodniczący, dziękuję. Do art. 37gg ust. 5 pkt 2. Proponujemy wykreślić wyraz „danego”, ponieważ jest to wyraz zbędny, dlatego że dalej mamy odesłanie  do art. 37gf, w którym jest mowa o tym konkretnym sprzeciwie. Mamy niepotrzebne powtórzenie.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">I jeszcze pytanie do wnioskodawców dotyczące ust. 11. Tu jest mowa o wzorze pokwitowania pobranej kaucji. Czy ten wzór nie powinien dotyczyć „pokwitowania pobrania kaucji” a nie „pobranej kaucji”? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję bardzo. Jeżeli chodzi o pierwszą część, to zgadzamy się z uwagą. Natomiast jeżeli chodzi o drugą kwestię, dotyczącą użytego sformułowania, to w projekcie ustawy jest ono użyte właściwie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie, czyli do tej pierwszej kwestii Biuro Legislacyjne ma upoważnienie.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Do zmiany piątej chciałby jeszcze zdalnie zabrać głos przedstawiciel związku powiatów. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzZwiazkuPowiatowPolskichBartlomiejZydel">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, pani minister, jako Związek Powiatów Polskich przesłaliśmy dziś opinię do projektu. Jedna z dwóch kwestii dotyczy właśnie zmiany piątej i art. 37gg ust. 7–9, czyli odpowiedniego stosowania art. 130a Prawa o ruchu drogowym w kontekście odholowania pojazdu. Z naszej strony pytanie o to, czy państwo analizowaliście te sankcje w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który zapadł w sprawie K 6/17? Teraz przy odholowywaniu pojazdów w świetle oceny Wysokiego Trybunału sprawa będzie wyglądała tak, że będziemy wydawać pojazdy niekoniecznie po uiszczeniu opłaty. Wysoki Trybunał powiedział, że taka sankcja, w świetle której pojazd jest wydawany dopiero po uiszczeniu opłaty, jest niekonstytucyjna.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzZwiazkuPowiatowPolskichBartlomiejZydel">Równocześnie projekt przewiduje, że po opłaceniu kaucji, na podstawie tego ustępu, nad którym teraz procedujemy, będziemy wydawać pojazd, czyli w konsekwencji po uiszczeniu kaucji, a jeszcze przed uiszczeniem opłat z art. 130a Prawa o ruchu drogowym będzie wydawany pojazd. Podmiot odzyska więc pojazd, uiszczając kaucję, natomiast opłaty, które są należne dla powiatu, to jest już osobna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#EkspertwDzialeMonitoringuPrawnegoiEkspertyzZwiazkuPowiatowPolskichBartlomiejZydel">W związku z tym pytanie – jak państwo szacujecie skalę tego zjawiska? Ile takich przypadków może rocznie występować? Z naszej strony pojawiają się obawy o to, czy będziemy w stanie skutecznie dochodzić zwrotu opłat związanych z usuwaniem i parkowaniem tych pojazdów. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tamten wyrok trybunału prawdopodobnie dotyczył konkretnej sprawy, natomiast projekt tej ustawy był szeroko konsultowany ze wszystkimi właściwymi resortami i nie było zastrzeżeń ani uwag co do niekonstytucyjności tego przepisu. Również ze środowiskiem odbyły się szerokie konsultacje i nie było zastrzeżeń odnośnie do konstytucyjności tego przepisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Jeszcze pan przewodniczący poseł Grabarczyk do zmiany piątej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Ja do wypowiedzi pani minister, bo w tej chwili jest w parlamencie procedowana ustawa, to był projekt senacki, która tę kwestię rozstrzyga właśnie w taki sposób, jak zasygnalizował przed chwilą przedstawiciel powiatów. Już trzykrotnie ta ustawa była w porządku po rozpatrzeniu przez Senat i trzykrotnie z porządku była zdejmowana. Jeżeli ona trafi do Sejmu ostatecznie, w tej chwili jest zamrożona, to rozstrzygnięcie, jakie zawiera, jest dokładnie takie jak opisano. To znaczy, że pojazd będzie wydawany jeszcze przed uiszczeniem opłat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Czy pani minister chce się ustosunkować? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję, panie przewodniczący. Myślę, że w takiej sytuacji, po przyjęciu tamtych przepisów my natychmiast dostosujemy i zgłosimy odpowiednią poprawkę i korektę do przepisów tej ustawy. Na ten moment trudno przesądzić, jaki będzie los.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos do zmiany piątej? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy do zmiany szóstej? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Nie, dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy do zmiany siódmej? Proszę, pan poseł Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący, ale ja zgłaszałem się do zmiany szóstej, ponieważ tam jest ten niesławny zapis dotyczący czytelności tablic. Rzeczywiście przydałaby się głębsza analiza, czy aby takie brzmienie, bo co do tego, że same tablice powinny być umieszczone i zachowane w taki sposób, aby były czytelne i możliwe do odczytania przez funkcjonariusza bądź też system – co do tego pełna zgoda. To jest absolutnie poza dyskusją, natomiast kwestia definicji tych znaków, napisów lub przedmiotów, które ograniczają czytelność tablic… To jest kolejny przykład takiego, powiedziałbym, potworka legislacyjnego, który zostawia katalog otwarty do tego, aby de facto funkcjonariusz mógł na drodze dowolnie go interpretować.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Pytanie do ministerstwa: jakie jest ratio legis tego przepisu? Jak mówiłem, mam bowiem absolutnie pewność po zachowaniu funkcjonariuszy... Na przykład w stosunku do osób niosących tablice wszczynali postępowanie, wszczynali interwencje, powołując się na paragraf, że umieszczają ogłoszenia w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Ten przepis jest tego samego rodzaju. Może powodować, powiedziałbym, nadinterpretację i zdecydowanie nieadekwatną formę interwencji w stosunku do obywateli, więc ja proszę o takie dokładne, konkretne ratio legis tego przepisu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Ten przepis nie wnosi niczego nowego do porządku prawnego. W tym sensie, że dokładnie taki przepis, który zakazuje zakrywania tablic rejestracyjnych, czyli utrudniania tym samym identyfikacji pojazdu, funkcjonuje w Prawie o ruchu drogowym. Tutaj jest regulacja w zakresie wysokości kary za tego typu zachowanie i przepis, który mówi, że jakby za to samo, czyli z Prawa o ruchu drogowym... Jeżeli karzemy, to nie karzemy już z tej ustawy, żeby było jednokrotne karanie za tego typu działanie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Czy do zmiany siódmej są uwagi? Mam prośbę, aby jednak pilnować, w jakim miejscu jesteśmy. Już przeszliśmy zmianę szóstą, jesteśmy przy zmianie siódmej i…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Panie przewodniczący, ja bardzo przepraszam, ale ten druk jest tak zagmatwany i nieczytelny. To są po prostu Himalaje, naprawdę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Możemy się oczywiście zastanawiać co do zasadności poszczególnych zapisów pod względem merytorycznym, natomiast sam druk jest w miarę czytelny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Oczywiście, natomiast jego nawigacja jest dosyć trudna, tak mi się wydaje, nawet dla mnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dobrze, to proszę jeszcze do zmiany szóstej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Do zmiany szóstej. Tak jak mówiłam na sali plenarnej, w dodawanym w rozdziale 5aa art. 37gj jest zaproponowane, że kierujący pojazdem samochodowym, przejeżdżający autostradą… Za taki przejazd jest pobierana opłata, natomiast kara grzywny dotyczy sytuacji, która jest bezdyskusyjna, czyli zakrytych tablic lub ozdobionych… Tablice nie powinny być zakryte, natomiast są tu sformułowania nieostre, np.: tablice ozdobione lub... Co też jest polem do daleko idących nadużyć według nas, jako Polski 2050… Jest takie sformułowanie: „który ma z przodu lub z tyłu pojazdu znaki, napisy lub przedmioty, które ograniczają czytelność tych tablic”.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#PoselHannaGillPiatek">Szczerze mówiąc, każdy psycholog, który zajmuje się percepcją, powie na przykład, że skoro tablice są oparte na kontraście czarno-białym, to nalepienie obok naklejki Ruchu Polska 2050, który ma w swoich barwach barwę żółtą, dla ludzkiego oka bardziej przyciągającą i widoczną niż barwa biała, oznaczać będzie dla policjanta utratę tej czytelności. Nie wiem, różowy miś, portret ładnej kobiety, błyskawica strajku kobiet – cokolwiek z przodu lub tyłu samochodu policjant może uznać za odwracające uwagę czy zakłócające czytelność. Za to będzie mógł przywalić grzywnę. Dlatego składamy poprawkę, która jest po prostu usunięciem tych zapisów, dotyczących – one cztery razy występują w tym druku – tych nieprecyzyjnych zapisów, ponieważ ich tutaj nie powinno być albo powinny być uzasadnione i uszczegółowione. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Proszę, wedle kolejności zgłoszeń, pan poseł Dobromir Sośnierz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselDobromirSosnierz">Nawiązując do tej dyskusji, chciałem w takim razie zaproponować, czy nie można by zmienić redakcji tego przepisu, zastępując słowo „czytelność” słowem „widoczność”? Chyba słowo „widoczność” byłoby bardziej jednoznaczne, bo „czytelność” rzeczywiście może pozostawiać wątpliwości interpretacyjne co do tego, czy napis umieszczony obok zmniejsza czytelność. Mimo wszystko zgodnie z zasadami percepcji rzeczywiście tak jest, że tam, gdzie mamy więcej bodźców, trudniej jest wyodrębnić ten właściwy, więc rzeczywiście takie wątpliwości interpretacyjne mogą się pojawiać. Natomiast słowo „widoczność” jest bardziej jednoznaczne. Jeżeli coś nie zasłania w żaden sposób żadnego elementu tablicy rejestracyjnej, to będzie w tym momencie legalne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pan poseł Paul.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselJerzyPaul">Panie przewodniczący, szanowni państwo, chciałbym się nie zgodzić ani z panią poseł, ani z panem posłem, moim przedmówcą, ponieważ nie wiem, czy państwo zdajecie sobie sprawę, na co chcecie pozwolić. Czy to będzie bowiem czytelność czy widoczność, to tak samo może to zmienić odczytywanie numeru rejestracyjnego. Załóżmy, że będzie to numer rejestracyjny złożony z czterech ósemek i ktoś, obojętnie czy przyklei sobie pioruna, to co pani mówiła, czy będzie przyklejony piorun, czy będzie przyklejony anioł, z ósemki można zrobić trójkę, dziewiątkę, szóstkę. I to będzie całkiem inny numer, całkowicie inny numer. Jeżeli więc na takie coś pozwolimy, to doprowadzimy do tego, że numery w ogóle będą nieczytelne i będzie całkiem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Pan nie zrozumiał, co mówiłam, przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselHannaGillPiatek">To jest okolica tablicy rejestracyjnej na przodzie lub z tyłu pojazdu, a nie tablica rejestracyjna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani poseł, powiedziałem, że będę udzielał głosu wedle kolejności zgłoszeń. Pani miała pierwszy głos, a teraz ma głos pan przewodniczący Polaczek. Prosiłbym krótko, bo myślę, że sprawa jest dość oczywista.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Jedna uwaga, pani poseł. Dosłownie chwila pewnej repliki. Jesteśmy naprawdę w przepisach technicznych, które są przepisami, które działają dla dobra użytkownika, właściciela czy posiadacza pojazdu, i dla systemu. One funkcjonują w ustawie – Prawo o ruchu drogowym. Natomiast to, co pani proponuje, i uwagi, jakie wnosi – nie mogę inaczej interpretować, tylko jak jakieś kompletnie nieuzasadnione lęki, które są kompletnie obok tej materii, która jest dzisiaj procedowana. To, co mówiła pani minister na sali plenarnej chyba godzinę temu, że jak pani chce sobie okleić samochód w dwudziestu innych miejscach, poza tablicami rejestracyjnymi, i napisać na nim, co pani tam chce, oczywiście poza jakimiś kwestiami, powiedziałbym, ściganymi z urzędu, to po prostu może pani to zrobić. Natomiast tutaj jesteśmy w przepisach technicznych, które są również regulowane w takiej materii, jaką jest ustawa – Prawo o ruchu drogowym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Nie widzę więcej uwag do zmiany szóstej. Czy do zmiany siódmej są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy do zmiany ósmej? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy do zmiany dziewiątej? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-72.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy do zmiany nr 10? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-72.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 2 zmiana pierwsza? Proszę bardzo, pan poseł Szczepański.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Chciałem zgłosić poprawkę do art. 2, polegającą na skreśleniu pkt 1. Uzasadnię. Poprawka zmierza do wykreślenia w art. 2 projektu dotyczącego ustawy o drogach publicznych zmian wprowadzanych w art. 13ha, polegających na dodaniu w ust. 4  ust. 4a–4c oraz dodaniu ust. 8, które przewidują coroczny wzrost stawek opłaty elektronicznej, poprzez wprowadzenie mechanizmu corocznej waloryzacji wartości stawek tej opłaty o wskaźnik inflacji. Proponowane rozwiązanie pozostaje w sprzeczności z postanowieniami prawa Unii Europejskiej, przede wszystkim z dyrektywą 1996/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat drogowych za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe oraz orzecznictwem TSUE – ostatni wyrok dotyczący zawyżonych opłat drogowych w Niemczech.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#PoselWieslawSzczepanski">Stawki za przejazd po drogach publicznych powinny odzwierciedlać, pani minister, rzeczywiste koszty utrzymania i rozwoju sieci drogowej, a nie ulegać corocznemu, automatycznemu z mocy prawa podwyższeniu na następny rok w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Przystąpimy do rozpatrzenia tej… Czy pan poseł Suchoń jeszcze do tej poprawki chce zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Moje pytanie de facto wiąże się z tą poprawką i z takim zapisem, ale jeżeli pan przewodniczący woli, to zadam pytanie po ewentualnym przyjęciu poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeśli pytanie wiąże się z poprawką, to może pan zabrać głos, natomiast jeśli jest poza poprawką, to najpierw rozpatrzymy poprawkę, a później będzie jeszcze pytanie odnośnie do zmiany pierwszej w art. 2.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dobrze, rozpatrzmy poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeszcze o głos prosił pan poseł Polaczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Chciałem tylko poprosić panią minister o stanowisko rządu do poprawki pana posła Szczepańskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Tak, to oczywiste. Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję, panie przewodniczący. Stanowisko jest negatywne. Może wyjaśnię, że proponowany przepis, który przewiduje coroczną waloryzację stawek opłaty elektronicznej, jest zgodny z prawem unijnym i dyrektywą z 1999 r. nr 62, ponieważ jednoznacznie przesądza, że zwaloryzowana stawka w żadnym przypadku nie może przekroczyć maksymalnej stawki opłaty, która jest obliczana zgodnie z przepisami unijnymi na podstawie kosztów infrastruktury drogowej. Ta dyrektywa nie zabrania automatycznej waloryzacji stawek opłat drogowych. Rzeczpospolita Polska sygnalizowała Komisji Europejskiej, notyfikując elektroniczny system poboru opłat drogowych, że jest planowane waloryzowanie stawek opłaty elektronicznej. Komisja Europejska nie zgłosiła żadnych zastrzeżeń do takiego rozwiązania. Minister ds. europejskich również nie miał wątpliwości co do zgodności omawianego rozwiązania z prawem Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-81.1" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Trzeba przypomnieć, że zgodnie z jedną z zasad Unii Europejskiej – korzystający płaci, to jest ta zasada – koszty utrzymania i rozwoju infrastruktury drogowej powinny być ponoszone przez użytkowników. Realne zużycie dróg generuje właśnie transport ciężarowy, a stawki opłaty elektronicznej obowiązują od 2011 r. i przez 10 lat nie były waloryzowane ani zmieniane. W latach 2011–2021 inflacja natomiast narastająco wzrosła o 19,8%. W Polsce stawki są jednymi z najniższych w Europie, tj. od 0,02 zł do 0,53 zł za kilometr. Opłata elektroniczna to jest jedno z podstawowych źródeł zasilenia KFD. Polska od lat ponosi wytężony wysiłek finansowy, szczególnie w ostatnich latach, teraz oraz w najbliższym planowanym okresie, w celu nadrobienia zaległości w obszarze budowy szybkich i bezpiecznych dróg. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Rozpatrzymy zatem poprawkę pana posła Szczepańskiego po wcześniejszym głosie ze strony Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Dziękuję, panie przewodniczący. Chcielibyśmy jeszcze dopytać wnioskodawcę poprawki, czy uwzględnia ona konsekwencje dla całego projektu ustawy? Chcielibyśmy zauważyć, że chociażby w przepisie końcowym, o wejściu w życie, jest odesłanie do art. 2 pkt 1, który – z tego co udało nam się usłyszeć – poprawka proponuje skreślić. Stąd pojawia się pytanie o konsekwencje tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Panie pośle, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Miałbym prośbę, panie mecenasie. Jak dojdziemy do ostatniego artykułu, to ja taką stosowną poprawkę bym zgłosił, jeśli ta poprawka uzyska większość, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Przystępujemy do rozpatrzenia tej poprawki. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Poproszę o wyniki. Głosowało 35 posłów. Za było 17, przeciw 18, nikt się nie wstrzymał. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Bardzo bym prosił, aby potraktować ją jako wniosek mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dobrze, dziękuję. Proszę odnotować wniosek mniejszości. Do zmiany pierwszej zgłaszał się jeszcze pan poseł Suchoń. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję, panie przewodniczący. Szkoda, że ta poprawka przepadła, bo powiedziałbym, że jest to znacząca zmiana; to, co podnosi ministerstwo. Pani minister Rzeczkowska była uprzejma w trakcie posiedzenia parlamentu mówić o korzyściach dla obywateli z tego projektu. Ja powiem szczerze, że tych korzyści nie jest za wiele, a jedną z rzeczy, która pewnie najbardziej dotknie nie tylko firmy transportowe, ale także zwykłego obywatela, jest właśnie wzrost kosztów transportu drogowego.</u>
+          <u xml:id="u-89.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Ten projekt, chociaż nie wszyscy sobie to uświadamiamy, w sposób znaczący wpłynie na koszty transportu drogowego. To nie jest tylko kwestia wzrostu opłat za kilometry, ale to jest też kwestia wzrostu kosztów związanych z ewidencją przebiegu po drogach płatnych. Są to oczywiście koszty związane z dostosowaniem swoich systemów i procedur właśnie do tego nowego systemu.</u>
+          <u xml:id="u-89.2" who="#PoselMiroslawSuchon">Niestety, to jest kolejny projekt, który będzie w sposób znaczący negatywnie oddziaływał na polskie firmy, a co za tym idzie przyczyni się do wzrostu cen innych produktów. Krótko mówiąc – do wzrostu cen w sklepach. To oczywiście nie niesie żadnych korzyści dla obywateli. Nawet, powiem szczerze, że już nie chciałem o tym mówić, żeby nie podkreślać kompromitacji rządu, ale jeżeli ktoś mówi o zmniejszeniu zakresu danych pod kątem likwidacji obowiązku ewidencjonowania numerów rejestracyjnych przyczep, naczep, to znaczy, że ten rząd w ogóle żyje w oderwaniu. Mówiliśmy o tym podczas pierwotnego procedowania nad projektem – ktokolwiek widział zestaw, to rozumie, że kwestia ewidencjonowania przyczepy jest po prostu objawem, krótko mówiąc, niewiedzy na temat tego, jak funkcjonuje transport drogowy. Podstawowej niewiedzy.</u>
+          <u xml:id="u-89.3" who="#PoselMiroslawSuchon">Pani minister, czy prawdą jest, że taki wzrost opłat za korzystanie z dróg, wzrost kosztów po stronie firm transportowych, będzie przekładał się na wzrost cen towarów i usług, gdzie transport jest ujmowany w cenach produktów i usług? Bardzo proszę o precyzyjną odpowiedź. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję za to pytanie, panie pośle. Szacowany skutek dziesięcioletni wzrostu dochodów do KFD z tytułu waloryzacji to jest 818 mln zł. Za 2022 r. – 63 mln zł, a w ostatnim z tych dziesięciu lat chyba dziewięćdziesiąt kilka milionów. To wszystko rocznie. Myślę, że nie jest to oszałamiająca kogokolwiek kwota, która by się mogła przełożyć na dramatyczny wzrost cen towarów i usług. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Jeszcze raz pan poseł Suchoń. Ostatni głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Przypomnę, że na przykład w 2013 r. inflacja wynosiła 0,9%, 2014 r. było 0%, zaś w 2015 r. mieliśmy deflację, czyli 99,01 w stosunku do cen z roku poprzedniego. To są dane GUS-owskie. Natomiast za rządów Prawa i Sprawiedliwości w 2017 r. – 2%, 2018 r. – 1,6%, 2019 r. – 2,3%, 2020 r. – 3,4%. Pani minister, jeżeli pani nie widzi pewnej prawidłowości, jak wygląda kwestia inflacji i wpływu na ceny, to gratuluję, że jest pani obok, bo to jednak wpływa w znaczący sposób na te koszty, które ponosimy. To się przełoży na funkcjonowanie firm transportowych.</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselMiroslawSuchon">I ostatnia rzecz. Państwo cały czas zapominacie alb usilnie ignorujecie fakt, że dzisiaj firmy transportowe nie płacą za obsługę systemu związanego z ewidencją przebiegu pojazdu po drogach płatnych. Firmy tych kosztów nie ponoszą. Urządzenia otrzymują od operatorów. Oczywiście firmy płacą kaucję, ale po zwrocie urządzenia tę kaucję otrzymują z powrotem. Ten projekt natomiast przewiduje przełożenie tych kosztów na firmy transportowe. Obojętnie czy to będzie telefon, czy to będzie jakiekolwiek tego typu urządzenie, trzeba będzie zapewnić to urządzenie, trzeba będzie zapewnić transmisję danych.</u>
+          <u xml:id="u-93.2" who="#PoselMiroslawSuchon">Państwo możecie oczywiście stosować takie sztuczki, że przecież pracownicy mają telefony, ale jednak nie – to muszą zapewnić firmy. A jak pokazują chociażby doświadczenia węgierskie, nowe urządzenia, które de facto są smartfonami, po prostu są kradzione z pojazdów. To jest rzecz, którą złodzieje kradną w czasie postojów na drogach. Dochodzi więc kolejny problem, ponieważ te przedsiębiorstwa będą musiały reagować na tego typu zdarzenia w różnych miejscach w Polsce. Dzisiaj nie muszą tego robić, ponieważ OBU nie są przedmiotem kradzieży. Nikomu nie przyjdzie do głowy, żeby takie urządzenie ukraść. Państwo, blokując możliwość korzystania z OBU, wprowadzacie jakby ścieżkę – powiedziałbym – zwiększonego ryzyka również dla przewoźnika. To są więc koszty, które oczywiście zapłacą przewoźnicy.</u>
+          <u xml:id="u-93.3" who="#PoselMiroslawSuchon">Oczywiście znajdą się one również w cenach usług, co w sposób znaczący, zresztą tak jak przy SENT, pogorszy sytuację polskich małych i średnich firm, a oczywiście zyskają wielkie międzynarodowe koncerny. Pytanie jest więc takie: czy polski rząd powinien rzeczywiście wspierać te największe światowe koncerny? To nawet nie są koncerny europejskie, które wchodzą na rynek nie tylko polski, ale na rynki całej Europy. To polskie firmy powinny być wspierane. Oczekiwałbym jednak powrotu do debaty.</u>
+          <u xml:id="u-93.4" who="#PoselMiroslawSuchon">Przepraszam od razu, panie przewodniczący, za ten wtręt ogólny, ale nie było formuły, w której mógłbym to powiedzieć. Oczekiwałbym, że państwo siądziecie do stołu z Forum Transportu Drogowego i zamiast przepychać tę ustawę kolanem przez Sejm, porozmawiacie z tymi ludźmi, w jaki sposób zorganizować system tak, żeby on służył gospodarce i polskim firmom. Dzisiaj robicie wszystko, żeby te firmy straciły. Jeżeli widzę, że Forum Transportu Drogowego w środowisku, gdzie trudno znaleźć porozumienie we wszystkich sprawach, dzisiaj występuje jak jeden mąż i wszystkie organizacje podpisują, że nie było konsultacji, że stan przygotowań do wdrożenia nowego systemu to jest pic na wodę, fotomontaż, to znaczy, że posiedzenie Komisji powinno zostać przerwane, a państwo powinniście wrócić do stołu i do rozmów z organizacjami. To, co rząd robi z systemem poboru opłat od 3–4 lat, to jest po prostu… To wystawia negatywne świadectwo zdolnościom organizacyjnym rządu, ale fakt, że to uderzy w polskie firmy, jest już problemem nas wszystkich. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Czy pani minister chce się do czegoś odnieść?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, panie przewodniczący. Dziękuję za te uwagi, panie pośle. Chciałam tylko przypomnieć, że kwestie, o których pan poseł wspomina, czyli system poboru opłat drogowych, jego założenia i cała konstrukcja oraz przepisy, które regulują wdrożenie tego systemu poboru opłat drogowych od pojazdów ciężkich, to nie jest przedmiot tej ustawy, nad którą dzisiaj procedujemy. To był przedmiot ustawy, nad którą procedowano w zeszłym roku wiosną, w maju, jeżeli dobrze pamiętam, i która wprowadziła te nowe regulacje. Przede wszystkim jest to zmiana ustawy o drogach publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-95.1" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Według założeń, które są obowiązującym prawem od ponad roku, opłata za przejazd pojazdami ciężkimi powyżej 3,5 tony za płatne odcinki dróg krajowych będzie mogła być wnoszona z wykorzystaniem co najmniej kilku sposobów uiszczania opłaty czy też rozliczania opłaty. Jednym z nich jest aplikacja, jak rozumiem, nieakceptowana czy nieciesząca się dotychczas powodzeniem, bo jeszcze niefunkcjonująca w transporcie, która służy do rejestrowania i rozliczania przejazdu. To jest bezpłatna aplikacja. Rozmawiamy z przewoźnikami i zachęcamy do stosowania tego rozwiązania. Myślę, że warto dać mu szansę. Kolejny sposób to urządzenie pokładowe. Kolejny to ZSL, czyli zintegrowany system logistyczny, z którego przedsiębiorcy mogą skorzystać. To jest też popularne.</u>
+          <u xml:id="u-95.2" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Jeśli rozmawiamy o wspomnianym SENT, to z aplikacji korzysta 50% przedsiębiorców korzystających z SENT, a kolejne 50% korzysta z rozwiązań ZSL-owych. Jest jeszcze oczywiście rozwiązanie EETS, czyli Europejski System Poboru Opłat. Bardzo nam zależy, aby zafunkcjonował w Polsce. Bardzo intensywnie pracujemy nad akredytacją sześciu dostawców EETS-owych. To jest bardzo wygodne rozwiązanie, które pozwoli przewoźnikom korzystać bezproblemowo z płatnych dróg w całej Europie.</u>
+          <u xml:id="u-95.3" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">W tej chwili jesteśmy też w procesie rozmów z dostawcami OBU i ZSL. Mamy, o ile dobrze pamiętam, sześć podmiotów, które już przeszły pozytywnie testy z Krajową Administracją Skarbową i teraz będą mogły te rozwiązania udostępniać. Kolejnych kilku takich dostawców jest w procesie akredytacyjnym. I to chyba tyle z mojej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Dwa ostanie głosy ze strony społecznej. Proszę pana prezesa Jana Buczka, ZMPD.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Poprosiłem o głos, ponieważ pani minister Rzeczkowska wspomniała o tym, że pewne elementy były przedmiotem dyskusji i uzgodnień w ubiegłym roku podczas ostatniej nowelizacji ustawy o transporcie drogowym i zmianie wielu innych ustaw. Chcę powiedzieć, że w maju... To było chyba na początku maja i w podobnym trybie, jak miała miejsce obecna zmiana tej ustawy, doszło do nowelizacji z pełnym zignorowaniem nas jako strony społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-97.1" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Dowiadujemy się nagle, że pojawia się w trybie ekspresowym projekt ustawy. W tym przypadku również nie było najmniejszych konsultacji. Projekt pojawił się w Sejmie, a za chwilę dowiadujemy się, że projekt jest procedowany. Nawet nie mamy szansy, by zgłosić jakiekolwiek wnioski do tego projektu. Wydaje mi się, że administracja naszego państwa zupełnie zapomniała, czemu służy. Wydaje mi się, że obraz nas jako uczestników procesów gospodarczych wygląda w ten sposób, że my mamy się wszystkiemu podporządkowywać i ciągle uczestniczyć w naprawianiu błędów, które powstały w wyniku pośpiechu i politycznych, nieprzemyślanych decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-97.2" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Szanowni państwo, nasze państwo, nasza administracja jest właścicielem i operatorem funkcjonującego obecnie systemu. Ten system, ledwie dotarty, wielokrotnie zmieniany w czasie jego dziesięcioletniej historii funkcjonowania, zaczął w końcu jakoś działać bez większych błędów. Nagle pojawia się polityczna decyzja o zmianie systemu. OK, ja to wszystko jestem w stanie zrozumieć, ale nie jestem w stanie zrozumieć jak urzędnik, który nie ma zielonego pojęcia o procesach gospodarczych, transportowych, może w taki bezczelny sposób przygotowywać instrument, który będzie służył do bardzo ważnego procesu, do procesu fiskalnego, i ignorować tym samym doświadczenie innych państw, tj. doświadczenie branży.</u>
+          <u xml:id="u-97.3" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Mówi się również o tym, że ten system jest wzorowany na systemie SENT, który tak na dobrą sprawę dobrze funkcjonuje tylko w ustach urzędników, natomiast ten system wymiótł z rynku bardzo wielu przewoźników. Tylko duzi operatorzy logistyczni, którzy są w stanie zapewnić u siebie dział do obsługi SENT, pozostali na rynku. Kim są ci duzi operatorzy logistyczni, to sami państwo wiecie. W logotypach brakuje polskich nazw. Polski przewoźnik dzięki tego typu założeniom został sprowadzony do poziomu niewolnika dużej firmy logistycznej. Taki obraz jest dominujący.</u>
+          <u xml:id="u-97.4" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Teraz ponoć ci sami ludzie próbują stworzyć nowy system, który w zasadzie ignoruje nasze wszystkie uwagi. Od sierpnia ubiegłego roku do pana ministra Kościńskiego wysłaliśmy cztery pisma, opisując uwagi, nasze zastrzeżenia, spostrzeżenia i propozycje. Na jednym z organizowanych w pośpiechu spotkań z KAS 8 maja dowiadujemy się, że w zasadzie system jest już przygotowany, funkcjonuje, jest już sprawdzony i można go tylko wdrożyć. Ale kiedy podczas rozmowy zajrzeliśmy w głąb, okazało się, że nie ma żadnego systemu, a jest tylko przygotowana aplikacja, jeszcze niesprawdzona, ponoć testowana przez Orlen. Przy czym chcę powiedzieć, że Orlen nie ma takich doświadczeń jak przewoźnicy indywidualni w stosowaniu SENT, bo akurat w ustawie o SENT producent paliw, jako duży operator przemieszczający się pomiędzy swoimi magazynami, używając różnego rodzaju sztuczek prawnych, stał się właścicielem magazynów, czyli tych zbiorników na stacjach paliw. Jest w ogóle zwolniony ze stosowania SENT. Tak więc to jest ustawa, która jednych promuje, a innym nakłada ograniczenia.</u>
+          <u xml:id="u-97.5" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Szanowni państwo, przy tak chaotycznie, pokątnie tworzonym systemie nie chcemy zgodzić się na to, że za trzy tygodnie ma być wdrożony system. Wyraziliśmy to 8 maja i 8 maja dowiedzieliśmy się, że nie za trzy tygodnie, tylko jeszcze nieco później. Również 8 maja urzędnicy próbowali nas wciągnąć w zabawę polegającą na złożeniu wniosków o przedłużenie starego systemu. Praktycznie rzecz biorąc, uznaliśmy, że nie ma sensu już reaktywować starego systemu, tym bardziej że ze względu na brak współpracy z operatorem państwowym, jeżeli chodzi o losy tego systemu, rozpoczęły się już procesy wygaszania systemu.</u>
+          <u xml:id="u-97.6" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Zatem jeżeli państwo dzisiaj mówicie o tym, że działanie starego systemu można jeszcze przedłużyć, to jest to kolejna manipulacja. Nie mamy żadnych podstaw materialnych, prawnych do zaakceptowania takiego stwierdzenia, bowiem różnego rodzaju umowy, których są setki w tym systemie, umowy o pracę itd. już zostały… Proces zakończenia tych umów się zakończył. Jedyną szansą, realną dziś, jest zakończenie tego… Jeżeli nasze państwo uznało, że ten system nie jest właściwy do pobierania opłat, to należy zakończyć jego działanie tak, jak zaplanowano, natomiast trzeba pracować nad nowym system według również zgłoszonych przez nas propozycji, czyli zapewniając, zgodnie z europejskimi przepisami i dyrektywami, dostęp do urządzenia.</u>
+          <u xml:id="u-97.7" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Przytaczam dyrektywę unijną 1999/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady  z 17 czerwca 1999 r. Wyraźnie się mówi, że jeżeli są stosowane jakiekolwiek urządzenia, to operator musi zapewnić to urządzenie. Nasi twórcy systemu wpadli na pomysł, że my sobie kupimy i będziemy odpowiadać, tak jak to już dostrzegł jeden z posłów, za co dziękuję, że będziemy odpowiadać za przesył danych, za… Będziemy ponosić dodatkowe, ukryte koszty tego systemu. To nie tak działa na całym świecie. Nigdzie na świecie nie ma takiej aplikacji, do jakiej minister Rzeczkowska państwa przekonuje. Rzeczywiście na Węgrzech funkcjonuje taka możliwość, jako opcja, ale wszyscy przewoźnicy starają się unikać korzystania z tej opcji, bo to jest po prostu zasadzka na przewoźnika uczciwie wykonującego swoje obowiązki.</u>
+          <u xml:id="u-97.8" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Szanowni państwo, podczas spotkań, zarówno 8 kwietnia, jak i 12 kwietnia, z przedstawicielami KAS jednoznacznie opowiedzieliśmy się za zamknięciem starego systemu, a dziś pan minister Koch z uśmiechem na ustach podczas rozmowy z mediami informuje, że na prośbę przewoźników termin zostaje jednak przedłużony. My wiemy, że to jest nierealny termin, dlatego protestujemy przeciwko manipulowaniu nami. Nie składaliśmy takiego wniosku. Jednoznacznie opowiedzieliśmy się za zamknięciem starego systemu, natomiast jeśli chodzi o nowy system, to prosimy, żeby wyposażyć nas przede wszystkim w pokładowe urządzenie. Nie wolno naszemu kierowcy ani rozmawiać przez telefon, ani wysyłać SMS-ów, ani sprawdzać w czasie jazdy, czy telefon jest włączony, czy niewłączony, czy wysyła, czy nie wysyła danych. Pomysł twórców tego systemu, abstrakcyjnego systemu, polega na tym, żeby po 15 minutach, kiedy stwierdzimy, że autokar nie jest połączony z bazą danych, wówczas kierowca ma się zatrzymać na poboczu drogi. Przecież to trzeba być naprawdę pozbawionym wyobraźni, żeby wpaść na takie pomysły.</u>
+          <u xml:id="u-97.9" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Chcemy współpracować. Robimy to, co robimy dla naszego państwa, i chcemy, żeby w naszym państwie te systemy funkcjonowały jak najlepiej, żebyśmy w końcu przestali się ośmieszać również na arenie międzynarodowej. To wdrożenie musi nastąpić w sposób wzorcowy, ale nie wiem, czy wystarczy trzymiesięczny okres odroczenia wdrożenia nowego systemu. Musimy mieć co najmniej trzy miesiące na przeszkolenie i na sprawy techniczne, ale KAS nie jest dzisiaj gotowy na udostępnienie nam jako podstawowego instrumentu OBU, który jest elementem tego systemu, jest sprawdzony, certyfikowany, poddany różnym audytom i nikt nie ma zastrzeżeń co do jego funkcjonalności.</u>
+          <u xml:id="u-97.10" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Jeżeli ktoś chce skorzystać z innego urządzenia na własną odpowiedzialność, to oczywiście podoba nam się taka możliwość i akceptujemy takie rozwiązanie. Ale nie odstępujemy absolutnie od jednego warunku, który stawiamy stanowczo – system musi nam udostępnić i twórca systemu, operator polski, musi nam udostępnić, zgodnie z europejskimi zasadami, urządzenie. I tak ja powiedział pan poseł Suchoń – na podstawie kaucji lub nie. Przecież nie znikamy z rynku, możemy również napisać oświadczenie, niekoniecznie trzeba składać kaucję. Z tym też są kłopoty. Za chwilę trzeba będzie nam zwrócić kaucje za stare OBU i też nie ma pomysłu jak.</u>
+          <u xml:id="u-97.11" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">W każdym razie chcemy korzystać z urządzenia, które jest elementem tego systemu. Wówczas wszystkie ryzyka, wszystkie koszty temu towarzyszące musi ponosić operator, który będzie dbał o to, żeby ten system jak najlepiej się spinał. Jeżeli ktoś chce wykorzystać alternatywny sposób na swoją odpowiedzialność, to oczywiście może taka możliwość istnieć. Natomiast model, który dziś KAS prezentuje, czyli aplikacja… Aplikacja to nie jest system. Do tego trzeba jeszcze kupić telefon, trzeba kupić kartę przesyłu danych i polecić kierowcy, żeby łamał przepisy prawa, włączając, przełączając się, przelogowując. Taki model jest możliwy tylko dla osoby fizycznej, która okazjonalnie w wakacje, powiedzmy, z przyczepą kempingową przemieszcza się z południa Polski na północ lub z północy na południe.</u>
+          <u xml:id="u-97.12" who="#PrezesZrzeszeniaMiedzynarodowychPrzewoznikowDrogowychJanBuczek">Dziękuję bardzo państwu. Przepraszam za te emocje, ale naprawdę nie możemy zgodzić się na to, żeby tak wysokiej rangi urzędnik państwowy, jakim jest pan wiceminister Koch, dziś rano użył zmanipulowanej informacji, przedstawiając i argumentując stanowisko rządu w procedowaniu tej ustawy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję za kompleksową wypowiedź dotyczącą projektu tej ustawy. Zgłosiła się jeszcze jedna osoba ze strony społecznej – pan Maciej Wroński, prezes związku pracodawców „Transport i Logistyka Polska”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrezeszwiazkupracodawcowTransportiLogistykaPolskaMaciejWronski">Dzień dobry państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie prezesie, jeśli są zbieżne opinie z opiniami poprzednika, to gorąca prośba, żeby tego nie powtarzać, bo mamy jeszcze dużo do przeprocedowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Szanowny panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szanowni państwo, może rzeczywiście spróbuję skrócić swoją wypowiedź i odnieść się zarówno do procedowanych w tym momencie poprawek, jak i de lege ferenda zgłosić państwu dwie propozycje.</u>
+          <u xml:id="u-101.1" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Szanowni państwo, kwestia waloryzacji stawek, nad którą państwo w tym momencie debatujecie, o ten wskaźnik inflacji, to na ten problem, myślę, należy spojrzeć z szerszego punktu widzenia, a nie tylko kwestii czy zyskamy jakieś dodatkowe środki finansowe do Krajowego Funduszu Drogowego, czy też nie.</u>
+          <u xml:id="u-101.2" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Znana jest wam, bo i też mieliśmy z waszej strony, mówię tutaj o... (niesłyszalne)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Nie słyszymy pana prezesa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PrezesTLPMaciejWronski">... zwaną „Pakietem mobilności”. Znane wam są doskonale prognozy, jakie będą skutki wchodzącej drugiej części „Pakietu mobilności” już od 2 lutego 2022 r., czyli za kilka miesięcy. Otóż... (niesłyszalne).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Znowu jakieś kłopoty techniczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PrezesTLPMaciejWronski">… tej pracy przewozowej w międzynarodowym transporcie drogowym o 20% (niesłyszalne) tutaj zapotrzebowania i popytu na rynku krajowym. Jednak mimo wszystko Polska w taki pozytywny sposób się wpisuje w te wszystkie zjawiska gospodarcze. Nadal może nie tak wysoko jak byśmy chcieli itd., ale polskie PKB wzrasta. Nawet zakładając, że zwiększy się popyt w krajowych przewozach, będziemy mieli spadek pracy przewozowej o 13%.</u>
+          <u xml:id="u-105.1" who="#PrezesTLPMaciejWronski">W tej sytuacji zakładanie dodatkowych kosztów wydaje się nam, że może być przysłowiowym gwoździem do trumny. Oczywiście państwo powiecie, że to będzie nieznaczna kwota, natomiast w biznesie... Zresztą wy tak samo. Pracujecie nad budżetem państwa, więc wiecie, że każda złotówka do każdej złotówki daje finalny efekt. Ja chciałbym tylko zwrócić wam uwagę, że już w tej chwili, zgodnie z raportem PwC (niesłyszalne) przez jedną jednostkę transportową, 40-tonową, składającą się z ciągnika siodłowego i naczepy... Generuje przychód dla budżetu państwa w wysokości 278 zł. To są dane za 2019 r., tak że myślę, że te powinności względem społeczeństwa z naszej strony spełniamy. Dajcie nam po prostu je dalej spełniać. Stąd mój apel o odrzucenie tej poprawki, zakładającej automatyczną waloryzację o wskaźnik inflacji, jeśli chodzi o wysokość stawki.</u>
+          <u xml:id="u-105.2" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Chcę przy tym zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz. Niedługo poniesiemy bardzo duże koszty i będziemy bardzo mocno potrzaskani jako branża w związku z wymaganiami Green Deal. Nie jest tajemnicą, że będą zupełnie nowe wymagania, nowe potrzeby inwestycyjne i zupełnie nowe środki transportu, zmiany całego procesu transportowego związane z nowymi wymaganiami w związku z redukcją gazów cieplarnianych. Co do zasady z tym się zgadzamy, natomiast to będą bardzo duże koszty. Prosilibyśmy, żebyście nam tego zaoszczędzili.</u>
+          <u xml:id="u-105.3" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Teraz odnosząc się do procedowanych kwestii, cały czas staram się trzymać tematu, uprzejmie prosiłbym o rozważenie tego, co postulowało Forum Transportu Drogowego, co postulowalibyśmy my jako „Transport i Logistyka Polska” – o rozważenie przedłużenia okresu wejścia w życie nowego systemu o co najmniej sześć miesięcy. W tej chwili nie będę powtarzał: jesteśmy pozbawieni dostępu do określonych form rejestracji drogi, została nam tylko aplikacja i telefon.</u>
+          <u xml:id="u-105.4" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Zwrócę uwagę tylko na jedną rzecz. Zapewne doskonale wiecie, żeby wam to zobrazować, że jeżeli kupimy na przykład doskonałą wiertarkę, która służy do wiercenia (niesłyszalne) i damy ją pracownikom na budowę do profesjonalnego użytku, to taka wiertarka podziała dzień lub dwa, a później trzeba ją będzie wyrzucić. Telefon, o którym jest mowa, jako narzędzie podstawowe w tej chwili oferowane przez KAS, nawet nie jest tą wiertarką, bo nie jest przeznaczony do rejestracji drogi, do użytku w ogóle jakiegokolwiek. Można to porównać, że dajemy dziecięcą łopatkę, żeby nią wykopali rów pod fundamenty. Tu powinna być nawet nie łopata, a koparka. To tyle na ten temat pod rozwagę i do refleksji.</u>
+          <u xml:id="u-105.5" who="#PrezesTLPMaciejWronski">W tej chwili chcę jeszcze raz powrócić do sześciomiesięcznego okresu. Powinien on służyć temu, żebyśmy mogli co najmniej milion takich OBU zabezpieczyć dla potrzeb środowiska transportowego. Około półtora miliona pojazdów, proszę mnie skorygować, jest zarejestrowanych w systemie viaTOLL. Za niespełna trzy miesiące, bo z tego, co wiem, 1 lipca jest propozycja wejścia w życie, będziemy mieli po prostu katastrofę, która wizerunkowo odbije się na państwie, na instytucjach rządowych, podważy zasady zaufania obywatela do państwa i tworzonego prawa. Generalnie rzecz biorąc, przysporzy nam bardzo dużo kłopotów.</u>
+          <u xml:id="u-105.6" who="#PrezesTLPMaciejWronski">I tutaj propozycja de lege ferenda. Jeżeli już chcecie mimo wszystko jednak przeforsować te wszystkie terminy, przy czym z naszej strony nie można mówić, żeby była jakakolwiek zgoda na to, ale wiadomo, że to od nas nie zależy, to bardzo bym prosił o rozważenie wniesienia następującej poprawki, która umożliwiałaby w tym okresie brak nakładania kar za stwierdzone naruszenie. Proszę dać nam czas. My będziemy płacić, chcemy się z tego obowiązku wywiązać.</u>
+          <u xml:id="u-105.7" who="#PrezesTLPMaciejWronski">W związku z tym, jeżeli nie będziemy mieli dostępu, jeżeli te telefony nie będą działały, a na pewno nie będą od razu działały w sposób prawidłowy, to prosimy, aby służby kontrolne nas zawiadamiały o tym, że nie wpłynęła opłata, żeby wystawiały nam informację w tym momencie, w jakiej wysokości mamy tej wpłaty dokonać. Niech nam służby dadzą na przykład miesiąc lub 14 dni na dokonanie tej wpłaty. Jeśli wpłacimy, to wówczas postępowania o nałożenie kary pieniężnej niech się nie wszczyna. Inaczej będziemy mieli taką sytuację jak przed dziesięciu laty, gdzie dochodziło nawet do samobójstw przy okazji skandalicznie wdrażanego systemu viaTOLL. Można to sprawdzić. Pamięć ludzka jest zawodna, ale są na to dokumenty i artykuły prasowe. Podejrzewam, że teraz będzie taki sam skandal jak wtedy. Oczywiście za kolejne 10 lat nikt nie będzie o tym pamiętał, ale w sumie tak naprawdę jest.</u>
+          <u xml:id="u-105.8" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Szanowni państwo, oczywiście chciałbym przekazać więcej, ale niestety nie było takiej ogólnej debaty na ten temat. Jestem do dyspozycji zainteresowanych państwa, zarówno ja, jak i myślę, że także mój kolega Jan Buczek oraz inni przedstawiciele środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-105.9" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Reasumując, prosiłbym o odrzucenie poprawki związanej z indeksacją wskaźnikiem inflacyjnym. Zważywszy na tę sytuację – owce muszą być, żeby je można było strzyc. Druga kwestia to wprowadzenie odpowiedniej poprawki, która przez okres kilku miesięcy, do czasu, aż się system wypełni, do czasu, jak będziemy mogli w profesjonalny sposób się rozliczać, nie będzie jednak wprowadzała kary. Chodzi o to, by było tak, jak jest w Niemczech – proszę nas poprosić o zapłacenie, jeśli jego brak nie wynika z naszej winy. My to natychmiast zapłacimy i w tym momencie nie należy wszczynać postępowania w sprawach o ukaranie. Wydaje mi się, że jest to rozsądne i rzetelne postawienie sprawy. To nie jest żadna kombinacja lobbystów, tylko to jest postulat pracodawców zatroskanych o stan swojej kondycji. Chcemy się wywiązywać z nałożonych zobowiązań.</u>
+          <u xml:id="u-105.10" who="#PrezesTLPMaciejWronski">Szanowni państwo, jeszcze kwestia odroczenia o okres pół roku…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję, panie prezesie. Po pierwsze, nam przerywa, a po drugie o tym odroczeniu to już było chyba cztery razy, o ile dobrze policzyłem. Myślę, że każdy z nas już dobrze to zapamiętał.</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są jeszcze uwagi do zmiany pierwszej? Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">Panie przewodniczący, pytanie do ust. 8. W ust. 8 mamy otóż stwierdzenie, że minister właściwy do spraw transportu ogłasza w drodze obwieszczenia stawki opłaty elektronicznej obliczone zgodnie z ust. 4a. Chcielibyśmy zwrócić uwagę, że te stawki są również obliczane zgodnie z ust. 4b. Jest więc pytanie, czy tamte stawki nie będą publikowane w obwieszczeniu, czy czasem nie trzeba byłoby uzupełnić tego przepisu o ust. 4b, żeby było i ust. 4a, i ust. 4b? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Stanowisko rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Zgoda, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękujemy. Jeszcze do zmiany pierwszej pan poseł Polaczek, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Mam poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Do zmiany pierwszej? Cały czas jesteśmy w zmianie pierwszej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Nieco dalej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany drugiej? Pan poseł Szczepański, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Chciałem zgłosić poprawkę do zmiany drugiej, polegającą na tym, aby w zmianie  w pkt 3 przed lit. a wprowadzić zmianę do ust. 3a, który otrzymałby następujące brzmienie w zakresie art. 13 ust. 3a: „3a. Na potrzeby poboru opłaty elektronicznej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie pośle, najmocniej przepraszam, ale każdy z nas ma przed sobą treść poprawki. Mówmy po prostu, jaka to jest poprawka i czego dokładnie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Dobrze. Poprawka zmierza do modyfikacji treści przepisu zawartego w art. 13i ust. 3a ustawy o drogach publicznych. Obecny system poboru opłaty elektronicznej przewiduje pobieranie opłaty elektronicznej za pośrednictwem dedykowanych wyłącznie do tego celu urządzeń pokładowych OBU, udostępnionych użytkownikom dróg za kaucją. Jest to rozwiązanie, z którego korzysta zdecydowana większość firm transportowych, jest ono powszechnie stosowane w krajach Unii Europejskiej. Chodzi o to, aby te urządzenia były jednak bezpłatnie udostępniane, a nie sprzedawane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Żeby nie generować kosztów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki zgłoszonej przez pana posła Szczepańskiego. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Pani minister, jakie jest stanowisko rządu do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Stanowisko rządu jest negatywne. My nie proponujemy tylko jednego rozwiązania, jak jest w tej poprawce. Proponujemy rozwiązania szerokie, od aplikacji, po EETS, przez ZSL i OBU. W rynkowym modelu dostawy, a więc i za kaucją będzie możliwość skorzystania, i w wynajmie. Będzie też można dokonać zakupu, w zależności od tego, jakie będą potrzeby rynku. Oferuje to szereg firm, które będą miały dostęp do dystrybucji takich usług.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Ponownie jeszcze poseł Szczepański.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Nie chciałem tego robić, bo najchętniej to zgłosiłbym wniosek formalny, żeby przed głosowaniem nad tą poprawką przedstawiła pani skutki finansowe, jakie są dla firm transportowych, dla tych, powiedzmy, 1,5 miliona samochodów, które są zarejestrowane. Chciałbym, żeby pani minister powiedziała mi, jakie będą skutki zakupu telefonów komórkowych, urządzeń do badania? To są setki milionów złotych, które państwo w tej chwili po prostu wpuszczacie w koszty przedsiębiorstw, jednocześnie powiększacie im koszty o wskaźnik inflacji.</u>
+          <u xml:id="u-123.1" who="#PoselWieslawSzczepanski">Chciałbym zapytać, czy państwo dokonaliście analizy, jakie będę skutki finansowe zakupu telefonów, urządzeń i wyposażenia przez firmy transportowe?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Pan poseł Suchoń i później pani minister zbiorczo odpowie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję, panie przewodniczący. Pani minister, Wysoka Komisjo, ja mam tylko taki apel, żeby na posiedzeniu Komisji Infrastruktury, Komisji, która zajmuje się też kwestiami technicznymi, nie uprawiać bajkopisarstwa. W ciągu najbliższych kilku miesięcy nie będzie na rynku miliona, półtora miliona urządzeń, nie będzie ich nawet pół miliona, bo państwo doskonale wiedzą, że tylko kilka firm ma dzisiaj przetestowane urządzenia. Z rynku płyną informacje, że nie ma takiej siły, żeby wdrożyć taką liczbę urządzeń, która potrzebna jest polskim przewoźnikom. Żadne bajki, żadne zapewnienia, zaklinania i żadne odprawianie modłów nie pomoże, bo to jest kwestia technologiczna, której przeskoczyć nie można. Alarmują o tym zarówno środowiska przewoźników, jak i ewentualnych dostawców tych urządzeń. Bardzo proszę wziąć to pod uwagę, a nie wprowadzać w błąd zarówno Wysoką Komisję, jak i opinię publiczną. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Jesteśmy w procedurze głosowania, na koniec jeszcze pan poseł Grabarczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję, ale to właśnie ułatwi nam chyba podjęcie decyzji. Pani minister, pytanie o koszty jest naprawdę istotne. Te rozwiązania niewątpliwie zwiększą koszty przewoźników, i to nie tylko o zakup urządzenia, ale także i o przesył danych. Ten przesył danych będzie obciążał wynik finansowy każdego pojazdu. W związku z tym jeszcze raz wracam do pytania zadanego przez pana posła Szczepańskiego i pana posła Suchonia: o ile zwiększą się koszty dla przewoźników? Bardzo prosimy o tę informację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Czy pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak. Jeżeli chodzi o skutki finansowe dla branży, to nie robiliśmy takich szacunków w tym przedłożeniu rządowym.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Chciałam jednak zwrócić uwagę na to, że model dostępności urządzeń OBU... A nie mówimy tylko o urządzeniach OBU, bo można się komunikować, można korzystać w systemie również z rozwiązań ZSL i EETS. W tej chwili bardzo mocno pracujemy nad tym, żeby oczywiście była zapewniona dostępność urządzeń pokładowych OBU, ale również testowane i integrowane są… To, co testuje Orlen, to nie tylko test aplikacji, ale właśnie test rozwiązań ZSL. Przypominam, że Orlen z viaTOLL też korzysta, więc nie jest jakimś przewoźnikiem, który nie ma pojęcia o systemie poboru opłat drogowych. Korzysta z systemu ZSL, testuje to rozwiązanie. Bardzo mocno pracujemy nad tym, żeby na czas wdrożenia systemu była dostępna również akredytacja i usługi EETS, które bardzo mocno wesprą to rozwiązanie. Tak więc to nie jest tak, że rozmawiamy tylko o OBU.</u>
+          <u xml:id="u-129.2" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Rozmawialiśmy faktycznie, ja znałam szacunki 500 tysięcy OBU, teraz już słyszę o milionie urządzeń OBU. Pytanie – która z tych liczb jest liczba prawdziwą? My jesteśmy… Zadeklarowałam w warsztatowym dialogu z przedsiębiorcami, przewoźnikami, że będziemy się starali zrobić wszystko, żeby te urządzenia były dostępne w takiej skali, w jakiej są potrzebne, ale mówię – patrzmy trochę szerzej, nie tylko OBU, patrzmy na ZSL i na rozwiązania EETS-owe.</u>
+          <u xml:id="u-129.3" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Co do kosztów transmisji danych, to chciałam tylko powiedzieć, że wymagania technologiczne tego systemu to 1 GB na 3 tysiące kilometrów, więc nie jest to jakaś oszałamiająca transmisja danych, jeżeli chodzi o wymagania systemowe. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki pana posła Szczepańskiego? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Ja bym tylko odpowiedział na pytanie pani minister w trakcie tego głosowania. Ponoć półtora miliona płatników jest zarejestrowanych w systemie viaTOLL. To pani powinna mieć wiedzę, ilu jest takich, którzy aktywnie korzystają, bo to w waszych rękach są te dane. Dziwie się, że pani minister się dziwi liczbom milion czy 500 tysięcy, bo to są dane, które są w rejestrach de facto państwowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Panie pośle, 700 tysięcy samochodów dziennie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselMiroslawSuchon">700 tysięcy. Ja mówię o tym ilu jest zarejestrowanych, bo są tacy, którzy korzystają nie codziennie, ale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Czy jesteśmy już gotowi, żeby wyświetlić wyniki głosowania? Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Informuję, że głosowało 34 posłów. Za było 15, przeciw 18, 1 poseł wstrzymał się. Poprawka nie uzyskała akceptacji. Jeszcze do zmiany trzeciej, panie pośle?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Proszę to potraktować jako wniosek mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Został zgłoszony wniosek mniejszości. Czy są jeszcze jakieś uwagi do zmiany trzeciej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Panie przewodniczący, wszystkie cztery poprawki, które zgłoszę, niech będą wnioskami mniejszości, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dobrze, proszę to odnotować. Czy są jeszcze uwagi do zmiany trzeciej? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-138.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany czwartej? Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Dziękuję. W zmianie czwartej w lit. d tiret pierwsze wnioskodawcy sugerują zastąpienie wyrazów „12 miesięcy” wyrazami „nie dłużej niż 36 miesięcy”. Analiza tekstu ustawy nowelizowanej sugeruje, żeby do zmienianych wyrazów, a więc „12 miesięcy” dołożyć trzeba jeszcze poprzedzający je bezpośrednio wyraz „przez”. Jeżelibyśmy go bowiem zostawili, to wówczas po wprowadzeniu nowelizacji ten przepis brzmiałby: „przez nie dłużej niż 36 miesięcy”, więc dość kuriozalnie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Bardzo dziękujemy za tę poprawkę. Jak najbardziej tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Czy są uwagi do zmiany piątej? Nie widzę. Do zmiany szóstej? Nie widzę. Czy do zmiany siódmej? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Panie przewodniczący, do zmiany szóstej, do art. 13iba ust. 11. Tutaj jest mowa o tym, że – chodzi o wytyczną do wydania rozporządzenia – minister musi brać pod uwagę, że nie może ona przekroczyć 1,5%. To jest norma wynikająca bezpośrednio z ust. 8. Tak jak było przy okazji art. 1, proponujemy wykreślenie tych wyrazów z ust. 11. Konkretnie chodzi o wyrazy, że „nie może ona przekroczyć 1,5% wartości wniesionych opłat oraz”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Oczywiście zgoda. Analogicznie jak wcześniej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Do zmiany szóstej jeszcze pan poseł Szczepański, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Chciałem do zmiany siódmej, nie do szóstej. Myślałem, że zakończyliśmy już zmianę szóstą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dobrze, w takim razie przechodzimy do zmiany siódmej. Pierwszy zgłosił się pan przewodniczący Polaczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, w zestawieniu poprawek jest to poprawka druga, którą rekomenduję w uzgodnieniu ze stroną rządową. Jest propozycja, aby w art. 2 w pkt 7 w lit. b średnik zastąpić przecinkiem i dodać lit. c w brzmieniu, które państwo mają przed sobą. Chodzi o nowe brzmienie ust. 8b.</u>
+          <u xml:id="u-149.1" who="#PoselJerzyPolaczek">Kilka zdań uzasadnienia. Ustawa o drogach publicznych, jak państwo wiecie, wprowadziła również odstępstwo od nałożenia kary pieniężnej za naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej w trybie przedpłaty, gdy przedmiot obowiązany uiści tę opłatę w terminie trzech dni od daty zakończenia przejazdu. W uzasadnieniu projektu rządowego wskazano, iż odstępstwo to nie dotyczyło sytuacji, cytuję: „w sytuacji, gdy do ujawnienia naruszenia doszło w wyniku kontroli drogowej podczas przejazdu po drodze krajowej”.</u>
+          <u xml:id="u-149.2" who="#PoselJerzyPolaczek">Ten przepis, mówiąc wprost, rzecz doprecyzowuje, poprzez nadanie nowego brzmienia w ust. 8b w taki sposób, iż wskazuje, że chodzi tu o kontrolę po zatrzymaniu pojazdu przez inspektorów bądź to Inspekcji Transportu Drogowego, bądź funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. Tym samym usuwa wątpliwości interpretacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Można, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pan poseł Szczepański. Rozumiem, że do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Nie, do poprawki mojej, bo wydaje mi się, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przepraszam, ale uporządkujmy. Teraz jesteśmy przy poprawce pana posła Polaczka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Tak, ale chciałem tylko powiedzieć jedną rzecz. Pierwsza powinna być głosowana moja poprawka, dlatego że ona skreśla tę całą zmianę, którą proponuje pan przewodniczący Polaczek. Jeśli poprawka nie uzyska większości, to wtedy oczywiście byłaby głosowana poprawka pana posła Polaczka, zmieniająca ust. 8b.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Absolutnie słuszna uwaga, dziękuję. Proszę zatem o zwięzłe zaprezentowanie swojej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Moja propozycja zmierza do zmiany w artykule, o którym mówił pan poseł Polaczek, ale ta zmiana polega na skreśleniu ust. 8b. Poprawka zmierza do uchylenia w ustawie o drogach publicznych ust. 8b w art. 13k, zgodnie z którym kary za naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej w trybie przedpłaty nie wymierza się, jeśli właściciel, posiadacz lub użytkownik uiści opłatę w terminie trzech dni od dnia zakończenia przejazdu. Zatem nie tylko w sytuacji post factum, ale nawet w sytuacji kontroli drogowej, w której zostanie stwierdzony obowiązek uiszczenia opłaty elektronicznej, np. skończyły się środki na koncie. Wówczas powinno się także dopuścić do sytuacji umożliwiającej zarejestrowanemu użytkownikowi drogi w systemie e-TOLL uiszczenie w określonym terminie nieopłaconej należności. Dopiero wtedy, gdy obowiązek ten nie zostanie dopełniony, należałoby wymierzyć karę. W związku z tym proponujemy skreślić ust. 8b. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Jakie jest stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Negatywne. Ten przepis tylko doprecyzowuje te kary w stosunku do właściciela, posiadacza i użytkownika, nie zmieniając konstrukcji samej zasady.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Najpierw przegłosujemy poprawkę pana posła Szczepańskiego. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z państwa posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, poproszę o wyniki. Głosowało 34 posłów. Za było 15, przeciw 19, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
+          <u xml:id="u-160.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Wobec powyższego przystąpimy do przegłosowania poprawki zgłoszonej przez pana przewodniczącego Polaczka. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Rozumiem, że stanowisko rządu jest pozytywne, zgodnie z tym, co powiedział pan przewodniczący Polaczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, potwierdzam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki pana posła Polaczka? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o wyświetlenie wyników. Informuję, że głosowało 33 posłów. Za było 19, przeciw 9, a 5 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany ósmej. Czy są uwagi? Pani poseł do zmiany ósmej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Tak. Do zmiany ósmej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę w takim razie zaprezentować poprawkę, a w zasadzie uzasadnić, bo jej treść znamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Poprawka polega na skreśleniu tego punktu z tego powodu, że tutaj zamierza się wydłużyć okres przedawnienia o trzy miesiące, do dziewięciu miesięcy, właściwie nie wiadomo z jakiego powodu. Państwo powinno być skuteczne i szybkie w ściganiu wszelkiego rodzaju naruszeń, więc kary pieniężne, zgodnie z definicją kary, powinny być wymierzane jak najszybciej. Nie znajduję w ogóle uzasadnienia, mając na względzie projektowane wzmocnienie kompetencji w zakresie kontroli na drogach płatnych i podniesienie sankcji za wykroczenia. Jeszcze wydłużenie okresu przedawnienia? I co jeszcze? Dajecie sobie państwo do ręki takie narzędzia, które naprawdę można odczytać tak, że abdykujecie ze swojej roli. Państwo powinno jednak być skuteczne i szybkie. Proszę, żeby szanowna Komisja przyjęła tę poprawkę i żebyśmy nie dawali możliwości wiecznego rozwlekania postępowań, wysyłania po prostu po dziewięciu miesiącach mandatów czy wezwań. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pan poseł Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Bardzo dziękuje, panie przewodniczący. Pani minister, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, bardzo prosiłbym panią minister o wyjaśnienie, czy abolicja po dziewięciu miesiącach dotyczy też firm spoza Unii Europejskiej, czyli zza naszej wschodniej granicy, np. z Turcji albo innych państw, z którymi nie mamy podpisanych umów dotyczących ściągania tego typu należności? Czyli innymi słowy, jeżeli ktoś nie opłaci tego, wyjedzie za naszą wschodnią granicę i znowu przyjedzie za dziewięć czy za dziesięć miesięcy albo będzie podróżował przez inne państwa europejskie, nie przekraczając tej granicy, to czy dojdzie do takiej sytuacji, że po dziewięciu miesiącach te jego zobowiązania zostaną po prostu umorzone?</u>
+          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselMiroslawSuchon">To oczywiście powoduje, że nasze firmy znowu będą gorzej traktowane. Mają siedzibę w Polsce, więc bardzo łatwo jest namierzyć i obciążyć opłatą, natomiast firmy zagraniczne mogą oczywiście w ten sposób zyskiwać przewagę konkurencyjną nad naszymi firmami. Bardzo proszę o precyzyjną odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Proszę panią minister o ustosunkowanie się zarówno do treści poprawki, jak i do pytania pana posła Suchonia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Zacznę może od treści poprawki. Tu stanowisko rządu jest negatywne. Te dziewięć miesięcy, wydłużenie z sześciu do dziewięciu miesięcy to czas potrzebny Generalnej Inspekcji Transportu Drogowego, które jest organem zajmującym się wymierzaniem kar. Ten czas jest potrzebny przede wszystkim do ustalenia właściwych osób obowiązanych, czyli właściciela, posiadacza, użytkownika pojazdu, żeby uniknąć sytuacji, że te kary byłyby stosowane także w nieuzasadnionych przypadkach. Celem jest więc z jednej strony prawidłowość postępowania, a z drugiej ochrona osób, których takie karanie dotyczy.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Jeżeli chodzi o podmioty zagraniczne, to, tak jak już mówiłam, w przypadku naruszeń przez osoby zagraniczne, które nie podlegają możliwości ściągnięcia egzekucji roszczeń w ramach podpisanych porozumień i umów administracyjnych, stosowana jest kaucja w celu odzyskania nieuiszczonych opłat za przejazd po drogach płatnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki. Jeszcze pan poseł Suchoń?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Tak, bardzo dziękuję. Rozumiem, że jeśli ktoś przekracza granicę, np. w Cieszynie, powiedzmy, taki przewoźnik turecki, to on na wjeździe do Cieszyna płaci jakąś kaucję, jadąc na przykład w kierunku Niemiec. I tę kaucję płaci jako zabezpieczenie opłat za przejazd drogowy. Jednak Cieszyn to nie jest zewnętrzna granica Schengen, ale to rzeczywiście zabezpieczałoby nasze interesy, tylko czy tak rzeczywiście jest? Czy każdy przewoźnik, który wjeżdża na teren Polski, płaci tę kaucję, jeżeli nie jest firmą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy pani minister się do tego odniesie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, oczywiście. Mówiłam, wypowiadając się poprzednio na temat granic, że to nie dotyczy strefy Schengen, natomiast jeśli pojazd zostanie zatrzymany, to tak. Te przepisy, z tego co wiem, obowiązują identycznie w starym systemie, jeżeli chodzi o kaucję i zagranicznych przewoźników.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki pani poseł Gill-Piątek. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Czekamy na wynik głosowania. Informuję, że głosowało 35 posłów. Za było 5, przeciw 28, a 2 się wstrzymało. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
+          <u xml:id="u-174.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany dziewiątej? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-174.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwag do zmiany nr 10? Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Do zmiany nr 10 do ust. 2 w art. 13naa mamy pytanie. W drugim wersie są wyrazy „powyżej 3,5 tony złożonego z samochodu”. Czy nie powinniśmy mówić o „złożonym z samochodu osobowego”, dlatego że wyraz odnosi się do kierującego zespołem pojazdów, złożonym z samochodu osobowego itd. To jest pytanie do wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-175.1" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">I drugie pytanie, do ust. 4, o relację tego przepisu z art. 37gj ustawy o autostradach. Czy nie będzie wątpliwości interpretacyjnych i możliwości wielokrotnego karania? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Proszę panią minister o ustosunkowanie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Jeżeli chodzi o pierwszą część, to powinno pozostać tak, jak jest zaprojektowane w ustawie, ponieważ dokładnie tak jest również w innych przepisach. Jeżeli chodzi natomiast o ust. 4, czyli tę wzajemną relację ustaw i karania, to tu nie będzie wątpliwości, że to są odrębne sytuacje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Pan poseł Polaczek, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Nie, panie przewodniczący, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">W takim razie pani poseł Gill-Piątek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Szanowny panie przewodniczący, składam poprawkę. Zgodnie z wcześniejszą dyskusją, która się już odbyła, chcieliśmy doprecyzować, co oznacza ograniczenie czytelności tablic. Chodzi o doprecyzowanie tego zapisu, czyli dodanie określenia: „znaki, napisy lub przedmioty, które znajdują się bezpośrednio przy tablicy rejestracyjnej i ograniczają czytelność tych tablic”.</u>
+          <u xml:id="u-181.1" who="#PoselHannaGillPiatek">W tej chwili brzmienie tego punktu, powiedzmy, ust. 2, jest cały czas – pozwolę się uprzeć – zbyt szerokie i stwarza przez to możliwości nadinterpretacji. Świat nie dzieli się niestety, to do poprzedniej wypowiedzi pana przewodniczącego Polaczka, na świat zwyczajny i świat techniczny. Policja czy służby, wlepiając komuś karę, nie będą rozważały, czy siedzieliśmy nad przepisami technicznymi, czy jakimiś innymi. To są po prostu przepisy, które trzeba doprecyzować, więc bardzo proszę, żeby… Nie rozumiem w ogóle tej uwagi, z jakiego powodu? To, że to są przepisy techniczne, znaczy, że powinny być nieprecyzyjne? Czy jeśli mamy jakiś zwyczaj, czy jeśli coś występuje zwyczajowo, to nie należy tego doprecyzowywać? Moim zdaniem to należy doprecyzować, ponieważ to stwarza pole do nadinterpretacji. Jeżeli służby, jeżeli policjant jest w stanie posądzić wicemarszałka Sejmu, który jest dwa razy od niego starszy, o to, że mu złamał nogę, podczas gdy ten policjant sam się potknął o radiowóz, to naprawdę możemy też spotkać się z sytuacjami, kiedy ten zapis będzie nadużywany i nadinterpretowany.</u>
+          <u xml:id="u-181.2" who="#PoselHannaGillPiatek">Wnosimy więc poprawkę mówiącą o tym, że chodzi o przedmioty, napisy lub znaki, które znajdują się bezpośrednio przy tablicy rejestracyjnej i ograniczają jej czytelność. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Stanowisko rządu, rozumiem, cały czas niezmienne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, negatywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki pani poseł Gill-Piątek. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za pozytywnym zaopiniowaniem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Jak będziemy gotowi, proszę o wyświetlenie wyników. Informuję, że głosowało 33 posłów. Za było 8, przeciw 18, a 7 posłów się wstrzymało. Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
+          <u xml:id="u-184.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy do zmiany nr 11 są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-184.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Do zmiany nr 12? Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Dziękuję, panie przewodniczący. W projektowanym art. 40a w ust. 5 pkt 2 wnioskodawcy wskazują, że minister właściwy do spraw finansów określi w drodze rozporządzenia tryb, sposób i termin dokonywania zwrotu opłaty w przypadku, gdy opłata została wniesiona w kwocie niższej niż należna. Jak się wydaje, w takiej sytuacji, kiedy opłata była wniesiona w kwocie niższej, nie będzie dokonywany zwrot opłaty. Wydaje się więc, że powinna być mowa o kwocie wyższej niż należna. To jest oczywiście pytanie do wnioskodawców.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Oczywiście to błąd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne wie, co należy z tym dalej zrobić. Czy są uwagi do zmiany nr 13? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-188.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 3 do zmiany pierwszej? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Mamy ogólną uwagę do art. 3, dotyczącą jego systematyki. Chcielibyśmy zauważyć, że zasadą jest klasyfikowanie ustaw nowelizowanych w ustawach zbiorczych nowelizujących według daty uchwalenia. O ile ustawa o autostradach płatnych została umieszczona w art. 1 jako ustawa wiodąca, o tyle – jak się wydaje – drugie miejsce powinna zajmować ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a dopiero trzecim artykułem powinna być ustawa o drogach publicznych, która została dopiero co rozpatrzona, przed sekundą.</u>
+          <u xml:id="u-189.1" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">I teraz pytanie do wnioskodawców: jaki był powód takiego, a nie innego umieszczenia ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Strona rządowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Ze względu na charakter i cel tej zmiany ustawa o drogach wydaje się równorzędna z ustawą o autostradach, stąd zostały one niejako wyjęte przed nawias. Podczas prac w Rządowym Centrum Legislacji ta kwestia nie była podnoszona, natomiast jeśli stanowisko Biura Legislacyjnego jest takie, jak przedstawiono, to myślę, że możemy się zgodzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję, jest zgoda rządu. Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">W takim razie, panie przewodniczący, zmienimy tę kolejność. Tytuł ustawy jest jasny, więc kolejne ustawy powinny być ułożone zgodnie z datami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dobrze. Państwo wiecie, co macie robić. Czy są uwagi do art. 4? Biuro Legislacyjne, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">Tak, panie przewodniczący, dziękuję. Uwaga do pkt 1. Mamy tam powiedziane, że po wyrazach „zadania wynikające” dodaje się wyrazy „z innych ustaw”. Generalnie ustawodawca nie powinien się posługiwać nieostrymi odesłaniami do jakichś bliżej nieokreślonych, innych ustaw. Pytanie brzmi: czy można by określić, o jakie ustawy chodzi w tym wypadku? Czy można to doprecyzować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Nie zgadzamy się na tę zmianę. W tych innych ustawach… To jest szereg ustaw. W tych innych ustawach jest precyzyjnie wymienione, o jakich zadaniach mowa. W związku z tym nie będzie wątpliwości co do stosowania tego przepisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Czy do art. 5 są uwagi? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-198.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 6? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-198.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany pierwszej w art. 7? Czy w ogóle są uwagi do art. 7? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-198.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 8? Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Dziękuję. Dwie uwagi. Jedna o charakterze ogólnym, w pierwszej kolejności. Chcielibyśmy dopytać. To jest pytanie do wnioskodawców, czy nie odnoszą państwo wrażenia, że art. 8 powinien być materią odrębnego przedłożenia? W naszej ocenie nowelizacja ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, która została przedstawiona, niekoniecznie jest w pełni zbieżna z głównym celem przedłożenia.</u>
+          <u xml:id="u-199.1" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Druga uwaga dotyczy stricte ust. 5 projektowanego przepisu, w którym jest mowa o tym, że nagranie sporządza i przechowuje przez sześć lat podmiot, który potwierdza profil zaufany. Chcielibyśmy zaproponować doprecyzowanie, czyli że: „Nagranie sporządza i przechowuje przez 6 lat od dnia jego sporządzenia podmiot, który potwierdza profil zaufany przy użyciu metody, o której mowa w ust. 2”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pani minister, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję. Odniosę się do ust. 5, bo tutaj zgadzamy się z tą propozycją zmiany. Natomiast co do ratio legis umieszczenia tego w tej zmianie, to poproszę o odpowiedź pana dyrektora z Departamentu Informatyzacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#DyrektorCentrumInformatykiResortuFinansowMaciejGorski">Wideoidentyfikacja została wprowadzona w przepisach związanych z epidemią COVID-19 jako rozwiązanie tymczasowe. Jest ona związana z tym projektem, dlatego że z punktu widzenia rejestracji kierowców ważne jest to, żeby dostarczyć pewną metodę uwierzytelnienia, a taką metodą dla usług e-administracji jest właśnie profil zaufany. Biorąc pod uwagę, że kierowcy są często w drodze, to z perspektywy wdrożenia systemu minister finansów zwrócił się do ministra cyfryzacji z prośbą o przygotowanie takich przepisów. Przepisy zostały przygotowane na prośbę ministra finansów. Włączono je do tego projektu, żeby weszły w życie w planowanej dacie, jeszcze przed uruchomieniem nowego systemu, co pozwoli kierowcom na zakładanie profilu zaufanego właśnie z wykorzystaniem wideoidentyfikacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Rozumiem, że Biuro Legislacyjne doskonale wie, co ma robić.</u>
+          <u xml:id="u-204.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 9? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-204.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany pierwszej w art. 10? Pan poseł Polaczek, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, tu jest propozycja, która jest oznaczona w materiałach jako poprawka nr 3, polegająca na tym, że nadajemy nowe brzmienie w art. 10 pkt 1. Chodzi o to, że nowe brzmienie uzyskuje art. 9 ust. 2. Po ust. 2 dodaje się ust. 2a, po ust. 3 zmieniamy i nadajemy nowe brzmienie pierwszemu zdaniu i dodaje się również w ust. 5 pkt 5 w nowym brzmieniu. Proponowane zmiany pozwalają poborcy opłaty na stworzenie okresu przejściowego i równoległe funkcjonowanie dwóch systemów, co będzie umożliwiało płynne wdrożenie nowego systemu. Tego, który jest regulowany tą ustawą. Da to czas na dostosowanie się przewoźników do nowego systemu. Poprawka, która jest skonsultowana z rządem, odpowiada także na postulaty branży transportowej w zakresie zapewnienia przez poborcę opłaty okresu przejściowego  w ust. 2, który jest regulowany w art. 9 i uzyskuje nowe brzmienie. Ten okres jest przedłużony do dnia 30 września br. Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Rozumiem, że stanowisko rządu jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia tej poprawki. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o wyświetlenie wyników głosowania. Głosowało  35 posłów. Za było 20, przeciw 13, a 2 posłów wstrzymało się od głosu. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
+          <u xml:id="u-208.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Też mam poprawkę do art. 10. Ona powinna być głosowana po poprawce pana posła Polaczka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dobrze, ale jeszcze do zmiany pierwszej, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Mówimy o art. 10, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Art. 10 zmiana pierwsza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Tak, do pkt 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">W takim razie proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Proponuję, żeby nowe brzmienie otrzymał art. 9 ust. 4, który nie był dotychczas ruszany. Poprawka zmierza do wprowadzenia zmiany w przepisie przejściowym zawartym w art. 9 ust. 4 ustawy o drogach publicznych. Zważywszy na przygotowania KAS do wprowadzenia nowego systemu poboru opłat drogowych w Polsce, zasadnym wydaje się wprowadzenie odpowiedniego okresu przejściowego, wynoszącego co najmniej sześć miesięcy. Od momentu wyłączenia dotychczasowego systemu viaTOLL, przewidzianego  na 30 czerwca 2021 r., do czasu pełnego przygotowania do uruchomienia i przetestowania systemu e-TOLL, w tym dopuszczenia do systemu operatorów EETS i kart flotowych, powinno nastąpić zawieszenie pobierania opłat drogowych od pojazdów ciężarowych i autobusów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Oczywiście poprzednia poprawka, trzecia poprawka zgłoszona przez pana posła Polaczka uzyskała akceptację Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Chciałem tylko zauważyć, że akurat ust. 4 nie był głosowany w poprawce pana posła Polaczka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Ja mówię teraz tylko o moim sformułowaniu, którego błędnie użyłem po głosowaniu poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-218.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki pana posła Szczepańskiego. Stanowisko rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Negatywne. Nie ma możliwości zawieszenia poboru opłat drogowych na taki okres.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Mogę prosić o głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo, pan poseł Grabarczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję, panie przewodniczący. Pani minister, w Niemczech zawieszono pobór opłat w podobnej sytuacji, gdy pojawiły się wątpliwości do wdrażanego systemu, na okres dwóch lat. Przez dwa lata także nasi przewoźnicy, którzy operowali na autostradach niemieckich, nie ponosili opłat właśnie w związku z tym, że system był niedopracowany. Jest więc taka możliwość i ma już swoje precedensy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki pana posła Szczepańskiego. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Podaję wyniki głosowania. Głosowało 34 posłów. Za było 16, przeciw 18, nikt się nie wstrzymał. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
+          <u xml:id="u-223.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do zmiany drugiej w art. 10? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-223.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 11? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-223.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, ja się zgłaszałem do art. 11.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Najmocniej pana przepraszam, ale siedzimy tak, że ja po prostu nie widzę. Proszę zdecydowanie sygnalizować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Właśnie się staram. Mogę, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Do art. 11?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, pani minister, szanowni państwo, chciałem jeszcze dopytać panią minister o sprawę systemu. Moje pytanie jest takie: jeżeli ktoś będzie używał tego urządzenia w postaci np. smartfona, na którym zainstaluje aplikację, to, czy dane o miejscu, w którym on przebywa, czyli dane z poruszania się, będą wysyłane przez tę aplikację do systemu tylko w tym zakresie, który jest związany z drogami płatnymi, czy też będą wysyłane dane niezależnie od tego, czy będzie na odcinku płatnym, czy poza tym odcinkiem? I tylko system, już centralnie, będzie weryfikował, czy przejechany odcinek jest płatny, czy bezpłatny? Bardzo prosiłbym o precyzyjne poinformowanie nas, jakie dane będą przesyłane z urządzenia do centralnego serwera? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Z urządzenia do centralnego serwera, czyli jakby do systemu SPOE KAS będą przesyłane wszystkie dane geolokalizacyjne, natomiast automatycznie będą usuwane te dane, które nie dotyczą przejazdu odcinkiem płatnym autostrady.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Ad vocem jeszcze pan poseł Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Pytanie doprecyzowujące, ponieważ, jak wszyscy wiemy, ten system jest obarczony zasadniczą wadą – w sposób niekontrolowany mają do niego dostęp wszystkie służby. W związku z tym mam nie tyle wątpliwość, co pewność, że te dane będą usuwane w taki sposób, żeby przypadkiem temu dostępowi służb nie zrobić przykrości. Pytanie brzmi: dlaczego ministerstwo nie zdecydowało się na ustawienie blokady po stronie aplikacji? Dlaczego ministerstwo nie stworzyło takiej aplikacji, która u siebie, lokalnie na telefonie, rozpoznaje, czy to jest droga płatna, czy niepłatna? Taka możliwość przecież jest, ponieważ dzisiejsze oprogramowanie pozwala na tego rodzaju operację.</u>
+          <u xml:id="u-234.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Dlaczego więc aplikacja nie rozpoznaje dróg płatnych i nie przesyła danych wyłącznie w tym zakresie do serwera centralnego? W sposób oczywisty i poza dyskusją zabezpieczałoby to prywatność obywateli i wszystkich użytkowników dróg. W sytuacji, kiedy wysyłane są wszystkie dane, to jest nic innego jak element de facto totalnej inwigilacji każdej osoby, która będzie miała zainstalowaną taką właśnie aplikację na swoim telefonie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję bardzo. Co do dostępu innych służb, to po pierwsze – w zakresie regulowanym ustawami i kompetencjami tych służb, a po drugie – to jest zawsze na wniosek. Nie ma niekontrolowanego dostępu do danych.</u>
+          <u xml:id="u-236.1" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Jeśli chodzi o kwestię technicznego zakresu aplikacji, to poproszę o odpowiedź pełnomocnika ministra finansów do spraw informatyzacji pana Przemysława Kocha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-237.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pełnomocnik ministra finansów do spraw informatyzacji Przemysław Koch:</u>
+          <u xml:id="u-237.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Odpowiadając na pytanie dotyczące aplikacji mobilnej. Aplikacja mobilna jest skonstruowana w taki sposób, że wymaga od użytkownika jej uruchomienia w momencie rozpoczęcia przejazdu i zakończenia po zakończeniu przejazdu, poprzez wybranie przycisku „zakończ przejazd” w momencie zatrzymania pojazdu po tym, jak przestanie on się poruszać po drodze płatnej.</u>
+          <u xml:id="u-237.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dlaczego aplikacja jest skonstruowana w ten sposób? Dlatego, żeby nie było, po pierwsze przesyłania nadmiarowych danych do systemu, po drugie, żeby aplikacja nie musiała działać cały czas w tle, co mogłoby, jak wybrzmiało w niektórych głosach, świadczyć o inwigilacji. Jeżeli aplikacja miałaby sama rozpoznawać, czy ktoś rozpoczął przejazd po drodze płatnej, czy nie, i włączać się w sposób automatyczny, to musiałaby ona być cały czas aktywna. Musiałaby cały czas działać w tle i zbierać dane geolokalizacyjne, rozpoznawać je i wysyłać je dopiero w momencie rozpoczęcia płatnego przejazdu po drodze płatnej. Tutaj natomiast decyduje użytkownik, kiedy uruchamia aplikację i kiedy ją wyłącza. Dane są wysyłane tylko w tym przedziale czasu, od momentu włączenia do momentu wyłączenia. Co więcej, jeżeli dane trafią na nasze serwery i proces, który będzie je, mówiąc kolokwialnie, obrabiał, rozpozna, że to nie jest odcinek płatny, te dane będą kasowane jako niepotrzebne do naliczenia opłat drogowych za przejazd po drogach płatnych.</u>
+          <u xml:id="u-237.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pan poseł Szczepański jeszcze z jakąś uwagą?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">W tym momencie z pana wypowiedzi rozumiem, że te dane będą cały czas transmitowane, jeśli zapomnę na przykład wyłączyć aplikację. Chciałbym się więc zapytać, po jakim czasie będą kasowane?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Zanim pan pełnomocnik udzieli odpowiedzi, to może jeszcze głos pana posła Suchonia i dopiero potem odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję, panie przewodniczący. To jest bardzo poważny temat, bo rzeczywiście ja się zgadzam z panem posłem Szczepańskim. To była jedna część, o którą chciałem dopytać, tzn. o czas retencji.</u>
+          <u xml:id="u-240.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Ale druga rzecz, pani minister… Pragnę pani wyjaśnić, bo być może ktoś panią wprowadził w błąd. Dobrze byłoby, gdyby pani minister miała pełną świadomość, że dostęp na wniosek poszczególnych służb realizowany jest w momencie, kiedy nie ma bezpośredniego łącza, kiedy te służby nie mają dostępu online. W przypadku tego systemu jest natomiast podstawa prawna, tak jak po kolei rząd PiS wprowadzał w każdy system podstawę prawną możliwości dostępu online do wszystkich danych. Rzecznik praw obywatelskich w jednym ze swoich wystąpień wskazał, że de facto państwo polskie nie ma żadnej kontroli obiektywnego urzędu, niezależnego od poszczególnych rodzajów służb nad tym, w jaki sposób poszczególne służby korzystają z tego uprawnienia. Ustawy przewidują oczywiście wymagania techniczne, one są wyłącznie deklarowane, natomiast żadna ustawa, i to jest nieprawdopodobny lobbing, nie daje podstawy do wykonania kontroli, w jaki sposób spełniane są te warunki. Żadne ministerstwo nie prowadzi tego typu kontroli.</u>
+          <u xml:id="u-240.2" who="#PoselMiroslawSuchon">Deklarować można oczywiście wszystko. Być może pani minister nie miała tej świadomości, ale tak dzisiaj są formułowane warunki ustawy. Nawet jeżeli dzisiaj, że tak powiem, służby nie mają bezpośredniego linka, to w momencie, kiedy uzyskają, to ich działalność i operowanie na tych danych są już poza wszelką kontrolą. W związku z tym nasze pytania dotyczące prywatności są jak najbardziej zasadne.</u>
+          <u xml:id="u-240.3" who="#PoselMiroslawSuchon">I z całym szacunkiem do pana ministra – nie przekonuje mnie to tłumaczenie. Równie dobrze działałoby to wtedy, kiedy aplikacja u siebie miałaby wykaz, upraszczając, dróg płatnych. Obojętnie, czy jest włączona na początku przejazdu, czy przy wjeździe na odcinek płatny – jej rola w zupełności by wystarczała. Naprawdę zastanawia mnie, co kierowało administracją, że wymyśliła taki system, powiedzmy otwarcie, szkodliwy z punktu widzenia ochrony prywatności obywateli. Nie znajduję odpowiedzi na to pytanie i to jest zastanawiające.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Dwa ostatnie głosy: pan poseł Sośnierz i pan prezes Buczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselDobromirSosnierz">Mam pytanie dotyczące tej aplikacji. Czy ona będzie oparta na otwartym kodzie źródłowym? I jeszcze chciałem spytać… Przepraszam, ale wyleciało mi z głowy. W każdym razie chodzi mi przede wszystkim o kod źródłowy. Czy możemy oczekiwać, że to będzie jawne? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przepraszam, ale ja nie bardzo zrozumiałem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Chodzi o kod źródłowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Adresaci, jak widać, zrozumieli. W takim razie pan prezes Buczek. Ostatni głos i przechodzimy dalej. Czy pan prezes Buczek jest z nami, czy go nie ma?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#PrezesZMPDJanBuczek">Jestem, najmocniej przepraszam, panie przewodniczący. Szanowni państwo posłowie, szanowna pani minister, przed chwilą usłyszeliśmy potwierdzenie naszych obaw, bo przed chwilą jeden z panów ze strony twórców tego systemu potwierdził wątpliwość, że użytkowni będzie miał możliwość włączenia, wyłączenia aplikacji, czyli to, o czym my mówimy – zmusza się kierowcę do aktywnego udziału w procesie korzystania z urządzenia do przesyłania danych. My chcemy tego uniknąć.</u>
+          <u xml:id="u-246.1" who="#PrezesZMPDJanBuczek">Zadałem pytanie, jak sobie można wyobrazić, że kierowca autokaru będzie jedną ręką jechał, a drugą będzie manipulował w telefonie, jeszcze z ekranem dotykowym, żeby było śmieszniej, aby spełnić wyobrażenia tzw. twórców tego systemu, który w naszym przekonaniu jest bardzo ciekawy z punktu widzenia technologicznego, ale nie ma on zastosowania w realnym życiu gospodarczym, w praktyce. Dlatego w żadnym systemie na świecie nie istnieje tego typu przymuszenie do korzystania.</u>
+          <u xml:id="u-246.2" who="#PrezesZMPDJanBuczek">Chcę zwrócić państwa uwagę, że w dalszej części dyskusji usłyszałem, zresztą tak wynika z rozstrzygnięć pań i panów posłów, którzy jesteście obserwowani przez waszych wyborców, także przewoźników, więc pewnie niejednokrotnie będziecie jeszcze zmuszeni im wyjaśniać, jakie były motywy takiego szkodliwego działania z naszego punktu widzenia.</u>
+          <u xml:id="u-246.3" who="#PrezesZMPDJanBuczek">Natomiast chcę powiedzieć, że nie ma realnej szansy, powtórzę to, na przedłużenie systemu, który jest w trakcie wygaszania. Natomiast nowy system, dopóki nie będzie w pełni wdrożony, dopóki nie będziemy mieli dostępu przynajmniej do pół miliona takich urządzeń na starcie – ten system nie ruszy. W podobnej sytuacji spotkamy się wszyscy pełni emocji i wytykając sobie błędy, tylko dlatego, że dzisiaj twórcy tego systemu są impregnowani na racjonalne argumenty.</u>
+          <u xml:id="u-246.4" who="#PrezesZMPDJanBuczek">Ja rozumiem, że przegrywamy z machiną polityczną, tylko nie rozumiem, dlaczego machina polityczna służy sama sobie, a nie nam obywatelom i naszej gospodarce. Rozumiemy to, że w tym momencie nie mamy siły sprawczej, żeby cokolwiek zmienić, ale proszę państwa, żebyście zapamiętali ten moment, bo w chwili, gdy będziecie na siłę dopychać kolanem i wdrażać ten system, powstaną ogromne skutki, negatywne skutki dla gospodarki i dla mojej branży. W związku z tym chciałbym, żebyście wtedy zrobili rachunek sumienia i porozmawiali ze swoimi wyborcami. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Czy strona rządowa chce udzielić odpowiedzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Odniosę się jeszcze do tego dostępu służb, chociaż już nie rozmawialiśmy… Ja jednak będę twierdzić, że nie ma tam dostępu online. Jest dostęp na wniosek. Jedyne dwie organizacje, które mają dostęp, ale też tylko do danych kontrolnych w systemie, to GITD, bo uczestniczy w rozliczeniu opłat drogowych, oraz Policja z racji kontroli na drodze. I to jest koniec. I to też tylko do wybranych informacji, a nie do wszystkich danych w systemie.</u>
+          <u xml:id="u-250.1" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Jeżeli chodzi o kwestie podniesione przez pana prezesa Buczka, to tylko przypomnę, że nie ma przymuszenia do korzystania z aplikacji. Przypomnę też po raz kolejny, że nie trzeba włączać aplikacji, jadąc. Można to zrobić w dogodnym momencie przed rozpoczęciem przewozu i po zakończeniu przewozu.</u>
+          <u xml:id="u-250.2" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Odniosę się jeszcze do kwestii przechowywania danych w systemie. Dane, które nie dotyczą, nie są związane z odcinkami płatnymi dróg, w momencie kiedy wpadają do systemu, automatycznie są z niego usuwane, więc nie ma żadnego przechowywania nadmiarowych danych o przewozach, przejazdach po odcinkach, które nie są płatnymi odcinkami dróg. Te dane, które dotyczą przewozu po płatnym odcinku drogi czy też przejazdu po płatnym odcinku drogi, są przechowywane w systemie maksymalnie przez dziewięć miesięcy – mówię o danym geolokalizacyjnych – w związku z możliwością prowadzenia przez GITD postępowań kontrolnych związanych z prawidłowością uiszczenia opłaty i ewentualnych kar. To jest ten okres retencji danych.</u>
+          <u xml:id="u-250.3" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dodatkowo jeszcze dla bezpieczeństwa jest w systemie zaimplementowany taki mechanizm, że co trzy miesiące dane dotyczące przewozów po odcinkach płatnych są jakby przeszukiwane w systemie. Wyłapywane są nadmiarowe dane, które z systemu są usuwane. To są te mechanizmy zabezpieczające.</u>
+          <u xml:id="u-250.4" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Sośnierza o otwarty kod źródłowy, to może oddam głos specjalistom, bo się na tym nie znam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-251.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pełnomocnik ministra finansów do spraw informatyzacji Przemysław Koch:</u>
+          <u xml:id="u-251.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeżeli chodzi o otwarty kod źródłowy aplikacji mobilnej, która jest wytwarzana siłami Ministerstwa Finansów i która będzie darmową aplikacją do pobrania ze sklepów internetowych, to nie planujemy upublicznienia tego kodu, dlatego że to mogłoby zagrażać bezpieczeństwu całego systemu. Jeśli chodzi zaś o bezpieczeństwo oprogramowania, to oprogramowanie będzie poddane audytowi bezpieczeństwa, w ramach którego potwierdzimy, że to rozwiązanie jest bezpieczne i odporne na wszelkiego rodzaju ataki, w szczególności ataki hakerskie.</u>
+          <u xml:id="u-251.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeżeli chodzi o publikację specyfikacji technicznych, to takie specyfikacje albo już są opublikowane, albo będą. Te specyfikacje dotyczą integracji z naszym systemem e-TOLL, w szczególności integracji dla operatorów OBU, operatorów ZSL i operatorów Europejskiego Systemu Poboru Opłat, czyli EETS, a docelowo także dla podmiotów, które będą chciały w sposób komercyjny dystrybuować i sprzedawać e-bilety autostradowe. Tutaj także planujemy publikację specyfikacji technicznych, które pozwolą na integrację z naszym systemem i sprzedaż oraz rejestrację takich biletów autostradowych.</u>
+          <u xml:id="u-251.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Można, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie pośle, naprawdę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Z wnioskiem, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Jeśli z wnioskiem, to proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Z wnioskiem do pani minister. W związku z jej wypowiedzią bardzo bym prosił, aby do drugiego czytania pani minister, dla naszego bezpieczeństwa, uspokoiła nas i złożyła projekt poprawki, który będzie mówił o tym, że dane niepotrzebne będą automatycznie usuwane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie, nie ma więcej zgłoszeń do art. 11. Czy są uwagi do art. 12? Biuro Legislacyjne ma uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Tak jest. W ust. 1 mamy odesłanie do art. 37gd ust. 1 i 2 w kontekście kontroli. W pozostałych przepisach materialnych ustawy nowelizowanej używano spójnika „lub”. Pytanie – dlaczego tutaj użyto spójnika „i”? Czy nie powinniśmy tego ujednolicić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Powinniśmy ujednolicić, czyli także spójnik „lub”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Biuro Legislacyjne w ramach upoważnienia może to oczywiście zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-261.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 13? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-261.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 14? Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">Panie przewodniczący, drobna uwaga. Pytanie do strony rządowej. Do umów koncesyjnych lub umów o budowę i eksploatację stosuje się odpowiednio przepisy art. 37a ust. 1b–1x. I jest pytanie, bo tam jest dodawany również ust. 1y, który także odnosi się do tych umów: czy to jest celowo pominięte, czy po prostu przez przypadek i nie należałoby tego zmienić w taki sposób, że byłoby „ust. 1b–1y”? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Rzeczywiście to zostało pominięte przez przypadek. Należy uzupełnić o ust. 1y. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 15? Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Pytanie do zdania ostatniego. Mamy szereg odesłań i one odsyłają do artykułów bezpośrednio po sobie następujących. Pytanie do wnioskodawców: czy celowe było takie rozbijanie, czy jednak można odesłać do przepisów art. 37gd–37gk? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Można odesłać zbiorczo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Art. 16. Czy są uwagi? Pan poseł Polaczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Zreferuję teraz poprawkę oznaczoną jako poprawka nr 4 w materiale, który mają panie i panowie posłowie. Po konsultacjach ze stroną rządową proponuję, aby po art. 16 dodać art. 16a w brzmieniu, które państwo macie przed sobą. Chodzi o to, że chcemy umożliwić wcześniejsze, tj. przed 1 grudnia, przed datą projektowaną niniejszymi przepisami, wprowadzenie nowego sposobu poboru opłaty za przejazd autostradą na państwowych autostradach płatnych, zakupu biletu autostradowego. Taki przepis umożliwi podróżnym wcześniejszy zakup biletu i spowoduje brak przestoju w ruchu na autostradach, mówiąc kolokwialnie, w nocy z 30 listopada na 1 grudnia 2021 r. To jest niewielka poprawka, ale doprecyzowująca moment przejścia i uruchomienia tej funkcjonalności, która zaistnieje od 1 grudnia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Wszystko jasne, dziękuję bardzo. Rozumiem, że stanowisko rządu jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Przystąpimy do rozpatrzenia tej poprawki. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Proszę o wyświetlenie wyników. Informuję, że głosowało 31 posłów. Za było 30, 1 przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-273.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 17? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-273.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Do art. 18? Pan poseł Polaczek, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Panie i panowie posłowie, spośród zgłoszonych poprawek, skonsultowanych ze stroną rządową, ta poprawka jest oznaczona jako poprawka nr 5. Mamy propozycję, aby po art. 18 dodać art. 18a w brzmieniu, które macie państwo przed sobą.</u>
+          <u xml:id="u-274.1" who="#PoselJerzyPolaczek">Krótkie uzasadnienie. Przedłożony przez rząd projekt zawiera w treści również ułatwienia dla przewoźników w zakresie rejestracji w systemie e-TOLL. Proponowane poprawką przepisy przejściowe znoszą sankcję w postaci kary administracyjnej dla kierujących, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy zachowają się zgodnie z nowymi przepisami. Biorąc pod uwagę fakt, iż poborca opłaty znał, że dane te nie są niezbędne do prawidłowego jej poboru oraz że zmiana nałożonych ustawą obowiązków jest w interesie adresatów norm, niecelowe byłoby nakładanie sankcji. Zatem właściwe jest wprowadzenie przepisów tzw. intertemporalnych, wyłączających możliwość poniesienia sankcji za te naruszenia. Proszę o przyjęcie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Stanowisko rządu, jak sądzę, jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez przewodniczącego Polaczka? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Głosowało 32 posłów. Za było 31, nikt nie był przeciw, 1 poseł się wstrzymał od głosu. Stwierdzam, że poprawka została zaakceptowana.</u>
+          <u xml:id="u-277.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 19? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-277.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Do art. 20? Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Do ust. 2. Proponujemy wykreślenie wyrazu „ważności”. To jest w trzecim wersie. Naszym zdaniem będzie to zbędne powtórzenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Stanowisko rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Negatywne. Chcielibyśmy, żeby pozostało tak, jak jest w przepisie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Nie widzę poprawki w tym zakresie. Czy do art. 21 są uwagi? Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">W drugim wersie proponujemy wykreślenie wyrazów „w brzmieniu dotychczasowym”. To jest jasne, że dotychczasowe przepisy wykonawcze były wydawane na podstawie przepisów już aktualnie obowiązujących. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Czy są uwagi do art. 22? Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Tutaj mamy kilka uwag. Pierwsza jest redakcyjna. W pkt 1, 2 i 3 we wprowadzeniu do wyliczenia, tam, gdzie mamy kwoty zbiorcze, proponujemy – a właściwie sejmowi językoznawcy proponują – usunięcie przecinka albo wstawienie myślnika i zastąpienie wyrazów „z tego” wyrazami „z czego”, ale to jest tylko redakcja. Istotniejsza w naszej ocenie jest druga kwestia. Otóż, szanowni państwo, po zsumowaniu kwot maksymalnych limitów wydatków przewidzianych na poszczególne lata, zarówno w pkt 1, jak i w pkt. 2, okazuje się, że one są nieadekwatne do tego, co przedstawione zostało we wprowadzeniu do wyliczenia w pkt 1 i 2. I tak w pkt 1 kwota 113,6 mln zł została delikatnie zawyżona, po zsumowaniu jest bowiem 113, 592 mln zł. Natomiast chyba jeszcze istotniejsze jest to, co wydarzyło się w pkt 2, a mianowicie 6,6 mln zł jest kwotą niższą, przewidzianą ogólnie, niż kwoty wydatków przewidziane na poszczególne lata. Teraz pytanie: czy wnioskodawcy mają świadomość tych różnic? Jest ewentualnie prośba o skorygowanie tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Rozumiem, że te przecinki, myślniki i zmiana wyrazów „z tego” na „z czego” są akceptowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Tak, to jest akceptowalne, natomiast co do różnic w tych kwotach to wynikają one z zaokrągleń zgodnych z zasadami matematycznymi. Nie widzimy zasadności poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Czyli zmianę pierwszą i drugą rozpatrzyliśmy. Czy są uwagi do zmiany trzeciej? Panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Przepraszam, panie przewodniczący, ale myślałem, że już chodzi o kolejny ustęp.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są uwagi do art. 23? Proszę bardzo, pan poseł Suchoń.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dziękuję, panie przewodniczący. Ufając, że jednak wprowadzenie waloryzacji wskaźnikiem inflacji w sposób znaczący pogorszy sytuację zarówno polskich firm, jak i obywateli, a w tych czasach, które mamy, trudnych z punktu widzenia gospodarki, ale i takich, które będą od nas wszystkich wymagały zwiększonego poziomu zaangażowania i kapitałów w przedsiębiorstwach, żeby powrócić na ścieżkę dynamicznego wzrostu – proponuję, aby tę waloryzację, możliwość wprowadzenia waloryzacji przesunąć z 2021 r., czyli obecnego, na 2025 r.</u>
+          <u xml:id="u-291.1" who="#PoselMiroslawSuchon">Wydaje się, a przynajmniej tak wskazują ekonomiści, że kilka lat potrwa powrót do jako takiej, nie mówię dobrej, ale jako takiej kondycji, która będzie umożliwiała powrót na rzeczywiście dynamiczną ścieżkę wzrostu, i to wszystkich. Proszę więc o przyjęcie tej poprawki i naprawdę apeluję do większości. Firmy są w bardzo trudnej sytuacji. Dopiero zobaczymy kwestię redukcji miejsc pracy, a to oczywiście również przekłada się na pracowników. Dobijanie firm kolejnymi podwyżkami, opłatami, podatkami... To nie jest jeden przypadek. Gdyby to był jeden, to jeszcze powiedzmy, że można w szerokim tego słowa rozumieniu próbować to zrozumieć. Jednak w sytuacji, w której wprowadzane są kolejne podwyżki opłat, podatków, nowe podatki, to naprawdę jeszcze dobijanie firm transportowych wzrostem kosztów opłat za korzystanie z dróg jest co najmniej nieprzyzwoite. Dlatego apeluję o przesunięcie tego na 2025 r. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję, tylko mam do pana prośbę, panie pośle. Ta poprawka wcześniej nie trafiła do sekretariatu Komisji. Jeśli dzisiaj chcielibyśmy ją procedować, to musielibyśmy ogłosić przerwę przynajmniej na kilkadziesiąt minut w celu zeskanowania i dostarczenia tej poprawki posłom, którzy uczestniczą w posiedzeniu zdalnie. Moja propozycja jest taka, aby tę poprawkę złożyć jutro w drugim czytaniu. Oczywiście jeśli pan poseł wyrazi taką wolę. Jeżeli nie, to oczywiście przejdziemy stosowną procedurę i zarządzę przerwę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Panie przewodniczący, jeżeli pan zarządza, że poprawkę trzeba zgłosić na drugim czytaniu, to oczywiście się dostosuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-294">
+          <u xml:id="u-294.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">To jest tylko moja prośba, racjonalny wniosek, bowiem są również posiedzenia innych komisji, a posłowie bezczynnie by tutaj czekali, aż sekretariat zeskanuje i roześle materiały do posłów, którzy uczestniczą w obradach zdalnie. Myślę, że wszystkim nam ekonomika czasu jest bliska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-295">
+          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Przyjmuję wskazówkę pana przewodniczącego, chociaż nie ukrywam, jeżeli ktoś słuchał, to zmiana cyfry 1 na cyfrę 5 nie rodzi wielkich problemów. Ale oczywiście przyjmuję słowa pana przewodniczącego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-296">
+          <u xml:id="u-296.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Będę zobowiązany, dziękuję serdecznie. Zostanie oczywiście zapamiętane, że jest jeszcze poprawka pana posła.</u>
+          <u xml:id="u-296.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są jeszcze uwagi do art. 23? Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-297">
+          <u xml:id="u-297.0" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Panie przewodniczący, pozwolę sobie jeszcze zaakcentować uwagę do art. 22. Chodzi o dwie zmiany, które wprowadzimy, o ile będzie akceptacja. Wcześniej się nie porozumieliśmy. W ust. 2 zauważamy, że tam jest jeden mechanizm korygujący, więc zmienimy liczbę, a w ust. 4 jest mowa o wielkości wydatków, a wydaje się, że powinna tam być „wysokość wydatków”.</u>
+          <u xml:id="u-297.1" who="#LegislatorLukaszGrabarczyk">Do art. 23 z kolei mamy pytanie do wnioskodawców. W niektórych przepisach, które mają wejść w życie 14 dni od dnia ogłoszenia, funkcjonują odesłania do przepisów, które wejdą w życie z dniem 1 grudnia. Czy nie będzie to powodować wątpliwości interpretacyjnych w stosowaniu tych przepisów? Jako przykład mogę podać art. 7 pkt 5 lit. b.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-298">
+          <u xml:id="u-298.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję serdecznie. Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-299">
+          <u xml:id="u-299.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Co do art. 22, to zgoda na propozycję. Natomiast jeśli chodzi o art. 23, to tutaj nie będzie takich wątpliwości. Przepisy z dłuższym terminem wejścia w życie dotyczą tylko biletów. Reszta to są tylko kwestie kontroli i nie będzie z tym problemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-300">
+          <u xml:id="u-300.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Na tym rozpatrzyliśmy projekt ustawy wraz z poprawkami. Teraz przegłosujemy całość. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-301">
+          <u xml:id="u-301.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Chciałem postawić wniosek o odrzucenie ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-302">
+          <u xml:id="u-302.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Ale to już nie ten moment.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-303">
+          <u xml:id="u-303.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">To jest ten moment. Zgodnie z regulaminem składam wniosek o odrzucenie ustawy. Jeśli on nie przejdzie, wtedy będzie pan głosował za przyjęciem, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-304">
+          <u xml:id="u-304.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Pierwsze czytanie odbyło się na posiedzeniu Sejmu i był wniosek o odrzucenie, który nie został zaakceptowany przez Izbę. W moim…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-305">
+          <u xml:id="u-305.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Proszę o stanowisko Biura Legislacyjnego. Czy mogę złożyć taki wniosek?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-306">
+          <u xml:id="u-306.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Myślę, że pan poseł przedstawia wniosek o wyrażenie negatywnej opinii i głosowanie po prostu przeciwko przyjęciu tej ustawy w ostatnim głosowaniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-307">
+          <u xml:id="u-307.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Ale to wyraża się w głosowaniu nad całością projektu ustawy i nie jest to wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu. To zostało już rozstrzygnięte przez Wysoką Izbę na posiedzeniu o godzinie 11.00.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-308">
+          <u xml:id="u-308.0" who="#PoselMiroslawSuchon">Dokładnie tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-309">
+          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Panie pośle, musimy wyrazić swoją opinię w głosowaniu co do całości. Kto z pań i panów posłów jest za wnioskiem do Sejmu o przyjęcie ustawy wraz z poprawkami? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Informuję, że głosowało 31 posłów. Za było 18, przeciw 13, nikt się nie wstrzymał od głosu. Stwierdzam, że projekt ustawy został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-309.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Musimy jeszcze dokonać wyboru posła sprawozdawcy. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-310">
+          <u xml:id="u-310.0" who="#PoselJerzyPaul">Na sprawozdawcę Komisji zgłaszam wiceprzewodniczącego pana Jerzego Polaczka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-311">
+          <u xml:id="u-311.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Czy pan poseł wyraża zgodę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-312">
+          <u xml:id="u-312.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Tak, dziękuję za rekomendację. Wyrażam zgodę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-313">
+          <u xml:id="u-313.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Czy są inne kandydatury? Wobec braku innych kandydatur i braku sprzeciwu stwierdzam, że sprawozdawcą Komisji będzie pan poseł Jerzy Polaczek. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Dziękuję bardzo serdecznie, zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..1da7084
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-infxx-00092-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury /nr 92/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury /nr 92/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#INF">92</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselCezaryGrabarczyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Cezary Grabarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJerzyPolaczek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jerzy Polaczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWieslawSzczepanski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Wiesław Szczepański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPawelOlszewski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Paweł Olszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MF Magdalena Rzeczkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowMagdalenaRzeczkowska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Magdalena Rzeczkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuZwalczaniaPrzestepczosciEkonomicznejMinisterstwaFinansowRobertMichalski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Zwalczania Przestępczości Ekonomicznej Ministerstwa Finansów Robert Michalski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="INF" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..d04e7c8
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00092-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,123 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury. Witam panie i panów posłów oraz wszystkich zaproszonych gości. W szczególności witam panią minister wraz ze współpracownikami.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie  art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Zasad nie będę powtarzał, bowiem są państwu doskonale znane.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Posłów uczestniczących zdalnie prosiłbym, aby się zalogowali, a posłów obecnych na sali, aby przyłożyli karty do czytników. Przystąpimy do stwierdzenia kworum. Proszę nacisnąć dowolny przycisk, a sekretariat Komisji, jeśli będziemy gotowi, proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 30 posłów. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przedmiotem dzisiejszego posiedzenia, zgodnie z przedstawionym porządkiem, będzie rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1073 i 1080). Dzisiaj odbyło się drugie czytanie projektu ustawy i Sejm skierował zgłoszone poprawki do Komisji w celu ich rozpatrzenia. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Padł również wniosek, aby odrzucić projekt ustawy zgłoszony przez Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Przystępujemy do głosowania. Prosiłbym o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tego wniosku? Kto jest za?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Ale jakiego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Wniosku o odrzucenie. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Poproszę o wyniki. Głosowało 33 posłów: za wnioskiem było 14, przeciw 19, nikt się nie wstrzymał. Wniosek nie został przez Komisję przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Zostało zgłoszonych pięć poprawek. Nad poprawkami nr 1, 2, 4 i 5 należy głosować łącznie, zgodnie z wytycznymi Biura Legislacyjnego. Przystąpimy do ich rozpatrzenia. Prosiłbym o wyświetlenie pulpitu do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Czy mogę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Czy mogliby państwo uzasadnić te poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Tak, właśnie chciałbym uzasadnić. Poprawka nr 1, jak i kolejne, nad którymi będziemy głosowali łącznie, dotyczy wprowadzenia dla pojazdów kategorii 1 i 2 z ustawy o autostradach płatnych, czyli dla jednośladów i pojazdów nieprzekraczających 3,5 tony, systemu poboru opartego na videotollingu. Pozostałe poprawki stanowią konsekwencję i zwalniają te pojazdy z obowiązku posiadania odpowiednich urządzeń i aplikacji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdeczne dzięki. Pan przewodniczący Polaczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselJerzyPolaczek">W związku z poprawkami mam pytanie do strony rządowej o wykonalność tej ustawy w sytuacji, gdyby te poprawki weszły w życie. Mam nadzieję, że to nie nastąpi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję. Pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Jeżeli chodzi o wykonalność, z końcem listopada wygasają umowy na manualny system poboru opłat na odcinkach płatnych autostrad. W przypadku konieczności wytworzenia teraz systemu videotollingu od zera – to jest kwestia postępowań przetargowych, zakupu infrastruktury – podejrzewam, że na przeprowadzenie całego działania potrzebne jest minimum półtora roku. Tak jak powiedziałam, manualny system poboru opłat to końcówka grudnia. Trzeba by przedłużyć funkcjonowanie manualnego systemu poboru opłat, co wiąże się z modernizacją infrastruktury na miejscach poboru opłat, ponieważ ma już wieloletnią historię. Trzeba by podjąć to działanie.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowMagdalenaRzeczkowska">Dodatkowo ze względu na nowy system dla pojazdów ciężkich trzeba by zintegrować rozwiązania z systemem e-TOLL, żeby, tak jak mówię, w przypadku pojazdów ciężkich można było przejechać po autostradach płatnych z wykorzystaniem systemu e-TOLL. To jest dodatkowe działanie.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowMagdalenaRzeczkowska">Jest też cała kwestia inwestycji w system videotollingu, bo zostają tutaj i bramownice, i kamery, i wszystko, co jest, infrastruktura i oprogramowanie. Jest również kwestia integracji systemu videotollingu z systemem e-TOLL dla pojazdów ciężkich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję, pani minister. Pan poseł Szczepański.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Jeśli dobrze zrozumiałem pana posła Grabarczyka, chodzi o to, żeby osoby, które jeżdżą samochodami osobowymi, mogły zachowywać bilety papierowe, głównie papierowe. Tak? Pani minister, w wielu krajach kupowane są winiety, które można nabyć w każdym punkcie. Jaki jest więc problem? Być może dla państwa pozostaje kwestia zwiększenia kontroli na autostradzie, sprawdzenia, czy w jakichś punktach, miejscach samochody, które jadą, posiadają za szybą tę pseudowinietę, czyli bilet.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselWieslawSzczepanski">Chodzi tylko o zwiększenie liczby kontroli, natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zwiększyć liczbę punktów sprzedaży, tak jak mówiłem, o urzędy pocztowe, o sieci sklepów, gdzie można byłoby bilety sprzedawać. Przecież w pierwszej turze nie będzie potrzeby takiej liczby biletów jak później. Nie wiem więc, dlaczego mają zostawać bramownicy, dlaczego mają zostawać punkty poboru. Chodzi tylko o ewentualne punkty opłat kontroli na autostradzie dla samochodów osobowych. Nie wiem, skąd pani wzięła okres półtora roku, żeby ogłosić przetarg i wydrukować, powiedzmy, 30, 40, 50 czy  100 mln biletów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję. Jeszcze pan przewodniczący Grabarczyk, pani minister i przystąpimy do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">W dniu wczorajszym i dziś, podczas debaty plenarnej w Sejmie, pani minister informowała przecież, że nie jest to obowiązkowy system oparty na tollingu dla pojazdów o masie nieprzekraczającej 3,5 tony i że pozostałe trzy systemy będą działały. W tym czasie trzy pozostałe będą działały, łącznie z 48-godzinnymi winietami, które w ustawie nazywane są biletami. Ten system wraca, w związku z tym nie będzie luki. Będziemy natomiast mieli czas, żeby przygotować system, aby wyłączyć możliwość inwigilacji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję. Pani minister, proszę bardzo, i głosujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję bardzo. Oczywiście, że byłaby możliwość skorzystania z biletu autostradowego, tylko że pozostanie przy technologii videotollingu nie oznacza likwidacji bramek, a założeniem tej autostrady jest wolny, swobodny przejazd po pełnym wdrożeniu funkcjonalności tego rozwiązania, które proponujemy.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Co do winiet i tego, czy w Polsce możemy w ogóle rozmawiać o wdrożeniu systemu winietowego, to o dopowiedzenie poproszę pana dyrektora, dlatego że tutaj przepisy unijnej dyrektywy, z tego, co kojarzę, nie zakładają już możliwości korzystania. Jeżeli takie rozwiązania funkcjonują, to jest to dopuszczalne, nie będzie natomiast możliwości wprowadzania tego jako nowego rozwiązania. Proszę bardzo, jeśli można.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję. Panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuZwalczaniaPrzestepczosciEkonomicznejMinisterstwaFinansowRobertMichalski">Tę kwestię analizowaliśmy. Polityka transportowa Unii Europejskiej idzie w jasną stronę, żeby płacić za przejazd. System musi mieć wiedzę o tym, żeby opłata była naliczana proporcjonalnie do przejechanej trasy.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuZwalczaniaPrzestepczosciEkonomicznejMinisterstwaFinansowRobertMichalski">Może doprecyzujmy definicję tego, czym jest videotolling. Videotolling to system, który jest oparty na tym, że jest zarejestrowane zdarzenie wjazdu i wyjazdu z odcinka płatnego, czyli na każdym wjeździe i wyjeździe potrzebne są kamery. Kamery te muszą działać ze stuprocentową skutecznością, bo brak jednego albo drugiego zdarzenia oznaczałby ubytek w opłacie. Wystarczy, że spadnie śnieg albo będzie deszcz lub mgła, żeby była wyrwa w opłacie.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuZwalczaniaPrzestepczosciEkonomicznejMinisterstwaFinansowRobertMichalski">Z tego względu Ministerstwo Finansów nie zdecydowało się na taki system. Co więcej, z tej poprawki nie wynika jasno, czy miałby to być videotolling tworzony przez Krajową Administrację Skarbową na takiej zasadzie, że jest jedna kamera i są jakieś komercyjne aplikacje, z których dane z kamer są przekazywane, czy jednak jest tak, że mielibyśmy udostępnić bramki prywatnym podmiotom i na przykład dać im możliwość zainstalowania kilku równoległych kamer dla każdego dostawcy.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuZwalczaniaPrzestepczosciEkonomicznejMinisterstwaFinansowRobertMichalski">W tej poprawce nie jest to jasne, dlatego naszym zdaniem ona jest po prostu niewykonalna. Jeżeli miałaby być decyzja o wprowadzeniu videotollingu, to projekt powinien być kompleksowo przebudowany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję. Przystępujemy do głosowania. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 1, 2, 4 oraz 5? Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Poproszę o wyniki. Głosowało  37 posłów: za było 18, przeciw 19, nikt się nie wstrzymał. Poprawki nie uzyskały akceptacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Ale mało brakowało.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Ale brakowało. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 3, zgłoszonej przez Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Czy pan przewodniczący Grabarczyk…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Tak, to jest prosta sprawa. Chodzi o ograniczenie czasu retencji. W tej chwili jest ona określona w propozycji rządowej na minimum 12 do 24 miesięcy. Naszym zdaniem, zdaniem wnioskodawców, czyli Koalicji Obywatelskiej, 12 miesięcy w zupełności wystarcza. Jak najmniej inwigilacji i kontroli ze strony państwa to jest dobre rozwiązanie, dlatego proponujemy zredukowanie tego terminu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję. Jakie jest stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dziękuję, panie przewodniczący. Stanowisko rządu jest negatywne, również dlatego że 24 miesiące i czas, który jest potrzebny do tego, żeby dane biletu były przechowywane w systemie, to jest też ochrona użytkowników dróg, dlatego że w przypadku, kiedy dane usuniemy szybko, a zostanie wystawione wezwanie, tak jak tu jest powiedziane, kiedy minie 12 miesięcy i wystawione jest wezwanie, po wystawieniu wezwania, gdy mija  12 miesięcy, usuwamy dane. Wtedy niezależnie od tego, czy ten bilet był w systemie, czy go w systemie nie było, nie ma już dowodu dla osoby przejeżdżającej autostradą i ona nie może dowieść tego, że faktycznie tę opłatę uiściła, bo my tego biletu nie mamy.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#SekretarzstanuwMFMagdalenaRzeczkowska">Dlatego są 24 miesiące, żeby to był bezpieczny czas na to, żeby ten, kto przejeżdża autostradą… Wystawiamy wezwanie, twierdząc, że biletu nie ma. Jest, nie wiem, pomyłka w numerze rejestracyjnym i możemy ten bilet odnaleźć w systemie na skutek rozmów, dialogu ze stroną. Wtedy nie dojdzie do ukarania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję. Jeszcze pan przewodniczący Grabarczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pani minister, to chyba jednak są różne winnice. Obowiązuje zasada in dubio pro reo, czyli w przypadku wątpliwości zawsze jest korzyść tego, kto miałby ponosić ujemne skutki. W związku z tym nie ma problemu dla korzystającego z autostrady. Nie ma dowodów, nie ma w związku z tym negatywnych następstw. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dziękuję. Czy jeszcze pan poseł Szczepański?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselWieslawSzczepanski">Mam tylko jedno pytanie. W tej chwili przerzuca pani na mnie odpowiedzialność i mam udowodnić, że nie mam tego biletu. Dowód ma pani u siebie. Nie wiem, czy po 9 miesiącach nie usunę tej aplikacji i dowodu przejazdu. To państwo tym dysponujecie. Pytanie zasadnicze jest takie: dlaczego państwo chcecie to trzymać przez 24 miesiące? Czy należy rozumieć, że wystawicie mi karę nawet po 15, 18 miesiącach?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Myślę, że pani minister i państwo wyjaśnią to sobie później w podgrupach, bo myślę, że pierwotna odpowiedź pani minister zawiera również odpowiedź na to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Przystąpimy do rozpatrzenia poprawki. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowań. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Serdecznie dziękuję. Poproszę o wyniki. Głosowało 34 posłów: za było 16, przeciw 18, nikt się nie wstrzymał. Poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Na tym wyczerpaliśmy rozpatrywanie poprawek. Musimy jeszcze dokonać wyboru posła sprawozdawcy. Dotychczas był to pan przewodniczący Polaczek. Czy są jakieś inne kandydatury? Nie widzę. Czy pan przewodniczący Polaczek potwierdza chęć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselJerzyPolaczek">Potwierdzam, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Serdecznie dziękuję. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, pan poseł Polaczek będzie reprezentował Komisję na posiedzeniu Sejmu. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Bardzo serdecznie dziękuję. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..b357fa1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/header.xml
@@ -0,0 +1,34 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-infxx-00094-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Infrastruktury /nr 94/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Infrastruktury /nr 94/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#INF">94</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-28</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPawelOlszewski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Paweł Olszewski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="INF" role="committee">
+        <orgName>Komisja Infrastruktury</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..299fe24
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/inf/201923-sjm-infxx-00094-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,18 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji Infrastruktury. Witam panie i panów posłów.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Proszę panie i panów posłów o zalogowanie się i naciśnięcie dowolnego przycisku.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Zgodnie z przedstawionym porządkiem przedmiotem dzisiejszego posiedzenia miało być rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli barier rozwoju transportu intermodalnego oraz rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli bezpieczeństwa eksploatacji pasażerskiego taboru kolejowego.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">Szanowni państwo, tematy są niezwykle ważne i mają wyjątkowe znaczenie, m.in. jeśli chodzi o bezpieczeństwo. Zgodnie z regulaminem szefowie urzędów centralnych mają obowiązek przedstawiać sprawozdania w tym zakresie. Niestety żaden z prezesów Najwyższej Izby Kontroli nie raczył stawić się na posiedzeniu, z całym szacunkiem dla przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, czyli doradcy ekonomicznego i doradcy technicznego.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelOlszewski">W związku z faktem, iż pan prezes oraz jego zastępcy nie wezmą udziału w posiedzeniu Komisji, zamykam posiedzenie Komisji, a będziemy ponownie zwoływali je wówczas, kiedy panowie prezesi raczą przedstawić nam informacje zawarte w dzisiejszym porządku obrad. Dziękuję serdecznie. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..b0610aa
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/header.xml
@@ -0,0 +1,70 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kfsxx-00051-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki /nr 51/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki /nr 51/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KFS">51</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-18</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuInfrastrukturySportowejwMKDNiSMarcinZylowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Infrastruktury Sportowej w MKDNiS Marcin Żyłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuNadzoruwSporciewMKDNiSPiotrGalazka" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Nadzoru w Sporcie w MKDNiS Piotr Gałązka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejSzewinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Szewiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanSzopinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Szopiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMalgorzataNiemczyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Małgorzata Niemczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMariuszKaluzny" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mariusz Kałużny</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMatuszewskiMarek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Matuszewski Marek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszTomaszewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Tomaszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZimoch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zimoch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJakubRutnicki" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jakub Rutnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekMatuszewski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Matuszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Anna Krupka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MKDNiS Anna Krupka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KFS" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..aab3b77
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00051-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,374 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dzień dobry. Witam wszystkich państwa.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Otwieram posiedzenie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki. Witam państwa posłów. Witam zaproszonych gości. Witam panią minister Annę Krupkę sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Witamy serdecznie. Witam pana dyrektora Departamentu Infrastruktury Sportowej w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pana Marcina Żyłowskiego. Witam też pana dyrektora Departamentu Nadzoru w Sporcie w MKDNiS pana Piotra Gałązkę. Jest też z nami pan Andrzej Kalinowski dyrektor Centralnego Ośrodka Sportu oraz pan Rafał Szlachta prezes Polskiej Organizacji Turystycznej, ale jest z nami zdalnie. Szanowni państwo, wszystkich witamy.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i prowadzone będzie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Posłom uczestniczącym zdalnie przypominam, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcje w sprawie zgłaszania się do dyskusji i zabierania głosu w trakcie posiedzenia. Mamy już takie zgłoszenia, także o tych posłach, którzy chcą zabrać głos zdalnie, będziemy oczywiście pamiętać. Jednocześnie informuję, że posłowie, członkowie Komisji, obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie używają tabletów i nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej. W celu stwierdzenia kworum przeprowadzone zostaje teraz głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Proszę państwa obecnych na sali o zagłosowanie za pomocą legitymacji, posłów uczestniczących zdalnie, o zalogowanie się do aplikacji i w głosowaniu naciśnięcie przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Także bardzo proszę, szanowni państwo w tej chwili, abyśmy się zalogowali.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Przystępujemy do głosowania. Stwierdzam kworum, zatem możemy przejść do porządku pracy dzisiejszego posiedzenia. Będzie to informacja ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu na temat inwestycji sportowych zrealizowanych w roku 2020 oraz planów inwestycyjnych na rok 2021, ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji strategicznych dla sportu polskiego oraz planowanych na rok 2021 programów rozwoju infrastruktury sportowej. Temat bardzo szeroki, ale myślę, że będziecie państwo pewnie omawiać poszczególne programy, tak że pani minister oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Jeżeli mówimy o podsumowaniu roku 2020 w zakresie inwestycji sportowych, to w tym roku 2020 programy infrastrukturalne, ogłoszone przez ministra sportu, cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem w ramach trzech realizowanych programów, tj.: Sportowa Polska – Program rozwoju lokalnej infrastruktury sportowej, Program inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu oraz Program budowy zadaszeń boisk piłkarskich. Złożonych zostało 970 wniosków na łączną kwotę wnioskowanego dofinansowania, wynoszącą ponad 1 mld 317 mln zł. Jest to kwota 2,5-krotnie przekraczająca roczny budżet Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej (FRKF) przeznaczony na obiekty infrastruktury sportowej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">W ramach Programu inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu złożono 99 zgłoszeń o wpisanie do planu rocznego lub wieloletniego. Łączna kwota wnioskowanego dofinansowania z wyżej wymienionych zgłoszeń to ponad 757 mln zł. Rozstrzygnięcia programów zaowocowały dofinansowaniem 277 inwestycji kwotą przekraczającą 465 mln zł. Pozwoli to na wybudowanie, wyremontowanie lub zmodernizowanie 453 obiektów sportowych. Należy pamiętać również, że inwestycje infrastrukturalne są projektami wieloletnimi, a wspomniana kwota jest rozłożona do wypłaty w ramach transz przede wszystkim w latach następnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Z rzeczonych 277 dofinansowanych inwestycji, 222 przypadają na program Sportowa Polska, 43 na Program inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu oraz 12 na Program budowy zadaszeń boisk piłkarskich. Kwoty dofinansowań wynoszą odpowiednio ponad 313 mln zł w Sportowej Polsce, prawie 133 mln zł w Programie inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu oraz 18 800 tys. zł w Programie budowy zadaszeń boisk piłkarskich.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Dokładny rozkład dofinansowań w rozbiciu na województwa i programy ukazany został w tabeli załączonej do materiału przekazanego Komisji. Warto w tym miejscu podkreślić, że w ramach programu Sportowa Polska dofinansowaliśmy budowę 13 pierwszych pełnowymiarowych sal gimnastycznych w gminach, które takiego obiektu nie posiadają. Jest to jeden z priorytetów polityki rozwoju infrastruktury sportowej realizowanej przez ministerstwo. Na ten cel przeznaczono ponad 49,5 mln zł, czyli prawie 50 mln zł. Ponadto dofinansowano wszystkie prawidłowo złożone wnioski dotyczące remontów kompleksów zbudowanych w ramach programu „Moje Boisko – Orlik 2012”, 6 podmiotów otrzymało dofinansowanie w wysokości 2 100 tys. zł na remont łącznie 7 takich obiektów.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Kolejnym priorytetem realizowanym w ramach programu Sportowa Polska jest dofinansowanie kwotą ponad 9 100 tys. zł budowy 3 pływalni typu „Dolnośląski Delfinek”. Są to obiekty charakteryzujące się zoptymalizowanymi pod kątem nauki pływania, zajęć wychowania fizycznego, wymiarami niecki oraz niższymi kosztami realizacji względem tradycyjnych pływalni.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Jakie są plany inwestycyjne na rok 2021?</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Kwota środków z FRKF, zaplanowana na 2021 r. na realizację zadań związanych z budową nowych obiektów sportowych oraz przebudową, remontami i modernizacją już istniejących, wynosi 567 mln zł. Budżet inwestycyjny wzrósł zatem o ponad 50 mln zł w stosunku do roku 2020, dokładnie o 50 860 tys. zł. Podział środków w FRKF w roku 2021 zawarty został w drugiej tabeli w materiale przedstawionym Wysokiej Komisji. Należy pamiętać jednak, że ze względu na specyfikę charakteru procesu budowlanego, przedstawione kwoty mogą ulec zmianie w ciągu roku.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Trzeba podkreślić, że jak co roku, niewielka kwota środków zaplanowanych do rozdysponowania na nowe zadania w 2021 r. nie wpływa negatywnie na liczbę nowych inwestycji, które zakwalifikują się w ramach tegorocznych edycji programów. Jest to trend o tendencji wzrostowej. Coraz więcej zadań inwestycyjnych w ujęciu rok do roku zaczyna być finansowanych ze środków FRKF w roku następującym po roku złożenia i pozytywnego rozpatrzenia wniosku. Potwierdzeniem tego jest fakt, iż zaledwie 9,3% środków przyznanych w ramach Sportowej Polski w 2020 r. zaplanowanych zostało do wypłaty konkretnie w tym właśnie roku.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Jakie są planowane programy infrastruktury sportowej w Polsce w 2021 r.?</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">W chwili obecnej ogłoszone są wszystkie 3 programy infrastrukturalne, przewidziane do realizacji w 2021 r. Pierwszy z nich to Program inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu. Celem programu jest rozwój bazy obiektów sportowych, służących potrzebom polskiego sportu wyczynowego, dedykowanych szkoleniu i treningowi sportowców, przygotowaniu kadry narodowej oraz organizacji zawodów. Inwestycje dotyczą realizacji obiektów specjalistycznych, spełniających standardy międzynarodowe, mogących stać się areną ważnych zawodów i imprez sportowych rangi ogólnopolskiej, europejskiej czy światowej.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Jak w latach poprzednich, dofinansowanie może wynieść, co do zasady, 50% wydatków kwalifikowanych, za wyjątkiem inwestycji realizowanych przez Akademię Wychowania Fizycznego (AWF) bądź dotyczących szkół mistrzostwa sportowego, które to mogą zostać dofinansowane nawet do wysokości 70% wydatków kwalifikowanych.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Wyjątkiem są również inwestycje Centralnego Ośrodka Sportu (COS), Instytutu Sportu oraz Polskiego Laboratorium Antydopingowego, których poziom dofinansowania może wynieść do 99%. Obecnie trwa nabór zgłoszeń do programu. Składanie zgłoszeń do planu rocznego trwa do 30 kwietnia 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">W przygotowanym materiale wyszczególniono listę najważniejszych inwestycji, zakończonych w 2020 r. oraz realizowanych w ramach programu. Wśród inwestycji, wciąż realizowanych, na uwagę zasługuje przebudowa kompleksu średnich skoczni oraz budowa zadaszonego toru lodowego w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich w Zakopanem (COS-OPO), budowa Podkarpackiego Centrum Lekkoatletycznego przy Uniwersytecie Rzeszowskim, czy też budowa Dolnośląskiego Centrum Sportu na Polanie Jakuszyckiej.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Drugim realizowanym programem jest Sportowa Polska – Program rozwoju lokalnej infrastruktury sportowej, który ma za zadanie wsparcie realizacji zadań inwestycyjnych, dotyczących obiektów sportowych na terenie całego kraju. Wnioskodawcy mogą realizować inwestycje w ramach 3 grup. To są inwestycje w przyszkolną infrastrukturę, remont i przebudowę już istniejącej infrastruktury, służącej klubom sportowym oraz inwestycje w nową nieprzyszkolną infrastrukturę sportową. Wysokość dofinansowania zależna jest od poziomu zamożności jednostki samorządu, który realizuje inwestycje i wynosi, co do zasady, 33% bądź 50%, a w wyjątkowych przypadkach 70% lub nawet 80% wydatków kwalifikowanych.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Dla pełniejszego obrazu realizowanych zadań mają państwo wyszczególnione te właśnie konkretne, najważniejsze zadania, realizowane w ramach tego programu, te zakończone w 2020 r. oraz te, będące cały czas w realizacji. W chwili obecnej do 30 marca 2021 r. trwa nabór wniosków do tego programu Sportowa Polska.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Ostatnim, realizowanym w roku obecnym programem infrastrukturalnym, jest Program budowy zadaszeń boisk piłkarskich. Jego celem jest stworzenie warunków do całorocznego treningu oraz szkolenia piłkarskiego. Chcemy wyeliminować element sezonowości. Realizacja programu przyczyni się do wyeliminowania problemów z dostępnością do infrastruktury piłkarskiej w sezonie jesienno-zimowym. Dofinansowaniem mogą być objęte dwa warianty realizacyjne. Pierwszy to zadaszenie już istniejącego boiska o wymiarach minimum 90 m x 45 m. Drugi to budowa nowego, pełnowymiarowego boiska wraz z zadaszeniem.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Wysokość dofinansowania wynosi do 50% wydatków kwalifikowanych, jednak nie więcej niż 1,5 mln zł dla pierwszego i 3 mln zł dla drugiego wariantu. Nabór wniosków do tego programu zakończył się 15 marca 2021 r. Złożonych zostało 15 wniosków.          Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Czy są ze strony ministerstwa, pani minister jakieś głosy? Dziękuję za tę informację. Zatem otwieram dyskusję. O głos poprosił pan wiceprzewodniczący Tomaszewski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Panie przewodniczący, pani minister, Wysoka Komisjo. Poprosiłem o głos na początku, ponieważ mam za chwilę pociąg. Na pewno odsłucham sobie odpowiedzi już w pociągu.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselTadeuszTomaszewski">FRKF jest ogromną szansą i nadzieją na poprawę infrastruktury sportowej w Polsce tej lokalnej, na realizację programów specjalistycznych, takich jak zadaszenie pełnowymiarowych boisk piłkarskich. Nie mówiąc już o takiej podstawowej potrzebie, jaką jest rozwój strategiczny infrastruktury sportowej, niezbędnej dla szkoleń, prowadzonych przez polskie związki sportowe, w tym przygotowań olimpijskich.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Chcę powiedzieć, że te programy, które mają również swoją kontynuację, tj. pierwszeństwo w zakresie przyznawania środków na likwidację białych plam w Polsce, jeśli chodzi o gminy, posiadanie przez nie chociażby jednej pełnowymiarowej hali sportowej czy jednego basenu w powiecie, są bardzo potrzebne. Często te gminy, ze względu na opóźnienia, wynikające z niskich dochodów własnych, nie były w stanie podjąć takiego wyzwania infrastrukturalnego. Stąd to rozwiązanie, mówiące o tym, że w zależności od dochodu na jednego mieszkańca, można wesprzeć te inwestycje w większym stopniu niż przewidywane 33%, później 50% itd., nawet do 80%. Jest to rozwiązaniem bardzo zasadnym, bo wyrównuje szanse dostępu mieszkańców tychże gmin do infrastruktury sportowej, oczywiście w szczególności dzieci i młodzieży, ponieważ te pierwsze hale w znacznej mierze są wykorzystane później na lekcje wychowania fizycznego, na sport dzieci i młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Chciałem natomiast zadać to pytanie, bo nie rozumiem do końca podstawy prawnej tego, co pani minister powiedziała. Z tego zestawienia wynika, że z dostępnych środków FRKF na nowe inwestycje, na rok 2021 planuje się 94 648 tys. zł, z czego na inwestycje lokalnej infrastruktury 39 mln zł. Patrząc na wykonanie z ubiegłego roku, to jest około 10 sal.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Te 15 mln zł na Program zadaszenia boisk sportowych piłkarskich jest już rozdane, jest 15. Na inwestycje strategiczne 39 mln zł, jak chociażby zawarte w tym materiale, na zadaszenie toru lodowego w Zakopanem planowane jest 40 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Pani minister powiedziała taką tezę, że: proszę się nie obawiać tego, że w ramach funduszu na nowe inwestycje jest taka kwota, bo będziemy rozpatrywać również inne. Do tej pory w budżecie trudno było spotkać pola, o których się mówi: nie mam pieniędzy, ale klepnę wam inwestycję sportową. W związku z powyższym, oto jest pytanie czy w takim układzie, na te nowe inwestycje, gdyż chodzi mi o te nowe, bo te kontynuowane to wiadomo, nabór na rok bieżący odbywa się na wyższe kwoty, niż przewidziano w planie funduszu. Czy odbywa się to w ten sposób, że kiedy inwestycja na halę sportową X, w gminie, która ma już pierwszą, buduje i kosztuje 4 mln zł. To znaczy, że w 2021 r. ten program został zakwalifikowany, wpisano tam 100 tys. zł. i potem rozłożono, tę kwotę – weźmy połowę – te 2 mln zł na pozostałe lata? Jak to po prostu się odbywa?</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Tutaj pani minister powiedziała mniej więcej: proszę się nie obawiać, wszystkie te projekty, które wpływają, są rozpatrywane i mogą być również przyjęte, uzasadniając to również tezą ekonomiczną, mówiącą o tym, że to dobrze, bo lepiej przygotowany projekt, przetargi, a dopiero później będzie można to wszystko zrealizować.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Druga kwestia, którą chciałbym podnieść. Ona nie jest bezpośrednio związana z tym tematem, ale jest związana z FRKF. Pani minister już zapewne wie. Nazywa się to turystyka społeczna. Od września 2019 r., kiedy na wniosek petycji obywatelskiej zmieniono ustawę, która pozwala z FRKF przeznaczać środki na ten program turystyki społecznej. W roku 2020 ministrowie ds. turystyki, ds. sportu, nie znaleźli rozwiązania. Za mało mają ludzi, specjalistów, żeby przygotować ogłoszenie o programie naboru. W tym momencie pieniądze nie zostały wydane. One nie zginęły, bo w funduszu nie giną. Mamy dziś 18 marca 2021 r. Jak daleko jest ta sprawa? Czy wreszcie w tym roku i kiedy zostaną ogłoszone te programy, i czy będzie mógł się rozpocząć ten nabór? Czy przeszkodą jest to, że turystyka podlega pod jednego ministra, a dysponentem funduszu jest inny minister?</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Ta sytuacja, szanowni państwo, mówię to do nas, członków Komisji powoduje, że to środowisko, w dobrej wierze, zabiega o utworzenie własnego funduszu. Tylko, że patrzą na to samo źródło, i to mnie martwi. Jego finansowanie, to też mnie martwi. Teraz przy pracach nad ustawą w wydziałach administracji rządowej takie działania zostały podjęte. Dlatego też, zwracam się z uprzejmą prośbą, po raz kolejny do pani minister, aby ten proces ostatecznie zakończyć i umożliwić korzystanie z niego poprzez stosowne ogłoszenie konkursowe, a także ogłoszenie programu w tej sprawie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję bardzo. Myślę, że będziemy… Czy pan poseł będzie jeszcze chwilkę, czy będzie pan odtwarzał?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Jeszcze do godz. 11.35. Pani minister będzie mówiła o tej turystyce społecznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dobrze. To ja bym bardzo poprosił panią minister o odpowiedź, a potem będziemy kontynuować wypowiedzi zapisanych na listę posłów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Co do pierwszego pytania pana przewodniczącego Tomaszewskiego, to uporządkujmy fakty. Ja mówiłam o kwotach, które są do wypłaty w tym konkretnie roku, natomiast to są zwykle inwestycje infrastrukturalne, wieloletnie, na które środki będą przekazywane także w kolejnych latach. To wynika także ze specyfiki działania FRKF. W tym punkcie będę prosiła, aby pan dyrektor Departamentu Infrastruktury Sportowej Marcin Żyłowski uzupełnił mnie i przedstawił konkretne kwoty oraz mechanizm funkcjonowania FRKF.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Co do pytania odnośnie turystyki społecznej, mamy już skonstruowany program.  Program został przygotowany we współpracy z Ministerstwem Rozwoju, które jest odpowiedzialne za turystykę. Ten program zostanie wkrótce ogłoszony, jak sądzę do końca marca, więc prace nad nim zostały już zakończone. To jest edycja pilotażowa i mogę przedstawić także proponowany tytuł, można powiedzieć, taki ogólny kształt programu, który raczej już się nie zmieni. To jest program „Schronisko bez barier”, program dostosowania obiektów noclegowych służących turystyce górskiej do potrzeb osób niepełnosprawnych – edycja pilotażowa 2021 r. Ten program i jego zarys mam tutaj dzisiaj ze sobą. Prace są naprawdę już na ukończeniu. I ten program będzie niebawem ogłaszany. Bardzo proszę o głos pana dyrektora Marcina Żyłowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#DyrektorDepartamentuInfrastrukturySportowejwMKDNiSMarcinZylowski">Wysoka Komisjo, szanowni państwo. Tytułem uzupełnienia, jeśli chodzi o kwestie naszego budżetu. To nie jest tak, że my nie znamy naszego budżetu na lata kolejne. FRKF jest częścią szeroko rozumianego budżetu państwa, więc jest planowany na kilka lat do przodu. My nigdy nie zaciągamy zobowiązań ponad to, co z tych planów wynika. Środki przeznaczone na ten rok, tak jak pani minister powiedziała, dotyczą tylko wypłaty transz dofinansowania dla nowych inwestycji, które zostaną uruchomione w tym roku. Inwestycje w ponad 90% zostaną sfinansowane wypłatami w latach kolejnych. Wynika to też z tego, że nasze środki uruchamiane są proporcjonalnie do postępu prac budowlanych. Nie możemy zaliczkowo wypłacić środków. To jest bezcelowe i byłoby działaniem niepożądanym. Dlatego, płacąc za roboty budowlane, które już zostały wykonane, automatycznie cały proces przesuwa się na lata do przodu. Ten cykl trwa już wiele lat i tutaj nie da się nic sprawnie działającego wymyślić. Po prostu tak musi być. To my nasze finansowanie dostosowujemy do postępu prac budowlanych, a nie prace budowlane i rynek stosuje się do naszego finansowania. Więc tak to musi wyglądać.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#DyrektorDepartamentuInfrastrukturySportowejwMKDNiSMarcinZylowski">Tak jak powiedziałem na początku, nigdy nie będziemy mieli zobowiązań finansowych wyższych niż budżety na lata kolejne, więc nie ma zagrożenia, że podpiszemy takie umowy i będzie zagrożenie, że my tych transz nie wypłacimy. Przez wiele lat tak się nie zdarzyło. Nie sądzę, żeby się to miało zdarzyć w przyszłości. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję. Czy to satysfakcjonuje? Bardzo dziękuję. Są też z nami posłowie zdalnie przyglądający się i przysłuchujący posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">O głos poprosił poseł Szewiński, potem pan poseł Zimoch i pani poseł Niemczyk.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Panie pośle Szewiński, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselAndrzejSzewinski">Dziękuję panie przewodniczący. Panie przewodniczący, pani minister, Wysoka Komisjo. Pragnę uzyskać odpowiedź na pytanie, czy wszystkie podmioty samorządowe, aplikujące do programów, takich jak np. Program zadaszeń boisk piłkarskich są w sposób sprawiedliwy traktowane przez ministerstwo. Pół godziny temu rozmawiałem z wiceprezydentem Częstochowy, odpowiedzialnym za pozyskiwanie środków zewnętrznych, m.in. na infrastrukturę sportową i uzyskałem takie niepokojące informacje, że program dotyczący zadaszeń boisk sportowych był ogłoszony w połowie lutego. Deadline i czas, do kiedy można złożyć wnioski, minął 15 marca 2021 r. Pani minister stwierdziła, że 15 wniosków zostało złożonych.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselAndrzejSzewinski">Postawię tutaj taką tezę, że ten program został skrojony na miarę, że są równi i równiejsi. Ponieważ warunkiem sine qua non, żeby złożyć aplikację, pozyskać środki na zadaszenie obiektu – właśnie na takie zadaszenie wniosek chciał też złożyć organ właścicielski, jakim jest Częstochowa dla stadionu RKS Raków Częstochowa, chodzi o stadion treningowy, i tym warunkiem, uwaga, w programie ogłoszonym w połowie lutego, były wszelka dokumentacja, a także pozwolenie na budowę. Jeżeli ktoś z państwa miał kontakt, a na pewno, ze specyfikacjami, w jaki sposób się składa takie wnioski, to ma świadomość, że od połowy lutego do 15 marca, jeżeli ktoś przynajmniej pół roku wcześniej nie znał tych kryteriów, które trzeba spełnić, to jest to niemożliwe, żeby złożyć taki wniosek.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselAndrzejSzewinski">Dlatego moje pytanie jest następujące. Dlaczego w taki sposób i w takim trybie został przygotowany przedmiotowy program, iż tylko ci, którzy mogli, wiedzieli wcześniej, że taki program będzie ogłoszony, przygotowali pozwolenie na budowę, mogli skorzystać z tego programu. Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję. Myślę pani minister, że możemy teraz poprosić o zabranie głosu wszystkie osoby, które są zdalnie, gdyż pewne pytania mogą się powtarzać. Tak że teraz poproszę pana posła Zimocha o zabranie głosu, jeśli pan poseł mnie słyszy. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselTomaszZimoch">Dzień dobry. Mam nadzieję, że jestem słyszany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Jest pan słyszany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselTomaszZimoch">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, pani minister, panie posłanki, panowie posłowie. Chciałbym poprzeć ten wniosek i pytanie posła Szewińskiego, by pani minister dość szczegółowo tę sprawę wyjaśniła. Jeśli nie, to myślę, że poseł Szewiński zgodzi się, żebyśmy poprosili także o rozszerzoną odpowiedź na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselTomaszZimoch">Ja mam 2 pytania. Pierwsze, po przejrzeniu tych informacji z ministerstwa sportu. Czy państwo planują współdziałanie z samorządem miasta Warszawa w celu odbudowania stadionu Skry? Jeśli tak, to czy prowadzone są już w tej sprawie rozmowy, prace przygotowawcze, czy wspólnie ten temat omawialiście.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselTomaszZimoch">Druga sprawa, która niestety od miesięcy jest niezałatwiona, a nawet od lat, na co staram się zwrócić uwagę. Piękne plany inwestycyjne, ale mamy nadal niezałatwioną sprawę związaną z inwestycją, jaką jest tor kolarski w Pruszkowie.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselTomaszZimoch">Proszę państwa, zaległości takie jak kwota zobowiązania, ta podstawowa w tej chwili, to 5 274 692, 92 zł. Odsetki narosły już do 4 222 780 zł. A odsetki od momentu powołania ostatniego zarządu Polskiego Związku Kolarskiego to na dzisiaj 600 tys. zł. Takiej lokaty wykonawca nie znajdzie oczywiście w żadnym banku. Proszę państwa, ta sprawa powinna być załatwiona.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselTomaszZimoch">W kuluarach, także od pani minister, słyszę, że mają państwo na to pomysł. Podobnie, na posiedzeniach zarządu, kierownictwo związku przedstawia członkom zarządu, że ministerstwo ma jakiś sposób na załatwienie tej sprawy. Trzeba to wreszcie zrobić. Tor jest i niszczeje. Tor musi mieć dobrego gospodarza. Jeszcze raz ponawiam prośbę do ministerstwa i naprawdę to powinno być załatwione ponad podziałami. Obojętnie czy to ze strony opozycji, czy ze strony obozu rządzącego jest kierowana ta prośba. Siądźmy, proszę państwa i spróbujmy tę sprawę załatwić.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselTomaszZimoch">Możemy budować piękne, nowe stadiony, ale trzeba pamiętać, że ten istniejący jest jednym z najpiękniejszych torów kolarskich, a także pamiątką po wybitnym architekcie, zmarłym niedawno, Wojciechu Zabłockim.</u>
+          <u xml:id="u-15.6" who="#PoselTomaszZimoch">Czy ten tor ma zniszczeć do końca? Byłem i uczestniczyłem w postępowaniu komorniczym. Widziałem, co się dzieje. W ogóle dotacje są przekazywane dla kolarstwa przez Okręgowy Związek Kolarski w Kaliszu, nie poprzez PZKol, a to wynika z tego właśnie, że nie zostały załatwione sprawy spłaty wykonawcy toru. I to jest jakby popieraniem tego, że należność i załatwienie tej sprawy nie zostanie zakończone. Sygnalizuję problem i myślę, że warto, by w ministerstwie o tym pomyślano.</u>
+          <u xml:id="u-15.7" who="#PoselTomaszZimoch">Są pewne kłopoty, jeśli chodzi o zespół oświatowo-sportowy w Mrągowie. Tam po raz kolejny następuje tzw. wygaszanie. To jest sprawa, która w tej chwili występuje na linii powiat – miasto. Jest to jest ośrodek niezwykle istotny, wartościowy, ośrodek, który wychował olimpijczyków. I warto, żeby i ministerstwo, ale także Komisja Sejmowa nie przegapiła tej sprawy. Jeśli zlikwiduje się ten ośrodek i szkołę, to tereny przynależące, z tego co wiem, bardzo chętnie przejęłyby firmy deweloperskie. Nie może być tak, że ośrodek z takimi tradycjami sportowymi w ogóle zniknąłby ze sportowej mapy naszego kraju. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Jeszcze poproszę panią poseł Niemczyk. Potem byśmy odpowiedzieli i przejdziemy do kolejnej tury pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselMalgorzataNiemczyk">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Dzień doby wszystkim. Dzień dobry pani minister. Szanowni państwo. Pani minister. Ja mam wrażenie, że moje pytania zaczynają być monotematyczne. Od wielu lat, od kiedy mamy inwestycje, a tak naprawdę od momentu, kiedy PiS rozpoczął rządzenie w naszym kraju, nie mogę się doprosić od was – ministerstwa – realnie opracowanych, sprawozdań czy przedstawienia materiałów. Przestaliście w ogóle pokazywać porównawczo z latami poprzednimi, jak to się zmienia. Nie wiemy, jak to było w poprzednim roku, nie wiemy, jak to jest w tym roku, jak to będzie w przyszłym roku. Bardzo więc proszę, aby przedstawiła to pani na piśmie w sposób rzetelny. Po raz kolejny panią proszę, bo poprzednie moje prośby jakby nie zostały zrealizowane.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PoselMalgorzataNiemczyk">Jak wygląda podział środków za ostatnie 5 lat na poszczególne województwa, w infrastrukturze sportowej w Programie o szczególnym znaczeniu dla sportu oraz jak to wygląda, już moi poprzednicy też o to dopytywali, tak naprawdę ze szczegółami, razem z protokołami z konkursów Programu zadaszeń boisk piłkarskich.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PoselMalgorzataNiemczyk">Sportowa Polska, czyli infrastruktura lokalna. Wiemy doskonale, że województwa nie są sobie równe. Jedne są większe, drugie mniejsze. Jedne są bogatsze drugie biedniejsze. Tak samo gminy na terenie tych województw są bardziej liczne i mniej liczne. Ale proszę mi powiedzieć ta kwota 313 mln zł., która rozdysponowana została w podziale na województwa, tu widzę bardzo duże różnice finansowe. Jest województwo, które otrzymuje 3 mln zł i województwo, które otrzymuje 36 mln zł. Mogę wręcz pochwalić ministerstwo, że nie ma podwójnych kwot w tych tabelkach dla województwa podkarpackiego. Czyli rozumiem, że przez ostatnie 5 lat już się trochę nasyciło i teraz będzie można dbać z powrotem o infrastrukturę sportową w innych częściach Polski.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PoselMalgorzataNiemczyk">Wciąż jednak nie jest dla mnie w ogóle zrozumiałe tak duże zróżnicowanie kwotowe. Chciałabym wiedzieć, od czego to zależy i jak to wygląda. Bardzo proszę o informację, w jakim województwie, ile i jakiego typu boisk oraz obiektów sportowych zostało wybudowanych od 2016 r. Poproszę o zrobienie tego dla mnie. Być może inni członkowie Komisji również będą chcieli otrzymać tabularycznie wykaz za lata 2016–2020 oraz tę tabelkę, którą nam pani tu przedstawiła, poprosiłabym również za te lata dla poszczególnych województw. Dodatkowo, poproszę o udzielenie informacji, ile środków finansowych zostało przeznaczonych i na jakie obiekty sportowe, dla miast wojewódzkich. I poproszę o tę informację osobno.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję. Myślę, że wsłuchując się tutaj w prośbę pani poseł, pewnie te kwestie trzeba będzie przygotować na piśmie, bo dzisiaj, zgaduję, że ta pełna informacja, jeżeli chodzi o poprzednie lata, może być trudna.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Pozwolicie państwo, że teraz byśmy przeszli do tury odpowiedzi, a potem oczywiście do zgłoszeń naszych chętnych do zabrania głosu posłów na sali. Tak że teraz bym poprosił panią minister o odpowiedzi, a potem wrócimy do zadawania pytań. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo. Przechodząc do odpowiedzi na pytanie pana posła Szewińskiego – Program budowy zadaszeń boisk piłkarskich. To już kolejna edycja tego programu. On został ogłoszony w maju 2019 r. jako główna idea i główny cel. Ogłaszałam go wraz z panem premierem Mateuszem Morawieckim po spotkaniu z klubami. Program był realizowany w zeszłym roku. I tutaj kryteria były jasne, że wymagane jest pozwolenie na budowę.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Równe traktowanie samorządów bardzo dobrze widać w tej zeszłorocznej edycji, kiedy wszystkie wnioski, które były prawidłowe, właściwe formalnie zostały dofinansowane i wszystkie zadaszenia czy boiska z zadaszeniami, o które starały się samorządy i właśnie poprawnie, formalnie złożyły wniosek, zostały dofinansowane. To, że pozwolenie na budowę jest wymagane wynika także z rozporządzenia o FRKF, o działaniu tego funduszu.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">A propos Częstochowy, pragnę zauważyć, że nasze podejście do samorządu miasta Częstochowa bardzo jasno i transparentnie pokazaliśmy choćby przy naszej decyzji o przekazaniu w ramach Programu inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu, kwoty 10 mln zł., a więc maksymalnego dofinansowania możliwego do przyznania tego konkretnego wniosku o budowę stadionu Raków Częstochowa.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Dlatego, podsumowując, Program budowy zadaszeń boisk piłkarskich jest znany od dłuższego czasu. To już kolejna jego edycja. Samorządy wiedzą, na podstawie choćby zeszłorocznej edycji, że powinny dysponować pozwoleniem na budowę, by uczestniczyć w tym programie.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Kolejne pytanie, pana posła Zimocha dotyczy przede wszystkim sprawy stadionu Skry. Wielokrotnie podkreślaliśmy i będziemy podkreślać – dostępne to jest we wszystkich dokumentach dotyczących naszych programów, ale także w tych generalnych dokumentach, rozporządzeniach określających działanie FRKF. Programy oparte są na konkursach i w ramach Programu inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu, a taki program mógłby być łączony właśnie z tym stadionem, trzeba złożyć wniosek do programu.</u>
+          <u xml:id="u-19.5" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Aby uczestniczyć w naszych programach, samorząd czy też stowarzyszenie, w zależności od tego, kto jest właścicielem, czy ma prawo do nieruchomości, musi złożyć wniosek do programu o daną inwestycję. Taki wniosek z samorządu m st. Warszawy, który jest właścicielem i ma prawa do tej nieruchomości, nie został do tej pory złożony.</u>
+          <u xml:id="u-19.6" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Wielokrotnie odpowiadałam na to pytanie w czasie różnych debat, także debaty budżetowej w 2020 r. Jeżeli zostanie złożony wniosek o wsparcie, o dofinansowanie tej inwestycji, będziemy taki wniosek w ramach naszych konkursów rozpatrywać.</u>
+          <u xml:id="u-19.7" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Nasze programy polegają na tym, że my dofinansowujemy określone projekty i programy. Natomiast chcę podkreślić jedno, nie jesteśmy inwestorem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMariuszKaluzny">Pani minister, przepraszam czy mogę wejść w zdanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Nie, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Panie pośle, ale pani minister mówi. Bardzo proszę nie wchodzić w zdanie pani minister. Szanujmy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselMariuszKaluzny">Przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Nasze programy sprawiają, że to miasto, samorząd, gmina, stowarzyszenie, które ma prawa do danej nieruchomości, czy które jest właścicielem danej nieruchomości, jest wykonawcą oraz inwestorem danego projektu. W ramach naszych programów podejmujemy jedynie decyzję dotyczącą dofinansowania tych konkretnych projektów.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Kolejna sprawa, sprawa toru kolarskiego w Pruszkowie w 2013 r., to jest pytanie pana Zimocha. Panie pośle, Ministerstwo Sportu i Turystyki w 2013 r. dofinansowało budowę tego toru na kwotę około 100 mln zł – i to jest odnośnie do tej inwestycji w ramach jednego z programów ministerstwa sportu. Obecnie problem z torem kolarskim nie dotyczy żadnego z naszych programów infrastrukturalnych, ponieważ w tym momencie nie trwa żadna inwestycja, która jest dofinansowywana z naszych programów na tym torze. Natomiast problem dotyczy tego, co się działo po realizacji tej inwestycji, po przekazaniu tych środków PZKol. Więc to jest temat, który de facto nie dotyczy programów infrastrukturalnych, programów infrastruktury sportowej ministerstwa sportu.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Odnośnie do pytania pani poseł Niemczyk. My oczywiście rok temu przekazywaliśmy, to znaczy nasze biuro ministra przekazywało konkretne odpowiedzi, wykresy, zestawienia jak przebiegały w latach inwestycje, jakie były przyznawane środki na inwestycje w poszczególnych województwach. Ale oczywiście, po raz kolejny takie zestawienia, wykresy, porównania pani przekażemy. Nie ma żadnego problemu, możemy nawet przekazać je wszystkim posłom, którzy są chętni, aby takie zestawienia otrzymać. Tak że oczywiście, po raz kolejny te informacje i zestawienia pani przekażemy.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Przepraszam, tutaj pan dyrektor mnie monituje w sprawie toru kolarskiego, że tor kolarski został dofinansowany nie w 2013 r., ale w 2009 r. Natomiast nie zmienia to faktu, że ta inwestycja się zakończyła, że te środki zostały przekazane i to nie jest kwestia naszych programów infrastrukturalnych, tylko tego, co działo się z tym torem, jak tym torem gospodarował PZKol. Bardzo proszę jeszcze o uzupełnienie pana dyrektora Piotra Gałązkę w sprawie tego toru kolarskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruwSporciewMKDNiSPiotrGalazka">Dzień dobry, panie przewodniczący, szanowni państwo, Piotr Gałązka dyrektor Departamentu Nadzoru w Sporcie. Jeżeli chodzi o kwestie związane z torem kolarskim, to jak pani minister słusznie zauważyła, w ramach programów inwestycyjnych został on dofinansowany kwotą na około 100 mln zł przez szereg lat, bo to nie był jeden rok, to była inwestycja ciągnąca się przez kilka lat. Ona została zakończona w 2009 r. Ze względu na takie, a nie inne gospodarowanie przez PZKol ten tor został zadłużony na kwotę kilkunastu milionów złotych. Obecnie suma różnych wierzytelności, które wykazuje PZKol sięga około 15–16 mln zł, a odsetki rosną, więc, jak tutaj zostało zauważone, to jest pewien problem.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruwSporciewMKDNiSPiotrGalazka">Kwestia rozwiązania tej sprawy musi być uzależniona tak naprawdę od sprawnego działania PZKol. To znaczy PZKol musi przedstawić realny program naprawczy, czyli program wyjścia ze swojej trudnej sytuacji. My jako ministerstwo, będące zresztą jednym z większych wierzycieli PZKol zawsze wychodziliśmy naprzeciw tym problemom i uważaliśmy, że ta sytuacja, tak jak mówię, powinna być rozwiązana. Ale bez przedstawienia realnego programu naprawczego, bez przedstawienia rzeczywistego audytu obecnego zadłużenia PZKol istnieją problemy formalne z rozwiązaniem tego problemu. Dlatego, oczywiście, zdając sobie sprawę z kłopotów PZKol, bez współpracy z PZKol, realnej, nie da się tego problemu rozwiązać. Dziękuję bardzo państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję. To temat rzeczywiście…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Panie przewodniczący, przepraszam, jeżeli mogę tylko…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeżeli mogę tylko jedną kwestię, o którą pytała także pani poseł Niemczyk, dotyczącą generalnej zasady, jak przyznawane są środki w ramach Programu Sportowa Polska. Dlaczego, skąd dane liczby wniosków dofinansowanych w ramach poszczególnych województw. Otóż ten program działa na zasadzie konkursu. Zgłaszają się samorządy czy np. stowarzyszenia, podmioty, które mają prawa do danego gruntu bądź nieruchomości. Składają w ramach programu wnioski określone w treści w zasadach programu. Jeżeli wniosek spełnia wymogi formalne, jest rozważany przez komisję konkursową i ta komisja decyduje o przyznawaniu środków.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Nie ulega wątpliwości, że liczba dofinansowanych inwestycji w danych województwach zależy od tego chociażby, ile samorządów z tych województw wnioskuje o te środki. Ile podmiotów ogólnie z terenu tego województwa wnioskuje o te środki. Ile tych wniosków przechodzi to sito formalne, czyli spełnia wymogi formalne. Później, na tej podstawie, rozważane jest przez komisję i przyznawane są dofinansowania.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Nie ulega wątpliwości, o czym mówiliśmy wielokrotnie, także podczas Komisji Kultury Fizycznej i Sportu, a jestem przekonana, że jest to temat stały, choćby na Komisji Infrastruktury, że w Polsce mamy różnice w kwestii rozwoju infrastruktury nie tylko sportowej, ale infrastruktury szeroko pojętej, także kolejowej czy drogowej. To są także różnice wynikające z naszej historii, nawet pewnego rodzaju zaszłości jeszcze z czasów zaborów, które pokazują, że infrastruktura jest bardziej rozwinięta na terenie Polski Zachodniej, a cały czas duży problem jest na terenie Polski Wschodniej. Stąd zapewne fakt, że samorządy właśnie z Polski Środkowo-Wschodniej składają więcej wniosków, a także warto zauważyć to, że biedniejsze samorządy i biedniejsze gminy, o czym mówiłam, przedstawiając te zasady funkcjonowania programu, mogą liczyć na wyższe dofinansowanie – w Sportowej Polsce to jest 50%, więc stanowi to dla nich oczywistą zachętę.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Rozmawialiśmy także, a mówił w zasadzie o tym pan poseł Tomaszewski, jak ważną sprawą są sale gimnastyczne na terenie gmin, które takich sal nie posiadają. To jest oczywiście dla nas priorytet. Ale też, co ciekawe, szanowni państwo, wcale nie jest tak, że tych sal gimnastycznych nie posiadają tylko biedne gminy. Nie jest to wcale uzależnione i związane z niskimi dochodami gmin, a może raczej nie w przeważającej części, co pokazuje, że to jest zapewne także pewien rodzaj uznaniowości samorządów, z których, być może, niektóre po prostu nie chcą inwestować w infrastrukturę sportową czy w sport, a mają jakieś swoje, uznaniowo inne priorytety. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Wiem, że posłowie, którzy z nami uczestniczą online, chcą zabrać głos. Ale teraz pozwólmy tym posłom, którzy są na sali. Później wrócimy do pana posła Zimocha i pani poseł Niemczyk. Teraz pan poseł Mariusz Kałużny, a przygotowuje się pan Jan Szopiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselMariuszKaluzny">Panie przewodniczący, ja tylko bardzo krótko. Chciałem odpowiedzieć, bo już na którejś Komisji sportu słyszę pytanie o stadion Skry, skierowane do ministerstwa sportu czy obozu rządzącego. Myślę, że stadion Skry jest już modernizowany, bo mamy 2,5 roku po wyborach samorządowych, przy których pan prezydent Trzaskowski obiecał modernizację, więc warto by zapytać pana prezydenta, na jakim to jest etapie.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselMariuszKaluzny">Druga sprawa. Mam do pana przewodniczącego pytanie, czy na tę Komisję zostali zaproszeni przedstawiciele Ministerstwa Aktywów Państwowych i Sejmiku Województwa Małopolskiego. Już za dwa lata mamy w Polsce Igrzyska Europejskie 2023 i temat infrastruktury sportowej wydaje mi się tutaj kluczowy z punktu widzenia przeprowadzenia tych mistrzostw.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PoselMariuszKaluzny">Chciałbym się podzielić też krótką refleksją na temat tych programów związanych z infrastrukturą sportową i zadań, które są wykonywane przez ministerstwo sportu. Mam akurat okazję z bardzo bliska od wielu lat to oglądać i trzeba powiedzieć tutaj o kilku kwestiach.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PoselMariuszKaluzny">Pierwsza rzecz. Na ten cel wydawane są rekordowe środki. Jak porównamy te 15 – 20 lat, a tak powinniśmy mówić o infrastrukturze sportowej w Polsce, to środki mamy rekordowe. Przeogromne środki. Jeśli spojrzymy na wachlarz dofinansowań związanych z kategorią obiektów sportowych, to trudno znaleźć obiekt sportowy, który nie byłby dofinansowany przez ministerstwo, choć wiemy, że to są głównie zadania samorządów, a mimo to, ministerstwo dofinansowuje te obiekty.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#PoselMariuszKaluzny">Kolejna moja refleksja – i to jest bardzo ważne – dotyczy tego, że dofinansowanie na infrastrukturę sportową dostają samorządy wszystkie, bez względu na wielkość. Gminy wiejskie, bardzo małe – sam znam takie przykłady – gminy miejskie, duże miejscowości i duże miasta. To jest bardzo ważne, żeby ten sport rozwijał się równomiernie, nie tylko we wszystkich obszarach Polski, ale też w danym regionie, żeby mieszkaniec małego miasta, wsi i dużego miasta miał te same szanse w uprawianiu sportu. To jest bardzo istotne.</u>
+          <u xml:id="u-31.5" who="#PoselMariuszKaluzny">Kolejna rzecz, ostatnia moja refleksja, którą trzeba tu powiedzieć dotyczy tego, że Ministerstwo Sportu, oprócz tego, że dofinansowuje infrastrukturę sportową samorządów czy innych podmiotów, głównie zajmuje się infrastrukturą sportową w COS. I tu też trzeba powiedzieć, że mamy w COS rekordowe inwestycje i poziom infrastruktury sportowej w COS jest naprawdę na poziomie europejskim, a nawet światowym. Warto, żebyśmy też z takiej perspektywy na to wszystko patrzyli, bo oczywiście czasem jakaś gmina dostanie, druga nie dostanie. Ale bezzasadnym i niepotrzebnym jest wskazywanie, że działa tutaj jakaś uznaniowość, bo tej uznaniowości nie ma, a że pieniędzy brakuje na wszystkie samorządy, to zawsze tak było. Ale w ostatnich latach tych pieniędzy na infrastrukturę sportową jest bardzo dużo. Wysoko oceniam pracę Departamentu Infrastruktury Sportowej, wszystkich zadań, których się podejmują oraz realizację tych zadań w zakresie infrastruktury sportowej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Jeżeli chodzi o kwestię, dlaczego dzisiaj nie ma przedstawicieli Małopolski, to, panie pośle, w planie pracy Komisji, który też pan przyjął, w maju będziemy mieli informację na temat stanu przygotowań Polski do organizacji trzech Igrzysk Europejskich Kraków-Małopolska 2023 r. Sprawa jest bardzo duża i chodzi o to, żeby temu tematowi było dedykowane odpowiednie posiedzenie Komisji. Mam nadzieję, panie pośle, że pan też włączy się w te prace. Tak, żeby tutaj nie było jakichś uwag dotyczących terminu tego, kiedy miałyby te rzeczy nastąpić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselMariuszKaluzny">Jasne, tylko panie przewodniczący, ja do tego planu zgłaszałem uwagi, żeby te spotkania i te kwestie, były rozstrzygane na początku roku. Niestety nie zostało to ujęte, z racji programów, które ruszają w lutym, w marcu itd. Co z tego, że będziemy rozmawiać o Igrzyskach Europejskich 2023 w maju, jeśli środki na ten rok będą już w części         rozdysponowane?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dobrze, panie pośle. Prezydium Komisji oczywiście może się nad tym pochylić. Jeżeli pojawi się kwestia dotycząca zmiany terminu, to jak najbardziej tak, ale myślę, że też naszym obowiązkiem, o czym też było mówione w kwestiach terminów, jest maksymalnie szeroki dostęp do informacji dla osób i podmiotów zainteresowanych, jeżeli chodzi o kwestie możliwości zdobycia dofinansowania.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Jeżeli chodzi o Skrę, to też kwestie własnościowe dopiero niedawno zostały definitywnie rozstrzygnięte. Także mam taką nadzieję, że nie będziemy uprawiać polityki, tylko jeżeli rzeczywiście pojawią się konkretne projekty, także ze strony miasta Warszawy, to liczę na to, że ta inwestycja po prostu będzie mogła być wspólnie zrealizowana, ponieważ jest ona Warszawie i nie tylko Warszawie bardzo potrzebna. Pan poseł                               Jan Szopiński, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselJanSzopinski">Szanowny panie przewodniczący, pani minister, szanowni państwo. Do Bydgoszczy 11maja 2019 r. przyjechał pan premier Mateusz Morawiecki i na stadionie bydgoskiego Zawiszy wespół z ministrem Łukaszem Schreiberem zapowiedzieli budowanie w Bydgoszczy hali treningowo-sportowej dla bydgoskiego Zawiszy. Stadion bydgoskiego Zawiszy nosi imię Zdzisława Krzyszkowiaka, polskiego złotego medalisty Igrzysk Olimpijskich z roku 1960. Tu, na tym stadionie odbywały się zarówno mistrzostwa świata jak i Europy w lekkiej atletyce juniorów, młodzieżowców. To w Bydgoszczy odbyły się ostatnie mistrzostwa pucharu Europy, na których Polska wywalczyła ten puchar. Członkami klubu sportowego Zawisza są ci, którzy zdobywali puchar Europy dla Polski, m. in. Marcin Lewandowski – ostatnio przeszedł do innego klubu, ale nadal członkiem tego klubu jest Iga Baumgart-Witan oraz Paweł Wojciechowski. Stadion bydgoskiego Zawiszy nosi imię Zdzisława Krzyszkowiaka. Na tym stadionie swój rekord świata zdobywała pani Irena Szewińska. Obiekt, o którym mówię, czyli hala sportowo-treningowa bydgoskiego Zawiszy miała być dedykowana z jednej strony lekkoatletom, a z drugiej strony strzelcom, jako że w Bydgoszczy mamy również znakomitych strzelców. Tu członkiem kadry narodowej i złotą medalistką mistrzostw Europy indywidualnie jest Klaudia Breś, która wespół z koleżankami, w ubiegłym roku zdobyła też wicemistrzostwo Europy, w olimpijskiej konkurencji pistoletu automatycznego. Jeżeli do tego dodam, że z tego stadionu do wspaniałej swojej kariery z ekstraklasowego zespołu Zawiszy startował pan Zbigniew Boniek, to mamy całość, złożoność tej sytuacji.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselJanSzopinski">Dzisiaj jest sytuacja tego typu, że jest znakomity stadion i do tego stadionu jest potrzeba zbudowania dobrej hali. Hali sportowej, która z jednej strony byłaby dedykowana lekkoatletom, jak i strzelcom. Takiej hali na dzień dzisiejszy nie ma. W związku z powyższym, polski ostatni mistrz świata w skoku o tyczce Paweł Wojciechowski musi trenować w hali o wysokości 5 m. W związku z tym, jak rozumiem, jego tegoroczne osiągnięcia są adekwatne do możliwości treningowych, jakie ten wspaniały lekkoatleta ma w Bydgoszczy. W związku z tym, chciałabym zapytać, kiedy będzie budowana hala treningowa dla bydgoskiego Zawiszy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję, konkretne pytanie. Pan poseł Zimoch się zgłaszał i pani poseł Niemczyk. Bardzo bym prosił jeszcze o zabranie głosu i wtedy byśmy przeszli już do rundy odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselMalgorzataNiemczyk">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Bardzo dziękuję, pani minister za udzielenie mi odpowiedzi na te pytania. Chciałabym jednak, mimo wszystko, prosić, żebyście się bardziej pochylili nad infrastrukturą sportową lokalną, bo w ten sposób konkurs i rozdzielanie środków, o których pani mówi może sugerować, że jedno województwo otrzyma wszystkie pieniądze, a żadne województwa nie mają minimalnych środków zagwarantowanych w tych konkursach. Rozumiem, że jeżeli jakieś województwa nie będą składały o dofinansowanie, to te środki mogą być wtedy przesuwane na rzecz innych województw, gdzie są tajne. Ale wydaje mi się, że powinna być jakaś minimalna pula zagwarantowana na każde województwo, aby właśnie nie było sytuacji skrajnych.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PoselMalgorzataNiemczyk">Chciałabym jeszcze, pani minister dopytać o orliki. Wiemy, że niektóre orliki mają już za sobą dziesięciolecie i myślę, że dużo samorządów zgłasza się do Was i do mnie też jak jestem na spotkaniach, z zapytaniem odnośnie do dalszego korzystania z tych obiektów. Wiemy, że zapisy, które były w umowach powodowały, że przez 10 lat musiały być one udostępniane nieodpłatnie. Natomiast od jakiegoś czasu tutaj, na tej Komisji również, sygnalizujemy ten problem, że jest dużo grup komercyjnych, które wchodzą na orliki i użytkują je bezpłatnie, mimo tego, że pobierają opłaty od osób uczestniczących w tych zajęciach. Wydaje mi się, że te rzeczy powinny być unormowane i powinno być jednoznaczne stanowisko ministerstwa odnośnie do orlików i udostępniania w tej chwili tych obiektów. Czy samorządy, które chcą, będą mogły pobierać opłaty?</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PoselMalgorzataNiemczyk">Wrócę jeszcze do tematów, o których wielokrotnie wspominam na tej Komisji, o tym, aby ministerstwo pochyliło się nad stworzeniem programu dedykowanego wyłącznie remontowi sal gimnastycznych. Szczególnie teraz, po pandemii, kiedy środki finansowe w gminach będą mniejsze, myślę, że większość remontów nawet zaplanowanych może być mocno odłożonych. A mamy bardzo dużą ilość sal, które są dopuszczane przez sanepid warunkowo i uważam, że tutaj powinniśmy stworzyć osobny program oraz pomyśleć wspólnie o stworzeniu programu na zakup sprzętu sportowego do szkół.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#PoselMalgorzataNiemczyk">Wiemy doskonale, że subwencja i koszty, które otrzymują samorządy jest mniejsza, więc te środki m.in na zakup sprzętu sportowego, będą tym bardziej ograniczane. Wiele dobrych programów wyszło z ministerstwa, z tej Komisji, więc pozostawiam tę kwestię do rozstrzygnięcia. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Ja też będę chciał zabrać głos w nawiązaniu do wystąpienia pani poseł Niemczyk, bo rzeczywiście jest pewien problem, jeżeli chodzi o projekty dotyczące infrastruktury przyszkolnej, jak również o kwotę i wielkość, bo to jest 600 tys. zł, tak? Szybka konsultacja, proszę mnie poprawić – minimum 600 tys. zł. I czasami może dochodzić do tego typu projektów, że to są zbyt duże koszty, że np. dany samorząd, szczególnie mniejszy, biedniejszy samorząd, interesowałaby np. kwestia remontu w zakresie wymienienia nawierzchni sportowej, pomalowania. Czasami, pani minister, mniejsze kwoty są na to potrzebne. Więc zastanawiam się, czy nie warto by było ewentualnie tego rozpatrzeć, gdyby to tylko dotyczyło remontu sal gimnastycznych. Wydaje mi się, że to nie jest problem, ale być może jeśliby zmniejszyć kwotę, która jest potrzebna na realizowanie tego typu inwestycji, mogłoby to być dobrym rozwiązaniem. Mówię to też w aspekcie takim, że mam przyjemność być współautorem projektu infrastrukturalnego, który realizujemy w ramach inwestycji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, który nazywa się „Szatnia na medal” i dzięki temu projektowi wyremontowaliśmy przez 3 lata ponad 250 obiektów w całym województwie wielkopolskim, ale tam zrobiliśmy prostą zasadę. Tam jest 100 tys. zł dofinansowania, nie więcej niż 50% środków kosztów inwestycji. Zastanawiam się nad tym, wsłuchując się w głos pani poseł Niemczyk, 10% dofinansowania jest możliwość w tej puli… do 10 % jest możliwość wykorzystania na zakup sprzętu sportowego. Czyli jeżeli np. zmienilibyśmy zasady dotyczące sportowej infrastruktury przyszkolnej na remonty sal gimnastycznych, może warto byłoby zmienić zapis w sensie kwotowym, żeby ta kwota nie była tak duża. Panie dyrektorze – sprzedaję dobry pomysł – 10% tej kwoty, o którą byśmy aplikowali, moglibyśmy przeznaczyć na zakup sprzętu: dresy, piłki, tego typu rzeczy, bo często potem mamy tak, że jest wielkie wow, otwieramy nową szatnię. A jeżeli chodzi o sprzęt: piłki i inne rzeczy, oczywiście każdy coś kupuje, tylko musimy sobie zdawać sprawę, że to nie może być piłka za 15 zł, za 20 zł, czy za 30 zł, bo ona do niczego się nie przyda, oprócz tego, że ładnie wygląda, podczas gdy wręczamy komuś prezent. Ale myślę, że dołożenie możliwości zakupu takiego sprzętu, byłoby fajnym rozwiązaniem, know-how zostało sprzedane pani minister i panu dyrektorowi. U nas to się naprawdę świetnie przyjęło. Samorządy są tym bardzo szeroko zainteresowane. Myślę, że te kwoty są odgórnie dość wysokie. Zdaję sobie sprawę, że państwo dzięki temu macie trochę mniej roboty, no bo tych środków jest… tych projektów może być mniej składanych, ale nie ukrywam, że dla wielu samorządów, ta kwota inwestycji, a jeszcze trzeba, biorąc pod uwagę kwestię dofinansowania w zależności od wskaźnika G, czy to jest 30, 50 i 70, to mogłoby być istotne. Myślę więc, że warto by było to przeanalizować i ja bym tutaj drzwi nie wyważał, ale uważam, że lekkie zmiany w aspekcie sportowej infrastruktury przyszkolnej, a także sal gimnastycznych, zmniejszenie kwoty plus dołożenie na możliwość zakupu sprzętu, bardzo dobrze by się mogło przyjąć. Także tyle z mojej strony.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Pan poseł Zimoch chciał jeszcze o coś dopytać i potem ewentualnie poprosiłbym o odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselTomaszZimoch">Tak. W sprawie Skry jedno zdanie. Wydaje mi się, że moje pytanie brzmiało tak, że nawet jeśli takiego wniosku nie ma ze strony samorządu, władz Warszawy czy ministerstwo planuje… Bo stadion Skry to jest coś więcej: to jest historia, to jest zabytek, to jest coś, co powinno mieć znaczenie dla każdego, zwłaszcza posła Komisji sportu. Kieruję te słowa do posła Kałużnego.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselTomaszZimoch">Proszę państwa, co do toru. Albo będziemy zachowywać się tak i uciekać od problemu, albo będziemy także niepoważni wobec środowiska kolarskiego, ale i wobec wykonawcy.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PoselTomaszZimoch">Panie dyrektorze, ja panu przedstawiłem. Kwota zobowiązania wobec wykonawcy toru to ponad 5 mln zł. Odsetki z tego tytułu do dzisiaj to kwota ponad 4 mln zł. Od momentu, kiedy jest nowy zarząd PZKol, same odsetki to 600 tys. zł. Ja co tydzień sprawdzam, o ile odsetki wzrastają. To jest mniej więcej 1 tys. zł. dziennie. Dzisiaj pan potwierdza to, co usłyszałem również kilka miesięcy temu, że ze strony PZKol nie wpłynął do ministerstwa żaden plan naprawczy.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PoselTomaszZimoch">Proszę państwa, przed rokiem na posiedzeniu tej Komisji przedstawiciele zarządu z panem prezesem i wiceprezesem mówili, że taki plan następnego dnia do ministerstwa wyślą. Więc albo jasny sygnał do środowiska, że zarząd PZKol nie przedstawił do dzisiaj programu naprawczego, wyraźny sygnał, że ministerstwo nie pomoże w tej sprawie, albo pani minister, przed tygodniem, przed posiedzeniem Komisji sportu powiedziała mi pani, że macie pomysł na załatwienie tej sprawy. Więc oczekuję jasnej odpowiedzi czy ministerstwo wyrazi wolę załatwienia wreszcie zobowiązań wobec wykonawcy toru kolarskiego czy też nie. Czy ministerstwo daje wyraźny sygnał środowisku kolarskiemu, że jak sami nie rozwiążecie tej sprawy, to my wam nie pomożemy? Proszę pamiętać też, proszę państwa, że to, że dotacje na rzecz PZKol wpływają okrężną drogą, to także normalne postępowanie komornicze nie może rozwiązywać choćby częściowo tej sprawy. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Kończąc już temat Skry, wiadomo, że właściciel może składać ewentualnie wnioski inwestycyjne. Myślę, że to w najbliższym czasie po prostu zacznie się dziać, biorąc pod uwagę to, że w końcu kwestia problemu natury własnościowej jest załatwiona. Myślę więc, że wszyscy wtedy wspólnie włączymy się w tego typu działanie. Nie ukrywam też, bo pamiętam jeszcze te czasy, gdy zapraszaliśmy tutaj władze PZKol, właśnie w czasach, gdy ta inwestycja była rozliczana i pamiętam, że skończyło się to wtedy tak, że wzywaliśmy pogotowie na posiedzenie Komisji, bo, mówiąc delikatnie, że ówczesny prezes nie miał łatwo. Zdaję sobie sprawę, że jest to trudna rzecz, bo myślę, że zarówno Komisję jak i ministerstwo, interesuje dobro, możliwość i perspektywa rozwoju kolarstwa w Polsce, bo przecież na to też patrzymy cały czas z dużym optymizmem, jeżeli chodzi o szanse olimpijskie i medalowe. Z drugiej zaś strony trudno by było, żeby za niegospodarność konkretnych ludzi, mielibyśmy odpowiadać pieniędzmi publicznymi. No, ale to jest zupełnie inna sprawa, choć myślę, że odpowiedzialnością nas wszystkich jest to, aby tę sprawę w taki sposób załatwić, żeby kolarstwo mogło dalej funkcjonować, związek również. Z drugiej strony ta odpowiedzialność też być powinna.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Pozwólcie państwo, że ja też dodam jeszcze kilka zdań. Na pewno, pani minister, cieszy fakt tej tabeli 2020 r., jeżeli chodzi o kwoty na poszczególne województwa i patrzę tutaj z perspektywy województwa wielkopolskiego, że tak jak rzeczywiście, jeszcze parę lat wstecz te dysproporcje były gigantyczne, teraz się zmniejszają. I myślę, że to jest też kluczowe, że oczywiście trzeba patrzeć na zapotrzebowanie poszczególnych województw, ale też nie karać tych województw, które tę infrastrukturę mają lepiej rozwiniętą. Widać, że tutaj jest duży postęp.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Cieszy też informacja na temat zadaszenia dla lodowiska w Zakopanem. Cały czas też mam na myśli i wszyscy wiemy o tym, że oczywiście mamy Tomaszów Mazowiecki. To jest duża, ważna inwestycja. Będzie w tej chwili Zakopane. Oczywiście z punktu widzenia naszych reprezentantów i wysokości tego toru, i tego, że jak pamiętam, mówiliśmy, że może to być jeden z najszybszych lodów. Tak, jak dobrze pamiętam, że to może być bardzo szybki lód, a to jest akurat, co do rangi tej kwestii bardzo ważne w aspekcie osiągania wyników sportowych. To jest bardzo ważna rzecz. Natomiast w sensie takiego potencjału demograficznego i tego, że moglibyśmy większą liczbę adeptów zainteresować – to są Stegny. To jest Warszawa, to jest Mazowsze. To jest kilka milionów ludzi. Ja sobie zdaję sprawę, że kiedyś mówiliśmy o projektach, które pociągały za sobą bardzo duże pieniądze. To były rzeczywiście inwestycje nie rzędu kilkudziesięciu, ale kilkuset mln złotych. Oczywiście jest pytanie, czy nie warto byłoby wrócić do tematu. Może w okrojonej wersji, ale takiej, żebyśmy ten tor mogli mieć. W Tomaszowie przecież puchary świata są rozgrywane, o ile dobrze pamiętam. Ta inwestycja rzeczywiście może nie musiałaby być tak duża jak kiedyś planowaliśmy, ale myślę z punktu rozwoju tej dyscypliny byłoby to bardzo ważne.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Chciałem dopytać o taką techniczną kwestię, bo mówimy o zadaszeniach pełnowymiarowych boisk piłkarskich i to jest oczywiste, a jeśli chodzi o orliki, to czy tutaj ze strony ministerstwa definicja dofinansowania się też zmieniła, czy też nie, jeżeli chodzi o kwestię balonów, a także o orliki. Bo wiem, że pneumatyczne nie były uwzględniane, a jedynie stałe konstrukcje i ja też chciałem państwa cały czas tym zachęcić, bo gdy mówimy o salach gimnastycznych, to jest oczywiście bardzo ważne.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">To co powiedziała pani minister, że cały czas mamy miejscowości, w których sal gimnastycznych nie ma. Ja też widzę, jaka jest potrzeba, na przykład przy mniejszych szkołach, szczególnie szkołach wiejskich, gdzie mamy czasami naprawdę niezbyt dużą ilość uczniów, żeby np. – i ja do tego też zachęcam – jest to też kwestia finansowa. Jeśli mamy boisko wielofunkcyjne, które zazwyczaj było zrealizowane w ramach Programu Sportowej Polski, żeby tam dedykować zadaszenie. Zadaszenie stałe, nie pneumatyczne, np. z wymienianymi bokami, które można otwierać lub też zamykać, w zależności od warunków atmosferycznych. I powiem w ten sposób, gdyby tam się zainstalowało ogrzewanie napromiennikowe, to dla takich mniejszych szkół, tego typu boisko lub tego typu zadaszenie boiska, naprawdę w 90% mogłoby załatwiać to, że te dzieci miałyby praktycznie całoroczny obiekt.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Więc oczywiście jest to kwestia finansowa, ale, jeżeli chodzi o takie boisko wielofunkcyjne, które mogłoby być taką konstrukcją przykryte, to jest koszt bodajże                                 300–400 tys. zł, więc cały czas będę państwa zachęcał, do tego, żeby być może ten temat minimum 600 tys. zł, w zależności czego miałoby to dotyczyć, żeby do tego podejść bardziej elastycznie, bo naprawdę mogłoby to przynieść większą korzyść, jeżeli chodzi o nasze mniejsze szkoły. Ja nawet sugerowałem, gdy inwestycje tzw. boisk przyszkolnych były realizowane, żeby np. już na etapie projektu i realizacji uwzględniać w kosztorysie kotwy, żeby były już miejsca gotowe, które potem mogłyby służyć montażowi tej całej konstrukcji metalowej. Jeżeli oczywiście byłaby taka możliwość, taki krok.</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Myślę więc sobie, że mamy takie lekkie konstrukcje, lekkie zadaszenia i naprawdę czasami nie musimy hali budować, jak to poseł Tomaszewski powiedział, za 3–4 mln zł. Za 3–4 mln zł, to mielibyśmy 10 przykryć boisk wielofunkcyjnych, które mogłyby praktycznie funkcjonować w trybie całorocznym. No chyba, że mamy zimę taką jak w tym roku, no ale to jedynie dwa tygodnie. Naprawdę myślę, że warto się nad tym pochylić, bo taka potrzeba absolutnie jest.</u>
+          <u xml:id="u-40.7" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Taka techniczna rzecz. Rozumiem, że w ramach projektu Sportowa Polska, w ramach możliwości dofinansowania poprzez kluby, czyli ten drugi dział, np. stawianie konstrukcji stałej, całorocznej, niepneumatycznej, na kortach tenisowych, możliwe jest ubieganie się o tego typu projekt, w ramach tego dofinansowania. Czyli to dla mnie też było istotne. To dziękuję. Z mojej strony tyle. Czy teraz odpowiedzi, czy pan przewodniczący               Matuszewski teraz chce zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselMatuszewskiMarek">Panie przewodniczący, pani minister, szanowni państwo. Ważna dzisiaj Komisja, bo wiemy doskonale, że te wszystkie tematy związane z infrastrukturą sportową, a szczególnie tą o szczególnym znaczeniu są bardzo ważne dla rozwoju sportu polskiego. Wiemy doskonale, że trenujemy na tych małych boiskach, halach, lodowiskach, ale później, jak ktoś już jest profesjonalnym sportowcem na najwyższym poziomie, to trafia do tych obiektów strategicznych czy ewentualnie do COS. Tam przecież wiemy, że szlifują swoją formę w tych centralnych ośrodkach sportu wszyscy kadrowicze i dlatego bardzo ważne jest, aby te środki finansowe w takich obiektach były.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselMatuszewskiMarek">Można powiedzieć, że teraz tych środków jest sporo. Jasne, że każdy by marzył, żeby było jeszcze więcej, ale tak jak ktoś tu powiedział, obecnie od kilku lat, jeśli chodzi o sport, środki finansowe są na najwyższym poziomie. Nigdy tak nie było. Tak mi kiedyś powiedział jeden z wójtów, że takiego wczuwania się w potrzeby samorządu, jeśli chodzi o infrastrukturę sportową, to on nie pamięta, a jest wójtem od roku 1989, więc coś to znaczy. Znaczy, że jest dobra praca, dobre myślenie, jeśli chodzi i o pozyskiwanie tych środków w budżecie, i też o późniejsze profesjonalne wydawanie tych pieniędzy przez MKDNiS. Mogę więc pogratulować i powiedzieć w ten sposób też tym, bo ja jestem akurat z łódzkiego, że jeżeli chodzi o obiekty tzw. strategiczne, mamy przecież COS w Spale, który myślę, że jest jednym z najlepszych Polsce, choć tutaj wiadomo, mamy pana dyrektora, więc nie można mówić, który jest najlepszy. Ale dla mnie, posła z województwa łódzkiego, ten w Spale będzie najbliższy mojemu sercu i tam idą odpowiednie środki, wiemy doskonale. Wiemy też doskonale, że poszły też ogromne środki na Rudzki Klub Sportowy – ta bieżnia sześciotorowa, skocznia do skoków w dal i trójskoku, całe nowe wyposażenie. Wiemy doskonale, że tam się starano od lat o środki, od wielu lat i tych środków nie było, teraz są i to jest bardzo ważne, bo wiemy doskonale, że lekkoatleci w Łodzi są bardzo dobrzy. Nie będę tutaj wymieniał żadnego z nich, bo wiemy, że wielu jest dobrych. A są też najlepsi w Europie i liczący się na świecie. Więc to jest ważne.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselMatuszewskiMarek">Ważny jest też Tomaszów Mazowiecki, tam jest ogromna hala, pierwsza w Polsce kryta, hala do łyżwiarstwa szybkiego. Mamy takie mniejsze, chociaż mi bardzo bliskie też ośrodki – ośrodek, który ma dwie dyscypliny w Zgierzu, strategiczne dla sportu polskiego: zapasy, łucznictwo. Lada moment hokej na lodzie, więc będą to trzy dyscypliny, które są strategiczne dla rozwoju sportu polskiego i myślę, że tam też będą trenować na tych obiektach, tak jak już trenują, jeśli chodzi o zapaśników, kadrowicze z kadry polskiej, bo wiemy, że jak najwięcej potrzeba tych obiektów. Mamy też Zduńską Wolę, gdzie też jest modernizowany stadion jako stadion strategiczny, czy już jest zmodernizowany. Więc jest sporo, jeśli chodzi o województwo łódzkie, też dobrych inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-41.3" who="#PoselMatuszewskiMarek">Powoli kończąc, powiem, że trzeba podziękować ministerstwu, pani minister, kierownictwu ministerstwa, że jest taka, można powiedzieć, dywersyfikacja, że rzeczywiście te biedniejsze, zapomniane kiedyś regiony Polski, w tej chwili są tam stawiane fajne obiekty, takie na potrzeby tamtych mieszkańców, od różnych boisk piłkarskich po hale sportowe lekkoatletyczne. Za to wszystko trzeba podziękować i powiedzieć, że chcemy, żeby dalej w tych regionach mniejszych kontynuować tę dobrą politykę, aby wszystkie regiony Polski mogły się rozwijać.</u>
+          <u xml:id="u-41.4" who="#PoselMatuszewskiMarek">I tak na koniec. Mógłbym tu chwalić piłkarzy. Tu ich w zasadzie chwalą wszyscy, jeśli chodzi o te orliki tutaj czy o inne obiekty piłkarskie. Ja, jak państwo wiecie, jestem zwolennikiem, ze względu na to, że w Polsce jest przez 5 miesięcy zima, no oczywiście lodowych sportów, bo pamiętamy doskonale kiedyś te wyniki łyżwiarzy figurowych, no shorttrack – pan Zbigniew Bródka – zaczynał w Domaniewicach, w powiecie łowickim. Tam tę dyscyplinę… I później przeszedł na tych dużych torach do ścigania się i wiemy doskonale, z jakim rezultatem. Tak samo hokeiści na lodzie.</u>
+          <u xml:id="u-41.5" who="#PoselMatuszewskiMarek">Jest niedosyt, jeśli chodzi o te lodowiska, chociaż, mogę pochwalić, bo jest tutaj przykładowo, Bytom. Przykładowo też jest przecież w Zakopanem, jeżeli by była ta inwestycja robiona, no to przecież wiemy doskonale, że tam lodowisko też będzie, chociaż marzyłoby się, by było tam przynajmniej jeszcze jedno. I mamy też ten mój Zgierz, gdzie, jak państwo wiedzą, kończymy tę potężną inwestycję, gdzie będzie pełnowymiarowe lodowisko. Na pewno tam będzie się bardzo dużo działo. Będzie szkolona młodzież. Wrócimy do tych czasów, kiedy w Zgierzu hokej na lodzie był dyscypliną numer 1, a zakończyło się to w 1994 r. Myślę, że w 2022 r. rozpoczniemy znowu szkolenie na własnym lodowisku.</u>
+          <u xml:id="u-41.6" who="#PoselMatuszewskiMarek">Kończąc, szanowni państwo, mogę powiedzieć tak. Brawo dla wszystkich tych, którzy są profesjonalistami, w departamentach, w ministerstwie sportu, którzy muszą podejmować dobre, właściwe decyzje. I wiem doskonale, że wtedy, kiedy są te wnioski kierowane, jeżeli one są dobrze przygotowane, profesjonalnie, to wiem doskonale, że te decyzje są bardzo często są…, mamy jasność, środków nie ma na wszystkie te wnioski, ale w zdecydowanej większości są rozpatrywane pozytywnie.</u>
+          <u xml:id="u-41.7" who="#PoselMatuszewskiMarek">Jeszcze raz, pani minister, dziękuję za tak dobre wyniki. Można by tu dużo powiedzieć słowami, bo ja jestem posłem akurat w tym samym klubie z panią minister, ale wyniki, statystyki – to jest, wiadomo bezstronne, bez żadnych tutaj jakichś, że tak powiem, sympatii i te wyniki są nieporównywalne, jeszcze raz przytoczę to co powiedział ten sam pan wójt z jednej z gmin, a nie tylko on jeden, od 1989 r. nie było jeszcze takich środków na sport polski. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję. Dziękuję bardzo. Już kończąc ten wątek i oddając głos pani minister, żeby nie było problemów dotyczących tego, w jaki sposób realizowane i przede wszystkim, jaka jest mapa inwestycji sportowych, przypominam, że bardzo dobrym rozwiązaniem były tzw. koperty wojewódzkie, gdzie w ramach FRKF przekazywane były proporcjonalnie odpowiednie kwoty do danych urzędów marszałkowskich. I ja muszę powiedzieć, że z punktu widzenia Wielkopolski – u nas to świetnie funkcjonowało, bo Urząd              Marszałkowski tworzył wieloletni plan inwestycyjny rozwoju bazy sportowej, do którego mogły aplikować samorządy i było jasno określone, kiedy i na jakie inwestycje mogą liczyć. Teraz tego nie ma. To zostało zcentralizowane, zlikwidowane,</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Myślę, że jest to też temat taki, żeby być może, do takich właśnie możliwości bardzo uczciwego i równomiernego rozdawania funduszy wrócić, może w mniejszej formie. Zawsze na pewno nie byłoby problemów z tabelkami, jeżeli chodzi o poszczególne województwa. Wtedy po prostu mamy proporcje demografii, wielkości potrzeby i myślę, że ta kwestia dotycząca kopert wojewódzkich bardzo dobrze się sprawdzała. Mówię to z perspektywy mieszkańca Wielkopolski i tego, ile można było zrealizować, i ubolewam, że to zlikwidowano, a zawsze będę podkreślał, że samorząd zawsze szybciej i więcej, i skuteczniej będzie odpowiadał na tego typy zapotrzebowania.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Jeszcze pan przewodniczący, bardzo proszę i poproszę panią minister, bo jeszcze mamy drugi punkt, szanowni państwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselMatuszewskiMarek">Ja krótko, bo każdy może mieć swoje zdanie. Wszyscy jesteśmy demokratami. Jeśli chodzi o województwa, ja mam taki przykład ze Zgierza, przepraszam, z województwa łódzkiego, gdzie – wiemy doskonale – że tych pieniędzy, jeśli chodzi o sport, od władz samorządu województwa łódzkiego jest też ogromna ilość.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselMatuszewskiMarek">Obecnie mam takie informacje, obserwuję, sam wspieram wnioski wójtów, burmistrzów, prezydentów, jeśli chodzi o inwestycje sportowe. Panie pośle, nie wiem, jak jest w wielkopolskim. Tam, z tego co wiem, jest też przecież marszałek, który wspiera sport. I na pewno tych pieniędzy też jest dużo. Ta reforma miała zasadę taką, że profesjonalizujemy to wszystko. I okazało się, że to jak jest w tej chwili samorządowcy, wójtowie, burmistrzowie, prezydenci oceniają, że jest bardzo dobrze, że tych pieniędzy nie brakuje. W związku z tym uważam, że to rozwiązanie się sprawdza, choć, tak jak powiedziałem, samorząd każdego województwa ma ogromne pieniądze i też sporo tych pieniędzy kieruje na infrastrukturę sportową, na rozwój sportu, na wspieranie różnych zawodów sportowych. U nas w województwie łódzkim tak się dzieje, że ogromna ilość pieniędzy idzie na wsparcie sportu, nie tylko na infrastrukturę, ale na wszelkie konkursy, zawody, rozgrywki. Widzę często, że Marszałek Województwa łódzkiego to wspiera. Dziękuję  bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Myślę, że każdy z nas pozostanie przy własnym zdaniu. Też oczywiście Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego realizuje własne projekty infrastrukturalne, o których też mówiłem. Zawsze rzetelny podział, wynikający z algorytmu dotyczącego poszczególnych województw nie budzi żadnych kontrowersji i tak też to było. Pani minister, proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Panowie przewodniczący, szanowni państwo, Wysoka Komisjo. Jeszcze raz odpowiadając na pytania pani poseł Niemczyk, pana przewodniczącego Rutnickiego, uporządkujmy fakty. W porównaniu do budżetu 2015 r., ilość środków przeznaczanych na infrastrukturę sportową wzrosła aż o 84%. To obecnie jest 576 mln zł. W 2015 r. było to 382 853 000 zł. Przeznaczamy o niemal połowę więcej środków, niż to było 2015 r. i przeznaczamy te środki na transparentnych zasadach konkursu, programu opartego na konkursie, przeprowadzanego rok rocznie, w sposób uczciwy, merytoryczny i na transparentnych zasadach. I w moim przekonaniu, mam tutaj tabelę z podziałem środków, które popłynęły na konkretne województwa. We wszystkich województwach jest to wzrost w porównaniu do 2015 r. i ta tabela obrazuje, że ten podział jest najbardziej transparentny jak to tylko możliwe. Ja uważam, że wprowadzanie jakichś sztucznych algorytmów, mechanizmów, parytetów czy kopert jest po prostu bezcelowe, bo ono nigdy nie będzie w sposób adekwatny, jeden do jednego, pokazywało potrzeb. A wyrazem potrzeb są wnioski składane przez konkretne samorządy, przez konkretne podmioty znajdujące się na tych konkretnych terenach, w tych regionach i w tych województwach.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeżeli chodzi o temat Skry kontynuowany przez pana posła Zimocha. Panie pośle, zawsze inwestorem jest podmiot, który ma prawo do danej nieruchomości. My jako ministerstwo, nie możemy narzucać temu podmiotowi, w tym przypadku jest to samorząd  m.st. Warszawy, co powinien zrobić. Nie wyobrażam sobie, tego, co pan nam zasugerował, żebyśmy już dzisiaj decydowali, o jakichś konkretnych środkach, kiedy tak naprawdę podmiot nie wystąpił do nas z wnioskiem. My możemy odpowiadać na wnioski składane na bazie i w ramach naszych programów. W tym przypadku, jak sądzę, jest to Program inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu.</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeżeli mówimy nadal o PZKol, to dobrze istotę tej kwestii przedstawił pan przewodniczący Rutnicki. To są pytania do PZKol. Pytania o ich odpowiedzialność na przestrzeni lat. Bo to inwestycja, która była dofinansowana przez ministerstwo, decyzja o niej została podjęta w 2009 r. Sprawa, jak wiemy, toczy się przez wiele lat, także pytania dotyczące planu naprawczego proszę kierować do PZKol, bo to PZKol powinien taki konkretny program naprawczy przedstawić. Dostrzegliśmy pewne nieprawidłowe informacje, jeżeli chodzi o dane, które pan przedstawił. Będę prosiła pana dyrektora Departamentu Nadzoru nad Sportem pana dyrektora Gałązkę o przedstawienie później konkretnych liczb i faktycznych danych.</u>
+          <u xml:id="u-45.3" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Szymańskiego odnośnie do budowy hali lekkoatletycznej Zawiszy Bydgoszcz. To oczywiście jest przede wszystkim pytanie do samorządu, który byłby inwestorem, który realizowałby taką inwestycję, do samorządu miasta Bydgoszcz. My w Ministerstwie Sportu w 2019 r. przyznaliśmy środki na tę halę w kwocie 15 mln zł w ramach Programu inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu. Prezydent Bydgoszczy do tej pory nie złożył konkretnego wniosku, który sprawiłby, że te środki mogłyby zostać uruchomione. Podkreślenia wymaga także fakt, że to były środki przyznane tylko na początek. Gdyby inwestycja odbywała się w sposób właściwy, możliwe byłoby także przyznanie dodatkowych środków, natomiast pan prezydent nawet nie uruchomił tych środków, które zostały przyznane.</u>
+          <u xml:id="u-45.4" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeszcze uzupełniając, bo tutaj padło także, w moim przekonaniu, nieuprawnione sformułowanie pana posła, jakoby Bydgoszcz była traktowana przez nas gorzej. To jest absolutnie nieprawda, to jest absolutnie nieuprawnione. I gwoli uporządkowania faktów przedstawiam kwotę, którą od 2016 r. ministerstwo sportu łącznie przeznaczyło na dofinansowania inwestycji sportowych na terenie miasta Bydgoszcz, tj. 40 mln zł, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-45.5" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Pytanie pana przewodniczącego Rutnickiego, dotyczące dofinansowań balonów dla orlików. Tutaj nic się nie zmieniło. Stała konstrukcja nad boiskami wielofunkcyjnymi, o dofinansowanie do takich inwestycji można wnioskować choćby w programie Sportowa Polska. Konkretniej będzie jeszcze później o tym mówił pan dyrektor Departamentu Infrastruktury Sportowej pan Marcin Żyłowski. Odnośnie do orlików i korzystania z orlików. Wkrótce w ciągu maksymalnie 2 tygodni opublikujemy konkretne oświadczenie. Ono jest już w przygotowaniu i tutaj działamy.</u>
+          <u xml:id="u-45.6" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">To było odnośnie do pytania pani poseł Niemczyk, dlatego pani poseł opublikujemy w najbliższym czasie odpowiednie stanowisko. Sale gimnastyczne, szczególnie te przyszkolne, zawsze są dla nas priorytetem i oczywiście o dofinansowanie do budowy takich sal można starać się w ramach programu Sportowa Polska. Jeżeli chodzi o budowę, to tutaj rzeczywiście minimalny koszt, i to dotyczy wszystkich inwestycji, nie tylko sal gimnastycznych, tj. 600 tys. zł, ale już w innej grupie, w ramach Sportowej Polski, inwestycji, które nie są przyszkolne, można starać o dofinansowanie na remont takiej sali i tutaj mamy minimum 300 tys. zł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">…w oparciu o kluby sportowe…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Na przykład … Będzie o tym jeszcze szczegółowo mówił dyrektor Marcin Żyłowski.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeżeli chodzi o sprawę dofinansowania sprzętu. Rozporządzenie o FRKF nie przewiduje zakupu sprzętu sportowego, chyba że to ma być wyposażenie stałe. Takie wyposażenie może być dofinansowane – pan przewodniczący mówił, dawał przykłady, dotyczące takich projektów, kiedy dofinansowanie jest 10 %, u nas na wyposażenie stałe jest do 20%. Natomiast o pomoc, o wsparcie w dofinansowaniu do zakupu sprzętu, mogą starać się także kluby sportowe, w ramach Programu KLUB.</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Bardzo proszę teraz o zabranie głosu pana dyrektora Marcina Żyłowskiego, a potem pana dyrektora Gałązkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselJanSzopinski">Panie przewodniczący, dwa zdania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Panie pośle, chwileczkę, jeszcze pan dyrektor by się wypowiedział. To proszę do mikrofonu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselJanSzopinski">Po pierwsze, nie nazywam się Szymański tylko Szopiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselJanSzopinski">Po drugie, w styczniu 2020 r. pan minister Schreiber poinformował, że rząd zwiększa dofinansowanie do budowy tej hali do 25 mln zł. W związku z tym, ja bym prosił, żebyście państwo pomiędzy sobą ustalili, jakie jest dofinansowanie do tej hali. To jest pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#PoselJanSzopinski">Drugie. Bym prosił – sport nie ma barw: czarnych, białych, czerwonych – abyście z samorządem Bydgoszczy ustalili, dla dobra polskiego sportu, kto buduje tę halę.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#PoselJanSzopinski">Jeszcze raz pani powtarzam, przyjechał pan premier, zapowiedział, zaprosił dziennikarzy na stadion i powiedział, budujemy halę. To ja się pytam, kto buduje tę halę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselMariuszKaluzny">Wasze władze się wycofały z tego. Chciały 100%. Nie ma montażu finansowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselJanSzopinski">Ale czy pan jest z ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Ale momencik, momencik. Panie pośle, będzie pan chciał zabrać głos. Tutaj mamy panią minister i bardzo bym prosił, żeby tutaj nie polemizować.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Padło konkretne pytanie od pana posła i prosimy o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Panie pośle, oczywiście przepraszam, zostałam wprowadzona w błąd co do pana nazwiska. Będę pamiętała. Bardzo przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Odnośnie do kolejnego pytania pana posła Szopińskiego. Tak jak powiedziałam – wstępnie przyznane dofinansowanie dla Bydgoszczy to było 15 mln zł. Ale też mówiłam i poskreślałam, że jeżeli ta inwestycja przebiegałaby w sposób właściwy formalnie chociażby i przebiegałaby miarowo dobrze, to oczywiście w ramach tego programu jest możliwość zwiększenia dofinansowania i w wielu przypadkach tak robimy. Natomiast kwestią podstawową jest uruchomienie środków poprzez złożenie konkretnych już dokumentów przez miasto Bydgoszcz. Te dokumenty, ten wniosek nie został złożony. Z naszej perspektywy niemożliwe jest zatem uruchomienie tych środków. Złamalibyśmy prawo, gdybyśmy te środki uruchomili. Także panie pośle, proszę o rozmowę z panem prezydentem Bydgoszczy, bo tak naprawdę w tym momencie, piłka jest po jego stronie i cały czas była. My przyznaliśmy te środki, czekaliśmy na wniosek pana prezydenta. Pan prezydent tego wniosku nie złożył.</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Nie ulega wątpliwości, że hala Zawiszy Bydgoszcz jest potrzebna. Wiemy o tym. Na tę potrzebę i na ogromny potencjał sportowy Bydgoszczy nie tylko wskazują nazwiska tych sportowców, których pan wymienił. Tam są także duże tradycje lekkoatletyczne i zdajemy sobie sprawę, jak potrzebna jest ta inwestycja. Natomiast w tym momencie to nie są pytania do nas. W tym momencie wszystko zależy od samorządu miasta          Bydgoszczy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję. Rozumiem, że teraz pan dyrektor, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#DyrektorDepartamentuInfrastrukturySportowejwMKDNiSMarcinZylowski">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Tak w skrócie chciałbym się odnieść do zadaszeń. Czyli podsumowując, balony cały czas – nie, konstrukcje stałe – tak.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#DyrektorDepartamentuInfrastrukturySportowejwMKDNiSMarcinZylowski">Jeśli chodzi o sale, to jeśli one dotyczą obiektów przyszkolnych i są w pierwszej grupie składane, to jest 600 tys. zł koszt minimalny. Jeśli zaś by były składane w drugiej grupie, która dotyczy modernizacji, tam 300 tys. zł. Natomiast tu jest wymóg tego, żeby na tej sali była działalność klubowa.</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#DyrektorDepartamentuInfrastrukturySportowejwMKDNiSMarcinZylowski">Jeszcze tytułem doprecyzowania, jeśli chodzi o te orliki i o ich działanie już po upływie okresu 10 lat od momentu wybudowania, bardzo dużo wystąpień dostaliśmy w tej sprawie. Bo ten okres dla pierwszych orlików już zaczął mijać, tak jak pani minister powiedziała, mamy już to uporządkowane. To jest tylko kwestia kilku, kilkunastu dni, kiedy stanowisko wraz z rekomendacjami stosownymi, przedstawimy oficjalnie.          Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Jeśliby takie stanowisko oficjalne było, też byśmy poprosili, żeby Komisja mogła je otrzymać. Ja panie dyrektorze, pani minister jakby zgadzam się – 600–300 tys. zł. Tylko jak my mówimy o małej szkole, szczególnie szkole wiejskiej albo w małych miejscowościach – ja jestem posłem z takiej miejscowości – to czasami remont małej sali gimnastycznej, która jest… Z 300 tys. zł – będzie problem, bo tam nie ma klubu albo klub jest na takim poziomie, że może być problem z tym dofinansowaniem.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Ja tylko rzucam hasło. Być może z kolejnej perspektywy warto byłoby pomyśleć, być może nawet szczególnie uwzględnić wskaźnik G, gdzie tam jest … Zazwyczaj te samorządy mają poniżej 80%, więc się łapią na większe dofinansowanie, żeby być może dać im na to szansę. Bo oni to zgłaszają, że czasami te 600 tys. zł to jest dla nich zbyt duża kwota i nie jest aż tak potrzebna. Bo 600 tys. zł, jeśli mamy poważną, wielką halę, no to jasne, ale jeśli mamy taką klasyczną, jakąś małą, taką jak popularne sale gimnastyczne, budowane na 1000-lecie, jak dobrze pamiętam, tak w wymiarze siatkówki – pół metra wokół, gdzie zaserwować nie można. Tam, to już inwestycja za 200–300 tys. zł może zrobić robotę, tak że już to pozostawiam. Bardzo dziękuję za ten pierwszy punkt.</u>
+          <u xml:id="u-59.2" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Jeszcze pan dyrektor. Ja już podsumowując, to tylko skończę swoją myśl, bo to nie o to chodzi, żebyśmy się licytowali, ile pieniędzy w danych czasach na inwestycje sportowe zostało przeznaczane, bo gdybyśmy, pani minister, zaczęli mówić, ile było w 2007 r. – no też to wyglądało inaczej. Ja chcę tylko podkreślić, że za czasów rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego zrealizowano jeden z największych przedsięwzięć infrastrukturalnych w historii, czyli budowę orlików. Orlik 2012 to ponad 2000 inwestycji w skali całego kraju i myślę, że niezależnie czy z prawa, czy z lewa, to była wielka inwestycja, która pochłonęła setki milionów złotych, a jeszcze też w tym czasie, przypominam, była chyba jedną z najlepiej zorganizowanych w historii imprez sportowych, Euro 2012 w naszym kraju, gdzie wybudowaliśmy kilka nowych, pięknych stadionów, także dzięki wsparciu budżetu, więc jeżeli mielibyśmy analizować tak całościowo inwestycje sportowe, mogę powiedzieć z dumą, że tych pieniędzy było bardzo, bardzo dużo, ale też powinniśmy doceniać to, że nieważne kto w danym czasie będzie te rzeczy pilotował, najważniejsze jest to, że tych potrzeb jest bardzo dużo.</u>
+          <u xml:id="u-59.3" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Im więcej tych pieniędzy na fundusze sportowe będzie, tym lepiej. Nie wiem, czy w planie odbudowy – bo tak, przepraszam, wczoraj studiowałem, ale chyba nie doczytałem – czy w ogóle w ramach naszego planu odbudowy kwestia infrastruktury sportowej w tym dokumencie jest przyjęta, czy w ogóle jest uwzględniona…Nawiasem, zapytam panią minister, czy w ogóle tam kwestie dotyczące tematów sportu i turystyki były ewentualnie uwzględnione. Tak że tyle z mojej strony.</u>
+          <u xml:id="u-59.4" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Pan dyrektor czy pani minister jeszcze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#DyrektorDepartamentuNadzoruwSporciewMKDNiSPiotrGalazka">Witam państwa jeszcze raz. Ja tylko kończąc kwestię PZKol. Otóż w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego, którego też jesteśmy uczestnikiem, jako jeden z wierzycieli, wykazano zadłużenie główne PZKol na kwotę ponad 8 700 tys. zł. Odsetki od tej kwoty już w tej chwili wynoszą ponad 6 600 tys. zł, to oznacza, że tylko w ramach tego postępowania egzekucyjnego wierzytelności przekraczają sumę 15 800 tys. zł. Mówimy tylko o tych wierzytelnościach, które zostały wykazane w ramach postępowania egzekucyjnego. Nie jesteśmy pewni, czy nie mają również innych wierzytelności. Kwestia tak naprawdę sprawdzenia dokumentów finansowo-księgowych mogłaby zostać przeprowadzona wyłącznie w ramach zewnętrznego audytu. Tam, wszyscy wiemy, jakie PZKol miał problemy organizacyjne przez ostatnie lata, dlatego konieczne jest de facto przeprowadzenie zewnętrznego audytu, który byłby w stanie wykazać, jakie jest rzeczywiste zadłużenie tego podmiotu. To tak kończąc temat, dlaczego PZKol ma takie problemy z wyjściem na prostą. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję. Czy jeszcze pani minister, czy już… Bardzo proszę i będziemy przechodzić do…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselTomaszZimoch">Ja tylko jedno zdanie, panie przewodniczący, jeśli mogę. O kwocie zobowiązania do wykonawcy torów…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Momencik, panie pośle… Sekunda… To bardzo proszę o zdanie i poproszę panią minister.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselTomaszZimoch">Ja mówiłem, panie dyrektorze o kwocie zobowiązania wobec wykonawcy torów. Ta kwota, którą dzisiaj przedstawiłem, jest kwotą, którą sprawdzam co kilka dni, To jest dokładnie kwota zobowiązania 5 274 tys. zł, odsetki ponad 4 mln zł. Kwota zadłużenia, raz jeszcze powtarzam, od ostatniego wyboru nowych władz, to jest 600 tys. zł.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselTomaszZimoch">Proszę o jasną odpowiedź. Czy państwo tę sprawę chcecie załatwić, czy dajecie wyraźny sygnał, że związek kolarski nie wywiązuje się z obietnic także składanych w Sejmie. W Sejmie, proszę państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">W kwietniu będziemy rozpatrywać informację prezesa PZKol na temat aktualnej sytuacji związku oraz planu pracy i działalności w najbliższej przyszłości. Więc myślę, że to jest za chwilę, bo ten temat jest tematem bardzo poważnym. Dzisiaj też parę rzeczy zostało powiedzianych i myślę, że w interesie nas wszystkich jest, żebyśmy jakoś spróbowali to rozwikłać, choć jest to bardzo trudne. Ale po prostu, biorąc też pod uwagę, że mamy kolejne punkty i za chwilę będziemy mieć poświęcone temu specjalne posiedzenie Komisji, to myślę, że…</u>
+          <u xml:id="u-65.2" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Oczywiście, jeżeli pani minister będzie miała na to ochotę, to bardzo proszę, a jeżeli nie, to po prostu nie zamykajmy tej dyskusji, tylko przenieśmy ją na następne tygodnie. Czy jeszcze pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Panie przewodniczący, to jest oczywiście bardzo dobry pomysł. Ja także myślę, że my jako ministerstwo również czekamy na to posiedzenie Komisji, bo to cały czas jest przede wszystkim problem złego zarządzania tym torem i złego zarządzania związkiem przez kolejne władze PZKol.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Natomiast odnosząc się do pytania posła Zimocha: te dwie rzeczy się nie wykluczają. Pytanie o odpowiedzialność PZKol i pytanie dotyczące rozwiązania problemu toru kolarskiego, my nad takim rozwiązaniem pracujemy. Natomiast oczywiście jednoznacznie trzeba wskazać osoby odpowiedzialne przez wiele lat za to, że ten problem urósł do tak niebotycznych rozmiarów.</u>
+          <u xml:id="u-66.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Odnosząc się do pytania pana przewodniczącego Rutnickiego, proszę o cierpliwość, jeżeli mówimy o polskim nowym ładzie, a także innych rozwiązaniach planowanych w ramach chociażby krajowego planu odbudowy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Pani minister, tu nie chodzi o cierpliwość, bo to jest dokument, który po prostu jest, także moje pytanie brzmiało, czy w ramach tego dokumentu są konkretne zapisy dotyczące infrastruktury sportowej.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Szanowni państwo, zamykam głosowanie, bo jeszcze tego też nie zrobiliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Ja bardzo dziękuję też za tę deklarację ze strony ministerstwa, jeżeli chodzi o PZKol, to na pewno my chcemy bardzo dobrze dla tej dyscypliny. Ale też, oczywiście, jeżeli są osoby odpowiedzialne za to, co się stało w sensie defraudacji czy problemów finansowych, to też nie możemy takich osób po prostu usprawiedliwiać. W kwietniu będzie ta informacja, także pozwolicie państwo, że zamknę punkt pierwszy.</u>
+          <u xml:id="u-67.3" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Przechodzimy do punktu drugiego, informacji na temat strategii rozwoju Ośrodków Przygotowań Olimpijskich Centralnego Ośrodka Sportu, a także na temat harmonogramu modernizacji i budowy nowych obiektów sportowych w tych ośrodkach. Pani minister, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Szanowni panowie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Nadrzędnym oraz statutowym celem COS jest tworzenie bazy sportowej dla szkolenia sportowego, prowadzonego przez Polskie Związki Sportowe oraz inne podmioty działające w zakresie kultury fizycznej, w tym zadań związanych z przygotowaniem i osiąganiem jak najlepszych wyników sportowych kadry narodowej w igrzyskach olimpijskich, paraolimpijskich, mistrzostwach Europy i świata. Konieczność modernizacji istniejącej infrastruktury i budowa nowej są priorytetem dla COS, aby w pełni realizował swoją misję i wizję. Ponadto celem zmian, w ramach istniejącej infrastruktury COS, jest podniesienie poziomu usług sportowych i stanu tej infrastruktury, aby zachować pozycję lidera w Polsce oraz podjąć skuteczną rywalizację w tym zakresie na świecie.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Pokrótce pragnę przedstawić strategię rozwoju oraz harmonogram modernizacji i budowy nowych obiektów sportowych w poszczególnych ośrodkach.</u>
+          <u xml:id="u-68.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Centralny Ośrodek Sportu w Warszawie (COS w Warszawie). Niezbędny jest kompleksowy remont, przebudowa i rozbudowa obiektów Torwar I i Torwar II Lodowisko w Warszawie. Przede wszystkim z uwagi na dostosowanie obiektów do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, czy stworzenie warunków do stacjonarnego szkolenia sportowców poprzez wybudowanie internatu sportowego z pełnym zapleczem dydaktyczno-konferencyjnym i kompleksem żywieniowym.</u>
+          <u xml:id="u-68.3" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Kolejny: Centralny Ośrodek Sportu – Ośrodek Przygotowań Olimpijskich w Zakopanem (COS-OPO w Zakopanem). Obecnie w przebudowie znajduje się zespół średnich skoczni narciarskich. Po zakończeniu inwestycji powstanie nowy kompleks średnich skoczni, złożony ze skoczni K-14, K-23, K-37, K-64, K-95 wraz z nową koleją linową, zapleczem szatniowo-treningowym oraz infrastrukturą towarzyszącą.</u>
+          <u xml:id="u-68.4" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Kolejną planowaną inwestycją jest budowa zadaszonego toru lodowego, w którego koncepcji wraz z torem lodowym i lodowiskiem znajduje się również bieżnia zlokalizowana wewnątrz obiektu, co zimą umożliwi treningi grupom lekkoatletycznym.</u>
+          <u xml:id="u-68.5" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Centralny Ośrodek Sportu – Ośrodek przygotowań Olimpijskich w Szczyrku                                           (COS-OPO w Szczyrku). W najbliższych latach w strategii rozwoju COS zostaną ujęte następujące zadania: przebudowa i modernizacja tras narciarskich Wisła-Istebna-Kubalonka – etap II, przebudowa i modernizacja tras narciarskich FIS, KASKADA, WIDOKOWA-FIS ONDRASZEK I, ONDRASZEK II, budowa kolei linowej DOLINY – SKRZYCZNE, budowa wielofunkcyjnej hali sportowej do sportów walki wraz z zapleczem socjalnym, przebudowa rozbiegu skoczni narciarskiej K-40 Skalite, dostawa urządzenia do wytwarzania wody ozonowanej wraz z zewnętrznym osprzętem do prowadzenia prac dezynfekcyjnych na obiekcie hali sportowej wielofunkcyjnej z niecką basenową, trasy rowerowe na górze Skrzyczne.</u>
+          <u xml:id="u-68.6" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Centralny Ośrodek Sportu – Ośrodek Przygotowań Olimpijskich w Spale                                (COS-OPO w Spale). W najbliższych trzech latach wymagane jest podjęcie procesów inwestycyjnych, mających na celu modernizację i remonty kapitalne, do których należy zaliczyć: przebudowę zaplecza kuchennego z wymianą urządzeń gastronomicznych na gazowe, remont i modernizację stadionu lekkoatletycznego, przebudowę budynku pływalni bądź budowę nowego obiektu, wykonanie instalacji hipoksji w sali treningowej i 17 pokojach internatowych, przebudowa internatu Olimpijczyk.</u>
+          <u xml:id="u-68.7" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Centralny Ośrodek Olimpijski – Ośrodek Przygotowań Olimpijskich w Wałczu               (COS-OPO w Wałczu). Obecnie realizowany jest przetarg na budowę zaprojektowanego unikalnego i nowoczesnego obiektu wielofunkcyjnego, służącego kilkunastu dyscyplinom sportowym, gdzie znajdą się dwa boiska do gier zespołowych, sale treningowe na stałe dedykowane poszczególnym dyscyplinom, zaplecze odpowiadające nowoczesnym trendom w fizjoterapii oraz bieżnia lekkoatletyczna na II piętrze.</u>
+          <u xml:id="u-68.8" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Ponadto w strategii na lata 2021 – 2023 wpisana jest budowa internatu sportowego w miejsce obecnego internatu DW-700 z lat osiemdziesiątych XX wieku. Plany na kolejne lata obejmują wybudowanie budynku szatniowo-magazynowego, będącego zapleczem dla 4 boisk piłkarskich i areny rzutów lekkoatletycznych, a także wykonanie systemu automatycznego nawadniania dla ww. obiektów i wybudowanie nowego zaplecza garażowo-magazynowego. Aktualnie realizowana jest dalsza modernizacja infrastruktury poprzez przebudowę i remont hydroforni, budowę systemu monitoringu wizyjnego na terenie całego Ośrodka, wymianę i doposażenie zaplecza trenerskiego w postaci zakupu 20 motorówek. Do końca 2021 r. wybudowany zostanie system hipoksji w 21 pokojach internatu Lider oraz sali treningowej w tym systemie.</u>
+          <u xml:id="u-68.9" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Centralny Ośrodek Sportu – Ośrodek Przygotowań Olimpijskich w Giżycku                   (COS-OPO w Giżycku). Do kluczowych zadań dla Ośrodka na najbliższe lata należy zaliczyć: budowę internatu sportowego wraz z zapleczem gastronomicznym, budowę boiska sportowego, przebudowę nabrzeża wraz z budową cumowniczych pomostów pływających, przebudowę sześciu internatów sportowych „Chaty”, przebudowę obiektu małej hali sportowej i boisk zewnętrznych.</u>
+          <u xml:id="u-68.10" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">I wreszcie Centralny Ośrodek Sportu – Ośrodek Przygotowań Olimpijskich Cetniewo we Władysławowie (COS-OPO we Władysławowie). Jedną z kluczowych inwestycji jest rozpoczęcie rozbiórek 5 przestarzałych internatów, oddanych do użytku w latach 60-tych XX wieku i budowa nowoczesnych internatów sportowych. Rozpoczęte w 2019 r. inwestycyjne pod nazwą „Rozbiórka budynków internatów sportowych D i E oraz budowa nowego internatu sportowego w COS-OPO we Władysławowie” jest pierwszym etapem większej inwestycji. Kolejnymi etapami są zadania takie jak „Rozbiórka internatu sportowego C oraz budowa nowego internatu sportowego w COS-OPO Cetniewo” wraz z „Budową łącznika pomiędzy budynkiem krytej pływalni a internatem sportowym Albatros”.</u>
+          <u xml:id="u-68.11" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Ponadto w latach 2021–2022 zaplanowano rozbiórkę prawie 70-letniego internatu sportowego „Rybitwa” i budowę nowego obiektu sportowego pod tą samą nazwą. Przewidziano również remont generalny niewiele młodszego wschodniego skrzydła internatu sportowego Albatros. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekMatuszewski">Dziękuję bardzo, pani minister. Czy pan dyrektor COS chce zabrać głos? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekMatuszewski">W związku z tym, szanowni państwo, szanowni: posłanki i posłowie. Proszę uprzejmie, czy ktoś chce zabrać głos w tym temacie? Proszę bardzo, czy są jakieś zgłoszenia zdalne? Czy ktoś na sali chce zabrać głos? Nie słyszę, nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-69.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekMatuszewski">W związku z tym, chciałbym powiedzieć, że obserwując sytuacje w ośrodkach COS cieszyć się trzeba, że te ośrodki centralne rozwijają się i wiem doskonale, bo jeden z posłów był zawsze trochę smutny ze względu na to, że Giżycko się słabo rozwija. Teraz jest taka sytuacja, że myślę, że i pan poseł Kossakowski też jest tutaj dumny i zadowolony, a co za tym idzie, wszyscy, którzy korzystają z tego ośrodka w Giżycku.</u>
+          <u xml:id="u-69.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekMatuszewski">Tak trzeba, panie dyrektorze. Rozwijajmy równomiernie te wszystkie ośrodki COS, bo wiemy doskonale, że nam wszystkim zależy na tym, aby jak najczęściej, od kadr wszelakich poczynając po kluby, aby nasi sportowcy korzystali z naszych obiektów w Polsce, żeby one były na takim poziomie, aby różne związki sportowe nie musiały często korzystać z tych zagranicznych ośrodków. Bo wiemy przecież, że jak będzie tu dobra infrastruktura na profesjonalnym poziomie – może nie wszyscy, bo mamy przecież wolny wybór – ale wiemy doskonale, że są przepisy, które mówią, że najpierw trzeba korzystać z ośrodków w danym kraju. Później jak najbardziej można też korzystać z tego, co daje nam infrastruktura światowa.</u>
+          <u xml:id="u-69.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekMatuszewski">Myślę więc, że wszystko idzie w dobrym kierunku. Oczywiście pomysły są różne. Na pewno te pomysły będą też przez posłów zgłaszane w ministerstwie, a szczególnie przez pana dyrektora. Więc na pewno czy to na 2021 r., czy na 2022 r. – to już bardziej realne – różne nowe inwestycje będą na pewno, myślę, panie dyrektorze, wprowadzane po uzgodnieniu oczywiście w ministerstwie. To na tyle.</u>
+          <u xml:id="u-69.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekMatuszewski">Oddaję prowadzenie panu przewodniczącemu, proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Bardzo dziękuję. Czy nie ma… Bo nie wiem, czy są ewentualnie głosy w dyskusji. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselMariuszKaluzny">Panie przewodniczący, ja już właściwie pytań nie miałem, ale skoro pan przewodniczący mnie przywołuje, to oczywiście z chęcią powiem. Oczywiście nie jest tajemnicą, że instytucja COS jest mi bardzo bliska. To mogę powiedzieć z pełnym przekonaniem, że w ostatnich latach prawie 200 mln zł na infrastrukturę w 6 ośrodkach, to jest bardzo, bardzo duże dofinansowanie i ministerstwo sportu na każdym kroku pokazuje, jak o COS dba.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PoselMariuszKaluzny">Przed nami pewnie duże inwestycje związane z torem lodowym w Zakopanem. Wiem, że pan dyrektor właśnie załatwia sprawy własnościowe z Tatrzańskim Parkiem Narodowym. To jest bardzo ważne, bo jak wiecie państwo, często jest tak, że ośrodki podlegają pod ministerstwo sportu, należą do infrastruktury COS, ale nie wszystkie tereny należą do COS i są różne komplikacje prawne. Sam się z tym zmagałem.</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#PoselMariuszKaluzny">Warto też powiedzieć, że w ostatnich latach poprawiono znacząco bazę mieszkaniowo-lokalową, bo skupialiśmy się na obiektach stricte sportowych, bo one są oczywiście bardzo ważne, bo tam trenują sportowcy. Natomiast muszą też gdzieś spać i na co dzień żyć i dlatego dzisiaj ta inwestycja we Władysławowie, czy w Giżycku. Pewnie jeszcze czas na inwestycje w Spale, bo akurat tam baza noclegowa wymaga dużego zainteresowania. To są inwestycje przed nami i wierzę, obserwując to przez ostatnie 5 lat, że ministerstwo sportu dołoży wszelkich starań, aby tę infrastrukturę poprawiać. Wreszcie Szczyrk i wiele, wiele prac na Kubalonce jeszcze i na Skrzycznem. Jest to oczywiście komercja, może ktoś powiedzieć. Ale COS w wielu momentach się przekonał, że te pieniądze zarabiane z komercji są bardzo potrzebne, bo wówczas można je na sport wydawać i na misję, którą COS ma. Także ja ze swojej strony mogę tylko podziękować pani minister za zainteresowanie COS, za wsparcie i gigantyczne środki,</u>
+          <u xml:id="u-71.3" who="#PoselMariuszKaluzny">Fajnie też, że zostały wykonane i będą wykonywane prace na hali Torwar, bo wiadomo, że jest to może też nie stricte sportowy obiekt, chociaż też różne zawody sportowe i działania treningowe się tam odbywają. Ale Torwar zawsze miał ten problem, że odbywały się tam 3 – 4 koncerty w tygodniu, nie było nawet kiedy go remontować. Teraz niestety jest pandemia, ale z punktu widzenia remontu jest to akurat dobry moment, by poprawić ten stan i tu, pani minister, jeszcze raz dziękuję. Dziękuję panu dyrektorowi COS, który jest akurat specjalistą w inwestycjach. Myślę, że infrastrukturę sportową podciągnie na jeszcze wyższy poziom. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Dziękuję bardzo. Patrząc, jaka to jest skala, jakie miliony, troszeczkę nawiążę tutaj do tego naszego posiedzenia Komisji, dotyczącego kwestii szczepień naszych olimpijczyków. Bo myślę, że też musimy pokazywać szerokie spectrum. Robimy wszystko, aby ktoś miał szansę na medal. To są tysiące godzin pracy, ale też gigantyczne nakłady infrastrukturalne i też zdaję sobie sprawę z delikatności sytuacji, ale też tego, że my, w aspekcie Tokio, nie mamy zbyt wiele czasu i zawodnicy nie mogą być zaszczepieni na tydzień czy dwa przed wyjazdem. Też nie wiemy, czy to może się nie odbić na potencjalnej formie. W aspekcie tych dziesiątek czy setek milionów, które są tam inwestowane, też powinniśmy o tym mówić, szanowni państwo.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Ja nie jestem pełen obaw i mam nadzieję, że wszystko będzie dobrze. W przyszłym tygodniu nasza reprezentacja piłkarska się spotyka. Wiemy, w jakim momencie. Wiemy już jakie są problemy, jeśli chodzi o granie na terenie Królestwa i na terenie Londynu. Podjęcia dla nas, myślę, że kluczowego meczu. Ale w ogóle historycznie, stadion Wembley to jest dla nas wielka historia i myślę, że w tych kwestiach powinniśmy szybko pewne decyzje podejmować, zdając sobie sprawę z delikatności materii sytuacji. Po prostu, żebyśmy nie mieli problemów w przyszłym tygodniu, np., że część zawodników będzie wykluczonych. Także warto by też o tym pamiętać, szanowni państwo.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Korzystając, pani minister, kibicujemy i trzymamy kciuki za to, żeby, biorąc pod uwagę ograniczenia pandemiczne, nasi sportowcy, piłkarze czy inne kluby sportowe mogły oczywiście w ramach reżimu sanitarnego, jednak trenować i grać. Bo miesiąc czy dwa miesiące temu nie było z tym problemu, jeżeli chodzi o piłkę nożną, a w tej chwili to wszystko się rozpoczęło i nie mówię tego tylko w aspekcie ekstraklasy czy pierwszej ligi, tylko wszystkich klas rozgrywkowych. Te drużyny są gotowe, czekają, ale też czekają na konkretne informacje, bo w weekend przed nami, pewnie kilka tysięcy różnych spotkań i zdajemy sobie też sprawę, jak te kluby z punktu widzenia państwa oczekują informacji, szczególnie, że dzisiaj – no jeszcze dzisiaj czwartek – ale już za chwilę linie na pewno będą malowane. Także warto o tym pamiętać i tutaj, pani minister, trzymamy kciuki, tak jak były wielokrotnie możliwości wywalczenia pewnych ustępstw, żeby tym razem też tak było.</u>
+          <u xml:id="u-72.3" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">Szanowni państwo, nie ma już więcej osób chętnych do zabrania głosu. Chciałem podziękować tutaj pani minister wraz z drużyną ...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Bardzo dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelJakubRutnicki">…za dobre dzisiejsze, merytoryczne posiedzenie Komisji. Także dziękuję państwu posłom. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..4a43ae6
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kfsxx-00052-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki /nr 52/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki /nr 52/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KFS">52</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMKDNiSAngelikaGlowienka" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MKDNiS Angelika Głowienka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuSportuWyczynowegoMinisterstwaKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAngelikaGlowienka" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Sportu Wyczynowego Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Angelika Głowienka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekMatuszewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Matuszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelIreneuszRas" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Ireneusz Raś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu                     Anna Krupka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MKDNiS Anna Krupka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KFS" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b92e778
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00052-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,75 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Otwieram posiedzenie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki. Witam państwa posłów i zaproszonych gości. Lista gości – witam zdalnie panią minister sportu Annę Krupkę, panią dyrektor Departamentu Sportu Wyczynowego Angelikę Głowienkę, pana prezesa Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego Łukasza Szeligę oraz przedstawiciela Związku Powiatów Polskich Małgorzatę Orłowską. To lista potwierdzonych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Posłom uczestniczącym zdalnie przypominam, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcję w sprawie zgłaszania się do dyskusji i zabierania głosu w trakcie posiedzenia. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas proszę nie używać tabletów i nie logować się.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Teraz sprawdzę kworum i przeprowadzę głosowanie. Proszę o potwierdzenie uczestnictwa w posiedzeniu Komisji przez panie i panów posłów i głosowanie wedle instrukcji. Mamy już potwierdzoną minimalną liczbę posłów uczestniczących w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Przechodzimy do realizacji porządku dziennego. W planie na dziś mamy informację na temat realizacji przez resort sportu i jednostki samorządu terytorialnego programów wsparcia sportu kwalifikowanego w roku 2020 oraz o planach na rok 2021. Oddaję głos pani minister i pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, warunkiem osiągania wysokich wyników sportowych i utrzymywania się w czołówce światowej przez długi czas zawodników danego kraju w określonej dyscyplinie sportu jest dobrze funkcjonujący system szkolenia sportowego. Osiągnięcie poziomu mistrzowskiego w kategorii seniorów w rywalizacji międzynarodowej wymaga wieloletniego szkolenia, realizowanego co najmniej osiem, dziesięć lat. To powoduje, że trening rozpoczynają i trenują bardzo młode osoby, dzieci i młodzież. Prawidłowo zorganizowany i przeprowadzony ten etap kariery sportowej jest niezbędnym warunkiem osiągania w przyszłości wysokich wyników. Od niego zależy dalszy przebieg kariery sportowej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Pełną odpowiedzialność za organizację wieloletniego, jednorodnego procesu szkolenia zawodników w poszczególnych sportach ponoszą polskie związki sportowe, a resort wspomaga je środkami z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej w ramach licznych programów. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że ważnym partnerem naszego ministerstwa i polskich związków sportowych są jednostki samorządu terytorialnego, których zadaniem własnym zgodnie z art. 47 ustawy o sporcie jest tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Wsparciem dla jednostek samorządu terytorialnego są odpowiednie programy ministra w zakresie kultury fizycznej, mające na celu popularyzację sportu i rekreacji w społeczeństwie, jak i budowę infrastruktury sportowej. Programy te również wspomagają jednostki samorządu terytorialnego w zakresie tworzenia warunków dla rozwoju sportu wyczynowego młodzieży na terenie właściwego województwa, powiatu, gminy, miasta. Jednym z takich projektów jest realizowany w szkołach, centrach sportu i rekreacji, w obiektach sportowych, których organem prowadzącym jest jednostka samorządu terytorialnego, program dofinansowania ze środków FRKF na realizację zadań z obszaru wspierania szkolenia sportowego i współzawodnictwa młodzieży związanych ze szkoleniem młodzieży uzdolnionej sportowo w ośrodkach działających ze wsparciem jednostek samorządu terytorialnego. W jego ramach jest realizowane szkolenie młodzieży w hokeju na lodzie, kolarstwie, koszykówce, lekkiej atletyce, łyżwiarstwie figurowym, piłce ręcznej, piłce siatkowej i tenisie stołowym.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">W 2020 r. dofinansowaniem objęto ponad 20 tys. młodych sportowców, szkolonych niemal w 400 ośrodkach, pod opieką ponad 1,5 tys. trenerów i osób współpracujących. W 2021 r. na ten program przeznaczymy 24 mln zł. Obowiązujący w Polsce system oświaty obejmuje obok ogólnodostępnych szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych także oddziały i szkoły sportowe oraz oddziały i szkoły mistrzostwa sportowego. Zakładanie i prowadzenie publicznych szkół sportowych i szkół mistrzostwa sportowego należy do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Wynika stąd, że samorządy są odpowiedzialne za bezpośrednie finansowanie i prowadzenie szkół funkcjonujących na ich terenie, jednak potencjał finansowy samorządów jest bardzo różnicowany i większość z nich nie byłaby w stanie pokryć kosztów działalności szkół wyłącznie ze środków własnych. Dlatego budżety samorządowe w zakresie edukacji szkolnej są uzupełniane o subwencję oświatową, a szkolenie uczniów we wskazanych przez polskie związki sportowe szkołach mistrzostwa sportowego i niepublicznych szkołach mistrzostwa sportowego jest wspomagane przez resort sportu w ramach programu dofinansowania zadań z obszaru wspierania szkolenia sportowego i współzawodnictwa młodzieży poprzez przyznaną dotację dla właściwego polskiego związku sportowego. Dzięki temu w 2020 r. wsparliśmy szkolenie ponad 1,7 tys. uczniów sportowców w 57 szkołach mistrzostwa sportowego i 11 niepublicznych szkołach mistrzostwa sportowego. W 2021 r. na ten program planujemy wstępnie przeznaczyć 28,5 mln zł. Ostateczna kwota będzie zależeć od tego, jaką część swojej dotacji polskie związki sportowe przekażą na szkolenie w szkołach mistrzostwa sportowego i niepublicznych szkołach mistrzostwa sportowego.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Kolejnym obszarem współpracy naszego resortu z jednostkami samorządu terytorialnego jest organizacja najważniejszych zawodów systemu sportu młodzieżowego, czyli ogólnopolskiej olimpiady młodzieży, mistrzostw Polski juniorów młodszych. Bez organizacyjnego i finansowego zaangażowania marszałków poszczególnych województw przeprowadzenie finałów ogólnopolskiej olimpiady młodzieży w tak bogatej formule i przy zachowaniu ceremoniału olimpijskiego byłoby niemożliwe. Na rok 2021 przeznaczymy na ten cel 7 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Szanowni państwo, pozwolę sobie przypomnieć, że system sportu młodzieżowego dedykowany młodzieży uzdolnionej sportowo został opracowany na zlecenie ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i jest koordynowany przez nasz resort i dofinansowany ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, przeznaczonych corocznie na rozwój sportu dzieci i młodzieży. Klasyfikacja współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży to podstawowa forma oceny poziomu sportowego polskich klubów zajmujących się szkoleniem dzieci i młodzieży. Ranking systemu sportu młodzieżowego jako podstawowe narzędzie pozwala ocenić efektywność szkolenia oraz zasięg poszczególnych sportów uprawianych na terenie kraju. Warto podkreślić, że na poziomie samorządowym klasyfikacje szkół mistrzostwa sportowego są podstawowym kryterium wykorzystywanym przy decyzjach dotyczących podziału środków finansowych przeznaczonych na kulturę fizyczną. Jednocześnie chciałabym podkreślić, że we współpracy z Akademią                               Trenerską i zespołem metodycznym Instytutu Sportu w 2021 r. zostały zorganizowane dwie wideokonferencje służące konsultacjom z urzędami marszałkowskim i wojewódzkimi interdyscyplinarnym stowarzyszeniami sportowym. W 2021 r. planowane są kolejne spotkania umożliwiające wymianę pomysłów i wspólne rozwiązywanie ewentualnie pojawiających się problemów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję za informację, pani minister. Czy przedstawiciel powiatów chciałby zabrać głos? Nie słyszę. Czy mamy zgłoszenia ze strony innych gości? Może zadam pytanie, które w istocie jest ważne. Pani minister, jeśli nie będzie pani przygotowana do odpowiedzi na nie w 100%, to bardzo prosimy o odpowiedź na piśmie. Ile na dzień dzisiejszy federacji polskich związków sportowych, ile dyscyplin olimpijskich ma obecnie zakłócony kanał finansowania sportu w wyniku różnych zawirowań finansowych i organizacyjnych w związkach? Wiemy o karate, o Polskim Związku Kolarskim. To są pewne rzeczy, o których powinniśmy uzyskać informacje, aby mieć wiedzę, w jaki sposób pracować i niwelować te problemy natury organizacyjnej. To zakłóca przepływ środków finansowych potrzebnych, aby szkolić najważniejszych polskich sportowców. To moje pytanie, nawiązując do informacji pani minister. Bardzo proszę, czy jeszcze ktoś? Pan przewodniczący Matuszewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselMarekMatuszewski">Pani minister, panie przewodniczący, szanowni państwo, pani dyrektor, mam pytanie, jeśli chodzi o współpracę z klubami sportowymi i stowarzyszeniami prowadzącymi działalność statutową oraz polskimi związkami sportowymi, jeśli chodzi o program szkolenia sportowego. Jest on realizowany z tymi instytucjami. Czy większa jest współpraca z klubami sportowymi, czy stowarzyszeniami? Tak statystycznie jak to mniej więcej wygląda? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Panie przewodniczący, odpowiadając na pana pytanie, wiemy o dwóch związkach – karate i curling. Oczywiście odniesiemy się jeszcze do tego na piśmie i przeanalizujemy jeszcze raz, ile z nich ma utrudnioną współpracę przez różne stany prawne. Kolarstwo i hokej finansowane są przez inne podmioty. Oczywiście przedstawimy jeszcze syntetyczną odpowiedź na piśmie. O odpowiedź na pytanie pana posła Marka Matuszewskiego poproszę panią dyrektor Angelikę Głowienkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#DyrektorDepartamentuSportuWyczynowegoMinisterstwaKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAngelikaGlowienka">Szanowny panie przewodniczący, szanowna pani minister, Wysoka Komisjo, chciałabym tylko zaznaczyć, że jako Departament Sportu Wyczynowego współpracujemy wyłącznie ze stowarzyszeniami. Nie zawieramy umów z klubami. Musielibyśmy to zbadać, myślę, że w porozumieniu z Departamentem Sportu dla Wszystkich. Właściwym będzie, jeśli odniesiemy się na to pytanie pana posła na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselMarekMatuszewski">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Mam jeszcze ogólne pytanie. Mamy do czynienia ze szczególnym czasem – pandemii COVID. Może się to odbić nam na zaangażowaniu finansowym ze strony jednostek samorządu terytorialnego. Na pewno mogą być problemy w związku z dochodami i pewne problemy, aby utrzymać poziom 2019 r. czy 2020 r. w 2021 r. Czy przeprowadzaliście już we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego jakieś analizy i widzicie, że tych pieniędzy na sport kwalifikowany i potrzebne inwestycje wystarczy? Czy macie to państwo przeanalizowane, czy dopiero jesteście przed lekturą?</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Jeszcze pan przewodniczący Matuszewski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselMarekMatuszewski">Chciałbym jeszcze zapytać o szkoły sportowe – czy są jakieś regulacje, ograniczenia. Jeśli dany samorząd chce, aby w danej szkole były klasy sportowe, czy nie ma żadnych ograniczeń i mogą one powstawać?</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselMarekMatuszewski">Drugie pytanie – jeśli chodzi o szkoły mistrzostwa sportowego, z czego wynika, że w jednej dyscyplinie jest ich kilka, a w innej na przykład tylko jedna? Czy są jakieś ograniczenia, czy to kwestia inwencji samorządów przy szkołach sportowych i związków sportowych przy szkołach mistrzostwa sportowego? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeśli chodzi o pierwsze pytanie pana przewodniczącego, z tego tytułu, zakładając, że samorządy mogą mieć problemy w tym trudnym roku związanym z kryzysem wywołanym epidemią koronawirusa, obniżyliśmy w programie kadry wojewódzkiej wkład własny do 20% z 25%. Oczywiście zobaczymy, jaka jest sytuacja, pewnie po tym roku, po jego pierwszych miesiącach – jakimi środkami dysponują samorządy. Mam nadzieję, że ta obniżka wkładu własnego wystarczy i spowoduje ciągłość programu i nie będzie więcej z tego tytułu problemów.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Matuszewskiego, o szkołach mistrzostwa sportowego decyduje Ministerstwo Edukacji i Nauki. To oni odpowiadają za sport szkolny ogólnie. W szkołach mistrzostwa sportowego sprawy organizacji szkół i klas to nadal właściwość MEiN. Bardzo proszę jeszcze o uzupełnienie odpowiedzi panią dyrektor Angelikę Głowienkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSAngelikaGlowienka">Dziękuję, pani minister. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, ze swojej strony mogę jedynie uzupełnić, że jako resort, jako Departament Sportu Wyczynowego zatwierdzamy wyłącznie program szkolenia. Pozostała część, jak powiedziała pani minister, leży we właściwości ministra edukacji i nauki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze zgłoszenia? Nie ma zgłoszeń online. Zadaliśmy po dwa pytania.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Proszę wyświetlić liczbę osób uczestniczących w posiedzeniu – zamykam stwierdzanie listy obecności. Odczytam teraz informację, że w posiedzeniu Komisji bierze udział 26 posłów. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Rozpatrzyliśmy tę informację w sposób ekspresowy. Wobec wyczerpania porządku dziennego Komisji zamykam posiedzenie. Dziękuję pani minister, pani dyrektor i wszystkim uczestnikom za uwagę i pracę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Wesołych świat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Dziękujemy. Wzajemnie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..ac8e71e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/header.xml
@@ -0,0 +1,70 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kfsxx-00053-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki /nr 53/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki /nr 53/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KFS">53</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselDariuszKurzawa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Kurzawa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMieczyslawBaszko" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mieczysław Baszko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszTomaszewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Tomaszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesPolskiegoZwiazkuKajakowegoTadeuszWroblewski" role="speaker">
+        <persName>Prezes Polskiego Związku Kajakowego Tadeusz Wróblewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesPolskiegoZwiazkuTowarzystwWioslarskichRyszardStadniuk" role="speaker">
+        <persName>Prezes Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich Ryszard Stadniuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesPZKajTadeuszWroblewski" role="speaker">
+        <persName>Prezes PZKaj Tadeusz Wróblewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesPZTWRyszardStadniuk" role="speaker">
+        <persName>Prezes PZTW Ryszard Stadniuk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelIreneuszRas" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Ireneusz Raś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MKDNiS Anna Krupka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesdosprawsportowychPolskiegoZwiazkuTowarzystwWioslarskichAdamKorol" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes do spraw sportowych Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich Adam Korol</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesdosprawsportowychPZTWAdamKorol" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes do spraw sportowych PZTW Adam Korol</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuInfrastrukturySportowejwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuPawelCzwarno" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Infrastruktury Sportowej w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Paweł Czwarno</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuMKDNiSPawelCzwarno" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu MKDNiS Paweł Czwarno</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KFS" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..2ae0ee8
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00053-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,209 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Szanowni państwo, bardzo przepraszam za opóźnienie w rozpoczęciu obrad Komisji, ale jest to wynikiem obrad poprzedzających nas Komisji, które spóźniły się z zakończeniem 10 minut. Po krótkiej przerwie możemy otworzyć posiedzenie Komisji. W imieniu pań i panów posłów otwieram posiedzenie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki. Witam państwa posłów. Witam zaproszonych gości. Pragnę najpierw powitać panią minister sportu Annę Krupkę – mam nadzieję że zaraz do nas dołączy. Witam pana Pawła Czwarno – zastępcę dyrektora Departamentu Infrastruktury Sportowej. Witam pana Ryszarda Stadniuka – prezesa Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich. Witam pana Adama Korola – czy jest z nami połączony – wiceprezesa do spraw sportowych, prezesa Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich. Witam Tadzia Wróblewskiego – prezesa Polskiego Związku Kajakowego. Witam pana dyrektora sportowego Polskiego Związku Kajakowego Wojciecha Kudlika. Sami znajomi. Witamy serdecznie. Mam nadzieję, że zaraz będzie pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Do tego czasu muszę jeszcze przeczytać, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i prowadzone będzie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Posłom uczestniczącym zdalnie przypominam, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcje w sprawie zgłaszania się do dyskusji i zabierania głosu w trakcie posiedzenia. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas proszę nie używać tabletów i nie logować się w systemie komunikacji elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">W celu stwierdzenia kworum przeprowadzone zostanie głosowanie. Bardzo proszę o zagłosowanie celem potwierdzenia uczestnictwa w posiedzeniu Komisji. Gdy będziemy mieli wystarczającą liczbę uczestników i kworum będziemy kontynuowali. Mamy już stwierdzone kworum. Nie zamykam możliwości logowania się posłów. Możemy przystąpić do procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziś w porządku obrad mamy informację ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu na temat stanu infrastruktury do uprawiania sportów wodnych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem dyscyplin wioślarskich i kajakarskich. Pani minister Krupka jeszcze walczy z połączeniem, ale pana dyrektora z ministerstwa już mamy. Tę informację ma rozpocząć pani minister. Witam Adama Korola. Nie ma jeszcze pani minister. Adam, jak tam trening biegowy? Musisz włączyć mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#WiceprezesdosprawsportowychPolskiegoZwiazkuTowarzystwWioslarskichAdamKorol">Czy teraz mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Tak. Powiedz jak wygląda trening, bo u mnie tylko 45 kilometrów tygodniowo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#WiceprezesdosprawsportowychPZTWAdamKorol">Dzień dobry panie przewodniczący. Ja trochę więcej. Dziś 10 zrobiłem już 10, a wczoraj 11, więc jeszcze trochę w tym tygodniu pobiegam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">To ładnie. Mam nadzieję na wspólny trening niebawem, gdy będę w Gdańsku lub ty w Warszawie, albo w Krakowie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#WiceprezesdosprawsportowychPZTWAdamKorol">Zapraszam pana przewodniczącego do Gdańska. Są świetne tereny do biegania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dobra, dzięki Adam. To był oczywiście przerywnik. Cały czas czekamy na informację pani minister. Jest jakiś kłopot. Czy pan dyrektor jest upoważniony do przedstawienia informacji? Pytam pana dyrektora Pawła Czwarno.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInfrastrukturySportowejwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuPawelCzwarno">Dzień dobry, Wysoka Komisjo. Nie chciałbym się jednak wyrywać przed szereg.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Czekamy. Proszę o sprawdzenie, na czym polegają problemy z połączeniem z ministerstwem. Może, aby wykorzystać czas, panowie prezesi obu związków mogliby powiedzieć o naszych szansach na igrzyska olimpijskie i jak idą przygotowania – króciutko, aby wykorzystać czas. Myślę, że to będzie ciekawe dla państwa posłów. Bardzo proszę, może najpierw Tadziu Wróblewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrezesPolskiegoZwiazkuKajakowegoTadeuszWroblewski">Dzień dobry. Słychać mnie? Pozdrawiam serdecznie pana przewodniczącego z Krakowa. Często odwiedza on nasz ośrodek olimpijski na Kolnej. Rozpocznę od slalomu. Tak jak większość dyscyplin olimpijskich, ciągle mamy jakieś niepewne sytuacje – tu odwołają, tu przełożą. Jeśli chodzi o program szkoleniowy, realizujemy go zgodnie z planem. Na razie nic go nie zakłóciło, poza tym, że wypadły nam sprawdziany w Niemczech w Markkleebergu. Musieliśmy to zrobić w Liptowskim Mikułaszu. Kwalifikacje robimy w tę sobotę i niedzielę przez potężne regaty na Kolnej. Zapraszam wszystkich tych, którzy mogą być. Ja nie będę, gdyż jadę do Wałcza, gdzie równolegle mamy w sprincie pierwsze eliminacje krajowe. Nie narzekam. Mogę powiedzieć, że wszystko jest zgodnie z planem. Większość zawodników, tych, w których pokładamy nadzieje, w zasadzie zrealizowało program w 100%. Czasem pojawiają się jakieś trudności związane z reżimem treningowym, ale to nie są rzeczy, które chcę poruszać. Wszyscy są zdrowi, nie było żadnych większych kontuzji. Z pełnym optymizmem kończymy okres przygotowawczy w Wałczu. W przyszłym tygodniu będzie, daj Bóg, konsultacja ogólnopolska, jeśli przepisy pozwolą nam to zrealizować. To wszystko w skrócie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Tadziu, ile łącznie kwalifikacji ma twój związek – zarówno w kajakarstwie klasycznym, jak i górskim?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Powiem inaczej. Walczymy jeszcze w Segedyn w połowie maja, tak jak koledzy wioślarze mają kwalifikacje w Lucernie. Walczymy jeszcze o trzy kwalifikacje. W Barnauł na dalekiej Syberii w Kraju Ałtajskim przy Kazachstanie wymyślili sobie jeszcze jedną kwalifikację i tam też wysyłamy zawodników-kajakarzy. Trudno mi policzyć, ale mamy pełną reprezentację kobiet, kanadyjkarzy, kanadyjkarek. Walczymy jeszcze o miejsca dla kajakarzy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Bardzo proszę pana prezesa Stadniuka o podobną krótką informację. Mamy nadzieję na dobre połączenie z panią minister za chwilę. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrezesPolskiegoZwiazkuTowarzystwWioslarskichRyszardStadniuk">Witam serdecznie. Może przypomnę, że mamy już 6 kwalifikacji, które zostały uzyskane na ostatnich mistrzostwach świata – 4 z pozycji medalowych, jedna z 5 miejsca, jedna z 6 miejsca. To wszyscy z finałów mistrzostw świata i każda z tych osad ma potencjalnie szanse na walkę o medal. W połowie maja będziemy mieli jeszcze dodatkowe kwalifikacje i będziemy próbowali z kolejnymi osadami, ale myślę, że realne szanse na zakwalifikowanie się ma nasz skifista Natan Węgrzycki, który ostatnio zdobył brązowy medal na mistrzostwach Europy. Będziemy również próbowali zdobyć kwalifikację w dwójce podwójnej wagi lekkiej. Myślę, że to jest optimum, jakie możemy uzyskać. Tak jak wspomniałem, mieliśmy jeszcze mistrzostwa Europy, do których specjalnie się nie przygotowywaliśmy. Traktujemy to jako sprawdzian, gdyż naszym celem są igrzyska. Większość tych osad potwierdziła przynależność do ścisłej światowej i europejskiej czołówki. Przywieźliśmy dwa brązowe medale oraz czwarte i piąte miejsce. Najważniejsze, że nasze osady prezentują dobry poziom. Jestem spokojny i wierzę w program, który mamy wypracowany i realizujemy przez lata. Nasi zawodnicy będą w najlepszej formie podczas igrzysk olimpijskich. Obecnie mamy dużo pracy logistycznej, związanej z wysłaniem łódek do Tokio, z organizacją treningu aklimatyzacyjnego, ponieważ musimy mieć przynajmniej 10 dni na aklimatyzację przed pierwszym startem. To informacje w skrócie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Najważniejsze, żeby zawodnicy byli zdrowi. Mam nadzieję, że zawodnicy mający szanse olimpijskie są w dobrej formie, kondycji i odpowiednio zabezpieczeni. Od jakiegoś czasu mówimy o szczepionkach dla zawodników i mam nadzieję, że odpowiednio zabezpieczeni pojadą na igrzyska walczyć o medale. Jest pani minister. Powitaliśmy już panią i wiele słów padło pod pani adresem. Teraz bardzo proszę o rozpoczęcie informacji ministra na temat stanu infrastruktury do uprawiania sportów wodnych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem dyscyplin wioślarskich i kajakarskich. Bardzo proszę, pani minister, oddaję pani głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Dzień dobry panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, szanowni panowie prezesi, proszę wybaczyć problemy techniczne, których wcześniej z tym programem nie mieliśmy, a teraz jednak wystąpiły.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo dziękuję za zainteresowanie się tematem infrastruktury sportów wodnych – czyli infrastrukturą dla wioślarstwa, kajakarstwa i żeglarstwa. To podziękowanie jest jednocześnie źródłem osobistej satysfakcji, że Wysoka Komisja, podobnie jak resort sportu, docenia wagę zagadnienia. W pierwszym rzędzie należy podkreślić, że w ostatnich dwóch dekadach współzawodnictwa na arenach olimpijskich, począwszy od igrzysk olimpijskich w Sydney  w 2000 roku, reprezentanci wymienionych przed chwilą dyscyplin zdobyli łącznie  19 medali olimpijskich, co czyni ich dorobek medalowy bezkonkurencyjnym. W tym samym czasie lekkoatleci zdobyli 14 medali olimpijskich. Ten wynik nie może pozostać niezauważony. Projekty infrastrukturalne dotyczące sportów wodnych, w szczególności w odniesieniu do wioślarstwa i kajakarstwa mają absolutny priorytet w zakresie ubiegania się o wsparcie ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Dość powiedzieć, że w ostatniej dekadzie 100% obiektów dotyczących wioślarstwa, dla których wnioskowano o środki z FRKF uzyskało dofinansowanie.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Według danych będących w posiadaniu ministerstwa, w aktywnym współzawodnictwie wioślarskim współzawodniczy około 30 klubów. Dodatkowo system jest uzupełniany siecią uczniowskich klubów sportowych. W przypadku kajakarstwa liczba ta jest około dwukrotnie wyższa. Wynika to z faktu, że wioślarstwo jest sportem znacznie droższym w zakresie sprzętu, ponadto wymaga bardziej stabilnych warunków wodnych na akwenie, na którym jest uprawiane.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Jeśli chodzi o infrastrukturę żeglarską, segment ten jest w mniejszym stopniu zbadany przez ministerstwo, co wynika z szeregu uwarunkowań, w tym znacznego odsetka żeglarskich przystani o funkcji przeważająco rekreacyjnej. Pragnę podkreślić, że to zagadnienie zostanie w przyszłości szczegółowo zbadane. Nie było to możliwe do przygotowania w związku z ograniczeniem czasowym dzisiejszego posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">W analizie niniejszego zagadnienia szczególnego podkreślenia wymaga fakt, iż sporty wodne charakteryzują się niezwykle istotnym wspólnym mianownikiem, jakim jest kosztowny sprzęt. Łodzie wioślarskie, łódki żeglarskie, kajaki, motorówki trenerskie – wystarczy wspomnieć, że zakup nowej wioślarskiej ósemki to wydatek rzędu 200 tys. zł. Dobrą informacją, jaką chciałabym zakomunikować jest to, że w przypadku sportów wodnych dofinansowanie z FRKF obejmuje nie tylko prace budowlane, ale i koszt wspomnianego sprzętu. Możliwe jest również złożenie wniosku na zakup samego sprzętu. Jesteśmy w tym zakresie bardzo elastyczni i zachęcamy wszystkich zainteresowanych inwestorów do bezpośredniego kontaktu z departamentem infrastruktury sportowej w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Chcę również podkreślić, że to nie brak środków po stronie ministerstwa, lecz znikoma liczba wniosków dotyczących sportów wodnych jest rzeczywistą barierą w rozwoju tych obiektów.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Dość powiedzieć że w największym programie ministerialnym, czyli Sportowej Polsce, na łączną liczbę 1170 złożonych w tym roku wniosków zidentyfikowaliśmy wstępnie jedynie 2 dotyczące wioślarstwa, 1 dotyczący kajakarstwa i 3 zawierające komponent żeglarski. Z tego powodu zachęcam panie i panów posłów do zainteresowania się tematem i dotarcia do zainteresowanych z informacją o naszych środkach. Dziękuję za uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Zachęcam do szczegółowego zapoznania się z przygotowanymi materiałami dotyczącymi bazy sportów kajakowych i wioślarskich w Polsce, a także do zachęcania samorządowców i innych podmiotów do tego, aby starali się i składali wnioski w ramach naszego kluczowego programu, jakim jest Sportowa Polska. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Teraz w odwrotnej kolejności, niż na początku, jeśli chodzi o moje pytanie dotyczące stanu przygotowań – to było pytanie poza porządkiem dziennym, gdy czekaliśmy na panią minister – bardzo proszę pana prezesa Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich o stanowisko związku w omawianej dziś sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrezesPZTWRyszardStadniuk">Mając świadomość kosztowności toru wioślarskiego, bo przede wszystkim o tym chciałbym powiedzieć, dysponujemy obecnie w Polsce dwoma. Pierwszy jest tor na Malcie, który spełnia wymagania najwyższej klasy światowej federacji wioślarskiej, który wielokrotnie gościł zarówno mistrzostwa świata, puchary świata i mistrzostwa Europy, który korzysta z tego programu. Ostatnio było wystąpienie o dofinansowanie remontu tego obiektu. Nie wiem jak się to skończyło. Drugi tor, który mamy, klasy nie do końca spełniającej najwyższe wymagania światowej federacji, ale na którym można przeprowadzać mistrzostwa Europy juniorów U-23, znajduje się w Kruszwicy. W ostatnim okresie również na nim organizowane były mistrzostwa Europy juniorów U-23 – dwukrotnie. W tym roku, we wrześniu, również w Kruszwicy odbędą się mistrzostwa Europy U-23. Rozważamy również wspólne rozegranie mistrzostw Europy juniorów w tym roku, gdyż są problemy z organizacją tej imprezy w Monachium. Na pewno ten obiekt wymagałby jeszcze dodatkowych inwestycji, szczególnie modernizacji. Były wystąpienia do ministerstw sportu, zarówno jeśli chodzi o infrastrukturę, jak i dofinansowanie samych mistrzostw. Oczywiście były finansowane ze środków centralnych kluby takie, jak ten we Włocławku i inne, które służyły torami.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrezesPZTWRyszardStadniuk">Myślę, że naszą największą bolączką jest, że to obiekty bardzo drogie. Jestem przeciwnikiem szukania miejsca i budowania innego toru wioślarskiego w Polsce, raz ze względu na koszty inwestycji, a dwa ze względu na to, że jest mała szansa na to, aby te obiekty były w pełni wykorzystane. Jestem zwolennikiem tego, że jeśli pojawią się środki inwestycyjne na infrastrukturę, to należałoby wspierać kluby. Muszę powiedzieć, że coraz więcej klubów posiada dobrą bazę. W porównaniu do okresu, gdy sam byłem zawodnikiem, wiele klubów ma doskonałe warunki. W ostatnim okresie totalny remont przeszedł jeden z najsilniejszych klubów w Polsce – klub Lotto Bydgostia gdzie wybudowano nową przystań. Myślę, że tam były środki z dofinansowania ministerstwa sportu. Sądzę, że w tym zakresie jest w miarę dobrze. Gorzej jest jeśli chodzi o zakup sprzętu. Pani minister wspominała, że w niektórych przypadkach również zakup sprzętu włączany jest do inwestycji i można to również finansować z tych środków.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrezesPZTWRyszardStadniuk">Rzeczywiście nasz sprzęt jest bardzo drogi. Łódka to jak dobrej klasy samochód. Prawdę mówiąc, to taka łódka dla najlepszej załogi nie powinna służyć dłużej niż  2 sezony, bo sprzęt staje się miękki, wchodzą nowości. Mogę w tym zakresie narzekać, ale nasza kadra olimpijska uzyskała już 6 kwalifikacji. Te 6 osad tworzy 20 zawodników. Myślę, że powiększymy nasz dorobek i jeśli chodzi o reprezentację nie mamy żadnych braków. Mają taki sprzęt, jaki powinni mieć, jak najlepsi na świecie. Staramy się w każdym roku, jeśli posiadamy jakieś środki, zakupywać nowe łódki i sprzęt tak, abyśmy mieli przynajmniej 2 komplety dla każdej osady reprezentacyjnej. Przypomnę, że to niezbędne, bo w przypadku Tokio sprzęt będziemy musieli wysłać już za 3 tygodnie, po pucharze świata w Zagrzebiu. Ten sprzęt będzie płynął do Tokio, ale reprezentacja musi mieć drugi komplet rezerwowy, na którym będzie mogła kontynuować przygotowania. To tak w skrócie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję panu prezesowi. Bardzo proszę teraz pana prezesa Wróblewskiego – Polski Związek Kajakowy – o zabranie głosu. Panie prezesie, proszę włączyć mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Teraz mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Tak. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Witam serdecznie panią minister i wszystkich obecnych. Dołączam się do tego, co powiedział mój kolega prezes Stadniuk. Być może was zaskoczę, ale jestem fanem toru w Kruszwicy, który w zasadzie jest torem wioślarskim, ale może połączylibyśmy cele i mógłby być torem uniwersalnym. Potrzebujemy tylko 1000 m, a wy potrzebujecie 2 km. Jeśli przy udziale pani minister i ministerstwa zainstalowaliby urządzenia startowe dla kajakarzy, to byłby to idealny tor. Nie chodzi o to, że byłaby to konkurencja dla Poznania czy dla Brdyujścia, ale byłaby to kolejna możliwość rozwoju kajakarstwa. Występuję do państwa z takim apelem.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Przechodzę do innych spraw. Ryszard Stadniuk powiedział, że Malta jemu odpowiada. Oczywiście nam też. To tor wysokiej klasy. Dla kajakarstwa Malta nigdy nie będzie miała 5 gwiazdek, bo brakuje toru dojazdowego dla kajakarzy. Teraz wszystkie światowe tory, które otrzymują największe imprezy mają tory dojazdowe. To tzw. tory bezpieczeństwa. Zawody odbywają się w swoim rytmie, a obok płyną np. osady i nie przeszkadzają sobie. Na Malcie bardzo trudno wybudować taki tor dojazdowy, ale mamy projekt instalacji tego toru poprzez ciąg pomostów oddzielających tor wyścigowy od toru dojazdowego. Warto o tym pomyśleć. To inwestycja troszkę kosztowna, ale w praktyce zwróciłaby się bardzo szybko, dlatego że ICF, międzynarodowa i europejska federacja kajakowa ciągle proponują nam imprezy najwyższego rzędu. W tym roku szanowna pani minister, szanowny panie przewodniczący, mamy młodzieżowe mistrzostwa juniorów, Europy, mistrzostwa świata smoczych łodzi. Pod względem startowym Malta cały czas funkcjonuje.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Proszę państwa, przejdę do spraw igrzysk europejskich. Za dwa lata odbędą się igrzyska europejskie i w Krakowie mamy tor slalomowy na Kolnej, bardzo często odwiedzany przez pana przewodniczącego. Nie wiem czy robi to na rowerze, czy biega, ale wiem że często się pojawia. Ten tor ma 20 lat. Sam jeszcze go budowałem z prezesem Miązkiem. Ten tor w zasadzie jest torem wiślanym, bo tam płynie woda z Wisły. Nie zawsze udaje się nam zapewnić poziom tej wody i ciągle są pewne problemy techniczne. Naszym marzeniem – to nie są olbrzymie koszty – jest wybudowanie takiego toru, w którym woda funkcjonuje w obiegu zamkniętym, mającego poziom rekreacyjny wszystkich akwenów. Taki tor powstał w Tokio. To nie są olbrzymie pieniądze. To bardzo ekologiczny wydatek, który zabezpiecza wszystkie normy potrzebne do tego, aby tor był użytkowany przez sportowców i ludzi, którzy uprawiają sport rekreacyjnie. Mamy taką działkę na Kolnej i pozostaje kwestia dogadania się. Myślę, że przyjdę z prośbą do pani minister, abyśmy zrobili choć wstępny zarys takiej szansy.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Proszę państwa, mamy jeszcze tor w Brdyujściu w Bydgoszczy. To tor, który był kiedyś wykorzystywany częściej przez wioślarzy, a teraz trochę mniej. Dla kajakarstwa Brdyujście w Bydgoszczy jest koniecznością, bo nie możemy ciągle trenować na Malcie i stykać się terminami z wioślarzami. To kosztuje i nieraz uniemożliwia planowanie kalendarza. W Brdyujściu organizowaliśmy mistrzostwa Europy – potężne zawody. Warto też życzliwie spojrzeć na ten.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Nie byłbym kajakarzem, gdybym tak samo jak Ryszard Stadniuk nie powiedział o torze w Wałczu – naszym ministerialnym ośrodku. Mamy tor treningowo-startowy. Są pewne ograniczone możliwości w organizowaniu imprez, bo treningi wioślarzy i kajakarzy nieraz w tym przeszkadzają. Ten tor może nie spełnia wszystkich międzynarodowych warunków, bo ma 7 metrów szerokości, ale regulaminowo można na nim startować i pływać. W najbliższą sobotę mamy już pierwsze wyścigi kwalifikacyjne. W następną sobotę, dzięki życzliwości wioślarzy – troszkę nam odpuszczają ten tor – mamy potężną konsultację ogólnopolską.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Pani minister, pozwolę sobie powiedzieć jeszcze słowo na temat slalomu kajakowego, o którym wspominałem wcześniej – na Kolnej. Jest olbrzymia tendencja budowania torów slalomowych dla slalomu powszechnego. Utrzymujemy kontakt z przedsiębiorstwem Wody Polskie. Oni zarządzają akwenami i wodami. Staramy się namówić ich, abyśmy przy zjazdach wodnych, które są projektowane na Odrze w trzech miejscach – mamy dobre kontakty – mogli zrobić również tory slalomowe dla kajakarstwa slalomowego. Chcę powiedzieć, że całkiem dobrze nam to wychodzi. Mam pełnomocnika we Wrocławiu, który pilnuje tych spraw. Dostałem też informację z województwa pomorskiego – tam gdzie zarządza dyrektor Korol – że taki tor być może powstanie przy jeziorze Żarnowieckim na rzece Piaśnicy, tam gdzie miała być elektrownia atomowa. Być może powstanie tor slalomowy, gdzie będzie można robić regaty sportowe, również dla kajakarstwa powszechnego.</u>
+          <u xml:id="u-22.6" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Takie mamy priorytety i zadania. Pozwolę sobie złożyć wizytę – troszkę się ośmielam – i porozmawiać o szczegółach. Serdecznie dziękuję za wysłuchanie. Tak wygląda to w kajakarstwie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo panu prezesowi. Czy jeszcze ktoś z gości chciałby zabrać głos? Bardzo proszę, Adam Korol, a potem jeszcze raz pan prezes Stadniuk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#WiceprezesdosprawsportowychPZTWAdamKorol">Dzień dobry pani minister, nie wiem czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#WiceprezesdosprawsportowychPZTWAdamKorol">Jeszcze raz witam wszystkich bardzo serdecznie. Moi szanowni poprzednicy – pan prezes Stadniuk i pan prezes Wróblewski w zasadzie powiedzieli o wszystkim. Chciałbym jeszcze uzupełnić, że niedawno – kilka lat temu – unowocześniono przystań wioślarską we Włocławku, dzięki wsparciu ministerstwa sportu. Planowałem powiedzieć o torze w Wałczu, ale prezes Wróblewski już to zrobił. Wałcz ma tor, który w zasadzie jest rzadziej używany, szczególnie przez wioślarzy, do wyścigów i zawodów sportowych. Kajakarze też go używają. Częściej jest wykorzystywany do treningów. Niedawno mieliśmy przyjemność z prezesem Stadniukiem przeprowadzić eliminacje dla jednej osady, która startowała na mistrzostwach Europy.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#WiceprezesdosprawsportowychPZTWAdamKorol">Chciałbym przyłączyć się do tego, co mówili prezes Stadniuk i Wróblewski, jeśli chodzi o Kruszwicę. Wydaje mi się, że to drugie bardzo ważne miejsce dla obu naszych dyscyplin. Zarówno pod względem organizacji zawodów, jak i zgrupowań, bo trochę zaczynamy się w Wałczu nie mieścić. Stworzenie takiej drugiej bazy z bardzo dobrym torem, gdzie jak szanowni prezesi wspominali można rozgrywać zawody rangi mistrzowskiej jest bardzo ważne. Wiem, że jest przychylność samorządu. OPO Kruszwica czyni starania o pozyskanie środków z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Bardzo też proszę o pomoc dla tego klubu i miejsca. Wydaje mi się, że to jest doskonały czas i miejsce do tego, aby nasze wspaniałe dyscypliny mogły się rozwijać. Z tego klubu pochodzi też z resztą Artur Mikołajczewski – brązowy medalista mistrzostw Europy, które odbyły się kilka dni temu. Wspólnie z Jerzym Jankowskim pojedzie na igrzyska do Tokio na dwójce podwójnej wagi lekkiej. To dobre miejsce, bardzo dobry klub i fajnie by było, aby można było go jeszcze doinwestować. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, teraz ponownie oddaję głos panu prezesowi Stadniukowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrezesPZTWRyszardStadniuk">Dziękuję bardzo. W swoim wystąpieniu rzeczywiście nie wspomniałem o Wałczu. Korzystając z tej okazji chciałbym docenić inwestycje, które zostały przeprowadzone w Wałczu w ostatnim czasie. Dość duże środki przeznaczane są na unowocześnienie tego ośrodka. Mam mieszane odczucia, ponieważ ośrodek się rozbudowuje i przy coraz większej liczbie różnych dyscyplin sportu coraz trudniej jest się tam znaleźć. Nie mogę powiedzieć, na razie dogadujemy się z panem dyrektorem, ale czasami robi się tam zbyt ciasno. Chciałbym przedstawić apel. Rozumiem, że Wałcz musi prowadzić swoje działania komercyjne i musi na siebie zarabiać, ale proszę aby pamiętać, że priorytetem, szczególnie w tym środku, powinny być te dwie nasze dyscypliny – kajakarstwo i wioślarstwo. Tak jak wspomniał Tadeusz, mamy troszeczkę taki konflikt, ponieważ związek kajakowy przeprowadza konsultacje. Mamy teraz ostatnie dni przed wyjazdem na puchar świata i jest tam problem z wykorzystaniem toru. Mam nadzieję, że nasi dyrektorzy sportowi dogadają się, aby nie odbyło się to ze stratą dla któregoś ze związków.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrezesPZTWRyszardStadniuk">Chciałbym wykorzystać obecność pani minister i zaapelować o wsparcie. Może to nie dotyczy inwestycji, ale chodzi o dofinansowanie mistrzostw Europy U-23 które w tym roku odbędą się w Kruszwicy. Prosiłbym o wsparcie tej imprezy, ponieważ imprezy mistrzostw Europy, które dotychczas odbywały się w Kruszwicy mają bardzo dobrą opinię. Będzie to kolejna impreza. Jestem szefem europejskiej federacji, więc to będzie taki akcent w tym roku – mistrzostwa Europy U-23. Przypomnę, że w tym roku odbyły się mistrzostwa w wioślarstwie we Włoszech. Jesteśmy jednym z niewielu związków, które zdecydowały się na organizację imprez, oczywiście przy zachowaniu wszelkich ograniczeń covidowych. Na naszych imprezach nie doszło do żadnej transmisji wirusa. To środowisko bardzo zdyscyplinowane, dobrze przygotowane. Również mistrzostwa Europy, które odbyły się w ubiegłym roku w Poznaniu były dobrze przygotowane. Dostajemy za to wyrazy uznania od innych federacji. Jestem przekonany, że również mistrzostwa U-23 w Kruszwicy będą dobrze zorganizowane. Mam nadzieję, że do tego czasu również covidowe niebezpieczeństwo będzie dużo mniejsze.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PrezesPZTWRyszardStadniuk">To wszystko gwoli uzupełnienia. Apeluję, abyśmy pamiętali, szczególnie jeśli chodzi o ministerstwo, że centralne ośrodki sportu zostały stworzone głównie pod kątem przygotowań pierwszych reprezentacji kadry olimpijskiej. Wiele krajów nam zazdrości takiej bazy. Musimy być ostrożni przy wykorzystywaniu tych ośrodków do celów typowo komercyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję. Pan prezes Wróblewski zgłosił się ponownie? Nie, ale Adam Korol się zgłaszał. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#WiceprezesdosprawsportowychPZTWAdamKorol">Tak. Zobaczyłem tylko spojrzenie mojego prezesa – bardzo groźne – nie wiem co przyszło mi do głowy i powiedziałem Jurek Jankowski. Oczywiście w dwójce podwójnej wagi lekkiej na igrzyskach popłynie Jerzy Kowalski z Arturem Mikołajczewskim. Jeśli Gopło Kruszwica mnie słuchało, to bardzo przepraszam za to, że pomyłem nazwisko naszego olimpijczyka. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Pamiętam, ale pani minister nie pamięta, kiedy pierwszy medal w kajakarstwie górskim przywiózł pan prezes Wróblewski. Wtedy, jeszcze za czasów pana prezydenta Gołasia – byłem wtedy dyrektorem kancelarii prezydenta miasta – został wybudowany w Krakowie tor, gdyż jeden z medalistów był z Krakowa i przywiózł tam ten medal. Dzięki temu podjęto decyzję o budowie tego toru. Myślę, że musimy bardziej spokojnie planować, a nie po fakcie, gdy ktoś zdobędzie medal, aby wydatkować dobrze środki na infrastrukturę sportową. Myślę, że w Polsce już tak nie jest, choć niestety było. Czy ktoś z państwa posłów chciał zabrać głos, zanim oddam go pani minister? Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Kurzawa, a następnie pan przewodniczący Tomaszewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselDariuszKurzawa">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Nie obrażę się na naszego mistrza pana Korola, że pomylił Jurka Kowalskiego. Jestem z okolic Kruszwicy i jeszcze wcześniej jako wicemarszałek wspierałem organizację mistrzostw i rozbudowę klubu w Kruszwicy. Bardzo się cieszę, bo słowa przedstawicieli związków są dla mnie jak miód na serce. Zostałem uzbrojony przez prezesa klubu wioślarskiego w Kruszwicy pana Stefana Janeczka w wiele argumentów przemawiających za tym, że należy bardzo mocno wesprzeć Kruszwicę, zmodernizować ten tor i pomóc w rozbudowie bazy sportowej, jeśli chodzi o klub wioślarski Gopło Kruszwica. Wobec tego z tego stanowiska dołączam się do tego apelu do pani minister. Rzeczywiście warto tam zainwestować. Kruszwica i Gopło to chyba najlepszy tor naturalny w Europie przeznaczony do takich sportów. Wiem, że nie tylko wioślarze, ale jak pan prezes Wróblewski mówił, również kanadyjkarze, kajakarze pojawiają się na Gople, trenują. Wiem, że odbywały się tam zgrupowania. Wobec tego myślę, że ten wniosek na 0,5 mln zł, który był złożony w konkursie, na przygotowanie infrastruktury i młodzieżowych mistrzostw Europy powinien spotkać się z dużym wsparciem ze strony ministerstwa. Chciałbym zauważyć, że często samorząd województwa, w którym do niedawna przez 9 lat zasiadałem, wspierał większymi sumami rozwój tej dyscypliny niż ministerstwo. Wobec tego czas, aby przełożyło się to trochę na tę drugą stronę.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselDariuszKurzawa">W Kruszwicy brakuje profesjonalnej sali gimnastycznej, choćby w samym klubie na cyplu. Wszyscy panowie ze związków, którzy mnie słuchają na pewno doskonale znają tamten rejon. Cieszymy się z tego, że mamy tam doskonałych trenerów. Mam przyjemność czasami sam pojeździć na ergometrze w towarzystwie pana Kazimierza Naskręckiego. To świetny trener i były olimpijczyk. Człowiek ponad osiemdziesięcioletni, który wynikami pewnie by zawstydził niejednego nastolatka. Chciałbym zaapelować do pani minister i prosić o wsparcie kolegów z Komisji w tym bardzo ważnym wniosku. Województwo Kujawsko-Pomorskie i sama Kruszwica mają bardzo dobrą bazę. Wspomniano Włocławek i Bydgoszcz, ale są jeszcze Toruń i Grudziądz. Za organizacją różnego rodzaju mistrzostw o randze nie tylko europejskiej, ale może i światowej, w Kruszwicy przemawia choćby dobra infrastruktura, bo dość blisko jest do autostrady – kilkadziesiąt kilometrów, ponad 40 km do lotniska w Bydgoszczy. To jest ważne. Jeśli chodzi o noclegi, to Kruszwica również doskonale sobie do tej pory radziła, ale przydałyby się nowe pomosty, łódki, może sala gimnastyczna. Wobec tego prosiłbym, aby ministerstwo zwróciło na to dużą uwagę. Panowie prezesi wspominali, że ósemka kosztuje 200 tys. zł, a skif jedynka to przecież ponad 10 tys. euro. Artur Mikołajczewski czy Jurek Kowalski to wychowankowie Kruszwicy. Wielu utalentowanych wioślarzy przeszło przez Kruszwicę i tamten tor.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselDariuszKurzawa">Myślę, że to bardzo dobry kierunek, aby tam zainwestować, tym bardziej, że mamy szansę wesprzeć nie jedną dziedzinę sportu, ale co najmniej kilka dyscyplin olimpijskich. Są kajakarze i wioślarze równocześnie. Jak najbardziej się pod tym podpisuję i mam nadzieję, że szanowna Komisja w tym mnie wesprze i wesprze Kruszwicę i ludzi, którzy robią to czasami ponad swoje siły i starają się w tym małym miasteczku zorganizować imprezy na wysokim poziomie. Zawstydzilibyśmy nimi bez problemów Włochów czy Niemców. Oczywiście wszystko dzięki wsparciu. Miałem przyjemność spotkania się jeszcze z panem prezesem Stadniukiem w czasach, gdy byłem wicemarszałkiem województwa kujawsko-pomorskiego podczas organizacji różnych imprez. Bardzo się cieszę, że te dobre słowa o Kruszwicy tu padły. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Oczywiście wspieramy pana posła i Kruszwicę. Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni goście, dziś rozpatrujemy temat dotyczący infrastruktury sportowej w kajakarstwie i wioślarstwie. Tak się składa, że na czele tych polskich związków sportowych stoją doświadczeni działacze – ludzie, którzy swoimi dyscyplinami kierują od bardzo wielu lat i są w kierownictwie Polskiego Komitetu Olimpijskiego, czy jak pan Tadeusz Wróblewski współkierowali polskim sportem. Moim zdaniem jest to gwarancja systemowej pracy przez wiele lat, wspólnie z władzami publicznymi, zarówno tymi, które dysponują środkami z Totalizatora Sportowego, czyli ministerstwem sportu oraz samorządowymi.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Bardzo dobrze budowano pewne przyczółki w kajakarstwie w Wielkopolsce, tworząc uczniowskie kluby sportowe, które były satelitami znanych klubów. Wtedy też powstały takie kluby jak UKS Zalew Jerzykowo, Zryw Wolsztyn, Błyskawica Rokietnica czy później UKS Trzcianka. Chciałem zapytać czy w tej chwili w obu związkach sportowych jest ruch, zainteresowanie, które by powodowało, że powstaną nowe miejsca, kluby przyszkolne czy inne, które byłyby zapleczem dla tych klubów z ogromną tradycją.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Po drugie, chciałem zapytać o może już historyczną sprawę, ale rok 2012 był nie tak dawno. To trudne pytanie skierowane do pana prezesa Wróblewskiego, który chyba wtedy nie był prezesem. Chodzi o ośrodek klubu sportowego Posnania w Łężeczkach. Pytam o to, bo to była własność klubu sportowego Łężeczki. Klub mógł zrobić to, co zrobił – sprzedał ten ośrodek. Moje pytanie wynika z tego, w jaki sposób dziś, w kontekście tego przykładu, ministerstwo sportu zabezpiecza środki z FRKF, które przeznacza m.in. na bazę klubową. To jest przykład, gdzie były inwestowane środki z FRKF na rozbudowę tego ośrodka. W tej chwili nie pamiętam, ale uprzejmie proszę o odpowiedź na piśmie ze strony ministerstwa sportu, jakie środki zostały zainwestowane w ten ośrodek do momentu sprzedaży i w jaki sposób zabezpieczono interesy Skarbu Państwa w zakresie tego ośrodka. Nie wchodzę w przyczynę zadłużenia klubu i potrzebę sprzedaży, bo to nie moja kompetencja. Taką decyzję podjęli delegaci tego klubu sportowego. Chodzi mi o ten styk – że przeznaczamy środki publiczne, które później, jako wartość klubowa są zbywane i na dobrą sprawę już w mniejszym stopniu lub wcale nie służy to sportowi, bo wiadomo że jeśli ktoś to kupuje, to po to, aby prowadzić działalność gospodarczą, czyli komercyjną.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Chciałem zapytać ministerstwo sportu, jakie środki zostały przeznaczone na modernizację i rozbudowę tego ośrodka, w jaki sposób zabezpieczono interesy i jak się to robi teraz w stosunku do obiektów klubowych, nie tylko w kontekście kajakarstwa i wioślarstwa, ale generalnie. Przypomnę, że te obiekty w zdecydowanej większości są prywatną własnością członków. Stowarzyszenie to prywatna własność członków. To dobrze, bo tak przewiduje to ustawa – Prawo o stowarzyszeniach. Te, które są dofinansowane i stanowią własność publiczną, samorządową, podlegają innym regułom, ale tam też zabezpieczenie wydaje mi się, że powinno być na jakiś czas. Zabezpieczenie tych środków, które zostały przeznaczone na sport jest ważne, aby służyły sportowi. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Czy mamy jeszcze jakieś zgłoszenia? W Internecie nie ma. Jeszcze pan przewodniczący Baszko. Bardzo proszę. Będzie także popierał Kruszwicę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselMieczyslawBaszko">Akurat mam dobre wspomnienia z Gopło Kruszwica, bo „Piłkarska Kadra Czeka” – trzy razy graliśmy w finale ogólnopolskim razem z Gopło Kruszwica. Wracając do tematu, widzimy że są nam potrzebne bazy sportowe, przede wszystkim w sportach wodnych. Powstają bazy sportowe. Pan prezes Tadeusz Wróblewski dokładnie o tym wie. W Augustowie po tylu latach udało się przy środkach samorządowych, wraz z miastem i ministerstwem utworzyć bazę szkoleniową, jeśli chodzi o kajakarstwo. Jest dostępna od 3 lat. Tam są bardzo wielkie tradycje. Zawsze jestem zwolennikiem budowania bazy sportowej tam, gdzie osiągane są najwyższej klasy wyniki sportowe. To pozwala popularyzować ten sport i go utrzymać. To jest zachęta dla młodzieży. Na pewno jest potrzeba, aby ten tor był przygotowany do przeprowadzenia zawodów i mistrzostw rangi międzynarodowej. To też jest potrzebne. Wiem, że władze Augustowa próbują iść w tym kierunku. Byłoby bardzo dobrze, aby w takim miejscu jak Pojezierze Augustowsko-Suwalskie była baza sportowa do uprawiania sportów wodnych.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselMieczyslawBaszko">Chciałbym pogratulować i życzyć naszym zawodnikom, aby zdobyli jak najwięcej medali w Tokio. Medale mobilizują młodych sportowców do uprawiania tych dyscyplin i do tego, aby godnie reprezentować kraj na arenie międzynarodowej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Można powiedzieć, że jakby związki przywiozły po dwa medale, to byłoby świetnie. Przekroczylibyśmy 15 medali.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Czekamy na ten pierwszy złoty medal w kajakarstwie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Tadeusz Wróblewski, jeszcze przed panią minister chciał zabrać głos i pan prezes Stadniuk również. Bardzo proszę, Tadziu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Krótko chciałem odpowiedzieć panu posłowi Tadeuszowi Tomaszewskiemu. Pierwsze pytanie dotyczyło nowych klubów i sekcji. Nie narzekam. W związku kajakowym mamy obecnie ponad 158 klubów i stowarzyszeń. W każdym statucie zawsze jest uprawianie kajakarstwa i rozwój sportu młodzieżowego. Ostatnio Gdańskie Lwy – pan dyrektor Korol potwierdzi – UKS może rozwijają się wolniej, ale wiele fundacji podjęło działania takie, jak kluby sportowe. Na przykład WOPR prowadzi zajęciach w Skierniewicach. Generalnie nie narzekam na rozwój. Tam gdzie mogę, jadę do samorządów i rozmawiam z wójtami. Pokazuję im, że warto. Tam gdzie jest kawałek wody, można zrobić slalom, rozwijać kajakarstwo sprinterskie. Jestem zadowolony z takiego rozwoju.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Drugie pytanie dotyczyło Łężeczek i Posnanii. Mam pewną trudność, choć mam dobrą pamięć. W 2011 roku byłem dyrektorem naczelnym COS i zostałem odsunięty. Przeszedłem wtedy do Polskiego Związku Kajakowego. Nie pamiętam dokładnie jakie były przyczyny, ale dziś mogę powiedzieć, że Łężeczki dla nas, dla kajakarstwa, spełniają swoją rolę treningową. Tam ciągle są zgrupowania najmłodszych kajakarzy i kadry wielkopolskiej. Czasami przyjeżdżają zgrupowania zagraniczne. Tyle mogę powiedzieć na ten temat. Jak to się układało i dlaczego zmienił się właściciel? Tego nie wiem.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrezesPZKajTadeuszWroblewski">Na koniec chcę odnieść się do deklaracji ile będzie medali. Do igrzysk zostało 100 dni. Prezes Stadniuk zapewne ośmieli się też powiedzieć, że wróci z medalami, więc nie chcę być gorszy. Mamy mocną drużynę kobiet, kanadyjkarzy i kanadyjkarek. Z tych 6 szans może 3 się zrealizują. Chciałbym pani minister i wszystkim pokazać, że kajakarstwo jest dyscypliną czołową. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Tadeusz Wróblewski wysoko postawił poprzeczkę – trzy medale, to byłoby wydarzenie. Trzymamy kciuki. Pan prezes Stadniuk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrezesPZTWRyszardStadniuk">Dziękuję bardzo. Chciałbym poprzeć wniosek pana posła Tadeusza Tomaszewskiego odnośnie do zapisów gwarantujących, szczególnie w przypadku inwestycji strategicznych dla polskiego sportu, które związki wspierają, unikanie tego typu sytuacji. Mieliśmy kiedyś w przeszłości sytuacje, że jako związek wspieraliśmy inwestycje, dawaliśmy dofinansowanie, a potem gospodarze, którzy otrzymali inwestycję podnosili nam ceny za użytkowanie. Myślę, że w umowach powinny być jakieś zapisy, które gwarantowałyby, że związek i reprezentacja musi mieć przez jakiś okres ulgi w korzystaniu z tych obiektów i nie będzie podnoszenia opłat. Z jednej strony popieramy, aby ośrodki były coraz lepiej wyposażone, a z drugiej otrzymujemy coraz wyższe ceny z argumentacją, że ośrodki są doskonale wyposażone. To jest taka dość delikatna sprawa. Wiem, że to wcale nie jest łatwe z prawnego punktu widzenia, bo to dofinansowanie ośrodków, własności samorządów. Trudno to potem rozliczać.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrezesPZTWRyszardStadniuk">Wracając do drugiego pytania, które zadał pan poseł Tadeusz Tomaszewski odnośnie rozwoju, mamy przygotowany plan rozwoju wioślarstwa. Marzył nam się taki program jaki ma np. związek siatkówki, corocznego dofinansowania. Ponieważ jesteśmy drogą dyscypliną, nie uda się nam rozwijać, jeśli na początku nie kupimy dla klubu łódki typu szkoleniowego dla młodzieży, jeśli nie dofinansujemy pracy trenerów, którzy skupią się na pozyskaniu nowych talentów. Myślę, że wioślarstwo ma swój bardzo mocny udział w tym dorobku medalowym i jestem przekonany, że po igrzyskach znów będzie zainteresowanie tym sportem, jeśli będą dobre wyniki. Nie gwarantuję jak prezes Wróblewski, że na pewno przywieziemy medale. To jest sport. Jestem pełen respektu dla sportu. Mogę zagwarantować, że nasza reprezentacja będzie doskonale przygotowana i o te medale na pewno będzie walczyła. Wracając do programu – kieruję swoje słowa do pani minister – mam nadzieję, że będziemy mieli okazję się spotkać i porozmawiać na temat naszej dyscypliny. Jak by się udało wprowadzić taki program jak mają inne dyscypliny, powtarzany, coroczny, z kwotą 1 mln zł rocznie minimum, 2 mln zł by wystarczyło, to myślę, że moglibyśmy w ten sposób rzeczywiście zdyskontować dobre wyniki naszej dyscypliny i spowodować, że wioślarstwo będzie miało dużo większy prestiż w Polsce, taki jaki ma w krajach wysokorozwiniętych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję panu prezesowi. Oddaję głos pani minister, wyciągając z tej dyskusji dotyczącej infrastruktury bardzo mocne wsparcie posłów dotyczące obiektu w Kruszwicy. Przejawiła się też modernizacja i rozbudowa obiektów w Krakowie, jeśli chodzi o kajakarstwo górskie. Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni panowie prezesi, dziękuję za wiele ciepłych słów i pokazanie projektów, które współtworzyło ministerstwo sportu. To pokazuje jak sporty wodne są ważne dla ministerstwa sportu, a obecnie Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Do wszystkich szczegółowych kwestii, które panowie poruszyli odniesiemy się na piśmie. Chciałam jeszcze raz podkreślić generalną zasadę funkcjonowania naszych programów. Jesteśmy gotowi i otwarci wspierać wszelkie inwestycje w infrastrukturę sportową w sportach wodnych, ale nie my jesteśmy inwestorem. Nasze programy działają na zasadzie konkursów, w których wnioski mogą składać osoby prawne, samorządy czy kluby sportowe i stowarzyszenia, które mają prawa do danej nieruchomości i terenu. Wtedy te projekty i wnioski poddane są analizie. Jeśli przejdą analizę formalną i merytoryczną oczywiście jesteśmy gotowi je wesprzeć. Chciałam jeszcze raz ponowić mój wcześniejszy apel – zarówno do panów prezesów, jak i do państwa parlamentarzystów o to, aby nasze programy promować wśród samorządowców, klubów sportowych i tych podmiotów, które mają prawa do nieruchomości i mogą inwestować w infrastrukturę sportową w sportach wodnych. Oczywiście w miarę możliwości będziemy takie projekty popierać i rekomendować. Odnośnie do projektu inwestycji w Kruszwicy sprawdzaliśmy to w tym roku. Kruszwica złożyła wniosek w ramach programu Sportowa Polska. Mam nadzieję, że to dobry formalnie wniosek. Obecnie trwają analizy. Nabór zakończył się dopiero pod koniec marca. Jeśli wniosek okaże się poprawny formalnie i merytorycznie, to jak najbardziej rozważymy jego wsparcie.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">O uzupełnienie mojej odpowiedzi poproszę jeszcze dyrektora Departamentu Infrastruktury Sportowej pana Pawła Czwarno, który odniesie się do tych projektów i inwestycji, o których panowie wspominali. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Oddaję głos panu dyrektorowi. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKDNiSPawelCzwarno">Wysoka Komisjo, pani minister, szanowni goście, faktycznie z wymienionych przez panów obiektów w zakresie kajakarstwa i wioślarstwa, w tym roku, w ramach wspomnianego programu Sportowa Polska, wpłynął wniosek klubu Gopło Kruszwica. Dotyczy on, z tego co wstępnie udało się nam zweryfikować, wymiany i modernizacji pomostów. Kolejny wniosek, który został złożony przez AZS Wratislavia dotyczy obiektów infrastruktury na grobli we Wrocławiu. Jest też wniosek Gminy Pobiedziska. Ten obiekt był również wspomniany przez któregoś z panów – nie pamiętam dokładnie. Chodzi o centrum kajakarstwa w Jerzykowie. To trzy wnioski, które wpłynęły w ramach Sportowej Polski. Jak powiedziała pani minister, będą rozpatrywane wraz z pozostałymi wnioskami.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKDNiSPawelCzwarno">Jeśli mogę, odniosę się jeszcze do tematu zabezpieczenia obiektów w umowach o dofinansowanie z FRKF. W każdej umowie zawarty jest okres trwałości. Najczęściej jest to 10 lat. W tym czasie beneficjent zobowiązany jest do utrzymania obiektu w dobrym stanie i do tego, aby służył on do celów, do których został wyremontowany lub wybudowany. Jeśli chodzi o zabezpieczenie związków sportowych w zakresie użytkowania obiektów wybudowanych bądź wyremontowanych w ramach Programu strategicznego inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu, w umowach również są zapisy, które zobowiązują beneficjenta i dany związek sportowy popierający inwestycję do zawarcia umowy na okres przynajmniej 10 lat. Ta umowa ma zabezpieczać związek sportowy, który popiera daną inwestycję, aby mógł z danego obiektu korzystać na preferencyjnych warunkach. Jeśli chodzi o zabezpieczenie naszych umów w tych zakresach, uważam że jest ono pełne i od wielu lat ten model się sprawdza.</u>
+          <u xml:id="u-46.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKDNiSPawelCzwarno">Do reszty pytań bardziej szczegółowych, jak wspomniała pani minister, ustosunkujemy się na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo panu dyrektorowi. Czy są jeszcze głosy uzupełniające? Nie słyszę. Zatem życzymy samych sukcesów w tym ważnym dla sportu roku – z Igrzyskami Olimpijskimi w Tokio. Dziękuję państwu za dyskusję. Mam nadzieję, że będzie pożyteczna przy podejmowaniu kolejnych dobrych decyzji dla uprawiania sportów wodnych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem dyscyplin wioślarskich i kajakarskich. Zamykam ten punkt.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Zamykam sprawdzanie kworum. Bardzo proszę o informację ilu posłów dziś uczestniczyło w pracach Komisji. Po tym, jeszcze w sprawach bieżących, głos zabierze pan poseł Tomaszewski. W posiedzeniu uczestniczyło 27 posłów. Potwierdzam tę liczbę posłów, którzy brali udział w posiedzeniu Komisji. Bardzo proszę, Tadeusz Tomaszewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Korzystając z obecności pani minister, chciałbym zapytać, czy rządowe instytucje rozpoczęły rozpatrywanie sprawy szczepień przeciwko wirusowi członków reprezentacji olimpijskiej i paraolimpijskiej oraz zawodników, którzy zostaną zakwalifikowani na mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Z informacji pana ministra Dworczyka wynika, że do końca sierpnia każdy, kto będzie chciał zaszczepi się. Mamy tylko 2 miesiące pewnego przyspieszenia. Chciałem zapytać, na jakim etapie jest rozpatrywanie tego wniosku, o którym pani minister mówiła, że swoją drogą resort też o to zabiega. Zgłosiłem ten problem w czasie debaty bezpośrednio ministrowi konstytucyjnemu – panu premierowi Glińskiemu. Bardzo proszę o odpowiedź – czy coś w tej sprawie się dzieje? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Bardzo proszę krótko, jeśli pani minister jeszcze jest z nami, czy sprawy są omawiane i decyzje będą ogłoszone w najbliższym czasie, bo tak powinno być? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Szanowni państwo, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panowie prezesi, sprawę szczepień sportowców traktujemy priorytetowo. Wystąpiliśmy o możliwość zaszczepienia naszych reprezentantów już 20 stycznia. Wystąpiliśmy w tej sprawie do pana ministra Michała Dworczyka, który jest odpowiedzialny za narodowy program szczepień oraz do pana ministra Adama Niedzielskiego – ministra zdrowia. Pan minister zdrowia uznał, że są osoby, które są najbardziej narażone na skutki COVID-19, czyli osoby starsze i to one powinny mieć pierwszeństwo. Ponowiliśmy nasz wniosek i prośbę o zaszczepienie sportowców i myślę, że oficjalnych komunikatów możemy spodziewać się w tym tygodniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Bardzo się cieszymy. Bardzo proszę, jeszcze jedno zdanie Tadeusz Tomaszewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Tak jak wspomniał pan przewodniczący, trzeba nam dobrych komunikatów. Chciałem dołączyć do tych dobrych komunikatów i złożyć podziękowanie za materiał uzupełniający, dotyczący strategicznych inwestycji sportowych na przestrzeni ostatnich lat. Obrazuje to sytuację, nie wchodząc w szczegóły, bo trzeba byłoby urządzić tu seminarium dotyczące przeznaczania odpowiednich środków dla poszczególnych województw. Samo przedstawienie materiałów jest przejrzyste i zapewne będzie nam pomocne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję państwu za pracę. Dziękuję pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Do zobaczenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..a52356f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/header.xml
@@ -0,0 +1,58 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kfsxx-00054-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki /nr 54/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki /nr 54/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KFS">54</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegowMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiMariuszCichomski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariusz Cichomski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorGlownegoSztabuPolicjiKomendyGlownejPolicjiMaciejNestoruk" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Głównego Sztabu Policji Komendy Głównej Policji Maciej Nestoruk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorGSPKGPMaciejNestoruk" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor GSP KGP Maciej Nestoruk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikwDepartamencieSportuWyczynowegowMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKuder" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik w Departamencie Sportu Wyczynowego w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Anna Kuder</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PolskimZwiazkuPilkiNoznejMarcinSabat" role="speaker">
+        <persName>Polskim Związku Piłki Nożnej Marcin Sabat</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekMatuszewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Matuszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZimoch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zimoch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelIreneuszRas" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Ireneusz Raś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PZPNMarcinSabat" role="speaker">
+        <persName>PZPN Marcin Sabat</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KFS" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..14407de
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs/201923-sjm-kfsxx-00054-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,108 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Witam serdecznie wszystkich państwa. Otwieram posiedzenie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki. Dziś w porządku dziennym mamy dwa punkty – informację prezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej na temat stanu przygotowań Polskiej Reprezentacji Narodowej w Piłce Nożnej do turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA Euro 2020 w roku 2021 oraz informację na temat zapewnienia bezpieczeństwa polskich kibiców podczas turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA Euro 2020 w roku 2021. To mamy w porządku. Teraz, otwierając posiedzenie, sprawdzam kworum. Otwieram głosowanie potwierdzające udział w posiedzeniu Komisji. Bardzo proszę państwa posłów o potwierdzenie obecności albo za pomocą urządzeń elektronicznych albo maszynek głosowania na sali. Mamy już kworum. Nie zamykam możliwości potwierdzania obecności. Niech to trwa. Przechodzimy do działania.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Muszę poinformować, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Posłom uczestniczącym zdalnie przypominam, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcje w sprawie zgłaszania się do dyskusji i zabierania głosu w trakcie posiedzenia. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas proszę nie używać tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">W dniu dzisiejszym mamy zaproszonych gości. Mam potwierdzenie, że są z nami za pośrednictwem urządzeń elektronicznych dyrektor Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan Mariusz Cichomski oraz również zdalnie dyrektor Głównego Sztabu Policji Komendy Głównej Policji pan Maciej Nestoruk. Jest też pan naczelnik w Głównym Sztabie KGP pan Wojciech Dobrowolski. Polski Związek Piłki Nożnej reprezentuje pan Marek Doliński – dyrektor Departamentu Organizacji Imprez, Bezpieczeństwa i Infrastruktury oraz koordynator  ds. bezpieczeństwa w Polskim Związku Piłki Nożnej pan Marcin Sabat. Ze strony ministerstwa w posiedzeniu Komisji uczestniczy pani Anna Kuder – naczelnik w Departamencie Sportu Wyczynowego w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#NaczelnikwDepartamencieSportuWyczynowegowMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKuder">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dzień dobry. Witam wszystkich z państwa. Zabieramy się do pracy. Bardzo proszę przedstawiciela Polskiego Związku Piłki Nożnej o informację na temat przygotowań polskiej reprezentacji narodowej do turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA Euro 2020 w roku 2021.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PolskimZwiazkuPilkiNoznejMarcinSabat">Dzień dobry. Marcin Sabat – Departament Organizacji Imprez, Bezpieczeństwa i Infrastruktury PZPN. Mam przygotowaną prezentację. Testowałem jej działanie przed posiedzeniem, ale proszę o potwierdzenie, że ją widać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Widać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PZPNMarcinSabat">Przechodzę do meritum. Plan przygotowań reprezentacji Polski do mistrzostw Europy w piłce nożnej – oficjalnie UEFA Euro 2020. Co przed nami? W połowie maja będziemy mieli ostateczny termin wysłania powołań dla zawodników. To grupa trochę szersza, niż ta, która pojedzie na mistrzostwa. Od 24 maja rozpoczynamy zgrupowanie przed Euro w Opalenicy, czyli w znanym nam i wielokrotnie goszczącym nas ośrodku Remes Sport. W dniu 1 czerwca we Wrocławiu rozgrywamy mecz towarzyski z Rosją. Później do końca tego dnia mamy termin przedłożony przez UEFA jeśli chodzi o zgłoszenie kadry meczowej na turniej. Do tej pory były to 23 osoby. Prawdopodobnie zostanie to delikatnie zwiększone i trochę więcej piłkarzy z nami pojedzie – wiadomo z jakich powodów. W dniu 8 czerwca rozgrywamy mecz towarzyski z Islandią w Poznaniu. To można powiedzieć już tradycja. Z Poznania miał być zaplanowany wylot do Dublina. Jak państwo na pewno doskonale wiedzą, dziś na 12 miast 9 potwierdziło oficjalnie to, że przyjmie kibiców na mecze Euro. Mamy tu deklaracje od 25 nawet do 100% pojemności stadionów. Te 100% to Budapeszt. Tak się składa, że 3 miasta, które nie mogły na tę chwilę zadeklarować udostępnienia stadionu dla publiczności to Monachium i dwa miasta, w których reprezentacja Polski miała rozgrywać mecze – Dublin i Bilbao. UEFA wydłużyła termin tej deklaracji do 20 kwietnia. Wtedy odbędzie się posiedzenie Komitetu Wykonawczego UEFA i mają zapaść decyzje. To jest bardzo mocno związane z naszymi planami, jeśli chodzi o wylot i bazę.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PZPNMarcinSabat">Jak państwo wiedzą, baza reprezentacji została zakontraktowana w Hotelu Portmarnock. To taki ośrodek golfowy niedaleko Dublina, bardzo blisko stadionu i na ten stadion dojeżdżalibyśmy autokarem. To 15 minut od lotniska, skąd mieliśmy podróżować na pozostałe mecze w ramach turnieju. Teraz jest to w pewnym sensie zawieszone. Jest to częściowo uzależnione od finalnych decyzji, które zapadną 19-20 kwietnia. Jako ciekawostkę powiem, że wczoraj miałem mieć połączenie z UEFA w sprawach bezpieczeństwa tego ośrodka i hoteli transferowych. To połączenie i rozmowa wideo zostały przeniesione na termin po 19 kwietnia. Jesteśmy w delikatnym stanie zawieszenia. Czekamy na finalne decyzje. Oczywiście mamy plan B i C. Nie chcę na razie tego ujawniać. Myślę, że pan prezes w odpowiednim momencie, gdy już będziemy wiedzieli gdzie gramy te plany potwierdzi.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PZPNMarcinSabat">Jeśli chodzi o pozostałe zagadnienia sportowe, zgodnie z podstawowym planem mecze mieliśmy rozgrywać w Dublinie 19 i 23 czerwca, a w międzyczasie w Bilbao 19 czerwca. W przypadku awansu – to jest uzależnione od tego z którego miejsca byśmy awansowali – w 1/8 finału możemy rozgrywać mecze w następujących miastach: Budapeszt, Bilbao, Kopenhaga, Glasgow. W przypadku powodzenia, w zależności od tego, która ścieżka wyniknie z zajętego miejsca w grupie, możliwe są rozgrywki we wszystkich czterech miastach przewidzianych w ramach ćwierćfinału – Sankt Petersburg, Monachium, Baku, Rzym.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PZPNMarcinSabat">Proszę państwa, jeszcze króciutko chciałbym poruszyć trzy kwestie. Jeśli chodzi o szczepienia zawodników, rozumiem że temat nie wymaga szerszego komentarza. Grupa sportowców reprezentujących Polskę na arenie międzynarodowej została wczoraj wpisana do rozporządzenia. Mogę tylko potwierdzić deklarację pana prezesa, że zdecydowana większość, jeśli nie wszyscy piłkarze będą zainteresowani takim szczepieniem. Obecnie pracujemy nad rozwiązaniami logistycznymi i terminami. W pewnym momencie zostanie to zakomunikowane. Jeśli chodzi o logistykę naszego wyjazdu, pobytu i przebywania poza granicami kraju przy okazji Euro, muszę zapewnić, że związek jest doskonale przygotowany, jeśli chodzi o sferę logistyczną. W tej ekipie, która będzie obsługiwała reprezentację będą pracowały osoby, które wykonywały już obowiązki podczas mistrzostw we Francji i Rosji. Bez względu na to, czy to będzie Irlandia, Anglia czy inne miejsce lokalizacji naszej bazy, wszystko mamy pod kontrolą. Na bieżąco odbywają się warsztaty z UEFA w różnych obszarach tematycznych. Kolejne warsztaty są zaplanowane na przyszły tydzień – na 22-23 kwietnia. Mogę tylko uchylić rąbka tajemnicy i optymistycznie potwierdzić, że UEFA te warsztaty częściowo poświęca na operacje meczowe i fan TV, gdzie reprezentacje mają wskazać jakieś piosenki do karaoke, zabaw z kibicami. Zakładamy, że rzeczywiście ci kibice na stadionach Euro będą się bawili. UEFA pod tym kątem przygotowuje się bardzo szczegółowo.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PZPNMarcinSabat">To tyle, jeśli chodzi o krótki brief na temat przygotowań. Tak jak powiedziałem, więcej szczegółów będziemy mogli podać pewnie gdzieś na przełomie kwietnia i maja, gdy zapadną finalne decyzje dotyczące tych dwóch miast, w których będziemy rozgrywali mecze. To wszystko z mojej strony. Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję, panie Marcinie. Jest prośba, aby przesłał pan do sekretariatu materiały, które były prezentowane, drogą elektroniczną, do protokołu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PZPNMarcinSabat">Dobrze, dzisiaj to uczynię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">To dla zainteresowanych posłów, aby mogli otrzymać materiały z sekretariatu. Czy są jakieś pytania do informacji? Wiemy, że pewne działania są podejmowane. Dobrze, że te szczepionki dla polskich sportowców zostały potwierdzone, o co wnioskowaliśmy. Inne sprawy to układanka UEFA, operacja na bardzo żywym organizmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PZPNMarcinSabat">Potwierdzam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Ciężko też odpowiadać, gdy nie wiemy jak coś będzie wyglądało w 100%. To dobrze, że jest promyk nadziei, że w czerwcu na trybunach zasiądą kibice. Chcielibyśmy tylko wiedzieli, gdzie nasi kibice zasiądą na stadionach. Czy są jakieś zgłoszenia elektroniczne posłów? Na sali też nie ma zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Przechodzimy do pkt 2 – informacji na temat zapewnienia bezpieczeństwa polskich kibiców podczas turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA Euro 2020 w roku 2021. Bardzo proszę przedstawicieli ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz komendanta głównego Policji o tę informację. Oczywiście już wiemy, że nie wiemy gdzie będziemy grali. Pan Marcin nie musi powtarzać tej informacji, która jest kluczowa z punktu widzenia interesu MSWiA, KGP i współpracy służb europejskich dotyczącej zabezpieczenia tych imprez masowych. Bardzo proszę, oddaję państwu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegowMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiMariuszCichomski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, Mariusz Cichomski – dyrektor Departamentu Porządku Publicznego MSWiA. Zdecydowanie, wpisując się w słowa pana przewodniczącego i przedmówcy, działamy na razie szykując się na te dwie lokalizacje – w Irlandii i w Hiszpanii. Realnie rzecz biorąc, w zależności od tego, gdzie będą się rozgrywały mecze, będziemy musieli współpracować z odpowiednimi policjami. Dotychczasowa współpraca policyjna przebiegała w dwóch obszarach – polegała na nawiązaniu bezpośredniej współpracy z policjami w Irlandii i Hiszpanii w kontekście oddelegowania do miast, w których miałyby się odbywać mecze policjantów – spotersów w celu monitorowania zachowań polskich kibiców oraz patrolowania wraz z lokalnymi policjantami okolic stadionów i miejsc grupowania się kibiców. To pierwsza płaszczyzna współpracy bilateralnej bezpośrednio z państwami, w których mają się odbywać mecze.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegowMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiMariuszCichomski">Drugi element, który jest bardzo istotny, bez w względu na to gdzie będą rzeczywiście odbywały się mecze to współpraca w ramach forum ekspertów narodowych punktów do spraw bezpieczeństwa imprez sportowych. W ramach tego forum zostały wypracowane założenia, zgodnie z którymi poszczególne państwa uczestniczące będą kierowały do policyjnego centrum współpracy międzynarodowej w Hadze po dwóch oficerów łącznikowych. Oczywiście Polska wpisuje się w te działania i mamy taki zamiar, jesteśmy do tego przygotowani. Oficerowie łącznikowi mają zajmować się przede wszystkim koordynacją i zapewnieniem wymiany informacji – przesyłaniem do nas niezbędnych informacji i przekazywaniem ich również do właściwych policyjnych służb współpracujących. Te informacje mają przede wszystkim dotyczyć sposobu przemieszczania się kibiców na mecze, liczby kibiców, rodzaju środków transportu, przewidywanych zachowań i co najważniejsze z punktu widzenia bezpieczeństwa, czyli potencjalnych zagrożeń dostosowanych do miejsca, w którym mecze się odbywają lub w którym grupują się kibice.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#DyrektorDepartamentuPorzadkuPublicznegowMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiMariuszCichomski">Przedstawiłem dwie płaszczyzny podstawowych działań, do których musimy dostosowywać się na bieżąco, jak będziemy pozyskiwali informacje, czy coś się zmienia względem pierwotnych planów. Poprosiłbym jeszcze pana przewodniczącego o zgodę na ewentualne uzupełnienie mojej wypowiedzi przez pana dyrektora Macieja Nestoruka z Głównego Sztabu Policji KGP.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Oczywiście, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#DyrektorGlownegoSztabuPolicjiKomendyGlownejPolicjiMaciejNestoruk">Panie przewodniczący, szanowni państwo, miło mi państwa powitać. Chciałbym tylko potwierdzić słowa pana dyrektora Cichomskiego, że Policja jest już po rozmowach dotyczących naszego uczestnictwa w centrum dowodzenia, które będzie się mieściło w Hadze w siedzibie Europolu w EPCC. Tam będzie naszych dwóch przedstawicieli, którzy zostali już tam przetransportowani. Mają duże doświadczenie. Brali udział w poprzednich zabezpieczeniach, które się odbywały we Francji i w Moskwie. Jeśli chodzi o temat naszych oficerów łącznikowych w siedzibie Europolu w Hadze, to jest już domykany.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#DyrektorGlownegoSztabuPolicjiKomendyGlownejPolicjiMaciejNestoruk">Jeśli chodzi o drugi temat – naszych policjantów spotersów, to temat zawsze otwarty do samego końca. Bierzemy tu pod uwagę ryzyka związane z przemieszczaniem się naszych kibiców, ich liczbą i informacje zdobywane na bieżąco. Tak jak powiedział pan dyrektor Cichomski, zawsze odbywa się to w taki sposób, że uzgadniamy z policją lokalną danego kraju jaki będzie skład ilościowy naszej delegacji. W zależności od zapotrzebowania to od 5 do 7 policjantów. Jesteśmy na to gotowi. Wyłaniamy policjantów, którzy będą gotowi odpowiedzieć na zapotrzebowanie danego kraju, który będzie przyjmował naszych kibiców na daną imprezę. W związku z powyższym deklarujemy pełną gotowość i przygotowanie. To wszystko. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Czy pan Marcin Sabat chciałby coś dodać do tej informacji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PZPNMarcinSabat">Ze swojej strony tylko potwierdzę, że w czasie mistrzostw we Francji i w Rosji współpracowaliśmy ze spotersami polskiej Policji i ta współpraca będzie opierała się o wypracowany już model. Jeśli tak by było, to jest to dla nas optymalna sytuacja. Będzie pełny przepływ informacji w obie strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#DyrektorGSPKGPMaciejNestoruk">Oczywiście, potwierdzam to.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Mam pytanie. Być może to jedyna ciekawa rzecz, która może być dla nas i dla przestrzeni publicznej oraz kibiców jakąś informacją. To pytanie do pana Marcina Sabata. Kiedy UEFA wedle swoich przewidywań – wiem że pewnie nie będzie z tym problemów, jeśli będzie można sprzedać pół czy nawet cały stadion, bo szybko te bilety się sprzedadzą – szacuje że będzie możliwa sprzedaż biletów. Kiedy zostanie uruchomiona?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PZPNMarcinSabat">Bazując na dotychczasowych obserwacjach organizacji takich turniejów, podobnych i poprzednich, UEFA z pewnością poczeka do wyłonienia kompletu miast gospodarzy i ich potwierdzenia. To jest przyszły tydzień. Wydaje mi się, że informacje powinniśmy dostać na przełomie kwietnia i maja. Jako związek nie mamy ich po swojej stronie, bo byśmy już je ujawnili. Myślę, że gdy zostaną potwierdzone miasta-gospodarze, to ta sprzedaż ruszy, oczywiście przy założeniu, że pojemność stadionów będzie ograniczona. Proces sprzedaży będzie wyglądał tak, jak w poprzednim roku, tak jak miał wyglądać docelowo. Myślę, że trzeba się jeszcze trochę uzbroić w cierpliwość, ale to prawdopodobnie kwestia tygodnia, dwóch lub trzech.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Czyli można powiedzieć, że to prawie kwestia dni. Dziękuję za tę informację. Pan poseł Tomasz Zimoch zgłosił się z pytaniem. Bardzo proszę, panie pośle. Oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Chciałbym zapytać pana Marcina Sabata, czy mimo że nie ma ostatecznej decyzji, prowadzicie jakieś nieoficjalne rozmowy jakie jest prawdopodobieństwo, że kibice się pojawią na meczach Euro? Czy wynika to także z umów reklamowych? Być może są jakieś naciski ze strony UEFA, że kibice na stadionach powinni być? W związku z tym mam pytanie – czy prowadzicie rozmowy dotyczące finału ligi Europy w Gdańsku z przedstawicielami władz miasta i strony rządowej o dopuszczenie widzów na to spotkanie? To będzie przed Euro. Czy kibice będą mogli się ewentualnie pojawić na stadionie? Co na to UEFA? To może być polem treningowym i ćwiczebnym przed samym turniejem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PZPNMarcinSabat">Dziękuję za te pytana panie pośle. Zaczynając od Euro…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Panie Marcinie, jest jeszcze jedno pytanie pana przewodniczącego Matuszewskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PZPNMarcinSabat">Przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselMarekMatuszewski">Panie przewodniczący, szanowni goście, mówimy o kibicach i wszyscy chcielibyśmy, aby uczestniczyli w mistrzostwach, ale czy te mistrzostwa mają się odbyć? To pytanie do pana z PZPN – czy pan to wie? Czy mają się odbyć? Czy odbędą się? Czy jest pewność, że mistrzostwa Europy się odbędą? Do tej pory używano sformułowania „mają się odbyć”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo panu posłowi. To proste pytanie panie Marcinie – czy mają się odbyć, czy się odbędą? Stawiam, że się odbędą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PZPNMarcinSabat">Proszę państwa, oczywiście że się odbędą, ale na zasadzie 99% do 1%. Świat jest dziś tak dynamiczny, nieprzewidywalny, odpukać że będzie irlandzka czy hiszpańska odmiana koronawirusa, nie będziemy wiedzieli co się dzieje. Tak sobie to wyobrażam, że w przypadku kataklizmu czy katastrofy będziemy musieli wziąć na to poprawkę. Same mecze i tak się wtedy odbędą, ale bez kibiców. UEFA praktycznie już drugi rok organizuje mecze rozgrywek międzynarodowych na podstawie zasad wynikających z protokołu bezpieczeństwa – to return to play protocol, o którym wspomniałem na jednym z poprzednich posiedzeń Komisji. Jest to wypracowane w taki sposób, że mecze na pewno się odbędą. Na stadionach wtedy będą tylko osoby przebadane, zdrowe czy też nawet zaszczepione.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PZPNMarcinSabat">Nawiązując do pytania pana posła Zimocha o Euro, wyobrażam sobie to tak, że piłka jest uzależniona od sponsorów i mija się z celem organizacja tego turnieju przy pustych trybunach. Mogę państwu powiedzieć, że na poziomie operacyjnym UEFA planuje to wszystko tak, jak gdyby kibice po prostu mieli być na stadionach. Doprecyzowywane są protokoły bezpieczeństwa dla kibiców. Jeśli już mówimy o potwierdzaniu piosenek do zabawy z kibicami, to po co UEFA się by w to bawiła, aby w telewizji było słyszalne? To założenie, które myślę że jest bardzo realne, że kibice będą, choć w ograniczonym zakresie, obecni na trybunach i będą się bawili.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PZPNMarcinSabat">Jeśli chodzi o ligę Europy mogę tylko potwierdzić, że PZPN dopełnia wszelkich starań, aby mecz w Gdańsku odbył się z kibicami. Na poziomie operacyjnym mogę powiedzieć, że PZPN wraz z UEFA pracuje nad trzema różnymi wariantami organizacji tego meczu. Jeśli chodzi o kibiców, obecnie mamy taki stan, że nie można organizować imprez masowych w Polsce. Do meczu jest jednak 41 dni. Podejmiemy wysiłki, aby ten mecz odbył się z kibicami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję bardzo panu dyrektorowi. Nie ma innych zgłoszeń. Bardzo dziękuję za informację. Zamykam sprawdzanie kworum. Głosowanie zakończone. Odczytam protokół z głosowania – w posiedzeniu potwierdziło udział 28 posłów.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelIreneuszRas">Dziękuję wszystkim za pracę. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..34c063e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/header.xml
@@ -0,0 +1,46 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kfs1s-00006-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw turystyki /nr 6/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw turystyki /nr 6/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KFS1S">6</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Strategii Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Renata Calak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Grzegorz Matusiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiMariuszPawelczyk" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Mariusz Pawełczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiAndrzejGutMostowy" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Andrzej Gut-Mostowy</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MRPiT Andrzej Gut-Mostowy</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KFS1S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw turystyki</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..1303023
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs1s/201923-sjm-kfs1s-00006-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,66 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw turystyki Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki. Witam państwa posłów, witam zaproszonych gości. Jest sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii pan Andrzej Gut-Mostowy, pan Dominik Borek, dyrektor Departamentu Turystyki w MRPiT, oraz pani Renata Calak, dyrektor Departamentu Strategii w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Posłom uczestniczącym zdalnie przypominam, że przed posiedzeniem otrzymali państwo instrukcję w sprawie zgłaszania się do dyskusji, zabierania głosu w trakcie posiedzenia. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie podkomisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie używają tabletów i nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">W celu stwierdzenia kworum przeprowadzone teraz zostanie głosowanie. Proszę państwa posłów obecnych na sali o zagłosowanie za pomocą legitymacji, posłów uczestniczących zdalnie o zalogowanie się do aplikacji i w głosowaniu naciśnięcie przycisku, aby potwierdzić obecność na posiedzeniu. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Szanowni państwo, mamy kworum, jednak nie zamykamy możliwości jeszcze oddania głosu, do potwierdzenia uczestnictwa w podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Porządek dzienny posiedzenia przewiduje informację na temat wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na turystykę pochodzących z „Krajowego planu odbudowy”. Informuję, że do podkomisji wpłynęło upoważnienie ministra funduszy i polityki regionalnej, aby rozpatrywany porządek dzienny w zakresie tego resortu przedstawiła pani Renata Calak, dyrektor Departamentu Strategii.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Szanowni państwo, jeżeli jest gdzieś widzialny lub słyszalny pan Ireneusz Raś, który był wnioskodawcą tego punktu, jeżeli chodzi o podkomisję, to bardzo bym prosił, jeżeli ma ochotę, to żeby zabrał głos. Nie widzę, nie słyszę. To oddaję głos pani dyrektor.               Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Dzień dobry państwu. Mam nadzieję, że jestem słyszana. Reprezentuję MFiPR, ministerstwo, które koordynuje przygotowanie „Krajowego planu odbudowy”, ale oczywiście z nami jest również pan minister z Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, bo to ministerstwo odpowiada za sektor dotyczący turystyki. Tematem dzisiejszego spotkania są środki wydatkowane w ramach „Krajowego planu odbudowy”. Na wstępie chciałam powiedzieć, że jesteśmy teraz na etapie programowania „Krajowego planu odbudowy”, bo te środki związane z New Generation, czyli środki, które Komisja Europejska przyznała państwom członkowskim 27 i 28 maja 2020 r., są przeznaczone właśnie na te sfery gospodarki, które najbardziej ucierpiały na Covid, i te sfery gospodarki, które pokazały swoje słabości w trakcie pandemii. Ale tu na wstępie chciałam powiedzieć, że z tego New Generation to nie są tylko środki przeznaczone na „Krajowy plan odbudowy”, które każde państwo członkowskie ma przygotować i przedłożyć Komisji Europejskiej do 30 kwietnia, ale również tam są środki na taki instrument REACT-EU, który Polska dostaje w wysokości 2 mld euro. To są środki, które są dodane do obecnych programów operacyjnych. Więc to jest niezwykle ważne, bo te środki wcześniej trafią do gospodarki i również wcześniej mogą trafić do przedsiębiorstw, które działają w sektorze turystyki.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Obecnie w ramach środków REACT-EU są one dokładane do programu „Inteligentny rozwój” na wsparcie przedsiębiorstw też sektora turystyki, jak również do regionalnych programów operacyjnych, by wspomóc rozwój przedsiębiorczości, również w sektorze turystyki. Obecnie z Komisją Europejską odbywa się dialog dotyczący zmiany programów operacyjnych w ramach obecnych programów dotyczących instrumentu REACT-EU.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Chciałam jeszcze zaznaczyć, że te środki z New Generation mogą być wykorzystane w stu procentach, nie potrzeba środków związanych z wkładem własnym. W stu procentach mogą być wykorzystane te środki, aczkolwiek oczywiście tu wchodzą reguły związane z pomocą publiczną.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Teraz. koncentrujemy się na kwestiach dotyczących programowania „Krajowego planu odbudowy”. Jak państwo wiedzą, dla Polski mamy kwotę 58 mld euro i ta kwota jest podzielona na część pożyczkową i na część grantową. Ta część grantowa stanowi ponad 23 mld euro, część pożyczkowa – 34 mld euro. W projekcie „Krajowego planu odbudowy”, który był przedłożony do konsultacji społecznych 26 lutego, szczegółowo zaprogramowaliśmy tę część dotacyjną, również dając możliwość, jeśli chodzi o tę część pożyczkową.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Ale chciałabym też państwu powiedzieć, że to jest instrument, który początkowo miał być instrumentem bardzo przyjaznym państwu członkowskiemu. Te środki powinny być i mam nadzieję, że trafią szybko do gospodarki. Oczywiście programowanie tego instrumentu jest dostosowane do potrzeb danego państwa członkowskiego, ale też ten instrument ma wiele wymogów, które narzuca rozporządzenie RRF. Te wymogi są związane z tym, że 37% środków trzeba przeznaczyć na kwestie związane z klimatem, 20% całości alokacji trzeba przeznaczyć na kwestie związane z działaniami dotyczącymi cyfryzacji. Podstawowa cecha tego instrumentu, że trzeba się oprzeć na reformach, bo tylko te reformy i te działania, które przyczyniają się do zmiany danej polityki publicznej albo uporządkowania funkcjonowania danej polityki publicznej, przełożą się na realizację inwestycji, które realizują te reformy. Tu jest bardzo skomplikowany proces związany z pokazaniem tych reform, pokazaniem kamieni milowych realizacji tych reform, jak również inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Również do tego instrumentu przygotowujemy do każdej inwestycji taki costing, czyli wartość danej inwestycji w oparciu o dane historyczne, zarówno dane z polityki spójności, jak i dane w ramach inwestycji, które były realizowane.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Tak jak mówiłam wcześniej, rozpoczęły się konsultacje 26 lutego. Odbyliśmy konferencje na temat poszczególnych obszarów, na temat poszczególnych komponentów w ramach „Krajowego planu odbudowy”. Jesteśmy również w trakcie przeprowadzania wysłuchań dotyczących „Krajowego planu odbudowy”. Dzisiaj odbywa się wysłuchanie publiczne na temat komponentu dotyczącego środowiska. W zeszłym tygodniu odbyły się wysłuchania dotyczące zagadnień pierwszego komponentu, w którym również są działania dotyczące turystyki. Komponent dotyczący konkurencyjności, edukacji, rynku pracy, odbyło się również wysłuchanie dotyczące komponentu zdrowia i komponentu dotyczącego digitalizacji. Dzisiaj mamy środowisko, jutro mamy wysłuchanie dotyczące transportu. Mówię to ze względu na to, że to są dodatkowe środki, których wykorzystanie zaplanowane jest w bardzo krótkim czasie, to jest do roku 2026. Więc w zasadzie do połowy roku 2026 musimy zrealizować projekty, które planujemy zrealizować w ramach „Krajowego planu odbudowy”, co jest niezwykle istotne, gdyż obecnie programujemy szereg instrumentów unijnych, czyli „Krajowy plan odbudowy”, umowę partnerstwa i tak jak mówiłam wcześniej – środki związane z REACT-EU. Więc tu jest też niezmiernie ważne, szanowni państwo, patrzenie na linię demarkacyjną między poszczególnymi instrumentami, bo Komisja Europejska zwraca szczególną uwagę, by dane inwestycje nie powielały się w kilku instrumentach, które oferuje UE na nową perspektywę finansową.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Chciałabym państwu powiedzieć również o pracach, jak pracowaliśmy nad „Krajowym planem odbudowy”. Te prace zostały rozpoczęte, jak tylko Komisja Europejska zdecydowała się przyznać ten zastrzyk finansowy. Na początku był proces związany z identyfikacją reform i projektów inwestycyjnych, które mogły być realizowane w ramach „Krajowego planu odbudowy”. Ale mogę powiedzieć tak, że w zeszłym roku zbieraliśmy reformy, które oczywiście muszą być powiązane z semestrem europejskim i z tymi zaleceniami Rady z 2019 i 2020 r., które co roku Komisja Europejska przedstawia danemu państwu członkowskiemu, a państwo członkowskie przygotowuje krajowe programy reform. W tym roku już nie jest przygotowany krajowy program reform, tylko „Krajowy plan odbudowy” konsumuje również zagadnienia dotyczące krajowego programu reform. My się zwróciliśmy zarówno do resortów, jak i do regionów z prośbą o propozycję reform i propozycję inwestycji. Ale de facto był duży nacisk na przedstawianie inwestycji, konkretnych inwestycji, które mogły być zrealizowane. Mała była tendencja związana z pokazaniem reform, które porządkują daną sferę publiczną. W zeszłym roku trwały więc prace szczegółowe dotyczące weryfikacji propozycji projektowych, łączenia tych propozycji w wiązki projektowe, a przede wszystkim powiązania tych propozycji z reformami, by sprostać wymogom związanym z realizacją zaleceń dotyczących spełnienia wymogów wynikających z Country Report. Efekty pracy związanej z przygotowaniem oczywiście tej części strategicznej, dotyczącej krajowego programu reform, czyli powiązania z poszczególnymi reformami, ułożenie tych wiązek projektowych i tych pomysłów, które były zgłaszane przez poszczególnych interesariuszy, są przedłożone w „Krajowym planie odbudowy”, gdzie, jak państwo widzą, jest pięć komponentów. Jeden komponent, dotyczący kwestii innowacyjności, wsparcia przedsiębiorczości – tam jest turystyka, czyli wsparcie dla sektora turystyki jest tam zapisane. I ten cały komponent związany z dywersyfikacją działalności ze względu na to, że stawiamy tu też na zwiększenie odporności, nie tylko na odbudowę.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Bo Komisja Europejska w pracach i w dyskusji podkreśla, że na odbudowę to są te środki, które zostały u nas wydatkowane w ramach tarcz antykryzysowych, również w ramach instrumentu, który oferuje Komisja Europejska, w ramach REACT-EU, i również te środki, które zostały zaprogramowane w obecnych programach operacyjnych. Bo tak jak doskonale państwo wiedzą, w zeszłym roku była przyjęta specustawa wdrożeniowa, która dopuściła szereg zmian w programach operacyjnych obecnej perspektywy finansowej, by właśnie te środki zostały szybko uruchomione w gospodarce. W rozmowach z Komisją Europejską Komisja podkreśla, że te środki poszły na odbudowę, a w ramach „Krajowego planu odbudowy” Komisja zakłada, że w większym stopniu muszą być wykorzystane środki na zwiększenie odporności. Więc my, programując „Krajowy plan odbudowy”, prowadziliśmy działania, które będą właśnie dotyczyły powstania nowych miejsc pracy, wykreowania innowacyjności i rozwiązań technologicznych, ze względu na to, że tam stawiamy na dywersyfikację tej działalności, żeby też w większym stopniu przedsiębiorcy na wypadek takiej czy innej pandemii mogli w większym stopniu skorzystać i nie uzależniać się od jednej działalności, którą prowadzą, a wręcz przeciwnie – w ramach dywersyfikacji.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Oczywiście jest też duży komponent związany z digitalizacją. Tu też jest miejsce dla sektora turystyki w zakresie prowadzenia różnych rozwiązań dotyczących cyfryzacji. Na przykład cyfrowa rejestracja, żeby już nie było recepcji, żeby można było korzystać z usług turystycznych w większym stopniu z wykorzystaniem nośnika elektrycznego, a ograniczyć kontakt face to face. Więc jest duże menu związane ze wsparciem sektora turystycznego, również w zakresie komponentu zdrowotnego. Tam jest całe działanie związane ze wsparciem rozwoju i modernizacji infrastruktury podmiotów leczniczych, w tym uzdrowisk, więc tutaj też jest miejsce dla sektora turystyki.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejną sprawą, o której chciałam państwu powiedzieć, jest również programowanie umowy partnerstwa, środków z polityki spójności, w której w zasadzie mamy podobnej wielkości źródło finansowania co w ramach KPO. Z pierwszych rozmów z Komisją Europejską i z regulacji, które Komisja Europejska przedstawiła, turystyka i kultura były tylko w celu tematycznym piątym. W obecnej propozycji regulacji, która już została przyjęta przez Parlament Europejski, jest większe miejsce dla kultury i turystyki w polityce spójności i z tego również chcemy skorzystać, programując gros działań dla turystyki, zarówno w programie „Polska Wschodnia”, w regionalnych programach operacyjnych, jak również infrastrukturę w ramach programu „Infrastruktura i środowisko”, jak i w nowym POIR.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. To wszystko z mojej strony. Jestem do dyspozycji. Jeżeli będą jakieś pytania, uwagi, to bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Dziękuję bardzo. Mamy też na wizji pana ministra. Czy pan minister zechciałby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiAndrzejGutMostowy">Tak, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">To bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy">Panie przewodniczący, czy od razu w swojej wypowiedzi zawrzeć pewne uwagi i sugestie co do KPO?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Tak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, oczywiście od samego początku, kiedy KPO jest nam znane, czyli około od miesięcy wakacyjnych ubiegłego roku, współpracujemy i wnioskujemy, jeżeli chodzi o różne programy, do ministerstwa finansów i funduszy. Natomiast, co jest istotne, jeszcze raz chcę podkreślić, że gospodarzem nie jesteśmy my oczywiście, tylko ministerstwo finansów i funduszy. Natomiast wszystkie wnioski, które początkowo składaliśmy, były w dosyć istotny sposób większe, ale także większe w zakresie merytorycznym. Ale sami wiemy, że tych wniosków do KPO było ze strony różnych sektorów na znacznie większą kwotę, dlatego te programy, które były predysponowane przez MRPiT, zostały w sposób istotny okrojone albo zmieniona ich lokalizacja, tak jak w przypadku uzdrowisk.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy">Oczywiście my jako administracja publiczna na bieżąco staramy się modyfikować te zapisy. Współpracujemy z ministerstwem finansów i funduszy. Natomiast chciałbym podkreślić, że powołana przy panu premierze Jarosławie Gowinie rada ekspertów, zrzeszająca najlepszych fachowców od turystyki, w istotny sposób zdefiniowała i skwantyfikowała najważniejsze uwagi środowiska turystycznego do KPO.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy">Pozwolę sobie z tych kilku punktów przeczytać najistotniejsze wskazania. Propozycja rozwiązań zawartych w opisie reform i inwestycji poszczególnych komponentów daleko odbiega od analizy. Obecny kształt planu nie uwzględnia podstawowego celu jego powstania, a następnie wdrożenia przeciwdziałania negatywnym skutkom pandemii. Dotychczasowe zapisy są niewystarczające i ograniczają zakres odbiorców i interwencji, pomijając jednostki samorządu terytorialnego i organizacje pozarządowe. Rada ekspertów ds. turystyki postuluje uchwałę: zwiększenie przewidzianej kwoty alokacji, wynoszącej obecnie 300 mln euro dla komponentu: odporność i konkurencyjność gospodarki A1.1.1, wsparcie inwestycji w przedsiębiorstwach w celu zmiany, rozszerzenia profilu działalności podmiotów sektorów najbardziej poszkodowanych w wyniku pandemii Covid-19. To jest pierwszy postulat.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy">Drugi postulat rady: rada wnioskuje o poszerzenie o jednostki samorządu terytorialnego katalogu podmiotów uprawnionych do ubiegania się o finansowe wsparcie w ramach wszystkich pięciu komponentów KPO i zwiększenia odporności. Jednostki samorządu terytorialnego są odpowiedzialne za utrzymanie na wysokim poziomie usług publicznych, w tym takich jak transport czy usługi kultury, które służą rozwojowi turystyki.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy">Trzeci postulat: rada wnosi o uzupełnienie zakresu inwestycji: D1.1.1 rozwój i modernizacja infrastruktury podmiotów leczniczych o miejscowości, w których znajdują się obiekty lecznictwa sanatoryjnego. Obecny zapis w KPO w części poświęconej komponentowi D efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia odnosi się tylko do uzdrowisk.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy">Oczywiście prześlemy ten dokument w najbliższym czasie do ministerstwa finansów i funduszy, które w sposób bardzo precyzyjny definiuje wszystkie postulaty środowiska turystycznego. Pozwoliłem sobie przytoczyć tylko trzy pierwsze, najważniejsze postulaty.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#SekretarzstanuwMRPiTAndrzejGutMostowy">Reasumując, oczekiwania środowiska turystycznego i branży turystycznej są znacznie większe, ale także nas jako Polaków, jako konsumentów. To, że branża turystyczna i gospodarka turystyczna została dotkliwie dotknięta pandemią, Covid-em, jest sprawą oczywistą. Jeżeli widzimy zapis „odporność i konkurencyjność gospodarki, wsparcie inwestycji w przedsiębiorstwach, które zostały najbardziej poszkodowane w wyniku pandemii”, to turystyka nasuwa się pierwsza ze wszystkich sektorów gospodarki. Dlatego naszym zdaniem, zdecydowanie jeszcze raz podkreślam, uważamy, że trzeba ten zakres i finansowy, i rzeczowy poszerzyć. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Dziękuję. To bardzo ważne stwierdzenie. Mam nadzieję, że ta sugestia zostanie przyjęta przez Ministerstwo Finansów. Czy ktoś z państwa obecnych na sali, ewentualnie zalogowanych zdalnie, chce zabrać głos w dyskusji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzKomisjiMariuszPawelczyk">Nie mam zgłoszeń, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelGrzegorzMatusiak">Szanowni państwo, po uzyskaniu wyczerpujących informacji dotyczących tego punktu naszej Komisji myślę, że zamkniemy sprawdzanie kworum. Zamykam dyskusję.                   Szanowni państwo, na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia podkomisji.                Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..d7db014
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/header.xml
@@ -0,0 +1,40 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kfs3s-00003-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw sportu dzieci i młodzieży /nr 3/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw sportu dzieci i młodzieży /nr 3/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KFS3S">3</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-20</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelBoguslawWontor" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Bogusław Wontor</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Anna Krupka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MKDNiS Anna Krupka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KFS3S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw sportu dzieci i młodzieży</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..246b2f4
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kfs3s/201923-sjm-kfs3s-00003-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,34 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw sportu dzieci i młodzieży. Witam gorąco i serdecznie wszystkich posłów uczestniczących w posiedzeniu podkomisji. Witam również zaproszonych gości, na czele z panią Anną Krupką, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i prowadzone będzie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Posłom uczestniczącym zdalnie przypominam, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcje w sprawie zgłaszania się do dyskusji i zabierania głosu w trakcie posiedzenia. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie podkomisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie używają tabletów i nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">W celu stwierdzenia kworum przeprowadzone zostanie teraz głosowanie. Proszę państwa posłów obecnych na sali o zagłosowanie za pomocą legitymacji, a posłów uczestniczących zdalnie o zalogowanie się do aplikacji i w głosowaniu naciśnięcie przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Przystępujemy do głosowania. Dziękuję bardzo. Mamy już kworum, ale głosowanie pozostanie otwarte, aby ci posłowie, którzy się spóźnią albo nie mogli się zalogować, mieli szansę to zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Panie i panowie posłowie otrzymali porządek dzisiejszego posiedzenia podkomisji. Czy do tego porządku są jakieś uwagi? Proszę bardzo. Nie ma zgłoszeń. Porządek musi być taki, jaki był ustalony. Nie mamy możliwości mieć uwag do porządku posiedzenia, czyli zmieniać jego treści, krótko mówiąc. Porządek dzienny został paniom i panom posłom przedstawiony.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Mam zasadniczą uwagę. Praktycznie rzecz biorąc dzisiaj, zgodnie z porządkiem obrad, powinniśmy omówić dwa tematy. W pierwszym punkcie przewidujemy realizację programów szkolenia sportowego kadry młodzika, juniora młodszego, juniora, młodzieżowca i ich finansowanie, a w drugim punkcie informację ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu na temat nadzoru nad systemem sportu młodzieżowego.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Z informacji, które otrzymałem z sekretariatu Komisji, wynika, że ministerstwo nie przedstawiło nam tak naprawdę materiałów, czyli tych informacji na dzisiejsze posiedzenie podkomisji. W związku z tym moja propozycja jest taka, żeby posiedzenie przełożyć na za dwa tygodnie i poprosić ponownie Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, aby właściwie przygotowało materiał na posiedzenie podkomisji. Czy w tej sprawie ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuAnnaKrupka">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, mamy gotową tę informację…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Pani minister, za chwilę oddam pani głos…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMKDNiSAnnaKrupka">…ale z powodów proceduralnych nie dotarła ona do podkomisji, za co oczywiście przepraszamy. Ta informacja w tych dwóch punktach jest gotowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Pani minister, za chwileczkę chciałem oddać pani głos, ale chciałem zapytać państwa posłów, co w tym temacie mieliby do zaproponowania. Nie słyszałem propozycji. Zgodnie z tym, co powiedziała pani minister, tym bardziej uważam moją propozycję za zasadną. Jeśli nie będę słyszał wśród posłów sprzeciwu, uznam mój wniosek za przyjęty i za zasadny. Mniej więcej za dwa tygodnie, z tym samym porządkiem, jak pani marszałek się zgodzi na posiedzenie podkomisji, spotkamy się ponownie, aby omówić te dwa tematy.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Pani minister przypominam, że cały czas jestem gotowy na spotkanie, żebyśmy porozmawiali i porządnie mogli się przygotować do posiedzenia podkomisji. Jestem otwarty na tego typu dyskusję, bo chciałbym, aby to wszystko jak najlepiej wyglądało i żebyśmy coś dobrego wspólnie, jako podkomisja i ministerstwo w odpowiednich departamentach, zrobili dla sportu dzieci i młodzieży.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Czy są jakieś inne wnioski ze strony posłów? Nie słyszę. W takim razie uważam, że mój wniosek został przyjęty. W związku z tym uważam dzisiejsze… Przepraszam. Proszę o zamknięcie głosowania i o pokazanie nam wyniku stwierdzenia kworum. W dzisiejszym posiedzeniu uczestniczy pięciu posłów na siedmiu. To jest wymagana liczba do kworum. Nasza podkomisja jest więc dziś władna do podejmowania wszelakich decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelBoguslawWontor">Szanowne panie i panowie posłowie, szanowna pani minister, dziękuję za przybycie. Zamykam dzisiejsze posiedzenie podkomisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..ba48c9a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/header.xml
@@ -0,0 +1,40 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kopxx-00042-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /nr 42/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /nr 42/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KOP">42</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Prewencji i Promocji Państwowej Inspekcji Pracy Artur Sobota</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko" role="speaker">
+        <persName>Główna inspektor pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelWojciechSzarama" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Wojciech Szarama</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KOP" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..8371fd7
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00042-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dzień dobry państwu. Witam na posiedzeniu Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Najpierw sprawdzimy kworum. Bardzo proszę posłów uczestniczących w tym posiedzeniu o naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia swojej obecności.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Proszę powiedzieć, ilu posłów w tej chwili uczestniczy. 11? To znaczy, że jeszcze nie zamykamy tego głosowania. Proszę powiedzieć, ile jest w tej chwili osób. Nie zamykamy sprawdzenia kworum, bo chyba nie będzie innych głosowań. Nie chciałbym zamykać możliwości zarejestrowania się na posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Zatem mamy obecnych 13 posłów, którzy potwierdzili swój udział w posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Wobec stwierdzenia kworum otwieram posiedzenie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Pani marszałek Sejmu określiła porządek obrad – Informacja głównego inspektora pracy dotycząca doświadczeń i koncepcji Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie inicjatyw wspierających i zwiększających efektywność działalności kontrolno-nadzorczej. Bardzo proszę przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy o przedstawienie informacji.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Witam panią inspektor, bo widzę, że jest pani obecna dzisiaj z nami. Będzie pani chyba osobiście przedstawiać tę informację. Witam panią minister, razem ze współpracownikami. Bardzo proszę o przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, chciałabym przedstawić zarys, natomiast później oddam głos panu dyrektorowi Arturowi Sobocie, który przedstawi prezentację na temat dzisiejszej kwestii będącej przedmiotem prac Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko">Misją Państwowej Inspekcji Pracy jest skuteczne egzekwowanie przepisów prawa, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, poprzez efektywne i ukierunkowane kontrole oraz działania prewencyjne, zmierzające do ograniczenia zagrożeń wypadkowych i w konsekwencji poszanowania prawa pracy. Działania prewencyjne, promocyjne i edukacyjne prowadzone przez PIP mają na celu z jednej strony, wsparcie procesu kształtowania kultury, bezpieczeństwa i tworzenia zdrowych, bezpiecznych warunków pracy w polskich przedsiębiorstwach, z drugiej zaś zwiększenie efektywności działalności kontrolno-nadzorczej prowadzonej przez urząd. Do najważniejszych inicjatyw inspekcji pracy wspierających wspomniane działania kontrolne należą kampanie społeczne, które zwracają uwagę odbiorców na zagrożenia występujące w środowisku pracy, dostarczają wiedzy pomocnej w tworzeniu bezpiecznych warunków pracy, a także przyczyniają się do kształtowania pozytywnych postaw pracowników wobec bezpieczeństwa i poszanowania prawa. Programy prewencyjne stanowią bezpośrednie wsparcie dla pracodawców od inspektorów i specjalistów inspekcji pracy w działaniach na rzecz poprawy warunków pracy. Działania edukacyjno-informacyjne są adresowane do branż o podwyższonym wskaźniku wypadkowości. Program pierwszej kontroli ma charakter instruktażowo-doradczy.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko">W omawianym materiale zostały przedstawione wybrane inicjatywy Państwowej Inspekcji Pracy uzupełniające działalność kontrolno-nadzorczą urzędu. Działania te, chociaż różnią się charakterem, czasem realizacji, grupami adresatów, mają jeden cel. Pracodawcom dają możliwość uzyskania wsparcia merytorycznego podczas realizacji obowiązków z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy, a pracownikom dostarczają niezbędnej wiedzy z obszaru ochrony pracy. Połączenie klasycznej ścieżki kontrolnej z pozakontrolnymi narzędziami oddziaływania pozwala na bardziej elastyczne i efektywne działanie inspekcji pracy na rzecz poszanowania praworządności w stosunkach pracy, poprawy warunków pracy, a także ograniczenia zagrożeń wypadkowych. Państwowa Inspekcja Pracy, podobnie jak inspekcje z innych krajów członkowskich Unii Europejskiej, wprowadza i stale udoskonala pozakontrolne formy działań adresowane do pracodawców i pracowników. Należy podkreślić, że w celu egzekwowania praworządności w sferze pracy i osiągania trwałej poprawy stanu BHP niezbędne jest partnerstwo obu stron stosunku pracy. Konieczne jest także wspomaganie osób odpowiedzialnych za te kwestie w zakładach pracy poprzez szkolenia, doradztwo i wyposażanie ich w narzędzia wspierające realizację założonych celów.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko">W tym momencie chciałabym oddać głos panu dyrektorowi Departamentu Prewencji i Promocji, który przedstawi prezentację na temat naszych działań w tym obszarze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dziękuję bardzo. Proszę, panie dyrektorze – pan Artur Sobota, dyrektor Departamentu Prewencji i Promocji Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Dzień dobry państwu. Witam serdecznie. Mam nadzieję, że mnie słychać i widać moją prezentację.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Szanowni Państwo, na dzisiejszym spotkaniu chciałbym przedstawić doświadczenie i koncepcję Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie inicjatyw wspierających i zwiększających efektywność działalności kontrolno-nadzorczej. W dzisiejszej prezentacji chciałbym nieco przybliżyć państwu informacje o kampaniach społecznych z obszaru technicznego, bezpieczeństwa pracy, o programach prewencyjnych skierowanych do pracodawców, o działaniach informacyjnych kierowanych do zakładów pracy o wysokim wskaźniku wypadkowości oraz o programie „Pierwsza kontrola”.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Na początek kampania o tematyce bezpieczeństwa pracy. W latach 2016-2018 po raz pierwszy podeszliśmy w nowy sposób do kampanii, łącząc działalność prewencyjną i kontrolną. Była to kampania „Włącz bezpieczeństwo przy obróbce drewna”. Aktualnie jesteśmy w trzecim roku kampanii „Dobry przepis na bezpieczeństwo” skierowanej do branży przetwórstwa mięsa. Jeśli chodzi o kampanię „Włącz bezpieczeństwo przy obróbce drewna”, w naszych założeniach było połączenie działań prewencyjnych z kontrolnymi, zmniejszenie zagrożeń tartakach i zakładach stolarskich, wpływ na przestrzeganie przepisów prawa pracy, szczególnie BHP, poprzez udział w programie prewencyjnym i wsparcie działań prewencyjnych kampanią w mediach. Działania nasze rozpoczęliśmy od zidentyfikowania grupy, do której chcemy dotrzeć. Były to zakłady zajmujące się obróbką drewna. Na początek Państwowa Inspekcja Pracy skierowała do wszystkich zakładów jasną informację, że będziemy się zajmować tą branżą w najbliższych 3 latach, że będą prowadzone kontrole w branży obróbki drewna i proponujemy wszystkim udział w naszych szkoleniach, żeby mogli się do takiej kontroli przygotować i poprawić poziom bezpieczeństwa w swoich zakładach. Jeśli chodzi o podsumowanie tej 3-letniej kampanii, udało nam się zaprosić ponad 6 tys. firm z tej branży. Ponad 2 tys. zaproszonych skorzystało z naszego szkolenia i spotkało się z naszymi inspektorami i fachowcami, jeśli chodzi o zakłady obróbki drewna. Ponad 1,5 tys. firm przystąpiło do programu prewencyjnego i zadeklarowało, że chce spróbować i po udziale w szkoleniu przejdą do etapu samokontroli. Na sam koniec blisko 1000 firm zostało ocenionych pozytywnie w trakcie kontroli przeprowadzonej przez inspektora pracy. W ciągu tych 3 lat zorganizowaliśmy 145 szkoleń dla pracodawców z branży. To, czym możemy się pochwalić, to są wyniki tej kampanii. Na sam koniec, jak porównaliśmy sobie dwie grupy – z jednej strony firmy, które zostały skontrolowane, a podjęły współpracę z Państwową Inspekcją Pracy, trochę ponad połowa z nich została oceniona pozytywnie, w drugiej grupie, która nie chciała i nie podjęła tej współpracy prewencyjnej z nami ten współczynnik firm ocenionych pozytywnie to było zaledwie 3%. Część z państwa na pewno zwróci uwagę, że 53% to nie jest jakiś wysoki wskaźnik, ale proszę wziąć pod uwagę, że typując grupę do kampanii, staraliśmy się dotrzeć do zakładów, w których są problemy. Obróbka drewna to jest bardzo niebezpieczna branża. Wyniki naszych kontroli z poprzednich lat wskazywały, że właśnie tą branżą powinniśmy się zająć i w tym kontekście 53% to jest wynik naszym zdaniem dobry. W ciągu 3 lat kampanii udało nam się zgromadzić całą masę materiałów wspomagających pracodawców – od publikacji, przez filmy instruktażowe, prezentacje szkoleniowe, po ankiety specjalistyczne.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Aktualnie jesteśmy w trzecim roku kampanii „Dobry przepis na bezpieczeństwo” skierowanej do zakładu przetwórstwa mięsnego i uboju. Chcemy wpłynąć na przestrzeganie przepisów prawa pracy, w szczególności BHP, w tych zakładach, umożliwić pracodawcom przy naszej pomocy dostosowanie swoich zakładów do obowiązujących przepisów. Jak zawsze nasze działanie wspieramy działaniami medialnymi. Jeśli chodzi o pierwszy rok kampanii – 2019 – zaprosiliśmy do współpracy ponad 1000 firm. 440 firm uczestniczyło w szkoleniach i blisko 300 zdecydowało o podjęciu działań naprawczych we współpracy z inspektorem pracy i zadeklarowały chęć uczestnictwa w programie prewencyjnym. Jak państwo zauważyli, bardzo wysoki odsetek firm, które zdecydowały się przyjść na szkolenie, przechodziło do kolejnego etapu i angażowało się w program prewencyjny. Opracowaliśmy plakaty promujące przekaz naszej kampanii. Opracowaliśmy serie infografik dotyczących najczęstszych nieprawidłowości w branży, najczęstszych przyczyn wypadków przy pracy, żeby poprzez atrakcyjną formę w ten sposób zachęcić do zainteresowania się naszymi materiałami. Powstała lista kontrolna z komentarzem, która w prosty i uporządkowany sposób prowadzi pracodawcę poprzez zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa pracy. Jest to seria pytań, w których pracodawca porównuje stan zastany u siebie w firmie ze wzorcem określonym w liście kontrolnej. Jeśli odpowiada, że ten obowiązek został spełniony, przechodzi do kolejnego pytania. Jeśli nie, ma szansę doczytać w komentarzu, jak to powinno być zorganizowane w jego firmie.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">W ramach kampanii – w nowej odsłonie – została uruchomiona strona „BHP na tak”, która co do zasady przedstawia główną kampanię dotyczącą technicznego bezpieczeństwa pracy, która aktualnie jest promowana przez Państwową Inspekcję Pracy. Można tutaj znaleźć informacje o programie prewencyjnym. Znalazła się również informacja przygotowana przez Państwową Inspekcję Sanitarną dotycząca chorób zawodowych. W ramach promocji kampania została zainaugurowana na targach poznańskich POLAGRA TECH we wrześniu 2019 roku. Przeprowadziliśmy kampanię promującą w Internecie – dwukrotnie na przełomie października i listopada 2019 roku i w okresie letnim roku 2020. Również była przeprowadzona promocja w prasie specjalistycznej dotyczącej branży mięsnej.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Kolejny etap, który chciałem omówić na dzisiejszej prezentacji, to programy prewencyjne, które skierowane są głównie do branż o dużej skali wypadkowości i zagrożeń wypadkowych, wspomagają działalność kontrolną, opierają się na idei samokontroli, gdzie inspektorzy pracy, fachowcy przekazują swoją wiedzę na szkoleniach. Wyposażają pracodawców w materiały do samokontroli, wyjaśniają wszystko i później przy wsparciu inspektorów pracy czy to telefonicznie, czy zapraszając na wizytę do zakładu, mają szansę przeprowadzić samokontrolę u siebie w firmie. Pozytywne ukończenie programu weryfikowane jest w drodze kontroli audytowej. Przez cały okres tej współpracy firmy mogą korzystać z pomocy naszych fachowców.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Jako pierwszy i najbardziej rozpoznawalny chciałem przedstawić program „Zdobądź dyplom Państwowej Inspekcji Pracy”. To jest program skierowany do mikrozakładów zatrudniających do 9 pracowników. Idea tego programu opiera się na podstawowych rzeczach przy funkcjonowaniu takiego małego przedsiębiorstwa. Pracodawcy mogą zdobyć wiedzę, dostać eksperckie wsparcie Państwowej Inspekcji Pracy i poprawić bezpieczeństwo i higienę pracy w swoim zakładzie. W ostatnich latach, jak państwo widzą, udało nam się zachęcić do współpracy w ramach programu w każdym roku ponad pół tysiąca firm i duży odsetek z nich kończył go pozytywnym wynikiem kontroli audytowej.  74% zaangażowanych uzyskuje pozytywną ocenę inspektorów trakcie kontroli.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Kolejnym programem prewencyjnym, o którym chciałbym państwu wspomnieć, jest program „Prewencja wypadkowa” skierowany do firm, w których występują wypadki przy pracy, w których stwierdzono powtarzalne cechy wypadków przy pracy. W trakcie programu pracodawcy mają szansę dowiedzieć się, jak skutecznie przeprowadzić postępowanie powypadkowe, w jaki sposób wyciągnąć wnioski, jakie to powinno mieć odniesienie w ocenie ryzyka zawodowego, by w przyszłości uniknąć takich wypadków. Jeśli chodzi o „Prewencję wypadkową około 400 – czasem trochę więcej – firm przystępuje do naszego programu prewencyjnego. W 2015 roku dodatkowo promowane były te programy prewencyjne i mieliśmy wtedy większą liczbę chętnych do uczestnictwa w naszym programie.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Kolejnym etapem wspierającym działalność kontrolną jest program informacyjno-edukacyjny „Budowa. Stop wypadkom!”. Kierowany był do branży budowlanej. Do 2015 roku próbowaliśmy zorganizować taki klasyczny program prewencyjny w firmach, ale z naszych doświadczeń wynikało, że bardzo trudno jest to przeprowadzić od początku do końca w takiej formie i aktualnie nasze działania opierają się tylko i wyłącznie na działalności informacyjnej i szkoleniowej. Dla branży budowlanej oprócz szkoleń jesteśmy w stanie zaproponować materiały edukacyjne. Aktualnie seria budowlana obejmuje 19 broszur i ulotek, 19 kart tematycznych oraz 2 karty dotyczące pierwszej pomocy, a także film instruktażowy. W ramach realizacji programu „Budowa. Stop wypadkom!” w latach 2015-2019 przeprowadzono ponad 1 tys. szkoleń dla ponad 8 tys. pracodawców i przedsiębiorców oraz przedstawicieli służby BHP. Corocznie bezpośredni nadzór inspektorów pracy prowadzony jest na około 170 inwestycjach budowlanych w całej Polsce. Od lat Państwowa Inspekcja Pracy aktywnie włącza się w tydzień bezpieczeństwo organizowany przez sygnatariuszy porozumienia dla bezpieczeństwa w budownictwie.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Kolejnym programem, o którym chciałbym wspomnieć, jest „Pierwsza kontrola”. Jest to założenie, że kontrola w firmie, która do tej pory nie była odwiedzana przez inspektorów PIP, będzie miała raczej charakter instruktażowo-doradczy. Po kontroli do pracodawcy kierowane są środki prawne. Oczywiście, jeśli zdarzy się sytuacja, że w trakcie takiej kontroli zostaną stwierdzone drastyczne naruszenia przepisów Prawa pracy, dochodzi do ukarania. Jednak co do zasady nie powinny być stosowane sankcje przy takiej kontroli. W latach 2016-2019 przeprowadzono ponad 38 tys. pierwszych kontroli. Wydano 242 tys. decyzji. Mimo nierepresyjnego charakteru pierwszej kontroli inspektorzy pracy wystawili blisko 4 tys. mandatów oraz skierowali 913 wniosków do sądu. Udzielono ponad ćwierć miliona porad dotyczących problematyki prawnej, ochrony pracy, legalności zatrudnienia i bezpieczeństwa pracy.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Na koniec chciałbym przedstawić państwu wyniki ankiety prowadzonej na grupie 400 osób odpowiedzialnych w firmach za decyzje z obszaru BHP, w której pytaliśmy ich, czy byliby zainteresowani uczestnictwem w programach prewencyjnych Państwowej Inspekcji Pracy. Dla programu „Zdobądź dyplom Państwowej Inspekcji Pracy” ponad 57% ankietowanych uważało, że to jest dobry pomysł i chciałoby skorzystać z takiej oferty. Jeśli chodzi o program „Prewencja wypadkowa” blisko połowa ankietowanych również odpowiedziała w ten sposób. Jeśli chodzi o ocenę działań prewencyjnych i informacyjnych i Państwowej Inspekcji Pracy w tej samej ankiecie blisko 70% oceniło ją pozytywnie. Odsetek odpowiedzi negatywnych wyniósł zaledwie 9,1%. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dziękuję. Proszę państwa, otwieram dyskusję. Czy ktoś z pań i panów posłów lub ktoś z gości chciałby zabrać głos? Nie widzę i nie słyszę żadnych zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Bardzo proszę o zamknięcie tego głosowania związanego ze sprawdzeniem kworum.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Szanowni państwo, na tym posiedzeniu Komisji to był jedyny punkt, który był do przedyskutowania. Stwierdzam, że Komisja przyjęła informację do wiadomości. To wszystko.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Zamykam posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Przypominam, że o godzinie 17:45 rozpoczniemy kolejne posiedzenie Komisji, które również będzie dotyczyć zagadnień związanych z funkcjonowaniem Państwowej Inspekcji Pracy. Dziękuję państwu bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..4ab058f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/header.xml
@@ -0,0 +1,40 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kopxx-00043-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /nr 43/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /nr 43/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KOP">43</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Prewencji i Promocji Państwowej Inspekcji Pracy Artur Sobota</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko" role="speaker">
+        <persName>Główna inspektor pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelWojciechSzarama" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Wojciech Szarama</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KOP" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f5b87ce
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00043-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,47 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dzień dobry państwu. Witam na posiedzeniu Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Przystępujemy do sprawdzenia kworum. Bardzo proszę posłów uczestniczących w dzisiejszym posiedzeniu o naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia swojej obecności.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">12 posłów, a więc mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Na podstawie próbnego głosowania stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Witam panią Katarzynę Łażewską-Hrycko, głównego inspektora pracy. Dzień dobry, pani minister, jeszcze raz. Mamy zgłoszonego pana Dariusza Minkowskiego, zastępcę głównego inspektora pracy i również pana Artura Sobotę dyrektora Departamentu Prewencji i Promocji Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Porządek obrad dzisiejszego posiedzenia Komisji to informacja głównego inspektora pracy dotycząca rozwoju i perspektyw współpracy Państwowej Inspekcji Pracy z partnerami społecznymi w realiach współczesnego środowiska pracy. Bardzo proszę przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy o przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, na dzisiejszym posiedzeniu chcielibyśmy zaprezentować materiał dotyczący rozwoju i perspektyw współpracy Państwowej Inspekcji Pracy z partnerami instytucjonalnymi, społecznymi w realiach współczesnego środowiska pracy. Państwowa Inspekcja Pracy, realizując powierzoną przez Państwo Polskie misję, dąży do poprawy bezpieczeństwa i poszanowania praw pracowników. W tym celu od wielu lat współpracuje z partnerami instytucjonalnymi i społecznymi. W prezentowanym materiale chcemy państwu przybliżyć dotychczasowy zakres i formę współpracy oraz przedstawić jej rozwój i perspektywy.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko">Szanowni Państwo, Państwowa Inspekcja Pracy regularnie co roku zaprasza organizacje oraz instytucje do wspólnych działań w obszarze poprawy bezpieczeństwa i ochrony pracy oraz przestrzegania praworządności w stosunkach pracy. Angażujemy się również w różnorodne inicjatywy zewnętrzne. Ogólnokrajowe działanie to jednak nie wszystko. Należy podkreślić wagę współpracy na szczeblu lokalnym, którą od lat aktywnie realizują okręgowe inspektoraty pracy. Współczesne środowisko pracy charakteryzuje się dużą dynamiką zmian. Obok dotychczasowych zagrożeń nieustannie pojawiają się nowe. Żeby sprostać wyzwaniom i poprawić stan ochrony pracy w naszym kraju Państwowa Inspekcja Pracy już na etapie planowania działań korzysta z sugestii partnerów społecznych, identyfikacji nowych zjawisk wymagających szczególnej uwagi z naszej strony. Planujemy dalej rozwijać współpracę z centralnym Instytutem Ochrony Pracy, Państwowym Instytutem Badawczym, Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Pracowników służby BHP oraz organizacjami zrzeszającymi pracodawców. Pozwoli to efektywnie identyfikować potrzeby i dostosować programy prewencyjne do oczekiwań podmiotów, do których są one kierowane, wpływając na podniesienie skuteczności działań w tym obszarze. Przy współpracy z organizacjami pracodawców zamierzamy promować w firmach dobre praktyki i innowacyjne rozwiązania w zakresie BHP. Pragnę podkreślić, że Państwowa Inspekcja Pracy przywiązuje ogromną wagę do współpracy z partnerami na każdym etapie swoich działań. Współpraca przekłada się na szersze dotarcie do grup docelowych. Bez wątpienia razem możemy więcej lepiej i skuteczniej.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#GlownainspektorpracyKatarzynaLazewskaHrycko">Szanowni państwo, materiał dotyczący rozwoju i perspektyw współpracy Państwowej Inspekcji Pracy z partnerami instytucjonalnymi i społecznymi w ramach realizacji współczesnego środowiska pracy przedstawi dyrektor Departamentu Prewencji i Promocji, pan Artur Sobota.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Dziękuję. Chciałem przedstawić krótką prezentację na temat rozwoju i perspektyw współpracy Państwowej Inspekcji Pracy z partnerami instytucjonalnymi i społecznymi w realiach współczesnego środowiska pracy. Na początek chciałbym wskazać, że Państwowa Inspekcja Pracy od lat konsekwentnie prowadzi działalność prewencyjną i promocyjną, której celem jest podniesienie świadomości pracodawców i pracowników, a co za tym idzie, wpływanie na ograniczenie zagrożeń wypadkowych i poszanowanie prawa pracy. W tym celu Państwowa Inspekcja Pracy aktywnie współpracuje z partnerami instytucjonalnymi i społecznymi. Współpraca odbywa się już od pierwszego etapu, czyli planowania działań na stawie analizy danych wypadkowych i bazy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz wniosków nadesłanych przez partnerów społecznych, urzędy i organizacje współpracujące. Na podstawie danych zebranych od partnerów społecznych i instytucjonalnych opracowujemy nasz program działania na dany rok. Jako przykłady współpracy z partnerami chciałbym przedstawić działania skierowane do branż o wysokiej wypadkowości – to jest przetwórstwo mięsa, budownictwo, pozyskiwanie drewna i rolnictwo. Działania skierowane do wszystkich branż to są konkursy –”Pracodawca – organizator pracy bezpiecznej”, „Najaktywniejszy społeczny inspektor pracy” oraz program profilaktyczny przeciwdziałania negatywnym skutkom stresu w miejscu pracy oraz działania edukacyjne i informacyjne skierowane do młodzieży. To jest program edukacyjny „Kultura bezpieczeństwa” i związany z nim konkurs pod nazwą „Poznaj swoje prawa w pracy”.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Jeśli chodzi o kampanię skierowaną do branży mięsnej, do współpracy w ramach tej kampanii zaprosiliśmy Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Państwową Inspekcję Sanitarną. Współpraca z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych opiera się na tym, że w ramach kampanii Zakład Ubezpieczeń Społecznych promuje kampanię na stronie zus.pl. Informacje o naszej kampanii pojawiły się na Twitterze Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Infografiki na temat kampanii znajdują się na monitorach obsługi klientów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Biorąc pod uwagę współpracę z Państwową Inspekcją Sanitarną, został opracowany materiał dedykowany na stronę dotyczący chorób zawodowych i procedury Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Została opracowana ulotka, która przy okazji kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakładach przetwórstwa mięsa była przekazywana pracodawcom. Na stronach internetowych wojewódzkich oraz powiatowych inspektorów sanitarnych pojawiła się również informacja na temat naszej kampanii.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">W branży budowlanej nasze działania opieramy na współpracy z przedstawicielami związków zawodowych oraz organizacji pracodawców i innych urzędów. Jeśli chodzi o naszego głównego partnera ze strony pracodawców to jest nim Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie. Jest to konsorcjum kilkunastu największych firm budowlanych w całej Polsce. Nasze wspólne działania to przykładowo tydzień bezpieczeństwa, w ramach którego na dużych budowach w całej Polsce organizowane są szkolenia, na których pojawiają się inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy. W ramach Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie współpracujemy i mamy wspólne inicjatywy realizowane przy okazji na przykład Targów Poznańskich, konferencji oraz w ramach współpracy przy konkursie „Buduj bezpiecznie”.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Jeśli chodzi o branżę rolnictwa, mamy tutaj bardzo dużo partnerów, między innymi: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Policja, Państwowa Straż Pożarna, Straż Graniczna, ośrodki doradztwa rolniczego, izby rolnicze, kuratoria oświaty, uczelnie wyższe, a nawet sołtysi i lokalne władze samorządowe.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Branża rolnicza jest bardzo specyficzna, gdyż Państwowa Inspekcja Pracy ze swoją działalnością kontrolną nie dociera do rolników indywidualnych. Nasze działania oparte są tylko i wyłącznie na miękkim oddziaływaniu. Staramy się uświadamiać zagrożenia, doradzać. Nasze działania są również skierowane do najmłodszych. W ramach programu „Szanuj życie, bezpieczna praca w gospodarstwie rolnym” współpracujemy z KRUS przy wizytacji gospodarstw, miejsc wykonywania prac polowych. W ramach ogólnopolskiego konkursu „Bezpieczne gospodarstwo rolne”, którego razem z KRUS jesteśmy współorganizatorem, prowadzimy wizytację gospodarstw typowanych do konkursów w celu wyłonienia najlepszych i najbezpieczniejszych. W ramach współpracy z partnerami przy innych inicjatywach promocyjnych i popularyzatorskich organizujemy wspólne konkursy z zakresu wiedzy o BHP dla rolników indywidualnych oraz prowadzimy zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży z obszarów wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Kolejnym naszym programem, w którym staramy się osiągnąć jak największe efekty przy współpracy z partnerami, jest „Zdobądź dyplom Państwowej Inspekcji Pracy” dla zakładów usług leśnych. Jest to program, który powstał we współpracy z Lasami Państwowymi, które identyfikowały problem dużej skali wypadkowości pośród przedsiębiorców zajmujących się pozyskiwaniem drewna. Lasy Państwowe przychodząc do nas z propozycją wspólnych działań, zadeklarowały, że mogą pomóc Państwowej Inspekcji Pracy w poszukiwaniu uczestników programu prewencyjnego. Zapewniły nieodpłatne udostępnianie sal wykładowych w nadleśnictwach. Na swoich terenach zaproponowali również, że będą organizowane narady szkoleniowe prowadzone dla zakładów usług leśnych i przedstawicieli administracji Lasów Państwowych.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Kolejnym działaniem Państwowej Inspekcji Pracy, przy którym zachęcamy do współpracy partnerów społecznych i instytucjonalnych jest konkurs „Pracodawca – organizator pracy bezpiecznej”. Od ponad 20 lat realizujemy ten konkurs, w którym nagradzamy najskuteczniejszych pracodawców, dla których kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy są ważne przy organizowaniu stanowisk pracy. W kapitule naszego konkursu na etapie centralnym uczestniczą przedstawiciele organizacji związkowych oraz organizacji pracodawców. Wymienić mógłbym tu: Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, Forum Związków Zawodowych – mają swoich przedstawicieli w kapitule konkursu – oraz Business Centre Club pracodawcę, Pracodawcy RP, Konfederacja Lewiatan oraz Związek Rzemiosła Polskiego. Dzięki udziałowi tych partnerów w przy organizacji tego konkursu jesteśmy w stanie rok do roku znaleźć ciekawe firmy, które mają się czym pochwalić. Kapituła konkursu zawsze ma trudny wybór kogo rekomendować głównemu inspektorowi pracy do nagrody w danym roku.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Kolejnym konkursem, przy którym współdziałamy z partnerami społecznymi jest to „Najaktywniejszy społeczny inspektor pracy”. Główną osią współpracy są organizacje związkowe, które są najbardziej zorientowane, których społecznych inspektorów pracy warto docenić i oni zgłaszają kandydatów do naszego konkursu. Również na każdym etapie oceny kandydatów w konkursie związki zawodowe mają swoich przedstawicieli w kapitułach konkursu.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Jeśli chodzi o współdziałanie przy programie profilaktycznym – przeciwdziałaniu negatywnym skutkom stresu w miejscu pracy – od lat cieszy się dużą popularnością wśród partnerów społecznych, którzy angażują się na różnym etapie poprzez promowanie go swoimi kanałami, poprzez aktywne uczestnictwo, jak również korzystają z naszej pomocy przy wprowadzaniu w swoich firmach procedur antymobbingowych, kodeksów dobrych praktyk i korzystają z doświadczeń naszych specjalistów w tej branży.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Państwowa Inspekcja Pracy prowadzi również szkolenia dla partnerów społecznych. Szkolenia organizowane są na szczeblu centralnym przez Główny Inspektorat Pracy, przy współudziale naszego ośrodka szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu oraz na szczeblu regionalnym przez regionalne inspektoraty pracy. Szkolenia dla partnerów społecznych prowadzą doświadczeni inspektorzy pracy i eksperci. Adresatami tych działań są głównie przedstawiciele i reprezentacje central związkowych.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Kolejnym programem, w którym korzystamy ze wsparcia naszych partnerów, jest program edukacyjny „Kultura bezpieczeństwa”. Program skierowany jest do młodzieży, która dopiero zamierza rozpocząć swoją pracę zawodową. Od lat stanowiska rady ochrony pracy informowały nas, że Państwowa Inspekcja Pracy powinna się zająć problemem wysokich wskaźników wypadkowości wśród osób rozpoczynających swoją karierę zawodową. Drugi powód to jest to, że w statystyce spraw kierowanych do Państwowej Inspekcji Pracy widzimy, że często młodzi pracownicy, którzy rozpoczynają swoją karierę zawodową, nie mają świadomości, jaki rodzaj umowy zawierają, nie rozróżniają podstawowych różnic pomiędzy umową o pracę a umową cywilnoprawną i z tego tytułu ciężko im jest czasami uzyskać należne im świadczenia. To stanowiło przyczynek do powstania programu „Kultura bezpieczeństwa”, w ramach którego korzystamy z materiałów edukacyjnych przygotowanych przez Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. W przygotowanie materiałów zaangażował się również Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który wydaje poradnik „W pierwszej pracy”. W ramach popularyzacji programu kultura bezpieczeństwa angażują się również uczelnie wyższe, Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych. W trakcie naszych spotkań w ramach programu „Kultura bezpieczeństwa” współpraca z partnerami instytucjonalnymi i społecznymi… Może przejdę do kolejnego slajdu.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#DyrektorDepartamentuPrewencjiiPromocjiPanstwowejInspekcjiPracyArturSobota">Na koniec chciałbym podsumować, jakie wnioski płyną z dzisiejszego materiału. PIP uczestniczy w działaniach inicjowanych przez inne instytucje i organizacje w przypadku, gdy ich zakres jest zbieżny ustawowymi zadaniami Państwowej Inspekcji Pracy. Liczni partnerzy instytucjonalni i społeczni włączają się przedsięwzięcia Państwowej Inspekcji Pracy. Dzięki temu osiągamy efekt synergii. Inspekcja angażuje się w znacznie więcej projektów, niż byłaby w stanie zrealizować działając samodzielnie. Jesteśmy w stanie zainteresować opinię publiczną oraz media działaniami Państwowej Inspekcji Pracy oraz możliwie najszerzej upowszechniamy informacje na temat naszych działań. Dzięki temu osiągamy wzrost poszanowania prawa pracy i ograniczenie zagrożeń wypadkowych. Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa posłów lub zaproszonych gości chciałby jeszcze zabrać głos? Czy są może jakieś pytania? Nie widzę i nie słyszę żadnych zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła informację do wiadomości. Stwierdzam, że porządek dzienny został wyczerpany.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Protokół z posiedzenia Komisji z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu – zresztą podobnie jak z poprzedniego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Bardzo państwu dziękuję za udział w tym spotkaniu. Dziękuję pani głównej inspektor pracy i współpracownikom. Dziękuję za przygotowanie tego materiału.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Zamykam posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..a87b14a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kopxx-00044-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /nr 44/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /nr 44/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KOP">44</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-21</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska" role="speaker">
+        <persName>Departamentu Administracji Publicznej Najwyższej Izby Kontroli Maria Kobierska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPrzemyslawKoperski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Przemysław Koperski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWojciechSaluga" role="speaker">
+        <persName>Poseł Wojciech Saługa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelWojciechSzarama" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Wojciech Szarama</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliMalgorzataMotylow" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Małgorzata Motylow</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesNIKMalgorzataMotylow" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes NIK Małgorzata Motylow</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KOP" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Kontroli Państwowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f60b7cb
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/kop/201923-sjm-kopxx-00044-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,88 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dzień dobry państwu. Witam na posiedzeniu Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Uprzejmie proszę posłów uczestniczących w tym posiedzeniu o potwierdzenie swojej obecności poprzez naciśnięcie dowolnego przycisku. W ten sposób stwierdzimy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Mam potwierdzenie obecności 11 posłów. A więc mamy kworum. Nie zamykamy jeszcze tego głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Po stwierdzeniu kworum otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Na dzisiejszym posiedzeniu jest obecna pani Małgorzata Motylow wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli, pani Maria Kobierska i pani Monika Brzozowska, również z Najwyższej Izby Kontroli. Witam panie. Zdalnie uczestniczą w dzisiejszym posiedzeniu pani Beata Stępińska, pan Szymon Wróbel, reprezentujący Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, oraz pani Weronika Kowalik z Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Również witam państwa.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Przechodzimy do realizacji porządku obrad. W dzisiejszym porządku jest rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli wdrożenia przez administrację publiczną regulacji dotyczących ochrony danych osobowych po wejściu w życie RODO. Proszę przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli o przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliMalgorzataMotylow">Dziękuję bardzo. Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę wdrażania przez administrację publiczną regulacji dotyczących ochrony danych osobowych po wejściu w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego z dnia 27 kwietnia w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy je poprzedzającej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliMalgorzataMotylow">Kontrolę przeprowadził Departament Administracji Publicznej. Przesłanką do przeprowadzenia tej kontroli były przede wszystkim z jednej strony doniesienia medialne, które sugerowały w ówczesnym okresie, że administracja publiczna zobowiązana do stosowania tych przepisów nie jest wystarczająco przygotowana do ich wdrożenia, a ponadto Najwyższa Izba Kontroli postanowiła z własnej inicjatywy sprawdzić, czy dwuletni okres vacatio legis od momentu wejścia w życie do momentu obowiązywania tychże przepisów został wykorzystany przez organy zobowiązane do stosowania ustawy RODO we właściwy sposób. Dlatego podjęliśmy kontrolę od momentu rozpoczęcia obowiązywania tychże przepisów – to jest od 25 maja 2018 roku – do końca 2019 roku. Głównym celem, jaki wyznaczyliśmy sobie, była odpowiedź na pytanie, czy organy administracji publicznej wdrożyły w wymaganym zakresie i czasie przepisy dotyczące ochrony danych osobowych po wejściu w życie RODO. Do kontroli wytypowaliśmy 17 jednostek – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 4 urzędy wojewódzkie: łódzki, małopolski, mazowiecki i zachodniopomorski, a także 12 urzędów miast z terenu tych województw. Wyniki tej kontroli okazały się być pozytywne dla instytucji, które kontrolowaliśmy. Wystawiliśmy ocenę pozytywną z kontrolowanej działalności w zakresie wdrożenia RODO.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliMalgorzataMotylow">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to poproszę o szczegółowe zreferowanie wyników kontroli panią dyrektor Departamentu Administracji Publicznej Marię Kobierską.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Bardzo dziękuję. Maria Kobierska, pełniąca obowiązki wicedyrektora Departamentu Administracji Publicznej.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szanowni państwo, zanim zaprezentuję ustalenia kontroli, chciałam jeszcze króciutko tylko nawiązać do samego rozporządzenia o ochronie danych osobowych, wskazując, że zgodnie z tym rozporządzeniem w każdej instytucji część obowiązków dotyczących ochrony danych osobowych spoczywa na administratorze, a część na inspektorze ochrony danych osobowych. Slajd, który w tej chwili państwu prezentujemy, właśnie przedstawia zadania administratora, który wdraża odpowiednie środki techniczne, wdraża odpowiednie polityki ochrony danych, prowadzi rejestry czynności przetwarzania danych, zgłasza do Urzędu Ochrony Danych Osobowych przypadki naruszenia ochrony danych i wyznacza inspektora ochrony danych. Natomiast sam inspektor – to jest druga część tego slajdu – monitoruje przestrzeganie przepisów, współpracuje z organami nadzorującymi, czyli również z Urzędem Ochrony Danych Osobowych, prowadzi szkolenia z zakresu ochrony danych, informuje pracowników o obowiązkach w przedmiotowym zakresie, udziela zaleceń do oceny skutków ochrony danych i prowadzi sprawy związane z naruszeniem ochrony danych.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Jeśli chodzi o cele kontroli, to pani prezes już je zaprezentowała. Natomiast kontrola obejmowała trzy istotne obszary, jeśli chodzi o wdrażanie przepisów RODO, czyli organizację ochrony danych jednostce, wykorzystanie wdrożonych rozwiązań organizacyjnych w zakresie ochrony danych osobowych i zarządzanie danymi osobowymi przetwarzanymi w jednostce. Na trzech kolejnych slajdach przedstawiamy nieprawidłowości w przygotowaniu organizacyjnym jednostek do wdrożenia RODO oraz w wykorzystaniu wdrożonych rozwiązań. Z tym że, tak jak wcześniej powiedziała pani prezes, te nieprawidłowości były dość istotne, ale w niewielkim zakresie. Dlatego nie ocenialiśmy tych jednostek z gruntu negatywnie. Warto jednak o nich wspomnieć. Na przykład do takich nieprawidłowości, które stwierdziliśmy, należały problemy techniczne skutkujące nieprzestrzeganiem terminu informowania prezesa urzędu o powołaniu inspektora ochrony danych osobowych. Te opóźnienia wynosiły od 4 do 53 dni w 4 jednostkach. Te 53 dni – to był Urząd Miasta i Gminy Wieliczka. Usprawiedliwione to zostało dużymi obciążeniami zadań wykonywanych w innym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">W kwestii niezapewnienia niezależności inspektora ochrony danych osobowych, to stwierdziliśmy to w jednej jednostce. To dotyczyło Urzędu Miejskiego w Stargardzie, gdzie inspektor ochrony danych podlegał jednocześnie pod względem merytorycznym prezydentowi miasta i sekretarzowi miasta.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Opóźnienia w utworzeniu i prowadzeniu rejestru czynności przetwarzania danych i rejestru kategorii czynności przetwarzania danych to dwa niezwykle istotne dokumenty do ochrony danych osobowych. Nieprawidłowości w tym zakresie stwierdziliśmy w 4 jednostkach. Na przykład w Urzędzie Miejskim w Chrzanowie ten rejestr, który powinien funkcjonować od 25 maja 2018 r., został założony dopiero 28 sierpnia 2018 r., a rejestr kategorii czynności w Ciechanowie został założony dopiero 9 grudnia 2019 roku.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Również zdarzały się przypadki niewywiązywania się administratora z obowiązku upoważniania osób mających dostęp do danych osobowych do ich przetwarzania, co naruszało zasady przetwarzania danych w tych jednostkach. Na przykład w Łódzkim Urzędzie Wojewódzkim 5 nowo zatrudnionych spośród 290 skontrolowanych pracowników – czyli skala niewielka – w okresie od lipca do września 2019 r. nie miało upoważnienia do przetwarzania danych, mimo że takie zadania wykonywali. W Stargardzie na przykład 19 z 21 skontrolowanych pracowników w okresie od 25 maja do 6 września 2018 r. przetwarzało dane osobowe bez upoważnienia. W Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim dwóm z 40 skontrolowanych pracowników nie zmieniono upoważnień w związku ze zmianą miejsca zatrudnienia, a w przypadku jednej osoby upoważnienie do przetwarzania danych wydawano po 2 miesiącach od zatrudnienia w urzędzie.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Ustawa przewiduje powierzenie przetwarzania danych osobowych podmiotom zewnętrznym. W tym zakresie na przykład z stwierdziliśmy nieprawidłowości jedynie w jednym urzędzie. Dotyczyło to Urzędu Miasta Szczecin, gdzie nastąpiło powierzenie Zakładowi Budynków i Lokali Komunalnych. Zawarto go dopiero po upływie 5 miesięcy i 22 dni od rozpoczęcia stosowania RODO.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">W 6 jednostkach stwierdzono przypadki nieprzestrzegania blokowania dostępu do zasobów informatycznych w chwili rozwiązania stosunku pracy i przypadki logowań do kont już byłych pracowników. Może tu warto podać, że w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy zablokowania kont 16 z 21 byłych pracowników Urzędu Dzielnicy Ochota dokonano w terminie od 1 do 345 dni od zakończenia stosunku pracy. Ponadto do kont 4 byłych pracowników dokonywane były logowania w systemach informatycznych Urzędu Miasta po zakończeniu stosunku pracy. Na przykład w Urzędzie Miasta Siedlce nie zostały wyłączone konta dostępu do systemów informatycznych 7 z 16 pracowników, z którymi rozwiązano stosunek pracy. W Urzędzie Miasta Kutno 8 osobom na 14 skontrolowanych pozostawiono po rozwiązaniu stosunku pracy aktywne konta poczty mailowej. Konta te usunięto dopiero w trakcie kontroli NIK po upływie od 4 do 16 miesięcy od rozwiązania umów o pracę. Oni jeszcze cały czas mogli dysponować tymi zasobami, które tam mieściły się w ich urządzeniach.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Natomiast nieprawidłowości, jeśli chodzi o monitoring, który jest niezwykle ważny w każdej instytucji, stwierdziliśmy tylko w zakresie nieprzestrzegania okresu przechowywania tych informacji z monitoringu. Dotyczyło to Urzędu Miasta Kutno. Tam nagrania przechowywane były niezgodnie z wewnętrznymi procedurami. Procedury przewidywały 30 dni, a stwierdziliśmy przypadki, że przechowywano te nagrania 47 dni.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Niezwykle ważny i istotny problem to nieprawidłowości dotyczące utrzymywania serwerowni. Wiadomo, że serwerownia jest takim sercem urzędu i musi funkcjonować właściwie. W przeciwnym wypadku grozi to utratą lub zniszczeniem danych osobowych. Stwierdziliśmy nieprawidłowości w 4 jednostkach. Może warto powiedzieć, że Urząd Miasta i Gminy Wieliczka w pomieszczeniu serwerowni przechowywał urządzenia komputerowe wycofane z użytku, materiały łatwopalne, meble, papiery, opakowania tekturowe, papiery do drukarki. A poza kamerą rejestrującą obraz, zamontowaną wewnątrz pomieszczenia, nie było systemu kontroli dostępu do serwerowni. Natomiast w Urzędzie Miasta w Stargardzie pomieszczenie serwerowni było w holu wejściowym urzędu, użytkowanym również przez interesantów tego urzędu. Wejście do serwerowni nie było zabezpieczone alarmami przeciwwłamaniowymi, nie było też monitoringu wizyjnego ani elektronicznej weryfikacji dostępu. Drzwi do serwerowni nie miały żadnych atestów antywłamaniowych. Wyposażenie jej nie miało również zabezpieczeń przeciwpożarowych. W zasadzie stwarzało to ryzyko nie tylko zniszczenia danych, ale również dostępu do serwerowi osób nieupoważnionych z zewnątrz.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Nieprawidłowości dotyczące uwierzytelniania dostępu do lokalnych sieci osób przetwarzających dane przy użyciu identyfikatora, czyli popularnie mówiąc loginu i hasła, stwierdzono w 3 jednostkach. System nie wymuszał stosowania haseł w sposób, który został wcześniej określony w regulaminie tego urzędu. To dotyczyło Ciechanowa, Kutna i Sieradza.</u>
+          <u xml:id="u-3.11" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Jeśli chodzi o trzeci obszar, o którym wspomniałam, to kontrola dotyczyła zarządzania danymi osobowymi przetwarzanymi w jednostce. Przyglądaliśmy się, jak już po wdrożeniu ten system funkcjonuje. Tutaj badaliśmy między innymi postępowanie w przypadku stwierdzenia naruszenia ochrony danych osobowy, żądań usunięcia lub sprostowania danych, którymi już dysponował urząd, czy informowania pracowników i kandydatów do pracy o przetwarzaniu ich danych osobowych. Badaliśmy też proces niszczenia dokumentów. Tutaj stwierdziliśmy kilka nieprawidłowości w 2 jednostkach. Na przykład w Urzędzie Miasta Ciechanów nie przekazano do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych zgłoszenia naruszenia ochrony danych osobowych mimo faktu naruszenia tych danych zgłoszonego przez 4 osoby. Natomiast w Łódzkim Urzędzie Wojewódzkim do prezesa przekazano jedno zgłoszenie w związku z naruszeniem ochrony danych osobowych, z przekroczeniem wymaganego terminu – 8 dni od stwierdzenia naruszenia. Wymóg rozporządzenia to 72 godziny.</u>
+          <u xml:id="u-3.12" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Nieprawidłowość dotyczącą procedowania żądania usunięcia danych osobowych stwierdzono w Urzędzie Miasta Siedlce. Administrator, przesyłając wnioskodawcy informację o niepodjęciu działań, nie poinformował o możliwości wniesienia skargi do organu nadzorczego oraz skorzystania ze środków ochrony prawnej przed sądem. Nieprawidłowość dotycząca informowania kandydatów o przetwarzaniu danych osobowych została stwierdzona również w Urzędzie Miasta Ciechanów. Tam obowiązujący regulamin naboru na wolne stanowiska pracy nie był aktualizowany od 2009 roku. W związku z tym nie było procedur i nie było zasad, które powinny już uwzględniać rozporządzenie RODO.</u>
+          <u xml:id="u-3.13" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Jak wcześniej wspomniała pani prezes, ogólna ocena NIK jest pozytywna. Bowiem przedstawione państwu wcześniej nieprawidłowości miały charakter nieliczny. Trzeba dodać, że urzędy często traktowały naszą kontrolę jako taki sprawdzian ich przygotowania do wdrożenia systemu i bardzo często nawet same w jakiś sposób mówiły nam o tym, co u nich nie działa, ale również współpracowały z kontrolą i podejmowały naprawę jeszcze w trakcie kontroli. Oczywiście kontrola była prowadzona na etapie wdrażania przepisów, więc tak jak gdzie indziej, człowiek może się pomylić.</u>
+          <u xml:id="u-3.14" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Jeśli chodzi o uwagi, wniosków systemowych nie sformułowaliśmy, ponieważ takich materiałów nie było. Natomiast do kierowników jednostek kontrolowanych skierowano ogółem 26 wniosków pokontrolnych, czyli też niezbyt dużo. Tutaj państwu je prezentujemy. Wnioski te dotyczyły takich spraw, na które kierownicy powinni zwracać uwagę, czyli upoważnienie pracowników do przetwarzania danych osobowych z chwilą powstania stosownego obowiązku, niezwłoczne odbieranie uprawnień dostępu do systemów informatycznych byłym pracownikom, zabezpieczenie pomieszczenia serwerowni przed utratą danych poprzez zminimalizowanie ryzyka nieautoryzowanego dostępu oraz zagrożenia pożarowego i oczywiście stosowanie bezpiecznych rozwiązań informatycznych związanych z systemem autoryzacji dostępu do elektronicznych zasobów danych. Chciałabym również podkreślić, że kontrola była prowadzona w urzędach wojewódzkich i urzędach stosunkowo dużych miast. Te urzędy dysponują takimi zasobami, również kadrowymi, że zawsze są w stanie dostosować się bardzo szybko do zmiany i właściwie to zorganizować. Natomiast kontrola wykazała, że jednak, gdyby przypadki tych nieprawidłowości wystąpiły w szerszej skali, to nasza ocena byłaby zupełnie inna. Te nieprawidłowości miały taki spory ciężar gatunkowy. Tak jak czasami jest to publikowane w środkach masowego przekazu – problem z właściwą organizacją ochrony danych mają małe urzędy, małe gminy. Bo słyszymy często, że inspektor ochrony danych osobowych jest zatrudniony i często realizuje zadania w kilku gminach, w kilku jednostkach. Wtedy wiadomo, że są problemy, by dopilnować wszystkich spraw.</u>
+          <u xml:id="u-3.15" who="#DepartamentuAdministracjiPublicznejNajwyzszejIzbyKontroliMariaKobierska">Zdaniem NIK ustalenia zawarte w prezentowanej informacji mogą być pomocne jednostkom niekontrolowanym, w szczególności administracji samorządowej, w prawidłowej organizacji ochrony danych osobowych w swoich jednostkach czy też w dostosowaniu lub w dopilnowaniu tego procesu u siebie. Tyle o informacji. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dziękuję. Ktoś z pań i panów posłów lub zaproszonych gości chciałby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselWojciechSaluga">Można, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselWojciechSaluga">Dane osobowe to specyficzny towar, którym zainteresowane są, który kupują różnorakie firmy, a także różni przestępcy. Z jednej strony kontrola procedur, kontrola wdrażania tych procedur i wdrażania ustawy, a z drugiej strony mamy życie. Wczoraj usłyszałem i przeczytałem, że z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa wyciekły dane 20 tys. funkcjonariuszy policji, CBŚP, celników, administracji skarbowej, i tak dalej. Dane naprawdę wrażliwe. Bo tam były telefony, PESEL-e, numery dowodów. Jeżeli ktoś by w złej wierze te dane pozyskał, to jest w stanie zlokalizować tych ludzi. Niedawno mieliśmy też sprawę związaną z wyciekiem danych Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Niektóre osoby dostały maile z pogróżkami. To nie tylko wdrażanie procedur, ale też… Bo te wszystkie przypadki, o których pani tu mówiła, dobrze skończyły. Ale raz wyciekną dane – np. 20 tys. osób z RCB – i wtedy się zaczyna robić gigantyczny kłopot. Taka kontrola to nie tylko wdrażanie ustawy. Trzeba znaleźć też punkty newralgiczne – gdzie te dane mogą właśnie wypłynąć na zewnątrz. Oczywiście to, czy jest inspektor ochrony danych, czy go nie ma albo czy są kłopoty z wdrażaniem ustawy, to jest istotne. Ale tego typu rzeczy, jakie się wydarzyły w Państwowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury czy w Rządowym Centrum Bezpieczeństwa napawają obywateli strachem, czy ich dane są chronione. Instytucje państwowe zbierają dane megawrażliwe, jak chociażby to, co jesteśmy w stanie zobaczyć na indywidualnym koncie pacjenta. Tam są informacje o naszych chorobach, o branych lekarstwach. Państwo musi zapewniać bezpieczeństwo tych danych. A tego typu wycieki danych podważają autorytet państwa i poczucie bezpieczeństwa. Wypadałoby lub wręcz wskazane by było ukierunkowanie kontroli na te kierunki. Co się dzieje, że właśnie te newralgiczne punkty mogą nam wyskoczyć? My sobie to gromadzimy, zbieramy, jakie mamy procedury, jacy pracownicy tego pilnują. Ale na koniec mamy wielkie pliki, wielkie bazy danych. Te bazy danych muszą być jak najbardziej zabezpieczane. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dziękuję. Czy ktoś jeszcze chciał zabrać głos? Nie widzę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselPrzemyslawKoperski">Można jedno pytanie, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Tak proszę. Pan poseł Koperski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselPrzemyslawKoperski">Proszę mi powiedzieć, czy państwo będą też kontrolować tę sytuację, o której mówił poseł Saługa? Czy będą jakieś działania ze strony Najwyższej Izby Kontroli, czy też nie planujecie rozszerzenia kontroli i tę sytuację?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Pani prezes?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#WiceprezesNIKMalgorzataMotylow">Szanowny panie pośle, w planie pracy na rok 2021 nie ujęliśmy tego typu kontroli. Natomiast dziękuję za tę uwagę. Ona może być do rozważenia i przyjęcia do planu pracy na następny rok.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselPrzemyslawKoperski">Bardzo bym prosił. Myślę, że warto. Bezpieczeństwo tych funkcjonariuszy jest aktualnie zagrożone. Słusznie poseł Saługa zwraca na to uwagę. Sytuacja jest niedopuszczalna. Warto, żebyście to sprawdzili, żeby takie sytuacje w przyszłości się już nie wydarzyły, a osoby, które są za to odpowiedzialne, już więcej się tym nie zajmowały. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselWojciechSaluga">Jedna uwaga, panie przewodniczący. NIK przecież może robić tak zwane kontrole doraźne. Te rzeczy, o których media donoszą, są poważne. Jeżeli pracownicy z tej szkoły sądownictwa i prokuratury są zastraszani, to warto się tą sprawą zająć. Ktoś to musi zbadać. Być może NIK jest właściwą instytucją do tego, żeby spróbować wkroczyć i zbadać tę procedurę. Naprawdę dreszczyk po plecach przechodzi. Jakbym był funkcjonariuszem publicznym w tak newralgicznych służbach jak prokuratura, sądy, CBŚP czy administracja skarbowa, poważnie bym się zaczął bać. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dziękuję. Czy jeszcze pani prezes chciała coś dodać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#WiceprezesNIKMalgorzataMotylow">Nie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Dobrze. Proszę państwa, wobec przedstawienia informacji oraz pytań i uwag, które padły, stwierdzam, że Komisja przyjęła informację do wiadomości.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Na tym porządek dzisiejszego posiedzenia został wyczerpany. Zamykam posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyposelWojciechSzarama">Protokół z przebiegu posiedzenia będzie do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję państwu bardzo. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..a836de1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kspxx-00038-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 38/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 38/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KSP">38</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-26</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorMariaIwaszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Maria Iwaszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselIwonaSledzinskaKatarasinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekSwiat" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Świat</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszRzymkowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Rzymkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Babinetz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KSP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury i Środków Przekazu</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f7c39ed
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00038-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,298 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Witam panie i panów posłów. witam pracowników Kancelarii Sejmu. Od razu przepraszam za opóźnienie w rozpoczęciu posiedzenia Komisji. Oczekujemy na posła wnioskodawcę, ale jest już blisko, tak że możemy rozpocząć. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres mejlowy kksp@sejm.gov.pl. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Proszę państwa posłów biorących udział w posiedzeniu zdalnie o naciśnięcie dowolnego przycisku w aplikacji w celu potwierdzenia obecności, oczywiście na urządzeniach, za pomocą których państwo się z nami kontaktują i uczestniczą w posiedzeniu Komisji zdalnie, a posłów na sali o przyłożenie kart do czytników. W ten sposób sprawdzimy kworum. O, jest już pan poseł wnioskodawca, tak że będziemy mogli procedować. Tak że teraz proszę o głosowanie w celu sprawdzenia kworum. Proszę państwa, jeszcze nie kończymy sprawdzania kworum, żeby jeszcze dać szansę zagłosować niektórym państwu posłom, którzy próbują się z nami łączyć zdalnie, żeby było potwierdzone nie tylko kworum, ale także ich udział w posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Natomiast już wiemy, że mamy wystarczającą liczbę obecnych aktywnych członków Komisji Kultury i Środków Przekazu, więc możemy przystąpić do działania. Ale zanim przystąpimy do realizacji porządku dziennego, Komisja musi wyrazić zgodę na odbycie pierwszego czytania projektu uchwały, który mamy dzisiaj w porządku obrad, w sprawie upamiętnienia księdza Franciszka Blachnickiego w 100. rocznicę urodzin – zgodę na odbycie pierwszego czytania tego projektu uchwały w terminie krótszym niż siedem dni od dnia dostarczenia posłom druku, o którym mowa w art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu. Czy jest sprzeciw? Jeśli nie ma sprzeciwu, to znaczy, że możemy przejść                do procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Porządek dzienny posiedzenia obejmuje pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie upamiętnienia k siędza Franciszka Blachnickiego w 100. rocznicę urodzin (druk nr 1032). Uzasadnia poseł Tomasz Rzymkowski. Witam pana posła przedstawiciela wnioskodawców i proszę pana posła Tomasza Rzymkowskiego o uzasadnienie projektu uchwały z druku nr 1032. Proszę bardzo, panie pośle. Proszę uruchomić mikrofon. Proszę bardzo, teraz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo dziękuję. Postaram się bardzo krótko odnieść, aczkolwiek o księdzu Franciszku Blachnickim moglibyśmy rozmawiać kilkanaście godzin albo kilka dni w ramach seminarium naukowego. Na temat jego życia powstało wiele monografii, wiele materiałów dokumentalnych. Jego sylwetka jest przywoływana na łamach wielu tytułów prasowych czy, tak jak ostatnio, jest przedmiotem poszerzonych badań również archiwistów czy toczących się postępowań w ramach wyjaśnienia niewyjaśnionych zbrodni komunistycznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselTomaszRzymkowski">Ale przechodząc do istoty, dlaczego akurat w tym momencie pochylamy się nad sylwetką księdza Franciszka Blachnickiego. Otóż mamy niepowtarzalną okazję, to znaczy w tym tygodniu, 24 marca, przypadła okrągła 100. rocznica urodzin księdza Franciszka Blachnickiego, obywatela państwa polskiego, który – można powiedzieć – odzwierciedla i kumuluje w jednej osobie życie i historię XX w. narodu polskiego. Urodzony już w niepodległej Polsce, w 1921 r. w Rybniku, zaangażowany w ruch harcerski, ochotniczy żołnierz września, uczestnik ostatniej bitwy wrześniowej, aktywnie zaangażowany w podziemie niepodległościowe podczas wojny, więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz, skazany przez Niemców na karę śmierci. W cudowny wręcz sposób ocalony od wykonania tej kary śmierci. Następnie duchowny, osoba, która jeszcze w czasie II wojny światowej, przebywając w więzieniu, przechodzi nawrócenie. Charyzmatyczny kapłan, doktor, a następnie doktor habilitowany teologii pastoralnej. Osoba niezwykle prześladowana przez władze komunistyczne za to, że walczył, może nie z samym systemem, ile z naleciałościami systemu komunistycznego, z patologiami społecznymi, jakie trawiły społeczeństwo polskie w okresie czarnej nocy komunizmu, czyli walczył z alkoholizmem. Stworzył Krucjatę Wyzwolenia Człowieka, stworzył wielki Ruch Światło-Życie, ruch oazowy, który skupiał dziesiątki, jak nie setki tysięcy młodych Polaków.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselTomaszRzymkowski">Stan wojenny zastał księdza Franciszka Blachnickiego poza ojczyzną – nie miał możliwości powrotu. Stworzył ośrodek w Republice Federalnej Niemiec w Carlsbergu.         Tam w niewyjaśnionych do dzisiaj okolicznościach w 1987 r. zmarł. W tej sprawie toczyło się jedno postępowanie umorzone w 2006 r. Z mojej inicjatywy to postępowanie zostało wznowione z racji na liczne błędy natury procesowej, do których Główna Komisja         Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu się przychyliła – i to postępowanie trwa do chwili obecnej. Wiele wskazuje na to, że ksiądz Franciszek Blachnicki był ofiarą komunistycznych służb specjalnych działających poza obszarem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, na terenie Republiki Federalnej Niemiec, ale na to jakby ostateczną odpowiedź da zapewne postępowanie, które toczy się w Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselTomaszRzymkowski">Zatem, podsumowując i nie przedłużając, aby móc już rozpocząć procedowanie nad właściwą treścią uchwały, bardzo gorąco Wysoką Komisję zachęcam do poparcia i procedowania tego wniosku. Ja ze swej strony mogę powiedzieć, że jestem otwarty na wszelkie sugestie i propozycje i na dyskusje z państwem. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo panu posłowi. Dziękuję panu posłowi i za przygotowanie projektu uchwały, i za tę inicjatywę, jak też za starania wyjaśnienia okoliczności śmierci księdza Franciszka Blachnickiego. Dziękujemy bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Zanim przejdziemy do procedowania, to zamkniemy głosowanie sprawdzania kworum. Proszę o podanie wyników. Dziękuję bardzo. w sprawdzeniu kworum wzięło udział 28 osób, czyli mamy prawie komplet. Mamy potwierdzone kworum i możemy przejść do procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Otwieram debatę ogólną o projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia księdza Franciszka Blachnickiego w 100. rocznicę urodzin. Czy są pytania lub jakieś inne wypowiedzi państwa posłów? Myślę, że nie ma. Także chyba spośród posłów łączących się z nami zdalnie też nie ma zgłoszeń do dyskusji. Stwierdzam więc zakończenie pierwszego czytania i przechodzimy do rozpatrzenia projektu uchwały. Zaczynamy od tytułu uchwały. Czy są uwagi do tytułu uchwały? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Panie przewodniczący, proponujemy, aby w tytule wyraz „księdza” napisać małą literą – zgodnie z sugestią językoznawców sejmowych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Czy w tej sprawie pan poseł wnioskodawca ma jakąś…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Nie będę dyskutował akurat w tym zakresie z językoznawcami. W innym zakresie       bardzo chętnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Dziękuję bardzo. Czyli przyjmujemy tę uwagę. Stwierdzam, że tytuł został         rozpatrzony przez Komisję z uwzględnieniem uwagi Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do pierwszego akapitu. Czy są uwagi do pierwszego akapitu?                         Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Proponujemy, również zgodnie z sugestią językoznawców, aby w przedostatniej linijce wyraz „stu” zastąpić liczbą „100”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy tutaj pan poseł wnioskodawca? Tu jest też zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Nie ma problemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. To jest taka techniczna uwaga. Czyli w takim razie przyjmujemy pierwszy akapit wraz z poprawką Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są uwagi do drugiego akapitu? Tu chyba jest więcej uwag. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tutaj również proponujemy w drugiej linijce, aby wyrazy: „za co trafił do więzienia i obozów koncentracyjnych” zastąpić wyrazami: „za co został aresztowany i przebywał w więzieniu i obozach koncentracyjnych”. Również w przedostatniej linijce wyraz „dziesięciu” zastąpić liczbą „10”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że co do tej drugiej uwagi to chyba nie ma tutaj sporów, natomiast czy byłaby uwaga odnośnie do pierwszej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Ja bym tylko wskazał ewentualnie, czyje były te obozy koncentracyjne – żeby nie ograniczać i nie wprowadzać w błąd. Wskazałbym po prostu: „niemieckie obozy koncentracyjne”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Aha, no dobrze. Tylko proszę w takim razie o…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Sformułowanie, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">W mojej ocenie treść tego zdania powinna brzmieć następująco: „We wrześnie 1939 r. jako ochotnik walczył z niemiecką agresją. Uczestniczył w konspiracji, za co został aresztowany i przebywał w więzieniu i niemieckich obozach koncentracyjnych”. Niemieckim… nie, jest liczba mnoga: „w niemieckich obozach koncentracyjnych”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Czy są uwagi do tej poprawki pana posła? Jeśli nie ma, to przyjmujemy drugi akapit wraz z poprawkami Biura Legislacyjnego i pana posła Tomasza Rzymkowskiego. Tylko prosiłbym oczywiście pana posła o tę poprawkę na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu trzeciego. Tutaj rzeczywiście jest, jak w każdym kolejnym akapicie, trochę więcej poprawek. Proszę bardzo, akapit trzeci. Rozumiem, że Biuro Legislacyjne przedstawia. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Proponujemy, aby w całej uchwale – to zgodnie z państwa decyzją – wyraz „księdza” pisać albo całym wyrazem „księdza”, albo skrótem. To jest do państwa uznania. Ponieważ jest niejednolicie. To jest pierwsza uwaga.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Druga uwaga to też w całej uchwale, nie tylko w tym akapicie, należy rozwinąć skróty, czyli tutaj akurat w trzecim akapicie „Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej”. To jest druga uwaga.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">W trzeciej linijce proponujemy, aby brzmiała ona tak: „Od 1957 r. prowadził Krucjatę Wstrzemięźliwości – program przeciwalkoholowej odnowy moralnej oparty na formie duchowości św. Ojca Kolbego”. I również tu proponujemy wyraz „trzech” zastąpić cyfrą „3”, czyli ostatnie zdanie brzmiałoby: „ Po 3 latach władze komunistyczne zlikwidowały” – proponujemy tu użyć wyrazu „krucjatę” od małej litery, przecinek – „a ksiądz został aresztowany na kilka miesięcy”. To są wszystkie uwagi. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo Biuru Legislacyjnemu. Czy są inne uwagi, na przykład państwa posłów? Proszę bardzo, pan poseł Jacek Świat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselJacekSwiat">Mam wątpliwość. „Władze komunistyczne zlikwidowały krucjatę” – ponieważ jest to nazwa własna i odnosi się to nie do krucjat w ogóle, wypraw krzyżowców, tylko do konkretnego dzieła, więc myślę, że tutaj też powinno być od wielkiej litery.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To tak: czy teraz może pan poseł, czy jeszcze są inne uwagi państwa posłów? Jeśli nie, to może pan poseł wnioskodawca odniósłby się do tych poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">To znaczy ja bym tu bardziej na państwa to scedował, ponieważ państwo o wiele częściej procedujecie nad projektami uchwał i pytanie takie ogólne w kwestii skrótów, czy w treści uchwał się je stosuje, czy pełną nazwę. Chodzi o tytuły naukowe, tytuły honorowe czy w tym przypadku określenia osób duchownych. Czy piszemy „ks.”, czy „ksiądz”, czy piszemy „profesor”, czy „prof.”. To jest bardziej pytanie o praktyczną stronę uchwał, bo to wszystko zależy w sumie od charakteru danego dokumentu, danego pisma – czy ma charakter bardziej oficjalny, czy bardziej czytany. Treść uchwały sprowadza się po części również do odczytania jej i aby jej wydźwięk miał swój walor oświadczenia woli Wysokiej Izby.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Znaczy, w kontekście odczytywania uchwały to rzeczywiście rozwinięcie skrótów ma sens, szczególnie jeśli widzę, że jest to konsekwentnie później też w kolejnych akapitach. Tak proponuje Biuro Legislacyjne. Jeżeli chodzi o zamianę „trzech” na cyfrę – to też. Co do tego skrótu „księdza”, on tutaj jest powtarzany regularnie i jest oczywisty. Myślę, że nie stwarza to problemu potem w odczytaniu, więc w zasadzie myślę, że można te uwagi, powiedzmy, językowe Biura Legislacyjnego przyjąć. Chyba że są inne zdania państwa posłów co do niektórych z tych uwag.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Natomiast są też pewne delikatne zmiany, one są językowe, ale może jakoś wpływają na stronę merytoryczną – więc czy pod tym względem państwo posłowie nie mają uwag? Aha, i jeszcze ta uwaga pana posła Jacka Świata, że to jest odniesienie się do konkretnej inicjatywy, z konkretną nazwą. Tutaj pytanie. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Wydaje nam się, że wyraz „krucjatę” można w tym przypadku napisać małą literą, ponieważ jest to odwołanie do Krucjaty Wstrzemięźliwości – to jest powyżej napisane dużymi literami – programu przeciwalkoholowej odnowy moralnej, więc wiadomo, że chodzi o tę krucjatę, i dlatego tutaj językoznawcy również zaproponowali małą literę. Chyba że chcielibyśmy powtórzyć od dużych liter: „zlikwidowały Krucjatę Wstrzemięźliwości”. Dopisać „wstrzemięźliwości” i wtedy dopisać nazwę własną całego tego programu. To jest do państwa uznania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że z drugiej strony nie ma potrzeby powtarzania w kolejnym zdaniu całej nazwy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Chyba tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy pan poseł Jacek Świat jakoś do tej sprawy jeszcze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselJacekSwiat">Jest to drobiazg, ale… Trudno mi się kłócić z zawodowymi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Potem mamy taką sytuację w następnym akapicie, więc musimy konsekwentnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselJacekSwiat">…polonistami. Dobrze, mogę odpuścić, chociaż moja intuicja podpowiada mi inaczej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Mnie też, ale możemy się tu zgodzić. To znaczy zgadzamy się ze sobą, ale jednocześnie możemy się zgodzić z Biurem Legislacyjnym i z językoznawcami. Czyli… A, jeszcze pan poseł wnioskodawca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Ja tylko jedną uwagę ewentualnie pod dyskusję, bo to państwo podejmiecie ostateczne decyzje. Chodzi mi o to przedostatnie zdanie i „Ojca Kolbe”. Czy nie warto konsekwentnie dodać imienia, bo przy innych osobach, przede wszystkim przy księdzu Franciszku Blachnickim podajemy imię Franciszek, więc przy Kolbe warto by było chyba dodać Maksymilian.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Z tym że tutaj w projekcie uchwały, w drugiej części uchwały, ksiądz Blachnicki często pojawia się bez imienia. Natomiast poprawki Biura Legislacyjnego rzeczywiście wniosły imię. Ale zgadzam się, że w tej sytuacji konsekwentnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Konsekwentnie, bo to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Jeżeli jakaś osoba pojawia się po raz pierwszy i tylko raz, to tak, to można imię by było stosowne dopisać. Szczególnie w kontekście tego, że, widzę, że tutaj Biuro Legislacyjne konsekwentnie później w kolejnych akapitach dopisuje imię Franciszek przy księdzu Blachnickim. Tak. Myślę, że to jest zasadne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">To tylko taka uwaga.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To jeśli tak, to też prosimy o wniesienie tej uwagi. Może być po…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Przekazuję. Może ktoś z państwa przejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ale to już trzymajmy się tego trybu. To może być po. Teraz proszę czujnie śledzić, a potem… Nie trzeba? Chwileczkę, bo tu Biuro Legislacyjne podpowiada ułatwienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Przepraszam, chciałam się upewnić. Już konsekwentnie poprosimy o wniesienie na piśmie również tej poprawki, ale chcę się upewnić, czy państwo zdecydują używać pełnego wyrazu „księdza”, czy skrótu. Różnie to było w naszych uchwałach przyjmowane, więc to też jest w sumie do państwa decyzji. Musi być po prostu jednolicie w całej uchwale.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To przyjmujemy już ten skrót, szczególnie że doszło imię Franciszek za każdym razem z inicjatywy właśnie Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Czyli używamy skrótu w całej uchwale?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To znaczy pytanie, jeszcze na końcu, w ostatnim akapicie, będzie cały wyraz, bo to jest specyficzny akapit. Więc tam zachowamy cały wyraz „księdza”. Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Rozumiem, że pozostałe poprawki, które odczytałam, państwo przyjęli, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, tak. W trzecim akapicie przyjmujemy wszystkie poprawki plus jeszcze poprawka pana posła Rzymkowskiego, dodajemy imię „Maksymiliana”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Dobrze, „Ojca Maksymiliana Kolbego”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli rozumiem, że przyjmujemy trzeci akapit wraz z poprawkami Biura Legislacyjnego i poprawką pana posła Rzymkowskiego. Przechodzimy do akapitu czwartego. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Proponujemy dopisać, oczywiście po skrócie „ks.”, „Franciszka Blachnickiego”. W drugiej linijce proponujemy napisać: „celem ruchu” – „ruchu” od małej – „było wychowanie dojrzałych chrześcijan w każdym wieku i każdego stanu”. To taka mała modyfikacja językowa. W przedostatniej linijce też proponujemy konsekwentnie „ks.” skrótem i dopisać imię – „Franciszka Blachnickiego”. I w ostatniej linijce należy rozwinąć skrót, no to wiadomo: grupę „D”, „Departamentu” – od dużej litery – „i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych” – oczywiście rozwijamy ten skrót. To są poprawki do tego akapitu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">No tak. Akurat ten departament nie bardzo zasługuje na dużą literę, delikatnie mówiąc, ale jeżeli jest to poprawnie językowo, to tak. Czy są uwagi do tych poprawek? Pewnie nie. Czyli w takim razie przyjmujemy akapit czwarty wraz z poprawkami Biura                      Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu piątego. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">W pierwszej linijce również proponujemy dopisać konsekwentnie „ks. Franciszek Blachnicki wyjechał do Rzymu”. Tutaj proponujemy zamienić sformułowanie z uchwały wyrazami: „a w tym czasie w Polsce wprowadzono stan wojenny”. Rozwijamy również skrót „RFN” na „Republice Federalnej Niemiec”. W przedostatniej linijce proponujemy: „Organizowało ono konferencje, marsze wyzwolenia narodów” – od małej litery – i ostatnia linijka: „Służba Bezpieczeństwa, uznając pracę” – nie prace, tylko pracę – „księdza za zagrożenie, wysłała swoich agentów, aby opanować stowarzyszenie i wygasić” – teraz też do państwa uznania, bo to jest niejednolicie – „jego” tu jest od małej litery, a w ostatnim akapicie „Jego” jest od dużej litery. Też proponowalibyśmy może, żeby użyć dużej litery. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To znaczy myśmy dyskutowali o tym odniesieniu do człowieka upamiętnionego w uchwałach Sejmu i ostatnio, chyba przy pracach nad upamiętnieniem Józefa Brandta, chyba chodziło o Józefa Brandta albo Władysława Żeleńskiego, przyjęliśmy, że faktycznie w treści uchwały słowo „jego” pisaliśmy od małej litery, dopiero w tym ostatnim akapicie ze względu na ten zawsze uroczysty, specyficzny charakter ostatniego akapitu piszemy od dużej litery.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Dobrze. Czyli rozumiem, że tu zostaje mała litera.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. Dobrze. Tu jest też kilka uwag. Pytanie jest o marsze wyzwolenia narodów, czy to nie jest nazwa własna tych marszów, które na terenie Niemiec organizował ksiądz Franciszek Blachnicki, bo one w projekcie uchwały były od dużej litery, a państwo sugerują małą literę. Tu mam wątpliwość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Bo taka była nazwa własna tych inicjatyw. To tak jak, nie wiem, Marsz Niepodległości. Też się pisze od dużej litery, bo to jest nazwa własna pewnego wydarzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Cyklicznego wydarzenia, ale właśnie ściśle określonego, organizowanego z inicjatywy księdza Blachnickiego przez Chrześcijańską Służbę Wyzwolenia Narodów. Myślę, że to byłoby niekonsekwentne, zmiana w tym przypadku na małe litery tej nazwy „Marsze Wyzwolenia Narodów”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">To była tylko sugestia. Rozumiem, że „Marsze Wyzwolenia Narodów” od dużej litery, wyraz „jego” od małej litery. Natomiast czy państwo zgadzają się z pozostałymi poprawkami?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, tak. To znaczy na razie szukamy miejsc, do których mamy uwagi. Wydaje się, że jest jedna uwaga, czyli przyjęlibyśmy akapit piąty wraz z poprawkami, ale bez tej poprawki zmieniającej zapis wyrazów „Marsze Wyzwolenia Narodów” z liter dużych na małe. Tu zostawiamy duże litery, bo jest to określenie własne tej inicjatywy, tego przedsięwzięcia. Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu szóstego. Tutaj jest niedużo uwag, ale są. To proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Proponujemy w pierwszej linijce po wyrazie „Carlsbergu” postawić kropkę i zacząć nowe zdanie od sformułowania: „Został pochowany w Krościenku nad Dunajcem”. I również dopisać wyraz „Franciszka”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że to jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">A, przepraszam, bo to jest już kolejny akapit. Nie zauważyłam. To w tym akapicie tylko ta jedna poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. Myślę, że ta uwaga językowo i merytorycznie, logicznie dobra, dlatego że od śmierci w Carlsbergu do pochowania w Krościenku nad Dunajcem minęło wiele lat, czyli              rozdzielenie w osobne zdania nawet z tego powodu, takiego logicznego, merytorycznego ma sens jak najbardziej. Myślę, że to jest dobra uwaga. Dobrze. Dziękuję bardzo. Czyli rozumiem, że przyjmujemy akapit szósty z tą poprawką, bardzo trafną poprawką Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu siódmego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Jeśli można, czy ewentualnie mogę państwa zachęcić do dyskusji i wyostrzenia tego akapitu. Starałem się, powiedziałbym, dosyć ostrożnie się odnieść do zagadnienia, ale można by napisać o wiele dalej idącą konkluzję tego akapitu, wręcz przywołującą, tym bardziej że wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że ksiądz Franciszek Blachnicki został zamordowany. Jest ofiarą zbrodni komunistycznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. Proszę bardzo, pani przewodnicząca Iwona Śledzińska-Katarasińska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Pan poseł mi ułatwił zadanie, bo już przeszliśmy dalej, a ja chciałam – tylko trochę jakby w drugą stronę. Być może, ale ja nie znam tych znaków na niebie i ziemi, panie pośle, i podejrzewam, że poza mną jeszcze bardzo wiele osób nie zna. Natomiast to sformułowanie, że IPN prowadzi śledztwo – to myślę, że tego typu śledztw prowadzi kilkadziesiąt, jeżeli nie więcej. Tak myślę. W odniesieniu do różnych postaci. Tak sobie wyobrażam działalność tej instytucji. To jest na razie podejrzenie, które nie wiem, czy powinno być w uchwale. Jak się pojawia w uchwale, to ono przesądza. Przepraszam, ale tak to wygląda. Dla pana posła na pewno to już jest kwestia przesądzona, dla mnie absolutnie nie – bo po prostu nie znam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Szanowna pani przewodnicząca, ale zaprzecza pani mojemu zdaniu, które ostatnio wymieniłem. To znaczy z ostrożności tak to właśnie sformułowałem. Gdybym wyraził to, co naprawdę myślę, toby to brzmiało w sposób jednoznaczny i kategoryczny. Więc proszę zrozumieć moją dobrą wolę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Ja doceniam. Przecież ja nic nie mówię o pana woli. Ja mówię o moim odczuciu, że dla mnie to, że IPN prowadzi tego typu… Jak stwierdzi, to sama, bardzo proszę, mogę podejmować uchwałę, że coś takiego się stało, ale teraz nie wiem, czy się stało, i nie chcę sugerować, czy się stało. Choć myślę, że postać księdza Blachnickiego jest wystraczająco bogata i życiorys jest wystarczający obszerny, że nie trzeba dodawać jeszcze tego. Mówimy tu o Służbie Bezpieczeństwa, mówimy o prześladowaniu działania, samego działania, więc po co dodawać coś, co dla mnie jest na wyrost. Takie jest moje zdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ale to jest rzeczywiście łagodna wersja sformułowania tego problemu. Proszę bardzo, pan przewodniczący Marek Suski jeszcze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselMarekSuski">Szanowni państwo, chciałem zapytać posła wnioskodawcę, bo zakończenie śledztwa jednoznacznym stwierdzeniem może w ogóle nie być możliwe, ponieważ komuniści zacierali ślady zbrodni, ukrywali zwłoki, morderców ukrywali, zmieniali nazwiska – i takie kategoryczne stwierdzenie może być trudne, może w ogóle nigdy nie nastąpić. Natomiast chciałem zapytać pana posła wnioskodawcę, czy ma jakąś szerszą wiedzę na temat tego postępowania. Bo rzeczywiście jeśli jest duże prawdopodobieństwo, a znając parszywość komunistów, którzy mordowali i ukrywali swoje zbrodnie, takie prawdopodobieństwo jest, bo to człowiek, który na pewno komunie się nie podobał, to takie sformułowanie moim zdaniem jest jak najbardziej uzasadnione. Ale może pan poseł jeszcze coś doda dla wyjaśnienia sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Jeśli chodzi o krąg osób odpowiedzialnych, to tutaj nie chcę się wypowiadać, bo tu odpowiedź da toczące się postępowanie. Natomiast w kwestii dotyczącej okoliczności – wystarczy wysłuchać świadectw osób współpracujących feralnego dnia 27 lutego 1987 r., gdzie dla wszystkich bardzo zaskakująca była śmierć księdza Franciszka Blachnickiego. Przeprowadzona w sposób utajniony – ale wyniki są znane, z tego co wiemy, organom ścigania – sekcja zwłok w 2006 r. wykazała w ciele księdza Franciszka Blachnickiego znamiona metali ciężkich czy nawet substancji, które były bardzo dalekie od księdza Franciszka Blachnickiego. Mowa tutaj o nikotynie, która ewentualnie znajduje się w różnych truciznach. Można powiedzieć z dużą dozą pewności, że ksiądz Franciszek Blachnicki został zamordowany przez otrucie. Tym bardziej że w kręgu jego najbliższego otoczenia znajdowali się oficerowie wywiadu Polski Ludowej, którzy zostali hucznie przyjęci przez Goebbelsa stanu wojennego, czyli Jerzego Urbana w Polsce w 1987 r. Cała celebra była wówczas wokół nich zrobiona. Oni żyją, jeśli żyją, nieniepokojeni w Polsce do chwili obecnej. Pani Lange, wówczas, czyli w 1987 r., pani Gontarczyk, nawet w latach 90. robiła zawrotną karierę polityczną chociażby w ramach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych za rządów lewicy czy też prowadzi różnej maści organizacje pozarządowe, o czym, podejrzewam, Wysoka Komisja doskonale wie, bo czyta prasę. Wie również, z jakich funduszy, czyli funduszy publicznych, różne jej przedsięwzięcia były do tej pory finansowane. Natomiast nie chcę stawiać znaku równości – od razu to podkreślę – między zabójstwem a państwem wówczas Gontarczyk. Stwierdzam tylko fakt, który nie ulega żadnej wątpliwości, że państwo Gontarczyk byli oficerami wywiadu, którzy zostali wysłani, abyinwigilować, rozpracowywać księdza Franciszka Blachnickiego i środowisko. Pan Gontarczyk stał na czele drukarni, małżonka pana Gontarczyka była szefową inicjatywy konfederacji wyzwolenia narodów, przepraszam, tej inicjatywy, która miała na celu wyzwolenie narodów Europy Środkowej i Wschodniej. Więc pod tym względem rzecz jest po prostu oczywista. Natomiast nie jest oczywiste, kto podejmował decyzje. Niestety upływ czasu spowodował, że wielu oficerów wywiadu peerelowskiego, którzy pilotowali sprawę księdza Franciszka Blachnickiego na terenie Republiki Federalnej Niemiec, już niestety nie żyje i też, jak miałbym być szczery z Wysoką Komisją, to uważam, że raczej nikt nie poniesie odpowiedzialności z racji na upływ czasu. Mówimy o cezurze już w tej chwili ponad 30 lat od tego zdarzenia. Niestety, ja nad tym boleję, że nie było Norymbergii dla komuny w Polsce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu posłowi. Myślę, że tu są dwa wątki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselMarekSuski">Nie ma się z czego śmiać – zbrodniarze uniknęli kary.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Są tutaj dwa wątki. Jedna rzecz to pamiętamy, co wzbudziło największą wrogość i mocną reakcję Sowietów wobec działalności „Solidarności” czy na zjeździe „Solidarności” – posłanie do ludów Europy Wschodniej. Czyli tam, gdzie Polacy pod okupacją sowiecką, pod okupacją komunistyczną odnosili się nie tylko do obrony Polski, ale też odnosili się do chęci wyzwolenia spod okupacji sowieckiej państw i narodów Europy Środkowej i Europy Wschodniej, tam była największa wrogość, najmocniejsza reakcja sowiecka.</u>
+          <u xml:id="u-77.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W przypadku działalności księdza Franciszka Blachnickiego, która trwała kilkadziesiąt lat, a zaczęła się już od kary śmierci, jaką wydali na niego Niemcy, to, co z całą pewnością wzbudziło największą zawziętość komunistów, w tym też Związku Sowieckiego, to była właśnie Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodów, której celem było wyzwolenie w sensie duchowym, ale przecież też w efekcie w sensie politycznym, Europy Środkowo-Wschodniej spod panowania komunizmu. Stąd, o ile wcześniej inwigilowano księdza, to tutaj zorganizowano już mocniejszą akcję. Właśnie wysłano agenturę, funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, a też zapewne inne służby w tym uczestniczyły, aby najpierw przejąć coś, o czym powiedział ksiądz… poseł Tomasz Rzymkowski…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Traktuję to jako nobilitację, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przejąć tę inicjatywę – i to się udało. Bo o ile na początku na przykład szefową tej Chrześcijańskiej Służby Wyzwolenia Narodów była pani Hanna Chorążyna, zasłużona działaczka ludowa i niepodległościowa na uchodźctwie, to potem stopniowo były różne zmiany, aż wreszcie agentura esbecka przejęła kierowanie tą Chrześcijańską Służbą Wyzwolenia Narodów. To jest podobne jak akcja przejęcia kontroli, władzy nad Zrzeszeniem „Wolność i Niezawisłość”. Piąty zarząd główny Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” był też opanowany już przez służby komunistyczne. Więc tutaj była podobna operacja i też opanowano – o czym też wspomniał pan poseł, jednak nie ksiądz, ale poseł Rzymkowski – działalność wydawniczą. Też zawsze komuniści i Sowieci starali się tego pilnować. Albo nadzorować, pilnować, albo wygaszać. Po opanowaniu i stowarzyszenia, i wydawnictwa w zasadzie można było mieć w rękach i kontrolować tę działalność i ją pacyfikować. Ale – i teraz dochodzimy do drugiego wątku – w dniu śmierci księdza Franciszka Blachnickiego agentura komunistyczna dowiedziała się ewidentnie, ponieważ doszło do rozmowy księdza Franciszka Blachnickiego z państwem Gontarczykami, że agentura sowiecka czy agentura komunistyczna w otoczeniu księdza została zdekonspirowana. Znamy takie przypadki w historii, że dekonspiracja agentury powodowała reakcję obronną, tak to nazwijmy. No i też trzeba pamiętać o sytuacjach, jakie miały miejsce w latach 80., gdzie Sowieci i komuniści bardziej zawzięcie zwalczali kapłanów. Przypadek podstawowy, najważniejszy, czyli sowiecki zamach na świętego Jana Pawła II, ale też morderstwa księdza Jerzego Popiełuszki, księdza Zycha, księdza Suchowolca czy księdza Stefana Niedzielaka, który był przecież, tak można powiedzieć, ostatnią ofiarą zbrodni katyńskiej, ponieważ on upamiętniał zamordowanych w Katyniu i już w okresie Okrągłego Stołu został zamordowany. Więc w tym kontekście, myślę, trzeba widzieć sprawę śmierci księdza Franciszka Blachnickiego. Dlatego uważam, że ten zapis tutaj jest delikatny i łagodny. Pytanie, czy można go jakoś uściślać. Może na tym etapie nie ma to sensu, dlatego że nie możemy tu postawić kropki nad „i”. Czy to będzie sformułowanie „ponieważ istnieje podejrzenie”, czy „ponieważ jest czy istnieje prawdopodobieństwo” – to niewiele zmieni. Myślę, że zasygnalizowaliśmy ten kierunek. To, że nie mamy w tej chwili możliwości udowodnienia, przesądzenia sprawy, nie zwalnia z obowiązku, aby jednak ten wątek poruszać, aby to sygnalizować, dlatego że nie pokazywałoby to jednak w pełni postaci księdza Franciszka Blachnickiego, gdybyśmy tej sytuacji jakoś nie zasygnalizowali, a myślę, że ona jest tu zasygnalizowana bardzo łagodnie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Do takich samych konkluzji doszedłem. Bardzo się cieszę, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. W takim razie myślę, że po dyskusji, gdzie w różnych kierunkach szły sugestie, myślę, że będzie najbardziej zasadne pozostawienie tego zapisu, który tutaj istnieje. Rozumiem, że możemy przyjąć akapit szósty wraz z poprawką Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-81.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu siódmego. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tutaj proponujemy dopisać imię – „Franciszka” Blachnickiego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Czy są inne uwagi? Jeśli nie ma, przyjmujemy akapit siódmy. Przechodzimy do akapitu ósmego i ostatniego. Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tutaj taka niewielka poprawka. Wyraz „stu” proponujemy liczbę 100 z kropeczką.          Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Czy są inne uwagi do akapitu ósmego? Jeśli nie ma, to przyjmujemy akapit ósmy.</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Stwierdzam, że projekt uchwały w sprawie upamiętnienia księdza Franciszka Blachnickiego w 100. rocznicę urodzin z poprawkami, które zostały zgłoszone przede wszystkim przez Biuro Legislacyjne, ale też przez pana posła Tomasza Rzymkowskiego, minus poprawka zmieniająca zapis słów „Marsze Wyzwolenia Narodów”, został przyjęty przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-85.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pozostał nam wybór posła sprawozdawcy. Proszę bardzo o zgłaszanie kandydatur. Proszę bardzo, pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselMarekSuski">Chciałem zgłosić pana przewodniczącego Piotra Babinetza na sprawozdawcę Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Czy są inne zgłoszenia? Ja oczywiście zgadzam się. Dziękuję za zgłoszenie. Jeśli nie ma sprzeciwu, to rozumiem, że Komisja wybrała posła sprawozdawcę. Bardzo dziękuję panu posłowi Tomaszowi Rzymkowskiego za tę inicjatywę i jej przedstawienie. I cóż, w takim razie spotkamy się pewnie na posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselTomaszRzymkowski">Dziękuję również Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję wszystkim paniom i panom posłom. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny. Zamykam posiedzenie, ale przypominam, że za chwilę mamy kolejne posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..fa2b637
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kspxx-00039-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 39/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 39/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KSP">39</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-26</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MKDNiS Katarzyna Zalasińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków MKDNiS Katarzyna Zalasińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska" role="speaker">
+        <persName>Kierownik oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie Hanna Radziejowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuMagdalenaGawin" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Magdalena Gawin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MKDNiS Magdalena Gawin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBozenaZelazowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bożena Żelazowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselIwonaSledzinskaKatarasinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekSwiat" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Świat</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Babinetz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KSP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury i Środków Przekazu</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b90d5f1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00039-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,308 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dzień dobry państwu. Zaczynamy kolejne posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Witam panie i panów posłów, witam naszych gości, którzy łączą się z nami zdalnie, przede wszystkim panią minister prof. Magdalenę Gawin, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Witamy serdecznie panią minister. Witamy też panią Katarzynę Zalasińską, dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków. A także osoby, które będą w dalszej części zabierać głos: pana Mateusza Adamkowskiego, dyrektora Departamentu Mecenatu Państwa, oraz panią Hannę Radziejowską, kierownik oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie. Witamy serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuje również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji należy wysyłać pod adres kksp@sejm.gov.pl. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Proszę państwa posłów biorących udział zdalnie w posiedzeniu o naciśnięcie dowolnego przycisku w aplikacji w urządzeniu umożliwiającym kontakt zdalny w celu potwierdzenia obecności, a posłów na sali o przyłożenie kart do czytników i zagłosowanie w bardziej tradycyjny sposób. Czyli sprawdzamy teraz kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Zanim zamkniemy sprawdzanie kworum, przedstawiam proponowany porządek dzienny posiedzenia. Punkt pierwszy: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (druk nr 1012). Uzasadnia minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu. Punkt drugi: informacja ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu na temat działalności Instytutu Pileckiego – Oddział w Berlinie. Również przedstawia minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu. Tu jeszcze dodam, że posiedzenie Komisji na temat tego projektu ustawy przeprowadzamy dzisiaj. Być może moglibyśmy je odbyć nieco później, bo ten projekt nie będzie wnoszony na najbliższe posiedzenie Sejmu, tylko na następne, ale ze względu na coraz trudniejszą sytuację zdrowotną, covidową, uznałem, że lepiej, abyśmy to posiedzenie odbyli już dzisiaj. Tak będzie bezpieczniej dla pracowników Kancelarii Sejmu i dla państwa posłów, bo nie wiadomo, jaka będzie sytuacja w kwietniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Stąd rozpatrujemy w takim szybkim trybie ten projekt ustawy i też ten drugi punkt, dotyczący informacji o działalności Instytutu Pileckiego oddziału w Berlinie, szczególnie że mieliśmy różne plany. Mieliśmy odwiedzić Instytut Pileckiego w Warszawie, mieliśmy rozmawiać o działalności zagranicznej instytutu. Z powodu sytuacji covidowej nie bardzo nam się udawało, więc dzisiaj przeprowadzamy kilka takich punktów, aby w razie czego być przygotowanym na ewentualną konieczność pewnej przerwy w pracach Komisji w najbliższych tygodniach, żeby te najpilniejsze, najważniejsze sprawy były jednak przeprowadzone wcześniej.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, teraz zamykamy głosowanie sprawdzenia kworum. Proszę o podanie wyników. Dziękuję bardzo. Mamy uczestniczących w posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu 26 osób, czyli ewidentnie jest kworum. Możemy realizować porządek dzienny. Czyli przechodzimy do punktu pierwszego, którym jest pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Proszę bardzo o przedstawienie projektu panią minister Magdalenę Gawin. Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuMagdalenaGawin">Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, chciałabym jeszcze uzyskać potwierdzenie, że jestem dobrze słyszalna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, pani minister, w każdym razie my tu na sali dobrze słyszymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Dziękuję. Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, szanowni członkowie Komisji Kultury i Środków Przekazu, celem projektowanej ustawy jest objęcie penalizacją nielegalnego wprowadzenia na obszar Rzeczypospolitej Polskiej dóbr kultury pochodzących z państw niebędących członkami UE.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Zgodnie z projektowanym przepisem art. 108a realizacja ustawowych znamion tego umyślnego występku polegać będzie na wprowadzeniu na terytorium RP dobra kultury określonego w części A załącznika do rozporządzenia 2019/880, które zostało wyprowadzone z terytorium państwa niebędącego członkiem UE, w którym dobro kultury powstało lub zostało odkryte, z naruszeniem przepisów ustawowych lub wykonawczych tego państwa. Przestępstwo zagrożone będzie sankcją alternatywną: grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. W ust. 2 projektowanego przepisu przewidziano typ uprzywilejowany nielegalnego wwozu dobra kultury, określony jako wypadek mniejszej wagi, który zagrożony będzie grzywną. Typizacja wypadku mniejszej wagi jest uzasadniona faktem, że w przypadku nielegalnego wwozu dóbr kultury wartość przedmiotu zamachu, zarówno w znaczeniu materialnym, jak i niematerialnym, jak i okoliczności popełnienia czynu decydujące o jego społecznej szkodliwości, np.rodzaj naruszonych przepisów w państwie wywozu, będą bardzo zróżnicowane. Dlatego gradacja kar jest niezbędna i potrzebna, tak żeby sądy mogły orzekać w zależności od wagi sprawy. Uzasadnione jest, aby w sprawach drobnych kwalifikacja prawna czynu nie była taka sama jak w przypadku czynów o wysokim stopniu naganności. Z kolei ust. 3 przewiduje możliwość orzeczenia przepadku dóbr kultury będących przedmiotem przestępstwa.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Projekt przewiduje zmianę ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, rozszerzając zawarte w art. 33 tej ustawy kompetencje naczelników urzędów celno-skarbowych o rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstwa penalizowanego w projektowanym art. 108 a. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Projekt nie zawiera przepisów technicznych, a zatem nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej o procesie stanowienia prawa projekt ustawy został udostępniony na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji. Żaden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem w trybie przepisów o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Projekt ustawy nie wymaga także przedstawienia właściwym organom i instytucjom UE, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, w celu uzyskania opinii, dokonania powiadomienia, konsultacji albo uzgodnienia. Nie zawiera także wpływu na działalność mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Projekt ustawy nie podlegał konsultacjom publicznym ze względu na ograniczony zakres projektowanych zmian oraz konieczność pilnego wykonywania zobowiązań wynikających z członkostwa RP w UE. Projekt nie został także przekazany do zaopiniowania Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, gdyż nie dotyczy problematyki samorządu terytorialnego, w tym także nie określa relacji między samorządem terytorialnym a innymi organami administracji publicznej. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję, pani minister. To w takim razie otwieram debatę ogólną o projekcie. Czy są pytania i uwagi państwa posłów? Proszę bardzo, pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMarekSuski">Dzień dobry. Chciałem zapytać o definicję kraju, w którym dobro kultury powstało lub zostało odkryte, ponieważ jest pewnie ogromna ilość dóbr kultury, które powstały na terytorium Polski, a dzisiaj są poza granicami, ponieważ straciliśmy ogromną część naszego kraju. Czy w tym wypadku, jeżeli takie dobro było wytworzone przed zalewem komunistycznym, a zostanie do Polski przywiezione – czy będzie uważane za dobro naszej kultury i wtedy nie będzie zgodnie z prawem przywiezione na terytorium Polski? Czy też obecne granice będą oznaczały, że nawet polscy artyści, którzy w granicach naszego kraju wytworzyli jakieś dobro kultury, a dziś to dobro jest za granicą, to że ono już będzie podlegać tej kwalifikacji ustawy, która jest przedłożona?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu posłowi, panu przewodniczącemu. Czy są jeszcze inne uwagi i pytania państwa posłów? Jeśli nie ma, to proszę bardzo, pani minister, o udzielenie odpowiedzi na pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, chciałam powiedzieć, że ten przepis dobro wytworzone lub odkryte dotyczy... Podaję przykład pierwszy z brzegu, czyli na przykład, nie wiem, mogą to być artefakty archeologiczne, które zostały wykopane, pozyskane nielegalnie i następnie wwiezione na teren Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z polskim prawem, i w większości państw, mamy taką sytuację, że wszystkie artefakty, które znajdujemy w ziemi, po prostu należą do skarbu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Natomiast to pytanie pana posła jest rzeczywiście bardzo ciekawe i interesujące, z tym że ono zawiera w sobie różne komponenty różnych przepisów prawnych. To znaczy, po pierwsze, MKDNiS, przypomnę, że od wielu, wielu już lat z dużym sukcesem prowadzi sprawy związane z rabunkiem polskich dzieł sztuki w czasie II wojny światowej. Prawdopodobnie jest to jedyny przypadek w Europie planowej grabieży dzieł sztuki w czasie II wojny światowej. Na szczęście mamy określoną proweniencję wielu dzieł sztuki i oczywiście, jeśli doszłoby do wwiezienia dzieła sztuki, co do którego mamy pewność, że należało przed wybuchem II wojny światowej do Rzeczypospolitej Polskiej, to tutaj wchodzi już zupełnie inny tryb procedowania i zupełnie inne przepisy prawne. Może w tej kwestii poprosiłabym jeszcze panią dyrektor Zalasińską o doprecyzowanie mojej wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani dyrektor Katarzyna Zalasińska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Tak. Bardzo dziękuję. Ja tylko dopowiem, bo oczywiście pani minister w zasadzie już wszystko powiedziała. Niemniej jednak uzupełniając, trzeba tylko powiedzieć, że to rozporządzenie uzupełnia i zastosowanie do tej sytuacji mają inne akty unijne, czyli rozporządzenie Rady z 2008 r. w sprawie wywozu dóbr kultury, jak i dyrektywa PE z 2014 r. w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzanych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Otóż zasadniczo jest tak, że wyłączenie, o którym jest mowa w definicji, ono zasadniczo będzie miało zastosowanie tylko do tych wytworzonych, powstałych bądź odkrytych, które wcześniej legalnie wyjechały, zgodnie z tymi przepisami unijnymi, poza teren Wspólnoty. A więc ochrona tych dóbr kultury uznanych za narodowe dobra kultury państw członkowskich została objęta dwoma wymienionymi przeze mnie aktami. W związku z tym niniejsze rozporządzenie, którego wdrożenie jest dzisiaj przedmiotem państwa zainteresowania, nie ma zastosowania do dóbr, które powstały lub zostały odkryte na obszarze celnym Unii. A więc ten akt wyłącznie uzupełnia wcześniejsze akty prawne. Należy mieć też na uwadze, że wszystkie te przepisy unijne działają na przyszłość, a więc od momentu ich przyjęcia. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję, pani dyrektor. Pan przewodniczący Marek Suski jeszcze chce dopytać, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMarekSuski">Mam pytanie, na jakim etapie jest uchwalenie prawa, na mocy którego zrabowane dzieła sztuki będące na terenie UE zostaną Polsce oddane? Bo jeżeli takiego prawa nie ma, to popieranie takiego prawa, które nawet złodziejstwo popełnione w stosunku do Polski dzisiaj będzie karać, jeżeli ktoś ukradzione nam dzieło przywiezie do Polski, to tego przepisu nie powinniśmy popierać, dopóki UE nie przyjmie przepisów dotyczących zwrotu dóbr kultury Polsce ukradzionych. Dziękuję bardzo. I pytam, na jakim etapie są prace nad takim rozwiązaniem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo panu przewodniczącemu. Jeszcze pani przewodnicząca Iwona Śledzińska-Katarasińska. Proszę bardzo o pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Ja wracając bezpośrednio do tego projektu, pani minister – może dla rozjaśnienia sytuacji poprosimy właśnie przykładowo o listę czy o nazwanie dóbr, o których konkretnie mowa. Bo przecież, wydając takie rozporządzenie, UE, a my wdrażając to rozporządzenie także, mamy w wyobraźni konkretne dobra, chyba nie tak bardzo abstrakcyjne. Myślę, że dałoby się to określić czy nazwać jakimiś grupami czy kierunkami, o które tu chodzi. Bo sformułowanie „spoza Unii” jest bardzo ogólne. Ja tylko dla wyjaśnienia, dla ewentualnie potem przekazywania także przez nas gdzieś dalej założeń tego projektu, tej ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Proszę panią minister o odniesienie się do pytań państwa przewodniczących. Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Zacznę od ostatniego pytania pani poseł Iwony Śledzińskiej-Katarasińskiej. Już tłumaczę. Przede wszystkim organizacje międzynarodowe zajmujące się szeroko pojętą kwestią dziedzictwa, edukacji, kultury, tak jak UNESCO, ale także ONZ, od wielu lat apelowały, aby wdrożyć przepisy na poziomie unijnym, ale także na poziomie prawa krajowego, które mogłyby ograniczyć nielegalny obrót dziełami sztuki. To ma wieloaspektowe znaczenie, dlatego że, podam taki przykład, organizacje terrorystyczne wiemy, że utrzymują się z handlu ludźmi, z handlu ropą. Trzecim źródłem pozyskiwania pieniędzy przez organizacje terrorystyczne jest nielegalny obrót dziełami sztuki.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Słowem, są to dzieła sztuki zrabowane z muzeów, które następnie trafiają również do Europy. To było wielokrotnie przedmiotem dyskusji, także na forum Parlamentu Europejskiego. Zatem my dzisiaj, wprowadzając tę zmianę do przepisów, także włączamy się w ten szeroki blok państw, które chcą zahamować po prostu obrót dziełami sztuki. Żeby to było jasne. Pieniądze pozyskane z tego nielegalnego obrotu idą na finansowanie rozmaitych organizacji terrorystycznych. Czyli ma to po prostu znaczenie także polityczne.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Teraz, jeśli pani mnie pyta, jakiego rodzaju to są dzieła sztuki, to mogą być po prostu wszystkie. To może być malarstwo, to może być rzeźba, to mogą być jakieś cenne artefakty o charakterze archeologicznym, to mogą być także archiwalia. To mogą być także książki. I to od rzeczy bardzo, bardzo cennych, poprzez te, powiedziałabym, o mniejszej wadze. Tak że my, implementując to prawo, ewidentnie uzyskujemy także narzędzia, żeby tego typu procedery ścigać we własnym kraju. I to jest, wydaje mi się, bardzo potrzebne.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Natomiast odnosząc się do pytania pana posła Marka Suskiego, muszę powiedzieć, że kwestia odzyskiwania dzieł sztuki działa trochę inaczej niż za pomocą… Oczywiście i na poziomie UE, i całego systemu prawnego... Oczywiście on mówi o tym, że zrabowane dzieła sztuki powinny wrócić do kraju pochodzenia. Tylko tutaj, panie pośle, tego się nie rozwiązuje za pomocą tylko i wyłącznie prawa, dlatego że musi istnieć dobra wola po obu stronach. Wiemy, że nasze dzieła sztuki prawdopodobnie mogą być w magazynach muzealnych, mogą być także u osób prywatnych.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeśli chodzi o osoby prywatne, ze mną jest także pani dyrektor, szefowa Instytutu Pileckiego w Berlinie, która może to potwierdzić. Czasami zdarza się tak, że osoby prywatne mają dzieła sztuki w swoich prywatnych mieszkaniach, w swoich prywatnych zbiorach, i nie wiedzą, że one pochodziły z rabunku. W tym celu miał powstać wspólny adres pani minister kultury Moniki Grütters oraz pana ministra Piotra Glińskiego. Apelował on do prywatnych posiadaczy, ale także do muzealników, żeby zechcieli, że tak powiem, zlustrować swoje zbiory, zachęcał również do współpracy z Ministerstwem Kultury w celu odzyskania dzieł sztuki, które zostały zrabowane podczas II wojny światowej. Jak zapewne pan poseł wie, taki adres nie powstał. Pani Monica Grütters po wstępnej deklaracji i wyrażeniu chęci podpisania takiego apelu wycofała się z niego. Tak że tutaj bardzo ważną kwestią, panie pośle, jest przede wszystkim dobra wola naszych sąsiadów i waga zrozumienia problemu. A z tym niestety jest różnie.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Natomiast mogę tylko pana zapewnić, że MKDNiS, i to jest departament, który podlega pod pana ministra Sellina, robi wszystko, żeby te dzieła sztuki wróciły do Polski. Mamy na tym polu znaczące sukcesy, współpracując zarówno ze służbami międzynarodowymi, z Interpolem, śledząc wszystkie aukcje, które się pojawiają na Zachodzie i gdziekolwiek one mogą być, tak żeby identyfikować te dzieła sztuki, które przed wojną należały do Rzeczypospolitej Polskiej. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję, pani minister. To jeszcze teraz tak: pani przewodnicząca Bożena Żelazowska i potem jeszcze pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselBozenaZelazowska">Panie przewodniczący, szanowni państwo, pani minister, otóż mówimy tutaj o dziełach sztuki, które trafiają do nas z państw UE, ewentualnie, które są na terytoriach państw UE. A co z tymi dziełami sztuki, które znajdują się w krajach nienależących do UE? Mamy na myśli wielkie nasze zbiory, które zostały zrabowane w czasie II wojny światowej i przed nią, które znajdują się za wschodnią granicą. Czy te same rozporządzenia będą egzekwowane, czy też w inny sposób starają się państwo pozyskiwać te zbiory, żeby z powrotem trafiły do Polski?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo pani przewodniczącej. Pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMarekSuski">Tak, ja właśnie też chciałem zapytać, dlaczego to rozwiązanie mówi o państwach niebędących państwem członkowskim? Jeżeli mówimy o handlu dziełami sztuki i zasilaniu terrorystów, to ten proceder jest również w ramach UE. Dlaczego to jest zawężone tylko do państw niebędących państwami członkowskimi? A z drugiej strony to jednak zdarzają się przypadki handlu po to, żeby zasilić terrorystów, ale w większości to są pojedyncze wypadki przewiezienia. Wiemy, że jest na przykład proceder przywożenia ikon. To nie są pieniądze, które służą wsparciu terrorystów.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselMarekSuski">Myślę, że trzeba dopracować te przepisy i wprowadzić kategorię surowszej kary dla tych, którzy handlują dziełami sztuki dla zysku, który jest przeznaczony dla terrorystów. W przypadku niewspierania terrorystów ta kara nie powinna być tak samo wysoka, bo to jest jednak też różnica, a w prawie powinno być różnicowane to, jaki jest zamiar i do czego są użyte pieniądze. Bo jeżeli ktoś na przykład nie ma z czego żyć, a tak się często zdarza, że mieszkańcy ziem wschodnich nie mają z czego żyć i coś przywożą, żeby sprzedać po prostu dla chleba, to trudno ich traktować jak terrorystów. To jest nieścisłość tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselMarekSuski">Druga sprawa. Nadal mam wątpliwość co do tych dóbr kultury, które są poza naszymi granicami, które powstały lub zostały odkryte w innym państwie. Mamy szereg dzieł sztuki, które do Polski były sprowadzone z zagranicy, kupione chociażby przez polską arystokrację, przez bogate mieszczaństwo, przez fabrykantów żydowskich, łódzkich. Te dzieła zostały zrabowane, wywiezione. Gdyby tak było, że ktoś złodziejom, którzy nas okradli, ukradnie i przywiezie do Polski, to będzie to też karane na mocy tych przepisów? Wydaje mi się, że okraść złodzieja, który okradł nasz naród, to jest honor, bo wyrównanie rachunków. Mówię to lekko żartobliwie, ale taka jest prawda.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselMarekSuski">Dzisiaj Polska nie stara się o zwrot zrabowanych dzieł sztuki w sposób należyty. Bo jeżeli mówimy o tym, że Unia dba o pewne interesy, to ja bym proponował, żeby państwo przygotowali prawne rozwiązania, na mocy których w UE należałoby zwrócić te dzieła. Bo w wielu muzeach czy prywatnych mieszkaniach takie dzieła są. I oni często wiedzą o tym, skąd one pochodzą. Ale nie ma przepisów, więc nie muszą. A dobra wola w stosunkach międzynarodowych jest fikcją, jak widzimy na przykładzie wielu zachowań.</u>
+          <u xml:id="u-20.4" who="#PoselMarekSuski">Proponowałbym więc, żeby państwo przygotowali takie przepisy. Poprzez naszych europarlamentarzystów można je przedstawić na forum PE. Wtedy możemy mówić o wyrównaniu rachunków, bo przecież z Polski wywiezione dzieła sztuki często właśnie służyły terrorystom faszystowskim, Niemcom, którzy uzyskując różnego rodzaju dochody, niszczyli i mordowali Polskę. Więc ja bym proponował, żeby te przepisy jednak doprecyzować, żebyśmy mieli jasność, co jest karane, za co jest taka kara. I nie wszystkich, nawet przemytników, traktować jak terrorystów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo państwu przewodniczącym. Okazuje się, że dobrze się stało, że zaczęliśmy procedować tę niby krótką, niby prostą ustawę dzisiaj, a nie w połowie kwietnia, bo nie wiem, czy dzisiaj ją doprowadzimy do jakiegokolwiek końca, bo jest, jak widzę, szereg uwag. W związku z tymi pytaniami członków prezydium naszej Komisji ja bym też chciał dopytać o jedną rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tutaj jest mowa o wprowadzaniu na terytorium RP dobra kultury wyprowadzonego z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim UE. Można sobie zatem wyobrazić, że chodzi o dobra kultury, które znajdują się obecnie na terytorium państw niebędących członkami UE na wschód od obecnej polskiej granicy. A mogą to być dobra kultury, które zostały wytworzone przez polskich artystów bądź przez artystów tworzących na przykład w obszarze na przykład I Rzeczypospolitej. Pytanie jest takie już wprost: czy przyjęcie tej ustawy nie może nam czasem utrudniać odzyskiwania niektórych dóbr kultury, dóbr polskiego dziedzictwa narodowego, polskiego dziedzictwa kulturowego? Czy tu nie ma pewnego zagrożenia? Nie wiem, to chyba tyle, bo już chyba cztery pytania padły w tej turze. Tylko jeszcze pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMarekSuski">Jeszcze mam jedną uwagę do zapisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">A nie, do zapisów to później.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Najpierw wyjaśnijmy, nad czym procedujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. Bo dość duże wątpliwości się utworzyły. Do zapisu ewentualnie przejdziemy później. Proszę bardzo panią minister i panią dyrektor jeszcze ewentualnie o odniesienie się. Proszę też o rozwianie ewentualnie wątpliwości w tej ostatniej sprawie, którą poruszyłem. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Szanowny panie przewodniczący, więc ja od razu powiem. Dyskutujemy w zasadzie nad trzema, a nawet czterema różnymi sprawami. Kwestia odzyskiwania przez Polskę dzieł sztuki jest oczywiście uregulowana prawnie, i to już wiele lat wcześniej, natomiast tutaj muszę sprostować jedno. To nie jest tak, że handel dziełami sztuki jest jakimś pobocznym źródłem utrzymywania terroryzmu we współczesnym świecie. Są oficjalne dane, które mówię o tym, że to – powtórzę – trzecie źródło pozyskiwania funduszy. Trzecie. Po handlu ludźmi, po ropie są właśnie dzieła sztuki. Mamy wojnę toczącą się w Iraku i Syrii. Dzieła sztuki trafiają do Europy, panie pośle, i są przedmiotem obrotu.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Natomiast jeszcze w kwestiach prawnych dotyczących implementacji tego prawa, w kwestii także własności... Przypomnę jeszcze, że nie wystarczy to, że ktoś wytworzył dzieło sztuki na terytorium RP, bo ono mogło być legalnie sprzedane przed wojną, może być czyjąś własnością. To nie jest też tak, że jeśli jakieś dobro zostało wytworzone na terytorium RP, to ono z automatu należy do Polski. Nie mylmy dwóch różnych kwestii. Ale jeszcze wiem, że zgłasza się pani dyrektor Zalasińska. Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Dla uzupełnienia i trochę rozjaśnienia tej sprawy, bo mam wrażenie, że dyskutujemy nad zupełnie dwiema innymi kwestiami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, wracając do pytania, które pani przewodnicząca wcześniej zadała, bo być może musimy się cofnąć o trzy kroki i powiedzieć o samym rozporządzeniu unijnym troszeczkę więcej, ponieważ ten przepis jest po prostu wdrożeniem rozporządzenia. I to jest elementem tego, powiedziałabym, szerszego kontekstu.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Proszę państwa, w takim razie cofnę się odrobinkę i wspomnę, że w UE co do zasady spoza instrumentów harmonizacyjnych zostały wyjęte, jak państwo wiedzą, kwestie kultury, a więc dyrektywy i rozporządzenia nie dotyczą kwestii kultury. Jest od tego jeden wyjątek i właśnie w obszarze tego wyjątku się poruszamy. Już na początku lat 90. zostało wydane rozporządzenie, które mówiło o wywozie dóbr kultury, ponieważ wraz ze stopniowym znoszeniem granic wewnętrznych Wspólnoty dostrzeżono niebezpieczeństwo dla zasobów dziedzictwa w poszczególnych państwach, związane z wprowadzaniem zasady swobodnego obrotu towarami. Więc na zasadzie wyjątku od traktatu wprowadzano i zaczęto wprowadzać narzędzia, które dotyczą kontroli wywozu. Wówczas przewidziano, że w ramach Unii wywóz odbywa się na podstawie przepisów prawa krajowego, natomiast przepisy unijne mają zastosowanie do wywozu poza obszar celny UE. A więc od początku lat 90. UE ma przepisy, które my zresztą też stosujemy, dotyczące wywozu poza obszar celny UE.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Do tego została przyjęta dyrektywa, która mówi o zwrotach, która mówi o restytucji, czyli o tym, co się dzieje, jeżeli taki obiekt jednak został nielegalnie wywieziony. Jak państwo wiedzą, to się stało szczególnie aktualne po przystąpieniu Polski do UE, po wprowadzeniu strefy Schengen. Natomiast do 2015 r. UE, UNESCO i cały świat działają troszeczkę wokół i jak gdyby w innej prędkości, inne wyzwania przed nami zostały postawione. W 2015 r. ONZ przyjmuje rezolucję Rady Bezpieczeństwa o nr 2199, która jest podstawą do podejmowania dalszych działań przez państwa członkowskie, jak i przez samą Unię. I ta właśnie rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ, którą my też jako państwo jesteśmy zobowiązani stosować, jednomyślnie zresztą przyjęta na forum ONZ, po pierwsze potępiła w ogóle handel z ISIS, a po drugie rzeczywiście nakazała państwom członkowskim ONZ podjęcie kroków w celu uniemożliwienia grupom terrorystycznym z Iraku i Syrii pozyskiwania funduszy na działalność terrorystyczną. Wprost wskazano to, co pani minister była uprzejma powiedzieć, że jest stwierdzone, jest policzone, że ISIS jako z drugie kolei źródło dochodu ma właśnie nielegalny handel dobrami kultury. I nie chodzi tylko o zrabowane muzea z Syrii i Iraku, ale przede wszystkim chodzi o plądrowanie stanowisk archeologicznych.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Po 2015 r. zaczyna się intensywna działalność najpierw Rady Bezpieczeństwa ONZ UNESCO. Odpowiedzią UE na to wezwanie, również PE, który oczywiście momentalnie przyjmuje to zadanie, które Rada Bezpieczeństwa ONZ wskazuje w tej rezolucji, jest rozpoczęcie prac nad tym, żeby uszczelnić granice UE nie tylko pod kątem nielegalnego wywozu, ale pod kątem nielegalnego wwozu. To znaczy, żeby UE stała się takim obszarem, który jest jako całość... Niezależnie od tego, że każde państwo wdraża tę rezolucję ONZ w swoim zakresie, chodzi o to, aby UE jako całość, jako cały podmiot uszczelniła granice. UE, to znaczy Anglia, w tym momencie już poza granicą, ale Francja, Niemcy, Holandia, Belgia – to są kraje, do których przywozi się, przywoziło się tranzytem, głównie przez Liban, przez Turcję. Obiekty trafiały do UE i były nielegalnie sprzedawane. To jest proceder obserwowany między innymi przez UNESCO. Chodziło o to, żeby uszczelnić granicę Unii, ponieważ tu jest rynek zbytu na te obiekty.</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">To jest, proszę państwa, geneza tego rozporządzenia. Czyli jest bardzo konkretny cel, bardzo konkretne źródło w ogóle przyjęcia tych przepisów. Teraz, co w tym rozporządzeniu się znajduje? Jak państwo widzą, literalnie w treści art. 108a jest wyraźnie wskazane, że to nie jest kwestia rozwiązania generalnego problemu wwozu dóbr kultury na teren Polski, tylko to jest bardzo konkretne wykonanie tego, co zostało w tym rozporządzeniu unijnym przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">A co zostało w nim przyjęte? A mianowicie obiekty wwożone na teren celny Wspólnoty zostały podzielone na trzy grupy: obiekty objęte zakazem, i tym się dzisiaj zajmujemy, objęte obowiązkiem uzyskania pozwolenia i obowiązkiem zgłoszenia oświadczenia przez importera. Teraz, o pierwszej kategorii, czyli tej, której dotyczy art. 108a, gdzie wprost w rozporządzeniu państwa członkowskie zostały zobowiązane do przyjęcia przepisów karnych o określonej treści. Ten zakaz i ten art. 3, nad którego sankcją państwo dzisiaj obradują, mówi bardzo wyraźnie: wprowadzanie dóbr kultury, o których mowa w części A załącznika, i tu jest katalog obiektów, które zostały wyprowadzone z terytorium kraju, w którym powstały i zostały odkryte, czyli chodzi o plądrowanie stanowisk archeologicznych, z naruszeniem przepisów ustawowych i wykonawczych tego kraju, jest zabronione. Czyli innymi słowy, jeżeli mamy obiekt, który pochodzi z terytorium Syrii, terytorium Iraku, ale to może być Afryka, to może być Azja, to są też te obszary, które dzisiaj są szczególnie narażone na plądrowanie stanowisk archeologicznych, wówczas jest to obiekt, który miał powstać w tamtym kraju i w tamtym kraju jest objęty zakazem wywozu.</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Nasza sankcja, wdrażająca literalnie nasz obowiązek, który wynika z tego rozporządzenia, bo wszystkie państwa UE już albo przyjęły, albo za chwilę przyjmą, bo są w trakcie procesu legislacyjnego, jest dokładnie identyczną sankcją jak ta, którą państwo mają w projekcie. Bo to jest właśnie założenie tego rozporządzenia i na tym polega to uszczelnienie granic celnych Wspólnoty. A więc ten zakaz, a w konsekwencji ta sankcja dotyczy wyłącznie obiektów wytworzonych na terenie innych krajów poza UE. Te obiekty miały tam albo powstać, albo zostać tam odkryte. Większość tego nielegalnego obrotu to jest kwestia archeologii.</u>
+          <u xml:id="u-29.7" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Oprócz tego to rozporządzenie ma takie kalendarium, harmonogram wdrażania rozpisany na ponad najbliższe pięć lat. W następnym etapie będziemy wdrażać część związaną z art. 4, czyli drugą grupą obiektów – tą, co do której Polska będzie wydawać pozwolenia na przywóz. W tym momencie trwają w Komisji Europejskiej prace nad systemem teleinformatycznym, który ma wspomagać państwa członkowskie na etapie wydawania pozwoleń na przywóz. I trzecia kategoria obiektów, o których mowa w art. 5, to są takie, co do których importer będzie składał oświadczenie, pewną deklarację, że dana osoba wwozi na teren Unii określoną kategorię obiektów.</u>
+          <u xml:id="u-29.8" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">A więc część A to zakazy, część B to rozporządzenia o pozwoleniach. Co ważne, w części B, czyli tam, gdzie mamy wydawać pozwolenia, zostały wskazane przedmioty pochodzące z wykopalisk archeologicznych, w tym legalnych i nielegalnych, lub z odkryć archeologicznych na lądzie lub pod wodą. Część C – ostatnia. Za pięć lat mamy ją wdrażać. Ona dotyczy oświadczeń importerów wwożących obiekty na teren Unii.</u>
+          <u xml:id="u-29.9" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Stąd, o ile ta problematyka, te pytania, które państwo zadawali, są niezwykle istotne, niemniej jednak ten przepis jest stricte wykonaniem naszego obowiązku, który wynika z przyjęcia przez UE w 2019 r. rozporządzenia w sprawie wprowadzania i przywozu dóbr kultury i, tak jak powiedziałam, analogiczny co do treści przepis przyjmują w tym momencie państwa UE. Czy raczej już przyjęły, bo jesteśmy jednym z ostatnich państw, które to proceduje. Należy tu więc rozdzielić te pytania, tę materię, te problemy, które państwo poruszyli, od tego, co jest genezą i treścią tego rozporządzenia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo, pani dyrektor. Widzę, że jeszcze pan przewodniczący Marek Suski. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselMarekSuski">Moich wątpliwości absolutnie nie rozwiało to tłumaczenie. Wręcz przeciwnie – mam coraz większe.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselMarekSuski">Bo jeżeli jest problem paserstwa Holandii czy jakiegoś innego kraju, a na podstawie tak zapisanych przepisów możemy nie móc odzyskać naszych dóbr kultury zrabowanych, które ewentualnie mogą się gdzieś znaleźć, to ten przepis jest źle napisany. Z drugiej strony, jeśli chodzi o handel nielegalnie przywiezionymi na terytorium Polski zabytkami, to ja nigdzie nie widziałem, żeby większość. A w ogóle jeżeli pochodzi jakiś zysk, jest przeznaczany dla terrorystów, ale większość tego handlu to są przywożone różne przedmioty ze Wschodu, tak jak mówiłem – różne ikony, może samowary, może jakieś inne przedmioty, które nie mają nic wspólnego z terroryzmem. Zapisując w ten sposób, podciągniemy tych ludzi pod terroryzm i pod handel terroryzmem.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PoselMarekSuski">I to, że w krajach UE, w której są zamachy, jednocześnie obywatele handlują skradzionymi dziełami z terrorystami, to jest hańba ich, a nie nasza. I my nie mamy tutaj sobie nic do zarzucenia. Chyba że wykażą państwo, że w Polsce jacyś marszandzi robią sobie wystrój swoich domów skradzionymi dziełami gdzieś tam w Syrii. Nie słyszałem o takim wypadku, ale jeżeli jest, to pewnie incydentalny. Natomiast większość tych nielegalnie prowadzonych rzeczy nie ma nic wspólnego z terroryzmem ani z wykopaliskami gdzieś tam w Syrii czy w innych krajach. Więc to jest problem tych krajów unijnych, w których taki proceder paserstwa jest.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PoselMarekSuski">Natomiast u nas tego nie ma. U nas jest tak, że my byliśmy okradzeni. To nas okradziono, naszych dzieł sztuki nam nie oddano i my mamy przyjmować w interesie innych krajów przepisy, które są oderwane od polskiej rzeczywistości. A z drugiej strony do zapisu: „w którym dobro kultury powstało z naruszeniem przepisów ustawy” mam pytanie. Jak na przykład obraz powstaje niezgodnie z przepisami? Jeżeli są tak nieprecyzyjne zapisy w tej ustawie, to można je bardzo różnie interpretować. Chyba że malarz miał kradzione farby na przykład.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, przepraszam bardzo, czy możemy już bezpośrednio po kolejnym pytaniu pana posła Suskiego odpowiedzieć, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Sekundkę jeszcze, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselMarekSuski">Nie. Ja bym prosił, żeby tę ustawę po prostu poprawić i żeby jasno wyszczególnić, które dobra są karane. Żeby opisać na przykład, że te, które są używane do wspierania terrorystów, są obciążone większą karą, a te zwykłe, ze zwykłego przemytu, są po prostu według norm już istniejących w Polsce rozpatrywane, a nie są podciągane pod terroryzm. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu przewodniczącemu. Proszę bardzo, pani przewodnicząca Iwona Śledzińska-Katarasińska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Dziękuję bardzo. Ja dziękuję bardzo pani dyrektor za jak gdyby właśnie odpowiedź bardzo szczegółową i konkretną na moje pytanie. Ja właśnie próbowałam doprowadzić do tego, żebyśmy uściślili przedmiot tej regulacji. W tej chwili mamy i dokładnie wiemy. Jestem przekonana, ale jeżeli są jeszcze jakieś argumenty, to bardzo proszę panią minister o użycie ich, że ta regulacja nie ma absolutnie nic wspólnego z przywożeniem ikon czy czegoś takiego.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Powołujemy się na rozporządzenie unijne, w którym są załączniki. W tej chwili realizujemy załącznik pierwszy. Padła, że tak powiem, geograficznie… Bo ja mówiłam, proszę nam pokazać geografię i rodzaj. Cały świat był poruszony grabieżą dzieł sztuki w Iraku i Syrii. Przecież tam były rozkradane i niszczone dowody cywilizacji. Więc to rozporządzenie, jak rozumiem, powstało na kanwie tego typu wydarzeń i o taki kierunek geograficzny chodzi. Tak to rozumiem. Dlatego przyjmuję ten projekt z zadowoleniem.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale jeśli jest jakaś niejasność, bo widzę, że zarówno pan przewodniczący Babinetz, jak i pan przewodniczący Suski ciągle mają jakieś niejasności, to może bardzo poprosimy panią minister. To znaczy, ja wierzę, ale jeżeli ktoś nie wierzy, to trzeba go przekonać. To bardzo prosimy, pani minister, o przygotowanie. Może rzeczywiście zastopujmy to rozpatrywanie na poziomie ogólnego rozpatrywania, panie przewodniczący? Argumenty wyszczególniające, o czym jest ten projekt, o czym nie jest, i co – bo to jest ten trzeci etap, którym ja też jestem bardzo zainteresowana – możemy zrobić, jakiego typu jeszcze są potrzebne działania, być może przy pomocy także Komisji, aby zaczęły do nas wracać dobra kultury zrabowane Polsce w trakcie II wojny światowej czy zaraz po niej... Wtedy może staniemy na gruncie porozumienia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję pani przewodniczącej. Są już dwa głosy państwa przewodniczących, żeby zatrzymać rozpatrywanie na tym etapie, ale jeszcze zgłasza się pan poseł Jacek Świat. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselJacekSwiat">Szanowni państwo, pani minister, myślę, że główny problem polega tu na tym, że my właściwie nie wiemy, o czym mówimy. Ustawa odnosi się do dóbr określonych w części A załącznika do rozporządzenia itd. Bardzo szkoda, że do tego projektu nie został dołączony ten załącznik, bo po prostu my nie bardzo wiemy, o czym mówimy. Ja nie wiem, co jest w części A załącznika. Więc poruszamy się trochę po omacku. Nie wiem, czy jest możliwość, żeby to pani teraz krótko wyjaśniła. Pojawiają się głosy, żeby sprawę nieco odłożyć, żebyśmy dostali bardziej precyzyjną informację. Bo może rzeczywiście te wątpliwości, które zostały zgłoszone, są chybione.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PoselJacekSwiat">A przy okazji, skoro jestem przy głosie, czy kary, które są przewidziane w tym projekcie, też wynikają z rozporządzenia unijnego? Bo oczywiście jest taka furtka, że w przypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie. To się może odnosić do przypadków, o których mówił pan przewodniczący Suski. Natomiast mówimy tu o karach do 2 lat w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z przemytem artefaktów wielkiej wagi, np. należących do zbiorów wpisanych do UNESCO. Mówimy o finansowaniu terroryzmu. Kara  2 lat wydaje się tu cokolwiek śmieszna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo panu posłowi. Myślę, że tak, będziemy zmierzać ku temu, żeby faktycznie zakończyć dzisiaj na tym ogólnym rozpatrzeniu projektu. Następnym razem jednak podeszlibyśmy do szczegółowego rozpatrywania, ponieważ mamy jeszcze trochę czasu. Natomiast my sobie zdajemy sprawę, że ten zapis, że ta inicjatywa odnosi się do spraw iracko-syryjskich. Pojawiła się jednak wątpliwość, czy jednocześnie wprowadzenie tego zapisu nie będzie też działało w odniesieniu do sytuacji, powiedzmy, na wschodzie Europy. Jeszcze teraz oddam głos pani minister, ale jednak w tym kierunku będziemy zmierzać, żeby jednak spotkać się jeszcze raz na posiedzeniu Komisji i wtedy zająć się szczegółowym procedowaniem. Ale proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, chciałam bardzo podziękować za wszystkie głosy wszystkim posłom. Myślę, że nie ma żadnego problemu, żadnej przeszkody, żebyśmy dosłali jeszcze dodatkowe materiały z tymi załącznikami artefaktów, które są w załączniku A i których właśnie dotyczy ustawa, tak żeby wszyscy posłowie byli spokojni, że one dotyczą i są wymierzone właśnie w nielegalny handel i pozyskiwanie pieniędzy między innymi na terroryzm. Chociaż nie tylko.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Natomiast pani przewodnicząca Śledzińska-Katarasińska podniosła bardzo ważną kwestię. Zastanawiam się nad tym, czy właśnie Komisja Kultury i Środków Przekazu nie mogłaby się zwrócić do swojego odpowiednika w Bundestagu o podjęcie działań w tym kierunku? Uważam, że to jest dobry sposób. Istnieje przecież także możliwość zorganizowania jakiegoś wspólnego posiedzenia komisji, czyli naszej, zasiadającej tutaj, i ze strony Bundestagu. Wydaje mi się, że nie jest większym problemem zorganizowanie takiego posiedzenia komisji i po prostu aktywne poparcie adresu do wszystkich instytucji niemieckich oraz osób prywatnych, żeby jednak zlustrowały swoje zbiory.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jestem bardzo, bardzo otwarta i bardzo się cieszę, że również pani poseł z opozycji podziela ten pogląd. Bo to jest naprawdę dobro wspólne. Tutaj chodzi o Rzeczypospolitą Polską, o naszą kulturę, o nasze dziedzictwo, więc taki adres polskiej Komisji Kultury i Środków Przekazu wystosowany do swojego odpowiednika w Bundestagu uważam za znakomity pomysł. Chciałabym jeszcze szybciutko oddać tylko głos pani dyrektor Zalasińskiej. Tytułem uzupełnienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Tak. Ja jeszcze tylko uzupełnię. Oczywiście będę wdzięczna za doprecyzowanie informacji, jak szczegółowe materiały państwo sobie życzą otrzymać. Natomiast tu jest jedna rzecz bardzo ważna do uzupełnienia, że ta sankcja dotyczy tylko wwozu obiektów, których wywóz z kraju, z którego one przybywają, jest zakazany. Czyli mamy państwo trzecie, które zakazało wywozu określonej kategorii obiektów. W większości chodzi tu o archeologię. Czyli mamy państwo trzecie, w którym jest zakazany wywóz, ten obiekt jednak jest sprowadzany na teren celny Wspólnoty i my de facto sankcjonujemy. To jest refleks tego zakazu, który funkcjonuje w innych państwach. A więc nie chodzi o wwóz jakiegokolwiek obiektu, tylko takiego, którego wywóz w tym państwie trzecim jest zakazany, gdzie zakazy wprowadza się do tak zwanych skarbów narodowych, czyli tych absolutnie najcenniejszych obiektów w tych krajach trzecich.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Druga rzecz jest taka, że oczywiście handel nielegalny odbywa się tam, gdzie są główne ośrodki rynku sztuki w Europie, natomiast on wjeżdża w Polsce po to, żeby pojechać do Holandii i tam być nadanym, bo nie mamy granic wewnętrznych. I ostatnia uwaga, bo te ikony się tak często pojawiają, więc chciałam powiedzieć, że Polska od końca lat 80. współpracuje z Ukrainą. Mamy umowę międzynarodową, która sankcjonuje nielegalny wwóz obiektów z Ukrainy na teren Polski. Więc my wwóz z terenu Ukrainy już na podstawie dwustronnej umowy międzynarodowej od lat kontrolujemy i de facto w związku z tym sankcjonujemy, a więc z tytułu umowy międzynarodowej na granicy wschodniej zatrzymywane są ikony, które potem po konfiskacie trafiają do polskich muzeów. Zasadniczo są też umowy dwustronne międzynarodowe, które mamy podpisane, i w tym zakresie ten problem jest rozwiązywany.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Więc ja rozumiem, panie przewodniczący, że państwo powinni po prostu mieć przed sobą owo rozporządzenie z załącznikami i z ewentualnym dodatkowym komentarzem i wprowadzeniem, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, tak, chcielibyśmy otrzymać komplet tych materiałów, o których mówi pani dyrektor. Jeszcze dopytam. Czy mamy takie porozumienie również z Białorusią i z Rosją? Czy ta ustawa może jakoś dotyczyć wwozu do Polski takich dzieł kultury właśnie z tych państw? Takie pytanie do pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Umowę o kontroli wwozu mamy podpisaną z Ukrainą, natomiast jeżeli z Białorusi i z Rosji będą do nas trafiały obiekty, które przez Białoruś i przez Rosję są objęte zakazem wywozu, to wówczas te przepisy rozporządzenia będą działać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">I o to nam chodziło. Tutaj rodzi się pewna wątpliwość. Tak że faktycznie jest to jeden z powodów, żeby sobie to dokładnie wyjaśnić. Ale proszę bardzo, bo jeszcze chyba były uwagi. Jeszcze pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselMarekSuski">Ja jednak mam prośbę, żeby te rzeczy wpisać do ustawy, żeby nie było wątpliwości. W naszych sądach są tak różne interpretacje, że jeżeli to nie będzie zapisane, to może być różnie interpretowane. Uszczegółowienie, że artefakty wwiezione, które służą do wsparcia organizacji terrorystycznych, żeby były szczególnie wymienione w ustawie. Nie w jakichś załącznikach, do których później można się odwołać albo nie, bo te zapisy tutaj są: „w przypadku mniejszej wagi sprawa podlega grzywnie”. Interpretowanie tak nieścisłego zapisu może być bardzo różne i dobry prawnik może udowodnić, że mniejszej wagi jest wwiezienie czegoś, co jest bardzo cenne, w zależności od tego, jak zostanie wycenione. To są bardzo nieprecyzyjne przepisy.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PoselMarekSuski">Natomiast, jeśli chodzi o rozwiązania prawne i międzynarodową współpracę, jak również propozycję dla Komisji Europejskiej czy PE, to powinny być przygotowane przez resort, przez strukturę wykonawczą państwa. My jako parlament oczywiście możemy podjąć różnego rodzaju uchwały, ale one nie są na szczeblu rządowym, tylko na szczeblu parlamentarnym. Pewnie się zastanowimy nad podjęciem tego rodzaju kroków, ale rząd powinien przygotować propozycję i wprowadzić to na agendę unijną. Tak że bardzo się cieszę, że pani minister się podoba, żebyśmy my to zrobili. Proszę jednak nie przerzucać piłeczki ze swojego ogródka do naszego, tylko proszę, żebyśmy się tym zajęli równolegle, a nie w ten sposób, że wy to zróbcie, macie świetny pomysł. Ja mam pomysł, żeby to zrobił rząd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo panu przewodniczącemu. Myślę, że zrobimy to wspólnie – i Komisja, i Sejm, i rząd, i ministerstwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Przepraszam, panie przewodniczący, tylko wejdę w słowo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Chciałabym wyjaśnić, bo jednak trochę się poczułam dotknięta tym stwierdzeniem pana posła Suskiego. Przede wszystkim proszę zobaczyć, ile dzieł sztuki już MKDNiS odzyskuje corocznie, więc to nie jest tak, że nie są podejmowane działania i że nie mamy systemu prawnego. Pan po raz trzeci powtarza, że nie mamy prawa, na podstawie którego możemy odzyskiwać dzieła sztuki. To jest po prostu nieprawda. Natomiast chcę powiedzieć, że kwestia także tempa, w jakim będziemy odzyskiwać te dzieła sztuki, zależy po prostu od wywierania presji, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselMarekSuski">Sama pani powiedziała, że w Unii nie ma takiego prawa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Komisja Kultury i Środków Przekazu jak najbardziej powinna także wystosować taki adres, dlatego że ta presja może być wytwarzana zarówno przez Komisję Kultury, przez stowarzyszenia, fundacje, przez dziennikarzy. To nie jest tak, że wszystko można uzyskać przez formuły prawne. Jeśli taki sygnał wyjdzie od Komisji Kultury i Środków Przekazu, to jest to bardzo wyraźny sygnał, że wszyscy posłowie, niezależnie od tego, czy są w rządzie, czy są w opozycji, niezależnie od poglądów – wszyscy są zainteresowani tą sprawą i rozumiemy ją jako dobro wspólne, nasze. Dlatego taki adres, uważam, jest właściwy. MKDNiS, mogę pana posła zapewnić, ani przez chwilę nie ustaje w wysiłkach, żeby odzyskać dzieła sztuki. Odzyskane dzieła sztuki były wielokrotnie prezentowane przez pana ministra Glińskiego i przez urzędników ministerstwa. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję, pani minister. Jak najbardziej potwierdzamy to, że ministerstwo prowadzi takie działania i że wiele ważnych dla Polski, dla dorobku naszego dziedzictwa kulturowego, dziedzictwa narodowego dzieł sztuki zostało w ostatnich latach odzyskanych. Proszę bardzo, jeszcze pani przewodnicząca Śledzińska-Katarasińska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, ja tylko chciałam powiedzieć, że przyjęłam apel pani minister z ogromnym zrozumieniem, jako że swego czasu w poprzednich kadencjach takie wspólne posiedzenia Komisji Kultury naszego Sejmu i Bundestagu były. Sama między innymi z częścią kolegów byłam w Bundestagu. Tutaj także był przewodniczący ówczesnej komisji. Mieliśmy mieć rewizytę. W tej chwili wszystkie takie kontakty nam się przerwały, bo między innymi po to mieliśmy jechać jako prezydium, żeby i o takich sprawach rozmawiać. Ale jest pandemia. Tak że to jest normalna forma współpracy. Jestem absolutnie za tym, żebyśmy w sprawach, co do których nie ma między nami różnicy, mogli działać wspólnie. Naprawdę opozycja, pani minister, to nie są jakieś rarogi. Proszę też o tym pamiętać. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Będziemy kończyć ten punkt. W poprzedniej kadencji mieliśmy w Warszawie spotkanie prezydiów polskiej Komisji Kultury i Środków Przekazu i z komisji Bundestagu. Wcześniej też były takie spotkania, ale pewnie trzeba to bardziej ukonkretnić, żeby bardziej zdecydowanie porozmawiać o konkretnych sprawach.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Natomiast był szereg uwag i obaw sformułowanych przez członków prezydium Komisji, jak również bardzo konkretne spostrzeżenie pana posła Jacka Świata. W związku z tym, popierając wnioski pana przewodniczącego Marka Suskiego i pani przewodniczącej Iwony Śledzińskiej-Katarasińskiej, myślę, że zrobimy tak: poprosimy ministerstwo o komplet materiałów i załączników dotyczących otoczenia tego rozporządzenia UE i zmiany ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Następnie wrócimy do tego na najbliższym posiedzeniu Komisji, które w takim razie jednak będzie musiało się niebawem odbyć. Na tym etapie dziękujemy pani minister i pani dyrektor za informację i za wyjaśnienie wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przeszlibyśmy płynnie do drugiego punktu. Dziękuję w związku z tym pani dyrektor, pani Katarzynie Zalasińskiej. Przechodzimy do drugiego punktu dzisiejszego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu, czyli przedstawienia informacji na temat działalności Instytutu Pileckiego – Oddział w Berlinie. Proszę bardzo o zabranie głosu panią minister, panią profesor Magdalenę Gawin. Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, pandemia pokrzyżowała nam plany. Ja cały czas utrzymuję swoje zaproszenie dla wszystkich członków Komisji Kultury i Środków Przekazu do Instytutu Pileckiego, żeby zapoznać się bliżej z jego pracami. Dzisiaj nie jest to możliwe, ale mam taką nadzieję, że być może, jak pandemia osłabnie, nie wiem, w okresie wakacyjnym, będzie to możliwe. Co więcej, bardzo chciałabym także zaprosić posłów do Berlina. Berlin nie jest tak daleko. Jak tylko zwalczymy pandemię i będzie to bezpieczne. Zależy mi bardzo, żeby członkowie Komisji zobaczyli pracę instytutu na miejscu oraz przede wszystkim miejsce, wystawę, działalność. Ponieważ nie mogą państwo przyjechać do Berlina, dzisiaj chciałabym powiedzieć kilka zdań na temat działalności Instytutu Pileckiego w Berlinie.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Po pierwsze Rzeczpospolita Polska przez 30 lat swojego funkcjonowania położyła nacisk na propagowanie kultury poza granicami kraju. Wiemy, że w tym celu powstał Instytut Adama Mickiewicza. Nie mieliśmy natomiast instytucji, która mogłaby propagować nie tylko kulturę, ale styk kultury z historią czy też historię polską poprzez kulturę. Instytut Pileckiego jest taką pierwszą instytucją, stąd był także pomysł, żeby propagować polską historię i kulturę, ale nie z Warszawy, bo jest to naprawdę niemożliwe. Po prostu trzeba być w kraju na miejscu, żeby go poznać, żeby śledzić uważnie prasę, żeby poznać polityków i dziennikarzy, żeby zawiązać kontakty z instytucjami. Trzeba być po prostu na miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Żeby prowadzić taką refleksję na temat historii Polski, ale także Europy XX wieku, 15 kwietnia 2019 r. został powołany oddział instytutu jako placówka zależna Instytutu Pileckiego. Przypomnę, może posłom jest to mniej znana informacja, że w latach PRL-u przekazaliśmy oryginały wielu tysięcy zeznań przed Główną Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich, które nigdy nie zostały Polsce odesłane. Czyli nie były to kopie. Niestety Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich wysyłała te zeznania w oryginałach i one zostały następnie przekazane do właściwych archiwów landowych. Pomimo że toczyły się prace, żeby te zeznania wróciły z powrotem do Polski, rozmowy zakończyły się fiaskiem. Dlatego oprócz pracy popularyzatorskiej ważną działalnością Instytutu Pileckiego jest też działalność o charakterze archiwalnym i odzyskiwanie archiwaliów polskich i zeznań, które już przyjechały do Polski. Zaraz będzie o tym jeszcze mówiła szefowa, kierownik oddziału zależnego Instytutu Pileckiego w Berlinie pani Hanna Radziejowska.</u>
+          <u xml:id="u-56.3" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Więc jeszcze raz – ponawiam zaproszenie dla członków Komisji Kultury, jak tylko pandemia osłabnie. Sądzę, że wyjazd do Berlina nie zajmie państwu tak dużo czasu i naprawdę byłoby nam bardzo, bardzo miło, żeby Instytut Pileckiego mogli zobaczyć wszyscy posłowie, zarówno strony rządzącej, jak i strony opozycyjnej.</u>
+          <u xml:id="u-56.4" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">A teraz, tytułem uzupełnienia, żebyście się państwo zorientowali, jak wygląda działalność tego instytutu, chciałabym oddać głos pani Hannie Radziejowskiej. Dodam jeszcze, że jest to dla mnie o tyle ważne, że planujemy otwarcie placówki w Nowym Jorku. Dlatego też przed nowelizacją ustawy – tutaj będzie potrzebna też nowelizacja ustawy o Instytucie Pileckiego – chciałabym państwu zaprezentować działalność Instytutu Pileckiego w Berlinie, tak żebyście byli przekonani, że jest to naprawdę bardzo Polsce potrzebne, że jest to bardzo efektywna instytucja. Powołana, przypomnę, do tego, że ma służyć nie lewicy, nie prawicy, ale całości. Już oddaję głos pani dyrektor, pani Radziejowskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękujemy bardzo, pani minister. Oczywiście cieszymy się z ciągłego zaproszenia i, tak jak mówiłem, mamy w planie wizytację w Instytucie Pileckiego w Warszawie, ale czujemy się też zaproszeni do Berlina i już wstępnie zaproszeni do Nowego Jorku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeszcze chwila, jeszcze chwila.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">No wiem, jeszcze chwila ze względu na epidemię. I wiemy, że ewentualnie będą jeszcze potrzebne jakieś działania prawne wcześniej. Chętnie je podejmiemy. Natomiast chętnie też zobaczymy wszystkie przejawy i wszystkie miejsca, gdzie działa Instytut Pileckiego. Natomiast w tej chwili dziękuję pani minister i prosimy panią Hannę Radziejowską, kierownik oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie. Proszę bardzo. Pani Hanna Radziejowska, proszę bardzo o zabranie głosu. Witamy serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Dzień dobry państwu. Dziękuję pani minister, dziękuję panu przewodniczącemu za oddanie mi głosu. Ja się trochę martwię, czy państwo widzą po tysiąc razy moją prezentację, czy widać prezentację po prostu? Przepraszam, że najpierw tak spytam, bo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Widzimy biały tekst na czerwonym tle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Świetnie. Czyli jest to prezentacja. To chciałabym najpierw, opowiadając o naszej działalności...</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Tak jak pani minister powiedziała, naszym głównym filarem jest oczywiście digitalizacja masowa archiwów. Mamy podpisaną umowę z Bundesarchiv, współpracujemy, jesteśmy w tej chwili w trakcie podpisywania. Z powodu pandemii to chwilę trwa, ale de facto digitalizacja już trwa w tych landowych archiwach, tj. Schleswig-Holstein, Hamburg, Brandenburgia, Berlin. W tej chwili rozmawiamy z Nadrenią-Palatynatem. Rzeczywiście poszerzamy naszą pracę archiwalną na całe Niemcy. O tym za chwilę też może powiem.</u>
+          <u xml:id="u-62.2" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Natomiast naszym drugim, bardzo ważnym filarem jest rozumiana szeroko edukacja. Zarówno praca z wystawą, wtedy kiedy możemy ją pokazywać, ale w tej chwili pracujemy głównie on-line, prowadzimy badania nad podręcznikami, nad stanem świadomości wiedzy młodych Niemców, jeśli chodzi o II wojnę światową. Zaznaczę – to jest ogromny problem, że my dysponujemy od wielu lat... Choć to się wydaje absolutnie paradoksalne, że tak naprawdę nie były przeprowadzone żadne badania, które w sposób systematyczny pokazują, co młodzi Niemcy, co w ogóle Niemcy wiedzą o Polsce, co wiedzą o II wojnie światowej. Oczywiście publicystycznie... To jest też kontekst inicjatywy pomnika polskich ofiar niemieckiej okupacji w Berlinie. Oczywiście publicystycznie podkreśla się, że to jest tak zwane puste miejsce w niemieckiej pamięci. Natomiast danych nie posiadamy.</u>
+          <u xml:id="u-62.3" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Jedyne dane, i od nich chciałabym zacząć, mówiąc o pracy edukacyjnej w szkole z podręcznikami, w pracy z twórcami... Punktem wyjścia jest trochę pokazanie, jak wychodzi w badaniach niemieckich, co Niemcy wiedzą. Tutaj z maja 2020 r., czyli z okazji końca wojny. „Die Zeit” przeprowadziło takie badanie, z którego wynika, że 68% Niemców twierdzi, że Niemcy przepracowali czasy narodowo-socjalistyczne i mogą być, powinni być wzorem dla innych państw. 77% twierdzi, że rozliczenie czasów narodowo-socjalistycznych w obliczu rozwoju ostatnich wydarzeń stało się jeszcze bardziej ważne niż kiedyś. I 58% twierdzi, że raczej albo całkowicie się zgadza z twierdzeniem, że Niemcy już nie są odpowiedzialne za czasy narodowo-socjalistyczne, wojny, dyktatury czy zbrodnie w sposób większy niż inne państwa. Te badania bardzo nas poruszyły. Później jeszcze powiem, jakie tam jest najciekawsze podsumowanie, które też w Niemczech było szeroko dyskutowane.</u>
+          <u xml:id="u-62.4" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Przejrzeliśmy podręczniki do matury, które pokazują, że są właściwie trzy najważniejsze tematy poruszane, jeśli chodzi o II wojnę światową. Po pierwsze, oczywiście Holokaust, ale trzeba pamiętać, że w tym Holokauście tak naprawdę nie ma polskich Żydów. To znaczy, jeżeli się pojawia się zbrodnia...Widzą państwo, są europejscy Żydzi i 6 mln ofiar, czyli większość Niemców w ogóle nie ma zielonego pojęcia, jak wyglądała zagłada polskich Żydów, to w ogóle nie jest wyodrębnione. Klasyczne pytanie i klasyczna reakcja. Mamy współpracę z różnymi instytucjami, to jest też fascynujące, jak np. pomnik zagłady Żydów w Berlinie. Jest też wystawa. Edukatorzy pracujący z niemiecką klasą zadają pytanie: drodzy państwo, jak myślicie, ilu zginęło niemieckich Żydów w ramach Holokaustu? Oni odpowiadają: 3 mln. Czyli jakby polskie liczby przeszły na niemieckie. To jest też fascynujące, jak wygląda prawdziwa edukacja. Czyli Holokaust, ale nie ma polskiej historii.</u>
+          <u xml:id="u-62.5" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Po drugie, jest bardzo dokładnie opowiedziany ruch, cały opór niemiecki wobec narodowo-socjalistycznych partii. Czyli, zobaczcie państwo, po lewej jest taka cała tabelka, w której nagle się okazuje, że było sześć różnych grup, które walczyły z Trzecią Rzeszą. Trzeci to jest po prostu samo opowiedzenie… Tutaj kolejna tabelka, niemiecki opór. Mają państwo już aż osiem organizacji. Trzeci element, który jest bardzo ciekawy, to jest właśnie sama faktografia. Ale też są bardzo ciekawe takie elementy, które pokazują sposób myślenia i przekazywania do matury, że np. wypędzenie Niemców jest opisane jako reparacje. Tutaj macie państwo na takiej mapce. I nie ma o Polsce… To jest też fascynujące, znalazłam w ośmiu podręcznikach jedno wspomnienie o Armii Krajowej i o powstaniu w gettcie na tych paru linijkach. Właściwie Polska nie istnieje, nie istnieje „Solidarność” w podręcznikach. Mówię państwu tak informacyjnie, żeby państwo mieli świadomość. Tak naprawdę polska historia sprowadza się do wybuchu wojny, paktu Ribbentrop–Mołotow i kilku linijek, z których dowiadujemy się, że Treblinka, Sobibór czy Auschwitz. To są byłe tereny Polski. Ale nie ma żadnej szerszej świadomości.</u>
+          <u xml:id="u-62.6" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Przepraszam, zabrakło mi jednej tabliczki, która podsumowuje. To znaczy, to jest w ogóle fascynujące, że punktem wyjścia naszej pracy jest to, że w tych badaniach właśnie „Die Zeit” z maja zeszłego roku wyszło, że 2% pytanych respondentów odpowiada, że ich dziadkowie bądź ich rodzina byli zaangażowani w tworzenie Trzeciej Rzeszy, a 30% respondentów twierdzi, że ich dziadkowie, ich rodziny walczyli z Trzecią Rzeszą. Sami publicyści w Niemczech powiedzieli, że coś nie bardzo, bo jeżeli taka jest edukacja, w której się okazuje, że zdecydowana większość walczyła z Trzecią Rzeszą, to, przepraszam bardzo, kto dokonał tych zbrodni?</u>
+          <u xml:id="u-62.7" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">My pracujemy nawet w czasach covidu, mamy średnio po dwa wydarzenia on-line, w których zawsze bierze udział od stu do dwustu osób. Zresztą zaraz pokażę statystyki. Głównie pracujemy z niemieckimi odbiorcami, niemieckimi uczniami, niemieckimi szkołami, ale też niemieckimi artystami. Dla nas wszystkich po takim doświadczeniu przejścia przez poznanie z bliska to naprawdę ta niewiedza jest ogromna. Czyli potrzeba budowania polskich placówek, opowiadania o Polsce na różne sposoby i wywierania nacisku czy też wpływu, żeby w szkołach, żeby w pozaszkolnej edukacji polska historia, ale też polska kultura się pojawiała, jest bardzo ważna.</u>
+          <u xml:id="u-62.8" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Tutaj kilka zdjęć z otwarcia naszej wystawy o Witoldzie Pileckim. To jest wystawa, która ma 600 m2. Wspólnie z Jackiem Fairweatherem, autorem biografii o Witoldzie Pileckim, stworzyliśmy wystawę, w której wzięło udział kilku wybitnych naukowców międzynarodowych, którzy też komentowali. Nadaliśmy tej opowieści taki wymiar międzynarodowy, ale trzeba pamiętać, że opowiadamy nie tylko o historii biograficznej Witolda Pileckiego, ale podkreślamy rolę państwa podziemnego, rządu na emigracji, całego wysiłku państwa polskiego w walce z Trzecią Rzeszą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Przepraszam, czy możemy jeszcze zobaczyć tę wystawę? Posłowie jej nie widzieli. Czy gdzieś mamy jeszcze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Tak. Zaraz ją pokażę. Tutaj chciałam pokazać remont, który w tej chwili trwa. To jest na dole, to jest przestrzeń wystawiennicza. Tutaj widać, jak już przygotowujemy sale konferencyjną, będzie kawiarnia, będzie taka duża przestrzeń, to jest 700 m2. Tutaj jest podsumowanie, nasze różne wydarzenia on-line, program. Już zaraz pokażę wystawę. Tutaj są zdjęcia z wystawy, nasza oferta edukacyjna. To jest opowieść o przedwojennej Polsce, kim był Witold Pilecki, jego rodzina, przez całą działalność w Auschwitz. Mało tych zdjęć, przepraszam bardzo. O, jednak trochę jest.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Pokazujemy, jak wygląda struktura państwa podziemnego, czego częścią było to, co organizował Witold Pilecki. Ale też pokazujemy... To są oryginalne obiekty z muzeum Auschwitz, które pokazują Auschwitz jako część Intelligenzaktion, eksterminacji polskiej inteligencji. Przecież Witold Pilecki był dwa i pół roku w Auschwitz. Budując tę organizację i domagając się bombardowania Auschwitz, domagając się zgody na powstanie, chciał, żeby zniszczyć ten obóz. Widzimy jego oczami i oczami innych świadków, których też pokazujemy. Nagrania są zebrane z różnych archiwów międzynarodowych. Są nagrania więźniów, które przetłumaczyliśmy na niemiecki, na angielski, żeby ludzie mogli posłuchać oryginalnej wersji, spotkać człowieka, który opowiada, czym było Auschwitz. Ale też pokazujemy rozwój Auschwitz i ten moment, kiedy Witold Pilecki decyduje się na ucieczkę, jak wyglądała ta ucieczka. Mamy tutaj oryginalny stół, na którym Witold Pilecki pisał swój pierwszy raport. Po wojnie, tak naprawdę po wyzwoleniu, z Oflagu napisał we Włoszech ten główny raport, który znamy, ale wcześniej, jeszcze tuż po ucieczce, pisał takie krótsze raporty, żeby dawać świadectwo.</u>
+          <u xml:id="u-64.2" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Oczywiście jest tam cała historia Powstania Warszawskiego, komunizmu, tego procesu i nie tylko zamordowania Witolda Pileckiego, ale też jakby pokazujemy historię po. Pokazujemy historię, jak czasy komunizmu zabrały pamięć. To też jest bardzo ważne, wydaje mi się, że dla odbiorców niemieckich to jest szalenie istotne, że oni się dowiadują, czym był komunizm w Polsce jako taka sytuacja, w której sytuacja o naszych bohaterach nie mogła być opowiadana. Pokazujemy, idziemy krok dalej i mówimy: zobaczcie państwo, wartości europejskie są oparte na historii i pamięci. Skoro zarówno Niemcy, jak i komunizm, system sowiecki, Sowieci, ale komunizm w Polsce, zabierały pamięć i niszczyły historię, to właśnie Europa jest tworzona na tym fundamencie, który dają pamięć i historia. My tę historię bardzo późno mogliśmy zacząć odkrywać. Dla Niemców to jest jeden z kluczowych momentów, kiedy pracujemy zarówno z młodzieżą, jak i z badaczami, z tzw. public intellectuals, że dla nich to jest tak troszeczkę zrozumieć, kim my jesteśmy. Bo trzeba pamiętać, że ta opowieść o Polsce, ta niewiedza, którą chciałam pokazać jako pewien fundament, to ona sprawia, jak to jest trudne, żeby pewne rzeczy wytłumaczyć nawet dzisiaj, co się dzieje w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-64.3" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Kiedy zaczęła się pandemia, rozpoczęliśmy... Mamy takie dwa duże programy, zarówno dla nauczycieli, jak i dla szkół. Jesteśmy właściwie jedną z nielicznych niemieckich instytucji i nauczyciele są zachwyceni, że proponujemy pracę on-line. Codziennie mamy szkoły z całych Niemiec, raz w miesiącu mamy specjalne seminaria dla niemieckich nauczycieli. Piszą do nas uczniowie i nauczyciele z dużym zachwytem, że to są jedne z najlepszych zajęć. Bardzo jesteśmy z tego dumni. Tak że to rzeczywiście im dużo daje o historii, ale też wiedzy.</u>
+          <u xml:id="u-64.4" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Produkujemy też z takich obszarów kultury. Stworzyliśmy na przykład grę komputerową. W tej chwili kończy się wersja niemiecka. W każdym razie wkrótce będzie produkcja na szkoły niemieckie, na młodych ludzi. Gra opowiada o młodym prokuratorze, który odkrywa historię Reinefartha, czyli kata Woli, kata Warszawy, i stara się skazać Heinza Reinefartha. Gracz będzie musiał rozwiązywać na zasadzie zagadki kryminalnej i doprowadzić do skazania zbrodniarza. Jak państwo pewnie wiedzą, po wojnie Heinz Reinefarth trzykrotnie był burmistrzem Sylt, czyli takiego niemieckiego Saint-Tropez. Nigdy nie został ukarany. To w ogóle jest wielki problem polsko-niemieckich relacji, że faktycznie za większość zbrodni, czy takich wielkich jak w Warszawie, czy w małych miejscowościach, zbrodniarze nie byli ukarani.</u>
+          <u xml:id="u-64.5" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Nie chcę państwa zanudzać, bo właściwie mogłabym o wszystkim mówić bardzo długo, dużo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Przepraszam bardzo, pani kierownik, czy moglibyśmy jeszcze usłyszeć o kwestiach dotyczących digitalizacji archiwów? Ja może chciałabym tylko wyjaśnić posłom, dlaczego to jest dla nas tak ważne.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Stypendia indywidualne, takie dla badaczy na wyjazdy archiwalne, które trwają dwa tygodnie, miesiąc – one są bardzo drogie, bo trzeba opłacić zakwaterowanie, wyżywienie, podróż. Każdy zawodowy historyk wie, że nawet z takiej tygodniowej czy dwutygodniowej kwerendy w zasadzie rozpoczynamy pracę i ją urywamy. Polscy badacze nie mieli dostępu do materiałów archiwalnych. Po raz pierwszy przywozimy do naszego kraju miliony skanów, które już z nami zostają. Celem tego jest stworzenie... Może wyjaśnię paniom posłankom i panom posłom. Mamy dwa takie ośrodki na świecie i jeden w Europie. Pierwszy to Wiener Library. Drugim, w Stanach Zjednoczonych, jest Holocaust Museum, gdzie są grupowane wszystkie ważne źródła dotyczące II wojny światowej z całego świata. To jest takie centrum, do którego mogą przyjechać badacze. Mają dostęp z jednego komputera do archiwów szwedzkich, duńskich, polskich, wszystkich innych.</u>
+          <u xml:id="u-65.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">I my chcemy stworzyć taką sytuację właśnie w Warszawie, żeby to do nas mogli przyjeżdżać badacze, a także nasi rodzimi historycy, żeby mieli pełen dostęp do całej bazy archiwalnej. Od razu powiem, że mamy tam po prostu bezcenne archiwa, dlatego że są to śledztwa i są to procesy w sprawie zbrodniarzy niemieckich za masowe zbrodnie popełnione w Polsce. To pokazuje, jak działał powojenny wymiar sprawiedliwości, to pokazuje, jak funkcjonował ten system odwróconych sojuszy już po zapadnięciu żelaznej kurtyny. Słowem, jest to po prostu pod wieloma względami bezcenny materiał, który raz przywieziony do Polski zostanie z nami zawsze. Z tego materiału archiwalnego zostaną napisane tysiące książek albo setki tysięcy. To tylko zależy od czasu. To jest pierwszy tak duży projekt, który mamy w III Rzeczypospolitej; pierwszy, który dotyczy archiwów obcych.</u>
+          <u xml:id="u-65.3" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Do tej pory MKDNiS dbało o archiwa polonijne, które są oczywiście istotne i ważne, tylko proszę nie zapomnieć, że kwestie dotyczące państwa polskiego i polskich obywateli rozstrzygały się na poziomie rządów innych państw. Wobec tego wszystkie materiały dotyczące Polski i Polaków, bardzo cenne, są w archiwach państwowych. Chcemy je teraz przywieźć, bo jednocześnie Instytut Pileckiego w Warszawie taką digitalizację robi w Wielkiej Brytanii i w innych krajach europejskich, w Stanach Zjednoczonych. Pół miliona skanów pozyskaliśmy z Organizacji Narodów Zjednoczonych, z Nowego Jorku. Tak że wszystkie źródła ściągamy do Warszawy. Jeszcze oddaję głos pani kierownik. Przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Dziękuję, pani minister, za te uzupełnienia.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Powiem tak: jeśli chodzi o dane statystyczne, to z samego Bundesarchiv w zeszłym roku przywieźliśmy ponad 5 mln dokumentów. Zeskanowaliśmy między innymi całe archiwum w Ludwigsburgu, czyli odpowiednik Głównej Komisji Ścigania Zbrodni Hitlerowskich. To jest całe archiwum śledcze od 1958 r. – wszystkich śledztw, które były podejmowane przez specjalną komórkę, prokuraturę niemiecką opisaną w „Aktach Odessy” Forsytha między innymi, ale nie tylko. I to jest archiwum bardzo ciekawe. Właściwie wszystkie zbiory, które dotyczą okupacji niemieckiej w Polsce, w dużym stopniu z różnych archiwów – Koblencja, Berlin, Bayreuth. Są to też fascynujące zbiory.</u>
+          <u xml:id="u-66.2" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Po wojnie zachodnie Niemcy oficjalnie zbierały dokumenty oraz zeznania i dzienniki od wszystkich urzędników administracji, zarówno wojskowej, jak i cywilnej, jaka okupowała Polskę między 1939 r. a 1945 r., na temat ich działalności. To są takie archiwa, które myśmy odkryli, bo one są ukryte… Ukryte to jest może złe słowo, ale praktycznie nigdy nie były używane, dlatego że to jest zazwyczaj takie archiwum, które jest kojarzone jako archiwum wypędzonych. Dzięki zdigitalizowanym ogromnym zbiorom mamy dostęp. Okazuje się, że właśnie ci urzędnicy, funkcjonariusze aparatu terroru de facto... Ale wiadomo, przecież to była cała administracja państwowa Trzeciej Rzeczy na terenie Polski. Nagle mamy dostęp zarówno do dokumentów z czasów wojny, jak i dzienników, relacji, też stosunku, jak oni postrzegali swoją funkcję. To są bardzo ciekawe rzeczy.</u>
+          <u xml:id="u-66.3" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Jeszcze jedna rzecz. Jesteśmy po raz pierwszy, Bundesarchiv nas wpuściło... To znaczy ta współpraca jest tak dobra, że nasi pracownicy pracują wewnątrz Bundesarchiv przy digitalizacji filmów i fotografii, dlatego że zarówno filmy, jak i fotografie, które dotyczą Polski, nie są i nie były priorytetem dla Bundesarchiv. Może w takiej przenośni, jak to oni nam powiedzieli: „No, wiecie, mamy kilkadziesiąt tysięcy zdjęć, które po prostu są w kartonach »Polska«. My nic o nich nie wiemy, a jak wy byście to wzięli, zdigitalizowali i opisali dla nas, to dzięki temu obie strony wygrywają”. I my w ten sposób pracujemy z materiałami filmowymi, które są niesamowite. Myślę, że to będzie ważna część nie tylko filmów, które znajdujemy, które są polskimi filmami, nawet jeszcze przedwojennymi, o których nawet w Filmotece Narodowej ludzie nie wiedzieli, że one są w Bundesarchiv. Są fotografie będące zapisem doświadczenia niemieckiej okupacji.</u>
+          <u xml:id="u-66.4" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Jedna rzecz, którą chciałabym, dodając do tego, co pani minister powiedziała, bardzo podkreślić. W niemieckiej i światowej historiografii i publicystyce nie ma polskiego świadectwa i polskiego spojrzenia jako równoważnego do każdego innego. I to jest wielki problem, dlatego że jeżeli powstają książki o II wojnie światowej czy opisują okupację, to praktycznie ten głos Polski jest nieuwzględniany. I tak naprawdę ta zmiana, którą w tej chwili wprowadziliśmy... Czytelnia cyfrowa, w której są zbiory polskie, niemieckie i z Instytutu Hoovera, sprawia, że wybitni badacze... Nie wiem, Nikolaus Wachsmann po prostu korzysta z naszych zbiorów, korzysta też z naszych tłumaczeń i pisze książkę. Na przykład teraz powstaje bardzo ważna wielka monografia Auschwitz właśnie jego autorstwa. I praktycznie po raz pierwszy będą używane zeznania polskie.</u>
+          <u xml:id="u-66.5" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Jak patrzymy, historia II wojny światowej staje się jednym z kluczowych politycznych argumentów, takim, jak niektórzy naukowcy mówią – kapitałem moralnym. Pamiętajmy, że ta praca długofalowa, nie tylko edukacja w szkołach, dzieci, praca z twórcami, ale właśnie praca badawcza i przygotowywanie archiwów są jednym z kluczowych punktów, które, miejmy nadzieję, pozwolą na rzetelne przedstawianie historii polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów: okupacji niemieckiej, okupacji sowieckiej i konsekwencji reżimu komunistycznego po wojnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo, pani minister. Dziękuję bardzo, pani kierownik. Proszę bardzo członków Komisji o pytania, spostrzeżenia czy dyskusję po prostu. Proszę bardzo, pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselMarekSuski">Chciałem bardzo serdecznie pogratulować tego wielkiego dzieła. Działacie w trudnych warunkach, ale rzeczywiście te różne ukryte archiwa... Sądzę, że mają się czego wstydzić. Czytałem jedną z relacji, gdzie Niemiec opowiada koledze, że przywiózł sobie z Polski ładny rower. Ten go pyta, skąd go wziąłeś. No, jechał Polak na rowerze, zastrzeliłem go i mam rower. Jeżeli tego typu rzeczy są, to oni naprawdę to ukrywają, a niemiecka młodzież raczej się dowiaduje o polskich obozach koncentracyjnych, a nie o tym, jakich zbrodni ich dziadkowie tutaj dokonali. Trochę się nie dziwię, bo rzeczywiście to ogromny wstyd i hańba, że tak postępowali, mordując ludzi tylko dlatego, że byli Żydami, Polakami, Romami czy jakąś inną nacją, którą uważali za gorszą. Ale rzeczywiście po wojnie było wyparcie. Wielka Trójka nawet wprowadziła embargo. Przez wiele lat był zakaz informowania o zbrodni katyńskiej. Będąc później za żelazną kurtyną, nie mieliśmy możliwości kształtować tej wiedzy historycznej w Europie i na świecie. Dzisiaj tymi nielicznymi siłami, jakimi państwo dysponujecie, próbujecie przełamywać niewiedzę. Myślę, że będziemy robić wszystko, żeby was wesprzeć, a może nawet jeszcze stworzyć lepsze warunki, bo te są naprawdę skromne. Ale wiele dobrego robicie. Dziękuję za to.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu przewodniczącemu. Proszę bardzo, czy ktoś z członków Komisji obecnych? Chyba też nikt z łączących się zdalnie się nie zgłasza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, ja jeszcze tylko tak tytułem uzupełnienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Chciałam powiedzieć, że Instytut Pileckiego pozyskuje prywatne kolekcje. Dwa dni temu prezentował kolekcję Eilerta Diekena. Tak? Dobrze wymawiam nazwisko?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#KierownikoddzialuInstytutuPileckiegowBerlinieHannaRadziejowska">Diekena.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Diekena. Tak. To był policjant niemiecki, który wydał rozkaz i wyrok na rodzinę Ulmów. To jest bardzo duża kolekcja, która jest niedostępna w jakichkolwiek archiwach, która jest też pozyskiwana. Takich kolekcji trochę Instytut Pileckiego już przejmuje.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeszcze tytułem uzupełnienia chciałam bardzo podziękować za te ciepłe słowa. Natomiast wydaje mi się, że musimy być sprawiedliwi. To znaczy, o ile możemy krytykować naprawdę panią Monicę Grütters, że odmawia adresu w sprawie zwrotu dzieł sztuki, w sprawie lustracji dzieł sztuki, które są w instytucjach publicznych bądź u osób prywatnych, o tyle tutaj musimy powiedzieć uczciwie, że współpraca z archiwami niemieckimi jest naprawdę bez zarzutu. Wydaje mi się, że to też wynika z tego, że również w Niemczech są osoby głęboko zaniepokojone wynikami badań, że ponad 30% Niemców uważa, że ich dziadkowie byli w ruchu oporu, a do tego, że tworzyli zbrodniczy system Trzeciej Rzeszy przyznaje się 2%. To już wywołuje pewien niepokój także w samych Niemczech. Tak że chciałabym, żebyśmy po prostu byli sprawiedliwi. Krytykujmy to, co jest złe, ale tam, gdzie współpraca jest dobra, doceńmy ją.</u>
+          <u xml:id="u-74.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Ja też bardzo chciałam wszystkim bardzo podziękować za zaufanie. Mam nadzieję, że teraz ten proces... Musimy jeszcze przeprowadzić proces nowelizacji ustawy o Instytucie Pileckiego, dlatego że Stany Zjednoczone i Nowy Jork są poza granicami UE. To jest inny system prawny, który wymaga innych narzędzi prawnych, żeby założyć tam taką instytucję. Więc jeszcze raz chciałabym serdecznie zaprosić wszystkich posłów z Komisji Kultury do odwiedzenia Warszawy, do odwiedzenia Berlina, bo naprawdę zależy mi bardzo, żeby państwo zobaczyli to na własne oczy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo pani minister i pani kierownik. Rzeczywiście gratulujemy podjęcia tych bardzo ważnych dla państwa polskiego i dla Polaków działań poprzez działalność Instytutu Pileckiego, a w tym przypadku szczególnie poprzez oddział Instytutu Pileckiego w Berlinie. Cieszymy się z tak szerokich poszukiwań archiwalnych, gdzie one dawniej rzeczywiście były często ciężko dostępne, a też z drugiej strony niekiedy polscy badacze trochę się bali zaglądać do archiwów niemieckich z pewnych względów. Więc to bardzo ważne, że teraz są tak szerokie działania w obszarze poszukiwań źródeł, poszukiwań archiwaliów.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Liczymy na to, że będzie się ukazywać właśnie w obszarze języka niemieckiego dużo publikacji tworzonych przez Instytut Pileckiego czy na bazie materiałów, które pozyskuje Instytut Pileckiego, tak aby Niemcy, szczególnie młodzież niemiecka, czy to z publikacji internetowych, czy bardziej zainteresowani z publikacji książkowych, dowiadywali się, jak rzeczywiście wyglądała historia relacji polsko-niemieckich i w ogóle historia Polski, historia Niemiec. A też myślę, szczególnie że te badania, które przytoczyła pani kierownik... Rozumiem, że pani trochę przewrotnie nazwała ich wyniki fascynującymi, bo one de facto są ponure, dlatego tym bardziej jest to powód do jeszcze aktywniejszego działania. Myślę, że jest to też zadanie naszej Komisji i polskiego Sejmu, aby wspierać te działania. Oczywiście podejmiemy w razie potrzeby prace, które ułatwią utworzenie oddziału w Nowym Jorku.</u>
+          <u xml:id="u-75.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak że bardzo dziękujemy pani minister i pani kierownik. Myślę, że dzisiaj na tym będziemy kończyć. Serdecznie dziękuję wszystkim za udział w Komisji. Wyczerpaliśmy porządek dzienny. Zamykam posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..b010970
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kspxx-00040-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 40/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 40/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KSP">40</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MKDNiS Katarzyna Zalasińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków MKDNiS Katarzyna Zalasińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorKatarzynaAbramowicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Katarzyna Abramowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuMagdalenaGawin" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Magdalena Gawin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MKDNiS Magdalena Gawin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBozenaZelazowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bożena Żelazowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekSwiat" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Świat</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrAdamowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Adamowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Babinetz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnywdepartamencieMKDNiSLukaszCzwojda" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny w departamencie MKDNiS Łukasz Czwojda</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KSP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury i Środków Przekazu</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..7302e98
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00040-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,157 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Szanowni państwo, przed kilku dniami zmarła pani poseł Anna Wasilewska, która przez dwie kadencje bardzo merytorycznie pracowała z nami w Komisji Kultury i Środków Przekazu. Bardzo proszę o uczczenie pamięci pani poseł Anny Wasilewskiej minutą ciszy. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Witam serdecznie panie i panów posłów. Witam gości dzisiejszego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu, panią minister Magdalenę Gawin – podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Witamy panią Katarzynę Zalasińską – dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków oraz pana Łukasza Czwojdę – radcę prawnego z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie będzie realizowane z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres e-mail kksp@sejm.gov.pl. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przystępujemy do sprawdzenia kworum. Proszę państwa posłów biorących udział w posiedzeniu zdalnie o naciśnięcie dowolnego przycisku w aplikacji w celu potwierdzenia obecności, na urządzeniu umożliwiającym porozumiewanie się z nami na odległość. Państwa posłów obecnych na sali proszę o przyłożenie kart do czytników po lewej stronie. Proszę o oddanie głosu, abyśmy mogli stwierdzić kworum. Proszę o zamknięcie głosowania i podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W posiedzeniu czynny udział bierze 26 osób. Mamy kworum. Kworum jest potwierdzone. W związku z tym przechodzimy do porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia, które obejmuje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej – druk nr 1012 – kontynuacja. Kontynuujemy ogólną debatę o projekcie. Prezydium Komisji otrzymało wniosek-notatkę państwa posłów dotyczący konieczności wprowadzenia w polskim porządku prawnym przepisu karnego na potrzeby rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2019/880 z dnia 17 kwietnia 2019 roku w sprawie wprowadzania i przywozu dóbr kultury. Otwieram dyskusję. Czy są pytania? Proszę bardzo, pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMarekSuski">Dzień dobry. Witam państwa. Witam przewodniczących, panią minister. Otrzymaliśmy notatkę, ale jest niepodpisana. Chciałem zapytać kto jest jej autorem. Warto to wiedzieć. Z drugiej strony, po naszej długiej analizie projektu postulowaliśmy, aby dokonać pewnych zmian, które nie przeszkadzałyby w pozyskaniu lub odzyskaniu dzieł skradzionych w Polsce. W tym projekcie nie widzę żadnych poprawek. Tak więc nasza dyskusja nie znalazła jakiegokolwiek odzwierciedlenia w projekcie ustawy. Jest to samo, co było wtedy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu przewodniczącemu. Pan poseł Piotr Adamowicz. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselPiotrAdamowicz">Dziękuję. Panie przewodniczący, pani minister, szanowne panie i panowie, to w zasadzie pytanie do pani minister. Treść notatki jest jednoznaczna. Sformułowanie mówi wprost o konieczności wprowadzenia w polskim porządku prawnym przepisu karnego itd. Nasza dyskusja powinna skupić się na tym. Przeglądałem stronę internetową Parlamentu Europejskiego. Te przepisy były procedowane w Brukseli czy też w Strasburgu – mniejsza o to, gdzie – jesienią 2018 roku. Przejrzałem też dyskusję i wyniki głosowania. Nie zauważyłem tam jakiejś szczególnej aktywności europosłów obecnie rządzącego obozu w naszym kraju. O ile się nie mylę, wstrzymali się od głosu. W konsekwencji, jeśli przedstawiciele obozu rządzącego na poprzednim posiedzeniu Komisji zgłaszali różnego rodzaju wątpliwości, problemy, to rodzi się pytanie wprost – czy popierają, czy nie popierają projekt? To przedłożenie ministerialne wynikające z tego, że jesteśmy członkiem Unii Europejskiej. Parlament Europejski wprowadza w życie te przepisy, które wprowadza. Pytanie jest krótkie – głosujemy za, przeciw czy też wstrzymujemy się od głosu? Przypominam, o ile się nie mylę, że członkowie Parlamentu Europejskiego z ramienia obozu prawicy wstrzymali się od głosu. To jedna kwestia, którą chciałem poruszyć.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselPiotrAdamowicz">Na kanwie poprzedniej dyskusji chciałbym przedstawić ogólną refleksję. Mówimy tu o zabytkach, które utraciliśmy w różny sposób. Chciałem zwrócić uwagę szanownej Komisji i pani minister na jeden szczegółowy problem. Będę posiłkował się przykładem z mojego miasta, czyli z Gdańska. W Gdańsku w kościele św. Mikołaja od 1946 roku znajduje się obraz – ikona późnośredniowieczna – Matki Boskiej Zwycięskiej patronki Lwowa. Ten obraz trafił do Gdańska ze Lwowa. W kościele pod wezwaniem św. Piotra i Pawła znajduje się obraz, który bodajże w 1952 roku, lub w 1954, nie pamiętam, za sprawą duszpasterza polskich Ormian – księdza Filipiaka trafił do Gdańska ze Stanisławowa. Do tej pory znajduje się w Gdańsku. Gdy na początku lat 90. nastąpiła Wiosna Ludów, gdy upadł Związek Radziecki, pojawiły się głosy, pytania, skoro narody takie jak np. ukraiński, odzyskując suwerenność, odradza się życie katolickie… Mówimy tu o przedmiotach kultu kościoła katolickiego, choć w obrządku wschodnim, w pewnych przypadkach ormiańskim. Czy te dobra, przedmioty kultu powinny czy też nie powinny wrócić do Lwowa, a w drugim przypadku do Stanisławowa? Przedstawiciele hierarchii wykazywali daleko idącą otwartość i mówili wprost, że być może trzeba będzie zwrócić te dwa obrazy do wspólnot wiernych we Lwowie, tudzież w Stanisławowie. To cenne obrazy. To najważniejszy obraz dla Ormian polskich. Kiedyś część Ormian z Gliwic i jeden z księży próbowali zabrać ten obraz z Gdańska do Gliwic, bo tam jest bardzo silna wspólnota ormiańska. Przywołuje tę historię z tej prostej przyczyny, że jeśli rozmawiamy o odzyskiwaniu, przekazywaniu, wymianie dóbr kultury, to miejmy też na uwadze to, że tego typu problem pojawi się na pewno, gdyż Ukraina jest niepodległym państwem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. To oczywiście ciekawy problem, ale na poprzednim posiedzeniu Komisji pani dyrektor powiedziała, że w tym zakresie mamy umowę z Ukrainą. Tego brakuje w relacjach polsko-białoruskich i polsko-rosyjskich. Wiadomo, że dużo trudniej jest o taką umowę z tamtymi państwami. Proszę bardzo, pan poseł Jacek Świat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJacekSwiat">Pani minister, szanowni państwo, mam dwa pytania uzupełniające. Pierwsze – w rozporządzeniu rady funkcjonuje pojęcie „dobra powracające”. Czy mógłbym poprosić o interpretację tego terminu? Druga kwestia – rozporządzenie i tym samym projekt ustawy nie dotyczą dóbr kultury, które zostały odkryte na obszarze celnym unii. Jak to rozumieć? Czy chodzi o dobra kultury, które powstały na obszarze celnym unii, gdy ten obszar celny już istniał? To chyba trochę bez sensu. Jeśli coś powstało w ostatnich kilku czy kilkunastu latach, to z natury rzeczy nie może być zabytkiem. Jak rozumieć ten obszar celny? Czy przedmioty, które powstały lub zostały odkryte zanim powstała unia czy jej obszar celny będą wyłączone z tego rozporządzenia i z ustawy? Czy państwa, które zmieniły granice też będą wyłączone? Polska jest w obszarze celnym unii, ale nasze kresy, które kiedyś były Polską, a dziś nie są, nie są w jej obszarze celnym. Jak interpretować to sformułowanie? Jak daleko ono sięga wstecz i jak geograficznie? To ten drugi problem. Jeśli traktujemy bardzo szeroko pojęcie obszaru celnego unii, w sensie geograficznym i historycznym, to rozwiewa nam to wszystkie wątpliwości, które były zgłaszane wcześniej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo panu posłowi. Przypominam, że to pan poseł Jacek Świat zgłaszał potrzebę dostępu do załączników przez nas. Czy pan poseł Piotr Adamowicz chce zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselPiotrAdamowicz">Tak, panie przewodniczący. Wspominając o obrazach, które są w Gdańsku zapomniałem zadać jedno proste pytanie, skierowane oczywiście do pani minister – czy polski parlament ma prawo zmieniać przepisy wprowadzane przez Parlament Europejski? Jeśli nie, to przystępujemy do głosowania i dyskusja jest po prostu bezprzedmiotowa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję. Bardzo proszę, pani przewodnicząca Bożena Żelazowska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselBozenaZelazowska">Panie przewodniczący, pani minister, szanowni państwo, może ponowię moje pytanie, które zadałam na poprzedniej Komisji. Dotyczy ono tego, jak to rozporządzenie się ma do zbiorów, które znajdują się za naszą wschodnią granicą i czy ono w jakiś sposób pomoże rozwiązać ten problem. Czy będzie miało wpływ na odzyskanie tych zbiorów, które już od wielu lat należą do państwa polskiego – bo wtedy tam była Polska – ale ciągle są we władaniu innych instytucji? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo pani przewodniczącej. To faktycznie była zasadnicza wątpliwość z poprzedniego posiedzenia Komisji. Myślę, że teraz oddamy głos pani minister i pewnie też pani dyrektor. Bardzo proszę o ustosunkowanie się do tych pytań i ogółem do problemu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuMagdalenaGawin">Szanowny panie przewodniczący, szanowni członkowie Komisji, chciałam jeszcze zapytać czy dobrze mnie słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Bardzo dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Bardzo dziękuję. Chciałam przede wszystkim bardzo serdecznie podziękować wszystkim posłom za zainteresowanie tą kwestią. Wskazuje to na to, że kwestie obrotu dobrami kultury znajdują zainteresowanie i są przedmiotem państwa uwagi. Jestem za to bardzo wdzięczna. Jak wiadomo, dyskutowaliśmy już nad zmianami w przepisach karnych na poprzednim posiedzeniu Komisji, więc dzisiejsze posiedzenie należy traktować jako ciąg dalszy dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Szanowni państwo, chciałam jeszcze zwrócić uwagę, że dzisiejsza dyskusja jest bardzo ciekawa i wszystkie pytania sobie zanotowałam, ale chciałam rozdzielić dwie kwestie – restytucji i przekazywania oraz tę, nad którą dziś debatujemy, czyli wprowadzenia zmian w porządku prawnym – przepisu karnego na potrzeby rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. To dwie całkowicie różne kwestie.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Teraz odniosę się do tego, o czym mówił pan przewodniczący poseł Suski. Departament Ochrony Zabytków dostarczył notatkę, której autorem jest pani dyrektor Katarzyna Zalasińska. Departament także dostarczył państwu rozporządzenie, aby państwo mogli dokładnie przeanalizować kwestie, o których mowa. Dotyczą one, jak państwo mogą zobaczyć w dużej mierze wykopalisk archeologicznych. W dostarczonej tabelce możecie dokładnie prześledzić ile lat mają te zabytki, jakiej kategorii zabytków to dotyczy.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, nie wdrażamy dziś prawa, które dotyczy restytucji dóbr kultury, tylko odnosi się do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Przypomnę, że chodzi o wdrożenie na terenie Unii Europejskiej wspólnych zasad zapewniających skuteczną ochronę przed nielegalnym handlem dobrami kultury przewożonymi z krajów trzecich, które powstały lub zostały odkryte oraz zapobieganie finansowaniu terroryzmu z nielegalnej sprzedaży dóbr kultury przywożonych do Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Na poprzednim posiedzeniu rozmawialiśmy o tym, ale jeszcze raz postaram się podkreślić to, że Polska nie ma mniejszości narodowej czy obraz społeczny jest inny niż na Zachodzie. Nie zmienia to faktu, że Polska może być i prawdopodobnie jest krajem tranzytowym w nielegalnym przewożeniu dóbr kultury. Organizacje terrorystyczne – to trzecie źródło finansowania – utrzymują się z obrotu dziełami kultury. To co widzimy w telewizji – niszczenie muzeów, rzeźb to jest jakaś część rzeczywistości, ale druga część jest taka, że jest ogromny rabunek dóbr kultury, które następnie przewozi się na teren Unii Europejskiej. W Unii Europejskiej i w parlamencie trwała bardzo ożywiona dyskusja, bo niestety te dobra sprzedawane są na aukcjach albo kolekcjonerom prywatnym. Zadaniem zmiany naszego prawa jest uniemożliwienie tego stanu rzeczy, jaki dziś mamy, tj. że Polska jest krajem tranzytowym. Tak należy rozumieć potrzebę wdrożenia tego rozporządzenia.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Przypominam jeszcze wszystkim nieprzekonanym posłom, bo bardzo chcę wszystkich przekonać co do konieczności wdrożenia tego prawa, że jest to nasz obowiązek i Polska będzie płaciła kary, których oczywiście nie chcemy płacić. Co więcej, mam nadzieję, że wszyscy członkowie Komisji popierają cały system środków, które musimy wdrożyć, aby utrudnić terrorystom pozyskiwanie środków na ich działalność.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, ponieważ kwestia restytucji i przekazywania budzi duże zainteresowanie członków Komisji, proponowałabym poświęcić temu oddzielne posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. To dwie zupełnie rozłączne kwestie.</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeszcze raz odniosę się do uwag pana przewodniczącego Suskiego odnośnie do przepisów karnych, które wdrażają nam rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Nie możemy mieszać dwóch spraw – restytucyjnych oraz tych, które są związane są z nielegalnym obrotem dobrami kultury i finansowaniem terroryzmu. Odnosząc się do uwag, rzeczywiście jest tak, że Polska z krajów europejskich ma najbardziej przesunięte granice ze wschodu na zachód – 500 km. W czasach nowożytnych to była Rzeczpospolita Obojga Narodów, potem II Rzeczpospolita i w końcu mamy takie granice terytorialne, jakie mamy. Chciałam jeszcze przypomnieć, że teraz mamy oddzielne umowy, które są zawierane z państwami na wschodzie i z Ukrainą i z Białorusią. W Supraślu znajduje się muzeum ikon, które zostały przechwycone na granicy i przeszły na rzecz Skarbu Państwa. Nie widzę żadnego związku pomiędzy dobrami wywożonymi ze Wschodu, bo tu działa zupełnie odrębny system prawny.</u>
+          <u xml:id="u-14.8" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Pan poseł Adamowicz wspomniał o dyskusji i głosowaniu w Parlamencie Europejskim. Chciałam to skomentować w następujący sposób – istnieją pewne kwestie, nawet, kiedy toczy się tak ostry spór polityczny, jak w Polsce, które powinny być wdrażane przy zgodzie wszystkich partii politycznych. Taką na pewno jest kwestia dóbr kultury, restytucji kultury. Ogromnie cieszymy się, że wszystkie ugrupowania polityczne w Polsce poparły rezolucję w sprawie obchodów dnia totalitaryzmu i wyznaczenia jako patrona tego dnia rotmistrza Witolda Pileckiego. Uważam, że kwestie dotyczące dóbr kultury powinny iść w takim ogólnym uzgodnieniu – od prawa do lewa. To nazywa się bipartism. U nas mamy trochę inny system i nie chodzi tu o zgodę dwóch partii politycznych, ale wszystkich. To dla kraju tak ważne i istotne, że nasze wewnętrzne podziały nie odgrywają tu roli. Bardzo liczę także na aktywność opozycji, panie pośle. Tu zarówno partia rządząca, jak i wszystkie partie opozycyjne mają prawo wnoszenia własnych wniosków i inicjowania dyskusji i prowadzenia całych kampanii. Oczywiście od tego są posłowie w Parlamencie Europejskim, aby uwrażliwiać także na kwestie restytucji i dóbr kultury zagrabionych podczas II wojny światowej. Nie dotyczy to wyłącznie posłów Prawa i Sprawiedliwości, co jeszcze raz podkreślę, ale wszystkich posłów, reprezentujących nasz kraj w parlamencie Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-14.9" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Odpowiadając na pytanie pana posła Jacka Świata – co to są dobra powracające – chciałabym oddać głos pani dyrektor Zalasińskiej. Co do obszaru celnego, to rzeczywiście obszar celny z 2019 roku. Obowiązuje nas współczesny podział i geografia polityczna Europy. To jest jasne. Teraz chciałabym jeszcze poprosić o głos panią dyrektor Zalasińską, która sprecyzuje termin „dobra powracające”. Jeszcze raz zgłaszam formalny wniosek do pana przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu, abyśmy mogli poświęcić odrębne posiedzenie kwestiom restytucji dóbr kultury i ich odzyskiwaniu. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Na tym etapie bardzo dziękuję pani minister i proszę bardzo panią dyrektor o zabranie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Bardzo dziękuję. Pani minister, panie przewodniczący, odpowiadam na pytanie, które się pojawiło, dotyczące pojęcia towarów powracających. Na tle tego rozporządzenia towary powracające są rozumiane tak, jak w rozporządzeniu unii nr 952/2013. Tam zostało powiedziane, że towary nieunijne, które prywatnie zostały wywiezione jako towary unijne poza obszar celny unii są powrotnie wprowadzane na ten obszar w terminie trzech lat i zgłaszane do dopuszczenia do obrotu. Na wniosek osoby zainteresowane zostają zwolnione z należności celnych. W zakresie przepisów celnych te towary są tak rozumiane.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">W uzupełnieniu, jeśli chodzi o notatkę, w informacji przesłanej do Komisji było wskazane jej autorstwo. Jednocześnie proszę przyjąć moje przeprosiny, że w samej treści notatki nie zostało to wyraźnie wyartykułowane. Dodatkowo ta notatka została uzupełniona o kwestie, o które państwo pytali ostatnim razem – oprócz współpracy z Ukrainą mamy analogiczną umowę z Białorusią. Uzupełniam to, bo wówczas tego państwu nie powiedziałam. Znalazło się to na końcu notatki.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Chciałam jeszcze wspomnieć, że to rozporządzenie jest konsekwencją spójnej polityki unii, prowadzonej od 2015-2016, która dotyczy przeciwdziałaniu terroryzmowi. Chciałam tylko wspomnieć, że jednym z tych narzędzi, oprócz rozporządzenia, które dziś pośrednio jest przedmiotem państwa analiz jest chociażby dyrektywa AML o przeciwdziałaniu terroryzmowi. Rządowy projekt, który wdraża tę dyrektywę i realizuje dokładnie te same cele był już przedmiotem rozpatrzenia i został uchwalony przez Sejm i Senat i został przekazany do prezydenta. Oczywiście problematyka, o której mówimy nie ma związku z restytucją, aczkolwiek pośrednio jesteśmy beneficjentami działalności unii w tym obszarze w kontekście strat wojennych. Unia dąży do lepszej i większej kontroli przepływu dóbr kultury na jej terenie. Dzięki tym działaniom związanym kontrolą wwozu, wywozu, przewozu i przepływu dóbr kultury i zainteresowania rynkiem sztuki przez Unię Europejską – część strat znajduje się na jej terenie, a nie tylko poza jej granicami – dzięki tej lepszej kontroli i pracy nad większą transparentnością rynku sztuki mamy większą szansę, aby te obiekty na terenie unii ujawniać. Bardzo pośrednio, ale te działania i to rozporządzenie są istotne. Dają większą kontrolę przepływu dóbr kultury na terenie Unii Europejskiej, co jest bardzo ważnym działaniem, które umożliwia uruchamianie przepisów restytucyjnych, które są w unii i do polskiego prawa również zostały implementowane. To taki szerszy kontekst, w uzupełnieniu argumentów, które przedstawiła pani minister. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo, pani dyrektor. Czy państwo posłowie chcieliby jeszcze o coś zapytać? Proszę bardzo, pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMarekSuski">Chciałbym powiedzieć panu posłowi, że w Polsce nie ma obowiązku przyjmowania wszystkiego jak leci, tego co przyjmie Unia Europejska. Wiele krajów nie przyjmuje wielu ustaw, rozporządzeń, a nawet nie wykonuje wyroków TSUE. Nie jest tak, że można nas postraszyć karami i będziemy robili wszystko tak, jak unia chce, bo jesteśmy suwerennym krajem. Oczywiście ściganie przestępstw i przemytu jest jak najbardziej wskazane. W dokumentach, które otrzymaliśmy wymienione są różne typy dóbr kultury, które są objęte tym zakresem. Tu są dobra kultury dwustupięćdziesięcioletnie, czyli w jakimś sensie wiekowe, ale zaskoczyła mnie jedna rzecz, może to wynika z jakiegoś złego tłumaczenia – oryginalne…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">…panie przewodniczący, przepraszam że się wtrącę, ale chodzi nawet o starsze niż 250 lat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMarekSuski">Tak, jest napisane „starsze niż”. Jest jedna kwestia – oryginalne asamblaże i kompozycje z dowolnych materiałów. Samo pojęcie „asamblaże” powstało w XX wieku i odnosiło się do dzieł, które były tworzone od XIX wieku, czyli młodszych niż 200 lat. Może to jakieś nieprecyzyjne tłumaczenie. Cała reszta nie budzi specjalnie moich zastrzeżeń. Chciałbym zapytać o liczbę ujawnionych w Polsce zdarzeń związanych z przemytem z Syrii, z których dochody przeznaczone były na wsparcie działalności terrorystycznej. Uzasadnienie, że mamy tu wprowadzać takie przepisy, bo gdzieś w Holandii są paserzy, którzy kupują od przemytników którzy wspierają terrorystów, dobrze aby było poparte danymi ile takich przypadków było w Polsce i czy w ogóle ujawniono przypadki przemytu z krajów objętych embargiem. Czy Polska jest na szlaku przemytu tego rodzaju dzieł sztuki i w ogóle ile w Polsce ujawniono przypadków przemytu dzieł sztuki, z których dochody przeznaczono na wsparcie terroryzmu? Być może ten przepis jest martwy, jeśli chodzi o Polskę. Generalnie chciałbym też zapytać panią minister z jakich powodów nasi parlamentarzyści wstrzymali się w głosowaniu, bo musieli mieć jakiś powód. Być może jest tu coś więcej, czego nie wiemy, co było powodem wstrzymania się od głosu naszych przedstawicieli w Unii Europejskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję. Czy jeszcze ktoś z państwa posłów chciałby zadać pytanie? Jeśli nie, to będziemy zmierzali do końca. Proszę bardzo, pan poseł Jacek Świat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselJacekSwiat">To nie tyle pytanie, ale podziękowanie dla pani minister i dla ekipy za to, że dostaliśmy te materiały, które mi osobiście pomogły zrozumieć cały kontekst sytuacji. Bardzo się cieszę z deklaracji spotkania z Komisją tylko w kwestii restytucji dóbr kultury. Jak widać leży nam to wszystkim na sercu, niezależnie od barw politycznych. Myślę, że będzie można pójść dalej w debacie, którą toczymy. W istocie przepis, o którym w tej chwili rozmawiamy jest ważny i potrzebny choćby po to, aby Polska nie była słabym ogniwem na granicach celnych unii i nie stała się główną ścieżką przemytu dóbr kultury z krajów ogarniętych wojną. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Bardzo dziękuję panu posłowi. Czy jeszcze ktoś z państwa chce zabrać głos? Jeśli nie, to bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Bardzo dziękuję. Bardzo mnie cieszy zainteresowanie członków Komisji. Widać, że jest ono autentyczne i niewymuszone. To nasze dobro wspólne, abyśmy rozmawiali na temat obrotu dobrami kultury na terenie Unii Europejskiej i roli, jaką w tym wszystkim może i powinna odegrać Polska. Bardzo dziękuję za uwagę pana posła Świata, aby Polska nie stała się tym krajem tranzytowym, aby nasze granice strzegły mocniej, aby nasze służby celne miały narzędzia, choćby przewidziane w tym przepisie karnym, który przewiduje przepadek danego artefaktu, nawet bez względu na to, że nie jest on własnością osoby wwożącej. Tu są narzędzia, które na pewno nam pomogą.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, szanowni członkowie Komisji, dyskusja na temat obrotu dobrami kultury toczyła się w Parlamencie Europejskim przez kilka lat i była przedmiotem bardzo żywej dyskusji. Problem polegał na tym, że oficjalnie kraje członkowskie Unii Europejskiej i Parlament Europejski wielokrotnie potępiały i wypowiadały się przeciwko jakimkolwiek aktom terroryzmu. Niestety badania – pamiętam dyskusję, która toczyła się w Anglii, gdy jeszcze była w Unii Europejskiej – wiodły do tego wniosku, że te dobra kultury znajdują odbiorców na terenie Unii Europejskiej. To był główny problem. Unia wysyłała różne monity, które miały wzmocnić obrót dobrami kultury, ale potem policja wykazywała, że one znajdują odbiorców na terenie unii. Ten przepis służy temu, aby Polska jako kraj nie była krajem tranzytowym.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Odnosząc się do pytań dotyczących przestępczości, wydają się one bardzo ważne. Musimy wszyscy zdać sobie sprawę, jaki jest zakres i zasięg tego zjawiska, a z drugiej strony musimy zobaczyć, że do tej pory nie mamy właściwych narzędzi, aby z tym walczyć. Proponowałabym panie przewodniczący, aby zaprosić na posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu Policję, która dysponuje odpowiednimi wykazami i przede wszystkim mogłaby powiedzieć jakich narzędzi do tej pory jej brakowało, aby powstrzymać przemyt.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Ostatnie posiedzenie dotyczące przestępczości było przedmiotem dyskusji Komisji Kultury i Środków Przekazu w 2016. Od tamtej pory bardzo dużo zrobiliśmy w zakresie przestępczości. Dlatego takie wspólne posiedzenie z zaproszeniem Policji i Krajowej Administracji Skarbowej jest naprawdę potrzebne. To naprawdę ciekawy temat i prawdopodobnie członkowie Komisji Kultury i Środków Przekazu chcą mieć wiedzę, jakie postępy zrobiliśmy od 2016, jak u nas wygląda wykrywalność, jeśli chodzi o obrót nielegalnymi artefaktami, które zostały nielegalnie pozyskane w Polsce lub były nielegalnie sprzedawane oraz jaką mamy wiedzę na temat dóbr kultury, które wwożone są na teren Polski z zamiarem sprzedania ich w Europie Zachodniej. To jest mój postulat. Uważam, że to na tyle ciekawe, iż spotka się z przychylnym przyjęciem.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeśli chodzi o uwagi pana przewodniczącego Suskiego, bardzo za nie dziękuję, ale wydaje mi się, że pan czytał załącznik C, a my dziś rozmawiamy tylko nad pierwszą częścią wdrożenia tego rozporządzenia unijnego, która dotyczy tylko załączników z grupy A. Proszę tam jeszcze zerknąć. Na pewno czytał pan ten załącznik C. Dziś rozmawiamy tylko na temat artefaktów z grupy A.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Proszę państwa, z dobrami nielegalnie pozyskanymi i ich obrotem zmagają się wszystkie kraje europejskie. To nie jest tylko problem Polski. Rzeczywiście problemem Polski jest kwestia restytucji. Jak wskazują badania naukowe, Polska stała się ofiarą prawdopodobnie jedynych tak dobrze zaplanowanych działań, prawdopodobnie jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Te kwestie stawały w UNESCO od lat 70. Mamy jeszcze Radę Europejską, która może teoretycznie uchwalić jakąś konwencję. Chcielibyśmy przedstawić co do tej pory zostało zrobione i być może wspólnymi siłami uda się nam zbudować koalicję państw w tym zakresie. Polska nie może zrobić tego sama. Takie pomysły muszą być przeprowadzone w grupie państw, aby od strony UNESCO i Rady Europejskiej wyszedł jakiś impuls. Tak jak powiedziałam, kwestie restytucji zasługują na zupełnie odrębną rozmowę. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo, pani minister. Czy pani dyrektor chciałaby coś jeszcze dodać do tej wypowiedzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#DyrektordepartamentuMKDNiSKatarzynaZalasinska">Nie, pani minister powiedziała absolutnie wszystko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. W takim razie zamykamy ogólną debatę o projekcie. Bardzo dziękuję pani minister za to, że wyraźnie wybrzmiało, że zakres tej nowelizacji ustawy nie dotyczy restytucji dóbr kultury i zabytków, ponieważ faktycznie wielu członków miało zasadnicze wątpliwości w tym zakresie. Dobrze, że członkowie Komisji mają taką wrodzoną czy nabytą czujność w tym obszarze. Dobrze, że odbyła się dyskusja na ten temat. Dziękuję też pani dyrektor za doprecyzowanie, że jednak jest umowa z Białorusią. Po dyskusji na poprzednim posiedzeniu nawet ja zasugerowałem się tym, co usłyszeliśmy. Dobrze, że jednak jest ta umowa z Białorusią. Dziękujemy.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przy wsparciu pani minister mamy już zaplanowane posiedzenia Komisji do końca tego roku. Może być kilka posiedzeń odnośnie do restytucji dóbr kultury i ochrony zabytków oraz kwestii przestępczości w tym obszarze. Faktycznie, być może z udziałem Policji i KAS. Myślę, że warto też dyskusję na temat restytucji dóbr kultury i obszaru ochrony zabytków przeprowadzić na tyle wcześnie, aby można było pewne konkluzje przeprowadzić przed ostatecznym przygotowaniem budżetu. Na pewno zawsze warto zwiększyć środki na ochronę zabytków i na pewno również dla Instytutu Polonika, bo są zdecydowanie za małe, na rzecz konserwacji, renowacji i ratowania zabytków polskiego dziedzictwa narodowego i kulturowego na Wschodzie. Teraz zamykamy dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania. Przechodzimy do rozpatrzenia projektu ustawy. Oczywiście chodzi o ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej. Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie słyszę. Rozumiem, że tytuł został przyjęty przez Komisję. Czy są uwagi do art. 1? Proszę bardzo, posłowie nie mają uwag, ale ma je Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, mamy jedną uwagę, w zasadzie redakcyjną, do art. 1 – do wyjaśnienia. W tym artykule posługujemy się sformułowaniem „z terytorium państwa nie będącego państwem członkowskim Unii Europejskiej”. Chcemy tylko zwrócić uwagę, że w art. 59 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami posługujemy się sformułowaniem „terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej”. Naszym zdaniem warto byłoby jednak stosować w całej ustawie jednolite sformułowanie i w tym przepisie zmienić wyrazy „państwem członkowskim” na „członkiem Unii Europejskiej”. W pozostałym zakresie przepisów tej ustawy do tej pory to sformułowanie stosowane było jednolicie. Przepis art. 108a byłby jedynym, w którym występowałaby ta drobna różnica. To oczywiście rzecz, którą możemy sami wykonać w ramach upoważnienia Wysokiej Komisji, jeżeli będzie ze strony państwa i strony rządowej akceptacja takiej zmiany. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Wydaje się to logiczne. Czy pani minister ewentualnie chciałaby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, korzystając z tego, że obecny jest nasz legislator z Departamentu Ochrony Zabytków pan Łukasz Czwojda proponowałabym, aby jeszcze odniósł się do tego, skądinąd bardzo rozsądnego postulatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan radca prawny MKDNiS Łukasz Czwojda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#RadcaprawnywdepartamencieMKDNiSLukaszCzwojda">Oczywiście jest to zmiana niemerytoryczna, więc w zasadzie ma uzasadnione podstawy i trudno się z nią nie zgodzić, jeśli tak mogę powiedzieć. Ze swojej strony oczywiście aprobuję tę zmianę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo panu radcy. Jest zgoda Komisji na to, aby upoważnić Biuro Legislacyjne do naniesienia tej korekty? Jest. Jeśli nie ma innych uwag, a rozumiem że nie ma, to uznaję że art. 1 został rozpatrzony przez Komisję. Proszę, jeszcze pan przewodniczący Marek Suski. Do art. 1?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselMarekSuski">Tak, do art. 1 w części dotyczącej określenia zakresu w części A załącznika. W części A załącznika również są „oryginalne asamblaże”. Część tych wymienionych w załączniku B i C artefaktów starszych niż 250 lub 200 lat jest w załączniku A bez określenia „starsze niż”. Są tu niektóre starsze niż 100 lat, ale w opisanych przypadkach w ogóle nie ma wymienionego wieku. Chodzi o przedmioty o wartości etnograficznej i te asamblaże, kompozycje z dowolnych materiałów. Moim zdaniem część A należy rozumieć za rozszerzającą treść załączników B i C. Pani minister, uważam że część A obejmuje szerszy zakres przedmiotów objętych tym aktem prawnym. To tyle, jeśli chodzi o czytanie tych załączników. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Ad vocem, bo chciałam to wyjaśnić. Załącznik A jest tworzony na podstawie przepisów, które istnieją także w państwach trzecich – te państwa trzecie wskazują cezurę. U nas jest np. na większość 50 lat, a w tych krajach może być 100-200-250 lat. Dlatego ten załącznik A tak wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, tytułem uzupełnienia, ponieważ kwestie restytucyjne w tej nowelizacji budzą chyba największe zainteresowanie, chciałam powiedzieć, że kwestie restytucji mogą przyspieszyć, jeśli wszyscy posłowie bardzo szeroko spojrzą na ten problem. To nie jest kwestia tylko rządu i jednego, dwóch czy trzech ministrów. Uważam, że organizacja wspólnego posiedzenia z komisją kultury w Bundestagu jest bardzo dobrym pomysłem, gdyż większość członków tamtej komisji w ogóle nie wie o odmowie pani minister Moniki Grütters w zakresie wystosowania tego listu. Sądzę, że opinie poszczególnych parlamentarzystów niemieckich są w tym względzie bardzo zróżnicowane. Być może to będzie dobry przykład, który pozwoli nawiązać długofalową współpracę. Przynajmniej wtedy ci posłowie będą informowani na bieżąco z jakimi problemami boryka się Rzeczpospolita Polska.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeszcze raz przypominam, że są organizacje międzynarodowe takie jak Rada Europy, UNESCO, posiedzenia wspólne komisji kultury. Według mnie sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu może naprawdę odegrać tu poważną rolę. Uważam, że to właściwe przygotowanie się do takiego spotkania, dobre poinformowanie wszystkich posłów na jakim etapie jesteśmy i rozpatrzenie tego wniosku o wspólnym posiedzeniu Komisji z komisją kultury z Bundestagu być może jest dobrym pomysłem, aby ta kwestia wybrzmiała troszkę szerzej, niż tylko w bilateralnych dyskusjach polsko-niemieckich. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że więcej uwag w dyskusji do art. 1 nie będzie. Rozumiem, że przyjęliśmy art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do art. 2. Czy są do niego uwagi? Biuro Legislacyjne nie ma. Czy państwo posłowie mają? Nie. Przyjęliśmy art. 2.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do art. 3 i ostatniego zarazem. Nie ma uwag. Art. 3 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W takim razie przychodzi nam podsumować prace nad tym projektem ustawy i poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie całego projektu – zmiany ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej wraz z korektą Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-37.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Możemy przejść do głosowania. Czy urządzenie jest już sprawne? Oczywiście na sali głosujemy w inny sposób – poprzez przyciśnięcie odpowiedniego przycisku na urządzeniu – a inaczej w przypadku posłów, którzy łączą się z nami zdalnie. Kto jest za przyjęciem pierwszego projektu ustawy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Teraz poczekamy na wyniki głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-37.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo o zamknięcie głosowania i podanie wyników. Dziękuję bardzo. Oddano 21 głosów – 19 głosów za, 1 przeciw, 1 wstrzymujący. Stwierdzam, że projekt ustawy został przyjęty przez Komisję Kultury i Środków Przekazu.</u>
+          <u xml:id="u-37.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz pozostał nam wybór posła sprawozdawcy. Proszę o zgłaszanie kandydatur. Proponuję, aby posłem sprawozdawcą był pan poseł Jacek Świat. Czy są inne kandydatury? Nie ma. Czy pan poseł Jacek Świat wyraża zgodę? Czy Komisja wyraża zgodę, aby pan poseł był naszym sprawozdawcą? Wyraża zgodę. Stwierdzam, że Komisja wybrała pana posła Jacka Świata na sprawozdawcę Komisji w tym punkcie.</u>
+          <u xml:id="u-37.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Zamykam dyskusję. Bardzo dziękuję pani minister, pani dyrektor i panu radcy. Dziękuję wszystkim paniom i panom posłom. Na tym kończymy. Rzeczywiście, jeśli chodzi o drugie półrocze, musimy uwzględnić w planie pracy te propozycje, które zgłosiła pani minister, a które wynikają z dużego zainteresowania pań i panów posłów sprawami ochrony zabytków i restytucji polskich dóbr kultury.</u>
+          <u xml:id="u-37.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Sprawa ewentualnego spotkania polsko-niemieckiego jest bardzo ciekawa i ważna. Wymaga pewnych rozmaitych przygotowań, więc teraz nie deklarujemy kiedy i jak, ale będziemy zmierzali w tym kierunku, albo po pandemii COVID, albo w formie on-line. Zobaczymy. Na pewno spotkamy się jeszcze w tym roku, aby podyskutować o restytucji polskich dóbr kultury i w kontekście ochrony zabytków.</u>
+          <u xml:id="u-37.9" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo pani minister, dziękuję państwu posłom, zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..dd684ec
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kspxx-00041-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 41/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 41/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KSP">41</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków MKDNiS Katarzyna Zalasińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorKatarzynaAbramowicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Katarzyna Abramowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuMagdalenaGawin" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Magdalena Gawin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MKDNiS Magdalena Gawin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselIwonaSledzinskaKatarasinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekSwiat" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Świat</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJaroslawRzepa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jarosław Rzepa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMichalUrbaniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Michał Urbaniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Babinetz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KSP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury i Środków Przekazu</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ef26401
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00041-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,190 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Witam serdecznie panie i panów posłów. Witam gości dzisiejszego posiedzenia, panią minister Magdalenę Gawin, podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, i panią Katarzynę Zalasińską, dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków. Witamy serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres mailowy kksp@sejm.gov.pl. Jednocześnie informuję, że członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Proszę państwa posłów biorących udział zdalnie w posiedzeniu o naciśnięcie dowolnego przycisku w aplikacji w celu potwierdzenia obecności, a posłów na sali o przyłożenie kart do czytników i też zagłosowanie. Poczekamy chwilę na kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że możemy zamknąć głosowanie. Proszę bardzo o podanie wyników. Mamy kworum – 26 osób oddało głos. Możemy przystąpić do realizacji porządku.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Porządek dzienny posiedzenia obejmuje rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (druki nr 1012 i 1037). Przechodzimy zatem do realizacji porządku posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W czasie drugiego czytania zgłoszone zostały dwie poprawki. Bardzo proszę, jak myślę, pana posła Michała Urbaniaka o przedstawienie tych poprawek. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Dzień dobry. Na wstępie chciałem powiedzieć, że wiem, iż dokładamy pracy Komisji i pewnie część z państwa jest niezadowolona, że po drugim czytaniu jeszcze coś przerabiamy. Natomiast zależy mi też na tym, by po prostu to, co robimy w Sejmie, miało sens i aby był w tym interes Polaków, więc może przejdę do sedna.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselMichalUrbaniak">Otóż im dłużej zastanawialiśmy się nad tą ustawą, tym więcej było wątpliwości dotyczących tego, jaki w zasadzie mamy interes w tym jako Polacy czy jako państwo polskie, by blokować bądź zużywać siły i środki na wyszukiwanie tego, co było zdobyte czy pozyskane niezgodnie z prawem państwa trzeciego. Stąd poprawka, którą wnieśliśmy, dotyczy zmniejszenia samej kary, która by tutaj obowiązywała, czyli chodzi o wyłączenie tej kwestii ograniczenia wolności do 2 lat, a pozostawienie naturalnie grzywny oraz przepadku dobra.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselMichalUrbaniak">Dodalibyśmy jeszcze drugi punkt, także w celu nieangażowania aż tak polskich służb. To jest druga poprawka. Stoimy na stanowisku, że warto byłoby, aby to państwo trzecie, które jest zainteresowane tym, że jakieś dobro kultury – nie wiem – zaginęło, zostało skradzione czy w jakikolwiek inny sposób zostało pozyskane i wywiezione do Polski, powinno zgłosić, że może być taka sytuacja i dopiero wtedy byśmy się tym zajmowali. Chodzi też o to, aby nie uprzedzać faktów, bo nieraz sytuacja, która jest w jakimś państwie, może być uznana za nielegalną, w naszej konstrukcji prawnej będzie np. zupełnie legalna, bo mogą być takie sytuacje. Czy tutaj ktoś analizował wszystkie kodeksy we wszystkich państwach? Wątpię, bo przecież nikt nie będzie nad tym siedział cały czas i tego pilnował. Myślę, że państwo polskie ma też szereg innych zadań niż monitorowanie każdego systemu prawnego.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselMichalUrbaniak">Stąd te wnioski i stąd te poprawki, więc też zachęcam Komisję właśnie do pozytywnego ich rozpatrzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy na tym etapie ktoś z państwa posłów się zgłasza? Bardzo proszę, pani przewodnicząca Iwona Śledzińska-Katarasińska i potem pan poseł Jacek Świat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Znaczy może nie sama… Nie wiem. Tak do końca nie rozumiem takiej filozofii, którą tutaj przedstawił pan poseł, ale to się zdarza. Natomiast poproszę o opinię rządu do tych poprawek, ponieważ pracujemy nad ustawą, która jest projektem rządowym, bo przecież nic z tego… To taki trochę zaściankowy egoizm z tego wypłynął: „Jaki mamy interes jako Polska?”. Nie wiem, jaki mamy interes. Jako Polska powinniśmy mieć interes, żeby dobra kultury nie podlegały rabowaniu, kradzieży i w ogóle nie wiadomo czemu. Nie wiem. Proszę rząd o opinię. Rozstrzygnijmy to, kto tu właściwie ma rację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Jak najbardziej mam w planie zapytać panią minister. Jak najbardziej, ale jeszcze pan poseł Jacek Świat i pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJacekSwiat">Szanowni państwo, padło pytanie, jaki mamy w tym interes. Jaki mamy interes w łapaniu złodziei? Właściwie trudno to komentować. Może być sytuacja odwrotna, że ktoś nas okradnie, wywiezie nasze dobra gdzieś za granicę i wtedy usłyszymy od Amerykanina, Holendra, Ukraińca czy Chińczyka: „A jaki mamy interes, żeby się zajmować polskimi zabytkami ukradzionymi?”.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselJacekSwiat">Druga uwaga do drugiej poprawki. Pytanie jest zasadnicze. A skąd niby rząd jakiegoś kraju będącego w rozsypce ma wiedzieć, że coś skradziono? Na miły Bóg, jeżeli ktoś w Iraku wykopie jakieś niezwykle ważne, cenne artefakty asyryjskie, to zanim się ten rząd iracki o tym dowie, mogą minąć tygodnie, a tymczasem te artefakty mogą już przejechać pół świata. Nawet jeżeli w Polsce z prywatnej galerii pod nieobecność właściciela zginie ważne dzieło sztuki, to zanim on się połapie, te artefakty też mogą być na granicy, więc to już będzie po ptakach, jak to mówią.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselJacekSwiat">A czy są różnice w kodeksach między – powiedzmy, dajmy na to – kodeksem polskim a irackim, to od tego jest sąd. To nie jest tak, że facet zostaje złapany na granicy i natychmiast idzie na 2 lata do więzienia. Nie, od tego są procedury wyjaśniające, kiedy można te wątpliwości stwierdzić. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję. Pan przewodniczący Marek Suski, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselMarekSuski">W tych dwóch poprawkach przejawia się myślenie, że tak na dobrą sprawę przemyt i kradzież dzieł sztuki właściwie są jakimś drobnym wykroczeniem.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselMarekSuski">Jeżeli skreślają państwo fragment w akapicie „podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo ograniczenia wolności do lat 2”, to jest tak naprawdę bardzo daleko idące złagodzenie kary, a być może w ogóle uniemożliwienie ukarania, bo jednak w przedłożeniu pierwotnym jest grzywna, a do oceny sądu pozostaje, jak groźne jest to przestępstwo przemytu i jakiej wartości jest ta przemycana rzecz. To należy do oceny sądu. Usunięcie tutaj ust. 2: „W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie” jest naprawdę złagodzeniem, moim zdaniem nieuzasadnionym, bo przecież przy małych, mniejszej wagi sprawach sąd zawsze może skorzystać z ukarania karą grzywny.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselMarekSuski">Natomiast jeśli chodzi o tekst drugiej poprawki, to już tu pan poseł Świat rzeczywiście powiedział, że jeżeli ktoś kradnie jakieś dobro, to przecież nie powiadamia rządu tego państwa, które okrada. A już w ogóle państwa, które są w stanie wojny i często w stanie rozkładu władzy, nawet mogą nie mieć takich możliwości, żeby zgłosić kradzież, nawet gdyby się o tym dowiedziały. Przecież złodziej kradnie nie po to, żeby to ogłosić, tylko żeby po cichu coś takiego wywieźć.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselMarekSuski">Wydaje mi się więc, że obydwie poprawki nie idą w dobrym kierunku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy pan poseł Michał Urbaniak chciał się teraz odnieść? Tak. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Tak, chciałbym się odnieść do ważnej kwestii. Tutaj absolutnie przecież nie chodzi o jakąś pochwałę kradzieży, bo trzeba sobie powiedzieć wprost, że jest to złe. Natomiast mam też wrażenie, że szanowni przedmówcy wykazują się troszeczkę naiwnością dotyczącą tego, jakoby ktoś miał dbać o nasz interes i o nasze dobra kultury. Nie wierzę w to, że tak to będzie wyglądać. To jest też kwestia dotycząca właśnie sił i środków. Dlaczego mamy dbać o interes – tak jak tutaj już było wspomniane – np. Iraku albo dlaczego mamy dbać, nie wiem, o dobra wywiezione np. z Kambodży, która też jest krajem o wielu dobrach kultury? Dlaczego mamy to robić? To jest zasadnicze pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMarekSuski">Z poczucia praworządności, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Tylko teraz, panie przewodniczący, nie wierzę w to, że inne kraje robiłyby dla nas to samo, stąd też uważam, że dużo lepszym i efektywniejszym sposobem będzie fakt potrzeby zgłoszenia, że coś mogło zostać np. wywiezione. Nie chodzi o to, żeby przecież… Nie dookreślam, że musi być rozpisana jakaś specjalna procedura, zdjęcia obiektu itd. Nie wchodźmy w takie opary absurdu. Zostańmy na poziomie na tyle ogólnym, żeby to wystarczyło zgłosić choćby do naszych służb.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Jeszcze pan poseł Jarosław Rzepa się zgłaszał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselJaroslawRzepa">Tak ad vocem, panie przewodniczący, w stosunku do ostatniego zdania pana posła. Wydaje mi się, panie pośle, że jeżeli chodzi o światowe dobra kultury, bo tak je nazwijmy, mając na względzie wszystkie dobra, które są w poszczególnych krajach, jednak tutaj solidarność między krajami powinna być bardzo daleko posunięta. Wydaje mi się, że również naszym obowiązkiem jest to, aby dbać o kambodżańskie czy jakiekolwiek inne dobra z tych krajów, o których pan mówił, żebyśmy w przypadku naszych dóbr narodowych również mogli liczyć na taką samą solidarność.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Po tej dyskusji poselskiej bardzo prosimy panią minister o odniesienie się do poprawek, ewentualnie też do dyskusji i do tych argumentów, które tutaj padały. Proszę bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKulturyDziedzictwaNarodowegoiSportuMagdalenaGawin">Szanowny panie przewodniczący, szanowni członkowie Komisji, chciałabym jeszcze tradycyjnie zadać pytanie, czy jestem dobrze słyszana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. Tak jak zawsze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Bardzo dziękuję. Przede wszystkim chciałabym bardzo podziękować posłom, którzy zabierali głos, zwłaszcza panu posłowi Jackowi Świat i panu posłowi Suskiemu, którzy słusznie zwrócili uwagę na po prostu niezasadność tych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Mogę powiedzieć, że jestem jednak trochę zażenowana tym stosunkiem Konfederacji do kwestii obrotu dziełami sztuki. Jeśli pan poseł Urbaniak pyta się, jaki mamy swój interes narodowy, to mogę panu to bardzo szybko wymienić. Restytucja dzieł sztuki, o których pan tak często mówi, bo często odwołuje się pan do tego, nie byłaby możliwa, gdyby nie współpraca międzynarodowa.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Po wtóre, te przepisy, które proponujemy, mają na celu nie tylko zabezpieczenie dzieł sztuki, które nie należą do nas i które zostały skradzione. Tak, to prawda. Proszę zwrócić uwagę, że one również zabezpieczają obrót dziełami sztuki w Polsce. Nam chodzi też o to, że ktoś, jakiś kolekcjoner czy nawet jakaś instytucja, nie kupił w dobrej woli ukradzionego dzieła sztuki, bo wyda pieniądze, których potem już nigdy nie zobaczy.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeśli jeszcze pan poseł nie jest dość przekonany do zasadności wprowadzenia tych przepisów, to mogę powiedzieć, że chodzi też w ogóle o bezpieczeństwo Polaków, ale także na terenie Unii Europejskiej, bo rozumiem, że posłowie Konfederacji także wyjeżdżają na wakacje np. do Hiszpanii. Jeśli dojdzie do zamachu terrorystycznego, to uważam, że ta świadomość, że państwo byli przeciwko karaniu karą więzienia ludzi, którzy odpowiadają za przemyt zabytków, którzy odpowiadają za to, że organizacje terrorystyczne utrzymują się z nielegalnego obrotu dziełami sztuki… Jako trzecie źródło jest to oficjalnie potwierdzone we wszystkich instytucjach międzynarodowych. Trudno jest mi w ogóle zrozumieć stawianie pytania, jaki jest nasz interes narodowy, bo tutaj jest absolutnie nasz interes narodowy, europejski i światowy. Walczymy z terroryzmem niezależnie od poglądów politycznych i od dzielących nas różnic.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jestem bardzo wdzięczna za uwagi panów posłów, dlatego że Konfederacja chce wykreślić wszystkie inne kary – karę ograniczenia wolności i karę pozbawienia wolności do lat 2 – i zostawić tylko grzywnę. Po pierwsze, chciałabym zwrócić uwagę na to, jak nasze przepisy powstawały. Cały proces legislacyjny podlegał wielokrotnym prekonsultacjom i konsultacjom z resortem finansów, z Krajową Administracją Skarbową, ze Strażą Graniczną, z prokuraturą, z Policją. Ostateczne brzmienie jest wynikiem wyjątkowego zaangażowania ministerstw finansów i sprawiedliwości oraz Komitetu do Spraw Europejskich. Przede wszystkim, panie pośle, te przepisy są spójne z prawem krajowym. Jeśli przewidujemy karę 2 lat więzienia za nielegalnie wywieziony zabytek, to musimy ją także utrzymać w takim przypadku. To prawo jest spójne, dobrze skonstruowane. Podlegało wielokrotnym konsultacjom. Należy wymienione kary utrzymać. Co więcej, w zależności od stopnia szkodliwości tego zabronionego czynu jest przewidziana właśnie stopniowalność, bo sąd może orzec grzywnę, karę ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. Ten przepis został skonstruowany w sposób prawidłowy.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Teraz kolejna uwaga. Konfederacja zaproponowała nam art. 108b. Otóż fakt wywiezienia dobra kultury, o którym mowa w art. 108a, w sposób niezgodny z miejscowym prawem kraju niebędącego członkiem UE, powinien zostać stwierdzony na wniosek organu państwa, z którego to dobro kultury pochodzi. Nie wiem, czy osoba pisząca tę uwagę zdaje sobie sprawę z tego, co tutaj było podnoszone przez panów posłów Suskiego i Świata, że przecież mówimy o państwach, które toczą wojnę. Czasami jest w ogóle problem z wyłonieniem jakiejś legalnej władzy albo jednego ośrodka władzy. Jak pan poseł sobie to wyobraża, że oni będą to zgłaszać do nas w trakcie konfliktu zbrojnego, walki o władzę i tragedii, która tam się rozgrywa? Cały proces oznacza, że będzie to zainicjowane przez państwo trzecie. To jest prosta droga do tego, panie pośle, żeby ten przepis był martwy, żeby go w ogóle nie było, więc oczywiście należy go jak najbardziej odrzucić.</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Chciałam jeszcze raz bardzo serdecznie podziękować. Mam taką nadzieję, że jednak posłowie Konfederacji zmienią zdanie. My naprawdę rozmawiamy w tej chwili o zwalczaniu terroryzmu. To jest naszą wspólną troską. Mam więc taką nadzieję, że jednak posłowie Konfederacji zmienią w tym aspekcie zdanie. Najlepiej byłoby, gdyby wycofali poprawki, ale absolutnie uważam, że należy je odrzucić. Jednocześnie chciałabym zwrócić się z wielkimi podziękowaniami do wszystkich posłów za zrozumienie wagi tego tematu. Z terroryzmem musimy walczyć na terenie UE i we współpracy międzynarodowej, bo to jest jedyna tylko droga. Niezależnie od tego, że nie mamy dużej mniejszości islamskiej, Polska nie może być krajem tranzytowym, przez który przerzuca się ukradzione, wykopane znaleziska archeologiczne i ten tranzyt idzie przez Polskę, więc po prostu musimy temu zapobiec. Jeszcze raz bardzo wszystkim posłom dziękuję za zrozumienie wagi tego problemu. Oczywiście uważam, że poprawki wniesione przez Konfederację powinny być odrzucone.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję, pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pan poseł Michał Urbaniak chciał się odnieść. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Mam w takim razie pytanie, bo być może przy samym głosowaniu też będziemy inaczej głosować. To jest jeszcze sprawa otwarta. Jeśli pani minister chce nas przekonać, to czy mogę prosić panią minister o podesłanie do Komisji czy bezpośrednio do nas konkretnych danych na temat powiązań terroryzmu z handlem sztuką? Chętnie też się im przyjrzymy przed głosowaniami. Nie jestem człowiekiem, który zamierza teraz popierać jakieś działania nielegalne, bo nie o to tutaj chodzi, tylko żebyśmy doszli do jakiegoś porozumienia.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselMichalUrbaniak">Poprawek nie będę wycofywał. Przegłosujmy je. Zobaczmy też, jak to wygląda. Powiedzmy, że oczywiście przyjmę stanowisko Komisji bez kręcenia nosem, ale też jeszcze raz proszę panią minister o takie dane. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pani minister, proszę bardzo. Czy jeszcze może do tego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Tak, oczywiście. Mogę jeszcze powiedzieć, że sprawy dotyczące finansowania organizacji terrorystycznych są przede wszystkim przedmiotem współpracy polskich organów ścigania i Policji z międzynarodowymi organami. To są oficjalne dane. To jest stwierdzone oficjalnie, że jest to trzecie źródło finansowania. Ten problem pojawiał się wielokrotnie we wszystkich organizacjach międzynarodowych zajmujących się zabytkami, m.in. UNESCO. Sprawa ta była także podniesiona na forum Parlamentu Europejskiego, dlatego że, jak powiedziałabym, główną i bardzo trudną kwestią było to, że jednocześnie UE zwalczała handel nielegalnie pozyskanymi zabytkami, a z drugiej strony niestety dochodziło do tego, że one były wwożone na teren UE i sprzedawane.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie pośle, jeśli pan nie jest dostatecznie przekonany do rzeczy oczywistych, o których mówię, to już wnioskowałam do pana przewodniczącego Babinetza. Możemy zaprosić na posiedzenie Policję i prokuraturę. One panu przedstawią oficjalne dane. Mówię o rzeczach absolutnie oczywistych. Wydaje mi się, że byłoby naprawdę niedobrze, gdyby jakikolwiek poseł w polskim parlamencie głosował przeciwko tej nowelizacji i żeby wnosił jeszcze o wyrzucenie kary pozbawienia wolności. Po prostu kraść nie wolno, a już pieniądze pozyskane z kradzieży, które idą na wspomaganie organizacji terrorystycznej, są po prostu czymś tak nagannym, że to powinno wybrzmieć w polskim Sejmie w sposób jednoznaczny. Rozumiem, że państwo kładą duży nacisk na kwestię wolności, ale nie może być to wartość przykładana do organizacji terrorystycznych, które zabijają ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeszcze raz więc apeluję do pana posła, żeby pan po prostu wycofał poprawki, dlatego że w tej chwili rozmawiamy o sprawach poważnych. Mnie także jako wiceministrowi kultury zależy na tym, żeby polski parlament przegłosował to w tym brzmieniu, w którym to przedstawiliśmy, w sposób jednogłośny. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję, pani minister. Jeszcze chyba pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMarekSuski">Szanowni państwo, kwestia finansowania organizacji terrorystycznych omawiana była w trybie poufnym na posiedzeniu Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Mogę tylko potwierdzić, że rzeczywiście jednym ze źródeł finansowania organizacji terrorystycznych jest przemyt dóbr kultury. W tym kontekście Polska nie należy do głównych szlaków. Jeżeli już, to jakieś incydentalne wydarzenia miały miejsce. Nie chcę tu mówić, bo nie wiem, na ile mogę, ale w Europie są kraje, które też są w dużym stanie rozpadu państwowości bądź szczątkowej państwowości. One są głównym szlakiem przerzutowym.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselMarekSuski">W tym kontekście jednak potwierdzam to, co mówi pani minister, że rzeczywiście terroryści finansują swoją działalność w dużym stopniu z handlu dziełami sztuki, choć państwa polskiego to w bardzo niewielkim stopniu dotyczy, bo są to, tak jak mówię, jakieś incydentalne wypadki ujawnienia tego rodzaju artefaktów. Głównie to są drobne rzeczy, w dużym stopniu przywożone ze wschodniej strony, jak już tu wymieniane ikony i różne tego typu rzeczy, które pewnie nie służą dofinansowaniu terroryzmu, ale takie wypadki miały miejsce. To, co mówi pani minister o finansowaniu organizacji terrorystycznych, jest prawdą. Być może będziemy mogli uzyskać pewne informacje, ale z punktu widzenia bezpieczeństwa i rozpoznawania szlaków szczegółowych informacji pewnie nie otrzymamy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Nie wiem, czy Biuro Legislacyjne…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Panie przewodniczący, przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Jeszcze pani dyrektor Zalasińska zgłasza chęć zabrania głosu. Czy możemy także jej udzielić głosu tytułem uzupełnienia tego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Oczywiście. Prosimy panią dyrektor o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Tak. Bardzo dziękuję. Żeby pana posła nie zostawić w pewnym niedosycie, to oczywiście można w bardzo prosty sposób wymienić te źródła, o które pan pyta.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Najważniejsza jest rezolucja Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych o numerze 2199 z 12 lutego 2015 r., która jako pierwsza, potępiając niszczenie i grabież dziedzictwa Iraku i Syrii, wezwała wszystkich członków ONZ do współpracy z Interpolem, UNESCO i innymi organizacjami międzynarodowymi w zakresie podjęcia odpowiednich środków mających na celu przeciwdziałanie handlowi przedmiotami o wartości kulturowej.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Za tą jedną z ważniejszych rezolucji poszły kolejne rezolucje RB ONZ. Co więcej, wszystkie te rezolucje były przyjmowane jednogłośnie. To warte podkreślenia. Również w 2015 r. przyjęto rezolucję nr 2253, do której również warto zajrzeć. Ona dokładnie podkreśla problem związany z sankcjami w kontekście rabowania dóbr kultury. Wreszcie trzecią najważniejszą rezolucją ONZ jest rezolucja nr 2347 z 2017 r., w której również wezwano do podjęcia konkretnych działań.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Odpowiedzią na rezolucję z 2017 r. była strategia przyjęta przez UE w ramach „Europejskiej agendy bezpieczeństwa” oraz planu działania, tzw. action plan, który ma na celu walkę z terroryzmem. Przyjęto m.in. zasadność rozpoczęcia prac nad rozporządzeniem, nad którego wdrożeniem dzisiaj państwo dyskutują. Chodzi o ten pierwszy etap wdrożenia. A więc ten przepis rozporządzenia, to wymaganie jest bezpośrednią konsekwencją szeregu zdarzeń, najpierw zainicjowanych na poziomie RB ONZ, a potem przyjętych jako odpowiedź na kolejne rezolucje, kolejne akty na poziomie organizacji międzynarodowych, w tym w szczególności UNESCO.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#DyrektorDepartamentuOchronyZabytkowMKDNiSKatarzynaZalasinska">Tak jak pani minister powiedziała, wszystkie te dokumenty są powszechnie znane i dostępne. Natomiast należałoby zacząć od rezolucji nr 2199 z 2015 r., bo wykonanie właśnie tej rezolucji to jest ta odpowiedź UE, o której dzisiaj mówimy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję, pani dyrektor.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy Biuro Legislacyjne miałoby jakieś uwagi co do procedowania tych poprawek? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, naszym zdaniem poprawka nr 2 odnosi się do terminologii użytej w obecnym brzmieniu art. 108a. W pierwszej poprawce są jeszcze dwie zmiany brzmienia art. 108a, tj. zamieniono nazwę kraju niebędącego członkiem UE na państwo nienależące do obszaru celnego UE oraz powstanie dobra kultury na nabycie dobra kultury, więc naszym zdaniem poprawka nr 2 odnosi się do obecnego brzmienia art. 108a. To taka uwaga.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli dwie poprawki i dwa głosowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. To rozumiem, że możemy zamknąć dyskusję i przejść do głosowania. W takim razie proszę o uruchomienie możliwości głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Zaczynamy od poprawki pierwszej. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki pierwszej? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz poczekamy na spłynięcie głosów z różnych stron Polski. To w takim razie proszę zamknąć głosowanie i podać wyniki. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Oddano 26 głosów: 2 głosy za, 24 przeciw. Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do poprawki drugiej. Proszę o uruchomienie głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-35.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem drugiej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-35.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz chwilę poczekamy. To proszę zamknąć głosowanie. Bardzo prosimy o podanie wyniku.</u>
+          <u xml:id="u-35.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Głosowało 26 osób: 1 głos za, 25 głosów przeciwko. Poprawka została więc odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-35.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pozostał nam wybór posła sprawozdawcy. Myślę, że konsekwentnie powinien być nim pan poseł Jacek Świat, jeśli wyraża zgodę, aby kontynuować swoją misję. Tak. Bardzo dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-35.9" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Stwierdzam, że Komisja wybrała na sprawozdawcę pana posła Jacka Świata.</u>
+          <u xml:id="u-35.10" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia, ale myślę, że… Tak, dobrze. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselJacekSwiat">Tak zupełnie poza protokołem. Pojawiają się problemy z odmianą mojego nazwiska. Ono się w pełni odmienia: Świat, Świata, Światem, Światowi, o Świecie. To tak na marginesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Bardzo dziękuję, panie pośle. Przepraszam. Mam również nazwisko, które się odmienia, ale z kolei nie lubię go w formie odmienianej.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Chciałabym jeszcze raz serdecznie podziękować wszystkim posłom, którzy głosowali za odrzuceniem tych poprawek. Mam nadzieję, że pana posła Urbaniaka jeszcze przekonamy i życzymy mu bezpiecznych wakacji w Hiszpanii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Widzę tu duże przywiązanie do Hiszpanii.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Jarosław Rzepa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselJaroslawRzepa">Panie przewodniczący, szanowni państwo, jeszcze może chciałbym nawiązać do wczorajszej dyskusji, jaka odbyła się przy okazji czytania na sali plenarnej, a mianowicie do tematu restytucji, do których państwo niejednokrotnie w swoich wystąpieniach nawiązywali. Chciałbym poprosić pana przewodniczącego, żebyśmy jako Komisja wystąpili z apelem do Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu o to, o czym mówiliśmy, czyli o w miarę pilne spotkanie przedstawicieli czy Komisji, czy naszego parlamentu i może na początek właśnie parlamentu Niemiec, bo wydaje mi się, że to działanie jest jak najbardziej konieczne. Oczywiście później myślimy też o wschodnim kierunku, ale myślę, że chyba ten kierunek byłby najbardziej oczekiwany jako pierwszy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">No, ale jest pandemia i to nas trzyma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Ten postulat pani minister i pana posła będziemy się starali rzeczywiście zrealizować w miarę szybko, uwzględniając oczywiście kwestię bezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Myślę, że ta dyskusja była jednak ciekawa, że wiele interesujących, nowych informacji tutaj dziś usłyszeliśmy, więc na pewno było to też pożyteczne.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Wyczerpaliśmy porządek posiedzenia, więc zamykam posiedzenie. Dziękuję pani minister i pani dyrektor oraz wszystkim państwu posłom.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PodsekretarzstanuwMKDNiSMagdalenaGawin">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję. Do zobaczenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..dde1ad8
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-kspxx-00042-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 42/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Kultury i Środków Przekazu /nr 42/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#KSP">42</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-20</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorKatarzynaAbramowicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Katarzyna Abramowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJaroslawRzepa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jarosław Rzepa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekSuski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Suski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrAdamowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Adamowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTeresaHalas" role="speaker">
+        <persName>Poseł Teresa Hałas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszOlichwer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Olichwer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Babinetz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="KSP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Kultury i Środków Przekazu</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b894be6
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ksp/201923-sjm-kspxx-00042-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,119 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Stwierdzam przyjęcie protokołów z posiedzeń Komisji Kultury i Środków Przekazu od nr 36 do 39, wobec niewniesienia do nich zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Witam panie i panów posłów, szczególnie witam pana posła Tomasza Olichwera, który zaczyna pracę w naszej komisji. Oczywiście witam też wszystkie panie i panów pracowników Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres e-mail kksp@sejm. gov.pl. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przystępujemy do sprawdzenia kworum. Proszę państwa posłów biorących udział zdalnie w posiedzeniu o naciśnięcie dowolnego przycisku w aplikacji, w celu potwierdzenia obecności, a posłów obecnych na sali o przyłożenie kart do czytników po lewej stronie przy głośniku, również w celu oddania głosu.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Poczekamy jeszcze chwilę, ponieważ posiedzenie było zwołane w dość szybkim trybie, w związku z tym, że przedłużało się głosowanie na posiedzeniu Sejmu. Stąd godzina rozpoczęcia naszego posiedzenia była dość ruchoma. Dlatego dajmy jeszcze szansę paniom i panom posłom na zalogowanie się i potwierdzenie obecności. Proszę o zamknięcie głosowania i podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Głosowało 26 osób, czyli mamy zdecydowanie kworum i możemy przejść do pracy w Komisji. Jednak zanim przystąpimy do realizacji porządku dziennego Komisja musi wyrazić zgodę na odbycie pierwszego czytania uchwały w terminie krótszym niż 7 dni od dnia dostarczenia druku posłom, o którym mowa w art. 37  ust. 4 regulaminu Sejmu. Czy jest sprzeciw? Jeśli nie ma sprzeciwu, to możemy przejść do realizowania porządku. Porządek dzienny posiedzenia obejmuje pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie 40. rocznicy rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność” (druk  nr 1109). Uzasadnia pani poseł Teresa Hałas. Witamy panią poseł. Jeszcze tylko dopytam, bo miałem sygnał, że ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos: czy na tym etapie, czy w dyskusji? W dyskusji. Dobrze, dziękuję bardzo. Proszę panią poseł Teresę Hałas o uzasadnienie projektu uchwały z druku nr 1109. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselTeresaHalas">Dziękuję uprzejmie. Panie przewodniczący, panie, panowie posłowie, Wysoka Komisjo. W imieniu wnioskodawców jest mi bardzo miło złożyć przed państwem uzasadnienie do projektu uchwały z druku nr 1109. Tym bardziej, że jestem przewodniczącą Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselTeresaHalas">Szanowni państwo, w tym roku mija 40 lat od rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Dokładnie było to12 maja 1981 r. W przeciwieństwie do Solidarności robotniczej władze komunistyczne naszego kraju, ale też i władze sowieckie nie chciały się zgodzić na rejestrację rolniczej Solidarności. Stąd rolnicy podjęli dalszą walkę, która później – historycznie rzecz ujmując – poprzez porozumienia rzeszowsko-ustrzyckie, wydarzenia bydgoskie, zjazd zjednoczeniowy w Poznaniu, doprowadziła do tej rejestracji. W zasadzie cały ten projekt jest niejako uzasadnieniem tej historii, która winna znaleźć odniesienie w uchwale sejmowej, ponieważ ona wskazuje rolę, działanie i samozaparcie wolnościowe rolników w Polsce. Powstaje przecież pierwszy niezależny zawodowy związek rolników indywidualnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselTeresaHalas">Ten jubileusz, który przypada w tym roku, jest dla nas niezwykle ważny, ponieważ – powiedzmy sobie – jest to dobry kawałek polskiej historii. Tej historii, która się splata z historią solidarności robotniczej i rolniczej. Bo już wówczas rolnicy wspierali pierwsze komitety solidarności, pierwsze strajki. Wozili żywność do hut, do stoczni, do zakładów pracy i tak naprawdę wspierali się wspólnie do końca.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselTeresaHalas">W 1981 r., kiedy zaczęły się strajki w Ustrzykach a później w Rzeszowie, również Solidarność robotnicza – nazywana „czerwoną”, bo my w odróżnieniu jesteśmy nazywani „zieloną” Solidarnością – zawsze nas wspierała. I ten duch trwa do dzisiaj. Ta współpraca też. Musimy nawzajem się szanować. Dlatego postanowiliśmy, że musimy uczcić ten jubileusz uchwałą sejmową.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselTeresaHalas">Chciałabym też zwrócić uwagę na wielkie wsparcie Kościoła katolickiego. Bo gdyby nie ówczesna pomoc księdza prymasa Stefana Wyszyńskiego, gdyby nie desperacja arcybiskupa Ignacego Tokarczuka, gdyby nie duszpasterstwo rolników i wiele, wiele innych, jak i postawa Solidarności robotniczej, na pewno do tejże rejestracji pierwszego niezależnego związku rolniczego nie doszłoby. Z tego też powodu chciałabym dzisiaj podziękować wszystkim, którzy nas wspierali. A jest ich na pewno bardzo, bardzo wielu.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselTeresaHalas">Chciałabym również wspomnieć, że pierwszymi członkami naszego związku byli tak wybitni ludzie, jak marszałek Senatu profesor Andrzej Stelmachowski, wicemarszałek Senatu I i II kadencji Józef Ślisz, ministrowie rolnictwa: Gabriel Janowski, Janusz Byliński, Artur Balazs i wiele innych ważnych osobistości. Jednak nade wszystko chciałabym wspomnieć o zwykłych członkach rolniczej Solidarności, którzy walczyli w gminach, w swoich miejscowościach.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselTeresaHalas">I tutaj chciałabym wyrazić bardzo pozytywną opinię o rodzinie Bartoszczów: o ojcu Michale i synach Romanie i Piotrze. Piotr zginął w 1984 r. Znaleziono go w nocy  z 7 na 8 lutego w studzience melioracyjnej na polu. Latami trwały dochodzenia nie przynoszące rezultatu. Przełom nastąpił w tym roku, ale tak naprawdę nie udowodniono kto dokonał tej zbrodni. Postać Piotra Bartoszcze pokazuje ten upór, walkę i patriotyzm ludzi wsi.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselTeresaHalas">Tyle tytułem uzasadnienia projektu uchwały. Jeżeli państwo będziecie mieli jakieś dodatkowe pytania, to chętnie odpowiem. Jestem do państwa dyspozycji. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo pani poseł. Za chwilę otworzę dyskusję, ale wcześniej powiem tylko, że może lepiej byłoby powiedzieć o Solidarności biało-czerwonej, bo ta „czerwona” zabrzmiała groźnie. Jednak przede wszystkim chcę bardzo podziękować pani poseł za inicjatywę, która – jak widzę – zgromadziła przedstawicieli kilku klubów parlamentarnych. Czyli ta sprawa Solidarności rolniczej łączy posłów naszego Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz przejdziemy do ogólnej debaty na temat projektu. Pierwszy zgłosił się pan Piotr Adamowicz, który łączy się z nami zdalnie. Zatem zaczniemy od pana posła, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselPiotrAdamowicz">Dzień dobry. Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, słychać. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselPiotrAdamowicz">Dziękuję panie przewodniczący. Szanowni państwo. Na początku jedna uwaga merytoryczna. Oczywisty błąd w pisowni nazwiska biskupa Ignacego Tokarczuka – nie „Tokarczyk” jak jest w tekście, tylko Tokarczuk. Bardzo prosiłbym o poprawkę w tej kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselPiotrAdamowicz">Natomiast sama uchwała jest jak najbardziej zasadna. Co do treści – polemizowałbym, ponieważ zdania są bardzo rozbudowane. W każdej dużej szanującej się gazecie ten tekst by nie przeszedł, mówiąc wprost. Ale to już nie do mnie należą poprawki natury stricte redakcyjnej. Ta uchwała po prostu powinna być zupełnie inaczej napisana.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselPiotrAdamowicz">W tym projekcie uchwały brakuje mi kilku rzeczy. Ona niewątpliwie jest bardzo zawężająca. Mówimy w niej o jednostkowej historii, a nie o historii z szerszej perspektywy. Owszem, powstanie niezależnego związku zawodowego rolników było rzeczą istotną i fenomenalną. Jednak umówmy się, bo tak wygląda szersza perspektywa i prawda historyczna, nie byłoby to możliwe bez powstania NSZZ „Solidarność”. To jest kwestia akcentów, które są, w związku z takim a nie innym ułożeniem tego projektu, rozłożone.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselPiotrAdamowicz">Prawda historyczna jest bezwzględna. To dzięki Sierpniowi, powstaniu „Solidarności” (Solidarności robotniczej – jak powiedziała wnioskodawczyni) było możliwe powstanie tegoż związku rolniczego, w którym oczywiście fundamentalną rolę odegrał zarówno Prymas, jak biskup Tokarczuk i cały szereg księży jeszcze w drugiej połowie lat siedemdziesiątych, kiedy powstawały komitety samoobrony chłopskiej – to święta prawda. To jest jeden element.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselPiotrAdamowicz">W tej uchwale brakuje mi – powtarzam, że napisałbym ją zupełnie inaczej – niestety odniesienia do trzech związków, które były kanwą do powstania jednolitej solidarnościowej reprezentacji rolniczej. Mam tu na myśli Związek Zawodowy „Solidarność Wiejska”, Związek Zawodowy „Solidarność Chłopska” i Samorządny Związek Producentów Rolnych, bo to one na zjeździe poznańskim dokonały zjednoczenia. Nie wymienienie tych związków… no, być może lista byłaby bardzo długa, ale mnie tego niewątpliwie brakuje.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselPiotrAdamowicz">Na koniec mam pytanie do pani wnioskodawczyni. Chodzi o ostatnie zdanie na pierwszej stronie. Odnoszę się oczywiście do kwestii pana Bartoszcze, którego miałem okazję poznać na początku lat dziewięćdziesiątych, podobnie jak Józefa Ślisza, Wieśka Kęcika czy też pana Baumgarta. Chodzi o sformułowanie; „Wielu z nich zostało skrytobójczo zamordowanych na zlecenie ówczesnego komunistycznego aparatu represji.”. Pytanie: czy to sformułowanie, które jest zawarte w projekcie ważnej uchwały podejmowanej przez Wysoką Izbę, jeden z elementów polskiej władzy, było weryfikowane? Co to znaczy „wiele osób zostało zamordowanych”? Czy ono było weryfikowane na przykład w Instytucie Pamięci Narodowej? U kogo? Pytam, bo poprzez sformułowanie „wiele” można rozumieć kilka osób, ale możemy też rozumieć kilkanaście czy kilkadziesiąt. Ono jest na tyle rozciągliwe i nieprecyzyjne, że budzi to pytanie: czy było weryfikowane i w jaki sposób, u kogo i na jakim etapie? Dziękuję uprzejmie za udzielenie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo panu posłowi. Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Olichwer.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselTomaszOlichwer">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Na początku chciałem serdecznie podziękować, że będę mógł brać udział w posiedzeniach Komisji Kultury.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselTomaszOlichwer">No cóż, nie umawialiśmy się z panem posłem Piotrem Adamowiczem, ale chciałem dokładnie zwrócić uwagę na to samo. Najpierw na literówkę w nazwisku, która została już poprawiona, i właśnie na to ostatnie zdanie, o którym również wspomniał pan poseł, czyli „Wielu z nich zostało skrytobójczo zamordowanych na zlecenie ówczesnego komunistycznego aparatu represji.”. Też wydaje mi się, że to określenie jest mało precyzyjne. Może pani wnioskodawczyni wyjaśni za chwilę, ile osób zostało skrytobójczo zamordowanych, ale zgadzam się z panem posłem, że to określenie jest mało precyzyjne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa posłów jeszcze? Proszę bardzo, pan przewodniczący Marek Suski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselMarekSuski">Myślę, że gdyby panowie, poza tymi ogólnymi sugestiami, mieli jakąś treść poprawki, to można byłoby spróbować wpleść w treść uchwały jakieś rozszerzające wątki. Natomiast tego typu uchwały nie są w gruncie rzeczy książkami historycznymi, w których wszystkie elementy powinny być wymienione czy nawet opisane bardziej szczegółowo.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselMarekSuski">Natomiast ja miałbym prośbę, jeżeli to możliwe, o uzupełnienie tego tekstu w jednym miejscu. Chodzi o komitet w Zbroszy Dużej (Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej) żeby dodać „utworzony i kierowany przez księdza Czesława Sadłowskiego”. Jest to wyjątkowa postać w historii nowożytnej Polski. Często zapominany, a bez działalności Jego komitetu, który był prekursorem założenia Solidarności Chłopskiej, pewnie by to wyglądało inaczej. To też wielki intelektualista, który wniósł wkład w rozwój, w myśl. Publikował w różnych zagranicznych pismach, np. w Kulturze Paryskiej. To człowiek, który ze skromności nie chciał iść – mówiąc kolokwialnie – „w biskupy”. Zawsze służył i służy swoim wiernym w miejscu, gdzie został posłany. Jego wkład jest ogromny, więc powinien być z nazwiska wymieniony w tej uchwale, taka jest moja prośba do pani poseł wnioskodawczyni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu przewodniczącemu. Może dodam, że w przypadku tak wielkiej postaci to zupełnie oczywiste, że należy poprawić pisownię nazwiska. To tak wielka postać, że nie będzie z tym problemu, jeśli chodzi o księdza biskupa, potem arcybiskupa Ignacego Tokarczuka, niezwykle zasłużonego dla Kościoła, ale też dla polskiej niepodległości.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Natomiast być może w tym pierwszym akapicie można byłoby wspomnieć – tu, gdzie jest mowa o wieloletniej walce rolników – ten kontekst powstania NSZZ „Solidarność”.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">I jeszcze jedna uwaga. Pani poseł wymieniła kilka nazwisk i wydaje mi się, mimo że ta uchwała jest dosyć długa, iż można byłoby rozważyć, żeby uwzględnić w treści kilka postaci, jak choćby marszałek Andrzej Stelmachowski czy Józef Ślisz, Gabriel Janowski, rodzinę Bartoszcze, w tym ś.p. Piotra Bartoszcze czy ś.p. Waleriana Pańko. Tylko, że to wymagałoby trochę pracy nad tym projektem. Nie wiem, czy możemy tak w biegu wprowadzić takie ewentualne poprawki i uściślić ten wątek z końca trzeciego akapitu, czyli podać przykład ś.p. Piotra Bartoszcze. Tyle takich wstępnych uwag. Jeżeli inni posłowie nie zgłaszają się, to bardzo proszę, pani poseł Teresa Hałas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselTeresaHalas">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, dziękuję wszystkim za uwagi. Przygotowując projekt uchwały wzorowaliśmy się na innych uchwałach przyjmowanych przez Sejm. Rzeczywiście one nie były bardzo rozbudowane i nie były w nich wymieniane wielkie osobowości.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselTeresaHalas">Jeżeli chodzi o uznanie dla Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” to jest to oczywistość i zawsze to robimy. Natomiast tu też wzorowaliśmy się na tym, że Solidarność robotnicza obchodziła jubileusz rok temu, a w tym roku jest to jubileusz 40-lecia. Jeżeli państwo posłowie uznają, że rzeczywiście należy tak zrobić, to mogłabym się podjąć przeredagowania projektu i uwzględnienia państwa uwag.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselTeresaHalas">Z dzisiejszej dyskusji wynika, że uchwałę można nieco rozbudować o nazwiska, o których mówiliśmy. Oczywiście, jeżeli chodzi o komitety samoobrony chłopskiej, to jak najbardziej ksiądz Czesław Sadłowski, ale też musimy wymienić pozostałych, czyli Janusza Rożka (Ziemia Lubelska) i pozostałych.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselTeresaHalas">Jeżeli mogłabym i byłaby akceptacja szanownych państwa z Komisji Kultury i Środków Przekazu, to zobowiązuję się do przeredagowania tekstu uchwały w bardzo krótkim czasie. Oczywiście o państwa wskazówki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Rzeczywiście konsekwencją bardzo trafnego wniosku o uzupełnienie tej uchwały o księdza Czesława Sadłowskiego powinno być pewnie też uwzględnienie czołowych przedstawicieli tych pozostałych środowisk. Teraz tylko pytanie techniczne. Bo z dyskusji wynika, chociaż ta dyskusja odbywa się w ograniczonym gronie, że ewidentnie przeważa kierunek, iż potrzebne są pewne poprawki, uzupełnienia i uczczenie szeregu osób, których w tym projekcie nie ma. Czy możemy to zrobić na zasadzie przerwy technicznej? Wtedy w wąskim gronie – z udziałem państwa posłów na sali i pana posła Piotra Adamowicza i pana posła Tomasza Zielińskiego, którzy są z nami w łączności – musielibyśmy to tutaj przeredagować. Tu jeszcze pan poseł Rzepa będzie chciał coś dopowiedzieć. Czy też wymagałoby to jednak przerwania pracy i kontynuacji posiedzenia Komisji, np. w okolicy 10-11 maja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselTeresaHalas">Bardzo bym o to prosiła, ponieważ jutro będę się widziała z panem prezesem IPN i mogłabym ustalić nazwiska, jeśli chodzi o kwestię tego ostatniego akapitu na pierwszej stronie, o co wnosił pan poseł Adamowicz. My ogólnie rozmawialiśmy z panem prezesem na ten temat. Natomiast tu, jeśli chodzi o nazwiska, nie może być żadnych błędów. Natomiast bardzo państwa przepraszam za tę literówkę w nazwisku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przyjmujemy, że to komputer zmienił, bo nie sądzę, żeby ktokolwiek mylił się przy nazwisku tak wielkiego Polaka. Natomiast rzeczywiście w przypadku „skrytobójczo zamordowanych” dobrze byłoby doprecyzować i podać, oprócz ś.p. Piotra Bartoszcze, nazwiska innych osób. W jakimś sensie do tej grupy należy prawdopodobnie ś.p. Walerian Pańko, chociaż w późniejszych latach to się działo, ale w kontekście FOZ i działań agentury komunistycznej, i to nie tylko na terenie Polski, ale pewnie też i sowieckiej. Mogło tak być. To jednak należałoby doprecyzować w kontakcie z Instytutem Pamięci Narodowej.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ale zanim będziemy rozstrzygać w tej sprawie jeszcze pan poseł Jarosław Rzepa, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselJaroslawRzepa">Mam pytanie do pani poseł odnośnie drugiego wersu, bo pisze pani „została zarejestrowana pierwsza w historii Polski niezależna od władz komunistycznych”. A co w takim razie z Solidarnością Chłopską Piotra Bartoszcze? Przecież ona była rok wcześniej. Czy zatem możemy tu używać określenia „pierwsza”, czy raczej nie? Myślę, że taka wątpliwość tu się rodzi, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselTeresaHalas">Ale tu mówimy o rejestracji, o zarejestrowaniu sądownym. Była chłopska, była wiejska, a później był zjazd zjednoczeniowy w Poznaniu i tam została przyjęta nazwa Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”. I to on jako pierwszy został zarejestrowany. My podnosimy tu datę rejestracji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Pani poseł oczywiście ma rację co do rejestracji, natomiast ten kontekst co działo się wcześniej, o czym mówi pan poseł, też jest istotny. Myślę, że rzeczywiście dzisiaj nie jesteśmy w stanie tego zredagować w czasie przerwy technicznej. Zatem będziemy raczej zmierzać w kierunku przerwania posiedzenia Komisji i powrotu do sprawy – myślę, że nie musi to być tuż przed następnym posiedzeniem Sejmu, czyli pod koniec maja, ale wcześniej, bo trochę spraw nam się nazbierało. Tak więc, nie musi to być na początku maja, ale po 9 maja możemy się spodziewać kolejnego posiedzenia Komisji. Wtedy jako pierwszy temat rozpatrzylibyśmy projekt i dalej nad nim procedowali. Myślę, że kierunkowo byłoby tak dobrze, bo idea jest wspaniała, cenne jest zaangażowanie posłów z różnych klubów, ale warto po tych uwagach dopracować ten projekt uchwały. Tak, aby całe środowisko chłopskie, niezależne środowisko wiejskie, środowisko rolników indywidualnych zostało godnie uhonorowane przez polski Sejm.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy jeszcze są jakieś uwagi? Jeśli nie ma. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, z tego co wiem, pani poseł otrzymała również wersję z naszymi uwagami. Jeżeli pani poseł mogła w międzyczasie rozważyć, na które z tych uwag się zgadza, to już przy ostatecznym opracowaniu tekstu będziemy mieć mniej dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że pani poseł uwzględni uwagi Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselTeresaHalas">Tak, uwzględnię. Jeśli chodzi o tą pierwszą uwagę zmiana wyrazu „chłopska” na „rolniczą” – jak najbardziej tak. I dalej też odnośnie przełomu lat 80. i 90. Wszystkie uwagi Biura Legislacyjnego zostaną uwzględnione w poprawionym projekcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, dziękuję. W takim razie nie kończymy pierwszego czytania, debata ogólna trwa. Przerywamy posiedzenie Komisji i powrócimy do sprawy, jak przypuszczam, na początku drugiej dekady maja. Bardzo proszę do tego czasu, tak panią poseł jako przedstawicielkę wnioskodawców, ale również państwa posłów, którzy zgłaszali konkretne uwagi, o przygotowanie stosownych poprawek na następne posiedzenie, abyśmy mogli sprawnie i skutecznie dopracować projekt. Chyba, że pani poseł – co byłoby najlepszym rozwiązaniem –skontaktowałaby się dzisiaj z posłami zgłaszającymi poprawki, czyli z tu obecnymi i z panem posłem Adamowiczem, wtedy byłoby nam łatwiej to dopracować. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselTeresaHalas">Myślę, panie przewodniczący, że wszystko zrozumiałam. Postaramy się, uwzględniając państwa głosy, ten projekt poprawić i przedstawimy go na następnym posiedzeniu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">No tak, tak. Nie chodziło mi, żeby dzisiaj to zrobić. Mówię tylko, że warto skontaktować się z posłami, którzy zgłaszali uwagi, żeby potem było mniej pracy w czasie posiedzenia Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselTeresaHalas">Jasne. Za wszystkie uwagi raz jeszcze dziękuję. Zrobimy wszystko, żeby je uwzględnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ja przede wszystkim jeszcze raz dziękuję pani poseł za inicjatywę. Dopilnujemy, żeby sprawa znalazła godny finał. Dziękuję bardzo. Na tym przerywamy pierwsze czytanie projektu. Będziemy je kontynuować w maju. Dziękuję bardzo wszystkim państwu.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..cec6069
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-lpgxx-00019-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Łączności z Polakami za Granicą /nr 19/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Łączności z Polakami za Granicą /nr 19/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#LPG">19</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="JacekGolebiowski" role="speaker">
+        <persName>Jacek Gołębiowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaFabisiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Fabisiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKlaudiaJachira" role="speaker">
+        <persName>Poseł Klaudia Jachira</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselLidiaBurzynska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Lidia Burzyńska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski" role="speaker">
+        <persName>Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Robert Tyszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="LPG" role="committee">
+        <orgName>Komisja Łączności z Polakami za Granicą</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b267a44
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00019-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,149 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dzień dobry. Witam panie posłanki i panów posłów. Witam także gości naszego posiedzenia, kandydatów na stałych doradców Komisji oraz prezesa i kierownictwo Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Otwieram posiedzenie Komisji. Informuję, że zostało ono zwołane przez marszałka Sejmu na podstawie stosownych artykułów, po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji, prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Porządek dzisiejszego posiedzenia obejmuje trzy punkty. Po pierwsze, informacja prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” na temat działalności stowarzyszenia. Po drugie, powołanie stałych doradców Komisji. Po trzecie, sprawy bieżące.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Ze względu na zmianę harmonogramu głosowań na sali plenarnej, który ogranicza czas posiedzenia Komisji do godziny, proponuję pewną zmianę, jeżeli chodzi o porządek dzienny posiedzenia i rozpoczęcie od punktu dotyczącego wyboru stałych doradców Komisji. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu uznam, że Komisja wyraziła zgodę na tę zmianę. Sprzeciwu nie słyszę. Przystępujemy zatem do realizacji porządku dziennego naszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Informuję, że głosowania w trakcie zdalnego posiedzenia Komisji mogą odbywać się na dwa sposoby. Posłowie na sali posiedzeń głosują za pomocą urządzeń na pulpitach, natomiast posłowie, którzy uczestniczą zdalnie za pomocą aplikacji do głosowania. Informuję, że osoby, które chcą zabrać głos powinny poinformować o tym zamiarze sekretariat Komisji poprzez odpowiedni mail. Proszę o logowanie się do wideokonferencji wyłącznie osoby, które będą chciały zabrać głos, a w przypadku problemów o kontakt z sekretariatem Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Rozpoczniemy tradycyjnie od sprawdzenia kworum. Bardzo proszę państwa posłów o naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Szanowni państwo, w oczekiwaniu na podanie wyników, chciałem przekazać informację o ostatnich wydarzeniach na Białorusi. Otóż proces prześladowania naszej mniejszości na Białorusi niestety rozwija się, eskaluje. Dzisiaj doszło do rewizji i zatrzymania Andrzeja Pisalnika, redaktora portalu Znadniemna.pl, oraz jego żony. Oboje zostali przewiezieni z Grodna do Mińska do prokuratury na przesłuchanie. Według niepotwierdzonych informacji po przesłuchaniu zostali zwolnieni i wracają do Grodna. Natomiast to jeszcze nie są informacje potwierdzone. Jeżeli takie informacje napłyną, to będziemy oczywiście jako Komisja stosownie reagowali.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Zwróciłem się dzisiaj do pana marszałka Kuchcińskiego, przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych, w związku z niepokojącym rozwojem sytuacji na Białorusi, żebyśmy na temat procesu prześladowań mniejszości polskiej na Białorusi odbyli debatę w formule posiedzenia dwóch Komisji: Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Łączności z Polakami za Granicą. Po ustaleniu tego terminu członkowie obydwu komisji zostaną o takim posiedzeniu poinformowani. Monitorujemy tę sytuację. Dziś spotkałem się także i odbyłem na ten temat rozmowę z pełnomocnikiem rządu do spraw łączności z Polakami za granicą ministrem Dziedziczakiem, też uzgodniliśmy pewne wspólne działania, przede wszystkim na rzecz pomocy dla prześladowanych oraz wsparcia dla ich rodzin.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Przypomnę, że niestety ten reżim zaczyna zachowywać się już w sposób kompletnie totalitarny. W tej chwili np. został uruchomiony proces konfiskaty mienia wobec zatrzymanych działaczy, m.in. Andżeliki Borys i innych. Jest to, jak się wydaje, działanie zmierzające do całkowitego wyniszczenia środowiska polskiego na Białorusi. Oczywiście tutaj stosowne reakcje ze strony rządu polskiego, państwa polskiego, ale też ze strony parlamentu będą następowały. Będziemy się nawzajem informować, ja też będę informował członków Komisji o rozwoju tej sytuacji. Gdyby była taka potrzeba, to będziemy zwoływać nasze spotkania ad hoc.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Czy mamy już wyniki? Dziękuję za głosowanie. Bardzo proszę o podanie wyników. Mamy kworum, ale w formule głosowania. Informuję, że w posiedzeniu Komisji uczestniczy 31 posłów. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. W punkcie pierwszym, powołanie stałych doradców Komisji. Wybór stałych doradców Komisji jest procedurą składającą się z dwóch etapów, to informacyjnie dla państwa posłów. Najpierw wyrażenie zgody na powołanie stałych doradców Komisji dokonywane jest przez prezydium Sejmu, a następnie wyboru dokonuje sama Komisja. Informuję, że po konsultacji z prezydium Komisji wystąpiłem do prezydium Sejmu o wyrażenie zgody na powołanie dwóch stałych doradców Komisji, pana dr Wojciecha Walczaka oraz pana profesora Jacka Gołębiewskiego. Prezydium Sejmu wyraziło zgodę na powołanie obu panów. Materiały dotyczące kandydatów ze wskazaniem ich naukowego dorobku, publikacji, pracy, zostały państwu udostępnione. Oczywiście przed głosowaniem poproszę kandydatów o krótką, trzyminutową prezentację, są z nami obecni w formule zdalnej, a później przeszlibyśmy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.11" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Zatem bardzo proszę pana dr Wojciecha Walczaka o prezentację swojej kandydatury. Bardzo proszę, panie doktorze.</u>
+          <u xml:id="u-1.12" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kandydat na stałego doradcę Komisji dr Wojciech Walczak:</u>
+          <u xml:id="u-1.13" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dzień dobry, panie przewodniczący, dzień dobry panie i panowie posłowie. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, przede wszystkim jestem niezmiernie zaszczycony propozycją uczestniczenia jako stały doradca Komisji w tym gronie. Z wykształcenia jestem historykiem a naukowo zajmuję się stosunkami międzynarodowymi, w szczególności interesują mnie relacje kulturalne pomiędzy Polską a innymi krajami, dyplomacja kulturalna, soft power, polityka kulturalna Rzeczypospolitej w szczególności w aspekcie dziedzictwa naszego, zostawionego poza granicami kraju, a także relacje międzynarodowe, stosunki polityczne pomiędzy Stolicą Apostolską a naszym krajem w okresie międzywojnia.</u>
+          <u xml:id="u-1.14" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Od 2004 r. pracuję naukowo na Uniwersytecie w Białymstoku, na początku w Instytucie Historii, obecnie po zmianach strukturalnych na Wydziale Historii i Stosunków Międzynarodowych, gdzie obecnie od ponad pół roku pełnię funkcję prodziekana tego wydziału. Również jestem rzeczoznawcą ministra edukacji i nauki w zakresie oceny podręczników z historii, z wiedzy o społeczeństwie czy też wiedzy o kulturze.</u>
+          <u xml:id="u-1.15" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dzięki moim zainteresowaniom kilkakrotnie pełniłem misję, bo tak to chyba trzeba nazwać, ekspercką dla ministerstwa kultury w zakresie oceny dziedzictwa czy też analizy dziedzictwa kulturowego w różnych aspektach poza granicami kraju. Dzięki temu, z ramienia ministra kultury, zostałem zaproponowany, delegowany jako ekspert do Ministerstwa Spraw Zagranicznych do komisji konkursowej do spraw Polonii i Polaków poza granicami kraju. Komisja ta dała mi bardzo duży zastrzyk wiedzy, zaangażowania w sprawy Polaków poza granicami kraju. Rozpatrując zróżnicowane wnioski tematycznie, począwszy od wsparcia na poszczególne konserwacje zabytków, poprzez imprezy kulturalne, zdałem sobie sprawę czy pozwoliło mi to zauważyć, jak zróżnicowana jest nasza Polonia, Polacy zamieszkujący poza granicami kraju.</u>
+          <u xml:id="u-1.16" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Moja działalność w komisji została chyba zauważona, ponieważ już w 2013, 2014 do początku 2015 r. byłem już zapraszany, jako ekspert ministra spraw zagranicznych, poprzez panią ambasador Joannę Kozińską-Frybes, która była przewodniczącą komisji, obecnie pełni funkcję zastępcy dyrektora biura politycznego ministra spraw zagranicznych. Od tego czasu zajmuję się intensywnie naukowo m.in. inwentaryzacją i udostępnianiem w formie zdigitalizowanej, rzecz jasna, polskiego dziedzictwa, które znajduje się poza granicami kraju. Kierowałem i kieruję grantami również naukowymi, związanymi z tą problematyką, finansowanymi między innymi przez ministerstwo nauki w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.</u>
+          <u xml:id="u-1.17" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Będę bardzo zaszczycony mogąc stanowić pewnego rodzaju rolę pośrednika pomiędzy wiedzą, nauką a praktyką i pomagać Wysokiej Komisji w dobrych rozwiązaniach dla naszego kraju, dla Polaków poza granicami kraju. Dziękuję, panie przewodniczący. Dziękuję serdecznie państwu.</u>
+          <u xml:id="u-1.18" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo dziękuję, panie doktorze. Bardzo proszę o prezentację pana prof. Jacka Gołębiowskiego. Panie profesorze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#JacekGolebiowski">Dzień dobry państwu, witam serdecznie. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, nazywam się Jacek Gołębiowski, jestem profesorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Od 10 lat pełnię funkcję dyrektora Instytutu Badań nad Polonią KUL. Od 27 lat zajmuję się emigracją polityczną, ekonomiczną Polski, prowadzę badania w wielu zakresach, główne to myśl polityczna polskiego wychodźstwa, prasa, wydawnictwa, oświata, edukacja, aktywność organizacji, stowarzyszeń, ostatnimi laty dziedzictwo kultury polskiej za granicą. Realizowałem kilka grantów senackich, ministerstwa nauki czy też obecnie z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#JacekGolebiowski">Jeśli chodzi o moją aktywność, to nie tylko aktywność naukowa, potwierdzona publikacjami w tym zakresie, o którym mówiłem, ale także 30 konferencji polonijnych, które organizowałem, a także wiele wykładów dla szkół polskich i nauczycieli polonijnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#JacekGolebiowski">Kraje, z którymi mam osobiście bardzo dobry kontakt, to są przede wszystkim: Wielka Brytania, Irlandia, Francja, Belgia i Hiszpania. Jeśli chodzi o kraje poza oceanem, to Stany Zjednoczone i Kanada. W Stanach Zjednoczonych przez ostatnie cztery lata prowadziłem badania inwentaryzacyjne ze środków ministerstwa kultury. Przejechaliśmy około 17 stanów, badając dziedzictwo kultury polskiej, najważniejsze ośrodki, digitalizując źródła, dokonując dokumentacji fotograficznej.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#JacekGolebiowski">Jeśli chodzi o … na wschodzie z kolei, to członkowie mojego zespołu dokonywali inwentaryzacji cmentarzy na terenie Białorusi i Ukrainy. Osobiście nie brałem udziału w pracach inwentaryzacyjnych, tam jeździli historycy sztuki, natomiast prowadziłem zajęcia dla nauczycieli, uczniów z Litwy, Białorusi, Ukrainy, które odbywały się u nas tutaj w Lublinie.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#JacekGolebiowski">Jeśli chodzi o moje doświadczenie to myślę, że jest bardzo duże. Bardzo ważnym elementem będą moje bezpośrednie kontakty ze stowarzyszeniami, osobami, instytucjami polonijnymi. Myślę, że moja duża wiedza i doświadczenie może służyć państwu w dokonywaniu jak najlepszych rozwiązań, które mogłyby służyć Polonii. Polecam się i bardzo, bardzo dziękuję za wybór, który jest dla mnie wielkim zaszczytem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo dziękuję, panie profesorze.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Mamy dwie znakomite kandydatury, specjalistę od dziedzictwa kulturowego za granicą i specjalistę od badań nad Polonią. Proponuję, abyśmy… W tym punkcie nie przewiduję dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Nie ma pytań nawet?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Nie ma pytań, pani poseł, wyłącznie mamy głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Proponuję, abyśmy kandydatury te przegłosowali łącznie. Zatem chciałbym zapytać, kto z pań i panów posłów jest za powołaniem na stałych doradców Komisji pana dr Wojciecha Walczaka i pana prof. Jacka Gołębiowskiego, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kto jest przeciw? Tak, tu mnie słusznie prezydium upomina, że nie dokończyłem formuły.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kto jest przeciw i kto się wstrzymał, także proszę o stosowne głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dziękuję bardzo. Proszę o podanie wyników głosowania. W głosowaniu wzięło udział 28 posłów. Za głosowało – 26, wstrzymało się – 2 posłów. Stwierdzam, że Komisja dokonała wyboru stałych doradców Komisji w osobach pana dr Wojciecha Walczaka i pana prof. Jacka Gołębiowskiego. Gratuluję obydwu panom i zapraszam do intensywnej pracy na rzecz naszych rodaków poza granicami kraju.</u>
+          <u xml:id="u-5.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Przechodzimy do realizacji drugiego punktu. Pozostało nam do głosowań 40 minut, więc bardzo bym prosił o sprawne procedowanie w tym punkcie. Informacja Prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” na temat działalności stowarzyszenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Panie przewodniczący, ale bardzo proszę o dopuszczenie do pytania w tym punkcie, bo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Pani poseł, ponieważ ze względu na bardzo ograniczony czas nie chciałbym w tej chwili otwierać żadnej innej debaty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Rozumiem, też mam wystąpienie, ale chciałam się przynajmniej dowiedzieć, co mają robić doradcy. Nie można tak, nie możemy pracować w ten sposób, że głosujemy nie wiedząc. Bardzo przepraszam, ale pytanie, jeśli nie do doradcy, to przynajmniej do pana przewodniczącego, jakie są zadania, jakie kompetencje, po co nam są ci doradcy? Panie przewodniczący, minimum informacji jest stałą głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Pani poseł, zapraszam do rozmowy po posiedzeniu Komisji, przedstawię pani poseł …</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Ale to nie jest tak, to nie ma być prywatna rozmowa. Myślę, że dla wielu osób jest to interesujące.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo proszę pana prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” o przedstawienie informacji na temat działalności stowarzyszenia. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Dzień dobry. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, bardzo dziękuję za zaproszenie. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” pracuje jako organizacja realizująca w ramach państwa polskiego misję niesienia pomocy Polakom poza granicami kraju według rytmu konkursowego. Czyli aplikujemy o wnioski, następnie je realizujemy, oczywiście te, które są zaakceptowane, a potem staramy się zgodnie z wymogami sprawozdawczości rozliczać środki otrzymane dla Polaków mieszkających poza granicami.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W tej chwili jesteśmy z jednej strony właśnie na etapie sprawozdawczości, rozliczania tego, co w ubiegłym roku udało się zrealizować, pomimo trudnych warunków pandemicznych i na etapie pozyskiwania informacji na temat wyników konkursów, do których aplikowaliśmy z projektami, z pomysłami, które w myśl naszych partnerów polonijnych, polskich z zagranicy mogą pomóc im podtrzymywać polskość.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Jeżeli chodzi o bieżącą działalność, oczywiście oprócz tej związanej z przygotowaniem nowego roku, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” działa na bieżąco, non stop prowadząc ośrodek dla repatriantów w Pułtusku. Cały czas efektywnie wspierając ten proces na tyle, na ile jest nam to zlecane. Działa ośrodek doskonalenia nauczycieli, prowadząc w formie onlinowej niemalże codziennie kursy, szkolenia dla nauczycieli, w których bierze udział bardzo duża liczba pedagogów polonijnych, polskich. Oczywiście też sytuacja na Białorusi, o której wspomniał pan przewodniczący, z racji na nasze centrum charytatywne działające przy oddziale w Białymstoku, zajmuje znaczną część naszej aktywności. Przyznam, że smutną i bolesną, ale to, jak rozumiem, temat na odrębną dyskusję. Tak wygląda to ogólnie.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Natomiast w szczegółach pozwoli pan, panie przewodniczący, że przedstawię sprawozdanie, informację z działalności stowarzyszenia podzielone niejako na dwie kategorie czasowe, czyli na to, co udało się zrobić w ubiegłym roku (w dużym skrócie), i na to, co już w tym roku wiemy, że będziemy mogli zrealizować.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Pomimo różnych ograniczeń, przede wszystkim pandemicznych, w ramach dotacji pozyskanej z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ubiegłym roku, głównie skupialiśmy się na podtrzymywaniu edukacji polonijnej. Podtrzymywaniu w sposób bezpośredni, realizując pięć projektów, które koncentrowały się na dofinansowaniu bieżącego finansowania społecznych, podkreślam, społecznych szkół polonijnych oraz punktów nauczania. Objęliśmy wsparciem 353 szkoły i ponad 3 tys., dokładnie 3152 nauczycieli polonijnych na sześciu kontynentach, w 33 krajach.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Kolejny projekt w obszarze edukacji, to organizowane wspólnie z Kongresem Oświaty Polonijnej konferencje, m.in. kondycja oświaty polonijnej. Rozmowy, na których próbowaliśmy wypracować stanowisko dotyczące skutecznego funkcjonowania oświaty polonijnej w czasie pandemii, w czasie kryzysu, który uniemożliwiał tradycyjne formy fizycznego kontaktu z uczniami, ale też zastanawiać się nad tym, jak powinna funkcjonować oświata polonijna po powrocie do normalności. Bardzo ważne dyskusje, przekazywaliśmy raporty z tych dyskusji zarówno do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, która często była współgospodarzem tych spotkań, jak i do innych instytucji.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Drugim ważnym obszarem było wzmacnianie pozycji środowisk polskich i polonijnych w krajach zamieszkania. W ramach tego, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” zrealizowało trzy projekty, m.in. wsparcie struktur organizacji polonijnych. Mimo ograniczeń Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” razem z beneficjentami szukało rozwiązań, które pozwoliły na zorganizowanie zaplanowanych działań. Musieliśmy składać aneksy, ponieważ rok wcześniej aplikując o środki z reguły planowaliśmy zupełnie inną realizację. Natomiast bardzo często należało przechodzić czy to na realizację całkowicie wykorzystującą środki elektroniczne, czy to na realizacje hybrydowe. W ramach projektu „Polonia i Polacy za granicą – wsparcie struktur i działalności statutowej” współpracowaliśmy ze 142 organizacjami z 33 państw, przekazując dotacje na utrzymanie siedzib i działania statutowe.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Kolejnym, ważnym obszarem były działania w ramach projektu „Polonia – Łączy nas Sport”. W 2020 r. był on realizowany w następujących obszarach, dofinansowanie polonijnych imprez sportowych, m.in. IV Światowe Zimowe Igrzyska Polonijne. Tutaj pragnę podkreślić, że pomimo sytuacji pandemicznej Krynica gościła, zgodnie z planem, sportowców polonijnych i udało się, oczywiście z zachowaniem rygorów pandemicznych, które pozwoliły praktycznie zorganizować te igrzyska bez żadnych „strat” na zdrowiu. Jest to dla nas szalenie ważne, ponieważ te igrzyska zawsze, każdorazowo dla środowisk sportowych, środowisk polonijnych są ważnym wydarzeniem. Jubileuszowe XX Polonijne Igrzyska Młodzieży Szkolnej im. senatora Jana Stypuły w Łomży również odbyły się fizycznie, a więc nie było tutaj potrzeby… Akurat trafiliśmy w takie okienka pandemiczne, że udało się te dwie duże imprezy sportowe zrealizować w normalnej formule, oczywiście przy zachowaniu środków ostrożności. W polonijnych igrzyskach młodzieży uczestniczyło 125 uczestników, a w igrzyskach zimowych 120 uczestników z 10 krajów, a więc nieco mniejszy zasięg niż normalnie, ale jednak te imprezy się odbyły.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Kolejnym obszarem było dofinansowanie działalności kolejnych klubów i organizacji sportowych na świecie, gdzie przekazywaliśmy środki, które między innymi miały posłużyć przygotowaniom do letnich igrzysk polonijnych, funkcjonujących z przerwami od lat 30. ubiegłego wieku, które zgodnie z harmonogramem mają odbyć się w tym roku w Krakowie. Głęboko wierzymy, że pomimo różnych trudności uda się te igrzyska zrealizować. Zaszczepieni być może w swoich krajach już zgodnie z kolejką, a być może korzystając z jakiś specjalnych ścieżek, oczywiście nieco żartując, jakich dostępują prawdziwi zawodowi sportowcy uczestniczący w igrzyskach, będą mogli wziąć udział, przyjadą do Krakowa po to, żeby sprawdzać się sportowo, ale też po to, żeby budować taką wielką sportową rodzinę, polonijną.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Kolejnym obszarem wsparcia była kultura, w 2020 r. stowarzyszenie zrealizowało pięć projektów, m.in. promocja kultury polskiej, e-kultura, wiedza i umiejętności czy platforma interenetowa Polski folklor, kompleksowo wspierająca wyposażając w wiedzę, dając narzędzia do pozyskiwania wiedzy dla polonijnych zespołów folklorystycznych. Jest to szalenie ważne, na to zwracali uwagę liderzy zespołów folklorystycznych, że pracując gdzieś tam na różnych kontynentach chcieliby mieć w jednym miejscu zgromadzoną wiedzę na temat właśnie folkloru, która pozwoliłaby łatwiej być liderami zespołów folklorystycznych, przygotowywać je znowu do ważnych imprez. Jedna z takich imprez jest w naszym kalendarzu, czyli festiwal światowych zespołów folklorystycznych dziecięcych, w tym roku w Iwoniczu Zdroju. Impreza mająca bardzo długą historię. Mamy nadzieję, że pomimo trudności, pomimo pandemii też uda się ją zrealizować.</u>
+          <u xml:id="u-12.10" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Ostatni obszar z tych ważniejszych, które wynotowaliśmy, to media. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” wspierało w ubiegłym roku 40 redakcji z 27 krajów, (przeczytam, bo to może ważne, żebyśmy wiedzieli, gdzie te media wychodzą) m.in.: Argentyna, Armenia, Australia, … , Azerbejdżan, Brazylia, Chorwacja, Czechy, Francja, Grecja, Holandia, Irlandia, Kanada, Kazachstan, Niemcy, Nowa Zelandia, Rosja, Republika Chakasja, Rumunia, USA, Szwecja, Szwajcaria, Uzbekistan, Ukraina, Węgry, Wielka Brytania i Włochy. Jest to część zadań realizowanych w ramach dotacji z puli pełnomocnika i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów na wsparcie działań dedykowanych dla Polonii i Polaków. Oczywiście były również zadania, o które aplikowaliśmy do Ministerstwa Spraw Zagranicznych i tutaj zarówno w ramach popularyzowania polskiej kultury, w ogóle polskości, realizowaliśmy m.in. „Przegląd polskich filmów on-line na 100-lecie stosunków dyplomatycznych Polski i Brazylii”. W ramach tego projektu, zorganizowano pokazy 14 polskich filmów, 12 fabularnych, 2 dokumentalnych w portugalskiej wersji językowej. Były one dostępne na platformie streamingowej przez dwa tygodnie, każdy chętny mógł obejrzeć. Muszę tutaj podkreślić, że filmy odtworzono łącznie około 10 tys. razy, a więc wydaje mi się, że duże zainteresowanie. Przegląd był promowany w brazylijskich mediach, portalach kinowych, w mediach społecznościowych.</u>
+          <u xml:id="u-12.11" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Kolejny projekt realizowany w ramach funduszy Ministerstwa Spraw Zagranicznych to „Zaginione granice. Śladami II Rzeczypospolitej”. Projekt realizowany był przez Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. W ramach tego powstała czterojęzyczna strona internetowa, w językach: angielskim, białoruskim, ukraińskim i rosyjskim. Wystawa eksponowana w Białymstoku i w Warszawie. Zorganizowano również trzy spotkania autorskie, w trybie online m.in. z Kają i Tomaszem Grzywaczewskimi dla ponad 4 tys. odbiorców.</u>
+          <u xml:id="u-12.12" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Realizowaliśmy również w ramach unijnych środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych projekty inwestycyjne. W ramach, których prowadzone były: prace modernizacyjne systemu grzewczego Polonijnego Ośrodka Spotkań „Haus Concordia” w Niemczech; modernizacja Domu Polskiego w Bedford; remont kościoła Matki Boskiej z Guadalupe w Buenos Aires; remont głównych budynków Stowarzyszenia Polsko-Brazylijskiego im. Marszałka Piłsudskiego w Kurytybie; remont Domu Polskiego w …; remont Polskiego Seminarium w Paryżu; remont Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie; remont Klubu Polskiego przy parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Nottingham; remont dachu, wymiana kotła centralnego ogrzewania, osuszanie piwnic w budynku Zarządu Głównego PZKO w Czechach; remont siedziby Zespołu „Mazury” w Brazylii; wykończenie wnętrza głównej sali wystawowej w Centrum Dziedzictwa Polskiego w Panna Maria w Teksasie; wymiana instalacji elektrycznej w siedzibie Towarzystwa Polsko-Brazylijskiego. Oczywiście przygotowywaliśmy się i realizowaliśmy zadania z zakresu rozbudowy i modernizacji Domu Kultury Polskiej w Wilnie.</u>
+          <u xml:id="u-12.13" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W ramach Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego realizowane były projekty skierowane do studentów. Prowadziliśmy w ramach środków kluby studenta polonijnego i wolontariat w pięciu miastach, w pięciu ośrodkach akademickich: w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Wrocławiu i Krakowie. Szalenie ważne, studenci polonijni, przede wszystkim polscy ze Wschodu, skupiali się wokół … Polonii, w tych miastach … są na pobieranie stypendiów, ale również potrafią z siebie wiele dać. Bardzo wiele powstało ciekawych imprez, inicjatyw w ramach tej współpracy. Powiem tylko, że materiały projektowe przygotowywane przez studentów, którymi się opiekowaliśmy, obejrzało łącznie 65 tys., blisko 65 tys. osób, dokładnie 64 400 osób.</u>
+          <u xml:id="u-12.14" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Ministerstwo Sportu dofinansowało w ubiegłym roku osiem kolonijnych wydarzeń sportowych, m.in. wspomniane już igrzyska młodzieży szkolnej, polonijne turnieje piłki nożnej, Międzynarodowe Biegi Ireny Szewińskiej, festiwale biegowe, turnieje piłki siatkowej, igrzyska polonijne w Krynicy Zdroju, Światowe Polonijne Mistrzostwa Żeglarskie i koszykarskie. Wszystkie one zostały zrealizowane za wyjątkiem chyba jednego festiwalu biegowego, który w piątek miał się odbyć, w czwartek wieczorem niestety został wprowadzony ścisły lockdown, zakaz realizacji jakichkolwiek imprez, w tym również sportowych.</u>
+          <u xml:id="u-12.15" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Ministerstwo Edukacji Narodowej, to kolejny partner w ramach, którego działalność swoją prowadzi przede wszystkim Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. W ramach środków z Ministerstwa Edukacji Narodowej przeprowadzone zostały szkolenia dla nauczycieli polonijnych, 94 szkolenia metodyczne, w tym 25 szkoleń zrealizowanych przez lokalne ośrodki metodyczne, prowadzone przez doradców żyjących, pracujących w środowiskach polonijnych poza granicami kraju. Szalenie ważne, ponieważ wykorzystują oni swój potencjał, ale też potencjał Polaków żyjących, mieszkających i mających czasami bardzo duży dorobek metodyczny, bądź też naukowy z różnych dziedzin, które mogą być przydatne nauczycielom, bądź rodzicom funkcjonującym w danych środowiskach polonijnych. Pięć razy studium metodyczne, czyli takie dłuższe formy, każda około 100 godzin dydaktycznych, w których wzięło udział 4071 nauczycieli polonijnych. Ze środków własnych w pierwszej połowie roku głównie przeprowadziliśmy 62 szkolenia metodyczne, w tym 15 zrealizowanych przez lokalne ośrodki metodyczne, łącznie wzięło w nich udział 2713 nauczycieli polonijnych. Jednak to nie tylko szkolenia, bo udało się nam wspólnie ze skupionymi wokół nas ekspertami opracować dwa podręczniki z serii „Język polski bez granic”, przeznaczone dla dzieci i młodzieży z Ukrainy. Są to kolejne pozycje, które trafiają do szkół działających w systemie edukacyjnym Ukrainy, otrzymują licencję ministerstwa oświaty Ukrainy i występują tam, jako oficjalne podręczniki do nauczania języka polskiego.</u>
+          <u xml:id="u-12.16" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Wydaliśmy pakiet edukacyjny „Emi i Maks w podróży po Polsce”, podręcznik, trzy zeszyty ćwiczeń, plansze, teksty dla II klasy szkół polonijnych w Irlandii. Pierwsza część była w roku 2019 opracowana z budżetu jeszcze podówczas Senatu. Wydaliśmy pakiety edukacyjne dla młodzieży z Ameryki Południowej, podręcznik, zeszyt ćwiczeń, przewodnik dla nauczyciela. Pragnę tu bardzo mocno podkreślić, po raz pierwszy opracowane zostały specjalnie dedykowane dwa komplety podręczników dla dzieci i młodzieży z Ameryki Południowej, a więc podręczniki uwzględniające konteksty kulturowe i specyfikę. Bardzo oczekiwane pomoce do nauczania języka polskiego, podręczniki. Wszystkie te pakiety tworzone były przez ekspertów, którzy z nami współpracują, przez ekspertów Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, ale co warto podkreślić, również każdorazowo przez współpracujących z nami nauczycieli z krajów, do których przeznaczone były opracowywane podręczniki.</u>
+          <u xml:id="u-12.17" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W ramach tej działalności opracowany został również portal, na którym zamieściliśmy wszystkie opracowane podręczniki w wersji e-bookowej. Portal nazywa się www.podrecznikipolonijne.pl. Może tam każdy polonijny nauczyciel, rodzic, dziecko wejść, korzystać nieodpłatnie z dowolnego podręcznika, wszystkie są zamieszczone, te które były przez nas opracowywane. Mało tego, można prowadzić lekcje, ponieważ te podręczniki są w formule interaktywnej, a więc można realizować ćwiczenia dla uczniów małych, większych, można korzystać z bardzo dużej bazy źródeł ikonograficznych, gier wspomagających nauczanie języka polskiego, historii – www.podrecznikipolonijne.pl. Bardzo serdecznie zachęcam. Uroczysta inauguracja z udziałem części obecnych na dzisiejszym naszym spotkaniu odbyła się niedawno, miesiąc temu, więc zachęcam do tego, żeby też ta informacja docierała. Jeżeli ktoś będzie zainteresowany, być może będzie się zgłaszał z pytaniem, gdzie można uzyskać pomoc do nauczania języka polskiego w formie podręczników, czy też interaktywnych ćwiczeń, to tam można wejść i wydaje się, że są to bardzo wysoko oceniane, przydatne pomoce.</u>
+          <u xml:id="u-12.18" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W roku 2021 mimo dużych ograniczeń związanych z pandemią, stowarzyszenie kontynuuje te prace. Aplikowaliśmy do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w konkursie, złożyliśmy 61 wniosków na łączną kwotę ponad 40 mln zł. Ponieważ zgodnie z zasadami konkursu byliśmy zobligowani do tego, żeby te wnioski, które organizacje polonijne, partnerzy polonijni przesyłali do Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, po odpowiedniej, merytorycznej obróbce, nazwę to nieco kolokwialnie, dostosowanie do wymogów, żeby w takiej formule wszystko było przesyłane i to dało kwotę 40 mln zł. Dofinansowanie, mamy już o tym informację, otrzymały 43 projekty gdzieś na poziomie ¼ aplikowanej kwoty. W chwili obecnej oczekujemy na szczegółowe informacje, co znalazło się zatwierdzone w tych projektach, bo zostały potwierdzone na różną kwotę.</u>
+          <u xml:id="u-12.19" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Pierwszy pakiet zawierający dofinansowanie dla mediów, właśnie dzisiaj chyba dotarł. Możemy już nad nim procedować, wysyłać do naszych partnerów informacje dotyczące szczegółów, co, kto dostał, na co, kto uzyskał dofinansowanie, procedować i przygotowywać do podpisania stosownych umów z instytucją dotującą.</u>
+          <u xml:id="u-12.20" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W obszarze edukacji 18 projektów uzyskało akceptację, m.in. wsparcie edukacji polonijnej w Rosji, Gruzji, Uzbekistanie, Mołdawii, wsparcie i utrzymanie funkcjonowania szkół polonijnych w Irlandii. Tak naprawdę wsparcie szkół, utrzymanie tych szkół głównie na Zachodzie, w Europie Zachodniej, w Ameryce, w Ameryce Południowej i w Australii.</u>
+          <u xml:id="u-12.21" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Drugi pakiet, duży pakiet to wsparcie struktur organizacji polonijnych na świecie, obejmuje on 10 projektów. Wsparta zostanie działalność struktur polonijnych, m.in. zespołów folklorystycznych działających w Australii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, wsparcie organizacji polskich na Ukrainie, tych, które są naszymi partnerami. Wsparcie również struktur organizacji polskich i polonijnych na Litwie, w Estonii, w Rosji. Wsparcie struktur teatralnych na Litwie, w Szwecji, w Stanach Zjednoczonych. Rozwijanie struktur organizacji polonijnych, zespołów, chórów amatorskich, teatrów dziecięcych w Europie Środkowej i Zachodniej, wsparcie organizacji sportowych, struktur polskich i polonijnych na Białorusi, w Mołdawii, w krajach Kaukazu, Azji Centralnej. Generalnie pieniądze będą przeznaczane, tak jak sama nazwa wskazuje, na pokrycie kosztów funkcjonowania, na pokrycie tego, co jest niezbędne do tego, żeby w sposób amatorski, ale jednak skuteczny te organizacje działały.</u>
+          <u xml:id="u-12.22" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W obszarze media polonijne, trzy projekty wspierające media m.in. w Danii, Francji, Holandii, Irlandii, w Niemczech, Szwecji, Wielkiej Brytanii, w Europie oraz innych regionach świata. Wsparcie również dla Polonijnej Agencji Informacyjnej, która stała się, co tu dużo mówić, takim chyba najlepszym w tej chwili medium, najbardziej szeroko zamieszczającym informacje ze świata polonijnego. Jesteśmy z tego dumni. Subskrybentów jest bardzo duża liczba, odsłon, to liczby idące w miliony, więc wydaje nam się, że to jest bardzo ważne, że dzięki temu też budowana jest ta społeczność światowa, polonijna i Polska.</u>
+          <u xml:id="u-12.23" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W obszarze wydarzenia polonijne za granicą dziewięć projektów otrzymało dofinansowanie: wydarzenia kulturalne w krajach Europy Zachodniej, aktywności harcerskie, wydarzenia i działalność programowa organizacji polskich na Litwie, promocja Polski, wsparcie organizacji i wydarzeń kulturalnych w Ameryce Łacińskiej, popularyzacja polskiego dziedzictwa kulturowego na Ukrainie.</u>
+          <u xml:id="u-12.24" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W obszarze wydarzenia polonijne w Polsce, dwa projekty: kultura polonijna obejmująca prezentację w kraju i wsparcie wydarzeń Rady Polonii Świata.</u>
+          <u xml:id="u-12.25" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">W obszarze pomoc dla Polaków na Wschodzie i w Ameryce Południowej, jeden projekt, misja medyczna, pomoc medyczna i charytatywna. Tam były wymienione konkretne osoby, konkretne instytucje, które taką pomoc za naszym pośrednictwem otrzymają.</u>
+          <u xml:id="u-12.26" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Wreszcie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, inwestycje – procedujemy. Mam nadzieję, że już zbliżamy się do końca, procedujemy konkrety umów dotyczących następujących prac inwestycyjno-remontowych: budowa budynku szkoły w Łanowicach, remont Domu Polskiego im. gen. Władysława Sikorskiego w Glasgow, remont Klubu Polskiego przy parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Nottingham, budowa Domu Polskiego we Lwowie, remont i przebudowa budynku z salą koncertową na potrzeby Akademii Muzyki przy Paderewski Symphony Orchestra w Chicago, remont i renowacja wyposażenia kuchni oraz sprzętu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Panie prezesie, mam serdeczną prośbę, jeżeli mogę prosić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Skrócić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Tak, ponieważ jesteśmy pod presją czasu, jeśli chodzi o posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Panie przewodniczący, właściwie jedynie kropkę chciałem postawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo dziękuję za wyczerpującą, obszerną prezentację.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Zapraszam państwa posłów do dyskusji. Pani przewodnicząca Lidia Burzyńska, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselLidiaBurzynska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Szanowny panie prezesie, bardzo wnikliwie przeanalizowałam materiały, które pan był łaskaw przedstawić, zrealizowanych projektów, zrealizowanych i skierowanych do Polonii w różnych obszarach edukacyjnych, kulturalnych, medialnych, ale również inwestycyjnych. Pan tu bardzo dużo czasu też poświęcił na projekty, które dopiero stowarzyszenie będzie realizowało. Natomiast bardzo płynnie i bardzo mało miejsca w tym obfitym materiale, który pan przedstawił, poświęcił pan budowie Domu Polskiego we Lwowie. Dlaczego akurat o tę inwestycję pytam? Ponieważ od 2015 r. jestem członkiem tej Komisji i z tego co wiem, a chyba dobrze wiem, to od 2012 r. jest budowany dom polonijny we Lwowie. Miał on pierwotnie kosztować 18 mln zł i miał być ukończony na 100-lecie Państwa Polskiego, czyli w 2018 r. Mamy szczęśliwie 2021 r. Inwestycja miała być za około 18 mln zł. Z tego co wiem, to w poszczególnych transzach, czyli programach, już wydatkowane jest około 31 mln zł. Na jakim etapie jest budowa tego domu? Wiem również, że teraz, kiedy pieniądze przejął KPRM, również Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które jest odpowiedzialne, prowadzi inwentaryzację, czyli na zasadzie sprawdzenia, jaki stan ma ta budowa. Jest to jedno. Jaki będzie koszt ewentualnie zakończenia i kiedy będzie można ten dom, bardzo ważny, bardzo istotny zakończyć?</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselLidiaBurzynska">Mam pytanie, zanim pan prezes będzie odpowiadał, czy plac budowy jest zabezpieczony, bo w wyniku pandemii nie są teraz prowadzone prace. Czy plac budowy jest zabezpieczony? Czy te konstrukcje, ten budynek jest zabezpieczony przed ewentualnym niszczeniem? Zarówno warunki atmosferyczne, jak niepilnowanie, niedbanie o te 30 mln, byłoby to bardzo nieprzyzwoite i rozrzutne. Oczywiście bardzo proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dziękuję bardzo. Pani posłanka Klaudia Jachira, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKlaudiaJachira">Wysoka Komisjo, panie prezesie, chciałabym się dopytać o taki projekt, który wprawdzie swój początek miał w 2019 r. i został zrealizowany, jest realizowany przez państwa stowarzyszenie razem z Senatem poprzedniej kadencji i z IPN-em. Pomimo tego, że miał początek w 2019 r., to jest strona internetowa i wydaje się, że prężnie się rozwija, chodzi o projekt „Dawniej to było”. W ramach pakietu możemy znaleźć: podręcznik dla nauczycieli polonijnych, podręcznik dla dzieci, poradnik dydaktyczny dla nauczycieli, filmy obrazujące epoki, scenariusze lekcji, gry interaktywne dla dzieci. Zaniepokoiły mnie treści w tym pakiecie, zwłaszcza dotyczące najnowszej historii polskiej. Tutaj pozwolę sobie zacytować: „W wyborach z września 1993 r. do władzy doszli postkomuniści z SLD tworzący koalicję z ludowcami. Nie było to niczym innym jak recydywą układu  PRL-owskiego”. Jest też ewidentne wskazanie, że osoby będące w „Solidarności” znajdują się obecnie tylko w partii rządzącej, są także fragmenty, które podkreślają bezsporność agenturalnej współpracy prezydenta Lecha Wałęsy. W związku z tym chciałabym się spytać, ile ten projekt kosztował od 2019 r.? Czy dalej kosztuje? W jakich proporcjach jest finansowany z IPN-u? Czy dalej jeszcze jakieś środki idą z Senatu, bo był on jednak sfinansowany w poprzedniej kadencji przez Senat. Przede wszystkim, ile sztuk tego pakietu zostało wydane, zostało rozesłane? Najważniejsze pytanie, z kim była konsultowana warstwa merytoryczna, o ile w ogóle była? Jest to dla mnie szczególnie ważne, bo wydaje mi się, że Polonia, nawet jestem pewna, że Polonia jest bardzo podatna na różne opinie o naszej najnowszej historii i powinniśmy zrobić wszystko, żeby ograniczać najnowszą historię Polski do faktów a nie do opinii i do pewnych sympatii czy antypatii. Bardzo proszę o odpowiedź na pytania dotyczące tego pakietu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dziękuję bardzo. Czy jeszcze są zgłoszenia ze strony członków Komisji? Jeżeli nie ma, to zwróciłbym się do pana prezesa Bonisławskiego z prośbą o krótką informację na temat działań obecnie podejmowanych przez wspólnotę w kwestii wsparcia dla ofiar represji pośród działaczy mniejszości polskiej na Białorusi i rozwoju ośrodka w Białymstoku. Wydaje się, że ten ośrodek będzie musiał przez ten czas pełnić dość szczególną rolę. Bardzo proszę, panie prezesie o ustosunkowanie się do wypowiedzi członków Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Jeżeli pan pozwoli, panie przewodniczący, to może w kolejności chronologicznej, tak jak pytania były zadawane. Jeżeli chodzi o inwestycję budowy Domu Polskiego we Lwowie, to po pierwsze, chociaż pewnie nie najważniejsze, ale istotne, bo każda złotówka wydana jest ważna. Na pewno nie jest to kwota 30 mln zł, która została wydana. Wydaje mi się, że około 15 czy 16 mln do tej pory zostało zaangażowanych środków, jeżeli chodzi o tę inwestycję. Dom Polski budowa, inwestycja Domu Polskiego we Lwowie jest zabezpieczona w sensie technicznym. Cały czas jest tam wynajęta firma, która pilnuje porządku, która niestety też przepędza osoby, takie historie zdarzają się, które chciałyby z powodów, może nazwijmy to różnych, zrobić jakąś szkodę. Na bieżąco są regulowane zobowiązania, które wiążą się z funkcjonowaniem, a więc są płacone podatki itd., itd. W Ministerstwie Spraw Zagranicznych, tak jak pani przewodnicząca powiedziała, prowadzone są prace inwentaryzacyjne. Wydaje się, że takie mamy ustalenia, że po zakończeniu pandemii, po zakończeniu inwentaryzacji budowa będzie kontynuowana. Dokładamy wszelkich starań, żeby na ten moment zabezpieczyć plac budowy, tak jak powiedziałem, w taki sposób, jak to opisałem.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Jeżeli chodzi o pytanie pani poseł dotyczące portalu „Dawniej to było”, to jest rzeczywiście portal, który był sfinansowany ze środków senackich. Natomiast podręcznik, o którym pani mówi, to jest podręcznik, który został opracowany przez Instytut Pamięci Narodowej. Na naszą prośbę, czy można byłoby ten podręcznik zamieścić na portalu jako podręcznik pomocniczy do nauczania historii, bo był on opracowany specjalnie przez pana prof. Włodzimierza Suleję z dedykacją dla środowisk polonijnych. Taka zgoda została wyrażona. Zgoda została wyrażona nieodpłatnie, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ani Senat nie ponosiły żadnych kosztów związanych z tym wydawnictwem. Całość kosztów była sfinansowana przez Instytut Pamięci Narodowej. W tej chwili strona, portal jest utrzymywany w całości przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. Administrujemy tym portalem, nie ma dotacji. Chcieliśmy rozszerzać, być może w przyszłości będzie taka możliwość, treści zawarte uatrakcyjniać czy też tłumaczyć, bo to jest rzeczą istotną. Portal był przetłumaczony na język portugalski, rosyjski, ale na ten moment on funkcjonuje w takiej formule.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Jedyne, co mogę obiecać, że zwrócę się z pytaniem do IPN-u czy te treści, tak jak pani powiedziała, w jakiś sposób były konsultowane. Tak jak powiedziałem, właścicielem podręcznika i autorem jest Instytut Pamięci Narodowej.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Jeżeli chodzi o pytanie pana przewodniczącego, dotyczące ośrodka w Białymstoku, to tutaj pewne sprawy być może niekoniecznie chciałbym, żeby znalazły swoje odzwierciedlenie w tej dyskusji. Niemniej jednak oddział w Białymstoku, pani prezes Anna Kietlińska w kontakcie z naszymi partnerami z Białorusi, tak naprawdę stanowi forpocztę kontaktów i wsparcia. Staramy się gromadzić środki po to, żeby pomagać Polakom. Na razie są to środki pozabudżetowe, ale odbywamy spotkania, nie dalej jak wczoraj również z przedstawicielami Polaków na Białorusi. Nie wiem na ile transmisja z tej Komisji, z tego spotkania jest upubliczniona, w związku z tym nie chciałbym też tutaj narobić jakiejś szkody. Dlatego powiem tylko, że są prowadzone prace, są prowadzone rozmowy z instytucjami państwa polskiego, które mogą skutecznie pomóc Polakom, przynajmniej w tej sferze materialnej, pokrzywdzonym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dziękuję bardzo, panie prezesie. Niestety musimy w tym momencie zakończyć posiedzenie naszej Komisji, ponieważ na sali plenarnej rozpoczynają się głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo dziękuję panu prezesowi za przedstawione informacje. Jest oczekiwanie ze strony pani przewodniczącej Burzyńskiej, aby Komisja mogła otrzymać pisemną informację na temat finansowania budowy Domu Polskiego we Lwowie. Myślę, że tutaj wszyscy członkowie będą tym zainteresowani.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Czy w sprawach bieżących są głosy? Nie ma. W związku z wyczerpaniem porządku obrad zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszPiotrBonislawski">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący, dziękuję państwu. Dobrego wieczoru życzę.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..3a3583b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/header.xml
@@ -0,0 +1,56 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-lpgxx-00020-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Łączności z Polakami za Granicą /nr 20/, Komisja Spraw Zagranicznych /nr 44/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Łączności z Polakami za Granicą /nr 20/, Komisja Spraw Zagranicznych /nr 44/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#LPG">20</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SZA">44</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-22</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Marcin Przydacz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MSZ Marcin Przydacz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaFabisiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Fabisiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelZalewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Zalewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertTyszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Tyszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertWinnicki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Winnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Kuchciński</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="LPG" role="committee">
+        <orgName>Komisja Łączności z Polakami za Granicą</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="SZA" role="committee">
+        <orgName>Komisja Spraw Zagranicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f48574e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00020-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,251 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Szanowni państwo, rozpoczynamy posiedzenie Komisji. W imieniu swoim oraz pana posła Roberta Tyszkiewicza witam panie posłanki i panów posłów. Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Łączności z Polakami za Granicą. Witam panów ministrów: pana ministra Jana Dziedziczaka, sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnika rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą, który łączy się z nami zdalnie; pana ministra Marcina Przydacza, wiceministra w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, który również łączy się z nami zdalnie. Witam także pana prof. Przemysława Żurawskiego vel Grajewskiego, naszego stałego doradcę Komisji, dyrektora Jana Malickiego oraz pozostałych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Linki oraz potrzebne informacje do zabierania głosu otrzymali państwo w poczcie elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przechodzimy do sprawdzenia kworum. Proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku za, przeciw lub wstrzymuję się w celu potwierdzenia obecności. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę o wyświetlenie informacji, ilu posłów uczestniczy w posiedzeniu Komisji. W posiedzeniu połączonych Komisji uczestniczy 50 posłów. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Otrzymali państwo porządek dzienny, który ma tytuł: informacja ministra spraw zagranicznych na temat sytuacji Polaków na Białorusi. Przystępujemy do rozpatrzenia tego punktu, czyli pierwszego punktu porządku dziennego.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę pana ministra Marcina Przydacza o przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję. Panie marszałku, szanowny panie przewodniczący, panie posłanki, panowie posłowie, bardzo dziękuję za zaproszenie i możliwość przedstawienia informacji na temat sytuacji na Białorusi. Na początku chciałbym zaznaczyć, że nasze posiedzenie ma charakter jawny, dodatkowo jeszcze transmitowany zewnętrznie, więc z natury rzeczy nie we wszystkie szczegóły będę mógł się wystarczająco mocno zagłębić. Natomiast od razu oferuję taką gotowość, gdyby były jakieś dodatkowe pytania, to z wielką przyjemnością państwu posłom udzielę odpowiedzi tutaj w gmachu Ministerstwa Spraw Zagranicznych przy odpowiednich zabezpieczeniach.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Sytuacja jest bardzo delikatna i jednocześnie bardzo dynamiczna. Wszyscy obserwujemy od kilku miesięcy, a od sierpnia bardzo intensywne działania nakierunkowane na ograniczenie wszelkiego rodzaju wolności na Białorusi w związku ze sfałszowanymi – w naszym przekonaniu i w przekonaniu wspólnoty międzynarodowej – wyborami. Szereg Białorusinów wyartykułowało swój sprzeciw, w tym nie tylko opozycja polityczna, ale także przedstawiciele wolnych mediów. Spadła na nich fala represji. Poszczególne grupy de facto społeczne były poddawane represjom w ostatnich miesiącach, w ostatnich tygodniach. Szczególnie tą grupą są także nasi rodacy, obywatele Białorusi pochodzenia polskiego.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Jak historycznie wszyscy wiemy, to są potomkowie Polaków tam mieszkających od wieków, od setek lat, nigdy niezmieniający swojej ojczyzny na skutek decyzji i zmian geopolitycznych, po prostu granica się przesunęła. Jednocześnie Polacy od wielu, wielu lat mieszkający na Białorusi napotykali szereg trudności w kultywowaniu swojej tradycji, w kultywowaniu swojej kultury, języka, wiary. Wielokrotnie rząd polski apelował do strony białoruskiej o umożliwienie właśnie praktykowania kultury języka polskiego mieszkającym tam Polakom. Niestety w zależności od aktualnego nastawienia władz białoruskich do Polski, aktualnego stanu także i relacji polsko-białoruskich sytuacja Polaków mieszkających za naszą wschodnią granicą bywa różna. W ostatnim czasie niestety rzeczywiście spotykają się z falą represji. Pragnę podkreślić, że to nie jest jedyna niestety grupa, którą na cel wziął sobie reżim Aleksandra Łukaszenki, każda grupa niebędąca, niepoddająca się pełnej kontroli władz w Mińsku jest zagrożona. Widzieliśmy przecież setki osób aresztowanych, tysiące osób bitych i zastraszanych. Niestety dotyczy to także i Polaków.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">W tym momencie mamy pięciu naszych rodaków w aresztach, począwszy od Andżeliki Borys, szefowej Związku Polaków na Białorusi, także i pan Andrzej Poczobut, członek zarządu, pani Maria Tiszkowska dyrektorka, działaczka polonijna z Wołkowyska, także pani Anna Paniszewa z Brześcia i również pani Irena Biernacka z Lidy, również działaczka. Tak naprawdę to są dyrektorki, nauczycielki języka polskiego i na tym koncentrowała się ich wieloletnia aktywność. Tego typu represje, tego typu zastraszania, zatrzymywania oczywiście traktujemy w charakterze czysto politycznym. Nie zauważaliśmy żadnych aktywności tejże piątki, będącej w jakiejkolwiek kontrze do legislacji, do prawa białoruskiego. W oczywisty sposób jest to odpowiedź na brak pełnej kontroli nad tym środowiskiem, a jednocześnie jest to formuła jakiejś takiej politycznej zemsty. Niestety przez ostatnie 30 lat, w zasadzie już niedługo będzie dwadzieścia parę lat rządów Aleksandra Łukaszenki, mieliśmy już do czynienia z tego typu represjami, choć tak twarde zarzuty na podstawie tak nieostrych przepisów są pewnego rodzaju nowością.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">W sytuacjach, w których ta piątka Polaków w poszczególnych dniach była zatrzymywana, oczywiście we wszystkich tych miejscach starał się być polski konsul i interweniować, mając na uwadze fakt, że są to Polacy w sensie narodowościowym. Konsul ma tutaj uprawnienie, choć to uprawnienie jest ograniczane podejściem strony białoruskiej, która traktuje te osoby jako obywateli Białorusi, w związku z czym uznaje, że aktywność polskiego konsula nie ma tutaj podstawy prawno-międzynarodowej. Mimo wszystko decyzją Ministerstwa Spraw Zagranicznych zaangażowaliśmy naszych konsulów w bezpośrednią aktywność podczas tych zatrzymań i przeszukań, które miały równolegle miejsce w siedzibach Związku Polaków na Białorusi i w szkołach, także niestety w mieszkaniach prywatnych. Równolegle konsulowie nawiązywali kontakty z rodzinami, aby rodziny objąć opieką konsularną, pomóc w tym takim trudnym momencie.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Szanowni państwo posłowie, proszę pamiętać, że decyzją władz białoruskich liczebność naszego personelu na Białorusi została drastycznie ograniczona, nie tylko nie mamy tam ambasadora, ale przez poszczególne miesiące i tygodnie ograniczona też była obecność polskich dyplomatów, polskich konsulów. Niestety w tym takim newralgicznym momencie mogliśmy oddelegować na ten odcinek tak naprawdę tylko kilka osób. Mimo wszystko oni starali się jak najlepiej spełniać swoje zadania. Również wspólnie ze środowiskami bliskimi dla osób zatrzymanych udało się znaleźć odpowiednich adwokatów, obrońców, tak aby na podstawie także prawa białoruskiego można ich skutecznie bronić.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Równolegle Polska podjęła szereg działań natury dyplomatycznej, nie tylko ograniczając się do pewnych wyrazów oburzenia czy sprzeciwu, choć to było oczywiste. W dniu, w którym zatrzymana została pani Andżelika Borys, został wezwany tutaj do ministerstwa Spraw Zagranicznych chargé d’affaires Republiki Białoruskiej. Sam go przyjmowałem i przekazałem nasz stanowczy sprzeciw i niezgodę na tego typu traktowanie naszych rodaków. Równoległe także i poprzez nasze kanały dyplomatyczne w Mińsku, poprzez naszych dyplomatów staraliśmy się interweniować w białoruskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">W sprawę zaangażował się także pan premier Mateusz Morawiecki, podniósł tę kwestię na posiedzeniu Rady Europejskiej. W tym czasie przebywający wówczas w Brukseli pan minister Rau rozmawiał o tym ze swymi partnerami europejskimi, ale także z klucza natowskiego oraz z szefującą w tym roku OBWE panią minister Ann Linde, prosząc o zaangażowanie społeczności międzynarodowej. Równolegle bardzo aktywnie zaangażował się również pan prezydent Andrzej Duda, rozmawiając nie tylko z przedstawicielami organizacji międzynarodowych, właśnie z sekretarz generalną OBWE, lecz także z komisarz do spraw praw człowieka ONZ panią Bachelet z Genewy, próbując ich zaangażować w rozwiązanie tej sytuacji. Równolegle pan prezydent rozmawiał także z przedstawicielem właśnie OBWE (Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) odpowiedzialnym za tematykę praw mniejszości panem Abdrakhmanovem. Jako trzeci krok podjął również kontakty z przedstawicielem naszego regionu w Radzie Bezpieczeństwa ONZ panią prezydent Estonii Kersti Kaljulaid, która pełni rolę niestałego członka Rady Bezpieczeństwa, aby uwrażliwić ONZ na fakt, że naruszane są tam podstawowe prawa człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Chcę podkreślić, że my bilateralnie bardzo aktywnie w relacjach z Białorusią zabiegaliśmy o ich zwolnienie, zaprzestanie tych represji, natomiast decyzją naszą nie jest takie czyste bilateralizowanie tego problemu. Nie chcielibyśmy, żeby pozostał on tylko jakąś kwestią sporną pomiędzy Warszawą a Mińskiem, ale ażeby właśnie świat czy opinia publiczna światowa zauważyła w tym naruszanie podstawowych praw człowieka. Właśnie możliwość kultywowania swojej własnej kultury, religii, języka, to wszystko jest zapisane w aktach prawa międzynarodowego, które … również Białoruś. Poza tymi aktami dwustronnymi o dobrosąsiedzkiej przyjaźni z Polską jest też szereg aktów międzynarodowych, których Białoruś powinna przestrzegać, tym bardziej że nie ma żadnych podstaw do tego, aby traktować Polaków tam mieszkających właśnie jako pewnego rodzaju narzędzia nacisku. Zwłaszcza że obywatele polscy narodowości białoruskiej w Polsce żyją przecież w absolutnie normalnych warunkach, mogą kultywować swoją tradycję, język i kulturę, i to też pan prezydent Andrzej Duda przedstawiał na spotkaniu w pałacu prezydenckim, zapraszając przedstawicieli narodu białoruskiego mieszkających w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Jeśli chodzi o stan na ten moment, szanowni państwo, to tak jak mówię, działania dyplomatyczne, równoległe działania dwustronne, i po trzecie, staramy się na tyle, na ile to jest możliwe zgodnie z prawodawstwem, nie chcąc też omijać przepisów wewnętrznych, udzielać odpowiedniego zabezpieczenia i opieki tym Polakom, którzy z jednej strony byli zatrzymani i … Natomiast także i tym, którzy czują się zagrożeni w tej trudnej sytuacji, a przecież to są dziesiątki tysięcy osób. Tutaj na tyle, na ile możemy jako Ministerstwo Spraw Zagranicznych poprzez naszą służbę konsularną, ale także we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, z panem ministrem Dziedziczakiem staramy się, aby w maksymalnie możliwy sposób objąć ich odpowiednią opieką.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Zresztą polityka polska wobec Polaków mieszkających na Białorusi przez ostatnie 6 lat, odkąd został powołany rząd Prawa i Sprawiedliwości, jest tutaj spójna. Cały czas wspieramy organizacje tam funkcjonujące, wspieramy wolne media. To strona białoruska wskutek sytuacji wewnętrznej zmieniła swoje podejście. My zachowujemy tutaj pełną spójność i kontynuację swoich działań. W zasadzie myślę, że nawet można powiedzieć, że od samego początku lat 90. to wsparcie na rzecz Polaków mieszkających na Białorusi jest kontynuowane. Z naszej strony jest pełna, tak jak mówię, spójność, koherencja i to nie my zmieniliśmy podejście do tych spraw zasadniczych, ale właśnie strona białoruska.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Ostatni wątek, nie wykluczając także, że oczywiście za podszeptami swojego dużego partnera zza swojej wschodniej granicy, bowiem obserwujemy równolegle podnoszoną ze strony Moskwy tematykę natury historycznej. Jak pamiętamy wszyscy, choćby pani Anna Paniszewa, której Polska Organizacja Inicjatyw Lokalnych też została zamknięta, a pani Paniszewa zatrzymana pod zarzutem rzekomo promowania ideologii wrogich. Jest to w pełnej spójności z podejściem strony rosyjskiej. Zresztą zarzuty stawiane pięciu naszym rodakom są właśnie podszyte tego typu argumentacją, jakoby my jako Polska czy Polacy promowali ideologie nazistowskie, wręcz trudno o bardziej absurdalny zarzut. Jest to oczywiście myślenie czysto sowieckie, w którym każda formacja sprzeciwiająca się okupacji ze strony Armii Czerwonej, ze strony Smierszu, wówczas służb sowieckich była określana jako siła faszystowska. Znamy to przecież doskonale także i z naszej historii.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Warto też wziąć pod uwagę fakt, że Białoruś dziś jest pod bardzo dużym wpływem strony rosyjskiej i tego typu tematyka również jest wykorzystana do poróżniania nas jako Polaków z Białorusinami, a my, a zwłaszcza rząd polski nie jest zainteresowany tym, ażeby dać sobie wbić klin pomiędzy Polaków a Białorusinów. Opowiadamy się za takimi przyjaznymi relacjami międzyludzkimi.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychMarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję, panie marszałku, bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Chciałbym poprosić teraz pana ministra Jana Dziedziczaka o zabranie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Bardzo dziękuję. Szanowni panowie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, panie ministrze, w zasadzie pan minister Przydacz przedstawił całą politykę rządu polskiego wobec Polaków na Białorusi, ale też wobec Białorusi. Mogę dodać, że oczywiście monitorujemy sytuację, dostosowujemy nasze narzędzia do sytuacji na Białorusi. Oczywiście Polacy na Białorusi są wspierani przez państwo polskie, jest wspierana polska edukacja, polska kultura, są wspierane organizacje polskie na Białorusi. Wreszcie jest też oczywiście projekt wspierający polskie media na Białorusi. Są to standardowe działania, jakie są realizowane w większości krajów na świecie, gdzie są osoby pochodzenia polskiego. Mamy dobrą współpracę z rodakami na Białorusi, wiemy, że są oni zaangażowani w kultywowanie swojej kultury, swojego języka na Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">W końcu, tak jak słusznie powiedział pan minister Przydacz, są oni współgospodarzami ziemi na której mieszkają od wieków. Dziś są lojalnymi obywatelami Białorusi, pragnącymi dla tego kraju wolności i niepodległości. Oczywiście popieramy tę postawę lojalności Białorusi i współodpowiedzialności za ten kraj, za jego niepodległość.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">To tyle, oczywiście jestem otwarty na państwa pytania.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Pan przewodniczący Robert Tyszkiewicz, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Dziękuję bardzo, panie marszałku. Bardzo się cieszę, że dzisiaj wspólnie obydwie Komisje Spraw Zagranicznych i Łączności z Polakami za Granicą spotkały się, aby ustosunkować się, odnieść się do niebywałego skandalu, który dzieje się za naszą wschodnią granicą, u naszego białoruskiego sąsiada.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Po raz pierwszy, szanowni państwo, reżim Aleksandra Łukaszenki sięgnął po zarzuty karne wobec przedstawicieli mniejszości polskiej. To prawda, że od 2005 r. Związek Polaków na Białorusi działa w warunkach nielegalności, ale represje, które spadały na działaczy związku, zazwyczaj miały charakter kar administracyjnych, związanych z udziałem w nielegalnych zgromadzeniach, czy, że tak powiem, funkcjonowania w nieoficjalnej organizacji. Tym razem mamy do czynienia z zupełnie nową sytuacją, reżim przekroczył kolejną granicę, wobec piątki polskich działaczy na Białorusi wysunięto zarzuty karne, za które grozi od 5 do 12 lat więzienia. Wszyscy przebywają w areszcie na „Wołodarce” w Mińsku. Jest to ostatnie więzienie w Europie, jedyne więzienie w Europie, w którym jest cela śmierci, bo tam wykonuje się wciąż wyroki śmierci, więc reżim dołożył starań, aby także wytworzyć pewien wizerunek wokół tej sprawy, stworzyć wrażenie niebywałej powagi domniemanych, fałszywych oczywiście zarzutów.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Cóż się zarzuca naszym rodakom? Otóż zarzuca im się propagowanie faszyzmu. Jest to jeden z najbardziej obrzydliwych zarzutów, jakie można skierować wobec osoby polskiej narodowości, wobec członka narodu polskiego. Nie jest to oczywiście przypadek, widać wyraźnie, że celem reżimu jest pokazanie mniejszości polskiej na Białorusi jako wroga wewnętrznego, tak jak pokazuje się od wielu już miesięcy państwo polskie, jako wroga zewnętrznego. W ten sposób reżim kompletuje niejako obraz tych wrogów i tak jak każda dyktatura potrzebuje wroga zewnętrznego i wroga wewnętrznego, aby móc funkcjonować według najstarszej zasady dziel i rządź.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Oczywiście w tle jest chęć dokonania podziału między społecznością polską i białoruską. Na szczęście widać już dzisiaj, że ten zamiar się nie uda. Myślę, że warto podkreślić, że wszyscy znaczący przedstawiciele opozycji białoruskiej jednoznacznie wyrazili solidarność z naszymi aresztowanymi rodakami. Dziękujemy im za to, doceniamy to. Chcę powiedzieć, do mnie najbardziej trafił głos Aleksandra Milinkiewicza, byłego kandydata opozycji białoruskiej na prezydenta z 2010 r., który powiedział, że kwestią przyzwoitości wszystkich Białorusinów jest solidaryzować się z prześladowanymi Polakami i być na salach sądowych wtedy, kiedy będzie taka potrzeb. Jest to takie przejmujące moralne świadectwo solidarności, myślę, że warto je podkreślić, docenić. Warto też pamiętać przy tej okazji o tysiącach cierpiących dzisiaj Białorusinów z powodu prześladowań, które rozpętał tam reżim.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Zastanawiamy się dziś wszyscy, jaka powinna być nasza odpowiedź, bo przecież w tym celu się tutaj spotkaliśmy. Nie tylko, by omówić sytuację na tyle, na ile formuła naszego spotkania pozwala ją dokładnie przedyskutować, ale także, szanowni państwo, aby przyjąć stanowisko, w którym zaproponujemy, zarysujemy działania – które są w przekonaniu członków obydwu Komisji sejmowych, jestem przekonany, że wszystkich środowisk politycznych, które są obecne w parlamencie – które są dziś niezbędne wobec tej wyjątkowo bezczelnej antypolskiej kampanii prowadzonej przez reżim Aleksandra Łukaszenki.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Szanowni państwo, widać wyraźnie, że reżim bada, gdzie jest granica represji, bo po zaaresztowaniu piątki działaczy mamy kolejne szykany i kolejne represje kierowane wobec środowiska polskiego. Uważam, że najwyższy czas, aby spotkały się one z bardziej niż do tej pory stanowczą reakcją państwa polskiego. Doceniamy to, co robi polski rząd, co robią polskie służby konsularne w dziedzinie pomocy i wsparcia udzielanego naszym rodakom. Osobiście uważam, że w tych niesłychanie trudnych warunkach, przy bardzo ograniczonych możliwościach oddziaływania i przy bardzo skromnej liczebnie sile osobowej polska dyplomacja robi wszystko, co możliwe, aby nasi rodacy nie pozostali bez opieki. Za to dziękuję Ministerstwu Spraw Zagranicznych i wszystkim zaangażowanym w tę aktywność. Dziękuję także wszystkim NGOs-om, organizacjom pozarządowym, które od lat działając na rzecz wsparcia Polaków na Białorusi, dziś szczególnie mobilizują się, aby nikt potrzebujący nie został tam bez pomocy, i ta działalność musi być kontynuowana.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Jestem przekonany, zwłaszcza wobec tej ostatniej decyzji, kiedy nie czekając na zmianę prawa, bo procedowana jest zmiana prawa oświatowego na Białorusi, idąca w kierunku, mówiąc wprost, likwidacji szkolnictwa polskiego, czy nauczania języka polskiego na Białorusi, będzie potrzeba ponownego rejestrowania. Zakazuje się w projekcie tego prawa prowadzenia szkół i uczelni organizacjom pozarządowym, stowarzyszeniom. Jest to oczywiście policzone, wymierzone w to, aby zlikwidować polskie szkolnictwo na Białorusi. Wiemy, że to się nie uda, bo wiemy, że takie próby już były podejmowane i nasi działacze, nasza mniejszość polska jest niesłychanie zdeterminowana i tak jak broniła przez kilkadziesiąt lat nauczania języka polskiego, tak będzie bronić skutecznie, jesteśmy przekonani, również i teraz. Mamy też do czynienia z nowymi represjami. Nowym działaniem jest likwidacja szkoły polskiej w Brześciu za pomocą decyzji sądowej, czyli nie czekając na zmianę ustaw, kodeksu oświatowego, po prostu decyzją sądu została ta szkoła zlikwidowana.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Osobiście uważam, że to już powinien być sygnał do tego, aby z naszej strony, ze strony państwa polskiego zostały podjęte działania bardziej stanowcze, żeby powiedzieć non possumus, że nie ma zgody na tego typu działania, bo to jest uderzenie w fundamentalne prawa mniejszości narodowej. Nie ma to nic wspólnego z polityką. Jeżeli ktokolwiek w Europie pozwala sobie na to, by zamykać szkoły, w których uczy się języka i pielęgnuje się kulturę, to mówiąc krótko, łamie wszystkie możliwe prawa nie tylko europejskie, światowe, ale także prawa człowieka i obywatela. W obronie tych praw należy stanąć z pełną stanowczością.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Będziemy proponowali i będę apelował o to, aby w dzisiejszym stanowisku zawrzeć już wniosek o objęcie sankcjami osób i ich bliskich, ich domowników, osób bezpośrednio zaangażowanych w prześladowanie działaczy polskich na Białorusi i mniejszości polskiej na Białorusi. Musi zostać wysłany sygnał, że każdy, kto bierze udział w tym absolutnie niedopuszczalnym procederze łamania praw mniejszości narodowej, zostanie przez państwo polskie dostrzeżony, zidentyfikowany. Sankcje personalne polegające na tym, że nie będzie miał możliwości swobodnego wjazdu do Rzeczypospolitej Polskiej, nie będzie miał możliwości swobodnego wjazdu do Unii Europejskiej, to jest moim zdaniem to, co dziś powinno być mocnym sygnałem, żeby dziesięć razy zastanowił się każdy, kto bierze udział w tych represjach, czy na pewno chce to z taką łatwością jak do tej pory czynić. Musimy postawić zaporę dla rozszerzania tego typu działań, musimy w ten sposób wyrazić naszą solidarność z naszymi rodakami.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Jest potrzebne wsparcie, jest potrzebne pozytywne działanie, są potrzebne długofalowe programy, ale jest potrzebna też presja na reżim i na funkcjonariuszy reżimu. W moim najgłębszym przekonaniu, a wiem, że to przekonanie podziela też prezydium obydwu Komisji, bo rozmawialiśmy o tym projekcie stanowiska, że to przekonanie powinno nas połączyć w przyjęciu właśnie takiego stanowiska, o co bardzo serdecznie wszystkich członków Komisji proszę. Już nie tylko apele, już nie tylko wyrazy solidarności, ale i twarde działania państwa wobec funkcjonariuszy reżimu, którzy bezwzględnie prześladują naszych rodaków za wschodnią granicą. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo. Projekt stanowiska, o którym pan przewodniczący Tyszkiewicz mówił, państwo otrzymaliście.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Teraz mamy dwoje państwa posłów zapisanych do głosu. Pani Joanna Fabisiak, proszę bardzo. Następnie pan poseł Robert Winnicki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo dziękuję. Mam kilka pytań, one są poza stanowiskiem, ale także dotyczące stanowiska, więc nie wiem, jak pan przewodniczący sobie życzy, czy najpierw zadać pytania obok, czy jednocześnie połączyć z pytaniami dotyczącymi stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jak pani wygodnie, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Pierwsze, chciałabym spytać, do kogo kierowane jest stanowisko, bo końcowy akapit właściwie kierowany jest do władz państwowych. To jest tylko pytanie moje, bo na teraz nie bardzo to rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Jeśli chodzi o pytania poza jak gdyby samym stanowiskiem, to rzeczywiście sytuacja jest dramatyczna, bo jeśli na 50 polskich dyplomatów 35 zostało odwołanych, to właściwie została tam państwa garstka i ta garstka musi sobie poradzić z niełatwą sytuacją. Moje pytanie konkretne, można by powiedzieć przyziemne. Pięć osób zostało aresztowanych. Ci ludzie z pewnością mają rodziny. Pan minister wspominał o tym, że te rodziny są zaopiekowane. Myślę o zupełnie podstawowych sprawach, takich jak pieniądze na wyżywienie i tym podobne rzeczy, na wypadek choroby, nie będę rozwijała tego wątku. Natomiast poprosiłabym o odpowiedź, jak może tak ograniczona dyplomacja, tak skromna poradzić sobie z tym problemem. Jak sobie radzi, w jaki sposób?</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Pytanie może ważniejsze: Czy w sytuacji niezmiernie trudnej, czego wszyscy mamy świadomość, my jako społeczeństwo możemy być przydatni, użyteczni i pomocni? Przecież większość z nas, pomijam bardzo młodych tu kolegów, pamiętamy, że Polska też w sytuacji trudnej nie była pozostawiona bez pomocy. Jak gdyby ten fakt może pewnej bierności na pewno jest dla nas nawet przykry. Choć mam świadomość, że to może trudno byłoby w tej chwili sformułować odpowiedź, niemniej chciałabym zwrócić się do pana ministra z prośbą o rozważenie takiej możliwości, bowiem wiele osób zwraca się do mnie i nie tylko do mnie, wiem, że do innych posłów także, z pytaniem, jak możemy pomóc naszym rodakom, tak blisko poza granicami.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselJoannaFabisiak">Kolejne pytanie, ostatnie zresztą, wielka prośba, która dotyczyłaby doprecyzowania, bo to jest ogromnie niepokojące, o tym pan przewodniczący Tyszkiewicz również mówił, że następuje zmiana prawa. Czy ona już nastąpiła tak, że w sumie nauka języka polskiego będzie odbywała się w sposób bardzo ograniczony? Mnie szczególnie zaniepokoiło to wprowadzanie języka białoruskiego do szkół z językiem polskim. Czy to jest oficjalne, czy na razie to jest po prostu taka presja? Przymus, że dobrze widziane jest, jeśli jest używany język białoruski, czy to w tej chwili jest zarządzenie na podstawie jakichś aktów prawnych?</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselJoannaFabisiak">Jeśli chodzi o stanowisko, to również, panie przewodniczący, tu jest sformułowanie – ostatni akapit drugiej strony – „żądamy jak najszybszego uwolnienia osób zatrzymanych”. Jest to absolutnie oczywiste, pełna moja zgoda. Natomiast wydaje mi się, że warto byłoby jednak wspomnieć już tutaj o tym, że wobec wszelkich konwencji humanitarnych, nawet jeśli osoba jest aresztowana, to jej rodzina podlega ochronie. Tymczasem my w następnych akapitach mówimy o odpowiedzialności i to mi osobiście wydaje się niesłuszne, „odpowiedzialność nie tylko członków władz, ale i ich rodzin”. Wydaje mi się, że te rodziny często nie mają nic wspólnego i trudno byłoby obwiniać całą rodzinę za jakąś decyzję władz. Na razie byłoby to tyle. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę bardzo, przewodniczący Tyszkiewicz odpowie pani poseł, jakie jest stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Tylko w tej części, pani poseł, dotyczącej zastępowania języka polskiego w szkołach. W treści stanowiska wyrażamy się precyzyjnie językiem urzędowym, a językiem urzędowym na Białorusi Aleksandra Łukaszenki jest język rosyjski, więc tutaj zastępowanie językiem rosyjskim to jest rusyfikacja po prostu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Projekt jest zatytułowany „stanowisko”, żeby nie konkretyzować do kogo, to nie jest dezyderat ani zapytanie, tylko stanowisko Komisji. Mamy nadzieję, że będzie bezdyskusyjne w tym sensie bez sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę, pan poseł Robert Winnicki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselRobertWinnicki">Szanowni państwo, kilka elementów. Po pierwsze, stwierdzenie, o którym staram się przypominać na tej Komisji już drugą kadencję. Stwierdzenie bardzo proste, które polega na tym, że najważniejszą polityką, jaką Polska ma w stosunku do Republiki Białorusi, jest polityka ochrony mniejszości polskiej na Białorusi. Nic nie jest ważniejsze, nic nie jest bardziej priorytetowe, nic nie jest w pierwszym rzędzie najważniejsze wobec polityki Republiki Białorusi z bardzo prostego powodu. Z tego powodu, że nasz wpływ na sytuację wewnętrzną na Białorusi przez ostatnie, jak udowodniła to praktyka ostatniego ćwierćwiecza, był, jest i pozostanie znikomy na to, w jakim kierunku toczą się tam procesy polityczne. Czyli to, czy nastąpi i kiedy nastąpi tam ewentualna demokratyzacja, pozostaje poza naszą bezpośrednią możliwością takiego realnego oddziaływania. Po drugie, dlatego, że próby obrócenia Aleksandra Łukaszenki, mówiąc kolokwialnie, na naszą stronę wobec pogłębiającego się uzależnienia Białorusi z roku na rok systematycznie od Federacji Rosyjskiej i wobec faktu, że Białoruś po prostu… Jeśli były jakieś złudzenia w 2015 r. czy w 2016 r., kiedy pan marszałek Karczewski tam jeździł, to myślę, że już dzisiaj nikt nie powinien mieć złudzeń o tym, że Aleksander Łukaszenka siedzi wyłącznie na bagnetach i to bagnetach kontrolowanych przez Rosjan, a w sensie gospodarczym na surowcach rosyjskich. Właśnie dlatego, z tego realistycznego oglądu sytuacji, to wszystko mówi nam o tym, że jest absolutnie najważniejszym wyzwaniem dobro tych kilkuset tysięcy rodaków, którzy na Białorusi, na ziemi ojców na Kresach mieszkają. Jest to pierwsza uwaga.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselRobertWinnicki">Druga uwaga, połączona już z pytaniem, zwłaszcza wobec pana ministra Przydacza, jest pytaniem o deklarację pana premiera Morawieckiego, że będziemy zabiegać razem z państwami bałtyckimi o sankcje gospodarcze wobec Białorusi, czy będziemy u państw bałtyckich zabiegać. Padło to kilka tygodni temu, po tej pierwszej fali represji, o to, żeby współdziałać na rzecz, tak zrozumiałem, jakichś sankcji gospodarczych wobec Republiki Białorusi. Czy coś się w tym zakresie wydarzyło? Jeśli tak, to co się wydarzyło? Uważam również, że w naszym stanowisku połączonych Komisji powinno to paść. Powinno paść nie tylko wezwanie do objęcia sankcjami wszystkich zaangażowanych w represje wobec polskiej mniejszości na Białorusi, lecz także powinno paść jasne wezwanie do zwiększenia obłożenia sankcjami gospodarczymi, bezpośrednio, które dotkną Łukaszenkę w tym, w czym jest dzisiaj zagrożony, ponieważ sytuacja na Białorusi, szanowni państwo, jest zła.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselRobertWinnicki">My nawet bez Unii Europejskiej, w moim przekonaniu… i dlatego też przekazałem kilka tygodni temu odpowiednią notatkę, nie wiem, czy ona trafiła do pana ministra Przydacza, przekazałem odpowiednią notatkę na ręce ministra Jabłońskiego z sugestią, jak Polska w sferze gospodarczej może zaszkodzić interesom Łukaszenki, niezależnie od Unii Europejskiej, stosując po prostu pewne obstrukcje. Zwłaszcza, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że transport to jest nawet 7% PKB Białorusi i że Polska jest bardzo priorytetowym tutaj kierunkiem. Dlatego uważam, że bez namacalnego odczucia przez reżim Łukaszenki, który oczywiście te sprawy społeczno-gospodarcze, socjalne musi brać pod uwagę, ponieważ pogarszająca się sytuacja gospodarcza Białorusi i radykalne tąpnięcie w tych sprawach ekonomicznych nie jest na rękę Łukaszence, krótko mówiąc, wobec sytuacji politycznej… Jest to taki instrument, którym moim zdaniem bez zwlekania powinniśmy się starać możliwie posłużyć. Powinniśmy również w tym stanowisku połączonych Komisji nie tylko wezwać do sankcji o charakterze osobowym, lecz także wezwać do sankcji o charakterze gospodarczym, zapytania o sankcje o charakterze gospodarczym wobec Republiki Białorusi. Nasz transport sobie poradzi przez państwa bałtyckie czy przez Ukrainę na Wschód. Białoruski transport będzie miał o wiele trudniej, zwłaszcza, tutaj znowu powtarzam to pytanie, jeśli doczekamy się solidarności ze strony państw bałtyckich w tym zakresie, szanowni państwo.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselRobertWinnicki">Wreszcie na koniec jest kwestia najważniejsza i kluczowa w tym momencie, to kwestia szkolnictwa polskiego na Białorusi. Pojawia się pytanie i pojawia się zagadnienie, nad którym być może powinno też pochylić się Ministerstwo Edukacji i Nauki, bo mamy do czynienia oczywiście z zamykaniem szkół i z groźbą zamknięcia tak naprawdę ostatnich szkół, zarówno ostatnich dwóch publicznych, jak i szkół społecznych ze strony państwa białoruskiego. Pojawia się pytanie, czy w dobie lockdownów, w dobie bardzo szybkiego rozwoju różnych technologii zdalnego nauczania, czy nie jesteśmy w stanie i nie powinniśmy spróbować zorganizować jakiejś masowej formy nauczania i kontaktu online. Oczywiście to nie jest tak, że sieć na Białorusi nie jest cenzurowana, oczywiście też jest cenzurowana i jest pod nadzorem KGB. Tutaj nie mamy co do tego wątpliwości. Natomiast pojawia się pytanie, czy nie powinniśmy możliwie… Być może to jest pytanie do pana ministra Dziedziczaka, żeby jego urząd się tym zajął i może coś na ten temat pomyślał, żeby taką formę komunikacji po prostu z Polakami na Białorusi i taką formę zajęć, szkolnictwa wymyślić.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PoselRobertWinnicki">Na koniec wreszcie przypomnę stary postulat, który brzmi mniej więcej tak… Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że w obecnej sytuacji blokady granicy ze strony białoruskiej jest to praktycznie niewykonalne, ale daj Boże, że ta sytuacja jednak w jakiejś perspektywie się zmieni. Znaczy ten postulat brzmi tak, że dzisiaj Polskę jako państwo stać naprawdę na to, żeby każde polskie dziecko z Kresów mogło przyjechać na dwa tygodnie na wakacje do kraju i żeby tutaj mogło raz, zaznać odpoczynku, a dwa, zaznajomić się z kulturą narodową i żeby te programy rozwijać.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PoselRobertWinnicki">Cóż, miałem jeszcze jedną kwestię, ale o niej zapomniałem, bo sobie nie zanotowałem. Najwyżej jak sobie przypomnę, to jeszcze zabiorę głos. Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Teraz pan poseł Paweł Zalewski, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselPawelZalewski">Dziękuję, panie marszałku. Drogie koleżanki i koledzy, rozmawiamy o niebywale ważnej kwestii. Ona jest ważna nie tylko w kategoriach moralnych, politycznych, lecz także strategicznych i tak naprawdę jest częścią znacznie poważniejszego procesu, który ma miejsce na Wschodzie. Myślę, że dobrze, że wyodrębniamy Polaków na Białorusi jako grupę poszkodowaną, bo obowiązkiem państwa polskiego jest bronić Polaków, naszych rodaków, ale musimy to robić w odpowiednim kontekście. Otóż ten kontekst jest następujący, mianowicie widać wyraźnie, że Rosja przystąpiła do działań, które zmierzają jakby do zakończenia pewnego procesu, który trwa już latami, a który zmierza do podporządkowania sobie tych państw, które inaczej niż państwa bałtyckie, niż Litwa, Łotwa czy Estonia nie wyrwały się na trwałe, a przynajmniej tak silnie, daj Boże, że na trwałe z wpływów rosyjskich. Dzisiaj to, co się dzieje na Białorusi, jest dokładnie częścią tej polityki, jest przygotowaniem, oczyszczeniem pola. Aresztowania patriotów, demokratów białoruskich, aresztowania przedstawicieli Polaków na Białorusi to jest ten sam problem, to jest dokładnie to samo, to jest inna część tego samego procesu. Inną częścią jest otoczenie militarne Ukrainy i próba wymuszenia na niej różnego rodzaju ustępstw, stosując szantaż militarny.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselPawelZalewski">Niestety, aby pomóc realnie Polakom na Białorusi, musimy pomóc patriotom białoruskim, demokratom białoruskim, a to jest bardzo utrudnione. Obiektywnie, bo Rosja jest silna, czuje się bezkarna i uważa, że w związku z tym, że zmienił się ten moment równowagi między blokiem autorytarno-korupcyjnym Chin i Rosji a Zachodem, może pozwolić sobie na więcej i może sobie pozwolić na tego typu działania, które obserwujemy na Wschodzie. Uważa, że nie będzie bezkarna, ale także dlatego, że nasi sojusznicy i partnerzy na Zachodzie, mający możliwość podniesienia ceny za te działania, tego nie robią w sposób oczywisty, wystarczający tak, aby zmusić prezydenta Putina do zmiany polityki.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselPawelZalewski">Dzieje się tak także dlatego… i teraz kładę nacisk na słowa także dlatego, że Polska, której narodowym interesem jest wzmacnianie niepodległości Białorusi i Ukrainy, robić to może dwojako. Po pierwsze, poprzez wzmacnianie tych państw w bezpośrednich relacjach, ale także poprzez budowanie przekonania o wadze tego problemu na Zachodzie. Otóż Polska tego nie robi. Polska to robiła z różnymi efektami i tutaj nie twierdzę, że to była łatwa praca. Jest to niebywale trudne wyzwanie i często nam się nie udawało, ale takie próby miały miejsce. Otóż tych prób teraz nie ma. Minister Rau pojechał dwa tygodnie temu, prawda, panie marszałku, do Kijowa sam, do osamotnionego Kijowa. Jest to obraz, jest to symbol – osamotniony minister Rau, niereprezentujący Unii Europejskiej, jedzie do osamotnionego Kijowa.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselPawelZalewski">Pamiętam czasy, krytykowane przez wielu… Powtarzam, to nie jest proste zadanie, ono nie zawsze się udawało, często się nie udawało, ale próby były, kiedy Sikorski pojechał razem ze Steinmeierem i Fabiusem do Kijowa jako przedstawiciel Unii Europejskiej, a nie Polski wyłącznie. Pamiętam czasy, kiedy prezydent Kwaśniewski w imieniu Unii Europejskiej i Zachodu negocjował umowę pomiędzy Kuczmą a Juszczenką. Pamiętam te czasy, takie próby były. Dzisiaj jesteśmy nieskuteczni dlatego, że w dużej mierze, z różnych powodów zrezygnowaliśmy z tej bardzo ważnej pracy, z tego bardzo ważnego wyzwania. Nie twierdzę, że gdybyśmy to dzisiaj w pogarszającej się koniunkturze robili, to odnieślibyśmy sukces. Nie twierdzę tego, ale twierdzę, że przynajmniej wiedzielibyśmy, że zrobiliśmy to, co należy, to, co jest naszym interesem narodowym.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselPawelZalewski">Tak więc reasumując, zgadzam się z panem posłem Winnickim, że sprawa rodaków za granicą jest ważna sama w sobie. Jest to sam w sobie ważny problem, ale bez wsparcia dla niepodległości białoruskiej i dla demokracji białoruskiej, bo dzisiaj nie można rozdzielać tych dwóch rzeczy, dlatego że dzisiaj autorytaryzm Łukaszenki jest instrumentem poddania Białorusi Rosji. Otóż bez skutecznego wsparcia i bez skutecznego odwrócenia sytuacji, która być może już poszła tak daleko, że nie jest możliwe, nie wiem, wsparcie dla Polaków po prostu będzie nierealne. Polacy są prześladowani nie dlatego, że są Polakami, oni przez wiele lat byli tolerowani. Dzisiaj Łukaszenka usiłuje z antypolonizmu stworzyć element, który ma integrować Białorusinów, szczególnie o tej sowieckiej mentalności wokół niego. Jednak przecież przez wiele lat to nie stanowiło problemu. Jeżeli Polacy na Białorusi byli atakowani przez reżim, to dlatego, że byli najsilniejszym, niezależnym związkiem na Białorusi. Najsilniejszą, niezależną organizacją, niezależną od Łukaszenki. Jest to niebywale ważne, aby o tym pamiętać.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PoselPawelZalewski">Kończąc, przychylam się do tego, co powiedział pan poseł Winnicki. Mam pytanie do pana ministra, co zrobiła Polska, aby Unia Europejska przyjęła, czy też… Amerykanie przedłużyli ostatnio sankcje wobec Białorusi, ale co zrobiła Polska, żeby Unia Europejska co najmniej takie sankcje gospodarcze dla kluczowych firm białoruskich wprowadziła. Uważam, że argument jest znacznie szerszy i nie dotyczy wyłącznie sytuacji Polaków na Białorusi i prześladowania ich, ale ma podnieść cenę Łukaszence, także Putinowi, bo przecież on będzie musiał za to płacić, za działania, które niszczą aspiracje demokratyczne i niszczą niezależność Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#PoselPawelZalewski">Na koniec mam ostatni wniosek, propozycję. W akapicie drugim mówimy o tym, że „połączone Komisje z dużym zaniepokojeniem”. Proponuję, że w związku z sytuacją, która ma miejsce, jeżeli chcemy wartościować to zaniepokojenie, bo czasami się to robi, to nie z dużym, ale z wielkim czy najwyższym albo po prostu nie wartościować. Sam fakt, że jesteśmy zaniepokojeni, już jest wystarczająco silny, więc proponuję po prostu „połączone Komisje z zaniepokojeniem”, bo to w naszych ustach oznacza, że jesteśmy najwyżej zaniepokojeni. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Chciałem pana ministra Jana Dziedziczaka zapytać, czy chciałby pan odnieść się do kilku kwestii, które tutaj padły i w pewnym stopniu były także do pana skierowane, do pana resortu.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Bardzo dziękuję. Szanowni panowie przewodniczący, szanowni państwo, tak, tutaj było skierowanych kilka kwestii. Jeśli chodzi o mój urząd, to rozważamy plan B, związany z brakiem możliwości działania polskiego szkolnictwa na Białorusi, takiego jak dotychczas tam miało miejsce, oczywiście związany z nowymi technologiami, wyzwania internetowe również są tutaj brane pod uwagę. Niestety to nie jest prosta operacja, to nie jest tak, że internet jest na Białorusi wszechobecny, ale oczywiście tutaj mamy plan. Na pewno – to chcę powiedzieć stanowczo – nie zrezygnujemy z nauki języka polskiego wśród Polaków na Białorusi. Jest to nasz cel numer jeden – to odpowiadając na pytanie pana posła Winnickiego.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jeśli chodzi o ostatnią wypowiedź pana przewodniczącego Zalewskiego, to nie ukrywam, że z racji na mówiącego te słowa jestem jednak troszkę rozczarowany. Byłem przekonany, że posiedzenie naszej Komisji jednak wykaże jedność, wykaże determinację wszystkich sił politycznych na rzecz wspólnego stanowiska Polski wobec reżimu, wobec tego, co się dzieje. Tymczasem widziałem tu pewne aluzje, zupełnie niepotrzebne, tak jak mówię, mnie osobiście rozczarowujące, dlatego że… Mógłbym mówić długo, znaczy pan był uprzejmy wymieniać inicjatywy ministra Sikorskiego i prezydenta Kwaśniewskiego rzeczywiście mającego zasługi na Ukrainie. Jeśli chodzi o działania naszego kraju na Wschodzie, to myślę, że na pewno przez przypadek, bo trudno to inaczej sformułować, zapomniał pan wspomnieć o działaniach prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który miał ogromne zasługi i był desygnatem skutecznej polityki wschodniej państwa polskiego. Również, i o tym będzie mówił minister Przydacz, szereg bardzo skutecznych działań w ostatnich latach: idea Trójmorza, idea lubelska. Moglibyśmy tutaj długo mówić o różnych bilateralnych i szerszych działaniach ze strony polskiego rządu, ze strony pana prezydenta Andrzeja Dudy. Jednak w mojej ocenie są tu wyrwane z kontekstu wypowiedzi o działalności Donalda Tuska, przewodniczącego Rady Europejskiej. Przypomnę, że politycy Platformy w czasie wyboru Donalda Tuska na to stanowisko mówili, że jest to – uwaga – wybór porównywalny z wyborem Karola Wojtyły na tron Piotrowy. Jakże dziś śmiesznie brzmią te słowa, ale naprawdę poważni politycy tego ugrupowania takie sformułowania byli uprzejmi popełnić przy okolicznościach wyboru. Jakie są owoce tego, że Polak był przewodniczącym Rady Europejskiej, jakie są owoce tego, jeśli chodzi o Ukrainę, jeśli chodzi o Białoruś? Czy to stanowisko dla tych spraw było wykorzystane tak, jak mogło być wykorzystane, bo jakieś działania były. Jednak mając takie narzędzia, oczywiście poprzeczka wymogów i tego, co mogło być zrobione, myślę, że była dużo wyżej.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Wreszcie działalność nasza w Europie, rozumiem, że działalność europosłów. Zadam retoryczne pytanie. Ile wypowiedzi na temat sytuacji Polaków na Białorusi, sytuacji w regionie, reżimu na Białorusi zostało wypowiedzianych przez europosłów Platformy Obywatelskiej, a ile na temat rzekomego braku demokracji w Polsce? Ile działań było realizowanych także po to, aby osłabić autorytet polskiego rządu, co jest tego wymiernym skutkiem również w takich tematach, bo to rezonuje. Jeżeli się wmawia przez pięć lat establishmentowi europejskiemu, że tutaj jest w zasadzie taka sama dyktatura i w ogóle nie mamy legitymacji demokratycznej, to potem trudno się dziwić, że kiedy przychodzi moment próby, rząd nie jest taki silny, jak mógłby być, gdyby miał normalną, propaństwową opozycję. Czyli dodajmy jeszcze raz, podkreślmy, to jest trywializm, ale trzeba to podkreślić, w żadnym innym kraju Unii Europejskiej opozycja nie zachowuje się tak jak opozycja totalna w Polsce. W żadnym innym kraju Unii Europejskiej opozycja w Parlamencie Europejskim nie skupia się na atakowaniu swojego rządu, tylko ci parlamentarzyści skupiają się na zabieganiu o interesy swojego kraju, a sprawy swojego kraju rozwiązują u siebie, a nie za granicą.</u>
+          <u xml:id="u-15.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przykład Aleksandra Kwaśniewskiego, myślę, że przez wielu z nas, jeżeli chodzi o politykę wewnętrzną, jest bardzo negatywnie oceniany. Jednak, kiedy Aleksander Kwaśniewski angażował się choćby na Ukrainie, polscy europarlamentarzyści przez rok działalności w Parlamencie Europejskim i wcześniej jako przedstawiciele Polski w procesie integracji już zasiadający w parlamencie europejskim nie zajmowali się podważaniem jego legitymacji demokratycznej, nie zajmowali się odbieraniem jego autorytetu. Taka była jakościowa różnica. Warto, żebyśmy przy tej okazji, skoro pan przewodniczący był uprzejmy wywołać ten temat… w pewnym sensie jestem zaskoczony, że ten temat się w ogóle pojawił na dzisiejszym posiedzeniu, ale taka była też jakościowa różnica w możliwości działania.</u>
+          <u xml:id="u-15.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jeśli chodzi o bilans choćby działalności pana ministra Sikorskiego na Białorusi i Ministerstwa Spraw Zagranicznych przez niego zarządzanego. Nie chcę już tutaj wchodzić w sprawy, które już dawno zamknęliśmy, chcieliśmy iść do przodu, ale karygodne błędy Ministerstwa Spraw Zagranicznych w tamtym czasie, wysyłanie danych naszych działaczy, również działaczy opozycji demokratycznej do reżimu. Ludzie współpracujący z Polską na rzecz wolności na Białorusi, na rzecz jej niepodległości trafiali na lata do łagrów przez błędy ministerstwa za czasów Radosława Sikorskiego. Zainteresowanym polecam choćby historię Alesia Bialackiego.</u>
+          <u xml:id="u-15.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Naprawdę dziwię się, że w ogóle na dzisiejszym posiedzeniu Komisji rozpoczyna się tematy, które mają nas podzielić, a nie skupiamy się na zagadnieniach, które mają nas łączyć i które nas łączą de facto, tak, które nas łączą. Apeluję, żeby to posiedzenie dzisiejszej Komisji było narzędziem również w polityce zagranicznej, które pokazuje jedność, jedność ugrupowań rządzących i opozycyjnych na rzecz Polaków na Białorusi, na rzecz niezgadzania się na to, co się dzieje tam, na wschód od naszych granic, trzy godziny drogi samochodem od siedziby polskiego Sejmu. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-15.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję, panie ministrze. Jednak wróćmy do tematu, przypominam, że tematem dzisiejszej Komisji jest informacja ministra spraw zagranicznych na temat sytuacji Polaków na Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-15.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">W tej chwili chciałbym pana ministra Przydacza zapytać, czy zechciałby pan odnieść się do tych wątków. Prosiłbym, żebyśmy ograniczyli się do tematu, do meritum, do tych kwestii, które były w tej sprawie tutaj podjęte.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, oczywiście postaram się odnieść do części z tych kwestii, które tutaj padły, podzielając tę myśl wyartykułowaną przez pana ministra Dziedziczaka. Akurat w kontekście Polaków na Białorusi, w ogóle mam wrażenie w kontekście polityki wschodniej powinniśmy raczej szukać tego, co nas łączy i co nas wzmacnia, aniżeli tego, co nas dzieli, zwłaszcza że tych elementów dzielących i tych elementów, które strona opozycyjna często chciałaby podnosić, znajduje przecież zawsze wystarczająco dużo. Tak mi się wydaje.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Krótko na poszczególne pytania, może bardziej tematycznie niż chronologicznie. Pan poseł Winnicki mówił, że najważniejszym celem polskiej polityki wschodniej jest ochrona mniejszości. Zgadzam się co do zasady, że to jest bardzo ważny cel, ale proszę pamiętać, panie pośle, że najlepiej prawa mniejszości są chronione w sytuacji, w której mamy do czynienia ze stabilnym, suwerennym, demokratycznym państwem. Tutaj cele polskiej polityki wschodniej wobec naszych państw sąsiednich, tak jak mówię, nie zmieniają się od 30 lat. Opowiadamy się za suwerenną, niezależną Białorusią, w której będą respektowane wszelkie prawa człowieka, w tym prawa mniejszości. Wyobrażam sobie, że w takiej Republice Białorusi rzeczywiście Polakom tam mieszkającym będzie dużo, dużo łatwiej. Zgadzając się, że to ważny cel, nie zapominajmy o kwestiach zasadniczych, także o kwestii bezpieczeństwa państwa polskiego, takiego szeroko pojętego, ponieważ chyba wszyscy się zgodzimy, że jeżeli istnieje jakiekolwiek zagrożenie natury militarnej, to ono raczej jest z kierunku wschodniego niż jakiegokolwiek innego.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Druga kwestia, która się pojawiła, to co robić dla Polaków na Białorusi, o tym mówiła pani poseł Fabisiak. W moim przekonaniu tutaj pan poseł Dziedziczak już częściowo wspomniał, że jest bardzo dużo różnych możliwości, jak się aktywizować. Pamiętajmy też, że tysiące Białorusinów, tysiące Polaków z paszportem białoruskim funkcjonuje dzisiaj w Polsce. Oczywiście można ich wspierać, to w większości są młodzi ludzie, którzy przyjechali na studia, pracując czy do pracy. Bowiem sama chęć pomocy za granicą… Pamiętajmy, że to jest jednak odrębne państwo Białoruś, które w pełni kontroluje i panuje nad tym, co się tam dzieje, zwłaszcza co się dzieje na granicach, więc niekoniecznie zachęcałbym do tego typu aktywności. Jednak wsparcie tutaj na miejscu czy wsparcie organizacji pozarządowych, które mają doświadczenie we wspieraniu naszych rodaków za granicą, wydaje mi się odpowiednią ścieżką, bo oni wiedzą, jak to robić, żeby nie zaszkodzić.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Najważniejsze, pani poseł – i cieszę się, że to dzisiaj właśnie się dzieje poprzez posiedzenie tej Komisji – to jest to, żeby nie zapomnieć o tej sytuacji i jak najbardziej nagłaśniać nie tylko w Polsce, lecz także za granicą, co jako rząd polski robimy. Także posłowie opozycji, europarlamentarzyści, wspomniani tutaj też wysocy przedstawiciele polityki europejskiej (chociażby szef EPP) mają szereg możliwości do tego, żeby się angażować, niekoniecznie koncentrując się na krytyce rządu polskiego, zwłaszcza że mam wrażenie, że w wielu kwestiach możemy się tutaj zgadzać.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Takim tematem, który się przejawiał we wszystkich pytaniach, były kwestie sankcji osobowych, sankcji gospodarczych, sankcji sektorowych, wykorzystania granicy. Tylko tyle, na ile mogę powiedzieć, pragnę państwa posłów zapewnić, że to się dzieje. Dzieje się tu bardzo dużo, z natury rzeczy granica, zwłaszcza że to jest też granica unijna, jest tym narzędziem oddziaływania na rzeczywistość. Wykorzystując też modele, które stworzyliśmy w ostatnim czasie, stawiając na współpracę regionalną – mówię tutaj chociażby o Trójkącie Lubelskim, czyli o trzech sąsiadach Białorusi: Polska, Litwa i Ukraina – dyskutujemy o tematyce granicznej. Proszę też pamiętać, że nie zawsze konkretne decyzje muszą być podejmowane, sama o nich dyskusja często powoduje pewnego rodzaju otrzeźwienie po drugiej stronie.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Proszę też zauważyć, że parę rzeczy wydarzyło się w ostatnim czasie. Państwo Pisalnikowie, którzy zostali zatrzymani, zostali zwolnieni. Pan Mażejka został zatrzymany, został zwolniony. Nie chcę wchodzić w tajniki dyplomacji, ale różnego rodzaju narzędzia można wykorzystywać, niekoniecznie dochodząc do samej ich finalizacji. Aczkolwiek ten straszak w postaci wykorzystania granicy ciągle oczywiście jest możliwy do zrealizowania i tutaj jesteśmy w bieżącym kontakcie z naszymi sąsiadami i sąsiadami także Republiki Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Jeśli chodzi o sankcje osobowe, osobiście uważam, że najbardziej skutecznymi sankcjami są sankcje osobowe wtedy, kiedy są podejmowane na poziomie europejskim i to robimy. Być może pan przewodniczący Zalewski coś przeoczył, ale trzy transze sankcji na poziomie europejskim przy wydatnej aktywności Polski zostały przeprowadzone, nie tylko osobowe, ale także i gospodarcze. W tym sensie, że zdefiniowaliśmy konkretne podmioty gospodarcze odpowiedzialne za wsparcie reżimu, za wsparcie aparatu represji, i te firmy, te przedsiębiorstwa są obłożone reżimem sankcyjnym, który jest najbardziej skuteczny, kiedy jest właśnie na poziomie europejskim, bowiem dotyczy nie tylko zakazu wjazdu, lecz także zamrożenia aktywów finansowych. Też mogę państwu powiedzieć, że sama dyskusja o poszczególnych przedsiębiorstwach czy osobach mogących znaleźć się na tej liście bardzo silnie motywuje te osoby na samej Białorusi do dyskusji o różnego rodzaju działaniach.</u>
+          <u xml:id="u-16.7" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Po trzecie, to są sankcje nakładane przez Polskę, mówimy o zakazie wjazdu. Tutaj też sporo się wydarzyło. Nie jestem uprawniony do komunikowania o tych decyzjach. Myślę, że to w najbliższym czasie się wydarzy. Jak rozumiem, tego dotyczyć będzie dzisiejsze oświadczenie połączonych Komisji. Pragnę państwa uspokoić, że mamy szerokie listy i odpowiednie decyzje będą komunikowane w odpowiednim czasie.</u>
+          <u xml:id="u-16.8" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Ostatni wątek pojawiający się często – bywam dzięki państwa uprzejmości gościem tej Komisji – o rzekomym wyizolowaniu Polski na Zachodzie, wskutek czego spada nasza skuteczność w polityce wschodniej. Oczywiście o tym mówił pan przewodniczący Zalewski. Nie mogę się zgodzić panie pośle. Rozumiem, że takie być może jest wyobrażenie albo nawet i chęć opozycji, ale niestety nie wytrzymuje to testu relacji z rzeczywistością. Naprawdę trudno chyba zarzucić, że w kontekście białoruskim nie udało nam się zmotywować w zasadzie całego świata zachodniego do większej aktywności na odcinku wschodnim. Przecież to z inicjatywy pana premiera Morawieckiego został zwołany specjalny szczyt Rady Europejskiej do spraw Białorusi, a z inicjatywy Ministerstwa Spraw Zagranicznych zostało od razu po wyborach podpisane przez wszystkich członków Unii Europejskiej stanowisko krytyczne wobec tego, co się działo na Białorusi. Właśnie z inicjatywy Polski i przy wydatnym wsparciu udało się doprowadzić do tych trzech transz sankcji unijnych. Czwarta transza, nie jest to żadną tajemnicą, jest również dyskutowana.</u>
+          <u xml:id="u-16.9" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Tak może już zupełnie nie wchodząc w uszczypliwości, ale pan mówił, że nie mamy wpływu na to, jak NATO się zachowuje, jak UE się zachowuje wobec Wschodu. Przywołam tylko, może to zaskakujące, ale człowieka, który coś o tym wie. Ambasador Federacji Rosyjskiej Siergiej Andriejew był uprzejmy dwa dni temu wygłosić odczyt, na którym mówił, że za całość negatywnych stosunków pomiędzy Rosją a Unią Europejską, pomiędzy Rosją a NATO odpowiada Polska. Czyli nasi sąsiedzi rosyjscy nieco inaczej spoglądają na naszą aktywność na odcinku wschodnim niż pan przewodniczący Zalewski. Pozostawiam to jak gdyby do interpretacji, do myślenia. Wydaje mi się, że to pokazuje jednak naszą sprawczość. Jesteśmy w stanie motywować naszych partnerów zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-16.10" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Kończąc już, jeśli chodzi o sankcje, to pan przewodniczący pytał, jak zrobić, żeby Unię Europejską zmotywować, żeby UE wspierała takie sankcje jak Stany Zjednoczone. Panie przewodniczący, to się wszystko odbywało w pełnej koordynacji. Jesteśmy w pełnej koordynacji i w bezpośrednim kontakcie z Waszyngtonem, te listy w większości ze sobą się pokrywają. Nawet były w zasadzie tego samego dnia komunikowane publicznie. Rozumiem, że może nie udało się tego zauważyć, ale przypominam, że zarówno Stany Zjednoczone, jak i Wielka Brytania, jak i Kanada wspólnie w zasadzie z Unią Europejską, która była motywowana przez Polskę do tego typu działań, podjęły konkretne, restrykcyjne kroki wobec reżimu. Pragnę też pana zapewnić, że to nie jest koniec, jeśli tylko dalej będzie postępować tego typu represyjna polityka, jeśli nie zmieni się podejście władzy białoruskiej do polskiej mniejszości, do Polaków, to jesteśmy zmotywowani i absolutnie zdeterminowani do tego, żeby tego typu politykę kontynuować.</u>
+          <u xml:id="u-16.11" who="#PodsekretarzstanuwMSZMarcinPrzydacz">Ostatnie już zupełnie zdanie, pokazujące też naszą sprawczość, plan gospodarczy dla Białorusi zaaprobowany przez wszystkie państwa Unii Europejskiej. Został wyprodukowany w tym gmachu, w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, zaaprobowany przez pana premiera Morawieckiego, któremu się udało przekonać wszystkich członków Unii Europejskiej do tego, że należy też pokazać pewien pozytywny scenariusz dla przyszłej, nowej Białorusi. Trudno nazywać to jakimś wielkim wyizolowaniem i nieskutecznością, choć rozumiem, że pewnie niektórzy życzyliby sobie tego, ale to po prostu jest nieprawda. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę państwa…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselPawelZalewski">Mam pytanie, panie marszałku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Nie, bardzo przepraszam, ale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselPawelZalewski">Mam pytanie do pana ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Mówimy o sprawach dotyczących sytuacji Polaków na Białorusi i w związku z tym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselPawelZalewski">W związku z tym mam pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Panie przewodniczący, pan wywołuje tematy troszkę obok, szersze, w formie nawet zaczepek…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselPawelZalewski">Pan jest cenzorem wypowiedzi posłów? Panie marszałku, czy pan chce być cenzorem wypowiedzi posłów?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę państwa, przedstawię teraz państwu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselPawelZalewski">Pan chce przejść w taki sposób do historii polskiego parlamentaryzmu najpierw jako marszałek Sejmu, teraz jako szef Komisji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">…stanowisko Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 kwietnia 2021 r. w sprawie sytuacji Polaków na Białorusi. Odczytam projekt stanowiska z prośbą… Czy jest potrzeba odczytania? Jeżeli nie, to w takim razie, proszę państwa, chciałbym tutaj, także w porozumieniu z panem przewodniczącym Tyszkiewiczem, przyjąć propozycję usunięcia w drugim akapicie w pierwszym zdaniu w pierwszym wierszu wyrazu „dużym”. Czyli brzmiałby ten fragment „połączone komisje z zaniepokojeniem oceniają przebieg”. Wydaje się, że jest to słuszne.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jak chodzi o gospodarcze sankcje, jak państwo zauważyli, projekt odnosi się do informacji, do faktów. Mamy ogarniętą sytuację osobowych sankcji. Pan minister to niejako pośrednio potwierdzi, wiemy kto. Natomiast sankcje gospodarcze powinny być jednak przedmiotem jeszcze namysłu. Być może na jakichś następnych posiedzeniach czy w jakichś następnych stanowiskach moglibyśmy je tutaj umieścić. W takim razie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselRobertWinnicki">Jeśli można, panie przewodniczący w tym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę państwa, mam zgłoszenia od posłów, którzy zdalnie biorą udział w Komisji, żeby jednak odczytać projekt stanowiska, więc pozwolę sobie go odczytać.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Tytuł przedstawiłem, jeszcze raz może powtórzę.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">„Stanowisko Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 kwietnia 2021 r. w sprawie sytuacji Polaków na Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Komisje obradując na wspólnym posiedzeniu w dniu 22 kwietnia 2021 r., wysłuchały informacji Ministra Spraw Zagranicznych na temat sytuacji Polaków na Białorusi, uwzględniającej działania władz tego kraju wobec Związku Polaków na Białorusi i jego członków.</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Połączone Komisje z zaniepokojeniem oceniają przebieg wydarzeń, mających miejsce na Białorusi na przestrzeni ostatnich miesięcy, związanych z eskalacją represji, skierowanych przeciwko własnemu społeczeństwu, a których kolejne sekwencje doprowadzają do dramatycznej sytuacji, w jakiej znaleźli się także nasi rodacy, obywatele Białorusi, żyjący od pokoleń w tym kraju. Kulminację tych wydarzeń stanowią w ostatnim okresie:</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">– aresztowanie pod absurdalnymi zarzutami pani Anny Paniszewej, kierującej Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych Brześcia i Ziemi Brzeskiej, a następnie osób z kierownictwa Związku Polaków na Białorusi: prezes Andżeliki Borys oraz członków Zarządu Związku Polaków na Białorusi Andrzeja Poczobuta, Marii Tiszkowskiej i Ireny Biernackiej;</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">– zamknięcie prowadzonej w Brześciu szkoły harcerskiej im. Romualda Traugutta, a także przeprowadzenie szeregu rewizji i zajęcia sprzętu w placówkach oświatowych, prowadzonych przez Związek Polaków na Białorusi w Grodnie, Lidzie i Wołkowysku, co w sposób skrajny utrudnia prowadzenie statutowej działalności organizacyjnej w odniesieniu do mniejszości polskiej na Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-29.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Działaniom tym towarzyszy bezpardonowa akcja propagandowa reżimowych władz i mediów, oskarżających nasze państwo o inspirowanie powyborczych protestów społecznych na Białorusi z jednoczesnym szkalowaniem dobrego imienia naszych rodaków żyjących w tym kraju. Dokonuje się przy tym niesłychanych, niezgodnych z prawdą manipulacji historycznych, których celem jest zakłamanie wspólnych dziejów i eskalacja wrogości między narodami polskim i białoruskim.</u>
+          <u xml:id="u-29.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jednocześnie w parlamencie białoruskim procedowane są zmiany w prawie oświatowym, eliminujące wpływ rodziców na proces edukacyjny własnych dzieci i wprowadzające język urzędowy do zajęć realizowanych dotychczas w szkołach z polskim językiem nauczania. Zapowiadany jest przegląd i ponowna rejestracja instytucji zajmujących się prowadzeniem kursów języka polskiego na Białorusi. W tych warunkach nasi rodacy na Białorusi mogą zostać praktycznie pozbawieni możliwości realizacji prawa do edukacji w rodzimym języku oraz dostępu do kultury ojczystej, co stanowi standard prawa europejskiego i praw mniejszości narodowych. Jest też brutalnym złamaniem Traktatu między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Białorusi o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 23 czerwca 1992 r., w szczególności art. 13, 14, 15 i 16 tegoż traktatu.</u>
+          <u xml:id="u-29.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Należy także podkreślić, że na sytuację polskiej mniejszości dodatkowo negatywnie rzutuje faktyczny paraliż naszych placówek dyplomatyczno-konsularnych na Białorusi, których personel jest konsekwentnie ograniczany, poczynając od października 2020 r. Na skutek niezrozumiałych, jednostronnych decyzji reżimu Łukaszenki swoje stanowiska pracy zmuszonych było opuścić 35 z 50 polskich konsulów i dyplomatów. Taka sytuacja determinuje negatywnie możliwości efektywnego wypełniania przez placówki swoich obowiązków i służenia pomocą naszym rodakom.</u>
+          <u xml:id="u-29.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Całość działań podejmowanych przez władze reżimowe wobec przedstawicieli organizacji polskiej mniejszości na Białorusi, a co za tym idzie wobec ich członków, oceniamy jako działanie szkodzące nie tylko interesom naszych rodaków, ale także stosunkom polsko-białoruskim.</u>
+          <u xml:id="u-29.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Żądamy jak najszybszego uwolnienia osób zatrzymanych i zaprzestania stosowania wobec nich niezgodnych z prawem represji łamiących podstawowe prawa człowieka. Postulujemy kontynuację i systematyczną intensyfikację długofalowej polityki wsparcia dla Polaków żyjących na Białorusi oraz wprowadzenie programów pomocy dla represjonowanych rodaków. Apelujemy o działania umożliwiające dalsze, nieograniczone funkcjonowanie szkolnictwa polskiego, prowadzonego w zgodzie z gwarantowanymi mniejszościom narodowym prawami w zakresie pielęgnowania polskiej kultury i oświaty narodowej.</u>
+          <u xml:id="u-29.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Brak reakcji na płynące nie tylko z Polski apele o zwolnienie zatrzymanych i zaprzestanie działań represyjnych zmuszają w naszej opinii do przedsięwzięcia kolejnych środków mogących skłonić władze Białorusi do zmiany postępowania i naprawienia wyrządzonych już krzywd.</u>
+          <u xml:id="u-29.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">W związku z przedstawioną powyżej sytuacją połączone Komisje Łączności z Polakami za Granicą i Spraw Zagranicznych wnoszą o objęcie sankcjami osób wraz z ich domownikami z aparatu władzy, sprawiedliwości i bezpieczeństwa, mających związek i biorących bezpośredni udział w represjach wobec Polaków na Białorusi, przede wszystkim objęcie ich zakazem wjazdu na teren Rzeczypospolitej Polskiej, a docelowo także na teren Unii Europejskiej</u>
+          <u xml:id="u-29.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">W naszej opinii, posłów, członków obu Komisji, tylko zdecydowane, konsekwentne i konkretne – skierowane przeciw określonym osobom i środowiskom – działania władz naszego państwa mogą wpłynąć na zmianę sytuacji naszej mniejszości na Białorusi i zapewnienie jej opieki odpowiadającej elementarnym standardom międzynarodowym”.</u>
+          <u xml:id="u-29.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Taka jest treść projektu stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-29.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Pan poseł Robert Winnicki, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselRobertWinnicki">Panie przewodniczący, chciałem zgłosić taką poprawkę, zawierającą kilka słów, mianowicie w przedostatnim akapicie, żeby po słowach „Komisje Łączności z Polakami za Granicą i Spraw Zagranicznych wnoszą o objęcie Republiki Białorusi sankcjami gospodarczymi oraz o objęcie sankcjami osób” i dalej jak jest w treści.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselRobertWinnicki">Teraz uzasadniam, panie marszałku, panie przewodniczący. Mianowicie, rozumiem, że rząd podejmuje już działania co do tych sankcji osobowych, że ma również jakieś działania gospodarcze w przygotowaniu. Rozumiem, że jest jakaś linia też kanału komunikacji. Jak sądzę, mimo wszystko zawsze w czasie wojny państwa, jak toczą między sobą wojnę, to zachowują jakieś kanały komunikacji, porozumiewania się i dają znać drugiej stronie, co grozi w razie co. Rząd może nie zastosować się oczywiście do naszej odezwy czy do naszego stanowiska, ale myślę, że akurat Komisje sejmowe mają pełną swobodę do tego, żeby w tej sytuacji odgrywać rolę tego złego policjanta, tego, który stara się jednak w przestrzeni międzynarodowej wzywać do najdalej idących środków, jakie są państwu dostępne w danym momencie. Czy rząd się do tego zastosuje, w jakiej formie się zastosuje, to już oczywiście jest kwestia polityki rządu. Dlatego wnoszę o to, żeby taką poprawkę… Składam taką poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jednak w imieniu autorów projektu stanowiska tego bym nie rekomendował. Powtarzam, panie pośle, kwestie gospodarcze… przeanalizowaliśmy sytuację i one nie są ocenione przez nas ze wszystkimi konsekwencjami. Po drugie, w tym przypadku, w kwestii gospodarczej, to bez wątpienia musiałaby to być konsultacja szersza, także z innymi państwami Unii Europejskiej. Tutaj jednak bym nie rekomendował, bo tych konsekwencji nie do końca znamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselRobertWinnicki">Tylko, panie przewodniczący, my nie stanowimy polityki państwa, my dajemy deklarację polityczną wyłącznie w tym momencie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Osobowe sankcje, to jak najbardziej, ale tutaj… Pan poseł Zalewski, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselPawelZalewski">Dziękuję bardzo. Muszę poprzeć tutaj pana posła Winnickiego, bo uważam, że jeżeli pan minister Przydacz mówi o tym, że Polska opowiada się za sankcjami gospodarczymi… Co prawda nie uzyskałem odpowiedzi, panie ministrze, czy sankcje europejskie są równoważne z sankcjami amerykańskimi, a wiem, że sankcje amerykańskie są bardzo poważne. Na to pytanie pan mi nie odpowiedział, ale przyjmuję dobrą wolę i przyjmuję to stanowisko, które pan przedstawił. Uważam, że jeżeli tak, to wezwanie do sankcji gospodarczych jest czymś naturalnym, a przecież rząd przed sekundą w wypowiedzi pana ministra Przydacza potwierdził, że popiera to stanowisko.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselPawelZalewski">Natomiast biorąc pod uwagę, że chociaż lubię dyskutować z panem ministrem, to nie zrobię tego, bo dzisiaj rzeczywiście nie jest to temat, ale chciałbym bardzo prosić, żebyście państwo nie skłaniali opozycji do tego, by żyrowała przy okazji takiej sytuacji, która ma miejsce na Białorusi, żebyście nie oczekiwali, że będzie żyrowała prace rządu, bo w tej sprawie mamy po prostu różny punkt widzenia. Jednak myślę, że w sprawie sytuacji Polaków na Białorusi mówimy jednym głosem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jeszcze pan przewodniczący Robert Tyszkiewicz, bo tutaj kształtuje się poprawka, do której będziemy musieli się jakoś odnieść. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Szanowni państwo, znacie państwo moje poglądy, uważam, że presja na stronę białoruską powinna być jak najostrzejsza i jak najdalej idąca, ale realna. W związku z tym musimy się dobrze zastanowić nad umieszczeniem tutaj zapisu, po prostu sformułowanego tak, jak pan poseł Winnicki to sformułował, że wnosimy o objęcie Republiki Białorusi sankcjami gospodarczymi. Moim zdaniem jest to zapis bardzo daleko idący i niestety bardzo mało konkretny. W związku z tym można powiedzieć, nie chciałbym sugerować Komisji przyjęcia stanowiska czy zapisu, który później nie będzie realizowany, a będzie ujęty. Panie pośle, zazwyczaj w rozmowie na temat sankcji gospodarczych wobec Białorusi mówi się np. o sankcjach wobec podmiotów gospodarczych zaangażowanych w represje albo zaangażowanych w podtrzymywanie reżimu, mówi się o sektorowych sankcjach gospodarczych, natomiast w ogóle o sankcjach gospodarczych wobec Republiki Białorusi. Uważam, że jest to sformułowanie efektowne, ale można powiedzieć bardzo, bardzo ogólne. Jestem zawsze na stanowisku takim, że możemy wypracować jednolitą opinię wśród wszystkich klubów politycznych, które są, a tu się wszyscy zgodziliśmy co do tego, że sankcje personalne są poza dyskusją, i mówiąc wprost, my to zapisujemy, a rząd to realizuje. Uważam, że będzie to miało wymiar pewnego konkretu.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Zastanawiam się nad tym, czy kwestię dotyczącą sankcji gospodarczych nie należy zachować na następny krok. Mam przekonanie i myślę, że pan również, że to nie jest ostatnie nasze posiedzenie na temat sytuacji, bo sankcje gospodarcze to jest, mówiąc wprost, bomba atomowa. Naprawdę – to też do pana przewodniczącego Zalewskiego – całkowicie rozumiejąc i podzielając opinię, że sankcje gospodarcze powinny być użyte, uważam jednak, że należałoby tę kwestię zachować na kolejny krok i przyjąć w kolejnym podejściu. Zależy mi przede wszystkim… Uważam, że to, co jest dziś najistotniejsze, to jest to, żebyśmy jednomyślnie podjęli tę decyzję. Będzie to bardzo złe, jeżeli będziemy głosowali i okaże się, że coś przeszło, coś nie przeszło, a to niedobry sygnał wobec naszych rodaków na Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselRobertTyszkiewicz">Ostatnia uwaga, też do pana przewodniczącego Zalewskiego uwaga, że jeżeli przyjmowalibyśmy stanowisko wzywające rząd czy wnoszące o objęcie Białorusi sankcjami gospodarczymi, uważam, że nie powinno to być podjęte w kontekście uchwały o sytuacji Polaków na Białorusi, tylko w ogóle w kontekście sytuacji na Białorusi i prześladowania społeczeństwa obywatelskiego. Też bym tego nie wyróżniał jakby w taki sposób i to też bym uważał za argument, żeby nie włączać tego do tej uchwały, zostawić to na kolejny krok. Jeżeli panowie bylibyście skłonni podzielić te moje uwagi jako współautora tego dokumentu, to byłbym bardzo zobowiązany. Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Pan poseł Zalewski jeszcze? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselPawelZalewski">Tak, bo jest apel ze strony pana przewodniczącego Tyszkiewicza, którego wiedzę, zaangażowanie i zrozumienie sytuacji szanuję, i argumenty, które tutaj przedstawił, przyjmuję. Chociaż mój, jak rozumiem, podzielany przez pana posła Winnickiego, czy też nasz wspólny apel do rządu, aby z powodów tak szerokich przyczyn niszczenia demokracji na Białorusi, żeby pilnował, aby Unia Europejska koordynowała sankcje wobec podmiotów gospodarczych razem ze Stanami Zjednoczonymi, myślę, że jest ciągle aktualny. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselRobertWinnicki">Jeśli można krótko?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jeszcze pan prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski chciałby zabrać głos, tak? Proszę bardzo, panie profesorze.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Stały doradca Komisji Spraw Zagranicznych prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski:</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Tak jest. Dziękuję bardzo. Proszę państwa, chciałbym się odnieść najpierw do tej ostatniej kwestii aktualnie omawianej, zwracając uwagę państwa, że działamy także w szerszym kontekście, to znaczy w kontekście obecnego stanu relacji rosyjsko-ukraińskich, gdzie w razie gwałtownej eskalacji konfliktu rosyjsko-ukraińskiego owe sankcje – a jak zrozumiałem, propozycja pana Winnickiego dotyczyła przede wszystkim sankcji w zakresie transportu, tranzytu przez Polskę – zapewne będą jedną z dostępnych opcji. Rzeczywiście, tak jak słusznie powiedział pan przewodniczący Tyszkiewicz, jest to rodzaj bomby atomowej. Trzeba pamiętać, że jej zastosowanie osobne, to znaczy zastosowanie wobec Białorusi nie jest możliwe. Jeśli zamkniemy tranzyt na kierunku białoruskim, to w istotnej mierze, zważywszy na relacje ukraińsko-rosyjskie, zamkniemy na kierunku rosyjskim. Innymi słowy, trzeba widzieć tam sytuację w kontekście całego regionu i stosowne do tego podejmować decyzje.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jeśli mamy czas, to jeszcze kilka krótkich punktów. Pierwszy o charakterze może trochę akademickim, objaśniającym. Chciałbym podkreślić fakt, że mamy poważne powody domniemywać, że obecna akcja władz białoruskich przeciwko mieszkającym na Białorusi Polakom nie jest spontaniczna. Jest realizowanym planem, który zapewne istniał w swoich zrębach podstawowych przynajmniej od roku 2009, gdzie mieliśmy do czynienia z obsadzaniem Polski w roli wroga zewnętrznego, zapewne na wypadek taki właśnie, jaki zaistniał, czyli na wypadek buntu społecznego przeciwko reżimowi. Wtedy to było tym sygnałem zapowiadającym, były rodzaje ćwiczeń prowadzonych w czasie manewrów Zapad-2009.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Po drugie, myślę, że warto podkreślić to, co już tu padło, że jest pewną iluzją wyobrażenie, że można by skutecznie bronić praw Polaków w warunkach, gdy będą gwałcone w ogóle prawa obywateli białoruskich. Rzeczywiście jest to problem szerszy i że dysponujemy, jak sądzę, jeszcze dwoma instrumentami. Po pierwsze, pamiętając o doświadczeniu obu Majdanów ukraińskich, z owej obserwacji już trochę historycznej można wysnuć wniosek, że najbardziej kruchym elementem nomenklatury w tego typu reżimach są dyplomaci. Oni pierwsi, ponieważ odczuwają presję zewnętrzną, są skłonni do łagodzenia sytuacji, jeśli odczują, że ich interesy osobiste są zagrożone. Tak było przynajmniej zarówno w 2004 r., jak i 2014 r., jeśli chodzi o służbę dyplomatyczną ukraińską. Czyli w zakresie presji na nomenklaturę, w zakresie starań o to, aby rozbić jej jedność, myślę, że trzeba brać pod uwagę to doświadczenie. W tym wymiarze, sądzę, że ważnym instrumentem mogą być nie tylko zakazy wjazdu do Polski czy do Unii Europejskiej, lecz także przypomnienie, że państwo polskie może podjąć – i powinno to zadeklarować – starania o ściganie wszystkich zidentyfikowanych imiennie odpowiedzialnych za represje nie tylko wobec Polaków, lecz także wszystkich represjonowanych przed międzynarodowymi instytucjami prawnymi, Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Innymi słowy, zagrożenie represjami prawnymi w momencie, gdy sytuacja naturalnie na to pozwoli. Doświadczenie reżimów, które już upadły, może pokazać członkom nomenklatury, że ten miecz Damoklesa będzie nad nimi wisiał także w przyszłości i jeśli teraz dopuszczą się czynów drastycznych, to nie zostanie im to zapomniane. Nie będzie to tylko ograniczone do zakazu wjazdu, ale także będą ścigani prawnie, gdy warunki na to pozwolą. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Chciałem do pana posła Roberta Winnickiego się zwrócić, biorąc pod uwagę przedstawione różnorodne argumenty, czy byłby pan jednak skłonny wycofać, powiedzmy, pozostawiając czy przenosząc na następne potencjalne nasze działania w tym względzie, które, jak słusznie zwrócił na to uwagę pan przewodniczący Tyszkiewicz, przecież nie kończą się dzisiejszym posiedzeniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselRobertWinnicki">Panie marszałku, pan przewodniczący Tyszkiewicz prawie mnie przekonał. Natomiast jakby zniszczył mój spokój czy pewność co do zgody z wycofania się ostatnim zdaniem, które powiedział, że sankcje najwyższego kalibru, jakie są dostępne, nie mogą być zastosowane wyłącznie w sprawie Polaków na Białorusi, bo muszą być zarezerwowane dla idei demokratyzacji Białorusi. Oczywiście ja inaczej, odmiennie niż pan przewodniczący Tyszkiewicz stawiam priorytety polskie wobec Polaków i wobec Republiki Białorusi, co już wielokrotnie wyrażałem, bo uważam, że to jest najważniejsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselRobertWinnicki">Notabene, już tylko tak bardzo skrótowo, zwracam uwagę na to, że nieprzypadkowo mówię o tej najważniejszej kwestii, ponieważ Polska nie ma wielkiego wpływu. Dzisiaj sytuacja jest taka, że póki w Rosji nie nastanie jakaś smuta, to się na Białorusi niewiele zmieni. Tak potężny ruch protestu, jaki był w ubiegłym roku, mógł się ostać tylko dlatego, że Łukaszenka ma się o co oprzeć, a tym oparciem są po prostu rosyjskie bagnety na koniec dnia.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselRobertWinnicki">Szanowni państwo, naprawdę moje stanowisko dotyczące tego, że najważniejszą kwestią są Polacy na Białorusi, nie wynika z faktu, że neguję, iż istnienie suwerennej Białorusi jest w polskim interesie narodowym. Naprawdę nie dlatego. Po prostu staram się oceniać rzeczywistość taką, jaką ona jest. Zwracam też uwagę w tym kontekście na to, że w sierpniu czy we wrześniu już potem dosyć jasne mieliśmy stanowisko Zachodu.</u>
+          <u xml:id="u-41.3" who="#PoselRobertWinnicki">Odpowiadając panu przewodniczącemu Zalewskiemu, z całym szacunkiem, jest zupełnie niezależne od tego, na ile się staramy w Unii Europejskiej, w Berlinie, w Brukseli, czy się nie staramy zabiegać o sprawy Europy Środkowo-Wschodniej. Po prostu zachód Europy dał bardzo jasny sygnał, że oczekuje od Rosjan, że jakoś rozwiążą ten problem na Białorusi. To było w ubiegłym roku. Takie jest podejście Zachodu, że uznają Białoruś za wewnętrzną sprawę strefy wpływów rosyjskich. Zresztą nie oszukujmy się, to nie od tego Niemcy budują Nord Stream 2 z Rosjanami po dnie Bałtyku, że my za mało gorliwie ich przekonujemy, jak bardzo jest to złe lub że oni nie widzą tego, jak bardzo jest to niekorzystne dla interesów Europy Środkowo-Wschodniej, Polski, Ukrainy i innych państw. Tylko dlatego, że tak widzą swój interes i taka jest ich wola polityczna. Z całym szacunkiem tutaj do wszystkich uczestników tej debaty.</u>
+          <u xml:id="u-41.4" who="#PoselRobertWinnicki">Dlatego się zgadzam z poglądem, wracając do wątku przewodniego, że kwestię sankcji gospodarczych można by stopniować w drabinie eskalacyjnej. Natomiast chciałbym, żeby ta drabina eskalacyjna jednak dotyczyła również Polaków na Białorusi, to znaczy na najwyższym jej szczeblu, a nie wyłącznie w kwestii opozycji na Białorusi i to bym bardzo mocno zaakcentował. Natomiast wobec tego stanowiska rzeczywiście w tym momencie tę propozycję wniosku wycofam. Jednakże chciałbym bardzo mocno podkreślić, że oczekuję, iż drabina eskalacyjna związana z interesem kilkuset tysięcy Polaków na Białorusi będzie jakby nie mniej akcentowana niż kwestia wsparcia opozycji na Białorusi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dobrze. Dziękuję bardzo panu posłowi Robertowi Winnickiemu.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Rozumiem, że możemy teraz przegłosować, chyba że będziemy w stanie przyjąć przez aklamację. Może zapytam w ten sposób: Czy jest sprzeciw do projektu stanowiska, który został odczytany przeze mnie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselPawelZalewski">Nie ma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Nie widzę, nikt nie zgłasza się z państwa posłów. Rozumiem, że w takim razie możemy przyjąć, że Komisja Spraw Zagranicznych oraz Komisja Łączności z Polakami za Granicą przyjęły stanowisko jednogłośnie. Dziękuję państwu bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu ministrowi i zaproszonym gościom. Na tym porządek obrad został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia zostanie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..acc42de
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/header.xml
@@ -0,0 +1,43 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-lpgxx-00021-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Łączności z Polakami za Granicą /nr 21/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Łączności z Polakami za Granicą /nr 21/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#LPG">21</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-22</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu KPRM Jan Badowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicaKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Badowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaFabisiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Fabisiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Robert Tyszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="LPG" role="committee">
+        <orgName>Komisja Łączności z Polakami za Granicą</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..6388385
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/lpg/201923-sjm-lpgxx-00021-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,132 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji. Witam panie posłanki i panów posłów. Witam zaproszonych gości, pana Jana Dziedziczaka, sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnika rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą. Witam, panie ministrze. Witam pana Jana Badowskiego, dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, panią Ewę Zamiar, zastępcę dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz pana Filipa Kołodziejskiego, naczelnika wydziału w Departamencie Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą KPRM i pana Sławomira Kowalskiego, dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Witam wszystkich gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie stosownych artykułów regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji i prowadzone jest z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Porządek dzisiejszego posiedzenia obejmuje dwa punkty: w punkcie pierwszym informacja pełnomocnika rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą na temat wyników konkursu „Polonia i Polacy za Granicą 2021”; w punkcie drugim sprawy bieżące.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Informuję, że w trakcie posiedzenia głosowania mogą odbywać się na dwa sposoby, posłowie na sali głosują przy pomocy przycisków i legitymacji, natomiast posłowie uczestniczący zdalnie – poprzez aplikację na swoich tabletach.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Rozpoczniemy od sprawdzenia kworum. Bardzo proszę państwa posłów o naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Dziękuję bardzo. Proszę o pokazanie wyników. W posiedzeniu bierze udział 27 posłów. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Materiał dotyczący dzisiejszego posiedzenia Komisji został paniom posłankom i panom posłom udostępniony, jest zamieszczony na iPadach.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo proszę pana ministra Jana Dziedziczaka o informację na temat wyników konkursu „Polonia i Polacy za Granicą 2021”. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo proszę panie ministrze o włączenie mikrofonu, nie słyszymy.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, bardzo dziękuję za zaproszenie. Pozwolę sobie na przedstawienie państwu zwięźle sytuacji związanej z działalnością pełnomocnika i dokładniej na temat konkursu „Polonia i Polacy za Granicą 2021”.</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeśli chodzi o terminarz konkursu, 30 listopada konkurs został ogłoszony. 15 stycznia zakończył się nabór ofert – jak zawsze od lat już jest to realizowane – składanych przez stowarzyszenia i fundacje zajmujące się wsparciem Polonii i Polaków za granicą, nazywanych na potrzeby naszej Komisji i na potrzeby języka konkursu, języka prawnego oferentami. Ci pośrednicy, te organizacje zajmujące się wsparciem Polaków i zajmujące się tym, że są naszymi pośrednikami w pomocy dla Polaków za granicą i wspieraniu działań, do 15 stycznia miały czas na złożenie ofert. Pierwotny termin to 30 grudnia 2020 r. Został on zmieniony, ale na wyraźną prośbę trzech największych organizacji polonijnych działających w Polsce. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” i Fundacja Wolność i Demokracja zwróciły się z prośbą jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia, aby ten termin z 30 grudnia przesunąć na 15 stycznia. W swoich pismach do kancelarii premiera potwierdziły one świadomość związku z tym, że później składano oferty, to później będą wyniki i bardzo mocno w tych pismach zadeklarowały opiekę nad środowiskami polonijnymi do czasu otrzymania środków.</u>
+          <u xml:id="u-1.11" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Informacja o przedłużeniu terminu naboru została ogłoszona jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia, a więc był to, jeszcze raz wspomnę, 15 stycznia. Następnie ocena formalna ofert, ewentualne uzupełnienia, kilkuetapowa ocena merytoryczna oferty. Potem za chwilę praca komisji konkursowej i 31 marca nastąpiło pełne ogłoszenie wyników konkursu. Jest to, od razu powiem, rekord. Całą sumę ponad 57 mln zł przeznaczonych na działania polonijne we wszystkich kierunkach ogłosiliśmy 31 marca. Zgodnie z deklaracją zrobiliśmy to w marcu. Mimo tego przesunięcia na prośbę organizacji polonijnych zdążyliśmy zrobić to w marcu i od tego czasu wyniki są na naszej stronie internetowej polonia.gov.pl, można się z nimi zapoznawać. Można już sobie w związku z tym planować pracę, jaką środowisko polonijne na rok 2021… Dodajmy, że podobnie jak rok temu wprowadziliśmy kwalifikowalność kosztów, a więc nawet jeżeli dzisiaj, teraz w marcu otrzymujemy decyzję o przyznaniu środków, środki te, jeśli zadanie trwa, możemy realizować od 1 stycznia 2021 r., czyli przez cały rok.</u>
+          <u xml:id="u-1.12" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kilka zdań o zasadach wsparcia. Wsparcie odbywa się tak jak w poprzednich latach za pośrednictwem organizacji mających siedzibę w Polsce. Na potrzebę naszej Komisji, naszej pracy nazywamy je oferentami bądź pośrednikami i jest to związane z wymogami państwa polskiego. Jeśli chodzi o pomoc, wsparcie i współpracę z Polakami za granicą od 30 lat, czy tym się zajmował Senat, czy Ministerstwo Spraw Zagranicznych, czy teraz kancelaria premiera, zawsze te przepisy były realizowane i zawsze byli pośrednicy. Tak jest oczywiście również w tym raporcie.</u>
+          <u xml:id="u-1.13" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Podmioty polonijne, czyli bezpośrednio nasza Polonia, nasi rodacy za granicą zwani w naszym języku beneficjentami… Czyli za pośrednictwem oferentów beneficjenci otrzymają sumę, a więc beneficjenci działający za granicą korzystają z wybranego samodzielnie pośrednika. Zaznaczmy to, bo nie każdy o tym wie i o tym pamięta, że środowisko polonijne, które ubiega się o wsparcie ze strony państwa polskiego, to ono wybiera sobie pośrednika, to ono na zasadzie wolnego rynku, można byłoby tak powiedzieć, wybiera sobie tę fundację czy stowarzyszenie, które ma być pośrednikiem danej instytucji polonijnej w procesie zdobywania środków ze strony Polski, w tym wypadku ze strony kancelarii premiera.</u>
+          <u xml:id="u-1.14" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Pośrednik, czyli oferent, jak już mówiłem, za obsługę zadania, a więc za złożenie wniosku, rozliczenie, rozwiązywanie problemów w tym całym procesie, systemowo pobiera 10% kwoty dotacji tzw. koszty administracyjne, czyli za tę kwotę wykonuje obsługę administracyjną za darmo.</u>
+          <u xml:id="u-1.15" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Obowiązek informacyjny – istotne jest to, że wsparcie pochodzi od rządu polskiego, państwa polskiego, a nie pośrednika. Warto jednak to podkreślić, że my tylko pośredniczymy we wsparciu. Zwłaszcza jeśli chodzi o finansowanie, wymagamy tej informacji na stronach, materiałach itp. Ważne jest dla nas dotarcie bezpośrednio do odbiorcy, a więc do szkół polonijnych, organizacji polonijnych działających za granicą, instytucji polonijnych, by środki trafiały do nich jak najszybciej, a nie były przetrzymywane przez oferenta na kontach i wypłacane w formule refundacji, co często miało miejsce w przeszłości. Rozmawialiśmy zresztą o tym na posiedzeniu Komisji i to była jedna z naszych ofert, aby tym bardziej pomagać środowiskom polonijnym, tym bardziej pomagać np. szkołom polonijnym w okresie pandemii, że instytucje te otrzymają środki teraz, w ciągu najbliższych tygodni, a nie np. w grudniu na zasadzie refundacji. Dużo łatwiej się to wszystko planuje, dużo łatwiej się konstruuje budżet, dużo łatwiej się w końcu działa.</u>
+          <u xml:id="u-1.16" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">W tej chwili cały rynek polonijny jest oligopoliczny, to znaczy trzech największych pośredników, oferentów korzysta z około 80% wszystkich środków, tych trzech największych oferentów, to jest: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, rządowa Fundacja Skarbu Państwa „Pomoc Polakom na Wschodzie” i Fundacja Wolność i Demokracja. Przypomnę, że możliwe jest korzystanie z innych podmiotów, na które środowiska polonijne się zdecydują. Lista pośredników nie jest z góry określona. Może to być każda organizacja, fundacja, stowarzyszenie z siedzibą w Polsce. Jest to w pełni wolny rynek, to środowisko polonijne wybiera sobie, kogo jakby podnajmuje jako swojego pośrednika w procesie pozyskiwania środków z Polski.</u>
+          <u xml:id="u-1.17" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Na etapie oceny wniosku uzyskiwana jest opinia resortów odpowiedzialnych za daną tematykę, przykładowo: Ministerstwa Spraw Zagranicznych, placówek dyplomatycznych, Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, czy Kancelarii Prezydenta … Instytucje te opiniują oferty pod względem merytorycznym, znając sytuację środowisk i posiadając wiedzę na temat sytuacji środowisk polonijnych i ich udziału.</u>
+          <u xml:id="u-1.18" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kolejnym etapem oceny jest ocena przez niezależnych ekspertów, którzy posiadają wiedzę na temat specyfiki projektowej, oceniając wnioski pod względem m.in. poprawności, określania rezultatów, realności kosztorysów, logiki i spójności projektów. Eksperci zostali wyłonieni w procedurze otwartego naboru, a kryterium ich kwalifikacji to było doświadczenie w ocenianiu wniosków jako ekspertów w konkursach i programach edukacyjnych ministerstw, Narodowego Instytutu Wolności itp. Każdy wniosek był oceniany przez trzech niezależnych ekspertów, nieznających nawzajem swoich ocen.</u>
+          <u xml:id="u-1.19" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Posiadając oba elementy oceny, a więc resortów i ekspertów, ostateczną kartę oceny wniosku i ostateczną punktację ustala powołana przez pełnomocnika rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą komisja konkursowa. Składa się ona z pracowników kilku departamentów i biur kancelarii premiera, a korzysta także ze wsparcia eksperckiego przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Edukacji i Nauki, Kancelarii Prezydenta i Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Komisja przedstawia rekomendację tzw. listę rankingową pełnomocnikowi rządu, który podejmuje ostateczną decyzję o wsparciu lub umieszczeniu ich na liście rezerwowych w przypadku braku dostępnych środków.</u>
+          <u xml:id="u-1.20" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Po przeniesieniu środków z Senatu i przejściowym roku 2020, a także po uwagach organizacji szkół i innych podmiotów polonijnych wprowadziliśmy transparentne i wygodne dla organizacji polonijnych zasady wspierania. Pamiętacie państwo, że organizowaliśmy nawet konsultacje z tymi podmiotami, aby po partnersku wypracować najbardziej skuteczne narzędzia współpracy państwo polskie a świat polonijny.</u>
+          <u xml:id="u-1.21" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kilka zasad poza tą przejrzystością, poza otwartym konkursem, poza ekspertami, poza współpracami z… resortami tak, abyśmy wzajemnie jako instytucje państwa polskiego informowali się o tym, komu pomagamy, dlaczego, na co stawiamy. Wyobraźcie sobie państwo, że w ostatnim 30-leciu było z tym, najłagodniej mówiąc, różnie. Bywały sytuacje, że jedna instytucja państwa polskiego finansowała projekty, o których nie wiedzieli przedstawiciele innych instytucji, nawet bywały sytuacje, że nie wiedzieli o tym przedstawiciele dyplomacji, na terenie których państw, okręgów konsularnych działali nasi Polacy. Dany ambasador, dany konsul nie miał pełnej wiedzy o tym, kto korzysta ze środków państwa polskiego, co się dzieje, co jest finansowane. Teraz to wszystko jest skoordynowane i instytucje państwa polskiego mają pełen przepływ informacji, uczestniczą w debacie nad tym, w jakim kierunku pójść.</u>
+          <u xml:id="u-1.22" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Inne zasady, o których mogę powiedzieć. Beneficjent, a więc to środowisko polonijne na dole, ta przykładowa szkoła polonijna czy organizacja polonijna, wie, o jaką kwotę wnioskuje jego pośrednik. Od razu powiem, że nie było to normą. Dziś też o to walczymy, ale przez lata było tak, że środowisko polonijne składało do pośrednika wniosek i nie wiedziało, czy pośrednik zdecydował się złożyć do Senatu, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, KPRM-u ich wniosek, czy nie, czy zmodyfikował ten wniosek, czy nie. Dziś pośrednik ma obowiązek zasygnalizowania środowisku polonijnemu, które tego pośrednika najmuje, jaki wniosek został złożony, jakiej wielkości, czego dotyczy.</u>
+          <u xml:id="u-1.23" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Inne korzystne dla środowiska polonijnego rozwiązanie to jest to, że środowisko czy beneficjent niezwłocznie otrzymuje informację o wysokości wsparcia. Jest wymóg podpisany w umowie z oferentami, czyli z tymi pośrednikami, że jest 14 dni na to, żeby poinformować beneficjenta o tym, czy otrzymali oni dotację, czy nie. Jeszcze raz podkreślę, że to już właściwie teraz wszystkie te organizacje powinny wiedzieć. Jeśli tak nie jest, bardzo prosimy o sygnał na adres e-mail polonia@kprm.gov.pl.</u>
+          <u xml:id="u-1.24" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Innym elementem jest to, że beneficjent otrzymuje środki niezwłocznie, nawet 30 dni po podpisaniu umowy przez oferenta z kancelarią premiera. W uzasadnionych przypadkach jest to 60 dni, ale jest wymóg, że nie na koniec roku, tylko niezwłocznie. Jeśli oczywiście ktoś chce na koniec roku, jeżeli ktoś decyduje się na rozliczenie w formule refundacji, to robi to za wyraźną zgodą organizacji polonijnej, ona musi się na to zgodzić, musi dostać na piśmie, że czegoś takiego organizacja polonijna od nas oczekuje i dopiero wtedy się na to zgadzamy. Jeśli takiego pisma nie dostajemy, to oferent, czyli ten pośrednik jest zobligowany, żeby w ciągu 30 dni od podpisania umowy z kancelarią premiera przekazać temu środowisku polonijnemu pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-1.25" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Wprowadzone zostały też projekty modułowe, czyli tzw. projekty wieloletnie. W tym roku testowo wprowadziliśmy to w obszarze media i tu mamy rozstrzygnięcia na lata 2021/2022, jeśli był wniosek na te rozwiązania wieloletnie. Planujemy wprowadzenie tego mechanizmu w kolejnym konkursie na 2022 r. i kolejne lata w obszarze m.in. utrzymania szkół polonijnych czy utrzymania struktur organizacji polonijnych. W przypadku szkół weryfikacja liczby uczniów na etapie sprawozdania będzie się odbywała na podstawie legitymacji szkolnych, a więc na koniec roku 2021 jest czas na wyrobienie legitymacji do tego czasu. Mamy cały rok na to, żeby poświęcić, jak obliczaliśmy, około  60 sekund na wypełnienie wniosku, czyli wpisanie imienia i nazwiska, nazwy szkoły, podpisu i złożenia tych formularzy występujących o polonijną legitymację szkolną przez szkołę do konsulatu.</u>
+          <u xml:id="u-1.26" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Od razu powiem, że po efektach dane dotyczące liczebności szkół bywały niepełne, a to jest zabezpieczenie środków polskiego podatnika, które chcemy jak najlepiej adresować. Są wyjątki w regulaminie konkursu dotyczące szkół i legitymacji, to jest np. Białoruś czy Rosja. Oczywiście również wyjątek ten dotyczy dzieci chodzących do polonijnych przedszkoli. Zależy nam, żeby polonijne przedszkola też były objęte wsparciem i są objęte wsparciem.</u>
+          <u xml:id="u-1.27" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeśli chodzi o szkoły, które występują o dotacje ze strony państwa polskiego, to muszą się one znajdować w bazie prowadzonej przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą Ministerstwa Edukacji i Nauki. Jest to oczywiste, że musi być to poważny podmiot zarejestrowany w wykazie, bo jeśli ktoś występuje o pieniądze polskiego podatnika, to musi być instytucją poważną.</u>
+          <u xml:id="u-1.28" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kancelaria premiera jest w kontakcie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, z placówkami w kwestii logistyki związanej z legitymacjami, ponieważ zgłaszane były problemy z legitymacjami, jak to zrobić, czy każdy rodzic musi do konsulatu się udawać. Oczywiście nie, tak nie jest, rozwiązaliśmy te problemy, jest wiele możliwości, ułatwień m.in. składanie wniosków w formie skanów zbiorczo przez szkoły, a więc wypełniamy ten jednostronicowy wniosek, robimy mu zdjęcie, wysyłamy do szkoły albo przywozimy, dajemy dziecku, jeśli dziecko idzie do stacjonarnej szkółki np. sobotniej i sprawa jest zamknięta. Później dyrekcja szkoły zbiorczo takie wnioski o legitymację składa, a następnie dzieci otrzymują legitymację szkolną, która to, podkreślmy, uprawnia niemal do wszystkich przywilejów, jakie mają dzieci uczące się w polskiej szkole w Polsce, a więc zniżki na przejazdy, zniżki na kolej, zniżki na wejście do parków narodowych, muzeów itd. Jest to też świetne narzędzie do chwalenia się zaangażowaniem dziecka na obczyźnie, np. oficjalną legitymację można dodać jako załącznik do CV dziecka, pochwalić się, że dziecko w międzyczasie uczy się, czyli jest dzieckiem aktywnym, rozwijającym się, dwujęzycznym. Oficjalny dokument państwa polskiego. Jeśli byłyby gdzieś problemy z legitymacjami, także proszę o e-mail na adres polonia@kprm.gov.pl.</u>
+          <u xml:id="u-1.29" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Wsparcie dla szkół zostało zróżnicowane m.in. ze względu na wielkość szkoły, liczbę uczniów i nauczycieli. Jest to zróżnicowane również ze względu na region świata, państwo działania. Obszar wsparcia szkół polonijnych za granicą został podzielony na regiony geograficzne. Łatwiejsze i bardziej transparentne było porównywanie ofert i przyznawanie proporcjonalnych środków szkołom działającym w podobnych realiach ekonomicznych i politycznych.</u>
+          <u xml:id="u-1.30" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Wszystkie systemowe zapisy znajdują się w regulaminie konkursu, który został ogłoszony 30 listopada 2020 r. Regulamin przed ogłoszeniem konkursu został poddany konsultacjom społecznym – znów precedens, znów ewenement i potraktowanie naszych partnerów polonijnych jako prawdziwych partnerów, z którymi konsultowaliśmy to, jak konkurs ma wyglądać, co jest ułatwieniem, na co chcielibyśmy zwrócić uwagę. Konsultacje odbyły się w październiku 2020 r. i na podstawie uwag organizacji polonijnych wprowadzonych zostało wiele zmian ułatwiających korzystanie ze środków.</u>
+          <u xml:id="u-1.31" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kilka zdań na temat wyników konkursu. W konkursie ogłoszony był budżet na 50 mln zł. Przypominam, że urząd pełnomocnika dysponuje kwotą 62 mln zł. Pozostałe pieniądze z dawnych 100 mln zł z Senatu znajdują się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, które odpowiada za politykę polonijną, infrastrukturalną, a więc za budowy domów polskich, siedzib, remonty etc., tym wszystkim zajmuje się MSZ. 4 mln zł są w instytucji ministerstwa kultury i nauki, czyli w Instytucie Polonika zajmującym się profesjonalnie polskim dziedzictwem, polonijnym dziedzictwem również poza granicami kraju.</u>
+          <u xml:id="u-1.32" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Wreszcie mamy również zagwarantowane pieniądze na wielki projekt, skierowany do Polaków poza granicami kraju, czyli już naprawdę rozkwitające TVP Wilno, więc pieniądze absolutnie idą na projekty polonijne. Jeśli chodzi o nasz konkurs, to był on początkowo planowany na 50 mln zł. Od razu powiem, że zostało złożonych 700 ofert. Drodzy państwo, rekord! Nigdy wcześniej w ciągu 30 lat nie było takiej liczby ofert, takiego zainteresowania. Nawet na konkursy senackie, nie konkursy, tylko procedurę senacką, bo jak wiemy, to nie był konkurs – było chyba złożonych 600 ofert na całym … tu – pomimo tego, że część działań polonijnych jest w MSZ, a infrastruktura w Polonice – na kwotę 50 mln zł, aż 700 ofert. Jesteśmy bardzo zadowoleni, bo naprawdę intensywnie reklamowaliśmy ten konkurs. Chcieliśmy dotrzeć do nowych środowisk, zaktywizować je, dać im szansę i to zaowocowało aż 700 wnioskami. Gdybyśmy je zsumowali przy tym 50-milionowym budżecie, to byłaby kwota aż 274,5 mln zł, więc 274,5 mln zł, a 50 mln zł do wydania, czyli ponad 5 do 1 (5,5 do 1), więc było z czego wybierać.</u>
+          <u xml:id="u-1.33" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Konkurencja była duża, to nas cieszy, bo chcemy ożywić środowisko polonijne, chcemy, żeby projekty były atrakcyjne, żeby była świadomość, że tych projektów na wysokim poziomie, ciekawych, atrakcyjnych, świeżych jest dużo i jest z czego wybierać. Tutaj biorąc pod uwagę poszczególne obszary wsparcia, braliśmy pod uwagę szereg kwestii takich jak: wysokość planowanych środków z UE, kwota złożonych ofert, wysokość planowanych środków i kwota przyznanych środków, także liczba złożonych dofinansowań – to wszystko sumowało się na decyzję o tym, jak mamy podzielić te środki.</u>
+          <u xml:id="u-1.34" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jak już wspomniałem, planowane było rozdysponowanie 50 mln zł, ale ze względu na liczbę wartościowych ofert i potrzeby środowisk, jak państwo wiecie, przyznano dotację w wysokości prawie 57,9 mln zł, prawie 58 mln zł. Decyzja ta została podjęta po analizie sytuacji pandemicznej w Polsce. Jak państwo wiecie, została podjęta decyzja, że kolonie dla dzieci polskich z innych krajów, które miały się odbyć w Polsce, nie będą możliwe z przyczyn bezpieczeństwa epidemicznego. Konkurs, który miał być mniej więcej teraz rozpisywany na kwotę 7 mln zł i on był właśnie na wypoczynek letni dzieci polonijnych w Polsce, po prostu został anulowany z przyczyn wirusowych. On nie będzie możliwy w tym roku, nie ma możliwości, żeby tak duża liczba dzieci z innych krajów przyjechała do naszego kraju. Pieniądze, które chcieliśmy przeznaczyć na ten konkurs, z racji tego, że było 700 ofert, na kwotę 274,5 mln zł, więc konkurencja ogromna i bardzo wiele interesujących projektów, nowych, świeżych, ciekawych, uznaliśmy, że po prostu ten budżet, który miał być przeznaczony na wypoczynek letni, zostanie o ten budżet zwiększony budżet całego konkursu. Przecież i tak, jak już mówiliśmy, 5,5 do 1, więc tu chociaż o te 10, 12, 15% zwiększyliśmy pulę konkursową.</u>
+          <u xml:id="u-1.35" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Drodzy państwo, już ostatni element, czyli szczegółowe informacje na temat metodologii podziału środków, niektórych wspartych działań. Podzieliliśmy to na obszary i mamy tutaj następujące obszary. Utrzymanie i funkcjonowanie szkół i przedszkoli polonijnych za granicą, a więc objęcie wsparciem wszystkich wnioskujących szkół. Stwierdziliśmy, że edukacja jest czymś strategicznym i niezależnie od tego, czy środki się zmniejszają, zwiększają, nie można oszczędzać. Szkoły dostały pieniądze i tutaj jesteśmy co do tego zdeterminowani. Jak państwo wiecie, stawiamy trzy zadania przed naszymi rodakami za granicą: bycie promotorem dobrego imienia Polski, bycie propolskim lobbystą i trzecia rzecz, niemniej ważna niż dwie poprzednie, to znaczy przekazanie polskości następnym pokoleniom. Edukacja jest naszym strategicznym obszarem i objęliśmy wsparciem wszystkie wnioskujące szkoły.</u>
+          <u xml:id="u-1.36" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Przyznaliśmy środki według algorytmu związanego z wielkością szkoły, proporcjonalnie do liczby uczniów i nauczycieli. Oczywiście algorytm również zawierał kwestię regionu świata, zatem budżetu wyzwań związanych z tym regionem, kosztów i potrzeb – taki był algorytm. Przyznaliśmy środki na koszty funkcjonowania szkoły takie jak:</u>
+          <u xml:id="u-1.37" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">– wynagrodzenia dla nauczycieli, czynsze, ubezpieczenia; w tym roku nie wspieraliśmy zakupów sprzętowych, skupialiśmy się na kosztach stałych;</u>
+          <u xml:id="u-1.38" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">– utrzymanie i funkcjonowanie szkół polonijnych w Polsce – znamy te kilka szkół i tu był podział w oparciu o liczbę uczniów szkół;</u>
+          <u xml:id="u-1.39" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">– inicjatywy edukacyjne, znaczy wydarzenia służące wsparciu i podniesienia atrakcyjności szkół: konkursy dla uczniów, warsztaty dla uczniów, olimpiady, dyktanda, programy edukacyjne, funkcjonowanie macierzy szkolnych oraz organizacji oświatowych, portale edukacyjne, wycieczki w kraju zamieszkania, wyjazdy edukacyjne, także zagraniczne bez przekraczania polskiej granicy, utrzymanie… języka polskiego w krajach byłego Związku Sowieckiego i opłaty czesnego na kierunku polonistyki w krajach byłego Związku Sowieckiego;</u>
+          <u xml:id="u-1.40" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">– budowanie, drugi obszar, obszar nowy…</u>
+          <u xml:id="u-1.41" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Przepraszam, tutaj technicznie coś jest.</u>
+          <u xml:id="u-1.42" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Drugi obszar, szanowni państwo, zupełnie nowy, będący precedensem, to jest obszar o nazwie „Budowanie dobrego wizerunku Polski przez organizacje polonijne”. Bardzo nam na tym zależało, to jest jeden z naszym priorytetów, tego, czego państwo polskie oczekuje, żebyśmy wspólnie z Polakami za granicą zrobili dla spraw Polski. Tutaj ten kierunek, jak już wspomniałem, ma na celu aktywizację Polonii i środowisk polskich w budowaniu i obronie dobrego imienia Polski na arenie międzynarodowej. Muszę państwu powiedzieć, że kierunek ten cieszył się rekordowym zainteresowaniem. Można powiedzieć, że strzeliliśmy w dziesiątkę i na to było przeznaczonych 5 mln zł w naszym budżecie. Zostały na ten kierunek złożone aż 133 oferty na kwotę 43 mln zł, tak że, drodzy państwo, 8–9 do 1 – gigantyczna konkurencja. Niezwykle ciekawe, wartościowo oferty, bardzo wiele naprawdę ciekawych. Próg otrzymania dotacji był bardzo wysoki, aż 80 punktów, bo była ogromna konkurencja.</u>
+          <u xml:id="u-1.43" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Niestety tutaj troszkę padliśmy ofiarą własnego sukcesu, bo na wiele naprawdę ciekawych, interesujących projektów nie było środków. Wsparte projekty dotyczyły m.in. kampanii społecznej przed spisem powszechnym w Republice Czeskiej. Znamy tę sprawę jako członkowie Komisji Łączności z Polakami za Granicą Sejmu, decydujący moment w Republice Czeskiej, spis powszechny, kwestia wpisania w rubryce narodowość polska, która umożliwi naszym rodakom obecność w życiu publicznym, politycznym, samorządowym, dotację, edukację, wszystko to, co jest związane w cywilizowanym kraju z mniejszościami narodowymi. Tu jest nasza ogromna pomoc dla tego projektu. Otrzymały poparcie również projekty: pokazujące historię Polski, powiązania z historią państwa zamieszkania Polonii, wydarzenia mające na celu pomoc polskiej historii kultury, przeciwdziałania zakłamywaniu polskiej historii, szkolenia mające na celu pokazanie Polonii, jak działać w przypadku pojawiających się informacji o tzw. polskich obozach śmierci, aktywizacji młodej Polonii do działań pokazujących historię i dorobek Polski rówieśnikom w krajach zamieszkania, pokazywanie dorobku ruchu „Solidarności” i podkreślenie jego znaczenia w dziejach świata i Europy, wystawy i publikacje w językach polskim i obcym, pokazujących polską historię i dorobek naukowy, kulturowy, humanistyczny Polski i Polaków.</u>
+          <u xml:id="u-1.44" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Trzeci obszar to rozwijanie struktur organizacji polonijnych na świecie. Tu  m.in. były następujące zagadnienia wsparte, obszar dotyczący stricte utrzymania istniejących struktur organizacji polonijnych, pomyślany jako zapewnienie istnienia i funkcjonowania organizacji pod kątem czynszów, wynagrodzeń. Oczywiście wsparcie ze względu na ograniczony budżet było zredukowane w obszarze zakupów, wyposażenia tego w takiej skali, jak chcielibyśmy, po prostu z budżetu nie byliśmy w stanie tego zrealizować w tym roku. W ramach wsparcia licznych zespołów folklorystycznych przyznane zostały środki na część wnioskowanych strojów ludowych. Jest to też inwestycja na dziesięciolecia, jeśli się te stroje dobrze utrzymuje i o nie dba.</u>
+          <u xml:id="u-1.45" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Czwarty obszar to media polonijne, utrzymanie mediów polskich i polonijnych. Rozszerzyliśmy finansowanie o wiele mediów zarówno tradycyjnych, jak i elektronicznych, posiadających znaczne zasięgi wśród Polonii. Ważne jest wsparcie dla mediów posiadających historyczne znaczenie i tradycje, ale także rozwój nowoczesnych form komunikacji… to młoda Polonia.</u>
+          <u xml:id="u-1.46" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Szkolenia i konferencje dla dziennikarzy. Skupiliśmy się na formule online ze względu na pandemię koronawirusa. Formuła ta przy okazji redukowała koszty, co jest też nie bez znaczenia. Znów redukcje kosztów najczęściej dotyczyły zakupu wyposażenia, czyli nowego sprzętu, i w dobie koronawirusa jeszcze rok dłużej trzeba korzystać z tego sprzętu, który mamy do dzisiaj.</u>
+          <u xml:id="u-1.47" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kolejny obszar to wydarzenia polonijne za granicą. Wzięliśmy pod uwagę zeszłoroczne doświadczenia pandemiczne, które znacznie utrudniły oferentom realizację zadań; było wiele zwrotów związanych z pandemią koronawirusa. Szczególną uwagę zwróciliśmy na możliwość realizacji działań w czasie pandemii koronawirusa, biorąc pod uwagę zwłaszcza obecną sytuację pandemiczną w danych krajach, regionach świata i prognozy, na ile oczywiście one są możliwe, związane z rozwojem pandemii. Staraliśmy się wspierać wydarzenia realizowane przez środowisko polonijne w krajach swego zamieszkania, by ryzyko braku możliwości realizacji zadania podczas zamknięcia granic było jak najmniejsze. Redukcje kosztów przyznanych w ofertach dotyczyły głównie kosztów związanych z podróżami, z pobytami, tak by możliwe one były do realizacji w czasach pandemii. Zrezygnowaliśmy z finansowania tras koncertowych, festiwali, wyjazdów artystów za granicę. Niestety trzeba wszystko w dobie pandemii przenieść do sieci, do Internetu.</u>
+          <u xml:id="u-1.48" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Zwróciliśmy uwagę na odbiorców wydarzeń, część z nich nie była skierowana do Polonii. Mamy świadomość innego zagadnienia, jaką jest dyplomacja publiczna. Dyplomacja publiczna jest wspierana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Właśnie są też wyniki konkursu na dyplomację publiczną, ogłoszone zostaną na stronach internetowych MSZ.</u>
+          <u xml:id="u-1.49" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Muszę podzielić się z państwem też refleksją, że duża część ofert nie zauważyła niestety istnienia pandemii koronawirusa. Mimo że były to bardzo ciekawe oferty, one zostały odrzucone ze względu na nierealność ich realizacji w dobie pandemii. Niestety oferenci, a więc ci pośrednicy, składając do nas wnioski, w niemałej części nie uwzględnili oferty rezerwowej, a więc oferty internetowej. Tak więc albo się odbędzie w realu, albo się nie odbędzie. Taka była alternatywa, jaką nam niestety oferenci zaproponowali. Apelujemy, żeby przygotowując wnioski – zobaczymy oczywiście, jaka będzie sytuacja jesienią – uwzględniać możliwość wydarzeń w Internecie, bo rezerwowo dopuszczamy taką możliwość do realizacji, to wpiszmy to we wniosek.</u>
+          <u xml:id="u-1.50" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Wydarzenia polonijne w Polsce. Tutaj szczegółową uwagę zwróciliśmy na możliwość realizacji działań w czasie pandemii koronawirusa, biorąc pod uwagę obecną i prognozowaną sytuację w Polsce. Pod uwagę wzięliśmy specyfikę wydarzeń, m.in. skalę i liczbę osób – imprezy na kilkaset osób i masowe festiwale nie uzyskały wsparcia z powodu pandemii. Po prostu nie jest to planowane w Polsce w tym roku. Nie jest też jeszcze planowane przez urząd pełnomocnika stymulowanie migracji i przyjazdów do Polski z innych krajów, bo po prostu to jest niebezpieczne z punktu widzenia pandemicznego. Wsparte zostały wydarzenia, które rzetelnie opisywały możliwość realizacji podczas pandemii lub zakładały realizację działania online. Nie zostały wsparte oferty oparte o przyjazdy do Polski, zwłaszcza wycieczki, pobyty, zjazdy, konferencje, fora. Możliwość ich realizacji, biorąc pod uwagę sytuację pandemiczną, jest wątpliwa i wiąże się z ryzykiem. Duża część ofert nie zauważyła niestety istnienia pandemii, jeszcze raz to podkreślę, i potem przy wynikach konkursu były niestety bardzo smutne informacje.</u>
+          <u xml:id="u-1.51" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Kolejny obszar to pomoc dla Polaków na Wschodzie i w Ameryce Południowej. Wyszczególniliśmy te dwa miejsca na świecie. Uznajemy, że w tych miejscach pomoc dla naszych rodaków – oczywiście na zasadzie pomocy charytatywnej, o tym mówimy – jest tutaj najbardziej potrzebna, bo to są obszary, gdzie Polacy najbardziej są potrzebujący. Programy były związane z pomocą finansową oraz np. z zakupem leków, sprzętu medycznego, pokryciem kosztów leczenia, pobytów leczniczych, artykułów pielęgnacyjnych i higienicznych. Budżet jest określony, zamknięty i stawiamy tutaj za priorytet pomoc naszym najbiedniejszym rodakom na Wschodzie i w Ameryce Południowej. Rodacy w krajach bogatszych od Polski, z całym szacunkiem, muszą sobie poradzić sami, a nie z pieniędzy polskiego podatnika.</u>
+          <u xml:id="u-1.52" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Akcje humanitarne. W tym obszarze wspierane były działania wykorzystujące zaangażowanie społeczne i włączenie w akcje szerokich grup lokalnych, młodzieży choćby tej realizującej zbiórki darów. Część wnioskodawców w ofercie prosiła o sfinansowanie zarówno zakupu darów, transportu, pobytu na miejscu docelowym, ale nam zależy na wspieraniu oddolnej aktywności charytatywnej. Krótko mówiąc, mamy szereg ofert, nie wiem, na paczki na Wschodzie, na świąteczne paczki, czy czegoś takiego, gdzie organizacja pozarządowa organizuje zbiórkę w Polsce, aktywizując młodzież, opowiadając przy okazji – to jest też bardzo cenne społecznie – o Polakach na Wschodzie, o tym, jakie jest ich życie i my tutaj chętnie tego typu działania wspieramy. Jednak, jeżeli ktoś przychodzi do nas i mówi: „chętnie zorganizuję pomoc dla Polaków na Wschodzie, ale sfinansujcie mi wszystko łącznie z zakupem leków”, to ja wolę wesprzeć za te same pieniądze kilka bądź kilkanaście innych inicjatyw, gdzie właśnie NGOs zbiera dary, aktywizuje społecznie Polaków w Polsce, aktywizuje solidaryzm społeczny, zbiera dary opowiadając przy okazji o historii Kresów. Nam wszystkim powinno zależeć na tym, żeby w Polsce, w polskich mediach, w polskiej przestrzeni publicznej tych informacji było jak najwięcej. Wspieramy np. przewóz tych darów albo inne tego typu zagadnienia i jest tutaj to działanie wspierające, a nie taki, które robi wszystko za NGOs-y.</u>
+          <u xml:id="u-1.53" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Oczywiście jestem do państwa dyspozycji, ale chciałbym na zakończenie tego wstępu podziękować wszystkim instytucjom zaangażowanym w prace nad rozstrzygnięciem konkursu. Dziękuję Ministerstwu Spraw Zagranicznych, w sposób szczególny chciałbym podziękować kierownictwu i pracownikom Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Ministerstwa Spraw Zagranicznych, naszym placówkom zagranicznym za współpracę przy konkursie. Chciałbym podziękować Ministerstwu Edukacji i Nauki oraz ORPEG. Chciałbym podziękować Ministerstwu Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Instytutowi Polonika i Biuru Polonijnemu oraz całej Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.54" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">To tyle, jeśli chodzi o wstęp. Jestem do państwa dyspozycji. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-1.55" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-1.56" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Otwieram dyskusję. Czy są pytania ze strony państwa posłów? Pani poseł Fabisiak, bardzo proszę pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo dziękuję. Wyrażę przede wszystkim wielką satysfakcję z tego powodu, tak jak zrozumiałam, nie wiem, czy dobrze, że szkoły i szkolnictwo były takim priorytetem. Jest to jednocześnie odpowiedź na moje wielokrotne pytania, nawet nie wiem, czy nie jest nękające, co w czasie pandemii. Jest to wspaniała wiadomość, że będą pieniądze na czynsz, na wynagrodzenie dla nauczycieli. Bardzo dziękuję, panie ministrze, bo to był podstawowy problem. W tej chwili, czy chcemy, czy nie chcemy, ale wiadomo, że szkoły się zmniejszyły, dobrze jak o 30%, często więcej i są jeszcze mniejsze. Z tym, bo jak wiadomo, wiązała się sprawa często zmiany lokali, a jak nie było pieniędzy, bo np. lokal był za darmo, to był problem straszny. To jest oddech, bo daje gwarancję, że szkoły będą funkcjonowały. Jest to bardzo, bardzo dobra wiadomość.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Natomiast nie jest dobrą wiadomością to, że nie będzie wyjazdów. Oczywiście, że można powiedzieć, że trzeba tym dzieciakom tłumaczyć, jeśli to będzie ten jeden rok, to się nic wielkiego nie stanie. Tylko trochę się boję, że jak w tym roku te pieniądze poszły innymi kanałami, to na przyszły rok… nie jest to oczywiście mój problem, ale jest obawa, że w przyszłym roku będzie trudno znaleźć te pieniądze na przyjazd, bo poszło nawet więcej niż 50 mln, w sumie 57 mln, a bez tego nie ma nauki języka polskiego. Panie ministrze, jeśli dla nich nie będzie tego cukierka, że oni będą wiedzieli, że są obozy, że jest wypoczynek letni, a to było przecież masowe, to były tysiące dzieci, to może się stać problemem, ale to dopiero będzie przyszły rok.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Proszę też mi powiedzieć i tu był mój duży niepokój… Powiedział pan o legitymacjach. Ucieszyłam się bardzo, że rodzice nie będą musieli jeździć do konsulatu, do ambasady, bo to był problem, ale powiedzmy prawdę: Po co im ta legitymacja, jak oni do Polski nie mogą przyjechać? Oni co roku te legitymacje przedłużają, a w tym roku, kiedy nie mogą przyjechać, jak zakłada rząd. Chociaż nie wiem dlaczego tyle pesymizmu, bo słuchając pana premiera, pana ministra Dworczyka i pana ministra Niedzielskiego, to są takie oczekiwania, że jednak w wakacje już będziemy jakoś tam wolni. Oczywiście, że to jest planowanie do przodu, ale może w jakimś zakresie byłoby warto te… Natomiast legitymacje to jest brak motywacji. W tym miejscu mam tylko jedno pytanie: Czy legitymacja jest absolutnie bezpłatna? Jeśli ona jest bezpłatna i szkoła może przesłać to mailem, to jest OK. Natomiast, jeśli ona jest płatna, to już rodzi się pewien problem. Prosiłabym o odpowiedź na to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselJoannaFabisiak">Ostatnia sprawa. Powiedział pan minister, że wszystkie festiwale, zespoły, przyjazdy zespołów nie będą możliwe. Z jednej strony to znów jest logiczne, bo jeśli zakładamy, że pandemia nas będzie ciągle nękała, to trudno zakładać, że ktoś przyjedzie. Tak jak w tym roku powinien być festiwal zespołów polonijnych w Rzeszowie, były to setki… to nie były dziesiątki, to były setki osób, które przyjeżdżały. Znów z drugiej strony dla artysty to musi być występ, samo ćwiczenie mu nie wystarczy. Ten festiwal był bardzo ważny i podobnie inne. Artysta musi występować bez sceny, wiem, że tak samo artyści w Polsce nie występują i muszą się z tym pogodzić. Jednak wracam do tego, co powiedziałam przed chwilą. Czy w przyszłym roku, czy w latach następnych będzie możliwość przywrócenia tych wydarzeń? Kultura jest integralną częścią polskości, a boję się, że to mogłoby wiele tych zespołów zniszczyć.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselJoannaFabisiak">Ostatnie już pytanie, dotyczące rozdysponowania środków – nie zapoznałam się z nim dotychczas. Natomiast chciałabym spytać, bo miałam takie sygnały, czy duże organizacje polonijne tzw. dachowe zostały jakoś uwzględnione w tym rozdysponowaniu pieniędzy, bo o tym pan minister nie mówił. Myślę o tych największych organizacjach, Rada Polonii Świata i Europejska Unia Wspólnot Polonijnych. Nie będę wszystkich wymieniała, bo pewnie nie byłoby zasadne, tylko mam pytanie ogólne, czy dla tych organizacji, ustalonych organizacji, które mają już swoją markę i z pewnością są potrzebne, czy w tych planach i przy tych… Może to nie były tak atrakcyjne wnioski, ale na pewno istnienie tych organizacji jest jakiegoś rodzaju fenomenem, że razem potrafią współpracować i wiele, wiele dobrego robić. Czy dla nich jakieś pieniądze zostały przewidziane w tym ogólnym podziale środków?</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselJoannaFabisiak">Raz jeszcze dziękuję za szkoły, jest to podstawa, język jest kotwicą. Położenie nacisku na język i na możliwość nauki języka jest rzeczą absolutnie najważniejszą w tej trosce o umacnianie tożsamości młodego pokolenia Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dziękuję, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Chciałem jeszcze ze swojej strony do pana ministra zwrócić się z krótkim pytaniem dotyczącym kwestii, o której już dzisiaj wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych rozmawialiśmy, mianowicie związanej z sytuacją Polaków na Białorusi. Mamy rozstrzygnięte konkursy. Natomiast wszyscy jesteśmy świadomi, że sytuacja za naszą wschodnią granicą może wymagać dodatkowych działań, może wymagać szczególnych działań. Czy mamy tutaj zachowaną rezerwę, możliwości tak, aby realizować to w zależności od potrzeb, które będzie wskazywała sytuacja?</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Chciałem jednocześnie wyrazić słowa uznania i podziękować za te działania, które urząd pełnomocnika podejmuje już obecnie i podejmował wcześniej, ale szczególnie obecnie w związku z tą kryzysową sytuacją na Białorusi w celu zaopiekowania naszych rodaków oraz ich rodzin wobec represji, które cierpią. Za to chciałem podziękować na ręce pana ministra i wszystkich organizacji, które we współpracy z urzędem pełnomocnika te działania prowadzą. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo proszę panie ministrze o ustosunkowanie się do pytań i uwag posłów.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Bardzo dziękuję za te miłe słowa. Może zacznę od odpowiedzi na ten ostatni wątek, zanim przejdę do kilku wątków poruszonych przez panią poseł Fabisiak. Jeśli chodzi o rodaków z Białorusi, tak, odpowiadam, mamy założoną pełną elastyczność. Jest to jeden z nielicznych krajów na świecie, gdzie po prostu wprowadzamy z premedytacją pełną elastyczność na możliwość naszych działań, na możliwość wydawania środków. Jeśli państwo jako Komisja nas nadzorująca ze strony suwerena, ze strony Sejmu nie wyrażacie sprzeciwu, to po prostu tak zamierzamy to realizować. Nie wyobrażam sobie, żeby przy tej sytuacji trzeba było zbierać rachunki, faktury, rozliczać i najlepiej jeszcze wysyłać do kraju, to nie wchodzi w grę. Czyli absolutnie tak, odpowiadając na pytanie pana przewodniczącego.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeśli chodzi o zagadnienia poruszone przez panią poseł Fabisiak. Bardzo dziękuję za miłe słowa związane z edukacją. Tak, całkowicie się tutaj rozumiemy, zwłaszcza w okresie pandemii, ale nawet gdyby pandemii nie było, to też mogę panią zapewnić, że jest to nasz priorytet. Jest to również nasz priorytet w tym wymiarze konkretów finansowych i bardzo nam na tym zależy.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dodam jeszcze, o czym nie powiedziałem w moim wstępie, że wychodząc naprzeciw wyzwaniom dla szkolnictwa polonijnego związanym z pandemią koronawirusa, zorganizowaliśmy wspólnie z Kongresem Oświaty Polonijnej, ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” nawet pod koniec roku konferencję szkolnictwa polonijnego, gdzie analizowaliśmy sytuację. Przed konferencją zostały przeprowadzone badania stanu aktualnego, badania też z jednej strony strat, jakie ponieśliśmy jako szkolnictwo polonijne, związanych z pandemią, z zamknięciem budynków, z różnymi wymaganiami sanitarnymi, a z drugiej strony z wyzwaniami, z nowymi narzędziami związanymi z pandemią. Bardzo ciekawa konferencja, chwalona i tutaj nasze odpowiedzi również były uwzględnione w tej procedurze konkursowej, konkluzje, wnioski.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeśli chodzi o temat wyjazdów polonijnych, pełna zgoda z panią poseł, znaczy to jest niezwykle istotne narzędzie, to jest ta marchewka też dla dzieci – warto się angażować w środowisko polskie, warto uczyć się języka polskiego, warto być aktywnym, warto działać, bo będzie wspaniały wyjazd do Polski. Jest myślenie dziecka, celowo je upraszczam, ale oczywiście, że to jest to narzędzie. Chcemy je w ogóle skorelować z śródroczną aktywnością dziecka. Wychodzimy z założenia, że wyjazd wakacyjny do Polski jest elementem pracy śródrocznej, a więc jeśli pierwszeństwo takiego wyjazdu mają dzieci uczące się w polskiej szkole, działające społecznie na rzecz polskich spraw, aktywne etc.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Nie chcielibyśmy, żeby to były wyjazdy przypadkowych dzieci, tylko jednak to musi być pewna myśl przewodnia. Chcemy np. skorelować, żeby owocem takiego wyjazdu do Polski była chęć od września, żeby dziecko się zapisało do polskiej szkoły, żeby program wyjazdu – a niestety różnie z tym było przez ostatnich 30 lat – był programem przemyślanym, promującym język polski, polską kulturę, tradycję, historię, integrację środowisk polskich i tych dzieci polskich nawet z różnych krajów, żeby to był program stricte motywujący do odkrywania, do pogłębiania swojej polskości. Wreszcie, żeby to był program pokazujący Polskę. Jak ktoś jest dwa tygodnie na koszt polskiego podatnika w Polsce, to chciałbym, żeby w ramach tych dwóch tygodni taki młody człowiek miał lekcje polskiego, miał możliwość zobaczenia – nie wiem, już teraz upraszczam – Krakowa, Warszawy, Żelazowej Woli, Wieliczki etc.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bywały takie przypadki w ostatnim 30-leciu – mówię to jako poseł od 14 lat związany ze sprawami polonijnymi i też przecież wieloletni, jak doskonale państwo wiecie, poseł tej Komisji, a więc poseł monitorujący również wydawanie pieniędzy polonijnych, że jeździliśmy, ja i moje koleżanki i koledzy po tych koloniach polonijnych w ciągu ostatnich kilkunastu lat, i bywały przypadki, że młodzież była zamknięta w ośrodku, miała jakieś zajęcia sportowe, badminton i inne rzeczy, a jedyną atrakcją był w weekend wyjazd… Na takie wydarzenia nie chcemy przekazywać pieniędzy. Jeśli komuś przekazujemy pieniądze, a chcemy te wyjazdy uruchomić, im więcej dzieci z nich skorzysta, tym lepiej dla sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-3.11" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Pełna zgoda z panią poseł, że to jest niezwykle istotne narzędzie motywujące i pogłębiające polskość, ale to ma być przemyślane i zintegrowane narzędzie. Przemyślane, jeśli chodzi o jego program i zintegrowane z działalnością śródroczną, np. z działalnością i aktywnością w szkołach i w polskich organizacjach za granicą. Jesteśmy tu całkowicie zdeterminowani.</u>
+          <u xml:id="u-3.12" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Od razu pani poseł powiem, że jeżeli pandemia zmaleje, a przecież wszyscy wierzymy w to, że zmaleje w przyszłym roku, że ona będzie w ogóle w odwrocie, to absolutnie jesteśmy zdeterminowani, żeby te wyjazdy zorganizować. Jest to jednoroczny wyjątek, i tak jak słusznie pani poseł powiedziała, jeden rok zaciskamy zęby i wytrzymamy, skoro wytrzymaliśmy, nie chodząc do szkoły. Jest to po prostu wyjątkowy rok, wszyscy to wiemy. Znaczy nikt z nas, nawet z obecnych tutaj starszych panów parlamentarzystów nie pamięta sytuacji, że się nie chodziło do szkoły, a to się dzieje dzisiaj w Polsce z powodu pandemii. Czyli przetrzymajmy ten rok i po prostu absolutnie wracamy do wyjazdów letnich w przyszłym roku. Muszą się tu znaleźć pieniądze i się znajdą. Jesteśmy zdeterminowani.</u>
+          <u xml:id="u-3.13" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeśli chodzi o legitymacje szkolne, tak, drodzy państwo, oczywiście one są za darmo. Jest to oferta państwa polskiego dla Polaków za granicą. Taka była intencja pana prezydenta Dudy, który zaproponował tę ustawę o polonijnych legitymacjach szkolnych. Uwaga, intencja była następująca, jeśli polskie dziecko uczy się czy to w państwowych szkołach polskich poza granicami kraju… jak wiemy, mamy takie szkoły choćby w systemie litewskim, łotewskim, jeszcze białoruskim, w systemie ukraińskim, więc jeśli w takich szkołach polskich, czyli dawnych szkolnych punktach konsultacyjnych, jeśli w szkołach społecznych, jeśli w szkołach z językiem polskim zgodnie z dyrektywą  486/77 EWG, czyli przepisów Unii Europejskiej skierowanych do migracyjnych pracowników, czyli w ramach przepisów można w krajach Unii Europejskiej uczyć się polskiego, czy wreszcie w szkołach europejskich z językiem polskim, wszędzie tam, jeśli dziecko chodzi nawet raz w tygodniu, raz na dwa tygodnie do szkółki sobotniej społecznej, otrzymuje od państwa polskiego oficjalny dokument będący polonijną legitymacją szkolną. Dokument ten jest, po pierwsze, oficjalnym dokumentem wydawanym przez państwo polskie, więc przez konsulat. Oficjalnym dokumentem, dlatego, jak mówię, można to nawet wykorzystać do CV jako załącznik, żeby pokazać, że to nie jest jakaś tam szkoła, że dyplom narysowany kredkami, tylko jest to oficjalny dokument. Robi to wrażenie na pracodawcy np. przy aplikowaniu do szkoły średniej, aplikowaniu na studia wyższe w danym kraju, gdzie jest nasze dziecko, że ono jest dodatkowo aktywne, w soboty uczy się kolejnego języka i proszę, jest oficjalny dokument na to, wydany przez konsulat.</u>
+          <u xml:id="u-3.14" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Druga rzecz to jest ten szereg przywilejów związanych z Polską, jak już wspomniałem: przejazdy ulgowe, komunikacja, pociąg, wejścia do muzeów, wejścia do parków narodowych. To jest skierowane do każdego uczącego się dziecka za granicą w szkółce polskiej czy społecznej, czy państwowej, odnosi się to także do nauczycieli polonijnych.</u>
+          <u xml:id="u-3.15" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeśli chodzi o wniosek, niestety nie wziąłem go na posiedzenie dzisiejszej Komisji, ale jest to jedna strona A4, gdzie trzeba napisać imię, nazwisko i nazwę szkoły. Chociaż we wniosku może już szkoła wpisać nazwę szkoły, jak będzie rozdawać, nawet tutaj edytować. Czyli piszemy imię, nazwisko, nie wiem czy PESEL, podpis, nic więcej. PESEL – tutaj pan dyrektor mówi, że nie trzeba. Rozmawiamy ze szkołami, żeby wyglądało to w sposób następujący, że szkoła skanuje takie pismo, dziecko zanosi i daje swojej opiekunce, a ta daje dyrekcji. Szkoła skanuje pisma i wysyła do konsulatu albo wysyłamy z domu do szkoły, do dyrekcji szkoły zeskanowany wniosek o legitymację. Potem szkoły kontaktując się np. e-mailowo z konsulatem, przesyłają załącznik, który ma te 100 stron wniosków i później, że tak powiem, zwrotnie otrzymują rodzice legitymacje. Jest to wyłącznie korzystne dla rodziców, bo otrzymują oni oficjalny dokument. Dokument, jeszcze raz to podkreślę, jest podziękowaniem państwa polskiego za to, że na obczyźnie rodzice myślą i działają na rzecz tego, żeby dziecko zachowywało język polski. Oczywiście dziękujemy także samym uczniom i nauczycielom, więc tak to wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-3.16" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeżeli chodzi o festiwale, o których pani poseł Fabisiak wspomniała, choćby przysłowiowy Rzeszów, to w dobie pandemii oczywiście te kilkaset osób, jak słusznie pani była uprzejmie powiedzieć, nie jest to możliwe, żeby przyjechały. Jednak żałujemy, że oferent obsługujący festiwal w Rzeszowie nie złożył wniosku na to, aby taki festiwal odbył się wirtualnie, ponieważ zgadzam się z panią, że artysta chce się pokazać nawet w tak trudnym roku, co robi, jakie są jego osiągnięcia artystyczne. Nie rozumiem, dlaczego nie złożono wniosku do nas, bo sfinansowalibyśmy te połączenia internetowe, jakieś inne rzeczy z tym związane, jakieś przygotowania do tego wystąpienia. Dlaczego nie złożono do nas wniosku, żeby zrobić taki festiwal w wersji wirtualnej. Przecież on… ja nie mogę nic tutaj… Mówiłem państwu o tych ekspertach itd., ale z mojego doświadczenia śmiem przypuszczać, że taki wniosek otrzymałby wsparcie. Przecież ten przysłowiowy już festiwal rzeszowski, wywołany przez panią poseł, jest znaną marką. Żałuję tylko, że po prostu mimo tego, że termin składania wniosków był do 15 stycznia i wszyscy wiedzieliśmy, że szaleje koronawirus w tym okresie, że oferent obsługujący ten festiwal nie złożył wniosku na wersję wirtualną.</u>
+          <u xml:id="u-3.17" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeśli chodzi o poruszoną przez panią Europejską Unię Wspólnot Polonijnych i Radę Polonijną Świata, to poproszę pana dyrektora, który głębiej w te wnioski wchodził. Proszę bardzo, tylko przystawię mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicaKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, jeszcze dodam tutaj informację dotyczącą wydarzeń realizowanych za granicą. Jeśli rzeczywiście to są wydarzenia, tak jak pan minister powiedział, które w swoim założeniu i na starcie już były określone, że będą realizowane online, była duża szansa, że je wesprzemy i dużo tego typu działań wsparliśmy. Pojawiły się także wnioski, tutaj mówię całkowicie serio, np. związane z koncertami czy z trasą koncertową polskich zespołów, które jechały czy chciały jechać do Brazylii, czy do Argentyny, albo bardzo ciekawy wniosek – na pewno jest to bardziej dyplomacja publiczna – koncertu na Hawajach. Polonii na Hawajach jest raczej niewiele, ale oczywiście perspektywa wyjazdu całego zespołu muzycznego jest kusząca, więc tutaj widać troszeczkę, jakie były motywacje oferentów.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicaKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicaKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Niektórych, żeby też nie było…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Tak, niektórych oferentów oczywiście. Wiemy, jaka sytuacja jest w Stanach Zjednoczonych, w Brazylii, w Ameryce Południowej, też w części Europy, Francja jest całkowicie zamknięta, więc szansa na to, żeby wspierać imprezy, które się będą wtedy odbywały, jest prawie zerowa. Też patrzyliśmy pod kątem tych wydarzeń, które wspieraliśmy w zeszłym roku… To znaczy mieliśmy bardzo dużo sygnałów, bo byliśmy w kontakcie z realizatorami zadań z działań, to było tak, że oni stawali na głowie, żeby w ogóle można było zrealizować imprezy, które sobie założyli. Czasem to było tak, że planowali imprezę i dowiadywali się, że mogą ją zrobić tydzień przed, organizowali koncert, na którym zamiast 300 osób pojawiało się 20. Ma to oczywiście swoją wartość, ale też, jeśli zależy nam na tym, żeby to były imprezy o pewnym zasięgu, o pewnym znaczeniu, to musimy brać pod uwagę też to, że chcemy, żeby one wyglądały, a nie żeby po prostu istniały.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Dodajmy, że najpierw szanujemy pieniądze polskiego podatnika i jeżeli w ostatniej chwili robiony koncert ma 20 osób na widowni, to oczywiście koncert się odbył, więc de iure niby wszystko jest porządku, ale źle się czuję z tym, jeśli np. organizujemy koncert, w którym to w przeliczeniu na koszt jednego widza to jest 2000 zł na osobę, czy coś takiego. Jest to pewna niegospodarność. Te pieniądze, biorąc pod uwagę to, ile wniosków wartościowych musieliśmy odrzucić, po prostu są źle wydane. Jest tyle ważnych, wartościowych wniosków, to wolałbym te pieniądze przeznaczyć na którąś z polskich szkół, na kolejny …</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Dokładnie. Jest też pewnym wskaźnikiem, o którym minister nie mówił, że w zeszłym roku mieliśmy dość dużą stopę zwrotu, ponieważ parę milionów złotych tak naprawdę powróciło do nas. Mogłyby być pewnie i prawdopodobnie wykorzystane na działania polonijne, choćby dla polskich szkół, a do ostatniej chwili wszyscy mieli nadzieję, że jakąś imprezę, jakieś wydarzenie uda się przeprowadzić i okazało się, że się nie udało. Pieniądze wróciły do polskiego budżetu, oczywiście już zostały wykorzystane, ale one jednak nie pracowały dla Polonii, co w naszym przypadku akurat uważam za stratę.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Jeśli chodzi o wnioski złożone przez dwie duże organizacje, o których mówiła pani poseł, czyli Radę Polonii Świata i Europejską Unię Wspólnot Polonijnych. Jeśli chodzi o Radę Polonii Świata, to został złożony wniosek na ich działalność. Niestety to był wniosek opiewający na 1 mln zł, który zawierał zasadniczo dwa punkty. Pierwszym był wielki zjazd Polonii i Polaków za granicą w Warszawie, który z powodów logicznych, bym powiedział, nie jest do zrealizowania w tym roku. Drugi to jest zjazd wyborczy Rady Polonii Świata. Rada Polonii Świata też wie, że tego też nie zrealizuje i że zjazd się odbędzie prawdopodobnie online albo na żywo dopiero w przyszłym roku. Niemniej jednak koszty, które mogliśmy wesprzeć, to były jedynie koszty te, które dotyczyły strony internetowej. W związku z tym niestety…</u>
+          <u xml:id="u-5.5" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-5.6" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">I oczywiście to zostało przyznane.</u>
+          <u xml:id="u-5.7" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Oczywiście to zostało przyznane, z tym że przyznaliśmy 20 tys. zł z milionowego wniosku, a to już mówi samo za siebie.</u>
+          <u xml:id="u-5.8" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Jeśli chodzi o Europejską Unię Wspólnot Polonijnych, niestety jej działania i wsparcie takie systemowe… bo po to zrobiliśmy też taki kierunek, który dotyczy wsparcia systemowego dla struktur, dla czynszów, dla wynagrodzeń, dla ubezpieczenia, to w ogóle europejska unia nie została złożona w żadnym wniosku, w związku z czym nie mogliśmy jej wesprzeć, ponieważ nie mieliśmy podstawy.</u>
+          <u xml:id="u-5.9" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-5.10" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Nie złożyliśmy nawet wniosku.</u>
+          <u xml:id="u-5.11" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Tak, nie został złożony wniosek. Tutaj niestety to jest niezależne od nas. Myślę, że europejska unia powinna to wyjaśnić ze swoim pośrednikiem. I to tyle mogę powiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-5.12" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Sekretarz stanu w KPRM, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak:</u>
+          <u xml:id="u-5.13" who="#DyrektordepartamentuKPRMJanBadowski">Dziękujemy bardzo, to tyle, jeśli chodzi o tę turę pytań. Mam nadzieję, że wyjaśniliśmy pytania państwa posłów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dziękuję bardzo. W związku z tym, że nie ma więcej zgłoszeń stwierdzam, że Komisja Łączności z Polakami za Granicą zapoznała się z informacją pełnomocnika rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą na temat wyników konkursu „Polonia i Polacy za granicą 2020/2021 lub też 2021”.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Bardzo dziękuję, panie ministrze. Dziękuję całemu zespołowi, dziękuję panu dyrektorowi Kowalskiemu, który przysłuchiwał się naszej debacie, z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Czy są w sprawach różnych kwestie? Tak, pani poseł Fabisiak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo dziękuję. Myślę, że będę przedstawicielem całej Komisji, wyrażając, składając kondolencje pani Helenie Miziniak, wieloletniemu bardzo oddanemu działaczowi polonijnemu. Dla pani Heleny był to dzień bardzo smutny, bowiem po tragicznych przejściach i ogromnej walce pochowała dzisiaj młodą, piękną córkę. Chciałabym wyrazić współczucie i powiedzieć, że jesteśmy z tobą, Helenko, chyba wszyscy, bo wszyscy ją znamy, czy też bardzo wiele osób pracujących na rzecz Polonii zna ją jako twardego negocjatora spraw polonijnych, ale niezmiernie oddanego właśnie Polsce i Polonii.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Dziękuję, pani poseł. Wszyscy przyłączamy się do tego głosu wsparcia i wyrazów ubolewania dla wybitnej działaczki polonijnej.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTyszkiewicz">Jeżeli nie ma więcej kwestii, to w związku z wyczerpaniem porządku dziennego zamykam obrady Komisji. Dziękuję wszystkim za uczestnictwo. Do widzenia państwu.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..3b8964a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-mnexx-00029-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych /nr 29/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych /nr 29/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#MNE">29</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-22</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuKsztalceniaOgolnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiKatarzynaKoszewska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Kształcenia Ogólnego Ministerstwa Edukacji i Nauki                  Katarzyna Koszewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MEiN Katarzyna Koszewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselEugeniuszCzykwin" role="speaker">
+        <persName>Poseł Eugeniusz Czykwin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaRosa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Rosa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZbigniewKonwinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zbigniew Konwiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski" role="speaker">
+        <persName>Prezes Instytutu Kaszubskiego Cezary Obracht-Prondzyński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelWandaNowicka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Wanda Nowicka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaRadyJezykaKaszubskiegoDanutaPioch" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca Rady Języka Kaszubskiego Danuta Pioch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca rady programowej kierunku etnofilologia kaszubska na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego Justyna Pomierska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacazespoludosprawoswiatyZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoKarolinaKeler" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca zespołu do spraw oświaty Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Karolina Keler</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska" role="speaker">
+        <persName>Radca generalny w Departamencie Kształcenia Ogólnego MEiN Małgorzata Krasuska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiAndrzejKniaziowski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Andrzej Kniaziowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorKazimierzKleina" role="speaker">
+        <persName>Senator Kazimierz Kleina</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoLukaszGrzedzicki" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Łukasz Grzędzicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Andrzej Sosnowski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="MNE" role="committee">
+        <orgName>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..9a150cf
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00029-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,271 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Otwieram posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Witam bardzo serdecznie wszystkich państwa. Witam posłów i posłanki, pana senatora, przedstawiciela i przedstawicielki rządu oraz w szczególności przedstawicieli i przedstawicielki społeczności kaszubskiej. Bardzo mi miło spotkać się z państwem po raz pierwszy, co prawda w tej niedoskonałej formie, ale jednak.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie informacji ministra edukacji i nauki na temat nauczania języka kaszubskiego w systemie oświaty publicznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów oraz gości należy wysyłać pod adres kmne@sejm.gov.pl. Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad mogą głosować przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów. Informuję również, że posłowie i posłanki potwierdzają swoją obecność na posiedzeniach Komisji, które są prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania oraz wydrukami udziału w głosowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Proszę wszystkich członków i członkinie Komisji o zalogowanie się do systemu. Za chwilę przystąpimy do sprawdzenia kworum. Coś mi się tu przyblokowało. Tak, głos został oddany.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Proszę państwa, mamy kworum – 16 posłów już się zalogowało, ale nie zamykam głosowania. Możemy przystąpić do realizacji porządku dziennego. Zatem poproszę o przedstawienie informacji przez panią Małgorzatę Krasuską. Nie? Przez panią Katarzynę Koszewską – dyrektorkę Departamentu Kształcenia Ogólnego Ministerstwa Edukacji i Nauki. Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#DyrektorDepartamentuKsztalceniaOgolnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiKatarzynaKoszewska">Dziękuję bardzo. Szanowna pani przewodnicząca, szanowni państwo, ponieważ otrzymali państwo od nas materiał dotyczący informacji na temat nauczania języka kaszubskiego w systemie oświaty publicznej, tylko spróbuję uzupełnić ten materiał, coś dopowiedzieć, a częściowo również streścić.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#DyrektorDepartamentuKsztalceniaOgolnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiKatarzynaKoszewska">Jeżeli chodzi o szczegółowe zasady organizacji nauki języka regionalnego kaszubskiego, a także wymiar prowadzonych zajęć, tę organizację tak naprawdę określa rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 18 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym. Tak więc przedszkola i szkoły organizują nauczanie języka kaszubskiego, tak jak każdego języka mniejszościowe, na pisemny wniosek rodziców. Wniosek ten dotyczy całego okresu korzystania przez dziecko z wychowania przedszkolnego w danym przedszkolu lub oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej. Jest na cały okres nauki ucznia w danej szkole.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#DyrektorDepartamentuKsztalceniaOgolnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiKatarzynaKoszewska">Nauczanie języka regionalnego może być prowadzone na każdym etapie edukacyjnym, czyli w przedszkolu, szkole podstawowej i we wszystkich typach szkół ponadpodstawowych, w jednej z trzech form – jako dodatkowa nauka języka kaszubskiego, jako nauczanie prowadzone w dwóch językach, czyli polskim i kaszubskim, oraz jako nauczanie w języku kaszubskim. Z naszych danych wynika, że nauka kaszubskiego jest przeważnie organizowana w formie zajęć dodatkowych w szkołach w wymiarze 3 godzin lekcyjnych tygodniowo.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#DyrektorDepartamentuKsztalceniaOgolnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiKatarzynaKoszewska">Podstawy programowe są sformułowane. Są tam też określone cele edukacji kaszubskiej. Przede wszystkim dotyczą kształtowania one edukacji językowej, kulturowej i tożsamościowej świadomości uczniów w partnerstwie z rodziną i środowiskiem. W przedszkolach przewidziano organizowanie zajęć zgodnie z potrzebami, umożliwiając dziecku poznawanie kultury i języka mniejszości narodowej czy etnicznej lub języka regionalnego kaszubskiego. Podobne wymagania są w szkole podstawowej. Edukacja uczniów przebiega w dwóch dopełniających się obszarach, a mianowicie, nauka języka kaszubskiego oraz wiedza o języku i kulturze kaszubskiej, a także treści kulturowe, w tym treści historyczne i wiedza o języku, ujmowane są w sposób lokalny i regionalny.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#DyrektorDepartamentuKsztalceniaOgolnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiKatarzynaKoszewska">Jeżeli chodzi o dane statystyczne, to państwo również je mają. Dołączone zostały informacje, jak wyglądało to na przestrzeni 3 lat, a właściwie 2 lat szkolnych, plus ten rok szkolny, który obecnie mamy, czyli 2020/2021, w podziale na typy szkół, czyli przedszkole, szkoła podstawowa, kończące działalność gimnazjum, ponieważ rok 2018/2019 to już była końcówka gimnazjum, ale mamy też liceum, technikum, szkołę specjalną przysposabiającą do pracy i szkołę branżową. Aktualnie, jeżeli chodzi o rok 2020/2021, liczba uczących się języka kaszubskiego w ramach systemu oświaty, czyli tych informacji, które mamy z systemu informacji oświatowej (SIO), stan na dzień 24 lutego to jest 20 289 osób. To są dane statystyczne.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#DyrektorDepartamentuKsztalceniaOgolnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiKatarzynaKoszewska">Mają państwo również oddzielnie w tabelce pokazane finansowanie, jeżeli chodzi o edukację kaszubską. Tu jest pokazane, jakie było wydatkowanie w poszczególnych latach od 2018 do 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#DyrektorDepartamentuKsztalceniaOgolnegoMinisterstwaEdukacjiiNaukiKatarzynaKoszewska">Jeżeli życzą sobie państwo jeszcze rozwinięcia, oprócz tych materiałów, które do państwa trafiły, to służymy. Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Tak, pan przewodniczący Konwiński. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselZbigniewKonwinski">Materiał z ministerstwa otrzymaliśmy wcześniej, a w piątek wpłynęło też do Komisji stanowisko Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (ZKP) odnoszące się do materiałów z ministerstwa. Myślę, że warto, żebyśmy je przekazali do ministerstwa, bo tam jest szereg konkretnych propozycji. Ministerstwo już je otrzymało? Myślę, że warto, żeby ministerstwo się do tego ustosunkowało. Tam jest szereg praktycznych uwag wynikających z doświadczeń ZKP, ale właśnie też na kanwie tej informacji, która dziś jest przedmiotem posiedzenia Komisji. Zwraca się uwagę na szereg problemów. Powiem o kilku, a myślę, że warto też, żeby ministerstwo na piśmie przygotowało odpowiedź na uwagi, które zostały przedstawione.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselZbigniewKonwinski">W piśmie jest mowa m.in. o tym, że rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela wprowadziło tę zmianę, że warunkiem uzyskania uprawnień nauczycielskich jest ukończenie pierwszego i drugiego stopnia studiów na tym samym kierunku. To jest istotny problem, jeśli chodzi o kształcenie nauczycieli języka kaszubskiego, ale również innych języków. Była już mowa o tym, bo w odpowiedzi na wystąpienie w Senacie pana senatora Kleiny, który również bierze udział w dzisiejszym posiedzeniu Komisji, mówił o tym wiceminister Murdzek, że taki wyjątek w stosunku do kształcenia nauczycieli języka kaszubskiego można by uczynić, aby nie było tego obligo.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselZbigniewKonwinski">W kwestii dofinansowania studiów tutaj pokazane są konkretne liczby. Trudno z tym polemizować, bo jeżeli dofinansowanie z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego było na poziomie 100 tys. zł w 2015 r., kiedy był kształcony tylko i wyłącznie jeden rocznik, a w tej chwili jest taka sama wysokość, to nie rekompensuje to w żaden sposób kosztów kształcenia nauczycieli.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselZbigniewKonwinski">Zwraca się również uwagę na to, że wnioski do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji składa się do 15 września, a rok akademicki rozpoczyna się 1 października, więc trudno tutaj mieć pewność, czy wniosek uzyska dofinansowanie. Uniwersytet Gdański, który taki kierunek uruchamia, nie wie, czy wniosek zostanie pozytywnie rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselZbigniewKonwinski">Powiedziałbym, że szereg innych uwag ma charakter dość praktyczny. Mówi się o tym, że w zasadzie natychmiastowej reakcji wymaga sprawa doradztwa przedmiotowego dla pracujących nauczycieli. Do tej pory te potrzeby były zabezpieczone w szczątkowym zakresie. W Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku było to ½ etatu konsultanta, co zawieszono. Doradztwo metodyczne w szczątkowych godzinach było prowadzone w Centrum Inicjatyw Edukacyjnych w Kartuzach. Jest to jednostka powiatowa zlikwidowana 2 lata temu.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselZbigniewKonwinski">Myślę, że przedstawiciele społeczności, a także ci, którzy mają – powiedziałbym – bardziej empiryczne doświadczenie w nauczaniu języka kaszubskiego, też się do tych materiałów ministerstwa ustosunkują. Warto jednak, żeby ministerstwo, tak jak powiedziałem na wstępie, również się ustosunkowało do tego, co przedstawiło ZKP, prezentując swoje stanowisko, swoją odpowiedź. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie przewodniczący. Do głosu zgłosiła się pani posłanka Monika Rosa.          Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMonikaRosa">Dzień dobry, szanowni państwo. Mam kilka pytań do przedstawicieli ministerstwa.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselMonikaRosa">Po pierwsze, mam pytanie odnośnie do kontroli wydatkowania subwencji.                                        Czy istnieje jakiś organ, który mógłby skontrolować, a może kontroluje, ponieważ ma takie informacje, ile pieniędzy, jaki procent subwencji na nauczanie języka kaszubskiego jest realnie na to nauczanie wydawany?</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselMonikaRosa">Drugie pytanie dotyczy nauczania w przedszkolach w odniesieniu do systemu finansowania tego nauczania. Czy mogłaby pani mi przybliżyć te informacje?</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselMonikaRosa">Kwestia subwencji w ogóle. Czy nie warto by zrezygnować z progów dotyczących liczebności uczniów i wysokości subwencji na nauczanie języka kaszubskiego, żeby one nie spadały wraz z liczbą uczniów, którzy tego języka chcieliby się uczyć?</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselMonikaRosa">Czy ministerstwo prowadzi jakiś program, który zachęcałby do nauki języka kaszubskiego, ponieważ widzimy różnicę w nauczaniu tego języka pomiędzy szkołą średnią a szkołą podstawową? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Czy mamy jeszcze jakieś kolejne zgłoszenia, panie Andrzeju?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzKomisjiAndrzejKniaziowski">Na chwilę obecną nie widzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Może ktoś z państwa ze środowiska kaszubskiego chciałby głos zabrać? W takim razie bardzo proszę, bo jest okazja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Kazimierzu, senatorze. Wszyscy czekają, aż zaczniesz mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SenatorKazimierzKleina">Bardzo serdecznie witam wszystkich. Nie wiedziałem, że mam mówić w tym momencie. Nie chcę tutaj się wypowiadać, mówiąc zbyt wiele na ten temat, ponieważ panie i panowie jako członkowie Komisji… Poza tym są goście, którzy doskonale znają nasze kaszubskie sprawy. Przewodniczę Kaszubskiemu Zespołowi Parlamentarnemu, do którego należą posłowie i senatorowie mający swoje związki z Kaszubami, więc my tymi sprawami się zajmujemy na co dzień, ale oczywiście siła i pozycja Komisji jest w naszych sprawach daleko większa.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#SenatorKazimierzKleina">Pan przewodniczący Zbigniew Konwiński, który jest zresztą członkiem naszego zespołu, mówił tutaj o kwestii dotyczącej edukacji oraz problemów szkolnictwa i uniwersytetu. Myślę, że pani doktor Justyna Pomierska, która jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Gdańskiego (UG), mogłaby też więcej powiedzieć na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#SenatorKazimierzKleina">Chcę jednak powiedzieć w sposób bardzo ogólny, może nawet politycznie, że w ostatnim czasie cały senat UG podjął uchwałę w sprawie języka kaszubskiego, mówiącą o potrzebie jego nauki i prowadzenia badań naukowych nad językiem kaszubskim.             Uniwersytet Gdański mocno się angażuje w te sprawy. Oczywiście, została tu wspomniana kwota 100 tys. zł, którą UG otrzymuje na cały program związany z przygotowaniem nauczycieli do nauki języka kaszubskiego, to widać, jakie UG ma możliwości. Gdybym powiedział, że np. na uniwersytecie w Petersburgu istnieje instytut języka kaszubskiego, a u nas ze względów finansowych po prostu nie potrafimy, nie możemy, nie jesteśmy w stanie prowadzić na taką skalę badań nad językiem, a także jego promocji i nauczania, to jest to coś takiego, co obciąża nasze państwo w złym tego słowa znaczeniu. Wydaje mi się, że tutaj powinna nastąpić jakaś zmiana.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#SenatorKazimierzKleina">W odpowiedzi na moje oświadczenie, które skierowałem wówczas do ministra edukacji narodowej, bo wtedy jeszcze to ministerstwo nie było połączone z MNiSW, minister zwracał uwagę na to, że muszą nastąpić takie zmiany w przepisach, aby edukacja nauczycieli odbywała się w sposób ciągły lub też, żeby wyłączyć się z potrzeby… Wydaje nam się jednak, że lepiej byłoby, gdyby przygotowanie studentów odbywało się także na poziomie magisterskim z zakresu nauczania czy przygotowania do nauki języka kaszubskiego.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#SenatorKazimierzKleina">Chcę powiedzieć, że zmorą naszego systemu szkolnictwa wyższego jest to, że wszystko przelicza się na pieniądze. Jestem przewodniczącym Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, więc oczywiście wiem, że wszystko kosztuje, ale wydaje się jednak, że kwestie mniejszościowe muszą być traktowane inaczej. Nie da się po prostu przygotować nauczycieli do nauki języków mniejszościowych w taki sposób, że traktuje się ten kierunek na dokładnie takich samych zasadach, jak inne kierunki na uczelni. Wydaje mi się, że po prostu musi tu być możliwość większego wsparcia ze strony ministerstwa dla uczelni, które podejmują właśnie tę naukę, a także badania w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#SenatorKazimierzKleina">Powiedziałbym chyba tyle. Lepiej niech wypowiadają się fachowcy, którzy na co dzień mocno są zaangażowani w te sprawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie senatorze. Patrzę tutaj, ponieważ w korespondencji mailowej dostaliśmy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzKomisjiAndrzejKniaziowski">Pani Danuta Pioch teraz się zgłosiła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Ale jest na liście. W korespondencji otrzymałam listę nazwisk osób, które chciałyby zabrać głos, więc może już w tej kolejności, którą mam tutaj. Odczytam, jaka jest kolejność w tym mailu: pan Cezary Obracht-Prondzyński, potem pani Danuta Pioch, pani Justyna Pomierska, pani Karolina Keler i pan Łukasz Grzędzicki. Czy w takiej kolejności mogą państwo głos zabierać? Czy to jest okej? Jeśli tak, to w takim razie poproszę prezesa Instytutu Kaszubskiego pana Cezarego Obrachta-Prondzyńskiego o zabranie głosu. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, w związku z tym, że będzie cała sekwencja głosów…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Przepraszam, ale prosiłabym troszkę głośniej albo bliżej mikrofonu, bo tak słabo pana słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Dobrze, już zrobiłem, pogłośniłem. Mam nadzieję, że jestem lepiej słyszalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Tak, jest już znacznie lepiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Dobrze. Ponieważ będzie sekwencja głosów, to zostawię na boku kwestię etnofilologii czy sprawę nauczycieli. Zwrócę uwagę na jedną rzecz, z którą borykamy się właściwie od początku, kiedy szerzej zaistniała edukacja kaszubska, trochę dotykając tej kwestii, o którą pytała pani poseł Monika Rosa. Mianowicie chodzi o ewaluację, czyli sprawdzenie efektywności, ale nie myślę tutaj o ewaluacji w takim wymiarze – powiedziałbym – formalnym i proceduralno-finansowym, bo to się daje monitorować. Jak sądzę, za chwileczkę państwo z MEiN powiedzą, jak to wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Natomiast tym, co jest kluczowe z naszego punktu widzenia, to jest kwestia oceny efektywności edukacji albo kwestia – jeszcze inaczej – zmierzenia się z problemem skutków kulturowych realizowanej edukacji językowej i nie tylko językowej na Kaszubach. Właściwie w tym materiale, który państwo dostali, trochę napisaliśmy na ten temat, więc nie będę tego powtarzał. Rzecz polega tylko na tym, że jesteśmy w bardzo paradoksalnej sytuacji. To jest bardzo duży proces, bardzo szeroki. Idzie na to bardzo dużo środków. Jest to proces bardzo złożony od strony społecznej i kulturowej. Niestety nie jest on monitorowany.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Przymierzaliśmy się do tego na różne sposoby, ale to wygląda w taki sposób, że kiedy rozmawiamy z MSWiA, mówiąc krótko, o środkach na solidne badania kulturowe, tożsamościowe, etnolingwistyczne itd, to jest oczywiście odpowiedź: „edukacja w takim wymiarze nie jest naszym zadaniem”. Nie chcę tutaj mówić o szczegółach, bo projekt właściwie jest przygotowany od lat. Kiedy np. sondujemy, żeby wystąpić o grant do Narodowego Centrum Nauki, to zupełnie nie idzie o to, aby robić tzw. badania podstawowe, tylko to mają być sensu stricto badania ewaluacyjne z rekomendacjami, a więc nie wpisujemy się w ten paradygmat, który tam obowiązuje. Mniej więcej 2 lata temu podjęliśmy rozmowy z Instytutem Badań Edukacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">W moim przekonaniu to jest bardzo konkretny postulat. Uważam, że jeśli mamy sensownie projektować i rozwijać edukację kaszubską w następnych latach, to musimy opierać się na wiedzy – nie tylko wiedzy ilościowej, ale po prostu na wiedzy o charakterze kulturowym. Chciałbym, żeby to przeszło na praktyczny poziom rozmowy. Mianowicie bardzo konkretny postulat jest taki, aby MEiN przez swoją agendę, jaką jest IBE, oczywiście w partnerstwie ze środowiskiem, czyli z nami, mówiąc krótko, czy z Instytutem Kaszubskim, czy z UG… Mogę się wypowiadać w jednej czy w drugiej roli.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Jesteśmy gotowi na takie pogłębione badania, nie krótkie, nie szybkie, bo one powinny być longitudinalne, czyli powtarzalne w pewnym cyklu, żeby obserwować zmiany. Takie badania są nam bezwzględnie potrzebne. Na razie w dużej mierze opieramy się na własnej obserwacji, doświadczeniach, pewnych intuicjach, ale to nie jest wiedza, która brałaby się z realnej obserwacji procesu społecznego. Stąd w tym naszym dezyderacie kwestia tych badań jawi się jako kluczowa. Bardzo chciałbym tego, ponieważ my sami jako środowisko absolutnie nie jesteśmy w stanie udźwignąć tego od strony finansowej. Podkreślę, że to nie jest problem jakby proceduralny i dotyczący wiedzy osób, które byłyby w stanie to zrobić. Jest wśród nas wystarczająco wielu socjologów, antropologów czy lingwistów. Absolutnie jesteśmy w stanie to zrobić. My dokładnie wiemy, co chcielibyśmy i musielibyśmy zrobić. Natomiast tutaj po prostu potrzebne jest publiczne wsparcie, jeśli idzie o środki. Stąd może to być w takim trybie, że to jest zadanie, które zostanie nam zlecone, albo że wykona to IBE, albo że zostanie to wykonane pod auspicjami UG. Ważne jednak, aby po prostu zostało to szybko zaprojektowane i szybko wykonane. To tyle z mojej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie prezesie. Głos teraz zabierze pani Danuta Pioch, przewodnicząca Rady Języka Kaszubskiego, członkini zarządu głównego ZKP. Bardzo proszę, pani przewodnicząca. Nie słychać.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Poseł Ryszard Galla (niez.):</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaRadyJezykaKaszubskiegoDanutaPioch">Nie włączyłam mikrofonu. Przepraszam. Pani przewodnicząca, panie senatorze, szanowni państwo, na wstępie chciałabym się najpierw także odnieść do wypowiedzi pani poseł Moniki Rosy, bo nie wiem, czy dobrze zrozumiałam intencję tego, co powiedziała pani poseł. Wydaje mi się, że mówiąc o instytucjach, które miałyby sprawdzać wydatkowanie środków, miała pani na myśli środki, które są subwencją na nauczanie języka kaszubskiego.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacaRadyJezykaKaszubskiegoDanutaPioch">Chciałabym tutaj powiedzieć o swoich obserwacjach i uwagach, ponieważ jestem też dyrektorem małej szkoły na Kaszubach, która uczy języka kaszubskiego. Wydaje mi się, że częstokroć dochodzenie do sedna, gdzie i na co zostają wydatkowane te środki… Ostatnio w tym roku mój organ prowadzący przeżył kontrolę Najwyższej Izby Kontroli dotyczącą m.in. właśnie celowości wydatkowania środków.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacaRadyJezykaKaszubskiegoDanutaPioch">Tutaj chciałabym zwrócić uwagę na to, na co zresztą zwracam uwagę od dawna, czyli na fakt, że w terenie są też małe szkoły. Wiem, że Ministerstwo Edukacji Narodowej dawno temu, kiedy przygotowywało pierwsze rozporządzenia i pierwsze kwoty subwencyjne, to głównie brało pod uwagę to, że subwencja przeznaczona jest przede wszystkim dla małych szkół, bo słusznie wtedy zakładano, że to właśnie w małych szkołach język regionalny i języki mniejszościowe funkcjonują. Dzisiaj być może sytuacja trochę się zmieniła, natomiast nie zmieniła się aż tak diametralnie. W związku z tym mam poczucie tego, że… Kiedy organ prowadzący musiał się jakby wytłumaczyć z tego, na co środki zostały przekazane, to w tym mieściły się również środki na małe szkoły, a w naszej gminie takich szkół jest co najmniej połowa. Myślę więc, że głębszego namysłu i zastanowienia się wymagają te środki. Niekoniecznie musimy do końca być może stać na stanowisku, że…</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#PrzewodniczacaRadyJezykaKaszubskiegoDanutaPioch">Tak jak wszyscy wiemy, nie jest to dotacja celowa, prawda? Samorządy decydują, na co przekazują te środki. To jedna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#PrzewodniczacaRadyJezykaKaszubskiegoDanutaPioch">Druga sprawa to kwestia doradztwa zawodowego. Jako dyrektor szkoły i również jako nauczyciel języka kaszubskiego bardzo ubolewam nad tym stanem. Myślę, że można byłoby spróbować poprawić ten standard jakoś w sposób odgórny, czyli zmotywować, zmobilizować odpowiednie organy, które powinny być za tę sprawę odpowiedzialne i odgórnie być może coś nakazać. Nie wiem, jaką dobrą formą byłoby spowodowanie tego, ale rzeczywiście sprawa doradztwa w tej chwili na Kaszubach nie istnieje. Nauczyciele właściwie są pozostawieni samym sobie. Tak trzeba powiedzieć to kolokwialnie.</u>
+          <u xml:id="u-21.5" who="#PrzewodniczacaRadyJezykaKaszubskiegoDanutaPioch">Nie wiem, jak wygląda sytuacja w innych mniejszościach, ale w naszej społeczności regionalnej jest trudna, dlatego że dzieci rozpoczynają naukę języka kaszubskiego na różnych etapach, w różnych klasach, co więcej, mogą się wypisywać albo zapisywać w trakcie. W związku z tym nauczyciel tak naprawdę ma przeróżne formuły – albo uczy dzieci od I klasy, albo dopiero od IV klasy. Co więcej, zdarzają się również sytuacje, że uczy dopiero w szkole średniej i ma przygotować uczniów do matury. Podstawa programowa jest ciągle ta sama. Nie ma tutaj takiej formuły, że mamy inną podstawę programową dla tych, którzy dołączyli na kolejnym etapie nauczania.</u>
+          <u xml:id="u-21.6" who="#PrzewodniczacaRadyJezykaKaszubskiegoDanutaPioch">W związku z tym doradca metodyczny naprawdę w wielu przypadkach byłby nauczycielom po prostu niezbędny. Często bowiem nauczyciele nie radzą sobie z zastanymi sytuacjami. Tak jak napisaliśmy w raporcie, rzeczywiście doradztwo upadło totalnie na Kaszubach. Próbuję zrobić pewną rzecz, ale to dopiero są przymiarki – Gdynia. Zobaczymy, co z tego wyniknie. Natomiast może warto byłoby się zastanowić nad tym doradztwem. Na razie tyle. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Głos teraz zabierze pani Justyna Pomierska, która jest z UG, właśnie z etnofilologii. Pani uczy języka?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">Jestem przewodniczącą rady programowej kierunku i przede wszystkim zajmuję się przygotowaniem nauczycieli.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">Pierwszy rok dopiero mamy taką sytuację, kiedy studia nienauczycielskie wybrało dwoje studentów. Ta ścieżka kształcenia była dostępna właściwie od samego początku, ale chyba jakiś pragmatyzm podpowiadał tej młodzieży, że musi wybrać kształcenie nauczycielskie. Nie wiem, czy to jest związane z ogólnie trudną sytuacją w zawodzie nauczyciela, ale w tym roku dwoje studentów od pierwszego roku wybrało wariant nienauczycielski. Przygotowujemy ich na tzw. studiach bez specjalności nauczycielskiej, w ramach których wybierają sobie przedmioty związane z edytorstwem albo z dziennikarstwem. Bardzo się cieszymy, że dwójka nowych adeptów przeciera te szlaki.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">W związku z tym, że jesteśmy w Instytucie Filologii Polskiej, z którego tradycji wyrosła gdańska kaszubistyka, dużo zajęć łączymy z filologią polską. Właśnie zajęcia z edytorstwa czy specjalności publicystyczno-dziennikarskiej są realizowane w połączeniu z tamtymi zajęciami i z polonistami, w związku z czym są jakby bezkosztowe. Chciałam bowiem zwrócić uwagę na to, że dotacja, którą dostajemy, to jest dotacja składana jako wniosek w puli do MSWiA. Ta dotacja jest na działania związane z ochroną i rozwojem języka kaszubskiego, czyli tych pieniędzy nie możemy wydawać w ogóle na całe kształcenie na studiach, a przecież wiadomo, że w programie studiów jest dużo przedmiotów, które są związane z wykształceniem licencjackim, które jest pewnego rodzaju sumą różnych komponentów w szkolnictwie wyższym, przyjętych też jako podstawa programowa, jakiś standard.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">Jakie problemy chciałabym tutaj państwu zasygnalizować oprócz tego, co napisaliśmy w informacji? Jedna rzecz wydaje nam się naprawdę naglącą potrzebą i to naglącą w czasie, bo od momentu, kiedy w sierpniu 2019 r. wszedł nowy standard kształcenia nauczycieli, chcielibyśmy wnieść jakiegoś rodzaju ulgę, jak to nazwał w odpowiedzi pan Murdzek. Chcielibyśmy uczynić jakiś wyjątek dla przygotowania zawodowego nauczycieli kaszubistów, dlatego że naprawdę mamy wielkie obawy, czy uda nam się rok w rok otworzyć studia drugiego stopnia na filologii kaszubskiej, bo nabór na etnofilologię jest bardzo różny. W tej chwili uczy się 16 studentów. Mam takie informacje czy takiego rodzaju przypuszczenie, że jeżeli otworzymy drugi stopień na etnofilologii kaszubskiej, to on w pierwszym momencie spotka się z bardzo dużym zainteresowaniem środowiska, bo są tacy, którzy chcieliby na te studia pójść od wielu lat, natomiast co będzie w późniejszych latach, trudno powiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-23.4" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">Dobrze byłoby, gdyby to rozporządzenie, które pewnie kiedyś wejdzie w życie, związane z kwalifikacjami, jakie powinien posiadać nauczyciel, żeby zajmować odpowiednie stanowisko, właśnie dopuszczało podwójną co najmniej ścieżkę. Chodziłoby o to, że można być nauczycielem języka kaszubskiego w ramach pełnych studiów 3+2 na etnofilologii kaszubskiej, ale także, że można być nauczycielem języka kaszubskiego w ramach łączenia pierwszego stopnia z drugim na innym kierunku.</u>
+          <u xml:id="u-23.5" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">Tu powiem, że nasz program studiów jest tak zbudowany na licencjacie, że realizujemy wszystkie przedmioty, które są potrzebne. Cały standard kształcenia nauczycieli wypełniamy już na licencjacie, w związku z czym jakby to dalsze kształcenie jest kształceniem z tej puli merytorycznych przedmiotów, a nie z dydaktyki, psychologii i pedagogiki.</u>
+          <u xml:id="u-23.6" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">To jest taka nagląca potrzeba, o którą prosimy, żeby ją rozwiązać, bo czas nagli. Studenci, którzy w tej chwili realizują studia, są już na czwartym semestrze. Oni są cały czas w zawieszeniu. Nie wiedzą, czy jak skończą te studia z całym modułem nauczycielskim, to będą posiadali tylko dyplom studiów wyższych etnofilologii kaszubskiej czy także jakiegoś rodzaju uprawnienia do pracy w zawodzie, w którym kształcenie rozpoczęli.</u>
+          <u xml:id="u-23.7" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">Druga kwestia, która się trochę wiąże z tym, że uniwersytet nie jest pewny, czy ten drugi stopień powstanie, to jest właśnie dofinansowanie. Pan Konwiński tutaj mówił o 100 tys. zł, które są od 2015 r. Trzeba powiedzieć, że przez 3 kolejne lata dostawaliśmy nawet 219 tys. zł, a w zeszłym roku zostało odjętych 19 tys. zł i w tym roku też nie ma tych 19 tys. zł w puli dotacji.</u>
+          <u xml:id="u-23.8" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">Nie wiem, jak to jest z finansowaniem, ale byłoby nadzwyczaj pożądane, żeby to finansowanie było przewidziane na dłuższy okres niż tylko 1 roku. Oprócz bowiem zawiłości związanych z tym, że dotacja jest na rok kalendarzowy, a my pracujemy w rytmie roku akademickiego, niepewność dotycząca tej dotacji jest także bardzo kłopotliwa w planowaniu, czy będzie chociażby ten drugi stopień. Może nie wypada mówić ciągle o pieniądzach, ale powiedzmy, że dzięki tym pieniądzom jest w ogóle kształcenie nauczycieli wszystkich przedmiotów szkolnych, nie tylko języka kaszubskiego. Gdyby to finansowanie było w dłuższej perspektywie niż tylko na ten okres, na który składamy wniosek o dotację, czyli od 15 września i od 1 stycznia do 31 grudnia, to byłoby zdecydowanie lepiej.</u>
+          <u xml:id="u-23.9" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">Trzecia rzecz, o której też chciałabym powiedzieć w związku z tym, że jestem w radzie programowej kierunku, który jest jakby przypisany w pewnym sensie do tego trybu, że przygotowujemy nauczycieli od IV klasy podstawówki do matury, natomiast standard kształcenia nauczycieli wyodrębnił teraz nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, czyli klas I–III, jak i nauczycieli przedszkola. W myśl tych zapisów jest tak, że w ogóle nie ma ścieżki kształcenia dla nauczyciela języka kaszubskiego w klasach młodszych, bo zakłada się, tak jak my czytamy te zapisy prawne, że już za 3 lata, jak ten nauczyciel będzie szedł do zawodu, to jego zadaniem będzie przygotowanie dziecka we wszystkich aspektach edukacji – język polski, matematyka, język angielski, edukacja plastyczna, edukacja zdrowotna itd. Tam jest wyliczonych 10 różnego rodzaju edukacji. W żaden sposób nie ma tam paragrafu na edukację w języku mniejszości albo edukację kaszubską i naukę języka regionalnego. Nie ma tam takiej edukacji. Ten standard w ogóle jej nie przewiduje.</u>
+          <u xml:id="u-23.10" who="#PrzewodniczacaradyprogramowejkierunkuetnofilologiakaszubskanaWydzialeFilologicznymUniwersytetuGdanskiegoJustynaPomierska">W związku z tym, jeżeli ktoś nawet skończy studia 5-letnie jednolite studia pedagogiczne, to de facto, nawet gdyby przyszedł na studia podyplomowe z zakresu nauczania języka kaszubskiego, to nie są to dla niego odpowiednie studia. Jeżeli nawet skończy on jednocześnie z tymi 5-letnimi studiami pedagogicznymi etnofilologię kaszubską, to w żaden sposób te 3-letnie licencjackie studia etnofilologiczne nie uzupełniają jego wykształcenia, żeby uczyć języka kaszubskiego w klasach I–III, bo nie ma możliwości takiej kombinacji. Tutaj by trzeba było chyba w jakiś sposób doprecyzować zapisy, które jednoznacznie określałyby, kiedy się jest nauczycielem języka mniejszości narodowej lub języka regionalnego, w tej chwili tylko kaszubskiego. Polecam to państwa uwadze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Głos teraz zabierze pani Karolina Keler, która jest przewodniczącą zespołu do spraw oświaty ZKP. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacazespoludosprawoswiatyZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoKarolinaKeler">Pani przewodnicząca, panie senatorze, szanowni państwo, chciałabym poruszyć dwie kwestie. Pierwsza jest związana z podręcznikami i pomocami dydaktycznymi do nauki języka kaszubskiego, a druga to kwestia moich doświadczeń, ale też wiedzy na temat nauczania języka kaszubskiego, szczególnie na terenach Pomorza Zachodniego. Konkretnie mam na myśli region słupski w związku z tym, że od lat z tym regionem jestem związana jako nauczycielka języka kaszubskiego i dyrektorka szkoły podstawowej.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacazespoludosprawoswiatyZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoKarolinaKeler">Obecnie ZKP jest jedynym wydawcą podręczników do nauczania języka kaszubskiego i pomocy dydaktycznych. Niestety obecnie mamy jedynie dwa podręczniki dostosowane do nowej podstawy programowej z 2017 r. do drugiego etapu edukacyjnego. Liczne reformy systemu oświaty i zmieniająca się co kilka lat podstawa programowa generują deficyt podręczników, które są obecnie dopuszczone do użytkowania, a zapotrzebowanie na podręczniki i różne pomoce dydaktyczne wśród nauczycieli tylko rośnie, dlatego że język kaszubski na lekcjach, na zajęciach bardzo mocno się rozwija. Ten niedostatek podręczników jest więc rzeczywiście dużym problemem dla nauczycieli i dla uczniów.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacazespoludosprawoswiatyZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoKarolinaKeler">Jeśli chodzi o nauczanie języka kaszubskiego na terenach zachodnich, mam tutaj na myśli miejscowości, miasta i gminy, w których rodzice składający wnioski do dyrektorów szkół o zorganizowanie zajęć z języka kaszubskiego, nie mają korzeni kaszubskich. Rzeczywiście np. w Słupsku są uczniowie z bardzo dużym bagażem i bogactwem kulturowym. Na terenach zamieszkałych przez osoby, które tego języka kaszubskiego chcą uczyć się od podstaw, generuje to, jeśli chodzi o nauczyciela, o czym mówiła pani Danuta Pioch, potrzeby w zakresie kompleksowego przygotowania do uczenia uczniów, którzy mają różne kompetencje językowe. Są uczniowie, którzy język znają ze słyszenia. Najwięcej jest takich uczniów, którzy chcą się go nauczyć zupełnie od podstaw. No i są też tacy, którzy mówią tym językiem biegle. Ta różnorodność uczniów na zajęciach z języka kaszubskiego też więc generuje potrzeby nauczycieli dostosowane właściwie do różnych sytuacji.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#PrzewodniczacazespoludosprawoswiatyZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoKarolinaKeler">Jako dyrektorka szkoły, a też jako konsultant, jeśli chodzi o region słupski wśród dyrektorów szkół, mogę nawet powiedzieć, że jest bardzo duże zapotrzebowanie na nauczycieli, którzy mają kwalifikacje. W związku z tym, że zmieniają się też ciągle rozporządzenia dotyczące kwalifikacji nauczycieli, rzeczywiście w regionie słupskim jest to duży kłopot, jeśli chodzi o zorganizowanie przez dyrektora nauczania języka kaszubskiego w szkole w sytuacji, w której nie ma nauczyciela, który ma do tego kwalifikacje. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Kolejnym mówcą na mojej liście jest pan Łukasz Grzędzicki, wiceprezes ZKP, członek Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#WiceprezesZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoLukaszGrzedzicki">Szanowni państwo, tutaj koleżanki i pan profesor Cezary Obracht-Prondzyński przedstawili pokrótce problemy, które przedstawiliśmy w informacji przekazanej państwu. Zaznaczyliśmy tam, że kwestia języka kaszubskiego jest przedmiotem badań właściwie od 200 lat. Od prawie 150 lat ona występuje w kolejnych spisach powszechnych, ponieważ Prusacy w 2. połowie XIX w. umieścili taką kategorię jak Muttersprache i 100 lat temu wykazywali istnienie ponad 100-tysięcznej grupy użytkowników języka kaszubskiego.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#WiceprezesZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoLukaszGrzedzicki">Jednakże kwestia edukacji kaszubskiej i nauki języka kaszubskiego w szkole jest projektem nowym. My jako społeczność kaszubska nie mamy doświadczeń w obecności języka kaszubskiego w szkołach sprzed lat 90. XX w. Borykamy się z szeregiem problemów, których część tutaj państwo dotknęli, ale ten projekt rozwija się od samego początku, od marca 1990 r., właśnie dzięki silnemu wsparciu Komisji, która wtedy tematem się zainteresowała. Te spotkania między Komisją a ZKP, bo wszyscy tutaj związani jesteśmy z ZKP… Dzięki tej współpracy projekt się rozwijał.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#WiceprezesZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoLukaszGrzedzicki">Chcielibyśmy prosić państwa, już reasumując, o wsparcie naszych postulatów. Jesteśmy gotowi do rozmów bardziej szczegółowych. Ostatnio pojawiła się też inna kwestia, a mianowicie, język kaszubski, jak państwo doskonale wiedzą, jest jedynym językiem regionalnym w Polsce ustawowo uznanym. Zgodnie z Europejską kartą języków regionalnych lub mniejszościowych, która jest ratyfikowaną przez Polskę konwencją międzynarodową, Polska mogłaby i powinna zachęcać do nauki języka kaszubskiego również cudzoziemców. W województwie pomorskim przebywa kilkadziesiąt tysięcy cudzoziemców. Część z nich przyjeżdża tutaj z dziećmi, które wchodzą do polskiego systemu oświaty. Spośród 2,7 tys. dzieciaków cudzoziemców, którzy są na Pomorzu, a które uczą się w naszym systemie oświaty, kilkanaście osób zapisało się również na język kaszubski.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#WiceprezesZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoLukaszGrzedzicki">Zdajemy sobie sprawę z tego, że w przypadku mniejszości narodowych i etnicznych przesłanką konieczną do zapisania się na naukę języka mniejszości jest posiadanie przez rodziców obywatelstwa polskiego. W wypadku mniejszości nie budzi to wątpliwości, ponieważ terminy „mniejszość narodowa” lub „mniejszość etniczna” są zdefiniowane w art. 2 ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Natomiast w wypadku społeczności posługującej się językiem regionalnym społeczność nie jest ona zdefiniowana ustawowo. Nie ma takiej definicji w ustawie. Co więcej, jest definicja co najwyżej języka regionalnego, a w konwencji, jaką jest Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych, jako kraj zobowiązaliśmy się, że tam, gdzie jest to potrzebne, będziemy uczyli języka regionalnego również cudzoziemców.</u>
+          <u xml:id="u-27.4" who="#WiceprezesZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoLukaszGrzedzicki">Na Kaszubach taka potrzeba ostatnio się pojawiła i występuje. Byłoby szkodą i wielką stratą dla integracji cudzoziemców z tutejszą społecznością, aby dzieciaki cudzoziemców stygmatyzować i nie pozwalać im chodzić na kaszubski, tak jak chodzą na ten kaszubski inne dzieci w szkole. To też problem, który ostatnio wynikł. Będziemy dalej starać się go konstruktywnie rozwiązać.</u>
+          <u xml:id="u-27.5" who="#WiceprezesZrzeszeniaKaszubskoPomorskiegoLukaszGrzedzicki">Na koniec, proszę państwa, nauka kaszubskiego dla naszych dzieci to jest przedmiot dodatkowy, dobrowolny. Jako rodzice wysyłamy dzieci na ten przedmiot. Dzieci siedzą dodatkowo 3–4 godziny tygodniowo. Jako cała społeczność kaszubska zabiegamy o uwagę jak największej rzeszy rodziców, aby liczba dzieci uczących się kaszubskiego wzrastała. Dlatego też zabiegi ZKP o to, żeby oferta była atrakcyjna i jak najkorzystniejsza, były, są i z całą pewnością będą. Chcielibyśmy państwa zachęcić i poprosić o wsparcie tych naszych zabiegów, o wsparcie tego wielkiego projektu, który w Europie Środkowej i w Europie Wschodniej poza Kaszubami nigdzie się nie odbywa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Bardzo dziękuję. Chciałabym zresztą państwu bardzo podziękować za ten materiał, bo rzeczywiście jest na bardzo wysokim poziomie i bardzo informatywny. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Do głosu zgłosił się pan Mateùsz Titës Meyer ze Stowarzyszenia Kaszëbskô Jednota. Przepraszam, jeżeli źle czytam. Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Członek Stowarzyszenia Kaszëbskô Jednota Mateùsz Titës Meyer:</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję za udzielenie głosu. Szanowni państwo, szanowna pani dyrektor, szanowna pani przewodnicząca, w minionym roku, korzystając z prawa dostępu do informacji publicznej, zrealizowałem projekt pod tytułem „Watchdog na Kaszubach 2020”, w ramach którego przeprowadziłem badanie w 408 szkołach i 74 samorządach na Kaszubach i Pomorzu, w których naucza się języka kaszubskiego. Chodziło o to, jak szkoły i samorządy wydatkują subwencję oświatową przekazywaną przez ówczesne Ministerstwo Edukacji Narodowej właśnie na nauczanie tego języka.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Może wyprzedzając trochę panią dyrektor z MEiN i odpowiadając na pytanie pani posłanki Moniki Rosy, mogę powiedzieć, że z badania, które przeprowadziłem, wynika, iż tylko 30% tej subwencji dodatkowej przekazywanej przez ministerstwo trafia faktycznie na nauczanie języka kaszubskiego w szkołach. To są deklaracje, które bezpośrednio posiadam z samorządów i ze szkół.</u>
+          <u xml:id="u-28.5" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Co ciekawe, po publikacji raportu, który był podsumowaniem tego projektu, nawiązałem współpracę z przedstawicielami innych mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. W sposób szczególny zaangażowała się tutaj mniejszość niemiecka, która ma zdecydowanie większą liczbę uczniów uczących się języka niemieckiego, ale podkreślała bardzo często, że spotyka się dokładnie z tymi samymi problemami, z którymi my jako Kaszubi się spotykamy. Zgłaszali, że też we własnych samorządach mają problem z tym, aby uzyskiwać to wsparcie na takim poziomie, na jakim go potrzebują.</u>
+          <u xml:id="u-28.6" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Myślę, że nie powinno dochodzić do takich sytuacji, w których nauczyciele zgłaszają, że mają problem z pozyskiwaniem środków na nauczanie własnych języków. Sami muszą dokładać ze swoich prywatnych pieniędzy do tego, aby przygotowywać materiały do nauczania, a takie sytuacje niestety mają miejsce wśród różnych mniejszości w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-28.7" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Chciałbym tutaj podkreślić czy przypomnieć może słowa rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara, który powiedział, że nie ma demokracji bez ochrony praw mniejszości. Jak wiemy, jednym z praw, jakie mamy jako mniejszości w Polsce, jest prawo do nauki. Niestety prawo to przy obecnych rozwiązaniach prawnych nie jest dodatkowo chronione, ponieważ nie wiemy, w jaki sposób te środki są wydatkowane.</u>
+          <u xml:id="u-28.8" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Jako wszystkie mniejszości mamy problem z uznawaniem matur z naszych języków przy punktacji, bo na studiach matury te nie są najczęściej brane pod uwagę. Przy mniejszości niemieckiej powstał bardzo ciekawy precedens, gdzie matura z niemieckiego jako języka mniejszości nie jest uznawana na studiach za maturę z języka obcego i dlatego jest tutaj bardzo duży problem z tym, aby maturzyści podejmowali się czegoś takiego. Odpowiadając też tutaj na pytanie pani posłanki Rosy, być może to jest jeden z głównych problemów i dlatego następuje ten spadek pomiędzy szkołami podstawowymi a szkołami średnimi pod względem liczby uczniów.</u>
+          <u xml:id="u-28.9" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Tak czy inaczej, chciałbym powiedzieć, że przedstawiciele tych organizacji, z którymi udało mi się nawiązać współpracę, podkreślają, że należy podjąć takie inkluzywne działania, które będą miały na celu partycypację obywatelską członków wszystkich społeczności mniejszościowych w kraju zarówno na szczeblu państwowym, jak i samorządowym. Dzięki temu będzie można wypracować nowe mechanizmy monitorujące wydatkowanie subwencji, które pozwolą na budowanie własnej tożsamości członkom społeczności mniejszościowych w Polsce. Serdecznie dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-28.10" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Również bardzo dziękuję. Do głosu zgłosił się teraz pan przewodniczący Galla.</u>
+          <u xml:id="u-28.11" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Poseł Ryszard Galla (niez.):</u>
+          <u xml:id="u-28.12" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, bardzo dziękuję przedstawicielom mniejszości kaszubskiej za wszelkie informacje. Myślę, że te problemy, które tutaj przez państwa są wskazywane, praktycznie dotyczą wszystkich mniejszości, ponieważ, jak by nie było, to problem subwencji. Mimo że ona jest postrzegana z zewnątrz: „To jest bardzo wysoka kwota i co te mniejszości z tymi pieniędzmi robią?”, jest rzeczywiście subwencją, tak jak państwo stwierdzili, czyli nie do końca kwotą, która trafia bezpośrednio na nauczanie języka danej mniejszości.</u>
+          <u xml:id="u-28.13" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Pan Meyer wskazał, że wśród Kaszubów około 30% tych środków przechodzi bezpośrednio na naukę języka danej mniejszości, w tym wypadku języka kaszubskiego. Myślę, że to jest rzecz porównywalna. Od wielu już lat wskazywaliśmy, aby znaleźć pewne rozwiązania, żeby wielkość tej części subwencji, która jest przeznaczana na nauczanie języka danej mniejszości, była wykorzystana w sposób bardziej racjonalny. Nie jest to łatwe, ponieważ, tak jak tutaj ktoś z przedmówców powiedział, jest to subwencja, więc trafia do lokalnego samorządu i to samorząd decyduje, jak ona jest wykorzystywana. Tak więc tutaj na pewno warto byłoby się nad tym pochylić. Wszelkie kontrole tylko utwierdziłyby nas w tym, że nie do końca te środki trafiają jako celowe na nauczanie języka danej mniejszości.</u>
+          <u xml:id="u-28.14" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Jeśli chodzi o doradztwo, to chciałbym powiedzieć, że właśnie kilka tygodni temu na posiedzeniu Komisji podejmowaliśmy ten temat. Znowu muszę powiedzieć z żalem, że praktycznie to dotyczy wszystkich mniejszości. Mamy niesamowity problem z doradcami. Nawet osobiście z przewodniczącym mojego towarzystwa byłem w ostatnim tygodniu na spotkaniu u naszego kuratora, żeby z nim porozmawiać, co zrobić, żeby rzeczywiście znaleźć tych doradców. Myślę, że nie byłoby problemu z fachowcami. Większy problem jest właśnie z motywacją tych ludzi, którzy często po prostu musieliby zrezygnować z części swoich godzin po to, żeby realizować zadania w zakresie doradztwa. Jak wiemy, tam dokładnie też te środki, które są przeznaczane, nie są wystarczające, aby w rzeczywistości pokryć koszt utrzymania takiego doradcy.</u>
+          <u xml:id="u-28.15" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Ostatni temat, o którym powiedział kolega Łukasz Grzędzicki, dotyczy kwestii nauczania języka danej mniejszości dzieci cudzoziemców. Pan Łukasz wskazywał na cudzoziemców, którzy chcieli czy chcą skorzystać z nauki języka kaszubskiego, ale tak naprawdę znowu w każdym środowisku występuje ten problem. Ostatnio kontrole przeprowadzane przez kuratorium spowodowały, że rzeczywiście jest dosyć duże poruszenie, ponieważ atrakcyjność nauczania danego języka mniejszości dla tych dzieciaków jest bardzo duża, a w tej chwili praktycznie dochodzi do tego, że dyrektorzy szkół muszą po prostu zrezygnować z tej części, chyba że będą ponosili koszty. Nie wiem w ogóle, jak wygląda już później klasyfikacja tych dzieciaków.</u>
+          <u xml:id="u-28.16" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Tutaj rzeczywiście jest prośba do przedstawicieli MEiN. Czy razem z Komisją nie moglibyśmy się pochylić nad tym, żeby jednak zrobić tutaj ten wyłom i dopuścić dzieciaki cudzoziemców, które chciałyby korzystać z nauki języka danej mniejszości? Czy byłoby to możliwe? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-28.17" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie pośle. Do głosu zgłosił się pan Cezary Obracht-Prondzyński, prezes Instytutu Kaszubskiego. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Bardzo dziękuję. Jedno wyjaśnienie. Przepraszam, mikrofon odłożyłem. Jedno wyjaśnienie odnośnie do tego problemu, z którym borykają się wszystkie mniejszości w Polsce, a mianowicie, załamania liczebności uczniów, którzy uczą się w szkołach podstawowych i jeszcze niedawno ponadgimnazjalnych oraz na poziomie szkoły średniej.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">To jest po prostu związane ze zmianą sposobu organizowania edukacji i wymiarem obciążenia, które dotyka młodzież w szkołach średnich. Wiąże się to również z tym, że bardzo wiele młodzieży ze środowisk mniejszościowych pobiera naukę w szkołach średnich. Myślę tutaj np. o technikach. To jest związane z tym, że po pierwsze, dojazdy do szkół bardzo utrudniają dokładanie jakichkolwiek dodatkowych zajęć w takiej sytuacji, w której przeciętnie w technikach dzieciaki mają po 37–38 godzin w tygodniu. Tam naprawdę nie ma po prostu gdzie jeszcze włożyć dodatkowych zajęć. Te dzieciaki mają po prostu po 7–8 godzin lekcji dziennie. To jest jedna z najbardziej obciążonych grup zawodowych w Polsce, zważywszy na to, że muszą jeszcze dojechać do domu i z domu, muszą jeszcze cokolwiek w domu zrobić, przygotować się itd. To jest bariera, którą bardzo trudno będzie nam przeskoczyć, bo jest to związane również z tym, że po prostu nie ma dojazdów, tzn. albo wychodzisz ze szkoły i o godzinie 15 masz ostatni autobus, i jedziesz 20–30 km w teren, albo potem po prostu dojazdu w swoje tereny nie masz. To wiąże się w ogóle z obciążeniem uczniów w szkołach średnich, które jest po prostu dramatyczne. Nie mam tutaj żadnej wątpliwości. Ono nie maleje, a wręcz w ostatnim czasie rośnie, pomimo tego, że o rok przedłużamy edukację w szkołach średnich.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Z naszego punktu widzenia, sytuacja nie tylko edukacji kaszubskiej, ale w ogóle edukacji mniejszościowej, jest fatalna. Tutaj naprawdę pole manewru… Mogę powiedzieć, że wielokrotnie rozmawiałem z rodzicami, z dziećmi, z nauczycielami, którzy mówili, że oni chcieliby kontynuować naukę, bo mają świadomość, że mają za sobą ileś lat, ale po prostu z powodów logistycznych, czasowych, wprost życiowych nie są w stanie absolutnie tego zrobić. To jest kwestia bardzo problematyczna. Szczerze mówiąc, dopóki nie nastąpi pewna zmiana na poziomie kształcenia średniego, to my tam będziemy mieli ogromny problem z wciśnięciem się.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PrezesInstytutuKaszubskiegoCezaryObrachtProndzynski">Prawda jest taka, że efektywność – nie tyle od strony językowej, ale od strony kulturowej i tożsamościowej – edukacji na poziomie szkoły średniej jest znacząco większa i ważniejsza niż na wcześniejszym etapie z bardzo prostego względu. Dzieciaki wtedy wchodzą w proces kształtowania swojej tożsamości, poszukiwania odpowiedzi na pytanie: „Kim jestem?”. Dla nas możliwość kształcenia właśnie kulturowego, mniejszościowego, językowego na tym etapie z punktu widzenia przyszłości środowiska jest absolutnie fundamentalna. To jest klincz, jeden z najtrudniejszych elementów. Możemy mówić o podręcznikach i o wielu innych rzeczach. Jeśli tego nie rozwiążemy, a to jest całkowicie poza nami, bo dotyczy systemu, to w dłuższej perspektywie będziemy mieli naprawdę bardzo poważny problem – wszystkie środowiska mniejszościowe, bo mówię tutaj nie tylko o użytkownikach języka kaszubskiego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie prezesie. Lista osób zgłoszonych do zabrania głosu została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Zatem zwracam się do przedstawicielki MEiN o odniesienie się do wszystkich kwestii podjętych przez mówców. Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Dziękuję bardzo. Jeżeli chodzi o kwestię pisma, tego dezyderatu, o którym państwo mówią, niestety ono jeszcze do mnie nie dotarło, więc pozwolą państwo, że nie będę się odnosić do pisma, którego nie widzę, nie mam przed sobą. Po prostu jeszcze do mnie do dotarło. Jak rozumiem, wczoraj państwo je wysłali, więc zapewne jest jeszcze w kancelarii ministra, która musi je do mnie zadekretować. Pozwolą więc państwo, że w tej chwili do tego się nie odniesiemy, ale oczywiście odniesiemy się do państwa wystąpienia. W takim układzie odpowiemy państwu na piśmie, zgodnie zapewne z tymi elementami, które państwo tam wypunktowali. W takim układzie państwo otrzymają odpowiedź na piśmie. To jest jedna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Drugą rzeczą jest to, o czym państwo tutaj przed chwilą rozmawiali, tzn. doradztwo metodyczne. Proszę państwa, jest problem z doradztwem metodycznym. Po dłuższej zapaści tak naprawdę od 2 lat próbujemy to doradztwo podnieść. Jak państwo wiedzą, system doradztwa się zmienił. Staramy się. W tej chwili przenieśliśmy to doradztwo do kuratoriów oświaty właśnie w jednym celu, a mianowicie, aby sieć doradztwa metodycznego mogła być jak najbardziej szeroka i dostępna dla wszystkich, ale po prostu są jeszcze potrzeby kadrowe, jeżeli chodzi o doradztwo metodyczne.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Zapewniam państwa, że w poszukiwaniu doradców metodycznych już wysyłałam pisma do kuratorów z prośbą, żeby w pierwszym kontakcie z ośrodkami doskonalenia skupiono się właśnie na szukaniu tych osób, które mogłyby być doradcami metodycznymi, jeżeli chodzi o języki mniejszościowe. W tej kwestii mogę państwa zapewnić, że jeszcze raz porozmawiam z panią kurator pomorską, ale, tak jak mówię, staramy się jakby od nowa tworzyć sieć doradztwa.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Proszę państwa, jeżeli chodzi o doradztwo metodyczne, nie dotyczy to tylko doradców metodycznych języków mniejszościowych, ale ogólnie doradztwa metodycznego, również takich przedmiotów jak język polski i przedmioty ścisłe – matematyka, a zwłaszcza fizyka. Po prostu tak naprawdę odbudowujemy na nowo całe to doradztwo. Musimy się tutaj wszyscy trochę w cierpliwość uzbroić.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące wydatków i subwencji, to poproszę panią radcę ministra Małgorzatę Krasuską.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję. Bardzo proszę panią Małgorzatę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska">Bardzo króciutko, bo właściwie temat był już wielokrotnie tutaj poruszony przez państwa.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska">Oczywiście subwencja oświatowa naliczona dodatkowymi wagami dla uczniów, którzy są objęci nauczaniem języka regionalnego, wchodzi w skład dochodu własnego gminy, więc tak naprawdę minister edukacji i nauki nie ma żadnych narzędzi czy instrumentów weryfikacji prawidłowości czy też nieprawidłowości wydatkowania tych kwot i zadań, jakie realizują szkoły w związku z nauczaniem języka regionalnego. Te zadania są określone w ustawie i we wspomnianym już wcześniej rozporządzeniu, czyli organizacja zajęć, jak można powiedzieć, zgodnie z ustaloną siatką godzin. W przypadku języka kaszubskiego mówimy tu głównie o 3 dodatkowych godzinach nauczania. Związane z tym są oczywiście koszty zatrudnienia nauczyciela. Wszelkie inne inicjatywy tego nauczyciela, dotyczące np. jakichś wycieczek albo zakupu jakichś materiałów pomocniczych, niekoniecznie z listy tych dopuszczonych do użytku szkolnego, które są właściwie w 100% finansowane przez MEiN… Wszystkie te działania, które nauczyciel podejmuje we współpracy z dyrektorem, oczywiście mogą być jak najbardziej sfinansowane z tej subwencji, dodatkowych kwot.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska">Według naszych szacunków to rzeczywiście są kwoty przeszacowane. Absolutnie się z tym zgadzam. Wydatki ponoszone przez gminy są pokrywane w 100% z subwencji i jeszcze dużo tej subwencji zostaje, aczkolwiek przedstawiciele gminy zawsze mówią, że przecież jeśli zrobią nawet chodnik do szkoły, to po tym chodniku chodzą też dzieci mniejszości. To już takie klasyczne tłumaczenie. To tak tylko, żeby państwu to przybliżyć.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska">Weryfikacja wydatkowania tych środków odbywa się oczywiście tylko w przypadku kontroli regionalnych izb obrachunkowych. Tak naprawdę jednak izba sprawdza to, czy zgadza się liczba uczniów zgłoszonych do SIO i czy subwencja została prawidłowo naliczona, a jak została rozliczona i wydatkowana, to już właściwie nie podlega analizie służb finansowych.</u>
+          <u xml:id="u-33.4" who="#RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska">Proszę państwa, oczywiście takie dyskusje jak tutaj często się toczą. Jak państwo wiedzą, często są to dyskusje dotyczące finansowania, czy nie zmienić tej struktury np. na dotację celową, ale tu same mniejszości mają obawy. Powiem kolokwialnie, że taka formuła mogłaby tak naprawdę wylać dziecko z kąpielą, bo być może samorządom w mniejszym stopniu zależałoby na organizowaniu takich zajęć, skoro, mówiąc też tutaj tak wprost, nie miałyby z tego ani grosza do jakiegokolwiek wydatkowania na swoje własne cele czy potrzeby. Jak mówię, nad tą formułą trzeba się bardzo ostrożnie zastanowić.</u>
+          <u xml:id="u-33.5" who="#RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska">Odpowiadając jeszcze wprost na pytanie pani poseł Rosy, żeby kwoty subwencji odpowiadały jakoś liczbie uczniów, to jest to oczywiście uwzględnione. Przepraszam, mikrofon...nie wiem, czy mnie słychać... Na stronie 8 informacji mamy wyszczególnione te wagi. One rzeczywiście są uzależnione od liczby uczniów w danej szkole należących do danej mniejszości czy społeczności kaszubskiej. Odpowiadają one po prostu liczbie uczniów. Jeżeli np. w szkole podstawowej w tym roku jest to liczba powyżej 112 uczniów objętych nauczaniem języka kaszubskiego, wówczas ta waga wynosi 0,2. Natomiast jeśli uczniów jest mniej niż 112, ale więcej niż 80, to już jest to waga 1. Jeżeli zaś tych uczniów jest jeszcze mniej, czyli mniej niż 80 w szkole podstawowej i mniej niż 30 w szkole ponadpodstawowej, to jest to waga w wysokości aż 1,3. Tak więc to jest uwzględnione. Dodatkowa waga dotyczy jeszcze uczniów, którzy uczyliby się tego języka w innych formach.</u>
+          <u xml:id="u-33.6" who="#RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska">Jeszcze może krótko o podręcznikach, jeśli pani dyrektor pozwoli. Zdajemy sobie sprawę, że największy problem jest z przygotowaniem podręcznika, z jego opracowaniem przez środowisko czy przez wydawnictwo, które się podejmie takiego zadania. Natomiast koleżanki z Departamentu Programów Nauczania i Podręczników zapewniają, że plan wydawniczy jest realizowany właściwie w 100%, jeśli chodzi o mniejszości. Właściwie nie zdarzyło się jeszcze, żeby jakikolwiek podręcznik zgłoszony do wydania czy do dopuszczenia, jak również materiały dodatkowe, które też ministerstwo dofinansowuje… One nigdy jakoś nie czekają. W roku wydawniczym zawsze są sfinansowane.</u>
+          <u xml:id="u-33.7" who="#RadcageneralnywDepartamencieKsztalceniaOgolnegoMEiNMalgorzataKrasuska">Jeśli chodzi o nową podstawę programową, to z myślą o mniejszościach narodowych właśnie, gdzie wiadomo, że ten proces wydawniczy trwa trochę dłużej, mówiąc krótko, ze względu po prostu na liczebność uczniów… Akurat jeśli chodzi o społeczność kaszubską, to i tak jest to bardzo dobra sytuacja, ale inne mniejszości mają pod tym względem dużo trudniej. Zgodnie z przepisami wszystkie dotychczas wydane podręczniki do tzw. starej podstawy programowej zachowują swoją aktualność i mogą być w pełni wykorzystywane w szkole, jak również książki pomocnicze, zeszyty ćwiczeń, słowniki, atlasy. Wszystkie, które zostały dofinansowane, są w państwa materiałach w załączniku drugim lub trzecim. Są też na stronie w naszym wykazie wszystkich podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego. To tyle. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Teraz udzielam głosu panu przewodniczącemu. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselZbigniewKonwinski">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, rozumiem, że konkludujemy, zbliżamy się do końca. Mam taką propozycję, bo podczas dzisiejszego spotkania tych kwestii pojawiło się bardzo wiele. Jeżeli członkowie Komisji wyraziliby zgodę, może jako prezydium wraz z prezydium Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego, spróbowalibyśmy przygotować wspólnie projekt dezyderatu, który jako Komisja moglibyśmy przyjąć, w sprawie tych kwestii, które były dziś omawiane – dotyczące właśnie nauczania języka kaszubskiego. Mam taką propozycję. Pani przewodnicząca, co pani na to?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Myślę, że to nie jest jakaś bardzo kontrowersyjna propozycja, żeby taki dezyderat przygotować. Byłby on skierowany do ministra edukacji i nauki czy… Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselZbigniewKonwinski">Może też do MSWiA.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">W tej sprawie i do MSWiA. Nie słyszę tutaj głosów sprzeciwu, a zatem w takim razie…</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Poseł Ryszard Galla (niez.):</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Właściwie powinien pójść do MEiN.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselZbigniewKonwinski">O MEiN mówiła przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Tak, tak. To jasne, że i do MEiN. W takim razie to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Pani przewodnicząca, czy mógłbym jeszcze krótko dodać jedno słówko?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Bardzo proszę, pan poseł Czykwin.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni goście, z satysfakcją słuchałem o problemach społeczności kaszubskiej. Dziękuję bardzo za państwa otwartość i życzliwość wobec innych mniejszości.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Popieram wniosek pana przewodniczącego odnośnie do dezyderatu, tylko chciałbym, żeby w nim znalazła się też taka kwestia, o której mówili pan Grzędzicki i poseł Galla, a która odnosiła się do subwencji dla dzieci cudzoziemców. Ostatnio miałem taką sytuację, która dotyczyła szkoły języka białoruskiego, że służby finansowe zażądały, aby jedno dziecko, którego rodzice mają stały pobyt w Polsce, ale nie mają obywatelstwa… Szkoła musiała zwracać jakieś tam kwoty subwencji za jedno dziecko. Zachęcamy coraz więcej do przyjazdu do pracy, ostatnio szczególnie zza wschodniej granicy, lekarzy czy pielęgniarki. Dobrze byłoby, żeby te dzieci mogły się uczyć swojego języka ojczystego. Proszę więc o uwzględnienie w dezyderacie tego problemu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie pośle. Jeszcze mam do przekazania prośbę pana prezesa Obrachta-Prondzyńskiego. Miałabym prośbę do pań z MEiN o odniesienie się jeszcze do kwestii badań ewaluacyjnych, bo chyba panie się do tego nie odniosły, a byłoby to ważnym elementem dyskusji. Bardzo proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Ponieważ o temacie tak naprawdę dopiero usłyszałam, to trudno mi się odnieść do badań ewaluacyjnych, zwłaszcza że, tak jak było powiedziane, wymaga to nakładów finansowych, przyjrzenia się budżetowi. Nie wiedziałam, że były prowadzone rozmowy z Instytutem Badań Edukacyjnych, więc trudno mi w tej chwili jest odnosić się do pewnych rzeczy i zabierać głos w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Czyli rozumiem, że to będzie na piśmie. Znajdzie się to w odpowiedzi pisemnej i my wtedy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Możemy w tej całej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Przepraszam panią.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Tak, jeżeli to jest oczywiście, jak rozumiem, również w tym piśmie, którego nie widzę. Jeżeli więc tam to jest, to na pewno się do tego odniesiemy. Jak mówię, trudno mi jest wypowiadać się o piśmie, którego nie widzę, ale rozumiem, bo pan tutaj mówił, że właśnie w tym piśmie są również pytania o kwestie ewaluacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dobrze. Jako przewodnicząca Komisji mogę się zobowiązać do tego, że to pismo pani dyrektor zostanie rozesłane do wszystkich uczestników naszego dzisiejszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Mam jeszcze pytanie, które zgłosiła pani Justyna Pomierska. Odczytam je: „Chciałabym zapytać, czy w ogóle jest przygotowywane nowe rozporządzenie w sprawie kwalifikacji, jakie powinien mieć nauczyciel? Czy rozporządzenie z roku 2017 będzie aktualne, kiedy studenci skończą studia w roku 2022?”. Gdyby więc mogły panie się odnieść również do tej kwestii, to będę bardzo wdzięczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#DyrektordepartamentuMEiNKatarzynaKoszewska">Oczywiście, pani przewodnicząca. Jeżeli chodzi o kwestię rozporządzenia dotyczącego kwalifikacji nauczycielskich, to ono jest właśnie przygotowane. Jest na etapie konsultacji, ale jeszcze naszych wewnętrznych, ponieważ musi być dostosowane do nowych standardów kształcenia nauczycieli. Jesteśmy w trakcie przygotowywania. Jeżeli tutaj pewne rzeczy już sobie powiemy, to zapewne w najbliższym czasie zostanie ono przesłane do konsultacji społecznych. To jest kwestia najbliższych dni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dobrze. Dziękuję bardzo. Jeszcze chciałam dopowiedzieć w kwestiach ewaluacyjnych, że na posiedzeniu, na którym mieliśmy przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, Komisja otrzymała informację, że NIK będzie też prowadziła badanie na temat edukacji mniejszości. Być może właśnie te kwestie znajdą się w raporcie NIK i wtedy będziemy coś więcej wiedzieć, jak sytuacja wygląda szerzej.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Do głosu zgłosił się również pan dyrektor Sosnowski z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Dzień dobry. Pani przewodnicząca, państwo parlamentarzyści, krótko odniosę się do tych kwestii, które były podejmowane i które są właściwie w gestii ministra do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">W odróżnieniu od MEiN otrzymaliśmy pismo, o którym była mowa. Zapewne będziemy odpowiadać zgodnie z kompetencją w pewnej części. Tutaj będziemy w kontakcie z panią dyrektor Katarzyną Koszewską. W tym piśmie podejmowano m.in. kwestię naboru wniosków do dnia 14 września. Zgodnie z informacją, która jest wstępnie zaopiniowana przez przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych, w następnym roku będzie to 15 września. Tak jak powiedziałem wcześniej, jest to informacja przygotowywana przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, opiniowana przez przedstawicieli mniejszości oraz społeczności posługującej się językiem kaszubskim będących członkami Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Pragnę też stanowczo odróżnić edukację formalną, która jest w gestii ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania od działań edukacyjnych podejmowanych na rzecz wsparcia tożsamości kulturowej. Chciałbym tylko wymienić i przypomnieć, że swoimi środkami, które są w dyspozycji budżetu ministra właściwego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych, wspieramy m.in. działalność Rady Języka Kaszubskiego. Wspieramy też Letnią Szkołę Języka Kaszubskiego, Kultury i Historii Kaszub, jak również konferencje metodyczną i dydaktyczną dla nauczycieli języka kaszubskiego.</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Ze swej strony także pragnę zapewnić, że my odnośnie do doradztwa metodycznego… Co prawda jest to teraz część zadań administracji zespolonej, czyli kuratorów oświaty poszczególnych województw, ale ze swej strony tym razem również możemy wysłać pismo do pełnomocników wojewodów do spraw mniejszości narodowych i etnicznych z prośbą o rozpropagowanie tej idei. To chyba wszystko.</u>
+          <u xml:id="u-53.4" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Odnosząc się do koncepcji pana profesora Obrachta-Prondzyńskiego, jest to interesująca kwestia. Przypominam, że zgodnie z art. 21 ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym m.in. minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych inicjuje badania nad sytuacją mniejszości. Takie badania w zeszłym roku inicjowaliśmy w ramach ewaluacji „Programu integracji społeczności romskiej w Polsce”. Pochylimy się nad tym. Jest to interesujący pomysł, aczkolwiek zapewne pan profesor będzie też w kooperacji z IBE. Tak jak powiedziałem, pochylimy się nad tym. Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca. Bardzo dziękuję państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie dyrektorze.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Na tym zamykam posiedzenie Komisji. Do widzenia państwu.</u>
+          <u xml:id="u-54.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Mam nadzieję, że nasz dezyderat będzie, że tak powiem, pomocny w sprawach kaszubskich. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..2bf3b58
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/header.xml
@@ -0,0 +1,92 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-mnexx-00030-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych /nr 30/, Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 55/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych /nr 30/, Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 55/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#MNE">30</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">55</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-22</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Postępowania Przygotowawczego PK Barbara Sworobowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoProkuraturyKrajowejBarbaraSworobowicz" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej Barbara Sworobowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DziennikarzaktywistaZwiazkuUkraincowwPolsceIgorIsajew" role="speaker">
+        <persName>Dziennikarz, aktywista Związku Ukraińców w Polsce Igor Isajew</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik Wydziału Praw Migrantów i Mniejszości Narodowych w Zespole Równego Traktowania w Biurze RPO Marcin Sośniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRzecznikaPrawObywatelskichMarcinSosniak" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik Wydziału Praw Migrantów i Mniejszości Narodowych w Zespole Równego Traktowania w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich Marcin Sośniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAgnieszkaGorska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Agnieszka Górska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Dominik Tarczyński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselEugeniuszCzykwin" role="speaker">
+        <persName>Poseł Eugeniusz Czykwin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKamilaGasiukPihowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKonradBerkowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Konrad Berkowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofSmiszek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Śmiszek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaRosa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Rosa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZimoch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zimoch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma" role="speaker">
+        <persName>Prezes Związku Ukraińców w Polsce Piotr Tyma</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel mniejszości ormiańskiej w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych Bogdan Stanisław Kasprowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SkarbnikzarzaduglownegoRuchuNarodowegoMarekSzewczyk" role="speaker">
+        <persName>Skarbnik zarządu głównego Ruchu Narodowego Marek Szewczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Andrzej Sosnowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAAndrzejSosnowski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych MSWiA Andrzej Sosnowski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="MNE" role="committee">
+        <orgName>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych</orgName>
+      </org>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f882bd7
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00030-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,316 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałka Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo serdecznie witam wszystkich państwa posłów. Pani przewodnicząca Wanda Nowicka jest z nami zdalnie, witam też panią przewodniczącą. Witam reprezentujących Prokuraturę Krajową panią Barbarę Sworobowicz, dyrektora Departamentu Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej, uczestniczącą zdalnie, jak również panią prokurator Renatę Pawłowską i pana prokuratora Roberta Króla. Witam zastępcę dyrektora Departamentu Legislacyjnego Prawa Karnego pana Bartosza Jakubowskiego reprezentującego Ministerstwo Sprawiedliwości. Bardzo serdecznie witam reprezentujących Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zastępcę dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych pana Andrzeja Sosnowskiego – bardzo serdecznie witam. Witam naczelnika w tym departamencie pana Wojciecha Kaczora. Witam panią Katarzynę Mizerską. Witam też nadkomisarza, eksperta w Biurze Kryminalnym Komendy Głównej Policji panią Magdalenę Kroll. Witam również panią Jolantę Winiarską. Witam zastępcę dyrektora Zespołu do Spraw Równego Traktowania w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich pana Marcina Sośniaka. Witam współprzewodniczącego Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, prezesa Towarzystwa Ukraińskiego pana Grzegorza Kuprianowicza. Witam również prezesa Związku Ukraińców w Polsce pana Piotra Tymę. Witam również pana Igora Isajewa ze Związku Ukraińców w Polsce. Witam również prezesa Ukraińskiego Towarzystwa Historycznego pana prof. Romana Drozda. Witam także przedstawiciela mniejszości ormiańskiej Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych pana Bogdana Stanisława Kasprowicza. Witam także członka zarządu Stowarzyszenia Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii pana Józefa Lorskiego. Wszyscy państwo uczestniczą zdalnie. Witam również posła Parlamentu Europejskiego pana Dominika Tarczyńskiego.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Szanowni państwo, proszę wszystkich członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania. Jeszcze system nam nie działa, a będziemy chcieli sprawdzić kworum. Tak, już jesteśmy, widzę, że system się nam już uaktywnił, więc proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu Komisji. Oczywiście pozostawiamy to głosowanie otwartym, aby w trakcie posiedzenia osoby, które się nieco później zalogują, mogły potwierdzić swoją obecność.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Posiedzenie Komisji jest zwołane na wniosek grupy posłów. Został on złożony na podstawie art. 198j ust. 2 i ust. 3 w związku z art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu. Zaproponowany przez wnioskodawców początek dzienny dzisiejszego wspólnego posiedzenia Komisji obejmuje informację dotyczącą działań polskiej prokuratury w zakresie ścigania działalności ruchów nacjonalistycznych posługujących się mową nienawiści wobec mniejszości narodowych i etnicznych. Przechodzimy do realizacji porządku dziennego. Wniosek w imieniu wnioskodawców przedstawi i uzasadni pan poseł Krzysztof Śmiszek. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, panie przewodniczący, panowie przewodniczący i państwo przewodniczący. Dziękuję za zwołanie tego posiedzenia Komisji. Udało się wreszcie po pół roku, bo 6 października wniosek ten został złożony przez grupę posłów. Pół roku zajęło nam, żeby zwołać to posiedzenie Komisji, ale mamy to, co mamy.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Szanowni państwo, grupa posłów wniosła o to, aby zwołać posiedzenie wspólnie obradujących komisji i zaprosić gości z szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości, ale nie tylko, również ze środowisk reprezentujących mniejszości narodowe i etniczne, z dwóch powodów. Po pierwsze, chcielibyśmy porozmawiać z przedstawicielami władzy, ale także z rzecznikiem praw obywatelskich, a także i przede wszystkim z przedstawicielami mniejszości narodowych i etnicznych, które mieszkają w naszym kraju, którzy są obywatelami polskimi na temat tego, jak oceniamy ostatnie lata, jeśli chodzi o realizację polityki dotyczącej zwalczania przestępstw z nienawiści na tle narodowym i etnicznym. Często jest to także powiązane z tłem religijnym. Chcielibyśmy także porozmawiać o tym, jak dosyć specyficznie działa prokuratura, która jest przecież powołana do tego, aby takie przejawy ksenofobii, nietolerancji, dyskryminacji i nienawiści ścigać.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Wyjdę może od pierwszego zagadnienia. Przepraszam, będę mówił kilka minut, ale wydaje mi się, że to jest ważne. Mamy dosyć specyficzną architekturę instytucjonalną, która dba w naszym kraju o to, aby wszelkie przejawy nienawiści rasowej, etnicznej, narodowościowej i religijnej były skutecznie ścigane, piętnowane, aby działania o charakterze prewencyjnym były prowadzone. Szanowni państwo, od 2014 r. prokurator Andrzej Seremet, wtedy jeszcze prokurator generalny, powołał 105 wyspecjalizowanych prokuratorów, których zadaniem było prowadzenie wyspecjalizowanych postępowań. Decyzja o powołaniu wyspecjalizowanych jednostek w prokuraturze służyła także temu, aby wyodrębnić pewną grupę prokuratorów, którzy będą się w tym specjalizować, podnosić swoje kompetencje, którzy będą uwrażliwieni na te kwestie. Chodziło o to, że będą mieli także wiedzę ekspercką i specjalistyczną, jeśli chodzi o sięganie do różnych źródeł, po to aby w sposób profesjonalny i efektywny po pierwsze ścigać, a potem formułować akty oskarżenia w sytuacjach, które by tego wymagały.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Rzeczywiście przez pierwsze lata tak było. Państwo polskie zainwestowało w tych prokuratorów bardzo dużo. Otrzymali oni odpowiednie przeszkolenie, wyznaczono także na wyższych szczeblach prokuratury odpowiednich konsultantów, którzy weryfikowali postępowania czy współpracowali i je nadzorowali. Wdrożono także system okresowej analizy spraw. Można powiedzieć, że to był początek budowania po stronie prokuratury profesjonalnego systemu przeciwdziałania i skutecznego zwalczania ruchów też nacjonalistycznych, posługujących się językiem nienawiści, zakazanego przecież w naszej konstytucji, jak również w aktach prawa międzynarodowego.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Ostatnie lata. Rzucając okiem na ostatnie 5–7 lat, na statystyki prowadzone przez Prokuraturę Krajową, można dojść do wniosku, że tych postępowań jest z roku na rok coraz więcej. Powiedziałbym, że rosną one w trybie lawinowym. Patrząc tylko na jedną grupę, która stała się, nie wiedzieć czemu, ale jest to ocena polityczna i socjologiczna... na grupę polskich Ukraińców czy Ukraińców mieszkających w Polsce, to wzrost postępowań w sprawie mowy nienawiści, przestępstw z nienawiści skierowanych tylko i wyłącznie do Ukraińców jest zastraszający. Pozostawiam na boku inne grupy, które stały się częstszym podmiotem ataków. Jeszcze w 2013 r. było 8 postępowań przygotowawczych, w 2014 r. – 26, w 2015 r. – 37, w 2016 r. – 92, w 2017 r. – 190, w 2018 r. – 253, w 2019 r. – 336 postępowań. I to dotyczy grupy Ukraińców, natomiast mamy też statystyki podawane przez Prokuraturę Krajową, gdzie wiele tych spraw dotyczy także Żydów czy muzułmanów.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Trzeba sobie zadać pytanie i trzeba porozmawiać z prokuraturą czy też ze służbami podległymi Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, dlaczego tak się dzieje i jaka jest odpowiedź naszych organów ścigania? Szanowni państwo, zmieniła się jedna rzecz, w marcu 2016 r. I to są informacje wynikające zarówno z obserwacji działań prokuratury, jak i z informacji, które wpływają do nas posłów, ale też do działaczy organizacji społecznych –coś się załamało. Po tym optymistycznym początku, gdzie naprawdę mogło się wydawać, że państwo polskie zainwestowało w te kwestie w sposób profesjonalny, zresztą zgodny ze standardami międzynarodowymi wyznaczonymi na przykład przez ECRI czy przez Komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej, coś się załamało. Oczywiście system wprowadzony przez prokuratora Seremeta, jego architektura są utrzymane. Nadal są tacy prokuratorzy, którzy formalnie czy nominalnie zajmują się ściganiem przestępstw z nienawiści.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Natomiast z naszych obserwacji czy z moich obserwacji, również jako osoby, która szkoliła prokuratorów przed 2009 r. ze ścigania przestępstw z nienawiści, wydawać się może, że coś się załamało – poprosimy o informację prokuraturę. Szczególnie jeśli chodzi o systematyczne szkolenia w tym obszarze. Pytanie też, co robi Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury? Sprawą zainteresował się także rzecznik praw obywatelskich, który w 2019 r. i 2020 r. pytał Ministerstwo Sprawiedliwości o efektywność tych postępowań. To jest jedna rzecz. Jest podstawowe pytanie o system nadzoru, o kwestie dotyczące organizacji prokuratury i Policji. Jak te służby działają i jak są efektywne?</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Szanowni państwo, przechodzę do bardziej szczegółowej kwestii. Obserwując to, co się dzieje w poszczególnych prokuraturach, które, można powiedzieć, odnoszą sukcesy, jeśli chodzi o ściganie tych przestępstw, mam takie wrażenie, ale też grupa posłów, która podpisała się pod tym wnioskiem o zwołanie posiedzenia Komisji, że postępowania dotyczące ścigania przestępstw z nienawiści, szczególnie na tle narodowościowym, etnicznym czy religijnym, zostały wpisane w jakąś walkę polityczną. Mam pytanie do przedstawicieli prokuratury, bo wiem, że Prokuratura Krajowa jest dzisiaj z nami.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Chciałbym zapytać o specyficzną sprawę. Chodzi mi o postępowania, które z bardzo dużym sukcesem prowadziła Prokuratura Rejonowa dla Pragi-Północ w Warszawie. W 2017 r. do grona prokuratur wyznaczonych do prowadzenia postępowań o przestępstwa z nienawiści wyznaczono Prokuraturę Rejonową Praga Północ w Warszawie, w której obszarze właściwości miejscowej zlokalizowana jest siedziba Związku Ukraińców w Polsce. Ta organizacja prowadzi systematyczny monitoring internetu pod kątem przestępstw z nienawiści skierowanych przeciwko ludności ukraińskiej. Szanowni państwo, zadziwiająca sytuacja. W ciągu trzech lat działalności tej prokuratury skierowała ona do sądu ponad 120 spraw dotyczących łącznie ponad 600 przestępstw z nienawiści. Jednym z dwóch prokuratorów, który był niezwykle zaangażowany, który odnosił niezwykłe sukcesy i w sposób profesjonalny prowadził te postępowania, był prokurator Maciej Młynarczyk. To jeden z dwóch prokuratorów w tej prokuraturze i to on prowadził większość z tych postępowań. Trzeba nadmienić, że spod jego ręki wyszło ponad 90% spośród spraw zakończonych w tej prokuraturze skierowaniem do sądu aktów oskarżenia.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Na podstawie statystyk Prokuratury Krajowej: np. w 2017 r. 105 wyznaczonych prokuratorów w całym kraju skierowało do sądów łącznie 321 spraw, co daje średnio łącznie 3 sprawy na prokuratora, a prokurator Maciej Młynarczyk skierował do tego sądu  30 spraw, czyli był osobą, która w sposób niezwykle zaangażowany prowadziła te sprawy. Także w 2017 r. w skali kraju ponad 70% spraw o przestępstwa z nienawiści skończyło się umorzeniem albo odmową wszczęcia, natomiast sprawy prowadzone przez Prokuraturę Rejonową Warszawa Praga Północ zakończyły się w ten sposób tylko w 35%. Oznacza to, że prokuratura była skuteczna. Materiał dowodowy, który został zgromadzony przez prokuratora Macieja Młynarczyka, w dużej części uzyskiwał uznanie sądów, bo trzeba powiedzieć, że kierował te sprawy do różnych sądów rejonowych i okręgowych w całym kraju. Trzeba tu docenić to niezwykłe zaangażowanie prokuratora Młynarczyka.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Przychodzi 2018 r. Sprawy między innymi antyukraińskie są rozpatrywane w sposób efektywny, sądy uznają racje prokuratorów. W 2018 r. zaczyna się antyukraiński hejt, który jest prowadzony w całej Polsce. Ten hejt jest prowadzony czy stymulowany między innymi przez znanego polityka pana Dariusza Mateckiego w mediach społecznościowych. Z uwagi na hejt, w związku z licznymi zawiadomieniami o popełnionych przez pana Mateckiego przestępstwach z nienawiści Policja na zlecenie prokuratury przeszukała mieszkanie pana Mateckiego i zabezpieczyła nośniki elektroniczne. I co się wydarzyło? W 2018 r. sprawa zostaje natychmiast odebrana prokuratorowi Młynarczykowi i przejęta przez Prokuraturę Okręgową Warszawa-Praga w Warszawie, gdzie prokurator Piotr Bednarz w krótkim czasie umorzył postępowanie, a następnie awansował do Prokuratury Regionalnej w Warszawie.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Hejt i kampania przeciwko prokuratorowi Młynarczykowi nabrała niezwykłego tempa, szczególnie w internecie. Między innymi portal kresy.pl, ale nie tylko, złożył petycję o odebranie tych spraw prokuratorowi Młynarczykowi. Co się okazuje? Petycja, jak widać, zyskała chyba uznanie u przełożonych prokuratora Młynarczyka, ponieważ prokurator Młynarczyk zostaje odsunięty od tych spraw. Co więcej, sprawy z zakresu przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści wobec mniejszości narodowych zostają przeniesione do prokuratury w Otwocku. To powoduje, że trzy lata nabierania niezwykłego doświadczenia, sprawności w stosowaniu dobrych narzędzi w celu pozyskiwania dowodów – to wszystko zostało gdzieś zaprzepaszczone. Prokuratura w Otwocku nie jest już tak zdeterminowana, a tych spraw jest znacznie mniej.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Pytanie posłów wnioskujących o posiedzenie tych dwóch komisji jest następujące: czy sprawy prowadzone przez Prokuraturę Praga Północ w Warszawie zostały przeniesione do Otwocka z uwagi na jakąś polityczną decyzję? To doświadczeni i kompetentni prokuratorzy, którzy stosowali bardzo skuteczne metody. Nie chodziło im też przede wszystkim o akty oskarżenia i kary pozbawienia wolności. Bardzo często bowiem te sprawy kończyły się np. przeproszeniem danej mniejszości czy przedstawicieli danych mniejszości przez sprawcę. Czy nabieranie doświadczenia, generowanie dobrych praktyk przez tę prokuraturę i inne prokuratury zostało zaprzepaszczone? Wydaje się, że to zostało zaprzepaszczone. Nasze pytanie jest takie, dlaczego tak się stało? Jakie merytoryczne powody stały za tym, żeby tej bardzo dobrze działającej, wręcz modelowo działającej prokuraturze, odebrać te postępowania i odsunąć prokuratorów od ich pracy? To jest pytanie podstawowe.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Drugie pytanie, natury bardziej ogólnej: jak dzisiaj przedstawia się system zapobiegania przestępstwom z nienawiści? Jak to jest, że liczba tych przestępstw, że te statystyki rosną? One są przerażające, bo to nie jest wzrost o kilka, kilkanaście procent, tylko czasami to są wzrosty o kilkadziesiąt albo kilkaset procent. Jakie plany ma Prokuratura Krajowa na wzmocnienie ścigania tych przestępstw, wykrywania tych przestępstw? Jakimi nowymi technikami chcecie się państwo posługiwać celem ich jeszcze bardziej efektywnego ścigania?</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Nasze wrażenie jest takie, że ta tematyka niestety z każdym rokiem w ostatnich 3–4 latach nie zyskuje na znaczeniu z uwagi na rosnące statystyki. Wręcz przeciwnie: są coraz mniejsze nakłady na to, aby utrzymać system z 2014 r., żeby wzmacniać kompetencje prokuratorów. Mamy takie wrażenie, że niekiedy te postępowania są niepotrzebnie upolityczniane, ponieważ nienawiść jest stymulowana przez środowiska, które być może znajdują się w orbicie osób, które dzisiaj sprawują władzę. Na te pytania chcielibyśmy usłyszeć odpowiedzi. Chcielibyśmy także usłyszeć o doświadczeniach czy refleksjach ze strony tych najbardziej zainteresowanych, czyli osób, które reprezentują mniejszości narodowe, etniczne i religijne w naszym kraju. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. Oddaję głos Prokuraturze Krajowej. Rozumiem, że pani dyrektor Barbara Sworobowicz będzie przedstawiała? Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoProkuraturyKrajowejBarbaraSworobowicz">Dobry wieczór państwu. Odpowiadając na pytanie pana posła, chcę z całą mocą podkreślić, że system, który został wprowadzony w 2014 r., jest nadal aktualnie wdrażany i nie uległ żadnej zmianie. Wszystkie wytyczne pana prokuratora Seremeta są realizowane. Dowodem na to jest oczywiście fakt istnienia tych prokuratorów w jednostkach. Są wyznaczone osoby, które nadal prowadzą i zajmują się tą kategorią spraw. Są wyznaczone prokuratury, które się tym zajmują. Tu obecny pan prokurator Robert Król z ramienia Prokuratury Krajowej monitoruje te wszystkie postępowania z całej Polski, zajmuje się ich statystyką. Wszystkie dane liczbowe są gromadzone, zbierane i co pół roku są wydawane specjalne protokoły, które sporządza pan prokurator. Zawarte są w nich wszystkie dane statystyczne odnoszące się do liczby postępowań i sposobu ich zakończenia. Jeśli chodzi o tę sytuację, to tutaj się nic nie zmieniło. Nadal niezmiennie jest prowadzony monitoring tych postępowań i cały czas są wyznaczani prokuratorzy, którzy się tym zajmują.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoProkuraturyKrajowejBarbaraSworobowicz">W pojedynczych wypadkach, o których pan mówi, czyli o prokuraturze rejonowej i prokuratorach, którzy zostali wyznaczeni bądź odsunięci, chcę podkreślić, że kierownicy jednostek organizacyjnych prokuratury, czyli szefowie tych jednostek, decydują o swojej polityce kadrowej. Prokuratura Krajowa nie ma zupełnie takich mocy, żeby powodować takie zmiany. W związku z tym tylko i wyłącznie do kierowników jednostek, którzy odpowiadają za sposób funkcjonowania tych jednostek, należy kierować pytania, czym się kierowali, zmieniając osoby, które się tym na co dzień zajmują.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoProkuraturyKrajowejBarbaraSworobowicz">Co do wzrostu przestępczości chcę podkreślić, że w Prokuraturze Krajowej prowadzony jest system informatyczny, w którym zbierane są wszystkie dane, również dane dotyczące wszystkich wpływających zawiadomień, ale możemy te dane podzielić również na kategorie rozmaitych przestępstw. Jeżeli chodzi o wzrost liczby przestępstw w kategorii tzw. przestępstw z nienawiści, to oczywiście ona co roku rośnie, ale rośnie proporcjonalnie do wszystkich kategorii przestępstw. Co roku notujemy coraz więcej przestępstw. W tej chwili przykładowo możemy rejestrować rocznie milion przestępstw i z całą stanowczością, wielokrotnie to podkreślaliśmy, ze statystyk, jakie prowadzi Prokuratura Krajowa, wynika jednoznacznie, że udział w kategorii przestępstw tzw. grupy przestępstw z nienawiści do ogólnej liczby wszystkich przestępstw rejestrowanych w Polsce co roku zawsze wynosi 0,15% lub poniżej 0,15% udziału. To jest naprawdę bardzo mała liczba w stosunku do wszystkich przestęp rejestrowanych w prokuraturze i ona jest wciąż na tym samym poziomie. Oczywiście w liczbach bezwzględnych ona rośnie, ale proporcjonalnie do wszystkich rejestrowanych przestępstw jest wciąż utrzymywana na tym samym poziomie. Nie ma nic niepokojącego, co wskazywałoby na gwałtowny wzrost tej przestępczości.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoProkuraturyKrajowejBarbaraSworobowicz">Jeżeli chodzi o instrumenty, jakimi mamy się kierować, czy ewentualnie jakieś nowe techniki do prowadzenia, jeżeli chodzi o prokuraturę i tę kategorię przestępstw, to techniki i sposoby prowadzenia wyznaczają nam Kodeks karny i Kodeks postępowania karnego. To są instrumenty, które nam przysługują. Chodzi o wykonywanie tych przepisów i ich stosowanie w praktyce. To chyba tyle, dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ja chciałbym jedynie jeszcze państwu przypomnieć, że wszyscy członkowie Komisji otrzymali informację prokuratury na tablety. Nie wiem, czy państwo z Prokuratury Krajowej chcielibyście tak w skrócie tę informację przedstawić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Może dla porządku byśmy to uporządkowali, że jeżeli chodzi o tzw. przestępczość z nienawiści to Departament Postępowania Przygotowawczego, który mam zaszczyt reprezentować, zajmuje się monitorowaniem tego rodzaju przestępczości. Natomiast ewentualne podejmowane działania prawne wobec działalności ruchów nacjonalistycznych pozostają w zakresie zadań Departamentu Postępowania Sądowego Prokuratury Krajowej. Jest pani prokurator, która reprezentuje Departament Postępowania Sądowego Prokuratury Krajowej.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Jeśli chodzi o Departament Postępowania Przygotowawczego, to myśmy już wcześniej, na posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych, przedstawiali dane statystyczne i liczbowe, które przedstawione były w sierpniu 2020 r. Są one aktualne i kształtują się w następujący sposób: w 2018 r. prowadzono 210 postępowań przygotowawczych o czyny motywowane przynależnością narodową żydowską, 253 postępowania przygotowawcze o czyny motywowane przynależnością ukraińską oraz 73 postępowania przygotowawcze motywowane przynależnością etniczną romską. Spośród wskazanych wyżej spraw  100 zostało zakończonych skierowaniem do sądu aktu oskarżenia, 8 wnioskiem o wydanie wyroku skazującego w trybie art. 335 k.p.k., 20 wnioskiem warunkowym o umorzenie postępowania, a 249 umorzeniem postępowania przygotowawczego.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">W 2019 r. prowadzono 180 postępowań przygotowawczych o czyny motywowane przynależnością narodową żydowską, 336 postępowań przygotowawczych o czyny motywowane przynależnością narodową ukraińską oraz 61 postępowań przygotowawczych motywowanych przynależnością etniczną romską. Spośród wskazanych wyżej spraw 141 zostało zakończonych skierowaniem do sądu aktu oskarżenia, 9 wnioskiem o wydanie wyroku skazującego w trybie art. 335 § 1 Kodeksu postępowania karnego, 23 wnioskiem o warunkowe umorzenie postępowania, a 220 umorzeniem postępowania przygotowawczego.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Jeżeli chodzi o zadania, które są monitorowane przez Departament Postępowania Sądowego, należy podkreślić, iż prokurator może podejmować działania wobec organizacji i stowarzyszeń jedynie w sytuacji udokumentowania rażącego i uporczywego naruszania prawa albo statutu przez stowarzyszenie oraz braku warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawem i wtedy, gdy organ nadzorujący nie podejmuje działań. Zgodnie z art. 8 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, organem nadzoru nad stowarzyszeniami jest starosta właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia. Stosownie do art. 28 Prawa o stowarzyszeniach w razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1, art. 10a ust. 1 i ust. 3, art. 10b, organ nadzorujący w zależności od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowości może wystąpić o ich usunięcie w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia lub wystąpić do sądu o podjęcie czynności na podstawie art. 29 Prawa o stowarzyszeniach. Przytoczony powyżej w art. 28 ustawy o stowarzyszeniach przepis art. 10b stanowi między innymi o rażącym lub uporczywym naruszaniu przepisów prawa, uzasadniającym działanie organu nadzorującego starostę.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Z art. 29 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach wynika, że uprawnieniem do złożenia wniosku o rozwiązanie stowarzyszenia jest zarówno organ nadzoru, jak i prokurator. Na wniosek tych organów sąd może udzielić upomnienia władzom stowarzyszenia, uchylić niezgodną z prawem lub statutem uchwałę stowarzyszenia albo rozwiązać stowarzyszenie, jeżeli wykazuje rażące lub uporczywe naruszenie prawa, a wśród postanowień statutu nie ma warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawem. W kontekście tego przepisu należy podkreślić, że złożenie wniosku o rozwiązanie stowarzyszenia w pierwszej kolejności należy do kompetencji starosty lub organu nadzorującego. Dopiero kiedy organ ten nie podejmuje działań – do kompetencji prokuratora.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Wykładnia art. 29 Prawa o stowarzyszeniach wskazuje na to, że rozwiązanie stowarzyszenia jest najbardziej restrykcyjnym spośród środków znajdujących się w dyspozycji sądu. O wyjątkowym charakterze procedury delegalizacji stowarzyszeń świadczy treść art. 58 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi co do zasady, że każdemu zapewnia się wolność zrzeszenia. Przepis art. 58 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi zaś, że zakazane są zrzeszenia, których cel lub działalność są sprzeczne z konstytucją lub ustawą. Wobec powyższego przed podjęciem decyzji o wystąpieniu z wnioskiem o delegalizację konkretnego stowarzyszenia należy udowodnić, że faktycznie jego działalność narusza prawo, co z reguły może nastąpić dopiero po przeprowadzeniu stosownego postępowania w trybie przepisów Kodeksu postępowania karnego w celu ustalenia, czy doszło do popełniania przestępstwa mającego związek z działalnością danego stowarzyszenia.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Od 2017 r. Departament Postępowania Sądowego Prokuratury Krajowej realizował monitoring spraw prowadzonych przez podległe jednostki organizacyjne prokuratury, które to sprawy swym przedmiotem obejmowały badanie wystąpienia przesłanek prawnych pozwalających na skierowanie przez prokuratora do sądu rejestrowego wniosku o rozwiązanie podmiotu, w stosunku do którego poczyniono co do zasady w postępowaniach karnych ustalenia wskazujące na zachowania oceniane jako mowa nienawiści wobec mniejszości narodowych i etnicznych. W Departamencie Postępowania Sądowego odnotowano cztery sprawy tego rodzaju.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">W sprawie PK IV Pc 94.2018 Prokurator Okręgowy w Gliwicach w dniu 9 kwietnia 2018 r. skierował do Sądu Rejonowego w Gliwicach wniosek na podstawie art. 7 k.p.c. i art. 29 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, o rozwiązanie stowarzyszenia Duma i Nowoczesność z siedzibą w Wodzisławiu Śląskim. Ponadto prokurator poparł wniosek starosty wodzisławskiego, jako organu nadzoru nad tym stowarzyszeniem, o jego rozwiązanie. W sprawie tej wykorzystano ustalenia ze sprawy karnej prowadzonej przez prokuraturę o czyn z art. 286 § 1 Kodeksu karnego, zakończonej skierowaniem aktu oskarżenia do Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim. Sąd Rejonowy w Gliwicach postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2019 r. rozwiązał to stowarzyszenie i jednocześnie zarządził jego likwidację. Postanowienie to jest prawomocne.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">W sprawie PK IV Pc 337.2020 w Departamencie Postępowania Sądowego jest monitorowane postępowanie wyjaśniające dotyczące Obozu Narodowo-Radykalnego (ONR), prowadzone aktualnie przez Prokuraturę Regionalną w Krakowie pod sygn. akt RP III  Pc 113.2020. W ramach tego postępowania prokurator skierował zapytania do wszystkich stacji telewizyjnych w Polsce oraz poczytnych gazet, w tym internetowych, o nadesłanie archiwalnych zapisów obrazu i dźwięku mogących ilustrować naruszenie porządku prawnego przez członków stowarzyszenia ONR w związku z działalnością tej organizacji. Zwrócono się także do właściwych sądów o nadesłanie akt prowadzonych na terenie Warszawy postępowań o wykroczenia dokonane przez członków stowarzyszenia, a także wystąpiono do prokuratur różnych szczebli o przekazanie informacji dotyczących prowadzonych postępowań karnych odnośnie do niezgodnej z prawem działalności ONR. Pozyskano także opinie biegłych z zakresu historii lingwistyki prawa konstytucyjnego. Postępowanie w tej sprawie jest w toku.</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Sprawa o sygn. PK IV Pc 353.2020 dotyczyła monitoringu postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie odnośnie do zbadania przesłanek do delegalizacji stowarzyszenia Marsz Niepodległości (sygn. akt PO VI  Pc 1222.2017). Postępowanie to zakończono stwierdzeniem braku podstaw faktycznych i prawnych do wystąpienia z wnioskiem w trybie art. 29 ustawy – Prawo o stowarzyszeniach. Kluczowe znaczenie dla takiej decyzji miały ustalenia ze spraw karnych prowadzonych przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie, które finalnie nie zakończyły się postawieniem w stan oskarżenia organizatora czy przewodniczącego zgromadzenia, a tylko wniesienie aktu oskarżenia umożliwiałoby przyjęcie kwalifikowanego naruszenia prawa i rozważenie wystąpienia przez prokuratora z wnioskiem o delegalizację stowarzyszenia.</u>
+          <u xml:id="u-6.10" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Sprawa o sygn. PK IV Pc 437.2020 obejmuje monitorowanie działań prokuratora w postępowaniu wyjaśniającym, dotyczącym stowarzyszenia Młodzież Wszechpolska, prowadzonym przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie PO VI Pc 253.2018. Postępowanie jest w toku, a sposób jego merytorycznego zakończenia jest uzależniony od wyniku postępowania karnego o sygn. PO I Dś 44.2020, prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Gdańsku, która aktualnie pozostaje w fazie in rem. Ponadto informuję, że oprócz powyższych spraw w okresie od drugiego kwartału 2016 r. do chwili obecnej prowadzone było jeszcze jedno postępowanie wyjaśniające dotyczące ONR-u. Czynności w tej sprawie realizowała Prokuratura Okręgowa w Częstochowie, PO III Pc 263.2016. Postępowanie zostało zakończone stwierdzeniem braku podstaw do skierowania do sądu wniosku o delegalizację stowarzyszenia. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani dyrektor. Myślę, że w tym momencie możemy otworzyć dyskusję. Jeżeli chodzi o naszych gości, o udzielenie głosu prosił pan Piotr Tyma, więc w pierwszej kolejności oddam głos panu prezesowi, proszę bardzo. Słyszymy się panie prezesie? Nie słyszę pana, może musi pan włączyć głośnik, panie prezesie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Dzień dobry państwu. Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Teraz tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, posłanki i posłowie. Chciałbym przede wszystkim podziękować za organizację tego posiedzenia, ponieważ sprawy, o których mówił dziś zarówno pan poseł Śmiszek, jak i przedstawiciele Prokuratury Krajowej, są od 2016 r. w dużym zainteresowaniu organizacji, jaką reprezentuje Związek Ukraińców w Polsce. Jest to związane między innymi z faktem wystąpienia zjawisk dotyczących przestępstw z nienawiści, tak je ogólnie określę. Mamy na myśli zarówno zauważalnie zwiększającą się w tym okresie liczbę treści, tzw. hejtu w internecie, ale także mamy do czynienia z nowymi zjawiskami, groźnymi przede wszystkim dla społeczności ukraińskiej i obywateli polskich, jak również obywateli Ukrainy przebywających na terenie Polski.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Z uwagą wsłuchałem się zarówno w wystąpienie pana posła, jak i pani prokurator. Mam z tego powodu kilka pytań, ponieważ tak jak przedstawił sprawę pan poseł Śmiszek – my obserwujemy to z drugiej strony. W ostatnim okresie mamy zwiększającą się liczbę umorzeń. Jest to zauważalne po decyzji o usunięciu pana prokuratora Młynarczyka od spraw przestępstw związanych z mową nienawiści, podżeganiem do nienawiści, znieważaniem z tytułu pochodzenia czy religii. Powiem również o swoim osobistym doświadczeniu, czyli o groźbach karalnych kierowanych wobec mojej osoby – zawiadomienie było kierowane do Prokuratury Rejonowej Praga Północ.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Zauważam pewne podobieństwo, jeżeli chodzi o powody umorzenia, z pewną praktyką, która była obecna przed utworzeniem systemu, o którym była mowa, zapoczątkowanego przez pana ministra Seremeta. Chodzi o to, że wiele spraw wcześniej było rzetelnie prowadzonych, a obecnie podobne przestępstwa są niestety umarzane. Powodem jest na przykład niemożliwość otrzymania danych od firm, które są właścicielami, czy też domen lub hostów internetowych. Jest to zjawisko, które da się racjonalnie przedstawić, to znaczy – większa liczba umorzeń, niż to było jeszcze rok temu.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Mam konkretne pytanie, bo została przedstawiona statystyka dotycząca skali przestępstw z nienawiści do 2019 r. Przypominam sobie, że ta statystyka była prezentowana na wrześniowym posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Natomiast mam pytanie, z jakiego powodu statystyki dotyczące przestępstw z nienawiści wcześniej publikowane na stronie Prokuratury Krajowej nie są już obecnie publikowane? Pani prokurator wspomniała o dokumentach, jak rozumiem wewnętrznych. Natomiast dla środowisk, które zajmują się przestępczością tego typu, środowisk, które np. monitorują środki masowego przekazu, czyli prasę, strony internetowe w całym kraju? Widzimy, że tych przestępstw jest dużo, ale nie jesteśmy w stanie uogólnić. Natomiast taka statystyczna, uporządkowana informacja byłaby cenna. Teza o wzroście ilościowym, który zauważamy w ciągu kilku ostatnich lat... Tendencja wzrostowa nadal ma miejsce. Moje pytanie, jaka jest przyczyna, że te dane nie są publikowane w internecie od 2018 r.?</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Jeśli chodzi o bezpośredni temat naszego posiedzenia, to jako osoba zajmująca się przestępstwami, które miały miejsce w 2016 r. w Przemyślu... Chodzi o atak na procesję religijną społeczności ukraińskiej, po którym zostało skazanych dwudziestu bezpośrednich napastników. Natomiast w kontekście informacji przedstawionej przez panią prokurator mam pytanie odnośnie do tego, czy badany był powód z jakiego prokuratura prowadząca śledztwo w tej sprawie pominęła bardzo istotny wątek, który podjęliśmy zarówno w korespondencji do prokuratury, jak i w trakcie rozpraw sądowych? Chodzi o – podkreślam – zorganizowany, potwierdzony dokumentacyjnie wpisami, zdjęciami na stronach internetowych organizacji Młodzież Wszechpolska udział zorganizowanej grupy Młodzieży Wszechpolskiej w pikiecie i działaniach skierowanych przeciwko społeczności ukraińskiej w Przemyślu w dniu 26 czerwca 2016 r. Wątek ten nie zaistniał zarówno w trakcie postępowania prokuratorskiego, jak i został pominięty w trakcie rozprawy sądowej. Natomiast jest on o tyle istotny, że jeden z przedstawicieli Młodzieży Wszechpolskiej dokonał prowokacji. W naszej ocenie jej skutkiem mogły być bardzo drastyczne działania osób pikietujących przeciwko tej uroczystości religijnej, co jeszcze raz podkreślam. Dowody zostały przez nas przekazane prokuraturze i Policji.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Tak samo mam pytanie odnośnie do braku rezultatów śledztw prowadzonych w sprawie niszczenia grobów i pomników ukraińskich na terenie województwa podkarpackiego i województwa lubelskiego. Mamy stwierdzonych kilkanaście przykładów i w żadnym przypadku nie doszło do ustalenia sprawców. Nie mamy też żadnej informacji odnośnie do łączenia poszczególnych zdarzeń, w sytuacji kiedy poszlaki wskazują na to, że działania te nosiły charakter zorganizowany. Logo jednej ze skrajnie nacjonalistycznych organizacji pojawiało się na materiałach wideo z miejsca przestępstwa, natomiast nie ma informacji o tym, że tego typu wątki pojawiły się w sprawach prowadzonych postępowań, czy że łączono je z konkretnymi osobami reprezentującymi te organizacje.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Chcę podkreślić, że przedstawiciele tych organizacji byli także obecni w trakcie jednego z przestępstw polegających na nawoływaniu do przemocy wobec społeczności ukraińskiej w grudniu 2016 r. w trakcie marszu Orląt Przemyskich. Stąd moje pytanie: czy wątek Młodzieży Wszechpolskiej z Przemyśla, Stalowej Woli, Rzeszowa biorącej udział w ataku, pikiecie przeciwko uroczystości w Przemyślu był jakoś rozpatrywany? Jakie są przyczyny, że wszystkie nasze wnioski dowodowe skierowane do prokuratury w Przemyślu nie zostały uwzględnione? I to generalne pytanie dotyczące śledztw i postępowań odnośnie do grobów i pomników ukraińskich. Jest rzeczą niespotykaną, że w przypadku tak wielu zdarzeń w żadnym z tych zdarzeń nie doszło do ustalenia sprawcy. Jeżeli w przypadku poszczególnych miejscowości, które są oddalone, w pobliżu kompleksów leśnych można mówić o trudnościach z ustaleniem sprawców, tak jak np. w Monasterzu, to mamy też przestępstwa popełnione w centrum wsi w biały dzień. Dopiero po tych przestępstwach mamy do czynienia z zaangażowaniem, aktywnością policji, gdy ktoś pojawia się w pobliżu tych obiektów. Natomiast kwestia sprawców, w mojej ocenie zorganizowanych, koordynowanej prowokacji, której celem było doprowadzenie do napięć w relacjach polsko-ukraińskich – my nie mamy żadnych informacji oprócz takich, że sprawcy nie zostali ustaleni.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Podnoszę to na posiedzeniach Komisji Mniejszości już po raz kolejny, także na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości. Niestety nie otrzymuję żadnych informacji, mimo tego, że wokół tych spraw pojawił się szereg wątków udokumentowanych, między innymi przez dziennikarzy, materiał fotograficzny, materiał z monitoringu mediów, stron internetowych, portali społecznościowych. Okazuje się jednak, że organy państwa nie są w stanie w tych kwestiach przedstawić rzetelnej informacji. A jeszcze raz podkreślam, że mamy do czynienia z kilkunastoma przypadkami. Część przypadków była dokumentowana przez samych sprawców, natomiast nie ma żadnych rezultatów.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Korzystając z okazji, mam jeszcze pytanie do pana dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych i Mniejszości Narodowych, ponieważ jedną z kwestii, która zaistniała w poprzednich latach, która bardzo mocno rzutowała na sytuację społeczności ukraińskiej, były wystąpienia skierowane przeciwko mniejszości ukraińskiej przez urzędników państwowych. Chodzi między innymi o wystąpienie pana posła Rzymkowskiego w poprzedniej kadencji, który opisując sytuację w Przemyślu, dopuścił się pomówienia społeczności ukraińskiej. Chodzi również o wystąpienie w 2018 r. pana wojewody lubelskiego Przemysława Czarnka, który pomówił organizację ukraińską i szefa tej organizacji, pana dr. Kuprianowicza, o rzeczy, które okazały się nieprawdą.</u>
+          <u xml:id="u-10.9" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Przekazałem do ministra spraw wewnętrznych pełną informację dotyczącą organizatorów uroczystości w lipcu 2018 r. Minister Szefernaker doprowadził do spotkania w trakcie posiedzenia Komisji Wspólnej, a sprawa nie została wyjaśniona. Natomiast publicznie, za pomocą mediów, radia, telewizji, zostałem oskarżony o prowokację, użyto wobec społeczności ukraińskiej określenia, że jesteśmy nacjonalistami ukraińskimi, a wobec uczestników uroczystości, że była to hucpa i prowokacja. Pan minister Szefernaker mając dokumenty, wiedzę i rezultaty postępowania prokuratury w Zamościu i prokuratury IPN, obiecał przedstawicielom Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości, że ten wątek zostanie wyjaśniony. Natomiast do dzisiaj, pomimo złożonych oficjalnych wystąpień, tego typu informacji nie otrzymaliśmy. Mam więc pytanie, czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, jako wiodące w sprawach mniejszości narodowych i etnicznych, zamierza reagować w sytuacji wystąpień publicznych noszących charakter mowy nienawiści, podżegania, zniesławiania konkretnych osób czy też podawania publicznie nieprawdy przez urzędników państwowych? Czy mamy do czynienia z sytuacją, że to jest tylko domena organizacji pozarządowych i mediów?</u>
+          <u xml:id="u-10.10" who="#PrezesZwiazkuUkraincowwPolscePiotrTyma">Tak samo pytanie dotyczy sprawy pana prokuratora Młynarczyka, gdzie widzieliśmy konkretne zaangażowanie środowisk, w tym osób skazanych za przestępstwa z nienawiści wyrokami sądowymi. To jest dla nas sytuacja niespotykana, że osoby, środowiska, w których składzie są przedstawiciele czy też osoby skazane, mają wpływ na przebieg śledztw w prokuraturze. I o to też chciałem zapytać, bo pani prokurator bardzo pominęła kwestię pana prokuratora Młynarczyka, który nie zajmuje się już kwestiami przestępstw z nienawiści. Natomiast widzieliśmy w tej sprawie zaangażowanie konkretnych organizacji, o których pani też wspominała. Organizacji i osób jednoznacznie kojarzonych ze środowiskami politycznymi, które posługując się pomówieniami, manipulacjami wobec toczonych spraw, pomawiały publicznie urzędnika państwowego. Mam więc pytanie, czy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie słychać. Coś przerwało panie prezesie, ale rozumiem, że wszystkie pytania zostały przez pana prezesa zadane. Oczywiście pani dyrektor i pan dyrektor Sosnowski, również pan dyrektor Sośniak na pytania odpowiedzą, ale po wyczerpaniu listy zgłoszeń. W tej chwili najpierw osoby, które zgłosiły się zdalnie do zabrania głosu. Pan redaktor Igor Isajew prosił o możliwość zabrania głosu, ale naprawdę proszę o syntetyczne wypowiedzi. Czy mamy na łączach pana redaktora?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#DziennikarzaktywistaZwiazkuUkraincowwPolsceIgorIsajew">Dzień dobry, czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak jest, proszę bardzo, panie redaktorze. Niestety są jakieś problemy techniczne. Zdalnie zgłosiła się pani poseł Monika Rosa, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMonikaRosa">Bardzo dziękuję za możliwość zabrania głosu. Chciałabym zwrócić uwagę na kilka kwestii. Po pierwsze, chciałabym spytać przedstawicieli prokuratury oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, czy wyciągnęli wnioski, bo zakładam, że znają raport rzecznika praw obywatelskich. Mówi on o tym, że tylko 5% spraw dotyczących przestępstw z nienawiści zgłaszanych jest na policji do prokuratury. Czy wyciągają z tego powodu wnioski, że skala przestępstw, o których państwo oficjalnie mówicie w statystykach, w rzeczywistości jest o wiele wyższa? A te przestępstwa nie są zgłaszane ze strachu, z obawy przed tym, że będą traktowane niepoważnie? Z nieskuteczności działań prokuratury czy też Policji, a brak zgłoszeń sprawia, że ofiary tych przestępstw zmieniają swoje codzienne nawyki? Na przykład nie mówią po ukraińsku, ukrywają swój kolor skóry, ubierają się inaczej, niż wskazałaby ich religia. Właśnie z obawy przed tym, że będą dyskryminowane, będzie wobec nich stosowana mowa nienawiści albo zaczepki fizyczne czy też bezpośrednia przemoc fizyczna.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselMonikaRosa">Jeśli już mówimy o kwestiach dotyczących prokuratorów, to też pytanie odnośnie do szkoleń. Jak często i w jakim zakresie szkoleni są prokuratorzy, którzy mają zajmować się przestępstwami z nienawiści? Czy od tych siedmiu lat, kiedy powstały stworzone przez prokuratora Seremeta zalecenia metodologiczne, zostały one uszczegółowione, zmienione, dopasowane do współczesności? Jednak trochę czasu minęło. W 2016 r. w odpowiedzi na jedną z interpelacji poselskich Departament Przestępstw Przygotowawczych odpowiedział, że bardzo poważnie traktuje takie przestępstwa i prokurator generalny opracowuje nowe wytyczne w zakresie prowadzenia przestępstw z nienawiści. Chciałabym więc spytać, czy takie nowe wytyczne zostały wdrożone i opracowane? Ewentualnie kiedy i czy nastąpi ich aktualizacja?</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselMonikaRosa">Chciałabym zwrócić uwagę na jeszcze jeden raport, który został wydany przez rzecznika praw obywatelskich, który mówi o tym, że 41% wypowiedzi w polskim internecie na temat Ukraińców miało wydźwięk negatywny, a 42% neutralny. Stąd moje pytanie, czy prokuratura zajmuje się także kwestiami nienawiści w internecie, czy śledzi fora internetowe, także fora, w których środowiska ekstremistyczne czy środowiska radykalne propagują mowę nienawiści wobec środowisk mniejszościowych, w tym wypadku środowisk ukraińskich? Czy zauważają, jaki wpływ na intensywność działań tych środowisk mają wypowiedzi urzędników publicznych, jak np. przywołane już słowa obecnego ministra edukacji Czarnka, dotyczące sytuacji w Sahryniu? Ale nie tylko, bo tych wypowiedzi było zdecydowanie więcej.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselMonikaRosa">Moje kolejne pytanie dotyczy spraw umarzanych oraz wpływu wspomnianych już środowisk radykalnych na to, w jaki sposób dobierani albo też wybierani są prokuratorzy, którzy prowadzą sprawy. Sprawa dotyczy oczywiście, po pierwsze, prokuratury Praga Północ i prokuratora Młynarczyka, którego sprawa była wspominana. Ale nie tylko, ponieważ na przykład we Wrocławiu Jacek Międlar zorganizował akcję pisania listów do Prokuratury Krajowej, w których skarżył się na prokuratorów Prokuratury Rejonowej Wrocław-Stare Miasto. Po jakimś czasie ogłosił sukces: „W prokuraturze Wrocław-Stare Miasto poleciała głowa. Czekam na więcej!”. Chciałam spytać, jak duże naciski i ile nacisków bezpośrednich, jak widzimy skutecznych w tych przypadkach, wpływa do prokuratury odnośnie do doboru prokuratorów?</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselMonikaRosa">Wracając jeszcze do kwestii przestępstw z nienawiści i kwestii urzędników publicznych albo osób publicznych, chciałabym spytać o sytuację radnego Dariusza Mateckiego, którego sprawa została odebrana Prokuraturze Regionalnej Warszawa-Praga Północ i przeniesiona do prokuratury okręgowej. Jak się ma sytuacja, odnośnie do przestępstw mowy nienawiści właśnie w tym konkretnym przypadku, który dotyczy osoby publicznej i osoby związanej środowiskowo i politycznie z kierownictwem Solidarnej Polski? Jak wiemy, prokurator generalny i minister sprawiedliwości jest właśnie z Solidarnej Polski.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PoselMonikaRosa">Jeszcze odnośnie do szkoleń czy metodologii pracy z przestępstwami z nienawiści. Co jest ważne? Bardzo martwią nas umorzenia. Swego czasu rzecznik praw obywatelskich wysłał nam taką listę umorzeń. Jedno jest szczególne, podam tylko jeden przykład. Hajnowski Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych w 2018 r. Prokurator podczas rozpatrywania tej sprawy nie dopatrzył się znamion przestępstwa. Czaszkę z piszczelami, mimo że dokładnie odwzorowywała wzór symbolu SS-Totenkopf, prokurator uznał za inny symbol historyczny. Doszedł również do wniosku, że prezentowanie publicznie krzyża celtyckiego nie może być utożsamiane z rasizmem. Stąd moje pytanie, czy rzeczywiście koniecznym jest, żeby obchodzić urodziny Hitlera i rysować swastyki na torcie, żeby rzeczywiście sprawa okazała się godna zainteresowania prokuratury i wszczęcia dalszego postępowania? Niestety takie umorzenia, bo to nie jest jedyne umorzenie, sprawiają, że coraz więcej osób na taką mowę nienawiści będzie sobie po prostu pozwalało. Dziękuję, to wszystko z mojej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Wiem, że mamy połączenie z redaktorem Isajewem, więc proszę bardzo panie redaktorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#DziennikarzaktywistaZwiazkuUkraincowwPolsceIgorIsajew">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dzień dobry. Proszę, słyszymy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#DziennikarzaktywistaZwiazkuUkraincowwPolsceIgorIsajew">Tytułem uzupełnienia do tego, co mówili pani poseł Rosa i pan prezes Piotr Tyma, mam bardzo konkretną sprawę. Mianowicie sprawę niejakiego pana Antoniego D., wobec której wspomnianemu prokuratorowi Młynarczykowi prokuratura okręgowa zabrała sprawę przestępstwa z nienawiści. Między innymi w sprawie Antoniego D. kilka tygodni temu wydała postanowienie pani prokurator Skrzeczkowska, znana w mediach jako prokurator od sprawy pracownika z IKEI.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#DziennikarzaktywistaZwiazkuUkraincowwPolsceIgorIsajew">Niestety nie mogę ujawnić konkretnych rzeczy związanych z uzasadnieniem umorzenia dochodzenia, które odbyło się w efekcie działań środowisk skrajnie narodowych. Wskutek szumu w mediach po prostu wybrano sobie prokuratora do prowadzenia tej sprawy z nienawiści. Natomiast uzasadnienie, które napisała prokurator Skrzeczkowska do tej sprawy, jest po prostu absurdalne. Nie mogę zdradzić szczegółów, natomiast jestem bardziej niż przekonany, że złożyłem zażalenie w sądzie. Ono się przed sądem obroni i ta sprawa znów wróci do prokuratury. Moje pytanie do Prokuratury Krajowej jest takie: jeśli zabiera się z rejonu jakiemuś prokuratorowi sprawę dotyczącą przestępstw z nienawiści, jeśli te przestępstwa zabiera prokuratura, powiedzmy, okręgowa, czyli tzw. góra, jeśli nie ma to żadnego sensu, to skąd te działania? Czy to jest robione po to, żeby po prostu utrudniać badania i dochodzenie w sprawach przestępstw z nienawiści? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pan poseł Dominik Tarczyński. Panie pośle, tam z boku jest taka pastylka i trzeba ją przyłożyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, ja bardzo krótko. Cieszę się, że się doczekałem. Ja właściwie do posła Śmiszka, bo to, co usłyszeliśmy od pana, skierowane było głównie na przestępstwa związane z nienawiścią wobec mniejszości, w większości tych elementów. Nie rozumiem, dlaczego nie skupić się i nie dyskutować w ogóle o nienawiści? Także wobec większości? Dlaczego nie? Prawo międzynarodowe mówi bardzo jasno, że przestępstwa podszyte nienawiścią, bez względu na to, czy są kierowane przeciwko mniejszości, większości czy grupie równej ilościowo w społeczeństwie, są tak samo karane.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski">Chciałem więc zapytać o statystyki, jeżeli chodzi o przestępstwa wobec większości, czyli rzymskich katolików w Polsce. Tych przykładów jest bardzo dużo. To po pierwsze. Uważam, że skupianie się na tym problemie, który dotyczy właściwie każdego z nas, szczególnie polityków, osób publicznych, jest ważne dla nas wszystkich. Nie tylko dla mniejszości, ale dla większości także. To jest bardzo ważne, tak przez pryzmat prawa europejskiego, jak i polskiego. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski">Jeżeli chodzi o przykłady umorzeń. Wszystkich zawiadomień do prokuratury – mogę powiedzieć, że było ich chyba kilkadziesiąt, a na pewno kilkanaście. Większość z nich była umarzana ze względu na to, albo że serwisy internetowe, takie jak Facebook albo Twitter, nie chciały ujawniać danych osób, które zamieszkały takie treści – nie mamy na to wpływu, nad czym bardzo ubolewam, albo z innych powodów nie dało się ustalić sprawcy. Ja to rozumiem i nie mam pretensji do prokuratury, bo tak było 10 lat temu, kiedy składałem zawiadomienia, tak było sześć lat temu i tak jest teraz. Z różnych względów po prostu nie można ustalić sprawcy.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski">Dlatego cieszę się, że w przypadku nienawiści takich profili jak SokzBuraka, o czym słyszymy od dwóch dni, teraz już wiemy, kto za tym stoi. Bo jeżeli w wystąpieniu pana posła Śmiszka jednak pojawiły się elementy radnego takiego albo innego lub polityka z jednej lub z drugiej strony, chociaż uważam, że o tym problemie powinniśmy rozmawiać ponad podziałami, bo to dotyczy nas... Teraz partia rządząca jest taka, a nie inna, wcześniej była inna, a pewnie za 20 albo 30 lat będzie jeszcze inna. I kto inny będzie mniejszością, kto inny będzie większością i jeżeli już skupiamy się na tym problemie… Ale chwileczkę, tak czy nie? Powinniśmy rozmawiać o tym, w jaki sposób traktowana jest też większość, nie tylko mniejszości.</u>
+          <u xml:id="u-20.4" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski">W mojej ocenie, podkreślam, bardzo ważnym jest to, aby uczciwie spojrzeć na problem, nie skupiać się tylko na mniejszościach, tylko generalnie rozmawiać o nienawiści. Stąd dzisiaj moja obecność, bo ja się cieszę, że w końcu wiemy, kto stoi za absolutnie największym ściekiem w polskim internecie, czyli SokiemzBuraka. Wiemy, kto za tym stoi, kto to finansował, kto to wspierał, kto to promował, kto to udostępniał. To jest bardzo ciekawy przykład tego, jak nienawiść jest i była używana przez siły polityczne. A więc zanim takie wnioski się pojawią, panie pośle, moim zdaniem uczciwie by było rozmawiać nie tylko o mniejszościach. Chcę zwrócić uwagę, żeby uczciwie spojrzeć na ten problem, ale też o większości. Świetnie czasowo ta dyskusja wpisuje się w to, o czym teraz donoszą media.</u>
+          <u xml:id="u-20.5" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski">Jeżeli chodzi o panią Monikę Rosę i o to, jak nawiązuje do kształtu symboli, które były na jednym albo na drugim marszu czy demonstracji – dlaczego w ogóle nie rozmawiamy o postępowaniach wobec Antify? Dlaczego nie rozmawiamy o tym, co się dzieje na tzw. strajku kobiet, który nie jest żadnym strajkiem kobiet, tylko lewackich ekstremistów? Jakie hasła są głoszone i jakie okrzyki wznoszone? Ja się nie unosiłem, nie ma się co denerwować, bo jeżeli mówimy o tym, aby prokuratura zgłosiła się do mediów, do archiwalnych zapisów, to spójrzmy na ten problem holistycznie, globalnie. Zobaczmy, do czego nawołują organizatorzy strajku kobiet. Abstrahując już od tego, że te wystąpienia są przeciwko rozporządzaniom, przeciwko prawu, które funkcjonuje w Polsce w wielu aspektach, jeżeli chodzi o prawo tylko pandemiczne, ale i inne. Język, jaki jest używany. Cały czas mówimy o języku nienawiści, o podżeganiu do nienawiści, o podżeganiu na tle narodowościowym, wyznaniowym i innym. Do czego nawiązuje strajk kobiet wobec katolików? Kto udostępniał grafiki…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski">Już kończę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Muszę pana trochę przywołać do porządku, bo my jesteśmy na posiedzeniu komisji problemowej dotyczącej mniejszości. Stąd jest odpowiedź też na pańskie pytanie. Proszę, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoDominikTarczynski">Ja to absolutnie wiem. To jest bardzo ważne, dlatego że w tym problemie, który dyskutujemy, o mniejszościach... Ja rozumiem, jaki jest cel dyskusji, ale ja starałem się tylko i wyłącznie zbalansować, kiedy pojawiły się elementy polityczne. Tak jak powiedziałem, uważam, że jest to problem, który dotyczy nas wszystkich, i powinno się na niego spojrzeć szerzej. Tyle i aż tyle. Bardzo dziękuję, już kończę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. Pani przewodnicząca Gasiuk-Pihowicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dziękuję bardzo za udzielenie głosu. Panie przewodniczący, widzieliśmy przed chwileczką, mieliśmy pokaz „języka miłości”. Mówię to w cudzysłowie, bo szanowni państwo, to właśnie obecna władza niestety od lat wykorzystuje niechęć do imigrantów, do środowisk osób LGBT, do mniejszości narodowych, mniejszości etnicznych. Wykorzystuje tę nienawiść w imię doraźnych interesów politycznych. Tu mieliśmy tego przykład, nawiązywanie właśnie do bieżącej polityki. Polityka rządzących niestety przyczynia się w ten sposób do takiego nakręcania spirali nienawiści.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Niestety, jakby tego było mało, obecna władza zaczyna się też w jakiś sposób łasić do skrajnej prawicy. Przez ostatnie lata nie tylko przymykała oko na działalność skrajnej prawicy, ale zaczęła też w jakiś sposób politycznie flirtować ze skrajnymi nacjonalistami. Niestety to właśnie obecna władza stworzyła takie cieplarniane warunki do ich rozwoju. Jest więc jasna przyczyna, ale są przede wszystkim dramatyczne następstwa, ponieważ wraz z rozwojem skrajnej prawicy w państwie PiS pojawiają się także dramatyczne przykłady przestępstw z nienawiści, których sprawcy nie są potem karani. Jest ich coraz więcej i działania prokuratury budzą coraz większe wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie chodzi mi o suche statystyki, które przedstawiała pani prokurator, a które Prokuratura Krajowa stara się ukrywać przed opinią publiczną. Nie ma już takiej transparentności w działaniach prokuratury, jaka była wcześniej. Za czasów prokuratora Seremeta dane, które dzisiaj dyktowała, cytowała pani prokurator, były po prostu publikowane na stronach internetowych. Tak jak powiedziałam, nie chodzi mi o suche statystyki. Chodzi mi o takie jaskrawe przykłady spraw, w których zamiast surowej kary standardem stała się, mówiąc wprost, bezkarność. Wiele z tych spraw wymienił pan poseł Śmiszek, wiele z tych spraw przytoczyli pan Piotr Tyma i pani poseł Monika Rosa, ale także o wielu tych sprawach wspomniała sama pani prokurator. Tych przykładów nazbierało się tak wiele, że mówiąc wprost, każdemu z nich należałoby w tym momencie poświęcić odrębne posiedzenie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Raporty, w tym raporty rzecznika praw obywatelskich, pokazują jednoznacznie, że w tych sprawach często prokuratura odmawia wszczęcia postępowania, umarza je albo właśnie prowadzi je w długotrwały sposób bez żadnego zrozumiałego powodu. I w ten sposób daje się takie poczucie bezkarności, buduje się poczucie przyzwolenia na propagowanie czy to faszyzmu, czy ideologii rasistowskich, czy szerzenie nienawiści, która jest oparta na uprzedzeniach. I właśnie dzisiaj szczególnie powinniśmy pytać o tych wszystkich prokuratorów, którzy umarzali śledztwa w sprawach dotyczących przestępstw z nienawiści. Niezależnie od tego, czy dotyczyły one mniejszości, czy większości.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Gdzie dzisiaj są ci wszyscy prokuratorzy, którzy umarzali śledztwa wobec bandytów, którzy pobili bezbronne kobiety pokojowo protestujące przeciwko Marszowi Niepodległości? Gdzie dzisiaj są ci wszyscy prokuratorzy, którzy od bodaj ponad czterech lat prowadzą postępowanie w sprawie domniemanych antysemickich wpisów jednego z członków Krajowej Rady Sądownictwa, jak podają media, sędziego Dudzicza? Przypomnę, że media podają, że padały wypowiedzi, że Żydzi to podły, parszywy na naród. Gdzie są dzisiaj ci prokuratorzy, którzy to postępowanie prowadzą tak wiele lat? 18 lutego 2021 r. Komisja Europejska stwierdziła, że Polska uchybiła przepisom prawa unijnego poprzez nieprawidłową transpozycję decyzji ramowej Rady w sprawie zwalczania pewnych form przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych. Ja mam pytanie, czy w tej sprawie w Ministerstwie Sprawiedliwości są prowadzone jakieś prace legislacyjne? A jeśli tak, to na jakim są etapie?</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jeżeli już odwołujemy się do bieżącej polityki, warto wspomnieć w tym momencie o skandalicznym użyciu zdjęcia odnoszącego się do zbrodniarek z Auschwitz przez panią Pawłowicz. Użycia takiego zdjęcia do jakieś bieżącej politycznej kłótni. 6 mln ofiar Holokaustu, niewyobrażalne cierpienia Polaków, Polek w czasie II wojny światowej i ot tak użycie sobie zdjęcia zbrodniarek z Auschwitz do bieżącej kłótni dotyczącej właśnie SokuzBuraka. Dramatyczne, niezrozumiałe trywializowanie cierpienia i olbrzymiej tragedii narodu żydowskiego. Gdzie są ci prokuratorzy, którzy umarzali i przeciągali chociażby postępowanie, które dotyczyło jawnie antysemickich i antyislamskich haseł podczas marszu z okazji obchodów 82. rocznicy powstania ONR w Białymstoku? Gdzie są ci prokuratorzy, którzy przedłużali postępowania, wycofywali akty oskarżenia w sprawie księdza Międlara? Gdzie są dzisiaj ci, którzy nie widzieli absolutnie nic złego w wieszaniu na szubienicach portretów polityków opozycji? Gdzie są dzisiaj ci, którym nie przeszkadzały i antysemickie, i skrajnie rasistowskie hasła, które były latami wznoszone na marszach niepodległości? Gdzie są ci, którzy nie widzieli nic złego w hajlowaniu? Gdzie są ci, którzy nie mieli nic przeciwko publikowaniu na facebookowym profilu Młodzieży Wszechpolskiej aktów zgonu 11 prezydentów miast, którzy podpisali deklarację o współdziałaniu w dziedzinie migracji?</u>
+          <u xml:id="u-26.6" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Właśnie we wszystkich tych sprawach państwo PiS nie tylko odwracało oczy, ale właśnie takimi umorzeniami, takimi ociężałymi działaniami wręcz zdawało się zapalać zielone światło dla coraz większej eskalacji nienawiści. Ja mam dzisiaj pytanie do przedstawicieli prokuratury o podanie imion i nazwisk tych prokuratorów, którzy umarzali lub wprowadzili te sprawy, które wymieniałam tak długo, i podanie ilu z tych prokuratorów, którzy umarzali lub prowadzili powyższe sprawy, dostało awanse, podwyżki, dostało delegacje w górę? Dzisiaj państwo PiS po prostu się dławi tą nienawiścią, którą samo wyhodowało. Nakręciło emocje, rozpaliło nastroje społeczne, rozpaliło nienawiść, a my obywatele niestety z tymi konsekwencjami nacjonalizmu i nienawiści naprawdę będziemy jeszcze się borykali i będziemy musieli się borykać przez bardzo długie lata, jeszcze długo po tym, jak PiS przestanie rządzić.</u>
+          <u xml:id="u-26.7" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Myślę, że jeszcze długo będziemy pamiętali i będą nam pamiętane jako Polakom, niestety na skutek działań PiS-u, takie działania obecnej władzy, jak chociażby mianowanie pana Tomasza Greniucha, wieloletniego działacza ONR-u, szefem oddziału IPN we Wrocławiu. Jeszcze długo też będziemy pamiętać takie akcje jak ta dzisiejsza, ten nienawistny atak na przeciwników obecnej władzy dokonany przez panią Krystynę Pawłowicz, a opatrzony ot tak sobie zdjęciem zbrodniarek z Auschwitz. Myślę, że jeszcze długo będziemy się wszyscy wstydzić tego, że do takich właśnie rzeczy dochodziło w naszym kraju za rządów PiS-u.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, przede wszystkim chciałbym zwrócić uwagę na to, że rozmawiamy o informacji dotyczącej mowy nienawiści wobec mniejszości narodowych i etnicznych, ale też zalecałbym pani jednak miarkowanie się w oskarżeniach wobec rządu o inspirowaniu nienawiści wobec mniejszości narodowych. Zresztą rządy w Polsce generalnie prowadzą stały dialog z organizacjami mniejszości narodowych i etnicznych. Nie sądzę, aby przedstawiciele obecnych organizacji mniejszościowych podzielali pani opinię o tym, jakoby Polski rząd w jakikolwiek sposób inspirował mowę nienawiści wobec mniejszości narodowych i etnicznych. Naprawdę pani przesadziła i przekroczyła wszelkie granice. Proszę bardzo, pan się tam zgłasza. Proszę się przedstawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SkarbnikzarzaduglownegoRuchuNarodowegoMarekSzewczyk">Marek Szewczyk, koło Konfederacja. Szanowni państwo, w pierwszej kolejności chciałbym zwrócić uwagę na tytuł dzisiejszej informacji. Czy będziemy teraz angażować organy ścigania do ścigania działalności polegającej na miłości do własnego narodu? Bo tym, przypomnę, jest nacjonalizm, czyli miłością do własnego narodu, a nie tym, co tutaj, jak rozumiem, wynika z dyskusji, że jest to szowinizm. Dlatego prosiłbym jednak o pewną precyzję językową, ponieważ jeżeli będziemy mówić innym katalogiem słów, to nigdy się nie zrozumiemy, bo zawsze będą różnice pojęciowe.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#SkarbnikzarzaduglownegoRuchuNarodowegoMarekSzewczyk">Do pana doktora nauk prawnych posła Krzysztofa Śmiszka: w Konstytucji RP ani w innych aktach prawnych naszego prawa krajowego nie zdefiniowano takich pojęć jak język nienawiści. Pan jako doktor nauk prawnych powinien to doskonale wiedzieć. Pozwolę się odnieść do pani poseł przewodniczącej i również do pana przewodniczącego à propos zarzutów do obecnego rządu, że sieje mowę nienawiści. Oczywiście nie można się z tym zgodzić, rząd Prawa i Sprawiedliwości bardzo sprzyja imigrantom. Jest rządem najbardziej proimigracyjnym w historii III RP. To za rządów Prawa i Sprawiedliwości chociażby ułatwiono obcokrajowcom zatrudnienie w Polsce, ułatwiono dostęp do zawodu medyka. Obecnie łatwiej jest zostać medykiem, będąc po zagranicznej uczelni niż po uczelni polskiej. Tych profitów dla obcokrajowców jest bardzo dużo. Rząd PiS zdecydowanie sprzyja imigrantom i taką politykę prezentuje.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#SkarbnikzarzaduglownegoRuchuNarodowegoMarekSzewczyk">Szanowni państwo, ten występ pani poseł to pewien festiwal hipokryzji. Wskazywanie, że mniejszości są w Polsce wręcz eksterminowane czy zwalczane... Niestety zwalczane są większości. Będąc pod kościołem, zostałem obrzucony. Nie miałem nawet jak wyjść spod kościoła, ponieważ protesty, które państwo posłowie afirmowali, obrzucały czerwoną farbą, obrzucały petardami, butelkami po alkoholu, po tzw. małpkach, opróżnionymi, czyli jak rozumiem, manifestanci zdążyli to już skonsumować. Jest masa takich rzeczy, które państwo mówią, a chociażby przywołany pan redaktor Igor Isajew prowadzi profil na jednym z portali społecznościowych Ukrainiec w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#SkarbnikzarzaduglownegoRuchuNarodowegoMarekSzewczyk">Pozwoliłem sobie szybko sprawdzić tego pana, ponieważ nie kojarzyłem nazwiska. Cytuję: „Tak, to jest prawdziwy skandal dla PiS-owskiego katolika, który jak już jest tak doszczętnie moralnie zjeb...ny, dla niego tęczowa flaga to jest jak swastyka”, czy cytuję: „Zaiste Polsko, ty chu..”. Nie będę już kończył, z błędami ortograficznymi, ale wydźwięk ewidentnie jest wulgarny i obraźliwy. To jeżeli tak traktuje Polaków, a następnie narzeka na to, że on jest rzekomo pokrzywdzoną stroną, to jest to ewidentne wskazywanie, że ofiary tak naprawdę robią z siebie ofiary, a często są sprawcami tej mowy nienawiści, są sprawcami ataków na Polskę, na polskość, na nasze wartości. Na wartości większości, które ta większość wyznaje.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#SkarbnikzarzaduglownegoRuchuNarodowegoMarekSzewczyk">Odnosząc się do pań z prokuratury, chciałbym zapytać, ile z tych postępowań zostało umorzonych i ile umorzeń postępowań przygotowawczych zostało następnie uchylonych przez sądy rejonowe? Przecież jest możliwość odwołania do sądu w wypadku umorzenia. Jeszcze jedno pytanie, czy te specyficzne działania prokuratorów... Tak jak mówili, jeszcze za prokuratora Seremeta utworzono oddziały, które mają, jak rozumiem, ścigać przestępstwa motywowane jakąkolwiek nienawiścią. Czy prowadzą one również postępowania wobec większości, wobec religii katolickiej, przestępstw wobec narodu polskiego, wobec Polaków? Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pan poseł Krzysztof Śmiszek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Ja krótko. Po pierwsze, nie spodziewałem się, że na posiedzeniu dwóch połączonych komisji, Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, ale też Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, usłyszymy takie słowa. Szczególnie głos pana z Konfederacji jest dla mnie po prostu szczuciem jednych na drugich. Przede wszystkim w swoim imieniu przepraszam wszystkich przedstawicieli organizacji mniejszościowych, które musiały wysłuchać tego typu skandalicznych słów.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Do rzeczy, ja oczywiście wracam do pani prokurator. Pani prokurator, ja rozumiem, że pani zadaniem jest odczytać pismo, które wszyscy dostaliśmy, i powiedzieć jak najmniej. Ja rozumiem, natomiast nie rozumiem jednego stwierdzenia, które padło z ust tak wysoko usytuowanej osoby w strukturze prokuratury, która ma dbać o nasze bezpieczeństwo, także o bezpieczeństwo mniejszości narodowych i etnicznych. Usłyszałem z pani ust taką trochę, proszę mnie poprawić, jeśli się mylę, ale pewnego rodzaju, jeśli nie bagatelizację, to jednak próbę przemycenia informacji, że tych przestępstw jest niezwykle mało proporcjonalne czy relatywnie do całej liczby przestępstw w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Ja chciałem powiedzieć o jednej rzeczy. Często postępowania dotyczące mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści dotyczą nie jednego czynu tylko czynów kilkunastu albo nawet kilkudziesięciu. Mamy dane z Prokuratury Rejonowej Warszawa-Praga Północ, że rekordziści w jednym postępowaniu... W statystyce macie jedno postępowanie, a dotyczyło 92, a drugie 81 przestępstw w ramach jednego postępowania. Bardzo więc proszę o takie bardziej humanitarne zachowanie, bo to jest na pewno bolesne dla tych wszystkich, którzy nas dzisiaj słuchają. Szczególnie dla przedstawicieli mniejszości narodowych, etnicznych czy religijnych. Jednym postępowaniem często było objęte kilkadziesiąt przestępstw czy kilkadziesiąt zarzutów. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Po drugie, bardzo chciałbym uczulić panią prokurator na język, bo mówimy dzisiaj o przestępstwach, które są motywowane uprzedzeniami i stereotypami. Bardzo często język prowadzi do bagatelizacji, banalizacja zła, o której kiedyś mówiła Hannah Arendt. To nie jest tak, że tego jest mało. Nawet gdyby było jedno przestępstwo, to o jedno za dużo, szczególnie że dotyczy ono tożsamości danej osoby, narodowości, religii, pochodzenia etnicznego. Bardzo często cech, które nie zależą od nas. Jeśli słuchają nas dzisiaj przedstawiciele mniejszości etnicznej, to słyszą jedno – jest tych przestępstw mało, nie przesadzajmy. I o ten język trzeba też walczyć. Właśnie tacy prokuratorzy pracowali kiedyś, którzy byli wrażliwi na język, szkolili i podnosili swoje kompetencje lingwistyczne, żeby żaden Ukrainiec, Białorusin, Karaim czy ktokolwiek inny w Polsce nigdy nie usłyszał od prokuratora, że tego jest mało, więc może nie przesadzajmy z tą liczbą. I na to na to bardzo uczulam, bo przez wiele lat szkoliłem prokuratorów i policjantów. Wiedziałem, że problem banalizacji zła bierze się właśnie z tego, że można sobie pozwolić na tego typu słowa, więc bardzo na to uczulam.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Chciałbym natomiast usłyszeć jednak trochę więcej na temat konkretnych postępowań. Ja mam przed sobą moją interpelację podpisaną przez kilkudziesięciu parlamentarzystów klubu Lewicy. 30 września 2020 r. pytamy o pana prokuratora Młynarczyka. Mamy dzisiaj dzięki Bogu koniec marca 2021 r. i nie mamy odpowiedzi, więc naprawdę chciałbym zapytać, jakie były powody merytoryczne, skoro prokuratura Praga Północ tak dobrze radziła sobie z tymi sprawami? I pani prokurator mówi: to jest decyzja kadrowa danego przełożonego. Zwołaliśmy jednak to posiedzenie w jakimś celu, żeby usłyszeć, jakie to merytoryczne powody i kryteria spowodowały, że prokuratura, która miała takie sukcesy, dzisiaj tego nie prowadzi. Prowadzi to prokuratura w Otwocku, którą, jak słyszymy, przedstawiciele organizacji mniejszościowych uważają nie za tak skuteczną i, co najważniejsze w państwie praworządnym i tolerancyjnym, za nieceniącą sobie różnorodności narodowej i etnicznej. Nie mają tak dużego zaufania do tej prokuratury, jaką darzyli prokuraturę Praga Północ w Warszawie.</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Mam też pytanie do przedstawiciela rzecznika praw obywatelskich, nie wiem, czy to jest pan, czy pani, przepraszam nie pamiętam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan Marcin Sośniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Czy pan przedstawiciel mógłby też powiedzieć o tych regularnie od kilku lat wysyłanych pismach do Ministerstwa Sprawiedliwości o te kilkadziesiąt spraw? Bo prześledziłem tę korespondencję i widać, że niezależny ustrojowy organ konstytucyjny, czuwający także nad dobrostanem czy dobrym samopoczuciem i spójnością społeczną w naszym społeczeństwie, jeśli chodzi o różnorodność narodową i etniczną, nie jest zadowolony z odpowiedzi. Ciągle utrzymuje się korespondencja dotycząca tych kilkudziesięciu spraw, w których prokuratura nie wywiązała się w ocenie rzecznika praw obywatelskich ze swoich zadań. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. Wiem, że zgłosił się pan Tomasz Zimoch. Panie pośle, oddaję panu głos. Słyszymy się?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselTomaszZimoch">Dobry wieczór, mam nadzieję, że jestem słyszalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, słyszymy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselTomaszZimoch">Króciutko, najpierw dwie sprawy techniczne. Panie przewodniczący, najpierw się dziwię, że pan nie reaguje, kiedy poseł Tarczyński zdejmuje maskę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle, trochę głośniej. Może pan podgłosić na komputerze albo zbliżyć się do mikrofonu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselTomaszZimoch">To teraz będę mówił głośniej. Mam nadzieję, że mnie słychać. Poseł Tarczyński zdjął maseczkę i przemawiał w Sejmie, nie zachowując rygorów. Chciałbym, żeby pan przewodniczący reagował na takie zachowania, bo one są po prostu niedopuszczalne. Druga sprawa techniczna. Państwo w prokuraturze, kiedy nie zabieracie głosu, wyłączcie mikrofon, bo jak zdalnie obserwujemy i wysłuchujemy tego posiedzenia, to stwarza to kłopoty. Właśnie wtedy są problemy techniczne.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PoselTomaszZimoch">Ja bardzo krótko w nawiązaniu do tego, o czym powiedziała pani poseł Monika Rosa. Chodzi o to, co wydarzyło się podczas marszu w 2018 r. w Hajnówce. To jest pytanie do prokuratury. Wiele miesięcy temu rzecznik praw obywatelskich przedstawił ministrowi sprawiedliwości listę spraw, w których zdaniem rzecznika zachowanie prokuratorów budzi wątpliwości. Tam było podanych 30 przykładów mowy nienawiści. Jednym z takich przykładów było nawoływanie do nienawiści na tle narodowościowym właśnie podczas tego marszu. Wszyscy chyba wiedzą, że prokurator prokuratury w Białymstoku we wrześniu 2018 r. zatwierdził umorzenie dochodzenia, bo nie dopatrzył się znamion przestępstwa. W grudniu tego roku sąd rejonowy po rozpatrzeniu zażalenia rzecznika praw obywatelskich uchylił to postanowienie i przekazał sprawę do ponownego zbadania.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PoselTomaszZimoch">Ale co się stało? Jak zapewne wszyscy wiemy, ponowne postanowienie Policji o umorzeniu dochodzenia zatwierdziła Prokuratura Rejonowa w Białymstoku. Ja chciałbym uzyskać odpowiedź, czy w ministerstwie, w Prokuraturze Krajowej, po pierwsze, po takim raporcie, po takim zwróceniu uwagi przez rzecznika praw obywatelskich na złe działanie prokuratorów, czy są prowadzone narady, szkolenia? Czy są wyciągane wnioski? A teraz najważniejsze pytanie w sprawie Hajnówki, co dalej z tą sprawą? Sąd przecież wyraźnie przekazał prokuraturze, że zignorowane zostały wytyczne sądu. Co dalej się dzieje z tą sprawą? To jest chyba bardzo istotne i zgodzi się pan przewodniczący, że jest to jak najbardziej przykład nienawiści na tle narodowościowym i etnicznym. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pani poseł Agnieszka Górska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselAgnieszkaGorska">Dziękuję, czy jestem słyszalna?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselAgnieszkaGorska">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo. Ja pragnę stanowczo przeciwstawić się słowom pana Śmiszka i niestety nie tylko pana posła Śmiszka, ale również większości państwa z opozycji, którzy przede mną zabierali głos. Stanowczo przeciwstawiam się tym stwierdzeniom, które niejako insynuują, że obóz rządzący i osoby z nim związane stoją za rzekomymi prześladowaniami osób z mniejszości narodowych, szerzeniem nienawiści czy też za powstrzymaniem się od jakichkolwiek działań wyjaśniających.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PoselAgnieszkaGorska">Działania delegalizujące dotyczące różnych organizacji, działania wyjaśniające, o których już wspominali przedstawiciele prokuratury, to są fakty. Jednak z tej dyskusji widać, że te fakty niestety nie odpowiadają państwu z opozycji. Jest to bardzo przykre. Jednak proszę nie mówić o szerzeniu nienawiści bez podawania konkretów. Niektórzy z państwa nadużywają swojej pozycji i wypowiadają stwierdzenia czy to zasłyszane przekonania, myślę, że z tzw. drugiej ręki, informacje, które są tylko pomówieniami innych osób. Niestety ten pokaz nienawiści z państwa strony to oczywista polityka i to brudna polityka w waszym wykonaniu, z którą mamy do czynienia nie tylko w Sejmie, ale również w naszych miejscach zamieszkania, dzięki chociażby ostatnim wydarzeniom z udziałem lewackich organizacji. Moje pytanie dotyczy właśnie umorzeń spraw związanych z nienawiścią, jakie są ich przyczyny? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan poseł Czykwin.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje, szanowni państwo. Ja mam pytanie do przedstawiciela rzecznika praw obywatelskich, a związane jest ono z poruszanym problemem marszy w Hajnówce. Te marsze od lat bardzo negatywnie wpływają i psują w sumie zgodne wielowiekowe współżycie tych społeczności na Podlasiu. W moim przekonaniu rozwiązaniem mogłoby być... I tutaj właśnie jest prośba i pytanie do rzecznika praw obywatelskich – czy państwo nie moglibyście spróbować przedstawić projektu nowelizacji ustawy o zgromadzeniach publicznych? Chodzi o to, by dawałaby ona sądom możliwość w takich sytuacjach kiedy... Przypomnę tylko, na tych marszach wygłaszane są hasła i transparenty wobec osób, które dokonały zbrodni, co zostało ustalone prawomocnym orzeczeniem sądu i działaniem prokuratury, Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu. To były zbrodnie ludobójstwa. A mamy sytuację, że każdego kolejnego roku organizatorzy występują o zgodę na taki marsz. Burmistrz miasta nie wydaje zgody, to jest już reguła, oni odwołują się do sądu, a sąd nie ma podstaw, co rozumiem, i tę niezgodę burmistrza umarza. Mógłby tu być polityczny konsensus, że wyjątkowo w takich sytuacjach, o których mówimy, mogłyby nasze sądy otrzymać taką możliwość. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Nie widzę więcej zgłoszeń, wobec tego najpierw oddaję głos dyrektorowi z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich panu Marcinowi Sośniakowi, dyrektorowi Zespołu do spraw Równego Traktowania. Proszę bardzo, panie doktorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRzecznikaPrawObywatelskichMarcinSosniak">Dzień dobry. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Mam nadzieję, że mnie słychać, bo, jak widać, z uczestnika spotkania stałem się teraz odpowiadającym na pytania, co oczywiście uczynię z wielką przyjemnością.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, bo padło do pana kilka pytań, panie dyrektorze. Traktuję to na takiej zasadzie, że jest pan uczestnikiem, jak również miałem odnotowane, że zgłaszał się pan do głosu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, te pytania dotyczą właśnie tego, o czym chciałem powiedzieć, zgłaszając się jakiś czas temu. Dziękuję paniom posłankom i panu posłowi Krzysztofowi Śmiszkowi za to, że weszli trochę w moją rolę i opowiadali o działaniach rzecznika praw obywatelskich w sprawach dotyczących przestępstw motywowanych nienawiścią. Wielokrotnie pojawił się bardzo ważny dla rzecznika wątek, wątek dokładnie 31postępowań prokuratorskich, na które rzecznik w 2019 r, zwrócił uwagę i w których jego wątpliwości wzbudziło wiele działań po stronie prokuratur. Różnych prokuratur w różnych miejscach kraju. Chodzi zarówno o bezzasadne zdaniem rzecznika umorzenia lub o przewlekłe prowadzenie tych postępowań. Bynajmniej wątpliwości rzecznika nie dotyczyły przypadków niestety oczywistych, czyli takich, w których prokuratura nie może prowadzić działań, ponieważ nie ma informacji o zagranicznych serwerach. Czy też z oczywistych powodów nie jest w stanie ustalić sprawców, co zdarza się w tej i w innego rodzaju przestępczości, jak podejrzewam, z tą samą częstotliwością.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Te wątpliwości dotyczyły pewnych niezrozumiałych zdaniem rzecznika działań, które wymagały wyjaśnienia. Podkreślam, że prokuratura przeprowadziła taką lustrację omawianych postępowań, natomiast problem polega na tym, że rzecznik praw obywatelskich pomimo swoich trzykrotnych wystąpień nie dostał do dzisiaj pełnej, merytorycznej odpowiedzi na zadawane pytania. Tak naprawdę nie wiemy, dlaczego prokuratura uznała, że w większości tych postępowań nic złego się nie stało, nie wiemy dlaczego w przypadku kilku z nich... nie wiemy też, w których uznano decyzje o umorzeniu za przedwczesne. Rzecznik chciałby poznać te szczegóły. Nie jest tak, jak wspominał pan poseł Śmiszek, że rzecznik jest niezadowolony z odpowiedzi. Rzecznik po prostu tej odpowiedzi nie dostał. Rzecznik nie dostał tej odpowiedzi dlatego, że w tym przypadku Prokuratura Generalna kwestionuje uprawnienia konstytucyjnego organu państwa co do pozyskiwania tego typu informacji, wglądu w akta czy dokumentację z postępowań, w tym wypadku postępowań lustracyjnych. Co więcej, w tej samej korespondencji z tej samej instytucji, z Prokuratury Generalnej, odmówiono rzecznikowi praw obywatelskich nawet udostępnienia statystyk dotyczących przestępczości motywowanej nienawiścią, tłumacząc to rzekomym brakiem po stronie rzecznika uprawnień do proszenia o tego typu dane. Tak naprawdę nie można tego nazwać inaczej jak obstrukcją konstytucyjnego organu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Bardzo podobnie, a może nawet bardziej niepokojąco Prokuratura Krajowa odpowiada nam we wspominanej dzisiaj sprawie dotyczącej jednego z prezesów sądu, który miał się dopuścić nawoływania do nienawiści i publicznego znieważania, mowy antysemickiej na forach internetowych. Tam również nie możemy doprosić się ani o akta postępowania, ani nawet o informacje o stanie tego postępowania. I tutaj, co gorsza, prokuratura odmawia rzecznikowi tych informacji, twierdząc, że zaistniałoby prawdopodobieństwo nieuprawnionego ujawnienia informacji śledztwa. Jak rozumiem, prokuratura wątpi w konstytucyjny organ państwa, jakim jest rzecznik praw obywatelskich, i domniemuje, że albo przekazanie rzecznikowi tych informacji jest nieuprawnione, albo że takiego ujawnienia informacji ze śledztwa dopuści się rzecznik praw obywatelskich. Tak naprawdę jedno i drugie jest argumentacją absurdalną i służącą głównie obstrukcji konstytucyjnych uprawnień rzecznika praw obywatelskich. Jest to pośrednio również ciosem w ochronę praw i wolności człowieka i obywatela.</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Bardzo się cieszę, że mogę o tym dzisiaj wspomnieć na posiedzeniu obu Komisji. Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych wie już o tym, że rzecznik sprawozdawał również z tych dwóch tematów na posiedzeniach Komisji. Cieszę się, że również druga Komisja będzie mogła uzyskać te informacje, bo obawiam się, że nie uzyskamy za tej kadencji szczegółowych danych na temat jednej czy drugiej sprawy prowadzonej przez rzecznika praw obywatelskich. A przypominam, że prokuraturę czy Polskę, jako stronę do współpracy, do udzielania rzecznikowi żądanych przez niego informacji wzywał nawet Komitet ONZ ds. Dyskryminacji Rasowej, czyli CERD podczas sprawozdania w 2019 r., kiedy strona Polska sprawozdawała się z realizacji tejże konwencji. Teraz w ramach tzw. follow-upu Polska drugi raz sprawozdaje z wykonania tych zaleceń. Mam nadzieję, że bardziej konstruktywnie podejdzie do współpracy prokuratury z rzecznikiem praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-48.4" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Podkreślam też, że w tych samych zaleceniach CERD-u z 2019 r. Polska również została wezwana to tego, żeby bardziej wnikliwie i bardziej aktywnie działać na rzecz delegalizacji organizacji niezgodnych z art. 13 Konstytucji RP. Tam również wspomniano wprost wszystkie organizacje, o których dzisiaj pani prokurator sprawozdawała, więc mam nadzieję, że jeżeli nie dzięki monitoringowi ze strony rzecznika praw obywatelskich czy ze strony Wysokich Komisji, to może dzięki monitoringowi ze strony Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej ONZ te sprawy rzeczywiście znajdą swój pozytywny finał.</u>
+          <u xml:id="u-48.5" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Niestety do pytania pana posła Czykwina chyba nie do końca mogę się odnieść. Tak naprawdę rzecznik praw obywatelskich na chwilę obecną nie planuje postulowania o tego rodzaju zmianę w Prawie o stowarzyszeniach. Widzielibyśmy raczej na tym etapie lepsze rozwiązanie – w skuteczniejszym korzystaniu z tych przepisów, które jak na razie obowiązują, dotyczących rozwiązywania tych zgromadzeń, które w jakikolwiek sposób naruszają obowiązujące prawo.</u>
+          <u xml:id="u-48.6" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Pamiętam jeszcze pytanie dotyczące Hajnowskiego Marszu Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Trzeba przyznać, że rzeczywiście sprawa toczy się strasznie długo, bo dotyczy marszu z 2018 r., ale ostatni akt tego długiego spektaklu to kwiecień 2020 r. Prokuratura Okręgowa w Białymstoku uwzględniła już kolejne zażalenie rzecznika praw obywatelskich na postanowienie o umorzeniu tej sprawy i przekazała sprawę prokuraturze rejonowej do dalszego prowadzenia. Pytaliśmy prokuraturę o stan tego postępowania. Do tej pory nie uzyskaliśmy odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-48.7" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Dziękuję również za wszystkie wzmianki o raportach rzecznika praw obywatelskich. Ja również przywiązuję dużą uwagę do raportu dotyczącego szarej liczby przestępstw motywowanych nienawiścią. I to nie dlatego, że jestem jakoś szczególnie przywiązany do zastosowanej tam metodologii badań, ale raczej przez wzgląd na to, że były to tak naprawdę badania precedensowe. To był prototyp badań nad tzw. szarą liczbą przestępstw motywowanych nienawiścią, czyli tych przestępstw, które nie są zgłaszane. Ja jestem przekonany, że zarówno prokuratura, jak i Policja oraz MSWiA, a tak naprawdę wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że stosunkowo niewielka liczba tego typu przestępstw jest zgłaszana. Wszystkie dane i nie tylko nasze badania pokazują, że to około 5%.</u>
+          <u xml:id="u-48.8" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Trudno winić za to prokuraturę czy policję in gremium, natomiast problem polega na tym... Myślę, że to jest dobre pytanie, które zostało chyba zadane w kierunku przedstawiciela Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Może nawet nie o to, co ministerstwo zrobi z badaniami rzecznika praw obywatelskich, ale może raczej, co zrobi z zaproponowaną w tych badaniach metodologią i czy od tamtej pory opracowało albo jest w trakcie opracowywania mechanizmu badania szarej skali przestępczości motywowanej nienawiścią? Bo tak naprawdę to jest problem. Dotyczyły też rekomendacji wspomnianego już CERD-u, który też wzywa Polskę do tego, żeby przyjęła albo zastosowała jakiś mechanizm badania szarej liczby, ponieważ my jak na razie przerzucamy się statystykami dotyczącymi przestępstw zgłaszanych, a one zawsze będą obarczone wadą szarej liczby i a mimo wszystko nie do końca będą w stanie oddawać rzeczywistą skalę problemu.</u>
+          <u xml:id="u-48.9" who="#NaczelnikWydzialuPrawMigrantowiMniejszosciNarodowychwZespoleRownegoTraktowaniawBiurzeRPOMarcinSosniak">Mam nadzieję, że odpowiedziałem na wszystkie zadane pytania. Jeżeli nie, to jeszcze jestem obecny, więc proszę o przypominanie. Dziękuję za pytania i dziękuję za udzielenie mi głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, panie dyrektorze. Zanim oddam głos panu dyrektorowi Andrzejowi Sosnowskiemu, to jeszcze zgłosił się do zabrania głosu pan poseł Berkowicz. I jeszcze pan Bogdan Kasprowicz, przedstawiciel mniejszości ormiańskiej. Wobec tego najpierw pan poseł, a później pan Bogdan Kasprowicz. Panie pośle, czy słyszymy się?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselKonradBerkowicz">Tak, dziękuję panie przewodniczący, słyszymy się. Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, słyszę pana, może pan kontynuować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselKonradBerkowicz">Ja, szanowni państwo, jestem wolnościowcem, więc dla mnie po prostu nikt nie może ograniczać wolności drugiego człowieka i go krzywdzić, niezależnie od tego, czy robi to z nienawiści, zawiści, czy psychopatycznej satysfakcji. Zatem generalnie wolałbym, żeby prawo po prostu ścigało ludzi, którzy krzywdzą innych ludzi, niezależnie od tego, do jakiej grupy etnicznej czy społecznej należą.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#PoselKonradBerkowicz">Ale skoro jest prawo, które ma ścigać tzw. mowę nienawiści, to rzeczywiście należałoby je stosować możliwie szeroko, to znaczy konsekwentnie wobec wszystkich. Inaczej ono umrze, również umrze w kwestii grup etnicznych. Dlatego ja mam pytanie, skoro mamy ścigać mowę nienawiści, to czy będziemy ścigać na przykład posła Śmiszka za jego słowa o tym, że należy otoczyć kordonem sanitarnym Konfederację, jeżeli pojawi się w Sejmie? To szczuło i źle traktowało ponad milion wyborców. Czy będziemy ścigać panią Lempart, która powiedziała wprost: „Nienawidzę was potwory, zgnijecie w pierdlu, a wasze pomniki spadną”? Czy możemy liczyć na to, że ci ludzie, którzy domagają się ścigania mowy nienawiści wobec grup etnicznych, będą również domagali się konsekwentnego ścigania mowy nienawiści wobec innych grup? Każdy jest człowiekiem, niezależnie od tego, czy jest Ukraińcem, Polakiem, czy konfederatą, czy księdzem, czy pracownikiem cyrku. Każdy jest człowiekiem.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#PoselKonradBerkowicz">Chciałbym, żebyśmy mogli liczyć na to, że również takie słowa pana Śmiszka czy pani Lempart, które ewidentnie są mową nienawiści i pachną faszyzmem, będą konsekwentnie ścigane. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pan Bogdan Kasprowicz, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz">Dobry wieczór. Czy słychać mnie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, słychać, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz">Szanowny panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szanowni państwo. Rozumiem, że jest bardzo późno, więc postaram się króciutko, ale chciałabym poruszyć trzy problemy.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz">Pierwsza rzecz to sprawa języka. Powiedział już kilka słów na ten temat poseł Konfederacji, a ja chciałem dopowiedzieć. Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia Komisji brzmi: informacja dotycząca działań polskiej prokuratury w zakresie ścigania działalności ruchów nacjonalistycznych, w tym posługujących się mową nienawiści wobec mniejszości narodowych i etnicznych. To nic nie mówi, tu nie ma żadnego desygnatu, do kogo to się odnosi? Do nas? Do organizacji mniejszości narodowych? My wszyscy jesteśmy przecież nacjonaliści. Nasza organizacja: Gente Armenus, natione Polonus – nacjonalista polski, ormiańsko-polski nacjonalista. Wszystkie nasze organizacje, tj. związek Ukraińców, związek Niemców, związek Ormian, to są organizacje nacjonalistyczne.</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz">Czy ściganie działalności ruchów nacjonalistycznych oznacza, że nam nie wolno prowadzić działalności? Zgodnie z konstytucją wolno nam. To jaki to jest tytuł do ścigania? W tym posługujących się mową nienawiści. Art. 256 Kodeksu karnego mówi wyraźnie, nie ma tam nic o mowie nienawiści, o propagowaniu nienawiści, namawianiu do nienawiści rasowej, a to jest zupełnie coś innego niż posługiwanie się mową nienawiści. Posługiwanie się mową to jest Orwell, proszę państwa. Więc trzeba zacząć od tego, żeby posługiwać się, przynajmniej w Sejmie w przypadku posługiwania się dokumentami urzędowymi, dokumentami państwa prawa, językiem odpowiadającym rzeczywistości.</u>
+          <u xml:id="u-56.3" who="#PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz">Chciałbym podkreślić, że jestem reprezentantem mniejszości ormiańskiej. Od ponad 650 lat w Polsce jesteśmy. Dla nas zawsze święte było hasło – gente Armenus, natione Polonus. Zarówno polska, jak i ormiańska ojczyzna, zarówno polska, jak i ormiańska kultura, zarówno polski, jak i ormiański język i kościół są naszym dziedzictwem, które będziemy kultywować, w którym trwamy i które kochamy. To jest po prostu nasz nacjonalizm. Poza jednym przypadkiem w 1518 r., kiedy we Lwowie spalono Ormianina Iwaszkę Tychnowicza na stosie za to, że był Ormianinem – od tego czasu Ormianie polscy nigdy nie zetknęli się z żadnymi objawami nienawiści. Zarówno my, Ormianie historyczni, stara emigracja, jak i Ormianie nowej emigracji, którzy przecież od 30 lat handlowali na wszystkich targowiskach w Polsce razem z Ukraińcami, Białorusinami, nie spotykali się... Nigdzie nie było żadnego takiego sygnału, żeby ktoś wyzywał tych Ormian, żeby ich wyganiał, żeby jakąkolwiek czynił im krzywdę. Nie spotkaliśmy się. Mam nadzieję, że nigdy się nie spotkamy. Chciałem to wyraźnie podkreślić.</u>
+          <u xml:id="u-56.4" who="#PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz">Jeżeli jest tak, że na przykład mniejszość ormiańska nie spotyka się z żadnymi objawami nienawiści ze strony innych mniejszości narodowych ani większości narodowej polskiej, to znaczy, że te przypadki, o których mówiła prokuratura, jakichś objawów nienawiści, niechęci, to one leżą gdzie indziej. To nie jest sprawa języka, to jest sprawa jakiegoś innego podłoża, którym należy się zająć, oczywiście, że tak. Ale gdzie indziej to jest niż tylko w mowie. Nie da się tej sprawy załatwić wydaniem jednego przepisu czy pobudzeniem prokuratury, że ma ścigać w większym stopniu albo ściągać posługujących się mową nienawiści, a nie propagowanie nienawiści do innego narodu...</u>
+          <u xml:id="u-56.5" who="#PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz">Chciałem powiedzieć jeszcze króciutko, że jestem specyficzną postacią, nie tylko Ormianinem, ale ja jestem członkiem rodziny Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Byłem współorganizatorem jego pogrzebu po odnalezieniu jego szczątków na „Łączce”. Współpracowałem przy organizacji tego pogrzebu z IPN-em, z ONR-em, z Młodzieżą Wszechpolską, z organizacjami młodzieży kultywującymi pamięć o żołnierzach wyklętych. Nigdy nie spotkałem się z ich strony z żadnym chociażby słowem sprzeciwu, kiedy ja powiedziałem, że matka Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” była grekokatolicką Rusinką i w związku z tym jako rodzina prosimy, żeby podczas pogrzebu odbyła koncelebracja księdza rzymskokatolickiego, księdza grekokatolickiego i prawosławnego. Wielu żołnierzy w oddziałach „Łupaszki” było bowiem prawosławnych. Nigdy się nie spotkałem z niczym takim, a współpracowałem z nimi przy tej okazji. Stwierdziłem, że jest to wspaniała patriotyczna polska młodzież.</u>
+          <u xml:id="u-56.6" who="#PrzedstawicielmniejszosciormianskiejwKomisjiWspolnejRzaduiMniejszosciNarodowychiEtnicznychBogdanStanislawKasprowicz">Współpracowałem również przy okazji organizacji biegów Tropem Wilczym i Rotmistrza Pileckiego. Moja rodzina, Serafińscy w Nowym Wiśniczu, przechowywała Witolda Pileckiego po ucieczce z Oświęcimia do Bochni i Nowego Wiśnicza. Nigdy wśród tych młodych organizatorów nie spotkałem się z jakąś niechęcią wobec jakiejkolwiek nacji, wobec jakiejkolwiek mniejszości narodowej. Myślę, że warto byłoby to powiedzieć na głos. Natomiast wszelkie przejawy, jeżeli takie są, naruszania norm prawnych zawartych w konstytucji i w Kodeksie karnym, z całą bezwzględnością i srogością prawa powinny być ścigane, piętnowane i karane. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Teraz głos oddaję panu dyrektorowi Andrzejowi Sosnowskiemu, który dzisiaj reprezentuje Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, w celu odniesienia się do pytań, które padły właśnie do niego. Proszę państwa, wiele pytań było szczegółowych. Rozumiem, że tam gdzie przedstawiciele rządu nie będą w stanie się do nich odnieść, to odpowiedzą na piśmie, bo tak chyba będzie najlepiej. Proszę bardzo, pan dyrektor Sosnowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Dobry wieczór, panie przewodniczący, dobry wieczór, pani przewodnicząca. Bardzo dziękuję za możliwość odpowiedzi na kwestie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale też, jeżeli można, to proszę głośniej, panie dyrektorze, albo bliżej mikrofonu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAAndrzejSosnowski">…które były podejmowane w kierunku Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ja dokładnie reprezentuję ministra właściwego do spraw wyznań religijnych, mniejszości narodowych i etnicznych. Odpowiadając na pytania, które były kierowane pod adresem między innymi departamentu, który reprezentuję, odpowiem używając języka nienacechowanego pejoratywnie.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAAndrzejSosnowski">Wspomnę tylko, że minister właściwy do spraw wyznań religijnych, mniejszości narodowych i etnicznych, dysponując kwotą dotacji ponad 16 mln zł, rozpatrzył ponad  460 wniosków, które służą między innymi podtrzymaniu tożsamości narodowej i propagowaniu wiedzy o mniejszościach narodowych i etnicznych. Propagowanie polega właśnie między innymi na walce z przejawem tej nienawiści, o której tak często była mowa. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji we współpracy z Komendą Główną Policji prowadzi monitoring przestępstw motywowanych uprzedzeniami. System opiera się na przygotowywaniu przez jednostki terenowe i Komendę Główną Policji comiesięcznych zestawień dotyczących postępowań prowadzonych w sprawach przestępstw z nienawiści.</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAAndrzejSosnowski">Odpowiadając teraz na pytanie pana prezesa Piotra Tymy. Pan prezes podejmował kwestię, która wydarzyła się 8 lipca i dotyczyła między innymi ówczesnego wojewody lubelskiego, obecnie doktora habilitowanego profesora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ministra edukacji i nauki pana Przemysława Czarnka. Pan prezes Tyma otrzymał odpowiedź na ostatnim posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, na której był, a odpowiedzi udzielał między innymi dyrektor Andrzej Rudlicki. Pragnę przypomnieć tylko, że Prokuratura Okręgowa w Zamościu wszczęła śledztwo z art. 133 Kodeksu karnego i ten, do którego także trafiło zawiadomienie ówczesnego wojewody, nie znalazł w wypowiedzi przedstawiciela mniejszości ukraińskiej przesłanek wynikających z art. 55 ustawy o IPN.</u>
+          <u xml:id="u-60.3" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAAndrzejSosnowski">Pragnę przypomnieć osobom, przedstawicielom mniejszości narodowych i etnicznych, którzy nie byli obecni na posiedzeniu uroczystej Komisji z okazji 15-lecia Komisji Wspólnej Rządu, Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz 15-lecia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym 7 października 2020 r, że minister spraw wewnętrznych i administracji pan Mariusz Kamiński w czasie uroczystego  71. posiedzenia zapewnił, że prawo do swobodnego kultywowania swojej tożsamości narodowej, kulturowej czy religijnej jest prawem nienaruszalnym i prawem fundamentalnym. Nasz rząd, rząd państwa polskiego, wspiera i będzie wspierał prawa mniejszości narodowych i etnicznych do realizowania tych fundamentalnych wartości. Pragnę również przypomnieć, że minister spraw wewnętrznych i administracji na jednym z posiedzeń Komisji Wspólnej Mniejszości Narodowych i Etnicznych potępił publicznie wszelkie przejawy wandalizmu, odnosząc się do kwestii, którą podejmowała między innymi poseł Rosa. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji i Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych analizują wszelkie raporty, które są powszechnie dostępne, tworząc między innymi własne raporty.</u>
+          <u xml:id="u-60.4" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAAndrzejSosnowski">Myślę o VII Raporcie ustawowym, dotyczącym sytuacji mniejszości narodowych. Departament zgodnie z ustawą o mniejszościach narodowych będzie inicjował badania, między innymi przygotowując VIII Raport, tzw. VIII Raport ustawowy. Pewnie wykorzysta materiały powszechnie dostępne, a więc też materiały publikowane przez rzecznika praw obywatelskich. Inne przestępstwa monitoruje między innymi Komenda Główna Policji i Departament Analiz i Polityki Migracyjnej.</u>
+          <u xml:id="u-60.5" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAAndrzejSosnowski">To najważniejsze informacje, które mogę przekazać w tej chwili. Jeśli są jeszcze jakieś pytania czy nie udzieliłem w pełni satysfakcjonujących wypowiedzi, to oczywiście przekażemy je na piśmie na ręce pana przewodniczącego i pani przewodniczącej. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze. Teraz oddaję głos pani dyrektor Barbarze Sworobowicz. Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Może ustosunkuję się tak na gorąco do pytania posła Śmiszka i uwagi skierowanej w moją stronę, zarzucającej mi brak humanitaryzmu. Chodzi o to, że podałam udział procentowy przestępstw z kategorii tzw. mowy nienawiści i udział w stosunku do wszystkich przestępstw, które zostały zarejestrowane.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Moja odpowiedź została wywołana pytaniem i stwierdzeniem pana posła, który stwierdził i podał taką informację, że lawinowo wzrosła liczba postępowań karnych z tej kategorii przestępstw. Przytoczyłam te dane, chcąc udowodnić, że takiego lawinowego wzrostu nie zauważono, o czym świadczy stały udział procentowy tej kategorii przestępstw we wszystkich zarejestrowanych przestępstwach w ciągu roku w całej prokuraturze w ogóle w całym kraju. Zapewniam, że prokuratorzy podchodzą w sposób odpowiedzialny do wszystkich przestępstw i do wszystkich postępowań karnych, które prowadzą i mają w swoich referatach, czy to z zakresu tzw. mowy nienawiści, czy dotyczących zwykłej kradzieży. Z takim samym zaangażowaniem starają się robić to jak najlepiej.</u>
+          <u xml:id="u-62.2" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Natomiast jeżeli chodzi o poszczególne pytania. Większość pytań przez państwa zadawanych dotyczy spraw jednostkowych, indywidualnych. Ja oczywiście nie mogę zająć stanowiska wobec jednostkowej sprawy, nie widząc tych kart sprawy. Więcej oczywiście na te pytania nie mogę państwu w sposób rzetelny i bezpośredni odpowiedzieć, ale zachęcam do formułowania pytań pisemnych, już wcześniej też o to podczas poprzedniego spotkania prosiłam. Apelowałam, żeby wstąpić do nas z takim pytaniem, uwagami lub spostrzeżeniami dotyczącymi jakichś wad w postępowaniu, które państwo wychwyciliście. Po naszej stronie zawsze mamy takie instrumenty jak ewentualne zlecenie badania jednostce wyższego rzędu lub też badanie sprawy kompletnej w Prokuraturze Krajowej, w departamencie. I udzielenie wówczas na podstawie badania akt rzetelnej odpowiedzi i informacji dotyczących ewentualnych państwa uwag i spostrzeżeń dotyczących poszczególnych postępowań przygotowawczych.</u>
+          <u xml:id="u-62.3" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Padła również informacja od pani poseł Rosy, która wskazała, że tylko 5% spraw jest zgłaszanych. Wynika to z raportu rzecznika praw obywatelskich. Niestety prokuratura, jak słusznie, za co bardzo dziękuję, zwrócił uwagę przedstawiciel rzecznika praw obywatelskich, nie ma na to wpływu. Prokuratura ściga te przestępstwa, co do których wpływają zawiadomienia do prokuratury bądź materiały przesyłane są przez Policję lub kiedy osoby pokrzywdzone składają zawiadomienia. To inicjuje postępowanie przygotowawcze. Natomiast jeżeli jest szara strefa, która nie zgłasza przestępstw z różnych względów, to już nie jest to rola prokuratury w tym zakresie, ażeby tę sytuację jakoś zmieniać. Rzeczywiście prokurator swoim postępowaniem i ewentualną jakością prowadzenia tego postępowania może zachęcać do składania takich zawiadomień, natomiast to jedynie poprzez własną pracę i właściwe przeprowadzenie postępowania przygotowawczego.</u>
+          <u xml:id="u-62.4" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Jeżeli chodzi o szkolenia, to wszyscy wiemy, jaka jest obecnie sytuacja, która uniemożliwia bezpośrednie szkolenia, ale z tego co mi wiadomo, Krajowa Szkoła Sędziów i Prokuratorów prowadzi takie szkolenia online i każdy z zainteresowanych prokuratorów może odbyć takie szkolenie. Po prostu się zalogować i skorzystać z ostatniej oferty.</u>
+          <u xml:id="u-62.5" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Odnośnie do tego, że nie zostały zmienione wytyczne. Wytyczne są zmieniane wtedy, kiedy są na przykład nowe zmiany legislacyjne przepisów .Wtedy zmiana wytycznych, ewentualnie dostosowanie praktyki do nowych przepisów mają jakiś sens. Nie ma takich zmian, które by implikowały konieczność przeprowadzenia zmian, jeśli chodzi o wytyczne. Oczywiście my poprzez to, że jest monitoring tych spraw w Prokuraturze Krajowej, badamy poszczególne sprawy. Sprawdzamy też, czy rzeczywiście wytyczne z 2014 r. są realizowane w sposób prawidłowy. Jeżeli widzimy, że na przykład są popełniane błędy, które wymagają jakiejś interwencji ze strony Prokuratury Krajowej, wówczas można się ewentualnie zastanowić nad zmianą wytycznych, które eliminowałyby błędy, które powstają. Takiej sytuacji nie dostrzeżono. Oczywiście to jest na bieżąco badane i w sytuacji kiedy taka konieczność zaistnieje, na pewno takie zmiany będą wprowadzane.</u>
+          <u xml:id="u-62.6" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Jeśli chodzi o przestępczość w internecie, tzw. cyberprzestępczość, to w tej chwili zajmują się nią wyspecjalizowane jednostki Policji, jak również w Prokuraturze Krajowej jest specjalny wydział stworzony do walki z tą kategorią przestępstw. Prokuratura już w postępowaniu przygotowawczym oczekuje na określony wynik w postaci ustalenia osoby, która w internecie wykazuje swoją aktywność. Przede wszystkim ustalenie tej osoby i dotarcie do ewentualnego sprawcy. Należy podkreślić, że jest to głównie w zakresie działalności Policji, która ma instrumenty techniczne do ewentualnego ustalania sprawców.</u>
+          <u xml:id="u-62.7" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Wrocław, sprawa pana Międlara, który wypowiada się w internecie. Państwo wybaczą, ale ja nie będę komentować słów zamieszczonych w internecie przez pana Międlara czy jakiegokolwiek innego pana, bo nie od tego jesteśmy jako prokuratorzy. Natomiast oczywiście jesteśmy od tego, żeby te postępowania robić w sposób rzetelny. Jeżeli są jakieś zastrzeżenia, to proszę wystąpić do nas z zapytaniami. Będziemy starali się ustosunkować do nich w jak najbardziej rzetelny sposób.</u>
+          <u xml:id="u-62.8" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Padają tu poszczególne sprawy, jak np. Marsz Żołnierzy Wyklętych czy sprawa pana radnego Mateckiego. Apeluję do państwa o wystąpienie do nas z pisemnym zapytaniem. Dopiero wtedy, po zapoznaniu się z aktami, jesteśmy w stanie odpowiedzieć w sposób odpowiedzialny i rzetelny na zadane pytania.</u>
+          <u xml:id="u-62.9" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Padło jeszcze takie pytanie dotyczące katolików. Czy wobec katolików również liczba tych przestępstw jest rejestrowana? Oczywiście też rejestrujemy. Rzeczywiście nastąpił znaczący wzrost przestępczości – tzw. mowy nienawiści wobec katolików. W 2018 r. zarejestrowano 37 takich postępowań, w 2019 r. – 76, natomiast w 2020 r. jest ich już 118, więc rzeczywiście rejestrujemy znaczący wzrost w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-62.10" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">Wracając do przestępstw internetowych, to w 2020 r. zarejestrowaliśmy 911 zawiadomień o przestępczości w internecie, było 185 odmów wszczęcia, a 726 przeszło do fazy postępowania przygotowawczego.</u>
+          <u xml:id="u-62.11" who="#DyrektorDepartamentuPostepowaniaPrzygotowawczegoPKBarbaraSworobowicz">To chyba wszystko. Udało mi się odpowiedzieć państwu na te bieżące pytania. Natomiast jeśli chodzi o te sprawy jednostkowe i konkretne, to oczywiście jesteśmy otwarci. Udzielimy państwu wszelkich informacji już pisemnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, proszę jednym zdaniem tylko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oczywiście, panie pośle. Pan poseł Eugeniusz Czykwin.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, ja nie mogę przemilczeć i nie zaprotestować przeciwko wypowiedzi przedstawicieli społeczności ormiańskiej, dotyczącej Szendzielarza „Łupaszki”. Szanowny panie, jeżeli pan się zajmuje tą sytuacją, to może pan odwiedzi takie wsie na białostocczyźnie jak Wiluki i Potoka. Z rozkazu tego właśnie dowódcy, którego pan tak wychwalał, zostali tam zabici i spaleni ludzie, między innymi dzieci pani Marii Gierasimczuk – 6-letnia Gienia, 8-letnia Nina i 10-letni Mikołaj. Ona uratowała tylko jedno dziecko. To z rozkazu tego człowieka wsie zostały spalone. Może by się pan powstrzymał przed takimi opiniami, bo przecież była wojna, były rzeczy straszne, ale moim zdaniem uczciwość wymaga, żebyśmy pamiętali. Tym bardziej, że ojciec tych dzieci, jako żołnierz września, był w tym czasie w niewoli niemieckiej, bronił ojczyzny. Wrócił do domu i zastał taką sytuację. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, bardzo serdecznie dziękuję za udział w dyskusji zarówno przedstawicielom organizacji mniejszości narodowych i etnicznych, jak i przedstawicielom Prokuratury Krajowej, panu dyrektorowi, przedstawicielom Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeszcze zanim zamknę dyskusję, muszę zakomunikować, ilu posłów uczestniczyło w dzisiejszym posiedzeniu Komisji, więc proszę o wyświetlenie wyników naszego głosowania. W dzisiejszym posiedzeniu wspólnym Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka uczestniczyło 42 posłów. Zatem zamykam dyskusję i zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..8646695
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-mnexx-00031-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych /nr 31/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych /nr 31/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#MNE">31</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz" role="speaker">
+        <persName>Prezes Towarzystwa Ukraińskiego Grzegorz Kuprianowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelWandaNowicka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Wanda Nowicka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska" role="speaker">
+        <persName>Radca ministra w departamencie MSWiA Małgorzata Milewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaministrawDepartamencieWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAMalgorzataMilewska" role="speaker">
+        <persName>Radca ministra w Departamencie Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych MSWiA Małgorzata Milewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StalydoradcaKomisjiLechNijakowski" role="speaker">
+        <persName>Stały doradca Komisji Lech Nijakowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu MSWiA Andrzej Sosnowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Andrzej Sosnowski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="MNE" role="committee">
+        <orgName>Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..709f9d2
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/mne/201923-sjm-mnexx-00031-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,173 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Otwieram posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Witam serdecznie panów i panie posłanki, przedstawicieli rządu oraz zaproszonych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie informacji ministra spraw wewnętrznych i administracji na temat realizacji postanowień Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 1 lutego 1995 r., a także dyskusję na temat międzynarodowego prawa dotyczącego mniejszości, do której wprowadzi prof. Lech Nijakowski, stały doradca Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów i posłanki oraz gości należy wysyłać pod adres mailowy: kmne@sejm.gov.pl. Jednocześnie informuję, że obecni na sali obrad posłowie i posłanki należący do Komisji mogą głosować przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów. Informuję również, że posłowie potwierdzają swoją obecność na posiedzeniach Komisji, które są prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania oraz wydrukami udziału w głosowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Proszę wszystkich członków i członkinie Komisji o zalogowanie się do systemu. Za chwilę przystąpimy do sprawdzenia kworum. Szanowni państwo, ponieważ mamy już kworum, możemy przystąpić do realizacji porządku dziennego. Nie zamykamy jeszcze głosowania, tylko że nie musimy czekać już na jego wyniki, aby rozpocząć naszą pracę.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Zatem proszę o przedstawienie informacji. Rozumiem, że pan dyrektor Sosnowski będzie tę informację przedstawiał. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Dzień dobry państwu. Szanowna pani przewodnicząca, szanowni państwo posłowie i zaproszeni goście wedle tytułów i godności, mam przyjemność dzisiaj przedstawić informację ministra spraw wewnętrznych i administracji na temat Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 1 lutego 1995 r. Swoją wypowiedź pozwolę sobie podzielić na dwie zasadnicze części. Pierwsza będzie miała charakter historyczny i organizacyjno-porządkujący, a druga część, merytoryczna, zasadnicza, będzie zawierała m.in. parafrazę materiału, który państwu członkom Komisji został przedłożony. W działaniach będzie mnie wspierać dr Małgorzata Milewska, radca ministra w MSWiA, ekspert od spraw międzynarodowych i ekspert od spraw społeczności romskiej.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Na wstępie chciałbym przypomnieć, iż w deklaracji interpretacyjnej, złożonej wraz z dokumentem ratyfikacyjnym, Konwencji ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych i etnicznych Polska oświadczyła, że wobec braku stosownej definicji mniejszości narodowej Rzeczypospolita Polska rozumie mniejszości narodowe jako mniejszości zamieszkałe na terenie Polski, których członkowie są obywatelami polskimi. Jak państwo zapewne dobrze wiedzą, liczba mniejszości narodowych i etnicznych zamieszkujących Polskę została określona w ustawie o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Wracając do kwestii historycznych, poprzednia, trzecia opinia odnośnie do Polski została przyjęta 28 listopada 2013 r. w Strasburgu przez komitet doradczy. Dokument ten powstał na podstawie oceny trzeciego raportu i złożony przez rząd RP. Miała miejsce wizyta studyjna ekspertów komitetu doradczego w Polsce. Procedura winna zostać i została powtórzona w przypadku przedmiotowego, czwartego raportu, jednakże ze względu na sytuację epidemiczną panującą w całej Europie to nie nastąpiło. Nie miało miejsca spotkanie podsumowujące czwarty cykl monitorowania i wdrożenia zaleceń. Wizyta była planowana na połowę 2020 r. Wielokrotnie była przekładana. Niemniej jednak zaproponowano rozwiązanie w formie spotkania online m.in. z przedstawicielami mniejszości narodowych i etnicznych w przeddzień jednego z posiedzeń Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">W dniu 9 kwietnia 2019 r. Polska złożyła czwarty raport. Dokument przedstawiany obecnie obejmuje lata 2012–2016. Zawiera blisko 150 stron. Prezentowane w nim informacje w niektórych tylko przypadkach odsyłają do informacji, które dotyczą sytuacji po 31 grudnia 2016 r. Tak jak powiedziałem, dokument ten, dla zachowania większej transparentności, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przesłało również do konsultacji przedstawicielom mniejszości narodowych i etnicznych w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Część uwag zgłoszonych przez społeczność mniejszości została uwzględniona w treści raportu, natomiast część nie została uwzględniona w przedłożonej formie zestawienia i komentarza.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">W raporcie wskazano, że ustawa jest dokumentem istotnym i potrzebnym, a jej realizacja przyczynia się do podtrzymania i rozwoju tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych oraz zachowania i rozwoju języka regionalnego. W omawianym okresie sytuacja prawna mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym pozostawała stabilna. Jak zauważono w raporcie, kontynuowano proces doskonalenia procedur implementujących przepisy ustawy, aby korzystanie z przysługujących praw przez mniejszości było jak najbardziej ułatwione dla wszystkich zainteresowanych osób.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Tak jak wspomniałem, miała miejsce wizyta monitoringowa przedstawicieli Komitetu Doradczego do spraw Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, w czasie której ten komitet odbył spotkania z reprezentantami mniejszości narodowych i etnicznych. To spotkanie odbyło się w dniach 15–19 lipca 2019 r. Opinia do czwartego raportu została przedstawiona 6 listopada 2019 r. Zgodnie z procedurą Polska przekazała następnie swój komentarz.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Ze sporządzonej przez komitet opinii wynika, że dobrze został oceniony m.in. „Program integracji społeczności romskiej na lata 2014–2020”, który przyniósł widoczne korzyści mniejszości romskiej, zwłaszcza w kontekście edukacji. Nade wszystko zasadniczo zmniejszył się odsetek osób przedwcześnie kończących naukę. Ponadto wymieniony program wywarł pozytywny wpływ na dzieci romskie, m.in. dzięki pracy asystentów edukacji romskiej zatrudnionych w szkołach. Komitet wydał także dobrą opinię na temat poprawy działań państwa na rzecz mniejszości narodowych w innych obszarach. Wypowiedział się również pozytywnie o współpracy z administracją publiczną.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Jednocześnie należy przyznać, że komitet zawarł szereg uwag, komentarzy oraz sugestii, do których Polska szczegółowo się odniosła, przesyłając kompleksowe stanowisko. Wśród zaleceń zawartych m.in. w opinii do czwartego raportu, a wymagających podjęcia niezbędnego działania, komitet wskazał m.in. na potrzebę przyjęcia, wdrożenia i monitorowania oraz regularnego oceniania z udziałem Romów nowego programu integracji społeczności romskiej oraz potępienia na najwyższym szczeblu politycznym wszystkich przejawów nietolerancji i wrogości na tle etnicznym w dyskursie politycznym oraz w mediach. To wynika z kilku zaleceń, o których wspomina opinia.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiAndrzejSosnowski">Należy wskazać, że 21 grudnia 2020 r. Rada Ministrów uchwaliła „Program integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce na lata 2021–2030”. Przewiduje się, że przyczyni się on do poprawy poziomu wykształcenia młodzieży romskiej, a tym samym spełni oczekiwania komitetu doradczego i w znaczący sposób ograniczy złe warunki mieszkaniowe części tej społeczności, niespełniające wymogów bezpieczeństwa oraz odbiegające od przyjętych standardów. Więcej na temat aktualizacji tego punktu i zaleceń komitetu doradczego powie może w kilku zdaniach pani doktor Milewska, która dookreśli moją informację, a później odniosę się do dalszych informacji ministra spraw wewnętrznych i administracji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#RadcaministrawDepartamencieWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMSWiAMalgorzataMilewska">Tak. A czy teraz mnie słychać dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Tak. Teraz dobrze. Proszę mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Czy państwo mnie słyszą?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Proszę mówić, pani doktor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Szanowni państwo, mamy problem techniczny. To dokończę, a później być może pani doktor dopowie. Odnosząc się do drugiego… Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Tak, panie dyrektorze. Słychać pana bardzo dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Dobrze. Odnosząc się do drugiego zagadnienia, należy zauważyć, że na posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP 20 marca 2020 r. minister właściwy do spraw mniejszości narodowych i etnicznych stanowczo potępił wszelkie przypadki wandalizmu wobec grobów i miejsc upamiętnienia mniejszości ukraińskiej, które znajdują się na terenie RP. Ponadto w informacji przekazanej Komisji minister wyraźnie zaznaczył, że podejmuje wszelkie działania mające na celu gwarantowanie praw osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem kaszubskim.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Ponadto, 7 października 2020 r. podczas uroczystego 71. posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych minister spraw wewnętrznych i administracji pan Mariusz Kamiński wyraźnie zapewnił, że prawo do swobodnego kultywowania swojej tożsamości narodowej, kulturowej czy religijnej jest prawem nienaruszalnym i prawem fundamentalnym. Dodał, że nasz rząd, a więc rząd państwa polskiego, wspiera i będzie wspierać prawa mniejszości narodowych i etnicznych do realizowania tych fundamentalnych wartości.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Jednocześnie należy podkreślić, że Polska przykłada szczególną wagę do współpracy z organami Rady Europy zajmującymi się monitorowaniem wdrażania postanowień obowiązujących konwencji, które dotyczą mniejszości narodowych i etnicznych, a podejmowane działania przede wszystkim mają na celu dochowanie najwyższych standardów uczestnictwa w kolejnym cyklu monitorowania.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Czwarty cykl monitoringu konwencji formalnie zakończył się 21 października 2020 r. przyjęciem przez Komitet Ministrów Rady Europy rezolucji o realizacji przez Polskę postanowień konwencji. Tak jak powiedziałem, zakończenie tego cyklu monitoringu otworzyło tym samym piąty cykl, w czasie którego Polska 1 kwietnia 2022 r. ma złożyć sekretarzowi generalnemu Rady Europy kolejny raport z realizacji przez RP postanowień konwencji. Procedura zostanie powtórzona. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze. Czy pani doktor spróbuje teraz zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Pewnie nie słyszymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Czekamy teraz. Może teraz będziemy się słyszeć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Słyszymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Czy mogę teraz dopowiedzieć kilka zdań?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Tak. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Generalnie chyba trzeba zacząć od tego, że opinie komitetu doradczego, przynajmniej w ostatnich latach, biorąc pod uwagę to, że Romowie rzeczywiście stali się bardzo ważnym elementem polityki międzynarodowej, zwłaszcza organizacji międzynarodowych… Wydaje mi się, oceniając raporty innych krajów, że chyba Polska wypadła całkiem nieźle, jeżeli chodzi o działania na rzecz Romów. Wydaje mi się, że po tej opinii to widać, tzn. komitet doradczy generalnie dobrze ocenił program i jakieś jego osiągnięcia, w tym oczywiście edukacyjne, bo są najważniejsze. Jakoś je tam widać.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Zwracają nam państwo uwagę – mam na myśli komitet doradczy – na kilka ważnych kwestii, które na szczęście, ale też nie bez powodu pojawiły się już w nowym programie. Mamy jednak naprawdę dobrą współpracę z Radą Europy, ze wszystkimi jej agendami. Przełożyło się to na to, co się znalazło w programie. Komitet doradczy zwraca uwagę w ogóle na edukację i w tym kontekście przede wszystkim na asystentów edukacji romskiej. Polska na pewno należy do czołówki europejskiej, bo od dawna mamy sformalizowany ten zawód i jednak sieć wielu osób pracujących od wielu lat.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Zatrudnienie asystentów utrzymuje się mniej więcej na poziomie 90 osób. To są osoby, które pracują właściwie już kilkanaście lat, więc to są osoby i doświadczone, i też takie, które się w pracy sprawdziły. Nie oznacza to, że chcemy na tym poprzestać, bo między tymi jednak niewątpliwymi sukcesami widzimy też konieczność zwiększenia liczby asystentów. W nowym programie założyliśmy zwiększenie zatrudnienia do około 115 osób. Warto też zaznaczyć, że w przeciwieństwie do innych krajów 80% asystentów edukacji romskiej zatrudnionych jest na podstawie stałej umowy o pracę. Na początku, czyli 20 lat temu, można było zaobserwować proceder, że oni są tam zatrudniani na chwilę, do końca roku, potem od września. Różne dziwne rzeczy się zdarzały. To wszystko uporządkowano i właściwie można powiedzieć, że system funkcjonuje dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Tym, na co zwraca uwagę komitet doradczy, jest oczywiście fakt, że młodzież na poziomie szkół ponadpodstawowych nie jest reprezentowana na odpowiednim poziomie w szkołach średnich. Z tym też się będziemy próbowali zmierzyć w nowym programie. To będzie właściwie taka rzecz, na którą położymy największy nacisk. Oczywiście do tego też będą nam służyli asystenci. Zwracam uwagę, że w ramach programu są realizowane zalecenia komitetu doradczego, ale przy rezolucji Rady Europy, związane z edukacją ponadpodstawową i z pewnym szczególnym wsparciem asystentów. W związku z tym asystenci stają się grupą szczególnego wsparcia w nowym programie, co wprost odpowiada rekomendacjom komitetu doradczego. Nie chcę użyć słowa, że będziemy ich rozpieszczać, ale z braku lepszego pozostanę przy tym. Rzeczywiście skupimy się bardzo na szkoleniach, na wyrównaniu poziomu przeszkolenia tych osób. Wprowadziliśmy taką zasadę, że pełnomocnicy wojewodów mają obowiązek dwa razy w roku spotykać się z asystentami edukacji romskiej, co jednak wzmocni trochę wymianę informacji i dialog na poziomie lokalnym czy regionalnym między przedstawicielami administracji publicznej a asystentami, którzy są tak naprawdę najlepszym nośnikiem zmian w tym środowisku.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Tym, co zwraca uwagę w opinii komitetu doradczego, a później w rekomendacji Rady Europy, jest to, że troszkę się zmienił stosunek do zbierania danych dotyczących Romów. Kilkanaście lat temu był to raczej temat nie tyle niedotykany, co generalnie protestowano przeciwko temu, oczywiście z powodu doświadczeń historycznych, choć warto zaznaczyć, że to nie były polskie doświadczenia historyczne. Natomiast dzisiaj już wiadomo i dobrze, że mówią o tym instytucje międzynarodowe, że jednak trzeba zbierać dane dotyczące Romów, żeby być w stanie określić, czy jakikolwiek postęp się dokonał czy nie dokonał, jeżeli chodzi o krajowe strategie integracji Romów.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Zbieramy takie dane w nowym programie. W związku z naszą współpracą z Radą Europy opracowaliśmy trochę inny formularz wnioskowania, który bardzo starannie zbiera dane statystyczne. Są one oczywiście szacunkowe ze względu na to, że nie można zbierać danych o pochodzeniu etnicznym – i słusznie. Natomiast te dane szacunkowe będą nam tworzyły obraz społeczności lokalnej, zawierający bardzo podstawowe informacje, tzn. ilu jest Romów na terenie danej gminy, ilu jest zatrudnionych asystentów, ilu nauczycieli, ile jest dzieci w przedszkolu, ile w podstawówce, ile w szkole średniej i ilu mamy studentów. Do tej pory tego systematycznie nie monitorowano. To nam też posłuży do naszych kolejnych działań, tzn. do tego, co robimy od wielu lat, czyli systemu stypendialnego dla uczniów szkół ponadpodstawowych i studentów.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Wydaje mi się, że konstrukcja tego programu odpowiada temu, co zostało zawarte w opinii komitetu doradczego i w rezolucji, więc wygląda to naprawdę nieźle. Dziękuję. Może będą jakieś…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nikt się nie zgłasza.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">O, widzę. Pan poseł Galla, tak? Panie przewodniczący, bardzo proszę. Nie słychać. Proszę włączyć mikrofon, panie pośle. Nie słychać. Znowu ta sama historia. O, już słychać.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Poseł Ryszard Galla (niez.):</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, co do prac nad poszczególnymi raportami chciałbym dwa zdania jednak przedstawić.</u>
+          <u xml:id="u-17.4" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Przede wszystkim muszę powiedzieć, że każdy z raportów, także i ten czwarty, który mamy prawdopodobnie za sobą, to jest ten moment, kiedy rzeczywiście można dokonać reasumpcji funkcjonowania mniejszości narodowych i etnicznych. Czasami też i zebrania pewnych uwag pojawiających ze strony mniejszości, które są w jakiś sposób wyjaśniane, i to też ze strony rządowej. Patrzę w kierunku pana dyrektora Sosnowskiego. No, jest pewna reakcja i jest pewna realizacja. Nie ukrywam, że z pozycji kilku raportów, w przypadku których miałem już przyjemność uczestniczyć w ocenie, widać bardzo wyraźnie duży postęp. Niemniej jednak trzeba też przyznać, że w ostatnim okresie mamy pewien deficyt.</u>
+          <u xml:id="u-17.5" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Jak bowiem widzimy, raport był przedstawiony w 2019 r., czyli jeszcze przed pandemią, ale powiedziałbym, że to już był termin dosyć opóźniony. Rzeczywiście Komisja zbierała się chyba kilka razy, debatując nad raportem. Zastanawialiśmy się nad tym, czy on już jest przyjęty przez rząd, czy też jeszcze nie jest przyjęty. Dzisiaj słyszymy, że tak naprawdę zamykamy pracę nad czwartym raportem. Mam jednak rozumieć, panie dyrektorze, że mamy jeszcze jakby do wykonania jedno zadanie? Nie wiem jednak, czy to jest też posiedzenie wspólne. Mam rozumieć, że ono będzie prawdopodobnie w tym roku online i jednak jeszcze ten czwarty raport będzie podsumowany? Jeśli się mylę, to prosiłbym, by mnie sprostować. I przystępujemy jakby do pracy nad piątym raportem.</u>
+          <u xml:id="u-17.6" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Mam więc pytania. Po pierwsze, czy rzeczywiście jeszcze mamy coś do wykonania w stosunku do czwartego raportu? Jak wygląda kalendarz prac nad piątym raportem? Czy on też już jest w tej chwili na tyle przedstawiony, żebyśmy mogli po prostu wiedzieć, jak będzie wyglądał cykl prac?</u>
+          <u xml:id="u-17.7" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie przewodniczący. Do głosu zgłosił się również przewodniczący Kuprianowicz. Bardzo proszę, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz">Szanowna pani przewodnicząca, panie posłanki i panowie posłowie, szanowni państwo, chciałbym przede wszystkim podkreślić, że konwencja ramowa jest dokumentem, ważnym aktem prawnym, jeśli mówimy o funkcjonowaniu mniejszości narodowych w Polsce. Jak i zresztą w Europie, ponieważ jest to odniesienie się do pewnych norm obowiązujących w całej Europie. Stąd też każdorazowy proces budowania raportu, a potem monitoringu ze strony Rady Europy czy komitetu ekspertów jest bardzo istotny, pozwala na spojrzenie z nieco szerszej perspektywy na sytuację mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz">Nie chciałbym w tym momencie wchodzić w szczegóły, bo oczywiście można byłoby przecież odnieść się do bardzo różnych kwestii, o których już wielokrotnie rozmawialiśmy. Chciałbym jednak ograniczyć się tylko do takiej ogólnej uwagi, że już sam proces budowania raportu… Wydaje się, że bardzo ważne jest to, aby w większym stopniu zaangażować w ten proces przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych czy posłuchać ich głosów, ponieważ ten raport dotyczy przecież realizacji praw mniejszości. Kto więc lepiej niż mniejszości odczuwa to, na ile realnie może z tych praw korzystać, na ile regulacje prawne pozwalają na praktyczne korzystanie z tych zapisów? Musimy pamiętać o tym, że z jednej strony mamy przepisy prawne, a z drugiej strony praktyczną ich realizację. W opinii przygotowywanej potem po raportach zwraca się uwagę nie tylko na regulacje prawne, ale także na praktyczne ich wykorzystanie, na ile one spełniają tę rolę, którą w założeniu powinny spełniać.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz">Chciałbym więc przyłączyć się do głosu pana posła Ryszarda Galli z prośbą o wskazanie, jaka będzie procedura przygotowania kolejnego, piątego już raportu. Z drugiej strony jednak chciałbym też odwołać się do tego, co znalazło się w informacji przekazanej przez ministerstwo. Wspomniano o tym, że komitet w swojej opinii zawarł szereg uwag, komentarzy oraz sugestii. Myślę, że tutaj jest sama istota. Właśnie kwestie szczegółowe są istotne, bo możemy mówić o pewnej ogólnej sytuacji. Warto natomiast przyjrzeć się kwestiom szczegółowym. Ogólna uwaga i refleksja: ważne jest, abyśmy starali się realizować ducha konwencji ramowej, a nie tylko literalnie sprawdzać, czy są przestrzegane jej poszczególne zapisy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie przewodniczący. Czy mamy kogoś? Jeśli na razie jeszcze nikt się nie zgłosił, to pozwolę sobie udzielić głosu.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Proszę państwa, sięgnęłam do uwag komitetu ramowego. Powiem, że tych uwag pod adresem realizacji konwencji jest bardzo dużo. Oczywiście jest i to, o czym była mowa, że komitet docenia pewne osiągnięcia, które niewątpliwie są. Tym niemniej dostrzega też – powiedziałabym – bardzo dużo problemów. Jest to dość gruby dokument. Nie zamierzam go w całości prezentować. Natomiast mogę powiedzieć ze swojej strony, że jeżeli ktoś z państwa byłby zainteresowany tym, by ten dokument otrzymać, to w imieniu Komisji deklaruję taką gotowość, więc proszę się zgłosić. Tam są kwestie szczegółowe.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Co istotne, może poruszę kilka tematów, które nie zostały przedstawione w sprawozdaniu rządu. Po pierwsze to jest niewątpliwie kwestia śląska. Mianowicie komitet rzeczywiście bardzo dużo miejsca poświęcił Śląskowi, zarówno jeśli chodzi o kwestie językowe, jak i ubolewał bardzo nad tym, że mimo kilkakrotnych prób nie udało się doprowadzić do uznania mniejszości śląskiej. Te argumenty, które są przez rząd prezentowane, komitetu nie przekonują. Komitet twierdzi, że jednak jest to sprzeczne z konwencją. Przykładowo w pkt 26 zwraca uwagę władz na to, że ustalenie zamkniętej listy mniejszości narodowych objętych ochroną wynikającą z konwencji ramowej nie jest zgodne z prawem indywidualnego, wolnego samookreślenia się.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Po pierwsze jest to więc kwestia tożsamości, a po drugie to jest kwestia języka – z jednej strony języka śląskiego, z drugiej strony języka wilamowskiego. Komitet wzywa, żeby jednak te kwestie zostały rozstrzygnięte. Zwraca uwagę na to, że ze strony rządu nie ma – że tak powiem – odpowiedzi czy reakcji, czy właściwie, jak można powiedzieć, decyzji w tych sprawach, bo też to nie są świeże sprawy. Jak państwo z ministerstwa, pan dyrektor i pani doktor pewnie doskonale wiedzą, to się ciągnie już od paru lat, prawda? Te kwestie są zawieszone w próżni. Decyzje ze strony rządu nie są podejmowane, a ludzie czekają. Powiem w ten sposób.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Została też podjęta kwestia spisu powszechnego z 2011 r., którego wyniki, nie wiedzieć czemu, zostały opublikowane dopiero w 2015 r. Chodzi o to, że były pewne nieprawidłowości, jeśli chodzi właśnie o uznanie kwestii mniejszościowych, kto i jak do jakiej tożsamości może się przyznawać czy uznawać ją za swoją. To nie znalazło swojego, że tak powiem, odpowiedniego podejścia. Powiem, że komitet jest bardzo dobrze poinformowany o tym, co się u nas dzieje. Wie doskonale, że jesteśmy w trakcie kolejnego spisu powszechnego. Liczy na to, że tym razem wyniki będą bardziej wiarygodne, że lepsze są procedury. Tym niemniej, jak wiemy, bo dyskutowaliśmy o tym na poprzednim posiedzeniu Komisji poświęconym spisowi powszechnemu, przede wszystkim jest kwestia ludności śląskiej, która najwyżej zasługuje na dostrzeżenie w kategorii „inne”. Jest to czymś, z czym nie tylko Ślązacy się nie godzą, ale przede wszystkim jest to sprzeczne ze standardami Rady Europy w zakresie uznania praw mniejszości narodowej.</u>
+          <u xml:id="u-19.5" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Jakie są tu jeszcze kwestie? Jak mówię, będę oczywiście odsyłała do szczegółów tego raportu. Jest jeszcze jedna sprawa. O co apeluje komitet? Mianowicie wraz z pełnomocnikiem do spraw równego traktowania zachęca do przyjęcia krajowego programu działań na rzecz równego traktowania, z tym że mamy tu oczywiście jakiś głębszy problem. O ile się orientuję, w tej chwili ten urząd, jeżeli jeszcze istnieje – powiedziałabym – w jakiejś formie przetrwalnikowej, to chyba w ogóle nie funkcjonuje. Formułuję więc to, panie dyrektorze, w formie pytania. Czy jest jakakolwiek współpraca? Co w ogóle z tym urzędem? Czy jest ten urząd? Co robi w zakresie nas interesującym? Czy w ogóle jest jakakolwiek współpraca w zakresie równego traktowania mniejszości?</u>
+          <u xml:id="u-19.6" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Komitet poruszył też sprawy finansowe. Jak mówię, tego jest dużo, ale m.in. komitet doradczy ponownie wzywa władze w pkt 66 do udoskonalenia systemu wsparcia MSWiA na rzecz kultury mniejszości, aby organizacje mniejszości mogły składać wnioski w sprawie wieloletnich projektów i miały dostęp do zrównoważonego finansowania podstawowego. Zatem to też te kwestie, które są podnoszone przez przedstawicieli mniejszości mówiących na temat jednorocznych projektów itd. A szczególnie teraz, w okresie pandemii, jeszcze bardziej utrudnione jest zdobycie funduszy. Dążenie do tego, żeby wsparcie finansowe na działalność organizacji było systemowe i bardziej długofalowe, jest bardzo zasadne. Chciałabym też posłuchać, co pan dyrektor w tej sprawie ma do powiedzenia. Wiem, że pracujecie w projektach rocznych, ale są różne formy. Myślę też, że warto zwrócić uwagę na ten problem, bo podnosi go Rada Europy. Są to więc sprawy niezałatwione. Są to sprawy do załatwienia, bo nie ma żadnego powodu, żeby jakoś nie poprawiać mechanizmów wyrównywania szans także w zakresie uzyskiwania środków finansowych.</u>
+          <u xml:id="u-19.7" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Może już tak zupełnie na zakończenie, bo wszystkiego oczywiście nie powiem, miałabym prośbę już przy kolejnym raporcie. Na razie dopiero ten się ukazał, to parę… Na razie słyszę samą siebie ponownie, co mnie bardzo dziwi i wcale nie cieszy. Niektórzy lubią słuchać swojego głosu, ale ja do nich akurat nie należę. Mianowicie proszę jednak o to, żeby praca w naszej Komisji, kiedy rząd sprawozdaje się właśnie z realizacji międzynarodowych zobowiązań i standardów…</u>
+          <u xml:id="u-19.8" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Chciałabym, żeby większa informacja docierała do nas, do Komisji, bo ten materiał na moją prośbę został dostarczony. Natomiast tak co do zasady w sprawozdaniu, które przedstawił pan dyrektor, w zasadzie mamy troszkę – powiedziałabym – propagandę sukcesu, że jest w zasadzie dobrze. Może nie jest doskonale, można to zmienić, ale co do zasady jest dobrze. Raczej prosiłabym o odwrócenie tej logiki, by mówić też o problemach, bo członkowie i członkinie sejmowej Komisji powinni tę informację również od rządu otrzymywać. Jak wiemy, zobowiązania międzynarodowe są nadrzędne, a w każdym razie bardzo ważne, jeżeli chodzi o realizację prawa krajowego.</u>
+          <u xml:id="u-19.9" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Jeszcze pytanie. To jest kompletny drobiazg, ale właśnie szukałam tych dokumentów, żeby się z nimi zapoznać od strony Rady Europy. Zdziwiło mnie to, że raport czy sprawozdanie rządu było tam tylko w dwóch wersjach językowych – angielskiej i francuskiej. Natomiast jeśli chodzi o uwagi komitetu doradczego pod adresem Polski, to były w wersjach angielskiej, francuskiej i polskiej. Zastanawiam się, dlaczego rząd polski nie opublikował swojego własnego raportu w wersji polskiej. Jak mówię, jest to drobiazg, ale dość interesujący.</u>
+          <u xml:id="u-19.10" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Na tym poprzestanę. Teraz wracam do swojej funkcji przewodniczącej. Czy ktoś z państwa uczestników naszego posiedzenia chciałby jeszcze zadać pytanie, zanim oddamy głos panu dyrektorowi do studia? Nikt się nie zgłasza. Zatem, panie dyrektorze, bardzo proszę w takim razie o odniesienie się do zgłoszonych uwag i pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Będę odpowiadać w kolegium z dr Małgorzatą Milewską, która jest, jak powiedziałem, naszym ekspertem do spraw międzynarodowych i bardziej orientuje się w tych sprawach.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Odpowiadając panu posłowi Galli, jak wygląda sytuacja z raportem, tak jak powiedziałem, teraz będzie kurtuazyjna wizyta komitetu. Zaproponowaliśmy ją, aby właśnie rozmawiać, ewentualnie nawet i o formie piątego raportu. Oczywiście myślę tutaj o wizycie online. Zgodnie z ustaleniami współprzewodniczących Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych ma się ona odbyć z samymi członkami społeczności mniejszościowych, a zazwyczaj są to spotkania wtorkowe, w których nie uczestniczymy jako strona rządowa. Prosimy również komitet o to, żeby był obecny na jednym z posiedzeń komisji wspólnej. To będzie forma przedyskutowania polityki dobrych praktyk.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Co do piątego raportu, to przyznajemy, że jeszcze nie mamy koncepcji opracowania wizji piątego raportu. Wiemy, że mamy go przedstawić 1 kwietnia 2022 r., natomiast nie mamy tej wizji. Wynika to z tego, że pracujemy nad koncepcją ósmego raportu ustawowego. Zakładaliśmy, że właśnie te rozmowy czy też burza mózgów, która prowadzi do ósmego raportu, stanie się podłożem do wypracowania koncepcji piątego raportu. Tak myślimy.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Kwestia dotycząca etnolektu śląskiego i uznania śląskiej mniejszości etnicznej. Tak jak pani przewodnicząca wspomniała, jest to temat, który staje się przedmiotem dyskusji. Jak państwo też wiedzą, art. 2 ust. 2 ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym enumeratywnie wymienia mniejszości, a ust. 1 wskazuje na to, jakie warunki muszą być spełnione. Między innymi stuletni okres aktywności na terenie Rzeczypospolitej. Poprzednio było posiedzenie Komisji dotyczące ewentualnego uznania mniejszości greckiej, więc ten katalog nie jest do końca zamknięty, aczkolwiek enumeratywnie ustawodawca wymienia te mniejszości. Trzecia opinia do raportu wskazywała m.in. na to, że komitet doradczy zauważył, że na Śląsku współistnieją różne odmiany śląskiego języka mówionego. Komitet doradczy wyraził się w trzeciej opinii, że poczyniono pewne wysiłki w kierunku jego standaryzacji. Czwarty raport i opinia także wspominają o etnolekcie śląskim w tych punktach, które pani przewodnicząca wspomniała, m.in. w pkt 27 i 29. Wspomina zarówno o uznaniu Ślązaków za mniejszość, jak i etnolektu śląskiego za język. W innym punkcie z kolei wprowadza alternatywę, tj. w pkt 29, uznania mniejszości etnicznej lub uznania etnolektu śląskiego za język regionalny. Wskazuje m.in. kwestie polityczne i zachęca do bardziej pragmatycznego podejścia do sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-20.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">My ten pragmatyzm czytamy jako podejście językoznawców, którzy mają co najmniej różny stosunek do etnolektu śląskiego. Wielu językoznawców uznaje etnolekt śląski za gwarę języka polskiego. Oczywiście przyznajemy, że są też specjaliści językoznawcy, którzy mają nieco odmienny pogląd. Dysponujemy opinią Rady Języka Polskiego, która uznaje etnolekt śląski za gwarę czy też jeden z czterech dialektów języka polskiego. Tym pragmatycznym podejściem dla nas są właśnie opinie językoznawców. Trzecia opinia wspominała m.in. o procesie standaryzacji. Informowaliśmy, że trwa proces standaryzacji, czyli tworzenia języka, gwary śląskiej, szerzej – etnolektu śląskiego. Jest kilka czy kilkanaście tomów, z tego co pamiętam, do litery „k”. Proces standaryzacji, a więc tzw. poliwalencji języka, czyli samozwrotności, a więc wykorzystania języka w różnych sytuacjach społecznych, jest jeszcze ograniczony, dlatego mówimy o dialekcie śląskim.</u>
+          <u xml:id="u-20.5" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Odnosząc się do kwestii pełnomocnika do spraw równego traktowania, 5 marca 2020 r. na funkcję pełnomocnika rządu do spraw równego traktowania została powołana pani minister Anna Schmidt. Jest zawsze zapraszana na spotkania i posiedzenia Komisji Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Z tego co pamiętam, ostatnio 13 stycznia był przedstawiciel pełnomocnika do spraw równego traktowania, czyli pani dyrektor. Jesteśmy w stałym kontakcie z panią pełnomocnik, która wyraża zainteresowanie sprawami mniejszości narodowych. Jest też w stałym kontakcie z ministrem Pobożym. Mamy nadzieję, że będzie mogła dysponować czasem i być osobiście lub też online na spotkaniach i posiedzeniach komisji wspólnej.</u>
+          <u xml:id="u-20.6" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Wieloletnie finansowanie. Na to pytanie mamy odpowiedź, o czym wspominała też pani przewodnicząca. Tak, to jest cykl budżetowy. Kwestia ta stanęła również w tzw. raporcie czy też bilansie otwarcia. Wspominaliśmy o tym i udzielaliśmy odpowiedzi, że jest to niestety związane z polityką ministra finansów i polityką budżetową. Tutaj nie możemy wiele zrobić, mówiąc kolokwialnie.</u>
+          <u xml:id="u-20.7" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Jeśli chodzi o opinię do czwartego raportu, sekretariat sejmowej Komisji prosił nas o przysłanie opinii. Ona jest dostępna na naszej stronie, tylko my obecnie dysponujemy – w cudzysłowie – dwiema stronami internetowymi, czyli starą stroną i nową. Jest proces migracji danych do nowej strony internetowej. To prawda, że troszkę długi. Natomiast na starej stronie jest opinia. Jest także w języku polskim. Tylko że to nasza wina, do czego się przyznajemy.</u>
+          <u xml:id="u-20.8" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Czy to jest propaganda sukcesu? Oczywiście to jest kwestia subiektywnego spojrzenia na sprawę. Odnieśliśmy się do tych kwestii i zaleceń, które dotyczą natychmiastowego działania, czyli dokonaliśmy pewnej gradacji powinności. Dlatego wskazaliśmy na pewne rzeczy, które nam się udało zrobić, czyli m.in. „Program integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce na lata 2021–2030”. Oczywiście nie unikamy trudnych – w cudzysłowie – pytań i trudnych kwestii. Chodzi m.in. o sprawy związane z oświatą. Tak jak było też mówione na posiedzeniu sejmowej Komisji w obecności przedstawiciela ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, tę kwestię pragniemy podjąć, chociażby poprzez grupę roboczą do spraw oświaty i wychowania. Inne trudne kwestie i zagadnienia, które oczywiście są do rozwiązania, będziemy się starali rozwiązać.</u>
+          <u xml:id="u-20.9" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Dookreśli i dopowie pewne elementy pani doktor. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Odnosząc się do tego, co powiedział pan poseł Galla, czwarty cykl monitoringowy jest zamknięty w sensie formalnym, ale to wynika z procedury Rady Europy. To oczywiście nie oznacza, że zapominamy o wszystkim, tylko jakby rezolucja Rady Europy zamyka formalnie czwarty cykl, a otwiera piąty. Pan dyrektor wspomniał o wizycie. Nawet nie bardzo wiadomo, jak ją nazwać, bo ona ma charakter kurtuazyjny w tym sensie, że nie jest obowiązkowa dla cyklu monitoringowego. Natomiast, tak jak wspomniałam, naprawdę dobrze współpracujemy z Radą Europy. Chodzi nam o to, żeby przedyskutować właśnie też te słabe punkty, które się oczywiście pojawiły. Komitet doradczy nie jest też od tego, żeby wystawiać wyłącznie laurki, więc to spotkanie będzie poświęcone właśnie takiej roboczej debacie na temat tego, co jesteśmy w stanie zrobić, przyspieszyć i usprawnić.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Jeżeli chodzi o kalendarium, to właściwie, tak jak powiedział dyrektor, na razie mamy jedną datę. Za rok musimy złożyć kolejny, piąty raport. Oczywiście postaramy się zrobić to tak, żeby jednak był on trochę bardziej przyjazny czytelnikowi. Trzeba jednak spróbować ująć to jeśli nie syntetycznie, to w większym stopniu tabelarycznie, bo to wtedy jest znacznie bardziej czytelne dla Rady Europy. Oczywiście mniejszości będą zaangażowane w proces tworzenia tego raportu. Chciałabym powiedzieć, że jak zawsze, ale być może trzeba to zrobić w trochę większym stopniu albo trochę inaczej, żebyśmy byli w stanie uwzględnić jak najwięcej państwa uwag.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Przy okazji powiem, że z pełnomocnikiem do spraw równego traktowania jesteśmy w roboczym kontakcie, bo i on opiniował nasz program. Rzeczywiście doszło do takiej bardzo roboczej współpracy. Część rzeczy związanych ze społecznością romską znalazła się w krajowym programie równego traktowania. Jesteśmy więc w kontakcie.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Jeżeli chodzi o uwagi dotyczące trwałości finansowania, to wydaje mi się, że wynika to z tego, że są różne praktyki w państwach Rady Europy. W związku z tym komitet doradczy obawia się, że jeżeli to jest cykl roczny, to pewne zadania ważne dla mniejszości mogą nie znaleźć kontynuacji w kolejnych latach. Tymczasem u nas w praktyce tak jednak nie jest. Jak wszyscy wiemy, te wszystkie najważniejsze dla państwa imprezy czy wydarzenia są finansowane. Na to zwracaliśmy uwagę komitetowi doradczemu. Naprawdę nie ma powodu obawiać się o trwałość pewnych zadań, jeżeli rok do roku realizujemy zadania. Dawaliśmy przykłady, że jest to dwudziesty któryś tam festiwal czegoś albo kogoś. Wynikałoby więc z tego, że oni się po prostu obawiają, że cykl budżetu rocznego od stycznia do grudnia eliminuje kontynuowanie pewnych projektów.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Teraz à propos dokumentów na stronie, rzeczywiście mamy taki kłopot, że na naszej stronie archiwalnej są wszystkie dokumenty związane z czwartym cyklem monitoringowym poza jednym, tzn. poza ostatnim, czyli rezolucją komitetu ministrów. Ta strona stała się już bowiem archiwalna w momencie, kiedy dostaliśmy oficjalne tłumaczenie tego dokumentu, a rzeczywiście te dane dopiero migrujemy i to trochę potrwa. Natomiast na starej stronie właściwie znajdą państwo wszystkie dokumenty. Rzeczywiście pani słusznie na to zwróciła uwagę, co mi dopiero uświadomiło być może nasze niedopatrzenie w tym sensie, że Rada Europy nawet nie poprosiła nas o polską wersję. Tylko o to, żebyśmy jednocześnie umieścili polską wersję na polskich stronach, a oni na swoich stronach wersję angielską. Przyznam, że nie pomyślałam po prostu o tym, że tam można było też wersję polską umieścić, ale to jest do szybkiego nadrobienia, jeżeli chodzi o Radę Europy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję. Chciałabym jeszcze dopytać, bowiem efektem tego całego procesu monitoringu jest też rezolucja Komitetu Ministrów Rady Europy przyjęta w październiku 2020 r., czyli bardzo świeża, która konsumuje ten raport i uwagi. Oczywiście zakładam, że jest ona do zrealizowania przez rząd. Czy są tu jakieś ramy czasowe? Kiedy ta rezolucja powinna być przez stronę polską zrealizowana? Jak wygląda to od strony formalnej?</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Akurat też dobrze znam system Rady Europy oraz rozmaitych instrumentów i mechanizmów prawno-człowieczych. Wiadomo, że tam się nic nie kończy, tak jak pani zresztą chyba słusznie powiedziała. Ten proces oczywiście cały czas trwa, dopóki nie będzie zadowalającego efektu w postaci realizacji tych zaleceń, które są. Chciałabym się więc dowiedzieć, kiedy w takim razie można się spodziewać, że rząd polski przymierzy się do tej rezolucji? Nie tylko po to, by mniejszości narodowe i etniczne w Polsce, że tak powiem, miały lepszą sytuację, ale również, byśmy na posiedzeniu Komisji mogli wysłuchać właśnie tego, w jaki sposób rząd polski tę rezolucję zrealizował. To jest moje pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Jeszcze do głosu ponownie zgłosił się pan przewodniczący Kuprianowicz, więc wysłuchajmy pana przewodniczącego. Potem poproszę o odniesienie się do tych zagadnień.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz">Szanowni państwo, nie chciałem wchodzić w kwestie szczegółowe, tak jak mówiłem w swoim pierwszym wystąpieniu, natomiast jeżeli pewne tematy zostały wywołane, to czuję się zobligowany do wypowiedzi na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz">Padło pytanie o pełnomocnika rządu do spraw równego traktowania. Niestety nasze doświadczenie jako mniejszości jest takie, że po nominacji otrzymaliśmy pismo od nowego pełnomocnika rządu do spraw równego traktowania z propozycją współpracy, natomiast faktycznie od tamtego czasu nie odczuwamy jako mniejszości, a przynajmniej ja takich doświadczeń nie mam, aby działania takie były podjęte. Kierowaliśmy pewne dokumenty do pełnomocnika i na to nie mieliśmy żadnego odzewu. Mam też informacje od niektórych przedstawicieli mniejszości, że zwracali się z pewnymi kwestiami, ale nie dotarły do mnie informacje, aby takie działania były podjęte. Stąd też jest kwestia, w jaki sposób można byłoby spowodować, aby rzeczywiście kwestie mniejszości narodowych i etnicznych znalazły się w kręgu zainteresowania pani pełnomocnik. Oczywiście rozumiem, że są takie kontakty z ministerstwem, natomiast ja przynajmniej nie wiem o kontaktach utrzymywanych z samymi zainteresowanymi, czyli właśnie z mniejszościami.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz">Druga sprawa to kwestia projektów wieloletnich, która od wielu lat jest podnoszona, a została także odnotowana przez komitet doradczy. Nasze stanowisko jest odmienne od stanowiska ministerstwa. Sądzimy, że system grantów jednorocznych nie jest systemem, który zapewnia normalne funkcjonowanie kultury mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym. Jak wielokrotnie już podnosiliśmy, stoimy na stanowisku, że powinien istnieć system instytucji kultury mniejszości narodowych i etnicznych. Takiego systemu nie ma. Wielokrotnie zwracałem już uwagę na to, że właściwie sfera kultury mniejszości jest wyjątkowym obszarem w Polsce, gdyż inne sfery kultury w tym momencie są zinstytucjonalizowane, a w przypadku mniejszości takiej instytucjonalizacji nie ma. To jest jakby temat z tym związany.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz">Natomiast wracając do tematu samych projektów wieloletnich, rozumiemy uwarunkowania budżetowe. Natomiast jeżeli możliwe są projekty wieloletnie w innych resortach, tak jak w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu czy też projekty dla organizacji pozarządowych finansowane przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, to nie rozumiemy, czemu podobnych mechanizmów nie można zastosować w przypadku finansowania z budżetu państwa działań na rzecz kultury mniejszości narodowych i etnicznych. Działamy przecież w tej samej przestrzeni budżetu państwa, więc jeżeli w innych resortach jest to możliwe, jeżeli jest to możliwe w NIW–CRSO, to pojawia się pytanie, dlaczego nie jest to możliwe w przypadku mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
+          <u xml:id="u-23.4" who="#PrezesTowarzystwaUkrainskiegoGrzegorzKuprianowicz">Ostatni wątek to kwestia przygotowania kolejnego raportu. Gorący apel ze strony mniejszości o zaangażowanie ich w ten proces, ale także uwzględniając specyfikę mniejszości. Musi być odpowiednio długi czas, aby mniejszości mogły pewne materiały przygotować i ustosunkować się, bo jest to też bardzo istotne, że mniejszości często nie mają zaplecza eksperckiego, które jest zatrudnione na etatach i do którego można się odwołać. Wiele działań ze strony mniejszości, także mających charakter ekspercki czy wyrażenia opinii, ma charakter działalności społecznej. To też należy uwzględnić w tych planach. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie przewodniczący. Tylko ze swej strony jako przewodnicząca Komisji mogę zadeklarować, że rozważymy również możliwość zaproszenia pani pełnomocniczki do spraw równego traktowania, oczywiście w zakresie stosownym do jej portfolio. Myślę, że w nieodległym czasie będziemy mieli okazję, a mam nadzieję, że również i przyjemność spotkać się z panią pełnomocniczką i dowiedzieć się, jak wygląda problematyka mniejszości narodowych i etnicznych z perspektywy urzędu do spraw równego traktowania.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Teraz, panie dyrektorze, pan pewnie jeszcze chciałby się odnieść do innych zagadnień. – Czy pan dyrektor, czy pani doktor? Tak? To bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSWiAAndrzejSosnowski">Pani przewodnicząca, to oddam głos pani doktor, bo ona jest bardziej biegła w sprawach międzynarodowych jako były pracownik Rady Europy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Troszkę odpowiadając na pytanie pani przewodniczącej, bo zapytała pani, czy mamy czas i jaki mamy czas na odniesienie się czy na realizację założeń rezolucji, generalnie nie ma tak, że do konkretnego dnia musimy to wdrożyć. Tak jak pani słusznie zauważyła, to jest rzeczywiście proces nieustannie się dziejący. Natomiast pierwszym elementem monitorowania i takiego „co dalej w związku z tym” będzie właśnie wizyta sekretariatu i pewnie jednego albo dwóch członków komitetu doradczego albo spotkanie z nimi. To jest wstęp do rozmowy o tym, co możemy zrobić już na szybko, na jutro, a czego nie możemy zrobić. Po prostu to będzie tego rodzaju debata.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Natomiast jeżeli chodzi o proces w ogóle monitorowania tego, co się dzieje w kraju, to pewnie wszyscy państwo wiedzą, że w związku z kryzysem, który Rada Europy przeszła kilka lat temu w związku z sytuacją na Krymie i ze wstrzymaniem finansowania przez Rosję – doprowadziło to do tego, że tam troszkę zreformowano różne mechanizmy monitorowania konwencji, kładąc nacisk na to, żeby była możliwość śródokresowego monitorowania. W związku z tym, choć nie wiem, czy to będzie na pewno, natomiast można się spodziewać tego, że w połowie kolejnego, piątego cyklu monitorowania sekretariat konwencji poprosi nas o informacje, np. związane właśnie z wdrażaniem tych zaleceń. To jest nowy mechanizm reformy systemów monitorowania. Dopiero wchodzi w życie.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#RadcaministrawdepartamencieMSWiAMalgorzataMilewska">Zobaczymy, jak oni sobie z tym poradzą, bo covid spowodował też potworne przesunięcia w prowadzeniu wszystkich sekretariatów konwencji. Są spore opóźnienia, więc może się okazać, że to po prostu jakby nie przejdzie i nie w każdym przypadku będziemy mieli do czynienia ze śródokresowymi raportami czy sprawdzeniem tego, co się dzieje. Rada Europy po prostu jest opóźniona w rozpatrywaniu tych raportów. Natomiast taki mechanizm czy reforma mechanizmu monitorowania w Radzie Europy właśnie się odbywa i pewnie będziemy to ćwiczyć. Nie chcę powiedzieć, że na własnych plecach, ale pewnie trochę tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję za tę informację. Bardzo się cieszę, że ten nowy mechanizm się pojawił, bo jest to zawsze również szansa na to, żeby wzmocnić realizację tego, co nam takie bliskie, czyli z jednej strony ustawy, a z drugiej strony być może również znowelizowanie tej ustawy, żeby odpowiadała współczesnym oczekiwaniom i potrzebom.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Możemy teraz przejść do realizacji punktu drugiego. Zatem mam nadzieję, że jest z nami pan profesor. Widzę. Witam pana, panie profesorze. Bardzo poproszę o wprowadzenie do drugiego punktu, czyli tematu prawa międzynarodowego. Troszkę już na ten temat dyskutowaliśmy dzisiaj, ale chętnie jeszcze posłuchamy tego, co pan profesor może nam powiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Miałem przygotować bardzo krótkie wprowadzenie do dyskusji. Ta dyskusja już się w części odbyła, bo z tych aktów prawa międzynarodowego o najważniejszym de facto akcie państwo z MSWiA mówili. Nie będę zatem mówił o kwestiach, o których m.in. pani przewodnicząca powiedziała.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">W wielkim skrócie zatem trzeba podkreślić na wstępie, że zgodnie z art. 87 konstytucji źródłem powszechnie obowiązującego prawa w naszym kraju, obok konstytucji, ustaw i rozporządzeń, są właśnie ratyfikowane umowy międzynarodowe, co ma znaczenie, choć tego nie będę rozbudowywał, ale choćby także w dyskusji na temat statusu aktów Unii Europejskiej. To jest bardziej złożona kwestia, czy są to akty prawa międzynarodowego, czy coś innego. Zostawmy to. W każdym razie akty prawa międzynarodowego są zróżnicowane.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Natomiast państwo z MSWiA mówili tak naprawdę o najważniejszej konwencji, która była, jest i długo będzie najważniejszą konwencją. Co ciekawe, proszę zwrócić uwagę, że – może już wyprzedzę, żeby też skrócić swoją wypowiedź – ustawa, która tak naprawdę jest dla nas najważniejszym punktem odniesienia, wprowadza do polskiego porządku prawnego dwie konwencje Rady Europy. Chodzi właśnie o konwencję, o której szczegółowo mówiliśmy w pierwszym punkcie, tj. Konwencję ramową o ochronie mniejszości narodowych, która została sporządzona w Strasburgu w 1995 r. To jest swoista konstytucja mniejszości w Europie. Tak mówi wielu komentatorów. Pamiętajmy jednak, że ustawa wprowadza także do polskiego porządku prawnego drugą konwencję, tj. Europejską kartę języków regionalnych lub mniejszościowych, o której się rzadziej mówi, co jest związane z pragmatyką międzynarodowych instytucji.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">W dyskusji było widać, że my po części realizujemy konwencję poprzez prawo krajowe, czyli ustawę, która jest naszą polską konstytucją mniejszości, a po części realizujemy konwencję tam, gdzie spowiadamy się Radzie Europy. Sprawozdawczość, o której tak wiele mówił pan dyrektor, pokazuje, że to jest konwencja Rady Europy, którą musimy realizować także zgodnie z oczekiwaniami ministrów Rady Europy.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Nie będę mówił tylko o historii. Trzeba natomiast pamiętać, że przez długi czas te akty, które obowiązywały, skupiały się głównie na prawach jednostek. Nie pisano o prawach grup. Odrzucano zasadę gwarantowania praw zbiorowych na rzecz ochrony powszechnych praw jednostkowych. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych był pewnym wyjątkiem. O historii nie będę więcej mówił.</u>
+          <u xml:id="u-28.5" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Ważne jest to, że mieliśmy dość wyraźną zmianę. Przełomowe znaczenie dla ochrony mniejszości miało przyjęcie w 1992 r. Deklaracji praw osób należących do mniejszości narodowych lub etnicznych, religijnych i językowych. Jest szereg aktów prawa, które musimy brać pod uwagę nie tylko w kontekście ochrony praw mniejszości narodowych, etnicznych i językowych, ale także przeciwdziałania dyskryminacji. Unia Europejska, która bezpośrednio tak bardzo się prawami mniejszości wprost nie zajmuje, bardzo wiele uwagi poświęca prawu antydyskryminacyjnemu.</u>
+          <u xml:id="u-28.6" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Szerzej napisałem o tym w dokumencie, który pozwoliłem sobie przygotować dla państwa posłów. Nie będę w związku z tym szerzej o tym mówił, ale nieprzypadkowo w zakresie pracy Komisji tak wiele jest o prawie antydyskryminacyjnym, bo wiele zagadnień, które bezpośrednio dotyczą mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, jest związanych właśnie z przeciwdziałaniem dyskryminacji. Trzeba pamiętać o tym, że jak gdyby prawo związane z ochroną i z rozwojem tożsamości mniejszości narodowych i etnicznych to jedno, a drugie to przeciwdziałanie dyskryminacji, gdzie bardzo wiele zadań związanych właśnie z ochroną mniejszości narodowych i etnicznych się realizuje.</u>
+          <u xml:id="u-28.7" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">W wielkim skrócie przypomnę, że europejski system ochrony praw człowieka tworzą trzy organizacje. To Rada Europy, ale nie tylko, bo także Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, jak i sama Unia Europejska. W tym sensie występuje tutaj bardzo różna pragmatyka realizowania – zarówno tworzenia, egzekwowania, jak i monitorowania prawa. W praktyce w zależności od tego, o jakiej organizacji mówimy, inaczej ta praktyka w Polsce wygląda. Stąd przy konwencji ramowej taka wiele mówiono o Radzie Europy. Jest to bowiem ten organ, który w praktyce przestrzega prawa dotyczącego mniejszości narodowych i etnicznych. Właśnie konwencje tejże rady w praktyce stanowią dla Polski punkt odniesienia, przy czym podkreślę raz jeszcze, że nie można zapominać o prawie antydyskryminacyjnym. Bardzo często zapisy polskiego prawa dotyczące przeciwdziałania wszelkim formom dyskryminacji to jest także prawo, które bezpośrednio dotyczy mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, choć w samej ustawie wprost szerzej nie jest opisane. Jest opisane w innych aktach prawnych.</u>
+          <u xml:id="u-28.8" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Chciałbym tak ogólnie tylko o tym wspomnieć. Z braku czasu nie będę mówił o tym szerzej. Zresztą UE, której jesteśmy członkiem, bezpośrednio nie zajmując się prawami mniejszości narodowych i etnicznych, wprowadza bardzo wiele uregulowań dotyczących przeciwdziałania dyskryminacji. My w związku z tym, realizując prawo wspólnotowe w tym zakresie, także wspieramy mniejszości narodowe i etniczne w Polsce, czyli obywateli polskich, którzy realizują te prawa.</u>
+          <u xml:id="u-28.9" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Mój czas bardzo krótkiego wprowadzenia powoli się kończy, więc przypomnę tylko, że nasza ustawa, którą najczęściej na bieżąco się zajmujemy, jest wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego dwóch konwencji, ale są to dalej konwencje, które Polska podpisała i ratyfikowała. W związku z tym np. to raportowanie, o którym pan dyrektor mówił… Pan dyrektor mówił o raportowaniu tylko jednej konwencji, ale jesteśmy stroną bardzo wielu porozumień.</u>
+          <u xml:id="u-28.10" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Nie można też zapominać o takim ważnym źródle prawa, które kiedyś było podstawowe, bo ustawa o mniejszościach dość późno została przyjęta przez państwo polskie, a mianowicie o dwustronnych porozumieniach. Trzeba pamiętać, że jeśli chodzi o zapisy dotyczące mniejszości narodowych i etnicznych, to w dokumentach dotyczących wielu państw, a na pewno naszych sąsiadów, zawarto wiele szczegółowych uregulowań, przy czym one się bardzo różnią, zarówno jeżeli chodzi o definicję podmiotową i zakres praw, jak i zakres przedmiotowy. Czasami to wywołuje do dzisiaj ogromne kontrowersje.</u>
+          <u xml:id="u-28.11" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Przypomnę choćby porozumienie polsko-niemieckie, gdzie nie ma symetrii, która występuje w wielu innych aktach prawnych. W każdym razie znowu my większość tych praw mniejszości realizujemy poprzez ustawę, natomiast nie można zapominać, że z punktu widzenia porozumień dwustronnych i wielostronnych dalej te akty prawa międzynarodowego obowiązują. One dotyczą m.in. praw mniejszości albo przeciwdziałania dyskryminacji, gdzie często wprost się o powodach dyskryminacji nie wspomina, ale w praktyce chodzi właśnie o mniejszości narodowe i etniczne w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-28.12" who="#StalydoradcaKomisjiLechNijakowski">Ponieważ swój krótki czas wyczerpałem, to odsyłam państwa do tego rozbudowanego materiału, który sobie pozwoliłem napisać. Oczywiście jestem do państwa dyspozycji, jeśli mieliby państwo jakieś szczegółowe pytania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacaposelWandaNowicka">Dziękuję, panie profesorze. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos, zadać pytanie, coś powiedzieć? Jeśli nie, to dziękuję wszystkim państwu. Zamykam posiedzenie Komisji. Do zobaczenia w piątek na kolejnym posiedzeniu.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..80d5139
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/header.xml
@@ -0,0 +1,112 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-nkkxx-00007-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach /nr 7/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach /nr 7/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#NKK">7</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-24</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMinisterstwaSprawiedliwosciArturGrajewski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Legislacyjnego Prawa Cywilnego Ministerstwa Sprawiedliwości Artur Grajewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMSArturGrajewski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MS Artur Grajewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorgeneralnyBiuraRzecznikaMalychiSrednichPrzedsiebiorcowMarekWoch" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor generalny Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Marek Woch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorMagdalenaKlorek" role="speaker">
+        <persName>Legislator Magdalena Klorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorMonikaBiesOlak" role="speaker">
+        <persName>Legislator Monika Bies-Olak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikSamodzielnegoWydzialuLegislacjiiSprawPublicznychProkuratoriiGeneralnejRzeczypospolitejPolskiejJanPodkowik" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik Samodzielnego Wydziału Legislacji i Spraw Publicznych Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej Jan Podkowik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik samodzielnego wydziału PG RP Jan Podkowik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik wydziału MS Maciej Klonowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikwydzialuwDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegoMSMaciejKlonowski" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik wydziału w Departamencie Legislacyjnym Prawa Cywilnego MS Maciej Klonowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Anna Dalkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MS Anna Dalkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBarbaraDolniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Barbara Dolniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselGrzegorzLorek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Grzegorz Lorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaJaskowiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Jaśkowiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZimoch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zimoch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesKrajowejRadyKomorniczejRafalLyszczek" role="speaker">
+        <persName>Prezes Krajowej Rady Komorniczej Rafał Łyszczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesNaczelnejRadyAdwokackiejPrzemyslawRosati" role="speaker">
+        <persName>Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Przemysław Rosati</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesNRAPrzemyslawRosati" role="speaker">
+        <persName>Prezes NRA Przemysław Rosati</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski" role="speaker">
+        <persName>Prezes Zarządu Fundacji Court Watch Polska Bartosz Pilitowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel KIRP Tomasz Scheffler</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Konfederacji Lewiatan Adrian Zwoliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielKrajowejIzbyRadcowPrawnychRafalStankiewicz" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Krajowej Izby Radców Prawnych Rafał Stankiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielNaczelnejRadyAdwokackiejBartoszPrzeciechowski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Naczelnej Rady Adwokackiej Bartosz Przeciechowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel NRA Bartosz Przeciechowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielNRADariuszGolinski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel NRA Dariusz Goliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrSak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Sak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnyZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce Szymon Dejk</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="NKK" role="committee">
+        <orgName>Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..bf03684
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00007-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1430 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dzień dobry. Witam serdecznie otwieram posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Witam serdecznie państwa posłów, jak również zaproszonych gości. Pozwolę sobie wymienić wszystkich gości z imienia i nazwiska w momencie, kiedy będziemy sprawdzać kworum. Z uwagi na problemy techniczne mieliśmy tu małe przeszkody z rozpoczęciem i wystartowaniem dzisiejszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie  art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku (za, przeciw lub wstrzymuję się) w celu potwierdzenia obecności. Posłowie obecni na sali głosują tradycyjnie wyłącznie przy użyciu kart do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Chciałbym serdecznie powitać przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości, na czele z panią minister Anną Dalkowską, jak również pana Artura Grajewskiego – zastępcę dyrektora Departamentu Legislacyjnego Prawa Cywilnego i pana Macieja Klonowskiego – naczelnika Wydziału w Departamencie Legislacyjnym Prawa Cywilnego. Witam serdecznie przedstawicieli Krajowej Izby Radców Prawnych – pana mecenasa Rafała Stankiewicza oraz pana mecenasa Tomasza Schefflera. Witam serdecznie przedstawicieli Naczelnej Rady Adwokackiej: pana prezesa Przemysława Rosatiego – gratuluję wyboru na funkcję prezesa – oraz panów mecenasów Rafała Dębowskiego, Dariusza Golińskiego i Bartosza Przeciechowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzedstawicielNaczelnejRadyAdwokackiejBartoszPrzeciechowski">Dzień dobry. Od razu zaznaczam, że nie ma pana mecenasa Dębowskiego. Natomiast są wszyscy pozostali wymienieni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję. Witam także przedstawicieli Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw: pana Marka Wocha – dyrektora generalnego, jak również pana mecenasa Grzegorza Gontarza. Witam prezesa Zarządu Fundacji Court Watch Polska – pana Bartosza Pilitowskiego. Ukłony dla Związku Przedsiębiorców Finansowych w Polsce reprezentowanego przez pana mecenasa Szymona Dejka. Witam również przedstawicieli Krajowej Rady Komorniczej – pana prezesa Rafała Łyszczka oraz pana wiceprezesa Sławomira Szynalika. Witam również przedstawiciela Konfederacji Lewiatan – pana mecenasa Adriana Zwolińskiego.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Szanowni państwo, informuję, że w posiedzeniu uczestniczy 16 posłów, zatem stwierdzam kworum. Przypominam, że posłowie obecni na sali głosują wyłącznie za pomocą kart do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje: pkt I – rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 899); pkt II – rozpatrzenie wniosku o skierowanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 584) do podkomisji stałej do spraw nowelizacji prawa cywilnego; pkt III – uzupełnienie składu podkomisji stałej do spraw nowelizacji prawa cywilnego. Czy są uwagi do zaproponowanego porządku? Pani poseł Joanna Jaśkowiak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Dzień dobry państwu. Składałam na pana ręce, a właściwie przesłałam mailem do sekretariatu Komisji wniosek o skierowanie tego projektu do podkomisji stałej do spraw nowelizacji prawa cywilnego. Czy można rozszerzyć porządek obrad o ten punkt? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani poseł za propozycję. Pani tutaj zadaje pytanie, ale z drugiej strony już formalnie złożyła pani wniosek. Oczywiście on zostanie zaraz rozpoznany. W kontekście faktu, że jest to projekt pilny, ważny, będziemy go raczej rozpatrywać, procedować. Są tu zaproszeni goście. Porządek obrad był już w minionym tygodniu przedstawiony, więc wydaje się, że dobrze byłoby – w kontekście osób, które zostały zaproszone i koncentracji, szybkości, dynamiki postępowania legislacyjnego – przejść do procedowania nad tym projektem. Barbara Dolniak, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dziękuję bardzo. Witam wszystkich zaproszonych gości, członków Komisji. Dziękuję panu przewodniczącemu za udzielenie głosu. Przed chwilą pan przewodniczący powiedział, że jest to projekt pilny i w związku z tym wymaga szybkiego procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Powiem tak – to najgorsze z uzasadnień, jakie może się trafić. Dlaczego? Dlatego, że zmiany kodeksowe nie mogą być wprowadzane pochopnie, na łapu capu. Kodeksy cywilne czy w ogóle kodeksy stanowią fundament działania wielu organów państwa. W tym przypadku głównie organów jakimi są sądy – nie tylko sądy powszechne, ale także Sąd Najwyższy. W związku z tym to procedowanie wymaga czasu, zastanowienia się i szerokiej dyskusji. To są bowiem zmiany, które mają stanowić ingerencję w fundament naszego prawa, bo oprócz konstytucji, to właśnie kodeksy stanowią podstawową strukturę, jeżeli chodzi o akty prawne. W związku z tym absolutnie nie może to być robione szybko i w pośpiechu.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Poza tym pani marszałek nie wyznaczyła nam terminu odbycia posiedzenia Komisji i sporządzenia protokołu z przebiegu procedowania nad tym projektem ustawy. Do najbliższego posiedzenia, na którym może być ten projekt rozpoznany, jest sporo czasu. Prawdopodobnie może to być 14 kwietnia, więc jest na tyle dużo czasu, by wszyscy zaproszeni goście mogli się pojawić raz jeszcze, zwłaszcza że łączymy się internetowo i nie wiąże się to z przyjazdem do Warszawy. Sporo jest opinii, w których jest mnóstwo kontrowersyjnych uwag. Wprawdzie projekt nie dotyka wszystkich przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, ale ogromnie ingeruje, zawierając rozwiązania, które – jak wynika z treści wielu opinii – spotykają się z dużą krytyką.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselBarbaraDolniak">To wszystko wymaga przekazania tegoż projektu do podkomisji. Po to została utworzona podkomisja, aby tam odbywała się pierwsza dyskusja, to pole bitwy, które rozpoczyna dyskusję nad danym projektem. Ja nie widzę powodów, dla których – przy argumentacji, że jest to projekt pilny i wymaga szybkiego procedowania – mielibyśmy z praw podkomisji zrezygnować. No bo cóż, jeśli nie takie projekty mają trafić do tej podkomisji?</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselBarbaraDolniak">Wydaje mi się – myślę, że podzielą to w większości nasi goście – że projekt dotyczący Kodeksu postępowania cywilnego czy w ogóle kodeksu, nie jest projektem, który możemy rozpatrzyć bardzo szybko, bo oprócz kontrowersyjnych przepisów naruszających konstytucję, w tym projekcie są też zapisy nieprecyzyjne, niespójne. Ja przez wiele lat miałam okazję stosować przepisy, które świadczą o tym, że pochopne uchwalenie przepisów, bez dogłębnego ich czytania i porównywania z tym, co obowiązuje w innych zapisach kodeksowych, może spowodować karkołomną sytuację zarówno dla sądu, jak i stron, ich pełnomocników. Potem szuka się rozwiązania, które pozwoli wyinterpretować przepis albo wolę ustawodawcy, a czasami też rozwiązania, które pozwolą ominąć przepis, by w sposób logiczny to postępowanie poprowadzić. Absolutnie nie można w sprawach kodeksowych mówić o szybkości postępowania. To jest dla takich rozważań i dla takiego procedowania złym pomysłem.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselBarbaraDolniak">Poza tym, z całym szacunkiem panie przewodniczący, ale z niczego nie wynika, by ten projekt był pilny i żeby nas ktoś poganiał w tempie procedowania. Lepiej wolniej a rozważniej niż nierozsądnie i byle jak. No, chyba, że głosujemy nad wnioskiem o odrzucenie projektu – wtedy na tym posiedzeniu Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani poseł za spostrzeżenia. Pani mówi tu o jakiś polach bitwy. Nie chciałbym takich metafor militarnych. Jesteśmy na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej, mamy pracować nad projektem, który jest wyłożony od – jak dobrze pamiętam – stycznia tego roku. Jest drukiem sejmowym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, jedno to wyłożenie, a drugie to dyskusja…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani poseł, proszę posłuchać. Pozwoli pani, bo jednak to ja prowadzę posiedzenie. Nie udzieliłem pani głosu, więc proszę poczekać. Na pewno będzie pani miała możliwość, żeby…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Chciałbym jednak podkreślić – bo i tak przejdziemy zaraz do głosowania – że kwestia jest jasna, bo są wszelkie opinie, które miały być złożone. Jest ich kilkanaście. Myślę, że do każdego adresata, który byłby zainteresowany, dotarł projekt ustawy – to po pierwsze. Dwa – był odpowiedni tempus deliberandi (czas do namysłu), więc przechodzimy do kwestii związanych z procedowaniem. Dlatego udzielę pani głosu, ale chciałbym żebyśmy formalnie przegłosowali tę kwestię. Pani zgłosiła już drugi wniosek popierający panią poseł Jaśkowiak, Myślę, że to już jest jasne, klarowne i czas przejść do decyzji merytorycznych. Proszę bardzo. Pani poseł? Mam rozumieć, że pani poseł w tym zakresie wyczerpała swój udział w dyskusji – przynajmniej formalnym.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Został zgłoszony wniosek przez panią poseł Jaśkowiak, żeby skierować projekt na posiedzenie podkomisji stałej. Kto z państwa jest za tą propozycją, za tym wnioskiem? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 15 posłów. Za – 6, przeciw – 8, 1 poseł wstrzymał się od głosu. Zatem propozycja pani poseł Jaśkowiak nie uzyskała aprobaty. Realizujemy porządek obrad w kształcie zaproponowanym.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do punktu pierwszego porządku dziennego. Czy są jakieś uwagi do tytułu ustawy? Proszę bardzo, pani legislator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, w związku z tym, iż propozycje nowelizacji z art. 2–4, 6 i 8 zostały znowelizowane, proponujemy – jeżeli państwo przyjmiecie poprawki polegające na skreśleniu tych artykułów, które zostały już skonsumowane we wcześniej uchwalonej ustawie o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego – aby tytuł ustawy, zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, brzmiał „o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 i innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych”.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Panie przewodniczący, my tę propozycję uzgadniałyśmy z rządem, ale tuż przed posiedzeniem Komisji zostały nam dostarczone poprawki, które państwo posłowie będziecie zgłaszać. Wydaje się – bo nie miałyśmy czasu na przeanalizowanie poprawek – że wśród nich jest propozycja zostawienia art. 7, ale przy zmianie zakresu jego nowelizacji. W związku z tym mamy prośbę o nierozpatrywanie tytułu w tej chwili, ale dopiero po przeprocedowaniu całego projektu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani mecenas za informację. Prosiłbym ewentualnie o głos ze strony ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo. Przychylamy się do tego wniosku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze. W tym momencie zatrzymujemy kwestię związaną z tytułem do czasu rozpoznania kolejnych propozycji ustawowych, a przede wszystkim poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 1, do zdania wstępnego. Czy do zdania wstępnego, do którego będą dokooptowane zmiany, mają państwo uwagi? Nie ma. Zatem przechodzimy do zmiany pierwszej w art. 1. Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Do art. 1 w pkt 1chciałbym złożyć poprawkę. Czy omówić poprawkę, czy tylko zgłosić? Omówić. Czyli w art. 1 pkt 1 nadać brzmienie…Przeczytam uzasadnienie tej poprawki. Licytacja jest sposobem sprzedaży nieruchomości zajętej w toku egzekucji, natomiast czynności polegające na zgłaszaniu postąpień przez licytantów składają się na „przetarg”. W tym kontekście można mówić nie o terminie rozpoczęcia licytacji, ale o terminie rozpoczęcia przetargu. Poprawka obejmuje stosowne zmiany we wskazanym zakresie polegające na zastąpieniu wyrazu „licytacja” wyrazem „przetarg”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Proszę, pani legislator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">W kontekście przytoczonego uzasadnienia zwracamy uwagę, że w § 2 pozostała „licytacja elektroniczna”. Nie zmieniono jej na „przetarg”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani legislator, mam przed sobą poprawkę. Ona jest zgłoszona zarówno przeze mnie, jak i posła Lorka. Może przytoczę ją, żeby była klarowność: „§ 1. Przetarg w drodze elektronicznej rozpoczyna się z chwilą określoną w obwieszczeniu o licytacji elektronicznej i kończy się w chwili wyznaczonej przez komornika. § 2. Komornik wyznacza licytację elektroniczną w taki sposób, aby zarówno termin rozpoczęcia…” – czyli rozumiem, że zmiana polegałaby na tym, że byłby przetarg, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Jeśli można, to pan naczelnik Klonowski wyjaśni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#NaczelnikwydzialuwDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegoMSMaciejKlonowski">To jest kwestia systematyki, jaką posługuje się już obecnie Kodeks postępowania cywilnego. Jest mowa o wyznaczeniu licytacji jako generalnie sposobu sprzedaży aktywów dłużnika, natomiast konsekwentnie jest mowa o rozpoczęciu i zakończeniu przetargu, jako pewnego elementu tej licytacji, który polega na składaniu postąpień. Tutaj te przepisy tak to okreslają: komornik wyznacza licytację, natomiast przetarg rozpoczyna się i kończy, a nie licytacja zaczyna się i kończy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję za wyjaśnienia. W tej sytuacji proponuję głosowanie nad złożoną poprawką, jeżeli nie ma żadnych innych głosów.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Grzegorza Lorka? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 12 posłów. Za – 10, przeciw – 1, wstrzymał się 1 poseł. Zatem poprawka uzyskała akceptację Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do zmiany drugiej. Czy w tym zakresie są jakieś uwagi? Nie słyszę. Zatem zmiana druga została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-23.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do zmiany trzeciej. Czy w tym zakresie są jakieś uwagi, poprawki? Proszę bardzo, pan poseł Lorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselGrzegorzLorek">W art. 1 w pkt 3 proponuję wprowadzić następujące zmiany:</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselGrzegorzLorek">1) art. 9861 nadać brzmienie: „Art. 9861. § 1. Do sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej stosuje się przepisy rozdziałów 4–6 i 7 z odrębnościami wynikającymi z niniejszego rozdziału. § 2. Do sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej przepisów art. 8091 § 1 pkt 5 oraz art. 972 § 2 nie stosuje się.”;</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselGrzegorzLorek">2) w art. 9864 w § 4 pkt 2 nadać brzmienie: „2) informację o tym, że przetarg odbywa się w drodze elektronicznej oraz o chwili rozpoczęcia i zakończenia przetargu;”;</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselGrzegorzLorek">3) w art. 9865§ 3 nadać brzmienie: „§ 3. W razie potrzeby komornik niezwłocznie wzywa licytanta, pod rygorem niedopuszczenia do udziału w przetargu, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do uzupełnienia danych, a jeżeli udział w przetargu wymaga zezwolenia organu władzy publicznej lub wykazania umocowania do występowania w imieniu innej osoby – do przedłożenia cyfrowych odwzorowań wymaganych dokumentów w terminie 3 dni, nie później niż dzień przed terminem licytacji.”.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#PoselGrzegorzLorek">Poprawki mają charakter porządkujący, językowy. Konieczna jest likwidacja zbędnego odesłania. Konieczne jest też doprecyzowanie rozwiązań dotyczących przygotowania do licytacji elektronicznej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie pośle, za złożenie poprawek. Bardzo proszę, pani legislator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Panie przewodniczący, ponieważ zmiana trzecia składa się z szeregu artykułów, proponujemy rozpatrywanie poszczególnymi artykułami mamy bowiem sporo uwag do przedstawienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo za sugestię. Czy ktoś z państwa posłów jest przeciwny? Nie słyszę. Zatem z uwagi na hipertrofię projektu tego artykułu rzeczywiście tak będzie najsensowniej i najroztropniej. Zatem omawiamy art. 9861. Proszę, pani legislator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, w pierwszej kolejności należy przegłosować poprawkę – ona dotyczy art. 9861, 9864, 9865 – a do pozostałych będzie zgłaszać uwagi o charakterze legislacyjnym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję. Zatem w tej sytuacji przechodzimy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Grzegorza Lorka.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za poprawką zgłoszoną przez pana posła Grzegorza Lorka? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 12 posłów. Za – 11, przeciw nikt, 1 poseł się wstrzymał. Zatem poprawka uzyskała akceptację.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do omawiania zmiany trzeciej, zgodnie z sugestiami ze strony Biura Legislacyjnego. Proszę bardzo. Art. 9861.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, art. 9861 został przyjęty poprzez przyjęcie przed chwilą głosowanej poprawki. Do art. 9862 nie mamy uwag. Do art. 9863 mamy uwagę do § 1. Ona dotyczy zmiany liczby mnogiej na liczbę pojedynczą w drugim zdaniu w tym paragrafie. W zdaniu zaczynającym się: „W zawiadomieniu wskazuje się nieruchomość lub części nieruchomości…” proponujemy nadać brzmienie takie, jak ma ono w obowiązującym art. 912 czy 926 k.p.c., czyli „W zawiadomieniu wskazuje się nieruchomość lub część nieruchomości, których wniosek dotyczy, oraz poucza dłużnika o treści art. 975.”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o ustosunkowanie się ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo. Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję. Proszę państwa, w kontekście tego, że te zmiany mają tak naprawdę charakter legislacyjno-redakcyjny czy lingwistyczny, dobrze byłoby udzielić generalnego upoważnienia dla tego typu modyfikacji językowych, stylistycznych. Czy jest jakiś głos przeciwny? Nie słyszę. Zatem jest tu generalne upoważnienie ze strony Komisji na dokonywanie tego typu korekt i retuszy. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 9864. Czy ktoś z państwa ma uwagi? Nie słyszę. Art. 9865. Czy są uwagi? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, w art. 9864 mamy podobne propozycje, ale chciałybyśmy uzyskać ich akceptację. W § 3 po wyrazie „komorniczej” mamy wyrazy „co najmniej dwa tygodnie przed jej terminem”. Chciałybyśmy to doprecyzować: „co najmniej dwa tygodnie przed terminem licytacji”. Natomiast w § 4 doprecyzować, o jakie obwieszczenie chodzi, czyli w zdaniu wprowadzającym do wyliczania po wyrazach „W obwieszczeniu” dodać wyrazy „o którym mowa w § 3”, a następnie skreślić ostatni w tym zdaniu wyraz „wymienia”, ponieważ jest niepotrzebnie powtórzony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o stanowisko ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Jest akceptacja dla takich zmian.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Proszę, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">W § 4 w pkt 1 proponujemy ujednolicenie poprzez skreślenie wyrazu „numeru” – tak, aby ten przepis brzmiał tak, jak art. 953 § 1 pkt 1k.p.c. Zatem byłoby „z podaniem księgi wieczystej”.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Mamy też pytanie do pkt 3. Czy przy tak sformułowanym punkcie intencją jest, by rękojmia nie mogła być złożona w postaci książeczki oszczędnościowej? Tak, jak jest to możliwe na podstawie art. 953§ 1 pkt 4 k.p.c.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o ustosunkowanie się ze strony przedstawicieli ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Pan naczelnik Maciej Klonowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Generalnie możliwość składania rękojmi w drodze książeczki oszczędnościowej jest pewnym anachronizmem i w praktyce nie zdarza się – przynajmniej z mojej perspektywy – żeby ktoś z niej korzystał. Natomiast mając na uwadze elektroniczny charakter licytacji zdalny trudno, żeby tego typu aktywa ktoś składał na zabezpieczenie mającego się odbyć przetargu. To bowiem komplikowałoby, tak naprawdę, przebieg elektronicznej formy licytacji. Dlatego świadomie to pominięto.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję za dokonanie eksplikacji. W tej sytuacji, w kontekście uwag stylistycznych, jest zgoda – jak rozumiem – ze strony ministerstwa. Zatem zmianę w art. 9864 uważam za rozstrzygniętą przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 9865. Czy w tym zakresie są uwagi? Proszę, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, § 3otrzymał już brzmienie nadane przyjętą przez Komisję poprawką, natomiast mamy pytanie do § 2. Mamy wątpliwości dotyczące szerokiego podawania danych, jakie przewidziano w tym przepisie. Ta możliwość wynika ze stworzenia otwartego katalogu poprzez użycie wyrazu „w szczególności”. Również w opinii prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych podnoszono wątpliwość, że otwarty katalogi danych, jakie należy wskazać, mogą wzbudzać wątpliwości co do zasad dotyczących przetwarzania danych osobowych, a więc zgodności z prawem, rzetelności, przejrzystości ograniczenia celu i minimalizacji danych, zgodnie z art. 5 ust. 1 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych RODO.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Mamy wątpliwości czy aż tak szeroki katalog jest uzasadniony, porównując propozycję tego przepisu chociażby z art. 990, który mówi o treści postanowienia o przybiciu, gdzie mowa jest wyłącznie o imieniu i nazwisku. Tutaj wymaga się podania, po pierwsze, katalogu otwartego danych – czyli rozumiemy, że jeszcze jakieś dane mogą się pojawić – ale jest to też numer PESEL i numer dowodu stwierdzający tożsamość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani mecenas za stanowisko. Proszę o ustosunkowanie się ze strony ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Generalnie, jeśli chodzi o problematykę informacji udostępnianych przez licytantów organom egzekucyjnym, jest tutaj pewien inny mechanizm niż ma to miejsce w przypadku licytacji prowadzonej w sposób tradycyjny. Tam faktycznie dopiero sąd wzywa do udzielenia pewnych informacji i tam, gdyby ewentualnie jakieś dokumenty nie zostały przedłożone przez licytanta, który zaoferował najwyższą cenę, może odmówić przybicia. Tutaj zostało to tak skonstruowane, żeby już na etapie przystępowania wszystkie dane niezbędne do przybicia zostały przez licytantów podane. Oczywiście jest tu mowa o danych niezbędnych. Zakres ten wynika z jednej strony z treści postanowienia o udzieleniu przybicia, z drugiej strony zaś z zasad prowadzenia ksiąg wieczystych. Te informacje są sądowi potrzebne do późniejszego przysądzenia własności. Generalnie z założenia w księdze wieczystej ujawnia się dane PESEL, ewentualnie ten numer dowodu tożsamości służy zweryfikowaniu tożsamości licytanta i też jest w tym zakresie potrzebny. To mogą być również wyjątkowo inne dokumenty, o ile przepisy ustaw szczegółowych tego wymagałyby, np. jakieś dodatkowe dane dotyczące obywatelstwa, w sytuacji, kiedy cudzoziemiec, na podstawie zezwolenia ministerialnego, miałby nabyć taką nieruchomość.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">W związku z tym, tu jest wyraźnie mowa o „danych niezbędnych”. Nie zakładamy, żeby organ egzekucyjny prowadzący postępowanie na podstawie przepisów ustawy żądał jakiś danych, które będą zupełnie niepotrzebne, tylko po to, żeby zgromadzić dane o licytancie. Tego typu sytuacje się nie zdarzają i nie powinny się zdarzać.</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Z drugiej strony, zważywszy na dobrowolny charakter przystąpienia do licytacji, jak też publiczny charakter przepisów, na podstawie których się toczy, nie widzimy ryzyka, żeby doszło tu do naruszenia danych osobowych. Te dane są do wglądu organów egzekucyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję za stanowisko. Czy ewentualnie ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Pani poseł Dolniak zgłasza się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Zgłaszam się, panie przewodniczący, bo – po pierwsze – mam bardzo poważne problemy z połączeniem się z Komisją. W zasadzie przez długi czas nie mogłam uczestniczyć w posiedzeniu Komisji. Opóźnienie jest w przebiegu procesu głosowania, w związku z tym mamy autentyczny dylemat w procedowaniu tego projektu. I to nie dlatego, że go opóźniam, tylko po prostu nie mogę w nim uczestniczyć. Stąd nie mogłam zadać pytania, ponieważ w projekcie jest zapis dotyczący przeprowadzenia drogą elektroniczną przetargu…przepraszam – licytacji. Bo co innego przetarg, a co innego licytacja. A więc sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji. Otóż, może się to odbyć na wniosek jednego wierzyciela. Zatem wystarczy jedna osoba, by taki wniosek został złożony.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Mam pytanie, ponieważ nie znajduję odpowiedzi – chyba, że rozumiemy tutaj możliwość złożenia skargi, ale to wymagałoby wyjaśnienia. A co, jeżeli tych wierzycieli jest wielu i nie zgadzają się na przeprowadzenie licytacji w drodze elektronicznej? Czy będzie im przysługiwał środek zaskarżenia i czy będzie to formuła skargi, czy nie? Czy ten wniosek jednego wierzyciela będzie wiążący? Na razie tyle. Mam nadzieję, że połączenie się nie przerwie i będę mogła uczestniczyć w tym posiedzeniu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani poseł. Pragnę uspokoić, że te problemy techniczne nie były wymierzone w pani osobę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Nie zakładam tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">One dotyczyły wszystkich osób, ale udało się z nimi uporać. Zresztą pani jest najlepszym dowodem, bo pani przemawia.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Szanowni państwo, jesteśmy wprawdzie w zmianie dotyczącej art. 9865, ale z uwagi na te problemy techniczne wydaje się, że pani poseł powinna otrzymać wszechstronną informację. Dlatego pozwolę sobie udzielić głosu przedstawicielom ministerstwa. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Panie przewodniczący, ja wyjaśnię. Wniosek o przeprowadzenie licytacji elektronicznej może złożyć wierzyciel. I ten wniosek jednego z wielu wierzycieli – jeżeli taka sytuacja będzie miała miejsce – jest wiążący. Natomiast pozostali wierzyciele, oczywiście zgodnie z art. 767 Kodeksu postępowania cywilnego, mają prawo złożyć skargę na każdą czynność komornika, zatem także na tą. Tak więc z tego środka ochrony będą mogli skorzystać, jeśli nie zgadzają się z licytacją prowadzoną w takiej formie. Taką skargę będzie oczywiście rozpoznawał sąd powszechny. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani minister za odpowiedź. Czy ewentualnie w tym zakresie są jeszcze uwagi? Tak, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselBarbaraDolniak">No właśnie teraz zaczynają się wątpliwości, bo skoro przedstawiciel ministerstwa mówi o tym, że wniosek jest wiążący, to jaki skutek będzie miało wniesienie skargi? W decyzji wprowadziliście państwo rozwiązanie, że wniosek prokuratora jest dla sądu wiążący. Oczywiście, że tak, ale to oznacza, że jeżeli wniosek został złożony, sąd już nic nie będzie mógł zrobić. To właśnie oznacza wniosek wiążący, więc jeżeli tu – jak pani twierdzi – mamy wniosek wiążący, to rodzi się pytanie: jak w tej formule będzie wyglądać skarga?</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Pytanie też czy skarga zblokuje, bo mamy tu dosyć szybki przebieg tego postępowania. Czy w tej sytuacji przepisy dotyczące wniosku o zawieszenie postępowania egzekucyjnego będą się odpowiednio stosować, skoro mówi pani o wiążącym charakterze tego wniosku? Jeżeli wniosek jest wiążący to znaczy, że organ musi postąpić zgodnie z tym wnioskiem. Jak więc pani widzi możliwość składania skargi w trybie Kodeksu postępowania cywilnego? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani poseł, ja rozumiem, że ma pani wiele wątpliwości i chce je pani roztrząsać. Niemniej jednak chciałbym zauważyć, że troszkę poszliśmy do przodu. Oczywiście możemy tę kwestię wyjaśniać, ale pani antycypuje szereg różnych rzeczy i wykorzystuje do takich mocnych granic, żeby przewidywać różne przypadki i symulować je. Mnie chodzi o to, czy pani w tym momencie ma jakieś poprawki, czy też są to takie ogólne luźne uwagi i powrót do czegoś, co było już przez nas wcześniej rozpoznane. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, ja nie mogę ponosić konsekwencji za to, że nie było połączenia z salą, w której odbywa się posiedzenie Komisji, i nie mogłam we właściwym momencie przedstawić swoich uwag. To jedna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Druga kwestia. Z tego, co wiem, jest pan prawnikiem, więc nie bardzo rozumiem uwagę, że wymyślam czy też tworzę sytuacje, które wcale nie muszą się zdarzyć. Panie przewodniczący, tworzenie Kodeksu postępowania cywilnego – w tym przypadku – polega na stworzeniu rozwiązań, które dadzą możliwość odpowiedzi w różnych sytuacjach. Także w sytuacji, kiedy wierzyciele nie będą się zgadzać na proces licytacji elektronicznej i zrobi to tylko jeden, wbrew woli pozostałych.</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Usłyszałam w sposób wyraźny, że wniosek jednego wierzyciela będzie wiążący. W związku z tym zrodziło się kolejne pytanie. Tworząc przepisy Kodeksu postępowania cywilnego czy je zmieniając, nie można założyć, że takie sytuacje się nie zdarzą. Otóż może się zdarzyć, że inni wierzyciele nie chcą licytacji elektronicznej, a jeden wierzyciel taki wniosek złoży. Proszę więc mi nie zarzucać, że tworzę sytuacje, które mogą się nie zdarzyć – to po pierwsze. Poza tym, tak naprawdę nie jest moją winą, że był problem z połączeniem. Teraz już nie ma, ale wtedy to nie była moja wina. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani poseł za swoje stanowisko. Rzeczywiście ja tu trochę dałem się sprowokować i tak naprawdę dałem możliwość interakcji dalszych wypowiedzi. Jak mówię, chcę sprawności prowadzenia dzisiejszego posiedzenia, więc już nie wchodzę i nie wciągam się w dyskusję. Proszę o stanowisko ministerstwa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję, ja wyjaśnię w kilku zdaniach, a uzupełni je pan naczelnik Klonowski. Otóż, rzeczywiście wniosek jest wiążący. Proszę pamiętać o tym, że gospodarzem postępowania egzekucyjnego jest wierzyciel i to on występuje z wnioskiem o uruchomienie tego postępowania. On też występuje z wnioskiem o licytację. Wniosek o licytację, niezależnie w jakiej formie zgłoszony, jest także wiążący. Dodatkowo wskazuję na obecną regulację dotyczącą licytacji ruchomości, która już w tej chwili jest zawarta w przepisach powszechnie obowiązujących w rozdziale 3. Zgodnie z treścią art. 8792 komornik dokonuje tej licytacji w drodze licytacji elektronicznej, a o trybie sprzedaży ruchomości decyduje wierzyciel, na którego wniosek nastąpiło pierwsze zajęcie.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Zatem takie rozwiązania w postępowaniu egzekucyjnym funkcjonują. Tutaj żadnego innego rozwiązania, gdy chodzi o formę licytacji z nieruchomości, te przepisy nie wprowadzają. Pan naczelnik Klonowski jeszcze uzupełni. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli można odpowiem, żeby rozwiać wątpliwości pani poseł. Dlaczego w ogóle wprowadzamy licytację elektroniczną? Jak wiadomo, egzekucja ma na celu spieniężenie majątku dłużnika w taki sposób, aby w możliwie najpełniejszy sposób zaspokoić dochodzony, na podstawie tytułu wykonawczego, dług, co leży zarówno w interesie wierzyciela, by pozyskać całą należność, jak również w interesie dłużnika, aby jego dług w jak najpełniejszym zakresie został zaspokojony.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o tradycyjnie prowadzone licytacje, mają one szereg mankamentów. Pierwszy jest taki, że nawet jeśli dotrzemy z ogłoszeniami do jakiegoś tam kręgu zainteresowanych to, żeby uczestniczyć w tej licytacji, trzeba się osobiście udać na miejsce licytacji. Tych mankamentów nie ma licytacja przez system teleinformatyczny. Przede wszystkim zaś jest drugi problem, który był wielokrotnie sygnalizowany przez Krajową Radę Komorniczą, z którym osobiście się spotykałem, jako sędzia swego czasu nadzorujący licytacje i egzekucje z nieruchomości. Były to, i dalej są, zmowy licytantów, gdzie w kuluarach, przed sądem czy nawet gdzieś na korytarzu dochodzi do pewnych zmów, w związku z tym nie dochodzi do postąpień.</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">System teleinformatyczny wyklucza możliwość takich zmów, umożliwia dotarcie do jak najszerszego kręgu zainteresowanych, a tym samym uzyskanie jak najkorzystniejszej ceny z tytułu sprzedaży nieruchomości. Leży to w interesie każdego wierzyciela i dłużnika. Dlatego też te rozwiązania są wprowadzane. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję. Proszę, pani poseł jeszcze raz. Chciałbym tylko zauważyć, że jednak nasze stanowisko zostało wyartykułowane. Pani poseł, proszę włączyć mikrofon, bo jest pani niesłyszalna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Już włączyłam. To nie jest tak. Ja jestem zwolennikiem rozwiązań elektronicznych, bo one szalenie usprawniają postępowanie, także w sądzie. Proszę mi wierzyć. Jednak proszę zobaczyć jak przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości wskazał przepisy dotyczące egzekucji z ruchomości w formie elektronicznej. Tam jest zapis, że na wniosek złożony przez tego wierzyciela, który pierwszy skierował wniosek o egzekucję z ruchomości do komornika. Tutaj mamy ogólne rozwiązanie. Stąd moje dylematy i wątpliwości jak będzie to wyglądało w świetle sytuacji, gdy np. jest kilku wierzycieli, którzy mają potężne należności, i będzie jeden, który taki wniosek złoży. Dlatego na to wskazuję, bo inna jest regulacja w przypadku ruchomości. Stąd moje pytania doprecyzowujące ten temat. Dziękuję. Tyle w tej kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani poseł. Z uwagi na pytania, które pani zadała, wydaje się, że warto aby strona ministerstwa odpowiedziała w sposób jak najbardziej esencjonalny, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Oczywiście. Wynika to z zasadniczych różnic konstrukcyjnych między egzekucją z ruchomości a egzekucją z nieruchomości. Tylko w przypadku egzekucji z nieruchomości ustawodawca przyjął model tzw. jedności egzekucji z nieruchomości, który uregulowany jest w art. 927, z którego wynika, że każdy wierzyciel przyłączający się do już toczącej się egzekucji ma takie same prawa jak wierzyciele niebędący. W związku z tym przyjęliśmy, że jeśli preferowanym sposobem jest licytacja elektroniczna, to wniosek uruchamia pewną procedurę, bo leży to w interesie wszystkich wierzycieli. To wszystko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję za to wszechstronne wyjaśnienie. W tej sytuacji stwierdzam, że zmiana art. 9865 została przez Komisję rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do zmiany art. 9866. Czy w tym zakresie są jakieś uwagi? Nie słyszę. Zatem stwierdzam, że art. 9866 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-63.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 9867. Czy w tym zakresie są uwagi? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, mamy pytanie odnośnie do § 4. Chodzi o normę, która mówi o tym, że „jeżeli w jednym z kilku prowadzonych równocześnie na podstawie art. 9863 § 3 zdanie drugie przetargów zaoferowano cenę przekraczającą łączną wysokość należności wierzycieli egzekwujących i kosztów egzekucyjnych, komornik może anulować pozostałe przetargi”.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Nasze pytanie wynika z porównania tej normy do normy art. 979, gdzie w takiej sytuacji komornik nie tyle może anulować, tylko w myśl zasady nieobciążania dłużnika ponad potrzebę komornik wstrzymuje przetarg, a potem umarza egzekucję. Wydaje się, że te rozwiązania powinny być symetryczne. W przypadku podzielenia naszej wątpliwości należałoby złożyć poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o to rozwiązanie, te odmienności uwarunkowane są tak naprawdę samymi funkcjonalnymi odmiennościami między licytacją tradycyjną a elektroniczną. Tradycyjna licytacja odbywa się w czasie rzeczywistym i trwa tak naprawdę kilka, kilkanaście minut. Tutaj mówimy o przetargu, który trwa dłuższy czas i inna jest jego dynamika. Po drugie, w tym przypadku dokumenty uwierzytelniające danego licytanta składane są tylko w postaci elektronicznej w formie cyfrowych odwzorowań, zgodnie z przyjętą poprawkę przez Wysoką Komisję. Natomiast w czasie rzeczywistym to wszystko inaczej może wyglądać i generalnie często te osoby już mogły się z tymi dokumentami przedstawiać. W związku z tym to sformułowanie „może” daje większą elastyczność komornikowi w sytuacji, gdyby zachodził choć cień wątpliwości, że z jakiś przyczyn do przybicia nie dojdzie.</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Oczywiście jest też taka kwestia, że komornik generalnie powinien mieć na względzie zasadę nieobciążania dłużnika ponad potrzebę. Natomiast należy mieć też na uwadze, że dopiero ten przetarg staje się wiążący z momentem udzielenia przybicia. Gdyby się jednak okazało, że jakieś kolejne przetargi odbyłyby się, ale przybicie nie nastąpi z uwagi na to, że dojdzie do pełnego zaspokojenia, to stałbym na stanowisku, że tutaj i tak nie ma potrzeby sprzedawania całego mienia dłużnika.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo za informację. Zgłasza się pani poseł Barbara Dolniak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Muszę powiedzieć, że argumentacja, którą usłyszeliśmy przed chwilą, nie do końca mnie przekonuje. Przepis, który znajduje się w Kodeksie postępowania cywilnego, jest jasny i oczywisty. W związku z tym, ja również zwracam uwagę – podobnie jak Biuro Legislacyjne – że ten zapis „może anulować” może rodzić sytuację, że komornik, obawiając się, iż te pieniądze nie wystarczą, nie będzie anulował pozostałych przetargów i będzie się to odbywać kosztem dłużnika. Ponadto rodzi się pytanie – czy wszystkie te przetargi będą dalej prowadzone? Jak będzie się to miało w świetle sytuacji, kiedy początek tego zdania jest jednoznaczny „zaoferowano cenę przekraczającą łączną wysokość należności wierzycieli”. Ten proces przetargu będzie trwał. W związku z tym komornik będzie miał wystarczającą ilość czasu, żeby sprawdzić w czasie przetargu (znając wysokość zobowiązań dłużnika) czy wylicytowana kwota wystarczy na pokrycie wierzytelności, czy też nie. Przecież komornik, przystępując do procesu licytacji i przeprowadzając przetarg, zna wysokość wierzytelności poszczególnych wierzycieli, zna koszty postępowania na moment licytacji i przewiduje jakie te koszty będą w związku z jej przeprowadzeniem. W związku z tym, wydaje się zasadną ta uwaga, że nie będzie tu spójności między obowiązującymi przepisami a treścią tego przepisu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Czy ministerstwo pragnie jeszcze ustosunkować się do stanowiska pani poseł? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Postaram się znowu krótko. Przetargi czy licytacje prowadzone w sposób tradycyjny odbywają się jedna po drugiej, co jest logiczne. Komornik nie posiada umiejętności bilokacji, więc nie może prowadzić dwóch jednocześnie w czasie rzeczywistym. Inaczej jest w przypadku przetargów prowadzonych elektronicznie, kiedy można kilka nieruchomości równocześnie wystawić i te przetargi mogą się równocześnie toczyć.</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Natomiast z drugiej strony komornik – i to jest istotne w tym przepisie – może mieć z jakiś przyczyn, czasami nawet uzasadnionych, obawy i mimo zaoferowania pewnych postąpień nie ma pewności, że to się zakończy skutecznie. To wynika z doświadczenia życiowego przy licytacjach, że często licytują osoby podstawione i tylko po to licytują, licząc się z utratą wadium, żeby odłożyć w czasie moment sprzedaży nieruchomości, bo potem nie płacą ceny nabycia. I właśnie te instrumenty może też brać pod uwagę komornik (znajomość sytuacji itd.), żeby ewentualnie tą decyzję podjąć lub nie. Tylko tyle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie sędzio, za stanowisko. Pani poseł Barbara Dolniak ponownie chciałaby zabrać głos. Ja oczywiście zdaję sobie sprawę, że ma pani pełne prawo brać udział w dyskusji, bo wielokrotnie rozmawialiśmy na temat tej kwestii. Prosiłbym tylko o esencjonalną wypowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dobrze. Zapytam więc króciutko przedstawiciela ministerstwa. Komornik będzie prowadził równocześnie kilka przetargów dotyczących różnych nieruchomości tego samego dłużnika (kilka się zakończy), mając świadomość tego, że niektóre z nich wystarczą na zaspokojenie. Jak będzie oceniał, z którego z tych przetargów wykorzystać pieniądze, które przetargi anulować (mimo że ten, kto wylicytował, będzie chciał, żeby licytacja została doprowadzona do końca)? Czy tutaj nie zaistnieje pewien dysonans całej sytuacji? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę, panie sędzio.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Stoimy na stanowisku, że lepiej organowi egzekucyjnemu, jakim jest komornik, który postępuje odpowiedzialnie, pozostawić pewną swobodę decyzyjną w minimalnym jednak zakresie niż generalnie nakładać sztuczne mechanizmy wiążące. Takie jest nasze stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie sędzio. Mam nadzieję, pani poseł, że stanowisko i wyjaśnienie jest już satysfakcjonujące. Czy są ewentualnie jakieś uwagi lub poprawki do art. 9867? Nie słyszę. Zatem stwierdzam, że art. 9867 został rzez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 9868. Czy są jakieś uwagi? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, pierwsza dotyczy zmiany liczby mnogiej w § 1, Proponujemy zamianę wyrazu „skargi” na wyraz „skargę” – tak, jak jest w § 3 – wychodząc z założenia, że można wnieść jedną skargę, a nie kilka.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Mamy również pytanie dotyczące § 3. Mowa jest tam o legitymacji do złożenia skargi. Taką legitymację ma mieć każdy, kto posiada w systemie konto. Pytanie – skąd tak szeroka legitymacja? Bo nie obejmuje ona tylko licytantów i osób dopuszczonych do przetargu, ale też każdego, kto posiada konto w systemie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o wyrażenie stanowiska przez reprezentantów Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">To wynika z ogólnej zasady, że każda osoba, która uważa, że jej prawa zostały pokrzywdzone poprzez dokonane czynności egzekucyjne, jest legitymowana do wniesienia skargi na czynność komornika. Stąd, żeby tą procedurę uprościć przyjęliśmy, iż jest taka możliwość za pośrednictwem systemu, zwłaszcza że znowu inny jest charakter tego przetargu elektronicznego, a inny takiego, który toczy się w czasie rzeczywistym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję za stanowisko. Mam rozumieć, że ta zamiana „skargi” na „skargę” jest jasna i klarowna, jeśli chodzi o aspekty lingwistyczne. Bardzo proszę, pani poseł Barbara Dolniak. Proszę włączyć mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Już włączyłam. Biuro Legislacyjne w jakimś stopniu uprzedziło mnie z tym argumentem. Chciałabym zapytać, o jakim interesie państwo mówicie, przewidując możliwość złożenia skargi także przez osoby nie wymienione w § 2, o ile posiadają w tym systemie konto. Jaki to miałby być interes prawny, który przewiduje taką szeroką możliwość złożenia skargi na okoliczności wskazane w § 1, czyli na odmowę dopuszczenia do przetargu lub na przebieg przetargu? Jaki to interes prawny, skoro państwo tak szeroko ujmujecie ten zapis w § 3? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję za pytanie. Proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Pani poseł, generalnie obecna instytucja skargi na czynność komornika wzorowana jest jeszcze na kodeksie, który obowiązywał począwszy od 1 stycznia 1933 r. Od tego momentu upłynęło prawie 90 lat i mamy do czynienia z bogatym dorobkiem orzecznictwa i literaturą, jeśli chodzi o doktrynę, jakie okoliczności mogłyby uzasadniać wnoszenie skargi. Praktycznie jest to nieograniczony katalog, więc nie będę się starał w tym momencie rozwijać przykładów. Zakładam, że jeżeli ktoś uzna, że jest taka potrzeba, to po prostu taką skargę może wnieść. Jeśli skarga będzie zasadna, będzie uwzględniona. Jeśli nie będzie zasadna – nie będzie. Nie jestem w stanie teraz antycypować jakie to mogą być sytuacje. Zakładam, że jakieś tam mogą być. Wydaje się, że lepiej dać możliwość wnoszenia skarg, aniżeli ją blokować, bo jeżeli przed chwilą przy poprzednich przepisach pani poseł wydawała się być zwolenniczką, żeby jak najszersze możliwości skarżenia dawać stronom, to w tym zakresie to się realizuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Zatem, z uwagi na brak poprawek czy też uwag, stwierdzam,  że art. 9868 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 9869. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos, zgłosić poprawkę? Nie słyszę. Zatem stwierdzam, że art. 9869 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-83.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 98610. Czy w tym zakresie są uwagi? Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, mamy dwie redakcyjne uwagi uzgodnione z ministerstwem. W § 1 powinno być „w terminie tygodnia od dnia otrzymania protokołu”, a w § 2 nie „co do przybicia” a „o przybiciu”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o krótkie stanowisko ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Tak, akceptujemy to w całości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję. Czy poza zmianami w zakresie redakcyjnym są jeszcze jakieś inne uwagi, poprawki? Nie ma. Dziękuję. Zatem stwierdzam, że art. 98610 został przez Komisję rozpatrzony. Przechodzimy do art. 98611. Czy są uwagi, spostrzeżenia, poprawki? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, mamy wątpliwości co do tego, czy materia wskazana w tym artykule jest materią rozporządzenia, które to rozporządzenie ma służyć wykonaniu ustawy. Wydaje się, że sposób przeprowadzenia sprzedaży jest określony w przepisach poprzedzających upoważnienie. Wydaje nam się, że sposób uwierzytelnienia użytkowników systemu powinien być wskazany w przepisach. Czy sposób uwierzytelnienia nie powinien być, zgodnie z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych osobowych, uregulowany w ustawie? Z uwagi na to, że statuuje on prawa i obowiązki podmiotów obsługujących system i z niego korzystających.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Poza tym prosimy o skreślenie zbędnego powtórzenia. Po wyrazach „skuteczność egzekucji” należy skreślić wyraz „zapewnienie”. Powinno być: „skuteczność egzekucji, bezpieczeństwo posługiwania się dokumentami”.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Co do dostępności systemu teleinformatycznego – tej wytycznej – zastanawiamy się, czy nie należałoby tej wytycznej poszerzyć o poufność, integralność i odporność, zgodnie z art. 32 ust. 1 lit. b ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Proszę o stanowisko ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Pan dyrektor Artur Grajewski zajmie stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#DyrektorDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMinisterstwaSprawiedliwosciArturGrajewski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, ten przepis był wzorowany na niemalże bliźniaczym przepisie art. 87911, który dotyczy elektronicznej licytacji ruchomości. W naszej ocenie nie zachodzi potrzeba rozszerzania jego dyspozycji o te elementy, które wskazywało Biuro Legislacyjne. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo za wyrażenie stanowiska. Z uwagi na fakt, że nie ma żadnych poprawek ani dalszych uwag stwierdzam, że art. 98611 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 2. Czy są w tym zakresie uwagi, poprawki? Może zanim pani mecenas, pozwolę sobie udzielić głosu panu posłowi Lorkowi. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Wysoka Komisjo, proponuję skreślić art. 2–4 oraz art. 6 i art. 8. Przepisy przewidziane w art. 2–4 oraz art. 6 i art. 8 znalazły się w proponowanym brzmieniu w uchwalonej  21 stycznia 2021 r. ustawie o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego, stąd konieczność ich skreślenia. To samo dotyczy norm zawartych w art. 7, jednak proponowana poprawka nr 3 dokonuje zmiany jego brzmienia poprzez nadanie nowej treści normatywnej.</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselGrzegorzLorek">Konsekwencją poprawki jest konieczność zmiany numeracji przepisów w projekcie. W przypadku nieprzyjęcia poprawki nr 3 konieczne będzie również skreślenie art. 7. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo, panie pośle, za zgłoszenie poprawki. Czy z uwagi na nową sytuację po zgłoszeniu poprawki państwo ze strony Biura Legislacyjnego pragną zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, Biuro chciało tylko zgłosić informację, że w tej chwili powinna być głosowana poprawka dziewiąta. Ona nie jest oznaczona jako trzecia, ale właśnie w tej chwili powinna być głosowana, ponieważ dotyczy art. 2.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zdaje sobie sprawę, pani mecenas. Dlatego też pozwoliłem sobie w pierwszej kolejności udzielić głosu panu posłowi Lorkowi, bo wiedziałem, że tego typu poprawkę będzie zgłaszał. Rozumiem, że w tej sytuacji nie ma problemu, żeby głosować łącznie skreślenia art. 2–4 oraz art. 6–8. Oczywiście numeracja poprawek nie ma tu znaczenia, bo to jest na użytek wewnętrzny.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">W tej sytuacji, z uwagi na poprawkę pana posła Lorka i brak innych uwag…Widzę, że pani poseł Jaśkowiak pragnie zabrać głos, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Panie przewodniczący, ja à propos poprawki, którą też składaliśmy. Jesteśmy zgodni co do wykreśleń, łącznie z art. 7.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję za stanowisko. W tej sytuacji, z uwagi na poprawkę zgłoszoną przez pana posła Lorka pozwolę sobie poddać ją pod głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-98.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za poprawką zgłoszoną przez pana posła? Przepraszam, jeszcze pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Przepraszam, panie przewodniczący, ale pani poseł przed chwilą powiedziała, że zgłosiła poprawkę, która polega również na skreśleniu art. 7. Jeśli taka poprawka faktycznie została zgłoszona, to ona jest dalej idąca, bo skreśla nie tylko art. 2–4, 6 i 8 ale również art. 7. W związku z tym powinna być głosowana jako pierwsza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję serdecznie. Pani poseł, pani zgłosiła poprawkę – nie wiem czy w formie pisemnej – że art. 422a wskazuje procedurę itd. Nie wiem czy pani w tym momencie zgłasza tę poprawkę, czy to jest pani luźna sugestia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Zgłaszam poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Czy w tym momencie jest pani w stanie zgłosić ją w formie pisemnej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Mogę przesłać bezpośrednio do sekretariatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Chcę zapytać panią mecenas z Biura Legislacyjnego, czy w tej sytuacji jest to wystarczające? Bo w tym momencie tej poprawki nie mamy, pani poseł ją tylko zapowiada, więc tak naprawdę mamy jakby wigilię tej poprawki. Stąd pytanie – czy jest to akceptowalne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Mogę ją przesłać panu albo pokazać do kamery podpisaną poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tak, panie przewodniczący. Należy uznać, że to jest wystarczająca forma. Pani poseł nie jest fizycznie obecna na posiedzeniu, więc pozbawiałoby ją to prawa do zgłaszania poprawek, gdybyśmy taką możliwość wyeliminowali.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przy czym zdajemy sobie sprawę, że zgodnie z tymi zmianami jest możliwość przesłania w formie elektronicznej, więc jest to taka forma kadłubowa, ale jeżeli ze strony Biura Legislacyjnego jest klarowne stanowisko, to ja nie będę się sprzeciwiał. Jestem purystą, więc proszę mi wybaczyć, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-107.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">W tej sytuacji, z uwagi na fakt, że ta poprawka pani poseł Jaśkowiak jest dalej idąca, będziemy głosować wniosek o skreślenie art. 7.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, ja zrozumiałam panią poseł, że ta poprawka pokrywa się z poprawką zgłoszoną przez pana posła Lorka, a więc obejmuje art. 2–4, 6 i 8, ale również polega na skreśleniu art. 7. Tak więc, z tego powodu jest dalej idąca, bo jest szersza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Oczywiście jest szersza, z tym, że pan poseł zgłosił redukcję art. 2–4, 6 i 8, bez art. 7. Więc pytanie, bo pani poseł oczywiście może popierać skreślenie artykułów wymienionych przez pana posła Lorka, ale pan poseł nie zgłasza skreślenia art. 7. Pytanie – czy mamy to jakoś skomasować? Bo dla mnie nie do końca jest to klarowne. Ja, mimo wszystko, traktowałbym to w taki sposób: jest wniosek pana posła Lorka dotyczący art. 2-4, 6 i 8, a pani poseł zgłasza do skreślenia art. 7. Czy w tej sytuacji mam głosować łącznie te dwie poprawki? Uważam, że byłby tu jakiś dysonans. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, i pani poseł, i pan poseł zgłosili skreślenie tych artykułów jako jedną poprawkę. I to jest uzasadnione, ponieważ te artykuły dotyczą zmian, które zostały już wprowadzone do systemu prawnego nowelizacjami innych ustaw. W związku z tym te poprawki mają ten sam charakter. Pierwotnie również otrzymałyśmy poprawkę, która zakładała skreślenie art. 7 w takim brzmieniu, jaki jest w druku, bo faktycznie ona powtarza treść normatywną, która już została uchwalona i weszła w życie. Natomiast w tej chwili otrzymałyśmy poprawkę – poprawka nr 3 dotycząca art. 7 – która nie dotyczy zakresu, który mamy w projekcie, tylko dotyczy tej samej ustawy. Stąd w naszej ocenie wynika zmiana, a nie z niechęci do usunięcia tej treści, która jest w przedłożeniu.</u>
+          <u xml:id="u-110.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Natomiast wracając do meritum. Jest jedna poprawka pana posła Lorka i jedna poprawka pani poseł. Pani poseł zgłosiła poprawkę szerszą. Jeżeli ta poprawka zostanie odrzucona, Komisja powinna przegłosować poprawkę pana posła Lorka, która utrzyma nadal art. 7, jako artykuł do rozpatrzenia przez Komisję. Natomiast, jeśli przejdzie poprawka pani poseł, art. 7 zostanie już skreślony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję za wyjaśnienie. Zatem w tej sytuacji przechodzimy do poprawki zgłoszonej przez panią poseł Joannę Jaśkowiak.</u>
+          <u xml:id="u-111.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za akceptacją poprawki zgłoszonej przez panią poseł? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Głosujemy, szanowni państwo, nad poprawką pani poseł Jaśkowiak. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-111.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 12 posłów. Za – 6, przeciw – 6, nikt się nie wstrzymał. Poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji. Zatem przechodzimy do głosowania nad poprawką złożoną przez pana posła Grzegorza Lorka.</u>
+          <u xml:id="u-111.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Lorka? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Zamykam głosowanie Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-111.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 12 posłów. Za – 10, przeciw – 2, nikt nie wstrzymał się od głosu. Poprawka uzyskała akceptację Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-111.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Stwierdzam, że art. 2, 3, 4 zostały skreślone, ale w jakiś sposób też rozpatrzone przez Komisję. Przechodzimy do art. 5. Czy są jakieś uwagi do art. 5? Proszę, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Bardzo przepraszam, panie przewodniczący – miałam na myśli art. 7, bo przecież art. 5 został skreślony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Przepraszam bardzo, poprawka brzmiała: skreślić art. 2–4… 6 i 8. Przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">W porządku. Cieszę się, że wszystko zostało wyjaśnione.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych. W tej ustawie jest propozycja nowelizacji art. 295 ust. 1. Zwracamy uwagę, że ten przepis jest przepisem przejściowym, który w zakresie ust. 1 już wyekspirował. Zatem, zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, nie można go nowelizować. Zwróćmy uwagę, że opisuje on stan, który miał miejsce do dnia 31 grudnia 2020 r. Dzisiaj mamy 24 marca i z tego względu uważamy, że w tym zakresie przepis nie powinien zostać przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-116.1" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Natomiast do ust. 2 mamy propozycję doprecyzowania, że chodzi o art. 158 ust. 1, ponieważ odesłanie powinno być precyzyjne i w takiej formie funkcjonuje już w ustawie o komornikach sądowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani mecenas za stanowisko. Prosiłbym o ustosunkowanie się ze strony ministerstwa. W międzyczasie zauważyłem, że zgłasza się pan Szymon Dejk ze Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, więc pozwolę sobie udzielić panu głosu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#RadcaprawnyZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Szymon Dejk – Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-118.1" who="#RadcaprawnyZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, szanowni państwo, ZPF dostrzega istotne zagrożenie w proponowanej treści art. 295 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych odnośnie do upoważnienia do prowadzenia przez komorników akt w formie papierowej ze względu na trudne do przezwyciężenia przeszkody przed wprowadzeniem ich w formie elektronicznej. Dla wierzycieli dostęp do akt elektronicznych daje możliwość szybkiego i kompletnego pozyskiwania danych i na tej podstawie podejmowania właściwych decyzji procesowych. Jednocześnie na rynku można dostrzec pewną niechęć części komorników do zmian, a proponowany przepis ust. 2 stanowi tym samym poważne zagrożenie dla dalszych digitalizacji sądowego postępowania egzekucyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-118.2" who="#RadcaprawnyZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">W związku z powyższym proponowalibyśmy (przedstawialiśmy to w naszym stanowisku przesłanym do Wysokiej Komisji) bądź rezygnację z wprowadzania przedmiotowego ust. 2, bądź alternatywnie zmianę zbyt ogólnej – naszym zdaniem – klauzuli generalnej na wskazanie konkretnych powodów do kontynuowania prowadzenia akt w formie papierowej, np. trudności technicznych.</u>
+          <u xml:id="u-118.3" who="#RadcaprawnyZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">Proponujemy również trzecią alternatywę, czyli wskazanie jakiejś daty granicznej, do której akta mogą być prowadzone w formie papierowej, np. dnia 1 sierpnia, 1 września, żeby ten okres przejściowy zamknąć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Udzielam głosu przedstawicielom Ministerstwa Sprawiedliwości. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, generalnie, jeśli chodzi o zmianę w art. 295 ustawy o komornikach sądowych, rzeczywiste zmiany w ust. 1 polegają na dodaniu zdania drugiego. Jakkolwiek zgadzamy się z przedstawicielami Biura Legislacyjnego, że w warstwie literalnej mówimy o przepisie, który w jakiś sposób się wyczerpał, biorąc pod uwagę, że miał regulować kwestie do dnia 31 grudnia 2020 r. Niemniej jednak, z perspektywy normatywnej przedmiotu tej regulacji, ten przepis nie spowodował, że akta wytworzone w postaci elektronicznej (a mówimy o milionach spraw) nagle wyparowały. One nie przestały istnieć. W związku z tym Ministerstwo Sprawiedliwości popiera poprawkę i widzi potrzebę, aby w jakiś sposób uregulować tę kwestię, która ma jednak charakter intertemporalny, aby to dalsze prowadzenie i przechowywanie akt mogło być możliwe. Inaczej będzie luka prawna, bo będziemy mieli dalej akta papierowe, z którymi musimy wyjść z tego stanu przejściowego. Często to są sprawy zakończone, ale one jednak dalej muszą być w jakiś sposób przechowywane.</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli przedstawiciele Biura Legislacyjnego uznaliby, że dodanie ust. 1a odpowiadającego treści zdania drugiego będzie już prawidłowe, to takie techniczne rozwiązanie być może lepiej wyglądałoby, przynajmniej na papierze, natomiast sens tej poprawki jest aktualny.</u>
+          <u xml:id="u-120.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o drugą poprawkę, to dotyczy sytuacji trudnych do przezwyciężenia przeszkód. To mogą być różne przeszkody, ale – nawiązując do wyrażonego stanowiska – jeśli napiszemy o trudnościach technicznych, to też będzie to klauzula generalna i też będzie niedookreślona. Natomiast nie możemy wykluczyć sytuacji jakiś blackoutów, trudności z dostępem do systemu, różnych awarii itd. I temu ten przepis przede wszystkim służy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję. Zgłasza się pani poseł Dolniak, której udzielam głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Jeszcze raz przeczytam ten przepis w projekcie: „Do dnia 31 grudnia 2020 r. dokumentacja, o której mowa w art. 155 ust. 1 i art. 156, może być również tworzona, przetwarzana, przechowywana i udostępniana w postaci dotychczasowej.”. Mamy 24 marca 2021 r. a przepis dotyczy czasu przyszłego: może być tworzona, przetwarzana, przechowywana. No, jeszcze co do przechowywania i udostępniania w postaci dotychczasowej – pół biedy, ale „tworzona” i „przetwarzana” nie oddaje rzeczywistego stanu rzeczy. To po pierwsze. Po drugie. W związku z tym zapis, który państwo proponujecie, nie wydaje się zasadny i właściwy, bo 31 grudnia 2020 r. dawno już minął. Wprowadzanie przepisów, które już na samym starcie nijak się mają do rzeczywistości czasowej, jest niewłaściwe i nieprawidłowe.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselBarbaraDolniak">I co do drugiej kwestii – „trudne do przezwyciężenia przeszkody”. Już mój przedmówca mówił, że zawsze znajdzie się okoliczność, którą komornik będzie mógł uznać za trudną do przezwyciężenia. To, że ktoś ma problemy techniczne (system się zawiesi) nie jest powodem do tego, żeby nie stworzyć właściwego systemu elektronicznego, jeżeli chodzi o akta. W dzisiejszych czasach takie problemy szybko się załatwia i raczej trudno znaleźć argument, w sensie technicznym, do braku pełnej informatyzacji, jeśli chodzi o elektroniczne przechowywanie akt.</u>
+          <u xml:id="u-122.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Zatem mam pytanie – co to znaczy napotka „trudne do przezwyciężenia przeszkody”? Takie niedookreślone przepisy rodzą zawsze wątpliwości i pytanie, kto będzie rozstrzygał o tych „trudnych do przezwyciężenia przeszkodach”. Bo, jeżeli komornik nam zgłosi, że ma trudne do przezwyciężenia przeszkody, to kto oceni, że rzeczywiście jest to taka trudność nie do przezwyciężenia. A jeśli zostanie ustalone, że to nie jest trudne do przezwyciężenia, to jak w takiej sytuacji trzeba będzie postępować? Czy to nie taka sytuacja, że zawsze będzie można prowadzić akta w postaci dotychczasowej? No bo nie ma tutaj ani konsekwencji, ani określenia trudnych do przezwyciężenia przeszkód, ani też czasu, w jakim te trudne do przezwyciężenia przeszkody należałoby usunąć.</u>
+          <u xml:id="u-122.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Wydaje się, że ten zapis nie do końca został w sposób właściwy przemyślany. Jeżeli chcemy pełnej informatyzacji powinniśmy stworzyć ramy dla komorników, zapytawszy ich, w jakim termie są w stanie to zrobić i zakreślić właściwy termin, a nie tworzyć takie przepisy, jakie mamy w art. 5. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo pani poseł za wyrażenie stanowiska. Do dyskusji zgłosił się również pan Rafał Łyszczek prezes Krajowej Rady Komorniczej. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrezesKrajowejRadyKomorniczejRafalLyszczek">Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, chciałbym się odnieść do tego, co powiedział pan Dejk i pani marszałek Dolniak. Myślę, że dyskusja między mną a panem Dejkiem na temat tego, że komornicy wyrażają niechęć  do akt w wersji elektronicznej nie powinna mieć miejsca na sejmowym posiedzeniu, ale na kongresie ZPF, który odbędzie się jutro. Myślę, że będziemy mogli podyskutować, panie mecenasie, na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-124.1" who="#PrezesKrajowejRadyKomorniczejRafalLyszczek">Natomiast chciałbym zwrócić uwagę na jedną rzecz. Otóż, mówimy o aktach elektronicznych, o systemie teleinformatycznym, a omijamy podstawową sprawę. Jako gorący zwolennik pełnej informatyzacji wszystkich postępowań egzekucyjnych chciałbym zwrócić uwagę na to, że wytworzenie systemu teleinformatycznego, który będzie obsługiwał 2150 kancelarii jednocześnie, i sfinansowanie tego systemu przez poszczególnych komorników jest na dzień dzisiejszy daleko utrudnione. Oczywiście łatwo powiedzieć, że komornicy powinni wykazywać chęć w tym kierunku, jednak trzeba się też zastanowić nad tym, skąd komornicy mają na to wziąć pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-124.2" who="#PrezesKrajowejRadyKomorniczejRafalLyszczek">Jak rozumiem, intencją nowelizacji art. 295 ustawy o komornikach sądowych nie były trudności techniczne, bo szybko je można przezwyciężyć w postaci wytworzenia odpowiedniego modułu, ewentualnie integracji z systemami sądowymi, czego przykładem może być np. modyfikacja portalu informacyjnego sądów powszechnych i dostosowanie systemów komorniczych do tego. Jednak akta elektroniczne, które weszły w życie 1 stycznia, a digitalizacja akt to w rzeczywistości zupełnie odrębny proces. Czym innym jest prowadzenie akt w formie elektronicznej od momentu ich zarania, a czym innym digitalizacja milionów akt (również tych, które znajdują się w składnicy, gdzie jest 48 km akt zdigitalizowanych). Na to muszą znaleźć się środki.</u>
+          <u xml:id="u-124.3" who="#PrezesKrajowejRadyKomorniczejRafalLyszczek">Jak rozumiem, intencją nowelizacji art. 295 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji nie jest furtka dla komornika, który powie, że ma trudności nie do przezwyciężenia, żeby zainstalować system, tylko wszystkie inne kwestie związane z digitalizacją akt już wytworzonych oraz z wprowadzaniem akt elektronicznych.</u>
+          <u xml:id="u-124.4" who="#PrezesKrajowejRadyKomorniczejRafalLyszczek">Pozostaje też kwestia, na którą zwróciła uwagę pani marszałek Dolniak, to jest kwestia całego systemu. To nie jest tak, że akta elektroniczne to jakiś moduł oderwany od rzeczywistości, tylko jest to cały system, który wymagał będzie również integracji z systemami ministerialnymi. Chciałem też zwrócić uwagę na to, że do tych akt ma mieć również dostęp minister sprawiedliwości i sama integracja z tymi systemami to jest niezwykle skomplikowany proces.</u>
+          <u xml:id="u-124.5" who="#PrezesKrajowejRadyKomorniczejRafalLyszczek">A odnosząc się do propozycji ZPF powiem tak – nie wiem skąd pan mecenas wyciągnął datę np. sierpień albo wrzesień. To jest awykonalne dla wszystkich. Oczywiście można z punktu widzenia podmiotu zewnętrznego takie zdanie wyrazić, natomiast jest jeszcze coś takiego jak rzeczywistość i realność. Od razu chcę zaznaczyć, że proponowana data graniczna sierpień czy wrzesień z punktu widzenia wytwórcy programu, a przede wszystkim integracji z tym, co miałoby powstać po stronie ministerstwa, jest po prostu aberracją i niemożliwe. Bardzo dziękuję za udzielenie głosu i wysłuchanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie prezesie, za wyrażenie stanowiska. Do udziału w dyskusji zgłosił się również przedstawiciel Konfederacji Lewiatan pan Adrian Zwoliński. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, dziękuję za możliwość udzielenia i głosu. Chciałbym tylko zapytać czy dobrze mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głośno i wyraźnie, jakby był pan z nami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Dziękuję przedmówcom za ciekawe głosy w dyskusji dotyczącej ust. 2 wspomnianego artykułu. My też wyrażamy obawy. Z jednej strony rozumiemy głos przedstawiciela rządu, który wskazuje, jaki jest cel tego przepisu, jak i głos pana prezesa Krajowej Rady Komorniczej. Natomiast wyrażamy obawę, że takie sformułowanie przepisu może być niestety nadinterpretowane. Myślę, że wszyscy się zgodzimy co do tego, że digitalizacja akt, w ogóle digitalizacja, jest niezwykle słusznym kierunkiem i bardzo dobrze, że w tą stronę zmierza. Natomiast tak ogólne sformułowanie jak „trudne do przezwyciężenia przeszkody” mogą niestety w pewnych sytuacjach sprzyjać nadużyciom. Stąd też w takiej skrajnej wersji proponowaliśmy usunięcie tego przepisu, natomiast w wersji mniej radykalnej proponowalibyśmy, aby legislatorzy, decydenci ponownie przemyśleli ten zwrot. Tak, aby go uszczegółowić, aby wprost odnosił się do aspektów poważnych problemów technicznych i – dodajmy – przejściowych poważnych problemów technicznych. Być może to byłoby wyjściem z sytuacji, żeby z jednej strony uniknięto nadużywania, a z drugiej zaś strony odnosiłoby się to do głównego celu przepisu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Udzielam głosu przedstawicielom Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję, panie przewodniczący. Ja ogólnie odniosę się do kwestii dotyczącej ust. 1  w art. 295. Pragnę zwrócić uwagę, że w tej części przepis obowiązuje od 2018 r. I dlatego jest tam zawarta regulacja, która brzmi, że do dnia 31 grudnia 2020 r. dokumentacja „może być również tworzona, przetwarzana, przechowywana i udostępniana w postaci dotychczasowej”. Tak więc, w tym zakresie żadnych zmian nie ma. Zmiany dotyczą okresu, który jest już po tej dacie. I tu proponujemy dopuszczalność prowadzenia dokumentacji w formie tradycyjnej z uwagi na te elementy, o których była tu mowa, czyli w przypadku tych ewentualnych przeszkód trudnych do przezwyciężenia.</u>
+          <u xml:id="u-130.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Poproszę jeszcze, żeby pan naczelnik Klonowski doprecyzował kwestię ust. 2, jeśli chodzi o nasze stanowisko w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Wbrew podnoszonym tu zarzutom chciałbym zwrócić uwagę, że kwestia tego w jakiej postaci akta są prowadzone (czy papierowej, tradycyjnej, czy elektronicznej) to zagadnienie ustrojowe. Ono jest też regulowane w ustawie ustrojowej. Oczywiście prowadzenie akt w formie tradycyjnej papierowej też daje odpowiednie gwarancje stronom, aczkolwiek mamy świadomość, że informatyzacja idzie w takim kierunku, żeby informacja krążyła szybciej i łatwiej.</u>
+          <u xml:id="u-131.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Zważywszy na fakt, że mówimy o kwestii ustrojowej (tych trudnych do przezwyciężenia przeszkodach), to jest kwestia, która podlega nadzorowi administracyjnemu. Ustawa o komornikach sądowych w sposób z jednej strony klarowny, z drugiej strony też rozbudowany reguluje kwestie nadzoru administracyjnego nad komornikami. Ten nadzór sprawują prezesi wszystkich szczebli sądów powszechnych i również minister sprawiedliwości. Wobec tego to nie jest tak, że komornik uznaniowo będzie sobie wytwarzał, przetwarzał te rzeczy w systemie albo nie. Te rzeczy podlegają nadzorowi prezesów sądów, przede wszystkim rejonowych (jako sprawujących nadzór odpowiedzialny), jak też okręgowych i apelacyjnych, a także ministra sprawiedliwości. Wobec tego ten przepis zabezpiecza komorników, gdyby doszło do awarii systemu lub utraty jakiejś części funkcjonalności z przyczyn np. leżących po stronie dostawcy, którym docelowo jest minister sprawiedliwości, to ten przepis chroni komorników przed ewentualną odpowiedzialnością dyscyplinarną czy administracyjną.</u>
+          <u xml:id="u-131.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Zwracam uwagę na ten aspekt, że to wszystko są zagadnienia powiązane i już obowiązująca ustawa zawiera na te pytania odpowiedzi, tylko trzeba się z tą ustawą zapoznać. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję. Czy ewentualnie ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Proszę, pani poseł Barbara Dolniak w pierwszej kolejności, a potem pani poseł Joanna Jaśkowiak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Właśnie dlatego zapytałam, ponieważ sądy, które przeprowadzają co roku kontrole biur komorniczych, będą pewnie oceniać także proces przetwarzania akt z wersji papierowej w wersję elektroniczną. Będą to, na polecenie prezesa, wykonywać sędziowie, a potem takie sprawozdania idą do ministerstwa, gdzie podlegają ocenie. W związku z tym rodzi się pytanie – jak komornik będzie się mógł wytłumaczyć? Przed chwilą usłyszeliśmy od pana prezesa, że wymaga to ogromnych środków finansowych, które komornicy będą musieli ponieść sami. W dużych kancelariach być może sytuacja wygląda lepiej, ale w tych małych kancelariach będzie to ogromny wydatek, bo tych akt jest bardzo dużo. W wersji elektronicznej będą musiały być akta, gdzie postępowanie egzekucyjne zostało umorzone albo komornik zwrócił wniosek – bo to wszystko musi być objęte procesem informatyzacji. Jak wtedy państwo będziecie chcieli stworzyć ocenę tego sformułowania „trudne do przezwyciężenia przeszkody”?</u>
+          <u xml:id="u-133.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Proszę państwa, w tę treść można włożyć wszystko, a jednocześnie niczego nie obronić. Taki protokół podlega w ostateczności ocenie ministerstwa i jeżeli minister uzna, że komornik nie wywiązuje się z tego procesu informatyzacji i nie uzna okoliczności za trudne, to stwierdzi, iż komornik nie sprawuje właściwie swoich obowiązków, chociaż świetnie będzie wykonywał inne zadania, np. postępowania egzekucyjne. Sformułowanie „trudne do przezwyciężenia przeszkody” stwarza sytuację, która pozwala na szeroką interpretację i stwarza ogromną dowolność. To rodzi niebezpieczeństwo. Im bardziej ogólnikowe sformułowania, tym większe niebezpieczeństwo szerokiej interpretacji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani poseł za stanowisko i dywagacje. Pani poseł Joanna Jaśkowiak, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Panie przewodniczący, szanowni państwo, mamy praktycznie koniec marca roku następnego po dacie, którą chcemy wprowadzić do ustawy. Wydaje się to być sprzeczne z logiką i ze zdrowym rozsądkiem. Musi być czas na przygotowanie się, na wprowadzenie tych zmian. Proponowałabym zmienić tę datę np. na koniec tego roku (31 grudnia 2021 r.), żeby nie robić też fikcji, iż w marcu roku następnego mówimy o datach z końca ubiegłego roku. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję. Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Jeszcze raz powtórzę. Data 31 grudnia 2020 r. została wprowadzona w ustawie z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych. My tylko mówimy o tym, co będzie po tym czasie, czyli gdy procedowana jest ustawa. Nie odnosimy się do daty, która już minęła, w żaden sposób. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo za przedstawienie stanowiska. Pani poseł Joanna Jaśkowiak ponownie, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Nie mogę się zgodzić z tym stanowiskiem. Odnosimy się wprost tu do konkretnej daty i zmieniamy przepis. Zmieniamy przepis w marcu 2021 r. na treść, która się odnosi do roku minionego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Ale nie w zakresie tej daty. My dodajemy zdanie drugie. Zdanie pierwsze było. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Czy wyjaśnienia przedstawione przez Ministerstwo Sprawiedliwości są jasne? Sądzę, że tak. Dziękuję bardzo. Zatem, jeśli nie zostały zgłoszone uwagi ani poprawki, stwierdzam, że art. 5 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Z uwagi na fakt, że art. 6 został skreślony, przechodzimy do art. 7. Czy w tym zakresie są jakieś uwagi, poprawki? Bardzo proszę, pan poseł Lorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselGrzegorzLorek">W art. 7 proponujemy po art. 16 dodać art. 16a w brzmieniu:</u>
+          <u xml:id="u-142.1" who="#PoselGrzegorzLorek">„Art. 16a. 1. Dokumentów akcji, z których Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje prawa i obowiązki Skarbu Państwa, stosownie do art. art. 101 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym, nie składa się w spółce. Skutek złożenia dokumentów akcji w spółce wywołuje złożenie w spółce zaświadczenia o posiadaniu i treści dokumentów akcji wydanego przez Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-142.2" who="#PoselGrzegorzLorek">2. Złożenie zaświadczenia w spółce odbywa się za pisemnym pokwitowaniem wydanym Prezesowi Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.”.</u>
+          <u xml:id="u-142.3" who="#PoselGrzegorzLorek">W ustawie z dnia 30 sierpnia 2019 r. została wprowadzona obowiązkowa dematerializacja akcji spółek, będąca zresztą, jak wskazano w uzasadnieniu projektu, niejako potwierdzeniem stanu faktycznego istniejącego już od wielu lat, a więc notoryjnego wystawiania dla akcjonariuszy dokumentów w formie elektronicznej świadczących o ich tytule, a nie wydawania im fizycznie dokumentów akcji. Zasadnicza zmiana…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Panie pośle, chcę zauważyć, że poprawka została ekspediowana do wszystkich posłów Komisji, zatem wydaje się zbędnym przytaczanie in extenso całości uzasadnienia. Dziękuję bardzo. Czy są jakieś uwagi? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, tylko uwaga formalna. Ustawa z 30 sierpnia 2019 o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw weszła w życie z dniem  1 marca 2021 r., a dodawany przepis, któremu nadano numer 16a w przepisie końcowym jest ujęty w zbitce art. 16–19, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. W związku z tym mamy zastrzeżenie natury formalnej, że – po pierwsze – do ustawy już obowiązującej dopisujemy przepis przejściowy, czego zgodnie z zasadami techniki prawodawczej robić nie powinniśmy, a po drugie jeszcze ten przepis będzie miał charakter retroaktywny, bo z uwagi na sformułowanie art. 23 ustawy z 30 sierpnia znajdzie się w środku przepisów, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo za stanowisko. Prosiłbym o ustosunkowanie się przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości. Proszę bardzo, pan dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#DyrektordepartamentuMSArturGrajewski">Dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, taka była intencja, uzgodniona również z Prokuratorią Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, aby ten przepis miał właśnie taki charakter, jak zauważyło Biuro Legislacyjne. Natomiast wydaje się, że w posiedzeniu bierze udział przedstawiciel Prokuratorii Generalnej. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, może mógłby zabrać głos w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Aprobuję, nie neguję. Oczywiście, jeśli przedstawiciel Prokuratorii Generalnej ma wolę zabrać głos w dyskusji, to nie widzę przeszkód. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#NaczelnikSamodzielnegoWydzialuLegislacjiiSprawPublicznychProkuratoriiGeneralnejRzeczypospolitejPolskiejJanPodkowik">Panie przewodniczący, szanowni państwo, potwierdzam, że ta propozycja poprawki była uzgodniona i wynikała z potrzeb, które prokuratoria dostrzega w toku wykonywania swoich zadań. W związku z procedurą dematerializacji akcji chodzi o to, żeby nie wydawać dokumentów akcji, które są obecnie zdeponowane w prokuratorii, do rozmaitych podmiotów zewnętrznych. Głównie chodzi tu o akcje, które mają wartość historyczną, akcje spółek przedwojennych. Stąd propozycja, żeby ten przepis działał od 1 marca, a zatem od momentu, kiedy miał działać mechanizm dematerializacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Serdecznie dziękuję za przedstawienie stanowiska. Z uwagi na brak uwag pozwolę sobie przejść do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Grzegorza Lorka.</u>
+          <u xml:id="u-149.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za akceptacją poprawki zgłoszonej przez pana posła Grzegorza Lorka? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-149.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 11 posłów. Za – 6, przeciw – 5, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Komisji. Zatem art. 7 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-149.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 9 z uwagi na fakt skreślenia art. 8, na skutek poprzedniej poprawki. Czy do art. 9 są jakieś uwagi, poprawki? Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselGrzegorzLorek">W art. 9 pkt 1 nadać brzmienie art. 15 zzs1ust. 1…Przeczytam cztery istotne punkty:</u>
+          <u xml:id="u-150.1" who="#PoselGrzegorzLorek">„1) rozprawę lub posiedzenie jawne przeprowadza się przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku (posiedzenie zdalne), z tym, że osoby w nim uczestniczące, w tym członkowie składu orzekającego, nie muszą przebywać w budynku sądu;</u>
+          <u xml:id="u-150.2" who="#PoselGrzegorzLorek">2) od przeprowadzenia posiedzenia zdalnego można odstąpić tylko w przypadku, gdy rozpoznanie sprawy na rozprawie lub posiedzeniu jawnym jest konieczne, a ich przeprowadzenie w budynku sądu nie wywoła zagrożenia dla zdrowia osób w nich uczestniczących; odstąpienie wymaga zgody prezesa sądu;</u>
+          <u xml:id="u-150.3" who="#PoselGrzegorzLorek">3) przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, gdy nie można przeprowadzić posiedzenia zdalnego, a przeprowadzenie rozprawy lub posiedzenia jawnego nie jest konieczne;</u>
+          <u xml:id="u-150.4" who="#PoselGrzegorzLorek">4) w pierwszej i drugiej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego; prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-150.5" who="#PoselGrzegorzLorek">2. Na wniosek strony lub osoby wezwanej zgłoszony na co najmniej 7 dni przed wyznaczonym terminem posiedzenia zdalnego, sąd zapewni jej możliwość udziału w posiedzeniu zdalnym w budynku sądu, jeśli strona lub osoba wezwana wskaże we wniosku, że nie posiada urządzeń technicznych umożliwiających udział w posiedzeniu zdalnym poza budynkiem sądu.</u>
+          <u xml:id="u-150.6" who="#PoselGrzegorzLorek">3. Sąd poucza osobę wezwaną oraz stronę niezastępowaną przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej o treści ust. 2 przy doręczeniu pierwszego zawiadomienia o terminie posiedzenia zdalnego.</u>
+          <u xml:id="u-150.7" who="#PoselGrzegorzLorek">4. Przepis ust. 1 pkt 4 nie stosuje się do spraw prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne.”.</u>
+          <u xml:id="u-150.8" who="#PoselGrzegorzLorek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje konieczność usunięcia odesłania do pkt 2 art. 15zzs1 ust. 1 w dodawanym w art. 9 pkt 4 –art. 15zzs7 zdanie drugie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję za przedstawienie poprawki. Do dyskusji zgłosił się pan poseł Zimoch. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Mam kłopot z kamerą, ale mam nadzieję, że głos dociera. Kilkakrotnie prosił pan, panie przewodniczący, żeby esencjonalnie zabierać głos. Ja też lubię esencję, a właściwie taką zasadę „mini max”, czyli minimum słowa, maksimum dobrego prawa.</u>
+          <u xml:id="u-152.1" who="#PoselTomaszZimoch">Koło Polska 2050 złożyło trzy poprawki. One zostały dostarczone i mam nadzieję, że każdy z posłów ma je wraz z uzasadnieniem. Dodam tylko, że każda ustawa, zwłaszcza kodeks, to zbiór przepisów, w którym nie można bałaganić. Kodeks jest swoistym sejfem dla dobrych zrozumiałych przepisów i pandemia nie może być wymówką, by do niego się włamywać. A ten projekt to takie va banque w kolejny krok zmian w prawie, nie zważając nawet na przepisy konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-152.2" who="#PoselTomaszZimoch">W poprawce pierwszej – ja od razu esencjonalnie powiem o trzech – proponujemy w art. 9 skreślić pkt 1, skreślić pkt 3, a w pkt 4 skreślić „art. 15 zzs7”.</u>
+          <u xml:id="u-152.3" who="#PoselTomaszZimoch">Uzasadniając, powiem, że projekt wprowadza przymus rozpoznawania spraw na posiedzeniu niejawnym, bez przeprowadzenia rozprawy oraz wprowadzenie zasady, że sprawy są rozpoznawane w składzie jednego sędziego. Takie rozwiązanie w sposób znaczący obniża standard rzetelnego procesu. Jest to niezgodne z art. 45 konstytucji, a także z art. 6 ust. 1 europejskiej konwencji praw człowieka. Konstytucja mówi wyraźnie: każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.</u>
+          <u xml:id="u-152.4" who="#PoselTomaszZimoch">Podobnie konwencja w art. 6 mówi o prawie do rzetelnego procesu sądowego, że każdy ma prawo do sprawiedliwego publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie, właśnie przez niezawisły i bezstronny sąd.</u>
+          <u xml:id="u-152.5" who="#PoselTomaszZimoch">W poprawce drugiej proponujemy w art. 9 w pkt 4 skreślenie art. 15 zzs6. A w poprawce trzeciej proponujemy w art. 9 w pkt 4 skreślenie dodawanego art. 15zzs9.</u>
+          <u xml:id="u-152.6" who="#PoselTomaszZimoch">Każdy z państwa ma podpisane nasze poprawki. Jest tam również uzasadnienie, więc myślę, panie przewodniczący, że było to esencjonalne, aby tą szybkość procedowania, o której pan mówił, zachować. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo serdecznie dziękuję za dynamiczny sposób przedstawienie poprawek i ich uzasadnienia. Pozwolę sobie oddać głos przedstawicielom Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, panie przewodniczący. Prosimy o procedowanie w tym artykule zmianami, ponieważ jest ich kilka, a do każdej z nich mamy po kilka uwag. W kwestii złożonych poprawek do zmiany pierwszej – poprawka złożona przez Koło Polska 2050 polegająca na skreśleniu art. 15zzs1 jest dalej idąca. W związku z tym prosimy o głosowanie nad nią w pierwszej kolejności. W przypadku, gdyby ta poprawka nie przeszła – jeśli pan przewodniczący się zgodzi – zgłosiłybyśmy nasze wątpliwości do poprawki pana posła Lorka. Czy można w tej chwili?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pełna zgoda, żeby w taki sposób procedować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Panie przewodniczący, czy można jeszcze zgłosić poprawkę? Bo dobijam się od dłuższego czasu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Oczywiście. Cały czas jesteśmy w dyskusji. Nie skończyliśmy procedować, jeśli chodzi o art. 9. Dopiero rozpoczynamy dyskusję, a widzę, że wiele osób jest zainteresowanych zabraniem głosu. Wszyscy będą mieli możliwość wypowiedzieć się, a państwo posłowie będą mieli możliwość zgłaszania stosownych poprawek czy uwag. Dobrze?</u>
+          <u xml:id="u-157.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo proszę, pani mecenas z Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, nasze pytania dotyczą kilku kwestii zawartych w art. 15zzs1. Pierwsza wątpliwość dotyczy tego, iż norma zawarta w tym artykule ma obowiązywać jeszcze w ciągu roku od odwołania jednego ze wskazanych stanów (zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii) ogłoszonych z powodu COVID. Skąd tak długi okres możliwości prowadzenia posiedzeń niejawnych i zaniechania kolegialności rozpatrywania spraw?</u>
+          <u xml:id="u-158.1" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Druga nasza wątpliwość dotyczy pkt 3, mówiącego o zarządzeniu przeprowadzenia posiedzenia niejawnego. Podzielamy wygłoszone tu wcześniej wątpliwości co do zgodności z art. 45 konstytucji (prawem do jawnego rozpatrzenia sprawy), a wobec braku możliwości wniesienia sprzeciwu także co do zgodności z art. 2 konstytucji, czyli zasadą demokratycznego państwa prawa. Zapewnienie szybkości postępowania wskazane w uzasadnieniu projektu nie jest wartością, na rzecz której można poświęcić ochronę praw podmiotowych – tak stanowi wyrok Trybunału Konstytucyjnego (SK 10/03 i SK 28/08).</u>
+          <u xml:id="u-158.2" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Nasze pytanie w tym kontekście chciałybyśmy sformułować w ten sposób – dlaczego zrezygnowano z możliwości, przewidzianej w obowiązującym przepisie, wniesienia sprzeciwu od zarządzenia o przeprowadzeniu posiedzenia niejawnego?</u>
+          <u xml:id="u-158.3" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Pytanie do pkt 4, bo identyczna treść była w przedłożeniu. Czy, biorąc pod uwagę uzasadnienie do projektu ustawy, odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 367 § 2 rozpatrywania spraw w drugiej instancji w składzie trzech sędziów nie powinno być możliwością a nie zasadą? Wydaje nam się, że ewentualne zagrożenie naruszenia konstytucji byłoby w tym układzie mniejsze. I to są wszystkie nasze wątpliwości do art. 15 zzs1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani mecenas za przedstawienie stanowiska. Z uwagi na fakt, że wiele osób zgłosiło się do dyskusji, w pierwszej kolejności pozwolę sobie udzielić głosu prezesowi Naczelnej Rady Adwokackiej, panu mecenasowi Przemysławowi Rosatiemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrezesNaczelnejRadyAdwokackiejPrzemyslawRosati">Dziękuję, panie przewodniczący. Dzień dobry państwu. Panie przewodniczący, dziękuję też za gratulacje na początku posiedzenia, bo wcześniej nie miałem okazji.</u>
+          <u xml:id="u-160.1" who="#PrezesNaczelnejRadyAdwokackiejPrzemyslawRosati">Szanowni państwo, na razie odniosę się do art. 15 zzs1. Sposób konstrukcji tego przepisu niestety, ale wymusza określony sposób przeprowadzenia posiedzeń sądowych. Teraz wyobraźcie państwo, że względy czysto techniczne uniemożliwiają przeprowadzenie tego posiedzenia. Moim zdaniem w konstrukcji tego przepisu to jest absolutnie nieuwzględnione.</u>
+          <u xml:id="u-160.2" who="#PrezesNaczelnejRadyAdwokackiejPrzemyslawRosati">Powiem państwu jak to w praktyce wygląda. Mówimy bowiem o teorii, która rozgrywa się na poziomie legislacyjnym, mówimy o teorii, która jest w kodeksie, ale w praktyce jest niestety tak – a muszę powiedzieć, że mam dość bogate doświadczenie sądowe – że sądy od strony technicznej nie są jeszcze przygotowane na taką rewolucję. Powiem więcej, często ta zdalność prowadzi do tego, że nie możemy sprawnie prowadzić rozprawy, bo zwyczajnie rwą się połączenia.</u>
+          <u xml:id="u-160.3" who="#PrezesNaczelnejRadyAdwokackiejPrzemyslawRosati">Zastanówcie się państwo czy nie sensowniejszym rozwiązaniem byłaby sytuacja, w której będzie to pozostawione dyskrecjonalnej władzy sędziego. Nie prezesa sądu, ale dyskrecjonalnej władzy sędziego. Wtedy niewątpliwie w tak trudnych warunkach, w jakich się znajdujemy, procesy sądowe będą się toczyły. To będzie się opierało przede wszystkim na władzy i mądrości sędziego przewodniczącego, jeśli chodzi o konkretne posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-160.4" who="#PrezesNaczelnejRadyAdwokackiejPrzemyslawRosati">Proszę, weźcie państwo pod uwagę to, że mówimy o praktycznym aspekcie stosowania tego przepisu. Wiemy co mówimy, bo codziennie chodzimy do sądu. I bardzo mocno zależy nam na tym, żeby sądownictwo w Polsce, pomimo trudnych okoliczności, z którymi zmagamy się wszyscy, funkcjonowało dobrze. Dziękuję, panie przewodniczący. Dziękuję państwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję panu prezesowi za udział w dyskusji. Poza panem prezesem zgłosili się jeszcze przedstawiciele Naczelnej Rady Adwokackiej. W pierwszej kolejności pan mecenas Bartosz Przeciechowski, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Dzień dobry, dzień dobry państwu. Witam panią sędzię Dalkowską, witam wszystkich państwa. Szczególnie, że widzę pana posła ziemi lubelskiej, jakże mi bliskiego, pana posła Kanthaka.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Proszę państwa, celem regulacji, które przyjmujemy w okresie covidowym, nie jest ochrona sądu, bo sądy nie chorują. Chorują ludzie, którzy są w sądach, czy to sędziowie, czy to uczestnicy postępowań, strony. Trzeba tak podejść do regulacji, żeby zapewnić wszystkim uczestnikom prawo do bezpiecznego przeprowadzenia i udziału w postępowaniach przy zachowaniu ich praw. Uważam, że brak jest troszkę w tych regulacjach, które zostały zaproponowane, spojrzenia z drugiej strony. Mówimy o zapewnieniu, przeprowadzaniu rozpraw, a nie patrzymy na to, co się dzieje, kiedy uczestnicy postępowań chorują, kiedy nie mogą brać udziału w postępowaniach, na co zwracaliśmy uwagę już rok temu.</u>
+          <u xml:id="u-162.2" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Niestety nie mam przed sobą propozycji pana posła Lorka w formie pisemnej, natomiast słuchając ich i porównując je z tymi propozycjami, które zostały przedstawione uprzednio w pierwotnym projekcie ministerstwa, zwracam uwagę na podstawową kwestię, o której była mowa ze strony pani mecenas z Biura Legislacyjnego. Otóż wartością samą w sobie, wartością konstytucyjną, co do postępowania cywilnego, jest zarówno sprawne rozpatrzenie sprawy, sprawne rozpatrzenie petycji, wniosku, żądania, jak i jawne rozpoznanie z możliwością udziału w tym postępowaniu. Oczywiście także rzetelne.</u>
+          <u xml:id="u-162.3" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Proszę państwa, już jakiś czas temu organizacje pozarządowe, organizacje prawnicze zwracały uwagę, że regulacja przyjęta w zakresie postępowania sądowoadministracyjnego (aktualnie obowiązujące przepisy ustawy z 2 marca 2020 r.) budzi wątpliwości jeśli chodzi o kierowanie spraw na posiedzenie niejawne. O ile można zrozumieć regulacje dotyczącą postępowania sądowoadministracyjnego, ponieważ jest to sąd prawa bardziej niż sąd faktu – nie ustala faktów bezpośrednio – to w przypadku postępowań cywilnych sądownictwa powszechnego, zdecydowanie zasada dotycząca posiedzeń jawnych musi być respektowana, ponieważ na tych posiedzeniach są przeprowadzane dowody, ustalone są fakty.</u>
+          <u xml:id="u-162.4" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Sądy preferują bezpośredni kontakt, mając większe pole obserwacji. Znamy to ze swojej praktyki. Sędziowie wolą wysłuchać bezpośrednio stron. I oczywiście można by powiedzieć, że tam, gdzie się da to zrobić zdalnie – owszem, świetnie. Natomiast koledzy zgłaszają, że mają wyznaczone w tym samym dniu, w tym samym wydziale rozprawy, z których jedna jest zdalna, a następna (dwie godziny później) jest standardowa, ponieważ nie ma już tylu kamer, nie ma już tylu urządzeń. Co to oznacza? Że w sytuacji, w której nie będzie więcej środków na doposażenie sądów, a nie będzie w ciągu miesiąca wejścia w życie ewentualnej ustawy, to będzie oznaczało, że wszystkie sprawy trafiają na posiedzenia niejawne.</u>
+          <u xml:id="u-162.5" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Proszę państwa, taki mechanizm bez zapewnienia stronie możliwości zgłoszenia sprzeciwu? Oczywiście nie zawsze strona chce brać udział, czasami niejawne postępowanie może mieć miejsce, tak dziś mamy w regulacji covidowej, w aktualnej ustawie, w aktualnym przepisie art. 15zzs1. Jednak czasami strona zwraca uwagę, że chce być wysłuchana. Prawo do bycia wysłuchanym musi być respektowane.</u>
+          <u xml:id="u-162.6" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Kolejna sprawa, na którą zwracam uwagę, że właściwie nie ma wiarygodnych danych, że akurat udział w posiedzeniach sądowych zakaża bardziej niż wszelkie inne formy aktywności społecznej. Sądy aktualnie bardzo restrykcyjnie podchodzą do liczby osób, które wchodzą na salę, do przesłon, do przegród, do maseczek, do dezynfekcji. Moim zdaniem akurat ta sfera naszego życia społecznego jest znacznie lepiej zabezpieczona niż inne sfery.</u>
+          <u xml:id="u-162.7" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">I ta kwestia, o której mówiono – pani minister zapewne do tego zaraz wróci – tego dodatkowego roku od odwołania ostatniego ze stanów epidemicznych na obowiązywanie przepisu o posiedzeniach niejawnych, bo o tym teraz mówię, czy też zasady zdalnych posiedzeń i przejścia do niejawnych, gdy nie jest konieczne jawne (według propozycji pana posła Lorka). Owszem, dzisiaj w aktualnym przepisie tak już jest. Tak jest w aktualnym przepisie art. 15zzs1, ale moim zdaniem jest to najlepsza okazja, żeby dokonać modyfikacji w tym zakresie, bo coś tu chyba jest nie tak. A już najgorszym pomysłem jest rozszerzanie tego roku od zakończenia stanu epidemicznego na różne inne przypadki, które są objęte art. 9. Być może do tego jeszcze później wrócimy.</u>
+          <u xml:id="u-162.8" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Proszę państwa, jeszcze jedna kwestia, o której chcę powiedzieć. Otóż, mówimy tu o składzie sądu. Teza, która jest zawarta w uzasadnieniu projektu ustawy, że wyrok wydany w składzie jednoosobowym jest tak samo dobry, jak wyrok wydany w składzie trzyosobowym, budzi pytanie. Czemu od 1964 roku, a może nawet wcześniej od 1930 roku, ustawodawca, przyjmując Kodeks postępowania cywilnego, założył jednak, że rozprawa, czyli merytoryczne rozpoznanie w drugiej instancji apelacji stron i stanowisk obu stron, powinno następować, co do zasady, w składzie trzyosobowym? Oczywiście wyjątkowo na posiedzeniu niejawnym sąd drugiej instancji już dzisiaj orzeka, ale to nie dotyczy meritum rozpoznania sprawy, meritum wysłuchania. Mamy ze swojej praktyki wiele przykładów, kiedy sędziowie nie będący sprawozdawcami zadają pytania, zadają szczegółowe pytania co do faktów, co do argumentów stron właśnie w drugiej instancji. Po drugie, mamy takie przykłady, z których wynika – a przynajmniej możemy się domyślać i nie mamy żadnego dowodu przeciwnego – że trzech sędziów, którzy się naradzają po rozprawie, wzajemnie się przekonują. Mamy takie doświadczenia, że ta debata, ta narada sędziowska tajna, a więc nie można z niej wywieść, że wszyscy pozostali milczą ani też że wszyscy naraz biorą udział. Jednak czasami zaskakują nas efekty tego, że wysłuchano nas na jawnym posiedzeniu wobec trzech sądów. Mówię nas, ale także stron, bo tu o naszych klientów chodzi, chodzi o obywateli, o zapewnienie im prawa do uczestniczenia w posiedzeniach sądowych, rozprawach.</u>
+          <u xml:id="u-162.9" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Jedna niekonsekwencja, którą tu widzę co do składów. Dlaczego uzasadnienie tego projektu zakłada, że trzech sędziów orzekających w sądzie administracyjnym jest bardziej bezpiecznych niż trzech sędziów w sądzie apelacyjnym? Co by miało prowadzić do tego, że w sądzie apelacyjnym niechaj orzeka jeden sędzia, ale w WSA nadal, przecież tak wynika z projektu, trzech sędziów. Proszę państwa, to jest niekonsekwencja i powaga sprawy, jej etap rozpoznawania, a może i potrzeba szerszego spojrzenia, wymaga nadal utrzymania zasady trzech sędziów w drugiej instancji.</u>
+          <u xml:id="u-162.10" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Jak się wydaje, celem tego projektu nie jest tak do końca, a może jak najmniej, zapewnienie bezpieczeństwa, ponieważ to bezpieczeństwo jest już dzisiaj w dużej mierze osiągnięte. Czy przypadkiem nie chodzi wyłącznie o przyspieszenie postępowań, o załatwianie zaległych spraw? Na to zwracamy uwagę i proponujemy, by jednak pozostać przy aktualnym rozwiązaniu, tzn. jak chodzi o posiedzenie jawne – brak sprzeciwu strony i wtedy, gdy jest istotne realne zagrożenie.</u>
+          <u xml:id="u-162.11" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Wczoraj przeprowadziłem taką kwerendę z dziekanem izby adwokackiej w Lublinie. Zapytałem wszystkie sądy z okręgu lubelskiego czy jest ryzyko wobec wzrostu zagrożeń z okręgu lubelskiego i zamojskiego. To jest kilkanaście sądów. Czy jest ryzyko wzrostu zakażeń, przepraszam, wobec wzrostu zakażeń czy jest ryzyko zmiany zasady działania przez sądy, odwoływania rozpraw itd.? Nie. Prezesi mówią jasno – jeśli są indywidualne przypadki, reagujemy na nie indywidualnie. Jesteśmy w stanie to dostrzec i zapewnić stronom możliwość udziału w postępowaniu. Stąd też podtrzymujemy nasze stanowisko. Uważamy, że propozycja przedstawiona pierwotnie przez ministerstwo, jak i propozycja, którą teraz wysłuchałem, zależna od czynnika takiego jak zgoda prezesa, w tym przypadku jest propozycją nietrafną. Co do zasady powinniśmy pozostać na poziomie sędziego referenta. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo za wyrażenie stanowiska, panie dziekanie. Do głosu zgłosili się jeszcze dwaj przedstawiciele Naczelnej Rady Adwokackiej. Chciałem zauważyć, że były składane stanowiska Naczelnej Rady Adwokackiej, opinie do projektu ustawy. Prosiłbym, żeby w sposób bardzo limitowany, albo przede wszystkim bardziej esencjonalny, przedstawiać swoje stanowiska, bo one są już wyartykułowane. Wydaje mi się, że nie ma potrzeby, żebyśmy je tak mocno eksplorowali, jeżeli są już wyartykułowane i to na wielostronicowych sążnistych pismach. Proszę bardzo, pan mecenas Rafał Dębowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Pan mecenas Dębowski nie jest obecny. Pan mecenas Goliński zgłosił się do głosu, z tego co zauważyłem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, proszę bardzo. Udzielam głosu panu mecenasowi Dariuszowi Golińskiemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Dzień dobry. Szanowny panie przewodniczący, szanowna Komisjo, szanowna pani minister, chciałbym zgłosić uwagę do art. 15zzs9. Chodzi o doręczenia elektroniczne. Wskazuję, że projekt ministerialny…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przepraszam, panie mecenasie. Obecnie procedujemy zgodnie z procedurą i pewną chronologią.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Dobrze. To ja chciałem zgłosić do art. 15zzs9.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Panie mecenasie, będziemy na ten temat jeszcze dyskutować, więc taka sposobność jeszcze będzie. W tym momencie jesteśmy przy art. 15zzs1. Dlatego prosiłbym, żeśmy jednak skalibrowali swoją uwagę i atencję na tym artykule. Jeżeli oczywiście będzie uwaga co do art. 15zzs9, to proszę tutaj zachować czujność. Oczywiście udzielę wtedy głosu panu mecenasowi.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Odnośnie do zmiany pierwszej w art. 15zzs1 zgłosił się również pan mecenas Rafał Stankiewicz z Krajowej Izby Radców Prawnych. Zatem pozwolę sobie teraz udzielić panu mecenasowi głos. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyRadcowPrawnychRafalStankiewicz">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo krótko, ponieważ w pełni podzielam pogląd przedstawiony przez moich kolegów z Naczelnej Rady Adwokackiej na temat konstrukcji proponowanego rozwiązania art. 15zzs1. Zresztą od kilku tygodni na ten temat rozmawiamy, wymieniamy się poglądami. W moim przekonaniu, w naszym przekonaniu zasada szybkości postępowania, jego sprawności w żadnym wypadku nie może przeważać nad respektowaniem konstytucyjnego prawa do sądu jak i do rzetelnego procesu. A bez wątpienia wprowadzenie tego typu rozwiązania w nadmierny, wręcz niewyobrażalny sposób wpłynie na zachowanie prawa do rzetelnego procesu. Podkreślę to, o czym mówił pan mecenas Bartosz Przeciechowski. Sąd powszechny to jest sąd faktu. To właśnie na posiedzeniu w modelu kontradyktoryjnym zwykle przeprowadza się środki dowodowe, chociażby przesłuchuje świadków. Bez zachowania tej zasady będzie niezwykle trudno wyjaśnić sprawę i ustalić prawdę obiektywną.</u>
+          <u xml:id="u-170.1" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyRadcowPrawnychRafalStankiewicz">W związku z powyższym opowiadamy się za utrzymaniem takiego rozwiązania, iż zasadą pozostaje przeprowadzenie rozprawy albo w miejscu, albo też przy użyciu środków komunikowania się na odległość. Natomiast ewentualna możliwość przerzucenia sprawy do rozpatrzenia na drogę posiedzenia niejawnego powinna być absolutnym wyjątkiem. Powinien decydować o tym przewodniczący składu sądowego wyłącznie z uwagi na to, iż ustali, że nie jest konieczne ewentualne przeprowadzenie postępowania na rozprawie dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania. To może zrobić de facto tylko przewodniczący składu orzekającego. Jesteśmy zdecydowanie przekonani co do tego typu rozwiązań. One powinny być wprowadzone w życie absolutnie nie w takim zakresie, w jakim obecnie ten projekt przewiduje.</u>
+          <u xml:id="u-170.2" who="#PrzedstawicielKrajowejIzbyRadcowPrawnychRafalStankiewicz">Podtrzymam też stanowisko pana mecenasa Przeciechowskiego co do składów sądowych. W pełni popieramy ten pogląd, wyrażamy go podobnie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo panie mecenasie za udział w dyskusji i przedstawienie stanowiska. Udzielam głosu przedstawicielowi Prokuratorii Generalnej panu Janowi Podkowikowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Panie przewodniczący, bardzo dziękuję. Szanowni państwo, w pełni podtrzymuję to stanowisko, które prokuratoria przedstawiła na piśmie do tego projektu. I nie sposób mi nie przychylić się do tych opinii, które tutaj zostały przez moich przedmówców sformułowane.</u>
+          <u xml:id="u-172.1" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Prokuratoria – proszę to mieć na uwadze – jest nie tylko podmiotem, który z mocy ustawy opiniuje projekty aktów normatywnych, ale również jest podmiotem, a może przede wszystkim jest podmiotem, który sprawuje instytucjonalne zastępstwo Skarbu Państwa. Spraw, które prowadzi prokuratoria przed sądami powszechnymi, jest kilka tysięcy. Wartość przedmiotu sporu, taka skumulowana wartość, to jest kilkadziesiąt czy wręcz kilkaset miliardów złotych. Stąd zwracam uwagę, że przyjęcie proponowanych rozwiązań oddziałuje oczywiście na sytuację podmiotów konstytucyjnych, wolności praw stron postępowania, ale również wprowadzenie mechanizmu rozpraw odmiejscowionych – samo w sobie nie jest problematyczne, bardziej chodzi tutaj o te posiedzenia niejawne – może również wpływać i istotnie utrudniać ochronę interesów Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-172.2" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Zwracam uwagę, że tak naprawdę ten projekt, ta zmiana przepisów procesu cywilnego dokonuje się w ustawie o charakterze epizodycznym. I ta ustawa epizodyczna w daleko idący sposób zmienia ogólne kodeksowe reguły postępowania. Stąd też należy mieć na uwadze, by tak daleko idących zmian w ustawie epizodycznej, która jest uzasadniona okolicznościami, w jakich się znajdujemy, nie wprowadzać.</u>
+          <u xml:id="u-172.3" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Zwracam uwagę, bo tutaj też projektodawca podkreśla, że w razie zderzenia dwóch wartości konstytucyjnych tzn. prawa do jawności rozprawy i prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, rozpoznanie sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki ma pierwszeństwo. Natomiast ten argument traci na znaczeniu, jeżeli same strony postępowania, wiedząc, jakie są warunki epidemiologiczne, wiedząc, jaka jest sytuacja, godzą się i chcą by ich sprawa była rozpoznawana w sposób jawny. Zatem mechanizm zgłoszenia sprzeciwu przez stronę postępowania oczywiście powinien być utrzymany. Wydaje się, że ten argument nie wytrzymuje krytyki w świetle testu proporcjonalności, który dla ograniczeń również prawa do sądu ustanawia konstytucja.</u>
+          <u xml:id="u-172.4" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">I ostatnia rzecz, jeżeli chodzi o kwestie mechanizmu rozpraw zdalnych. Żeby było jasne, Prokuratoria Generalna uważa, że jesteśmy już w takich czasach, że cyfryzacja postępowania sądowego powinna rzeczywiście następować. To jest uzasadniony kierunek. Natomiast, jeżeli się wprowadza mechanizm rozpraw odmiejscowionych, to musimy mieć również na uwadze to, że należy wprowadzić rozwiązania, które będą chroniły strony postępowania przed rozmaitymi skutkami, czy negatywnymi skutkami rozmaitych problemów technicznych, które się mogą pojawić. Chodzi o to, żeby nie obciążać negatywnymi konsekwencjami stron postępowania, które nie z własnej winy i nie z własnej woli, nie mogły wziąć udziału w konkretnym postępowaniu. Remedium na taką ochronę nie powinno być przejście do postępowań niejawnych, tylko zapewnienie możliwości, by jednak ta sprawa była organizowana w sposób jawny.</u>
+          <u xml:id="u-172.5" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Rzecz jasna podtrzymuję też krytyczne stanowisko co do jednoosobowych składów orzekających. Wydaje się, że jeżeli projektodawca chciałby przy tym rozwiązaniu pozostać, to rzeczywiście powinno być to silnie uzasadnione i powinno być to związane również ze względami epidemicznymi. Aczkolwiek, zdaniem prokuratorii, takiego związku tutaj nie widać. Dziękuję bardzo, to tyle, jeżeli chodzi o ten konkretny przepis.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Udzielam głosu panu Bartoszowi Pilitowskiemu, panu prezesowi Zarządu Fundacji Court Watch Polska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Szanowna Komisjo, pani minister, fundacja przedstawiła co prawda opinię do tego projektu – tam przede wszystkim przedstawiamy argumenty prawne. One są spójne z głosami panów mecenasów praktyków, a także z głosem pani mecenas z Biura Legislacyjnego Sejmu. Podzielamy te wątpliwości co do konstytucyjności niektórych z tych rozwiązań, a także ich znaczenia dla praw stron.</u>
+          <u xml:id="u-174.1" who="#PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski">Natomiast chciałbym do tego dodać pewne argumenty społeczne. Mamy tutaj przepisy, które będą wpływały na to, jak działa system. One będą wpływały nie tylko na prawa pojedynczych osób, pojedynczych stron, ale na działanie całego systemu i na społeczeństwo. Dlaczego? Tak poważna zmiana może doprowadzić do tego, że w zasadzie ponad 80% spraw rozpatrywanych w polskich sądach będzie mogła odbywać się za zamkniętymi drzwiami na posiedzeniach niejawnych. To jest ogromna, fundamentalna wręcz zmiana w sposobie działania całego systemu sądowniczego. Zmiana, która będzie oddziaływała na tysiące ludzi, którzy mają sprawy w sądach. Pozbawienie tych ludzi możliwości zgłoszenia sprzeciwu wobec zarządzeniu rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym będzie dla części z nich bardzo dotkliwe, dlatego że problem społeczny, z którym mamy do czynienia, który jest problemem narastającym, jest problemem spadku zaufania do polskiego wymiaru sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-174.2" who="#PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski">Proszę zauważyć, że – jak wynika z badań Eurobarometru – o ile niezależność polskich sądów i niezawisłość polskich sędziów nisko oceniało w 2017 roku zaledwie 37% Polaków, to w tej chwili jest to już 55%. Czyli z jednej trzeciej do ponad połowy społeczeństwa wzrosły odpowiedzi wskazujące na brak zaufania do niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Takie doświadczenia tysięcy ludzi tylko pogłębi to przekonanie. Tym bardziej nie pozwoli na odbudowanie tego zaufania, ponieważ pozbawienie strony prawa do przedstawienia swojego stanowiska osobiście – często strony, która nie ma pełnomocnika, która nie jest w stanie się skutecznie pisemnie wypowiedzieć – tak naprawdę spowoduje, że chociaż nawet te sprawy mogą być rozpoznane prawidłowo z punktu widzenia sprawiedliwości materialnej, to z punktu widzenia sprawiedliwości proceduralnej one nie będą sprawiedliwe w oczach tych ludzi. Wydaje się, że to przyniesie przyspieszenie postępowań, zwiększenie efektywności systemu, ale jest to tylko pozorne, dlatego że przyspieszenie zamykania spraw pierwszej instancji może się skończyć tym, że więcej osób, z powodu tych braków sprawiedliwości proceduralnej, będzie składało apelacje. I tych spraw, które sądy będzie musiał ostatecznie rozpoznać, będzie po prostu więcej, nie mówiąc już o tym, jak one będą doświadczane przez ludzi, których będą dotyczyły. Już w tej chwili wprowadzone rozwiązanie w tarczy antykryzysowej (obowiązujące brzmienie tego przepisu) przewiduje skierowanie sprawy do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym, ale za zgodą stron. I to jest kompromis. To nie jest optymalne rozwiązanie, naszym zdaniem, ponieważ ono już w tej chwili narusza konstytucyjną zasadę jawności.</u>
+          <u xml:id="u-174.3" who="#PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski">Zasada jawności służy nie tylko stronom, ale też służy całemu społeczeństwu. Służy kontroli społecznej władzy sądowniczej. Dlaczego ta kontrola jest ważna? Dlatego, żeby władza sądownicza była legitymizowana w oczach społeczeństwa poprzez właśnie sprawiedliwe postępowanie i uzasadnianie wyroku. Tego nie ma w przypadku rozpoznawania spraw na posiedzeniach niejawnych. Problem niskiego zaufania będzie przez to rósł, a nie malał. Zatem jest to rozwiązanie, które będzie miało negatywny wpływ, negatywne konsekwencje dla całego społeczeństwa. Podobnie z wprowadzeniem składów jednoosobowych w większej liczbie spraw, szczególnie w sprawach apelacyjnych. Jest to naprawdę paradoks, że uzasadnienie deklaruje takie zaufanie do sędziów w sytuacji, kiedy tak często słyszymy krytykę wobec środowiska sędziowskiego. Z tego powodu myślę, że te same osoby, które słuchają krytyki ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości w stosunku do sędziów, krytyki, która podważa zaufanie do sędziów, zobaczą, że ich sprawa jest rozpatrywana przez pojedynczego sędziego, także w postępowaniu apelacyjnym. I to podkopane już zaufanie będzie się jeszcze obniżać. To właśnie składy wieloosobowe są składami, które gwarantują czy też zwiększają gwarancję niezawisłości tego składu. Jakikolwiek wpływ mógłby być na sędziów, to trudniej jest jednak wpłynąć na trzech sędziów niż na jednego. To jest oczywiste.</u>
+          <u xml:id="u-174.4" who="#PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski">Niestety, także uzasadnienie nie oddaje rzeczywistości i przede wszystkim kompletnie pomija odbiór społeczny postępowań prowadzonych w takim trybie. Dlatego uważamy, że pozostawienie tych rozwiązań, które są obecnie na czas epidemii (nie dłużej), jest jeszcze uzasadnione z uwagi na to, żeby zagwarantować prawa stron i jednocześnie umożliwić sprawne rozpoznawanie spraw, w których strony nie zgłoszą takiego sprzeciwu. Ale tak daleko posunięte zmiany po prostu są niedopuszczalne, zwłaszcza że ustawa przewiduje utrzymanie ich nawet rok po zakończeniu stanów epidemicznych.</u>
+          <u xml:id="u-174.5" who="#PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na jeden detal. Jesteśmy wielkimi zwolennikami odmiejscowienia posiedzeń. Uważamy, że jest to kierunek, który w obecnej sytuacji szczególnie pozwoli właśnie na zwiększenie efektywności rozpoznawania spraw. Jednak prawda jest taka, że powszechność tego rozwiązania jest niewielka. W drugiej połowie zeszłego roku zdaje się, że zaledwie 2,5% spraw cywilnych trafiło na posiedzenia odmiejscowione. I to w zasadzie w sądach okręgowych, bo w sądach rejonowych ten odsetek jest jeszcze mniejszy. Pani minister być może dysponuje nowszymi danymi, być może jest ciut lepiej, ale nadal to są ułamki. Zatem większość sędziów nie będzie korzystać z tych rozwiązań i zostaje postawionych przed dylematem, bo ten przepis stawia sędziów przed dylematem. Deleguje na nich konieczność stwierdzenia czy rozpoznanie sprawy na posiedzeniu jawnym nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w nim uczestniczących? Jestem ciekaw, w jaki sposób sędzia ma ocenić ewentualną nadmierność zagrożenia dla zdrowia. Po prostu sędzia nie ma do tego kompetencji. Nie ma zasobów do tego, żeby oceniać poziom zagrożenia. Jest to przesuwanie na sędziów odpowiedzialności bez dania im jakichś narzędzi. Wydaje się, że wprowadzone środki ostrożności są po to wprowadzone, żeby sędziowie mogli być spokojni, że rozpatrują za pleksiglasem, w maseczkach, z tymi wszystkimi środkami ostrożności po wejściu do sądu. Oni są bezpieczni i strony też są bezpieczne. Za to odpowiada państwo i nie powinni brać odpowiedzialności za to pojedynczy sędziowie. Wydaje nam się, że tego rodzaju rozwiązanie po prostu obciąża sędziów nadmiernie i nieproporcjonalnie do ich kompetencji.</u>
+          <u xml:id="u-174.6" who="#PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski">Zwracamy też uwagę na problem, który cały czas pozostaje. W wielu sądach zasada jawności jest fikcją nie z powodu tego przepisu, że strony mogą zrezygnować z posiedzenia jawnego, ale dlatego, że zarządzenia prezesów i dyrektorów sądów w praktyce wykluczają udział publiczności. Przypominam, że jawność nie jest tylko dla stron, ale także dla opinii publicznej. Brakuje możliwości wejścia na rozprawy jawne, także karne, ponieważ zarządzenia na to nie pozwalają. A jeżeli zarządzenie teoretyczne na to pozwala – bo np. deleguje na sędziego decyzję o tym, czy będzie bezpiecznie rozpoznać sprawę z udziałem publiczności – to zdarza się, że ochrona takich decyzji nie szanuje. Stwierdza, że nie ma takiej osoby na liście albo że są nieformalne instrukcje, żeby jednak publiczności nie wpuszczać. Możemy dostarczyć pani minister nawet listę sądów, w których stwierdziliśmy takie nieprawidłowości. Jest to problem, który cały czas istnieje. To jest problem systemowy, ponieważ systemowo nie jest rozwiązane zapewnienie publiczności właśnie tej dostępności, jawności postępowań chociaż w minimalnym stopniu, np. zapewnienia miejsca chociażby dla dwóch osób. Bywa, że nie tylko publiczność i media nie są wpuszczane na rozprawę. Osoby zaufane – czyli te osoby, o których Kodeks postępowania karnego i Kodeks postępowania cywilnego mówi, że strona ma prawo takie osoby zaprosić nawet, jak posiedzenie jest niejawne, jak jest za zamkniętymi drzwiami – bywają niewpuszczane. Jest to po prostu łamanie praw stron, łamanie zasady jawności i to są rzeczy, które będą negatywnie oddziaływały długofalowo na zaufanie do sądów, które i tak już w tej chwili jest na alarmująco niskim poziomie.</u>
+          <u xml:id="u-174.7" who="#PrezesZarzaduFundacjiCourtWatchPolskaBartoszPilitowski">Dlatego alarmujemy, aby nie pogłębiać tej sytuacji, wprowadzając te przepisy. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję, panie prezesie, za wyrażenie stanowiska. Do udziału w dyskusji zgłosił się również pan mecenas Tomasz Scheffler z Krajowej Izby Radców Prawnych. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">Dzień dobry jeszcze raz. Szanowni państwo, ja tylko króciutko, ponieważ właściwie wszystko zostało powiedziane. Chciałem tylko zwrócić uwagę na kwestię jawności, bo my trochę rozmawiamy tutaj na temat konstytucyjności. Oczywiście to jest bardzo istotna rzecz, ale pan Pilitowski powiedział o czymś innym. O tym, w jaki sposób na to patrzą osoby, które są naszymi klientami. Wymiar sprawiedliwości to nie jest rzecz, która ma służyć sędziemu, jakimś urzędom czy nawet nam – pełnomocnikom. On służy ludziom. I teraz osoba, która nie może wyrazić swoich emocji, chociażby idąc na tą rozprawę, czuje się w jakieś mierze oszukana. Musimy zrozumieć – dlaczego. My jako adwokaci czy radcy prawni, podnosimy tutaj wątpliwość, bo to na nas ciąży potem próba wyjaśnienia, że tutaj żadnych rzeczy złych nie było. Ludzie, którzy nie mogą wyrazić swoich emocji będą uważali, że ktoś ich próbuje w jakiś sposób oszukać. To, że oczywiście nie będzie to prawidłowe rozeznanie rzeczywistości nie znaczy, że takie negatywnie emocje nie będą się pojawiały. Stąd nasza duża prośba o to, żeby naprawdę przemyśleć to i nie doprowadzać do sytuacji niekomfortowej i nas przed tym wszystkim stawiać. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie mecenasie, za udział w dyskusji. Do udziału w dyskusji zgłosił się jeszcze pan Adrian Zwoliński z Konfederacji Lewiatan. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Szanowni państwo, dziękuję za możliwość zabrania głosu. Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, lakonicznie pozwolę sobie przedstawić nasze uwagi, które koncentrują się głównie wokół art. 15zzs9. Jeżeli chodzi o ust. 1 tego artykułu powstaje pytanie natury technicznej, ale jednak istotne. Czy jest to obowiązek? Mamy tutaj na myśli obowiązek wskazania adresu służbowego poczty elektronicznej bądź numeru telefonu czy też uprawnienie do wskazania takiej komunikacji. Jeżeli jest to obowiązek, wtedy rodzi to wątpliwości w zakresie odesłania do art. 15 zzs1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przepraszam, panie prezesie. Chciałbym zauważyć, że nie jesteśmy w tym punkcie, o którym pan mówi. Już wcześniej sygnalizowałem panu mecenasowi z Naczelnej Rady Adwokackiej, że jeszcze będzie ten czas. Zatem, troszeczkę taki delikatny falstart. Jeszcze będzie miał pan sposobność się w tym zakresie wypowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, bardzo dziękuję. Wolę udziału w dyskusji sygnalizowała pani poseł Joanna Jaśkowiak, więc udzielam głosu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Panie przewodniczący, bardzo dziękuję za udzielenie głosu. Myślę, że uzasadnienie tego, co chciałam przedłożyć Komisji, przedstawili bardzo wyczerpująco moi przedmówcy, a mianowicie chciałam złożyć poprawkę o skreślenie art. 9. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani poseł, rozumiem, że art. 9 w całości, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Tak, panie przewodniczący, w całości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze. Czy mam rozumieć, że zaraz prześle pani poprawkę w formie pisemnej, jak było tutaj ustalone?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PoselJoannaJaskowiak">Tak, zaraz państwo otrzymają.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze. Bardzo serdecznie pani dziękuję. Pani poseł Barbara Dolniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dziękuję, panie przewodniczący. W związku z tym, że już wiele osób przede mną zabierało głos w kwestii zasadności wprowadzania przepisów dotyczących odniesienia ich do kwestii jawności, nie będę już tego tematu poruszać. Zarówno w aspekcie przepisów konstytucyjnych i art. 45, jak i takich bardzo praktycznych, zwłaszcza wynikających z wypowiedzi pełnomocników stron, panów adwokatów, których usłyszeliśmy przed chwilą. Ja zresztą, tak niejako na marginesie, od samego początku, odkąd jestem w Sejmie, a więc również w poprzedniej kadencji, o tym mówiłam. Bez sprawnie funkcjonującego wymiaru sprawiedliwości, chociaż tworzylibyśmy świetne przepisy dotyczące gospodarki, służby zdrowia i wielu innych dziedzin, nie będzie sprawnie funkcjonującego państwa.</u>
+          <u xml:id="u-188.1" who="#PoselBarbaraDolniak">W związku z tym, co jest niezbędne w dzisiejszych czasach? Informatyzacja sądu. Jeżeli jej nie będzie, to tak naprawdę sprowadzimy temat do posiedzenia niejawnego albo do przeprowadzanej rozprawy z bezpośrednią obecnością stron. Praktyka pokazuje, że raz się udaje przeprowadzić rozprawę elektronicznie, a raz się nie udaje. Nie można więc sprowadzać prowadzenia postępowań do kwestii przypadkowości. To nie tylko utrudnia postępowanie sądowi, prokuratorom – bo mówimy tutaj o szerokim aspekcie – ale także pełnomocnikom, a przede wszystkim stronom, które w momencie, kiedy ta rozprawa nie toczy się w sposób właściwy, nabierają złego przekonania o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości. To podważa cały autorytet sądu, zarówno w aspekcie technicznym, ale także szeroko rozumianym merytorycznym. Zaczynają być wątpliwości: a czemu to się tak przerywa, a czemu sąd nie jest w stanie sobie poradzić, co się dzieje.</u>
+          <u xml:id="u-188.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Proszę państwa, bez sprawnego, a co za tym idzie bez pieniędzy, ten przepis, w którym państwo mówicie, że elektronicznie mogą sądy prowadzić, będzie przepisem martwym. Sprowadzi się do posiedzenia niejawnego albo do normalnej wyznaczonej rozprawy. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-188.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Po drugie – sądy. Tutaj któryś z panów mecenasów podniósł, że sądy są zabezpieczone. Sądy, jak każdy zakład pracy, są narażone i ich pracownicy są narażeni na zakażenie wirusem COVID-19. Jak pokazuje rzeczywistość sędziowie, pracownicy sekretariatów też chorują. Te zabezpieczenia nie są wystarczające. W związku z tym, to jest problem również dla wymiaru sprawiedliwości. Chociaż jak przyglądamy się dzisiejszej rzeczywistości, to sądy całkiem nieźle funkcjonują w sferze rzeczywistości związanej z pandemią.</u>
+          <u xml:id="u-188.4" who="#PoselBarbaraDolniak">Niemniej jednak nie można tworzyć przepisów, które dostarczają nam tylko pozorów. Oto zapisaliśmy w przepisie rozwiązanie, o którym teraz ministerstwo mówi: myśmy dali rozwiązanie, tylko sądy go nie stosują. Proszę państwa, nie zastosują, jak nie mają możliwości. Powiedzmy sobie szczerze, stworzenie przepisu i napisanie go na papierze i uchwalenie to jest jedno, a stworzenia warunków, które dają możliwość jego zastosowania – to drugie. To jest jak gdyby kwestia dotycząca jawności postępowań, która jest równie istotna w aspekcie odbudowywania zaufania, wiarygodności sądów, która ostatnio w różny sposób została w sposób istotny nadwyrężona. To jest jedna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-188.5" who="#PoselBarbaraDolniak">Druga kwestia dotyczy składu orzekającego. W postępowaniu karnym też takie postępowanie jest przewidziane, że to nie tylko w okresie pandemii wprowadzany jest rok praktycznie po zaistnieniu pandemii. Zatem w ogóle nie myślano o tym jak w minionym roku powinno to funkcjonować, zwłaszcza że wtedy mieliśmy mniej doświadczeń. Przewidziana jest na rok po. W uzasadnieniu tego projektu też nie ma, dlaczego obejmujemy jeszcze rok po ustąpieniu jednego z tych stanów, które w przepisie zostały pokazane. Nie ma ani jednego zdania, które uzasadniałoby takie rozwiązanie. Poza tym wprowadza się rozwiązanie, które przewiduje, że rozpoznanie będzie w składzie jednego sędziego pierwszej i drugiej instancji. Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-188.6" who="#PoselBarbaraDolniak">Moim zdaniem to jest wkraczanie w kwestie merytoryczne, bo żeby ocenić, czy sprawa jest zawiła lub precedensowa, to trzeba przeczytać akta od strony nie tylko przepisów, ale także od strony merytorycznej, od strony faktów, które się w tych aktach znajdują. Ponieważ sprawa zawiła to znaczy skomplikowana także pod względem stanu faktycznego, a nie tylko pod względem stanu prawnego. To oznacza, że prezes będzie mógł zaingerować w stronę merytoryczną, a tego mu robić nie wolno. Ja wiem, że zaraz padną ze strony ministerstwa stwierdzenia, że prezes może delegować pewne uprawnienia na rzecz przewodniczącego. A co, jeżeli nie zrobi takiej delegacji i to on będzie decydował czy ten skład się zmieni, czy też nie? Inna kwestia to taka, że zmieniły się jakiś czas temu przepisy, które stwarzały szerszą możliwość korzystania z sądów odwoławczych, które mogą teraz przeprowadzać dowody w trakcie postępowania odwoławczego i dokonać innej oceny na podstawie oceny faktycznej sprawy. To powoduje, zresztą nie tylko to, potrzebę wieloosobowego składu odwoławczego, bowiem daje to szansę na wymianę poglądów, wymianę stanowiska w szeregu trudnych, czasami nawet w sensie oceny stanu faktycznego, sprawach.</u>
+          <u xml:id="u-188.7" who="#PoselBarbaraDolniak">Pamiętajcie państwo o tym, że nie w każdej sprawie można wnieść skargę kasacyjną, a tylko w określonych przypadkach. A więc to orzeczenie sądu drugiej instancji jest w gruncie rzeczy takim orzeczeniem, które mówi: rozpoznaliśmy sprawę, merytorycznie zapadło rozstrzygnięcie, sprawa jest prawomocnie zakończona. Nie za każdym razem będzie możliwość wniesienia skargi kasacyjnej. To również powoduje, że w sprawach odwoławczych, w sprawach toczących się w drugiej instancji, ten skład jest właśnie składem trójkowym.</u>
+          <u xml:id="u-188.8" who="#PoselBarbaraDolniak">Następna kwestia, która mi się pojawiła à propos tego projektu, jest niejasność zapisu. Mam pytanie do projektodawców co do sposobu rozumienia użytego w tym przepisie pojęcia „spraw rozpoznawanych według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego”. To nie jest jasne w tym przepisie. Mianowicie, powstają wątpliwości czy w tym pojęciu rozpoznawania spraw według przepisów k.p.c. nie mieszczą się również sprawy uregulowanie w ustawach odrębnych, w których jedynie w zakresie tych spraw nieuregulowanych mają zastosowanie przepisy k.p.c.</u>
+          <u xml:id="u-188.9" who="#PoselBarbaraDolniak">Te wszystkie rozważania, o których tutaj mówimy, jeszcze bardziej przekonują mnie o słuszności wniosku złożonego na początku – wiem, panie przewodniczący, że już przegłosowanego – że należało skierować projekt do podkomisji. Bowiem, oprócz rozwiązań zasadniczych, gdzie mówimy o konstytucji, o podstawowych regułach dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, są również same treści przepisów tego projektu, które w wielu przypadkach zawierają sformułowania niedookreślone, bardzo szerokie, które są tak uznaniowe, że budzą szerokie wątpliwości. I będą budzić wątpliwości, dopóki nie wytworzy się określona praktyka, która będzie pozwalała dany przepis zastosować w określony sposób, a to jest najgorszy sposób tworzenia prawa.</u>
+          <u xml:id="u-188.10" who="#PoselBarbaraDolniak">Od samego początku mamy wątpliwości co do zakresu obowiązywania i zakresu rozumienia tego przepisu. Chciałabym więc, żeby przedstawiciel projektodawców (ministerstwa) odpowiedział na te wszystkie wątpliwości. Przede wszystkim na kwestie budowania zaufania do wymiaru sprawiedliwości, jak słusznie podniosło wielu moich przedmówców, kiedy obywatel idzie do sądu, aby przedstawić swoje racje. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję serdecznie za przedstawienie swojego stanowiska i też uatrakcyjnienie przekazu z uwagi na zmianę scenerii i wnętrza swojego pomieszczenia, z którego pani przekazuje nam swoje informacje. Pozwolę sobie udzielić głosu ministerstwu, żeby całościowo odniosło się do wszystkich uwag, zastrzeżeń, mankamentów, niedoskonałości, które zostały tu przedstawione ze strony wszystkich interlokutorów naszej dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, zacznę od rzeczy bardziej ogólnych, a potem skoncentrujemy się na szczegółach.</u>
+          <u xml:id="u-190.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">W pierwszej kolejności chciałaby odnieść się do kwestii dotyczącej konstytucji. Mianowicie treści art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z którego wynika rzeczywiście prawo do sądu podkreślane tutaj przez wielu przedmówców. Rzeczywiście zasada konstytucyjna określa, że każdy ma prawo do sądu. To prawo jest sformułowane jako osobiste prawo publiczne i jednocześnie środek ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Na to prawo konstytucyjne składa się szereg różnych elementów składowych. Jednym z zasadniczych elementów składowych prawa do sądu jest prawo dostępu do sądu i prawo do rozpoznania sprawy w sądzie. Po pierwsze, w ogóle do rozpoznania sprawy. A po drugie, do rozpoznania tej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. W tym kontekście zwracam uwagę na sytuację, w której się znajdujemy. Pragnę zwrócić uwagę na dzisiejsze dane statystyczne dotyczące liczby zachorowań. Przekroczyliśmy liczbę 30 tysięcy zachorowań. Jest coraz więcej zgonów, chyba bodajże nie wiem czy nie najwięcej. Są stanowiska, że system ochrony zdrowia przekroczył, albo też znajduje się już na granicy swojej możliwości. W tej sytuacji zdania, które mówią o tym, że trzeba zabezpieczyć prawo dostępu do sądu publiczności, jak również osobom, które uczestniczą w postępowaniu, wydaje się trochę dziwne, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia w ogóle prawa do sądu. Bo to prawo jest konstytucyjne i to wszyscy państwo podkreślają. Zatem, żeby móc zrealizować to prawo do sądu i żeby nie było konieczności zamknięcia w ogóle sądów, tak jak to miało miejsce wiosną ubiegłego roku, przyjęliśmy rozwiązania, które mogą zagwarantować na czas trwania stanu epidemii. I rzeczywiście jest „w trakcie roku po zakończeniu tego stanu”. Za chwilę wyjaśnię, dlaczego to rozwiązanie zostało przyjęte już w ubiegłym roku i jak do tej pory nie zostało zakwestionowane, jeżeli chodzi o zgodność z konstytucją. Zatem jest to przepis prawa powszechnie obowiązujący i korzysta z domniemania zgodności z konstytucją.</u>
+          <u xml:id="u-190.2" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Wyjaśnię, dlaczego wówczas został przyjęty. Otóż, żeby można było zrealizować tę zasadę konstytucyjną dostępności do sądu i rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, przyjęliśmy konstrukcję rozprawy czy też posiedzenia zdalnego, czyli odmiejscowionego. Jeśli chodzi jeszcze o kwestie natury ogólnej, konstytucyjnej, nikt z państwa przedmówców, zgłaszając zastrzeżenia do tego projektu, nie wskazał na inne wartości konstytucyjne oprócz oczywiście prawa do sądu. Mianowicie wartość konstytucyjną, która zawarta jest w treści art. 68 konstytucji, który wprost stanowi, że każdy obywatel ma prawo do ochrony zdrowia, a organy władzy – nie tylko administracji – mają obowiązek zapewnić realizację tej wartości konstytucyjnej, czyli prawa do ochrony zdrowia. Ta wartość konstytucyjna, oczywiście w kontekście okoliczności, w których się znajdujemy, w pewien sposób konkuruje z wartością, o której mowa w art. 45, ale co ciekawe, art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej daje prawo do ograniczania prawa do sądu. Proszę pamiętać o tym, że Trybunał Konstytucyjny niejednokrotnie wypowiadał się na ten temat, wskazując, że prawo do sądu nie jest prawem bezwzględnym. To prawo doznaje wielu ograniczeń i gdybyśmy tak postrzegali prawo, jako prawo bezwzględnie obowiązujące, to wszystkie przepisy zawarte w różnych procedurach, które chociażby ograniczają terminy do złożenia środków zaskarżenia czy wprowadzają prekluzję dowodową, to są prawa, które oczywiście ograniczają powszechny i nieograniczony dostęp do sądu. Więc w tym znaczeniu jest szereg różnych regulacji wynikających z przepisów procesowych, na co zresztą zezwala także zasada konstytucyjna określona w art. 176 ust. 2 konstytucji, aby w przepisach ustawy określić sposób procedowania i sposób postępowania przed sądem. Zwracam uwagę na tę wartość konstytucyjną określoną w art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polski.</u>
+          <u xml:id="u-190.3" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">I jeszcze jeden przepis, który mówi o zasadzie równoważenia tej wartości konstytucyjnej, mianowicie art. 31, o którym państwo także tutaj zapomnieli, wskazując na to konstytucyjne prawo do sądu. Zgodnie z treścią tego artykułu w określonych sytuacjach „ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane w ustawie i tylko wtedy, gdy jest to konieczne dla zapewnienie bezpieczeństwa, dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej”. Zatem te wartości konstytucyjne upoważniają naszym zdaniem ustawodawcę do wprowadzenia pewnego rodzaju ograniczeń w zakresie dostępu do jawności postępowania.</u>
+          <u xml:id="u-190.4" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dodam również, że jawność postępowania nie oznacza w każdym przypadku jawną rozprawę. W tej chwili znanych jest szereg instytucji, które są rozwiązaniami niezapewniającymi jawności czy też w ogóle rozprawy. Szereg spraw może być rozpoznawanych na posiedzeniach niejawnych. To są znane regulacje, które funkcjonują w polskim porządku prawnym od lat. Zatem w tym znaczeniu to rozwiązanie nie wprowadza drastycznie nowych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-190.5" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Przechodząc do bardziej szczegółowych kwestii, otóż, mam takie wrażenie, że państwo w dużej części odnosiliście się do projektu w pierwotnym zarysie, bez uwzględnienia poprawek, o których tutaj mówimy. Czyli tych zgłoszonych w poprawce nr 4 w zakresie art. 15zzs1. Ta modyfikacja treści tego przepisu, w stosunku do pierwotnego przedłożenia, polega na tym, że proponujemy tak naprawdę ograniczenie możliwości przeprowadzania posiedzenia niejawnego. To ograniczenie polega na przyjęciu jako zasady – czyli w pierwszym stopniu przyjmujemy jako zasadę – odmiejscowioną rozprawę. Zatem rozprawa albo posiedzenie jawne, określone, zdefiniowane w treści tego artykułu jako posiedzenie zdalne, uznajemy jako zasadę. Po to właśnie, żeby zapewnić stronom dostęp do sądu w postaci rozprawy, w formie oczywiście odmiejscowionej. Mało tego, kolejnym rozwiązaniem jest to, że nie tylko członkowie, nie tylko osoby uczestniczące w postępowaniu, ale także członkowie składu orzekającego mają prawo uczestniczyć w tej rozprawie poza budynkiem sądu. Taka regulacja wynika oczywiście ze stanu epidemicznego. Chyba tego nie muszę państwu uzasadniać.</u>
+          <u xml:id="u-190.6" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">W drugim kroku można odstąpić od tego posiedzenia zdalnego, czyli rozprawy albo posiedzenia jawnego w formie tej zdalnej, wtedy, gdy rozpoznanie na rozprawie lub posiedzeniu jest konieczne. Czyli to, co państwo tutaj zaznaczali, kiedy rzeczywiście z uwagi na charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia określonych dowodów osobowych na przykład jest taka konieczność, wtedy jest możliwość przeprowadzenia rozprawy w formie tradycyjnej, ale oczywiście z takim zastrzeżeniem, że ta forma tradycyjna nie wywoła zagrożenia, nie spowoduje zagrożenia dla osób w nich uczestniczących. Oczywiście decyzja, co do takiej formy, należy do przewodniczącego składu orzekającego. To sędzia jest gospodarzem w tym zakresie. I to niezawisły sędzia taką decyzję może podjąć, za zgodą prezesa sądu. To rozwiązanie oczywiście zapewnia funkcjonalność tego rozwiązania z tego powodu, że rzeczywiście prezes, jako osoba sprawująca nadzór administracyjny nad funkcjonowaniem całego sądu, którym kieruje, ma też prawo i może nie tyle kontrolować, co prowadzić pewnego rodzaju ocenę zasadności takich decyzji. Po to właśnie, aby zapewnić stronom i obywatelom prawo do sądu.</u>
+          <u xml:id="u-190.7" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dopiero w trzecim kroku, kiedy nie jest możliwe zrealizowanie rozprawy ani w formie zdalnej, ani w formie tradycyjnej, przewodniczący może zarządzić przeprowadzenia posiedzenia niejawnego. To rozwiązanie nie jest nowe. Ono funkcjonuje od ubiegłego roku. To także była kompetencja przewodniczącego, więc nie bardzo rozumiem zgłaszane uwagi co do tego, że to przewodniczący powinien decydować o tym skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne, ponieważ tak było i tak jest. To przewodniczący decyduje. Dodam, że przewodniczącym jest sędzia, który oczywiście jako ten sędzia niezawisły będzie mógł podjąć właściwą decyzję. Z tym zastrzeżeniem oczywiście, jeśli wedle oceny przewodniczącego, przeprowadzenie rozprawy lub posiedzenia jawnego nie jest konieczne. I tu znowu decyduje charakter sprawy oraz konieczność przeprowadzenia określonych dowodów, w tym zwłaszcza dowodów o charakterze osobowym.</u>
+          <u xml:id="u-190.8" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Kolejna kwestia, do której chciałabym się odnieść, to składy jednoosobowe. Zwracam uwagę, że prawo do sądu, o którym mowa w art. 45 konstytucji, nie wskazuje jakoby ten sąd miałby być w składzie kolegialnym albo jednoosobowym. Odsyła w tym zakresie do regulacji ustawowych. Takie regulacje rzeczywiście mamy w tej chwili w Kodeksie postępowania cywilnego, bo tutaj jest mowa wyłącznie o tym zakresie spraw przedmiotowych przed sądami powszechnymi. Zwracam uwagę, że składy osobowe nie są bezwzględnie obowiązujące. I zarówno w pierwszej…, w pierwszej w ogóle są zasadą. Natomiast w składach w instancjach odwoławczych w drugiej instancji również w tej chwili funkcjonują składy jednoosobowe. Na przykład w sprawach do 20 tysięcy wartości przedmiotu sporu takie składy są i funkcjonują i nie jest to rozwiązanie nowe.</u>
+          <u xml:id="u-190.9" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Trudno mi się odnieść do zastrzeżeń, które wskazują, iż sędzia w składzie jednoosobowym jest mniej niezawisły w stosunku to tego, jakoby sędzia czy też skład wieloosobowy zapewniał większą zasadę niezawisłości. Szanowni państwo, sędzia, który uzyskuje mandat od Prezydenta Rzeczypospolitej Polski, obejmuje urząd sędziego, musi dawać i daje gwarancję niezawisłości. Jeżeli takiej gwarancji nie daje, no to oczywiście są instrumenty przewidziane zarówno dla stron ochrony procesowej, jak również instrumenty określone chociażby w ramach deliktów dyscyplinarnych, które mogą stanowić formę reakcji na tego typu zarzuty.</u>
+          <u xml:id="u-190.10" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Zatem argumentacja, jakoby sędzia w składzie jednoosobowym był mniej niezawisły niż w składach trzyosobowych, wydaje mi się bardzo wątpliwa. Jedynym uzasadnieniem i w zasadzie zasadniczym uzasadnieniem do wprowadzenia składów jednoosobowych, zwłaszcza w instancjach odwoławczych, bo o to tutaj w gruncie rzeczy chodzi, jest to, że w systemie losowego – może państwo tego nie wiedzą, nie mają praktyki sądowej tak jak my tutaj wszyscy obecni przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości i zaznaczam, że wszyscy jesteśmy sędziami z wieloletnią praktyką orzeczniczą – w składach wieloosobowych, przy systemie losowania tzw. SLPS, system losuje skład trzyosobowy, który jest składem niezmiennym. On nie może podczas rozpoznania sprawy aż do jej zakończenia ulec zmianie.</u>
+          <u xml:id="u-190.11" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">W sytuacji, gdy mamy tak wiele zachorowań, mamy taką dynamikę rozwoju epidemii, praktycznie rzecz biorąc sądy drugiej instancji nie mogą orzekać, ponieważ wyłączenie jednej osoby ze składu paraliżuje postępowanie. Nie ma możliwości dokonania drugiego losowania. Nie ma również możliwości wyznaczenia innej osoby za tę osobę w wylosowanym składzie. Takiej funkcji nie ma i przepisy tego nie przewidują. Zatem, w sytuacji kwarantanny czy choroby jednej osoby ze składu orzekającego, wszystkie sprawy, które podlegają rozpoznaniu przez ten skład, oczywiście nie mogą być rozpoznawane, co ewidentnie narusza tak naprawdę prawo strony do rozpoznawania sprawy bez uzasadnionej zwłoki. I temu służą te zmiany. Jeszcze raz wyraźnie pragnę podkreślić, że te zmiany ze strony środowiska sędziowskiego, zwłaszcza sędziów orzekających w składach wieloosobowych drugiej instancji, są jak najbardziej oczekiwane i pożądane.</u>
+          <u xml:id="u-190.12" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Kolejna kwestia, do której chciałabym się odnieść, to zapewnienie możliwości udziału strony w posiedzeniu. Takie też były tu zarzuty. Otóż, szanowni państwo, proszę zwrócić uwagę na wprowadzony poprawką ust. 2, który mówi o tym, że „na wniosek strony lub osoby wezwanej zgłoszony na co najmniej 7 dni przed wyznaczonym terminem posiedzenia zdalnego, sąd zapewni jej możliwość udziału w posiedzeniu zdalnym w budynku sądu, jeśli strona lub osoba wezwana wskaże we wniosku, że nie posiada urządzenia technicznego umożliwiającego udział w posiedzeniu zdalnym poza budynkiem sądu”. Zatem wychodzimy naprzeciw obywatelowi właśnie po to, aby w sytuacjach, gdy nie ma możliwości zrealizowania jakby warunku posiadania sprzętu zdalnego do uczestniczenia w tej rozprawie… Taki obowiązek, oczywiście na terenie budynku sądu, będzie musiał zrealizować prezes, jako gospodarz tego sądu.</u>
+          <u xml:id="u-190.13" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Jeżeli chodzi o inne kwestie. Dziękuję panu mecenasowi Przeciechowskiemu za uwagę dotyczącą zapewnienia bezpieczeństwa obywateli i pragnę zapewnić, że ten projekt ma na celu przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa obywateli i osób uczestniczących w postępowaniach, nie sędziów. Sędziowie są także obywatelami, ale wykonują swoją służbę publiczną, którą zgodnie z przyjętym mandatem są zobowiązani pełnić.</u>
+          <u xml:id="u-190.14" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Jeżeli tego projektu nie wprowadzimy w takim zakresie, mówię tutaj o tym konkretnym artykule, to pragnę zwrócić uwagę, że w obecnej sytuacji, która jest naprawdę bardzo niebezpieczna, może za chwilę dojść do całkowitego zamknięcia sądów. Proszę pamiętać również o tym, że to prezesi są gospodarzami sądów i to oni podejmują decyzję o odwołaniu rozpraw. Tutaj minister sprawiedliwości jako organ, który sprawuje nadzór, oczywiście wyłącznie administracyjny, nad sądami powszechnymi, niestety nie posiada takich kompetencji, aby w sposób władczy nakazać prezesom czy też nakazać niezawisłym składom orzekającym przeprowadzania rozpraw. Za chwilę dojdzie do takiej sytuacji, że po prostu to prawo dostępu do sądu będzie zupełnie wyłączone. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-190.15" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Jeszcze może panowie uzupełnią moją wypowiedz. To może pan naczelnik Klonowski, jeśli pan przewodniczący pozwoli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję. Oczywiście, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Tylko kilka uwag na marginesie. Pamiętajmy, że projektowane zmiany w zakresie art. 15zzs1 dotyczą tylko spraw cywilnych. I to z oczywistym, wyraźnym wyłączeniem spraw rozpoznawanych w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym. Charakter jawności postępowania w postępowaniu cywilnym ma zupełnie inne znaczenie niż w postępowaniu karnym, którego w tym zakresie nie tykamy. Faktycznie jest tak, że prawo do publicznego rozpoznania gwarantowane przez europejską konwencję praw człowieka i Kartę Praw Podstawowych, i oczywiście też polską konstytucję historycznie wywodzi się przede wszystkim z zagadnień dotyczących prawa karnego, które to kwestie związane z wolnością tak naprawdę człowieka i też uczciwym procesem, miały charakter zasadniczy.</u>
+          <u xml:id="u-192.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Sprawy cywilne dotyczą zagadnień z zakresu prawa prywatnego, a zatem tego co wyłączone – zgodnie z rzymskim źródłosłowem – z zainteresowania publicznego. Różnica zasadnicza chociażby w tym, że przy rozprawie karnej to prokurator odczytuje akt oskarżenia. Natomiast stronom czy widowni postępowań cywilnych często nawet nie jest znany przedmiot sprawy, bo nie referuje się pozwu czy też nie odczytuje go publicznie. Wobec tego też doktryna, i to zarówno na poziomie europejskim, jak i polskim, rozróżnia w sprawach cywilnych zasadę jawności wewnętrznej i zewnętrznej postępowania. Zasada jawności zewnętrznej przejawia się publicznym charakterem postępowań. Natomiast zasada jawności wewnętrznej zakłada, że przebieg sprawy, treść akt i wszystkich pism, które są składane, jak również decyzji organów procesowych, są jawne dla stron. Przyjmuje się zarazem, że zasada jawności zewnętrznej nie ma charakteru absolutnego, czego odzwierciedleniem są historycznie istniejące już od okresu międzywojennego, a nawet tak naprawdę sięgające jeszcze ustaw zaborczych np. postępowania nakazowo-upominawcze czy też funkcjonujące na gruncie prawa europejskiego, przykładowo postępowanie z zakresu drobnych roszczeń.</u>
+          <u xml:id="u-192.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Natomiast faktycznie charakter nienaruszalny ma zasada jawności wewnętrznej, bo inaczej – gdyby strony nie miały pojęcia o tym co się dzieje w sprawie – proces byłby wtedy fikcją czy wręcz kpiną ze sprawiedliwości. Zasada jawności wewnętrznej w żaden sposób nie jest naruszana tymi przepisami. Posiedzenie zdalne, w którym każdy ma możliwość uczestniczenia, gwarantuje zasadę jawności wewnętrznej. W sytuacji, kiedy ktoś będzie miał problemy natury technicznej, może to zgłosić sądowi. Sąd powinien zapewnić w tym momencie udział w takim posiedzeniu. Jeżeli nie jest to możliwe, to powinien wyznaczyć rozprawę tradycyjną, o ile nie narusza to znowu zasad bezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-192.3" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Również atakowane często posiedzenie niejawne nie narusza w żaden sposób, chociaż na poziomie być może semantycznym tak może się wydawać, zasady jawności wewnętrznej, ponieważ wszelkie orzeczenia sądu o charakterze procesowym posuwające postępowania dalej są komunikowane stronom. Zasadą jest doręczanie stronom orzeczeń wydanych na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu cywilnym wynika to z ogólnej zasady postępowania cywilnego. Zatem w tym zakresie tak naprawdę to prawo do sądu stron nie zostaje naruszone. Natomiast jest kwestia możliwości związanych z publicznością rozprawy. Gdybyśmy szli w kierunku takim jak oczekiwanie czy pewne zastrzeżenie zgłosił przedstawiciel Fundacji Court Watch Polska, żeby dodatkowo zapewnić wszystkim zainteresowanym członkom publiczności możliwość uczestniczenia w rozprawie (pełnego i nienaruszalnego tego prawa) to musielibyśmy faktycznie, tak jak powiedziała pani minister, zamknąć sądy i czekać aż sytuacja epidemiczna się uspokoi. Trudno sobie wyobrażać, że mamy zamknięte hotele, muzea, wszystkie możliwe punkty kulturalne itd. i usługi, a jednocześnie na salę sądową może wejść kilkadziesiąt osób. Te prawa ze sobą pogodzić się nie dają.</u>
+          <u xml:id="u-192.4" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Mam też wrażenie, że państwo nie zwracali uwagi na jeden ważny aspekt. Mianowicie wiele głosów dotyczyło przebiegu rozprawy, tzn. że strony chcą być obecne itd. Oczywiście to jest kwestia już pewnie indywidualnych preferencji. Jedni chcą, drudzy nie chcą być. Natomiast mamy tutaj zasadę właściwości sądu i nierzadko zdarza się tak, że jedna ze stron zmuszona jest przyjechać pół Polski, żeby na tą rozprawę trafić. I to, że sądy mają jakieś tam środki bezpieczeństwa: pleksi, maseczki, pomiar temperatury na wejściu to jest jedno. Ale że człowiek wezwany do sądu, zwłaszcza świadek, który ma obowiązek stawić się na posiedzeniu sądowym musi gdzieś tam dojechać na dworzec, wsiąść w pociąg, samolot czy autobus i dojechać do tego sądu, to jest rzecz druga. I to, że musi spędzić 3 godziny w jedną i 3 godziny w drugą stronę, albo więcej. I to jest tak naprawdę wystawianie tego człowieka na ryzyko utraty zdrowia. W tym zakresie, tak naprawdę, ten przepis też w jakiś sposób, wprowadzając rozprawy zdalne, stara się te wartości konstytucyjne najwyższe, jak zdrowie i życie, chronić. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Jeszcze pani minister uzupełniająco. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Panie przewodniczący, jeszcze dwie kwestie chciałam uzupełnić. Pan sędzia Klonowski słusznie podniósł kwestię dotyczącą postrzegania terminu posiedzenia niejawnego. Oczywiście posiedzenie niejawne jest jedną z form rozpoznania sprawy i faktycznie nie jest tak, jakoby było to posiedzenie tajne – jak tutaj padały głosy, zwłaszcza podczas posiedzenia plenarnego Sejmu – utajnione, niejawne, dyskretne, bez udziału stron. To są określenia wprowadzające w błąd. Posiedzenie jawne zapewnia jawność wewnętrzną, co słusznie pan sędzia zauważył. I oczywiście gwarantuje stronom postępowania pełen dostęp do tego postępowania. To jest pierwsza sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-194.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">I druga kwestia, do której się nie odniosłam, a tutaj też były podnoszone takie argumenty. Mianowicie, rozwiązania w postaci sprzeciwu stron od możliwości skierowania sprawy na posiedzenie odmiejscowione, na rozprawę zdalną. Naprawdę prowadzę szeroką analizę i dialog z prezesami w tych trudnych czasach, zarówno co do liczby odwołanych rozpraw, przyczyn odwołanych rozpraw i odbytych posiedzeń zdalnych i tych tradycyjnych. Mam dosyć częste zgłoszenia, w których strony czy pełnomocnicy stron wnoszą o przeprowadzenie rozprawy w formie tradycyjnej. Ona jest przygotowywana przez sąd orzekający, po czym okazuje się podczas rozprawy, że strony nie zgłaszają się osobiście i wnoszą o jej odroczenie albo pełnomocnik zgłasza pismo, że wnosi jednak o odroczenie tej rozprawy. Zatem ten element sprzeciwu w praktyce często jest wykorzystywany – nie wiem, w jakim celu – ale właśnie po to, żeby i tak przedłużyć bieg postępowania. Z jakiegoś powodu jedna strona nie jest zainteresowana, żeby sprawa została rozpoznana. No i tak się niestety dzieje. To tak dodatkowo do tego stanowiska, które uzupełniał pan sędzia Klonowski. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani minister za suplement. Zgłosił się wcześniej, zanim pani poseł Barbara Dolniak, pan poseł Tomasz Zimoch. Był pierwszy, więc pozwolę sobie udzielić mu głosu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PoselTomaszZimoch">Ja z największą przyjemnością oddam pierwszeństwo pani poseł Barbarze Dolniak, ale jeżeli jestem już przy głosie, to po słowach pani minister chciałem wyraźnie zauważyć, że art. 45 ust. 2 konstytucji stanowi dopuszczalność wyłączenia jawności. Zgodnie z tym przepisem, pani minister, wyłączenie jawności sprawy może nastąpić albo ze względu na moralność, albo na bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny. Co do tego chyba wszyscy się zgadzamy. Chyba z żadnym z tych przypadków nie mamy do czynienia. W szczególności okoliczności istnienia stanu zagrożenia epidemiologicznego – o czym wyraźnie mówimy w poprawce Koła Polska 2050 – nie można przecież utożsamiać z zagrożeniem bezpieczeństwa państwa.</u>
+          <u xml:id="u-196.1" who="#PoselTomaszZimoch">Pani minister, jeszcze jedna sprawa. Być może pani nie miała możliwości przeczytania uzasadnienia poprawki koła Polska 2050. W takim razie zadam pani pytanie. Czy rozpoznanie sprawy w drugiej instancji w składzie trzech sędziów, pani zdaniem, wzmacnia gwarancję prawidłowego przebiegu postępowania i służy eliminacji ryzyka niesłusznych rozstrzygnięć, czy też ma pani inne zdanie? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Prosiłbym, aby pani minister odniosła się od razu. Ad hoc.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Oczywiście, dziękuję, panie przewodniczący. Pierwsza kwestia – art. 45. Tutaj należy rozróżnić treść ust. 1 i 2. Prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki to nie jest to samo, co prawo do jawnej rozprawy. Prawo do jawnego rozpoznania sprawy, na co zwraca uwagę pan sędzia Klonowski, zawiera w sobie element tej jawności wewnętrznej i zewnętrznej. Jawność rozprawy zapewnia ten element jawności zewnętrznej. Natomiast rozpoznanie sprawy jawne na posiedzeniu niejawnym jest także realizacją konstytucyjnej zasady prawa do sądu. W tym znaczeniu to jest pierwsza uwaga.</u>
+          <u xml:id="u-198.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Druga. Oczywiście ust. 2 zawiera wyjątki, kiedy można wyłączyć jawność rozprawy. Jeszcze raz podkreślam – nie jawność rozpatrzenia sprawy, bo to są dwie różne kategorie. I trzeba ten przepis łączyć także, na co wskazywałam, z art. 31 konstytucji ust. 2, który mówi o ograniczeniu praw i wolności obywatelskich, i art. 68, który nakłada na organy władzy publicznej obowiązek zapewnienia ochrony zdrowia i życia ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-198.2" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Odpowiadając na zdane pytanie, jeżeli chodzi o składy trzyosobowe w drugiej instancji, nie mam takich danych. Nikt nie ma takich danych, tak naprawdę – nie są one możliwe do uzyskania – czy składy trzyosobowe wydają bardziej poprawne orzeczenia, czy też nie. W związku z tym nie mogę odpowiedzieć na to, czy skład trzyosobowy daje większą gwarancję niezawisłości niż skład jednoosobowy. Na pewno taką samą gwarancję niezawisłości daje sędzia w jednym składzie, jak również trzech sędziów w składzie trzyosobowym. Bezwzględnie zasada niezawisłości sędziowskiej nie jest częścią składową składu osobowego. Zatem także sąd w składzie jednoosobowym daje gwarancję niezawisłości i realizacji prawa do sądu. Z całą pewnością nie możemy tutaj niezawisłości dzielić na części składowe i mówić o tym, że trzy osoby są niezawisłe i dają tę gwarancję, a jedna osoba, jeden sędzia takiej niezależności czy niezawisłości nie daje. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani minister. Panie pośle, nie udzieliłem panu głosu. Oczywiście udzielę, tylko proszę tak się nie wyrywać. Proszę bardzo. Udzielam głos panu posłowi Zimochowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący bałem się tylko, że pan już o mnie zapomni. Moje pytanie było, czy pani minister czy projektodawcy uważają, że wzmacnia gwarancję prawidłowego przebiegu postępowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Czy państwo odniosą się do tej kwestii?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Panie przewodniczący, ja już się odniosłam do tej kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">W mojej ocenie skład jednoosobowy daje taką samą gwarancję niezawisłości, jak skład trzyosobowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję serdecznie, pani minister. Mam nadzieję, że ta odpowiedz pani minister zaspokoiła ciekawość pana posła Tomasza Zimocha. Przechodzimy do kwestii zgłoszenia się pani poseł Barbary Dolniak. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Myślę, że panu posłowi Zimochowi nie chodziło o kwestię niezawisłości sędziowskiej, bo ona jest jednakowa czy jest jeden czy trzech sędziów, ale pewnej dającej możliwość szerszej dyskusji w składzie trzyosobowym niż w składzie jednoosobowym. A więc różnych aspektów patrzenia przez różne osoby na tę samą sprawę przy jej rozstrzygnięciu. To tak gwoli wcześniejszej dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani poseł, ja nie chciałbym, żeby pani była pełnomocnikiem pana posła Zimocha i też jego rzecznikiem. Nie wiem, czy pani ma uprawnienia, żeby odkodowywać myśli pana posła, więc prosiłbym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, ja po prostu słucham co mówią na Komisji zarówno goście, jak i posłowie.</u>
+          <u xml:id="u-208.1" who="#PoselBarbaraDolniak">A teraz odnosząc się właśnie do tego, co powiedziała pani minister, która w swojej wypowiedzi stwierdziła, że jeżeli te przepisy nie zostaną szybko wprowadzone to grozi nam wielki problem, żeby nie powiedzieć, chyba użyła słowa katastrofa. Ja już w swoim wystąpieniu powiedziałam…Aha i zarzuciła nam, że odnosimy się do wcześniejszego projektu, a nie do tej z poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-208.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Otóż nie, pani minister. Odnosimy się do tego, co ostatecznie chcą przedstawiciele projektodawców, by w tym zapisie się znalazło. Tyle tylko, że dowodzimy, iż biorąc pod uwagę stan techniczny sądów, będą to albo faktyczne rozprawy w budynku sądowym, albo posiedzenia niejawne. Ponieważ ze względu na informatyzację sądu wprowadzenie rozpraw bez względu na miejsce, gdzie się toczą, czyli pozamiejscowym – jakiego określenia państwo używacie dla opisu takich rozpraw – będzie albo utrudnione, albo niemożliwe. Nie będzie stanowiło głównego trzonu prowadzonych rozpraw.</u>
+          <u xml:id="u-208.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Jeżeli się mylę, to bardzo proszę panią minister, bo jestem zwolennikiem – jak powiedziałam na początku – wielkiej informatyzacji sądu, proszę powiedzieć, jak wyglądają dane, jeżeli chodzi o informatyzację sądu. W jakim zakresie przyspieszy to postępowanie? To znaczy, proszę się odnieść do sądów rejonowych, sądów okręgowych, sądów apelacyjnych. Chciałabym usłyszeć jak wygląda stan informatyzacji. Czy wszystkie sądy mają jednakowy dostęp do informatyzacji? Czy możliwe jest prowadzenie w danym dniu przez wszystkich sędziów, którzy orzekają w poniedziałek, wtorek, środę itd. rozpraw zdalnych, jeżeli mają taką potrzebę? Bo przy takim założeniu należy uznać, że większość spraw sędziowie – również ci, którzy chorują – będą chcieli przeprowadzić w sposób zdalny. Czy mają techniczne możliwości, czy ministerstwo stworzyło sądom takie warunki, w których ten przepis będzie możliwy do realizacji a nie będzie – nie powiem, że czystą fikcją, bo to nie byłoby prawdą – w ogromnym stopniu ograniczony ze względu na możliwości techniczne? I w tym zakresie będzie się to sprowadzało albo do zwykłej rozprawy, albo do posiedzenia niejawnego.</u>
+          <u xml:id="u-208.4" who="#PoselBarbaraDolniak">Proszę nam przedstawić na posiedzeniu Komisji, jak wygląda kwestia informatyzacji. A co za tym idzie, w jaki stopniu ten projekt ustawy w zakresie omawianym, pozwoli na bezpieczne orzekanie przez sądy. A więc zapewni bezpieczeństwo sędziom, którzy są takimi samymi obywatelami, jak osoby, które do sądu przychodzą, bezpieczeństwo pełnomocnikom czyli adwokatom i racom, którzy są takimi samymi obywatelami jak każdy inny, na bezpieczne rozpoznawanie spraw. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję pani poseł za swoje stanowisko. Chciałem zauważyć, że jesteśmy mimo wszystko na posiedzeniu nadzwyczajnej komisji kodyfikacyjnej i jednak clou naszego dzisiejszego posiedzenia są zmiany w k.p.c. Jeżeli pani poseł ma wolę badać szczegółowo, diagnozować, ewaluować kwestie związane z informatyzacją, to jest oczywiście Komisja Sprawiedliwości, która z chęcią zapozna się z tematem, czy kwestia Komisji Kontroli Państwowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, moje pytanie wynika z faktu wypowiedzi pani minister, nie z żadnego innego powodu. Skoro ta ustawa ma przyspieszyć, to niech nam przedstawi argumenty, a nie okrągłe zdania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Prosiłbym jednak zwrócić uwagę, że jesteśmy na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej. Tak, jak prosiłem i zabiegałem, proszę mimo wszystko o skondensowane i stężone wypowiedzi. Cały czas wchodzimy w tematy okołoboczne, które nie dotykają mimo wszystko istoty i rdzenia tego projektu ustawy. Dlatego prosiłbym o większą wstrzemięźliwość.</u>
+          <u xml:id="u-211.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Oczywiście ma pani pełne prawo zadawać pytania, ale jednak polecam większą troskę o sprawność i przebieg dzisiejszego posiedzenia. Dlatego prosiłbym w kilku zdaniach, w sposób skondensowany, jeżeli pani minister ma wolę jeszcze odpowiedzieć. Ale, jak mówię, nie będziemy tutaj dywagować nad informatyzacją wymiaru sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. W zasadzie powiem tylko dwa zdania. Jeśli chodzi o informatyzacje sądów, to oczywiście nie jest to temat na dyskusję na tej Komisji. Mam wrażenie, że pani poseł chodziło nie o temat dotyczący informatyzacji, tylko o faktyczne możliwości techniczne sądu. Pragnę więc zapewnić, że sądy są wyposażone w sprzęt umożliwiający prowadzenie rozpraw zdalnych. Jak już zaznaczałam, jestem w ścisłym kontakcie z prezesami sądów. Odpowiadamy na każde zapotrzebowanie, które sądy zgłaszają. Sądy mają także dostęp do energii elektrycznej. Zatem myślę, że wszystkie dane wskazują na to, że jest to możliwe do przeprowadzenia.</u>
+          <u xml:id="u-212.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Nie wiem też, skąd pani poseł ma informację o tym, że sądy są nieprzygotowane pod względem technicznym, ponieważ ja takich informacji nie mam. Natomiast kwestia informatyzacji w ogóle sądów powszechnych to jest temat bardzo rozbudowany i na pewno nie do dyskusji w tym miejscu. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję pani minister. Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze ewentualnie wziąć udział w dyskusji? Pani poseł Dolniak. Prosiłbym o krótką wypowiedz podsumowującą. I prosiłbym, żeby jeszcze mimo wszystko włączyć mikrofon. Proszę włączyć mikrofon pani poseł, jeżeli pani chce wyartykułować swoją myśl.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, Komisja jest od tego, by można było wyartykułować na jej posiedzeniu wszystkie istotne uwagi. Skąd ja mam te informacje? Nietrudno uzyskać informację, jak wygląda poziom możliwości zdalnego łączenia się sądu. Instytucja sądu dostępna jest wszystkim obywatelom.</u>
+          <u xml:id="u-214.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, nawet gdybym nie podniosła tych kwestii, to proszę zobaczyć ile czasu i uwagi poświęcili na to przedstawiciele adwokatury czy radców prawnych. Zarówno przedstawiciele radców prawnych, jak i adwokaci po wielokroć powtarzali, że jest szalenie utrudniona możliwość zdalnego przeprowadzania rozpraw i stąd padło moje pytanie. Dziękuję, co do tego punktu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Do dyskusji zgłosił się jeszcze pan poseł Tomasz Zimoch, jak również pan mecenas Bartosz Przeciechowski. Proszę bardzo, pan dziekan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Dobrze, króciutko. Proszę państwa, mamy taką wątpliwość. Nie mam przed sobą tekstu tego, co czytał pan poseł Lorek. Pani posłanka Dolniak powiedziała, że ma wątpliwość, co do funkcji i aktywności prezesa. Pani sędzia Dalkowska odpowiedziała, że przecież chodzi o przewodniczącego. Ja słyszałem, że pan poseł Lorek czytał w poprawce słowo „prezes”, więc może to jest do wyjaśnienia.</u>
+          <u xml:id="u-216.1" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Natomiast jest jedna kwestia, z którą trudno się zgodzić. Jak się wydaje w postępowaniach drugiej instancji następują zmiany składów. Jest sędzia zastępujący sędziego chorego. Tutaj system losowania w tym zakresie nie wymaga aż takiej ingerencji, tak jak mi się wydaje, bo dotyczyć on ma przede wszystkim referenta.</u>
+          <u xml:id="u-216.2" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Podsumowując, wydaje mi się, że nie byłoby dyskusji o tym, czy dopuszczalne są posiedzenia niejawne, gdybyśmy w propozycji pana posła Lorka dopisali, o co do niego apeluję, że na niejawnym można rozpoznać sprawę o ile brak sprzeciwu strony. I to by załatwiało całą dyskusję. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję panie mecenasie za sugestię. Pan poseł Tomasz Zimoch.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Wydaje mi się, że właśnie Komisja Nadzwyczajna wymaga nadzwyczaj wyczerpujących odpowiedzi na pytania.</u>
+          <u xml:id="u-218.1" who="#PoselTomaszZimoch">Pani minister, ja nic nie mówiłem o niezawisłości. Podobnie zrozumiałem wypowiedzi wielu adwokatów. Ja tylko pytam: czy rozpoznanie sprawy w drugiej instancji w składzie trzech sędziów wzmacnia gwarancję prawidłowego przebiegu postępowania i służy eliminacji ryzyka niesłusznych rozstrzygnięć? No, przecież dzisiaj pani też, by wzmocnić swoje stanowisko, ma obok siebie dwóch współpracowników. I podobnie jest, jeśli chodzi o orzekanie, rozpoznawanie spraw w drugiej instancji. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie pośle. Komisja Nadzwyczajna to specjalistyczna komisja, a nie spraw wszelakich. Przechodząc do meritum, czy ewentualnie ze strony ministerstwa jest jeszcze wola, żeby odnieść się do pana pasła i pana mecenasa? Myślę, że już finiszujemy tak naprawdę dyskusję. Bardzo będę wdzięczny. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Bardzo krótko, syntetycznie. Jeżeli chodzi o uwagi pana adwokata Przeciechwskiego w drugiej instancji według systemu SLPS losowany jest skład trójkowy, nie tylko referent. Gdyby był tylko referent, nie byłoby rzeczywiście problemu. Natomiast losowany jest skład trójkowy, czyli nie ma możliwości zmiany składu w trakcie rozpoznawania sprawy przez sąd drugiej instancji. I to jest właśnie problem.</u>
+          <u xml:id="u-220.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Druga kwestia, jeżeli chodzi o tę poprawkę. Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, gdy nie można przeprowadzić posiedzenia zdalnego, a przeprowadzenie rozprawy lub posiedzenia jawnego nie jest konieczne. Zatem tutaj nie decyduje prezes sądu tylko przewodniczący składu orzekającego. Natomiast prezes powinien wyrazić zgodę na odstąpienie od rozprawy zdalnej na rzecz rozprawy w formie tradycyjnej.</u>
+          <u xml:id="u-220.2" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">I ostatnia kwestia dotycząca zwiększenia gwarancji prawidłowego rozpoznania sprawy. Oczywiście ja się z tym nie zgadzam, jakoby skład trzyosobowy zwiększał taką gwarancję. Nie mamy takich danych i tego w żaden sposób nie możemy potwierdzić. I jeszcze jedno zdanie uzupełniające pan sędzia Klonowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Nawiązując do wypowiedzi pana posła Zimocha, jest to kwestia bardziej teorii działań komunikacyjnych itd. Wiadomo, że jeżeli kilka osób podejmuje decyzję, to jest szansa, że więcej aspektów sprawy zostanie dostrzeżone. Ale też ta decyzja z pewnym opóźnieniem zapadnie. Tak samo można sobie zadać pytanie, czy 230 posłów lepiej uchwali ustawę niż 460, albo 1000, a może referendum ogólnopolskie. Wiemy, że z jakiś przyczyn ustrojodawca zrezygnował jednak z zasady referendów w Polsce. To jest kwestia szybkości. I właśnie te względy szybkości, a nie jakiś tam merytorycznie dostrzeżenie aspektów, decydują w warunkach epidemii o tym, że projektodawcy proponują rozwiązanie, żeby jednak te składy odchudzić, aczkolwiek zostawiając jeden ważny wentyl, że prezes zawsze może ten skład poszerzyć. A zakładam, że też ten pierwszy sygnał, impuls może wyjść właśnie od strony sędziego referenta, który wskazuje, że precedensowy charakter sprawy, poziom jej złożoności wymaga faktycznie poszerzonego namysłu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Odnosząc się jeszcze do wypowiedzi pana posła Tomasza Zimocha, chciałbym mimo wszystko zauważyć, że rządziliście państwo, mogliście państwo reaktywować funkcję pretora, który by na bieżąco reagował na zmieniającą się rzeczywistość. I byłby problem z głowy. Tak, a dzisiaj pan w tym zakresie pewne mankamenty czy niedoskonałości zauważa. Finał tej dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-223.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Szanowni państwo, zostały zgłoszone trzy poprawki, jeżeli chodzi o zmianę pierwszą, dotyczącą art. 15zzs1. Najdalej idąca poprawka została zgłoszona przez panią poseł Joannę Jaśkowiak odnośnie do w ogóle wykreślenia całego art. 9. Pozwolę sobie przejść do głosowania nad tą poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-223.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto z szanownych państwa jest za poprawką zgłoszoną przez panią poseł Joannę Jaśkowiak, co do wykreślenia całego art. 9? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-223.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 9 posłów. Za – 4, przeciw – 5, nikt się nie wstrzymał. Poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-223.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do poprawki zgłoszonej przez pana posła Zimocha. Poprawka została podpisana przez dwie posłanki, panią poseł Gill-Piątek, jak również panią poseł Hennig-Kloskę. Pozwolę sobie w pierwszej kolejności zapytać przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Mamy do czynienia z taką sytuacją, że zgodnie z art. 154 ust. 1 poseł, który nie jest członkiem Komisji, czyli pan Tomasz Zimoch, może zgłosić taki wniosek. Jednak pytanie, bo zgłasza go poseł, który się nie podpisał, a podpisały go inne osoby. Dlatego chciałbym prosić o wyjaśnienie, czy tutaj nie ma żadnych przeciwwskazań pod kątem proceduralnym, ortodoksyjnym, jeżeli chodzi o taką konstrukcję, która przedstawiona została przez państwa posłów KP Polska 2050. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, poseł, który nie jest członkiem Komisji, nie może głosować. Natomiast poprawkę może zgłosić. I tak, jak pan przewodniczący zauważył, poprawki są podpisane przez panią poseł Gill-Piątek i panią poseł Hennig-Kloskę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Wszystko jasne. Bardzo serdecznie dziękuję. Generalnie zostały zgłoszone trzy poprawki. Pierwsza poprawka dotyczy zmian z art. 9, czyli skreślenia pkt 1, który procedowaliśmy, skreślenia pkt 3 oraz w pkt 4 skreślenia art.15zzs7. Czy mam rozumieć, że mamy głosować je łącznie z uwagi na taką konstrukcję ze strony klubu czy koła? Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-225.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zatem przechodzimy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Zimocha w imieniu posłanek: Hennig-Kloski oraz Gill-Piątek.</u>
+          <u xml:id="u-225.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-225.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 12 posłów. Za – 5, przeciw – 7, nikt się nie wstrzymał. Zatem poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-225.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do poprawki zgłoszonej przez pana posła Grzegorza Lorka odnośnie do art. 15 zzs1. Kto z szanownych państwa jest za? Są problemy techniczne, zaraz wystartujemy. Zatem przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Grzegorza Lorka? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-225.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 12 posłów. Za – 7, przeciw – 4, wstrzymał się 1 poseł. Poprawka uzyskała akceptację. Zatem rozpoznaliśmy zmianę pierwszą do art. 9 i została ona rozpatrzona przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-225.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Druga zmiana dotyczy uchylenia art. 15zzs3. Czy są uwagi? Dziękuję serdecznie. Zatem przyjmuję, że zmiana druga została przez Komisję rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-225.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zmiana trzecia. Tutaj poprawka, zgłoszona przez pana Tomasza Zimocha, nie uzyskała akceptacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Panie przewodniczący, przepraszam najmocniej. Mamy do pana wielką prośbę. Panie mecenasie czy moglibyśmy poprosić o poprawki pana posła Lorka, bo nie dysponujemy tym tekstem? Czy moglibyśmy na czacie podać adres mailowy, na który moglibyście państwo przesłać nam te poprawki, żebyśmy mogli spokojnie na nie spojrzeć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Oczywiście, już w tym momencie dekretuję taką potrzebę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Ja już wpisuję adres mailowy. Dziękuję serdecznie i przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dwie minuty panie prezesie, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Czy do poprawki, do zmiany trzeciej dotyczącej art. 15zzs4, który ma otrzymać brzmienie, są jakieś uwagi? Dziękuję bardzo, nie słyszę. Zatem stwierdzam, że zmiana trzecia w art. 9 została przez Komisję rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-231.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do zmiany czwartej. Czy w tym zakresie są jakieś uwagi, spostrzeżenia, poprawki? Proszę w pierwszej kolejności pana posła Grzegorza Lorka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#PoselGrzegorzLorek">W art. 9 pkt 4 kropkę zastąpić średnikiem i dodać punkt piąty w brzmieniu: „ 1. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, jeżeli przemawia za tym dobro wymiaru sprawiedliwości, oceny kwalifikacji asesora sądowego, o której mowa w art. 106xa ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, może dokonać sędzia wizytator albo sędziowie wizytatorzy wyznaczeni, na wniosek prezesa właściwego sądu apelacyjnego, przez prezesa innego sądu apelacyjnego, w drodze losowania, spośród sędziów z obszaru danej apelacji, o których mowa w art. 37c § 3 tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-232.1" who="#PoselGrzegorzLorek">2. Prezes właściwego sądu apelacyjnego występuje w okresie, o którym mowa  w ust. 1, do prezesa innego sądu apelacyjnego z wnioskiem o wyznaczenie sędziego wizytatora albo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przepraszam, panie pośle. Czy jest pan pewny, że chodzi o poprawkę nr 5?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#PoselGrzegorzLorek">To jest art. 15zzs9. My jesteśmy w tej chwili wcześniej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Nie, jesteśmy przy art. 9 pkt 4 i chodzi o 15zzs9.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselGrzegorzLorek">No właśnie o to mi chodziło. Przepraszam, małe nieporozumienie. Już prostuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Poprawka szósta będzie dotyczyła kolejnego punktu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselGrzegorzLorek">W art. 9 w pkt 4, art. 15zzs9 nadać brzmienie:</u>
+          <u xml:id="u-238.1" who="#PoselGrzegorzLorek">„Art. 15zzs9. 1. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, w sprawach wymienionych w art. 15zzs1, w pierwszym piśmie procesowym wnoszonym przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej podaje się adres poczty elektronicznej do doręczeń i numer telefonu.</u>
+          <u xml:id="u-238.2" who="#PoselGrzegorzLorek">2. W okresie wskazanym w ust. 1, w braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, sąd doręcza adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej cyfrowe odwzorowania pism procesowych, zawiadomień, wezwań i orzeczeń poprzez umieszczenie ich w systemie teleinformatycznym służącym udostępnieniu tych pism (portal informacyjny).</u>
+          <u xml:id="u-238.3" who="#PoselGrzegorzLorek">3. Datą doręczenia jest data zapoznania się przez odbiorcę z pismem umieszczonym na portalu informacyjnym. W przypadku braku zapoznania się pismo uznaje się za doręczone po upływie 14 dni od dnia umieszczenia pisma na portalu informacyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-238.4" who="#PoselGrzegorzLorek">4. Doręczenie, o którym mowa w ust. 2–3, wywołuje skutki procesowe określone w Kodeksie postępowania cywilnego właściwie dla doręczenia pisma procesowego, zawiadomienia, wezwania lub orzeczenia.</u>
+          <u xml:id="u-238.5" who="#PoselGrzegorzLorek">5. Przewodniczący zarządza odstąpienie od doręczenia w sposób, o którym mowa w ust. 2–3, jeżeli doręczenie jest niemożliwe ze względu na charakter pisma.</u>
+          <u xml:id="u-238.6" who="#PoselGrzegorzLorek">6. Pełnomocnik będący adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej załącza do pism procesowych wnoszonych do sądu dodatkowy odpis pisma w postaci elektronicznej wraz z cyfrowym odwzorowaniem jego załączników. Wymogu nie stosuje się do pism procesowych, które nie podlegają doręczeniu drugiej stronie przez sąd. Przepis art. 1301a Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję, panie pośle, za przedstawienie poprawki. Chciałbym zauważyć, że rzeczywiście poprzednie, pierwotne brzmienie nie do końca było optymalne. Tak naprawdę pełnomocnicy staliby się w tym momencie takimi strażnikami, by nie powiedzieć brzydziej, cieciami skrzynki pocztowej. Na szczęście ta poprawka wychodzi w takim kierunku, że te ryzyka związane z fikcją doręczenia po jednym dniu całkowicie są niweczone. I to jest na pewno dobre rozwiązanie.</u>
+          <u xml:id="u-239.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Do dyskusji zgłosił się pan mecenas Goliński, jak również pan mecenas z Konfederacji Lewiatan. Niemniej jednak chciałbym na jedną rzecz zwrócić uwagę, zanim oddam głos. Otóż cały czas mówimy tu o zmianie czwartej, ale pamiętam, że jeszcze są te poprzednie. Ale myślę, że już skończymy ten punkt. W pozostałym zakresie pozwolimy sobie wrócić do tematu. Teraz pan mecenas Goliński, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Jeszcze raz, szanowny panie przewodniczący, szanowna Komisjo, szanowna pani minister. Dziękuję panu posłowi za tę poprawkę. Wskazuję, że te pierwotne brzmienie było, w ocenie Naczelnej Rady Adwokackiej, niedopuszczalne. Wskazywaliśmy, że ten obowiązek doręczania na pocztę elektroniczną wynikał z braku możliwości przeprowadzenia czy zastosowania doręczenia, jeżeli chodzi o system teleinformatyczny. Padały tutaj pytania odnośnie do doręczeń elektronicznych i systemu informatyzacji, bo wskazuję też na pewne niekonsekwencje. Otóż 1 lipca 2021 roku wchodzi w życie ustawa o doręczeniach elektronicznych, z którą to ustawą zmienia się art. 130 Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie doręczeń.</u>
+          <u xml:id="u-240.1" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Przyjmując poprawkę z brzmienia art. 15zzs9 będziemy mieli do czynienia z wieloraką możliwością doręczeń. Po pierwsze, jeżeli jest to adwokat, radca prawny, radca Prokuratorii Generalnej to będzie albo za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, albo za pośrednictwem systemu informacyjnego. Natomiast jeżeli to będzie osoba np. fizyczna, która posiada konto elektroniczne, o którym mowa w ustawie o doręczeniach elektronicznych, doręczenia te będą doręczane za pośrednictwem tego systemu. Natomiast, jeżeli to będzie prokurator, którego czasami udział w postępowaniu prowadzonym na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, obecność jest obowiązkowa, np. w przypadku ubezwłasnowolnienia bądź desygnowania orzeczeń sądów zagranicznych, będzie miał doręczane pisma w sposób jeszcze inny za pośrednictwem prawdopodobnie operatora pocztowego. No i teraz powstaje pytanie – czy nie warto byłoby… Jeszcze chciałem wskazać na projekty rozporządzeń ministra sprawiedliwości w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Otóż, na podstawie tych rozporządzeń pisma będą doręczane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługujące postępowania sądowe.</u>
+          <u xml:id="u-240.2" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Powstaje pytanie, czy takie rozróżnienie doręczeń w jednej procedurze cywilnej nie spowoduje zbyt dużego zamieszania i czy te doręczenia nie powinny być – tak, jak to słusznie idzie informatyzacja wymiaru sprawiedliwości – obsługiwane za pośrednictwem właśnie tego systemu teleinformatycznego, z wszelkimi tego konsekwencjami dla stron postępowania, dla pełnomocników i też oczywiście z zapewnieniem poufności doręczenia?</u>
+          <u xml:id="u-240.3" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">W tej poprawce zabrakło mi akapitu, który nakładałby obowiązek zachowania poufności, bezpieczności dokonywania doręczeń. Dlatego też będę wnosił, żeby zastanowić się, rozważyć czy te doręczenia, jeżeli chodzi o profesjonalnych pełnomocników, uczestników postępowania, nie powinny być prowadzone właśnie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowania sądowe. Ten system zapewne jest ciągle rozwijany i nie będzie żadnego problemu, jeżeli chodzi o uczestnictwo pełnomocników w tym systemie. Co więcej, pozwoli to na przyspieszenie postępowania, ponieważ pełnomocnicy również będą mogli korzystać z tego systemu i nadawać pisma za pośrednictwem tego systemu teleinformatycznego, nie korzystając np. z usług operatora wyznaczonego, narażając się na ryzyko, możliwość zarażenia się wirusem COVID-19.</u>
+          <u xml:id="u-240.4" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Dlatego wnoszę o rozważenie, czy nie powinna być ta kwestia ujednolicona do systemu teleinformatycznego, a nie posługiwanie się zarówno systemem teleinformatycznym, systemem informacji sądowej, systemem doręczeń za pośrednictwem ustawy o doręczeniach elektronicznych i też systemem zwykłym, jak to ma miejsce w przypadku prokuratorów, którzy też uczestniczą w tego typu postępowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-240.5" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Jeszcze pytanie. Jeżeli w pierwszym piśmie procesowym adwokat, radca prawny czy też radca Prokuratorii Generalnej ma obowiązek podawania adresu e-mail, czy to będzie jakoś zweryfikowane, notyfikowane? Czy ten adres e-mail będzie służył później do dalszej korespondencji, skoro z projektu tej poprawki, z projektu tej ustawy wynika, że doręczanie będzie za pośrednictwem systemów teleinformatycznych? Tu powstaje też pytanie: Dlaczego jest obowiązek podawania tego typu informacji? Czy te informacje, np. e-mail, będą później traktowane przez sądy jako braki formalne, których nieuzupełnienie może skutkować np. odrzucaniem pism. Przypuśćmy, że pierwszym pismem procesowym będzie apelacja i nie będzie tam adresu e-mail. Wtedy sąd wezwie do uzupełnienia braków formalnych, poprzez wskazanie adresu e-mail pod rygorem odrzucenia apelacji. Czy taka sytuacja nie nastąpi?</u>
+          <u xml:id="u-240.6" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Dziękuję bardzo za tę poprawkę, gdyż ona idzie w dobrym kierunku. Jednak wnioskowałbym o zastanowienie się, czy nie powinno być doręczenia tylko w systemie teleinformatycznym.</u>
+          <u xml:id="u-240.7" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Jeszcze jedna uwaga ogólna. W projekcie ustawy zabrakło rozwiązań gwarantujących bezpieczeństwo i szybkość postępowania odnośnie do zabezpieczenia pełnomocników, uczestników tego postępowania, np. w zakresie skierowania pełnomocników na kwarantannę. Zdarzają się sygnały od kolegów adwokatów, radców prawnych, że w przypadku, kiedy adwokat, radca prawny jest skierowany na kwarantannę i wnosi o odroczenie rozprawy i jest to oczywiste, że podlega kwarantannie albo też jest chory na COVID-19, to wtedy uzyskuje informację, że powinien ustanowić substytuta np. w wieloletniej sprawie. Wydaje się więc, że ten wniosek o odroczenie rozpraw nie jest uwzględniany. Powstaje pytanie – w jaki sposób może udzielić substytucji? Bo substytut nie będzie mógł poświadczyć za zgodność z oryginałem takiej substytucji, ponieważ musiałby mieć kontakt z chorym na COVID-19. Byłby też ryzyko roznoszenia choroby.</u>
+          <u xml:id="u-240.8" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Po drugie, różne są interpretacje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, kiedy ktoś jest chory albo na kwarantannie. Jeżeli udziela substytucji jest to także traktowane jako działanie, jako działalność gospodarcza, jako wykonywanie działalności gospodarczej. W tym zakresie pomimo tego, że ktoś jest chory, jednak jest traktowany przez organy państwa, przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jako wykonujący działalność gospodarczą. Z tego tytułu są też negatywne konsekwencje.</u>
+          <u xml:id="u-240.9" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Stąd pytanie. Czy w przypadku następnych prac nad ustawami covidowymi nie można byłoby wspólnie z Ministerstwem Sprawiedliwości zgłosić takich propozycji rozwiązań o Naczelnej Radzie Adwokackiej, które uwzględniałyby te postulaty? Dlatego pozwoliłem sobie zabrać głos. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Pan prezes Rosati, później pani poseł Dolniak i później pan dyrektor generalny Marek Woch z Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Proszę bardzo, pan prezes.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, mam pytanie do ministerstwa w zakresie ust. 2 art. 15zzs9. Chcę potwierdzić, czy mamy tutaj na myśli ten portal informacyjny sądów powszechnych i czy takie umieszczenie pisma będzie notyfikowane na e-mail do pełnomocnika. To jest dość istotna informacja, zwłaszcza w przypadku osób, które prowadzą dużo postępowań. Dotychczas rzeczywiście tak się działo, że system notyfikował każdą czynność. I to rzeczywiście umożliwia wtedy skorzystanie z możliwości zapoznania się z pismem czy jakiejkolwiek reakcji w terminie 14 dni tak, jak mówi o tym ust. 3. To jest jedna sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-242.1" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Druga sprawa. Mamy pytanie i zasadniczą wątpliwość tak naprawdę do ust. 6. Zwróćcie państwo uwagę, że projektowany ust. 6 stwierdza, iż radca prawny, adwokat, rzecznik patentowy, radca prokuratorii, załącza do pisma, do pism procesowych wnoszonych do sądu dodatkowy odpis pisma w postaci elektronicznej wraz z cyfrowym odwzorowaniem jego załączników.</u>
+          <u xml:id="u-242.2" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Dwie uwagi. Po pierwsze, czy nie można byłoby przeprowadzić tej procedury załączenia poprzez np. przesłanie tego za pośrednictwem portalu informacyjnego, którym to portalem z nami będzie się komunikował sąd. Czyli, można powiedzieć, komunikacja dwustronna w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-242.3" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Po drugie. Czemu w istocie miałoby to służyć? Ale, co jest jeszcze istotne, należy się zastanowić, jak miałoby być to realizowane i czy jest to rzeczywiście konieczne? To tyle w tym zakresie. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo, panie prezesie. Udzielam głosu pani poseł Barbarze Dolniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dziękuję bardzo. Mam pytanie dotyczące projektowanego art. 15zzs6. Zapis tego przepisu dotyczyłby kwestii zwołania zgromadzenia ogólnego, przewidzianego w przepisach odrębnych. W proponowanym art. 15zzs6 brzmi: „W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich prezes właściwego sądu lub trybunału nie jest związany wnioskiem ani terminem zwołania zgromadzenia ogólnego przewidzianym w przepisach odrębnych.”.</u>
+          <u xml:id="u-244.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Po pierwsze, tak tu jest podnoszona kwestia możliwości zdalnego przeprowadzenia rozpraw, a przecież sędziowie w ramach danego sądu czy między sądami mają to znacznie ułatwione. Oni są w tym systemie i posługują się w przekazywaniu informacji właśnie w sposób elektroniczny. Zatem zebranie ich na zgromadzenie jest na pewno o wiele prostsze niż masowe przeprowadzanie rozpraw w systemie elektronicznym. Ja w ogóle nie rozumiem celowości takiego rozwiązania jeszcze w przypadku roku po ustaniu któregoś z tych stanów, czyli stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. W ciągu roku po, kiedy ten stan ustał, prezes sądu lub trybunału nie będzie związany wnioskiem sędziów o zwołanie zgromadzenia ogólnego. Jest to ewidentne ograniczenie działania samorządu sędziowskiego zarówno w sądach, jak i w trybunale, bo tutaj trybunał też jest podniesiony. I tak naprawdę zarządzanie wyłącznie bez prezesa przy braku współdziałania z sędziami, nie tylko w okresie zagrożenie epidemicznego czy epidemii, ale również w rok po – prezesa, przypomnę, który w każdej chwili bez uzasadnienia może być odwołany przez ministra sprawiedliwości, czyli polityka dzisiaj. To jest rozwiązanie zupełnie nie do akceptacji. Przynajmniej ja nie znajduję żadnego uzasadnienia, żadnego argumentu, który by uzasadniał takie rozwiązanie przyjęte w tym projekcie ustawy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo pani poseł. Pan dyrektor generalny Marek Woch.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#DyrektorgeneralnyBiuraRzecznikaMalychiSrednichPrzedsiebiorcowMarekWoch">Szanowny panie przewodniczący, serdecznie dziękuję za możliwość zabrania głosu. Szanowni państwo posłowie, szanowni uczestnicy, chciałbym tylko odnieść się do tego elementu, krótko mówiąc, wysyłania korespondencji sądowej na skrzynkę pocztową. W naszej opinii pan rzecznik zwrócił uwagę, że jest jednocześnie przepis, który wejdzie w życie w ustawie o elektronicznych doręczeniach i jest tam wskazana kwestia awizowania. Chciałbym też zasugerować, że jednocześnie jest w opiniowaniu projekt rozporządzenia ministra aktywów państwowych, właśnie w nawiązaniu do art. 50 ustawy o doręczeniach elektronicznych z 18 listopada 2020 roku. I ten projekt ustawy dotyczy realizacji publicznej usługi hybrydowej w obrocie krajowym. Czym jest usługa hybrydowa? Z racji tej, że moi szanowni przedmówcy zauważyli, że z wysyłką na adresy mailowe „coś po drodze” może się zadziać... Niekoniecznie dotyczy to osób, ale chociażby serwerów. My mamy takie doświadczenia, jeżeli chodzi o biuro rzecznika i kwestię aplikowania o różne granty pomocowe w różnych procedurach. Jest wiele postępowań, że niestety albo stety materia techniczna jest zawodna. Jest problem z rozpatrywaniem takich odwołań od konkursów grantowych, jeżeli chodzi o branże zamknięte w przypadku COVID-19. Trudno jest udowadniać zarówno przedsiębiorcom, jak i operatorom tych programów, w którym momencie operatorzy skrzynek pocztowych zawiedli albo po prostu sprzęt zawiódł.</u>
+          <u xml:id="u-246.1" who="#DyrektorgeneralnyBiuraRzecznikaMalychiSrednichPrzedsiebiorcowMarekWoch">Wrócę już na koniec do tej usługi hybrydowej. W rozporządzeniu wskazano, że nie wszyscy mają te skrzynki albo nie muszą mieć skrzynki pocztowej i rozwiązaniem jest to, że wysyłana jest korespondencja na pocztę, pakowana w list i doręczana w tradycyjny sposób. Oczywiście, jako biura rzecznika, jesteśmy za elektronizacją, ale jak pokazuje to rozporządzenie ministra aktywów państwowych, jeszcze nie każdy ma skrzynkę pocztową. Ja nie mówię o profesjonalnych może pełnomocnikach, ale też należałoby, jakby od strony technicznej, zwrócić na to uwagę. Bardzo dziękuję za głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Udzielam głosu panu Janowi Podkowikowi z Prokuratorii Generalnej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, panie przewodniczący, szanowni państwo, odniosę się do tego, co jest zaproponowane w poprawce nr 5, bo rozumiem, że to będzie przedmiotem bardziej pogłębionej dyskusji. Pierwsza rzecz, od razu muszę zastrzec, że to stanowisko jest prezentowane na gorąco i zapewne wymagałoby także uzgodnienia przeze mnie takiego finalnego stanowiska z kierownictwem prokuratorii, z prezesem prokuratorii.</u>
+          <u xml:id="u-248.1" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Otóż, mamy tutaj rozwiązanie, w którym przewiduje się elektroniczne doręczenie pism procesowych radcy Prokuratorii Rzeczpospolitej Polski i na radcę nakłada się obowiązek podania adresu poczty elektronicznej. Chciałbym zwrócić uwagę, że zastępstwo Skarbu Państwa z mocy ustawy sprawuje Prokuratoria Generalna. Natomiast w prokuratorii są zatrudnieni radcy, którzy prowadzą konkretne sprawy. Wydaje się, że bardziej właściwym rozwiązaniem…tu może jeszcze jedna rzecz – każdy z radców czy większość z radców ma dostęp do tzw. portalu informacyjnego. Część poprzez swoje indywidualne konta. Mamy teraz taką migrację i tworzenie kont instytucjonalnych w ramach subkont, w ramach konta prokuratorii. Natomiast mając na uwadze to, że zastępcą instytucjonalnym jest prokuratoria, a nie radca prokuratorii, dochodzi niejednokrotnie (czy to z powodu urlopów, czy to z powodu jakiś innych zdarzeń do zmiany zatrudnienia, przekazywania spraw) do tego, że jedną sprawę prowadzi kilka osób. Wobec czego to doręczenie, które za pomocą systemu teleinformatycznego czy jakiekolwiek doręczenie elektroniczne, ono raczej powinno być doręczeniem do urzędu prokuratorii, nie na indywidualny adres konkretnego radcy, który w danym momencie sprawę prowadzi bądź też wytacza powództwo. Jeżeli to by zostało przyjęte w tym kształcie, może to istotnie utrudniać wykonywanie zastępstwa w sprawach z udziałem Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-248.2" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Druga kwestia. Przekazuję na gorąco sygnał od prezesa prokuratorii, że skłaniamy się do tego i wnioskujemy o to, aby jednak było to doręczenie do prokuratorii a nie do radcy.</u>
+          <u xml:id="u-248.3" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Kolejna rzecz. Projekt ustawy i projekt przedłożony w poprawce posługuje się sformułowaniem „cyfrowego odwzorowania pism procesowych” systemu teleinformatycznego. Ponieważ jest to ustawa szczególna, to takie sformułowania bez odesłania do konkretnych przepisów definiujących czym jest, o jaki dokładnie system teleinformatyczny chodzi, może budzić problemy. Mogą także powstać problemy co do tego, czym jest cyfrowe odwzorowanie pisma procesowego. Czy tutaj chodzi o skan, czy tu chodzi o jakąś inną wersję, czy ta wersja musi być w jakiś sposób uwierzytelniona, czy też nie? Stąd poddaję także pod rozwagę doprecyzowanie tej kwestii. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Udzielam głosu panu mecenasowi Bartoszowi Przeciechowskiemu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Bardzo dziękuję. Dziękuje ministerstwu za…, przepraszam dziękuję posłowi Lorkowi za poprawki. Natomiast, jeśli ministerstwo może udzielić odpowiedzi, pani minister, na kilka pytań związanych z tymi zagadnieniami, a konkretnie jedno. Pan prezes Rosati poruszył jedną kwestię w poprawce nr 5 w art. 4 pkt 9. W tym komentowanym art. 15zzs9 nadaje się pkt 6 brzemiennie, iż pełnomocnik profesjonalny powinien załączyć dodatkowy odpis pisma w formie elektronicznej z cyfrowym odwzorowaniem. Pytanie: Po co to jest, po co ten obowiązek? Skoro innym profesjonalnym pełnomocnikom doręczamy sami, a jeśli chodzi o osoby nie reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, to tym osobom należy doręczyć papierową wersję. Na dzień dzisiejszy nie przewidziano innej możliwości. Stąd nie do końca jasna jest intencja tego. No, nie wiadomo do końca czy wnoszenia w formie pendrive-ów, nagrywania płyty CD, co będzie dużym utrudnieniem. Już pomijam kwestie tego, czy system będzie zabezpieczony przed potencjalnym zawirusowaniem, choćby nieumyślnym, ale to są techniczne aspekty. Natomiast jest wątpliwość, czemu to ma służyć i tego na razie nie wiemy.</u>
+          <u xml:id="u-250.1" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Natomiast, jeżeli można w tym miejscu, pani posłanka Dolniak odniosła się do projektu, który przewiduje dodanie art. 15zzs6, więc krótko tylko skomentuję i powtórzę uwagę, którą przedstawialiśmy wcześniej.</u>
+          <u xml:id="u-250.2" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Proszę państwa, ostatnio Sejm i Senat, Kancelaria Sejmu i Kancelaria Senatu, biura tych ciał, stwierdziły, że pani prezes pierwsza Sądu Najwyższego nie wykonała obowiązku podstawowego i nie złożyła informacji o działalności w roku 2019. I teraz, gdy przełożymy to na realia tego przepisu, który mówi o tym, że zgromadzenia nie trzeba zwoływać, to mamy już odpowiedź czemu służy ten przepis. To znaczy obie kancelarie, i Sejmu, i Senatu uznały, że wykonanie obowiązku ustawowego przez panią pierwszą prezes Sądu Najwyższego byłoby wtedy, gdyby przedstawiła zgromadzeniu sędziów Sądu Najwyższego informację o działalności w roku 2019 – gdyby to zgromadzenie przyjęło tą informację. I tu nie ma argumentów dotyczących pandemii, ponieważ artykuł już obowiązujący – art. 31zzg ustawy z 2 marca – pozwala na to, żeby przeprowadzić zgromadzenie ogólne i przy użyciu formy środków komunikacji elektronicznej podejmować uchwały obiegowe. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję. Udzielam głosu mecenasowi Tomaszowi Schefflerowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">Dziękuję bardzo. Ja tutaj tylko troszeczkę, bo już większość została powiedziana.</u>
+          <u xml:id="u-252.1" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">Dziękuję za to, że nastąpiła ta zmiana, która idzie w bardzo dobrym kierunku. Natomiast mam taką wątpliwość. Możliwe, że to wynika z niezrozumienia kontekstu. Jednak w ust. 2 mamy stwierdzenie, że „W okresie wskazanym w ust.1, w braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe sąd doręcza” wezwania i orzeczenia „poprzez umieszczenie ich w systemie teleinformatycznym”. I teraz mamy jakby ten sam wyraz w przepisie pojawiający się w dwóch różnych znaczeniach. Czy tutaj ministerstwo (wnioskodawca) miałoby możliwość doprecyzowania tych dwóch rzeczy, żeby nie było potem w przyszłości wątpliwości interpretacyjnych w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie mecenasie. Prosiłbym w sposób skondensowany, zresztą jak państwo z tego słyną, przedstawić stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pierwsza kwestia z tych, które tutaj sobie zanotowałam, to ustawa o doręczeniach elektronicznych. Otóż nie ma tutaj chaosu czy różnych form doręczenia elektronicznego, czy też nie będzie, a to z tego powodu, iż ustawa faktycznie wchodzi w życie w lipcu tego roku. Natomiast rozwiązania dotyczące komunikacji elektronicznej z sądami zakładają wejście ich w życie w roku 2029. Zatem, miejmy nadzieję, że pandemia i rok po pandemii skończy się wcześniej, niż w roku 2029. I temu właśnie służą te rozwiązania na czas trwania tego stanu, w którym się w tej chwili znajdujemy.</u>
+          <u xml:id="u-254.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o uwagę dotyczącą postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego i systemu elektronicznego, który obsługiwać ma to postępowanie, to rzeczywiście tam są rozwiązania dotyczące doręczeń. Jednak one są dedykowane wyłącznie tym rodzajom postępowań. Tam jest specjalny system stworzony do tego rodzaju postępowań, w tym także doręczenia elektroniczne. To jest jakby pewna zamknięta całość. My nie możemy innych komunikacji elektronicznych z innych postępowań dołączyć do tego systemu.</u>
+          <u xml:id="u-254.2" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Jeżeli chodzi o rozwiązanie, które tutaj wprowadza poprawka, rzeczywiście ono odpowiada postulatom zgłaszanym przez różne środowiska i ze strony adwokatów, radców prawnych i innych środowisk. To doręczenie ma nastąpić poprzez portal informacyjny. Przy czym ten portal informacyjny jest oczywiście rodzajem systemu teleinformatycznego. Ale nie jest to system teleinformatyczny, o którym mowa w ustawie o doręczeniach elektronicznych. Ten portal informacyjny posiada taką funkcję, w której możliwa jest komunikacja elektroniczna ze strony sądu do odbiorcy, ale my nakładamy taką formę komunikacji wyłącznie z profesjonalistami, czyli z pełnomocnikami profesjonalnymi, z wyłączeniem osób indywidualnych.</u>
+          <u xml:id="u-254.3" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Teraz, jeśli chodzi o kolejne kwestie dotyczące tego, czy obowiązek określony w omawianym w ust. 6… Może jednak najpierw przejdę do obowiązku wskazania adresu e-mail. Otóż, odpowiadając na pytanie, ten obowiązek rzeczywiście będzie brakiem formalnym. Jednak nie będzie powodował ex lege czy też z urzędu zwrotu pozwu, jeżeli to będzie pierwsze pismo procesowe, lub też odrzucenia środka zaskarżenia. Oczywiście, zgodnie z ogólnymi przepisami k.p.c. sąd będzie zobowiązywał do uzupełnienia tego braku formalnego. Przez ten adres e-mail nie będzie dochodziło do doręczeń ze skutkiem doręczenia, ponieważ te doręczenia będą wyłącznie przez portal informacyjny według zakładanego projektu. Natomiast adres e-mail, podobnie jak telefon, służyć będzie do komunikacji czy też wymiany korespondencji, ale nie takiej, która skutkować ma procesowym skutkiem doręczenia określonych pism procesowych czy też orzeczeń.</u>
+          <u xml:id="u-254.4" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o kwestię określoną w ust. 6, to poproszę, żeby w bardziej szczegółowy sposób wyjaśnił to pan sędzia Klonowski. Chodzi o obowiązek dołączania do pism dodatkowego odpisu w formie elektronicznej i z cyfrowym odwzorowaniem jego załączników. Dziękuję na tę chwilę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Dobrze. Jeszcze, jeśli mogę, oprócz art. 6, wrócę do tego, co tłumaczyła pani minister, do w ogóle pojęcia tych systemów. Zwracam uwagę, że one funkcjonują w art. 9 Kodeksu postępowania cywilnego, gdzie z jednej strony rozróżnia się system teleinformatyczny obsługujący postępowanie sądowe, a także inne systemy (również takie, które służą udostępnianiu pism). Zatem portal informacyjny sądów powszechnych jest tym systemem, który służy udostępnianiu pism. Natomiast ściśle rozumiany system teleinformatyczny – tak, jak definiuje to nawiasowo w art. 9 Kodeks postępowania cywilnego – to jest dedykowany system, który obsługuje wszystkie procesy, które się odbywają w postępowaniu. Na chwilę obecną taki system istnieje tylko w odniesieniu, z tego co kojarzę, częściowo do ksiąg wieczystych, do Krajowego Rejestru Sądowego i elektronicznego postępowania upominawczego, gdzie wszystkie procesy są w danym systemie. Natomiast, jeśli chodzi o szybkie wygenerowanie takiego systemu w odniesieniu do innych postępowań, których są całe miliony, w których zachodzą złożone procesy, to na chwilę obecną jeszcze nie udało się tego wdrożyć. Więc te doręczenia przez portal informacyjny są takim pierwszym krokiem w kierunku elektronizacji.</u>
+          <u xml:id="u-255.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Przechodząc do ustępu 6. Otóż, generalnie idea, która spoczywa u podstaw tego rozwiązania, jest taka – jak pani minister wspomniała – że portal informacyjny, jego obecna funkcjonalność – bo funkcjonuje od ładnych kilku czy nawet kilkunastu lat – polega na tym, że służy jakby jednostronnej komunikacji na linii sąd – strona, czy w szczególności sąd – pełnomocnik. Zatem, sąd może udostępniać pewne treści, a po zalogowaniu pełnomocnik czy też szerzej strona, może się z nimi zapoznawać. Natomiast mogą też zachodzić różne sytuacje, kiedy pisma wpływające do sądu właśnie ze strony pełnomocników, które nie podlegają bezpośredniemu doręczeniu między tymi pełnomocnikami, czyli np. środki zaskarżenia, będzie trzeba zamieścić w portalu. W przypadku braku ust. 6, który może wydawać się pewną uciążliwością, dochodziłoby do sytuacji, kiedy to sąd musiałby skanować obszerne nierzadko środki zaskarżenia. Spowodowałoby to znaczące obciążenie sądu w stosunku do posiadanych zasobów technicznych i kadrowych. Jednocześnie zakładamy obecnie, że każdy pełnomocnik profesjonalny drukuje swoje środki zaskarżenia. Otrzymuje materiały od klientów też w jakieś tam postaci cyfrowej, więc tak naprawdę dołączenie nośnika danych z tym wszystkim, co zostało wydrukowane w kancelarii, nie powinno być aż takim utrudnieniem.</u>
+          <u xml:id="u-255.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o szczegóły, jest tu mowa o dodatkowym odpisie pisma w postaci elektronicznej z cyfrowym odwzorowaniem jego załączników. To rozróżnienie jest do pewnego stopnia zamierzone, ponieważ mowa o odpisie pisma w postaci elektronicznej. Może to dotyczyć zarówno skanu tego pisma, jak i po prostu nawet wersji edytowalnej, przykładowo najbardziej chyba popularną wersją jest edytor tekstu Word.</u>
+          <u xml:id="u-255.3" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o cyfrowe odwzorowanie załączników, tutaj nie precyzowano dalej o co chodzi, ponieważ byłoby to sprzeczne z zasadą neutralności technologicznej aktów prawnych. Natomiast cyfrowym odwzorowaniem jest wszystko, co pozwala odzwierciedlić treść oryginału. A zatem zarówno jakieś PDF, JPG i inne formaty plików, które po prostu pozwalają odwzorować wygląd załączników. I taka też w tym zakresie była idea, aby po prostu sąd, mając pisma, przez portal mógł je łatwo zaimportować i na tym portalu umieścić zamiast np. skanować, co byłoby niezmiernie uciążliwe, zwłaszcza w sprawach złożonych i skomplikowanych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie naczelniku. Pozwolę sobie zadać jedno pytanie. Jaki będzie rygor w sytuacji, jeżeli pełnomocnik będzie na bakier podchodził do tych nowych przepisów, które zostaną uchwalone i nagle zapomni, przeoczy albo intencjonalnie sprawdzi, przetestuje działanie sądu? Pod jakim rygorem będzie wzywany taki pełnomocnik krnąbrny do uzupełnienia braku formalnego? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Już mówię. Tu jest odesłanie do przepisu odpowiednio stosowanego przepisu 1301a. Zatem, jeśli będzie to powiedzmy zwykłe pismo, to będzie zwrot pisma z możliwością jego ponownego wniesienia z zachowaniem pierwotnego terminu. Zakładam, że odpowiednie stosowanie tego w odniesieniu do środków zaskarżenia nie wchodzi w rachubę. Zatem w przypadku środków zaskarżenia sąd powinien, w mojej ocenie, wezwać pełnomocnika do uzupełnienia braku pod rygorem odrzucenia środka zaskarżenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję. Pozwolę sobie wrócić, bo widzę srogi wzrok pani mecenas z Biura Legislacyjnego, że jednak uciekliśmy trochę do przodu. Zdaję sobie sprawę, że mamy tak naprawę punkt 15zzs6, który już notabene wywołał dyskusję. Została też zgłoszona poprawka ze strony KP Polska 2050 przez pana Tomasza Zimocha, który zasygnalizował ją na samym początku posiedzenia Komisji. Niemniej formalnie poprawka została zgłoszona. Dlatego pozwolę sobie już oddać głos paniom legislatorkom i wrócić do tego punktu podstawowego tego artykułu, czyli art. 15zzs6. Czy w tym zakresie są jakieś uwagi i zastrzeżenia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Tak, panie przewodniczący. Właśnie chciałyśmy zaproponować tryb. Czy państwo chcą w tej chwili przegłosować poprawkę art. 15zzs9, czy zaczynamy procedować art. 15 zzs6 ? Przepraszam, czy ktoś coś mówi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przepraszam, to jakiś problem techniczny. Proszę się odłączyć, apeluję. To jacyś dywersanci. Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-260.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Mamy tak naprawdę kilka kwestii. W kontekście tego, że wywołała się rzeczywiście dość mocna dyskusja i wiemy doskonale, że w tym artykule w zmianie czwartej tak naprawdę rozliczne kontrowersje wywołał właśnie ten artykuł, który został skorygowany przez pana posła Lorka. Niemniej jednak, żeby zachować chronologię działań i linarność naszych działań, mimo wszystko pozwolę sobie wrócić do kwestii podstawowej, czyli art.15zzs6 i będziemy już powolutku szli dalej. Czy do art. 15zzs6 są uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący są uwagi, ale mamy propozycję, aby najpierw przegłosować poprawkę. Jeżeli ona nie zostanie przyjęta to wtedy Biuro zgłosi poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, oczywiście. Wszystko klarowne. Zatem, szanowni państwo głosujemy poprawkę nr 6. O widzę, że pani poseł…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Nie, panie przewodniczący, pan mnie nie zrozumiał. Panie przewodniczący, nie poprawkę nr 6 tylko poprawkę drugą Klubu Polska 2050.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Tak, ja rozumiem. Chodzi mi właśnie o art. 15zzs6. To jest poprawka druga KP 2050, którą mam przed sobą. Przepraszam za przejęzyczenie, przepraszam najmocniej. Widzę, że pani poseł Dolniak manifestuje wolę udziału w dyskusji. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dziękuję, panie przewodniczący. Sądziłam, że przystąpimy do głosowania i chciałam wskazać, że Klub Koalicja Obywatelska również zgłosił poprawkę. Pani poseł Joanna Jaśkowiak zgłosiła poprawkę o skreśleniu tego artykułu. Mam nadzieję, że poprawka dotarła.</u>
+          <u xml:id="u-265.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Jeszcze na jedną kwestię chciałam zwrócić uwagę. Ja zadałam pytanie w związku z treścią tego proponowanego artykułu i nikt z ministerstwa nie raczył się odnieść do tego artykułu. A, jak słusznie zauważył pan mecenas – ja nawet nie chciałam tego przywoływać mówiąc tylko o informatyzacji – jest rozwiązanie, które pozwala na przeprowadzenie zgromadzenia ogólnego sędziów. W związku z tym naprawdę jest to formuła ograniczania samorządu sędziowskiego na rzecz prezesów czy to sądów powszechnych, czy trybunału. W przypadku prezesów sądów powszechnych bezpośrednio podległych ministrowi, jak to wcześniej mówiłam. No, a jak jest w przypadku Trybunału Konstytucyjnego wszyscy doskonale wiemy. W związku z tym, skoro można przeprowadzać w sposób elektroniczny zgromadzenie ogólne sędziów, to nie ma powodów, by takiego zgromadzenia nie można było przeprowadzić również w przypadku, gdy o takie zgromadzenie wnioskują sędziowie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani poseł. Pani poseł Joanna Jaśkowiak zgłosiła wniosek o wykreślenie całego art. 9. I on już został przeprocedowany i nie uzyskał akceptacji Komisji. Więc nie wiem o jakich …</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Ale ja mam informację, że została zgłoszona również poprawka dotycząca art. 15zzs6.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani poseł, czy mam rozumieć, że to jest zapowiedz przejścia do Klubu KP Polska 2050? Bo to jest poprawka ze strony tego klubu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#PoselTomaszZimoch">Zapraszamy, zapraszamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Może nie traktujmy Komisji Nadzwyczajnej jako miejsca do kaptowania przyszłych członków. Mimo wszystko są inne miejsca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Ja nie odnoszę się do poprawki zgłoszonej przez koło poselskie, tylko do poprawki przysłanej przez panią poseł. Ja ją mam w telefonie i stąd też pytam, czy ona wpłynęła do pana przewodniczącego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Niestety, nie wpłynęła taka poprawka. Ja pytałem wtedy bardzo precyzyjnie panią poseł Joannę Jaśkowiak jakie zgłasza poprawki. Pani poseł powiedziała, że zgłasza jedną poprawkę dotyczącą art. 9, wykreślenia artykułu w całości, więc jakby automatycznie siłą rzeczy, nie uzyskała akceptacji. Wiadomo, że państwo chcieliście całkowicie skasować art. 9. Natomiast zdaję sobie teraz sprawę, że możecie oczywiście kwestionować poszczególne zapisy, ale nie widzę przed sobą takiej poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-273.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Mam przed sobą za to poprawkę właśnie KP Polska 2050, złożoną przez panią poseł Gill-Piątek i panią poseł Hennig-Kloskę. I to tyle, jeżeli chodzi o poprawki do art. 15zzs6. Dlatego pozwolę sobie obecnie przejść już do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-273.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez panie poseł odnośnie do skreślenia w art. 9 pkt 4 art. 15zzs6. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, zamykam głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-273.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 11 posłów. Za – 5, przeciw – 6, nikt się nie wstrzymał. Zatem poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-273.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pozwolę sobie w tej sytuacji udzielić głosu pani mecenas z Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, mamy pytanie do art. 15zzs6. Biorąc pod uwagę, że zgromadzenie ogólne sędziów jest organem samorządu sędziowskiego, chcieliśmy prosić o odpowiedź – skąd tak długi termin roczny od ustania wymienionych w przepisie stanów zawieszenia prawa zwoływania zgromadzenia ogólnego sędziów, czyli organu samorządu sędziowskiego? Chcemy zwrócić uwagę, że uzasadnienie do projektu ustawy nie zawiera żadnej informacji na ten temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Przede wszystkim chciałam zauważyć, że prezes nie jest związany. To nie oznacza, że wyłączamy to prawo w ogóle, gdy chodzi o zgromadzenie ogólne sędziów. Po drugie, zwracam uwagę, że w sądownictwie oczywiście mamy sądy powszechne, sądy administracyjne, Sąd Najwyższy i trybunały. Rola zgromadzeń w zasadzie nie jest jednolita, ponieważ jeśli chodzi o sądownictwo administracyjne, to zgromadzenie nie jest organem samorządu, tylko organem sądu. Więc tutaj takie ujednolicanie zgromadzenia jako organu samorządowego jest troszkę nieprecyzyjne, ponieważ zgromadzenie, w zależności od tego z jakim rodzajem sądownictwa mamy do czynienie, ma różną funkcję, oczywiście określoną w przepisach ustrojowych.</u>
+          <u xml:id="u-276.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Poza tym pragnę zwrócić uwagę, że przepis dotyczy znowu okresu epidemii i tego roku, który jest przyjęty na czas jakby usuwania tych następstw związanych ze stanem epidemii. Dlatego też jednolicie określa zarówno stan epidemii jak i rok po, ujednolicając w tym zakresie wszystkie regulacje, szczególne covidowe.</u>
+          <u xml:id="u-276.2" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Chciałabym jeszcze zwrócić uwagę na jedną kwestię. Mianowicie to nie jest tak, że wyłącznie zgromadzenie jest uprawnione do zwołania tzn. do wystąpienia z takim wnioskiem o zwołanie tego zgromadzenia. Zgodnie z treścią – tutaj cytuję akurat przepisy dotyczące sądów powszechnych – prawa o ustroju sądów powszechnych (art. 35  ust. 6) „Zgromadzenie ogólne sędziów sądu okręgowego zbiera się co najmniej raz w roku”. Czyli ex lege jest taki obowiązek. „Posiedzenie zgromadzenia zwołuje prezes sądu okręgowego z własnej inicjatywy lub na wniosek prezesa sądu apelacyjnego, kolegium sądu okręgowego” – akurat czytam przepis dotyczący sądu okręgowego – „jednej piątej liczby członków zgromadzenia albo na wniosek Ministra Sprawiedliwości.” .</u>
+          <u xml:id="u-276.3" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Zatem to uprawnienie, ten wniosek zgromadzenia jest tylko jednym z wielu elementów, które mogą uruchomić takie zgromadzenie. Jeszcze raz wskazuję, że prezes nie jest związany, to nie znaczy, że to uprawnienie, gdy chodzi o zgromadzenie, zostało wyłączone. Ono nadal jest, tylko po prostu podlega ocenie prezesa w zależności od stanu epidemicznego w jakim w danym momencie się znajdujemy. Natomiast w dotychczasowym rozwiązaniu taki wniosek jest wiążący. I o to chodzi właśnie, że nawet jeśliby nie dało się przeprowadzić zgromadzenia także w formie zdalnej (bo to też trzeba zorganizować w określony sposób) to prezes takim wnioskiem jest związany. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani minister. Z uwagi na brak innych uwag stwierdzam, że zmiana dotycząca art. 15zzs6 została przez Komisję rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-277.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do zmiany art. 15zzs7 w zmianie czwartej. Tutaj już formalnie została ona rozpoznana, albowiem procedowaliśmy poprawkę pierwszą ze strony KP Polska 2050. Niemniej jednak udzielam głosu. Proszę bardzo, pani mecenas z Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Chciałybyśmy skorygować zdanie ostatnie, ponieważ jest tam niewłaściwe odesłanie. Prawidłowe odesłanie, jak uzgodniliśmy w czasie przygotowywania się do posiedzenia Komisji z ministerstwem, to „art. 15zzs1 ust. 1 pkt 2, którego nie stosuje się”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Mam rozumieć, że jest zgoda ze strony ministerstwa, tak? Czyli tutaj korekta redakcyjna. Czy ewentualnie jakieś inne uwagi? Dziękuję, zatem stwierdzam, że art. 15zzs7 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-279.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do zmiany art. 15zzs8. Czy w tym zakresie są jakieś uwagi, poprawki? Dziękuję serdecznie. Stwierdzam, że zmiana art. 15zzs8 została przez Komisję rozpatrzona. Przepraszam najmocniej. Proszę bardzo, pan dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#DyrektordepartamentuMSArturGrajewski">To my bardzo przepraszamy, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, z uwagi na poprawkę pana posła Lorka, to odesłanie powinno być jednak do pkt 3, bo nam przesunęły się po prostu punkty w art. 15zzs. I faktycznie wcześniej powinno zostać odesłanie do pkt 2, tak jak tutaj panie z Biura Legislacyjnego słusznie zauważyły. Natomiast teraz to odesłanie powinno być tylko do pkt 3, natomiast do pkt 2 należałoby usunąć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, rozumiem, że tutaj jest akceptacja ze strony Biura Legislacyjnego. Dobrze, proszę sprawdzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Rozumiem, że tutaj korygujemy do ust. 1 pkt 3 w 15zzs1?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#DyrektordepartamentuMSArturGrajewski">Zgadza się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Jest tutaj pełna synchronia. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-284.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zatem przechodzimy do 15zzs8. Czy do tego projektu aktu są jakieś uwagi, spostrzeżenia, poprawki? Nie ma. Dziękuję. Zatem stwierdzam, że art. 15zzs8 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-284.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 15zzs9. I tutaj proszę o uwagi. Prosimy bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, pierwsza uwaga dotyczy kolejności głosowania. Mamy poprawkę trzecią, zgłoszoną przez Koło Polska 2050, w której zaproponowano skreślenie  art. 15zzs9. Ta poprawka powinna być głosowana w pierwszej kolejności. Jako druga – poprawka zgłoszona przez pana posła Lorka. I tutaj, jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to kilka uwag ze strony biura.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Pierwsza w zasadzie powiela uwagi, które już w jakiś sposób padły ze strony gości zaproszonych na posiedzenie Komisji. Dotyczy ust. 1, w którym wymaga się od profesjonalnych pełnomocników podania adresu poczty elektronicznej do doręczeń i numeru telefonu. O ile w ocenie biura żądanie podania takich danych było uzasadnione w przypadku przedłożenia, ponieważ adres poczty elektronicznej miał być oficjalnym kanałem komunikacji z pełnomocnikiem, o tyle w przypadku kiedy zrezygnowano z doręczeń na adres poczty, a wybrano doręczenia na konto w portalu informacyjnym wydaje się, że ta dana do niczego nie jest potrzebna, bo, jak powiedziałam, nie jest oficjalnym kanałem korespondencji.</u>
+          <u xml:id="u-287.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Podobnie numer telefonu, który również stanowi daną, którą pełnomocnik ma podać. Jak wyjaśniono wcześniej, jest to dana, która będzie uzupełniana w drodze albo uzupełnienia braków formalnych, albo przez ponowne wniesienie pisma, jeżeli pismo takich danych nie będzie zawierało.</u>
+          <u xml:id="u-287.2" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Jeżeli chodzi o ust. 3, to tutaj mamy wątpliwości dotyczące tego, czym jest data zapoznania się przez odbiorcę z pismem umieszczonym na portalu informacyjnym. Z wiedzy biura wynika, że portal w tej chwili nie ma takiej funkcjonalności, jak wysyłanie informacji o dacie zapoznania się z pismem. Więc pytanie, czy to będzie data zalogowania się w ogóle do portalu, czyli portalu jako całości, czy to jest data zalogowania się do konkretnej sprawy, czy też portal zostanie rozbudowany o taką funkcjonalność jak możliwość wysłania przez profesjonalnego pełnomocnika informacji o tym, że się z pismem zapoznał?</u>
+          <u xml:id="u-287.3" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Pytanie kolejne, czy pełnomocnik ma to robić w momencie, kiedy zobaczy takie pismo w portalu, czy też ta informacja jest wysyłana dopiero, jeżeli uda mu się ten plik otworzyć? Jak wiemy, może być to technicznie niemożliwe. Nie można takiej opcji również pomijać. I wtedy jest to jakaś forma potwierdzenia, że odebrał plik, który jest plikiem, który udało mu się odczytać, czy też jest plikiem kompletnym. Pytanie, na jakim etapie to się odbywa?</u>
+          <u xml:id="u-287.4" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">W ust. 4 i 5 należy też dokonać drobnych korekt. Jest tam odesłanie na ust. 2–3. To powinno być na 2 i 3, ponieważ są to ustępy następujące po sobie.</u>
+          <u xml:id="u-287.5" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Kolejna uwaga dotyczy – ona również padła – niejasnych sformułowań, a więc takich, które mogą budzić wątpliwości. Po pierwsze, interpretacyjne, ponieważ mogą być różnie interpretowane zarówno przez pełnomocników, jak i przez sądy. To jest kwestia cyfrowego odwzorowania, które nie jest definiowane w ustawie. Jak również zróżnicowania cyfrowego odwzorowania (ust. 6) od postaci elektronicznej. To są dwie różne formy. Odpis pisma ma być wnoszony w postaci elektronicznej. Natomiast załączniki już w formie cyfrowej. Stąd pytanie – czy zeskanowanie podpisanego przez profesjonalnego pełnomocnika pisma procesowego wraz z załącznikami spełni ten wymóg, czy też nie? Wydaje się, że nie, bo pismo ma być wniesione w innej formie, czyli w postaci elektronicznej, a załączniki mają być wniesione w formie cyfrowego odwzorowania. Wydaje się, że takie dwa różne rygory dla samego pisma i dla cyfrowego odwzorowania załączników są nieuzasadnione.</u>
+          <u xml:id="u-287.6" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Wreszcie, panie przewodniczący, kolejna uwaga, która wymagałby zmiany w poprawce. Jak słusznie tutaj zauważono, profesjonalni pełnomocnicy co do zasady muszą doręczać sobie odpisy pism bezpośrednio na podstawie art. 132 § 1 k.p.c. z wyjątkami, które są zastrzeżone w art. 132 § 2. Więc wydaje się, biorąc pod uwagę wyjaśnienia ministerstwa, iż ust. 6 powinien być zawężony jedynie do tych pism, o których jest mowa  w art. 132 § 2, a więc takich, które są doręczane przez sąd, a nie są doręczane bezpośrednio.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, pani mecenas. Proszę o ustosunkowanie się przedstawicieli ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Dobrze, jeżeli mogę. Oczywiście można odnieść na pierwszy rzut oka wrażenie, że obowiązek podawania adresu poczty elektronicznej i numeru telefonu jest pewnym reliktem pierwotnego brzmienia tego przepisu w kształcie, w jakim został przedłożony Wysokiemu Sejmowi. Natomiast należy zwrócić uwagę, że również szereg przepisów w obecnym brzmieniu Kodeksu postępowania cywilnego przewiduje możliwość komunikacji zdalnej zawiadamiania stron o niektórych czynnościach, chociażby art. 2261. W tym zakresie ten przepis służy ułatwieniu kontaktu. Należy też zwrócić uwagę, że sądy czasami zawiadamiając o terminach czy nawet próbując zaplanować posiedzenie zdalne, najczęściej korzystają z aplikacji MS Teams. Może być niekiedy do zaproszenia potrzebna wiedza o adresie e-mail. I w tym zakresie swoją funkcję będzie spełniał ten adres. Ze strony pełnomocników też nie sądzę, żeby to było jakieś straszne obciążenie, bo z tego co wiem, miażdżąca większość pełnomocników profesjonalnych przynajmniej pierwszą stronę pisma procesowego drukuje na urzędowej papeterii, gdzie tak czy owak zawsze są te dane. Natomiast w celu ujednolicenia tego na poziomie podstawowym dobrze byłoby, gdyby wszyscy się do tych wymogów stosowali. Taka jest idea, jeżeli chodzi o e-mail i numer telefonu. Ona wykracza poza same doręczenia. Ona ma szerszą funkcję, żeby po prostu ułatwić kontakt sądowi, żeby sąd nie musiał w Internecie wyszukiwać adresu i zastanawiać się, który telefon z trzech podanych jest dobry.</u>
+          <u xml:id="u-289.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o kwestię związaną z zapoznaniem się z pismem na portalu informacyjnym, problem funkcjonalności portalu informacyjnego sądów powszechnych był w Ministerskie Sprawiedliwości szeroko analizowany i z Departamentem Informatyzacji i z Centrum Kompetencji Informatyzacji Sądownictwa. Obecnie stopień zaawansowania tego urządzenia jest taki, że portal odnotowuje zapoznanie się przez pełnomocnika z konkretnym pismem. Zatem to nie jest kwestia, że ktoś się zaloguje do portalu i od razu uznamy to pismo za doręczone. Z tego, co wiem, jest to faktycznie kwestia wejścia w konkretną sprawę, w konkretne pismo, zapoznanie się z nim i to powoduje dopiero zwrotne wygenerowanie po stronie sądu informacji, kiedy pełnomocnik z pismem się zapoznał.</u>
+          <u xml:id="u-289.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Tutaj też – nawiązując do wcześniejszych pytań, które tutaj zgłaszał pan mecenas Podkowik z prokuratorii – jest tak, że funkcjonalność tego portalu informacyjnego, z tego co nas zapewniano, działa w ten sposób, że główny pełnomocnik, po pierwsze, podaje adres, na który mają iść powiadomienia. Po drugie, może też w określonym zakresie poszczególne osoby upoważniać do zapoznawania się z treścią dokumentów w tym portalu. Zakładam więc, że ta funkcjonalność umożliwia dosyć elastyczne podejście do samego funkcjonowania tego systemu, do zapoznawania się z nim na wypadek urlopu czy na wypadek instytucji, jaką jest w szczególności Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polski.</u>
+          <u xml:id="u-289.3" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o ostatni zarzut dotyczący terminologii. Ja teraz nie jestem w stanie powiedzieć, czy pojęcie postaci elektronicznej, czy cyfrowego odwzorowania nie pojawia się nigdzie indziej w żadnej ustawie. Zakładam, że pani mecenas po sprawdzeniu tego w odpowiednich bazach danych, do takich ustaleń doszła. Natomiast jestem przekonany i mam pewność, że takie pojęcie cyfrowych odwzorowań i też postać elektroniczna pojawi się np. w szeregu rozporządzeniach aktów wykonawczych. Z tego, co wiem, przepisy rozporządzenia o biurowości ewidencji operacji finansowych kancelarii komorniczych mówią o cyfrowych odwzorowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-289.4" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Natomiast jeśli chodzi o różnicę między tymi pojęciami i zakresem tych pojęć. Postać elektroniczna jest najszerszym pojęciem, jako przeciwstawienie postaci tradycyjnej czy papierowej. Wszystko co jest cyfrowe w postaci ciągu danych to jest postać elektroniczna. Postać elektroniczną, jak wspominałem, będzie miało pismo, jeśli będzie nawet w wersji edytowalnej. Natomiast przez cyfrowe odwzorowanie rozumie się – przynajmniej w tych przepisach rozporządzeń, które są mi znane – kopie. Tyle, że nie kopie z kserokopiarki, a kopie jako powiedzmy cyfrową kopię czyli skan albo zdjęcie. To jest ta różnica.</u>
+          <u xml:id="u-289.5" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Pojęcie cyfrowego odwzorowania zakłada, po pierwsze, wierne odwzorowanie pisma, więc ze wszystkimi jego niedoskonałościami, cechami osobniczymi czy jednostkowymi i podpisem, jeśli jest pod nim złożony. I przyjmuje to postać cyfrową. Natomiast postać elektroniczna jest pojęciem dużo szerszym. Cyfrowe odwzorowanie w tym pojęciu się zawiera. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie naczelniku. Do udziału w dyskusji zgłosił się jeszcze między innymi pan Adrian Zwoliński z Konfederacji Lewiatan. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Dziękuję za głos, panie przewodniczący. Szanowni państwo, tak, aby nie powtarzać już argumentów, które tutaj padły w kontekście artykułu, o którym jest mowa. Zatem po pierwsze, kwestia dotycząca ewentualnego ryzyka choroby pełnomocnika bądź też niedyspozycji np. z powodu kwarantanny. Faktycznie, kluczowym jest, aby sąd mógł dysponować przynajmniej potwierdzeniem wiadomości mailowej. Tak, jak gdyby ona faktycznie dotarła na skrzynkę mailową pełnomocnika. Zdajemy sobie też sprawę z tego, że może paść jakby kontrargument dotyczący możliwości przywrócenia terminu. Wszyscy jednak zdają sobie sprawę, jakie komplikacje może powodować wniosek o przywrócenie terminu np. do wniesienia środków zaskarżenia, jeżeli w międzyczasie zdążył się materiał uprawomocnić. Zatem, aby przeciwdziałać takim sytuacjom, przynajmniej to potwierdzenie powinno istnieć wraz z obowiązkiem wysłania przez sąd wiadomości z taką wyłączną funkcją potwierdzania dostarczenia przez serwer odbiorcy. To jest jedna kwestia dotycząca funkcjonalności doręczeń.</u>
+          <u xml:id="u-291.1" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Druga kwestia jest związana z ust. 1 dotyczącym tego obowiązku – no właśnie: obowiązku czy wskazania, czy sugestii – wskazania adresu służbowej poczty elektronicznej i numeru telefonu. Po pierwsze, pytanie – czy to jest obowiązek, czy uprawnienie? Po drugie, nie do końca jest jasny zakres zastosowania tegoż przepisu. Bo, jeżeli spojrzymy tylko na to, że odwołuje się on do art. 15zzs1, no to jest pytanie – czy mówimy tutaj o sprawie rozpoznawanej według k.p.c., czy mówimy o sprawie odmiejscowionej? Jeżeli mówilibyśmy o odmiescowionej to pytanie – skąd pełnomocnik na tym etapie może wiedzieć, że w ogóle znajdzie zastosowanie art. 15 zzs1? Jeżeli byłby to obowiązek to pytanie o sankcje jakby niedochowania.</u>
+          <u xml:id="u-291.2" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Jeżeli chodzi o ust. 2 artykułu, o którym mówimy to właśnie powstaje pytanie (po części wyjaśnione przez przedstawiciela ministerstwa) dotyczące tego, o jakim systemie teleinformatycznym mówimy, Bo sam przepis na etapie jego analizowania nie wskazywał, o czym dokładnie mowa. Stąd też nawet zaproponowaliśmy, aby wymóg dotyczący wskazania maila i telefonu był jednoznacznie fakultatywny.</u>
+          <u xml:id="u-291.3" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanAdrianZwolinski">Jest też jeszcze jedna kwestia dotycząca vacatio legis, ponieważ poza takim ogólnym generalnym 14-dniowym proponowane jest vacatio legis „z dniem następującym po dniu ogłoszenia”. Zatem tutaj też widzimy możliwe komplikacje, które mogłyby powstać przy tak szybkim wejściu przepisów w życie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję panu serdecznie za udział w dyskusji. Sygnalizuję, że jednak na część pytań, które pan zadawał, już były odpowiedzi ze strony ministerstwa. Jednak proszę o większą atencję przy przysłuchiwaniu się wypowiedzi poszczególnych osób, przede wszystkim przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości. Myślę, że nie byłoby wtedy takich wątpliwości, które znowu wybrzmiały.</u>
+          <u xml:id="u-292.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Do udziału w dyskusji zgłosił się pan mecenas Scheffler. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">Dziękuję. Wypowiedź pana Klonowskiego z Ministerstwa Sprawiedliwości skłoniła mnie do takiego zastanowienia się. Czy, jeżeli w stopce będzie ten adres mailowy i telefon podany, trzeba będzie w piśmie znowu to zrobić? Czy przewidują tu państwo jakieś możliwości powiedziałbym obowiązku wprowadzania bezpośrednio do treści pisma, a nie np. w papierze firmowym? Ale to jest taka drobiazgowa historia.</u>
+          <u xml:id="u-293.1" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">Natomiast chciałem zwrócić uwagę, że może być poważny problem, jeżeli chodzi o terminologię dotyczącą odwzorowań cyfrowych. No, bo proszę popatrzeć. Jeżeli załącznikiem ma być zdjęcie zrobione aparatem cyfrowym, to jak zrobić cyfrowe odwzorowanie czegoś, co ma postać cyfrową. Musielibyśmy to zdjęcie wziąć, wydrukować i następnie je zeskanować. Proszę zrozumieć, że nie chodzi tu o czepianie się. Natomiast mogą być potem kłopoty interpretacyjne w tym wszystkim.</u>
+          <u xml:id="u-293.2" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">Jest jeszcze kwestia czy zgodnie z oryginałem trzeba będzie taką dokumentację robić? Bo w tym przepisie nie widzę możliwości odstąpienia od potwierdzania zgodności z oryginałem załączników, które występują w przypadku pisma w postaci elektronicznej i cyfrowych odwzorowań jego załączników. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-294">
+          <u xml:id="u-294.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję panie mecenasie. Czy państwo odniosą się ad hoc? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-295">
+          <u xml:id="u-295.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">To znaczy, tu jest szereg kwestii, które chcielibyśmy jeszcze wyjaśnić i doprecyzować. Odniosę najpierw do uwag pana mecenasa Schefflera. Oczywiście, jeśli jest mowa ogólnie o piśmie, to wszystko, co jest w treści pisma zawarte. Zatem, jeśli to będzie nadruk w postaci stopki czy nadruk papeterii, to jak najbardziej. Jeśli będą wymagane dane, to wątpliwości moim zdaniem być nie powinno. Mam nadzieję, że gdyby jacyś pojedynczy orzecznicy mieli co do tego inne koncepcje, to jednak orzecznictwo zostanie ostatecznie ujednolicone we właściwym racjonalnym kierunku.</u>
+          <u xml:id="u-295.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeżeli chodzi o problem cyfrowego odwzorowania, no to tutaj oczywiście ja nie czuję się ekspertem, jeśli chodzi o kwestie informatyczne. Natomiast z tego, co mnie uczono, różnica między kopią cyfrową, a kopią analogową jest taka, że kopia analogowa jest pewnym powtórzeniem treści pierwotnej i zawsze jest pogorszeniem pewnej jakości ze stratą. Natomiast kopia cyfrowa jest doskonałym, idealnym odwzorowaniem pierwowzoru. W sytuacji, jeżeli mamy zdjęcie, które zostało wykonane aparatem cyfrowym, to sam fakt przekopiowania go do innego folderu czy na inny nośnik sprawia, że jest ono z natury rzeczy już kopią cyfrową. Tak więc tutaj nie dzieliłbym włosa na czworo.</u>
+          <u xml:id="u-295.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o jeszcze dodatkowe kwestie, tam był też problem choroby i kwarantanny. Oczywiście, naturalnie rzecz biorąc, jeśli ktoś jest na kwarantannie, ale jest zdrowy, to ma możliwość zarówno uczestniczenia w posiedzeniach zdalnych, jak i odbierania korespondencji. Jeżeli ktoś zaś jest na kwarantannie i po prostu jest chory, to nie ma możliwości dokonywania czynności i nie powinien świadczyć pracy z uwagi na wspomniane kwestie komplikacji związane chociażby z ZUS. Wobec tego po prostu jest z pewnych obowiązków zwolniony. Tak samo, jak chory pełnomocnik nie może pójść na pocztę i odebrać przesyłki i to jest kwestia jakby jasna. Jest to kwestia ewentualnie albo przywrócenia terminu, albo działania przez osobę upoważnioną. Tak samo wreszcie, jeśli chodzi o portal informacyjny. Nie wiem czy obecny portal ma możliwość udostępnienia adresatowi potwierdzenia odbioru. No, ale poczta też generalnie, kiedy doręczany jest list polecony, nie daje takiego potwierdzenia. To raczej w interesie adresata leży, żeby sobie na kopercie czy gdziekolwiek w dzienniku korespondencji przechodzącej, odnotować fakt, że takiego i takiego dnia wpłynęło pismo, bo potem jest termin do apelacji. W tym zakresie nie ma takiej funkcjonalności, z tego co mi wiadomo. Natomiast być może w miarę ewolucji tego systemu, czego chyba wszyscy byśmy sobie życzyli, takie funkcjonalności być może uda się wdrożyć, bo na pewno byłoby to ułatwienie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-296">
+          <u xml:id="u-296.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję panu naczelnikowi. Jeszcze rozwiewając wątpliwości pana mecenasa Tomasza Schefflera chciałbym wskazać, że jest coś takiego, jak wykładnia historyczna. Więc myślę, że jak ktoś będzie zainteresowany, a przede wszystkim sąd albo pełnomocnik, który nie dopełni tego obowiązku, odsłucha sobie nasze posiedzenie (może znajdzie się taki koneser) i wtedy będzie miał już jasność. Myślę, że wtedy sąd dostosuje się do tej wykładni historycznej.</u>
+          <u xml:id="u-296.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kolejną osobą, która zgłosiła akces do dyskusji jest pan Jan Podkowik z Prokuratorii Generalnej. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-297">
+          <u xml:id="u-297.0" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Panie przewodniczący, bardzo dziękuję. Szanowni państwo, jeszcze raz pozwolę sobie poprosić o wyjaśnienie, dlaczego w tym projekcie i w tej poprawce odchodzimy od systemowego założenia, że pisma doręcza się prokuratorii, o czym stanowi art. 44 ustawy o prokuratorii. Może dojść, wskutek tej poprawki i uchwalenia ustawy w tym kształcie, do sytuacji, w której część pism będzie doręczana prokuratorii, a część pism procesowych będzie doręczana bezpośrednio radcy. Oczywiście rozumiem te argumenty, że radca może sobie, również radca prokuratorii, wskazać osobę, która go zastępuje. Natomiast, jeżeli ten przepis miałby wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, to mogę sobie wyobrazić, że takie rozwiązanie spowoduje daleko idące komplikacje w zakresie należytego wykonywania zadań przez Prokuratorię Generalną. Stąd jeszcze raz bardzo bym prosił o rozważenie, by jednak ten mechanizm doręczeń był powiązany, aby było to doręczenie nie radcy a Prokuratorii Generalnej.</u>
+          <u xml:id="u-297.1" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">I druga rzecz – o tym też tutaj była mowa – kwestia ewentualnych skutków odebrania. Bo jeżeli my dzisiaj do końca nie wiemy i nie mamy pewności, w jaki sposób ten portal informacyjny działa i czy rzeczywiście z dniem zapoznania się przez odbiorcę z pismem to jest w jakikolwiek sposób rejestrowane, to mogą powstać istotne trudności przy ewentualnych wnioskach o przywrócenie terminu. Bo w jaki sposób pełnomocnik będzie w stanie wykazać, że on się tylko zalogował do systemu, ale z pismem się nie zapoznał? To jest istotna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-297.2" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">I trzecia rzecz. Tu też była o tym mowa, więc krótko, dosłownie jedno zdanie. Jeżeli to jest zmiana „specustawy” covidowej, to ta „specustawa” covidowa, według mojej wiedzy, nie posługuje się ani sformułowaniem systemu teleinformatycznego, a przynajmniej go nie definiuje, ani portalu informacyjnego. Więc wydaje się, że z punktu widzenia techniki legislacyjnej, jeżeli chcemy wiedzieć, o jaki system chodzi, to wypadałoby odesłać wprost albo do Kodeksu postępowania cywilnego, albo to zdefiniować na potrzeby tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-297.3" who="#NaczelniksamodzielnegowydzialuPGRPJanPodkowik">Oczywiście w pozostałym zakresie przyłączam się do wątpliwości, które zgłaszają przedstawiciele izby adwokackiej czy radcowskiej. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-298">
+          <u xml:id="u-298.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Pozwolę sobie oddać głos panu naczelnikowi, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-299">
+          <u xml:id="u-299.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Dziękuję panie przewodniczący. Odniosę się do tych trzech pytań. Jeśli chodzi o prokuratorię czy radcę prokuratorii. Istotnie jest pewna dwoistość w Kodeksie postępowania cywilnego. Natomiast z tego, co nawet przed chwilą analizowałem, wynika, że Kodeks postępowania cywilnego posługuje się w odniesieniu do strony zastępowanej przez kogoś, a tu mówi się konsekwentnie o zastępowanej przez radcę prokuratorii, ewentualnie co doręcza prokuratoria.</u>
+          <u xml:id="u-299.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Natomiast jeżeli chodzi o kwestie związane czy z obowiązkami wynikającymi  z ust. 1 projektowanego art. 15 zzs9, czy ust. 2, to jest kwestia oczywiście leżąca po stronie prokuratorii. Jest mowa tylko, że podaje się adres elektroniczny i poczty do doręczeń i numer telefonu, a nie jest napisane: adres (w tym wypadku) konkretnego radcy czy numer konkretnego radcy. To, w jaki sposób zostanie to pismo opisane i w jaki sposób informacja zostanie umiejscowiona i jaka to będzie informacja, nadal będzie zależało od prokuratorii. Jeżeli prokuratoria uzna, że z uwagi na jedność tej instytucji nie ma sensu wskazywania danych indywidualnego radcy, może to być ogólny telefon czy e-mail do departamentu czy do wydziału, w zależności od tego, jaka jest wewnętrzna organizacja prokuratorii i jaka jest wola kierownictwa prokuratorii w zakresie pewnych praktyk funkcjonowania tej instytucji. Tu nie ma problemu.</u>
+          <u xml:id="u-299.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Podobnie rzecz się ma – z tego co wiem – z portalem informacyjnym. To nie jest tak, że właściwości czy funkcjonalności tego nie są znane. Ja powiedzmy nie znam wszystkich, ponieważ kwestiami związanymi z portalem zajmuje się dyrektor departamentu nie będącego departamentem legislacyjnym. Po wielu rozmowach odnośnie do funkcjonalności pewną wiedzę posiadłem, natomiast z tego, co wiem informacja o zamieszczeniu pisma generowana jest na wskazany przez samego zainteresowanego adres e-mailowy. W odniesieniu do pełnomocników profesjonalnych czy to będzie ten sam adres, który poda sądowi, czy inny, jest kwestią obojętną, bo moim zdaniem nie ma takiego obowiązku w odniesieniu do portalu. Jeśli znowu konkretny radca prokuratorii poda adres ogólny prokuratorii (albo departamentu, albo wydziału) wydaje mi się, że te zawiadomienia będą szły szerzej, właśnie żeby uniknąć komplikacji. Tak więc, jest to kwestia tego, co poda sam użytkownik. W mojej ocenie jest tu pełna elastyczność, która w dużej mierze te obawy, które zgłasza pan mecenas, powinna jednak łagodzić czy wręcz eliminować.</u>
+          <u xml:id="u-299.3" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Nie zgodzę się też z zarzutem, że nie ma definicji systemu teleinformatycznego. Jeśli chodzi o sam ust. 2, on z jednej strony odwołuje się do systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, które jest pojęciem całkowicie tożsamym z pojęciem, które pojawia się w art. 9 Kodeksu postępowania cywilnego. Pojęcie systemu teleinformatycznego służącego udostępnianiu pism również się pojawia w art. 9 k.p.c. Tu dostał zdefiniowanie nawiasowe, jako portal informacyjny, ale wiemy, że chodzi o portal tożsamy z portalem informacyjnym sądów powszechnych, który znowu, z tego co wiem, nie został nigdzie zdefiniowany, chociaż były takie próby zdefiniowania tego w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych, z czego na pewnym etapie wycofano się. Było to bodajże procedowane w ramach projektu UD 309, który potem był ostatecznie przeprocedowany jako ustawa z 4 lipca 2019 r. Jeśli chodzi o pojęcie systemu teleinformatycznego, to jest on ogólnie zdefiniowany w ustawie o świadczeniu usług przez podmioty publiczne (nie pamiętam dokładnie tytułu tej ustawy). Tam jest definicja ustawowa systemu teleinformatycznego, który dotyczy wszystkich możliwych prób wykorzystania tego pojęcia w odniesieniu do administracji publicznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-300">
+          <u xml:id="u-300.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie naczelniku. Do dyskusji zgłosił się jeszcze pan mecenas Dariusz Goliński, Proszę bardzo. Niestety, pana mecenasa nie ma, więc może pan prezes Przemysław Rosati. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-301">
+          <u xml:id="u-301.0" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Panie przewodniczący, dziękuję. Szanowni państwo, chciałbym się jeszcze zatrzymać nad ust. 6. Rozumiem ideę tego przepisu i absolutnie rozumiem, że sądy chcą być odciążone od konieczności – mówiąc wprost – skanowania pism procesowych. W istocie rzeczy, jak patrzę na ten przepis, dotyczy to tylko pism procesowych, które były w art. 132  § 11 k.p.c. Abstrahując od tego zapisu, który mamy, rozważcie państwo czy nie lepszym rozwiązaniem, które uwzględniałoby zarówno interesy sądów, jak i interesy pełnomocników, na których nie powinien być przerzucany obowiązek odwzorowywania pism procesowych, byłoby rozwiązanie następujące. Na czas okresu epidemii – jak wskazuje ust. 1 projektu artykułu, który dyskutujemy – przejęlibyśmy zasadę, że pełnomocnicy profesjonalni między sobą doręczają sobie również te wszystkie pisma wskazane w § 11 – od apelacji przez skargi, wyroki, pozwy wzajemne, wnioski o zabezpieczenie – czyli to, co normalnie doręczał nam sąd po uprzednim zweryfikowaniu prawidłowości wniesienia pisma. Natomiast sąd zawiadamiałby drugą stronę względem strony, która to pismo zgłasza, że sąd dokonał weryfikacji, że to pismo, jak skarga, pozew itd. spełnia warunki formalne i jest prawidłowo wniesione. Wtedy sąd będzie tę informację umieszczał, zgodnie z ust. 2.</u>
+          <u xml:id="u-301.1" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Podsumowując, zmierzam z tą propozycją do tego, żeby nie nakładać na pełnomocników profesjonalnych obowiązków skanowania dokumentów, tylko stworzyć prosty mechanizm pozwalający na bezpośrednie doręczanie sobie tych szczególnych pism procesowych, o których mówię. Pozostawić sądowi możliwość kontroli prawidłowości złożenia np. apelacji i dokonania jednej czynności, wykorzystując ust. 2, w postaci doręczenia zawiadomienia drugiej stronie o tym, że doręczony jej środek zaskarżenia, pozew wzajemny, wniosek o zabezpieczenie, skarga o wznowienie itd., został przez sąd skontrolowany i uważa się z datą wskazaną w doręczeniu zawiadamiającym o skutecznym wniesieniu środka za skutecznie wniesiony i doręczony drugiej stronie.</u>
+          <u xml:id="u-301.2" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Rozważcie państwo taki bardzo prosty mechanizm. To będzie z jednej strony godziło interesy sądów powszechnych, które są wyartykułowane w uzasadnieniu do tej poprawki, ale z drugiej strony będzie też uwzględniało nasze interesy (pełnomocników procesowych).</u>
+          <u xml:id="u-301.3" who="#PrezesNRAPrzemyslawRosati">Niezależnie od tego proszę też abyście państwo zważyli na jedną prostą sprawę – na vacatio legis odnoszące się do tego obowiązku. Jeżeli ta poprawka miałby być uwzględniona w wersji zaproponowanej przez pana posła Lorka, to my musimy mieć też czas na to, żeby można było przystosować swoje kancelarie pod względem technicznym do przeprowadzenia tych możliwości. Jednak apeluję do państwa – rozważcie naszą propozycję, którą tak na szybko sformułowaliśmy. Uważam, że ona godzi interesy zarówno sądów powszechnych, jak i pełnomocników procesowych. My nie będziemy mieli żadnego problemu z tym, żeby dokonywać klasycznych doręczeń, a jednocześnie ułatwi to nam prowadzenie kancelarii. Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-302">
+          <u xml:id="u-302.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Proszę o ustosunkowanie się ze strony ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-303">
+          <u xml:id="u-303.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Generalnie jestem nieco zaskoczony, że to jest postrzegane jako aż tak wielki problem. Zakładam, że jednak pisma są obecnie generowane z postaci cyfrowej ewentualnie poprzez wydruk na tą tradycyjną, anachroniczną postać papierową, którą wykorzystują sądy z braku systemu teleinformatycznego obsługującego całość procesów. Nawet jeślibyśmy weszli na poziom tego systemu czy też kiedy wejdziemy na doręczenie elektroniczne, to będzie jedyna postać. Zatem, jest to jedyna droga, przed którą nie ma odwrotu. Nie wiem czy aż takie ilości dokumentów dostarczane są tylko w postaci papierowej i kserowane ewentualnie na potrzeby odpisów, czy raczej jednak można by oczekiwać, że pierwotnym punktem wyjścia jest postać cyfrowa.</u>
+          <u xml:id="u-303.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o sam zgłoszony pomysł, pomysł ad hoc, to pewien ferment intelektualny jest tu jakby rzeczą dobrą. Natomiast zwracam uwagę – po pierwsze – że gdyby w tej sytuacji doręczenie jakiegoś pisma miało dojść między pełnomocnikami, a potem sąd miałby informować, że coś zostało przyjęte, to sąd nie będzie wiedział, czy jest identyczna treść tego pisma, które trafiło do niego od pełnomocnika. Być może ten problem już dziś może być.</u>
+          <u xml:id="u-303.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Zwracam też uwagę, że to nie zawsze idzie tak prosto i modelowo. Jeśli będzie potrzeba uzupełnienia pisma itp. to cały proces – w przypadku przyjęcia modelu proponowanego przez pana mecenasa – niezwykle się skomplikuje. Bo jeżeli będzie wezwanie do uzupełnienia braku poprzez sprecyzowanie czegoś, a pismo już pójdzie, a potem znowu będzie dosyłane o uzupełnienie braków, to z perspektywy obrotu i zarządzania dokumentacją znajdującą się w aktach sądowych, stwarzałoby to dużo dalej idące komplikacje i problemy niż ten model, który został tu przyjęty, który być może nie jest modelem optymalnym – zwłaszcza z państwa punktu widzenia – natomiast jest jednak próbą rozwiązania problemu takiego, że sądy nie są gotowe organizacyjnie na skanowanie pism. Zwłaszcza że w przypadku modelowego dużego sądu, jakim jest np. Sąd Okręgowy w Warszawie, to tego sądu przyjeżdża dziennie kilka ciężarówek pism. W tym momencie gdybyśmy oczekiwali, że to będzie skanowane przez ten sąd, to trzeba byłoby od razu kilkadziesiąt dodatkowych etatów stworzyć. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-304">
+          <u xml:id="u-304.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję panu naczelnikowi. Zgłasza się jeszcze pan mecenas Przeciechowski. Szanowni państwo, Naczelna Rada Adwokacka wyartykułowała swoje stanowisko w opinii. Dodatkowo dzisiaj prowadzimy bardzo szeroką dyskusję. Staram się, żeby wszyscy mogli uwypuklić swoje spostrzeżenia. Niemniej jednak – sam jestem przecież korporantem – mam nadzieję, że nikt nie określi dzisiaj tego przyzwolenia na oddawanie głosu członkom palestry, jako jakiegoś faworyzowania. Mimo wszystko jednak daję dzisiaj ponadprzeciętną możliwość tej interakcji słownej i artykułowania swoich myśli. Zdaję sobie oczywiście sprawę, że są pewne wątpliwości, niemniej jednak te stanowiska zostały wyartykułowane. Czuję, że w pewnym momencie atomizujemy pewne rzeczy i tak naprawdę dublujemy swoje stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-305">
+          <u xml:id="u-305.0" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Szanowny panie mecenasie, szanowny panie przewodniczący, dziękuję koledze z izby krajowskiej za udzielenie głosu jeszcze raz.</u>
+          <u xml:id="u-305.1" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Mam dwa pytania do państwa z ministerstwa. I uwaga ogólna – gdyby ministerstwo przedstawiło autopoprawkę do druku nr 899 pewnie mielibyśmy czas, żeby na piśmie przedstawić swoje uwagi do całkowicie nowej propozycji przepisu o doręczeniach. To jest całkowita nowość. Stąd tak wiele czasu nam to zajmuje. Jednak zwracam uwagę, że chyba zmierzamy do finału, bo kolejne przepisy raczej nie budzą takich wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-305.2" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Dwie kwestie. Pytanie pierwsze. W ust. 6 nie ma takiego odesłania, jak w ust. 1 i w ust. 2, czyli o okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Czy to oznacza, że obowiązek z ust. 6 dołączenia pism w postaci elektronicznej z cyfrowym odwzorowaniem pozostanie z nami na zawsze? Bo nie ma tego wyłączenia. Tu pytanie o technikę legislacyjną. To pytanie też do pań z Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-305.3" who="#PrzedstawicielNRABartoszPrzeciechowski">Druga kwestia, to pytanie związane z formą dołączenia dodatkowego odpisu pisma w postaci elektronicznej wraz z cyfrowym odwzorowaniem. Czy w ocenie ministerstwa nastąpić to musi w formie zakupu pendrive`a czy płyty? Bo to są problematyczne sytuacje. Nie zeskanowanie, tylko to, że trzeba to będzie nagrać i dołączyć, i klient musi dodatkowo zapłacić np. za pendrive’a, bo ktoś musi zapłacić. Czy też państwo przewidujecie, że to dołączenie będzie spełnione także wtedy, kiedy pełnomocnik, wnosząc pismo papierowe, na przykład wysyła mailem do sądu cyfrowy skan załączników i pism w postaci elektronicznej, czy też wnosi przez e-PUAP? To jest drugie pytanie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-306">
+          <u xml:id="u-306.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie mecenasie. Proszę o ustosunkowanie się do tych kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-307">
+          <u xml:id="u-307.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o moje stanowisko – skoro mówimy tutaj o przepisie „specustawy”, który określa pewne szczególne formy komunikacji, to ja bym ściśle wiązał ust. 6 z całokształtem tej ustawy i z całokształtem regulacji art. 15zzs9 wyłącznie jako ustawę na okres pandemii i roku po niej. Gdyby wolą była zmiana reguł gry, to przepisy znalazłyby się w Kodeksie postępowania cywilnego.</u>
+          <u xml:id="u-307.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Natomiast jeśli chodzi o dołączenie odpisu pisma w postaci elektronicznej, to samo pojęcie odpisu na gruncie k.p.c. jest jasne. Jest to coś dołączone do tego pisma czy przedłożone na wezwanie sądu. Mail generalnie nieszczególnie będzie spełniał te wymogi, ponieważ jest to też kwestia przyporządkowania tych maili do poszczególnych pism. W dużych sądach byłby to problem pewnie gigantyczny.</u>
+          <u xml:id="u-307.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">A jeśli chodzi znowu o postać w jakiej ma być ten odpis, to tutaj zasada neutralności technologicznej nie pozwala na wskazywanie, na czym to ma być. Czy to ma być pendrive, czy to ma być inny nośnik, to jest kwestia otwarta. Wydaje się, że najtańszą formą dołączenia tych pism jest po prostu pływa CD, która kosztuje jakieś grosze. I chyba w ten sposób będzie to szło. Zakładam, że przy bardzo dużych pismach, jakiś dużych sprawach i ogromnej wadze załączników będzie wtedy wchodził w rachubę jednorazowo pendrive, który też można kupić za kilka złotych. Tak chyba należałoby to postrzegać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-308">
+          <u xml:id="u-308.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie naczelniku. Ja też pozwolę sobie jedną kwestię poruszyć. Mówimy o cyfrowym odwzorowaniu – a kwestia dyskietek? Wprawdzie one wyszły już z obiegu i przeszły do lamusa, ale są kancelarie z tradycjami i być może jeszcze stosują. Stąd pytanie: czy sądy są gotowe na przyjęcie dyskietek?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-309">
+          <u xml:id="u-309.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jest to jakaś forma dyskusji akademickiej, chyba też dla odprężenia i oczyszczenia atmosfery, która od pewnego czasu jest napięta. Oczywiście zakładamy, że jeśli na dysku 3,5 cala albo nawet 5,25 udałoby się takie pismo zawrzeć, to prawdopodobnie sąd byłby wtedy związany, bo wymogi byłyby spełnione. Oczywiście pytanie – czy funkcjonują jeszcze takie dyskietki? Bo z tego co wiem, nie są produkowane od 20 lat. To są ciekawe kwestie. Myślę, że sąd musiałby sobie jakoś z tym poradzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-310">
+          <u xml:id="u-310.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję. Czy ewentualnie są jeszcze jakieś uwagi, poprawki do art. 15zzs9? Proszę bardzo, panie mecenasie, ale prosiłbym już esencjonalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-311">
+          <u xml:id="u-311.0" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">To jest dość istotna rzecz, w kontekście kwestii, o której pan przewodniczący wspominał, czyli wykładni tzw. historycznej. To będzie ważne dla przyszłości.</u>
+          <u xml:id="u-311.1" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">Pytanie do przedstawicieli ministerstwa. Czy ten kształt przepisu, zdaniem przedstawicieli ministerstwa, zobowiązuje pełnomocników profesjonalnych (radców prawnych i adwokatów) do posiadania konta na portalu? Jeżeli nie, to w jaki sposób będą wtedy doręczenia? Czy w sposób tradycyjny, czy inny?</u>
+          <u xml:id="u-311.2" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">I drugie pytanie, które też chciałbym, aby wybrzmiało z uwagi na wykładnię. Co z potwierdzeniem zgodności z oryginałem, w elektronicznej wersji? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-312">
+          <u xml:id="u-312.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę odnieść się do pytania pana mecenasa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-313">
+          <u xml:id="u-313.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Skoro przepis ust. 2 ma charakter imperatywny – tak, odpowiedź twierdząca. Nie ma innej możliwości niż żeby profesjonalny pełnomocnik – zwłaszcza, że ten przepis dlatego ma ograniczone zastosowanie, bo dotyczy osób wykonujących zawody zaufania publicznego, z których prawdopodobnie ponad 99% już pewnie z tego portalu korzysta dla własnej wygody – musiał mieć konto. Założenie konta to kwestia kilkunastu minut czy godziny. To nie jest wielki problem. W razie czego – kwestia dwóch, trzech dni, czyli w czasie vacatio legis można w sądzie założyć konto, jeśli ktoś ma problem z e-PUAP.</u>
+          <u xml:id="u-313.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Natomiast jeśli chodzi o pytanie dotyczące potwierdzenia „za zgodność”, generalnie co do zasady – z tego co się orientuję i pan dyrektor Grajewski podobne stanowisko wyraża – nie ma obowiązku potwierdzenia „za zgodność” wszystkich dokumentów, jakie załącza się do pisma. Oczywiście taka potrzeba może powstać w sytuacji, kiedy pełnomocnik chce nadać czy powielić pewien urzędowy charakter pisma. Zatem jeśli załącznik ma charakter dokumentu urzędowego, żeby ten urzędowy charakter się utrzymał, wtedy faktycznie należałoby poświadczyć taki dokument „za zgodność”. Natomiast w pozostałych przypadkach kopia jest wystarczająca, póki sąd nie wezwie, zgodnie z przepisem procedury, o przedłożenie oryginału.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-314">
+          <u xml:id="u-314.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo. Zatem przechodzimy do głosowania finalnego, przynajmniej jeśli chodzi o art. 15zzs9. W pierwszej kolejności padł wniosek o skreślenie całości tego przepisu, w poprawce trzeciej zgłoszonej przez Koło Parlamentarne Polska 2050. Jest jakiś problem techniczny, przepraszam. Przechodzimy do głosowania nad poprawką Klubu Parlamentarnego Polska 2050, a tak naprawdę zgłoszoną przez posłów: panią Henning-Kloskę, jak również panią poseł Gil-Piątek.</u>
+          <u xml:id="u-314.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za zgłoszoną poprawką, co do skreślenia artykułu, o którym rozmawiamy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-314.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 9 posłów. Za – 2, przeciw – 6, wstrzymała się 1 osoba. Zatem poprawka nie uzyskała akceptacji.</u>
+          <u xml:id="u-314.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do poprawki zgłoszonej przez pana posła Grzegorza Lorka oznaczonej nr 5.</u>
+          <u xml:id="u-314.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Grzegorza Lorka? A, dobrze, przepraszam. Musi być tutaj dokonana pewna deskrypcja odnośnie poprawki. Przechodzimy do procedury głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-314.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Grzegorza Lorka? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-314.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 12 posłów. Za – 8, przeciw – 3, wstrzymała się 1 osoba. Zatem poprawka uzyskała akceptację. Tym samym, jeżeli chodzi o art. 15zzs9, Komisja rozpatrzyła przedmiotowy artykuł.</u>
+          <u xml:id="u-314.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 15zzs10. Czy są jakieś uwagi? Bardzo proszę, pani mecenas z Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-315">
+          <u xml:id="u-315.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, w uzgodnieniu z ministerstwem proponujemy uzupełnić w ust. 1, 2, 3 i 7 art. 15zzs o wyrazy „w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego”. Te wyrazy umknęły. Jest to dostosowanie do poprzedzających i następujących artykułów.</u>
+          <u xml:id="u-315.1" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Mamy też jedno pytanie do ust. 4 pkt 5. Sprawami pilnymi są sprawy: przesłuchanie świadka w postępowaniu przygotowawczym przez sąd na podstawie wymienionych w pkt 5 przepisów Kodeksu postępowania karnego, jeżeli o przeprowadzenie przesłuchania w trybie przewidzianym dla rozpoznawania spraw pilnych wniósł prokurator. Nasze pytanie brzmi następująco: Czy prokurator nie powinien mieć wskazanych przesłanek dla swojego wniosku, by nie kreować uznaniowego przepisu? Naszym zdaniem jest to naruszenie zasady określoności przepisów prawa. Zauważmy, że w ust. 6 prezes sądu, wskazując inne sprawy niż pilne do rozpatrzenia przez wyznaczony sąd, ma wskazane kryteria, którymi musi się kierować, a prokurator nie. Dlaczego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-316">
+          <u xml:id="u-316.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo ciekawe kwestie poruszyła pani mecenas z Biura Legislacyjnego. Prosiłbym przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości o ustosunkowanie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-317">
+          <u xml:id="u-317.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Ten przepis w całej treści był przepisem wprowadzonym w marcu ubiegłego roku. Czas obowiązywania tej regulacji był wówczas określony na 6 miesięcy. Sprawdził się w praktyce bardzo dobrze. Niestety, nie przewidywaliśmy, że epidemia będzie trwała tak długo. W związku z tym te przepisy po prostu wygasły. Teraz zachodzi konieczność ich reaktywacji w takiej samej jak dotychczas postaci. To uprawnienie, o którym tu mowa (przesłuchanie przez prokuratora) zostało określone w takiej samej formie, jak dotychczasowa. Ponadto sam wniosek o zaliczenie określonej sprawy do spraw pilnych nie jest wiążący dla sądu, więc nie widzę żadnego niebezpieczeństwa jakiejkolwiek dowolności, tym bardziej że przepis sprawdził się w praktyce. Żadnych zastrzeżeń, jeśli chodzi o funkcjonowanie tych spraw pilnych, przynajmniej ja ze strony ministerstwa nie otrzymałam. Nie otrzymałam żadnych takich sygnałów, wręcz przeciwnie, wszyscy oczekują, żeby te sprawy pilne zostały jak najszybciej reaktywowane w obecnej sytuacji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-318">
+          <u xml:id="u-318.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani minister. Jeszcze jedna kwestia, bo tam była kwestia redakcyjno-stylistyczna. Mam rozumieć, że tutaj jest zgoda. Mam nadzieję, że nie ma żadnych uwag co do tej propozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-319">
+          <u xml:id="u-319.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">W tej kwestii akceptujemy oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-320">
+          <u xml:id="u-320.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zatem dziękuję. Zatem art. 15zzs10 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-320.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 15zzs11. Czy są uwagi do tego artykułu? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-321">
+          <u xml:id="u-321.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Ta sama uwaga redakcyjna, ujednolicająca, jak w poprzednim artykule. Czyli dodanie wyrazów „w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego” w ust. 1, w ust. 2 i w ust. 3 czyli w całym artykule.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-322">
+          <u xml:id="u-322.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Mam rozumieć, że pełna zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-323">
+          <u xml:id="u-323.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Akceptacja. Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-324">
+          <u xml:id="u-324.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, bardzo dziękuję. Stwierdzam, że art. 15zzs11 został przez Komisję rozpatrzony. Przechodzimy do kolejnego przepisu. Przepraszam?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-325">
+          <u xml:id="u-325.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Poprawka, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-326">
+          <u xml:id="u-326.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Panie przewodniczący, pani minister, szanowna Komisjo, składam następującą poprawkę w art. 9 po pkt 4 kropkę zastąpić średnikiem i dodać pkt 5 w brzmieniu:</u>
+          <u xml:id="u-326.1" who="#PoselGrzegorzLorek">„Art.31zha. 1. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, jeżeli przemawia za tym dobro wymiaru sprawiedliwości, oceny kwalifikacji asesora sądowego, o której mowa w art. 106xa ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, może dokonać sędzia wizytator albo sędziowie wizytatorzy wyznaczeni, na wniosek prezesa właściwego sądu apelacyjnego, przez prezesa innego sądu apelacyjnego w drodze losowania spośród sędziów z obszaru danej apelacji, o których mowa w art. 37c § 3 tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-326.2" who="#PoselGrzegorzLorek">2. Prezes właściwego sądu apelacyjnego występując w okresie, o którym mowa w ust. 1, do prezesa innego sądu apelacyjnego z wnioskiem o wyznaczenie sędziego wizytatora albo sędziów wizytatorów wskazuje wydział albo wydziały, w których asesor sądowy pełni obowiązki sędziego oraz przyczyny braku możliwości sporządzenia oceny kwalifikacji asesora sądowego przez sędziego wizytatora bądź sędziów wizytatorów apelacji na obszarze której siedzibę ma sąd, w którym asesor sądowy pełni służbę.</u>
+          <u xml:id="u-326.3" who="#PoselGrzegorzLorek">3. Prezes sądu apelacyjnego w okresie, o którym mowa w ust. 1, może odmówić wyznaczenia sędziego wizytatora bądź sędziów wizytatorów do sporządzenia oceny kwalifikacji asesora sądowego wyłącznie w sytuacji, w której uwzględnienie wniosku spowodowałoby niedające się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości opóźnienie w ocenie kwalifikacji asesorów sądowych pełniących służbę w sądach mających siedzibę na obszarze właściwości kierowanej przez niego apelacji albo zachodzi niedająca się usunąć przeszkoda uniemożliwiająca wyznaczenie.</u>
+          <u xml:id="u-326.4" who="#PoselGrzegorzLorek">4. Prezes sądu apelacyjnego w okresie, o którym mowa w ust. 1, wyznacza bądź odmawia wyznaczenia sędziego wizytatora albo sędziów wizytatorów w terminie 7 dni od dnia wystąpienia z wnioskiem o wyznaczenie sędziego wizytatora albo sędziów wizytatorów.”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-327">
+          <u xml:id="u-327.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo serdecznie dziękuję panu posłowi. Czy są jakieś uwagi? Proszę bardzo, pani mecenas z Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-328">
+          <u xml:id="u-328.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, pierwsza jest natury formalnej. To rozwiązanie nie było przedmiotem pierwszego czytania. W związku z tym możemy się narazić na zarzut naruszenia art. 2 konstytucji. I to jest uwaga formalna.</u>
+          <u xml:id="u-328.1" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Mamy też prośbę dotyczącą wyrazu „bądź” występującego w ust. 2, 3 i 4 aby go zamienić na „albo”. Ponieważ wyraz „bądź” tak naprawdę nie jest jednoznaczny. Wydaje nam się, że w tych trzech przypadkach zachodzi alternatywa i dlatego proponujemy zastąpić „bądź” wyrazem „albo”. Chcielibyśmy poznać stanowisko rządu w tej sprawie. Czy jest to możliwe, czy może chodzi o spójnik „lub”? Niemniej, niezależnie o który spójnik chodzi, wydaje nam się, że pozostawienie „bądź” jest niedobrym rozwiązaniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-329">
+          <u xml:id="u-329.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję pani mecenas. Czy ministerstwo ustosunkuje się? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-330">
+          <u xml:id="u-330.0" who="#DyrektordepartamentuMSArturGrajewski">Jeżeli chodzi o uwagę legislacyjną, to jak najbardziej przyjmujemy sugestię Biura Legislacyjnego. Jeżeli dobrze rozumiem, to pani mecenas pytała, czy robimy „lub” czy „albo”?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-331">
+          <u xml:id="u-331.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-332">
+          <u xml:id="u-332.0" who="#DyrektordepartamentuMSArturGrajewski">Naszym zdaniem alternatywa „lub” jest jak najbardziej właściwa w tym przypadku. W obu przypadkach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-333">
+          <u xml:id="u-333.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Czyli nie musimy prosić eksperta z zakresu lingwistyki, żeby tutaj nam pomógł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-334">
+          <u xml:id="u-334.0" who="#DyrektordepartamentuMSArturGrajewski">Wydaje się nam, że nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-335">
+          <u xml:id="u-335.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, czyli mam rozumieć, że jest zgoda na „lub”, tak? I mam rozumieć, że to się mieści w ramach zmian legislacyjno-redakcyjnych, tak? Pani mecenas proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-336">
+          <u xml:id="u-336.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">O ile poseł wnioskodawca wyrazi na to zgodę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-337">
+          <u xml:id="u-337.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Tak, już miałem o to pytać pana posła, jako głównego orędownika tych zmian.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-338">
+          <u xml:id="u-338.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Wyrażam zgodę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-339">
+          <u xml:id="u-339.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Tak, wszystko klarowne. Zatem, w tej sytuacji pozwolę sobie przegłosować poprawkę zgłoszoną przez pana posła Grzegorza Lorka, czyli w art. 9 po pkt 4 kropkę zastępujmy średnikiem i dodajemy pkt 5 w brzmieniu, które zostało już tutaj szerzej przedstawione.</u>
+          <u xml:id="u-339.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za wniesioną poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-339.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 10 posłów. Za – 6, przeciw – 3, wstrzymał się 1 poseł. Zatem poprawka uzyskała akceptację. Tym samym kolejny punkt został rozpatrzony przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-339.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art.10. Czy w tym zakresie są jakieś uwagi, poprawki, spostrzeżenia? Nie ma, zatem stwierdzam, że art. 10 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-339.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do art. 11. Czy są jakieś uwagi, poprawki? Proszę bardzo, pan Grzegorz Lorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-340">
+          <u xml:id="u-340.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Pani minister, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, proponuję poprawkę, aby art. 11 nadać brzmienie:</u>
+          <u xml:id="u-340.1" who="#PoselGrzegorzLorek">„Art. 11. 1. Przepisy ustawy zmienianej w art. 9 stosuje się również do postępowań rozpoznawczych według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz zgromadzeń ogólnych sądów lub trybunałów zwołanych i niezamkniętych przed dniem wejścia z życie niniejszej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-340.2" who="#PoselGrzegorzLorek">2. Sprawy, które przed dniem wejścia w życie art.9 niniejszej ustawy sąd rozpoznawał w składzie innym niż jednego sędziego, w dalszym ciągu prowadzone są przez tego sędziego, któremu sprawa została przydzielona jako referentowi, do zakończenia sprawy w danej instancji.</u>
+          <u xml:id="u-340.3" who="#PoselGrzegorzLorek">3. Obowiązki, o których mowa w art. 15zzs9 ust. 1 i 6 zdane pierwsze ustawy zmienianej w art. 9, stosuje się do pism procesowych wnoszonych w sprawie po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. W razie niewykonania tych obowiązków, przepis art. 1301a ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-341">
+          <u xml:id="u-341.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję panu posłowi. Czy jest jakaś wola do dyskusji? Tak, proszę bardzo pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-342">
+          <u xml:id="u-342.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, tutaj prośba o korektę jeżeli chodzi o ust. 2. Wnioskodawca proponuje, aby były to sprawy, które przed dniem wejścia w życie art. 9 niniejszej ustawy sąd rozpoznawał. Takie zróżnicowanie, czyli przed dniem wejścia w życie art. 9 niniejszej ustawy, a nie przed dniem wejścia niniejszej ustawy było uzasadnione w sytuacji, kiedy nie było poprawki nr 8. A poprawka nr 8, której państwo jeszcze nie omawiali, ale która – jak się należy domyślać – również zostanie przyjęta, różnicuje co do daty wejście w życie jedynie art. 5. W tej chwili w druku mamy propozycje, aby art. 5, 9 i 11 wchodziły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Przy przyjęciu poprawki nr 8 art. 9 i 11 będą wchodziły w życie tak jak cała ustawa. W związku z tym w ust. 2 wyrazy „art. 9 niniejszej ustawy” powinien być zastąpiony wyrazami „niniejszej ustawy” Czyli „art. 9” należałoby skreślić. Z tym że jest to korekta, której można dokonać dopiero wówczas, jeżeli poprawka nr 8 zostanie przegłosowana. W tej chwili jest to brzmienie, przykładając do propozycji art. 12 zawartego w druku, jak najbardziej prawidłowe.</u>
+          <u xml:id="u-342.1" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący proponujemy może łączne głosowanie w takiej sytuacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-343">
+          <u xml:id="u-343.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze. W tej sytuacji, dziękując panu posłowi za tę płodność w przygotowaniu wszystkich poprawek, prosiłbym o zasygnalizowanie i zgłoszenie poprawki nr 8.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-344">
+          <u xml:id="u-344.0" who="#PoselGrzegorzLorek">W art. 12 pkt 2 nadać brzmienie: „2) art. 5, który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-345">
+          <u xml:id="u-345.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję. Czy są uwagi? Nie ma. Jakieś poprawki? Dobrze. W tej sytuacji jest wola, żeby głosować łącznie poprawkę nr 7 i 8.</u>
+          <u xml:id="u-345.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głos zza kadru:</u>
+          <u xml:id="u-345.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przepraszam, panie przewodniczący. Jest prośba o głos w sprawie art. 12 mecenasa Golińskiego i mecenasa Schefflera.</u>
+          <u xml:id="u-345.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, tylko na razie jeszcze głosujemy zmianę do art. 11. Zaraz po przegłosowaniu oczywiście udzielę głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-346">
+          <u xml:id="u-346.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Nie, nie, panie przewodniczący, to jest łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-347">
+          <u xml:id="u-347.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę bardzo, udzielam głosu. Proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-348">
+          <u xml:id="u-348.0" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">Dziękuję. Szanowni państwo, tutaj chodzi o pewną sprawę może nie do końca techniczną. Jeżeli przyjmiemy taką sytuację, że ustawa wchodzi w życie w odniesieniu do art. 9 (czyli tych zmian w k.p.c.) do spraw, które już się toczą, to część pełnomocników może nie mieć konta na portalu sądowym. W jaki sposób będą się wtedy odbywały doręczenia? Czy w jakiś sposób będzie wymuszane na nich zakładanie tych kont? Tutaj pojawia się problem natury powiedziałbym proceduralnej. W jaki sposób to zrobić? Czy będzie domniemanie jakiś doręczeń? Czy ministerstwo zastanowiło się w tym zakresie, jak tą kwestię rozwiązać? Może warto byłoby, szanowni państwo, jednak zastanowić się nad tym, czy konto na portalu nie powinno jednak być – tak, jak w naszej propozycji, którą przedłożyliśmy pisemnie – dobrowolne, czy na wniosek pełnomocnika, za pośrednictwem portalu? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-349">
+          <u xml:id="u-349.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Prosiłbym o rozwianie wątpliwości złożonych przez pana mecenasa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-350">
+          <u xml:id="u-350.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo. Rzeczywiście będzie obowiązek założenia tego konta, jeżeli do tej pory jeszcze takiego konta jakiś pełnomocnik nie posiada. Ponadto, tu już była o tym mowa, przepisy przewidują fikcję doręczenia przez ten portal informatyczny, jeżeli nie będzie skutku doręczenia, czyli ta przesyłka nie zostanie otwarta. Na to mamy 14 dni. Podobnie jak to jest w przypadku doręczenia i fikcji doręczenia w tradycyjnej formie, czyli poprzez pocztę. No, to tyle chyba, jeśli mogę się ustosunkować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-351">
+          <u xml:id="u-351.0" who="#PrzedstawicielKIRPTomaszScheffler">A jeżeli nie mam, a sprawa jest w trakcie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-352">
+          <u xml:id="u-352.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">To trzeba założyć konto. Ja tylko wyjaśnię, że zgodnie z zasadą, która dotyczy wszystkich procedur, przepisy, które wchodzą w życie w trakcie postępowań, które są na biegu, wchodzą po prostu w życie, chyba że przepisy inaczej regulują tę kwestię. Taka jest ogólna zasada dotycząca przepisów procesowych. Oczywiście w przypadku przepisów materialnych jest zupełnie inna zasada. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-353">
+          <u xml:id="u-353.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, pani minister. Zauważyłem, że zgłosił się do dyskusji pan mecenas Goliński. Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-354">
+          <u xml:id="u-354.0" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">Tak, ja ma pytanie do przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości, bo tutaj jest proponowana zmiana vacatio legis – 14 dni. Czy Ministerstwo Sprawiedliwości badało u prezesów wszystkich sądów powszechnych w Polsce, które prowadzą postępowania cywilne, czy w terminie 14 dni są w stanie zweryfikować, czy wszyscy pełnomocnicy mają założone konta? I czy pełnomocnicy mają dostęp do wszystkich prowadzonych akt spraw, ponieważ obowiązkiem sądu będzie doręczenie pisma pełnomocnikom na konto danego pełnomocnika procesowego. Powstaje pytanie, czy ta kwestia techniczna była konsultowana bądź z prezesami sądu, bądź też z firmami, które obsługują ten portal sądowy? Czy jest to fizycznie możliwe, żeby zweryfikować w terminie 14 dni dostęp do wszystkich  akt sprawy i dostęp do konta będzie zapewniony?</u>
+          <u xml:id="u-354.1" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">I następna kwestia. Skoro jest obowiązek doręczania pism przez ten portal informacyjny, to powstaje pytanie, jeżeli ja jestem pełnomocnikiem i złożyłem pismo etc., etc., czy obowiązkiem sądu będzie mi udostępnianie akt danej sprawy w tym portalu informacyjnym? Bo o tym też w tym przepisie nie ma mowy. Nie będzie wiadomo, czy ja mam dostęp do akt danej sprawy, tak?</u>
+          <u xml:id="u-354.2" who="#PrzedstawicielNRADariuszGolinski">I następne pytanie, ponieważ też chodzi o vacatio legis i już przegłosowaną poprawkę dotyczącą art. 15zzs9. Czy to będzie wprowadzenie do sytemu, czy to będzie wprowadzone do systemu powiązanego z kontem i daną sprawą? Bo z przepisu, który został teraz przyjęty przez Komisję wynika, że wystarczy, że to będzie wprowadzone do sytemu. A z przepisu nie wynika, że ten system jest powiązany z kontem danego użytkownika. Może się okazać, że… bliżej nieokreślone… akceptacji komorniczych, które wiszą w budynkach sądu, tak sam pisma będą, kolokwialnie mówiąc, wisiały w portalu informacyjnym nieprzypisane do danej sprawy, do danego konta. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-355">
+          <u xml:id="u-355.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie mecenasie. Proszę o przedstawienie stanowiska, panie naczelniku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-356">
+          <u xml:id="u-356.0" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeśli chodzi o sam portal informacyjny, to już raz wskazywaliśmy, że jest to portal tożsamy z portalem informacyjnym sądów powszechnych, który działa od kilku czy wręcz kilkunastu lat. Zakładam, że większość profesjonalnych pełnomocników już z niego korzysta, choćby dlatego, że obecnie umieszczenie pisma na portalu nie wywołuje skutku doręczenia, więc daje to możliwość zapoznania się z treścią przychodzących czy wysyłanych do pełnomocników pism sądowych. Generalnie efekt będzie tylko taki, że to będzie efekt związany z doręczeniem, ponieważ obecna funkcjonalność pozwala na to, żeby z wewnątrz systemu wiedzieć, kiedy ktoś otworzył pismo, a nie zalogował się do niego.</u>
+          <u xml:id="u-356.1" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Wyraźnie tutaj wskazujemy, że nie chodzi o jakieś pułapki na pełnomocników, że samo zalogowanie powoduje, że wszystkie pisma, które znajdują się w skrzynce, zostaną uznane za doręczone, tylko chodzi o możliwość zapoznania się z konkretną jakąś korespondencją.</u>
+          <u xml:id="u-356.2" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Jeżeli chodzi o treść. Oczywiście jest to całkowicie zrozumiałe, ponieważ te poprawki zostały zgłoszone ustnie. Uczestnicy zdalni nie mają w chwili obecnej ich przed oczami, więc raz jeszcze przeczytam ust. 3: „Datą doręczenia jest data zapoznania się przez odbiorcę z pismem umieszczonym w portalu informacyjnym.” – czyli zapoznania z pismem, a nie zalogowania do portalu – „W przypadku braku zapoznania się, pismo uznaje się za doręczone po upływie 14 dnia od dnia umieszczenia pisma na portalu.”. Sąd w tym momencie interesuje tylko, kiedy zostało umieszczone pismo, jeśli nie będzie potwierdzenia zapoznania. Jeśli pełnomocnik profesjonalny nie będzie miał dostępu do portalu, to jest wyłącznie jego problem. Natomiast zważywszy na fakt, że dzisiaj te poprawki zostały zgłoszone, a zakładam, że za parę minut będą przegłosowane, czas start. Tak jak wspominałem, założenie konta na portalu to jest kwestia parunastu minut, góra paru godzin, ewentualnie udanie się do sądu następnego dnia.</u>
+          <u xml:id="u-356.3" who="#NaczelnikwydzialuMSMaciejKlonowski">Zakładam, że proces legislacyjny jeszcze wymaga deliberacji przez Senat, podpisu przez prezydenta, publikacji. Więc myślę, że mamy lekko jeszcze dwa miesiące albo nawet więcej na to, żeby wszyscy pełnomocnicy w Polsce mogli założyć sobie takie konto na portalu, z pożytkiem dla nich samych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-357">
+          <u xml:id="u-357.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo za przedstawienie stanowiska. W tej sytuacji przechodzimy do głosowania poprawek zgłoszonych przez pana posła Grzegorza Lorka odnośnie do art. 11 i nadania mu nowego brzmienia. Jak również art. 12 pkt 2, gdzie także tutaj pan poseł zaproponował w art. 5 nowe brzmienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-358">
+          <u xml:id="u-358.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, przepraszam. Jak rozumiem, jest zgoda na korektę, żeby w ustępie 2 skreślić wyrazy „art. 9”?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-359">
+          <u xml:id="u-359.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Tak, oczywiście. Jest zgoda ze strony posła?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-360">
+          <u xml:id="u-360.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-361">
+          <u xml:id="u-361.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, dziękuję bardzo. Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-361.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto jest za poprawkami, które będziemy głosować łącznie, zgłoszonymi przez pana posła Grzegorza Lorka? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-361.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 9 posłów. Za – 6, przeciw – 3, nikt się nie wstrzymał. Zatem poprawki uzyskały akceptację. Stwierdzam, że art. 11, jak również art. 12 zostały przez Komisję rozpatrzone.</u>
+          <u xml:id="u-361.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zanim przejdziemy do kwestii związanej z głosowaniem o przyjęcie całego projektu ustawy, pozostała kwestia związana z tytułem. Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-362">
+          <u xml:id="u-362.0" who="#LegislatorMagdalenaKlorek">Panie przewodniczący, poprawka dotyczyła tylko pkt 2 w art. 12, więc art. 12 nie został jeszcze rozpatrzony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-363">
+          <u xml:id="u-363.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze. Przepraszam najmocniej za falstart. W tej sytuacji oczywiście koryguję i jeżeli chodzi o art. 12, jeżeli chodzi o zmianę 2 to została ona przeprocedowana, ale pozostała zmiana 1. Jeżeli są w tym zakresie jakieś uwagi? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-364">
+          <u xml:id="u-364.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Tylko redakcyjna, skreślimy podwójnie występujące wyrazy „od dnia”</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-365">
+          <u xml:id="u-365.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Jest tutaj akceptacja. To kwestia lingwistyczna, zatem jest tutaj zgoda. Mam rozumieć, że art.12 został w pełnym zakresie rozpatrzony przez Komisję. Tak? Proszę bardzo, jeszcze pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-366">
+          <u xml:id="u-366.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Tak, panie przewodniczący, bo zadał pan pytanie dotyczące tytułu. W związku z tym, że Komisja przyjęła art. 7 i tytuł składałby się z tytułów czterech ustaw więc racjonalne jest zostawienie tytułu bez zmian.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-367">
+          <u xml:id="u-367.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Czyli mam rozumieć, że do tytułu też nie ma żadnych uwag. Zatem też został przyjęty. Dobrze. Przechodzimy do finalnego głosowania nad przyjęciem całego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-367.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Kto z szanownych państwa posłów i posłanek jest za przyjęciem całego projektu ustawy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-367.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Głosowało 10 parlamentarzystów. Za – 5, przeciw – 3, wstrzymało się 2 posłów. Zatem Komisja przyjęła całość projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-367.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pozostała kwestia związana z wyborem posła sprawozdawcy. Pozwolę sobie – mam nadzieję, że nie zostanie to uznane jak egocentryczne czy ksobne – zaproponować swoją osobę. Jeżeli nie będę słyszał głosów sprzeciwu, to w tej sytuacji uznam, że będę tym posłem sprawozdawcą. Dziękuję za wybór i brak sprzeciwu.</u>
+          <u xml:id="u-367.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy zatem do punktu drugiego porządku dziennego. Marszałek Sejmu w dniu 22 stycznia bieżącego roku skierowała do Komisji senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 584). Proponuję skierować powyższy projekt do podkomisji stałej do spraw realizacji prawa cywilnego. Mam nadzieję, że to będzie w jakim stopniu zadowolenie i satysfakcja, z uwagi na dzisiejsze zgłaszane wnioski ze strony chociażby pani poseł Barbary Dolniak czy pani poseł Jaśkowiak. Nie słyszę sprzeciwu, zatem przyjmuję ten wniosek.</u>
+          <u xml:id="u-367.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do punktu trzeciego porządku dziennego, czyli uzupełnienia składu podkomisji stałej do spraw realizacji prawa cywilnego.</u>
+          <u xml:id="u-367.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani poseł Anna Kwiecień została odwołana ze składu Komisji Nadzwyczajnej. Tym samym powstał wakat w podkomisji stałej do spraw realizacji prawa cywilnego. Czy ewentualnie są jakieś kandydatury? Nie słyszę, niestety. Zatem nie jesteśmy w stanie dzisiaj uzupełnić składu, więc będzie w tym momencie wakat. W tej sytuacji proszę i apeluję do członków Komisji Nadzwyczajnej o zgłaszanie się do podkomisji stałej.</u>
+          <u xml:id="u-367.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Na tym porządek obrad wyczerpano. Zamykam posiedzenie. Bardzo serdecznie dziękuję za udział wszystkim osobom uczestniczącym w dyskusji, za wkład intelektualny w dzisiejszą merytoryczną rozmowę. Bardzo dziękuję. Do widzenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..9085ce9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-nkkxx-00008-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach /nr 8/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach /nr 8/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#NKK">8</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorMonikaBiesOlak" role="speaker">
+        <persName>Legislator Monika Bies-Olak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikwydzialuwDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegoMSMaciejKlonowski" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik wydziału w Departamencie Legislacyjnym Prawa Cywilnego MS Maciej Klonowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBarbaraDolniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Barbara Dolniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselGrzegorzLorek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Grzegorz Lorek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrSak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Sak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Sebastian Kaleta</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSSebastianKaleta" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MS Sebastian Kaleta</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="NKK" role="committee">
+        <orgName>Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..7f5e6ea
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/nkk/201923-sjm-nkkxx-00008-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,211 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobry wieczór, witam serdecznie na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Otwieram posiedzenie. Witam państwa posłów i zaproszonych gości. Przede wszystkim witam serdecznie pana ministra Sebastiana Kaletę wraz z zespołem: panem Arturem Grajewskim, dyrektorem Departamentu Legislacyjnego Prawa Cywilnego, jak również panem Maciejem Klonowskim, naczelnikiem wydziału w Departamencie Legislacyjnym Prawa Cywilnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez Marszałek Sejmu na podstawie  art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku: „za”, „przeciw” lub „wstrzymuję się” w celu potwierdzenia obecności. Oczywiście posłowie, którzy są obecni na sali, głosują wyłącznie przy użyciu kart do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Szanowni państwo, zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania odnośnie do kworum. Informuję, że w posiedzeniu uczestniczy 12 posłów, a zatem stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Porządek dzienny posiedzenia obejmuje rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, druki nr 899 i 1034, jak również wniosków o odrzucenie. Czy ktoś z państwa ma wolę wzięcia udziału w dyskusji na tym etapie?</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy zatem do rozpatrzenia najdalej idących wniosków, czyli wniosków Klubu Parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej, jak również Klubu Parlamentarnego Lewica. Czy pani poseł Barbara Dolniak będzie brała udział w dyskusji? Z tego, co mi wiadomo, sygnalizowała przemożną wolę wzięcia udziału w dyskusji. Udzielam głosu pani poseł. Pani poseł jeszcze się aktywuje.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani poseł, proszę powiedzieć, co pani myśli odnośnie do projektu? Jest jakiś problem techniczny, ale myślę, że damy pani poseł szansę, bo widać, że ma bardzo wielką wolę wzięcia udziału w dyskusji i nie chciałbym tutaj limitować głosu, tym bardziej że jest jedyny spośród zdalnych na ten moment. Już widzimy i słyszymy panią poseł w formie materialnej. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dzień dobry, witam, tylko że ja chciałam zabrać głos w dalszej części tego posiedzenia, a mianowicie, gdy będziemy dyskutować o prowadzeniu doręczeń za pomocą portalu informacyjnego. Wtedy chciałabym zabrać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze. Bardzo pani dziękuję. Przechodzimy zatem do głosowania nad wnioskami o odrzucenie projektu ustawy, które będziemy głosować łącznie. Kto jest za pozytywnym ustosunkowaniem się do wniosków zarówno Klubu Parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej, jak również Klubu Parlamentarnego Lewicy? Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zamykam głosowanie, proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 13 posłów, za 6, przeciw 7, wstrzymało się 0, zatem wnioski o odrzucenie nie uzyskały wymaganej większości.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przystępujemy do rozpoznania poprawek zgłoszonych przez poszczególne kluby, jak również koła. Pierwsza poprawka. Proszę bardzo, panie pośle. Grzegorz Lorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Poprawka pierwsza. W art. 1 w pkt 3 w art. 9867 w § 2 zdaniu pierwszemu nadać brzmienie: „§ 2. Komornik wyznacza licytację elektroniczną w taki sposób, aby zarówno termin rozpoczęcia, jak i zakończenia przetargu przypadał pomiędzy godziną 9.00 a 14.00 w dni robocze”.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselGrzegorzLorek">Projektowana zmiana ma charakter dostosowujący i polega na zastąpieniu zwrotu „wyznacza przetarg” sformułowaniem „wyznacza licytację”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję serdecznie. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie widzę, zatem przechodzimy do głosowania. Kto jest za poprawką zgłoszoną przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania. Za głosowało  8 posłów, przeciw – 5, wstrzymała się 1 osoba. Stwierdzam, że poprawka została pozytywnie zaopiniowana przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do drugiej poprawki. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselGrzegorzLorek">W art. 2 w art. 295 ust. 1 nadać brzmienie: „1. Po dniu 31 grudnia 2020 r. dopuszczalne jest dalsze przetwarzanie, przechowywanie i udostępnianie dokumentacji, o której mowa w art. 155 ust. 1 i art. 156, w postaci dotychczasowej, o ile została ona w tej postaci wytworzona”.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselGrzegorzLorek">Projektowana poprawka nie zmienia sensu zaproponowanego brzmienia przepisu, lecz precyzuje jego treść poprzez eliminację odesłania do daty, która już minęła. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie pośle. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie widzę, nie słyszę, nikt nie sygnalizuje zdalnie, zatem przechodzimy do głosowania. Kto jest za poprawką zgłoszoną przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania. Za głosowało 8 osób, przeciw 4, wstrzymały się 2 osoby. Stwierdzam, że poprawka została pozytywnie zaopiniowana przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do poprawki trzeciej. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselGrzegorzLorek">W art. 3 nadać brzmienie: „1) po art. 21 dodaje się art. 21a w brzmieniu: „Art. 21a. 1. Dokumentów akcji, z których Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje prawa i obowiązki Skarbu Państwa, stosownie do art. 101 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym, nie składa się w spółce. Skutek złożenia dokumentów akcji w spółce wywołuje złożenie w spółce zaświadczenia o posiadaniu i treści dokumentów akcji wydanego przez Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Złożenie zaświadczenia w spółce odbywa się za pisemnym pokwitowaniem wydanym Prezesowi Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej; 2) w art. 23 pkt 1a otrzymuje brzmienie: „1a) art. 1 pkt 2–4 i 47 oraz art. 21a, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2021 r.;””.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselGrzegorzLorek">Uzasadnienie – poprawka ma charakter legislacyjny, polega na wprowadzeniu projektowanej normy do ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Jeszcze taka uwaga – poprawkę 3 należy głosować łącznie z poprawką 8.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Poprawką 11.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, wnioskodawcy proponowali łączne głosowanie nad poprawką  nr 3 i poprawką nr 8, ale wskutek złożenia poprawek przez inne kluby i koła poprawka oznaczona przez Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości numerem 8 stała się poprawką nr 11. Dlatego to łączne głosowanie powinno dotyczyć poprawek nr 3 i 11.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani mecenas za stosowne wyjaśnienia. Rozumiem, panie pośle, że jest tutaj wola, aby zblokować poprawkę nr 3 i poprawkę nr 11.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Tak, jak najbardziej. Poprawka nr 11: w art. 7 w pkt 2 kropkę zastąpić średnikiem i dodać pkt 3 w brzmieniu: „3) art. 3, który wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2021 r.”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję za przedstawienie poprawek. Czy jest wola zabrania głosu w dyskusji? Nie widzę, nie słyszę, nikt się nie zgłasza, zatem przechodzimy do głosowania nad poprawkami nr 3 i 11, które są zgłoszone przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Kto jest za przyjęciem tych poprawek? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania. Za głosowało  7 posłów, przeciw 4, wstrzymały się 2 osoby. Stwierdzam, że poprawki uzyskały pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do poprawki nr 5. Proszę bardzo, panie pośle… Przepraszam, najpierw jeszcze poprawka nr 4. Nie ma, niestety, przedstawicieli koła parlamentarnego, ale generalnie w art. 4 proponuje się skreślić pkt 1, skreślić pkt 3 oraz w pkt 4 skreślić art. 15zzs7.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Czy jest wola zabrania głosu w dyskusji? Nie słyszę, nie widzę, nikt się nie zgłosił zatem przechodzimy do głosowania nad tą poprawką. Kto jest za tą poprawką? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania. Za oddano 4 głosy, przeciw 9, 0 osób się wstrzymało. Stwierdzam, że poprawka została negatywnie zaopiniowana przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Teraz przechodzimy do poprawki nr 5. Przepraszam za ten falstart. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Wysoka Komisjo, w art. 4 pkt 3 w art. 15zzs4: 1) w ust. 1 w zdaniu pierwszym proponuje się wyraz „wnioskiem” zastąpić wyrazem „żądaniem”; 2) po ust. 3 dodać ust. 4 w brzmieniu: „4. Przewodniczący zarządza przeprowadzenie rozprawy na wniosek Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich we wszystkich postępowaniach, w których jest ona stroną. W takim przypadku mogą być obecni na sali: strony, ich przedstawiciele ustawowi i pełnomocnicy, prokurator oraz osoby, których udział przewodniczący uzna za niezbędny. Przebieg rozprawy podlega transmisji przy użyciu urządzeń technicznych z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo dziękuję, panie pośle. Czy ktoś z państwa chce zabrać głos w dyskusji? Proszę bardzo, pani legislator z Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#LegislatorMonikaBiesOlak">Szanowni państwo, w ocenie Biura pomiędzy propozycją zawartą w pkt 1 i w pkt 2 zachodzi niekonsekwencja, ponieważ komisja weryfikacyjna jest również stroną. W związku z tym nielogicznym jest, aby ona składała wniosek o przeprowadzenie rozprawy, kiedy inne strony, o których mowa w ust. 1, mają, zgodnie z przedłożoną poprawką, wnosić takie żądanie. Jednocześnie musimy zauważyć, że modyfikacja poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu, zgodnie z regulaminem i praktyką Biura, nie jest dopuszczalna, niemniej musimy zwrócić uwagę na tę niekonsekwencję. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję pani mecenas za głos w dyskusji. Pan minister Sebastian Kaleta, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, ta poprawka jest bardzo ważna z uwagi na interes publiczny, interes społeczny. Komisja do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich, czyli komisja weryfikacyjna, od lat wyjaśnia szereg patologii warszawskiej reprywatyzacji i z ubolewaniem przyjmuję praktykę z warszawskiego sądu administracyjnego, WSA w Warszawie, który to prowadzi wszelkie postępowania za zamkniętymi drzwiami, bo oczywistym jest, że czas pandemii powoduje, że część spraw może być rozwiązywana na posiedzeniach niejawnych, jednak tutaj praktyka została wypaczona, ponieważ każda sprawa jest w ten sposób rozpatrywana przez wojewódzki sąd administracyjny. Skutkuje to tym, że wielkie sprawy, które są w zainteresowaniu opinii publicznej, jak sprawa Noakowskiego 16 czy inne sprawy, w których prokuratura stawia korupcyjne zarzuty, są akty oskarżenia w sądach, treści wyroków… nie są znane uzasadnienia, komisja ich nie otrzymuje i nie może przedstawić wszystkich argumentów transparentnie, jawnie, publicznie, tak jak to komisja czyniła od początku swojego powstania. Rozprawy komisji były transmitowane, wszystkie rozstrzygnięcia są publicznie dostępne, każdy członek komisji może otwarcie powiedzieć, za jakim rozstrzygnięciem głosował.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Czymś niedopuszczalnym jest, żeby w tak ważnych sprawach, gdzie lokatorzy czekają na sprawiedliwość, szukają tej sprawiedliwości, nie wiedzieli nawet dlaczego sąd wydał takie, a nie inne rozstrzygnięcie. Bardzo dziękuję za tę poprawkę i jestem przekonany, że jej wejście w życie spowoduje, że zwiększy się zaufanie do sądów administracyjnych, które będą mogły wysłuchać stanowisk stron, a następnie publicznie przedstawić motywy swoich rozstrzygnięć. To są bardzo ważne sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Komisja, którą mam zaszczyt kierować, jest zainteresowana uczestnictwem w tych rozprawach. Jestem przekonany, że w warunkach sanitarnych jest to możliwe i z pewnością, deklaruję, że jeśli ten przepis stanie się powszechnie obowiązującym prawem komisja będzie każdorazowo walczyła o pokrzywdzonych reprywatyzacją mieszkańców Warszawy i będzie konsekwentnie dochodziła sprawiedliwości przed sądami administracyjnymi w sprawie warszawskiej reprywatyzacji. Zwracam się z wielką prośbą do Komisji o przyjęcie tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Jeśli mogę jeszcze w sprawie tej niekonsekwencji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Oczywiście, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Oczywistym jest, że żądanie lub wniosek może wywoływać różne interpretacje, natomiast brzmienie proponowanego ust. 4 jest jednoznaczne. Przewodniczący jest związany wnioskiem komisji każdorazowo, kiedy komisja wnioskowałaby o ten tryb procedowania. Po prostu, w ramach tego przepisu szczególnego będzie on wyprzedzał wszelkie inne regulacje, zatem nie będzie żadnych wątpliwości przy wykładni tego przepisu, aczkolwiek rzeczywiście legislacyjnie dla porządku i również estetyki tego ważnego aktu prawnego, jakim jest ustawa covidowa, uwaga jest zasadna, niemniej nie wpłynie ona, w naszej opinii, na stosowanie tego przepisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie ministrze, za wszechstronne wyjaśnienie, tę żywiołowość i faworyzowanie transparentności, jawności w życiu publicznym. Czy pan poseł Lorek chciałby jeszcze coś dodać w kontekście stanowisk, które zostały tutaj wyartykułowane?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Panie przewodniczący, panie ministrze, państwo legislatorzy, Wysoka Komisjo, przychylam się do głosu pana ministra ze względu na bardzo ważny interes społeczny. Proszę, żeby Komisja uwzględniła wniosek pana ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Możemy to chyba potraktować w charakterze takiej zmiany legislacyjno-redakcyjnej. Pytanie, czy w tym zakresie są jakieś głosy sprzeciwu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Panie przewodniczący, jak rozumiem, poprawka nie może być zmieniona, niemniej interpretacja Ministerstwa Sprawiedliwości co do tej niekonsekwencji jest taka, że ona nie rzutuje na skutek przepisu szczególnego, bo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze, czyli rozumiem, że ma zostać w tym kształcie, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Tak, ponieważ wiąże wniosek przewodniczącego i rozprawa, w świetle tego przepisu, będzie podlegała transmisji. Jednocześnie będzie przeprowadzona rozprawa i tutaj…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Rozumiem, że przepis w tym kształcie jest satysfakcjonujący i nie trzeba żadnej, jakby zdając sobie sprawę, na etapie, w którym się znajdujemy, jest już petryfikacja i to automatycznie powoduje…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Stosując ten przepis, komisja będzie bezpośrednio powoływała się na brzmienie ust. 4, który jest samoistnym przepisem i w związku z powyższym, w mojej opinii, będzie wiązał przewodniczącego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dobrze. Bardzo serdecznie dziękuję za udzielone wyjaśnienia. Przechodzimy zatem do głosowania nad poprawką nr 5, zgłoszoną przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem tejże poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Za oddano 9 głosów, przeciw 4, wstrzymała się 1 osoba. Stwierdzam, że poprawka została pozytywnie zaopiniowana przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do poprawki nr 6. Jako że nie ma przedstawiciela wnioskodawców, to przedstawię ją w sposób esencjonalny. Chodzi tutaj o skreślenie… Poprawka brzmi: w art. 4 w pkt 4 skreślić art. 15zzs6. Czy ktoś z państwa ma wolę zabrania głosu w dyskusji? Nie widzę, nie słyszę, zatem przechodzimy do głosowania. Kto jest za tą poprawką Koła Poselskiego Polska 2050? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o wyświetlenie rezultatów głosowania. Za oddano 4 głosy, przeciw 8, 1 osoba się wstrzymała. Stwierdzam, że poprawka została negatywnie zaopiniowana przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do kolejnej poprawki, także złożonej przez Koło Parlamentarne Polska 2050. Wnioskodawcy poprawki proponują, aby w art. 4 w pkt 4 skreślić art. 15zzs9. Czy ktoś ma wolę zabrania głosu w dyskusji? Nie widzę, dziękuję. Przechodzimy zatem do głosowania. Kto jest za poprawką zgłoszoną przez Koło Parlamentarne Polska 2050? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-34.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o wyświetlenie rezultatów głosowania. Za oddano 5 głosów, przeciw 9, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała pozytywnej opinii Komisji. Uzyskała opinię negatywną.</u>
+          <u xml:id="u-34.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do kolejnej poprawki. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Panie przewodniczący, panie ministrze, Wysoka Komisjo, treść poprawki jest następująca: W art. 4 w pkt 4 art. 15zzs9 nadać brzmienie: „Art. 15zzs9. 1. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, w sprawach wymienionych w art. 15zzs1, w pierwszym piśmie procesowym wnoszonym przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej podaje się adres poczty elektronicznej do doręczeń i numer telefonu.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselGrzegorzLorek">2. W okresie wskazanym w ust. 1, w braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe sąd doręcza adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej cyfrowe odwzorowania pism procesowych, zawiadomień, wezwań i orzeczeń poprzez umieszczenie ich w systemie teleinformatycznym służącym udostępnianiu tych pism (portal informacyjny).</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PoselGrzegorzLorek">3. Datą doręczenia jest data zapoznania się przez odbiorcę z pismem umieszczonym w portalu informacyjnym. W przypadku braku zapoznania się pismo uznaje się za doręczone po upływie 14 dni od dnia umieszczenia pisma w portalu informacyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PoselGrzegorzLorek">4. Doręczenie, o którym mowa w ust. 2 i 3, wywołuje skutki procesowe określone w Kodeksie postępowania cywilnego właściwe dla doręczenia pisma procesowego, zawiadomienia, wezwania lub orzeczenia.</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#PoselGrzegorzLorek">5. Przewodniczący zarządza odstąpienie od doręczenia w sposób, o którym mowa w ust. 2 i 3, jeżeli doręczenie jest niemożliwe ze względu na charakter pisma.</u>
+          <u xml:id="u-35.5" who="#PoselGrzegorzLorek">6. Jeżeli pismo procesowe podlega doręczeniu w sposób przewidziany w ust. 2 i nie ma zastosowania art. 132 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, pełnomocnik będący adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej dołącza do pisma wnoszonego do sądu informatyczny nośnik danych zawierający dodatkowy odpis pisma w postaci elektronicznej wraz z cyfrowym odwzorowaniem jego załączników. Niedołączenie takiego nośnika stanowi brak formalny pisma”.</u>
+          <u xml:id="u-35.6" who="#PoselGrzegorzLorek">Proponowana poprawka usuwa niespójność systemową poprzez wyraźne określenie, że pisma wnoszone są przez Prokuratorię Generalną, a nie jej radców, jak również to, że Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej należy dokonywać doręczeń, a nie jej radcom. To bowiem Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej, a nie jej poszczególni radcowie, pełni zastępstwo procesowe Skarbu Państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję serdecznie. Czy ktoś chciałby zabrać głos w dyskusji? Cały czas nam znika pani poseł Dolniak. Rozumiem, że jak nie ma woli uczestniczenia, to nie będziemy tutaj w tym zakresie czekać. Czy ktoś inny z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji i przedstawić, wyartykułować swoje stanowisko? Nie widzę, nie słyszę, zatem w tej sytuacji przechodzimy do głosowania. Kto jest za tą poprawką zgłoszoną przez klub Prawa i Sprawiedliwości? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Proszę o wyświetlenie wyników głosowania. Za oddano 9 głosów, przeciw 4, 1 osoba się wstrzymała. Stwierdzam, że poprawka została pozytywnie zaopiniowana przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do poprawki dziewiątej. Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Panie przewodniczący, panie ministrze, Wysoka Komisjo, w art. 4 w pkt 5 w art. 31zha w ust. 2 i 3 wyraz „lub” należy zastąpić wyrazem „albo”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie pośle. Czy ktoś chce zabrać głos odnośnie do tej poprawki? Nie widzę, zatem przechodzimy do głosowania. Kto jest za tą poprawką, zgłoszoną przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Za oddano 9 głosów, przeciw 4, 1 osoba się wstrzymała. Stwierdzam, że poprawka uzyskała pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Przechodzimy do kolejnej poprawki. Proszę bardzo, pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselGrzegorzLorek">Panie przewodniczący, panie ministrze, panie legislatorki, Wysoka Komisjo – w art. 6 ust. 3 nadać brzmienie: „3. Obowiązki, o których mowa w art. 15zzs9 ust. 1 i ust. 6 zdanie pierwsze ustawy zmienianej w art. 4, stosuje się do pism procesowych wnoszonych w sprawie po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Niewykonanie tych obowiązków stanowi brak formalny pisma”.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselGrzegorzLorek">Poprawka stanowi konsekwencję zmiany art. 15zzs9 i ust. 6 i związana jest z zapewnieniem elastycznej formy reagowania przez sąd na niewykonanie ustawowego, przewidzianego wymogu dotyczącego treści wnoszonych w sprawie pism. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie pośle. Czy ktoś chciałby wziąć udział w dyskusji? Nie widzę, dziękuję. Przechodzimy zatem do głosowania nad poprawką…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Momencik, panie przewodniczący. Może teraz mi się uda…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Bardzo proszę, oczywiście. Pani nam gdzieś ginie w akcji. Dobrze, że się pani pojawiła, to pani czas. Bardzo proszę, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Bardzo dziękuję. Niestety, mam problemy z połączeniem się i to jest efekt, że raz się pojawiam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zapraszamy bezpośrednio na Komisję. Zawsze tak jest najlepiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Następnym razem chyba będę musiał tak zrobić. Chciałabym się odnieść do kwestii doręczeń za pośrednictwem portalu informacyjnego. Wydaje się, że w obecnej sytuacji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Pani poseł, chciałbym zauważyć i zaakcentować, że kwestia tej poprawki została już przeprocedowana, ale oczywiście w ramach dobrej współpracy i mimo wszystko dużego szacunku dla pani poseł, pani marszałek, nie chciałbym jednak, abyśmy wracali do rzeczy, które już są zamknięte i reanimowali tematy, które są przeprocedowane. Niemniej jednak, z uwagi na dużą estymę dla pani poseł proszę się wypowiedzieć, ale nie dłużej niż dwie, trzy minuty. Chciałbym, aby mogła pani wyartykułować swoje zdanie, chociaż jak mówię, nie powinienem w tym zakresie wracać do rzeczy, które już zostały ostatecznie, definitywnie przesądzone. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Bardzo dziękuję za udzielenie głosu. Stało się tak nie z mojej winy. Pojawiły się jakieś problemy techniczne. Będziemy jednak jeszcze na sali plenarnej głosować i poprawki, i wniosek o odrzucenie projektu ustawy, w związku z tym pozwoli pan, że króciutko przedstawię argumenty, które chciałam podnieść.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Wprowadzenie doręczeń za pośrednictwem portalu informacyjnego w obecnym stanie prawnym wydaje się niemożliwe z kliku powodów. Dokument uzyskany z portalu informacyjnego nie będzie miał mocy dokumentu wytworzonego przez sąd i tutaj należy zwrócić uwagę na art. 53a § 1 u.s,p. w związku z art. 9 k.p.c. Portal informacyjny, zgodnie z regulaminami tych portali, służy do przekazywania treści wytwarzanych przez sądy – nie przez strony. Regulaminy portali informacyjnych pozwalają na odmowę dostępu do akt sprawy w przypadku braku akt postępowania. W przypadku zmiany systemu biurowości w sądach dokumenty nie będą publikowane na portalu informacyjnym. Wreszcie – regulaminy nie przewidują przetwarzania danych osobowych w celu weryfikacji dokonywanych doręczeń. Portal informacyjny nie posiada także takiej funkcjonalności według regulaminu. Do konta użytkownika mają dostęp inne osoby, które logują się jako użytkownik, co może spowodować efekt doręczenia. Ponadto administrator nie ponosi odpowiedzialności za (…) portalu. Wreszcie art. 15zzs9 ust. 3 nie posługuje się zwrotem „konto użytkownika” lecz „portal informacyjny”, co może rodzić obawy, że portal ten stanie się po prostu słupem ogłoszeniowym. Zgłoszenie nośników z nagranymi plikami dokumentów i załączników spowoduje obciążenie sędziów w zakresie weryfikacji warunków formalnych oraz pracowników administracyjnych w sądach w zakresie wgrywania tych plików do portalu.</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#PoselBarbaraDolniak">To są uwagi, które chciałam podnieść w zakresie zgłaszanych poprawek i rozwiązań, które państwo proponujecie, mając na względzie, że te poprawki będą głosowane na sali plenarnej, a także wniosek o odrzucenie projektu. Mam nadzieję, że uczestniczący w głosowaniu wezmą te wszystkie kwestie pod uwagę. Bardzo dziękuję za udzielenie głosu i przepraszam za problem, który się pojawił.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, pani poseł. To tylko słabość przewodniczącego do pani poseł spowodowała tę możliwość zabrania głosu w dyskusji. Żeby jednak rozwiać wszelkie wątpliwości i ustosunkować do poruszonych kwestii, pomimo tego, że temat został już przeprocedowany, ale zostały podniesione pewne rzeczy, które chyba wymagają wyjaśnienia. Dlatego prosiłbym, ale bardzo krótko, żeby przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości odnieśli się do zastrzeżeń zgłoszonych przez panią poseł. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Szanując troskę pani poseł, by doręczenia przebiegały w sposób niekwestionowany, jak również sprawny pod kątem technicznym z pewnymi ogólnymi zabezpieczeniami, nie sposób nie odnieść wrażenia, że te uwagi raczej mają charakter wskazujący na to, że w zasadzie najlepiej nic nie robić. Róbmy wszystko w papierze, nie korzystajmy z nowych technologii, niech dokumenty dalej jeżdżą po Polsce. Już niezależnie od faktu możliwości technologicznych przyspieszania postępowań, ale z perspektywy troski o zdrowie i troski o to, aby maksymalnie ograniczyć możliwość transmisji wirusa poprzez procesy doręczeniowe wydaje się, że punkt wyjścia do tych uwag co najmniej jest zastanawiający, a na pewno nie idzie w kierunku usprawnienia pracy sądownictwa. Zarzuty dotyczące funkcjonowania tego systemu są bardzo daleko idące, dlatego przekażę głos panu dr Klonowskiemu, który krótko odniesie się precyzyjnie do zarzutów. Oczywiście stanowczo są one niezasadne i nie wywołają tych skutków, o których mówi pani poseł, ale pan dr Klonowski to rozszerzy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuję, panie ministrze. Chciałbym, tylko powiedzieć jeszcze jedno zdanie, abyśmy tu nie replikowali, duplikowali, dobrze? Panią poseł też prosiłbym, aby to uszanować. Proszę o skondensowaną wypowiedź i definitywne zakończenie tej kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#NaczelnikwydzialuwDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegoMSMaciejKlonowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Postaram się to zrobić z aforystyczną zwięzłością. Regulaminy, na które powołuje się pani marszałek, dotyczą oczywiście obecnego stanu prawnego, gdzie ten portal informacyjny jest taką funkcjonalnością dodatkową, która ułatwia zapoznawanie się z dokumentami z akt sprawy, którą udostępnia sąd. Siłą rzeczy, jeśli oczywiście doręczenia przez portal staną się obowiązującym prawem, na gruncie ustawy będzie na pewno zachodziła potrzeba dostosowania tych regulaminów, które są na dzień dzisiejszy tak naprawdę prawem powielaczowym, bo to nie są żadne akty powszechnie obowiązujące.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#NaczelnikwydzialuwDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegoMSMaciejKlonowski">Jeżeli zaś chodzi o dodatkowe obciążenie sądów, to nic takiego nie będzie miało miejsca, ponieważ już dziś sady udostępniają te dokumenty, pisma sądowe, orzeczenia sądowe itd. w tym portalu, więc tak naprawdę to będzie kontynuacja istniejącej już działalności, natomiast te czynności przestaną być sztuką dla sztuki, a zaczną wywierać skutki procesowe w postaci doręczenia, więc mamy tutaj do czynienia z wartością dodaną. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Dziękuje, panie naczelniku. Przechodzimy zatem spokojnie do ostatniej kwestii, czyli do poprawki nr 10, która została już przedstawiona szczegółowo przez pana posła Grzegorza Lorka. W tym zakresie, rozumiem, nie ma woli dyskusji. W tej sytuacji przystępujemy do głosowania. Kto jest za poprawką zgłoszoną przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników głosowania. Za głosowało  8 osób, przeciw 4, 1 osoba się wstrzymała. Stwierdzam, że poprawka uzyskała pozytywną opinię Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Na tym zostały rozpatrzone wszystkie poprawki. Przystępujemy do wyboru posła sprawozdawcy. Rozmawiałem z panią poseł Barbara Bartuś i pani poseł wyraziła zgodę, żeby kończyć misję posła sprawozdawcy. Czy są ewentualnie głosy przeciwne? Nie ma, zatem stwierdzam, że pani poseł sprawozdawca został wybrana, pani Barbara Bartuś.</u>
+          <u xml:id="u-52.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrSak">Szanowni państwo, bardzo serdecznie dziękuję za udział w posiedzeniu, za czujność. Chciałbym podziękować paniom mecenas z Biura Legislacyjnego, panu ministrowi wraz z towarzyszącymi mu panami dyrektorem i naczelnikiem, panu posłowi Grzegorzowi Lorkowi za przedstawienie wszystkich poprawek w imieniu klubu i także oczywiście paniom z sekretariatu. Zamykam posiedzenie, do widzenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..e44e23b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-obnxx-00027-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Obrony Narodowej /nr 27/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Obrony Narodowej /nr 27/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#OBN">27</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="InspektorSilPowietrznychwDowodztwieGeneralnymRodzajowSilZbrojnychgeneraldywizjiJacekPszczola" role="speaker">
+        <persName>Inspektor Sił Powietrznych w Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych generał dywizji Jacek Pszczoła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="JacekPszczola" role="speaker">
+        <persName>Jacek Pszczoła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PierwszyzastepcaszefaSztabuGeneralnegoWojskaPolskiegogeneralbronipilotTadeuszMikutel" role="speaker">
+        <persName>Pierwszy zastępca szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał broni pilot Tadeusz Mikutel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejRozenek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Rozenek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArturLacki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Artur Łącki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBartoszKownacki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bartosz Kownacki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselCezaryGrabarczyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Cezary Grabarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselCzeslawMroczek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Czesław Mroczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKonradFrysztak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Konrad Frysztak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMaciejLasek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maciej Lasek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelKrutul" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Krutul</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMichalJach" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Michał Jach</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MON Wojciech Skurkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcaszefaInspektoratuUzbrojeniapulkownikWaldemarBoguslawski" role="speaker">
+        <persName>Zastępca szefa Inspektoratu Uzbrojenia pułkownik Waldemar Bogusławski</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="OBN" role="committee">
+        <orgName>Komisja Obrony Narodowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..edfd4de
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00027-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,308 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dzień dobry Państwu, otwieram 27. Posiedzenie Komisji Obrony Narodowej. Stwierdzam przyjęcie protokołu z 26. posiedzenia wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Witam przybyłych posłów i wszystkich którzy uczestniczą w posiedzeniu w trybie on-line. Witam przedstawicieli Ministerstwa Obrony Narodowej – pana Wojciecha Skurkiewicza sekretarza stanu. Witam, panie ministrze. Witam pana generała broni pilota Tadeusza Mikutela pierwszego zastępca szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, generała dywizji pilota Ireneusza Starzyńskiego dowódcę Centrum Operacji Powietrznych Dowództwa Komponentu Powietrznego, generała dywizji pilota Jacka Pszczołę inspektora Sił Powietrznych w Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych, generała brygady Stefana Mordacza szefa Zarządu Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej, zastępcę inspektora rodzajów wojsk w Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych, pułkownika Waldemara Bogusławskiego zastępcę szefa Inspektoratu Uzbrojenia oraz pułkownika Mariusza Rapacza szefa Oddziału Wsparcia, Analiz i Sprawozdawczości w Inspektoracie Uzbrojenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Jednocześnie informuję, że posłowie – członkowie Komisji obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej, którą należy przyłożyć z lewej strony mikrofonu. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">W tej chwili, przystąpimy do stwierdzenia kworum. Proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Głosowało 32 posłów. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W związku z tym trybem procedowania, nie ma możliwości rozszerzenia czy modyfikowania porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia. Tematem posiedzenia jest rozpatrzenie informacji ministra obrony narodowej na temat stanu Sił Powietrznych, ich zdolności do wykonywania zadań oraz planowanej modernizacji technicznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Posiedzenie Komisji realizowane jest w formie wideokonferencji w systemie Whereby. Udział posłów oraz gości zewnętrznych ogranicza się do kliknięcia w link i połączenia z pokojem wideokonferencyjnym zgodnie z załączonymi instrukcjami. Transmisja na żywo dostępna jest w aplikacji do głosowania oraz na stronie sejmowej www.sejm.gov.pl. Chęć zabrania głosu zgłasza się poprzez maila na adres kobn@sejm.gov.pl lub poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego. Linka proszę używać w przypadku aktywnego uczestnictwa w posiedzeniu Komisji, np. chęci zabierania głosu w trakcie posiedzenia. W innym przypadku posiedzenie Komisji można śledzić z poziomu transmisji na stronie internetowej Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Pragnę również przypomnieć, że na posiedzeniu Komisji w dniu 13 lutego 2020 r. przyjęliśmy propozycję prezydium Komisji w sprawie ograniczenia czasu wystąpień na naszych posiedzeniach. Pierwsze wystąpienie posła może trwać maksymalnie 10 min, a każde kolejne 5 minut. Proszę o przestrzeganie tych limitów czasowych, aby nasza dyskusja na posiedzeniach Komisji była uporządkowana i rzeczowa.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Teraz poproszę pana ministra Skurkiewicza o przedstawienie informacji po czym przeprowadzimy dyskusję. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, aktualny stan modernizacyjny Sił Powietrznych przedstawię w rozbiciu na poszczególne rodzaje lotnictwa i typy statków powietrznych eksploatowane przez siły zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli chodzi o obszar lotnictwa bojowego, głównym przeznaczeniem lotnictwa bojowego jest realizacja zadań w ramach systemu obrony powietrznej. Natomiast w czasie wojny najważniejszym zadaniem lotnictwa bojowego jest wywalczenie przewagi w przestrzeni powietrznej oraz działania przeciwko siłom powietrznym przeciwnika. Lotnictwo bojowe powinno również posiadać zdolności do osiągania celów polityczno-militarnych poprzez wykonywanie działań o charakterze strategicznym. Celem zadań realizowanych przez lotnictwo bojowe Sił Powietrznych jest zapewnienie bezpieczeństwa państwa i nienaruszalności naszych granic.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Podstawowe zdolności operacyjne lotnictwa bojowego zabezpiecza 48 samolotów wielozadaniowych F-16. Samoloty te są przeznaczone do realizacji zadań w ramach ofensywnej i defensywnej walki z potencjałem powietrznym przeciwnika oraz zadań wykonywanych w celu wsparcia działań lądowych morskich oraz specjalnych. Znaczną część potencjału lotnictwa bojowego sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej stanowią samoloty Mig-29 i Su-22. Niestety, samoloty te nie spełniają wymogów współczesnego pola walki, a dalsza ich eksploatacja oznacza wyłącznie utrzymanie liczby platform na poziomie umożliwiającym realizację zadań wynikających z potrzeb sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pokoju oraz przyjętych zobowiązań sojuszniczych w realizacji zadań misji nadzoru przestrzeni powietrznej państw bałtyckich. Dlatego też minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podjął decyzję o pozyskaniu nowych samolotów piątej generacji.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Dostawa samolotów F-35, bo o nich mowa, będzie realizowana na podstawie umowy międzyrządowej między rządem Polski i rządem Stanów Zjednoczonych. Zostaną pozyskane czy są pozyskiwane 32 samoloty F-35. Samolot ten należy postrzegać nie tylko jako kolejną nowoczesną platformę powietrzną, ale jako integratora domen podnoszących zdolności bojowe wszystkich komponentów systemu obronnego Rzeczypospolitej Polskiej. Zakup samolotów F-35 jest inwestycją długoterminową, ponieważ cykl ich użytkowania jest przewidziany wstępnie do 2070 r. Z tego powodu trudno jest przewidzieć wszystkie możliwe korzyści, które przyniesie to w przyszłości. Jednak już teraz, z powodu korzyści wykazanych powyżej, zakup samolotów F-35 zasadniczo wpłynie na zmianę relacji w środowisku bezpieczeństwa w naszym regionie.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">W odniesieniu do lotnictwa transportowego Sił Powietrznych, realizuje ono zadania z zakresu transportu lotniczego, w tym przewozu najważniejszych osób w państwie, zabezpieczenia rotacji PKW i ewakuacji medycznej, w tym również w ramach walki z pandemią COVID-19 pacjentów zakażonych wirusem SARS-CoV-2. Aktualnie potencjał lotnictwa transportowego sił zbrojnych stanowi 59 samolotów, w tym 37 samolotów Bryza, 16 samolotów CASA, 5 samolotów Hercules, 2 samoloty Gulfstream i 1 samolot Boeing 737 w wersji 800. Lotnictwo transportowe Sił Powietrznych zaangażowane jest w misje w ramach naszych kontyngentów wojskowych, m.in. w misję PKW Irini. Rozpoczynamy naszą misję PKW Turcja. Jest również zespół lotniczy w ramach Polskiego Kontyngentu Wojskowego Irak. Samoloty C-295M brały i biorą czynny udział w realizacji misji transportowych w warunkach pandemii.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Szanowni państwo, w tym miejscu chciałem zwrócić uwagę, że siły zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej wydzieliły również do wsparcia obszaru cywilnego – w związku z pandemią koronawirusa – do transportu, do przewożenia chorych na COVID: 2 samoloty CASA, 9 śmigłowców ratowniczych oraz 5 śmigłowców transportowych. Są one w pełnej gotowości do wsparcia Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Oczywiście, jeżeli jest taka potrzeba, te statki powietrzne są wykorzystywane. Jeżeli chodzi o lotnictwo śmigłowcowe, wykonuje ono zadania na korzyść wszystkich rodzajów sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, wspiera realizację kluczowych zadań komponentów lądowego, morskiego i lotniczego. Wydziela jednostki do sił odpowiedzialności NATO. Cyklicznie realizuje działania w ramach grupy bojowej Unii Europejskiej. Utrzymuje w gotowości siły i środki do wzmacniania systemu obrony powietrznej kraju. Wykonuje zadania w ramach zobowiązań międzynarodowych, w tym zabezpieczenia przestrzeni powietrznej nad terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W ramach funkcjonowania systemów SARS i ASAR stanowi także ważny element realizacji planu reagowania kryzysowego. Na ewidencji lotnictwa śmigłowcowego sił zbrojnych pozostaje 238 śmigłowców następujących typów: 68 śmigłowców SW-3, 22 SW-4, 58 Mi-2, 25 Mi-8, 10 Mi-14, 4 SH-2G,  19 Mi-17, 28 Mi-24 i 4 Black Hawk.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Lotnictwo szkolne. Potencjał lotnictwa szkolnego sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej stanowią 52 samoloty, w tym 28 samolotów „Orlik”, 8 samolotów „Bielik”, 8 samolotów „Iskra” i 8 statków „Bryza”, a także 33 wspomniane wcześniej śmigłowce SW-4 i Mi-2. Ponadto 4 dodatkowe samoloty M-346 „Bielik” są w trakcie przyjmowania przez komisję zamawiającego. Lotnictwo szkolne dysponuje również nowoczesnym ośrodkiem szkolenia symulatorowego, lokowanym w 41. Bazie Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie. W ośrodku rozmieszczone są: symulator samolotu M-28B „Bryza”, symulator śmigłowcowySW-4, symulatory samolotu M-346 oraz symulator PZL-130 „Orlik”.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Obszar bezzałogowych statków powietrznych. Obecnie w siłach zbrojnych bezzałogowe statki powietrzne są eksploatowane w 12. Bazie Bezzałogowych Statków Powietrznych w Mirosławcu. Jednostka posiada na wyposażeniu 15 zestawów miniaturowych bezzałogowych statków powietrznych typu Orbiter 2B. Zestaw BSP Orbiter jest przeznaczony do prowadzenia powietrznego rozpoznania obrazowego z małych wysokości przy wykorzystaniu modułów rozpoznawczych głowic elektrooptycznych z odległości do 30 km oraz realizacji zadań w zakresie dozorowania, wskazywania celów i określania danych do rażenia ogniowego, oceny skutków uderzenia, ochrony wojsk, wsparcia działań informacyjnych oraz wsparcia innych działań.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">W obszarze modernizacji zamierzenia modernizacyjne związane z utrzymaniem i rozwojem zdolności bojowych Sił Powietrznych zostały zdefiniowane w wielu programach operacyjnych, których realizacja jest jednym z priorytetów w centralnych planach rzeczowych. Zasadnicze zadania modernizacyjne są realizowane na podstawie niżej wymienionych programów operacyjnych. System obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej to program operacyjny dotyczący osiągnięcia zdolności operacyjnych w zakresie zapewnienia osłony obiektów, centrów administracyjno-gospodarczych, wojsk w rejonach operacyjnego rozwinięcia i w trakcie połączonej operacji obronnej w układzie narodowym, sojuszniczym i koalicyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Główne zadanie ujęte w tym programie operacyjnym, to przeciwlotnicze i przeciwrakietowe zestawy rakietowe średniego zasięgu według wymagania operacyjnego krypt. „Wisła”, przeciwlotnicze zestawy rakietowe krótkiego zasięgu według wymagania operacyjnego krypt. „Narew”, przeciwlotnicze systemy rakietowo-artyleryjskie bliskiego zasięgu krypt. „Wisła”, samobieżne przeciwlotnicze zestawy rakietowe według wymagania operacyjnego krypt. „Poprad”, przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe krypt. „Piorun”, artyleryjskie systemy obrony powietrznej krypt. „Sona”, przeciwlotnicze systemy artyleryjskie krypt. „Noteć”, systemy do zwalczania z powietrza bezzałogowych systemów powietrznych krypt. „Nida”, zdolne do przerzutu stacje radiolokacyjne krypt. „Bystra” i rakiety krótkiego zasięgu krypt. „Grzmot”. Chciałbym zwrócić uwagę, że łączna wartość zadań objętych tym programem operacyjnym, ujętym w planie modernizacji technicznej na lata 2021-2035, to 122.600 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Kolejny obszar, to śmigłowce wsparcia bojowego, zabezpieczenia i VIP. Zadania ujęte w programie operacyjnym z zapewnionym finansowaniem, to wielozadaniowy morski śmigłowiec pokładowy Marynarki Wojennej z wymagania operacyjnego krypt. „Kondor” oraz śmigłowiec uderzeniowy Wojsk Lądowych krypt. „Kruk” Łączna wartość zadań objętych programem operacyjnym ujętym w planie modernizacji technicznej do 2035 r. wynosi 16.200 mln zł. Symulatory i trenażery. Zadanie ujęte w programie operacyjnym z obszaru Sił Powietrznych, to m.in. taktyczny system symulatorowy symulacji lotów samolotu F-16 block 52, symulator lotu śmigłowca W-3 WA klasy FDT, symulator lotów samolotu PZL-130 „Orlik” oraz modernizacja samolotu PZL-130 „Orlik” do wersji PZL-130 TC-II „Orlik”.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Rozpoznanie obrazowe i satelitarne krypt. „Obserwator”. Główne zadania ujęte w programie operacyjnym, to narodowy system satelitarnej obserwacji Ziemi, system analiz obrazowych, systemy bezzałogowych statków powietrznych klasy taktycznej i operacyjnej na potrzeby komponentu lądowego, powietrznego i morskiego, a także Wojsk Specjalnych, w różnych klasach, m.in. według wymagań operacyjnych krypt. „Wizjer”, „Orlik”, „Gryf” oraz „Zefir”. Łączna wartość zadań objętych programem operacyjnym w planie modernizacji technicznej do 2035 r. w tym obszarze, to kwota 14 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Kolejny obszar, to samolot szkolno-treningowy AJT. Zadanie ujęte w programie operacyjnym, to pozyskanie i wdrożenie do eksploatacji w siłach zbrojnych zintegrowanego systemu szkolenia lotniczego obejmującego odrzutowy samolot szkolenia zaawansowanego klasy AJT. To jest 16 maszyn M-346 „Bielik”. Przypomnę, że 8 już jest na wyposażeniu, a 4 w procedurze odbioru. W ramach opcji kolejne 4 będą dostarczone w najbliższych latach. Jeżeli mówimy o tym samolocie, zakupione jest również niezbędne wyposażenie. Jest wsparcie jego eksploatacji i szeroko pojęty pakiet logistyczny oraz naziemny system wsparcia szkolenia personelu latającego i technicznego. Składa się on m.in. z symulatorów lotu, trenażerów komputerowych, systemów szkolenia oraz innych urządzeń przeznaczonych do wsparcia procesu szkolenia. Realizacja systemu inwestycji z zakresu infrastruktury w celu przygotowania warunków do eksploatacji samolotu szkolenia zaawansowanego oraz pozostałych elementów zintegrowanego systemu szkolenia lotniczego prowadzona będzie w 41. Bazie Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie. W obowiązującym planie modernizacji technicznej i planach w latach planistycznych na najbliższy czas, tj. do 2022 r. zabezpieczono na ten cel 928, 8 mln zł, z czego w 2020 r. wydano 409,2 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Kolejny obszar, to bojowy samolot wielozadaniowy. Program operacyjny ma na celu osiągnięcie zdolności w zakresie zwiększenia możliwości rażenia celów przez lotnictwo wojskowe. Bojowy samolot wielozadaniowy ma kryptonim „Harpia”. To zadanie zostało ujęte w programie operacyjnym. Jest to pozyskanie 32 samolotów F-35A wraz z pakietem logistycznym i szkoleniowym, przygotowanie infrastruktury ogólnej oraz hangarowo-lotniskowej dla potrzeb rozmieszczenia samolotów F-35A oraz pozostałych elementów systemu, pozyskanie lotniczych środków bojowych, kierowanych pocisków rakietowych, bomb kierowanych, środków pirotechnicznych i amunicji. Łącznie w planie modernizacji na realizację całego przedsięwzięcia w ramach programu „Harpia” zarezerwowano kwotę 28.600 mln zł. Z tego 20 mld zł, to kwota na zakup 32 maszyn.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Niezależnie od wymienionych programów operacyjnych, w ramach modernizacji technicznej w zakresie lotnictwa śmigłowcowego podpisano umowę na pozyskanie śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych wyposażonych dodatkowo w sprzęt ratowniczo-medyczny pozwalający na prowadzenie akcji poszukiwawczo-ratowniczych sea SAR lub bojowego poszukiwania i ratownictwa. W ramach pilnej potrzeby operacyjnej wybrano maszynę AW-101. Zakup 4 sztuk w 2018 r. Zawarto również umowę na dostawę 4 śmigłowców S-70i Black Hawk przeznaczonych do prowadzenia operacji Wojsk Specjalnych. Umowa została zrealizowana. Aktualnie trwa proces doposażenia śmigłowców do wymogów Wojsk Specjalnych. Ponadto w ostatnich latach przeprowadzono modernizację śmigłowców W-3 do wersji W-3WA SAR. Obecnie realizowana jest umowa  z 16 września, która dotyczy 4 maszyn. Jeśli chodzi o termin realizacji, 2 maszyny zostaną dostarczone w lipcu 2021 r., a kolejne 2 w październiku 2022 r.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">W ramach realizacji wcześniejszych umów do tej pory zmodernizowano łącznie  8 śmigłowców. Docelowo ma być zmodernizowanych kolejnych 12 śmigłowców z 1. Grupy Poszukiwawczo-Ratowniczej, z 2. Grupy Poszukiwawczo-Ratowniczej oraz z 33. Bazy Lotnictwa Transportowego. Ponadto odbywała się modernizacja śmigłowców W-3RM do wersji W-3WARM. W ramach unifikacji zostało zmodernizowanych łącznie 8 śmigłowców W-3 Marynarki Wojennej do jednostkowej wersji W-3WARM. W zakresie modernizacji technicznej w obszarze bezzałogowych statków powietrznych, zgodnie z aktualnym planem modernizacji technicznej na lata 2020-2035 zostały zaplanowane środki finansowe na realizację pozyskania następujących zestawów BSP; BSP klasy taktycznej krótkiego zasięgu – 28 zestawów; BSP klasy taktycznej średniego zasięgu – 15 zestawów; BSP klasy MALE – 4 zestawy.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Jeżeli mówimy o modernizacji technicznej, musimy też pamiętać o modernizacji sprzętu wojskowego w zakresie wojsk radiotechnicznych. Plan modernizacji technicznej sił zbrojnych na lata 2021-2035, z uwzględnieniem 2020 r., zawiera m.in. wymianę przestarzałego sprzętu radiolokacyjnego typu „NUR-31”, „NUR-41” poprzez pozyskanie i wprowadzenie kolejnych 11 egzemplarzy nowoczesnych radarów typu „NUR-15M” produkowanych przez polską firmę PIT Radwar SA. Umowa została zawarta we wrześniu 2018 r. Dostawy będą realizowane już w roku bieżącym – pierwszy komplet – 5 kompletów w 2021 r. i 5 kompletów w 2022 r. Kontynuowana jest również realizacja pracy rozwojowej nad nowoczesnym mobilnym radarem dalekiego zasięgu krypt. „Warta”. Planowane jest pozyskanie 17 kompletów. Realizowana jest również wymiana przestarzałych radarów kontroli rejonu lotnisk typu „Avia” poprzez pozyskanie razem z niezbędną infrastrukturą radarów krypt. „Drawa”. Zamierzamy nabyć 15 zestawów, 15 kompletów.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Ponadto jednym z kluczowych zadań ściśle związanych z realizacją zamierzeń Koncepcji obniżenia dolnej ciągłej granicy strefy rozpoznania radiolokacyjnego wzdłuż wschodniej i północno-wschodniej granicy Rzeczypospolitej Polskiej, jest kontynuacja procedury pozyskania systemu rozpoznania radiolokacyjnego bazującego na aerostacie krypt. „Barbara”. W najbliższych latach zamierzamy pozyskać 4 komplety tego typu. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, jesteśmy do państwa dyspozycji razem z panami generałami i panami pułkownikami, jeśli są jakieś pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Otwieram dyskusję. Jako pierwszy zgłosił się pan przewodniczący Andrzej Rozenek. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselAndrzejRozenek">Dziękuję bardzo, panie ministrze, za szczegółową relację. Chciałem dopytać o 2 rzeczy. Po pierwsze, 4 śmigłowce Black Hawk dla Wojsk Specjalnych, tak oczekiwane i ważne dla tego rodzaju wojsk. Czy to jest wystarczające? Czy te 4 śmigłowce to tyle, ile Wojska Specjalne potrzebują? Czy przypadkiem nie potrzebują więcej? Chciałem też ewentualnie dopytać o podporządkowanie tych śmigłowców. Czy będą podporządkowane bezpośrednio Wojskom Specjalnym, czy będą miały inne podporządkowanie? Drugi temat, który mnie zainteresował, to kwestia dronów. Bardzo blado to wygląda, 15 zestawów dronów na dosyć sporą armię dużego kraju, to niewiele. Nie słyszałem też specjalnie dużo na temat planów. A wiemy, że na współczesnym polu walki – co pokazuje chociażby ostatni, bardzo świeży konflikt armeńsko-azerbejdżański – drony są kluczowe. Jakie mamy plany w kwestii dronów? Czy te 15 kompletów, to rzeczywiście wszystko, co posiada polska armia? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Zgłosił się jeszcze pan minister Mroczek i pan poseł Lasek. W takim razie bardzo proszę pana ministra Mroczka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselCzeslawMroczek">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, panie ministrze, panowie generałowie, szanowni państwo, przede wszystkim cieszę się, że możemy dzisiaj dyskutować na temat Sił Powietrznych. Wniosek o zwołanie posiedzenia Komisji na ten temat składaliśmy jeszcze w poprzedniej kadencji Sejmu. Wniosek nie został zrealizowany. W nowej kadencji upłynęło już wiele miesięcy. Dobrze, że wreszcie o tym dyskutujemy. Nasz wniosek o zwołanie posiedzenia na ten temat był związany z prostym faktem, że byłoby dobrze, żeby Ministerstwo Obrony Narodowej podało wizję rozwoju tego kluczowego rodzaju sił zbrojnych dla poszczególnych segmentów Sił Powietrznych. W wypowiedzi pana ministra Skurkiewicza nie było podstawowych informacji. Pan minister Skurkiewicz przypomniał programy modernizacyjne dla Sił Powietrznych, które w większości zostały ujęte w planach jeszcze w 2013 r. Trzeba powiedzieć, że w większości nie zostały zrealizowane.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselCzeslawMroczek">Przypominanie tych programów operacyjnych jest dla was jako obozu rządzącego, wielkim obciążeniem, ponieważ ponosicie odpowiedzialność za realizację zadań w zakresie rozwoju sił zbrojnych już ponad 5 lat. W związku z tym chciałbym odnieść się teraz do poszczególnych segmentów Sił Powietrznych. Rozpocząłbym od śmigłowców. Tutaj mamy zupełny dramat, jeżeli chodzi o wykonywanie zadań przez siły zbrojne przy wykorzystaniu tego sprzętu, tego rodzaju sprzętu i uzbrojenia. Przypomnijmy sobie, że zlikwidowany został na finalnym etapie, po kilku latach postępowania, przetarg czy zamówienie konkurencyjne na pozyskanie 50 śmigłowców wielozadaniowych. Tamto postępowanie zostało przekreślone. Do dnia dzisiejszego, pomimo wielokrotnych zapewnień, nie zostały pozyskane dla wojska śmigłowce w wystarczającej liczbie. Zamiast 50 śmigłowców pozyskano 8 – trzeba wyraźnie to powiedzieć – w ramach 2 umów, o czym była tutaj mowa. Jedna umowa była bez przetargu, a w drugiej umowie mieliśmy tylko jedną ofertę. Z jednej oferty została wybrana lepsza. Takie standardy mamy pod rządami PiS.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselCzeslawMroczek">Ale efekt jest taki, że odrzucając na finalnym etapie ofertę firmy Airbus – a wtedy było postępowanie konkurencyjne – odrzucono ofertę lepszą i tańszą, a wybrano gorszą i droższą, podpisując umowy z producentami: włoskim i amerykańskim. Średnio za jeden śmigłowiec zamiast 200 mln zł Polska zapłaciła 250 mln zł. Siłom zbrojnym w Polsce – o czym wszyscy wiedzą – potrzeba kilkadziesiąt śmigłowców, a nie 8. Już kilka lat temu istniała taka potrzeba, ponieważ eksploatowane śmigłowce będą wychodzić ze służby. W związku z tym program śmigłowcowy został przekreślony. Zniszczony został wysiłek wielu lat i wielu osób – żołnierzy i pracowników Ministerstwa Obrony Narodowej. W tym zakresie będzie to rozliczone, dlaczego doprowadzono do tego, żeby na finalnym etapie przekreślić szansę na wyposażenie Wojska Polskiego w tak potrzebne śmigłowce. Jak powiadam, wybrano ofertę na te 8 śmigłowców droższą i gorszą, odrzucając ofertę tańszą i lepszą.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselCzeslawMroczek">Jeżeli chodzi o lotnictwo transportowe, to wyraźnie trzeba przypomnieć sprawę  5 samolotów do przewozu najważniejszych osób w państwie. Samo postępowanie jest wielkim skandalem, o czym wielokrotnie mówiono. Krajowa Izba Odwoławcza, instytucja państwowa powołana do oceny prawidłowości w zakresie prawidłowości zamówień publicznych orzekła, że MON kupując 3 samoloty średnie w ramach podjętego z góry zamiaru wybrał jednego oferenta, chociaż wiedziało, że istnieje kilku innych, którzy mogą zrealizować to zamówienie. Najkrócej mówiąc, jest to zarzut zmowy. Do dnia dzisiejszego nie ma w tej sprawie postępowania. W tym zakresie nie działają organy ścigania. To jest przedziwna historia.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselCzeslawMroczek">Proszę państwa, trzeba pamiętać, że w tej sprawie Rada Ministrów przyjęła rządowy program wieloletni na kwotę 1700 mln zł. Samoloty dla VIP miały być opłacone ze środków nie przeznaczonych dla wojska. Ostatecznie minister Macierewicz zakupił 5 samolotów nie za kwotę 1700 mln zł, tylko za 3050 mln zł, co jest z całą pewnością największym przekroczeniem dyscypliny finansów publicznych w Polsce po 1989 r. Jakoś nie słychać, żeby w tej sprawie były wyciągnięte konsekwencje. Co jeszcze ciekawsze, cały ten program w kwocie ponad 3 mld zł został sfinansowany ze środków wojskowych, przeznaczonych dla wojska. Zamiast pozyskania 50 śmigłowców z pieniędzy przeznaczonych dla wojska pozyskano 5 samolotów, przy wszystkich wadach, które przed chwilą opisałem. Przy okazji mówienia o lotnictwie transportowym mam pytanie szczegółowe. Zapowiadali państwo pozyskanie używanych samolotów Hercules od Stanów Zjednoczonych. Czy panowie, pan minister, mogliby w tej sprawie przekazać opinii publicznej jakąś informację?</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselCzeslawMroczek">Samoloty bojowe. Tutaj aż prosi się, żeby podać docelową strukturę lotnictwa bojowego. Oczywiście, pan minister Skurkiewicz nie pokusił się o to. Nie dokonał tego. Wspomniał o tym, że samoloty Mig-29, nie mówiąc już o samolotach Su-22, mają bardzo ograniczony potencjał i w związku z tym będą wycofywane ze służby. Niech pan nam w związku z tym powie, jak będzie wyglądał model lotnictwa bojowego w najbliższych latach. Niech pan poda tę strukturę. Najkrócej mówiąc, co będzie z tymi eskadrami, z pilotami, z całym potencjałem, który w tej chwili służy wykonywaniu zadań, jeżeli chodzi o samoloty Mig-20 i Su-22? Niech pan poda docelowy model, jeżeli chodzi o lotnictwo bojowe.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#PoselCzeslawMroczek">Mamy bardzo ciekawą sytuację związaną z trybem pozyskania samolotów F-35. Wyraźnie trzeba powiedzieć, że ta decyzja była podjęta pod wpływem czarnej serii w lotnictwie wojskowym katastrof samolotów Mig-29, jak również śmigłowców. 27 marca 2019 r. minister Błaszczak przerwał prowadzone już od 2 lat postępowanie w Inspektoracie Uzbrojenia w zakresie pozyskania samolotów nowej generacji na etapie, kiedy potencjalni oferenci składali swoje oferty. Nie powstały materiały finalne tego dwuletniego postępowania, a w szczególności studium wykonalności i wstępne założenia techniczno-taktyczne. Minister uchylił obowiązujący tryb pozyskiwania sprzętu w zakresie tego programu i orzekł, że będzie pozyskany samolot F-35. Do dzisiaj nie wiemy, na podstawie jakich przesłanek.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#PoselCzeslawMroczek">To jest decyzja ministra, w której powiedział, że będzie pozyskany samolot F-35. To jest niejawna decyzja ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka. W związku z tym jeden z największych programów modernizacyjnych polskich sił zbrojnych jest realizowany w sposób prawie tajny, bez podania całkowitych kosztów związanych z zakupem i przygotowaniem infrastruktury dla tego samolotu. A w szczególności nie mamy informacji na temat tego, jak ten samolot będzie się wpisywał w system, bo przecież wiadomo, że F-35, to nie samolot. To cały system. I chodzi o te elementy systemu. Najkrócej mówiąc chodzi o to, kiedy – jako kraj – będziemy zdolni do wykorzystania potencjału tego samolotu. Chodzi o to, co powinno być wykonane…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Została minuta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselCzeslawMroczek">Dziękuję, panie przewodniczący. Powinno być wykonane przed decyzją o zakupie tego samolotu. Najpierw minister podjął decyzję, a dopiero teraz będzie analiza tego, jak ten samolot będzie można wykorzystać. Ale tak czy inaczej opinia publiczna i parlament tego nie wiedzą, ponieważ – jak powiadam – ten program jest w dużej mierze utajniony.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselCzeslawMroczek">Jeżeli chodzi o system obrony powietrznej, który przywołał tutaj pan minister Skurkiewicz, to znowu mówił pan o jakichś programach. Natomiast w realizacji mamy pierwszy etap programu „Wisła”, podpisany już 3 lata temu. Teraz mamy zero informacji o drugim etapie. Jeżeli chodzi o system „Narew” w ramach obrony powietrznej, to w ogóle nie ma informacji o tym, żeby przystępowano do fazy realizacyjnej, więc znowu tutaj…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselCzeslawMroczek">Niech pan mi nie przerywa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Nie. Minęło 10 minut. Proszę wyłączyć pana przewodniczącego. Było 10 minut, żeby…</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Pan poseł Lasek. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMaciejLasek">Dziękuję. Panie przewodniczący, panie ministrze, panowie oficerowie, mam w zasadzie krótkie pytanie. Panie ministrze, wydaje mi się, że przedstawiając stan samolotów bojowych pominął pan – albo ja to przeoczyłem – liczbę samolotów Mig-29 i Su-22 pozostających w służbie. I tutaj pytanie. Jak długo jest przewidywana ich eksploatacja? Wiadomo, że są problemy z zapewnieniem sprawności technicznej tych samolotów, więc to jest bardzo istotna informacja z punktu widzenia bezpieczeństwa pilotów wykonujących operacje lotnicze na tych samolotach. Jak rozumiem, te samoloty będą później zastępowane przez wchodzące do służby samoloty F-35. Jak wygląda harmonogram ich zastępowania? Czy nie będzie jakiejś dziury w systemie? Pozostaną nam samoloty F-16 – te z tych 48, które będą sprawne, a w każdym razie zdatne do wykonywania operacji lotniczych – do czasu, kiedy zastąpimy samoloty Mig-29 i Su-22 właściwym potencjałem bojowym, tym zastępującym potencjałem bojowym. Co się będzie w tym czasie działo?</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselMaciejLasek">Jest też pytanie, co z pilotami tych samolotów? Czy oni odejdą z czynnej służby jako piloci w momencie, kiedy będziemy się pozbywali tych samolotów, kiedy będziemy je likwidowali? Dotyczy to zarówno samolotów Mig-29, jak i Su-22. Drugie pytanie dotyczy samolotów transportowych. Tych, które zostały wybrane do transportu najważniejszych osób w państwie. Z tego, co pamiętam – co zresztą było dzisiaj przytaczane – samoloty średniego zasięgu, czyli samoloty Boeing 737, miały być 3. Jest jeden. Jak rozumiem, wyszkolono załogi, które mogą wykonywać operacje lotnicze takie, jakie zostały założone, czyli również operacje zgodne z instrukcją „HEAD”. Co z pozostałymi samolotami Boeing 737? Kiedy i czy w ogóle przylecą do kraju? Ile w tej chwili mamy załóg tych samolotów? Jak rozumiem, czas poświęcony na wyszkolenie załóg pierwszego samolotu Boeing 737 był długi. Również dosyć długi będzie czas potrzebny, żeby wyszkolić załogi pozostałych samolotów. Czy te samoloty przylecą do Polski? Oczywiście, jest pytanie, czy te samoloty zostały zapłacone? Czy część płatności za te samoloty jest przewidziana później?</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselMaciejLasek">Panie ministrze, mam jeszcze takie pytanie. Czy jest możliwość uzyskania odpowiedzi na pytanie, jakie minima zostały wyznaczone dla załóg samolotów Boeing 737 i G-550? Czyli, jaki jest minimalny nalot całkowity i dowódczy na typie, zarówno dla oficera, jak i dla kapitana? Cieszy mnie bardzo, że są to samoloty, które mają symulatory lotu. W związku z tym załogi będą mogły być właściwie szkolone. Będą mogły odbywać właściwy trening. Pytanie dotyczące śmigłowców. Może chwilę poczekam, aż pan minister… Ja też, ale wydaje się, że sprawa jest dosyć istotna. Panie ministrze, pytanie dotyczące śmigłowców Black Hawk. Są 4 takie śmigłowce dla Wojsk Specjalnych. Czy dobrze zrozumiałem, że one są w tej chwili doposażane w dodatkowe wyposażenie? Jeżeli tak, to do kiedy? Ile czasu to trwa? I, o ile dobrze pamiętam, śmigłowce Black Hawk zostały wprowadzone w grudniu 2019 r. Mamy już koniec pierwszego kwartału 2021 r., więc trochę czasu to już zajmuje. Zależy nam wszystkim, żeby te śmigłowce były jak najlepiej wyposażone, żeby mogły być w pełni wykorzystywane.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselMaciejLasek">I ostatnie pytanie dotyczące śmigłowców. Śmigłowców Mi-17, Mi-8, Mi-24. Po raz kolejny podjęto decyzję o przedłużeniu resursów tych śmigłowców. Do kiedy jest planowana eksploatacja tych śmigłowców? Na jakiej podstawie jest przedłużany resurs? Rozumiem, że w zasadzie nie współpracujemy z producentem. A może współpracujemy z producentem tych śmigłowców. Producent ma największą wiedzę o tym, jak długo można wydłużać resurs takiego śmigłowca, jeżeli chodzi chociażby o wytrzymałość czy trwałość zmęczeniową płatowca. W związku z tym, na jakiej podstawie prowadzone są te prace? Jak długo przewidujemy eksploatację tych śmigłowców po kolejnej modernizacji? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Bardzo proszę panie ministrze o odpowiedź po pierwszej turze pytań. Pan minister, czy ktoś inny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Będziemy odpowiadać wspólnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Ponieważ pan przewodniczący wyszedł, więc odpowiemy na jego pytania na samym końcu. Zacznijmy od końca. Pan poseł Lasek. Pierwszy Boeing jest w użytkowaniu. Kolejne 2 maszyny przylecą do Polski lada moment. Najbliższa w maju, a kolejna w czerwcu. Nie ukrywamy, że tutaj jest opóźnienie. Jest to podyktowane względami epidemicznymi. COVID jest również we Francji, gdzie są zaopatrywane w odpowiednie wyposażenie, więc ten cykl dostarczania w pełni wyposażonych statków jest nieco opóźniony. Jak mówię, drugi samolot będzie w maju, a trzeci w czerwcu br. Jeżeli chodzi o samoloty Mig-29, mamy 28 sztuk, a Su-22 – 18 sztuk. Użytkowanie i resursy, jeżeli chodzi o Su-22, będzie to 2025 r. Jeżeli chodzi o Mig-29, będzie to realizowane na zakładkę. W momencie, kiedy na wyposażenie sił zbrojnych będą wchodziły samoloty F-35, będziemy wycofywać samoloty Mig-29.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Co do potencjału bojowego, mówiłem już o tym w swojej wstępnej wypowiedzi. Jeżeli chodzi o te 2 platformy – Mig i Su – główny obszar, to utrzymywanie zdolności. Przede wszystkim zdolności szkoleniowych, ale w przypadku samolotów Mig również zaangażowanie w misje poza granicami kraju w ramach misji Air Policing. Jeżeli chodzi o wypowiedź pana ministra Mroczka, oczywiście, jest to jakby stała wypowiedź. Trudno jest mi się do tego odnosić i to komentować, szanowni państwo. Jeszcze raz powtórzę, jeżeli chodzi o śmigłowce Caracal, po stronie Ministerstwa Obrony Narodowej były negocjacje. Umowa została wynegocjowana i parafowana przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Tutaj rola ministra obrony narodowej została zakończona. Przypomnę, że umowa miała być realizowana na podstawie tzw. starej ustawy offsetowej. Wtedy Ministerstwo Gospodarki miało wynegocjować odpowiednią umowę offsetową. Wiemy, jak to się zakończyło. To nie zakończyło się pozytywnym rozwiązaniem i podpisaniem tej umowy pomiędzy Ministerstwem Gospodarki a firmą Airbus Helicopters.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Jeżeli chodzi o samoloty do przewozu najważniejszych osób w państwie wielokrotnie o tym mówiliśmy na posiedzeniach Komisji. Jest harmonogram. Dwa samoloty Gulfstream są w służbie. Są użytkowane. Boeing 737-800 również jest wykorzystywany. W tej chwili jest wykorzystywany, więc tutaj nie ma najmniejszych wątpliwości. Te statki pozostają na wyposażeniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej. To są statki określane jako statki wojskowe, chociaż wykonują zadania cywilne. Załogi, które są, do obsługi tych statków składają się wyłącznie z żołnierzy. Jeżeli chodzi o samoloty Gulfstream, są to  3 wyszkolone załogi. Jeżeli chodzi o samoloty Boeing 737, są to również 3 załogi wyszkolone do obsługi tego statku.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Kwestia śmigłowców Black Hawk. Są one doposażane w odpowiednie uzbrojenie, zgodnie ze specyfikacją i oczekiwaniami dowódcy komponentu Wojsk Specjalnych. Jest naturalne, że ten cykl odbywa się właśnie w tym momencie. One pewnie będą już w pełni gotowe, chociaż już wykonują swoje zadania w ramach komponentu Wojsk Specjalnych. W pełni wyposażone będą jeszcze w tym roku. Co do wizji czy modelu lotnictwa bojowego myślę, że więcej powie pan generał Pszczoła. Przypomnę, że są 2 dyslokacje dla samolotów F-35, bo kupujemy 2 eskadry. I 3 eskadry samolotów F-16. To jest to, co będzie realizowane w najbliższych latach.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Przypomnę również, że w dokumentach planistycznych, które są przygotowywane w sztabie generalnym i przez gestorów, jak również przez ministra obrony narodowej, przewidujemy również – oczywiście, o ile będą na to środki finansowe i możliwości – zakup kolejnych platform po 2035 r. w ramach kolejnych planów modernizacji technicznej. Nie jest tak, że docelowy model, to 5 eskadr. Mamy świadomość, że będziemy potrzebowali dalszego rozwoju Sił Powietrznych. Panie generale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#InspektorSilPowietrznychwDowodztwieGeneralnymRodzajowSilZbrojnychgeneraldywizjiJacekPszczola">Panie przewodniczący, panie ministrze, Wysoka Komisjo, uzupełniając wypowiedź pana ministra powiem tak. Jeżeli chodzi o samoloty dla VIP, są po 3 załogi na samolot. Pan minister wspominał, że drugi samolot przylatuje w maju, a trzeci w czerwcu. Z kolei ten samolot, który obecnie eksploatujemy, wylatuje 21 czerwca do Francji, gdzie będzie doposażany. Powrót tego samolotu planujemy na grudzień br. Jeżeli chodzi o uzyskanie zdolności operacyjnej tych 2 samolotów planujemy, że w drugiej połowie lipca będą operacyjnie gotowe do tego, żeby rozpocząć służbę w Siłach Powietrznych, z głównym zadaniem transportu „HEAD”.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#InspektorSilPowietrznychwDowodztwieGeneralnymRodzajowSilZbrojnychgeneraldywizjiJacekPszczola">Jeżeli chodzi o docelową liczbę eskadr lotniczych w lotnictwie bojowym chciałbym powiedzieć, że w 2030 r. będzie 5 eskadr. Mamy w pamięci to, że program „Harpia” przewiduje wstępnie 64 samoloty. Tak, że gdzieś z tyłu głowy są jeszcze dodatkowe  2 eskadry samolotów bojowych. Nie chciałbym teraz rozstrzygać, jaki to będzie typ i kiedy to się rozstrzygnie, ale będą jeszcze 2 eskadry po 2030 r. Podejrzewam, że do 2035 r. powinniśmy mieć dodatkowe 2 eskadry. Zakładając, że każda eskadra ma 16 samolotów, do 2035 r. będzie 7 eskadr. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Jeszcze krótkie uzupełnienie odnośnie do samolotów transportowych. Niejako nie chciałem wychodzić przed szereg, ale jutro pan minister Błaszczak będzie przedstawiał informację w sprawie umowy na 5 samolotów Hercules. To będzie kolejne 5 maszyn w wersji H. Jeżeli chodzi o bezzałogowe o krypt. „Gryf” myślę, że pan pułkownik Bogusławski z Inspektoratu Uzbrojenia przekaże nieco więcej informacji w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Bardzo proszę, panie pułkowniku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#ZastepcaszefaInspektoratuUzbrojeniapulkownikWaldemarBoguslawski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, w Inspektoracie Uzbrojenia prowadzimy w tej chwili nadzór nad realizacją 2 umów dotyczących bezzałogowych statków powietrznych. Jest to BSP „Orlik” oraz BSP „Mikro”. Prowadzimy również 2 postępowania na BSP „Wizjer” i BSP „Albatros”. Postępowanie w zakresie BSP „Gryf” zostało uruchomione, jednak nie zostało wszczęte z powodu konieczności aktualizacji dokumentów w zakresie oceny podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa. Taką ocenę w tej chwili uruchamiamy. Po zakończeniu oceny przystąpimy do dalszej realizacji postępowania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Panie ministrze, to chyba jeszcze nie były wszystkie pytania pana przewodniczącego Rozenka. Mówił pan, że odpowie na nie na końcu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselAndrzejRozenek">Pytałem jeszcze o siły specjalne i o to, czy 4 śmigłowce Black Hawk, to liczba wystarczająca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#JacekPszczola">Odpowiadając na to pytanie należy pamiętać, że na rzecz Wojsk Specjalnych działa też 7. Eskadra Działań Specjalnych wyposażona w śmigłowce Mi-17. Na pewno, gdy zapytamy dowódcę Wojsk Specjalnych, pana generała Drumowicza, odpowie, że 4 śmigłowce, to będzie za mało. Tak że nie chciałbym wchodzić w buty pana generała. Jeżeli chodzi o podległość, to zespół lotniczy wyposażony w śmigłowce Black Hawk jest bezpośrednio podległy dowódcy GROM-u. Ale merytoryczny nadzór mam w dalszym ciągu ja jako inspektor Sił Powietrznych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję bardzo. Poproszę teraz o zabranie głosu pana ministra Cezarego Grabarczyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panie ministrze, panowie generałowie, panowie oficerowie, w ubiegłym roku portal Defence24 informował opinie publiczną, że w polskich Siłach powietrznych praktykuje się tzw. kanibalizację. To znaczy, że część statków powietrznych i to najnowocześniejszych, czyli F-16, staje się dawcami części i podzespołów, które są montowane w tych samolotach bojowych, które są utrzymywane w sprawności. Prześledziłem stan polskich mediów i nie było stanowczego dementi ze strony ministra obrony narodowej w tej sprawie. A sprawa jest poważna, bo jeżeli to zjawisko rzeczywiście występuje, to znaczy, że tylko część z 48 samolotów jest utrzymywana w stanie gotowości operacyjnej. Jak wygląda sytuacja? Czy pan minister i panowie generałowie mogą przekazać Komisji informację w tej sprawie w takiej formule, w jakiej obradujemy, czyli jawnej? To jedna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Druga. W ubiegłym tygodniu opinia publiczna została także poinformowana, że pierwsze śmigłowce Caracal zostały przekazane do Singapuru. To już była ta partia śmigłowców, która mogła być realizowana na podstawie umowy wynegocjowanej w 2014 r. i 2015 r. przez MON. Niestety, realizowana jest podobna umowa, ale przez Węgry. Tam powstał nowoczesny zakład. Chcę zapytać, ponieważ były składane deklaracje ze strony ministra obrony narodowej, że Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 1 w Łodzi podejmą produkcje śmigłowców. W takim razie, co dzieje się z tymi deklaracjami? Jak gwarantuje się utrzymanie miejsc pracy w tych zakładach? I jeszcze jedno. Być może to mi umknęło. Jak Ministerstwo Obrony Narodowej zamierza realizować program „Kruk”, bo ten program śmigłowców bojowych także ma być realizowany na potrzeby modernizacji polskiej armii? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję bardzo. Poproszę o zabranie głosu pana posła Frysztaka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselKonradFrysztak">Dziękuję. Panie przewodniczący, panie ministrze, panowie oficerowie, oczywiście, nie sposób nie zacząć od kwestii Caracali, która już była podniesiona przez pana ministra Mroczka. Śmigłowce Caracal miały być dostarczone do naszej armii. Pan minister raczył to częściowo wyjaśnić. Muszę na wstępie z wielkim ubolewaniem powiedzieć korzystając z mojego czasu, że zarówno dla mojego rodzinnego miasta, jak i dla miasta pana ministra offset, który przy tej umowie był dużo większy, dużo szerszy niż przy umowie z firmą AugustaWestland. Niestety, w Radomiu – musimy powiedzieć to wprost – nie został uruchomiony poprzez zmianę dostawcy tego śmigłowca.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselKonradFrysztak">Panie ministrze, ale nie o tym. W kontekście stanu polskich Sił Powietrznych interesuje mnie kwestia szkolenia, a konkretnie szkolenia w 42. Bazie Lotnictwa Szkolnego w Radomiu. I pytanie. Czy po uruchomieniu Portu Lotniczego Radom im. Bohaterów Radomskiego Czerwca 1976 r. nadal będzie funkcjonować w Radomiu szkółka? Czy nadal będą się odbywać loty i szkolenia na „Orlikach”? W kontekście terminu oddania lotniska cywilnego, mam nadzieję, że będzie ono współużytkowane przez wojsko. Nawiasem mówiąc, to też jest pytanie, czy strona wojskowa zaakceptowała instrukcję operacyjną? Czy państwo taką instrukcję zatwierdzili? Czy ten temat dla współużytkowanego lotniska jest już zamknięty? I pytanie, czy w kontekście terminu, w 2022 r. faktycznie – zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami – proces szkolenia pilotów wróci do Radomia? Jeśli tak, to na jakich zasadach? Wielokrotnie było podnoszone przez specjalistów i fachowców to, czy faktycznie będzie możliwe dalsze szkolenie pilotów w Radomiu przy ruchu cywilnym. Jakie szkolenia będą tam realizowane? To jest moje kolejne pytanie. Na jakim sprzęcie? Czy przewidywany jest zakup nowego sprzętu do szkolenia pilotów?</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselKonradFrysztak">I drugie pytanie, również w kontekście wyszkolenia. W poprzedniej kadencji polskiego Sejmu została podjęta decyzja przez ministra obrony narodowej – jeśli mnie pamięć nie myli – o odbudowie lotniska w Nowym Mieście nad Pilicą. Nie, panie ministrze? Przecząco kręci pan głową? Ale roboty budowlane były tam prowadzone na drodze startowej. Ok., dobrze. Być może nie była to decyzja ministra. Rozumiem już w takim razie, dlaczego kręci pan głową. Powiem to szerzej. Została podjęta decyzja i były prowadzone roboty na drodze startowej w Nowym Mieście nad Pilicą. Zatem moje pytanie, jakie działania będą tam realizowane, jakie szkolenia? Czy będzie przeniesienie śmigłowców z Dęblina? Takie informacje krążą wśród pracowników w Dęblinie, jak i pracowników Bazy Lotnictwa Szkolnego w Radomiu. Przypomnę, że w całym Radomiu jest to 500 etatów. Dziś większość etatów technicznych i obsługowych została przeniesiona do Dęblina wraz z przebazowaniem „Orlików”. Pytanie, czy te „Orliki” wrócą? To jedno z pierwszych pytań.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#PoselKonradFrysztak">Zarówno w Radomiu, jak i w Dęblinie krążą takie informacje, że planują państwo przeniesienie śmigłowców do Nowego Miasta i pozostawienie „Orlików” na stałe w Dęblinie. Dla mojego rodzinnego miasta byłoby to informacją fatalną. Oczekuję na panów odpowiedzi. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Bardzo proszę, pan poseł Artur Łącki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselArturLacki">Panie przewodniczący, panie ministrze, panowie generałowie, panowie oficerowie. Mam 2 czy 3 krótkie pytania. Pierwsze, bo pan minister tak szybko przeszedł przez programy „Wisła” i „Narew”. Chciałem dopytać w tej kwestii, bo do tej pory kupiliśmy ¼ programu „Wisła”, czyli dwie baterie. Jak wypowiadają się fachowcy, 2 baterie mogą bronić 2 celów całkowicie lub 4 sektorowo. A samych baz lotniczych mamy w Polsce 5, więc nie wystarczą nawet na to. Przecież wiadomo, że jest jeszcze Warszawa. Są ośrodki przemysłowe. Są inne miejsca, których trzeba bronić. Co jest z drugą częścią programu „Wisła”, czyli z zakupem 6 baterii? Proszę konkretnie. Czy je kupimy? A jeśli, to kiedy? I program „Narew”. Tutaj w ogóle jest dramat, bo do tej pory nie ma nic. Chciałem wreszcie dostać odpowiedź na pytanie, czy „Narew” będziemy budować swoimi siłami, czyli przez swój przemysł zbrojeniowy, czy jednak będziemy ten system kupowali? A jeśli, to kiedy? Najważniejsze pytania. Czy swoimi siłami? Jeśli tak, to kiedy? Czy kupujemy? A jeśli tak, to kiedy? To są dwa pytania.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PoselArturLacki">Byłaby trzecia, ciekawa dla mnie odpowiedź. Mieszkam w Rewalu. Tam zawsze był drogowy odcinek lotniskowy pod Pobierowem. Nawet kilka razy zdarzyło mi się, że zostałem zatrzymany, kiedy jechałem samochodem, jeszcze chyba w latach 80., bo lądowały samoloty. Wiadomo, że mamy kraj dosyć mocno otwarty na uderzenie zewnętrzne naszych sąsiadów. W razie „W” może się zdarzyć, że nasze statki powietrzne wystartują, ale nie będą miały gdzie wylądować. Teraz buduje się w Polsce wiele autostrad i dróg szybkiego ruchu. Czy nie byłoby dobrze dogadać się z budowlańcami i wybudować kilka drogowych pasów startowych? Takich, jakie istniały kiedyś. Z tymi MOP-ami, które mogłyby przyjąć samoloty. Można wybudować takie wiadukty, które mogłyby być tymczasowymi ochronami dla samolotów. To byłoby w ramach budowy dróg i nie kosztowałoby drogo. Tanimi siłami można byłoby zrobić kilka naprawdę fajnych rzeczy. Czy wojsko o tym myśli? Czy wojsko o tym rozmawia z Ministerstwem Infrastruktury?</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PoselArturLacki">I ostatnie pytanie. To jest raczej apel, panie ministrze. Nie będę czytał całego apelu. Jeśli pan pozwoli, przekażę go panu. To jest apel na temat lądowiska w Zgierzu Pomorskim. Chodzi o to, że to lądowisko tam istniało i wszyscy z niego korzystali. I pogotowie lotnicze i Aeroklub Koszaliński i ci, którzy latali nad lasami i gasili pożary. W 2020 r. Agencja Mienia Wojskowego wyprosiła stamtąd wszystkich i nic się tam nie dzieje. A lotnisko czy lądowisko jest. Jest ono wpisane w nasze wszystkie rejestry, więc może być używane. Tylko, jeśli nie będzie używane, za kilka miesięcy właściwie będzie zdewastowane. Jest tutaj apel do pana ministra, żeby się nad tym zastanowić, czy jednak nie można wpuścić z powrotem tych wszystkich służb, które na tym lotnisku pracowały? One je wykorzystywały, ale też je remontowały i utrzymywały w stałej gotowości. Dziękuję bardzo. Ten apel przekażę. Dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Proszę, teraz pan minister Mroczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselCzeslawMroczek">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, szanowni państwo, jak państwo widzą, w szczególności ci, którzy oglądają to posiedzenie Komisji Obrony Narodowej, to jest chyba jedyna Komisja, na której posiedzeniach nie można prowadzić debaty. Może nie jedyna, ale z całą pewnością jest to Komisja, na posiedzeniach której nie można prowadzić debaty pod rządami PiS o najważniejszych sprawach związanych z funkcjonowaniem państwa. Debatować nie można, bo przedstawiciele PiS to uniemożliwiają. Proszę państwa, konkludując to, co mówiłem podczas swojego pierwszego wystąpienia, w poszczególnych segmentach Sił Powietrznych mamy olbrzymie zaniedbania, które w zasadzie nie pozwalają Siłom Powietrznym na wykonywanie zadań w obronie kraju czy wywiązywanie się ze zobowiązań sojuszniczych.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselCzeslawMroczek">Przypomnijmy jeszcze raz. Jeżeli chodzi o śmigłowce, przekreślono projekt, który prowadził do wyposażenia naszych sił zbrojnych w nowoczesne śmigłowce. Zamiast tego pozyskano jedynie 8 śmigłowców. W tej chwili są przedłużane resursy. Będzie się eksploatować do śmierci technicznej przestarzały sprzęt, oczywiście, kosztem zdolności. Jeżeli chodzi o lotnictwo transportowe, przypomnijmy sobie skandaliczny zakup samolotów do przewozu najważniejszych osób w państwie. Jedynym plusem będzie podpisanie umowy na pozyskanie samolotów Hercules. Jeżeli chodzi o samoloty bojowe, to już opisywałem ten skandal związany z trybem postępowania w zakresie pozyskania samolotu F-35. Przerwanie, odstąpienie od obowiązujących procedur. Wprowadzenie tajnej decyzji pod tytułem „Kupujemy samolot F-35, a uzasadnienie się dorobi”. Jeżeli chodzi o obronę powietrzną, mamy zupełnie rozgrzebany jeden z najważniejszych programów. Pierwszy etap, to 2 baterie. Nie wiadomo, co z drugim. Nie wiadomo, co z kolejnym ważnym programem obrony powietrznej „Narew”.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PoselCzeslawMroczek">Jeżeli chodzi o bezzałogowy system powietrzny, przywoływana przez pana ministra Skurkiewicza jednostka w Mirosławcu została powołana w czasach rządów Platformy i PSL. To właśnie jednostka dla bezzałogowych systemów powietrznych. Powołano ją z myślą o pilnym wyposażeniu jej w nowoczesne systemy, bo takie były terminy postępowania. Postępowanie na pozyskanie bezzałogowych systemów powietrznych klasy taktycznej „Gryf” zostało przerwane. Przetarg został unieważniony przez Antoniego Macierewicza. Do dzisiaj nie ma tam potrzebnego sprzętu. Można byłoby jeszcze wymienić kilka segmentów czy obszarów, w których mamy zaniedbania i ewidentne skandale czy afery. Obecnie nie jest możliwe wyjaśnienie tych kwestii poprzez kontrolę sejmową, bo to jest skutecznie uniemożliwiane przez takich przewodniczących, jak m.in. pan Michał Jach.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PoselCzeslawMroczek">Obecnie nie jest możliwe podjęcie działań przez organy wymiaru sprawiedliwości. Prokuratura nie podejmuje ważnych tematów, ale przyjdzie taki czas, kiedy te wszystkie tematy zostaną wyjaśnione. Proszę państwa, z całą pewnością trzeba będzie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego w programie śmigłowcowym odrzucili państwo ofertę lepszą i tańszą, a wybrali państwo ofertę gorszą i droższą. Tak samo te wszystkie kwestie, o których mówiłem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Minuta została.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselCzeslawMroczek">Jest jeszcze taki element podstawowy, związany z naszą odpowiedzialnością za zadania, których się podejmujemy. Minister obrony narodowej, a może jeszcze bardziej dowódcy, powinni czuć na sobie odpowiedzialność przed żołnierzami, razem z którymi wykonują zadania. Dowódcy powinni przekazać tym żołnierzom – pilotom służącym obecnie i wykonującym zadania na samolotach Su-22, Mig-29 czy pilotom śmigłowców – jaka jest ich przyszłość, jaki jest model docelowy i co ich czeka w przyszłości. To jest elementarna odpowiedzialność, której nie podejmujecie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Jeszcze 2 pewnie krótkie wystąpienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselCzeslawMroczek">Przepraszam, panie przewodniczący, jeszcze jedna bardzo ważna kwestia. Przepraszam. Zgłaszam wniosek o odrzucenie informacji ministra obrony narodowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Proszę o zabranie głosu pana posła Laska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselMaciejLasek">Dziękuję, panie przewodniczący. Chciałem tylko przypomnieć, że prosiłem o odpowiedź na pytanie dotyczące przedłużania resursów śmigłowców Mi-17, Mi-8 i Mi-24. Na jakiej podstawie? Czy jest tutaj współpraca z producentem? Czy tylko na podstawie informacji zbieranych z eksploatacji tych kilkudziesięciu śmigłowców, które mamy? Drugie pytanie, na które nie uzyskałem odpowiedzi dotyczyło tego, jakie są minimalne wymagania na loty dla załóg samolotów G-550 i Boeing 737? Pragnę rozszerzyć swoje pytanie. W tej chwili mamy 3 wyszkolone załogi samolotu Boeing 737. W najbliższym czasie przylecą 2 takie samoloty, a jeden odleci na doposażenie, będziemy mieli 2 samoloty, które mają osiągnąć zdolność operacyjną w lipcu, o ile dobrze pamiętam. Czy to się odbędzie przy wykorzystaniu tych 3 załóg? Czy będzie więcej załóg? Trzy. Za chwileczkę, panie generale. Jak rozumiem, powinny być 3 załogi na samolot. Czy w tej chwili będziemy mieli 6 załóg gotowych, przygotowanych do tego, żeby przejąć te samoloty, które przylecą? I ostatnie pytanie, które dotyczy jeszcze jednej rzeczy. Na jakim etapie są w tej chwili prace związane z powołaniem wojskowej władzy lotniczej i jakie są jej założenia? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Ostatni zabierze głos pan przewodniczący Rozenek. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselAndrzejRozenek">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Jeszcze momencik. Jeszcze pan Cezary Grabarczyk. Tak? Ok., dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselAndrzejRozenek">Chciałem trochę polemicznie powiedzieć na temat zakupu samolotów dla najważniejszych osób w państwie. Konieczność pilnego zakupu nowych samolotów do przewozu najważniejszych osób w państwie po raz pierwszy zanotowano za rządów Leszka Milleta. Tuż po tym, kiedy nastąpiła katastrofa śmigłowca. Od tamtej pory wszystkie kolejne rządy łącznie z tamtym rządem są odpowiedzialne za to, że ten zakup nie nastąpił. O ile możemy dyskutować na temat ceny, możemy ewentualnie dyskutować na temat wyboru konkretnego modelu – chociaż tu wybór był ograniczony, bo wiemy, że na świecie jest raptem 4 producentów – samo to, że wreszcie państwo polskie przestało dziadować i wysyłać najważniejsze osoby w państwie samolotami Embraer wynajętymi z LOT-u, to efekt absolutnie pozytywny.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselAndrzejRozenek">Znają państwo moje podejście do Prawa i Sprawiedliwości, a w szczególności do ministra Macierewicza. Ale krytykowanie za to, że wreszcie nastąpił ten zakup, to – powiem szczerze – jest już krytykowanie chyba dla samej krytyki, bo nie bardzo rozumiem, jaki byłby inny tego cel. Musiałem to powiedzieć, ponieważ uważam, że trzeba uczciwie podchodzić do wszystkich rzeczy. O ile pewne sprawy podlegają krytyce, akurat to, że przełamano tę niemożność, wielką niemoc, która trwała od kilkunastu lat, to chwała tym, którzy wreszcie się odważyli i podjęli taką decyzje, która zawsze jest niepopularna. Oczywiście, zawsze znajdą się krytycy, którzy powiedzą, że rządzący w ogóle nie powinni latać albo latać na paralotniach.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselAndrzejRozenek">Jeżeli już został poruszony temat lotnisk, to chciałem, panie ministrze, zapytać o pewną sprawę, która jest dla mnie szczególnie ważna, bo dotyczy – nie ukrywam – mojego okręgu wyborczego, ale również okręgu wyborczego pana ministra Błaszczaka. Chciałem zapytać, czy wojsko podjęło decyzję w sprawie lotniska Modlin. Z tego, co wiemy z doniesień medialnych, pojawił się poważny oferent, który chce tam wejść kapitałowo i ratować to lotnisko. Jednym z udziałowców lotniska jest Wojsko Polskie. Chciałem zapytać, czy w tej sprawie zapadły jakieś decyzje? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję, panie przewodniczący. Bardzo dziękuję za tę wypowiedź dotyczącą VIP-ów. Chcę państwu powiedzieć, że to jest stały temat wystąpień posłów opozycji od paru lat. Chcę państwu obiecać, może po raz pierwszy, że czekam na zakończenie epidemii. Wybierzemy się na wizytację na lotnisko, gdzie będziemy mogli obejrzeć te samoloty. Wtedy porozmawiamy również o kulisach całych negocjacji. Proszę państwa, chcę powiedzieć, że właściwie głównym odpowiedzialnym za to, na którym niektórzy próbują w tej chwili skupiać zarzuty, jest pan minister Kownacki. To, co on zrobił… Dziękuję bardzo panie przewodniczący Rozenek, że pan podjął tę niezwykle trudną sprawę. Gdy państwo się dowiedzą – to nie jest jakaś wielka tajemnica… Poinformujemy państwa, jak przebiegały negocjacje, jakich sztuczek używali różni przedsiębiorcy, również zagraniczni, jak to zostało zrealizowane i jak to się stało, że wreszcie po kilkunastu latach niemożności – jak padło przed chwilą – wreszcie nasze VIP-y, niezależnie od tego, czy to będą VIP-y z Prawa i Sprawiedliwości, z SLD czy z Platformy, będą latali, jak należy.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Proszę państwa, pomimo mojej krytycznej opinii na temat Donalda Tuska, źle się czułem, kiedy widziałem, że premier mojego rządu, rządu Rzeczypospolitej, wsiada do wynajmowanego samolotu, a prezydent Rzeczypospolitej, niezależnie od tego, czy nazywa się Duda, czy nazywał się Komorowski, latał wynajętym lub kursowym samolotem po świecie. To się skończyło dzięki tej decyzji, która – nie wiadomo z jakich powodów – jest tak krytykowana. Bardzo proszę jako ostatni pan minister Grabarczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Ponieważ nie dał pan żadnego świadectwa, że przyjął pan do wiadomości wniosek zgłoszony przez pana przewodniczącego Czesława Mroczka o odrzucenie informacji ministra, dlatego powtarzam ten wniosek. Teraz już na pewno zmieściłem się w limicie czasu.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Natomiast polemicznie, bo to, że państwo dokonuje zakupów samolotów dla VIP, ma głębokie uzasadnienie. Tym uzasadnieniem nie jest dobre samopoczucie pana przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej. Są określone procedury, które muszą być przestrzegane przy tym zakupie. Pan poseł Rozenek miał krótką przerwę w ławach parlamentarnych i nie zna, być może nie zadał sobie trudu, żeby zapoznać się z informacją Najwyższej Izby Kontroli, która poddała gruntownej krytyce zakup samolotów dla VIP, tak ze względu na tryb, jak i ze względu na wartość, która została przekroczona w stosunku do limitu, który wynikał z uchwały Rady Ministrów. To miał na myśli pan przewodniczący Czesław Mroczek. Ponieważ nie jest tu obecny fizycznie, gdyż korzysta z elektronicznego udziału w posiedzeniu Komisji, nie może bezpośrednio zareagować na wypowiedź tak pana posła Rozenka, jak i przewodniczącego. Ale będziemy się upierali, że grosz publiczny polskiego obywatela musi być wydatkowany zgodnie z obowiązującymi procedurami. Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że te rygory, że ten reżim prawny został naruszony. To musi wybrzmieć tu, na posiedzeniu Komisji, bo tu nie chodzi o czyjekolwiek dobre samopoczucie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Tak, ale najpierw zgłaszał się przewodniczący Bartosz Kownacki. A później…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselAndrzejRozenek">Jedno zdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dobrze. Pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselAndrzejRozenek">Panie pośle, z całym szacunkiem, ale wydaje mi się, że jeżeli mówimy o groszu publicznym, to warto pamiętać o tym, że przez wiele lat polskie państwo płaciło za wynajęcie Embraerów. Płaciło niesamowicie wielkie stawki za wynajęcie samolotów, które absolutnie nie nadają się do takiego celu, do jakiego służyły. To było prawdziwe naruszenie dyscypliny finansowej państwa. Prawdziwe, istotne i konkretne naruszenie tej dyscypliny, ponieważ żaden rząd na świecie nie lata Embraerami. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję bardzo. Proszę, pan przewodniczący Bartosz Kownacki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselBartoszKownacki">Dziękuję. Po części pan przewodniczący Rozenek – o dziwo – odpowiedział panu posłowi Grabarczykowi i panu ministrowi Mroczkowi, bo dziwne, że NIK dopatrywała się m.in. tego – były tam zarzuty – że to są samoloty cywilne, chociaż nie są cywilne, bo ten samolot jest samolotem stricte wojskowym. Wszyscy, którzy go widzieli wiedzą, że to jest samolot wojskowy, że może lądować na lotnisku wojskowym, że jest tak wyposażony, o czym za chwilę powiem. Dziwne, że Najwyższa Izba Kontroli, o której pan mówi, nie dopatrzyła się, że przez 10 lat pieniądze Ministerstwa Obrony Narodowej, czyli pieniądze przeznaczone dla wojska szły na wynajęcie cywilnych samolotów, które nie miały żadnego zastosowania wojskowego. To świadczy o jakości pracy NIK, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PoselBartoszKownacki">Jeśli pan mówi o trybie, to pozostawię to bez komentarza. Powiem tylko jedno. W tym momencie był tylko jeden samolot, tylko jeden model samolotu, który można było kupić. To był Boeing 737. Żadnego innego nie było. Była mowa o czterech. Żaden inny, z różnych względów – mówiliśmy o tym – nawet samoloty francuskie nie spełniały tych przesłanek. Nie można było ich wówczas kupić. Więcej. Gdybyśmy kupili inne samoloty, byłoby to kilka lat później. Mielibyśmy takie przygody, jakie później były z Boeingami. Jest zasada, że nie kupuje się – tym bardziej dla VIP-ów – samolotów, które nie są jeszcze sprawdzone. Mogliśmy tylko odłożyć ten przetarg o następne 5 lat. A to, że oferenci byli dziwni… Były np. firmy powiązane z kapitałem z Izraela. To, że polskie służby specjalne odpowiednio wcześniej nie dały sygnału, tylko nieco później, a samorządowe kolegium odwoławcze i później sąd nie zauważyły tego, to zupełnie inna kwestia, która powinna być przedmiotem pracy Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PoselBartoszKownacki">Jeśli pan mówi o wartości, to trzeba mieć świadomość, że inaczej jest wyposażony taki samolot, jak Embraer, którym woziliście prezydenta Komorowskiego, a inaczej są wyposażone samoloty wojskowe. Ten koszt, który tam jest, to w 70% wyposażenie wojskowe. To systemy obrony, to systemy radarowe. To wszystko po prostu kosztuje i trzeba mieć tego świadomość, a nie uprawiać tutaj taniego populizmu. I na koniec, rzeczywiście jedynym uchybieniem, które można wskazać, jest to, że z obrotu prawnego nie została wycofana uchwała, która przeznaczała dodatkowe pieniądze extra. Nie w tej kwocie, tylko extra bodajże 1700 mln zł, na zakup samolotów dla VIP. Ona rzeczywiście nie została usunięta z obrotu prawnego. Tylko proszę zauważyć, że chwilę po podjęciu tej uchwały udało się przyjąć ustawę – zresztą, przeciwko której początkowo była Platforma Obywatelska – o zwiększeniu pieniędzy dla Ministerstwa Obrony Narodowej. To tzw. ustawa o 2,5% PKB do 2030 r. Czyli w wyniku negocjacji z panią premier Szydło i z panem premierem Morawieckim polska armia dostała w latach 2016-2030 chyba ok. 100 mld zł więcej. A 100 mld zł, to więcej niż 1,7 mld zł. Jeśli mówimy o dyskusji, to warto zauważyć różnicę kwot, które dzięki temu, jak również dzięki panu ministrowi Macierewiczowi, dostała polska armia. Tyle w temacie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Ok., ostatni głos. Pan Cezary Grabarczyk. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, tak naprawdę pan przewodniczący Kownacki potwierdził, że Najwyższa Izba Kontroli zakwestionowała wydatki na samoloty dla VIP. Tak, gdy chodzi o wartość, jak i gdy chodzi o złamanie podstawy prawnej tego zakupu, którą była uchwała Rady Ministrów. Nie było podobnych ustaleń Najwyższej Izby Kontroli, gdy chodzi o eksploatowanie Embraerów. Tym bardziej nie mogło być tych zastrzeżeń, ponieważ wówczas zostało przeprowadzone postępowanie o zamówienie publiczne. W wyniku tego zamówienia te samoloty były eksploatowane. To należało sprostować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Panie ministrze, bardzo proszę. Padło parę pytań. Proszę na nie odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, przyznam szczerze, że jestem nieco skonfundowany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Panie ministrze, myślę, że sprawa samolotów dla VIP już jest wyjaśniona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Pan poseł Lasek miał jeszcze jakieś pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Zastanawiam się, czy jest potrzeba, żebym udzielał odpowiedzi na postawione pytania, skoro padł wniosek o odrzucenie tej informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Przepraszam, panie ministrze. W takim razie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Nie. Mówię, że jestem nieco skonfundowany całą sytuacją. Rozumiem, że jeśli panowie zadali pytania, to przynajmniej oczekują odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Przepraszam, panie ministrze. Są tutaj poważni ludzie, którzy zadają pytania i oczekują odpowiedzi. Może nie wszyscy oczekują odpowiedzi. Ale bardzo proszę, żeby przynajmniej tych uszanować i odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Dobrze, panie przewodniczący. Nie brnijmy już dalej. Po kolei. Do pana posła Grabarczyka. Panie pośle, to nie jest tak, że Ministerstwo Obrony Narodowej coś sprostuje czy nie sprostuje. Ministerstwo Obrony Narodowej nie może prostować każdej bzdury, która się pojawia, bo musielibyśmy zatrudniać gigantyczny sztab ludzi, którzy śledziliby tylko doniesienia mediów, szczególnie mediów elektronicznych i prostowali każdą nieprawdziwą informację. To jest absolutnie wierutne kłamstwo, które dotyczy informacji, która gdzieś się przewijała, pojawiała, że spośród 48 samolotów F-16 sprawnych jest kilka czy kilkanaście. Zapewniam pana – to jest informacja z dnia wczorajszego – że na 48 w tej chwili 41 jest sprawnych. Mogą one wykonywać zadania bojowe. To nie jest kilka czy kilkanaście sztuk. Jeszcze raz powtórzę, że 41 na 48.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Jeżeli chodzi o WZL nr 1 w Łodzi, nie jestem w stanie udzielić panu odpowiedzi. To jest pytanie do ministra aktywów państwowych. WZL tak, jak Polska Grupa Zbrojeniowa, jest w podległości ministra aktywów państwowych. Odpowiadanie byłoby wyjściem poza pewne ramy, reguły i kompetencje ministra obrony narodowej w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Ale deklarację składał minister obrony narodowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Ale dzisiaj PGZ jest w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Jeżeli chodzi o 42. Bazę Lotnictwa Szkolnego, być może panu Frysztakowi coś umknęło, bo szkolenie, pomimo prowadzonego remontu czy modernizacji lotniska, przez cały czas się odbywa i to bardzo intensywne. Odbywa się szkolenie śmigłowcowe. Całe szkolenie śmigłowcowe z Dęblina na czas remontu zostało przeniesione właśnie do Radomia. To nie jest tak, że to jest lotnisko cywilne. Chcę to powiedzieć jeszcze raz z pełną stanowczością. Pomimo tego, że prowadzona jest inwestycja cywilna przez PPL, cały czas lotnisko Radom-Sadków pozostaje lotniskiem wojskowym. Jest to lotnisko wojskowe współużytkowane przez stronę cywilną. Ale to jest cały czas lotnisko wojskowe. To szkolenie odbywa się w tej chwili i będzie się odbywało również na innych statkach w Radomiu.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Przynajmniej ja nie słyszałem o takich planach, które wskazywałyby, że tu coś miałoby się wydarzyć, więc proszę bazować na faktach, a nie na plotkach, pomówieniach, fake newsach i tym podobnych rzeczach. Z Nowym Miastem nad Pilicą jest tak, że chyba w żadnej koncepcji nie było odbudowy czy rekonstrukcji pasa w Nowym Mieście nad Pilicą. Do Nowego Miasta nad Pilicą zostało przeniesione Akademickie Centrum Szkolenia Lotniczego z Dęblina. Odbywa się tam szkolenie w tym zakresie. Są pewne pomysły działania ze strony dowódcy generalnego rodzajów sił zbrojnych, co do odtworzenia potencjału Nowego Miasta nad Pilicą. Myślę, że w najbliższych miesiącach ta koncepcja ujrzy światło dzienne. Jeszcze raz powtórzę, że w żadnym z wariantów nie ma mowy o renowacji czy odbudowie pasa startowego w Nowym Mieście nad Pilicą. To lotnisko chyba w ogóle zostało wyrejestrowane z katalogu lotnisk już długie lata temu. Jako żywo, Prawo i Sprawiedliwość wtedy nie rządziło, więc tutaj pragnę pana uspokoić.</u>
+          <u xml:id="u-63.2" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Jeżeli chodzi o pana posła Łąckiego, zainteresuję się sprawą Zgierza Pomorskiego. Być może ma to związek z tym, że do Agencji Mienia Wojskowego, która sprawowała nadzór nad tym obiektem czy tymi obiektami, jako mieniem zbędnym, wojsko zwróciło się o przywrócenie walorów wojskowych. Nie wiem. Gdybam. W dniu jutrzejszym poproszę o informację i w tym zakresie udzielę panu odpowiedzi. „Wisła” i „Narew”. Szanowni państwo, jeżeli chodzi o „Wisłę”, to mówimy o tym praktycznie na każdym posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej. Za chwilę pierwsza bateria już będzie w kraju, a my nadal będziemy rozmawiać o tym samym. Oczywiście, te 2 baterie, to jest pierwszy etap. Będą również kolejne etapy w tym zakresie. Tylko proszę pamiętać o tym, że czekamy na działania ze strony Stanów Zjednoczonych odnośnie do innych elementów umowy, m.in. związanych z dookólnym radarem 360°, jak również z IBCS, który miał być komponentem programu „Wisła”. Czekamy na postęp tych działań ze strony amerykańskiej. O tym są poinformowani również Amerykanie.</u>
+          <u xml:id="u-63.3" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Przypomnę, że w pierwszej części umowy jest wersja 2+2, czyli opcja na kolejne  2 zestawy. To jest sprawa otwarta podobnie, jak również sprawa „Narwi”. Szanowni państwo, zależy nam przede wszystkim na tym, żeby zapewnić bezpieczeństwo Polsce. Żeby ten sprzęt, który pozyskujemy, był na poziomie, który będzie nie tylko ważny z punktu widzenia strategicznych elementów naszej polityki. On ma zapewniać bezpieczeństwo. Oczywiście, wielokrotnie na posiedzeniach Komisji rozmawiamy o rzeczach, które dotyczą polskiego przemysłu obronnego. Jeżeli polski przemysł obronny byłby w stanie zapewnić uzbrojenie dla polskiej armii na odpowiednim poziomie, to nasze zamówienia w 100% lokowalibyśmy w polskim przemyśle zbrojeniowym. Ale panowie zdają sobie sprawę, że – niestety – tak nie jest. Tutaj jest dość poważny problem. Dlatego też pewne elementy uzbrojenia, którym nie dysponuje polski przemysł obronny, którym nie dysponuje w swoim portfolio – pozyskujemy z zagranicy.</u>
+          <u xml:id="u-63.4" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Pan poseł Rozenek pytał o Modlin. Wojsko nie ma z tym nic wspólnego. To Agencja Mienia Wojskowego, więc nie mam wiedzy w tym zakresie. Przepraszam. Nie jestem na tę okoliczność przygotowany. Sprawdzę, jak ta sprawa się przedstawia. Co do kwestii poruszanych przez pana posła Laska, odpowiedzi udzieli pan generał Pszczoła i jeszcze pan generał Mikutel powie kilka zdań odnośnie do władzy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Bardzo proszę, generał Pszczoła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#JacekPszczola">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, jeżeli chodzi o samoloty dla VIP, to wyszliśmy z założenia, że będą 3 załogi na samolot. Załogi są wyszkolone. Jeżeli chodzi o parametry, powiem tak. Przy przylocie samolotów Gulfstream i Boeing przyjęliśmy takie zasady, jak jest to robione na rynku cywilnym dla pierwszego pilota i dla drugiego pilota. Teraz nie chciałbym tutaj skłamać i podawać konkretnych liczb. Osobiście zakomunikuję, jakie przyjęliśmy kryteria. Dlatego okres operacyjnego wejścia w użycie samolotów Gulfstream i Boeing trwał tak długo, ponieważ musieliśmy te załogi wyszkolić bez względu na ich dotychczasowe doświadczenie lotnicze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">I pan generał Mikutel. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PierwszyzastepcaszefaSztabuGeneralnegoWojskaPolskiegogeneralbronipilotTadeuszMikutel">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, panowie ministrowie, szanowny panie pośle, sprawa utworzenia władzy lotnictwa wojskowego została przekazana decyzją ministra, po rozwiązaniu Biura ASOC zarządzanego przez świętej pamięci generała Pietrzaka. W październiku ubiegłego roku trafiła definitywnie do Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, bo wcześniej trwały negocjacje, kto ma się tym zająć. Sztab generalny zaktualizował koncepcję opracowaną wcześniej w Biurze ASOC. Ta koncepcja została przekazana do urzędu pana ministra z końcem lutego. Z tego, co wiem, koncepcja jest uzgodniona w resorcie. Myślę, że w najbliższym czasie pan minister ją podpisze. Wiem, że pan minister Chwałek, który odpowiadał za te sprawy zanim udał się do PGZ, napisał na tym rekomendację pozytywną, więc myślę, że sprawa będzie kontynuowana.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#PierwszyzastepcaszefaSztabuGeneralnegoWojskaPolskiegogeneralbronipilotTadeuszMikutel">Natomiast, jeżeli chodzi o to, jak to fizycznie wygląda, bez względu na fakt przekazania tej koncepcji szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego wydał 2 rozkazy organizacyjne. Pierwszy, to rozkaz o powołaniu zespołu dotyczący utworzenia etatu, bo w koncepcji jest tylko etat ramowy mówiący o funkcjach tej władzy. Zespół ma się fizycznie zająć konstrukcją tego etatu. Drugi rozkaz dotyczy powołania zespołu do spraw zmian w przepisach prawa. Mam nadzieję, że w tym tygodniu szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego powoła ten zespół i będziemy przystępowali do pracy na polu prawa. Oczywiście, żeby sprawa była jasna, ten rozkaz dotyczy pierwszej fazy zmian w prawie, ponieważ później musimy, niestety, z ULS oraz innymi instytucjami podległymi ministrowi infrastruktury negocjować zmiany przepisów prawa ogólnie stanowionego, czyli prawa lotniczego, zmiany w prawie lotniczym.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#PierwszyzastepcaszefaSztabuGeneralnegoWojskaPolskiegogeneralbronipilotTadeuszMikutel">Jeżeli chodzi o samo tworzenie władzy, w koncepcji jest zawarta data 1 lipca 2021 r. Jak mówię, harmonogram przewidywał, że do końca marca pan minister podpisze koncepcję, a wtedy my wydamy kolejny rozkaz i decyzję ministra obrony narodowej o tworzeniu grupy organizacyjnej. Grupa organizacyjna ma funkcjonować do końca br., a w przypadku, gdyby nastąpiły komplikacje, do końca pierwszego kwartału 2022 r., ponieważ w drugim kwartale 2023 r. władza ma przejść wstępną certyfikację sojuszu. Na razie nie widzimy jakichś zakłóceń pod względem organizacyjnym czy powoływania personelu i tworzenia grup. Oczywiście, nie ukrywam, że największym problemem będzie tutaj sprawa prawa stanowionego, czyli rozdziału – w cudzysłowie – Urzędu Lotnictwa Cywilnego i urzędu lotnictwa wojskowego czy państwowego, które będą funkcjonować w odrębnych ramach prawnych, przy odrębnych przepisach, itd., więc na pewno będzie tutaj dużo pracy.</u>
+          <u xml:id="u-67.3" who="#PierwszyzastepcaszefaSztabuGeneralnegoWojskaPolskiegogeneralbronipilotTadeuszMikutel">Nie ukrywam też, że szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego na polecenie pana ministra przedstawia raporty w tej sprawie. Osobą odpowiedzialną, dopóki grupa organizacyjna nie jest jeszcze formalnie powołana, czyli osobą koordynującą działania mające na celu tworzenie władzy jest główny specjalista w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego pan pułkownik Andrzejewski. Z nazwiska został wyznaczony przez szefa sztabu do koordynacji tych przedsięwzięć, więc na razie sprawa jest na dobrym torze. Oczywiście, nawiązując do samej konstrukcji tej władzy, ogólnie nasza świadomość w lotnictwie wojskowym jest taka, że większość komórek powoływanych we władzy już funkcjonuje w siłach zbrojnych. Oczywiście, w rozproszeniu, w różnych instytucjach. Inżynierowie od standaryzacji i remontów są w Inspektoracie Wsparcia. Zespół jakości funkcjonuje jako osobny organ nadzorowany przez ministra. Niektóre z tych komórek będą przenoszone wprost do władzy, a niektóre z nich muszą być zmodyfikowane. Zarówno służba ruchu lotniczego, czyli pułkownik Wasser i jego ludzie, jak i Biuro Hydrometeorologiczne Sił Zbrojnych są w to zaangażowane, jak również inspektorat pod dowództwem generała Pszczoły. Myślę, że jesteśmy na dobrej drodze. Pierwszym milowym krokiem będzie podpisanie koncepcji przez pana ministra. Wtedy ruszymy pełną parą, bo będziemy mieli plenipotencję do wszystkich działań, również do działań personalnych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Nie, już zamknęliśmy listę. No, dobrze. To jeszcze pan poseł Krutul. Ale proszę krótko,</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselPawelKrutul">Dobrze. Panie ministrze, dwie króciutkie sprawy. Czy są państwo w stanie zapewnić bezpieczeństwo pilotów samolotów Mig-29? Chodzi o serwis. Czy mają zapewniony? Były zdarzenia historyczne, które nienajlepiej świadczą o serwisie. Tak przynajmniej wynika z tego, co czytaliśmy w przekazach medialnych. I drugie pytanie. Teraz w przekazach medialnych pojawia się informacja o naruszeniu przestrzeni powietrznej Białorusi. Byłoby dobrze, żeby panowie się do tego ustosunkowali. Czy to jest fake news? Właśnie teraz pojawia się w różnych mediach informacja, że polski samolot wczoraj w nocy naruszył przestrzeń Białorusi. Czy mogą to państwo zdementować? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję i proszę, pan poseł Frysztak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselKonradFrysztak">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Obiecuję, że będzie krótko. Panie ministrze, w kontekście Nowego Miasta nad Pilicą jedno zdanie. Te fake newsy rozsiewał ówczesny marszałek Senatu pan Karczewski, obecnie senator. Mówił, że jednostka i lotnisko tam wrócą. To w kontekście tego, skąd biorą się takie plotki. Z przykrością stwierdzam, że pan jest skonfundowany, a ja jestem rozczarowany, że pan nie odpowiedział na wszystkie zadane pytania. Dlatego raz jeszcze chciałbym zapytać o instrukcję operacyjną i o to, czy wrócą „Orliki”. Pan minister raczył powiedzieć – będę cytował – że będzie szkolenie na różnych statkach powietrznych. Chciałbym zapytać konkretnie o „Orliki”. Jeśli nie, to te różne statki powietrzne będą wyczerpywać moje pytanie, również zadane, na jakim sprzęcie będą szkolenia. Bardzo proszę o konkretną odpowiedź, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Bardzo proszę, panie ministrze. Proszę się odnieść.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Naprawdę, panie pośle, nie ma za dużego wyboru, więc proszę sobie to dopowiedzieć, jeżeli chodzi o szkolenie podchorążych. Na pewno to nie będą samoloty Master, bo akurat baza w Dęblinie jest przeznaczona wyłącznie dla tych samolotów, więc może pan sobie bardzo prosto udzielić odpowiedzi na ten temat. Jeżeli chodzi o Nowe Miasto, jeszcze raz powtórzę, że są różne koncepcje co do Nowego Miasta. Nie jest wykluczone, że Nowe Miasto może być lądowiskiem. Ale nie w tym znaczeniu, że to będzie lotnisko, że będzie odtworzona cała droga startowa i cała infrastruktura lotniskowa. To są dwie zupełnie różne rzeczy. Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Krutula o kierunek białoruski, nie mamy takich informacji. To też należy rozpatrywać w kategorii fake newsów, aczkolwiek w ostatnich dniach dostrzegamy ożywioną działalność – mówiąc najdelikatniej – różnego rodzaju statków bezzałogowych, które próbują gdzieś migrować przez granicę. Ale to nie miejsce i nie czas, żeby o tym mówić. Na drugie pytanie odpowie już pan generał Pszczoła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Bardzo proszę, panie generale.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#SekretarzstanuwMONWojciechSkurkiewicz">Tu też pojawia się wiele nieprawdziwych informacji. Przypomnę, że ta nieszczęśliwa modernizacja, która była realizowana w 2011 r., skończyła się bardzo fatalnie. O bieżących szczegółach powie pan generał Pszczoła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#JacekPszczola">Proszę mi uwierzyć, że sam sobie osobiście, jako inspektor Sił Powietrznych, nie pozwolę na to. Kiedy będę miał symptomy tego, że jakakolwiek obsługa jest źle realizowana przez kogokolwiek na jakimkolwiek typie statku powietrznego, nie tylko na samolotach Mig-29, będę pierwszym, który zawiesi szkolenie na danym typie statku powietrznego. Piloci samolotów Mig-29 mają pewność, że wsiadają codziennie i realizują zadania w powietrzu w samolocie, który jest dobrze przygotowany przez personel naziemny w bazach lotniczych czy w wyniku prac realizowanych w zakładach w Bydgoszczy. Zakłady w Bydgoszczy odrobiły tę bolesną lekcję. Wierzę im. I wierzę personelowi technicznemu, który codziennie obsługuje te samoloty w bazach lotniczych. Piloci też im wierzą. Zapewniam, że zadania na samolotach Mig-29 są realizowane bezpiecznie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Nie, już koniec. Dziękuję, panie… Nie, już nie. Trzy razy pytałem, czy jeszcze są zgłoszenia. Dziękuję, panie generale. Proszę państwa, w gronie członków Komisji warto też dodać, bo dzisiaj po raz kolejny był zarzut, że są niesprawne samoloty. Proszę państwa, podejrzewam, że nie ma takiej chwili albo jest bardzo rzadko w Siłach Powietrznych, żeby wszystkie samoloty były sprawne. To jest rzecz normalna. Każda rzecz techniczna musi przechodzić obsługę, wymianę, naprawę. Rzeczy się psują. Według standardów NATO – warto, żebyśmy to wszyscy wiedzieli, bo w prasie czasami można spotkać takie zarzuty – sprzęt sprawny jako całość uznaje się wtedy, kiedy 0,7, czyli 70% statków powietrznych zachowuje sprawność techniczną. 0,7. Wtedy uważa się, że sprzęt jest sprawny. Oczywiście, mając świadomość, że pozostałe, czy to niesprawne, czy to czekające na obsługę, czy to z różnych innych powodów, nie mogłyby się natychmiast wznieść w powietrze w czasie pokoju. Pewnie w czasie wojny byłoby inaczej. Warto o tym pamiętać, jeżeli ktoś nam takie rzeczy mówi.</u>
+          <u xml:id="u-77.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Proszę państwa, pan poseł Mroczek zgłosił po raz kolejny wniosek o odrzucenie informacji. Proszę państwa, po pierwsze, na jakiej podstawie regulaminu Sejmu? Po drugie, chcę powiedzieć, co to znaczy odrzucenie informacji? Minister poinformował nas. Odpowiadał na wszystkie pytania, które były zgłoszone. Obiecał, że zorientuje się co do tych zagadnień, na które nie odpowiedział i poinformuje zainteresowanych osobiście lub na piśmie. Proszę nie przeszkadzać. Proszę państwa, przecież informacja jest. Nie ma takiej potrzeby, żeby ją przyjmować, czy nie przyjmować. Informacja jest. Można przyjąć dezyderat, jak mówi regulamin. Czasami jest przyjmowane sprawozdanie ministerstwa skierowane do Komisji. Wtedy można głosować nad przyjęciem lub nie. A co to znaczy, że nie przyjęliśmy? To znaczy, że nie słuchaliśmy, co mówi pan minister. Proszę państwa, bądźmy poważni. To nie jest piaskownica, pomimo tego, że niektórzy chcieliby. Dopóki ja będę przewodniczącym, będę się starał, żeby Komisja Obrony Narodowej nie była piaskownicą, w której chłopcy się bawią.</u>
+          <u xml:id="u-77.2" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję państwu. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..43f4429
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-obnxx-00028-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Obrony Narodowej /nr 28/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Obrony Narodowej /nr 28/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#OBN">28</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="GlownyspecjalistawDepartamenciePolitykiBezpieczenstwaMiedzynarodowegoMONTomaszSmigielski" role="speaker">
+        <persName>Główny specjalista w Departamencie Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego MON Tomasz Śmigielski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyspecjalistawDPBMMONTomaszSmigielski" role="speaker">
+        <persName>Główny specjalista w DPBM MON Tomasz Śmigielski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikwydzialuwDIMONplkGrzegorzMarkowski" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik wydziału w DI MON płk Grzegorz Markowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikWydzialuWspolpracyMiedzynarodowejwDepartamencieInnowacjiMONplkGrzegorzMarkowski" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik Wydziału Współpracy Międzynarodowej w Departamencie Innowacji MON płk Grzegorz Markowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselCezaryGrabarczyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Cezary Grabarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselCzeslawMroczek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Czesław Mroczek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMaciejLasek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maciej Lasek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelPoncyljusz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Poncyljusz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMichalJach" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Michał Jach</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Marcin Ociepa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMONMarcinOciepa" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MON Marcin Ociepa</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="OBN" role="committee">
+        <orgName>Komisja Obrony Narodowej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..2d90c7b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/obn/201923-sjm-obnxx-00028-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,243 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dzień dobry państwu. Otwieram 28. posiedzenie Komisji Obrony Narodowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Witam przybyłych posłów i wszystkich, którzy uczestniczą w posiedzeniu w trybie on-line. Witam panów ministrów – pana Marcina Ociepę sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej i pana Szymona Szynkowskiego vel Sęka sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, który już czeka na połączenie zdalne. Witam pana generała brygady Rafała Ostrowskiego zastępcę szefa Zarządu Planowania i Programowania Rozwoju Sił Zbrojnych P-5 Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Witam pana Pawła Durysa naczelnika wydziału w Departamencie Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego MON pełniącego obowiązki dyrektora, pana pułkownika Grzegorza Markowskiego naczelnika Wydziału Współpracy Międzynarodowej w Departamencie Innowacji MON, pana Jacka Meissnera głównego specjalistę w Departamencie Innowacji MON, pana Tomasza Śmigielskiego głównego specjalistę w Departamencie Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego MON. Witam również pana Marcina Wróblewskiego zastępcę dyrektora Departamentu Polityki Bezpieczeństwa w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Czy jest jeszcze ktoś z Ministerstwa Spraw Zagranicznych? Nie. Tylko pan minister.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Jednocześnie informuję, że posłowie – członkowie Komisji obecni na sali obrad Komisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej, którą należy przyłożyć z lewej strony mikrofonu. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">W tej chwili, przystąpimy do stwierdzenia kworum. Proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Głosowało 29 posłów. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Jest już pan minister. Tak? Witamy pana ministra Szymona Szynkowskiego vel Sęka.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W związku z tym trybem procedowania, nie ma możliwości rozszerzenia czy modyfikowania porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia. Tematem posiedzenia jest rozpatrzenie informacji na temat inicjatyw obronnych realizowanych w ramach Unii Europejskiej oraz wojskowej współpracy regionalnej.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Posiedzenie Komisji realizowane jest w formie wideokonferencji w systemie Whereby. Udział posłów oraz gości zewnętrznych ogranicza się do kliknięcia w link i połączenia się z pokojem wideokonferencyjnym zgodnie z załączonymi instrukcjami. Transmisja na żywo dostępna jest w aplikacji do głosowania oraz na stronie sejmowej www.sejm.gov.pl. Chęć zabrania głosu zgłasza się poprzez maila na adres kobn@sejm.gov.pl lub poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego. Linka proszę używać w przypadku aktywnego uczestnictwa w Komisji, np. chęci zabierania głosu w trakcie posiedzenia. W innym przypadku posiedzenie Komisji można śledzić z poziomu transmisji na stronie internetowej Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Pragnę państwu przypomnieć, że na posiedzeniu Komisji w dniu 13 lutego 2020 r. przyjęliśmy propozycję prezydium Komisji w sprawie ograniczenia czasu wystąpień na naszych posiedzeniach. Pierwsze wystąpienie posła może trwać maksymalnie 10 min, a każde kolejne 5 minut. Proszę o przestrzeganie tych limitów czasowych, aby nasza dyskusja na posiedzeniach Komisji była uporządkowana i rzeczowa.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Poproszę panów ministrów o przedstawienie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselCzeslawMroczek">Panie przewodniczący, czy mogę zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Bardzo proszę. Pan przewodniczący Mroczek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselCzeslawMroczek">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, panowie ministrowie, szanowni państwo, chcę się odnieść do niezwykle ważnej kwestii, związanej z prowadzeniem prac Komisji Obrony Narodowej. To prowadzenie przez przewodniczącego w zasadzie uniemożliwia czy w dużej mierze ogranicza, bardzo ogranicza wykonywanie mandatu poselskiego i w efekcie uniemożliwia właściwą pracę Komisji sejmowej. Symbolem tego są dwa zdarzenia, ale takich zdarzeń jest o wiele więcej. Potwierdzeniem tego, co mówiłem, może być fakt, że w poprzedniej kadencji Komisja sejmowa – nasza Komisja – zwołała specjalne posiedzenie, żeby ocenić niewłaściwą pracę przewodniczącego, pana Michała Jacha i zwrócić uwagę na to, że powinien dokonać radykalnej zmiany, jak również fakt, że kilka miesięcy temu grupa posłów z Komisji Obrony Narodowej poprosiła o rozmowę marszałek Sejmu, która po tej rozmowie dokonała pewnej korekty postępowania przewodniczącego.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselCzeslawMroczek">Ale, jak powiedziałem, 2 fakty są szczególnie bulwersujące. Pierwszym jest wprowadzenie ograniczeń, o których przed chwilą przypomniał pan przewodniczący Jach. Wprowadzenie ograniczeń w zakresie wystąpień posłów. W moim przekonaniu jest to w sposób oczywisty sprzeczne z porządkiem prawnym w Polsce, a w szczególności z konstytucją i ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Pośrednio wskazuje na to również uchwała – regulamin Sejmu. Ograniczenie wykonywania mandatu posła mogłoby nastąpić jedynie na podstawie delegacji, którą daje konstytucja, w postaci przepisów regulaminu Sejmu. Regulamin Sejmu nie wprowadza ograniczeń w zakresie wystąpień posłów na posiedzeniach Komisji. W związku z tym informuję państwa dzisiaj, że jest to jeden z przejawów zamykania debaty parlamentarnej, uniemożliwiania debaty parlamentarnej, zamykania ust posłom opozycji. W zasadzie nie ma tego w żadnej innej Komisji. Nie w zasadzie. Takie regulacje nie obowiązują w żadnej innej komisji sejmowej naszego parlamentu. W związku z tym informuję dzisiaj, że uznajemy to za przejaw opresji obecnej władzy i wystąpimy o wykładnię sejmową. Wystąpimy również jako grupa posłów opozycji do prezydium Sejmu, które zgodnie z regulaminem Sejmu, ma kompetencje do ustalania wykładni regulaminu.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselCzeslawMroczek">Druga rzecz jest o wiele bardziej bulwersująca i oznacza już de facto uniemożliwienie pracy komisji sejmowej. Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej Sejm sprawuje kontrolę działania Rady Ministrów. Zgodnie z regulaminem Sejmu, z art. 17 ust. 2, komisje sejmowe są organami kontroli sejmowej. Art. 126a mówi o tym, że Sejm rozpatruje informacje Rady Ministrów i poszczególnych ministrów. Jest również art. 158 regulaminu Sejmu, który stwierdza, że komisja sejmowa w drodze uchwały przyjmuje do wiadomości – a tym samym może nie przyjmować do wiadomości – informacje ministra. Pośrednio można jeszcze przytoczyć art. 14 ust. 1 pkt 4 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora mówiący o tym, że poseł może zwrócić się do komisji sejmowej o rozpatrzenie określonej sprawy, a komisja musi się tą sprawą zająć. W związku z tym wniosek posła o odrzucenie informacji ministra obrony narodowej na tle art. 126a i 158 regulaminu Sejmu, jak i art. 14 ust. 1 pkt 4 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, musi być rozpatrzony przez komisję. Jedyną formą rozpatrzenia przez komisję jest głosowanie. Przewodniczący nie ma żadnej kompetencji, żeby rozstrzygać kwestie dotyczące wniosków posła, z którymi zwraca się do komisji.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselCzeslawMroczek">Przewodniczący nie dopuścił wczoraj do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie informacji ministra w zakresie stanu Sił Powietrznych, ich zdolności do wykonywania zadań w obronie kraju i modernizacji technicznej. To, co pan zrobił wczoraj, panie przewodniczący, to uniemożliwił pan Komisji sejmowej, nie wyraził pan zgody na wyrażenie przez Komisję sejmową negatywnej opinii na temat fatalnego prowadzenia spraw sił zbrojnych, a w szczególności opinii na temat stanu Sił Powietrznych, ich fatalnej kondycji i niemożności wykonywania zadań w obronie naszego kraju. To, co pan zrobił wczoraj, stanowi rażące naruszenie podstawowych regulacji prawnych w Polsce. Uniemożliwia pan wykonywanie funkcji przez parlament w naszym kraju. W tym zakresie grupa posłów opozycji wystąpi do marszałka Sejmu. Wcześniej wystąpimy też o ekspertyzę sejmową. Nie ma zgody na to, żeby blokować działania Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselCzeslawMroczek">I ostatnia rzecz, o której też trzeba powiedzieć. Słownictwo, którego pan używa, a w szczególności to, którego użył pan wczoraj mówiąc o piaskownicy, o chłopcach w odniesieniu do działania Komisji i posłów, stanowi żenujące świadectwo upadku standardów i obyczaju parlamentarnego pod rządami Prawa i Sprawiedliwości. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję bardzo. Zainteresowanym państwu powiem, bo jedyne, co może wymaga wyjaśnienia niektórym osobom, że nasza Komisja – jak przeczytałem – zgodnie z regulaminem Sejmu przyjęła w styczniu ubiegłego roku uchwałę o ograniczeniu czasu wystąpień posłów. Do 10 minut ograniczono pierwsze wystąpienie, a każde kolejne – bo nie ma ograniczenia liczby wystąpień – do 5 minut. Naszym gościom chcę powiedzieć, że bywały posiedzenia Komisji, na których 2 albo 3 posłów zabierało głos po 40 minut. Minister przedstawiał informację przez pół godziny. Następnie jeden poseł mówił 35 minut, a drugi 45 minut, a następny znowu 30 minut. I po 2 godzinach nie było żadnej dyskusji, tylko półgodzinne oświadczenia poselskie. Dlatego na wniosek kilku posłów przyjęliśmy takie zasady. Oczywiście, nie ograniczając liczby wystąpień. Tak, że poseł w czasie posiedzenia Komisji może mówić dowolną liczbę razy, niestety, nie zawsze na temat.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Proszę państwa, przystępujemy w tej chwili do… Oczywiście, przyjąłem te uwagi. Demokracja u nas panuje w pełni. Jest prawo posłów do występowania do pani marszałek czy wszędzie tam, gdzie państwo uważają, czy to przeze mnie czy inaczej. Ja to wszystko puszczę. Takie jest prawo posła. Nie. Panie ministrze, bardzo proszę. Zajmijmy się tematem. Obiecuję, że na ten temat możemy porozmawiać na kolejnym posiedzeniu Komisji. To proszę bardzo. Pan minister Grabarczyk. Tylko proszę krótko. Dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Chodzi o to – przepraszam pana ministra i gości – ale ten problem naprawdę został sprowokowany wczorajszą decyzją pana przewodniczącego. Nie poddał pan pod głosowanie wniosku o odrzucenie informacji. W momencie, gdy interweniowałem na samym końcu wystąpień szybko zamknął pan posiedzenie, uniemożliwiając mi zabranie głosu. Chciałbym apelować i prosić pana przewodniczącego – jeszcze nie jest za późno – żeby zrewidował dotychczasowy styl prowadzenia Komisji. Wszyscy mamy taki sam mandat. Wszyscy jesteśmy wybrani w demokratycznych wyborach. Najważniejsze jest to, że reprezentujemy tu wyborców. To im zdajemy sprawozdania, także z pracy w Komisji Obrony Narodowej. Dla nas, dla tych wszystkich posłów, którzy w tej Komisji zasiadają, jest to szalenie istotny zakres naszej aktywności w parlamencie. Dlatego proszę, żeby pan to jeszcze raz zrewidował i zmienił styl, bo bardzo dużo zależy od tego, kto przewodniczy posiedzeniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, podtrzymuję swoją decyzję o niepoddaniu pod głosowanie tego wniosku, ponieważ ten wniosek jest bez sensu. Co to znaczy, że odrzuca informację ministra? Czy odrzuca zawartą treść, czy odrzuca sposób? Nie rozumiem. Czy Komisja odrzuca informację, że zakupiono 20 samolotów, a nie 40? Jest to całkowicie nielogiczne i niezrozumiałe. Rozumiem, że Komisja podejmuje np. wniosek o wystąpienie do ministra, że minister ma np. zmienić politykę zakupową, czy coś. To rozumiem. Ale nie odrzucenie informacji, bo to bez sensu. A poza tym, jestem – ci, którzy mnie znają, wiedzą – łagodny, jak gołąbek.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Nie. Proszę państwa, przystępujemy do właściwego tematu. Bardzo proszę pana ministra… Nie, panowie. W ten sposób już pół godziny jest wytopione. Proszę bardzo. Pan poseł Lasek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselMaciejLasek">Panie przewodniczący, chciałem tylko uzupełnić, że odrzucenie tej informacji może również nastąpić na skutek niewystarczającego przedstawienia lub braku odpowiedzi na pytanie. Zadałem wczoraj całą serię pytań. Na dwa pytania – przy dwukrotnej prośbie o udzielenie odpowiedzi – odpowiedź nie została udzielona. To tylko tyle, gwoli wyjaśnienia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję, panie pośle. Tę uwagę całkowicie akceptuję. Rozumiem. Poseł zadaje pytania i powinien dostać odpowiedź. Jeżeli nie od razu… Wiem, że wczoraj minister mówił, że na niektóre pytania nie ma wiedzy i powiadomi Komisję czy bezpośrednio posła. Tego oczekuję od każdego z ministrów. Całkowicie się w tej kwestii zgadzam. Skoro o tym mówimy, to chcę państwu powiedzieć, że wniosek padł w połowie posiedzenia Komisji, a więc wtedy, kiedy jeszcze minister nie odpowiedział na wszystkie pytania.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dobrze. Proszę, panie ministrze. Bardzo proszę pana ministra Marcina Ociepę o przedstawienie informacji na temat będący przedmiotem dzisiejszego posiedzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panie ministrze – rozumiem, że jest z nami pan minister Szymon Szynkowski vel Sęk – szanowni państwo, bardzo dziękujemy za możliwość przedłożenia Wysokiej Komisji informacji na temat inicjatyw obronnych realizowanych w ramach Unii Europejskiej i wojskowej współpracy regionalnej. Na wstępie chciałbym powiedzieć, że traktujemy współpracę w zakresie obronności w ramach Unii Europejskiej jako dużą szansę na poszerzenie naszych zdolności, na poszerzenie naszej współpracy, na wymianę doświadczeń, a także na możliwość realizacji wielu ciekawych projektów międzynarodowych, ale również pozyskanie dodatkowych środków finansowych, które można przeznaczyć na modernizację i rozwój polskich sił zbrojnych. Oczywiście, traktujemy współpracę w ramach wymiaru obronnego Unii Europejskiej w sposób komplementarny wobec Sojuszu Północnoatlantyckiego.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">To chciałbym w sposób szczególny podkreślić, że patrzymy na potencjał rozwoju polityki obronnej Unii Europejskiej życzliwie, o ile będzie ona rozwijana i pomyślana jako komplementarna wobec Paktu Północnoatlantyckiego, który traktujemy jako sojusz o krytycznym znaczeniu dla naszego bezpieczeństwa. Widzę, że dotarł pan minister Szymon Szynkowski vel Sęk, więc myślę, że na pewno odniesie się do kwestii współpracy regionalnej. Natomiast w pierwszym aspekcie w sposób szczególny chciałbym powiedzieć o 3 rzeczach. Po pierwsze, o Europejskim Funduszu Obronnym. Po drugie, o PESCO, czyli o stałej współpracy strukturalnej, a także o military mobility, czyli o mobilności wojskowej. Jeśli chodzi o Europejski Fundusz Obronny – od tego chciałbym zacząć – jest to inicjatywa pionierska, jeśli chodzi o Unię Europejską. Traktujemy to jako dużą szansę. Fundusz ma służyć finansowaniu wspólnych prac badawczych i rozwojowych w zakresie sprzętu wojskowego i technologii obronnych oraz rozwoju zdolności w ramach wielonarodowych projektów, kluczowych w ramach Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Dla państw członkowskich fundusz będzie stanowić wsparcie, a jednocześnie alternatywny, efektywny kosztowo i minimalizujący ryzyka mechanizm pozyskiwania sprzętu wojskowego w drodze europejskiej współpracy wojskowo-technicznej. Jest to wraz z fazami pilotażowymi pierwszy przypadek w historii unii przyznania wsparcia ze wspólnego budżetu unii na działania w zakresie prac badawczo-rozwojowych związanych z obronnością. W ramach wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 budżet EDF wyniesie 7950 mln euro, w tym 2650 mln euro na badania naukowe oraz 5300 mln euro na prace rozwojowe. Środki te będą pochodzić z budżetu unii, przy czym w większości przypadków w pracach rozwojowych konieczne może się okazać współfinansowanie krajowe, z czym – oczywiście – się liczymy. Głównym celem EDF jest wzmacnianie konkurencyjności, efektywności i innowacyjności europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego w całej unii, co przyczyni się do osiągnięcia autonomii strategicznej, jak jest to nazywane, w wymiarze obronnym.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Dla nas jest to niezwykle istotne dlatego, że to pojęcie pada – na pewno MSZ może o tym powiedzieć więcej – w dwojakim znaczeniu. Jeśli chodzi o politykę obronną mówimy, że to NATO jest tą przestrzenią, w której jesteśmy w stanie zabezpieczać interesy państwa polskiego. Jesteśmy za wzmacnianiem Unii Europejskiej, ale nie w oderwaniu od naszych sojuszy, a szczególnie od Sojuszu Północnoatlantyckiego. Natomiast generalnie fundusz ma wzmacniać własne, europejskie zdolności i to jest słuszny kierunek. Nie zastępować, ale wzmacniać. Nie zastępować współpracy transatlantyckiej, ale wzmacniać potencjał europejski. Myślę, że jest to również bardzo mocno wspierane przez naszych sojuszników spoza kontynentu.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">EDF powinien przyczynić się do realizacji celów polityki obronnej poprzez eliminację luk technologicznych oraz zapewnienie przyszłych zdolności wojskowych. Prowadzenie wspólnych prac badawczych i rozwojowych w obszarze obronności umożliwi na poziomie europejskim osiągnięcie synergii wspólnych działań dzięki koncentracji rozproszonego potencjału wiedzy i technologii, unikaniu duplikacji powodujących powielanie wydatków i dublowanie wysiłków w ramach ograniczonych zasobów oraz współdzieleniu ryzyka technologicznego oraz ekonomicznego. Docelowo EDF może się też przyczynić do zmniejszenia fragmentacji wielości różnych typów uzbrojenia w siłach zbrojnych państw członkowskich Unii Europejskiej, do zwiększenia kompatybilności sił zbrojnych, wprowadzenia wspólnych standardów sprzętowych, interoperacyjności rozwiązań na różnych poziomach współdziałania czy dowodzenia na polu walki, uproszczenia procesu systemu logistycznego zabezpieczenia działań, usprawnienia działań związanych ze wsparciem państwa gospodarza.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Jeśli chodzi o cele udziału Polski w EDF, postrzegamy ten fundusz jako istotny instrument wsparty znaczącym budżetem, który umożliwi nam m.in. zaspokajanie perspektywicznych potrzeb sił zbrojnych oraz może stanowić ważne uzupełnienie krajowych badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie obronności poprzez budowę w kraju kompetencji rozwojowych w dziedzinie obronności w wymiarze technologicznym i przemysłowym. Prace rozwojowe w istotnej części będą finansowane ze środków europejskich. Jednocześnie EDF będzie docelowo ukierunkowany na pozyskiwanie sprzętu wojskowego przez państwa biorące udział w projektach rozwojowych. Z pewnością będzie musiał być dobrze uszyty, także finansowo. Być może, jak wcześniej wspominałem, także z udziałem środków krajowych.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Za chwilę, jeśli pan przewodniczący pozwoli, poproszę jeszcze o dwa słowa pana pułkownika Grzegorza Markowskiego, który jest naczelnikiem Wydziału Współpracy Międzynarodowej w Departamencie Innowacji. Ten departament i akurat ten wydział w tym departamencie w sposób szczególny jest przeznaczony do tego, żeby monitorować, pilotować i pozyskiwać środki finansowe w ramach różnego rodzaju współpracy międzynarodowej. Ale nie chodzi tylko o środki. Chodzi także o kompetencje i te kontakty, które pozwolą nam lepiej osiągać nasze cele z partnerami zagranicznymi. Warto też powiedzieć, że udział Polski w EDF może umożliwić włączenie polskich podmiotów przemysłowych, w tym małych i średnich przedsiębiorstw do europejskich łańcuchów dostaw, co również powinno wzmocnić pozycję krajowego sektora obronnego.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Biorąc pod uwagę to, że budżet unii jest finansowany głównie ze składek krajów członkowskich szacuje się, że pośrednia kontrybucja Polski do budżetu EDF wyniesie w przybliżeniu mln euro. To jest ok. 409 mln euro rocznie, proporcjonalnie do udziału Polski w składce do budżetu unii, szacowanego w latach 2021-2027 na ok. 4,3%. Dlatego też aktywne włączenie się Polski powinno umożliwić zwrot finansowy tych środków do polskich podmiotów przemysłowych i naukowych poprzez pozyskanie funduszy z budżetu europejskiego na rzecz realizacji perspektywicznych potrzeb sił zbrojnych Rzeczypospolitej oraz budowy w kraju kompetencji technologicznych i przemysłowych do realizacji tych potrzeb. Tyle, jeśli chodzi o informację dotyczącą EDF. Jeżeli będzie potrzeba, to – oczywiście – jesteśmy do dyspozycji pana przewodniczącego i Wysokiej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Kwestia PESCO, to inicjatywa z listopada 2017 r. Myślę, że nieraz była ona przedmiotem obrad i dyskusji Wysokiej Komisji. Warto dzisiaj powiedzieć czy zaktualizować, że Polska jest obecnie zaangażowana w 24 z 46 projektów PESCO, w tym, w jednym jako koordynator. W 11 jesteśmy uczestnikami, a w 12 obserwatorami. Koordynujemy projekt PESCO 3 transze, pod nazwą Centrum Szkolenia Medycznego Wojsk Specjalnych, w którym uczestniczą Węgry, a obserwatorami są Czechy, Słowacja, Hiszpania, Francja i Irlandia. Celem projektu jest stworzenie na bazie Wojskowego Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi wielonarodowego ośrodka prowadzącego szkolenie medyczne specyficzne pod kątem działań wojsk specjalnych.</u>
+          <u xml:id="u-10.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Nie chciałbym powielać informacji na temat PESCO. Myślę, że nieraz tu padały, więc jeszcze dwa słowa o mobilności wojskowej. To jest przykład flagowego przedsięwzięcia we współpracy, na której bardzo nam zależy. To znaczy, współpracy pomiędzy Unią Europejską, a NATO. Jesteśmy wielkimi orędownikami tego, żeby te dwa formaty współpracy międzynarodowej ściśle ze sobą współpracowały, żeby współgrały. W tym programie chodzi o zdolność do szybkiego przemieszczania wydzielonych elementów sił zbrojnych państw członkowskich unii i NATO. Zostało ono określone jako jeden z najistotniejszych czynników wpływających na efektywność reagowania kryzysowego i fundament wiarygodności oraz skuteczności sił szybkiego reagowania. Kwestia mobilności wojskowej ma fundamentalne znaczenie dla naszego poczucia bezpieczeństwa w kontekście liczenia na to, że w przypadku jakiegokolwiek zagrożenia dla Polski wsparcie naszych sojuszników dotrze do Polski po prostu znacznie szybciej, dzięki rozwiniętej infrastrukturze.</u>
+          <u xml:id="u-10.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejMarcinOciepa">Szanowni państwo podsumowując tę część chciałbym podkreślić, że Polska widzi w rozwoju wymiaru obronnego Unii Europejskiej szanse związane z zaangażowaniem w rozwój przemysłu obronnego, mobilności wojskowej oraz wykorzystania środków europejskich na te cele. Ale także będziemy bardzo mocno pilnować, żeby ta narracja części państw członkowskich Unii Europejskiej, która sugeruje, że powinniśmy rozwijać samodzielność strategiczną, autonomię strategiczną Unii Europejskiej w oderwaniu od naszych sojuszników z NATO – tak to powiedzmy szerzej – nie była dominująca. Będziemy konsekwentnie wielkimi orędownikami tego, żeby jednak osiągać efekt synergii, a nie konkurencji, bo zagrożenia wynikające z aktywności innych dużych państw na świecie, które są poza NATO, będzie nam łatwiej pokonywać tylko wówczas, kiedy potencjał krajów Unii Europejskiej będzie uzupełniony o współpracę w ramach formatu północnoatlantyckiego. Tyle tytułem wstępu. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Jeżeli można ewentualnie prosić pana pułkownika o dwa słowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Tak. Dziękuję, panie ministrze. Bardzo proszę, pan pułkownik Ostrowski. Tak? Ostrowski? Przepraszam, Markowski. Panie pułkowniku, proszę włączyć mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#NaczelnikWydzialuWspolpracyMiedzynarodowejwDepartamencieInnowacjiMONplkGrzegorzMarkowski">Dzień dobry państwu. Pułkownik Markowski, Departament Innowacji. W zakresie przygotowania Europejskiego Funduszu Obronnego chciałbym powiedzieć, że Ministerstwo Obrony Narodowej jako resort wiodący aktywnie uczestniczy w tych pracach już od dłuższego czasu w zakresie przygotowania samego rozporządzenia, jak również na etapie przygotowania pierwszego programu do prac w ramach grupy eksperckiej. Rozporządzenie wejdzie w życie w okolicy maja. Dopiero wtedy ukonstytuuje się komitet programowy, w którym Polska będzie miała swojego przedstawiciela. Program prac będzie przyjmowany w trybie rocznym. Pierwszy konkurs będzie ogłoszony już w czerwcu tego roku. Obecnie w Ministerstwie Obrony Narodowej pracujemy nad systemowymi rozwiązaniami dotyczącymi udziału Polski i resortu obrony narodowej w tym programie. Będziemy koordynowali nasz udział z potrzebami sił zbrojnych, określonymi w szczegółowych kierunkach przebudowy i modernizacji technicznej, jak również wymaganiami operacyjnymi edycji 2020 i kolejnymi edycjami tego dokumentu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję, panie pułkowniku. Oczywiście, przepraszam pana generała. Bardzo proszę teraz pana ministra Szynkowskiego vel Sęka, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych o przedstawienie informacji z jego dziedziny. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dzisiaj bez szczęścia. W pierwszej kolejności przepraszam pana przewodniczącego i Wysoką Komisję za moje spóźnienie. Skończyłem spotkanie tuż przed godziną 16 i sądziłem, że połączenie będzie optymalną formułą zdalną, żeby nie spóźnić się na posiedzenie Komisji. Okazało się, że jednak i tak musiałem tu przyjechać spóźniony, więc serdecznie za to przepraszam Wysoką Komisję. Szanowni państwo, panie posłanki i panowie posłowie, Polska z uwagi na swój potencjał polityczny i obronny jest istotnym elementem struktury bezpieczeństwa, zarówno w wymiarze regionalnym, jak i ogólnoeuropejskim. Chciałem powiedzieć o kilku formatach istotnych z punktu widzenia regionalnej współpracy obronnej i odnieść się też do formatów współpracy na poziomie europejskim, podzielić się z państwem kilkoma informacjami.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Oczywiście, aktywnie uczestniczymy w procesach w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, w ramach misji cywilnych i wojskowych, we wspomnianej przez pana ministra Ociepę współpracy strukturalnej PESCO czy także wspomnianej wcześniej współpracy przemysłowej w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego. Natomiast istotnym kierunkiem rozwoju współpracy obronnej Polski są formaty współpracy regionalnej z państwami grupy wyszehradzkiej, z krajami bałtyckimi czy krajami nordyckimi. Klasycznym formatem koncentrującym się na zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem jest tzw. bukaresztańska dziewiątka, czyli kraje wschodniej flanki NATO. Państwa Europy Środkowej i Północnej prezentują często zbieżną percepcję zagrożeń dla bezpieczeństwa regionalnego, co siłą rzeczy przekłada się na wspólne cele Unii Europejskiej i NATO.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Stwarza to naturalną przestrzeń współpracy, której celami jest m.in. zwiększenie bezpieczeństwa obszaru euroatlantyckiego i interoperacyjności na flance wschodniej. Służą temu regionalne inicjatywy bezpieczeństwa wspomniane przeze mnie wcześniej. Bukaresztańska dziewiątka jako jedna z najważniejszych, skoncentrowana na bezpieczeństwie zainaugurowana w 2015 r. z inicjatywy Polski i Rumuni dziś stanowi ważne forum koordynacji stanowisk, która jest prowadzona na kilku poziomach, począwszy od prezydenckiego, poprzez szefów parlamentów, ministrów spraw zagranicznych i ministrów obrony. Jest to jedno z najskuteczniejszych narzędzi koordynacji naszych celów i działań. Działań regionu Europy Środkowo-Wschodniej w NATO.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">W perspektywie najbliższych lat priorytetami B9 pozostają poprawa zdolności obrony i odstraszania NATO wobec Federacji Rosyjskiej, wzmocnienie więzów transatlantyckich oraz kontynuacja wsparcia dla euroatlantyckich aspiracji Gruzji i Ukrainy. Mówiąc o wzmacnianiu bezpieczeństwa regionalnego w naszej części Europy – szczególnie, że mamy rok polskiej prezydencji w grupie wyszehradzkiej – nie sposób nie wspomnieć właśnie o tym formacie, w którym również współpracujemy w dziedzinie bezpieczeństwa. To zaangażowanie jest wyrażane przede wszystkim przez sformowanie tzw. wyszehradzkiej grupy bojowej, która będzie pełnić dyżur w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony w pierwszej połowie 2023 r. Ponadto partnerzy wyszehradzcy realizują wiele projektów w ramach współpracy PESCO.</u>
+          <u xml:id="u-15.6" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Realizujemy także uprzywilejowaną współpracę z krajami nordyckimi. Zarówno z tymi, które należą do NATO, jak i z państwami bezaliansowymi takimi, jak Szwecja i Finlandia. Polska prowadzi regularny dialog z tymi partnerami w zakresie bezpieczeństwa morza Bałtyckiego w formule tzw. małej kwadrygi, a więc konsultacji wiceministrów spraw zagranicznych i wiceministrów obrony narodowej ze Szwecją, Norwegią i Danią. To inicjatywa zapoczątkowana jeszcze w latach 2012-2013. Naturalnym łącznikiem współpracy grupy wyszehradzkiej z inicjatywami współpracy z państwami nordyckimi i bałtyckimi są zainicjowane przez Polskę i Szwecję regularne spotkania ministrów spraw zagranicznych państw wyszehradzkich, bałtyckich i nordyckich. Takich spotkań odbyło się dotychczas 8. Rozmowy budują synergię regionalną na osi północ-południe. Koncentrują się, ale nie ograniczają się tylko do spraw bezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-15.7" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Geostrategiczne znaczenie regionu morza Bałtyckiego nabrało w ostatnich latach szczególnego wymiaru ze względu na agresywne działania Rosji. Aktywne działania na Bałtyku prowadzi NATO w ramach wzmocnionej wysuniętej obecności i licznych ćwiczeń z wykorzystaniem m.in. stałych zespołów morskich SNMG1 oraz SNMCG1. Sytuacja na tym akwenie jest analizowana przez sojusz wspólnie ze Szwecją i Finlandią. Rejon Bałtyku charakteryzuje się ponadto wewnętrzną integracją w ramach wielu inicjatyw pozamilitarnych, stanowiących takie uzupełnienie. To jest m.in. Rada Państw Morza Bałtyckiego, wymiar północny Unii Europejskiej, strategia Unii Europejskiej dla morza Bałtyckiego. Jest jeszcze kilka tych formatów uzupełniających. Myślę, że nie będę ich wszystkich szczegółowo wymieniał. Chyba, że będzie takie zainteresowanie szanownej Komisji i państwa posłów.</u>
+          <u xml:id="u-15.8" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Mamy trzydziestolecie zawiązania formatu współpracy trójkąta weimarskiego. Tutaj oczekiwalibyśmy więcej w ramach tego formatu, w ogóle w przestrzeni współpracy politycznej. Ale także widzimy przestrzeń współpracy w ramach tego formatu, bliższej, intensywniejszej kooperacji w zakresie wspólnej dbałości o bezpieczeństwo regionalne. Ten format mógłby być także obszarem koordynacji późniejszego stanowiska w formatach wielostronnych, czyli w Unii Europejskiej i w NATO. W tej chwili współpracujemy z Francją i z Niemcami przy realizacji projektów PESCO, ale życzylibyśmy sobie włączenia Polski do projektu czołgu nowej generacji, który jest jednym z priorytetów planu modernizacji technicznej sił zbrojnych do 2035 r. Regularnie sygnalizujemy naszym partnerom weimarskim swoje zainteresowanie przyłączeniem się do francusko-niemieckiego projektu. Tutaj jesteśmy elastyczni. Natomiast chcielibyśmy, żeby Polska mogła przystąpić do tego projektu na jak najwcześniejszym etapie.</u>
+          <u xml:id="u-15.9" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Kluczową kwestią dla Polski pozostaje zachowanie komplementarności pomiędzy wspólną polityką bezpieczeństwa i obrony, a kooperacją w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego, jako fundamentu obrony kolektywnej obszaru euroatlantyckiego. Większość państw członkowskich unii należy do NATO i dysponuje jednolitym zestawem sił. Obecnie Polska bierze aktywny udział w pracach nad kompasem strategicznym, który określi strategiczne założenia rozwoju wymiaru obronnego Unii Europejskiej i będzie przyjęty wedle planu w pierwszej połowie 2022 r. W odniesieniu do 2 z 4 zidentyfikowanych obszarów kompasu Polska planuje przedstawić 2 dokumenty robocze na temat odporności oraz partnerstw. Ponadto aktywnie prezentujemy nasze stanowisko w kontekście dokumentów refleksyjnych, przygotowywanych przez pozostałe państwa Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-15.10" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">W odniesieniu do pomysłów utworzenia armii europejskiej należy zauważyć, że temat ten nie pojawia się obecnie w debacie na forum Unii Europejskiej, w tym w dyskusji na temat kompasu strategicznego. Polska nie utożsamia się z wizją armii europejskiej jako stałego związku taktycznego. Opowiadamy się za dalszym rozwojem zdolności NATO, zgodnie ze zobowiązaniami uzgodnionymi na szczytach sojuszu w 2016 r. i w 2018 r. Skupiamy się na dalszym zacieśnianiu niekonkurencyjnej współpracy pomiędzy Unią Europejską i NATO, zwłaszcza w zakresie zwiększania odporności na zagrożenia hybrydowe i cybernetyczne. Tyle z mojej strony. Oczywiście, też jestem otwarty na państwa pytania, wraz ze współpracownikami.</u>
+          <u xml:id="u-15.11" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję, panie ministrze. Chciałbym też – jeśli można – dodać coś ze strony Komisji Obrony Narodowej. Panie ministrze, nasza Komisja też prowadzi aktywną współpracę w różnych formatach. Jest grupa bałtycka B9. Państwa bałtyckie, państwa skandynawskie i Polska. Ona ma już ponad dziesięcioletnią tradycję. Spotykamy się. W 2017 r. coroczne spotkanie odbyło się w Szczecinie. Jest grupa V4 komisji obrony narodowej. Spotkanie w tym roku, w ramach naszej prezydencji, chyba nie wyjdzie. Być może jeszcze przed zakończeniem prezydencji zrobimy spotkanie zdalne. W 2018 r. razem z komisją obrony parlamentu rumuńskiego podjęliśmy decyzję o stworzeniu formatu bukaresztańskiego – grupy w zakresie komisji obrony narodowej. Komisje to przyjęły, chociaż zgromadziła się – niestety – ok. połowa z nich. W Warszawie było bodajże 5 komisji. Mieliśmy to kontynuować. Spróbujemy to zrobić. Będziemy również prosić, jako Komisja o współpracę Ministerstwo Spraw Zagranicznych, żeby nam pomogło i spróbujemy uruchomić format bukaresztański na poziomie Komisji Obrony Narodowej. Uważamy, że nawet ten niższy szczebel kontaktów międzynarodowych jest wskazany w kwestii podniesienia bezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-15.12" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Nawiązując do uwag pana posła Laska chcę państwa zapewnić – pana posła i wszystkich posłów – że jeżeli państwo uważają, że w trakcie posiedzenia Komisji czy po posiedzeniu Komisji, jak zobowiązał się któryś z ministrów, ktoś nie odpowiedział na państwa pytania, proszę to zgłosić do mnie. Ja spowoduję, że na te pytania minister na pewno udzieli państwu odpowiedzi. A teraz przystępujemy do dyskusji. Jako pierwszy zgłosił chęć zabrania głosu pan poseł Paweł Poncyljusz. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Dziękuję, panie przewodniczący. Z jednej strony dziękuję za ten materiał, aczkolwiek z drugiej strony mam duży niedosyt, jeśli chodzi o ten materiał. Cieszę się, że jest z nami pan minister Ociepa, z tego, co wiem, odpowiedzialny za innowacje w ministerstwie. Ten dokument – mówię o części czysto zbrojeniowej – nie napawa żadnym optymizmem. Po pierwsze, poza czołgiem o kryptonimie „Wilk”, o czym mówił pan minister, tak naprawdę nic konkretnego nie leży na stole, co można byłoby uznać za pewien postęp cywilizacyjny, jeśli chodzi o przemysł obronny. Wiemy, jaki jest dzisiaj państwowy przemysł obronny. To kosztuje podatnika kolejne miliardy, bo trzeba dosypywać pieniędzy. Trwa żonglowanie Polską Grupą Zbrojeniową, trochę jak gorącym kartoflem, która jest przerzucana z Ministerstwa Obrony Narodowej do Ministerstwa Aktywów Państwowych. Teraz MON znowu próbuje choćby poprzez nominacje w PGZ zwiększyć swój wpływ na tę firmę.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselPawelPoncyljusz">Zaczynając nawet od czołgu, dobrze wiemy, jaka jest dzisiaj kondycja firm w Polsce, czyli przede wszystkim BUMAR-u Łabędy, jeśli chodzi o jakąkolwiek produkcję. Jeżeli państwu się wydaje, że zgłoszą się państwo do projektu francusko-niemieckiego i już, po pierwsze, popłynie strumień pieniędzy, a po drugie, polskie fabryki natychmiast nabędą kompetencji w produkcji czołgów, to myślę, że bardzo się państwo mylą. Przypominam, że ostatni czołg w BUMAR-ze Łabędy został wyprodukowany przy okazji kontraktu malajskiego. To jest pewnie 2007 r. Od tego czasu, tak naprawdę poza pracami remontowymi, w tym zakładzie nic więcej się nie dzieje w kategoriach produkcji. To oznacza, że prawdopodobnie kompetencje wyekspirowały do produkowania czegokolwiek. Jestem też rozczarowany, że na państwa agendzie nie pojawia się zagadnienie takich pojazdów, jak np. kołowy transporter opancerzony 8x8, 6x6 czy nawet pojazd taktyczny 4x4. To mogłyby być projekty, które są jeszcze w zakresie możliwości polskiego przemysłu zbrojeniowego.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselPawelPoncyljusz">Jeżeli wracamy do współpracy V4, to nigdzie nie widzę, żeby była jakakolwiek gotowość do poważnej współpracy np. z CSG, bo to jest przecież bardzo duża grupa, również w zakresie zbrojeniowym. Mówię o Tatra Defence i Excalibur. Jest tam jeszcze MSM, czyli amunicja. Jeżeli już mówimy o tym w formacie V4 uważam, że to akurat jest realne. Często są to firmy wywodzące się z czasów komunistycznych. Działały w bardzo podobnych realiach, jak nasze zakłady. Oczywiście, dziś są własnością prywatną. Mówię o CSG. Ale to oznacza, że jest jakaś łączność emocjonalna. Tak samo, jak tę łączność emocjonalną w pewnym sensie charakteryzuje samą grupę V4. Ale tu na ten temat nie mamy żadnej informacji. To nie wieje nadzieją, że mają państwo przemyślane tego typu projekty. Jeśli Huta Stalowa Wola podpisuje umowę z Excaliburem, to tak naprawdę oni realizują to sami. Ale może to jest też dobra okazja, żeby pomyśleć o jakimś kolejnym etapie, jeżeli jest coś do wymyślenia.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselPawelPoncyljusz">Chyba też trochę błędnie panowie identyfikują EDF, ale proszę mnie skorygować, bo to jest też forum do dyskutowania na ten temat. Tak, Europejski Fundusz Obronny – EDF. Wydawało mi się, że ten fundusz jest powołany m.in. po to, żeby ograniczać pojawianie się na rynku europejskim równoległych projektów takiego samego typu uzbrojenia. Jeśli jest jeden czołg europejski czy będą 2 czołgi europejskie, żeby poszczególne kraje już nie zajmowały się produkowaniem czegoś tylko dla siebie, czyli swojego produktu, tylko żeby wykorzystując fundusze europejskie tworzyć projekty europejskie. Piszą państwo też o ESOR. Akurat to znam ze swojego doświadczenia zawodowego. Jest to kwestia radiostacji programowalnych. Od kilku lat prowadzony jest taki program. Jest on trochę poza programami EDF i PESCO, bo to jest program ESOR, który powstał o wiele wcześniej.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PoselPawelPoncyljusz">Ale tu też jest szukanie formuły, w której żołnierz duński, niemiecki i polski ma tę samą radiostację, która jest programowalna w zależności od tego, która armia w danym momencie jej używa. Ale nie jest tak, że jeżeli np. żołnierz niemiecki zginie, to żołnierz polski nie może wziąć tej radiostacji i zacząć jej używać w ramach działań sojuszniczych jako radiostacji polskiej. Wystarczy tylko przeprogramować ją takim prostym pinem, jakim pan pułkownik walczył przy naszej maszynie z mikrofonami. Jedna uwaga też do pana ministra Ociepy. To jest postulat. To w ogóle jest trochę obok tego tematu, o którym rozmawiamy, ale – moim zdaniem – się wiąże. To jest program „Borsuk” i ZSSW30. Nie może być tak – o czym donoszą media – że czeka się na moment, w którym to uzbrojenie zostanie wprowadzone na listę uzbrojenia polskiej armii, żeby w ogóle zacząć to promować na rynkach zagranicznych. Jeśli popatrzą panowie na to, jak to się dzieje za granicą, bardzo często projekt, czyli produkt, który na razie jest na deskach kreślarskich czy jest prototypem, już jest promowany na targach i w różnego rodzaju postępowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PoselPawelPoncyljusz">U nas sytuacja jest taka, że PGZ nie za bardzo z tym wychodzi, bo nie ma zgody MON, a MON nie daje zgody, bo uważa, że na razie to jest tylko projekt, prototyp czy egzemplarze testowe, a w związku z tym nie można wychodzić z tym na rynek zagraniczny. Uważam, że to jest za późny moment. Mamy teraz np. przetarg w Bułgarii. Widać, że polski przemysł nie jest w stanie występować jednorodnie na tym przetargu, jeśli chodzi o pojazdy opancerzone. To chyba się nazywa „dywizja cyfrowa”, którą oni chcą zbudować. Mógłby tam być „Rosomak”. Mógłby być ZSSW30, a może docelowo „Borsuk” jako pewna oferta.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#PoselPawelPoncyljusz">I jeszcze jedna rzecz. A mianowicie kwestia NCBiR, które również finansuje programy na rzecz obronności i bezpieczeństwa. Pytanie jest takie. Ile z tych rzeczy, które państwo wymienili, ma jednocześnie wsparcie NCBiR? Czy nadal pieniądze z NCBiR są traktowane jako nieoprocentowana pożyczka bez oczekiwania konkretnych efektów, żeby ratować poszczególne zakłady PGZ, czyli państwowej zbrojeniówki? Sami panowie wiedzą, pan pułkownik pewnie bardzo dobrze zna statystyki, że chyba kilka procent – myślę, że najbliżej do 5% – programów finansowanych przez NCBiR ma jakikolwiek finał. To też jest kwestia tego, żeby ciągnąć pieniądze z EDF, ale spinać to z pieniędzmi NCBiR przeznaczonymi na obronność.</u>
+          <u xml:id="u-16.7" who="#PoselPawelPoncyljusz">Jeśli to się nie składa, to znaczy, że coś nie działa albo ktoś w coś nie wierzy. Ja to tak interpretuję. To znaczy, że Polska będzie występowała o pieniądze w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego czy z PESCO, ale z drugiej strony nie daje zabezpieczenia z NCBiR, czyli traktuje to w takich kategoriach, żeby coś złożyć, może dadzą nam pieniądze, a wtedy będziemy się martwić. Oczekiwałbym jednak strategicznego podejścia na takiej zasadzie, że tu jest kupka pieniędzy europejskich, tu jest kupka pieniędzy krajowych, a tu są kapitały samego PGZ czy jakichkolwiek innych firm obronnych. Dopiero wszystko to, złożone w pewną całość, daje pewien efekt. To są moje komentarze do tego dokumentu i trochę poza nim, bo wierzę w to, że w Polsce jest szansa na różnego rodzaju nowe produkty i to innowacyjne. Także we współpracy z zagranicznymi firmami. Ale trzeba też mierzyć siły na zamiary. Uczciwie rzecz biorąc, panie ministrze, naprawdę czołg nie jest dobrym początkiem, jeśli chodzi o wejście na ten poziom współpracy międzynarodowej polskich firm z firmami zagranicznymi.</u>
+          <u xml:id="u-16.8" who="#PoselPawelPoncyljusz">Myślę, że tu trzeba naprawdę krok po kroku nauczyć się alfabetu, składania słów, potem jakichś sentencji, a dopiero potem rzucać się na pisanie poematów. A ja postrzegam celowanie w czołg jako realny partner, który ma jeszcze korzystać z tego technologicznie, to dzisiaj jest pisanie poematu, kiedy na razie uczymy się dobrego składania wyrazów i zdań. Proszę mi uwierzyć. Proszę zapytać. Proszę pojechać do Gliwic i zobaczyć, jak ten zakład wygląda. Moim zdaniem, tego typu ambitne projekty, to nie jest dzisiaj dobry start. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Bardzo proszę, pan minister Grabarczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panowie ministrowie, panie generale, panowie oficerowie, dziś mówimy o udziale Polski w europejskich inicjatywach obronnych. Dostaliśmy materiał, który tylko w części pozwala nam na wyrobienie sobie opinii o skali tej aktywności. Jednocześnie mamy świadomość, że przez cały czas funkcjonujemy jeszcze w nowym otoczeniu dzięki temu, że Polska przystąpiła do NATO, że jest aktywnym członkiem Unii Europejskiej. Rozpoznajemy to środowisko. Idąc tropem wypowiedzi pana posła Poncyljusza zapytam o konkrety. O realne zaangażowanie Polski w tych projektach. Pan minister Ociepa wspomniał, że Polska angażuje się  w 24 z 46 projektów, o ile dobrze zanotowałem.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Pojawia się pytane, w których projektach występujemy w roli liderów? W jednym jesteśmy koordynatorem, ale możemy być liderami tych projektów nie będąc koordynatorem. Czy są takie projekty, które Ministerstwo Obrony Narodowej wskazuje jako te, w które szczególnie chcemy się zaangażować i w czym się to wyraża? Czy możemy uzyskać informacje o tym, w których inicjatywach angażujemy poważniejsze środki budżetowe, angażując także ekspertów, być może przygotowując kadry do działań w ramach tych inicjatyw? W jaki sposób odbywa się szkolenie. Gdy chodzi o Europejski Fundusz Obronny, to jest szansa dla polskich przedsiębiorstw, także małych i średnich. Nie tylko dla Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Ile takich polskich firm korzysta ze środków tego funduszu? Jeżeli otrzymamy odpowiedź, będziemy mogli powiedzieć, że to ma jakieś praktyczne znaczenie, że Polska angażuje się z myślą o tym, że będziemy mieli z tego zaangażowania realne korzyści.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Zapytam o jeszcze jedno. Które z tych inicjatyw są naszego autorstwa? Czy możemy wskazać takie formaty, takie projekty inicjatyw, które zostały zainicjowane przez nas? To także pokazuje nasze miejsce w szeregu inicjatyw mających służyć zwiększonemu bezpieczeństwu i zdolnościom obronnym. Chciałbym też zapytać o konkretną inicjatywę. O CADR, czyli o skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności. Od 2016 r. w ramach tego formatu następuje koordynacja, synchronizowanie planów obronnych. Żaden z panów ministrów nie wspomniał o tym formacie. Chciałbym uzyskać informację, czy to dlatego, że nie angażujemy się w te przeglądy. Czy są jakieś powody pominięcia informacji w tym zakresie? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Teraz, czy po odpowiedzi? Zgłasza się pan poseł Poncyljusz. Teraz? Bardzo proszę, pan poseł Lasek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMaciejLasek">Dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panowie ministrowie, panie generale, panowie oficerowie, mam krótkie pytanie. W materiale, który uzyskaliśmy padło stwierdzenie, że w MON trwa faza analityczno-koncepcyjna programu czołgu nowej generacji, który został wpisany do nowego planu modernizacji. Realizacja tego programu z partnerami weimarskimi, to jedna z możliwości branych pod uwagę. Mam pytanie. Czy na ten temat były prowadzone jakiekolwiek rozmowy? Czy padły chociaż ogólne deklaracje ze strony naszych partnerów? Czy to jest dopiero po prostu tylko taki nasz pomysł o tym, co chcielibyśmy robić? Drugie pytanie dotyczy Europejskiego Funduszu Obronnego. Mamy wyszczególnionych 11 projektów, w których bierzemy udział. W żadnym – to już zresztą tutaj padło – nie jesteśmy na pozycji lidera. Jak rozumiem, chyba w żadnym z tych projektów nie jesteśmy liderem. Natomiast mam pytanie. Z tych 11 projektów, w których bierzemy udział, ile jest w sumie projektów prowadzonych zarówno w zakresie projektów rozwojowych, jak i projektów badawczych, żeby można było ocenić nasz procentowy udział w projektach realizowanych z Europejskiego Funduszu Obronnego? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Jeszcze przed odpowiedziami pan poseł Poncyljusz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Dziękuję. Trochę wrócę do naszych nadziei związanych z EDF i PESCO. Myślę, że szczególnie panowie z Departamentu Innowacji, którzy obserwują, jak to wygląda za granicą wiedzą, ale ja chciałem o tym powiedzieć wszystkim na posiedzeniu Komisji, bo może ktoś o tym nie wie. Tak naprawdę to wymaga potężnej kadry wewnątrz zakładów, żeby porządnie obsługiwać tego typu programy. To, że takie firmy, jak Tales czy Rheinmetal – moglibyśmy wymienić dziesiątki firm – odnajdują się w tego typu programach wynika też z tego, że mają całe armie pracowników, którzy są zaangażowani tylko i wyłącznie w rozliczanie tych programów, pilnowanie dokumentacji, szukanie różnego rodzaju możliwości, itd. Niestety, polskie firmy – to jest trochę odpowiedź na pytanie mojego kolegi, Cezarego Grabarczyka – nie mają. Jeżeli mamy małe i średnie firmy, to niewiele osób może w nich siedzieć cały czas nad papierami.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselPawelPoncyljusz">Tak się dzieje w wielkich koncernach zbrojeniowych, lotniczych. Są tam całe departamenty, które tylko i wyłącznie tym się zajmują, więc musimy sobie zdawać sprawę, gdzie jesteśmy. I to się nie zmieni nawet wtedy, kiedy będziemy mieli 50 średnich firm, które zatrudniają po 100-200 osób. One nie będą mogły nagle wrzucić całego departamentu, żeby zajmował się tylko tymi programami. To nie jest tylko kwestia rozliczenia papierów czy rozliczenia wydatkowania jakichś środków. Jest to również kwestia szukania możliwości w ramach takiej szerokiej współpracy, odnośnie do wejścia w większy łańcuch poddostawców, wykonywania różnego rodzaju prac, ale też pilnowania tego, co jest osiągnięciem polskiej części tego programu, żeby tego „za bezdurno” nie oddawać. I nie wystawiać tego w jakimś stopniu na tacy swoim konkurentom. Żeby pewne technologie „trzymać przy orderach”, bo to też ma znaczenie. To decyduje o tym, kto dysponuje własnością intelektualną, czyli tzw. IP. To jest rzecz istotna.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselPawelPoncyljusz">Druga rzecz. To jest znowu pod adresem pana ministra Ociepy, chociaż to nie jest moja pretensja personalna. Programy NCBiR, jeśli chodzi o cele bezpieczeństwa i obrony, zdemoralizowały wielu beneficjantów. Mówię to z przykrością. To znaczy, że cały cel polegał na tym, żeby pozyskać pieniądze i dostarczyć do NCBiR pudła z segregatorami. Dokumentację i rachunki, które potwierdzą, że pieniądze zostały wydane zgodnie z prawem, z regulaminem czy jakimiś zasadami. Ale to się nie przekłada na produkty sprzedawalne. Fundusz EDF idzie w takim kierunku, że jeśli to konsorcjum już coś opracuje, to będzie szukało na terenie Europy, a może i pozna nią, również innych odbiorców.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselPawelPoncyljusz">Bardzo często programy NCBiR są tak generowane, że cena czy koszty komponentów, które muszą być pozyskane na potrzeby danego programu powodują, że produkt finalny jest dużo droższy niż porównywalne produkty, porównywalne które oferuje rynek. To też ciąży trochę na tym, dlatego polskie firmy nie są skore do realizacji programów EDF, bo to jest trudne. Oczywiście, piszą państwo o projektach rozwojowych i badawczych. Ale wiadomo, że projekty rozwojowe i badawcze są bardzo daleko od wdrożenia przemysłowego, a to się na koniec liczy, bo to stanowi o kondycji przemysłu. To też buduje PKB. To nie to, że naukowcy badają ciągle piętnastą wersję tego samego, choć znam i takie przypadki, kiedy naukowiec co chwilę poprawia jakiś swój produkt i mówi, że kolejna wersja już będzie idealna.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PoselPawelPoncyljusz">Musimy sobie zdawać sprawę, że te programy europejskie mają się kończyć produktami i to konkurencyjnymi, które będą się zderzać na rynkach światowych z wyrobami amerykańskimi, chińskimi, rosyjskimi czy nawet południowoafrykańskimi. Dlatego namawiałem pana ministra Szynkowskiego do chłodnego patrzenia na czołg, ponieważ uważam, że w dniu dzisiejszym w Polsce jest niewiele zakładów, które potrafią to zrobić. Gdybyśmy przyrównali polskie zakłady do tego, co dzisiaj potrafią robić zakłady CSG, czy to na Słowacji, czy w Czechach, to – niestety – jeszcze dzisiaj to jest przepaść. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Bardzo proszę. Kto zabierze głos? Który z panów ministrów? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo dziękuję za tę dyskusję, za te głosy. Zgadzam się z niektórymi ocenami czy obserwacjami dotyczącymi szeroko polskiego przemysłu zbrojeniowego i pewnego potencjału. Nad tym jeszcze musimy popracować. Natomiast, gdyby państwo posłowie zwrócili uwagę na tytuł informacji, to niektóre z głosów w dyskusji poszły w bardzo duże szczegóły, jeśli chodzi w ogóle o politykę innowacyjności, jeśli chodzi o potencjał polskiego przemysłu zbrojeniowego, itd. Gdybyśmy inaczej sformułowali ten temat, to może przygotowalibyśmy inny materiał i zaprosili inny zestaw ludzi. Pewnie nieco większy. Wtedy moglibyśmy znacznie szerzej podyskutować na temat czegoś, co nazwalibyśmy polityką innowacyjności. Na temat polskiego przemysłu zbrojeniowego, itd. Trudno jest mi w wiele z tych rzeczy wchodzić.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Mogę tylko powiedzieć po kolei, że zwracam uwagę, że pierwsze konkursy Europejskiego Funduszu Obronny wystartują dopiero w czerwcu br. Na pytanie, ile będzie projektów i jaki mamy potencjał odpowiem, że to się dopiero okaże w momencie, kiedy konkursy wystartują. Oczywiście, możemy już dzisiaj mówić o partycypacji w programach pilotażowych, które już się odbyły. To jest ok. Oczywiście, do tego możemy się odnieść. Odpowiem bardzo konkretnie na te pytania, że w ramach Preparatory Action on Defence Research – PADR – z budżetu, który został przygotowany, to nie był duży budżet; 90 mln euro na lata 2017-2019 – polskie podmioty uczestniczą w 8 z 18 projektów w ramach tego programu.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Nie wiem, czy państwo posłowie mają konkretne informacje na temat tych projektów, bo nie chciałbym powtarzać. Jeśli nie, to uprzejmie informuję Wysoką Komisję, że jeśli chodzi o projekty działań przygotowawczych w dziedzinie badań obronnych PADR z udziałem polskich podmiotów naukowo-badawczych i przemysłowych mówimy o Open Cooperation for European Maritime Awareness, czyli OCEAN 2020; drugi program to GOSSRA – Generic Open Soldier Systems Reference Architecture; trzeci, to PYTHIA – Predictive Methodology for Technology Intelligence Analysis; czwarty, to EXCEED – Trusted and Flexible System-on-Chip for European Defence Applications; piąty, to TALOS – Tactical Advanced Laser Optical System; szósty, to SOLOMON – Strategy-Oriented Analysis of the Market Forces in EU Defence; siódmy, to PILUM – Projectiles for Increased Long-Range Effects Using Electro-Magnetic Railgun; ósmy, to INTERACT, czyli Interoperability Standards for Unmanned Armed Forces Systems.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Chodzi także o projekty w ramach europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego, czyli EDIDP z udziałem polskich podmiotów naukowo-badawczych. Są 3 projekty. To jest European Strategic Command and Control System. Drugi, to jest OPTIC. To jest skrót od Very High Resolution Optical Pilot for Small Satellites for Defence Applications z udziałem Solaris Optics SA. I SMOTANET. To jest trzeci projekt – Development  of Software Defined Mobile Ad-hoc Tactical Network Devices and Testbed. To jest konkretna odpowiedź na pytanie, w których projektach są polskie firmy, jeśli chodzi o polskie podmioty naukowe z obszaru naukowo-badawczego i z polskiego przemysłu.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Jeśli chodzi o unikanie duplikacji – bo chyba pan minister Poncyljusz o tym powiedział – ja to powiedziałem w swoim wystąpieniu. Oczywiście, cytuję fragment akurat tego wystąpienia: „Prowadzenie wspólnych prac badawczych i rozwojowych w obszarze obronności umożliwi na poziomie europejskim osiągnięcie synergii wspólnych działań dzięki koncentracji rozproszonego potencjału wiedzy i technologii, unikaniu duplikacji powodujących powielanie wydatków i dublowanie wysiłków w ramach ograniczonych zasobów oraz współdzieleniu ryzyka”. Fraza, którą akurat odczytałem, pochodzi z tekstu pierwszego wystąpienia, więc akurat tutaj mamy wspólne postrzeganie EDF.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Tylko krótko o NCBiR, bo tym zajmuję się na co dzień. Od roku jestem przewodniczącym komitetu sterującego w obszarze bezpieczeństwa i obronności. Te informacje są w znacznej mierze poufne, ale mogę powiedzieć, że przez jakiś czas obserwowaliśmy niepokojące zjawisko, jeśli chodzi o to, jak były realizowane te projekty i czym się kończyły. Dzisiaj mówimy o Departamencie Innowacji w Ministerstwie Obrony Narodowej. To, że doszło tam do pewnych zmian jest pokłosiem tego, że mieliśmy dokładnie taką ocenę, że należy dokonać pewnych reform po to, żeby te projekty kończyły się bardzo konkretnymi produktami. Dzisiaj mogę powiedzieć z całą pewnością, że korzysta z tego nie tylko Ministerstwo Obrony Narodowej jako gestor, ale także często Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji czy Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. To są bardzo konkretne, praktyczne projekty, które kończą się wdrożeniami, także dzięki zaangażowaniu naszych służb czy instytucji.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Przeglądając podmioty, które korzystają z tych funduszy uprzejmie informuję, że tam jest nie tylko PGZ. To znaczy, ja się cieszę, że PGZ aplikuje. Zawsze będę mobilizował spółki PGZ, żeby aplikowały, ale jest tam wiele innych podmiotów gospodarczych, przemysłowych, a także naukowych, które aplikują i skutecznie pozyskują środki finansowe w ramach tego działu czy w ramach funduszy, które są w ramach działu bezpieczeństwo i obronność Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Padło jeszcze pytanie o PESCO i gdzie jesteśmy liderem. Chyba zapytał o to pan minister Grabarczyk. Mówiłem o tych projektach. O 24 na 46. Mówiłem, w których jesteśmy koordynatorami, a w których uczestnikami. Jeśli jest wola uzyskania bardziej szczegółowej odpowiedzi, to poproszę – oczywiście, jeśli pan przewodniczący wyrazi zgodę – o wypowiedź pana Tomasza Śmigielskiego, głównego specjalistę w Departamencie Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Bardzo proszę. Pan Śmigielski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#GlownyspecjalistawDepartamenciePolitykiBezpieczenstwaMiedzynarodowegoMONTomaszSmigielski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panowie ministrowie, gwoli sprostowania w sprawie PESCO, oczywiście, bycie koordynatorem w jednym punkcie nie zamyka naszej aktywności w ramach PESCO i w ramach tych projektów, w których jesteśmy. Chciałbym zwrócić uwagę, że generalnie PESCO nie dotyczy tylko zdolności przemysłowych. Państwa dyskusja schodzi na kwestie przemysłowe, na rozwój konkretnych produktów. Natomiast generalnie projekty PESCO dotyczą różnych zdolności, nie tylko przemysłowych. Nawet powiedziałbym, że w dużej mierze wychodzą poza ten obszar. PESCO to też współpraca, która ma dość krótkie korzenie. To znaczy, że jeszcze nie zdążyła się rozwinąć. Jest wiele projektów, które dopiero startują i nie osiągnęły jeszcze takiego poziomu, żeby udział przemysłowy, udział państw był wnoszony.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#GlownyspecjalistawDepartamenciePolitykiBezpieczenstwaMiedzynarodowegoMONTomaszSmigielski">Natomiast na tym etapie można potwierdzić, że Polska jest aktywnym uczestnikiem. Jest jednym z bardziej aktywnych uczestników takich projektów, jak np. military mobility. Byliśmy jednym z najbardziej aktywnych państw, które dążyły do tego, żeby ten projekt rozszerzyć również na państwa trzecie spoza unii. W tym przypadku chodzi głównie o Stany Zjednoczone, Kanadę i Norwegię, o naszych partnerów w NATO. Ten projekt bez ich uczestnictwa nie ma sensu istnienia. Jest to jeden z serii projektów, które mają sprzyjać współpracy unii z NATO i zacieśnianiu więzi transatlantyckich. Możemy już powiedzieć o tym, że możemy oczekiwać, że w szybkiej perspektywie nasi partnerzy z NATO będą członkami tego projektu. Polska była aktywnym państwem, angażującym się na rzecz ich włączenia.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#GlownyspecjalistawDepartamenciePolitykiBezpieczenstwaMiedzynarodowegoMONTomaszSmigielski">Następnym projektem, który też jest dla nas bardzo ważny, w którym też jesteśmy bardzo aktywni, jest niemiecki projekt Network of Logistic Hubs in Europe and Support to Operations. Oczywiście, to również ma związek z military mobility. Tutaj jest to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Przepraszam pana. Jeśli można, to bardzo proszę, żeby jednak używać polskiego nazewnictwa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#GlownyspecjalistawDPBMMONTomaszSmigielski">Dobrze. Postaram się. Trzecim projektem jest projekt litewski, który dotyczy współpracy w zakresie cyberobrony. Tworzone są zespoły szybkiego reagowania cybernetycznego. Polska też jest aktywnym udziałowcem tego projektu. To jest projekt, który działa na rzecz NATO i na rzecz unii, tworząc takie zespoły, które mogą szybko działać i reagować na incydenty cybernetyczne zarówno na rzecz NATO, jak i na rzecz unii. To są trzy główne projekty, w których na pewno odgrywamy ważną rolę. Czwarty, który w tej chwili przychodzi mi do głowy, to projekt realizowany również w ramach PESCO, dotyczący radia programowalnego ESSOR. Oczywiście, to już jest bardziej skomplikowane, ponieważ sam projekt jest realizowany również poza PESCO. W ramach PESCO są realizowane jego elementy. Polska też się aktywnie angażuje w ten projekt, zarówno w ramach PESCO, jak i poza PESCO. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję. Jeszcze były chyba jakieś pytania do pana ministra Szynkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">O budżet pytałem. O środki, jakie angażujemy w te inicjatywy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Ale które środki? Europejskie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Nie chodzi o produkcję.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Sekretarz stanu w MSZ Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Jak rozumiem, chodzi już o konkretne projekty, bo siłą rzeczy mówiąc o formatach współpracy regionalnej trudno jest, żebyśmy jakoś zdefiniowali środki, które są angażowane. Tak, panie ministrze?</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Tak. Oczywiście, chodzi o konkretne inicjatywy.</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Sekretarz stanu w MSZ Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
+          <u xml:id="u-34.5" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Jasne.</u>
+          <u xml:id="u-34.6" who="#PoselCezaryGrabarczyk">To świadczy o tym, w co tak naprawdę się angażujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Ale rozumiem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Jeżeli jest problem, to poproszę o informację na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Nie, nie. Chodzi o środki, które Polska angażuje w projekty organizowane przez EDF i PESCO. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Między innymi. Zostały nam przedstawione także inne inicjatywy. Pytanie jest takie, czy Ministerstwo Obrony Narodowej ma swój budżet, który angażuje w te inicjatywy, w przygotowanie kadry, w szkolenie pracowników ministerstwa, którzy obsługują te inicjatywy? Może kończy się tylko na tym, że mamy departament w ministerstwie i paru ludzi, którzy przekładają tam papiery.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Czy pan minister może odpowiedzieć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Tak, oczywiście. To znaczy, krótko, bo o tym mówiłem, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, jeśli chodzi o EDF. Jeśli mówimy o polskiej kontrybucji, o pośredniej kontrybucji Polski do budżetu EDF – nie wiem, czy dobrze się rozumiemy – mówiłem w przybliżeniu o kwocie 342 mln euro. To jest ok. 49 mln euro rocznie. To jest proporcjonalne do udziału Polski w składce do budżetu Unii Europejskiej szacowanego na lata 2021-2027. To jest te 4,3%. Natomiast, jeśli chodzi o PESCO, to jeżeli mógłbym, poprosiłbym jeszcze raz pana z Departamentu Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego, głównego specjalistę Tomasza Śmigielskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Pan Śmigielski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#SekretarzstanuwMONMarcinOciepa">Bo tu odpowiedź nie jest taka jednoznaczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#GlownyspecjalistawDPBMMONTomaszSmigielski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panowie ministrowie, mogę jedynie potwierdzić, że w tej chwili te projekty osiągnęły w PESCO taki poziom, że jest to głównie udział poszczególnych instytucji resortu obrony narodowej. W ramach ich budżetów jest udział w tych projektach. To znaczy, jest to udział w spotkaniach, przygotowanie do tych spotkań, ewentualnie udział w ćwiczeniach, jeżeli mówimy np. o projekcie liderskim dotyczącym obrony cybernetycznej. To jest właściwie ten zakres udziału finansowego. Na to jesteśmy przygotowani. Uczestniczymy aktywnie w tych projektach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Czy odpowiedź jest dla pana wystarczająca? Dziękuję. Pan poseł Poncyljusz. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselPawelPoncyljusz">Dziękuję za te odpowiedzi. Rozumiem, że może za szeroko poszedłem w niektórych projektach, ale – niestety – to się ze sobą wszystko wiąże. Moje oczekiwanie, panie ministrze, jest takie, żeby Ministerstwo Obrony Narodowej pokazało swoje ambicje, jeśli chodzi o EDF i PESCO, powiedziało, czego chce. Państwo mówią, że to się dopiero zaczyna. Pierwszy konkurs będzie w czerwcu, ale tak naprawdę nie wiemy, w co celujecie. Mówię panu, znając przemysł obronny, że poważne wejście Polski w czołg jest naiwnością. Ale możliwe, że są inne projekty, w których wejście Polski nie jest naiwnością. A z drugiej strony to jest osadzone na jakichś realiach. Jak powiedziałem, to może być kołowy transporter opancerzony, wóz piechoty czy pojazd 4x4, a mógłbym do tego dodać nawet satelity, o których – jak pan wie – od wielu lat dyskutuje się w Ministerstwie Obrony Narodowej o tym, czy Polska powinna mieć swoje ambicje w tej sprawie, choćby w odniesieniu do małego satelity. W jakiej kolejności? Czy najpierw zacząć od znalezienia partnera na dużego satelitę, a potem na bazie tej technologii próbować zrobić polskiego satelitę, już typowo militarnego?</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#PoselPawelPoncyljusz">To jest kwestia radarów pola walki. Mamy PIT Radwar, który teoretycznie zajmuje się radarami, ale nie takiego formatu. Te radary kupujemy w tej chwili z Izraela poprzez firmę węgierską. Możemy również myśleć o systemach rakietowych porównywalnych do systemu „Narew” czy nawet „Noteć”, gdyby w końcu wyszła. To są akurat, moim zdaniem, realne potrzeby armii. Cały czas mówimy w planie modernizacji technicznej, że na horyzoncie są takie potrzeby zakupowe, modernizacyjne. Z drugiej strony to też byłby dobry moment, żeby w to wejść. Dlatego mówię o tych ambicjach. Co do wydatków, cieszę się z pana deklaracji, chociaż nie wiem, na czym to dzisiaj polega, że w NCBiR jest lepiej niż było do tej pory. Mówi pan, że tam znajdują się beneficjenci spoza PGZ. Jest pytanie, ile pieniędzy realnie idzie do instytucji publicznych? Znam np. projekt Instytutu Lotnictwa dotyczący budowania rakiety. Nie za bardzo wiadomo, do czego ma ona służyć, ale jest to świetny projekt, na który można ciągle wysyłać pieniądze i to wszystko poważnie wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#PoselPawelPoncyljusz">Kiedy ktoś słyszy, że w Instytucie Lotnictwa jest rakieta, to kiwa ze zrozumieniem głową i mówi, że jak już mamy wypuszczać rakietę w Instytucie Lotnictwa, to na pewno będzie super. Ale cały czas jest to taki kroczący proces, z którego niewiele wynika, poza tym, że znikają pieniądze z NCBiR. A rakiety jak nie tyło, tak nie ma. Ciągle czekamy. Ciekawe byłoby to, żeby porównać, ile pieniędzy idzie dla podmiotów prywatnych – takich, które naprawdę są realne i walczą każdego dnia na rynku i to nie tylko polskim – a z drugiej strony pieniędzy, z których korzystają nie tylko spółki PGZ, ale również instytucje publiczne. Właśnie instytuty, uczelnie i różnego rodzaju inne struktury państwa, które często traktują to jako pieniądze dane, za które nic w zamian nie trzeba dostarczyć, poza tym, że wszystko trzeba dobrze rozliczyć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Dziękuję, panie pośle. Wobec wyczerpania pytań… Bardzo proszę. Pan minister Grabarczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Chodzi o skoordynowane planowanie obronne, bo chyba w tym zakresie nie padła żadna odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Nie rozumiem. Skoordynowane, to chyba raczej nawet nie jest dzisiejszy temat. Skoordynowane na jakim poziomie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Na poziomie decyzji Rady Unii Europejskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Tak? Pan pułkownik Markowski, tak? Już pamiętam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#NaczelnikwydzialuwDIMONplkGrzegorzMarkowski">Tak. Europejska Agencja Obrony prowadziła w 2020 r. skoordynowany roczny przegląd obronny. W ramach tego przeglądu zdefiniowano rekomendacje, m.in. odnośnie do planowania wydatków obronnych w zakresie potencjalnych obszarów współpracy. Zidentyfikowano 6 kluczowych obszarów współpracy. W tej chwili w Europejskiej Agencji Obrony z udziałem krajów członkowskich, toczą się dyskusje o tym, jak dalej te 6 kluczowych obszarów rozwijać i które państwo chciałoby się podjąć roli lidera – oni nazywają to facilitator – do skoordynowania działań państw członkowskich w ramach tych 6 kluczowych obszarów. Wśród kluczowych obszarów jest m.in. właśnie czołg. Jest obszar kosmosu, obszar mobilności wojskowej, obszar okrętu obrony wybrzeża, obszar systemów żołnierza. Chyba wymieniłem 6.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#NaczelnikwydzialuwDIMONplkGrzegorzMarkowski">To są toczące się prace. Myślę, że ich wyniki będą w połowie tego roku. To, jakie będą rekomendacje i jak to się będzie przekładało na EDF, to jest też wypracowywane na forum Europejskiej Agencji Obrony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dziękuję. To znaczy, czy Polska będzie aspirowała do roli lidera na którymś z tych wyodrębnionych pól?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#NaczelnikwydzialuwDIMONplkGrzegorzMarkowski">Na razie nie ma jeszcze takiej decyzji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Czy jeszcze jakieś głosy? Czy ktoś chce zabrać głos? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PrzewodniczacyposelMichalJach">Proszę państwa, w takim razie dziękuję wszystkim uczestnikom za wzięcie udziału w posiedzeniu. Dziękuję naszym gościom i panom ministrom za, jak się wydaje – tak jest w moim przekonaniu – wyczerpujące odpowiedzi na pytania posłów. Bardzo państwu dziękujemy. Na tym zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję państwu.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..45178ea
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-oszxx-00046-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa /nr 46/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa /nr 46/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#OSZ">46</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorSlawomirOsuch" role="speaker">
+        <persName>Legislator Sławomir Osuch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselUrszulaZielinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Urszula Zielińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelAnnaPaluch" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Anna Paluch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Małgorzata Golińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MKiŚ Małgorzata Golińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJanuszPecherz" role="speaker">
+        <persName>Senator Janusz Pęcherz</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="OSZ" role="committee">
+        <orgName>Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..d43b4aa
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00046-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,146 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Otwieram posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii przewodniczącej Komisji, i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów uczestniczących zdalnie w posiedzeniu Komisji należy wysyłać pod adres mejlowy kosz@sejm.gov.pl. Informuję państwa posłów, że członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują wyłącznie przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej (najpierw trzeba to urządzenie aktywować) i nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej, nie używają też tabletów. Natomiast pozostali państwo posłowie, uczestniczący zdalnie, proszeni są o wykorzystywanie tabletów.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Witam serdecznie panią minister Małgorzatę Golińską, sekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, głównego konserwatora przyrody. Witam pana senatora Janusza Pęcherza – sprawozdawcę, który zdalnie uczestniczy w naszym posiedzeniu. Witam pana Andrzeja Szwedę-Lewandowskiego, generalnego dyrektora ochrony środowiska, który od początku nam towarzyszy w pracy nad tą ustawą. Witam panie i panów posłów oraz pozostałe osoby biorące udział w posiedzeniu. Witam Biuro Legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Przed przystąpieniem do realizacji porządku – przypominam, że porządek poświęcony jest rozpatrzeniu poprawek senackich zawartych w druku nr 1042 do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw – dokonamy sprawdzenia kworum. Proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Zamykam głosowanie. Oddało głos 33 posłów. Mamy mocne kworum, więc możemy przystąpić do rozpatrywania poprawek senackich.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Senat zgłosił do omawianej ustawy 11 poprawek. Macie je państwo w druku wraz z uzasadnieniem. Jeżeli będzie konieczne i pan senator będzie bardzo chciał uzasadnić jakieś poprawki, to oczywiście pozwolę na zabranie głosu, ale z prośbą o zwięzłość, ponieważ wszystkie tajniki stanowiska Senatu, wszystkie szczegóły mamy podane w uzasadnieniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Poprawka nr 1. Informuję państwa, że zgodnie z sugestią z uzasadnienia, a także w uzgodnieniu z Biurem Legislacyjnym będziemy głosować łącznie nad poprawkami nr 1, 4, 7 oraz 9–11. Bardzo proszę, panie senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Dzień dobry państwu. Dzień dobry, pani przewodnicząca i szanowna pani minister. Poprawkę nr 1, zgłoszoną przez pana senatora Kopcia, odrzuciliśmy z uwagi na to, że wykraczała poza zakres ustawy. To samo dotyczy poprawki nr 7, z tym że poprawka nr 7 przez pomyłkę głosowana była inaczej niż poprawka nr 1. Dlatego chcę podkreślić, że poprawka nr 7 powinna także zostać odrzucona. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Najpierw poproszę obecnych państwa posłów, potem panią minister o opinię, a następnie przystąpimy do głosowania. Bardzo proszę, pani poseł Zielińska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dziękuję, pani przewodnicząca. Mam pytanie do pana senatora Pęcherza. Czy mówiąc o poprawce, że trzeba ją odrzucić, miał pan na myśli poprawkę nr 7, czy poprawkę nr 6?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#SenatorJanuszPecherz">W zestawieniu senackim mam poprawkę nr 7. Zarówno poprawka nr 1, jak i poprawka nr 7 są poprawkami senatora Kopcia. Obie dotyczą w zasadzie tej samej sprawy: „organizacja ekologiczna uczestnicząca w postępowaniu na prawach strony, w tym postępowaniu odwoławczym lub w postępowaniu w sprawie skargi rozpoznawanej przez sąd administracyjny, obowiązana jest działać bezstronnie” – to samo jest w poprawce nr 7, z tym że poprawka nr 7 wchodzi w Kodeks postępowania administracyjnego, który w ogóle nie miał miejsca w tej ustawie. Czyli jest to poza zakresem ustawy i nie powinno być tu rozpatrywane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Panie senatorze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Pani poseł, proszę nie prowadzić dialogu z panem senatorem, tylko zgłaszać się do głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Przepraszam, ale to jest bardzo ważne wyjaśnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Proszę państwa, proszę o spokój.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Panu senatorowi chodzi o poprawkę nr 6. Może Biuro Legislacyjne to wyjaśni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Pani poseł, proszę o chwilę spokoju. Proszę państwa, odnosimy się do naszego druku. I tak poprawki nr 1, 4, 7 i 9–11 dotyczą kwestii publikowania w Biuletynie Informacji Publicznej treści decyzji i wszystkich tych rzeczy, które się z tym wiążą, czyli procedur administracyjnych bardziej. Natomiast kwestia, która zahacza o Kodeks postępowania administracyjnego, to poprawka nr 6 w naszym druku. Mamy tu pełną jasność.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Tak. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Myślę, że rozwiałam państwa wątpliwości. Proszę o więcej zaufania do szefostwa i jakoś pójdziemy do przodu. Bardzo proszę panią minister o opinię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska">Pani przewodnicząca, poprawki opiniujemy negatywnie. Większość tych poprawek już była dyskutowana w Sejmie na posiedzeniu Komisji i na posiedzeniu plenarnym. Pojawiły się nowe propozycje ze strony państwa senatorów, ale jak dobrze kojarzę, to jest to poprawka… nie chcę w tej chwili pomylić numeracji. W każdym razie chodzi o to, że te propozycje albo prowadzą do celu odwrotnego niż założenia, o których mówili państwo senatorowie, albo wprost mogą doprowadzić do zablokowania prowadzenia działalności inwestycyjnej w naszym kraju.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska">Jeśli miałabym się szczegółowo odnosić – poprawka nr 1 polega na usunięciu 14-dniowego terminu udostępniania treści decyzji w Biuletynie Informacji Publicznej. To usunięcie może skutkować w praktyce tym, że organ zawiesi informację na stronie na czas krótszy niż 14 dni. A to dlatego, że poprawka nie zawiera odniesienia do szczegółowego czasu. W związku z tym jest ryzyko, że zamiast minimalnych 14 dni (ile musi wisieć zgodnie z obecnym zapisem ustawowym) ta informacją będzie mogła być zdjęta wcześniej. Mało tego, może to skutkować tym, że nie będzie możliwe skuteczne złożenie odwołania. Natomiast obowiązek publikacji decyzji środowiskowej wynika już z innego przepisu. W związku z tym nałożenie tego obowiązku również na organ inwestycyjny dubluje te czynności i jakby powoduje niepotrzebne dodatkowe nakładanie nowych obowiązków i kosztów na organ.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska">Jeśli chodzi o poprawkę nr 4, która daje możliwość wstrzymania natychmiastowego wykonania decyzji z urzędu, mamy tu niepotrzebne dublowanie przepisów, bo obecnie art. 135 k.p.a taką możliwość daje. Uwzględnienie tej propozycji spowoduje podwójne uregulowanie tej instytucji. Poprawka prawdopodobnie wykluczy możliwość wstrzymania natychmiastowego wykonania decyzji z urzędu niezaskarżalnym postanowieniem. Mało tego, kwestie, które są związane z zawieszeniem postępowania czy wznowieniem postępowania, są uregulowane w Kodeksie postępowania administracyjnego. W związku z tym również ten zapis powinien być odrzucony.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska">Z kolei rozszerzenie uprawnień organizacji ekologicznych i stron postępowania w sprawie wydania decyzji na wszystkie decyzje następcze spowoduje nieuzasadniony udział tych podmiotów w procesie wydawania decyzji lokalizacyjnych, które nie dają podstaw do realizacji przedsięwzięcia.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska">Kolejna poprawka, nr 7, jest obarczona w naszym mniemaniu wadą legislacyjną, na przykład odnośnie do lit. a – w art. 2 ustawy nowelizującej nie ma ust. 5, natomiast jest zmiana do art. 28 w ustawie o scaleniu i wymianie gruntów, która przewiduje dodanie ust. 4 i 5. Podobne błędy istnieją w kolejnych zaproponowanych poprawkach. Natomiast nawet gdyby odesłanie było poprawne, to w konsekwencji odrzucenia poprawki nr 4 należałoby również tę poprawkę odrzucić.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska">Poprawki nr 9–11 to są zmiany jakby wynikowe. Mam też sygnał z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, że poprawka nr 9 jest obarczona wadą legislacyjną ze względu na usunięcie wyrazów „wydaną w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa”. Komentarz – w ustawie nie przyznaje się uprawnień do skarżenia decyzji poprzedzonej decyzją środowiskową wydaną bez udziału społeczeństwa, a więc w sprawach przedsięwzięć niewymagających przeprowadzenia ocen. Pozostałe poprawki, nr 10–11 – tak, jak mówiłam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję pani minister za obszerne uzasadnienie negatywnej opinii rządu.                                        Myślę, że możemy przystąpić do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Kto z państwa jest za pozytywną opinią o poprawkach nr 1, 4, 7, 9, 10, 11? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Głosowało 31 posłów. Za – 13, przeciw – 17, 1 osoba wstrzymała się od głosu. Zatem Komisja negatywnie oceniła te propozycje Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Przechodzimy do poprawki nr 2. Bardzo proszę, panie senatorze. Jeśli jest to konieczne, bo przecież mamy uzasadnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Ja po prostu mam inny zestaw. Chodzi mi tylko o poprawkę pana Kopcia, jedną i drugą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Nie, nie, panie senatorze – jeszcze daleko do tego. Poprawka nr 2 to zmiana w ust. 6a: „Dokumentację sprawy, o której mowa w ust. 6, udostępnia się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni, na wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 86g ust. 1. Przepisy art. 12 ust. 1, art. 15 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio”. To też dotyczy udostępniania dokumentów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Ale chcieliśmy, żeby była udostępniana dokumentacja. I to niezbędna dokumentacja, która jest także zapisana w tej ustawie jako niezbędna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę panią minister o opinię o poprawce nr 2.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Również negatywne stanowisko. Natomiast co do uzasadnienia poproszę pana dyrektora Marka Kajsa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Zastępca generalnego dyrektora ochrony środowiska Marek Kajs:</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Bardzo dziękuję. Pani minister, szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo. Tak, opiniujemy negatywnie tą poprawkę, co wskazywaliśmy już wielokrotnie na poprzednich posiedzeniach czy to sejmowej Komisji, czy senackiej. W naszej ocenie proponowana zmiana spowoduje zawężenie określonej w dziale 2 ustawy procedury udostępnienia dokumentacji zaledwie do trzech przepisów tego działu. Rozwiązanie takie spowoduje, że tryb udostępnienia dokumentacji sprawy i brak odmowy udostępnienia nie będzie określony. Organ nie będzie miał podstawy prawnej do odmowy udostępnienia, jeżeli środki techniczne na przykład nie pozwalają na przedłożenie informacji wymaganych przez daną jednostkę, a chciałby udostępnić dane za pomocą innych środków technicznych niż wskazane we wniosku.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">W poprawce nie została też uregulowana kwestia kosztów przedruków i przetworzenia ich w formę wskazaną we wniosku, co też jest obciążeniem dla organu.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Jak wielokrotnie wskazywaliśmy, w naszej ocenie przepisy w tym zakresie są wystarczające i umożliwiają zapoznanie się ze wszelkimi dokumentami w sprawie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami ta niezbędna dokumentacja sprawy jest udostępniana w terminie trzech dni, czyli krótszym, niż proponuje się w poprawce, która mówi o siedmiu dniach.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Jeszcze raz chcę wskazać, że wszystkie kluczowe dla sprawy dokumenty będą znane właściwie zaraz po wydaniu decyzji. Decyzje (inwestycyjna i środowiskowa) są dostępne w biuletynach. Z niezbędną dokumentacją sprawy można się zapoznać. Organ ma obowiązek udostępnić ją w terminie trzech dni – także wnioski o wydanie decyzji wraz z załącznikami. Zatem taką dokumentację kluczową w sprawie udostępnia się w terminie trzech dni, co w pełni wyczerpuje dyskusję o możliwości zapoznania się z aktami. Obowiązujące procedury są wystarczające. Wielokrotnie wskazywaliśmy, że nawet w przypadku jakichś niesamowicie obszernych załączników, tam, gdzie ten termin będzie trochę późniejszy, to w przypadku nieudostępnienia w terminie takiej dokumentacji, jeśli wynika to z winy organu, a dana organizacja stwierdziłaby, że uniemożliwiłoby im to złożenie odwołania, to zawsze można skutecznie wnieść wniosek o przywrócenie terminu. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby tak to działało. Dlatego negatywnie opiniujemy poprawkę nr 2.</u>
+          <u xml:id="u-22.6" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Pani poseł Zielińska chciała zabrać głos. Proszę bardzo, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Dziękuję, pani przewodnicząca. Chciałam doprecyzować, że ten termin na udostępnienie informacji odnośnie do danej sprawy wraz z dokumentacją według ustawy wynosi 30 dni. Pan dyrektor, zdaje się, odwoływał się do innej ustawy, o dostępie do informacji publicznej. Tutaj polega to na tym, że obywatel będzie wiedział, że ma wykorzystać tę inną podstawę prawną – a większość chyba tego nie wie. Dlatego wydaje mi się, że w praktyce wygląda to inaczej i ten termin w praktyce jest często dłuższy niż trzy dni, o których pan dyrektor mówił.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Kto z państwa jest za pozytywną pinią o poprawce Senatu nr 2? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Głosowało 33 posłów. Za – 14, przeciw – 19, nikt się nie wstrzymał. Stwierdzam, że opinia Komisji jest negatywna.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Przechodzimy do poprawki nr 3. Czy pan senator?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Chcemy, żeby ta poprawka przeszła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Proszę w takim razie panią minister o opinię. Chodzi o art. 1 pkt 2 w ust. 3 zdanie pierwsze, wyrazy „na okres 14 dni w Biuletynie Informacji Publicznej” itd. Bardzo proszę, pani minister</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Również tę poprawkę opiniujemy negatywnie. Dyskusja również się odbywała na posiedzeniu w Sejmie i w Senacie. Dla przypomnienia – chodzi o to, że nie zawsze możliwe jest… Ze względu na to, że wśród niezbędnej dokumentacji mogą i często pojawiają się załączniki graficzne, które nie są w formie cyfrowej, więc zamieszczenie tego w BIP jest problematyczne. Wyprzedzając zarzut, że dzisiaj wszystko może być cyfrowo i elektronicznie – chociażby plany zagospodarowania przestrzennego niekoniecznie mamy ewidencyjne, wypisy z gruntów również nie. Do tego wszystkiego należy wskazać, że dokumentacja, która miałby być zamieszczana w BIP, powinna być zanonimizowana, co oznacza dodatkową pracę dla organu.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Ta poprawka szczególnie mnie zaskoczyła, dlatego że w trakcie dyskusji w Senacie wielu senatorów, zwłaszcza na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, zwracało uwagę na to, że obawiają się naszej ustawy, która może opóźniać prowadzenie inwestycji albo wprost je ograniczać, a jednocześnie Senat przyjmuje taką poprawkę, która i dokłada obowiązków, i obarcza dodatkowymi kosztami kilka tysięcy organów w Polsce, w tym myślę, że większość samorządów. W związku z tym opiniujemy negatywnie te poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Pan mecenas, proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#LegislatorSlawomirOsuch">Wydaje się, że ta poprawka ma również istotną wadę legislacyjną. Zdaje się, że odesłanie jest wadliwe, bo jest do art. 31 ust. 1 pkt 5, a w naszej ocenie powinno być chyba do art. 33 ust. 1 pkt 5.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Tak. To tym bardziej stwarza to problemy. Przypominam, że w Komisji Infrastruktury pracowaliśmy nad zmianami, które pozwolą scyfryzować postępowania budowlane, ale to jeszcze dużo przed nami i tam jest półroczne vacatio legis, żeby w ogóle te przepisy nowe wprowadzić. W dodatku wszystkie dotychczas funkcjonujące plany zagospodarowania przestrzennego musiałyby gminy jakoś cyfryzować, co post factum jest wątpliwym zajęciem. Przystępujemy do głosowania nad poprawką Senatu nr 3.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Kto z państwa jest za pozytywną opinią o tej poprawce? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Głosowało 34 posłów. Za – 16, przeciw – 19, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że poprawka nr 3 uzyskała opinię negatywną.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Poprawkę nr 4 już rozstrzygnęliśmy. Przechodzimy do poprawki nr 5, która ma charakter legislacyjny i zgodnie z sugestią Biura Legislacyjnego poprawkę nr 5 będziemy rozpatrywać łącznie z poprawką nr 8, która również ma charakter legislacyjny. Pani minister, proszę o opinię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Obie poprawki są poprawkami redakcyjnymi. Brzmienie, które zostało uchwalone przez Sejm, jest prawidłowe. W związku z tym, że ta poprawka nie wpływa na zmianę brzmienia przepisu, a Biuro Legislacyjne Senatu argumentowało to zwiększeniem przejrzystości, my nie mamy nic przeciwko temu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Rozumiem. Czy ktoś z państwa ma jakieś wątpliwości? Nie słyszę. Zatem możemy przystąpić do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Kto z państwa jest za pozytywną opinią o poprawce nr 5 i 8? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o wyświetlenie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Głosowało 34 posłów. Za 33 posłów, przeciw – 1, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawki nr 5 i 8.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Poprawka nr 6 to ta kontrowersyjna poprawka, o której pan senator już mówił. Przypominam, że poprawka postuluje dodanie nowego punktu, dotyczącego nowej ustawy. Zwracam uwagę, że w metryczce mamy dwadzieścia kilka ustaw, które są zmieniane w projekcie z druku nr 939, ale nie ma tam Kodeksu postępowania administracyjnego. Zatem może to rodzić wątpliwości legislacyjne, czy na ostatnim etapie, na poziomie senackim, można dokonać takiego zabiegu. Proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#LegislatorSlawomirOsuch">Zgadzamy się z panem senatorem, że jest to poprawka bardzo wątpliwa, jeśli chodzi o konstytucję. Szczególnie w zakresie art. 118 konstytucji, czyli inicjatywy ustawodawczej. Ta zmiana nie ma charakteru wpadkowego, ale ma charakter systemowy w zakresie Kodeksu postępowania administracyjnego. Ona dotyczy nie tylko postępowania przez organizacje społeczne, jeżeli chodzi o kwestie środowiskowe, ale generalnie wszystkich postępowań prowadzonych w tym trybie przez organizacje społeczne. Pomijając nawet to, że jest niekonstytucyjna, jeżeli chodzi o art. 118, poprawka wymagałaby – to już zupełnie inny kontekst – szerokiej konsultacji w takim zakresie, w jakim jest proponowana, choćby z komitetem porządku publicznego czy z Radą Dialogu Społecznego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Dziękuję bardzo. Myślę, że wątpliwości są spore, ale rozstrzygniemy to w głosowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Kto z państwa jest za pozytywną opinią Komisji o poprawce Senatu nr 6? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o wyświetlenie wyników glosowania.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Głosowało 34 posłów. Za – 4, przeciw 30, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że opinia o poprawce jest negatywna.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Poprawka nr 7 została rozpatrzona, poprawka nr 8 – rozpatrzona, poprawki nr 9, 10 i 11 też rozpatrzone. Zatem wszystkie poprawki senackie rozpatrzyliśmy. Pozostaje nam wyłonienie sprawozdawcy. Jeśli państwo nie macie nic przeciwko temu, to będę kontynuowała moją misję sprawozdawcy. Nie słyszę sprzeciwu, zatem podejmuję się tej roli.</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#PrzewodniczacaposelAnnaPaluch">Wyczerpaliśmy porządek dzienny. Bardzo dziękuję pani minister, panu generalnemu dyrektorowi ochrony środowiska ze współpracownikami, panom mecenasom z Biura Legislacyjnego, paniom i panom posłom, wszystkim uczestnikom zdalnym, panu senatorowi sprawozdawcy i oczywiście naszemu sekretariatowi. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..2631206
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/header.xml
@@ -0,0 +1,40 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-oszxx-00048-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa /nr 48/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa /nr 48/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#OSZ">48</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-23</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselMariaKurowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maria Kurowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselUrszulaZielinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Urszula Zielińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Urszula Pasławska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="OSZ" role="committee">
+        <orgName>Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..3ed7d30
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/osz/201923-sjm-oszxx-00048-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie stosownych artykułów regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii przewodniczącej Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Witam panie i panów posłów. Witam panią wiceprzewodniczącą. W dniu dzisiejszym przewidzieliśmy dwa posiedzenia Komisji. Pierwsze dotyczy zmian w składzie podkomisji stałej do spraw monitorowania gospodarki odpadami. Zanim przejdziemy do zgłaszania osób i dyskusji, chciałam państwa poprosić o naciśnięcie dowolnego przycisku celem stwierdzenia kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Mamy wyniki. Na sali i zdalnie uczestniczy w posiedzeniu 25 posłów. Możemy kontynuować posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMariaKurowska">Czy mogę zadać pytanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselMariaKurowska">Chciałabym zapytać dlaczego, tak późno zostało zwołane posiedzenie Komisji. Posłowie narzekają, że mają przeszkody, żeby w nim uczestniczyć, bo jest bardzo późno.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Od razu państwu powiem. Tutaj jakby przedmiotowym, najważniejszym tematem jest temat, który będzie na drugim posiedzeniu Komisji, czyli za 15 minut. To było związane z otrzymaniem materiałów, które dotarły do nas wczoraj wieczorem. W związku z tym nie mieliśmy pewności, czy te materiały zostaną nam przekazane. Poza tym proszę pamiętać, że posiedzenie Komisji zwołuje marszałek Sejmu, a nie przewodnicząca. Ja chciałabym takich sytuacji unikać. Gdybyśmy wcześniej otrzymali materiały, również wcześniej poinformowalibyśmy państwa posłów o posiedzeniu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMariaKurowska">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Dobrze. Przechodzimy do realizacji porządku dziennego: zmiany w składzie podkomisji stałej do spraw monitorowania gospodarki odpadami. Informuję państwa, że podkomisja została powołana na posiedzeniu Komisji w dniu 12 lutego 2020 r. Początkowo w skład podkomisji wchodziło 11 posłów. W związku z odejściem dwóch posłów: pana posła Tomasza Aniśki i pana posła Przemysława Koperskiego aktualnie podkomisja składa się z 9 posłów. Stąd wniosek o uzupełnienie składu podkomisji. Chciałabym, abyśmy dzisiaj dokonali tego uzupełnienia. Zwróciła się do mnie pani poseł Anita Sowińska, którą rekomendowałabym do składu podkomisji, z klubu Lewicy. Jest też wniosek pani wiceprzewodniczącej, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselUrszulaZielinska">W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej chciałam zgłosić pana posła Aleksandra Miszalskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Rozumiem, że pan poseł się zgadza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselUrszulaZielinska">Pan poseł się zgadza. Wiem to od niego, ale nie wiem, czy jest na wizji, żeby to potwierdził i czy nas słyszy. Będę go prosić, żeby się zalogował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Bardzo proszę o potwierdzenie, bo formalnie wypadałoby mieć potwierdzenie ustne albo w formule mailowej.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Czy są jeszcze inne kandydatury? Jeżeli nie ma, to uzupełnimy skład podkomisji stałej do spraw monitorowania odpadami. Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Kto jest za uzupełnieniem składu o osoby wcześniej wskazane przeze mnie i panią przewodniczącą Zielińską? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Bardzo proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaPaslawska">Głosowało 27 posłów: za było 25, wstrzymało się 2, nikt nie był przeciw. Skład podkomisji został uzupełniony. Nie mam wiedzy, żeby do tej pory podkomisja się spotkała. W związku z tym pewnie w niedalekiej przyszłości podkomisja się spotka. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..36c52d4
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-psnxx-00015-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Polityki Senioralnej /nr 15/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Polityki Senioralnej /nr 15/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PSN">15</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Polityki Senioralnej Ministerstwa Rodziny i Polityki  Społecznej Lidia Ułanowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorwMRiPSLidiaUlanowska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor w MRiPS Lidia Ułanowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselEwaKolodziej" role="speaker">
+        <persName>Poseł Ewa Kołodziej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaBorowiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Borowiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPaulinaMatysiak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paulina Matysiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRafalAdamczyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Rafał Adamczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Lidia Burzyńska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Waldemar Kraska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMZWaldemarKraska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MZ Waldemar Kraska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StalydoradcaKomisjiKatarzynaWieczorowskaTobis" role="speaker">
+        <persName>Stały doradca Komisji Katarzyna Wieczorowska-Tobis</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StalydoradcaKomisjiRafalSapula" role="speaker">
+        <persName>Stały doradca Komisji Rafał Sapuła</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="PSN" role="committee">
+        <orgName>Komisja Polityki Senioralnej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..4ddadb8
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psn/201923-sjm-psnxx-00015-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,144 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dzień dobry. Otwieram 15. posiedzenie Komisji Polityki Senioralnej. Witam wszystkich państwa. Stwierdzam przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia Komisji wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń. Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez Marszałek Sejmu na podstawie art. 198 ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Przypominam, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów uczestniczących zdalnie w posiedzeniu należy zgłaszać poprzez czat po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego Komisji. Jednocześnie informuję, że posłowie, członkowie Komisji obecni na sali głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej. Wówczas nie logują się w systemie komunikacji elektronicznej i nie używają tabletu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Przystępujemy do stwierdzenia kworum. Proszę państwa posłów o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Dziękuję. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Przystępujemy zatem do realizacji porządku dziennego. Porządek dzienny przewiduje: punkt pierwszy – rozpatrzenie informacji ministra zdrowia na temat dostępu seniorów do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej podczas pandemii. Punkt drugi – rozpatrzenie informacji ministra zdrowia na temat dostępu do opieki medycznej i rehabilitacji dla osób starszych po przebytym COVID-19. Punkt trzeci – rozpatrzenie informacji ministra rodziny i polityki społecznej na temat zabezpieczenia potrzeb społecznych osób starszych w trakcie pandemii koronawirusa.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Proszę państwa, ponieważ zastępuję panią przewodniczącą, popełniłam duży nietakt, gdyż nie przywitałam gości, którzy zaszczycili swoją obecnością nasze posiedzenie Komisji Senioralnej. Zatem witam bardzo serdecznie pana Waldemara Kraskę sekretarza stanu Ministerstwa Zdrowia. Witam również bardzo serdecznie panią Lidię Ułanowską dyrektora Departamentu Polityki Senioralnej Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Witam również gości biorący udział zdalnie – pana Michała Dzięgielewskiego dyrektora Departamentu Lecznictwa Ministerstwa Zdrowia, panią Katarzynę Wieczorowską-Tobis stałego doradcę Komisji, pana Rafała Sapułę stałego doradcę Komisji, pana Marka Wójcika reprezentującego Związek Miast Polskich i pana Jerzego Płókarza z Krajowego Sztabu Ratownictwa Społecznej Sieci Ratunkowej.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Proszę państwa, przechodzimy do realizacji porządku dzisiejszego posiedzenia Komisji. Bardzo proszę pana Waldemara Kraskę, sekretarze stanu w Ministerstwie Zdrowia, o zreferowanie informacji, a następnie panią Lidię Ułanowską dyrektora w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Dziękuję, pani przewodnicząca. Panie i panowie posłowie, szanowni państwo, w imieniu ministra zdrowia mam zaszczyt przedstawić informację na temat dostępu seniorów do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i ambulatoryjnej, ale także rehabilitacji dla osób starszych w dobie pandemii, czyli po przebytym zakażeniu COVID-19. Na początku przedstawię kilka statystyk, sytuację demograficzną osób starszych w Polsce i aktualną prognozę na lata następne. Obecnie w Polsce jest ponad 7 mln osób w wieku 65+. Jeżeli spojrzymy kilka lat wstecz, w stosunku do roku 2015, liczba Polaków w starszym wieku wzrosła o ponad 900 tys. osób. Według prognozy Głównego Urzędu Statystycznego, liczebność mieszkańców Polski na lata 2014-2050 wskazuje, że w tym ostatnim roku, czyli 2050, populacja osób starszych wzrośnie do 13,7 mln obywateli i będzie stanowiła 40% ogółu ludności. W populacji osób starszych większość stanowią kobiety, tj. 58%. Na 100 mężczyzn przypada 139 kobiet. Przewaga liczebna kobiet wzrasta wraz z wiekiem. W grupie 60-64 lat kobiety stanowią 54%, ale w grupie powyżej 80. roku życia jest niemal 72%.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Sytuacja zdrowotna i sprawność funkcjonalna osób starszych jest bardzo dokładnie analizowana przez Ministerstwo Zdrowia. Widzimy, że społeczeństwo polskie starzeje się, ale to także jest widoczne w innych krajach Europy i świata. Osoby starsze, dzięki postępom w medycynie, żyją zdecydowanie dłużej, ale niestety w tym przedziale wiekowym pojawia się zjawisko wielochorobowości, które występuje u większości osób starszych. Przyjmuje się, że wśród osób powyżej 70. roku życia występują przynajmniej trzy choroby przewlekłe. To wzrasta wraz z wiekiem i częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Także wśród osób starszych wiele jest osób niepełnosprawnych, tj. około 4,7 mln. Jeżeli mówimy o pobycie w szpitalu, czyli hospitalizacji osób starszych powyżej 80. roku życia, jest ich prawie dwukrotnie więcej w porównaniu do osób poniżej 65. roku życia.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Było przeprowadzane badanie Europejskiego badania warunków życia ludności. To badanie odbyło się również w Polsce i 28% osób powyżej 65. roku życia uznaje swoje zdrowie jako dobre lub bardzo dobre, 26,5% uznało, że ich zdrowie jest złe lub bardzo złe, a 45,6% – ani dobre, ani złe. Widzimy, że w tym wieku stan zdrowia Polaków ulega pogorszeniu. To jest związane z faktem, że to są osoby starsze. Biorąc pod uwagę 12 miesięcy poprzedzających to badanie, rzeczywistą potrzebę leczenia lub badania zadeklarowało ponad 73% osób. Najczęstsze dolegliwości osób starszych są związane głównie z chorobami układu sercowo-naczyniowego. W roku 2018 w ogólnej liczbie zgonów spowodowanych chorobami układu krążenia, aż 92% dotyczyło osób w wieku powyżej 60. roku życia. Wśród osób starszych zgony spowodowane chorobami układu krążenia stanowią 44%. Częściej chorują kobiety niż mężczyźni. W 47% to są mieszkańcy wsi, 42% to mieszkańcy miast. W przypadku osób powyżej 85. roku życia, na 10 osób, 6 umiera z przyczyn kardiologicznych. Nasz projekt dotyczący sieci kardiologicznej, którego pilotaż zaczyna się już za kilka tygodni na Mazowszu, będzie także dedykowany dla osób starszych. Jak widzimy, problem dotyczący choroby układu sercowo-naczyniowego jest bardzo poważny. Drugą najistotniejszą przyczyną zgonów u osób starszych są nowotwory, w tym złośliwe. Niestety, udział śmiertelności wzrasta z roku na rok. Spośród wszystkich wykrywanych nowotworów złośliwych, ponad 73% dotyczy obywateli powyżej 60. roku życia. W roku 2017 było prawie 165 tys. zachorowań na nowotwory w Polsce. Myślę, że dość istotnym problemem są również tak zwane problemy geriatryczne. Mówimy głównie o zaburzeniu otępiennym, w tym chorobie Alzheimera, której rozpowszechnienie w Polsce szacuje się od 360 tys. do prawie 0,5 mln osób. Ryzyko tej choroby wzrasta po 65. roku życia i ulega podwojeniu z każdym pięcioletnim przeżyciem.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Od ponad roku zmagamy się z pandemią COVID-19. To też dotknęło osoby starsze. Wiele obostrzeń, które zostały wprowadzone, bardzo źle wpływa na zdrowie fizyczne i psychiczne osób starszych, szczególnie ograniczenie kontaktów z najbliższymi. Epidemia w istotny sposób także wpłynęła na wydolność ochrony zdrowia. To przełożyło się na dostępność do podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistycznej, leczenia szpitalnego, rehabilitacji czy opieki długoterminowej. Wielokrotnie wystosowywaliśmy zalecenia do personelu i kierowników podmiotów leczniczych, aby zwrócić szczególną uwagę na osoby senioralne, aby ułatwiać im dostęp do lekarzy rodzinnych i leczenia szpitalnego. Szczególnie zwróciliśmy uwagę na diagnostykę, leczenie chorób nowotworowych. W czasie całej pandemii praktycznie nie było zaburzenia w dostępie do leczenia chorób nowotworowych. Jeżeli mówimy o podstawowej opiece zdrowotnej, czyli POZ, w roku 2019 dla pacjentów powyżej 65. roku życia średnio zostało udzielonych prawie 54 mln świadczeń. W 2020 r. tych świadczeń było tylko 51,4 mln. Średnia liczba świadczeń na jednego pacjenta powyżej 65. roku życia w 2019 wyniosła 9,02, a w roku 2020 już 8,48. Widzimy, że jednak spadła liczba świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej udzielana dla pacjentów starszych. Myślę, że doskonale sprawdziło się wystawianie e-recept, e-skierowań czy zakup sprzętu dla świadczeniodawców, ponieważ te usługi w czasie pandemii były pomocne, aby seniorzy nie udawali się bezpośrednio do poradni lekarza rodzinnego. Mamy doświadczenie z wielu krajów, że kontakt w pandemii mógł prowadzić do zwiększenia ryzyka zakażeń.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Jeżeli spojrzymy na specjalistyczną opiekę ambulatoryjną w czasie pandemii, porównamy dwa lata, czyli rok 2019 do 2020, widzimy, że liczba pacjentów w 2019 r. wyniosła ponad 4,6 mln, a w 2020 r. – 4,3 mln. Tak zwanej teleporady nie mieliśmy w roku 2019, a w okresie pandemii była szeroko rozpowszechniona. Dla osób powyżej 65. roku życia zostało udzielonych prawie 4 mln takich porad. Jeżeli przeanalizujemy dane, zauważymy, że zmniejszyła się liczba wykonywanych teleporad w 2020 r. o 7,12% w stosunku do roku 2019.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Należy także spojrzeć na czas oczekiwania pacjentów w poszczególnych poradniach. Mówimy głównie o poradniach diabetologicznych, endokrynologicznych, kardiologicznych, neurologicznych, reumatologicznych i geriatrycznych. Oczywiście czasy uległy zmniejszeniu. Możemy to tłumaczyć pandemią. Rzeczywisty czas oczekiwania w poradni kardiologicznej jest mniej więcej na jednakowym poziomie, natomiast nastąpił spadek czasu oczekiwania w poradni endokrynologicznej o 27 dni, w poradni neurologicznej  o 19 dni, także w poradni geriatrycznej średnio o 11 dni. Oczywiście musimy brać poprawkę na okres pandemii.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Szanowni państwo, spójrzmy na dostęp seniorów do badań diagnostycznych. Skoncentruję się na dwóch badaniach: tomografii komputerowej i rezonansie magnetycznym. W przypadku rezonansu magnetycznego porównamy dwa lata 2019-2020. Jest nieznaczny spadek liczby badań – 352 tys. w 2019 r., 331 tys. w 2020 r. Natomiast, jeśli popatrzymy na badania tomografii komputerowej, widzimy spadek – w 2019 r. było  712 tys. badań, w 2020 r. już tylko 573 tys. W przypadku rezonansu magnetycznego uległ skróceniu czas oczekiwania do 40 dni, a w przypadku tomografii komputerowej o 11 dni. Oczywiście po COVID-19 staje przed nami duże wyzwanie, jeżeli chodzi o leczenie specjalistyczne, także diagnostykę. Osoby w wieku starszym, które przechorowały COVID-19, także wymagają rehabilitacji pocovidowej. Wszystkie dane, które obecnie posiadamy, wskazują, że COVID-19 niestety pozostawia znaczne zmiany, szczególnie w układzie oddechowym, które trzeba regenerować. Do tego jest przeznaczona tzw. rehabilitacja lecznicza po przebytym COVID-19. Taki ośrodek działa od kilkunastu miesięcy w Głuchołazach, gdzie wiele osób skorzystało z rehabilitacji. Dlatego wprowadziliśmy rozporządzenie ministra zdrowia dotyczące rehabilitacji dla osób postcovidowych. To oczywiście będzie się odbywało w zależności od stanu zdrowia pacjentów. To może być rehabilitacja prowadzona w domu, ambulatoryjna, ale także w zakładach rehabilitacji leczniczej i uzdrowiskowej. Chcemy, aby do tej rehabilitacji przystąpiło jak najwięcej podmiotów, dlatego podmioty świadczące usługi rehabilitacyjne mają już podpisaną umowę z NFZ i jeśli spełniają kryteria, mogą bez konkursu przystąpić do świadczenia takich usług. Czas trwania rehabilitacji wynosi od dwóch do sześciu tygodni, w zależności od stanu pacjenta, który zgłosi się na rehabilitację. Jednak nie może być rozpoczęta później niż sześć miesięcy od zakończenia leczenia pacjenta zakażonego koronawirusem. Specjaliści określają, że to jest okres, w którym trzeba jak najszybciej przeprowadzić rehabilitację. Oczywiście w zakresie rehabilitacji są różne metody: inhalacja, treningi marszowe, balneoterapia i wiele innych elementów, które poprawiają ogólną kondycję.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">To wszystko pokrótce, pani przewodnicząca. Jeżeli pojawią się jakieś pytania, jestem gotowy na nie odpowiedzieć. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Zanim przejdziemy do trzeciego punktu, pozwolą państwo, że teraz otworzę dyskusję na temat informacji, którą przekazał pan minister, a dotyczyła ona dostępności seniorów do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i oczywiście rehabilitacji pocovidowej również dla seniorów.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Panie ministrze, bardzo dziękuję za przekazanie informacji, wysłanej wcześniej, abyśmy mogli zapoznać się, jak to wygląda w skali rozbicia na grupy wiekowe, ale również jak wygląda sytuacja częściowo. Pan minister był łaskaw powiedzieć, że w materiale został przedstawiony podział na dostępność do niektórych świadczeń, jeżeli chodzi o środowiska wiejskie i miejskie. To jest bardzo ważne. Jak podkreślił pan minister, ale również my, członkowie Komisji Polityki Senioralnej, wiemy, że nieuchronnie społeczeństwo polskie starzeje się i dane wskazują, że w 2050 r. 40% mieszkańców naszej ojczyzny to będą seniorzy powyżej 65. roku życia. Ta grupa wiekowa, oprócz doświadczenia i mądrości życiowej, ma również problemy zdrowotne. Tym chcemy się zająć na posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Panie ministrze, powiedział pan między innymi, że u seniorów występuje zjawisko wielochorobowości, najczęściej wymagają leczenia choroby z zakresu układu sercowo-naczyniowego. Tutaj jest podział – 47,5% mieszkańców wsi potrzebuje pomocy lekarskiej związanej z chorobami układu sercowego, a mieszkańców miasta 42,5%, czyli mieszkańców wsi ta choroba dotyka o 5% częściej. Proszę powiedzieć, panie ministrze, ponieważ dostęp seniorów do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej podczas pandemii jest przedstawiony tylko i wyłącznie w grupie wiekowej, natomiast, czy ma pan informację – jeśli nie, proszę przedstawić w późniejszym terminie – jak to wygląda w podziale na seniorów mieszkających na terenach wiejskich i w miastach? Doskonale wiemy, że na wsiach punkty podstawowej opieki zdrowotnej są rzadziej rozlokowanie względem siebie niż w mieście. W okresie pandemii, nawet stosując teleporady, ta sytuacja w środowiskach wiejskich jest, mówiąc obrazowym językiem, gorsza dla tych mieszkańców.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Mam jeszcze jedno pytanie do pana ministra. Nie ukrywam, że to jest bardzo dobra informacja, iż ministerstwo skierowało do prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia możliwość świadczenia rehabilitacji pocovidowej nie w sanatoriach, ale również ambulatoryjnie, a także w oddziałach rehabilitacyjnych. Pan powiedział, że są już podpisane kontrakty z tymi ośrodkami, dlatego moje pytanie brzmi, kiedy seniorzy będą mogli korzystać z innej formy rehabilitacji pocovidowej? To wszystko.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Proszę bardzo, zgłasza się pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselPaulinaMatysiak">Dziękuję za udzielenie głosu. Panie ministrze, mam cztery pytania. Niektóre treści powielą się z tym, o czym przed chwilą mówiła pani przewodnicząca. Temat jest ważny i istotny. Informacje przedstawione w tym opracowaniu, dotyczące problemów zdrowotnych polskich seniorów, wskazują na wysoki poziom zapadalności na różne choroby i ograniczeń funkcjonalnych w tej grupie wiekowej. To oczywiście wpływa na wzrost poziomu potrzeb opiekuńczych z zakresu ochrony zdrowia dla osób starszych. W związku z tym, i to jest diagnoza z tego opracowania, jednym z głównych priorytetów polityki senioralnej państwa jest dostosowanie systemu ochrony zdrowia do wyzwań zdrowotnych związanych z zachodzącymi procesami demograficznymi. Natomiast w informacji nie ma odrębnych zasad dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej dla seniorów. Pytanie, czy ministerstwo rozważa wprowadzenie odrębnych zasad korzystania z opieki zdrowotnej dla seniorów, zwłaszcza z zakresu dostępu do świadczeń z dziedziny kardiologii i onkologii, ponieważ na te choroby umiera najwięcej osób starszych?</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselPaulinaMatysiak">Drugie pytanie dotyczy liczby osób oczekujących na poradę w wybranych poradniach. To jest tabela nr 4 w informacji przedstawionej przez ministerstwo. Z danych wynika, że w styczniu 2020 r. czas oczekiwania do poradni endokrynologicznej wynosił średnio 64 dni dla przypadków pilnych, a w styczniu 2021 r. niewiele krócej – 54 dni. Równie źle wygląda czas oczekiwania na poradę w poradni kardiologicznej, który zarówno w 2020 r., jak i 2021 r. dla przypadków pilnych wynosił 40 dni. To jest średni czas oczekiwania, więc wielu pacjentów, których przypadek zdiagnozowano jako pilny, było zmuszonych czekać dłużej. Tutaj należy również zauważyć, że choroby kardiologiczne są główną przyczyną zgonów wśród seniorów. Pytanie, jakie działania planuje podjąć ministerstwo, aby poprawić dostępność w poradniach kardiologicznych oraz endokrynologicznych i skrócić czas oczekiwania na wizytę w tych poradniach?</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselPaulinaMatysiak">Trzecie pytanie dotyczy pilotażowego programu rehabilitacji pocovidowej. Była mowa o umowach, które są w trakcie podpisywania. Czy może pan przedstawić informację, kiedy i w jakich miejscach będzie możliwy dostęp do opieki rehabilitacyjnej pocovidowej dla osób starszych? Faktycznie, informacje, które znajdują się w opracowaniu, wskazują na bardzo duże zainteresowanie udziałem w tym programie. W kolejce oczekuje  2600 osób – to jest bardzo dużo.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselPaulinaMatysiak">Ostatnie krótkie pytanie dotyczy świadczeń z zakresu geriatrii. Z opracowania wynika, że mamy bardzo duży spadek, jeśli chodzi o udzielone świadczenia z zakresu geriatrii, porównując rok do roku. To jest prawie 30% mniej świadczeń. Z czego to wynika, biorąc pod uwagę sytuację chorujących osób starszych? Wydaje się mi to bezzasadne, dziwne, co państwo chcą zrobić w tej sytuacji. Nie dość, że jest mało geriatrów, to dostęp do nich jest bardzo trudny, a w wielu powiatach w ogóle nie funkcjonuje poradnia geriatryczna. Odwołując się do opracowania dotyczącego wielochorobowości, kontakt z geriatrą byłby lepszym rozwiązaniem niż z lekarzem podstawowej ochrony zdrowia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję pani przewodniczącej Paulinie Matysiak. Teraz proszę o zabranie głosu panią poseł Kołodziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselEwaKolodziej">Pani przewodnicząca, dziękuję. Mam ważne pytanie do pana ministra. Zgłosili się do mnie seniorzy, którzy rozpaczliwie proszą o szybką nowelizację przepisów. Cyfryzacja w dużym stopniu pozbawiła pacjentów w wieku senioralnym dostępu do bezpłatnych leków. Mamy program lekowy 75+, z którego niestety są wykluczeni seniorzy w ogromnej liczbie. Pacjenci w wieku powyżej 75 lat, którzy nie mają internetowego konta pacjenta, nie dostaną bezpłatnej recepty od lekarza specjalisty oraz na leki po pobycie w szpitalu. Dzisiaj dostałam takie rozpaczliwe informacje, dlatego pytam, czy prawdą jest, że pacjent 75+ musi mieć internetowe konto pacjenta? Jeżeli senior jest w poradni specjalistycznej typu ambulatoryjna opieka specjalistyczna lub był w szpitalu, który ma kontakt z NFZ, lekarze specjaliści, aby mogli wystawić receptę, muszą mieć zgodę seniora w postaci zweryfikowania w systemie e-Zdrowie wcześniejszych jego recept. Taki pacjent musi mieć internetowe konto pacjenta. Jak pokazują dane z artykułu, który czytałam, w grupie osób w wieku 71+ zaledwie 187 tys. seniorów ma internetowe konto pacjenta na 1,5 mln seniorów, więc to jest znikomy procent. Zaledwie 2,1% posiada takie konto. Natomiast nie mam danych, ile osób w grupie 75+ posiada internetowe konto pacjenta. Aby mieć takie konto trzeba posiadać albo profil zaufany albo bankowość elektroniczną, którą bardzo trudno założyć, nawet dla osoby starszej i bieglejszej w sprawie internetu. Moje pytanie brzmi, czy prawdą jest, co usłyszałam od seniorów, od przedstawicieli Koalicji Izb Handlowych, ponoć seniorzy zgłaszali się do rzecznika praw pacjenta, wypowiadała się również Fundacja My Pacjenci oraz Izba Gospodarcza „Farmacja Polska”.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselEwaKolodziej">Jest jeszcze jedna kwestia. Wielu seniorów ma wspólne konta z małżonkiem, synem lub córką, tym bardziej to jest skomplikowane. Nawet posiadając internetowe konto pacjenta, trzeba mieć oddzielne logowanie, bo nie można tego zrobić wspólnie przez bankowość internetową. Takie uwagi i rozpaczliwe prośby były mi zgłaszane o pilną poprawę tego systemu, żeby był on życzliwy i sprzyjający seniorom, by mogli korzystać w trudnych czasach pandemii z darmowych leków z programu „Opieka 75+”. Dziękuję za cierpliwość i wysłuchanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję, pani poseł. Pan minister ustosunkuje się do wypowiedzi. Seniorzy mogą mieć problemy ze zrozumieniem, natomiast zastanawia mnie, dlaczego Izba Gospodarcza czy fundacje nie wiedzą, że można korzystać z przysługujących darmowych leków? Wiem, o czym mówię, bo moi obydwoje rodzice korzystają z tych leków. Nie trzeba mieć żadnego profilu zaufanego, internetowego konta pacjenta, wystarczy tylko skierowanie od specjalisty i lekarz rodzinny przepisuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselEwaKolodziej">Dodam tylko, że zmieniło się prawo. Chodzi o ostatnie miesiące. Miałam sygnały, że nie chodzi o lekarza POZ tylko specjalistę i szpitalną opiekę. Stąd moje pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Pani poseł, dziękuję, pan minister będzie łaskaw odpowiedzieć nam szczegółowo na pani pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">O głos prosił jeszcze pan poseł Rafał Adamczyk. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselRafalAdamczyk">Pani przewodnicząca, panie posłanki, panowie posłowie, panie ministrze, szanowni goście. Mam dwa krótkie pytania. Bardzo dziękuję za sprawozdanie. Mam jedno pytanie do sprawozdania, które pan przedstawił. Czy ma pan wiedzę, czy ministerstwo oceniało, z czego wynika spadek liczby świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej i ambulatoryjnej dla seniorów w latach 2019-2020? Chodzi mi o duże spadki porad i opieki specjalistycznej. Drugie pytanie jest związane pośrednio. Nawiązał pan do pandemii. Chcę zapytać, czy mają państwo w Ministerstwie Zdrowia odnotowane przypadki, kiedy seniorzy w wieku 75+, umówieni na konkretne terminy szczepień, mieli przesuwane przynajmniej raz lub więcej razy takie terminy lub były wyznaczane błędne terminy na punkty szczepień, które fizycznie nie istniały? Jeżeli pan nie posiada obecnie takiej informacji lub Ministerstwo Zdrowia nie analizowało, jestem skłonny poznać te informacje w późniejszym terminie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos? Bardzo proszę, pani przewodnicząca Joanna Borowiak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselJoannaBorowiak">Bardzo dziękuję. Chcę państwa przeprosić, że nie byłam obecna od samego początku na posiedzeniu Komisji, natomiast w międzyczasie mamy jeszcze z panią poseł Kołodziej posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Tam na początku były głosowania. Bardzo dziękuję pani poseł za pytanie, które pani skierowała, dlatego że słuchając jego treści widzę jak szybko system dezinformacji zatacza kręgi. Muszę przyznać, że jestem zdziwiona, iż organizacje dołączają do podsycania nerwowości i niepokoju wśród seniorów. Do Komisji Polityki Senioralnej również wpłynął wniosek, prośba od Fundacji My Pacjenci i również jedna z przedstawicielek chciała zabrać głos w tej sprawie na dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Nie wiem, czy pani połączyła się z nami zdalnie? Bardzo dziękuję panu ministrowi za odpowiedź na to pytanie. Naszą rolą jako członów Komisji Polityki Senioralnej jest czuwanie, aby takie sytuacje nie rozpowszechniały się. Nie wiem, skąd to wynika, ale cieszę się, że pani postawiła to pytanie. Dzięki temu mieliśmy okazję usłyszeć, jak wygląda stan faktyczny. W tym momencie, jeśli seniorzy, którzy byli zaniepokojeni taką sytuacją, rozpowszechnianiem takich informacji, słuchają dzisiejszego posiedzenia Komisji, również mają możliwość usłyszeć, że nie ma takich zagrożeń. Nawet planowałam odpisać na to pytanie, ale sądzę, że dzisiejsza odpowiedź pana ministra również dla nas jest przyczynkiem do tego, żeby odpowiedzi naszej Komisji oprzeć na konkretach, które usłyszeliśmy od pana ministra. Mój ogromny apel do seniorów, którzy nas słuchają, żeby rzeczywiście starali się uzyskać informację u źródła, aby państwo nie dawali się ponieść emocjom. Naprawdę nie wiem, skąd biorą się tego typu informacje? Osobiście uważam, że to jest wpisane w system dezinformacji, który niestety źle oddziałuje na społeczeństwo, szczególnie na osoby w wieku senioralnym, którym należy się większy spokój.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselJoannaBorowiak">To wszystko, co chciałam powiedzieć. Bardzo dziękuję, panie ministrze, za informację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję, pani przewodnicząca. Jeszcze o głos prosi pani Katarzyna Wieczorowska-Tobis, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#StalydoradcaKomisjiKatarzynaWieczorowskaTobis">Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca. Panie ministrze, w imieniu seniorów chcę powiedzieć i wykonać ogromny ukłon w państwa stronę, ponieważ zmiana w stosunku do teleporad ma niezwykłe znaczenie w przypadku najstarszych osób. Osoby, zwłaszcza po 80. roku życia, które trochę słabiej słyszą, czasami mają zaburzenie funkcji poznawczych, gdy muszą wychwycić szybko jakąś informację przez telefon. Stres utrudnia im właściwe zrozumienie. Zdecydowanie tutaj widzimy przewagę porad w kontakcie bezpośrednim nad teleporadami. Mam również pytanie z tym związane. Widzimy, że bardzo często, w wyniku zakończenia hospitalizacji covidowych, pogarsza się sprawność funkcjonalna osób starszych, które po powrocie do domu gorzej funkcjonują w środowisku. Dlatego moje pytanie dotyczy możliwości wdrożenia oceny potrzeb i form usprawniania dla seniorów, którzy są w domu i trudno jest im gdziekolwiek dotrzeć. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję bardzo. O głos prosił pan Rafał Sapuła, również stały doradca Komisji, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#StalydoradcaKomisjiRafalSapula">Bardzo dziękuję. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, panie ministrze. W nawiązaniu do wcześniejszych pytań pań przewodniczących odnośnie do rehabilitacji postcovidowej, w dniu 9 kwietnia ukazało się zarządzenie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, które na ten moment jako jedyne uprawnia do korzystania z rehabilitacji postcovidowej w warunkach lecznictwa uzdrowiskowego oraz w oddziałach stacjonarnych rehabilitacji. Pan minister był uprzejmy powiedzieć, że będzie również organizowana rehabilitacja w warunkach ambulatoryjnych, w warunkach oddziałów dziennych. W imieniu pacjentów chciałbym zaapelować o jak najszybsze wdrożenie tej formy rehabilitacji. Bardzo dziękuję w imieniu pacjentów i środowiska lekarskiego za wdrożenie rehabilitacji postcovidowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję. Teraz proszę pana ministra. Co prawda nie przerywałam po kolejnych pytaniach, aby pan minister miał mniej pytań, ale myślę, że niektóre z nich łączą się ze sobą i pan minister udzieli teraz odpowiedzi. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Dziękuję państwu za wszystkie pytania, one są bardzo ważne. Myślę, że na każdym z nas spoczywa obowiązek dbania o swoich seniorów. Każdy z nas ma rodziców, więc myślę, że obowiązkiem państwa jest także dbać o najstarszych, którzy w tej chwili są na emeryturach czy na rentach. Wracając do meritum i pytań, zacznę od teleporad, które w czasach pandemii zdecydowanie usprawniły kontakt lekarza, szczególnie lekarza POZ, ze swoimi pacjentami. Jako lekarz wiem, że to jest uzupełnienie kontaktu lekarza ze swoim pacjentem, ale nie powinno być jedynym kontaktem, szczególnie gdy patrzymy na grupę seniorów, gdyż kontakt musi być znacznie bliższy. Nie tylko z tego powodu, że seniorzy czasem źle słyszą, ale także chcą spotkać się osobiście z lekarzem, żeby badanie było fizykalne. Dlatego wprowadziliśmy ograniczenie teleporad dla dzieci, ale również osób w wieku starszym, żeby w przypadku, gdy nie wyrażają takiej zgody, lekarz POZ musiał zbadać pacjenta osobiście. Myślę, że to jest bardzo ważne, ponieważ w dobie pandemii wiele schorzeń nie można wykryć przez zwykłą rozmowę telefoniczną. Pacjent nie zawsze potrafi przedstawić wszystkie objawy, dolegliwości w sposób werbalny. Zatem kontakt bezpośredni pacjenta z lekarzem jest bardzo ważny. Również czynnik psychologiczny jest bardzo ważny, bo najczęściej lekarz zna pacjenta od wielu lat i czasem wystarczy kilka minut bezpośredniej rozmowy, aby wiedział co pacjentowi dokucza, jaką diagnozę należy postawić, jaką terapię należy wdrożyć. Ograniczyliśmy trochę tereporadę i myślę, że to jest z korzyścią dla osób starszych.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Poruszony był temat choroby krążenia. Dla seniorów to jest numer jeden, jeżeli mówimy o schorzeniach czy przyczynie śmierci. Dlatego w tej chwili uruchamiamy – to jest kwestia najbliższych dni – pilotaż Krajowej Sieci Kardiologicznej. Trochę wzorujemy to na sieci onkologicznej. Chcemy, aby dostęp do kardiologa, czyli specjalisty, który zajmuje się schorzeniami serca i układu sercowo-naczyniowego, był zdecydowanie łatwiejszy. Nie mówimy tylko i wyłącznie o osobach starszych, ale również o całej populacji. Pilotaż będzie oparty na trzech lub czterech poziomach. Przede wszystkim lekarz POZ jest podstawą. On będzie zasięgał opinii, kierował do poradni kardiologicznych czy oddziałów szpitalnych kardiologicznych. Tam będzie wdrożona pierwsza diagnoza i zalecenia. W tej chwili rozpoczynamy pilotaż na Mazowszu, wiodącym ośrodkiem będzie Instytut Kardiologii w Aninie. On będzie koordynował wszystkie działania dotyczące pacjenta. Podobnie na wzór sieci onkologicznej, chcemy, aby pacjent miał swojego przewodnika po tym systemie. Doskonale państwo wiedzą, że czasami pacjent może czuć się zagubiony i chcemy, aby koordynator prowadził za rękę, ustalał konkretne wizyty, terminy, aby pacjent czuł się zaopiekowany w tym systemie. Na razie jest województwo mazowieckie, ale myślę, że w ciągu najbliższych tygodni również rozszerzymy pilotaż na inne województwa. Wiemy, że jest potrzeba, aby to upowszechnić, patrząc na schorzenia kardiologiczne.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Dziękuję również za pytanie dotyczące internetowego konta pacjenta. Zawsze namawiałem, żeby każdy z nas posiadał takie konto. To jest bardzo wygodne. Mogą państwo śledzić swoje wizyty u lekarza specjalisty, zapisane leki, także diagnozy czy skierowania na badania diagnostyczne. To jest także ważne u osób szczególnie starszych. Pamiętam ze swojego doświadczenia lekarskiego, kiedy jeździłem w karetce i zabierałem starszego pacjenta do szpitala – oprócz rzeczy osobistych pacjent najczęściej zabierał dwie torby leków. Jeżeli w tej chwili osoba posiada internetowe konto pacjenta, lekarz rodzinny może wszystkie leki sczytać i usunąć pozycje, które się wykluczają. Pacjent trafia do różnych specjalistów, którzy nie wiedzą o tych wzajemnych wizytach i przepisują leki ze swojej działki. Nie wszystkie leki pacjenci muszą brać. Myślę, że to jest bardzo ważne i wygodne, żeby zdecydowanie ograniczyć polipragmazję, która jest bardzo rozpowszechniona w naszym narodzie. Oczywiście nie trzeba posiadać internetowego konta pacjenta, żeby dostać leki w ramach programu „Opieka 75+”. Pacjent dostaje kod sms i w aptece podaje swój PESEL i otrzymuje lek. Jeżeli chce, może również dostać wydruk papierowy, z którym także udaje się do apteki. Zatem te leki nie są ograniczone…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselEwaKolodziej">Nie, chodzi tylko o samą możliwość skorzystania z tego u lekarza specjalisty. Nie ma bariery w postaci obowiązku posiadania internetowego konta pacjenta. To chciałam usłyszeć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Nie ma takiej bariery. Myślę, że cyfryzacja jest bardzo wygodna. Na pewno czasami jest barierą nie do przebycia dla seniorów, ale myślę, że młodsi w rodzinie na pewno pomagają seniorom. Szczególnie w dobie pandemii widzimy, że seniorzy doskonale sobie z tym radzą.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Spadek dostępności. Wiadomo, że w pandemii były dwa czynniki. Po pierwsze, lęk pacjenta przed kontaktem z lekarzem, szpitalem, lęk przed zakażeniem, zatem pacjenci odkładali diagnostykę i leczenie. Już teraz widzimy efekt w miesiącach postcovidowych. Schorzeń, szczególnie onkologicznych, jest zdecydowanie więcej. Taka jest natura nowotworu – lubi, kiedy się go nie diagnozuje. Obecnie zdecydowanie łatwiej jest leczyć i większość nowotworów można wyleczyć, jeżeli diagnostyka jest szybka. Z drugiej strony pewna część łóżek szpitalnych została przeznaczona dla pacjentów COVID-19. Taka jest potrzeba. Przeznaczonych zostało ponad 30 tys. łóżek. Przypominam, że w szczycie drugiej fali było 23 tys., więc widzimy, że trzecia fala jest zupełnie inna niż dwie poprzednie. Od początku zajmuję się koronawirusem, więc widzę, że zachorowalność w trzeciej fali jest zdecydowanie większa, ale także ciężkość zachorowań jest zupełnie inna, pacjenci gorzej przechodzą tę infekcję. Jednak, gdy mówimy o seniorach, efekt szczepień jest już widoczny. Obecnie w szpitalach 52% pacjentów jest między 20 a 50 rokiem życia, czyli to są osoby w sile wieku, najczęściej sprawni fizycznie, zdrowi, a jednak koronawirus ich złamał i trafili do szpitali. Jeżeli chodzi o seniorów, po szczepieniach widzimy, że zapadalność jest na zdecydowanie mniejszym poziomie. Widzimy to wyraźnie w domach pomocy społecznej, gdzie jest bardzo duża zaszczepialność – tam praktycznie seniorzy nie chorują.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Jeżeli chodzi o zmianę terminów szczepień, czasem to jest spowodowane terminem dostaw szczepionek. Producenci deklarują, że do Polski trafi określona liczba szczepionek, planujemy kalendarz szczepień, rozsyłamy terminy nie tylko do seniorów, ale wszystkich osób, którzy są w danej grupie wiekowej. Gdy szczepionka nie dociera w odpowiedniej liczbie, trzeba zmieniać termin szczepień. Na pewno to jest niedogodność, z którą musimy się liczyć. To nie jest zależne od nas, ale na pewno takie rzeczy się zdarzają. Niedługo wejdziemy w okres postcovidowy i rehabilitacja będzie bardzo ważna. W tym tygodniu zostanie uruchomiony nabór i podpisanie umów na rehabilitację ambulatoryjną i domową. Już zostały podpisane umowy, od 9 kwietnia, na dostępność stacjonarną, czyli uzdrowiskową, bo chcemy, żeby uzdrowiska, które teraz rozpoczęły działalność, także świadczyły rehabilitację postcovidową. Ta rehabilitacja nie jest skomplikowana, ale naprawdę widzimy doskonałe efekty wśród osób, które po przejściu koronawirusa niejednokrotnie z trudnością się poruszają, mają problemy z oddychaniem, zatem rehabilitacja układu oddechowego jest bardzo ważna. Cieszy mnie, że zaplanowaliśmy rehabilitację dowolną, gdy rehabilitant może dotrzeć do domu pacjenta. Nie każdy może pozwolić sobie na pobyt w sanatorium czy w ośrodku. Jest możliwość dotarcia do domu i prowadzenie rehabilitacji w warunkach domowych.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Starałem się odpowiedzieć na wszystkie pytania. Jeśli coś pominąłem, to przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję bardzo, panie ministrze, za informację. Proszę jeszcze o podanie podziału na pacjentów miast i wsi, jeżeli chodzi o dostępność.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Pani przewodnicząca, może odpowiem na piśmie, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Oczywiście. Jak wybrzmiało w pytaniu, może być na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję bardzo za wszystkie udzielone odpowiedzi. Teraz przechodzimy do referowania trzeciego punktu, czyli rozpatrzenia informacji ministra rodziny i polityki społecznej na temat zabezpieczenia potrzeb społecznych osób starszych w trakcie pandemii koronawirusa. Bardzo proszę panią Lidię Ułanowską, dyrektor Departamentu Polityki Senioralnej Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, o przedstawienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Dziękuję. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, panie ministrze, państwo posłowie, szanowni państwo. Na poprzednich posiedzeniach Komisji w odcinkach przedstawialiśmy, podobnie jak pan minister, dane statystyczne, a dzisiaj bardzie skupiliśmy się na konstatacji pewnych faktów, czyli materiał odszedł od formy analityczno-statystycznej i ma charakter opisowy. Zatem skupiliśmy się tylko na zrealizowanych działaniach i budżecie, który został przeznaczony na konkretne działania związane z przeciwdziałaniem sytuacji wynikającej z epidemii. Podzieliliśmy materiał na istotne obszary dla polityki społecznej, czyli zabezpieczenie społeczne, pomoc społeczną, programy rządowe, programy informacyjno-edukacyjne i rozwiązania dla seniorów, którzy są niepełnosprawni.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">W takim ujęciu pozwolę sobie wskazać na podstawowe działania, budżetowe i liczebne wielkości, które prawdopodobnie pozwolą nam rozpocząć dyskusję na ten bardzo ważny temat. Jednym z dodatkowych działań, o których pozwolę sobie powiedzieć na końcu, to jest aktywność Rady do Spraw Polityki Senioralnej. Podobnie jak u pana ministra zdrowia, stanowi ona trzon ekspertów, którzy wciąż starają się podsuwać ministrowi najaktualniejsze tematy związane z sytuacją epidemiczną, aby nasze działanie było jak najbardziej aktualne. Ostatnie posiedzenie prezydium odbyło się dzisiaj, dlatego chcę o tym powiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Działania, które dotyczą stricte sytuacji socjalnej naszych emerytów i rencistów, wszystkich systemów – powszechnego, służb mundurowych i rolników – to jest trzynasta i czternasta emerytura. Wszystkie dane, które przedstawię, dotyczą roku 2020 i 2021, czyli w czasie epidemii. W 2020 r. trzynasta emerytura wynosiła 1200 zł. Inna nazwa tego świadczenia to dodatkowe roczne świadczenie pieniężne. W 2021 r. kwota jest wyższa i wynosi 1250,88 zł brutto. W 2020 r. trzynasta emerytura została zrealizowana. Obecnie trwa realizacja trzynastej emerytury dla emerytów i rencistów w roku 2021. Koszt trzynastej emerytury w roku 2020 wyniósł 11,7 mld zł. To jest bardzo duża kwota. Chodzi o blisko 9 mln świadczeniobiorców. W 2021 r. koszt wypłaty trzynastej emerytury to  12,2 mld zł, czyli także wysoka kwota. W 2021 r. także zdarzyło się coś ważnego – pojawiło się świadczenie, o które seniorzy bardzo prosili rząd. Chodziło o umieszczenie w przepisach prawa, czyli spowodowanie, aby czternasta emerytura była świadczeniem wynikającym z przepisu prawa, a nie z programu czy mniej stałych rozwiązań. Zatem czternasta emerytura będzie obok trzynastej stanowiła dodatkowe świadczenie, wspomoże najbardziej potrzebujących seniorów. Tutaj zasada jest nieco inna, bo nie wszyscy i nie każdy, ale osoby pobierające świadczenie w wysokości do 2900 zł brutto. Emerytura będzie przyznawana w wysokości najniższej emerytury obowiązującej w danym roku. W przypadku osób, które otrzymują wyższą emeryturę niż 2900 zł, to świadczenie będzie realizowane w oparciu o znaną zasadę „złotówka za złotówkę”, czyli minus to przekroczenie. Istotne jest, że w 2020 r. najniższe świadczenie emerytalno-rentowe zostało podwyższone o 9%, najniższa emerytura wzrosła o 100 zł, z kwoty 1100 zł do 1200 zł, a minimalna podwyżka świadczeń w wyniku gwarantowanej kwoty waloryzacji to aż 70 zł, która objęła 5 mln świadczeń. Całkowity koszt waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych oraz innych świadczeń powszechnego systemu wyniósł 9 mld zł. To wszystko, jeżeli chodzi o zabezpieczenie społeczne.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Pozwolę sobie przejść do rozwiązań z zakresu pomocy społecznej, bo były dwa istotne działania, o których trudno mówić spokojnie, ponieważ pamiętamy o sytuacji w domach pomocy społecznej. Pamiętamy o olbrzymich potrzebach osób w wieku senioralnym, którzy pozostawali w domu, aby nie zarazić się tą okrutną chorobą. W związku z tym, powstały dwa programy. Pierwszy to duży program wsparcia domów pomocy społecznej, a drugi to „Wspieraj Seniora”, czyli pozostań w domu, a pomoc społeczna i wolontariusze pomogą w zabezpieczeniu codziennych potrzeb. Jeżeli chodzi o domy pomocy społecznej, najważniejsze było uruchomienie wszelkich rezerw finansowych pozwalających na zabezpieczenie bieżącej działalności, która znacząco się zmieniła. W związku z tym, w roku 2020 z rezerw celowych budżetu państwa 866 placówek otrzymało 137 mln zł, a następnie ze środków unijnych 289 mln zł. Te środki pozwoliły uspokoić bardzo trudną sytuację, jaka wywiązała się w związku z dużą zachorowalnością mieszkańców skupionych w jednym miejscu. Te zabiegi spowodowały, że dzisiaj możemy śmiało powiedzieć, że sytuacja w placówkach stacjonarnych jest opanowana, bezpieczna. Naturalnie monitorujemy sytuację przez cały czas, ale możemy uruchamiać działania w postaci rekomendacji. Wprowadziliśmy także specjalne regulacje dotyczące domów pomocy społecznej. One dotyczą rotacyjnej pracy, podwyższenia dodatków motywacyjnych dla kadry, sposobu wyliczania średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w placówce. Szczegóły bogato opisałam w materiale.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Ważnym działaniem dotyczącym domu pomocy jest także zapewnienie rotacyjnej pracy kadry i bezpłatnych szczepień. Po każdych dwóch tygodniach pracy zdalnej każdy pracownik otrzymuje bezpłatne testy i na tej podstawie jest dopuszczany do pracy na miejscu na kolejne dwa tygodnie. W tej chwili placówki zaczynają przygotowywać się do kontaktu ze środowiskiem i rozważamy również dodatkową pracę w dni wolne, gdy w placówkach dzieje się dużo mniej, a przecież seniorzy potrzebują postcovidowej rehabilitacji, może bardziej terapii. Rozważamy, aby personel pracował także w dni wolne w mniejszym wymiarze godzin, ale żeby sobota i niedziela nie były dniami pustymi.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Wolontariat ozdrowieńców dotyczy także domów pomocy społecznej. Tutaj każda osoba, która przebyła COVID-19 i chciałaby pracować, po kontakcie ze stacją sanitarno-epidemiologiczną, po potwierdzeniu, że jest zdrowa może pracować jako wolontariusz. Szczepienia pracowników i mieszkańców w zasadzie dobiegają końca. Materiał pisałam dwa tygodnie temu, a każdy dzień to kolejne szczepienia, więc mogę powiedzieć, że ten problem już nie dotyczy szczepień. Przypominam, że to była zerowa i pierwsza grupa. Najważniejsze było, aby seniorzy zostali zabezpieczeni.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Drugi ważny program to „Wspieraj Seniora” – 50 mln zł w roku ubiegłym, 20 mln w roku bieżącym. Postanowiliśmy przedłużyć ten program na pierwszy kwartał, ale sądzimy, że będzie dotyczył całego roku 2021, bo takie są potrzeby. Początkowo wydawało się, że zabezpieczenie sytuacji osób starszych będzie bardzo trudne, natomiast program ten w ciągu dwóch miesięcy pokazał, że to był dobry pomysł. Wykorzystano infolinię PZU rozbudowaną w skali kraju. Okazuje się, że jest bardzo duży zasób więzi telefonicznych na bazie infolinii PZU. We współpracy z ministrem zdrowia i wszystkimi ważnymi instytucjami, ale w szczególności samorządami, rozwinęliśmy program „Wspieraj Seniora”, który ewoluuje. Zyskał duże uznanie i będzie kontynuowany. Na bazie tej infolinii funkcjonuje również wsparcie cyfrowe seniorów, gdzie starsza osoba może zdzwonić i zapytać, jak nauczyć się rejestracji poprzez ePUAP, jak może połączyć się ze swoją internetową bazą we wszelkich instytucjach. Wolontariusze bezpłatnie nawigują seniorów.</u>
+          <u xml:id="u-24.7" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Jeżeli chodzi o programy „Senior+” i ASOS, nie będę już rozwijała, bo na poprzednim posiedzeniu Komisji była o tym mowa. W związku z tym powiem, gdyż towarzysząc ministrowi nie wypadało mi powiedzieć, że pozwoliłam sobie jeszcze wtrącić jeden przykład modelowego rozwiązania. Dotyczy to jednej z mazowieckich placówek w Woli Karczewskiej. Po raz pierwszy chciałam państwu pokazać, że zamknięta placówka może jednak pracować. Ten model pokazuje, że alternatywne formy pracy naprawdę funkcjonują. Dlatego enumeratywnie pokazałam jakiego rodzaju bardzo nowatorskie formuły wprowadzono w ciągu całego roku. Potraktowałam ten przykład jako rodzaj modelu. Wiem także, że dobrze funkcjonują placówki, które wcześniej opierały się na osobach, informatykach, potrafiących powiązać świat seniorów ze światem wirtualnym. Okazało się, że zajęcia alternatywne poprzez komputery wcale nie wymagają dużych zasobów, kosztownych rozwiązań i Wola Karczewska funkcjonuje jako modelowy przykład. Takich przykładów było więcej. Jeśli państwo chcą o nich poczytać, to na naszej stronie internetowej senior.gov.pl jest pokazanych bardzo dużo takich rozwiązań. One są krzepiące, bo mimo trudnej sytuacji okazało się, że seniorzy nie pozostali zamknięci w placówkach bez opieki. Były posiłki, zajęcia i kontakt, ale też tworzenie kręgów wsparcia. Ponieważ odpowiadam za program „Senior+”, trzeba będzie mnie wyłączyć, bo mogę dość długo o tym rozmawiać.</u>
+          <u xml:id="u-24.8" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Jeśli chodzi o inne programy realizowane na rzecz seniorów skupionych w programie ASOS, w roku 2020 zrealizowaliśmy 94% założonych programów. W związku z tym, wszystkie modyfikacje wprowadzone do umów aneksami spowodowały, że seniorzy mogli zachowywać aktywność. Spowodowaliśmy również, że placówki mogły korzystać z programu „Senior+” nawet w czasie zamknięcia. Zatem komunikat ministra do placówek był taki, że nadal będą ponoszone koszty stałe. To jest bardzo ważne, bo przecież w dobie zamknięcia placówek trzeba było jeszcze je utrzymać. W 2021 r. każda placówka, która funkcjonuje w programie „Senior+”, nadal korzysta na poziomie poniesionych kosztów dotyczących opłat za media. Wiadomo, że seniorzy nie wyjeżdżali na wycieczki, nie wychodzili na imprezy, ale koszty stałe były ponoszone.</u>
+          <u xml:id="u-24.9" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiSenioralnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejLidiaUlanowska">Wypada jeszcze powiedzieć dwa zdania na temat rozwiązań, które dotyczyły seniorów z niepełnosprawnością. Mówię o orzeczonej niepełnosprawności, bo musimy pamiętać, że nie każdy senior jest niepełnosprawny. Pozwolę sobie przypomnieć, że w lutym weszła w życie strategia na rzecz osób z niepełnosprawnością. To jest duży sukces, ale też szereg rozwiązań było prowadzonych w związku z pandemią i one są przytoczone w końcowej fazie. Chodziło głównie o to, aby na czas pandemii można było przedłużyć orzeczenia o niepełnosprawności, bo na ich podstawie przysługiwały różne uprawnienia. Chodziło o szczególne rozwiązania dla osób głuchych, które i tak były w trudnej sytuacji, a pozbawione bieżących kontaktów, zdawały się zupełnie wykluczone. W związku z tym, wiele działań podjął Związek Głuchych. Bazowaliśmy głównie na wszystkich programach realizowanych przez PFRON, aby zachować wszelkie uprawnienia dla mieszkańców w środowiskowych domach, ale również dla każdej osoby w wieku senioralnym, która mogła mieć jakieś utrudnienia. Chodziło o pomoc terapeutyczną dla osób z niepełnosprawnością. Uruchomiono centrum komunikacji dla osób głuchych. To wszystko działo się z pieniędzy rządowych skupionych w programie PFORN. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję bardzo pani dyrektor. Działania Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej istnieją nie tylko na papierze, ale są wdrażane i mimo pandemii również są kontynuowane. Pani dyrektor przedstawiła to w sposób bardzo skrótowy. Pan minister zdrowia mówił, jak zaopiekować się tą grupą, natomiast pani dyrektor była łaskawa przedstawić, w jaki sposób państwo dba o stronę finansową, funkcjonowanie, poza kwestią zdrowia. Tutaj jest bardzo dużo programów i działań. Między innymi seniorzy bardzo sobie chwalą trzynastą i czternastą emeryturę jako dobre rozwiązanie. Wiem, jak bardzo cieszy finansowy zastrzyk dla naszych seniorów.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselPaulinaMatysiak">Bardzo dziękuję. Tym razem mam dwa bardzo krótkie pytania dotyczące korpusu wsparcia seniorów. Jeśli chodzi o program „Wspieraj Seniora”, czy może pani powiedzieć, ile samorządów przystąpiło do programu i ile osób po 70. roku życia skorzystało z tej formy pomocy? Drugie pytanie dotyczy infolinii dedykowanej seniorom – ilu osób skorzystało z tej infolinii? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję pani przewodniczącej Matysiak. Czy ktoś jeszcze z państwa chce zabrać głos? Nie. Zatem proszę panią dyrektor o udzielenie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#DyrektorwMRiPSLidiaUlanowska">Nie mam takich danych, które pozwoliłyby na ścisłą odpowiedź. Rzeczywiście, nie mam ich przygotowanych. Odpowiem pani na piśmie, dlatego że mamy te dane w innej informacji, być może jeszcze je znajdę. Niedawno szykowaliśmy je w poprzedniej informacji i tam były te cyfry. Oczywiście jeszcze raz przytoczę pani przewodniczącej. Przepraszam, ale czasami tak jest. Pisaliśmy o tym w informacji dotyczącej „Wspieraj Seniora” w zeszłym tygodniu. Wszystko mogę przedstawić. One wyglądały bardzo imponująco. Ważne jest, że program „Wspieraj Seniora” osobiście wprowadzałam do ośrodków pomocy. Zawsze mówiłam: „szanowni państwo, wierzę w was, damy radę”. Bardzo się cieszę, że daliśmy radę. Potem wycofałam się z tego i prowadził to departament pani Justyny Pawlak i pan minister również nadzorował. Ale ta emocjonalność pokazała, że nikt nie odmówił. To było tak potrzebne, że uruchamiając program musieliśmy użyć wszelkich sił, żeby to zdarzyło się z dnia na dzień. Przecież druga fala pandemii wszystkich nas mocno zaskoczyła, a seniorzy byli poproszeni o pozostanie w domu. To były tysiące osób.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#DyrektorwMRiPSLidiaUlanowska">Przepraszam, pani przewodnicząca, może zaraz znajdę, a jeśli nie, prześlę jutro rano.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselPaulinaMatysiak">Nie ma problemu. Dopowiem tylko. Na poprzednim posiedzeniu rozmawialiśmy na ten temat, oczywiście pamiętam. Jeżeli jest możliwość, poproszę o zaktualizowane dane. Może być na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#DyrektorwMRiPSLidiaUlanowska">Dziękuję, przepraszam, ale chciałabym, żeby pani miała wszystko tak ładnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Dziękuję, pani dyrektor. Szanowni państwo, czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Jeżeli nie, bardzo dziękuję pani dyrektor, panu ministrowi zdrowia, który opuścił nas w trakcie posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Szanowni państwo, dzisiejsze posiedzenie Komisji było bardzo potrzebne i dające nam pewne kierunki, rozwiązania i uściślenia. Przede wszystkim zostało pokazane, że w tak trudnym czasie jakim jest okres pandemii, zarówno Ministerstwo Zdrowia, jak i Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej są ze wszech miar nastawieni na pomoc i wsparcie tej grupy naszego społeczeństwa poprzez swoje działania i decyzje. Cieszę się bardzo, że w jaskrawy i jednoznaczny sposób został wyartykułowany strach seniorów, że nie mogą uzyskać leków nie mając internetowego konta pacjenta. Zatem to jest informacja, która dotarła do wszystkich instytucji i samych seniorów, że mogą korzystać z tego przywileju i udogodnienia. Jestem również bardzo usatysfakcjonowana, że pojawia się, bo to jest kwestia tygodnia, wsparcie dla seniorów po przebytym COVID-19. To jest bardzo ważne i istotne, aby również zainteresować się, jak radzi sobie ta część społeczeństwa po pandemicznej chorobie.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacaposelLidiaBurzynska">Proszę państwa, to wszystko, jeśli chodzi o informacje przedstawione na dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Jeszcze raz dziękuję i stwierdzam, że Komisja przyjęła przedstawione na dzisiejszym posiedzeniu informacje, zarówno Ministerstwa Zdrowia, jak i Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Dziękuję wszystkim za udział w posiedzeniu. Informuję, że porządek dzisiejszego posiedzenia został wyczerpany. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..2b9abf1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/header.xml
@@ -0,0 +1,43 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-psrxx-00047-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 47/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 47/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PSR">47</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorUrszulaSek" role="speaker">
+        <persName>Legislator Urszula Sęk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Urszula Rusecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MRiPS Stanisław Szwed</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="PSR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..fcde6d0
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00047-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Witam wszystkich zebranych. Stwierdzam przyjęcie protokołów poprzednich posiedzeń Komisji.       Proszę o sprawdzenie kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabierania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres mejlowy kpsr@sejm.gov.pl lub przez czat aplikacji wideokonferencji. Informuję jednocześnie, że poseł, zgodnie z art. 198k ust. 1 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie zmiany regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdza swoją obecność na posiedzeniu Komisji lub podkomisji prowadzonym z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania oraz wydrukami udziału w głosowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo serdecznie witam na posiedzeniu Komisji pana ministra Stanisława Szweda, sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Zdalnie łączy się z nami pan minister Jan Józek Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Witam wszystkich zaproszonych gości. Witam pracowników Biura                    Legislacyjnego i sekretariatu Komisji oraz wszystkich członków Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Jak wygląda kworum? Czyli mamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Zatem przechodzimy do realizacji porządku dziennego – 25 marca na 22. posiedzeniu Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1046). Senat zaproponował w swojej uchwale trzy poprawki. Marszałek Sejmu skierowała uchwałę do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia poprawek Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Proponuję, żeby rozpatrzenie poprawek odbyło się w następującym porządku – wystąpienie senatora, jeżeli jest obecny. Czy senator jest obecny? Nie ma. Następnie stanowisko rządu, ewentualne uwagi przedstawicieli Biura Legislacyjnego, ewentualne głosy za i przeciw oraz głosowanie. Czy jest sprzeciw wobec powyższej propozycji rozpatrzenia poprawek? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Wobec niezgłoszenia sprzeciwu stwierdzam przyjęcie sposobu rozpatrzenia poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawek. Nie ma pani senator. Czy w związku z powyższym ktoś z państwa? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Mamy trzy poprawki. Poprawka nr 1 dotyczy art. 1 pkt 2 ust. 1. Wyrazy „2400 zł” zastępuje się wyrazami „2450 zł”. Jaka jest opinia rządu? Czyli podnosimy kwotę wypłaty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, to jest poprawka techniczna. Zmiana innej ustawy dotyczącej ubezpieczeń społecznych wprowadziła kwotę 2450 zł. A w tej ustawie mamy kwotę 2400 zł. Żeby wyrównać te kwoty, żeby to się nam nie myliło przy korzystaniu z tej ustawy, wprowadzono te same kwoty. Jeśli chodzi o wysokość czy o kryterium, według którego będzie przyznawane świadczenie wyrównawcze, to będzie to zależało od komunikatu prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który zawsze jest publikowany na dzień 1 marca, tj. na dzień waloryzacji. Ta kwota będzie się zmieniała zgodnie z tym komunikatem. W tym roku kwota ta będzie wynosiła 2501,76 zł. Taka w tej chwili będzie kwota. Czyli czynność, którą wykonujemy, wyrówna nam zapisy w różnych ustawach, ale nie będzie miała zasadniczego wpływu na wysokość tej kwoty, która jest określana w komunikacie prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zawsze co roku taki komunikat jest wydawany.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Oczywiście dotyczy on nie tylko tego świadczenia, ale również innych świadczeń. Takie jest wyjaśnienie. Ta poprawka jest dlatego, żeby ujednolicić tę kwotę. Żeby nie było później wątpliwości, chcemy to wyrównać.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Może od razu też – znam te poprawki, bo byłem również w Senacie – powiem o wszystkich trzech poprawkach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę. Tylko zanim pan to zrobi, panie ministrze, chciałam zapytać przedstawicieli Biura Legislacyjnego, czy za każdym razem będziemy głosować nad tymi poprawkami, czy możemy powiedzieć, że nie ma sprzeciwu wobec ich przyjęcia. Czy lepiej dla czystości legislacyjnej głosować nad nimi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Jeśli nie będzie sprzeciwu, nie muszą państwo głosować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dobrze. Rozumiem. W sprawie poprawki nr 1 mamy jasność. Jednak zapytałabym, czy jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia poprawki nr 1? Czy mamy jakieś zgłoszenia? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Zatem uznaję, że Wysoka Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę Senatu nr 1.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przechodzimy do poprawki nr 2. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Poprawki nr 2 nie możemy poprzeć. To jest poprawka, która była omawiana na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Dotyczy dofinansowania odpłatności za pobyt działacza opozycji antykomunistycznej w domach pomocy społecznej. Dzisiaj to zadanie jest zadaniem własnym gminy. I to gmina, w przypadku gdy dana osoba nie dopłaca, jest zobowiązana dopłacić czy zapłacić taką kwotę. Gmina może również podjąć decyzję o zwolnieniu z opłaty. Czyli decyzja jest po stronie gminy. Zasady, które dzisiaj obowiązują, obowiązują we wszystkich przypadkach. Dotyczą zarówno kombatantów, weteranów walk o niepodległość, jak również działaczy opozycji antykomunistycznej. Zrobienie tego tylko dla jednej grupy, czyli w tym przypadku dla działaczy opozycji antykomunistycznej, byłoby wyłomem w całym systemie, który funkcjonuje. Jest propozycja Senatu, żeby koszty tego były przerzucone na Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Nie mamy zapewnionych środków na takie działania. Dlatego poprawki nr 2 nie możemy poprzeć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Rozumiem. Opinia rządu jest negatywna. Faktycznie byłby to wyłom w całym systemie. W związku z powyższym, ponieważ jest negatywna opinia rządu i negatywna opinia naszego klubu, będziemy głosować nad tą poprawką. Bardzo proszę o przygotowanie się.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Głosujemy. Przypominam, że głosujemy nad poprawką nr 2 Senatu. Dotyczy ona odpłatności za pobyt w domach pomocy społecznej dla opozycjonistów, kombatantów i osób represjonowanych. Kto jest za pozytywną opinią dla tej poprawki Senatu? Kto jest za? Kto jest przeciw? Przypominam, że głosujemy nad poprawką nr 2 zgłoszoną przez Senat. Opinia rządu o tej poprawce jest negatywna. Kto jest przeciw? I kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Głosowało 33 posłów. Za było 13, 18 przeciw, 2 posłów się wstrzymało. Zatem poprawka Senatu nr 2 nie uzyskała akceptacji Wysokiej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 3. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Poprawka nr 3 dotyczy wejścia w życie przepisu dotyczącego naliczania kapitału początkowego. Państwo, którzy uczestniczyli w posiedzeniu Komisji, pamiętają, że trwała dyskusja. Przesunęliśmy ten termin z 1 września na 1 czerwca. Teraz jest poprawka Senatu, żeby ta zmian dotyczyła już terminu przed 1 czerwca. Ustawa wejdzie w życie po publikacji. Czyli żeby już w tym krótkim okresie można było podjąć działania w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Uważamy, że to jest poprawka techniczna. Dlatego popieramy to rozwiązanie, jeśli chodzi o poprawkę nr 3. Ona nie zmienia całego systemu, tylko ułatwi działalność Urzędu do Spraw Kombatantów i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, bo te dwie instytucje będą się tym zajmować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Czy w związku z powyższym jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia poprawki Senatu nr 3? Czy mamy jakieś zgłoszenia? Nie. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Zatem uznaję, że Wysoka Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę Senatu nr 3.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu w sprawie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw z druku nr 1046.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo serdecznie dziękuję głównym inicjatorom projektu ustawy, którzy łączą się z nami zdalnie. Przepraszam, ale nie przywitałam ich na początku. Być może teraz będą chcieli zabrać głos. To było przewidziane w moim scenariuszu. Witam serdecznie pana Leszka Stalla, pana doktora Grzegorza Kostrzewę-Zorbasa, profesora Tomasza Siemiątkowskiego i Jarosława Macieja Goliszewskiego. Czy ktoś z panów chciałby zabrać głos? Skończyliśmy procedowanie. Bardzo proszę. Pan doktor Grzegorz Kostrzewa-Zorbas. Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przedstawiciel inicjatorów projektu ustawy Grzegorz Kostrzewa-Zorbas:</u>
+          <u xml:id="u-9.5" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowny panie ministrze, szanowni państwo, chciałbym bardzo podziękować w imieniu grupy społecznych autorów ustawy, początkowego projektu o dużo mniejszym, ale bardzo ważnym zakresie. Początkowo dotyczył on emerytur i rent. Bardzo się cieszymy i jesteśmy wdzięczni za dobrą współpracę Sejmu, Senatu i rządu w tej sprawie. Wszystkie zaproponowane w zeszłym roku przez środowisko społeczne zapisy zmierzają do ostatecznego zaakceptowania, do finału procesu legislacyjnego i wejścia w życie. W szczególności bardzo cenimy wysokie większości, którymi dotąd obie izby przyjmowały projekt. Nie tylko tę początkową część emerytalno-rentową, ale też części później dodawane do ustawy. Oczywiście jesteśmy gotowi współpracować dalej, zgłaszać pomysły, opinie i pomagać w pracach legislacyjnych nad kolejnymi sprawami, które jeszcze są do rozstrzygnięcia, są do podjęcia i będą się pojawiać w przyszłości. Serdecznie pozdrawiam i dziękuję bardzo za udzielenie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-9.6" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo serdecznie dziękuję. Pozostaje nam jeszcze wybór posła sprawozdawcy. Jeśli chodzi o sprawozdawcę tej ustawy, proponuję siebie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-9.7" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Wobec niezgłoszenia sprzeciwu stwierdzam, że Komisja wybrała poseł Urszulę Rusecką na sprawozdawcę Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-9.8" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Informuję, że zgodnie z uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 26 marca w sprawie zmiany regulaminu Sejmu urzędowym stwierdzeniem przebiegu obrad posiedzenia komisji odbytego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość jest zapis audiowizualny.</u>
+          <u xml:id="u-9.9" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-9.10" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Zamykam posiedzenie Komisji. Bardzo dziękuję. Jeszcze raz bardzo dziękuję wszystkim uczestnikom posiedzenia Komisji. Przypominam, że o godz. 17:00 mamy kolejne posiedzenie Komisji. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..9d3dd6f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/header.xml
@@ -0,0 +1,58 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-psrxx-00048-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 48/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 48/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PSR">48</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMRiPSOlgierdPodgorski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MRiPS Olgierd Podgórski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPolitykiRodzinnejMRiPSOlgierdPodgorski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Polityki Rodzinnej MRiPS Olgierd Podgórski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorAleksandraWolnaBek" role="speaker">
+        <persName>Legislator Aleksandra Wolna-Bek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorUrszulaSek" role="speaker">
+        <persName>Legislator Urszula Sęk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Barbara Socha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MRiPS Barbara Socha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaKotula" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Kotula</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Urszula Rusecka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="PSR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..0817ab0
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00048-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,325 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Witam serdecznie zebranych. Proszę o sprawdzenie kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenie do zabierania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres mailowy kpsr@sejm.gov.pl lub przez czat w aplikacji do wideokonferencji. Informuję jednocześnie, że poseł, zgodnie z art. 198k ust. 1 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie zmiany regulaminu Sejmu, potwierdza swoją obecność na posiedzeniu Komisji prowadzonym z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania lub z wykorzystaniem legitymacji poselskiej w czytnikach dostępnych na sali obrad oraz wydrukami udziału w głosowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo serdecznie witam panią minister Barbarę Sochę, podsekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Witam wszystkich zaproszonych gości. Witam koleżanki i kolegów posłów.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dzisiaj w porządku obrad mamy pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Karcie Dużej Rodziny, ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 z druku nr 970.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Jak wygląda kworum? 32. Jeszcze chwileczkę. Piszą mi, że jeszcze są spóźnialscy, którzy się logują. Może jeszcze przez chwilę nie będziemy zamykać sprawdzania kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przechodzimy do rozpatrzenia porządku dzisiejszego posiedzenia. W takim razie bardzo proszę przedstawicielkę strony rządowej. Pani minister, jesteśmy w pierwszym czytaniu. Bardzo proszę o przedstawienie projektu ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Dziękuję bardzo. Szanowna pani przewodnicząca, szanowni państwo, mam przyjemność przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o Karcie Dużej Rodziny, ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Rząd, zarówno w ubiegłej, jak i w obecnej kadencji, podejmuje wiele działań, które służą polepszeniu sytuacji rodzin i obywateli, uproszczeniu przepisów, cyfryzacji i integracji istniejących systemów. Przedstawiana przez nas dzisiaj nowelizacja zawiera tego rodzaju zmiany, które mają służyć sprawniejszemu załatwianiu spraw, sprawniejszemu korzystaniu z już dostępnych usług i upraszczaniu pewnych procedur. Właśnie temu służy dzisiaj przedstawiana nowelizacja.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Jeśli chodzi o ustawę dotyczącą Karty Dużej Rodziny, przewidujemy kilka zmian. Najważniejszą zmianą jest przeniesienie możliwości wyświetlania elektronicznych wersji Karty Dużej Rodziny do odrębnej aplikacji temu poświęconej. Do aplikacji, która istnieje i obejmuje już wiele usług, czyli do aplikacji mObywatel. Dzięki temu będziemy mogli zlikwidować funkcjonującą dzisiaj aplikację do dostępu do elektronicznych Kart Dużej Rodziny. Obywatele nie będą musieli składać wniosku o wydanie elektronicznej karty. Z samego faktu, że są właścicielami tradycyjnej karty, będzie wynikała możliwość pobrania Karty Dużej Rodziny w wersji elektronicznej, właśnie w aplikacji mObywatel, i wyświetlania jej również przez pozostałych członków rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Drugą proponowaną przez nas zmianą jest wyjście naprzeciw postulatom, które były zgłaszane przez gminy. Chodzi o podniesienie kosztów obsługi wydawania Kart Dużej Rodziny. Jest to podwyżka z 14,1 zł do 17 zł za jedną rodzinę wielodzietną w gminie. Po trzecie, nowelizacja przewiduje likwidację obowiązku sprawozdawczego dla gmin i wojewodów z realizacji ustawy, a także dla starostów i marszałków w zakresie samorządowych programów dla rodzin wielodzietnych. System teleinformatyczny, który istnieje – system dotyczący właśnie Kart Dużej Rodziny – ma możliwość pobierania odpowiednich danych, potrzebnych ministrowi właściwemu do spraw rodziny do tworzenia potrzebnych raportów. Likwidujemy dublujący się obowiązek sprawozdawania. Po czwarte, przewidujemy wprowadzenie możliwości pozyskiwania przez ministra właściwego do spraw rodziny drogą elektroniczną, bezpośrednio z bazy danych PESEL, informacji o zgonach posiadaczy Kart Dużej Rodziny. To ułatwi i umożliwi przekazywanie tych informacji do wójtów, burmistrzów i prezydentów, po to żeby można było sukcesywnie dezaktywować karty tych osób. To są główne zmiany, które dotyczą Karty Dużej Rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Jeśli chodzi o system opieki nad dziećmi do lat 3, to w ramach tej nowelizacji przewidujemy dwie zmiany. Po pierwsze, wprowadzenie obowiązku przekazywania we wniosku o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych numeru telefonu i adresu poczty elektronicznej podmiotu tworzącego te instytucje. To pozwoli władzom samorządowym na dużo szybsze wyjaśniania różnych wątpliwości i znacznie szybsze dokonywanie wpisu do rejestru. Przypomnę, że większość instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 to podmioty prywatne. Ta zmiana na pewno ułatwi funkcjonowanie całego systemu. Po drugie, proponujemy również zmianę systemu wyboru dziennego opiekuna przez gminy i instytucje publiczne, po to żeby nie była to czasochłonna i skomplikowana procedura, która wynika z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, żeby zachować zasady otwartości, konkurencyjności. Chodzi też o ułatwienie i przyspieszenie tych procedur.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">W dużym skrócie to są najważniejsze zmiany, które wynikają z tej nowelizacji. Oczyliście do projektu ustawy został dołączony akt wykonawczy, czyli projekt rozporządzenia ministra rodziny, zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu unieważnienia Karty Dużej Rodziny, wzorów graficznych oraz wzorów wniosków w sprawie przyznania Karty Dużej Rodziny. Zakłada się, że projektowane zmiany przyniosą oszczędności w wydatkach ponoszonych obecnie. Głównie oszczędności wynikają z likwidacji utrzymywania odrębnej aplikacji Karty Dużej Rodziny. Szacujemy, że w ciągu 10 lat te oszczędności wyniosą 13 370 tys. zł. To tyle z mojej strony na początek. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję, pani minister. Otwieram dyskusję. Mam zgłoszenie do dyskusji. Bardzo proszę, pani poseł Katarzyna Kotula.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKatarzynaKotula">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, pani minister, mam nadzieję, że dobrze mnie słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Tak, słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKatarzynaKotula">Czy może pani potwierdzić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Tak, słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKatarzynaKotula">Dobrze. Myślę, że to jest odpowiedni moment, żeby na początku zapytać o stanowisko rządu do uwag, które otrzymaliśmy od prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, i podnoszonych wątpliwości, które dotyczą dwóch zmian. Mowa o nowym brzmieniu art. 2 pkt 2 ustawy o Karcie Dużej Rodziny i uwagach do art. 1 lit. c projektu ustawy, w którym dodawany jest ust. 19a do art. 10 ustawy, czyli do kwestii administrowania oraz przekazywania danych osobowych, które są zawarte w proponowanych zmianach. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję, pani poseł. Czy mamy jeszcze jakieś zgłoszenia do dyskusji? Nie widzę. Zatem proszę panią minister o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Dziękuję bardzo. Bardzo prosiłabym pracowników ministerstwa o udzielenie odpowiedzi na to pytanie. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiRodzinnejMRiPSOlgierdPodgorski">Dzień dobry, pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo. Olgierd Podgórski, dyrektor Departamentu Polityki Rodzinnej Ministerstwa Rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiRodzinnejMRiPSOlgierdPodgorski">Tak, mamy dwie uwagi urzędu zajmującego się ochroną danych osobowych. Pierwsza dotyczy przetwarzania danych, zakresu tych danych i sytuacji, w której istnieje aplikacja ministra rodziny umożliwiająca posługiwanie się Kartą Dużej Rodziny. Z tym że chciałbym zwrócić uwagę na najważniejszą kwestię. Nowelizacja, którą pani minister przed chwilą przedstawiła, tak naprawdę zakłada rezygnację z aplikacji. Karta Dużej Rodziny będzie wyświetlana w aplikacji mObywatel. Prezes urzędu wskazuje, że tam wszelkie przepisy dotyczące danych osobowych są w sposób prawidłowy zaproponowane w ustawie o informatyzacji. I one obowiązują.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#DyrektorDepartamentuPolitykiRodzinnejMRiPSOlgierdPodgorski">Druga uwaga dotyczy zakresu danych, które minister rodziny będzie przetwarzał. To są dane dotyczące zgonu członków Karty Dużej Rodziny. W tym zakresie trudno zgodzić się z uwagą prezesa urzędu, ponieważ projekt ustawy wyraźnie wskazuje, jakie dane, od kogo, w jakiej sytuacji oraz w jakim celu minister będzie pozyskiwał. Po pierwsze, są to dane dotyczące zgonów. Po drugie, minister właściwy do spraw cyfryzacji przekazuje je ministrowi właściwemu do spraw rodziny. Przekazuje je w celu unieważnienia Karty Dużej Rodziny w sytuacji, kiedy nastąpił zgon posiadacza tej karty. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo serdecznie dziękuję panu dyrektorowi. Czy są jeszcze jakieś inne głosy w dyskusji? Nie widzę. Zatem zamykam dyskusję. Zamykam pierwsze czytanie. Stwierdzam, że nie zgłoszono wniosku o wysłuchanie publiczne.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Zamykam sprawdzenie kworum. Myślę, że wszyscy spóźnialscy już zdążyli się zalogować.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przechodzimy do rozpatrzenia projektu. Czy są uwagi do tytułu projektu ustawy? Nie widzę. Zatem rozpatrzyliśmy tytuł projektu.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy są uwagi do art. 1? Przedstawicielka Biura Legislacyjnego. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, jeśli chodzi o art. 1, mamy jedną uwagę do zmiany nr 1. W lit. a proponujemy, żeby zmienić szyk w zakresie dotyczącym publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej. W lit. a wskazano, że informacje są zamieszczane na stronie podmiotowej BIP ministra właściwego do spraw rodziny. A my proponujemy, żeby to było: zamieszczone w BIP na stronie podmiotowej ministra właściwego do spraw rodziny. Jest to taka korekta – propozycja trochę lepszego zapisu. Obecnie w większości ustaw zapisuje się taki sposób publikacji. Stąd taka uwaga.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Pani minister. Jest zgoda na tę zmianę redakcyjną? Nie słyszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Jak najbardziej. Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Jest zgoda. Tak. Czyli rozumiem, że przyjmujemy tę uwagę. Myślę, że ta uwaga mieści się w upoważnieniu, które zwykle dajemy Biuru Legislacyjnemu. Komisja daje to upoważnienie w celu dokonania korekt redakcyjno-legislacyjnych w projekcie ustawy. Rozumiem, że w art. 1 też jest podobna uwaga. Tak? W art. 1 pkt 2 lit. b.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Jeśli mogę, pani przewodnicząca. Czy w takim razie zgłaszać uwagi do art. 1, czy będziemy rozpatrywać kolejne zmiany? Czy mamy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Do art. 1. Tak. Myślę, że artykułami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Czyli wszystkie. Tak. Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Mam przed sobą państwa uwagi. Widzę, że do art. 1 były trzy uwagi redakcyjne, więc bardzo proszę teraz o drugą uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Nasza druga uwaga odnosi się do zmiany nr 2, czyli do art. 10. W dodawanym ust. 1d proponujemy, żeby trzymać się ustawowej nazwy karty elektronicznej. Stąd w końcówce ust. 1d proponujemy wskazać, że chodzi o kartę tradycyjną lub kartę elektroniczną. Czyli wyraz „kartę” uzupełnić tak, żeby było to zgodne ze skrótem używanym w ustawie. To jest druga rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Co prawda nie zamieszczono tego w tym zestawieniu, które państwu przekazałyśmy, ale w ust. 1f wydaje nam się, że również powinna nastąpić drobna korekta polegająca na zmianie szyku. Aby przepis był czytelniejszy, to na początku ust. 1f, który dotyczy usługi, należałoby wprost wskazać, że jest to usługa pozwalająca na obsługę karty elektronicznej. Fragment „pozwalająca na obsługę karty elektronicznej” mamy w późniejszej części przepisu. Stąd nasza propozycja, żeby to dać na początku, po wyrazie „usługa”, gdyż dotyczy to właśnie usługi. A reszta przepisu zostaje taka, jaka jest, czyli że jest udostępniania w ramach publicznej aplikacji mobilnej. I już do końca przepisu proponowałybyśmy pozostawienie tego bez zmian.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">To na razie tyle, bo chciałam usłyszeć zdanie pani minister, żebyśmy się nie pogubiły. Pierwsza uwaga dotyczyła karty tradycyjnej lub elektronicznej. Co, jeśli chodzi o tę zmianę? Czy jest zgoda ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Tak, jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">A teraz jeszcze druga uwaga, a w zasadzie trzecia. Na tę trzecią też jest zgoda. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Bardzo proszę przedstawicielkę biura. Jeszcze teraz jest ta trzecia uwaga, czyli czwarta, bo jedną mamy niezapisaną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, jeśli chodzi o trzecią zmianę, to tylko sygnalizujemy, bo to będzie dotyczyło całego projektu, że zapisy kwot ujednolicimy tak, żeby wszędzie wskazać pełne kwoty z przecinkiem i z zerami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Żeby było jednolicie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Żeby to było jednolicie zapisane w kolejnych ustępach. Natomiast do zmiany nr 4 mamy uwagę legislacyjną. Celem zmiany nr 4 w art. 15 jest uchylenie pkt 3. Ponieważ w pkt 2 na końcu mamy wyraz „lub” i wówczas pkt 2 nie będzie, że tak powiem, spasowany z częścią wspólną tego przepisu, stąd nasza propozycja, żeby wpisać to wprost. W ust. 1 w pkt 2 skreślimy wyraz „lub” wraz z przecinkiem oraz uchylamy pkt 3. Czyli docelowo mamy ten sam skutek. Natomiast czyścimy pkt 2 ze spójnika „lub”, żeby nie było kłopotów z odczytywaniem normy z pkt 2.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Tutaj bardzo proszę o odniesienie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Oczywiście, zgadzamy się na taką zmianę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy są jeszcze jakieś uwagi do art. 1, poza uwagami Biura Legislacyjnego, które mamy? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czyli rozpatrzyliśmy art. 1. Jeszcze? Cały czas jesteśmy w art. 1.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Tak, tak. Szanowni państwo, w zmianie nr 11 prosimy o potwierdzenie, bo naszym zdaniem w lit. a w zmianie nr 11 w ust. 1, w którym nadawane jest brzmienie pkt 7–12, punkty rozpisane są tak, aby osobno nadawać brzmienie i literom, i wprowadzeniom do wyliczenia. Ponieważ jest tu całe brzmienie pkt 7–12, zaproponujemy państwu, żeby rozpisać to legislacyjnie troszkę inaczej. A mianowicie, żeby napisać, że te punkty otrzymują brzmienie i po prostu nadać im całe brzmienie.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Natomiast w pkt 6 nasza propozycja byłaby taka, żeby pełne brzmienie nadać pkt 6–12, a nie rozpisywać w tiret zmian w konkretnych punktach. Natomiast w pkt 6 jedyna różnica jest taka, że projektodawcy nie zmienili treści lit. c. Jeżeli państwa wyrażą taką wolę, w celu łatwiejszego w odczycie zapisu tych zmian w pkt 6–12, to w pkt 6 przytoczyłybyśmy brzmienie lit. c w brzmieniu z obowiązującej ustawy. Tak żeby nie rozbijać tego na podwójne tiret, tylko nadać brzmienie pkt 6–12.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Natomiast w zmianie nr 11 mamy tylko ewentualnie pytanie do lit. b. Dotyczy to limitu maksymalnych wydatków. Mamy tu wskazane w ust. 1 i w kolejnych punktach lit. a–d. Nasze pytanie jest takie, czy w tym odesłaniu można wskazać całe punkty? Ponieważ te punkty zawierają tylko lit. a, b, c i d. W związku z tym jest taka wątpliwość, czy celowe jest wskazywanie samych liter, skoro w tych punktach te litery się zawierają? Chyba raczej stosujemy takie odesłania, że odwołujemy się do całego punktu, a nie tylko do liter.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dobrze, dobrze. Pomału, żebyśmy się nie pogubili. Pani minister, jak to wygląda do tej pory?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Zgadzamy się na wszystkie zmiany proponowane przez przedstawicieli biura.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czyli na wszystkie uwagi legislacyjne. Przypominam, że one wszystkie mieszczą się w upoważnieniu Komisji dla Biura Legislacyjnego do dokonania korekt legislacyjno-redakcyjnych w projekcie ustawy. Jesteśmy w zmianie nr 11 lit. b. Co dalej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Przepraszam. Było też pytanie do ust. 1a, żeby nie powoływać liter, tylko całe punkty. I tu chcemy się upewnić, czy to po prostu nie zmieni sensu. Jeśli cytujemy czy przywołujemy przepis i on zawiera tylko lit. a–d, to na ogół poprzestajemy na odesłaniu do punktu bez liter. Tylko nie wiemy, czy to nie będzie powodowało jakiejś zmiany merytorycznej. Chcemy się tu upewnić. To jest pytanie do ust. 1a w lit b.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Proszę pana dyrektora.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#DyrektordepartamentuMRiPSOlgierdPodgorski">Szanowni państwo, pani mecenas, z naszej strony nie ma problemów, jeśli chodzi o zastosowanie nowej techniki legislacyjnej i odesłania innego, niż wskazywało nam Rządowe Centrum Legislacji. Natomiast tak na gorąco staram się to wszystko przejrzeć. Mam trochę wątpliwości co do odsyłania do całego punktu, bo tam jest to zdanie wprowadzenia. I boję się, że na gorąco możemy coś za bardzo zmienić, co nie jest intencją projektu ustawy. W tym zakresie, jeżeli można – mówię tylko o tych fragmentach – pozostawienie byłoby bezpieczniejsze. Potrzebowałbym trochę więcej czasu, żeby ewentualnie dokładnie to przeanalizować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Dobrze. To może zostawmy to na razie w takim brzmieniu. Do drugiego czytania się zastanowimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dobrze. Czy mamy jeszcze jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Tak. Jeżeli można podobną uwagę – do ewentualnego zastanowienia się do drugiego czytanie – miałybyśmy do lit. e. Tam również mamy taką uwagę, czy powinno być odesłania tylko do wprowadzenia do wyliczenia, czy nie lepiej raczej napisać tu, że chodzi o realizację ogółem wszystkich zadań, o których mowa w pkt 5–12? Ale ze względu na to, że to chyba też jest problem merytoryczny, ewentualnie możemy to odłożyć do przemyślenia do czasu drugiego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Natomiast jest jeszcze pytanie do lit. d. W ust. 4a mamy zastąpienie wyrazów „limitu wydatków, o których mowa” wyrazami „limitu, o którym mowa”. Nasze pytanie jest takie, czy analogiczna zmiana nie powinna znaleźć się w ust. 4? Tam była podobna konstrukcja przepisu, ale może ze względów merytorycznych nie jest to celowe. Prosimy o potwierdzenie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#DyrektordepartamentuMRiPSOlgierdPodgorski">Gdybym mógł odpowiedzieć, to również proponowałbym, żebyśmy ewentualnie zmiany w lit. d, jeżeli będzie konieczna, dokonali podczas drugiego czytania, żebyśmy nie zmienili czegoś więcej niż to, co jest intencją Rady Ministrów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dobrze. W takim razie przyjęliśmy pierwsze dwie uwagi. Rozumiem, że przedstawiciele biura zanotowali zmiany, które ustalaliśmy. Natomiast mamy lit. b i d do zastanowienia się jeszcze przed drugim czytaniem. Czy są jeszcze inne uwagi do art. 1? Nie ma. Zatem art. 1 rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Art. 2. Czy są uwagi do art. 2? Art. 2 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Art. 3. Czy są uwagi do art. 3? Przedstawicielka Biura Legislacyjnego, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Dobrze. Szanowni państwo, tu mamy, że tak powiem, troszkę bardziej skomplikowaną sprawę. W zmianie nr 3 w art. 39 de facto proponują państwo zmianę spójnika z „lub” na „oraz”. Z roboczych ustaleń, kiedy rozmawialiśmy z przedstawicielami resortu, okazuje się, że w dotychczasowym brzmieniu przepis budził wątpliwości, czy dziennym opiekunem może być osoba, która co prawda nie figuruje w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym, ale została skazana prawomocnym wyrokiem. Czy w sytuacji, kiedy zachodzi jedna z tych przesłanek, taka osoba może być dziennym opiekunem? Przy dotychczasowym brzmieniu nie mieliśmy wątpliwości, że wyraz „lub” oznacza, że kiedy funkcjonuje chociażby jedna z tych przesłanek, taka osoba nie może być dziennym opiekunem.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#LegislatorUrszulaSek">Teraz proponują państwo zmienić wyraz „lub” na wyraz „oraz”. Gdyby to był przepis po raz pierwszy proponowany, gdyby nie było go w ustawie i gdyby była jednolita interpretacja, można byłoby rozumieć wyraz „oraz” w taki sposób, że ani tu nie może być, ani tu. Natomiast, jeśli przepis brzmiał tak, że użyty był spójnik „lub”, a teraz jest dokonywana zmiana, to każdy się zastanawia, że musi tu być jakaś nowość normatywna. Prawda? Skoro wcześniej wystarczyła jedna przesłanka, to przy wyrazie „oraz” może być taka pokusa, żeby teraz interpretować to tak, że one muszą być łącznie. Mając na uwadze to, żeby w ogóle przeciąć jakiekolwiek spekulacje i żeby przepis był czytelny, proponujemy rozbić – ta poprawka jest na piśmie – te przesłanki, które są w art. 39 i zapisać je w dwóch punktach.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#LegislatorUrszulaSek">Proponujemy, żeby początkowa kwestia niefigurowania w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym pozostała w pkt 4. A do pkt 4a wyłączymy drugą z tych przesłanek. Wtedy już nie będzie wątpliwości, że jeśli którakolwiek z nich zajdzie, to taka osoba nie może być dziennym opiekunem. To już nie będzie dawało żadnych możliwości innej interpretacji niż taka, że jeśli którakolwiek z przesłanek wystąpi, to taka osoba nie może być dziennym opiekunem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Co na to przedstawiciele ministerstwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Tak. Zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">To ja przejmę tę poprawkę. Jak jest na piśmie, to ją podpiszę, bo to wydaje mi się zasadna. Czy wszyscy państwo zgadzają się, żeby to zrobić dla czytelności? Bardzo proszę, pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselPiotrBorys">Oczywiście, zgadzam się w pełni. Tylko jeszcze zastanawiam się nad kategoryzacją różnych zawodów, które są zawarte w pkt 4. Mówimy tutaj o opiekunie, pielęgniarce, położnej, wolontariuszu lub innej osobie zatrudnionej do wykonania pracy lub świadczenia usług w żłobku lub klubie dziecięcym, która nie figuruje w bazie danych rejestru sprawców. I zastanawiam się nad pewną sprawą. Tylko proszę zrozumieć intencje, bo tu nie chodzi o sekowanie w żaden sposób jakiejkolwiek grupy. Myślę o tym wszystkim, co jest przedmiotem zainteresowania, szczególnie w komisji do spraw zwalczania pedofilii. Mówimy tam o osobach, a generalnie o księżach. I tak się zastanawiam. Wiadomo, że księża są w szkole katechetami. Uczą. W żłobku czy przedszkolu raczej nie. A jeżeli już, to ewentualnie ma to charakter zupełnie incydentalny, a nie systemowy jak w przypadku szkół.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PoselPiotrBorys">Zastanawiam się nad tym, czy nie dodać ogólnej kategorii, która pozwoliłaby na to, żeby eliminować osoby, w stosunku do których istnieją określone podejrzenia, o których słyszymy. A przecież takich spraw są setki w Polsce. W ten sposób też można chronić dzieci także przed…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Panie pośle, ale jeżeli to jest osoba duchowna, to w jaki sposób jest zatrudniona?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselPiotrBorys">No właśnie się nad tym zastanawiam. Chciałem to doprecyzować, może korzystając z państwa wiedzy. Chodzi o ochronę dzieci. Wiemy, że ta dyskusja się toczy. Jest pytanie, czy w jakiejkolwiek formule księża są zatrudnieni w żłobkach? Chodzi o to, żeby nie wyłączać jakiejś grupy, która funkcjonuje, w stosunku do której istnieją określone, a przynajmniej publiczne, podejrzenia. Podkreślę jeszcze raz, że w żaden sposób nie jest to wymierzone… Sam jestem praktykującym katolikiem i członkiem kościoła powszechnego. Tu w żaden sposób nie chodzi o jakiś atak. Chodzi tylko o wyeliminowanie określonej sytuacji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Panie pośle, na razie dla porządku legislacyjnego mamy poprawkę do art. 3 do zmiany nr 3. Rozgraniczyliśmy, żeby była jasność, że ktoś, kto spełnia te dwie przesłanki, nie może być zatrudniony. Czy jest sprzeciw wobec tej poprawki? Nie ma. Czyli tę poprawkę mamy rozpatrzoną. Poprawkę do art. 3.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Natomiast odniosę się do pana uwagi. Nawet, jeśli osoba duchowna jest zatrudniona w przedszkolu czy żłobku, to ona jest albo opiekunem, albo inną osobą zatrudnioną w jakimś charakterze. Jest inna osoba zatrudniona do wykonania pracy lub świadczenia usług. Czyli to mieści się w tym zakresie. Tu mamy jasność. Czy są jeszcze jakieś uwagi do art. 3? Bardzo proszę, przedstawicielka Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Mamy pytanie do zmiany nr 4. Jest tu zaproponowane nowe brzmienie art. 45. Mamy wskazanie, iż podmioty wybierają dziennych opiekunów w sposób otwarty i konkurencyjny. Czy w przypadku pojęcia „konkurencyjny” nie oznacza to jednak, że powinny być rozpisane jakieś wskazówki co do konkursów? Jeżeli jest konkurencyjność, to rozumiemy, że muszą być chyba przynajmniej dwie osoby i ktoś musi to w jakiś sposób rozstrzygać. Czy to nie będzie budziło wątpliwości? Jak będzie to interpretowane, że to jest konkurencyjne? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Proszę pana dyrektora o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę, pan dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#DyrektordepartamentuMRiPSOlgierdPodgorski">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, propozycja zmiany w zakresie sposobu wyłaniania dziennych opiekunów to propozycja, która została zgłoszona przez przedstawicieli gmin. Jak mówiła pani minister, kiedy przedstawiała projekt ustawy, obecnie dzienni opiekunowie są wybierani na podstawie przepisów ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie. To jest dosyć skomplikowana procedura. To, co jest w tej chwili proponowane w projekcie, to sposób, w jaki dzisiaj są wyłaniani urzędnicy w jednostkach samorządu terytorialnego. To nie jest sposób nowy, wymyślony, tylko sposób sprawdzony, który już dzisiaj funkcjonuje w gminach. Zwrócę uwagę, że to właśnie gmina dokonuje wyboru dziennego opiekuna, więc nie będzie najmniejszych wątpliwości, jak tę procedurę należy przeprowadzić. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Taka formuła już funkcjonuje w przepisach w sposób otwarty i konkurencyjny. Tak? I jest to jakaś praktyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#LegislatorUrszulaSek">No, dobrze. Zastanawiam się, co to oznacza w praktyce. Jeśli nie ma konkursu, czy wtedy nie wystarczy napisać, że po prostu wybiera się ich w sposób otwarty? Tak? To też przesądzałoby sprawę. Jeśli państwo twierdzą, że to, jak to należy rozumieć, już funkcjonuje na podstawie innych przepisów i nie wzbudza kontrowersji, to poprzestaniemy na tej wątpliwości. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Do głosu zgłaszała się pani Katarzyna Kotula. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselKatarzynaKotula">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Przepraszam, ale mam dzisiaj problemy z połączeniem i nie słyszałam części wypowiedzi. Chciałabym na chwilę wrócić do uwag Biura Legislacyjnego dotyczących art. 39 i zmiany w ust. 1 pkt 4, żeby to doprecyzować. Chodzi o łącznik „oraz”. Wiemy, że wcześniej w ustawie był wyraz „lub”. Jak te zmiany mają się do pierwszej proponowanej zmiany w art. 15 ust. 4? Tam pozostaje wyraz „lub”. Niestety, nie słyszałam tłumaczenia przedstawicielki Biura Legislacyjnego. Dlatego wracam z tym pytaniem. Bardzo przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę. Po prostu to rozbiliśmy, żeby nie było niedomówień. Po prostu dodano dwa oddzielne punkty – pkt 4 i 4a – żeby nie było tego łącznika, który mógłby sugerować, że ani jedna z przesłanek, ani druga nie może upoważniać do tego, żeby osoba była zatrudniona.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselKatarzynaKotula">Dobrze, ale czy w takim razie w art. 15 ust. 4 też łącznik „lub” zamieniamy na „oraz”?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#LegislatorUrszulaSek">To jest troszkę inaczej zapisane. W art. 15 jest to zapisane w ten sposób, że dyrektorem żłobka i tymi innymi osobami nie może być osoba, która figuruje. Natomiast w art. 39 mamy zapis pozytywny, że to może być osoba, która itd. Tu jest zaprzeczenie. Właśnie, żeby nie było tych wątpliwości, że jest ten niuans i ten spójnik się wyróżni, dlatego to rozbiliśmy, żeby było wiadomo. W art. 15 będzie oczywiste, że zaistnienie choćby jednej z tych przesłanek wyklucza możliwość zostania dyrektorem. A przy naszej propozycji redakcji art. 39 również nie będzie wątpliwości, że zaistnienie chociażby jednej z tych przesłanek wyklucza osobę z możliwości zostania dziennym opiekunem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselKatarzynaKotula">Dobrze. Rozumiem. Bardzo dziękuję za odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Czy w związku z tym są jeszcze jakieś uwagi do art. 3? Bardzo proszę, przedstawicielka Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, jeszcze mamy drobną korektę w zmianie nr 8 w lit. b. Proponujemy zmianę szyku dla czytelności tego przepisu. Tak żeby wskazać, że będzie podawana liczba wolontariuszy w danym roku czy udzielających pomocy w danym roku instytucjom opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Tak że w tym przepisie proponujemy zmianę szyku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Ministerstwo? Jest zgoda na zmianę szyku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Tak. Jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Zatem rozpatrzyliśmy art. 3 wraz z przyjętą poprawką i uwagami Biura Legislacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przechodzimy do art. 4. Czy są uwagi biura do art. 4? Nie ma. Natomiast ja mam poprawkę. Bardzo proszę, biuro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Mamy tylko pytanie, jeżeli chodzi o art. 4 ust. 1. Proponowany jest taki przepis, żeby wójt, burmistrz lub prezydent w terminie 7 dni od dnia następującego po dniu ogłoszenia ustawy bezpłatnie przyznawał kartę tradycyjną. I jest tu wskazane jakim osobom. Czy to jest celowe? Wskazano dzień ogłoszenia. Zgodnie z przepisami o wejściu w życie art. 4 będzie wchodził po 14 dniach od dnia ogłoszenia. Natomiast tutaj jest przepis szczególny, który wskazuje, że będzie to 7 dni od dnia następującego, więc generalnie to się nam jeszcze skróci. To będzie ok. 6 dni, od kiedy już będzie można przyznawać tę kartę. Czy to jest celowe, żeby odwoływać się do dnia ogłoszenia ustawy, a nie do dnia wejścia w życie ustawy, co jest zasadą przy formułowaniu przepisów? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardo proszę. Ministerstwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Generalnie zgadzam się z tą uwagą, ale poproszę jeszcze pana dyrektora, żeby się upewnić, czy nie ma jakiegoś innego powodu, dla którego tak to zapisaliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#DyrektordepartamentuMRiPSOlgierdPodgorski">Intencją było to, żeby te karty zostały przyznane osobom jak najszybciej. Ale tak naprawdę to będzie różnica jednego dnia. Ona nie jest istotna, więc ewentualnie można się przychylić do uwagi Biura Legislacyjnego, do uwagi pani mecenas. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czyli zostawiamy. Widzę, że panie mecenas jeszcze to analizują.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#LegislatorUrszulaSek">To znaczy to było bardziej pytanie. Na ogół jest to od dnia wejścia w życie. Tu 7 dni od wejścia w życie, a nie od dnia ogłoszenia. I teraz nie wiem, czy to będzie dzień… Ustawa wchodzi w życie po 14 dniach, z wyjątkiem art. 4, który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. To nam przyspieszy. Tu jest z dniem następującym, a tu w ciągu 7 dni od dnia następującego po dniu ogłoszenia. Czyli de facto w ciągu 7 dni od dnia wejścia w życie tego przepisu. Tak? Tak należałoby to czytać. Może na razie to zostawmy, bo niechcący możemy wypaczyć intencje. Jeszcze to sobie na roboczo ustalimy przed drugim czytaniem. Dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Zostawiamy to. Natomiast ja mam poprawkę do art. 4 ust. 2 pkt 2, który otrzymuje nowe brzmienie. W art. 13 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1 kwota wynosi 10,12 zł. Poprawka dotyczy opłaty wnoszonej za wydanie duplikatu Karty Dużej Rodziny. Poprawka związana jest z faktem, że już po przyjęciu projektu nowelizacji ustawy przez Radę Ministrów, od 1 marca 2021 r. na mocy obwieszczenia ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie wysokości opłaty za wydanie Karty Dużej Rodziny opłata za wydanie duplikatu wzrosła z 9,78 zł do 10,12 zł. W związku z powyższym należy dokonać stosowanej zmiany w przepisie przejściowym. Czy jest zgoda na tę poprawkę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Tak, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czyli poprawka nr 1 została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Art. 4 został rozpatrzony wraz z poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Art. 5. Biuro Legislacyjne. Tu też mam poprawkę, więc może najpierw moja poprawka. W art. 5 wyrazy „za okres od dnia 1 lipca 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.” zastępuje się wyrazami „za okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 30 czerwca 2021 r.”. Przepis przejściowy art. 5 projektu ustawy stanowi, że do terminu przekazywania i pozyskiwania informacji – dotyczy to sprawozdawczości z realizacji ustawy o Karcie Dużej Rodziny – za okres od dnia 1 lipca 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. stosuje się przepisy dotychczasowe. Oznacza to, że sprawozdanie za drugie półrocze 2020 r. składa się z wykorzystaniem dotychczasowych przepisów, tj. do 15 lutego 2021 r. Jednak mając na uwadze datę rozpatrywania projektu oraz przewidywany termin wejścia w życie ustawy, konieczne jest przesunięcie okresu, za który będą składane sprawozdania z wykorzystaniem dotychczasowych przepisów. Proponuje się, żeby z wykorzystaniem dotychczasowych przepisów były składane sprawozdania za okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 30 czerwca 2021 r. To jest moja poprawka. Przedstawicielka Biura Legislacyjnego. Czy to konsumuje pani uwagę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Tak. O to chciałyśmy zapytać. O ten termin.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy jest sprzeciw wobec propozycji przyjęcia tej poprawki? Nie widzę. Zatem poprawka została rozpatrzona. Tym samym został rozpatrzony art. 5.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Art. 6. Bardzo proszę, przedstawicielka Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, tylko informacyjnie, że w art. 6 będziemy proponować skreślenie dwukrotnie użytego doprecyzowania „w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą”, gdyż w art. 10 ust. 19a zostało to dodane. Nie ma innego brzmienia, wiec nie będziemy pisać, że jest to brzmienie nadane. To taka korekta legislacyjna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Art. 6 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Art. 7. Czy są uwagi? Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Art. 8. Rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-88.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Art. 9. Bardzo proszę, przedstawicielka Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#LegislatorAleksandraWolnaBek">Szanowni państwo, w art. 9 dla czytelności tego przepisu proponujemy, żeby wyjątki dotyczące art. 3 pkt 8 oraz art. 4 rozpisać w punktach. A mianowicie, że ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkiem – i dalej te wyjątki w punktach. Pkt 1 i pkt 2, żeby to było czytelniejsze. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy przedstawiciele ministerstwa zgadzają się na taki sposób rozpisania art. 9?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Mamy zgodę ministerstwa, a zatem art. 9 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Proponuje przegłosowanie całego projektu ustawy. Proszę o przygotowanie się. Kto z pań i panów posłów jest za wnioskiem o przyjęcie projektu ustawy z druku nr 970 z przyjętymi poprawkami? Kto jest za? Przypominam, że głosujemy nad całym projektem ustawy. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-92.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Jak to wygląda? Na sali wszyscy zagłosowali? Ja zagłosowałam? A, państwo zagłosowali. To się zgadza. Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyniku. Głosowało 32 posłów. Za było 31 posłów, 1 wstrzymał się od głosu. Zatem Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-92.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Proponuję, żeby Komisja wybrała posła sprawozdawcę. Na posła sprawozdawcę proponuję panią poseł Ewę Kozanecką. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę. Stwierdzam zatem, że Komisja dokonała wyboru posła sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-92.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy ktoś z pań i panów posłów zgłasza wątpliwość co do zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej? Nie słyszę. Zatem stwierdzam, że nie istnieje wątpliwość co do zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-92.5" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Informuję, że zgodnie z uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 marca br. w sprawie zmiany regulaminu Sejmu urzędowym stwierdzeniem – to był chyba  26 marca 2020 r., bo już niestety rok funkcjonujemy zdalnie – przebiegu obrad z posiedzenia komisji odbytego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość jest zapis audiowizualny.</u>
+          <u xml:id="u-92.6" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Szanowni państwo, bardzo dziękuję. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Bardzo dziękuję wszystkim za udział. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję pani minister, pracownikom ministerstwa, państwu legislatorom. Bardzo serdecznie dziękuję. Pewnie drugie czytanie będzie za dwa tygodnie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..b4351e4
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/header.xml
@@ -0,0 +1,88 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-psrxx-00049-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 49/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 49/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PSR">49</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorKatarzynaAbramowicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Katarzyna Abramowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorwMRiPSAleksandraBrodzka" role="speaker">
+        <persName>Legislator w MRiPS Aleksandra Brodzka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejAleksandraJedrzejczakBrodzka" role="speaker">
+        <persName>Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Aleksandra Jędrzejczak-Brodzka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik" role="speaker">
+        <persName>Pełnomocnik zarządu ZMP Marek Wójcik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik" role="speaker">
+        <persName>Pełnomocnik zarządu Związku Miast Polskich Marek Wójcik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJoannaMucha" role="speaker">
+        <persName>Poseł Joanna Mucha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaFalej" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Falej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaRosa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Rosa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszTomaszewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Tomaszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTeresaWargocka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Teresa Wargocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Urszula Rusecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Barbara Socha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MRiPS Barbara Socha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SpecjalistawdzialeBiuraZwiazkuPowiatowPolskichPatrycjaGreblaTarasek" role="speaker">
+        <persName>Specjalista w dziale Biura Związku Powiatów Polskich Patrycja Grebla-Tarasek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SpecjalistawZPPPatrycjaGreblaTarasek" role="speaker">
+        <persName>Specjalista w ZPP Patrycja Grebla-Tarasek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StarszyspecjalistadosprawlegislacyjnychwKrajowejSpoldzielczejKasieOszczednosciowoKredytowejKarolinaUminska" role="speaker">
+        <persName>Starszy specjalista do spraw legislacyjnych w Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej Karolina Umińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuMRiPSDorotaGierej" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu MRiPS Dorota Gierej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiRodzinnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejDorotaGierej" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Polityki Rodzinnej Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Dorota Gierej</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="PSR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..650a881
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00049-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,349 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. W dzisiejszym porządku obrad mamy pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – druk nr 1033. Witam wszystkich zebranych. Bardzo proszę o sprawdzenie kworum. Witam serdecznie panią minister Barbarę Sochę podsekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej wraz ze współpracownikami. Witam panią Karolinę Umińską starszego specjalistę do spraw legislacyjnych SKOK, przedstawiciela Związku Miast Polskich pana Marka Wójcika, przedstawiciela Związku Powiatów Polskich panią Patrycję Grebla-Tarasek. Związek Województw reprezentuje pan Rafał Marchewka. Witam pana Jerzego Płókarza prezesa Krajowego Sztabu Ratownictwa Społecznej Sieci Ratunkowej, przedstawiciela BCC panią Annę Marię Dukat oraz wszystkich państwa.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres mailowy  lub przez czat w aplikacji do wideokonferencji. Jednocześnie informuję, że poseł, zgodnie z art. 198k ust. 1 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie zmiany regulaminu Sejmu, potwierdza swoją obecność na posiedzeniach Komisji, prowadzonych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania lub z wykorzystaniem legitymacji poselskiej w czytnikach dostępnych na sali obrad wraz z wydrukami udziału w głosowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Jak wygląda kworum? Może jeszcze nie będziemy zamykać głosowania, natomiast 32 posłów jest już zalogowanych. W związku z powyższym, stwierdzam kworum. Stwierdzam przyjęcie protokołu z poprzednich posiedzeń. Przechodzimy do realizacji dzisiejszego porządku obrad. Przypominam, że to jest pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, druk nr 1033.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę panią minister o przedstawienie projektu ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Dziękuję. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, w krótkich słowach powiem czego projekt dotyczy. Propozycja zmian w projekcie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dotyczy jednego art. 187a, który zawiera upoważnienie ustawowe do wprowadzania rządowych programów wspierania rodzin. W oparciu o to upoważnienie ustawowe dzisiaj funkcjonuje program Dobry Start. Zmiana dotyczy kilku spraw. Po pierwsze, proponujemy, by Rada Ministrów w szczegółowym rozporządzeniu dotyczącym realizacji programu mogła określić, że wykonanie odbywa się tylko i wyłącznie w drodze elektronicznej i dotyczyć będzie wszystkich dokumentów związanych z realizacją tego programu, czyli składania wniosku, załączników, innych pism, doręczania decyzji, informacji, postanowień, wezwań zaświadczeń i innych dokumentów. Organ, który realizuje świadczenie, przyznane na podstawie programu, będzie jednocześnie zobowiązany do zapewnienia w swoich oddziałach dostępu do takich środków technicznych, które na dzień dzisiejszy jeszcze nie korzystały z elektronicznej drogi składania wniosków i w ten sposób mogły złożyć wnioski, aby nie było zagrożenia, że ktoś jest pozbawiony możliwości wnioskowania z tego powodu. To jest pierwsza, najważniejsza zmiana.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Druga zmiana dotyczy dochodzenia świadczeń i rozpoznawania spraw sądowo-administracyjnych. Do nich będzie przypisany właściwy sąd wojewódzki, na obszarze którego ma miejsce zamieszkania osoba ubiegająca się o świadczenie, a nie wojewoda. To wynika z tego, że sprawy dotyczące ZUS realizuje sąd właściwy, czyli sąd w Warszawie. W tym przypadku wnioskujemy do sądu właściwego według miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Po trzecie, konsekwentnie w przypadku, gdy organem realizującym to świadczenie będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, organem wyższego stopnia w tych sprawach będzie prezes ZUS.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">I to są wszystkie zmiany proponowane w projekcie ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję, pani minister. Otwieram dyskusję. Zaczniemy od pani poseł Moniki Rosy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselMonikaRosa">Pani przewodnicząca, pani minister, szanowni państwo, dziękuję za udzielenie głosu. W ramach dyskusji ogólnej mam kilka pytań i wątpliwości. Gdy zobaczyłam, że pojawił się projekt ustawy dotyczący zmian w systemie pieczy zastępczej i wspierania rodziny, pomyślałam z radością, że po kilku latach funkcjonowania ustawy rozpocznie się dogłębna zmiana systemowa. Ten projekt jest dość techniczny i wzbudza kontrowersje, szczególnie ze strony samorządowej. Myślę, że przedstawiciel samorządu będzie mówił o kwestiach dotyczących przekazania kompetencji jednostek samorządu terytorialnego do ZUS. Natomiast mój niepokój budzi fakt, na co wskazuje raport Najwyższej Izby Kontroli i wystąpienie rzecznika praw obywatelskich, także liczne spotkania, dyskusje, debaty środowisk związanych z pieczą zastępczą i funkcjonowaniem rodziny, że system utknął w miejscu i już nie pomaga. Brakuje systemowych i spójnych rozwiązań. Niestety brak tych rozwiązań, brak postępu deinstytucjonalizacji pieczy zastępczej nie chroni praw dziecka. Raport NIK, wypowiedzi rzecznika praw obywatelskich, ale także wiele innych wystąpień, mówią o tym bardzo jasno. Chcemy spytać panią minister i panią przewodniczącą. Zgodnie z harmonogramem prac Komisji, w marcu mieliśmy odbyć dyskusję nad raportami z realizacji ustawy o systemie pieczy zastępczej za lata 2018-2019. To spotkanie nie odbyło się, chociaż pani posłanka Magdalena Biejat, gdy ustalaliśmy taki harmonogram, prosiła o zwołanie specjalnej Komisji, która miałaby być poświęcona kwestii pieczy zastępczej. Chcę prosić, żebyśmy odbyli posiedzenie Komisji, mówiące o raportach z realizacji ustawy. To jest bardzo ważny temat i myślę, że ponad polityczny, ponad partyjny, jak tutaj wszyscy funkcjonujemy.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselMonikaRosa">Chcę również spytać panią minister, ponieważ wiem, że toczą się jakieś prace w rządzie. Czytałam projekt ustawy, który obecnie jest w konsultacjach. On też nie jest dogłębny, jeśli chodzi o zmianę systemu. Chciałabym zwrócić uwagę, że liczba rodzin zastępczych jest niewystarczająca. Nawet małe dzieci trafiają do instytucji zamiast do rodzin zastępczych. Pobyt podopiecznych przedłuża się ponad granice określone prawem. Dzieci przebywają w placówkach pogotowia opiekuńczego, rodzinnego po kilkanaście miesięcy, czasami nawet kilka lat. Najmłodsze dzieci trafiają do instytucji zamiast do rodzin zastępczych. W 2019 r. ponad 3 tys. dzieci poniżej 10 lat było w takich placówkach instytucjonalnych. Musimy porozmawiać w jaki sposób zmienić ten system, jak zwiększyć liczbę rodzin zastępczych i zmniejszyć liczbę dzieci umieszczanych w takich placówkach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przepraszam. Nie podważam tego, o czym pani mówi, bo to są ważne tematy i myślę, że będziemy rozmawiali o tym szerzej. Wyprzedzająco odpowiem, że czerwiec będzie dobrym miesiącem. Duża grupa osób będzie zaszczepiona i wtedy będzie można wejść w normalny tryb pracy. Teraz bardzo proszę o skupienie się stricte nad tą ustawą, więc proszę o zawężenie naszych dyskusji i wypowiedzi tylko odnośnie do tej ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMonikaRosa">Chcę tylko zaznaczyć, że takie posiedzenie Komisji miało się odbyć w marcu, zgodnie z harmonogramem. Ono się nie odbyło. Skoro w trybie zdalnym odbywamy posiedzenie Komisji dotyczące tak ważnych i wielorakich ustaw, to nie rozumiem, dlaczego nie możemy odbyć posiedzenia w kwestii pieczy zastępczej. Uważam, że bardzo ważne jest, abyśmy wszyscy, jak jesteśmy z różnych partii politycznych, klubów i przynależności, mogli zgłosić swoje wnioski dotyczące ustawy obecnie procedowanej w rządzie, dotyczącej zachęty do tworzenia rodzin zastępczych – w jaki sposób zapewnić ochronę praw dziecka, jak zrealizować wnioski płynące z raportu NIK, jak sprawić, żeby dzieci miały swojego pełnomocnika w postępowaniu sądowym? Tych aspektów jest naprawdę bardzo wiele. Myślę, że warto zrealizować takie posiedzenie Komisji szybciej niż w czerwcu, zwłaszcza, że niedługo będziemy spodziewali się raportu z realizacji ustawy za rok 2020. Trochę czasu już minęło, a wciąż nie wyciągnęliśmy wniosków z realizacji ustawy. To jest moja prośba, żeby przyspieszyć ten proces, bo to jest dogłębna zmiana, której musimy dokonać, żeby w końcu w centrum całego systemu postawić dziecko. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Kolejni posłowie, którzy się zgłosili – pani poseł Monika Falej, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselMonikaFalej">Pani minister, pani przewodnicząca, odniosę się konkretnie do ustawy, bo uważam, że cały system pieczy zastępczej powinien być jak najbardziej zreformowany i ustawa z 2011 r. już powinna zostać dokładnie przejrzana. Odniosę się do przykładu, który został przedstawiony. Państwo postulują, aby składanie wniosku, załączników do wniosku o przyznanie świadczenia, także wnoszenie innych pism w sprawie świadczeń, doręczanie decyzji, informacji, postanowień, zawiadomień itd odbywało się wyłącznie drogą elektroniczną. W uzasadnieniu państwo wskazują, że w 2020 r. 70% wnioskodawców wybrało taką drogę. Zostaje jeszcze 30% osób, które nie wybrały drogi elektronicznej. Mam pytanie, czy jest jednak jakaś przestrzeń, żeby również tradycyjna droga została do dyspozycji wnioskodawców? Mam przeświadczenie, że problem będzie dla rodzin, szczególnie gdzie pieczę zastępczą będą sprawować osoby spokrewnione, czyli dziadkowie. Obawiam się jednak, że to będzie problem dosyć poważny, szczególnie jeśli chodzi o obsługę narzędzi elektronicznych, jak również dostęp do Internetu. Niestety, takowe problemy jeszcze występują w Polsce. Czy jest szansa, żeby to nie była tylko i wyłącznie droga elektroniczna, ale pozostała możliwość tradycyjnego składania wyżej wymienionych dokumentów? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie w sprawie kworum, bo zapewne już wszyscy zdążyli się zalogować.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Następny w kolejności jest pan Tadeusz Tomaszewski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, we wstępie wprowadzenia do nowelizacji ustawy przedstawionej przez panią minister, zabrakło mi uzasadnienia, dlaczego dotychczasowego partnera zamieniamy w domniemaniu na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Co takiego uczynił partner samorządowy, że dokonujemy tej zmiany? Czy chodzi o koszty związane z prowadzeniem tego programu, czy o inne sprawy?</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Druga sprawa, o której mówiła już pani poseł, czyli elektroniczne dostarczanie wszystkich dokumentów i wniosków. Z mojego doświadczenia wynika, że osoba składająca wniosek, gdy przychodziła do powiatowego centrum pomocy rodzinie, była osobą, którą ktoś się zajął. Obawiam się, że zamieniamy ją na numerek w inspektoracie ZUS – wciśniesz, będziesz siedzieć i czekać aż cię obsłużą, a jak się okaże, że nie jesteś w stanie tego dobrze uczynić, wrócisz do domu. Czy państwo dają gwarancje, że będzie inaczej i osoby, będące w wielkim zbiorze osób trafiających do inspektoratów ZUS, odnajdą się? Czy tutaj czegoś nie pogubimy? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Czy jeszcze ktoś z państwa chce zabrać głos w dyskusji? Nie słyszę. O głos prosił pan Marek Wójcik, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, pani minister. Dziękuję za udzielenie głosu. Muszę powiedzieć, że przysłuchuję się państwa dyskusji, gdyż jesteśmy ogromnie zdziwieni, że pojawiła się tego typu propozycja. Podzielam głos mojego przedmówcy, pana posła, który pytał, po co? Dlaczego jednostki samorządu terytorialnego, które państwo tak chwalili za realizację tego projektu, zresztą pani minister także to czyniła, pozbawione są realizacji zadania pod hasłem, że ma być bardziej efektywnie, a państwo do tej pory podnosili, że te zadania realizujemy efektywnie? Nie ulega żadnej wątpliwości, że ten program jest realizowany przez samorządy. Wczoraj potwierdził to pan minister Szwed na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Tymczasem rząd, bez jakiejkolwiek konsultacji ze stroną samorządową, skierował ten projekt do Sejmu. Projekt wprowadza zmiany wpływające na obywateli, którzy będą mieli gorzej i drożej. Od razu uzasadniam, dlaczego tak mówię. Sam proces zgłaszania przez Internet jest zbożnym celem, ale już dzisiaj, kiedy te zadania realizują samorządy, mamy wskaźnik 70%. Nadal są osoby, które mają z tym ogromną trudność i trzeba im pomagać. One trafiały do swojego urzędu gminy, tymczasem będą musiały zgłaszać się przez Internet, zakładać rachunki bankowe, a nie wszyscy je mają. Państwo doskonale wiedzą, co się dzieje. Dzisiaj prowadzenie rachunków bankowych nie będzie już za darmo, ponieważ banki nie mają zysku z depozytów. Będzie trzeba założyć rachunek, którego spora część Polaków nadal nie posiada, za który będzie trzeba płacić. Pojawia się instytucja potwierdzenia profilem zaufanym – to również dla wielu ludzi będzie bariera do pokonania. Ze strony samorządów zastopuje się przedsięwzięcia rozwojowe. Uzasadniam dlaczego. Drodzy państwo, w ustawie okołobudżetowej na rok 2021 jest wskaźnik, który mówi, że podstawą do wyliczenia (pojawia się próg 80% długu) są dochody ogółem, w tym także dochody z dotacji celowych. Środki na program Dobry Start wpłynęły do samorządów w formie dotacji na zadanie zlecone, czyli jeżeli w trakcie roku 2021 zabierze się nam te środki, a my byliśmy przekaźnikiem pieniędzy, wiele samorządów będzie musiało zastopować swoją działalność z powodu, że przekroczy wskaźnik, który przytoczyłem – w art. 80 ust. 1 ustawy okołobudżetowej.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Mam jeszcze jeden argument. Podczas rozmowy na temat programu 500+, a potem Dobrego Startu, powracała kwestia, czy przypadkiem środki, które trafiają do rodziców, na pewno zostaną przekazane na wsparcie dzieci i młodzieży. Jak państwo doskonale wiedzą, są rodzice, którzy mogą przeznaczyć to na inne cele. Myślę, że nie trzeba tego rozwijać. W związku z tym, można sobie wyobrazić, że rodzina z piątką dzieci, która dostanie 1500 zł, przeznaczy środki na coś innego, niż zakup zeszytów, kredek czy ołówków, a być może wykorzysta na jakiś mało zbożny cel. Do tej pory, jako samorządy, panowaliśmy nad tym, ponieważ ośrodki pomocy społecznej współpracują w ramach funkcjonowania urzędu i wiedzieliśmy, w którym miejscu należy zachować ostrożność z tego tytułu. Pamiętam rozmowy dotyczące Dobrego Startu – czy nie zastosować podobnego rozwiązania jak w przypadku 500+. Rozważana była propozycja wsparcia rzeczowego a nie finansowego. ZUS nie będzie tego robił, a tym bardziej nie będzie posiadał wiedzy, którą my mamy. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Po drugie, to rozwiązanie pojawiło się znienacka. Chcę państwu wyraźnie powiedzieć, że to jest rozwiązanie, które łamie ustawę o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów, ponieważ w ogóle nie zostało skonsultowane w jakikolwiek sposób ze stroną samorządową. W kontekście tego, że samorządy realizują zadania, przytoczę państwu w całości uzasadnienie do niekonsultowania tego projektu, które zostało zawarte w OSR. Jest krótkie: „Projektowana ustawa nie została przesłana do konsultacji z partnerami społecznymi, bowiem nie zawiera zmian dotyczących zakresu zadań związków zawodowych ani organizacji pracodawców. Projekt nie został także przesłany do opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, gdyż projektowana regulacja przewiduje zmianę delegacji ustawowej, tym samym nie wywiera bezpośredniego wpływu na zadanie jednostek samorządu terytorialnego.”. To jest absolutna nieprawda w kontekście tego, z czym mamy do czynienia dzisiaj. Jednostki samorządu wykonują zadania związane z przyjmowaniem i weryfikacją wniosków i wypłatą środków i odpowiadają z tego tytułu za skuteczne działanie. Mówię o tym, dlatego że ta praktyka nas dziwi. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej było dla nas resortem, który wzorowo realizował prace ze stroną samorządową, natomiast w tym przypadku mamy niestety jawny przejaw złamania ustawy. Przyznam szczerze, że nie mamy wątpliwości, iż to jest wada prawna, która w przyszłości może odbić się na tym projekcie. Chcę państwu powiedzieć i proszę przyjąć to pozytywnie, bo współpracujemy ze sobą od dawna i państwo wiedzą, że używam argumentów merytorycznych, ale w tym przypadku muszę powiedzieć, że przy tak jawnym lekceważeniu samorządów terytorialnych, jeżeli Wysoki Sejm przyjmie tę ustawę, będziemy dopominali się jej zmiany w Senacie.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Powiem jeszcze o dwóch elementach. Pierwszy jest finansowy. Pojawia się informacja, mówiąca, że dzięki wprowadzeniu tej regulacji zaoszczędzi się pieniądze, ponieważ ZUS będzie wykonywał świadczenia w oparciu o własne zasoby. Policzyliśmy to. Wynika z tego, że jeden wniosek będzie rozpatrywany przez ZUS w całej procedurze – od przyjęcia wniosku po wypłatę – za kwotę 30 groszy. Podkreślam – 30 groszy. Moim zdaniem to jest nierealne. Szacunki dotyczące ZUS w tym zakresie są absolutnie nieuzasadnione. Moim zdaniem są zamierzone w takim celu, żeby wykazać, iż samorządy, które miały na realizację tych zadań wyższe środki, teraz będą miały mniej. Powtarzam, za 30 groszy nie można zrealizować tego wniosku od początku do końca, łącznie z przesłaniem środków i rozliczeniem całego bilansu.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PelnomocnikzarzaduZwiazkuMiastPolskichMarekWojcik">Na posiedzeniu Komisji Rządu i Samorządu Terytorialnego złożyliśmy daleko idącą deklarację współpracy z resortem i państwem parlamentarzystami w zakresie rozmowy na temat realizacji tego zadania w przyszłości i powrotu do dyskusji na temat udziału samorządów terytorialnych w wykonywaniu tego zadania. Chodzi nam głównie o to, aby mieszkańcy mieli lepiej i taniej, a my mielibyśmy świadomość, że środki publiczne są właściwie wydatkowane i trafiają do odpowiednich podmiotów. Stąd ośmielam się prosić państwa, aby nie procedować projektu w tej wersji. Jeszcze raz deklaruję współpracę z panią minister i państwem parlamentarzystami nad rozwiązaniem, które będzie uwzględniało interesy osób, do których będą trafiały pieniądze. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Jeśli chodzi o grupę społeczną, mamy jeszcze dwie osoby. Związek Powiatów Polskich, pani Patrycja Grebla-Tarasek. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SpecjalistawdzialeBiuraZwiazkuPowiatowPolskichPatrycjaGreblaTarasek">Dzień dobry. Szanowna pani przewodnicząca, szanowni państwo, panie i panowie posłowie, pani minister. Bardzo dziękuję za możliwość zabrania głosu. W pełni zgadzam się z tym, co przed chwilą powiedział pan Marek Wójcik. Na wstępie podkreślenia wymaga fakt, że ustawa, która dzisiaj jest procedowana, zaskoczyła nas samorządowców, ponieważ procedowana była z naruszeniem przepisów ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Nie jest prawdą, że regulacja ta nie wywrze bezpośredniego wpływu na zadania jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przyjmiemy, że realizacja zadania zostanie przeniesiona z gmin do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Z informacji zawartych na stronie Rządowego Centrum Legislacji wynika także, że projekt nie był poddany konsultacjom społecznym, pomimo tego, że wprowadza potencjalnie niekorzystne zmiany dla rodziców, którzy nie maja dostępu do Internetu w miejscu swojego zamieszkania oraz osób, które, mimo że posiadają taki dostęp, nie potrafią załatwić swoich spraw urzędowych przez Internet.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#SpecjalistawdzialeBiuraZwiazkuPowiatowPolskichPatrycjaGreblaTarasek">W dalszej części należy wskazać, że wprowadzenie obligatoryjnego składania wniosków, doręczania decyzji w zakresie świadczenia Dobry Start wyłącznie w formie elektronicznej zmniejsza dostępność do tego świadczenia. Było już wspomniane, że w zeszłym roku tylko 70% osób złożyło wnioski na świadczenie Dobry Start przez Internet, pomimo tego, że mieliśmy do czynienia z pandemią, co stanowi, że aż 30% osób składało wnioski w formie tradycyjnej, papierowej. W związku z tym, ich dostępność zostanie z całą pewnością zmniejszona. Problemu tego nie rozwiąże też zaproponowana w art. 2c regulacja, zgodnie z którą organ realizujący świadczenie będzie zobowiązany do posiadania w swojej siedzibie środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku elektronicznie, ponieważ realizacja świadczeń zostanie przeniesiona do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Należy wywnioskować, że mieszkańcy, obywatele będą mieli trudniejszy dostęp do tych jednostek, z uwagi na fakt, że one znajdują się głównie w większych miastach, a nie, jak było obecnie, w urzędach gminy, które są zazwyczaj bliżej obywatela. Ponadto, wątpliwość budzi możliwość odbioru decyzji i innych pism w formie elektronicznej w siedzibie ZUS, jeżeli obywatel może nie mieć świadomości, że takie pismo oczekuje na niego do odbioru.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#SpecjalistawdzialeBiuraZwiazkuPowiatowPolskichPatrycjaGreblaTarasek">Kończąc, trzeba podkreślić wyliczenia zawarte w OSR. Pan Marek mówił, że realizacja zadania została wyliczona na 30 groszy. Pokusiłam się o trochę dalej idące wyliczenia i z tego wynika, że jeśli przyjąć najniższą stawkę godzinową, która w 2021 r. wynosi 12 zł netto, pracownik ZUS pochyli się nad wnioskiem przez 1,5 minuty. To nie jest realny czas do załatwienia sprawy, co oznacza, że albo rzeczywiste koszty obsługi tego świadczenia będą pokrywane z innych przychodów ZUS albo w ZUS istnieją obecnie takie przerosty zatrudnienia, że dodanie nowego zadania do realizacji…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Niestety, nie słyszymy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SpecjalistawZPPPatrycjaGreblaTarasek">Ja państwa słyszę, ale widzę, że mnie zawiesiło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Teraz słychać, proszę mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SpecjalistawZPPPatrycjaGreblaTarasek">Dobrze, a w którym momencie przerwało, jeśli mogę spytać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselPiotrBorys">Na początku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Nie, panie pośle. Zmierzamy do końca wypowiedzi, bo pani wspomniała o podsumowaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SpecjalistawZPPPatrycjaGreblaTarasek">Tak jest. Chcę jeszcze wskazać, o czym mówił wcześniej pan Marek Wójcik, że pokusiłam się o dalsze wyliczenia, jeżeli chodzi o przyjętą stawkę w wysokości 30 groszy za obsługę świadczenia. Jeżeli przyjmiemy najniższą stawkę godzinową, która w 2021 r. wynosi 12 zł netto, wynika z tego, że pracownik ZUS pochyli się nad wnioskiem około  1,5 minuty, co oznacza, że albo rzeczywiste koszty obsługi tego świadczenia będą pokrywane z innych przychodów ZUS albo w ZUS istnieją obecnie takie przerosty zatrudnienia, że dodanie nowego zadania do realizacji przez zakład nie spowoduje konieczności zwiększenia poziomu zatrudnienia do obsługi tego zadania. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Panie pośle, bardzo proszę. Pan się spóźnił, była zapisana kolejka parlamentarzystów, nikt więcej się nie zgłaszał, teraz mamy wypowiedzi strony społecznej. W kolejce jest pani Karolina Umińska reprezentująca SKOK. Bardzo proszę panią Karolinę o zabranie głosu. Udzielę panu głosu w drugim rzucie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#StarszyspecjalistadosprawlegislacyjnychwKrajowejSpoldzielczejKasieOszczednosciowoKredytowejKarolinaUminska">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, Kasa Krajowa w swoim stanowisku z dnia  6 kwietnia podniosła kwestie uchylenia w art. 187a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ust. 5, stanowiącego, że wniosek i załączniki do wniosku o przyznanie świadczeń na podstawie programu wsparcia rodzin z dziećmi mogą być składane drogą elektroniczną za pomocą systemów teleinformatycznych banków krajowych oraz Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych, świadczących usługi składania drogą elektroniczną wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na podstawie art. 13 ust. 5 pkt 3 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci. Z uzasadnienia procedowanego projektu ustawy wynika, że intencją projektodawcy jest wprowadzenie podstaw prawnych do realizacji programu w drodze elektronicznej w szerszym zakresie niż ma to miejsce obecnie.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#StarszyspecjalistadosprawlegislacyjnychwKrajowejSpoldzielczejKasieOszczednosciowoKredytowejKarolinaUminska">W związku z powyższym, bardzo prosimy o umożliwienie otrzymania potwierdzenia czy stanowisko, że przyszłe rozporządzenie, które zostanie wydane na podstawie nowelizowanego upoważnienia ustawowego, będzie utrzymywało dotychczasową zasadę, zgodnie z którą wnioski o świadczenie Dobry Start mogą być składane drogą elektroniczną za pomocą systemów teleinformatycznych między innymi w Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych. Czy inne programy, które mogą być realizowane na podstawie art. 187a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, będą przewidywały taką możliwość? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Nie ma więcej osób zgłaszających się do pytań. Pan poseł realizuje jeszcze inne sprawy. Zatem bardzo proszę panią minister o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, postaram się odpowiedzieć krótko po kolei. Próbowałam notować pytania, żeby mi nie umknęły. W miarę możliwości pozwolę sobie odnieść się do wszystkich wypowiedzi. Pierwsza kwestia podniesiona przez panią poseł Rosę dotyczy zmian systemowych w pieczy zastępczej, to jest oczywiście bardzo ważny i potrzebny temat. Nie wiem, czy w czerwcu czy wcześniej, bo jest to kwestia harmonogramu, będziemy mogli porozmawiać o tych sprawach. U nas w resorcie działa zespół do spraw deinstytucjonalizacji i tam prace postępują bardzo sprawnie i dla mnie obiecująco. Dlatego, po konsultacjach społecznych projektu, który trafił do państwa pod koniec roku, zdecydowaliśmy się trochę rozszerzyć prace, stąd wrażenie, że zostały one wstrzymane, w oparciu o podzielaną przez nas potrzebę głębszych zmian. Dlatego proszę się spodziewać propozycji zmian systemowych. Pracujemy nad nimi w oparciu o to, co wypracowuje wspomniany zespół do spraw deinstytucjonalizacji, ale również w oparciu o bardzo dużą liczbę uwag, które do nas wpłynęły w ramach konsultacji z różnych środowisk i instytucji. Dlatego prace trochę straciły tempo, ale mam nadzieję, że dzięki temu będziemy w stanie przeprowadzić głębszą zmianę systemową. Jak pani poseł wspomniała, wszyscy się zgadzamy, że są potrzebne daleko idące zmiany w systemie pieczy zastępczej, żeby proces deinstytucjonalizacji mógł przyspieszyć. To nie jest przedmiot dzisiejszej zmiany ustawy, którą prezentujemy.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Kolejne pytanie, które pojawiało się kilkukrotnie, dotyczy obaw związanych z elektronizacją, czyli obsługi programu Dobry Start tylko w oparciu o środki elektroniczne. To jest bez wątpienia krok w dobrym kierunku. Jak każdy krok, wymaga pewnego wysiłku. Ze strony ZUS mamy zapewnienie, że poradzi sobie również z potrzebami, o których państwo mówili, czyli umożliwieniem założenia profilu zaufanego osobom, które na dzień dzisiejszy nie mają środków i nie potrafią poradzić sobie ze złożeniem wniosku przez Internet. Chodzi o to, by te osoby były obsłużone w odpowiednich punktach wyznaczonych przez ZUS, który kilkakrotnie ćwiczył w różnych przypadkach, aby odbywało się to sprawnie.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Padło pytanie ze strony pana posła Tomaszewskiego, jakie jest uzasadnienie i co samorządy źle zrobiły. Jak państwo wspominali, samorządy bardzo dobrze wywiązują się z tego zadania. Jakie były powody? Po pierwsze, to jest zadanie dodatkowe, zlecone samorządom i chcemy odciążyć samorządy z tego zadania. Po drugie, mamy sytuację pandemii, w której każde zmniejszenie kontaktu i mobilności jest potrzebne i warte zachodu. Po trzecie, wspomniana wcześniej cyfryzacja, elektronizacja, automatyzacja, która ma oczywiście bardzo pozytywne skutki dla obywateli. O tym też trzeba pamiętać. Nie wiem, jak to nazwać, żeby ładnie zabrzmiało, ale nie ma oporu społecznego wobec tego kierunku, bo widzimy to na przykładach innych instrumentów wdrażanych w ostatnim czasie, chociażby przy procedurze bonu turystycznego, który w całości od samego początku jest realizowany z wykorzystaniem środków elektronicznych, czy dodatku solidarnościowego, który też był możliwy do wnioskowania tylko drogą elektroniczną. Mamy już za sobą przyzwyczajenie społeczeństwa do tych narzędzi. Mam na myśli ogromną zmianę, jaką jest e-recepta. Chcę zwrócić uwagę na cyfryzację jako uproszczenie, usprawnienie i, co za tym idzie, niższe koszty, patrząc całościowo na system.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Śmiem polemizować z państwa wyliczeniami, dotyczącymi kosztów obsługi wniosku, bo zasadniczo systemy informatyczne, automatyzacja, którą ZUS wprowadza, i dzisiaj istniejące systemy informatyczne wysoce automatyzują tego typu czynności, więc przeliczanie tych kwot na pracowników wydaje się pozbawione uzasadnienia, dlatego że to nie pracownik jakiejkolwiek instytucji podejmuje te decyzje. Przypominam, że Dobry Start jest prostym programem, bo to jest stała wysokość, nie wymaga badania dochodu. Tak naprawdę decyzja wydawana jest w oparciu o dane automatycznie zaciągane z systemu PESEL dotyczące wieku dzieci. Chodzi o uczniów. Zatem wiek dzieci jest łatwy do sprawdzenia. W perspektywie 10 lat mówimy o oszczędnościach ponad 480 mln zł. Myślę, że w trosce o efektywne wydawanie środków publicznych jest to kierunek wysoce uzasadniony. Zresztą w wielu innych obszarach toczą się podobne procesy. Przypominam, że na najbliższym posiedzeniu Sejmu będziemy konsultować zmianę techniczną w ustawie o Karcie Dużej Rodziny, która będzie polegała na przeniesieniu aplikacji mKDR do mObywatel. Zatem można powiedzieć, że wszystkie zmiany układają się w spójny kierunek cyfryzacji usług publicznych i automatyzacji pewnych procesów, jak w przypadku obsługi świadczenia Dobry Start w sposób możliwie prosty, również efektywny kosztowo.</u>
+          <u xml:id="u-25.4" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Było jeszcze pytanie dotyczące rozporządzenia i wniosku składanego przez Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe. Nie mam żadnej informacji, żebyśmy mieli w jakikolwiek sposób wyłączyć Kasy Spółdzielcze z tego procesu, ale poproszę jeszcze panią dyrektor o odpowiedź. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPolitykiRodzinnejMinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejDorotaGierej">Dzień dobry. Dorota Gierej, Departament Polityki Rodzinnej. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, dotychczasowe kanały wykorzystywane do składania wniosków o Dobry Start to: e-PUAP, PUE ZUS, portal Emp@tia, bankowość elektroniczna, również kasy spółdzielcze. Mamy zamiar utrzymać wszystkie te kanały, ponieważ one się sprawdzają. Gro wniosków spływa drogą poprzez bankowość elektroniczną, więc w nowym rozporządzeniu na pewno te wszystkie kanały zostaną utrzymane. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Zamykam dyskusję. Stwierdzam zamknięcie pierwszego czytania. Stwierdzam, że nie zgłoszono wniosku o wysłuchanie publiczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Pani przewodnicząca, bardzo przepraszam, ale proszę jeszcze nie zamykać dyskusji, bo po wystąpieniu pani minister chciałbym się jeszcze odnieść. Prosiłem o głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselPiotrBorys">Ja również. Czy można, pani przewodnicząca?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Szanowni państwo, po kolei. Będziemy szczegółowo rozpatrywać ustawę i w danym punkcie udzielę państwu głosu. Panie pośle, rozumiem, że chce pan zabrać głos, tylko spóźnił się pan, a gdy prosiłam do głosu, miał pan ważny telefon, być może równoległe posiedzenie Komisji, ale był pan na korytarzu. W związku z powyższym, dla porządku zamknęliśmy pierwsze czytanie, teraz będziemy rozpatrywali wniosek szczegółowy i wtedy oddam panu głos. Naprawdę, zachowajmy powagę i porządek.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przechodzimy do rozpatrzenia projektu. Czy są uwagi do tytułu projektu? Bardzo proszę, pan poseł Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselPiotrBorys">Chciałbym przeprosić, miałem zdalne połączenie i musiałem wyjść. W tym punkcie chcę zawnioskować o odrzucenie projektu w całości, a właściwie skierowanie z powrotem do wnioskodawcy. Z informacji, które uzyskaliśmy w czasie dyskusji ze strony samorządowej wynika, że rozstrzygnięcia, nawet jeżeli docelowo ich znaczenie ma bardzo ważne skutki, uproszczenie w wyniku cyfryzacji, to jednak w pierwszym etapie spowoduje bardzo wiele komplikacji, więcej negatywów niż pozytywów. Dlatego oczekujemy, o czym mówiła pani posłanka Rosa, zresztą zapowiadała pani minister, rozwiązania systemowego. Wszystkie sprawy techniczne mogłyby być ujęte w rozwiązaniach systemowych i w międzyczasie skonsultowane ze stroną samorządową. Strona samorządowa jednoznacznie wskazała, że te rozwiązania będą miały charakter techniczny, ale wpłyną negatywnie na stosowanie ustawy i skomplikują system z punktu widzenia odbiorcy. W związku z tym, chcę złożyć wniosek, aby projekt trafił z powrotem do wnioskodawcy i żebyśmy nie procedowali. To jest nie w pełni skonsultowany projekt, który wywoła więcej niekorzyści i skutków negatywnych niż pozytywnych. Nawet, jeśli intencje są dobre, posłuchajmy strony samorządowej, nie utrudniajmy sytuacji w dniu dzisiejszym. Zatem zgłaszam wniosek formalny, aby z powrotem skierować projekt ustawy do wnioskodawcy celem odbycia pełnych konsultacji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję, panie pośle, natomiast pozwoli pan, że odniosę się do tej wypowiedzi. Teraz poproszę przedstawicieli Biura Legislacyjnego, bo rozumiem, że pan składa wniosek o odrzucenie projektu ustawy. Chcę odnieść się do tych słów, bo mam dobrą pamięć i warto przypomnieć, co państwo mówili w 2018 r., gdy program Dobry Start wchodził pod obrady, jakie to jest obciążenie dla samorządu. Zatem nie rozumiem, dlaczego teraz jest taki opór. Ale nawet nie o tym chcę mówić, tylko pamiętam, co działo się w poprzedniej kadencji, gdy wprowadzaliśmy e-receptę, jak był duży opór przed cyfryzacją, przed wprowadzeniem e-recepty, że to się nie uda, że nie wszyscy lekarze dadzą radę itd. Gdzie bylibyśmy teraz w przypadku pandemii, gdybyśmy tego nie wprowadzili? Zatem nie bójmy się informatyzacji, róbmy krok do przodu i wprowadzajmy rozwiązania, które są krokiem milowym w rozwoju naszego cyfrowego społeczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Proszę Biuro Legislacyjne o odpowiedź, bo został sformułowany wniosek o odrzucenie projektu przy rozpatrywaniu szczegółowym. Jak mamy to głosować i co mamy robić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, na tym etapie nie jest możliwy wniosek o odrzucenie projektu wnioskodawcy. Może intencją pana posła jest, aby Komisja zakończyła prace sprawozdaniem z wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy? W związku z tym, taki wniosek należy przegłosować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Jesteśmy w punkcie „rozpatrzenie szczegółowe” i „czy są uwagi do tytułu projektu?”. Padł wniosek pana posła. Proszę prawidłowo sformułować ten wniosek, abyśmy mogli przeprowadzić głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselPiotrBorys">To jest wniosek dalej idący niż rozpatrzenie tego punktu w tytule, a więc wniosek o odrzucenie projektu ustawy. Podkreślam raz jeszcze, wsłuchując się w stronę samorządową i jego negatywne skutki, jeżeli chodzi o wpływ na beneficjentów i osoby objęte ustawą. Jesteśmy do tego nieprzygotowani, chociaż kierunkowe założenia są prawidłowe, ale nie na tym etapie. Naprawdę, uszanujmy to, co przekazuje nam strona samorządowa. Wniosek o odrzucenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Panie pośle, bardzo szanujemy stronę samorządową i proszę nie mówić w taki sposób, że ktoś nie szanuje strony samorządowej. To jest zadanie zlecone samorządom, to nie jest zadanie samorządowe, żeby była jasność.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselPiotrBorys">Jeszcze raz podkreślam – wsłuchuję się w stronę merytoryczną uzasadnienia, więc stawiam wniosek o odrzucenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">No tak, tylko wniosek o odrzucenie… bardzo proszę, jeszcze raz Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Przepraszam, czy mogę prosić o minutę przerwy celem konsultacji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę. Wedle mojej wiedzy, w momencie, gdy zamknęliśmy pierwsze czytanie i mamy szczegółowe rozpatrzenie, nie można stawiać wniosku o odrzucenie. Jest za późno.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę, minuta przerwy dla Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Pani przewodnicząca, skoro jest minuta przerwy, chcę zwrócić uwagę, że pan poseł chciał zabrać głos w trakcie pierwszego czytania. Nie wykluczam, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Szanowny panie, ja prowadzę Komisję i wytłumaczyłam, jak wygląda sprawa z zabraniem głosu przez pana posła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Wiem, słyszałem.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">[Po przerwie]</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy jest pan poseł? Przegłosujemy wniosek. Uwaga, będziemy głosowali. Padł wniosek pana posła Piotra Borysa, którego znowu nie ma na sali. Upłynęła już minuta. Kto z pań i panów posłów jest za pozytywnym przyjęciem wniosku pana Borysa, który mówił o odrzuceniu albo odroczeniu procedowania ustawy? Pan poseł chce odrzucić w pierwszym czytaniu. Pierwsze czytanie zakończyliśmy na etapie rozpatrzenia. Mam wątpliwość, ale głosujemy. Kto jest za przyjęciem wniosku zgłoszonego przez pana Piotra Borysa o odrzuceniu projektu ustawy w trakcie rozpatrzenia? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Proszę o podanie wyniku. Głosowało 34 posłów – 14 było za, 18 przeciw, 2 osoby wstrzymały się od głosu. Wniosek nie został przyjęty przez Wysoką Komisję. Tym samym rozpatrzyliśmy tytuł projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 1. Będziemy rozpatrywali zmianami. Czy są uwagi do zmiany pierwszej? Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, mam tylko uwagę legislacyjną do zdania wprowadzającego w art. 1. Ono powinno kończyć się na wyrazach „art. 187a:” bez wyrazów „wprowadza się następujące zmiany”. W tym miejscu do pkt 1 chciałabym zgłosić ogólną uwagę. Dotychczasowe upoważnienie miało charakter blankietowy. Upoważnienie, które jest obecnie zaproponowane w ust. 2 również ma taki charakter. Naszym zdaniem przepisy dotyczące tego programu powinny znaleźć się w ustawie, a nie w rozporządzeniu, w takiej przeważającej większości, jak jest w tej chwili. To, że upoważnienie ma charakter blankietowy, wpływa również na naszą ocenę kolejnych przepisów, ale pozwolę sobie zgłosić uwagę w kolejnych etapach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dobrze. Á propos ostatniego zdania w art. 1 i dwukropka, rozumiem, że to jest w ramach stałego upoważnienia Komisji, które zwykle dajemy na końcu rozpatrywania, do dokonania korekt legislacyjno-redakcyjnych w projekcie ustawy przez Biuro Legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy są jeszcze uwagi do zmiany pierwszej? Nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-46.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Odnośnie do uwag Biura Legislacyjnego, bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Myślę, że zgodzimy się na tę uwagę, natomiast rozumiem, że ona nie dotyczy tego, co pani powiedziała, czyli że program nie powinien znaleźć się w ustawie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Pani minister, mam ogromną prośbę, bo bardzo słabo panią słyszymy. Uwaga pani minister była taka, że w zmianie pierwszej ten zapis pozostaje jak w przedłożeniu, czy tak? Zatem zmiana pierwsza została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy są uwagi do zmiany drugiej? Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, do tej zmiany mamy kilka uwag. Główna uwaga dotyczy ust. 2a. Naszym zdaniem nie należy tworzyć upoważnienia, które ma charakter z jednej strony obligatoryjny do wydania rozporządzenia, a z drugiej strony fakultatywny, w którym określamy, że jakieś elementy mogą się jeszcze znaleźć w rozporządzeniu, ale jednak nie muszą. Rada Ministrów na podstawie upoważnienia, które jest zawarte w ust. 2, może określić każdy sposób składania wniosku. Stąd ust. 2a jest naszym zdaniem zbędny, ponieważ dodatkowo wprowadza odbiorcę w niepewność. Tak naprawdę najważniejsza będzie treść rozporządzenia. Zgodnie z zasadami techniki prawodawczej przepis upoważniający powinien być konkretny. W tym wypadku mamy przepis, który mówi, że określone czynności będą się odbywać wyłącznie w drodze elektronicznej, jeżeli Rada Ministrów tak postanowi. Ustęp 2a daje taką możliwość, ust. 2b powtarza to samo rozstrzygnięcie. Wydaje się, że jeden z tych ustępów jest zbędny, ponieważ mówią o tym samym. Moim zdaniem ust. 2b, jeżeli miałby realizować cel, że byłby podstawą ustawową do tego, aby określone czynności były wykonywane wyłącznie w drodze elektronicznej, to powinien kończyć się na wyrazach: „mogą odbywać się wyłącznie w drodze elektronicznej”, bez odwoływania się do przepisów wydanych w rozporządzeniu przez Radę Ministrów. Co więcej, ust. 2c uzależnia stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego w bliżej nieokreślonym zakresie (ponieważ pkt 1 jest bardzo szeroki) od rozstrzygnięcia, które zostanie zawarte w rozporządzeniu. To jest niezgodne z zasadami techniki prawodawczej, ponieważ przepis prawa materialnego powinien możliwie bezpośrednio i wyraźnie wskazywać kto, w jakich okolicznościach i w jaki sposób powinien się zachować. Natomiast w tym wypadku stosowanie tego przepisu jest uzależnione od rozporządzenia. Czyli rozporządzenie pośrednio wyłącza stosowanie ustawy. Takie rozwiązanie budzi nasze wątpliwości co do zgodności z kilkoma przepisami konstytucji. Jak powiedziałam przy ust. 2, wydaje się, że wszelkie wątpliwości podnoszone do kolejnych ustępów wynikają z faktu, że w ustawie brakuje podstawowych przepisów dla danego programu. Wszystkie przepisy zamieszczone są w rozporządzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Mamy też wątpliwości odnośnie do pkt 2, a szczególnie kwestii odbioru decyzji, informacji, postanowień, zawiadomień, wezwań i innych pism, które mają odebrać osoby nie mające dostępu do komputerów, korzystających z komputerów w siedzibie organu. W jaki sposób będą liczone terminy dla takich osób? Czy tutaj nie brakuje jakiegoś rozstrzygnięcia?</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Nasze wątpliwości budzi też różnicowanie stosowania k.p.a. w zależności od formy postępowania. Jeżeli w przyszłości zostaną wprowadzone dwa programy, w jednym będziemy posługiwali się wyłącznie drogą elektroniczną – w tym przypadku nie stosujemy określonych przepisów k.p.a. Natomiast w przypadku postępowania tradycyjnego, stosujemy przepisy k.p.a. Tutaj nie ma istotnej cechy, która naszym zdaniem uzasadnia wyłączenie przepisów w stosunku do decyzji w postępowaniu wyłącznie elektronicznym.</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Mamy jeszcze drobne uwagi legislacyjne. Jedna dotyczy ust. 2a pkt 1 lit. b części wspólnej. Wydaje się, że tam powinien być użyty wyraz „odbywają się”, czyli: „odbywają się wyłącznie w drodze elektronicznej”. Kolejna uwaga dotyczy ust. 2b. Tam również powinna być użyta liczba mnoga: „odbywają się wyłącznie w drodze elektronicznej”. Wkradł się drobny błąd – zamiast „w przepisach wydanych” mamy „w przepisanych wydanych”. To jest oczywista pomyłka do sprostowania. W ust. 2c wydaje się, że powinien zostać użyty wyraz „postanowi”, czyli „w przypadku, gdy Rada Ministrów postanowi, że składanie wniosków i załączników do wniosku” i dalej bez zmian. Mamy również wątpliwość, ale nie udało się jej wyjaśnić na etapie konsultacji przed Komisją. Wydaje się, że między wyrazami „w sprawie świadczeń na podstawie programu” użytymi w ust. 2b i 2c brakuje wyrazów „przyznanych” albo „przyznawanych”. Ponieważ nie uzgodniliśmy tego ze stroną rządową, możemy sugerować do przemyślenia na kolejnych etapach legislacyjnych. To wszystko. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Ponieważ było sporo uwag, zanim udzielę głosu posłom, bardzo proszę o stanowisko ministerstwa do tych uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Poproszę naszego legislatora o uzasadnienie tych zapisów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#MinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejAleksandraJedrzejczakBrodzka">Dzień dobry. Aleksandra Brodzka, Ministerstwo Rodziny. Może zacznę od samego początku. Po pierwsze, Rada Ministrów, zgodnie z art. 187 ust. 11 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, może przyjąć rządowy program. W związku z tym, prawodawca już dzisiaj przewidział dla Rady Ministrów możliwość przyjęcia rządowego programu. Z kolei zasady techniki prawodawczej przewidują dla osób uprawnionych możliwość wydania aktów wykonawczych. Zatem tutaj jest mowa o fakultecie. Jednocześnie, dzięki temu, pozostawiamy swobodę w wydawanych aktach wykonawczych.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#MinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejAleksandraJedrzejczakBrodzka">Jeśli chodzi o kwestię, czy któreś przepisy powinny znaleźć się w ustawie czy w rozporządzeniu, pani minister już się do tego odniosła. Natomiast, jeśli chodzi o regulacje zawarte w dodawanym ust. 2a, de facto są to swoiste wytyczne do rozporządzenia, które określają, że Rada Ministrów może przyjąć pewien model zachowania. To znaczy, że realizacja świadczeń przyznanych na podstawie programu, będzie odbywała się wyłącznie droga elektroniczną. Ustęp 2a daje Radzie Ministrów pewną możliwość, natomiast ust. 2b stanowi, że jeśli zostanie przyjęta możliwość, to tak ma być. Dlaczego przepisy zostały tak skonstruowane? Dlatego, że zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego możliwość składania i obsługi świadczeń wyłącznie droga elektroniczną jest wówczas, gdy wnioskodawca tak zdecyduje – w drodze wniosku czy za jego zgodą. Jeżeli w akcie prawnym rangi ustawowej, jakim jest omawiana nowelizacja, nie przesądzimy, że składanie wniosków może być wyłącznie w drodze elektronicznej, nie będzie możliwe tego typu przesądzenie w drodze rozporządzenia. Stąd przepisy ust. 2a, które de facto są wytycznymi dla Rady Ministrów, jak ma działać, oraz przepis ust. 2b, który mówi, że w takim przypadku składanie wniosku będzie odbywało się wyłącznie w drodze elektronicznej. To jest specjalny przepis wobec przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#MinisterstwaRodzinyiPolitykiSpolecznejAleksandraJedrzejczakBrodzka">Jeśli chodzi o kwestię dotyczącą wątpliwości w zakresie wyłączności drogi elektronicznej wobec obywatela, było to już szeroko omawiane. To jest uwaga bardziej merytoryczna niż legislacyjna. Natomiast, jeśli chodzi o zgłoszone uwagi redakcyjne, dotyczące literówek, to są do przyjęcia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Bardzo proszę, pani poseł Teresa Wargocka, jeśli chodzi o poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselTeresaWargocka">W art. 1 pkt 2 proponujemy poprawkę następującej treści. W poleceniu nowelizującym nadać brzmienie: „po ust. 2 dodaje się ust. 2a-2e w brzmieniu”. W związku z tym, dodajemy nowy ust. 2e, którego celem jest wypełnienie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE, która wprawdzie wprowadza ogólny zakaz podejmowania rozstrzygnięć w sposób ściśle zautomatyzowany, jednakże pozwala również na takie rozstrzygnięcie ze względu na przepisy RODO. Jednak ustawodawca musi zagwarantować, aby osoba, której to postępowanie dotyczy, miała prawo do otrzymywania stosownych wyjaśnień co do podstaw przyjętego rozstrzygnięcia, prawa do uzyskania interwencji oraz wyrażenia własnego stanowiska lub zakwestionowania takiego rozstrzygnięcia. Taki zapis jest w ust. 2a. Z interwencji i wyjaśnień można skorzystać w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Rozumiem, że poprawka polega na dodaniu nowego ust. 2e w załączonym brzmieniu. Mamy dwa pytania. Wydaje nam się, że cała ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej posługuje się raczej sformułowaniem „następujące w drodze decyzji”, a nie „załatwiane w drodze decyzji” czyli: „w stosunku do rozstrzygnięć następujących w drodze decyzji”. Później jest literówka, a konkretnie zła odmiana. Wydaje się, że powinien być użyty wyraz „może”, tj. „osoba, której dotyczy decyzja może skorzystać z tych uprawnień w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Tak, oczywiście zgadzamy się ze zmianami redakcyjnymi. Jakie jest stanowisko ministerstwa w stosunku do uwag Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Zgadzamy się z tą poprawką, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej poprawki? Nie słyszę, zatem uznaję, że Wysoka Komisja przyjęła poprawkę.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Pani poseł Monika Rosa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselMonikaRosa">Proszę o krótkie wyjaśnienie. Rzeczywiście, boję się, że osoby wykluczone informatycznie będą miały problem ze złożeniem takich wniosków albo z odebraniem decyzji. Stąd moje pytanie, jak będzie biegł czas od momentu odebrania? Jeśli decyzja nie będzie odbierana przez jakiś czas, bo osoba nie będzie o tym wiedziała, nie powie asystentowi, który ją obsługuje, że ma jej pomóc, jak to będzie wyglądało technicznie dla osoby będącej beneficjentem lub mającej otrzymać taką decyzję? Ustawa ma wejść w życie bardzo szybko. Czy to nie rodzi ryzyka, że wiele osób zostanie wykluczonych? Czy nie warto uwzględnić jakiejś furtki dla osób, które realnie potrzebują pomocy? Wiemy, że asystent rodziny nie ogarnia wszystkich rodzin i liczba asystentów rodziny w niektórych województwach i gminach spadła w porównaniu do roku 2018. Zatem tutaj jest duży dylemat, czy nie wykluczymy jakiejś grupy osób.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję za te pytania. Mam jedno pytanie do pani legislator z ministerstwa.  1 lipca wchodzi w życie ustawa o doręczeniach elektronicznych. Czy ta ustawa jest skorelowana również z omawianą ustawą? Bardzo proszę o odpowiedź ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#LegislatorwMRiPSAleksandraBrodzka">Tutaj przepisy nie są w sprzeczności wobec siebie. Wszystko jest w porządku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. To była odpowiedź na moje pytanie, a na pytanie pani Moniki Rosy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Szanowni państwo, myślę, że to są pytania dotyczące kwestii dalej idących i one będą określane w drodze rozporządzenia. Jeżeli mamy odpowiedzieć na tym etapie, poproszę panią dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRiPSDorotaGierej">Szanowni państwo, czas na złożenie wniosku jest taki, jak dotychczas – od 1 lipca do końca listopada. Wykluczenie osób będzie zminimalizowane. Jeśli na samym początku osoba nie będzie mogła złożyć takiego wniosku z wykorzystaniem narzędzi elektronicznych, zakładamy, że do końca listopada uzyska taką możliwość, z pomocą lub nie. Jeśli odpowiedziałam na pytanie, dziękuję bardzo, jeżeli nie, poproszę o kolejne pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Pani poseł Monika Falej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselMonikaFalej">Mam pytanie do pani dyrektor. Państwo szacowali liczbę osób, które mogą mieć problem z dotarciem do odpowiedniego miejsca, aby złożyć elektroniczny wniosek. Jak wcześniej wspominałam, 30% osób nie skorzystało z tej możliwości. Czy szacowali państwo kwestie związane z kosztami, jakie te osoby będą musiały ponieść? Chodzi o dotarcie przynajmniej do miasta powiatowego, żeby móc skorzystać z którejś placówki ZUS. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMRiPSDorotaGierej">Jak wspomniała pani minister, to jest materia rozporządzenia, nie delegacji ustawowej, która teraz jest omawiana. Już dzisiaj możemy powiedzieć, że w przypadku przejęcia tego świadczenia do realizacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, będzie to zorganizowane podobnie jak w przypadku realizacji innych świadczeń przez ZUS wobec osób wykluczonych elektronicznie. Organizacja takich miejsc i punktów niekoniecznie będzie tylko w filiach, one również są organizowane w miejscach typu: świetlica, biblioteka, więc w zależności od potrzeb, ZUS będzie organizował takie punkty. Zaznaczam, że te punkty będą miały za zadanie nauczyć wnioskodawcę składania takiego wniosku drogą elektroniczną. Zatem to nie będzie punkt do złożenia wniosku papierowego, tylko do nauczenia wnioskodawcy złożenia wniosku poprzez dowolny kanał elektroniczny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Zgłaszał się pan Marek Wójcik, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Dziękuję. Pani przewodnicząca, ponieważ nie miałem możliwości ad vocem do wystąpienia pani minister w pierwszym czytaniu, w związku z tym to, co powiem, będzie trochę dotyczyło zapisów prawnych, a trochę w dalszym ciągu będzie kontynuacją ogólnej dyskusji. Po pierwsze, chcę powiedzieć, że chęć realizacji tego zadania wynika z naszej odpowiedzialności. Wynika także z faktu, iż zadania z polityki społecznej powinny być zarządzane w sposób horyzontalny. Na posiedzeniu państwa Komisji takie hasła powtarzały się wielokrotnie, zresztą od zawsze. Zadania powinny być skupione w jednych rękach. Powinna być koordynacja w miejscu, gdzie mamy najlepszy ogląd, jak wygląda sytuacja społeczna w przypadku rodziny. Rozpraszanie systemu jest błędem. W związku z tym, z pełną odpowiedzialnością dalej chcemy realizować te zadania. Wciąż nie mogę uzyskać odpowiedzi, dlaczego to się dzieje? Dlaczego państwo tak się spieszą? Argument dotyczący cyfryzacji obalam natychmiast, bowiem w Polsce w największym stopniu wdraża się proces cyfryzacji przy pomocy jednostek samorządu terytorialnego. Mówię to jako człowiek wielkiej pokory. Nie jesteśmy przeszkodą, a wręcz odwrotnie. Jesteśmy dodatkową instytucją, podmiotem, który powoduje, że cyfryzacja wdrażana jest szybciej. Zatem z naszym udziałem cyfryzacja w zakresie tych usług byłaby szybsza a nie wolniejsza. W związku z tym, nie jesteśmy hamulcowym w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Odpowiedź pani minister, że w ZUS będzie bezpieczniej, nie powinna się pojawić, bo to oznacza, że w dobie COVID-19 ludzie będą wsiadali do autobusu, pociągu i jechali do miasta powiatowego, zamiast przejść ulicę dalej do urzędu gminy, gdzie mają dokładnie takie samo zabezpieczenie jak w ZUS. W związku z tym, nie mówmy, że to jest robione, aby ratować ludzi w dobie COVID-19. Jest dokładnie odwrotnie. Pogarsza się sytuację osób, które będą tam trafiały.</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Następna sprawa to kwestia środków i obsługi. Szanowni państwo, a szczególnie pani minister, my potrafimy liczyć. Jeżeli dzisiaj urzędnik ZUS przyjmie średnio 320 wniosków dziennie, a 30% z nich będzie musiał przyjąć bezpośrednio, oznacza to, że w ciągu 8 godzin, oprócz wniosków przyjętych elektronicznie, musi przyjąć 96 osób w bezpośrednim kontakcie w ciągu jednego dnia, oprócz wszystkich innych czynności. Nawet gdyby 10% osób udało się przekonać do złożenia tego wniosku cyfrowo, nadal pozostają 63 osoby, które codziennie się zgłoszą, czyli 8 osób na jedną godzinę. Mówię o tym wyraźnie.</u>
+          <u xml:id="u-71.3" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Chcę jeszcze powiedzieć, że w pełni zgadzam się z wątpliwościami pani legislator. Szanowni państwo, mamy do czynienia z kuriozalną sytuacją – w drodze rozporządzenia Rady Ministrów będzie wyłączało się stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego. Tak to wygląda. Nie przekonuje mnie tłumaczenie pani legislator z resortu. Wręcz odwrotnie, ono mnie w tym upewnia. Przypominam, że ta ustawa ma dotyczyć nie tylko programu Dobry Start. Być może dlatego są różnego rodzaju manewry w ust. 2a, 2b i 2c, ale generalnie wszystko sprowadza się do tego samego – w drodze rozporządzenia Rada Ministrów wyłącza stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego. To jest przedsięwzięcie, które narusza konstytucję i prawo materialne samego kodeksu. W związku z tym, zwracam na to uwagę. Zwracam się do pani mecenas z resortu – nie wiem, co oznacza swoiste wytyczne w ust. 2a? Nie ma instytucji swoistych wytycznych. Jak państwo doskonale wiedzą, wytyczne zawarte w ustawie odnośnie do aktów wykonawczych muszą być niezwykle precyzyjne i zawierać ściśle określone trzy elementy. Zatem nie ma instytucji swoistych wytycznych, one muszą być jednoznaczne.</u>
+          <u xml:id="u-71.4" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Tłumaczenie, że ZUS będzie organizował punkty, w których będzie uczył ludzi, bardzo się cieszę. Dziękuję, że pani powiedziała prawdę. Państwo chcą to zrobić w jednostkach samorządowych. ZUS będzie to robił w jednostkach samorządowych. Wracacie do nas. W tej chwili przeżywamy trudny czas. Podam państwu przykład szczepień. Na początku strona rządowa uznała, że będzie to realizowała bez samorządów, teraz wraca do samorządów. Bardzo dobrze, cieszymy się, że państwo się zdecydowali, bo to oznacza, że to będzie realizowane dobrze, systemowo i szeroko. W związku z tym, przy okazji tego zadania zostańmy przy samorządach, bo to będzie realizowane lepiej. Wszystkie założenia i cele, które państwo wyrażają, typu informatyzacja, dostęp do usługi, będą zrealizowane przez samorządy w sposób właściwy.</u>
+          <u xml:id="u-71.5" who="#PelnomocnikzarzaduZMPMarekWojcik">Wobec powyższego, przeprosiłem, że uwagi są natury ogólnej, ale chcę państwu powiedzieć, że nie rozumiem tego pośpiechu, parcia do złego rozwiązania. Chcę przytoczyć jeszcze jeden element. Pani minister w ogóle nie odniosła się do wątku łamania ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Chcę również powiedzieć, że tą procedurą państwo łamią regulamin Sejmu w art. 36 ust. 6, który bardzo wyraźnie mówi, że korporacje samorządowe mają prawo w ciągu 14 dni wydać opinie do tego projektu, a marszałek Sejmu winien przekazać nam projekt do opiniowania. Ani marszałek nie przekazał, ani nie minęło 14 dni. Ta ustawa nie wymaga tak szybkiego procedowania. Rozumiem głos pana posła, który proponował, aby ustawa wróciła do wnioskodawcy. To był bardzo konsolidacyjny głos, z prośbą, żeby wrócić i przyjrzeć się jeszcze raz. Uwagi Biura Legislacyjnego wyraźnie wskazują, że ta ustawa nie jest dopracowana w szczegółach. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Muszę się odnieść i jeszcze raz przypomnieć, co powiedziałam na wstępie, że ta ustawa to nie jest zadanie samorządu, dlatego nie została skierowana do opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Wiem, że odbiegam od tematu, ale panie przewodniczący, muszę to powiedzieć a propos szczepień. 70% wszystkich szczepień jest realizowanych w punktów POZ, które w większości należą do samorządu, więc o czym my rozmawiamy? Tyle w temacie szczepień. Samorządy miały dużą możliwość, żeby ich POZ włączyć do punktów szczepień.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselPiotrBorys">Ale to wygląda na odbieranie samorządom kompetencji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Ale o czym rozmawiamy? Przecież 300+ to nie jest kompetencja samorządów, ale zadanie zlecone samorządom. Proszę sobie przypomnieć dyskusję w roku 2018, kiedy wchodził Dobry Start, jakie było larum, że to jest kolejne zadanie zrzucane na samorządy. Naprawdę. Proszę wrócić do dyskusji, która była w 2018 r.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przypominam, że rozpatrujemy zmianę drugą w art. 1. Rozpatrzyliśmy poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselJoannaMucha">Pani przewodnicząca, czy mogę jeszcze zadać pytanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Chwileczkę. Rozpatrzyliśmy zmianę drugą w art. 1 z poprawką. Czy do tej zmiany, pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselJoannaMucha">Bardzo krótko. Mieliśmy do czynienia z sytuacją, że Biuro Legislacyjne przedstawiło nam bardzo daleko idące wątpliwości dotyczące kształtu tej ustawy. Później mieliśmy do czynienia z odpowiedzią ze strony pani legislator z ministerstwa, ale nie daliśmy szansy odniesienia się naszemu Biuru Legislacyjnemu do tego, co powiedziała pani mecenas z ministerstwa. Uważam, że powinniśmy wysłuchać, w jaki sposób nasze Biuro Legislacyjne odnosi się do tłumaczeń ze strony ministerstwa. Nasze służby prawne powinny być najważniejsze. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Zapytałam i państwo odnieśli się tylko i wyłącznie do poprawki, natomiast nie odnieśli się do odpowiedzi, ale jeśli mają uwagi do wyjaśnień pani legislator z ministerstwa, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, podtrzymujemy nasze zastrzeżenia, natomiast zgadzamy się z tym, że strona rządowa ma inną opinię na ten temat i nie jesteśmy w stanie wypracować na tym etapie żadnych propozycji. Nie mam nic więcej do dodania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselJoannaMucha">Chodzi o to, że pani podtrzymuje zastrzeżenia i uważa, że tłumaczenie, które zostało przedstawione, nie wyjaśniło w żaden sposób sytuacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Możemy stawiać jedną rację przeciwko drugiej. Podtrzymujemy nasze zastrzeżenia, natomiast znamy zdanie strony rządowej na ten temat i wiemy, że jest odmienne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Zatem rozpatrzyliśmy zmianę drugą.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy są uwagi do zmiany trzeciej? Rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-82.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy są uwagi do zmiany czwartej? Bardzo proszę, pani poseł Teresa Wargocka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselTeresaWargocka">Poprawka do zmiany czwartej polega na tym, że poleceniu nowelizującemu należy nadać brzmienie: „dodaje się ust. 6 i 7 w brzmieniu:”. Poprawka dotyczy dodania ust. 7, który ma na celu wydanie dyspozycji Radzie Ministrów do dokonania przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych w drodze rozporządzenia, w tym wynagrodzeń, między częściami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikających z ustawy budżetowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Strona rządowa do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Zgadzamy się na poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dobrze. A do zmiany czwartej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Mamy jedną uwagę językową. Na początku powinniśmy użyć wyrazów „do rozpoznawania spraw” zamiast „do rozpoznania spraw”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSBarbaraSocha">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Czy są inne uwagi do zmiany czwartej? Zatem uznaję, że Komisja przyjęła zmianę czwartą z poprawką zgłoszoną przez panią poseł Teresę Wargocką.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Rozpatrzyliśmy art. 1</u>
+          <u xml:id="u-92.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy są uwagi do art. 2? Nie ma. Zatem art. 2 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-92.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy są uwagi do art. 3? Bardzo proszę, pani poseł Teresa Wargocka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselTeresaWargocka">Poprawka polega na zmianie brzmienia art. 3. Jest propozycja nadania nowego brzmienia: „Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia”. To jest spowodowane tym, że wnioski na świadczenie Dobry Start można składać już od 1 lipca i konieczne jest jak najszybsze wprowadzenie delegacji ustawowej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Czy są uwagi do poprawki? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Zwracamy uwagę na skrócenie tego terminu, jednak w uzasadnieniu jest przedstawiony argument, więc nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy pani minister ma uwagi do poprawki? Zgadzacie się. Zatem art. 3 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Na koniec proponuję, aby Komisja upoważniła Biuro Legislacyjne do dokonania korekt redakcyjno-legislacyjnych w projekcie ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-96.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Proponuję przegłosowanie całości projektu ustawy. Proszę o przygotowanie się do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za wnioskiem o uchwalenie przez Sejm projektu ustawy z druku nr 1033 z przyjętymi poprawkami? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Proszę o podanie wyników. Głosowało 32 posłów – 19 było za, 11 przeciw, 2 osoby wstrzymały się od głosu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła wniosek o uchwalenie przez Sejm projektu ustawy z druku nr 1033.</u>
+          <u xml:id="u-96.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Proponuję, aby Komisja wybrała posła sprawozdawcę. Proponuję, aby sprawozdawcą został pan Grzegorz Matusiak. Czy pan poseł się zgadza? Czy jest sprzeciw? Nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja dokonała wyboru posła sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-96.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy ktoś z pań i panów posłów zgłasza wątpliwość co do zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej? Nie słyszę. Stwierdzam, że nie istnieje wątpliwość co do zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-96.5" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Szanowni państwo, na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Bardzo dziękuję wszystkim za udział. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..658d04b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/header.xml
@@ -0,0 +1,43 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-psrxx-00050-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 50/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 50/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PSR">50</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorKatarzynaAbramowicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Katarzyna Abramowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselEwaKozanecka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Ewa Kozanecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Urszula Rusecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Barbara Socha</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="PSR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..cc69647
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00050-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,39 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dobry wieczór. Witam wszystkich na kolejnym posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. W dzisiejszym porządku obrad mamy rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o Karcie Dużej Rodziny, ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, druki nr 970 i 1057. Bardzo proszę o sprawdzenie kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Informuję również, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać pod adres mailowy kpsr@sejm.gov.pl lub przez czat w aplikacji do wideokonferencji. Jednocześnie informuję, że poseł, zgodnie z art. 198 ust. 1 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu RP, potwierdza swoją obecność na posiedzeniu Komisji, prowadzonym z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania lub z wykorzystaniem legitymacji poselskiej w czytnikach dostępnych na sali obrad wraz z wydrukami udziału w głosowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Witam serdecznie panią minister Barbarę Sochę podsekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej wraz z panią dyrektor. Witam wszystkich zaproszonych gości. Czy mamy już kworum? Jest 31 posłów, w związku z powyższym mamy kworum. Proszę jeszcze nie zamykać kworum. Jeśli pojawiliby się spóźnialscy, będą mogli się dołączyć.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Szanowni państwo, w trakcie drugiego czytania do powyższego projektu zgłoszono jedną poprawkę. Przechodzimy do jej zaopiniowania. Czy pan jako przedstawiciel, będzie rekomendował poprawkę? Wszyscy słyszeli treść poprawki, ona była wygłoszona na sali obrad przed momentem. Przypominam, że to jest poprawka zgłoszona przez Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę panią minister o opinię do poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, na pierwszy rzut oka poprawka wydaje się sensowna, natomiast rekomenduję jej odrzucenie. Procedowane zmiany w ustawie mają zupełnie inny charakter, a w najbliższej przyszłości będziemy zmieniali ustawę o opiece nad dziećmi do lat 3 bardziej systemowo, w związku ze zmianami w programie MALUCH+, który jest tworzony na podstawie tej ustawy, również w związku z przyjęciem KPO i zmianami w sposobie finansowania całego systemu opieki nad dziećmi do lat 3. Myślę, że do tego czasu będziemy w stanie rozpatrzyć tę poprawkę. Trzeba ją sprawdzić również pod kątem skutków finansowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Zatem teraz opinia jest negatywna, ale będziemy wracali do tej poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, poprawka ma charakter merytoryczny, niemniej musimy wyrazić opinię, że nie jest ona związana z zakresem pierwotnego przedłożenia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Zamykam kworum i przechodzimy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za pozytywnym zaopiniowaniem poprawki zgłoszonej przez Koalicję Obywatelską? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Proszę o podanie wyników. Głosowało 32 posłów: 14 było za, 18 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Zatem poprawka nie uzyskała pozytywnej opinii Wysokiej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Pozostał nam wybór posła sprawozdawcy. Proponuję, aby posłem sprawozdawcą została pani poseł Ewa Kozanecka. Czy pani poseł się zgadza?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselEwaKozanecka">Tak, zgadzam się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Wybraliśmy posła sprawozdawcę. Informuję, że zgodnie z uchwałą Sejmu z dnia 26 marca bieżącego roku w sprawie zmiany regulaminu Sejmu urzędowym stwierdzeniem przebiegu obrad posiedzenia Komisji, odbytego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, jest zapis audiowizualny.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję, pani minister. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Dziękuję wszystkim za udział. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..a0c6342
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-psrxx-00052-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 52/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny /nr 52/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#PSR">52</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorUrszulaSek" role="speaker">
+        <persName>Legislator Urszula Sęk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Barbara Socha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaRosa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Rosa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertWarwas" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Warwas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Urszula Rusecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MRiPS Stanisław Szwed</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="PSR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Polityki Społecznej i Rodziny</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..69369d5
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/psr/201923-sjm-psrxx-00052-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,115 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dzień dobry. Witam serdecznie na kolejnym posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. W porządku obrad mamy dwa punkty: rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, druki nr 1033 i 1082 oraz rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej – druk nr 1108.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Otwieram posiedzenie Komisji. Bardzo proszę o sprawdzenie kworum. Witam panią minister Barbarę Sochę z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej oraz pana ministra Stanisława Szweda sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, panią dyrektor oraz wszystkich łączących się z nami zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Dostali państwo informację, jak należy się zgłaszać, jeśli ktoś chce zabrać głos w dyskusji. Wszyscy państwo znają formułkę, że 26 marca 2020 r. zmienił się regulamin Sejmu i zgodnie ze zmianą poseł potwierdza swoją obecność na posiedzeniu Komisji, prowadzonej z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania lub z wykorzystaniem legitymacji poselskiej w czytnikach dostępnych na sali obrad wraz z wydrukami udziału w głosowaniach.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Mamy już kworum, ale jeszcze nie zamykamy głosowania dla spóźnialskich. Mamy zalogowanych 30 osób, łącznie z osobami na sali. Czekamy jeszcze na sześć osób, ale rozpoczniemy procedowanie.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">W trakcie drugiego czytania do projektu z punktu pierwszego zgłoszono jedną poprawkę, czyli do zmiany ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, druki nr 1033 i 1082. Przechodzimy do zaopiniowania poprawki. Została zgłoszona przez Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo proszę o przedstawienie poprawki. Pani poseł Monika Rosa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMonikaRosa">Dziękuję, pani przewodnicząca. Poprawka jest prosta. Dotyczy wydłużenia okresu wejścia w życie ustawy, aby wszyscy obywatele i obywatelki mogli dostosować się do procesu cyfryzacji i mogli otrzymać stosowną pomoc. 12 miesięcy wydaje się akuratne do nowej edycji programu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję, pani poseł. Proszę o opinię rządu w sprawie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejBarbaraSocha">Szanowni państwo, wnioskuję o odrzucenie poprawki. Nie widzę potrzeby aż tak długiego okresu przygotowań. Przypominam, że wnioski do programu Dobry Start składa się od lipca do listopada, czyli jest pięć miesięcy. To jest wystarczający czas na przygotowanie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Czy państwo z Biura Legislacyjnego mają uwagi do tej poprawki? Nie ma uwag, zatem przechodzimy do głosowania. Najpierw zamkniemy kworum. 31 osób jest uczestnikami posiedzenia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Teraz przechodzimy do głosowania nad poprawką. Kto z pań i panów posłów jest za pozytywnym zaopiniowaniem poprawki zgłoszonej przez Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Za 12, przeciw 18, 2 osoby się wstrzymały.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, poprawka pierwsza będzie łączona z poprawką piątą i ósmą, bo dotyczy tej samej materii. To jest poprawka, która jest związana z funkcjonowaniem placówek całodobowej opieki nad osobami niepełnosprawnymi i przewlekle chorymi. Przepis, który był wprowadzony w życie, zmieniał standardy, jeśli chodzi o zatrudnianie i kwalifikacje. Ze względu na COVID-19 standardy miały być spełnione do końca maja tego roku. Placówki zgłaszają, że nie ma takiej możliwości. Stąd wejście w życie tych rozwiązań przesuwamy o rok, w okresie przejściowym do 2023 r., czyli decyzje, które miały być do roku 2022, przesuwamy o rok, a decyzje do 2021 r. – do 2022 r. Stąd ta zmiana. Dlatego należy rozpatrywać poprawkę pierwszą z piątą i ósmą. Oczywiście stanowisko rządu jest pozytywne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Chcemy potwierdzić łączne głosowanie poprawek pierwszej, piątej i ósmej. Później jeszcze będzie drugi blok – czwarta z siódmą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Zatem, czy mamy głosować te poprawki, czy wystarczy zapytać, czy jest sprzeciw wobec przyjęcia poprawek Senatu? Pytam Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Jeśli nie będzie sprzeciwu, uznamy, że państwo rekomendują przyjęcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia poprawek pierwszej, piątej i ósmej? Nie słyszę. Uznaję, że Komisja pozytywnie zaopiniowała senackie poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Poprawka druga. W art. 1 pkt 7 przed lit. a dodaje się literę w brzmieniu: „ust.2f otrzymuje brzmienie: W schronisku dla bezdomnych z usługami opiekuńczymi mogą przebywać jedynie osoby na podstawie decyzji o przyznaniu tymczasowego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi albo decyzji o przyznaniu tymczasowego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych wydanej przez gminę. W uzasadnionych przypadkach w odniesieniu do osób, o których mowa w ust. 2b, w szczególności gdy doszło do nagłego pogorszenia stanu zdrowia lub przyznanie tymczasowego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi wynika z konieczności zapewnienia tym osobom odpowiedniej opieki, decyzja o przyznaniu tymczasowego schronienia w schronisku dla bezdomnych z usługami opiekuńczymi może być podjęta w trybie pilnym. Podjęcie decyzji w trybie pilnym następuje niezwłocznie po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego. Wydanie decyzji, ustalającej odpłatność za przyznane schronienie z usługami opiekuńczymi, może nastąpić po rozpoczęciu rzeczywistego pobytu w schronisku z usługami opiekuńczymi, nie później jednak niż w terminie 10 dni od dnia rozpoczęcia pobytu.”.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Panie ministrze, jakie są uwagi do poprawki drugiej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Opiniujemy negatywnie tę poprawkę. Istnieje możliwość umieszczania takiej osoby natychmiastowo. Nie ma takiej potrzeby. Konsultowaliśmy to ze stowarzyszeniami i instytucjami, które zajmują się osobami bezdomnymi. Stąd uważamy, że nie ma potrzeby wprowadzania poprawki, dlatego opinia rządu jest negatywna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Poprawka ma charakter merytoryczny, nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Zatem przechodzimy do przegłosowania. Kto z pań i panów posłów jest za pozytywnym zaopiniowaniem drugiej poprawki senackiej? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników. Głosowało  31 posłów – 13 było za, 18 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Zatem Komisja odrzuciła poprawkę Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Poprawka nr 3 – w art. 1 pkt 10 otrzymuje brzmienie: „w art. 52: ust. 2a otrzymuje brzmienie: 2a. Rodzinny dom pomocy jest prowadzony na podstawie umowy zawartej przez osobę fizyczną, organizację pożytku publicznego lub organizację pozarządową, o której mowa  w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z gminą właściwą ze względu na miejsce położenia rodzinnego domu pomocy. Po ust. 2a dodaje się ust. 2b w brzmieniu: 2b. W przypadku, gdy na terenie gminy nie ma możliwości prowadzenia rodzinnego domu pomocy lub zapewnienia odpowiedniej do potrzeb liczby miejsc w rodzinnych domach pomocy prowadzonych na jej terenie, gmina może zawrzeć umowę, o której mowa w ust. 2a, z osobą fizyczną, organizacją pożytku publicznego lub organizacją pozarządową, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, prowadzącą rodzinny dom pomocy na terenie gminy sąsiadującej z tą gminą”.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Panie ministrze, proszę o opinię do poprawki trzeciej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, to jest ten sam temat, który omawialiśmy na posiedzeniu Komisji, gdy rozpatrywaliśmy projekt. Zobowiązaliśmy się, że w kwestii dotyczącej rodzinnych domów pomocy zrobimy osobne spotkanie, bo temat jest ważny. Potrzebujemy nowych rozwiązań, jeśli chodzi o rodzinne domy pomocy, ale wprowadzanie takiej zmiany do ustawy nie jest zasadne, tym bardziej, że w tym przypadku mamy możliwość, żeby organizacje pożytku publicznego mogły prowadzić rodzinne domy na zlecenie samorządu. Jeżeli chcemy to rozszerzyć, musimy przygotować inny rodzaj wsparcia, aby mogło to odpowiednio funkcjonować. Stąd poprawka wróciła w tej samej wersji. Teraz opiniujemy negatywnie, ale w najbliższym czasie, może w maju, zorganizujemy spotkanie merytoryczne z osobami, które prowadzą rodzinne domy. Myślę, że najłatwiej byłoby zorganizować to na bazie posiedzenia Komisji. Mówiłem o tym samym w Senacie. Możemy zaprosić senatorów, którzy byliby zainteresowani tą tematyką. Ale to już ustalę z panią przewodniczącą. Ewentualnie przed kolejnym posiedzeniem Sejmu moglibyśmy zorganizować takie spotkanie, jeżeli będzie to możliwe. W tym momencie opiniujemy poprawkę negatywnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Rozumiem, że zapisy byłyby wybiórcze, natomiast potrzebna jest kompleksowa zmiana.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Jaka jest opinia Biura Legislacyjnego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#LegislatorUrszulaSek">To jest kwestia merytoryczna, nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Zatem przechodzimy do głosowania. Przypominam, że głosujemy trzecią poprawkę Senatu. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyniku. Głosowało 31 posłów – 11 było za, 18 przeciw, 2 osoby wstrzymały się od głosu. Zatem senacka poprawka została odrzucona przez Wysoką Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Przechodzimy do poprawki nr 4: w art. 1 pkt 28: po wyrazach: „w art. 116” dodaje się dwukropek, pozostałą treść oznacza się jako lit. a oraz dotychczasowe lit. a i b oznacza się jako tiret. Dodaje się lit. b w brzmieniu: „po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu: «Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, określi w drodze rozporządzenia minimalne wymogi programowe dla studiów podyplomowych z zakresu metodyki i metodologii pracy socjalnej uczelni realizującej studia na kierunku praca socjalna lub w zakresie pracy socjalnej, z uwzględnieniem tematyki wykładów oraz minimalnej liczby godzin ich trwania, biorąc pod uwagę kwalifikacje i umiejętności niezbędne dla prawidłowego wykonywania zawodu pracownika socjalnego»”.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Panie ministrze, proszę o opinię do poprawki nr 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, poprawka czwarta jest rozpatrywana z poprawką siódmą, czyli również w art. 12 na końcu dodaje się wyrazy: „z wyjątkiem art. 1 pkt 28, który wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia”. Przygotowujemy stosowne rozporządzenie, jesteśmy za tą poprawką, aby minimalne wymogi programowe określić w rozporządzeniu. Zatem popieramy poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Uznajemy łączność czwartej i siódmej poprawki i nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Przechodzimy do głosowania, albo zapytam Wysoką Komisję, czy jest sprzeciw wobec przyjęcia poprawek czwartej i siódmej, które należy rozpatrywać łącznie i które mają pozytywną opinię rządu? Nie słyszę, nikt się nie zgłasza, zatem uznaję, że Wysoka Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawki czwartą i siódmą.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Mamy jeszcze do rozpatrzenia szóstą poprawkę senacką: art. 11 otrzymuje brzmienie: „Do wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy postępowań prowadzonych przez organy pierwszej i drugiej instancji w sprawie wymierzania kar pieniężnych: 1) za nierealizowanie zaleceń pokontrolnych stosuje się przepis art. 130 ust. 1, 2) za prowadzenie bez zezwoleń placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, stosuje się przepisy art. 130 ust. 2, 4 i 4a – ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.”.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Panie ministrze, proszę o opinię do poprawki szóstej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Opinia pozytywna. To jest poprawka legislacyjna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#LegislatorUrszulaSek">Proszę państwa, to jest kwestia redakcji przepisu. Obie redakcje są prawidłowe. Wprowadzona norma prawna jest tożsama, ale oczywiście, jeśli państwo wolą redakcję Senatu, nie zgłaszamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Dziękuję. W związku z powyższym zapytam, czy jest sprzeciw wobec przyjęcia poprawki szóstej? Nie słyszę, zatem uznaję, że Wysoka Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę szóstą.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie senackich poprawek do ustawy o pomocy społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Pozostaje nam wybór posła sprawozdawcy. Proponuję, aby posłem sprawozdawcą, jak do tej pory, był pan Robert Warwas. Czy pan poseł się zgadza?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselRobertWarwas">Wyrażam zgodę, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Czy ktoś jest przeciwny tej propozycji? Nie słyszę. Wobec niezgłoszenia sprzeciwu stwierdzam, że Komisja wybrała posła Roberta Warwasa na sprawozdawcę Komisji. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Informuję, że zgodnie z uchwałą Sejmu z dnia 26 marca w sprawie zmiany regulaminu Sejmu urzędowym stwierdzeniem przebiegu obrad posiedzenia Komisji, odbytego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, jest zapis audiowizualny.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaRusecka">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Dziękuję wszystkim za udział. Dziękuję panu ministrowi. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..03fbc2c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/header.xml
@@ -0,0 +1,97 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-rrwxx-00041-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi /nr 41/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi /nr 41/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#RRW">41</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekradyFundacjiDziedzictwoPrzyrodniczeAntoniKostka" role="speaker">
+        <persName>Członek rady Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze Antoni Kostka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuJakosciZywnosciiBezpieczenstwaProdukcjiRoslinnejMRiRWMichalRzytki" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Jakości Żywności i Bezpieczeństwa Produkcji Roślinnej MRiRW Michał Rzytki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello" role="speaker">
+        <persName>Ekspert środowiskowy w Stowarzyszeniu Polska 2050 Katarzyna Jagiełło</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="FundacjiWWFPolskaOlgaPoleszczukTusinska" role="speaker">
+        <persName>Fundacji WWF Polska Olga Poleszczuk-Tusińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAnitaSowinska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Anita Sowińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariaGosekPopiolek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Daria Gosek-Popiołek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDorotaNiedziela" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dorota Niedziela</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMalgorzataTracz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Małgorzata Tracz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMichalUrbaniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Michał Urbaniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawMaliszewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosław Maliszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart" role="speaker">
+        <persName>Prezes zarządu Fundacji Strefa Zieleni Ewa Sufin-Jacquemart</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelRobertTelus" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Robert Telus</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek" role="speaker">
+        <persName>Rzeczniczka Fundacji WWF Polska Katarzyna Karpa-Świderek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiDamianStanislawski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Damian Stanisławski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiDariuszMyrcha" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Dariusz Myrcha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Małgorzata Golińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MKiŚ Małgorzata Golińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MRiRW Ryszard Bartosik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska" role="speaker">
+        <persName>Specjalistka Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków Bogumiła Błaszkowska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="RRW" role="committee">
+        <orgName>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f0bcc44
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00041-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,715 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jest godzina 15.00. Otwieram posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Witam państwa posłów oraz gości obecnych na miejscu i łączących się zdalnie. Bardzo serdecznie witamy panią minister Małgorzatę Golińską, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska i głównego konserwatora przyrody. Bardzo serdecznie witamy, widzimy, że pani minister jest z nami. Bardzo serdecznie witamy pana ministra Ryszarda Bartosika, sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Bardzo serdecznie witamy panią dyrektor Ninę Dobrzyńską, dyrektor Departamentu Klimatu i Środowiska w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Witamy wszystkich państwa. Bardzo jest nam miło, że jest z nami również europoseł Krzysztof Jurgiel. Bardzo serdecznie witamy i cieszymy się, że pan minister jest z nami. Zapraszamy częściej na posiedzenia naszej Komisji, bo chcemy korzystać z pana doświadczenia. Bardzo się cieszymy, że pan z nami jest.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 i 3 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W celu sprawdzenia kworum proszę państwa o przygotowanie się do głosowania. Proszę, aby posłowie obecni na sali zalogowali się oraz głosowali za pomocą urządzenia do głosowania, natomiast posłowie uczestniczący w posiedzeniu zdalnie – na tablecie. Proszę zalogować się, a następnie nacisnąć dowolny przycisk. Teraz sprawdzamy kworum.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzKomisjiDamianStanislawski">Panie przewodniczący, mamy wynik.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę podać. Drodzy państwo, potwierdziło swoją obecność... Czekamy. Potwierdziło swoją obecność 33 parlamentarzystów. Stwierdzam, że mamy kworum. Komunikat dla państwa posłów oraz gości łączących się zdalnie: przypominam, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcję zgłoszenia się do dyskusji i zabrania głosu w trakcie posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Informuję, że porządek dzienny dzisiejszego spotkania obejmuje informację ministra rolnictwa i rozwoju wsi o działaniach podejmowanych w celu przeciwdziałania skutkom zmian klimatycznych w rolnictwie – to jest pierwszy punkt. Punkt drugi to informacja ministra klimatu i środowiska oraz ministra rolnictwa i rozwoju wsi na temat tworzenia unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 „Przywrócenie przyrody do naszego życia”.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przystępujemy do realizacji pierwszego punktu porządku dziennego. Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, naszego kolegę, pana Ryszarda Bartosika, o przedstawienie informacji. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, mamy zawsze problem z Ministerstwem Rolnictwa. Proszę bliżej mikrofon. Słabo państwa słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo. Mam nadzieję, że teraz słyszymy się dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">W miarę możliwości tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">W ostatnich latach obserwujemy postępujące zmiany, które w Polsce objawiają się zwiększonymi wahaniami temperatury i niedostatkiem opadów w okresie wzrostu roślin. Coraz częściej występują ciepłe i niemal bezśnieżne zimy, przez co wiosną gleba wykazuje przesuszenie. Rolnictwo ma ograniczony potencjał redukcyjny ze względu na zachodzące procesy biologiczne oraz obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, jednak od wielu lat praktyki niskoemisyjne są wspierane w ramach działań realizowanych w ramach Programu rozwoju obszarów wiejskich. Wiele obecnie wspieranych interwencji w ramach PROW 2014–2020 posiada potencjał redukcyjny oraz adaptacyjny. Szacuje się, że efekt redukcyjny obecnej wspólnej polityki rolnej w Polsce wynosi około 20%.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Aby zapobiec niekorzystnym zmianom, wprowadzamy różne programy. We wszystkich programach, które są ujęte w znanych państwu materiałach, a więc w programach takich jak „Modernizacja gospodarstw rolnych”, „Przetwórstwo i marketing produktów rolnych” czy też „Inwestycje w targowiska”, „Gospodarka wodno-ściekowa”, „Premia dla młodych rolników” bądź też w innych działaniach są wymagane działania prośrodowiskowe. Działania są ujęte w poszczególnych programach i są obowiązkowe. Bez spełnienia warunków rolnik nie może być pozytywnie zaakceptowany do realizacji poszczególnych programów.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Szanowni państwo. Z poszczególnych programów, tak jak przedstawiliśmy w materiale, korzystają tysiące rolników. Rolnicy mają obowiązek przystosowania się do założeń, do działań prośrodowiskowych, tak aby wpływać na poprawę wielu działań, które mają wpływ na środowisko, takich jak zatrzymywanie wody w glebie, poprawę struktury gleby. Materiał został państwu przedstawiony. Zawarte są też w nim działania dotyczące odtwarzania, ochrony i wzbogacania ekosystemów związanych z rolnictwem i z leśnictwem. To również jest bardzo ważne działanie.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Działaniem proklimatycznym jest także rolnictwo ekologiczne, które oznacza system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa. Produkcja w ekologicznym gospodarstwie rolnym jest prowadzona zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, uaktywnia procesy biologiczne oraz stosowanie naturalnych środków produkcji, a także zapewnia trwałą żyzność gleby i...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze. Nie wiem, czy ma pan wokół siebie jakieś inne osoby. Jeżeli nie, to proszę zdjąć maskę, bo naprawdę trzeba się bardzo mocno wsłuchiwać, żeby pana posłuchać, a chcemy poznać przedstawianą informację, bo po to jest posiedzenie Komisji. A więc albo bliżej mikrofon, albo, nie wiem, zastosować inne rozwiązania. Na przyszłość prosimy, żeby informatycy w ministerstwie coś zrobili, bo naprawdę za każdym razem jest problem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Mam nadzieję, że teraz słyszymy się dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Troszeczkę lepiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">W ramach PROW 2014–2020 udzielane jest również wsparcie finansowe na inwestycje w zalesianie w ramach działania „Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych” oraz „Wsparcie inwestycji zwiększających odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiska”. W ramach tych instrumentów wsparcia są realizowane nowe zalesienia oraz wzbogacanie składu gatunkowego drzewostanów i dolesianie luk powstałych w wyniku procesu chorobowego. Działanie umożliwia również zakładanie remiz leśnych, czyli wprowadzania na zwartej powierzchni gatunków drzew i krzewów o dużym znaczeniu biocenotycznym. Dzięki tym zabiegom podnoszona jest naturalna odporność drzewostanu, co jest szczególnie istotne z uwagi na potrzebę adaptacji do zmian klimatu. Warto również wspomnieć, że minister rolnictwa i rozwoju wsi starał się o zwiększenie dotacji celowej na działalność spółek wodnych w zakresie utrzymania urządzeń melioracji wodnych.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Szanowni państwo. Wszystkie programy w swoich zapisach mają za zadanie wspieranie wszelkich działań, które prowadzą do poprawy struktury gleby, zatrzymania wody w glebie oraz wszystkich działań związanych z zalesianiem. Ogólnie rzecz ujmując, działania te są związane z poprawą jakości ekologicznej, żyzności gleby. Wszystkie działania są ujęte w przedstawionym państwu materiale.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Jeśli będą pytania do omawianego punktu, to postaramy się z panią dyrektor udzielić państwu odpowiedzi na zadane pytania. To tyle tytułem wstępu. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Najpierw państwo posłowie. Proszę bardzo, pan poseł Maliszewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Chciałem przede wszystkim podziękować za temat dzisiejszego posiedzenia Komisji, bo skutki klęsk żywiołowych dla rolnictwa w skali makro, ale przede wszystkim dla rolnika, czyli w skali mikro, w przypadku wystąpienia klęsk są bardzo istotne. Klęski obniżają plon, a przez to przychodowość i w efekcie dochodowość gospodarstw. W materiale, który został przedstawiony, oraz w tym, co przed chwilą powiedział pan minister, jest rzeczywiście kilka kwestii odnoszących się do PROW i innych działań, które mają złagodzić skutki występowania klęsk żywiołowych albo udzielać wsparcia wtedy, kiedy klęski występują i robią szkody. Chciałbym skierować kilka dodatkowych pytań do ministerstwa.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Mianowicie w materiale zabrakło mi precyzyjnych informacji dotyczących działania „Modernizacja gospodarstw w obszarze nawadniania w gospodarstwach rolnych” – ten podpunkt działania nie został wyszczególniony. Wiem i wszyscy wiemy o tym, że do tej pory to działanie nie cieszyło się zbyt dużym powodzeniem wśród rolników ze względu na skomplikowane procedury. Rolnicy po prostu nie składali wniosków o to działanie, a jeśli ewentualnie składali wnioski, to później składali rezygnację. Wycofywali wnioski, ponieważ procedura uzyskania wsparcia na instalację nawadniającą albo instalację, która ma zatrzymać wodę w gospodarstwie, lub instalację mającą spowodować powstanie źródła wody w gospodarstwie jest obarczona bardzo restrykcyjnymi przepisami. Bardzo mała ilość środków w tym zakresie jest wykorzystywana.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselMiroslawMaliszewski">A więc mam pytanie do pana ministra: czy resort przewiduje zmianę zasad działania? Przypomnę, że chodzi o działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych w obszarze nawadniania w gospodarstwach rolnych”. Czy jest przewidywana taka zmiana zasad, aby większa grupa rolników mogła skorzystać z działania i aby efekt przeciwdziałania klęskom, w tym przypadku suszy, był realny?</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Po drugie. Latem ubiegłego roku, kiedy była susza, prowadziliśmy w Sejmie debatę w ramach informacji bieżącej o przeciwdziałaniu skutkom suszy. Wtedy pojawiał się szereg pomysłów, szereg propozycji dotyczących zmian Prawa wodnego i Prawa budowlanego w zakresie inwestycji w budowę urządzeń wodnych, w zakresie budowy stawów, studni głębinowych czy zbiorników zatrzymujących wodę z zimowych opadów, czyli zastawek, różnych typów zbiorników retencyjnych. Została wtedy udzielona informacja, że Prawo budowlane uległo zmianom, które mają spowodować łatwiejszy dostęp rolników do wykonania tego typu inwestycji. Praktyka pokazuje zupełnie coś innego, to znaczy niewiele się w tym zakresie zmieniło.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Pozwolenie na budowę zostało tylko zastąpione zgłoszeniem budowy, natomiast wszystkie inne czynności, operaty wodno-prawne, decyzje o oddziaływaniu na środowisko, pozostały niezmienne. Praktyka pokazuje, że aby dzisiaj de facto uzyskać zgodę na wykopanie stawu czy wykonanie studni głębinowej potrzebna jest kilkumiesięczna procedura administracyjna. Ta procedura w żaden sposób nie została skrócona. A więc, panie ministrze, czy w tym zakresie będą przewidywane zmiany Prawa wodnego i Prawa budowlanego? Pytam, ponieważ zmiany, które zostały wprowadzone, były na tyle kosmetyczne, że absolutnie nie spowodowały ułatwienia dla rolników w zakresie wykonania urządzeń wodnych.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Trzecie pytanie dotyczy już raczej łagodzenia skutków ekonomicznych, skutków wystąpienia klęsk żywiołowych w postaci spadku plonu. Mamy w Polsce system ubezpieczeń dotowanych z budżetu państwa. Chciałbym pana ministra poinformować, jednocześnie sugerując, aby zrobił rozeznanie, jak ta sprawa dzisiaj wygląda, że największy zakład, jakim jest PZU, w opinii rolników, ale także w opinii wielu agentów ubezpieczeniowych nie jest dzisiaj zainteresowany, aby zawierać z rolnikami polisy o ubezpieczeniu od przymrozków wiosennych i gradu. A przymrozki za chwilę mogą wystąpić i grad może również za chwilę wystąpić. Rolnicy muszą długo czekać na wizytację rzeczoznawcy w gospodarstwie, który określa, czy czasami nie nastąpiły już straty wskutek zimowych przemarznięć. Jest bardzo wąskie, krótkie okienko, w czasie którego można zgłosić chęć ubezpieczenia. Nie są znane absolutnie warunki ubezpieczenia, w tym warunki finansowe. Opóźnieniu ulega procedura ubezpieczenia od gradu, co pokazuje, że tak naprawdę rozpoczęcie ubezpieczenia od gradu nie będzie obejmowało dużego okresu, w którym grad może wystąpić.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#PoselMiroslawMaliszewski">A więc kłania się tu informacja i przywołanie do porządku prawie monopolisty pod tym względem, jakim jest PZU, aby wyszedł do rolników z zupełnie innymi propozycjami, niż robi to w tej chwili. Dzisiaj rolnicy mówią, że praktycznie od przymrozków i od gradu we wczesnej fazie obecnie nie można się ubezpieczyć z dopłatami z budżetu państwa, bo PZU nie jest zainteresowane zawieraniem polis. Taka jest opinia.</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#PoselMiroslawMaliszewski">W związku z tym bardzo proszę o odpowiedź pana ministra w zakresie trzech pytań, dotyczących PROW, zmiany Prawa wodnego i Prawa budowlanego oraz systemu dotowanych ubezpieczeń z budżetu państwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Pani poseł Małgorzata Tracz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselMalgorzataTracz">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Panie ministrze, także się cieszę, że mamy debatę na temat skutków zmian klimatu w rolnictwie. Chciałabym podpytać tak jak zawsze, gdy mówimy o klimacie... Nie chodzi bowiem tylko o działania doraźne, ale przede wszystkim o działania długofalowe, co też podkreśla cały Europejski Zielony Ład. Chciałam konkretnie dopytać o kopalnie odkrywkowe.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselMalgorzataTracz">Jak wiemy, kopalnie odkrywkowe mają ogromny wpływ na rolnictwo i niestety przyczyniają się do strat w rolnictwie. Zyski z nowych kopalń albo z poszerzania czy przedłużania koncesji obecnie działającym kopalniom czerpią spółki, natomiast rolnicy z tego powodu borykają się z niedoborem wód gruntowych, co przekłada się także na efektywność rolnictwa. Przytoczę tylko analizę dr. Benedykta Peplińskiego z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, że jeśli chodzi o powstanie kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Złoczew, to może ona spowodować nawet 35 mld zł strat w rolnictwie i w przemyśle rolno-spożywczym w województwie łódzkim oraz wielkopolskim. Wiemy, że wydobycie węgla brunatnego metodą odkrywkową pociąga za sobą konieczność osuszania wyrobiska, co powoduje straty w podziemnych zasobach wód i tworzenie się lejów depresyjnych, a to wpływa negatywnie na produkcję rolniczą.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselMalgorzataTracz">Mam zatem pytanie, czy Ministerstwo Środowiska myśli właśnie w sposób systemowy, by zapobiec przedłużaniu koncesji czy powstawaniu nowych kopalń odkrywkowych? Czy trwają jakieś prace międzyresortowe w tym zakresie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, z Ministerstwem Aktywów Państwowych? Wydaje mi się, że Ministerstwo Rolnictwa w obronie producentów żywności, w obronie rolników powinno naciskać na takie działania właśnie w ramach przeciwdziałania skutkom zmian klimatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMalgorzataTracz">A więc byłabym wdzięczna za informację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Poseł Urbaniak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Dzień dobry. Dziękuję za udzielenie głosu. Chciałbym się odnieść do kwestii dotyczącej planów ministerstwa w sprawie strategii do spraw bioróżnorodności, czyli w zasadzie też wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu w Polsce. Otóż interesuje mnie kwestia...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">To drugi temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Proszę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#Gloszsali">To drugi temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Było w papierach, więc może wszedłem trochę za szybko, to mogę ewentualnie później zabrać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jeżeli pan poseł zostaje z nami, to może później?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Tak, tak. OK. To później. Dobra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę, poseł Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselPiotrBorys">Bardzo dziękuję. Chciałem zapytać pana ministra, jakie mamy realne instrumenty, jeżeli mamy dokonać określonego przełomu w zakresie przeciwdziałania różnym klęskom żywiołowym? Myślę przede wszystkim nawet nie o systemie ubezpieczeń, a przede wszystkim o tym wszystkim, co jest związane z zapewnieniem nawadniania, a więc wykorzystania zasobów wodnych. Jakie są realne instrumenty?</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselPiotrBorys">Mamy jakby nową politykę rolną. Jesteśmy właściwie – rozumiem, że ministerstwo jest – przed opublikowaniem szczegółów dotyczących zakresu podziału środków w okresie najbliższych dwóch lat, czyli w okresie przejściowym, i w zakresie całego strategicznego planu wspólnej polityki rolnej. Przed nami jest nowy etap i albo dokonamy określonego przełomu, że więcej rolników będzie mogło skorzystać ze środków czysto inwestycyjnych… To jest związane z tym, o czym mówił też kolega – ze zmniejszeniem biurokracji, wszelkiego rodzaju absurdalnych pozwoleń i tego wszystkiego, co odstrasza rolników, a często powoduje, że rolnicy nie są w stanie wykonać warunków. A także albo kosztuje za dużo, albo jest po prostu zbyt trudne, jeśli mówimy w kategoriach realizacji czy studni głębinowych, czy stawów etc.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselPiotrBorys">Jakie działania finansowe, czysto finansowe, będą ujęte w tym zakresie w planie strategicznym WPR? Jakie to będą kwoty i na jakie konkretne działania? Czy jesteśmy w stanie zrealizować cel właśnie przyszłymi środkami europejskimi i w jakim zakresie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Pani poseł przewodnicząca Niedziela.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Dzień dobry. Witam pana przewodniczącego i wszystkich gości, witam ministerstwo.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselDorotaNiedziela">Chciałam zadać pytania, a w zasadzie powiedzieć coś na temat wody i niedoboru wody w rolnictwie na podstawie analizy informacji Najwyższej Izby Kontroli, która została nam przedstawiona. Chcę powiedzieć, że informacja NIK jest druzgocąca. Proszę państwa, czytając informację, jestem trochę przerażona. Chyba wszyscy powinniśmy być przerażeni, bo NIK wyraźnie pokazuje, że działania w zakresie gospodarki wodnej w rolnictwie, w tym dotyczące prac melioracyjnych oraz programu rozwoju małej retencji, zarówno w poprzednich latach, jak i teraz, obecnie, nie zapobiegły niedoborom wody.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PoselDorotaNiedziela">NIK pokazuje też wszystkie bardzo niebezpieczne punkty, m.in. to, że nie wskazuje się przyjęcia całkowitej koncepcji stworzenia systemowego rozwiązania problemu wody w rolnictwie. Są to pojedyncze, nieskorelowane działania. Jest wiele instytucji, które mają ten cel na sztandarach, ale go nie realizują. Zostało dokładnie opisane,  że m.in. minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej nie podjął działań w celu opracowania założeń edukacyjnych dotyczących przeciwdziałania skutkom suszy. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie nie ukierunkowało swoich działań w stronę niedoboru wody w rolnictwie. Trzeba było aż dwóch potężnych susz i tej w 2020 r., żeby w ogóle zaczęto działać i robić coś, czego na razie w ogóle NIK nie może ocenić. Są to bowiem dosyć mgliste opisy tego, co będziemy robić w jakimś większym systemowym planie, w poszczególnych działach i w poszczególnych ministerstwach. Odpowiedzialność jest rozproszona, działania nie są skoordynowane.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PoselDorotaNiedziela">Chciałabym też zapytać ministra o materiał, który dostaliśmy, tj. informację ministra rolnictwa na temat działań niwelujących skutki klimatyczne w rolnictwie. Panie ministrze, bardzo proszę, żeby nie posyłać nam takich opisowych materiałów, bo z nich nic nie wynika. Napisał pan, że w ramach „Modernizacji gospodarstw rolnych” zrealizowano 16 tys. operacji itd. Nie ma dokładnego opisu, ile pieniędzy wypłacono, ile umów zrealizowano. A ja panu powiem, ponieważ odpowiedź na moje pytanie daje mi NIK. Pan zataja tę informację. Na str. 67 informacji NIK mamy napisane, że nabór wniosków na operację „Modernizacja gospodarstw rolnych obszar E – nawadnianie” przeprowadzono, i proszę teraz słuchać: w 2019 r. jeden nabór i w 2020 r. drugi nabór. W ramach tychże naborów zostały złożone 1492 wnioski o przyznanie pomocy na łączną kwotę  118 mln zł. Rozpatrzono 1096 wniosków, ale podpisano już tylko 67 umów – tylko  67 umów na 1492 wnioski, proszę państwa, na kwotę tylko 4 mln zł. Mam pytanie: co się dzieje?</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#PoselDorotaNiedziela">Mówimy o tym wszyscy, mówimy o tym od dawna. Mieliśmy dwie potężne, chyba najpotężniejsze, susze w 2018 r. i w 2019 r. Nie było w historii tak wielkich obszarów objętych suszą i tak wielkich strat w gospodarstwach; strat oszacowanych przez wojewodów. Straty sięgają ponad 10 mld zł – tyle jest w sumie wszystkich strat, a my nie mamy programu. Jak widać wnioski, a dałam tylko jeden przykład, nie są realizowane. Pieniędzy, wydawałoby się, jest dużo. Informacja NIK mówi o tym, że o ile w miarę przygotowano to legislacyjnie, bo jest opis legislacyjnego przygotowania do wzmacniania nawadniania, o tyle działania nie poszły dalej. Jest jakby paraliż tego, co się dzieje, prawdopodobnie jest rozproszenie odpowiedzialności.</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#PoselDorotaNiedziela">A więc mam pytanie, może do obydwu ministerstw: czy jest pomysł, czy są realizacje jakichkolwiek działań ogólnych? Nie może tak być, że państwo szli pod sztandarami rozmowy o tym, że likwidujecie RZGW po to, żeby jeden podmiot zajął się łącznie wszystkimi kwestiami, o których mówimy odnośnie do wody. Ale w tym jest rolnictwo, jest środowisko. Oczekuję wspólnego planu. A dla rolnictwa to jest podstawowa sprawa, ponieważ największe straty tak naprawdę ponoszą rolnicy.</u>
+          <u xml:id="u-30.6" who="#PoselDorotaNiedziela">Tak jak pokazałam, jeżeli chodzi o wykorzystanie pomocy dla rolników na inwestycje nawodnienia w gospodarce rolnej, a konkretnie chodzi o wnioski na program „Modernizacja gospodarstw rolnych w obszarze E – nawadnianie”, z 1492 wniosków podpisano 67 umów. W takim tempie, proszę państwa, nie będzie lepiej, a problem tylko narasta. Problem się nie zmniejsza.</u>
+          <u xml:id="u-30.7" who="#PoselDorotaNiedziela">Chciałabym uzyskać odpowiedzi. Jeszcze raz proszę pana ministra o to, żeby informację, którą otrzymaliśmy, uzbroić w informację, ile umów podpisano i na jaką kwotę, a nie o to, ile wniosków złożono. A także proszę o informację, ile pieniędzy wydano na poszczególne działania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękujemy, pani przewodnicząca.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani Gosek-Popiołek. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Dziękuję bardzo za udzielenie głosu. Dziękuję za temat posiedzenia. Mam kilka pytań związanych z dzisiejszym tematem. W informacji na temat działań niwelujących skutki zmian klimatycznych w rolnictwie możemy przeczytać, że: „Działania spółek wodnych w tym zakresie są kluczowe dla prawidłowego zarządzania wodą na obszarach rolnych, w konsekwencji służą zapobieganiu suszom” – oczywiście wszyscy się pod tym podpisujemy. Ale dalej możemy przeczytać, że środki te pozwoliły na objęcie utrzymaniem ponad 9 tys. rowów oraz wykonanie napraw sieci drenarskich za kwotę ponad 5 mln zł.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Chciałabym zauważyć, że odwadnianie gruntów, a temu ma służyć sieć drenarska, to działanie przynoszące wręcz przeciwne skutki i z retencją, czyli utrzymywaniem wody jak najdłużej w krajobrazie rolniczym, nie ma zbyt wiele wspólnego. A więc jaka część z puli poszła rzeczywiście na działania związane z walką z suszą i wsparciem rolników w tym zakresie? A jaka poszła na markowanie czy wręcz pogłębianie problemów z suszą? To jest pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Drugie pytanie. Wszyscy zgadzamy się, że z perspektywy walki z suszą kluczowe są kwestie zalanych, podmokłych łąk, ponieważ łąki tworzą naturalną retencję. Chciałabym zwrócić uwagę na fakt, że bardzo często rolnicy – właściciele, dzierżawcy gruntów – przez system dopłat niejako są zmuszani do osuszania łąk, bo posiadając zalane łąki, muszą je skosić, aby uzyskać dopłaty rolno-środowiskowe. Moje pytanie brzmi: czy ministerstwo rozważa próbę zmiany systemu, renegocjacji tych zasad z Unią, aby rolnik dostawał pieniądze za rzeczywisty sukces, jakim będzie chociażby utrzymanie, zwiększanie retencji, a nie za osuszanie łąk?</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Trzecia sprawa. Chciałabym wrócić do raportu NIK, o którym mówiła pani poseł Niedziela. Po pierwsze chcę zapytać o to, jak środki były rozdysponowane? Zwłaszcza że w jednej z interpelacji, nr 4964, na pytanie o skuteczność ubiegłorocznego naboru w poddziałaniu 4.1.3 „Modernizacja gospodarstw rolnych – obszar nawadniania w gospodarstwie” podano informację, iż według stanu na dzień 10 maja 2020 r. odrzucono bądź wycofano 434 wnioski o przyznanie pomocy i nie zawarto ani jednej umowy o jej przyznanie. Jak to jest możliwe, że w 2020 r. zrealizowano aż 587 operacji poprawiających efektywność korzystania z zasobów wodnych, skoro jeszcze w maju zawartych było tylko 67 umów na zwiększanie retencji i nawodnienia, a ponad 1 tys. wniosków zostało odrzuconych? Czy w skład tych operacji zostały wliczone mechanizmy z jakiegoś innego poddziałania? Czy może te 587 operacji to liczba za cały okres PROW, czyli za ostatnie 6 lat?</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Jeszcze w interpelacji, do której się odwoływałam, padła informacja, że trwają prace nad kolejną nowelizacją rozporządzenia dla instrumentów wsparcia z „Modernizacji gospodarstw rolnych”, która to zmiana ma na celu odformalizowanie, ułatwienie składania wniosków o przyznanie pomocy. Wiemy, że rolnicy mają z tym bardzo duże problemy. Już jeden z posłów o tym mówił. A więc moje pytanie jest takie: na jakim etapie są prace, jak będą procedowane ułatwienia, na co mogą liczyć rolnicy? Czy znowu będą państwo rzeczywiście wspierać kwestie związane z retencją, a nie z melioryzacją, odwadnianiem, utrzymywaniem rowów odprowadzających wodę? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie, bo zdaję sobie też sprawę z tego, że są to dosyć szczegółowe pytania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję również. Pani poseł Sowińska. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselAnitaSowinska">Dzień dobry państwu. Nie wiem, dlaczego nie działa mi kamera, a więc wybaczą państwo, że nie będę się pokazywać. To jest jakaś sprawa techniczna.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselAnitaSowinska">Chciałabym również odnieść się do kwestii suszy. Myślę, że w dyskusji o walce z suszą mylimy dwa pojęcia – leczenie skutków z tym, co faktycznie jest walką z suszą. Otóż swego czasu wystosowałam interpelację nr 4435 i pytałam m.in. o efekty programu małej retencji. Przytoczę liczby. Okazało się, że liczba urządzeń do nawadniania to były 434 urządzenia, liczba studni – 51, a liczba zbiorników – 6. To pokazuje skalę, że tak naprawdę te pieniądze nie są przeznaczane na retencję wody, a przynajmniej w bardzo małym zakresie są przeznaczane na retencję wody. Pieniądze są przeznaczane tylko na niwelowanie skutków suszy, czyli tak naprawdę jedynie na leczenie objawów.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselAnitaSowinska">Mam pytanie do państwa. Już niejednokrotnie podnosiłam tę sprawę na posiedzeniach Komisji Rolnictwa, ale też Komisji Ochrony Środowiska. Jakie narzędzia finansowe mają państwo, albo mają państwo w planie dla rolników, aby zachęcić rolników, żeby magazynowali wodę na swoim terenie? Jakie systemy dopłat państwo planują mieć, aby rolnik chciał zalewać łąkę i chciał np. mieć bobry na swoim terenie, bo one będą stanowiły element inwentarza? Takie rozwiązania już są proponowane przez naukowców i nawet jest policzona wartość wody magazynowanej na danym terenie. Uważam, że powinniśmy wykorzystać sytuację, że mamy komisarza do spraw rolnictwa, mamy pana Janusza Wojciechowskiego z PiS. Uważam, że to jest właśnie czas, kiedy trzeba podjąć strategiczne decyzje.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselAnitaSowinska">Kolejnym tematem są zalesiania. Uważam też, że kluczowa do odblokowania zalesień jest zmiana systemu dopłat, bo bez tego nic się nie zmieni. Chodzę na spacery i widzę, jak jest orane pole, które nie nadaje się do niczego, bo jest po prostu suche, to jest żywy piach. Mogę się domyślać, jaka jest tego przyczyna – po prostu dopłaty. System dopłat jest wadliwy. Musimy zmienić system dopłat, bo inaczej zasuszymy cały nasz kraj. To chcę bardzo mocno podkreślić. Czy są prowadzone prace nad zmianą systemu dopłat dla rolników, tak żeby rolnik chciał mieć las na swoim terenie i żeby rolnik chciał mieć wodę na swoim terenie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselAnitaSowinska">Ostatnie pytanie dotyczy OZE. Czy Prawo i Sprawiedliwość, czy rząd planuje odblokowanie ustawy wiatrakowej na lądzie? Uważam, że wielu rolników chciałoby zainwestować, chciałoby zarabiać na energii produkowanej na ich terenie. Nie rozumiem, dlaczego to jest zablokowane na terenach wiejskich. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Z posłów to już wszyscy.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zgłosili się chętni do zabrania głosu ze strony społecznej, a tak naprawdę to jedna osoba. Dwie panie chcą zabrać głos w drugim punkcie, a na ten temat chciała zabrać głos chyba tylko pani Poleszczuk-Tusińska. Zapytam: na ten temat czy w następnym punkcie? Nie mam zapisane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#FundacjiWWFPolskaOlgaPoleszczukTusinska">Na ten temat poproszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#FundacjiWWFPolskaOlgaPoleszczukTusinska">Dzień dobry. Olga Poleszczuk-Tusińska, WWF Polska.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#FundacjiWWFPolskaOlgaPoleszczukTusinska">Chciałabym także nawiązać do raportu NIK i do tego, co mówiły pani poseł Niedziela i pani poseł Gosek-Popiołek. Chodzi o dofinansowanie spółek wodnych i melioracji przeprowadzanych na terenach rolniczych. Przeczytałam to, co było w przekazanym materiale. Niestety, zostały wykazane działania spółek wodnych, dotyczące prac utrzymaniowych. Prace utrzymaniowe są zdefiniowane jako odmulanie, odkrzaczanie, udrażnianie rowów. Tak naprawdę to nie działa i absolutnie nie zapobiega suszy. Wystarczy spojrzeć na bardzo dobrze działający projekt, chociażby w Parku Narodowym „Ujście Warty”. To właśnie projekt w sposób bardzo prosty zatrzymujący wodę w sezonie zimowo-wiosennym, co przeciwdziała skutkom suszy w sezonie letnim. To działa, to naprawdę to działa. Wystarczy po prostu poprosić o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#FundacjiWWFPolskaOlgaPoleszczukTusinska">Proszę tym samym zwrócić uwagę, że cały czas, jako kraj członkowski, musimy realizować wymogi dotyczące strategii bioróżnorodności. Mamy na to 10 lat, a populacje ptaków związanych z terenami rolniczymi niestety z roku na rok spadają. Mają coraz gorsze wyniki pomimo realizowanych programów rolno-środowiskowo-klimatycznych. Są to ptaki absolutnie związane z terenami podmokłymi i tym samym populacja ich par bardzo, bardzo spada.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#FundacjiWWFPolskaOlgaPoleszczukTusinska">Chciałabym odnieść się do omawianej kwestii zatrzymywania wody przez rolników. Nie wiem, czy panie posłanki widziały, że rzeczywiście projekt już jest, ale jest dofinansowany w wysokości niecałych 300 zł do hektara. Jest to więc tak naprawdę kwota, która absolutnie żadnego rolnika nie zachęci. Jako WWF chcielibyśmy także zwrócić uwagę, że ekoschematy proponowane w krajowym planie strategicznym nie wpływają na ochronę przyrody, bioróżnorodności, tylko na ochronę klimatu, a to nie jest to samo.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#FundacjiWWFPolskaOlgaPoleszczukTusinska">Przekazaliśmy zatem nasze uwagi do krajowego planu strategicznego, proponując bardzo proste rozwiązania dla rolników, wpływające na zwiększenie populacji takich ptaków jak skowronki czy czajki. Tak że bardzo prosimy o zapoznanie się z proponowanymi rozwiązaniami. Mamy nadzieję, że zostaną one wzięte pod uwagę. Dziękuję za głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Mam jeszcze zapisane, że w drugim punkcie, ale słyszałem, to znaczy mam sygnał, że pani Ewa Sufin chce zabrać głos jednak w tym punkcie, a nie w drugim. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">W obu. Tak. Dziękuję bardzo. Chciałam również zareagować na to, co państwo mówili.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Cieszę się, że mamy jednocześnie przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Ministerstwa Środowiska, bo właśnie kwestie, które chciałabym podjąć, są z pogranicza działania dwóch ministerstw. Po pierwsze chciałabym się zapytać, czy państwo nad tym pracujecie, czy w ogóle zauważyliście rozwój dziedziny, która się nazywa agrowoltaiką? To jest bardzo obiecująca dziedzina. W tej chwili prowadzi się na dużą skalę badania, głównie w Niemczech, ale nie tylko. Jest to dziedzina, która pozwala instalować panele fotowoltaiczne nad polami, na dużej wysokości.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Agrowoltaika jednocześnie zwiększa zawilgocenie gleby, daje odpowiednie ocienienie w okresach wielkich upałów. Umożliwia też rolnikom dodatkowe przychody, a jednocześnie firmy energetyczne mogą korzystać. Czyli nie tracimy powierzchni uprawnej, a zwykle, gdy tworzymy farmy fotowoltaiczne, to one istnieją kosztem powierzchni uprawnej. Agrowoltaika pozwala połączyć dwie dziedziny, więc chciałabym ją zasugerować.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Jeśli chodzi o suszę, to, co mówiła pani Gosek-Popiołek, jest oczywiście bardzo słuszne, tylko chodzi o to, że na istniejące rowy melioracyjne wydajemy określone kwoty. Czy wydajemy te pieniądze na utrzymywanie i robienie nowych zastawek, które z czasem zginęły? Po prostu były zrobione rowy melioracyjne i teoretycznie rowy powinny mieć funkcjonujące zastawki, które pozwalają retencjonować wodę i zatrzymywać ją w okresie suszy, ale zastawki często już nie istnieją. Czyli potrzebne byłoby uwzględnienie i określenie w danych, które mamy, na co konkretnie idą pieniądze. Czy pieniądze rzeczywiście idą na zrobienie nowych zastawek i utrzymanie istniejących zastawek, czy też idą na udrożnienie rowów melioracyjnych, czyli na szybsze odprowadzanie wody, zwiększające efekt suszy.</u>
+          <u xml:id="u-42.4" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Jeszcze mam pytanie z pogranicza państwa dwóch ministerstw, dotyczące projektów takich jak choćby Siarzewo – projektów nowych zapór wodnych. Czy w momencie, gdy daje się pozwolenie wodne na tego typu inwestycje, pozwolenie środowiskowe, to bierze się pod uwagę skutki dla rolnictwa? Stworzenie nowej zapory i nowego zbiornika absolutnie pogłębi poziom wód gruntowych i będzie miało katastrofalny skutek dla rolnictwa. Nie ma do tej pory odprowadzania z powrotem wody ze zbiorników na pola. Woda jest w zbiorniku i bardzo szybko odparowuje, natomiast na pola nie dociera. Czy przy takim projekcie jak Siarzewo Ministerstwo Rolnictwa było konsultowane? Czy miało dostęp do danych naukowych i informacji naukowej na temat, jakie to będzie miało skutki dla rolnictwa w okolicy? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Jeszcze o głos poprosiła pani przewodnicząca Niedziela. Znów o czymś zapomniała. Mam nadzieję, że pochwalić rząd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselPiotrBorys">Następny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Chciałam pochwalić pana przewodniczącego, że udzielił mi głosu. Zwróciłam uwagę na jedno, co (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani poseł, głośniej. Nie słyszymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Jeżeli chodzi o roczne opóźnienie, którego powodem było Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, to był brak rozporządzenia dotyczącego tworzenia ewidencji urządzeń melioracyjnych. To bardzo ważna rzecz. Chciałabym zapytać, ponieważ na str. 23 raportu NIK mamy zalecenia. Są trzy, według mnie najważniejsze, zalecenia. Dlatego chciałabym się zwrócić z pytaniem do ministrów: czy powołano jakiś międzyresortowy zespół do opracowania i wprowadzenia rozwiązań w zakresie przeciwdziałania niedoborowi wody w rolnictwie z uwzględnieniem niezbędnych narzędzi i mechanizmów zapewniających warunki ich realizacji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani poseł. Nie wiem, czy ministerstwo słyszy, bo ja nie słyszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselDorotaNiedziela">To zalecenie Najwyższej Izby Kontroli jest bardzo wyraźne, żeby stworzyć takie rozwiązania. Drugą sprawą jest kontynuacja działań w celu pilnego wprowadzenia w kraju jednolitego sposobu prowadzenia ewidencji urządzeń melioracyjnych, bo tego nie mamy i to nadal nie działa. To są cztery elementy, które są wykazane przez NIK. Mam pytanie: czy państwo jesteście przygotowani i czy już tworzycie zespoły, które mogą rozwiązać problem?</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PoselDorotaNiedziela">Mam pytanie do ministra rolnictwa. Z materiału, który otrzymałam, wyłania mi się pytanie. W sumie są cztery, jest pięć programów z PROW 2014–2020, które przedstawia pan jako mające wpływ na klimat. Ku mojemu zaskoczeniu właściwie w każdym są wypisane płyty obornikowe i zbiorniki gnojówki. Czy to znaczy, że programy są cały czas te same? Czy w każdym programie jest to samo? Tak naprawdę nie wiemy z materiału, ile rzeczywiście poszło pieniędzy na płyty obornikowe. Ile płyt obornikowych powstało? W każdym z punktów ma pan zapisane, że pieniądze są przeznaczane na płyty obornikowe jako wpływające na zmianę klimatu.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#PoselDorotaNiedziela">A więc bardzo bym prosiła o rzetelny materiał następnym razem, bo naprawdę z przedstawionego materiału niczego się nie dowiedzieliśmy. Gdyby nie dobry materiał Najwyższej Izby Kontroli, to niewiele byśmy wiedzieli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, proszę się odnieść do wszystkich pytań i wniosków. Do tych, do których może się pan odnieść teraz, to proszę krótko. A jeżeli nie, to proszę o odpowiedź na piśmie. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo. Było pytanie pana posła Maliszewskiego, dotyczące działania w zakresie nawadniania. W tym działaniu współpracujemy z Wodami Polskimi, aby uprościć procedury. Współpraca trwa, ale przede wszystkim – i o tym będę mówił przy innych pytaniach – trwa stała współpraca pomiędzy Ministerstwem Infrastruktury, Wodami Polskimi oraz Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dotycząca stworzenia specustawy suszowej, gdzie jest rozpatrywanych wiele z poruszanych kwestii. Głównie chodzi o uproszczenia związane z budową urządzeń wodnych, zbiorników suszowych, z uproszczeniami budowlanymi, pozwoleniami na studnie. Był nawet projekt abolicji, jeśli chodzi o studnie, które były utworzone bez odpowiedniej dokumentacji. Współpraca trwa. Dodatkowo w zeszłym roku na urządzenia wodne zostało złożonych 2 tys. wniosków. Są one realizowane. Wody Polskie tworzą program i w ramach specustawy suszowej te rozwiązania będą niebawem przedstawione oraz znajdą się w konsultacjach międzyresortowych.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Jeżeli chodzi o system ubezpieczeń i problemy z ubezpieczeniami, głównie chodziło o grad i przymrozki, to przyjrzymy się sytuacji. Przyjmuję w tej chwili wniosek i uwagi pana posła. Przyjrzymy się sytuacji, jak to wygląda. Jeżeli tak jest, to sytuacja musi ulec zmianie.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pani poseł Tracz pytała o kopalnie odkrywkowe. To jest bardziej pytanie do pani minister klimatu i myślę, że w odpowiednim czasie pani minister klimatu się do niego odniesie. Mogę powiedzieć tylko tyle, że przed nami są duże zmiany, jeśli chodzi o produkcję prądu. Natomiast w tej chwili naszym paliwem i bogactwem jest zarówno węgiel kamienny, jak i węgiel brunatny. Aby zapewnić odpowiednią ilość prądu przez pewien czas, myślę, że jeszcze przez długi czas, i kopalnie odkrywkowe, i kopalnie podziemne będą w Polsce działały, bo nasza energetyka jest tak, a nie inaczej skonstruowana. Niemniej jednak, jeśli chodzi o wszelkie wydawanie zezwoleń i koncesji na działania kopalniane, to są i będą wydawane tak, aby jak najbardziej chronić środowisko naturalne.</u>
+          <u xml:id="u-52.3" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pan poseł Borys pytał o realne instrumenty dotyczące programów nawadniania. My kontynuujemy te programy. Wnioski są składane. Natomiast w przyszłych ekoschematach będą środki na ten cel. Środki, o których dziś dyskutujemy. Wysokość środków nie jest jeszcze znana. Czekamy na informacje, również z Ministerstwa Finansów, jaki będzie udział krajowy tychże środków. Natomiast w ekoschematach wszelkie działania dotyczące nawadniania, zatrzymania wody w glebie będą ujęte. Jesteśmy w trakcie negocjacji i opracowywania wniosków, postulatów wynikających z dyskusji nad krajowym planem strategicznym. Kiedy zostaną opracowane wszystkie wnioski, wtedy druga wersja planu strategicznego zostanie przedstawiona do dalszych dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-52.4" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pani poseł Niedziela wyraziła swoją opinię o działaniu Wód Polskich, jeśli chodzi o przeciwdziałanie suszy. Jeśli chodzi o raport NIK, na który państwo się powołujecie – jak dobrze się orientuję, to jest raport, który został opublikowany w połowie ub.r. Wiele z zaleceń jest realizowanych, ale nie wszystkie zagadnienia w nim ujęte są aktualne, bo nasze działania po raporcie są (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Nic nie słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, próbujemy się domyślić, co pan mówi, ale wygląda to tylko na domysły. Bardzo proszę mówić bliżej mikrofonu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Panie przewodniczący, nie wiem, co zrobić, ale staram się głośno mówić. Nie wiem, dlaczego państwo nie słyszycie. Chyba coś nie działa na łączach. Mówiłem przed chwilką, że...</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Zdejmę maskę. Może teraz będzie lepiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Troszkę lepiej. Troszkę lepiej. Jak pan się postara, to jest lepiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Mówiłem przed chwilką, że raport NIK jest z połowy ubiegłego roku. Nie wszystkie zapisy, które w nim zawarto, są odzwierciedleniem sytuacji z dnia dzisiejszego. Znów wrócę do specustawy, która jest opracowywana również z Ministerstwem Infrastruktury. W ustawie będzie wiele rozwiązań sprzyjających działaniom, które mają na celu zatrzymywanie wody w glebie. Wniosków jest złożonych więcej, bo około 2 tys. Są one realizowane.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Jeśli chodzi o spółki wodne i zarzut, że powinien być nacisk na nawadnianie, a mamy tylko odprowadzanie wody, to zalecamy, aby spółki wodne dokonywały konserwacji urządzeń melioracyjnych w taki sposób, jaki jest potrzebny. Potrzebna jest równowaga. Są okresy w roku, kiedy wody jest za dużo. Są okresy, kiedy woda powinna być zmagazynowana i odprowadzana na pole. Stymulujemy równowagę, aby rekonstruowane były zarówno rowy melioracyjne, jak i urządzenia melioracyjne, ale także żeby były stosowane zastawki. To jest rola spółek wodnych. Zastawki albo są w złym stanie, albo nie funkcjonują, ale są też takie miejsca, gdzie funkcjonują. Taka jest rola spółek wodnych, aby konserwować urządzenia melioracyjne.</u>
+          <u xml:id="u-57.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Było też pytanie dotyczące zalewanych łąk. Planujemy pakiet i działania w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-57.3" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Chcę powiedzieć, że w zakresie nawadniania były trzy nabory. W związku z tym wszyscy, którzy chcieli składać wnioski, mogli je składać w każdym z naborów. Wniosków było więcej. W pierwszym naborze rzeczywiście było ich mniej.</u>
+          <u xml:id="u-57.4" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Jeżeli chodzi o pytania dotyczące małej retencji i finansowanie urządzeń do magazynowania wody, to właśnie w specustawie, która jest teraz opracowywana, będą takie rozwiązania. Takie rozwiązania także są planowane w ekoschematach krajowego planu strategicznego i planowany jest pakiet w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-57.5" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Dopłaty do zalesiania funkcjonowały i funkcjonują. Zwiększyliśmy nawet powierzchnię areału, jeśli chodzi o zalesianie do 40 ha. Dopłaty do zalesiania i w tej perspektywie, i w kolejnej perspektywie będą funkcjonowały.</u>
+          <u xml:id="u-57.6" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Ustawa wiatrakowa. Myślę, że w tej kwestii wypowie się minister klimatu.</u>
+          <u xml:id="u-57.7" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Kolejne pytanie, pani Poleszczuk-Tusińskiej, dotyczyło również spółek wodnych. Oczywiście preferujemy równowagę pomiędzy nawadnianiem a odwadnianiem. Urządzenia melioracyjne są tak konserwowane, aby działały w taki sposób, żeby możliwe było i odprowadzanie wody, ale kiedy potrzeba, i doprowadzanie wody. Funkcjonuje również program rolno-środowiskowy – dopłaty do ptaków brodzących.</u>
+          <u xml:id="u-57.8" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Jeśli chodzi o agrofotowoltaikę, to też myślę, że pytanie jest bardziej skierowane do ministra klimatu.</u>
+          <u xml:id="u-57.9" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Kwestia Siarzewa. Postaramy się odpowiedzieć na piśmie na pytanie dotyczące tego zbiornika retencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-57.10" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pani poseł Niedziela pytała jeszcze o kwestię środków finansowych. Zobowiązuję się, że sprawozdanie zostanie uzupełnione o to, na jaki program i ile środków finansowych zostało wydanych oraz wykorzystanych. Sprawozdanie zostanie uzupełnione o te informacje.</u>
+          <u xml:id="u-57.11" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Szanowni państwo. To tyle, jeśli chodzi o odpowiedź na zadane przez państwa pytania. Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zamykam dyskusję. Przystępujemy do realizacji drugiego punktu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Czy ja bym jeszcze mogła zabrać głos? Przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani przewodnicząca, już w drugim punkcie, bo one są razem połączone.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Chodzi tylko o obiekty melioracyjne. Tylko jedno zdanie, bo na stronie...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">No, dobrze. Tylko i wyłącznie dlatego, że pani poseł jest zdalnie. Dobrze. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Na str. 12 raportu NIK mamy informację, która jest też niepokojąca. Chciałabym zapytać i prosić o wyjaśnienie. Mamy informację, że w latach 2018–2019 nastąpił spadek liczby oddawanych obiektów melioracyjnych, z 57 w 2018 r. do 55 w 2019 r. A przy tym chciałabym powiedzieć, że średnia liczba oddawanych obiektów od 2003 r. do 2016 r. to było... Na przykład w 2016 r. było oddanych 129 obiektów. Skąd wynika problem, że nagle jest oddawanych bardzo mało obiektów melioracyjnych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, jednym zdaniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Myślę, że z ilości środków. Myślę, że w tym okresie było zbyt mało środków na to, aby był wzrost, ale szczegółowo...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale panie ministrze, właśnie proszę o szczegółową informację, nie na zasadzie „myślę”, bo myślę, że to nie jest konkretna odpowiedź. Jeżeli można, to proszę o odpowiedź na piśmie dla pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Tak, tak zrobimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przystępujemy do realizacji drugiego punktu dzisiejszego posiedzenia – informacja ministra klimatu i środowiska oraz ministra rolnictwa i rozwoju wsi na temat wdrażania unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze. Myślę, że zachowamy się jak trzeba i pierwszą dopuścimy do głosu panią minister Małgorzatę Golińską, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, głównego konserwatora przyrody. Poprosimy o przedstawienie informacji. Nie wszystkie kobiety to lubią, ale my jesteśmy tradycyjni i pierwszej głos oddajemy pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-68.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaMalgorzataGolinska">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Tu chyba nie chodzi o płeć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Myślę, że to był żart, chociaż nie do końca usłyszeliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani minister, bardzo proszę o kontynuowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Szanowni państwo. W maju ub.r. Komisja Europejska zaprezentowała komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady pt. unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 „Przywracanie przyrody do naszego życia”. Ten dokument to jeden z elementów realizacji Europejskiego Zielonego Ładu, czyli nowej strategii unijnej wiążącej wzrost gospodarczy z większym skupieniem się na ochronie przyrody, ochronie środowiska czy wpływie na klimat. Właśnie w tym dokumencie, obok zmian klimatu, wskazywana jest utrata różnorodności biologicznej jako równie istotne wyzwanie, z którym przychodzi się nam dzisiaj mierzyć w skali całego świata. Dokument, o którym dzisiaj rozmawiamy, czyli strategia na rzecz bioróżnorodności, to jest też realizacja zobowiązania Unii Europejskiej jako strony konwencji ONZ o różnorodności biologicznej. W związku z tym mamy w nim odniesienie się do raportu IPBES, wskazującego na globalne przyczyny i wyzwania, które przed nami stoją.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Przechodząc do konkretów. W dokumencie proponuje się konkretne rozwiązania do 2030 r. w zakresie ochrony i przywracania dobrego stanu przyrody na terenie UE. W odniesieniu do sieci obszarów chronionych proponuje się czy postuluje się, aby co najmniej 30% obszarów lądowych i 30% unijnych obszarów morskich objąć ochroną, a także ustanowić korytarze ekologiczne w ramach realnej, transgranicznej, transeuropejskiej sieci Natura 2000. Ponadto postuluje się, aby ochroną ścisłą objąć jedną trzecią z tych obszarów chronionych, czyli de facto 10% obszarów lądowych i 10% obszarów morskich. W tym postuluje się również, aby wszystkie lasy pierwotne i starodrzewy również objąć ochroną. Ponadto wskazuje się na konieczność podejmowania skutecznego zarządzania wszystkimi obszarami chronionymi, a także jasnego określenia celów i środków ochrony, jak również ich właściwego monitorowania.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">W odniesieniu do unijnego planu odbudowy zasobów przyrodniczych pozwolę sobie cytować z dokumentu: „Proponuje się odwrócenie spadku liczebności owadów zapylających, ograniczenie o 50% stosowania pestycydów chemicznych i związanego z tym ryzyka oraz ograniczenia o 50% stosowania bardziej niebezpiecznych pestycydów. Obecność elementów krajobrazu o wysokiej różnorodności – wzrost na co najmniej 10% użytków rolnych. Objęcie co najmniej 25% gruntów rolnych dążeniem do rolnictwa ekologicznego i uzyskanie znacznie wyższego poziomu stosowania praktyk agroekologicznych. Zasadzenie 3 mld nowych drzew na terenie Unii Europejskiej. Osiągnięcie znacznego postępu w rekultywacji miejsc z zanieczyszczoną glebą. Przywrócenie co najmniej  25 tys. km rzek do stanu swobodnego przepływu. Ograniczenie o 50% liczby gatunków z Czerwonej Księgi, dla których zagrożenie stanowią inwazyjne gatunki obce. Ograniczenie o 50% utraty składników odżywczych, co doprowadzi do ograniczenia stosowania nawozów o co najmniej 20%”. Postuluje się również czy przedstawia plan zazielenienia obszarów miejskich dla miast, które mają co najmniej 20 tys. mieszkańców.</u>
+          <u xml:id="u-72.3" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Dalej: „Niestosowanie żadnych pestycydów chemicznych na obszarach wrażliwych, takich jak miejskie obszary zielone, a także znaczne ograniczenie negatywnego wpływu działalności połowowej i wydobywczej na wrażliwe gatunki i siedliska. A także wyeliminowanie przyłowu lub jego ograniczenie do poziomu umożliwiającego odbudowę i zachowanie gatunków”. Komisja Europejska ma wprowadzić nowe europejskie ramy zarządzania różnorodnością biologiczną, w których część będzie stanowić mechanizm monitorowania i przeglądu. Liczymy na to, że będzie jasny zestaw uzgodnionych wskaźników, który umożliwi realną ocenę postępów prac.</u>
+          <u xml:id="u-72.4" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">W związku z tym, że jesteśmy na posiedzeniu Komisji Rolnictwa, wcześniej rozmawiałam z panem przewodniczącym, aby w wystąpieniu koncentrować się przede wszystkim na celach związanych z rolnictwem. A więc pozwólcie państwo, że odniosę się do głównych celów, choć domyślam się, że pan minister rolnictwa w tej kwestii będzie informował bardziej szczegółowo.</u>
+          <u xml:id="u-72.5" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Generalnie bardzo pozytywnie odbieramy sam cel strategii, jak również pozytywnie odbieramy zapowiadane działania Komisji Europejskiej na rzecz zachowania i szerszego rolniczego wykorzystania zasobów genetycznych – starych, tradycyjnych odmian zarówno roślin uprawnych, jak i ras zwierząt. Zwracamy również uwagę, że w Polsce już od lat praktyki, które to promują, są obecne. Mają z jednej strony na celu ochronę różnorodności, ale z drugiej strony – również wykorzystanie zachowanych zasobów genetycznych do dalszych prac, a także wykorzystanie ich w celach edukacyjnych. Warto również wskazać, że popieramy i uważamy za bardzo dobre zapisy, które mówią o ochronie gleb. Zapisy są ujęte w strategii, gdzie uwzględnia się liczne zagrożenia dla gleb, m.in. erozję czy zanieczyszczenia, a nawet pustynnienie. Ważne jest również, aby planować zwiększenie wysiłków celem ochrony żyzności. Pożądanym kierunkiem jest również zwiększenie postępu w identyfikowaniu zanieczyszczonych obszarów glebowych.</u>
+          <u xml:id="u-72.6" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Myślę, że kiedy mówimy o glebach, cel zawarty w strategii dotyczący ochrony żyzności gleb czy zwiększania zawartości materii organicznej jest niezwykle ważny nie tylko z punktu widzenia ochrony obszarów rolnych. Ważny jest z punktu widzenia prowadzonej na nich gospodarki, ale myślę, że to jest ważne dla nas wszystkich, bo bezpośrednio przekłada się na jakość naszego życia, na nasze zdrowie.</u>
+          <u xml:id="u-72.7" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Warto również wskazać, że w dokumencie pojawia się dużo bardziej ściśle opisanych celów czy oczekiwań. Jednym z nich jest właśnie potrzeba przywrócenia co najmniej 10% użytków rolnych, które zawierają elementy krajobrazu o wysokiej różnorodności. Wyzwania są bezsprzecznie przed nami i wspólnie powinniśmy im podołać. Myślę, że ani na posiedzeniu Komisji Rolnictwa, ani na posiedzeniu Komisji Środowiska nikomu nie trzeba uświadamiać, jak ważne są zadrzewienia, zakrzewienia śródpolne i różnorodność krajobrazu dla różnorodności biologicznej. Ale uważam, że też mocno przekładają się na prowadzoną gospodarkę leśną. Myślę, że dzisiaj, po latach dokładnie odwrotnego działania, w wielu miejscach już sami rolnicy dostrzegają, iż odnieśli skutek odwrotny od tego, który wcześniej sobie założyli. Widzimy to również w trakcie wielu dyskusji, które prowadzimy zarówno z leśnikami, jak i z rolnikami czy myśliwymi. Wszyscy oni wskazują na to, że dzisiaj większy nacisk powinno się kłaść właśnie na zwiększanie krajobrazu o dużej różnorodności biologicznej.</u>
+          <u xml:id="u-72.8" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Ważny jest również cel, którego nikomu nie trzeba tłumaczyć, czyli zwiększanie, przywracanie liczby owadów zapylających, odwrócenie negatywnej tendencji spadku tych zwierząt. Niezwykle istotne jest wspieranie i dalszy rozwój badań nad ochroną zapylaczy, nad ochroną zdrowia pszczół. Ale myślę też, że jest ważne, aby wprowadzić większy nacisk na doradztwo rolnicze w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-72.9" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">W odniesieniu do celu, który dotyczy ograniczenia o 50% łącznego stosowania pestycydów i ryzyka związanego z ich stosowaniem oraz ograniczenia o 50% stosowania bardziej niebezpiecznych pestycydów – znów rząd przychyla się do tego celu. Zwraca jednak uwagę na pewną kwestię. Otóż automatyczne wpisanie ograniczenia samej ilości, rozmowa o samej ilości być może jest nie do końca właściwa, dlatego że zagrożenia związane z użyciem najbardziej radykalnych czy najbardziej niebezpiecznych środków... Ograniczenia możemy np. zniwelować poprzez zwiększone zużycie innych środków, które mają większe znaczenie, są mniej agresywne dla środowiska czy są wprost ekologiczne. Tak to nazwijmy, choć ta nazwa wywołuje dzisiaj różne emocje. W dokumencie nie wskazano właśnie, czy i w jaki sposób zużycie tych środków powinno być mierzone i czy wszystkie środki będą wrzucone do jednego worka. Nie wskazano też, czy cel redukcji będzie w odniesieniu do każdego państwa, czy też będzie jako średnia dla całej Wspólnoty. A więc to też jest kwestia, którą należy domówić czy uszczegółowić.</u>
+          <u xml:id="u-72.10" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">W strategii zakłada się, że co najmniej 25% gruntów rolnych będzie przeznaczonych na rolnictwo ekologiczne. Myślę, że więcej pewnie będzie mógł powiedzieć pan minister rolnictwa. My dość dobrze rozumiemy obawy, które były wyrażone przez resort rolnictwa w takim kontekście, że produkcja ekologiczna jest trudniejsza, wymaga dużej wiedzy, dużego doświadczenia. Stąd też to dużo większy wysiłek po stronie rolnika, ale myślę też, że większe zobowiązanie po stronie resortów, ośrodków doradztwa rolniczego czy innych instytucji, które mogłyby wspierać rolników w tych wyzwaniach.</u>
+          <u xml:id="u-72.11" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Generalnie to, o czym mówiłam, bardzo dobrze brzmi. Trudno mówić, żebyśmy chcieli się sprzeczać z zapisami, które znajdują się w strategii, natomiast problem leży w dyskusji o szczegółach. W wielu miejscach pomija się określenie, opisanie szczegółowych definicji. Tak jest w przypadku definicji dotyczącej ochrony ścisłej, tak jest w przypadku starodrzewów. Myślę, że to wymaga również dzisiaj dalszych prac. Warto wskazać, i to jest jeden z koronnych argumentów, które przedkładał polski rząd, pracując nad stanowiskiem, że choć cel, tak jak mówiłam, jest szczytny i właściwy, to dochodzenie czy osiąganie celu musi mieć zawsze na względzie to, aby nie zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu naszego kraju i naszych obywateli. A działania, które mają być podejmowane, nie powinny obniżać konkurencyjności polskiego i europejskiego rolnictwa, powodując chociażby import żywności z krajów o dużo niższych wymaganiach. Myślę, że nikt z nas nie chciałby doprowadzić do takiej sytuacji, gdybyśmy wyłącznie lokalnie podejmowali wysiłki, które w konsekwencji doprowadziłyby do tego, że globalnie skutek byłby zupełnie inny.</u>
+          <u xml:id="u-72.12" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Dzisiaj strategia nie ma szczegółowych wytycznych, nie ma dokumentów, które powinny być wdrożone. Tak jak powiedziałam, nie ma też określonego trybu, w jaki sposób każde z państw będzie rozliczane z czynionych wysiłków. Czy będzie to wysiłek w poszczególnych kwestiach, rozkładany równomiernie na każde z państw? Czy też będzie raczej oczekiwanie, że np. od państw, które już dzisiaj to mają – tu można podać przykład chociażby większej powierzchni zalesionej – będzie się wymagało dużo większego wkładu? Czy nie ma takiego ryzyka, bo tego też się obawiamy, że np. państwa, które już do tej pory w ramach swojego rozwoju gospodarczego doprowadziły do dewastacji swojej przyrody, do zmniejszenia powierzchni zalesionej itd., dzisiaj będą zwolnione z wysiłku? Na zasadzie: niech tę średnią unijną wyrobią państwa, które do tej pory bardzo dobrze chroniły przyrodę, które mają dobre doświadczenia. Uważam, że Polska jest jednym właśnie z takich krajów. Czy przed nami będą postawione dużo większe wymagania niż wobec państw, które dotychczas stawiały rozwój gospodarczy wyżej niż ochronę przyrody w swoim kraju?</u>
+          <u xml:id="u-72.13" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Myślę, że to jest jeden z ważniejszych aspektów dyskusji, która dzisiaj się toczy na arenie międzypaństwowej w Unii Europejskiej. Plus oczywiście uszczegółowienie wszystkich zapisów i apel o to, aby zawsze wtedy, kiedy stawiamy wymagania wobec poszczególnych krajów członkowskich, analizować skutki tego, czego oczekujemy. Chodzi o to, żeby nie doprowadzić do sytuacji, kiedy szczytne cele w konsekwencji doprowadzą albo do katastrofy gospodarczej, albo do katastrofy przyrodniczej, albo, tak jak w przypadku rolnictwa, do problemów z bezpieczeństwem żywnościowym. A więc myślę, że dyskusja na dzisiejszym posiedzeniu Komisji Rolnictwa jest jedną z kolejnych dyskusji. Podobna dyskusja toczyła się na posiedzeniu Komisji Rolnictwa w Senacie. Myślę, że przed nami jeszcze wiele rozmów w dużo szerszym gronie.</u>
+          <u xml:id="u-72.14" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Niedawno minister klimatu powołał wewnątrzresortowy zespół, który ma skoordynować prace instytucji podległych ministrowi klimatu, bo już sam fakt, że tematy podlegają trzem wiceministrom, powodował, że nawet między nami dochodziło do rozbieżnych informacji lub do niewłaściwego przekazywania między sobą informacji o poszczególnych działaniach. Mamy w zespole otwarty zapis mówiący o tym, że możemy do niego na poszczególne posiedzenia dopraszać zewnętrznych ekspertów czy przedstawicieli innych resortów. W związku z tym mam nadzieję, że również będziemy prowadzić dyskusję w dużo szerszym gronie.</u>
+          <u xml:id="u-72.15" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Wyświetliło mi się przed chwilą pytanie na czacie. Chodzi o to, czy możemy dokonywać wycinki polskiego starodrzewu, bo inne kraje zrobiły to już wcześniej i chronienie go jest niesprawiedliwe…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani minister, jeżeli chodzi o pytania, to w trakcie dyskusji na pewno będą jeszcze inne pytania. Wtedy pani minister odpowie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tak że bardzo dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Z mojej strony to tyle. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękujemy pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-77.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani minister, tak jak pani powiedziała, myślę, że sprawy rolnicze, klimatu i ochrony środowiska są ze sobą zbieżne. Bardzo dziękujemy, że pani minister jest z nami i że będziemy się spotykać częściej. Każdy rolnik to ekolog. Myślę, że się z tym wszyscy zgadzamy. Musimy iść właśnie w kierunku, żeby tak było. Bardzo cieszę się, że pani nie jest sama, tylko również z panią dyrektor Martą Rzemieniuk, którą bardzo serdecznie witamy. Myślę, że w trakcie dyskusji też pani dyrektor będzie nas wspierać, żeby dyskusja była merytoryczna.</u>
+          <u xml:id="u-77.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, czy pan minister, czy Ministerstwo Rolnictwa też chce coś powiedzieć od siebie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Kilka słów, bo o większości zagadnień wypowiedziała się pani minister. Ale parę słów, jeśli pan przewodniczący pozwoli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Nie tylko pozwolę, ale poproszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Szanowni państwo. W nowym okresie programowania proponuje się system nowej zielonej architektury, który będzie się składał z wzajemnie uzupełniających się wymogów obowiązkowych oraz dodatkowych zachęt do stosowania praktyk rolniczych korzystnych dla środowiska, w tym dla bioróżnorodności i klimatu. Pierwszym elementem zielonej architektury będzie obowiązkowy system warunkowości. Kolejnym – dobrowolne dla rolników systemy na rzecz klimatu i środowiska, tzw. ekoschematy. Zaś następnym, najbardziej ambitnym elementem będą prośrodowiskowe instrumenty wsparcia, wieloletnie zobowiązania prośrodowiskowe w ramach II filaru.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Parę słów, bo są duże obawy co do kształtu zielonej architektury. Jeśli chodzi o warunkowość, to jest to podstawowa część zielonej architektury, która obejmuje zobowiązania środowiskowe i klimatyczne do obowiązkowego spełnienia przez rolników ubiegających się o płatności bezpośrednie i niektóre płatności, objęte zintegrowanym systemem zarządzania i kontroli w ramach II filaru. Większość warunków obowiązuje już teraz w związku z tym, że rolnicy otrzymujący dopłaty bezpośrednie są zobligowani, by te zobowiązania podjąć. Wszystkie normy i niektóre wymogi dotyczące środowiska będą miały znaczący wpływ na kwestie związane z wodą, glebą, różnorodnością biologiczną, ograniczeniem emisji z rolnictwa oraz przystosowaniem się do obserwowanych zmian klimatu.</u>
+          <u xml:id="u-80.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">W kontekście ochrony bioróżnorodności należy wymienić normę GAEC 9, która obejmuje zachowanie określonych elementów krajobrazu. Są tam zakazy przycinania drzew, żywopłotów w okresie lęgowym ptaków czy przeznaczenie minimalnej powierzchni gruntów ornych na gospodarowanie na obszary proekologiczne. Normy dotyczą przekształcania i zachowywania cennych trwałych użytków zielonych na obszarach Natura 2000.</u>
+          <u xml:id="u-80.3" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Jeśli chodzi o ekoschematy, przewiduje się wdrożenie różnych praktyk korzystnych dla środowiska i ekoklimatów, które z uwagi na swój charakter będą miały na celu ochronę i zwiększenie bioróżnorodności na użytkach rolnych. W tym kontekście wymieniamy praktykę mającą na celu stworzenie pożytków dla pszczoły miodnej, owadów zapylających, o czym już wcześniej była mowa, praktykę dotyczącą ekstensywnego wypasu na trwałych użytkach zielonych, wprowadzenie produkcji roślinnej w systemie integrowanej produkcji roślin oraz w systemie rolnictwa ekologicznego, a także przeznaczenie określonego procenta powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie na obszary nieprodukcyjne czy utrzymanie na gruncie rolnym zadrzewień i systemów rolno-leśnych, zakładanych w ramach działań inwestycyjnych II filaru. W tym zakresie będą stosowane zachęty, czyli dodatkowe dopłaty.</u>
+          <u xml:id="u-80.4" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Ponadto oferowane będzie wsparcie dla tradycyjnych sadów, drzew owocowych (to programy już wieloletnie), które stanowią refugium dla rzadko występujących, zagrożonych gatunków zwierząt, w tym ptaków i owadów zapylających. Planowane jest również kontynuowanie wsparcia zalesień gruntów rolnych oraz inwestycji zwiększających różnorodność biologiczną i odporność lasów prywatnych. Dlatego planowane jest uruchomienie wsparcia na tworzenie zadrzewień śródpolnych oraz systemów rolnych, które przez kreowanie mozaikowej struktury krajobrazu rolniczego i różnicowanie siedlisk istotnie wpływają na zachowanie różnorodności biologicznej obszarów wiejskich. Planowane jest także wspieranie zachowania i gospodarczego wykorzystania zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich poprzez hodowlę ras zachowawczych. To będą programy wieloletnie.</u>
+          <u xml:id="u-80.5" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Szanowni państwo. Dużo obaw, jeśli chodzi o bioróżnorodność, jest związanych z ograniczeniem stosowania środków ochrony roślin, nawozów mineralnych. Chcę powiedzieć, że każdy kraj ma możliwość stopniowego dochodzenia do pewnych założeń, które są przedstawiane przez UE. Nie mamy określonego czasu ani warunków dochodzenia do tych norm. Ważna jest też pozycja wyjściowa danego kraju, bo jak wiemy, w naszym kraju środków chemicznych czy nawozów zużywamy mniej. Natomiast ważne będzie precyzyjne i zgodne z instrukcjami stosowanie środków ochrony roślin czy nawozów. Rzecz w tym, aby te środki nie były stosowane ponad miarę w taki sposób, że nie pomagają wzrostowi roślin, nie likwidują chorób, a szkodzą środowisku. Na to będzie kładziony bardzo duży nacisk.</u>
+          <u xml:id="u-80.6" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Niemniej jednak wszystkie działania środowiskowe będą wspierane odpowiednimi zachętami, dopłatami. A dziś i w przyszłości bazujemy przede wszystkim na obowiązkowych warunkach, które funkcjonowały do tej pory, kiedy to staraliśmy się o dopłaty bezpośrednie. Takie warunki każdy rolnik musiał spełnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękujemy bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Ponadto wiele z tych działań dużym wsparciem dla gospodarstw rodzinnych, działań, które nie były stosowane. Trzeba w tym upatrywać szansy dla małych i średnich gospodarstw. Zachęty będą popierane odpowiednimi środkami finansowymi.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Trzeba stwierdzić, że powinniśmy mieć mniej obaw, jeśli chodzi o nową politykę zielonej architektury, bo rolnictwo w Polsce jest najbardziej ekologiczne w Europie. Produkujemy zdrową żywność. Stosujemy dobrą praktykę rolniczą, a więc obaw być nie powinno, jeśli chodzi o przyszłość i o planowane wprowadzenie zielonej architektury; tym bardziej powinniśmy tu upatrywać dużych szans dla gospodarstw średnich i małych.</u>
+          <u xml:id="u-82.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Na zakończenie powiem tylko, że przy pracy nad krajowym planem strategicznym zastanawiamy się i bierzemy pod uwagę wszystkie opinie, wnioski i postulaty, które zostały złożone podczas pierwszej edycji uzgodnień i opracowywania planu, tak aby przyszła polityka rolna związana z zieloną architekturą, z Europejskim Zielonym Ładem była jak najbardziej dostosowana do warunków naszego rolnictwa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Proszę bardzo, otwieram dyskusję. Pani poseł Niedziela.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselDorotaNiedziela">Dziękuję za informację. Oczywiście w związku z tym mam pytania. W ogóle może zacznijmy od tego, że komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej COM(2020)380 to dokument, który pokazuje, gdzie mamy się kierować. A to, co mnie najbardziej zadziwia, jeżeli skupimy się na jednym temacie, np. na gospodarstwach ekologicznych, to widzimy realny obraz, który mamy. Jest też dokument, który dostaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#PoselDorotaNiedziela">Cieszę się, że państwo ministrowie bardzo ładnie o tym opowiadają, ale ja mam dane dotyczące tego, co się działo przez ostatnich 5 lat. Jesteśmy jednym z czterech krajów, gdzie odnotowano spadek powierzchni upraw ekologicznych z 580 tys. ha w 2015 r. do 494 tys. ha w 2017 r. – to są dane z Eurostatu. Jeśli przez 5 lat nastąpił spadek tej powierzchni, to proszę mi powiedzieć, jak państwo wyobrażacie sobie dostosowanie się do wskazań Komisji Europejskiej? Na str. 9 mamy zapisane w ostatnim akapicie: „Aby jak najlepiej wykorzystać ten potencjał, rolnictwo ekologiczne musi objąć co najmniej 25% gruntów rolnych w Unii Europejskiej do 2030 r.”</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#PoselDorotaNiedziela">Cieszę się, że pan minister mówi, iż mamy stopniowe dochodzenie, nie mamy drogi, nie mamy określonego czasu. Mamy określony czas – 2030 r. Chciałabym usłyszeć, jakie państwo macie pomysły na to, jak zwiększyć do tak dużego procentu powierzchnię gospodarstw ekologicznych, skoro one w tej chwili są w zasadzie w odwrocie? Panie ministrze, przecież mamy w tej chwili instrumenty, które mają wspierać i zachęcać rolników do przechodzenia na gospodarstwa ekologiczne. W PROW są takie instrumenty. Moje pytanie, które zadaję już od wielu lat, brzmi następująco: jeżeli widzimy, że dany instrument nie jest wykorzystywany, to nie chwalmy się w dokumentach, że taki instrument istnieje, że jest taka oś, jest taki program. Diabeł tkwi w szczegółach. Pod nazwą programu istnieją tak duże obostrzenia, że program jest nierealny.</u>
+          <u xml:id="u-84.3" who="#PoselDorotaNiedziela">Jeśli pan minister bierze sobie i sprawdza, że mamy programy w PROW, a ich wykorzystanie jest takie, że jest jeden wniosek, trzy wnioski na kilka lat, to znaczy, że lepiej w ogóle program zlikwidować. Rozumiem, że on ładnie wygląda na papierze, ale jest w ogóle nieefektywny. Stąd wydaje się zasadne stwierdzenie, że wszystkie osie czy programy, które tworzycie, nie są wydolne i nie pomagają rolnikom ekologicznym w zwiększeniu areału produkcji ekologicznej.</u>
+          <u xml:id="u-84.4" who="#PoselDorotaNiedziela">Proszę państwa, do tego wszystkiego dochodzą trzy czy cztery najważniejsze rzeczy. Po pierwsze państwo w swoim programie wyborczym w 2015 r. obiecywaliście, że będziemy się wycofywać z pestycydów. Państwo obiecywaliście, że wycofamy się z soi genetycznie modyfikowanej. I co? Kolejny raz przedłużamy ten okres. Mówiliśmy, że to jest trudne. Przeznaczamy ogromne pieniądze na zastąpienie soi genetycznie modyfikowanej i nic z tego nie wynika, nadal jesteśmy w punkcie wyjścia. Pestycydy. Przedłużyliście możliwość stosowania pestycydów. Jak to jest możliwe, żeby powiększać obszary ekologiczne, jeżeli tu się nic nie zmienia?</u>
+          <u xml:id="u-84.5" who="#PoselDorotaNiedziela">OZE – nic się nie zmieniło w tym programie. Przypomnę tylko, że minister Ardanowski był w specjalnej grupie. Miał zespół, podkomisję stałą w tamtej kadencji, do wdrażania OZE na terenach wiejskich. Nic z tego nie wynikło, nie ma większego wykorzystania.</u>
+          <u xml:id="u-84.6" who="#PoselDorotaNiedziela">No i na końcu węgiel. Węgiel, który generalnie nie jest oddzielną sprawą, jeżeli chodzi o ekologię. Jestem na to szczególnie uczulona, bo mieszkam w miejscu, gdzie skażenie jest największe. Małopolska, Oświęcim – te tereny mają tak ogromne zanieczyszczenia, że jak możemy mówić o jakiejkolwiek ekologii? A są to małe gospodarstwa. Na moim terenie średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 2–3 ha do 5 ha, czyli wydawałoby się, że są idealne do tworzenia bardzo dochodowych gospodarstw ekologicznych. Ale jakże można to zrobić, jeżeli w większości jest wykorzystywany węgiel, a smog powoduje, że ilość benzopirenu jest zastraszająca?</u>
+          <u xml:id="u-84.7" who="#PoselDorotaNiedziela">To moje główne pytania. Natomiast głównie chciałabym usłyszeć, co pan minister zamierza zrobić, żeby programy, które wspierają rolnictwo ekologiczne... Skupię się tylko na tym. Nie będę już mówiła dalej o bioróżnorodności i o bardzo świetnym moim zdaniem komunikacie brukselskim, na którym można się oprzeć i rozbudować świetny program. Jak macie państwo zamiar przekazać nie tylko pieniądze, ale też zachęcić rolników do sięgnięcia po pieniądze i po edukację, jeżeli chodzi o rozwinięcie gospodarstw ekologicznych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca. Pani poseł Tracz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselMalgorzataTracz">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Bardzo dziękuję także pani minister i panu ministrowi za przedstawioną informację. Chciałabym w kilku punktach dopytać.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PoselMalgorzataTracz">Po pierwsze pani minister Golińska wspomniała, to też jest już chyba w dzisiejszym artykule w „Gazecie Wyborczej”, że przy ministerstwie powstał zespół do spraw bioróżnorodności. Jednak w artykule było zaznaczone, że w skład zespołu wchodzą wyłącznie przedstawiciele resortu środowiska, a także Lasów Państwowych. A więc bardzo cieszy mnie informacja, deklaracja pani minister, że zespół będzie dopraszał do pracy kolejnych ekspertów i kolejne osoby, które merytorycznie mogą pomóc w wypracowywaniu podejścia Polski do strategii bioróżnorodności.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#PoselMalgorzataTracz">Natomiast chciałam zadać konkretne pytanie: czy pani minister mogłaby powiedzieć, jakie konkretne organizacje, kiedy, kto będzie prowadził spotkania? Wydaje mi się, że jest po prostu bardzo wielu ekspertów, którzy chcieliby uczestniczyć w tym procesie, szczególnie jeśli chodzi o formułowanie polskiego stanowiska w kwestii EU restoration targets i EU forest strategy. Dlatego korzystając z okazji, że możemy porozmawiać na posiedzeniu Komisji, prosiłabym o jasną deklarację, kiedy spotkanie z ekspertami z różnych organizacji pozarządowych mogłoby mieć miejsce?</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#PoselMalgorzataTracz">Moje kolejne pytanie dotyczy celów Europejskiego Zielonego Ładu oraz „Strategii od pola do stołu”, które mają wpływ na zachowanie różnorodności biologicznej. Chodzi mi głównie o cele dotyczące obniżki zużycia środków ochrony roślin i nawozów, a także właśnie zwiększenia areału rolnictwa ekologicznego. Już na innych posiedzeniach Komisji padały informacje, że cele europejskie nie do końca, w stu procentach będą obowiązywały każde państwo członkowskie, tylko po prostu będą jakąś średnią, wynikającą z celów przyjętych przez każdy kraj członkowski.</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#PoselMalgorzataTracz">Natomiast niedawno jednak Komitet Regionów wezwał do włączenia celów Europejskiego Zielonego Ładu, „Strategii od pola do stołu” oraz strategii różnorodności biologicznej do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie krajowych planów strategicznych. To oznacza, że jednak wszystkie państwa członkowskie miałyby zobowiązanie do osiągnięcia tych celów do 2027 r. Czy w związku z tym, właśnie z wezwaniem Komitetu Regionów i być może kolejnymi krokami, podjętymi przez unijne instytucje, pan minister i pani minister uważają, że jednak Polska będzie zobowiązana do osiągnięcia tych 25%, jeżeli chodzi o rolnictwo ekologiczne? A także wskaźników, jeśli chodzi o nawozy? Czy to będzie odzwierciedlone w krajowym planie strategicznym?</u>
+          <u xml:id="u-86.5" who="#PoselMalgorzataTracz">Skoro już jesteśmy przy rolnictwie ekologicznym, to też chciałam podpytać. Myślę, że to dobrze, iż mamy przedstawicieli obu ministerstw, bo mam pytanie w związku z tym, że musimy zwiększyć areał rolnictwa ekologicznego z 3,5% powierzchni rolnych do unijnego celu 25% przed 2030 r. Mamy na przykład tereny Natura 2000 i tereny te nie są wyłączone, jeśli chodzi o użytkowanie rolne. Są często objęte unijną ochroną, dyrektywami ptasią czy siedliskową, natomiast byłyby jakimiś terenami, gdzie rolnictwo ekologiczne mogłoby się rozwijać. Czy Ministerstwo Rolnictwa współpracuje z Ministerstwem Środowiska oraz także z samorządami w tym zakresie, by zachęcić do konwersji na ekologię i wesprzeć rolników z obszarów Natura 2000 przy przejściu na rolnictwo ekologiczne?</u>
+          <u xml:id="u-86.6" who="#PoselMalgorzataTracz">Kolejne moje pytanie dotyczy norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. Chodzi mi o Good agricultural and environmental conditions (GAEC) i przede wszystkim o zapisy, że zwolnione z takiej warunkowości są gospodarstwa, które są mniejsze niż 10 ha. Takie gospodarstwa są zwolnione z normy nr 8, która zakłada zmianowanie upraw oraz zachowanie potencjału gleby. A także są zwolnione z normy nr 9, która zakłada, że co najmniej 5% powierzchni ma być przeznaczone na obiekty nieprodukcyjne, międzyplony, uprawy wiążące azot czy uprawiane bez środków ochrony roślin – chodzi głównie o zadrzewienia, oczka wodne, zagajniki czy strefy buforowe.</u>
+          <u xml:id="u-86.7" who="#PoselMalgorzataTracz">Dziwi mnie właśnie decyzja, dlaczego gospodarstwa poniżej 10 ha, a według „Rocznika statystycznego rolnictwa” z 2020 r. to jest 75% gospodarstw, są zwolnione z warunkowości zachowania norm? Dziwi tym bardziej, że w uzasadnieniu dla normy czytamy, iż: „Wymienione wyżej praktyki są ważnym elementem polityki zrównoważonego rozwoju, przyczyniającym się do wzmocnienia sieci siedlisk przyrodniczych, płatów i korytarzy ekologicznych, a przez to zwiększenia różnorodności gatunkowej roślin i zwierząt, bezpośrednio przyczyniając się do poprawy różnorodności biologicznej poprzez zachowanie i utrzymanie wskazanych elementów krajobrazu, a także poprzez określenie okresu przycinania drzew i krzewów w okresie lęgowym ptaków w gospodarstwach rolnych”. Dlaczego zatem zwalnia się z obowiązku przestrzegania tej normy wszystkie gospodarstwa poniżej 10 ha, czyli 75% gospodarstw?</u>
+          <u xml:id="u-86.8" who="#PoselMalgorzataTracz">Już tylko ostatnie pytanie i też może bardziej w ramach sugestii do rozważenia. Strategia bioróżnorodności zakłada ambitny cel 30% powierzchni Unii Europejskiej pod ochroną przyrodniczą, a 10% pod ochroną ścisłą. Mamy świadomość, że jest to ambitny cel dla Polski, co też wybrzmiało w wypowiedziach przedstawicieli ministerstwa. Natomiast może dobrym pomysłem, żeby spełnić te normy, byłoby powiększenie istniejących parków narodowych oraz stworzenie nowych parków narodowych? Szczególnie tam, gdzie już istnieją realne projekty, a sprawa od dłuższego czasu funkcjonuje w debacie publicznej.</u>
+          <u xml:id="u-86.9" who="#PoselMalgorzataTracz">A teraz pytanie. Z jednej strony mamy ustawodawstwo, które od 2001 r. sprawia, że takie projekty mogą być wetowane przez samorządy lokalne, a z drugiej strony w lokalnych samorządach też dużą rolę odgrywają Lasy Państwowe, które są dosyć wpływowym i znaczącym graczem. Niestety, utworzenie większej liczby parków nie jest możliwe bez poparcia Lasów Państwowych. Natomiast wydaje mi się, że sporym problemem są duże różnice płacowe, jeśli chodzi o wynagrodzenia w Lasach Państwowych i wynagrodzenia dla pracowników parków narodowych. W Lasach Państwowych wynagrodzenia są znacznie wyższe. Teraz pytanie: czy w ramach dialogu nie dałoby się ustalić, żeby wynagrodzenia pracowników obecnych parków narodowych, jak również parków, które powstaną, w zamyśle zrównać z wynagrodzeniami w Lasach Państwowych i pokrywać z Funduszu Leśnego? Wydaje mi się, że wtedy pracownicy też sprzyjaliby temu, żeby większą część terenów przeznaczyć na powiększenie istniejących parków narodowych i utworzenie nowych parków.</u>
+          <u xml:id="u-86.10" who="#PoselMalgorzataTracz">Czy ministerstwa – zakładam, że głównie MKiŚ, ale być może także we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa – rozważały propozycję, taką możliwość w zakresie wynagrodzeń i powiększania parków? A jeśli nie, to jakie inne zmiany legislacyjne ministerstwo rozważało właśnie w celu powiększenia obszarów chronionych przyrodniczo w Polsce? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Dosyć długie wystąpienie, ale... Proszę bardzo, pan poseł Urbaniak. Jeszcze w pierwszej turze miał obiecany głos. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Dziękuję. Chciałbym może z trochę innej strony skupić się na temacie dotyczącym właśnie bioróżnorodności, ponieważ ona realnie będzie wpływać na efektywność rolniczą. Sam mam spore wątpliwości co do tego, czy realizowanie tych założeń będzie pozwalało na zabezpieczenie żywnościowe Polski. Pewnie zresztą nie tylko Polski, bo cała Unia Europejska, stosując się do założeń Europejskiego Zielonego Ładu i programów, jednak też może być mniej efektywnym graczem na rynku światowym. Trzeba to mieć również na uwadze, bo niekoniecznie kraje takie jak Brazylia muszą się stosować do zasad, które my będziemy wdrażać, a efektywność ich produkcji może być znacznie wyższa niż krajów UE.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselMichalUrbaniak">A więc też chciałbym wiedzieć, jakie skutki wprowadzenia tych zapisów przewiduje Ministerstwo Rolnictwa, a zwłaszcza skutki ekonomiczne? Jak to ma wyglądać, jeśli chodzi o kwestie pojedynczych gospodarstw? Jak rozumiem, mówimy na przykład o objęciu 25% gruntów rolnych przez rolnictwo ekologiczne. Rozumiem, że jeżeli ktoś będzie chciał prywatnie sobie nadal coś hodować, to nie musi tego mieć, ale chodzi o ogólną liczbę gruntów, które są używane w rolnictwie.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#PoselMichalUrbaniak">Kwestia pestycydów – naturalnie, to brzmi miło. Dobrze byłoby korzystać z żywności, która będzie miała mniej oprysków, będzie bardziej ekologiczna. Świetnie, natomiast jak to się będzie miało do efektywności gospodarstw? Jak to ma wyglądać? Jak ma też wyglądać konkurencyjność naszego polskiego rolnictwa w tym wypadku? To mnie zastanawia, ponieważ mam pewne wątpliwości, właśnie tak jak wspomniałem, czy to będzie służyć nam, Polakom. A więc chciałbym, żeby ministerstwo mi odpowiedziało na pytanie: czy już w ogóle zostały przeprowadzone jakiekolwiek analizy w kwestii, jaki to będzie miało wpływ? A jeśli analizy zostały przeprowadzone, to jakie mamy konkretnie wyniki? Od tego może zależeć bezpieczeństwo Polaków. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Pani poseł Gosek-Popiołek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Dziękuję bardzo za głos. Czy jestem słyszalna?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Panie przewodniczący, pani minister, panie ministrze, Wysoka Komisjo. Zacznę od pewnego sprostowania. W dokumencie możemy przeczytać takie zdanie: „Niemniej jednak działania podejmowane w kierunku ochrony środowiska, w tym zachowanie bioróżnorodności, nie mogą zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu ani też obniżyć konkurencyjności polskiego rolnictwa”. To kryzys klimatyczny i zjawiska takie jak susza zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu, a nie realizacja strategii na rzecz bioróżnorodności. Warto zdawać sobie na samym początku sprawę, gdzie faktycznie jest zagrożenie dla polskiej wsi i naszego bezpieczeństwa żywnościowego. Warto, żebyśmy o tym pamiętali.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Co do samego dokumentu, to oczywiście brakuje w nim jakichkolwiek konkretów. Jakie zostaną podjęte działania chociażby na rzecz wymienionych w dokumencie pszczoły miodnej i owadów zapylających? Co z ekstensywnym wypasem na trwałych użytkach zielonych? Jak to będzie przeprowadzone? Jakie na to są pomysły? W ogóle cała ramowość sprawia, że właściwie mówimy o pięknych słowach, ale idźmy dalej.</u>
+          <u xml:id="u-92.2" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Napisaliście państwo o wsparciu ochrony cennych siedlisk i zagrożonych gatunków ptaków na obszarach Natura 2000 i poza nimi. Jak rozumiem, dlatego są na przykład planowane takie inwestycje jak budowa S16 na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego i na obszarze Natura 2000? Jak rozumiem, to jest właśnie to wsparcie, na które te tereny zasługują. Zresztą nie tylko S16, bo takich przypadków jest więcej i spotykają się one z przyzwoleniem, z milczeniem ze strony Ministerstwa Klimatu i Środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-92.3" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Co ważne, takie działania podejmuje także gospodarstwo Lasy Państwowe, jak w gminie Długołęka pod Wrocławiem. Tylko przypomnę, jak już jesteśmy przy bioróżnorodności, przy temacie Lasów Państwowych, że gospodarka leśna jako jedyna branża gospodarcza w Polsce jest zwolniona z ochrony gatunkowej zwierząt. Chodzi o wycinki w lasach właśnie w okresie lęgowym ptaków. Choćby w zeszłym roku na terenie leśnictwa Dziewin w obszarze Puszczy Niepołomickiej, gdzie ścięto drzewa z gniazdami i młodymi w gniazdach. A więc być może warto przejść od pewnych pięknych słów do jakichkolwiek konsekwencji, jeżeli chodzi o działanie.</u>
+          <u xml:id="u-92.4" who="#PoselDariaGosekPopiolek">A ponieważ pani minister mówiła także o edukacji rolników w zakresie stosowania pestycydów, to mam pytanie: czy na to samo mogą liczyć leśnicy? Przypomnę tylko, że Lasy Państwowe stosują opryski, a insektycydy wykorzystywane przez leśników są nieselektywne. Oprócz eliminacji owadów, które powodują straty w populacji drewna, likwidują również pożyteczne, często także chronione bezkręgowce. To ma także wpływ na populację ptaków, bo po prostu jest wtedy kłopot z pożywieniem. Mam pytanie: czy ministerstwo monitoruje te opryski? Czy w związku ze strategią bioróżnorodności, która gdzieś kiedyś zacznie nas obowiązywać, ministerstwo będzie dążyć do rezygnacji ze stosowania przez leśników właśnie insektycydów?</u>
+          <u xml:id="u-92.5" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Oczywiście takich pytań miałabym bardzo, bardzo dużo, szanowni państwo. Retoryka przedstawionej informacji jest absolutnie pusta i pokazuje tylko, że przyswoiliście kilka sloganów, za którymi nie idą żadne działania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Pani Sowińska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselAnitaSowinska">Dziękuję za udzielenie mi głosu. Zwrócę się do pani minister Małgorzaty Golińskiej. Z pewnym niepokojem słuchałam tej wypowiedzi, dlatego że ona w bardzo dużej części odnosiła się do rolnictwa czy również do innych krajów. Natomiast w mojej ocenie w małej części odnosiła się do naszych celów, jeżeli chodzi o leśnictwo, a w szczególności o cel zachowania 10% powierzchni kraju pod ochroną ścisłą. Z niepokojem również obserwuję działania pani minister, jeżeli chodzi np. o pismo skierowane do Komisji Europejskiej na początku marca, które w pewnym stopniu podważa strategię Unii Europejskiej i rozwadnia ją. Również z niepokojem obserwuję wypowiedzi pani minister, m.in. dla „Gazety Polskiej”, której pani powiedziała, że państwa z Grupy Wyszehradzkiej nie będą prawdopodobnie mogły chronić więcej przyrody niż 1–2%.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani poseł, może ja przerwę pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselAnitaSowinska">Ale już, dobrze, już są pytania...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przywołam troszkę do porządku panią poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselAnitaSowinska">Już teraz są pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Informacja ministra klimatu i środowiska oraz ministra rolnictwa i rozwoju wsi na temat wdrożenia unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 „Przywracanie przyrody dla naszego życia”. To dotyczy... Taka była nasza prośba, Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselAnitaSowinska">Panie przewodniczący (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale ja skończę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselAnitaSowinska">Panie przewodniczący, proszę mi nie przerywać. Naprawdę (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ja skończę. Była prośba. Można krytykować i pani to próbuje robić, ale była prośba do pani minister, żeby się skupiła na tematach dotyczących rolnictwa. Właśnie pani minister skupiła się na tematach dotyczących rolnictwa. Jeżeli chce pani wiedzieć, znać inne tematy szerzej, to trzeba po prostu pójść na posiedzenie Komisji Środowiska, tam zabrać głos i tam posłuchać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselAnitaSowinska">Dobrze. Panie pośle (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Prosiliśmy panią minister, żeby się skupiła na tematach rolniczych i pani minister się skupiła na tematach rolniczych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselAnitaSowinska">Panie pośle, przejdźmy do (niesłyszalne)…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Wiem, że pani poseł uwielbia się przekrzykiwać. Ale, pani poseł, jeszcze raz. Pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselAnitaSowinska">Panie przewodniczący (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani poseł, to ja prowadzę obrady i bardzo proszę, żebyśmy się nie przekrzykiwali, bo ja dam pani głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselAnitaSowinska">Dokładnie tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bez sensu jest, żebyśmy się po prostu przekrzykiwali, bo myślę, że to jest niekulturalne. Znam panią i pani uwielbia przekrzykiwać, a jeszcze...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselAnitaSowinska">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">…a przy okazji próbować kłamać...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselAnitaSowinska">Panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">No, ale myślę, że dobrze by było, żeby się pani dostosowała do tego, co mówię. Bardzo proszę, oddaję pani głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselAnitaSowinska">Dobrze. Moje pytanie jest takie: jaki jest stosunek pani minister do celu objęcia 10% powierzchni kraju ochroną ścisłą? Jeżeli pani się nie zgadza z tym celem, to jaki konkretnie stawia sobie pani cel? Jak chce pani osiągnąć ten cel?</u>
+          <u xml:id="u-116.1" who="#PoselAnitaSowinska">Chcę również zapytać, czy otrzymała pani od nas apel w sprawie powołania stałej komisji w ramach komisji ochrony środowiska, jeżeli chodzi o parki narodowe? Ewidentnym jest, że to wszystko wymaga zmian legislacyjnych. Zresztą pani sama to przyznała na którymś z grudniowych posiedzeń komisji, że pracują państwo nad rozwiązaniami prawnymi. Natomiast chciałabym, aby do debaty były włączone środowiska opozycji i środowiska społeczne, żebyśmy wspólnie wypracowali dobre rozwiązania. Wydaje mi się, że parki narodowe akurat są aspektem ochrony przyrody, gdzie zmiany można wdrożyć stosunkowo łatwo, dlatego że już teraz wiemy, naukowcy nam to mówią, które tereny możemy objąć ochroną. Możemy to zrobić dosyć szybko. Szacunkowo, jak myślę, to jest około 3–4%, które moglibyśmy objąć ochroną jeszcze nawet w tym roku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselAnitaSowinska">Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Drodzy państwo, teraz oddaję głos stronie społecznej. Bardzo bym prosił, żeby nie brać przykładu z pani poseł i pytać o sprawy dotyczące rolnictwa. Możemy oczywiście rozmawiać na temat ochrony środowiska, ale to nie ta Komisja. Zapraszamy wtedy wszystkich na posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska, na których można zadawać pytania pani minister. Tu odnosimy się tylko do spraw rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-119.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pierwsza zabierze głos pani Bogumiła Błaszkowska z Koalicji Żywa Ziemia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Dzień dobry. Bogumiła Błaszkowska, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, członek Koalicji Żywa Ziemia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tak miałem zapisane. Bardzo przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Nie szkodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Oczywiście, ja powiem...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Ale należę również do Koalicji Żywa Ziemia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tak jest. Ale ja oczywiście od razu zapowiem, aby jako następna przygotowała się pani Katarzyna Jagiełło, żeby było sprawniej.</u>
+          <u xml:id="u-125.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, teraz pani.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Chciałam zapytać o dwie kwestie, chociaż pewnie mogłabym zadać bardzo dużo pytań. Bardzo się cieszę, że mogę uczestniczyć w posiedzeniu i słuchać przebiegu spotkania.</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Chciałam zapytać o dwie kwestie. Mianowicie pierwsza dotyczy dostępności pakietów ochrony ptaków krajobrazu rolnego w ramach programu rolno-środowiskowo-klimatycznego. Czy ministerstwo przewiduje zwiększenie dostępności pakietów dla rolników w całej Polsce w następnym okresie programowania, tak jak to było w latach 2007–2013? W okresie 2014–2020, czyli w teraz obowiązującym, pakiet jest dostępny tylko dla rolników gospodarujących na obszarach Natura 2000 i tylko w tzw. ostojach specjalnej ochrony ptaków, czyli nawet nie w całej Naturze 2000. To jest bardzo ważny warunek do spełnienia ochrony bioróżnorodności w całym kraju. Przemawia za tym trend wskaźnika Farmland Bird Index.</u>
+          <u xml:id="u-126.2" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Co to jest Farmland Bird Index? Pokrótce powiem, że to jest wskaźnik liczebności pospolitych gatunków lęgowych, który uważany jest za jedno z oficjalnych wskazań stanu środowiska w krajach członkowskich Unii. Na podstawie FaBI możemy mówić o stanie zdrowia ekosystemów użytkowanych rolniczo. To nie jest tylko stan zdrowia przyrody na danych terenach, ale to jest również pośrednia informacja o stanie zdrowia dla ludzi. Czy w związku z tym ministerstwo rozważa zwiększenie obszaru dostępności pakietów ochrony ptaków w ramach pakietu rolno-środowiskowo-klimatycznego (PRSK)? Czy ministerstwo rozważa również zniesienie progów degresywności dla tego pakietu? W okresie poprzednim, w latach 2007–2013, też były to pakiety „nielimitowane powierzchniowo”. W następnym okresie programowania zostały wprowadzone dosyć rygorystyczne progi.</u>
+          <u xml:id="u-126.3" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Drugie pytanie jest już bardzo szczegółowe. Mianowicie dotyczy ochrony jednego z gatunków ptaków krajobrazu rolniczego, jakim jest jaskółka dymówka. Jaskółki dymówki pierwotnie były ptakami krajobrazów górskich, ale jak rolnictwo na świecie zaczęło się rozwijać, ptaki się przystosowały do obecności budynków gospodarczych i zaczęły je adaptować jako miejsce gniazdowania. W tej chwili zabudowania gospodarcze na wsi stanowią podstawowe siedlisko dla tego gatunku w Europie, w tym w Polsce. Jeżeli nie zadbamy o to, możemy spodziewać się bardzo wyraźnego spadku populacji jaskółek dymówek.</u>
+          <u xml:id="u-126.4" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Instrukcja głównego lekarza weterynarii, która jest przygotowana dla inspektorów wykonujących kontrole w gospodarstwach, nakazuje… Co prawda instrukcja nie jest prawem, ale jest oparta na różnych dokumentach prawnych, w tym na ustawie o ochronie zdrowia zwierząt, zwalczaniu chorób zakaźnych itd. Instrukcja mówi m.in. o tym, że budynki inwentarskie muszą być w odpowiedni sposób zabezpieczone, aby nie było do nich dostępu dla zwierząt innych niż hodowlane. Zapis jest taki: „Zabezpieczanie budynków inwentarskich, magazynów pasz, miejsc przebywania, przechowywania ściółki przed dostępem zwierząt dzikich”. Jak pogodzić rozporządzenie ministra środowiska o ochronie gatunkowej dymówki, bo ona się znajduje na liście, z likwidacją w tym przypadku dostępu w ramach zabezpieczenia budynków gospodarskich przed dostępem zwierząt dzikich?</u>
+          <u xml:id="u-126.5" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">Jednym z argumentów, który pada w dyskusji, dlaczego rolnicy mają likwidować gniazda i tak zabezpieczać budynki, żeby ptaki do nich nie miały dostępu, jest zwalczanie ASF. Moje pytanie jest takie: czy znane są przypadki przenoszenia ASF przez ptaki? To jest punkt wyjścia. Czy ptaki są zagrożeniem dla trzody poprzez przenoszenie ASF? Nie znaleźliśmy argumentów ani literatury mówiącej o tym, że wektorem przenoszenia ASF są ptaki. Znaleźliśmy tylko argument, że wektorem są dziko żyjące świnie, czyli dziki.</u>
+          <u xml:id="u-126.6" who="#SpecjalistkaOgolnopolskiegoTowarzystwaOchronyPtakowBogumilaBlaszkowska">To są dwa dosyć szczegółowe pytania. Jeżeli się jeszcze gdzieś znajdzie czas na inne pytania, to bardzo chętnie z tego czasu skorzystam. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Bardzo dziękuję. Nie powiedziałem przed pani wystąpieniem i dlatego nie przerywałem – bardzo proszę, żeby czas państwa wystąpienia nie był dłuższy niż trzy minuty. Jest sporo gości, którzy chcą zabrać głos. Ustaliliśmy z panią poseł, że wszystkim, którzy chcą zabrać głos, udzielimy głosu, ale bardzo proszę, żeby wypowiedzi nie były dłuższe niż trzy minuty.</u>
+          <u xml:id="u-127.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pani Katarzyna Jagiełło. A jako następna zabierze głos pani Karpa-Świderek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Dziękuję serdecznie. Katarzyna Jagiełło, Polska 2050.</u>
+          <u xml:id="u-128.1" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Mam pytania odnośnie do sytuacji owadów zapylających w Polsce. Cieszę się, że jest z nami pani minister Golińska, ponieważ bardzo niepokoją mnie tezy, które zostały dzisiaj przedstawione. Nie wspomnę już tylko i wyłącznie o wykorzystywaniu rosnącej ilości pestycydów w polskich lasach, ale chcę też odnieść się do sytuacji w polskim rolnictwie.</u>
+          <u xml:id="u-128.2" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Kilka lat temu, gdy pracowałam jeszcze w globalnej organizacji ekologicznej, która nazywa się Greenpeace, osobiście przesłałam pani minister strategię na rzecz ochrony owadów zapylających. Strategia była przygotowana z bardzo głęboką analizą, z zaleceniami prawnymi. Zresztą nawet, o ile pamiętam, organizacja proponowała jeszcze pogłębioną asystę prawną odnośnie do przepisów, które należy zmienić w polskim prawie. Ale dostałam wtedy od pani minister odpowiedź, że Ministerstwo Środowiska zapylaczami za bardzo się nie zajmuje i odsyła do Ministerstwa Rolnictwa. Pamiętam, że wzbudziło to wtedy moje duże zdziwienie.</u>
+          <u xml:id="u-128.3" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">A jednocześnie też chwaliła pani program stawiania barci w Lasach Państwowych przez leśników. Chcę zaznaczyć, że jeśli chodzi o owady zapylające w Polsce, to mamy ponad 457 dziko żyjących gatunków owadów zapylających. Większość z nich to są owady, które nie żyją w koloniach, w związku z tym barcie nie są dla nich w ogóle atrakcyjne. Natomiast stanowią one rzeszę owadów zapewniających nam bezpieczeństwo, ponieważ pszczoła miodna jest faktycznie zwierzęciem hodowlanym przynależącym w polskim układzie do Ministerstwa Rolnictwa. Można mieć też wiele wątpliwości odnośnie do statystyk dotyczących liczby pasiek i uli w pasiekach, a szczególnie zamieszkałych uli. A więc czy jednak Ministerstwo Środowiska postanowiło posłuchać zaleceń najlepszych specjalistów od owadów zapylających i rolnictwa w Polsce, którzy byli autorami projektu? Posłuchać analizy prawnej przygotowanej przez fundację Frank Bolt i jednak zadbać o owady zapylające oraz wdrożyć zapisy strategii na rzecz owadów zapylających? To jest jedna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-128.4" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Świat nauki w tej chwili zastanawia się nad kwestią: land sharing czy land sparing, czyli czy chronimy jak najwięcej w sposób bezpośrednio ścisły, czy staramy się ustawić koegzystencję pomiędzy ludzką działalnością a światem przyrody? Jeżeli ktokolwiek myśli teraz o rolnictwie w taki sposób, że bez pestycydów i intensywnej gospodarki rolnej sobie nie poradzimy, to znaczy, że patrzy bardzo krótkowzrocznie oraz tylko i wyłącznie na swoje pokolenie. Nie myśli w ogóle o tym, w jakim kierunku zmierza świat. Czy ministerstwo, przedstawiając nam założenia w odniesieniu do unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej i polskiej sprawy, polskiej racji stanu, faktycznie zapoznało się z tym, co mówi świat nauki? Mam wrażenie...</u>
+          <u xml:id="u-128.5" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Przepraszam (niesłyszalne) na posiedzeniu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Nie, to nie są jeszcze trzy minuty. Ja mierzę czas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">No, nie. Na pewno już są bardziej cztery.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">To nie są jeszcze trzy minuty i mam następne pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Rozumiem, że ministerstwo boi się dużej liczby chronionych terenów, parków narodowych itd. Jeśli nie robimy tak, to w jaki sposób ministerstwo chce zapewnić koegzystencję? W rolnictwie ochrona przyrody jest kluczowa, bo 37%, prawie 40%, polskich gleb to są gleby bardzo słabe, czyli bez wspomagania z zewnątrz lub bez dobrej, ekologicznej dbałości o glebę nie będą w stanie kontynuować produkcji rolnej przez... No, już w dość niedługim czasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Ostatnie pytanie to fermy przemysłowe. Dziś został zaprezentowany bardzo ciekawy raport organizacji Stop Fermom Przemysłowym, który pokazuje, że w Polsce narasta problem sprzeciwu społecznego wobec ferm przemysłowych. W jaki sposób Ministerstwo Rolnictwa zamierza pomóc obywatelom Polski? To nie jest kwestia mieszkańców miast, protestują mieszkańcy wsi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#EkspertsrodowiskowywStowarzyszeniuPolskaKatarzynaJagiello">Zanieczyszczenie pestycydami jest jednym problemem, ale zanieczyszczenie tym, co robią fermy przemysłowe, kolejnym. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo. Myślę, że nie mamy innego zegara. Mój zegar wskazał, że mówiła pani 4 minuty 30 sekund. To nie jest poważne potraktowanie sprawy. Myślę, że powinniśmy się traktować poważnie. Jeżeli było ustalone, że mamy trzy minuty, to prosiłbym o to, żeby utrzymywać czas.</u>
+          <u xml:id="u-137.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, teraz zabierze głos pani Katarzyna Karpa-Świderek, a przygotuje się pan Antoni Kostka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Bardzo dziękuję. Katarzyna Karpa-Świderek, rzeczniczka WWF Polska.</u>
+          <u xml:id="u-138.1" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Cieszę się, że mogę wziąć udział w posiedzeniu, dlatego że Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Klimatu to są dwie komisje, które odpowiadają za dwa najważniejsze problemy i przyczyny wymierania gatunków. Według Living Planet Report 2020 to właśnie sposób produkcji żywności jest numerem jeden, jeśli chodzi o wymieranie gatunków. Klimat jest bodajże na trzecim miejscu po myślistwie, łowiectwie, kłusownictwie.</u>
+          <u xml:id="u-138.2" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Szanowni państwo. Pojawiły się stwierdzenia, które myślę, że są nieco bez pokrycia. Pan przewodniczący powiedział, że każdy rolnik jest ekologiem. Myślę, że w duszy tak, dlatego że każdy rolnik wie, iż zależy od tego, co mu daje ziemia, zależy od zasobów planety. Ale gdyby był ekologiem, nie mielibyśmy 17% martwych stref w Morzu Bałtyckim w wyniku eutrofizacji, która jest efektem zbyt dużego nawożenia pól. Nie mielibyśmy przesuszenia terenów rolniczych, co z kolei jest efektem czyszczenia rowów i bardzo szybkiego odprowadzania wody z gleby. Nie mielibyśmy wreszcie masowego wymierania gatunków, a szczególnie tych, które są związane z terenami otwartymi.</u>
+          <u xml:id="u-138.3" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">A więc kilka pytań. Po pierwsze: ile pieniędzy zamierza przeznaczyć Ministerstwo Rolnictwa na edukację rolników, żeby oni rzeczywiście swoją ekologiczną duszę mogli praktykować i być ekologami w praktyce, a nie tylko być może w duszy, tak jak twierdzi pan przewodniczący, że są? Ile przeznaczyć np. na edukację, jeśli chodzi o utrzymywanie wody w glebie czy takie zarządzanie swoimi uprawami, żeby one faktycznie chroniły różnorodność biologiczną?</u>
+          <u xml:id="u-138.4" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Jeszcze króciutko do pani minister Małgorzaty Golińskiej, która wymieniła kierunki strategii Komisji Europejskiej. Chciałabym powiedzieć, że na razie w wielu przypadkach idziemy dokładnie odwrotnie w stosunku do strategii. Pojawiła się informacja o renaturyzacji rzek, więc rozumiem, że dostaniemy informację o zaprzestaniu inwestycji Siarzewo? To idzie przecież w kompletnie odwrotnym kierunku. Pojawiła się informacja, że mamy chronić 10% terenów lądowych. Mamy 1,1% terenów w postaci parków narodowych w Polsce, czyli jak rozumiem, przestajemy wycinać Puszczę Białowieską i chronimy kolejne tereny? Czekam na taką informację, czy tak będzie, bo to szłoby dokładnie w kierunku tego, co mówi KE. Mówimy o ochronie gatunków. Połowa ptaków znajdujących się na liście łownych to są ptaki na czerwonej liście, czyli jak rozumiem, zakazujemy polowania na ptaki? Zakazujemy tym bardziej, że nie ma żadnego uzasadniania, żeby zabijać ptaki w obecnej sytuacji. Przyłów – pani minister również go wymieniła. Jako WWF Polska mamy akcję Godzina dla Ziemi – 45 tys. ludzi podpisało petycję o to, żeby walczyć m.in. z przyłowem, ale i w ogóle ze wszystkimi problemami Morza Bałtyckiego.</u>
+          <u xml:id="u-138.5" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Jeszcze jedno konkretne pytanie. Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne wysłało list do Ministerstwa Klimatu w sprawie niebudowania Siarzewa, podnosząc wszystkie tematy ważne ekologicznie i ekonomicznie. Czy będzie odpowiedź na ich pismo i na pisma ekologów w tej sprawie?</u>
+          <u xml:id="u-138.6" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Bardzo dziękuję. Myślę, że się zmieściłam, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo pięknie. Naprawdę to jest przykład – 3,02 minuty. Tak powinniśmy się traktować nawzajem. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-139.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Oczywiście się z panią nie zgodzę w pewnej sprawie i będę bronił rolników. Nie możemy zganiać całej winy na rolników, bo to nie jest do końca prawda. Gdybyśmy tak naprawdę spojrzeli... Gdy mówi pani o Bałtyku, to proszę się przyjrzeć Warszawie i Trzaskowskiemu. To, co się dzieje w tym momencie w Warszawie – ile ścieków płynie do Bałtyku... Ale nie tylko to, bo to tylko jest jeden z przykładów, a myślę, że i sprawa smogu, i sprawa właśnie oczyszczania ścieków w innych miastach. Trzeba się temu przyjrzeć i nie można wszystkiego zganiać na rolnika. Jestem rolnikiem...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Panie przewodniczący, my absolutnie nie zganiamy i też podnosimy problem, że oczyszczalnie ścieków nie są efektywne. Temu też trzeba się przyjrzeć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Oczywiście. Nie można mówić, że wszystko jest winą rolników. Jestem rolnikiem...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Najważniejszy czynnik.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">...ekologicznym i powiem pani, że nie używam azotów, tzn. w organicznych nawozach, nie wiem, może już od 15 lat w ogóle nie używam. Takich rolników jest wielu w Polsce, drodzy państwo. Nie można tak mówić. Nie róbmy wojny, że jeżeli chodzi o ekologię, o środowisko, że to rolnik jest ten zły. Rolnik jest ten be, że rolnik zaśmieca. Nie tak. Nie zgodzę się z panią. Naprawdę rolnik...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Nie, nie, nie, panie przewodniczący. My mówimy o tym od (niesłyszalne)…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale skończę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">…a więc wynagradzajmy rolników. Tylko mówimy o tym, że (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale proszę, nie przerywajmy sobie. Ja skończę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#RzeczniczkaFundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dosłownie wczoraj mój kolega rolnik przywiózł przyczepę brudów z lasu, ze swojej działki. Dosłownie przyczepę. Rolnik właśnie jeszcze pojechał i sprzątał nie na swoim terenie... No nie, to był jego teren. Nie, kłamię, to było na jego terenie. Sprzątał jeszcze.</u>
+          <u xml:id="u-149.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tak że nie możemy mówić, że rolnicy są tymi złymi. Tym bardziej, drodzy państwo, że pani powiedziała prawdę. Jeżeli rolnik naprawdę traktuje swoją pracę poważnie, to wie o tym, że zależy od środowiska, zależy od ziemi, zależy od biologii i ochrony środowiska, bo inaczej ziemia go sama wygoni z pola. Tak mówił mój tata, że jeżeli nie zadbasz o ziemię, jeżeli nie współpracujesz z ziemią, to ziemia cię sama z pola wygoni. Tutaj nie możemy tak mówić. Wiem, że pani powiedziała symbolicznie, ale nie mówmy tak, bo myślę, że to jest krzywdzące dla wielu, wielu rolników.</u>
+          <u xml:id="u-149.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Teraz zabierze głos pan Antoni Kostka. A przygotuje się pan Łukasz Misiuna. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#CzlonekradyFundacjiDziedzictwoPrzyrodniczeAntoniKostka">Dziękuję bardzo za możliwość zabrania głosu. Włączyłem w tej chwili stoper. Na pewno zmieszczę się w czasie, tym bardziej że część wątków została już wykorzystana przez moich przedmówców.</u>
+          <u xml:id="u-150.1" who="#CzlonekradyFundacjiDziedzictwoPrzyrodniczeAntoniKostka">Chciałbym zwrócić się bezpośrednio w szczególności do pani minister Golińskiej. My, jako organizacje pozarządowe, kontaktujemy się z panią od dłuższego czasu poprzez media społecznościowe, poprzez prasę. Wygląda na to, że my idziemy do swojej prasy, a pani idzie do swojej prasy. Natomiast wyzwania, przed którymi stoimy wszyscy razem, są o wiele większe. Jakkolwiek by nie patrzeć, 10% z powierzchni Polski to są 3 mln ha. Albo chcemy rzeczywiście chronić te 3 mln ha w sposób ścisły, jakkolwiek rozumiemy tę definicję, albo państwo z góry wiecie, że tych 3 mln ha nie będzie i prawdą jest to, co dzisiaj cytowano, że ma być tego kilka razy mniej.</u>
+          <u xml:id="u-150.2" who="#CzlonekradyFundacjiDziedzictwoPrzyrodniczeAntoniKostka">Myślę, że powiem to w imieniu swojej organizacji, ale też w imieniu koleżanek i kolegów. Otóż to jest moment, w którym naprawdę chcielibyśmy albo zostać zaproszeni przez państwa, albo sami państwa zaprosić na poważną, merytoryczną dyskusję na temat tego, czy i które obszary w Polsce mogą być objęte ochroną i jaka będzie definicja ochrony ścisłej. Dochodzą głosy ze strony Lasów Państwowych, dochodzą głosy ze strony przemysłu drzewnego. Wszyscy się wypowiadają, ale to jest jeden wielki chaos, dlatego że ludzie ze sobą nie rozmawiają.</u>
+          <u xml:id="u-150.3" who="#CzlonekradyFundacjiDziedzictwoPrzyrodniczeAntoniKostka">Chciałbym w związku z tym przychylić się jeszcze raz do pytania, które postawiła pani poseł Tracz na samym początku posiedzenia: czy możemy liczyć na spotkanie w kameralnym, nie za dużym gronie, poświęcone merytorycznym aspektom polskiego stanowiska wobec strategii bioróżnorodności? Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo. Zmieścił się pan w czasie naprawdę wzorcowo.</u>
+          <u xml:id="u-151.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, w tej chwili zabierze głos pan Łukasz Misiuna, a przygotuje się pani Sufin. Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-151.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Prezes zarządu Stowarzyszenia Psychoedukacyjno-Przyrodniczego M.O.S.T. Łukasz Misiuna:</u>
+          <u xml:id="u-151.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dzień dobry. Łukasz Misiuna, Stowarzyszenie M.O.S.T.</u>
+          <u xml:id="u-151.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Słucham państwa i mam rozmaite odczucia w zależności od tego, kto i co mówi, ale wydaje mi się przede wszystkim, że chyba akcent jest postawiony nie tak, jak powinien być, szczególnie przez państwa ze strony ministerstw. Państwo wyrażacie swoje obawy, niepokoje o rozwój gospodarczy, o konkurencyjność. Ja to oczywiście absolutnie rozumiem, bo też żyję w tym kraju i też w nim zarabiam.</u>
+          <u xml:id="u-151.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Natomiast wydaje mi się, że to, z czym się borykamy, sytuacja, w jakiej się znajdujemy, związana z lawinową, wstrząsającą utratą bioróżnorodności, to jest główny problem. To stanowi powód do lęku i niepokoju oraz przede wszystkim jest to dzisiaj priorytet. Wymieranie, zmiany klimatu, utrata bioróżnorodności – to jest główny problem. Rolnictwo zajmuje mniej więcej 60% powierzchni Polski, a obszary chronione, najważniejsze, czyli parki narodowe i rezerwaty, stanowią dosłownie parę procent. To by oznaczało, że nie jest realizowana konstytucyjna zasada zrównoważonego rozwoju, ponieważ produkcja i przemysł, produkcja rolnicza, leśna, ale też gospodarcza mają priorytety, a potrzeby ochrony środowiska, przyrody i bioróżnorodności są kompletnie marginalizowane.</u>
+          <u xml:id="u-151.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zastanawiam się, w jaki sposób rząd chce realizować strategię bioróżnorodności. Pani sekretarz Golińska w jednym ze swoich pism mówi o tym... Ministerstwo Klimatu i Środowiska w ogóle mówi o tym, że gdy z parków narodowych wycina jakiś fragment, ale daje jakiś większy fragment niż wycięty, to nie jest zmniejszanie powierzchni parków – mówię o przypadku Świętokrzyskiego Parku Narodowego. W ten sposób możemy sobie wyobrazić, że w przypadku wszystkich parków narodowych w Polsce taka praktyka może zostać zastosowana. Znaczy to, że jeżeli wytnie się z jakiegoś parku nieduży fragment, ale bardzo cenny, a w zamian da się cokolwiek innego, to już według pani Golińskiej ustawy o ochronie przyrody się nie stosuje. To jest jedna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-151.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zastanawiam się też, w jaki sposób można myśleć o realizacji strategii bioróżnorodności, jeśli pani Golińska ma problemy definicyjne. Sama powiedziała, że właściwie definicja ochrony ścisłej nie jest jasno określona. Myślę sobie, że setki tysięcy studentów w Polsce uczą się takiej definicji i wiedzą, co to jest ochrona ścisła. Podobnie jest z oceną wartości przyrodniczej i kulturowej na terenie parków narodowych. W jednym z pism pani Golińska wyraziła się mniej więcej w taki sposób, że właściwie jest to niedookreślone i my to subiektywnie oceniamy. Takie podejście stanowi bezpośrednie, silne i rzeczywiste zagrożenie dla wprowadzania strategii bioróżnorodności i realizacji postulatu objęcia przynajmniej 10% terytorium Polski rozmaitymi formami ochrony. Cennych terenów mamy dużo więcej i (niesłyszalne)...</u>
+          <u xml:id="u-151.8" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-151.9" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Prezes zarządu Stowarzyszenia Psychoedukacyjno-Przyrodniczego M.O.S.T. Łukasz Misiuna:</u>
+          <u xml:id="u-151.10" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">…i około 30% można byłoby spokojnie chronić. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-151.11" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Mówiąc „pani Golińska” na pewno miał pan na myśli panią minister Małgorzatę Golińską, ale myślę, że to tylko skrót myślowy i nic więcej.</u>
+          <u xml:id="u-151.12" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pani Sufin. Ojej, pani Ewa Sufin… Wybaczy pani, że nie będę czytał całego nazwiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Proszę bardzo. Nic nie szkodzi.</u>
+          <u xml:id="u-152.1" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Wrócę do kwestii związanych z bioróżnorodnością i z rolnictwem. Chciałam przede wszystkim podjąć temat tzw. integrowanej produkcji roślin, produkcji rolnej, która została zawarta w krajowym planie strategicznym. Mówi się o prowadzeniu produkcji roślinnej w systemie integrowanej produkcji roślin, ale jako ekoschematu, czyli czegoś, co jest wynagradzane dodatkowo rolnikowi. Chciałam zaznaczyć, że zgodnie z ustawą  z 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1107/2009 oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady  nr 2009/128 od dnia 1 stycznia 2014 r. profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin są zobowiązani do stosowania zasad integrowanej ochrony roślin. Zatem wszyscy rolnicy konwencjonalni powinni te zasady stosować. A więc bardzo proszę o wyjaśnienie pana ministra, dlaczego wprowadzono ekoschemat, który dofinansowuje przestrzeganie prawa? Jakie działanie państwo przewidujecie, aby integrowana produkcja roślin stała się normą w rolnictwie konwencjonalnym? To jest moje główne pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-152.2" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Drugie pytanie dotyczy biologicznych środków ochrony roślin. W ramach konsultacji krajowego planu strategicznego były zgłaszane postulaty stworzenia osobnego ekoschematu, dotyczącego stosowania biologicznych środków ochrony roślin. My proponujemy szersze wykorzystanie tych środków, np. w ramach normy GAEG 9, o której wspominała pani posłanka Tracz. Chodzi o to, żeby zamiast zwalniać gospodarstwa mniejsze niż  10 ha, dopuścić dla mniejszych gospodarstw stosowanie biologicznych środków ochrony roślin w uprawach wiążących azot. Byłoby to być może kompromisowe rozwiązanie, które pozwoliłoby, aby większa liczba rolników mogła być poddana warunkowości.</u>
+          <u xml:id="u-152.3" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Chciałam odpowiedzieć osobie, która mówiła o konkurencji, że jest właśnie problem z konkurencją, jest zagrożenie dla konkurencji, jeżeli będziemy wprowadzać produkty ekologiczne i rolnictwo ekologiczne, rolnictwo służące i sprzyjające bioróżnorodności. Chciałabym powiedzieć, że produkty ekologiczne stanowią rynek 40 mld euro w Europie, a ponadto rośnie oczekiwanie klientów i konsumentów co do czystości produktów i nieobecności pestycydów w produktach.</u>
+          <u xml:id="u-152.4" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Wystarczy spojrzeć na zainteresowanie, z jakim spotkały się raporty Programu FoodRentgen, który jest członkiem Koalicji Żywa Ziemia. Raport z badań kaszy gryczanej na zawartość glifosatu został pobrany ponad 50 tys. razy. Podobnie jest z raportem na temat płatków śniadaniowych. Przypomnę, że jeden z przebadanych produktów zawierał aż 12 różnych substancji pochodzących z pestycydów, więc można sobie tylko wyobrazić, jakie spustoszenie w organizmach naszych dzieci robi taki koktajl.</u>
+          <u xml:id="u-152.5" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Ostatnia kwestia, dotycząca glifosatu. Glifosat, jak pokazują badania naukowe, ma bardzo negatywny wpływ na ekosystemy wodne, na organizmy wodne i rośliny wodne. Wobec braku odpowiednich stref buforowych przy rowach melioracyjnych i innych ciekach powierzchniowych glifosat jest wypłukiwany przez deszcze do wód tych cieków...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Trzy czterdzieści.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">… a następnie jest rozprowadzany do rzek i morza. Czy ministerstwo przewiduje działania i środki zapobiegawcze, aby chronić ekosystemy wodne przed szkodliwym oddziaływaniem substancji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrezeszarzaduFundacjiStrefaZieleniEwaSufinJacquemart">Czy również są przewidziane działania, żeby powstrzymać stosowanie glifosatu do desykacji? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Szczególnie dziękuję tym wszystkim z państwa, którzy zmieścili się w czasie. Bardzo proszę panią minister o odniesienie się do zadanych pytań czy uwag. Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Panie przewodniczący. Pozwoli pan, że wybiórczo odniosę się do uwag, dlatego że niektóre z uwag miały wyłącznie na celu osobisty atak na moją osobę. A więc gdybym chciała na tym poziomie udzielić odpowiedzi, musiałabym również w ten sposób się odnosić, a nie chcę tego robić, bo uważam, że temat jest niezwykle ważny i miejsce jest ważne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję pani minister za takie podejście do sprawy. Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">W związku z kilkoma tematami, które się pojawiły, proszę mi pozwolić, że zacznę od kwestii niezrozumienia definicji. Abstrahując od tego, co ja wiem i czy rozumiem, to problem jest taki, że w wielu państwach podejście do ochrony ścisłej jest zupełnie różne. Są kraje, które bardzo radykalnie podchodzą do tematu, czyli jest to zupełne wyłączenie z działalności wszelkiego rodzaju. Natomiast są kraje, jak chociażby Estonia, która mając blisko 10% powierzchni objętych ochroną ścisłą, wskazuje, że u nich ochrona ścisła nie jest stricte tożsama z naszym rozumieniem tej kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-160.1" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">W związku z tym to jest problem, o którym mówiłam, że jeżeli chcemy w jakiś sposób się porównywać, jeśli poszczególne państwa członkowskie w UE chcą podchodzić do tematu w sposób zbliżony, to powinniśmy najpierw ustalić, co rozumiemy pod niektórymi pojęciami. Są osoby, które starodrzew rozumieją jako drzewo czy drzewostany mające 100 lat i to jest jedyna granica, dla której już jest wyznacznik. Są ci, którzy wskazują, że dopiero zaniechanie prowadzenia gospodarki leśnej przez jakiś czas można uznawać za właściwy wskaźnik. To jest dyskusja, która się toczy. Próba uderzenia mnie tym argumentem jest absolutnie nietrafiona. Ja dzisiaj stoję na zupełnie innym stanowisku w związku z tym, że biorę odpowiedzialność za to, co zostanie uzgodnione w ramach dyskusji między państwami.</u>
+          <u xml:id="u-160.2" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">To nie jest kwestia jednostronnego spojrzenia. Proszę zwrócić uwagę, że minister rolnictwa, rolnicy, minister klimatu i środowiska, leśnicy poza jedną kwestią mają stawianą całą masę innych celów, które mają realizować. Poza rozwojem gospodarczym naszego kraju jest również ochrona przyrody. Naszym zadaniem jest to, aby te wszystkie kwestie brać pod uwagę i je wyważać, prowadząc jakiekolwiek dyskusje, które będą prowadziły w konsekwencji do podejmowania wiążących dla naszego kraju postanowień, dlatego że nieprzemyślane, nieprzedyskutowane i nieprzeanalizowane co do skutków deklaracje mogą prowadzić do dokładnie odwrotnych działań.</u>
+          <u xml:id="u-160.3" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Myślę, że nawet zarzut pani rzecznik z WWF – czy w końcu przestaniemy wycinać puszczę, co do wycinki w Puszczy Białowieskiej – jest właśnie przykładem tego, co się dzieje, kiedy pewne działania podejmuje się czy pewne decyzje podejmuje się pod wpływem emocji, ale nie do końca dyskutuje się o skutkach albo nawet nie analizuje się pewnych sprzeczności, które mogą się zdarzać. Myślę, że dyskusja i porozumienie jest niezwykle ważne, ale też apeluję o to, żeby broniąc swoich interesów czy swoich przekonań, jednak dopuszczać sytuacje, że są osoby, które albo mają inne spojrzenie, albo mają inną odpowiedzialność. Jak również są osoby, które mają inne oczekiwania wobec poszczególnych grup zawodowych nawet w naszym kraju, gdyby patrzeć tylko na nasz kraj. Mało tego. My również analizujemy skutki wyłączania chociażby z gospodarki leśnej tak dużych obszarów, chociażby w kontekście wciąż rosnącego zapotrzebowania na drewno. Stąd... Przepraszam, panie przewodniczący, że weszłam w tematy, które wykraczają poza rolnictwo, ale nie chciałam pozostawić bez odpowiedzi zarzutów, które były formułowane.</u>
+          <u xml:id="u-160.4" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Oczywiście, że jedną z możliwości jest wyznaczanie nowych terenów parków narodowych czy obejmowanie nowych terenów ochroną rezerwatową. Natomiast również wiele lat zaniedbań i koncentrowania się wyłącznie na tym, żeby mówić, a niekoniecznie robić, doprowadziło do sytuacji, którą mamy dzisiaj. Jak deklarowałam jeszcze parę tygodni temu na posiedzeniu sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, że podjęłam działania, aby stworzyć ustawę o parkach narodowych, tak to konsekwentnie realizuję. Dzisiaj założenia tego projektu zostały skierowane do dyskusji, aby mogły trafić do wykazu prac rządu. Ale pozwólcie państwo, że nie będę odnosić się do tego, co tam zaproponowałam, bo byłoby to bardzo nieodpowiedzialne z mojej strony, zanim nie uzyskam zgody poszczególnych resortów czy przede wszystkim ministra finansów na propozycje, które zawarłam w założeniach projektu. W związku z tym tak jak deklarowałam na posiedzeniu Komisji Środowiska – i pani poseł Sowińska o tym wie, bo nawiązywała do posiedzenia Komisji – tak się z tego nie wycofuję.</u>
+          <u xml:id="u-160.5" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Myślę, że jest wiele tematów, które dotyczą funkcjonowania parków narodowych w kontekście pracowników parków narodowych. To jest kwestia poziomu ich zarobków, ich przywilejów, tak to nazwijmy, które są inne niż chociażby leśników pracujących w Lasach Państwowych. Tak, wiele kwestii chciałabym móc rozwiązać ustawą, w związku z tym mam nadzieję, że będzie można o tym podyskutować, kiedy już będziemy oficjalnie mieli taki projekt.</u>
+          <u xml:id="u-160.6" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Jeśli chodzi o kwestię czy zarzut o rzekomo nietrafionej odpowiedzi, że minister środowiska nie zajmuje się zapylaczami, to myślę, że raczej nie byłabym w stanie w ten sposób odpowiedzieć, a przekierować kwestię, kto i za co jest odpowiedzialny. Równie dobrze, gdybym dzisiaj usłyszała o problemie czy słyszę o problemie z wodną gospodarką morską, to powiedziałabym, że w pierwszej kolejności jest za to odpowiedzialny inny resort. Oczywiście mogę mieć swoje działania, mogę proponować swoje inicjatywy. Natomiast proszę zwrócić uwagę, że staramy się nie wchodzić sobie nawzajem w swoje kompetencje, bo wtedy byłby jeden wielki chaos.</u>
+          <u xml:id="u-160.7" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Jeśli chodzi o Siarzewo, pozwólcie państwo, że pytanie przekieruję do ministra klimatu w związku z tym, że ja mam prywatny konflikt i jestem wyłączona z prac nad tą kwestią. W związku z tym nie potrafię się w żaden sposób merytorycznie odnieść do szczegółów dotyczących tych prac. Ale jeśli jest taka wola, to poproszę, żeby resort odniósł się do tego tematu na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-160.8" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Wracając do zapylaczy, był zarzut, że wskazywałam na ważne działania Lasów Państwowych. Trudno nie mówić o czymś, co uznaję za działanie pozytywne. Myślę, że dzisiaj, w tej dobie, gdy każdy walczy o swoje, powinno być dostrzeżone podejmowanie wysiłku przez leśników. Wysiłku, który ma służyć nam wszystkim. Czego byśmy nie chcieli mówić negatywnego o leśnikach, a niestety coraz częściej słyszę dużo kwestii negatywnych, to bądźmy na tyle uczciwi, żeby dostrzec również potężny wysiłek, który podejmują. A ten wysiłek przecież zwykle prowadzi, i tak się zakończyło również w tym przypadku, do zmian czy zaleceń, które są wdrażane do wewnętrznych dokumentów funkcjonowania Lasów Państwowych. Tak się stało również w tym przypadku. Projekt „Pszczoły wracają do lasu” został zakończony w 2020 r. W jego efekcie zostały opracowane zasady ochrony owadów zapylających w lasach z zaleceniami, które stanowią wkład do instrukcji ochrony lasu, a w związku z tym również z zaleceniami wdrożenia ich do praktyki w zasadach hodowli lasu. To jest również ważna kwestia, jeżeli chodzi o ochronę przyrody w lasach. Myślę, że czynne działania na rzecz ochrony wielu gatunków też powinny być przez nas obserwowane i dostrzegane.</u>
+          <u xml:id="u-160.9" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Natomiast jeśli chodzi o prośbę, żeby podjąć dyskusję z organizacjami pozarządowymi, to bardzo dziękuję panu Antoniemu Kostce za tę deklarację. Bardzo chętnie nie tyle wysłucham, co chciałabym się spotkać, żeby podyskutować o obawach i szansach związanych z wdrażaniem poszczególnych rozwiązań. Myślę, że to jest chyba rzadka sytuacja, kiedy również po stronie NGO, poza krytyką i biciem wszystkich naokoło poza sobą, jest ktoś chętny do dyskusji. Wtedy dyskusja na pewno jest dużo bardziej prawdopodobna i dużo więcej jesteśmy z niej w stanie wynieść, niż gdybyśmy się nawzajem tylko obrażali.</u>
+          <u xml:id="u-160.10" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">Jeśli chodzi o zarządzenie ministra klimatu i zarzut, że zespół gromadzi wyłącznie przedstawicieli resortu. W swojej wypowiedzi też już mówiłam, że założeniem było skoordynowanie prac naszego resortu, stąd trudno, żeby wśród członków znajdowali się przedstawiciele innych resortów czy instytucji zupełnie niezwiązanych z polskim rządem. Co nie oznacza, że dyskusje w ramach zespołu nie mogą się odbywać. Uważam nawet, że kluczowe będą dyskusje z ekspertami zewnętrznymi, którzy będą nam przedstawiali swoje opracowania, wyniki swoich badań i wskazywali czy proponowali rozwiązania, które będą służyły naszemu krajowi. Zespół został powołany 19 marca, jeśli dobrze pamiętam. Ukonstytuował się w zeszłym tygodniu. Dzisiaj zbieramy informacje i ekspertyzy wewnętrzne. Myślę, że w najbliższych tygodniach będziemy zapraszać ekspertów zewnętrznych, żeby również brali udział w dyskusjach razem z nami. A nawet jeśli nie bezpośrednio na posiedzeniach zespołu, to myślę, że takie spotkania mogą odbywać się równolegle do prac samego wewnątrzresortowego zespołu.</u>
+          <u xml:id="u-160.11" who="#SekretarzstanuwMKiSMalgorzataGolinska">A więc to tyle z mojej strony. Oczywiście odsłucham jeszcze raz dzisiejsze posiedzenie i gdyby się pojawiły pytania szczegółowe, które wymagają odniesienia się na piśmie, to przekażę odpowiedzi panu przewodniczącemu. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo pani minister za tak szczegółowe odniesienie się do wszystkich wniosków i uwag.</u>
+          <u xml:id="u-161.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pierwsza rzecz – do pani, która mówiła o pszczołach, że w lasach nie sprawdzają się... Mój kolega ma ule w lesie i najlepszy miód jest spadziowy, sosnowy. Polecam, naprawdę. W dodatku jest bardzo zdrowy. Mam jeszcze jedno pytanie. Myślę, że pani minister mi nie odpowie, ale dobrze by było wiedzieć. Ostatnio przeczytałem, że najwięcej glifosatu używają koleje państwowe, PKP. Czy to jest prawda? Czy macie dane, ile glifosatu używa PKP do odchwaszczania torów? Było mówione, że całą odpowiedzialność zrzuca się na rolników, a może prawda jest inna. Nie, nie może. Prawda jest naprawdę inna.</u>
+          <u xml:id="u-161.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę pana ministra o odniesienie się do uwag, które były skierowane do pana ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Pierwsze pytania dotyczyły rolnictwa ekologicznego. Szanowni państwo, jeśli chodzi o rolnictwo ekologiczne, to gospodarstw ekologicznych mamy od 2020 r. więcej. Zaraz o szczegółach więcej powie dyrektor Rzytki, dyrektor Departamentu Jakości Żywności i Bezpieczeństwa Produkcji Roślinnej.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Ja chcę tylko powiedzieć, że zwiększamy dopłaty do rolnictwa ekologicznego, zwiększmy środki na promocję, ale także rośnie świadomość konsumentów. To są czynniki, które zapewne będą miały wpływ na to, aby gospodarstw ekologicznych przybywało. Chcemy, aby ich było w najbliższym czasie około 10%, co nie będzie łatwe. Ale wszystkie działania i jeszcze inne, o których teraz powie pan dyrektor Rzytki, zmierzają ku temu, aby gospodarstw ekologicznych przybywało w naszym kraju.</u>
+          <u xml:id="u-162.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Oddaję głos panu dyrektorowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#DyrektorDepartamentuJakosciZywnosciiBezpieczenstwaProdukcjiRoslinnejMRiRWMichalRzytki">Dzień dobry państwu. Dzień dobry, panie przewodniczący. Dzień dobry, państwo ministrowie. Szanowni państwo. Krótko kilka dodatkowych informacji odnośnie do planów w zakresie sektora rolnictwa ekologicznego. Jest to sektor bardzo ważny dla Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Aby pokazać tę wagę, przygotowywane są specjalne dokumenty programowe, które są nakierowane na rozwój tego sektora.</u>
+          <u xml:id="u-163.1" who="#DyrektorDepartamentuJakosciZywnosciiBezpieczenstwaProdukcjiRoslinnejMRiRWMichalRzytki">Pod koniec roku, na początku tego roku został przyjęty ramowy plan działań dla rozwoju rolnictwa i żywności ekologicznej na lata 2021–2027. Niech państwo zwrócą uwagę, że szczerze mówiąc w piątek, czyli w zeszłym tygodniu, Komisja Europejska również przyjęła swój plan działań. W tej chwili będziemy porównywać te dwa dokumenty pod kątem tego, czy powinniśmy jeszcze w jakikolwiek sposób zmodyfikować nasze rozwiązania krajowe. Wiemy również o strategii Farm to Fork, która zakłada średni udział w UE na poziomie 25% do końca 2030 r. W tym zakresie jest przygotowywany szereg działań.</u>
+          <u xml:id="u-163.2" who="#DyrektorDepartamentuJakosciZywnosciiBezpieczenstwaProdukcjiRoslinnejMRiRWMichalRzytki">Najważniejszym działaniem w tym obszarze są oczywiście przygotowywane interwencje w planie strategicznym. Mówimy o dużym działaniu powierzchniowym – rolnictwo ekologiczne. Mówimy o działaniach bezpośrednio dedykowanych systemom jakości, gdzie dużą rolę odgrywa rolnictwo ekologiczne, czyli o działaniach informacyjno-promocyjnych. Mówimy o działaniach związanych ze zwrotem kosztów udziału w systemie, czyli zwrotem kosztów kontroli certyfikacji. Mówimy również o działaniach związanych z szerzeniem wiedzy i edukacji, a także o działaniach związanych ze współpracą.</u>
+          <u xml:id="u-163.3" who="#DyrektorDepartamentuJakosciZywnosciiBezpieczenstwaProdukcjiRoslinnejMRiRWMichalRzytki">Działania w obszarze planu strategicznego to jest jeden obszar, bardzo duży, bardzo ważny, najbardziej znaczący pod kątem finansowym. Ale niezależnie od planu strategicznego są również przygotowywane działania, które nie są finansowane z planu strategicznego; np. w tej chwili trwa analiza programu dla szkół, w jaki sposób możemy go zmodyfikować. W tej chwili jest przygotowywana ustawa o rolnictwie ekologicznym, która również będzie wprowadzała nowe rozwiązania, a ma obowiązywać od przyszłego roku. A więc obszarów jest naprawdę, naprawdę dużo.</u>
+          <u xml:id="u-163.4" who="#DyrektorDepartamentuJakosciZywnosciiBezpieczenstwaProdukcjiRoslinnejMRiRWMichalRzytki">W kontekście działań związanych z promocją rolnictwa ekologicznego niech państwo zwrócą uwagę, że KE zaproponowała na ten rok, aby do 50% budżetu przeznaczono na działania związane ze środowiskiem, z rolnictwem ekologicznym, ze zrównoważoną żywnością. Na poziomie resortu również wyznaczyliśmy, wyodrębniliśmy oddzielną pulę na promocję w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-163.5" who="#DyrektorDepartamentuJakosciZywnosciiBezpieczenstwaProdukcjiRoslinnejMRiRWMichalRzytki">Myślę, że z mojej strony na chwilę obecną to wszystko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Drodzy państwo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-165.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Panie przewodniczący, jeśli pan pozwoli, jeszcze było kilka pytań. Postaram się na nie odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Oczywiście, że pozwolę. Nie ma co do tego wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pani przewodnicząca Niedziela pytała jeszcze o pestycydy. Oczywiście pestycydy są ograniczone i z roku na rok stosuje się ich coraz mniej. Natomiast te działania dostosowujemy też do możliwości produkcyjnych polskiego rolnictwa, ale ilość pestycydów jest zmniejszana.</u>
+          <u xml:id="u-167.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pytanie dotyczące moratorium na soję genetycznie modyfikowaną – nie jesteśmy w stanie zastąpić w tej chwili białka roślinnego niczym innym. Czekamy jeszcze na możliwość stosowania mączek mięsno-kostnych. Decyzja leży w gestii Komisji Europejskiej. Czekamy na tę możliwość, jak również na zwiększanie uprawy roślin białkowych, rodzimych roślin białkowych. Stosujemy dopłaty.</u>
+          <u xml:id="u-167.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">W hodowli jesteśmy obecnie w bardzo trudnej sytuacji ze względu na pandemię koronawirusa, ale także na grypę ptaków i afrykański pomór świń. Niemniej jednak, aby utrzymać poziom hodowli, a przede wszystkim opłacalność hodowli, musimy stosować soję, stosować udział soi w paszach tak, aby nasza hodowla, nasza produkcja zwierzęca była konkurencyjna. Tak też jest. Dzięki temu jesteśmy konkurencyjni na rynkach światowych.</u>
+          <u xml:id="u-167.3" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Kolejne pytanie dotyczyło OZE i środków na te działania. Duże pieniądze, duże środki będą przeznaczone w „Krajowym planie odbudowy”, który jest teraz w trakcie dyskusji i niebawem będzie zatwierdzany, ale są też środki w krajowym planie strategicznym.</u>
+          <u xml:id="u-167.4" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pani poseł Tracz pytała o gospodarstwa do 10 ha, w których nie ma wymogów dotyczących stosowania różnych roślin w gospodarstwie w związku z dopłatami bezpośrednimi. Są to przepisy unijne i my je wdrażamy wprost. Zmiany byłyby możliwe na poziomie UE, choć nasze stanowisko jest takie, że gospodarstwa poniżej 10 ha stosują uprawę różnych roślin. Są to uprawy bardzo dostosowane do odpowiedniej kultury w rolnictwie, stosowana jest dobra praktyka. Nasze stanowisko jest takie, że ten przepis jest odpowiedni.</u>
+          <u xml:id="u-167.5" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Z tym pytaniem wiązało się też pytanie, czy UE nie przyspieszy wymogów dotyczących Zielonego Ładu i nie narzuci nam w związku z tym większych obowiązków w najbliższym czasie. Nie mamy takiej wiedzy. Cała wiedza, jaką dysponujemy, jest taka, że mamy zmierzać ku wskazaniom Unii Europejskiej. Robimy to w różnych zakresach, jeśli chodzi o nową politykę rolną UE.</u>
+          <u xml:id="u-167.6" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pan poseł Urbaniak skupił się głównie na skutkach ekonomicznych wdrażania Zielonego Ładu i nowych programów proponowanych przez UE. W tej chwili zajmujemy się tym i obliczamy, jakie będą skutki ekonomiczne. Głównym priorytetem jest dostosowanie nowych wymagań unijnych do możliwości naszego rolnictwa w taki sposób, aby rolnictwo i gospodarstwa średnie oraz małe mogły się również rozwijać i bardziej korzystać z proponowanych zachęt, które mają mieć wpływ na środowisko. Te wymogi nie muszą być stosowane z dnia na dzień. W związku z tym mam nadzieję i wierzę w to głęboko, że skutki ekonomiczne nie będą jakieś duże i niekorzystne dla naszego rolnictwa. w Krajowym planie strategicznym pracujemy nad tym, aby nowe zobowiązania i wskazania Unii Europejskiej dostosować do naszych warunków.</u>
+          <u xml:id="u-167.7" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Kolejne pytanie, pani Bogumiły Błaszkowskiej, dotyczyło pakietu ochrony ptaków i zwiększenia tego pakietu. Jest to przedmiotem naszych analiz, ale chcę powiedzieć, że zmierzamy w tym kierunku i zwiększenie w najbliższym czasie nastąpi. Następne pytanie dotyczyło zniesienia pewnych przepisów i w tym kierunku też zmierzamy, jeśli chodzi o poszczególne gatunki ptaków i ich ochronę. Pochylamy się nad tymi problemami i zastanawiamy się, jak je rozwiązać. W każdym razie kierunek jest taki, aby chronić pożyteczne zwierzęta, w tym przypadku ptaki, i zwiększyć pakiet ochrony ptaków w najbliższym czasie.</u>
+          <u xml:id="u-167.8" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pani Katarzyna Jagiełło mówiła o kwestiach związanych z owadami w jakiejś części swojej wypowiedzi. Chcę powiedzieć, że funkcjonuje program rozwoju pszczelarstwa, który jest realizowany przez Ministerstwo Rolnictwa. A jeśli chodzi o owady, pozytywny wpływ na ich funkcjonowanie w przyrodzie mają programy rolno-środowiskowe, które też są realizowane, wdrażane w polskim rolnictwie. Do tych programów są dopłaty.</u>
+          <u xml:id="u-167.9" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Kwestia ferm przemysłowych. Stoimy na stanowisku, że większe gospodarstwa produkujące mleko czy trzodziarskie też mają prawo funkcjonować i istnieć. W naszych warunkach ważne jest to, aby te obiekty były budowane w takich miejscach, żeby umożliwiały normalne życie innym mieszkańcom wsi. Gospodarstwa rodzinne, ale towarowe, muszą mieć prawo funkcjonowania, ponieważ zainwestowały ogromne środki, zainwestowały swoją wiedzę w rozwój swoich gospodarstw. Posiadają kredyty, ale przede wszystkim produkują towarowo. Mają też możliwość i powinny mieć możliwość funkcjonowania w naszym kraju.</u>
+          <u xml:id="u-167.10" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pani Karpa-Świderek pytała o środki na edukację rolników. Środków jest z każdym rokiem coraz więcej, ale chcę powiedzieć, że rolnicy kochają przyrodę, rolnicy wspierają przyrodę. Edukacja zawsze jest potrzebna, ale rolnik rozumie środowisko i wie, jak powinien działać w środowisku. Stosuje dobrą praktykę rolniczą. Edukacja na pewno jest potrzebna, ale trzeba cenić wiedzę rolnika i jego pozytywny wpływ na środowisko rolnicze. Jeśli środowisko jest zatruwane, to na pewno rolnik nie jest przyczyną tych działań. Jest nią głównie przemysł i duże aglomeracje miejskie. Zurbanizowanie w dużych miastach powoduje, że to ma ogromny, niekorzystny wpływ na środowisko. Rolnicy natomiast dbają każdego dnia o ziemię, dbają o drzewa, dbają o sady. Są i żyją zgodnie z rytmem przyrody.</u>
+          <u xml:id="u-167.11" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Chcę też powiedzieć, że ponad 1,5 mln rolników korzysta z dopłat bezpośrednich, ponad 100 tys. korzysta z programów rolno-środowiskowych. A z dopłatami wiąże się dobra praktyka rolnicza. Rolnicy poprzez to wpływają na środowisko w bardzo pozytywny sposób.</u>
+          <u xml:id="u-167.12" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Pani Sufin mówiła o ekoschematach, które są w krajowym planie strategicznym. Wiele tych uwag bierzemy pod uwagę. Ekoschematy będą wprowadzone – może nie cała gama. Jednak większość z wniosków i postulatów w ekoschematach, które wprowadzamy w krajowym planie strategicznym, będzie realizowana.</u>
+          <u xml:id="u-167.13" who="#SekretarzstanuwMRiRWRyszardBartosik">Panie przewodniczący, dziękuję bardzo za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-168.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jak pan mówił o ekologii, o zwiększeniu do 10%, to moje serce się ucieszyło. Ale trzeba też wprowadzić pewne drobne, ale techniczne zmiany. W perspektywie, którą negocjowały Polskie Stronnictwo Ludowe i Platforma Obywatelska, jest zapis, że rolnik nie może zwiększyć swojej ekologii o więcej niż 10 lub 15%. To jest głupota i jeszcze raz głupota. Ja jako rolnik ekologiczny, chcąc zwiększyć areał, mam zablokowane zwiększenie areału do 10 albo 15% – w tej chwili nie pamiętam. To trzeba jak najszybciej zmienić, bo każdy z nas, rolników, chciałby mieć więcej tej ekologii, jeżeli ma możliwość. Chciałby zwiększyć, a rocznie nie można zwiększyć o więcej niż tyle, ile jest w zapisie. Bardzo proszę, panie ministrze, żeby to zmienić.</u>
+          <u xml:id="u-168.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję państwu ministrom za udział w posiedzeniu Komisji, za odpowiedzi. Myślę, że dyskusja była merytoryczna, dobra, za co bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-168.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Szanowni państwo, na tym porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Informuję, że protokół posiedzenia wraz z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Jeszcze raz państwu posłom, jak również państwu ministrom i wszystkim gościom, którzy zaszczycili nas swoją obecnością – bardzo serdecznie dziękuję. Zamykam obrady. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..1998c5c
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/header.xml
@@ -0,0 +1,97 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-rrwxx-00042-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi /nr 42/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi /nr 42/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#RRW">42</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPlatnosciObszarowychMRiRWJoannaCzapla" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Płatności Obszarowych MRiRW Joanna Czapla</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek" role="speaker">
+        <persName>Fundacji WWF Polska Katarzyna Karpa--Świderek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorKonradNietrzebka" role="speaker">
+        <persName>Legislator Konrad Nietrzebka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorzBiuraLegislacyjnegoKonradNietrzebka" role="speaker">
+        <persName>Legislator z Biura Legislacyjnego Konrad Nietrzebka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanDuda" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Duda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJaroslawSachajko" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jarosław Sachajko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKazimierzGwiazdowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kazimierz Gwiazdowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMaciejGorski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maciej Górski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMalgorzataTracz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Małgorzata Tracz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMiroslawMaliszewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Mirosław Maliszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPiotrBorys" role="speaker">
+        <persName>Poseł Piotr Borys</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRomualdAjchler" role="speaker">
+        <persName>Poseł Romuald Ajchler</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTeresaHalas" role="speaker">
+        <persName>Poseł Teresa Hałas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZbigniewZiejewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zbigniew Ziejewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelRobertTelus" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Robert Telus</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Towarzystwa Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy Artur Furdyna</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiDariuszMyrcha" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Dariusz Myrcha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MFiPR Waldemar Buda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Waldemar Buda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Anna Gembicka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MRiRW Anna Gembicka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="RRW" role="committee">
+        <orgName>Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..9b6f55d
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/rrw/201923-sjm-rrwxx-00042-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,916 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Otwieram posiedzenie Komisji Rolnictwa… Jeszcze chwileczkę, bo zgubił nam się minister Buda. Krzesło już jest. Nie, to jest ministerstwo rolnictwa. Już jest – świetnie. Witamy panią minister Annę Gembicką. Bardzo nam miło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Dzień dobry. Witam serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jeszcze czekamy na ministra Budę. Myślę, że za chwilę minister połączy się z nami. Wiem, że minister ma mało czasu i będzie musiał nas za chwilę opuścić, a więc na pewno będzie za chwilę.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Już rozpocznę. Otwieram posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Witam państwa posłów obecnych na miejscu oraz łączących się z nami zdalnie. Informuję, że dzisiejsze posiedzenie, jak ostatnie wszystkie posiedzenia, zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Witam państwa posłów i gości na sali. Witam państwa posłów łączących się z nami zdalnie. Witam gości. Witam jeszcze raz panią minister Annę Gembicką. Mam nadzieję, że dołączył już do nas pan minister Buda, a jeżeli nie, to proszę sekretariat, żeby połączył się z ministrem telefonicznie i poprosił, żeby minister Buda do nas dołączył, bo bez niego nie rozpoczniemy dzisiejszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Szanowni państwo. Proszę, aby posłowie obecni na sali zalogowali się oraz głosowali za pomocą urządzenia do głosowania, natomiast posłowie uczestniczący zdalnie – na tablecie. W celu sprawdzenia kworum proszę się zalogować, a następnie nacisnąć dowolny przycisk. Sprawdzamy kworum. Już się ukazało, więc bardzo proszę państwa na sali – naciskamy.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Możemy wyłączyć mikrofon, pani poseł, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Już jest pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tak, jest. Super. Mamy pana ministra, a więc bardzo się cieszymy, że pan minister jest z nami. Witamy pana ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Dzień dobry. Witam serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pan minister zmienia image. Widzę, że jest broda, ale to dobrze, czasami trzeba.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę bardzo, sprawdzamy kworum. Nadal sprawdzamy kworum.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę o podanie wyniku.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Udział w posiedzeniu potwierdziło 32 państwa parlamentarzystów. Stwierdzam, że mamy kworum i to naprawdę bardzo wysokie kworum, co tym bardziej cieszy.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Komunikat dla państwa posłów oraz gości łączących się zdalnie. Przypominam, że przed posiedzeniem otrzymaliście państwo instrukcję zgłoszenia się do dyskusji i zabrania głosu w trakcie posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Informuję, że porządek posiedzenia obejmuje dwa punkty. Punkt pierwszy – informacja Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat Krajowego Planu Odbudowy dla sektora rolnego. Punkt drugi – pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1072.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przechodzimy do pierwszego punktu. Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, pana ministra Waldemara Budę. Bardzo proszę. Wiem, że pan minister ma mało czasu, bo o godzinie 12.30 ma konferencję prasową i będzie nas musiał za chwilę opuścić, dlatego ma pan, panie ministrze, pół godziny na to, żeby nas zapoznać z tematem, a później oczekujemy pana obecności przy pytaniach.</u>
+          <u xml:id="u-7.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Pani minister, panie przewodniczący, panie i panowie parlamentarzyści. Bardzo dziękuję, że osobno i ze szczegółową dedykacją dla rolnictwa i terenów wiejskich możemy porozmawiać o Krajowym Planie Odbudowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, gdyby pan mógł mieć bliżej mikrofon, byłoby lepiej pana słychać i więcej informacji usłyszymy, a na tym nam dzisiaj zależy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Czy teraz jest lepiej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Myślę, że tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">W każdym razie jeszcze raz bardzo dziękuję – jeszcze raz to powtórzę – za możliwość uczestniczenia w posiedzeniu Komisji i przedstawienia, jak w Krajowym Planie Odbudowy planujemy potraktować rolnictwo, ale też tereny wiejskie. Od razu muszę powiedzieć, że informacje są optymistyczne, ponieważ zaproponowaliśmy pewien standard działań, które pokazaliśmy w dokumencie 26 lutego, wykładając Krajowy Plan Odbudowy do konsultacji. Ale też w wyniku konsultacji, dyskusji i spotkań przedstawiona propozycja będzie znacząco zwiększona, a ponadto będą także zwielokrotnione rodzaje interwencji, zakresy interwencji. Powiem również o tym pokrótce, a pani minister z pewnością temat rozwinie.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Odnosząc się do Krajowego Planu Odbudowy powiem ogólnie, że plan zawiera w sobie dwie części: część dotacyjną i część pożyczkową – odpowiednio 24 mld euro i 34 mld euro. Są to kwoty, które są przeznaczone na odbudowywanie gospodarki po pandemii i wzmacnianie jej odporności na podobne tego typu sytuacje w przyszłości. Nie mamy pełnej swobody dysponowania środkami, ponieważ przede wszystkim przedstawiamy reformy, które powinny być zrealizowane w ramach poszczególnych sektorów. A pewnym narzędziem i celem do zrealizowania są inwestycje, które pokazujemy później, w drugiej kolejności.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dodatkowo wszystkie reformy i propozycje muszą opierać się o dwa markery: klimatyczny – 37% i cyfrowy – 20%, czyli w całej puli środków – zarówno w części dotacyjnej, jak i pożyczkowej – te proporcje muszą być zachowane.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Trzeba jeszcze uwzględniać fakt, że Komisja Europejska stawia za pewnego rodzaju standard, żeby w Krajowym Planie Odbudowy odpowiadać na zalecenia semestru europejskiego, wskazanego przez Radę Europejską. Zalecenia wskazywane są co roku. Mamy takie zalecenia za 2019 r., za 2020 r. Z dialogu technicznego z Komisją Europejską wynika, że KE bardzo skrupulatnie trzyma się wytycznych, które kierowane są co roku do poszczególnych krajów członkowskich. W ramach wytycznych kierowaliśmy się zaleceniami, konstruując Krajowy Plan Odbudowy, w tym i Krajowy Plan Odbudowy dla rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Mówiąc o szczegółach powiem tylko jeszcze technicznie, że do 30 kwietnia jesteśmy zobowiązani przedłożyć Krajowy Plan Obudowy do KE. Komisja poprzez przyjęcie dokumentu będzie nim zarządzała, czyli będzie to dokument zarządzany na centralnym poziomie europejskim. Kierunkowej zgody w tym zakresie musi również udzielić Rada Europejska, co będzie wtórne w stosunku do wcześniejszej decyzji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo. Jeżeli chodzi o rolnictwo, to propozycje, które przedłożyło ministerstwo rolnictwa, są bardzo szerokie i dotyczą wielu sektorów. Przede wszystkim największa pula środków to pula środków dotycząca skracania łańcucha dostaw w sektorze rolno-spożywczym. Pierwotnie w Krajowym Planie Odbudowy przewidzieliśmy kwotę  500 mln euro, ale wielokrotne rozmowy i z ministrem rolnictwa, i z szeregiem forów dyskusyjnych, w których uczestniczyliśmy wskazały, że tę kwotę należałoby zwiększyć. Mamy na dzień dzisiejszy propozycję, żeby tę kwotę zwiększyć do mniej więcej 1,26 mld euro.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">W wiązce projektów będą znajdowały się takie działania, jak odbudowywanie lokalnych albo regionalnych centrów logistyczno-przechowalniczych. Będą możliwości finansowania inwestycji odbudowywania bądź budowy nowych zakładów przetwórczych, ale również hurtowni, miejsc sprzedaży hurtowej produktów, płodów rolniczych. Będzie można również zakupywać środki dotyczące produkcji, samej mechanizacji produkcji, automatyzacji produkcji oraz zastosować szereg rozwiązań, związanych z „zielonym rolnictwem”, czyli są to rozwiązania, które sprzyjają rolnictwu ekologicznemu.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo. Są też zadania dotyczące wzmacniania, zwiększania potencjału badawczego w sektorze rolno-spożywczym. W tym zakresie mamy bardzo, bardzo konkretną propozycję – ponad 115 mln euro – żeby instytuty, które dzisiaj się tym zajmują, znacząco wzmocnione tymi środkami, mogły wieść prym w Środkowej Europie z punktu widzenia postępu i prac badawczych, dotyczących właśnie sektora rolnego. Zawsze na ten cel brakowało środków. Zawsze mieliśmy oczekiwania, żeby finansować ten cel w większym stopniu, ale inne potrzeby zawsze były ważniejsze. A więc nie chcieliśmy tego zadania spychać na boczny tor. Wiemy, jak to jest ważne. Początkowo była kwota 97 mln euro, ale nowa propozycja ministerstwa rolnictwa, na którą się oczywiście zgadzamy, to jest ponad 115 mln euro, o czym zapewne powie nam też pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dużym problemem w finansowaniu ze środków zewnętrznych, jeśli chodzi o tereny wiejskie, są systemy gospodarowania ściekami oraz zaopatrzenia w wodę. Ponieważ w kończącej się już perspektywie był duży problem związany z tym, że tereny mało zurbanizowane nie wykazywały współczynników, które pozwalały na inwestowanie w tego typu inwestycje na terenach wiejskich, dlatego postanowiliśmy, ażeby właśnie inwestycje w gospodarowanie ściekami oraz w gospodarkę wodną zaproponować w KPO na ponad 200 mln euro. Dodam, że ministerstwo rolnictwa absolutnie popiera tę inicjatywę. Myślę, że to rozwiąże problemy, które od lat nie znajdowały finansowania zarówno krajowego, jak i europejskiego. Po prostu wymogi polityki spójności oraz Wspólnej Polityki Rolnej i Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich wykluczały tego typu inwestycje. Dlatego będziemy forsować, aby to zadanie włączyć w działania na rzecz obszarów wiejskich. Pozostaje jeszcze kwestia negocjacji z Komisją Europejską.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Mamy też diagnozę i postanowiliśmy również mocno wesprzeć tę dziedzinę, która jest w postaci białych plam, a mianowicie, chodzi o dostęp do szerokopasmowego internetu. Ewidentnie dotyczy to właśnie terenów i obszarów wiejskich. Gdy dzisiaj mówimy o internecie, to nie mówimy o pewnego rodzaju dostępie do rozrywki, tylko mówimy o możliwości nauki, możliwości pracy, jak również o możliwości dostępu do służby zdrowia. Dzisiaj w naszej ocenie wzmocnienie dostępu do internetu czy usunięcie białych plam w dostępie do internetu pozwoli zatrzymać czy też ograniczyć wyludnianie się terenów wiejskich i poszukiwania lepiej płatnej, lepszej jakościowo pracy poza sektorem rolniczym w dużych miastach.</u>
+          <u xml:id="u-12.10" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jeśli można tak powiedzieć, to jedną z niewielu zalet, która dotknęła nas w związku z pandemią, jest też uwidocznienie się pewnej elastyczności i możliwości wykonywania pracy poprzez narzędzia zdalne, ale do tego zawsze i w każdym przypadku potrzebny jest internet szerokopasmowy. A więc liczymy, że wydatkowanie ponad 1 mld euro na tego typu cel w poważnym stopniu pozwoli, aby nowe pokolenie, które wychowuje się na obszarach wiejskich, mogło zostać w swoich rodzinnych miejscowościach i nadal realizowało się zawodowo. To pokolenie nadal mogłoby robić rzeczy, co do których zdobywało kompetencje na wyższych uczelniach albo mogłoby powrócić po studiach właśnie na tereny wiejskie, z których się wywodzi.</u>
+          <u xml:id="u-12.11" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, to jest zaskakujące, ale z punktu widzenia badania opinii społecznej na terenach wiejskich to internet był wskazywany jako jedna z głównych przyczyn opóźnienia rozwojowego czy utrudnienia w rozwoju osób mieszkających na terenach wiejskich. Mogłoby się to wydawać zaskakujące. Nie dotyczyło to stricte samego rolnictwa czy ułatwień w rolnictwie, ale dostępu do internetu na terenach wiejskich – mieliśmy ponad 50% odpowiedzi tego rodzaju, a więc nie można zbagatelizować tego typu oczekiwań.</u>
+          <u xml:id="u-12.12" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo – jeszcze retencja, na którą zawsze brakowało środków i pewnie każde środki dałoby się dzisiaj wykorzystać w tej branży. Takiego działania do tej pory nie było w Krajowym Planie Odbudowy, ale wszystkie uwagi, które w ramach konsultacji do nas spłynęły – a przypomnę, że łącznie mamy ponad 5 tys. uwag – wskazywały również, że wzmocnienie systemu retencyjnego na obszarach wiejskich jest także konieczne i potrzebne z punktu widzenia prawidłowej gospodarki rolnej, z punktu widzenia utrzymania efektywności produkcji. A więc nie mamy wątpliwości, że ta propozycja ministerstwa rolnictwa jest wartościowa i będziemy się na tym również skupiali.</u>
+          <u xml:id="u-12.13" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Mamy również zadania dotyczące rolnictwa precyzyjnego. Pewnie więcej na ten temat powie pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-12.14" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szereg, szereg działań, szanowni państwo, które powodują, że możemy powiedzieć, iż dla samego rolnictwa mamy przeszło 10% na rolnictwo, a prawie 20% – na tereny i obszary wiejskie. W związku z tym to jest znaczący postęp. Myślę, że jak porównamy krajowe plany odbudowy poszczególnych krajów, to uważam, że na końcu będziemy jednym z liderów; jednym z krajów, które będą miały jedną z większych części alokacji, przeznaczonych na rolnictwo.</u>
+          <u xml:id="u-12.15" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Bardzo też państwu dziękuję, bo z częścią z państwa, których widzę na połączeniu, mieliśmy również okazję spotykać się na różnych forach, wysłuchaniach publicznych, debatach eksperckich, w Radzie Dialogu Społecznego, w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu. Tam również państwo podnosili te sugestie dotyczące rolnictwa, co ostatecznie przełoży się na kształt planu. Konsultacje, które prowadziliśmy, były realne. Chcieliśmy doprowadzić do tego, żeby dokument był po prostu lepszy. Wiele uwag strony opozycyjnej, wiele uwag środowisk skupiających rolników, mieszkańców terenów wiejskich, po prostu będziemy uwzględniać w Krajowym Planie Odbudowy, bo zależy nam na tym, żeby nie pominąć żadnego kierunku, bez którego tereny wiejskie będą rozwijać się nierównomiernie albo będą miały barierę rozwojową.</u>
+          <u xml:id="u-12.16" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">A więc to tyle tytułem wstępu. Będę do państwa dyspozycji przy szczegółowych pytaniach w dalszej części posiedzenia Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję, panie ministrze. Pan minister z nami jeszcze zostanie czy już w tej chwili chce pan wyjść?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Jeszcze będę, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dobrze, panie ministrze. Oddamy głos pani minister Gembickiej, a później, jeżeli pan jeszcze będzie, to… Czy może najpierw...</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ile pan jeszcze ma czasu, panie ministrze, do konferencji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">O godzinie 12.30 mam konferencję z rzecznikiem rządu, panem Piotrem Müllerem, w związku z tym mam jeszcze kilka, kilkanaście minut.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">To może jednak zmienię sposób obradowania – pani minister się nie obrazi – bo jeżeli ma pan nam uciec, to chcielibyśmy zadać kilka pytań. Już pan przewodniczący Sachajko, jak zauważyliście, ma rękę w górze od 15 minut i chciałbym mu oddać głos, żeby zadał pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę bardzo, panie ministrze. Panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJaroslawSachajko">Dziękuję bardzo. Cóż za prorocze słowa, panie przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselJaroslawSachajko">Wracając do meritum – bardzo dziękuję, panie ministrze, za przedstawienie planu. Trudno się z tym nie zgodzić, trudno się nie zgodzić z celami i koniecznością rozwoju obszarów wiejskich. Jednak jeżeli czytamy w materiale, który pan przygotował, że około 10% pieniędzy pójdzie na obszary wiejskie i rolnictwo, to się wydaje, że tak powiem – może mocno – ale skandalicznie mało.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselJaroslawSachajko">Na wsi żyje 40% społeczeństwa. Obszary wiejskie stanowią około czy ponad 90% Polski. A więc chociażby te dane powinny skłaniać wszystkich do tego, aby jednak na obszary wiejskie poszło przynajmniej 40% pieniędzy, ponieważ pieniądze, które ewentualnie pożyczymy z Unii Europejskiej, będą spłacane przez wszystkich Polaków. Nawet jeżeli będą środki bezzwrotne w wysokości 23,85 mld euro, to te środki również polski podatnik zwróci do Komisji Europejskiej w pięciu podatkach, które są planowane. A więc nie rozumiem, dlaczego ludzie, którzy zamieszkują obszary wiejskie, ponoszą takie same obciążenia jak ci, którzy będą mieszkali w miastach, a na pomoc w rozwoju ich obszarów, ich gospodarstw i ich biznesów, że tak powiem, idzie czy pójdzie tylko ewentualnie 10%.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselJaroslawSachajko">Naprawdę zaniechania na obszarach wiejskich są gigantyczne – wielkie niszczenie ośrodków zdrowia, właściwie całej infrastruktury na wsi, nie wspominając o komunikacji. Pan minister mówił o białych plamach wykluczenia telekomunikacyjnego i znowu, infrastruktura światłowodowa na obszarach wiejskich, bo ta jest najbardziej efektywna i pewna, jest w znacznie gorszym stopniu rozwinięta niż w miastach. Stąd prośba jednak o znaczące zmiany projektów, tak aby to nie było 10%, tylko tak, jak powiedziałem, co najmniej 40% – tyle, ile procent Polaków mieszka na wsiach i obszarach wiejskich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pan poseł Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Czy mogę się od razu odnieść, bo być może...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Będą trzy pytania, panie ministrze. Dosłownie trzy pytania.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, panie pośle. Krótkie pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselPiotrBorys">Bardzo krótko. Szanowni państwo, nie wiem, kto z państwa ma rację, bo na odpowiedź z interpelacji otrzymaliśmy informację, że w ogóle na obszary wiejskie z całości będzie przeznaczonych 20% środków, a nie 10%, czyli łączna kwota wyniesie 4,7 mld euro.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Dlatego chciałbym wyjaśnić...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselPiotrBorys">Prosiłbym, żeby pan minister był bardziej precyzyjny w tym aspekcie. Nie chciałbym, żeby ten fundusz zastępował inne działania, które są wkalkulowane, bo przecież ma on szczególnie służyć tym sferom, które ucierpiały przez covid. W interpelacji zapytaliśmy, jak ministerstwo ocenia realne straty w całym obszarze rolnictwa, spowodowane przez covid. Informacje są nieprecyzyjne. Wiemy, że powinniśmy tak naprawdę inwestować w sektory, które najbardziej ucierpiały – to po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselPiotrBorys">Po drugie, jeżeli pan minister wspomniał o tym, że około 200 mln będzie przeznaczonych na część kanalizacji i wodociągów, tak potrzebnych na obszarach wiejskich – wiemy o wszystkich zaszłościach – to niech mi pan minister jeszcze powie, jak będzie wyglądał podział środków? Przypomnę, że z Funduszu Inicjatyw Lokalnych jedna z gmin, Sulików, która nie ma dostępu do bieżącej wody – dwie miejscowości nie mają dostępu do bieżącej wody – nie otrzymała dwukrotnie ani złotówki. A sąsiednia gmina, w której rządzi Prawo i Sprawiedliwość, otrzymała 4 mln zł na skatepark. Przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselPiotrBorys">Chciałbym, żeby pan minister wytłumaczył, czy te środki będą dzielone sprawiedliwie, bo to jest nasza główna obawa. Szczególnie mówię to w interesie małych miejscowości, małych gmin. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie pośle, w Rawie Mazowieckiej rządzi Polskie Stronnictwo Ludowe i jest stamtąd poseł Klimczak. Dostali również pieniądze – na szpital – i to duże pieniądze, tak że to nie jest...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselPiotrBorys">Gmina Sulików, panie pośle, jest...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">To nie jest dzielone tak, jak pan mówi. Próbujecie wmówić Polakom...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#Gloszsali">Jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">…że jest to dzielone politycznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselPiotrBorys">Panie przewodniczący, gmina Sulików, proszę zwrócić uwagę, jest jedną z biedniejszych gmin.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pani poseł Tracz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselMalgorzataTracz">Dziękuję bardzo za możliwość zabrania głosu. Rozumiem, że jest mało czasu, jeżeli chodzi o pytania, więc chciałabym konkretnie dopytać o jedną rzecz. Początkowo w inwestycji „Systemy oczyszczania ścieków oraz zaopatrzenia w wodę poza aglomeracjami” skupiono się tylko i wyłącznie na kanalizacji na obszarach wiejskich, a pominięto kwestie związane z kryzysem braku wody na obszarach z suszą hydrologiczną. Rzeczywiście niewykorzystanie środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy na cel walki z suszą byłoby zmarnowaniem środków i dużym niedopatrzeniem. Dlatego cieszy mnie to, co zawarto w informacji, którą podał pan minister (tę informację otrzymaliśmy na chwilę przed posiedzeniem Komisji), że w wyniku konsultacji społecznych dodano inwestycje związane z gospodarowaniem zasobami wodnymi na terenach rolniczych, w tym kwestię retencji. Na ten cel będzie 667 mln euro i to jest dobra kwota na start. Natomiast chciałam podpytać o to, jakie będą szczegóły nowej inwestycji? Czy już teraz można byłoby nakreślić, na co konkretnie miałyby pójść środki i w jaki sposób walczyć z suszą hydrologiczną?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, zanim oddam głos, to również zadam moje pytanie. Przeglądałem informację i bardzo się cieszę, że to jest aż 10%, ponieważ to pokazuje, że będzie prawie 6 mld euro. A więc to są duże środki i takich środków nie było. Wiemy przecież o tym, drodzy państwo – i pan minister też chyba wie o tym – że rolnictwo bardzo mocno ucierpiało, a to jest Krajowy Plan Odbudowy po covidzie. Wiemy, że rolnictwo bardzo mocno ucierpiało. Wiemy, że ceny – szczególnie takich produktów jak drób czy tuczniki, trzoda chlewna -bardzo ucierpiały w trakcie covidu, dlatego te środki są bardzo oczekiwane przez obszary wiejskie, przez rolników.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, ale w tym momencie jesteśmy też w trendzie Zielonego Ładu. Troszkę ubolewam, że jak wynika z tego, co widzimy, jest mało środków na produkcję ekologiczną. Właśnie w tym momencie odbywa się konferencja w Senacie i wiemy o tym, że jako kraj jesteśmy daleko w tyle, jeżeli chodzi o produkcję ekologiczną, bo produkcji ekologicznej mamy około 3%, a Austria, która przoduje w Europie, ma 26% obszarów rolnych w ekologii. Wiemy, że taki jest trend w Unii Europejskiej. Wiemy, że jest zielone światło na zielone tereny, to znaczy na tereny ekologiczne. Czy nie można jeszcze ze środków, które są przeznaczone dla Polski, wygenerować więcej środków na produkcję ekologiczną? Wykorzystać to, żeby bardzo poważnie zwiększyć produkcję ekologiczną – tym bardziej, że jak wiemy, mamy dojść do średniej europejskiej, wynoszącej 25%? Będzie to zadanie bardzo trudne dla nas wszystkich, dla Polski. Dlatego myślę, że jest okazja, żeby wykorzystać środki.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Widziałem, panie ministrze, że na produkcję bez GMO został przeznaczony 1,2 mld. To są jakieś środki, ale to jest produkcja bez GMO, a my mówimy o produkcji ekologicznej, to jest dalej idąca produkcja niż tylko bez GMO. Albo trzeba byłoby z tych środków jakoś wyznaczyć pulę, że są to środki na produkcję ekologiczną, albo – i jak myślę, chyba wszyscy w Komisji się ze mną zgodzą – zdobyć kolejne środki, żebyśmy mogli wesprzeć produkcję ekologiczną.</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, to jest ważne, żeby usystematyzować kwestię procentów. Można mieć różne podejście. Pan poseł, pan minister Sachajko mówił o 40% na tereny wiejskie. My mówimy o 10% i tylko o programach, które są bezpośrednio zarządzane przez ministerstwo rolnictwa – mówimy o programach, które zgłosiło ministerstwo rolnictwa. Ale jakbyśmy policzyli wszystko – i możemy takie zadnie wykonać – to przecież mamy zadania dotyczące budowy żłobków, mamy zadania dotyczące termomodernizacji szkół, mamy zadania dotyczące fotowoltaiki czy mamy zadania dotyczące ścieżek rowerowych. Przecież to wszystko będzie się działo na terenach wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Gdyby policzyć obszarowo, ile środków będzie na terenach wiejskich, a ile w miastach, to jak sądzę, te 40% spokojnie byśmy wykazali. Autobusy niskoemisyjne mają być na terenach wykluczonych, tam gdzie dzisiaj transport jest ograniczony albo go w ogóle nie ma. Oczywiście trzeba byłoby teraz policzyć również koszty tego typu transportu. A więc mamy szereg, szereg działań, które będą dostępne i będą realizowane na terenach wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Teraz przedstawiłem informację, gdzie konkretne elementy idą albo na rolnictwo, albo na tereny wiejskie, ale wprost będą zarządzane przez ministerstwo rolnictwa, a więc procenty możemy przyjmować bardzo dowolnie. Twardych wydatków na rolnictwo mamy 10%. Jeśli mówimy o szerokiej infrastrukturze, to mówimy o około 20%, a jeśli chodzi o same tereny wiejskie, to pewnie przekroczymy 40%, bo pewnie większość środków będzie na te cele.</u>
+          <u xml:id="u-36.3" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">W związku z tym...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselPiotrBorys">Panie ministrze, ale bym prosił sekundeczkę, bo pan powiedział o tych 10% czy 20%...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale zaraz, zaraz, zaraz, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselPiotrBorys">Ale ja proszę, bo...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie pośle, przepraszam bardzo. Jeszcze ja prowadzę obrady.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselPiotrBorys">Przepraszam, ale pani minister Gembicka pokazała 20%...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">…później oddam panu głos…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselPiotrBorys">…pokazała 20%...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale panie pośle, panie pośle, ale naprawdę to jest niekulturalne, żeby pan przerywał panu ministrowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselPiotrBorys">Przepraszam pana ministra, ale pan minister ucieknie. Przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Nie, wróci do nas. Spokojnie. Nikt nie będzie uciekał, tylko wyjdzie na chwilę na konferencję, tak jak powiedział.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Proponuję oddać głos pani minister Ani Gembickiej, a ja wrócę za chwilkę, po konferencji i dalej będziemy dyskutować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">OK. Czekamy na pana, panie ministrze, bo mamy jeszcze do pana pytania. A więc bardzo prosimy, żeby pan do nas wrócił.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pani minister, oddajemy teraz pani głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pandemia COVID-19 dotknęła nas wszystkich, bardzo mocno wpłynęła na gospodarkę na całym świecie, a także na rolnictwo i na sektor rolno-spożywczy. Wiele osób też dostrzegło, jak ważne są stabilne łańcuchy dostaw czy oparcie się na krajowej produkcji i szeroko rozumiane bezpieczeństwo żywnościowe. Możliwość skorzystania ze środków Funduszu Odbudowy to także dla polskiego rolnictwa bardzo duża szansa.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Jako ministerstwo zgłosiliśmy do projektu Krajowego Planu Odbudowy ponad  30 rodzajów programów lub dużych inwestycji, związanych z odbudową sektora rolno-spożywczego czy ze wzmocnieniem obszarów wiejskich. Braliśmy też aktywny udział w pracach grup roboczych, których zadaniem była ocena projektów, które zostały zgłoszone przez poszczególne resorty, przez regiony i przez partnerów społeczno-gospodarczych. Chciałabym również bardzo mocno zaznaczyć, bo to być może nie wybrzmiało dostatecznie: otóż bardzo ważną kwestią, o której my też dyskutowaliśmy, była kwestia możliwości skorzystania ze środków z Funduszu Odbudowy na sprawy związane z rolnictwem. Bardzo dziękuję za wsparcie w tej kwestii ze strony pana komisarza Wojciechowskiego. Na początku dyskusja toczyła się w takim kierunku, który mógłby utrudniać skorzystanie ze środków, przeznaczonych w programie na rolnictwo. Bardzo jasno także musiało wybrzmieć pewne rozgraniczenie pomiędzy środkami, które będą dostępne dla rolników, dla obszarów wiejskich w ramach Wspólnej Polityki Rolnej i w ramach tego instrumentu.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Chciałabym nakreślić tło, ponieważ my także weszliśmy w dialog z innymi państwami członkowskimi. Poprosiliśmy inne państwa o informację na temat tego, w jakim stopniu, w jakim zakresie planują skorzystać i czy w ogóle planują korzystać ze środków Funduszu Odbudowy właśnie na rozwój rolnictwa czy obszarów wiejskich. Na tej podstawie mogliśmy wzmocnić swoje stanowisko w rozmowach z Komisją Europejską, żeby bardzo mocno wybrzmiało to, że również obszary wiejskie muszą zostać dofinansowane w ramach Funduszu Odbudowy i w ramach polskiego planu odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o inwestycje, które są bezpośrednio koordynowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi lub są koordynowane przez ministerstwo wspólnie z innymi resortami, to są przede wszystkim takie działania, jak telekomunikacja, czyli internet szerokopasmowy na obszarach białych i szarych plam. Na początku wymienię wszystkie działania, a później będę opisywać, co znajduje się w poszczególnym działaniu. Kolejne działania to są inwestycje związane ze skracaniem łańcucha dostaw w przetwórstwie rolno-spożywczym, systemy oczyszczania ścieków oraz zaopatrzenia w wodę poza aglomeracjami, budowa potencjału w sektorze żywnościowym i e-usługi publiczne, w których właśnie bardzo dużą część zajmuje wiązka e-rolnictwo.</u>
+          <u xml:id="u-49.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o pierwsze działanie, dotyczące telekomunikacji, czyli internetu szerokopasmowego na obszarach tzw. białych i szarych plam, to oczywiście naszym celem jest zapewnienie powszechności i nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej na terenie kraju oraz wsparcie jej wdrożenia. Na ten cel planowane jest przeznaczenie  1,4 mld euro. Chodzi nam o zapewnienie Polakom w miejscach, w których nie można korzystać z dostępu do internetu o przepustowości co najmniej 30 Mb/s, dostępu do nowoczesnych usług komunikacji elektronicznej, świadczonych za pomocą sieci o dużej przepustowości. Chcemy także wspierać działania nakierowane na powszechny zasięg usług w sieciach bezprzewodowych, w tym nowej generacji, polegające w szczególności na monitoringu emisji pól elektromagnetycznych. W ramach tego działania planowane jest finansowanie projektów inwestycyjnych. Po pierwsze, w zakresie rozwoju infrastruktury dotyczącej poszerzenia dostępu do sieci szerokopasmowych i po drugie, upowszechnienie dostępu do usług bezprzewodowych o wysokiej jakości, w tym w sieciach 5G i monitoringu emisji pól elektromagnetycznych.</u>
+          <u xml:id="u-49.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Wdrażanie inwestycji będzie dotyczyło dodatkowych – ponad 1,08 mln – gospodarstw domowych. Mówię o lokalach mieszkalnych, które będą objęte szerokopasmowym dostępem do internetu o przepustowości co najmniej 100 Mb/s, z możliwością modernizacji sieci do wyższych prędkości w okresie do drugiej połowy 2026 r. W zakresie rozwoju sieci bezprzewodowych do końca 2023 r. zostanie zbudowany system stacjonarnego monitoringu pola elektromagnetycznego. W ramach systemu powstanie 300 instalacji stacjonarnego monitoringu i systemem tym... Oj, przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-49.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Ponadto w ramach rozwoju sieci bezprzewodowych będzie też prowadzone wsparcie wdrożenia sieci 5G w Polsce w okresie do drugiej połowy 2026 r. Co ważne, wsparcie będzie udzielane w postaci bezzwrotnego dofinansowania. Projekty z obszaru dostępu gospodarstw domowych i instytucji o znaczeniu społeczno-gospodarczym w zakresie dostępu do nowoczesnych sieci szerokopasmowych będą wybierane do dofinansowania w trybie konkursowym. Z kolei projekty obszarów wsparcia wdrożenia sieci 5G będą co do zasady projektami indykatywnymi, czyli wskazanymi z góry.</u>
+          <u xml:id="u-49.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejny komponent, kolejne działanie to dywersyfikacja i skracanie łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowa odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu. Na to działanie planowane jest przeznaczenie około 1 mld euro. Tak, jak powiedziałam na początku, sytuacja związana z pandemią spowodowała zachwianie łańcuchów dostaw żywności i także zmiany w oczekiwaniach odbiorców oraz nowe podejście do dystrybucji i redystrybucji. Oprócz tego oczywiście mierzymy się z wyzwaniami związanymi z takimi dokumentami unijnymi, jak Zielony Ład czy strategia „Od pola do stołu”, co wymusza na nas dostosowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym i wykorzystanie możliwości nowych technologii, w tym właśnie cyfryzacji.</u>
+          <u xml:id="u-49.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Szczególnie ostatni rok pokazał potrzebę wzmocnienia odporności łańcucha dostaw, w tym poprzez wzrost roli udziału krótkich łańcuchów żywnościowych. Wychodząc naprzeciw wyzwaniom, które zostały zidentyfikowane, w ramach tego działania chcemy podjąć działania na rzecz zwiększenia dywersyfikacji i takiego skrócenia oraz zrównoważenia łańcuchów dostaw produktów rolnych i spożywczych, aby kolejne kryzysy nie stanowiły już istotnego zagrożenia dla ich stabilności. Tak, jak powiedziałam, celem tej inwestycji będzie wzmocnienie odporności sektora przede wszystkim przez dywersyfikację łańcucha dostaw, zwiększenie roli krótkich łańcuchów dostaw czy wytwarzanie produktów przyjaznych środowisku. Celem będzie też wzmocnienie systemu darowizn żywności oraz większe zaangażowanie przedsiębiorców wytwórczych i podmiotów z udziałem sektora publicznego, w tym w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Inwestycja będzie obejmować tworzenie sieci regionalnych i lokalnych centrów przechowalniczo-dystrybucyjnych, w tym rozbudowę i modernizację infrastruktury logistycznej i technologicznej wraz z towarzyszącym systemem aplikacji cyfrowych.</u>
+          <u xml:id="u-49.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejne działanie to będzie wsparcie w inwestycje MŚP przetwórstwa rolno-spożywczego. Będą to podmioty zarówno istniejące, jak i nowozakładane – o to też pojawiały się pytania. Będzie to wsparcie inwestycji w zrównoważone i innowacyjne technologie.</u>
+          <u xml:id="u-49.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejnym działaniem będzie wsparcie inwestycji w zakresie wprowadzania do obrotu produktów rolnych i spożywczych przez rolników oraz osoby prowadzące lub rozpoczynające działalność w ramach RHD (rolniczy handel detaliczny – red.) i MOL (działalność lokalna, marginalna i ograniczona – red.), w tym dofinansowanie w zakresie zakupu maszyn i urządzeń do produkcji, technologii, środków transportu oraz rozbudowy infrastruktury zakładu.</u>
+          <u xml:id="u-49.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejnym działaniem będą adaptacje, modernizacje budynków, hal, wyposażenia oraz środków transportu dla organizacji charytatywnych, zajmujących się redystrybucją żywności na cele społeczne oraz banków żywności wraz z towarzyszącym systemem informatycznym i rozwojem aplikacji cyfrowych na te potrzeby. Jest tu także uwzględnione tworzenie miejsc bezpośredniej sprzedaży dla spożywczych produktów lokalnych, czyli np. miejsc obsługi podróżnych na obszarze dróg, tzw. MOP, czy warzywniaków i zieleniaków. W ramach działania będą prowadzone otwarte nabory, wyłaniające beneficjentów z każdej ze wspieranych grup. Wsparcie inwestycji będzie miało formę refundacji poniesionych kosztów oraz zaliczek na poczet prefinansowania inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-49.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejnym działaniem jest wsparcie zrównoważonej gospodarki wodno-ściekowej na terenach wiejskich. Wiemy dobrze, że z powodu pandemii w wielu przypadkach samorządy wstrzymały lub spowolniły inwestycje, realizowane na poziomie lokalnym. Jednocześnie wystąpienie kilku kryzysów, takich jak susza czy właśnie pandemia, dodatkowo osłabiło zdolność inwestycyjną samorządów gminnych. Tymczasem poprawa warunków sanitarnych, a tym samym polepszenie higieny, może stanowić dodatkową barierę bezpieczeństwa w ramach zagrożenia epidemiologicznego.</u>
+          <u xml:id="u-49.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">W tym przypadku zadaniem jest realizacja inwestycji związanych ze zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i odprowadzaniem ścieków na obszarach wiejskich przez samorządy gmin wiejskich i miejsko-wiejskich, których poziom dochodów uniemożliwia realizację tego typu inwestycji. Wsparcie uzyska budowa, rozbudowa lub modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania ścieków na terenach wiejskich. Możliwe też będą inwestycje związane z promocją racjonalnej gospodarki wodą i ściekami oraz dofinansowanie rewitalizacji byłych i istniejących zbiorników wodnych oraz towarzyszącej im infrastruktury kulturowej w postaci młynów wodnych.</u>
+          <u xml:id="u-49.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">W ramach inwestycji będzie też możliwe objęcie dofinansowaniem infrastruktury, wykorzystującej rozwiązania cyfrowe, takie jak np. wymiana wodomierzy na urządzenia pozwalające na zdalne odczyty czy systemy teleinformatyczne, a także tworzenie systemów teleinformatycznych do zarządzania gospodarką wodno-kanalizacyjną czy powstawanie cyfrowych map urządzeń wodnych. Beneficjenci także będą wyłaniani w trybie konkursowym.</u>
+          <u xml:id="u-49.15" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejnym działaniem jest wzmocnienie innowacyjności w obszarach związanych z celami strategii „Od pola do stołu”. Pan minister Buda wspomniał już o tym. Chodzi m.in. o wsparcie potencjału badawczo-rozwojowego, czyli właśnie m.in. instytutów badawczych. W Polsce rozwijamy System Wiedzy i Innowacji w Rolnictwie AKIS, który właśnie służy upowszechnianiu innowacji, wymienianiu praktyk organizacyjnych, wymienianiu wiedzy między osobami, organizacjami czy instytucjami. Jednym z najważniejszych podmiotów w systemie AKIS są instytuty badawcze, nadzorowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Do tej pory potencjał instytutów nie jest, niestety, w pełni wykorzystany ze względu na brak dostatecznie rozwiniętej infrastruktury badawczej czy też laboratoryjnej oraz niski stopień wykorzystania technologii cyfrowych w upowszechnianiu prac badawczo-rozwojowych lub związanych z wdrażaniem innowacji. To instytutom uniemożliwia zaproponowanie i wypracowanie większej liczby rozwiązań, które tak naprawdę pomogą nam odpowiedzieć na wyzwania, a stoimy naprzeciw takich wyzwań w związku z nowymi wymogami unijnymi, związanymi ze strategiami – czy to ze strategią na rzecz bioróżnorodności, czy ze strategią „Od pola do stołu”.</u>
+          <u xml:id="u-49.16" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Szczególnie pilna potrzeba, która została zidentyfikowana, to jest kwestia opracowania i wdrożenia kompleksowych rozwiązań informatycznych, wykorzystujących sztuczną inteligencję, wysokowydajne systemy obliczeniowe czy umożliwiające operacje na dużych zbiorach danych. W tym przypadku realizacja inwestycji będzie obejmowała: wzmocnienie infrastruktury badawczej i laboratoryjnej podmiotów z sieci AKIS, w tym powstanie infrastruktury badawczej, umożliwiającej wysoko przepustowe genotypowanie roślin rolniczych i nieinwazyjną rejestrację ich cech agronomicznych; opracowanie platformy informatycznej, wspomagającej proces hodowli roślin rolniczych, będących odpowiedzią na zmiany klimatu, presję chorób czy wyzwania ograniczenia stosowania pestycydów oraz rolnictwa ekologicznego; zwiększenie bezpieczeństwa pracy rolnika oraz odpowiedź na oczekiwania konsumentów.</u>
+          <u xml:id="u-49.17" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">A skoro wspomniałam o rolnictwie ekologicznym, to chciałabym od razu zaznaczyć, że w przygotowywanym już Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej, który wrócił do nas po konsultacjach, bardzo mocno skupiamy się na działaniach związanych właśnie ze wsparciem gospodarstw i działalności ekologicznej. Ze względu na wymagania dotyczące rozgraniczenia pewnych kwestii, w Krajowym Planie Odbudowy nie skupiamy się na tych działaniach, ponieważ one już zostały zaadresowane w ramach WPR.</u>
+          <u xml:id="u-49.18" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejnymi inwestycjami będą inwestycje z zakresu modernizacji lub utworzenia specjalistycznych laboratoriów, dedykowanych m.in. analizie cech jakościowych produktów roślinnych, przeznaczonych na cele żywnościowe i nieżywnościowe oraz jakości środków ochrony roślin; badaniom skażeń środkami ochrony roślin gleb i wód oraz oznaczeniom pozostałości pestycydów w żywności i środowisku. Oczywiście tych inwestycji jest naprawdę dużo, jeżeli chodzi o instytuty, więc jeśli taka będzie wola Komisji, to może przekażemy informację na piśmie. Wtedy będzie można lepiej zapoznać się z informacją, bo to są naprawdę bardzo ciekawe i przede wszystkim bardzo potrzebne inwestycje.</u>
+          <u xml:id="u-49.19" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejną kwestią są e-usługi publiczne, czyli rozwiązania IT, usprawniające funkcjonowanie administracji i sektorów gospodarki oraz technologie przełomowe w sektorze publicznym, gospodarce i społeczeństwie. W ramach tej wiązki także jest zaplanowana wiązka e-rolnictwo, która zawiera m.in. takie działania inwestycyjne, jak właśnie cyfryzacja rolnictwa, czyli wdrożenie rozwiązań geomatycznych i monitoringu satelitarnego w rolnictwie (mówiliśmy o tym na jednym z poprzednich posiedzeń Komisji) czy też wdrożenie systemu weryfikacji terenów rolnych, a także rozwój systemu nadzoru weterynaryjnego.</u>
+          <u xml:id="u-49.20" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejne projekty, w ramach których także obszary wiejskie będą mogły skorzystać, to są również te projekty, które nie są stricte koordynowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ale de facto dotyczą obszarów wiejskich. Zatem jest to m.in. cyfrowa infrastruktura szkół – mamy tu wyposażenie w komputery uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz nauczycieli. To jest poprawa dostępu do instytucji opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat, czyli tworzenie i rozwój infrastruktury w zakresie opieki nad dziećmi do lat 3, a więc budowa, rozbudowa lub remont instytucji.</u>
+          <u xml:id="u-49.21" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejną kwestią jest zeroemisyjny transport zbiorowy, czyli inwestycje związane z wymianą około 1200 autobusów na zeroemisyjne i niskoemisyjne. Pojazdy będą realizowały zadania w zakresie zapewnienia transportu zbiorowego właśnie na terenach dotychczas wykluczonych komunikacyjnie, czyli jak dobrze wiemy, to dotyczy przede wszystkim terenów wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-49.22" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejną kwestią jest efektywność energetyczna budynków mieszkalnych. Docelowo będzie to kierowane do osób fizycznych, będących właścicielami i współwłaścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Będą to inwestycje przeznaczone w głównej mierze na wymianę źródeł ciepła, promocję energooszczędności.</u>
+          <u xml:id="u-49.23" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Kolejnym działaniem będzie także termomodernizacja szkół, czyli inwestycje prowadzące do głębokiej termomodernizacji energetycznej budynków oświatowych.</u>
+          <u xml:id="u-49.24" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Dodatkowo chciałam też zaznaczyć, że w okresie przejściowym w ramach PROW 2014-2020 na polską wieś trafią dodatkowe 2,2 mld euro, które wzmocnią współfinansowanie krajowe w wysokości 1,32 mld euro. Równolegle w ramach PROW będą dostępne środki także z innych źródeł. Będą dostępne także środki z Funduszu Spójności i w wybranych województwach – środki z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-49.25" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiAnnaGembicka">Bardzo dziękuję i czekam na pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Nie ma jeszcze z nami ministra Budy. Przepraszam, nie wrócił, a więc otwieram cykl pytań do pani minister. Jednak myślę, że panowie pozwolicie – mimo, że to drugi raz – i pani poseł Tracz jako kobieta... Nie wszyscy lubią, żeby kobieta była pierwsza, ale myślę, że pani poseł chce być potraktowana jak kobieta polska.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, oddaję pani głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselMalgorzataTracz">Dziękuję, panie przewodniczący. Miałam wrażenie, że się po prostu pierwsza zgłosiłam i tak też przyjmuję, że z tego powodu mogę się wypowiedzieć jako pierwsza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Nie, nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselMalgorzataTracz">Bardzo dziękuję za przedstawioną informację o inwestycjach, dotyczących obszarów wiejskich i rolnictwa. Chciałabym zwrócić uwagę na kilka rzeczy – zapytać, a być może podpowiedzieć pewne rozwiązania.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PoselMalgorzataTracz">Mamy świadomość, że inwestycji stricte dedykowanych rolnictwu w KPO jest niedużo, czyli są to właśnie inwestycje związane ze skracaniem łańcucha dostaw w przetwórstwie rolno-spożywczym, budowa potencjałów w sektorze żywnościowym. Cieszę się, że po aktualizacji, którą dziś otrzymaliśmy, będą zwiększone środki na inwestycje, związane ze skracaniem łańcucha dostaw – do 1,27 mld euro. Jest to ważne, zwłaszcza kwestia wsparcia inwestycyjnego w zakresie wykorzystywania surowców białkowych niemodyfikowanych genetycznie do produkcji pasz.</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#PoselMalgorzataTracz">Natomiast wiele z aspektów dotyczących obszarów wiejskich znajduje się tak naprawdę w innych inwestycjach, które będą realizowane w ramach KPO i za które odpowiedzialne są inne podmioty niż ministerstwo rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#PoselMalgorzataTracz">Wydaje mi się, że niezwykle istotna z perspektywy obszarów rolnych będzie inwestycja, jaką byłoby wdrożenie reformy planowania i zagospodarowania przestrzennego. W związku z tą reformą większość gmin ma mieć plany ogólne do połowy 2026 r. Jest to ważne i dla rolnictwa, i dla rozwoju obszarów wiejskich. Jeśli ta reforma pójdzie w zapowiadanym kierunku, gdzie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy zostanie zastąpione wiążącym planem ogólnym gminy, to pojawi się szansa na zwalczenie wielu problemów, dotykających obszarów wiejskich. Jednym z problemów jest kwestia chaotycznej suburbanizacji, która na trwałe zmienia charakter obszarów wiejskich. Kolejnym problemem do rozwiązania będzie lepsza ochrona obszarów przyrodniczo cennych. A trzecią kwestią, którą też niedawno omawialiśmy na posiedzeniu Komisji rolnictwa, będzie ograniczenie wielkich ferm przemysłowych, ich oddziaływania na lokalne społeczności oraz środowisko. Reforma właśnie pozwalałaby uregulować i ograniczyć powstawanie ferm, pozwoliłaby ograniczyć koncentrację ferm, których negatywne skutki odczuwamy już teraz, choćby przy kolejnych wybuchach ognisk ptasiej grypy czy ASF na fermach przemysłowych.</u>
+          <u xml:id="u-53.4" who="#PoselMalgorzataTracz">Kolejny ważny komponent z perspektywy rozwoju obszarów wiejskich to jest zielona energia i zmniejszenie energochłonności, a także kwestie zrównoważonego wykorzystania środowiska naturalnego czy kwestie w dużej mierze instalacji OZE, realizowanych przez społeczności energetyczne. Wydaje mi się, że to jest wielka szansa; takie społeczności energetyczne są wielką szansą dla obszarów wiejskich, a przeznaczonych jest na ten cel tylko 97 mln euro. Natomiast zdecentralizowana, prosumencka, demokratyczna energetyka, oparta właśnie na energii odnawialnej, powinna być priorytetem i może stanowić koło zamachowe rozwoju obszarów wiejskich, a także wzmacniać odporność na potencjalne kryzysy energetyczne i wzrost cen energii.</u>
+          <u xml:id="u-53.5" who="#PoselMalgorzataTracz">Kolejna rzecz. W inwestycji o ograniczeniu wpływu na środowisko wielkoobszarowych terenów zdegradowanych oraz materiałów niebezpiecznych zalegających na dnie Morza Bałtyckiego brakuje mi uwzględnienia wpływu kopalni odkrywkowych na rolnictwo oraz na obszary wiejskie. W KPO nie ma za bardzo dedykowanych inwestycji w tej kwestii, w jaki sposób środowisko degradują kopalnie odkrywkowe, powodują także brak wody, suszę hydrologiczną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani poseł, może tak...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselMalgorzataTracz">Tak, już powolutku będę kończyć.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PoselMalgorzataTracz">Dopytywałam także o konkrety, dotyczące inwestycji związanej z walką z suszą oraz z retencją.</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#PoselMalgorzataTracz">Chciałam też zwrócić uwagę, że w inwestycji o pasywnych obiektach lokalnej aktywności społecznej mowa jest tylko o bibliotekach i domach kultury. A co ze świetlicami wiejskimi, remizami, które także są obiektami lokalnej aktywności społecznej na terenach wiejskich?</u>
+          <u xml:id="u-55.3" who="#PoselMalgorzataTracz">Jeszcze dwie uwagi. Pytanie: czy w ramach KPO będzie przestrzeń na innowacyjne badania oraz eksperymenty rozwojowe? Chodzi mi głównie o kwestie dotyczące energetyki, np. o rozwój agrowoltaiki – to już jest etap, gdy trwają badania w Niemczech, w Holandii, w Stanach Zjednoczonych – czyli chodzi o powiązanie, współgranie produkcji prądu z uprawami. Panele mogą chronić uprawy przed przesuszeniem, pomagać utrzymać wilgotność.</u>
+          <u xml:id="u-55.4" who="#PoselMalgorzataTracz">Druga kwestia dotyczy fotowoltaiki perowskitowej, takiej naszej rodzimej, ponieważ dr Olga Malinkiewicz ją wynalazła. Fotowoltaika perowskitowa jest stosowana np. na fasadach czy oknach budynków przez niektóre firmy, a mogłaby być też szansą właśnie do zastosowania na obszarach wiejskich. Moje pytanie: czy w Krajowym Planie Odbudowy będzie przestrzeń na tego typu badania i eksperymenty, które potem będą mogły być wdrażane?</u>
+          <u xml:id="u-55.5" who="#PoselMalgorzataTracz">Jeszcze ostatnia kwestia, dotycząca suszy. Miałabym prośbę, apel, aby ministerstwo poważnie przyjrzało się rozwiązaniom zaproponowanym przez ekspertów, przez organizacje pozarządowe, zrzeszone...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani poseł…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselMalgorzataTracz">…w Koalicji „Ratujmy Rzeki”; chodzi o rozwiązania, dotyczące zmian potrzebnych w planie przeciwdziałania skutkom suszy, a także chodzi o udrożnienie planu, aby to było z korzyścią również dla rolnictwa. Rzecz w tym, żeby zapobiegać suszom i powodziom, które także negatywnie wpływają na polskie rolnictwo oraz na kwestie bezpieczeństwa żywnościowego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękujemy bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pan poseł Maliszewski. Myślę, że już w żołnierskim skrócie i po męsku. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Nie wiem, co pan przewodniczący ma na myśli, ale...</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Odnosząc się do dwóch wypowiedzi, pana ministra i pani minister, rzeczywiście warto się zgodzić z tym, że polskie rolnictwo na skutek covidu otrzymało ogromny cios. Cios otrzymali przede wszystkim producenci rolni, czyli ci ludzie, którzy są na dole łańcucha wytwarzania żywności, czyli ci ludzie, którzy wytwarzają surowiec do dalszego przetwarzania. Są to nie tylko producenci drobiu, nie tylko producenci żywca. Każdy sektor polskiego rolnictwa poniósł ogromne straty z tytułu covidu. Oczywiście program pomocy, Krajowy Plan Odbudowy, będący konsekwencją unijnego Funduszu Odbudowy, powinien bardziej, także w ujęciu finansowym, odzwierciedlać pozycję rolnictwa. To nie może być tylko 10% środków przeznaczonych na rolnictwo, ale zdecydowanie więcej.</u>
+          <u xml:id="u-59.2" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Natomiast drugi cios, którego spodziewa się polskie rolnictwo i polscy rolnicy, a także inni rolnicy w Unii Europejskiej, to są konsekwencje Zielonego Ładu i towarzyszących mu strategii „Od pola do stołu” i bioróżnorodności. Jak słucham wypowiedzi rolników europejskich, a niedawno też w takiej dyskusji brałem udział, to rolnicy, niestety, obydwa zjawiska traktują negatywnie. A niekoniecznie musieliby je traktować negatywnie, gdyby były wprowadzone przez Komisję Europejską, a już konkretnie przez poszczególne państwa członkowskie, pewne plany osłonowe czy programy osłonowe, czyli wspierające rolników w zachodzącej transformacji. Analizując przedstawiony materiał i wypowiedzi państwa ministrów, niestety, takich instrumentów nie widzę – albo widzę ich zbyt mało.</u>
+          <u xml:id="u-59.3" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Odniosę się precyzyjnie do propozycji, które zostały zawarte w materiale.</u>
+          <u xml:id="u-59.4" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Skrócenie łańcucha dostaw. Na czym polega skrócenie łańcucha dostaw i całe to hasło? Polega to m.in. na tym – albo głównie na tym, że zmniejsza się liczbę pośredników pomiędzy rolnikiem, który jest podstawowym producentem żywności a odbiorcą, czyli konsumentem. Łańcuch żywnościowy w niektórych miejscach jest rzeczywiście zbyt długi, ale w niektórych miejscach wcale taki długi nie jest, bo zdarza się, że rolnicy również są dostarczycielami swoich produktów bezpośrednio do handlu i dystrybucji. A państwa propozycje, które są zawarte w materiale, według mnie idą nie tylko nie w tym kierunku, aby skrócić łańcuch, ale żeby go wręcz wydłużyć. Dzisiaj w łańcuchu żywnościowym potrzeba innego działania. Trzeba wzmocnienia pozycji rolnika w łańcuchu dostaw, a niekoniecznie skrócenia łańcucha. Rolnik jest dzisiaj najsłabszym ogniwem w łańcuchu dostaw i nie ma żadnej pozycji negocjacyjnej. Rolnik jest tylko dostarczycielem taniego surowca dla wszystkich, którzy są w kolejnych ogniwach łańcucha.</u>
+          <u xml:id="u-59.5" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Nie pomoże, pani minister, budowanie centrów logistycznych, bo po pierwsze, dla centrów logistycznych musi być klient. Ktoś z centrów logistycznych musi kupować produkt. Dzisiaj klient, konsument się nie zmienia. Klient będzie cały czas ten sam i w najbliższych latach będzie ten sam. A więc nic nie pomoże, że w miejsce centrów dystrybucji i prywatnego przechowalnictwa, centrów dystrybucji sieci i marketów, utworzymy jakieś państwowe centra dystrybucji i państwowe hurtownie. Państwowe centra będą wydłużały łańcuch dystrybucji, a nie będą go skracały. To będzie kolejne ogniwo, które będzie musiało zarabiać pieniądze na swoje utrzymanie i absolutnie to nie poprawi pozycji rolnika.</u>
+          <u xml:id="u-59.6" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Nowe przetwórnie i odniesienie, także do skrócenia łańcucha żywności. Powinny być instrumenty, które wzmacniałyby pozycję negocjacyjną rolnika w zakresie zarówno przetwórstwa, jak i wytwarzania produktu, który trafia na półkę sklepową. Rolnik musi się wzmocnić gospodarczo, musi działać w sposób zorganizowany, a nie może być tylko elementem do łatwego rozgrywania na rynku. Tego nie stworzy się poprzez budowę sieci hurtowni, nie przez jakieś nowe państwowe przetwórnie, nie przez centra logistyczne, ale przez skierowanie pieniędzy bezpośrednio do rolnika albo do grupy rolników, która pozwoli im wzmocnić swoją pozycję na rynku.</u>
+          <u xml:id="u-59.7" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Używała pani sformułowania „odporność łańcucha dostaw” i „dywersyfikacja łańcucha dostaw”. To jest ładne określenie, tylko według mnie przyczyną strat rolnika z tytułu covidu nie był łańcuch dostaw, ponieważ ten łańcuch nie był zachwiany w obrocie wewnętrznym. Produkt od rolnika do sklepu trafiał i nikt tego nie komplikował. Być może łańcuch był trochę zachwiany w obrocie międzynarodowym na duże odległości, gdzie były problemy z logistyką i z transportem. A więc jest to piękne sformułowanie, ale według mnie instrumenty są niedopasowane do tego celu.</u>
+          <u xml:id="u-59.8" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Jeszcze raz podkreślam, że rolnika trzeba wzmocnić gospodarczo i trzeba wzmocnić jego pozycję rynkową – także pod względem prawnym. To zadania dla Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a niekoniecznie dla planu odbudowy. Wtedy będzie zupełnie inna pozycja negocjacyjna rolnika.</u>
+          <u xml:id="u-59.9" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Wspieranie rolnictwa ekologicznego – i tu dochodzimy do debaty, która dzisiaj toczy się w całej Unii Europejskiej w aspekcie rolnictwa. Czy Zielony Ład, strategia „Od pola do stołu” i bioróżnorodność jest dla rolnictwa katastrofą, czy jest szansą? Dziewięćdziesiąt procent europejskich rolników twierdzi, że te propozycje są katastrofą, ale dziesięć procent twierdzi, że są szansą. Ja natomiast uważam, że od tego odwrotu nie ma, bo decyzje polityczne pod tym względem zapadły; a jeżeli decyzje zapadły, to musimy przeprowadzić działania, które będą wzmacniały rolnika po to, aby Zielony Ład był dla niego jakąś szansą, a nie był katastrofą. A jeżeli mówimy o wsparciu rolnictwa ekologicznego, to ja absolutnie żadnego działania, niestety, nie widzę w Krajowym Planie Odbudowy. Być może takie działania będą w propozycjach nowego PROW...</u>
+          <u xml:id="u-59.10" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Zwróćmy uwagę, dlaczego rolnictwo ekologiczne w Polsce się nie rozwija. Po pierwsze, nie rozwija się dlatego, że jest bariera popytu. Zbyt mała grupa ludzi jest zainteresowana kupowaniem produktów ekologicznych, bo te produkty są drogie. To się zmieni, dlatego że Komisja Europejska zamierza przeprowadzić działania promocyjne. Pewnie polskie władze również przeprowadzą działania promocyjne, a więc się pojawi konsument, pojawi się klient na produkty ekologiczne. Jeżeli pojawi się klient, to idziemy w kierunku, żeby Zielony Ład był już szansą. Jeżeli ma być szansą i będzie rynek dla produktów, to teraz trzeba rolnikom dać możliwość wytwarzania produktów. A dlaczego rolnicy dzisiaj takiego produktu nie wytwarzają? Bo są wysokie koszty wytwarzania.</u>
+          <u xml:id="u-59.11" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Produkcja ekologiczna jest dużo droższa od produkcji konwencjonalnej ze względu choćby na małą paletę środków, które służą do ochrony. Mówię o produkcji towarowej. Nie mówię o takiej produkcji ekologicznej, że coś tam rośnie za stodołą, rolnik to zerwie i zawiezie, stanie na skrzyżowaniu w najbliższym mieście. Mówię o produkcji towarowej, która ma trafić chociażby do sklepów i do placówek zbiorowego żywienia, do hoteli, restauracji, cateringu. A więc produkty ekologiczne, jeżeli będzie na nie zapotrzebowanie – a ja uważam, że będzie – muszą być wytwarzane przy niższych kosztach, niż są wytwarzane dzisiaj.</u>
+          <u xml:id="u-59.12" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Po pierwsze, potrzebny jest dostęp do palety środków biologicznych, którymi rolnik będzie mógł wytworzyć swoją produkcję ekologiczną. Dostępność tych środków jest dzisiaj w Polsce, niestety, niższa niż w innych krajach, które pod tym względem z nami konkurują. Po drugie, wsparcie finansowe produkcji ekologicznej – nie powierzchni produkcji ekologicznej, tylko produkcji ekologicznej. To znaczy, że jeżeli rolnik musi dzisiaj zapłacić więcej za biologiczne środki do ochrony i nawozy, które są dopuszczone, to trzeba mu je zrefundować. Tak robią inne kraje europejskie i już robiły to od lat, a w nowych propozycjach, my to obserwujemy, również takie propozycje się pojawiają.</u>
+          <u xml:id="u-59.13" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Ponadto rolnictwo ekologiczne jest również kosztochłonne, jeżeli chodzi o siłę roboczą. Wiele zabiegów trzeba wykonywać ręcznie, nie można ich zmechanizować. To stawia dzisiaj rolnictwo ekologiczne na przegranej pozycji w stosunku do rolnictwa konwencjonalnego. Ale od tego odwrotu nie ma, więc jeśli chcemy jako Polska skorzystać na Zielonym Ładzie, aby proporcja niezadowolonych do zadowolonych się zmieniła na korzyść zadowolonych, to musimy zastosować odpowiednie instrumenty. A tego w Krajowym Planie Odbudowy nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-59.14" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Przechodząc dalej płynnie do instytutów badawczych – to jest za mało powiedziane, że będzie wsparcie instytutów badawczych. Instytuty badawcze mają właśnie prowadzić prace, które będą konsumowały założenia Zielonego Ładu, czyli muszą przygotowywać rolnictwo poprzez nowe technologie, nowe odmiany odporne na choroby i szkodniki, poprzez badanie nad preparatami biologicznymi, nad nawozami biologicznymi. Mają to robić po to, żeby rolnikom dać możliwości. Samo wsparcie instytutów badawczych będzie traktowane przez krytyków, ja to dzisiaj tak postrzegam, jako po prostu przesunięcie środków z budżetu, które powinny być skierowane z budżetu krajowego na działanie instytutów. Środki będą zastąpione środkami, które trafiają z planu odbudowy. Rolnik nic tego nie będzie miał. Badania prowadzone przez instytuty muszą być prowadzone precyzyjnie pod założenia Zielonego Ładu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie pośle, proszę kończyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Już, tylko kilka zdań.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Gospodarka ściekami i zmiana zaopatrzenia w wodę. To ma być nie tylko mówienie o tym, ale to, co od miesięcy podnoszę na posiedzeniach Komisji. Jeżeli mówimy, że trzeba budować zbiorniki retencyjne, magazynować wodę na wiosnę, to trzeba zmienić przepisy Prawa budowlanego i Prawa wodnego, bo dzisiaj rolnik nawet ma szczere chęci, nawet ma pieniądze na wybudowanie zbiornika retencyjnego, ale czeka kilka, kilkanaście miesięcy na wydanie zgody. Pod tym względem nic się nie zmieniło. Nic. Nie ma żadnych ułatwień, a więc te pieniądze będą niewykorzystane.</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Oczywiście szerokopasmowy internet – tak. Należy wspierać rozwój. Natomiast to nie jest dzisiaj problem...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">… kłopotów związanych z covidem.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Mówiąc krótko – moje podsumowanie jest takie, że na dzisiaj w Krajowym Planie Odbudowy, niestety, bezpośrednio dla rolników pieniędzy nie ma. Są dla szeroko rozumianego rolnictwa, a jeszcze bardziej – dla szeroko rozumianych obszarów wiejskich, ale dla rolnika precyzyjnie pieniędzy, niestety, nie ma i z tego powodu nie należy na razie przedstawionego programu w tej fazie poprzeć.</u>
+          <u xml:id="u-63.2" who="#PoselMiroslawMaliszewski">A wydaje mi się, że to, co powiedziałem, nie jest tępą krytyką, tylko będzie wzięte pod uwagę także w decyzjach jednego i drugiego ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję, panie pośle. Nie jest w mojej naturze, żeby polemizować, ale pozwoli pan, że w jednej kwestii nie zgodzę się z panem, panie pośle. Jeżeli mówił pan o wzmocnieniu rolnika, to oczywiście zgadzam się w stu procentach, ale że przetwórstwo i handel nie jest wzmocnieniem rolnika w całym łańcuchu? Oczywiście, że jest. W tym momencie jest to rynek przetwórcy i rynek handlowca, a nie rynek rolnika. Jeżeli będzie nasze, polskie przetwórstwo, to wtedy będzie możliwość reagowania na to, żeby nie wykorzystywano rolnika, jak to się dzieje w tym momencie.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przykład, który zawsze podaję, ale myślę, że jest to przykład, który bardzo mocno obrazuje sytuację. Jak w Sieradzkiem ziemniak kosztował 10 groszy czy 20 groszy, to ten sam ziemniak w supermarkecie kosztował 2 zł 20 groszy. Handlowiec tylko przeładował ziemniaki w siatkę do sprzedaży i sprzedał ziemniaka w cenie dziesięciokrotnie wyższej, niż zarobił na nim rolnik. Dlatego ja...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Chciałbym odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Nie wchodźmy w polemikę, panie pośle, bo to nic nie da.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Panie przewodniczący, chciałbym na to odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale jednym zdaniem. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">A więc jednym zdaniem. Zgadzam się z tym, co pan mówi – pozycja rolnika dzisiaj jest słaba, tylko jego pozycja nie poprawi się przez budowę jednego państwowego magazynu, zlokalizowanego na powierzchni jednego województwa…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tu się nie zgadzamy. Ja myślę, że się poprawi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Chcę powiedzieć, że dzisiaj w Polsce mamy prywatne markety, dzisiaj w Polsce mamy prywatne polskie – polskie – przetwórnie i one nie mogą inaczej traktować rolnika niż te, które narzucają politykę na rynku, bo ich byt szybko się skończy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale, ale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Przypominam dyskusję na temat Elewarru z poprzedniego posiedzenia. Kiedy Elewarr osiągnął zysk? Wtedy, kiedy tanio kupił od rolników, a drogo sprzedał. A wtedy, kiedy próbował rynek uregulować i zapłacić rolnikom więcej, przynosiło to straty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dobrze, nie będziemy...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselMiroslawMaliszewski">Taki los czeka te podmioty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Nie będziemy dyskutować. Myślę, że się spotkamy i porozmawiamy na ten temat. Mam trochę inne zdanie niż pan.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę bardzo, pan przewodniczący Sachajko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselJaroslawSachajko">Dziękuję, dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, pani minister. Trudno nie zgodzić się z tym, o czym mówił przed chwilą pan poseł Maliszewski, jak również z tym, o czym mówiła pani poseł Tracz i dlatego nie będę powtarzał ich wypowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-77.1" who="#PoselJaroslawSachajko">Może podkreślę dwie rzeczy, z którymi, mam nadzieję, że wszyscy się zgadzamy. Nie ma w Polsce odwrotu od Zielonego Ładu i nie musi być odwrotu, bo to może być wielka szansa dla polskiego rolnictwa. Ale trzeba zainwestować pieniądze i po prostu zbudować łańcuchy. Jak najbardziej zgadzam się z tym, co mówił pan poseł Maliszewski, że samo zbudowanie centrów logistycznych niczego nie zmienia. Centra muszą gdzieś móc oddać towar.</u>
+          <u xml:id="u-77.2" who="#PoselJaroslawSachajko">Już w czasie poprzedniej kadencji rozmawialiśmy o rumuńskim projekcie ustawy, żeby ponad 50% produktów spożywczych w supermarketach było pochodzenia krajowego. Była zgłaszana propozycja, żeby tak, jak jest we Francji, w zamówieniach publicznych ponad 50% stanowiła żywność wysokiej jakości, żywność ekologiczna. We Francji zostało to zrobione i nie wiem, dlaczego my nie możemy pójść dokładnie w tym samym kierunku. Dzisiaj na posiedzeniu komisji senackiej oglądaliśmy rozwój właśnie francuskiego rynku produktów ekologicznych. Tam rynek dlatego działa, ponieważ właśnie w zamówieniach publicznych, we wszystkich stołówkach, jest lokalna żywność ekologiczna. Mechanizmy są naprawdę znane.</u>
+          <u xml:id="u-77.3" who="#PoselJaroslawSachajko">Idąc dalej chciałem jednak zwrócić uwagę na internet szerokopasmowy, bo na wsiach, jeszcze raz powtórzę, żyje 40% społeczeństwa. Tam możemy robić dywersyfikację produkcji. Jeżeli powstanie jakiś zakład produkcyjny – różnego rodzaju, bo przecież mamy usługi informatyczne robione zdalnie... Tak naprawdę z dowolnej wsi zespół informatyków może świadczyć usługi dla dowolnych podmiotów na całym świecie. Ale to ma być internet szerokopasmowy, internet dużych przepustowości, a pani nam mówi o przepustowości 30 Mb/s. No, to jest po prostu, powiedzmy – muzeum. Dlatego trzeba oprzeć internet na obszarach wiejskich na światłowodach, tak żeby każdy zakład mógł powstać na wsi i świadczyć usługi na cały świat, a jednocześnie lokalnie wydawać zarobione pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-77.4" who="#PoselJaroslawSachajko">Kolejna rzecz. Pani minister mówiła o instytutach badawczych, że nie mogą wykorzystać swojego potencjału, bo brakuje w nich laboratoriów. Naprawdę polskie instytuty badawcze mają bardzo dobre laboratoria, na wysokim poziomie. Laboratoria są niewykorzystane, a bardzo często są niewykorzystane, bo państwowe spółki zlecają swoje badania różnym innym podmiotom, które mają gorszy sprzęt laboratoryjny. Z jakiegoś powodu państwowe spółki nie robią tych badań w polskich instytutach badawczych i nie dają im zarobić, bo przecież tej pracy nie robi się za darmo.</u>
+          <u xml:id="u-77.5" who="#PoselJaroslawSachajko">Problem w instytutach nie leży w laboratoriach. Problem jest z niedofinansowaniem kadry i bardzo często o tym słyszymy. W ubiegłej kadencji były dwa czy trzy posiedzenia dotyczące instytutów badawczych i w tej kadencji również o nich rozmawialiśmy. Otóż są problemy finansowe. Nie może być tak, że młodzi ludzie idą do instytutu badawczego, rozwijają się, a później są albo przejmowani przez prywatne firmy, albo idą do innego zawodu, bo... Nie chcę mówić o przysłowiowej kasie w Biedronce, ale tam osoby zarabiają dwa razy więcej niż w instytutach badawczych. To jest po prostu zupełnie postawione na głowie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Kryptoreklama. Proszę nie reklamować Biedronki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselJaroslawSachajko">Tak, przepraszam za kryptoreklamę, nie była moim celem.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#PoselJaroslawSachajko">Ostatnia prośba. O tym już rozmawialiśmy. Pani minister, prosiłbym, aby zrobić zestawienie, pisemne zestawienie – i prosiłbym, aby było ono na piśmie skierowane do Komisji, do pana przewodniczącego – zestawienie wszystkich środków, jakie w ramach Krajowego Planu Odbudowy będą skierowane na obszary wiejskie. Chodzi o to, żeby pokazać rolnikom i mieszkańcom wsi, że środki będą adekwatne, czyli to nie będzie 10%.</u>
+          <u xml:id="u-79.2" who="#PoselJaroslawSachajko">Jeszcze raz powtórzę – wszyscy później będziemy spłacali te pieniądze czy to w podatkach, czy zwracając je w inny sposób. Na obszarach wiejskich naprawdę są wieloletnie, wielodziesięcioletnie zaniedbania. Dlatego jest tak ważne, aby co najmniej 40% pieniędzy z całej puli, jeśli nie więcej, było skierowanych na obszary wiejskie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pan poseł Ziejewski. Jeżeli się da krócej, to bardzo bym prosił.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Proszę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jeżeli się da krócej, to bardzo bym prosił.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Wydaje mi się, że jest równouprawnienie w Komisji rolnictwa...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">… i wszyscy mają tyle samo minut na wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">To jest tylko prośba z mojej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Spróbuję ją wykorzystać.</u>
+          <u xml:id="u-87.1" who="#PoselZbigniewZiejewski">Zgadzam się z Mirkiem Maliszewskim, że powinniśmy przede wszystkim wzmocnić rolę i pozycję rolnika w całym łańcuchu. Mam prośbę do pani minister. W konsultacjach społecznych, w których wzięło udział 3,5 tys. osób, 30% to byli rolnicy, co stanowi 1 tys. osób, a rolników składających wnioski jest 1,4 mln.</u>
+          <u xml:id="u-87.2" who="#PoselZbigniewZiejewski">Chciałbym zasygnalizować pani minister jedną rzecz. Wszyscy dziś cytujemy, pan przewodniczący też dzisiaj na początku wspomniał kochaną ekologiczną Austrię. Ekologia stanowi 25% powierzchni Austrii. Chciałbym powiedzieć, że w ekologicznej Austrii stosuje się 3,5 kg środków aktywnych, czynnych. W ekologicznej Austrii. W Polsce, nieekologicznej, gdzie jest tylko 3% gospodarstw ekologicznych, stosujemy 2,5 kg chemii – substancji czynnej. Dlatego apeluję do pani minister i w imieniu rolników towarowych. Nie jestem przeciwnikiem gospodarstw ekologicznych i chciałem to od razu powiedzieć, ale powinniśmy popatrzeć na sprawę z dwóch płaszczyzn, a mianowicie z jednej – ekologicznej i z drugiej – gospodarstw towarowych.</u>
+          <u xml:id="u-87.3" who="#PoselZbigniewZiejewski">Dzisiaj na świecie, pani minister, w ciągu sekundy – w ciągu sekundy – rodzi się pięciu mieszkańców i w ciągu tej samej sekundy umiera dwóch mieszkańców. Mamy dzisiaj 7,8 mld ludzi i musimy w 2024 r. wyżywić 8 mld ludzi. Osiem miliardów ludzi, a w 2050 r. będzie ponad 10 mld ludzi. Niech Europa postanowi i wszyscy politycy, i przede wszystkim my, na posiedzeniach Komisji rolnictwa, postanówmy sobie jedną rzecz, że najważniejszą cechą rolnictwa jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego narodu.</u>
+          <u xml:id="u-87.4" who="#PoselZbigniewZiejewski">Zmniejszenie pestycydów o 50% – ja sobie nie wyobrażam, żebyśmy my, w naszych negocjacjach, z 2,5 kg pestycydów, które dzisiaj stosujemy, musieli zejść na 1,2 kg, a przodująca w Europie Holandia zużywa 8 kg substancji czynnej. Osiem kilogramów – a dwa i pół kilograma. Druga na liście Irlandia ma 6,8 kg, Belgia – 6,8 kg, Włochy – 6,5 kg, Portugalia – 6 kg, Niemcy – 4,5 kg. Jakie my mamy cele? Do czego mamy się porównywać? 2,5 kg do 8 kg?</u>
+          <u xml:id="u-87.5" who="#PoselZbigniewZiejewski">Chciałbym wrócić do następnego tematu, którym jest nawożenie. W Zielonym Ładzie mamy zmniejszyć nawożenie o 20%. Zapytam się też, jak będziemy negocjować warunki z Unią Europejską. Skoro my stosujemy azotu 67 kg, fosforu 23 kg, potasu 38 kg, wapna 55 kg, to jeżeli zmniejszymy poziom o 20%, to azotu będziemy stosowali 64 kg, fosforu – 17 kg, a potasu ponad 30 kg. Pytam się – jak w Polsce można uzyskać plony, jak można wyżywić naród przy takim nawożeniu? Chciałbym przypomnieć to, co mi podpowiada Mirek Maliszewski, że mamy bardzo słabe gleby, kwaśne gleby. Program, który wprowadziliśmy na wapnowanie, 300 mln zł, to wystarcza na kilkanaście hektarów.</u>
+          <u xml:id="u-87.6" who="#PoselZbigniewZiejewski">Chciałbym wrócić do tematu. Pani minister. Jeżeli na 1 tonę pszenicy potrzeba 26-28 kg azotu, to jeśli zmniejszylibyśmy o 20% poziom nawożenia, który jest aktualnie w Polsce, to wystarczy na 2 tony produkcji pszenicy. Dwie tony. Na 3 tony produkcji rzepaku. A wspomnę, że dyrektywa azotanowa mówi nam, iż możemy stosować 170 kg azotu. Chciałbym, żeby Polska była partnerem w rozmowie z UE w ramach Zielonego Ładu. Partnerem. Jeżeli Holendrzy zmniejszą nawożenie do naszego poziomu, to dlaczego nie? To my też idźmy w tym kierunku. Jeżeli oni mają 8 kg, to będziemy jedli holenderską sałatkę czy marchewkę o takim poziomie stosowania substancji aktywnej? A do jakiego poziomu chcemy zejść w Polsce? Do 1,25 kg?</u>
+          <u xml:id="u-87.7" who="#PoselZbigniewZiejewski">Nie wyobrażam sobie i dzisiaj rolnicy w Polsce też nie wyobrażają sobie, żebyśmy tak na ślepo przyjęli założenia unijne. Tak się nie da. My musimy być partnerem. Na obecnym etapie zarówno chemii, jak i nawożenia, to my mamy wszystko ekologiczne, pani minister. My jako Polska jesteśmy całym gospodarstwem ekologicznym. Nic nie musimy redukować w stosunku do wspomnianej na początku Austrii, stosującej 3,5 kg substancji czynnej, a my stosujemy 2,5 kg.</u>
+          <u xml:id="u-87.8" who="#PoselZbigniewZiejewski">Chciałbym powiedzieć jeszcze jedną rzecz. Chciałbym, żebyśmy sobie uzmysłowili, że Europa to jest 446 mln ludzi. Świat to jest 8 mld ludzi. Jeżeli nie wprowadzimy Zielonego Ładu w G7, w G20, czyli do programu nie włączą się Stany Zjednoczone, Chiny, Indie, Azja – to o jakim Zielonym Ładzie będziemy mówili? O jakim? Jeżeli cały świat będzie produkował GMO…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie pośle…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">… rośliny genetycznie zmodyfikowane, a my będziemy się starali wprowadzać program białkowy, który na dzień dzisiejszy mamy w realizacji na poziomie 0,3 mln ton, a potrzebujemy 4,3 mln? To jest nierealne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie pośle, równouprawnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Ostatnie zdanie, dwa zdania.</u>
+          <u xml:id="u-91.1" who="#PoselZbigniewZiejewski">Panie przewodniczący, chcę tylko powiedzieć, że aby wyżywić świat – żeby wyżywić świat na dzień dzisiejszy – potrzeba 2,22 mld ton zbóż. Niestety, jest deficyt, korzystamy z rezerwy. Jeżeli chcemy korzystać z soi, to soi na świecie produkujemy 361 mln ton. Trzysta sześćdziesiąt jeden milionów ton. Musimy dyskusję, debatę poprowadzić w tym kierunku, żeby polscy rolnicy, jak mówiliśmy, jak panowie mówili i pan przewodniczący, mieli lepszą pozycję. Jeśli chcemy wzmocnić pozycję polskiego rolnika, to ją wzmocnijmy. Nie wprowadzajmy Zielonym Ładem tylko ograniczeń. Nie planujmy, że robimy ograniczenia, bo nie mamy już z czego ograniczać i naszej produkcji, i naszych celów.</u>
+          <u xml:id="u-91.2" who="#PoselZbigniewZiejewski">Ostatnie zdanie. Pani minister, mam gorącą prośbę i apel do pani. Gorącą prośbę. Jadąc dzisiaj na spotkanie, na posiedzenie Komisji rolnictwa, otrzymałem bardzo dużo telefonów z powiatu żuromińskiego. Tam jest ogromny problem ptasiej grypy. Ogromny. Wybito, wygazowano 2,5 mln sztuk kurczaków i indyków. Rolnicy chcą, żeby rząd, żeby minister rolnictwa powołał zespół, niech on będzie też pod szyldem pana przewodniczącego, który zajmie się tym, jak wypłacić odszkodowania. My mówimy o planie odbudowy, a tam jest kilkanaście ognisk, wybito 2,5 mln sztuk kurczaków i indyków. Rolnicy się martwią, czy rząd wypłaci im odszkodowanie, bo to nie są miliony. To nie jest milion, to nie są dwa. To są ogromne pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-91.3" who="#PoselZbigniewZiejewski">Chciałbym, żeby pani minister odpowiedziała mi dzisiaj, czy zostanie powołany zespół w ministerstwie, żeby tam wspomóc wojewodę? Żuromin to jest północne Mazowsze, ale też graniczy z powiatami nowomiejskim, iławskim i ostródzkim, gdzie jest również potężne zagłębie drobiu. Rolnicy wręcz apelują...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Rolnicy apelują…</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselZbigniewZiejewski">Jedno zdanie, bo to jest bardzo ważny temat, panie przewodniczący. Bardzo ważny.</u>
+          <u xml:id="u-93.2" who="#PoselZbigniewZiejewski">Tam są tragedie, dramaty wielu rolników. Powinniśmy dziś otrzymać wiadomość, czy pan minister powoła zespół, wzmocni Głównego Lekarza Weterynarii, wzmocni lekarza wojewódzkiego, powiatowego, żeby oni mieli procedury? W tej chwili wywala się kurczaki z ferm na zewnątrz. One leżą, czekają, nie ma ludzi do załadunku. Czy uruchomić Wojska Obrony Terytorialnej? Czy uruchomić więźniów? Czy uruchomić... Tam dzieją się dramaty. Jeżeli tego szybko się nie uprzątnie, nie zutylizuje, to choroba będzie się rozwijała jeszcze bardziej. Dlatego potrzebne jest stanowisko zarówno Komisji rolnictwa, jak i ministerstwa rolnictwa, Głównego Lekarza Weterynarii, żeby pomóc rolnikom w Żurominie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Mamy jeszcze kilku parlamentarzystów, którzy się zgłosili, ale jest jedna kobieta i myślę, że pokażemy, iż my jesteśmy Komisją tradycyjną i oddajemy głos pani Teresie Hałas.</u>
+          <u xml:id="u-94.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pani poseł, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselTeresaHalas">Dziękuję, panie przewodniczący, za tę uprzejmość.</u>
+          <u xml:id="u-95.1" who="#PoselTeresaHalas">Pani minister, panie przewodniczący, szanowni państwo. Trzeba przyznać, że to jest dobry akcent, iż dokonała się aktualizacja Krajowego Planu Odbudowy, ponieważ już na etapie konsultacji, także jako Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”, zgłosiliśmy wiele zastrzeżeń do przedstawionego dokumentu. Trzeba przyznać, że niektóre z nich nabrały mocy prawnej w nowym dokumencie.</u>
+          <u xml:id="u-95.2" who="#PoselTeresaHalas">Muszę się jednakże zgodzić z wieloma głosami przedstawicieli, parlamentarzystów, posłanek i posłów, odnośnie do tegoż planu odbudowy na terenach wiejskich, ale też i co do tego, co jest przed nami. Dzisiaj, jak właśnie zostało wspomniane, toczy się konferencja w Senacie na temat gospodarstw ekologicznych i ich przyszłości oraz planu UE, który jest przed nami. Jak posłowie zauważali, to jest nie tylko na etapie negocjacji, ale to już jest na etapie decyzji, więc musimy się w pewnym sensie do tego planu dostosować. Szansa jest wtedy, kiedy rzeczywiście skupimy się na odpowiednich planach i na odpowiednim ich wdrożeniu w czasie.</u>
+          <u xml:id="u-95.3" who="#PoselTeresaHalas">Jeśli chodzi o żywność ekologiczną to naprawdę jesteśmy daleko w tyle i teraz musimy się skupić na tym, żebyśmy rzeczywiście mieli jakąś szansę, aby gros środków przeprojektować na tego typu rodzaj produkcji. Nie jesteśmy też przeciwnikami, żeby była tylko żywność ekologiczna, bo musimy widzieć szerzej gospodarstwa – średnie gospodarstwa, małe, ale i duże gospodarstwa z tradycyjną produkcją rolniczą.</u>
+          <u xml:id="u-95.4" who="#PoselTeresaHalas">Trudno też się zgodzić i apelowałabym również, pani minister, o taką rzecz. Pamiętam dyskusję sprzed roku, kiedy na naszym spotkaniu mieliśmy przyjemność gościć pana komisarza Janusza Wojciechowskiego. Komisarz rysował nam wtedy cały unijny projekt zmian, jak również Zielonego Ładu. Wsłuchując się w to wszystko już wtedy analizowaliśmy, od czego wyjdziemy w tym przeliczaniu. Zmierzam do tego, o czym mówił przed chwilą pan poseł, o tych 2,5 kg nawożenia. Ja wtedy zapytałam: panie ministrze, dobrze, skoro mamy tak niski poziom, więc dobrze by było, żeby Unia sobie ustaliła…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Średni pułap.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselTeresaHalas">Ten średni pułap. Jeśli to będzie 2,5 kg...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Tu się zgadzam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselTeresaHalas">Jeśli to będą nawet 2 kg, to my się na to zgadzamy, bo się równamy, bo jesteśmy jakimś partnerem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Dokładnie tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselTeresaHalas">Jeśli my też mamy schodzić z 2,5 kg, jeśli wszystkie państwa mają schodzić o 20%, to my się z tym nie zgadzamy. Zwyczajnie się nie zgadzamy, bo zostajemy w tyle, jesteśmy dyskryminowani i wtedy nie tylko zagrożony jest poziom bezpieczeństwa żywnościowego kraju, bo jest – bo jest – ale też my, rolnicy, po prostu zostajemy bankrutami. Co tu dużo mówić – taka skala produkcji, jak tona czy dwie tony z hektara, szanowni państwo, to o czym my mówimy? To jest clou, które chciałam dzisiaj podnieść. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-102.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przewodniczący Gwiazdowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselZbigniewZiejewski">Dobrze było powiedziane i…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Pani minister, panie przewodniczący, szanowni państwo...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie pośle Ziejewski, proszę wyłączyć mikrofon, bo słyszymy, jak pan bardzo chwali panią poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Przede wszystkim chciałbym podziękować ministerstwu, że tak wiele zapisów inwestycyjnych znalazło się w programie, bo myślę, że one dobrze przysłużą się polskiej wsi. Szczególnie jako samorządowca cieszy mnie to, że będą środki finansowe dla małych miejscowości na modernizację, budowę oczyszczalni, stacji uzdatniania wody czy też budowę dróg i wodociągów. Myślę, że to jest bardzo ważne, bo dotychczas było tak, że mniejsze samorządy miały właśnie problemy, żeby pozyskiwać środki na inwestycje. Należy się z tego cieszyć i myślę, że środki będą dobrze wykorzystane i przysłużą się dobrze polskiej wsi.</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Niemniej jednak my z panem posłem do Parlamentu Europejskiego Krzysztofem Jurgielem chcielibyśmy również rozszerzyć zakres inwestycji, które można byłoby dopisać do programu krajowego. W tej chwili chciałbym przede wszystkim przedstawić te propozycje.</u>
+          <u xml:id="u-106.2" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Jeśli chodzi o komponent A – to jest do uzupełnienia na str. 50 – dodać „A1.1.6. Wsparcie przekształceń przemysłu rolno-spożywczego i obrotu produktami rolnymi, tworzenie spółdzielni przetwórczych rolników (producentów rolnych)”.</u>
+          <u xml:id="u-106.3" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Nie będę uzasadniał, bo wiem, że jest wielu mówców, więc tylko wywołam tematy, które ewentualnie chcemy dodać.</u>
+          <u xml:id="u-106.4" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Należy dodać „A2.1.5. System informacji przestrzennej w rolnictwie do ostrzeżeń o szkodnikach i chorobach oraz zjawiskach pogodowych”. Chodzi głównie o wykonywanie zabiegów agrotechnicznych, żeby był pomiar i wskazanie, w jakim optymalnym terminie można byłoby wykonywać zabiegi.</u>
+          <u xml:id="u-106.5" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Komponent B – dodać punkt „B2.1.2. Budowa rozproszonych biogazowni rolniczych oraz małych hydroelektrowni jako szczytowych źródeł energii”; dodać punkt „B3.1.5. Wsparcie technologii zmniejszających emisję gazów cieplarnianych i eutrofizacji wód przy produkcji zwierzęcej i roślinnej”; dodać punkt „B3.1.6. Wsparcie działań łagodzących zmiany klimatyczne poprzez budowę zbiorników retencyjnych (łagodzenie suszy, gromadzenie nadmiaru wód opadowych – funkcje przeciwpowodziowe) i małych hydroelektrowni, wytwarzających energię elektryczną na potrzeby lokalne”. Wiem, że temat jest już chyba ujęty.</u>
+          <u xml:id="u-106.6" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Transformacja cyfrowa. Proponuję dodać „C2.1.4. Rozwój e-portali internetowych sprzedaży bezpośredniej produktów rolno-spożywczych (rolniczy handel bezpośredni) dla odbiorców końcowych i pośredników”.</u>
+          <u xml:id="u-106.7" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Komponent E – dodać punkt „E2.3. Likwidacja białych plam transportu publicznego”; dodać punkt „E2.3.1. Uruchomienie połączeń autobusowych sołectw ich pozbawionych”; dodać punkt „E2.3.2. Rozwój transportu rowerowego”.</u>
+          <u xml:id="u-106.8" who="#PoselKazimierzGwiazdowski">Dziękuję bardzo. Chciałbym, żeby ministerstwo uwzględniło nasze propozycje. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-107.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Propozycje dostali członkowie Komisji, ale myślę, że dobrze by było wysłać je pani minister, żeby miała konkrety. A więc proszę sekretariat, żeby wysłał do pani minister zgłoszone propozycje.</u>
+          <u xml:id="u-107.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Poseł Jan Duda. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselJanDuda">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Szanowna Komisjo, pani minister, oczywiście padały dzisiaj kwestie związane z wodą. Powiem tak, że sprawa przyszłości polskiego rolnictwa to jest sprawa wody. Nasze rolnictwo, które się w miarę dobrze rozwijało, spotkało się – a jeżeli jeszcze się nie spotkało, to spotka się w najbliższym czasie – z bardzo poważnym problemem braku wody. Podkreślę, że na przeszkodzie gromadzenia, zatrzymywania wody nie stoją może pieniądze – bardziej na przeszkodzie stoją przepisy.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselJanDuda">Uproszczony sposób budowy zbiornika do 100 m2 – proszę wybaczyć, ale ktoś tego zupełnie nie przemyślał. Sto metrów kwadratowych, zakładając głębokość dwóch metrów, to jest 200 m3. Mam obok siebie sadownika – to ile to będzie, żeby można było nawodnić hektar sadu? Po prostu – jeżeli do tematu nie podejdziemy bardzo poważnie, to możemy sobie mówić o skracaniu łańcuchów, o budowie magazynów, o różnych rzeczach, tylko nie będziemy mieć co skracać, nie będziemy mieć czego magazynować, bo sytuacja jest naprawdę poważna.</u>
+          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselJanDuda">Ten rok pokazał nam, jak jest. Jestem z Nowosądeckiego i cieszę się, że było tyle wody, tyle opadów – tylko cóż z tego? Cóż z tego, skoro woda odpływa? Woda spływa i jest zupełnie niewykorzystywana. Natomiast jak rozmawiam z sadownikami, to oni mówią: słuchaj, taniej jest mi wywiercić odwiert i sięgnąć po wodę głębinową, niż uzyskać – nie chodzi o koszty – stosowne, wymagane prawem pozwolenia, żeby sobie zbudować zbiornik na wodę czy to z roztopów, czy na wodę opadową, zwłaszcza u nas, na terenach górskich i podgórskich.</u>
+          <u xml:id="u-108.3" who="#PoselJanDuda">Dla Polski południowej powinien być specjalny program, który spowoduje, że woda będzie gromadzona. W tej chwili jest bardzo dobry czas. Wiele terenów zostało wyłączonych bezpośrednio z upraw rolnych, z wykorzystywania do celów rolniczych. Są to nieużytki i można je wykorzystywać. W terenach górskich jest to stosunkowo łatwe. Są naturalne obniżenia, naturalne niecki, naturalne zagłębienia – wystarczy je tylko zagospodarować, oczywiście zmieniając przepisy, bo te przepisy, które mamy obecnie, są, że tak powiem, nie do przejścia.</u>
+          <u xml:id="u-108.4" who="#PoselJanDuda">Wiem, że to wymaga współpracy z kilkoma ministerstwami, bo sprawa wody to nie ministerstwo rolnictwa. Ale myślę, że ministerstwo rolnictwa powinno wziąć palmę pierwszeństwa w swoje ręce i spróbować doprowadzić do uzgodnień międzyresortowych, bo tak naprawdę to rolnicy są w stanie, za stosunkowo niewielkie pieniądze, zatrzymać wodę, która jest niezbędna dla rolnictwa – nie tylko na terenach górskich, ale przede wszystkim na terenach nizinnych. A więc postarajmy się, spróbujmy coś zrobić w Krajowym Planie Odbudowy, jeżeli chodzi o rolnictwo, właśnie dla wody.</u>
+          <u xml:id="u-108.5" who="#PoselJanDuda">Jeszcze jedna rzecz – już bardzo krótko. Jadąc dzisiaj z Nowego Sącza dostałem tylko jeden telefon, ale to był telefon, który mnie bardzo zaniepokoił. Zmiana czy projekt zmiany rozporządzenia ministra, dotyczącego uboju na własne potrzeby – zostało wprowadzone ograniczenie ilości uboju. Zwrócili się do mnie hodowcy owiec mówiąc mi wprost: „Słuchaj, czy wiesz, ile waży jagnię po uboju? Kilkanaście kilogramów. My możemy ubić tylko 8 sztuk w ciągu roku”. Potraktowanie sprawy w sposób ilościowy jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#Gloszsali">Ale na jakiej podstawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselJanDuda">Zmiana rozporządzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#Gloszsali">Jakie jest uzasadnienie rozporządzenia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselJanDuda">Nie zdążyłem go przeczytać, więc nie będę mówił o uzasadnieniu...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Ale panie pośle...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselJanDuda">… bo go w tej chwili nie mam.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#PoselJanDuda">Panie przewodniczący – wiem, wyszedłem poza temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">No właśnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselJanDuda">Ale sprawa jest niezmiernie istotna, ważna. Sygnalizuję pani minister, żeby się może jednak...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselJanDuda">… nad problemem pochylić. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jeszcze się zgłasza pan poseł Ajchler – i mamy wielki zaszczyt, bo naprawdę bardzo dawno nie słyszeliśmy pana posła Ajchlera. Bardzo się cieszę, że będziemy mogli go usłyszeć, ale nie wiem, czy będziemy mogli usłyszeć. Czy jest pan poseł Ajchler?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselRomualdAjchler">Jestem, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Usłyszymy pana, ale nie zobaczymy, panie pośle?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselRomualdAjchler">Bardzo się cieszę. Pozdrawiam wszystkich członków sejmowej Komisji rolnictwa, a także tych, którzy przysłuchują się naszej debacie. Właściwie powiem tak – sądzę, że niebawem państwo nie tylko będziecie mnie słyszeć, ale i widzieć, bowiem jeszcze trochę i myślę, że z epidemią sobie jakoś poradzimy. Ja już przyjąłem pierwsze szczepienie, niedługo będę miał drugie, więc będę troszeczkę bardziej odważny niż w tej chwili. Ale do rzeczy.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselRomualdAjchler">Jestem bardzo zainteresowany projektowanym planem odbudowy polskiego rolnictwa. Niemniej jednak jestem zasmucony tym, co resort rolnictwa, co państwo planujecie. Jestem zasmucony z tego powodu, że omawiamy dzisiaj sprawy, o których miałem zaszczyt mówić kilkanaście lat temu podczas posiedzeń Sejmu i podczas obrad Komisji rolnictwa. A mianowicie, myślę o sprawach Zielonego Ładu czy programu Zielony Ład. Myślę o ograniczeniach, które płyną z tego tytułu, a chodzi także i o ograniczenie środków ochrony roślin i nawożenia. Panowie posłowie już mówili przede mną o tym, pod czym w zupełności się podpisuję i to uznaję. Uważam, że w Polsce mamy produkcję ekologicznie czystą, tylko jedynie od kilkunastu lat nie potrafimy tego odpowiednio przedstawić w organach unijnych oraz osobom i decydentom, którzy opracowywali program ładu.</u>
+          <u xml:id="u-122.2" who="#PoselRomualdAjchler">Jeśli już słyszymy, że ma być ograniczenie skali w procentach w poszczególnych krajach, to zadam pytanie, które już padło: jeżeli u nas jest zużycie 2,5 kg substancji czynnej na hektar i mamy jeszcze ograniczać o ileś procent w związku z wprowadzeniem ładu, to jak to się ma do już podanych przykładów Danii, Holandii i tych krajów, gdzie stosuje się pięciokrotnie czy czterokrotnie więcej, niż u nas wynosi zużycie na jedną jednostkę? Podobnie dotyczy to spraw związanych z nawożeniem mineralnym. Nie możemy, a przynajmniej ja takich decyzji nie akceptuję i proponowałbym, żeby resort zdecydował się na inne myślenie, jeśli chodzi o kwestie związane ze zmniejszaniem czy wprowadzaniem zielonego programu. To jest jedna kwestia, która generalnie dotyczy stosowania czy wprowadzenia nowych możliwości. Możliwości nierozwojowych, a nie – rozwojowych dla polskiego rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-122.3" who="#PoselRomualdAjchler">A krótko mówiąc generalnie oceniam, że jestem zasmucony, iż niewielkie pieniądze pójdą na rozwój polskiego rolnictwa. Jestem przeciwnikiem tego, żebyśmy szczególnie na posiedzeniu sejmowej Komisji rolnictwa mówili, że trzeba ograniczyć produkcję w dużych zakładach czy w dużych fermach z tego powodu, że produkcja w wielkich fermach komuś przeszkadza. Nie wiem – przeszkadza to naszej polskiej konkurencji. Nie wiem, czy będziemy mogli wykonywać eksport, jakie produkty będziemy mogli eksportować i skąd je wtedy weźmiemy. Dzisiaj chyba komuś to przeszkadza. Przeszkadza tym bardziej, że niekiedy słyszę to ze strony polskich posłów, którzy mówią, że trzeba byłoby ograniczyć produkcję w dużych zakładach produkcyjnych, w wielkich fermach, jakie oni sami mają na uwadze. Uważam, że nie w tę stronę powinniśmy pójść. Pomijam już kwestię wyżywienia społeczeństwa na całym świecie, a nie tylko w Polsce. A jeśli mówimy o całym świecie, to mówimy także o polskim eksporcie produktów, które my na dzień dzisiejszy produkujemy.</u>
+          <u xml:id="u-122.4" who="#PoselRomualdAjchler">Proszę państwa, planowany plan rozbudowy czy odbudowy kraju powinien zwrócić uwagę na już podniesione kwestie dotyczące wykluczenia komunikacyjnego. Wykluczenie komunikacyjne doskwiera szczególnie nie tylko małym, ale i średnim miejscowościom w Polsce. Gdyby pomyśleć i przeanalizować sytuację, to nie ma nawet możliwości dojechania z mojego miasta do centrum Wielkopolski, do Poznania, bo nie ma autobusów. Ludzie starsi nie mają możliwości dojechać do lekarza, bo pociąg nie funkcjonuje. Jeśli chodzi o połączenia komunikacyjne, za które rząd się zabiera, to jakoś nie bardzo widzę, żeby mogły być uruchomione, a kilkanaście lat temu linia komunikacyjna łącząca Międzychód z Poznaniem została anulowana. Powinniśmy zwrócić uwagę na te kwestie i to będzie wtedy konkretny plan, jeśli chodzi o sprawę przywrócenia komunikacji małym i średnim miejscowościom.</u>
+          <u xml:id="u-122.5" who="#PoselRomualdAjchler">Panie przewodniczący, z niesmakiem przyglądam się i przysłuchuję debacie dotyczącej nakładów na wieś na następne lata, a tym bardziej w sprawach odbudowy, bowiem polska wieś i polscy rolnicy stracili podczas epidemii koronawirusa ogromne pieniądze. Nikt nie jest w stanie im tego zwrócić, ale byłaby prośba do szanownych państwa, aby spróbować chociaż zrekompensować kwestie związane z funkcjonowaniem wsi. Nie będę się powtarzał, bo koledzy podnieśli świetnie te sprawy. Myślę o pośle Sachajce i innych posłach, którzy się w tej kwestii wypowiadali. Popieram wszystkie wypowiedzi, które wpływają na zwiększenie środków kierowanych bezpośrednio na wieś.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselRomualdAjchler">Chciałem podziękować, panie przewodniczący. Myślę, że czasu nie przekroczyłem – mimo to, że w ostatnich tygodniach mało razy zabierałem głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo. Oczywiście tęskniliśmy za pana wypowiedziami, a więc cieszymy się, że dzisiaj pan zabrał głos.</u>
+          <u xml:id="u-125.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pan poseł Piotr Borys.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselPiotrBorys">Bardzo dziękuję. Ja również tęskniłem za wypowiedzią mojego poprzednika, niesłyszanego od dłuższego czasu, a teraz czekamy już na stacjonarne uczestnictwo w obradach.</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#PoselPiotrBorys">Natomiast chciałbym jeszcze raz zapytać państwa ministrów o rozbieżność wynikającą z oceny pana ministra Budy, który stwierdził, że generalnie 10% środków jest przeznaczonych na obszary wiejskie, na rolnictwo – oraz z tego, co otrzymaliśmy w informacji w odpowiedzi na interpelację ze strony pani minister Gembickiej, która twierdzi, że jest 20%, a dokładnie 4,7 mld euro. To jest dosyć istotna różnica, więc jako Komisja chcielibyśmy być w sposób zasadniczy poinformowani, skąd biorą się różnice albo skąd wynika różna ocena. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-126.2" who="#PoselPiotrBorys">Po drugie, chciałem zapytać o kwestię rynków rolnych, o cały segment drobiu, mięsa wołowego, wieprzowiny. Skoro ministerstwo twierdzi, że jest dobrze, to dlaczego spada liczba gospodarstw, specjalizujących się właśnie w produkcji zwierzęcej? Wiemy, że eksport żywności w 2020 r. był wyższy niż w roku 2019, a także saldo handlowe zwiększyło się o 1%. Z czego to wynika? Chciałem powiedzieć, że na „czyste” rolnictwo, jeżeli tak naprawdę próbujemy wyczytać dane z systemu, jest przeznaczonych około 1,2 mld euro; tak to analizujemy. Natomiast na obszary wiejskie, czyli na szerzej ujęte zagadnienie, jest 4,7 mld euro. A więc może dlatego tak jest?</u>
+          <u xml:id="u-126.3" who="#PoselPiotrBorys">W interpelacjach pytaliśmy o faktyczną ocenę skutków covidu już czysto na rolnictwo. Pytaliśmy tak naprawdę, jakie są skutki u poszczególnych grup rolników, producentów. Myślę, że w tym zakresie to jest istotne, bo przecież fundusz temu służy, aby był lokowany przede wszystkim tam, gdzie producenci i rolnicy ponoszą największe ewentualne straty. Stąd moje pierwsze pytanie o ocenę skutków covidu właśnie w przestrzeni już samego rolnictwa i ocena, że jednak na samo rolnictwo jest przeznaczonych po prostu za mało środków, o czym mówili też moi przedmówcy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję za naprawdę wojskowe potraktowanie sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-127.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pan poseł Górski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselMaciejGorski">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowna pani minister. Dwa tematy. Jak już mówili moi przedmówcy – i pani Hałas, i poseł Ziejewski – wszystko dotyczy definicji rolnictwa ekologicznego – myślę, że w kontekście nowego Zielonego Ładu. Być może jest to ten moment, żeby powalczyć o rozszerzenie definicji, bo mogłoby się okazać, że awansem wszystkie nasze małe gospodarstwa, które nie ścigają się na wydajność z Danią czy z Holandią, pięknie by się w ten ład wpisały.</u>
+          <u xml:id="u-128.1" who="#PoselMaciejGorski">Jeszcze jedna uwaga co do planu odbudowy. Mam głos od rolnika ekologicznego, który uprawia ze 150 ha ziemi i ma stado bydła mięsnego. Ten rolnik mówi tak: „Ja nie mam gdzie tego sprzedać, nie mam nic za to, że to jest bydło ekologiczne. To bydło widzi lekarstwa raz na rok albo i to nie, cały rok na pastwisku ma wiaty. Ja nic z tego nie mam”. Być może w PROW, być może w dopłatach bezpośrednich, a być może przy uboju należy dopłacać do tego, że to jest zdrowe, nieleczone bydło? Bydło mleczne – jeśli ktoś walczy o wydajność i ma 9 tys. litrów czy 10 tys. litrów wydajności – antybiotyki widzi co drugi tydzień. A to bydło, które się pasie na łące i jest leczone naprawdę okazjonalnie lub po prostu brakowane bez leczenia, bo lepiej sprzedać, niż leczyć – jest dużo zdrowsze.</u>
+          <u xml:id="u-128.2" who="#PoselMaciejGorski">Myślę, że to jest też szansa, jeżeli nowy Zielony Ład ma być w ogóle szansą dla rolnictwa. To byłaby szansa dla małych rolników, których przecież nie brakuje w Polsce, że mogą wyprodukować coś o niższych parametrach mięsności, w dłuższym czasie czy bez wykorzystania pasz GMO – ale mieć za to jakąś gratyfikację. A nie – sztuka dla sztuki, bo dostanę dopłaty do powierzchni, a przecież nie ma dopłat czy do bydła ekologicznego, czy do świń, czy do drobiu. Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę państwa, zgłosiły się jeszcze dwie osoby z gości, ale zanim oddam im głos, to chcę państwa poinformować, że jak widzimy, przybył do nas z powrotem pan minister Waldemar Buda. Cieszymy się, że wrócił do nas. Chciałbym również państwa poinformować, że jest z nami od samego początku wiceprezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, pani Maria Fajger. Jest również z nami zastępca dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa pan Michał Wiśniewski i zastępca dyrektora generalnego KOWR pan Marcin Wroński. Bardzo się cieszymy, że państwo są z nami.</u>
+          <u xml:id="u-129.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, oddaję głos – pani Katarzyna Karpa-Świderek. Czy jest pani z nami połączona?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Jestem, jestem. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Już się włączam, mam nadzieję, że także mnie widać. Dziękuję za możliwość zabrania głosu. Bardzo się cieszę, że mogę wystąpić na posiedzeniu Komisji, której decyzje dotyczą bezpośrednio 40% społeczeństwa, bo dane już podawaliśmy, ile osób mieszka na terenach rolniczych. Te decyzje tak naprawdę dotyczą nas wszystkich, bo wszyscy chcemy zdrowo żyć, wszyscy chcemy zdrowo jeść i dlatego tak ważne są te tematy.</u>
+          <u xml:id="u-130.1" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Krajowy Plan Odbudowy to jest ten program, który pozwoli nam przeskoczyć zapóźnienia cywilizacyjne. Rzeczywiście jest to program inwestycji i dlatego jest tak ważne, żeby środki dobrze i celowo skierować. Jako mama powiem, że bardzo cieszy mnie fakt, iż część pieniędzy pójdzie m.in. na żłobki czy przedszkola, bo to jest niezwykle istotne, żeby aktywizować kobiety także na terenach wiejskich. Bez żłobków czy przedszkoli nie da się wrócić do pracy, czyli tracimy chociażby innowacyjność, energię i wiedzę nawet połowy dorosłego społeczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-130.2" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Jeśli chodzi o tematy, jakimi zajmuje się organizacja, którą reprezentuję, WWF Polska, to oczywiście najbliższe są nam tematy środowiskowe, więc króciutko chciałabym się odnieść do kwestii wody w rolnictwie. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że nie poradzimy sobie z problemem suszy, który staje się coraz bardziej dotkliwy i przede wszystkim dotyka właśnie rolników, jeżeli nadal będziemy dewastować ekosystemy rzeczne, prowadząc bardzo drogie i nieefektywne inwestycje, takie jak rozwój śródlądowych dróg wodnych czy chociażby budowa zapór, tak jak teraz planowana w Siarzewie.</u>
+          <u xml:id="u-130.3" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Najlepszą metodą retencjonowania wody opadowej, co już zresztą pojawiło się podczas dzisiejszego posiedzenia Komisji, jest retencja, a więc zachowanie i odtwarzanie naturalnych terenów podmokłych, terenów nadrzecznych. Natomiast ciągle dzieje się tak, że polskie rzeki są regulowane, prostowane, doliny rzeczne są niszczone, mokradła są osuszane. Podam dane tylko z jednego roku. Między rokiem 2016 i 2017 przekopano w Polsce blisko 18 tys. km koryt małych rzek i potoków, czyli tak naprawdę my sami, podatnicy, płacimy za to, żeby szybciej odprowadzać wodę z ekosystemów, a także odprowadzać ją z terenów rolniczych.</u>
+          <u xml:id="u-130.4" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">A więc teraz trzy pytania odnośnie do wody. Bardzo chętnie też wkleję te pytania na czacie, bo pewnie są dosyć złożone, ale pokuszę się o ich przeczytanie. Czy będą pieniądze przeznaczone dla rolników, a nie dla spółek wodnych, służące do zatrzymywania wody w rolnictwie oraz edukacji rolników właśnie w tym zakresie? Tak, jak powiedziałam, prace utrzymaniowe nadal tylko odwadniają tereny rolnicze.</u>
+          <u xml:id="u-130.5" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Drugie pytanie. Czy pokuszono się...</u>
+          <u xml:id="u-130.6" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Bardzo przepraszam. Jestem w pracy zdalnej, mam szczeniaka w domu i on jest nadaktywny, więc mogą go państwo przez chwilkę słyszeć.</u>
+          <u xml:id="u-130.7" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Czy pokuszono się o analizy badające wpływ prac utrzymaniowych na rzekach – takich jak prostowanie koryt, wykaszanie roślinności z brzegów i z dna oraz odmulanie – na suszę rolniczą na tych obszarach? Takie prace też przyspieszają spływ wody.</u>
+          <u xml:id="u-130.8" who="#FundacjiWWFPolskaKatarzynaKarpaSwiderek">Ostatnie pytanie. Gdzie są dostępne analizy potwierdzające, że zbiorniki retencyjne obniżają ryzyko lub stopień suszy rolniczej? W jaki dokładnie sposób i w jakim dokładnie promieniu, czyli ile kilometrów od zbiornika? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Rzeczywiście głos psa też odnotowaliśmy. Myślę, że on potwierdził, iż woda jest bardzo ważna.</u>
+          <u xml:id="u-131.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, oddaję głos. Pan Artur Furdyna. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, państwo posłanki i posłowie, dziękuję za możliwość zabrania głosu. Co prawda koleżanka z WWF już trochę mnie uprzedziła, ale chciałbym poszerzyć to, co koleżanka powiedziała, ponieważ to nie rzeki i cieki są głównym składnikiem tematu „woda”, tylko retencja zlewni. Zlewnie to są te miski, które w całości determinują nasze funkcjonowanie. Jeżeli ten program przyzwoli nie tylko na regulację rzek czy sztuczne zbiorniki, ale przede wszystkim na kontynuację demolki zlewni, a jednocześnie nie zbuduje narzędzi, które pozwolą w skali zlewni oceniać wpływ danej inwestycji, bo tylko tak to ma sens, to nigdy nie wygramy z suszą.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Szanowni państwo, miejcie tego świadomość. Zajmuję się ekologią wód zawodowo. Z wykształcenia jestem ekologiem wód i zajmuję się tym praktycznie i naukowo  od 30 lat. Od lat 90-tych, a praktycznie od końca lat 80-tych widzę postępujące pogorszenie sytuacji. Nieprawdą jest, że klimat nam się zmienił pod tym względem i mamy mniej deszczu – zapraszam do ścisłych danych meteorologicznych. Każdy meteorolog zapytany wprost o to, co jest przyczyną problemów z wodą, odpowiada tak – zbyt szybko woda ucieka nam z krajobrazu. To krajobraz – i tu jest szczególna rola rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-132.2" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Dlatego moje pytanie brzmi: czy w ramach tych wszystkich zmian przewidzieliście państwo wreszcie kompensację właścicielom terenów rolniczych za tzw. służebność wodną? Tak, żeby rolnik, skoro już jest właścicielem części zlewni, za udostępnienie części swoich areałów na zalanie wodą – co kiedyś było oczywiste dla każdego rolnika, jeszcze za mojego dzieciństwa… Dzisiaj na wszystko są dopłaty. A więc, czy przewidzieliście państwo służebność wodną, służebność retencyjną części obszarów rolniczych? Bo rolnicy, szanowni państwo, są użytkownikami 60% zlewni. To jest główny determinant stanu zlewni, jakości wód i ich ilości.</u>
+          <u xml:id="u-132.3" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Państwo mówicie, że jest problem, sięgacie po wody podziemne. Musicie mieć świadomość, że taka gra bez kontroli doprowadzi do katastrofy. Już są sprawy w sądzie jednego rolnika z drugim o to, że ktoś głębiej studnię głębinową wykopał i jeden drugiemu zabrał wodę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękujemy bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Dzisiaj mówimy o suszy na dekady, szanowni państwo, a więc dzisiaj jest ostatnia szansa przy dzieleniu środków, żeby przewidzieć narzędzia i mechanizmy, które wreszcie zaczną odtwarzać retencję naturalną. Naturalnej retencji żaden sztuczny zbiornik nie zastąpi, ponieważ to są porównania kilometrów kwadratowych do hektarów. Hektary to rozmiary rzek i zbiorników retencyjnych, natomiast o stu metrach nie ma co mówić. Pan poseł ma oczywiście rację, że to jest iluzja retencji. Chodzi o to, żeby nie kopać dziur w ziemi i dalej jej nie drenować. Chodzi o to, żeby te miejsca w krajobrazie, które są przez naturę przeznaczone do retencji, z powrotem tej retencji udostępnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo panu dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Jak również...</u>
+          <u xml:id="u-136.1" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Dosłownie ostatnie zdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Ubolewam, że na państwa spotkaniu chyba nie ma nikogo z Państwowego Gospodarstwa Wody Polskie, bo jeżeli nie będzie zbieżności działań, to również skuteczność pozwolę sobie postawić pod znakiem zapytania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję. Jeżeli jest temat na posiedzeniu Komisji dotyczący wody, bezpośrednio wody, wtedy zapraszani są przedstawiciele. Dziś jest omawiany temat Krajowego Planu Odbudowy, a zatem dzisiaj nie byli zaproszeni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyTowarzystwaPrzyjaciolRzekInyiGowienicyArturFurdyna">Rozumiem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Drodzy państwo, w tej chwili państwo ministrowie postarają się odnieść do postawionych pytań i do państwa uwag.</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Poprosiłbym sekretariat, żeby powiadomił legislatorów, że za chwilę będziemy procedować ustawę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Już są powiadomieni, wysłaliśmy maila.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Myślę, że pan minister Buda zrozumie, iż jako pierwszej oddamy głos pani minister Gembickiej.</u>
+          <u xml:id="u-143.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, dziękuję za wszystkie głosy i uwagi. Postaram się odnieść do kwestii, które pojawiły się w trakcie dyskusji. A jeśli chodzi o kwestie, do których się nie odniosę, to oczywiście informację możemy przedstawić na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-144.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kwestie reformy zagospodarowania przestrzennego, to tak, jak pani poseł też mówiła, to jest reforma zgłoszona przez inne ministerstwa. My oczywiście również jesteśmy zadowoleni z kierunku i z woli uregulowania tych kwestii. Sami widzimy problemy, także w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-144.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kwestie OZE, to inwestycje w OZE będą wspierane z funduszów spójności, a z kolei małe OZE – w ramach PROW. My też, jako ministerstwo, trochę przygotowując się do kolejnej perspektywy unijnej i do możliwości skorzystania ze środków spójności czy też ze środków, które będą w regionalnych programach operacyjnych, prowadzimy teraz projekt pilotażowy, dotyczący tworzenia spółdzielni energetycznych w gminach. Mamy bardzo duże zainteresowanie. Chcemy wypracować pewne rozwiązania, które też pozwolą samorządom przygotować się do skorzystania ze środków unijnych, które właśnie będą promować wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza na terenach wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-144.3" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o wpływ kopalni, to te kwestie będą zaadresowane w Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Są już bardzo zaawansowane rozmowy z poszczególnymi województwami, w których pojawiają się kwestie związane z funkcjonowaniem kopalni, odkrywek. Pewnie pan minister Buda mógłby szerzej uzupełnić informację. Ja też, chociażby w województwie kujawsko-pomorskim, obserwuję problemy związane z kopalniami, które funkcjonowały na granicy województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. Niestety, mamy tutaj problem z obniżaniem się poziomu wody w Gople i liczymy, że też w ramach środków sprawiedliwej transformacji uda nam się rozwiązać wymienione problemy.</u>
+          <u xml:id="u-144.4" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o wsparcie na świetlice wiejskie czy remizy, to one będą także dofinansowane w ramach programu LEADER z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-144.5" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o doposażenie instytutów, to może postaram się odnieść do kilku kwestii, które padły w tym zakresie. Powiem tak – sytuacja w instytutach jest naprawdę różna, dlatego przygotowując propozycje przede wszystkim czekaliśmy na inicjatywę ze strony instytutów, na zgłoszenie tych potrzeb, które są najbardziej palące w poszczególnych obszarach. Chcemy, tak jak powiedziałam, bardzo mocno zaangażować instytuty w przygotowywanie naszej odpowiedzi na problemy związane z wdrażaniem czy to strategii na rzecz bioróżnorodności, czy strategii „Od pola do stołu”. Uważamy, że instytuty powinny być takim miejscem, w którym innowacje dla rolnictwa są wypracowywane i stąd właśnie pojawiła się propozycja dofinansowania konkretnych działań. Pojawiały się pewne pomysły, jakie działania czy jakie inwestycje powinny zostać dofinansowanie. Tak, jak powiedziałam na początku – wyślemy na piśmie całą listę, będzie można się wtedy szerzej zapoznać z propozycjami. Nie przekazywałam Komisji kompleksowej listy, ponieważ naprawdę propozycji jest bardzo dużo.</u>
+          <u xml:id="u-144.6" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kwestię suszy, bo ten temat pojawiał się także w wielu wypowiedziach, to oczywiście zauważamy problem. Pochodzę z województwa kujawsko-pomorskiego, w którym mamy bardzo duży problem ze stepowieniem Kujaw. A więc o kwestiach suszowych myślimy bardzo, bardzo intensywnie i dlatego też zaproponowaliśmy właśnie w części KPO takie działanie, jak zwiększenie potencjału zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich, w tym przez realizację wielofunkcyjnych inwestycji hydrotechnicznych. Chcemy także, a właściwie już podejmujemy działania, które umożliwią również promowanie rozwiązań z zakresu nawadniania precyzyjnego. Badania, które mamy, są przygotowane przez Instytut Technologiczno-Przyrodniczy i dotyczą chociażby efektów, pojawiających się przy wykorzystaniu nawadniania precyzyjnego. To są bardzo, bardzo owocne badania. Pokazują, że przy dużo mniejszym wykorzystaniu wody można uzyskać dużo większe plony. Tak, że to jest na pewno kolejne zadanie również dla instytutów badawczych, żeby technologie, które służą nawadnianiu precyzyjnemu, wykorzystywać jak najszerzej. My także mieliśmy, chociażby w zeszłym roku, nabór i możliwość uzyskiwania przez rolników dofinansowań właśnie z zakresu nawadniania precyzyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-144.7" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kwestie wzmocnienia legislacyjnego pozycji rolników, to powiem, że się w pełni zgadzam. W ramach reformy, którą zaproponowaliśmy, ujęliśmy także nową ustawę o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Chodzi o zwalczanie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych czy o nowelizację rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie kontroli prawidłowości przekazywania danych rynkowych. Istotne jest też wypracowanie założeń systemu cyfrowego, który będzie potwierdzał wiarygodność i transparentność danych o pochodzeniu produktów rolno-spożywczych. To jest projekt roboczo nazywany paszportyzacją żywności.</u>
+          <u xml:id="u-144.8" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">A więc dostrzegamy problemy i to nie jest tak, że zaproponowaliśmy tylko pewne inwestycje, bo wszystkie działania w Krajowym Planie Odbudowy muszą się wiązać z pewnymi reformami, które zostaną przeprowadzone. W związku z tym na reformy składają się nie tylko kwestie inwestycyjne czy organizacyjne, ale także w dużej mierze właśnie kwestie legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-144.9" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Kolejna kwestia. Oczywiście jesteśmy także w stałym kontakcie z UOKiK, więc te kwestie również podnosimy bardzo zasadniczo, bo wiemy, jak wygląda sytuacja. Dostajemy też głosy od rolników i dlatego również m.in. bardzo intensywnie pracujemy nad projektem paszportyzacji polskiej żywności. Myślę, że możemy się pochwalić, bo w tym momencie do dialogu technologicznego zgłosiło się 30 firm. Jest naprawdę bardzo duże zainteresowanie, co nas bardzo cieszy.</u>
+          <u xml:id="u-144.10" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Kolejna kwestia. Jeżeli chodzi o kwestie środowiskowe i kwestie ograniczania zużycia nawozów i pestycydów, to w tym momencie jesteśmy w trakcie rozmów. Z informacji, które posiadamy wynika, że kraje członkowskie mają na początku określić we własnym zakresie, jak ma wyglądać ograniczenie. Powiem, że zgadzam się z głosami, które pojawiły się na posiedzeniu. Jeżeli mielibyśmy ograniczać zużycie od poziomu, który mamy, o określony procent – bez szerszego spojrzenia na to, że w innych krajach rolnicy używają dużo, dużo więcej środków – to absolutnie jest to nie do przyjęcia. Na pewno będziemy tę kwestię podnosić także na forum unijnym, aby po prostu przede wszystkim uwzględnić realne wartości, a nie tylko czystą wartość procentową, o którą trzeba ograniczyć zużycie.</u>
+          <u xml:id="u-144.11" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeszcze chciałam wspomnieć o jednym, bo temat się przewijał, a o tym zagadnieniu nie wspomniałam. To jest kwestia środków, które będą trafiały bezpośrednio do rolników – to jest takie działanie, jak inwestycje w gospodarstwach rolnych z zakresu rolnictwa 4.0. Będzie to prawdopodobnie kwota 267 mln euro z części grantowej. W tej kwestii jeszcze prowadzimy rozmowy. Rolnicy otrzymywaliby dotację na zakup wyposażenia gospodarstw rolnych w urządzenia i w oprogramowanie umożliwiające cyfrowe zarządzanie produkcją rolniczą. Celem tych działań ma być właśnie ograniczenie presji rolnictwa na środowisko czy też poprawa dobrostanu zwierząt.</u>
+          <u xml:id="u-144.12" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Kolejna kwestia, która się pojawiła, to temat wynagrodzeń w instytutach badawczych. W tej chwili robimy przegląd i analizujemy sytuację w instytutach. Chcemy także, żeby instytuty były konkurencyjne na rynku, aby nie było tak, że młodzi ludzie przychodzą na rok czy na dwa i później są podkupywani przez duże firmy, które są im w stanie zaproponować dużo większe pieniądze. Jednak chciałam podkreślić, że w ramach KPO nie można finansować wynagrodzeń, a więc w tym przypadku KPO, niestety, ale nie może znaleźć zastosowania.</u>
+          <u xml:id="u-144.13" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeszcze odniosę się do sprawy bezpieczeństwa żywnościowego, bo kilka osób też podnosiło tę kwestię. Absolutnie nie dążymy do tego, żeby w jakikolwiek sposób negatywnie podchodzić do gospodarstw towarowych i nic takiego ze strony naszego resortu się nie pojawiało. My też sobie zdajemy sprawę z tego, że jeżeli wymogi, które będą dotyczyły rolnictwa europejskiego, będą zbyt wyśrubowane, to po prostu rolnictwo europejskie przestanie być konkurencyjne i w efekcie, zamiast korzystać z żywności lepszej jakości, która będzie spełniała czy to wymagania ekologiczne, czy też inne, zostaniemy po prostu zalani importem z innych państw. A więc to absolutnie nie jest rozwiązanie i my też podkreślamy na forum unijnym, że wymagania, które dotyczą poszczególnych strategii, muszą przede wszystkim być dopasowane do obecnej sytuacji rynkowej. Muszą też brać pod uwagę przede wszystkim kwestie bezpieczeństwa żywnościowego i konkurencyjności europejskiego rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-144.14" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kwestię drobiarzy i sytuację w powiecie żuromińskim – pan poseł prosił o odpowiedź. Otóż zespół kryzysowy został już powołany, a odszkodowania także będą wypłacone. Jednak podstawową kwestią, którą będziemy sprawdzać, będzie sprawa stosowania bioasekuracji.</u>
+          <u xml:id="u-144.15" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kolejne postulaty, które przekazał pan poseł Gwiazdowski, to poprosiłabym o przesłanie do nas konkretnych rozwiązań, które... O, przepraszam, pani dyrektor mi mówi, że już dostaliśmy, a więc bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-144.16" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o walkę z wykluczeniem transportowym, to przede wszystkim chciałam podkreślić, że w tym celu bardzo dużo środków krajowych zostało już zaangażowanych. Przecież został uruchomiony fundusz rozwoju przewozów autobusowych, z którego mogą korzystać samorządy, aby właśnie uruchamiać połączenia, które zostały zlikwidowane. To jest dopłata, o ile dobrze pamiętam, 3 zł do wozokilometra. Z tego co wiem, już wiele samorządów skorzystało z tej możliwości, ale może właśnie warto, żebyście też państwo posłowie zachęcali do tego, będąc w terenie. Pamiętam, że w pierwszym naborze zainteresowanie nie spełniło oczekiwań. W kolejnych naborach zainteresowanie było dużo większe, ale myślę, że warto o tym mówić i warto podkreślać rozwiązania, które już funkcjonują.</u>
+          <u xml:id="u-144.17" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeszcze odnośnie do wykluczenia komunikacyjnego – przecież uruchomiliśmy taki program, jak Kolej+, czyli właśnie możliwość przywracania połączeń kolejowych. Naprawdę bardzo, bardzo mocno trzeba zachęcać, żeby z tego korzystać. Chyba wszyscy pamiętamy, jaka była sytuacja. Były likwidowane połączenia kolejowe, połączenia autobusowe. Zawsze podkreślam, że każdy zabrany kilometr połączeń to były zabrane szanse, szczególnie dla mieszkańców obszarów wiejskich. Cieszę się, że jest tak duże zainteresowanie tym tematem, bo ja sama pochodzę z małej miejscowości i dobrze wiem, co to znaczy, gdy jest jeden autobus lub są dwa autobusy dziennie i nie ma możliwości w żaden inny sposób po prostu dostać się do większego miasta.</u>
+          <u xml:id="u-144.18" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kwestie suszowe i kwestie zmiany przepisów, jesteśmy w stałym kontakcie z Ministerstwem Infrastruktury, do którego przeszły kompetencje związane właśnie z gospodarowaniem wodą, a także przygotowanie ustawy suszowej, więc bardzo mocno też cały czas monitujemy ten temat. Cały czas podkreślamy, jak ważne jest jak najszybsze wprowadzenie rozwiązań i dlatego chcemy też zaproponować pewne uproszczenia w zmianie ustawy o PROW.</u>
+          <u xml:id="u-144.19" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kolejną kwestię, czyli wpływ covidu na rolnictwo. Powiem tak – na pewno będziemy mogli przedstawić kompleksowe informacje, gdy sytuacja wróci do normalności, bo wtedy będziemy mogli tak naprawdę realnie ocenić, jaki jest ten wpływ. Oczywiście z tego co pamiętam, to w interpelacji przekazywaliśmy informacje dotyczące dotychczasowego okresu funkcjonowania w czasie pandemii, ale naturalnie, jeżeli jest jakaś potrzeba, żeby coś uzupełnić, to informacja zostanie uzupełniona.</u>
+          <u xml:id="u-144.20" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Kolejna kwesta. Pani z WWF także podnosiła kwestię suszy. Tak, jak powiedziałam wcześniej – my bardzo, bardzo poważnie zwracamy uwagę na ten problem. Nie chciałabym już wchodzić w dyskusję o dużych inwestycjach, bo państwa przedstawiciel też był na przedświątecznym posiedzeniu zespołu do spraw kaskadyzacji dolnej Wisły. Niestety, nie zabrał głosu, mimo że Wody Polskie przedstawiły bardzo konkretny plan działania. Przedstawiały także, jak to wygląda ze strony środowiskowej. Oczywiście informacje też są dostępne i wiem, że państwo jesteście w stałym kontakcie z Wodami Polskimi w tym temacie.</u>
+          <u xml:id="u-144.21" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o wspieranie inwestycji retencyjnych, to chcemy przede wszystkim we współpracy z samorządami województw stworzyć listę proponowanych inwestycji retencyjnych. Wychodzimy do samorządów. Chcemy, żeby samorządy bardzo mocno zaangażowały się w te działania i zresztą cały czas widzimy bardzo duże zainteresowanie w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-144.22" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Wydaje mi się, że to chyba tyle z mojej strony. Jeżeli nie odpowiedziałam na jakieś pytania, to odpowiedź przekażemy na piśmie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję pani minister za bardzo poważne podejście do zgłoszonych pytań i odpowiedzi na wszystkie pytania.</u>
+          <u xml:id="u-145.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Teraz oddam głos panu ministrowi Budzie, ale zanim oddam głos, to chciałbym powtórzyć, bo przez moment pana ministra nie było. Padła propozycja pana posła Sachajki, żeby ministerstwo podeszło do przekazania informacji Polakom, nam wszystkich i pokazało, jakie środki idą tak naprawdę na obszary wiejskie. Mamy na myśli inwestycje drogowe, jak również inwestycje dotyczące szkół, termomodernizacji szkół. Pan minister o tym powiedział, ale gdyby się ministerstwo pokusiło i policzyło, to myślę, że byłby to szerszy obraz środków, które będą skierowane na obszary wiejskie. To nie tylko te 10%, bo jak wynika z tego, co pan minister już powiedział i co powiedziała pani minister Gembicka, środki są o wiele większe, tylko może trzeba je po prostu policzyć i pokazać społeczeństwu.</u>
+          <u xml:id="u-145.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, bardzo dziękuję za debatę, bo debata po prostu przybliża zagadnienia rolnictwa i obszarów wiejskich...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Panie ministrze, jednak w porównaniu do pani minister Gembickiej jest pan za cichy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Przepraszam. Być może teraz będzie lepiej.</u>
+          <u xml:id="u-148.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, w każdym razie bardzo dziękuję za dzisiejsze posiedzenie Komisji. Bardzo chętnie podjąłbym się takiego wyzwania – przeliczenia dokładnie wszystkich komponentów, które są w KPO i przekładają się na obszary wiejskie, tylko jest jedna niewiadoma, którą ciężko zastąpić chociażby jakąś daną statystyczną. Rzecz w tym, że jak mówimy chociażby o transformacji energetycznej, modernizacji szkół, budowie żłobków – to będą to elementy rozstrzygane w konkursach. Teraz jest pytanie: jaki procent i skalę rozstrzygnięć co do tych rzeczy, które pójdą potencjalnie na tereny rolnicze czy tereny wiejskie, należy uwzględnić?</u>
+          <u xml:id="u-148.2" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Podsumowując – zapewne tak będzie, że to będzie bardzo duży procent i co do tego nie ma wątpliwości, ale jaką wartość przyjąć z punktu widzenia rozstrzygnięcia konkursowego? Ciężko byłoby mi to ocenić, bo myśmy taką próbę podejmowali, ale wszystkie konkursy dotyczące i autobusów, i termomodernizacji, i modernizacji szkół, budowy przedszkoli – to wszystko będzie dotyczyło rozstrzygnięć konkursowych. Jestem przekonany, że potrzeby na terenach wiejskich są bardzo duże i konkursy oczywiście będą w dużej mierze pozytywnie rozstrzygane na rzecz małych miejscowości, ale ciężko byłoby po prostu przyjąć jakiś procent. Zatem dlatego mówimy o tym, co konkretnie jest kierowane i nie może trafić do miast, tylko na tereny wiejskie. Są to te elementy, które pani minister wskazywała, a reszta na równych zasadach uczestniczy w konkursach. Jestem przekonany, że...</u>
+          <u xml:id="u-148.3" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, mam inną obawę. Mam taką obawę, że w pierwszym komponencie – a mamy 1,26 mld euro – to jest kwota, która będzie wielkim wyzwaniem, żeby ją wydatkować i zainwestować do sierpnia 2026 r. Jak sobie zdamy sprawę z tego, jakie to są kwoty, to musimy poważnie podejść do systemu wdrażania i bardzo mocno monitorować ten proces, bo 667 mln na retencję to wydaje się mało...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#Gloszsali">Było cicho, cicho, a teraz minister zniknął.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Mamy problem. Bardzo proszę sekretariat, żeby spróbował skontaktować się z ministerstwem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Szanowni państwo, czy mnie widać? Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Już teraz tak. Witamy po raz kolejny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Przepraszam za tę przerwę.</u>
+          <u xml:id="u-153.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">W każdym razie, jak widzimy kwoty w milionach euro, to wszyscy powinniśmy się skupić, żeby zaproponować taki system wdrażania i wydatkowania środków, aby ostatecznie doprowadzić do skutecznego ich zainwestowania. Proszę pamiętać, że równolegle startujemy ze Wspólną Polityką Rolną, z całą perspektywą z polityki spójności plus dodatkowo z Krajowym Planem Odbudowy, czyli można powiedzieć, że kumulują się nam trzy źródła finansowania – oprócz krajowego – które będą dostępne dla rolnictwa i terenów wiejskich. Gdybyśmy to finansowanie przeliczyli na kwoty, to takich środków na rolnictwo i tereny wiejskie w historii po prostu nie było.</u>
+          <u xml:id="u-153.2" who="#SekretarzstanuwMFiPRWaldemarBuda">Musimy uwzględnić tę okoliczność i nie podejść do sprawy sztampowo, tylko naprawdę zorganizować system wdrażania, podobny mniej więcej jak w systemie szczepień, czyli zastosować ekstraordynaryjne działania, ekstraordynaryjne możliwości ich wprowadzania za pośrednictwem instytucji, które podlegają ministrowi rolnictwa. A więc zakładam, że mniej więcej pod koniec maja pojawimy się z ustawą wdrożeniową i to będzie moment, w którym będziemy pokazywali system wdrożeniowy. Bardzo liczę na to, że wspólnie wypracujemy system w komponencie rolniczym, żeby udało się te środki po prostu zainwestować, bo to jest ogromne wyzwanie. Będą potrzebne wszystkie ręce na pokładzie, żeby inwestycje rozpocząć, rozstrzygnąć konkursy, zakończyć do sierpnia 2026 r. i rozliczyć do końca 2026 r., mając na względzie właśnie WPR, PROW, mając na względzie POIiŚ i całą politykę spójności jednocześnie. Jednocześnie. Jest to wielkie wyzwanie przed nami. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję, panie ministrze. Myślę, że i pan, i my wszyscy, szczególnie siedzący na posiedzeniu Komisji rolnictwa wiemy, że przez wiele lat albo dekad Polska powiatowa, Polska wiejska była zaniedbywana. Myślę, że jest czas na to, aby ją odbudować, żebyśmy Polskę powiatową, którą przez wiele lat zwijano, właśnie dobrze rozwinęli i pozwolili jej się rozbudowywać.</u>
+          <u xml:id="u-154.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Myślę, że jest szansa – bo pan mówił o tym, że będą konkursy na termomodernizację itd., na inwestycje na obszarach wiejskich – więc można postawić takie warunki, żeby preferowana była właśnie Polska powiatowa. Polska, która tak, jak powiedziałem, była zwijana. Można dać punkty od zasobności czy punkty od liczby osób. Wie pan, że można tak wyregulować, żeby rozwój Polski był równomierny, a nie tak, jak to było prowadzone przez wiele lat i pięknie się nazywało „rozwój dyfuzyjno-polaryzacyjny”. Wiemy, drodzy państwo, o co chodzi – tylko wielkie aglomeracje się rozwijały, a nie Polska powiatowa.</u>
+          <u xml:id="u-154.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję państwu ministrom, szczególnie panu ministrowi Budzie, bo pan minister już kończy z nami spotkanie. Pani minister zostanie jeszcze z nami w trakcie następnego punktu. Dziękuję państwu za naprawdę merytoryczną dyskusję – zwracam się do wszystkich państwa, którzy zabierali głos. Dziękuję również, jeszcze raz, państwu ministrom za odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-154.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zamykam dyskusję w ramach pierwszego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-154.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Szanowni państwo. Przechodzimy do rozpatrzenia drugiego punktu porządku dziennego. Marszałek Sejmu w dniu 12 kwietnia br. skierowała rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1072, do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi do pierwszego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-154.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proponuję, żeby Komisja przyjęła uchwałę o przeprowadzeniu pierwszego czytania projektu z druku nr 1072 w dniu dzisiejszym, czyli w terminie krótszym, niż przewiduje to art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu. Pierwsze czytanie może się odbyć nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom druku projektu, chyba że Sejm lub Komisja postanowią inaczej. Czy jest sprzeciw do takiego sposobu procedowania?</u>
+          <u xml:id="u-154.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Nie słyszę sprzeciwu ani na sali, ani nie widzę też, żeby ktoś zdalnie wyrażał sprzeciw. Uznaję, że Komisja wyraża zgodę na przystąpienie do pierwszego czytania projektu z druku nr 1072 w terminie krótszym, niż przewiduje art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-154.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zatem przystępujemy do pierwszego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-154.8" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Czy w posiedzeniu uczestniczą osoby wykonujące zawodową działalność lobbingową? Jeżeli tak, to proszę o przedstawienie się i poinformowanie, jaką firmę reprezentują. Znając sytuację, z doświadczenia wiem, że takich osób nie ma i nie widzę, żeby się ktokolwiek zgłosił.</u>
+          <u xml:id="u-154.9" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przypominam, że zgodnie z art. 39 ust. 1 regulaminu Sejmu pierwsze czytanie obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, debatę w sprawach ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-154.10" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, panią minister Annę Gembicką, o przedstawienie uzasadnienia do projektu. Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, projekt ustawy przewiduje wprowadzenie szeregu rozwiązań, usprawniających proces wydatkowania środków finansowych w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Jednym z podstawowych rozwiązań, proponowanych w przedstawionym projekcie, jest dostosowanie przepisów krajowych do zmian dokonanych rozporządzeniem wykonawczym Komisji Europejskiej 2021/540 z dnia 26 marca 2021 r., zmieniającym rozporządzenie wykonawcze nr 809/2014.</u>
+          <u xml:id="u-155.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Zgodnie z rozporządzeniem, od 2020 r. zostają usunięte przepisy, ustalające ostateczny termin składania wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich i niektórych działań w ramach PROW oraz przepisy określające ostateczny termin składania zmian do wniosku. To właśnie państwa członkowskie mają teraz ustalać te terminy. W związku z tym projekt ustawy, mającej na celu zmianę ustawy o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego, zawiera niezbędne przepisy dotyczące ustalenia ostatecznego terminu dokonywania zmian we wniosku. Proponuje się, aby to był tak, jak dotychczas, 31 maja danego roku.</u>
+          <u xml:id="u-155.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Nie ma natomiast konieczności wprowadzania projektem przepisów określających termin składania samego wniosku, gdyż on jest już zawarty w obowiązującej ustawie. Zgodnie z ustawą, wnioski składa się od 15 marca do 15 maja. Jednocześnie w projekcie przewidziano też delegację dla Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która umożliwia przedłużenie terminu składania wniosków w przypadku wystąpienia okoliczności, które uniemożliwiają rolnikom złożenie wniosku w terminie. Są to takie okoliczności jak powódź, susza czy przymrozki.</u>
+          <u xml:id="u-155.3" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Projekt ustawy wdraża też szereg innych rozwiązań korzystnych dla rolników, które będą skutkować uproszczeniem i unowocześnieniem obecnych procedur. Jest to m.in. uwzględnienie możliwości wykorzystywania w postępowaniach administracyjnych zdjęć wykonanych i przesłanych przez stronę z wykorzystaniem aplikacji udostępnionej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w tym tzw. zdjęć geotagowanych. Analogiczne rozwiązanie zaproponowano w ustawach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW na lata 2007-2013 oraz PROW 2014-2020.</u>
+          <u xml:id="u-155.4" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Kolejną zmianą jest dodanie przepisu umożliwiającego ogłoszenie w drodze obwieszczenia listy odmian konopi włóknistych, które nie kwalifikują się do przyznania płatności bezpośrednich. To miałoby zastosowanie w przypadku przekroczenia dopuszczalnej zawartości THC dla konopi włóknistych.</u>
+          <u xml:id="u-155.5" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Kolejną zmianą jest wyłączenie ze stosowania przepisu, wprowadzonego tzw. ustawą covidową, przewidującego przywracanie terminu w przypadku wniosków o przyznanie płatności bezpośredniej w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Przedmiotowa zmiana ma na celu usprawnienie obsługi wniosków o wsparcie bezpośrednie.</u>
+          <u xml:id="u-155.6" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">W ustawie o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności przewidziano rozwiązania, które umożliwiają prezesowi ARiMR nieodpłatne udostępnianie danych przestrzennych, pochodzących z systemu identyfikacji działek rolnych oraz zintegrowanego systemu kontroli. Dane będą mogły być udostępniane dla celów naukowo-badawczych, środowiskowych oraz statystycznych.</u>
+          <u xml:id="u-155.7" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Kolejne zmiany dotyczą ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW. Oprócz zmiany dotyczącej uwzględniania w postępowaniu zdjęć wykonanych za pomocą aplikacji udostępnionej przez ARiMR, przewidziane jest też uproszczenie trybu składania przez partnerów KSOW (Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich – red.) wniosków o wybór operacji oraz innych dokumentów w postępowaniach przez wprowadzenie obok formy pisemnej możliwości składania wniosków i innych dokumentów drogą elektroniczną.</u>
+          <u xml:id="u-155.8" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Kolejna zmiana dotyczy uchylania przepisów wyłączających możliwość przywracania terminów dla działań w ramach PROW. Przepisy na obecnym etapie wdrażania programu utrudniają zarządzanie środkami finansowymi PROW z uwagi na trwający stan epidemii i niedające się przewidzieć jego zakończenie. Jednocześnie określono termin wystarczający na uzupełnienie przez wnioskodawców dokumentów niezbędnych do przyznania pomocy.</u>
+          <u xml:id="u-155.9" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Ponadto w celu usprawnienia procesu rozpatrywania wniosków o przyznanie pomocy w ramach PROW, proponuje się też uwzględnienie przepisów przejściowych tak, aby zapewnić okres niezbędny do należytego przygotowania się podmiotów uprawnionych do otrzymania pomocy.</u>
+          <u xml:id="u-155.10" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Proponuje się wejście w życie przepisów z dniem następującym po dniu ogłoszenia aktu prawnego, z wyjątkiem art. 2, dotyczącego udostępniania danych przestrzennych oraz zintegrowanego systemu kontroli dla celów naukowo-badawczych, środowiskowych i statystycznych. Ten przepis wchodzi w życie z dniem 12 czerwca 2021 r. ze względu na konieczność realizacji obowiązku informacyjnego, zawartego w przepisach o RODO.</u>
+          <u xml:id="u-155.11" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Chciałabym podkreślić, że przepisy unijne, które wpłynęły na podjęcie prac legislacyjnych, zostały opublikowane dopiero 29 marca br., dlatego niestety, nie mogliśmy skierować projektu do prac parlamentarnych we wcześniejszym terminie. Biorąc pod uwagę to, że z powyższych przepisów rolnicy powinni skorzystać jeszcze w tym roku, czyli w ramach trwającej kampanii składania wniosków, konieczne jest pilne procedowanie projektu. Ponadto w związku z tym, że projekt ustawy zawiera przepisy dotyczące ustalenia ostatecznego terminu dokonywania zmian we wnioskach o przyznanie płatności bezpośredniej w ramach trwającej kampanii, ustawa powinna wejść w życie przed terminem 21 maja.</u>
+          <u xml:id="u-155.12" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Dlatego bardzo chciałabym podziękować szanownej Komisji za szybkie podjęcie prac nad przedłożonym projektem. Jednocześnie zwracam się z prośbą o pilne przyjęcie przedłożonego projektu, aby te regulacje mogły wejść w życie w proponowanym terminie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję, pani minister. Myślę, że pani wie o tym, iż Komisja zawsze jest gotowa do szybkiej pracy. Jeżeli jest tylko taka potrzeba, to jesteśmy zawsze gotowi.</u>
+          <u xml:id="u-156.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pan przewodniczący Sachajko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselJaroslawSachajko">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, pani minister. To jest bardzo ważne, że pani wyjaśniła powody tak późnego złożenia projektu, wynikające nie z naszej winy, tylko z opieszałości Komisji Europejskiej. Cieszę się, że w projekcie jest bardzo dużo ułatwień, czyli proponowanych rozwiązań technicznych, które dawno powinny wejść w życie.</u>
+          <u xml:id="u-157.1" who="#PoselJaroslawSachajko">Najbardziej martwię się o art. 1 ust. 3, czyli ten dotyczący konopi siewnych i listy odmian konopi siewnych, które będą dopuszczone do dopłat bezpośrednich. To jest bardzo niebezpieczny artykuł. Szanowni państwo, z konopi siewnych możemy mieć – nie wiem, ale szacuje się, że jeśli uwolnilibyśmy te dwie rośliny, konopie siewne i konopie medyczne, to byłoby nawet 2% PKB do naszego budżetu. Są to gigantyczne pieniądze. Nawet jeżeli to będzie 1%, to są bardzo wielkie pieniądze i ogromna szansa dla naszego przetwórstwa i dla rolników.</u>
+          <u xml:id="u-157.2" who="#PoselJaroslawSachajko">Problem robi się w związku z odmianą Finola. Rolnicy są przerażeni tym, że odmiana nie będzie mogła być brana pod uwagę do różnego rodzaju projektów. Zagrożenie, jakie już w tej chwili by było, jeżeli rolnicy nie mogliby w tym roku uprawiać odmiany Finola, to jest to, że wypadają z programów rolno-środowiskowych. Odmiana jest nie do zastąpienia przez inną, bo to jest mała odmiana, którą można uprawiać, zbierać przy pomocy dostępnego sprzętu. Jeżeli to będzie jakakolwiek inna odmiana, to musi być bardzo specjalistyczny sprzęt i wielu rolników, tak jak mówię, nie będzie mogło się do tego dostosować.</u>
+          <u xml:id="u-157.3" who="#PoselJaroslawSachajko">Dlatego rozmawialiśmy na posiedzeniu podkomisji stałej do spraw biogospodarki oraz innowacyjności o podwyższeniu poziomu THC. W tym momencie kieruję pytanie do pani minister: dlaczego Włosi mają poziom THC na poziomie 0,3% THC, a my mamy  0,2% THC? Jest to bardzo duże ograniczenie.</u>
+          <u xml:id="u-157.4" who="#PoselJaroslawSachajko">Kolejne moje pytanie w związku z omawianym punktem – czy odmiana Finola jest dostępna do dopłat do uprawy na Słowacji, na Węgrzech czy we Włoszech? Dlaczego my się jej pozbywamy, a inni korzystają z możliwości uprawy tej rośliny? Jaki poziom produkcji rośliny był w ub.r.? Ile procent z upraw stanowiła Finola? Ja sam również uprawiałem Finolę właśnie z tego powodu, że ona jest możliwa do uprawy w małych gospodarstwach, które nie mają specjalistycznego sprzętu.</u>
+          <u xml:id="u-157.5" who="#PoselJaroslawSachajko">Prosiłbym panią minister – jeśli nie o usunięcie ust. 3, to przynajmniej o to, aby on wszedł w życie w kolejnym roku, żeby rolnicy mogli się dostosować. Rzecz w tym, żeby były okresy przejściowe dla rolników, którzy już mają programy rolno-środowiskowe z wykorzystaniem tej rośliny. Gdyby rolnicy musieli zerwać program rolno-środowiskowy, to po prostu będą dla nich gigantyczne straty, a dla niektórych to oznacza wprost bankructwo. Dlatego ust. 3 jest wyjątkowo niebezpieczny. Ale jak mówię, jeżeli podwyższylibyśmy poziom THC do 0,3%, to już nie mamy problemu z odmianą Finola.</u>
+          <u xml:id="u-157.6" who="#PoselJaroslawSachajko">Rolnicy zwracają również uwagę na to, że próby są pobierane niezgodnie z obowiązującymi przepisami, bo są określone terminy na pobieranie prób, a później jest cała procedura badania. Ile było takich prób, w oparciu o które agencja stwierdziła, że są przekroczenia norm? Pobieranie prób i badania są bardzo kwestionowane przez rolników. A tak, jak mówię, jest możliwy potencjał tej rośliny dla rozwoju rolników, rozwoju przedsiębiorców oraz właśnie wpływu na polski budżet.</u>
+          <u xml:id="u-157.7" who="#PoselJaroslawSachajko">W związku z tym prosiłbym, aby ust. 3 albo wykasować, albo zrobić inny termin wejścia w życie.</u>
+          <u xml:id="u-157.8" who="#PoselJaroslawSachajko">Szanowni państwo, w każdym sklepie możemy kupić całe mnóstwo produktów, które zawierają konopie siewne. To są czekolady, to są wszystkie produkty spożywcze, nie wspominając o suplementach, o olejkach CBD. Jesteśmy dużym producentem, tylko te produkty są sprowadzane z Czech. Dlaczego nie mają być wytwarzane w oparciu o polskie produkty i dlaczego sprowadzamy ogromne ilości CBD ze Stanów Zjednoczonych i z Kanady, dlaczego nie produkujemy w oparciu o nasze rośliny?</u>
+          <u xml:id="u-157.9" who="#PoselJaroslawSachajko">Ten przepis zablokuje oraz zaburzy zaufanie do państwa, że chcemy promować rynek konopi siewnych, bardzo perspektywiczny rynek. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-158.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani poseł Tracz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselMalgorzataTracz">Dziękuję, panie przewodniczący. W sumie chciałam dołączyć się do głosu posła Sachajki, jeśli chodzi o konopie włókniste. Polska ustawa przewiduje dzisiaj 0,2%, co jest bardzo restrykcyjne i podcina możliwość uzyskania dopłat polskim rolnikom. W rozporządzeniu unijnym było do tej pory, że dopłaty są do roślin o zawartości THC do 0,2%, a z kolei w październiku Parlament Europejski zwiększył poziom do 0,3%, przy czym jeszcze Rada musi to zatwierdzić. Dlatego chciałam dopytać, czy ministerstwo rolnictwa planuje zwiększyć dopuszczalny poziom THC do 0,3%, zgodnie z poprawką Parlamentu Europejskiego?</u>
+          <u xml:id="u-159.1" who="#PoselMalgorzataTracz">Dziś, niestety, nasi rolnicy są w gorszej sytuacji przez restrykcyjną ustawę, która ucina ich przy 0,2% THC i są pozbawieni dopłat np. w przypadku Finoli, o czym wspomniał poseł Sachajko. Czy poprawka Parlamentu Europejskiego zostanie uwzględniona? Czy wrócą dopłaty do Finoli? Czy państwo są otwarci na podniesienie poziomu THC ustawowo, zgodnie właśnie z poprawką Parlamentu Europejskiego?</u>
+          <u xml:id="u-159.2" who="#PoselMalgorzataTracz">Przemysł konopi włóknistych naprawdę dynamicznie się rozwija. To są rozwiązania ekologiczne dotyczące także materiałów, różnych komponentów i szkoda byłoby z powodu tak restrykcyjnego prawa blokować tę gałąź rolnictwa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-160.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jeżeli pan poseł Piotr Borys również będzie mówił o konopiach siewnych, to myślę, że będzie nowe ugrupowanie w naszym Sejmie.</u>
+          <u xml:id="u-160.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselPiotrBorys">Mógłbym dużo o tym powiedzieć. Żartuję oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-161.1" who="#PoselPiotrBorys">Naturalnie ustawa jest ważna. Szkoda, że jest na ostatnią chwilę, ale musimy ją przyjąć. Projekt ma charakter w dużej części techniczny i faktycznie normuje terminy składania wniosków. Jeszcze gwoli uzupełnienia, bo to znalazło się w uzasadnieniu, ale żeby też być precyzyjnym, bo pani minister jakby nie do końca o tym powiedziała. Otóż istotą regulacji terminów – i wejścia w życie terminów obecnie plus możliwość odraczania terminów – jest też kwestia epidemiologiczna i covidowa. Ma to również ważny charakter w sensie możliwości przesunięcia terminu, także ze względu na sytuację epidemiologiczną. Nie wszyscy są w stanie, być może z przyczyn obiektywnych, złożyć wnioski w terminie. Część osób choruje i taka jest rzeczywistość. Dobrze, że przedstawione zapisy dają także możliwość odroczenia terminów czy uwzględnienia odroczeń. To gwoli informacji, więc dziękujemy za przygotowaną ustawę.</u>
+          <u xml:id="u-161.2" who="#PoselPiotrBorys">Natomiast chcielibyśmy poznać stanowisko ze strony przedstawiciela, może ministerstwa rolnictwa, dotyczące obaw, zastrzeżeń, o których mówili moi przedmówcy, pani poseł Tracz i poseł Sachajko. Być może unormowania europejskie są jakimś wyznacznikiem, aby tak naprawdę nie hamować rozwoju sektora roślin konopnych w Polsce, a jednocześnie trzymać nad nim określoną kontrolę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Myślę, że wyczerpała się lista posłów, mówców chętnych do zabrania głosu.</u>
+          <u xml:id="u-162.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani minister, bardzo proszę o odniesienie się do zadanych pytań i zgłoszonych uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Szanowni państwo, bardzo dziękuję za uwagi. Chciałam podkreślić, że niestety, na forum Unii Europejskiej prace dotyczące zwiększenia norm nie zostały zakończone, czyli nadal jesteśmy związani właśnie przepisami określającymi normę na 0,2% THC. Norma dotyczy wszystkich państw UE. Oczywiście w innych państwach także pojawiają się inicjatywy, żeby tę normę podnieść. Faktycznie na forum unijnym trwają prace dotyczące przepisów na lata 2023-2027, gdzie brane jest pod uwagę zwiększenie dopuszczalnej zawartości THC w konopiach do 0,3%.</u>
+          <u xml:id="u-163.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Nasze stanowisko jest takie, że opowiadamy się za wprowadzeniem proponowanej zmiany. A więc tak, jak powiedziałam – niestety, w tym momencie jesteśmy związani przepisami, które obowiązują. Podkreślę – normy na poziomie unijnym nie zostały jeszcze zwiększone, dopiero toczą się prace. Zatem od razu – w momencie, kiedy zostaną zmienione przepisy, to my też będziemy dostosowywać przepisy krajowe do zmian.</u>
+          <u xml:id="u-163.2" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kontrole przeprowadzane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, to agencja przekazała nam informację, że wszystkie kontrole są oczywiście przeprowadzane zgodnie z przepisami. Zresztą nie ma innej możliwości, żeby w jakiś inny sposób zostały przeprowadzane.</u>
+          <u xml:id="u-163.3" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Jeżeli chodzi o kwestie jakiegoś odsunięcia w czasie tych przepisów, to niestety, także jesteśmy związani przepisami unijnymi, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1307/2013, które określa ramy prawne dla przyznawania płatności bezpośrednich we wszystkich krajach członkowskich. Podkreślę jeszcze raz, że to dotyczy wszystkich krajów członkowskich. Rozporządzenie określa też obszary wykorzystywane do produkcji konopi – przepisy stanowią, że do dopłat kwalifikują się hektary tylko wtedy, jeżeli stosowne odmiany zawierają maksymalnie 0,2% THC.</u>
+          <u xml:id="u-163.4" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">A ponadto, zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji nr 639/2014 – jeśli drugi rok z rzędu średnia wyników dla wszystkich prób danej odmiany przekracza określoną zawartość THC, państwo członkowskie musi powiadomić Komisję o wniosku w sprawie upoważnienia do ustanawiania zakazu wprowadzenia do obrotu tej odmiany. Powiadomienie jest przesyłane zgodnie z rozporządzeniem Komisji najpóźniej do 15 stycznia w kolejnym roku składania wniosków. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-164.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zapytam, czy jest jeszcze z nami pani prezes Maria Fajger? Widzę, że chyba jest. Jeżeli jest, to byśmy zapytali o kontrole, o których mówiła pani minister. Jednak nie. Widzę ikonkę, ale może pani prezes oddaliła się od komputera.</u>
+          <u xml:id="u-164.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, pan przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Pani prezes chyba jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Czy jest pani prezes?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselJaroslawSachajko">Dziękuję pani minister za odpowiedź, jednakże ona nie jest zupełnie wyczerpująca. Pytałem o to, w jaki sposób we Włoszech mają 0,3% THC, a w Polsce jest 0,2%. Opieramy się wszyscy o te same dyrektywy i rozporządzenia, a we Włoszech jest 0,3%. Pytałem również, czy na Słowacji, na Węgrzech i we Włoszech odmiana Finola jest uprawiana.</u>
+          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselJaroslawSachajko">Wiemy o tym, że przekroczenia nie są z winy rolnika. Chodzi o to, że to jest roślina i ona w zależności od warunków glebowych, ale również nasłonecznienia może czasami delikatnie przekroczyć poziom 0,2%. Ale wiemy, że w Czechach czy na Węgrzech nasłonecznienie jest dużo większe, już nie wspominając o Włoszech. A więc jeżeli oni jednak nie likwidują tam upraw – jak powiedziałem, najprostszych i możliwych do zrobienia przez polskich rolników – to jako Komisja rolnictwa i parlamentarzyści musimy się pochylić również nad rolnikami, którzy są w programach rolno-środowiskowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo. Pani minister jeszcze się odniesie do tematu.</u>
+          <u xml:id="u-168.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Mam sygnał, że pani prezes jest z nami, ale są jakieś problemy techniczne i dlatego jej nie słyszymy. Myślę, że pani minister odniesie się do tych kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Szanowni państwo. Chciałam tylko podkreślić, że niezależnie od tego, czy umieścimy przepis dotyczący konopi w ustawie, to tak czy siak rolnicy nie będą mogli korzystać z dopłat, ponieważ tutaj przepisy unijne są stosowane wprost. A więc my tak naprawdę chcemy, żeby ustawa też spełniła rolę informacyjną. Chcemy, żeby rolnicy dokładnie wiedzieli, które odmiany, niestety, nie będą się kwalifikowały, a więc to jest warte podkreślenia.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Druga kwestia. Nie wiem, skąd pan poseł ma takie informacje, ale we wszystkich krajach UE obowiązują takie same wskaźniki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-170.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zamykam dyskusję. Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1072. Informuję, że nie zgłoszono wniosku przeprowadzenia wysłuchania publicznego.</u>
+          <u xml:id="u-170.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Szanowni państwo. Proponuję, aby Komisja niezwłocznie przystąpiła do rozpatrzenia projektu ustawy. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Nie słyszę sprzeciwu. Zatem przystępujemy do szczegółowego rozpatrzenia ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-170.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tytuł ustawy. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-170.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jest z nami pan legislator, którego bardzo serdecznie witamy. Oczywiście od razu mamy stałą delegację dla pana legislatora – jeżeli będą błędy legislacyjne, drobne błędy, to myślę, że Komisja wyrazi zgodę na to, żeby takie błędy legislatorzy mogli poprawić. Nie słyszę sprzeciwu, a więc, panie mecenasie, jest nasza zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#LegislatorzBiuraLegislacyjnegoKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Wracam do tytułu projektu. Czy są uwagi do tytułu projektu? Nie widzę. Jeżeli nie ma uwag, stwierdzam że Komisja rozpatrzyła tytuł.</u>
+          <u xml:id="u-172.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Art. 1 zmiana pierwsza. Czy są uwagi? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę pierwszą.</u>
+          <u xml:id="u-172.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zmiana druga. Czy są uwagi? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę.</u>
+          <u xml:id="u-172.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zmiana trzecia. Jest uwaga. Bardzo proszę pana mecenasa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję. Konrad Nietrzebka, Biuro Legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-173.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Szanowni państwo, otóż chcielibyśmy zadać pytanie wnioskodawcom i jednocześnie zwrócić państwa uwagę na jedną kwestię, która wydaje nam się dość istotna. Mamy pewne wątpliwości. Otóż proszę zwrócić uwagę, że w dodawanym art. 8a w ust. 1 pojawia się sformułowanie „wskazując odmiany konopi”. Natomiast w ust. 2 mamy już doprecyzowane, że mamy do czynienia z odmianami konopi włóknistych. W związku z tym chcielibyśmy się zapytać wnioskodawców, czy takie rozróżnienie jest czymś uzasadnione. Czy powstała ewentualnie jakaś rozbieżność natury redakcyjno-legislacyjnej? A więc de facto czy powinna być mowa o samych konopiach, czy o konopiach włóknistych?</u>
+          <u xml:id="u-173.2" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Posiłkowaliśmy się od razu ustawą-matką i możemy zasygnalizować, że np. w art. 15 w ust. 1 pojawia się sformułowanie o konopiach włóknistych. W dwóch innych przepisach mamy z kolei przywołanie ustawy z 19 grudnia 2003 r. i tam jest mowa o konopiach uprawianych na włókno. Z kolei np. w art. 17 w ust. 2 w pkt 4 pojawia się sformułowanie... Przepraszam, to jest art. 34. Pojawia się też sformułowanie o konopiach włóknistych.</u>
+          <u xml:id="u-173.3" who="#LegislatorKonradNietrzebka">W związku z tym bardzo byśmy prosili – w związku z koniecznością zapewnienia pewnej jednolitej terminologii – o wyjaśnienie, jak należy tutaj to postrzegać. Czy to rozróżnienie jest celowe i jakie względy za tym przemawiają? A jeżeli ma to jakieś inne podłoże, np. jest to tylko kwestia redakcyjno-legislacyjna, to też bardzo byśmy prosili o zaznaczenie tego, bo być może na wniosek Komisji moglibyśmy ewentualnie pokusić się o jakieś doprecyzowanie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-174.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Chcę wyrazić swój podziw, panie mecenasie, że pan również zna się na konopiach.</u>
+          <u xml:id="u-174.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani minister, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Bardzo dziękuję. Wystąpiła rozbieżność natury redakcyjnej i powinno być faktycznie „konopie włókniste”, a więc jak najbardziej się zgadzamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-176.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Czy to wystarczy? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Panie przewodniczący, a więc podsumowując, jeżeli dobrze zrozumiałem panią minister, należałoby w dodawanym art. 8a w ust. 1 po wyrazach „wskazując odmiany konopi” dodać wyraz „włóknistych”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Tak? Pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Jeżeli jest to kwestia redakcyjna, legislacyjna, to w związku z tym – za zgodą oczywiście, to wybrzmiało już z ust pani minister i za zgodą Komisji – Biuro Legislacyjne dokona takiego doprecyzowania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jest bardzo widoczne kiwanie głową przez panią minister. Tak, że my również wyrażamy zgodę.</u>
+          <u xml:id="u-180.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Czy są jeszcze inne uwagi do zmiany trzeciej? Nie widzę. Stwierdzam, że zmiana trzecia została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-180.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Czy są uwagi do zmiany czwartej? Nie widzę. Stwierdzam, że zmiana czwarta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-180.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Stwierdzam, że art. 1 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-180.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przechodzimy do art. 2. Czy są uwagi do art. 2?</u>
+          <u xml:id="u-180.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pan mecenas. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję. Mamy tylko pytanie z prośbą o krótkie wyjaśnienie. Proszę zwrócić uwagę na dodawany art. 16a ust. 1 pkt 3 i 4. W obydwu punktach mamy to samo odesłanie. Otóż jest powiedziane w pkt 3: „obszarów, gruntów i użytków wymienionych  w art. 5 ust. 2 lit. c” i dalej bez zmiany. Natomiast w pkt 4 również mamy: „upraw rolnych, obszarów wymienionych w art. 5 ust. 2 lit. c”. De facto mamy dwa takie same odesłania w dwóch różnych miejscach. Przypuszczamy, że jest to spowodowane tym, że w pkt 4 mamy to sformułowanie: „deklarowanych przez rolnika we wniosku o przyznanie płatności”, a więc tutaj jest jakby pewne doprecyzowanie.</u>
+          <u xml:id="u-181.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Natomiast chcielibyśmy tylko prosić o krótkie wyjaśnienie, czy nasz tok rozumowania jest prawidłowy i czy tutaj nie powstaną jakiekolwiek wątpliwości interpretacyjne. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-182.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Dziękuję. Poproszę o odpowiedź panią dyrektor Czaplę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Witamy...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#DyrektorDepartamentuPlatnosciObszarowychMRiRWJoannaCzapla">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przy okazji witamy panią dyrektor. Nie widzimy, ale cieszymy się, że pani dyrektor jest z nami. Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#DyrektorDepartamentuPlatnosciObszarowychMRiRWJoannaCzapla">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Szanowni państwo, panie przewodniczący, panie i panowie posłowie. Tak, zgadzamy się z panem legislatorem. Jak najbardziej jesteśmy skłonni do…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo. Pan mecenas zrozumiał. Wiadomo, że jest zgoda. Bardzo prosimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Zrozumiałem tak, że po prostu nie ma wątpliwości i zapis jest prawidłowy, niebudzący jakichkolwiek kwestii interpretacyjnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">A jednak zapytam panią dyrektor, czy o to chodziło? Bo ja jednak...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#DyrektorDepartamentuPlatnosciObszarowychMRiRWJoannaCzapla">Tak. Dokładnie tak, dokładnie o to chodziło. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">OK. Dobrze. Rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-192.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Stwierdzam, że art. 2 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-192.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przechodzimy do art. 3. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że art. 3 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-192.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Przechodzimy do art. 4. Zmiana pierwsza. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że w art. 4 zmiana pierwsza została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-192.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Art. 4 zmiana druga. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że zmiana druga została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-192.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zmiana trzecia. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że zmiana trzecia została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-192.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zmiana czwarta w art. 4.</u>
+          <u xml:id="u-192.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, też tylko prośba o potwierdzenie ewentualnych wątpliwości. Otóż zmiana czwarta dodaje zdanie drugie dotyczące odesłania do art. 42b ust. 1 do 3. Tylko z legislacyjnego obowiązku sygnalizujemy, szanowni państwo, że ten artykuł, do którego następuje odesłanie, a więc art. 42b, będzie miał nowe brzmienie z dniem 1 lipca 2021 r. Prosilibyśmy tylko i wyłącznie stronę rządową o potwierdzenie, że to jest intencją strony wnioskodawców. A więc de facto to odesłanie będzie funkcjonowało zarówno, jeżeli oczywiście ustawa, jak przypuszczam, wejdzie przed terminem 1 lipca – i będzie prawidłowo odwoływała się do art. 42b ust. 1 do 3 przed zmianą brzmienia, jak również po zmianie tego brzmienia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Pani minister, jaka była intencja?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#SekretarzstanuwMRiRWAnnaGembicka">Tak, dokładnie taka była intencja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-196.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Stwierdzam, że zmiana czwarta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-196.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zmiana piąta. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że zmiana piąta została rozpatrzona.</u>
+          <u xml:id="u-196.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Zmiana szósta. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że zmiana szósta została rozpatrzona. Art. 4 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-196.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Art. 5. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że art. 5 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-196.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Art. 6. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że art. 6 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-196.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Art. 7. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że art. 7 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-196.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Art. 8. Nie widzę uwag. Stwierdzam, że art. 8 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-196.8" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proponuję przegłosowanie całości projektu ustawy. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-196.9" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Może poczekamy parę minut, dosłownie dwie minutki, żeby wszyscy się zalogowali na sali i na zewnątrz, poza salą. Poseł Dolata właśnie się loguje powolnym ruchem. Już to uczynił. Myślę, że również posłowie głosujący zdalnie w tej chwili włączą laptopy. Poczekamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#Gloszsali">Trzeba się jeszcze raz logować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Nie, nie trzeba powtarzać logowania, ale poseł Dolata nie zalogował się wcześniej i dlatego musiał się zalogować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselJanDuda">Czujność pana przewodniczącego jest godna podziwu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Teraz przystępujemy do głosowania. Bardzo proszę, przystępujemy do przegłosowania całości projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-200.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Bardzo proszę – kto jest za? Bardzo się cieszę, bo widzę naprawdę wielki entuzjazm i pozytywy dzisiejszego posiedzenia. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-200.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jaką mamy sytuację? Pytam sekretariat. Oczywiście pytam o ilość głosowań, a nie o jakość głosowań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Ilość głosów jest wystarczająca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Jeśli ilość głosów jest wystarczająca, to dziękuję i zamykam głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-202.1" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-202.2" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Głosowało 29 parlamentarzystów. Za było 28, wstrzymał się 1. Stwierdzam, że Komisja przyjęła wniosek o uchwalenie przez Sejm projektu ustawy z druku nr 1072.</u>
+          <u xml:id="u-202.3" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Proponuję, aby Komisja wybrała posła sprawozdawcę. Proponuję panią poseł Pamułę, chociaż jej nie ma – ale prezydium słyszało, że jest zgoda pani poseł Teresy Pamuły.</u>
+          <u xml:id="u-202.4" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Czy ktoś jest... Nie. Czy są inne propozycje? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-202.5" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Czy jest ktoś przeciwny, żeby sprawozdawcą Komisji była pani poseł Teresa Pamuła? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-202.6" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Stwierdzam, że Komisja wybrała na posła sprawozdawcę panią poseł Teresę Pamułę.</u>
+          <u xml:id="u-202.7" who="#PrzewodniczacyposelRobertTelus">Na tym porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Zamykam obrady. Informuję, że protokół jak zwykle będzie do wglądu w sekretariacie. Bardzo dziękuję państwu za bardzo merytoryczną i dobrą dyskusję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..aa52634
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/header.xml
@@ -0,0 +1,97 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-rrw2s-00004-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw biogospodarki i innowacyjności w rolnictwie /nr 4/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw biogospodarki i innowacyjności w rolnictwie /nr 4/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#RRW2S">4</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-19</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia Głównego Inspektoratu Sanitarnego Monika Jarzębska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Przetwórstwa i Rynków Rolnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Waldemar Guba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMRiRWWaldemarGuba" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Przetwórstwa i Rynków Rolnych MRiRW Waldemar Guba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia Dariusz Poznański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMZDariuszPoznanski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego MZ Dariusz Poznański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="IWNiRZMalgorzataZimniewska" role="speaker">
+        <persName>IWNiRZ Małgorzata Zimniewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KierownikZakladuProjektowaniaWlokninWydzialuProdukcjiDoswiadczalnejInstytutuWlokiennictwaAnettaWalawska" role="speaker">
+        <persName>Kierownik Zakładu Projektowania Włóknin Wydziału Produkcji Doświadczalnej Instytutu Włókiennictwa Anetta Walawska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PlantatorDariuszMlynarczyk" role="speaker">
+        <persName>Plantator Dariusz Młynarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PlantatorLeslawLech" role="speaker">
+        <persName>Plantator Lesław Lech</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Maciej Miłkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPANdrPawelGluchowski" role="speaker">
+        <persName>Pracownik naukowy Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN dr Paweł Głuchowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPolskiejAkademiiNaukdrPawelGluchowski" role="speaker">
+        <persName>Pracownik naukowy Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych Polskiej Akademii Nauk dr Paweł Głuchowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesAgrohempTomaszJawor" role="speaker">
+        <persName>Prezes Agrohemp Tomasz Jawor</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezeszarzaduPolskiegoTowarzystwaRolniczegoFranciszekNowak" role="speaker">
+        <persName>Prezes zarządu Polskiego Towarzystwa Rolniczego Franciszek Nowak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski" role="speaker">
+        <persName>Prezes zarządu Polskiej Izby Lnu i Konopi Marek Radwański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ProducentkonopiAndrzejKwasnica" role="speaker">
+        <persName>Producent konopi Andrzej Kwaśnica</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Jarosław Sachajko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiDariuszMyrcha" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Dariusz Myrcha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiPiotrZabadala" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Polityki Przemysłowej Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii Piotr Zabadała</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Polityki Przemysłowej MRPiT Piotr Zabadała</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZawodowylobbystaTomaszObara" role="speaker">
+        <persName>Zawodowy lobbysta Tomasz Obara</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="RRW2S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw biogospodarki i innowacyjności w rolnictwie</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..197f54d
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/rrw2s/201923-sjm-rrw2s-00004-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,625 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Szanowni państwo, mamy godzinę 10.00. Uprzejmie proszę osoby, które nie zabierają głosu, aby wyłączyły mikrofony. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw biogospodarki i innowacyjności w rolnictwie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Witam państwa posłów obecnych na miejscu i łączących się z nami zdalnie. Witam uczestniczących zdalnie w naszym posiedzeniu: podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Macieja Miłkowskiego wraz ze współpracownikami oraz dyrektora Departamentu Przetwórstwa i Rynków Rolnych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Waldemara Gubę.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Szanowni państwo, jeszcze ktoś nie wyłączył mikrofonu.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Witam obecną z nami panią Marzannę Lipińską, wicedyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi Najwyższej Izby Kontroli. Witam przedstawicieli ministerstw, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, Głównego Inspektora Sanitarnego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, instytutów, Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych oraz pozostałych gości.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Informuję, że dzisiejsze posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 i 3 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W celu sprawdzenia kworum proszę państwa o przygotowanie się do głosowania. Proszę, aby posłowie obecni na sali zalogowali się oraz głosowali za pomocą urządzenia do głosowania. Pozostali posłowie, uczestniczący zdalnie w obradach – na tablecie. Proszę się zalogować, a następnie nacisnąć dowolny przycisk.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przepraszam, ktoś nie wyłączył mikrofonu. Bardzo proszę. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo dziękuję. Głosowało 5 posłów. Na podstawie wyników z elektronicznego systemu do głosowania zdalnego stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Informuję, że porządek posiedzenia obejmuje wysłuchanie informacji na temat korzyści dla polskiego przemysłu wynikających z uprawy i przetwórstwa konopi siewnych. Szanowni państwo. Z uwagi na dużą liczbę zgłoszeń oraz ograniczenia techniczne związane z obsługą systemu wideokonferencji proszę, aby do systemu obsługi zdalnej posiedzenia logowały się tylko osoby zgłaszające chęć zabrania głosu. Pozostałe osoby zachęcam do śledzenia transmisji obrad podkomisji na stronie Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przechodzimy do realizacji porządku obrad. Oczywiście po pierwsze chciałem podziękować wszystkim ministerstwom za obszerne, wyczerpujące odpowiedzi. Wydaje się, że pojawiło się duże pole do dyskusji. Wiem, że gospodarzem ustawy jest Ministerstwo Zdrowia, aczkolwiek rozpocząłbym prezentację stanowisk od przedstawicieli Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. Proszę teraz o przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiPiotrZabadala">Dzień dobry. Nazywam się Piotr Zabadała. Jestem zastępcą dyrektora Departamentu Innowacji i Polityki Przemysłowej Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiPiotrZabadala">Szanowni państwo, wczoraj minister rozwoju, pracy i technologii przesłał informację do szanownej Komisji. Postaram się teraz pokrótce wypunktować najważniejsze rzeczy. Konopie niewątpliwie są perspektywiczną rośliną uprawną ze względu na swoje właściwości. Należy przewidywać, że zapotrzebowanie na nie będzie rosło. Surowce pozyskiwane z konopi przemysłowych mogą być wykorzystywane np. w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, perfumeryjnym, do produkcji leków, jako suplementy diet, a także w przemyśle włókienniczym, motoryzacyjnym, papierniczym, budowlanym oraz do celów owadobójczych i grzybobójczych.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMinisterstwaRozwojuPracyiTechnologiiPiotrZabadala">Dziś uprawa konopi to wciąż niszowy sektor rolny. W Unii Europejskiej uprawia się łącznie około 35 tys. ha, a w Polsce to 3,3 tys. ha (niesłyszalne).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przepraszam, przepraszam. Ktoś ma nadal włączony mikrofon. Bardzo prosiłbym o wyłączenie mikrofonu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Zdecydowana większość konopi uprawiana jest na nasiona, ale część upraw jest również przeznaczana na włókna, np. na włókno techniczne do wytwarzania włóknin sanitarnych, sznurka, izolacji oraz do produkcji komponentów w przemyśle meblowym i motoryzacyjnym, a także na włókno tekstylne.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Rok 2021 może być kluczowym rokiem dla odrodzenia się światowego rynku włókien konopnych, z których powstają m.in. ubrania. Konopie mają szansę konkurować z poliamidem, poliestrem i bawełną. Globalna wartość rynku konopi wyniosła w 2020 r. prawie 23 mld dolarów. Prognozuje się, że w 2026 r. cały rynek będzie wart ponad 62 mld dolarów. Szacujemy, że wartość rynku konopnego w Polsce w 2028 r. wzrośnie do 2 mld euro.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Aktualnie rośnie popyt na wyroby z włókna konopnego, pojawił się zatem popyt również na surowiec. Możliwy jest wzrost areału produkcji lnu i konopi o 2–3 tys. ha w Polsce w przeciągu kilku lat. Uprawy konopi dla różnych zastosowań przemysłowych mają w Polsce kilkusetletnią tradycję. Tradycyjnymi miejscami koncentracji upraw konopi w Polsce są regiony: lubelski, jarosławski oraz kielecko-krakowski. Konopie to jedne z najbardziej uniwersalnych roślin. Z konopi można pozyskiwać rozmaite surowce, które znajdują wykorzystywanie w przemyśle. Są to plastiki konopne, a więc konopna celuloza, którą można wykorzystać do produkcji celofanu, celuloidu, a także do sztucznego jedwabiu. Produkcja konopnego plastiku kosztuje o połowę mniej niż z polipropylenu, a jego zaletą jest też wytrzymałość.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Kolejnym obszarem jest biodiesel z konopi. Jego wyprodukowanie wiąże się z mniejszą emisją dwutlenku węgla. Zaletą tego rodzaju paliwa jest to, że wydziela śladowe ilości dwutlenku siarki i może być stosowane w niższych temperaturach niż jego odpowiedniki, a ponadto jego spalanie emituje mniej gazów cieplarnianych niż tradycyjne paliwo.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Ubrania z konopi. Tkanina konopna chroni przed promieniowaniem ultrafioletowym, ma właściwości termodynamiczne i hipoalergiczne. Ubrania z lnu i konopi, kiedyś powszechnie używane, były trwałe, odporne na przetarcia. Mogą być stosowane np. jako ubrania robocze.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Żywność z konopi. Można już spotkać mleko, pieczywo, słodycze z dodatkiem elementów, ekstraktów nasion. Nasiona zwierają 460% więcej nasyconych kwasów tłuszczowych niż ryby. Żywność z konopi jest bogata w witaminy i minerały.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Materiały budowlane z konopi. Na przykład kostka konopna jest wysoce uszczelniająca, akustyczna, hermetyczna. Budownictwo z konopi opiera się obecnie głównie na wykorzystaniu paździerzy konopnych produkowanych ze słomy konopnej.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Papier z konopnej celulozy. Konopie jako rośliny jednoroczne dostarczają surowca co rok, a ich skoszenie nie przynosi szkód środowisku. Papier może być pozyskiwany z łyka, ale jego produkcja wymaga dużej inwestycji w technologię przetwarzania roślin.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Konopie siewne są również obecne od lat w przemyśle kosmetycznym. Surowce konopne można znaleźć w recepturach kremów, maści, kosmetyków do pielęgnacji włosów, w odżywkach do paznokci. Z informacji, jakie posiada Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, wynika, że połowa polskich firm branży kosmetycznej już stosuje konopie siewne w swoich produktach.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Rynek detaliczny produktów z konopi jest zdominowany zarówno w Polsce, jak i w całej Europie przez olejki CBD i kosmetyki konopne, które razem stanowią ponad połowę asortymentu sklepów internetowych, oferujących produkty z tej rośliny. W Polsce branża przetwórcza konopi jest bardzo rozdrobniona (niesłyszalne) z wyjątkiem (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przepraszam. Bardzo proszę, proszę chwilę zaczekać, bo trzeba zidentyfikować kogoś, kto nie wyłączył mikrofonu. Szanowni państwo. Proszę wyłączać mikrofony. Powtórzę, żeby osoby, które nie będą zabierały głosu, oglądały transmisję przez strony sejmowe. Jeżeli wejdzie się na stronę sejm.gov.pl, to po prawej stronie jest rysunek sali plenarnej, a pod spodem są trzy przyciski. Środkowy przycisk, czerwony, to są transmisje bieżące i tam jest transmisja, która w tej chwili jest nawet w lepszej jakości, niż państwo widzą poprzez aplikację do wideokonferencji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuInnowacjiiPolitykiPrzemyslowejMRPiTPiotrZabadala">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Tak jak powiedziałem, w Polsce branża przetwórstwa konopi jest niszowa. Wyjątkiem od tej reguły są branże: kosmetyczna, papiernicza i motoryzacyjna, które wykorzystują konopie włókniste. Więcej szczegółów mają państwo w materiale, który tak jak powiedziałem na początku, wczoraj został przesłany – przepraszam, że tak późno. Natomiast jeżeli są jakieś pytania, to chętnie na nie odpowiem. Jeżeli nie będę potrafił odpowiedzieć, to zobowiązuję się, że ministerstwo jak najszybciej przekaże odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję bardzo za materiał. Cieszę się, że ministerstwo tak dużo wie o konopiach i widzi je tak perspektywicznie. Wydaje się, że mamy dosyć dobrą informację, iż paliwo z konopi daje znacznie mniej gazów cieplarnianych niż jakiekolwiek inne paliwo kopalne. Druga rzecz – przy spalaniu konopi, współspalaniu konopi nie wydziela się bardzo dużo substancji szkodliwych, które wydzielają się przy spalaniu paliw tradycyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo proszę Ministerstwo Zdrowia o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Witam serdecznie. Maciej Miłkowski z tej strony. Dziękuję bardzo za zaproszenie.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Chciałbym oddać głos panu dyrektorowi Poznańskiemu, który przedstawi część kwestii w zakresie suplementów i produktów żywnościowych (niesłyszalne) przedstawicielom (niesłyszalne), które w tym zakresie są odpowiedzialne. Przedstawiliśmy jako Ministerstwo Zdrowia wyjaśnienia do wszystkich pytań zadanych na poprzednim posiedzeniu podkomisji. Odpowiadając na część z nich, właściwie w każdym zakresie bardzo mocno współpracujemy z innymi ministerstwami. Z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w szczególności, ale także z Ministerstwem Klimatu i Środowiska w zakresie produkcji przemysłowej upraw konopi włóknistej i spalania upraw, bo to było bardzo (niesłyszalne)...</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Jeśli chodzi o opinię ekonomiczną, to jest bardzo istotne, że jest to bardzo zasadne, jednakże z drugiej strony cały czas jeszcze mamy negatywne stanowiska co do jakości spalania i zanieczyszczenia środowiska. Mamy wielki problem w Polsce, którym jest problem jakości powietrza, które (niesłyszalne), wpływu jakości powietrza na zdrowie Polaków oraz olbrzymie koszty płatnika, Narodowego Funduszu Zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Jeśli chodzi o nadzór nad areałem uprawnym, to też bardzo mocno prace posuwają się do przodu. Jest chęć zmiany, usprawnienia całego systemu, związanego oczywiście z nadzorem, który będzie w pełnym zakresie umożliwiał kontrolę nad uprawami (niesłyszalne), abyśmy panowali nad celami ustawy o narkomanii.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Jeszcze chciałem się tylko odnieść à propos produktów niezbędnych do przygotowania surowców farmaceutycznych, które aktualnie mamy zabezpieczone poprzez import surowca do Polski. W Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych surowce są zarejestrowane. Dwie firmy mają zarejestrowane produkty. Chciałem też powiedzieć, że z Ministerstwem Rolnictwa w tym zakresie przeprowadzamy rozmowę. Akurat Ministerstwo Rolnictwa jest naszym partnerem w zakresie polityki lekowej państwa i wsparcia substancji aktywnych do produkcji leków, bo w tym przypadku surowiec jest bezpieczeństwem państwa. Mam nadzieję, że do jakiegoś porozumienia dojdziemy i w tym zakresie będziemy w pewien sposób niezależni od dostaw z zagranicy.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Może oddam na początku głos panu dyrektorowi Poznańskiemu, żeby poszerzył te wyjaśnienia (niesłyszalne).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo proszę. Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">Bardzo dziękuję. Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze. Przechodząc przez zagadnienia, które były poruszane na ostatnim posiedzeniu, jeszcze uzupełnię o dodatkowe informacje (niesłyszalne) w ciągu ostatnich tygodni (niesłyszalne). Jeżeli chodzi o postulaty rozszerzenia możliwości upraw na cele (niesłyszalne), w zasadzie jesteśmy otwarci na rozszerzanie katalogu. Widzieliśmy, że w materiale Ministerstwa Rolnictwa pojawiło się trochę propozycji. To, z czym mamy problem jako Ministerstwo Zdrowia, to już właśnie kwestia współspalania (niesłyszalne) i z biomasy. To jest związane z faktem, że Polska jest (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie dyrektorze. Przepraszam, bo cały czas coś przerywa pana wypowiedź. Trzeba byłoby może jakieś lepsze połączenie znaleźć czy lepsze miejsce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMZDariuszPoznanski">Może teraz lepiej słychać? Może jak wyłączę kamerę, to będzie lepiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo proszę spróbować. Już widzieliśmy pana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMZDariuszPoznanski">A więc w zasadzie boimy się, że jeśli chodzi o cel energetyczny, czyli spalanie biomasy, to mogłaby być taka sytuacja: jeżeli spalanie (niesłyszalne) zostałoby rozszerzone, a później jakimiś przepisami wprowadzone byłyby np. zakazy, ograniczania spalania tej biomasy, to takie rozwiązanie byłoby dość krótkoterminowe. Tymczasem uznaje się, że zanieczyszczenia powietrza są może nawet piątym czynnikiem ryzyka, które wpływa na przedwczesną umieralność w Polsce, a więc jest to powód naszego dość dużego zmartwienia.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMZDariuszPoznanski">W innych obszarach jak najbardziej jesteśmy otwarci. Myślę, że Ministerstwo Rolnictwa może nam złożyć jakieś konkretne propozycje i to może być pole do dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMZDariuszPoznanski">Jeżeli chodzi o kwestię administracyjną, w zasadzie można powiedzieć biurokratyczną, czyli kwestie rejonizacji upraw i dwuetapowego czy kilkuetapowego zatwierdzania aktów prawnych prawa miejscowego, to jesteśmy skłonni też zdecydować się na uproszczenia procedury. Z Ministerstwem Rolnictwa też prowadzimy korespondencję. Zastanawiamy się, jak można zrobić, żeby to było prościej, ale z drugiej strony też nie chcemy tracić z zasięgu wzroku celu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, jaką jest kontrola obrotu substancjami psychoaktywnymi.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMZDariuszPoznanski">Jeżeli chodzi o kwestie możliwości wykorzystywania konopi w produkcji żywności, to stoimy na stanowisku, że bezpośrednio określone jest w przepisach unijnych. Jest niewielka swoboda na działanie na poziomie krajowym. W naszym materiale są bardziej szczegółowe informacje. Jeżeli będą jakieś szczegółowe pytania, to jest z nami Główny Inspektorat Sanitarny, który jest punktem kontaktowym Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności i posiada w tym zakresie największą wiedzę. Podobnie jest, jeśli chodzi o kosmetyki. Jeżeli są ewentualnie jakieś pytania co do żywności i kosmetyków, to można się zwracać do Głównego Inspektoratu Sanitarnego.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMZDariuszPoznanski">Jeżeli chodzi o kwestie upraw krajowych na potrzeby pozyskiwania surowca...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">No i zaginął pan. Nie widzimy pana, a przede wszystkim nie słyszymy. Dobrze. Bardzo dziękuję za wypowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Jak najbardziej zgadzam się z tym, że mamy w Polsce problem z zanieczyszczeniem powietrza i ponad 40 tys. Polaków umiera rocznie niepotrzebnie ze względu właśnie na zanieczyszczenie powietrza. Aczkolwiek myślę, że pozostaje nam duże pole do dyskusji. W tej chwili możemy spalać i spalamy bardzo dużo słomy w energetyce zawodowej. To jest ograbianie i niszczenie ziemi. Niszczymy sobie plenność ziemi, niszczymy próchnicę ze względu na monokultury, a później następuje spalanie słomy w dużej energetyce. A więc i tak współspalamy w tej chwili, żeby osiągnąć wskaźnik unijny dotyczący wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Myślę, że można byłoby podyskutować z Ministerstwem Rolnictwa, aby zakazać współspalania słomy, a umożliwić spalanie właśnie konopi. Jeden raz wywieziona z pola słoma powoduje takie ubytki w próchnicy, że przez 13 lat trzeba odtwarzać później te ubytki. Aczkolwiek jak najbardziej ważne jest to, żebyśmy dbali o nasze powietrze, bo umiera się tylko jeden raz.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Teraz prosiłbym o zabranie głosu przez Ministerstwo Rolnictwa. Jest kilka kwestii oprócz tego, co państwo chcieliby za chwilę nam przekazać. Wczoraj otrzymałem od państwa odpowiedź dotyczącą Finoli, że nie będzie dopłat do Finoli, ponieważ mamy o 0,2% przekroczenia THC. A jednocześnie we Włoszech limit wynosi 0,3% THC. Dlaczego we Włoszech może być 0,3%, a u nas musi być 0,2% i jedną z popularniejszych odmian wyłączamy z dopłat bezpośrednich? Oczywiście zadałem pytania Biuru Analiz Sejmowych, ale odpowiedź będzie za jakiś czas. Ministerstwo Rolnictwa na pewno wie, jakie są rozwiązania włoskie i dlaczego Włosi mają 0,3% i depenalizację do 0,6%, a my dalej trzymamy się tak rygorystycznych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo proszę Ministerstwo Rolnictwa o zabranie głosu. A jeszcze może Ministerstwo Rolnictwa by nam powiedziało, ile w tej chwili współspalamy biomasy – tej biomasy, która powinna pozostać na polu. To byłby jakiś odnośnik do tego, ile moglibyśmy spalić konopi, bo powtórzę, musimy wypełniać unijny wskaźnik odnawialnych źródeł energii w produkcji energii. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo proszę o zabranie głosu. Mikrofon trzeba włączyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Dzień dobry państwu. Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szanowni państwo. Panie przewodniczący, przekazaliśmy szczegółową informację na temat dzisiejszego posiedzenia podkomisji. Zwrócę uwagę na kilka elementów, które wydają się na tym etapie dyskusji adekwatne. Postaram się też odpowiedzieć na dodatkowe pytania, które zadał pan przewodniczący.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Jeżeli idzie o ocenę Ministerstwa Rolnictwa co do znaczenia i potencjału upraw konopi przemysłowych, to nic się nie zmienia. My od dłuższego czasu zabiegamy o to, aby w ramach naszych kompetencji sprzyjać rozwojowi tej produkcji. Identyfikujemy i rozumiemy różnego rodzaju korzyści agrotechniczne, gospodarcze i społeczne, związane z polityką środowiskową, klimatyczną. To jest rzeczywiście uprawa, która zasługuje na szczególną uwagę. Z pewnością też wymaga współpracy i wspólnych wysiłków szeregu instytucji i resortów, ale to właśnie w tej podkomisji ma miejsce. Mogę potwierdzić, że też współpracujemy z innymi resortami, w ostatnim czasie z Ministerstwem Zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Myślę, że poprzednie spotkania podkomisji też pomagają w prowadzonej dyskusji. Nie chcę powiedzieć, że nas skłaniają do tego, ale z pewnością jest zainteresowanie. Podkomisja potwierdza, że jest zainteresowanie publiczne i potencjały są identyfikowane z różnych stron. Oczywiście też mógłbym potwierdzić, że w dyskusji politycznej, strategicznej, na poziomie i unijnym, i krajowym, w której uczestniczy Ministerstwo Rolnictwa, ta uprawa i sektor mają rosnący potencjał, a także znaczenie w kontekście Zielonego Ładu, Strategii od pola do stołu, rozwoju biogospodarki i gospodarki w obiegu zamkniętym. Jest to więc rzeczywiście ciekawy temat.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Druga sprawa, drugi obszar, który chciałem poruszyć w wypowiedzi, to są może jakieś szczegóły współpracy z Ministerstwem Zdrowia, bo rzeczywiście odbyła się dość szczegółowa dyskusja na ostatnim posiedzeniu. Chciałem potwierdzić, że między nami jest bardzo szczegółowa i techniczna wymiana propozycji. Myślę, że zrobiliśmy faktycznie duży krok w stronę znalezienia nowego kompromisu pomiędzy celami gospodarczymi a celami w obszarze zdrowia publicznego. Myślę, że dotychczasowe funkcjonowanie obecnych przepisów wymaga pewnej rewizji w zakresie ich efektywności. Rewizja byłaby przeprowadzona w takim celu, żeby pozbyć się zbędnego balastu administracyjnego, a jednocześnie oczywiście zachowując skuteczność, jeżeli idzie o kontrolę w zakresie celów ochrony zdrowia publicznego. Widzimy taki potencjał.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Wspomniałbym tylko o tym, że na przykład duże różnice pomiędzy powierzchniami a faktyczną powierzchnią upraw, które wynikają z procesu rejonizacji, dla nas świadczą o tym, iż jest pewien bardzo duży rozrzut i jest chyba zbyteczny wysiłek i nieskuteczność pewnych założeń co do rozwiązań. Wnioskujemy też o rozszerzenie listy celów. Mówiąc na ten temat, oczywiście wspieramy się kompetencjami naszych naukowców. Chcę powiedzieć, że w Polsce mamy przywilej: mamy dedykowany temu sektorowi de facto instytut naukowy – Instytut Włókien Naturalnych w Poznaniu, który działa pomimo kolejnych reform systemu instytutów. Decyzje były podejmowane, żeby był taki dedykowany instytut, a więc myślę, że możemy z niego korzystać. Mówię o tym, bo często jakby tego nie zauważamy i nie mamy takiej świadomości, a o tym trzeba przypominać również w kontekście chociażby finansowania instytutów naukowych. Patrzę na panią dyrektor Zimniewską, która bardzo wymownie reaguje na takie tezy. Myślę, że bez instytutu byłoby nam trudniej, również jako ministerstwu, brać udział w tego typu dyskusjach.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Chcę też powiedzieć, że podjęliśmy w resorcie kierunkową decyzję, aby w dyskusjach na temat usprawnienia systemu nadzoru, kontroli i monitorowania zaproponować nowe podejście. Nowe podejście polega na tym, aby to Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa – korzystając z doświadczeń, jakie już mamy w zakresie monitorowania upraw tytoniu – przejął pewne funkcje systemu monitorowania. To pozwoliłoby też zwolnić burmistrzów, wójtów z dużej pracy administracyjnej. Myślę, że te doświadczenia pozwoliłyby, aby system po prostu bardziej usprawnić. Mamy taką propozycję.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">To oczywiście wymaga dodatkowych spotkań i ustaleń z Ministerstwem Zdrowia, które jest właściwe w zakresie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Tam jest oczywiście kwestia, żeby zbadać, czy rzeczywiście będziemy w stanie zapewnić właściwy nadzór nad uprawami. Jest też pytanie o pozwolenia, o system pozwoleń. A więc myślę, że w tym zakresie to tyle, co moglibyśmy powiedzieć, ponieważ propozycje, o których mówiliśmy, o których mówił pan minister Miłkowski, wymagają jednak analizy technicznej. Tego nie da się zrobić w prosty sposób, na skróty.</u>
+          <u xml:id="u-16.7" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Trzeci obszar. Pytanie pana przewodniczącego dotyczące Finoli dotyczy tego obszaru. To jest kwestia unijnych, ale też krajowych limitów zawartości THC w uprawach. Oczywiście też jako resort, który ma wiedzę na temat tego, w jaki sposób przepisy oddziałują na zachęty czy, powiedzmy… No tak, na zachęty do podejmowania uprawy. Widzimy, że niestety jest to zagrożenie. Rolnicy, którzy podejmują się uprawy, mają problemy. Są przypadki, że kierowane są do sądu i prokuratury sprawy dotyczące kwestii niezawinionych przez decyzje i intencje produkcyjne plantatorów. W związku z tym to nie jest w naszym odbiorze coś, co powinno docelowo mieć miejsce, ponieważ badania wskazują, że nawet w ramach jednej uprawy jednej odmiany występuje bardzo duża zmienność zawartości THC w zależności od warunków uprawowych, w zależności od pogody, gleby. Pewnie jest też i zmienność osobnicza między odmianami, przecież są to odmiany z siewu. A więc to jest na pewno obszar do dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-16.8" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Panie przewodniczący, zauważyliśmy też w materiale, który państwu przekazaliśmy, że w trwającej obecnie dyskusji nad rozwiązaniami prawnymi na poziomie unijnym na nową perspektywę finansową w Parlamencie Europejskim jest przyjęta – na razie przyjęta przez Parlament Europejski – poprawka zmierzająca do podniesienia limitu zawartości THC w uprawach, które kwalifikują się do systemu płatności bezpośrednich. Obecnie mamy 0,2%. Negocjacje w tym obszarze cały czas trwają, tzn. trwają w tej chwili trilogi między Parlamentem, Komisją Europejską i Radą, a więc zobaczymy, jak dalej potoczy się dyskusja. Dyskusja w zależności od ustaleń też pewnie miałaby następnie jakieś przełożenie na nasze rozwiązania krajowe. Z całą pewnością interpretując przepisy, gdyby poszły w tę stronę, nie mielibyśmy sytuacji, jaka teraz jest z odmianą Finola.</u>
+          <u xml:id="u-16.9" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Dwa słowa na temat Finoli. Otóż rzeczywiście w wyniku obowiązkowego monitorowania przez państwo, przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zawartości THC w uprawach okazało się, że w dwóch ostatnich latach w tej odmianie została przekroczona średnia zawartość THC, ta progowa – 0,2%. W związku z tym byliśmy zmuszeni... Jesteśmy zobowiązani do powiadomienia Komisji Europejskiej o tym fakcie, co z automatu uruchamia pewną procedurę wycofania tej uprawy z kwalifikowalności do płatności bezpośrednich. Przy czym nie oznacza to jeszcze, że uprawy nie można uprawiać do czasu wycofania z rejestru odmian.</u>
+          <u xml:id="u-16.10" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Ale chcę też powiedzieć, że jesteśmy w intensywnym dialogu ze służbami Komisji Europejskiej, ponieważ widzimy to, o czym wspomniał pan przewodniczący, czyli duże zróżnicowanie podejścia. Nie chcę powiedzieć zróżnicowanie podejścia pomiędzy państwami członkowskimi co do dozwolonej zawartości, bo tu obowiązują przepisy unijne. Mówię o zawartości w związku z płatnościami bezpośrednimi. Natomiast rzeczywiście widzimy, że jest pewna elastyczność w państwach członkowskich, dotycząca podejścia do kontroli zawartości w kontekście celu publicznego, jakim jest ochrona zdrowia publicznego. A więc my wyjaśniamy nasze wątpliwości ze służbami KE. Nie jestem w stanie w tej chwili dać konkluzywnej informacji na ten temat. Rzeczywiście na stronie Ministerstwa Rolnictwa pojawiła się informacja, dostajemy też od plantatorów uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-16.11" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Chciałem w tym momencie powiedzieć kilka słów na temat danych Agencji Restrukturyzacji w zakresie liczby plantatorów i powierzchni upraw, które są zgłaszane do płatności bezpośrednich, płatności powiązanych z produkcją konopi. Widzimy duży wzrost w ostatnich pięciu latach. Jest to pięciokrotny, sześciokrotny wzrost i powierzchni upraw, i liczby plantatorów. W ostatnim roku, to znaczy w 2020 r., liczba plantatorów zgłaszających swoje uprawy do płatności bezpośrednich wzrosła o 50%. To jest bardzo dużo. Liczba ta w 2020 r. wyniosła 472 wnioskujących. Oczywiście to wciąż nie jest dużo, jak ktoś by powiedział, ale w 2015 r. było tylko 85 wnioskujących. Średnia powierzchnia upraw zgłaszanych do płatności, jak wynika z danych agencji, to jest około 8 ha. Biorąc pod uwagę płodozmian, powiedzielibyśmy, że to są raczej gospodarstwa średniej wielkości, a nie najmniejsze, chociaż przyrost w 2020 r. dotyczył plantacji mniejszych, co by oznaczało, że jest zainteresowanie uprawą wśród mniejszych plantatorów. Można wyciągnąć taki wniosek z danych agencyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-16.12" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Ale też można wyciągnąć jeszcze jeden wniosek. Otóż płatności bezpośrednie, dedykowane, powiązane z produkcją konopi, są płacone na podstawie stałej w całym okresie programowania koperty finansowej, co oznacza, że wzrost powierzchni zgłaszanych do płatności zmniejsza wysokość płatności. Płatności są proporcjonalne do zgłaszanych powierzchni i zmniejszyły się w tej chwili do około 130 zł w 2020 r. Po co o tym mówię? Dlaczego o tym mówię? Mówię o tym, dlatego że widać, iż wzrost powierzchni upraw i zainteresowania uprawami w niewielkim stopniu należy tłumaczyć tymi płatnościami. Widocznie zaczynają działać impulsy rynkowe, cenowe, być może też agrotechniczne, które motywują rolników, plantatorów do uwzględnienia tych upraw w strukturze zasiewów.</u>
+          <u xml:id="u-16.13" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Jeszcze dwa słowa, jeżeli idzie o system wsparcia. Powiedziałem o znaczeniu instytutu jako o bazie, zapleczu, naukowym know-how w tym obszarze. Moim zdaniem należy to skuteczniej wykorzystywać, bo w tej chwili chodzi o skuteczny transfer wiedzy, nie tylko o dostęp do wiedzy, ale o skuteczny transfer wiedzy. Na pewno nowe rozwiązania, jeżeli idzie o doradztwo i transfer wiedzy, w nowym okresie programowania mogłyby wiele zdziałać. Natomiast oprócz tego komponentu i płatności bezpośrednich mamy też możliwość korzystania ze wsparcia dla przetwórstwa włókien w ramach działania 4.2 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-16.14" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMinisterstwaRolnictwaiRozwojuWsiWaldemarGuba">Panie przewodniczący. W naszej informacji wskazaliśmy też na różne możliwości wykorzystania uprawy konopi, ale już była znacznie bardziej szczegółowa informacja ze strony kolegów z innych resortów. A więc na ten moment zakończyłbym przedstawianie informacji ustnej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję bardzo. Po pierwsze dziękuję, bo wydaje się, że posiedzenie podkomisji będzie jakimś przełomem. Właściwie wydaje się, że wszyscy chcą się porozumieć i skorzystać z wielkich możliwości gospodarczych tej rośliny.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Jeszcze pytałem o Włochy, bo Włochy mają 0,3%, a u nas mamy dalej 0,2%. Pytałem też o współspalanie. Jak najbardziej uważam, że trzeba dbać o czyste powietrze, tylko w tej chwili spalamy słomę, która powinna zostać na polu. Czy można byłoby spróbować poruszyć te dwie kwestie: dotyczące współspalania i dopuszczalnego poziomu THC we Włoszech?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#DyrektorDepartamentuPrzetworstwaiRynkowRolnychMRiRWWaldemarGuba">Tak, panie przewodniczący, mamy jakieś wstępne informacje. Niestety, nie ma ze mną kolegów z departamentu, który zajmuje się kwestiami energetyki wiejskiej. W związku z tym nie chciałbym w takim trybie przedstawiać informacji, których do końca może też nie jestem w stanie bronić i rozumieć. Zaproponowałbym, abyśmy jako resort przedstawili panu przewodniczącemu pisemną informację w tym zakresie. Moglibyśmy do tematu wrócić szczegółowo. To jest moja propozycja, jeżeli to możliwe, bo ja nie wiem...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Oczywiście. Wydaje mi się, że idziemy wszyscy razem w dobrym kierunku. Myślę, że jeżeli następne posiedzenie zrobilibyśmy za miesiąc, to uzgodnienia, które muszą oczywiście być dokonane, dobiegłyby końca. Moglibyśmy wtedy porobić różnego rodzaju zmiany. Te problemy za chwileczkę będą poruszane również przez stronę społeczną.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Sprawdzam tylko, czy jeszcze ktoś jest.... Nie.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Poproszę na początek o zabranie głosu przez Marka Radwańskiego, prezesa zarządu Polskiej Izby Lnu i Konopi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Czy jestem słyszany?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Dzień dobry państwu. Panie przewodniczący, panie ministrze. Bardzo mi miło, że mogę się z państwem spotkać w czasie posiedzenia podkomisji. Nasza izba, mająca już ponad dwudziestoletnią tradycję, skupia większość podmiotów, które funkcjonują na polskim rynku, głównie lnu, ale też i konopi. Firmy zrzeszone w naszej izbie w większości w zasadzie zajmują się przemysłowym wykorzystaniem lnu i konopi, a więc może zajmę się tą sprawą. Przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju, jak również pan minister rolnictwa i rozwoju wsi przedstawili aktualną sytuację. Ja może się skupię na krótkim rysie historycznym i na tym, jak my widzimy sytuację na dzień dzisiejszy.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Otóż jak być może państwo już słyszeli, konopie towarzyszą człowiekowi od starożytności. Do końca XIX w. całe olinowanie, ożaglowanie statków było wykonane z włókna konopnego. Papier w 80% był produkowany też do końca XIX w. z włókna konopnego. Sytuacja zaczęła się zmieniać w XX w., kiedy zostały wynalezione włókna syntetyczne. Najpierw w Stanach Zjednoczonych został w 1936 r. wprowadzony AntiMarihuana Act, który zakazał uprawy konopi na jakiekolwiek cele. Później podaż włókien syntetycznych powodowała stopniowe ograniczanie uprawy konopi zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">W Polsce mieliśmy bardzo długą historię uprawy i przetwórstwa konopi. W latach 70. jeszcze uprawiano rocznie około 30 tys. ha konopi, ale jak wspomniałem, rozwój przemysłu włókien syntetycznych powodował stopniowe zmniejszenie konsumpcji i zapotrzebowania na te włókna. W połowie lat 90. została zamknięta ostatnia przędzalnia w Malborku, która przetwarzała włókno konopne. Stopniowe odrodzenie tego przemysłu zaczęło następować dzięki znalezieniu nowych zastosowań dla włókna konopnego, przede wszystkim w motoryzacji i w budownictwie. Do odrodzenia przyczyniło się też najpierw wprowadzenie na początku lat dwutysięcznych, gdy weszliśmy do Unii Europejskiej, pierwszych dopłat do produkcji włókna konopnego. Później jeszcze dodatkowe, od 2015 r., też spowodowały znaczny wzrost zainteresowania tą uprawą.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Ale jak wspomniał pan minister, jest stały koszyk, stała kwota dopłat, a więc rosnąca powierzchnia uprawy powoduje zmniejszenie dopłat. W związku z tym nie jest to jedyna zachęta do uprawy tej rośliny. Przede wszystkim w ostatnich dwóch–trzech latach obserwujemy bardzo duży wzrost zainteresowania włóknem konopnym do celów tekstylnych, odzieżowych. Wszyscy mamy świadomość tego, jak cenne jest nasze środowisko, jak ważna jest dbałość o jego stan. Ostatnie kilkadziesiąt lat potężnego wzrostu produkcji włókien syntetycznych, a szczególnie poliestru, do produkcji odzieży spowodowało niesamowite zmiany w środowisku naturalnym. Możemy zaobserwować, że już w naszym łańcuchu pokarmowym pojawiają się drobinki mikroplastiku, mikrowłókienek poliestru, które z pralki dostają się do ścieków, później wędrują do morza. Ryby się tym żywią, a my w kolejnym etapie żywimy się rybami.</u>
+          <u xml:id="u-22.4" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Rosnąca populacja ludności będzie powodować bardzo wielki wzrost zainteresowania i zapotrzebowania na wszelakie włókna. Tak jak wspomniałem, coraz większa świadomość będzie wymuszała na konsumentach i na producentach zmiany surowców używanych do produkcji odzieży – bardziej w kierunku włókien naturalnych, włókien biodegradowalnych. Na świecie produkuje się około 120 mln ton wszystkich włókien do produkcji zarówno odzieży, jak i do zastosowań technicznych. W tej ilości włókien jest tylko około 30 mln ton włókien biodegradowalnych, gdzie prym wiedzie bawełna, której produkuje się około 25 mln ton rocznie. Natomiast produkcja bawełny z jednej strony wymaga bardzo dużej ilości środków ochrony roślin, a z drugiej strony bardzo dużej ilości wody, co ogranicza możliwość zwiększenia uprawy tych roślin. A z trzeciej strony praktycznie wielkość upraw doszła już do ściany. Od wielu lat, pomimo rosnącego zapotrzebowania na włókna naturalne, nie widać możliwości zwiększenia areału.</u>
+          <u xml:id="u-22.5" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">W tym momencie widzimy, że trzeba myśleć o alternatywnych włóknach naturalnych. W tej chwili kolejnym włóknem jest włókno lniane. Natomiast uprawa tej rośliny w zasadzie doszła już do wartości granicznej, przede wszystkim z uwagi na ograniczenia klimatyczno-glebowe, bo ta roślina też nie może być uprawiana we wszystkich strefach klimatycznych. To jest po prostu bariera. W Polsce mieliśmy też długą i bardzo fajną historię uprawy lnu. Natomiast w latach 70. mieliśmy rocznie około 100 tys. ha upraw lnu, ale wskutek zmian, przede wszystkim gospodarczych, ale i ekonomicznych, na początku lat 90. w zasadzie uprawa lnu zaczęła zamierać do kilku tysięcy hektarów rocznie. Jest bardzo trudno zwiększyć uprawę lnu w Polsce, szczególnie patrząc na ostatnie kilkanaście lat, kiedy zmienił się klimat w naszym kraju na bardziej suchy. Len wymaga sporych ilości wody w okresie swojej wegetacji i to spowodowało, że uprawa lnu...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przepraszam. Bardzo przepraszam. Prosiłbym o skoncentrowanie się na konopiach...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Już dochodzę do konopi...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">… i proszę o w miarę zwięzłą wypowiedź. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">To jest ostatnie zdanie na temat lnu, żeby właśnie zaakcentować to, o czym chcę powiedzieć. Niedobór wody spowodował niesamowity upadek uprawy lnu. Widzimy, że niedobór może być wykorzystany, wypełniony uprawą konopi. Konopie mają bardzo dobry system korzeniowy, bardzo dobrze rozbudowany. Mogą być alternatywą dla włókna lnianego, dlatego widzimy niesamowitą przyszłość przed tą rośliną, ale jest jeszcze sporo do zrobienia.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Jak popatrzymy na liczbę hektarów upraw konopi w 2021 r. – 3,3 tys. ha – to z tego, jak wynika z naszej wiedzy, na włókna tekstylne były uprawiane konopie tylko na około 100 ha. Barierą jest brak odpowiedniej liczby maszyn do zbioru i jeszcze bardzo słabo nasycony rynek maszyn do przerobu konopi na włókna. Instytut Włókien Naturalnych bardzo dużo zrobił w ostatnich latach w kierunku opracowania metod uprawy i przetwórstwa konopi na włókna tekstylne. Dlatego też myślę, że tak jak wspominał pan minister, dedykowany do tej rośliny instytut ma jeszcze wiele do zrobienia. Istniejące w Polsce cztery przędzalnie lnu są bardzo zainteresowane włóknem konopnym do swojej produkcji.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Zachęcam rolników do rozwijania produkcji, do siania, do uprawy konopi na cele tekstylne. Niestety branża wymaga dużych inwestycji. Widzimy szansę, być może ze środków, które są teraz przewidywane na pomoc dla krajów Unii Europejskiej po covidzie, że być może udałoby się wykreować jakiś specjalny program dla tej rośliny.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Dziękuję serdecznie za zaproszenie, za umożliwienie zabrania głosu. Jeżeli są jakieś pytania, to chętnie będą służył odpowiedzią. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Proszę o zabranie głosu panią prof. Małgorzatę Zimniewską z Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Dzień dobry państwu. Bardzo dziękuję za umożliwienie mi uczestnictwa w spotkaniu. Cieszę się też, że Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu był wielokrotnie wymieniany w trakcie obrad jako dobry przykład pracy z konopiami.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Chciałabym się odnieść do wypowiedzi moich poprzedników. Pierwszy mój komentarz jest skierowany do przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia, którzy w swoich wypowiedziach – była zła słyszalność i być może to jest powód – koncentrowali się na szkodliwości spalania, mniejszej czy większej szkodliwości spalania biomasy z konopi, czyli emisji gazów cieplarnianych.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Natomiast bardziej by mnie interesowała w wypowiedziach Ministerstwa Zdrowia opinia dotycząca możliwości wykorzystania kannabinoidów, czyli CBD. Dla tych celów konopie są uprawiane. Największe areały upraw konopi w Polsce są właśnie dedykowane ekstraktom z CBD, z wiech konopi. Z CBD, z kannabinoidami jest taki problem, że oczywiście uznane przez Komisję Europejską jako novel food nie mogą być wykorzystywane ani do suplementów diety, ani do substancji, które spożywamy. Instytut miał na przykład opracowany innowacyjny preparat z dużą zawartością CBD. Nazywało się to Hemp Element z CBD, bardzo dobry dla zdrowia człowieka. Po ogłoszeniu przez KE, że jest to novel food i żadne preparaty zawierające CBD nie mogą być przeznaczone do sprzedaży, my nasze preparaty trzymamy zamknięte w magazynie. Wczoraj mieliśmy kontrolę sanepidu, czy faktycznie nie sprzedajemy czasem ukradkiem CBD, a w związku z tym naszego Hemp Element zawierającego CBD. Jest to sytuacja oczywiście zgodna z prawem i poddajemy się temu. Nie rozpowszechniamy, nie rozprowadzamy naszej substancji CBD, stosujemy się do prawa.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Natomiast widzimy, że jak grzyby po deszczu powstają w całej Polsce hempomaty, w których można sobie wrzucić pieniążek i jakiś preparat z CBD pozyskać z hempomatu. Widzę też, że powstają sklepy ze zdrową żywnością, które mają wielkie plakaty w witrynach, iż posiadają suplementy diety bogate w CBD, które są doskonałe dla zdrowia. My jako instytut po prostu nie możemy oczywiście sprzedawać naszego Hemp Element z CBD. My to rozumiemy, stosujemy się i to jest dla nas OK. Z drugiej strony widzimy, że możliwości sprzedaży takich preparatów chyba jest dużo, bo można je spotkać na ulicy w każdym mieście. A więc to byłoby moje pytanie do Ministerstwa Zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Jeżeli chodzi o spalanie biomasy konopnej. Oczywiście po odzyskaniu wiech konopnych czy po odzyskaniu nasion z konopi zostaje nam biomasa na polu, z którą trzeba coś zrobić. Najprostszy sposób to jest oczywiście wyprodukować brykiety i je po prostu poddać spalaniu. Ale jak wiemy, jest możliwość bardziej korzystna dla naszego środowiska, czyli wyprodukowanie z biomasy konopnej biopaliw, bioetanolu drugiej generacji. Wiemy, że taką instalację do produkcji bioetanolu, biopaliwa drugiej generacji buduje Orlen. Pewnie zakończy się to sukcesem. Wtedy nie będzie już problemu z zagospodarowaniem biomasy nie na spalanie, które może emituje mniej gazów cieplarnianych do atmosfery, mniej CO₂ do atmosfery niż węgiel. Z pewnością emituje mniej, niemniej jednak emituje CO₂ do atmosfery. W związku z tym przetwarzanie biomasy na biopaliwa drugiej generacji jest znacznie bardziej korzystne dla środowiska, więc powinniśmy pójść w tę stronę.</u>
+          <u xml:id="u-28.5" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Pan prezes Polskiej Izby Lnu i Konopi mówił, że być może będzie możliwość rozwoju przetwórstwa konopi w ramach Krajowego Planu Odbudowy, który w tej chwili jest procedowany, jest w tej chwili na etapie uzgodnień, również międzyresortowych opinii. My również opiniowaliśmy Krajowy Plan Odbudowy. Potrzeb w kraju jest bardzo dużo i Krajowy Plan Odbudowy nie może objąć swoim obszarem wszystkich dziedzin. Tak się stało, że rozwój konopi, przetwórstwa konopi nie znalazł się w programie. Być może będą możliwe jeszcze jakieś zmiany. Bardzo bym sobie tego życzyła. Na razie nie widziałam takiej możliwości. Instytut o to zabiegał, ale tak jak państwo możecie sobie pewnie wyobrazić, każda branża, każda dziedzina życia, każdy sektor gospodarki, i nie tylko sektor gospodarki, bo są również ogromne potrzeby społeczne – wszyscy zabiegają o fundusze z programu odbudowy. My również zabiegaliśmy, ale nie wszyscy oczywiście mogą się zmieścić w puli. Tak że rozwój przetwórstwa konopi póki co nie znalazł się w Krajowym Planie Odbudowy. Być może to się jeszcze zmieni, tego dokładnie nie wiemy, jednak na dzień dzisiejszy nie znalazł się w planie.</u>
+          <u xml:id="u-28.6" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Pan dyrektor Waldemar Guba mówił o tym, że zmniejszyła się wielkość pól pod uprawy konopi w gospodarstwach. Myślę, że dosyć duży wpływ na to ma nasz instytut, ponieważ instytut kontraktuje konopie od rolników. My preferujemy małe uprawy, pięciohektarowe, żeby zapewnić czystość nasion i czystość upraw. W związku z tym, jeśli chodzi o zmniejszenie areału upraw przypadające na gospodarstwo, być może instytut ma również na to wpływ. Instytut jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Konopi Przemysłowych EIHA. Uczestniczę w wielu posiedzeniach i są to posiedzenia bardzo, bardzo, bardzo konstruktywne. Mowa o posiedzeniach komitetu naukowego EIHA, jak również i grupy roboczej do spraw przetwórstwa konopi na cele włókniste. W związku z tym mamy doskonały obraz, jak wygląda przetwórstwo konopi włóknistych w Europie. Chciałam powiedzieć, że ze względu na niesamowity wzrost zainteresowania konopiami w Europie i na świecie wszędzie wszyscy pracują nad tym, żeby konopie móc przetwarzać na włókno. Jest bardzo duże zapotrzebowanie rynku na włókno konopne, na wyroby konopne. Instytut dostaje ciągle zapytania o taki surowiec.</u>
+          <u xml:id="u-28.7" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Wszystkie ośrodki naukowo-przemysłowe i badawcze w Europie pracują nad tym, żeby umożliwić przetwórstwo konopi na włókno. Oczywiście wąskim gardłem dla wszystkich jest park maszynowy, o którym mówił przed chwilą prezes Polskiej Izby Lnu i Konopi pan Marek Radwański. Brak parku maszynowego do przetwórstwa konopi jest wąskim gardłem. W związku z tym wybiera się najłatwiejsze do zrealizowania kierunki rozwoju przetwórstwa, czyli idzie się w takim kierunku, żeby konopie móc przerabiać z wykorzystaniem parków maszynowych dedykowanych innym włóknom, czyli bawełnie. W rezultacie prowadzi się prace nad tym, żeby zmniejszyć długość i oczywiście również grubość włókna konopnego do takiego poziomu, jaki reprezentuje włókno bawełny.</u>
+          <u xml:id="u-28.8" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">A więc proszę sobie wyobrazić, że mamy konopie włókniste białobrzeskie, które dorastają do wysokości 3 metrów. Dobre włókno z nich wydobyte może mieć 1,5 metra. My oczywiście, żeby wykorzystać włókno w systemie bawełniarskim, owo 1,5 metra włókna musimy pociąć mechanicznie, zmniejszyć długość do 4–5 cm. Jeżeli włókno skróci się do takich małych rozmiarów, to wtedy można włókno przerabiać w bawełniarskim parku maszynowym. Chciałam powiedzieć z całą stanowczością, że takie włókno ma dużo gorsze właściwości niż włókno długie.</u>
+          <u xml:id="u-28.9" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Polska ma ogromny potencjał do tego, żeby rozwinąć przetwórstwo konopi na włókno długie. Jeżeliby się nam to udało, to bylibyśmy liderem w Europie, bo nie ma takich przędzalni w Europie, które mogą przerabiać włókno długie. Muszę być szczera i uczciwa wobec państwa – jest oczywiście przędzalnia Safilin. Jest to francuska przędzalnia, która ma możliwość przetwarzania włókna długiego. W tej chwili jest skoncentrowana na lnie, dlatego że len jest podstawowym surowcem do przetwarzania w przędzalni Safilin. Safilin jest firmą francuską, zlokalizowaną na Mazurach, w Szczytnie i w Miłakowie. Pozostałe przędzalnie, o których wspominał pan Marek Radwański, to są przędzalnie, które przerabiają włókno krótkie, nie długie, tylko krótkie. Przędze są gorszej jakości, bo są to przędze sucho przędzone, gorszej jakości. Nie nadają się na wyroby odzieżowe.</u>
+          <u xml:id="u-28.10" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Natomiast ogromne ssanie rynku na wysokiej jakości wyroby tekstylne, odzieżowe, funkcjonalne z konopi jest naprawdę warte poświęcenia uwagi i czasu u nas w Polsce. Chodzi o to, żeby dążyć do jak najlepszego rozwoju przetwórstwa konopi. Instytut podejmuje takie działania od jakiegoś czasu. Przeprowadziliśmy sami próby uprawy konopi na cele włókiennicze, bo zupełnie inaczej uprawia się konopie na cele włókiennicze, przetwarzania włókna długiego i na przędzę, również na tkaniny i wyroby gotowe. Mamy naprawdę wspaniałą kolekcję wyrobów odzieżowych wysokiej jakości z konopi. Prowadzimy to od trzech lat. Mamy bardzo duże osiągnięcia w tym zakresie. Jak pokazywałam nasze wyroby na posiedzeniu komitetu naukowego EIHA, to wszyscy byli zachwyceni i wszyscy chcieli w tym zakresie z nami podejmować współpracę.</u>
+          <u xml:id="u-28.11" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Ponieważ wąskim gardłem oprócz parku maszynowego są fundusze, są środki finansowe na rozwój przetwórstwa konopi w Polsce, instytut podejmuje bardzo poważne rozmowy z potencjalnymi kontrahentami, z organizacjami, które byłyby chętne do sfinansowania i rozwijania tego kierunku przetwórstwa konopi. Mamy bardzo zaawansowane rozmowy. Mamy przygotowany bardzo szczegółowy biznesplan. Wszystko nam się bardzo pięknie spina. Proszę nam życzyć szczęścia, żeby rozmowy były sfinalizowane pozytywnie i żebyśmy mogli faktycznie rozbudować w Polsce przetwórstwo konopi, bo jest to szansa dla Polski.</u>
+          <u xml:id="u-28.12" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Proszę państwa, proszę mi wierzyć, jest to wielka szansa dla Polski, żeby rozbudować przemysł przetwórstwa konopi na cele tekstylne. Mając bazę, mając kompetencje, wielkie tradycje, wiedzę i jakieś bazowe zasoby maszyn i urządzeń, które wymagają modyfikacji i oczywiście unowocześnienia, mamy z czego startować. A więc mając bazę, jesteśmy w stanie stać się liderem w przetwórstwie konopi w Europie. Naprawdę, proszę mi wierzyć. Instytut podejmuje bardzo wiele działań wielokierunkowych, po to żeby stworzyć przetwórstwo konopi w Polsce i żeby faktycznie wykorzystać potencjał, który mamy. Proszę za nas trzymać kciuki. Jeżeli państwo chcielibyście wejść z nami we współpracę w tym zakresie, to również bardzo zachęcam.</u>
+          <u xml:id="u-28.13" who="#IWNiRZMalgorzataZimniewska">Jeżeli są pytania, to chętnie odpowiem. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję bardzo. Oczywiście życzę bardzo dużo szczęścia pani dyrektor w negocjacjach. Jednocześnie proszę nie ustawać i w jakiś sposób ponownie się zwrócić o środki z Krajowego Planu Odbudowy. Myślę, że po dzisiejszym posiedzeniu naszej podkomisji organ zarządzający środkami będzie dużo bardziej przychylny, aby pomóc.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak jak powiedziałem, za chwilę oddamy głos Głównemu Inspektoratowi Sanitarnemu, żeby wyjaśnił sytuację właśnie z olejkami zawierającymi CBD. Jak można byłoby przezwyciężyć tę sztuczną sytuację, że nie można olejków kupić, a jednocześnie one występują pod różnymi innymi nazwami i cały czas jest jakieś takie spieranie się z GIS i utrudnianie życia.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Prosiłbym o zabranie głosu pana Grzegorza Kobyłeckiego. Mikrofon trzeba włączyć. Mikrofon trzeba włączyć.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przedstawiciel środowiska plantatorów i producentów konopi Grzegorz Kobyłecki:</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Dziękuję serdecznie za możliwość zabrania głosu i za zaproszenie nas do udziału w dzisiejszej konferencji. Mówiąc o nas, mam na myśli plantatorów, producentów, jak również naukowców z Dolnego Śląska i z województwa łódzkiego, którzy od jakiegoś czasu współpracują. Zastanawiamy się nad tym, co trzeba zrobić, żeby rynek konopi, tak jak pani dyrektor z instytutu przed chwilką wspomniała, stał się czymś, czym Polska będzie się chwaliła, co pozwoli na to, aby Polska była w tym względzie potęgą, tak jak pani dyrektor powiedziała.</u>
+          <u xml:id="u-29.5" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Szanowni państwo. Z dotychczasowej dyskusji wynika, że poruszyliśmy, mam takie wrażenie, może jeden procent problemów, które rzeczywiście dotyczą rynku konopi. Problemów jest całe mnóstwo. Zastanawiamy się nad tym, co się dzieje i jak to się dzieje, że mała Estonia, która powierzchniowo i ludnościowo odpowiada małemu województwu w Polsce, ma 4 tys. ha przeznaczonych na uprawę konopi, a my mamy 3 tys. ha. Powiedzmy sobie, że te 3 tys. ha też nie są do końca realne, dlatego że chociażby teraz wycofanie Finoli i dopłat do Finoli spowoduje zmiany. Statystyka prowadzona przez Ministerstwo Rolnictwa w kwestii liczby hektarów przeznaczonych na uprawę konopi wynika z tego, ile osób czy ilu rolników plantatorów zarejestrowało się do pozyskania dopłat. Nagle okaże się, że wszystkie osoby, które zrezygnują z Finoli ze względu właśnie na brak dopłat, spowodują, iż uprawy u nas spadną do poziomu 1 tys. ha.</u>
+          <u xml:id="u-29.6" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Europa przegrywa w gonitwie, która w tej chwili się zaczęła, jeżeli chodzi o cały rynek konopi, zwłaszcza w sektorze przemysłowym, przegrywa pod względem areałów upraw konopi. Cała Europa ma w tej chwili około 50 tys. ha przeznaczonych na uprawę, a sama Kanada ma ponad 40 tys. ha – sama Kanada. W Chinach w ciągu kilku lat z 1 tys. ha doprowadzono do 100 tys. ha upraw. Chiny nagle zaczęły zaopatrywać 50% rynku światowego w produkty czy w półprodukty z konopi.</u>
+          <u xml:id="u-29.7" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan prezes Radwański z Polskiej Izby Lnu i Konopi powiedział, że jedyną barierą w rozwoju tego rynku jest mechanizacja. Otóż nie jest to do końca prawda, a przynajmniej mam takie wrażenie. Taka mechanizacja wynika z faktu, że nikt nie chce inwestować w maszyny, nie wiedząc, co będzie jutro, jeżeli chodzi o jego uprawę. A niewiedza, co będzie jutro, wynika z tego, że wystarczy, żeby z jakiegoś powodu, choćby lepszej pogody, nagle w uprawie pojawiły się... Wystarczy, aby przynajmniej część uprawy przekroczyła o 0,1% dopuszczalne normy i nagle się okazuje, że nasz plantator będzie człowiekiem podejrzanym o działanie niezgodne z prawem. Taki człowiek nigdy nie zainwestuje w maszyny, gdy nie wie, czy jeszcze jutro będzie miał prawo prowadzić uprawę, czy też uprawa zostanie w majestacie prawa spalona.</u>
+          <u xml:id="u-29.8" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Wiemy o tym, że obecnie przepisy, które regulują rynek, są przepisami stworzonymi co najmniej przez trzy instytucje, jeżeli nie więcej, a przy tym niektóre z przepisów są praktycznie sobie przeciwstawne. Z jednej strony mamy bardzo dobrą ustawę do walki z narkomanią, ale ustawa do walki z narkomanią jest przyjmowana przez Ministerstwo Zdrowia i przez Ministerstwo Rolnictwa jako ta, która zarządza problematyką. Nagle okazuje się, że uprawa, która ma służyć produkcji chociażby tekstyliów, to jest uprawa, która może być czymś, co służy rozwojowi narkomanii. W Szwajcarii dopuszczalna norma THC w uprawach wynosi 1% i nie słyszeliśmy o tym, żeby Szwajcaria miała potężne problemy z narkomanią.</u>
+          <u xml:id="u-29.9" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Ważne jest również to, aby w naszych rozmowach posługiwać się kwestiami, za które jesteśmy w stanie, powiedzmy sobie, realnie odpowiadać. Jeżeli mówimy o tym, że 2026 r., tak jak zostało wspomniane w międzyczasie w dyskusji, rynek konopi w Polsce osiągnie wartość 2 mld euro, to nasze pytanie jest takie – a mówię w imieniu wszystkich kolegów, którzy reprezentują naszą stronę – na bazie jakich upraw, jakiego areału będzie osiągnięta miliardowa wartość rynku czy produkcja? Bo 2 mld euro muszą wypływać przede wszystkim z pierwszego progu, który nazywa się plantacja.</u>
+          <u xml:id="u-29.10" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dopóki plantacje nie będą miały jasnych przepisów regulujących standaryzację kontroli czy chociażby od tego zaczynając, nie będzie to realne. Chodzi o kontrolę, która będzie dla wszystkich transparentna i będzie wiadomo, od czego zależy to, czy uprawa jest legalna, czy nielegalna. Dopóki nie stworzy się przepisów, które pozwolą... Albo inaczej – przepisów, które nie będą straszyły rolnika tym, że nie powinien inwestować więcej, niż powinien w rozwój uprawy. Dopóki rolnik będzie zaczynał od jednego czy od dwóch hektarów, bo być może będzie źle z punktu widzenia tego, co na nich urośnie – tak długo nasza perspektywa osiągnięcia pozycji i stania się potęgą na rynku konopi przemysłowych w Europie i na świecie to będą tylko i wyłącznie nasze głębokie marzenia. Zaczynamy po prostu od czegoś, co się nazywa plantacja.</u>
+          <u xml:id="u-29.11" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dopóki przepisy regulujące pracę plantatorów nie będą dla wszystkich jasne i zrozumiałe, nie będziemy w stanie zrobić nic z rozwojem tego rynku, bo 3 tys. ha w Polsce, które podobno już na ten moment tworzą wartość rynku 2 mld zł – tak się mówi, podawane są takie dane statystyczne – to są również najprawdopodobniej fakty oparte na czymś, co się nazywa import. To znaczy, że w tej chwili, mając 3 tys. ha upraw, sprowadzamy prawie 80% czy 70% półproduktów z zagranicy, jeżeli dobrze pamiętam wszystkie dane statystyczne. Sprowadzamy półprodukty z krajów, które jakimś sposobem dały sobie radę z przepisami i spowodowały, że plantatorzy chętnie uprawiają konopie i chętnie produkują półprodukty. A na półproduktach plantatorzy zarabiają jeszcze więcej, bo inwestycje chociażby w odpowiednią suszarnię czy w ekstraktor to są inwestycje, które zapewnią większy dochód.</u>
+          <u xml:id="u-29.12" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">W Europie w tej chwili mamy 20 tys. ha… Największymi uprawami konopi włóknistej dysponuje Francja – 20 tys. ha. Włosi, o których wspomniał pan przewodniczący, mają przepisy, które są w miarę sensowne. Może nie w miarę sensowne, tylko najbardziej sensowne z tych, które w tej chwili obowiązują w Europie. Jest pułap 0,3% THC, natomiast nikt nie jest penalizowany z tego powodu, że w którymś miejscu w uprawie pojawiły się rośliny z zawartością do 0,6%. Do tego momentu nikt plantatorowi nic nie zrobi. W tej chwili inwestycje we Włoszech pozwoliły na to, że z 1 ha plantator zarabia 15 tys. euro, taki jest jego średni przychód. Plantatorzy w Polsce zarabiają najmniej z całego łańcucha pokarmowego, o którym wspomniał i przedstawił bardzo adekwatny, fajny obraz pan Radwański. Łańcuch pokarmowy, jak na niego nie patrzylibyśmy, zaczyna się bowiem od plantacji.</u>
+          <u xml:id="u-29.13" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Mamy dwa wyjścia: albo decydujemy się na to, że rynek będzie rozwijał się na bazie importu, albo my zaczniemy robić tak, żebyśmy byli eksporterem. I to nie eksporterem surowca, tylko eksporterem półproduktów bądź produktów. Chiny w tej chwili, o czym wspomniałem, praktycznie pokrywają 50% światowego zapotrzebowania, które cały czas rośnie. Ponad 40% jest przeznaczonych na produkcję włókien, o której wspomniała pani dyrektor. Oni w ciągu kilku lat z 1 tys. ha doszli do 100 tys. ha tylko dlatego, że zrozumieli potencjał rynku.</u>
+          <u xml:id="u-29.14" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">My w tej chwili mówimy o potencjale rynku. Zresztą też się tak nazywa podkomisja sejmowa – to jest podkomisja do spraw biogospodarki i innowacji w rolnictwie. Zarówno jeden, jak i drugi człon nazwy podkomisji to jest potężne pole do popisu, bo cała światowa gospodarka w tej chwili tylko patrzy, co zrobić, żeby produkować w sposób bezpieczny dla środowiska. A z drugiej strony wiemy o tym, że ta roślina ma potężny potencjał, jeżeli chodzi o możliwość wykorzystania w tak różnych branżach gospodarki, o których państwo wspomnieli w dotychczasowej dyskusji, począwszy od przemysłu motoryzacyjnego, poprzez przemysł włókienniczy, budowlany, konstrukcyjny. Innowacje w tym obszarze pozwolą na stworzenie całej gamy produktów, które z jednej strony rolnikom, a z drugiej strony producentom zapewnią naprawdę bardzo dobry przychód.</u>
+          <u xml:id="u-29.15" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Czytałem kiedyś wypowiedź pana Kowalskiego z Kombinatu Konopnego, który uważa za realne, że 10 mld zł wpłynie jako podatki z całego rynku konopnego. To jest realne, ale to jest realne tylko wtedy, gdy Polska zdecyduje się na przeprowadzenie takich reform w rozwoju rynku konopnego, bo tak to chyba trzeba nazwać, które pozwolą na bezproblemowe przechodzenie przez wszystkie etapy – od plantacji aż po sprzedaż produktu. Ten produkt nazywa się produktem bioekologicznym i wynika z przepisów funkcjonowania biogospodarki, jak również z rozwoju tej całej części, która nazywa się nauką. Chodzi o to, aby innowacje były wdrażane we wszystkich dziedzinach, które wymagają albo potrzebują rzeczy nowych, tańszych, a jednocześnie takich, które nie wpływają ujemnie na środowisko.</u>
+          <u xml:id="u-29.16" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dlatego jeszcze raz mówię w imieniu koleżanek i kolegów uczestniczących w dzisiejszym spotkaniu z naszej strony, że my chcemy pokazać realne problemy. Realne problemy, które dotyczą plantatorów. To oni codziennie w gumowcach chodzą po polu. Wiedzą, z czym mają problem w momencie, kiedy nagle przyjeżdża kontrola, mniej czy bardziej zapowiedziana, i muszą się tłumaczyć z takich rzeczy, z których tłumaczyć się nie powinni. Chcemy przedstawić realne problemy w ciągu paru minut, ale chcielibyśmy, i naprawdę jest to nasze ogromne życzenie, żeby nasza dzisiejsza dyskusja skończyła się wyciągnięciem pewnych wniosków. Chcielibyśmy, żeby nie skończyło się tylko na dyskusji pod tytułem: zrobimy, zobaczymy, popatrzymy.</u>
+          <u xml:id="u-29.17" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Mówię również w imieniu naszej grupy: chcemy dzisiaj przedstawić realne rozwiązania, które nie wymagają nie wiadomo jakich inwestycji i odbywania jeszcze trzydziestu dodatkowych konferencji, tylko takie, które po prostu są realne do przeprowadzenia i wymagają tylko i wyłącznie chęci i zgody na to, żeby je przeprowadzić. Wtedy rynek rzeczywiście ma potencjał rozwoju. Tylko i wyłącznie wtedy. Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-29.18" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję również. O zabranie głosu proszę pana Pawła Głuchowskiego, który się zgłosił jako pierwszy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPolskiejAkademiiNaukdrPawelGluchowski">Dzień dobry. Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPANdrPawelGluchowski">Już część tematu omówiono… Może się najpierw przedstawię. Nazywam się Paweł Głuchowski, jestem z Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych Polskiej Akademii Nauk.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPANdrPawelGluchowski">Inicjatywa, która została podjęta, ma na celu pokazanie, że konopie to nie tylko i wyłącznie włókno, to nie tylko i wyłącznie olejki CBD. Tak naprawdę konopie można wykorzystać w wielu dziedzinach. Myślę, że część moich przedmówców już pokazała, jak duży potencjał drzemie w tej roślinie. Myślę, że ten potencjał trzeba wykorzystać, natomiast moją stroną, moją częścią jest pokazanie, iż możemy wykorzystać z tej rośliny także tę część, która teoretycznie powinna pójść do wyrzucenia. Oczywiście mówiono wcześniej o spalaniu pewnych odpadów, ponieważ z roślin włóknistych nie wykorzystujemy np. korzeni, nie wykorzystujemy części materiału. Jeżeli konopie są hodowane na ziarna bądź na kwiaty, z których później są tłoczone oleje, to reszta rośliny też musi zostać zutylizowana.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPANdrPawelGluchowski">Zostało również powiedziane, że można resztę wykorzystać jako biomasę, co niestety spowoduje wyemitowanie dwutlenku węgla do atmosfery. Aczkolwiek trzeba pamiętać, że przy stosowaniu biomasy ilość węgla wyemitowanego do atmosfery jest równa temu, ile dana roślina wykorzystała dwutlenku węgla do fotosyntezy. W związku z tym równowaga jest znacznie lepsza i lepiej zachowana. Można powiedzieć, że materiał odpadowy można wykorzystać w kolejnych krokach. Pierwszym i podstawowym jest rzecz jasna kompostowanie. Oczywiście nie można materiału wykorzystać w stu procentach, natomiast można robić mieszanki, które powodują, że jeżeli odpowiednio rozdrobnimy konopie, to możemy je dodać do innych materiałów roślinnych i wykorzystać w postaci kompostu.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPANdrPawelGluchowski">Drugim i najczęściej stosowanym sposobem na to, żeby wykorzystać biomasę, jest oczywiście energetyka, czyli spalamy materiał. Najczęściej jest to również wykorzystywane w postaci jakiegoś domieszkowania do pewnych innych materiałów energetycznych, w związku z tym można zobaczyć, że materiał można wykorzystać też w ten sposób. Jednym z ciekawszych zastosowań wykorzystania materiałów jest karbonizacja, a mianowicie przy odpowiednio zastosowanych warunkach spalania, przy ograniczonym dostępie tlenu i kilku jeszcze aspektach z tych odpadów – czy to z korzeni, czy to z niewykorzystanych łodyg – można wykonać materiał skarbonizowany. Jest to materiał, który ma bardzo dużą zawartość węgla, powyżej 90%; węgla stosunkowo czystego i dobrze scharakteryzowanego. W związku z powyższym w samym w ogóle procesie karbonizacji powstają również gazy. Jest to mieszanka dwutlenku węgla, tlenu, tlenku węgla, która z kolei może służyć do wytwarzania biopaliw, tak jak mówiła przedmówczyni, w postaci etanolu bądź metanolu. Takie substancje są już w tej chwili otrzymywane i robione.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPANdrPawelGluchowski">Natomiast właśnie produkt końcowy w postaci skarbonizowanych włókien można wykorzystać w kolejnych etapach. Biowęgiel, bo skarbonizowany materiał z biomasy nazywamy biowęglem, można na przykład wykorzystać m.in. jako wkłady do filtrów, dzięki czemu możemy filtrować rozpuszczalniki takie jak woda bądź rozpuszczalniki organiczne. Dzięki temu, że skarbonizowany materiał ma dużą powierzchnię właściwą, na nim następuje absorpcja różnych związków organicznych, nieorganicznych, dzięki czemu po przejściu przez filtr woda ma... Składniki są w znacznym, w wysokim stopniu oczyszczone. Natomiast również taki materiał może być stosowany częściowo jako nawozy ze względu na swoją strukturę i możliwość absorpcji na powierzchni różnych związków. Takie publikacje, takie doniesienia można znaleźć już w literaturze, gdzie właśnie w ten sposób materiały z węgla aktywnego są wykorzystywane.</u>
+          <u xml:id="u-32.5" who="#PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPANdrPawelGluchowski">Jednym z ciekawszych rozwiązań, które teraz testujemy u siebie, jest otrzymywanie grafenu płatkowego z tego węgla. Jest to m.in. związane z faktem, że zawartość węgla w skarbonizowanej biomasie wynosi powyżej 90%. Stosując metody zarówno chemiczne, jak i elektrochemiczne i elektrolityczne, można przeprowadzić syntezę i otrzymać choćby grafen płatkowy. Ten grafen, jakby zataczając koło, można z kolei znów wykorzystać przy wytwarzaniu włókien konopnych jako dodatek, który zarówno jest bakteriobójczy, jak i daje bardzo ciekawe efekty. Oczywiście też grafen płatkowy również można wykorzystać w różnego rodzaju innych kompozytach, opartych na polimerze, na innych materiałach, choćby w betonie, aczkolwiek w betonie najczęściej wykorzystywane są już bardziej włókna.</u>
+          <u xml:id="u-32.6" who="#PracowniknaukowyInstytutuNiskichTemperaturiBadanStrukturalnychPANdrPawelGluchowski">A więc patrząc na całą ścieżkę od początku do końca, co można zrobić z odpadem, to można tak naprawdę pokazać, że na chwilę obecną można znaleźć przynajmniej sześć różnych możliwych zastosowań takiego odpadu. To pokazuje, że tak naprawdę jesteśmy w stanie tę roślinę wykorzystać praktycznie w stu procentach. To nam daje możliwości pokazania, że warto w konopie inwestować pomimo złej sławy, którą gdzieś tam po drodze ta roślina zdobyła. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję również. Proszę o zabranie głosu pana Lesława Lecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PlantatorLeslawLech">Dzień dobry. Słychać mnie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PlantatorLeslawLech">Dzień dobry. Chciałem przedstawić pozytywny wpływ konopi na glebę. Nazywam się Lesław Lech. Jestem czterdziestoletnim rolnikiem z województwa dolnośląskiego. Gospodaruję wraz z żoną i ojcem na powierzchni 300 ha. Nasze uprawy przeznaczone są głównie na ziarno – kukurydza, rzepak, pszenica, jęczmień. Także buraki cukrowe. Od 5 lat konopie siewne. Jak wiemy, konopie bardzo chronią glebę, gdyż przede wszystkim naturalnie ją odkwaszają.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PlantatorLeslawLech">Kiedyś cały areał był uprawiany w systemie orkowym. Jednak jako młody rolnik, szukający innowacyjnych rozwiązań oraz oszczędności w rolnictwie, podjąłem decyzję o ochronie polskiej gleby i przejściu na system bezorkowy. Kilka lat temu zakupiliśmy polski agregat Macieja Czajkowskiego z Sokołowa w województwie warmińsko-mazurskim. Przeszliśmy na system bezorkowy. Jest to uprawa, która chroni polską glebę przed erozją wietrzną, wodną, gdyż ziemia nie jest odwracana, nie jest wysuszana. Konopie wpisują się bardzo dobrze w system bezorkowy, gdyż konopie posiadają korzeń falowy i budują masę korzenia między 20 a 40 cm; czyli przy takiej uprawie nigdy nam się plantacja przy dużych wiatrach nie wywróci.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PlantatorLeslawLech">W 2017 r. posialiśmy pierwsze konopie w uprawie kwasowej, gdyż szukaliśmy rośliny w stu procentach ekologicznej w naszym bogatym płodozmianie na polach. Konopie już wtedy wpisały się do gospodarstwa na stałe, ponieważ jest to najstarsza i najbardziej wszechstronna roślina, służąca rolnikowi i człowiekowi. Na przestrzeni ostatnich lat obserwujemy ponowny wzrost zainteresowania kopiami siewnymi w Europie i na świecie. Wracające do łask rośliny są atrakcyjne zarówno dla rolnictwa, jak i tak naprawdę dla wielu gałęzi przemysłu. Polska słynęła kiedyś z upraw konopi, jednak zastąpiono ją plastikiem i ropą naftową. A wszystko, co jest z ropy, można zastąpić w stu procentach konopiami. Jest to cudowna roślina, która leczy, żywi i ubiera.</u>
+          <u xml:id="u-36.3" who="#PlantatorLeslawLech">Wśród czynników klimatycznych decydujące znaczenie mają temperatura i opady. W warunkach Polski suma opadów na ogół wystarcza konopiom do prawidłowego rozwoju. O wysokości i jakości plonu konopi decyduje rodzaj gleby i jej zasobność w składniki pokarmowe. W porównaniu do innych roślin konopie bardzo szybko rosną i w ciągu zaledwie 100 dni potrafią osiągnąć 4 metry wysokości. Dlatego najodpowiedniejsze są dla nich gleby żyzne, bogate w próchnicę, azot i w wapń, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Nieodpowiednie zaś są lekkie gleby piaszczyste i ciężkie, ilaste, jak również tereny stale podmokłe. Konopie z uwagi na wytwarzaną dużą biomasę same zagłuszają chwasty i wyciągają z gleby metale ciężkie po szkodliwych opryskach w rolnictwie. Wprowadzenie ich do zmianowania można traktować jako zabieg odkwaszający glebę. Rozwinięty, bogaty system korzeniowy korzystnie wpływa na strukturę gleby i powoduje, że konopie są bardzo dobrym przedplonem dla dominujących w naszym płodozmianie zbóż.</u>
+          <u xml:id="u-36.4" who="#PlantatorLeslawLech">Konopie wracają po latach nieobecności na polskich polach, i to wracają w zawrotnym tempie. Jest to świetny zastrzyk finansowy przede wszystkim dla małych i średnich gospodarstw. A co za tym idzie konopie dbają o nasze pola, a rośliny następcze, które są standardowo uprawiane, mają więcej ziarna nawet od 10% do 20%, co zauważyłem na swoich polach. Często monitorujemy uprawę konopi, a potem zbóż, które są siane po tej uprawie. Uważam, że to jest najlepsza roślina, jaką można uprawiać, jeśli chodzi o rolnictwo.</u>
+          <u xml:id="u-36.5" who="#PlantatorLeslawLech">Osobiście uważam, że rolnictwo zmierza w złym kierunku, jeśli chodzi o standardowe uprawy, gdyż wymagają one wielokrotnego nawożenia mineralnego oraz wielu niezdrowych oprysków, które bardzo szkodzą naszej glebie oraz zdrowiu człowieka. Potem to, co jest na polu, trafia do nas na stół i moim zdaniem dlatego ludzie chorują. Dlatego szukałem takiej rośliny, która będzie w stu procentach ekologiczna oraz zadba o nasze zdrowie i o nasze gleby. Dlatego do kilku lat siejemy konopie siewne.</u>
+          <u xml:id="u-36.6" who="#PlantatorLeslawLech">Konopie są niezastąpione w rolnictwie. Nasze gospodarstwo o powierzchni 300 ha chcemy przeznaczyć przede wszystkim pod uprawę tej ekologicznej rośliny oraz jej przetwarzanie. To, co robimy na dzień dzisiejszy, to uprawiamy na ziarno, bo nasze gospodarstwo sieje wszystkie rośliny na ziarno, czyli kukurydzę, pszenicę, jęczmień itd. Ale są to rośliny bardzo wysokonakładowe. Z konopiami jest tak, że jest niski nakład, ale może być bardzo duży zysk. Z konopi mamy zdrowy olej spożywczy dla naszego gospodarstwa, mąkę bezglutenową oraz ziarno, które świetnie wpływa na nasz organizm.</u>
+          <u xml:id="u-36.7" who="#PlantatorLeslawLech">Najlepsze, co można zrobić z tą rośliną, to ją przetwarzać we własnych gospodarstwach, i nie tylko. W warunkach laboratoryjnych roślina ma jeszcze większe możliwości, jeżeli chodzi o nasze zdrowie. Jak to powiadają, jedna roślina, a tysiące zastosowań. Mam nadzieję, że jako Polacy stworzymy właśnie wspólny polski przemysł konopny i dzięki konopiom będziemy znowu potęgą na świecie. Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan Dariusz Młynarczyk. Czy pan Dariusz jest dostępny? Nie słyszymy, to głos zabierze w kolejnej odsłonie.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pani Anetta Walawska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#KierownikZakladuProjektowaniaWlokninWydzialuProdukcjiDoswiadczalnejInstytutuWlokiennictwaAnettaWalawska">Dzień dobry. Szanowni państwo, nazywam się Anetta Walawska. Reprezentuję Instytut Włókiennictwa, który jest teraz częścią Sieci Badawczej Łukasiewicz.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#KierownikZakladuProjektowaniaWlokninWydzialuProdukcjiDoswiadczalnejInstytutuWlokiennictwaAnettaWalawska">Szanowni państwo. Nie wiem, czy jestem w stanie wiele dodać do tego, co już powiedzieli pani prof. Zimniewska i pan prezes Marek Radwański, wskazując na ogromny potencjał włókien konopnych. Wszystkie prognozy i szacunki, z którymi miałam okazję się zapoznać, wskazują na to, że rynek konopi będzie się rozwijał. Mnie interesował głównie rynek włókien konopnych. Prognozy także wskazują na potężny rozwój globalnego rynku konopi i europejskiego rynku konopi. Myślę, że to jest właśnie, tak jak było już powiedziane, szansa dla nas, żeby można było u nas w Polsce rozwinąć uprawę i potem przetwórstwo konopi, także na włókna i uzyskiwane z nich wyroby włókiennicze.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#KierownikZakladuProjektowaniaWlokninWydzialuProdukcjiDoswiadczalnejInstytutuWlokiennictwaAnettaWalawska">Nasz instytut może nie ma dużych osiągnięć, jeśli chodzi o przetwórstwo, wykorzystanie włókien konopnych w różnych materiałach, ale zajmowaliśmy się ostatnio problemami gospodarki o obiegu zamkniętym i problemami, jakie są generowane przez ogromne ilości zużytych odpadów włókienniczych w postaci zużytej odzieży z udziałem włókien syntetycznych. A ponieważ te odpady trafiają na wysypiska i bardzo mocno obciążają środowisko, bardzo długo pozostają w środowisku, chcielibyśmy się też skupić na tym, aby poszukać alternatywnych rozwiązań dla włókien syntetycznych. Potencjał widzimy oczywiście w konopiach.</u>
+          <u xml:id="u-38.3" who="#KierownikZakladuProjektowaniaWlokninWydzialuProdukcjiDoswiadczalnejInstytutuWlokiennictwaAnettaWalawska">Nie jesteśmy w stanie pomóc państwu w całym procesie wytwarzania włókien, bo jest to domena Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich, natomiast bardzo chętnie zajmiemy się włóknami, jakie uda się już wytworzyć z roślin, i przekształceniem ich w rozmaite materiały włókiennicze, które można wykorzystywać w różnych branżach. Jak słyszeliśmy, jak powiedziała pani profesor, można zauważyć na rynku ogromne zainteresowanie wyrobami wytworzonymi z konopi. Są to zarówno wyroby odzieżowe, to jest odzież powszechnego użytku i odzież specjalna, są to tekstylia domowe, np. jakieś dywany, chodniki, być może też tekstylia meblowe. A na pewno tekstylia techniczne, które są wytwarzane z konopi, stanowią bardzo atrakcyjny rynek. Mam na myśli włókniny, które mogą potem być wykorzystywane w różnych sektorach, np. w sektorze (niesłyszalne) czy w budownictwie, po to żeby stanowić jakieś elementy wygłuszające, wytłumiające.</u>
+          <u xml:id="u-38.4" who="#KierownikZakladuProjektowaniaWlokninWydzialuProdukcjiDoswiadczalnejInstytutuWlokiennictwaAnettaWalawska">Oczywiście od dawna wiadomo, że tkaniny konopne są wykorzystywane są w różnych zastosowaniach technicznych, ale samo włókno ma szereg bardzo ciekawych właściwości, które odróżniają je od innych dostępnych włókien. Na przykład jako jedyne spośród włókien łykowych, które mogą być w Polsce uprawiane, właśnie włókno konopne ma naturalną odporność na promieniowanie ultrafioletowe. Można z niego wykonywać różne materiały, które będą chroniły człowieka bezpośrednio w postaci odzieży, a także w postaci różnych osłon, przesłon, jakichś parasoli, markiz. Takie materiały będą pochłaniały promieniowanie ultrafioletowe i dzięki temu to mogą być wykorzystywane w produkcji materiałów barierowych. Teraz, kiedy klimat u nas w Polsce zmienia się i pojawia się coraz więcej dni upalnych w roku, takie materiały są bardzo mocno poszukiwane. Mogą to być materiały syntetyczne, ale doskonałą alternatywą będą materiały z włókien konopi.</u>
+          <u xml:id="u-38.5" who="#KierownikZakladuProjektowaniaWlokninWydzialuProdukcjiDoswiadczalnejInstytutuWlokiennictwaAnettaWalawska">Jeśli chodzi o jeszcze inną, bardzo ciekawą właściwość włókien konopnych, to jest odporność na działanie pleśni i procesy gnilne. Materiały konopne mogą być wykorzystywane w warunkach, gdy mamy do czynienia z wysoką wilgotnością. A co jest interesujące, to na przykład można wytwarzać obuwie sportowe z włókien konopi. Co jeszcze? Jeżeli chodzi o przędze odzieżowe, to trzeba przejść trochę dalszą drogę, wykonać więcej procesów, żeby włókna uszlachetnić. Chodzi o to, aby przędze były odpowiednio miękkie, żeby wyroby z nich wykonane były także miękkie i zapewniały komfort użytkowania dla osób, które będą z nich korzystać.</u>
+          <u xml:id="u-38.6" who="#KierownikZakladuProjektowaniaWlokninWydzialuProdukcjiDoswiadczalnejInstytutuWlokiennictwaAnettaWalawska">Nie wiem, czy jeszcze coś dodać. Po prostu już bardzo dużo informacji państwo zawarli w swoich wcześniejszych wypowiedziach. Wszystko, do czego udało mi się dotrzeć w ostatnim czasie, wskazuje, że rzeczywiście rynek wyrobów z włókien konopnych jest ogromnym rynkiem z dużym potencjałem, który ma szansę rozwoju w Polsce, skoro rozwinął się w wielu krajach. Rozwinął się gdzieś obok, np. w Niemczech, czy rozwinął się właśnie we wspomnianych w Chinach, gdzie dynamika wzrostu rynku była ogromna. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Czy pan Dariusz Młynarczyk jest z nami?</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">W takim razie proszę pana Sylwestra Wiekierę.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dystrybutor nasion konopi przemysłowych Sylwester Wiekiera:</u>
+          <u xml:id="u-39.4" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Witam szanownych państwa. Bardzo mi miło. Miło mi serdecznie państwa powitać. Jestem zaszczycony, że mogę przemawiać do tak znakomitego grona. Otóż pan Grzegorz Kobyłecki wcześniej już poruszał (niesłyszalne) na temat, o którym dzisiaj (niesłyszalne)...</u>
+          <u xml:id="u-39.5" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przepraszam. Spróbowałby pan wyłączyć obraz. Przepraszam, bo bardzo przerywa pana głos. Proszę spróbować wyłączyć obraz. Może będzie lepszy głos.</u>
+          <u xml:id="u-39.6" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Sylwestrze, słyszy mnie pan? Proszę wyłączyć obraz, bo bardzo szarpie głos. Nie słyszymy pana.</u>
+          <u xml:id="u-39.7" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dystrybutor nasion konopi przemysłowych Sylwester Wiekiera:</u>
+          <u xml:id="u-39.8" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">A teraz?</u>
+          <u xml:id="u-39.9" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Proszę spróbować. Zobaczymy. Może się coś ustabilizuje.</u>
+          <u xml:id="u-39.10" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dystrybutor nasion konopi przemysłowych Sylwester Wiekiera:</u>
+          <u xml:id="u-39.11" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Szanowni państwo (niesłyszalne)...</u>
+          <u xml:id="u-39.12" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Sylwestrze, proszę. Proszę kontynuować.</u>
+          <u xml:id="u-39.13" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dystrybutor nasion konopi przemysłowych Sylwester Wiekiera:</u>
+          <u xml:id="u-39.14" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Wyłączyłem obraz. Czy teraz mnie słychać?</u>
+          <u xml:id="u-39.15" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Słychać, ale zobaczymy jak. Proszę próbować.</u>
+          <u xml:id="u-39.16" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dystrybutor nasion konopi przemysłowych Sylwester Wiekiera:</u>
+          <u xml:id="u-39.17" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Będę próbował, szanowni państwo.</u>
+          <u xml:id="u-39.18" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan Grzegorz Kobyłecki już wspomniał dużo na ten temat. W każdym razie chciałbym powiedzieć, że z dnia na dzień dowiedzieliśmy się jako dystrybutorzy nasion konopi włóknistych do siewu, że odmiana Finola nie będzie dotowana w tym roku. Jakie to rodzi konsekwencje?</u>
+          <u xml:id="u-39.19" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Otóż Finola, jak wszyscy wiemy, jest odmianą, która od lat jest uprawiana w naszym kraju z powodzeniem. Jest ceniona przez rolników przede wszystkim dlatego, że jest bardzo łatwa w zbiorze. Ma niewielkie ilości bardzo delikatnego włókna, co czyni ją, że tak powiem, bardzo prostą do zbioru zwykłym kombajnem zbożowym. Jest uprawiana przez większość polskich małotowarowych gospodarstw. Finola oczywiście nie jest jedyną odmianą uprawianą w naszym kraju na nasiona dla przemysłu olejarskiego, ale jest odmianą, która może być polecana młodym rolnikom. Można ją polecić rolnikom, którzy się dopiero uczą i rozpoczynają swoją przygodę z 0,5 ha czy z hektarem ziemi na początek, żeby się zaznajomić z uprawami. Moim zdaniem to jest roślina na dobry początek.</u>
+          <u xml:id="u-39.20" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Właściwie nie zdążyliśmy się przygotować, aby poinformować rolników, że nie będą mogli otrzymać nasion Finoli w tym roku. Na dobrą sprawę rolnicy zostali postawieni przed faktem dokonanym, podobnie jak i my, ponieważ rolnicy do końca listopada poprzedniego roku zgłosili zgodnie z zasadami rejonizacji swoją chęć uprawy m.in. Finoli. Potem złożyli zamówienia u dystrybutorów nasion, czyli w takich firmach, której ja jestem przedstawicielem, i otrzymali niedawno pozwolenia na uprawę. Niektórzy również już zakupili nasiona. My dla nich sprowadziliśmy nasiona, dlatego że wiemy, co się dzieje i wiemy, że rynek cały czas się rozwija. Wcześniej państwo też to podnosiliście.</u>
+          <u xml:id="u-39.21" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Rynek rozwija się w całej Europie i dlatego też, aby dostać nasiona na czas, trzeba je wcześniej zamówić. Trzeba zapewnić dostępność nasion. Żyjemy w czasach covidu i w tej chwili akurat słyszymy, że za chwilę będzie zablokowany kraj i prawdopodobnie wrócą obostrzenia, może nawet takie jak w roku poprzednim, czyli transport może również stanąć na granicach. W ub.r. była taka sytuacja, że były problemy z dostawą nasion. Ale chyba nie to jest najważniejsze. Chciałem państwu powiedzieć, że jestem przedstawicielem firmy, która widzi, co się dzieje w tej chwili na rynku. Otóż rolnicy, niestety, rezygnują z uprawy Finoli. W dużej części jest to rezygnacja całkowita z uprawy, bo nie wszyscy mają czas, aby w tej chwili biegać po gminach i zmieniać zapisy w pozwoleniach. Rolnicy teraz zajmują się przygotowaniem upraw do siewu czy zajmują się przygotowaniem, siedzą na traktorach, chcą po prostu wejść bezpośrednio w nowy sezon.</u>
+          <u xml:id="u-39.22" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Decyzja, która została ogłoszona tak późno na stronach Ministerstwa Rolnictwa, czyli 12 marca, jest dla nas krzywdząca. Krzywdząca jest też dlatego, że wczoraj otrzymaliśmy odpowiedź z ministerstwa, że nie ma możliwości zastosowania okresu przejściowego. Co my mamy teraz powiedzieć naszym rolnikom, z którymi współpracujemy? A jest ich około 200 z terenu całej Polski. Nie możemy też nasion tak naprawdę zwrócić. Na nasz problem nikt nie zwraca uwagi, bo może jeszcze nie było czasu. to jest świeża sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-39.23" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Mamy też informacje odnośnie do niebezpieczeństwa, jakie rodzi właśnie Finola. Moim zdaniem jest ona traktowana tak jak jakaś marihuana albo coś bardziej poważnego. Szanowni państwo, z informacji ogólnie dostępnych dotyczących 18 lat dystrybucji tej odmiany wynika, że tylko trzy razy zdarzyła się sytuacja, iż były jakieś problemy. Problemy były w Skandynawii, w Anglii i były to lata 2006–2015. We wszystkich tych przypadkach zostało udowodnione, że szkodliwość jest niska i właściwie wszystko wróciło do punktu wyjścia. W tej chwili w całej Unii Europejskiej rolnicy mają po prostu dostęp do dopłat, mają możliwość uprawy. Tak jak mówił pan Grzegorz Kobyłecki, mała Estonia zalewa nas swoim produktem, który będzie tańszy.</u>
+          <u xml:id="u-39.24" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Jak powiedziałem, rolnicy masowo rezygnują z uprawy Finoli, niekoniecznie na rzecz innych odmian. Boją się konsekwencji, bo wiadomo, że może się nie skończyć na odebraniu dopłat. Prawdopodobnie mogą się pojawić dodatkowe kontrole na polach, a nikt tego oczywiście nie chce doświadczać na swoim przykładzie. Rolnicy nie chcą ryzykować. Rolnicy mają odroczone terminy płatności faktur, mają kredyty, mają swoje zobowiązania. Mają też swoją politykę. To nie jest tak, że rolnik po prostu z dnia na dzień planuje, rolnik kończy w poprzednim sezonie żniwa i już musi planować, co będzie w następnym roku uprawiał. Przygotowanie wymaga więc dłuższego czasu.</u>
+          <u xml:id="u-39.25" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Chciałbym jeszcze dodać, bo koledzy z firm, którzy podobnie działają na rynku jak ja, też przygotowali i wysyłali różne pisma do ministerstwa i do agencji. Nasi rolnicy, klienci też wysyłali pisma. W zasadzie wszyscy otrzymujemy te same odpowiedzi, czyli powoływanie się na artykuły. Może nie będę w tej chwili przytaczał artykułów, mam je przygotowane, ale chyba nie o to chodzi. W pismach w sposób bardzo elegancki się tłumaczy, że wszystko jest zgodnie z zaleceniami itd.</u>
+          <u xml:id="u-39.26" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Jednak nawet patrząc na przekroczenia, o których pan dyrektor wspominał wcześniej, to przypomnę sytuację, jaka miała miejsce w Polsce w kwietniu 2019 r. Wtedy zapadł wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, który uniewinnił rolnika będącego właścicielem kilkudziesięciohektarowej plantacji Finoli. Rolnik przed sądem udowodnił, że metodologia badań i termin poboru próby nie były właściwe, a w związku z tym nie było podstaw do tego, żeby został ukarany i potraktowany jak przestępca. Właśnie o tym też wspominali moi przedmówcy, że rolnicy muszą czuć się bezpiecznie, jeżeli uprawa ma mieć jakikolwiek sens. Naprawdę w tych trudnych czasach covidowskich jest się czym martwić, więc nikomu nie jest potrzebna jeszcze dodatkowa troska o swoją Finolę na polu. Rzeczywiście możemy ją zastąpić świetną odmianą, Henolą, która jest w produkcji Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich, ale tak naprawdę ta odmiana dopiero wchodzi na rynek. Jest drugi sezon, bo wcześniej nie było możliwości zdobycia tych nasion.</u>
+          <u xml:id="u-39.27" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Szanowni państwo, nakreślam nasz problem. Otóż decyzja została podjęta właściwie z dnia na dzień. Pan dyrektor wspominał, że 15 czy 13 stycznia została wysłana informacja do Komisji Europejskiej z informacją, że drugi rok z rzędu norma została przekroczona. W tym samym czasie opinia publiczna powinna zostać powiadomiona, a szczególnie firmy dystrybuujące nasiona Finoli czy innych roślin włóknistych. Tak samo i rolnicy by się dowiedzieli, jak się dowiedzieli ostatnio. Jeszcze jedno, ktoś wspomniał o zarobkach, jakie mają rolnicy we Włoszech. My chcielibyśmy zarobić chociaż połowę tego, co zarabiają rolnicy w Unii.</u>
+          <u xml:id="u-39.28" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak jak powiedziałem, przykład Finoli pokazuje nam sytuację, w której jesteśmy bezradni. Zostaliśmy postawieni z dnia na dzień właściwie w sytuacji bez wyjścia. Mówiąc szczerze, to nie wiadomo, czy w przyszłym sezonie nie okaże się, że jakaś inna odmiana też jest na cenzurowanym i zostanie wykluczona z uprawy, a ta sytuacja się powtórzy. Przecież nikt nie wie, jakie dokumenty są wysyłane do Unii i które odmiany miały przekroczenia. Mając kontakt ze środowiskiem rolników, którzy zajmują się przede wszystkim uprawą konopi włóknistych, wiemy, że inne odmiany też mają przekroczenia. Mamy kontakty z laboratoriami, do których cały czas wysyłamy próby, żeby je badać, bo wiadomo, że jeżeli jest przekroczenie w surowcu, to trzeba go zutylizować.</u>
+          <u xml:id="u-39.29" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Szanowni państwo, jest bardzo wiele spraw, o których wspominał i je wyjaśniał pan Grzegorz Kobyłecki. Uważam, że dzisiejsza dyskusja idzie w bardzo dobrym kierunku i naprawdę musimy działać szybko, żeby wszyscy wyszli na tym jak najlepiej. Chciałbym na koniec mojego wystąpienia zawnioskować o to, żeby zadziałać, jeżeli można cokolwiek zrobić, jeżeli wszystko nie jest, że tak powiem, już przesądzone. Wiadomo, że nawet wypełniając teraz elektronicznie wniosek o płatności bezpośrednie, już nie można wybrać Finoli jako konopi włóknistej do płatności. Co najgorsze, nie będzie się też liczyło do pakietów rolno-środowiskowych, a więc do końca nie jestem pewien, czy będzie się liczyło do ogólnej powierzchni gospodarstwa. A przecież rolnicy mają zobowiązania i nie mogą zmniejszać upraw w czasie trwania pakietu. Ale to jest jeszcze inna sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-39.30" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">W każdym razie, na koniec mojego wystąpienia, chciałbym bardzo serdecznie państwu podziękować za wysłuchanie tego, co miałem do powiedzenia. Chciałbym też zawnioskować jeszcze raz o to, żeby, jeżeli jest taka możliwość, dopłaty warunkowo wróciły przynajmniej dla rolników, którzy zadeklarują, że będą to robili tylko dla przemysłu olejarskiego, bo na przykład mają kontrakt i kontrakt obowiązuje wyłącznie przetwórstwo z odmiany Finola.</u>
+          <u xml:id="u-39.31" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Chciałbym, aby przyspieszono prace mające na celu podniesienie poziomu z 0,2% do 0,3% w naszym kraju. Chciałbym, żeby przy tym, powiedzmy, do 0,6% nie było konsekwencji wzorem modelu włoskiego, jak wcześniej postulował pan Grzegorz Kobyłecki. Ale przede wszystkim jeszcze chciałbym, żeby skorzystać z rezolucji Parlamentu Europejskiego, aby to było odczuwalne jak najszybciej. Jeżeli jest już uchwalone przejście z 0,2% do 0,3%, to żeby nie czekać do 2023 r., tylko jak najszybciej takie rozwiązanie wdrożyć u nas.</u>
+          <u xml:id="u-39.32" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Chciałbym jeszcze na koniec poprosić, żeby ktoś przychylnym okiem spojrzał na polskie firmy, które dystrybuują nasiona konopi włóknistych do siewu, i w jakiś sposób pomógł im rozwiązać problem. Wiadomo przecież, że nasiona Finoli czy inne nasiona są zamówione i coś trzeba z nimi zrobić, a rolnicy w tej chwili rezygnują z uprawy Finoli w naszym kraju. Dziękuję za wysłuchanie wystąpienia.</u>
+          <u xml:id="u-39.33" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-39.34" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan Andrzej Kwaśnica. Bardzo proszę. Pan jest dostępny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Dzień dobry. Jestem. Andrzej Kwaśnica. Kłaniam się. Mam nadzieję, że państwo mnie słyszą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak. Oczywiście. Proszę mówić.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Chyba za bardzo pochwaliłem. Coś bardzo szarpie. Jakby pan...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Halo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">… spróbował wyłączyć obraz. Panie Andrzeju? Szarpie bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Halo, halo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Proszę mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Pewnie nadal mamy potężne zakłócenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Ale teraz już słyszę. Proszę mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Witam. Andrzej Kwaśnica jeszcze raz...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Za chwilę panu udzielę głosu. Może ustabilizuje się łącze u pana, bo w tej chwili pana nie słyszymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Za chwileczkę panu oddam głos. Może się u pana jakoś zwolni łącze.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan Tomasz Jawor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Dzień dobry. Nie wiem, czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Słychać i widać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Jestem rolnikiem uprawiającym konopie od pięciu lat. Prowadzę również własne doświadczenia związane z uprawą konopi.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Chciałbym poruszyć również temat związany z zakazaniem uprawy odmiany Finola. Bardzo dużo przez przedmówców zostało powiedziane na temat przyszłości uprawy konopi, natomiast w sprawie dotyczącej uprawy Finoli musimy pamiętać, że są rolnicy uprawiający konopie tu i teraz. Niestety, ale wykluczenie tej odmiany z systemu płatności bezpośrednich prawdopodobnie doprowadzi (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Tomaszu, chyba przerwało nam się łącze, bo nie słyszymy pana. Za chwileczkę do pana wrócimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Jeszcze raz. W takim razie spróbuję wyłączyć kamerę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Halo, halo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Widzimy pana i słyszymy. Proszę próbować mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Dobrze, dobrze. Skracając wstęp, jeszcze raz chciałbym podejść do tematu Finoli, dlatego że znam bardzo dobrze uprawę tej odmiany – uprawiam ją od pięciu lat. Mogę wskazać, że nie ma możliwości zastąpienia plonu tej odmiany jeden do jednego plonem innej, alternatywnej odmiany. Musimy pamiętać o tym, że odbiorcy, którzy kupują nasiona od nas, rolników, również mają swoje preferencje. Nie jest to tak, że my nagle powiemy, iż zmieniliśmy odmianę i wszyscy odbiorcy ją wezmą. A odbiorców tak naprawdę rolnicy uprawiający konopie musieli sobie stworzyć sami, bo rynek dopiero się tworzy. W związku z tym niestety prawdopodobnie dojdzie do tego, jak wynika z mojej wiedzy, że przynajmniej w pierwszym, przejściowym roku firmy przetwarzające nasiona konopi pozyskają nasiona, ale z zagranicy. Chyba nie chodzi nam w tym wszystkim o doprowadzenie do sytuacji, że wycofujemy odmianę, a przetwórcy korzystający z tej odmiany będą ją kupowali z zagranicy.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Natomiast co do konkretów, to chciałbym jeszcze podjąć temat terminu kontroli przeprowadzanej w odmianie Finola. Należy pamiętać, że odmiana Finola jest odmianą dwupienną, kwitnącą automatycznie po określonym czasie, niezależnie od fotoperiodu, czyli długości godzin słonecznych. Wiem o tym, że w Polsce łamany jest termin przeprowadzenia kontroli w przypadku Finoli. Rozporządzenie unijne nr 1122/2009 z 30 listopada 2009 r. wskazuje jasno, iż można przeprowadzić kontrolę od 20. dnia po rozpoczęciu kwitnienia do 10. dnia zakończenia kwitnienia. Co to oznacza?</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Oznacza to, że w przypadku Finoli, która rozpoczyna kwitnienie około 30 dni po zasiewie, maksymalny termin przeprowadzenia kontroli to jest 65–70 dni od zasiewu. Idąc jeszcze dalej, praktycznie oznacza to, że jeżeli konopie siejemy zazwyczaj na przełomie kwietnia i maja, ewentualnie w połowie maja, to termin upływa nam maksymalnie w połowie lipca. Jeżeli w jakiś sposób tematem zakazania odmiany Finola zainteresowane są osoby, które mają dostęp do raportów kontroli, na podstawie których ARiMR określił, iż średnia z kontroli wyniosła powyżej 0,2%, to bardzo bym prosił o to, żeby zweryfikować, czy kontrole w przypadku tej odmiany nie zostały przeprowadzone w niewłaściwym terminie.</u>
+          <u xml:id="u-60.3" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Wracając jeszcze do tego, co wcześniej powiedział pan Sylwester, to faktycznie była sprawa sądowa między Agencją Restrukturyzacji a rolnikiem, która skończyła się w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym. Rolnik udowodnił, iż faktycznie kontrola przeprowadzona po terminie doprowadziła do tego, że przekroczenie nie może być brane pod uwagę, jeżeli chodzi o wykluczenie płatności dla rolnika. Dla wydania przez sąd decyzji dotyczącej właśnie przekroczenia istnieje opinia, wydana przez Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, stworzona przez panią mgr Joannę Banach. Opinia wskazuje jasno, iż w sytuacji przekroczenia terminu w przypadku odmiany Finola może dojść do tego, że THC wzrośnie. Natomiast po to są ustalone ramy kontroli, żeby kontrola była przeprowadzana we właściwym zakresie, a nie w terminie, który jest wygodny dla przeprowadzającego kontrolę.</u>
+          <u xml:id="u-60.4" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">A więc jeżeli nie da się wpłynąć na zmianę pod kątem decyzji dotyczącej polskich rolników, że po prostu jest to zniszczenie kilku lat pracy ludzi, którzy uprawiają tę odmianę, stworzyli sobie i na poziomie technicznym we własnym gospodarstwie, i na poziomie rynkowym możliwość uprawy konopi – to mamy zniszczenie ich pracy. A zatem może spróbujmy podejść do tematu w taki sposób, czy uśredniony wynik kontroli powyżej 0,2% THC, niestety, ale nie jest ustalony na podstawie kontroli przeprowadzonych w niewłaściwym terminie?</u>
+          <u xml:id="u-60.5" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Jako rolnik uprawiający tę odmianę i autor listu, o którym mówił pan Sylwester, z ramienia polskich rolników uprawiających odmianę, powiem, że naprawdę bardzo zależałoby nam na tym, żeby jeszcze raz ktoś się zastanowił, czy na pewno jest to dobra decyzja. Jeżeli mówimy o temacie wspierania uprawy konopi, jeżeli mówimy o wszystkich wspaniałych właściwościach i świetlanej przyszłości, to pamiętajmy o tym, co powiedział jeden z przedmówców. Otóż dopóki nie będzie pewności formalnych dotyczących tego, że rolnik nie poniesie konsekwencji związanych z uprawą, dopóty nie liczmy na to, że poważni rolnicy i poważne gospodarstwa zainteresują się uprawą konopi. Dotyczy to zarówno rolników, którzy chcą uprawiać i przetwarzać konopie we własnym zakresie, jak i rolników, którzy chcą podejmować współpracę m.in. z Instytutem Włókien Naturalnych w Poznaniu, a także z prywatnymi firmami. Żaden poważny rolnik, dopóki nie zostaną jasno uregulowane kwestie prawne, nie podejmie się uprawy konopi włóknistych w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-60.6" who="#PrezesAgrohempTomaszJawor">Dziękuję bardzo za dopuszczenie mnie do głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Czy pan Andrzej Kwaśnica jest i może ma lepsze łącze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Witam. Może teraz troszkę (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Zacznijmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Nie wiem, czy mnie słychać? Halo? Starałem się coś poprawić, ale nie wiem, czy to coś da.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Mamy jakieś zapętlenie. Nie wiem... Słyszymy pana podwójnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Halo, halo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Proszę mówić, ale pozostałe osoby powinny wyłączyć mikrofony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Witam. Andrzej Kwaśnica. Mam nadzieję, że tym razem będziemy się dobrze słyszeć. Jestem byłym policyjnym specjalistą od badań naukowych (niesłyszalne), właścicielem laboratorium analitycznego, które m.in. zajmuje się badaniami konopi.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Chciałem powiedzieć kilka słów na temat standaryzacji (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Andrzeju. W następnej kolejce, bo dalej nam przerywa. Za chwileczkę wrócimy do pana.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan Tomasz Obara.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Dobra. Spróbujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Halo. Dzień dobry. Nie wiem, czy Andrzej jeszcze będzie chciał się wypowiadać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Nie, nie. Teraz już pan, panie Tomaszu. A do pana Andrzeja spróbujemy wrócić, jak się poprawi łącze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Dzień dobry. Witam szanownych państwa. Tomasz Obara, zawodowy lobbysta.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Proszę państwa, powiem kilka słów bardziej chyba co do rozwiązań i podsumowania tego, co wynika z moich obserwacji i co zauważyłem w ciągu ostatnich 20 lat. Tak naprawdę mówią, że konopie mają wiele zastosowań. Ja powiem inaczej: nie znam zastosowania, w którym nie dałoby się wykorzystać konopi. Spojrzałbym bardziej pod tym kątem.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Za istotne zmiany, które nastąpiły w regulacjach prawnych, tak naprawdę możemy chyba dziękować w ciągu ostatnich lat partii rządzącej. Nastąpiły dwie istotne zmiany, czyli nie wieloletni program, nowy, który został podpisany w 2017 r. z panią premier Szydło i z Instytutem Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich oraz departamentem z (niezrozumiałe)... Drugą istotną zmianą była regulacja ustawy farmaceutycznej, dotycząca wprowadzenia właśnie w zakresie medycznym, ale tu nie o to chodzi.</u>
+          <u xml:id="u-73.3" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Te przepisy umożliwiły dostrzeżenie naszego kraju na rynku światowym. Wszyscy mogą zaobserwować zainteresowanie naszą produkcją. Można było zaobserwować duże zainteresowanie Polską ze strony Kanady, USA, Izraela, Chin. Wielu przedstawicieli firm już się pojawiło w Polsce. Faktycznie mamy chyba największe pole w zakresie nowych technologii i doświadczeń w obszarze produkcji konopi. Co istotnego mógłbym wskazać? Tak naprawdę powinno się chyba Ministerstwo Finansów zainteresować, premier powinien się zainteresować, w jaki sposób moglibyśmy sobie rozwiązać pewne rzeczy. Istotną kwestią jest ochrona środowiska. Wiemy, że Instytut Włókien Naturalnych przeprowadził m.in. program rekultywacji terenów skażonych z dużym sukcesem. To by nam rozwiązało dość sporo problemów, jakie mamy z zakażonymi pohutniczymi terenami. Tak naprawdę podniesienie jakości gleby to już są dotacje unijne.</u>
+          <u xml:id="u-73.4" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Druga rzecz to jest zmniejszenie emisji CO2. To jest też dosyć istotny temat. Dlaczego my mamy płacić za zbyt dużą emisję CO2, skoro tak naprawdę hektar konopi w znacznym stopniu zmniejsza emisję? To jest drugi obszar. Kolejny obszar, na który też powinniśmy zwrócić uwagę – Unia narzuciła zmiany w zakresie właśnie bioplastiku, żeby (niesłyszalne)... Bioplastik (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przepraszam, panie Tomaszu. Widzę, że pan Dariusz Młynarczyk ma niewyłączony mikrofon i może mamy sprzężenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Pan Dariusz jakoś się włącza? Może już.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">A więc kwestia bioplastiku jest istotną kwestią, którą narzuca nam Unia. Kolejna rzecz, którą narzuca nam Unia, to są zmiany właśnie w produkcji papieru, żeby biopapier (niesłyszalne)... Powinniśmy tak naprawdę też się zastanowić, żeby to przetwarzać.</u>
+          <u xml:id="u-75.2" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Istotna kwestia jest taka, że również wchodzą nowe regulacje włókiennicze. Poliester ma być zakazany, więc też powinniśmy pod tym kątem się zastanowić. Istotne obszary to właśnie nowe technologie, które były dziś wskazane, tj. grafen i tego typu rzeczy. Niestety, to wchodzi, Polska to odkrywa, i to powinno być dostrzeżone na świecie. Jeszcze jest kwestia obszarów spożywczych czy farmaceutycznych, które są nieuregulowane, a tutaj następuje największy wzrost.</u>
+          <u xml:id="u-75.3" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Podsumowując, jakie rozwiązania proponuję? Powinniśmy się zastanowić i powinniśmy chyba w tym kierunku zmierzać. Na ostatniej konferencji naukowej w styczniu na Uniwersytecie Łódzkim był m.in. przedstawiciel z Urugwaju, który pomagał postawić tzw. instytut kontroli i nadzoru nad konopiami, który reguluje wszystkie obszary związane z konopiami w tym państwie. Obserwował sytuację u nas i jakie mamy możliwości. Mamy możliwość ewentualnie stworzenia tzw. samoregulacji branżowej. W tym momencie chyba to jest najbardziej wskazane.</u>
+          <u xml:id="u-75.4" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Moglibyśmy to razem zorganizować, bo samoregulacje branżowe już u nas w Polsce powstawały w innych dziedzinach, tylko nie ma ich w zakresie konopi. Urzędy mogą do końca nie wiedzieć, w jaki sposób postępować przy pewnych rodzajach kontroli czy nie znać się na konopiach. Nie ma specjalistów w tym zakresie. Społeczeństwo powinno... Organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy czy instytuty powinny wyjść naprzeciw i wspomóc urzędy. Chyba w grudniu rozmawiałem z Głównym Inspektoratem Farmaceutycznym i z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wyraziły zgodę, że jeżeli by było takie spotkanie i możliwość, to oni z chęcią uzyskaliby wiedzę, pomogliby wspierać samoregulację. W tym momencie przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe i instytucje naukowe powinny stworzyć środowisko, wspólny regulamin działania i w poszczególnych obszarach po prostu zacząć działać.</u>
+          <u xml:id="u-75.5" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Istotnym problemem, przyczyną braku rozwoju jest to, że jest strach przedsiębiorcy rolnika przed organami kontroli w zakresie m.in. przekroczenia 0,2% THC pod kątem zawartości w uprawie czy już w czasie posiadania półproduktu. A jeżeli jest strach, żeby większe obszary zasiewać, bo wynikają z tego straty, to, powiedzmy, wspólna samoregulacja m.in. z sanepidem, Ministerstwem Zdrowia, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (niesłyszalne) kontroli, Ministerstwem Rolnictwa (niesłyszalne)... Istotne instytucje mogłyby wykluczyć ten strach i wspólnie wypracować sposób i kierunek rozwoju. A zatem może w tę stronę bym optował.</u>
+          <u xml:id="u-75.6" who="#ZawodowylobbystaTomaszObara">Dziękuję bardzo za możliwość przedstawienia problemów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Szanowni państwo, zgodnie z regulaminem Sejmu na posiedzeniu podkomisji stałej nie mogą zabierać głosu zawodowi lobbyści. Mogą oczywiście oglądać relację, ale nie mogą zabierać głosu. A więc prosiłbym, jeżeli są wśród państwa jeszcze zawodowi lobbyści, aby zgodnie z regulaminem Sejmu nie zabierali głosu.</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Może spróbujemy znowu wrócić do Andrzeja Kwaśnicy. Czy jest?</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">A pan Dariusz Młynarczyk? Widzimy pana Dariusza, tylko mikrofon trzeba włączyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Mikrofon i teraz będzie już słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak, już słychać. Proszę mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Słychać? To świetnie. Dziękuję za udzielenie głosu i też się cieszę, że mogę coś powiedzieć na ten temat. Poruszane są bardzo fajne kwestie, aż mi po prostu serce rośnie, że jednak wreszcie mówimy o konkretach.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Obserwuję ten rynek od wielu lat. Pięć lat temu wyszedłem z miasta, kupiłem kawałek pola i zacząłem prowadzić gospodarstwo. Konopie będę uprawiał trzeci rok. W konopie wszedłem właśnie dlatego, że wydawało mi się, iż z małym doświadczeniem w rolnictwie mogę zacząć z konopiami, bo nie są wymagające. Ziemia też jest OK do uprawy konopi. W pierwszym roku chyba miałem najwięcej luzu. Teraz uprawiam konopie trzeci rok i po tym, co słyszałem, jakie doświadczenia mają inni rolnicy i co się dzieje na rynku, jak policja i inne służby gdzieś tam nękają plantatorów, to mam dużo obaw co do tego, czy iść dalej w tym kierunku. W ub.r. też przeżywałem mocny kryzys związany z zezwoleniami na uprawę i zastanawiałem się, czy dobrze zrobiłem, że wziąłem się za konopie.</u>
+          <u xml:id="u-79.2" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Chciałbym zabrać głos na ten temat, ponieważ moim zdaniem zezwolenia w takiej formie, w jakiej są obecnie, są bardzo mocnym hamulcem rozwoju upraw w Polsce. I teraz powiem, dlaczego tak jest. Właściwie my jesteśmy za puszczeniem hamulca. Mało tego. Rozmawiałem z innymi rolnikami i widzimy możliwość zmiany sytuacji. To jest po prostu decyzja, która nie wpłynie ani na dochody budżetu, ani na nic innego, tylko uwolni możliwość dobrego planowania i dobrego gospodarowania.</u>
+          <u xml:id="u-79.3" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Tak jak poprzednio zostało powiedziane, rolnik planuje swoją uprawę już rok wcześniej. Cała procedura jest tak zorganizowana, że do końca listopada w swojej gminie mam złożyć oświadczenie, ile obsieję hektarów. To oświadczenie idzie później do urzędu marszałkowskiego. Sejmik województwa musi podjąć decyzję na podstawie tego, co rolnicy deklarują. Praktycznie tylko klepnąć, że tak, wyrażają zgodę na (niesłyszalne) czy na 100 ha, bo tyle rolnicy zgłaszają. Decyzyjność na poziomie sejmiku wojewódzkiego jest praktycznie żadna. Być może zostało to z jakichś starych lat, kiedy rolnictwo było w PGR-ach i wymagało jakiegoś odgórnego planowania. Teraz jest wolny rynek i w tym momencie to, o czym mówimy, co się dzieje z Finolą, pokazuje najlepiej, że mam prawo wysiewać, ale nie muszę. A jak już się zdecydowałem, to nie róbcie nic, żeby mi było gorzej. Właściwie to przemyślałem (niesłyszalne)... Po pierwsze – punkty, żeby można było tak zrobić. Procedurę (niesłyszalne)... Decyzje o areale byłyby (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Dariuszu, już nie rozumiemy tego, co pan mówi. Panie Dariuszu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">…(niesłyszalne) sejmik podejmie uchwałę (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Dariuszu, już bardzo, bardzo nam przerywa. Nie rozumiemy tego, co pan mówił. Ewentualnie później wrócimy, jeżeli będzie się pan chciał zgłosić. Panie Dariuszu, my już tego nie słyszymy.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Spróbujmy zrobić kolejne podejście pod Andrzeja Kwaśnicę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Witam. Dzień dobry. Może tym razem będziemy się słyszeć dobrze. Halo? Czy tym razem jest OK?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Jest OK, tylko na razie jeszcze musimy podziękować panu Dariuszowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Próbuję, ale na razie nie reaguje. Chwileczkę. Już.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Jest.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo proszę, panie Andrzeju.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Witam. A więc zacznę od początku. Andrzej Kwaśnica, jestem biegłym sądowym, byłym biegłym laboratorium policyjnego. Zajmuję się konopiami od strony analitycznej, ale również jako przetwórca.</u>
+          <u xml:id="u-87.1" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Słuchając dotychczasowych wystąpień mam jedną uwagę, głównie do strony rządowej. Państwo skupiacie się na konopiach jako na źródle włókien, biomasy i Bóg wie, czego jeszcze. A tak naprawdę największy biznes według mojej oceny, jeżeli chodzi o konopie, to są w tej chwili metabolity wtórne, czyli kannabinoidy. Po to konopie sieją Amerykanie i Kanadyjczycy, a nie po to, żeby mieć więcej sznurka, i na to należałoby zwrócić dużą uwagę. A z tym wiążą się potężne problemy, ponieważ polskie regulacje prawne w tym zakresie są niespójne i prowadzą bardzo często do dużych nieszczęść.</u>
+          <u xml:id="u-87.2" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Na przełomie ub.r. takich przykładów mieliśmy bardzo wiele, ponieważ tak działa polska ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Wiem, bo stosuję ją codziennie, opracowując opinie dla prokuratury czy dla Policji, jak również robiąc analizy dla moich klientów. Otóż widać jedną rzecz wyraźnie: każdy rolnik, który sieje w Polsce konopie, w świetle polskiej ustawy może zostać przestępcą w pięć minut i z tego tytułu może wylądować w areszcie. Dzieje się tak tylko dlatego, że zapisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii są po prostu niespójne. Mamy w niej dwie ważne definicje: definicję konopi włóknistych i definicję ziela konopi innych niż włókniste. I te dwie definicje po prostu ze sobą nie grają. Nie ma żadnego zsynchronizowania.</u>
+          <u xml:id="u-87.3" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Poza tym wszystkie agencje państwowe, które zajmują się kontrolą upraw, a głównie są to dwie agencje, czyli Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jak również organa ścigania, czyli policja, prokuratura, stosują niespójne procedury. ARiMR posługuje się metodyką rekomendowaną przez Unię Europejską i ta metodyka jest w jakiś tam sposób sensowna. Wiadomo z góry, w jaki sposób pobiera się próbę średnią z pola, jak należy to analizować i w związku z tym wyniki, jeśli nawet ktoś inny powtórzy badanie, powinny być zbieżne. Natomiast policja nie jest w żaden sposób z tym związana. Mało tego. Wiem to też z własnej praktyki, ponieważ pracowałem w tym 20 lat, że policja nie ma żadnych wewnętrznych procedur, które by pokazywały, w jaki sposób należy zajmować się uprawami konopi, szczególnie konopi włóknistych, jak należy pobierać próbki. Nie jest to w żaden sposób ustandaryzowane. W związku z tym wyniki uzyskiwane w laboratoriach policyjnych bardzo często mocno różnią się na przykład od wyników, które na tym samym polu uzyskał ARiMR.</u>
+          <u xml:id="u-87.4" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">To prowadzi do ogromnych nieszczęść. Należałoby te zapisy po prostu w jakiś sposób zharmonizować. Myślę, że powoływanie nowych instytucji, jak instytut konopny czy Bóg wie co, może nie jest konieczne, ale po prostu wystarczy troszeczkę poprawić ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii w kontekście zapisów dotyczących upraw konopi. Proszę państwa, ustawę trzeba poprawić tak, aby wszyscy wiedzieli, według jakich reguł gramy. W przeciwnym przypadku zgodnie z naszą ustawą jest bardzo realne, że będą kłopoty. Okazuje się, że roślina, która stoi na polu, po kontroli ARiMR ma 0,2% THC, czyli wszystko jest OK. Ale ta sama roślina w momencie jej ścięcia i wysuszenia przestaje być legalna, ponieważ będzie zawierała więcej THC i zgodnie ze stosowaną definicją ziela konopi innych niż włókniste stanie się narkotykiem. Jest to bardzo realny scenariusz, a ofiarą tego wszystkiego jest Bogu ducha winny plantator. Takich przykładów jest cała masa. Znam takie przykłady, mógłbym podzielić się co najmniej kilkoma, dosłownie z ostatnich miesięcy. W związku z tym należy naprawdę mocno przyjrzeć się ustawie, poprawić definicje i poprawić zapisy, tak żeby wszyscy byli bezpieczni.</u>
+          <u xml:id="u-87.5" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Nie mówię już o tym, że z punktu widzenia człowieka, który również zajmuje się konopiami, wiem, iż naprawdę utrzymywanie dopuszczalnego poziomu THC na poziomie 0,2% jest bez sensu, mówiąc oględnie. Rolnicy w tej chwili znacznie lepiej hodują rośliny, niż robiło się to jeszcze 30 lat temu. Mają znacznie lepsze nawozy, stosują lepsze zabiegi agrotechniczne. W tym momencie przekroczenie progu 0,2% praktycznie w każdej odmianie, którą sieje się w Polsce, to jest żaden problem, ponieważ poziom metabolitów wtórnych zależy bardzo mocno od tego, w jaki sposób, w jakich warunkach roślina rośnie. Już nie mówię o tym, że z punktu widzenia prozdrowotnego i jakiegokolwiek innego podniesienie poziomu referencyjnego THC nawet do 1%, tak jak to jest w Szwajcarii, naprawdę nie rodzi żadnych, ale to absolutnie żadnych problemów. Jest tak, ponieważ jeśli roślina jest odmianą typowo włóknistą, w której zawartość CBD jest co najmniej pięć razy większa niż THC, to w takiej sytuacji roślina ma zerowe właściwości jako źródło jakiegokolwiek odurzenia. Po prostu stosowanie takich konopi do celów rekreacyjnych jest bezcelowe i nic nie daje, a roślina jest bezużyteczna z tego punktu widzenia.</u>
+          <u xml:id="u-87.6" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Natomiast jeśli chodzi o to, jaki interes można zrobić na takich konopiach, to proszę popatrzeć na Amerykanów, Kanadyjczyków czy nawet na Szwajcarów. Oni robią ogromny interes na tym, że pozyskują metabolity wtórne z tych roślin. Produkują surowce czy to dla farmacji, czy dla przemysłu kosmetycznego, czy dla jakiegokolwiek innego. To jest ogromny biznes. My tylko dlatego, że trzymamy się tego nieszczęsnego poziomu 0,2% THC, nie jesteśmy w stanie zrobić praktycznie nic. Jest to ogromny problem.</u>
+          <u xml:id="u-87.7" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">A więc podniesienie poziomu do 0,3% i depenalizacja do 0,6% to już będzie jakiś pierwszy krok na drodze, aczkolwiek w mojej ocenie absolutnie niewystarczający. Moim zdaniem należałoby poziom podnieść spokojnie do 0,8% THC, co dałoby możliwość hodowania w Polsce takich odmian konopi, włóknistych rzecz jasna, które byłyby absolutnie fantastycznym źródłem surowców dla przemysłu kosmetycznego, farmacji czy jakiegokolwiek innego. Trzeba również pamiętać, że w Polsce sieje się konopie nie tylko na polu, tak jak kiedyś. Tak naprawdę, chcąc mieć dobrej jakości konopie, sieje się je również w uprawach zamkniętych, a tam sytuacja wygląda jeszcze gorzej.</u>
+          <u xml:id="u-87.8" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">W związku z tym należałoby w mojej ocenie przede wszystkim natychmiast zharmonizować dwie nieszczęsne definicje w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Należałoby przywrócić część zapisów, które były zmienione na mocy nowelizacji w 2015 r. Wtedy m.in. haszysz, czyli żywica konopi, został zdelegalizowany, nawet z konopi włóknistych. A to jest, mówiąc wprost, głupie, bo z tego tytułu to praktycznie u każdego rolnika w każdym miejscu, gdzie przechowuje się konopie, można znaleźć żywicę konopi, ponieważ ona sama odkrusza się w sposób naturalny. A to już jest środek odurzający w rozumieniu polskiego prawa, bez względu na zawartość THC. W rezultacie kolejny problem, jeżeli chodzi o ustawę i jej nowelizację z 2015 r., jest taki, że w przypadku wielu podmiotów dostęp do legalnego zakupu środków, nawet wzorców analitycznych, został praktycznie wyłączony, poprzez dosłownie wykreślenie trzech wyrazów w jednym artykule. To jest kolejny problem, który bardzo mocno wszystkich boli. To również zostało zrobione i nie wiadomo dlaczego, a rzecz jest bardzo ważna.</u>
+          <u xml:id="u-87.9" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Już ostatnia, najważniejsza kwestia. Myślę, że strona rządowa powinna w jakiś sposób potrząsnąć troszeczkę swoją agencją, czyli Głównym Inspektoratem Farmaceutycznym, ponieważ pojawiła się i pojawia się cała masa informacji, które ta agencja z siebie wydaje w postaci różnego typu decyzji itd., dotyczących przetwórstwa konopi włóknistych, szczególnie pozyskiwania metabolitów wtórnych. Takie decyzje itd. ze strony GIF wprowadzają jedynie chaos i sieją zamęt. Proszę państwa, sytuacja w związku z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii jest taka, że można w Polsce legalnie, bez pytania GIF czy w ogóle kogokolwiek o zgodę, przetwarzać konopie włókniste i pozyskiwać kannabinoidy.</u>
+          <u xml:id="u-87.10" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">Mało tego, ten produkt, czyli wyciąg z konopi włóknistych, może zawierać taką ilość THC, jaką chcę, pod warunkiem, że został wykonany z konopi włóknistych. Prawda jest taka, że tego typu wyciągi będą zawierały nawet do 10% THC. Oczywiście one i tak nie mają właściwości odurzających, bo jest zbyt wiele CBD w wyciągach, niemniej sytuacja prawna wynikająca z ustawy dokładnie tak wygląda. Aczkolwiek GIF rości sobie prawo i daje interpretacje pokazujące, że nawet jakakolwiek ekstrakcja, nawet konopi włóknistych, wymaga ich zgody, ich pozwolenia. A w momencie, gdy GIF natrafi na sytuację, że ktoś przetwarza konopie, a takiej zgody nie ma, to zaczyna się problem. Problem, który może skończyć się również w prokuraturze.</u>
+          <u xml:id="u-87.11" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">A więc warto by było, żeby urzędnicy państwowi, którzy zajmują się takimi sprawami, po prostu czytali z uwagą ustawę. Ustawa nie jest aż tak skomplikowana, żeby tego nie zauważyć. Prawo jest, jakie jest, i należy je stosować tak, jak zostało zapisane. Jeżeli prawo komuś się nie podoba, należy je zmienić. Po to mamy Sejm i wybrańców narodu, żeby to robili, a nie urzędy, agendy państwowe. Urzędy, które na własną rękę usiłują wprowadzić swoją własną politykę w tym zakresie, bo komuś wydaje się, że tak nie powinno być. Tak nie powinno być, bo tak. Ale ustawa mówi coś innego.</u>
+          <u xml:id="u-87.12" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">To jest bardzo poważny problem, jeśli chodzi o cały przemysł przetwórstwa konopnego w Polsce, ponieważ wszyscy żyją w ogromnej niepewności. Wszyscy producenci różnego typu olejków, producenci wyciągów konopnych. Wielu z nich uważa, że za chwilę wpadnie policja i im wszystko zabierze, bo GIF napisał, iż to wymaga jakiegoś pozwolenia albo licencji czy Bóg wie, czego jeszcze. A faktycznie tak nie jest.</u>
+          <u xml:id="u-87.13" who="#ProducentkonopiAndrzejKwasnica">A więc w zasadzie mam dwa wnioski. Naprawdę jest ważna sensowna poprawa ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, dająca jasne regulacje dla wszystkich – i dla plantatorów, i dla przetwórców. Z drugiej strony chodzi o doprowadzenie do stanu, w którym urzędy państwowe będą działały z sensem. Rzecz w tym, żeby nie prowadziły własnej polityki, tylko stosowały prawo niezależnie od tego, czy ono się któremuś z urzędników podoba, czy nie. To jest w mojej ocenie największy problem rynku konopnego w Polsce. A patrząc na pieniądze, którymi w tym wszystkim się obraca, to tak naprawdę, mówiąc o wszystkich rodzajach aktywności, o których strony...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">No i przerwało na koniec.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Andrzeju, nie wiem, czy pan mnie słyszy, ale prosiłbym, jeżeli pan by zechciał, o przygotowanie propozycji zmian, o których pan mówił. Po to jest podkomisja, żeby o tym dyskutować, tylko proszę dać materiał, o którym pana zdaniem powinniśmy rozmawiać.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Kolejny gość. Proszę pana Tomasza Rodziewicza o zabranie głosu.</u>
+          <u xml:id="u-88.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Producent i przetwórca konopi Tomasz Rodziewicz:</u>
+          <u xml:id="u-88.4" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dzień dobry, witam wszystkich. Nie jestem plantatorem, aczkolwiek uprawiam konopie. Skupiłem się na przetwarzaniu konopi do celów spożywczych.</u>
+          <u xml:id="u-88.5" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Chciałbym poruszyć kwestię związaną z częściami roślin przetwarzanymi w celach spożywczych. Mianowicie pierwszą częścią, która jest dopuszczona do przetwarzania, są nasiona. Obecnie można wprowadzać je do obrotu spożywczego, tak jak również można wprowadzać produkty na bazie nasion konopnych do obrotu spożywczego. Jednak podmiot wprowadzający jest zobowiązany do przeprowadzenia kontroli, badań na obecność kannabinoidów THC. W zarządzeniu jest mowa tylko o THC tak à propos. Jak wiadomo, i to jest potwierdzone licznymi badaniami, nasiona konopi nie zawierają kannabinoidów. Mało tego, mają status żywności spożywanej w krajach europejskich przed 15 maja 1997 r.</u>
+          <u xml:id="u-88.6" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">W związku z tym zastanawiam się, może jest to pytanie do Głównego Inspektoratu Sanitarnego, co się zmieniło, że teraz nagle, po 2015 r., kiedy weszła w życie ustawa, trzeba wykonywać badania na zawartość kannabinoidów w przetworach z nasion? Chociażby w oleju, mące czy w czymkolwiek.</u>
+          <u xml:id="u-88.7" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Druga sprawa jest z tym związana, że... Halo? Halo? Nie wiem, czy się słyszymy?</u>
+          <u xml:id="u-88.8" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przepraszam. Dalej coś przerywa, ale w tej chwili mówi pan Tomasz Rodziewicz.</u>
+          <u xml:id="u-88.9" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Producent i przetwórca konopi Tomasz Rodziewicz:</u>
+          <u xml:id="u-88.10" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Druga kwestia z tym związana to jest problem samych badań, to znaczy przy wysyłaniu próbek i przy wysłaniu próbek do kilku laboratoriów. Laboratoria na co dzień badają próbki o dużo wyższych zawartościach kannabinoidów. W nieoficjalnych rozmowach z laboratoriami potwierdzają informacje, że potencjalne zanieczyszczenia, jakie mogą się znaleźć w próbkach, pochodzą z samych urządzeń. Tworzenie nowych laboratoriów ze sprzętem dedykowanym tylko np. do olejów spożywczych mija się z celem, bo oczywiście wzrastają koszty produkcji. A przy małych seriach produkcji, czyli takich, jakie wytwarzają lokalni rolnicy, to jest po prostu nieopłacalne. Miałbym uwagę czy może wniosek, żeby jednak zrezygnować z badań na zawartość THC w przypadku przetwarzania nasion i w przypadku przetworów z nasion, bo jest to następne ograniczenie, które tak naprawdę nie jest nikomu potrzebne, a służy tylko temu, żeby udowodnić to, że nasiona konopi nie zawierają kannabinoidów.</u>
+          <u xml:id="u-88.11" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Co do potencjału spożywczego nasion to myślę, że każdy z uczestników posiedzenia ma na ten temat pojęcie i wie, że to jest bardzo dobrej jakości błonnik, tłuszcz i białko. To białko z powodzeniem może zastępować białko zwierzęce w dietach bezmięsnych. A więc potencjał jest spory, jeśli chodzi o przetwarzanie nasion właśnie w kierunku spożywczym. Tymczasem tak naprawdę przez to, że są takie ograniczenia i trzeba wykonywać badania, tak jak powiedziałem wcześniej, to przy małych seriach, gdy się wytłacza naraz 100–200 litrów oleju, te działania mogą być po prostu nieopłacalne. Tak jest z tego względu, że ilość wymaganych badań do przedstawienia przed wprowadzeniem do obrotu jest (niesłyszalne) zwiększana właśnie bez jakiegoś uzasadnienia. Tak jak mówię, nie było takiego wymogu wcześniej, przed 2015 r., a nasiona czy też przetwory z nasion cały czas się spożywało.</u>
+          <u xml:id="u-88.12" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Następna kwestia jest związana z przetwarzaniem w celach spożywczych części roślin, którymi są kwiaty i liście. W zarządzeniu GIS, powołującym się na rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej nr 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 r., wprowadzenie do obrotu żywności zawierającej kannabinoidy powinno być realizowane jako novel food. Kannabinoidy występują w kwiatach i liściach oraz w śladowych ilościach też w korzeniu. Dodam tylko, że nadinterpretacja zarządzenia przez lokalne sanepidy powoduje, że jest problem, aby zarejestrować zakład spożywczy, który będzie przetwarzał kwiaty i liście. Tłumaczą, że ich po prostu nie można przetwarzać, co nie jest prawdą z tego względu, że przetwarzanie kwiatów i liści w produkcji spożywczej nie zawsze prowadzi do spożywania kannabinoidów. Chodzi o to, że wszelkiego rodzaju napary, herbaty, mieszanki ziołowe czy cokolwiek innego zaparzanego wodą nie wypłukują kannabinoidów i nie rozpuszczają się w wodzie. Dlatego człowiek, który zaparza sobie liście herbaty, nie spożywa kannabinoidów pomimo tego, że one tam się znajdują w śladowych ilościach.</u>
+          <u xml:id="u-88.13" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Następna kwestia – w suszach roślinnych, w suszach kwiatowych czy liściach przeznaczonych do zaparzania średnia zawartość kannabinoidu THC jest poniżej progu legalności, tzn. chodzi o to, że to jest prawie rząd niżej. Przeważnie jest to 0,02% w suszach, w liściach. Do tego nie jest jasny status produktu. Mam na myśli to, że na rynku cały czas funkcjonują producenci, którzy produkują susze konopne, nazywając je herbatami konopnymi. Normalnie są one w legalnym obrocie spożywczym. A nowi producenci czy nowe zakłady przetwórcze po prostu są banowane. Nie wolno produktów wprowadzać do obrotu, sanepidy po prostu zabraniają wprowadzenia do obrotu tego typu produktów. Tak naprawdę nie wiadomo, jaka jest sytuacja. Kto może to robić? Kto nie może tego robić? Czy w ogóle może? A oczywiście konsumenci pomimo wszystko kupują susze i spożywają. Czy spożywają od naszych polskich plantatorów, czy importowane, to już jest osobna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-88.14" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Następną pozycją, gdzie przetwarzane są kwiaty konopi, które nie prowadzą do spożycia kannabinoidów, są aromaty spożywcze. Aromaty spożywcze są produkowane najczęściej właśnie z olejków eterycznych. To są izolowane związki zapachowe po prostu z kwiatów konopi. Wyizolowane związki zapachowe nie zawierają kannabinoidów i docelowo aromat spożywczy również ich nie będzie zawierać. W związku z tym to też jest dla mnie taka sytuacja, że te elementy powinny raczej być dopuszczone do obrotu spożywczego. Mam na myśli kwiaty i liście, które też powinny być dopuszczone do obrotu spożywczego, bo nie prowadzą do spożycia kannabinoidów.</u>
+          <u xml:id="u-88.15" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Jest jeszcze kwestia wysokogatunkowego, beznasiennego suszu kwiatów, które też oczywiście mają niejasny status, bo nie wiadomo, czym są. Produktem spożywczym nie mogą być. Nie mogą być przeznaczone do palenia – słyszałem, że pojawił się pomysł wprowadzenia akcyzy na susze do palenia. Jeżeli jest taki pomysł, to chciałbym zapytać, a co w kwestii suszu do zaparzania? Czy susz będzie traktowany jako jeden i będzie na niego akcyza, czy po prostu można byłoby rozdzielić roślinę czy części roślin pod kątem przetwarzania, czy pod kątem spożycia? Może coś takiego zrobić?</u>
+          <u xml:id="u-88.16" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Myślę, że to mogłoby być rozwiązanie. Jeżeli środek spożywczy jest przetwarzany z innych części rośliny niż nasiona, to może być wprowadzany do obrotu pod warunkiem, że jego spożycie nie prowadzi do spożycia kannabinoidów. To jest przykład. Oczywiście to jest jedna z propozycji. Nie wiem, czy jest dobra, czy nie, pewnie jest to kwestia do rozpatrzenia. Ale zauważam po prostu problem, że produkty, o których mówię, są na rynku, funkcjonują, mają już swój rynek. Rynek jest już w jakiś sposób zbudowany. Konsumenci używają produktu. Są wyedukowani, w miarę świadomi. Już nie wspomnę o oleju konopnym, który jest używany od wieków.</u>
+          <u xml:id="u-88.17" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">To jest taka kwestia – po prostu odpuśćmy wymagalność badań na THC przy produktach spożywczych tworzonych z nasion, a przy produktach tworzonych z kwiatów i liści czy ewentualnie z korzenia wprowadźmy przeznaczenie spożywcze. Chodzi mi o to, czy przeznaczenie prowadzi do spożycia kannabinoidów, czy nie. Taka jest moja główna uwaga. Oczywiście jest jeszcze pewnie sporo produktów, które mogłyby być wprowadzone do obrotu spożywczego, a nie są, nie prowadzą do spożycia kannabinoidów, dlatego też warto by było się nad tym zastanowić, czy warto rezygnować z rynku, który już funkcjonuje. To znaczy, tak jak już wcześniej przedmówcy mówili, rynek funkcjonuje głównie na bazie produktów z importu. Po prostu tracimy i pieniądze, i tracimy swój rynek.</u>
+          <u xml:id="u-88.18" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">To tyle, co chciałem powiedzieć na ten temat. Dziękuję bardzo za udzielenie głosu. Będę wdzięczny, jeżeli ktoś coś na ten temat odpowie. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-88.19" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-88.20" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan Młynarczyk chyba do nas wrócił na dokończenie wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Tak, jestem. Dobrze mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Fajnie. Kamerka wyłączona i jakby coś, to sygnalizujcie.</u>
+          <u xml:id="u-91.1" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Wstęp już miałem, przedstawiłem się, więc może przejdę po prostu do tematu. A moim tematem, który nie był poruszany przez innych, jest zezwolenie na uprawę konopi w obecnej formie i w obecnej procedurze. Zezwolenie jest po prostu hamulcem rozwoju upraw przemysłowych w Polsce. Dlaczego? Dam przykład, jak w ub.r. były wydawane zezwolenia na uprawę.</u>
+          <u xml:id="u-91.2" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Na terenie jednego kraju w wyniku regionalizacji brakuje spójności w traktowaniu rolników, dlatego że na przykład w woj. łódzkim odbierali zezwolenia 29 stycznia, w woj. lubelskim w marcu, w woj. kujawsko-pomorskim to był maj, na Dolnym Śląsku też odebraliśmy w maju (ja odebrałem 26 maja), a w Wielkopolsce i na Podlasiu dopiero w czerwcu. W tym momencie, jeśli zezwolenia mają pięciomiesięczny rozstrzał, to się okazuje, że jak w jednym województwie rolnik już ma roślinę, która ma około 40–50 cm, to w innym województwie wysiewają. Doświadczyłem tego w tamtym roku – wysiewałem, a inni rolnicy przysyłali mi zdjęcia roślin do kolan. To powoduje, że w momencie, kiedy oni zebrali, wysuszyli i mogli już sprzedawać konopie, to ja nadal musiałem trzymać jeszcze roślinę, żeby wykwitła do końca i miałem co najmniej o miesiąc późniejsze wejście na rynek. A więc mój wniosek jest taki, żeby uwolnić procedurę albo ją doprecyzować.</u>
+          <u xml:id="u-91.3" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Na chwilę obecną wygląda to tak, że rolnik w swojej gminie do końca roku lub do listopada, tak jak było w mojej gminie, musi zgłosić, ile będzie mieć areału. Zgłoszenie trafia do sejmiku wojewódzkiego i jak oni się zbiorą oraz podejmą uchwałę, tak jakby przyklepując, wyrażając zgodę na liczbę hektarów w swoim województwie, to dopiero wtedy możemy odebrać zezwolenia. A więc mój wniosek jest taki: jeśli miałoby tak zostać dalej, to niech sejmik robi to w grudniu, maksymalnie do końca roku, żeby wydawać zezwolenia na cały przyszły rok, od 1 stycznia do 31 grudnia. Terminy końcowe – data, do której obowiązuje zezwolenie wydane przez gminy, też jest do 30 listopada lub  do 31 grudnia, bo każde województwo miało prawo sobie określić inny termin.</u>
+          <u xml:id="u-91.4" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">A zatem nie ma jednoznaczności w całym kraju, bo w każdym województwie może być inaczej. Różnica wynosi do pięciu miesięcy w odbiorze zezwoleń, więc jak my, rolnicy, możemy sobie planować uprawy, jeśli jeszcze przykładowo w marcu czy w kwietniu nie jestem pewien, czy w ogóle dostanę zezwolenie? Nie wiem, czy zamawiać ziarno i właściwie deklaruję dostawcy, że kupię od niego ziarno, ale tak jak w tym roku jest problem z Finolą – ten przykład też obrazuje, jaki jest chaos na rynku.</u>
+          <u xml:id="u-91.5" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Kwestia, którą przemyślałem i rozmawiałem na ten temat z innymi rolnikami. Otóż można byłoby zezwolenie zamienić na zgłoszenie, czyli na formę obowiązku zgłoszenia. Nie czekałbym na to, czy mi sejmik zaklepie. Nie czekam, aż urząd gminy wyda mi zezwolenie, tylko idę do gminy i zgłaszam we wniosku, że będę uprawiał taki a taki areał. To jest bardzo potrzebne do celów statystycznych i gmina może rzeczywiście wysłać zgłoszenie do sejmiku wojewódzkiego, żeby oni wiedzieli, ile jest upraw i w jakiej gminie. Jednak chodzi o to, żeby nie było tak jak dotąd, że muszę czekać, tak jak w tamtym roku, do 26 maja na zezwolenie.</u>
+          <u xml:id="u-91.6" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Niektóre rośliny, niektóre odmiany konopi mają swoje terminy siewu. W tym momencie można siać, już w marcu można siać niektóre odmiany, bo wystarczy 8 czy 10 stopni temperatury w glebie, żeby niektóre odmiany kiełkowały. Niektóre odmiany nadają się na przedplon, niektóre na poplon. Jeśli dostaje się zezwolenia np. w czerwcu, to nie ma mowy o tym, żeby rolnik użył konopi jako przedplon. Jeśli ma zezwolenie do 30 listopada czy 30 października, tak jak miałem w zeszłym roku...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Dariuszu. Przepraszam, ale o tym już rozmawialiśmy. Myślę, że ministerstwo w porozumieniu z Ministerstwem Zdrowia problem rozwiąże. Na początku było kilka pomysłów ze strony Ministerstwa Rolnictwa, jak sprawę rozwiązać. Teraz oddałbym głos panu Franciszkowi Nowakowi. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PlantatorDariuszMlynarczyk">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrezeszarzaduPolskiegoTowarzystwaRolniczegoFranciszekNowak">Dzień dobry. Witam serdecznie. Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrezeszarzaduPolskiegoTowarzystwaRolniczegoFranciszekNowak">Dzisiejsze posiedzenie podkomisji jest bardzo ciekawe, dużo ciekawsze od pierwszego. Myślę, że pan przewodniczący też to zauważył. Pojawiło się (niesłyszalne)...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Panie Franciszku? Panie Franciszku, nie słyszymy. Trzeba byłoby wyłączyć kamerę. Panie Franciszku, za chwileczkę do pana wrócimy. Trzeba wyłączyć kamerę.</u>
+          <u xml:id="u-97.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan Grzegorz Kobyłecki.</u>
+          <u xml:id="u-97.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przedstawiciel środowiska plantatorów i producentów konopi Grzegorz Kobyłecki:</u>
+          <u xml:id="u-97.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję za ponowne udzielenie mi głosu. Szanowni państwo. Jak państwo widzicie z przebiegu dyskusji, problemy rynku konopi są o wiele większe niż wspomniane na początku problemy pod tytułem: czy spalać konopie i słomę na polu, czy nie spalać? Na ile zatruje to środowisko? Chociażby widać to z naszych wystąpień przygotowanych na dzisiejsze posiedzenie podkomisji. Dodam od razu, że nie są to wszystkie problemy, które dotyczą rynku konopi…</u>
+          <u xml:id="u-97.4" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przepraszam, ktoś jeszcze coś mówi, bo nie słyszę siebie.</u>
+          <u xml:id="u-97.5" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Prosiłbym, żeby wszyscy powyłączali mikrofony.</u>
+          <u xml:id="u-97.6" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przedstawiciel środowiska plantatorów i producentów konopi Grzegorz Kobyłecki:</u>
+          <u xml:id="u-97.7" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Ktoś tam jeszcze coś mówi.</u>
+          <u xml:id="u-97.8" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Ministerstwo Rolnictwa chyba ma włączony mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Ministerstwo ma zawsze włączony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#Gloszsali">Halo, halo. Czy się słyszymy?</u>
+          <u xml:id="u-99.1" who="#Gloszsali">Przedstawiciel środowiska plantatorów i producentów konopi Grzegorz Kobyłecki:</u>
+          <u xml:id="u-99.2" who="#Gloszsali">Ja wiem, że mnie państwo słyszycie, ale ktoś mówi w tle i nie słychać... Teraz chyba jest dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-99.3" who="#Gloszsali">Tak jak miałem możliwość powiedzenia na początku – z wszystkich naszych wystąpień mamy zamiar przygotować wnioski i złożymy je panu posłowi Sachajce, który był tak uprzejmy i zaprosił nas do dzisiejszej telekonferencji. Będą to wnioski dotyczące regulacji prawnych, może przede wszystkim regulacji prawnych. Te regulacje, jak wynika z dyskusji, są bowiem największym utrudnieniem dla przystąpienia do sensownej, transparentnej z punktu widzenia prawa uprawy konopi włóknistych.</u>
+          <u xml:id="u-99.4" who="#Gloszsali">Pan Andrzej Kwaśnica, który już wystąpił i reprezentuje naszą grupę, tzw. społeczną, wrocławską, przygotuje wszystkie uwagi, jakie zgłaszał w formie zapisów – konkretnych zapisów dotyczących zmian w obowiązujących w tej chwili regulacjach. Oczywiście mamy nadzieję, że coś z tego wyniknie i nie będzie to tylko i wyłącznie jakiś dokument, który gdzieś tam będzie leżał i czekał na lepsze czasy, ponieważ czasu nie mamy. Na dobrą sprawę nie mamy czasu właśnie ze względu na to, że konkurencja – mówię o krajach ościennych i nie tylko – robi wszystko, abyśmy zostali importerem ich produktów i ich surowców. A na to nasi plantatorzy, że tak się wyrażę, zapewne się nie zgadzają.</u>
+          <u xml:id="u-99.5" who="#Gloszsali">To są kwestie prawne, natomiast jest również szereg wniosków, które dotyczą całego łańcucha pokarmowego – to określenie, którego użył pan prezes Radwański, bardzo się podobało. Nawiązałbym bardzo krótko do wypowiedzi pani dyrektor Instytutu Włókien Naturalnych. Chodzi mianowicie o wąskie gardło, które się nazywa przetwórstwo. To wąskie gardło rzeczywiście istnieje. To jest kolejny krok, który musi być zrobiony, a może być zrobiony tylko w określonych warunkach. Niestety właśnie łańcuch pokarmowy to jest pewnego rodzaju system naczyń połączonych. Dopóki regulacje prawne nie spowodują, że rynek plantatorów czy praca plantatorów będzie doceniana, będzie transparentna i niezagrożona przepisami, które mogą w każdej chwili zniweczyć ich dotychczasową pracę, nikt nie zainwestuje w maszyny. Dopóki sytuacja nie będzie uregulowana, nikt rozsądny nie zainwestuje w jakiekolwiek maszyny, i to nie najtańsze maszyny, które pozwolą produkować przędzę, włókniny, papier, opakowania. Dzieje się tak z bardzo prostego powodu i przykład Finoli jest bardzo wyrazisty. Wystarczy jedna decyzja wydana zbyt późno, aby stracił zarówno dystrybutor ziaren, jak i później producent, a następnie każdy z producentów, który miał podpisaną umowę z rolnikami w zakresie produkcji jakiegoś oleju. Nagle cały łańcuch wywala się do góry nogami i wszyscy na tym stracą.</u>
+          <u xml:id="u-99.6" who="#Gloszsali">Proszę wziąć pod uwagę, że inwestycje w urządzenia czy w linie technologiczne to są inwestycje rzędu milionów, jeżeli nie kilkunastu milionów, a może nawet kilkudziesięciu milionów złotych w zależności od tego, co jest zaplanowane. Nie jest to tak, że uruchomienie przędzalni włókien długich, o jakiej wspomniała pani dyrektor, to jest inwestycja rzędu 100 tys. zł. To jest potężna inwestycja i mało kogo w tej chwili stać na to, żeby taką inwestycję ponieść z własnych środków. Najczęściej są to środki związane z udzieleniem kredytów czy różnego rodzaju pożyczek.</u>
+          <u xml:id="u-99.7" who="#Gloszsali">Jeżeli rynek konopi ma bazować tylko i wyłącznie na rynku plantatorów, którzy nie są pewni, czy w przyszłym roku będą coś sadzili, czy nie, oraz na bazie kontraktów, które mogą być niedotrzymane z tytułu niezawinionych przez rolników przepisów, to cały rynek w tej chwili, można powiedzieć, funkcjonuje jakimś cudem. Tylko tak można to nazwać. Na dobrą sprawę każdy, kto w tej chwili usłyszałby o wszystkich problemach, które dzisiaj zasygnalizowaliśmy, i każdy, kto chciałby zaczynać swoją przygodę plantatorską czy z produkcją, to nigdy by tego nie zrobił. Nigdy by tego nie zrobił. Ludzie, którzy w tej chwili próbują odnaleźć się na rynku włókien, to są naprawdę bohaterzy naszych czasów, bo nie jest proste w tym wszystkim poruszać się tak, aby nie tylko nie stracić, ale żeby nie zostać również kimś, kto jest osobą karaną.</u>
+          <u xml:id="u-99.8" who="#Gloszsali">Dzięki serdeczne. Jeszcze raz dziękuję serdecznie za możliwość uczestniczenia naszej grupy dolnośląsko-łódzkiej w dzisiejszym posiedzeniu. Wnioski w przyszłym tygodniu prześlemy na ręce pana posła Sachajki, przewodniczącego dzisiejszego posiedzenia podkomisji. Mamy nadzieję, że z wniosków i z naszych propozycji wyniknie coś fajnego dla całego środowiska związanego z rynkiem konopi włóknistych. Dziękuję serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-100.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Czy pan Franciszek Nowak może się z nami połączyć? Czy się nie udało odzyskać połączenia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Jest pan Franciszek, widać, ale nie wiem, czy jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Ale jakby był zawieszony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">No właśnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dobrze, w takim razie zapytam, czy ktoś jeszcze z naszych gości chciałby zabrać głos? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Tomasz Różanecki i Marek Radwański.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Pan Tomasz Różanecki. Później pan Marek Radwański. Mikrofon trzeba włączyć.</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Partner portalu edukacyjno-informacyjnego o konopiach Tomasz Różanecki:</u>
+          <u xml:id="u-106.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Halo. Dzień dobry. Czy mnie słychać?</u>
+          <u xml:id="u-106.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak, słychać.</u>
+          <u xml:id="u-106.4" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Partner portalu edukacyjno-informacyjnego o konopiach Tomasz Różanecki:</u>
+          <u xml:id="u-106.5" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dzień dobry państwu. Witam państwa serdecznie. Jestem przede wszystkim zwolennikiem medycyny naturalnej. Jestem pasjonatem konopi oraz partnerem nowo powstałego portalu edukacyjno-informacyjnego o konopiach.</u>
+          <u xml:id="u-106.6" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Chciałem tylko zwrócić uwagę, taka mała dygresja, żebyśmy nie penalizowali kannabinoidów niepsychoaktywnych. Jak wszyscy wiemy, psychoaktywne jest tylko THC, a jak powiedział pan Andrzej Kwaśnica i zwrócił na tę kwestię bardzo dobrze uwagę, THC podawane w parze z CBD nie jest w żadnym wypadku psychoaktywne. Chciałbym też zwrócić uwagę, że jeszcze w latach 30. 80% leków bazowało na konopiach, a konopie stanowiły ważne ogniwo naszego łańcucha pokarmowego.</u>
+          <u xml:id="u-106.7" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Przechodzę już do konkluzji. Od 1997 r. w prawie UE funkcjonuje pojęcie nowej żywności – novel food. Kryteria kwalifikacji produktu są bardzo rozbudowane i sprawiają wiele problemów prawnych. Generalnie chodzi o żywność, która nie występowała na terenie Unii Europejskiej przed dniem 15 maja 1997 r. Warto zauważyć, że do lat 60., a nawet 70., przetwory konopi były w naszym łańcuchu pokarmowym. Kwestie novel food reguluje od 1 stycznia 2018 r. rozporządzenie Parlamentu i Rady nr 2015/2283. Rozporządzenie wykonawcze Komisji 2017/2470 określa kwalifikowanie nowej żywności.</u>
+          <u xml:id="u-106.8" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Jak to się ma do CBD? Komisja uznała, że pewnego rodzaju produkty były obecne na rynku przed 1997 r. Dotyczy to mąki, nasion oraz oleju z nasion, czyli oleju na zimno tłoczonego z nasion. Według oceny prawnej z powyższych dokumentów wynika, że część konopi włóknistych lub ekstraktów uzyskanych z tej rośliny cechuje naturalny poziom CBD, czyli nie podlegają ograniczeniom dotyczącym nowej żywności. Chodzi o to, że w zapisach dyrektywy jest wprost wskazane, iż można sprzedawać czy też dystrybuować przetwory konopi, w których stężenie nie przekracza stężenia występującego w naturze.</u>
+          <u xml:id="u-106.9" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Prosiłbym o ustosunkowanie się do tej kwestii przede wszystkim przez GIS, a także przez przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia. Uważam, że ta roślina nie może być penalizowana ze względu na przekroczenie wartości tetrahydrokannabinolu, czyli THC. Uważam tak jak pan Andrzej Kwaśnica, że powinniśmy stosować bardzo dobre przepisy szwajcarskie, w których pozwala się uprawiać roślinę konopi ze stężeniem THC do 1%. Naszym rolnikom i plantatorom pozwoli to uprawiać bardzo wiele nowych odmian konopi, które można przeznaczać na 80 tys. różnych produktów, bo konopie mają takie możliwości.</u>
+          <u xml:id="u-106.10" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Byłbym też bardzo za tym, żeby wprowadzić szeroki program szkoleń i edukacji konsumentów, przedsiębiorców, urzędników, a przede wszystkim urzędników GIS, którzy nie rozumieją, że konopie włókniste to nie są konopie indyjskie. Byłbym też za wprowadzeniem regulacji prawnych, które by wszystko dokładnie regulowały i ujednolicały. Byłbym też za audytem dla przetwórców konopi i wprowadzeniem pewnych norm i zasad. Ostatnie dane pokazują, że tylko 10% naszego społeczeństwa wie, czym są konopie włókniste. Tak naprawdę 90% naszego kraju nie ma świadomości, co to takiego są konopie włókniste. To nie jest marihuana, to nie jest narkotyk. Dlatego wprowadzenie szerokiego pakietu szkoleń byłoby jak najbardziej na miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-106.11" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Spójrzmy na problem konopi pod kątem ekonomicznym, ekologicznym i społecznym. Konopie mogą dać pieniądze ludziom, mogą dać rozwój, mogą dać wiele możliwości walki z biedą, z ubóstwem i ze wszystkimi problemami, jakie mamy w kraju, a także przynieść do budżetu ogromne kwoty, miliardy – tak, jak to właśnie wygląda w Stanach Zjednoczonych czy w Kanadzie. Tylko sama Kalifornia (niesłyszalne) po wprowadzeniu, po zwolnieniu (niesłyszalne)... Tam akurat chodziło o marihuanę medyczną oraz o konopie indyjskie, ale otworzył się szeroki strumień podatków dla władz stanowych. Chciałbym zwrócić przy okazji uwagę na problem upraw konopi przeznaczonych na medyczną marihuanę. Czemu my, czemu Polska, czemu my, Polacy, ściągamy produkt z zagranicy, a nie dajemy możliwości uprawy naszym plantatorom? Przecież to są kolejne wyrzucone za okno miliony, a nawet miliardy złotych.</u>
+          <u xml:id="u-106.12" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję państwu bardzo, że miałem możliwość zwrócenia uwagi na wymienione tematy. A jeszcze na końcu chciałbym prosić pana przewodniczącego o pochylenie się nad zmianami, które zaproponowałem do wprowadzenia w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Moje propozycje przesłałem do pana przewodniczącego dzisiaj rano. Prosiłbym o przemyślenie dodania do zapisu, cytuję: „należy użyć certyfikowanego materiału siewnego kategorii kwalifikowany lub elitarny”, zapisu: „lub paszportowanego materiału nasadzeniowego – chodzi o rozsady – i materiału szkółkarskiego”. A także w ustawie o nasiennictwie należałoby dodać konopie do grupy roślin szkółkarskich.</u>
+          <u xml:id="u-106.13" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję państwu bardzo za możliwość zabrania głosu. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-106.14" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję bardzo i wracamy do pana Franciszka Nowaka. Panie Franciszku? Nie słyszymy.</u>
+          <u xml:id="u-106.15" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Czy jest ktoś, kto by chciał zabrać jeszcze głos? Marek Radwański?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Pan Radwański się zgłaszał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Jestem słyszany?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Tak. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Witam ponownie. Chciałbym się odnieść do kilku głosów, które padły wcześniej, m.in. pana Grzegorza Kobyłeckiego, na temat zabezpieczenia rynku produktów konopi włóknistych.</u>
+          <u xml:id="u-110.1" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Profesjonalny zakład, który byłby w stanie przetwarzać konopie włókniste na dobrej jakości włókno, to jest inwestycja rzędu 15 mln euro. Natomiast inwestycja sama w sobie ma wtedy sens, kiedy mamy zabezpieczenie zbytu produktu. Po sąsiedzku, na Litwie, dwa lata temu powstała taka firma i po roku zaczęła mieć poważne problemy. Dzisiaj już chyba firma zdążyła zbankrutować.</u>
+          <u xml:id="u-110.2" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Na naszym rynku, jak wspomniałem, istnieją cztery przędzalnie, które są bardzo zainteresowane włóknem konopnym do swojej produkcji. Widzę, że jest obecny na posiedzeniu prezes jednej z nich, pan prezes firmy Safilin, która jest w stanie przetwarzać w swojej przędzalni zarówno włókno długie, jak i włókno krótkie. Są jeszcze... Są jeszcze...</u>
+          <u xml:id="u-110.3" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Halo, halo? Coś przerywa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Proszę mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Są jeszcze dwie dodatkowe przędzalnie. Tak jak wspomniałem, żeby zabezpieczyć surowiec do tych firm, trzeba mieć włókno przystosowane do ich potrzeb. W Polsce funkcjonują na razie cztery małe firmy, które na bazie maszyn albo z demobilu, albo własnej konstrukcji... Między innymi firma Green Farms, która też już od dwóch lat produkuje w niewielkiej ilości włókno konopne. Jest firma Podlaskie Konopie na Podlasiu. Jest firma LENKON, zakład doświadczalny naszego instytutu w Stęszewie pod Poznaniem. Jest też firma na Opolszczyźnie, firma Ekotex, która rozpoczyna w tym roku przetwórstwo słomy na włókno przędzalnicze. A więc jestem przekonany, że małymi krokami, step by step, ucząc zarówno rolników odpowiedniej uprawy konopi, jak i ucząc samych siebie, jak produkować włókno dostosowane do potrzeb przędzalni, jesteśmy w stanie małymi krokami dojść do dużych ilości i do odpowiedniej jakości.</u>
+          <u xml:id="u-112.1" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Natomiast jako izba też jesteśmy w jakiś sposób włączeni w ustawodawstwo dotyczące konopi. Już dwa miesiące temu opiniowaliśmy, składaliśmy swoje propozycje na temat zmian w ustawie o zapobieganiu narkomanii, kierując je do pani poseł Urszuli Zielińskiej. Jesteśmy też za tym, żeby znieść rejonizację uprawy konopi, zastąpić pozwolenia tylko zgłoszeniem. Jesteśmy za podwyższeniem dopuszczalnego poziomu THC do co najmniej 0,3% i za rozszerzeniem katalogu zastosowań, na które mogą być uprawiane konopie. Katalog byłby dość mocno rozwinięty. Nie chcę go przytaczać w całości, ale też prześlę nasze propozycje na ręce pana przewodniczącego.</u>
+          <u xml:id="u-112.2" who="#PrezeszarzaduPolskiejIzbyLnuiKonopiMarekRadwanski">Jeszcze raz dziękuję za zaproszenie, za uwagę. Chciałem też wyrazić duże zadowolenie z dzisiejszego posiedzenia. Myślę, że jest to krok w dobrym kierunku. Jako izba, jako reprezentanci znacznej części środowiska konopnego, deklarujemy dalszą współpracę. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-113.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Czy pan Franciszek Nowak do nas wrócił? Panie Franciszku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Pan Franciszek jest obecny, ale nie wiadomo, czy słyszy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Czy jest ktoś jeszcze, kto chciałby zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-115.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">W takim razie poprosiłbym przedstawicieli GIS o odniesienie się do licznych uwag, łącznie z uwagą zgłoszoną przez pana Andrzeja Kwaśnicę. Jak również do kwestii regulacji, deregulacji rynku olejków czy suplementów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska">Dzień dobry. Monika Jarzębska, Główny Inspektorat Sanitarny. Ze mną jest pani Katarzyna Kuźma. Witam wszystkich państwa.</u>
+          <u xml:id="u-116.1" who="#DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska">Proszę państwa, jesteśmy też bardzo wdzięczni za możliwość uczestnictwa w bardzo ciekawej dyskusji i w różnym spojrzeniu na sprawę konopi – nie tylko z punktu widzenia żywności. Chciałam powiedzieć, że nic się nie zmieniło, tzn. my nie możemy powiedzieć nic więcej ponad to, co do tej pory przekazywaliśmy do Komisji, jak również do organizacji.</u>
+          <u xml:id="u-116.2" who="#DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska">Jeżeli chodzi o żywność, to nasiona konopi, olej z nasion konopi, mąka z nasion konopi, odtłuszczone nasiona konopi to są produkty spożywcze, które mogą być legalnie wprowadzone do obrotu. Nie jest to nowa żywność. Są to produkty uznane od wielu lat jako produkty spożywcze. Natomiast jeżeli chodzi o inne produkty, w tym również o te, o których była mowa, o ekstrakty z konopi siewnych z CBD oraz o oleje z CBD – to te produkty są rozpatrywane jako nowa żywność. Podobnie jest też w przypadku innych produktów, które są otrzymywane z konopi siewnych. Wszystkie te produkty, tak jak powiedziała wcześniej pani dyrektor, są objęte procedurą nowej żywności.</u>
+          <u xml:id="u-116.3" who="#DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska">Wiemy, że w tej chwili jest ponad 90 wniosków złożonych do Komisji Europejskiej i rozpatrywanych przez KE w zakresie nowej żywności. A więc sprawa rozszerzania listy produktów spożywczych, które mogłyby być stosowane, mogłyby być wprowadzone do obrotu, tak naprawdę w tej chwili zależy od Komisji Europejskiej. Przepisy krajowe tej sytuacji nie rozwiązują, ponieważ produkt, który jest uznawany za nową żywność, nie powinien być wprowadzony do obrotu. Natomiast drugą sprawą jest to, czy przedsiębiorcy są uczciwi i czy takie produkty wprowadzają. Pani dyrektor miała kontrolę z sanepidu, która prawdopodobnie była jakąś rekontrolą. Jest to bardzo uczciwy przedsiębiorca, który takich produktów nie wprowadza. My nie jesteśmy w stanie stać nad każdym producentem czy podmiotem wprowadzającym do obrotu.</u>
+          <u xml:id="u-116.4" who="#DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska">Natomiast jeżeli chodzi o poziom THC, to jak państwo wiecie, też mieliśmy pytanie w tej sprawie, zadane przez organizację producencką. W tej chwili nie ma obowiązującego poziomu THC, jeżeli chodzi o żywność. Jest opinia EFSA, czyli Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, który jest ciałem naukowym Komisji Europejskiej. Na podstawie tej opinii przyjmuje się ostrą referencyjną dawkę, wynoszącą dla ludzi  1 mikrogram na kilogram masy ciała. A więc jeżeli jest jakiś produkt spożywczy, którego spożywamy np. zalecane 100 gram, to trzeba po prostu sobie przeliczyć, ile w ciągu dnia jest spożywane, i przyjąć, że dla dorosłego człowieka dawka, powiedzmy, 70 mikrogramów będzie nadal bezpieczna. Inaczej jest w przypadku dzieci, bo jeżeli produkt przeznaczony byłby dla dzieci, to dawka będzie stosunkowo mniejsza.</u>
+          <u xml:id="u-116.5" who="#DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska">Jeżeli chodzi o kontrole czy zalecenie badania poziomu THC w produktach, to zalecenie wynika z opinii Zespołu do Spraw Bezpieczeństwa Żywności przy Radzie Sanitarno-Epidemiologicznej. Eksperci, którzy zajmują się ochroną zdrowia, zalecili kontrolowanie poziomu THC. Chciałam też państwu powiedzieć, że kwestia poziomu THC w produktach spożywczych jest w tej chwili dyskutowana na poziomie Unii Europejskiej w grupach roboczych zajmujących się zanieczyszczeniami żywności. A więc prawdopodobnie prędzej czy później poziomy zostaną wyznaczone dla produktów, które legalnie mogą być na rynku. Badanie produktów prędzej czy później będzie wymagane. Natomiast sytuacja wygląda tak, że jeżeli producent nie kontroluje w swoich produktach poziomu THC i taki produkt zostanie pobrany na rynku unijnym i zbadany przez urzędową kontrolę albo przez innego producenta, a poziom będzie stanowił ryzyko, tzn. będzie przekraczał mocno dawkę referencyjną – to takie produkty mogą być wycofywane z obrotu. A więc nawet producent jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo produktów i oczywiście przedsiębiorca jest za to odpowiedzialny.</u>
+          <u xml:id="u-116.6" who="#DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska">Natomiast jeżeli macie państwo jakieś problemy dotyczące kontaktu ze stacjami sanitarno-epidemiologicznymi, to oczywiście można je do nas zgłaszać i zawsze możemy w jakiś sposób interweniować.</u>
+          <u xml:id="u-116.7" who="#DyrektorDepartamentuBezpieczenstwaZywnosciiZywieniaGlownegoInspektoratuSanitarnegoMonikaJarzebska">Z mojej strony to wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-117.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-117.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Bardzo dziękuję za naprawdę dobre posiedzenie. Widać chęć współpracy pomiędzy różnymi ministerstwami. Zachęcam panią dyrektor do walczenia o środki europejskie. Nie poddawajmy się, bo jak wynika z dzisiejszego posiedzenia, naprawdę jest wielka szansa dla polskiego budżetu, polskich przedsiębiorców, jak również rolników. Jest szansa na zwiększania areału i wykorzystania zarówno konopi włóknistych, jak i medycznych, o czym rozmawialiśmy na poprzednim posiedzeniu Komisji. Jest szansa, aby konopie medyczne były produkowane, hodowane w polskich instytutach, żeby były tanie, dostępne, a instytuty miały pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-117.3" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawSachajko">Szanowni państwo. Myślę, że mniej więcej za miesiąc zrobimy kolejne posiedzenie Komisji. Mam nadzieję, że wtedy już będą zakończone uzgodnienia pomiędzy ministerstwami, o których mówiliśmy na początku posiedzenia. Zamykam dyskusję. Na tym porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Zamykam obrady. Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..018527d
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/header.xml
@@ -0,0 +1,37 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-rspxx-00020-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych /nr 20/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych /nr 20/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#RSP">20</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-27</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorWojciechMiller" role="speaker">
+        <persName>Legislator Wojciech Miller</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Kazimierz Smoliński</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="RSP" role="committee">
+        <orgName>Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..e77c20e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/rsp/201923-sjm-rspxx-00020-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,67 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu zgodnie z art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Witam posłów członków Komisji, zaproszonych gości, rzecznika małych i średnich przedsiębiorców pana Adama Abramowicza, Biuro Legislacyjne. Proszę o zalogowanie się do systemu w celu sprawdzenia kworum. Jednocześnie informuję, że posłowie obecni na sali logują się z wykorzystaniem legitymacji poselskiej poprzez urządzenia do głosowania, natomiast pozostali posłowie w systemie komunikacji elektronicznej z wykorzystaniem tabletów sejmowych. Porządek dzienny został państwu dostarczony wraz z materiałami pocztą elektroniczną.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przechodzimy do sprawdzenia kworum. Proszę o oddanie dowolnego głosu w celu sprawdzenia kworum. Dziękuję bardzo. W posiedzeniu bierze udział 11 członków Komisji. Jest wymagane kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W takim razie przechodzimy do realizacji porządku dziennego, czyli do dyskusji nad propozycją inicjatywy uchwałodawczej w sprawie zmiany regulaminu Sejmu. Pani marszałek zwróciła się o zajęcie stanowiska w zakresie wniosku skierowanego przez rzecznika małych i średnich przedsiębiorców. Proszę o zabranie głosu pana Adama Abramowicza w celu przedstawienia propozycji rozwiązań prawnych. Wszyscy posłowie mają wniosek. Proszę zatem o krótkie, zwięzłe przedstawienie propozycji.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rzecznik małych i średnich przedsiębiorców Adam Abramowicz:</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, w dniu 8 stycznia 2020 r. wniosłem do pani marszałek Sejmu wniosek o zainicjowanie przez prezydium Sejmu zmian w regulaminie Sejmu. Mają państwo projekt, który zaproponowaliśmy. W dniu 13 lipca 2020 r. otrzymaliśmy pismo od szefowej Kancelarii Sejmu, że wniosek rzecznika w dniu 17 stycznia 2020 r. został przekazany do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych. Trochę długo to trwało, ale cieszę się, że w końcu udało się zacząć procedowanie.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">O co wnoszę? Wnoszę o udział rzecznika w posiedzeniach Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i możliwość zabierania głosu w sprawach objętych zakresem mojej ustawowej działalności. W posiedzeniach Sejmu obecnie mogą uczestniczyć między innymi rzecznik praw obywatelskich i rzecznik praw dziecka. Są to rzecznicy powołani konstytucyjnie. Mogą jednak uczestniczyć także przewodniczący Rady Mediów Narodowych czy prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Oba te organy są powołane ustawą, podobnie jak rzecznik małych i średnich przedsiębiorców.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wnosiliśmy także o to, żeby rzecznik małych i średnich przedsiębiorców najpóźniej siedem dni przed planowanym posiedzeniem Sejmu był zawiadamiany o dacie i porządku dziennym – tak jak rzecznik praw obywatelskich i rzecznik praw dziecka. Wnosiliśmy również, żeby marszałek Sejmu mógł udzielać głosu rzecznikowi małych i średnich przedsiębiorców w sprawach objętych zakresem jego działalności poza kolejnością mówców zapisanych do głosu, podobnie jak rzecznikowi praw obywatelskich, rzecznikowi praw dziecka, przewodniczącemu Rady Mediów Narodowych i prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Jakie jest uzasadnienie mojej prośby? Jako rzecznik małych i średnich przedsiębiorców stoję na straży poszanowania zasady wolności działalności gospodarczej, pogłębiania zaufania przedsiębiorców do władzy publicznej czy poszanowania słusznych interesów przedsiębiorców. Jako rzecznik jestem strażnikiem i gwarantem wdrożenia Konstytucji biznesu. Premier Morawiecki, kiedy mnie mianował, stwierdził, że jako strażnik Konstytucji biznesu będę odpowiadał za to, żeby weszła ona w życie. Działania te mają być prowadzone przeze mnie na poważnie, czyli skutecznie.</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dlaczego chcę brać aktywny udział w pracach legislacyjnych? Właśnie dlatego, że ustawowo jestem do tego zobowiązany. Do zadań rzecznika należy opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących interesów przedsiębiorców oraz zasad podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej. Jako rzecznik mogę występować z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej lub zmianę innych aktów normatywnych w sprawach dotyczących działalności gospodarczej. Do właściwego ministra mogę kierować wnioski o przygotowanie oceny funkcjonowania aktu normatywnego. Moje zadania i kompetencje wskazują na konieczność bieżącego monitorowania procesu legislacyjnego na każdym jego etapie, w tym na etapie parlamentarnym.</u>
+          <u xml:id="u-1.11" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Oprócz opiniowania projektów czy udziału w posiedzeniach komisji zasadne jest, żebym mógł przedstawiać stanowisko również w trakcie obrad plenarnych Sejmu. Jako rzecznik dbam, żeby tworzone regulacje były zgodne z katalogiem dyrektyw wyznaczających wysoki standard procesu legislacyjnego w obszarze prawa gospodarczego. Jest to zawarte w rozdziale 6 Prawa przedsiębiorców. Po to, żebym mógł skutecznie działać na rzecz wdrożenia Konstytucji biznesu oraz wykonywać zadania, które nałożyła na mnie ustawa, chciałbym mieć możliwość brania udziału w posiedzeniach Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-1.12" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Już trzy lata jestem rzecznikiem. Niedługo minie trzecia rocznica. Zaznaczę tylko na marginesie, że jest to funkcja kadencyjna, sześcioletnia. Przede mną sześć lat mojej misji. W tym czasie od zera zorganizowałem urząd rzecznika. Przez trzy lata mieliśmy bardzo dużo spraw związanych z legislacją. Nasz wydział prawno-legislacyjny zajmował się ponad trzema tysiącami spraw legislacyjnych. W latach 2019–2020 nastąpił gwałtowny wzrost spraw, ostatnio także związanych z sytuacją, którą przeżywamy, czyli covidowych. Parlament był bardzo aktywny we wnoszeniu rozwiązań, które miały pomóc przedsiębiorcom w przejściu trudnego okresu.</u>
+          <u xml:id="u-1.13" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Przez trzy lata jako rzecznik zaopiniowałem 234 projekty ustaw i rozporządzeń na etapie rządowym oraz 122 na etapie parlamentarnym. Przy rzeczniku powołałem radę przedsiębiorców, która w tej chwili liczy 291 organizacji. Widzicie państwo posłowie, panie i panowie parlamentarzyści, że mam ścisły kontakt ze środowiskiem. Przedsiębiorcy także wnoszą o różne zmiany legislacyjne, które są opracowywane przez biuro rzecznika. Rada przedsiębiorców działa w zespołach roboczych. Mamy już ponad trzydzieści zespołów roboczych.</u>
+          <u xml:id="u-1.14" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Sporo projektów, które chcielibyśmy, żeby były uchwalane, kierujemy do rządu. Część z naszych postulatów została uchwalona. Mały ZUS i mały ZUS plus były to nasze inicjatywy służące temu, żeby poprawić możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie ryczałtowego ZUS-u, który ustalony zbyt wysoko ograniczał możliwość działalności gospodarczej firmom, których dochód nie pozwalał na opłacenie tak wysokiej składki.</u>
+          <u xml:id="u-1.15" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Mamy także radę konsultacyjną, która jest powoływana na poziomie wojewódzkim. Do rad konsultacyjnych trafiają ci przedsiębiorcy, którzy chcą być aktywni w konsultacjach, jeżeli chodzi o legislację. Oczywiście rada przedsiębiorców i rada konsultacyjna proponują rozwiązania, ale także opiniują te wszystkie projekty, które przesyła Sejm, to znaczy, które tworzy Sejm. W tej chwili nie przesyła ich do rzecznika – wnoszę, żeby się to zmieniło. Sam muszę wyszukiwać projekty, żeby móc się do nich odnosić. Przy rzeczniku mamy także radę naukową. Aktualnie w radzie jest trzynastu naukowców ze wszystkich uniwersytetów ekonomicznych. Rada naukowa pomaga rzecznikowi także w pracach legislacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-1.16" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rzecznik małych i średnich przedsiębiorców jest podobnym organem jak inni rzecznicy. Poza konstytucyjnymi organami, jak rzecznik praw obywatelskich czy rzecznik praw dziecka, mamy przewodniczącego Rady Mediów Narodowych czy prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, którzy są umocowani w Sejmie. Mają prawa, o które wnoszę. W związku z tym nie ma podstaw, żeby mój urząd był wyłączony z takiej możliwości. Wnoszę do Wysokiej Komisji o to, żeby w regulaminie przyjąć rozwiązania, które pozwolą rzecznikowi uczestniczyć w pracach parlamentu w takim zakresie, o jakim mówiłem wcześniej. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-1.17" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Mam pytanie do Biura Legislacyjnego, czy są jakieś uwagi do projektu przedstawionego przez rzecznika?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję, panie przewodniczący. Wojciech Miller. Biuro Legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#LegislatorWojciechMiller">Generalnie nie mamy uwag. Moglibyśmy jedynie zastanawiać się, czy technika legislacyjna zaproponowana w propozycji legislacyjnej przedstawionej przez rzecznika, czyli nadanie brzmienia całym przepisom, nie powinna być zmieniona tak, żeby ograniczyć się jedynie do faktycznej zmiany, a zatem dopisania funkcji rzecznika małych i średnich przedsiębiorców do trzech zmienianych przepisów. Jak powiedziałem, jest to kwestia techniczno-legislacyjna. W przypadku, gdyby państwo zdecydowali się podjąć inicjatywę, mogłaby zostać uwzględniona już przy przygotowywaniu tekstu projektu, który miałby być wykonaniem inicjatywy przez Komisję. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Nie widzę, nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W związku z tym proponuję, żebyśmy przeszli do przegłosowania przyjęcia wniosku w sprawie podjęcia inicjatywy. Kto jest za podjęciem inicjatywy uchwałodawczej w sprawie zmiany regulaminu Sejmu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Panie przewodniczący, przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Tylko jedna kwestia doprecyzowująca. Do projektu jest dołączone uzasadnienie. Rozumiem, że pytanie pana przewodniczącego obejmuje zarówno projekt, jak i uzasadnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Uzasadnienie też. Tak, tak. Tak chciałem to sformułować. Zgodnie z projektem. Projekt zawiera samą treść regulaminu, jak i uzasadnienie. Oczywiście. Nie słyszę innych wniosków. Wobec tego przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Kto jest za podjęciem przez Komisję inicjatywy uchwałodawczej? Proszę o podniesienie ręki. Przepraszam, musimy jeszcze wprowadzić pytanie do systemu. Jest gotowy? Tak? Wobec tego przechodzimy do głosowania. Kto jest za podjęciem przez Komisję inicjatywy uchwałodawczej? Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Czekamy na oddanie głosów przez wszystkich. Zamykam głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Proszę sekretariat o podanie wyników. Dziękuję. Głosowało 14 posłów. 6 posłów było za, 6 było przeciwnych, 2 wstrzymało się od głosu. Wobec tego wniosek nie uzyskał większości.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W związku z tym Komisja nie podejmuje inicjatywy, co nie znaczy, że sprawa jest zamknięta. Można oczywiście zastosować inne formy zmiany regulaminu, np. przez inicjatywę poselską czy w inny sposób. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Wobec wyczerpania porządku dziennego...</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rzecznik małych i średnich przedsiębiorców Adam Abramowicz:</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Panie przewodniczący, czy jesteśmy w stanie zobaczyć imienne wyniki głosowania?</u>
+          <u xml:id="u-7.7" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Nie wiem, czy jest taka możliwość.</u>
+          <u xml:id="u-7.8" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rzecznik małych i średnich przedsiębiorców Adam Abramowicz:</u>
+          <u xml:id="u-7.9" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">W tej chwili dobrze byłoby wiedzieć, jak panie posłanki i panowie posłowie głosowali. Powinno to być jawne.</u>
+          <u xml:id="u-7.10" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Panie rzeczniku, wyniki będą dostępne w sekretariacie Komisji. Zdaje się, że w tej chwili, na gorąco nie jesteśmy w stanie tego odtworzyć. Gdyby było to głosowanie na sali, wówczas byłoby wiadomo, kto podnosi rękę. Tylko na tej zasadzie, tak?</u>
+          <u xml:id="u-7.11" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rzecznik małych i średnich przedsiębiorców Adam Abramowicz:</u>
+          <u xml:id="u-7.12" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Dokładnie tak. Tutaj takiego głosowania nie było. Rozumiem, że uzyskam wynik z sekretariatu Komisji. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-7.13" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tak. Wyniki imienne przekażemy panu rzecznikowi z sekretariatu. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-7.14" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Rzecznik małych i średnich przedsiębiorców Adam Abramowicz:</u>
+          <u xml:id="u-7.15" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-7.16" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzSmolinski">Tak, przekażemy. Dziękuję bardzo. Zamykam posiedzenie wobec wyczerpania porządku obrad. Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..e8e76f9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/header.xml
@@ -0,0 +1,55 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spcxx-00054-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 54/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 54/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">54</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszNykiel" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Nykiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Anna Dalkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MS Anna Dalkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKamilaGasiukPihowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Paprocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w KP RP Małgorzata Paprocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Senatu Gabriela Morawska-Stanecka</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f01aed9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00054-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,112 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałka Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Bardzo serdecznie witam wszystkich państwa posłów przybyłych na dzisiejsze posiedzenie Komisji i uczestniczących zdalnie. Witam również reprezentującą dzisiaj Senat panią marszałek Gabrielę Morawską-Stanecką, która zdalnie uczestniczy w posiedzeniu Komisji. Witam przedstawicieli Kancelarii Prezydenta, panią minister Małgorzatę Paprocką i pana dyrektora Roberta Brochockiego. Witam bardzo serdecznie reprezentujących Ministerstwo Sprawiedliwości, panią minister Annę Dalkowską, zdalnie uczestniczącą i dyrektor Kamilę Spalińską oraz reprezentującego Rzecznika Praw Obywatelskich, pana Pawła Filipka.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę wszystkich państwa o zalogowanie się do systemu głosowania. W tym momencie też potwierdzimy obecność poprzez naciśnięcie dowolnego przycisku. Wobec tego proszę o naciśnięciu dowolnego przycisku. Zanim przejdziemy do pierwszego głosowania, pozostawiamy otwarte to głosowanie sprawdzające, w celu stwierdzenia kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym z druku nr 1047. Przechodzimy do realizacji porządku dziennego.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Otrzymaliście państwo wraz z uzasadnieniem uchwałę Senatu, która zawiera trzy poprawki. Otwieram dyskusję. Pierwszą poproszę oczywiście o głos panią marszałek Gabrielę Morawską-Stanecką, panią senator, w celu zaprezentowania uchwały Senatu Rzeczpospolitej Polskiej. Proszę bardzo, pani marszałek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Dzień dobry państwu. Dzień dobry państwo posłowie, panie przewodniczący. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący, za udzielenie mi głosu. Chciałabym przedstawić uchwałę Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 marca 2021 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym. Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm ustawy wprowadził do jej tekstu poprawki. W art. 1 skreślił pkt 1–5 i 7–9. W art. 1 pkt 6 w zdaniu pierwszym wyrazy „5 lat” zastąpił wyrazami „6 lat”. Zmienił art. 2, który otrzymał brzmienie: „Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia”.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Chciałabym państwu bardzo skrótowo przedstawić motywy, jakimi kierował się Senat, podejmując taką, a nie inną decyzję.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Otóż zacznę akurat od pkt 2 naszej uchwały, czyli zmiany w terminie do złożenia wniosku o skargę nadzwyczajną. Tutaj przypominam państwu, że 19 lutego 2021 r. Senat uchwalił ustawę na 21. posiedzeniu o tej właśnie treści, w jakiej brzmiał art. 1 pkt 6. W związku z faktem, że wpłynęła tożsama ustawa, tożsamy zapis tego artykułu, to po dyskusji stwierdzono na wniosek pani senator Lidia Staroń, czyli pani senator, która była inicjatorką tej pierwszej ustawy uchwalonej przez Senat, aby ten termin przedłużyć jeszcze o jeden rok. Tę poprawkę przyjęły zarówno połączone komisje: Komisja Ustawodawcza, jak i Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, jak i później Senat podczas swojego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Jeżeli chodzi o art. 1 i te skreślone punkty, to główne wątpliwości były natury konstytucyjnej. Te wątpliwości Senat już prezentował w trakcie debaty nad ustawą z 19 grudnia 2019 r. na trzecim posiedzeniu Senatu. Dotyczyły one kwestii wyboru prezesa Sądu Najwyższego, wtedy pierwszego prezesa Sądu Najwyższego i wyznaczenia sędziego, tak zwanego sędziego komisarza. Wątpliwości te dotyczą niezgodności z art. 10, art. 173 i art. 176 ust. 2 konstytucji, czyli zasady podziału władzy. Posiłkując się wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 1994 roku, K 6/94, przypominamy, że relacje między władzą sądowniczą, a pozostałymi władzami, czyli ustawodawczą i wykonawcą, muszą opierać się na zasadzie separacji. Z kolei art. 173 statuuje zasadę niezależności i odrębności sądów i trybunałów, ponieważ ustrojodawca zagwarantował władzy sądowniczej odrębność i niezależność od innych władz. Natomiast jeżeli chodzi o art. 176 konstytucji, ustrojodawca upoważniając ustawodawcę do określenia zasad wyłaniania kandydatów, zarówno na stanowisko pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, jak i pozostałych prezesów Sądu Najwyższego, jednak stwierdził, że powinno to być traktowane bardzo wąsko. Czyli ta ingerencja władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej w sferę organizacji władzy sądowniczej, zakres aktywności akurat prezydenta, czyli władzy wykonawczej, należy interpretować wąsko, co też potwierdził dwukrotnie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 3 grudnia 2015 roku, K 34/15 oraz 7 listopada 2016 roku, K 44/16.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Senat zwrócił również uwagę na fakt, że art. 144 ust. 3 konstytucji, który określa prerogatywy prezydenckie, wymienia je enumeratywnie. Brak jest w niej podstaw do uznania, że uprawnienia prezydenta, wskazane na podstawie art. 144 ust. 3, mogą być rozszerzane i to również stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku K 4/06.                                    Trybunał stwierdził, że art. 144 ust. 3 określa katalog zamknięty uprawnień prezydenta, w związku z tym regulacja, na podstawie której prezydent może powierzyć obowiązki prezesa Sądu Najwyższego innemu sędziemu w razie niewybrania kandydata przez zgromadzenie sędziów, jest wątpliwa konstytucyjnie i stanowi nadmierną ingerencję w samodzielność organizacyjną Sądu Najwyższego. Senatu nie przekonały argumenty pani minister z Kancelarii Prezydenta, która uzasadniała to koniecznością ujednolicenia uprawnień prezydenta, nadanych ustawą z 19 grudnia 2019 r. w stosunku do pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, żeby takie same prerogatywy były w stosunku do prezesów poszczególnych izb. Skoro Senat te wszystkie wątpliwości wyraził już w stosunku do tej pierwszej ustawy, to one nadal pozostają aktualne. W ocenie Senatu ta kompetencja jest niezgodna z konstytucją.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Generalnie następna kwestia, na którą Senat zwrócił uwagę to fakt, że do projektu na etapie prac w komisji sejmowej, czyli w państwa komisji, wprowadzono przepisy, których przedmiot wykroczył poza materię projektu, co naruszyło art. 119 ust. 1 konstytucji, zgodnie z którą Sejm rozpatruje projekt w trzech czytaniach i to powinien być ten sam projekt.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Następną kwestią jest dodany art. 96a, który określa sposób udostępniania, archiwizowania i niszczenia akt sądowych w sprawach rozpoznawanych przez Sąd Najwyższy. Senat zwrócił uwagę na dwie niespójności, niespójność terminologiczną, jak również niespójność taką, że z jednej strony nakazuje się, przewiduje się tworzenie akt Sądu Najwyższego wyłącznie w formie papierowej, natomiast przetwarzanie już tych akt musi następować przez system, czyli w formie elektronicznej. Przepis ten też nie może się ostać.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Z tych dodanych przepisów art. 132 ustawy, który stanowi o terminie dla publikacji orzeczeń wraz z uzasadnieniami przez Sąd Najwyższy w Biuletynie Informacji Publicznej, również nie mógł być znowelizowany, gdyż przepis ten miał być zrealizowany do 3 kwietnia 2020 roku, czyli w terminie dwóch lat od wejścia w życie ustawy. Skoro nie został zrealizowany, to nie ma zastosowania, ma jedynie walory historyczny i nie można go znowelizować.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Kolejna i ostatnia bardzo zasadnicza uwaga Senatu, dotyczyła dodanego art. 83 § 3 ustawy o Sądzie Najwyższym, który określa zasady przydziału spraw, kolejności rozpatrywania oraz wyznaczania składów orzekających, w przypadku rozbieżności w wykładni przepisów prawa i przedstawienia Sądowi Najwyższemu wniosku o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego budzącego wątpliwości. Tutaj kwestia jest następująca, jeżeli według tej zmiany, z wnioskiem wystąpi prokurator generalny, rzecznik praw obywatelskich, rzecznik praw dziecka i wszystkie inne podmioty przewidziane w § 2, to wówczas obowiązki i uprawnienia prezesa danej izby będzie wykonywał pierwszy prezes Sądu Najwyższego, czyli to pierwszy prezes Sądu Najwyższego w takiej sytuacji będzie decydował o przydziale spraw, wyznaczaniu składu orzekającego i kolejności rozpatrywania spraw. Te uprawnienia odbiera się prezesowi danej izby i nadaje się pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego. W związku z tym Senat również uznał, że ten przepis nie może się ostać. Z tych względów Senat uchwalił uchwałę w treści jaką państwu przedstawiłam na wstępie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo dziękuję, pani marszałek, za syntetyczne przedstawienie przesłanek, które towarzyszyły podjęciu uchwały przez Senat. Czy na tym etapie przedstawiciele Kancelarii Prezydenta, pani minister, czy pan dyrektor będą się z nami łączyć w tej sprawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Dzień dobry, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dzień dobry. Tak, pani minister, nie widać, ale słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Przepraszam, panie przewodniczący, ale jest jakiś kłopot z kamerą, więc jeśli państwo pozwolą, to w takiej formie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Wysoka Komisjo, bardzo krótko odniosę się do materii uchwały Senatu. W opinii Kancelarii Prezydenta poprawki, z wyjątkiem poprawki dotyczącej wydłużenia okresu, w którym będzie możliwe składanie skargi nadzwyczajnej w trybie art. 115, czyli wszystkie poprawki polegające tak naprawdę na wykreśleniu pozostałych zmian proponowanych ustawą, nie zasługują na przyjęcie.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwKPRPMalgorzataPaprocka">Materia ustawy była bardzo wnikliwie dyskutowana podczas posiedzenia Wysokiej Komisji. Był przedstawiany szereg argumentów merytorycznych. Oczywiście jeśli będzie taka wola Wysokiej Komisji, to ja jestem gotowa tę argumentację przywołać. W Senacie dyskusja nie była zbyt długa, szczególnie podczas posiedzenia połączonych komisji, stąd mam wrażenie, że szczególnie w przepisach takich technicznych, na przykład co do art. 96, nie było możliwości rozwiania pewnych wątpliwości. Natomiast w ocenie kancelarii ta ustawa jest jak najbardziej zgodna z konstytucją i zawiera zmiany, które wymagają wprowadzenia do polskiego porządku prawnego. Dziękuję uprzejmie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne, pan mecenas, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, jeśli chodzi o poprawki Senatu, to my nie zgłaszamy uwag do tych poprawek. Jeśli chodzi o kwestie, które były poruszane przez panią marszałek, to my swoje stanowisko przedstawiliśmy w trakcie prac sejmowych i swoje stanowisko podtrzymujemy. Co do poprawek Senatu chcielibyśmy wskazać, iż w naszej ocenie poprawka pierwsza powinna być głosowana łącznie z poprawką trzecią, gdyż ta poprawka trzecia stanowi tak naprawdę konsekwencję wykreślenia odpowiednich punktów w art. 1. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie mecenasie. Zapytam też jeszcze o stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie zgłoszonych przez Senat propozycji. Pani minister Anna Dalkowska?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, bardzo dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo. Wysoka Komisjo, ja oczywiście podtrzymuję dotychczas prezentowane stanowisko. W całości popieram prezydencką ustawę. Proszę o nieuwzględnianie uchwały senackiej, w której Senat dokonał tak daleko idących poprawek przedłożenia tej ustawy, że w zasadzie pozostaje nam w tej chwili tylko i wyłącznie jeden przepis, który zmienia termin uprawnienia do złożenia wniosku o skargę nadzwyczajną.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Szanowni państwo, ten projekt, w zasadzie ta ustawa uchwalona przez Sejm, tak naprawdę wprowadza zmiany w organizacji funkcjonowania Sądu Najwyższego. Te zmiany są konieczne. Wskazywałam już podczas posiedzenia plenarnego Sejmu, że konieczna była zmiana ustawy o Sądzie Najwyższym, gdy chodzi o sposób wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego po to, aby uzupełnić pewną lukę prawną, która funkcjonowała w ustawie, polegającą na tym, że na wypadek niezwołania zgromadzenia ogólnego sędziów w terminie 6 tygodni przed upływem kadencji pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, przepisy nie wskazywały żadnego rozwiązania. Gdyby zdarzyło się tak, jak z resztą się zdarzyło, że nie doszłoby do zwołania zgromadzenia, co miało miejsce w ubiegłym roku, to nie byłoby możliwości takiego zgromadzenia zwołać, ponieważ jedynym podmiotem do tego uprawnionym, był właśnie pierwszy prezes Sądu Najwyższego. Przepisy nie zawierały żadnego rozwiązania na wypadek, gdyby nie doszło do zwołania zgromadzenia. Tylko zgromadzenie jest organem uprawnionym do wskazania Prezydentowi Rzeczpospolitej Polskiej kandydatów na stanowisko pierwszego prezesa Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Analogiczne rozwiązanie tej ustawy zostało zaproponowane w ustawie uchwalonej w ubiegłym roku, z tym że tam został zawarty przepis, który nakazuje odpowiednio do wyboru prezesów izb stosować przepisy, które w tej chwili wymieniłam. Ta odpowiedniość oznacza oczywiście pewne modyfikacje, chociażby z racji liczby członków poszczególnych izb w stosunku do liczby członków całego Sądu Najwyższego. Wskazuję również, że przepisy, które zostały wprowadzone tamtą ustawą, wskazywały konkretne liczby sędziów przy wyborze kandydatów, jeśli chodzi o kworum. Tam były odpowiednio liczby 84, 72 i 35. Natomiast w tej chwili zmiana w organizacji wyboru prezesów poszczególnych izb polega na tym, że w miejscu tych liczb zostały wprowadzone ułamki – 2/3, 1/2 i 1/3. Na tym polega ta zmiana. Ona w żadnym elemencie nie narusza przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Pomimo zarzutów formułowanych przez Senat, nie zostały wskazane konkretne przepisy, które byłyby niezgodne z konkretnymi przepisami konstytucji. Ponadto wskazuję również, że ustawę o Sądzie Najwyższym w brzmieniu uchwalonym w ubiegłym roku, a właściwie jeszcze w 2019 roku, stanowią przepisy powszechnie obowiązujące, których konstytucyjność nie została zakwestionowana, Trybunał nie stwierdził jakoby jakiekolwiek przepisy tej ustawy były niezgodne z konstytucją.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Kolejna sprawa, która była przedmiotem dyskusji, to kwestia wskazywana w tej chwili przez panią wicemarszałek Senatu, dotycząca ustalania czy też manipulowania składami przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Wyjaśniam tę kwestię. Sprawa dotyczy wniosku abstrakcyjnego skierowanego do Sądu Najwyższego, który ma orzekać w pełnym składzie Sądu Najwyższego lub też w składzie izb. W tej sytuacji rzeczywiście przepisy wprowadzają możliwość ustalenia tego składu przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego analogicznie do sytuacji, która ma miejsce w tej chwili we wszystkich izbach, gdzie prezesi właściwych izb ustalają skład sędziowski. Nie ma w Sądzie Najwyższym takiego rozwiązania, które funkcjonuje w sądach powszechnych, które pozwala na losowy przydział spraw sędziom, zatem jest to w gestii prezesów poszczególnych izb. Tak było i tak jest. Ten stan się nie zmienia, natomiast projekt zakłada zmianę polegającą na tym, że w przypadku wniosków abstrakcyjnych, gdy orzekać ma pełen skład Sądu Najwyższego lub składy powiększone, wtedy takie uprawnienie zostaje wolą ustawodawcy scedowane na rzecz pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, co jest chyba zrozumiałe. To nie ma nic wspólnego z jakimkolwiek manipulowaniem składami ani tym bardziej z kształtowaniem orzecznictwa. Tak jak to było powiedziane podczas prezentacji ustawy w Senacie, orzecznictwo kształtują składy orzekające Sądu Najwyższego. Sędziowie są niezawiśli, podejmują rozstrzygnięcia we własnym zakresie. Tutaj ani pierwszy prezes, ani prezesi poszczególnych izb, ani żaden inny sędzia nie ma wpływu na inne składy orzekające.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Ja oczywiście wnoszę o nieuwzględnienie tej ustawy Senatu i o głosowanie nad ustawą prezydencką w brzmieniu, w którym była ona uchwalona przez Sejm. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani minister, ja się jeszcze dopytam, bo jeśli chodzi o poprawkę drugą, przedłużającą okres czasu na złożenie skargi nadzwyczajnej, to tutaj ze strony Kancelarii Prezydenta jest poparcie dla tej propozycji i jak zrozumiałem, ze strony rządu chyba też, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Tak, oczywiście. Jeśli chodzi o wydłużenie tego terminu to jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy mam zgłoszonych do dyskusji posłów uczestniczących zdalnie, czy nie? Nie.               To proszę, pani przewodnicząca Kamila Gasiuk-Pihowicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, w tej całej nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym wątek dotyczący wydłużenia terminu skargi nadzwyczajnej, o który pan pytał, jest wątkiem absolutnie pobocznym, najmniej istotnym z tych wszystkich. Prezydent zapowiadał ustawę, która miała wydłużać termin do składania skargi nadzwyczajnej, ale wszyscy wiemy, że zupełnie coś innego jest prawdziwym celem tej ustawy. To jest ustawa, która ma doprowadzić do tego, aby przejęta została kontrola nad izbami w Sądzie Najwyższym. Nad tymi izbami, które jeszcze pozostają izbami niezależnymi. Chodzi tutaj w szczególności o Izbę Cywilną, o Izbę Pracy. Myślę, że to trzeba powiedzieć wprost, że tutaj absolutnie nie ma troski o obywateli, że prezydent Duda przedkładając ten projekt, który poprzez pierwszą poprawkę zawartą w uchwale Senatu próbuje być korygowany w dobrym kierunku, troszczy się po prostu o wpływy PiS-u w Sądzie Najwyższym. Ta ustawa po prostu pozwoli na wybór prezesów izb przez mniejszość sędziów. Dokładnie tak jak to było w przypadku pierwszej prezes Sądu Najwyższego. Co więcej, jeżeli ten wybór nie zostanie dokonany na czas, to prezydent Duda wyznaczy swojego komisarza na pełniącego obowiązki prezesa izby. To są wszystko rozwiązania, które rzeczywiście pani, nie wiem, sędzio albo minister, zostały mocno skrytykowane w liście 50. bardzo doświadczonych sędziów Sądu Najwyższego, którzy na własnej skórze przetestowali, do jak opłakanych skutków prowadzi przeprowadzanie wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w zaproponowanych przez prezydenta procedurach.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Mówi pani, że nie zostało to zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny. Nie zostało i dopóki będzie rządził PiS pewnie nie zostanie zakwestionowane, gdyż jak wiemy trybunał pani Przyłębskiej, o której przecież sam prezes Kaczyński mówi jako o swoim towarzyskim odkryciu, nie pozwoli sobie po prostu na wydanie wyroku, który byłby niezgodny z linią partii. A linią partii rządzącej jest obecnie przejmowanie jak największej władzy w Sądzie Najwyższym i temu właśnie służy ta ustawa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy jeszcze ktoś z państwa zgłasza się na tym etapie do głosu? Nie, wobec tego poproszę o wyświetlenie wyników głosowania sprawdzającego obecność. Jest w tej chwili obecnych 24 posłów, więc mamy kworum niezbędne do podejmowania uchwał.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wobec tego przystępujemy do szczegółowego rozpatrzenia uchwały Senatu. Tak jak pan mecenas powiedział, poprawkę pierwszą i trzecią głosujemy łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">A właściwie dlaczego mają być głosowane łącznie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jeśli można, panie przewodniczący, proponujemy głosowanie poprawki pierwszej i trzeciej łącznie, gdyż w naszej ocenie poprawka trzecia jest tak naprawdę konsekwencją wykreślenia odpowiednich punktów z art. 1. Proszę zwrócić uwagę, że art. 2 ustawy uchwalonej przez Sejm mówi o tym, że ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z pewnymi wyjątkami. Tam między innymi, żeby tylko wskazać jako przykład, jest chociażby wyjątek dotyczący art. 1 pkt 2, który ma wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Gdyby Komisja, a później Wysoki Sejm, zdecydowała się na przyjęcie poprawki pierwszej, natomiast za tym nie poszłoby również przyjęcie poprawki trzeciej, to mielibyśmy niespójność w ustawie. Czyli mielibyśmy sytuację taką, że przepis o wejściu w życie byłby niedostosowany do treści art. 1, bo tam wykreślamy punkty, które miałyby zgodnie z art. 2 wejść w jakimś tam terminie. Dlatego też naszym zdaniem z przyczyn czysto legislacyjnych art. 2 stanowi konsekwencję i dlatego proponujemy je głosować łącznie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">A co na to Senat, jeśli mogłabym spytać panią marszałek o zdanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pani marszałek, co do opinii Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszalekSenatuGabrielaMorawskaStanecka">Szanowni państwo, jeżeli chodzi o kwestię głosowań, to Senat również głosował poprawkę pierwszą z poprawką trzecią i opinia Biura Legislacyjnego Senatu była taka, że konsekwencją poprawki pierwszej jest poprawka trzecia. W związku z tym to już są państwa kwestie legislacyjne. My w Senacie głosowaliśmy te poprawki akurat w taki sam sposób. Tyle na ten temat mogę powiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani marszałek. Wobec tego przystępujemy do głosowania, poprawka pierwsza i trzecia łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za pozytywnym zaopiniowaniem tych poprawek, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie, proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 22 posłów: za 9, przeciw 13, wstrzymało się 0. Poprawka nie uzyskała poparcia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do głosowania poprawki drugiej.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za pozytywnym zaopiniowaniem poprawki drugiej, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie, proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 22 posłów: za głosowało 16, przeciw 4, wstrzymało się 2 posłów. Poprawka uzyskała poparcie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W tej sytuacji pozostaje wyznaczenie posła sprawozdawcy. Jeżeli państwo wyrazicie zgodę, to przewodniczący przedstawi sprawozdanie z posiedzenia Komisji. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu uznam, że państwo się godzicie. Tak jest, nie ma sprzeciwu, więc przedstawię to sprawozdanie.</u>
+          <u xml:id="u-26.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Na tym zamykam posiedzenie Komisji, bardzo serdecznie dziękuję za udział.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..3fbb379
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spcxx-00056-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 56/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 56/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">56</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-08</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="GlownyspecjalistawDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegoMSPrzemyslawWolowski" role="speaker">
+        <persName>Główny specjalista w Departamencie Legislacyjnym Prawa Cywilnego MS Przemysław Wołowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski" role="speaker">
+        <persName>Główny specjalista w MS Przemysław Wołowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorzBLLukaszNykiel" role="speaker">
+        <persName>Legislator z BL Łukasz Nykiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorzBLMonikaBiesOlak" role="speaker">
+        <persName>Legislator z BL Monika Bies-Olak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Anna Dalkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MS Anna Dalkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKamilaGasiukPihowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMagdalenaFiliks" role="speaker">
+        <persName>Poseł Magdalena Filiks</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZimoch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zimoch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanradcaprawnyKazimierzJelenski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Konfederacji Lewiatan, radca prawny Kazimierz Jeleński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnywDepartamenciePrawnoLegislacyjnymZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny w Departamencie Prawno-Legislacyjnym Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce Szymon Dejk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnyZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce Szymon Dejk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Legislacyjnego Prawa Cywilnego MS Aleksandra Ziółkowska-Majkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu MS Aleksandra Ziółkowska-Majkowska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..1c22df9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00056-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1415 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Bardzo serdecznie witam wszystkich państwa posłów uczestniczących w dzisiejszym posiedzeniu Komisji, obecnych na sali, uczestniczących zdalnie w posiedzeniu. Witam również reprezentujących Ministerstwo Sprawiedliwości panią minister Annę Dalkowską, witam serdecznie zastępcę dyrektora Departamentu Legislacyjnego Prawa Cywilnego panią Aleksandrę Ziółkowską-Majkowską i również z tego samego departamentu pana Przemysława Wołowskiego. Uczestniczą też przedstawiciele Związku Banków Polskich, pan wiceprezes Tadeusz Białek, którego serdecznie witam, i pani Katarzyna Urbańska. Konfederację Lewiatan reprezentuje pan Kazimierz Jeleński, którego serdecznie witam, natomiast Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce pan Szymon Dejk, którego również witam.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałka Sejmu na podstawie  art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. W tym momencie poproszę wszystkich członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania i za chwilę rozpoczniemy głosowanie w celu sprawdzenia kworum. Myślę, że wszyscy już są zalogowani, wobec tego zarządzam głosowanie w celu potwierdzenia obecności. Proszę państwa posłów o naciśnięcie dowolnego przycisku i przez jakiś czas, jak zawsze, pozostawimy to głosowanie otwarte, tak aby wszyscy, którzy jeszcze nie zdążyli się zalogować, mogli również potwierdzić swoją obecność.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 1016. Otwieram pierwsze czytanie rządowego projektu i proszę o uzasadnienie projektu panią minister Annę Dalkowską.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, przedmiotem dzisiejszych obrad jest rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy, projekt dotyczący Krajowego Rejestru Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw, rzeczywiście numer druku 1016. Pragnę zwrócić uwagę, że główne cele ustawy z 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, która to ustawa wejdzie w życie w dniu 1 lipca 2021 r., to przede wszystkim zapewnienie wierzycielom bieżącego dostępu do akt postępowań restrukturyzacyjnych oraz postępowań upadłościowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Po drugie, ustawa ta zakłada ujawnienie w Krajowym Rejestrze Zadłużonych szerokiego zakresu danych dotyczących toczącego się postępowania restrukturyzacyjnego i upadłościowego w celu zwiększenia transparentności tych postępowań. Ustawa zakłada również zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, usprawnienie nadzoru wierzycieli i sędziego komisarza nad nadzorcą sądowym, zarządcą i syndykiem, a także przyspieszenie i usprawnienie postępowań restrukturyzacyjnych, upadłościowych i zwiększenie ich efektywności. Zakłada również zwiększenie stopnia zaspokojenia wierzycieli w postępowaniach upadłościowych i wprowadzenie nowych technologii – to właściwie przede wszystkim – w zakresie postepowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Ta ustawa, tak jak wspomniałam, wchodzi w życie w dniu 1 lipca 2021 r., stanowiąc równocześnie wykonanie obowiązku nałożonego w art. 24 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2015/848 w sprawie postępowania upadłościowego, zgodnie z którym państwa członkowskie ustanawiają i prowadzą na swoim terytorium co najmniej jeden rejestr, w którym ogłasza się informację o postępowaniach upadłościowych.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">W ślad za tą ustawą została uchwalona ustawa z 2019 r., która dotyczy tak zwanej upadłości konsumenckiej. Zakłada ona pewne rozwiązania, które wymagają dostosowania rozwiązań zawartych w ustawie o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Czyli, innymi słowy, zasadniczym celem projektu, który jest procedowany dzisiaj, jest dostosowanie rozwiązań przyjętych w ustawie – Prawo upadłościowe z roku 2019 o numerze 1802, w zakresie tak zwanej upadłości konsumenckiej, do rozwiązań, które zostały przyjęte we wskazanej przeze mnie na wstępie ustawie o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Dostosowanie tych dwóch ustaw usprawni procedurę upadłości konsumenckiej między innymi przez zasadę składania pism i dokumentów za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, prowadzenie akt postępowania przez doradcę restrukturyzacyjnego wyłącznie w systemie teleinformatycznym, obsługującym postępowanie sądowe, dostęp do akt postępowania obsługującego postępowanie sądowe w zakresie wskazanym przeze mnie, czyli poprzez ten system teleinformatyczny, jak również rozszerzenie zakresu ujawnionych informacji w Krajowym Rejestrze Zadłużonych celem zwiększenia transparentności tych postępowań.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Projekt ustawy przewiduje również uatrakcyjnienie szybkiej sprzedaży majątku upadłego w trybie przygotowanej likwidacji poprzez rozszerzenie form wnoszonego wadium w tej procedurze. Rozwiązanie to zwiększy liczbę dostępnych dla dłużnika opcji szybkiego wyjścia ze stanu niewypłacalności. Ponadto projekt ustawy co do zasady przenosi do postępowania restrukturyzacyjnego rozwiązania prawne przyjęte w uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu. Ta instytucja wprowadzona została w ramach tak zwanej tarczy covidowej i te postępowania można wszcząć do 30 czerwca 2021 r. Celem tego rozwiązania jest szybkie i efektywne zawarcie układu przez dłużnika z wierzycielami, z jednoczesnym zapewnieniem ochrony interesów i praw wierzycieli.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Pozostałe zmiany określone w procedowanym projekcie sprowadzają się do zmian o charakterze porządkowym i czyszczącym. Co do zasady zmiany te wynikają z rozwiązań technicznych wykorzystywanych w ramach budowy Krajowego Rejestru Zadłużonych i systemu teleinformatycznego obsługującego postępowania sądowe. Ich celem jest zapewnienie koherencji pomiędzy rozwiązaniami technicznymi a obowiązującymi przepisami prawa.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Pragnę zauważyć, projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, w związku z tym, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pozostaję w przekonaniu, że projektowana ustawa przyspieszy, usprawni postępowania restrukturyzacyjne i upadłościowe, zwiększy ich efektywność, zwłaszcza w zakresie tak zwanej upadłości konsumenckiej. Proszę zatem Wysoką Komisję o poparcie przedmiotowego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani minister. Otwieram dyskusję na temat ogólnych założeń projektu. Wiem, że do głosu zdalnie zgłosiła się pani poseł Magdalena Filiks. Pani poseł, oddaję pani głos. Proszę bardzo. Czy słyszymy się, pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Halo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ja panią słyszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Dzień dobry państwu, dzień dobry, panie przewodniczący. Zacznę od tego, że przede wszystkim to jest bardzo dobra wiadomość, że ten projekt trafił do Sejmu i tutaj, do Komisji, dlatego że, tak jak pani minister już tutaj powiedziała, nie będę powtarzała tej całej chronologii i odnosiła się do szczegółów, ale śledząc sobie tę chronologię przed Komisją, właściwie trafiłam do tych wszystkich dat. T, że ten projekt jest koniecznością i musimy wprowadzić te wszystkie zmiany zgodnie z rozporządzeniem PE z 2015 r., to wszyscy tutaj wiemy. A mamy rok 2021. Natomiast z tego rozporządzenia unijnego wynikało, że państwa członkowskie taką choćby w podstawowym zakresie bazę miały przygotować i uruchomić do roku 2018. Tak naprawdę to są już trzy lata poślizgu w przygotowaniu i procedowaniu tego. Ale też, śledząc, tak jak powiedziałam, tę historię, doszłam też do tego, że pierwszy taki projekt, który ministerstwo założyło, który miał zacząć funkcjonować w grudniu 2018 r. To się wtedy nazywało Centralnym Rejestrem Restrukturyzacji i Upadłości CRRU. W 2018 r. nie zaczęło to działać, i to jest moje pytanie: Co się takiego stało – w połączeniu z moimi innymi wątpliwościami to pytanie związane – że zaprojektowany wcześniej system nie zaczął działać? Musieliśmy daleko odłożyć w czasie wprowadzenie niezbędnych – jak pani minister powiedziała – i w wielu sytuacjach, w wielu punktach technicznych po prostu zmian, dostosowujących prawo do innych aktów prawnych. Wtedy Ministerstwo Sprawiedliwości zdecydowało, że rozszerzy ten projekt, że to będzie bardziej ambitny projekt. Wszystkie narzędzia informatyczne tak naprawdę też zostały tutaj rozszerzone i są teraz już dalej idące niż w pierwszym założeniu. Tak doszliśmy do bazy informatycznej, o której teraz na Komisji będziemy rozmawiać. To jest moje pierwsze pytanie. Co się stało, że przez trzy lata nie udało się tego zrobić i że ten pierwszy projekt, który miał zacząć funkcjonować w roku 2018, nie został w ogóle rozpoczęty, bo właściwie nigdy go nie było?</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselMagdalenaFiliks">Przeczytałam z uwagą uwagi wynikające z konsultacji wielu podmiotów prawnych, które w tych konsultacjach społecznych brały udział. Faktycznie, widzę też, że wiele z tych uwag zostało już zaakceptowanych i przyjętych, więc nie będę się do nich odnosiła. Uczciwie muszę powiedzieć, że nie jest łatwa rola projektodawcy, dlatego że sama doszukałam się wielu sprzecznych oczekiwań i uwag wynikających z tych konsultacji. Choćby odniosę się do prezesa sądu administracyjnego w Szczecinie i prezesa sądu administracyjnego w Warszawie. Tutaj akurat ten spór, widzę, dotyczy zmian w drodze zażalenia o przeniesienie z poziomego na pionowy, i nawet pewnie na tej sali będą różne zdania na ten temat. Sama uważam, że faktycznie pełna odpowiedzialność spoczywa tak naprawdę na projektodawcy, na ministerstwie. Należałoby po prostu przyjąć, że pewne rozwiązania, nawet w takich kwestiach spornych będzie musiał jednak podjąć projektodawca i należy je po prostu przyjąć, bo, tak jak powiedziałam, jest to jego odpowiedzialność. Myślę, że tu będzie jeszcze szansa wysłuchać strony społecznej, bo widzę, że jest kilka organizacji.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselMagdalenaFiliks">Co do jakichś szczegółów, to myślę, że będzie na to jeszcze czas, kiedy będziemy przechodzić przez poszczególne punkty tej ustawy. Natomiast to, co po analizie i rozmowach i z sędziami upadłościowymi, i z tymi podmiotami prawnymi, które w tym zakresie prawa się obracają, moją wątpliwość – i nie tylko moją zresztą, przekazuję ją – budzi tak naprawdę to, do czego się odniosłam, czyli przyczyna, dlaczego przez te trzy lata, mimo takich pomysłów i ambitnych planów tego systemu nie udało się wdrożyć. Dlatego że wszystkie odpowiedzi, też na zastrzeżenia strony publicznej, tak naprawdę cały czas wiążą się z taką odpowiedzią, że wszystkie wątpliwości, nawet co do przewlekłości później, które mogą spowodować pewne zmiany, wiążą się z taką informacją z ministerstwa, że opieramy to wszystko na tym, że to będzie bardzo sprawny system informatyczny. Ja absolutnie jestem zwolennikiem takich rozwiązań, w ogóle marzyłyby mi się w Polsce takie rozwiązania jak w Danii i w innych krajach, gdzie system elektroniczny w wymiarze sądownictwa jest bardzo sprawny i od wielu lat działa. Natomiast moja wątpliwość jest związana z tym, że cała ta ustawa opiera się na założeniu, że taki system powstanie, ustawa wejdzie w życie na początku lipca tego roku, ale nie udało mi się znaleźć nikogo, kto ten system widział. I jakby ustawa też o tym nie mówi. Ciężko jest znaleźć informację na temat tego, kiedy ten system powstał. Nikt z niego nigdy nie korzystał i, tak jak powiedziałam, nikt go nie widział. I tu jest też moje pytanie do pani minister, ponieważ znalazłam na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości, że to się nazywa projekt Krajowy Rejestr Zadłużonych.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselMagdalenaFiliks">To jest projekt, który czas realizacji miał założony od 1 listopada 2016 do maja 2021 r., z bardzo dużym zresztą budżetem prawie 14 mln, z czego dofinansowanie z UE dla tego budżetu to było prawie 12 mln, więc bardzo dużo. Nie będę przeciągała, bo tu są zapisane i bardzo szczegółowo opisane cele tego projektu i powstania całej tej bazy, na której ten projekt, tak jak powiedziałam, będzie się opierał. My się spotykamy już w kwietniu 2021 r. i tego systemu nie ma. Nie chciałabym poddawać tego w wątpliwość, ale wydaje mi się, że to jest aspekt fundamentalny, żeby o tej ustawie rozmawiać, jak wyglądają przygotowania tego całego projektu informatycznego.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselMagdalenaFiliks">Dostałam też ze środowiska sędziów upadłościowych takie postulaty właściwie o przesunięcie terminu samego uruchomienia tego rejestru, może nawet na początek kolejnego roku, dlatego że problem rodzi to, że w tym systemie będą się musiały odnaleźć różne podmioty z wielu stron. Zgłaszają i syndycy, i sędziowie, i wiele innych środowisk taki problem, że nigdy nie odbyło się żadne szkolenie w tym temacie, że nie było żadnego wdrożenia do tego systemu. To rodzi obawę, że, być może, zamiast usprawnić i przyspieszyć, tak jak pani minister mówiła, całą procedurę, okaże się, że zbyt szybkie wdrożenie, bez przygotowania, bez szkoleń i bez wdrożenia może po prostu rodzić wiele kłopotów. Przyznaję, że to, że jest konieczność dostosowania naszego prawa zgodnie z rozporządzeniem z 2015 r. do wymogów prawa unijnego, to jest jedno. Natomiast pragnę zwrócić uwagę na to – zapewne mają państwo takie dane – że to, co ze względu na wcześniejsze zmiany i otwarcie prawa, liberalizację prawa dotyczącego upadłości to jest jedno, ale druga to jest kwestia, w jakiej się teraz znajdujemy, dotycząca pandemii. Mam takie informacje z różnych miejsc i sądów, i taką średnią udało mi się wyciągnąć, że właściwie większość spraw upadłościowych, 75%, to są upadłości konsumenckie.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselMagdalenaFiliks">Chciałabym też zwrócić uwagę, chciałabym, żebyśmy rozstrzygnęli taką wątpliwość, że to będą podmioty, które być może nie zawsze będą miały możliwość dostępności do takiego systemu. Różne losy są tych ludzi. W szczecińskich sądach słyszałam, że 85% wszystkich spraw to jest upadłość konsumencka. Natomiast udało mi się taką średnią wyciągnąć, że to jest 75%. To też z drugiej strony jest kwestia dostępności dla wszystkich do tego systemu. To budzi moją poważną wątpliwość. Bardzo dobrym, pozytywnym kierunkiem i założeniem jest, żeby ten system działał tak, jak pani minister w założeniu powiedziała, żeby efektem było to, że będzie to usprawnienie, że nie będzie przewlekłości procesowej.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#PoselMagdalenaFiliks">Na początek chciałabym się do tego odnieść, bo później będę miała jeszcze pytania szczegółowe, nie wiem, czy do Biura Legislacji, czy do projektodawcy. Natomiast chciałabym się dowiedzieć o ten system informatyczny, który budzi, widzę, wiele wątpliwości w środowisku wszystkich podmiotów prawnych, które w tym obrocie prawnym mają udział, ponieważ taki system jest, ale on nigdy nie zadziałał, nikt go nie zna, nikt go nie testował. To znaczy, nie wiem, czy jest. Moje pierwsze pytanie jest: czy jest? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca Gasiuk-Pihowicz, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, rzeczywiście te zmiany, które są zaproponowane w tej ustawie, mają na celu i usprawnienie, i przyspieszenie postępowania upadłościowego. Tylko powiem wprost, że niestety w ustach polityków obecnej władzy, w ustach pani minister to trochę niestety brzmi jak groźba. Doskonale pamiętam, że właśnie o usprawnianiu, o przyspieszeniu postępowania sądowego mówił pan minister Ziobro na przykładach tych wszystkich ustaw i przy tych wszystkich ustawach, które czy upolityczniały KRS, Sąd Najwyższy, czy Trybunał Sprawiedliwości. Efektem tych wszystkich dotychczasowych zmian, które były wprowadzone jako usprawniające wymiar sprawiedliwości, jest wyłącznie spowolnienie spraw w sądach. Z powodu zmian wprowadzonych przez PiS sprawy w sądach wloką się dzisiaj średnio o 60% dłużej niż w 2015 r. Najgorzej jest właśnie w sprawach gospodarczych, w sądach rejonowych. Przecież one trwają nawet niemal dwa razy dłużej niż przed sześcioma laty. Tak że wybaczcie państwo ten mój brak wiary. Zarówno w waszej intencji, jak i w umiejętności jest on po prostu uzasadniony twardymi danymi statystycznymi.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Rzeczywiście jest tak, że ten projekt wychodzi naprzeciw zobowiązaniom wynikającym z prawa unijnego i rzeczywiście od lat jest postulowana cyfryzacji postępowania upadłościowego, zapewnienie pełnego dostępu do akt. Jeśli chodzi o ten projekt ustawy, to ze strony pracowników wymiaru sprawiedliwości, ze strony także sędziów dochodzą naprawdę bardzo niepokojące sygnały. Jest to rozbudowany system, dosyć skomplikowany, a do tej pory, z tego co mi wiadomo, nie przeprowadzono żadnych szkoleń pracowników administracji, żadnych szkoleń sędziów.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pani poseł Filiks wspomniała o tym, że 75% spraw, które dotyczą postępowania upadłościowego, ze względu na obniżenie wymogów dotyczy spraw indywidualnych obywateli, nie takich rozbudowanych spraw gospodarczych. I rzeczywiście różny jest dostęp tych osób do komputerów, do możliwości korzystania cyfrowo z akt. Oczywiście jest tu zapewnione pewne rozwiązanie, że wtedy ci obywatele mają możliwość korzystania z pomocy pracowników punktów w sądach. Ci pracownicy w dalszym ciągu nie zostali przeszkoleni, w dalszym ciągu jeszcze nie wiedzą, jak instruować, jak wypełniać za obywateli te formularze. Jednocześnie procedujemy projekt, który ma wejść w życie w środku epidemii, 1 lipca, w środku także okresu urlopowego, co nie jest bez znaczenia. Jest to olbrzymia zmiana w praktycznym funkcjonowaniu sądów w postępowaniach upadłościowych. Z tego, co mi wiadomo, jedyne przygotowanie, jakie zostało podjęte, to jest jeden, słownie jeden mejl, który trafił do sądu, z prośbą o wskazanie – uwaga – po trzy osoby, które będą brały udział w szkoleniach, które odbędą się w maju. Zdarza się, że jest dwudziestu kilku pracowników w danym wydziale i nagle mają być wytypowane raptem trzy osoby, które w maju przejdą szkolenie, a już od 1 lipca fundamentalna zmiana. Jest to rzeczywiście dosyć niepokojące, zwłaszcza że po tym mejlu znowu jest cisza i w dalszym ciągu nie wiadomo, co dalej.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Z tego, co także do nas dotarło, to nawet jeżeli ten system informatyczny został stworzony czy jest tworzony, to nie zaproszono do prac przy jego tworzeniu przedstawicieli sędziów, którzy zajmują się tą gałęzią prawa. Nie przeprowadzono żadnego takiego programu pilotażowego czy szkoleń z obsługi. Ja sobie, szczerze mówiąc, wyobrażałabym, że przy wprowadzaniu tak znaczących zmian dotyczących cyfryzacji, powinno się najpierw stworzyć jakiś projekt takiego systemu, następnie puścić jakieś demo, które będzie obsługiwane przez praktyków. Oni zgłaszają swoje uwagi, które są wprowadzane do tego programu i dopiero potem tworzy się ustawa, a my w tym momencie mamy odwróconą kolejność. Mianowicie mamy przedstawioną ustawę, w której jest szereg rozwiązań technicznych, bardzo szczegółowych, które należałoby móc zweryfikować przy jakimś systemie informatycznym, który właściwie nikomu nie jest znany. Więc nie wiadomo, jak te przepisy w praktyce będą stosowane. Widzę taką rzeczywistość, w której jest budowany system, z którego mają korzystać tysiące osób, a klimat tajemnicy przy jego tworzeniu jest taki, jakby była budowana jakaś enigma. Pracownicy wymiaru sprawiedliwości, z którymi rozmawiałam, mówili wprost, że w sprawie tego systemu, który ma wystartować przecież już za trzy miesiące, nikt nic nie wie, a MS właściwie niewiele robi, by ten stan rzeczy zmienić.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Zatem na wstępie, zanim przejdziemy do szczegółowego procedowania tego projektu, chciałabym zadać kilka pytań przedstawicielce ministerstwa. Czy w ogóle istnieje już system informatyczny do obsługi Krajowego Rejestru Zadłużonych? Jeśli tak, to jaka firma go tworzyła, czy naprawdę nie przeprowadzono żadnego pilotażowego działania tego systemu, a jeśli był przeprowadzony, to proszę powiedzieć, gdzie, kto go prowadził, jakie wnioski z tego pilotażowego programu wynikają. Może także są prowadzone jakieś testy na masową czy na mniejszą nawet skalę dotyczące tego rejestru? Jeśli tak, to chciałabym wiedzieć, kto prowadzi, kto bierze w nich udział, jakie są efekty tych testów i czy są planowane jakiekolwiek szkolenia z obsługi tworzonego właśnie systemu dla pracowników wymiaru sprawiedliwości, a jeśli tak, to fundamentalne pytanie, kiedy one zostaną przeprowadzone? Czy one będą przeprowadzone przed uruchomieniem tego projektu, czy po?</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Konkludując, szanowni państwo, póki co trudno oprzeć się takiemu wrażeniu, że resort sprawiedliwości wprowadza kolejne, bardzo potrzebne, ale niestety nie do końca przygotowane i przemyślane zmiany. Niestety wszystko to wskazuje, że za te kilka miesięcy, pewnie na jesieni, zamiast przyspieszenia postępowań upadłościowych, na które wszyscy czekają, będziemy mieli do czynienia z kolejną burzą i nagłówkami w mediach, które będą mówiły o chaosie, opóźnieniach. I kolejny prawny dramat zamiast prawnych usprawnień, które naprawdę są potrzebne. Kierunkowo tę ustawę należałoby zaakceptować i ocenić pozytywnie, natomiast już szczegóły i wykonanie budzą wiele wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani przewodnicząca. Więcej optymizmu bym zalecał. Z Konfederacji Lewiatan pan Kazimierz Jeleński zgłaszał się do głosu. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanradcaprawnyKazimierzJelenski">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, omawiany dziś projekt ustawy nowelizującej ustawę o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, jak słusznie podkreślała pani minister, ma na celu przede wszystkim, jak rozumiemy, usprawnienie postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, dostosowanie rozwiązań przyjętych w przepisach prawa upadłościowego do rozwiązań przyjętych dotyczących Krajowego Rejestru Zadłużonych. Uzupełnia ona także przepisy prawa restrukturyzacyjnego o przepisy dotyczące uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego wprowadzone przepisami ustawy – tarczy covidowej 4.0.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanradcaprawnyKazimierzJelenski">Pragniemy jednak podkreślić, że ustawa, która jest przedmiotem dzisiejszych obrad, wprowadza niezwykle istotne zmiany w przepisach dotyczących postępowań restrukturyzacyjnych. Zmiany te wykraczają poza przeniesienie przepisów dotyczących uproszczonego prawa restrukturyzacyjnego do prawa naszej dobrze funkcjonującej ustawy, czyli prawa restrukturyzującego. Zmiany te dotyczą w szczególności wprowadzenia możliwości wymaganej dyrektywą w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej (dyrektywą z 2019 r.) objęcia układem wierzytelności zabezpieczonych, czyli wprowadzenia możliwości układowej restrukturyzacji wierzytelności zabezpieczonych. Dotyczą także dość istotnego ograniczenia uprawnień wierzycieli dotyczących aktywnego uczestniczenia w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Między innymi dokonuje się to w wyniku ograniczenia roli zgromadzenia wierzycieli.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanradcaprawnyKazimierzJelenski">Dokładna analiza proponowanych przepisów pokazała, że szereg z nich jest niestety niezgodnych czy też budzi wątpliwości w kontekście przepisów dyrektywy restrukturyzacyjnej, tej przytoczonej dyrektywy restrukturyzacyjnej z 2019 r, która jest w tej chwili czy powinna być wdrożona także przez Polskę. W związku z tym przepisy te wymagają zmian. Stosowne propozycje zmian przedstawiono w stanowisku Konfederacji Lewiatan z dnia 7 kwietnia 2021 r. oraz w stanowisku Związku Banków Polskich z dnia 1 kwietnia 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PrzedstawicielKonfederacjiLewiatanradcaprawnyKazimierzJelenski">Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to w toku dyskusji nad poszczególnymi przepisami zgłosimy szereg szczegółowych propozycji i zmian. Omówienie bowiem problemów wiążących się z obecnym ich brzmieniem oraz omówienie szczegółowych propozycji zmian w ramach ogólnej dyskusji na temat logiki i ram tej ustawy po prostu nie jest możliwe. Dyskusja szczegółowa zdominowałaby dyskusję, która dotyczy rzeczy na tym etapie istotniejszych. W związku z tym bardzo byśmy chcieli pana przewodniczącego poprosić o zapewnienie takiej możliwości, żeby w miarę, jak będą omawiane poszczególne zmiany przepisów, nie wszystkie, ale szereg zmian przepisów ustawy restrukturyzacyjnej na późniejszym etapie, to chcielibyśmy zabrać głos. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, pan Szymon Dejk, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#RadcaprawnywDepartamenciePrawnoLegislacyjnymZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">Bardzo dziękuję. Dzień dobry. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałabym poruszyć dwa wątki dotyczące działalności biur informacji gospodarczej związanej z Krajowym Rejestrem Zadłużonych, gdyż ustawa o Krajowym Rejestrze Zadłużonych zapewniła biurom dostęp do zgromadzonych danych w tym rejestrze. Pierwsza kwestia: w imieniu ZPF chciałbym ponownie uprzejmie prosić o rozważenie zapewnienia biurom informacji gospodarczej dostępu do zgromadzonych w krajowym rejestrze danych w trybie teletransmisji danych, na przykład przy wykorzystaniu technologii API. Analogiczne rozwiązanie przyjęto w zakresie dostępu do rejestru należności publiczno-prawnych, a u podstaw takiego rozwiązania leży przeświadczenie o niezwykle istotnej roli biur informacji gospodarczej, między innymi w procesie oceny wiarygodności płatniczej. Efektywny dostęp biur informacji gospodarczych do KRZ jest o tyle istotny, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o udostępnieniu danych gospodarczych i wymianie danych gospodarczych biura działają w oparciu o system teletransmisji danych, gdyż dostęp do danych w ten sposób, automatyczny, natychmiastowy, jest pożądany w warunkach gospodarki rynkowej, zwłaszcza obecnie, gdy transakcje dokonywane są często z pominięciem pisemnych form umów. Umowy zawierane są online, telefonicznie, a konieczność podjęcia natychmiastowej decyzji decyduje o powodzeniu transakcji.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#RadcaprawnywDepartamenciePrawnoLegislacyjnymZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">W sytuacji, w której dostęp do Krajowego Rejestru Zadłużonych miałby następować poprzez ręczne wpisywanie danych, w sposób znacząco ograniczający dostęp do usług biur informacji gospodarczej, cel, który przyświecał tworzeniu tej bazy, czyli między innymi zagwarantowanie pewności obrotu, poszerzenie upowszechnienia dostępności danych o dłużnikach, nie zostałby w pełni spełniony. Jednocześnie dostęp zautomatyzowany jest zasadny, ponieważ raport zawierający dane byłby dostępny od razu, to jest w czasie rzeczywistym, zapewniając tym samym efektywny dostęp do danych aktualnych. Rozwiązanie to pozwoliłoby tym samym na pełne wykorzystanie potencjału danych zgromadzonych w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. W naszym stanowisku zawarliśmy przykładowe brzmienie przepisu w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#RadcaprawnywDepartamenciePrawnoLegislacyjnymZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">Druga kwestia dotyczy niespójności przepisów w zakresie udostępniania informacji o dłużnikach alimentacyjnych. Art. 21 ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych nowelizuje art. 8a ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów w ten sposób, że informacje o zobowiązaniach dłużników alimentacyjnych będą przekazywane do Krajowego Rejestru Zadłużonych przez te same organy na innych warunkach niż do biur informacji gospodarczej. W przypadku Krajowego Rejestru Zadłużonych przesłankę stanowi powstanie zaległości za trzy miesiące, natomiast w przypadku biur informacji gospodarczej – za sześć miesięcy. W naszej ocenie takie zróżnicowanie warunków ujawniania informacji nie ma jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia. Spowoduje to jedynie, że te same informacje będą się pojawiać w Krajowym Rejestrze Zadłużonych wcześniej niż w biurach informacji gospodarczej o trzy miesiące. Czyli z punktu widzenia racjonalności całego systemu dochodzenia tych należności jest to rażąca niespójność i niepotrzebna komplikacja, która będzie powodować, że organy odpowiedzialne za przekazywanie tych danych będą musiały przekazywać dokładnie te same informacje w różnych terminach, co w praktyce będzie oczywiście oznaczało dublowanie tych czynności przez pracowników wskazanych organów.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#RadcaprawnywDepartamenciePrawnoLegislacyjnymZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">W świetle powyższego postulujemy ujednolicenie w projekcie ustawy warunków przekazywania przedmiotowych informacji, przy czym z punktu widzenia bezpieczeństwa obrotu prawnego i gospodarczego preferowany byłby jednolity trzymiesięczny termin dla przekazywania tych danych, zarówno do Krajowego rejestru Zadłużonych, jak i do biur informacji gospodarczej.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#RadcaprawnywDepartamenciePrawnoLegislacyjnymZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">Ponadto zgłaszaliśmy w naszym stanowisku również podobne wątpliwości jak Konfederacja Lewiatan i Związek Banków Polskich dotyczące postępowania restrukturyzacyjnego, natomiast z uwagi na fakt, że są to zagadnienia już bardzo szczegółowe, byłbym również wdzięczny za możliwość zabrania głosu na późniejszym etapie, kiedy będziemy omawiać konkretne przepisy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Ja też będę miał pytanie do pani minister, jak te konsultacje ze stroną społeczną wyglądały i czy po prostu te propozycje, o których panowie mówią, również szczegółowe, na etapie konsultacji były sugerowane. Chcę też panom zwrócić uwagę, że jesteśmy już w pierwszym czytaniu i później przejdziemy do szczegółowego procedowania projektu i tutaj raczej nie mają państwo możliwości zgłaszania propozycji szczegółowych. Oczywiście jeżeli posłowie takie poprawki przygotują, to tak, natomiast jeżeli te propozycje były na etapie zgłaszane i nie zostały uwzględnione przez projektodawcę, przez stronę rządową, to one mają średnie szanse akceptacji. Proszę bardzo, pani minister. Nie słyszymy się, pani minister. Proszę włączyć mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Tak jest. Przepraszam. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, poproszę o udzielenie głosu pani dyrektor Ziółkowskiej-Majkowskiej. Myślę, że ona wyczerpująco odpowie na państwa pytania. Bardzo proszę, jeśli mogę. Pani dyrektor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Szanowny panie przewodniczący, szanowna Komisjo, odnosząc się do pytań, które padły w trakcie wystąpień, które słyszeliśmy, to może zaczynając od pierwszego wystąpienia, kwestia wprowadzenia tego systemu w okresie późniejszym, to jest trzy lata od momentu, kiedy ruszył projekt, była związana z tym, że MS chciało dostarczyć ten system dla sądu, który będzie systemem zaawansowanym, systemem wspomagającym pracę sędziów, wspomagającym pracę sekretariatu, a także doradców restrukturyzacyjnych. Ponadto chcieliśmy tu uwzględnić interesy wszystkich stron biorących udział w postępowaniu czy to upadłościowym, czy to w postępowaniu restrukturyzacyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Jeżeli chodzi o kwestie dotyczącą braku przetestowania projektu czy tego, że nikt jeszcze tego systemu nie widział, to oczywiście, proszę państwa, nikt tego systemu nie widział, bo ten system jest tworzony właśnie dla tego postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Jeśli chodzi o przygotowanie takiego systemu, to MS dołożyło wszelkich starań. Najpierw zbierało zapotrzebowanie biznesowe, to jest zwróciło się do sądów, syndyków, jak system powinien wyglądać. Po otrzymaniu tych wymagań MS opracowało procesy biznesowe, następnie MS zajęło się budową tego systemu. Po zbudowaniu systemu oczywiście system będzie testowany. Niektóre jego elementy już są testowane. Po okresie testowania będziemy mieli okres wstępnego wdrożenia, a na samym końcu przeprowadzenie szkoleń dla wszystkich interesariuszy systemu.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Jeżeli natomiast chodzi o kwestie braku konsultacji, to MS jest w stałym kontakcie z sądami, zarówno z sędziami, którzy zajmują się postępowaniem upadłościowym i restrukturyzacyjnym, jak również z doradcami restrukturyzacyjnymi i z pracownikami sekretariatu, którzy właśnie są dedykowani do obsługi tych postępowań.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Proszę państwa, nie można powiedzieć, że system nie wychodzi naprzeciw potrzebom konsumentów, których możemy określić jako konsumenci wykluczeni cyfrowo, ponieważ taki konsument będzie miał możliwość złożenia wniosku w formie papierowej. Z tego względu o jakimkolwiek wykluczeniu nie może tu być mowy.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Jeżeli chodzi o argument podnoszony już w dobie pandemii, że taki system nie powinien być wprowadzany, bo strony muszą się przyzwyczaić, proszę państwa, właśnie w dobie pandemii powinniśmy dążyć do cyfryzacji, do informatyzacji, po to aby stronom ułatwić dostęp, po to, aby ograniczyć ich kontakt z sądem, po to, aby mogli dokonywać czynności, używając internetu i systemu, który jest dedykowany dla danego postępowania.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Jeśli chodzi o argument dotyczący samego wprowadzenia systemu w lipcu, proszę państwa, uważamy, że jest to jak najbardziej optymalny miesiąc. Miesiące wakacyjne są miesiącami, w których następuje pewne spowolnienie, jeśli chodzi o liczbę wpływających spraw i to właśnie w takim okresie powinno się implementować nowe systemy, po to aby można się było do nich przyzwyczaić, po to aby strony mogły składać wnioski, po to aby sąd nie był aż tak obciążony składanymi wnioskami, bo wiadomo, że jednak część osób będzie się uczyła tego systemu. Wszyscy będziemy się go uczyć. Oczywiście są przewidziane szkolenia, natomiast, proszę państwa, to że będą przeprowadzone szkolenia, nie oznacza, że wszyscy od razu usiądą do tego systemu i będą wiedzieli, jak dane czynności wykonywać. dlatego oczywiście potrzebny jest pewien okres przejściowy. Z tego względu ministerstwo zdecydowało się na 1 lipca, który wydaje się datą optymalną do wprowadzenia nowych narzędzi informatycznych.</u>
+          <u xml:id="u-15.6" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Natomiast odnosząc się do kwestii zmian legislacyjnych, gdzie było podnoszone, że system wprowadza zmiany w zakresie postępowania restrukturyzacyjnego. Proszę państwa, zmiany w zakresie postępowania restrukturyzacyjnego, w szczególności kwestie związane z postępowaniem uproszczonym, zostały wprowadzone w drodze konsultacji społecznych, kiedy przedsiębiorcy zgłaszali potrzebę posiadania postępowania, które będzie szybkie i skuteczne, i będzie umożliwiało restrukturyzację danego przedsiębiorstwa. Właśnie wychodząc naprzeciw tym potrzebom, zdecydowaliśmy się na wprowadzenie takich przepisów.</u>
+          <u xml:id="u-15.7" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Kwestie związane z dyrektywą restrukturyzacyjną. Termin wdrożenia dyrektywy restrukturyzacyjnej został przesunięty na lipiec 2022 r. To jest projekt, który będzie osobno wprowadzony, tak że oczywiście, jeżeli chodzi o nasze aktualne przepisy, to częściowo one implementują niektóre rozwiązania, które również znajdują się w dyrektywie restrukturyzacyjnej, natomiast implementacja samej dyrektywy restrukturyzacyjnej nastąpi w okresie późniejszym.</u>
+          <u xml:id="u-15.8" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Odnosząc się również do kwestii API i możliwości udostępnienia danych, należy wskazać, że przede wszystkim nie może być tak, że wszelkie dane systemu zostają udostępnione. Proszę pamiętać o tym, że jesteśmy związani rozporządzeniem w zakresie ochrony danych osobowych. Jesteśmy także związani przepisami krajowymi, które dotyczą ochrony danych osobowych. Tak że to nie jest system, który ma być dostępny dla wszystkich, którzy będą takiego dostępu żądali. Mamy strony postępowania, mamy część danych, które mogą być udostępnione, dlatego wystawienie takiej usługi będzie wymagało gruntownego przeanalizowania, czy jest to zgodne z przepisami o ochronie danych osobowych.</u>
+          <u xml:id="u-15.9" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuLegislacyjnegoPrawaCywilnegoMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">W zakresie może jeszcze dłużników alimentacyjnych i kwestii konsultacji oddam głos referentowi projektu, Przemkowi Wołoskiemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#GlownyspecjalistawDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegoMSPrzemyslawWolowski">Dzień dobry państwu. W kwestii terminu trzech miesięcy zaległości alimentacyjnych i ujawnienia takich dłużników w rejestrze, ten trzymiesięczny termin był wprowadzony ze względu na zgłaszane postulaty w ramach konsultacji ustawy o KRZ w 2019 r. Ten termin jest terminem przewidzianym w Kodeksie karnym w zakresie przestępstwa niealimentacji. Takie jest uzasadnienie tego terminu także w tej ustawie. Przy takim okresie zaległości później będzie ujawniany w rejestrze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Zamykam dyskusję. Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania. W tym momencie proponuję przejście do szczegółowego rozpatrzenia projektu ustawy. Czy Biuro Legislacyjne, pan mecenas, pani mecenas, przed szczegółowym rozpatrzeniem projektu mają jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jeśli można, panie przewodniczący. Łukasz Nykiel, Biuro Legislacyjne. Ja chciałbym tylko przekazać, że dało się w przeciągu ostatnich dni odbyć rozmowy z MS i w miarę uzgodnić nasze uwagi, które dzisiaj będziemy prezentować. Zdecydowana większość tych uwag ma charakter legislacyjno-redakcyjny. Będziemy oczywiście zabierali głos w odpowiednich miejscach. Mielibyśmy tylko prośbę do pana przewodniczącego przy procedowaniu projektu, aby w art. 1 zmianę piątą i zmianę szóstą – to są zmiany w prawie upadłościowym i prawie restrukturyzacyjnym wprowadzane ustawą o Krajowym Rejestrze Zadłużonych – procedować literami. W pozostałym zakresie myślę, że procedura zmianami jest tutaj jak najbardziej potrzebna. Natomiast zmiana piąta jest rzeczywiście obszerna, zawiera kilka stron, więc aby niczego nie uronić i żeby się też nie pogubić przy zgłaszaniu uwag. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie mecenasie. Tak też uczynimy. Rozumiem, że jeśli chodzi o te oczywiste błędy legislacyjne, to też Biuro ma upoważnienie, żeby je nanosić. Te istotniejsze z kolei oczywiście pan mecenas też będzie zgłaszał i będziemy oczekiwali akceptacji ze stronu rządowej.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy do tytułu ustawy są uwagi? Nie ma uwag. Rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy do zdania wstępnego w art. 1 są uwagi? Nie ma uwag. Zdanie wstępne rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy do zmiany pierwszej? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Do zmiany pierwszej chcielibyśmy podzielić się z Wysoką Komisją, jak również z ministerstwem, taką uwagą natury, można powiedzieć, formalnej. Chodzi o kolizję z innym projektem, też rządowym. Projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych ze świadczeniami na rzecz rodziny. Jest to druk nr 1015. Ten druk zawiera zmianę w art. 9 również ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Chcielibyśmy wskazać, że w tamtym projekcie znajduje się tożsama zmiana w zakresie art. 2 ust. 1 pkt 4, stąd też należałoby dokonać decyzji, czy w naszym projekcie – mówię o projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych – czy w tamtym projekcie dokonać odpowiedniego wykreślenia. To pytanie do ministerstwa, jakie jest zdanie w tym temacie: Czy tutaj zostawiamy i tam będziemy wykreślać? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, czy pani minister, czy pani dyrektor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PodsekretarzstanuwMSAnnaDalkowska">Panie przewodniczący, panią dyrektor poproszę o zabranie głosu. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Ja przekażę głos referentowi odnośnie do tej konkretnej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Dobrze. Proszę państwa, przepis został wprowadzony w ramach uzgodnień międzyresortowych na prośbę Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Wprowadziliśmy go do naszego projektu i w naszej ocenie wydaje nam się, że z uwagi na czystość legislacyjną i systemową ten przepis powinien pozostać w naszym projekcie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. I to jest ta jedyna uwaga, panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Do zmiany pierwszej tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli zmianę pierwsza rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany drugiej. Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie drugiej mamy jedną uwagę o charakterze legislacyjnym, tylko prosimy o potwierdzenie. W lit. b) w pkt 16 proponujemy brzmienie: „informacje o złożeniu wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży w trybie przygotowanej likwidacji” – to już jest w druku. Następnie: „zatwierdzeniu warunków sprzedaży w trybie przygotowanej likwidacji”, dalej tak jak w tekście. Chodzi o to, ażeby w rejestrze ujawniona była informacja o złożeniu wniosku, jak również informacja o zatwierdzeniu warunków sprzedaży. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda ze strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, jak najbardziej. Zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Czyli z tymi propozycjami BL zmianę drugą rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany trzeciej. Czy są uwagi? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie trzeciej w literze b) proponujemy trzy zmiany. Pierwsza: w ust. 8, tam, gdzie mowa „o których mowa w art. 9 ust. 2, 3 i 4” proponujemy „w art. 9 ust. 2–4”. Są to jednostki występujące bezpośrednio po sobie. Analogicznie w ust. 9 na początku. I jeszcze kolejna kwestia w ust. 9 proponowanym w projekcie od wyrazów „gdy po ich ujawnieniu zobowiązanie wygasło” i następnie propozycja redakcji: „albo zapadło orzeczenie sądowe lub wydana została decyzja administracyjna”, biorąc pod uwagę też kwestie językowe, że decyzje są wydawane, a nie zapadają. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda ze strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, jest zgoda na taką zmianę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Czyli z tymi propozycjami BL zmianę trzecią rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany czwartej. Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie czwartej mamy dwie uwagi. Pierwsza uwaga – i tu poprosilibyśmy o upoważnienie dla BL, jeżeli byłaby zgoda na tę zmianę, bo tego rodzaju zmiany trzeba by dokonać w wielu miejscach projektu. Chodzi o polecenie nowelizacyjne. Polecenie nowelizacyjne proponowalibyśmy następujące „w art. 18 w pkt 2 art. 53d otrzymuje brzmienie”, gdyż naszym zdaniem nie zmienia się to zdanie wstępne w ustawie nowelizującej, czyli tej ustawie o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, stąd też taką redakcję byśmy proponowali. I w kilku jeszcze miejscach dokonywanych zmian w Krajowym Rejestrze Zadłużonych proponowalibyśmy właśnie tego rodzaju technikę legislacyjną.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Druga kwestia, już czysto redakcyjna, w art. 53d w trzecim wierszu: „tryb zakładania i udostępniania konta oraz sposób korzystania z konta w systemie teleinformatycznym obsługującym postepowanie sądowe, za pomocą którego można wnosić pisma procesowe, i zamykania go z uwzględnieniem sprawności postępowania”. Jest to kwestia redakcyjna, sposób korzystania z konta oraz sposób zamykania konta. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy strona rządowa godzi się na te propozycje?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się na propozycje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem zmianę czwartą z uwagami BL i łącznie z tym upoważnieniem co do stosowania przyjętej techniki legislacyjnej w zmianie czwartej i w pozostałych jednostkach redakcyjnych również zaakceptowaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do zmiany piątej. Czyli literowo, litera a).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze a) mamy jedną uwagę, poza tą, na którą mamy już upoważnienie. Na końcu proponujemy redakcję: „oraz przepisów o zawieszeniu i wznowieniu postępowania oraz postępowaniu w sprawach gospodarczych”. Chodzi o likwidację zbędnych zdań. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy jest zgoda strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, jest zgoda, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Innych głosów nie słyszę. Punkt b).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze b) propozycja redakcyjna w trzecim wierszu. Odczytam brzmienie: „sądowe według wzorca udostępnionego w tym systemie spisu objętych przez syndyka ruchomości”. Jest to poprawka ujednolicająca, chociażby z art. 1 pkt 6 lit. e projektu w zakresie art. 275 Prawa upadłościowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Strona rządowa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem z tą propozycją BL literę b) rozpatrzyliśmy. Litera c). Nie ma uwag. Rozpatrzyliśmy. Litera d). Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W literze d) też mamy propozycję legislacyjną, zmianę polecenia nowelizacyjnego, z prośbą, w przypadku zgody, o upoważnienie BL do dokonania analogicznych zmian w innych przepisach. Chodzi o skreślenie w poleceniu nowelizacyjnym wyrazów „w zmienianym art. – podanym w tym wypadku w literze d) – 168”, ponieważ są to wyrazy zbędne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani dyrektor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli z tą uwagą BL literę d) rozpatrzyliśmy. Litera e).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Nie ma uwag z naszej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Uwag nie ma. Rozpatrzyliśmy literę e). Litera f).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Podobnie, nie ma uwag z naszej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie ma uwag. Litera f) rozpatrzona. Litera g), proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Skreślenie zbędnego wyrazu w poleceniu nowelizacyjnym dodawanym i redakcja dotycząca numeru dokumentu tożsamości. Naszym zdaniem, wzorując się na ustawie o dokumentach paszportowych art. 14 ust. 1d pkt 1 powinna tu być mowa o numerze dokumentu potwierdzającego tożsamość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się z uwagi na stronę systemową.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli litera g) została rozpatrzona. W literze h)?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze h) proponujemy zmianę, na którą mamy już upoważnienie co do polecenia nowelizacyjnego, o tym już nie będę mówił, natomiast jeszcze w ust. 1a – analogiczną jak wcześniej zgłaszaną w piątym wierszu, tam, gdzie jest mowa o wzorcach udostępnionych w tym systemie, gdyż dwukrotnie używamy sformułowania „systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe”. To drugie użycie jest – naszym zdaniem – niepotrzebne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli z ta uwagą BL litera h) została rozpatrzona. Litera i).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze i) BL chciałoby zgłosić poprawkę redakcyjną w trzecim wierszu, tam gdzie wymieniane są podmioty, które dokonują doręczenia. Jest mowa o sądzie, sędzi komisarzu, tymczasowym nadzorcy sądowym, zarządcy przymusowym, syndyku albo organie, do którego przepisy o syndyku stosuje się odpowiednio. Proponujemy spójnik „lub” zastąpić przecinkiem. Jest to ujednolicenie z pkt 26 lit. a, który został już przez Komisję przyjęty. Chodzi o jednobrzmiąca redakcję.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Druga kwesta, w ust. 6 prosimy o skreślenie zbędnego wyrazu „o” przed „sposobie uwierzytelnienia się” na końcu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda? Jest zgoda. A zatem z tymi propozycjami BL litera i) została rozpatrzona. Litera j), nie ma uwag. Literę j) rozpatrzyliśmy. Litera k).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze k) propozycja językowa. Ust. 1: „Wierzyciel osobisty upadłego, który chce uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym, jeżeli niezbędne jest ustalenie jego wierzytelności”. Dalej jak w przedłożeniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Ja mam tutaj pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, tak, proszę bardzo, pani poseł Filiks.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Bardziej nie natury redakcyjnej, tylko właśnie odnoszące się do początku, do mojego pierwszego pytania i do moich obaw. Mowa tutaj jest o wierzycielu, który może zgłosić syndykowi swoją wierzytelność, jak rozumiem, jedynie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Tutaj jest moje pytanie do projektodawcy, co w sytuacji, kiedy wierzyciel pozbawiony jest takich narzędzi i takich możliwości, a obligatoryjnie może to zrobić tylko poprzez dostęp do tego systemu teleinformatycznego. Nie będę podawała przykładu na przykład jakiejś osiemdziesięciokilkuletniej babci itd., która może być wierzycielem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, już odpowiadam. Szanowana Komisjo, szanowna pani, artykuł ten jest przepisem ogólnym, który mówi, że wierzyciel osobisty upadłego, który chce uczestniczyć w postepowaniu, musi złożyć wierzytelność za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Jest to norma ogólna, a do tego mamy jeszcze przepis szczególny art. 216a Prawa upadłościowego, który od tej normy przewiduje wyjątki. Ten przypadek, który pani podała, akurat podpada pod ten wyjątek z art. 216, czyli taka starsza pani będzie miała możliwość złożyć wierzytelność w sposób tradycyjny, papierowy. Co więcej, będzie mogła też pójść do sądu i złożyć ustnie taką wierzytelność do postępowania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli rozpatrzyliśmy literę k). Przechodzimy do litery l). Czy są uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Nie ma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie ma. Litera l) została rozpatrzona. W literze m) czy są uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Również nie ma z naszej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Innych też nie słyszę. Literę m) rozpatrzyliśmy. Litera n).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Nie ma uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie ma uwag. Litera n) została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany szóstej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jeśli można prosić, panie przewodniczący, literami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Literami, tak jest. Ale tutaj mamy tak że najpierw mamy zadnie… Bo mamy literę a) w zmianie szóstej, ale przed literą a) tak rozpoczyna się ta zmiana: „w art. 24 pkt 7 otrzymuje brzmienie” i to nie jest oznaczone literą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jeśli można?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tak, bo pan przewodniczący korzysta z materiału roboczego przygotowanego przez BL. W projekcie z druku nr 1016 nie ma tego art. 24 pkt 7, natomiast jest to propozycja BL i pytanie do strony rządowej. Może zanim przystąpimy do litery a), chcielibyśmy zapytać ministerstwo, czy nie powinniśmy znowelizować również przepisu art. 30a Prawa restrukturyzacyjnego. Ten przepis ma być dodany do Prawa restrukturyzacyjnego właśnie ustawą o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Mówi on o obwieszczaniu określonych postanowień dotyczących organów prowadzących postępowanie restrukturyzacyjne. Patrząc na art. 160a Prawa upadłościowego, też nowelizowanego w ustawie o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, wydaje nam się, że nie ma uzasadnienia, żeby nie obwieszczać również postanowienia o zawieszeniu nadzorcy sądowego albo zarządcy oraz organów, do których przepisy o nadzorcy sądowym albo zarządcy stosuje się odpowiednio. Chcielibyśmy zapytać o stanowisko ministerstwa i wskazać, że gdyby była chęć dopisania tego rodzaju postanowienia do kategorii tych, które się obwieszcza, to wymagana byłaby poprawka. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pani dyrektor albo pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Proszę państwa, my jak najbardziej zgadzamy się na taką zmianę i uważamy, że należałoby dodać przepis.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">No tak, ale tę zmianę moglibyśmy wprowadzić pewnie w drugim czytaniu, jeżeli ministerstwo widzi taką konieczność i z tą propozycja się zgadza, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Czyli będziemy pamiętali o tym, żeby tę poprawkę w drugim czytaniu zgłosić przez posłów. Teraz przechodzimy do litery a).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze a) poprawki czysto redakcyjne, ujednolicające. W art. 110 w ust. 2 proponujemy drugie zdanie: „Spis głosów oddanych na piśmie oraz ustnie na zgromadzeniu wierzycieli”. Kierujemy się tu ujednoliceniem z ust. 4, który wskazuje, że głos się oddaje, a nie składa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, panie mecenasie. Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli z tą uwagą BL litera a) została rozpatrzona. Litera b). Proszę bardzo, BL.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W literze b) mamy pytanie do wnioskodawców, czy nie ma potrzeby zastosowania symetrycznego rozwiązania do art. 216ab Prawa upadłościowego w art. 196c Prawa restrukturyzacyjnego. Chodzi o wykreślenie wyrazów „jeżeli warunki przetargu lub aukcji przewidują złożenie oferty w sądzie”. W ust. 3 chcielibyśmy analogicznie jak wcześniej „numer dokumentu tożsamości” zastąpić „numerem dokumentu potwierdzającego tożsamość”, z tym samym uzasadnieniem co wcześniej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani mecenas. Proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Zgadzamy się na te zmiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan mecenas, proszę, albo pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">A co z odpowiedzią na pytanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">W sensie, chodzi o te warunki przetargu lub aukcji przewidujące złożenie oferty w sądzie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, o to chodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak. Uważamy, że należy wykreślić te wyrazy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Ale to też, szanowna Komisjo, wymagałoby zgłoszenia poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli poprawki, ale traktujemy to w kategoriach bardziej redakcyjnych, czy bardziej merytorycznych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Merytorycznych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">No to zgłosimy w drugim czytaniu. Tak że też proszę pamiętać o tym, aby tę poprawkę zaproponować. Co do tych legislacyjnych, jest zgoda i z tymi uwagami BL literę b) rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do litery c).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze c) BL zgłasza uwagę redakcyjną, ujednolicającą w ust. 1a, w czwartym wierszu, ażeby wyrazy „w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe” zastąpić wyrazami „w tym systemie”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli z tą propozycją pana mecenasa literę c) rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do litery d).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze d), panie przewodniczący, jedna uwaga czysto redakcyjna. Na końcu ust. 6 proponujemy skreślić zbędny wyraz „o” przed wyrazami „sposobie uwierzytelnienia się”. Natomiast mamy też tutaj wątpliwość odnośnie do tego, czy nie należałoby dokonać symetrycznej zmiany w art. 198 ust. 5 Prawa restrukturyzacyjnego. Wskazujemy tutaj, że nowelizowany jest ust. 6, natomiast czy nie powinien być nowelizowany również ust. 5 w takim samym zakresie jak ustawodawca czy też projektodawca zdecydował się na nowelizację art. 220 ust. 5 Prawa upadłościowego. Ten przepis, który w tej chwili omawiamy, art. 198, jest odpowiednikiem art. 220 w Prawie restrukturyzacyjnym. Pytanie, czy nie powinniśmy tam też dokonać zmian? Art. 198 ust. 5, tutaj też, jeżeli zmiana miałaby być dokonana, wymagałaby wniesienia poprawki, bo jednak jest to zmiana merytoryczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jasne. Pytanie do strony rządowej. Proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Uważam, że takiej zmiany nie powinniśmy wprowadzać, ponieważ doradca restrukturyzacyjny nie prowadzi akt postępowania w postępowaniu restrukturyzacyjnym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli proponują państwo, żeby tej poprawki symetrycznej do Prawa restrukturyzacyjnego nie wprowadzać, ale co do uwagi legislacyjnej jest zgoda, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, jest zgoda co od uwagi legislacyjnej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli literę d) rozpatrzyliśmy. Co do litery e), panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tutaj też poprawka tylko ujednolicająca. W art. 275 ust. 1 proponujemy przenieść wyraz „wzorca”. W tej chwili jest brzmienie następujące: „według udostępnionego w tym systemie wzorca spisu ruchomości”. Proponujemy: „według wzorca udostępnionego w tym systemie”. Chodzi o sporządzenie spisu według wzorca udostępnionego w systemie, a nie sporządzenie wzorca. Jest to, można powiedzieć, też uwaga o charakterze redakcyjnym, uspójniającym z art. 69 Prawa upadłościowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Z tą uwagą pana mecenasa litera e) została rozpatrzona. Przechodzimy do litery f).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tutaj nie ma uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co do f) uwag nie ma. Rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany siódmej. Czy do zmiany siódmej są uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jedna uwaga, panie przewodniczący. Chodzi o uwagę czysto legislacyjną. W zmianie siódmej nowelizowany jest art. 27, w zmianie ósmej – art. 28. Są to jednostki występujące bezpośrednio po sobie w ustawie o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, więc zgodnie z zasadami techniki prawodawczej nowelizacja tych artykułów powinna się odbyć w jednej zmianie, czyli zmiana siódma w sprawozdaniu otrzyma brzmienie: „art. 27 i art. 28 otrzymują brzmienie”. Co do brzmienia zarówno art. 27, jak i 28 my tam w środku już nie zgłaszamy żadnych uwag, tylko proponujemy jakby zbicie tych dwóch zmian w jedną. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda, rozumiem, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli zmiany siódma i ósma zostały przyjęte. Przechodzimy do zmiany dziewiątej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tu pytanie do strony rządowej i prośba też może o potwierdzenie, bo rozmawialiśmy o tym w toku spotkań roboczych, bardziej rozmów telefonicznych roboczych, bo czasy w tej chwili raczej skłaniają ku temu. Jeśli chodzi o zmianę dziewiątą, chcielibyśmy zapytać, czy ta zmiana jest rzeczywiście w jakiś sposób uzasadniona, bo nam jawi się jako trochę bezprzedmiotowa. Proszę zwrócić uwagę, że art. 34 ust. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych w obecnie obowiązującym brzmieniu stanowi, że tworzy się system teleinformatyczny, o którym mowa w art. 53 § 1a ustawy zmienionej w art. 18. A zmiana, którą państwo proponują, dotyczy dodania wyrazów „obsługujący postępowanie sądowe”. Rozumiem, że w innych miejscach ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych mówiliśmy o systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe, natomiast różnica w naszej ocenie jest taka, że w tym przepisie przejściowym, czy też dostosowującym art. 34 ust. 2 mamy odesłanie na art. 53 par. 1a, więc to odesłanie nie pozostawia wątpliwości, że chodzi o utworzenie systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Dlatego też proponowalibyśmy skreślenie tej zmiany. W naszej ocenie, jeżeli byłaby zgoda na takie skreślenie, byłaby to uwaga o charakterze jednak legislacyjnym, bo tutaj żadnej zmiany merytorycznej – no chyba że ministerstwo taką tutaj zauważy – nie ma. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak. Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, jest zgoda. Tutaj rzeczywiście nie było to traktowane jako zmiana merytoryczna, a raczej jako zmiana o charakterze porządkowym, ale zgadzam z argumentacją pana mecenasa. Jest zgoda z naszej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Czyli z tą uwagą, która prowadzi do skreślenia zmiany dziewiątej, zmianę dziewiątą rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-133.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do art. 2, do zdania wstępnego w art. 2. Są uwagi? Nie ma. Zdanie wstępne rozpatrzyliśmy. Czy do zmiany pierwszej są uwagi? Do zmiany pierwszej nie ma uwag. Rozpatrzyliśmy zmianę pierwszą. Czy do zmiany drugiej są uwagi? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie drugiej mamy dwie uwagi. Jedną zupełnie doprecyzowującą. W ust. 4 w trzecim zdaniu proponujemy brzmienie: „postanowienie to wiąże sąd, któremu sprawa została przekazana”. Jest to doprecyzowanie, jeśli chodzi o postanowienie o przekazaniu. Natomiast w ust. 5 proponujemy wykreślenie wyrazów „zgodnie z ust. 4”. Naszym zdaniem wyrazy te wydają się niepotrzebne, gdyż przekazanie zgodnie z ust 4 może dotyczyć tylko postanowienia o ogłoszeniu upadłości i po ogłoszeniu upadłości siłą rzeczy takie przekazanie nie może nastąpić zgodnie z ust. 4. Stąd też proponujemy i wnosimy o skreślenie wyrazów „zgodnie z ust. 4” jako uwaga legislacyjna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zmianę drugą rozpatrzyliśmy. Do zmiany trzeciej są uwagi? Zmiana trzecia została rozpatrzona. Do zmiany czwartej? Zmiana czwarta została rozpatrzona. Do zmiany piątej? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jedna uwaga o charakterze redakcyjnym. W ust. 1a wyraz na początku „Zażalenie” proponujemy zastąpić wyrazem „Zażalenia”, skoro dalej w tekście mówimy o postanowieniach w liczbie mnogiej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli z tą uwagą BL zmiana piata została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany szóstej. Do zmiany szóstej uwag nie ma. Rozpatrzyliśmy. Czy do zmiany siódmej są uwagi? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Drobne dwie uwagi do tej zmiany. Do pkt 4 i do pkt 5. Proponujemy w pkt 4 to drugie zdanie, które się rozpoczyna od wyrazów „dla wierzycieli”, podobnie w pkt 5, poprzedzić zamiast kropką średnikiem, gdyż w przepisach, które są zawarte w punktach, nie powinniśmy mieć więcej niż jednego zdania. Dlatego proponujemy średnik zamiast kropki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli z tą uwagą BL zmiana siódma została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany ósmej. Do zmiany ósmej uwag nie ma. Rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany dziewiątej. Do zmiany dziewiątej nie ma uwag. Zmianę dziewiątą rozpatrzyliśmy. Do zmiany dziesiątej? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie dziesiątej proponujemy uwagi redakcyjne ujednolicające, mając na względzie art. 56a ust. 2aa, który jest dodawany naszym projektem ustawy. Tam mowa jest o tym, że wadium może być wnoszone w jednej formie lub kilku następujących formach. Stąd też konsekwentnie w czterech miejscach w ust. 3 i 4, tam, gdzie mowa jest o tym, że wadium jest złożone albo wadium jest wpłacone, proponujemy zastąpić wyrazami „wadium wniesione”, dwukrotnie, a nawet trzykrotnie. I jeszcze w jednym miejscu, gdzie mowa jest o wadium wpłaconym, ażeby mówić o wadium wniesionym w pieniądzu. Dwukrotnie „wadium wniesione w pieniądzu”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli z tymi propozycjami BL zmianę dziesiątą rozpatrzyliśmy. Zmiana jedenasta. Pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W ust. 1 prosimy o dodanie wyrazu „stwierdzeniu” – o stwierdzeniu prawomocności. Chodzi o ujednolicenie ze zdaniem pierwszym. To w literze a). W literze b) zastąpić wyrazy „forma pieniężna” – „pieniądzem”, tak jak to jest w art. 56a ust. 2aa Prawa upadłościowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Z tymi uwagami BL zmiana jedenasta została rozpatrzona. Zmiana dwunasta. Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jeśli można, do zmiany dwunastej nie zgłaszamy uwag, natomiast chcielibyśmy w tym miejscu jeszcze zapytać stronę rządową, czy nie należałoby się zastanowić nad nowelizacją art. 111 ust. 1 Prawa upadłościowego. Dlatego w tym miejscu, że jeśli byłaby na to zgoda, to ta zmiana miałaby robocze oznaczenie 11a). Chodzi o zmianę koncepcji, którą państwo proponują w projekcie, ażeby zgłaszanie wierzytelności odbywało się do syndyka, a nie do sędziego komisarza. W kilku miejscach państwo taką propozycję dają. Natomiast tutaj w art. 111 ust. 1 pozostaje zgłoszenie wierzytelności do sędziego komisarza. Naszym zdaniem, wydaje się, że chyba też powinna być zmiana, natomiast jej dokonanie wymagałoby poprawki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Ja tutaj jeszcze, panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, proszę bardzo, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">…do tego, co pan z BL powiedział. Nie wiem, czy się nie mylę, ale à propos art. 111 ust. 1 czy analogicznej sytuacji nie ma w art. 109 ust. 2, art. 99, ja tak na szybko patrzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale, pani poseł, bo zmianę jedenastą rozpatrzyliśmy. W tej chwili rozpatrujemy zmianę dwunastą i te uwagi pan mecenas…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak, wiem, ale to jest ta sama uwaga à propos. To jest moje pytanie do BL. Czy to nie jest analogicznie ta sama sytuacja w tych artykułach, które podałam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. To już pan mecenas odpowiada.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, ja rzeczywiście zaraz spojrzę do tego art. 109, bo pani poseł mówiła o art. 109, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Czyli o wypowiedzeniu umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Może zróbmy w ten sposób. Ja bym poprosił MS też o wypowiedź, po pierwsze, czy w art. 111 jest potrzeba zmiany sędziego komisarza na syndyka, bo tutaj w zakresie art. 109 wydaje mi się, że chyba nie, natomiast może się mylę. Pani poseł wskazywała jeszcze art. 99.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Ja sobie oczywiście sprawdzę. Tak czy inaczej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak. To jest to samo. Analogicznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">…jeżeli zmiany wymagałyby nie tylko zmian w art. 111, ale również w innych artykułach, to one musiałyby być zgłoszone w drugim czytaniu. Poprosiłbym może na gorąco MS, żeby się odniosło do tych dwóch artykułów, które pani poseł wskazała. I też, jeżeli można, do art. 111, który wskazuje BL.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Dobrze. To na początek małe sprostowanie. Koncepcja zgłoszenia wierzytelności do syndyka jest wprowadzona ustawą z 30 sierpnia 2019 r. zmieniającą Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw. Tutaj sprostowanie małe na początek.</u>
+          <u xml:id="u-171.1" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Natomiast w kwestii art. 111 ust. 1 oczywiście zgadzamy się, że w celu zachowania spójności systemowej powinno być „do syndyka”, natomiast w kwestii tych dwóch artykułów, które pani poseł podała, my to przeanalizujemy i jak będziemy zgłaszać poprawkę w zakresie art. 111 ust. 1, to jeżeli ustalimy, czy tak jest, jak pani mówi, to rozszerzymy w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czyli możemy potraktować zmianę dwunastą za rozparzoną, tak? Dwunastą zmianę rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany trzynastej. Nie ma uwag do zmiany trzynastej. Zmiana trzynasta rozpatrzona. Do zmiany czternastej czy są uwagi? Proszę bardzo, BL.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jedna uwaga do zmiany czternastej, do litery b). Proponujemy wyraz „mienia” zastąpić wyrazami „składników majątkowych”, tak jak w art. 134 ust. 1a Prawa upadłościowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Strona rządowa? Jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli zmianę czternastą rozpatrzyliśmy z uwagą BL. Do zmiany piętnastej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie piętnastej BL proponuje korektę legislacyjną. Zmianę oznaczoną literą c) proponujemy oznaczyć jako literę b): „po ust. 1c dodaje się ust. 1d i 1e”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem zmiana piętnasta z uwagami BL została rozpatrzona. Do zmiany szesnastej? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tutaj, jeśli chodzi o zmianę szesnastą, prosiłbym też o potwierdzenie ze strony MS odnośnie do uwag o charakterze legislacyjnym, które zaraz zgłoszę. Proponujemy w ust. 1 nowelizowanym w art. 176, tam, gdzie mowa jest o małżonku dłużnika, mówić jednak o małżonku upadłego, skoro jesteśmy już tutaj po ogłoszeniu upadłości. My oczywiście mamy świadomość obowiązującego brzmienia Prawa upadłościowego, gdzie mowa jest o małżonku dłużnika, natomiast skoro ten artykuł jest zmieniany, to wydaje nam się, że powinniśmy naprawić ten błąd, jeżeli też tak identyfikowany on jest przez ministerstwo.</u>
+          <u xml:id="u-181.1" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Dodatkowo, jeżeli już zmieniamy art. 176, zastanówmy się, ażeby zmienić również ust. 1b, który nie był wszak przewidziany tą nowelizacją, ale zmiana miałaby charakter czysto ujednolicający. „W zawiadomieniu skierowanym do małżonka upadłego” – w tej chwili jest też „małżonka dłużnika” – syndyk poucza go o treści odpowiednich artykułów. Proponowalibyśmy te zmiany też uznać za legislacyjne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda ze strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W takim razie zmiana szesnasta z uwagami BL została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany siedemnastej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie siedemnastej proponowalibyśmy dwie uwagi o charakterze redakcyjnym – w ust. 3 trzy, natomiast dwie są jakby analogiczne. W ust. 3 i 4 proponujemy doprecyzowanie odesłania na art. 216aa ust. 1. Natomiast druga sprawa to jest kwestia odpowiedniego stosowania niektórych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Później, w ostatnim zdaniu projektodawca wskazuje, że ma nie być stosowany art. 139 z indeksem 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Proponowalibyśmy w związku z tym następujące brzmienie: „Stosuje się odpowiednio przepisy art. 131–139 i art. 140–142 Kodeksu postępowania cywilnego”. Z jednoczesnym wykreśleniem ostatniego zdania o niestosowaniu art. 139 z indeksem 1. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem z tymi uwagami pana mecenasa zmianę siedemnastą rozpatrzyliśmy. Do zmiany osiemnastej, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Do zmiany osiemnastej, do art. 218a pkt 1 mamy propozycje dopisania osoby posiadającej licencję doradcy restrukturyzacyjnego. W naszej ocenie jest to uwaga legislacyjna, ponieważ taka osoba może być pełnomocnikiem procesowym, co wynika z art. 87 k.p.c.</u>
+          <u xml:id="u-189.1" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Do pkt 2 mamy pytanie, czy w ostatnim wierszu „sąd powinien wziąć pod rozwagę z urzędu” nie należy zastąpić spójnika „albo” spójnikiem „lub”, tak jak w art. 162 § 3 k.p.c. Proponujemy na końcu ujednolicić liczbę, zmienić „zastrzeżeń” na „zastrzeżenia”, tak jak wcześniej na liczbę pojedynczą.</u>
+          <u xml:id="u-189.2" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W pkt 4, biorąc pod uwagę brzmienie art. 230 k.p.c. „Gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane”. Chodzi nam o zastąpienie „przeciwnika” „uczestnikiem” postępowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak. Czy jest zgoda na te propozycje? Proszę też odpowiedzieć na pytanie, które zostało zadane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Odnosząc się do pytania, czy należy w pkt 1 dodać też osobę posiadającą licencję doradcy restrukturyzacyjnego, zgadzamy się z tą propozycją ze względu na to, że doradca restrukturyzacyjny może być pełnomocnikiem fachowym w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych. A to jest połączenie o znaczeniu rozprawy, czyli przed sądami niższej instancji, tak że jak najbardziej się tutaj zgadzamy.</u>
+          <u xml:id="u-191.1" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">W kwestii pozostałych uwag legislacyjnych, uspójnienia z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, też się zgadzamy. Z uwagą dotyczącą ujednolicenia kwestii liczby pojedynczej też się zgadzamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli jest zgoda z uwagami pani mecenas BL. Zmianę osiemnastą rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany dziewiętnastej. Uwag nie ma. Rozpatrzyliśmy. Do zmiany dwudziestej? Nie ma uwag. Rozpatrzyliśmy. Do zmiany dwudziestej pierwszej? Proszę bardzo, pan mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Dwudziesta pierwsza zmiana w ust. 1a… Przepraszam. To koleżanki zmiana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani mecenas, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Prosimy również o ujednolicenie liczby. Chodzi o to, żeby była mowa o zażaleniach: „zażalenia na postanowienia”, oraz doprecyzowanie polegające na wskazaniu, że chodzi o art. 362 ust. 1, w art. 370 tylko ust. 1, bez 1a, i tak samo w art. 491 z indeksem 19 ust. 1–3.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli jest zgoda i zmianę dwudziestą pierwszą rozpatrzyliśmy wraz z propozycjami BL. Zmiana dwudziesta druga. Nie ma uwag. Zmianę dwudziestą drugą rozpatrzyliśmy. Czy do zmiany dwudziestej trzeciej są uwagi? Nie ma. Zmianę dwudziestą trzecią rozpatrzyliśmy. Do zmiany dwudziestej czwartej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Do zmiany dwudziestej czwartej…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł się zgłasza, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Mam pytanie jeszcze przed poprawkami do strony rządowej, bo to budzi niejasność. Sformułowanie dotyczące syndyka, pkt 3: „Syndyk w biurze umożliwia uczestnikom postepowania oraz każdemu, kto dostatecznie usprawiedliwi potrzebę przejrzenia akt, o których mowa” i mówimy tutaj o tym dostępie i konkretnie o syndyku. Brakuje mi jednak jakiegoś kryterium, jakim syndyk miałby się kierować, udzielając takiego dostępu, szczególnie że nie mówimy o sądzie, o syndyku, i tu w ustawie jest jeszcze kilka razy taka sytuacja. Moje pytanie, czy nie ma takiej obawy, bo z mojej strony jest, że jednak brak określenia tego kryterium, że ta forma jest tutaj zbyt otwarta i niedookreślona przez właśnie brak kryteriów. Nie wiem, co znaczy, że dostatecznie usprawiedliwi przed syndykiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Czy syndyk jest koniecznie właściwą do tego osobą?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, proszę pani, dlatego że ten przepis dotyczy akt prowadzonych przez syndyka. On jest wzorowany na obecnym rozwiązaniu przyjętym Prawem upadłościowym co do akt sądowych. Tutaj musieliśmy zachować spójność systemową w kwestii zachowania realizacji zasady jawności postępowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Rozumiem, ale jednak syndyk to nie do końca sąd, a poza tym, tak jak mówię, nie ma określonych kryteriów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Dobrze, tylko proszę zwrócić uwagę, że ustawodawca ustawą z 30 sierpnia 2019 r. jednak przyznał syndykowi pewne uprawnienia o charakterze procesowym. My teraz musimy jednak zachować spójność systemową Prawa upadłościowego. To rozwiązanie jest konsekwencją tamtej ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak, czytałam to. Rozumiem, że ta konsekwencja musi tu być zachowana, ale nie rozumiem, dlaczego nie można w jakiś sposób jednak dookreślić tego kryterium.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">To może zastanówmy się wspólnie. Proszę pani, mamy teraz w Prawie upadłościowym analogiczny przepis do akt sądowych, prowadzonych przez sąd. Ustawa ta, powstała w 2019 r., przeniosła część kompetencji sądu na syndyka. Na przykład w zakresie zgłoszeń wierzytelności, których tutaj…, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">To są akta bez, jak by to powiedzieć, nie ma tutaj wątpliwości, że to są akta, które stanowią część postępowania całościowego, czyli postępowania sądowego. Proszę się zastanowić, na jakim kryterium byśmy mieli to różnicować: że jeżeli akta są prowadzone przez sąd w danym postępowaniu, mamy taki dostęp, jaki mamy obecnie, a już do tych akt, które prowadzi syndyk, wprowadzimy jakieś ograniczenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Gdzieś z tyłu głowy mam takie poczucie, że sędzia daje wyższą gwarancję tego, że można się oprzeć na tym, że każdemu, kto dostatecznie usprawiedliwi niż jednak syndyk. I też co do zawartych rzeczy w tych aktach też można to jakoś różnicować. Osoba, która dostatecznie usprawiedliwia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Dobrze, ale proszę wziąć pod uwagę, że jednak postępowanie upadłościowe jest oparte na zasadzie jawności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Niecałe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Słucham?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Wszystkie dane, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Co do zasady – tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Każdemu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, tak jest obecnie stworzony przepis w Prawie upadłościowym. Proszę się zapoznać z artykułem bodajże 222 albo 220, teraz nie pamiętam. To jest analogiczny przepis.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Zapoznałam się. Dobrze. Ja to sygnalizuję, bo wydaje mi się, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Rozumiem pani wątpliwości, ale tłumaczę, jakie mieliśmy założenie, wprowadzając ten przepis. Tak że proszę tego nie odbierać jako atak z mojej strony czy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Nie, nie, nic podobnego. Ja po prostu sygnalizuje to, co wydaje mi się jednak niepokojące.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Posłuchajmy teraz uwag BL. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Jeśli mogę, jeszcze zanim przejdę do tych uwag, to bym tylko chciał panią poseł, może nie uspokoić, bo to też nie do końca właściwe słowo, natomiast rzeczywiście, jak sobie spojrzymy na art. 228 Prawa upadłościowego, który mówi o możliwości przeglądania akt sądowych, czyli tych, które są już zgromadzone w sądzie upadłościowym, tam ten przepis jest analogiczny. To znaczy, po pierwsze – bo o tym trzeba powiedzieć – że każdy uczestnik postępowania ma możliwość obejrzenia tych akt. Tutaj nie ma żadnego kryterium. Jedynym kryterium jest to, że ta osoba jest uczestnikiem postępowania. No i następnie jest katalog osób nieokreślonych, bo mowa tutaj o każdym, kto dostatecznie usprawiedliwi potrzebę przejrzenia akt sądowych. Oczywiście można się zastanawiać nad wszelakiego rodzaju doprecyzowaniami, natomiast pytanie jest, czy uda się ustawodawcy objąć wszystkie przypadki. Wydaje się, że tak – powiedziałbym – otwarty katalog, czy też niedookreślony katalog tych potrzeb, które usprawiedliwiają przejrzenie akt sądowych, wydaje się właściwy. Oczywiście mamy tu do czynienia z syndykiem, pani poseł wskazuje. Myślę, że, nie wiem, może ministerstwo tutaj bliżej powie, bo, jak rozumiem, te wszystkie akta, które są zgromadzone przez syndyka, później stają się aktami sądowymi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Po zamknięciu postępowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tak, tak, więc…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Proszę jeszcze zwrócić uwagę, że te akta, od wejścia w życie ustawy o KRZ, będą prowadzone w systemie teleinformatycznym, czyli de facto, mimo że formalnie będą prowadzone przez syndyka, to one i tak już będą zaszyte w aktach postępowania sądowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tak, tak, ja się z tym zgadzam. To nie budzi wątpliwości BL. Oczywiście, że ten przepis mówi o dostępie do akt za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Natomiast…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Czyli, jeśli to jest jakiś zamknięty katalog podmiotów, osób, które ten dostęp mają, bo on jest, to dlatego też zwróciło moją uwagę, że ten zapis dostatecznie usprawiedliwi, czyli jest, nie wiem, spoza katalogu, ale dostatecznie usprawiedliwi… Czyli właściwie… ja nie rozumiem. Może mój logiczny umysł nie pozwala mi przejść nad tym do porządku dziennego, bo jednak jest jakiś katalog. Tak jak powiedziałam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Pani poseł, na dzisiaj jest to kwestia ocenna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">No właśnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Przewodniczący tam decydował, tutaj będzie tak samo – syndyk będzie decydował. Przewodniczący nie działał w tym sensie… Jeżeli na chwilę obecną jest przyjęty taki model w postępowaniu upadłościowym… Nie wiem, być może to jest pole do dyskusji na przyszłość, żeby się zastanowić, jak to uregulować, tak żeby nie było tych wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jeśli można, panie przewodniczący, przeszedłbym już tylko do uwag BL. One mają charakter wyłącznie legislacyjny, bo pierwsza rzecz w zmianie dwudziestej czwartej: proponujemy scalić zmianę dwudziestą czwartą i dwudziestą piątą w jedną zmianę. Dokonujemy zmian w art. 228a i 229. Czyli polecenie brzmiałoby: „art. 228a i art. 229 otrzymują brzmienie”.</u>
+          <u xml:id="u-235.1" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Następnie w ust. 2: „Treść pism procesowych” – użyć liczby mnogiej, gdyż taka została użyta w cytowanym tutaj czy też w odesłaniu do art. 216aa. Tam w art. 216aa jest liczba mnoga.</u>
+          <u xml:id="u-235.2" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Następnie doprecyzować odesłanie 216aa ust. 1. I w ust. 5 wyraz „udostępnione” zastąpić wyrazem „udostępniane”. To jest uspójnienie z ust. 7, który mówi o udostępnianiu uczestnikom postępowania oraz służbie nadzoru ministra akt, o których mowa w ust. 1. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem zmianę dwudziestą czwartą i dwudziestą piątą rozpatrzyliśmy z uwagami BL. Przechodzimy do zmiany dwudziestej szóstej. Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jeśli można, panie przewodniczący, to chciałbym tylko do protokołu zgłosić uwagi do zmiany dwudziestej piątej, bo – nie odniosłem się do tego, ale żeby to padło – tu też mamy drobną uwagę redakcyjną. Od wyrazów „oraz przepisów o zawieszeniu” następnie „oraz przepisów o zawieszeniu i wznowieniu postępowania oraz postępowaniu w sprawach gospodarczych, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Chodzi o wykreślenie zbędnych wyrazów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli jest zgoda też ze strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak. To jest poprawka analogiczna jak w prawie upadłościowym. Nie ma problemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jasne. Dobrze. Czyli zmiana dwudziesta piąta została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany dwudziestej szóstej. Nie ma uwag. Zmiana dwudziesta szósta została rozpatrzona. przechodzimy do zmiany dwudziestej siódmej. Nie ma uwag. Rozpatrzona. Do zmiany dwudziestej ósmej? Nie ma uwag. Zmiana dwudziesta ósma rozpatrzona. Do zmiany dwudziestej dziewiątej? Nie ma uwag. Zmiana dwudziesta dziewiąta została rozpatrzona. Do zmiany trzydziestej? Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Przed zmianą trzydziestą proponowalibyśmy ewentualnie poprawkę, która miałaby jednak charakter merytoryczny. Chodzi o dokonanie zmiany w art. 336 ust. 1. Wydaje się, że należałoby ten przepis również zmienić poprzez przesądzenie, że prawa i roszczenia zgłaszane są syndykowi, a nie sędziemu komisarzowi, tak jak jest w ustawie obowiązującej. My podobne zmiany zawarliśmy chociażby w art. 51 Prawa upadłościowego. Ta zmiana wymagałaby poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, zgadzamy się z tym postulatem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zgadzamy się, więc proszę pamiętać o tym, żeby tę poprawkę też przygotować na drugie czytanie. Przechodzimy do zmiany trzydziestej. Czy są uwagi? Nie ma uwag do zmiany trzydziestej. Do zmiany trzydziestej pierwszej? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Pierwsza uwaga do zmiany trzydziestej pierwszej do litery a), do ust. 2, do ostatniego zdania w tym ustępie. Tutaj, trzymając się chronologii przepisów, proponujemy brzmienie: „przepisy art. 370a ust. 10 i art. 370f ust. 2 stosuje się”.</u>
+          <u xml:id="u-246.1" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W literze b), w związku z tym, że w naszej ocenie zmiana w tym ustępie ogranicza się wyłącznie do nadania nowego brzmienia wprowadzeniu do wyliczenia, polecenie powinno otrzymać brzmienie: „w ust. 2f część wspólna otrzymuje brzmienie” i zacytowane powinno być tutaj brzmienie od myślnika „chyba że”. W części wspólnej proponujemy też na końcu to drugie zdanie poprzedzić średnikiem: „przepis art. 370a ust. 10 stosuje się”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda ze strony rządowej. Trzydziestą pierwszą zmianę zatem, z uwagami BL, rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany trzydziestej drugiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Nie ma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Do trzydziestej drugiej uwag nie ma. Przechodzimy do zmiany trzydziestej trzeciej. Są uwagi? Nie ma. Rozpatrzyliśmy. Czy do zmiany trzydziestej czwartej? Nie ma uwag. Zmiana trzydziesta czwarta została rozpatrzona. Do zmiany trzydziestej piątej? Nie ma uwag. Zmiana trzydziesta piąta została rozpatrzona. Do zmiany trzydziestej szóstej? Nie ma uwag. Zmiana trzydziesta szósta rozpatrzona. Do zmiany trzydziestej siódmej? Bardzo proszę, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie trzydziestej siódmej mamy uwagi o charakterze redakcyjno-legislacyjnym. Wchodzimy tu już w kwestie upadłości konsumenckiej. Są to regulacje w pewnej części wzorowane oczywiście na przepisach postępowania upadłościowego wobec przedsiębiorców, stąd też część uwag będzie się powielała. Tylko pokrótce powiem, że pkt 3 i 4 proponujemy tak jak wcześniej, ażeby rozdzielić te dwa zdania, które się znajdują w pkt 3 i 4 nie kropką, a średnikiem. Dodatkowo proponujemy skreślić w pkt 3 wyraz „sąd” przed „wskazuje adres do zgłoszenia wierzytelności syndykowi”. Jest to ujednolicenie z art. 51. W pkt 4 też proponujemy ujednolicenie z art. 51 poprzez dodanie wyrazów „przez wpis” przed wyrazami „w księdze wieczystej”. Kolejna tego typu uwaga dotyczy pkt 4, trzeci wiersz od końca: „w postępowaniu – i tu proponujemy dodać wyraz – upadłościowym”. I w literze b) w ust. 2 „O prowadzeniu postępowania – i propozycja – upadłościowego”, gdyż w zdaniu drugim ust. 2 mowa jest o postanowieniu w przedmiocie trybu postępowania upadłościowego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda. Czyli w tej sytuacji zmianę trzydziestą siódmą rozpatrzyliśmy. Do zmiany trzydziestej ósmej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie trzydziestej ósmej jedna uwaga redakcyjna, ujednolicająca. Proponujemy skreślić wyraz „oraz” w czwartym wierszu. Tam jest mowa: „imię i nazwisko albo nazwę syndyka – przecinek – adres, na który należy dokonać zgłoszenia wierzytelności”. To jest przepis, który jest trochę analogiczny, to znaczy, nie do końca analogiczny, ale wzorowany na art. 176 ust. 1, a tu proponowalibyśmy taką samą redakcję.</u>
+          <u xml:id="u-256.1" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Natomiast mamy też jedno pytanie, bo wydaje nam się, że w art. 491 z indeksem 6a ust. 1 zabrakło w tym przepisie, który stanowi o tym, o czym syndyk ma pouczać wierzycieli, odesłania i pouczenia o treści art. 216ab. Przynajmniej tak nam się wydaje z naszej analizy. Czy ministerstwo się z tym zgadza? Tutaj też podkreślamy, że trzeba by było przygotować poprawkę, jeżeli byłaby zgoda na dopisanie tego pouczenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak. Z uwagi na zdanie pierwsze art. 216ab skłaniamy się do tej poprawki, żeby wprowadzić w tym przepisie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Będę prosił, żeby pamiętać o przygotowaniu takiej poprawki, a w pozostałym zakresie zmianę trzydziestą ósmą na tym etapie uznajemy za rozpatrzoną z uwagami BL. Przechodzimy do zmiany trzydziestej dziewiątej. Czy są uwagi do trzydziestej dziewiątej? Nie ma. Rozpatrzyliśmy. Do zmiany czterdziestej? Nie ma uwag. Zmianę czterdziestą rozpatrzyliśmy. Do zmiany czterdziestej pierwszej? Nie ma uwag. Rozpatrzyliśmy. Czy do zmiany czterdziestej drugiej są uwagi? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie czterdziestej drugiej propozycja w literze b). Krótko tylko powiem, bo jest to zmiana analogiczna, którą już tłumaczyliśmy przy postępowaniu upadłościowym wobec przedsiębiorców. Chodzi o utrzymanie chronologii i przepisów występujących w ustawie, czyli „Przepisy 491 z indeksem 14 ust. 7 i art. 491 z indeksem 21 ust. 2 stosuje się”. Analogicznie też w naszej ocenie należy w literze c) ograniczyć nowelizację wyłącznie do części wspólnej, bo tylko ona się zmienia względem ustawy obowiązującej. I tam w tej części wspólnej dwa zdania przedzielić średnikiem, powodując, że będzie tak naprawdę jedno zdanie składające się z dwóch członów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda? Tak, tak, już zaraz panią daję.</u>
+          <u xml:id="u-260.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, pani poseł, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Ja do punktu a), i to jest pytanie do przedstawicieli ministerstwa, bo chciałabym to zrozumieć do końca, ponieważ przygotowując się do tej ustawy, wchodząc w szczegółowe prawne zawiłości dotyczące funkcji syndyka itd., rzuciło mi się takie pytanie: mamy tutaj zapis, że „Plan spłaty wierzycieli obejmujący podział funduszy masy upadłości wykonuje syndyk”. A jako że funkcja syndyka z dniem uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu i planie spłaty, to moje pytanie jest à propos umocowania syndyka w tym momencie. Czy pojawią się sytuacje, w których syndyk będzie działał po wygaśnięciu swojej funkcji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Nie, nie będzie działał po wygaśnięciu swojej funkcji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Ale z tego tak by wynikało. Bo tu jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Ale z tego nie wynika…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Wykonuje syndyk coś po czasie, kiedy już skończyło się jego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Przepraszam, ale za bardzo nie wiem, na jakiej podstawie pani taki wnioskuje?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Czy to jest prawda, że wygasa w tym momencie rola syndyka? Bo jeżeli tak jest, że po uprawomocnieniu już tego, tak jak powiedziałam, bo tak rozumiem, a jeśli źle rozumiem, to proszę mnie wyprowadzić z błędu. Rozumiem, że funkcja syndyka wygasa z dniem uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu bądź planie spłaty, bo to jest ważne, tak? I jeśli w tym momencie jest prawda, że jego funkcja już wygasa, to jak będzie później przeprowadzał podział funduszy masy upadłościowej? Nie wykluczam tego, że jestem w jakimś błędzie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, ale proszę zauważyć, że to jest w ramach planu spłaty wierzycieli. Jeżeli…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak, i właśnie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Stąd ten przepis właśnie doprecyzowuje, że syndyk wykonuje ten podział funduszy masy upadłości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">No tylko pytanie, czy to się nie wyklucza? Jeśli prawo stanowi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Ale teraz też tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Nie wiem, bo ja nie jestem specjalistą w zakresie konkretnie tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Taki model przyjął ustawodawca w ustawie z 30 kwietnia 2019 r.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Rozumiem, ale to nie znaczy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">W tym zakresie nic nie zmieniamy, jedynie tylko doprecyzowujemy, żeby nie było wątpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Rozumiem, ale to też nie znaczy, że jeżeli coś takiego jest zapisane w ustawie z 2019 r., to jest nielogiczne tutaj powtórzenie, jakby nawet takie przeoczenie, bo logika dyktuje mi, że to jest właściwie nawet niemożliwe, bo to jest tak, jakby syndyk po wygaśnięciu swojego uprawomocnienia, miał dalej nakaz działać zgodnie z ustawą, ale już bez umocowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Nie do końca tak jest, proszę pani, dlatego że funkcja wygasa, ale na podstawie szczegółowych przepisów syndyk jeszcze wykonuje wskazane w ustawie czynności i między innymi jedną z tych czynności jest wykonanie podziału funduszy masy upadłości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Okej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Dziękuję. Natomiast jeżeli chodzi o uwagi BL? Jest zgoda, rozumiem? Do zmiany czterdziestej drugiej? Chyba jest, ale się nie słyszymy w tym momencie ze stroną rządową. Pani dyrektor? Mamy zerwane połączenie, to chyba przerwa. A pani minister jest gdzieś na łączach? Możemy panią minister prosić? Nie zgłasza się. Mamy problem techniczny. O jest, już jest. Czyli do zmiany legislacyjnej czterdziestej drugiej zmiany jest zgoda, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję. W takim razie zmianę czterdziesta drugą rozpatrzyliśmy. Przechodzimy do zmiany czterdziestej trzeciej. Czy są uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie czterdziestej trzeciej króciutko, panie przewodniczący, bo to są zmiany analogiczne w upadłości konsumenckiej. Tylko powiem, że nasze poprawki mają charakter analogiczny; w ust. 2 „treść pism procesowych”, doprecyzowanie odesłania art. 216aa ust. 1. W ust. 3 poprawka językowa „godziny” ze względów językowych należy zapisać troszkę inaczej i w ust. 5 wyraz „udostępnione” na „udostępniane” – tak jak zgłaszaliśmy przy postępowaniu upadłościowym wobec przedsiębiorców. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy zgoda jest ze strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Panie przewodniczący…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, tak. Teraz jeszcze pani poseł. Na razie zapytałem, czy jest zgoda na propozycje legislacyjne, a teraz proszę bardzo, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak, tylko pan przewodniczący tak bardzo szybko, i super, że tak sprawnie, ale to spowodowało, że nie zdążyłam. Tu jest jeszcze punkt c) w czterdziestej drugiej, a przeszliśmy do czterdziestego trzeciego. Mam tu też wnioski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Aha, jeszcze… Dobrze, proszę bardzo, jeżeli ma pani pytania. Do czterdziestego drugiego c), tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak. To proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tu jest też moje pytanie, prośba do strony rządowej, sugestia, bo mówimy o tym, jak sąd uchyla postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu – już całego tego nie będę czytała. Jakby to jest prośba, sugestia, żeby jednak pochylić się nad tym i wprowadzić taką zmianę, żeby to umorzenie nastąpiło jednak po uprzednim wezwaniu dłużnika do złożenia sprawozdania, jeżeli uchybił terminowi. Myślę, że to wiele nie zmieni, a jakby może rozwiązać wiele problemów. Często mamy do czynienia z osobami, nie wiem, w podeszłym wieku, schorowanymi, może zestresowanymi też takim postępowaniem, które mogą nie pamiętać o tym, żeby raz w roku złożyć jakieś sprawozdania, jeśli wobec nich była ogłoszona upadłość. Wydaje mi się, że to jest wyciągnięcie ręki do obywateli, żeby jednak wprowadzić coś takiego, żeby było wcześniej uprzedzenie, znaczy, wezwanie do dłużnika, żeby cała procedura, która tutaj jest opisana, miała miejsce jednak po uprzednim wezwaniu. To będzie, myślę, sprawiedliwe. Nie sądzę, żeby jakoś zaburzyło cały proces postępowania i szczególnie go wydłużyło. Konsultowałam to z osobami z tego środowiska, na co mogłoby to wpłynąć, i słyszałam same przychylne głosy, że byłoby to dobre i pożądane rozwiązanie, takie po prostu wezwanie ostateczne i dopiero wtedy żeby następowały wszystkie konsekwencje z punktów 1, 2, 3, 4. Ostateczne wezwanie, żeby po prostu wprowadzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-294">
+          <u xml:id="u-294.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Jasne. Ja odczytuję pani postulat w ten sposób, żeby ten przepis miał funkcję ochronną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-295">
+          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-296">
+          <u xml:id="u-296.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Dobrze. Zastanowimy się nad tym, bo teraz, że tak powiem, musielibyśmy przeanalizować inne przepisy w ramach upadłości konsumenckiej, czy to nie zaburza struktury.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-297">
+          <u xml:id="u-297.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Postarałam się to zrobić i mam taką informację, że nie, ale oczywiście oddaję państwu pole. Natomiast wydaje mi się, że faktycznie to… Bo nie zakładam intencjonalnie. Oczywiście są takie osoby, którym to wezwanie nie pomoże, ale zakładam tę grupę osób, którym to wezwanie do złożenia sprawozdania mogłoby tak naprawdę pomóc. Nie komplikować, a pomóc. To jest kwestia dobrej woli ustawodawcy, a wydaje mi się, że to jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-298">
+          <u xml:id="u-298.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Przepraszam, proszę państwa, w odniesieniu do przepisu, jeśli chodzi o art. 491 indeks 14, który tutaj się stosuje odpowiednio. W tym artykule w ust. 3 jest napisane, że „stanowiska upadłego oraz wierzycieli albo informację, że upadły lub wierzyciele nie złożyli stanowiska wraz z podaniem przyczyny jego niezłożenia”, co oznacza, że jeśli przepis ten stosuje się odpowiednio, to sąd powinien mieć stanowisko upadłego w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-299">
+          <u xml:id="u-299.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale rozumiem, że strona rządowa te uwagi pani poseł weźmie pod uwagę, sprawdzi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-300">
+          <u xml:id="u-300.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-301">
+          <u xml:id="u-301.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">…jak się ma też do innych przepisów. Jednocześnie oczywiście pani poseł, widząc problem, też może w drugim czytaniu zaproponować ewentualnie poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-302">
+          <u xml:id="u-302.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Poprawkę, tak. Ja sobie zdaje sprawę, tylko pomyślałam, że to jest też moment, w którym warto zasygnalizować, bo teraz jeszcze jest czas na to, żeby strona rządowa przeanalizowała, a nie wtedy kiedy już (…)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-303">
+          <u xml:id="u-303.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jasne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-304">
+          <u xml:id="u-304.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">I zakładam, że tej dyskusji już też nie będzie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-305">
+          <u xml:id="u-305.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jasne. Dziękuję za te uwagi. Czyli co do czterdziestego trzeciego jest zgoda na uwagi BL i w tej sytuacji zmianę czterdziestą trzecią traktuję za rozpatrzoną. Przechodzimy do czterdziestej czwartej. Czy są uwagi do zmiany czterdziestej czwartej? Nie ma. Czy do zmiany czterdziestej piątej? Nie ma. Wiem, że chyba do czterdziestej szóstej jest propozycja ze strony pana posła Zimocha. Czy mamy pana posła Zimocha na łączach?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-306">
+          <u xml:id="u-306.0" who="#PoselTomaszZimoch">Tak, mamy. Dzień dobry, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-307">
+          <u xml:id="u-307.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dzień dobry. Witamy pana posła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-308">
+          <u xml:id="u-308.0" who="#PoselTomaszZimoch">Szanowni państwo, ponieważ łącze się rwie, to ja przede wszystkim oficjalnie zgłaszam te poprawkę w imieniu koła parlamentarnego Polska2050. Proponujemy w art. 2 ust. 46 w nowelizowanym art. 491 z indeksem 35, by w pierwszym zdaniu „Wynagrodzenie nadzorcy sądowego wynosi równowartość – nie 15, a – 10% poziomu zaspokojenia wierzycieli”. Uzasadniając to, proponujemy zmianę wysokości wynagrodzenia nadzorcy sądowego na 10% poziomu zaspokojenia wierzycieli, zgodnie z postanowieniami układu. W naszym przekonaniu taka stawka byłaby bardziej proporcjonalnym wynagrodzeniem w zestawieniu ze stawkami, które są wymienione w ust. 2 i 3 tego samego artykułu. Zauważmy bowiem, że proponowane 15% jest stawką wyższą niż aktualna dobrowolna wpłata u komornika, która wynosu 10%. Ta poprawka z uzasadnieniem wpłynęła. Jest podpisana. Dlatego teraz oficjalnie ją zgłosiłem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-309">
+          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, panie pośle. Strona rządowa jak do tej poprawki się odnosi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-310">
+          <u xml:id="u-310.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Szanowna Komisjo, pozostawiamy tę poprawkę do uznania Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-311">
+          <u xml:id="u-311.0" who="#PoselTomaszZimoch">Jeszcze jedno pytanie. Jak projektodawcy, w jaki sposób wyceniali to wynagrodzenie, te stawki – 15%, 3% i 1%. Jak to się stało? Czy były prowadzone jakieś badania, czy to jest po prostu tak przez państwa użyte w inny sposób?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-312">
+          <u xml:id="u-312.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-313">
+          <u xml:id="u-313.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Zmiana tego artykułu była po części wzorowana na rozwiązaniu przyjętym… w postępowaniu restrukturyzacyjnym w kwestii tych procentów. Natomiast te 15% obecnie obowiązuje, więc ciężko mi się odnieść do tego pytania w tym zakresie, dlatego że nie pracowałem nad upadłością konsumencką w tym zakresie, więc nie jestem w stanie odpowiedzieć teraz na to pytanie bez weryfikowania informacji na ten temat. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-314">
+          <u xml:id="u-314.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy ze strony BL do zmiany czterdziestej szóstej uwagi były?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-315">
+          <u xml:id="u-315.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">To znaczy, do samej zmiany czterdziestej szóstej uwag nie mamy. Co do poprawki pana posła uwag legislacyjnych nie zgłaszamy, natomiast jeszcze mamy jedno pytanie może do strony rządowej. Bo tak, poprawka, powiedziałbym, zmienia wysokość wynagrodzenia nadzorcy sądowego w upadłości konsumenckiej, natomiast ja sobie jeszcze przeglądam to pytanie do pana sędziego, do pani dyrektor również, Prawo restrukturyzacyjne, tu też widzę w art. 35 nowelizowanym dodawany ust. 2a i 2b – jest to wynagrodzenie nadzorcy układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym, które stanowi, że nie może być wyższe niż 15% poziomu zaspokojenia wierzycieli, zgodnie z postanowieniami układu. Teraz pytanie do strony rządowej, też do pana posła, czy zmiana w zakresie – rozumiem, że jest to postępowanie upadłościowe, konsumenckie, wobec konsumentów – natomiast czy zmiana poziomu wynagrodzenia nadzorcy sądowego nie powinna iść w jakiś sposób w parze, czy nie powinniśmy się zastanowić również nad wynagrodzeniami chociażby nadzorcy układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym w zakresie mikroprzedsiębiorców. Państwo tutaj zawieracie taką propozycję i tam jest wskazane 15%. To takie pytanie pod rozwagę. I tylko tyle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-316">
+          <u xml:id="u-316.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy pan poseł chce odpowiedzieć, czy pozostawiamy to jako takie pytanie otwarte, nad którym zastanowimy się wspólnie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-317">
+          <u xml:id="u-317.0" who="#PoselTomaszZimoch">Będziemy się zastanawiać. Wydaje się po prostu, że było to za wysoko w porównaniu do ust. 2 i 3, dlatego chodziło nam o odpowiedź strony rządowej, projektodawców, dlaczego właśnie wskazano te współczynniki wynagrodzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-318">
+          <u xml:id="u-318.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Musimy w tym momencie sprawdzić kworum. Będziemy głosować poprawkę. Wobec tego poproszę o wyświetlenie wyników. Uczestniczy 23 posłów, więc mamy niezbędne kworum do podejmowania uchwał. W tym momencie przystąpimy do głosowania poprawki zgłoszonej przez pana posła Zimocha.</u>
+          <u xml:id="u-318.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za uwzględnieniem poprawki pana posła Tomasza Zimocha, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto z państwa jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-318.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 20 posłów. Za – 5, przeciw – 11, wstrzymało się – 4 posłów. Poprawka nie uzyskała poparcia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-318.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Rozumiem, że pan poseł w tej poprawce wskazuje nam jakiś określony problem. Strona rządowa pozostawiła to do uznania Komisji, ale jeżeli uzna, że ta poprawka w jakiś sposób idzie jednak w dobrym kierunku, to rozumiem, że ewentualnie stosowaną poprawkę wniesie też na etapie drugiego czytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-319">
+          <u xml:id="u-319.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardzo dziękuję panu przewodniczącemu, że idzie naszym tokiem rozumowania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-320">
+          <u xml:id="u-320.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. Czterdziesta szósta zmiana w tej sytuacji została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany czterdziestej siódmej. Czy są uwagi? Są oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-321">
+          <u xml:id="u-321.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Są, tak, ale tutaj, panie przewodniczący, ograniczę się tylko do tego, żeby wskazać, że są to uwagi analogiczne, już zgłaszane przez BL. One są naniesione na ten tekst, tak że nie będę już może o nich mówił, bo dokładnie analogiczne były w innym miejscu. W innym miejscu również jest kwestia prowadzenia akt w systemie teleinformatycznym. Jeszcze jedna uwaga dodatkowa – proponujemy w jednej zmianie w zmianie czterdziestej siódmej dokonać nowelizacji występujących bezpośrednio po sobie artykułów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-322">
+          <u xml:id="u-322.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda ze strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-323">
+          <u xml:id="u-323.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-324">
+          <u xml:id="u-324.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda, czyli z tymi propozycjami zmianę czterdziestą siódmą rozpatrzyliśmy. Na tym art. 2 został wyczerpany,</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-325">
+          <u xml:id="u-325.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tak, tylko, jeśli można, panie przewodniczący, żeby wszyscy mieli świadomość, zmiana czterdziesta ósma zostanie skreślona, a ten art. 491 z indeksem 38 ląduje w zmianie czterdziestej siódmej, żeby nikt nie miał wątpliwości, że czegoś nie rozpatrzyliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-326">
+          <u xml:id="u-326.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak jest. Dziękuję, panie mecenasie, za tę uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-326.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W tej sytuacji przechodzimy do art. 3. Czy do art. 3 są uwagi? Nie ma. A zatem art. 3 rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-326.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Do art. 4?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-327">
+          <u xml:id="u-327.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Dwie uwagi do zmiany pierwszej. Propozycja, aby wyrazy „z zastrzeżeniem” zastąpić wyrazami „z uwzględnieniem”. Są to dobre praktyki legislacyjne. Druga kwestia – dodawany ust. 3c. Tu poprawka ujednolicająca, mając na względzie ust. 3 art. 17 propozycja, że: „Dane, o których mowa w ust. 2 pkt 6, są ujawniane na liście osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego” – dalej jak w przedłożeniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-328">
+          <u xml:id="u-328.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-329">
+          <u xml:id="u-329.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-330">
+          <u xml:id="u-330.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda strony rządowej, a zatem art. 4 rozpatrzyliśmy z uwagami BL.</u>
+          <u xml:id="u-330.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy do art. 5 są uwagi? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-331">
+          <u xml:id="u-331.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Pytanie, czy nie będziemy iść zmianami?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-332">
+          <u xml:id="u-332.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, zmianami. Oczywiście, że zmianami. Czy do zdania wstępnego? Nie ma uwag. Zdanie wstępne rozpatrzyliśmy. Do zmiany pierwszej? Nie ma uwag. Zmianę pierwsza rozpatrzyliśmy. Czy do zmiany drugiej? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-333">
+          <u xml:id="u-333.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Proponujemy w literze b) po pierwsze zastosować pisownię liczebników wyrazem, tak jak ma to miejsce w ustawie – Prawo restrukturyzacyjne. Po drugie, w ust. 3 w tejże literze doprecyzować, że chodzi o 30 dni od dnia złożenia sprawozdania. W zdaniu drugim proponujemy nadać brzmienie: „Przepisu art. 130 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego – z dziennikami – zwany dalej »Kodeksem postępowania cywilnego« nie stosuje się”. Ma to związek z wprowadzeniem skrótu w art. 1, w którym się Kodeks postępowania cywilnego pojawia.</u>
+          <u xml:id="u-333.1" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W literze c) w ust. 3a proponujemy doprecyzowanie „od dnia złożenia sprawozdania odmawia postanowieniem uznania w całości lub części określonego wydatku”.</u>
+          <u xml:id="u-333.2" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W literze d) proponujemy poprawkę redakcyjną w związku ze zmianą w ust. 3a „zwrotu do masy sanacyjnej kwoty poniesionej z tytułu wydatku, którego uznania odmówiono” należy dokonać analogicznej zmiany redakcyjnej w ust. 5. Jeżeli na to będzie zgoda, to wówczas litera d) będzie miała brzmienie: „ust. 4 i 5 otrzymują brzmienie”. Ust. 5: „Prawomocne postanowienie zobowiązujące zarządcę do zwrotu do masy sanacyjnej kwoty poniesionej z tytułu wydatku, którego uznania odmówiono tytuł egzekucyjny przeciwko zarządcy”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-334">
+          <u xml:id="u-334.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-335">
+          <u xml:id="u-335.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-336">
+          <u xml:id="u-336.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda, a zatem z tymi uwagami pani mecenas zmianę drugą rozpatrzyliśmy. Czy do zmiany trzeciej są uwagi? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-337">
+          <u xml:id="u-337.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Panie przewodniczący, w trzeciej zmianie zaznaczę tylko, że te uwagi są analogiczne do uwag zgłaszanych przy okazji Prawa upadłościowego, gdyż ten przepis jest, powiedziałbym, lustrzanym odbiciem Prawa upadłościowego. Wiele jest takich przepisów w Prawie restrukturyzacyjnym. Chodzi o doprecyzowanie odesłania art. 198b ust. 1 i zmiana redakcyjna w zakresie odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, tak aby wyłączyć z odpowiedniego stosowania art. 139 z indeksem 1.</u>
+          <u xml:id="u-337.1" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tutaj mamy tylko jeszcze jedną taką nową, można powiedzieć, ekstra uwagę dotyczącą ust. 3, w którym to propozycja jest w zawiadomieniu skierowanym do wierzycieli. Nadzorca poucza ich o treści art. 196a–196c oraz sposobie i terminie wniesienia – tu bez wyrazu „o”. Czy nie należałoby tu jednak mówić o nadzorcy sądowym albo zarządcy, tak jak w ust. 1 i 2? Czy nie należy tego tutaj jednak tak użyć, żeby nie była mowa o nadzorcy, tylko o nadzorcy sądowym albo zarządcy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-338">
+          <u xml:id="u-338.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak. Proszę o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-339">
+          <u xml:id="u-339.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak. Należy uspójnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-340">
+          <u xml:id="u-340.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Okej. Czyli proponowalibyśmy: „W zawiadomieniu skierowanym do wierzycieli nadzorca sądowy albo zarządca poucza ich o treści” itd. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-341">
+          <u xml:id="u-341.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Czyli zmianę trzecią z uwagami BL rozpatrzyliśmy. Zmiana czwarta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-342">
+          <u xml:id="u-342.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie czwartej mamy uwagi redakcyjne. To jest ten przepis, na który wskazywałem. Tu też jest kwestia limitowania wynagrodzenia nadzorcy układu w przypadku mikroprzedsiębiorców. Natomiast nasze uwagi mają charakter legislacyjny. Chodzi o przeniesienie do wprowadzenia do wyliczenia wyrazów, które powtarzają się w ust. 2a w pkt 1 i 2. Są to wyrazy „w przypadku, gdy poziom zaspokojenia wierzycieli zgodnie z postanowieniami układu przekracza wartość”. Te wyrazy przechodzą do wprowadzenia do wyliczenia. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-343">
+          <u xml:id="u-343.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-344">
+          <u xml:id="u-344.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-345">
+          <u xml:id="u-345.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zmiana czwarta została w takim razie rozpatrzona z uwagami BL. Do zmiany piątej są uwagi? Nie ma uwag. Zmiana piąta została rozpatrzona. Czy do zmiany szóstej? Pani mecenas, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-346">
+          <u xml:id="u-346.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Do zmiany szóstej proponujemy w art. 43a ust. 1 skreślić zbędne wyrazy we wprowadzeniu „w sposób następujący”, wyrazy „w terminie”, które pojawią się w pkt 1 i 2 przenieść do wprowadzenia do wyliczenia, doprecyzować, o jaki termin chodzi, siedem dni w pkt 1 „od dnia doręczenia mu postanowienia”, skreślić zbędne wyrazy „nadzorcy sądowego” i w pkt 1, i w pkt 2, a w pkt 2 doprecyzować, że chodzi o dwa miesiące „od dnia otwarcia postępowania”. W ust. 3 proponujemy poprawkę redakcyjną polegająca na skreśleniu wyrazów „ust. 2”. Z ust. 2 wynika sposób obliczania, a nie kwota, w związku z tym naszym zdaniem te wyrazy są tu zbędne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-347">
+          <u xml:id="u-347.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-348">
+          <u xml:id="u-348.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-349">
+          <u xml:id="u-349.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda, a zatem z uwagami BL zmiana szósta został rozpatrzona. Czy do zmiany siódmej? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-350">
+          <u xml:id="u-350.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie siódmej proponujemy rozbicie tej zmiany na dwie litery. Jest to konsekwencja tego, że należy naszym zdaniem dodać również nowelizację ust. 6 zdanie drugie, a ta nowelizacja jest konsekwencją przeniesienia skrótu Kodeks postępowania cywilnego – o tym mówiła koleżanka – do art. 32 ust. 3 Prawa restrukturyzacyjnego. Skrót znajdował się pierwotnie w ustawie obowiązującej w art. 59 ust. 6, więc tutaj już powinniśmy użyć skrótu, a nie tej pełnej nazwy ustawy z dnia, stąd też ta zmiana, która jest uwidoczniona w tym materiale roboczym przekazanym przez BL. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-351">
+          <u xml:id="u-351.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję. Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-352">
+          <u xml:id="u-352.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-353">
+          <u xml:id="u-353.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda, a zatem zmiana siódma z uwagami BL została rozpatrzona. Do zmiany ósmej? Nie ma uwag do zmiany ósmej. Zmiana ósma została rozpatrzona. Do zmiany dziewiątej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-354">
+          <u xml:id="u-354.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie dziewiątej uwaga redakcyjna ujednolicająca w zdaniu drugim ust. 1 „W obwieszczeniu określa się również”, a nie „wskazuje się”, patrząc na zdanie pierwsze, gdzie „w obwieszczeniu, w którym określa się”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-355">
+          <u xml:id="u-355.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-356">
+          <u xml:id="u-356.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-357">
+          <u xml:id="u-357.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda. Z uwagami BL zmiana dziewiąta została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany dziesiątej. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-358">
+          <u xml:id="u-358.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie dziesiątej nie będę już tłumaczył szczegółowo, bo jest to przepis, który bardzo podobnie brzmi w Prawie upadłościowym. Chodzi o oddanie głosu na piśmie, a nie złożenie tego głosu na piśmie, stąd też uwagi polegające na skreśleniu wyrazów „złożyć głos” przed wyrazami „na piśmie”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-359">
+          <u xml:id="u-359.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję. Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-360">
+          <u xml:id="u-360.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-361">
+          <u xml:id="u-361.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda strony rządowej, zatem z uwagami BL rozpatrzyliśmy zmianę dziesiątą. Do zmiany jedenastej? Do zmiany jedenastej nie ma uwag. Do zmiany dwunastej? Nie ma uwag. Przepraszam. Czyli do jedenastej nie ma uwag, została rozpatrzona, zmianę dwunastą rozpatrzyliśmy bez uwag. Do zmiany trzynastej? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-362">
+          <u xml:id="u-362.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Króciutko. Ujednolicenie z art. 164 ust. 3, który tu nie jest nowelizowany, ale tam mowa jest o zgłoszeniu zastrzeżeń, więc proponujemy w dodawanym ust. 3a mówić też o zgłoszeniu zastrzeżeń. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-363">
+          <u xml:id="u-363.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-364">
+          <u xml:id="u-364.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-365">
+          <u xml:id="u-365.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Z uwagami BL zmiana trzynasta została rozpatrzona. Czy do czternastej zmiany? Nie ma uwag. Zmiana czternasta została rozpatrzona. Czy do piętnastej? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-366">
+          <u xml:id="u-366.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W piętnastej zmianie w ust. 1a proponujemy ujednolicenie liczby „zażalenia”, nie „zażalenie” – liczba mnoga tak jak przy postanowieniach, oraz doprecyzowanie odesłań poprzez ich zawężenie do jednostek redakcyjnych, w których jest mowa o zażaleniach na postanowienia. Może odczytam, o jakie odesłania powinno chodzić: „o których mowa w art. 30 ust. 5, art. 33, ust. 3, art. 45 ust. 2, art. 56 ust. 5, art. 59 ust. 8, art. 61 ust. 7, art. 133 ust. 2, art. 165 ust. 7, art. 172 ust. 1, art. 173 ust. 4 i 5, art. 176 ust. 4 i 5, art. 182 ust. 4, art. 226f, art. 236 ust. 1, art. 237 ust. 1, art. 239 ust. 2, art. 268 ust. 4, art. 286 ust. 1a, art. 327 ust. 1 i 2, art. 331 ust. 4 i art. 332 ust. 3”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-367">
+          <u xml:id="u-367.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-368">
+          <u xml:id="u-368.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-369">
+          <u xml:id="u-369.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda na propozycje BL, zmiana piętnasta została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany szesnastej. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-370">
+          <u xml:id="u-370.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W zmianie szesnastej BL proponuje uwagi ujednolicające z przepisami, które były już procedowane przez Wysoka Komisje w zakresie postępowania upadłościowego, czyli wyrazy „z wyłączeniem” zastąpić wyrazami „z wyjątkiem”, tak jak inne przepisy w tej nowelizacji o podobnym charakterze, oraz skreślenie zbędnych wyrazów na końcu ust. 1 w art. 209, czyli tam, gdzie mamy „oraz przepisów o zawieszeniu i wznowieniu postępowania oraz postępowaniu w sprawach gospodarczych”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-371">
+          <u xml:id="u-371.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-372">
+          <u xml:id="u-372.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-373">
+          <u xml:id="u-373.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda, a zatem z uwagami BL zmianę szesnastą rozpatrzyliśmy. Czy do zmiany siedemnastej są uwagi? Nie ma. Zmiana siedemnasta została rozpatrzona. Czy do zmiany osiemnastej są uwagi? Nie ma uwag. Zmiana osiemnasta został rozpatrzona. Czy do zmiany dziewiętnastej? Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-374">
+          <u xml:id="u-374.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tak, do zmiany dziewiętnastej poza uwagami, które już były zgłaszane przez BL przy okazji innych przepisów, czyli treść pism procesowych w ust. 2 art. 211a, w ust. 5 „udostępnione” na „udostępniane”. Z nowych poprawek, które jeszcze nie były zgłaszane, proponujemy w poleceniu nowelizacyjnym, zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, dokładnie z § 89a tych zasad, zaproponować polecenie „w tytule II w dziale I w rozdziale 2 po art. 211 dodaje się art. 211a w brzmieniu”. I kolejna uwaga redakcyjna – w ust. 4 w zdaniu drugim propozycja redakcyjna „Po – dodać wyraz – prawomocnym zakończeniu postępowania”, tak jak w odpowiednich przepisach Prawa upadłościowego. W ust. 6 też ujednolicenie z Prawem upadłościowym w zakresie redakcji: „W przypadku zmiany nadzorcy układu akta, o których mowa w ust. 1, są przejmowane przez nowo wybranego nadzorcę układu” – tak byśmy proponowali. Dalej jak w przedłożeniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-375">
+          <u xml:id="u-375.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-376">
+          <u xml:id="u-376.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, tak, tylko tutaj nie do końca tak będzie w kwestii nowo wybranego nadzorcy układu, dlatego że nadzorca układu nie jest wybierany, tylko dłużnik podpisuje umowę z osobą, która będzie pełniła funkcję nadzorcy układu. Tutaj nie może być analogicznie jak w Prawie upadłościowym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-377">
+          <u xml:id="u-377.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-378">
+          <u xml:id="u-378.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Dobrze, dobrze, to jeszcze ewentualnie porozmawiamy z panem sędzią po Komisji, natomiast ja to przyjmuję. Nie chcę w tej chwili szukać i zabierać czasu, bo tam rzeczywiście jest kwestia umowy. Natomiast rozumiem, że pana zdaniem, jeżeli napiszemy „nowo wybranego”, to oznacza, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-379">
+          <u xml:id="u-379.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">To może być interpretowane jak w sprawie upadłościowej. Tego się obawiam, dlatego wolałbym tego tutaj nie wprowadzać, żeby nie robić zamieszania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-380">
+          <u xml:id="u-380.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Dobrze. Czyli się wycofujemy. Okej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-381">
+          <u xml:id="u-381.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli zmianę dziewiętnastą traktujemy za rozpatrzoną, z tymi uwagami BL, które zostały zaakceptowane przez stronę rządową. Zmiana dwudziesta. Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-382">
+          <u xml:id="u-382.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W zmianie dwudziestej proponujemy zmiany legislacyjno-redakcyjne. W ust. 2 skreślenie publikatorów przy ustawach – Prawo pocztowe i ustawie o komornikach sądowych, z uwagi na to, że publikatory są już w art. 105 ust. 5. Zmiana redakcyjna polegająca na wyodrębnieniu oddzielnego zdania zamiast wyrazów „o ile wierzyciel jest wpisany do rejestru, w przeciwnym przypadku na adres wierzyciela znany dłużnikowi”. Te wyrazy byśmy skreślili, natomiast byśmy dodali zdanie ostatnie w brzmieniu: „Jeżeli wierzyciel nie jest wpisany do rejestru, o którym mowa w zdaniu poprzednim, nadzorca układu doręcza informację o sposobie głosowania na adres wierzyciela znany dłużnikowi”, oraz w ust. 5 doprecyzowanie polegające na tym, że „Z przebiegu zgromadzenia wierzycieli sporządza się protokół”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-383">
+          <u xml:id="u-383.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-384">
+          <u xml:id="u-384.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMSAleksandraZiolkowskaMajkowska">Tak, jest zgoda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-385">
+          <u xml:id="u-385.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest zgoda, a zatem z uwagami BL zmiana dwudziesta została rozpatrzona. Do zmiany dwudziestej pierwszej? Nie ma uwag. Zmiana dwudziesta pierwsza została rozpatrzona. Do zmiany dwudziestej drugiej? Nie ma uwag. Zmiana dwudziesta druga została rozpatrzona. Do zmiany dwudziestej trzeciej? Nie ma uwag. Zmiana dwudziesta trzecia została rozpatrzona. Do zmiany dwudziestej czwartej? Proszę bardzo, pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-386">
+          <u xml:id="u-386.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">W literze b) zmiana legislacyjna, ponieważ zmiany w pkt 1 i 2 oraz dodanie pkt 2 dotyczą tego samego ustępu, zmiana powinna być rozpisana na tirety. I w pkt 2 zmiana redakcyjna polegająca na ujednoliceniu z ustawą o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Chodzi o sposób uwierzytelniania się. Proponujemy tutaj dopisać „się”, by ujednolicić tę ustawę o KRZ.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-387">
+          <u xml:id="u-387.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-388">
+          <u xml:id="u-388.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-389">
+          <u xml:id="u-389.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem zmiana dwudziesta czwarta z uwagami BL została rozpatrzona. Czy do zmiany dwudziestej piątej? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-390">
+          <u xml:id="u-390.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tak, do dwudziestej piątej mamy uwagę o charakterze językowym. Naszym zdaniem chodzi tu o termin zapłaty tych wierzytelności, stąd też „spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami z określeniem wierzytelności i terminów ich zapłaty” – taką redakcję pkt 12 byśmy proponowali. To wszystkie uwagi do tego punktu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-391">
+          <u xml:id="u-391.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-392">
+          <u xml:id="u-392.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-393">
+          <u xml:id="u-393.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem zmiana dwudziesta piąta została rozpatrzona z uwagami BL. Do zmiany dwudziestej szóstej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-394">
+          <u xml:id="u-394.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jedna uwaga. Chodzi o doprecyzowanie odesłania na art. 226a. Proponujemy doprecyzować: „ust. 1” obwieszczenia, o którym mowa w art. 226a ust. 1. Tu też proszę zwrócić uwagę na art. 226a ust. 2 i następne, które już później odwołują się do obwieszczenia, właśnie o którym mowa w ust. 1. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-395">
+          <u xml:id="u-395.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak. Pełna zgoda w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-396">
+          <u xml:id="u-396.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem zmiana dwudziesta szósta z uwagami BL została rozpatrzona. Przechodzimy do zmiany dwudziestej siódmej. Tutaj jest cały rozdział dodany. Myślę, że artykułami będziemy rozpatrywać, tak? Czy w całości?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-397">
+          <u xml:id="u-397.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">To znaczy, nie wiem, jak Wysoka Komisja tutaj sobie życzy, natomiast jeśli chodzi o BL, to mamy kilka uwag, więc możemy to rozpatrzyć cała zmianą. Z naszej perspektywy tak to wygląda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-398">
+          <u xml:id="u-398.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, ale zanim oddam głos BL, zgłasza się też pan Szymon Dejk. Oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-399">
+          <u xml:id="u-399.0" who="#RadcaprawnyZwiazkuPrzedsiebiorstwFinansowychwPolsceSzymonDejk">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, składaliśmy uwagę do art. 226e zawartego w zmianie dwudziestej siódmej. Ten artykuł przewiduje odpowiednie stosowanie art. 256 i art. 312 Prawa restrukturyzacyjnego. W naszej ocenie stosowanie właśnie art. 312 jest niewłaściwe, dlatego że oznaczałoby to obligatoryjne zawieszenie wszelkich postępowań egzekucyjnych, w tym również tych prowadzonych przez wierzycieli hipotecznych, czyli dotyczących wierzytelności nieobjętych z mocy prawa układem. Wskazujemy, że omawiany nowy rozdział trzeci „Skutki obwieszczenia o dniu układowym”, w tym i wskazana regulacja art. 226e, generalnie odnosić się ma do postępowania o zatwierdzeniu układu będącego postępowaniem odformalizowanym, w którym kontrolę nad swoim majątkiem zachowuje dłużnik. Tymczasem regulacja art. 312 Prawa restrukturyzacyjnego, która ma być odpowiednio stosowana, znajduje się w rozdziale dotyczącym postępowań sanacyjnych, w ramach których dłużnik wydaje cały swój majątek zarządcy i nie ma możliwości dalszego nim dysponowania. Stąd też uważamy, że przepisy o zawieszeniu wszelkich egzekucji i zakazie wszczynania kolejnych nie powinny mieć do takiego rodzaju postępowania zastosowania. W związku z powyższym postulowalibyśmy przyjęcie alternatywnej treści art. 226e, tj. „W okresie wskazanym w art. 226d, przepisy art. 256, art. 259 i art. 260 stosuje się odpowiednio”. Czyli w miejsce odesłania w zakresie zawieszania i zakazu wszczynania egzekucji do przepisów o postępowaniu sanacyjnym proponujemy odesłanie do przepisów o przyspieszonym postępowaniu układowym. W naszej ocenie takie rozwiązanie funkcjonujące właśnie w przyspieszonym postępowaniu układowym stanowi prawidłowe wypośrodkowanie interesów zarówno dłużników, jak i wierzycieli, zwłaszcza hipotecznych. Pełne uzasadnienie tej propozycji przedstawiliśmy w naszym stanowisku. Bylibyśmy bardzo wdzięczni za rozważenie jej i uwzględnienie. Bardzo dziękuję za głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-400">
+          <u xml:id="u-400.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Jak do tej propozycji odnosi się strona rządowa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-401">
+          <u xml:id="u-401.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Dziękujemy za głos. Odnosząc się do tych uwag, proszę zwrócić uwagę, że wszystkie te przepisy nowelizujące postępowanie o zatwierdzenie układu zostały wprowadzone do projektu w ramach konsultacji międzyresortowej, opiniowania tego projektu i uwag Rady Legislacyjnej przy premierze. W związku z powyższym uwagi sprowadzały się do tego, żeby na stałe do postępowania restrukturyzacyjnego przenieść rozwiązania przyjęte w ustawie covidowej. Wyszliśmy temu naprzeciw i w naszej ocenie interesy dłużnika, jak i wierzycieli zostały wyważone. Proszę zwrócić uwagę, że gdyby nie było tego zawieszenia postępowania egzekucyjnego, to postępowanie to byłoby martwe, tak jak było do tej pory. Też proszę zwrócić uwagę, że dodaliśmy w tych przepisach przepisy ochronne wierzycieli, gdyby dłużnik nadużywał tego postępowania, oraz zwrócić uwagę na czas tego postępowania. Postępowanie egzekucyjne jest postępowaniem krótkim. Maksymalnie cztery miesiące. W związku z powyższym wydaje nam się, że kierunek, który obraliśmy, jest prawidłowy. Tak że dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-402">
+          <u xml:id="u-402.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pan mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-403">
+          <u xml:id="u-403.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tak. Do zmiany dwudziestej siódmej proponowalibyśmy, po pierwsze, w ust. 1 uwagę redakcyjną ujednolicającą, ażeby mowa była o dokonaniu obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. W ust. 2 w konsekwencji zmian w art. 226a ust. 1 powinniśmy konsekwentnie mówić o dokonaniu obwieszczenia, o którym mowa w ust. 1. Następnie w trzecim wierszu proponujemy skreślić wyraz „jeżeli” jako zbędny.</u>
+          <u xml:id="u-403.1" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Następnie w ust. 3 i w kilku jeszcze dodatkowych miejscach w obrębie tych dodawanych artykułów proponujemy doprecyzować odesłanie, a raczej wpisać odesłanie na obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1. Dlatego że tutaj nie do końca konsekwentnie projektodawca raz posługuje się takim odesłaniem na art. 226a ust. 1, a czasami nie. Proponowalibyśmy konsekwentnie mówić o obwieszczeniu, o którym mowa w art. 226a ust. 1. Tu prosilibyśmy o upoważnienie, już nie będę wymieniał wszystkich miejsc.</u>
+          <u xml:id="u-403.2" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">W art. 226c ust.1 pkt 1 w naszej ocenie w wierszu trzecim punktu pierwszego zbędne są wyrazy „miejsce zamieszkania albo”, skoro dalej w przepisie mowa jest o firmie, pod którą działa dłużnik, i tu się wskazuje miejsce zamieszkania albo siedzibę, w zależności od tego, czy dłużnik jest osobą fizyczną czy osobą prawną wpisywaną go Krajowego Rejestru Sądowego, więc wydaje nam się, że to użycie wyrazów „miejsce zamieszkania albo” w trzecim wierszu jest zbędne.</u>
+          <u xml:id="u-403.3" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">No i w pkt 4 tutaj jeszcze propozycja redakcyjna „informację o prawie przysługującym zgodnie z art. 226f”. Pytanie do strony rządowej: art. 226d – mamy tutaj trzy zdania, drugie stanowi o tym, że „Przepisy art. 36 ust. 2 i 3, art. 37 ust. 1 oraz art. 39 ust. 1 stosuje się odpowiednio”. Następnie mamy kolejne zdanie, że „Przepisów art. 42–50 oraz art. 224 nie stosuje się”. Teraz mam takie pytanie do strony rządowej, bo być może jesteśmy z trochę innej szkoły legislacyjnej. Nie wiem, jak państwo odczytują te przepisy, ale czy to, że stosujemy odpowiednio wskazane przepisy w zdaniu drugim, nie powoduje, że jest oczywiste, że nie stosujemy innych? Czy potrzebne jest tak naprawdę to wyraźne wskazanie, że nie stosuje się tych przepisów art. 42–50 oraz art. 224? Czy to z jakichś przyczyn jest wam tutaj potrzebne? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-403.4" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Przepraszam, jeszcze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-404">
+          <u xml:id="u-404.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Panie mecenasie, ja osobiście się zgadzam z pana wnioskowaniem prawniczym, jednak my tu przyjęliśmy taką redakcję z ostrożności procesowej, żeby stosowanie tych przepisów nie budziło wątpliwości. Proszę zwrócić też uwagę, że nie wszystkie osoby, które są nadzorcami, pełnią tę funkcję procesowo, są prawnikami. Rząd postanowił z ostrożności zostawić tak, jak jest napisane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-405">
+          <u xml:id="u-405.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Okej. Dziękuję bardzo. Jeszcze tylko chciałem jedną uwagę zgłosić do art. 226f, bo, jak rozumiem, poza tym pytaniem wszystkie pozostałe państwo akceptują. To jeszcze do art. 226f chciałbym zgłosić jedną uwagę – trzeci wiersz „lub jeżeli – i tu propozycja zmiany – zostaną ujawnione okoliczności”. Poprawka o charakterze redakcyjnym. Więcej uwag do tej zmiany nie zgłaszamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-406">
+          <u xml:id="u-406.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak, zgadzamy się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-407">
+          <u xml:id="u-407.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy na te wszystkie propozycje zgłoszone przez pana mecenasa strona rządowa się zgadza, poza tą jedną. A zatem uznajemy zmianę dwudziestą siódmą za rozpatrzoną. Przechodzimy do zmiany dwudziestej ósmej. Czy są uwagi? Pani mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-408">
+          <u xml:id="u-408.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Jedna uwaga redakcyjna i jedna doprecyzowująca. Proponujemy zamiast terminu 21 dni użyć wyrazów „trzech tygodni”, ponieważ co do zasady taki termin jest określany w Prawie restrukturyzacyjnym. I doprecyzować, że chodzi o trzy tygodnie „od dnia otwarcia postępowania”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-409">
+          <u xml:id="u-409.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-410">
+          <u xml:id="u-410.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-411">
+          <u xml:id="u-411.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem z tymi uwagami BL zmianę ósmą rozpatrzyliśmy. Do zmiany dwudziestej dziewiątej? Pan mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-412">
+          <u xml:id="u-412.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Tu jest pytanie, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, drogie ministerstwo, mam pytanie, czy w art. 307 Prawa restrukturyzacyjnego nie powinniśmy dodać jeszcze po ust. 3 jednego ustępu, który byłby odpowiednikiem dodawanego tą nowelizacją art. 134 ust. 1b Prawa upadłościowego. Tam konstrukcja jest podobna, natomiast dodano jeszcze w Prawie upadłościowym przepis „Sąd może zabezpieczyć powództwo przez ustanowienie zakazu zbywania lub obciążenia składników majątkowych objętego powództwem”. Teraz pytanie, czy w Prawie restrukturyzacyjnym też takiego analogicznego przepisu nie powinno być. To byłaby poprawka, jeżeli państwo by się na to zgodzili. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-413">
+          <u xml:id="u-413.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak. Przyjmujemy to stanowisko. Zgadzamy się, żeby dla czystości, spójności, jak najbardziej. Przygotujemy taką poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-414">
+          <u xml:id="u-414.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czyli to jest ta jedna uwaga, panie mecenasie, a w pozostałym zakresie uznajemy, że zmiana dwudziesta dziewiąta została rozpatrzona. Do zmiany trzydziestej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-415">
+          <u xml:id="u-415.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jedna uwaga redakcyjna, ujednolicająca. W ust. 1 prośba o składniki majątkowe, a nie składniki mienia. Ujednolicenie z art. 307. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-416">
+          <u xml:id="u-416.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-417">
+          <u xml:id="u-417.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-418">
+          <u xml:id="u-418.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Z tą uwagą BL zmiana trzydziesta została rozpatrzona. Przechodzimy do art. 6. Czy do art. 6 są uwagi? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-419">
+          <u xml:id="u-419.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Na tym etapie mamy drobną uwagę legislacyjną do zmiany drugiej. Proponujemy wyrazy „art. 43” dwukrotnie użyte, zarówno w tych wyrazach, które są zastępowane, jak i w tych, które zastępują, skreślić jako zbędne, gdyż one się powtarzają. Nie mamy tu więc sytuacji, że coś zastępuje coś, bo po prostu tych wyrazów nie powinniśmy mieć tutaj w nowelizacji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-420">
+          <u xml:id="u-420.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-421">
+          <u xml:id="u-421.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-422">
+          <u xml:id="u-422.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli z tą uwagą art. 6 rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-422.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy do art. 7 są uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-423">
+          <u xml:id="u-423.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Nie ma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-424">
+          <u xml:id="u-424.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie ma uwag. Art. 7 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-424.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Do art. 8? Pani mecenas, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-425">
+          <u xml:id="u-425.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">Proponujemy doprecyzowanie „W postepowaniach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-426">
+          <u xml:id="u-426.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-427">
+          <u xml:id="u-427.0" who="#LegislatorzBLMonikaBiesOlak">A w ust. 2 analogicznie „w postępowaniach wszczętych i niezakończonych przed dniem”, zamiast „utworzenia Krajowego Rejestru Zadłużonych” proponujemy wskazać datę dzienną „przed dniem 1 lipca 2021 r.”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-428">
+          <u xml:id="u-428.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy jest zgoda ze strony rządowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-429">
+          <u xml:id="u-429.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-430">
+          <u xml:id="u-430.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czyli art. 8 z propozycjami BL rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-430.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Teraz przechodzimy do art. 9.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-431">
+          <u xml:id="u-431.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ja bym chciała tylko zgłosić zastrzeżenie, że będziemy zgłaszali poprawki odnośnie do wejścia w życie ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-432">
+          <u xml:id="u-432.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jasne. Przechodzimy do art. 9. Panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-433">
+          <u xml:id="u-433.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Dwie uwagi o charakterze redakcyjno-legislacyjnym, takim czysto technicznym. Powinniśmy jednak tutaj doprecyzować w ust. 1 i 2, że chodzi nam o brzmienie dotychczasowe, gdyż te wymienione artykuły są przedmiotem nowelizacji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-434">
+          <u xml:id="u-434.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie mecenasie. Czy pani poseł Filiks do art. 9? Nie. Dobrze. Zgoda strony rządowej jest, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-435">
+          <u xml:id="u-435.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-436">
+          <u xml:id="u-436.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli art. 9 z uwagami BL rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-436.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Do art. 10? Nie ma uwag. Art. 10 rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-436.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do art. 11. Pan mecenas.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-437">
+          <u xml:id="u-437.0" who="#LegislatorzBLLukaszNykiel">Jeśli można, panie przewodniczący, może pytanie do strony rządowej, żeby też się odniosła może do kwestii vacatio legis. Bo rzeczywiście mamy w tej chwili kwiecień. Ustawa wedle kalendarza prac Sejmu zostanie uchwalona w przyszłym tygodniu, zostanie wysłana do Senatu, tam też będzie podlegała procesowi legislacyjnemu, być może wróci do Sejmu z poprawkami, więc tak naprawdę finisz tych wszystkich prac legislacyjnych związanych z podpisem pana prezydenta i ogłoszeniem ustawy pewnie najwcześniej nastąpi w okolicach, zakładamy, drugiej połowy maja. Pytanie jest o okres vacatio legis, żeby państwo może jeszcze raz wskazali na to, czy ten okres, waszym zdaniem jest wystarczający. My – mówię tu w imieniu swoim i koleżanki z BL – zdajemy sobie sprawę, że system teleinformatyczny jest przygotowywany już od wielu miesięcy, jak nie lat. Uczestniczyliśmy w pracach nad ustawą o Krajowym Rejestrze Zadłużonych w 2018 r. Natomiast prosilibyśmy, żeby padło kilka słów wyjaśnienia, czy ten okres vacatio legis jest wystarczający i czy ten system rzeczywiście zostanie 1 lipca uruchomiony. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-438">
+          <u xml:id="u-438.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł Filiks.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-439">
+          <u xml:id="u-439.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Ja chciałam powiedzieć dokładnie to, co powiedział prawnik z BL. To są też moje wątpliwości. Tak jak tutaj zgłosiła pani wiceprzewodnicząca Komisji, w zależności od tego, jaką usłyszę odpowiedź strony rządowej, będziemy zgłaszali swoją poprawkę, dlatego czekaliśmy też do końca. Ja wszystkie swoje wątpliwości w tej sytuacji już zgłosiłam. Tak jak powiedział przedstawiciel BL, dotyczą tak naprawdę funkcjonalności i terminu wdrożenia, sposobu wdrożenia i narzędzi systemu teleinformatycznego, bo co do zasady, tak jak powiedziałam, jest w bardzo dobrym kierunku, jest oczekiwana i od dawna powinna być wprowadzona, bo jest trzy lata po terminie, więc tym bardziej się cieszę.</u>
+          <u xml:id="u-439.1" who="#PoselMagdalenaFiliks">Co do samej ustawy będzie tylko kilka poprawek, natomiast interesuje mnie tutaj odpowiedź strony rządowej, bo wydaje mi się, że to jest jednak poważna odpowiedzialność i żebyśmy nie skończyli tak, że system, który chcemy usprawnić, na końcu, być może w lipcu, sparaliżujemy z powodu właśnie braku odpowiedniego przygotowania systemu wdrożenia i szkolenia. Ja oczywiście chciałabym mieć zaufanie do strony rządowej, że ten system jest już absolutnie gotowy i w jakiś sposób przetestowany, ale nie mogę mieć tej pewności i to nawet nie jest kwestia zaufania. To jest kwestia odpowiedzialności za to, jak to będzie wyglądało. Tak jak powiedziałam, to, co mnie bardzo zastanowiło, od samego początku to była jedyna główna uwaga, to to, że mają państwo na stronie ministerstwa projekt, który rozpoczął się w roku 2016, a czas zakończenia realizacji tego projektu, czyli właśnie tworzenia tego systemu informatycznego, przypada na maj tego roku, a jesteśmy w kwietniu. Wedle mojej oceny, z każdego punktu widzenia patrząc na to, nawet przenosząc z biznesu, to tak wielki projekt, na który były tak duże fundusze i środki, którego założenie było, że on będzie przez kilka lat tworzony, wydaje mi się, że on od początku tego roku powinien być testowany i wdrażany. Gdyby państwo teraz mieli takie informacje, tutaj na posiedzeniu Komisji, a mianowicie, że ten system… Bo ja nie mam takiego szerokiego dostępu do środowisk prawniczych, ale już dzisiaj rozumiem, że ten system nie był w żaden sposób w tym środowisku sprawdzany. To jest po prostu moja normalna obawa, nawet nie jakaś kwestia polityczna, żeby było jasne, wydaje mi się, że bardzo merytoryczna i uzasadniona.</u>
+          <u xml:id="u-439.2" who="#PoselMagdalenaFiliks">W związku z tym, w mojej ocenie – i taką będę tu miała rekomendację – będzie ewentualnie kwestia przesunięcia terminu wejścia ustawy w życie. Chodzi o to, żeby kiedy już obligatoryjnie będziemy z tego systemu – bardzo zresztą potrzebnego, podkreślam – mogli korzystać, to żeby to naprawdę działało tak, żebyśmy nie narobili sobie kłopotów i żeby popchnąć to do przodu, a nie żebyśmy się później spotykali i poprawiali narzędzia czy różne inne rzeczy. To jest moja jedyna uwaga.</u>
+          <u xml:id="u-439.3" who="#PoselMagdalenaFiliks">Przychylam do głosu pana legislatora. Bardzo bym prosiła o uwzględnienie tego, bo tak, ogólnie trzeba przyjąć te zmiany, jednak zróbmy to w sposób odpowiedzialny. Jeśli przez pięć lat nie udało się czegoś pokazać, przetestować, żeby dzisiaj przekonać, że to już jest po jakichś choćby wstępnych próbnych testach, szkoleniach, to myślę, że jeżeli już dzisiaj mamy trzy lata poślizgu w przyjęciu tych niezbędnych regulacji prawnych, a są one potrzebne wszystkim, tak jak powiedziałam, i popieramy je absolutnie w większości, poza drobnymi uwagami, które będę jeszcze zgłaszała, to to jest naprawdę moja prośba, żebyśmy jednak uwzględnili to już wcześniej. Bo to jest jeszcze taki czas, kiedy możemy przesunąć termin wejścia ustawy w życie i pozwolić wszystkim, żeby się z tym systemem zapoznali, żeby to działało super i żebyśmy się wszyscy mogli tym chwalić i żebyśmy się mogli z tego wszyscy cieszyć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-440">
+          <u xml:id="u-440.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani poseł. Proszę bardzo, oddaję państwu głos. Pani dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-441">
+          <u xml:id="u-441.0" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Dziękuję za głos. Odnosząc się do uwagi pana legislatora w kwestii vacatio legis, to być może tak jest, jak pan mówi, że vactio legis powinno być dłuższe, ale proszę zwrócić uwagę, że ustawa o KRZ jest już uchwalona, jest właśnie w okresie vacatio legis, i ta ustawa wchodzi 1 lipca 2021 r. W związku z tym nasza ustawa, nad którą dzisiaj pracowaliśmy, też musi wejść tego samego dnia w życie. Dlaczego? Dlatego że jeżeli ona nie wejdzie, to praktycznie stosowanie przepisów dotyczących postępowania upadłościowego wobec konsumentów będzie niemożliwe. Tutaj jest cel zachowania tej spójności w tym zakresie. Obie ustawy muszą wejść jednego dnia w życie.</u>
+          <u xml:id="u-441.1" who="#GlownyspecjalistawMSPrzemyslawWolowski">Natomiast w kwestii przesunięcia terminu, to, że tak powiem, my tu nie jesteśmy umocowani się wypowiadać. W naszej ocenie decyzja musi zapaść na poziomie wyższego szczebla. Tyle z naszej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-442">
+          <u xml:id="u-442.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Z całą pewnością sprawa będzie rozważana, natomiast na tym etapie już pani przewodnicząca i pani poseł Filiks zapowiedziały, że będzie zgłoszona poprawka o wydłużeniu vactio legis. Natomiast te okoliczności, które są podnoszone, zapewne strona rządowa weźmie pod uwagę, tym bardziej że będą tutaj przygotowywane uzgodnione już poprawki. Ja też będę prosił, żeby one zostały przygotowane. W tej sytuacji uznajemy art. 11 za rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-442.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pozostaje nam do przegłosowania całość projektu ustawy. Przystępujemy zatem do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem projektu ustawy, proszę o naciśnięcie stosownego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-442.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 18 posłów, za 11, nikt przeciw, 7 się wstrzymało. A zatem projekt uzyskał pozytywną rekomendację Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-442.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pozostaje wyznaczenie posła sprawozdawcy. Jeżeli państwo się zgodzicie, przedstawię sprawozdanie z posiedzenia. Nie ma sprzeciwu, jest zgoda. Zatem przewodniczący będzie sprawozdawcą.</u>
+          <u xml:id="u-442.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo serdecznie wszystkim państwu dziękuję. Bardzo dziękuję stronie rządowej i Biuru Legislacyjnemu za wszystkie uwagi i dobrą współpracę wszystkim członkom Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-442.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam dzisiejsze posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..90b3ce4
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/header.xml
@@ -0,0 +1,91 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spcxx-00057-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 57/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 57/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">57</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-12</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselAgnieszkaDziemianowiczBak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAnnaMariaZukowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Anna Maria Żukowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAnnaMilczanowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Anna Milczanowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariaGosekPopiolek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Daria Gosek-Popiołek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekKurzepa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Kurzępa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKamilaGasiukPihowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaUeberhan" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Ueberhan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKonradBerkowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Konrad Berkowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofLipiec" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Lipiec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofPaszyk" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Paszyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofSmiszek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Śmiszek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMaciejKonieczny" role="speaker">
+        <persName>Poseł Maciej Konieczny</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMagdalenaBiejat" role="speaker">
+        <persName>Poseł Magdalena Biejat</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMichalSzczerba" role="speaker">
+        <persName>Poseł Michał Szczerba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaRosa" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Rosa</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRobertKropiwnicki" role="speaker">
+        <persName>Poseł Robert Kropiwnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZimoch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zimoch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWandaNowicka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Wanda Nowicka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..2e0ee20
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00057-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,883 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę państwa, za chwilę będziemy rozpoczynać. Proszę zatem o zajmowanie miejsc. Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Informuję, że posiedzenie Komisji zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo serdecznie witam wszystkich państwa posłów przybyłych na dzisiejsze posiedzenie Komisji, uczestniczących osobiście, jak również tych, którzy są z nami zdalnie. Przede wszystkim witam kandydatów na stanowisko rzecznika praw obywatelskich. Witam pana posła Bartłomieja Wróblewskiego. Witam pana profesora Stanisława Patyrę. Witam pana Piotra Ikonowicza. Witam państwa bardzo serdecznie na dzisiejszym posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W tym momencie proszę członków Komisji o zalogowanie się w systemie do głosowania oraz naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia obecności. Głosowanie sprawdzające jeszcze chwileczkę pozostawimy otwarte.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje zaopiniowanie wniosków w sprawie powołania na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich (druki nr 1028, 1029 i 1030). Szanowni państwo, dzisiaj mamy do rozpatrzenia trzy wnioski, trzech kandydatów. Z uwagi na szacunek przede wszystkim wobec naszych gości, wobec kandydatów będę prosił o syntetyczne wypowiedzi. Najpierw prezentacja wniosków. Wnioski są zawarte w drukach. Członkowie Komisji zapoznali się z treścią wniosków. Wobec tego proszę o syntetyczne przedstawienie, zaprezentowanie wniosków. Następnie po prezentacji wniosków głos zabiorą kandydaci. Oczywiście będzie to swobodna wypowiedź, ale także uzupełnienie wniosków. Wobec tego proszę kandydatów o reżim czasowy. Jak znam życie, kandydaci z reguły przestrzegają reżimu czasowego.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Następnie dyskusja. Dyskusja, proszę państwa, polega przede wszystkim na zadawaniu pytań do kandydatów, a nie na wygłaszaniu manifestów politycznych. Tutaj będę prosił o zachowanie dyscypliny. Uprzedzam, że w przypadku, kiedy stwierdzę, że wypowiedź zmierza nie do zadania pytania, tylko do wygłoszenia opinii, manifestowania przede wszystkim poglądów, a nie zwracania się z konkretnymi zapytaniami do kandydatów, będę przerywał.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli głosowanie jest gotowe, możemy ogłosić wyniki. W takim razie zamykam głosowanie sprawdzające. Proszę o wyświetlenie wyników. Sprawdzimy, ilu posłów uczestniczy w posiedzeniu Komisji. W tej chwili uczestniczy 21 posłów. Jest to kworum wystarczające do podejmowania uchwał.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wobec tego oczywiście możemy przejść do wysłuchania przede wszystkim wnioskodawców, jeżeli chodzi o przedstawienie wniosków. Zgodnie z kolejnością druków, najpierw poproszę panią poseł Annę Milczanowską o przedstawienie kandydatury Bartłomieja Wróblewskiego. Pani poseł, pani przewodnicząca, udzielam pani głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Dzień dobry. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, myślę, że mnie słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, bardzo dobrze. Witamy panią.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Wysoka Komisjo, mam zaszczyt przedstawić życiorys kandydata wraz z uzasadnieniem.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselAnnaMilczanowska">Pan Bartłomiej Wróblewski urodził się 13 marca 1975 roku w Poznaniu. W 1994 roku ukończył z wyróżnieniem I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Jest absolwentem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz studiów podyplomowych prawa porównawczego na Reńskim Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Bonn, które ukończył z tytułem magister iuris comparativie w 2003 roku. Studiował także europejskie prawo wspólnotowe na Uniwersytecie Ottona Fryderyka w Bambergu. Odbył studia doktoranckie i uzyskał stopień doktora nauk prawnych na macierzystym uniwersytecie w Poznaniu w 2009 roku. Uzupełniał swoje wykształcenie oraz odbywał staże naukowe w Strasburgu w 2003 roku oraz w Berlinie w latach 2004–2005. Posiada dyplomy znajomości języka angielskiego (C2), niemieckiego (C2), rosyjskiego (C1), francuskiego (B2).</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselAnnaMilczanowska">W latach 2001–2009 pracował w Instytucie Zachodnim – Instytucie Naukowo-Badawczym im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu, zajmując się polskim i niemieckim prawem konstytucyjnym oraz prawem europejskim. W lutym 2010 roku rozpoczął pracę jako konstytucjonalista w Biurze Prawa i Ustroju Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej, gdzie pracował do sierpnia 2010 roku. W październiku 2010 roku zawodowo związał się z Wydziałem Zamiejscowym Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Poznaniu, gdzie w latach 2011–2015 kierował Instytutem Prawa, a w latach 2013–2018 był także kierownikiem Zakładu Prawa Publicznego.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselAnnaMilczanowska">W pracy naukowej zajmuje się prawem konstytucyjnym, prawem europejskim, prawami człowieka oraz teorią prawa. Jego szczególnym polem zainteresowania była problematyka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa za działania ustawodawcy. Temu zagadnieniu poświęcił trzy książki, w tym pt. „Pozaumowna odpowiedzialność odszkodowawcza Wspólnoty Europejskiej za akty normatywne” wydaną w Poznaniu w 2005 roku oraz pt. „Odpowiedzialność odszkodowawcza za działania ustawodawcy. Kształtowanie się koncepcji i instytucji na tle reguł ogólnych odpowiedzialności państwa” (Warszawa 2011 rok). Publikował także prace z zakresu europejskiej konwencji praw człowieka, uproszczenia prawa podatkowego, mediacji i pomocy prawnej, a także normatywności, redundantności i zbędności przepisów prawnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselAnnaMilczanowska">Należy do Stowarzyszenia Instytut Zachodni oraz Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego. W 2011 roku zaangażował się w działalność polityczną, kandydując jako osoba bezpartyjna z listy Prawa i Sprawiedliwości do Senatu. Od 2013 roku należy do Prawa i Sprawiedliwości, a od lutego 2014 roku jest członkiem Rady Programowej Prawa i Sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselAnnaMilczanowska">W 2014 roku w został wybrany na radnego Sejmiku Województwa Wielkopolskiego. Pełnił w nim funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Edukacji i Nauki oraz pracował w Komisji Budżetowej i Komisji Statutowej. W 2015 roku został wybrany na posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Pracował w Komisji Ustawodawczej, Komisji do Spraw Unii Europejskiej, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisja Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. W ramach ostatniej z nich objął funkcję przewodniczącego podkomisji stałej do spraw nowelizacji Kodeksu wyborczego i Kodeksu postępowania administracyjnego. Został również przewodniczącym Polsko-Niemieckiej Grupy Parlamentarnej oraz Polsko-Irlandzkiej Grupy Parlamentarnej.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#PoselAnnaMilczanowska">Będąc posłem, prowadził na terenie Poznania i powiatu poznańskiego osiemnaście punktów bezpłatnej pomocy prawnej w sprawach bankowych, podatkowych, budowlanych, pomocy w sprawach emerytalnych i rentowych oraz punkt mediacji. Z pomocy skorzystało ponad 2200 osób. Był też sprawozdawcą przedłożonego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy dotyczącego nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Współpracował z kilkudziesięcioma organizacjami społecznymi zajmującymi się wsparciem osób będących w potrzebie, w tym niepełnosprawnych, emerytów, kombatantów, osób represjonowanych przed 1989 rokiem, lokatorów, frankowiczów, rolników, samotnych rodziców, przedsiębiorców, a także ze związkami zawodowymi, w tym wieloma branżowymi związkami Solidarności oraz ruchami miejskimi.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PoselAnnaMilczanowska">W wyborach do Sejmu w 2019 roku uzyskał reelekcję. Pracuje w Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Został przewodniczącym podkomisji stałej do spraw nowelizacji prawa karnego. Jest przewodniczącym Parlamentarnego Zespołu do spraw Budowy Dróg Ekspresowych S 6 i S 11 oraz Parlamentarnego Zespołu do spraw Budowy Zintegrowanego Szpitala Klinicznego w Poznaniu. Pełni funkcję wiceprzewodniczącego Parlamentarnego Zespołu na rzecz Życia i Rodziny. W 2020 roku został powołany na polskiego reprezentanta w kuratorium Polsko-Niemieckiej Fundacji na rzecz Nauki, a następnie został wiceprzewodniczącym tego gremium.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#PoselAnnaMilczanowska">Był inicjatorem działań na rzecz wzmocnienia ochrony konstytucyjnych praw i wolności, w tym prawa do życia (wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji eugenicznej) czy prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (nowelizacja prawa oświatowego w zakresie eliminacji barier administracyjnych dla edukacji domowej oraz zwiększenia wsparcia finansowego). Stawał w obronie wolności religijnej, wolności prowadzenia działalności gospodarczej oraz prawa własności.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#PoselAnnaMilczanowska">W 2015 roku tygodnik „W Sieci” umieścił go na liście największych wygranych kampanii parlamentarnej z tegoż roku. Dwa lata później „Głos Wielkopolski” uznał go za najbardziej pracowitego spośród posłów regionu. W kadencji 2015–2019 znalazł się w gronie sześciu najbardziej aktywnych w sferze legislacji posłów Sejmu. „Dziennik Gazeta Prawna” umieścił trzykrotnie pana Bartłomieja Wróblewskiego w rankingu pięćdziesięciu najbardziej wpływowych prawników w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#PoselAnnaMilczanowska">Od grudnia 2014 roku jest członkiem Rady Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio w Poznaniu. W latach 2014–2015 był członkiem rad społecznych Ośrodka Rehabilitacyjnego dla Dzieci w Poznaniu-Kiekrzu oraz Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Poznaniu. Natomiast od listopada 2018 roku jest również członkiem Rady Społecznej Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#PoselAnnaMilczanowska">Przez wiele lat, od roku 1980 do roku 1993, był członkiem Związku Harcerstwa Polskiego, w ostatnich latach szczepu Błękitna XIV w Poznaniu. W okresie studenckim i studiów doktoranckich angażował się w działalność korporacji akademickich. Był prezesem Lechii i kuratorem Chrobrii. Reaktywował korporacje akademickie: Magna-Polonię (Poznań 2004), Masovię (Poznań 2006), Surmę (Poznań 2008) oraz Arcadię (Kraków 2010). Był także inicjatorem powołania związku korporacji – Poznańskiego Koła Międzykorporacyjnego w 2006 roku. Od 2011 roku należy do Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu.</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#PoselAnnaMilczanowska">Poza pracą zawodową i społeczną od wielu lat zajmuje się historią polskich korporacji akademickich z lat 1816–1989. W 2001 roku założył Archiwum Korporacyjne, a w 2007 roku wirtualne Muzeum Polskich Korporacji Akademickich. Jest autorem ponad 150 publikacji z tego zakresu. Z jego inicjatywy wmurowano tablice upamiętniające członków korporacji akademickich powstańców wielkopolskich (Plac Wolności, Poznań 2009) oraz członków korporacji rektorów Uniwersytetu Poznańskiego (Collegium Iuridicum, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 2011).</u>
+          <u xml:id="u-4.13" who="#PoselAnnaMilczanowska">W latach 1998–2014 zdobył Koronę Ziemi. Jest to niespotykana rzecz. Świadczy o wielkiej determinacji i woli walki pana Bartłomieja Wróblewskiego. Zdobył najwyższe szczyty wszystkich kontynentów: Elbrus w 1998 roku, Kilimandżaro w 2002 roku, Mount Blanc w 2003 roku, Mount McKinley w 2008 roku, Mount Everest w 2014 roku. Należy do Klubu Wysokogórskiego w Poznaniu. Był członkiem Komitetu Organizacyjnego Narodowej Zimowej Wyprawy na K2 2017/18 (#K2dlaPolaków).</u>
+          <u xml:id="u-4.14" who="#PoselAnnaMilczanowska">Zarówno wykształcenie, jak i bogate doświadczenie zawodowe, przede wszystkim prawne wskazują, iż pan Bartłomiej Wróblewski jest dobrym kandydatem na stanowisko rzecznika praw obywatelskich. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Teraz poproszę pana posła Roberta Kropiwnickiego i pana posła Krzysztof Paszyka, którzy podzielili się prezentacją wniosku. Najpierw, rozumiem, pan poseł Kropiwnicki. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselRobertKropiwnicki">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, mam zaszczyt przedstawić kandydaturę pana profesora Sławomira Patyry na rzecznika praw obywatelskich. Uważam, że jest to właściwie kandydat idealny do tej funkcji, spełniający kryteria art. 2 ustawy. Przypomnę państwu, że rzecznikiem może być obywatel polski wyróżniający się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym oraz wysokim autorytetem ze względu na swe walory moralne i wrażliwość społeczną. Wszystkie te kryteria doskonale wypełnia pan profesor Sławomir Patyra, z czego jestem bardzo zadowolony. Jak państwo przejrzycie czy przeczytacie, co gorąco wam polecam, druk nr 1029, na wszystkie te aspekty znajdziecie tam państwo doskonałą odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselRobertKropiwnicki">To naprawdę jest szalenie istotne, żeby rzecznik oprócz tych kryteriów, które są w ustawie, czyli wiedzy prawniczej... Pan profesor jest doktorem habilitowanym nauk prawnych, znakomitym konstytucjonalistą, jednym z najwybitniejszych konstytucjonalistów tzw. młodego pokolenia. Jest to naprawdę bardzo ceniona wiedza specjalistyczna. Ma ogromne doświadczenie zawodowe również jako radca prawny. Jest bardzo szanowany wśród społeczności naukowej, wśród społeczności radców prawnych. Jest prodziekanem, i to prodziekanem do spraw studenckich. Cieszy się zaufaniem społeczności studenckiej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. To są naprawdę te kryteria, które powinien spełniać rzecznik praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselRobertKropiwnicki">Do tego warto dodać, że jest kandydatem, który nie jest zaangażowany politycznie. Myślę, że dzisiaj potrzebujemy osoby, która odpolityczni urząd, potrzebujemy osoby, która nie będzie politycznie zaangażowana. Trzeba utrzymać tę linię, która jest wyznaczona przez rzeczników w ostatnich latach, między innymi właśnie przez pana profesora Adama Bodnara, żeby rzecznik miał odwagę mówić w imieniu obywateli, a nie żeby był rzecznikiem politycznym, który będzie spełniał kryteria, zachcianki władzy politycznej. Władza naprawdę sama się obroni, jak już to wiemy od Urbana. Władza ma dziesiątki różnych instytucji, ministrów, rzeczników finansowych, rzeczników przedsiębiorców, którzy nie odzywają się wtedy, kiedy powinni się odzywać, ma rzecznika praw dziecka, który się nie odzywa wtedy, kiedy dzieci cierpią, dlatego że są to rzecznicy upolitycznieni. Potrzebujemy rzecznika, który będzie mówił w imieniu obywateli, dlatego że jest to instytucja konstytucyjna dla obywateli, a nie dla polityków. Myślę, że to jest klucz. Temu posłowie i senatorowie powinni być wierni.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselRobertKropiwnicki">Proszę także pamiętać, że jest to instytucja starsza od konstytucji. Jest to tzw. zastana instytucja, która ma pewną aksjologię wpisaną w swoje DNA, która ma stać na straży praw i wolności, a nie kłaniać się politykom. Nawet to, co dzisiaj było w Trybunale Konstytucyjnym, to, co dzisiaj robił chociażby pan przewodniczący, jest wbrew konstytucji. Instytucja kontynuacji funkcji, kontynuacji kadencji w momencie, kiedy politycy nie są się w stanie dogadać, to właśnie jest mądrość ustrojodawców, którzy wiedzieli, że może przyjść taki moment, że politycy nie będą mogli dogadać się pomiędzy sobą. Instytucja musi trwać, dlatego że obywatele jej potrzebują. Potrzebują rzecznika, który nie będzie się podlizywał żadnej władzy, tylko będzie twardo stał po stronie konstytucji, praw i wolności zawartych w rozdziale 2 konstytucji, w preambule, w rozdziale 1, a także w dokumentach międzynarodowych. To jest istota tej funkcji.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselRobertKropiwnicki">Ktoś, kto jest zaangażowany, kto ma różne koneksje polityczne, nie będzie w naturalny sposób spełniał tych wszystkich kryteriów. Chociażby był najlepszym członkiem Prawa i Sprawiedliwości, najcudowniejszych działaczem Prawa i Sprawiedliwości, nie wyrwie się. Nawet jak on wyjdzie z Prawa i Sprawiedliwości, to Prawo i Sprawiedliwość nie wyjdzie z niego. To trochę tak, jak zrobiliście z Obajtkiem. Najpierw myśleliście, że zatrudniacie Obajtka, a potem Obajtek zatrudnił was. I tak naprawdę dzisiaj wszyscy jesteście więźniami Obajtka.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselRobertKropiwnicki">Dlatego nie można dopuścić do takiej sytuacji. Musi to być osoba niezależna od nas wszystkich – mówię to szczerze i do bólu prawdziwie – niezależna nawet od nas, osób zgłaszających. Pan profesor Patyra od nas, ode mnie, od osoby, która go rekomenduje, nigdy nie będzie wysłuchiwał żadnych poleceń, ponieważ taki ma charakter. I za to go szanuję, i za to go cenię, dlatego że potrzebujemy świetnego prawnika, który będzie reprezentował przede wszystkim ludzi. Z otwartym sercem rekomenduję państwu kandydaturę profesora Patyry. O dalszą część uzasadnienia proszę pana posła Paszyka. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak jest. Oddaję głos panu przewodniczącemu Krzysztofowi Paszykowi. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrzysztofPaszyk">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska, który mam przyjemność reprezentować, chciałbym uzupełnić rekomendację pana profesora Sławomira Patyry na rzecznika praw obywatelskich. Również chciałbym skoncentrować się na aspekcie niezależności, ale od nieco innej strony. W gronie reprezentantów izby sejmowej wszyscy zgadzamy się, że Polskę trawi głęboki konflikt społeczny. W tej chwili jest on tak głęboki, że właściwie nie ma sfery życia społecznego, gospodarczego, na którą nie miałby swojego złego wpływu. Konfrontując sytuację zastaną dzisiaj z istotą instytucji, jaką jest urząd Rzecznika Praw Obywatelskich, jaką jest rzecznik praw obywatelskich, kandydat, osoba bez cechy, bez waloru niezależności nie będzie w stanie reprezentować Polek i Polaków jako ich rzecznik, jako strażnik swobód, praw obywatelskich. Czy będą to kwestie związane z wykluczeniem, czy będą to kwestie związane z dyskryminacją, czy będą to kwestie związane z brakiem dostępu do różnego typu usług społecznych, rzecznik bez atrybutu niezależności nie będzie w stanie w pełni, w sposób swobodny realizować tego, co wymaga od niego konstytucja. Zwracamy na to mocno uwagę, dlatego że dzisiaj sytuacja tego wymaga. Osoba, która reprezentuje jakiekolwiek środowisko polityczne, która wywodzi się z jakiegokolwiek środowiska politycznego, wobec tak głębokiego podziału społecznego nie będzie w stanie wykonywać tej funkcji. Osoba pana profesora Sławomira Patyry jest to właśnie osoba, którą cechuje element niezależności. Jest to niezwykle ważna rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselKrzysztofPaszyk">Drugi istotny element naszej rzeczywistości to to, że dzisiaj wiele aspektów życia wymaga dobrego rozeznania kontekstu konstytucyjnego. Tutaj także doświadczenie pana profesora, jeżeli chodzi o badania nad polską konstytucją, dobre rozeznanie w konstytucji, myślę, że jest niezwykle ważną cechą. Powoduje to, że jako Klub Parlamentarny Koalicja Polska rekomendujemy pana profesora na stanowisko rzecznika praw obywatelskich. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Poproszę pana posła Krzysztofa Śmiszka o zaprezentowanie kandydatury pana Piotra Ikonowicza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni panowie kandydaci, w imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam, nie ukrywam, wielki zaszczyt i wielką przyjemność przedstawić kandydaturę pana Piotra Ikonowicza na stanowisko, urząd Rzecznika Praw Obywatelskich. Piotr Ikonowicz wśród przyjaciół, ale także wśród osób, które są mu wdzięczne za jego zaangażowanie, zwany „Ikonem” niewątpliwie jest ikoną walki o prawa człowieka, prawa pracownicze, prawo do mieszkania czy prawo do godnego życia.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Życiorys Piotra Ikonowicza jest niezwykle bogaty. Pewnie można by napisać książkę o tym, jak Piotr Ikonowicz przez całe swoje życie pozostawał wierny wartościom takim jak równość, solidarność, sprawiedliwość społeczna czy troska o drugiego człowieka. Zmieniały się czasy, zmieniały się ustroje, zmieniały się systemy, a Piotr Ikonowicz zawsze stał w tym samym miejscu. Stał przy tym, który potrzebował pomocy, stał przy tym, o którego nikt się nie upominał. Zawsze stał przy tych, którzy byli niezauważani.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Piotr Ikonowicz urodził się 14 maja 1956 roku w Pruszkowie. W 1980 roku ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1980–1988 był działaczem NSZZ „Solidarność”. W 1981 roku był redaktorem w serwisie informacji Regionu Mazowsze „Solidarności”. W w tym samym roku został zatrzymany za kolportaż wydawnictw opozycyjnych, a następnie w 1982 roku został skazany, został pozbawiony wolności. W stanie wojennym został internowany w związku z organizacją niezależnych obchodów Międzynarodowego Dnia Solidarności Ludzi Pracy. Od 1983 roku był redaktorem pisma członków MRKS „Robotnik”, a w latach 1986–1989 współpracownikiem podziemnego Wydawnictwa im. Olofa Palme. Był uczestnikiem niezliczonych akcji, happeningów i protestów na rzecz samorządności robotniczej, demokratyzacji i wolności słowa. W 1987 roku zaangażował się w odrodzenie Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselKrzysztofSmiszek">W latach 1993–2001 poseł na Sejm z ramienia Polskiej Partii Socjalistycznej, wybrany z list koalicji Sojuszu Lewicy Demokratycznej. To, co istotne, dlatego że dzisiaj rozmawiamy przecież o ustrojowym urzędzie, organie, jakim jest rzecznik praw obywatelskich, Piotr Ikonowicz był także członkiem Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, uczestniczył w pracach nad obecnie obowiązującą konstytucją. Jako poseł niezwykle konsekwentnie i bardzo dobitnie zawsze upominał się o rozwiązanie problemu roszczeń reprywatyzacyjnych, zniesienie kary śmierci, prawo do strajku, świecki charakter państwa, realne równouprawnienie kobiet i mężczyzn czy wolność zgromadzeń.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselKrzysztofSmiszek">W III RP, niezależnie od zaangażowania politycznego, kontynuował działalność społeczną. W ramach Kancelarii Sprawiedliwości Społecznej, organizacji, którą utworzył, udzielał i nadal udziela bezpłatnych porad prawnych osobom ubogim, w tym w ramach procesów sądowych, wspierał i wspiera w załatwianiu spraw urzędowych oraz w znalezieniu schronienia bądź mieszkania zastępczego, a gdy pojawia się taka konieczność, blokuje bezprawne eksmisje na bruk. Gdy w 2013 roku miał zostać odprowadzony przez policję do odbycia kary pozbawienia wolności za blokowanie w 2000 roku próby wyrzucenia z domu na warszawskim Mokotowie pary emerytów grupa opozycjonistów z czasów PRL, w tym profesor Karol Modzelewski oraz Zbigniew i Zofia Romaszewscy, napisała w liście do Prezydenta RP: „Nie możemy zgodzić się z sytuacją, w której  w III RP wysyła się do więzienia działaczy społecznych zaangażowanych w pomoc słabym i wykluczonym. Nie bez znaczenia jest fakt, że eksmisje na bruk zostały od tamtej pory uznane za sprzeczne z ustawą zasadniczą przez Trybunał Konstytucyjny. Blokada eksmisji na bruk, w związku z którą na Piotrze Ikonowiczu ciąży wyrok sądowy, była więc aktem obywatelskiego nieposłuszeństwa w imię obrony konstytucyjnych wartości”. Piotr Ikonowicz wielokrotnie wspierał strajki pracownicze, występował przeciw warszawskiej reprywatyzacji i zabiegał o prawa osób w kryzysie bezdomności. W 2016 roku wystosował do prezesa Jarosława Kaczyńskiego list otwarty w obronie rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Rzadko podczas obrad Komisji mówię o swoich doświadczeniach, ponieważ nie zawsze jest na to czas i miejsce, ale chciałbym w tym miejscu powiedzieć, że Piotr Ikonowicz dla wielu osób był także symbolem nadziei w czasach, kiedy o pewnych sprawach w ogóle się nie mówiło. Na pewno za angażowanie się w sprawy obrony mniejszości nie zyskiwało się punktów politycznych, poparcia czy popularności. Pamiętam Piotra Ikonowicza w roku 2000, kiedy warszawskimi ulicami po raz pierwszy przeszedł marsz równości. Był tam Piotr Ikonowicz, jedyny polityk, który miał odwagę iść z tymi, którzy dopiero zaczynali upominać się o swoje prawa. Wtedy, Piotrze, stałem na chodniku, nie miałem odwagi wejść do demonstracji, a ty tam byłeś. Ty zainspirowałeś takie osoby jak ja, jak też wiele innych osób do tego, żeby uwierzyć, że jeżeli nawet jest się niezauważalnym, nawet jeżeli wszyscy ci mówią, że nie istniejesz, są osoby, które mówią, że jest zupełnie odwrotnie. Takie osoby jak Piotr Ikonowicz dawały poczucie widoczności, podmiotowości, a także godności tym, którzy wtedy nie umieli upomnieć się o swoje prawa, dlatego że tak byli wytresowani przez większość społeczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#PoselKrzysztofSmiszek">W 2021 roku Piotr Ikonowicz wraz z obecną tutaj żoną Agatą Nosal-Ikonowicz, którą także bardzo serdecznie witam, zostali nagrodzeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” przez rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara. W swojej laudacji Adam Bodnar zauważył, że ich codzienna działalność ma znaczenie o wiele większe niż tylko liczba konkretnych interwencji czy przypadków wsparcia innych. To przykład budowania kultury obywatelskiej, która pokazuje, że świat można zmienić poprzez angażowanie ludzi do czynów, które naprawdę pomagają innym. Chodzi nie tylko o interwencje, ale czasami też o przygarnięcie kogoś pod dach własnego domu. Z tego znana jest rodzina Ikonowiczów. To ten szczególny typ aktywności, gdzie państwa zaangażowanie, jak mówił Adam Bodnar, tworzy wokół was całe morze współpracowników i wolontariuszy. Tworzy także morze pozytywnej energii i wiary w to, że ludzie po prostu nie są sami.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Podsumowując, chciałbym powiedzieć, że ogromne doświadczenie Piotra Ikonowicza w obronie praw człowieka, nie tylko dobre wykształcenie prawnicze, co przecież jest warunkiem ustawowym, ale także zaangażowanie w prawa socjalne... O tym też bardzo często zapominamy, że prawa człowieka, wolności obywatelskie to nie tylko jakże ważne wolność zgromadzeń, wolność słowa, wolność wyznania czy religii, ale to także prawa ekonomiczne, prawa społeczne, prawa kulturalne, co przecież jest uregulowane międzynarodowym prawem. W III RP prawa te często były spychane do cienia. Często mówiło się, jak już powiedziałem, o wolności prasy, o wolności zgromadzeń, o wolności stowarzyszania się, i bardzo słusznie, dlatego że te prawa także są naruszane, szczególnie w ostatnich latach w moim przekonaniu, w przekonaniu lewicy są odbierane kawałek po kawałku, ale nigdy nie mówiło się tak dużo jak powinno się mówić o prawach socjalnych, prawach ekonomicznych, prawach równorzędnych prawom i wolnościom obywatelskim.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Jestem przekonany, że jego doświadczenie, jego wykształcenie, jego wrażliwość społeczna gwarantują, że będzie on głęboko zaangażowanym, bezkompromisowym i nieszablonowym rzecznikiem praw obywatelskich, który zawsze będzie szedł pod prąd, dlatego że taki ma być rzecznik. Piotr Ikonowicz jest człowiekiem niepokornym. Rzecznik praw obywatelskich zawsze musi być człowiekiem niepokornym. Jeżeli rzecznik chociaż raz zegnie kręgosłup, zegnie kark przed władzą, to znaczy, że nie nadaje się na ten urząd. Traci wtedy mandat reprezentowania interesów obywateli. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo dziękuję, panie pośle. Zostały przedstawione wszystkie wnioski, zaprezentowani zostali kandydaci. Teraz oddam głos poszczególnym kandydatom. Rozpoczniemy od pana Bartłomieja Wróblewskiego. Panie pośle, oddaję panu głos. Oczywiście wypowiedzi mają być swobodne. Przedstawicie państwo i motywy swojego kandydowania, i ewentualnie elementy programu. Jak już powiedziałem, proszę o syntetyczne wypowiedzi, chociaż oczywiście nie będę ich ograniczał, dlatego że państwo jesteście naszymi gośćmi. Proszę bardzo, pan poseł.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie przewodniczący, szanowne panie i panowie posłowie, wielce szanowni państwo, rzecznik praw obywatelskich jest istotnym organem konstytucyjnym. To ważna funkcja, duża odpowiedzialność, odpowiedzialność za stanie, jak stanowi art. 208 konstytucji, na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji i innych aktach normatywnych. Jestem przygotowany merytorycznie z racji wykształcenia, pracy zawodowej i doświadczenia społecznego w służbie drugiemu człowiekowi. Jestem osobą pracowitą, konsekwentną i niezależnie myślącą.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zanim wszedłem do tej sali, zostałem zapytany, czy tym razem uda się nam przerwać pat związany z wyborem rzecznika. Przypomniały mi się słowa pani poseł Katarzyny Piekarskiej sprzed trzech miesięcy: „do trzech razy sztuka”. Okazało się, że powiedzenie to nie sprawdziło się, ale trzeba podziękować wszystkim osobom, które w ostatnich miesiącach w wyborze, w procesie wyboru uczestniczyły. Trzeba podziękować zaangażowanej społecznie pani mecenas Rudzińskiej-Bluszcz, panu profesorowi Piotrowi Wawrzykowi, osobie zasłużonej dla praw człowieka, w szczególności w aspekcie międzynarodowym, panu profesorowi Robertowi Gwiazdowskiemu, który jest jedną z najbardziej zasłużonych postaci dla promowania idei wolnościowych, liberalnych, w szczególności wolności gospodarczej po 1989 roku. Chciałbym także podziękować moim szanownym i świetnie przygotowanym, z bogatym doświadczeniem życiowym kontrkandydatom, panu Piotrowi Ikonowiczowi oraz panu profesorowi Sławomirowi Patyrze.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jakie stawiam cele, gdzie widzę priorytety w pracy rzecznika praw obywatelskich? Powtórzę, że zgodnie z art. 208 konstytucji, rzecznik stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji oraz innych aktach normatywnych. Niekiedy w dyskusji publicznej mówi się, że rzecznik ma patrzeć rządowi na ręce. Oczywiście jest to prawda.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Musimy także powiedzieć, że zagrożenia, które dotykają wolności i praw człowieka i obywatela, płyną z różnych źródeł. Pierwszym z nich bez wątpienia jest władza publiczna, władza publiczna w całej jej różnorodności, a zatem władza krajowa, ale także międzynarodowa, władza centralna, ale także władza samorządowa, władza wykonawcza i władza ustawodawcza, czasami także władza sądownicza. Ze strony każdej z tych samych władz mogą i czasami płyną zagrożenia dla jednostki. Trzeba również pamiętać, że płynie także pomoc. Rzecznik praw obywatelskich musi strzec, ale też musi umieć współpracować, tym bardziej że zagrożenia dla nas, dla ludzi, dla obywateli płyną nie tylko ze strony władzy publicznej, ale również z podmiotów, które formalnie nie znajdują się w ramach władzy publicznej, np., ze strony globalnych koncernów, koncernów internetowych, farmaceutycznych. Ostatnie miesiące dobitnie pokazały, że zagrożenie np. w sferze wolności słowa staje się bardzo poważne. Dotyka osób, które wydawałoby się, że są najpotężniejszymi osobami na świecie. Dzisiaj cały świat zmaga się z pandemią koronawirusa. Wszyscy stawiamy sobie pytanie o równy i sprawiedliwy dostęp do szczepionek czy leków.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zagrożenia, które płyną dla jednostki, jeżeli chodzi o jej wolności i prawa, czasami pojawiają się także ze strony podmiotów prywatnych. Wiemy, że prawa i wolności człowieka oddziałują wertykalnie, czyli w relacjach pomiędzy władzą publiczną a jednostką, ale także horyzontalnie pomiędzy jednostkami. Od lat znamy problem czyścicieli kamienic czy praktykę lichwy.</u>
+          <u xml:id="u-11.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zgodnie z art. 80 konstytucji, każdy ma prawo wystąpienia do rzecznika o pomoc w ochronie wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej. Nie może być ograniczeń ze względu na wiek, ze względu na płeć, ze względu na poglądy, ze względu na wyznanie, ze względu na stan zdrowia czy ze względu na orientację seksualną. Nikt nie może być dyskryminowany. Ojciec Święty Jan Paweł II mówił, że społeczeństwo, w którym byłoby miejsce tylko dla osób sprawnych, całkowicie samodzielnych i niezależnych, nie byłoby społeczeństwem godnym człowieka. Tego rodzaju dyskryminacja byłaby nie mniej haniebna niż dyskryminacja z powodu rasy, płci czy religii.</u>
+          <u xml:id="u-11.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wymienię teraz cztery obszary, które traktuję priorytetowo. Zacznę od tego, o czym mówił Jan Paweł II. Chociaż rzecznik stoi na straży wszystkich praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji i w ustawach oraz w innych aktach normatywnych, szczególnie musi stać po stronie osób najsłabszych, osób pokrzywdzonych przez los, które często nie z własnej winy, z powodów finansowych, wykształcenia, zamieszkania, braku dostępu do sądów, braku dostępu do mediów, są wykluczeni, są dyskryminowani. Oznacza to szczególne wsparcie i pomoc dla niepełnosprawnych, emerytów i rencistów, borykających się z trudnościami mieszkaniowymi, spółdzielców, lokatorów, bezdomnych, także pomoc dla więźniów, dla dzieci. W ostatnim czasie zwraca się szczególną uwagę np. na kwestie zapewnienia zdrowia psychicznego.</u>
+          <u xml:id="u-11.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W obszarze tym są także prawa kobiet. Będę działać na rzecz poprawy sytuacji ekonomicznej kobiet, w tym w zakresie zabezpieczenia społecznego, w tym w zakresie równości płac, w tym w zakresie ograniczeń, barier dotyczących awansów zawodowych. Będę monitorował przepisy zapobiegające przemocy domowej. Trzeba jednak działać także na rzecz ojców, np. w sytuacjach, kiedy są pozbawieni kontaktów z dziećmi. Ważne są, należą do tej grupy także prawa pracownicze. Trzeba działać przeciwko dyskryminacji osób niezamożnych oraz tych, które mają niższy kapitał kulturowy. Prawa mniejszości narodowych, etnicznych, religijnych także należą do tej grupy.</u>
+          <u xml:id="u-11.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Drugim obszarem, który jest dla mnie ważny, o którym w ostatnich dniach dużo mówiłem, są prawa polskiej wsi. Z jednej strony chodzi o prawa i wolności rolników do wykonywania swojej działalności rolniczej, do wykonywania zawodu. Z drugiej strony chodzi o prawa i wolności osób mieszkających na terenach wiejskich, które borykają się z wykluczeniem komunikacyjnym, kulturowym, edukacyjnym. Jeżeli chodzi o rolników, jest wiele praw i wolności, w zakresie których trzeba zrobić więcej. Są to: prawo do produkcji wysokiej jakości żywności, jak wiemy, dzisiaj często ograniczane, kwestie konkurencji, nie zawsze uczciwej konkurencji z dużymi koncernami, kwestie szkód rolniczych, ograniczenie prawa własności, kwestie równości w dostępie do dopłat, lekceważenie przez urzędy i instytucje, prawo uwzględnienia racji rolników, praw rolników w planach zagospodarowania przestrzennego. Spraw tych jest dużo.</u>
+          <u xml:id="u-11.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Trzecim obszarem szczególnego zaangażowania i priorytetem są dla mnie są tradycyjne prawa i wolności, w tym prawa rodziny, prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, wolność wyznania, wolność sumienia.</u>
+          <u xml:id="u-11.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czwartym obszarem, na który chciałbym zwrócić uwagę, są klasyczne, liberalne wolności, w tym wolność słowa, wolność zgromadzeń, wolność zrzeszania się, ale także wolność nauczania na uczelniach, wolność prowadzenia badań naukowych, własność, wolność gospodarcza. Jeszcze całkiem niedawno prawa te były właściwie dogmatami w dyskusji publicznej, ale dzisiaj wcale już tak nie jest. Coraz częściej słyszymy, coraz częściej, jeżeli nie w teorii, to w praktyce, widzimy ograniczenia owych praw nawet ze strony tych, którzy postrzegają się jako ich depozytariusze.</u>
+          <u xml:id="u-11.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wymieniłem cztery ważne obszary: najsłabszych, mieszkańców terenów wiejskich i rolników, tradycyjne wolności i prawa, klasyczne liberalne wolności, ale ze względu na moment, w którym jesteśmy, ze względu na czas próby, wielkiego wyzwania, jakim jest pandemia, trzeba powiedzieć także kilka słów na temat tego czasu i szczególnych zobowiązań rzecznika praw obywatelskich w tym okresie.</u>
+          <u xml:id="u-11.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest to także moment, żeby podziękować wszystkim tym, którzy uczestniczą w zwalczaniu pandemii ponad podziałami, lekarzom, personelowi medycznemu, pracownikom szpitali, służby zdrowia, władzy publicznej wszystkich szczebli, wszystkim ludziom dobrej woli, którzy uczestniczą w tych działaniach, całemu społeczeństwu, które znosi ograniczenia i stara się dbać o siebie i bliskich. Sprawy, które są ważne i które właśnie w kontekście pandemii muszą być szczególnie podjęte przez rzecznika – jeżeli zostanę wybrany na ten urząd, na pewno podejmę je od pierwszych dni – są to sprawy związane z prawem do ochrony zdrowia, nierównością dostępu do ochrony zdrowia, ograniczeniem praw pracowników, ale też ograniczeniem praw przedsiębiorców. Niektóre instytucje donoszą o globalnym nasileniu przemocy domowej. Na pewno w związku z tym jest to sprawa, która wymaga bardzo dużej uwagi ze strony rzecznika w szczególności w tym czasie, zawsze, ale w szczególności w tym czasie. Wyrównanie szans edukacyjnych wśród dzieci wywołane pandemią.</u>
+          <u xml:id="u-11.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Trzeba też – miejmy nadzieję, że epidemia zbliża się do końca – pochylić się, dokonać refleksji nad obowiązującymi regulacjami, nad ustawą o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych wśród ludzi. Wiemy, że ustawa ta została przyjęta przez koalicję Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego w 2008 roku. Zakładam, zawsze wydaje mi się, że należy tak zakładać, że najlepsza wola przyświecała wówczas przygotowującym przepisy. Zresztą głosowała za ustawą ówczesna opozycja, ale dzisiaj wiemy, że wyzwanie, jakim jest pandemia, przerosło oczekiwania, możliwości i horyzonty większości państw na świecie. Bez wątpienia musimy rozważyć, na ile regulacje te wpisują się w naszą konstytucję, jak być może nieco inaczej można dokonać wyważenia różnych racji, znaleźć punkt równowagi między bezpieczeństwem a wolnością.</u>
+          <u xml:id="u-11.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli zostanę wybrany na rzecznika praw obywatelskich, będę działał ponadpartyjnie, ponieważ moim zdaniem rzecznik nie jest od stawania po stronie rządu, ale też opozycji. Pan poseł Kropiwnicki powiedział, że kandydat, że nowy rzecznik praw obywatelskich powinien odpolitycznić urząd. Tak, uważam, że urząd ten powinien być apolityczny i aideologiczny. Państwo jako parlamentarzyści, parlament, politycy są od tego, żeby podejmować decyzje polityczne i prowadzić dyskusje ideologiczne, dokonywać zmian konstytucji, dokonywać zmian ustaw. Rzecznik praw obywatelskich jest od tego, żeby egzekwować prawa i wolności wszystkich w takim stanie, w jakim są w prawie. Jeżeli widzę jakąś dodatkową rolę dla rzecznika praw obywatelskich, to taką, żeby budować mosty. W preambule do konstytucji mowa jest o współdziałaniu władz i dialogu społecznym. Uważam, że rzecznik musi współpracować z władzą europejską i z władzą krajową, z władzami ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Powinien współdziałać w opracowywaniu rozwiązań legislacyjnych, ale też w przygotowywaniu programów rządowych, samorządowych. Często więcej można zrobić angażując się we współpracę niż całą energię poświęcać na konflikty, które z natury rzeczy (czasami są konieczne) są po prostu destrukcyjne.</u>
+          <u xml:id="u-11.17" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oczywistością jest bliska współpraca z rzecznikiem praw dziecka, rzecznikiem małych i średnich przedsiębiorców, rzecznikiem praw pacjenta, rzecznikami innych grup zawodowych. Rzecznik praw obywatelskich musi być bardziej obecny w Polsce. Jeżeli zostanę rzecznikiem praw obywatelskich, chciałbym robić to, co robiłem w mojej dotychczasowej pracy publicznej, zanim trafiłem do parlamentu, zanim trafiłem do samorządu. Odwiedziłem wszystkie 235 sołectw w powiecie poznańskim. Uważam, że rzecznik także powinien dużo podróżować, spotykać się z ludźmi.</u>
+          <u xml:id="u-11.18" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jednocześnie chciałbym, żeby powstały dodatkowe biura rzecznika praw obywatelskich, jedno dla północno-wschodniej Polski, być może z siedzibą w Olsztynie, jedno dla południowo-wschodniej Polski, być może w siedzibą w Lublinie, jedno dla północno-zachodniej Polski, być może w siedzibą w Poznaniu bądź na Ziemi Lubuskiej.</u>
+          <u xml:id="u-11.19" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jako rzecznika praw obywatelskich chciałbym bardzo mocno zaangażować się we wsparcie alternatywnych metod rozwiazywania sporów, bowiem w Polsce zbyt często w życiu publicznym, ale także w wymiarze sprawiedliwości stawia się na spór, a zbyt rzadko, zbyt mało na dialog. Sąd powinien być ostatecznością, potrzeba więcej mediacji, ugód, arbitrażu. Potrzeba także instytucji sędziów pokoju. To bardzo dobra inicjatywa, której orędownikiem jest Paweł Kukiz, ale która w gruncie rzeczy wyraża to samo, co pozostałe metody rozwiazywania sporów. Chodzi o znalezienie sposobu, w którym duża część sporów, konfliktów międzyludzkich kończy się w sposób, jak sama nazwa mówi, pokojowy.</u>
+          <u xml:id="u-11.20" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli zostanę rzecznikiem praw obywatelskich, tak jak w moim dotychczasowym życiu będę zaangażowany w promocję wartości republikańskich, proobywatelskich. W ostatnich kilkunastu latach współpracowałem z ponad dwustoma organizacjami społecznymi. Chciałbym także w tym zakresie kontynuować dobre tradycje obecnego biura rzecznika, biura profesora Adama Bodnara.</u>
+          <u xml:id="u-11.21" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kiedy zostałem kandydatem na rzecznika praw obywatelskich, zadeklarowałem chęć spotkania ze wszystkimi środowiskami politycznymi. Mogę powiedzieć, że odbyłem wiele spotkań z wolnościowcami, z konserwatystami z kilku formacji, z Konfederacji, ze środowiska Kukiz’15, z Koalicji Polskiej, z Koalicji Obywatelskiej, także ze środowiskami, dla których szczególnie ważna jest wieś, odpowiedzialnymi za polską wieś, z niektórymi ludowcami. Skierowałem także listy do klubów parlamentarnych Lewicy oraz Koalicji Obywatelskiej. Z liberałami chciałbym się spotkać z tych racji, o których mówiłem. Ważną sprawą są tradycyjne wartości liberalne, wolność, własność, swoboda prowadzenia działalności gospodarczej. Jest to obszar, w którym należy współpracować, należy zrobić wszystko, co możliwe, żeby bronić tych kluczowych dla wolnego społeczeństwa wartości.</u>
+          <u xml:id="u-11.22" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Z lewicą chciałbym oczywiście rozmawiać o problemach osób najsłabszych. Przez wiele lat prowadziłem, do dzisiaj prowadzę, chociaż szczególni intensywnie w latach 2015–2019, prawie dwadzieścia punktów pomocy prawnej, pomocy w sprawach budowlanych, ZUS-owskich, podatkowych, punkt mediacji w Poznaniu i powiecie poznańskim. Często rozmawiałem z osobami o poglądach lewicowych. Była to przestrzeń spotkań. Uważam, że dobrze to funkcjonowało. Z osobami o poglądach lewicowych chciałbym porozmawiać i o wyzwaniach stojących przez rzecznikiem, i o moim programie. Innymi słowy, staram się spotykać, jestem gotowy do spotkań ze wszystkimi politykami dobrej woli, nawet wtedy, gdy dużo nas dzieli. Uważam, że płaszczyzna do współpracy zawsze jest większa niż się wydaje. Podstawą jest rozmowa, to ona pozwala zweryfikować nasze wyobrażenia, odrzucić uprzedzenia, także te ideologiczne.</u>
+          <u xml:id="u-11.23" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">We wrześniu 2020 roku pani mecenas Rudzińska-Bluszcz powiedziała, podziękowała – cytuję: „Dziękuję przedstawicielom wszystkich klubów, w tym Prawa i Sprawiedliwości, Konfederacji, Koalicji Obywatelskiej, Lewicy i PSL-u, którzy w ostatnim czasie się ze mną spotkali. Wszystkie kluby odpowiedziały na moją prośbę o spotkanie. Udało się porozmawiać merytorycznie z przedstawicielami wszystkich sił reprezentowanych w polskim parlamencie”. To dobry zwyczaj, dobra praktyka. Też mam nadzieję na takie spotkania.</u>
+          <u xml:id="u-11.24" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zakończę moje wystąpienie odczytaniem roty ślubowania rzecznika. Brzmi ona następująco: „Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków Rzecznika Praw Obywatelskich dochowam wierności Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec wolności i praw człowieka i obywatela, kierując się przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego i sprawiedliwości. Ślubuję, że powierzone mi obowiązki wypełniać będę bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy prawnie chronionej”. Jeżeli będzie mi dane z woli Sejmu i Senatu złożyć to ślubowanie, zakończę je dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”, a ślubowania, które złożę, dochowam. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-11.25" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Teraz głos ma pan profesor Sławomir Patyra.</u>
+          <u xml:id="u-11.26" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Sławomir Patyra:</u>
+          <u xml:id="u-11.27" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, na początek powiem, że nie jestem specjalistą w dziedzinie autoprezentacji. Stąd nie lubię mówić o sobie. Mam wrażenie, że to, co dotyczy mnie i mojego doświadczenia, zostało już powiedziane przez panów posłów. Jest też państwu dostępne w druku przedłożonym do prac Komisji. Nie ukrywam natomiast, że zanim przejdę do mojej wizji sprawowania urzędu, chciałbym powiedzieć o tym, w co wierzę w życiu publicznym. Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, właśnie od tego chciałbym zacząć, ponieważ refleksje, którymi chciałbym się z państwem podzielić, będą stanowić także wyznacznik moich działań jako rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-11.28" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wierzę w to, że podstawowym obowiązkiem każdego państwa, państwa demokratycznego jest budowanie poczucia, że państwo służy obywatelom. Po drugie, wierzę także w to, że z poczucia tego u obywateli ma się rodzić przekonanie o tym, że w państwie mogą żyć bezpiecznie, realizować to coś, co swego czasu Karol Monteskiusz określił mianem wolności politycznej. Znaczy to, że mogą odczuwać poczucie bezpieczeństwa politycznego, osobistego i socjalnego, bowiem zgodnie z art. 1 konstytucji, nasze państwo jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli, a to oznacza, że organy władzy publicznej obowiązane są szanować wszystkich obywateli, niezależnie od ich poglądów politycznych, niezależnie od preferencji w różnych dziedzinach ich aktywności życiowych. Państwo i jego instytucje mają obowiązek gwarantować przestrzeganie wolności i praw człowieka, ponieważ tego wymaga umowa społeczna, czyli konstytucja. Wszyscy, którym suweren zaufał, także państwo jako parlamentarzyści, otrzymując instrumenty rządzenia państwem, obowiązani są do tego, żeby przestrzegać konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-11.29" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poszanowanie praw i wolności jednostki w ustroju demokratycznym, tutaj zgodzę się z moim przedmówcą, nie jest kwestią określonej ideologii czy programu politycznego. Jest kwestią aksjologii całego systemu ustrojowego, którego wyboru dokonaliśmy – mówię o naszym państwie – w roku 1989, porzucając system socjalistyczny na rzecz demokracji parlamentarnej.</u>
+          <u xml:id="u-11.30" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Chciałbym także podkreślić bardzo jednoznacznie, iż wierzę w to, że konstytucja nie dzieli wolności i praw na ważniejsze i mniej ważne. Nie pozwala również na ich wybiórcze przestrzeganie przez państwo. Wszystkie wolności i prawa, które wymienione są w rozdziale 2 konstytucji, ale też w rozdziale 1 w ramach zasad naczelnych, są tak samo ważne, ponieważ opierają się na jednym zasadniczym fundamencie. Fundamentem tym jest godność człowieka, każdego człowieka. Godności tej nie wolno różnicować w zależności od tego, kogo ona dotyczy i jakie kto zajmuje miejsce w hierarchii publicznej czy w życiu społecznym. Władza polityczna czasami o tym zapomina. Wówczas zadaniem takich instytucji jak sąd konstytucyjny, organy wymiaru sprawiedliwości, prokuratura, Najwyższa Izba Kontroli czy rzecznik praw obywatelskich jest przypominanie jej o tym. Ostatni organ, czyli rzecznik jest organem szczególnym, ponieważ w istocie jest pozbawiony kompetencji władczych. Dlatego jest swego rodzaju sumieniem władzy politycznej, które to sumienie odzywa się wtedy, kiedy decydenci chcą realizować swoje partykularne interesy polityczne kosztem wolności i praw jednostki.</u>
+          <u xml:id="u-11.31" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W ustrojach autorytarnych albo autokratycznych władza polityczna podejmuje wiele działań, żeby sumienie to zagłuszyć albo wręcz różnymi sposobami próbuje zmusić je do całkowitego milczenia. Jednym z owych sposobów jest upolitycznienie instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich, podporządkowanie tej instytucji interesom stricte partyjnym czy politycznym właśnie. Dlatego tak ważne jest, żeby rzecznik praw obywatelskich był od polityków niezależny. Jeżeli będzie zależny, będzie sumieniem, ale milczącym, a takie sumienie w żaden sposób nie jest w stanie zaskarbić sobie autorytetu i zaufania tych, których praw rzecznik ma chronić, czyli właśnie obywateli.</u>
+          <u xml:id="u-11.32" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dotychczasowi piastuni urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich w mojej ocenie znakomicie sprostali zadaniu, jakie stawia się wobec ombudsmana w systemie demokratycznym, wszyscy bez wyjątku, począwszy od pani profesor Ewy Łętowskiej, a skończywszy na panu profesorze Adamie Bodnarze. Dzisiaj przed rzecznikiem praw obywatelskich stoją wyzwania, w mojej ocenie, największe od czasu powołania owej instytucji, a wynika to z głębokiego regresu standardów przestrzegania wolności i praw człowieka w Polsce we wszystkich fundamentalnych obszarach, godnościowym, wolnościowym i równościowym, dlatego że owe trzy fundamenty tworzą cały katalog relacji pomiędzy państwem a jednostką.</u>
+          <u xml:id="u-11.33" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W obronie wolności i praw jednostki rola rzecznika jest szczególnie doniosła, dlatego że dzisiaj mamy do czynienia z systemowym, postępującym procesem upolityczniania, a nawet upartyjniania tych wszystkich instytucji ochrony wolności i praw, które w państwie prawa dla polityki i polityków powinny być nietykalne, takich jak Trybunał Konstytucyjny, sądownictwo, prokuratura czy wreszcie Najwyższa Izba Kontroli. Z tego względu obecnie instytucje te nie są absolutnie w stanie realizować podstawowych przesłanek systemu opartego na państwie prawnym, czyli nadrzędności konstytucji w systemie źródeł prawa i legalizmu działania organów władzy publicznej. Tymczasem w państwie, w którym konstytucja zaczyna być traktowana wyłącznie jako deklaracja polityczna, a organy władzy wybiórczo stosują normy prawne stosownie do własnych potrzeb, żaden człowiek nie może czuć się bezpiecznie. Jeżeli nawet wmawia mu się takie poczucie, wykorzystując w tym celu zależne od władzy politycznej media, poczucie to tak czy inaczej ma wyłącznie złudny charakter.</u>
+          <u xml:id="u-11.34" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zadania rzecznika praw obywatelskich w zakresie ochrony wolności i praw powinny koncentrować się zarówno na kwestiach zasadniczych, jak i na kwestiach szczegółowych. W odniesieniu do tych pierwszych powinny odnosić się do godności człowieka, dlatego że dzisiaj przestrzeganie godności człowieka w Polsce jest w bardzo poważnym kryzysie i regresie. Przykładowo oczywiście, dlatego że nie chcę tutaj wymieniać wszystkich aspektów, w jakich zjawisko to postępuje, odniosę się do kilku.</u>
+          <u xml:id="u-11.35" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Po pierwsze, mowa nienawiści, która dotyka zarówno grupy społeczne, jak i indywidualne osoby, najczęściej oparta jest na podłożu homofobicznym, rasowym, wyznaniowym, narodowościowym, ale także politycznym. Tymczasem zgodnie z art. 30 konstytucji, godność każdego człowieka jest przyrodzona, niezbywalna i nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Przeczy temu rzeczywistość, zwłaszcza jeżeli zwrócimy uwagę na postępowanie wobec uczestników pokojowych protestów, szkalowanie niewygodnych dla władzy politycznej osób w tzw. mediach publicznych, utrzymywanych przecież z pieniędzy podatników, a zatem także tych, którzy są ofiarą szkalowania, tworzenie tzw. stref wolnych od LGBT, wspieranych zresztą przez przedstawicieli władzy wykonawczej na różne sposoby czy wreszcie drakońskie przepisy antyaborcyjne wprowadzone ostatnio. Właściwie trudno tutaj mówić o ich wprowadzeniu, ponieważ nowelizacja prawa antyaborcyjnego dokonała się właściwie niezgodnie z zasadą suwerenności narodu, dlatego że właściwą drogą ku temu jest proces ustawodawczy, uchwalanie stosownych przepisów przez reprezentantów suwerenna, czyli przez państwa, a nie przez Trybunał Konstytucyjny, który nie służy temu, żeby tworzyć prawo, ale temu, żeby prawo oceniać.</u>
+          <u xml:id="u-11.36" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wreszcie w odniesieniu do wolności, czyli drugiego z podstawowych fundamentów, chodzi o ograniczanie wolności i praw bez podstawy ustawowej, z naruszaniem zasady proporcjonalności, czyli art. 31 ust. 3. Tymczasem przepis ten dopuszcza ograniczenia tylko wtedy, kiedy są konieczne i tylko wtedy, kiedy są konieczne w demokratycznym państwie prawnym, co podnosi poziom konieczności jeszcze wyżej niż miałoby to miejsce bez odniesienia do aksjologii ustrojowej. Ograniczanie wolności i praw człowieka w zakresie wolności prowadzenia działalności gospodarczej czy prawa do pracy za pomocą rozporządzeń wykonawczych do ustawy o chorobach zakaźnych albo do ustaw covidowych bez wprowadzenia stanu klęski żywiołowej stanowi naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego i wynikającej z niej zasady legalizmu działania organów władzy publicznej.</u>
+          <u xml:id="u-11.37" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wreszcie chodzi o naruszenie równości w prawie i wobec prawa w postaci licznych przejawów dyskryminacji z powodu rasy, płci, narodowości, pochodzenia etnicznego, wyznania, światopoglądu, orientacji seksualnej, prowadzonej działalności zawodowej czy wreszcie statusu majątkowego, na co także bardzo mocno chciałbym zwrócić uwagę, ponieważ obecnie w Polsce nie od dzisiaj mamy do czynienia z wykluczeniem z powodów finansowych obywateli, którzy nie mają dostępu do odpowiedniego poziomu edukacji, na pewno do takiego poziomu, jaki mogą sobie zapewnić ci, którzy posiadają odpowiednie środki finansowe, żeby posyłać dzieci do prywatnych szkół, posyłać dzieci do prywatnych przedszkoli. Na pewno nie mają takiej możliwości ci, którzy dzisiaj nie są w stanie uzyskać diagnostyki medycznej, która zgodnie z art. 68 konstytucji, jest przypisana jako świadczenie publiczne ze strony państwa, inaczej niż tylko w ten sposób, że najpierw będą uczęszczać na prywatne porady medyczne płatne i dopiero w wyniku tych porad znajdą miejsce w szpitalu po to, żeby można było ich zdiagnozować.</u>
+          <u xml:id="u-11.38" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie chodzi tutaj zresztą tylko o aktywną dyskryminację ze strony państwa. Chciałbym zwrócić uwagę również na te przypadki, gdzie mamy do czynienia z ograniczeniem praw i wolności w układzie, o którym wspomniał pan poseł Wróblewski, to znaczy w układzie horyzontalnym, w relacjach pomiędzy obywatelami. Obowiązkiem państwa jest czuwać również nad tym, żeby nie dochodziło np. do przejawów dyskryminacji, nierówności w relacjach pomiędzy obywatelami. Tymczasem można odnieść wrażenie, że państwo bardzo często nie reaguje na tego typu przypadki działania, podczas gdy art. 31 ust. 2 konstytucji stanowi, że wszyscy są zobowiązani do poszanowania praw i wolności innych. Rolą państwa, jego instytucji, jego służb jest zapewnienie tego, żeby przejawy nierówności, dyskryminacji, nietolerancji były po prostu eliminowane. Mam wrażenie, że pod względem, delikatnie mówiąc, jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia.</u>
+          <u xml:id="u-11.39" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">We wskazanych kwestiach zasadniczych widzę dzisiaj rolę rzecznika praw obywatelskich. Widzę ją jednak także w kwestiach szczegółowych, ponieważ tak naprawdę w każdym obszarze zarówno praw osobistych, jak i praw politycznych, czy wreszcie praw socjalnych czy ekonomicznych w odniesieniu do konkretnych praw i wolności określonych w konstytucji, mamy dzisiaj do czynienia z wieloma mankamentami funkcjonowania systemu demokratycznego.</u>
+          <u xml:id="u-11.40" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Znowu przywołam tylko kilka przykładów, dlatego że chyba celem dzisiejszego spotkania nie jest dokonywanie podsumowania. Są to: naruszanie wolności i nietykalności osobistej (art. 41 konstytucji), bezprawne zatrzymywanie i przetrzymywanie obywateli przez funkcjonariuszy policji, a tym samym przekraczanie przez nich uprawnień wynikających z ustawy, naruszanie prawa do obrony (art. 42 konstytucji), utrudnianie kontaktów z obrońcami, presje na adwokatów i radców prawnych, żeby ujawniali tajemnicę obrończą, naruszanie prawa do sądu poprzez atak na niezależność sądów i szykany wobec niezawisłych sędziów oraz prokuratorów, wreszcie wprowadzana coraz powszechniej pod płaszczykiem ustaw covidowych niejawność postępowań sądowych jako zasada postępowania, podczas kiedy art. 45 ust. 1 konstytucji stanowi wyraźnie, że każdy ma prawo do jawnego rozpoznania jego sprawy, naruszanie prawa do prywatności, tajemnicy komunikowania się, wolności sumienia i wyznania, chociażby poprzez fakt szykanowania osób innego wyzwania niż rzymskokatolickie, dlatego że nie można inaczej nazwać sytuacji, w której dochodzi do ostracyzmu wobec dzieci, które nie chodzą na lekcje religii, jak również do braku nadzoru kuratorium oświaty nad treściami programowymi oraz braku wpływu na obsadę pedagogiczną zajęć, naruszanie wolności słowa i prawa do krytyki. Może nie będę już tutaj przywoływał casusu znanego pisarza i jego wypowiedzi. Wreszcie jest to prawna ochrona życia w związku z nieludzkim i niehumanitarnym traktowaniem. Nawiązuję tutaj do usuniętej przez Trybunał Konstytucyjny przesłanki embriopatologicznej dopuszczalności przerywania ciąży, nie eugenicznej, ponieważ jest to absolutnie błędne określenie. Wreszcie w sferze socjalnej, ekonomicznej, kulturalnej jest to prawo do ochrony zdrowia, koszyk świadczeń gwarantowanych, który tak naprawdę dzisiaj niczego nie gwarantuje, reglamentowanie dostępności jakości świadczeń medycznych obywateli w drodze zarządzeń, a zatem aktów prawa wewnętrznego prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, pism okólnych. O braku dostępu do bezpłatnej diagnostyki już mówiłem. Dalej pomoc dla osób z niepełnosprawnościami, przeciwdziałanie bezdomności i ochrona lokatorów, ochrona praw dzieci.</u>
+          <u xml:id="u-11.41" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W mojej ocenie te wolności i prawa nie są dzisiaj realizowane zgodnie ze standardem wymaganym od państwa demokratycznego. Uważam, że w tym zakresie rzecznik praw obywatelskich w sposób absolutnie niezależny od władzy politycznej, również jako organ władzy publicznej w państwie powinien podejmować stosowne działania. Tym chciałbym się zająć, tym zająłbym się, gdybym został rzecznikiem praw obywatelskich. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-11.42" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie profesorze. Pan Piotr Ikonowicz. Bardzo proszę, oddaję panu głos.</u>
+          <u xml:id="u-11.43" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Piotr Ikonowicz:</u>
+          <u xml:id="u-11.44" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Witam państwa serdecznie. Bardzo dziękuję za zaproszenie. Gdyby panie posłanki, panowie posłowie, państwo senatorowie byli wystarczającą gwarancją dla obywateli, że nie będzie działa im się krzywda, dzisiejszy spór nie byłby tak dramatyczny, potrzeba silnego rzecznika praw obywatelskich nie byłaby tak dojmująca. Niestety. Zapytano mnie, dlaczego się zdecydowałem. Jestem czarnym koniem, właściwie nieobliczalnym. Owa nieobliczalność powinna być zaletą. Otóż zdecydowałem się, dlatego że ludzie czekają na pomoc. Widzę tysiące wyciągniętych rąk i setki próśb, żeby ostatnia deska ratunku zadziałała. Z pozycji działaczy społecznych robimy, co w naszej mocy, ale środki, jakimi dysponujemy, a zwłaszcza zasób kadrowy, zawsze jest za mały, a potrzebujących jest morze.</u>
+          <u xml:id="u-11.45" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tutaj chciałbym rozwiać pewien mit, który krąży nawet wśród ludzi dobrej woli. Otóż pokutuje przekonanie, że pomocy potrzebuje jakaś garstka ludzi, którzy sobie nie poradzili, enklawa biedy, wobec czego czasami trzeba pójść do getta i pomóc. Nieprawda. Zdecydowana większość polskiego społeczeństwa jest mniej lub bardziej przerażona. Dlaczego? Dlatego że nie ma państwa socjalnego, pomimo że zaczął się jakiś transfer socjalny, ale jest on rachityczny w porównaniu do potrzeb. Dlatego że nie są respektowane prawa pracownicze. Dlatego wreszcie, że w wyniku braku państwa socjalnego, w wyniku rażąco niskich płac, ludzie nie mają żadnych oszczędności. 85% obywateli nie ma żadnych oszczędności. Kolejne kilkanaście procent miewa odłożonych dwanaście, szesnaście pensji na czarną godzinę. To nie jest pas bezpieczeństwa, który daje poczucie jakiegoś elementarnego spokoju oraz słynnej godności. Człowiek biedny, człowiek przerażony nie jest wolny. Wolność najbardziej odbiera strach.</u>
+          <u xml:id="u-11.46" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pierwszy z brzegu przykład. 70% obywateli RP nie ma zdolności do zaciągania kredytów hipotecznych, czyli nie może sobie kupić mieszkania nawet na raty rozłożone na trzydzieści, czterdzieści lat. W związku z tym, jeżeli młodzi ludzie chcą wyprowadzić się od rodziny, muszą wynająć mieszkanie za równowartość miesięcznego wynagrodzenia. Wiadomo, że w pewnym momencie mogą się potknąć. Wtedy bardzo szybko pojawia się centralne biuro bezpieczeństwa personalnego, ludzie w mundurach, którzy wyglądają jak służby specjalne i którzy realizują jedno zadanie, a mianowicie nielegalne eksmisje, eksmisje bez tytułu wykonawczego, czyli bez wyroku, bez decyzji sądu i pod nieobecność komornika, dlatego że żaden komornik nie pójdzie z tymi bandytami wyrzucać ludzi. W państwie rzekomo prawa funkcjonuje firma, która wygląda jak rodzaj instytucji, która polega na łamaniu prawa. Od początku walczyliśmy z eksmisją na bruk, która okazała się niezgodna z art. 30 konstytucji, stanowiącym o godności, o przyrodzonej godności człowieka. W końcu Trybunał Konstytucyjny przyznał nam rację. Z chuliganów staliśmy się obrońcami konstytucji, ale wciąż mamy do czynienia z eksmisjami na bruk.</u>
+          <u xml:id="u-11.47" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jako Kancelaria Sprawiedliwości Społecznej od dłuższego czasu prowadzimy negocjacje z Komendą Główną Policji. Dowiedzieliśmy się nawet, że do załóg policyjnych trafiły instrukcje, że jeżeli pan właściciel przychodzi bez wyroku i bez komornika, policja ma stanąć po stronie lokatorów, ale jedni policjanci to wiedzą, a drudzy policjanci tego nie wiedzą. Ciągle słyszę o prawie własności i o równowadze praw w konstytucji. Z jednej strony jest społeczna gospodarka rynkowa, a z drugiej strony bardzo silna rola prawa własności. Otóż mam wrażenie, że duża część polskiego społeczeństwa, zwłaszcza polskich elit, myli prawo własności z licencją na zabijanie. Niestety, ofiarami tego błędu padają także funkcjonariusze policji, którzy z opuszczonymi rękami przyglądają się łamaniu prawa, i to takiemu łamaniu prawa, za które normalnie powinni ciągnąć do aresztu. Tymczasem aresztuje się ludzi z błahych powodów, nadużywa się aresztu tymczasowego.</u>
+          <u xml:id="u-11.48" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Chciałbym powiedzieć, że jestem głęboko przekonany, że większość polskiego społeczeństwa oczekuje kogoś, kto będzie bezwarunkowo po ich stronie. Pytano mnie, jakie mam szanse. Wymyśliłem sobie po sportowemu, ponieważ jestem kibicem sportowym, że jeżeli wygra mój szanowny kolega z lewej, pan Bartłomiej Wróblewski, będzie 1:0 dla PiS-u, jeżeli wygra mój szanowny kolega z prawej, pan Sławomir Patyra, będzie 1:0 dla Platformy Obywatelskiej, a jak ja wygram, to będzie remis. Będzie remis, ponieważ nie gram w żadnej z tych dwóch drużyn. Gram w drużynie pt. „obywatele Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
+          <u xml:id="u-11.49" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Teraz chciałbym powiedzieć kilka słów, dlatego że wszystkie dziedziny, w których trzeba interweniować, już wymieniono. Nie będę tego powtarzał, powiem natomiast o różnych pomysłach. Zasadniczy pomysł na urząd idzie pod prąd wypowiedzi, że wszystko było cacy. Nie było cacy. Dotychczas urząd ten polegał na tym, że elity, których jakości absolutnie nie kwestionuję – jestem praktykiem prawa, chodzę do sądu i wygrywam sprawy dla obywateli, ale nie jestem nawet mecenasem, jestem zwykłym magistrem, wobec czego mogę tylko patrzeć z podziwem na panów profesorów, adiunktów, doktorów – otóż te elity prawnicze delegują ze swojego grona jakąś szlachetną osobę, która pochyla się nad losem ludu. Taka jest konstrukcja rzecznika praw obywatelskich. Otóż konstrukcja ta jest mi głęboko obca. Gdybym miał sprawować ów urząd, chcę reprezentować ludzi na dole przeciwko elitom wbrew wszystkim słodkim słowom.</u>
+          <u xml:id="u-11.50" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wiecie, dlaczego sędziowie i wymiar sprawiedliwości mają taką słabą prasę? Nie dlatego że jak twierdzą niektórzy, większość sędziów jest skorumpowana czy upartyjniona. Nie. Dlatego, że prawo jest złe. Mamy prawo klasowe, które jest zwrócone po stronie pracodawcy przeciwko pracownikowi, po stronie właściciela mieszkań przeciwko lokatorowi, po stronie banku i właściciela przeciwko dłużnikowi. Możemy tak wymieniać. Jest to państwo przemocy finansowej. Prawa są łamane na co dzień za pomocą wyroków sądowych, które są wydawane w majestacie prawa i zgodnie z prawem, tylko niezgodnie z moimi ulubionymi zasadami współżycia społecznego. Otóż jest cała masa podłości, które możemy popełnić w majestacie prawa, ale zwykli ludzie, tzw. społeczeństwo tego nie robi. Wiecie dlaczego? Dlatego że by się wstydziło. My sobie tego nie robimy, dlatego że kierujemy się zasadami współżycia społecznego.</u>
+          <u xml:id="u-11.51" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pierwszy z brzegu przykład. Idę do sądu na licytację. Staramy się płoszyć sępy, czyli przekonać inwestorów, że długo nie wyrzucą lokatorów, że zamrożą kapitał. Bardzo często udaje się nam udaremnić licytację. Kiedy na licytację przychodzi zwykły człowiek, który chce tanio kupić mieszkanie, ponieważ na drogie go nie stać, i widzi, że w mieszkaniu mieszka rodzina z dziećmi, po prostu wycofuje się. Niby co miałby zrobić z tymi ludźmi? Wyrzucić ich? Jest to zgodne z prawem, ale jest to niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Kto zostaje na sali sądowej, żeby dalej licytować? Mafia. Mafia, która na lokatorów patrzy jak na padlinę, która potem ich wyrzuca i zwiększa wartość swojej inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-11.52" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oczywiście można by mówić o różnych przepisach. Powiem o kilku. Była tutaj mowa o dostępnie do służby zdrowia. Otóż po to, żeby rozumieć, trzeba sięgać do przyczyn systemowych. Jak się rozumie, to można próbować zaradzić, można organizować debatę publiczną. To może robić rzecznik. Otóż nie ma innego sposobu na zwiększenie dostępności usług medycznych niż zwiększenie składki zdrowotnej. Składka zdrowotna od początku jest zaniżona przez osoby, które chciały doprowadzić najpierw do komercjalizacji, a potem do prywatyzacji służby zdrowia. Trzeba więc było pokazać, że państwowa służba zdrowia jest niewydolna po to, żeby potem ją sprywatyzować. Na razie prywatnie leczą się ci, co mogą. Reszta społeczeństwa umiera w kolejkach do lekarza specjalisty. Tak to wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-11.53" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli chodzi o prawo pracy, niedawno byłem... W ogóle chciałbym powiedzieć, że strasznie dziękuję państwu z Lewicy, że mnie wysunęli jako kandydata, dlatego że dzięki temu dokonuję cudów. Jadę do fabryki Solarisa, która zapowiedziała zwolnienie pracowników, dlatego że chorują i zapraszam na konferencję prasową związkowców. Przychodzi mnóstwo dziennikarzy posłuchać związków zawodowych. Dzięki kampanii na rzecznika udało mi się to, że wreszcie ktoś posłuchał związków zawodowych. Mam nadzieję, że przyniesie to jakiś efekt, dlatego że straszenie zwolnieniami za chorobę w czasach, kiedy ludzie i tak idą do pracy, mimo tego że są chorzy, dlatego że boją się ją stracić i odgrywają rolę, że tak powiem, masowej broni biologicznej, broni masowego rażenia, idąc do pracy z chorobą, jest to sytuacja karygodna, niezależnie od tego, jak mają się do tego takie czy inne przepisy. Jest to po prostu sprowadzanie na nas wszystkich katastrofy.</u>
+          <u xml:id="u-11.54" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ostatnio byłem w Gdańsku, gdzie kobieta została zostawiona przez miasto w jakiejś zaniedbanej kamienicy w strasznej sytuacji, bez ogrzewania, bez nadziei. I raptem jest konferencja prasowa kandydata na rzecznika Piotra Ikonowicza. Dzisiaj czytam w gazecie trójmiejskiej, że latem ta pani już będzie miała mieszkanie od miasta. A zatem warto kandydować. To w ogóle pokazuje mechanizm mojej decyzji. Zdecydowałem się kandydować, dlatego że już teraz zwielokrotnia to możliwości pomagania.</u>
+          <u xml:id="u-11.55" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oczywiście chodzi o to, że mamy dwie strony. Mamy system, który trzeba zmieniać. Wszyscy po kolei opowiadamy tutaj różne rzeczy, jakby rzecznik praw obywatelskich to był jakiś ustawodawca, jakby to był parlament, jakby to był super prezydent, a to jest tylko taki człowiek, który słucha innych ludzi, uogólnia pewne problemy i wrzuca do porządku obrad Sejmu i Senatu sprawy, którymi Sejm i Senat powinny się zajmować, a które mają w nosie, dlatego że zajmuje się głupotami. Przepraszam, że to mówię, ale takie jest odczucie nie tylko moje, ale większości ludzi, którzy przychodzą do mnie po poradę.</u>
+          <u xml:id="u-11.56" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę państwa, są ludzie, którzy już czekać nie mogą. Są ludzie, którzy dzisiaj w Polsce są zmuszeni próbować przeżyć za 645 zł zasiłku stałego z powodu trwałej niezdolności do pracy. Nie mogą dorobić, ponieważ istotą tego oświadczenia jest to, że nie mogą pracować. Poznałem człowieka w Jastrzębiu Zdroju, który za 500 zł wynajmuje pokój, a za 145 zł żyje. Pomoc społeczna mu nie pomaga. Ludzie nadal lądują na bruku. Co byśmy nie zrobili jako ruch lokatorski, ciągle dziurawi się przepisy. Kiedyś był przepis bodajże art. 1046, że jeżeli komornik na miejscu eksmisji zastawał osobę nieoznaczoną w wyroku lub małoletnich, przerywał czynność i zgłaszał to do sądu rodzinnego do ustalenia, co z tymi osobami. Teraz wprowadzono nowy przepis. Brzmi on mniej więcej tak: „eksmituje ze wszystkimi rzeczami i osobami”. Widłami na wóz. Ciągle jest to dziurawione, elementarne prawo do niebycia bezdomnym ciągle jest podważane. Jak są dzieci, bardzo często mamy taką sytuację, że kobiecie jest licytowane mieszkanie, a sąd rodzinny zakreśla jej dwumiesięczny termin, żeby określiła plan zamieszkiwania. Jak samotna matka, której właśnie zlicytowano jedyne mieszkanie, ma określić plan zamieszkiwania? Bez samorządu tego nie zrobi, a stanowisko samorządu w 99% spraw o eksmisję jest takie, że nie należy przyznawać uprawnienia do lokalu socjalnego, nawet jeżeli samorząd został interwenientem uboższych, nie mówiąc już o tym, że art. 75 konstytucji stanowi, iż władza publiczna powinna dążyć do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych obywateli, a w szczególności przeciwdziałać bezdomności. Otóż melduję państwu, że miasto stołeczne Warszawa obecnie proceduje 1800 eksmisji. Głównym podmiotem, który powoduje bezdomność jest władza samorządowa, która wyrzuca ludzi na potęgę i zmniejsza, a nie zwiększa substancję mieszkaniową, ponieważ przeciętna gmina statystycznie buduje jedno mieszkanie, a zatem nie buduje.</u>
+          <u xml:id="u-11.57" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Prawa pracownicze. Proszę państwa, w Stanach Zjednoczonych zrobiono badanie. Porównano, ile pieniędzy zrabowano w napadach na banki, a ile pieniędzy nie wypłacono pracownikom za pracę. Okazało się, że pieniędzy niewypłaconych za pracę jest kilkadziesiąt razy więcej niż pieniędzy zrabowanych w napadach na banki, mimo tego, że w Stanach Zjednoczonych ciągle napadają na banki. Jak się okazuje, w Stanach Zjednoczonych są pewne kłopoty społeczne. U nas także dobrze by było dobrze zrobić badanie, jak dużo jest niewypłacanych wynagrodzeń, ale chyba wszyscy wiemy, że niepłacenie jest to epidemia. Jest przepis, że jeżeli pracodawca uporczywie, właściwie czyniąc z tego strategię biznesową, nie płaci wynagrodzeń, może pójść siedzieć na dwa lata. Chyba nikt miesiąca za to nie odsiedział.</u>
+          <u xml:id="u-11.58" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę państwa, płacimy podatki, parlament uchwala przepisy, a potem w ogóle się ich nie stosuje. Jest to w moim przekonaniu także zadanie rzecznika praw obywatelskich, żeby trochę pilnował, żebyśmy się szanowali, jak już jest uchwalone jakieś prawo. Jest słynny przepis o utrudnianiu zamieszkiwania. Odłączają prąd, odłączają wodę, potrafią zamurować drzwi i nikt czy prawie nikt za to nie siedzi. Był może jeden czy dwa takie wyroki.</u>
+          <u xml:id="u-11.59" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wreszcie co zrobić, żeby wynagrodzenia nie były taką plagą? Pamiętajcie o tym. Bez przerwy bronię przed eksmisją kogoś, kto nie zapłacił czynszu, ponieważ nie zapłacili mu za pracę. Nikt się nie pyta, dlaczego nie zapłacił czynszu. Jest wobec niego straszny hejt, dlatego że jest winny, nie zapłacił rachunku. Nie ma natomiast hejtu wobec pracodawcy. Nie mówię już, że niby jest prawo, ale nie ma na niego mocnych, dlatego że zatrudnia kolejnych itd. Niezależnie od tego, że wolałbym, żeby ktoś kto dokonuje tak perfidnego wyłudzenia, po prostu ponosił za to odpowiednie konsekwencje karne, od karania ważniejsze jest ratowanie sytuacji. Jako organizacja pozarządowa proponujemy, a być może uda mi się namówić do tego kogoś w Wysokiej Izbie, a być może gdybym został rzecznikiem, z poziomu autorytetu tego urzędu będę proponował, żeby Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wypłacał pracownikom niewypłacone wynagrodzenia, a potem ścigał dłużników, tak jak się ściga alimenciarzy.</u>
+          <u xml:id="u-11.60" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dlaczego ludzi, którzy nie płacą alimentów, państwo może ścigać, płacić za nich z Funduszu Alimentacyjnego i nawet wsadzać do więzień, a nieuczciwych pracodawców państwo nie może tknąć? Dlatego, proszę państwa, że żyjemy w kraju jak najbardziej ideologicznym. Opowieści o tym, że urząd ten uniknie ideologii i polityki, są to opowieści dziwnej treści, dlatego że mamy taką oto ideologię, że cokolwiek zrobią przedsiębiorcy, jest słuszne, bo to są przedsiębiorcy. Do żywego przypominają mi wielkoprzemysłową klasę robotniczą z czasów realsocjalizmu. Jest to przodująca klasa. Nawet jak owa przodująca klasa pozdejmuje maseczki, biega po ulicy i wrzeszczy bzdury, to właściwie jest traktowana z pobłażaniem, dlatego że są to przedsiębiorcy. To tak jakby istniało prawo człowieka do zarażania innych wirusem. Nie ma takiego prawa człowieka i obywatela, żeby zarażać innych wirusem, nawet jeżeli wszystkie restrykcje są to tylko zalecenia. Wiecie co, państwo? Wprawdzie są to tylko zalecenia, ale wszyscy stosujemy się wobec nich, chociaż wiemy, że w sądzie się nie ostoją. Dlaczego? Ponieważ jesteśmy normalni i kierujemy się zasadami współżycia społecznego. Nie chcemy innych zarażać i cenimy sobie swoje zdrowie i życie.</u>
+          <u xml:id="u-11.61" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wreszcie mówi się dużo o tym, że władza nie lubi rzecznika, ponieważ patrzy jej na ręce, w związku z czym obcina mu fundusze. Dowiedziałem się jednak, że rzecznik ma 50 000 tys. zł budżetu. Pomyślałem sobie, że może i obcina, ale fundusze te ciągle małe nie są. Myślę, że bardzo wiele rzeczy, których się nie robi, dlatego że są obcięte fundusze, można by robić, gdybyśmy zmienili koncepcję urzędu. Wyobrażam sobie mianowicie, że pomiędzy urzędem a organizacjami społecznymi, chociażby takimi jak ruch lokatorski, ruch dłużników czy związki zawodowe, będzie rodzaj przenikania. Całą masę rzeczy będzie można wykonać za darmo w czynie społecznym. Pamiętam, że kiedyś  1 maja jakiś związkowiec mówił mi, że nie ma człowieka na etacie, żeby złożył kwiaty. Nie do każdego złożenia kwiatów potrzebny jest człowiek na etacie. Nie do każdej czynności potrzebny jest człowiek, któremu się za to płaci. Widzę całą masę ludzi. Polskie społeczeństwo jest niezwykle ofiarne, polskie społeczeństwo jest niezwykle solidarne. Trochę jest tak, że to elity wmawiają ludziom, że są źli, żeby w ten sposób usprawiedliwić własną podłość. Wszyscy są źli, więc wy też jesteście źli. Nieprawda. W naszej działalności społecznej dostrzegamy niesamowitą solidarność.</u>
+          <u xml:id="u-11.62" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ostatnio udało się nam wydobyć z bezdomności znaczną liczbę osób w ten sposób, że ludzie po prostu zrzucili się i wynajęli na wolnym rynku mieszkania, w których bezdomni teraz mieszkają. Nie mieszkają już w śmietnikach, samochodach, tylko w mieszkaniach wynajętych na wolnych rynku. W ten sposób przystawiamy władzy samorządowej lustro do twarzy, mówiąc: „Dobra, wyście nic nie zrobili, mając fundusze, a my, nie mając funduszy, właśnie wykonaliśmy taki ruch”.</u>
+          <u xml:id="u-11.63" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wiecie na czym polega program wychodzenia z bezdomności w mieście Łodzi? Na rozdawaniu bezdomnym mydła. Tytuł jest dumny „program wychodzenia z bezdomności”. Dlaczego o tym wszystkim mówię? Mamy samorząd przeciwko ludziom, rząd przeciwko ludziom, parlament przeciwko ludziom, banki przeciwko ludziom, pracodawców przeciwko ludziom. I mamy 16 000 tys. ludzi pracy najemnej, którzy od początku pandemii właściwie nie są zauważani. Pooglądajcie media, posłuchajcie. Są tam tylko przedsiębiorcy. Są pytania, co zrobią biedni przedsiębiorcy. Zakładam, że jeżeli mam firmę, to mam dużo większe możliwości odłożenia czegoś na czarną godzinę niż jeżeli pracuję w tej firmie w charakterze pracownika. O pracownikach nie ma nic. Osiemset złotych z groszami zasiłku, który można pobierać przez trzy miesiące. Dostaje go tylko kilkanaście procent bezrobotnych. Dalej jesteśmy na tym samym poziomie.</u>
+          <u xml:id="u-11.64" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wiadomo, nie jesteśmy parlamentem, rzecznik nie będzie parlamentem i nie będzie miał władzy wykonawczej, ale będzie mógł robić kilka rzeczy. W ten sposób zmierzam do lądowania. Po raz pierwszy od dawna, właściwie od dwudziestu lat przemawiam w gmachu Sejmu. Siłą rzeczy musiałem się trochę rozpędzić.</u>
+          <u xml:id="u-11.65" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Chciałbym powiedzieć, że po pierwsze, trzeba porobić kwerendę problemów społecznych, takich jak chociażby ten, o którym ostatnio ciągle wspominałem, a mianowicie nieleczenie więźniów. To, że ludziom z bólami rakowymi daje się paracetamol, to jest po prostu tortura. Na całym świecie jest to uznawane za torturę. Trzeba z tym zrobić porządek. Jestem z Solidarności. Pamiętam jeszcze Stowarzyszenie Penitencjarne „Patronat”, kiedy to humanizowaliśmy. Potem Paweł Moczydłowski zrobił trochę cywilizacji w zakresie więziennictwa, ale ciągle są to zaklęte rewiry. Tam rzeczywiście nikt nie przestrzega nawet tych wszystkich obostrzeń pandemicznych. Ciągle mam sygnały od więźniów, więc wiem, o czym mówię. Nie cierpi to zwłoki. Dzięki aparatowi, które ma biuro rzecznika, trzeba zrobić kwerendę. Którykolwiek z nas nim zostanie, trzeba po prostu zbadać zasięg problemów, dlatego że nikt tego nie bada. Mówię o tym na podstawie pewnej wiedzy praktycznej, dlatego że miesięcznie przyjmuję, nasi wolontariusze przyjmują dziesiątki, setki ludzi i zgłoszeń. Wobec tego mam jakieś rozeznanie. Trzeba jednak uruchomić jakiś mechanizm, znowu razem z jakimiś organizacjami pozarządowymi, jakimiś agencjami, żeby chociaż zrozumieć wielkość niewypłaconych wynagrodzeń. Bardzo ciekawy temat. Ma to także reperkusje gospodarcze. Wyobraźcie sobie, że te miliardy złotych trafiają na rynek, a nie są tezauryzowane przez tych, którzy okradli pracowników. Oni nie wypuszczają ich na rynek, oni gdzieś tam je tezauryzują. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-11.66" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Po drugie, kiedyś na konferencji w Rimini spotkałem Alvina Tofflera. Jest to futurolog, autor „Szoku przyszłości”. Powiedział tak: „Kto właściwie układa agendę obrad parlamentu? Media. Przecież wy jesteście reaktywni. Większość punktów porządku dziennego bierze się z mediów”. I Toffler zapytał jeszcze: „A kto wybrał media?”. Otóż chciałbym powiedzieć, że będzie drugie źródło. Gdybym został rzecznikiem praw obywatelskich będzie drugie źródło porządku obrad. Chodzi o to wszystko, czym się nie zajmujecie, a czym powinniście, o czym codziennie mówią nam ludzie. Będę miał więcej okienek, będę miał więcej ludzi, będę miał ludzi na etacie, którzy będą to wszystko ogarniać i wam przekazywać, żebyście wreszcie się tym zajęli jako parlament. Żeby za bardzo was nie zachęcać, żebyście mnie poparli, chcę wam powiedzieć, że jeżeli stanie się ten niesamowity cud, jeżeli dojdzie do słynnego remisu i zostanę rzecznikiem, to strasznie pogonię was do roboty. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-11.67" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Wysłuchaliśmy kandydatów. Szanowni państwo, dziesięć czy jedenaście osób zapisało się do tej pory. Pan przewodniczący Lipiec zaraz uzupełni listę o kolejne zgłoszenia. Zaraz zamknę listę. Kto z państwa jeszcze chciałby zgłosić się do głosu? Proszę bardzo, pani Katarzyna Ueberhan, pani poseł Dziemianowicz-Bąk. Pani poseł Monika Rosa jest wpisana. Maciej Konieczny. Ale proszę bez złośliwości, pani przewodnicząca, naprawdę proszę bez złośliwości. Więcej zgłoszeń nie widzę. Zamykam listę.</u>
+          <u xml:id="u-11.68" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Naprawdę proszę o zadawanie pytań kandydatom, dlatego że przecież chcemy poznać ich poglądy i usłyszeć odpowiedzi nawet na drażliwe kwestie. Proszę także o wypowiedzi nie dłuższe niż dwuminutowe, ponieważ duża liczba pytań powoduje to, że kandydaci później nie są w stanie odpowiedzieć na pytania. Poza tym proszę zaznaczyć, do którego kandydata kierujecie państwo pytanie. Rozumiem, że jeżeli nie będzie wskazania, jest to pytanie do wszystkich kandydatów. Dobrze. Wobec tego był postulat, żeby w pierwszej kolejności pytania zadali członkowie Komisji, ale i tak będziemy zmierzali do tego, żeby wszyscy posłowie, którzy zgłosili się do głosu, zadali pytanie. Wobec tego według kolejności zgłoszeń, pierwsza jest pani poseł Wanda Nowicka. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselWandaNowicka">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni kandydaci, mam pytania właściwie do jednego kandydata, ale pozwoli pan przewodniczący, że zacznę od tego, od czego nigdy nie zaczynam, a mianowicie od osobistej refleksji. Tak się składa, że jestem osobą, która od trzydziestu lat walczy o prawa kobiet, o prawo kobiet do decydowania. Niestety, można powiedzieć, że walkę, którą prowadzę, którą prowadzą ruchy, środowiska kobiece, przegrywamy. Jest to paradoks, nigdy do głowy by mi nie przyszło, jest to dla mnie przykre i smutne. Osoba, która doprowadziła do tego, że Trybunał Konstytucyjny pani Julii Przyłębskiej przyjął wyrok nie wyrok, zgodnie z którym kobiety zostały pozbawione prawa do decydowania o swoim życiu, o swoim macierzyństwie, o własnej płodności, jest kimś bardzo trudnym do zaakceptowania. Właśnie ta osoba została wyznaczona jako kandydat na rzecznika praw obywatelskich. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo powiem, że to, że można było do tego doprowadzić, jest to dla mnie symbol upadku instytucji demokratycznych. Kończę osobiste wynurzenia, ale po trzydziestu latach walki o prawa kobiet siedzenie teraz na posiedzeniu Komisji, gdzie jest osoba, która pozbawiła kobiet swoich praw, jak mówię, naprawdę jest czymś bardzo bolesnym, co odbieram bardzo osobiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł, na gorąco, od razu zareaguję. Chciałbym bardzo państwa prosić, żeby powstrzymać się od oceniania kandydatów. Proszę kierować do kandydatów pytania. Ocenicie państwo kandydatów w głosowaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselWandaNowicka">Już zadaję pytanie. Mam pytanie do pana posła Wróblewskiego, który właśnie jest tym kandydatem, o którym mówię. Mam pytanie w odniesieniu do jego wypowiedzi. Pan Wróblewski zakończył swoją wypowiedź odniesieniem do roty, że będzie przestrzegał konstytucji. Tymczasem nie da się ukryć, że jeżeli chodzi o wyrok trybunału, przynajmniej trzy artykuły konstytucji, o których zresztą była już tutaj mowa, zostały złamane, a mianowicie art. 30 o godności, art. 31 o wolności i art. 40 o zakazie tortur. Nikt nie zaprzeczy, że pozbawienie kobiet decydowania o swoim życiu pozbawia je godności, ogranicza ich wolność czy wręcz pozbawia wolności i wreszcie jest torturą, na którą nie ma zgody. Moje pytanie do pana posła jest następujące. Czy zgadza się pan, czy uznaje pan fakt, że wspomniany wyrok naruszył czy złamał wskazane artykuły konstytucji czy też uważa pan, że nie? Jeżeli naruszył i złamał, to dlatego że, nie wiem, są jakieś wyższe dobra, dla których kobiety można było pozbawić godności bądź też z jakichś innych powodów. Będę wdzięczna za odpowiedź na to pytanie, dlatego że nie mogę pogodzić się z tym, że prawnik nie widzi faktu, że godność, wolność i zakaz tortur zostały naruszone.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselWandaNowicka">Kolejne pytanie do pana Wróblewskiego dotyczy kwestii zakazu. Słyszałam pana wypowiedź, że jeżeli chodzi o kwestię kolejnej przesłanki aborcyjnej, czyli przesłanki dopuszczającej przerywanie ciąży z uwagi na gwałt czy inne przestępstwo, ciągle jeszcze obowiązującej w prawie, twierdzi pan, że nie zamierza w tej sprawie podejmować żadnych inicjatyw. Jest to jakaś ogromna sprzeczność. W tamtym przypadku można było usunąć przesłankę, a w przypadku gwałtu, chociaż oczywiście jestem przeciw, pan nie zamierza w tej sprawie zajmować stanowiska, chyba że są to deklaracje przed powołaniem na rzecznika. Będę wdzięczna za odniesienie się do tej kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselWandaNowicka">I trzecia kwestia to sprawa konwencji antyprzemocowej. Słyszałam pana wypowiedź, z której wynikało, że w zasadzie uważa pan, iż konwencja antyprzemocowa właściwie jest zbędna, ponieważ mamy polskie prawo itd. Skoro tak, jeżeli się nie mylę, co w takim razie pan zamierza zrobić w tej sprawie, dlatego że przecież jesteśmy w trakcie dyskusji na ten temat? Czy zamierza pan wydać jakieś stanowisko przeciwko konwencji, za wycofaniem się Polski z konwencji?</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselWandaNowicka">Teraz muszę jeszcze zwrócić się do swojego kandydata, którego znam bardzo dobrze. Najlepiej znam Piotra Ikonowicza właśnie z eksmisji, jak również z ogromnej kolejki. Kiedyś odwiedzałam Kancelarię Sprawiedliwości Społecznej. Powiem, że liczba osób oczekujących z ogromną nadzieją na przyjęcie przez Agatę i Piotra, że załatwią ich życiową sprawę, z jednej strony było czymś niezwykle optymistycznym, a z drugiej strony poczuciem, że Boże, przecież takich kancelarii społecznych powinno być o wiele więcej, ponieważ potrzeby są ogromne. Mam nadzieję, że Piotr Ikonowicz znajdzie wsparcie, zostanie poparty przez Wysoką Izbę. Gdyby został wybrany, niewątpliwie byłaby to zupełnie nowa jakość tego urzędu. Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pan poseł Krzysztof Śmiszek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Dziękuję bardzo. Mam jedno pytanie do Piotra Ikonowicza i dwa pytania do pana posła Wróblewskiego. Pytanie do Piotra Ikonowicza. Dużo mówił pan o tym, co trzeba zmienić. Zresztą w mojej opinii przedstawił pan bardzo słuszną diagnozę. Chciałbym zapytać pana, czy są takie działania, które chciałby pan kontynuować. Mówię o działaniach obecnego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Co zdaniem pana spełnia swoje zadanie, co przynosi konkretne zmiany? Jeżeli widzi pan takie rzeczy, jakie działania chciałby pan kontynuować?</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Mam dwa pytania do pana posła Wróblewskiego. Nie mogę nie zapytać o coś, co troszeczkę mnie zmroziło, kiedy pan o tym powiedział. Zanotowałem to sobie bardzo dokładnie. Powiedział pan, że chce pan budować mosty. Jak pan chce zbudować mosty w sytuacji, kiedy stał się pan twarzą, inspiratorem, nomen omen ikoną piekła kobiet w Polsce? Jak zbudować most w sytuacji, w której właściwie zostały już tylko zgliszcza po tym, co pan i pana koledzy zrobiliście z prawami kobiet? Czy są to tylko puste słowa o budowaniu mostów? Zawsze ładnie to brzmi, jak ktoś mówi, że będzie budował mosty, ale mam wrażenie, że mostów już dawno nie ma. Zbudowanie mostów po prostu jest niemożliwe w tak podzielonym, głównie z pana inspiracji, społeczeństwie.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Mam pytanie dotyczące art. 80 konstytucji, o którym dzisiaj było dużo mowy w Trybunale Konstytucyjnym Julii Przyłębskiej. Koledzy z pana partii, której od lat jest pan członkiem i działaczem, dzisiaj argumentowali, że możliwość przedłużenia kadencji rzecznika praw obywatelskich do momentu wyboru nowego rzecznika jest niezgodna z ustawą zasadniczą, ale przecież art. 80 konstytucji bardzo wyraźnie stanowi, że każdy ma prawo zwrócić się do rzecznika praw obywatelskich ze swoją skargą w odniesieniu do ochrony swoich wolności i swoich praw. Jak pogodzić sytuację, w której pana koledzy, pana środowisko, pan popiera skrócenie kadencji rzecznika praw obywatelskich, wyeliminowanie tego organu z systemu organów publicznych w naszym państwie z jednoczesnym zobowiązaniem państwa, umożliwieniem przez państwo, chyba tylko na papierze, złożenia skargi do rzecznika, który nie istnieje? Jak może to pan logicznie wytłumaczyć? Osobiście jako doktor nauk prawnych po prostu tego nie rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Są to moje dwa pytania do pana Wróblewskiego i jedno pytanie do pana Ikonowicza. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Teraz pan poseł Tomasz Zimoch. Proszę bardzo. Panie pośle, trzeba się zalogować legitymacją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselTomaszZimoch">Moja karta nie działa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W takim razie pastylką z boku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardzo dziękuję. Pani poseł Monika Rosa czyni cuda. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Proszę państwa, mam krótkie i szybkie pytania. Panowie nie mają dużego, a może nawet i małego doświadczenia w kierowaniu dużą instytucją. Czy nie obawiają się panowie, że może to przeszkadzać w kierowaniu jedną z kluczowych instytucji państwowych?</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselTomaszZimoch">Czy będą panowie kierować wnioski do Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej? Chciałbym, żeby panowie dosyć szybko i krótko wymienili trzy konstytucyjne prawa człowieka i obywatela, które dzisiaj są najbardziej zagrożone w Polsce. Jaki jest panów pogląd na obecną sytuację mediów publicznych? Jeżeli panowie zostaliby rzecznikiem, co staraliby się zrobić w sprawie Rady Mediów Narodowych? Tutaj pytanie do pana posła Wróblewskiego. Czy zdaje pan sobie sprawę, że w dniu 22 czerwca 2016 roku złamał pan konstytucję głosując za utworzeniem Rady Mediów Narodowych? Był pan jedną z 221 osób, które głosowały za.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselTomaszZimoch">I ostatnia sprawa. Brawo, że pani przewodnicząca Milczanowska podkreśliła, że jest pan w gronie chyba trzydziestu Polaków, którzy zdobyli Koronę Ziemi. Za to wielkie brawa. Pan Piotr Ikonowicz powiedział, że ma geny kibica. Nieraz są one jeszcze mocniejsze niż geny aktora. Pan profesor pochodzi z Lublina gdzie geny żużlowca i koszykarza też są bardzo mocne. W pojedynku sportowym pewnie jesteście na remis.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#PoselTomaszZimoch">Zwracam się do pana posła Wróblewskiego. Kiedyś powiedział pan takie zdanie: „Niezależnie co się stało, nie można zaakceptować sytuacji, kiedy tłum atakuje dwie czy trzy osoby”. Domyśla się pan, że chodzi o Szerpów, którzy zaatakowali alpinistów wtedy, kiedy pan chyba po raz trzeci zdobywał Mount Everest. Czy pamiętając o tych słowach, a widząc takie obrazki jak te z Głogowa albo te w czasie strajku kobiet, podtrzymuje pan zdanie, że niezależnie co się stało, nie można zaakceptować sytuacji, kiedy tłum policjantów atakuje dwie czy trzy, a w przypadku Głogowa jedną osobę? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, panie pośle. Pani poseł Monika Rosa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMonikaRosa">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Chciałabym odnieść się do kilku kwestii, po pierwsze, do kwestii osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Szczególnie pan poseł Wróblewski podkreślał znacznie równości i wspierania takich osób i ich opiekunów. Po pierwsze, jest to kwestia wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotycząca świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami, a właściwie dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami, niezależnie od tego, w jakim wieku niepełnosprawność powstała. Czy pan poseł w trakcie swoich działań, kadencji politycznej podjął jakiekolwiek działanie w kierunku realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego, czy podjął być może inicjatywę ustawodawczą? Podobnie jest z kwestią ratyfikowania konwencji, a konkretnie protokołu fakultatywnego do konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Czy pan poseł podejmował jakieś działania w celu ratyfikacji protokołu fakultatywnego? Czy podjął pan jakiekolwiek działania, żeby przyspieszyć, wpisać na bardziej priorytetową listę osoby z niepełnosprawnościami oraz opiekunów osób niepełnosprawnych, ale też opiekunów osób niesamodzielnych jako grupę mocno narażoną, która potrzebuje szybszych szczepień? Mówię o szczepieniach, szczepieniach osób z niepełnosprawnościami, o co apelują organizacje, ale także o szczepieniach ich opiekunów oraz opiekunów osób niesamodzielnych.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselMonikaRosa">Kwestia mniejszości. Tutaj mam pytanie do wszystkich panów. Po pierwsze, jak panowie zapatrują się na uznanie mniejszości śląskiej, na uznanie języka śląskiego za język regionalny, jak też uznanie mniejszości wilamowskiej oraz uznanie tego języka? Po drugie, czy panowie uważają, że wszyscy w Polsce jesteśmy równi, także niezależnie od orientacji seksualnej? Czy prawo, które w Polsce obowiązuje, wszystkim, niezależnie od orientacji seksualnej, daje takie same prawa? Mówię to w kontekście braku związków partnerskich, równości małżeńskiej, walki z mową nienawiści, ale także tego, że wciąż leczy się homoseksualność. Jak panowie zapatrują się na wypowiedzi czołowych polityków Prawa i Sprawiedliwości, Krystyny Pawłowicz, prezydenta Andrzeja Dudy dotyczące ideologii LGBT?</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselMonikaRosa">Kolejna kwestia dotyczy wolności. Czy według opinii panów możliwe jest ograniczanie rozporządzeniem możliwości zgromadzeń, prawa do prowadzenia działalności gospodarczej i wielu innych wolności, które są wpisane do konstytucji, ponieważ właśnie tak się teraz dzieje?</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselMonikaRosa">Chciałabym także zapytać, jak panowie wyobrażają sobie funkcjonowanie biura. Obecnie w biurze rzecznika pracuje wielu znakomitych ekspertów, osób doświadczonych. Czy jeżeli panowie zostaną wybrani na stanowisko rzecznika praw obywatelskich, zmienią funkcjonowanie biura? Kogo ewentualnie planujecie zatrudnić? Czy są jakieś propozycje działań w tym zakresie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani poseł. Zdalnie pytanie zadaje pan poseł Jacek Kurzępa. Nie wiem, czy mamy pana posła na łączach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselJacekKurzepa">Tak jest. Serdecznie państwa witam. Dobry wieczór. Wyrażam wielki respekt i szacunek wobec wszystkich trzech kandydatów. Z wielką satysfakcją słuchałem waszego przedłożenia. Mam pytanie do każdego z was, które wybrzmiewa w taki sposób. Pan poseł Śmiszek przywołał doświadczenie strajku kobiet. Jednocześnie pan kandydat Piotr Ikonowicz mówił o pewnej medialnej manierze narzucania narracji w debacie publicznej. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że w okolicznościach strajku kobiet media jakoś za bardzo nie zatroskały się kwestią ataków na świątynie, na kościoły, na księży, na obiekty sakralne i osoby konsekrowane. Dlatego każdemu z kandydatów zadaję pytanie, jak wobec powyższego znaleźć równowagę pomiędzy oczekiwaniami społeczeństwa katolickiego, chrześcijańskiego, a oczekiwaniami tych, którzy uznają, że wartości te są mało istotne i znaczące. Jak rzecznik praw obywatelskich powinien zachować się wobec sytuacji, która miała miejsce?</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselJacekKurzepa">Drugie pytanie odnosi się do tego, co doświadczamy aktualnie. Rzeczywiście pani poseł Monika Rosa przed chwilą przywoływała kwestie szczepień dla osób ze środowisk osób niepełnosprawnych. Chciałbym natomiast zwrócić uwagę na kwestię społecznego braku zaufania do instytucji państwa czy w ogóle instytucji, które podejmują trud szczepienia populacyjnego. Czy rzecznik praw obywatelskich w tej sytuacji powinien jakoś zaistnieć, zafunkcjonować? Jeżeli tak, to jakie państwo macie w tym względzie pomysły?</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselJacekKurzepa">Trzecie pytania do pana doktora posła Bartłomieja Wróblewskiego. Panie pośle, co pewien czas jest pan szczypany w tej sali w sensie powątpiewania w pana obiektywizm, że jeżeli zostanie pan rzecznikiem praw obywatelskich, będzie pan obiektywny, neutralny, rzetelny. Osobiście nie podzielam takich wątpliwości, ale pozwoli pan, że zadam panu pytanie dotyczące pana strategii, kroków, które podjąłby pan w sytuacji, w której rzeczywiście należałoby zająć stanowisko wobec takich postaci jak pan senator Bury, pan senator Kwiatkowski, pan senator Pinior czy pan senator Zając. Czy legitymacja polityczna członka określonej siły politycznej limitowałaby pańskie działania czy też nie? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję. Dziękuję bardzo, panie pośle. Teraz pan poseł Michał Szczerba. Oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselMichalSzczerba">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pan poseł Wróblewski przytaczał rotę, której, mam nadzieję, nigdy nie wypowie. Chciałbym przytoczyć Wysokiej Komisji art. 209 konstytucji: „Rzecznik Praw Obywatelskich nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.”. Myślę, że jest to kluczowy przepis konstytucji, który warto przytoczyć na forum Komisji. Warto przytoczyć również dlatego, że kilka tygodni temu byliśmy przekonywani przez innego posła Prawa i Sprawiedliwości, pana Piotra Wawrzyka, że jest bezpartyjnym kandydatem. Jak to się skończyło, Wysoka Komisjo, wiemy – 5 marca poseł Piotr Wawrzyk został przyjęty na członka PiS. Szanowny panie pośle Wróblewski, jestem absolutnie przekonany, że polityk z krwi i kości, jakim pan jest od wielu, wielu lat, jak powiedziała pani wiceprzewodnicząca Komisji, członek Rady Programowej PiS, z dnia na dzień z polityka nie zamieni się w niezależnego ombudsmana.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselMichalSzczerba">Szanowni państwo, chciałbym podziękować kandydatowi, którego zgłosiła grupa posłanek i posłów Koalicji Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Szanowni państwo trzykrotnie zgłaszaliśmy obywatelską kandydatkę, panią mecenas Zuzannę Rudzińską-Bluszcz. Dzisiaj mamy wielki zaszczyt, że zgodził się kandydować profesor, radca prawny, wykładowca akademicki, osoba wybitna. Chciałbym także powiedzieć, że pan profesor Sławomir Patyra wykorzystał dzisiejsze pięć minut, żeby podobnie jak robiła to pani mecenas Rudzińska-Bluszcz przedstawić nam program, program swojego funkcjonowania, program niezależnej od władzy, pozbawionej ambicji politycznych, opartej na doświadczeniu zawodowym sprawowania funkcji rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselMichalSzczerba">Szanowni państwo, dzisiaj wyszło szydło z worka. Tak naprawdę pan przewodniczący Ast i towarzyszący mu pan poseł Mularczyk potwierdziliście publicznie...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Do pytania, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselMichalSzczerba">To będzie pytanie, panie pośle, na szczęście nie do pana, tylko do naszego kandydata pana profesora Sławomira Patyry. Dzisiaj posłowie Ast i Mularczyk potwierdzili, że tak naprawdę w całym wniosku do Trybunału Konstytucyjnego nie chodzi o jakieś prawo. Chodzi o komfort władzy. Nie chodzi o obronę obywateli. Pan poseł Ast powiedział, przyznał, że problem z kadencją rzecznika praw obywatelskich de facto wynika z tego, że Senat nie jest w rękach Zjednoczonej Prawicy. Pan poseł Mularczyk dopowiadał, czy to znaczy, że Adam Bodnar będzie pełnił swoją funkcję do emerytury.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselMichalSzczerba">Szanowni państwo, chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że w tej chwili trwa próba usunięcia wybranego przez Sejm, za zgodą Senatu, rzecznika praw obywatelskich. Wszyscy rzecznicy praw obywatelskich poza panem doktorem Kochanowskim pełnili tę funkcję dłużej niż to wynika z kadencji. Przez trzy dekady funkcjonowania ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich nikt nie stwierdził niezgodności z konstytucją tejże ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich. Chciałbym zapytać pana profesora Patyrę o to, co pan profesor sądzi na temat tego wniosku. Czy wniosek ten trzyma się kupy? Czy po prostu nie chodzi o zwykłą politykę, co dzisiaj szczerze i do bólu potwierdził pan przewodniczący Ast?</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselMichalSzczerba">Drugie pytanie do pana profesora Patyry to pytanie o rolę rzecznika w czasie epidemii. Bardzo dziękuję za to, że powiedział pan rzecz bardzo konkretną. Powiedział pan o prawie obywatelek, o prawie obywateli do ochrony zdrowia. Wydaje się, że nie ma ważniejszej rzeczy niż owa kwestia w czasie epidemii, wtedy, kiedy system ochrony zdrowia zawodzi, wtedy, kiedy ministrowie zamiast zajmować się pandemią zajmują się swoimi interesami i pozwalają na robienie interesów innym. Jest to rzecz podstawowa.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselMichalSzczerba">Chciałbym powiedzieć, że wybieramy rzecznika, który nie będzie rzecznikiem od wielkiej polityki. Karierę polityczną można robić w parlamencie, kariery politycznej nie robi się w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Tam zajmuje się pandemią, tam zajmuje się prawem do ochrony zdrowia. Rzecznik praw obywatelskich powinien zajmować się prawami osób z chorobami otępiennymi, z chorobą...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle, naprawdę proszę zmierzać do pytania. Jakoś do tej pory posłowie rzeczywiście byli w stanie ograniczyć się to pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Proszę nie cenzurować wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, prosiłem. Powiedziałem, że nie będę przerywał, ale prosiłem o wypowiedzi dwuminutowe, takie, które nie będą wypowiedziami ocennymi, nie będą manifestami, ale będą zmierzały do zadania pytania. Niestety, na moją wcześniejszą uwagę pan poseł nie zareagował. Pozwoliłem mówić dalej, ale teraz, panie pośle, naprawdę proszę zmierzać do zadania pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselMichalSzczerba">Panie przewodniczący, nie przeszkadzałem, wtedy kiedy pani przewodnicząca Komisji z Prawa i Sprawiedliwości z wielkimi emocjami wymieniała osiągnięcia pana posła Wróblewskiego w zakresie zdobywania poszczególnych szczytów, które mają się nijak do pracy rzecznika praw obywatelskich. Jeżeli mówię o chorych na chorobę Alzheimera albo mówię o zarządzaniu pandemią, proszę mi nie przeszkadzać. Dzisiaj pokazał pan, tak naprawdę skompromitował naszą Komisję jako jej przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Odbieram panu głos, panie pośle. Proszę bardzo, następną osobą, która zadaje pytanie, jest pani Katarzyna Lubnauer. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący. Panie przewodniczący, wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo. Proszę bardzo, w takim razie słucham.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, składam wniosek formalny o zmianę sposobu prowadzenia przez pana obrad Komisji. Powinien trzymać się pan litery prawa. Już dzisiaj pan pokazał. Rozumiem, że jest pan zmęczony dzisiejszym...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">To nie jest wniosek formalny. Zgłasza pani...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie może pan w taki sposób prowadzić dzisiejszych obrad Komisji, że ogranicza pan możliwość zadawania pytań o chorych na Alzheimera, że...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, wobec tego zgłaszam odmienny wniosek formalny o ograniczenie wypowiedzi do dwóch minut.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Chyba pan sobie żartuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">O to prosiłem. Wobec tego przegłosujemy taki wniosek formalny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pan się po prostu ośmiesza. To jest łamanie prawa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Szanowni państwo, proszę przygotować się do głosowania. Wniosek formalny o ograniczenie wypowiedzi przy zadawaniu pytań do dwóch minut.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale nie da się zadać wszystkich pytań w ciągu dwóch minut. Chyba zdaje sobie pan sprawę, że...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przykro mi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">... nie da się zadać wszystkich pytań w ciągu dwóch minut. To, co pan robi, jest absurdalne. Jest to łamanie regulaminu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie może pan ograniczać swobody wypowiedzi posłów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie ma czegoś takiego jak ograniczanie swobody głosów posłów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Komisja o tym decyduje. Komisja za chwilę o tym zdecyduje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie. Komisja o tym nie decyduje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest to wniosek formalny, który zostanie przegłosowany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jest swoboda wypowiedzi na posiedzeniu Komisji i pan nie może tego ograniczać. Jest to bezprawne działanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy pani po raz pierwszy uczestniczy w posiedzeniu Komisji? Czy pani nie wie o tym, że takie wnioski formalne były głosowane...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">To, że powiela pan błędy prawne, nie oznacza, że błędy te nabierają mocy prawnej albo że mają podstawę...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">... i że są zgodne z regulaminem?</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">To, co pan robi, ma umocowanie tylko i wyłącznie w pana woli politycznej, ale absolutnie nie ma umocowania w konstytucji czy w regulaminie Sejmu. Jest to absurdalne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest przeciwny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Wybieramy kandydata na rzecznika praw obywatelskich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Mamy prawo do merytorycznej dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselKrzysztofLipiec">Nie wybieramy, tylko opiniujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Opiniujemy, co jest elementem wyboru, proszę pana, procesu wyboru. Tak, to jest element procesu wyboru.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselKrzysztofLipiec">Opiniujemy kandydata.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Chyba że pan coś wie na temat jutrzejszego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Już pan wie, że pana koledzy partyjni...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, niech pani już przestanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">... postanowią o pełniącym obowiązki rzecznika praw obywatelskich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Niech pani już przestanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">I nie ma potrzeby wybierania nowego rzecznika, dlatego że będzie osoba pełniąca obowiązki niezgodnie z konstytucją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, nie wiem, skąd u pani to wzmożenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Będzie orzeczenie wydane także przez pana kolegów partyjnych, które powoduje, że dzisiejsze posiedzenie Komisji nie ma sensu. Stąd pana motywacja do ograniczania dzisiejszej dyskusji. Rozumiem, że pan jest zmęczony dzisiejszym niszczeniem niezależności ostatniej niezależnej instytucji, ale to, co pan robi, to jest skandal.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest sygnał, że chcecie państwo, żebym jeszcze raz powtórzył komunikaty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselMichalSzczerba">Nie chcemy, nie chcemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Słyszę, że tak. Kto z państwa jest za? Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselMichalSzczerba">Znowu chce pan anulować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest to to samo głosowanie, panie pośle, tylko po prostu powtarzam dyspozycję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselMichalSzczerba">Dzisiaj niczym nie różni się pan od Piotrowicza tak naprawdę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle, proszę przestać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselTomaszZimoch">Rozumiem, że kto zagłosował...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oczywiście tak. Oczywiście tak. Tylko powtarzam dyspozycję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Dają czas swoim, żeby zagłosowali.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselMichalSzczerba">Anulują, bo przegrali.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jest to bezprawny wniosek. Nie ma on żadnej podstawy prawnej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani żartuje. Pani przewodnicząca, niech się pani nie kompromituje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">To pan się kompromituje dzisiaj cały dzień, najpierw niszcząc niezależną instytucję, jaką jest rzecznik...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Niech pani poczyta konstytucję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">... a teraz standardy parlamentaryzmu na posiedzeniu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Dzisiaj mówiliśmy o zasadach współżycia społecznego. Gdzie są zasady współżycia społecznego na posiedzeniu Komisji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Proszę, mamy grono konstytucjonalistów, osób zainteresowanych. Z przyjemnością spytam zarówno pana Wróblewskiego, jak i pana Patyrę...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Za chwilę będzie mogła pani zapytać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">... o to, czy widzą podstawę do podejmowania wniosku, który ogranicza czas wypowiedzi posłów. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselMichalSzczerba">Czy jest Biuro Legislacyjne na sali?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle, przestańcie się kompromitować. Jest ograniczenie wypowiedzi i na sali plenarnej, i na posiedzeniach komisji, i dobrze o tym wiecie. Nie róbcie tutaj cyrku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselMichalSzczerba">Dzisiaj cały dzień plótł pan w trybunale trzy po trzy, aż wstyd było słuchać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Trzeba było nie słuchać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselMichalSzczerba">Czy głosowanie może trwać nie dłużej niż dwie minuty? Chciałbym powiedzieć, że w tej chwili głosy przeciw są przeważające.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselKrzysztofSmiszek">O, zakończmy głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselMichalSzczerba">Dlatego pan przewodniczący Ast kontynuuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle, czekam aż zagłosują członkowie Komisji głosujący zdalnie. Dajcie im szansę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselKrzysztofSmiszek">Proszę dzwonić po panią Milczanowską, zawsze wszystkich obdzwania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselMichalSzczerba">Jeżeli chodzi o wyniki głosowania na sali, większość z państwa tu obecnych jest przeciw, jest przeciw ograniczaniu zadawania pytań do dwóch minut.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Ci, co są nieobecni, nie zadają pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselMichalSzczerba">Dlatego pan przewodniczący Ast stosuje te same sztuczki jak w trybunale. Jest to skandal.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie przewodniczący, panie pośle, na pewno uszanujemy wynik głosowania Komisji. Za chwilę skończymy głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Więcej czasu zajęło nam czekanie na wynik głosowanie niż kilka pytań.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Piotr Ikonowicz:</u>
+          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Już by było po przemówieniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselMichalSzczerba">Ja już konkludowałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Wiem, że wydaje się to panu niemożliwe, ale ludzie naprawdę chcą wiedzieć, kto będzie rzecznikiem praw obywatelskich. To nie jest wasze partyjne głosowanie. Stąd konieczność zadawania pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ile osób zagłosowało? Dobrze. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-111.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 24 posłów. 12 posłów było za, 12 było przeciw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Przepadł, nie uzyskał większości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wniosek nie uzyskał większości. Kontynuujemy prace Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselMichalSzczerba">Chciałbym kontynuować pytania, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan wybaczy, odebrałem panu głos, dlatego że nie zadał pan pytania. Wobec tego odebrałem panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Nie ma pan legitymacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Mam legitymację, dlatego że jestem przewodniczącym Komisji, prowadzę obrady, czuwam nad ich sprawnym przebiegiem. Jeżeli członkowie Komisji nie będą zadawali pytań, tylko będą wygłaszali polityczne manifesty, oceny kandydatów, wówczas będę odbierał głos. Proszę bardzo, pani poseł Katarzyna Lubnauer.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselMichalSzczerba">Nie skończyłem pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Odebrałem panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pan przegrał głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wniosek był głosowany już po odebraniu panu głosu. Proszę bardzo, pani poseł Katarzyna Lubnauer.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselMichalSzczerba">Niczym pan się nie różni od Piotrowicza. Niestety, po raz kolejny muszę to stwierdzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Cieszę się, że nie mam ograniczeń w zadawaniu pytań. W związku z tym pozwolę sobie zadać je dosyć dogłębnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselMichalSzczerba">Proszę zadać też w moim imieniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Oczywiście wrócimy do osób chorych na Alzheimera.</u>
+          <u xml:id="u-125.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Pan Wróblewski wielokrotnie wypowiadał się – jest to pytanie do pana Wróblewskiego – bardzo negatywnie o czymś, co nazywał ideologią LGBT. Moje pierwsze pytanie brzmi: Co pan ma na myśli mówiąc o ideologii LGB? Po drugie, w jaki sposób jest pan w stanie zagwarantować dbałość o prawa osób nieheteronormatywnych, jeżeli tak negatywnie wypowiadał się o tych osobach jako polityk?</u>
+          <u xml:id="u-125.2" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Chciałabym się dowiedzieć, w jaki sposób... Czy będzie pan w zgodzie ze swoim sumieniem, ze swoim poczuciem prawności lub bezprawności, czy będzie pan w zgodzie z tym, co w tej chwili pan deklaruje w kwestii zakazu aborcji? Jak wiemy, często jest pan nazywany osobą, która jest symbolem odebrania kobietom prawa do terminacji ciąży z powodu jednej z przesłanek, która dotyczy między innymi wad letalnych, ale również innych ciężkich wad płodu. Wiemy, że wielokrotnie wypowiadał się pan, że uważa pan za niekonstytucyjną aborcję w sytuacji ciąży po gwałcie. Chciałabym się dowiedzieć. Rzecznik praw obywatelskich ma prawo do samodzielnego zgłaszania wniosków do Trybunału Konstytucyjnego w kwestii badania konstytucyjności bądź niekonstytucyjności prawa. W związku z tym chciałabym się dowiedzieć, czy zwycięży w panu człowiek, który chce walczyć o to, żeby prawo polskie było zgodne z konstytucją, człowiek silnie ideologiczny czy jednak człowiek, który w tej chwili deklaruje, że tej sprawy nie będzie. Dlaczego w takim razie nie będzie pan tego zgłaszał do Trybunału Konstytucyjnego? Oczywiście zaznaczę, że odbieranie praw kobietom uważam za wyjątkowo brutalne i obrzydliwe.</u>
+          <u xml:id="u-125.3" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Do praw człowieka należy prawo do niezależnego sądownictwa. Jako poseł wielokrotnie głosował pan za przejęciem przez Zbigniewa Ziobrę Krajowej Rady Sądownictwa, właściwie za doprowadzeniem Trybunału Konstytucyjnego do sytuacji, w której obecnie jest to przystawka Prawa i Sprawiedliwości, za tym, żeby w Sądzie Najwyższym powstała Izba Dyscyplinarna, która w tej chwili odbiera sędziom prawo do orzekania. W związku z tym chciałabym spytać, w jaki sposób pana zdaniem tamte pana działania wpływały na prawa obywatelskie Polaków do wolnych sądów? W jaki sposób można uznać, że to, co pan wtedy robił, jest zgodne z działaniem rzecznika praw obywatelskich? Podobno o człowieku najbardziej świadczą jego dotychczasowe czyny, a nie jego gwarancje i obietnice.</u>
+          <u xml:id="u-125.4" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar zgłosił do sądu okręgowego kwestię przejęcia przez Orlen Polska Press. Dzisiaj zapadła pierwsza decyzja sądu okręgowego wstrzymująca przejęcie przez Orlen Polska Press w znaczeniu wykonawczym. Tak się składa, że sprawa ta może się toczyć dosyć długo. Jakie będą pana działania? Co pan uważa o wniosku rzecznika praw obywatelskich? Czy jest pan zwolennikiem tego, żeby media lokalne, które bardzo często są źródłem wiedzy, jak też ogromne portale jak „Nasze Miasto”, z którego korzystają naprawdę miliony Polaków, były w rękach jednej firmy, spółki Skarbu Państwa? Co za tym idzie, wpływ na nie mają rządzący. Czy nie ogranicza to prawa człowieka do informacji? Przypomnę, że prawo do informacji, do rozpowszechniania informacji, ale również do pozyskiwania informacji jest jednym z elementów, jedną z części art. 54 polskiej konstytucji. Jakie byłyby pana dalsze działania jako rzecznika praw obywatelskich w kwestii wniosku RPO w sprawie zatrzymania i zmiany decyzji przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów?</u>
+          <u xml:id="u-125.5" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Moje kolejne pytanie dotyczy tego, co dzisiaj działo się w Trybunale Konstytucyjnym. Czy nie uważa pan, że obywatele mają prawo do rzecznika praw obywatelskich? Czy uważa pan, że podstawą prawną do uznania niekonstytucyjności trwania urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich, mandatu RPO w momencie niewybrania nowego jest fakt, że Sejm i Senat nie mogą się dogadać? Dzisiaj takie zapewnienia słyszeliśmy ze strony pana Asta, że jak jest konflikt pomiędzy Sejmem i Senatem i nie mogą wybrać, to może to trwać wiecznie. Czy według pana jest to podstawa konstytucyjna do tego, żeby uznać, że praktycznie można zlikwidować funkcję rzecznika praw obywatelskich? Zauważmy, że żaden pełniący obowiązki nie może spełnić warunków, dlatego że rzecznik praw obywatelskich ma wpisanych do konstytucji dosyć dużo uprawnień. W związku z tym ktokolwiek zastępowałby go w jakiejkolwiek innej konfiguracji, nie mógłby realizować praw obywatelskich, które są zapisane w konstytucji i które są przypisane do RPO, takich jak np. zgłoszenie do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o sprawdzenie, czy coś jest konstytucyjne czy niekonstytucyjne.</u>
+          <u xml:id="u-125.6" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Chciałabym zadać pytanie wszystkim kandydatom na rzecznika praw obywatelskich o ich dotychczasowe zaangażowanie polityczne. Chciałabym, żeby powiedzieli, jaka dotychczas była ich przynależność partyjna, w jakich wyborach startowali, w jaki sposób dotychczas angażowali się w politykę. Uważam, że duch zapisu, że rzecznik praw obywatelskich nie może być człowiekiem partyjnym, nie polega na tym, że w momencie wchodzenia na urząd na chwilę zostawi legitymację w szatni, tylko polega na tym, że po prostu nie jest związany z pewnym środowiskiem politycznym, że jest człowiekiem apolitycznym w tym znaczeniu, że dotychczas w jasny sposób nie wyjawiał swoich sympatii politycznych w jednym i w drugim kierunku. Z tego powodu chciałabym się dowiedzieć od każdego z kandydatów, jaka była ich droga polityczna, na ile dotychczas angażowali się politycznie, szczególnie że pamiętam poprzedniego kandydata, pana Wawrzyka, który tłumaczył, że jest apolityczny, nie jest członkiem PiS-u, a okazało się, że już w listopadzie zgłosił swój akces do PiS-u, tylko go wstrzymano. Za to jak już dzielnie w Senacie do końca wypełnił swoją funkcję kandydata na rzecznika praw obywatelskich, okazało się, że w ramach nagrody dostał legitymację. Pamiętam także pana Patryka Jakiego. Nie wiem, czy państwo pamiętacie, jak jako członek Solidarnej Polski rzucał legitymacją, powiedział, że będzie bezpartyjnym kandydatem na prezydenta Warszawy. Zaznaczę, że w dalszym ciągu widzimy go jako prominentnego działacza Solidarnej Polski. Jak widać, było to tylko tymczasowe.</u>
+          <u xml:id="u-125.7" who="#PoselKatarzynaLubnauer">W związku z tym mam obawy, że osoba, która już w tej chwili ma legitymację partyjną, która jest czynnym politykiem, w momencie, w którym za chwilę okaże się, że nawet zostanie wybrana rzecznikiem praw obywatelskich, może się okazać, że tylko zawiesi swoją działalność, tym bardziej że w wielu sprawach, które w tej chwili są pomiędzy człowiekiem, obywatelem a rządem, już raz pan głosował. Pan już decydował w sprawach dotyczących ograniczeń i praw przedsiębiorców poza trybem stanu nadzwyczajnego. Pan już decydował w sprawie ograniczeń prawa Polaków do wolnych sądów. Pan już decydował w sprawie ograniczenia praw kobiet w sytuacji trzeciej przesłanki przy terminacji ciąży. W związku z tym w żaden sposób nie mogę sobie wyobrazić, jak, pozwolę sobie powtórzyć za panem, pana funkcja rzecznika praw obywatelskich miałaby być nie tylko bezpartyjna, ale jeszcze aideologiczna, kiedy pan sam jest uosobieniem ideologii. Trudno mi znaleźć wielu posłów w tym Sejmie, którzy są tak ideologiczni jak pan.</u>
+          <u xml:id="u-125.8" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Wracając do kwestii osób z chorobami otępiennymi, chciałabym się dowiedzieć, co pan zamierza zrobić w tym celu, żeby w Polsce zapewnić prawa takich osób, między innymi w tej chwili prawo do szczepień. Każdego dnia zadziwia mnie, że w sytuacji, w której codziennie oddzielnie raportowane są dane dotyczące osób zmarłych na COVID-19 bez chorób współistniejących i z chorobami współistniejącymi, codziennie widzimy, że wśród osób z chorobami współistniejącymi jest siedem na dziesięć zmarłych, w dalszym ciągu nie zapada decyzja dotycząca szczepienia osób przewlekle chorych. W dalszym ciągu odbiera się tym ludziom prawo do tego, żeby czuły się bezpieczniej ze względu na szczepienia. Zaszczepiono już urzędników typu prokuratorzy. Wiemy, że w tej chwili ma się szczepić osoby z Agencji Rezerw Materiałowych. Natomiast w dalszym ciągu nie są szczepieni cukrzycy, osoby z POChP, osoby z Alzheimerem, od których bardzo trudno wymagać, żeby przestrzegały jakichkolwiek norm dotyczących bezpiecznego zachowania, zarówno zachowania bezpiecznego dystansu, jak i noszenia maseczki. Osoby niepełnosprawne intelektualnie praktycznie we wszystkich krajach są to osoby priorytetowe ze względu na to, że bardzo trudne wymagać od nich zachowania warunków sanitarnych. Podobnie jest z osobami z innymi chorobami, które ograniczają możliwość decydowania, funkcjonowania społecznego. Chodzi również o opiekunów tych osób, ponieważ bardzo często mamy do czynienia z sytuacją, w której jest to jedyna osoba, która, po pierwsze, ma kontakt ze światem zewnętrznym, wobec czego może przynieść chorobę do domu. Jest to też osoba, która jest jedynym opiekunem, w związku z tym jej utrata może spowodować, że osoba, którą się opiekuje, znajdzie się w sytuacji dramatycznej.</u>
+          <u xml:id="u-125.9" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Chyba wyczerpałam zapas pytań. Jak powiedziałam, było jedno pytanie do wszystkich kandydatów, może dwa pytania do wszystkich kandydatów. Drugie dotyczyło szczepień. Co państwo sądzą o procedurze szczepień osób z różnymi problemami zdrowotnymi? Reszta, pozostałe pytania były do pana Wróblewskiego, który chce być aideologicznym rzecznikiem praw obywatelskich. A, jeszcze jedno pytanie. Czy zagłosował pan, kiedy szukaliśmy ograniczenia czy tym razem wstrzymał się pan? Nie wiem, czy jest pan członkiem Komisji, czy nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Nie jest pan członkiem Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat nie jest członkiem Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">To przynajmniej nie miał pan tego dylematu. Gdyby to była inna komisja, miałby pan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Szanowni państwo, jeżeli są zadawane pytania, nie przerywam. Natomiast naprawdę bardzo mocno apeluję o to, żeby nie wygłaszać tutaj referatów, opinii, ponieważ to nie jest ten etap. Oddaję głos pani przewodniczącej Gasiuk-Pihowicz właśnie z takim apelem. Pytania, pani przewodnicząca, pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, rozumiem, że jest pan zmęczony, że jest pan rozdrażniony, ale proszę pozwolić mi zadawać pytania także osadzone w pewnym kontekście. Przechodząc bezpośrednio do pytań, rzeczywiście wszyscy zdajemy sobie sprawę, że posiedzenie Komisji, które jest poświęcone wyborowi nowego rzecznika praw obywatelskich, odbywa się dzisiaj w dosyć trudnych okolicznościach. Zaledwie kilka godzin temu skończyło się posiedzenie Trybunału Konstytucyjnego, które może zakończyć się pozbawieniem Polaków rzecznika praw obywatelskich w ogóle. Tym ważniejsze jest dzisiejsze posiedzenie Komisji, dlatego że pokazuje ono jak bardzo ważne jest, żeby kandydat na rzecznika praw obywatelskich zachował pełną niezależność od władzy, żeby kolejna instytucja nie stała się taką atrapą, jaką dzisiaj jest trybunał Przyłębskiej.</u>
+          <u xml:id="u-131.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dlatego kluczowe jest, żeby kandydat na nowego rzecznika praw obywatelskich był osobą, która jest niezależna polityczna, jakkolwiek wszyscy przecież znamy trudne polityczne uwarunkowania, w jakich dokonuje się wybór. Tego po prostu wymaga interes obywateli, chociaż oczywiście jednocześnie jest to sprzeczne z interesem partii, która obecnie sprawuje władzę. Naprawdę jest najwyższy czas, żeby skończyć z pewną trwającą od lat praktyką, w której legitymacja partyjna PiS była traktowana jako pewien substytut czy to kompetencji, czy to doświadczenia. Kompetencje prawne, które są połączone z niezależnością od władzy, są absolutnie kluczowe, jeżeli chodzi o rzecznika praw obywatelskich. Widać to chociażby po dzisiejszym orzeczeniu w sprawie zablokowania przejęcia lokalnych mediów, które nastąpiło właśnie na wniosek rzecznika praw obywatelskich. Mówiąc wprost, Polacy zasługują na to, żeby broniła ich osoba o najwyższych kompetencjach prawnych, żeby była to osoba niezależna od Jarosława Kaczyńskiego, żeby była to osoba zaangażowana społecznie. Właśnie takim kandydatem jest profesor Patyra. Mam do niego trzy pytania.</u>
+          <u xml:id="u-131.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pierwsze pytanie dotyczy dzisiejszej rozprawy przed trybunałem pani Przyłębskiej. Mówiąc w skrócie, celem wniosku posłów PiS do trybunału było otwarcie drogi do zmian ustawowych, które umożliwią usunięcie Adama Bodnara z zajmowanej funkcji. Wiemy, że jest to działanie pozbawione podstaw prawnych, sprzeczne z konstytucją, ale oczywiście wypełniające oczekiwania polityczne. Czy pan profesor mógłby przybliżyć pokrótce, jak pan ocenia wniosek? Proszę o trzy główne argumenty prawne.</u>
+          <u xml:id="u-131.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Drugie pytanie, drugi obszar to kwestia prawa unijnego. Ponad rok temu Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał postanowienie zabezpieczające, które zawiesza działalność tzw. Izby Dyscyplinarnej, jednak obecna władza nie respektuje postanowienia. Do Izby Dyscyplinarnej wpływają kolejne wnioski o ukaranie, o uchylenie immunitetu. Bezprawnie został zdjęty immunitet sędziemu Tulei. Za chwilę izba zajmie się także wyrażeniem zgody na jego przymusowe doprowadzenie, tylko dlatego, że wydał wyrok, który nie podoba się władzy. Lista sędziów i prokuratorów, którzy są prześladowani jest naprawdę bardzo długa. To nie jest tylko Tuleya, Juszczyszyn, Żurek, ale także prokurator Parchimowicz i inni. Mam pytanie o pana ocenę funkcjonowania tzw. Izby Dyscyplinarnej. Czy widzi pan jakiś obszar, który mogłaby tutaj wypełnić działalność rzecznika praw obywatelskich? Jakie działania w tym obszarze podjąłby pan jako rzecznik praw obywatelskich?</u>
+          <u xml:id="u-131.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">I trzeci obszar pytań. Są to pytania związane z tym, że jakiś czas temu następny raz rząd przedłużył nam wszystkim kolejną porcję obostrzeń. Abstrahując oczywiście od ich zasadności medycznej, którą należy zostawić epidemiologom, trzeba jednak zwrócić uwagę na aspekt prawny obostrzeń. Od roku demokratyczna opozycja alarmuje, że obostrzenia dotyczące między innymi zakazu czy ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej czy przemieszczania się nie mają odpowiedniej podstawy prawnej. Ani nie zostały one wprowadzone w drodze ustawy, ani nie został wprowadzony jeden ze stanów nadzwyczajnych, jak to przewiduje konstytucja Rzeczypospolitej. Od roku ostrzegaliśmy, że podobne bezprawne działania rządu mogą się skończyć odszkodowaniami, które będą wypłacane z naszych podatków. Takie wyroki już zapadają przed sądami. Łączy się z tym także bezprecedensowy wniosek pana premiera Morawieckiego do trybunału Przyłębskiej o uniemożliwienie przedsiębiorcom ubiegania się o odszkodowanie za straty wywołane bezprawnym ograniczeniem działalności. Dlatego chciałabym zapytać, w jaki sposób ocenia pan ów wniosek? Czy widzi pan jakąś możliwość działań rzecznika praw obywatelskich, które mogłyby skutkować pomocą przedsiębiorcom, pracownikom, innym poszkodowanym w walce o należne im odszkodowania?</u>
+          <u xml:id="u-131.5" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Kolejne pytanie. Dzisiaj na sali mamy także kandydata władzy do funkcji rzecznika praw obywatelskich. O politycznym uzależnieniu pana posła Wróblewskiego od swoich mocodawców z PiS, wiemy już naprawdę bardzo dużo. O jego zaangażowaniu, jeżeli chodzi o obronę praw obywatelskich, właściwie nie wiemy nic. Faktem nadal pozostaje to, że pan poseł Wróblewski był jednym z inicjatorów wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, który zmusił kobiety do rodzenia śmiertelnie chorych dzieci.</u>
+          <u xml:id="u-131.6" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tutaj rodzi się moje pytanie. Art. 2 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich stanowi, że rzecznikiem może być obywatel polski, który oczywiście wyróżnia się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym, wysokim autorytetem ze względu na swe walory moralne, ale także wrażliwością społeczną. Kiedyś w przypadkowej rozmowie na korytarzu sejmowym spytałam pana, czy pan kiedykolwiek tak po ludzku zastanawiał się nad konsekwencjami przedłożonego i prezentowanego przez pana wniosku do trybunału. Czy kiedykolwiek rozważył pan, ile łez, ile cierpienia, które przecież nie każdy jest w stanie udźwignąć, z czego na pewno zdaje pan sobie sprawę, spowoduje ów wniosek? Nie będę ukrywała, że dla mnie wniosek oraz jego konsekwencje jest to absolutne bestialstwo. Zmuszanie do patrzenia na cierpienia własnego dziecka, które nie może być w żaden sposób właściwie ukojone, jest po prostu barbarzyństwem. W świetle wielu decyzji międzynarodowych instytucji jest to po prostu uznawane za tortury.</u>
+          <u xml:id="u-131.7" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Mam więc do pana pytanie. Czy nie uważa pan, że zmuszanie kobiet do rodzenia śmiertelnie chorych dzieci jest to przykład całkowitego braku wrażliwości nie tylko społecznej, ale po prostu czysto ludzkiej? Czy nie uważa pan, że sam ten fakt dyskwalifikuje pana jako kandydata, który nie spełnia wymogów ustawy? Powiem tak. Szczególnie dzisiaj w obecnej sytuacji wystawienie pana posła jako kandydata na rzecznika praw obywatelskich traktuję, odbieram jako dodatkową polityczną prowokację, jako kolejne zagrożenie dla praw kobiet w naszym kraju, jako zagrożenie dla praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-131.8" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Skoro został pan już zgłoszony na kandydata, chciałabym dopytać o wrażliwość społeczną, która jest wymogiem dla kandydata na rzecznika praw obywatelskich. Jak pan ocenia okładanie policyjną pałką bezbronnej osoby bez powodu, tylko dlatego że bierze udział w spontanicznej demonstracji? Czy pana zadaniem ma to więcej wspólnego z pobiciem czy z interwencją? Czy wsparłby pan osobę, która została pobita? Czy domagałby się pan wyjaśnień od komendanta głównego Policji? Czy może jest to przestępstwo w pana ocenie?</u>
+          <u xml:id="u-131.9" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">W żadnych przepisach ani podstawowych standardach ludzkiego zachowania nie mieści się także przewracanie na ziemię, wleczenie do radiowozu starszej siwowłosej kobiety za to, że malowała na chodniku krzyże, które upamiętniały ofiary COVID-u. Mówimy tutaj o konkretnej osobie, o starszej pani, o babci Kasi, która od dłuższego czasu przy różnych okazjach jest prześladowana przez służby podległe obecnym władzom. Jak poseł PiS, pan poseł Wróblewski, kandydat na rzecznika praw obywatelskich ocenia dotychczasowe zachowania służb wobec babci Kasi, między innymi aresztowanie, wywożenie do komisariatu poza Warszawą czy właśnie włóczenie po bruku do radiowozu? Czy uważa pan, że jest to standardowe postępowanie PiS-owskich służb, nienaruszające prawa czy raczej uważa pan, że jest to powtarzające się nękanie, nadużycia wobec osoby, która jest niewygodna dla obecnej władzy?</u>
+          <u xml:id="u-131.10" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Na zakończenie mojej wypowiedzi ostatnie pytanie, jak je zapowiedziałam, do wszystkich trzech kandydatów, dotyczące konstytucyjnego aspektu możliwości ograniczania posłom czasu wypowiedzi podczas posiedzenia Komisji. Czy widzą panowie podstawy prawne do tego? Czy może uważają panowie, że forum Komisji jest tym miejscem, gdzie należy zadawać pytania, gdzie należy toczyć dyskusję tak długo aż temat zostanie wyczerpany, aż obywatele będą mieli możliwość zapoznania się w sposób całkowity z kandydatami na jakiś urząd? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani przewodnicząca. Następnym posłem jest pani poseł Katarzyna Piekarska łącząca się zdalnie. Proszę bardzo, pani poseł. Czy się słyszymy z panią poseł Katarzyną Piekarską?</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kolejny jest pan poseł Konrad Berkowicz. Widzimy się, panie pośle. Proszę bardzo, oddaję panu głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselKonradBerkowicz">Szanowna Komisjo, szanowni kandydaci, pierwsze pytanie mam do wszystkich kandydatów. Jest to proste pytanie o bardzo konkretną, wąską sprawę, ale jest znamienne dla całego kontekstu walki o wolność jednostki. Od połowy lat 90. w Polsce wsadza się do więzienia ludzi, dorosłych ludzi albo czasami karze się w inny, trochę łagodniejszy sposób, ale jednak się karze za to, że posiadają marihuanę czy inne używki uznane przez państwo za nielegalne. Czy w związku ze składaniem ślubowania, w którym jest mowa o wolności jednostki, szanowni kandydaci zamierzają walczyć z tą, w oczywisty sposób naruszającą elementarną wolność dorosłego człowieka praktyką w naszym państwie?</u>
+          <u xml:id="u-133.1" who="#PoselKonradBerkowicz">Drugie pytanie mam do pana profesora Patyry. Całkowicie zgadzam się, że przy kandydaturach na rzecznika praw obywatelskich najistotniejsza jest aksjologia. Dlatego o to chciałbym zapytać. Prezentując swoją aksjologię, pan profesor powiedział, że istotna jest wolność, a jednocześnie powiedział pan, że istotna jest równość. Problem polega na tym, że równość można rozumieć w dwojaki sposób, albo równość wobec prawa, albo równość empiryczną, rzeczywistą pomiędzy ludźmi. Problem polega na tym, że wspomniał pan o wykluczeniu finansowym, o prawach socjalnych, o które będzie pan walczył. Są to różne socjalistyczne pomysły ideologiczne. W związku z tym mam pytanie, co wskazywałoby, że chodzi o równość empiryczną pomiędzy ludźmi. Problem polega na tym, że równość wobec prawa i wolność są sprzeczne z wolnością empiryczną. Ludzie mają różne zdolności. Jedni mają więcej szczęścia, drudzy mniej. Ich posiadanie, ich sytuacja życiowa często się różnią, zresztą dynamicznie się to zmienia. Czy nie widzi pan, że walcząc o wyrównywanie przymusem państwowym różnych rzeczy pomiędzy ludźmi, musi się to wiązać z ograniczaniem wolności, np. zmuszaniem jednych, żeby opłacali życie drugich, musi wiązać się z nierównością wobec prawa, dlatego że wtedy, ci którzy mają więcej, muszą płacić wyższe podatki, a ci, którzy mają mniej, niższe?</u>
+          <u xml:id="u-133.2" who="#PoselKonradBerkowicz">I trzecia kwestia, o którą chciałbym zapytać. Wspomniał pan, panie profesorze, o zakazie tzw. mowy nienawiści, o walce z mową nienawiści. Jest to nowy twór językowy i pojęcie ideologiczne lewicy. Czy nie dostrzega pan, że walka z mową nienawiści jednocześnie jest walką z wolnością słowa? Wspomniał pan tutaj o homofobach. Wiemy, że w Polsce istnieją ludzie, których niektórzy nazywają homofobami, czyli ludzie, którzy odczuwają jakąś niechęć do aktów homoseksualnych. Niektórzy nawet nie tyle odczuwają niechęć, co obrzydzenie. Jeszcze inni uważają, że jest to szkodliwe albo niemoralne. Pytanie, czy w pańskiej wizji państwa jest miejsce dla ludzi, którzy są homofobami. Czy mogą oni wyrażać swoją niechęć do homoseksualizmu, czy nie mogą? Kojarzy mi się to z orwellowskim pojęciem zbrodniomyśli, gdzie pewnych rzeczy już nie można myśleć, a tym bardziej wypowiadać, dlatego że staje się to zbrodnią. Jak to się ma do wolności słowa? Jak to się ma do równości pomiędzy ludźmi? Jak to się ma do stygmatyzowania homofobów, wykluczania ich itd.? Czy pan jako rzecznik praw obywatelskich ma zamiar walczyć również z takimi przejawami wykluczania, szczucia i stygmatyzowania jak to, że pan poseł Śmiszek powiedział kiedyś, że trzeba otoczyć kordonem sanitarnym Konfederację? Czy mowa nienawiści ma dotyczyć tylko wybranych poglądów, tzw. poprawności politycznej?</u>
+          <u xml:id="u-133.3" who="#PoselKonradBerkowicz">I jeszcze bardzo krótkie pytanie do pana kandydata Ikonowicza. Jak pan chce pogodzić to, że jest pan zadeklarowanym skrajnym socjalistą, a jednocześnie chce pan pełnić stanowisko kogoś, kto w przysiędze mówi o ochronie wolności? Przecież socjalizm to ideologia jawnie walcząca z wolnością jednostki. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pani poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni kandydaci, mam trzy pytania, dwa pytania do wszystkich kandydatów i jedno pytanie do pana posła Wróblewskiego. Zacznę od pytania, którego w zasadzie nie miałam zadawać, ale kiedy pan Piotr Ikonowicz mówił o tym, jak potrzebny jest rzecznik praw obywatelskich, który przeciwstawi się takiemu procederowi jak zwalnianie chorych ludzi za to, że są chorzy, dokładnie w tym samym momencie dostałam wiadomość od związkowca, od pracownika Poczty Polskiej z informacją, że kolejna osoba otrzymała pismo informujące ją, że ze względu na swój stan zdrowia bez okresu wypowiedzenia zostaje z nią rozwiązana umowa o pracę. Oczywiście dzieje się to w majestacie prawa na podstawie art. 53 Kodeksu pracy, ale dzieje się także w kontekście i w czasie pandemii, w czasie, w którym w zasadzie dbałość o zdrowie i życie publiczne powinna skłaniać nas wszystkich do tego, żeby stanowić takie prawo, realizować takie prawo, które będzie zniechęcało osoby nawet przy najmniejszych objawach chorobowych do udawania się do pracy. Tymczasem wręcz odwrotnie, jest prezentowanie prawa, które wywiera presję, żeby mimo choroby udawać się do pracy. Jest to sytuacja, która pokazuje jak w soczewce patologie polskiego rynku pracy, które oczywiście nie zaczęły się wraz z pandemią, ale w czasie pandemii patologie rynku pracy wiążą się bezpośrednio z zagrożeniem zdrowia i życia.</u>
+          <u xml:id="u-135.1" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">W związku z tym moje pierwsze pytanie do wszystkich kandydatów jest takie, jak z konkretnym problemem szerokiego spektrum łamania, nieprzestrzegania ducha praw pracowniczych można sobie radzić. Jaką rolę widzą tutaj panowie dla rzecznika praw obywatelskich? Jaki jest panów stosunek do art. 53 Kodeksu pracy? W jaki sposób można dbać o bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o bezpieczeństwo i zdrowie publiczne a jednocześnie realizować prawo pracy?</u>
+          <u xml:id="u-135.2" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Drugie pytanie dotyczy działalności w ostatnich miesiącach, tygodniach, a w zasadzie nawet dniach polskiej policji wobec obywateli zarówno podczas zgromadzeń publicznych, jak i podczas prowadzenia czynności wobec osób zatrzymanych. Mam tutaj na myśli zgromadzenia rozmaitego rodzaju, zarówno zgromadzenia w związku z protestami przeciwko całkowitemu zakazowi aborcji, który został wprowadzony między innymi poprzez działania pana posła, jednego z kandydatów, jak i zgromadzenia w obronie praw mniejszości, jak też zgromadzenia przedsiębiorców, protesty rolników, protesty pracownicze. Jest to naprawdę szerokie spektrum reprezentujące rozmaite grupy społeczne. Działalność policji według doniesień medialnych, ale także jak wynikało z naszych doświadczeń obecnych tam parlamentarzystów, według naszych ocen wykraczała poza uprawnienia. Mówię o użyciu środków przymusu bezpośredniego, uniemożliwianie zgromadzonym obywatelom korzystającym ze swojego konstytucyjnego prawa do zgromadzeń wyjścia, powrotu ze zgromadzenia, zamykaniu w tzw. kotle. Mówię także o wywożeniu zatrzymanych osób wiele kilometrów poza miejsce zatrzymania. Chciałabym usłyszeć, jak panowie oceniają takie działania policji oraz jaką panowie widzą przestrzeń dla rzecznika praw obywatelskich, żeby odnosić się do tego rodzaju działań.</u>
+          <u xml:id="u-135.3" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Ostatnie pytanie kieruję do pana posła Wróblewskiego. Panie pośle, jest pan osobą, która swego czasu zagłosowała za wyborem pani Krystyny Pawłowicz na stanowisko sędzi Trybunału Konstytucyjnego. Jak rozumiem, zaświadczył pan swoim głosem, że jest to osoba o nieposzlakowanej opinii. Chciałabym usłyszeć od pana, jak pan ocenia ostatnie działania pani sędzi Pawłowicz, atak na prywatność dziesięcioletniego transpłciowego dziecka, ujawnienie, naprowadzenie na możliwość identyfikacji tożsamości owego dziecka. Czy podtrzymuje pan swoją opinię o pani sędzi? Jest to ważne w kontekście oceny pana kandydatury, żeby wiedzieć, w jaki sposób, jakimi kryteriami ocenia pan inne osoby i istotne urzędy. Jak pan jako rzecznik praw obywatelskich zachowałby się w tej sytuacji? Jakie działania by pan podjął, jeżeli by pan podjął w związku z zaistniałą sytuacją zaatakowania prywatności dziesięcioletniego dziecka? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani poseł. Kolejnym pytającym posłem jest pan Maciej Konieczny. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Dziękuję za udzielenie głosu. Chciałbym powrócić do kwestii pracowniczych. Cieszę się, że padło pytanie o kwestię w praktyce zmuszania do chodzenia do pracy ludzi chorych, co szczególnie w pandemii jest czymś niezwykle niebezpiecznym i w praktyce mającym śmiertelne konsekwencje. Cieszę się, że mówiliśmy o niewypłacanych wynagrodzeniach, które w Polsce są plagą. Chciałbym zapytać o dwie bardzo konkretne kwestie. Jedna kwestia to odmawianie ludziom w ogóle, w całości praw pracowniczych poprzez oszukańcze zatrudnianie ich na umowach śmieciowych. Jest to rzecz, która w Polsce dzieje się od dekad. Ludzie, którzy pracują w określonym miejscu, w określonym czasie, pod nadzorem i w oczywisty sposób wypełniają wymogi stosunku pracy, są zatrudniani na umowy cywilnoprawne, co oznacza, że Kodeks pracy ich nie obejmuje.</u>
+          <u xml:id="u-137.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Jest to pytanie do wszystkich kandydatów. Znaczy to, że ogromna rzesza Polaków jest ordynarnie, w biały dzień, przez lata oszukiwana. Żadna władza do tej pory nie umiała sobie z tym problemem poradzić. Jest to pytanie do wszystkich kandydatów, jak zamierzają interweniować w kwestii oszukiwanych Polaków, pozbawianych praw pracowniczych przez to, że wbrew oczywistym przesłankom odmawia się im umowy o pracę, że zatrudniani są na podstawie umów cywilnoprawnych. Proszę o konkretne odpowiedzi, jaki rodzaj interwencji państwa zadaniem byłby tutaj skuteczny.</u>
+          <u xml:id="u-137.2" who="#PoselMaciejKonieczny">Druga kwestia to kwestia prawa do strajku. Jest to konstytucyjne prawo. Jak panowie oceniają przestrzeganie bądź nieprzestrzeganie prawa do strajku w Polsce? Co panowie zrobiliby czy co planują zrobić, jeżeli przestrzeganie prawa do strajku oceniają krytycznie?</u>
+          <u xml:id="u-137.3" who="#PoselMaciejKonieczny">To są dwa konkretne pytania. Chodzi o śmieciówki i odmawianie umowy o pracę osobom, którym się ona należy oraz o konstytucyjne prawo do strajku w Polsce i jego przestrzeganie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. Teraz zdalnie pani poseł Magdalena Biejat. Czy mamy panią poseł? Mamy. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselMagdalenaBiejat">Dzień dobry. Przepraszam. Staram się jednocześnie państwa słuchać i usypiać dzieci, co nie zawsze wychodzi. Mam pytanie dotyczące kwestii praw kobiet. Pytanie to chciałabym zadać trochę inaczej, w innym obszarze niż do tej pory było zadawane. Było mianowicie dużo mowy o ostatnim wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Mam absolutną jasność, jakie mogą być odpowiedzi pana posła Wróblewskiego i pana Piotra Ikonowicza, chociaż z pewnością będą one zupełnie inne, różniące się od siebie. Co prawda pan profesor Patyra w swojej wypowiedzi, w swojej autoprezentacji wypowiedział się na temat ostatniego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, ale chciałabym pana zapytać, dlatego że tylko w stosunku do pana mam wątpliwości i chciałabym je rozwiać. Jakie jest pana zdanie na temat orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 1997 roku? Było to orzeczenie, które dotyczyło ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, wydane, kiedy prezesem Trybunału Konstytucyjnego był pan profesor Zoll. Odnosiło się do likwidacji przesłanki społecznej w przypadku dopuszczalności przerywania ciąży. Jestem ciekawa pana zdania na ten temat. Chodzi mi o ocenę samej instytucji prawnej. Czy likwidacja tej przesłanki, przesłanki społecznej, wpłynęła pana zdaniem na ochronę praw człowieka w Polsce? W jaki sposób wpłynęła? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani poseł. Następny poseł, który się zgłosił, to pani poseł Daria Gosek-Popiołek. Proszę bardzo. Pani poseł także zdalnie. Czy jest pani poseł? Jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Przepraszam, mam jakieś kłopoty techniczne. Chyba jest już dobrze. Dziękuję bardzo za możliwość zabrania głosu. Panie przewodniczący, Szanowna Komisjo, panowie kandydaci, mam pytania trochę wykraczające poza do tej pory zarysowane obszary. Coraz częściej do posłów i posłanek Lewicy zgłaszają się grupy mieszkańców, których prawa od lat są łamane przez znajdujące się w ich sąsiedztwie uciążliwe zakłady, takie jak zakłady przetwarzania odpadów niebezpiecznych, zakłady produkcyjne czy przemysłowe farmy. Ich właściciele, po pierwsze, nic sobie nie robią z przepisów, które i tak są bardzo mało rygorystyczne, emitują do powietrza zanieczyszczenia, z premedytacją dokonują zrzutów ścieków do pobliskich rzek. Jest tak, że mieszkańcy w takich sprawach właściwie są pozostawieni sami sobie. Lokalny samorząd bardzo często nie ma możliwości, po cichu sprzyja nielegalnym, sprzecznym z prawem działaniom. Mieszkańcy w zetknięciu z zakładami czy przedsiębiorcami, którzy mają milionowe dochody, po prostu zostają pozostawieni sami sobie.</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Przypomnę tylko, że są dwa przepisy w konstytucji, które w takim kontekście powinniśmy przywoływać. Jest to art. 5: „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Natomiast w art. 74 możemy przeczytać, że ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-141.2" who="#PoselDariaGosekPopiolek">Mam pytanie skierowane do wszystkich kandydatów. Czy jako rzecznik praw obywatelskich będzie się pan zajmował prawem do życia w czystym środowisku? Jakie potrzeby regulacji widzi pan w kontekście właśnie ochrony środowiska? Czy podejmie pan jakieś działania na rzecz wprowadzenia ustawy odorowej? Jakie zadania w obszarze prawa do życia, w którym nie jest się trutym, nie jest się sąsiadem jakiegoś bardzo uciążliwego działania, panowie widzą? Jakie zadania są dla panów najpilniejsze? Czy w przypadku wybrania będą panowie tutaj aktywnie działać? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani poseł. Ostatnim posłem jest pani przewodnicząca Anna Maria Żukowska. Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Jeszcze ja, panie przewodniczący. Też się zgłaszałam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, faktycznie pani poseł Ueberhan też się zgłaszała do głosu. Pan przewodniczący Lipiec nie zauważył. Wobec tego oczywiście tak. Pani poseł Żukowska i pani poseł Ueberhan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Nie, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Szanowny panie przewodniczący, dziękuję za udzielenie głosu. Wysoka Komisjo, szanowni goście, panowie kandydaci, na początek pytanie do wszystkich kandydatów. Od lat działam na rzecz praw kobiet i praw mniejszości, więc tego będą dotyczyły moje pytania.</u>
+          <u xml:id="u-147.1" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Obecnie urzędujący rzecznik praw obywatelskich wielokrotnie interweniował w sprawie naruszeń praw osób LGBT. Na przykład wspierał skarżącą transpłciową obywatelkę RP, której odmówiono wydania paszportu z aktualnymi danymi, odzwierciedlającymi metrykalne uzgodnienie płci. Zaskarżał uchwały samorządowe deklarujące strefy wolne od LGBT. Wspierał tęczowe rodziny. Interweniował w sprawie polskich dokumentów dla dzieci z zagranicznych związków osób jednej płci czy wpisania w dowodzie osobistym dziecka z zagranicznego związku jednopłciowego. Poza matką biologiczną wpisano także matkę niebiologiczną. To tylko niektóre w takich spraw. Czy panowie podjęliby interwencje w wymienionych i podobnych sprawach?</u>
+          <u xml:id="u-147.2" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Kolejna rzecz dotyczy kwestii związanych z przemocą, z przemocą wobec kobiet. Była już premier reprezentowanego przez posła Wróblewskiego ugrupowania politycznego w czasie sprawowania swojej funkcji w swoim czasie gratulowała odważnym góralom z gminy Zakopane, gminy, która od ponad dziesięciu lat nie przyjmuje programu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet, chociaż ma taki ustawowy obowiązek. Obecnie urzędujący rzecznik wielokrotnie, niestety bezskutecznie, interweniował w tej sprawie. Czy panowie kandydaci również podjęliby interwencję, czy podejmą interwencję w tej sprawie?</u>
+          <u xml:id="u-147.3" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Nie sposób mówić o problemie przemocy w rodzinie, nie wspominając o konwencji antyprzemocowej. Dlatego kolejne pytanie właśnie jej będzie dotyczyło. Ze strony przedstawicieli już nie tak Zjednoczonej Prawicy, ze strony koalicji rządzącej słyszymy o chęci jej wypowiedzenia. Dodatkowo do Sejmu ostatnio trafił obywatelski projekt ustawy „Tak dla rodziny, nie dla gender”. Proszę o zdanie kandydatów na ten temat, chociaż kandydat poseł Wróblewski, głosując przeciwko jego odrzuceniu i za skierowaniem do prac w komisji, poniekąd wyraził już swoje stanowisko. Tak czy inaczej, czy kandydaci są za utrzymaniem, czy za wypowiedzeniem konwencji?</u>
+          <u xml:id="u-147.4" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Pozostając jeszcze w temacie związanym z konwencją, Lewica niedawno złożyła projekt ustawy zmieniającej definicję gwałtu. Jest to zmiana, której od lat domagały się środowiska kobiece, zmiana definicji, gdzie tylko „tak” oznacza zgodę. Są to przepisy zmienione zgodnie z przepisami konwencji antyprzemocowej. Tego dotyczy moje ostatnie pytanie do wszystkich kandydatów. Obecny rzecznik praw obywatelskich interweniował np. w sprawie czternastolatki zgwałconej przez dwudziestosześcioletniego kuzyna, w sprawie, w której sąd uznał, że gwałtu nie było, ponieważ nastolatka nie krzyczała. Rzecznik interweniował w tej sprawie z własnej inicjatywy pod wpływem doniesień medialnych. Jak postąpiliby panowie kandydaci? Czy też podjęliby taką interwencję z własnej inicjatywy?</u>
+          <u xml:id="u-147.5" who="#PoselKatarzynaUeberhan">I na koniec jedno pytanie do posła Wróblewskiego. W Trybunale Konstytucyjnym jako poseł wnioskodawca pan poseł Wróblewski kilka razy używał stwierdzeń, że nie jest lekarzem, nie jest specjalistą, a jednak za specjalistów lekarzy postanowił zadecydować czy współzadecydować o zdrowiu i życiu kobiet. Stwierdził pan, że prawo do życia przysługuje każdemu równocześnie. Sparafrazuję i zapytam za sędzią Pszczółkowskim, czy w takim razie kobietom, które na pana wniosek zostały pozbawione prawa do decydowania o sobie, przysługuje również prawo do życia, prawo do zdrowia. W takim razie jak zamierza pan bronić praw kobiet, o czym wspomniał pan w swoim wystąpieniu, skoro najpierw przyczynia się pan do pozbawienia nas, kobiet naszego prawa do decydowania o sobie, swoim zdrowiu, życiu i ciele? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani poseł. Pani przewodnicząca Anna Maria Żukowska. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Szanowni panowie kandydaci, mam do panów wspólne pytanie. Oczywiście jest to pytanie otwarte. Jak rozumie pan pojęcie równości wymienionej w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka? Oczywiście zwięźle, nie jest to wykład, ale oczekiwałabym, miałabym nadzieję usłyszeć od wszystkich panów przynajmniej jakąś główną myśl interpretacyjną w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-149.1" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Swoje następne pytanie kieruję do kandydata Bartłomieja Wróblewskiego. Jest to pytanie o rozumienie art. 38 konstytucji, w którym jest mowa o prawie do ochrony życia. Czy pan artykuł ten interpretuje tak jak część, właściwie chyba większość pańskiej formacji ideowej oraz politycznej jako prawo do życia, a nie jako prawo do ochrony życia? Jeżeli widzi pan różnice pomiędzy owymi terminami, proszę, żeby wskazał je pan w swojej wypowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-149.2" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Pytanie do pana Wróblewskiego o klauzulę sumienia. Czy uważa pan, że klauzula sumienia może przysługiwać podmiotom niebędącym osobami fizycznymi? Mam tutaj na myśli całe instytucje jak np. szpitale, przynajmniej niektóre, które jako całość przyznają sobie prawo do oklauzulowania się i twierdzenia na gruncie przepisów dotyczących klauzuli sumienia, że cała instytucja ma prawo odmówić prawa do przeprowadzenia zabiegu przerywania ciąży. Czy według pana klauzula sumienia przysługuje tylko i wyłącznie indywidualnym osobom fizycznym, oczywiście określonych zawodów, które mają prawo się na nią powoływać?</u>
+          <u xml:id="u-149.3" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Myślę, że nie będę panów nękać dalszymi pytaniami, ponieważ wiele pytań zostało zadanych. Mam nadzieję, że usłyszymy na nie odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Na koniec rzeczywiście oddam głos panu posłowi Michałowi Szczerbie w celu dokończenia pytania, ale naprawdę dokończenia pytania. Moją intencją nie było to, żeby uniemożliwić panu zadanie pytania, tylko po prostu żeby przerwać mówienie nie na temat. Proszę zadać pytanie, które kierował pan do pana profesora, a którego pan nie zadał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselMichalSzczerba">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący, za stanowisko, które pan w tej chwili wyraził swoją propozycją. Chciałbym, żeby posiedzenia odbywały się właśnie w duchu współpracy, dlatego że sprawa jest niezwykle ważna.</u>
+          <u xml:id="u-151.1" who="#PoselMichalSzczerba">Temat, który poruszam nieustannie, jest to kwestia pół miliona osób z chorobami otępiennymi, w szczególności z chorobą Alzheimera żyjących w naszym kraju. Tematem tym zajmuje się pan profesor Adam Bodnar. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich nieustannie apeluje do ministra zdrowia o podjęcie działań na rzecz przygotowania narodowego planu alzheimerowskiego. Światowa Organizacja Zdrowia de facto zobowiązała wszystkie kraje, które należą do WHO, żeby przygotowały krajowe plany w odniesieniu do osób z chorobami otępiennymi. Chciałbym się upewnić, czy pan profesor Sławomir Patyra wtedy, kiedy zostanie wybrany rzecznikiem praw obywatelskich, będzie kontynuował prace, które zmierzają do tego, żeby Polska miała kompleksowy program, który dotyczy nie tylko kwestii zdrowotnych, które są bardzo ważne, ale również kwestii wsparcia opiekunów chorych na choroby otępienne. Jest to bardzo ważne również teraz w okresie pandemii. To był cel mojego pytania. Bardzo proszę pana profesora o odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. Padło bardzo wiele pytań do wszystkich kandydatów. Według kolejności prezentacji będę prosił panów kandydatów o udzielenie odpowiedzi. Niektóre pytania oczywiście się powtarzały. Członków Komisji proszę o wyrozumiałość. Prawem kandydata jest także nieudzielenie odpowiedzi w momencie, kiedy uzna, że odpowiedzi czy to nie powinien, czy to nie chce udzielić. Brak odpowiedzi także jest odpowiedzią. Wobec tego najpierw oddaję głos panu posłowi, a zarazem kandydatowi Bartłomiejowi Wróblewskiemu. Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-152.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-152.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie przewodniczący, szanowne panie i panowie posłowie, dostojni kontrkandydaci, bardzo dziękuję za wszystkie pytania. Starałem się je skrzętnie notować. Będę się starał odpowiedzieć na możliwie wszystkie zadane pytania. Wiele pytań właściwie dotyczyło, można by powiedzieć, kandydata na stanowisko polityczne, a nie na rzecznika praw obywatelskich, co być może pokazuje, że nie jesteśmy w stanie pozbyć się tego kontekstu.</u>
+          <u xml:id="u-152.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ogólnie moje stanowisko jest takie, że we wszystkich trudnych sprawach, które były tutaj podejmowane, raczej powinniśmy się starać harmonizować, w możliwie dużym stopniu realizować racje różnych stron, a nie antagonizować. Z niektórymi z państwa w ostatnich latach pracowałem w różnych komisjach i w różnych sytuacjach. Niektórych spotykałem na salach wykładowych. Niektórych spotykałem w różnych innych kontekstach. Wydaje mi się, że rozmowy i dyskusje zawsze były kulturalne. Nie wiem, czy ktoś z państwa w relacjach bezpośrednich kiedykolwiek doznał z mojej strony jakiejkolwiek przykrości. Chciałbym także państwu powiedzieć, że jeżeli nawet oceniacie państwo negatywnie jakieś konkretne działania, które podejmowałem – będę się w szczegółach do tego odnosił – raczej jest to związane z moim poczuciem tego, co jest słuszne i sprawiedliwe, a nade wszystko, co stanowi polska konstytucja. Możemy mieć różne poglądy. Mówiłem o tym. Możemy się do nich wzajemnie przekonywać w parlamencie, ale są rzeczy, które wynikają z przepisów prawa, tak jak zostały zapisane w ustawie zasadniczej i tak jak są rozumiane w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-152.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tam, gdzie nie można pogodzić dwóch praw, osobiście jeżeli zostałbym rzecznikiem praw obywatelskich, raczej chciałbym być mediatorem, szukać jakiegoś porozumienia, w możliwie dużym stopniu realizować różne punkty widzenia. Rzeczą, którą będę się starał robić, to unikanie populizmu prawnego. Jest to pokusa, której ulegamy w parlamencie bardzo często. Po pierwsze, albo jest rzecz czarna, albo jest rzecz biała, podczas gdy w rzeczywistości każdy dorosły człowiek wie, że są różne punkty widzenia, że nie jest tak, że jedna strona ma całość racji, a druga strona w ogóle nie ma racji.</u>
+          <u xml:id="u-152.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Z tym związana jest druga rzecz, pokusa, której w polityce niektórzy często ulegają. Od kiedy jestem posłem, staram się zawsze przekonywać najbardziej twardą część opozycji, żeby nie stawiać spraw na zasadzie wszystko albo nic. Rzeczywiście czasami okazuje się, że podziały są bardzo głębokie. Będę mówił o poszczególnych kwestiach, które zostały tutaj poruszone. Raczej trzeba starać się chociażby częściowo porozumiewać.</u>
+          <u xml:id="u-152.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Podzieliłem pytania, które państwo zadaliście, na trzy sfery. Po pierwsze, są to kwestie dotyczące funkcjonowania rzecznika praw obywatelskich, funkcjonowania biura rzecznika. Właściwie są to pytania jak najbardziej na miejscu. Druga grupa spraw dotyczy funkcjonowania różnych instytucji publicznych, których praktykę państwo poruszyliście. Trzecia grupa to sprawy, ściśle rzecz biorąc, dotyczące różnych praw obywatelskich oraz rzeczy, które moim zdaniem z punktu widzenia dzisiejszej dyskusji są najważniejsze. Oczywiście im poświęcę najwięcej uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-152.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Po pierwsze, pojawiało się pytanie dotyczące polityczności rzecznika praw obywatelskich. Instytucja ombudsmana właściwie we wszystkich porządkach europejskich zawsze jest powiązana z parlamentem. Zwykle to parlament wybiera rzecznika. Bardzo często rzecznik pełni także rolę funkcjonalnie powiązaną z funkcją kontrolną parlamentu. Bywa nawet tak, że niekiedy ombudsman jest organem parlamentu. Związek ten jest również w Polsce, dlatego że z jednej strony parlament powołuje rzecznika, z drugiej strony w określonych sytuacjach może go także odwołać kwalifikowaną większością głosów.</u>
+          <u xml:id="u-152.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W wielu państwach europejskich, nie ośmieliłbym się powiedzieć, że we wszystkich, ale w wielu państwach europejskich rzecznikami praw obywatelskich są byli parlamentarzyści bądź byli politycy. Tak obecnie jest np. w Austrii, w Czechach, w Hiszpanii, w Rumunii, wcześniej było tak na Słowacji. Dodatkowo politykami, prominentnymi politykami byli obecni rzecznicy w Grecji i Bułgarii. Takich przykładów można by było wymieniać dużo więcej. Ciekawym przykładem jest Hiszpania i przedstawiciel tamtejszej partii socjalistycznej Francisco Fernández Marugán. Nie znam hiszpańskiego w ogóle czy prawie w ogóle. Był on politykiem partii socjalistycznej od roku 1982. Osiem razy był wybierany do hiszpańskiego Kongresu Deputowanych. To pokazuje, że nie jest to jakaś nietypowa praktyka.</u>
+          <u xml:id="u-152.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jak jest w Polsce? W Polsce od 1987 roku, od 1988 roku wybór zawsze był wyborem politycznym. Najpierw był to wybór przez partię komunistyczną, a później, po 1989 roku, był to już wybór przez parlament. Był to wybór demokratyczny, ale wszyscy bądź niemal wszyscy rzecznicy mieli afiliacje partyjne. Niektórzy rzecznicy byli politykami. Jeden był senatorem Unii Demokratycznej, później kandydatem na stanowisko prezydenta Unii Pracy, ministrem w rządzie SLD-PSL. Inny był posłem z ramienia PZPR, wiceministrem w rządzie SLD-PSL. Później był rzecznik, który był posłem chyba Platformy Obywatelskiej. Do tego rodzaju sytuacji dochodziło wielokrotnie.</u>
+          <u xml:id="u-152.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pytanie o to, czy posłowie, parlamentarzyści mogą pełnić inne funkcje publiczne, np. jako rzecznicy, szefowie Najwyższej Izby Kontroli czy sędziowie sądu konstytucyjnego, pojawia się co kilka miesięcy czy co kilka lat, niezależnie od tego, kto w Polsce rządzi. Pytania te były stawiane, jak rządziła koalicja SLD-PSL. Były stawiane później, kiedy rządziło Prawo i Sprawiedliwość z koalicjantami. Później były stawiane w czasach Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Rozumiem, że ktoś stawia postulat, że powinniśmy to uregulować inaczej. Powiedzmy, że można to rozważyć, ale nigdy inaczej nie było to uregulowane. Taka też była praktyka.</u>
+          <u xml:id="u-152.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli popatrzymy na sędziów, którzy wcześniej byli politykami, na rzeczników, szefów Najwyższej Izby Kontroli, możemy podzielić ich na dwie grupy, tych, którzy podołali temu wyzwaniu, i tych, którzy nie podołali temu wyzwaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Przepraszam bardzo, z jakiej partii był pan profesor Adam Bodnar?</u>
+          <u xml:id="u-153.1" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-153.2" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Gdybyśmy uczciwie spojrzeli na minione trzydzieści lat, okazałoby się, że niektóre osoby nie podołały testowi praktycznemu, niezależnie od poglądów politycznych, ale wielu polityków podołało. Zależy to od siły charakteru, pewnie zależy to od wielu czynników osobistych. Jestem osobą, która odróżnia salę wykładową od parlamentu. Jeżeli zostałbym rzecznikiem też umiałbym oddzielić to, co jest moim poglądem politycznym od tego, co jest obowiązkiem wynikającym z konstytucji i ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-153.3" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Na pytanie, które pani zadała, można odpowiedzieć inaczej. Można by było powiedzieć, że było tak, iż byli rzecznicy, którzy wchodząc, obejmując stanowisko, nie mieli afiliacji partyjnej, a jednocześnie później bardzo często borykali się z zarzutem polityczności. Profesor Adam Bodnar, jak żaden inny rzecznik wcześniej, borykał się z tym zarzutem powtarzanym wielokrotnie w bardzo wielu miejscach.</u>
+          <u xml:id="u-153.4" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Głównie przez państwa stawianym zarzutem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, naprawdę proszę nie przerywać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">I wszystko jest OK? Tak powinno być?</u>
+          <u xml:id="u-155.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-155.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Powiedziałem państwu, że jeżeli będę rzecznikiem, będę się starał, po pierwsze, nie być rzecznikiem ani rządu, ani opozycji; po drugie, trzymać politykę i ideologię z dala od urzędu, egzekwować to, co wynika z przepisów konstytucji i ustaw, natomiast dyskusję na temat prawa pozostawić państwu w parlamencie. Jeżeli państwo zmienicie przepisy, będę egzekwował takie przepisy, jakie w parlamencie zostaną zmienione, ale nie będę z obowiązującej konstytucji i obowiązujących przepisów odczytywał treści, których tam nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-155.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Przechodzę do drugiej części, a mianowicie do pytań o funkcjonowanie instytucji. Jeszcze jedna rzecz, jeżeli chodzi o instytucję rzecznika i funkcjonowanie biura. Kiedyś też poseł, pan Piotr Ikonowicz powiedział, że jeżeli wygra jeden kandydat, to będzie 1:0 dla jednego ugrupowania, jeżeli wygra drugi kandydat, będzie 1:0 dla innego ugrupowania, a jeżeli on wygra, będzie się starał, żeby był remis. Proszę państwa, zdając sobie sprawę z tego, że nasz parlament jest bardzo podzielony, co ujawnia się w każdej, nawet najdrobniejszej sprawie, zadeklarowałem, że jeżeli zostałbym rzecznikiem praw obywatelskich, biuro rzecznika będzie zorganizowane w sposób pluralistyczny. Dwójka zastępców będzie prezentowała inny profil, inny punkt widzenia niż ja. Na pewno chciałbym, żeby jedna osoba miała profil ludowy, żeby była odpowiedzialna za sprawy wsi. Zresztą akcentowałem to w moim wystąpieniu. Uważam także, że byłoby dobrze, żeby była jedna osoba o szczególnej wrażliwości społecznej. Może to być osoba o poglądach lewicowo-liberalnych. Mówię to i zapraszam państwa, być może niektórych z państwa, być może więcej osób, do dyskusji na ten temat. W każdym razie deklaruję moją otwartość i chęć organizacji biura rzecznika w taki sposób.</u>
+          <u xml:id="u-155.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Przechodzę do spraw dotyczących funkcjonowania różnych instytucji publicznych. Uważam, że wymiar sprawiedliwości powinien być niezależny i sprawny. Byłem i jestem zwolennikiem reformy wymiaru sprawiedliwości, pogłębiania tej reformy. Co więcej, uważam, że jeżeli zdarzyłoby się, że Zjednoczona Prawica nie wgrałaby kolejnych wyborów, ktokolwiek będzie w Polsce rządził, będzie zobowiązany do tego, żeby kontynuować, wprowadzać zmiany dotyczące wymiaru sprawiedliwości. Jeżeli jakiś rząd tego nie podejmie, to z tego powodu straci władzę, ponieważ ciśnienie społeczne nadal jest bardzo duże, nadal jest wiele spraw do zrobienia.</u>
+          <u xml:id="u-155.5" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Pojawiło się pytanie zadane przez jednego z państwa czy jedną z pań – była to pani poseł Lubnauer, której już tutaj nie ma – dotyczące Krajowej Rady Sądownictwa, Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego. W każdej z tych spraw należałoby zniuansować wypowiedź i uczciwie starać się do tego odnieść, ale jeżeli chodzi o Krajową Radę Sądownictwa, to bez wątpienia widzimy, że dzisiaj jest większa jawność, której nigdy w historii nie było. Obrady są transmitowane, instytucja jest bardziej reprezentatywna. Tym, co jest największą szkodą, ale nie jest to wina konstrukcji ustawowej, jest to, że opozycja zbojkotowała wybory. Gdyby nie zbojkotowała, byłoby sześciu sędziów zaopiniowanych, wspieranych przez opozycję. Pluralizm tego ciała byłby jeszcze większy.</u>
+          <u xml:id="u-155.6" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">A dlaczego jako Sejm nie wybraliście przedstawicieli opozycji do Krajowej Rady Sądownictwa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, pytania już się skończyły.</u>
+          <u xml:id="u-156.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-156.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale, ale, pani...</u>
+          <u xml:id="u-156.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pana kandydata także proszę o niewchodzenie w interakcje. Proszę o udzielanie odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie pośle, proszę być uczciwym. Takie są fakty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, naprawdę proszę nie przerywać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">No takie są fakty.</u>
+          <u xml:id="u-159.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-159.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Trybunał Konstytucyjny. Przypomnijmy sobie dyskusję z 2016 roku, którą toczyłem właśnie z panią poseł Gasiuk-Pihowicz. Oczywiście sprawa jest skomplikowana. Nie chcę już wracać do wszystkich aspektów, do kwestii krytyki, która narastała przez wiele lat. Nie chcę wracać do zmian, które wprowadzała Platforma Obywatelska w 2015 roku. W 2015 roku dyskutowaliśmy np. kwestię wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Na stole była propozycja, którą zresztą sam powtarzałem, przedstawiałem, zachęcałem, propozycja wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego większością dwóch trzecich głosów. Opozycja odrzuciła wtedy tą propozycję. Od tego czasu trzynaście razy mieliśmy wybór sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Krótko mówiąc, wówczas dyskusja, spór dotyczył wyboru trzech sędziów. Niezależnie od tego, jakie kto miał zdanie w tej sprawie, później wybieraliśmy trzynaście razy. Gdyby wówczas propozycja została przyjęta, tak jak w przypadku Krajowej Rady Sądownictwa...</u>
+          <u xml:id="u-159.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Złożyliśmy taką ustawę.</u>
+          <u xml:id="u-159.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-159.5" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">... bylibyśmy w zupełnie innym miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-159.6" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Ale złożyliśmy taką ustawę. Nikt nie poddał jej pod głosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł. Pani poseł, naprawdę niech się pani powstrzyma od opinii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Co pan mówi?</u>
+          <u xml:id="u-161.1" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-161.2" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Dyskutowana była wówczas kwestia powściągliwości sędziowskiej, tego, czy w przepisach prawnych powinniśmy regulować kwestię dotyczącą udziału sędziów w życiu publicznym, korzystania przez sędziów z mediów społecznościowych. Wiem, że są argumenty za i przeciw takim rozwiązaniom. Tutaj też być może trzeba by było myśleć o jakimś zniuansowanym rozwiązaniu. Taka szansa była. Być może trzeba do tego wrócić. Być może wtedy uniknęlibyśmy kontrowersji, które są. Raz na miesiąc, raz na dwa miesiące mamy jakąś awanturę, dlatego że jakiś sędzia, także sędzia Trybunału Konstytucyjnego wypowiedział się w jakiejś sprawie. Wynika to ogólnie z atmosfery, zgodnie z którą sędziowie są uczestnikami życia publicznego, wypowiadają się w takiej sprawie, w innej sprawie, po tej stronie, po innej stronie.</u>
+          <u xml:id="u-161.3" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Przechodzę to pytań o wolności i prawa konstytucyjne. Zaczynam oczywiście od sprawy ochrony życia, dlatego że tutaj było najwięcej pytań. Trybunał Konstytucyjny jak mówiła pani poseł Wanda Nowicka i pani poseł Gasiuk-Pihowicz, nie jest Trybunałem Konstytucyjnym Julii Przyłębskiej, tylko jest Trybunałem Konstytucyjnym. Jeżeli chodzi o orzecznictwo dotyczące ochrony życia, bardzo dziękuję ostatecznie trzeźwemu głosowi pani poseł Biejat, która zauważyła, która przywołała orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 28 maja 1997 roku, dlatego że to jest kluczowe orzeczenie, jeżeli chodzi o sprawę ochrony życia. Było to orzeczenie, w którym, po pierwsze, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że człowiek także przed urodzeniem, że dziecko także przed urodzeniem jest człowiekiem i że temu człowiekowi przysługuje ochrona prawna, że żadne dziecko nie może być takiej ochrony pozbawione, chociaż ochrona ta może się różnić, ale żadne dziecko nie może być jej pozbawione. Dziecko cieszy się konstytucyjną gwarancją prawa do życia, ochrony życia.</u>
+          <u xml:id="u-161.4" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jest to najważniejsze orzeczenie. Orzeczenie to nie było raz wypowiedziane przez Trybunał Konstytucyjny, tezy te nie były raz wypowiedziane przez Trybunał Konstytucyjny. Były powtarzane w orzeczeniach z 2004 roku, z 2008 roku. Kiedy zadaliśmy pytanie dotyczące aborcji eugenicznej, tak naprawdę kierowaliśmy się przede wszystkim treścią konstytucji i treścią tamtego orzeczenia, linii orzeczniczej, która została stworzona. We wniosku do Trybunału Konstytucyjnego powołaliśmy się na kilkadziesiąt, można powiedzieć, osobistości polskiego prawa, specjalistów z zakresu prawa konstytucyjnego, praw człowieka, prawa karnego, prawa cywilnego. Proszę państwa, za wyjątkiem może jednej osoby na kilkadziesiąt żadna z nich nigdy nie była związana ze Zjednoczoną Prawicą, więc zarzut stronniczości, jeżeli chodzi o dobór osób, jest nieuczciwy.</u>
+          <u xml:id="u-161.5" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Każdy z państwa mógł wziąć wniosek. Przez trzy lata leżał on w Trybunale Konstytucyjnym. Każdy z państwa mógł zapoznać się z wnioskiem, sformułować jakąś merytoryczną odpowiedź, polemikę, ale to nie miało miejsca. Nie było merytorycznej odpowiedzi na tenże wniosek. Wniosek nie był motywowany ani względami religijnymi, ani względami światopoglądowymi, tylko ściśle rzecz biorąc, racjami konstytucyjnymi.</u>
+          <u xml:id="u-161.6" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Drugą stroną, drugim aspektem, elementem ochrony życia jest oczywiście ochrona godnego życia. Od początku, kiedy podnosiliśmy tę kwestię, mówiliśmy o tym, że z polskiej konstytucji wynika nie tylko ochrona życia, ale także wynika wiele pozytywnych obowiązków państwa. Potwierdził to również trybunał, przypomniał to także trybunał w orzeczeniu z października 2020 roku.</u>
+          <u xml:id="u-161.7" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Jako wiceprzewodniczący Parlamentarnego Zespołu na rzecz Życia i Rodziny byłem jednym z inicjatorów i twórców stanowiska zespołu dotyczącego pomocy i wsparcia osób niepełnosprawnych. Wsparcie to musi obejmować okres trudnej ciąży, opiekę paliatywną, opiekę okołoporodową, kwestie hospicjów perinatalnych, kwestie wsparcia finansowego w najtrudniejszych ciążach i zaraz po urodzeniu. Ponadto pozytywne obowiązki państwa wynikające z konstytucji dotyczą całego życia osób niepełnosprawnych, i w okresie, kiedy są dziećmi, i w okresie, kiedy są dorosłymi. Obejmują także okres, kiedy umierają rodzice, biologiczni rodzice czy opiekunowie dziecka.</u>
+          <u xml:id="u-161.8" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">W Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej toczą się prace. Właściwie jest gotowy pierwszy projekt ustawy, która jest poświęcona tej sprawie. Są jeszcze jakieś ostatnie konsultacje resortowe. Projekt ten dotyczy okresu ciąży i okresu okołoporodowego. Konsekwencją realizacji prawa do życia, mam nadzieję, będzie także wsparcie dla osób chorych, wsparcie dla osób niepełnosprawnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Przepraszam, ad vocem. Pytałam o to pana posła, więc może powiązałby pan odpowiedź. Mówi pan o prawie do życia, a w konstytucji, jak to sformułowałam w swojej wypowiedzi, jest mowa o prawie do ochrony życia, nie o prawie do życia.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-162.2" who="#PoselAnnaMariaZukowska">W dyskursie prawnym pojęcia te oczywiście mogą być różnicowane, ale mogą być traktowane tożsamo. Naprawdę nie widzę...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Naprawdę proszę o niepolemizowanie w tym momencie, tylko kontynuowanie wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Ale można skompilować odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-164.1" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-164.2" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Nie widzę podstaw do tego, żeby wprowadzać tutaj jakieś istotne rozróżnienie. Prawo do życia jest przyrodzonym prawem człowieka, najbardziej podstawowym prawem wynikającym z godności człowieka. Bez życia nie ma żadnego innego prawa. Nie ma prawa własności, wolności słowa, praw socjalnych. Jeżeli nie żyjemy, wszystkie inne prawa na nic się nam zdadzą. Jest to prawo uregulowane w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, jak też w wielu aktach prawa międzynarodowego. W sprawie przesłanki kryminalnej wypowiadałem się. Prawo do życia chroni każdego człowieka. Wielokrotnie mówiłem o tym, że dzisiaj moim zdaniem jest czas na wypełnienie obowiązków pozytywnych, które wynikają z konstytucji, dotyczących wsparcia osób niepełnosprawnych, wsparcia osób chorych. Myślę, że jest czas, kiedy trzeba więcej tłumaczyć – być może zabrakło tego w ostatnich latach – dlaczego polska konstytucja chroni życie i dlaczego chroni każde życie. Jest to też czas na działania edukacyjne w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-164.3" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Padło pytanie dotyczące konwencji stambulskiej i przemocy domowej. Nikt nie kwestionuje deklarowanego celu konwencji, jaką jest walka z przemocą domową. Jest to problem, który jest problemem realnym, jest to cel, który jest celem, który powinniśmy realizować. Oczywiście jest to rzecz niedopuszczalna. Dobrze się stało, że z inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości przyjęte zostały przepisy, które w znacznym stopniu realizują postulaty wynikające z konwencji stambulskiej w tym zakresie. Gdybym został rzecznikiem praw obywatelskich, prawdopodobnie przeanalizowałbym jeszcze dwie kwestie, a mianowicie, kwestię tego, czy w dostatecznym stopniu przewidziana jest ochrona przed przemocą ekonomiczną, jak też kwestię dotyczącą pozbawienia wsparcia ze strony byłego partnera, który zamieszkuje już poza miejscem zamieszkania ofiary. Natomiast gros regulacji, gros kwestii, gros praw wynikających z konwencji stambulskiej w tym zakresie zostało już zrealizowanych w prawie pozytywnym, co nie oznacza, że nie należy monitorować przestrzegania owych przepisów w polskim prawie. Gdyby tak się stało, że zostałbym rzecznikiem praw obywatelskich, na pewno zająłbym się kwestią monitoringu owych przepisów, dlatego że nie ma żadnej tolerancji, nie może być żadnej tolerancji dla sytuacji nadużywania przemocy w ogóle, a w szczególności przemocy w rodzinie.</u>
+          <u xml:id="u-164.4" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Tym, co oczywiście moim zdaniem było nieszczęściem, to to, że celowi deklarowanemu, co do którego, jak myślę, nie ma sporu pomiędzy różnymi stronami sceny politycznej, towarzyszyły także elementy, które przez wiele osób, środowisk w całej Europie, nie tylko w Polsce, nie tylko w krajach naszej części Europy, gdzie zastrzeżenia są największe, są postrzegane jako elementy ideologiczne dotyczące wiązania przemocy domowej z kwestiami religijnymi oraz niedostrzeganie np. problemu różnego rodzaju uzależnień od alkoholu, od narkotyków, od hazardu. Są to elementy, które mocno wpływają na przemoc domową. W ciągu ostatnich sześciu lat, kiedy prowadziłem biuro poselskie, bardzo wiele spraw z zakresu prawa rodzinnego trafiło do mojego biura. Nigdy nie spotkałem się z sytuacją, żeby jakieś elementy religijne wpływały na przemoc w domu, natomiast w prawie każdym przypadku jest kwestia nadużywania alkoholu, czasami kwestia hazardu, o którym wspomniałem.</u>
+          <u xml:id="u-164.5" who="#PoselAnnaMariaZukowska">O ile wiem, rząd obecnie nie prowadzi żadnych prac dotyczących wypowiedzenia konwencji stambulskiej, natomiast wątpliwości prawne, które dotyczą tego aktu, muszą być sprawdzone. Jest wniosek w Trybunale Konstytucyjnym. Moim zdaniem troszkę wylano w tej sprawie dziecko z kąpielą. Gdyby konwencja ściśle rzecz biorąc, dotyczyła tylko deklarowanego celu, nie prowadzilibyśmy tej dyskusji, a raczej zastanawialibyśmy się, czy przepisy te są w należy sposób realizowane w praktyce.</u>
+          <u xml:id="u-164.6" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Padło też pytanie o sprawę gwałtu i art. 197 konstytucji. Niemal wszystkie kraje europejskie mają przepisy, które są zbliżone, mają konstrukcję zbliżoną do polskich. Niektóre państwa skandynawskie, w szczególności Dania i Szwecja wprowadziły definicję gwałtu, jaką dzisiaj proponują środowiska lewicowe. Nawet przed posiedzeniem konsultowałem tę sprawę z kilkoma kolegami karnistami, którzy zalecają daleko idącą powściągliwość w tej kwestii z tego powodu, że nowa definicja wiąże się z wieloma ryzykami dotyczącymi kwestii dowodowych, dotyczącymi kwestii mocnej ingerencji w życie intymne dwojga ludzi, czyli w sferę najgłębiej prywatną.</u>
+          <u xml:id="u-164.7" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Chciałbym państwa zapewnić, że jeżeli zostałbym rzecznikiem praw obywatelskich i jeżeli dochodziłoby do jakiejś pobłażliwości w tej sferze ze strony sądów, na pewno podejmowałbym interwencje. O ile wiem, takie interwencje, jeżeli zdarzają się takie sytuacje, podejmuje także prokurator generalny. Tutaj nie ma pobłażania, jeżeli są wątpliwości, czy nie doszło do gwałtu. W każdym razie dostrzegam ów problem. Na pewno nie będzie tutaj żadnej taryfy ulgowej dla osób, które nadużywają przemocy w tym obszarze, także jeżeli są to członkowie rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-164.8" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Kwestia strajku kobiet. Prawo zgromadzeń, wolność zgromadzeń, wolność zrzeszania się, wolność słowa są to podstawowe wolności liberalne. Mówiłem o nich w moim wystąpieniu. Jestem do nich bardzo mocno przywiązany. To, o co państwa proszę, to, żebyście przyjęli – mówię tutaj do części, strony lewicowo-liberalnej – tutaj wszystkie grupy społeczne. Jeżeli mówimy o wolności zgromadzeń, to obowiązuje ona i dla Manify, i dla Marszu Niepodległości. Nie możemy traktować tej sprawy w ten sposób, że gwarantujemy wolność zgromadzeń tylko tym osobom, które mają zbliżone do nas poglądy. W tym sensie wypowiedź pana posła Berkowicza jest mi bliska. Niestety, jest taka tendencja, czasami jest to nazywane tolerancją opresywną, żeby za pomocą różnych konstrukcji, np. konstrukcji mowy nienawiści, ograniczyć wolność słowa dla wszystkich tych, którzy mają inne poglądy w różnych obszarach życia. Bliskie jest mi tutaj klasycznie liberalne podejście, słowa przypisywane Wolterowi, których nigdy nie wypowiedział: „Nie zgadzam się z tobą, ale jestem gotów umrzeć za to, żebyś miał prawo to powiedzieć” czy słowa Johna Stuarta Milla, który mówił, że wolność słowa jest wielką wartością z dwóch powodów, po pierwsze, dlatego że ten kto się z nami spiera może mieć rację, a po drugie, nawet jeżeli racji nie ma, to swoimi argumentami powoduje przynajmniej, że jesteśmy w stanie lepiej zrozumieć i wyrazić nasze racje. Wolność słowa, wolność zgromadzeń, wolność zrzeszania się są to podstawowe wolności.</u>
+          <u xml:id="u-164.9" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Jeżeli dochodziłoby do ograniczania tych praw w stosunku do osób o poglądach lewicowych, liberalnych, narodowych, nawet innych niż moje, rzeczą oczywistą jest, że jak wynika z konstytucji, wszystkie musiałyby być chronione. Nie ma podstawy do jakiegoś różnicowania, że wolność słowa czy inne wolności polityczne będą chronić jedne grupy, a nie będą chronić innych. Jak najbardziej jestem do tego przekonany. Uważam, że trzeba to robić, tylko trzeba to robić wobec wszystkich.</u>
+          <u xml:id="u-164.10" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Było pytanie dotyczące ślůnskiej godki, w każdym razie etnolektu śląskiego, które zadała pani poseł Rosa. Pochodzę z Poznania. U nas raczej mówi się, że się blubra po naszemu. W gruncie rzeczy mogę powiedzieć, że w związku z tym mam pewnego rodzaju sympatię dla różnych regionalizmów. Nie jestem natomiast językoznawcą, więc nie umiem wypowiedzieć się na temat tego, co jest językiem, a co jest dialektem. Profesor Miodek stoi na stanowisku, że nie ma języka śląskiego, ale wiem, że są zdania innych językoznawców, które są inne. Wiem także, że w czasach rządów Platformy Obywatelskiej wypowiadało się w tej sprawie i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, i Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Dwukrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy. Na pewno z mojej strony jest sympatia dla różnych regionalizmów. Łączy to Pomorzan, Wielkopolan i Ślązaków, że jesteśmy do tego pewnie jakoś szczególnie przywiązani.</u>
+          <u xml:id="u-164.11" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Muszę pani powiedzieć, że zajmuję się historią korporacji akademickich. Mam trzy ulubione. Są to korporacje śląskie Silesia, Slenzania i Odra, które przed wojną działały w Poznaniu. Wszystkie składały się ze Ślązaków, którzy studiowali w Poznaniu na jedynym uniwersytecie na terenach byłego zaboru pruskiego.</u>
+          <u xml:id="u-164.12" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Jeżeli chodzi o sprawy środowisk LGBT, padły tutaj słowa – znowu powiedziała je pani poseł Lubnauer – że wypowiadałem się negatywnie o osobach LGBT. Prostuję, że nigdy w życiu nie wypowiadałem się w taki sposób. W ogóle bardzo unikam negatywnych wypowiedzi o jakichś konkretnych osobach, nawet o przeciwnikach, konkurentach politycznych. Nawet kiedy jestem ostro atakowany, raczej odpowiadam w sposób merytoryczny. Tym bardziej unikam takich wypowiedzi o jakichś grupach osób. Ludzie o innych skłonnościach, o innej tożsamości płciowej, wszyscy oni cieszą się wszystkimi konstytucyjnymi prawami. Mogę państwa zapewnić, że jeżeli dochodziłoby do dyskryminacji, jakiegoś złego traktowania, poniżającego traktowania, na pewno bym reagował, ponieważ nie ma akceptacji dla sytuacji, kiedy komuś odbiera się jego godność, kiedy kogoś się poniża.</u>
+          <u xml:id="u-164.13" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Natomiast czymś innym jest prawo do prywatności, godność konkretnego człowieka, a czymś innym są postulaty polityczne, które dotyczą np. zmiany ustroju małżeńskiego. Nie jestem zwolennikiem polityzowania wszystkich kwestii dotyczących naszego życia osobistego, chociaż uważam, że każdy ma do niego prawo.</u>
+          <u xml:id="u-164.14" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Pojawiło się także pytanie posła Śmiszka dotyczące budowania mostów. Powiedziałem już o tym, jak wyobrażam sobie, że mogłoby funkcjonować biuro rzecznika. Chciałbym, żeby tak było. Kiedy w Sejmie dyskutowaliśmy bardzo trudne ustawy, prowadziłem jakieś podkomisje. Pamiętam np. jak z panią poseł Gasiuk-Pihowicz dyskutowaliśmy nad trudną kwestią rejestru przestępstw seksualnych, czasami nazywanego rejestrem pedofili. Pamiętam inne komisje. Po pierwsze, nigdy nikomu nie odbierałem głosu, każdy mógł się wypowiedzieć tyle, ile chciał. Jeżeli czegoś żałowałem, to tego, że nie zawsze wszyscy wzajemnie mocno się słuchaliśmy. Zawsze starałem się, żeby każdy miał pełne poczucie komfortu i możliwość wypowiedzenia się. I wtedy zawsze uważałem, i dzisiaj uważam, że jeżeli jest spór, to po pierwsze, musimy starać się zobaczyć, jakie realnie są nasze stanowiska, a potem zobaczyć, czy jesteśmy w stanie chociaż trochę zbliżyć się do siebie. Jeżeli jesteśmy w stanie zawrzeć kompromis, jest to z korzyścią dla sprawy. Nie zawsze musimy zgodzić się w 100%. Nie ma takiej możliwości, żebyśmy zawsze się zgadzali, ale musi być wola do racjonalnego dyskutowania i szukania chociaż częściowego porozumienia. Słowa te, panie pośle, były szczere. Jestem do tego przekonany.</u>
+          <u xml:id="u-164.15" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Prowadząc biuro poselskie, osiemnaście punktów pomocy prawnej, nigdy nie uzależniałem pomocy od tego, jakie kto ma poglądy, światopogląd. Mogę nawet powiedzieć, że przez bardzo długi czas, kiedy w Poznaniu nie było posłów z Lewicy, dlatego że byli tylko z Platformy Obywatelskiej i z Prawa i Sprawiedliwości, bardzo wielu wyborców lewicowych ze względu na zaangażowanie społeczne uważało, że jestem posłem, który ich reprezentuje. Być może dzisiaj sytuacja wygląda inaczej, ponieważ są także panie posłanki z Lewicy. W szczególności jeżeli chodzi o sprawy społeczne, o wrażliwość społeczną, było wiele punktów stycznych. Zresztą do dzisiaj są takie punkty.</u>
+          <u xml:id="u-164.16" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Pojawiło się także pytanie dotyczące kwestii dzisiejszej, choć może nie tyle dzisiejszej rozprawy, co problemu konstytucyjnego, co w sytuacji, kiedy mija pięcioletnia kadencja rzecznika praw obywatelskich. Konstytucja stanowi, że kadencja trwa pięć lat, natomiast konstytucja nie stwarza, nie daje prostej odpowiedzi, jakie rozwiązanie powinno być stosowane. W ustawie przyjęto rozwiązanie, które jest rozwiązaniem przyjętym w wielu ustawach i w niejednym państwie, że na stanowisku pozostaje osoba, która dotychczas piastowała stanowisko, ale nie jest to jedyne możliwe rozwiązanie. Są także racje konstytucyjne, które mogą skłaniać do innego stanowiska. Nie uczestniczyłem w posiedzeniu, więc nie znam szczegółów, nie znam stanowisk stron. Sam jestem ciekawy rozstrzygnięcia. Jeżeli Sejm udzieli wsparcia mojej kandydaturze, a Senat ją zatwierdzi, będę stosował się do rozwiązania, jakiekolwiek ono nie będzie. Oczywiście jeżeli doszłoby do uznania niekonstytucyjności przepisu, nie widzę zagrożenia. Nie zakładam, że Trybunał Konstytucyjny mógłby orzec niekonstytucyjność i stworzyć jakąś sytuację, w której byłaby wątpliwość, czy możliwość występowania z wnioskami do rzecznika praw obywatelskich jest zachowana. Może to zostać zrobione w różny sposób, ale nie wyobrażam sobie sytuacji, żeby doprowadziło to do paraliżu tej instytucji.</u>
+          <u xml:id="u-164.17" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Pan poseł Zimoch pytał o doświadczenia w kierowaniu instytucjami. Kierowałem instytutem prawa, wcześniej działałem społecznie, bywałem prezesem różnych instytucji, różnych stowarzyszeń. Pewne doświadczenie mam, chociaż gdybyśmy ściśle realizowali oczekiwanie, które pan wyraził, nikt pierwszy raz nie mógłby zostać szefem dużej instytucji, ponieważ nigdy wcześniej nie miał takiej możliwości.</u>
+          <u xml:id="u-164.18" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Wnioski do Trybunału Konstytucyjnego oczywiście bym kierował, dlatego że uważam, że jest to bardzo ważny instrument, jeżeli chodzi o obronę naszych praw i wolności. Nie zgodzę się z poglądem wyrażonym przez pana profesora dotyczącym tego, że... Nawet nie za bardzo rozumiem ów pogląd, uważam, że jest to pogląd wprost niekonstytucyjny. To konstytucja grupie pięćdziesięciu posłów, grupie senatorów daje prawo występowania do Trybunału Konstytucyjnego. Tak Trybunał Konstytucyjny funkcjonował przez ostatnie kilkadziesiąt lat. Tak funkcjonuje także w Niemczech, tak funkcjonuje także we Włoszech, myślę, że tak funkcjonuje w wielu innych czy prawie we wszystkich państwach, gdzie przyjęto ideę sądu konstytucyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-164.19" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Nie mam pewności, a raczej powątpiewam w to, że utworzenie Rady Mediów Narodowych jest niezgodne z konstytucją. Rozumiem, że ktoś formułuje taki pogląd. Jeżeli zapoznałbym się z jego szczegółowym uzasadnieniem, mógłbym się do niego odnieść. Wydaje mi się, że często popełniany jest błąd. Jeżeli nie podoba się nam jakieś rozwiązanie, mówimy, że jest niekonstytucyjne, a bardzo często pytanie należałoby postawić w ten sposób, czy jest to dobre rozwiązanie, czy jest to racjonalne rozwiązanie, czy się sprawdzi w praktyce, czy sprawdziło się w praktyce. Niekoniecznie musi to oznaczać, że rozwiązanie jest niekonstytucyjne. Konstytucja nie powinna być interpretowana w ten sposób, że istnieje... Celowo jest sformułowana w sposób hasłowy, w sposób ogólny, w wielu obszarach pozostawia możliwość różnego formowania instytucji. Gdybyście państwo zobaczyli konstytucję niemiecką, bońską ustawę zasadniczą, zobaczylibyście, że w konstytucji jest mowa o trybunale konstytucyjnym. Właściwie jak ktoś czyta tamtą konstytucję, wyobraża sobie, że musi on działać tak jak w Polsce. A jednak nie, w Niemczech trybunał konstytucyjny od początku podzielono na dwie osobne izby, które orzekają niezależnie od siebie. Podaję ów przykład, żeby powiedzieć, że ogólne przepisy konstytucji mogą być przez ustawodawcę różnie rozwijane.</u>
+          <u xml:id="u-164.20" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Pojawiały się pytania dotyczące interwencji policji. Znowu jeżeli dochodziłoby do jakichś naruszeń nietykalności cielesnej, niezgodnego z prawem traktowania manifestantów przez policję, oczywiście podejmowałbym interwencję. Natomiast z drugiej strony nie można wylewać dziecka z kąpielą. Policja w określonych sytuacjach ma prawo, a nawet obowiązek reagowania. Każda sytuacja jest nieco inna. Nie chciałbym zatem mówić ogólnikami, a już tym bardziej obciążać polską policję za niewłaściwe reakcje. Na pewno takie się zdarzają, na pewno w takich sytuacjach nie byłoby taryfy ulgowej. Nawet jeżeli reakcje są niewłaściwe, czasami mogą one wynikać z błędu ludzkiego, a czasami mogą one wynikać ze złej woli. Gdyby coś wynikało ze złej woli, takie sytuacje należy w szczególny sposób piętnować.</u>
+          <u xml:id="u-164.21" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Pytał pan o sprawę Szerpów, mojego wspomnienia z jednej z wypraw w Himalaje. Każda sytuacja, kiedy silniejszy atakuje słabszego, jest sytuacją niewłaściwą. Historia, którą pan przytoczył, nie jest znowu zupełnie jednowymiarowa. Nie było to właściwe, ale sytuacja, którą pan przytoczył, dotycząca Szerpów i trzech wspinaczy z Zachodu, pewnie jest bardziej złożona. Zanim sytuacja ta się zdarzyła, ktoś powiedział jedno słowo, potem ktoś powiedział drugie słowo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardziej złożona od zdarzenia w Głogowie?</u>
+          <u xml:id="u-165.1" who="#PoselTomaszZimoch">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-165.2" who="#PoselTomaszZimoch">Do tego w ogóle jej nie porównuję, ponieważ tamtej sytuacji nie widziałem.</u>
+          <u xml:id="u-165.3" who="#PoselTomaszZimoch">O to pytałem.</u>
+          <u xml:id="u-165.4" who="#PoselTomaszZimoch">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-165.5" who="#PoselTomaszZimoch">Chcę raczej powiedzieć, że tamta historia nie była taka jednowymiarowa. Sytuacji w Głogowie nie znam, nie widziałem, więc nie umiem się do niej ustosunkować. To, co mogę powiedzieć...</u>
+          <u xml:id="u-165.6" who="#PoselTomaszZimoch">Pokażę panu po posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-165.7" who="#PoselTomaszZimoch">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-165.8" who="#PoselTomaszZimoch">... to, że jeżeli doszło do naruszenia przepisów, jakiegoś niewłaściwego zachowania policjantów, oczywiście rzecznik praw obywatelskich musi reagować. Jest to także ten moment, w którym należy powiedzieć, że pewnie nie jest dobrym pomysłem, nawet jeżeli mamy inne zdanie, żebyśmy prowokowali policję. Widzimy takie filmy w Internecie. Padają różne słowa, jest jakiś proces wzajemnego prowokowania się. Nie mówię, że tak było w Głogowie, ponieważ nie wiem tego. Jest to także ten element, o którym trzeba pamiętać. Raczej trzeba szukać. Jest prawo zgromadzeń. Wolno, trzeba, można z niego korzystać, ale nie oznacza to, że można naruszać cześć, dobre imię policjantów czy innych osób.</u>
+          <u xml:id="u-165.9" who="#PoselTomaszZimoch">Pani poseł Rosa zadała wiele pytań dotyczących osób niepełnosprawnych. Przez sześć lat podjąłem – było to liczone w poprzedniej kadencji – ponad pięćdziesiąt interwencji na rzecz różnych środowisk osób niepełnosprawnych. Chodziło o zmiany legislacyjne dotyczące np. funkcjonowania środowiskowych domów samopomocy, chodziło o pomoc konkretnym stowarzyszeniom. Fajną rzeczą, która się udała, było uzyskanie ponad  1000 tys. zł na budowę Środowiskowego Domu Samopomocy w Mosinie. Po wielu latach starań różnych środowisk dom wreszcie powstanie. Sprawy te są mi bliskie.</u>
+          <u xml:id="u-165.10" who="#PoselTomaszZimoch">Muszę powiedzieć, że jedną z najtrudniejszych spraw w czasie mojego doświadczenia parlamentarnego była sytuacja strajku osób niepełnosprawnych w 2018 roku. Było mi bardzo przykro, że było tak dużo emocji, że padały niewłaściwe słowa. Kiedy był protest osób niepełnosprawnych w Poznaniu, który przebiegał w bardzo emocjonalny sposób – było tam wiele osób ze środowisk lewicowych, niekoniecznie niepełnosprawnych – poszedłem na ów protest, powiedziałem, jakie jest moje zdanie. Złożyłem deklarację wsparcia osób i środowisk niepełnosprawnych. Później urodziły się z tego różne rzeczy, np. wyjazd grupy osób niepełnosprawnych na mistrzostwa świata w rugby osób niepełnosprawnych do Australii. Mówię o tym, dlatego że nawet jeżeli były takie sytuacje – nie było to też dla mnie przyjemne spotkanie, które później było opisywane przez prasę – nie unikałem dyskusji i spotkań.</u>
+          <u xml:id="u-165.11" who="#PoselTomaszZimoch">To, co mogę pani powiedzieć, to, że jeżeli zostanę rzecznikiem praw obywatelskich, sprawy osób niepełnosprawnych będą w centrum. Na pewno będę prowadził różne projekty i sprawy – już troszkę o nich wspomniałem – dotyczące osób niepełnosprawnych, ich opiekunów. Nie chcę już w szczegółach omawiać wszystkich naszych postulatów jako Parlamentarnego Zespołu na rzecz Życia i Rodziny, ale są tam i pieniądze, i kwestie uregulowania dodatkowego zarobkowania rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych. Uważam, że jeżeli chodzi o protokół fakultatywny, trzeba rozważyć bardzo poważnie jego ratyfikację. Niestety, nie zdążyłem się dowiedzieć w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, na jakim etapie jest ta dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-165.12" who="#PoselTomaszZimoch">To, co mogę pani powiedzieć, moim zdaniem też jest ważne. Pani wprost o to nie zapytała, ale obecnie jest już bardzo zaawansowany projekt dotyczący nowego systemu...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselMonikaRosa">... orzekania.</u>
+          <u xml:id="u-166.1" who="#PoselMonikaRosa">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-166.2" who="#PoselMonikaRosa">Tak, systemu klasyfikacji, orzekania o niepełnosprawności. Jeżeli chodzi o szczepienia osób z niepełnosprawnościami, jedną interpelację, jedną interwencję w tej sprawie poczyniłem. Dotyczyło to pracowników, osób na warsztatach terapii zajęciowej. Nie skończyła się ona pozytywnie, ale takie działanie podjąłem.</u>
+          <u xml:id="u-166.3" who="#PoselMonikaRosa">Kogo zatrudniać? Chciałbym pracować z osobami, które tam pracują. Nigdy nie miałem jakichś problemów. Będąc dyrektorem instytutu prawa, pracowałem z osobami o różnych poglądach i światopoglądach. Uważam, że na pewno biuro powinno być pluralistyczne, powinny tam być osoby o różnych punktach widzenia, o różnych wrażliwościach prawniczych.</u>
+          <u xml:id="u-166.4" who="#PoselMonikaRosa">Pan profesor Kurzępa pytał o ataki na miejsca kultu, na kapłanów. Oczywiście uważam, że nie powinno to mieć miejsca. Bardzo źle, że do takich sytuacji dochodziło. Cała ta sytuacja, próba powiedzenia, że grupa posłów wnioskodawców równa się Prawo i Sprawiedliwość, a Prawo i Sprawiedliwość równa się Trybunał Konstytucyjny, a Trybunał Konstytucyjny równa się kościół, w każdym z tych elementów była i jest nieprawdziwa. Gdyby decyzja w tej sprawie zapadała w parlamencie, na pewno byłoby inne rozwiązanie. Zapadła natomiast w Trybunale Konstytucyjnym. Moim zdaniem Trybunał Konstytucyjny nie mógł orzec inaczej, jeżeli chciał orzekać zgodnie z konstytucją.</u>
+          <u xml:id="u-166.5" who="#PoselMonikaRosa">Było kolejne pytanie pana profesora Kurzępy. Zostały wymienione osoby z różnych stron sceny politycznej. Chciałbym powiedzieć, że rzecznik praw obywatelskich jest rzecznikiem i powinien być rzecznikiem osób najsłabszych. Chociaż odpowiada za wszystkie prawa i wolności, szczególnie odpowiada za osoby najsłabsze. Politycy nie są osobami najsłabszymi, ale może się zdarzyć sytuacja, że także osoba sprawująca wysokie funkcje publiczne w pewnej sytuacji stanie się taką osobą. Chciałbym państwu zadeklarować i uroczyście obiecać, że jeżeli tak by się stało, że zostałbym rzecznikiem, jeżeli ktokolwiek z państwa zarówno z jednej, jak i z drugiej strony sceny politycznej znalazłby się w sytuacji, że potrzebowałby pomocy, otrzymałby ją, niezależnie od tego, jakie ma poglądy polityczne.</u>
+          <u xml:id="u-166.6" who="#PoselMonikaRosa">Pan poseł Szczerba mówił, że polityk z krwi i kości nie może się zamienić w ombudsmana. O tym już powiedziałem. Moim zdaniem – może. Mamy tego dobre przykłady i w Polsce, i za granicą. Dzień dobry, panie pośle. Przywołałem pana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselMichalSzczerba">Dobry wieczór raczej.</u>
+          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselMichalSzczerba">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-167.2" who="#PoselMichalSzczerba">Dobry wieczór. Padły także słowa, że jestem ideologiczny. Poważnie traktuję prawa i wolności wyrażone w konstytucji, a szczególnie te, które należą do pierwszej generacji praw człowieka, te, co do których od dwustu lat w Europie jest stosunkowo najszersza zgoda. Są to prawo do życia, własność, różne aspekty wolności. Uważam, że w tym zakresie trzeba być pryncypialnym. Czasami nawet trzeba iść pod prąd. W zeszłym roku większość z państwa posłów, być może wszyscy, którzy są na tej sali, być może poza panem posłem Paszykiem, zagłosowali w sprawie piątki dla zwierząt w podobny sposób, chociaż nie było to wcale takie sympatyczne. Nikt tego nie lubi. Też wolałbym szukać kompromisu. Zachowałem się w tej sprawie bardziej pryncypialnie, chociaż zgadzałem się z 99% regulacji – mówię symbolicznie o 99%, gdyż trzeba poprawić byt zwierząt i domowych, i gospodarskich – właśnie dlatego, że jednocześnie było kilka kwestii, które nie pozwalały mi na to. Po pierwsze, wolność religijna. Nie jestem Żydem, nie jestem muzułmaninem, nie jem takiej żywności, do niczego nie jest mi ona potrzebna, ale wiem, że dla tych ludzi, dla Żydów, dla muzułmanów sprawa ta jest ważna. Uważam, że moim obowiązkiem było stanąć w ich sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-167.3" who="#PoselMichalSzczerba">Jeżeli chodzi o prawo własności, jeżeli chodzi o wolność działalności gospodarczej, możemy dokonywać ingerencji, ale konstytucja wymaga, żeby jednak trzymać się zasad określonych w art. 31 ust. 3. Musi być to proporcjonalne. Zawsze musimy dobrze przemyśleć np. sprawę odszkodowań, terminów, jakichś okresów przejściowych. Są to ważne sprawy. Potrafię być w takich sprawach zasadniczy.</u>
+          <u xml:id="u-167.4" who="#PoselMichalSzczerba">Tutaj jeszcze pewna dygresja. Nie zgadzam się z panem profesorem, że konstytucja nie różnicuje praw. Prawa i wolności w konstytucji też mają różną wagę. Wynika to z samej konstytucji, ale wynika to także z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, nie tylko w Polsce, ale i w Niemczech, jak też w ramach europejskiej konwencji praw człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-167.5" who="#PoselMichalSzczerba">Jeżeli chodzi o wrażliwość ludzką, o którą pytała pani poseł, jak powiedziałem, jestem posłem, który został posłem z bardzo odległego miejsca. Właściwie nie miałem prawa zostać posłem. Z jedenastego miejsca zdobyłem drugi wynik w trudnym dla prawicy terenie Poznania, właśnie dlatego, że przez wiele lat konsekwentnie spotykałem się z ludźmi, jeździłem, pomagałem. Nie zszedłem z tej drogi.</u>
+          <u xml:id="u-167.6" who="#PoselMichalSzczerba">Myślę, że jest zrozumiałe, że sprawa ochrony życia nas różni. Gdyby uczciwie rzecz biorąc, zostawiła pani tę jedną sprawę z boku i pomyślała nawet o naszych spotkaniach przez ostatnie sześć lat, myślę, że nigdy nie uchybiłem, przynajmniej starałem się nigdy nie uchybić pani godności, raczej zawsze odnosiłem się z szacunkiem, chociaż czasami przekonywałem do nieco innego podejścia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Zapytałam o zwykłe cierpienie ludzi. Czy pan to rozważył, jakie są konsekwencje popieranego przez pana wniosku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, ale nie rozwijajmy już tego tematu.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-169.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak jak mówiłem, trzeba się starać harmonizować, pomagać matkom w trudnych ciążach, pomagać osobom niepełnosprawnym, natomiast cierpienie jednej osoby nie powinno być podstawą do tego, żeby zabić inną osobę, tym bardziej że prawdopodobieństwo...</u>
+          <u xml:id="u-169.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie pośle, już się pan wypowiadał na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-169.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-169.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-169.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Rozumiem, że długa wypowiedź wynika też z największej liczby pytań, które została panu postawione, ale chciałbym także, żebyśmy dali szansę odpowiedzi pozostałym kandydatom.</u>
+          <u xml:id="u-169.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-169.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł Dziemianowicz-Bąk pytała o patologie rynku pracy. Oczywiście, że trzeba pomagać stronie słabszej. W wielu sytuacjach jest nierównowaga stron. Mówiłem o wielkich koncernach międzynarodowych, ale możemy powiedzieć także o małym zakładzie. Często pojawia się problem nierównowagi stron. Mówiłem także o rolnikach. Naszym obowiązkiem jest raczej wsparcie słabszego, chociaż w miarę możliwości najlepiej harmonizować interesy. Jeżeli jednak jest to niemożliwe, trzeba pomóc słabszemu.</u>
+          <u xml:id="u-169.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pojawiały się pytania dotyczące wypowiedzi pani profesor Krystyny Pawłowicz. Pani profesor Krystyna Pawłowicz skasowała tweeta, przeprosiła. Myślę, że z mojej strony państwo nigdy takich wypowiedzi nie słyszeliście, dlatego że w ogóle nie lubię spekulować na temat drugiego człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-169.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Byłem pytany o Józefa Piniora. Zawsze mówiłem, że trzeba być ostrożnym i czekać na wyrok sądu. Tak mówię w każdej tego rodzaju sytuacji z dwóch powodów. Po pierwsze, dlatego że obowiązuje zasada domniemania niewinności; po drugie, dlatego, że żyjemy w świecie, w którym najpierw pojawia się informacja, odbywa się długa publiczna dyskusja, a potem wychodzą na jaw kolejne okoliczności i dowiadujemy się więcej. Raczej unikam wypowiedzi na ten temat, być może dlatego, że jestem prawnikiem. Uważam, że zasada domniemania niewinności jest ważną zasadą.</u>
+          <u xml:id="u-169.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan poseł Konieczny pytał o różnego rodzaju patologie rynku pracy, o śmieciówki. Także wśród moich najbliższych miałem takie doświadczenia, negatywne doświadczenia sądowe. Powiedziałbym, że nie było tutaj wrażliwości ze strony sądu, nawet w zakresie zbadania dowodów. Mogę powiedzieć, że jest mi to sprawa bliska. Wiąże się ona z tym, co mówiła pani poseł Dziemianowicz-Bąk. Trzeba pomagać słabszej stronie.</u>
+          <u xml:id="u-169.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">To są chyba wszystkie pytania, jakie zanotowałem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselMonikaRosa">Jeszcze kwestia Polska Press i wniosku rzecznika praw obywatelskich do sądu w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-170.1" who="#PoselMonikaRosa">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-170.2" who="#PoselMonikaRosa">Poczyniłem sobie tutaj jakieś notatki w tym zakresie. Padły słowa, które sobie zapisałem. Padły słowa, już pamiętam, kto z państwa je wypowiedział, o tym, że... Już wiem, pani poseł Lubnauer powiedziała, że jest to ograniczenie prawa do informacji. Gdyby przyjąć taki sposób widzenia, trzeba by było powiedzieć, że jak Polska Press jest w innych rękach, jest to ograniczenie prawa do informacji innych osób. Moim zdaniem nie jest rolą rzecznika ocenianie, czy Orlen powinien kupić Polska Press, czy nie powinien kupować Polska Press. Podstawową rzeczą jest to, żeby był pluralizm, dlatego że tylko wtedy może istnieć realna demokracja. Przez wiele lat w Polsce pluralizmu nie było. Byliśmy państwem demokratycznym, ale w tym sensie ułomnym, że – prawie całe moje dorosłe życie takie było – nie miałem telewizji, która byłaby mi bliska, dlatego że wszystkie mówiły to samo. Nie było żadnej dużej stacji radiowej, dlatego że wszystkie mówiły to samo. Jak pojawił się już Internet, nie było żadnej dużej platformy internetowej, serwisu internetowego, dlatego że wszystkie mówiły to samo. Musi być jakiś pluralizm. To, co mogę pani obiecać, to, że jeżeli doszłoby do sytuacji, w której w jakimś obszarze zaczęłoby brakować pluralizmu, będę podejmował działania. To, czego mi brakuje, kierunek, w którym moim zdaniem powinniśmy iść, jest taki, żeby pluralizmu było jeszcze więcej. Mogę zrozumieć, że są także osoby o tak wyraziście lewicowych poglądach jak pan Piotr Ikonowicz, które powiedzą, że media są albo prawicowe, albo liberalne. Raczej sądzę, że musimy myśleć o tym, żeby pluralizmu było jeszcze więcej, a nie powrócić do sytuacji sprzed 2015 roku, że właściwie jest tylko jedna prawda.</u>
+          <u xml:id="u-170.3" who="#PoselMonikaRosa">Pan Piotr Ikonowicz powiedział tutaj jeszcze jedną prawdę, która moim zdaniem jest warta wypowiedzenia – chociaż odnoszę się z wielkim szacunkiem do wielu sędziów Trybunału Konstytucyjnego, nawet jeżeli politycznie się z nimi nie zgadzam, także do rzeczników praw obywatelskich, nawet jeżeli politycznie się z nimi nie zgadzam – że nie mamy co idealizować Polski po 1989 roku, tak jak nie powinniśmy jej diabolizować. Nie wszystko było dobrze. Nie wszystkie instytucje działały w sposób idealny.</u>
+          <u xml:id="u-170.4" who="#PoselMonikaRosa">Wobec tego to, co my powinniśmy się starać robić, to szukać porozumienia, zrozumieć, że jesteśmy krajem podzielonym pod wieloma względami, raczej starać się w różnych sprawach dogadywać. Pan poseł Paszyk powiedział o głębokim napięciu społecznym. Rzecznik praw obywatelskich musi stać po stronie wolności, po stronie obywateli, po stronie ich praw i wolności wyrażonych w konstytucji oraz, jak państwu powiedziałem, a wynika to z mojego najgłębszego przekonania, może budować mosty. Są takie obszary, w których mosty chciałbym budować. Na koniec wymienię trzy takie kwestie. Pierwsza sprawa to sprawa standardów stanowienia prawa. Druga sprawa to rzeczy dotyczące wymiaru sprawiedliwości. Trzecia sprawa to kwestie samorządu.</u>
+          <u xml:id="u-170.5" who="#PoselMonikaRosa">Bardzo serdecznie państwu dziękuję. Moje wystąpienie zakończę dwoma ładnymi cytatami, które padły na posiedzeniu Komisji przed kilkoma miesiącami. Przypomniano mianowicie słowa pana profesora Karola Modzelewskiego: „Ludzie uważają dziś, że świat jest niedoskonały i nic z tym za bardzo nie da się zrobić. Zamiast wspólnie walczyć z niesprawiedliwością, raczej próbują indywidualnie się przystosować”. I druga myśl księdza Jerzego Popiełuszko: „Solidarność to jedność serc, umysłów i rąk zakorzenionych w ideałach, które są zdolne przemieniać świat na lepsze”. Oba te cytaty są mi bliskie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Ja też dziękuję, ale nie odpowiedział pan na żadne moje pytanie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Na moje też nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani przewodnicząca. Proszę bardzo, pan profesor Sławomir Patyra. Proszę bardzo, panie profesorze.</u>
+          <u xml:id="u-174.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Sławomir Patyra:</u>
+          <u xml:id="u-174.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pozwolę sobie odpowiadać na pytania w takiej kolejności, w jakiej były do mnie kierowane. Jeżeli chodzi o pytanie, a właściwie pytania pana posła Tomasza Zimocha, których było kilka, co do kompetencji kierowniczych czy ewentualnych możliwości w tym zakresie, oczywiście w skali mikro póki co udaje mi się kierować, przynajmniej w wymiarze dydaktycznym, jednostką, jaką jest Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, gdzie podlegają mi wszystkie sprawy studenckie dotyczące kierunku prawo. Kieruję także Katedrą Prawa Konstytucyjnego. W tym przypadku raczej skłaniałbym się do wypowiedzi pana posła Wróblewskiego, że nie jest tak, że wcześniej musimy mieć umiejętności kierownicze, tym bardziej że – jak wiadomo – ustawa zwraca uwagę na inne aspekty dotyczące przede wszystkim wiedzy prawniczej, wrażliwości społecznej i niezależności.</u>
+          <u xml:id="u-174.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Chciałbym bardziej, bliżej odnieść się do drugiego pytania, które uważam za bardzo ważne, w sprawie kierowania wniosków do Trybunału Konstytucyjnego. Rozumiem, że mogę kontynuować, panie przewodniczący?</u>
+          <u xml:id="u-174.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie profesorze, przepraszam. Proszę bardzo. Naprawdę proszę o nieprzeszkadzanie.</u>
+          <u xml:id="u-174.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Sławomir Patyra:</u>
+          <u xml:id="u-174.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, jestem szczerze zobowiązany za tę możliwość. Jeżeli chodzi o kierowanie wniosków do Trybunału Konstytucyjnego, oczywiście kompetencja rzecznika w tym zakresie jest bardzo istotna, zarówno jeżeli chodzi o kierowanie wniosków w trybie kontroli abstrakcyjnej w wymiarze ogólnym, jak również w odniesieniu do wspierania obywateli w postępowaniach przed trybunałem w sprawach indywidualnych. Natomiast warunkiem koniecznym działania w tym zakresie jest rzetelność i skuteczność funkcjonowania trybunału zgodnie z prawem. W związku z tym jeżeli w składzie trybunału bądź to znalazłyby się osoby niebędące sędziami Trybunału Konstytucyjnego, bądź to doszłoby do ukształtowania Trybunału Konstytucyjnego chociażby w taki sposób, jak to często ostatnio bywa, że na ostatnią chwilę bez podstawy prawnej wprowadza się osoby w miejsce dotychczas, wcześniej wyznaczonych sędziów, uważam, że rzecznik praw obywatelskich nie powinien w tym zakresie na pewno uczestniczyć w postępowaniach w ramach tzw. kontroli w sprawach ogólnych. Rozważyłbym to przy skargach konstytucyjnych. Jeżeli natomiast chodzi o sprawy w ramach kontroli abstrakcyjnej, absolutnie nie, ponieważ legitymizowałby w ten sposób bezprawie.</u>
+          <u xml:id="u-174.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tutaj nie sposób pominąć uwagi pana posła Wróblewskiego. Miałem nadzieję, panie pośle, że dzisiaj nie będziemy prowadzili polemiki między sobą. Chyba wystarczy, że prowadzą ją rekomendujące nas partie polityczne. Nie przyjmuję argumentu o niekonstytucyjnych poglądach. Uważam, że poglądy nie dzielą się na konstytucyjne i niekonstytucyjne, tylko ewentualnie na mądre i niemądre albo prawdziwe i nieprawdziwe. Jeżeli sugeruje mi pan niekonstytucyjny pogląd, mam wrażenie...</u>
+          <u xml:id="u-174.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Bartłomiej Wróblewski:</u>
+          <u xml:id="u-174.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">To był skrót myślowy.</u>
+          <u xml:id="u-174.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Sławomir Patyra:</u>
+          <u xml:id="u-174.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przepraszam bardzo, nie jestem specjalistą od skrótów myślowych. Usłyszałem to, co usłyszałem i odpowiadam na stwierdzenie z pana strony. Jeżeli rzeczywiście mamy do czynienia z niekonstytucyjnym w tym przypadku poglądem, to jako żywo przypomina mi się coś, co znamy z poprzedniego systemu, czyli tzw. nieprawomyślność obywateli. Myślę, że pan Piotr Ikonowicz jako działacz Solidarności niejednokrotnie mógł usłyszeć takie sformułowanie o sobie. Też znam je ze swojego doświadczenia w sensie mojego życiorysu. Tego typu sformułowanie niejednokrotnie mogłem słyszeć wobec innych osób. Chyba dzisiaj to nie jest najlepsze określenie, dlatego że bardzo mocno ogranicza debatę, ogranicza także uczciwą dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-174.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie zgadzam się również z poglądem dotyczącym tego, iż konstytucja różnicuje wolności i prawa, panie pośle. W mojej ocenie jedynie w zakresie dotyczącym zasad ogólnych przewiduje takie zróżnicowanie. Rzeczywiście godność, wolność i równość, zwana także równouprawnieniem, są postawione jako fundament katalogu, natomiast w pozostałym zakresie nie ma różnicy. Wszystkie przepisy konstytucji mają jednakową moc prawną i obowiązującą.</u>
+          <u xml:id="u-174.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co do kwestii dotyczącej szybko wymienialnych praw i wolności, które uważam dzisiaj za najbardziej zagrożone, miałem dużo czasu, żeby się przygotować, więc w takim razie nie będzie szybko. Niewątpliwie są to prawo do sądu, wolność organizowania pokojowych zgromadzeń, prawo do ochrony zdrowia. Dzisiaj szczególnie na te zwróciłbym uwagę jako na cierpiące na poważne deficyty.</u>
+          <u xml:id="u-174.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan poseł zapytał również o kwestię mediów publicznych, wolności mediów publicznych i funkcjonowania Rady Mediów Narodowych. Uważam, że nie ma żadnego problemu – tutaj zgadzam się z panem posłem Wróblewskim – z funkcjonowaniem Rady Mediów Narodowych. Problem polega na tym, że została wyjałowiona ze swoich kompetencji konstytucyjna instytucja, z której do instytucji nie konstytucyjnej tylko ustawowej przeniesiono kompetencje. Myślę tutaj o Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. To jest dzisiaj zasadniczy problem. Z tego tytułu Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jako organ konstytucyjny stała się atrapowa. Tak odpowiedziałbym na to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-174.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Były pytania pani poseł Moniki Rosy, jeżeli chodzi o język śląski. Nie mam żadnych wątpliwości co do tego, że państwo polskie powinno stwarzać gwarancje do realizowania tego, do czego zobowiązało się w art. 35 ust. 1 konstytucji, a mianowicie tego, żeby zapewniać należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury. Uważam, że język śląski powinien być honorowany co najmniej tak samo jak kaszubski, a jak wiadomo, kaszubski jest honorowany. W ogóle nie podoba mi się taka formuła. Dzisiaj padła argumentacja, że skoro w ustawie czy gdzieś indziej coś nie zostało określone jako język, to nie jest językiem. Uważam, że prawo powinno wychodzić naprzeciw potrzebom społecznym, a nie meblować ludziom życie. Uznanie, że w ustawie coś nie zostało zapisane jako język, w mojej ocenie, wcale nie oznacza, że na tej podstawie powinno się uniemożliwiać kultywowanie pewnych tradycji i obyczajów, tym bardziej jeżeli w debacie publicznej bardzo często zwraca się uwagę na ową tradycję w innych przypadkach.</u>
+          <u xml:id="u-174.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli chodzi o orientację seksualną, o ile dobrze zanotowałem pytanie – w razie czego proszę o korektę – w mojej ocenie nie ma w tym zakresie równości, nie ma równouprawnienia. Może odniosę się do tego troszeczkę szerzej wówczas, kiedy będą odpowiadał na bardzo ciekawe pytanie pana posła Berkowicza. Jeżeli natomiast chodzi o wątek równouprawnienia w kontekście orientacji seksualnej, nie ma go. Ważne jest, żeby budować takie standardy. Myślę, że raczej jesteśmy na początku owej drogi. Przede wszystkim widziałbym tutaj, pokładałbym dużą nadzieję w edukacji obywatelskiej, w takiej edukacji obywatelskiej, która uczyłaby także tolerancji i wyrozumiałości, pewnych postaw, które w ramach relacji horyzontalnych zapobiegałyby problemom dotyczącym niehonorowania pewnych zachowań i postaw, które wydają się nam obce albo niewłaściwe.</u>
+          <u xml:id="u-174.17" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ograniczenie wolności i praw w drodze rozporządzeń. Mówiłem o tym wcześniej w swoim wystąpieniu, ale oczywiście powtórzę, że absolutnie nie widzę jakichkolwiek podstaw prawnych do tego, żeby za pomocą aktów wykonawczych do ustaw regulować kwestie wolności i praw jednostki. Tak przynajmniej byłem uczony na studiach. Co więcej, dalej mam wrażenie, że wiedza ta jest aktualna. To ustawa jest aktem prawnym, za pomocą którego można ewentualnie ograniczać wolności i prawa jednostki, zwłaszcza że stanowi o tym także art. 31 ust. 3 konstytucji. Przewiduje to jako wymóg formalny. Czynienie tego za pomocą aktów wykonawczych, i to jeszcze do ustaw, które swoją materią raczej nie są przewidziane do regulowania wolności i praw człowieka, uważam za naruszanie zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez to państwo prawa.</u>
+          <u xml:id="u-174.18" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co do pytania pana posła Kurzępy, przepraszam być może trochę je strawestowałem, ale zapisałem, że dotyczyło równowagi pomiędzy prawami niewierzących a prawami katolików, oczywiście w kontekście wydarzeń związanych ze strajkiem kobiet i wspomnianymi w pytaniu atakami na kościoły i osoby konsekrowane. Uważam, że hipoteza o prześladowaniach wyznawców religii rzymskokatolickiej w Polsce na dzień dzisiejszy jest absolutnie przesadzona. Powiem szczerze, że jest także bardzo niebezpieczna z uwagi na to, że polaryzuje i wzmacnia stan, o którym wcześniej wspomniał pan poseł Krzysztof Paszyk, a na który z troską zwrócił uwagę pan poseł Wróblewski, a mianowicie stan napięcia społecznego. Dzisiaj mamy tak wiele napięć związanych przede wszystkim ze światem polityki, przez świat polityki stymulowanych, że tego typu sformułowania absolutnie nie budują wspólnoty, ale bardzo mocno jej szkodzą. W tym zakresie przede wszystkim jako obywatel patrzę z bardzo dużym niepokojem na tego typu stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-174.19" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pytania pana posła Szczerby. Wniosek w sprawie rzecznika praw obywatelskich, czyli sprawa z dnia dzisiejszego. Powiem tak. Mam tutaj bardzo dużo wątpliwości, po pierwsze, dlatego że nie widzę właściwego wzorca kontroli, za pomocą którego taki wniosek można by było sformułować i doprowadzić do uchylenia przepisów ustawy. Jeżeli wzorcem kontroli miałby tutaj być art. 209 konstytucji, to o ile mi wiadomo, ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich w żaden sposób nie stoi w sprzeczności z owym artykułem, ponieważ zgodnie z przepisami ustawy, rzecznik rzeczywiście jest wybierany przez Sejm, za zgodą Senatu, na pięcioletnią kadencję. Gdyby w przepisach ustawy znalazł się przepis, który wydłużałby kadencję lub rażąco albo w ogóle by ją skracał poza przesłankami określonymi w ustawie, wtedy tak, wtedy uważałbym, że jest wzorzec kontroli. W mojej ocenie w takim przypadku Trybunał Konstytucyjny orzekając w tej sprawie niewątpliwie mógłby posłużyć się formułą, że przepis nie jest niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, co by znaczyło, że nie ma wzorca kontroli w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-174.20" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie do końca też trafiają do mnie argumenty, które pojawiają się w uzasadnieniu, że dalsze pełnienie obowiązków przez rzecznika jest uwłaczające. Jeżeli się nie mylę, zostało użyte takie sformułowanie. Przepraszam bardzo, nie mogę sobie przypomnieć drugiego sformułowania, ale jest to skutek pewnego zmęczenia dzisiejszym dniem. Wydaje mi się, że jest to za daleko idące sformułowanie, zważywszy na fakt, że konstrukcje konstytucyjne i ustawowe znają wiele takich sytuacji. Po to, żeby daleko nie sięgać, mamy art. 162 konstytucji, który stanowi o tym, że przyjmując dymisję Rady Ministrów, prezydent powierza jej dalsze pełnienie obowiązków. W tym kontekście można by zatem zadać sobie pytanie, czy dalsze pełnienie obowiązków przez rząd, w stosunku do którego została przyjęta dymisja przez prezydenta, jest uwłaczające godności owej instytucji. Moim zdaniem – nie. W związku z tym wydaje mi się, że taka argumentacja nie jest prawidłowa.</u>
+          <u xml:id="u-174.21" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest jeszcze jeden argument, na który chciałbym zwrócić uwagę w kontekście ewentualnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie. Jeżeli rzeczywiście doszłoby do sytuacji, w której rzecznik praw obywatelskich przestałby funkcjonować niejako z dnia na dzień, a na pewno przed zakończeniem procedury wyboru rzecznika, która toczy się w tej chwili, to mielibyśmy do czynienia z naruszeniem wyrażonej w preambule do konstytucji zasady rzetelności i sprawności działania instytucji publicznych, a preambuła w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego także jest honorowana i przywoływana. Warto mieć ją na względzie, kiedy składa się wnioski.</u>
+          <u xml:id="u-174.22" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan poseł pytał jeszcze o rolę rzecznika w czasie epidemii w odniesieniu do ochrony zdrowia i wsparcia opiekunów osób z chorobami otępiennymi, planu alzheimerowskiego. Niewątpliwie uważam, że w tym szczególnie trudnym okresie, kiedy generalnie mamy poważny problem z realizowaniem przez służbę zdrowia najbardziej podstawowych, dzisiaj elementarnych obowiązków, kiedy mamy problem z jakością i dostępnością świadczeń medycznych, niezwykle istotne jest, żeby pojawiły się działania osłonowe. Oczywiście ze strony rzecznika praw obywatelskich także powinny być podejmowane inicjatywy w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-174.23" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł Katarzyna Lubnauer także mnie zadała pytanie dotyczące moich politycznych doświadczeń. Na to pytanie mogę odpowiedzieć w absolutnym rygorze czasowym. Do tej pory nie mam takich doświadczeń.</u>
+          <u xml:id="u-174.24" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pytanie pani poseł Gasiuk-Pihowicz dotyczyło wniosku do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie rzecznika. Jeżeli pani poseł pozwoli, poprzestanę na odpowiedzi, której już udzieliłem.</u>
+          <u xml:id="u-174.25" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co do Izby Dyscyplinarnej, nie mam żadnych wątpliwości co do tego – dawałem temu wyraz w opiniach prawnych dla Biura Analiz Sejmowych, kiedy były przygotowywane, projektowane, a następnie uchwalane ustawy o Sądzie Najwyższym – że Izba Dyscyplinarna nie spełnia wymogów sądu zarówno w rozumieniu art. 45 naszej konstytucji, jak również w rozumieniu art. 6 konwencji czy wreszcie art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Stąd jej rozstrzygnięcia, w mojej ocenie, nie mają mocy prawnej i nie stanowią wymiaru sprawiedliwości. Nawet gdyby przyjąć, że Izba Dyscyplinarna ma jakiekolwiek elementy, które możemy potraktować jako cechy sądu, to jest jeszcze jedna okoliczność, która przesądza o tym, że nie możemy jej traktować jako organu konstytucyjnego czy zgodnego z konstytucją. Jest to mianowicie to, że struktura owego organu, jego miejsce, usytuowanie w Sądzie Najwyższym wskazuje na to, że jest to rodzaj sądu wyjątkowego, a sąd wyjątkowy zgodnie z art. 175 ust. 2 konstytucji, może być ustanowiony tylko na czas wojny, której na szczęście w Polsce nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-174.26" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli chodzi o stan klęski żywiołowej – także było pytanie dotyczące owej kwestii – oczywiście stan klęski żywiołowej wydaje mi się najbardziej zasadny spośród trzech stanów nadzwyczajnych, które mogłyby się odnosić do aktualnej sytuacji. Przecież w art. 4 ustawy o stanie klęski żywiołowej jest mowa o rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych u ludzi. Pamiętam dyskusję, jaka toczyła się na temat zasadności wprowadzenia stanu klęski żywiołowej w ubiegłym roku kalendarzowym. Właściwie została ona zainaugurowana przez środowiska konstytucyjne. Kwestia ta była bardzo mocno akcentowana mniej więcej od kwietnia, czyli mniej więcej rok temu, kiedy myślę, że już do wszystkich docierała świadomość, iż pandemia nie skończy się szybko. Mogę powiedzieć, że szkoda. Szkoda, iż regulacje te nie zostały wprowadzone, dlatego że zasadniczo właśnie temu miały służyć. Jeżeli nie w takich okolicznościach, to trudno mi sobie wyobrazić, jakie inne mogłyby lec u podstaw podjęcia przez Radę Ministrów takiej decyzji politycznej, ale też oczywiście wprowadzenia rozporządzeniem owego stanu.</u>
+          <u xml:id="u-174.27" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł pytała o wniosek dotyczący zablokowania odszkodowań. Niestety, przepraszam, to znowu jest sytuacja, z którą mierzymy się zarówno w sprawie ustawy o warunkach przerywania ciąży oraz orzeczenia z ubiegłego roku, jak i dzisiaj w sprawie rzecznika praw obywatelskich czy wreszcie w sprawie, która, nie wiem, czy już została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego czy ma zostać skierowana, dotyczącej prawa do informacji bądź ograniczeń w tym zakresie. Nie wiem z jakiego powodu tak naprawdę próbuje się wykorzystywać Trybunał Konstytucyjny jako organ władzy ustawodawczej. Niezależnie od tego, że pan poseł Wróblewski nie zgadza się ze mną, będę jednak upierał się przy tym stanowisku, ponieważ inaczej jest wtedy, kiedy Trybunał Konstytucyjny rzeczywiście dokonuje bądź to prewencyjnej, bądź to następczej kontroli konstytucyjności prawa wówczas, kiedy prawo to jest uchwalane czy tuż po jego uchwaleniu przez parlament, a inaczej jest wówczas, kiedy po wielu latach funkcjonowania czegoś, co przez bardzo długi okres było określane mianem kompromisu aborcyjnego – w tej chwili nie oceniam tego sformułowania i jego zasadności – jak również po wielu latach praktyki, że nie zawsze dokładnie po pięciu latach kadencji rzecznika praw obywatelskich dokonywany był wybór nowego. Tą właśnie metodą, moim zdaniem absolutnie poza zasadą suwerenności narodu i przedstawicielstwa, próbuje się nowelizować przepisy ustawowe, mimo tego, że organem władzy ustawodawczej jest Sejm.</u>
+          <u xml:id="u-174.28" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pytanie pana posła Berkowicza. Nie wiem, czy jest pan poseł jeszcze z nami. Panie pośle, proszę państwa, raczej znam podział na równość wobec prawa i równość w prawie. Równość empiryczna – tak określona przez pana posła Berkowicza – czyli różne talenty i zdolności, które posiadamy, absolutnie nie ma żadnego związku z równym traktowaniem i art. 32 konstytucji, ponieważ sformułowanie, że nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny, raczej odnosi się właśnie do tego, że jeżeli ktoś posiada jakieś talenty, a jednocześnie przyjęte jest jakieś kryterium jego oceny absolutnie inne niż owe zdolności, wtedy mamy do czynienia z daleko idącą dyskryminacją. Natomiast równość wobec prawa nie oznacza jednakowości traktowania, co chciałbym bardzo mocno podkreślić. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie to podkreślał, że za każdym razem chodzi o tzw. cechę relewantną, cechę wspólną podmiotów. Jeżeli mamy do czynienia z sytuacją, w której są dwa podmioty, które legitymują się takimi samymi cechami czy taką samą cechą relewantną, ale są różnie traktowane z powodu kryteriów różnicujących, które nazywamy dyskryminacją, wówczas nie ma to nic wspólnego z równością. Nie bardzo rozumiem sformułowanie o homofobach, które pan poseł przedstawił, a już zupełnie nie rozumiem sugestii dotyczącej otaczania kordonem Konfederacji, tym bardziej że nie użyłem nazwy tego ugrupowania, nie użyłem tego słowa w jakimkolwiek kontekście. Nie wiem, dlaczego pan poseł skojarzył sobie te wszystkie odniesienia do mowy nienawiści, do zachowań homofobicznych i innych akurat z Konfederacją.</u>
+          <u xml:id="u-174.29" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Natomiast à propos tego, o czym wspomniał dzisiaj także pan poseł Wróblewski, mówiąc o trawestacji wolterowskiej: „Umrę za to, żebyś mógł to powiedzieć”, rzeczywiście tak, ale dodałbym do tego – właśnie tutaj jest zniuansowanie, na które warto zwrócić uwagę – „Pod warunkiem, że chcesz powiedzieć coś, co zabija, pod warunkiem, że chcesz powiedzieć coś, co wyklucza, pod warunkiem, że chcesz powiedzieć coś, co niszczy wspólnotę; wtedy nie pozwolę ci na to, żebyś to powiedział”. Moim zdaniem właśnie także na tym polega ochrona wolności i praw innych, o której jest mowa w art. 31 ust. 2 konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-174.30" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przepraszam bardzo, przechodzę do pytań pani poseł Agnieszki Dziemianowicz-Bąk co do łamania praw pracowniczych. Pytanie było bardzo konkretne, dotyczyło art. 53 Kodeksu pracy i praktyk, z którymi dzisiaj, jak było słychać nawet w trakcie posiedzenia Wysokiej Komisji, mamy do czynienia dosyć intensywnie. Uważam, że przepis ten w związku z okolicznościami covidowymi mógłby być śmiało wyłączony ze stosowania właśnie w tym okresie. Szczerze mówiąc, z powodów zawodowych intensywnie przyglądam się poszczególnym uchwalanym tarczom, chyba już czterem. Zastanawiam się, dlaczego pojawiają się w owych regulacjach przepisy, które generalnie nie mają istotnego związku z trwającą pandemią albo takie, bez których w okresie pandemii spokojnie moglibyśmy się obyć. Szkoda natomiast, że właśnie w takich sytuacjach, gdzie jest żywy problem, stosownych regulacji nie uchwala się.</u>
+          <u xml:id="u-174.31" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Było pytanie o działania policji. W przypadku pokojowych protestów, w przypadku zachowań, które nie stanowią bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia funkcjonariuszy, nie stanowią także uniemożliwiania funkcjonariuszom wykonywania czynności służbowych, wszelkie brutalne działania, wszelkie działania przekraczające przepisy, które przecież obowiązują, a nie mówimy tutaj o potrzebie wprowadzenia nowych przepisów, tylko o potrzebie ich stosowania oraz o nieprzyzwalaniu na ich łamanie – mam wrażenie, że dzisiaj raczej z tym zjawiskiem mamy do czynienia – oczywiście zadaniem rzecznika praw obywatelskich powinno być zwracanie się o stosowne wyjaśnienia do zwierzchników tych, którzy wydają rozkazy, na podstawie których funkcjonariusze podejmują tego typu działania.</u>
+          <u xml:id="u-174.32" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan poseł Konieczny pytał o umowę o pracę i tzw. śmieciówki. Jest to problem, z którym borykamy się już od lat. Szczerze mówiąc, dużo więcej obiecywałem sobie po tych deklaracjach, które niejednokrotnie padały z ust polityków, i to nie tylko tych, którzy od ostatnich lat sprawują władzę czy posiadają większość, ale także tych wcześniej, że problem tzw. umów śmieciowych powinien zostać rozstrzygnięty w taki sposób, żeby – po pierwsze – z jednej strony także nie zniechęcał pracodawców do tego, żeby zatrudniali pracowników, ale z drugiej strony, żeby nie stwarzał zjawiska paraniewolniczej pracy, a z takim, mam wrażenie, dzisiaj mamy do czynienia w kontekście umów śmieciowych. Nie jest to zadanie rzecznika praw obywatelskich, żeby kwestie te inicjować, natomiast niewątpliwie jest to zadanie dla ustawodawcy, które powinno być rozwiązane.</u>
+          <u xml:id="u-174.33" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co do pytania pani poseł Darii Gosek-Popiołek o ochronę środowiska i czyste powietrze, niewątpliwie uważam, że rzecznik praw obywatelskich powinien w tym zakresie podejmować stosowne działania zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i w wymiarze zbiorowym. W wymiarze indywidualnym chodzi mi o przypadki lokalizacji bardzo kontrowersyjnych i szkodliwych z punktu widzenia wspólnot lokalnych tzw. trujących zakładów pracy. Niewątpliwie powinien podejmować takie inicjatywy w tym wymiarze, jak i w wymiarze bardziej ogólnym w odniesieniu do wynikającej również z konstytucji zasady dbałości o środowisko, w którym żyjemy.</u>
+          <u xml:id="u-174.34" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł Ueberhan – jeżeli dobrze zanotowałem, przepraszam bardzo – pytała o interwencje w sprawach osób LGBT. Wcześniej w swoim wystąpieniu mówiłem o tym, że działania podejmowane do tej pory przez rzeczników, w tym także przez pana profesora Adama Bodnara, uważam za dobry azymut także dla działalności nowego rzecznika praw obywatelskich. Absolutnie byłbym kontynuatorem owych działań.</u>
+          <u xml:id="u-174.35" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jeżeli chodzi o przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i tzw. konwencję stambulską, wydaje mi się, że jednak bycie częścią umowy międzynarodowej, pewnego dosyć szerokiego systemu naczyń połączonych jest o wiele bezpieczniejsze, o wiele bardziej urealnia stosowanie określonych wolności i praw niż nawet najlepsza regulacja prawa wewnętrznego. Nie jestem zwolennikiem wypowiadania konwencji stambulskiej, dlatego że byłby to kolejny przejaw obniżenia standardów wolności i praw jednostki w sferze szczególnie wrażliwej, a za taką uważam ochronę przed przemocą fizyczną i psychiczną rodziny i jej członków, zwłaszcza kobiet i dzieci. Moim zdaniem tego typu działanie byłoby też co najmniej kontrowersyjne z punktu widzenia art. 18 konstytucji. W końcu jest w nim mowa nie tylko o ochronie małżeństwa i o małżeństwie, ale także o ochronie rodziny, a konwencja ma na celu właśnie ochronę rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-174.36" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co do przestępstwa zgwałcenia i definicji przestępstwa zgwałcenia, powiem szczerze, że w tej kwestii dzisiaj nie dysponuję na tyle istotną wiedzą, pewną wiedzą, żebym mógł w kategoryczny sposób wypowiadać się na ten temat. Wiem, że są poglądy specjalistów z zakresu prawa karnego, którzy wskazują, iż zredefiniowanie istoty tegoż przestępstwa mogłoby spowodować problemy interpretacyjne. Mam wrażenie, że problem, a raczej owa inicjatywa to swego rodzaju krzyk rozpaczy tych wszystkich, którzy doskonale zdają sobie sprawę z tego, że cały czas istnieje pewnego rodzaju szara strefa reagowania i działania organów władzy państwowej na tego typu przypadki przestępstw seksualnych. Stąd wydaje się, że być może przyjęcie nowej definicji w tym zakresie mogłoby zmienić sytuację. Tego nie wiem. Wydaje mi się, że niewątpliwie zadaniem rzecznika praw obywatelskich jest bardzo mocne egzekwowanie prawa obowiązującego w tym zakresie, uczulanie także organów wymiaru sprawiedliwości i prokuratury na to, żeby nie lekceważyć przypadków zgwałcenia.</u>
+          <u xml:id="u-174.37" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co do już ostatniego pytania, które sobie zanotowałem – mam nadzieję, że to wszystkie pytania – pani przewodniczącej poseł Marii Żukowskiej o równość, która jest określana w przepisach konwencyjnych, myślę, że śmiało mogę się odwołać do kilkunastu wcześniejszych zdań odnoszących się do konstrukcji art. 32 polskiej konstytucji, ponieważ regulacja ta, przepis ten tak naprawdę w dużej mierze jest przecież odwzorowaniem regulacji konwencyjnej. Rozumiem go dokładnie tak jak wcześniej odnosiłem się do art. 32. Jest to równość w prawie, równość wobec prawa, traktowanie osób o cesze relewantnej w sposób podobny, ale również traktowanie owych osób przez władze publiczne w różnych obszarach ich działalności podobnie. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-174.38" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie profesorze. Oddaję głos panu Piotrowi Ikonowiczowi.</u>
+          <u xml:id="u-174.39" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kandydat na stanowisko rzecznika praw obywatelskich Piotr Ikonowicz:</u>
+          <u xml:id="u-174.40" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję. Troszkę miałem wrażenie, że jestem na posiedzeniu Sejmu. Jest to dyskusja, która toczy się w tym budynku od niepamiętnych czasów. Rzadko wkracza na tereny, które mnie interesują, czyli na tereny realnie żyjącego społeczeństwa, jego realnych problemów i krzywd. Oczywiście część rzeczy, które tutaj padły, jest jak najbardziej istotna. Padło tutaj strasznie dużo mądrych zdań. Natomiast na pytanie Maćka Koniecznego, co ze śmieciówkami, właściwie usłyszeliśmy, że trzeba by coś zrobić, ale nie wiadomo co, a najlepiej, żeby tego nie robił rzecznik, dlatego że zniechęci to pracodawców do pracy, do zatrudniania. Jak pracodawcy zniechęcą się do zatrudniania, to sami zakaszą rękawy i zamiast pracowników wezmą się do roboty. Przepraszam za polemiczny ton, ale dosyć długo czekałem na wypowiedź, a mam akurat taki temperament.</u>
+          <u xml:id="u-174.41" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Chciałbym powiedzieć, że padło bardzo ważne pytanie o definicję równości. Ze strony posła Konfederacji padła pewna bardzo ideologiczna deklaracja, w ramach której kategorię wolności przeciwstawia kategorii równości. Wolność wyobraża sobie wyłącznie jako skrajną nierówność. Im większe nierówności, tym więcej wolności. Dlaczego? Dlatego że należy do tych zdolnych, którzy zdominują i nikt nie będzie mu przeszkadzał żyć kosztem innych, ich pracy, wyzyskiwać ich, poniżać. To wszystko może robić, ponieważ jest zdolny i bogaty. Mniej więcej taka jest nuworyszowska mentalność nowej, strasznej epoki, w której 10% najbogatszych Polaków zagarnia 40% produktu krajowego brutto, a ostatnich niech gryzą psy.</u>
+          <u xml:id="u-174.42" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Granicą wolności jest wolność drugiego człowieka. Jest to ta prosta definicja, która w ogóle nie pada, zapomnieliśmy o niej. Oczywiście, że możesz mówić wszystko pod warunkiem, że jak się wypowiesz, nie zacznę się chować po lasach. Wiadomo, że teraz LGBT mamy jako nowych Żydów, nowych Murzynów czy jakąś inną grupę do dyskryminacji. Trzeba kogoś nienawidzić, żeby się jednoczyć wokół władzy, wokół jakiejś gry interesów. Są to te gry i zabawy ludu polskiego.</u>
+          <u xml:id="u-174.43" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Mamy też do czynienia z taką oto sytuacją, że w wyniku narastających nierówności 1% ludzkości zgromadził większy majątek niż pozostałe 99%. Jeżeli chodzi o nierówność, doszliśmy już do ściany. W związku z tym trzeba pomyśleć nie tylko o równości wobec prawa, która tak naprawdę jest salonowym pomysłem w porównaniu z krzyczącą nierównością ekonomiczną, z którą mamy do czynienia na co dzień. Na co dzień to nie jest problem, że sołtys źle na mnie spojrzy. Na co dzień problemem jest to, że jestem zmuszany do zawarcia śmieciowej umowy albo do pracy na czarno, że jestem okradany z mojej wypłaty albo płaci mi się za mało. Jest to regułą.</u>
+          <u xml:id="u-174.44" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Mamy 2000 tys. firm mikro, które zatrudniają do dziewięciu pracowników i które odpowiadają za około 6000 tys. zatrudnionych, gdzie są najniższe płace w Polsce, przeciętnie nawet niższe od płacy minimalnej. Kombinuje się z trzema czwartymi etatu albo po prostu zatrudnia się na czarno. Zresztą ocena tego sektora przez związki pracodawców jest jednoznaczna. Jest to sektor o najniższej kreatywności, o najniższej współpracy, o najniższej innowacyjności, zero eksportu, zero wykorzystania zdolności intelektualnych pracowników, wreszcie najniższe płace na danym lokalnym rynku pracy. Mówi to Konfederacja Lewiatan, nie ja, nie socjalista. Jest to paradoks, dlatego że żyjemy w świecie, w którym ponad jedna trzecia ludzi pracy pracuje w zaklętych rewirach małych firemek. Oczywiście coś trzeba będzie z tym robić.</u>
+          <u xml:id="u-174.45" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wprowadzanie realnej równości to wprowadzanie sytuacji, w której jedni nie są własnością drugich. Mobbing i wyzysk de facto są efektem nierówności, która sprawia, że potem chorą na serce osobę z Ukrainy ktoś wywozi do lasu, żeby sobie spokojnie umarła, że kiedy ktoś obcina sobie palce, jest wypychany z zakładu, niech szuka lekarza. Ciągle są to sceny, które widzimy i których zdajemy się nie dostrzegać.</u>
+          <u xml:id="u-174.46" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zresztą sytuacja nierówności realnej dotyczy również relacji rodzinnych. Jeżeli kobieta nie zarabia, tylko ma zarabiającego męża, przemoc finansowa bardzo często przedłuża się w przemoc fizyczną. Dominacja, nierówna, niepartnerska pozycja w społeczeństwie, w rodzinie, w zakładzie pracy jest powodem poczucia krzywdy. Jest poczucie krzywdy, a sąd mówi: „Jakie krzywdy? Podpisał pan umowę, to jest usługa, umowa o dzieło”. Jeżeli przekładam tę szklankę raz, to jest to umowa o dzieło. Ale jeżeli przekładam ją przez osiem godzin tam i z powrotem pod nadzorem, to jest to umowa o pracę na czas nieokreślony. Idę do sądu, a sąd mówi: „Chcącemu nie dzieje się krzywda.”. Stwarza iluzję równości. To jest ta wasza piękna równość wobec prawa. To tak naprawdę nic nie znaczy, dlatego że w okolicy nie ma innego zakładu. Muszę tam chodzić, żeby utrzymać rodzinę.</u>
+          <u xml:id="u-174.47" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dalej mamy taką oto sytuację, że większość ludzi w Polsce czuje się zagrożona, a bardzo dużo ma poczucie krzywdy. Krzywda niekoniecznie musi się wiązać z naruszeniem prawa, ale narusza godność, narusza zasady współżycia społecznego, które są nieskodyfikowane. Obok litery prawa istnieje coś takiego jak duch prawa. Po to mamy konstytucję, po to mamy prawników, żeby to tak interpretować, żeby wychodzić naprzeciw konkretnemu poczuciu krzywdy konkretnego człowieka, a nie mówić, że skoro nie znaleźliśmy przepisu, to nie ma sprawy, tylko że biedny człowiek powiesił się, wpadł w depresję, nie może normalnie funkcjonować, gdyż tak został potraktowany.</u>
+          <u xml:id="u-174.48" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wreszcie mamy całą masę przepisów, które są tylko na papierze. Są to przepisy o utrudnianiu zamieszkiwania, przepisy mobbingowe. Przecież mobbing jest powszechną praktyką. Wiecie, ilu znam ludzi, którzy założyli firmy z jednego prostego powodu, żeby tylko nie iść do pracy, dlatego że jako pracownicy są straszenie traktowani, jak niewolnicy, jak rabowie? Wolą zatem mieć najnędzniejszą firmę, często do niej dokładać, stać na ulicy, handlować, dać się przeganiać przez straż miejską, byle tylko nie iść pod but pracodawcy. Stosunki pracy trzeba ucywilizować. Czy jest to zadanie rzecznika? Oczywiście jest wycinkowe. Rzecznik będzie reagował na konkretne sygnały niewypłacenia wynagrodzenia, mobbingu itd., ale też będzie gromadził wiedzę i będzie wam ją przynosił, żebyście wreszcie coś z tym zrobili.</u>
+          <u xml:id="u-174.49" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wiem, dlaczego nie można uregulować umów śmieciowych. Dlatego że nie podoba się to paniom i panom pracodawcom. Usłyszeliśmy to tutaj z ust pana profesora Patyry, że to ich zniechęci, więc nie można nic z tym zrobić, a można bardzo prosto tak doprecyzować przepisy, żeby sąd już nie mógł powiedzieć, że widziały gały, co brały. Jeżeli są przesłanki, to tak się uznaje. Czasami wygrywa się takie procesy, ale bardzo rzadko.</u>
+          <u xml:id="u-174.50" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Teraz zadajmy sobie pytanie, jak wygrać z pracodawcą. Pracodawca śmieje się. Dlaczego? Dlatego że – tutaj znowu trzeba sobie zadać pytanie, dlaczego i na czyje życzenie – w Polsce likwiduje się sądy pracy, dziesiątkami giną izby pracy w sądach rejonowych. Po to, żeby dojechać do sądu pracy, trzeba jechać coraz dalej. Po to, żeby doczekać się na termin, pracodawca powie: „Idź do sądu, może wygrasz za kilka lat, ale firmy już nie będzie”.</u>
+          <u xml:id="u-174.51" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">I to jest sytuacja, w której dzisiaj jesteśmy. Mamy 16 000 tys. ludzi pracy najemnej i może 1000 tys. przedsiębiorców, licząc razem z tymi drobniejszymi, dlatego że reszta są to jednoosobowe firmy zamiatające. Trudno nazwać ich przedsiębiorcami. 1000 tys. przedsiębiorców, jakaś część, pewnie uprzywilejowana, dostała w sumie 200 000 000 tys. zł w ramach tarcz. A co dostali pracownicy? Pytam się, co z tego trafiło do pracowników. Nic, nic nie trafiło. Jedni mogli mieć oszczędności, a drudzy raczej nie mieli prawa, dlatego że ludzie w Polsce nie mają oszczędności, ponieważ za mało zarabiają.</u>
+          <u xml:id="u-174.52" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy rzecznik ma jakąś siłę sprawcza? I tak, i nie. Gdyby któregoś dnia okazało się, że miliony pokrzywdzonych ludzi w Polsce dostrzegają w rzeczniku praw obywatelskich swojego przedstawiciela, swojego trybuna, kogoś, kto w ich imieniu tłumaczy elitom, posłom, senatorom, naukowcom, prawnikom, co jest dla nich, dla większości dobre, można jeszcze ten urząd uczynić prawdziwym, nie apolitycznym, ponieważ nie ma bardziej politycznego sporu niż spór tych, którzy pracują i spór tych, na których pracują. Jest to jasne. Jest to spór zaciemniany różnymi sztucznymi barykadami, które buduje się po to, żeby go nie dostrzegać.</u>
+          <u xml:id="u-174.53" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dostrzegam także inne aspekty, który są przedmiotem głównego nurtu sporu. Wypowiem swój pogląd na temat stref wolnych od LGBT, zakazu aborcji, zmuszania do patrzenia na męki stworzenia, które nie ma prawa żyć, ale w dobrych warunkach da pan jeszcze jakieś dobre pastylki, żeby miało trochę lżej przy torturze, jakieś rozweselacze, nie wiem, o co chodzi. W każdym razie zasiłek nie pomoże. Zasiłek tutaj nie pomoże. Jak się patrzy na konanie, to żaden zasiłek ani ładny pokój nie zmieni tego, co pan narobił. Tego już pan nie zmieni. Powiem wam, drodzy fundamentaliści. Stanie się tak, jak się dzieje w demokracji. Pewnego dnia, tak jak w Irlandii, naród przeprowadzi referendum. To, co wyniknie z referendum, będzie wolą suwerena. Pochylicie wtedy głowę i będziecie akceptować wolę suwerena. Im bardziej idziecie w fundamentalizm, tym większe będzie odbicie w przeciwną stronę. Pamiętajcie o Irlandii. Jest to bardzo dobry przykład. Co tutaj może zrobić rzecznik? Rzecznik może się podjąć obrony, wspierania, w jakiejś mierze pomocy prawnej osobom konkretnie poszkodowanym, osobom konkretnie cierpiącym, które do niego przyjdą.</u>
+          <u xml:id="u-174.54" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Z tych wszystkich powodów, z powodu wyzysku, mobbingu, zmuszania do rodzenia umierających dzieci zbiera się rzeka cierpienia, składająca się z wielu strumieni, wielki krzyk. Ten krzyk poprzez urząd musi trafić do tej izby, musi trafić do mediów, musi być podstawą procesu wspólnego podejmowania demokratycznych decyzji. Ten krzyk nie dociera. Najważniejsze problemy, które dzisiaj ma społeczeństwo, utykają gdzieś w sporach partyjnych. Trochę miałem wrażenie, że tutaj znowu jest ta sama walka, że walczy Platforma Obywatelska z PiS-em. Są różne argumenty, niektóre bardziej słuszne, inne mniej słuszne, ale tak naprawdę te dwie strony są tak bardzo sobą nawzajem zajęte, że nie starcza uwagi dla zwykłego Kowalskiego, dla zwykłej Kowalskiej, którzy na dole próbują przeżyć od pierwszego do pierwszego, związać koniec z końcem i nie wpaść w depresję w wyniku złego traktowania w pracy i obaw, że już niedługo stracą dach nad głową. Dlatego rzecznik, który w tej wojnie nie bierze udziału, jest bardzo potrzebny.</u>
+          <u xml:id="u-174.55" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pytał pan o zarządzanie organizacją. Znam człowieka, który tym zarządza. To nie jest Adam Bodnar, tylko dyrektor ze Śląska, znakomity gość. Świetnie zarządza, nie ma powodu go stamtąd zdejmować. Ktokolwiek by nie przyszedł, rekomenduję go zostawić, dlatego że jest to genialny facet. Chciałbym powiedzieć, że w ogóle zdecydowałem się na dzisiejszą przygodę, dlatego że poprosił mnie o to Adam Bodnar. Wtedy, kiedy wręczał nam medale, poprosił, żebym podjął taką próbę, że będzie kolejna runda, żebym się w nią włączył. Zadałem sobie pytanie, dlaczego uważał, że ja, w końcu magister, mogę się o to ubiegać. Chyba uważał tak, dlatego że zaczął coś bardzo ważnego. Zaczął prowadzić ten urząd, zajmując się również, nie przede wszystkim, nie czarujmy się, ale również prawami socjalnymi. Prawa socjalne są to elementarne prawa człowieka. Mówi się, że jedne są ważniejsze, drugie mniej ważne. Powiem tak. Jednych nie ma bez drugich, tak jak wolności nie ma bez równości i równości nie ma bez wolności. Są to siostry dwie. Człowiek, który nie ma na bilet, nie korzysta z wolności podróżowania. Człowiek, który nie ma na gazetę, nie korzysta z wolności prasy itd. Człowiek, który nie wie, czy jutro zje obiad, nie jest wolny. Człowiek głodny, nie jest wolny.</u>
+          <u xml:id="u-174.56" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W związku z tym, że poszedł w tym kierunku, miał nadzieję, że... Mało tego, wyszkolił ludzi, którzy poszli w tym kierunku. Prawników, którzy byli tylko technikami, zaczął uczyć zajmowania się ludzkimi sprawami. Dzisiaj ludzie już to potrafią. Skąd o tym wiem? Stąd, że jako stowarzyszenie na bieżąco współpracujemy z urzędem Adama Bodnara. Adam Bodnar powołał komisję do sprawa walki z bezdomnością, w której zasiada obecna tutaj moja małżonka, przewodnicząca Kancelarii Sprawiedliwości Społecznej. Żaden poprzedni rzecznik nie robił takich rzeczy. Ponieważ był przywiązany do swoich nowinek, do linii socjalnej, pewnie pomyślał sobie, że tego nie zniszczę, tylko będę to kontynuował, chociaż jak mówię, poszedłbym dużo dalej, poszedłbym w kierunku otwarcia się na organizacje pozarządowe, stopienia się z sektorem pozarządowym, z organizacjami społecznymi, stworzenia ogromnego, oddolnego nacisku na klasę polityczną, żeby zaczęła odrabiać lekcje.</u>
+          <u xml:id="u-174.57" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Co do wniosków do trybunału, chyba było to pytanie do wszystkich. Wydaje mi się, że praktyka Adama Bodnara jest słuszna. W przypadku, kiedy jest za dużo dublerów, wnioski trzeba wycofywać, dlatego że równie dobrze można zadzwonić do prezesa Kaczyńskiego, który powie mniej więcej to samo. Przecież nie o to chodzi. Nie można sabotować systemu w całości, dlatego że jesteśmy w bardzo trudnej sytuacji. Jeżeli nie będzie sądów, jeżeli nie ma Krajowej Rady Sądownictwa, jeżeli sędziowie są nieważni, jeżeli za chwilę nieważne będą wyroki, to co? Za chwilę zostaną nam maczugi.</u>
+          <u xml:id="u-174.58" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Niestety, musimy na skraju systemu pozwolić sądom funkcjonować, zwłaszcza że, jak mówię, z mojego doświadczenia wynika – jestem prawnikiem, który regularnie chodzi do sądu i reprezentuje ludzi, których nie stać na adwokatów – nie widzę jakiegoś zwyrodnienia sądów. Sądy są, jakie są. Zdarza się sędzia, który mówi do człowieka chorego na białaczkę i któremu odmawia lokalu socjalnego: „Ma pan dwie ręce, ma pan dwie nogi, może pan pracować”, ale taki sędzia jest zwyrodnialcem. Tacy też się zdarzają, ale większość wydaje wyroki zgodne z prawem. Często prawo jest takie jak to, które Sokratesowi kazało wypić cykutę, często jest twarde prawo. Mamy dużo twardych praw, może przyszła pora, żeby je zmiękczyć.</u>
+          <u xml:id="u-174.59" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wreszcie prawo do strajku. Chciałbym powiedzieć, że strajk w obronie Anny Walentynowicz, który był strajkiem solidarnościowym, który był strajkiem powszechnym w Polsce, dzisiaj byłby nielegalny. Wywalczyliśmy coś, co teraz zdelegalizowano. Jest to bardzo smutna refleksja. To, że dzisiaj panowie mogą wygłaszać wszystkie poglądy, to, że mamy wybrany demokratycznie parlament, jest to zasługa robotników, którzy walczyli o wolności związkowe.</u>
+          <u xml:id="u-174.60" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Powiem wam, że wezwała mnie pani prokurator w Instytutu Pamięci Narodowej, żebym zeznawał na okoliczność zbrodni przeciwko narodowi polskiemu, jaką było utrudnianie Andrzejowi Kowalskiemu, pracownikowi wrocławskiego Polaru i działaczowi Solidarności, działalności w związku zawodowym „Solidarność”. Represje nie było okrutne, dlatego że był tylko wzywany przez zakładową SB, nawet nie polecieli mu po premii. Pani prokurator w Instytutu Pamięci Narodowej zadałem pytanie, kiedy zdarzył się ten moment, w którym utrudnianie działalności związkowej przestało być zbrodnią przeciwko narodowi polskiemu. Ciągle bronię jakiegoś związkowca, którego zwolnili za działalność związkową. To już nie jest zbrodnia? To nawet nie jest żadne przestępstwo.</u>
+          <u xml:id="u-174.61" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pracodawcy mogą mobbować, doprowadzając pracowników do samobójstw, mogą sądem straszyć związki, które ujawnią, że ludzi wyrzuca się za to, że chorują. Zrobiła się z tego norma. Kodeks pracy wygląda jak instrukcja obsługi odkurzacza, najczęściej powtarzane zdanie to „skreślono”. Tak wyglądają prawa pracownicze w naszej Rzeczypospolitej. A przecież jesteście tutaj i pensje macie dlatego, że robotnicy kiedyś zastrajkowali. Kiedyś robotnikom robiło się zdjęcia, robiło się zdjęcia z robotnikami w kaskach. Wiecie, ilu jest robotników przemysłowych w Polsce? Może niektórzy wiedzą. Jest ich 5000 tys., a więc prawie jedna trzecia ludzi pracy w Polsce są to robotnicy przemysłowi. Ich nie ma, są nieobecni w pandemii, w debacie, nie istnieją.</u>
+          <u xml:id="u-174.62" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy byłbym skłonny angażować się we wszystkie spory dotyczące Trybunału Konstytucyjnego, dotyczące reformy wymiaru sprawiedliwości? Myślę, że udział w tym sporze jeszcze jednej instytucji, rzecznika praw obywatelskich być może jest pożyteczny. Nie neguję tego, co robi Adam Bodnar, moim zdaniem robi dobrą robotę, ale wyobrażam sobie, że rzecznik ma dużo pracy, że bardzo dużo ludzi zgłasza się do niego ze swoimi krzywdami, że po prostu nie powinien mieć na to czasu. Powinien zająć się tymi krzywdami, powinien zająć się tym, co interesuje przeciętnego Kowalskiego, dlatego że nie przechyli szali w walce o praworządność, nie uzdrowi ustroju, a zaangażuje się w walkę polityczną po jednej stronie barykady. A to jest walka o władzę.</u>
+          <u xml:id="u-174.63" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Mówimy o polityczności na różnych poziomach. Jestem członkiem partii politycznej. Pani poseł Lubanuer zerkała na mnie trochę złośliwym oczkiem, że jestem w partii. Partia ta nazywa się Ruch Sprawiedliwości Społecznej. Składa się z kierowców autobusów, ochroniarzy, sprzedawczyń, praczek, mogę tak wymieniać. Jest to partia ludzi pracy. Jest to nieduża partia, ale jest. Zajmuje się prawie dokładnie tym samym, czym się zajmuje Kancelaria Sprawiedliwości Społecznej, czyli pomaganiem ludziom, którzy doznają krzywd. Jak kobieta powiesiła się z powodu mobbingu i molestowania seksualnego w Amice we Wronkach, to w nocy wsiedli w autokar, zapłacili za siebie i pojechali pod fabrykę. To jest taka partia. Jaka to jest partia? Właściwie jest to organizacja społeczna.</u>
+          <u xml:id="u-174.64" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kiedy pojawia się polityczność? Kiedy rzecznik praw obywatelskich angażuje się w bieżący spór pomiędzy opozycją a władzą, kiedy zajmuje stanowisko, kiedy jest jeszcze jednym pionkiem w jednej z armii. Jednocześnie siłą rzeczy spór o władzę tak bardzo wciąga, że nie ma czasu na budowanie instytucji, w którą miliony ludzi wreszcie uwierzą, że mają coś swojego. Wrócę do tego, od czego zacząłem. Gdyby te wszystkie nadzieje można było pokładać w partiach politycznych i w Sejmie, rzecznik praw obywatelskich nie byłby potrzebny, ale już wiemy, że nie można.</u>
+          <u xml:id="u-174.65" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">To, do czego namawiam, to namawiam do przemyślenia istoty tej instytucji, czy ma to być jeszcze jedna przystawka, przybudówka, instytucja, która gdzieś tam sobie plimpla, jeszcze jedna Kancelaria Sprawiedliwości Społecznej, tylko większa, czy ma to być miejsce, gdzie zbiegają się wysiłki organizacji społecznych, związków zawodowych, grup obywateli. Koleżanka mówiła o chlewniach i innych hodowlach przemysłowych. To, czego bym chciał, mówiąc trochę tonem żartu, to zmusiłbym właścicieli, żeby mieszkali nie dalej niż sto metrów od miejsca, na którym zarabiają. Jak trochę by powąchali, to może by to przemyśleli. Pewnie legislacyjnie zrobić się tego nie da, trzeba natomiast wprowadzić normę odorową. W Polsce nie ma normy odorowej, nie ma przepisu, na podstawie którego można by było tego wszystkiego zabronić. Wreszcie są grupy obywateli, które próbują się bronić przed samowolą deweloperów, ludzi, którzy wszystko betonują, wycinają ostatnie drzewka. Tego, co musi robić rzecznik, jest tak dużo, że naprawdę nie musi już brać udziału w bieżącej walce politycznej.</u>
+          <u xml:id="u-174.66" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pewnie o jakichś pytaniach zapomniałem, ale panowie już tyle powiedzieli. Spróbuję jeszcze odpowiedzieć panu Berkowiczowi, jak socjalista może być za wolnością. Otóż, panie Berkowicz, nasz sztandar płynie ponad trony. Myśmy wam wywalczyli niepodległość w 1918 roku, my socjaliści. Potem za komuny chodziliśmy do więzień, żebyście mieli swój pluralizm polityczny i żebyście mieli demokrację. Ja socjalista to panu załatwiłem, że pan możesz czasami nie najmądrzejsze poglądy wygłaszać. Proszę więc trochę szacunku dla nas socjalistów. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-174.67" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję. Dziękuję bardzo wszystkim kandydatom za udzielenie wyczerpujących odpowiedzi na zadane pytania.</u>
+          <u xml:id="u-174.68" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W tej chwili przystąpimy do głosowania. Nie wiem, czy system jest już przygotowany. Według kolejności prezentacji będziemy głosowali zaopiniowanie wniosków w sprawie powołania na stanowisko rzecznika. Rozpoczniemy od przegłosowania wniosku o powołanie pana Bartłomieja Wróblewskiego.</u>
+          <u xml:id="u-174.69" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za? Tak, oczywiście czekamy. Kto z państwa jest za pozytywnym zaopiniowaniem wniosku w sprawie powołania na stanowisko rzecznika pana Bartłomieja Wróblewskiego, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-174.70" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 25 posłów. 13 było za, 11 było przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-174.71" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W tej sytuacji Komisja pozytywnie zaopiniowała kandydaturę pana posła Bartłomieja Wróblewskiego.</u>
+          <u xml:id="u-174.72" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do głosowania nad wnioskiem, nad zaopiniowaniem wniosku w sprawie powołania na stanowisko rzecznika pana profesora Sławomira Patyry.</u>
+          <u xml:id="u-174.73" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest pozytywnym zaopiniowaniem, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Jest jakiś problem? Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-174.74" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 26 posłów. 12 było za, 14 było przeciw, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-174.75" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Komisja negatywnie zaopiniowała kandydaturę pana profesora Sławomira Patyry.</u>
+          <u xml:id="u-174.76" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do głosowania nad zaopiniowaniem wniosku w sprawie powołania na stanowisko rzecznika pana Piotra Ikonowicza.</u>
+          <u xml:id="u-174.77" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wszyscy są gotowi? Kto z państwa jest za pozytywnym zaopiniowaniem, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciwny? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-174.78" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 26 posłów. 5 było za, 18 było przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-174.79" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Komisja negatywnie zaopiniowała kandydaturę pana Piotra Ikonowicza na stanowisko rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-174.80" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W tym momencie pozostaje nam wybór sprawozdawcy. Proponuję, żeby sprawozdawcą był pan przewodniczący Krzysztof Lipiec. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja wyraziła zgodę na tę kandydaturę. Jest zgoda. Dziękuję państwu bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-174.81" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim kandydatom za udział w dzisiejszym posiedzeniu. Dziękuję także państwu.</u>
+          <u xml:id="u-174.82" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..edf31f7
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spcxx-00058-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 58/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 58/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">58</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuwMZDariuszPoznanski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu w MZ Dariusz Poznański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegowMZDariuszPoznanski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w MZ Dariusz Poznański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorPiotrPodczaski" role="speaker">
+        <persName>Legislator Piotr Podczaski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Maciej Miłkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MZ Maciej Miłkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAnnaMariaZukowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Anna Maria Żukowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKamilaGasiukPihowicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofLipiec" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Lipiec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMichalSzczerba" role="speaker">
+        <persName>Poseł Michał Szczerba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelRychlik" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Rychlik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZimoch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zimoch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MS Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..e78a29f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00058-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,379 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przepraszam, już mamy opóźnienie, więc będę rozpoczynał posiedzenie Komisji. Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Witam państwa posłów uczestniczących osobiście i zdalnie w dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Witam reprezentujących Ministerstwo Sprawiedliwości. Witam pana ministra Michała Wosia i reprezentującego Ministerstwo Zdrowia pana ministra Macieja Miłkowskiego, jak również osoby towarzyszące ministrowi sprawiedliwości, pana dyrektora Michała Zonia, również zastępcę dyrektora Departamentu Legislacyjnego panią Monikę Walewską, pana Mateusza Kaczocha naczelnika wydziału w Departamencie Legislacyjnym Prawa Karnego, pana Zdzisława Godlewskiego naczelnika wydziału w Departamencie Wykonania Orzeczeń i Probacji, pana Roberta Typę radcę ministra w Departamencie Wykonania Orzeczeń i Probacji, pana Marcina Paczosę z Biura Prawnego, a także zastępcę dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego pana Dariusza Poznańskiego. Witam również przedstawiciela wnioskodawców pana posła Pawła Rychlika.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałka Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania. Jeżeli już jesteśmy gotowi proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia obecności na dzisiejszym posiedzeniu. Oczywiście, chwile poczekamy.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Natomiast ja już informuję, że porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób – druk nr 1071. Jednocześnie informuję, że zgodnie z art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu pierwsze czytanie może się odbyć nie wcześniej niż siódmego dnia od dnia doręczenia posłom druku projektu, chyba że Sejm lub komisja postanowią inaczej. Termin siedmiodniowy nie upłynął, ale z uwagi na wagę zgłaszanych propozycji, a jednocześnie na ich techniczny charakter proszę, aby Komisja wyraziła zgodę na jego skrócenie. Pan poseł Michał Szczerba.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMichalSzczerba">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, nie wiem, czy to jest dobry moment, ale ten projekt, dotyczący zmiany ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, tak naprawdę dotyczy wprost praw i wolności obywatelskich. W związku z tym mam pytanie do pana przewodniczącego. Czy na dzisiejsze spotkanie został zaproszony rzecznik praw obywatelskich lub jego przedstawiciel? Uważam, że ze względu na tryb, który pan przewodniczący w tej chwili proponuje, stanowisko rzecznika praw obywatelskich, który pełni również funkcję Krajowego Mechanizmu Prewencji, byłoby potrzebne. Ten głos w dzisiejszej dyskusji powinien być usłyszany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, oczywiście. Byliśmy w kontakcie z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">A kiedy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli istnieje…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Z naszych informacji wynika, że nie byli państwo w kontakcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani przewodnicząca, mam informację z sekretariatu, że byliśmy. Jeżeli rzecznik praw obywatelskich zgłosi chęć uczestnictwa w dzisiejszym posiedzeniu Komisji, nie ma jakiegokolwiek problemu, aby wziął udział osobiście lub zdalnie – tak, jak jest to w tej chwili przyjęte w trybie covidowym. Natomiast mieliśmy też informację z Biura Legislacyjnego, że sam projekt, z uwagi na zawarte w nim treści, nie wymagał konsultacji z rzecznikiem praw obywatelskich czy opiniowania przez rzecznika praw obywatelskich. Jak mówię, była ta interakcja, bo był sygnał zastępcy rzecznika i nasza odpowiedź, że – oczywiście – może uczestniczyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Panie przewodniczący, chciałabym to doprecyzować, czy ten kontakt był godzinę przed posiedzeniem Komisji, dwie, trzy godziny przed posiedzeniem, czy nawet 24 godziny przed posiedzeniem Komisji. Procedujemy akt prawny. Państwo chcą, żeby ten akt wszedł w życie. Proces legislacyjny jest bardzo szybki. Wydaje mi się, że jednak warto to doprecyzować. Bardzo by nam zależało, z uwagi na to, że rzecznik praw obywatelskich reprezentuje Krajowy Mechanizm Prewencji, aby jednak jego stanowisko miało możliwość wybrzmienia podczas tego posiedzenia Komisji. I to nie tak z doskoku,  ad hoc, jak podejrzewam, że byłoby w tym momencie. Przecież nawet my jako członkowie Komisji, w ostatniej chwili dowiedzieliśmy się o tym posiedzeniu Komisji. Żeby to było takie posiedzenie, na którym ten projekt – pomimo tego, że ma rzeczywiście niezbyt obszerną formę – zostałby rozpatrzony rzetelnie i merytorycznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli rozumiem, że zgłaszają państwo wniosek o niewyrażenie zgody na skrócenie siedmiodniowego terminu przed rozpatrzeniem projektu. Mówię, że mam sygnał, że ze strony rzecznika merytorycznego stanowiska do projektu nie będzie z uwagi na krótki czas na opracowanie tego rodzaju stanowiska, ale posiedzenie jest zwołane przez panią marszałek. Poinformowałem państwa o tej możliwości. Mogą państwo, jako Komisja, nie wyrazić zgody na to, żeby projekt rozpatrywać, ale to rozstrzygniemy w głosowaniu. Wobec tego moje pytanie jest właśnie takie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Zgłaszam wniosek formalny, żeby to przegłosować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Wobec tego sprawdźmy kworum na posiedzeniu Komisji. Myślę, że już jesteśmy gotowi. W posiedzeniu Komisji uczestniczy 25 posłów. Mamy kworum niezbędne do podejmowania uchwał. Oczywiście, wobec tego zaraz przystąpimy do głosowania nad wnioskiem o wyrażenie zgody.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMichalSzczerba">Czy mogę mieć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wobec tego rozumiem, że przystępujemy do głosowania nad tym wnioskiem, który państwo zgłaszają. To znaczy, nad wnioskiem, żeby Komisja nie wyraziła zgody na skrócenie terminu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMichalSzczerba">Czy mogę jeszcze mieć pytanie, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak, tak. Proszę. Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselMichalSzczerba">Panie przewodniczący, ponieważ wiemy, że problematyką związaną z przedmiotem tego projektu poselskiego zajmowała się również Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu na posiedzeniu w dniu 19 lutego br. Podczas tego posiedzenia, które było poświęcone właśnie zmianie ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, została podjęta konkluzja przez komisję senacką. Komisja zobowiązała Biuro Legislacyjne Senatu do przygotowania inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi itd., więc jest następujące pytanie. Czy pan przewodniczący ma wiedzę, czy taki projekt został opracowany przez Senat? Być może ten wniosek, który jak rozumiem, wspierają pani poseł Żukowska i pani poseł Pihowicz, nie powinien być wykorzystany również do tego, żeby zaprosić przewodniczącego Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji i dowiedzieć się, jaki jest stan prac Senatu w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Nie. Nie mam takiej informacji. Myślę, że na etapie pierwszego czytania będą państwo mogli skierować pytania do pana ministra. Może pan minister posiada taką wiedzę i jest w kontakcie z komisją senacką. Nic mi o tym nie jest wiadomo.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, proszę państwa. W takim razie przystępujemy do głosowania w sprawie wyrażenia przez Komisję zgody na rozpatrzenie projektu przed upływem siódmego dnia od dnia doręczenia posłom druku projektu. Czy Komisja wyraża zgodę na rozpatrzenie tego projektu? Jesteśmy gotowi? Tak. Kto z państwa jest za wyrażeniem zgody na rozpatrzenie projektu będącego przedmiotem dzisiejszego posiedzenia Komisji? Poczekamy. Kto z państwa jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 23 posłów. Za głosowało 13 posłów, przeciw 10. Nikt się nie wstrzymał. Komisja wyraziła zgodę na rozpatrzenie projektu przed upływem siedmiodniowego terminu.</u>
+          <u xml:id="u-17.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zatem otwieram pierwsze czytanie. Oddaję głos przedstawicielowi wnioskodawców, panu posłowi Pawłowi Rychlikowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselPawelRychlik">Wysoka Komisjo, drogie panie i panowie posłowie, panowie ministrowie, szanowni państwo, pragnę przedstawić poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Proponowana zmiana ustawy z dnia 22 lipca 2013 r. o postępowaniu wobec wyżej wymienionych osób wynika z pilnej konieczności wprowadzenia rozwiązań prawnych umożliwiających zapewnienie przyjęć osób stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób do Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie do czasu zakończenia planowanej rozbudowy jego infrastruktury, jak również zapewnienia kadr do jego obsługi. Proponowane zmiany umożliwiają – wzorem pierwotnego mechanizmu ujętego w ustawie – czasowe oddelegowanie do pracy funkcjonariuszy Służby Więziennej, co jest niezbędne na czas organizacji dodatkowej siedziby. Proponuje się zatem, żeby w przypadku użyczenia na czas określony przez Służbę Więzienną na rzecz ośrodka nieruchomości zabudowanej w celu umożliwienia przyjęcia większej liczby osób stwarzających zagrożenie, dyrektor Służby Więziennej, na wniosek ministra zdrowia, mógł delegować do ośrodka funkcjonariuszy Służby Więziennej do wykonywania zadań służby ochrony, jednak przez okres nie dłuższy niż 18 miesięcy od dnia przekazania nieruchomości w użyczenie.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselPawelRychlik">Funkcjonariusz Służby Więziennej może być delegowany do ośrodka na okres  do 6 miesięcy. Ponowne lub dłuższe delegowanie wymaga zgody funkcjonariusza. W celu zapewnienia odpowiedniego finansowania zadań służby ochrony, określonych w art. 6 ust. 2 ustawy, polegających na wsparciu służby ochrony ośrodka, związanych z zapobieganiem samowolnemu oddalaniu się pacjentów z ośrodka oraz aktom agresji wobec innych pacjentów oraz personelu proponuje się, aby prezes Rady Ministrów mógł, w drodze rozporządzenia, dokonywać przeniesienia planowanych wydatków budżetowych między częściami i działami budżetu państwa, których dysponentami są minister sprawiedliwości i minister właściwy do spraw zdrowia, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych, wynikającego z ustawy budżetowej, uwzględniając bieżące wykonanie wydatków w tych częściach i działach budżetu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselPawelRychlik">Zmiana art. 56 ust. 2 ustawy jest konieczna ze względu na podjęcie niezwłocznych działań zmierzających do rozwiązania obecnej trudnej sytuacji bytowej w ośrodku, związanej z jego maksymalnym obłożeniem. Zmiana maksymalnych limitów wydatków budżetu państwa będąca skutkiem finansowym ustawy pozwoli na rozpoczęcie planowanej już od dłuższego czasu budowy docelowego nowego ośrodka oraz utworzenia do momentu ukończenia tej inwestycji ośrodka tymczasowego. Zmiana ta ma na celu zapewnienie właściwych warunków terapii wobec osób stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, a także utrzymania właściwych warunków bezpieczeństwa, zarówno osób w nim umieszczonych, jak i pracowników, personelu ośrodka.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselPawelRychlik">Należy zauważyć, że zgodnie z brzmieniem ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób założono, że liczba osób skierowanych do ośrodka nie przekroczy 10. Natomiast zgodnie z pierwotną oceną skutków regulacji wyżej wymienionej ustawy, maksymalne limity wydatków budżetu państwa zostały oszacowane przy założeniu, że w ośrodku do czasu wybudowania docelowej siedziby będzie przebywać maksymalnie do 12 pacjentów.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselPawelRychlik">Szanowni państwo, w chwili obecnej w ośrodku w Gostyninie przebywa aż 93 pacjentów. Zatem konieczność zwiększenia przedmiotowych limitów wynika przede wszystkim ze stale zwiększającej się liczby osób umieszczonych w ośrodku, co generuje znacznie wyższe koszty niż pierwotnie zakładano. Należy przy tym zauważyć, że osoby umieszczone w ośrodku są osobami uznanymi za osoby stwarzające zagrożenie. Stąd istotne jest odpowiednie dostosowanie warunków na potrzeby ośrodka, w tym zatrudnienie odpowiedniej liczby pracowników oraz pracowników ochrony, a także zainstalowanie odpowiedniego systemu zabezpieczającego.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PoselPawelRychlik">Ponadto wraz ze wzrostem liczby osób umieszczonych w wymienionym ośrodku zwiększeniu ulegają inne wydatki bieżące, takie jak wynagrodzenia, składki na Fundusz Pracy, na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, a także opłaty za energię, ogrzewanie, leki, wyżywienie, materiały eksploatacyjne etc. Obecnie liczba osób umieszczonych w ośrodku – jak już powiedziałem, to są 93 osoby – powoduje, że zaplanowane maksymalne limity wydatków budżetu państwa wymagają dostosowania do obecnego stanu faktycznego w tym ośrodku. Szanowni państwo, projekt pociąga za sobą dodatkowe skutki finansowe dla budżetu państwa, począwszy od 2022 r. Natomiast nie pociąga za sobą dodatkowych skutków finansowych dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Oczywiście, projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. W tym momencie oddaję głos panu ministrowi Michałowi Wosiowi, oczywiście, jeżeli w tym momencie chce zabrać głos. Tak, pan poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselPawelRychlik">Panie przewodniczący, korzystając z okazji chciałem jeszcze powiedzieć, że w trakcie tworzenia tego projektu i prac oraz różnych dyskusji zostały stworzone 2 poprawki, które chciałem przedstawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. To już w trakcie szczegółowego rozpatrywania projektu. Panie ministrze, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Bardzo krótko. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, jako rząd, wspólnie z panem ministrem Miłkowskim, z przedstawicielem ministra zdrowia, w pełni popieramy przedłożony projekt, bo rzeczywiście ośrodek w Gostyninie wymaga rozbudowy, a na czas rozbudowy potrzebny jest innych ośrodek. Można powiedzieć, że ośrodek zapasowy, który będzie wypełnił te funkcje, które ustawą nałożono na dyrektora Krajowego Ośrodka Przeciwdziałania Zachowaniom Dyssocjalnym. Chcę mocno podkreślić, że nie jest to rozwiązanie nowe. Wydaje się, że to powinno być w świadomości Wysokiej Komisji i mocno wybrzmieć, że dokładnie takie same rozwiązania zostały przewidziane w czasach, kiedy ustawa powstawała, kiedy weszła w życie i kiedy był okres przejściowy, w którym funkcjonariusze Służby Więziennej pełnili obowiązki czasowej służby ochrony. Te rozwiązania zmierzają właśnie w tym kierunku. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy pan minister Miłkowski też chciałby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Tak. Bardzo króciutko. Wspólnie, razem bardzo mocno to popieramy. Chcemy jak najszybciej rozpocząć prace. Projekt ustawy jest projektem minimalnym do niezwłocznej realizacji, czyli do rozbudowy ośrodka i umożliwienia w tym czasie pobytu nowym osobom. Co ważne, planujemy tylko w pierwszym roku korzystać z ewentualnej pomocy pracowników Ministerstwa Sprawiedliwości, ze Służby Więziennej. Planujemy, że w przyszłym roku to już będą pracownicy ośrodka i to on będzie w całości realizował tę ustawę, a jednocześnie inwestycję. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Proszę bardzo, czy ktoś z państwa posłów? Tak. Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Szanowni państwo, zajmujemy się nowelizacją ustawy, która została uchwalona 1 lipca 2015 r. Jest to ustawa nazywana ustawą o bestiach. Nasza Komisja, która ma w nazwie również prawa człowieka, powinna głęboko pochylić się na tą ustawą, jak również nad każdą jej nowelizacją. Żałuję, że nie uda się tego zrobić w terminie, który byłby normalnym, cywilizowanym terminem umożliwiającym zgłoszenie uwag, m.in. rzecznikowi praw obywatelskich. Rzecznik wielokrotnie podkreślał, że ta ustawa nie jest humanitarna, że łamie prawa człowieka. Ta uwaga wyrosła na gruncie tzw. populizmu penalnego. To znaczy, że zaspokajała potrzeby medialne czy psychologiczne potrzeby społeczeństwa związane z tym, żeby zagwarantować izolację sprawców, którzy już odbyli karę. Izolacja postpenalna miałaby zostać zapewniona w ośrodku, który – przypomnijmy – jest podmiotem leczniczym. To nie jest więzienie. Jako podmiot leczniczy podlega ministrowi zdrowia. Natomiast panują tam warunki zupełnie nieprzystające do podmiotów leczniczych. Panują tam warunki więzienne. Ten ośrodek nie spełnia tzw. funkcji terapeutycznej. Jest to detencja w cudzysłowie terapeutyczna, bo żadna terapia tam się nie odbywa. Jak może się odbywać terapia w ośrodku, w którym – jak wspomniał pan minister – przebywają 93 osoby? Przebywają one na takiej powierzchni, w takiej ciasnocie, że obawiam się, iż w niedługim czasie może tam dojść do zagrożenia zdrowia lub życia osób tam osadzonych, a właściwie nie osadzonych. Nie powinniśmy używać tego terminu, bo to nie są osoby osadzone. Natomiast, zgodnie z ustawą, są to pacjenci.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Mam pytanie do szanownego pana ministra, do jednego i do drugiego ministra, do reprezentanta ministra zdrowia i po pana ministra Wosia. Dlaczego uznali panowie w gronie rządowym, że pacjentów mają pilnować strażnicy więzienni? Przypomnijmy, że to nie jest więzienie, to jest podmiot leczniczy. Chcecie wykorzystywać strażników więziennych, pracowników Służby Więziennej, do stworzenia takiej „psychuszki”. O tym już była mowa. Była o tym mowa przy uchwalaniu tej ustawy. Nie przez wasz rząd, tylko przez rząd Donalda Tuska. Wówczas byliśmy przeciwko takiemu stawianiu sprawy, bo była to gwałtowna reakcja na to, że nie zostały dopatrzone terminy związane z wypuszczeniem jednej konkretnej osoby, jednego sprawcy na wolność, to znaczy pana Trynkiewicza. W popłochu uchwalano taką ustawę, która nie jest dobra. Powinna zostać znowelizowana. Jak mówię, wielokrotnie apelował o to pan doktor Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich. Ta nowelizacja nie powinna przebiegać w ten sposób. Nie powinna przebiegać w takim pośpiechu. Najpierw powinny powstać zespoły interdyscyplinarne, szczególnie wokół Ministerstwa Zdrowia – zdrowia, dlatego podkreślam po raz kolejny, że jest to podmiot leczniczy – i m.in. Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Jest taki ośrodek – podobny – w Rosdorf w Niemczech. Tylko tam przepisy nie traktują pacjentów jak więźniów. Przypomnijmy, że jednak założenie tej ustawy jest takie, że pacjenci mogą być pacjentami bezterminowo. Mogą być nimi dożywotnio. W tej chwili nikt i nic nie jest w stanie na gruncie przepisów zwolnić ich z przebywania tam. To znaczy, oni nie mają takiej gwarancji, że kiedykolwiek zostaną wypuszczeni. Często są to osoby niebezpieczne dla siebie, niebezpieczne dla społeczeństwa. Natomiast nie można wysługiwać się służbami, funkcjonariuszami Służby Więziennej do tego, żeby zapewniali bezpieczeństwo pacjentom. Jeżeli ministerstwo w ten sposób podchodzi do sprawy, to obawiam się, że rozszerzy to podejście i kiedyś, w przyszłości również do szpitali psychiatrycznych zawitają strażnicy więzienni. Czy naprawdę tego chcemy? Czy to jest taka wizja państwa prawa i taka wizja praw człowieka, którą – nomen omen – Prawo i Sprawiedliwość chce uskuteczniać?</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Podkreślam, że to jest iluzja terapii. Przede wszystkim w tej ustawie, jeżeli już zabieramy się za jej nowelizację, w pierwszej kolejności powinny być zagwarantowane ramy prawne, które umożliwią przeprowadzanie jakiejkolwiek terapii, pracy z tymi ludźmi, bo to jednak są ludzie. To nie są zwierzęta. I nie można ich po prostu zamykać i mieć poczucia, że dzięki temu społeczeństwo ma sprawę odfajkowaną, czuje się bezpiecznie i że jest fajnie. To są ludzie, cokolwiek byśmy o nich nie myśleli. Za czyny, których dokonywali, odpokutowali, jeżeli chodzi o karę w rozumieniu prawa karnego. O naszym człowieczeństwie jako ustawodawców świadczy to, jak traktujemy sprawców najgorszych, najbardziej podłych przestępstw. Dlatego ta nowelizacja ustawy nie może zostać przyjęta w tym kształcie.</u>
+          <u xml:id="u-26.4" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Przede wszystkim – jak mówię – funkcjonariusze Służby Więziennej nie mogą być wykorzystywani do udawania terapii pacjentów. Będziemy za odrzuceniem tej nowelizacji, bo ona się do niczego nie nadaje. Siądźmy i zróbmy porządną ustawę, która będzie respektowała prawa człowieka. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Czy mogę, panie przewodniczący?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Myślę, że najpierw posłowie zadadzą pytania. Później będzie łatwiej odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pan poseł Michał Szczerba.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselMichalSzczerba">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, myślę, że na samym początku powinno zostać przeze mnie wyrażone pewnego rodzaju zdumienie, że ten projekt – tak ważny i oczekiwany, chociaż może nie w tym wymiarze, w jakim został zaprezentowany – jako rozwiązanie kompleksowe, którym powinien być, jest zgłaszany jako projekt poselski. Rzeczywiście było tak, że na różnych etapach, również w komisji senackiej, obecny tutaj pan minister Miłkowski zapowiadał tego rodzaju rozwiązanie tymczasowe, które miało być wypracowane razem z Ministerstwem Sprawiedliwości. Pierwsze zdumienie jest takie, panowie ministrowie, że zgłaszają panowie ten projekt poprzez grupę posłów PiS, a nie jako projekt rządowy. Gdyby był on realizowany na ścieżce przyjętej dla projektów Rady Ministrów, mógłby być dogłębnie skonsultowany.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselMichalSzczerba">Dzisiaj mamy do czynienia z takim – powiedziałbym – legislacyjnym ekspresem. Dziś Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, jak rozumiem, bez obecności rzecznika praw obywatelskich, jego przedstawiciela lub przedstawicielki, rozpatruje projekt. Jutro o 23.00 drugie czytanie, a w czwartek przyjęcie ustawy przez Sejm. Powiedzmy sobie szczerze, że to jest całkiem niepoważne podejście do tematu, który wymaga, jak powiedziała pani przewodnicząca Żukowska, odpowiedzialnego, dojrzałego podejścia. Niestety, takiego podejścia tutaj nie widzę. To, co państwo prezentują, to – jak można powiedzieć – swoista kroplówka dla dramatycznej sytuacji ośrodka w Gostyninie. Jest pytanie: Dlaczego to nie jest wspólne posiedzenie Komisji Zdrowia i Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka? Przecież ośrodek w Gostyninie funkcjonuje jako podmiot leczniczy podlegający ministrowi zdrowia, w którym osoby są poddawane określonym terapiom. To jest również mój zarzut, który chciałbym bardzo wyraźnie sformułować.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselMichalSzczerba">Wiemy o tym, że 93 osoby są w Gostyninie. Był dostęp do stenogramów z poprzednich posiedzeń. W Gostyninie było 60 miejsc. Jak rozumiem, teraz są tam 93 osoby. De facto ten projekt poselski stwarza określony stan faktyczny, który może zaistnieć po przyjęciu tej ustawy. Jest tutaj mowa o użyczeniu na czas określony przez jednostkę organizacyjną Służby Więziennej na rzecz ośrodka nieruchomości zabudowanej w celu umożliwienia przyjęcia większej liczby osób stwarzających zagrożenie. Jak rozumiem, dyrektor generalny Służby Więziennej będzie wykonywał takie zadanie. Jesteśmy ciekawi, o jakiej nieruchomości zabudowanej mówimy? Chciałbym, żeby zostało to dzisiaj wyraźnie przekazane przez pana ministra Wosia. Na pewno dyrektor generalny Służby Więziennej już wybrał tę lokalizację.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselMichalSzczerba">Zgadzam się z tym, że do pacjentów powinien być kierowany personel medyczny. Służba Więzienna może zapewniać jakąś ogólną ochronę budynków czy nieruchomości, ale nie ochronę pacjentów. Ta rola powinna być jasno zdefiniowana. Myślę, że ten projekt na te pytania wprost nie odpowiada.</u>
+          <u xml:id="u-32.4" who="#PoselMichalSzczerba">I wreszcie kwestie finansowe. Myślę, że to bardzo ważne. W tym zakresie projekt przewiduje konkretne skutki finansowe dla budżetu państwa, począwszy od 2022 r. Kto będzie dysponentem tych środków? Rozumiem, że Służba Więzienna. Czy ośrodek? Patrzę na panów ministrów. Chciałbym, żeby to było jasno wyjaśnione. Powiedzmy sobie szczerze, że jestem przekonany, co do profesjonalizmu pana ministra Miłkowskiego, natomiast mam absolutne zastrzeżenia do funkcjonowania Służby Więziennej w ostatnich latach, w szczególności po dramatycznych raportach o wynikach kontroli NIK. Przypominam sobie tzw. plac w Kaliszu, który został wykonany za nie wiadomo jakie pieniądze. Później rzeczoznawca wynajęty przez NIK stwierdził, że kilkukrotnie zawyżono te koszty. Niestety, szczerze powiedziawszy tej władzy trzeba patrzeć na ręce, także w zakresie niegospodarności i defraudacji, które odkrywamy każdego dnia. W związku z powyższym chciałbym bardzo wyraźnie zadać pytanie, kto będzie dysponentem tych środków? W jakim trybie będą wydatkowane? Może znowu będą państwo korzystać z jakichś przepisów covidowych, żeby obejść prawo. Wiemy, jak to było realizowane, chociażby w szpitalu tymczasowym we Wrocławiu, gdzie tak naprawdę w tej chwili 75 mln zł wydatkowanych jest na budowę centrum kongresowego, a przy okazji gdzieś powstaje bardzo potrzebny i wspierany przez nas szpital. Jednak środki gdzieś tam uciekają.</u>
+          <u xml:id="u-32.5" who="#PoselMichalSzczerba">To są te pytania. To są te wątpliwości. Oczywiście, wyrażam niezadowolenie, że pan przewodniczący jednak ten termin skrócił przy większości członków Komisji i nie będzie możliwa taka decyzja, jakiej oczekiwalibyśmy w tak ważnej sprawie, jaką jest zapewnienie odpowiednich środków dla tej grupy pacjentów. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, panie pośle. Czy jeszcze ktoś z państwa posłów chciałby się zgłosić do głosu? Nie. Proszę pana ministra Michała Wosia o udzielenie odpowiedzi. Oczywiście, następnie poproszę pana ministra Miłkowskiego, jeżeli będzie chciał zabrać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, oczywiście, za ośrodek w Gostyninie w pełni odpowiada minister zdrowia, ale pan przewodniczący wywołał mnie pierwszego, więc odpowiem w takim zakresie, w jakim padły pytania. Pytania, które państwo posłowie zadali wskazują na bardzo głębokie niezrozumienie materii i tego, z czym państwo wnioskodawcy, z czym posłowie przyszli do Wysokiej Komisji. Otóż, szanowni państwo, ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie – to jest ważne – dla życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób nie zależy od oceny pani przewodniczącej czy jest dobra, czy jest niedobra, bo jest zgodna z konstytucją. Jest potrzebna społeczeństwu i jest zgodna z konstytucją. O jej zgodności z konstytucją orzekł Trybunał Konstytucyjny 23 listopada 2016 r. w składzie – niewątpliwie bliskim opozycji – szanownych panów sędziów Biernata, Rzeplińskiego i Andrzeja Wróbla, więc pod tym względem nie powinna budzić wątpliwości co do pełnego standardu zachowania praw człowieka wobec osób, które odbyły już karę w świetle prawa karnego. Oczywiście, nie zachodzą tam działania związane z prawem karnym. W świetle prawa są to osoby stwarzające zagrożenie na mocy postanowienia sądu cywilnego. Zgadzamy się z panem ministrem, bo w tym czasie już ze sobą rozmawialiśmy, że ze strony wnioskodawców jest to swoista kroplówka.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Tak, to jest pewne preludium do dużej reformy, którą przygotowujemy. Pan minister mówił o niej w Senacie czy na posiedzeniu komisji senackiej. Pewne zmiany wymagają doprecyzowania. One są właśnie realizowane. Prace rządowe – takie robocze – już zakończyliśmy. Jest już wysłany wniosek o wpis do wykazu prac rządu. Właśnie po to, żeby nie przychodzić do państwa posłów w trybie ekstraordynaryjnym z całym pakietem, z szeroką ustawą z wieloma artykułami zmieniającymi cały system związany z Gostyninem. Po to, żeby tak ustawa na drodze rządowej mogła zebrać wszystkie wymagane opinie, bo rzeczywiście materia jest bardzo poważna pod względem życia i zdrowia ludzkiego, a z perspektywy ministra sprawiedliwości w pierwszej kolejności pod względem bezpieczeństwa społeczeństwa przed osobami, które stwarzają zagrożenie. Z perspektywy ministra zdrowia pod względem bezpieczeństwa samych pacjentów i warunków ich terapii, ich leczenia. W sposób oczywisty wymaga to pewnej delikatności i działania w bardzo szerokiej konsultacji i z szerokim poparciem. Mam nadzieję, że także państwa posłów z opozycji.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Wnioskodawcy przedkładają ustawę, która – jeśli wejdzie w życie po działaniach Senatu w maju, a może w czerwcu – umożliwi ministrowi zdrowia rozwiązanie bardzo poważnego wyzwania, przed którym stanęło ministerstwo, a mianowicie dużej liczby osób, co do których sądy w trybie cywilnym uznały, że stwarzają zagrożenie. Co więcej, to nie jest tak, że ktoś, kto tam trafił, siedzi tam na wieki wieków, jak mówiła pani przewodnicząca. Każda z tych osób w każdym czasie może złożyć wniosek o ponowne wszczęcie postępowania i sprawdzenie, czy rzeczywiście powinna się w tym ośrodku znajdować. Sąd z mocy prawa co pół roku jest obowiązany badać, jak postępuje terapia i czy ktoś, kto jest umieszczony w Gostyninie, nie powinien być zwolniony i być może zobowiązany do innej terapii. Być może terapia okazałaby się skuteczna i już nie stwarzałby takiego zagrożenia.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Nie tego dotyczy ta ustawa. Ta ustawa dotyczy tego, żeby jak najszybciej można było rozpocząć przebudowę, rozbudowę i modernizację tego ośrodka, który jest w Gostyninie po to, żeby zwiększyć jego pojemność. Po to, żeby zwiększyć skuteczność terapii. Po to, żeby lekarze mogli leczyć kolejne osoby, które tam trafiają. Także po to, żeby nie było kłopotów z wykonywaniem orzeczeń sądów po stronie cywilnej. Kiedy sądy już orzekną wobec kogoś, kto odbył karę, że taka osoba powinna przebywać w ośrodku, bo stwarza realne zagrożenie dla społeczeństwa, to przecież ta osoba nie powinna chodzić na wolności albo być w jakimś innym zakładzie czy szpitalu psychiatrycznym, tylko powinna być osadzona właśnie w tym ośrodku.</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Natomiast co do głębokiego niezrozumienia, że funkcjonariusze Służby Więziennej będą sprawować jakąś służbę medyczną, to absolutnie nie. To jest tak absurdalne, szanowni państwo, że pozwolą państwo… Z ustawy wprost wynika – nawet słownie, co można pokazać placem – że ich działania będą realizowane w ramach służby ochrony. Funkcjonariusze Służby Więziennej nie mają nic wspólnego z szeroko rozumianymi działaniami medycznymi, tylko są do ochrony. Drodzy państwo, ten przepis nie jest niczym nowym. Art. 55 ustawy przyjętej w 2013 r., która weszła w życie w 2014 r., co do której nie ma wątpliwości konstytucyjnych, co wynika z orzeczenia z 2016 r., słowo w słowo w ust. 3 przewiduje możliwość delegowania funkcjonariusza. Czyli rozwiązania, które przedłożyli posłowie wnioskodawcy, którymi Wysoka Komisja dzisiaj się zajmuje, nie wzbudzają wątpliwości co do standardu praw człowieka. Być może – o tym też mówił pan przewodniczący Ast – rzecznik praw obywatelskich poinformowany o tym jednak stwierdził – o ile dobrze zrozumiałem – że można powiedzieć, że przedłożone propozycje pozytywnie przechodzą testy co do zgodności z konstytucją i zachowania standardów praw człowieka. Tyle ze strony ministra sprawiedliwości. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Panie przewodniczący, chciałem jasno powiedzieć, że Ministerstwo Zdrowia w całości sprawuje nadzór. Jest to nasz podmiot leczniczy. Te zadania są realizowane przez jednostki budżetowe. To łączy się z tym, że ta jednostka jest finansowana w pełni ze środków budżetu państwa, a w tym zakresie Ministerstwa Zdrowia. W związku z tym w żadnym przypadku nie są to umowy podpisywane przez Narodowy Fundusz Zdrowia jako świadczenia gwarantowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ministerstwo Zdrowia w całości odpowiada za jakość personelu, to znaczy kierownika podmiotu leczniczego, który jest tam zatrudniony. Mamy radę społeczną tego podmiotu. Kierownik podmiotu odpowiada za proces leczniczy, za plan leczenia, za rehabilitację, za psychoterapię, za różne funkcje pracy medycznej. W tym zakresie w całości odpowiada za to właśnie Ministerstwo Zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Jest to trochę inny ośrodek, bo jak wspomniał pan minister, ten ośrodek nie ma prawa przyjmować jakichkolwiek pacjentów. Jest ścieżka kierowania do ośrodka i opuszczania ośrodka. Jest określona w ustawie. Na to nie mamy wpływu. Na to mają wpływ sądy cywilne. W związku z tym jesteśmy zobligowani do przyjęcia każdej osoby, każdego pacjenta, zgodnie z wyrokiem sądu. Dlatego jest to praca do wykonania przez nas. Wspomniano, że w ośrodku są już 93 osoby. To jest uzasadnienie, że trzeba poprawić warunki. Wielokrotnie zwracał na to uwagę rzecznik praw obywatelskich. Jesteśmy w stałym kontakcie także z rzecznikiem praw pacjenta w tym zakresie. Bardzo często tam urzęduje. Ma tam swoją siedzibę. Znamy sytuację w ośrodku. Dlatego tak pilne procedowanie.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Chcielibyśmy jak najszybciej móc uruchomić postępowanie przetargowe zgodne z prawem zamówień publicznych na inwestycje, żeby ta inwestycja mogła się jak najszybciej rozpocząć, żeby jak najszybciej mogła się zakończyć. A w tym okresie żebyśmy mogli skorzystać z Ośrodka Zamiejscowego Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, czyli z rozszerzenia tego ośrodka, ponieważ w miejscu, w którym funkcjonuje, nie ma możliwości rozszerzenia go w trybie szybkim dla kolejnych osób, które są do niego kierowane przez sądy. Oczywiście, w całym zakresie już w bieżącym roku będzie personel medyczny. Cały personel niezwiązany z ochroną budynku, z ochroną tego miejsca, jest w całości do zatrudnienia przez Krajowy Ośrodek Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym. Jak powiedziałem, planujemy jak najszybciej go uruchomić niezależnie od Ministerstwa Sprawiedliwości, żeby nie wykorzystywać strażników do pomocy w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem. Planujemy, że w przyszłym roku już na pewno od początku roku przejęlibyśmy to w całości.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">I tak, jak powiedział pan minister, w zakresie innych rzeczy, które są w ustawie, bardzo często się zgadzamy. Byliśmy na bardzo dobrym posiedzeniu w Senacie dotyczącym tego tematu. Były tam reprezentowane wszystkie strony. Był dyrektor krajowego ośrodka wraz z zatrudnionym tam personelem medycznym. Zgadzamy się, że warunki w tym ośrodku powinny ulec poprawie. I to jest właśnie celem tego przedłożenia poselskiego. Niezwłocznie będziemy normalną drogą rządową procedowali pozostałe zmiany, które też są niezbędne. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Jeżeli nie ma więcej głosów w dyskusji, zamykam pierwsze czytanie.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy wniosek pani przewodniczącej Anny Marii Żukowskiej należy rozumieć jako wniosek o odrzucenie projektu przez Komisję? Tak. Wobec tego będziemy musieli to rozstrzygnąć.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Padł wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. W pierwszej kolejności będziemy musieli rozpatrzyć ten wniosek przed rozpatrzeniem projektu. Czy tak, panie mecenasie? Przed rozpatrzeniem projektu musimy ten wniosek przegłosować.</u>
+          <u xml:id="u-36.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. W takim razie pierwsze głosowanie zrobimy w celu sprawdzenia kworum, bo pierwsze czytanie chwile trwało. W celu sprawdzenia kworum proszę o potwierdzenie obecności na posiedzeniu Komisji. Proszę członków Komisji o naciśnięcie dowolnego przycisku.</u>
+          <u xml:id="u-36.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Rozumiem, że będzie pisemny wniosek. I będzie podpisany. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W głosowaniu uczestniczyły 23 osoby. A zatem mamy kworum niezbędne do podejmowanie uchwał.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę przygotować głosowanie w sprawie wniosku o odrzucenie projektu. Poczekamy, panie pośle na to, aż się pan zaloguje.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy pan poseł Zimoch jest gotowy do głosowania? Tak.</u>
+          <u xml:id="u-38.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu? Proszę o naciśnięcie właściwego przycisku. Kto z państwa jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Dziękuję bardzo. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-38.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 24 posłów. Za głosowało 4 posłów, przeciw 15, wstrzymało się 5 posłów. Zatem wniosek nie uzyskał poparcia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-38.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do szczegółowego rozpatrzenia projektu. Czy przedstawiciele Biura Legislacyjnego mają na tym etapie jakieś uwagi? Nie. Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-38.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wobec tego, czy do tytułu ustawy są uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-38.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tytuł ustawy rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-38.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy do zdania wstępnego w art. 1 są uwagi? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-38.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zdanie wstępne rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-38.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy do zmiany nr 1 są uwagi? Nie ma uwag do zmiany nr 1.</u>
+          <u xml:id="u-38.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zmianę nr 1 rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-38.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Do zmiany nr 2 jest poprawka. Proszę pana posła Rychlika o jej przedstawienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselPawelRychlik">Panie przewodniczący, właśnie do zmiany nr 2 chciałem zgłosić poprawkę w brzmieniu, które zostało państwu przedłożone. Poprawka ma na celu skreślenie dodawanej do ustawy delegacji do wydania rozporządzenia, gdyż staje się ona niecelowa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Rozumiem, że wraz z konsekwencjami. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselPawelRychlik">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy ze strony Biura Legislacyjnego są jakieś uwagi do tej poprawki? Nie ma uwag.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy przedstawiciele ministerstwa popierają tę poprawkę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Rząd popiera tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Strona rządowa popiera poprawkę. A zatem przystępujemy do głosowania nad zgłoszoną poprawką. Kto z państwa jest za przyjęciem zaproponowanej przez pana posła Rychlika poprawki? Proszę o naciśnięcie właściwego przycisku. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 24 posłów. Za głosowało 15 posłów, nikt nie był przeciw, wstrzymało się  9 posłów. A zatem poprawka zyskała akceptację Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy ktoś jeszcze do zmiany nr 2? Tak. Proszę bardzo, pan poseł Tomasz Zimoch.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselTomaszZimoch">Panie przewodniczący, zgłosiłem poprawkę, która pan zapewne ma.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zaraz zobaczę, panie pośle, bo nie znajduję. Proszę ją przedstawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselTomaszZimoch">W art. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale tę zmianę, panie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselTomaszZimoch">W art. 2 ust. 3 dodaje się drugie zdanie w brzmieniu. Niedopuszczalne jest…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Może w takim razie chwileczkę. Proszę ją przekazać do sekretariatu. Pracownicy sekretariatu tę poprawkę skserują i za chwilę będziemy ją mieli wszyscy.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak. Myślę, że pan poseł już może tę poprawkę przedstawić. Co prawda już rozpatrzyliśmy zmianę nr 1, ale poprawka nie ingeruje w treść przyjętego rozwiązania, tylko dodaje jeszcze dodatkowe zdanie, więc proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Poprawka – w art. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „w art. 2 ust. 3 dodaje się zadanie drugie w brzmieniu: »Niedopuszczalne jest udzielenie zabezpieczenia przez umieszczenie osoby, której postępowanie dotyczy w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym«”. Krótkie uzasadnienie. Środowisko prawnicze jest zaniepokojone praktyką orzeczniczą niektórych sądów cywilnych, które w postępowaniach nieprocesowych stosują – na podstawie zmienianej ustawy – zabezpieczenie procesowe w postaci umieszczania w krajowym ośrodku. Taka praktyka nie została całkowicie zarzucona, o czym trafnie napisała w swoim artykule prof. Monika Płatek, mimo tego, że 2 lata temu, 30 stycznia, Izba Cywilna Sądu Najwyższego wydała uchwałę, w której oceniła ją jako niedopuszczalną. Mam nadzieję, że artykuł pani profesor Płatek „Negatywne skutki iluzji terapii”, zamieszczony w jedenastym numerze „Państwa i Prawa” w ubiegłym roku, czytali także panowie ministrowie, chociaż po wcześniejszych wypowiedziach mam tutaj pewne obawy.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#PoselTomaszZimoch">Proponowana poprawka ma na celu wpisanie do ustawy zasadniczej tezy tej słusznej uchwały Sądu Najwyższego. Uchwalenie czy przyjęcie poprawki doprowadziłoby do zwiększenia prawdopodobieństwa, do zwiększenia przekonania, że środki przeznaczone na mocy niniejszej nowelizacji na ośrodek w Gostyninie nie zostaną przeznaczone na zwiększenie liczby pacjentów, a jedynie na poprawę dramatycznych, niehumanitarnych warunków, które w tym ośrodku panują. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy przedstawiciele Biura Legislacyjnego mają uwagi do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#LegislatorPiotrPodczaski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, abstrahując od sprawy merytorycznej potrzeby dodania tego przepisu bądź nie, bo tu nie chcemy się wypowiadać, wydaje nam się jednak, że mamy tu do czynienia z wyjściem poza zakres przedłożenia. Przedłożenie zaproponowane przez grupę posłów ogranicza się tak naprawdę do kwestii użyczenia określonego budynku na potrzeby ośrodka i do kwestii wsparcia przez Służbę Więzienną obecnego ośrodka. Natomiast to jest kwestia zasadnicza dla tego postępowania, ogólnie rzecz ujmując. Pewnie ta kwestia powinna być uregulowana w projekcie, który całościowo zajmie się tą ustawą i tą problematyką.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy pan minister chciałby zabrać głos i się odnieść? Pan minister Miłkowski?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Bardzo dziękuję. My też uważamy, że poprawka wykracza poza zakres przedłożenia. Co do merytoryki, rzadko się zdarza, żeby uchwały podejmowane w składzie siódemkowym przez Sąd Najwyższy były kwestionowane przez orzecznictwo niższej instancji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Rzeczywiście, panie pośle, gdyby poprawka nie została przyjęta przez Komisję, w związku z zapowiedzią projektu senackiego i szerszej nowelizacji mam nadzieję, że wtedy ta poprawka będzie dyskutowana. Oczywiście, będziemy nad nią głosować, jeżeli pan poseł podtrzymuje tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselTomaszZimoch">Podtrzymuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Wobec tego przystępujemy do głosowania nad zgłoszoną poprawką. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Tomasza Zimocha? Proszę o naciśnięcie właściwego przycisku. Kto z państwa jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 24 posłów – 10 za, 14 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Poprawka nie uzyskała poparcia Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-59.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Wracam do pytania, czy poza przyjętą poprawką są jeszcze uwagi do zmiany nr 2? Ze strony przedstawicieli Biura Legislacyjnego nie widzę. Ze strony członków Komisji nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-59.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zatem zmianę nr 2 rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-59.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy do zmiany nr 3 są uwagi? Nie widzę uwag.</u>
+          <u xml:id="u-59.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zmianę nr 3 rozpatrzyliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-59.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Jest propozycja poprawki po art. 1. Tak? Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselPawelRychlik">Panie przewodniczący, po art. 1 dodaje się art. 1a w brzmieniu, które zostało państwu przedłożone. Zgłoszona poprawka ma na celu wskazanie, że finansowanie funkcjonariuszy Służby Więziennej, którzy zostaną oddelegowani do ośrodka w Gostyninie, do końca 2021 r. będzie się odbywało z budżetu Ministerstwa Sprawiedliwości, a od stycznia 2022 r. na zasadach ogólnych, tj. przez instytucję występującą z wnioskiem o oddelegowanie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. Czy są uwagi? Tak. Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#LegislatorPiotrPodczaski">Mamy jedną uwagę, jeśli chodzi o tę poprawkę, a w zasadzie pytanie. Wydaje nam się, że ta treść, która została zapisana w zdaniu drugim art. 1a, zaczynająca się wyrazami „do celów związanych z pełnieniem służby”, to treść, która w zasadzie powiela rozwiązania, które wynikają z art. 77 ustawy o Służbie Więziennej, o którego stosowaniu mówimy w art. 6a ust. 3, który już przyjęliśmy. Czy w takim razie treść zaproponowana w poprawce i w dodawanym art. 1a jest potrzebna, biorąc pod uwagę to, że mamy już odesłanie do stosowania art. 77 ustawy o Służbie Więziennej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie ministrze, jak pan by to widział?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, rzeczywiście, to jest powielenie art. 77 ustawy o Służbie Więziennej. Wydaje nam się, że można tak zrobić, jeżeli taka jest sugestia Biura Legislacyjnego, a państwo posłowie, Wysoka Komisja zechce tę uwagę Biura Legislacyjnego zgłosić jako poprawkę i ją zaakceptować. Chociaż, jeśli tej akceptacji nie będzie, ten przepis po prostu zostanie w ramach przepisów przejściowych do tej ustawy, co nie wpływa na praktykę działania, tym bardziej że chodzi o czystość legislacyjną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie ministrze, mamy tutaj zgłoszoną poprawkę. Pan mecenas twierdzi, że ona jest nie do końca potrzebna, właśnie w świetle już istniejącej regulacji. Tak to rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#LegislatorPiotrPodczaski">Tak, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Nie, ta poprawka jest potrzebna w zakresie zdania pierwszego, a mianowicie tego, żebyśmy mogli do 31 grudnia 2021 r. opłacać z budżetu Ministerstwa Sprawiedliwości, z części 37, tych funkcjonariuszy Służby Więziennej, którzy będą realizować zadania służby ochrony w ramach delegacji do krajowego ośrodka. Pierwsza część jest z pewnością potrzebna, to znaczy pierwsze zadnie. Całe pierwsze zdanie. Po wyrazach „dyspozycji ministra sprawiedliwości” można postawić kropkę. Drugie zdanie jest rzeczywiście powieleniem regulacji z art. 77, ale pierwsze zdanie jest konieczne i kluczowe, żeby można było już teraz delegować tam funkcjonariuszy i wypłacać im pensje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy tak, panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#LegislatorPiotrPodczaski">Panie przewodniczący, może teraz tego nie komplikować, bo trzeba byłoby zgłaszać poprawkę do poprawki. Po prostu niech wnioskodawcy zastanowią się nad tą kwestią do czasu drugiego czytania. Dużego błędu tu nie będzie, bo te normy zostaną powielone, natomiast dla czystości należałoby to wyczyścić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak. W takim razie dziękuję za tę uwagę ze strony…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, nasze wspólne stanowisko jest takie, żeby jednak w tym zakresie przyjąć poprawkę. Gdyby się okazało, że zdanie drugie jest zbędne, wówczas w drugim czytaniu poprosilibyśmy państwa posłów o złożenie odpowiedniej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze. Wobec tego przystępujemy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Rychlika. Kto z państwa jest za przyjęciem zaproponowanej poprawki? Proszę o naciśnięcie właściwego przycisku. Kto z państwa jest przeciw? Kto się wstrzymał do głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 23 posłów – 14 za, 0 przeciw, 9 się wstrzymało. Poprawka uzyskała akceptację Komisji. Została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie przewodnicząca Gasiuk-Pihowicz ma jeszcze pytanie do zmiany nr 2, która co prawda została przyjęta, ale proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Tak. Jeszcze chciałabym dopytać. Zmiana nr 2, ust. 4 w art. 6a. Mamy tutaj taką informację, taką propozycję, że funkcjonariusze Służby Więziennej, którzy będą delegowani, mają w zakresie stosowania przymusu bezpośredniego uprawnienia i obowiązki przewidziane w niniejszej ustawie dla pracowników służby ochrony. Rozumiem, że służby ochrony, a nie personelu zdrowia. Tak? Czyli nie będzie to np. możliwość podawania leków. Czy mogliby państwo sprecyzować, o jakie dokładnie uprawnienia chodzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, odpowie pan dyrektor Poznański z Ministerstwa Zdrowia, ale – oczywiście – chodzi tu o służbę ochrony z ustaw medycznych. Szczegóły poda pan dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegowMZDariuszPoznanski">Tak. Chodzi o nadanie uprawnienia do stosowania przymusu bezpośredniego medycznego, który może być stosowany np. w celu zastosowania jakiejś terapii czy izolacji pacjenta. Jest to zdarzenie, do którego dochodzi bardzo sporadycznie. Niemniej jednak ustawa powinna takie uprawnienia przewidzieć. Tak było też w pierwotnej wersji ustawy, w wyjściowym brzmieniu tego przepisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Czyli rozumiem, że funkcjonariusze Służby Więziennej otrzymają uprawnienia do podejmowania działań stricte medycznych, w tym podawania leków, bo padło słowo „terapia”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#DyrektordepartamentuwMZDariuszPoznanski">Nie, pani poseł. Chodzi tylko o uczestniczenie w stosowaniu medycznego przymusu bezpośredniego. Do stosowania, do uczestniczenia w stosowaniu tego przymusu funkcjonariusze będą przeszkoleni. Tak było też – że tak powiem – za pierwszym razem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Jeszcze dopowiem, że w tej chwili w Gostyninie funkcjonuje coś takiego, jak służba ochrony. Czyli upraszczając są to ochroniarze, którzy odpowiadają za bezpieczeństwo. Jedna służba, to służba ochrony, a druga, to służba medyczna. Oczywiście, mamy do czynienia z niebezpiecznymi sprawcami, którzy stwarzają zagrożenie dla życia i zdrowia. To jest pewien standard, który jest w ustawach medycznych. Jeżeli mamy kogoś odpowiedzialnego za ochronę, to ten ktoś odpowiedzialny za ochronę musi mieć ustawowe uprawnienia, jeżeli ingeruje w prawa i wolności obywateli, którymi są pacjenci odbywający terapię. W tym zakresie funkcjonariusz Służby Więziennej ma mniejsze uprawnienia niż jako funkcjonariusz Służby Więziennej, a nabywa uprawnienia, których zakres jest węższy. Nie takie, jakie ma funkcjonariusz, a takie, jakie ma osoba zatrudniona w ramach służby ochrony w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym. Myślę, że to wystarczająco precyzyjnie wyjaśniliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli, innymi słowy, pracownicy ochrony bądź funkcjonariusze Służby Więziennej posiadający tego rodzaju uprawnienia mają jedynie możliwość zastosowania środków przymusu. Natomiast podawania leku, zastrzyku, dokonuje już po prostu pielęgniarka czy inna osoba z personelu medycznego. Czy tak to należy rozumieć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Dokładnie tak, panie przewodniczący. Mają te uprawnienia, które ustawy medyczne przewidują dla osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">A czy będą jakieś szkolenia dla tych osób?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Tak, będą. Zgodnie z obowiązującymi ustawami każdy, kto nabywa uprawnienia pracownika służby ochrony, musi przejść szkolenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Kiedy ministerstwo planuje przeprowadzenie takich szkoleń?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Każdy funkcjonariusz, który będzie oddelegowany, przejdzie takie szkolenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselKamilaGasiukPihowicz">Przed przystąpieniem do czynności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Panie przewodniczący, czy mogę uzupełnić pytania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Niedawno Komisja przyjmowała nowelizację ustawy o Służbie Więziennej. Przyjmowaliśmy tzw. zmiany covidowe. Był tam przepis, który umożliwia przekazywanie więźniom – tam było takie sformułowanie – przez funkcjonariuszy Służby Więziennej leków przygotowanych przez personel medyczny w sposób uniemożliwiający ich niewłaściwe wydanie. Rozumiem, że takich specjalnych przepisów covidowych panowie ministrowie nie przewidują w ośrodku w Gostyninie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Te dwa porządki są zupełnie różne. Tamte rozwiązania dotyczą zakładów karnych, aresztów śledczych i funkcjonariuszy Służby Więziennej. Natomiast tutaj w żaden sposób funkcjonariusze Służby Więziennej nie wchodzą w procedury medyczne. Jeżeli pani przewodnicząca już wspomniała o tamtych ustawach i o tej burzliwej dyskusji, którą razem przechodziliśmy, to skorzystam z okazji i jeszcze raz podziękuję Wysokiej Komisji, bo te rozwiązania rzeczywiście bardzo się przydały Służbie Więziennej. Od razu zostały wydane dwa zarządzenia związane z organizacją służby zdrowia i ograniczeniem liczby konwojów, dzięki czemu Służba Więzienna przez cały czas utrzymuje świetne statystyki co do ograniczenia przedostawania się wirusa do wszystkich jednostek penitencjarnych, do zakładów karnych i aresztów śledczych. A co do pytania, te dwa porządki absolutnie nie będą w żaden sposób mieszane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselAnnaMariaZukowska">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. A zatem wątpliwości dotyczące zmiany nr 2 też zostały wyjaśnione.</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do art. 2. Czy są uwagi do art. 2. Uwag nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-93.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Art. 2 został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-93.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Rozpatrzyliśmy cały projekt. A zatem przystępujemy do głosowania nad całością. Przed głosowaniem jeszcze pan mecenas. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#LegislatorPiotrPodczaski">Panie przewodniczący, prosilibyśmy tylko o upoważnienie przez Komisję do wprowadzenia oczywistych zmian redakcyjnych czy legislacyjnych, które mogą się pojawić w związku z przyjętymi poprawkami.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Oczywiście, jest zgoda Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselTomaszZimoch">Zgłaszam wniosek mniejszości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">I wniosek mniejszości w sprawie poprawki zgłoszonej przez pana posła Tomasza Zimocha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#Gloszsali">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo się cieszę. To jest dla mnie duża przyjemność.</u>
+          <u xml:id="u-99.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przystępujemy do głosowania nad całym projektem ustawy. Kto z państwa jest za przyjęciem projektu ustawy? Proszę o naciśnięcie właściwego przycisku. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-99.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Głosowało 24 posłów, za 14, 3 przeciw, 7 posłów wstrzymało się. Projekt uzyskał akceptację Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-99.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pozostaje nam wyznaczenie posła sprawozdawcy. Czy pan przewodniczący Lipiec się zgodzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselKrzysztofLipiec">Zgadzam się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Mam nadzieję, że Komisja też się zgodzi. Tak, jest zgoda, więc przewodniczący Lipiec złoży sprawozdanie.</u>
+          <u xml:id="u-101.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Bardzo serdecznie dziękuję za udział panom ministrom, przedstawicielom Biura Legislacyjnego i wszystkim posłom.</u>
+          <u xml:id="u-101.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..380ea64
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spcxx-00059-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 59/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 59/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">59</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Biura Prezydialnego Prokuratury Krajowej Tomasz Szafrański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBarbaraDolniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Barbara Dolniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaUeberhan" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Ueberhan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Krzysztof Lipiec</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MS Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..45b64cb
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00059-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,105 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Witam państwa posłów i zaproszonych gości. Witam pana ministra Michała Wosia – sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości i pana Bartosza Jakubowskiego – zastępcę dyrektora Departamentu Legislacyjnego Prawa Karnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałka Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Bardzo proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia obecności. Bardzo proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Stwierdzam, że w posiedzeniu uczestniczy 17 posłów, czyli wymagane kworum jest zachowane.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje rozpatrzenie wniosku zgłoszonego w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw – druki nr 867, nr 867-A i nr 1002. W trakcie drugiego czytania, które odbyło się dzisiaj, wniosek o odrzucenie projektu ustawy zgłosił Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska oraz Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy. Bardzo proszę przedstawicieli wnioskodawców o zwięzłe uzasadnienie wniosku. Pani poseł Barbara Dolniak. Czy pani poseł Barbara Dolniak nas słyszy? Musimy sprawdzić komunikację, proszę o odrobinę cierpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Czy teraz mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Teraz słychać panią marszałek. Czy pan minister nas słyszy? Tak. Dziękuję bardzo. Oddaję głos pani poseł Barbarze Dolniak celem uzasadnienia złożonego podczas drugiego czytania wniosku o odrzucenie projektu ustawy. Bardzo proszę, pani minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dziękuję, panie przewodniczący, że zechciał pan poczekać. Przyczyny braku mojej słyszalności były poza moją kontrolą. Rzeczywiście na sali plenarnej ponownie złożyliśmy wniosek o odrzucenie tego projektu. Proszę zważyć, że poza Zjednoczoną Prawicą wszystkie wystąpienia potwierdziły, że ten projekt w części dotyczącej tzw. ustawy covidowej oraz Kodeksu postępowania karnego jest złym projektem. Powodów jest wiele. Omawialiśmy je już na poprzednim posiedzeniu Komisji. Nie jest tak, jak powiedział pan minister sprawiedliwości na posiedzeniu plenarnym, że Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział się negatywnie, jeśli chodzi o możliwość udostępniania informacji z akt postępowania przygotowawczego – nie jest informacją publiczną. Panie ministrze, za każdym razem cytuje pan orzeczenie NSA, które odnosi się do kwestii całych akt postępowania przygotowawczego, a więc całości materiału. W tym zakresie NSA, wydając orzeczenie, stwierdził, że cały zgromadzony materiał nie stanowi informacji publicznej. Wojewódzkie sądy administracyjne, czy to w Warszawie, w Kielcach i nie tylko w sposób jednoznaczny stwierdziły, że orzeczenie końcowe kończące przygotowanie przygotowawcze i uzasadnienie do postanowienia, bo musi być uzasadnione, jest przedmiotem informacji publicznej. Proszę nie przytaczać więc tego argumentu, bo on nie jest zasadny.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Mówimy o tym, że państwo, wprowadzając przepis o odpowiednim stosowaniu przepisów dotyczących udostępniania akt, wprowadzacie właśnie ten zwrot „stosuje się odpowiednio”. Niestety ten zwrot, o czym pan minister doskonale wie, myślę, że przedstawiciele Zjednoczonej Prawicy również, jest bardzo szerokim sformułowaniem, które pozwala na objęcie nim w zasadzie każdego argumentu, by odmówić udostępnienia w ramach informacji publicznej informacji dotyczącej postanowienia kończącego postepowanie przygotowawcze i okoliczności uzasadniających taką a nie inną jego treść. Obywatel nie będzie miał informacji. Ponoszą państwo argument, że nie zmieniacie tego, jeśli chodzi o oskarżonego, obrońcę czy pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, ale mówimy o informacji publicznej, czyli informacji, którą może uzyskać np. dziennikarz prowadzący śledztwo dziennikarskie czy Jan Kowalski lub Maria Nowak, którzy nie uczestniczą w samym postępowaniu, ale są zainteresowani motywem zakończenia postępowania, umorzeniem czy też odmową wszczęcia. Taka transparentność tylko i wyłącznie służy władzy, bo stanowi kontrolę obywatela nad organami władzy państwowej, a do tego obywatel ma wszelkie prawa.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Nie do przyjęcia jest również rozwiązanie dotyczące doręczenia postanowienia o tymczasowym aresztowaniu. Wiem, że argumentowano, że to jest krótki okres, ale to nie ma żadnego znaczenia. Nawet jeśli on jest krótki, to nie możecie państwo sprowadzać tematu do tego, że można doręczyć odpis postanowienia o tymczasowym aresztowaniu osobie, która jest nieświadoma tego, co się wokół niej dzieje, nie tylko dlatego że jest np. w śpiączce farmakologicznej, ale np. gdy jest w stanie wyłączającym świadome podejmowanie decyzji z różnych powodów. Takie rozwiązanie do niczego nie prowadzi.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselBarbaraDolniak">Niezrozumiałe jest również, że państwo nie przytaczają żadnego argumentu merytorycznego dla przedłużenia okresu przerwy w biegu terminu przedawnienia ponad okres stanu epidemicznego. W uzasadnieniu zapisana jest argumentacja, która dotyczy takich okresów, stanowienia zabezpieczenia przed zakażeniem. Pomijam już kwestię, że tworzenie elementów, które przedłużają to postępowanie między czasem popełnienia czynu oraz wymierzenia kary i jej odbycia w nieskończoność powoduje, że bardzo często występują trudności w zgromadzeniu materiału dowodowego. Świadkowie w miarę upływu czasu nie pamiętają zdarzeń, zacierają im się w pamięci szczegóły, co może wpływać niekorzystnie na bieg postępowania. Poza tym, zwłaszcza w postępowaniach karnych, czas pomiędzy popełnieniem czynu, skazaniem i wymierzeniem kary jest szczególnie ważny, bo jest bardzo istotny element poczucia sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselBarbaraDolniak">Posiedzenie wstępne również w sytuacji, gdy sprawa będzie rozpatrywana na więcej niż jednym posiedzeniu proszę wybaczyć, ale nie znajduje żadnego uzasadnienia. Jeśli mają być dwie rozprawy, to państwo dokładają trzecią, zupełnie niepotrzebnie. Panie ministrze, doskonale pan wie, że jeśli te posiedzenia wstępne będą obligatoryjne to wydłuży to postępowanie. Nie zawsze będzie możliwość przeprowadzenia rozprawy w tym samym dniu co posiedzenie wstępne. Prokurator będzie musiał być na każdym posiedzeniu wstępnym, a przecież proszę pamiętać, że w prokuraturze nie jest tak, że prokurator który prowadzi śledztwo potem reprezentuje oskarżyciela publicznego na rozprawie. Tam jest przydział wokandy, w związku z tym na tę wokandę jedzie konkretny prokurator, który reprezentuje oskarżyciela publicznego w każdej sprawie. Proszę sobie wyobrazić sytuację, gdy dojdzie do tego jeszcze posiedzenie wstępne, jak to szalenie wydłuży nie tylko procedowanie w sądzie, ale także pracę prokuratora.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselBarbaraDolniak">Wreszcie mamy jeszcze kwestię poręczeń majątkowych. Niestety wbrew temu, co pan twierdził dziś na sali plenarnej, każde przysporzenie do majątku oskarżonego czy też podejrzanego będzie powodowało odpowiedzialność. Oskarżony nie będzie mógł nawet zaciągnąć kredytu, pożyczki, bo to będzie stanowiło przysporzenie, mimo iż sam zaciąga pożyczkę lub kredyt, a nie ktoś inny z rodziny. Priorytetem dla was, jako jedynym środkiem, który zabezpiecza postępowanie jest areszt tymczasowy. Dane z 2019 roku pokazują, że poręczeń majątkowych zastosowano około 9,5 tys. To stosunkowo dużo. Z danych nie wynika, aby efektywność stosowania poręczenia majątkowego spadała.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#PoselBarbaraDolniak">Nie będę już mówiła o liście żelaznym, gdzie państwo pokazują taką tendencję odbierania uprawnień niezawisłemu sądowi, który tak naprawdę sprowadzony zostanie do roli wydania orzeczenia. Decydującą rolę w zgłaszaniu wniosków i sprzeciwu będzie miał prokurator. Mało tego, tworzą państwo rozwiązanie, w którym list żelazny nie będzie powstrzymywał rozpoznania wniosku o tymczasowe aresztowanie. Rola listu żelaznego, który nie jest często stosowany i ta argumentacja, że to radykalnie zmieni sytuację i zapewni właściwy tok postępowania nie do końca jest słuszna. Jak powiedziałam wcześniej list żelazny nie jest stosowany nagminnie. Przy rozwiązaniu, które państwo chcą wprowadzić, by list żelazny nie wstrzymywał wniosku o tymczasowe aresztowanie zmarginalizuje tę instytucję.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#PoselBarbaraDolniak">W związku z tym nie ma podstaw do tego, aby poprzeć ten projekt ustawy, który gdyby był ograniczony do Kodeksu karnego, procedowanie wyglądałoby zupełnie inaczej. Przy dołożeniu do tego projektu przepisów w ramach ustawy covidowej i Kodeksu postępowania karnego powoduje, że cały projekt, niestety, nie może się ostać. On ani nie przyspieszy postępowania, ani go nie usprawni, ale na pewno naruszy prawa i wolności obywatelskie. Pomijam już kwestię, która została dziś podniesiona, że implementacja dyrektyw unijnych jest w gestii rządu. Projekt został złożony jako poselski. Od większości osób, które podpisały się pod projektem nie usłyszałam ani jednego pytania, argumentu za. Dzisiejsza sala posiedzeń pokazała, że tak naprawdę poza osobą, która wygłosiła oświadczenie w imieniu klubu na sali plenarnej nie było praktycznie nikogo, kto z państwa strony popierałby, zadawał pytania lub przedstawiał argumenty za tym projektem ustawy. Dlatego też podtrzymuję wniosek o odrzucenie projektu ustawy. Wszystkie kluby opozycyjne zapowiedziały, że nie będą głosowały przeciwko temu projektowi. Sporządzone w sprawie tego projektu opinie są dla niego miażdżące w swej treści, ponieważ żadna z nich nie wypowiada się pozytywnie o tym projekcie. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Bardzo dziękuję, pani poseł. Bardzo proszę o uzasadnienie wniosku panią poseł Katarzynę Ueberhan w imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Dziękuję, panie przewodniczący, za głos. Wysoka Komisjo, nie będę powtarzała tak szerokiego i bardzo dobrego uzasadnienia oraz argumentów, które padły w wypowiedzi pani poseł Dolniak. Nasz wniosek jest tożsamy. Wnioskowaliśmy zarówno w pierwszym, jaki w kolejnym czytaniu o odrzucenie tego projektu w całości. Nie możemy go w tym kształcie poprzeć. Na poprzednim posiedzeniu Komisji składane były poprawki do projektu, które nie zostały uwzględnione. Stąd nasz wniosek, który przedstawiamy ponownie. Tak jak mówiłam w swoim wystąpieniu na sali sejmowej, uważamy, że przepisy tego projektu ustawy naruszają przepisy konstytucji. Przepisów konstytucyjnych w tym projekcie złamanych jest wiele. Jednym z podstawowych zarzutów do tego projektu jest, że wykracza poza zakres przedłożenia. Jak zwróciła uwagę pani poseł Dolniak, gdyby w tym projekcie faktycznie ograniczyć się do tej pierwotnej idei dostosowania prawa polskiego do prawa unijnego i gdyby ten projekt ograniczał się tylko do uzupełnienia przepisów w zakresie przestępstw terrorystycznych, bo polski Kodeks karny kary za takie przestępstwa już przewiduje, wtedy pewnie tego wniosku by nie było. Niestety, tak jak powiedziałam, złamane zostały podstawowe zasady konstytucyjne, jak państwo prawa, nadrzędny charakter konstytucji, niezależna władza sądownicza, prawo do sądu, do obrony, zasada równości stron postępowania, ochrona praw i wolności obywatelskich i podstawowa zasada dla prawa procesowego niedziałania prawa wstecz, zasada pewności prawa, zaufania obywatela do państwa, jawności informacji, o której było szeroko. To wszystko powoduje, że proponowane zmiany są nieakceptowalne i nie do przyjęcia dla klubu Lewicy. Podtrzymujemy z tego powodu wniosek. To wszystko z mojej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Bardzo dziękuję pani poseł. Czy pan minister Michał Woś chciałby zabrać głos i odnieść się do tych uwag?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Panie przewodniczący, bardzo krótko, bo zostały tu powtórzone nieprawdziwe argumenty. Dziękuję wnioskodawcy z Lewicy, że nie wymieniła pani znowu po raz kolejny tych 13 artykułów konstytucji, które rzekomo ten projekt mógłby naruszać. Oczywiście w żaden sposób ich nie narusza. Co do działania prawa wstecz, wielokrotnie na posiedzeniach Komisji to wyjaśnialiśmy. Zachęcam do sprawdzenia protokołów. Tam zostały udzielone różne wyjaśnienia bardzo szczegółowo. Ponownie została powtórzona też nieprawdziwa informacja, jakoby wszystkie opinie, które spłynęły co do tego projektu były krytyczne. Jeszcze raz powtórzę – profesor Gardocka w opinii na zlecenie pani poseł Kidawy-Błońskiej co najmniej cztery instytucje z tej ustawy oceniła pozytywnie. Krajowa Izba Radców Prawnych również oceniła co najmniej cztery instytucje pozytywnie. Możemy wskazać konkretne fragmenty.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Panie przewodniczący, jeśli jest taka wola Wysokiej Komisji i pana przewodniczącego, bardzo szczegółowo to omówię. Pani poseł Dolniak powiela zarzuty z poprzednich etapów procesu legislacyjnego. Można będzie brać kredyty i pożyczki. List żelazny jest obecnie nadużywany. Doskonale praktycy prawa karnego i pełnomocnicy wiedzą, że w przypadku wniosku o tymczasowe aresztowanie rozpatruje je sąd niższej instancji, a list żelazny sąd wyższej instancji. Biegną wtedy do sądu wyższej instancji i składają taki wniosek, co jest niewłaściwą praktyką. W ramach praktyki orzeczniczej sądy niższej instancji, biorąc pod uwagę złożony wniosek o list żelazny, po prostu nie rozpatrują wniosku o tymczasowe aresztowanie. To są działania usprawniające skuteczność państwa w walce z przestępczością. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, bardzo proszę pana dyrektora Szafrańskiego, aby szczegółowo po raz trzeci, a jeśli trzeba i czwarty, i piąty, rozprawił się z tymi nieprawdziwymi argumentami. Bardzo proszę, jeśli pan przewodniczący pozwoli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Panie ministrze, myślę, że nie ma takiej potrzeby, ponieważ te argumenty, jak sam pan minister zauważył były już przedstawione w toku debaty na posiedzeniu Komisji i na sali plenarnej. To wszystko jest znane. Mamy tylko zaopiniować wniosek. Jesteśmy już poza debatą parlamentarną. Myślę, że takiej potrzeby nie ma, chyba że pan minister stanowczo jest za tym, aby ten głos poszedł dalej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Panie przewodniczący, nie stanowczo, ale chciałbym prosić o uzasadnienie w kilku zdaniach. Dla potomnych do ewentualnej oceny te protokoły będą być może brane pod uwagę. Dlatego dosłownie w kilku zdaniach wypowie się pan dyrektor Szafrański.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski">Szanowni państwo – pierwsza kwestia to zmiana art. 248 Kodeksu postępowania karnego – §2. Jest bardzo daleko idące nieporozumienie widoczne w wypowiedziach szeregu posłów, także dziś na sali plenarnej. Projektowany przepis reguluje jedynie sposób postępowania w przypadku niemożności doręczenia pisma postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania. Nie jest tak, że tymczasowe aresztowanie jest uzależnione od doręczenia tego postanowienia. Jest takie złudzenie, że jeśli nie doręczono by tego pisma osobie, która nie może go odebrać lub wygląda jakby nie mogła go odebrać, to tymczasowe aresztowanie nie zapadnie. Nie. Tymczasowe aresztowanie jest stosowane w momencie ogłoszenia postanowienia sądu. Ta potrzeba uzupełnienia przepisów wynika z przepisu konstytucji, który mówi, że zatrzymanego należy niezwłocznie zwolnić, jeśli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie zostanie zastosowane tymczasowe aresztowanie. Jest to kwestia skuteczności i potrzeby zwolnienia z zatrzymania i nieważności tymczasowego aresztowania. Ten przepis ma lukę. Nie jest uregulowana kwestia, która jest objęta projektem. Luka ta zostanie wypełniona. W żaden sposób nie wpływa jednak ona na zakres praw podejrzanego i na obowiązek jego zwolnienia, jeśli nie udałoby się doręczyć wniosku w trybie zastępczym w terminie 24 godzin. Jeśli nawet by się to nie udało i zostałby zwolniony, ale postanowienie zostałoby ogłoszone przed upływem terminu, to następnego dnia zostanie on zatrzymany i osadzony w areszcie śledczym. Taki jest zakres pierwszej zmiany.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski">Druga zmiana – art. 156. Przyznam, że z nadzieją oczekiwałem, że w sytuacji, w której ze strony pana ministra był podnoszony argument, że rozwiązanie objęte nowym przepisem jest dokładnym odzwierciedleniem rozwiązania obowiązującego w stosunku do sądów na mocy art. 156 §1, to ktokolwiek z państwa, w szczególności pani poseł, która wykonywała zawód sędziego się do tego ustosunkuje. Proszę mi powiedzieć, dlaczego rozwiązanie, które jest stosowane w przypadku sądów, a mianowicie że w odniesieniu do akt postępowania sądowego prawomocnie zakończonego, o dostępie do tych akt innych osób decyduje prezes sądu a nie ustawa o dostępie do informacji publicznej jest złe? Nikt tego nigdy nie kwestionował, bo to jest logiczne. Dostęp do akt postępowania przygotowawczego i sądowego powinien być regulowany przez procedury. Ustawodawca uregulował to, dając prezesowi sądu takie prawo w odniesieniu do akt sądowych, ale nie uregulował tego w stosunku do akt postępowania przygotowawczego. Zupełnym nieporozumieniem jest powoływanie się na informację publiczną jako instrument, który pozwala sięgać po te akta i je przeglądać.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski">Po pierwsze, informacja publiczna nawet w obecnym stanie prawnym nie pozwala sięgać do akt in extenso. W trybie tej ustawy możemy dostać konkretną informację lub dokument urzędowy. Dokumentem urzędowym, jak państwo doskonale wiedzą, zgodnie z ustawą, jest oświadczenie woli lub wiedzy funkcjonariusza publicznego, złożone do akt sprawy, skierowane do innego podmiotu. Nie wolno udostępniać nawet obecnie protokołów przesłuchań. Nie wolno udostępniać dokumentów prywatnych. Nie wolno udostępniać opinii sądowo-psychiatrycznych o stanie zdrowia podejrzanego. Stosowanie ustawy o informacji publicznej rodzi ryzyko, że te informacje będą udostępniane w przypadku nienależytego procedowania. Dochodzi wtedy zarówno do szkody dla ewentualnego postępowania karnego, bo postępowanie karne umorzone w wielu przypadkach może być podjęte, np. w przypadku wykrycia sprawcy oraz do krzywdzenia ludzi, których tragedia była przedmiotem postępowania, gdyż informacje te wypływają z akt sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski">Jeszcze jedna kwestia – pani sędzia doskonale wie, że decyzję o zakończeniu postępowania przygotowawczego podlegają kontroli sądowej. Na odmowę i umorzenie przysługuje zażalenie. W przypadku takiego zażalenia sprawa jest rozpoznawana przez sąd właściwy rozpoznaniu sprawy. Wtedy w tzw. rejestrze kp ją rejestrujemy i sąd po rozpoznaniu sprawy wydaje postanowienie – utrzymuje decyzję prokuratora lub ją uchyla. W każdym przypadku ją ocenia. Te akta są aktami sądowymi, do których nie będzie stosowany ten przepis. Oczywiście wtedy będzie stosowany §1 i prezes sądu będzie decydował. Proszę zwrócić uwagę, że rozwiązanie paralelne w odniesieniu do obecnie obowiązującego po wprowadzeniu tej zmiany będzie również umożliwiało sięganie do akt sądowych w zakresie kontroli sądowej decyzji prokuratorskiej.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski">Króciuteńko wypowiem się na temat listu żelaznego. W tym zakresie chyba jest najwięcej nieporozumień. List żelazny to z jednej strony pewien archaizm, a z drugiej można mu nadać nową treść. Pamiętajmy, czym jest list żelazny. Kiedyś w średniowieczu to się nazywało glejtem. Władca albo możnowładca danego terytorium…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie dyrektorze, myślę, że każdy z posłów wie czym jest list żelazny. Proszę o krótką wypowiedź. Szanujmy też czas pana przewodniczącego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski">Umożliwiał on przejazd przez terytorium przy gwarancji niezatrzymania. Na czym polega obecny problem z listem żelaznym, oprócz tego o czy mówił pan minister? Dochodzi do sytuacji, w której sądy uchylają się od rozstrzygania wniosków prokuratorskich, które powinny rozstrzygnąć, powołując się na to, że został skierowany wniosek o list żelazny. Na etapie postępowania przygotowawczego, gdy dysponentem tej fazy jest wyłącznie prokurator, tylko sąd może zdecydować o przyznaniu takiego listu żelaznego i to niezależnie od tego, jakie racje zostaną podniesione. Jest to nie do pogodzenia z zasadą stadialności postępowania karnego. Dysponent może wnioskować do sądu o pewne rzeczy albo wyrażać akceptację, ale nie może dochodzić do sytuacji, że sąd w postępowaniu przygotowawczym narzuca coś prokuratorowi. W postępowaniu sądowym bardzo proszę, niech sąd decyduje samodzielnie, w pełni jest to uszanowane w tych przepisach, tu nie ma żadnej zmiany. Nie może być tak, że sąd i adwokat decydują o tym czy prokurator ma prawo zwrócić się o wydanie europejskiego nakazu aresztowania. To po prostu postawienie sprawy na głowie. To sytuacja analogiczna, w której sąd mógłby zastosować areszt w postępowaniu przygotowawczym bez wniosku prokuratora. Wiemy, że nie może, musi mieć wniosek i to państwo szanują. Dlaczego chcecie stosować list żelazny do postępowania przygotowawczego bez stanowiska prokuratora? To rozwiązanie zupełnie niezrozumiałe.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski">Ostania kwestia – posiedzenie wstępne. Jest ono rozwiązaniem wzorowanym na świetnie funkcjonującym szeregu systemów prawnych, w szczególności anglosaskich, na specjalnym etapie przygotowawczym do sprawy, który w przypadku prawa angielskiego nazywa się case management preliminary hearing. Służy ono dwóm zadaniom – radykalnemu przyspieszeniu postępowania i zwiększeniu zasady fair trial. Na posiedzeniu wstępnym strony postępowania, podejrzany, pokrzywdzony, pełnomocnik, obrońca i prokurator mogą się wypowiedzieć co do tego, w jaki sposób proces powinien być prowadzony, aby z ich punktu widzenia jego przedmiot był jak najsprawiedliwiej rozpoznany. To rozwiązanie funkcjonuje bardzo skutecznie od dziesięcioleci w prawie angielskim, a w prawie polskim funkcjonuje od pewnego czasu. Prawdą jest to, co powiedziała pani poseł, że nie jest stosowane szeroko. Ten argument w sytuacji dobrego rozwiązania nie przemawia przeciwko zmianie, ale za zmianą. Widocznie dotychczasowe przepisy nie są na tyle precyzyjne, aby sędziowie widzieli dostateczną korzyść z ich stosowania w każdym przypadku. Dlatego ta zmiana doprecyzowuje rozwiązanie.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#DyrektorBiuraPrezydialnegoProkuraturyKrajowejTomaszSzafranski">Ostatnie zdanie – bardzo wiele jest pragmatycznych zmian w odniesieniu do kształtu postępowania wstępnego. Mają one na celu, aby nie wydłużać postępowania z uwagi na posiedzenie wstępne. Wprost zapisano, że posiedzenie wstępne może być wyznaczane również na ten sam dzień, co rozprawa główna, np. na godzinę 13.00, podczas gdy rozprawa główna rozpocznie się od 13.30. Walorem jest, że na posiedzeniu wstępnym w formie skondensowanej, bez udziału stron, tylko w oparciu o profesjonalistów, którzy biorą udział w procesie, zostaną rozpoznane kluczowe sprawy formalne dla rozpoczęcia postępowania. Właściwość sądu, wyłączenie sędziego, przekazanie sprawy innemu sądowi, prokuratorowi, sekwencja przeprowadzenia dowodu – to same korzyści z punktu widzenia sprawności postępowania. Jeśli znajdą się sędziowie, a wierzę, że będzie ich cała rzesza, którzy wykorzystają potencjał tego rozwiązania, to będzie to dla dobra procesu karnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Bardzo dziękuję panu ministrowi za zajęcie stanowiska przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Czy Biuro Legislacyjne chce zabrać głos? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Panie przewodniczący, jeszcze chciałabym zabrać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Pani poseł, to już nie jest etap dyskusji. Te sprawy zostały już przedyskutowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Chcę zabrać głos w formie sprostowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Zabiorę głos w formie sprostowania, skoro nie pozwolił mi pan odnieść się do sprawy w drodze normalnej wypowiedzi. Nie mogę tego pozostawić bez odpowiedzi. Przedstawiciel ministerstwa odnosił się do paru kwestii, które wymagają wyjaśnienia. Jeśli chodzi o sąd, odłożenie wyroku orzeczenia końcowego odbywa się jawnie. Podobnie jak i przytoczenie okoliczności uzasadniających wydanie rozstrzygnięcia. Po drugie, do tej pory w Kodeksie postępowania karnego był przepis, który pozwalał na odmowę udostępnienia akt osobom trzecim, jeżeli wymagał tego szczególny interes państwa. To funkcjonowało. Prokurator miał możliwości odmowy udostępnienia akt osobom trzecim, jeśli zachodziły okoliczności wskazane dotychczas w przepisie. Nie jest tak, że ta materia nie jest uregulowana. Jest uregulowana. Stworzyli państwo sytuację, która ma pozwolić prokuratorowi w pełnej gestii decydować. Niestety dla obywatela rodzi to obawy, że jeśli nie będą państwo chcieli ujawnić informacji, to znajdziecie uzasadnienie.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselBarbaraDolniak">Króciutko jeszcze odniosę się do poręczenia, bo to też wymaga skomentowania. Przytaczałam, że w roku 2019 zastosowano ponad 20 tys. tymczasowych aresztowań i ponad 9,5 tys. poręczeń majątkowych. Z tego wynika, że priorytetem dla państwa jest tymczasowe aresztowanie, ale nie zawsze trzeba aresztować sprawcę, aby mieć gwarancję zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Temu służy poręczenie majątkowe. To nie jest forma kary, tylko środek zapobiegawczy.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselBarbaraDolniak">Jeszcze jedno – do przedstawiciela ministerstwa – proponuję dokładnie przeczytać artykuł konstytucji, który dotyczy kwestii, kiedy zatrzymanego należy zwolnić i czym to skutkuje na przyszłość, zanim udzieli pan w tej kwestii odpowiedzi. Dziękuję, panie przewodniczący, za udzielenie mi głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Bardzo dziękuję, ale chciałem zwrócić uwagę, że miało to być sprostowanie, a to był dalszy ciąg dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselBarbaraDolniak">Dziękuję za udzielenie mi głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Przechodzimy do zaopiniowania wniosku, a więc do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za pozytywnym zaopiniowaniem wniosku o odrzucenie projektu ustawy? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Głosowało 20 posłów – za wnioskiem głosowało 7 posłów, przeciwko wnioskowi 13 posłów i nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że Komisja negatywnie zaopiniowała wniosek o odrzucenie projektu ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Wybór posła sprawozdawcy. Jeśli państwo posłowie nie będą mieli nic przeciwko temu, chciałem zarekomendować swoją osobę, abym w imieniu Komisji złożył przed Sejmem sprawozdanie z pracy. Nie słyszę sprzeciwu. Będę miał zatem zaszczyt w imieniu państwa przedstawić sprawozdanie Sejmowi.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLipiec">Gorąco dziękuję za udział w posiedzeniu. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..86ed72f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/header.xml
@@ -0,0 +1,58 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-spcxx-00060-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 60/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka /nr 60/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SPC">60</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszNykiel" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Nykiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaMariaPiekarska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Maria Piekarska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaUeberhan" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Ueberhan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKazimierzSmolinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kazimierz Smoliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMagdalenaFiliks" role="speaker">
+        <persName>Poseł Magdalena Filiks</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszZimoch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Zimoch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekAst" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Ast</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSMichalWos" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MS Michał Woś</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SPC" role="committee">
+        <orgName>Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..d6c165e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/spc/201923-sjm-spcxx-00060-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,242 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Bardzo serdecznie witam wszystkich przybyłych na posiedzenie Komisji państwa posłów, obecnych w sali oraz uczestniczących w posiedzeniu zdalnie. Witam bardzo serdecznie zaproszonych gości, pana ministra Michała Wosia i towarzyszące mu osoby, pana dyrektora Zbigniewa Wiśniewskiego, panią dyrektor Aleksandrę Ziółkowską-Majkowską oraz pana Przemysława Wołowskiego, głównego specjalistę z Departamentu Legislacyjnego Prawa Cywilnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałka Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia obecności. Pozostawimy to głosowanie jeszcze na chwilę otwarte, natomiast w tej chwili informuję, że porządek dzienny posiedzenia obejmuje rozpatrzenie poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw z druków nr 1016 i nr 1067.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">W tej chwili, jeżeli jesteśmy gotowi do wyświetlania wyników, to poproszę o wyświetlenie wyników głosowania, które w tym momencie zamykam. Na ten czas obecnych jest 14 osób, czyli mamy kworum i możemy przystąpić do rozpatrzenia zgłoszonych poprawek. Łącznie zgłoszono 9 poprawek. Nie wiem, czy mam tutaj jakąś kolejność tych poprawek? Proszę państwa, chwila przerwy, bo nawet po liczbie uczestniczących w tym momencie w posiedzeniu Komisji widzę, że jest jakiś problem z logowaniem się. Nawet pani poseł Filiks to sygnalizuje.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, z uwagi na to, że są sygnały o trudnościach związanych z zalogowaniem się, powtórzymy głosowanie i sprawdzimy obecność na posiedzeniu, więc jeszcze raz zarządzam głosowanie sprawdzające kworum. Proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku przez posłów znajdujących się w sali i głosujących zdalnie. Zamykam głosowanie, proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 21 osób, czyli frekwencja zdecydowanie się nam poprawiła, a zatem myślę, że możemy przystąpić to rozpatrzenia zgłoszonych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Poprawka pierwsza zgłoszona przez Klub Lewicy, proszę bardzo, pani poseł Ueberhan będzie prezentować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Panie przewodniczący, dziękuję za głos. Wysoka Komisjo, obie nasze poprawki, poprawka nr 1 i 9, dotyczą de facto wydłużania terminu. Ponieważ istota ich wprowadzania jest taka sama, to może omówię je od razu łącznie. Chodzi o to, że w proponowanym projekcie ustawy pierwotny termin wejścia w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych to był 2020 rok. Później, ustawą covidową ten termin został, właściwie bez podania przyczyny, przesunięty na lipiec 2021 roku.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Można się tylko domyślać, że przesunięcie tego terminu wynikać może z nieprzygotowania systemu, z potrzeby większej ilości czasu. Gdyby nie było tego kolejnego projektu ustawy, który zmienia tę ustawę z 2018 roku, to wtedy myślę, że można pewnie było dotrzymać ten termin lipcowy, ale zauważmy, że jesteśmy już w połowie kwietnia, a proces legislacyjny dotyczący zmiany tego projektu ustawy jest w toku. Zakładam, że gdy uchwalona przez nas ustawa trafi do Senatu, to będzie on miał kolejny miesiąc na to, żeby nanieść poprawki. Jeżeli Senat naniesie poprawki, to będą one musiały wrócić do Sejmu na posiedzenie i znów zostać przegłosowane. Myślę, że tak naprawdę w momencie, kiedy zakończymy proces legislacyjny nad zmianą tej ustawy, to będzie to już koniec maja. Oznacza to, że zostanie tak naprawdę literalnie miesiąc do tego, żeby ten system wdrożyć, żeby osoby, które mają ten system obsługiwać i z niego korzystać, użytkownicy po obu końcach tego systemu, będą się musieli z nim zapoznać.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselKatarzynaUeberhan">W moim odczuciu miesiąc to jest niestety niewystarczająca ilość czasu dla wdrożenia tego systemu, dla wyszkolenia ludzi i dla właściwego funkcjonowania tego systemu teleinformatycznego, skoro właśnie ta teleinformatyczna droga ma być jedyną drogą obsługi postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych, szczególnie z tego powodu. Dlatego składamy poprawkę, która ma po raz kolejny przesunąć w czasie wejście tej ustawy na początek przyszłego roku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję, pani poseł. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do tych poprawek?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Tak, panie przewodniczący, mamy trzy uwagi. Pierwsza uwaga techniczna, tak jak pani poseł wskazała, również proponujemy połączenie poprawki nr 1 i 9. Obie te poprawki dotyczą przesunięcia terminu wejścia w życie zarówno ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, jak i ustawy nowelizującej, nad którą procedujemy.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Druga sprawa to kwestia, na którą też musimy zwrócić uwagę. Poprawka w drugim czytaniu powinna zawierać wszystkie konsekwencje, które niesie za sobą ta poprawka. Chcielibyśmy tutaj wskazać, że sama zmiana daty wejścia w życie ustawy nowelizującej ustawę o Krajowym Rejestrze Zadłużonych może nie wystarczyć. Proszę zwrócić uwagę na art. 6 naszego projektu, gdzie dodawany jest art. 45a, który odnosi się do daty 1 lipca 2021 roku, czyli jest jak gdyby sprzężony z datą wejścia w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Jeżeli zmieniamy datę, to tutaj też powinniśmy tę datę zmienić. Podobnie jest przy art. 8 ust. 2.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Trzecia rzecz, tak naprawdę techniczna, trochę formalna. Proszę zwrócić uwagę, że w zestawieniu poprawek mamy poprawkę nr 1 i 2. Obie te poprawki dotyczą tego samego przepisu, czyli wejścia w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. W związku z tym, że poprawka Klubu Lewicy jest w naszej ocenie dalej idąca, gdyż wydłuża ten termin wejścia w życie do 1 stycznia 2022 roku, to ewentualną konsekwencją pozytywnego zaopiniowania tej poprawki powinna być automatyczna negatywna opinia Komisji o poprawce nr 2. Na etapie prac w trzecim czytaniu będzie tutaj zgłoszona uwaga, że przyjęcie poprawek nr 1 i 9 spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 2. Czyli jeżeli my byśmy dzisiaj zaopiniowali ją pozytywnie, to automatycznie poprawka nr 2 ma opinię – odrzucić. Jeśli będzie poprawka nr 1 odrzucona, to oczywiście głosujemy i przechodzimy do poprawki nr 2. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy strona rządowa ma uwagi do tej propozycji poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMichalWos">Panie przewodniczący, od strony legislacyjnej oczywiście zgadzamy się z Biurem Legislacyjnym Sejmu. Natomiast poprawkę opiniujemy negatywnie, ponieważ u jej podstawy leży bardzo daleko idący błąd logiczny. Pani poseł, uzasadniając poprawkę, wskazuje, że Ministerstwo Sprawiedliwości będzie miało miesiąc od wejścia w życie tej ustawy na przygotowanie systemu. Wysoka Komisjo, wszyscy państwo doskonale wiedzą, że ustawa o Krajowym Rejestrze Zadłużonych została uchwalona przez Sejm w grudniu 2018 roku. Opublikowana została w 2019 roku. Już wówczas były bardzo zaawansowane prace nad budową systemu teleinformatycznego, więc praktyka działania nie jest taka, jak zostało to opisane przy uzasadnieniu wnioskodawcy tej poprawki, ale zupełnie inna. Stąd negatywna opinia ministerstwa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pani poseł chciała jeszcze uzupełnić, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Tak, ja chciałam tylko ad vocem. Panie przewodniczący, panie ministrze, w moim uzasadnieniu głównym motywem dla tej poprawki nie jest poziom przygotowania ministerstwa, bo jeżeli chodzi o poziom przygotowania systemu teleinformatycznego od strony informatycznej wiedzy, to wglądu nie mamy, ale chodzi mi o użytkowników, jak również osoby, które będą obsługiwały ten system. Chodzi mi o to, że od strony ludzkiej zarówno pracownicy obsługujący ten system i też strony korzystające z tego systemu, bo przecież mają z niego korzystać strony postępowania, czyli zakładam, że syndycy, wierzyciele i dłużnicy, wszystkie te strony muszą mieć czas, żeby się z tym systemem zapoznać, skoro ma to być jedyna droga do obsługi akt sprawy, do obsługi postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję za to wyjaśnienie. Przystępujemy do głosowania. Przypominam, że głosujemy poprawkę nr 1 i 9 łącznie. Jesteśmy gotowi?</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za pozytywnym zaopiniowaniem zgłoszonych poprawek, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 24 posłów: za 9, przeciw 13, wstrzymało się 2. Poprawka nie zyskała akceptacji Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselKatarzynaUeberhan">Panie przewodniczący, jeżeli poprawka Koalicji Obywatelskiej nie przejdzie, to poprosiłabym o skierowanie tych poprawek jako wniosek mniejszości. Już nie można? Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 2. Proszę panią poseł Magdalenę Filiks o przedstawienie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">To jest to, na co zwracałam uwagę podczas poprzedniego posiedzenia Komisji i miałam informacje z ministerstwa, że ministerstwo się nad tym pochyli i zastanowi do tego posiedzenia Komisji. Nie zdążyłam zauważyć, czy jest taka poprawka ze strony ministerstwa. Nie zdążyłam się zapoznać z poprawkami i nie wiedziałam, czy taka poprawka będzie złożona. To jest nawiązanie do tego, o co pytałam podczas poprzedniego posiedzenia Komisji. Wydaje mi się, że to jest zmiana, która tej ustawy nie komplikuje, a wręcz ułatwia, jeśli chodzi o obywateli. Czy przeczytać to uzasadnienie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Myślę, że o ile jest jasne jego brzmienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Myślę, że to jest krótkie uzasadnienie. Konsultowałam się z prawnikiem, bo wcześniej miałam tę zmianę sformułowaną zupełnie inaczej, ale dostałam informację, że to będzie trudniejsze i że taka forma przyjęcia zmiany i takiego zapisu zdecydowanie niczego nie komplikuje, a wręcz odwrotnie, więc wnoszę o poparcie dla tej, wydaje mi się logicznej i nieszkodliwej z żadnego punktu, poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Biuro Legislacyjne? Proszę bardzo, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, jeśli chodzi o poprawkę nr 2, to aktualne są te uwagi biura dotyczące braku konsekwencji, które zgłosiliśmy przy poprawce nr 1. Jednocześnie chcielibyśmy wskazać, bo nie wiem czy rzeczywiście była taka intencja Klubu Koalicji Obywatelskiej, żeby przesuwać termin wejścia w życie wyłącznie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, a nie ustawy nowelizującej, natomiast efekt, który osiągnęlibyśmy przy przyjęciu tej poprawki, byłby taki, że rzeczywiście przesunęlibyśmy wejście w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, natomiast weszłaby w życie ustawa nowelizująca, która już zawiera rozwiązania, które mówią o tym, że system startuje z dniem 1 lipca 2021. Naszym zdaniem ta poprawka w podanym zakresie też jest niekompletna. Jeśli chodzi o samo wydłużenie okresu vacatio legis, to my już swoje stanowisko zawarliśmy na etapie prac Komisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie mecenasie. Czy chciałaby się pani jeszcze odnieść, pani poseł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Nie, bo ja mówiłam o tej drugiej poprawce, którą chciałam uzasadnić, a nie wiedziałam, że rozmawiamy o terminie. To, co powiedziałam, dotyczyło poprawki następnej, bo dopiero dostałam je do ręki i nie przeczytałam kolejności poprawek, tak że w ogóle się trochę rozminęliśmy, bo to było moje zdanie do poprawki, która będzie za chwilę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, dziękuję. Pan minister jeżeli chodzi o poprawkę nr 2?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, ja pozwolę sobie generalnie w sposób ogólny podziękować wszystkim zaangażowanym i opozycji, że ta ustawa cieszy się poparciem, ale w tym zakresie też opiniujemy poprawkę negatywnie. Pozwolę sobie łącznie odpowiedzieć od razu co do terminu. Pan dyrektor Departamentu Informatyzacji Ministerstwa Sprawiedliwości przekonuje, że nie będzie najmniejszych komplikacji co do uruchomienia tego systemu z dniem 1 lipca, więc nie ma konieczności kolejnego przesuwania terminu, zwłaszcza że na maj i czerwiec zaplanowane są zakrojone na szeroką skalę szkolenia dla wszystkich, którzy z tego systemu będą korzystać. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">To ja jeszcze tylko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Tak. Proszę bardzo, oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Panie ministrze, mówiłam nie o tej poprawce. Poprawki wynikają stąd, że podczas poprzedniego posiedzenia Komisji w dyskusji o terminie szkoleń, o wdrożeniu, o tym, na jakim to jest etapie i tak dalej, nie było właściwie żadnej dyskusji. Stąd pewnie były nasze poprawki, które miały tak naprawdę tylko usprawnić i niczego nie komplikować. Wydawało mi się, że ten trzymiesięczny termin – założyłam właśnie taki termin na szkolenie, na wdrożenie – zapewnia bezpieczne wejście ustawy w życie. Gdybyśmy wcześniej porozmawiali o tym, jakie ministerstwo ma plany i na jakim jest etapie, to pewnie nie byłoby też tych poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dobrze, dziękuję bardzo. Zanim przystąpimy do głosowania, serdecznie przywitam pana europosła Patryka Jakiego, który przyszedł na posiedzenie Komisji. Teraz przystępujemy do głosowania poprawki nr 2.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 2, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto z państwa jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 22 posłów: za 9, przeciw 13. Poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do poprawki nr 3. Proszę pana posła Kazimierza Smolińskiego o przedstawienie poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, poprawka zmierza do zmiany art. 2, który dotyczy prawa upadłościowego. Ona ma za zadanie ujednolicenie w tym zakresie przepisów, żeby nie było wątpliwości, komu trzeba zgłaszać wierzytelność. Zgodnie z tą poprawką podmiot może dochodzić w postępowaniu upadłościowym swoich roszczeń, zgłaszając wierzytelność syndykowi. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do tej poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie, nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Popieramy poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">A zatem przechodzimy do głosowania, o ile nie ma innych uwag.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 3, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 22 posłów: 22 za. Poprawka uzyskała poparcie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do poprawki nr 4. Proszę bardzo, pan poseł Smoliński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Ta poprawka również dotyczy prawa upadłościowego. Podobna treść jeżeli chodzi o skutek. Też chodzi o zgłaszanie, tutaj z kolei jest wnoszenie zgłoszeń wierzytelności. Najkrócej mówiąc, z dotychczasowego zgłaszania wierzytelności sędziemu komisarzowi, jest zmiana na zgłoszenie wierzytelności dokonywane syndykowi. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Biuro nie zgłasza uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pan minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Rząd popiera poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy ze strony posłów są uwagi? Też nie ma uwag. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 4, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 20 posłów. 20 za. Poprawka uzyskała poparcie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do poprawki nr 5. Proszę bardzo, pan poseł Smoliński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Wysoka Komisjo, tu również zmiana dotycząca prawa upadłościowego. Tym razem chodzi o doprecyzowanie obowiązków informacyjnych syndyka, które mają się znaleźć w zawiadomieniach wysyłanych wierzycielom po ogłoszeniu upadłości. Poprawka sprowadza się do rozszerzenia tego obowiązku informacyjnego o treści art. 216a i 216b prawa upadłościowego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Panie przewodniczący, ja tylko powiem, że poprawki, które były przyjęte, czyli poprawki nr 3, 4, jak również nr 5, były sygnalizowane przez Biuro na etapie prac Komisji. My tutaj nie zgłaszamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pan minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, popieramy poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ze strony posłów nie ma uwag. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 5, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie, proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 20 posłów. 20 za. Poprawka uzyskała akceptację Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do poprawki nr 6. Proszę bardzo, pani poseł Magdalena Filiks.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">To już nawet nie będę się powtarzała, bo to było to, co powiedziałam przy pierwszej poprawce. To jest właśnie to, o czym rozmawiałam z panem ministrem podczas poprzedniego posiedzenia Komisji. To jest nieduża zmiana, która tak naprawdę ułatwia życie tym osobom, które z niewiedzy czy przypadkowo pominęły termin złożenia sprawozdania i mają czas na naprawienie tego błędu i złożenie sprawozdania przez 14 dni od otrzymania postanowienia o uchyleniu. Trochę inaczej jest to rozwiązane niż proponowałam na poprzedniej Komisji, ale słyszałam, że tak będzie lepiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Czy Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czy pan minister?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Opiniujemy negatywnie z tej racji, że jest to niestety niespójne systemowo, bo 14 dni nie występuje. Co do zasady są 7-dniowe zażalenia, więc z tego tytułu opiniujemy negatywnie, ale bardzo dziękujemy pani poseł za tę inicjatywę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za pozytywnym zaopiniowaniu poprawki nr 6, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie, proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 22 posłów. Za 9, przeciw 13. Poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do poprawki nr 7. Oddaję głos panu posłowi Tomaszowi Zimochowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselTomaszZimoch">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, Polska2050 ponawia poprawkę. Chodzi o wysokość wynagrodzenia nadzorcy sądowego i obniżenie z 15% do 10%. Wydaje nam się, że jest to bardziej proporcjonalne w porównaniu ze stawkami wymienionymi w ust. 2 i ust. 3. Przypominam, że pan przewodniczący wyraził zaciekawienie tą poprawką i nawet zachęcał panią minister, by rzeczywiście pomyślała nad tym, by tę poprawkę poprzeć. Tym bardziej że jeśli dobrze pamiętam, pani minister na poprzednim posiedzeniu nie wykazała tej różnicy i tego według nas braku proporcjonalności stawek w ust. 2 i ust. 3 w porównaniu z wynagrodzeniem nadzorcy sądowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo, panie pośle. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi? Panie ministrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Panie przewodniczący, ja się krótko odniosę. Mianowicie trzeba pamiętać, że limit 15% został wprowadzony ustawami covidowymi. Teraz przenosimy ten limit z ustaw epizodycznych do ustawy głównej, określając poziom 15%, co już spotkało się z dużym niezadowolenia środowiska. My oczywiście uważamy, że te wynagrodzenia powinny być jak najbardziej adekwatne i jak najmniej obciążające strony postępowania. Dlatego stanowisko ministerstwa jest takie, że po wejściu w życie tych przepisów bardzo dokładnie będziemy analizowali, o jakich kwotach tutaj mówimy w liczbach bezwzględnych, a niekoniecznie to procentowe wynagrodzenie. W zależności od tego rozważymy podjęcie inicjatywy w tym zakresie. Natomiast na ten moment wspólnym głosem, także eksperckim, różnych ekspertów, którzy się tym zajmują od drugiej strony, czyli od strony syndyków, proponujemy zostawić 15% i opiniujemy tę poprawkę negatywnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Czyli – panie pośle – była analiza ze strony ministerstwa, ale ministerstwo podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 7, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 22 posłów. Za 8, przeciw 13, wstrzymał się 1 poseł. Poprawka nie uzyskała akceptacji Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Przechodzimy do poprawki nr 8. Pan poseł Kazimierz Smoliński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselKazimierzSmolinski">Dziękuję bardzo. Wysoka Komisjo, tym razem chodzi o zmianę ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Po art. 45 chcielibyśmy dodać jeszcze art. 45a i art. 45b. Zmiana nowego, rozszerzonego brzmienia. Poprawka ta zmierza do jednoznacznego wskazania reżimu prawnego, na podstawie którego mają być rozpatrywane wcześniej wymienione sprawy, to jest wszczęte i niezakończone przed dniem 1 lipca 2021 roku przed sądem rejestrowym. Mają być rozpatrywane przez ten sąd według dotychczasowych przepisów. W zasadzie jedna i druga zmiana do tego dąży. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Pan mecenas? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Biuro nie zgłasza uwag do tej propozycji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Panie ministrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#SekretarzstanuwMSMichalWos">Ministerstwo popiera poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ze strony Komisji nie ma uwag, a zatem przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 8, proszę o naciśnięcie właściwego przycisku? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Państwo cały czas głosujecie przeciwko naszym poprawkom, a my teraz głosowaliśmy za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ale za to z jakim zainteresowaniem i sympatią przyglądamy się tym poprawkom.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselTomaszZimoch">Sprawdzę dokładnie jak pan przewodniczący głosował naszą poprawkę, skoro wyraził takie zaciekawienie i zainteresowanie. Nawet poprzednio był za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Za to jest jeszcze za daleko powiedziane, ale… Zamykam głosowanie, proszę o wyświetlenie wyników. Głosowało 23 posłów. 22 za, 1 przeciw. Poprawka uzyskała poparcie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Rozpatrzyliśmy wszystkie poprawki zgłoszone w drugim czytaniu. Pozostaje wyznaczenie posła sprawozdawcy. Do tej pory ja miałem zaszczyt w imieniu państwa być sprawozdawcą Komisji. Jeśli państwo wyrazicie zgodę, to będę kontynuował. Jest zgoda, tak? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Panie przewodniczący, ja mam takie pytanie. Czy dzisiejsze trzydziestosekundowe odwiedziny pana europarlamentarzysty Jakiego na naszej Komisji były… Dobrze, przepraszam, półtoraminutowe. Czy półtoraminutowe odwiedziny były związane z pobieraniem później diet w związku z udziałem w komisjach? Mam takie pytanie, bo będę się o to pytała i informowała opinię publiczną na temat jego wizyty tutaj. Chciałam zapytać, czy po prostu przyszedł na minutę nas zobaczyć, czy przyszedł wziąć za to dietę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Pani poseł, to nie jest pytanie do mnie, to jest pytanie do pana europarlamentarzysty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Pan go witał. Myślałam, że wie pan, w jakiej roli nas odwiedził. Tylko dlatego pana pytam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Ufam, że pan poseł odwiedził posiedzenie Komisji w ramach swoich obowiązków europarlamentarnych na dłużej niż 30 sekund.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselMagdalenaFiliks">Czuję się zaszczycona i przepraszam, że pomyliłam 45 sekund z 60. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Dziękuję bardzo. Oczywiście dziękuję bardzo, panie ministrze. Dziękuję, panie mecenasie i pani mecenas.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekAst">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..f95b90f
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/header.xml
@@ -0,0 +1,46 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-strxx-00057-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 57/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 57/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STR">57</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DelegaturyNIKwBydgoszczyTomaszSobecki" role="speaker">
+        <persName>Delegatury NIK w Bydgoszczy Tomasz Sobecki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar" role="speaker">
+        <persName>Doradca prawny w Delegaturze NIK w Bydgoszczy Oliwia Bar</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Delegatury NIK w Rzeszowie Wiesław Motyka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselHannaGillPiatek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Hanna Gill-Piątek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Tomasz Ławniczak</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="STR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..c677742
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00057-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,112 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, otwieram 57. posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Witam członków Komisji obecnych na sali oraz na łączach internetowych. Witam też przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, którzy będą referowali informacje o wynikach kontroli. Mianowicie dyrektora Delegatury NIK w Rzeszowie pana Wiesława Motykę oraz dyrektora Delegatury NIK w Bydgoszczy pana Tomasza Sobeckiego. Witam serdecznie. Witam również grupę przedstawicieli Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, m.in. panią Elżbietę Wyrwicz – zastępcę dyrektora Departamentu Turystyki. Witam dyrektorów i zastępców dyrektorów departamentów innych ministerstw. Witam także przedstawicieli organizacji samorządowych oraz pozostałych uczestników dzisiejszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Zanim przejdziemy do realizacji porządku dziennego, sprawdzimy kworum. Proszę o naciśnięcie dowolnego przycisku do głosowania. Proszę o wyświetlenie pulpitu do głosowań na sali i na tabletach. Zaraz sprawdzimy, czy mamy kworum. Proszę o oddawanie głosów w celu sprawdzenia kworum. W międzyczasie informuję, że zgłoszenia do zabrania głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać na adres email: kstr@sejm.gov.pl . Jednocześnie informuję, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czekamy. Szanowni państwo, jest już kworum. Stwierdzam kworum. Natomiast będziemy jeszcze mieć otwarte okienko do głosowania. Może niektórzy mają problemy z logowaniem, jak to niejednokrotnie bywa podczas naszych posiedzeń, więc żeby nie było potem problemów z usprawiedliwianiem, proszę, aby oddawać jeszcze głosy. System do głosowania będzie czynny przez jakiś czas.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje dwa punkty. Mianowicie rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli „Utrzymanie i wykorzystanie Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo” oraz rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli „Sprzedaż przez gminy komunalnych lokali mieszkalnych w trybie bezprzetargowym”. Tutaj mamy kontrolę na przykładzie województwa kujawsko-pomorskiego.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przechodzimy do realizacji porządku. Proszę panią dyrektor Elżbietę Wyrwicz, zastępcę dyrektora Departamentu Turystyki Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii…Przepraszam, oczywiście nie w tej chwili. Proszę dyrektora Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Rzeszowie pana Wiesława Motykę o zabranie głosu. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, witamy bardzo serdecznie z Rzeszowa. Mówię w liczbie mnogiej, ponieważ towarzyszy mi w bezpiecznej odległości pomysłodawca tej kontroli, koordynator i autor informacji, nad którą dzisiaj Wysoka Komisja będzie debatować, pan Andrzej Trojanowski. W związku z tym, gdyby po zakończeniu mojego wystąpienia były szczegółowe pytania ze strony państwa posłów, jesteśmy gotowi do udzielenia wszelkich odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Pozwolę sobie teraz włączyć prezentację, żeby łatwiej móc państwu obrazować pewne kwestie, które będziemy przedstawiać w wystąpieniu na posiedzeniu Wysokiej Komisji. Po pierwsze bardzo serdecznie dziękuję paniom i panom posłom za zainteresowanie się problemem funkcjonowania Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo, ponieważ jest to jedna z dłuższych tras rowerowych w Europie, a na pewno najdłuższa w Polsce. Z tego, co się orientuję, chyba również jedna z najdłuższych tras rowerowych w Środkowo-Wschodniej Europie. Mając na względzie, jakie znaczenie dla rozwoju turystyki ma ta licząca prawie 2 tys. km trasa rowerowa, a także ważąc fakt, że powinniśmy mieć na względzie konieczność utrzymania trwałości projektu związanego z Green Velo, a także w związku ze zbliżającym się zakończeniem tego okresu i pojawiającymi się również ze strony państwa parlamentarzystów w interpelacjach pytaniami o dalszą przyszłość tego szlaku rowerowego, jak również mając na uwadze fakt, iż przygotowanie tej najdłuższej trasy rowerowej w Polsce kosztowało 274 mln zł środków publicznych, Najwyższa Izba Kontroli zdecydowała się przeprowadzić kontrole dotyczące utrzymania i wykorzystania tego szlaku.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Kontrola została przeprowadzona we wszystkich pięciu województwach, przez teren których przebiega ten szlak. We wszystkich województwach kontrolowaliśmy trzy grupy zagadnień. Po pierwsze, czy przestrzegano wymogów zachowania trwałości projektu dotyczącego Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo? Po drugie chcieliśmy odpowiedzieć na pytanie, czy funkcjonowanie tego szlaku przyniosło projektowane i oczekiwane efekty? Trzecia grupa zagadnień dotyczyła tego, czy prawidłowo finansowano i rozliczano zadania związane z wykorzystaniem szlaku?</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Po przeprowadzeniu badań w 39 jednostkach, które poddaliśmy kontroli, przedstawię państwu najpierw ogólną ocenę kontrolowanego obszaru, a potem kilka szczegółów, które złożyły się na tę ocenę. Ogółem kontroli poddaliśmy 39 jednostek, w tym 5 urzędów marszałkowskich, 4 zarządy dróg wojewódzkich, które podlegają samorządom województw, oraz partnerów projektu, czyli jednostki samorządu terytorialnego zarówno na poziomie powiatów, których było ich 7, jak i jednostki samorządu terytorialnego na szczeblu gminnym – skontrolowaliśmy 16 gmin. Oprócz tego na terenie województwa podkarpackiego kontroli poddaliśmy 4 przedsiębiorców, którzy podjęli działalność gospodarczą w związku z funkcjonowaniem Green Velo oraz Agencję Rozwoju Regionalnego MARR SA w Mielcu, która odpowiadała za projekty związane z Green Velo na terenie województwa podkarpackiego. Doboru gmin i powiatów dokonaliśmy, biorąc pod uwagę długość szlaku, który przebiega przez drogi będące w zarządzie tych jednostek.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Patrząc przez pryzmat ustaleń dokonanych w naszej kontroli, chcieliśmy państwu posłom przekazać naszą ocenę, z której wynika, że Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo był utrzymany i wykorzystany zgodnie z przyjętymi założeniami, ponieważ zachowane zostały efekty rzeczowe projektu. Wybudowana wcześniej i wyremontowana infrastruktura drogowa, utworzone miejsca obsługi rowerzystów, wytyczone trasy Green Velo w ciągu istniejących dróg w trakcie naszej kontroli funkcjonowały bez większych problemów. Natomiast stwierdzone jednak w kontroli nieprawidłowości i problemy wzbudzają nasze obawy co do dalszego zachowania i rozwoju Szlaku Rowerowego Green Velo, zwłaszcza po zakończeniu okresu trwałości projektu. A ten okres dla dwóch województw, tj. województwa świętokrzyskiego i podlaskiego, upłynął w 2020 r. Na przełomie maja i czerwca br. upłynie dla pozostałych województw.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Stąd też biorąc pod uwagę wszystkie stwierdzone fakty, w tym szczególnie te mankamenty, uchybienia i nieprawidłowości, doszliśmy do wniosku, że bez zapewnienia jednolitego, skoordynowanego zarządzania całym Szlakiem Green Velo, bez właściwego utrzymania stanu technicznego zarówno trasy, jak i wszystkich obiektów towarzyszących Green Velo, bez właściwego oznakowania i należytej przejezdności szlaku oraz zapewnienia warunków bezpieczeństwa dla osób korzystających ze szlaku dalsze funkcjonowanie Green Velo, po upływie okresu trwałości, jako już rozpoznawalnego produktu i marki turystycznej, może być realnie zagrożone.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Jak wspomniałem, w badaniach kontrolnych stwierdziliśmy, że trwałość projektu Green Velo przebiegającego przez teren wschodniej Polski do dnia zakończenia naszej kontroli została utrzymana. Wszystkie pięć zarządów województw, które poddaliśmy kontroli, także przy pomocy własnych jednostek organizacyjnych, czyli wspomnianych zarządów dróg wojewódzkich, na ogół starały się realizować zadania bieżącego utrzymania będących w ich zarządzaniu dróg i mostów, po których przebiega szlak, a także jego oznakowanie.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Stwierdziliśmy także, że większość jednostek samorządu terytorialnego po upływie okresu trwałości w dłuższej perspektywie planowała działania związane z rozbudową i rozwojem infrastruktury w zakresie turystyki rowerowej, w tym również z wykorzystaniem szlaku. Ale mając na uwadze fakt, iż Green Velo stanowi markę obecnie bardzo rozpoznawalną, również poza granicami naszego kraju, stwierdzamy, że należy dołożyć starań, aby ten szlak był nadal utrzymamy i w miarę możliwości racjonalnie rozwijany. Uważamy, że zakończenie okresu trwałości projektu jest początkiem nowych możliwości dla jednostek samorządu terytorialnego, możliwości związanych z rozbudowywaniem tego produktu, a nie jest absolutnie zgodą na zapomnienie o Green Velo albo na jego stopniową degradację.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Stwierdziliśmy, że zarówno partnerzy projektu odpowiedzialni za realizację zadań związanych z utrzymaniem i oznakowaniem szlaku, jak i zarządy dróg wojewódzkich, którym powierzono takie obowiązki, nie wywiązywały się w pełni z tych zadań. Mało tego, stwierdziliśmy, że informacje o niektórych problemach związanych z funkcjonowaniem szlaku beneficjenci uzyskiwali dopiero w związku z prowadzoną przez nas kontrolą. Naszym zdaniem przekazanie przez zarządy województw w różnym zakresie zadań związanych z utrzymaniem szlaku partnerom, czyli głównie gminom i powiatom, także do zarządów dróg wojewódzkich, przy jednoczesnym niestety niejednolitym zaangażowaniu w zakresie sprawowanego nadzoru, nie wpłynęło pozytywnie na poziom ich realizacji. Twierdzimy tak dlatego, że skontrolowane jednostki samorządu terytorialnego z różnorodnym zaangażowaniem realizowały powierzone obowiązki w zakresie utrzymania oznakowania szlaku, często niestety nie wywiązując się właściwie z przypisanych im zadań, np. związanych z wykonywaniem przeglądów gwarancyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Na fotografii na slajdzie przedstawiono m.in. kładkę w Bachowie w województwie podkarpackim, która była przewidziana jako kładka dla pieszych. Wytyczono też po niej trasy Szlaku Rowerowego Green Velo. Jak państwo widzą na zdjęciu, przejeżdżają nią samochody. O tych faktach powiadomiliśmy odpowiednie organy, bowiem taka sytuacja w naszej ocenie zagraża nie tylko bezpieczeństwu użytkowników, bezpieczeństwu rowerzystów korzystających ze szlaku, ale również zagraża trwałości projektu, jeżeli kładka jest używana niezgodnie z przeznaczeniem.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">W czterech województwach na całej trasie Green Velo odnotowano występowanie miejsc niebezpiecznych. Według danych, które pozyskaliśmy z Policji, w każdym z województw wschodniej Polski tylko w okresie, który poddaliśmy kontroli, odnotowano łącznie 288 kolizji i wypadków z udziałem rowerzystów korzystających ze szlaku. Od 8 w województwie lubelskim do aż 177 w województwie podlaskim. Niestety w tych zdarzeniach zginęły 3 osoby, a 59 zostało rannych. Według informacji Policji głównymi przyczynami tych wypadków było nieustąpienie pierwszeństwa oraz niedostosowanie prędkości do warunków panujących na drodze i niebranie pod uwagę faktu, że po tej drodze jest wytyczony również Szlak Green Velo, z którego korzystają turyści i rowerzyści. Wystąpiły również takie przypadki, jak problem przeprawy promowej przez Bug w gminie Mielnik w województwie podlaskim. Nie będę może państwu posłom zajmował teraz tym czasu. Szczegóły są w informacji na str. 22.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">W trakcie kontroli, przeprowadzając oględziny wybranych odcinków dróg w gminach poddanych kontroli, po których przebiega Green Velo, stwierdziliśmy, że aż w dwóch trzecich z nich oznakowanie szlaku było niekompletne. W niektórych jednostkach braki w oznakowaniu były na tyle istotne, że mogły powodować naszym zdaniem co najmniej dyskomfort w poruszaniu się rowerzystów po szlaku albo też realne, konkretne problemy z odnalezieniem właściwego kierunku jazdy. Co piąta skontrolowana przez nas jednostka samorządu terytorialnego w okresie trwałości projektu nie przeprowadzała wymaganych okresowych – rocznych i pięcioletnich – kontroli dróg i obiektów mostowych, po których przebiega Green Velo, albo też nie wykonała wszystkich obowiązkowych przeglądów gwarancyjnych. Tylko 39% kontrolowanych przez nas jednostek samorządu terytorialnego w pełni wywiązało się z obowiązku przeprowadzenia takich kontroli i przeglądów. A jest to o tyle istotne, że kontrole okresowe powinny być wykonywane nie tylko z uwagi na istnienie ustawowego obowiązku, ale również dla uzyskania stałych, cyklicznych informacji o aktualnym stanie technicznym obiektów budowlanych, przez które przebiega Szlak Green Velo.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Województwa zawarły wspólnie umowy o współpracy na rzecz rozwoju i promocji szlaku. Celem tych umów było utrzymanie ciągłości i spójności rozwoju szlaku, prowadzenie wspólnej, spójnej i skoordynowanej promocji, a także utrzymanie renomy i marki Green Velo. Głównymi efektami działań podjętych przez samorządy pięciu województw, przez teren których przebiega Szlak Green Velo, była promocja ponadregionalna, dedykowana odbiorcom, w tym bardzo dużej grupie odbiorców zagranicznych; utworzenie jednolitych zasad funkcjonowania we wszystkich województwach miejsc przyjaznych rowerzystom. Utworzono jednolity system rekomendacji MPR, utworzono portal Green Velo, a także wykonano badanie ruchu turystycznego na Green Velo. Od razu wspomnę, że niestety tylko jedno takie badanie w 2018 r. zostało prowadzone przez firmę zewnętrzną. Ponieważ było tylko jedno, pokazało pewien stan ruchu turystycznego, utrzymania Szlaku Green Velo, ale nie ma materiału porównawczego. Nie było większej liczby takich badań.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Przyjęto wspólne zasady i rekomendacje dotyczące miejsc przyjaznych rowerzystom. Wydawało się, że taka polityka przyjęta przez wszystkie pięć samorządów województw powinna przynieść wymierne i tylko pozytywne efekty. Jednakże w praktyce w różnych województwach były niestety różne podejścia do tych zasad. W efekcie w wyniku naszej kontroli stwierdziliśmy, że w niektórych urzędach przyznawano rekomendacje MPR, mimo że podmiot nie spełniał wszystkich wymogów. Co do weryfikacji zgodności deklarowanych kryteriów nie przeprowadzano w wymaganych terminach wszystkich audytów dotyczących spełniania deklarowanych przez podmioty posiadające status MPR kryteriów. Stwierdziliśmy bądź rozbieżności, bądź nawet braki w informacjach podawanych na portalu Green Velo odnośnie do przebiegu całej trasy. Nie egzekwowano obowiązku zbierania danych w zakresie dobowego monitoringu ruchu, ale też nie dokonywano jakichkolwiek analiz funkcjonowania miejsc przyjaznych rowerzystom, jak np. to stwierdziliśmy w Lubelskim Urzędzie Marszałkowskim.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Dwóch z czterech kontrolowanych przedsiębiorców na terenie Podkarpacia nie zapewniło wszystkich zadeklarowanych świadczeń dla rowerzystów. Ci przedsiębiorcy mieli również trudności z gromadzeniem danych obejmujących dobowy monitoring ruchu turystów rowerowych. Odnotowano także nieprawidłowości w zakresie przekazywania danych dotyczących tego monitoringu. Współpraca pomiędzy samorządami województw a innymi jednostkami samorządu terytorialnego na szczeblu powiatowym i gminnym oraz innymi podmiotami, które funkcjonują w branży turystycznej lub okołoturystycznej, a swoją działalność ukierunkowały na rozwój szlaku, w tym na rozwój infrastruktury towarzyszącej szlakowi, prowadzona była w naszej ocenie niestety w ograniczonym zakresie. Do zakończenia naszej kontroli zrealizowano niewiele zadań, o których moglibyśmy powiedzieć, że wystąpiły wymierne efekty deklarowanej współpracy. Środki finansowe przekazywano i rozliczano zgodnie z przyjętymi w tym zakresie procedurami.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Przed chwilą wspomniałem państwu posłom, że większość kontrolowanych przez nas gmin deklarowała zainteresowanie rozwojem Szlaku Green Velo i inwestowaniem w infrastrukturę towarzyszącą szlakowi. Niestety wyniki naszej kontroli pokazują, iż w praktyce w niewielkim zakresie jednostki samorządu terytorialnego były zainteresowane rozwojem turystyki rowerowej na szlaku, jak i infrastrukturą i jej rozwojem wokół szlaku. Zaledwie co szósta skontrolowana przez nas jst współpracowała z podmiotami posiadającymi status miejsc przyjaznych rowerzystom. Częściej współpracowano z organizacjami turystycznymi czy pozarządowymi. W naszej opinii to właśnie od tych beneficjentów projektu powinna wyjść inicjatywa współpracy dla rozwoju szlaku, dla infrastruktury towarzyszącej, ponieważ, jak wspomniałem, skoncentrowano się przede wszystkim na działaniach ponadregionalnych, ale nie zachęcano w sposób wystarczający społeczności lokalnej do zainteresowania się Green Velo, infrastrukturą towarzyszącą. W naszej ocenie takie działania oddolne mogłyby przynieść bardzo wymierne efekty, tak jak opisujemy to na przykładzie województwa warmińsko-mazurskiego na str. 11 i 12 naszej informacji. Zdaniem ankietowanych szlak jest atrakcją turystyczną godną polecenia i wykorzystania. Myślę, że ta informacja podbudowuje naszą tezę o konieczności oddolnej inicjatywy.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Kontrolowane przez nas samorządy województw w niewielkim zakresie gromadziły dane i informacje na temat wykorzystania Green Velo. Jak wspomniałem, przeprowadzono tylko jedno wspólne badanie dotyczące natężenia ruchu turystów na obszarze gmin, które stanowią korytarz Green Velo. Trudno było wskazać, jak kształtował się ruch na szlaku, obciążenie turystyczne w kolejnych latach. Praktycznie rzecz ujmując, skontrolowane powiaty i gminy nie prowadziły żadnych badań w zakresie turystyki. Zaledwie sześć spośród wszystkich skontrolowanych pośrednio gromadziło niekompletne jednostkowe dane i informacje w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Stwierdziliśmy, że aż w trzech spośród, przypomnę, pięciu kontrolowanych urzędów marszałkowskich nie sporządzano żadnych analiz, które dotyczyłyby osiągania celów szczegółowych projektu, związanych z rozwojem turystyki rowerowej. Zatem nie można było wskazać, czy na terenie tych województw w związku z uruchomieniem projektu Green Velo – przypomnę, że kosztującym prawie 250 mln zł – nastąpiło zakładane ożywienie kulturalno-turystyczne, rozwój przedsiębiorczości czy też spadek bezrobocia.</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Mając na uwadze wszystkie omówione przeze mnie ustalenia naszej kontroli, sformułowaliśmy szereg wniosków kierowanych na różne poziomy. Wniosek, który sformułowaliśmy do ministra rozwoju, pracy i technologii, a także do prezesa Polskiej Organizacji Turystycznej, sprowadzał się do wsparcia postulowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli działań dla wyłonienia podmiotu odpowiedzialnego za koordynację prac w zakresie dalszego utrzymania i zarządzania Szlakiem Rowerowym Green Velo. Wyniki naszej kontroli, jak wspomniałem, pokazują, iż wielość podmiotów odpowiedzialnych za poszczególne odcinki szlaku nie sprzyja jednak prawidłowej realizacji zadań związanych z jego utrzymaniem i oznakowaniem. Jak powiedzieliśmy, niektóre jednostki samorządu terytorialnego w sposób niesatysfakcjonujący albo w ogóle nie wywiązywały się z powierzonych im obowiązków. Ograniczona współpraca na rzecz rozwoju infrastruktury wokół szlaku też była podstawą do sformułowania takiego wniosku. Uważamy, że istotne byłoby wsparcie merytoryczne ministra, który jest odpowiedzialny zarówno za turystykę, jak i gospodarkę. Naszym zdaniem potrzeba wyodrębnienia podmiotu do zarządzania całym szlakiem, a także dalszego jego rozwoju została potwierdzona w panelu ekspertów, który zorganizowaliśmy po kontroli. Za chwilę przekażę państwu o tym kilka zdań.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Wnioskowaliśmy również do prezesa Polskiej Organizacji Turystycznej o podjęcie działań dla włączenia Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo w system promocji turystycznej Polski. Bowiem po kilku latach funkcjonowania Green Velo – pomimo tych wszystkich problemów, o których przed chwilą państwu wspomniałem, i krytycznych uwag – stanowi naprawdę rozpoznawalny produkt turystyczny, którego marka znana jest nie tylko w kraju, ale i zagranicą. Dlatego naszym zdaniem zasadnym byłoby włączenie Green Velo do systemu promocji turystycznej Polski. Jednym z elementów tworzenia takiego systemu naszym zdaniem powinno być prawne uregulowanie funkcjonowania szlaków turystycznych w Polsce. Te nasze tezy również zostały potwierdzone w zorganizowanym Panelu Ekspertów.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Na poziomie zarządów województw wylistowaliśmy całą gamę wniosków. Pozwolę sobie, żeby nie zabierać państwu posłom nadmiernie czasu, wskazać tylko na najważniejsze. Wnioskowaliśmy o podjęcie współpracy dla wyłonienia podmiotu odpowiedzialnego za całościowe zarządzanie. Proponowaliśmy podjęcie działań dla dalszego utrzymania szlaku, a także dla większego wykorzystania jego potencjału – i tu chciałbym zwrócić państwa uwagę – w tym także z uwzględnieniem szans i zagrożeń związanych z sytuacją, z jaką dzisiaj mamy do czynienia, a więc spowodowaną pandemią COVID-19, kiedy kolejne restrykcje dotykają branży turystycznej. Niemożność organizowania wypoczynku w większych grupach sprzyja organizowaniu rodzinnych, w niewielkich grupkach atrakcji turystycznych, wyjazdów. Green Velo jest do tego wręcz stworzone. Wiele atrakcji turystycznych, wiele atrakcji przyrodniczych, które są zlokalizowane w bezpośredniej, nieodległej bliskości szlaku, na pewno mogłoby pomóc w zwalczaniu, chociażby w sferze psychicznej, efektów pandemii.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Proponowaliśmy i wnioskowaliśmy o podejmowanie adekwatnych dla potencjalnych odbiorców działań promocyjnych poszczególnych odcinków Green Velo, rzetelne prowadzenie systemu rekomendacji miejsc przyjaznych rowerzystom czy regularne                         gromadzenie danych, które umożliwiają badanie ruchu turystycznego Green Velo. Jest mi ogromnie przyjemnie móc poinformować państwa posłów, że spośród 81 wniosków, które sformułowaliśmy w wyniku przeprowadzonych 39 jednostkowych kontroli, zostały zrealizowane 44, a więc ponad 54%. Z kolei 35 jest w trakcie realizacji, a o zrealizowaniu 2 jeszcze nie mamy żadnych informacji, ale monitorujemy sytuację. Mam nadzieję, że wkrótce będziemy mogli też poinformować o zrealizowaniu kolejnych wniosków.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Ostatnie dwie kwestie, króciutko. Jak wspomniałem, zarówno przed rozpoczęciem kontroli, jak i po zakończeniu dla omówienia wyników i wyciągnięcia właściwych wniosków z ustaleń kontroli zorganizowaliśmy panel ekspertów. Wzięły w nim udział osoby związane z turystyką lub planowaniem i utrzymywaniem tras rowerowych. Najważniejsze pięć konkluzji panelu ekspertów przedstawiliśmy państwu posłom na slajdzie. One w zasadzie pokrywają się z tym, co przed chwilą powiedziałem.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Zatem dzisiaj możemy z całą mocą stwierdzić, że Green Velo jest już konkretnym dobrem i konkretnym produktem turystycznym, który jest rozpoznawalną marką i cieszy się wielkim zainteresowaniem. Zakończenie okresu trwałości projektu powinno być początkiem dla nowych szans i nowego rozwoju infrastruktury wokół szlaku i samego szlaku, co wieloaspektowo i wielowymiarowo może pomóc zarówno w niwelowaniu bezrobocia w województwach wschodniej Polski, jak i w rozwoju przedsiębiorczości. Zasadnym byłoby wyłonienie jednego podmiotu dla zarządzania całą infrastrukturą wobec stwierdzonych przez nas w toku kontroli przypadków zróżnicowanego podejścia do zarządzania Green Velo, zróżnicowanego zaangażowania poszczególnych podmiotów odpowiedzialnych za zarządzanie Green Velo.</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Ostatnia kwestia. Wspomniałem państwu posłom, że przeprowadziliśmy badanie ankietowe. Łącznie na naszą ankietę odpowiedziało 1435 respondentów. W odpowiedziach zawarte są bardzo ciekawe informacje dotyczące poziomu zadowolenia. Mimo zastrzeżeń użytkowników wyniki tej ankiety potwierdzają zarówno potrzebę utrzymania, jak i potrzebę rozwoju Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo.</u>
+          <u xml:id="u-2.25" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący, państwo posłowie. Gdyby były ze strony państwa jakiekolwiek pytania szczegółowe, jesteśmy do dyspozycji. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z przedstawicieli rządu chciałby zabrać głos w tym momencie? Nie widzę zgłoszeń. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jeżeli nie ma zgłoszeń, to zwrócę uwagę, że turystyka, w szczególności turystyka rodzinna – nie muszę mówić o jej znaczeniu w czasach pandemii – ma sens wtedy, kiedy dany szlak turystyczny dociera do atrakcji turystycznych tak o charakterze przyrodniczym, jak i o charakterze kulturowym. Mankamentem dla tego rodzaju małej turystyki rodzinnej jest zawsze oznakowanie szlaków i ich zacieranie się bądź też z różnych powodów gubienie tych tabliczek czy to szlaków pieszych, czy to szlaków rowerowych. W szczególności rowerowych, bo one bardzo często nie są malowane na drzewach albo słupach, tylko oznakowane tabliczkami. Potem te mankamenty, o których mówił pan dyrektor z Rzeszowa – gdzie, którędy się udać, gdzie iść. Podstawowym wyposażeniem jest na dzisiaj oczywiście mapa. Możemy nawet posługiwać się już pewnymi elektronicznymi nośnikami, ale podstawą powinno być jednak solidne oznaczenie tego wszystkiego.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Różne zaangażowanie się samorządów w utrzymanie jakości szlaku powoduje, że są takie powiaty – bo ja akurat uprawiam turystykę rodzinną – gdzie utrzymanie szlaków turystycznych jest bezproblemowe. A są tego rodzaju powiaty oraz gminy, gdzie w zasadzie szlaki są zatarte. Podam przykład z południowej Wielkopolski, nie wymieniając samorządów. Niespełna 10 lat temu otwierane były przez władze województwa wielkopolskiego tablice informacyjne „ścieżka edukacyjna” w południowo-wschodniej             Wielkopolsce. Tablice do dzisiaj istnieją, aczkolwiek są już trochę przestarzałe. Natomiast szlak w terenie prawie kompletnie zatarł się, absolutnie ani jednej odnowy. Z reguły samorządy zlecają to Polskiemu Towarzystwu Turystyczno-Krajoznawczemu bądź innej organizacji pozarządowej. Tam, gdzie istnieje prężna PTTK odpowiedzialna za utrzymanie szlaków, jest OK. A tam, gdzie z jednej strony nie ma szczególnego zainteresowania władz samorządowych i albo PTTK nie istnieje, albo istnieje w szczątkowej formie, jest zapaść. I to dosłownie na poziomie powiatów sąsiadujących ze sobą niekiedy te prężne organizacje PTTK mają swoich znakarzy i podnajmują się do sąsiednich powiatów.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Moim zdaniem jest potrzeba, aby wprowadzić jakieś bardziej generalizujące przepisy mówiące o odpowiedzialności za utrzymanie szlaków turystycznych, bo to oczywiście w konsekwencji będzie nam rozwijać turystykę, ale też będzie kierować ludzi, szczególnie z terenów, które nazywamy zieloną Polską, do aktywizacji ekonomicznej, przedsiębiorczości. Do tego można też wykorzystać rzetelny ruch turystyczny i w konsekwencji zmniejszyć bezrobocie. Natomiast jeżeli to będzie miało taki rozproszony charakter, tak jak pan dyrektor podkreślał, to będą fragmenty właśnie tego szlaku, który już zyskał międzynarodową renomę, gdzie ruch turystyczny odbywa się w sposób bezproblemowy, bardzo sympatyczny i bardzo przyciągający turystów, a będą momenty, gdzie turyści będą zaskoczeni, bo nie będą wiedzieli, gdzie się udać.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Bardzo dziękuję za sprawozdanie panu dyrektorowi z Najwyższej Izby Kontroli. Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Panie dyrektorze, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDelegaturyNIKwRzeszowieWieslawMotyka">Panie przewodniczący, tylko jedna konstatacja. Ogromnie mnie cieszy pana podsumowanie, ponieważ jest absolutna zbieżność z uwagami i wnioskami, które przedstawiliśmy w naszej informacji, którą otrzymało również Polskie Towarzystwo                                                      Turystyczno-Krajoznawcze. Miejmy nadzieję, że nie tylko Szlak Rowerowy Green Velo, ale inne szlaki turystyczne będą nam służyć i pozwalać na rozwijanie turystyki rodzinnej i rozwijanie przedsiębiorczości. Bardzo dziękuję raz jeszcze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, w związku z tym, że nie ma chętnych, zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Przechodzimy do drugiego punktu. Proszę pana dyrektora Tomasza Sobeckiego z Delegatury NIK w Bydgoszczy o przedstawienie drugiego punktu, mianowicie wyników kontroli „Sprzedaż przez gminy komunalnych lokali mieszkalnych w trybie                    bezprzetargowym”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#DelegaturyNIKwBydgoszczyTomaszSobecki">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dzień dobry.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#DelegaturyNIKwBydgoszczyTomaszSobecki">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, kontrolę dotyczącą sprzedaży przez gminy lokali mieszkalnych w trybie bezprzetargowym Delegatura NIK w Bydgoszczy podjęła z własnej inicjatywy. Kontrolą objęto pięć gmin województwa kujawsko-pomorskiego. Można się jednak spodziewać, że dokonane przez nas ustalenia mogą występować również w innych jednostkach samorządu terytorialnego, które dokonują bezprzetargowej sprzedaży lokali komunalnych z bonifikatą. Dlatego też prezentowana przez nas informacja może posłużyć innym wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast do podjęcia działań mających na celu uniknięcie lub wyeliminowanie potencjalnych nieprawidłowości, które mogą wystąpić w tym obszarze. Kontrolę prowadzono od kwietnia do sierpnia ubiegłego roku, obejmując lata 2015–2020 do zakończenia czynności kontrolnych. Szczegółowe ustalenia tej kontroli przedstawi pani Oliwia Bar, doradca prawny w Delegaturze NIK w Bydgoszczy. Oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Dzień dobry państwu. Zagadnieniem sprzedaży przez gminy komunalnych lokali mieszkalnych w trybie bezprzetargowym zajęliśmy się głównie z dwóch powodów. Problematyka ta była istotna zarówno z punktu widzenia gospodarki finansowej gmin, jak i najemców takich lokali, korzystających z możliwości zakupu tych nieruchomości z zastosowaniem bonifikaty. Poza tym wcześniejsze kontrole Najwyższej Izby Kontroli wykazały, że pomimo wieloletnich doświadczeń gmin w prywatyzacji lokali mieszkalnych wciąż dochodzi do istotnych nieprawidłowości w tym obszarze.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Według danych GUS w 2018 r. w skali kraju gminy sprzedały prawie 35 tys. spośród niemal 875 tys. lokali znajdujących się w ich zasobie. Ze sprzedaży mieszkań w trybie bezprzetargowym gminy uzyskują co prawda dochody niższe od możliwych do osiągnięcia w przypadku sprzedaży rynkowej, jednak ich sprzedaż wpływa na obniżenie kosztów utrzymania budynków komunalnych, zwłaszcza w sytuacji niskich wpływów z czynszów za wynajem takich lokali. Dla przypomnienia powiem tylko, że przyznanie bonifikaty przy bezprzetargowej sprzedaży mieszkań pozostaje w gestii organu wykonawczego gminy, tj. wójta, burmistrza, prezydenta miasta, a podstawę działań stanowi stosowna uchwała rady gminy.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Naszym celem było ustalenie, czy gminy, po pierwsze, prawidłowo sprzedawały komunalne lokale mieszkalne w trybie bezprzetargowym oraz czy monitorowały wtórny obrót lokalami i skutecznie egzekwowały obowiązek zwrotu udzielonej bonifikaty w prawnie uzasadnionych przypadkach. Jak wspomniał pan dyrektor, kontrolę prowadziliśmy w pięciu gminach województwa kujawsko-pomorskiego, w których skontrolowaliśmy 6 jednostek: dwa urzędy miasta na prawach powiatu – w Toruniu i Grudziądzu, dwa urzędy miejskie – w Brodnicy i Żninie, jeden urząd miasta i gminy – w Nakle nad Notecią oraz jedną spółkę – Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Nieruchomościami, w której większościowym udziałowcem jest miasto Grudziądz.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Kontrola w obszarze sprzedaży komunalnych lokali mieszkalnych w trybie bezprzetargowym wykazała, że w trzech urzędach gmin (Brodnicy, Toruniu i Nakle) nieprawidłowo ustalono wysokość należnej najemcom bonifikaty, ponieważ oszacowaną wartość nieruchomości pomniejszono o poniesione przez najemców nakłady. Stanowiło to naruszenie art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który nakazuje ustalenie bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 tej ustawy, tj. od wartości nie niższej niż wartość nieruchomości. Takie działanie, poza tym, że naruszało przepisy, o których wspomniałam, skutkowało zaniżeniem należnych najemcom bonifikat łącznie o ponad 240 tys. zł, a wpływów ze sprzedaży tych nieruchomości – o 66 tys. zł.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Ponadto również w Brodnicy, Toruniu i Nakle oraz w urzędzie miejskim w Grudziądzu od przyszłych nabywców wymagano pokrycia kosztów przygotowania lokalu do sprzedaży, tj. kosztów wyceny lokalu, co było niezgodne z art. 25 w związku z art. 23 ustawy o gospodarce nieruchomościami, które stanowią, że wycenę nieruchomości przeznaczonych do zbycia zapewniają wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Ustaliliśmy, że uzyskane z tego tytułu nienależne dochody wyniosły ponad 17 tys. zł i dotyczyły prawie jednej czwartej zbadanych sprzedaży lokali mieszkalnych dokonanych                            przez te podmioty.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Ustaliliśmy również, że w Nakle nad Notecią oraz w Grudziądzu, i to zarówno w urzędzie miejskim, jak i w spółce, w niemal 90% sprzedaży lokali mieszkalnych zbadanych w tych podmiotach zlecano wycenę nieruchomości jeszcze przed uzyskaniem zaświadczenia starosty o spełnieniu wymogów samodzielnego lokalu mieszkalnego. Takie działanie poza tym, że stanowi naruszenie rozporządzenia Rady Ministrów z września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, skutkuje poniesieniem zbędnych kosztów wyceny w sytuacji, gdy lokal nie będzie przedmiotem sprzedaży.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Nieprawidłowości stwierdziliśmy również przy zawiadamianiu najemców o przysługującym im prawie pierwszeństwa zakupu lokalu mieszkalnego od gminy. Te nieprawidłowości miały miejsce w Brodnicy oraz w Nakle nad Notecią. Dotyczyły 20% przypadków zbadanych w tych jednostkach. W 10 zawiadomieniach o przeznaczeniu lokalu do sprzedaży nie zawarto informacji o przysługującym najemcy prawie pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości pod warunkiem złożenia wniosku o nabycie, jak również nie wyznaczano terminu na złożenie tego wniosku, a w kolejnych czterech przypadkach w ogóle nie zawiadomiono najemców o przeznaczeniu najmowanych lokali do sprzedaży. Takie działanie było niezgodne z art. 34 ustawy o gospodarce nieruchomościami.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">W drugim kontrolowanym przez nas obszarze stwierdziliśmy, że wszystkie skontrolowane przez nas podmioty prowadziły monitoring wtórnego obrotu komunalnymi lokalami mieszkalnymi sprzedanymi z bonifikatą. Od 2011 r. co czwarte spośród 2112 lokali sprzedanych przez skontrolowane jednostki zmieniło właściciela przed ustawowym terminem pięciu lat. W 95% przypadków wynikało to ze zbycia lokalu na rzecz osoby bliskiej, zmiany lub przeznaczenia środków ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe. W latach objętych kontrolą z żądaniem zwrotu ośmiu z ponad 2 tys. udzielonych bonifikat wystąpiły trzy jednostki, przy czym skuteczność egzekucji była niewielka – w trakcie przeprowadzania kontroli wyniosła niespełna 30%. Stwierdziliśmy również, że z żądaniem zwrotu należnych kwot w łącznej wysokości prawie 1 mln zł nie wystąpiły trzy gminy. I tak w Brodnicy i w Toruniu zaniechano żądania zwrotu kwot równych 7 udzielonym bonifikatom po ich waloryzacji, co stanowiło naruszenie art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Z kolei w Żninie nie wystąpiono o zwrot odsetek ustawowych za opóźnienie w zwrocie części bonifikaty oraz kosztów postępowania apelacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Mając na uwadze przedstawione ustalenia, negatywnie oceniliśmy nieuzasadnione pomniejszanie przez trzy skontrolowane gminy wartości nieruchomości wycenionych przez rzeczoznawcę majątkowego o kwoty nakładów poniesionych przez najemców oraz niezgodne z przepisami obciążanie przyszłych nabywców kosztami przygotowania lokali mieszkalnych do sprzedaży, do którego dochodziło w czterech jednostkach. Działaniem nieprawidłowym były również stwierdzone przez nas przypadki zlecania przez jednostki kontrolowane wyceny nieruchomości przed uzyskaniem od właściwego starosty zaświadczenia o spełnieniu wymogów samodzielnego lokalu mieszkalnego, zbywania mieszkań najemcom zadłużonym czy niezawiadamiania najemców o przysługującym im prawie pierwszeństwa nabycia lokalu. Tego rodzaju nieprawidłowości wystąpiły w niemal połowie spośród 342 zbadanych spraw dotyczących sprzedaży lokali mieszkalnych.</u>
+          <u xml:id="u-10.9" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Natomiast pozytywnie oceniliśmy zapewnienie w skontrolowanych urzędach prawidłowej wyceny nieruchomości przeznaczonych do bezprzetargowej sprzedaży, wywiązywanie się z obowiązku podania do publicznej wiadomości zamiaru jej dokonania oraz sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz najemców, którzy mieli zawarte umowy najmu na czas nieoznaczony, po uzyskaniu zgody rady gminy. Oceniliśmy, że skontrolowane podmioty rzetelnie monitorowały wtórny obrót lokalami mieszkalnymi nabytymi z bonifikatą. Jednak trzy gminy nieskutecznie wywiązały się z obowiązku wyegzekwowania od nabywców zwrotu prawie 1 mln zł z tytułu udzielonych bonifikat w siedmiu przypadkach oraz, jak wspomniałam, w jednym przypadku – odsetek ustawowych za opóźnienie w zwrocie części bonifikaty oraz kosztów postępowania apelacyjnego. Stwierdziliśmy również w trzech jednostkach nieujęcie w księgach rachunkowych zdarzeń dotyczących nabycia lub sprzedaży 27 lokali na łączną kwotę ponad 1 mln zł, co wpłynęło na nierzetelną sprawozdawczość finansową lub statystyczną.</u>
+          <u xml:id="u-10.10" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Kontrola miała charakter regionalny. W związku z tym poza wnioskami skierowanymi do jednostek objętych kontrolą sformułowaliśmy wnioski do wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz kierowników podmiotów gospodarujących zasobem mieszkaniowym w imieniu gmin z terenu województwa o: udzielanie bonifikaty od ceny lokalu niepomniejszonej o nakłady poniesione przez najemców, zaprzestanie obciążania najemców kosztami przygotowania nieruchomości do sprzedaży, niezwłoczne żądanie od nabywców lub ich spadkobierców, we wszystkich ustawowo uzasadnionych przypadkach, zwrotu zwaloryzowanej kwoty bonifikaty.</u>
+          <u xml:id="u-10.11" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Tyle z naszej strony. Jeżeli macie państwo pytania, jesteśmy do dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Proszę bardzo, pani poseł Hanna Gill-Piątek. Oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselHannaGillPiatek">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, serdecznie dziękuję za przygotowanie tego raportu. Liczyłam, że będzie troszeczkę większy, to znaczy, że będzie obejmował w ogóle całą sytuację w Polsce, jak również sytuację dotyczącą okoliczności i sposobów sprzedaży lokali gminnych w trybie bezprzetargowym.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselHannaGillPiatek">Dlaczego? W tej chwili w większości samorządów mamy do czynienia niestety z sytuacją katastrofy mieszkaniowej. Mamy kolejki, które nie kończą się latami. Mieszkania socjalne przyznawane po 15 latach, komunalne, czyli w trybie normalnego najmu – np. po 7 czy po 10 latach, a jednocześnie gminy „na gwałt” wyprzedają to mienie, bo jest to zasób niechciany. Nie tyle dlatego, że nie ma środków na jego utrzymanie, bo oferta ze strony rządu się dosyć poszerzyła i można by te środki uzyskać. Zresztą wiele lat, nie tylko w ostatnich latach, ale przez bardzo długi czas rozbudowuje się ta oferta, dzięki której taki zasób można odnawiać, może prócz tych przeszkód wynikających z przepisów o pomocy publicznej, ale to jest w ogóle europejski problem, więc nie ma sensu tego poruszać.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselHannaGillPiatek">Natomiast dla samorządów ogromnym obciążeniem są koszty administracji tego zasobu, to, że wzrasta zadłużenie. W tej chwili szacuje się, że bodajże ok. 175 mln – wczoraj podawano takie dane – to były zadłużenia czynszowe, ale tak naprawdę one są prawdopodobnie o wiele większe w samorządach. Z tego powodu samorządy pozbywają się zasobu, a potem dla osób o mniej zasobnym portfelu albo średnich dochodach, których nie stać na model „zmień pracę i weź kredyt”, po prostu nie ma tych mieszkań w gminach, szczególnie dla ludzi młodych albo seniorów, którzy nie mogą utrzymać swoich, często bardzo dużych, mieszkań komunalnych. Nie ma po prostu na zamianę.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselHannaGillPiatek">Z tego powodu z jednej strony mamy kurczący się zasób gminny, w który gminy nie inwestują. Z tego powodu oczywiście ten zasób coraz bardziej niszczeje. Żeby się go pozbyć, gminy udzielają bonifikat. Bardzo często są to bonifikaty absurdalnie wysokie, np. 95%, jeżeli płaci się gotówką. Z tego rodzaju bonifikatami miałam do czynienia w Łodzi. Potem dochodzi do sytuacji, kiedy cały budynek zawala się, ponieważ jeżeli kogoś stać na zakup mieszkania za tak niską kwotę, to już nie stać go na remont klatki schodowej i na fundusz remontowy.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PoselHannaGillPiatek">To problem, który – powiedzmy – jest rozległy. Dotyczy nie tylko polityki mieszkaniowej, ale w ogóle gospodarki nieruchomościami, nie tylko finansów samorządów na remonty tych mieszkań, ale również zarządzania tym zasobem. Dlatego chciałam zapytać państwa czy Najwyższa Izba Kontroli jakoś głębiej podjęła ten problem? Wiem, że od czasu do czasu są sporządzane raporty gospodarowania mieniem komunalnym gmin. Natomiast chciałam zapytać, czy macie państwo zespół wniosków płynących z tych raportów, dzięki którym bylibyśmy w stanie zaradzić bardziej globalnie sytuacjom, o jakich mówiłam? Chodzi o to, aby np. podjąć dyskusję nad tym i ewentualnie przygotować odpowiednie przepisy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Czy ktoś jeszcze z posłów chciałby zabrać głos? Czy mamy jakieś zgłoszenia? Nie. Czy przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, zanim oddam głos przedstawicielom Najwyższej Izby Kontroli, chciałem zwrócić uwagę, że to było znakomicie przeprowadzone badanie na małym fragmencie pięciu gmin jednego województwa, ale wyszły mankamenty związane z gminnym zasobem mieszkaniowym. Przede wszystkim mankament związany z niewłaściwym naliczeniem bonifikat, o czym zresztą mówiła pani poseł Hanna Gill-Piątek i czego już nie będę powtarzał.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Kolejną nieprawidłowością jest zbywanie mieszkań osobom zadłużonym, a więc jeżeli dane mieszkanie popada w jakąś dewastację, jednocześnie rodzina nie płaci, to sprzedaje się przynajmniej część swojego zasobu mieszkaniowego. Nie jest to powszechne, ale jest to pewien margines, który absolutnie w życiu publicznym nie powinien występować. Wreszcie – mówię to jako samorządowiec – nieujęcie w księgach rachunkowych zdarzeń dotyczących nabycia lub sprzedaży jest ewidentnym niedopatrzeniem urzędniczym, za które odpowiadają wójt, burmistrz, prezydent miasta. Takie rzeczy absolutnie nie powinny mieć miejsca. To w dużym skrócie, jeśli idzie o działanie samorządu.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Natomiast generalnie rzecz biorąc, jest też tego rodzaju mankament w polityce mieszkaniowej samorządu, iż radni, czyli przedstawiciele lokalnych społeczności, z reguły bardzo często nie przykładają dużej wagi do polityki mieszkaniowej samorządu, bardziej do polityki przestrzennej, do innych inwestycji, którymi można się wykazać. Mówiliśmy już o tym. Natomiast przeciętnie polskie samorządy, jeśli idzie o politykę mieszkaniową, nie są zbyt mocno zdeterminowane. To jest niejednokrotnie mankament polskiego życia publicznego. Bo deficyt mieszkań ciągle istnieje. Oczywiście od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej do dnia dzisiejszego nastąpił wzrost mieszkań na tysiąc mieszkańców, nawet dość znaczący, ale ciągle jednak jesteśmy w połowie drogi do średniej europejskiej, którą na pewno wszyscy stawiamy sobie za cel.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli chcieliby zabrać głos? Proszę                   uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Szanowni państwo, po pierwsze, najistotniejsza kwestia jest taka, że ustalenia naszej lokalnej kontroli są doniosłe. Stąd rozważamy w następnych latach podjęcie kontroli ogólnopolskiej i ten głos jest jak najbardziej słuszny. Tym bardziej, że wcześniejsze kontrole, jakie izba prowadziła w tym temacie, to były lata 2010–2014, więc choćby również z tego powodu warto byłoby przyjrzeć się temu zagadnieniu w szerszej skali.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#DoradcaprawnywDelegaturzeNIKwBydgoszczyOliwiaBar">Nawiązując do tego, o czym państwo mówiliście, tylko dopowiem, że tak, to prawda. Z naszych ustaleń lokalnych wynika, że w zależności od gminy uchwały przewidywały zróżnicowane wysokości bonifikat – od 50% do nawet 95%. Częściej niż w co trzecim przypadku udzielano je na poziomie 70%. Oczywiście w stosunku do tego, o czym mówił pan przewodniczący, o tych sprawach, w których w księgach rachunkowych nie dokonywano właściwych zapisów, to oczywiście dokonaliśmy stosownych zawiadomień o naruszeniu ustawy o rachunkowości. Tyle z naszej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, czy jeszcze ktoś zgłasza się do dyskusji? Może ktoś z korporacji samorządowych? Nie widzę zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">W takim razie zamykam dyskusję. Na tym porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został wyczerpany. Zamykam posiedzenie. Jednocześnie informuję, że protokół posiedzenia Komisji z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję bardzo wszystkim za obecność.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..326bcbc
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/header.xml
@@ -0,0 +1,55 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-strxx-00060-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 60/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /nr 60/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#STR">60</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PelniacaobowiazkidyrektorPanstwowejAgencjiRozwiazywaniaProblemowAlkoholowychKatarzynaLukowska" role="speaker">
+        <persName>Pełniąca obowiązki dyrektor Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Katarzyna Łukowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNajwyzszejIzbyKontroliwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz" role="speaker">
+        <persName>Pełniący obowiązki dyrektor Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Poznaniu Andrzej Aleksandrowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz" role="speaker">
+        <persName>Pełniący obowiązki dyrektor Delegatury NIK w Poznaniu Andrzej Aleksandrowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejGawron" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Gawron</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJozefaSzczurekZelazko" role="speaker">
+        <persName>Poseł Józefa Szczurek-Żelazko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Tomasz Ławniczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliMalgorzataMotylow" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Małgorzata Motylow</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WiceprezesNIKMalgorzataMotylow" role="speaker">
+        <persName>Wiceprezes NIK Małgorzata Motylow</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="STR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f3f47ba
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/str/201923-sjm-strxx-00060-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,118 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, otwieram 60. posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Witam członków Komisji obecnych na sali oraz na łączach internetowych. Witam także przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli na czele z panią wiceprezes Małgorzatą Motylow oraz pełniącym obowiązki dyrektora Delegatury NIK w Poznaniu panem Andrzejem Aleksandrowiczem. Witam też przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia. Witam przedstawicieli Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z panią Katarzyną Łukowską na czele. Witam też przedstawicieli organizacji samorządowych i pozostałych uczestników naszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Zanim przejdziemy do realizacji porządku dziennego, sprawdzimy kworum. Proszę szanownych państwa o naciśnięcie przycisku do głosowania – bezpośrednio tych, którzy są na sali, natomiast wszystkich, którzy są na łączach internetowych, poprzez swój tablet. Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, stwierdzam kworum. Jeszcze będzie można oddawać głosy – informacja dla tych, którzy ewentualnie by się spóźnili na nasze posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Informuję też, że zgłoszenia do zabrania zabranie głosu w dyskusji przez posłów należy wysyłać na adres email kstr@sejm.gov.pl.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, po stwierdzeniu kworum informuję, że porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia przewiduje rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli „Ograniczanie spożycia napojów alkoholowych”. Przechodzimy do realizacji porządku dziennego. Proszę pana dyrektora o przedstawienie informacji o wynikach kontroli „Ograniczanie spożycia napojów alkoholowych”. Panie dyrektorze, oddaję głos.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Mamy problemy. Pan dyrektor Aleksandrowicz… Momencik. Coś trzeba tam prawdopodobnie nacisnąć. Jeszcze pana, panie dyrektorze, nie słyszymy. Mamy jakieś problemy z połączeniem się z Poznaniem. Jeszcze nie słychać…</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Sprawozdanie przedstawia pan dyrektor Aleksandrowicz z Poznania, tak? W takim razie proszę panią wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Małgorzatę Motylow. Może z panią będziemy mieć połączenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliMalgorzataMotylow">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, Delegatura NIK w Poznaniu przeprowadziła kontrolę „Ograniczanie spożycia napojów alkoholowych”. Była to kontrola, którą przeprowadziliśmy z własnej inicjatywy. W tej kontroli postawiliśmy sobie pytanie, czy podmioty administracji publicznej podejmowały skuteczne działania w celu ograniczenia spożycia napojów alkoholowych w kontekście realizacji obowiązków wynikających dla tych podmiotów z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Kontrolą objęliśmy Ministerstwo Zdrowia, Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a także organy stanowiące i wykonawcze 26 gmin z terenu województw dolnośląskiego, łódzkiego, małopolskiego, pomorskiego, śląskiego i wielkopolskiego.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliMalgorzataMotylow">W tym momencie chciałam poprosić pana przewodniczącego o możliwość przekazania głosu panu dyrektorowi Delegatury w Poznaniu, panu Andrzejowi Aleksandrowiczowi, który miał przedstawić szczegółowe wyniki kontroli. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, spróbujemy jeszcze raz poprosić pana dyrektora.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Oczywiście, pani prezes. Jeszcze raz łączymy się z Poznaniem. Czy będziemy słyszeć pana dyrektora Aleksandrowicza? Jednak trzeba tam coś nacisnąć… Być może jeszcze raz trzeba się zalogować…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNajwyzszejIzbyKontroliwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Czy teraz mnie słychać, drodzy państwo?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Teraz słychać. Głos oddaję panu dyrektorowi Delegatury NIK w Poznaniu Andrzejowi Aleksandrowiczowi. Panie dyrektorze, ma pan głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Serdecznie dziękuję. Mam nadzieję, że wszystko złe już za nami i teraz będę mógł przedstawić państwu sprawnie całą prezentację informacji o wynikach kontroli. Bardzo dziękuję i proszę o wyrozumiałość, jeśli chodzi o drobne problemy sprzętowe.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Szanowni państwo, tak jak powiedziała pani wiceprezes Małgorzata Motylow, tym razem postanowiliśmy sprawdzić, w jaki sposób organy publiczne realizują podstawowy obowiązek określony w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. To jest pytanie definiujące cel główny naszej kontroli. Niestety liczne kontrole i informacje w przestrzeni publicznej, które państwo również pewnie śledzą, wskazują na to, że spożycie alkoholu w naszym kraju rośnie. Niestety prognozowany jest dalszy wzrost tego spożycia.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Wraz ze spożyciem alkoholu rosną oczywiście szkody związane ze spożyciem alkoholu. Tutaj mamy oczywiście przede wszystkim na myśli uszczerbek na zdrowiu, uszkodzenia organów wewnętrznych, liczne choroby, uszkodzenia ciała, w konsekwencji również skrócenie długości życia obywateli, spadek ich sprawności, wydajności w pracy. Są to problemy oczywiście również społeczne – rodzinne, konflikty z prawem, problemy ekonomiczne w konsekwencji często prowadzące również do bezdomności.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Szacuje się według różnych danych, że skutki ekonomiczne szkód spowodowanych przez spożywanie alkoholu sięgają od 3 do 5%. Są to więc wartości niezwykle wysokie i w skali naszego kraju mówimy o kwotach rzędu 20–30 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Szanowni państwo, to pytanie główne definiujące cel kontroli, które dotyczy działań organów administracji publicznej, oczywiście koresponduje z przepisem, o którym mówiliśmy już – o art. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Jeśli chodzi o ustawę, to ona przewiduje, że jednym z głównych narzędzi do osiągnięcia tego celu jest ograniczenie dostępności alkoholu. Mamy tutaj na myśli przede wszystkim oczywiście dostępność ekonomiczną i dostępność fizyczną. Fizyczna to jest możliwość dostępu do punktu nabycia alkoholu, a dostępność ekonomiczna to jest możliwość ekonomiczna dokonywania zakupu.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Pozostałe cele, które zdefiniowaliśmy w ramach tej kontroli, to odpowiedź na pytania: czy prawidłowo wykonywano zadania na rzecz zmniejszenia dostępności alkoholu, czy prawidłowo wykonywano zadania mające zapewnić przestrzeganie prawa w zakresie sprzedaży i reklamy napojów alkoholowych, a także czy rzetelnie podejmowane działania legislacyjne mające na celu ograniczenie dostępności napojów alkoholowych i ich reklamy.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Podmioty, które kontrolowaliśmy, pani prezes już wskazała. Przejdźmy zatem do jednego z naszych głównych ustaleń kontroli. Analizując dane dotyczące spożycia napojów alkoholowych w ostatnich latach, w sposób oczywisty widać, że ten wzrost jest istotny. O ile w 2015 r. na jednego mieszkańca naszego kraju średnie spożycie alkoholu liczone w litrach stuprocentowego alkoholu wynosiło 9,4 1, to w 2019 r. już jest to blisko  9,8 l stuprocentowego alkoholu. Największy wzrost w tym zakresie dotyczy wyrobów spirytusowych. Per capica to jest ten wzrost z 3,2 l w 2015 r. do 3,7 l w roku 2019.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Ważny fakt – w tym okresie, który wskazuję, cena alkoholu w naszym kraju w niewielkim stopniu się zmieniła. Biorąc pod uwagę, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wzrosło z 3990 zł w 2015 r. do ponad 4900 zł w 2019 r., w sposób oczywisty wzrosła ekonomiczna dostępność alkoholu w naszym kraju. Posługując się obrazowym porównaniem, jeżeli w 2015 r. za przeciętne miesięczne wynagrodzenie osoba zarabiająca mogła 157 butelek wódki czystej czterdziestoprocentowej, to w 2019 r. – już 204 butelki. Jeśli chodzi o piwo, to ten wzrost jest z 1392 do ponad 1630 butelek piwa. Oczywiście wzrost spożycia łączy się ze wzrostem wartości sprzedaży napojów alkoholowych. Polacy znacznie więcej wydają na alkohol niż jeszcze kilka lat temu. Jak państwo na tym slajdzie widzą, w 2015 r. Polacy na alkohol wydali 34,7 mld zł. W 2019 r. już jest to 40,6 mld zł. Wzrost jest wyraźny i bardzo oczywisty.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Poszukując odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak jest, że pomimo iż ustawa zobowiązuje organy publiczne do podejmowania działań ograniczających spożycie napojów alkoholowych, to ten stan się nie zmienia – przede wszystkim odpowiedź na to pytanie wskazują wyniki naszych kontroli w jednostkach samorządu terytorialnego. Ustawa dała samorządom bardzo istotny oręż w walce o ograniczenie dostępności spożycia alkoholu. Gminy mają prawo do ustalenia limitu punktów sprzedaży, a po 2018 r. do limitowania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Gminy w tym zakresie mogą określić limit możliwych punktów czy zezwoleń na sprzedaż alkoholu na swoim terenie. Z ustaleń naszych kontroli niestety wynika, że gminy tego narzędzia nie wykorzystują, a na pewno nie wykorzystują zgodnie z intencją ustawodawcy. Jak państwo widzą na slajdach nr 7 i 8, porównujemy dwa stany prawne w obu latach. W jednym i w drugim przypadku zobaczą państwo, że gminy nie wykorzystują 30 albo 35% punktów sprzedaży czy zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, które ustaliły. Dotąd tak naprawdę każdy przedsiębiorca, który zamierza sprzedawać alkohol, który wystąpi na terenie gminy o takie zezwolenie, nie ma problemu, żeby takie zezwolenie otrzymał. W toku kontroli nie spotkaliśmy się nigdy z taką sytuacją – a przeprowadziliśmy kilkaset kontroli przez ostatnie 20 lat – aby komukolwiek odmówiono zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w związku z wyczerpaniem limitu ustalonego przez radę gminy. Oręż, który ustawodawca przekazał samorządowi, niestety nie jest przez samorząd wykorzystywany.</u>
+          <u xml:id="u-6.9" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Proszę państwa, jeśli chodzi o stwierdzony stan, to na kolejnym slajdzie widzą państwo, w jaki sposób gminy kontrolują punkty sprzedaży napojów alkoholowych. Na tych wykresach kołowych przedstawiamy państwu procent punktów sprzedaży, w których nie przeprowadzono żadnej kontroli. Jak państwo widzą, jest to 84, 87 i 86% w poszczególnych latach punktów sprzedaży, które nie były w żaden sposób przez gminy kontrolowane pomimo takiej możliwości i obowiązku. Jeszcze bardziej niepokoi, że 30% gmin nie przeprowadziło kontroli żadnego punktu sprzedaży napojów alkoholowych,  a 65% skontrolowanych przez nas gmin nie zapewniła należytego doboru podmiotów dla tych kontroli.</u>
+          <u xml:id="u-6.10" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Niestety gminy zbyt mało korzystają także z fakultatywnych rozwiązań ograniczających dostępność alkoholu. W żadnej z objętych kontrolą gmin nie ustalono maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych odrębnie dla poszczególnych jednostek pomocniczych. Ograniczenie sprzedaży w godzinach nocnych napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży wprowadzono w 30% kontrolowanych przez nas gmin. Ale na gruncie danych krajowych to jest i tak bardzo dużo. W skali kraju w 2018 r. było to tylko 6,5% gmin, a w 2019 r. – jedynie 1,3%. Z możliwości wprowadzenia czasowego lub stałego zakazu sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych w miejscach publicznych w 2019 r. skorzystało ponad 15% objętych kontrolą gmin. W skali kraju wskaźnik ten jest znacznie wyższy, bo wynosi już ponad 50%.</u>
+          <u xml:id="u-6.11" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Co również ważne w odniesieniu do działań organów wykonawczych gmin, brak było skutecznych działań dla zapewnienia przestrzegania prawa w zakresie reklamy napojów alkoholowych. Ten obszar również badaliśmy. W 65% skontrolowanych gmin organ wydający zezwolenie nie sprawdzał, czy sprzedawcy przestrzegają zakazu i warunków reklamy napojów. Nie podejmowano też innych niż kontrola działań dla zapewnienia przestrzegania prawa w tym obszarze. Objęte kontrolą gminy wydające zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych nie sprawdzały, czy podmioty prowadzące sprzedaż napojów alkoholowych nie prowadzą reklamy w Internecie. Niestety wyniki naszych czynności kontrolnych, przede wszystkim oględzin przestrzeni publicznej, ujawniły, że w 62% objętych kontrolą gmin stwierdzaliśmy przypadki wskazujące na reklamowanie napojów alkoholowych w sposób niezgodny z przepisami prawa, w 62% skontrolowanych gmin. Oczywiście na co dzień pewnie każdy z państwa tego typu przypadki również widzi.</u>
+          <u xml:id="u-6.12" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Przechodząc już do ustaleń kontroli odnoszących się do działalności ministra zdrowia, to stwierdziliśmy niewystarczającą aktywność ministra zdrowia. Z wyjątkiem jednej zakończonej niepowodzeniem inicjatywy z 2017 r., do października 2020 r. minister nie podejmował prac zmierzających do wprowadzenia nowych lub zmiany obowiązujących regulacji, które ograniczyłyby fizyczną dostępność napojów alkoholowych, jak również ich reklamę. Z inicjatywy ministra doszło do zmiany przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i do wprowadzenia od 1 stycznia obecnego roku opłaty za zezwolenie na obrót hurtowy napojami alkoholowymi o pojemności do 300 ml, co ma ograniczyć dostępność ekonomiczną napojów alkoholowych. Chodzi oczywiście o te słynne małpki.</u>
+          <u xml:id="u-6.13" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Na marginesie, bo to nie wynika z ustaleń kontroli, jednak z danych bieżących, które są dostępne już przestrzeni publicznej, powołam się na dane Centrum Monitorowania Rynku, według różnych danych te wyniki są różne, ale powołam się na dosyć wiarygodne i miarodajne źródło. Według danych z CMR w styczniu i w lutym w związku z tą zmianą odnotowano dwudziestoprocentowy spadku sprzedaży właśnie tych małpek, o których mówimy, czyli opakowaniach alkoholu o pojemności do 300 ml. Wskazywałoby to, że instrument prawny, który został zastosowany jest skuteczny. Oczywiście on się przekładał na wzrost cen tych produktów i nabywcy rzadziej sięgali po ten trunek w tym opakowaniu, które w opinii wielu ekspertów, również w naszej opinii, bardzo ułatwiał osobom spożywającym alkohol nabycie i spożywanie. Co istotne, w naszej ocenie niewystarczająca aktywność ministra niestety nie korespondowała z licznymi analizami i opracowaniami, które w ministerstwie były wskazującymi na brak skuteczności realizacji zadań w zakresie ograniczania spożycia napojów alkoholowych w naszym kraju.</u>
+          <u xml:id="u-6.14" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Pozytywnie oceniliśmy działalność Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. PARPA prowadziła samodzielnie bądź zleciła przeprowadzenie badań, analiz skuteczności obowiązujących w Polsce w tym zakresie przepisów, składała propozycję zmian legislacyjnych mających na celu ograniczenie dostępności alkoholu i jego reklamy. Skierowała w 2019 r. do ministra strategię zadaniową w zakresie ograniczenia spożycia napojów alkoholowych na lata 2020–2025 zawierającą propozycje wdrożenia konkretnych rozwiązań sprzyjających ograniczeniu dostępności fizycznej i ekonomicznej napojów alkoholowych, a także ograniczeniu występowania reklamy w przestrzeni publicznej.</u>
+          <u xml:id="u-6.15" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Również pozytywnie oceniliśmy realizację zadań przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. UOKiK prowadził, wykonując zadania inspekcji handlowej, w sklepach detalicznych oraz punktach gastronomicznych kontrolę przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości w zakresie promocji i reklamy napojów alkoholowych, opiniował projekty ustaw o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości, proponując bardzo istotne rozwiązanie jak wprowadzenie zakazu reklamy napojów alkoholowych i bezalkoholowych mających swoje odpowiedniki alkoholowe. Proponował też zniesienie wyłączenia reklam promocji piwa spod zakazu reklamy napojów alkoholowych, alternatywnie rozszerzenie obowiązku informowania o szkodliwości spożycia napojów alkoholowych we wszystkich przekazach reklamowych i promocyjnych odnoszących się do piwa, bez względu na formę ich udostępnienia.</u>
+          <u xml:id="u-6.16" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">W oparciu o te ustalenia, które w sposób skrótowy państwu przedstawiłem – informacja o wynikach kontroli je szczegółowo opisuje – oceniliśmy, że działania skontrolowanych podmiotów administracji publicznej mające ograniczyć spożycie napojów alkoholowych poprzez zmniejszenie ich dostępności oraz ograniczenie ich reklamy nie były skuteczne. Ze swoich zadań nie wywiązały się prawidłowo przede wszystkich organy skontrolowanych gmin. Przygotowując i podejmując uchwały dotyczące maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania miejsc ich sprzedaży i podawania, organy gmin nie uwzględniały ustawowego obowiązku podejmowania działań zmierzających do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych poprzez ograniczenie ich dostępności. Większość z objętych kontrolą organów wykonawczych gmin wydających zezwolenia nie wywiązała się rzetelnie z obowiązku prowadzenia kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z tych zezwoleń. Nie zapewnili oni też wyeliminowania z przestrzeni publicznej reklamy napojów alkoholowych, która została umieszczona w sposób niezgodny z prawem. Niewystarczające były również działania ministra zdrowia. W okresie objętym kontrolą nie doszło do wprowadzenia nowych lub zmiany obowiązujących przepisów, które ograniczyłyby reklamę oraz fizyczną dostępność napojów alkoholowych, a których inicjatorem byłby minister. Prawidłowo z realizacji swoich zadań wywiązała się Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ale oczywiście na charakter tych podmiotów, ich działalność i zakres kompetencji w sposób bardzo istotny nie wpłynęły na ograniczenie spożycia napojów alkoholowych.</u>
+          <u xml:id="u-6.17" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Konkludując, sformułowaliśmy wnioski de lege ferenda do ministra zdrowia, które w naszej ocenie będą lepiej służyły realizacji ustawowego celu, o którym wspomnieliśmy państwu na początku prezentacji. Postulujemy zainicjowanie przez ministra zdrowia we współpracy z właściwymi ministrami prac nad wprowadzeniem do systemu prawnego w obszarach regulujących dostępność napojów alkoholowych i zasady ich reklamy rozwiązań umożliwiających skuteczniejsze działania ograniczające spożycie alkoholu takich jak: ustawowe ustalenie maksymalnej liczby mieszkańców na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych, ustawowe ograniczenie godzin sprzedaży napojów alkoholowych, wprowadzenie całkowitego zakazu reklamy napojów alkoholowych, ustalenie minimalnej ceny za standardową porcję alkoholu, a także wprowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w punktach sprzedaży innych niż sklep branżowy w wydzielonym stanowisku zapewniającym nieeksponowanie napojów alkoholowych na pozostałe powierzchnie punktów sprzedaży.</u>
+          <u xml:id="u-6.18" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Szanowni państwo, z naszej strony to w tej chwili wszystko. Gotowi jesteśmy odpowiedzieć na wszystkie nurtujące państwa pytania. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, otwieram dyskusję. Czy jeszcze pani prezes Małgorzata Motylow chciała zabrać dodatkowo głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#WiceprezesNIKMalgorzataMotylow">Bardzo dziękuję. Ta prezentacja była wyczerpująca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję. Przedstawienie było rzeczywiście wyczerpujące.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, otwieram dyskusję. W pierwszej kolejności posłowie. Czy ktoś z państwa chciał zabrać głos? Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko. Oddaję głos, bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselJozefaSzczurekZelazko">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, oczywiście kwestia walki czy też podejmowania działań mających na celu zmniejszenie spożywania alkoholu jest sprawą nie tylko ministra zdrowia, PARPA, jeszcze kilku innych instytucji czy też samorządów. Jest to zadanie zgodnie z ustawą nałożone na prezesa Rady Ministrów. Realizowane jest przez wiele różnych organów państwowych.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselJozefaSzczurekZelazko">Tutaj jest moje pytanie. Państwo ograniczyli te działania w kierunku zmniejszenia spożycia alkoholu do tych kilku instytucji, których rzeczywiście rola w zwalczaniu nadmiernego spożycia jest bardzo duża. Dlaczego tylko takie instytucje zostały wybrane? Wiemy, że uzależnieniu od alkoholu towarzyszą często inne uzależnienia, w kierunku których działają inne instytucje – chociażby nawet Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii czy wiele innych instytucji. Wtedy mielibyśmy taki szerszy ogląd na całość sprawy, czyli całość działań rządu w kierunku ograniczenia spożycia alkoholu.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselJozefaSzczurekZelazko">Kolejna rzecz, na którą chciałbym zwrócić uwagę. Rzeczywiście te działania podejmowane przez samorządy są co najmniej niewystarczające. Państwo proponują na poziomie tutaj ustawowym uregulowanie pewnych kwestii. Myślę, że to należałoby poddać takiej szerokiej dyskusji, dlatego że skądinąd bardzo często rząd spotyka się z takimi zarzutami, że ograniczamy działalność samorządów. Jest to zadanie gmin, ale również innych jednostek samorządu terytorialnego i należałoby się zastanowić, w jaki sposób wpłynąć na to, żeby te działania były bardziej intensywne i bardziej skuteczne, a nie tylko regulować na poziomie ustawowym czy rządowym.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselJozefaSzczurekZelazko">Tak jak pan wspomniał, gminy miały możliwość ograniczania, chociażby wydawania liczby zezwoleń czy ustalenia zakazu sprzedaży alkoholu w godzinach nocnych. Bardzo mało gmin z takiej możliwości skorzystało. Dlatego też myślę, że to będzie wymagało takiej szerokiej dyskusji, bo wchodzimy daleko w te kompetencje samorządu gminnego.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselJozefaSzczurekZelazko">Rzeczywiście sytuacja, jeżeli chodzi o spożycie alkoholu nie jest w naszym kraju najlepsza. Zdajemy sobie sprawę, że ten okres pandemii zapewne jeszcze spowoduje zaostrzenie się tych problemów. Bo rozumiem, że objęty kontrolą był okres do końca 2020 r. Zatem niecały ten okres jest poddany kontroli. Na pewno jest to dla nas sygnał, że należy wymodelować pewne działania, ale również egzekwować aktualnie obowiązujące przepisy prawa w tym zakresie. Raport jest taki niepokojący, dający wiele do myślenia i myślę, że wielu z nas, a szczególnie tutaj przedstawiciele poszczególnych instytucji rządowych, powinno przeanalizować to szczegółowo i zaproponować jakieś działania, które będą skuteczniejsze w walce z nadmiernym spożyciem alkoholu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś z państwa posłów jeszcze chciałby zabrać głos? Czy ktoś internetowo zgłasza się? Nie. Czy ktoś z przedstawicieli ministerstw oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych chciałby zabrać głos? Proszę bardzo, pani…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PelniacaobowiazkidyrektorPanstwowejAgencjiRozwiazywaniaProblemowAlkoholowychKatarzynaLukowska">Katarzyna Łukowska. Witam bardzo serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PelniacaobowiazkidyrektorPanstwowejAgencjiRozwiazywaniaProblemowAlkoholowychKatarzynaLukowska">Bardzo dziękuję Najwyższej Izbie Kontroli za wnikliwy raport, który stanowi wsparcie dla działań podejmowanych przez PARPA względem samorządów gminnych. Właściwie chciałam podsumować to jednym zdaniem. Wszyscy chcielibyśmy, bo tak byłoby łatwiej, taniej, przyjemniej, z większą akceptacją społeczną, żeby w sprawie ograniczenia dostępności alkoholu działało takie narzędzie jak edukacja publiczna. Tylko edukacja… Natomiast tak nie jest.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PelniacaobowiazkidyrektorPanstwowejAgencjiRozwiazywaniaProblemowAlkoholowychKatarzynaLukowska">Zgodnie z wynikami badań, również tych, które są podstawą do rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia, najbardziej skuteczne narzędzie, które będą prowadziły do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych, to istotne ograniczenie dostępności napojów alkoholowych w rozumieniu ceny i liczby punktów sprzedaży. To są dwa takie instrumenty. Trzeci instrument to ograniczenie, wręcz zakaz reklamy napojów alkoholowych. W tym sensie ten raport jest dobrze osadzony w podstawach naukowych. Cieszę się, że rekomendacjach nie znalazłam informacji o tym, jakobyśmy się mieli zajmować głównie edukacją. Robimy to. To jest strategia ważna, ale uzupełniająca. Chciałam tym podsumować swoje wystąpienie, oddając narrację Światowej Organizacji Zdrowia tej sprawie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo, pani dyrektor.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś jeszcze? Poseł Andrzej Gawron, proszę bardzo, oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselAndrzejGawron">Dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, myślę, że te wnioski, które NIK przedstawił w swoim raporcie, są dosyć zatrważające i powinniśmy podjąć takie działania, które w tych dwu segmentach będą pomagać. Tak jak powiedziała pani dyrektor, jeżeli chodzi o liczbę punktów i cenę alkoholu, na przykład wysokość akcyzy. Z raportu wynika, że siła nabywcza i wynagrodzenie rośnie, czyli za to wynagrodzenie średnie, które w tej chwili przeciętny Polak zarabia, może zakupić więcej alkoholu. Działania edukacyjne czy inne, które są w samorządach podejmowane mające spowodować, by spożycie alkoholu było mniejsze, nie wystarczą.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselAndrzejGawron">Podstawowym elementem jest ograniczenie liczby punktów sprzedaży. Z jednej strony jest zysk, który przedsiębiorcy i samorządy mogą wprowadzić do swojego budżetu – ważna jest też liczba osób zatrudnionych w tej branży – a z drugiej strony te wszystkie skutki negatywne, w raporcie NIK były przedstawione. Myślę, że też jakieś ekonomiczne mechanizmy muszą być, które będą na przykład powodowały czy zachęcały samorządy do tego, żeby ograniczać… chyba że już takie twarde przepisy, które powinny być wprowadzone, na przykład przy jakiej liczbie mieszkańców dany punkt może funkcjonować. Szkoda, że samorządy tutaj nie patrzą całościowo, szczególnie jeżeli chodzi o to, jak szkodliwe jest wysokie spożycie alkoholu dla ich mieszkańców. Chyba jednak przeważają te czynniki ekonomiczne. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Jeszcze gwoli uzupełnienia poseł Józefa Szczurek-Żelazko, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselJozefaSzczurekZelazko">Mam pytanie do przedstawicieli NIK, czy państwo analizowali – w raporcie nie doczytałam się informacji na ten temat – w jaki sposób są wykorzystywane środki przez samorządy gminne z tak zwanego korkowego, czyli opłat za wydawanie zezwoleń. Czy te środki są faktycznie przeznaczane na profilaktykę, na inwestycje w zdrowie, w tym w zdrowie psychiczne i walkę z uzależnieniami, czy też na inne zadania? Jako posłowie często spotykamy się z takimi różnymi pomysłami wydatkowania tych środków, które powinny być spożytkowane właśnie na przeciwdziałanie, na edukację mającą na celu ograniczenie spożycia. Czy takie dane były analizowane?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Proszę bardzo. Głos oddaję przedstawicielom Najwyższej Izby Kontroli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, odpowiadając na pytanie pani poseł Szczurek-Żelazko, dlaczego tylko te podmioty. Skontrolowaliśmy kluczowe podmioty w tym obszarze i tutaj oczywiście w naszej praktyce nigdy nie jest tak, że jesteśmy w stanie skontrolować wszystkie instytucje, wszystkie organy i zastosować próbę, która będzie kompletna w odniesieniu do wszystkich podmiotów zobowiązanych do obowiązków w określonym obszarze funkcjonowania państwa. Niewątpliwie te, które zostały przez nas wytypowane, pozwalają na sformułowanie wniosków końcowych, konkluzji i rekomendacji, które przedstawiliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Co jest również ważne i odpowiada na drugie pytanie pani poseł: to nie jest jedyna kontrola, którą prowadziliśmy w ostatnim czasie w obszarze realizacji przez instytucje państwowe zadań określonych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Nasza delegatura od wielu lat specjalizuje się już kontrolach ogólnopolskich, również w tym obszarze. Wiele kontroli już przeprowadziliśmy. Jak wspomniałem w czasie prezentacji, to jest w sumie kilkaset kontroli, które przeprowadziliśmy w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Kontrolowaliśmy procedury przymusowego kierowania na leczenie osób uzależnionych od alkoholu. Kontrolowaliśmy również skuteczność profilaktyki uzależnień od alkoholu i narkotyków, o której pani poseł wspomniała. W informacji o wynikach tej kontroli również zawieraliśmy oceny dotyczące działań organów, o których pani poseł wspomniała. Prowadziliśmy dwie ogólnopolskie kontrole dotyczące wykorzystania przez samorządy dochodów z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych – to te korkowe wspomniane przez panią poseł.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Te informacje są przestrzeni publicznej dosyć często cytowane, na naszej stronie Najwyższej Izby Kontroli również są dostępne w każdej chwili. Ten obszar był przez nas wielokrotnie badany – nie tylko w ramach kontroli koordynowanych, lecz także doraźnych – na terenie całej Polski. Niestety z wykorzystaniem środków z korkowego jest generalnie niedobrze. Formułowaliśmy w większości przypadków krytyczne oceny samorządów. One w części wynikały z niedoskonałości prawa, które w pewnym zakresie pozwalały gminom na różnego rodzaju nadinterpretacje uprawnień, które na nich spoczywały. Oczywiście pomijam przypadki w sposób oczywisty pozostających w sprzeczności i naruszających cele i możliwości wykorzystania tych środków przez samorządy.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Jeśli chodzi o kwestię poruszoną przez panią poseł, dotyczącą możliwości ograniczenia kompetencji samorządów, to pozwolę sobie tylko przypomnieć – te rozwiązania, o których mówiliśmy w toku prezentacji, jak i które państwo widzą w informacji o wynikach kontroli, te narzędzia, które samorządy mają już od wielu lat, nie funkcjonują. Tutaj nie ma chyba innej drogi niż zastosowanie innych sprawdzonych rozwiązań, które funkcjonują w wielu państwach na świecie. My nawiązujemy do wypowiedzi ekspertów, ale również do praktyki i danych statystycznych wynikających z doświadczeń wielu państw. Niestety to narzędzie się nie sprawdziło. Jak państwo widzieli, nie działa, absolutnie nie działa.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Pan poseł Gawron słusznie zauważył, że tutaj interesy ekonomiczne i troska o przedsiębiorców przerażają. Natomiast chyba w perspektywie dłuższej samorząd jednak powinien bardziej dbać o życie i zdrowie swoich mieszkańców niż tylko o kwestie ekonomiczne przedsiębiorców. Stąd też naszej ocenie należy zastosować inne narzędzie do osiągnięcia celów, o których mówi ustawa.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Jeszcze raz podkreślam, te rekomendacje wynikają z wielu ekspertyz, również posiadanych przez PARPA, ale wynikają również z doświadczeń wielu państw na całym świecie.</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#PelniacyobowiazkidyrektorDelegaturyNIKwPoznaniuAndrzejAleksandrowicz">Z mojej strony to wszystko. Wydaje mi się, że pan poseł Gawron, dzieląc się refleksjami dotyczącymi tego problemu, nie sformułował pytań, na które byłbym zobowiązany odpowiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Czy ktoś z przedstawicieli korporacji samorządowych chciałby jeszcze zabrać głos? Nikt.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, podsumowując, tylko powiem, że z uwag, które wypowiedzieli nasza koleżanka i nasz kolega z Komisji oraz pani dyrektor Katarzyna Łukowska, rewolucji od razu nie zrobimy. Natomiast krokami, które są w horyzontalnych granicach władzy ustawodawczej i wykonawczej do zrobienia, są przede wszystkim ograniczenia, nawet zniesienie, reklam napojów alkoholowych w mediach. Tutaj był spór publiczny bodaj kilkanaście lat temu na ten temat. Przedsiębiorcy, że tak powiem, wygrali ze sferą publiczną.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Druga rzecz to zdecydowane wyodrębnienie w poszczególnych sklepach, w poszczególnych punktach dystrybucji alkoholu stanowisk z alkoholem od dystrybucji innych towarów. W tej chwili alkohol jest sprzedawany już nie tylko w sklepach spożywczych czy w hipermarketach, lecz także w sklepach z artykułami drogeryjnymi jako jeden z wielu segmentów. Jeżeli ktokolwiek z klientów spotyka się z alkoholem – szczególnie mówię tutaj o młodym pokoleniu – jako ogólnodostępnym towarem, który można kupić jak każdy inny drogeryjny czy żywnościowy towar, to wtedy młodego pokolenia nie kształtujemy w sposób właściwy.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Szanowni państwo, dziękuję za tę dyskusję. Zamykam ją.</u>
+          <u xml:id="u-19.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLawniczak">Na tym porządek dzienny został wyczerpany. W związku z tym zamykam posiedzenie. Informuję jednocześnie, że protokół z posiedzenia Komisji z załączonym pełnym zapisem jego przebiegu będzie do wglądu w sekretariacie naszej Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..bace252
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-suexx-00057-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 57/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 57/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE">57</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-18</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorRCBplkKonradKorpowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor RCB płk Konrad Korpowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorRzadowegoCentrumBezpieczenstwaplkKonradKorpowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa płk Konrad Korpowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow" role="speaker">
+        <persName>Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski" role="speaker">
+        <persName>Minister do spraw Unii Europejskiej Konrad Szymański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoBeataSzydlo" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Beata Szydło</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoPEBeataSzydlo" role="speaker">
+        <persName>Poseł do PE Beata Szydło</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekProtasiewicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Protasiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofTruskolaski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Truskolaski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTadeuszCymanski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tadeusz Cymański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Anita Czerwińska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b924d86
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00057-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,158 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">strategia na rzecz wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w UE (COM(2020) 711 – wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">W posiedzeniu udział wzięli: Konrad Szymański minister do spraw Unii Europejskiej wraz ze współpracownikami, płk Konrad Korpowski dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa ze współpracownikiem, Beata Szydło poseł do Parlamentu Europejskiego.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#KomisjidoParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Kaja Krawczyk – naczelnik Wydziału ds. Unii Europejskiej w Biurze Spraw Międzynarodowych, Agata Jackiewicz, Agnieszka Maciejczak – z sekretariatu Komisji w BSM, Anna Marciniak – specjalista ds. kontaktów zagranicznych z Wydziału ds. Unii Europejskiej w BSM; Marek Jaśkowski – ekspert ds. legislacji z Biura Analiz Sejmowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dzień dobry. Witam państwa serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Witam serdecznie wszystkich obecnych członków Komisji do Spraw Unii Europejskiej, a także posłów do Parlamentu Europejskiego, ministrów i towarzyszące im osoby.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Szanowni państwo, przystępujemy do sprawdzenia kworum. Przypominam, że posłowie obecni na sali obrad Komisji mogą głosować za pomocą legitymacji poselskiej, a państwa posłów nieobecnych proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w aplikacji na tablecie w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu Komisji. Stwierdzam kworum. Informuję wszystkich państwa posłów oraz gości, że chęć zabrania głosu zdalnego należy zgłaszać poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Szanowni państwo, otrzymaliśmy informację, że agenda Rady ds. Ogólnych nie zawiera żadnych dokumentów ustawodawczych i będzie miała charakter wideokonferencji, w związku z powyższym punkt pierwszy zostanie zdjęty z porządku obrad. Czy są inne uwagi do porządku obrad? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmieniony porządek obrad.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Szanowni państwo, przechodzimy do punktu drugiego rozpatrzenie w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odporności podmiotów krytycznych (COM(2020) 829 – wersja ostateczna) i odnoszącego się niego projektu stanowiska RP. Rząd reprezentuje pan minister Konrad Szymański. Zdalnie obecni są również przedstawiciele Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Panie ministrze, czy słyszy nas pan? Bardzo proszę o zabranie głosu, o przedstawienie stanowiska do dokumentu COM(2020) 829. Panie ministrze, nie słyszymy pana. Nie słyszymy. Teraz słyszymy, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Tak, teraz słyszę, tylko nie słyszałem tej pierwszej części, więc nie wiem, o który punkt teraz chodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Tak. Panie ministrze, COM(2020) 829.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">To jest dokument, do którego stanowisko rządu zostało przygotowane przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, dlatego prosiłbym o udzielenie głosu przedstawicielom RCB, którzy z całą pewnością znacznie bardziej kompetentnie przedstawią założenia polskiego stanowiska wobec tego przedłożonego projektu dyrektywy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Proszę przedstawicieli RCB o zabranie głosu. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#DyrektorRzadowegoCentrumBezpieczenstwaplkKonradKorpowski">Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Tak, słyszymy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#DyrektorRCBplkKonradKorpowski">Fantastycznie. Szanowna pani przewodnicząca, panie ministrze, szanowni państwo, faktycznie przygotowaliśmy i przeanalizowaliśmy dokładnie dokument. Kilka słów wprowadzenia może, że UE ustanowiła europejski program ochrony infrastruktury krytycznej w 2006 r. i przyjęła dyrektywę w sprawie europejskiej infrastruktury krytycznej w 2008 r., więc ta dyrektywa ma już około 13 lat. Dyrektywa ta dotyczy głównie sektorów infrastruktury krytycznej, takiej jak sektor energetyczny i sektor transportowy. Koncentruje się głównie czy wyłącznie na środkach ochrony i procedurze rozpoznawania i wyznaczania europejskich infrastruktur w drodze dialogu transgranicznego. Jednakże po analizie obecnej dyrektywy europejskiej w sprawie infrastruktury krytycznej wykazano, że istniejące środki europejskie i krajowe po prostu nie zapewniają komfortu stawienia czoła coraz to bardziej złożonym wyzwaniom operacyjnym, z którymi idzie się mierzyć w dzisiejszych czasach.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#DyrektorRCBplkKonradKorpowski">Propozycje zawarte w projekcie dyrektywy, która w założeniu ma zastąpić dyrektywę w sprawie europejskiej infrastruktury krytycznej, opierają się głównie na trzech filarach rozwiązania. Po pierwsze, proponowana dyrektywa miałaby znacznie szerszy zakres sektorowy, obejmujący nie tak jak do tej pory – sektor energetyczny i transportowy, ale co najmniej dziesięć sektorów, takich jak sektor energii, transportu, bankowości, infrastruktury rynku finansowego, zdrowia, wody pitnej, ścieków, infrastruktury cyfrowej, administracji publicznej i przestrzeni kosmicznej. Po drugie, w projektowanej dyrektywie przewidziano procedurę umożliwiającą państwom członkowskim wskazanie podmiotów krytycznych na podstawie – uwaga – wspólnych kryteriów w oparciu o krajową ocenę ryzyka. Tak że jest też taka różnica. I trzeci filar, trzecia propozycja jest taka, żeby we wniosku określone były obowiązki państw członkowskich i wskazanych przez nie podmiotów krytycznych, w tym podmiotów o szczególnym znaczeniu europejskim, czyli takich podmiotów krytycznych, które świadczą usługi kluczowe na rzecz – i teraz: ponad jednej trzeciej lub ponad jednej trzeciej państw członkowskich i które podlegałyby szczególnemu nadzorowi. Ponadto projekt dyrektywy odzwierciedla niedawne wyzwania do podjęcia działań ze strony Rady i PE, które zachęciły Komisję do przeglądu obecnego podejścia, aby lepiej odzwierciedlić rosnące wyzwania stojące przed podmiotami infrastruktury krytycznej oraz zapewnić lepsze dostosowanie do dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji, tak zwanej NIS.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#DyrektorRCBplkKonradKorpowski">Projekt w założeniach ma być spójny i tworzy ścisłą synergię z proponowaną dyrektywą w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii. To jest dyrektywa NIS 2, która zastąpi dyrektywę w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji. Powiązanie przyszłych dwóch dyrektyw ma uwzględnić kwestię coraz silniejszych wzajemnych powiązań między światem fizycznym a światem cyfrowym dzięki ramom legislacyjnym obejmującym zdecydowane środki na rzecz zwiększenia odporności zarówno w odniesieniu do aspektów cybernetycznych, jak i fizycznych. I tutaj znacząco się zmienia.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#DyrektorRCBplkKonradKorpowski">Po pierwsze, krajobraz ryzyk dzisiaj jest bardziej złożony niż w 2008 r. Obejmuje obecnie zagrożenia naturalne, działania hybrydowe finansowane przez państwo, do tego terroryzm, zagrożenia wewnętrzne, pandemie, czego jesteśmy świadkami dzisiaj, i różnego rodzaju wypadki, takie jak awarie przemysłowe. Po drugie, operatorzy stają przed wyzwaniami związanymi z wprowadzeniem do swoich operacji możliwych technologii, takich jak na przykład sieci 5G czy UAV, czyli pojazdy bezzałogowe, latające, poruszające się po ziemi, borykają się jednocześnie z podatnością na zagrożenia, jaką powodować mogą te technologie. Po trzecie, technologie, te które omówiłem wcześniej, oraz inne tendencje sprawiają, że operatorzy w coraz większym stopniu są uzależnieni od siebie nawzajem. Skutki takiej sytuacji są oczywiste. Zakłócenie świadczenia usług jednego podmiotu wpływa bezpośrednio od razu na drugi podmiot, wywołując efekt tak zwany kaskadowy, mający wpływ na świadczenia usług w innych sektorach, a także potencjalnie w innych państwach członkowskich czy nawet w całej Unii.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#DyrektorRCBplkKonradKorpowski">Dokładnie przeanalizowaliśmy dokument. Mamy szereg propozycji i refleksji, które proponuję przesłać do Komisji, żeby tego nie omawiać w tym momencie, chyba że szanowna Komisja będzie chciała poznać na tym poziomie wysokiej szczegółowości. Natomiast chciałbym powiedzieć, reasumując to wszystko, że proponowane we wniosku podejście oparte na kryterium usług krytycznych dla funkcjonowania państwa wydaje się w dzisiejszych czasach jak najbardziej zasadne. Należy jednak zauważyć, że podejście nie jest w pełni konsekwentne. Dyrektywa ma na celu między innymi poprawę zdolności podmiotów krytycznych do świadczenia usług koniecznych do utrzymania niezbędnych funkcji społecznych lub działalności gospodarczej na rynku wewnętrznym. O tym mówi art. 1. Jednocześnie w art. 4 usługi kluczowe wyznacza się w sektorach wymienionych w załączniku bez wcześniejszego przeprowadzenia analiz usług niezbędnych do utrzymania funkcji społecznych lub działalności gospodarczej. Tutaj proponujemy, by kraje członkowskie na bazie oceny ryzyka dokonanej z uwzględnieniem dokumentów wymienionych w art. 4 ust. 2 sporządziły listę usług kluczowych, a dopiero w drugiej kolejności przypisały poszczególne usługi kluczowe do sektorów wymienionych w załączniku.</u>
+          <u xml:id="u-9.5" who="#DyrektorRCBplkKonradKorpowski">Chciałbym jeszcze na zakończenie zwrócić uwagę na jeden bardzo ważny aspekt po analizie propozycji, że doceniamy znaczenie przygotowania przez państwa członkowskie własnych strategii mających na celu wzmocnienie odporności podmiotów krytycznych – i teraz proszę o uwagę – jednak uważamy, że proponowany obowiązek przekazania tych dokumentów, czyli własnych strategii wewnętrznych, narodowych, w ciągu trzech miesięcy od ich przyjęcia do Komisji Europejskiej może naruszać autonomię państw członkowskich w obszarze bezpieczeństwa. Więc na to chciałbym zwrócić uwagę. Tyle słowem wstępu. Czy jakieś pytania do tego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Dodam, że głos zabierał pan płk Konrad Korpowski, dyrektor RCB. Czy pan minister chciałby zabrać głos? Nie. Bardzo dziękuję. Zatem bardzo proszę, posłem sprawozdawcą jest pan poseł Krzysztof Truskolaski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselKrzysztofTruskolaski">Dziękuję, pani przewodnicząca. Panie ministrze, Wysoka Komisjo, pan pułkownik już dość szczegółowo opisał tę dyrektywę PE i Rady w sprawie odporności podmiotów krytycznych COM(2020) 829. Ja tylko skrótowo powiem kilka słów, jaki jest cel niniejszej dyrektywy. A celem tym jest wzmocnienie świadczenia na rynku wewnętrznym usług o kluczowym znaczeniu dla utrzymania niezbędnych funkcji społecznych lub działalności gospodarczej poprzez zwiększenie odporności podmiotów krytycznych świadczących takie usługi. Niniejszy wniosek odzwierciedla niedawne wezwania do podjęcia działań ze strony Rady i PE, które zachęciły Komisję do przeglądu obecnego podejścia, aby lepiej odzwierciedlić rosnące wyzwania stojące przed podmiotami krytycznymi oraz zapewnić lepsze dostosowanie do dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji. Niniejszy wniosek jest spójny i tworzy ścisłą synergię z proponowaną dyrektywą w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terenie Unii.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselKrzysztofTruskolaski">Szanowni państwo, zgodnie z oceną Biura Analiz Sejmowych przyjęcie dokumentu powinno zmniejszyć podatność na zagrożenie infrastruktury krytycznej w UE oraz związaną z tym liczbę zakłóceń i incydentów, co z kolei zwiększy niezawodność i ciągłość świadczenia usług społecznych i wzmocni pewność funkcjonowania jednolitego rynku. Jednocześnie pozwoli to uniknąć kosztów finansowych związanych z koniecznością usuwania skutków takich incydentów. Oszacowanie skutków regulacji jest jednak niemożliwe, gdyż zależy od różnych scenariuszy rozwoju wydarzeń w przyszłości, w tym liczby pojawiających się nowych zagrożeń zewnętrznych i postępu technologicznego. I to tak naprawdę tyle. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć w tej kwestii? Nie widzę żadnych zgłoszeń, zatem chciałabym zaproponować następująca konkluzję: stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 7 ust. 4 ustawy dokument o sygnaturze COM(2020) 829 – wersja ostateczna. Komisja podzieliła zastrzeżenia rządu. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Zatem bardzo dziękuję. Dziękuję panu pułkownikowi, panu ministrowi i zamykam ten punkt.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do kolejnego: rozpatrzenie w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informacji Rady Ministrów o posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbędzie się w dniach 25 i 26 marca 2021 r. Rząd reprezentuje pan minister Konrad Szymański, minister do spraw Unii Europejskiej. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Dziękuję bardzo. Rada Europejska zaplanowana na 25 i 26 marca z całą pewnością będzie kolejnym posiedzeniem Rady, gdzie znaczna część uwagi będzie poświęcona zagadnieniom związanym z pandemią. Oprócz dyskusji na temat dalszej koordynacji, możliwie dalekiej koordynacji działań w związku z pandemią należy się spodziewać ożywionej dyskusji w zakresie niskiego tempa dostaw szczepionek, które w większości, jeśli nie we wszystkich państwach członkowskich UE powoduje opóźnienia w programie szczepień. W programach szczepień oczywiście o charakterze narodowym, ale które razem miały się złożyć na bardzo ambitny unijny cel szczepień, które miałyby dotyczyć nawet 70% populacji przed czerwcem 2022 r. Ten cel jest w oczywisty sposób zagrożony z uwagi na niskie tempo dystrybucji szczepionek i to na pewno jest tematem numer jeden w tym aspekcie, w aspekcie pandemicznym – również z polskiego punktu widzenia.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Naturalną konsekwencją tego doświadczenia kryzysowego jest koncentracja uwagi na europeizacji produkcji farmaceutycznej. Polska była jednym z wiodących krajów, jednym z sześciu krajów, które promowały od samego początku intensywne myślenie strategiczne w tym aspekcie, tak aby znaczna część nie tylko szczepionek, ale i innych potrzebnych produktów była na powrót produkowana w UE. Sami realizujemy ten plan. Wstępne porozumienie między firmami Mabion i Novavax jest tego przejawem. Oferujemy również możliwości produkcyjne na poziomie unijnym, krajowym, tak aby ta zależność była możliwie ograniczana, także w perspektywie dalszej przyszłości.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Bardzo ważnym aspektem w dyskusji na tematy pandemiczne, covidowe będzie przedstawiony ostatnio projekt certyfikatów szczepień na poziomie unijnym. Polska podkreśla, że wszelkie tego typu działania mają sens tylko wtedy, kiedy ułatwiają przemieszczanie się osób w UE. Nie powinny one prowadzić do żadnych form dyskryminacji. Powinny być również elastyczne w stosunku do krajowych działań w tym obszarze. Zwracamy uwagę na to, że w żaden sposób nie może to zmienić zasady fundamentalnej – traktatowej swobody przemieszczania się i podróżowania w UE. Widzimy natomiast sens, aby dokumenty, które poświadczają czy to fakt szczepienia, czy fakt przebytego testu, czy choroby, były uznawane międzynarodowo, tak aby nikt z posiadaczy krajowych tego typu dokumentów nie był zagrożony nieuznawaniem takich dokumentów wystawionych przez poszczególne instytucje w państwach członkowskich na poziomie unijnym. Wzajemne uznawanie, oczywiście tylko i wyłącznie dokumentów wystawionych przez certyfikowane instytucje, zapewne ułatwiłoby radzenie sobie z wciąż istniejącymi ograniczeniami. Te ograniczenia oczywiście mają swoje podstawy, ograniczenia dotykające również podróżowania, natomiast chcielibyśmy, aby te ograniczenia przynosiły jak najmniej negatywnych konsekwencji. Z tej perspektywy patrzymy na certyfikat.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Druga sprawa, bardzo istotna z polskiego punktu widzenia, to przyszłość wspólnego rynku, także pod kątem polityki przemysłowej, cyfrowej. Tutaj zwracamy uwagę na to, że rynek, poza transferami bezpośrednimi, zaplanowanymi w budżecie i w Funduszu Odbudowy, jest kluczowym, najważniejszym instrumentem odbudowy pocovidowej. Zwracamy również uwagę na to, aby ograniczenia związane z pandemią przez poszczególne państwa członkowskie były wprowadzane w jak najmniejszym proporcjonalnym do sytuacji wymiarze, tak aby nie przynosiły one nieproporcjonalnych kosztów dla wymiany handlowej i ruchu osobowego w UE.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">W zakresie polityki cyfrowej głównym punktem odniesienia będzie kompas cyfrowy 2030. Tutaj zdecydowanie popieramy nacisk na infrastrukturę, cyfryzację przemysłu, e-administrację – to są rzeczy oczywiste, w szczególności wobec doświadczeń ostatnich miesięcy. Zwracamy uwagę, aby wzmocnić aspekt cyberbezpieczeństwa, prywatności i ochrony danych. Polska również od samego początku tej dyskusji należy do państw najbardziej intensywnie zaangażowanych w promocję opodatkowania sektora cyfrowego. Jeżeli działania globalne, które dzisiaj toczą się głownie na poziomie OECD, nie przyniosą spodziewanych efektów, będziemy zabiegali o to, aby takie rozwiązania były przyjęte na poziomie UE, aby po prostu przywrócić w tym sektorze elementarną sprawiedliwość podatkową, której dzisiaj brak.</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Dwa kolejne tematy, które będą przedmiotem obrad szefów rządów i głów państw w niektórych wypadkach, to są zagadnienia międzynarodowe. Po pierwsze, sytuacja we wschodnim basenie Morza Śródziemnego, gdzie cały czas mamy do czynienia z niezażegnanym kryzysem w związku z działaniami tureckimi, w szczególności wobec Cypru, ale także i Grecji. Tutaj popieramy uzgodnione już podejście dwutorowe. Z jednej strony jesteśmy zwolennikami ożywienia relacji UE–Turcja, pod warunkiem poszanowania oczywiście suwerenności państw członkowskich UE, z drugiej strony UE powinna zachować gotowość do prowadzenia polityki sankcyjnej, jeżeli Turcja powróci do swoich prowokacyjnych działań w tej części świata. Co do kwestii cypryjskiej podkreślamy poparcie dla ONZ-owskich działań skoncentrowanych na kompleksowym rozwiązaniu problemu Cypru.</u>
+          <u xml:id="u-13.6" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejna sprawa to polityka wobec Rosji. To jest bardzo pilny temat. Podkreślamy znaczenie przede wszystkim jedności UE w stosunku do Rosji. Tylko polityka oparta na jedności państw członkowskich może przynieść spodziewane efekty. Podkreślamy, że jakakolwiek zmiana polityki Unii wobec Rosji musi być oparta po pierwsze na wypełnieniu porozumień mińskich, które nigdy wypełnione nie zostały. Podkreślamy wagę uzgodnionych pięciu zasad polityki UE wobec Rosji, które są oparte nie tylko na kwestii porozumień mińskich, dotyczących najbardziej kluczowego aspektu – integralności terytorialnej Ukrainy, ale również podkreślamy znaczenie polityki praw człowieka, zaangażowania na rzecz społeczeństwa obywatelskiego i redukowania relacji UE z Rosją tylko do spraw o bezpośrednim znaczeniu dla interesów europejskich.</u>
+          <u xml:id="u-13.7" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Rada Europejska w naszym przekonaniu powinna potwierdzić swoje poparcie dla integralności terytorialnej Ukrainy. W centrum tej strategii unijnej, polityki unijnej, w szczególności po tym, co się stało w ostatnich miesiącach, powinny być zagadnienia praw człowieka, komunikacja strategiczna i walka z dezinformacją. Budowanie odporności UE na dezinformację jest cały czas ważnym nierozwiązanym problemem.</u>
+          <u xml:id="u-13.8" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Przy tej okazji szefowie rządów spotkają się również w ramach szczytu strefy euro w formacie inkluzywnym, zakładającym obecność również przedstawicieli państw członkowskich, które nie są w strefie euro. To posiedzenie będzie dotyczyło wzmocnienia międzynarodowej roli waluty euro w ramach dyskusji na temat gospodarczej autonomii UE. Podkreślamy tutaj, że osią międzynarodowego znaczenia UE, międzynarodowego gospodarczego znaczenia UE pozostaje wspólny rynek, wspólna polityka handlowa – i tak powinno pozostać również w przyszłości. Popieramy natomiast wszystkie działania na rzecz dokończenia unii bankowej, w tym unii rynków kapitałowych, której waga wobec sytuacji kryzysowej w UE nawet wzrosła, ponieważ widzimy w unii rynków kapitałowych możliwości, by wzmocnić możliwości finansowania w szczególności sektora małych i średnich przedsiębiorstw, które w dobie kryzysu popandemicznego ucierpiały najbardziej.</u>
+          <u xml:id="u-13.9" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">To są kluczowe elementy polskiego stanowiska przed Radą Europejską. Przedstawiam je z pewnym wyprzedzeniem. Mamy jeszcze stosunkowo wiele dni do samego posiedzenia, ale na dzisiaj są to kluczowe tematy, które chcemy poruszyć na poziomie Rady Europejskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Otwieram dyskusję. Czy są pytania? Nie widzę. Zatem stwierdzam, że Komisja w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu… Przepraszam. Bardzo proszę, pani premier Beata Szydło. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoBeataSzydlo">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Dzień dobry, panie ministrze, witam serdecznie. Ja może nie tyle pytanie, co słowa wsparcia i podkreślenia, że ta kwestia, o której pan minister mówił, i stanowisko polskiego rządu dotyczące walki z pandemią i też tego paszportu europejskiego, postawienie jednak na to, że powinna być dostępność po pierwsze do szczepionek dla każdego, kto chciałby być zaszczepiony, i wtedy dopiero można mówić o jakimś europejskim dokumencie… Natomiast na pewno te certyfikaty krajowe są niezwykle istotne i to jest bardzo dobry kierunek. Przy okazji może zapytam, jaka jest ocena pana ministra, czy jest szansa na to, żeby Komisja Europejska poradziła sobie z problemem dostaw szczepionek w najbliższym czasie, czy też będziemy musieli zmienić nieco strategię i państwa członkowskie w większym stopniu będą się angażowały.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoBeataSzydlo">I oczywiście niezwykle istotny drugi temat, już odstępując od tego tematu covidowego, to są kwestie relacji z Rosją, a w tym kontekście również cały czas powracający problem Nord Stream 2 – więc sądzę, że pewnie rząd, również pan premier tę kwestię będzie w tym kontekście podnosił. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Dziękuję bardzo. Myślę, że początkowy żargon związany z nazywaniem tego wzajemnego uznawania certyfikatów medycznych paszportem był grubym błędem komunikacyjnym. Nie wiem dokładnie, kto go popełnił, ale z całą pewnością nie ma tutaj miejsca na nazywanie tego dokumentu paszportem, ponieważ to przynajmniej w języku polskim sugeruje, że jest to jakiś dokument konieczny do przekraczania granicy. Nie ma mowy o takim rozwiązaniu. Mówimy tylko i wyłącznie o międzynarodowym wzajemnym uznawaniu dokumentów, które miałyby poświadczać fakty medyczne, które, być może, mogłyby wpływać na to, że dana osoba nie musi spędzać jakiegoś czasu w kwarantannie. Takie narodowe, krajowe rozwiązania w niektórych państwach członkowskich są obecne. One mogą się nasilać, ponieważ nie wiemy, jaka będzie najbliższa przyszłość kryzysu pandemicznego czy też kwestii samego szczepienia, przebycia choroby. Myślę, że w żadnym wypadku nie można tu mówić o paszporcie. Chodzi tylko i wyłącznie o to, aby na przykład polski dokument, który poświadcza fakty szczepienia, pozwalał na to, aby uniknąć jakichś istotnych restrykcji. Zakładam, że uzasadnionych, ponieważ w wielu wypadkach, w wielu państwach członkowskich mamy do czynienia z sytuacją bardzo kryzysową, często tragiczną. Więc my nie chcemy wchodzić w krajowe decyzje, kto powinien podlegać kwarantannie czy też testom w związku z takim lub innym działaniem, natomiast z całą pewnością chcielibyśmy ułatwić wszystkim obywatelom to, aby wobec takich ograniczeń mieli pewne możliwości osłabiania działania tych ograniczeń wobec osób zaszczepionych, wobec osób przetestowanych pozytywnie w kraju, tak aby nie było jakichkolwiek nieporozumień, że na przykład dany test, dokument poświadczający test w danym miejscu, w danym kraju nie jest respektowany albo nie jest rozumiany w innej części Europy. Tylko tak należy na to patrzeć.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Sprawa dostaw jest sprawą najbardziej dzisiaj kluczową. To już nie jest tylko i wyłącznie kwestia sprawności organizacyjnej Komisji Europejskiej. To jest sprawa w największym stopniu polityczna. My, podobnie jak wszystkie inne państwa członkowskie, zgadzaliśmy na wiele działań wspólnych, ponieważ one gwarantowały efektywność. Takie działania jak na przykład sfinansowanie przyspieszonych badań. One przyniosły określone konsekwencje. Faktycznie szczepionki pojawiły się stosunkowo szybko, bezprecedensowo szybko. Stosunkowo szybko również dopuszczono je, przy zachowaniu wszystkich wymogów bezpieczeństwa, na rynek. Natomiast strona handlowa tych europejskich rozwiązań absolutnie kuleje i to jest bardzo poważny problem, bo w tej samej UE obiecujemy sobie, że proces szczepień będzie znacznie, znacznie szybszy. Dzisiaj nie znam państwa członkowskiego UE, którego obniżenie stopnia zapowiadanych szczepień nie byłoby bezpośrednio związane z brakiem dostępności szczepionek. Tutaj, myślę, że państwa członkowskie – Polska w tej dyskusji jest bardzo głośna – domagają się po prostu egzekwowania kontraktów w taki sposób, abyśmy nie byli słabszym partnerem, klientem międzynarodowych koncernów farmaceutycznych. Oczywiście sytuacja i postawa tych koncernów jest różna, trzeba mieć to na uwadze, natomiast z całą pewnością egzekwowanie handlowej części tych wszystkich unijnych rozstrzygnięć musi być lepsze. Oczywiście czytamy statystyki dostaw dotyczące drugiego kwartału, które wyglądają dobrze, natomiast biorąc pod uwagę ostatnie miesiące i doświadczenia ostatnich miesięcy, chcielibyśmy to zobaczyć na własne oczy, ponieważ od początku zakładano, że wszystko będzie przebiegało znacznie, znacznie lepiej.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Nord Stream 2 jest oczywistym jaskrawym przejawem niekonsekwencji niektórych państw członkowskich, jeżeli chodzi o politykę wobec Rosji. Przez długie lata najpierw realizacji czysto biurokratycznej, pozwoleniowej, a później realizacji fizycznej tej infrastruktury Rosja wykonywała całą serię, długą listę działań agresywnych w stosunku do państw naszego wschodniego sąsiedztwa, czasami wprost wobec państw członkowskich UE. Więc oczywiście to powinno prowadzić do określonych konsekwencji, natomiast dla niektórych państw członkowskich nie prowadzi do żadnych konkretnych konsekwencji – i to powinno przynajmniej wybrzmieć na tym posiedzeniu Rady Europejskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoseldoPEBeataSzydlo">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Czy jeszcze mają państwo pytania? Nie widzę. Stwierdzam zatem, że Komisja w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. przyjęła do wiadomości informację Rady Ministrów o posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbędzie się w dniach 25 i 26 marca 2021 r. Na tym zamykam rozpatrywanie tego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do punktu trzeciego, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: strategia na rzecz wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w UE (COM(2020) 711 – wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Rząd reprezentuje również pan minister Konrad Szymański. Bardzo proszę o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Dziękuję bardzo. Celem tego dokumentu jest określenie planu działania UE w celu wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w UE. Komisja Europejska na tym tle nie planuje żadnych działań legislacyjnych. Są to zasadniczo cztery obszary, które znamy, ponieważ to nie jest pierwszy raz, kiedy mowa jest o wzmocnieniu działania Karty. Chodzi o implementację zapisów Karty przez państwa członkowskie, wspieranie społeczeństwa obywatelskiego, wspieranie wykorzystania Karty przez same instytucje unijne i zwiększanie wiedzy obywateli na temat Karty. Dochodzi do tego aspekt zewnętrzny, gdzie mowa jest o promowaniu praw podstawowych w ogólności, nie samej Karty, która jest dokumentem unijnym, w relacjach z państwami trzecimi. Sprawozdanie w tej sprawie Komisja Europejska ma przedstawić w roku 2025.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Myślę, że to, co jest ważne z punktu widzenia stanowiska polskiego wobec tego dokumentu – który zasadniczo jest niekontrowersyjny, ale na uwagę zasługuje parę rzeczy – po pierwsze, chcemy, żeby Komisja Europejska trzymała się dotychczasowej praktyki, jeżeli chodzi o wzmacnianie funkcjonowania tego dokumentu. Po drugie, zwracamy uwagę, co wydaje się, że nie jest kontrowersyjne i tak powinien być rozumiany ten dokument, że państwa członkowskie są zobowiązane do stosowania Karty praw podstawowych w zakresie stosowania prawa UE. To wyjątkowo silnie brzmi w polsko-brytyjskim protokole, który jest dołączony do Karty praw podstawowych, także w polskiej deklaracji dołączonej do wszystkich dokumentów ratyfikacyjnych, traktatu z Lizbony i samej Karty, ale chcemy, żeby to bardzo mocno wybrzmiało, że Karta praw podstawowych nie stwarza zobowiązań, które wykraczają poza zobowiązania traktatowe, poza zobowiązania wynikające wprost z prawa UE. W tych ramach Polska popiera strategię, przy czym sprawozdania roczne powinny oczywiście dotyczyć kwestii w ramach kompetencji UE. Takiej metodologii, która by jasno to potwierdzała, oczekujemy od Komisji Europejskiej w tej sprawie. W szczególności nie powinniśmy mieć do czynienia z powielaniem działań chociażby prowadzonych już przez Agencję Praw Podstawowych. Myślę, że to jest podstawowy wymiar polskiego stanowiska w stosunku do tego dokumentu Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Tadeusz Cymański. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Dziękuję bardzo. Cóż dodać. Myślę, że pan minister bardzo zgrabnie i celnie powiedział, że zasadniczo ten temat jest niekontrowersyjny, bo co tutaj dodać, o czym tu w ogóle mówić? Sprawa jest jasna. Ale faktycznie później dodał, i też nie bez racji, bardzo też celnie, że Polska oczekuje – nie używamy języka „żąda”, „domaga się” – żeby przestrzegano elementarnych zasad wynikających z traktatów. Bo ta, wydawałoby się czysta i niewinna sprawa, jednak nosi w sobie bardzo duży ładunek emocji i – jak życie pokazuje – jest powodem kontrowersji, różnic, a nawet zasadniczych sporów, może mniej w UE, ale w poszczególnych państwach członkowskich. Nie chcę rozwijać ponad miarę tej sprawy, ale tutaj jako koreferent tylko bym się pod tym podpisał. Rzeczywiście chciałbym, żeby w praktyce, w rzeczywistości sprawa tak szlachetna i tak potrzebna jak sprawa podstawowych wartości była przestrzegana.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Mamy z tym problem, też jeżeli chodzi o definicję i rozumienie tego zagadnienia. Jest taka zasada, że to empiria, czyli praktyka, weryfikuje teorię. Powtarzamy to często: prawda jest córką czasu. Czy tak będzie, przekonamy się w praktyce. I tutaj są pewne nadzieje, ale są też pewne obawy. Do czego w praktyce to może prowadzić i z czego wynikają te obawy, jest w materiale, który wszyscy członkowie Komisji otrzymali. Podam przykład. Jeden tylko szczegół przykuł moją uwagę. Moja wypowiedź może mieć charakter pytania do pana ministra, jeżeli też to dostrzegł, a z pewnością bardzo uważnie analizuje. Mówię trochę jako samorządowiec. Taki fragment w komentarzu do tekstu, w odniesieniu właściwie: prawo Unii jest również wdrażane na szczeblu lokalnym, między innymi w kontekście wypłacania funduszy unijnych. Aby skuteczniej radzić sobie ze stojącymi przed nimi wyzwaniami, niektóre miasta ogłosiły się miastami praw człowieka – ale na tym nie koniec – co oznacza, że w procesie kształtowania swojej polityki na szczeblu lokalnym kierują się prawami człowieka. Agencja – której niedobre, negatywnie oceniane przez nas przynajmniej praktyki tutaj przed chwilą przypomniał pan minister – współpracuje z miastami i ich sieciami oraz z partnerami takimi jak Rada Europy, biuro wysokiego komisarza ONZ do spraw człowieka w celu stworzenia ram zobowiązań na rzecz miast praw człowieka w UE. Ramy mają zostać ogłoszone w 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselTadeuszCymanski">Ktoś powie, że się czepiam jakichś szczegółów, jednak to nie jest takie niewinne. Bo zastanawiam się, byłem burmistrzem miasta Malborka przez osiem lat i nigdy nie dopuszczałem myśli, żeby publicznie ogłosić miasto, które jest miastem praw człowieka. Czy to ma oznaczać, że są miasta, które się nie kierują prawami człowieka? I co to w praktyce może oznaczać? Myślę, że od rzemyczka do koniczka. Jest inne powiedzenie: miłe złego początki. Myślę, że i pan minister, i obecna tutaj pani premier, i inni, którzy byli w PE – ja byłem w komisji równości, więc słyszałem takie, za przeproszeniem, odloty i praktyki, że naprawdę jest się czym frasować. Nie przesadzajmy, trzymajmy rękę na pulsie, domagajmy się respektowania traktatów – tak, po trzykroć się pod tym podpisuję. Ale te wątpliwości i uwagi są. Nie chcę już tutaj mówić takich bardziej anegdotycznych wprost rzeczy, ale ponoć prawdziwych. W jednym z krajów UE pod hasłem właśnie Karty praw podstawowych, równości między mężczyznami i kobietami – teraz już mają być inne definicje, nie kobiety, ale nawet jeżeli mówimy o tej równości… – kazano sprawdzić za duże pieniądze, podejrzewam, że unijne, czy inwestycje drogowe, potężne, infrastrukturalne prace spełniają wymóg równości. Eksperci orzekli, że nie. Dlaczego? Bo te gigantyczne ilości ziemi mają wywozić prywatne firmy transportowe, a te są zdominowane przez mężczyzn. Czy to nie jest już pewna paranoja? Czy to nie jest sprawa, która w praktyce, bo mamy całe watahy – przepraszam za to słowo, tabuny ładniej brzmi – tabuny obrońców praw człowieka… I tu jeszcze w innych tematach. Można by z tego zrobić bardzo ciekawą dyskusję, ale skromne ramy i pewne wobec nas zobowiązania, żeby nie przesadzać, każą mi skończyć swoją wypowiedź. Tylko tak rzuciłem ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PoselTadeuszCymanski">Nie chciałbym też dręczyć, bo za bardzo szanuję i lubię pana ministra, żeby prosić o tę odpowiedź – ale czy jest jakaś podstawa do niepokoju? Bo nawet z pańskiej pierwotnej wypowiedzi na samym wejściu można to było jednak wyczuć. Polska pryncypialnie od samego początku stoi na tym gruncie i to jest kanon. Natomiast czy będziemy w stanie hamować czy powstrzymać tego typu sytuacje, które w niedalekiej przyszłości mogą zawitać na nasze podwórko? A mamy jeszcze ten spór w tle, poważny temat. Więc czy praworządność ma się odnosić tylko do realizacji finansów? Bo tak mówimy. I mówimy to cały czas, bo nigdy nie mamy nic do ukrycia. Polska jest jednym z liderów, jeżeli chodzi o wydatkowanie i dyscyplinę również przy wydatkowaniu środków unijnych. Ale te próby łączenia i przerzucania, że praworządność to przede wszystkim prawa i wartości, w debacie publicznej też to jest widoczne – to są wartości, które niekoniecznie muszą być i nie są akceptowane przez odrębność państw. To jest tak naprawdę spór o pryncypialnym znaczeniu, spór o to, czy Europa jest jednak federacją państw, czy poprzez taką ścieżkę, jak już powiedziałem, od rzemyczka do koniczka, ma to pójść w stronę narzucania, egzekwowania. Bo tu mamy egzekwowanie, w tej sprawie może mniej, ale w tych dużych innych punktach to ma znaczenie.</u>
+          <u xml:id="u-23.4" who="#PoselTadeuszCymanski">Przepraszam za trochę emocjonalne, trochę chaotyczne wystąpienie, ale myślę, że wyraziłem swój pogląd do zagadnienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Otwieram dyskusję. Bardzo proszę może najpierw pana ministra o odniesienie się do pytania posła Cymańskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Ja się odniosę do wszystkich pytań, które ewentualnie tutaj padną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dobrze. Bardzo proszę. Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Bardzo proszę, pan poseł Jacek Protasiewicz. Bardzo proszę. Panie pośle, nie słyszymy pana. Teraz chyba.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselJacekProtasiewicz">Teraz chyba tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Tak, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselJacekProtasiewicz">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Ja nie tyle z pytaniem do pana ministra                 Szymańskiego, bo zaprezentowana przez pana ministra postawa czy stosunek rządu polskiego do tego dokumentu w zasadzie nie budzi mojego zdziwienia. Z tym podejściem się nie do końca zgadzam. Ale w szczególności chciałbym zgłosić swój głos protestu wobec trywializowania problemu praw człowieka przez pana posła Cymańskiego. Rozumiem, że jest pewna tendencja do tego, żeby praw człowieka, również na terenie UE, nie wszędzie przestrzegać. Nie mam na myśli wyłącznie naszego kraju, aczkolwiek również, ale jest wiele takich miejsc, gdzie prawa człowieka, nawet nie obywatela państwa unijnego, zasługują na wsparcie, na ochronę i nie zasługują na drwiny, na które pan poseł raczył sobie pozwolić.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PoselJacekProtasiewicz">A wracając, chciałbym, ażeby rząd polski z większym szacunkiem podchodził do tego dokumentu i do kwestii praw człowieka, w tym również tych zapisanych w Karcie praw podstawowych. Rozumiem, że mamy protokół, który wyraźnie zaznacza, że nas obowiązuje wyłącznie w tej kwestii kontekst prawa unijnego, ale prawa człowieka są dużo bardziej uniwersalne niż wyłącznie prawo unijne i mam nadzieję, że kiedyś doczekamy się zmienionego podejścia również rządu polskiego, ale też polskich parlamentarzystów do kwestii praw człowieka. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Pan poseł Tadeusz Cymański chce zabrać głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Ja na gorąco. Jeżeli moje słowa kogoś dotknęły, również kolegę posła, to ja bardzo przepraszam. Absolutnie chcę wyraźnie powiedzieć. Może miały charakter groteskowy, bo przysłowia, które lubię cytować: od wielkości do śmieszności tylko krok. Walka o prawa kobiet, jakkolwiek byśmy rozumieli – jestem pierwszy, który będzie bronił równości kobiet i ich praw. Natomiast diabeł tkwi w szczegółach. I to, że ta walka pod pięknymi sztandarami, pod wspaniałymi intencjami, często nie z mojej winy, ale inicjatorów i organizatorów przyjmuje groteskowy charakter – to jest fakt. Czy mam cytować wypowiedzi, które słyszałem w PE na temat traktowania pacjentów mężczyzn i kobiet we Francji w zakresie alergii? Czy to ja się ośmieszyłem, czy autorzy tych słów?</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Panie pośle, bez emocji. Przepraszam, jeżeli dotknąłem. To jest spór. Bo słyszymy dzisiaj w Polsce, że elementarnym prawem UE jest prawo do życia. Ale słyszymy z innych źródeł, że elementarnym prawem jest prawo do aborcji. Tak elementarna różnica. I to rozstrzyga demokratyczny wybór i większość w parlamentach poszczególnych państw. Nie chciałem nikogo urazić, jeżeli kogoś dotknąłem. A przykład o tych wyliczeniach ekspertów to są fakty. Oczywiście, że skrajne. Zgadzam się z panem posłem Jackiem Protasiewiczem – pozdrawiam go serdecznie – że jest o co walczyć, bo są prawa łamane. Absolutnie tak, w różnej postaci. Myślę, że mamy ze sobą więcej wspólnego, absolutnie. Ale ten mój lekko prześmiewczy charakter miał inną intencję. Nie chciałem podać w wątpliwość słuszności, absolutnie. OK. Zrozumieliśmy się. Gest ręki ma też charakter wybaczenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselJacekProtasiewicz">Panie pośle, jeśli mogę, pani przewodnicząca, króciutko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Ale bardzo krótko, panowie. Proponuję ewentualnie tę dyskusję może w innych okolicznościach. Bardzo proszę, konkretnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselJacekProtasiewicz">Panie pośle, tu nie chodzi o przeprosiny i bycie urażonym, ale bardzo mi się podoba to pana drugie wystąpienie i sprostowanie. Ja tylko chciałem powiedzieć, że uważam, że lepsza jedna za dużo groteska niż jedna za dużo tragedia. Tylko tyle chciałem powiedzieć. Dziękuję. Pozdrawiam pana również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękujemy. Czy jeszcze ktoś z państwa chce zabrać głos? Nie widzę. To bardzo proszę, panie ministrze, o odniesienie się. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Dziękuję bardzo. Co do głosu posła Cymańskiego, który odniósł się do lokalnego wymiaru, jak rozumiem, można powiedzieć, promocji Karty praw podstawowych, to ja mogę tylko się zgodzić, że tego typu akcje promocyjne, PR-owe, komunikacyjne mogą bardzo łatwo stworzyć całkowicie fałszywe wrażenie, że miasta czy społeczności lokalne, które nie uczestniczą w danej sieci miast praw człowieka, nie przywiązują wagi do tego, co byłoby bardzo błędnym, jak sądzę, wrażeniem, ponieważ zakładam, że w związku z brzmieniem polskiej konstytucji, ale także i traktatów wszystkie miasta i w Polsce, i UE są miastami praw człowieka. To jest dość oczywiste. Natomiast budowanie tego typu jakichś specjalnych sieci, certyfikatów, nazw – myślę, że może wprowadzić tylko i wyłącznie zamęt, co dokładnie mamy na myśli.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Jeśli chodzi o samo pojęcie praw człowieka, to jest oczywiście temat na znacznie szerszą dyskusję, ale chciałem zwrócić uwagę na jedną rzecz. W prawie międzynarodowym, a mówimy tutaj o dokumencie z zakresu prawa międzynarodowego, prawa europejskiego, czyli w tym wypadku akurat o Karcie praw podstawowych, niezwykle ważne jest – dlatego tyle miesięcy czasami i lat zajmuje nam negocjowanie tych zapisów – to, co dokładnie tam jest zapisane, trzymanie się litery Karty praw podstawowych. I myślę, że wszyscy ci, którzy niepokoją się faktem, że w domenie publicznej, w debacie mamy coraz więcej głosów osób, które być może nawet nigdy Karty praw podstawowych nie czytały, ale za to mają bardzo silne, czasami radykalne przekonania co do zawartości tego dokumentu, to jest, myślę, powód do zaniepokojenia, ponieważ prawa człowieka będą miały swój autorytet i siłę tylko wtedy, kiedy nie będą podlegały sezonowym politycznym redefinicjom, czasami wprost na polityczne życzenie, kosztem litery tych zapisów. Nie tylko Karty praw podstawowych, ale europejskiej konwencji praw człowieka, paktów ONZ-owskich. Mamy z tym do czynienia na co dzień. Gdyby chodziło o jedną groteskę, to ja być może bym uznał podobnie jak poseł Protasiewicz, że nie ma się czym przejmować, ale tych grotesek jest więcej. Ten problem jest znacznie bardziej poważny. Problemem jest publicystyczne, polityczne, ideologiczne redefiniowanie pojęcia praw człowieka kosztem litery tych traktatów, które dają nam gwarancję, że prawa człowieka są dla nas ważne. Nie tylko dla państw, ale także dla obywateli. Poniekąd jest to kluczowy wymiar praworządności. Jeżeli jesteśmy w stanie lekceważyć literę zapisu, to znaczy, że lekceważymy to, co jest podstawowym wymiarem pewności prawa, również pewności i zobowiązań prawnomiędzynarodowych. To ma daleko idące konsekwencje, myślę, że bardzo negatywne, bardzo szkodliwe dla samej idei praw człowieka. Tym samym oburzenie, o którym tutaj wspomniano, powinno być raczej kierowane w stosunku do osób, które z taką lekkością pozwalają sobie na takie redefiniowanie kluczowych pojęć praw człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kontekst zawężony do stosowania prawa UE w przypadku Karty praw podstawowych nie jest konsekwencją polsko-brytyjskiego protokołu. Ten polsko-brytyjski protokół uściśla pewne sprawy. Karta praw podstawowych jest stosowana tylko przy okazji, w związku ze stosowaniem prawa UE. Jest to stanowisko całej UE, to nie jest stanowisko odrębne. To jest konstrukcyjna zasada miejsca Karty praw podstawowych w architekturze prawa unijnego. Uniwersalny, kluczowy wymiar praw człowieka, który zobowiązuje również Polskę, to przede wszystkim pakty praw człowieka ONZ-owskie, cała bardzo szeroka spuścizna prawa międzynarodowego i ewentualnie europejska konwencja praw człowieka. Natomiast w tym wypadku mamy do czynienia z Kartą, która bezpośrednio jest umiejscowiona w architekturze prawa europejskiego – i powinniśmy po prostu o tym pamiętać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Szanowni państwo, czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej tego dokumentu? Nie widzę. Stwierdzam zatem, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2020) 711 – wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Na tym zamykam rozpatrywanie punktu trzeciego. Bardzo dziękujemy, panie ministrze. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do punktu ostatniego, sprawy bieżące. Szanowni państwo, sekretariat poinformuje wszystkich państwa o terminie kolejnego posiedzenia Komisji. Czy ktoś chciałby w tym punkcie zabrać głos? Nie widzę. Na tym zamykam rozpatrywanie punktu ostatniego. Na tym porządek dzienny został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Zamykam posiedzenie Komisji. Bardzo państwu dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..6ab13e6
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-suexx-00058-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 58/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 58/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE">58</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="KohutposeldoParlamentuEuropejskiego" role="speaker">
+        <persName>Kohut poseł do Parlamentu Europejskiego</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJacekProtasiewicz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jacek Protasiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKazimierzGolojuch" role="speaker">
+        <persName>Poseł Kazimierz Gołojuch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Anita Czerwińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Sebastian Kaleta</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSSebastianKaleta" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MS Sebastian Kaleta</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..d7ab356
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00058-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,81 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Witam serdecznie wszystkich obecnych członków Komisji do Spraw Unii Europejskiej, ministrów i towarzyszące im osoby.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Szanowni państwo, przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Uprzejmie przypominam, że posłowie obecni na sali obrad Komisji mogą głosować za pomocą legitymacji poselskiej, a państwa posłów nieobecnych na sali, bardzo proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w aplikacji na tablecie w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Stwierdzam kworum. Informuję państwa posłów oraz gości, że chęć zabrania głosu zdalnego należy zgłaszać poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego. Czy są uwagi do porządku obrad? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek obrad.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do rozpatrzenia pkt I, czyli informacji o dokumentach UE, w stosunku do których Prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag. Są to następujące dokumenty: w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej COM(2021) 71, 85, 95, 108, 113, 115 oraz w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. COM(2021) 63, 65, 74, 87, 104, 111, 112, 114, 116, 119, a także w trybie art. 3 ust. 2 ustawy z uwzględnieniem art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu COM(2021) 67, 69, 70, 75, 77, 79, 82, 86, 88, 90, 91, 92, 94, 98, 100, 101, 103, 105, 109, 110, 117, 118, JOIN(2021) 3, 5, 6, SWD(2021) 57. Czy do wymienionych przeze mnie dokumentów państwo posłowie chcą zgłosić uwagi, czy też zgodnie z wnioskiem prezydium możemy przyjąć je bez rozpatrywania przez Komisję? Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja postanowiła nie zgłaszać uwag do wymienionych powyżej dokumentów. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt I.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do rozpatrzenia pkt II, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu Wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych (akt o usługach cyfrowych) i zmieniającego dyrektywę 2000/31/WE (COM(2020) 825 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Przypomnę, że projekt rozporządzenia był rozpatrywany na  55. posiedzeniu w dniu 17 marca br. Wówczas Komisja nie dysponowała pisemną wersją stanowiska. Stanowisko rządu przedstawił pan minister Adama Andruszkiewicz, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Komisja wysłuchała sprawozdania posła Krzysztofa Truskolaskiego oraz przeprowadziła dyskusję. Komisja podjęła decyzję, że konkluzję dotyczącą projektu rozporządzenia przyjmie po otrzymaniu wersji pisemnej stanowiska rządu. Projekt stanowiska RP został przekazany do Komisji 12 kwietnia tego roku. Dzisiaj zakończymy procedowanie dokumentu i przyjmiemy konkluzję. Dlatego chciałabym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu dokument o sygnaturze COM(2020) 825 wersja ostateczna. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt II.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt III, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu Wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym (akt o rynkach cyfrowych) (COM(2020) 842 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. W tym punkcie sytuacja jest analogiczna jak w punkcie poprzednim. Projekt rozporządzenia był również rozpatrywany na 55. posiedzeniu w dniu 17 marca br. i Komisja nie dysponowała wówczas pisemną wersją stanowiska. Stanowisko rządu przedstawił pan minister Marek Niedużak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii. Komisja wysłuchała sprawozdania posła Grzegorza Gaży oraz przeprowadziła dyskusję. Komisja podjęła decyzję, że konkluzję dotyczącą projektu rozporządzenia przyjmie po otrzymaniu wersji pisemnej projektu stanowiska rządu. Projekt stanowiska RP został przekazany do Komisji 13 kwietnia br. Dzisiaj zakończymy procedowanie dokumentu i przyjmiemy konkluzję. Chciałabym zatem zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu dokument o sygnaturze COM(2020) 842 wersja ostateczna. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt III.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt IV, czyli rozpatrzenia w trybie art. 7 ust. 4 ustawy Wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/816 ustanawiające scentralizowany system służący do ustalania państw członkowskich posiadających informacje o wyrokach skazujących wydanych wobec obywateli państw trzecich i bezpaństwowców (ECRIS-TCN) na potrzeby uzupełnienia europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów karnych i rozporządzenie (UE) 2019/818 w sprawie ustanowienia ram interoperacyjności systemów informacyjnych UE w obszarze współpracy policyjnej i sądowej, azylu i migracji oraz zmieniające rozporządzenia (UE) 2018/1726, (UE) 2018/1862 i (UE) 2019/816 do celów wprowadzenia kontroli przesiewowej obywateli państw trzecich na granicach zewnętrznych (COM(2021) 96 wersja ostateczna) i odnoszącego się niego projektu stanowiska RP. Rząd reprezentuje pan minister Sebastian Kaleta, sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Pan minister zabierze głos zdalnie. Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca. Wysoka Komisjo, rozpatrywany dziś projekt rozporządzenia wspiera osiągnięcie celu rozporządzenia wprowadzającego kontrolę przesiewową stosowaną wobec obywateli państw trzecich nielegalnie przekraczających granicę zewnętrzną lub zatrzymywanych w związku z nielegalnym pobytem. Celem kontroli przesiewowej jest szybkie ustalenie tożsamości, jak również wszelkiego ryzyka dla bezpieczeństwa oraz umożliwienie szybkiego skierowania odnośnych obywateli państw trzecich na odpowiednią ścieżkę proceduralną.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">W ramach kontroli przesiewowej przewiduje się między innymi kontrolę bezpieczeństwa przeprowadzoną z wykorzystaniem unijnych systemów informatycznych, w tym scentralizowanego systemu służącego do ustalania państw członkowskich posiadających informację o wyrokach skazujących wydanych wobec obywateli państw trzecich i bezpaństwowców ECRIS-TCN.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Rozpatrywany projekt rozporządzenia zmienia rozporządzenie PE i Rady 2019/816 z dnia 17 kwietnia 2019 r. ustanawiające scentralizowany system służący do ustalania państw członkowskich posiadających informację o wyrokach skazujących wydanych wobec obywateli państw trzecich i bezpaństwowców.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Celem projektowanego rozporządzenia jest również zmiana innego rozporządzenia PE i Rady z 20 maja 2019 r. nr 2019/818 w sprawie ustanowienia ram interoperacyjności systemów informacyjnych UE w obszarze współpracy policyjnej i sądowej, azylu i migracji, oraz zmieniającego inne rozporządzenia polegające na zapewnieniu wyznaczonym organom w kontekście kontroli przesiewowej dostępu do wszystkich przechowywanych we wspólnym repozytorium danych umożliwiających identyfikację.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Rząd pozytywnie ocenia przedmiotowy wniosek i popiera dalsze prace nad projektem rozporządzenia. Rząd popiera również nowe środki zaproponowane we wniosku dotyczącym rozporządzenia w sprawie kontroli przesiewowej, w tym kontrole bezpieczeństwa przeprowadzoną z wykorzystaniem unijnych systemów informatycznych. Rząd zgadza się na ustanowienie dostępu do systemu ECRIS-TCN oraz do wszystkich danych przechowywanych we wspólnym repozytorium, danych umożliwiających identyfikację osoby wyznaczonym organom kontroli przesiewowej. Zdaniem rządu, dzięki dostępowi wyznaczonych organów do danych w odpowiednich systemach informatycznych kontrola przesiewowa przyczyni się do szybkiego ustalenia tożsamości osób oraz identyfikowania zagrożeń dla bezpieczeństwa, które mogliby stanowić obywatele państw trzecich znajdujących się na granicy zewnętrznej, a którzy nie spełniają warunków wjazdu albo zostali sprowadzeni na ląd w następstwie operacji poszukiwawczo-ratowniczej.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Podczas negocjacji rząd będzie dążyć do doprecyzowania warunków i procedur związanych z wykorzystaniem systemu ECRIS-TCN i informacji o skazaniach zgromadzonych w rejestrach karnych do celów kontroli przesiewowej oraz zadań organów zaangażowanych. Rząd będzie zabiegał, aby wykorzystanie systemu ECRIS-TCN dla celów kontroli przesiewowej dotyczyło takiego samego zakresu danych, jaki zaproponowano we właściwych dla celów VIS oraz ETIAS przepisach. W opinii rządu wspólne kryteria służące ocenie zagrożenia dla bezpieczeństwa są kluczowe z punktu widzenia jednolitego traktowania obywateli państw trzecich. Zastosowanie jednakowych kryteriów pozwoli zapobiec nadmiernemu obciążeniu organów centralnych odpowiedzialnych za dane zgromadzone w ECRIS-TCN. Ponadto rząd będzie zabiegał, by określenie zakresu danych będących w zainteresowaniu organów kontroli przesiewowej, zgodnie z wnioskiem dotyczącym rozporządzenia w sprawie kontroli przesiewowej, odpowiadało w pełni zakresowi, w którym rekordom danych w ECRIS-TCN będą nadawane znaczniki zgodnie z projektowaną zmianą rozporządzenia 2019/816.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciSebastianKaleta">Celem rządu będzie również zapewnienie, aby uzyskane przez organ kontroli przesiewowej trafienie w ECRIS-TCN nie zostało zinterpretowane jako potwierdzenie karalności obywatela państwa trzeciego na terytorium UE bez niezbędnej konsultacji z organem centralnym państwa członkowskiego, które stworzyło znaleziony w ECRIS-TCN rekord.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie ministrze. Sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Jacek Protasiewicz. Pan poseł zabierze głos zdalnie. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselJacekProtasiewicz">Dziękuję, pani przewodnicząca. Czy słychać mnie? Chciałem się tylko upewnić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Słychać pana posła bardzo dobrze. Widać również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJacekProtasiewicz">Dziękuję. Również ja państwa mogę widzieć i słyszeć, więc system działa. Chciałbym przedstawić opinię do zaproponowanego stanowiska rządu wobec propozycji zmiany, w szczególności rozporządzenia PE i Rady 2019/816. Przyznam, że ta opinia będzie krótka, dlatego że nie mamy do czynienia z nowym dokumentem, z całkowicie nowym stanowiskiem, a jedynie zmianą, w szczególności właśnie tego rozporządzenia, przyjętego ledwie 2 lata temu, oraz w konsekwencji tej zmiany również dwóch innych rozporządzeń, którego celem jest, co tu dużo mówić, zwiększenie skuteczności organów, w szczególności granicznych, ale w ogóle organów ścigania państw członkowskich UE, w ewentualnym wykrywaniu osób, które dostały się na teren UE w sposób nielegalny, a jednocześnie stanowić mogą, ze względu na swoją kryminalną przeszłość, a nawet przeszłość związaną z działalnością terrorystyczną, zagrożenie dla bezpieczeństwa obywateli UE. Jest to działanie potrzebne, zwłaszcza kiedy funkcjonujemy w ramach systemu Schengen, nie mamy granic zewnętrznych, mamy de facto jedną wspólną granicę zewnętrzną. Taka możliwość szybkiego sprawdzenia w rejestrach karnych państw członkowskich czy dany człowiek znajduje się tam, jego rekord został tam wprowadzony, jest po prostu działaniem rozsądnym, potrzebnym, a wręcz niezbędnym. Myślę, że w szczególności nasz kraj, nasze państwo jest tym również zainteresowane, dlatego że, jak wiadomo, posiadamy jedną z dłuższych lądowych granic zewnętrznych UE i nasi pogranicznicy są tym pierwszym sitem przesiewowym osób, które dostają się na teren UE, czy to w sposób oficjalny na przejściach granicznych, ale posługując się dokumentami nielegalnymi, czy też w sposób nielegalny, co przecież od czasu do czasu się zdarza i słyszymy o skutecznych akcjach polskich pograniczników w tej materii.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselJacekProtasiewicz">Ważne jest to, że z punktu widzenia ochrony praw człowieka, bo to jest zawsze kwestia, która jest brana pod uwagę, gdy się tego typu instrumenty wprowadza, mamy gwarancję, tak jak mówił pan minister, zapewnioną przez propozycje nowelizacji unijnej, że nawet odnalezienie rekordu człowieka, który jest przedmiotem sprawdzania tej kontroli przesiewowej, nie oznacza, że automatycznie zostaje on uznany za człowieka podejrzanego. Wtedy dopiero taką osobę należy sprawdzić, już w organach wymiaru sprawiedliwości danego państwa członkowskiego, które ten rekord do wspólnego systemu wprowadziło, i dopiero na tej podstawie można ewentualnie podejmować dalsze czynności wobec niego. Dlatego biorąc pod uwagę kwestie większej skuteczności organów UE, bezpieczeństwa obywateli UE oraz, myślę, zagwarantowania praw osobom poddanym takiej kontroli, stanowisko polskiego rządu wobec tego dokumentu, które jest stanowiskiem pozytywnym, zasługuje na aprobatę naszej Komisji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie pośle. Otwieram dyskusję. Czy są pytania? Zgłosił się pan europoseł Łukasz Kohut. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#KohutposeldoParlamentuEuropejskiego">Panie ministrze, szanowne posłanki i posłowie, dyskutujemy dzisiaj o bardzo ważnym elemencie zapewnienia bezpieczeństwa na granicach zewnętrznych UE, czyli o tak zwanej kontroli przesiewowej. Kontrola przesiewowa, w dużym skrócie, służy upewnieniu się, że na teren Unii nie wjeżdżają osoby, które nie spełniają wymogów prawnych czy też mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, w szczególności mówimy dziś o dostępie odpowiednich organów do informacji o wyrokach skazujących danych obywateli państw trzecich i bezpaństwowców. Nie ulega żadnej wątpliwości, że gdy chodzi o bezpieczeństwo obywateli, państwo powinno działać zdecydowanie i skutecznie. Równocześnie, żeby zapobiec nadużyciom władzy, powinno działać na podstawie jasnego prawa. Powinno być przejrzyste i szanować pieniądze podatnika. Z jakim działaniem mamy do czynienia ze strony obecnego rządu? Po pierwsze już na wejściu złamanie prawa. Sporządzając projekt stanowiska rządu do dyskutowanego dziś rozporządzenia unijnego rząd złamał prawo. Konkretnie art. 7 ust. 1 ustawy kooperacyjnej, co potwierdza na piśmie Biuro Analiz Sejmowych. Po drugie w projekcie stanowiska rządu brakuje jakichkolwiek informacji o konsultacjach społecznych. Przypomnijmy, że projekt bezpośrednio dotyczy praw człowieka, praw obywatelskich. Kolejne potwierdzenie, że prawica buduje państwo autorytarne, w którym obywatel ma być dodatkiem do kasty rządzącej, a prawa człowieka mają być jedynie dekoracją wystąpień i przemów. Dalej – kompletny brak dbałości o finanse publiczne. W ocenach skutków finansowych mamy same ogólniki. Nie ma analiz, nie ma cyfr. Jasne. Dla was pieniądze publiczne to wasze pieniądze, nie pieniądze obywateli.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#KohutposeldoParlamentuEuropejskiego">Na koniec jedno zdanie o ocenie skutków gospodarczych. W projekcie stanowiska rządu czytamy, że ich nie będzie. Żadnych analiz o możliwościach realizowania systemu przez firmy krajowe czy szansach dla branży IT. Prawicowa dbałość o narodową gospodarkę. Bardzo lubicie ten termin, ale tylko o tym rozmawiacie, gadacie, a konkretnych działań po prostu brakuje. Podsumowując, tak właśnie realizujecie politykę europejską, bezmyślnie, szastając publicznymi pieniędzmi i łamiąc prawo. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Rozumiem, że pan minister chciałby zabrać głos. Zanim oddam głos, zwracam się do pana europosła – zwyczajem tej Komisji jest to, że rozmawiamy tutaj merytorycznie. Bardzo proszę manifesty polityczne, wątpliwej jakości merytorycznej, jak również formy, proszę zostawić na inne okazje. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Dziękuję, pani przewodnicząca. Rozmawiamy przede wszystkim o akcie prawa unijnego, którego treść, procedowanie jest jawne i jest pełna transparentność opracowywania tego dokumentu. Ja dzisiaj przedstawiłem stanowisko rządu, które zmierza ku temu, by dzięki funkcjonowaniu tego systemu i wykorzystaniu danych, które znajdują się w systemach innych państw, można było chronić Polaków przed osobami, które mogą nielegalnie przekraczać granice UE na przykład w celach terrorystycznych. Te różne polityczne wycieczki pana posła nie licują z rangą tego dokumentu, jego celem, jak również z trybem procedowania, bo w ten sposób pan poseł atakuje też procedurę uchwalania prawa unijnego, które jest skomplikowane, wieloaspektowe. Co do zagadnień, które dzisiaj na Komisji poruszamy, możemy rozmawiać o szczegółowych rozwiązaniach. To jest właśnie ta transparentność, której obywatele od nas oczekują, i nie słyszę głosów, które by wskazywały, że może tu dojść na naruszeń praw człowieka. Tym bardziej, że chyba naruszeniem praw byłoby to, gdyby na przykład pomimo technicznych możliwości, które dzisiaj istnieją, można było zapobiec różnym dramatom wynikającym z nielegalnego przekraczania granic przez na przykład terrorystów, i wskutek tego ktoś mógłby być skrzywdzony, mógłby ponieść śmierć w ataku terrorystycznym, który nie został na czas wykryty, ponieważ systemy nie działają interoperacyjnie. Tutaj działania służą właśnie temu, by chronić granice UE. Dziwię się, że pan poseł podczas dzisiejszego posiedzenia Komisji przyjmuje taką postawę, która raczej na siłę szuka sporu politycznego aniżeli sposobu rozwiązania ważnego problemu zwiększenia bezpieczeństwa w oparciu o współpracę państw członkowskich UE. Tak jak pan poseł Protasiewicz słusznie powiedział, jesteśmy w ramach Schengen i musimy wspólnie dbać o bezpieczeństwo nie tylko Polaków, ale też obywateli innych państw. Dlatego też proszę Komisję o rzeczowe podejście do tego problemu. Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Nie widzę więcej zgłoszeń. Wobec tego chciałabym zaproponować następującą konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 7  ust. 4 ustawy dokument o sygnaturze COM(2021) 96 wersja ostateczna. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Zatem zamykam rozpatrywanie pkt IV. Panu ministrowi bardzo dziękuję za udział w Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzstanuwMSSebastianKaleta">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do rozpatrzenia pkt V, czyli w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wydatków EFRG: System wczesnego ostrzegania nr 11-12/2020 (COM(2021) 43 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Rząd reprezentuje pan minister Ryszard Bartosik, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Proszę państwa, w związku z tym, że przewidywane są za chwilę głosowania na sali plenarnej, ogłaszam przerwę do czasu zakończenia głosowań na sali plenarnej. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Szanowni państwo, wznawiam posiedzenie Komisji po przerwie, która była spowodowana koniecznością zagłosowania. Jesteśmy, przypominam, w pkt V, COM(2021) 43. Rząd reprezentuje pan minister Ryszard Bartosik, sekretarz stanu w MRiRW. Witam pana ministra i bardzo proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo. Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, pragnę przedstawić stanowisko rządu dotyczące sprawozdania Komisji Europejskiej dla PE i Rady w sprawie wydatków Europejskiego Funduszu Rolniczych Gwarancji. Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, stanowisko rządu do sprawozdania Komisji Europejskiej dla PE i Rady w sprawie wydatków Europejskiego Funduszu Rolniczych Gwarancji. Celem sprawozdania Komisji Europejskiej dla PE jest przedstawienie stanu realizacji wydatków z EFRG za okres od dnia 16 października 2019 r. do dnia 15 października 2020 r. W tym okresie wydatkowano 43 mld 856 mln euro, to jest 102% planu wydatków określonego na poziomie 42 mld 980 mln euro. Wyższe wykonanie wydatków niż plan było możliwe dzięki osiągniętym dochodom. Największą grupę wydatków stanowią oczywiście płatności bezpośrednie. Jest to 40 mld 93,8 mln euro. To jest 102% planu wydatków przewidzianych na wyżej wymieniony cel. Drugą grupę wydatków stanowią wydatki związane z interwencją na rynkach rolnych. Wynosiły 2 mld 662,4 mln euro, to jest 103,2% planu wydatków na ten cel.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowna pani przewodnicząca, do przedmiotowego sprawozdania rząd RP uwag nie zgłaszał, w związku z tym proszę o przyjęcie tego sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Kazimierz Gołojuch. Bardzo proszę pana posła o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselKazimierzGolojuch">Dziękuję, pani przewodnicząca. panie ministrze, Wysoka Komisjo, sprawozdanie, jak już pan minister powiedział, przedstawia stan wydatków środków budżetu UE przeznaczonych na finansowanie EFRG w roku budżetowym 2020. Z tegoż to Funduszu w roku budżetowym 2020, podobnie jak w latach poprzednich, były finansowane głównie dopłaty bezpośrednie oraz płatności dotyczące funkcjonowania rynków rolnych. Tutaj już pan minister też o tym powiedział, że przekroczenie 2-procentowe wydatków dotyczących płatności bezpośrednich oraz sektora owoców i warzyw nie zagraża realizacji wydatków z EFRG. W sprawozdaniu widoczny był także wpływ pandemii Covid-19 na zmiany niektórych wydatków. Tutaj wspomnę chociażby zwiększenie wydatków służących wsparciu sektora winorośli i z uwagi na potrzebę łagodzenia skutków pandemii w tym sektorze oraz na ograniczenie wydatków w ramach programu dostarczania mleka, owoców i warzyw do szkół.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselKazimierzGolojuch">Wszelkie niezrealizowane nadwyżki zostaną przeznaczone na rok 2021. Tutaj także zostało to już stwierdzone. Rada Ministrów nie widzi zastrzeżeń i ja ten dokument również wspieram, bo zasługuje on na akceptację. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć w sprawie tego dokumentu? Nie widzę. Czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej tego dokumentu? Nie widzę. Stwierdzam zatem, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2021) 43 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt V.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt VI, czyli sprawy bieżące. Przypominam, że kolejne posiedzenie Komisji odbędzie się o godz. 13.00. Zapraszam. Czy ktoś chciałby w tym punkcie zabrać głos? Nie widzę. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt VI. Informuję, że na tym porządek dzienny został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..8146dcc
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-suexx-00059-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 59/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 59/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE">59</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselAgnieszkaDziemianowiczBak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszJonski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Joński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarcinGwozdz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marcin Gwóźdź</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Anita Czerwińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Adam Andruszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Anna Schmidt</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MRiPS Stanisław Szwed</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ecec80a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00059-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,138 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej, drugie posiedzenie dzisiaj. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Witam serdecznie wszystkich członków Komisji do Spraw Unii Europejskiej, ministrów i towarzyszące im osoby.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Szanowni państwo, przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Przypominam, że posłowie obecni na sali obrad Komisji mogą głosować za pomocą legitymacji poselskiej, a państwa posłów nieobecnych na sali proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w aplikacji na tablecie w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Informuję wszystkich państwa posłów oraz gości, że chęć zabrania głosu zdalnego należy zgłaszać poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Czy są uwagi do porządku obrad? Nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek obrad.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt I, czyli rozpatrzenia w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia  8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania (COM(2021) 93 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Rząd reprezentuje pani minister Anna Schmidt, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo proszę panią minister o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, panie ministrze, szanowni państwo posłowie, na początek pozwólcie państwo, że w kilku zdaniach odniosę się do celu projektu aktu prawnego, do celu dyrektywy. Celem tej dyrektywy, celem przygotowania tego dokumentu jest pochylenie się nad problemem luki płacowej, nierówności płac i nierównego traktowania, które można zaobserwować, jeśli chodzi o niewyrównany poziom płac między kobietami a mężczyznami, jeśli chodzi o wykonanie pracy tej samej lub pracy o takiej samej wartości, bo taka nomenklatura pojęciowa pojawia się w dokumencie, pojawia się w dyrektywie.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Rząd RP, stanowisko MRiPS, a także moje jako pełnomocnika rządu ds. równego traktowania oczywiście w całej rozciągłości wspiera tę inicjatywę. Zdajemy sobie sprawę z tego, że jest to problem, który dotyka nie tylko Polski, lecz także innych krajów członkowskich UE, choć warto tu zaznaczyć, że Polska jest jednym z krajów, drugim po Luksemburgu – tu oczywiście różne dane statystyczne pokazują różną prawidłowość, w zależności od tego, czy to są dane Eurostatu, czy inne, na które też się powołujemy w stanowisku rządu – niemniej jednak należy pamiętać o tym, że Polska jest jednym z krajów, który ma najniższą lukę płacową. Choć oczywiście zjawisko, jak już wspomniałam, jest istotne, jest ważne, wymaga rozważenia, wymaga przygotowania kompleksowych narzędzi, wypracowania wspólnych rozwiązań, ale też wypracowania narzędzi w poszczególnych krajach członkowskich, które pozwolą się zmierzyć, zniwelować, jeśli nie całkowicie, to zminimalizować zjawisko luki płacowej. Ale także, co ważne, to jest cel tego dokumentu, również budować świadomość społeczną na temat istnienia tego zjawiska.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć w UE to są oczywiście uśrednione dane, bo specyfika każdego kraju jest tutaj inna i też bierze pod uwagę dane związane chociażby z tym, ile kobiet w jakich sektorach, jaki odsetek jest zatrudniany, więc te dane ciężko w stu procentach porównać. Natomiast ogólne statystyki wskazują na to, że średnie zróżnicowanie, jeśli chodzi o poziom płac, wynosi w UE około 14%. To się oczywiście przekłada również na zróżnicowanie emerytur, które w krajach UE po uśrednieniu wynosi aż 30%. Jest to blisko jedna trzecia i wskazuje na to, że ten mechanizm wymaga kompleksowych rozwiązań, jak już powiedziałam, na poziomie ustawodawstwa krajowego i krajów członkowskich każdego z osobna, ale też, rozumiejąc inicjatywę pomocniczości, przygotowania rozwiązań na poziomie kompleksowym, a więc na poziomie unijnym.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Stanowisko rządu oczywiście, jak już powiedziałam, do tego projektu jest pozytywne. Uważamy, że idea jest jak najbardziej zasadna. Wymaga wsparcia, wymaga takich rozwiązań, więc Polska w toku negocjacji, które się rozpoczynają, wesprze tę inicjatywę. Oczywiście to wsparcie dla projektu i planu, który był już omawiany, jest omawiany od kilku miesięcy, zostało wyrażone w dniu 25 maja przez oficjalne stanowisko przyjęte na Komitecie do Spraw Unii Europejskiej. Oczywiście to stanowisko rząd podtrzymuje. Natomiast będziemy w toku negocjacji, prezentując stanowisko strony polskiej, prosić o doprecyzowanie różnych kwestii i wyrażać wątpliwości związane z tym, że w każdym kraju jednak funkcjonuje instytucjonalnie inna organizacja, inne rozwiązania dotyczące wielu kwestii, które dyrektywa porusza. To będziemy podnosić, wnosząc o zmianę niektórych zapisów. W kilku zdaniach odniosę się może do zapisów, które budzą nasze wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Przede wszystkim pierwsza i zasadnicza kwestia to to, że dyrektywa nakłada w naszej opinii bardzo duże zobowiązania i obciążenia administracyjne na polskie przedsiębiorstwa, szczególnie mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Zdajemy sobie sprawę z tego, że tak naprawdę nie da się stworzyć jednego mechanizmu, który wypracuje jednolite rozwiązanie dla wszystkich krajów członkowskich z uwagi na fakt, że po pierwsze, w każdym z krajów UE funkcjonują inne instytucje i organy, które odpowiadają za regulowanie i przestrzeganie w ślad za tym prawa związanego z dążeniem do utrzymania równości płac. W Polsce jest to chociażby Państwowa Inspekcja Pracy. Dyrektywa wskazuje tutaj na dwa organy instytucjonalne, które również się tą tematyką zajmują. To jest oczywiście stanowisko pełnomocnika rządu ds. równego traktowania, jak również rzecznika praw obywatelskich, więc będziemy to podnosić w toku negocjacji, w toku rozmów i w toku prowadzonej debaty nad projektem dyrektywy, że oczywiście z zadowoleniem przyjmujemy fakt, że projekt wskazuje na to, że to do krajów członkowskich należy wypracowanie szczegółowych rozwiązań, natomiast będziemy to podnosić, że z uwagi na zróżnicowanie instytucjonalne organów, które zajmują się tymi kwestiami, warto jednak wypracowywać takie rozwiązania, które wezmą pod uwagę specyfikę instytucji, które funkcjonują na terenie krajów członkowskich.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Jak już powiedziałam, po pierwsze, mamy wątpliwości i stanowisko rządu wyraża wątpliwości dotyczące nadmiernych obciążeń dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Uważamy, że sprawozdawczość, na którą wskazuje projekt dyrektywy, nie powinna tych przedsiębiorstw obejmować dlatego, że często w małych przedsiębiorstwach, na przykład zatrudniających od kilku do kilkunastu osób, stanowiska pracy, które są tworzone, w sposób indywidualny są dedykowane konkretnemu pracownikowi, konkretnym obowiązkom, które ten pracownik wykonuje, i nie da się porównywać, nie da się stworzyć uniwersalnego pojęcia pracy tej samej wartości czy takiej samej pracy w oparciu o przyjętą nomenklaturę zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym. Będziemy ten argument podnosić w toku prac nad projektem dyrektywy.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Chcielibyśmy, aby przygotowanie tych rozwiązań nie obciążało szczególnie właśnie polskich przedsiębiorców i nie wpływało, co za tym idzie, na spadek konkurencyjności niektórych przedsiębiorstw, które będą zobowiązane do realizacji pewnych zadań wynikających z projektu dyrektywy. Oczywiście, tak jak powiedziałam, rząd pozytywnie ocenia dążenie do przejrzystości wynagrodzeń i skuteczne tworzenie takich przepisów, także w kontekście właśnie budowania świadomości społecznej, i co ważne, inspirowania nie tylko na poziomie krajowym, a przygotowanie takiego dokumentu jest przyczynkiem do podjęcia debaty na poziomie rządowym i parlamentarnym na terenie Polski i innych krajów UE, lecz także debaty na poziomie ogólnounijnym na temat zróżnicowania wysokości płac, co jest szczególnie widoczne i co pokazują badania związane z sytuacją epidemiczną. Badania wyraźnie wskazują na fakt, że ta luka pogłębia się, jeśli chodzi o COVID i trudności gospodarczo-społeczno-ekonomiczne, a w ślad za tym związane z zachowaniem miejsc pracy i z nierównościami płacowymi, w sposób szczególny dotykają kobiet, więc ten problem powinien być w sposób szczególny rozwiązywany i powinniśmy dołożyć, jako polski rząd, ale też jako kraj członkowski UE, wszelkich starań ku temu, aby ten problem rozwiązać, a przynajmniej minimalizować to zjawisko.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Oprócz tych wątpliwości, o których już mówiłam, a więc nadmiernych zobowiązań, które dyrektywa nakłada na mikroprzedsiębiorstwa i w sprawie których będziemy wnioskować o wyłączenie tych przepisów, ważne są też, jak powiedziałam, nowe obowiązki i kompetencje organów państw członkowskich. Pojęcia pracy o jednakowej wartości i tej samej pracy są jasno i precyzyjnie zdefiniowane w polskim Kodeksie pracy. Kwestią zróżnicowania wynagrodzeń i ewentualnymi działaniami naprawczymi, kontrolnymi, które powinny być podjęte i są podejmowane na terenie Polski, zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy. Wydaje nam się zatem, że to do krajów członkowskich powinno należeć wewnętrzne uregulowanie tych kwestii, a więc wskazanie instytucji, które w sposób szczególny zajmują się tą tematyką.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Dyrektywa używa nomenklatury equality bodies, a więc mówi o dwóch ciałach, o organach państwowych, które wymieniłam, a więc o stanowisku pełnomocnika rządu ds. równego traktowania, jak również rzecznika praw obywatelskich, które oczywiście w swoich konstytucyjnych obowiązkach mają gwarancję zachowania równości, zasady niedyskryminacji i poszanowania praw obywatelskich, których oczywiście nieodzowną częścią są prawa pracownicze, równość płac i zachowanie zasady niedyskryminacji.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Będziemy jednak wskazywać na to, że w Polsce tą szczególną instytucją, która zajmuje się rozwiązaniem tych kwestii, jest Państwowa Inspekcja Pracy, a także przepisy związane z Kodeksem pracy. Wydaje nam się, że tworzenie nowych rozwiązań prawnych na poziomie innych dokumentów unijnych na poziomie ustawowym, jeśli chodzi o ustawodawstwo polskie, jest zbędne, ponieważ rząd widzi możliwość doprecyzowania pewnych przepisów już istniejących w Kodeksie pracy, a więc nie widzimy tutaj konieczności dublowania pewnych przepisów, ale też doprecyzowania pewnych przepisów, które mogą się dublować i mogą stać ze sobą wzajemnie w pewnej sprzeczności.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Tu chcę zwrócić uwagę pań i panów posłów, państwa przewodniczących, na chociażby fakt, że uznajemy za niezbędne uzupełnienie dyrektywy, która mówi o gromadzeniu danych, bo też ten problem jest poruszany w dyrektywie, jeśli chodzi o wysokość płac i o statystykę publiczną. Mówimy o rozporządzeniu nr 223/2009 dotyczącym właśnie statystyk europejskich. Tam są zawarte szczegółowe dane dotyczące gromadzenia danych, produkcji statystyk i charakteru poufności, ponieważ zdajemy sobie sprawę, że poziom szczegółowości, jaki jest zawarty w dyrektywie, jeśli chodzi o gromadzenie i publikacje tych danych, jest niemożliwy, jeśli chodzi o przeprowadzenie tej procedury ze źródeł administracyjnych i trzeba by je pozyskiwać bezpośrednio od jednostek, a więc od przedsiębiorców, co – jak już wspomniałam – będzie się wiązało z dodatkowymi obciążeniami po stronie sprawozdawców. Toteż będziemy wnioskować o to, aby uregulować te przepisy w taki sposób, aby one nie stały ze sobą nawzajem w kolizji i aby też wskazywać na przepisy, które mówią jasno i wyraźnie o ochronie danych osobowych i niepublikowaniu danych, które leżą w gestii pracodawców i też mogłyby naruszać zasadę konkurencyjności przedsiębiorstw na polskim rynku i wpływać na polską gospodarkę, na polski rynek pracy.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Chciałabym się też odnieść do kwestii zamówień publicznych. Dostrzegamy wagę tych zamówień publicznych i uważamy, że weryfikacja obowiązku zapewnienia równości wynagrodzeń w przedsiębiorstwach w kontekście wzięcia udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przez wykonawców, przez beneficjentów, pozostaje kwestią istotną i jest takim dobrym warunkiem do tego, aby tworzyć dobre praktyki, dobre prawo i zachęcać tym samym przedsiębiorców do tego, aby w sposób transparentny pilnowali zasady zrównywania wynagrodzeń i nietworzenia, niegenerowania, niepowiększania luki płacowej w swoich firmach, w swoich zakładach pracy. Tutaj jednak też uważamy, że nie jest konieczne doprecyzowanie w odrębnych aktach prawnych obowiązków w zakresie prawa pracy, a jedynie będziemy postulować i wnosić o to, aby takie przepisy doprecyzować w już istniejącym Kodeksie pracy.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Będziemy też wnioskować, z czym państwo, panie i panowie posłowie zapoznali się z pewnością, czytając stanowisko rządu oraz uzasadnienie do tego stanowiska, o doprecyzowanie przepisów dotyczących właśnie jawności danych osobowych i danych wrażliwych dla przedsiębiorców, dla pracodawców, z uwagi chociażby na poufność danych osobowych, na szczegółowe i konkretne przepisy regulujące gromadzenie tych danych, ujawnianie ich, po pierwsze, ze względu na ochronę danych osobowych, po drugie, właśnie ze względu na zachowanie konkurencyjności przedsiębiorstw.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Wreszcie kolejna kwestia, którą rząd polski w toku negocjacji nad różnymi dokumentami, czy to dyrektywami, czy konkluzjami Komisji Europejskiej, Rady Europy, podnosi, to jest brak precyzyjności i w ślad za tym, w naszej ocenie, pewną sprzeczność, jeśli chodzi o tworzenie techniki legislacyjnej, a więc używanie naprzemiennie pojęć, które pojawiały się w wersji angielskiej, które w sposób niekonsekwentny i wymienny funkcjonują w nomenklaturze unijnej, a więc pojęć sex i gender, z czego drugie pojęcie nie zostało ani w traktatach unijnych, ani w Karcie Praw Podstawowych UE, ani w żadnym dokumencie unijnym do tej pory doprecyzowane. W naszej ocenie może ono tworzyć pewne rozbieżności interpretacyjne i będziemy wnioskować o to, aby tę nomenklaturę słowną doprecyzować, aby nie budziła wątpliwości interpretacyjnych i była zgodna z językiem pierwotnym używanym zarówno w traktatach, jak i w całym dotychczasowym ustawodawstwie, tak aby nie rodzić żadnych wątpliwości prawnych, interpretacyjnych, aby te pojęcia, które nie są w nomenklaturze anglojęzycznej ujmowane w sposób ostateczny, a są w sposób jednoznaczny tłumaczone na język polski, nie budziły wątpliwości interpretacyjnych. Odsyłam tu też… choć może nie jest to przedmiotem tej Komisji, ale przecież jest to jedna z wątpliwości, które premier Mateusz Morawiecki wyrażał, kierując wniosek w toku wątpliwości, które pojawiły się w debacie publicznej, jeśli chodzi o tłumaczenie tekstu konwencji stambulskiej. Chcielibyśmy, aby to nazewnictwo, aby ta nomenklatura słowna, która w dokumentach unijnych się pojawia i która w sposób jednoznaczny jest tłumaczona na język polski, była doprecyzowana i, jak podkreślam, co tutaj najważniejsze, zgodna z traktatami i z obowiązującym w UE prawem.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejAnnaSchmidt">Zatem, jak już powiedziałam, szanowni państwo, pani przewodnicząca, panie ministrze, panie i panowie posłowie, rząd wyraził pozytywne stanowisko co do inicjatywy dyrektywy, które wyraził poprzez Komitet do Spraw Unii Europejskiej. Zostało to przedstawione w stanowisku rządu. Idea jest jak najbardziej zasadna, wymaga przygotowania rozwiązań. Oczywiście, kierując się zasadą pomocniczości i poszanowania odrębności i różnorodności instytucji i prawa, które funkcjonuje na terenie UE, wszystkie te przepisy będą jeszcze dyskutowane, będą jeszcze z pewnością doprecyzowane. Jestem przekonana i rząd polski jest przekonany, że uda się wypracować dobre rozwiązania, które z jednej strony usprawnią polski system prawny, z drugiej strony stworzą uniwersalne narzędzia, które pochylą się nad tym, jakże ważnym szczególnie w czasach pandemii problemem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Dariusz Joński. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselDariuszJonski">Dziękuję. Pani przewodnicząca, państwo ministrowie, szanowni państwo posłowie, ten projekt można by było streścić: taka sama praca, jednakowa płaca. I faktycznie bardzo potrzebny i zasadny projekt. Co do tego myślę, że nie ma nikt na tej sali żadnej wątpliwości. Prawdą jest, że nie ma już miejsca na żadne podwójne standardy i nie można dzielić z uwagi na płeć w żaden sposób. Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, powiedziała, że taka sama praca zasługuje na takie samo wynagrodzenie. Aby zapewnić równe wynagrodzenie, niezbędna jest przejrzystość. Kobiety muszą wiedzieć, czy są sprawiedliwie traktowane przez pracodawców, a jeśli tak nie jest, muszą mieć możliwość podjęcia walki, uzyskać to, na co zasługują. Warto jeszcze zacytować wiceprzewodniczącą do spraw wartości i przejrzystości, Věrę Jourovą, która uzupełniła, można powiedzieć, to wystąpienie, mówiąc: pracodawcy muszą zadbać o przejrzystość, jeśli chodzi o ich politykę płac. Nie ma już miejsca na podwójne standardy, których nic nie usprawiedliwia.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselDariuszJonski">Ja bym krótko jeszcze wrócił jednak do genezy. Bardzo się cieszę, że pierwsza kobieta na stanowisku przewodniczącej Komisji Europejskiej, jaką jest Ursula von der Leyen, właśnie postawiła sobie jako jeden z głównych celów między innymi tę walkę z nierównością płci. Z badań Eurostatu wynika wprost, jak popatrzymy, że różnica między zatrudnieniem kobiet i mężczyzn w UE wynosi 11,7 punktów procentowych, luka płacowa ze względu na płeć – 14,1. Oznacza to, że kobiety zarabiają w UE średnio – ale to średnio – 14% mniej za godzinę pracy. Ale jak dodamy do tego fakt, że kobiety znacznie częściej niż mężczyźni pracują też w niepełnym wymiarze godzin, co jest dość istotne, w 2019 r., z tych ostatnich informacji, jakie posiadamy, prace na mniej niż etat podjęło 30% kobiet i tylko 8% mężczyzn, to mniej kobiet na rynku pracy, częstsza praca na niepełny etat i za mniejszą płacę sprawiły, że w 2018 r. kobiety zarobiły w UE 36,7% mniej niż mężczyźni. To jest ponad jedna trzecia. To jest ogromna różnica. Oczywiście warto się zastanowić, dlaczego tak się dzieje. Można tu odnieść wrażenie, że są takie trzy główne powody. One mniej więcej cechują oczywiście wszystkie kraje UE, bez podziału. Otóż, po pierwsze, kobiety zarabiają mniej między innymi dlatego, że znacznie częściej pracują w niskopłatnych zawodach związanych z opieką i edukacją. Mężczyźni dominują w sektorach, gdzie płace są wyższe. Po drugie, choć kobiety mniej czasu spędzają w płatnej pracy, średnio tygodniowo pracują więcej niż mężczyźni. To często przekłada się na wybór mniej obciążającej drogi zawodowej. Po trzecie – szklany sufit, o którym często mówimy. Mniej niż 10% dyrektorów największych firm to kobiety, a pozycja w hierarchii ma oczywiście wpływ na zarobki. Największe dysproporcje w płacach odnotowano wśród kadry kierowniczej. 23% niższe płace dla kobiet.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselDariuszJonski">Polska oczywiście wypada nieźle, z nierównościami gdzieś na poziomie 8,5, ale jest z czym walczyć i niewątpliwie ten projekt jest bardzo potrzebny. Swój pomysł na równość płac Komisja Europejska przedstawiła 4 marca br. Tak jak zresztą pani minister wskazywała, ta nowa dyrektywa ma wprowadzić zasady przejrzystości wynagrodzeń, w tym między innymi informowanie osób ubiegających się o pracę o wynagrodzeniu, zakaz dopytywania się osób ubiegających się o pracę o to, jakie wynagrodzenie pobierały w przeszłości, prawo do informacji o poziomie wynagrodzenia pracowników wykonujących taką samą pracę i zobowiązanie dużych przedsiębiorstw do składania sprawozdań dotyczących zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselDariuszJonski">Chcę powiedzieć, że te propozycje oczywiście są bardzo istotne i godne poparcia i ze wszelkich stron trzeba dołożyć starań, żeby wprowadzić w życie. Jeszcze pozwoliłem sobie popatrzeć, bo pani minister zwracała uwagę, że to mogą być dość duże koszty dla przedsiębiorstw. W uzasadnieniu czytamy, że roczne koszty sprawozdawczości dotyczącej wynagrodzeń ponoszone przez jedną firmę szacuje się na 379 890 euro w przypadku przedsiębiorstw zatrudniających ponad 250 pracowników. W przypadku dużych firm wydaje się, że roczne koszty na poziomie 1500 czy 2500 zł nie powinny być wielkim obciążeniem, ale niemniej jednak trzeba zrobić wszystko, aby te koszty minimalizować.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselDariuszJonski">Warto też odnotować, że w niektórych krajach europejskich pewne zasady już obowiązują. Otóż w Niemczech firmy zatrudniające powyżej 200 pracowników już od 2018 r. mają obowiązek informowania o wysokości płac, jeśli dany pracownik lub pracownica o to poproszą. Te ewentualne różnice muszą być uzasadnione. Ale też warto zwrócić uwagę na Islandię. W Islandii jest ciekawe rozwiązanie. Otóż tam od 2018 r., tak jak w Niemczech, raporty o luce płacowej muszą składać firmy, w których pracuje 25 pracowników lub więcej. Jeśli udowodnią, że płacą kobietom i mężczyznom tyle samo, to otrzymują specjalny certyfikat. Od 2020 r. brak takiego certyfikatu sprawia, że na danego pracodawcę nakładana jest codzienna kara finansowa.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselDariuszJonski">Na pewno trzeba będzie ponieść koszty tej walki. Oczywiście, oby jak najmniejsze. Ale wydaje się, że od tego, jak zostanie wdrożony ten projekt, ta dyrektywa, będzie zależało, na ile uda się zniwelować te różnice albo w ogóle wykluczyć te różnice między zarobkami kobiet i mężczyzn. Mam nadzieję i cieszę się, że mogę tutaj dzisiaj zabrać głos i cieszę się, że dożyliśmy takiego momentu, kiedy wspólnie w Europie na ten temat rozmawiamy i zastanawiamy się, jak ten problem rozwiązać, który oczywiście nie jest prosty ani łatwy, bo dotyczy i danych osobowych, i ochrony danych osobowych, i pewnie tajemnicy zarobków, i pewnie jest też ciężki do wyegzekwowania. Trudno udowodnić, że dana praca jest dokładnie taka sama jak drugiego pracownika, niemniej podjęcie tych działań i prób pokazuje, że jest ogromna wola i chęć. Cieszę się bardzo, że ten projekt się znalazł. Uważam oczywiście, że powinien zostać poparty przez Komisję i powinniśmy dołożyć wszelkich starań, aby wprowadzić go skutecznie – podkreślam – skutecznie w życie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Otwieram dyskusję. Czy są pytania? Nie słyszę. W takim razie chciałabym zaproponować następująca konkluzję: Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła w trybie art. 7  ust. 4 ustawy dokument o sygnaturze COM(2021) 93 wersja ostateczna. Komisja podzieliła stanowisko rządu. Czy jest sprzeciw? Nie widzę. Na tym zamykam rozpatrzenie pkt I. Bardzo dziękuję pani minister za udział w posiedzeniu naszej Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt II, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Zielonej Księgi w sprawie starzenia się: Wspieranie solidarności i odpowiedzialności między pokoleniami (COM(2021) 50 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niej stanowiska rządu.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Rząd reprezentuje pan minister Stanisław Szwed, sekretarz stanu w MRiPS. Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Dziękuję, pani przewodnicząca. Wysoka Komisjo, głównym celem dokumentu pod tytułem „Zielona Księga w sprawie starzenia się: Wspieranie solidarności i odpowiedzialności między pokoleniami” jest zapoczątkowaniem szeroko zakrojonej debaty politycznej na temat starzenia się społeczeństwa. Oczywiście stanowisko jest dosyć obszerne. Postaram się tylko fragmenty z tego stanowiska państwu przytoczyć, najważniejsze rzeczy, które są zawarte w stanowisku. Państwo to stanowisko otrzymali, tak że jest ogólnodostępne.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Jeśli chodzi o opiniowany przez rząd projekt dokumentu stanowi zapoczątkowanie publicznej debaty na temat postępującego zjawiska starzenia się, jednego z kluczowych wyzwań stojących przed społeczeństwami państw UE. Trudno przecenić wagę tej debaty i wniosków także dla naszego kraju. Wprawdzie ludność Polski jest obecnie wciąż statystycznie młodsza niż wynosi średnia dla UE, jednak tempo, w którym przybywa w Polsce seniorów, sprawia, że w ciągu najbliższych dekad możemy się stać jednym z najstarszych społeczeństw europejskich.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Zielona Księga identyfikuje szereg obszarów działań związanych z polityką edukacyjną, w których wskazana jest interwencja publiczna, zmierzająca do zapobieżenia negatywnym skutkom starzenia się społeczeństwa lub przynajmniej ich złagodzenia. Większość wymienionych w treści dokumentu obszarów zainteresowania została wskazana trafnie. Powiązaliśmy też nasze stanowisko z dokumentami, które są przyjęte przez rząd. To jest zarówno „Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do roku 2020”, jak i z perspektywą do roku 2030, „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność”, zintegrowana strategia umiejętności 2030, jak również polityka na rzecz rozwijania umiejętności zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, program rządowy dostępny na lata 2018–2025, program wieloletni „Senior” na lata 2021–2025, program wieloletni na rzecz osób starszych „Aktywni” na lata 2021–2025 i program „Opieka 75+”. To jedne z dokumentów, które w tym uczestniczą. Instytucją wiodącą do stanowiska jest nasze ministerstwo – MRiPS, ale instytucjami współpracującymi były Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Infrastruktury i Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Króciutko o tym bardzo ważnym dokumencie, który po raz pierwszy był przyjmowany, „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność”. Działania realizowane w ramach powyższego dokumentu rządowego w wielu aspektach są spójne z kierunkami działań wskazanymi w Zielonej Księdze oraz realizowanymi programami rządowymi. Wymienię tylko punktowo, w jakich obszarach, czyli: idea uczenia się przez całe życie, przeciwdziałanie samotności i wykluczeniu społecznemu poprzez szeroki dostęp do różnorodnych form aktywności społecznej, ruchowej, obywatelskiej, edukacyjnej, rozwój wolontariatu, działania międzypokoleniowe – edukacja na temat starości, wymiana doświadczeń, wiedzy – wsparcie osób starszych na rynku pracy, walka z wykluczeniem społecznym i cyfrowym, wsparcie sytuacji ekonomicznych osób starszych, pomoc dla osób wymagających wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, łączenie pracy z opieką nad niesamodzielnym członkiem rodziny, wsparcie osób z niesamodzielnością, przeciwdziałanie przemocy i oszustwom wobec osób starszych, rozwój służby zdrowia, wsparcie kadr medycznych i opiekuńczych, promocja zdrowia i profilaktyka zdrowotna. W tych programach, jak wcześniej wspomniałem, program wieloletni „Senior+”, program dla osób starszych na lata 2014–2020, obecnie to program „Aktywni”, który funkcjonuje. W uzasadnieniu stanowiska rządu też podkreślamy, że dzisiaj na tym etapie trudno oszacować skutki prawne budżetowe, jeśli chodzi o wdrażanie tego dokumentu. Oczywiście część materiałów, które państwo otrzymują, jest bardziej treści ogólnej.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Również do tego dokumentu mamy dołączone stanowisko partnerów społecznych. Wypowiedziały się zarówno Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, Business Centre Club, jak i pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej. Konkludując, jeśli chodzi o wnioski, dokument „Zielona Księga w sprawie starzenia się. Wspieranie solidarności i odpowiedzialności między pokoleniami” stanowi dobrą podstawę do dyskusji na temat kształtu polityki społecznej nakierowanej przede wszystkim na potrzeby osób starszych w ujęciu europejskim. Zaproponowane przez UE w przedmiotowym dokumencie główne kierunki działań oraz proponowane zmiany stanowią raczej dalszą ewolucję działań podejmowanych już przez rząd z uwagi na zachodzące w ostatnim czasie zmiany demograficzne oraz ich prognozy, a nie ich radykalne przekształcenie oraz zmiany.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Podsumowując, założenia wymienione w Zielonej Księdze, należy stwierdzić, że są w zdecydowanej większości spójne ze wskazaną w treści stanowiska ogólną polityką rządu oraz przyjętymi i realizowanymi programami rządowymi, oraz dokumentami kierunkowymi w zakresie polityki senioralnej na poziomie krajowym. Założenia wymienione w Zielonej Księdze są w zdecydowanej większości spójne z omówionym wyżej dokumentem kierunkowym w zakresie polityki senioralnej na poziomie krajowym oraz dotychczas realizowanymi programami rządowymi. W związku z niezwykle istotną rolą osób starszych w procesie rozwoju społeczeństwa, a także ze zmianami demograficznymi zachodzącymi w Polsce polityka wobec osób starszych stanowi dla całej Rady Ministrów jeden z priorytetów realizowanej polityki publicznej. Odpowiedzią na proces starzenia się społeczeństwa jest aktywna i kompleksowa polityka społeczna wobec osób starszych, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób niesamodzielnych w podeszłym wieku.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Projektowane działania powstają we współpracy z samorządami oraz organizacjami pozarządowymi, które poprzez codzienną pracę najlepiej diagnozują aktualne potrzeby mieszkańców w wieku 60 lat i więcej w środowisku lokalnym. Celem rządu RP jest aktywny udział w debacie nad przedstawionymi przez Komisję Europejską w omawianym dokumencie propozycjami, kierunkami zmian oraz rozwoju polityki społecznej wobec osób starszych w Europie.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Konkludując, stanowisko rządu do przedstawionego dokumentu Zielona Księga jest pozytywne. Dziękuję, pani przewodnicząca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pani poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Bardzo proszę, pani poseł. Pani poseł zabierze głos zdalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Dzień dobry, szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, panie ministrze, mam przyjemność przedstawić sprawozdanie z „Zielonej Księgi w sprawie starzenia się. Wspieranie solidarności i odpowiedzialności między pokoleniami”. Przedstawia przegląd wyzwań politycznych i prawnych związanych z sytuacją demograficzną, wyznaczoną przez niską dzietność i wzrastającą długość życia w krajach UE. Dokument obejmuje następujące polityki: społeczną, zdrowotną, edukacyjną, rynku pracy, migracyjną, kształt systemów emerytalnych, inwestycje infrastrukturalne, zrównoważenie finansów publicznych. Komisja Europejska planuje w związku z powyższymi przedsięwziąć działania, których celem ma być wsparcie państw członkowskich w zakresie ich odpowiedzi na wyzwania związane ze starzeniem się społeczeństw. W tym kontekście istotne znaczenie ma mieć pakiet środków finansowych, w tym Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, stanowiący podstawę programu Next Generation EU.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Należy poczynić uwagę, że głównym celem przedłożonego Wysokiej Komisji dokumentu jest zapoczątkowanie debaty dotyczącej przeciwdziałania skutkom starzenia się społeczeństw. Zielona Księga postuluje między innymi: tworzenie podstaw działania na rzecz zdrowego stylu życia, profilaktyki zdrowotnej oraz wysokiej jakości kształcenia i szkolenia przez całe życie, jak najlepsze wykorzystanie życia zawodowego, działania na rzecz aktywności zawodowej, wzmocnienia produktywności i przedsiębiorczości osób starszych, a także polityki rynku pracy zmieniającej wykorzystanie potencjału migrantów, nowe możliwości i wyzwania dotyczące emerytury, działania na rzecz budowy adekwatnych, sprawiedliwych i zrównoważonych systemów emerytalnych, które sprzyjają utrzymaniu aktywności, eliminują zagrożenie ubóstwem w starszym wieku, zaspokajanie rosnących potrzeb starzejącego się społeczeństwa, działania na rzecz dostępnej także w ujęciu terytorialnym opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Konkludując, należy podkreślić, że omawiamy dokument rzeczywiście ma charakter konsultacyjno-informacyjny, jednak z uwagi na stojące przed Polską i Europą wyzwania należy przyjąć inicjatywę Komisji Europejskiej z pełną aprobatą. Zielona Księga skłania także do refleksji nad zaniedbaniami państwa polskiego, polskiego rządu, w zakresie wyzwań związanych ze starzeniem się społeczeństwa. Jak słusznie wskazuje Biuro Analiz Sejmowych w opinii z dnia 9 kwietnia br., Polska ma odbiegające od średnich unijnych statystyki dotyczące liczby pracowników opieki długoterminowej na 100 osób w wieku co najmniej 65 lat. W Polsce to zaledwie jeden pracownik, podczas gdy średnia w krajach OECD to 28 pracowników. Wydatki publiczne na opiekę długoterminową na poziomie 0,5% PKB w 2016 r. były niskie ze średnią UE, gdzie ta średnia wynosiła 1,6%. W systemie ochrony zdrowia występuje problem znacznego niedoboru lekarzy i pracowników ochrony zdrowia. Wielu wykształconych w Polsce lekarzy pracuje za granicą, a liczba lekarzy w kraju wzrastała średnio o mniej niż tysiąc rocznie, chociaż maleje liczba zaświadczeń umożliwiających lekarzom podejmowanie zatrudnienia za granicą.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Problemy będą narastać, bo 60% wszystkich pielęgniarek jest w wieku 50 lat lub starszym, w tym 27% pielęgniarek ma więcej niż 60 lat. Można mieć nadzieję i oczekiwanie, że w świetle przytaczanych danych, jak i w związku z przedłożoną Wysokiej Komisji Zieloną Księgą, nastąpi wyciągnięcie adekwatnych wniosków przez przedstawicieli partii rządzącej i zostaną podjęte działania spójne z rekomendacjami i postulatami sformułowanymi w Zielonej Księdze. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Tylko jeszcze tytułem uwagi do ostatnich słów pani poseł sprawozdawcy, ten apel do rządzących obecnie. Zwracam uwagę, że to za rządów Prawa i Sprawiedliwości od początku poprzedniej kadencji wzrosły nakłady na służbę zdrowia, jak również to my otworzyliśmy nowe miejsca na wydziałach medycznych. Zajęliśmy się również kształceniem pielęgniarek, czyli tego zawodu, który w poprzednich kadencjach, w poprzednich latach został po prostu zamknięty. Więc bardzo proszę o taką merytoryczną i uczciwą ocenę tego, co rząd Prawa i Sprawiedliwości robi w tej kwestii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">Pani przewodnicząca, przytaczam dane przywołane przez BAS, niezależnie od podejmowanych inicjatyw (niesłyszalne) opuszczaniu kraju przez lekarzy jest także wynikiem działalności politycznej, wręcz rekomendacji, żeby lekarze wyjeżdżali, rekomendacji pochodzących z ław sejmowych Prawa i Sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo bym prosiła, żeby się pani odnosiła do obiektywnych i rzetelnych… Jeszcze raz odniosę się do ostatnich słów i proszę panią, żeby się pani zapoznała z faktami i z prawdziwymi, rzetelnymi danymi. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Czy ktoś z państwa…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselAgnieszkaDziemianowiczBak">To przytyk pod adresem BAS.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo przepraszam, ale to nie BAS ocenia fakty, takie chociażby jak otwarcie kierunków medycznych.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie widzę. Ach, jeszcze pan minister. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwMRiPSStanislawSzwed">Dziękuję bardzo. Tylko króciutko się odniosę, bo tak też rozumiem ten dokument jako rozpoczęcie dyskusji w UE nad starzeniem się społeczeństwa. Przecież problem nie jest problemem ostatnich lat, ale, powiedziałbym, dziesięcioleci zapóźnienia w naszym kraju, które dotyczyły też osób starszych, były widoczne w ostatnich latach. Dużo zrobiliśmy za tego rządu, jeśli chodzi o poprawę sytuacji osób starszych. Nie czas, żeby tu te wszystkie działania wymieniać. Na spotkaniu Komisji senioralnej w naszym parlamencie przedstawiamy te informacje. Wczorajsza informacja również dotyczyła programów, które wspierają naszych seniorów. Oczywiście oczekiwania wobec polityki europejskiej w stosunku do osób starszych są takie same, jak były w odniesieniu do ludzi młodych. Czyli tu potrzeba zdecydowanych działań i też środków finansowych na wsparcie osób starszych, szczególnie osób opiekuńczych, bo wiemy, że Europa będzie się borykała ze starzejącym się społeczeństwem. Myślę, że ta dyskusja ma też wywołać taką dyskusję na poziomie europejskim, że te środki są potrzebne i w nowych perspektywach, które się tworzą, jeśli chodzi o środki europejskie, ten komponent dotyczący wsparcia osób starszych powinien się znaleźć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Nie widzę więcej zgłoszeń do dyskusji, zatem dyskusję zamykam i pytam państwa posłów: Czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej tego dokumentu? Nie widzę. Stwierdzam zatem, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2021) 50 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt II, a panu ministrowi bardzo dziękuję za udział w posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt III, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. Wspólnego komunikatu do Parlamentu Europejskiego i Rady: Strategia UE w zakresie cyberbezpieczeństwa na cyfrową dekadę (JOIN(2020) 18 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Rząd reprezentuje pan minister Adam Andruszkiewicz, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Pan minister zabierze głos zdalnie. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Bardzo serdecznie dziękuję. Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, najważniejsze punkty stanowiska naszego rządu pragnę przedstawić w zakresie cyberbezpieczeństwa strategii UE na cyfrową dekadę. Są to: stanowisko rządu zostało przyjęte przez Komitet Spraw Europejskich 4 marca 2021 r. Chciałbym podkreślić, że rząd RP z zadowoleniem przyjął strategię UE w zakresie cyberbezpieczeństwa na cyfrową dekadę. Ważne dla rządu RP jest zharmonizowanie podejścia do cyberbezpieczeństwa w UE przy pełnym poszanowaniu kompetencji państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego. Rząd RP z zadowoleniem przyjął nowy projekt dyrektywy NIS, który w dużej mierze konsumuje wiele zgłaszanych przez rząd RP postulatów, między innymi dodania nowych sektorów kluczowych czy wzmocnienie współpracy na poziomie operacyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Rząd RP popiera wskazany w strategii UE kierunek wzmocnienia europejskiego cyberekosystemu poprzez zachęcenie do tworzenia ISAC. Ponadto Komisja podkreśla potrzebę rozbudowy i modernizacji struktur odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo. Rząd RP z zadowoleniem przyjmuje deklarację Komisji, że na działania związane z rozbudową systemów odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo planowane jest 300 mln euro ze środków europejskich.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Rząd RP popiera opinie Komisji i Wysokiego Przedstawiciela, że istnieje wyraźna potrzeba zajęcia przez UE i państwa członkowskie bardziej aktywnego stanowiska w odniesieniu do promocji odpowiedzialnego zachowania państw w cyberprzestrzeni w dyskusjach na forum ONZ i na innych forach międzynarodowych. Istotne jest także, aby prezentowanie skonsolidowanego stanowiska UE na forach międzynarodowych w kwestii bezpieczeństwa było także koordynowane w miarę możliwości z grupą państw podobnie myślących, dlatego rząd RP popiera tę propozycje Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Rząd RP popiera stanowisko UE dotyczące konieczności uwzględniania w zakresie dalszego rozwoju globalnej infrastruktury komunikacyjnej aspektu praw człowieka i podstawowych wolności w sferze cyfrowej, w tym w trakcie dalszych prac dotyczących cyberbezpieczeństwa na forach wielostronnych.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Rząd zauważa, że wspólne i kompleksowe podejście UE do cyberdyplomacji ma na celu przyczynienie się do zapobiegania konfliktom, łagodzenie zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa i zwiększanie stabilności w stosunkach międzynarodowych. Wszystkie dyplomatyczne wysiłki UE powinny być w pierwszej kolejności ukierunkowane na promowanie bezpieczeństwa stabilności w cyberprzestrzeni poprzez zacieśnianie współpracy międzynarodowej i zmniejszanie ryzyka błędnego postrzegania eskalacji konfliktów wynikających z incydentów cyberbezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Uwagę rządu RP zwraca zapowiedź ustanowienia unijnej grupy roboczej ds. cyberwywiadu państw członkowskich działających przy Centrum Analiz Wywiadowczych UE.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">W ocenie rządu RP propozycja ta wymaga szerszej dyskusji, gdyż przedstawiona propozycja Komisji jest w naszej ocenie zbyt ogólnikowa i nie określa procedur czy też roli w tej nowej grupie roboczej w systemie UE. Zdaniem rządu RP bardziej szczegółowych wyjaśnień wymaga również koncepcja utworzenia wspólnej jednostki ds. cyberprzestrzeni, która według Komisji miałaby służyć jako wirtualna i fizyczna platforma współpracy dla poszczególnych społeczności zajmujących się cyberbezpieczeństwem UE. Istnieje bowiem ryzyko duplikacji zadań z istniejącymi strukturami na poziomie UE i poziomie krajowym. Rząd przyjmuje zapewnienie, że Komisja Europejska chce wspierać kolejne kroki, które należy podjąć w zakresie cyberbezpieczeństwa sieci 5G, przedstawione w załączniku do strategii cyberbezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-16.7" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">RP zgadza się z wezwaniem Komisji, aby państwa członkowskie kontynuowały okresowe przeglądy wdrożonych u siebie rozwiązań wraz z wymianą informacji najlepszych praktyk w ramach specjalnego zespołu roboczego przy grupach współpracy NIS.</u>
+          <u xml:id="u-16.8" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Ponadto w ocenie rządu RP odrębnej analizy wymaga propozycja włączenia cyberbezpieczeństwa i cyberobrony do szerszego programu działań w zakresie cyberbezpieczeństwa i obrony, w szczególności w powiązaniu z postulatem wzmocnionej współpracy NATO w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-16.9" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Kolejną bardzo ważną popieraną strategią są programy szkoleniowe. Programy uświadamiające i szkoleniowe powinny być oparte na standardach europejskich oraz być ogólnodostępne, zaś w innym zakresie dla specjalistów – poświadczające wiedzę certyfikatami europejskimi. Rząd RP dostrzega, jak ważne jest włączenie do cyberbezpieczeństwa wszystkich inwestycji cyfrowych w ciągu najbliższych lat i popiera zwiększenie wydatków publicznych i dźwigni finansowej na inwestycje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, wyróżniając także znaczenie małych i średnich przedsiębiorstw w ekosystemie cyberbezpieczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-16.10" who="#SekretarzstanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowAdamAndruszkiewicz">Szanowna pani przewodnicząca, wraz z panem dyrektorem Robertem Koślą, dyrektorem Departamentu Cyberbezpieczeństwa w KPRM, jesteśmy do dyspozycji państwa Komisji. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest pan poseł Marcin Gwóźdź. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMarcinGwozdz">Pani przewodnicząca, panie ministrze, szanowna Komisjo, obecnie żyjemy, drodzy państwo, w dobie transformacji nie tylko energetycznej, ale przede wszystkim transformacji cyfrowej. To się dzieje. Internet jest w naszym życiu. Nawet sposób prowadzenia dzisiejszej Komisji jest związany z tymi przemianami, które dotykają nas na co dzień.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselMarcinGwozdz">W tej chwili na całym świecie jest podłączonych ponad 8 mld urządzeń do Internetu. To więcej niż liczba ludności. To jest ogromna szansa, szansa na rozwój i bezpieczeństwo, ale jest to właśnie związane z wielkim zagrożeniem, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa dla użytkowników Internetu. Dwie piąte użytkowników w UE spotkało się z atakami i z brakiem bezpieczeństwa w Internecie. Niniejsza strategia ma na celu zapewnienie globalnego i otwartego Internetu, który posiada silne zabezpieczenie umożliwiające sprostanie zagrożeniom dla bezpieczeństwa i podstawowych praw i wolności.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselMarcinGwozdz">Jeśli chodzi o ten dokument, to ten komunikat jest dokumentem konsultacyjnym. W mojej ocenie nie wyczerpuje wszystkich zagadnień i zagrożeń. W kontekście aktów prawnych obowiązujących w RP, w największym stopniu odnoszącym się do zagadnień będących przedmiotem przedstawionego komunikatu jest ustawa z 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz „Strategia cyberbezpieczeństwa RP na lata 2019–2024” przyjęta w 2019 r. Komunikat do PE i Rady „Strategia UE w zakresie cyberbezpieczeństwa na cyfrową dekadę” nie wywołuje bezpośrednich skutków w sferze prawa UE ani prawa polskiego, jednak realizacja przedstawionych w nim inicjatyw powinna zwiększyć poziom bezpieczeństwa unijnej cyberprzestrzeni i wpłynąć pozytywnie na funkcjonowanie jednolitego rynku”.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselMarcinGwozdz">Co do zasady stanowisko rządu RP zgadza się z wypracowanym komunikatem, jednak wskazuje obszary, które należy doprecyzować. Są też aspekty, które rząd popiera w strategii. I tutaj, tak jak pan minister, chciałbym zwrócić uwagę, że z zadowoleniem wszyscy przyjmujemy deklarację Komisji, że na działanie związane z rozbudową systemu SOC, czyli sieci ośrodków monitorowania Internetu będzie przeznaczone 300 mln euro.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselMarcinGwozdz">Rząd polski również wskazuje, że dużo bardziej szczegółowych wyjaśnień wymaga także koncepcja utworzenia wspólnej jednostki do spraw cyberprzestrzeni. Ponadto w ocenie rządu RP odrębnej analizy wymaga propozycja włączenia kwestii cyberbezpieczeństwa i cyberobrony do szerszego programu działań w zakresie bezpieczeństwa i obrony, w szczególności w powiązaniu z postulatem wzmocnionej współpracy z NATO w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PoselMarcinGwozdz">Równie ważną kwestią dotyczącą cyberbezpieczeństwa są przepływy pieniężne i kontrola podatkowa, które to jednak w strategii zostały całkowicie pominięte. Kwestia ta jest jednak szczególnie ważna, ponieważ płatności są dokonywane bezpośrednio przez klientów przy użyciu kart kredytowych lub debetowych albo przy użyciu platform blockchain.</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#PoselMarcinGwozdz">Nie sposób również nie wspomnieć o bezpieczeństwie sieci 5G – i tutaj wymagałaby doprecyzowania kwestia bezpiecznego dostawcy sieci 5G. Realizując wskazane w strategii zadania na poziomie europejskim, Rzeczpospolita Polska popiera wspólne działanie organów UE oraz państw członkowskich w celu zapewnienia otwartego i bezpiecznego internetu, wolnego od cyberataków, w zdecydowanej większości przyjmując zawarte w strategii propozycje w tym obszarze.</u>
+          <u xml:id="u-18.7" who="#PoselMarcinGwozdz">Wnoszę do szanownej Komisji o aprobatę stanowiska rządu RP w tej kwestii. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć w sprawie tego dokumentu? Nie słyszę. W takim razie zamykam dyskusję i pytam państwa posłów: Czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej tego dokumentu? Nie widzę. Stwierdzam zatem, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze JOIN(2020) 18 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt III.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dziękuję panu ministrowi za udział w posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt IV, ostatniego, sprawy bieżące. Informuję, że jutro odbędzie się kolejne posiedzenie Komisji o godz. 11.30. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Nie widzę. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt IV.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Informuję, że na tym porządek dzienny został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-19.5" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Zamykam posiedzenie Komisji. Bardzo dziękuję. Do zobaczenia jutro.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..37b1b0e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/header.xml
@@ -0,0 +1,40 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-suexx-00060-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 60/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 60/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE">60</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski" role="speaker">
+        <persName>Minister do spraw Unii Europejskiej Konrad Szymański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelPiotrPolak" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Piotr Polak</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..e0abf78
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00060-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dzień dobry. Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Witam serdecznie wszystkich obecnych członków Komisji do Spraw Unii Europejskiej, witam posłów do Parlamentu Europejskiego, jeśli są, witam pana ministra wraz z osobami towarzyszącymi.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Szanowni państwo, przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Przypominam, że posłowie obecni na sali obrad mogą głosować za pomocą legitymacji po wcześniejszym zalogowaniu się, a państwa posłów nieobecnych na sali proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w aplikacji na tablecie w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Już mamy kworum tak? Stwierdzam kworum. Informuję wszystkich państwa posłów oraz gości, że chęć zabrania głosu zdalnego należy zgłaszać poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Szanowni państwo, zgodnie z otrzymaną informacją podczas posiedzenia Rady ds. Ogólnych nie będą rozpatrywane żadne dokumenty i posiedzenie będzie miało charakter zdalny, nieformalny. Taka sama sytuacja odnosi się do Rady ds. Zagranicznych, w związku z tym zdejmuję z porządku dzisiejszego posiedzenia punkty drugi i trzeci. Czy są inne uwagi do porządku obrad? Nie słyszę. Stwierdzam wobec tego, że Komisja przyjęła porządek obrad.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przechodzimy do punktu pierwszego, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej informacji Rady Ministrów o posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 25 i 26 marca 2021 r. Rząd w tym punkcie reprezentuje pan minister Konrad Szymański, minister do spraw Unii Europejskiej. Bardzo proszę pana ministra o stosowną informację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, w dniach 25 i 26 marca mieliśmy kolejne posiedzenie Rady Europejskiej, kolejny raz w trybie wideo z uwagi na ograniczenia pandemiczne. Tak że ten temat, czyli temat związany z reakcją UE, państw członkowskich na sytuację pandemiczną, był głównym, choć niejedynym tematem rozmowy liderów. Najbardziej palącym tematem z całą pewnością pozostaje przyspieszenie produkcji i tym samym dystrybucji szczepionek między państwa członkowskie. To jest powód, dla którego bardzo wiele państw członkowskich z trudem realizuje założone, bardzo ambitne, uzgodnione poniekąd również na poziomie unijnym scenariusze szczepień. Polska należy do państw, które krytycznie podchodzą do egzekwowania podpisanych kontraktów, przynajmniej z niektórymi producentami, ponieważ brak właściwej czasowej egzekucji tych kontraktów powoduje opóźnienia w koniecznym programie szczepień.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">W średniej perspektywie liderzy państw członkowskich zwrócili uwagę na konieczność prowadzenia prac nad rozwijaniem produkcji szczepionek, komponentów szczepionek, różnych innych elementów koniecznych do właściwej odpowiedzi na sytuacje takie jak dziś w Europie. Ta europeizacja produkcji to był temat obecny w debacie przez kilka miesięcy. Polska była jednym z sygnatariuszy listu sześciu państw członkowskich, które zwracały uwagę na to, że w strategii farmaceutycznej należy zwrócić bardzo dużą uwagę na kwestie europeizacji produkcji, oczywiście szanując system wolnego handlu, reguły wolnego handlu, otwartość europejskiej gospodarki, ale jednak szukając również lepszej równowagi między tą otwartością a zależnością Europy od producentów pozaeuropejskich w tej sprawie. Na pewno najbardziej kluczową kwestią była wspomniana przeze mnie egzekucja umów. Tutaj Polska, podobnie jak przynajmniej parę innych państw, bardzo ofensywnie podkreślała jedną rzecz – że skończył się czas nalegań natury politycznej. Komisja Europejska powinna wykorzystać swój potencjał nie tylko polityczny, ale również bardziej kontraktowy, aby efektywnie wpłynąć na lepsze wykonywanie umów przez przynajmniej niektórych producentów. Mam tu na myśli przynajmniej dwa instrumenty. Po pierwsze, mechanizm autoryzacji eksportu, który został uruchomiony. Użyty został bodajże tylko jeden raz, ale myślę, że sam fakt istnienia tego mechanizmu w istotny sposób wpływa, konkretnie wpływa na rachuby producentów. A druga sprawa to przynajmniej otworzenie dyskusji, także za sprawą premiera Morawieckiego, nad sprawą upublicznienia licencji, z którymi mamy do czynienia w tych obszarach, o których mówimy.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejna sprawa, która była przedmiotem wymiany opinii, a także uzgodnionego komunikatu po tym spotkaniu, to kwestia certyfikatów szczepień, testów i odporności. Chciałbym bardzo mocno podkreślić, że nie ma mowy o niczym, co można by nazywać paszportem szczepień. Ta publicystyczna zbitka, ten publicystyczny żargon wprowadza więcej zamieszania niż pożytku i nie odpowiada temu, o czym rozmawiamy na poziomie UE. Wobec utrzymujących się ograniczeń w zakresie przemieszczania się, dostępności usług – które to ograniczenia są wprowadzane przez państwa członkowskie zgodnie z ich własną, narodową kompetencją, są wprowadzane w różnym stopniu, ponieważ różne państwa w różnym stopniu odczuwają problemy związane z pandemią, są też w różnym położeniu, jeżeli chodzi o stopień zaawansowania walki z pandemią – wobec utrzymujących się tych ograniczeń myślę, że jest całkowicie zasadne, aby poszukać takich rozwiązań, które chociaż w jakimś stopniu ułatwią obywatelom przemieszczanie się i korzystanie z usług. Takim mechanizmem byłoby zapewne wprowadzenie wzajemnego uznawania certyfikatów wydawanych przez państwa członkowskie w obszarze szczepień, w obszarze testów czy w obszarze nabytej odporności. Polska jest skłonna poprzeć takie rozwiązania, jeżeli będą prowadziły do ułatwień w zakresie przemieszczania się, a nie ograniczeń, jeżeli unikniemy sytuacji, która mogłaby prowadzić do jakiejkolwiek dyskryminacji obywateli państw członkowskich UE. Zwracamy również uwagę na konieczność najwyższych standardów ochrony danych osobowych, w tym przestrzegania zasady minimalizacji danych, jeśli chodzi o wprowadzenie tych certyfikatów.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Krótko mówiąc, nie ma o tym mowy i nie ma propozycji, która by zmierzała do jakichkolwiek ograniczeń w zakresie przemieszczania się czy też rozróżniania statusu w zakresie przemieszczania się. Natomiast jeżeli okazałoby się, że wzajemne uznawanie certyfikatów wydawanych przez państwa członkowskie pozwoliłoby przynajmniej niektórym obywatelom uniknąć restrykcji, które obowiązują na terenie państw członkowskich w zakresie kwarantanny, w zakresie odprawy lotniczej, w zakresie korzystania z innych usług, to propozycja jest warta rozważenia, ponieważ jest to po prostu praktyczna odpowiedź na problem utrzymujących się – i dziś nie wiemy, jak długo utrzymujących się, przynajmniej w niektórych państwach – ograniczeń w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejnym elementem, który był przedmiotem rozmowy w tym obszarze, obszarze pandemicznym, była kwestia platformy, która pozwoliłaby na przyspieszenie szczepień również poza UE, w szczególności w państwach, które mają naturalną mniejszą dostępność do rynku farmaceutycznego. To leży nie tylko w interesie UE z powodów humanitarnych, solidarności międzynarodowej, ale również z powodu naszych własnych interesów. Biorąc pod uwagę utrzymywanie się ruchu osobowego, każde państwo członkowskie ma pewnie inny profil tego ruchu osobowego, ale biorąc pod uwagę, że nie jesteśmy zamkniętą fortecą i nie ma powodu, żebyśmy byli, powinniśmy brać również część odpowiedzialności, proporcjonalną odpowiedzialność za to, co się dzieje w państwach sąsiednich, w innych państwach, pozaeuropejskich państwach w tym obszarze. Myślę, że jest to nie tylko nakaz humanitarny, ale również jest to nasz najlepszy interes, aby w tej sprawie działać proporcjonalnie. Nie trzeba dodawać, że stopień zaangażowania państw członkowskich UE w ten mechanizm dzielenia się szczepionkami jest ściśle uzależniony od postępów w zakresie realizacji podpisanych kontraktów. Dzisiaj ta sprawa wygląda coraz lepiej, natomiast cały czas czekamy na pełną realizację tych założeń, które faktycznie dają podstawy do tego, by myśleć o efektywnym zaszczepieniu wszystkich życzących sobie tego w poszczególnych państwach członkowskich.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejnym tematem, który ma związek z pandemią, ale który ma oczywiście też swoją autonomiczną rolę w agendzie unijnej, jest kwestia wspólnego rynku polityki przemysłowej, w tym polityki cyfrowej. To również znalazło się w programie dyskusji Rady Europejskiej. Polska tradycyjnie zwraca uwagę na to, że oprócz transferów bezpośrednich przewidzianych budżetem wieloletnim, Funduszem Odbudowy rynek jest największym zasobem UE, jeżeli chodzi o przeciwdziałanie gospodarczym konsekwencjom tego kryzysu, z którym mamy dzisiaj do czynienia. Dlatego powinien być nie tylko chroniony, ale również rozwijany w związku z tym, co się dzieje w europejskiej gospodarce. Podkreślamy cały czas aktualność postulatu eliminacji barier. Wiele z nich nie ma uzasadnienia, ma charakter protekcjonistyczny i powinny być one przez Komisję Europejską aktywnie zwalczane.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Jeżeli chodzi o politykę przemysłową, wspomniałem już o zasadniczym kierunku, który został wywołany, wzmocniony, pobudzony przez doświadczenie kryzysu, czyli europeizacja produkcji. Mniejsza zależność. Dotyczy to również standardów w zakresie gospodarki cyfrowej. Polska jest w gronie ośmiu państw, razem z Belgią, Czechami, Irlandią, Litwą, Łotwą, Luksemburgiem i Szwecją, które jasno pokazują, jasno deklarują, czego oczekują od przyszłej architektury rynku cyfrowego. Po pierwsze, to jest swoboda przepływu danych, po drugie, to jest wzmocnienie pozycji użytkownika, w szczególności względem platform systemowych, platform o kluczowym znaczeniu dla architektury internetu. Tu chodzi nie tylko o kwestie relacji między tymi dużymi podmiotami a mniejszymi uczestnikami rynku cyfrowego, ale również kwestie ściśle powiązane z kwestiami praw podstawowych, praw obywatelskich, w szczególności w zakresie wolności słowa.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejna sprawa to cyberbezpieczeństwo. To jest aktualne w szczególności w kontekście rozwijania sieci 5G. Kolejna sprawa to podnoszenie umiejętności cyfrowych. Bez tego trudno wyobrazić sobie bezpieczne rozwijanie rynku cyfrowego i usług cyfrowych. Ostatnia sprawa, bardzo kluczowa, to sprawiedliwe opodatkowanie gospodarki cyfrowej. Mamy dzisiaj do czynienia z systemem opodatkowania, który jest ściśle powiązany z gospodarką przedcyfrową, kiedy to fizyczna obecność poszczególnych elementów działalności gospodarczej, zakładów była zlokalizowana i nie mieliśmy do czynienia z tak radyklanym rozejściem się lokalizacji przedsiębiorcy i miejsca wytwarzania zysku przedsiębiorcy. Polska podkreśla, że zgodnie z dotychczasowymi ustaleniami kierunkowymi OECD powinniśmy zmierzać do alokacji praw podatkowych na rzecz państw, gdzie ten zysk się wytwarza. To dotyczy w szczególności gospodarki cyfrowej, gdzie to rozejście się jest najbardziej oczywiste, najbardziej radykalne. Podkreślamy, że w razie ewentualnego upadku czy braku sukcesu prac na poziomie OECD – dzisiaj ta sprawa wygląda lepiej, szczerze mówiąc, niż wiele miesięcy temu, ale cały czas taki scenariusz jest możliwy – taka porażka powinna prowadzić bezpośrednio do przyjęcia regulacji unijnych w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejne trzy sprawy odnoszą się do kwestii zewnętrznych. Po pierwsze, chodzi o utrzymujący się problem – może nie kryzys, ale na pewno problem – napięcia we wschodnim regionie Morza Śródziemnego. Polska popiera dwutorowe podejście wobec Turcji w związku z tym, co się dzieje u wybrzeży Cypru i Grecji. Z jednej strony UE powinna pokazywać rzeczywistą gotowość do rozwijania pozytywnej agendy z Turcją. Chodzi tutaj w szczególności o rozmowy na temat reformy unii celnej. Z drugiej strony powinniśmy nie mniej jasno pokazywać swoją gotowość do nałożenia sankcji w przypadku ewentualnego utrzymywania się napięć związanych z poszanowaniem suwerenności praw Cypru i Grecji.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejna kwestia to relacje Unia–Rosja. Szefowie rządów zostali poinformowani o rozmowie telefonicznej między przewodniczącym Michelem a prezydentem Putinem, która miała miejsce 22 marca. Dyskusja strategiczna w sprawie Rosji jest przewidziana na kolejnym szczycie. Przypuszczalnie powinien to być szczyt fizyczny, osobisty, bez udziału środków wideo – z uwagi na rangę tej sprawy. Polska podkreśla, że warunkiem jakiejkolwiek zmiany polityki UE wobec Rosji jest wdrożenie porozumień mińskich, które mają ścisły związek z poszanowaniem integralności terytorialnej Ukrainy. Premier Morawiecki zwrócił uwagę również w tym kontekście na wydalenie polskich dyplomatów z Białorusi oraz intensyfikację prześladowań liderów polskiej mniejszości na Białorusi. Jeszcze 25 marca, w trakcie trwania szczyty Rady Europejskiej, wysoki przedstawiciel ds. polityki zagranicznej Josep Borrell wydał oświadczenie w sprawie Białorusi. Wezwał do zaprzestania dyskryminacji Związku Polaków na Białorusi oraz uwolnienia pani Borys i pana Poczobuta zgodnie z polskimi oczekiwaniami w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejna sprawa to połączenie wideo, rozmowa wideokonferencja z nowo wybranym prezydentem Stanów Zjednoczonych. Ta wymiana dotyczyła oczywiście intensyfikacji agendy transatlantyckiej w związku ze zmianą polityczną w Waszyngtonie, nie tylko w obszarze pandemii, ale również w sprawach takich jak klimat, handel, inwestycje oraz wspólna polityka wobec Rosji i Chin. Polska zdecydowanie popiera taki kierunek, aby kwestie o tak strategicznym znaczeniu jak relacje z Rosją i Chinami były przedmiotem znacznie bardziej intensywnych uzgodnień między Europą a Stanami Zjednoczonymi.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Ostatnia sprawa to szczyt strefy euro w formacie wspólnym, czyli formacie otwartym również dla państw, które są członkami UE i nie są członkami unii walutowej. Ta wymiana opinii była poświęcona przede wszystkim międzynarodowej roli euro jako waluty rozliczeniowej. Podkreślamy, że dla autonomii strategicznej w obszarze gospodarczym UE ważniejszym, a przynajmniej nie mniej ważnym elementem jest rozwój rynku wspólnotowego i tym samym odporność systemu finansowego całej UE, nie tylko strefy euro, co wydaje się nie być stanowiskiem kontrowersyjnym i dlatego oczekujemy, że dalsze dyskusje w tej sprawie również będą toczyły się w formacie inkluzywnym.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">To są wszystkie najważniejsze elementy z tego posiedzenia, jednodniowego – w planach dwudniowego, ale w efekcie jednodniowego – posiedzenia Rady Europejskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi za przedstawione informacje. Otwieram dyskusję w tym momencie. Czy są jakieś pytania, uwagi? Pan poseł, bardzo proszę, pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Panie ministrze, dziękuję za tę informację, którą pan przedstawił, ale gdyby pan może rozwinął temat, tak jak pan powiedział, tych tak zwanych paszportów szczepień, bo rzeczywiście to pojęcie funkcjonuje w przestrzeni publicznej. Na ile w ogóle są prowadzone te prace i do czego one zmierzają? Bo rzeczywiście to ma nam pomóc w podróżowaniu i załatwianiu różnych, nazwijmy to, interesów czy swoich obowiązków służbowych. Natomiast na ile te prace są realne i w jakim kierunku idziemy, kiedy mogą się pojawiać jakieś efekty tego, że: tak, Unia zdecyduje czy Komisja Europejska postawi taki warunek, że to jest konieczne, dzisiaj to wprowadzamy. W jakiej przestrzeni czasowej możemy się tego spodziewać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Nie ma mowy o żadnych paszportach szczepień. Jest to szkodliwy żargon, faktycznie wytworzony przez obserwatorów, uczestników opinii, być może media. Jest to skrót myślowy, który przynosi szkody dla zrozumienia tej inicjatywy. Paszport, przynajmniej w języku polskim, kojarzy się z dokumentem, który pozwala na przekraczanie granicy. Nie ma mowy o żadnych ograniczeniach w zakresie przekraczania granicy ponad to, co jest ustanawiane w związku ze środkami antycovidowymi w poszczególnych państwach członkowskich. Jak państwo widzą, w tej drugiej i trzeciej fali pandemii państwa członkowskie znacznie chłodniej reagują na tego typu nacisku. To znaczy przymykają granice tylko w ograniczonym wymiarze i bardzo niechętnie, ponieważ wiemy po pierwszej fazie pandemii, że tego typu środki są nieproporcjonalne, przynoszą bardzo dużo szkód, bardzo dużo zaburzeń – nie tylko dla pracowników transgranicznych, którzy są obecni także w Polsce, ale są takie regiony UE, gdzie ten ruch przygraniczny pracowniczy, usługowy jest dużo, dużo bardziej intensywny. Więc krótko mówiąc, nie ma na agendzie UE żadnych instrumentów, które miałyby systemowo wpłynąć ograniczająco na ruch osobowy. Chciałbym to bardzo mocno podkreślić, ponieważ ten żargon, to sformułowanie związane z paszportem szczepień jest po prostu bardzo, bardzo szkodliwe dla zrozumienia tego, o czym naprawdę rozmawiamy.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">A rozmawiamy na temat wzajemnego ustanawiania minimalnych standardów dla certyfikatu, który byłby uznawany we wszystkich państwach członkowskich UE, a może i globalnie, ponieważ Światowa Organizacja Zdrowia również tym się zajmuje, uznając, że wobec uzasadnionych ograniczeń, które, mam nadzieję, będą mogły być eliminowane do zera, ale tej pewności nie mamy, musimy być przygotowani na różne scenariusze, również na scenariusze przyszłych kryzysów zdrowotnych, takich jak ten. Więc krótko mówiąc, na wypadek, gdyby w państwie X, jednym, drugim, trzecim były ograniczenia związane z pandemią, to takie wzajemne uznawanie certyfikatu dotyczącego faktu szczepienia i jego terminu oczywiście, faktu testu i jego terminu czy też nabycia odporności własnej byłyby po prostu znaczącym ułatwieniem. W innym wypadku ryzykujemy sytuacją, w której obywatel Polski posiadający jedną z tych trzech cech, na przykład szczepienie, mógłby okazywać dokument dotyczący szczepienia w sytuacji jakiejkolwiek – bo tu nie chodzi tylko i wyłącznie o pracę zawodową, ale chociażby o odpoczynek – mógłby być poddawany nieproporcjonalnym ograniczeniom, takim jak kwarantanna, takim jak przeprowadzenie kolejnego testu. To przeprowadzenie testu w niektórych okolicznościach, na przykład lotniskowych, mogłoby oznaczać olbrzymie straty organizacyjne, straty czasowe, olbrzymie ograniczenia organizacyjne. To jest pragmatyczna propozycja, by dokumenty, które państwa członkowskie zdecydują się wystawiać, były po prostu wzajemnie uznawane, żeby nie było wątpliwości, że na przykład dokument wydany w Estonii jest całkowicie niezrozumiały dla urzędnika w Warszawie czy też w Lizbonie. Żeby każdy taki dokument spełniał minimalne standardy, był tak samo wiarygodny, był wytworzony oczywiście, autoryzowany przez administrację kraju i by ewentualnie ograniczał jakieś utrudnienia organizacyjne dla tych obywateli, którzy po prostu nie powinni im podlegać. Chodzi o minimalizację szkód związanych z tym, że w niektórych państwach członkowskich w przyszłości mogą się utrzymywać różnego typu ograniczenia. Tylko tyle. To jest wzajemne uznawanie certyfikatu szczepień czy też certyfikatu testu, czy też certyfikatu odporności nabytej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi za odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Przepraszam, bo nie odpowiedziałem na drugie pytanie, jak dalece są zaawansowane prace.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">To proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Jesteśmy na prostej drodze do tego, żeby tę sprawę zamknąć w czerwcu. Wszystkie instytucje legislacyjne są gotowe do tego, żeby zasiąść do trilogu. Natomiast oczywiście nie wiemy, w jaki sposób ten trilog będzie przebiegał, w związku z czym tu jest pewien znak zapytania. Natomiast jeżeli uznamy wspólnie wszystkie postulaty, które do tej pory były zgłaszane, też w sprawach, o których mówiłem – niedyskryminacyjny charakter, ochrona danych, minimalizacja danych itd. – to można się spodziewać stosunkowo łatwego przyjęcia tej inicjatywy, pod warunkiem że nie będzie ona mitologizowana w debacie publicznej w taki sposób, jak to się stało w ostatnim czasie w Polsce, po części oczywiście. Nie przeceniam wagi tego problemu, ale widzę, że istnieje problem dezinformacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Dziękuję panu ministrowi. Czy jeszcze mamy jakieś pytania? Czy ktoś z zalogowanych posłów? Nie, nie ma więcej. Nie widzę więcej zgłoszeń. Wobec powyższego chciałem zapytać: czy jest sprzeciw wobec przyjęcia do wiadomości informacji przedstawionej szeroko przez pana ministra? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła do wiadomości informację Rady Ministrów o posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 25 i 26 marca br. Na tym zamykam rozpatrywanie punktu pierwszego. Dziękujemy panu ministrowi.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrPolak">Przystępujemy teraz do punktu drugiego, sprawy bieżące. Kolejne posiedzenia Komisji są planowane w środę 21 kwietnia. Prawdopodobnie będą to trzy posiedzenia. Czy ktoś z państwa posłów chciałby w tym temacie zabrać głos? Nie widzę. Wyczerpaliśmy na tym punkt drugi, sprawy bieżące. Zamykam rozpatrywanie tego punktu. Informuję, że na tym porządek dzienny został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję wszystkim za udział.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..7399a41
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/header.xml
@@ -0,0 +1,64 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-suexx-00062-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 62/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja do Spraw Unii Europejskiej /nr 62/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE">62</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-21</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="KomisjidlaParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow" role="speaker">
+        <persName>Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MKiŚ Piotr Dziadzio</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAnnaDabrowskaBanaszek" role="speaker">
+        <persName>Poseł Anna Dąbrowska-Banaszek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselArkadiuszIwaniak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Arkadiusz Iwaniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszRosati" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Rosati</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoLukaszKohut" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Łukasz Kohut</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselGrzegorzGaza" role="speaker">
+        <persName>Poseł Grzegorz Gaża</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Anita Czerwińska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadyMinistrowzSejmemiSenatemwsprawachzwiazanychzczlonkostwemRzeczypospolitejPolskiejwUniiEuropejskiejsprawozdanieKomisjidlaParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow" role="speaker">
+        <persName>Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzKomisjiAgnieszkaMaciejczak" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Komisji Agnieszka Maciejczak</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE" role="committee">
+        <orgName>Komisja do Spraw Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..89e1ce9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue/201923-sjm-suexx-00062-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,227 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#RadyMinistrowzSejmemiSenatemwsprawachzwiazanychzczlonkostwemRzeczypospolitejPolskiejwUniiEuropejskiejsprawozdanieKomisjidlaParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej na 2020 r. na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1999 w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu (COM(2020) 950 wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu;</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#KomisjidlaParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">ceny i koszty energii w Europie (COM(2020) 951 wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu;</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#KomisjidlaParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">III. w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z postępów w dziedzinie konkurencyjności w zakresie czystej energii (COM(2020) 953 wersja ostateczna) i odnoszące się do niego stanowisko rządu;</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#KomisjidlaParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">IV. sprawy bieżące.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#KomisjidlaParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">W posiedzeniu udział wzięli: Adam Guibourgé-Czetwertyński i Piotr Dziadzio podsekretarze stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska w wraz ze współpracownikami oraz Łukasz Kohut poseł do Parlamentu Europejskiego.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#KomisjidlaParlamentuEuropejskiegoRadyEuropejskiegoKomitetuEkonomicznoSpolecznegoiKomitetuRegionow">W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Agata Jackiewicz, Agnieszka Maciejczak i Anna Marciniak – z sekretariatu Komisji w Biurze Spraw Międzynarodowych oraz Tomasz Jaroszyński ekspert do spraw legislacji i Jacek Krzak specjalista do spraw systemu gospodarczego z Biura Analiz Sejmowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Witam państwa ponownie na posiedzeniu Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Otwieram posiedzenie Komisji. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Witam serdecznie wszystkich obecnych członków Komisji do Spraw Unii Europejskiej, ministrów i towarzyszące im osoby.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Szanowni państwo, przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Uprzejmie przypominam, że posłowie obecni na sali obrad Komisji mogą głosować za pomocą legitymacji poselskiej, zaś państwa posłów nieobecnych na sali proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w aplikacji na tablecie w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Jest kworum.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Informuję wszystkich państwa posłów oraz gości, że chęć zdalnego zabrania głosu należy zgłaszać poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Szanowni państwo. Zgodnie z otrzymaną informacją posiedzenie Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa, zaplanowane na 26–27 kwietnia 2021 r., zostało odwołane, w związku z tym zdejmuję pkt 1 z porządku dziennego. Czy są inne uwagi do porządku obrad? Nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek obrad.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy zatem do rozpatrzenia pkt 1, tj. w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej na 2020 r. na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1999 w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu (COM(2020) 950 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Rząd reprezentuje pan minister Adam Guibourgé-Czetwertyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo. Jeśli chodzi o pkt 1 i sprawozdanie Komisji publikowane w komunikacie COM(2020) 950, to jest wkład unii energetycznej w osiągnięcie unijnych długoterminowych celów klimatycznych. Jest to już piąta publikacja takiego sprawozdania przez Komisję, która przedstawia stan unii energetycznej. Natomiast jest to pierwszy raport Komisji pod przewodnictwem pani Ursuli von der Leyen po opublikowaniu strategii Zielonego Ładu. Bardzo mocno też pojawia się w tle sprawozdania oczywiście wątek pandemii COVID-19 i jej wpływ na rynek energii. To jest generalnie sprawozdanie KE, więc ze strony rządu przyjmujemy je do wiadomości.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">W stanowisku, które zostało przekazane, odnosimy się bardzo szczegółowo do wszystkich najważniejszych elementów w komunikacie, ale teraz podkreślę tylko kilka najistotniejszych elementów. W ocenie Komisji Europejskiej polityka w zakresie energii, klimatu i środowiska ma kluczowe znaczenie w procesie odbudowy gospodarczej, ponieważ wprowadzi proces ożywienia i uodpornienia gospodarki unijnej na drodze zrównoważonego wzrostu. W sprawozdaniu Komisja Europejska zwraca uwagę, że do tej pory unia energetyczna wykazuje się wysoką odpornością na zmiany w sektorze energetycznym spowodowane pandemią, co z naszej strony przyjmujemy z zadowoleniem. Najważniejszym aspektem jest to, że pomimo ogromnego kryzysu europejski rynek energii utrzymał bezpieczeństwo dostaw.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Głównym celem działań prowadzonych obecnie przez KE jest doprowadzenie do obniżenia emisyjności gospodarek unijnych. W tym kontekście stoimy na stanowisku, że podstawowym celem obniżenia emisyjności jest przeprowadzenie procesu transformacji sektora energetycznego w sposób pozwalający na zachowanie konkurencyjności gospodarki, akceptowalnych społecznie cen energii elektrycznej oraz zachowania miejsc pracy, przy równoczesnym osiągnięciu parametrów niskoemisyjnej gospodarki. Od początku dyskusji o Europejskim Zielonym Ładzie ze strony rządu podkreślamy konsekwentnie, że chociaż transformacja leży w interesie Polski, musi jednak odbywać się w sposób bezpieczny i akceptowalny przez obywateli, po to żeby odbywała się właśnie z korzyścią dla wszystkich.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Kryzys związany z covidem wywarł oczywiście znaczący wpływ na gospodarkę unijną. Tak jak powiedziałem na wstępie, to jest odzwierciedlone w sprawozdaniu Komisji, co nie zmieniło jednak w sposób strukturalny inwestycji i reform, które są niezbędne do osiągnięcia i realizacji zwiększonych ambicji w dziedzinie klimatu. Jako kluczowy instrument do przeprowadzenia inwestycji i reform widzimy „Plan odbudowy dla Europy”. Za pośrednictwem unijnych programów, m.in. polityki spójności, zamierzamy finansować inwestycje związane z transformacją naszej energetyki, naszej gospodarki.</u>
+          <u xml:id="u-3.11" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Podzielamy również generalnie stanowisko Komisji Europejskiej, że efektywna realizacja założeń Europejskiego Zielonego Ładu może być czynnikiem sprzyjającym w przezwyciężeniu kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią. Widzimy także w Polsce w wielu sektorach znaczący wzrost i bardzo duże udziały polskich firm w transformacji gospodarki unijnej. Myślę na przykład o transporcie publicznym, o produkcji baterii, w której Polska przoduje w Unii. Tyle tytułem krótkiego omówienia sprawozdania. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-3.12" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-3.13" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Posłem sprawozdawcą do tego dokumentu jest poseł Arkadiusz Iwaniak. Bardzo proszę pana posła, który zabierze głos zdalnie. Bardzo proszę, panie pośle. Panie pośle, czy pan nas słyszy? Zwracam się do posła Arkadiusza Iwaniaka. Czy pan poseł nas słyszy?</u>
+          <u xml:id="u-3.14" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Panie pośle, czy pan nas teraz słyszy? Panie pośle – zwracam się do posła Iwaniaka – czy pan nas słyszy? Czy jest jakaś możliwość kontaktu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzKomisjiAgnieszkaMaciejczak">Już dzwonimy. To chwilkę potrwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Tak, dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselArkadiuszIwaniak">Słyszałem pana ministra, a sali nie słyszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Panie pośle, czy pan nas słyszy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselArkadiuszIwaniak">Czy ewentualnie mnie słychać? Czy teraz jestem słyszalny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">My pana słyszymy. Pan nas nie słyszy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselArkadiuszIwaniak">Mogę mówić? Dobrze. OK.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Czyli co? Czy pan poseł nas słyszy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselArkadiuszIwaniak">Dzień dobry państwu. Dzień dobry, pani przewodnicząca. Szanowni państwo, panie ministrze. Przepraszam, ale okazuje się, że są kłopoty techniczne. Słyszałem pana ministra, a niestety nie słyszę sali, ale wiem, że państwo mnie słyszycie.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselArkadiuszIwaniak">Jeśli państwo pozwolicie – zostałem wyznaczony na posła sprawozdawcę tegoż sprawozdania, o którym wspominał pan minister. W kilku zdaniach chciałbym opowiedzieć, co sprawozdanie zawiera. Sprawozdanie jest na temat unii energetycznej i zawiera ocenę postępów Unii w zakresie realizacji strategii unii energetycznej w pięciu obszarach: obniżenia emisyjności, efektywności energetycznej, bezpieczeństwa energetycznego, wewnętrznego rynku energii oraz badań naukowych, innowacji i konkurencyjności.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselArkadiuszIwaniak">W obszarze obniżenia emisyjności możemy dowiedzieć się ze sprawozdania, iż UE osiągnęła nadwyżkę, jeśli chodzi o realizację celu ograniczania emisji gazów cieplarnianych do 2020 r. o 20% w stosunku do 1990 r. Musimy koniecznie zauważyć, iż dzieje się tak z udziałem dużego zastosowania odnawialnych źródeł energii. Jeśli chodzi o zużycie energii końcowej w 2018 r., ten udział wzrósł do 18%. Niestety, w tymże 2018 r. Komisja Europejska stwierdza, iż 12 państw członkowskich przekroczyło swoje cele krajowe, a Polska pozostała, jeśli chodzi o te cele, niestety trochę z tyłu. Jeśli chodzi o trajektorię osiągnięcia celu też niestety odstajemy w stosunku do pozostałych państw.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselArkadiuszIwaniak">W obszarze efektywności energetycznej, po kilku latach spadku zużycia energii pierwotnej, od 2018 r. można zaobserwować wzrost zużycia energii, co prawda tylko o 0,6%. Wynika to głównie ze wzrostu działalności gospodarczej. KE zauważa, że pomimo środków, które zostały wdrożone przez wszystkie państwa członkowskie, były to środki niewystarczające, aby obniżyć czy też ograniczyć zużycie energii i przywrócić wszystkie państwa członkowskie, całą Unię na ścieżkę realizacji celu na 2020 r. Jako państwa członkowskie musimy również uwzględnić dodatkowe środki w zakresie efektywności energetycznej przy podejmowaniu decyzji dotyczących planowania polityki i inwestycji w całej gospodarce.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PoselArkadiuszIwaniak">W obszarze bezpieczeństwa energetycznego pandemia wyraźnie wykazała, że system energetyczny UE jest przygotowany na sytuacje kryzysowe, jaką niewątpliwie była m.in. pandemia. Niemniej jednak w przypadku infrastruktury elektroenergetycznej 8 państw członkowskich – i niestety w tym również Polska – nie osiągnęło poziomu docelowego. W odniesieniu do dostaw gazu państwa członkowskie przygotowały skutecznie swoje plany działań zapobiegawczych i plany na wypadek sytuacji nadzwyczajnych.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PoselArkadiuszIwaniak">W obszarze jednolitego rynku energii, pomimo znaczących postępów, konieczna jest wzmożona praca, aby zapewnić integrację rynków energii elektrycznej. W zakresie cen energii elektrycznej w poszczególnych państwach członkowskich są one coraz bardziej wyrównane, choć nadal występują spore różnice, ale już pomiędzy samymi państwami. Natomiast na poziomie hurtowym operatorzy krajowi, na co zwraca uwagę Komisja, mają tak dominującą pozycję, że w niektórych państwach udział operatorów krajowych przekracza nawet 80%. Jeśli chodzi o rynek gazu, to efekty integracji widać zdecydowanie lepiej. Systematycznie rosną obroty, jeśli chodzi o europejską giełdę gazu. Zwiększa się liczba połączeń międzysystemowych oraz kierunków dostaw.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#PoselArkadiuszIwaniak">Drobna uwaga, którą podkreśla KE – pomimo że poziom ubóstwa energetycznego wyraźnie się zmniejszył, to nadal prawie 34 mln mieszkańców Unii Europejskiej ma problem z regulowaniem opłat za energię.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#PoselArkadiuszIwaniak">W obszarze badań naukowych, innowacji i konkurencyjności jest chyba najgorzej. Niestety, obserwujemy w tym zakresie niepokojącą tendencję spadkową, jeżeli chodzi o wydatki zarówno sektora państwowego, jak i prywatnego. Wydatki na badania naukowe i innowacje są w stosunku do gospodarek Japonii, Chin i Korei Południowej zdecydowanie niższe. Unia Europejska utrzymuje natomiast przewagę konkurencyjną w dziedzinie technologii energii wiatrowej, wodoru, ze źródeł odnawialnych oraz energii mórz i oceanów. Niestety, konkurencja światowa wyprzedza nas, jeśli chodzi o dziedzinę baterii, fotowoltaiki oraz wdrożenia sieci inteligentnych.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#PoselArkadiuszIwaniak">Tak jak kilkakrotnie wspomniałem, jako że Polska została wymieniona w omawianym sprawozdaniu, to pozwólcie państwo, iż na rzecz naszej Komisji przedstawię kilka drobnych uwag, które wyjustowałem sobie, żebyśmy na posiedzeniu Komisji je zobaczyli. To jest tym bardziej istotne, że w kolejnym sprawozdaniu, które dzisiaj będzie omawiane, Komisja Europejska zauważa, iż rynek energii odnawialnej, rynek energii zielonej może przynieść do 1,5 mln nowych miejsc pracy. A więc jest to wielka gratka również dla Polski, dlatego pozwolę sobie na kilka uwag, które można zauważyć w sprawozdaniu.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#PoselArkadiuszIwaniak">Jeśli chodzi o emisję gazów cieplarnianych i cel w tym zakresie, a więc minus 7% na 2030 r. w stosunku do 2005 r., Komisja Europejska widzi konieczność zwiększenia środków przez Polskę. Nasz plan w zakresie energii ze źródeł odnawialnych na poziomie 21–23%, a taki plan zakładamy, został oceniony jako mało ambitny i powinien zostać zwiększony do 25%. W zakresie zmniejszenia zależności od węgla kamiennego i brunatnego zasadniczo można byłoby powiedzieć – to jest moje podsumowanie – że nie określiliśmy planu. W zakresie bezpieczeństwa energetycznego polski plan zakłada osiągnięcie poziomu połączeń międzysystemowych w wysokości 8,7% w 2030 r., co jest wielkością poniżej celu wyznaczonego przez Komisję Europejską, wynoszącego 10%. Do 2030 r. Polska zamierza – czy też raczej deklaruje, bo tak to jest ocenione – zwiększenie wydatków na badania i rozwój na poziomie 2,5% PKB. Niestety, Komisja Europejska ten plan uznała za raczej opisowy i nadal uznaje, że konieczne jest uzupełnienie planu o konkretne środki. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć w sprawie tego dokumentu? Nie słyszę. W takim razie pytam, czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej dokumentu? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Stwierdzam zatem, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2020) 950 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt 1.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt 2, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z 8 października 2010 r. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Ceny i koszty energii w Europie (COM(2020) 951 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Rząd reprezentuje pan minister Piotr Dziadzio. Witamy serdecznie. Panie ministrze, proszę o zabranie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Szanowna pani przewodnicząca, szanowni państwo. Chciałem państwu przedstawić stanowisko rządu do sprawozdania Komisji Europejskiej (COM(2020) 951) w zakresie cen i kosztów energii.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Szanowni państwo. Zgadzamy się co do tego, co w sprawozdaniu zostało zawarte w zakresie cen i kosztów. Generalnie stanowisko Komisji Europejskiej jest dokumentem informacyjnym i w tym zakresie chciałem się odnieść do dokumentu. Sprawozdanie jest również dokumentem cyklicznym, przygotowywanym co roku. Dokument ten przede wszystkim zawiera opis wszystkich cen, kosztów energii elektrycznej, gazu ziemnego, produktów naftowych zarówno dla gospodarstw domowych, jak i przemysłu w krajach Unii Europejskiej oraz w krajach, które są partnerami handlowymi dla UE.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Po analizie sprawozdania w pierwszej kolejności daje się zauważyć, że wdrożenie zbyt ambitnych i zbyt wysokich celów dotyczących emisyjności mogłoby doprowadzić do znaczącego wzrostu kosztów dla obywateli i gospodarki, co w konsekwencji powodowałoby zmniejszenie konkurencyjności, jak również zubożenie społeczeństwa. Oczywiście ceny energii powinny stymulować transformację rynków, ale przede wszystkim ceny te powinny kształtować się na takim poziomie, aby energia była towarem przystępnym dla obywateli, jak również akceptowalnym w procesach biznesowych, czyli dla przedsiębiorstw. Dlatego tak ważne jest zapewnienie, aby ograniczenie emisyjności gospodarki było prowadzone we właściwym tempie dla danego kraju członkowskiego, które równoważyłoby koszty transformacji z korzyściami z niej wynikającymi. Dodatkowo również konieczne jest zapewnienie odpowiedniego finansowania ze środków europejskich inwestycji w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Należy również pamiętać o potrzebie zapewnienia obywatelom możliwości korzystania z wszechstronnych mechanizmów wsparcia, ułatwiających im dostosowanie się do zmieniającego się rynku. Funkcjonujące, odnawialne, kolejne edycje programów, takich jak realizowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej projekty „Mój prąd” czy „Czyste powietrze”, stanowią wymierne i efektywne sposoby wsparcia obywateli w zakresie transformacji energetycznej, zapobiegające w pewnym sensie również ubożeniu społeczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Planując transformację energetyczną, konieczne jest zapewnienie odbiorcom warunków do bardziej efektywnego zarządzania swoim zużyciem energii i możliwością łatwej zmiany sprzedawcy, ale równocześnie kontrolowania swoich wydatków związanych z wykorzystaniem energii, czyli wydatków, które służą na pokrycie kosztów związanych z wykorzystaniem energii elektrycznej. Dlatego będzie wzrastało znaczenie wykorzystania inteligentnych liczników. Obowiązek instalacji takich liczników wprowadzi nowelizacja ustawy – Prawo energetyczne, która jest obecnie procedowana w Senacie. Inteligentne liczniki umożliwią łatwy wgląd w aktualne zużycie energii, zapewnią odbiorcom wyższą kontrolę nad rachunkami i ich wysokością, o czym już wcześniej wspomniałem.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Informacje ujęte w sprawozdaniu wskazują, że kwestia ubóstwa energetycznego pozostaje wyzwaniem dla UE, dlatego działający przy Ministerstwie Klimatu i Środowiska zespół ds. wsparcia odbiorcy wrażliwego oraz redukcji ubóstwa energetycznego pracuje nad kompleksowymi rozwiązaniami, służącymi wsparciu dostępu do usług energetycznych dla osób najbardziej potrzebujących. Inauguracja zespołu odbyła się  16 kwietnia, w zeszłym tygodniu. Zespół ma bardzo bogaty skład i mogę państwu w tym zakresie przekazać również kilka informacji. W zespole będą brali udział przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii oraz oczywiście Ministerstwa Klimatu i Środowiska, które jest gospodarzem projektu, a także przedstawiciele Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Regulacji Energetyki i jeszcze Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Zespół ekspercki pozwoli jednocześnie na ograniczenie i wypracowanie stanowiska w zakresie ubóstwa energetycznego. Po pierwsze pozwoli na zdefiniowanie tego zagadnienia, ale również na przygotowanie pewnych działań w zakresie ograniczenia ubóstwa energetycznego. Oczywiście nie zabezpieczy to przed rosnącymi cenami energii elektrycznej, ale być może uda się wypracować mechanizmy, które będą wsparciem dla biedniejącego społeczeństwa czy tej części społeczeństwa, która będzie podlegała pewnym procesom zubożenia poprzez wzrost cen energii elektrycznej.</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Z mojej strony to wszystko, więc dziękuję państwu za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Posłem sprawozdawcą do omawianego dokumentu jest pan poseł Krzysztof Gadowski. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję. Pani przewodnicząca, panie ministrze, Wysoka Komisjo. Rzeczywiście, tak jak pan minister powiedział, jest to dokument informacyjny. Faktycznie jest to analiza, jak kształtują się ceny energii w UE. Jak słyszeliśmy, jest to dokument cykliczny. To jest bodajże czwarty dokument, który się pojawia. Można powiedzieć, że obrazuje nam on, jak wyglądają poszczególne kraje UE na tle przedstawianego problemu i w którym miejscu jest Polska. Nad tym trzeba by się pochylić i zobaczyć, do czego dążymy i gdzie jesteśmy.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Jeśli chodzi o energię elektryczną, to jednak trzeba wyraźnie powiedzieć, że w Polsce mamy najwyższe ceny hurtowe energii elektrycznej. Nie wynika to tylko z dzisiejszej informacji, ale tak wskazują również dane z poprzednich lat. Widzieliśmy to wszystko, te dane są policzalne. Jednoznacznie w 2020 r. ceny w porównaniu do innych krajów europejskich biły rekordy. Dania miała, jeśli dobrze pamiętam, 92 zł za MWh, a u nas w Polsce było to 179 zł. Niemcy miały 103 zł, a u nas było 179 zł. Szwecja – 83 zł, Słowacja – 118 zł. Tak biliśmy i bijemy rekordy cen w hurtowej sprzedaży energii, bijemy wszystkie kraje UE ze względu na koszty. A to rzeczywiście pokazuje, panie ministrze, gdzie jesteśmy i co Polska robiła przez kolejne lata.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselKrzysztofGadowski">Ma pan rację, że rzeczywiście koszty transformacji oraz koszty dojścia mogą spowodować – i na pewno spowodują – wzrost cen energii w Polsce, ale gdzie ten rząd był przez swoje ostatnie lata? Co robił? Co analizował i co prognozował, żeby uchronić nas przed tak wielkim, przed tak dużym wzrostem cen energii? A wzrost nastąpi. Na pewno pan mi odpowie, że ceny dla gospodarstw domowych w liczbach bezwzględnych mamy oczywiście trochę wyższe. To wynika z systemów podatkowych, jak i dodatkowych danin, które sobie dane kraje gdzieś tam zażyczyły i które ściągają. Ale jeśli odniesiemy to do miesięcznego wynagrodzenia brutto, mówię odnośnie do cen detalicznych dla gospodarstw domowych, to jeśli w Danii mamy cenę najwyższą, bo ona wynosi około... Może już dzisiaj nie, ale tak było – cena jest dwukrotnie wyższa niż w Polsce. A przecież wynagrodzenie brutto w Danii wynosiło ponad 4713 euro, a w Polsce wynosiło  1059 euro. W Danii mogliśmy więc kupić 16,3 MWh energii elektrycznej, a w Polsce tylko 7,6 MWh energii elektrycznej – taką mamy skalę porównawczą. Podobnie też dzieje się w przypadku innych źródeł energii, o których mówi raport.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselKrzysztofGadowski">A z drugiej strony u nas dochodzi jeszcze kolejna informacja – przecież my coraz więcej importujemy. W ostatnich latach bijemy rekordy importu energii do Polski. To też jest ważny temat, który w ramach działania rządu powinien być już przez kilka lat w jakiś sposób ogarnięty i uporządkowany. To są też konkretne liczby. Do tej pory nigdy nie importowaliśmy tyle energii, a importujemy ją, dlatego że energia jest tańsza w innych krajach, więc to automatycznie przenosi się na rynek gospodarczy. Padają głosy o jakichś monopolach energetycznych, więc być może chcecie państwo czy zamierzacie to wszystko zmonopolizować i ustalać jedną cenę, likwidować rynek mocy – ale chyba nie tędy droga. Myślę, że te plany w najbliższym okresie zostaną jednoznacznie potwierdzone, iż to tylko jakieś fake newsy, które ktoś przekazuje.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PoselKrzysztofGadowski">Faktycznie z przedstawionego raportu, potężnej analizy, wynika wiele wniosków, którymi powinniśmy się kierować przynajmniej od czterech lat, czyli od czasu, gdy zaczęły pojawiać się raporty. Rzeczywiście tak, jak pan minister powiedział, czeka nas ogromna, ciężka praca, żeby w jak najmniejszym stopniu wprowadzać podwyżki cen energii, pewnie wynikające z systemu energetycznego, w jakim działamy. A nie czarujmy się – podwyżki energii będą.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PoselKrzysztofGadowski">Kilka ostatnich lat to jest czas przespany dla Polski. Jeszcze do 2019 r. prezydent przed wyborami mówił nam przecież o świetnych latach dla węgla. Przed wyborami prezydenckimi i wcześniej, przed wyborami parlamentarnymi, przyjeżdżali do nas na Śląsk także premier i prezes. Wszyscy mówili o świetlanej przyszłości węgla, po prostu okłamując społeczeństwo i mówiąc z drugiej strony, że źle nie będzie i to wszystko będzie się rozwijało. A przecież rząd i przedstawiciele tego rządu podpisywali wiele zobowiązań klimatycznych, które mówiły o czymś innym.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#PoselKrzysztofGadowski">Jeszcze raz podkreślam, że to jest ważny dokument, z którego możemy wyciągnąć konkretne wnioski. A trzeba powiedzieć, że ten dokument przedstawia Polskę jako kraj w nienajlepszej kondycji, w nie najlepszej formie, jeśli chodzi o ceny energii. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Zgłosił się poseł Łukasz Kohut. Czy jeszcze ktoś z państwa będzie chciał zabrać głos? Dobrze, poseł Rosati również. Czy jeszcze ktoś?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselGrzegorzGaza">Grzegorz Gaża.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dobrze. Czy jeszcze ktoś z państwa?</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Jako pierwszy, bardzo proszę, pan poseł Łukasz Kohut. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoLukaszKohut">Dziękuję. Dziękuję, pani przewodnicząca. Szanowny panie ministrze, szanowne koleżanki i szanowni koledzy. W swoim raporcie dotyczącym cen i kosztów energii w Europie Komisja Europejska podnosi temat ubóstwa energetycznego. Jest to niezwykle istotne, zwłaszcza w czasach kryzysu pandemicznego, kiedy wielu Polaków traci pracę i dochody. Natomiast ceny energii i zapotrzebowanie na nią niekoniecznie spadają, wręcz mamy do czynienia z podwyżką cen prądu w kraju.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoLukaszKohut">W stanowisku Polski do raportu KE rząd zgadza się co do tego, że ubóstwo energetyczne jest wyzwaniem. Niestety, na tym się państwa stanowisko kończy. Jakie konkretne plany rząd zamierza podjąć w celu zapewnienia dostępu do usług energetycznych dla osób najbardziej potrzebujących? Chciałbym również dopytać o wypowiedź pana wicepremiera Sasina, który powiedział ostatnio w wywiadzie dla telewizji publicznej, że gdyby nie inwestycje w obszarze energetyki, które rząd planuje podjąć w najbliższym czasie, to ceny za energię byłyby jeszcze wyższe. A więc pytam – o jakich inwestycjach jest mowa? Dokładnie – o ile planowane inwestycje obniżą czy też zahamują wzrost cen energii? Z jakich funduszy rząd planuje je realizować – ze środków krajowych czy ze środków europejskich?</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoLukaszKohut">Dziękuję bardzo. Z góry dziękuję za odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Kolejne pytanie zadaje poseł Rosati. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselDariuszRosati">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, kontynuuję wątek ubóstwa energetycznego.  Pan w swoim wystąpieniu zapowiedział powołanie grupy ekspertów w tej sprawie, ale potem, ku mojemu zdumieniu, wymienił pan instytucje, które mają kierować ekspertów do zespołu. Wśród wymienionych instytucji mamy właściwie całą Radę Ministrów, wszystkie ministerstwa i urzędy centralne. Szczerze powiem – z pełnym szacunkiem dla urzędników ministerialnych – sądzę, że warto byłoby sięgnąć do ekspertów zewnętrznych, np. reprezentujących organizacje pozarządowe, think tanki czy specjalistów z różnych uczelni i instytutów, którzy po prostu zajmują się naukowo i od strony polityki bezpieczeństwem energetycznym, ubóstwem energetycznym, dostępnością energii itd. A więc gdyby pan mógł nam wyjaśnić, co to jest za pomysł, żeby budować grupę ekspertów złożoną z urzędników? Rozumiem, że urzędnicy i tak muszą współpracować w ramach jakiejś koordynacji prac w obrębie Rady Ministrów i nie trzeba powoływać kolejnego zespołu. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselDariuszRosati">Drugie pytanie to pytanie, które zresztą zadałem panu w ubiegłym tygodniu na sali sejmowej. Jak wszyscy wiemy, rząd Polski w ciągu ostatnich lat otrzymywał pewną pulę darmowych pozwoleń na emisję. Dochody ze sprzedaży darmowych pozwoleń na emisję miały być przeznaczane na transformację energetyczną polskich spółek energetycznych, właśnie wszystkich spółek opartych na węglu. Wszyscy jesteśmy świadomi, że czekają je kolosalne inwestycje – trudne, kosztowne i długotrwałe. Chciałem zapytać, co się stało z dochodami z darmowych praw do emisji? Niech pan łaskawie nam powie: ile z tego było pieniędzy i gdzie one poszły? Czy pieniądze poszły rzeczywiście na wsparcie transformacji energetycznej? Czy po prostu zostały zawłaszczone przez budżet państwa i skierowane na inne wydatki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Poseł Gaża, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselGrzegorzGaza">Mamy obecnie najwyższe ceny energii w hurcie, ale czy te ceny energii wynikają z działań obecnego rządu? W energetyce inwestycje planuje się 10–20 lat wcześniej. Czy w okresie 2010 roku… Czy to wtedy nie było zaniedbań, które spowodowały dzisiejszą sytuację w energetyce zawodowej?</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselGrzegorzGaza">Jeżeli chodzi o energetykę odnawialną, to Europa patrzy z podziwem na Polaków, którzy m.in. korzystając z programu wprowadzonego przez obecny rząd, programu „Mój prąd”, zainwestowali bardzo duże środki prywatne w odnawialne źródła energii, czyli w fotowoltaikę. Czy rząd dalej planuje wspierać takie działania? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Poseł Gadowski też chce zabrać głos? Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Rzeczywiście inwestycje należy planować dużo wcześniej, tak jak pan poseł powiedział, nawet i 20 lat wcześniej. A więc chciałem pana ministra zapytać, jakie to działania rząd podjął w 2005 r. i 2007 r., żeby rzeczywiście doprowadzić do normalności, dogonić Europę, ograniczyć emisję CO2 i przewidzieć, że żywot węgla nie jest taki długi?</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Chciałem też usłyszeć, jakie były koszty związane z likwidacją bloku C w elektrowni w Ostrołęce – ile to kosztowało i które firmy zmarnowały miliardy złotych, jakie na ten cel przeznaczono? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Dziękuję bardzo za pytania. Oczywiście pełen zakres pytań obejmuje bardzo, bardzo szeroki wachlarz tematów. Postaram się odpowiedzieć na pytania tak, jak one były zadawane, o ile moje kompetencje, że tak powiem, będą wystarczające.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Po pierwsze. Jeśli chodzi o ubóstwo energetyczne, to chciałem w pierwszej kolejności uzupełnić może moją wypowiedź z samego wstępu w zakresie tego, że powołany zespół, tak jak pan poseł zwrócił uwagę, dotyczy tylko i wyłącznie obszaru rządowego. Niemniej jednak jest to lista tylko i wyłącznie na tę chwilę. Została przygotowana na nasze inauguracyjne spotkanie, żebyśmy mogli sobie zdefiniować cały zakres problemów, które wszystkie sektory powinny rozwiązywać wspólnie. Lista jest otwarta. Zgłosiło się szereg instytucji społecznych, szereg osób, szereg naukowców, którzy na co dzień zajmują się badaniem w tym zakresie i nie sposób wszystkich wymienić. Może pominąłem te osoby, za co przepraszam. Lista jest jeszcze w trakcie budowania i nie sposób wszystkich wymienić w tej chwili.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Niemniej jednak, tak jak pan poseł powiedział, my sobie też nie wyobrażamy pracy bez ekspertów i bez ludzi, którzy doskonale rozumieją proces ubożenia społeczeństwa i mają ogromną wiedzę w tym zakresie – nie tylko z punktu widzenia administracji rządowej, ale z punktu widzenia organizacji czy też postrzegania i badania ubóstwa energetycznego. Mamy ekspertów z Forum Energii, z Federacji Konsumentów, z Instytutu Badań Strategicznych, ale również zgłaszają się indywidualnie osoby, które prowadzą prace badawcze w tym zakresie. Tak że nie wyobrażamy sobie, ażebyśmy mieli zamknięty zespół ludzi i próbowali rozwiązać tak złożony i trudny społecznie problem. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-28.3" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Jakie mamy plany dla osób, które mogą potrzebować wsparcia w związku z energią elektryczną, czyli w sytuacji rosnących cen energii elektrycznej? To właśnie ma wypracować zespół. Zresztą na ten temat już powiedziałem, że celem zespołu jest maksymalnie szybkie wypracowanie pewnych form. Po pierwsze – identyfikacji, a po drugie – wsparcia dla osób, które będą podlegały procesowi ubożenia. Mamy plan wypracowania celów w dwóch etapach, czyli do czerwca. Po pierwsze to jest przygotowanie założeń legislacyjnych zgodnie z wymogami dyrektywy unijnej, a po drugie – wypracowanie zasad wsparcia odbiorcy wrażliwego. Oczywiście jest potrzebne wypracowanie również definicji ubóstwa energetycznego, a w drugim etapie – opracowanie tak naprawdę instrumentów, które by się przyczyniały do tego, w jaki sposób badać i w jaki sposób doprowadzać do ograniczenia ubóstwa energetycznego. Raport z tej drugiej części mamy uzyskać w końcu grudnia tego roku. A więc to jest dosyć szybka praca, ale bardzo, bardzo istotna z punktu widzenia tematu, o którym w tej chwili rozmawiamy, czyli wzrostu cen energii elektrycznej.</u>
+          <u xml:id="u-28.4" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Jeśli chodzi o plany, które były związane z pozwoleniami czy też z pewnymi ograniczeniami... Było to pytanie pana posła Rosatiego na temat… Na temat pewnej...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselDariuszRosati">Czy mam powtórzyć pytanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Pan minister ma zanotowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Tak, wiem. To było powołanie NABE. Teraz mam już jasną sprawę. Otóż jest plan powołania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, do której mają trafić węglowe źródła energii, wszystkie wytwórcze. Gdyby taki proces nie nastąpił, istnieje duże prawdopodobieństwo, że ceny energii elektrycznej mocno by wzrastały. Jest to w tej chwili pewna forma działań zapobiegawczych, które pozwolą na ograniczenie wzrostu cen energii elektrycznej.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Co jeszcze było powiedziane? W 2011 r. został przyjęty plan, który pozwalał na wykorzystanie pewnych darmowych środków, jak rozumiem, z ETS. Była wtedy szansa zrealizowania też takiego projektu, ale KE nie wyraziła zgody, że tak powiem. Odmówiła inwestowania w odnawialne źródła energii, więc to jest troszeczkę pytanie również do pana posła, dlaczego tak się stało.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Jeśli chodzi o wsparcie dla rozwoju fotowoltaiki albo odnawialnych źródeł energii, to wszystkie projekty, które są realizowane, finansowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, są i będą realizowane. Będą wsparciem dla fotowoltaiki, dla odnawialnej energii opartej na innych źródłach energii odnawialnej, chociażby nawet pompy ciepła – i również będą realizowane. Będziemy je rozwijać, bardziej je modyfikując i dostosowując do potrzeb społecznych. Zresztą widzimy w programach, że programy są oparte na zróżnicowaniu dochodów w gospodarstwach domowych. W tę stronę będziemy iść, czyli jest to już pewna forma wsparcia najuboższego odbiorcy.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Jeśli chodzi o pytanie odnośnie do importu energii elektrycznej, to powiem w ten sposób – w 2020 r. Polska wyprodukowała 152 TWh energii elektrycznej, natomiast import był na poziomie 13 TWh. W 2019 r. import był na poziomie 10 TWh, a więc import utrzymuje się na poziomie mniej więcej 10%. Import jest tylko i wyłącznie wtedy wykorzystywany, kiedy istnieje zagrożenie lub niedobór z własnej produkcji. Ale równocześnie import wynika z tego, że pewne źródła energii są odstawione – są odstawione do remontu lub ulegają awarii. A więc taki backup ma każdy kraj i nie ma w tym nic dziwnego. To nie jest nic, co by było dla nas powodem do jakichś problemów z tym związanych. Wszędzie się zdarzają awarie. Możemy też powiedzieć, że w sytuacjach zagrożenia Polska jest również eksporterem energii elektrycznej. W tym roku mieliśmy już do czynienia z niedoborem energii elektrycznej w krajach unijnych. Braki zostały zbilansowane poprzez przesył energii elektrycznej z Polski do Szwecji czy do Niemiec.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Myślę, że to są chyba wszystkie tematy, które państwo podnosili. Jeśli są jakieś pytania, o których zapomniałem, to bardzo proszę o zwrócenie uwagi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję. Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Mam pytanie: czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej omawianego dokumentu? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2020) 951 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt 2.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękujemy, panie ministrze. Dziękujemy bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PodsekretarzstanuwMKiSPiotrDziadzio">Dziękuję bardzo. Do widzenia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Do widzenia.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do pkt 3, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu z uwzględnieniem art. 3 ust. 2 ustawy z 8 października 2010 r. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z postępu w dziedzinie konkurencyjności w zakresie czystej energii (COM(2020) 953 wersja ostateczna) i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Rząd reprezentuje pan minister Adam Guibourgé-Czetwertyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie stanowiska.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo. Trzecim dokumentem, który dzisiaj omawiamy, jest sprawozdanie z postępu w dziedzinie konkurencyjności w zakresie czystej energii. To jest pierwszy raport tego typu, przygotowany przez Komisję Europejską. Głównym celem raportu jest przedstawienie stanu rozwoju czystych technologii energetycznych i konkurencyjności przemysłu czystej energii w UE. Dzięki temu jesteśmy w stanie ocenić, czy rozwój tych technologii zmierza w kierunku realizacji celów transformacji, w kierunku realizacji długoterminowych celów klimatycznych, co jest ważne też dla ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19.</u>
+          <u xml:id="u-34.5" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">W sprawozdaniu Komisja Europejska skupiła się na sześciu technologiach. Po pierwsze to są morskie źródła odnawialne, energia zarówno z wiatru, jak i z oceanów. Jest też fotowoltaika, wodór, odnawialne baterie i technologie sieciowe. Większość tych technologii stanowi sedno inicjatyw przewodnich Komisji Europejskiej, które mają na celu wzmacnianie reform i inwestycji wspierających ożywienie oparte na podwójnej transformacji – ekologicznej i cyfrowej. Rząd przyjmuje do wiadomości sprawozdanie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-34.6" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Mamy oczywiście kilka zastrzeżeń, np. to, że ocena roli biomasy jako źródła energii odnawialnych nie została przedstawiona w samym sprawozdaniu, a jedynie w dokumencie towarzyszącym. Skupiono się też naszym zdaniem na rozwoju rynku biopaliw II generacji, natomiast zupełnie marginalnie została potraktowana rola pozostałej biomasy, w tym biomasy odpadowej, służącej do wytwarzania biogazu. Uważamy, że to jest groźne, bo to oczywiście może utrudnić osiągnięcie unijnych celów klimatycznych i celów dotyczących odnawialnych źródeł energii.</u>
+          <u xml:id="u-34.7" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">W odniesieniu do omówionych w sprawozdaniu głównych elementów muszę podkreślić, że rząd konsekwentnie realizuje politykę, która zmierza do transformacji gospodarki właśnie w kierunku niskoemisyjnym i zeroemisyjnym. Wszystkie technologie, które zostały tutaj wymienione, są kluczowe na tej drodze i są oczywiście obecne w strategiach przygotowanych przez rząd.</u>
+          <u xml:id="u-34.8" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Jednym z kluczowych kierunków, który pozwoli na zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii przy akceptowalnej cenie dla odbiorców, jest rozwój fotowoltaiki. Dlatego też rząd, widząc rzeczywistość, aktywnie wspiera programem „Mój prąd” rozwój fotowoltaiki u odbiorców indywidualnych. Widzimy też bardzo duży potencjał w rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. To jest sektor, który stanowi jeden z fundamentów naszej polityki energetycznej do 2040 r. Ponadto wspieramy oczywiście wspomniane w sprawozdaniu wzmacnianie europejskiego łańcucha wartości, w tym poprzez rozwój przemysłu stoczniowego, budującego statki instalacyjne i obsługowe na potrzeby morskich farm wiatrowych. To jest też element, który jest oczywiście rozwijany w naszym programie. Staramy się za pośrednictwem takich instrumentów jak np. umowa sektorowa zwiększyć udział lokalnych dostaw i usług. Popieramy też wdrażanie nowych technologii pochodzących z morskich źródeł odnawialnych, takich jak pływy czy fale. To są jednak technologie mniej zaawansowane i w tym przypadku są potrzebne duże wysiłki inwestycyjne w sektorze badań i rozwoju w celu zapewnienia konkurencyjności tych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-34.9" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">W sprawozdaniu Komisja Europejska przedstawia również pogląd, że głównym sposobem pozyskiwania wodoru jest elektroliza wody za pomocą energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Jako rząd absolutnie popieramy kierunek zwiększenia produkcji wodoru ze źródeł bezemisyjnych, ale naszym zdaniem powinniśmy zachować neutralność technologiczną przy wytwarzaniu wodoru, bo w ten sposób możemy też zoptymalizować koszt rozwoju nowych technologii.</u>
+          <u xml:id="u-34.10" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Widzimy też i patrzymy z zainteresowaniem na propozycje Komisji Europejskiej co do nowych ram regulacyjnych dotyczących baterii i akumulatorów. Musimy oczywiście wziąć pod uwagę interesy państw, które znajdują się w procesie intensywnej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej, tak aby baterie, które są produkowane w tych krajach, były tak samo konkurencyjne jak produkowane w innych państwach członkowskich. Obrany kierunek, zmierzający do zwiększenia zrównoważonego charakteru łańcucha wartości baterii i akumulatorów, jest jak najbardziej właściwy. Nowe regulacje oraz pilna potrzeba rozwoju rynku paliw alternatywnych, za którym idzie rozwój elektromobilności, stanowią szansę dla polskiego przemysłu; szansę, z której polskie firmy bardzo aktywnie korzystają. Dzięki temu jesteśmy w tej chwili największym eksporterem autobusów elektrycznych w Europie i jednym z największych producentów baterii na świecie.</u>
+          <u xml:id="u-34.11" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Oczywiście wzrost cen uprawnień CO2 jest dużym wyzwaniem dla polskiej gospodarki. Uważamy także, że system w obecnej formie, system EU ETS, wymaga reformy, po to żeby zapewnić równowagę pomiędzy poziomem emisji a liczbą uprawnień do emisji, które są przyznawane poszczególnym państwom członkowskim. W ten sposób możemy zapewnić odpowiednie środki na inwestycje, które są potrzebne dla transformacji naszej energetyki, dlatego też w tym kierunku przedstawiliśmy szereg propozycji na forum unijnym.</u>
+          <u xml:id="u-34.12" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">To tyle tytułem krótkiego przedstawienia sprawozdania Komisji Europejskiej. Oczywiście jestem otwarty na dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-34.13" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie ministrze. Posłem sprawozdawcą do omawianego dokumentu jest pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Prosimy o włączenie mikrofonu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Tak, już włączam.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, panie ministrze. Mam zaszczyt przedstawić druk COM(2020) 953 – sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z postępów w dziedzinie konkurencyjności w zakresie czystej energii. Nowa europejska strategia wzrostu, czyli Europejski Zielony Ład, ma na celu przekształcenie UE w nowoczesną, zasobooszczędną i konkurencyjną gospodarkę, która do 2050 r. stanie się neutralna dla klimatu.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Omawiany dokument jest pierwszym rocznym sprawozdaniem z postępu w dziedzinie konkurencyjności. Ma na celu ocenę stanu rozwoju czystych technologii energetycznych i konkurencyjności przemysłu czystej energii w UE. Sporządzenie i przyjęcie dokumentu wynika wprost z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/1999, które zobowiązuje Komisję Europejską do przedłożenia do dnia 31 października każdego roku sprawozdania ogólnego na temat stanu unii energetycznej, w tym z postępu w dziedzinie czystej energii. Opiniowany dokument został sporządzony 14 października 2020 r.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Do oceny konkurencyjności użyto wskaźników obejmujących cały system energetyczny: wytwarzanie, przesył, łańcuchy dostaw, zużycie. Wskaźniki zostały zanalizowane na trzech poziomach: technologia, łańcuch wartości, rynek globalny. W sprawozdaniu skoncentrowano się na następujących technologiach: morskie źródła odnawialne, wiatr i energia oceaniczna, fotowoltaika, produkcja wodoru odnawialnego w drodze elektrolizy alkalicznej z użyciem membrany do wymiany protonów, elektrolizy tlenków stałych, baterii i technologii sieciowych.</u>
+          <u xml:id="u-37.4" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Czyste technologie energetyczne i oparte na nich rozwiązania już teraz zapewniają zatrudnienie na poziomie 1,5 mln osób w Europie, w tym 0,5 mln osób w sektorze odnawialnych źródeł energii. Stanowi to 0,7% całkowitego zatrudnienia w UE. Mamy rosnącą tendencję zatrudnienia.</u>
+          <u xml:id="u-37.5" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Podsumowując, w omawianym sprawozdaniu przedstawiono gospodarczy potencjał sektora czystej energii. Potrzebne jest zwiększenie inwestycji publicznych i prywatnych w badania naukowe i innowacje. Niezbędny jest inteligentny system elektroenergetyczny, obejmujący wytwarzanie, magazynowanie; cybernetyczny i bezpieczny. Przewiduje się, że rynek technologii zarządzania siecią będzie szybko rósł.</u>
+          <u xml:id="u-37.6" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Sprawozdanie jako dokument Unii Europejskiej, który nie jest projektem aktu prawodawczego UE, nie wywołuje skutków prawnych zarówno w świetle prawa unijnego, jak i prawa polskiego. Przychylam się do opinii Biura Analiz Sejmowych, że informacja Rady Ministrów na temat sprawozdania jest bardzo rzetelna, na wysokim poziomie merytorycznym i nie budzi żadnych zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-37.7" who="#PoselAnnaDabrowskaBanaszek">Rekomenduję Wysokiej Komisji poparcie stanowiska rządu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Otwieram dyskusję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby się wypowiedzieć w sprawie tego dokumentu? Zgłasza się poseł Gadowski. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, panie ministrze, Wysoka Komisjo. Panie ministrze, rzeczywiście pan mówi o dokumencie, który po raz pierwszy leży na stole. Dokument faktycznie pokazuje nam wiele możliwości i robi jakby zdjęcie tego, w jakim miejscu jesteśmy, gdzie można inwestować, w jakim kierunku powinna przebiegać transformacja i co chcemy osiągnąć. Mówił pan również o środkach finansowych – że środki są potrzebne, a transformacja będzie nas kosztowała.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselKrzysztofGadowski">Chciałem pana zapytać, kiedy rząd podejmie ostateczną decyzję i włączy się w decyzję UE o osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 r.? Nie ukrywam, że to wiąże się również ze środkami finansowymi – połowa środków finansowych związanych z Funduszem na rzecz Sprawiedliwej Transformacji zostaje zablokowana dla Polski w wyniku niepodjęcia decyzji. Czy rząd jest już gotowy na taką decyzję? Jeśli nie dzisiaj, to kiedy? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Dziękuję bardzo za to pytanie. To jest kwestia, która została właściwie już poparta przez rząd w momencie przyjęcia konkluzji Rady Europejskiej w grudniu 2019 r. Cała Unia, wtedy licząca jeszcze 28 państw członkowskich, wyraziła poparcie dla unijnego celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Polska oczywiście będzie się przykładała do tego celu poprzez redukcje, które będą następować w Polsce, i transformację miksu energetycznego naszej gospodarki. W tym samym momencie Rada Europejska uznała też, że Polska, mając taki punkt startowy, jaki mamy, czyli tak duży udział węgla, będzie potrzebowała więcej czasu na swoją transformację i nie osiągnie neutralności na poziomie krajowym. Natomiast będziemy jak najbardziej przykładać się do realizacji unijnego celu.</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">To podejście zostało też potwierdzone w prawie klimatycznym. Wczoraj w nocy zakończył się trilog i to podejście zostało też potwierdzone. A więc ja mogę ze swej strony potwierdzić, co wielokrotnie już robiłem, że jako rząd popieramy realizację unijnego celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę, a zatem zamykam dyskusję. Bardzo dziękujemy, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Pytanie do państwa: czy ktoś sprzeciwia się decyzji Komisji o przyjęciu do wiadomości informacji dotyczącej omawianego dokumentu? Nie widzę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła do wiadomości informację rządu na temat dokumentu o sygnaturze COM(2020) 953 wersja ostateczna i odnoszącego się do niego stanowiska rządu. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt 3. Bardzo dziękujemy, panie ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-40.7" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Przechodzimy do ostatniego punktu. Pkt 4 – sprawy bieżące. Kolejne posiedzenie Komisji planowane jest na 28 kwietnia o godzinie 11.00 oraz o godzinie 13.00. Czy ktoś z państwa posłów chciałby w tym punkcie zabrać głos? Nie widzę. Zamykam rozpatrywanie tego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-40.8" who="#PrzewodniczacaposelAnitaCzerwinska">Informuję, że na tym porządek dzienny został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Zamykam posiedzenie Komisji. Bardzo dziękuję. Do widzenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..09f4c3d
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-sue1s-00005-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej /nr 5/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej /nr 5/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE1S">5</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuKoordynacjiWdrazaniaFunduszyUniiEuropejskiejMFiPRRadoslawAntoszek" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Koordynacji Wdrażania Funduszy Unii Europejskiej MFiPR Radosław Antoszek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MFiPR Radosław Antoszek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejGrzyb" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Grzyb</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Kazimierz Gołojuch</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu MFiPR Iga Zupok-Gierwatowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Strategii Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Iga Zupok-Gierwatowska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE1S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..57f2249
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue1s/201923-sjm-sue1s-00005-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,165 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Szanowni państwo, panie posłanki, panowie posłowie, otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Witam serdecznie wszystkich obecnych członków podkomisji i przedstawicieli ministerstw.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Szanowni państwo, przystępujemy teraz do sprawdzenia kworum. Uprzejmie przypominam, że posłowie obecni na sali obrad podkomisji głosują przy użyciu urządzenia do głosowania za pomocą legitymacji poselskiej, a państwa posłów nieobecnych na sali proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w aplikacji na tablecie w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu. Bardzo proszę o stwierdzenie kworum. Mamy kworum. Bardzo dziękuję. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Informuję państwa posłów, że chęć zabrania głosu zdalnego należy zgłaszać poprzez czat w aplikacji Whereby po zalogowaniu się do pokoju wideokonferencyjnego. Dodam, że materiały informacyjne przygotowane przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zostały państwu przekazane. Pytam państwa posłów, czy są uwagi do porządku obrad. Nie słyszę, nie widzę. Stwierdzam, że podkomisja przyjęła porządek obrad.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Przechodzimy do pkt I porządku dziennego, czyli informacji na temat stanu przygotowania „Krajowego planu odbudowy”. MFiPR reprezentuje zastępca dyrektora Departamentu Strategii pani Iga Zupok-Gierwatowska. Serdecznie witam panią dyrektor. Witam państwa dyrektorów. Proszę panią dyrektor o zabranie głosu. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Dzień dobry, szanowni państwo, przedstawię pokrótce informację o tym, na jakim jesteśmy etapie prac nad „Krajowym planem odbudowy”. Jak państwo wiedzą, cały proces związany z tym, że są dodatkowe środki, dodatkowy instrument w ramach UE, pod koniec maja się rozpoczął. Wtedy dopiero były takie wstępne informacje o tym, że tego rodzaju wsparcie dla różnych krajów będzie możliwe. De facto, zanim określono, jak to będzie wyglądało, jakimi regułami ogólnymi będzie się to wsparcie kierowało, upłynął czas w zasadzie do połowy lutego. W tym okresie przygotowywaliśmy, tak jak i pozostałe kraje, pracowaliśmy nad „Krajowym planem odbudowy”, bazując też na dużej niewiedzy i niejasności rozwiązań, które dopiero w lutym zostały zaakceptowane na poziomie unijnym. Tak że był to proces dosyć skomplikowany, gdzie musieliśmy bardzo często, tak jak i inne kraje, zmieniać różne swoje podejście, tak samo musiała też Komisja w jakiś sposób się dostosowywać. Wszyscy się uczyliśmy tego nowego instrumentu, który tak naprawdę był tworzony ad hoc, z jednoczesną koniecznością odnoszenia się czy przygotowywania własnych dokumentów przez poszczególne kraje członkowskie. To jest ważne założenie, ponieważ teraz, to, co wiemy o tym instrumencie, to są informacje, których na początku prac nad dokumentem faktycznie nikt nie znał, a należało prace rozpocząć i jak najszybciej się przygotować do możliwości korzystania ze środków unijnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Tak jak państwo wiedzą, w ramach KPO Polska będzie mogła skorzystać z prawie  58 mld euro, z czego część to jest tak zwana część grantowa, 23,8 mld, i druga pula to jest tak zwana część pożyczkowa. W ramach KPO, który był konsultowany od końca lutego, od 26 lutego do 2 kwietnia, zaproponowaliśmy szczegółowy podział środków z części grantowej, natomiast wskazaliśmy również, że będziemy również występować również o część pożyczkową. Dlaczego tak postąpiliśmy? Dlatego że jeszcze w tamtym okresie, tak naprawdę do tej pory nie ma konkretnych informacji z Komisji, jak będzie możliwe wykorzystanie środków z części pożyczkowej, dokładnych, szczegółowych warunków, więc woleliśmy się w tym zakresie zabezpieczyć. Teraz planujemy, że z części pożyczkowej w tym pierwszym okresie, składając teraz, KPO, więc ciągle go zmieniamy, będziemy korzystać z około 10 mld euro.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Trzeba pamiętać, że KPO przede wszystkim jest związany z semestrem europejskim. To nie jest polityka spójności, na którą wpływ ma w większym zakresie kraj członkowski. To jest instrument generalnie zarządzany przez Komisję Europejską, w związku z czym to Komisja przede wszystkim ma wiodącą rolę w określaniu, jaki zakres tematyczny KPO dla każdego kraju powinien być uwzględniony. Wynika to właśnie, jak powiedziałam, z semestru europejskiego, czyli z zaleceń Komisji Europejskiej, która co roku wydaje takie zalecenia odnośnie do koniecznych zmian w zakresie funkcjonowania każdego kraju w sferze gospodarki społecznej i infrastrukturalnej również. Na te zalecenia, zgodnie z rozporządzeniem, w KPO trzeba odpowiedzieć konkretnymi reformami i dopiero gdy wskażemy te reformy, możemy pokazać, w jaki sposób, jakimi inwestycjami te reformy będziemy realizować. Tak że to jest kompletnie inne podejście. Tutaj jest główny nacisk na reformy, a inwestycje mają służyć tylko realizacji tych reform.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Dodatkowe uwarunkowania oczywiście, o których pewnie państwo wszystko wiedzą, to są te związane z przeznaczeniem 37% środków na transformację klimatyczną, 20% środków na transformacje cyfrową, 30% objęcie całego KPO zasadą nieczynienia szkody środowisku, co de facto oznacza, że musimy przeprowadzić taką analizę dla każdej reformy i dla każdej inwestycji, żeby mieć pewność, że podjęte, planowane interwencje nie będą szkodziły środowisku.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">KPO musi się oczywiście wpisywać w sześć filarów tematycznych, które zostały wskazane w rozporządzeniu, i w siedem inicjatyw europejskich. W związku z tym proszę zauważyć, że możliwość manewru, przy uwzględnieniu tych wszystkich uwarunkowań, jest naprawdę bardzo niewielka. Oczywiście też, co jest bardzo istotne w kontekście KPO, to jest instrument odbudowy, który jest skonstruowany tylko na okres do 2026 r. De facto, żeby mogła Polska otrzymać środki finansowe, inwestycje muszą się skończyć w połowie 2026 r., po to, żeby ostatnia transza płatności mogła przejść pod koniec 2026 r. Co ważne, my się nie rozliczamy z Komisją na podstawie faktur, tylko musimy pokazać, jak zrealizowaliśmy poszczególne reformy, jak zrealizowaliśmy poszczególne inwestycje, jakie osiągnęliśmy efekty. W związku z tym to nie jest taki sam instrument jak polityka spójności.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Jesteśmy teraz, tak jak już wspomniałam, na etapie po konsultacjach społecznych, które trwały od 26 lutego do 2 kwietnia. Był szereg debat zorganizowanych w formie online oczywiście z uwagi na sytuację, były spotkania na temat poszczególnych komponentów. Było pięć takich spotkań w marcu. Na wniosek strony społecznej, przy współpracy, przygotowaliśmy tak zwane wysłuchania publiczne. Trwały one 5 dni. Całe dnie właściwie uczestniczyliśmy w tych spotkaniach, wysłuchując, jakie propozycje mają partnerzy społeczni, gospodarczy, organizacje pozarządowe, wszyscy, którzy po prostu byli w stanie się włączyć w cały ten proces.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Teraz podsumowujemy to, co się wydarzyło w trakcie konsultacji społecznych, jakie uwagi zostały zgłoszone w trakcie wysłuchań. Jesteśmy również po kilku spotkaniach w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, gdzie również był szereg uwag ze strony samorządowej. Przygotowaliśmy też odniesienia do tego, jakie są oczekiwania strony samorządowej i jak jesteśmy w stanie, w jakim zakresie je spełnić. Tak więc mamy nadzieję, że w najbliższe dni dokończymy pracę nad KPO. Nanosimy te zmiany, które wynikają z konsultacji społecznych, i będziemy mogli przekazać dokument na Radę Ministrów, tak żeby potem przekazać ten dokument do Komisji Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Natomiast równolegle, ponieważ jest to też instrument niezarządzany przez Komisję, więc cały czas jesteśmy w procesie dyskusji, zmian, uzgadniania zakresu i bardzo szczegółowych zapisów KPO z Komisją Europejską. To też jest proces, który będzie jeszcze nanosił swoje piętno na cały KPO, bo będzie on musiał właśnie uwzględniać to wszystko, co z Komisją przedyskutujemy i pozmieniamy w KPO.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Tak że z podsumowania tego, co chcemy wprowadzić po konsultacjach, już teraz wiemy, co będziemy uwzględniać po konsultacjach społecznych KPO. Mogę powiedzieć, że z całą pewnością zwiększymy różne zapisy, które wychodzą naprzeciw oczekiwaniom zarówno środowisk rolniczych, jak i wiejskich. Tutaj będą wzmocnione zapisy dotyczące przetwórstwa rolno-spożywczego, inwestycji związanych z gospodarką wodną na terenach wiejskich. Również wychodząc naprzeciw stronie samorządowej, zwiększymy zarówno zakres wsparcia odnośnie do wszystkich działań związanych z elektromobilnością, czyli zakupem taboru nisko- i zeroemisyjnego, przede wszystkim również dla obszarów miejskich, lecz także włączymy transport szynowy, tak żeby można było tabor tramwajowy wymieniać.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Również wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, a w zasadzie zarzutom, że dyskryminujemy duże miasta, zmieniamy teraz w KPO tę interwencję, która była nakierowana tylko na miasta średnie i na miasta małe, związaną z tak zwanym zazielenianiem miast. Będziemy tę interwencję rozszerzać i finansowo, i rozszerzać zakresowo, tak żeby wszystkie miasta mogły w tym wsparciu uczestniczyć. Też oczywiście więcej, idąc naprzeciw temu, że potrzebne jest zazielenianie i wzmocnienie odnawialnej energii, będziemy również więcej środków przeznaczać na rozwój farm wiatrowych, w szczególności mówimy tu o farmach wiatrowych na morzu.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Jeszcze z takich ważnych rzeczy, które planujemy do zmiany, to jest też w związku z propozycjami samorządowymi, zwiększymy zarówno środki, jak i udział, zakres wykorzystania tych środków poprzez stronę samorządową, jeżeli mówimy o wymianie taboru kolejowego do połączeń regionalnych. Będziemy również zmieniać zapisy odnoszące się do takiej części wdrożeniowej, monitorującej, związanej w ogóle z całym systemem realizacji KPO, gdzie wskazywalibyśmy na powołanie komitetu monitorującego i w skład tego komitetu włączymy również przedstawicieli samorządów terytorialnych, przedstawicieli również organizacji czy podmiotów spoza administracji publicznej. Mamy nadzieję, że to spełni oczekiwania wszystkich stron związane z tym, że będą mogły uczestniczyć we wdrażaniu, będą też informowane na bieżąco, jak proces przebiega, będą mogły też włączać się i dawać różne swoje sugestie oraz wspólnie wypracowywać jak najlepsze rozwiązania.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuStrategiiMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejIgaZupokGierwatowska">Dziękuję. W takim razie myślę, że to wszystko, co mogłam na tym etapie przekazać państwu odnośnie do stanu pracy nad KPO. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Dziękuję, pani dyrektor, za te informacje, które pani przekazała.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Teraz poproszę pana dyrektora, pana Radosława Antoszka, dyrektora Departamentu Koordynacji Wdrażania Funduszy UE o zabranie głosu. Wiem, że pan dyrektor ma przygotowaną prezentację, tak że bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuKoordynacjiWdrazaniaFunduszyUniiEuropejskiejMFiPRRadoslawAntoszek">Dzień dobry. Dziękuję, panie przewodniczący. Czy istnieje możliwość z państwa poziomu wyświetlenia tej prezentacji, czy też mam spróbować ze swojego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Tak, istnieje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">To bardzo bym był wdzięczny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Tak, jest to możliwe. Bardzo prosimy, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Aha, dobrze. Szanowni państwo, chciałem się upewnić, czy udało się udostępnić. Czy państwo widzicie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Tak, widzimy. Teraz widzimy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Bardzo dziękuję za informację. W takim razie, szanowni państwo, realizacja programów polityki spójności dla perspektywy 2014–2020 mniej więcej na połowę kwietnia. Jeśli chodzi o taką podstawową informację, którą zbieramy i monitorujemy, to porównujemy się z innymi państwami członkowskimi po to, żeby weryfikować i korygować ewentualnie nasze błędy na etapie realizacji wdrażania i dostosowywać się do bieżącej sytuacji. Tak że na tym slajdzie – to jest taki standardowy slajd, który wykorzystujemy w ministerstwie do określenia stopnia zaawansowania i miejsca, w którym się znajdujemy, jeśli chodzi o wydatkowanie środków. Tutaj państwo widzicie, Polska jest zaznaczona takim ciemniejszym kolorem, co oznacza, że jesteśmy w grupie państw najbardziej zaawansowanych… wydatkowanie (niesłyszalne) jako przekazywanie deklaracji i wniosków o płatność na poziom Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Na chwilę obecną to jest ponad 50% dostępnej alokacji środków. Przypomnę, że alokacja w stosunku do pozostałych państw członkowskich oznacza, że dysponujemy prawie jedną piątą wszystkich dostępnych środków na politykę spójności w obecnej perspektywie. W chwili obecnej zajmujemy dokładnie czwarte miejsce, jeśli chodzi o fundusze strukturalne. Wyprzedzają nas: Finlandia, Grecja i jeszcze jakiś mały kraj, prawdopodobnie to jest Luksemburg albo Malta. Więc jeśli chodzi o tempo realizacji, to jesteśmy w czołówce.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Prosiłbym, żeby zwrócić uwagę na dwa kraje – to jest Hiszpania i Włochy, które są, ale w ogóle też generalnie kraje południa, Rumunia – które jeszcze półtora roku temu charakteryzowały się poziomami wdrażania podobnymi do naszego kraju, po czym miniony rok spowodował załamanie w tempie wydatkowania środków unijnych. To załamanie, które obserwujemy w ogóle, jeśli chodzi o funkcjonowanie gospodarcze tych państw, również znalazło odzwierciedlenie w załamaniu w tempie realizacji polityki spójności, co tym bardziej podkreśla, że przyjęte przez nas rozwiązania, takie dość spore uelastycznienie, na które się zdecydowaliśmy na przełomie kwietnia i maja zeszłego roku, było dobrym posunięciem, bo pozwoliło nam zachować tempo realizacji i wydatkowania środków. To wydatkowanie wbrew pozorom nie jest takie proste, o czym świadczy kolejny slajd.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Na tym slajdzie, szanowni państwo, określamy to roboczo mianem mapy utraconych środków, tu widzimy dane na temat zwróconych przez państwa członkowskie do budżetu unijnego bądź w ogóle nieuzyskanych, czyli utraconych, w ogóle niewykorzystanych alokacji przede wszystkich z tytułu zasady n+3, czyli zbyt wolnego wydatkowania środków. Widzimy tutaj – im intensywniejsza ciepła barwa, tym gorzej, tak że znowu mamy Hiszpanię, ale też Czechy, Słowacja, która straciła bardzo dużo środków, jeśli chodzi o odpowiednik naszego programu dotyczącego innowacji. Stracili te środki już na wstępnym etapie realizacji, czyli w tych pierwszych latach, i w wielu wypadkach są to duże kwoty. Jeśli weźmiemy pod uwagę perspektywy lat 2007–2013, 2014–2020, to w przypadku Czech to jest ponad 700 mln euro, Rumunii – ponad 500 mln euro. Dla bieżącej perspektywy takim liderem jest Wielka Brytania, która, wydaje się, że wraz z opuszczeniem i brexitem w ogóle straciła zainteresowanie środkami unijnymi.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Tak że sytuacja ogólna europejska nie jest zbyt różowa i na tym tle nasze wydatki tak naprawdę utrzymują politykę spójności, jeśli chodzi o tempo, przepływy na takim normalnym poziomie, i dzięki temu, że ciągle wydatkujemy, ta polityka spójności nie jest w ogniu krytyki ogólnoeuropejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o wartości bezpośrednie odnoszące się do uzyskanych poziomów zaawansowania, to jeśli chodzi o wnioski przedkładane przez beneficjentów o dofinansowanie – to jest taki miernik, który jest wykorzystywany do zweryfikowania stopnia zainteresowania – to ta kwota dawno już przekroczyła dostępną alokację. Jeśli chodzi o globalną, to złożone wnioski o dofinansowanie, czyli wydatki ogółem przekroczyły 826 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Poziom kontraktacji jest bardzo istotny. Kształtuje się on na poziomie w tej chwili 91% dostępnej alokacji. Ten procent byłby na pewno wyższy, gdyby nie kurs euro. A może dlatego, że jest kurs euro, żeby nie mówić „gdyby”, bo to nie jest negatywne zjawisko, ale wysoki kurs euro powoduje, że mamy dostępnych więcej złotówek do tego, żeby kontraktować. W związku z tym ciągle jest pula do tego, żeby dobijać kolejne projekty, podpisywać z nimi umowy i dopraszać kolejne projekty.</u>
+          <u xml:id="u-10.7" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o stronę wydatkową, rozliczone wydatki, te, które tam przekazujemy, to jest 61% alokacji. Jak to się kształtuje na linii czasu? Tutaj, szanowni państwo, widzicie te dynamikę, ona się utrzymuje mniej więcej na równym, stałym poziomie. Zgodnie z założonymi celami, które rok rocznie przygotowujemy, przekazujemy instytucjom i wspólnie z instytucjami monitorujemy ich realizację.</u>
+          <u xml:id="u-10.8" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Podkreślając jednym zdaniem, już tak na zakończenie tego fragmentu swojej wypowiedzi, w związku z pandemią, z wprowadzonymi ograniczeniami, lockdownem nie nastąpiło załamanie w tempie realizacji projektów. Oczywiście mówimy tutaj w wymiarze globalnym, bo są sfery, są projekty, zwłaszcza projekty miękkie, które doświadczyły problemów, ale nie wpłynęło to na globalne liczby i globalne osiągi.</u>
+          <u xml:id="u-10.9" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o zasadę n+3, ten zielony kolor jest kolorem pozytywnym. On oznacza, że w tym roku wszystkie programy operacyjne, wszystkie instytucje zarządzające,  te słupki i te nazwy, które się za nimi kryją, są to nazwy programów operacyjnych zarządzanych na poziomie bądź to centralnym, czyli te słupki powyżej, bądź na poziomie regionalnym. W obydwu przypadkach instytucje wypracowały, jeśli chodzi o instytucje, a tak naprawdę też beneficjenci, realizując projekty, wydatki, które pozwalają ze spokojem czekać na ten rok i pewnie przyszły, jeśli chodzi o zasadę n+2. Nie oddamy, nie utracimy środków. To jest najistotniejsze do poziomu europejskiego.</u>
+          <u xml:id="u-10.10" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o porównanie perspektywy 2007–2013 w stosunku do perspektywy 2014–2020 – mówimy o kontraktacji – ten żółty słupek to jest analogiczny okres, porównywalny okres w poprzedniej perspektywie w stosunku do momentu, w którym się w tej chwili znajdujemy. W chwili obecnej kontraktacja pomimo tego kursu euro, o którym mówiłem, znajduje się na wyższym poziomie, niewiele, ale ciut wyższym aniżeli w poprzedniej perspektywie. Przypomnę, że w poprzedniej perspektywie w samej końcówce musieliśmy się zmobilizować do wydatkowania. Niemniej w tym przypadku raportuję brak ryzyk, jeśli chodzi o wykorzystanie pełnej alokacji.</u>
+          <u xml:id="u-10.11" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o certyfikację wydatków na poziomie europejskim, ona jest równie… (niesłyszalne) w podobnym momencie, w jakim znajdowaliśmy się w poprzedniej perspektywie. Różnica następuje w przypadku regionalnych programów operacyjnych. I tutaj macie państwo na mapce takie szczegółowe rozbicie, jak to się prezentuje pomiędzy regionami, które regiony są najbardziej zaawansowane. To są województwa: opolskie, podkarpackie, dolnośląskie i wielkopolskie.</u>
+          <u xml:id="u-10.12" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o takie porównanie pomiędzy programami, jak to w ogóle wygląda, jak należy interpretować ten wykres, to państwu opowiem. Mamy tutaj taką wypadkową kontraktacji i certyfikacji. Te kule, które są narysowane i są wprowadzone, to są programy operacyjne. Wielkość kuli decyduje o alokacji, czyli im większa kula, tym oznacza to większą alokację, którą dysponuje dana instytucja, i tym więcej pieniędzy znajduje się w danym programie operacyjnym. Więc im niżej dany program operacyjny, im bardziej w lewym dolnym rogu, tym gorzej. Im bardziej w prawym górnym rogu – tym lepiej. Czyli im wyżej i w prawo, tym lepiej. W związku z tym, jak państwo widzicie, tutaj takim programem, który budzi największy niepokój, ale mamy nadzieję, że w tej końcówce wdrażania również nie nastąpią jakieś dramatyczne wydarzenia, to jest regionalny program operacyjny województwa kujawsko-pomorskiego, który nieco odstaje od reszty stawki. Tu po drugiej stronie, jeśli chodzi o regionalne programy operacyjne, jest województwo opolskie czy też program skierowany do przedsiębiorstwa… czyli inteligentny rozwój.</u>
+          <u xml:id="u-10.13" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o COVID i wydatki, które zostały przeniesione, kontraktacja i zainteresowanie w alokacji, żeby wesprzeć działania związane z przeciwdziałaniem skutkom pandemii, nastąpiło to w trybie pilnym. W kwietniu, w maju były przenoszone środki, uruchamiane również na określone obszary interwencji. Zbiegło się to z działaniami Komisji w zakresie luzowania zasad udzielania pomocy publicznej. W trybie ekspresowym przygotowywaliśmy programy pomocowe po to, żeby również ze środków unijnych dorzucić do tych tak zwanych środków krajowych z tarcz określone kwoty i nie dopuścić do załamania działalności gospodarczej niektórych podmiotów, a także do załamania na rynku pracy. Kwoty przeznaczone na COVID w chwili obecnej, jeśli chodzi o umowy, to jest ponad 12 mld zł, z czego odbiorcami, jeśli chodzi o kategorie wsparcia w największym obszarze, to są małe i średnie przedsiębiorstwa, ale też rynek pracy, rynek zdrowia. Większość kwot to są kwoty, które były rozdysponowane w postaci dotacji.</u>
+          <u xml:id="u-10.14" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Ostatnie dwa slajdy mówią o działaniach legislacyjnych, które miały miejsce w zeszłym roku, które również dzięki intensywnej pracy Sejmu, wszystkich posłów zaangażowanych przebiegły w trybie ekspresowym i dzięki temu uruchomiliśmy bardzo szybko działania, które spowodowały, że te wartości procentowe, które na początku prezentowałem, są właśnie tak dobre. W tych działaniach legislacyjnych była nowelizacja tak zwanej ustawy wdrożeniowej. Ta ustawa nowelizacyjna… (niesłyszalne) Wprowadziliśmy sporo możliwości elastycznego podejścia do realizowanych projektów, wprowadzania nadzwyczajnego trybu wyboru projektów, wydłużania terminów, wydłużania terminów na przekazanie określonych informacji i takiego bardziej elastycznego spojrzenia na wszelkiego rodzaju zdarzenia, które w projektach się dzieją, które są niezawinione przez beneficjenta, ale są właśnie spowodowane sytuacją związaną z pandemią, lockdownem, ograniczeniami i również prowadzeniem działalności gospodarczej.</u>
+          <u xml:id="u-10.15" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o ostatni slajd, to tutaj prezentujemy informacje na temat przygotowanych rozporządzeń i programów pomocowych. Na podstawie specustawy funduszowej wydaliśmy pięć rozporządzeń umożliwiających udzielanie pomocy publicznej. Dzięki temu była możliwość łagodzenia skutków wystąpienia pandemii. Pierwotnie ten zakres wsparcia był ograniczony tylko do końca zeszłego roku. Na wniosek Polski i innych państw Grupy Wyszehradzkiej wspartej, o dziwo, tym razem przez część państw płatników netto, udało się przekonać Komisję do wydłużenia tego okresu preferencyjnych warunków wsparcia do końca roku 2021. Jest to o tyle istotne, że jak państwo wiecie, te negocjowane teraz środki w ramach pakietu Next Generation EU obejmują również takie dodatkowe źródło pieniędzy w zakresie REACT-EU, które to środki byłyby jeszcze wykorzystywane w ramach bieżącej perspektywy. Bardzo nam zależy na tym, aby ta decyzja… albo powinno zależeć stronie polskiej na tym, żeby ta decyzja o zasobach własnych została przyjęta w miarę szybko, ponieważ również te środki z REACT-EU w ramach tych programów operacyjnych będą mogły być wykorzystywane w oparciu o preferencyjne zasady pomocy publicznej, które obowiązują tylko do końca tego roku. Więc im szybciej pojawi się w poszczególnych państwach członkowskich decyzja o zasobach własnych, tym szybciej będzie można uruchomić środki z REACT-EU, dosypując do obecnych tutaj programów operacyjnych, i szybciej wydatkować te środki również na małe i średnie przedsiębiorstwa, ale w ogóle na przedsiębiorczość. Tyle z mojej strony. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Dziękuję, panie dyrektorze, za przekazane informacje.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Teraz przystąpimy do dyskusji i do zadawania pytań. Chciałbym na początku zadać takie dwa pytania. Pani dyrektor już wspomniała o obszarach wiejskich, ale prosiłbym, aby jeszcze doprecyzować pewne rzeczy, bo kiedy spotykam się z rolnikami, z osobami mieszkającymi na obszarach wiejskich, to właśnie tam są dość znaczne oczekiwania i rolnicy, ale także ci, którzy mieszkają w środowisku wiejskim, pytają, na jakie środki mogą liczyć, jeśli chodzi o KPO, i jakie inwestycje i jakie cele będą właśnie na tych obszarach wiejskich realizowane.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Drugie pytanie, jeśli chodzi o KPO, czy zmierzone zostały priorytety w celach gospodarczych w związku z pandemią COVID-19. Myślę, że przyjmiemy taka taktykę, że nie po każdym pytaniu, ale po grupie pytań poproszę państwa dyrektorów o odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Bardzo proszę. Kto jeszcze z państwa chciałby zabrać głos? Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Grzyb. Sprawa techniczna, jeszcze zalogowanie i już będzie wszystko dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dzień dobry państwu. Chciałem serdecznie podziękować za te dwie prezentacje, które zostały tu dokonane przez państwa. Oczywiście realizacja programów polityki spójności musi być naszym szczególnym powodem do zainteresowania, w szczególności, że to jest bezprecedensowa sytuacja, że oto w trakcie jej realizacji dokonujemy tak znaczącej zmiany, wynikającej oczywiście z pandemii, zmiany alokacji. Kwota 12 mld to nie jest kwota, którą należy w jakiś sposób uznać za nieznaczącą w tychże zmianach. Jednocześnie dosyć optymistycznie pan zasygnalizował kwestię wypełnienia wszystkich kryteriów związanych z wykorzystaniem tych środków, więc wydaje mi się, że nawet jeśli ta lewa dolna część diagramu pokazuje, że niektóre regionalne programy operacyjne są poniżej ścieżki wykonania w stosunku do upływu czasu, to chyba w tej materii nie możemy być jakoś szczególnie zaniepokojeni.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Natomiast chciałbym pana zapytać w tym kontekście, jakie ewentualne refleksje macie państwo na podstawie wykonania obecnej perspektywy finansowej w stosunku do planowania obecnej perspektywy finansowej, bo jesteśmy na etapie konsultacji umowy partnerstwa. W sposób szczególny chcę zwrócić uwagę na to, co jest oczywiście bardzo emocjonalnie odbierane przez poszczególne samorządy regionalne, ale też przez samorządy powiatowe i gminne, które są w dużej mierze beneficjentami wydatków z polityki spójności i również z EFS, tymi pierwszymi propozycjami alokacji, w szczególności zaś dla dwóch regionów. Mówię o Wielkopolsce i Dolnym Śląsku, gdzie przekroczyliśmy barierę dźwięku, czyli jesteśmy powyżej 75% średniego PKB w UE. Tam w sposób bardzo emocjonalny jest to odbierane, bo redukcja w granicach, powiedzmy, 18% tej pierwszej alokacji dla województwa świętokrzyskiego, do 30%, jeżeli chodzi o redukcję w stosunku do minionej perspektywy finansowej na Warmii i Mazurach, przy 56% redukcji w Wielkopolsce, musi wywoływać tego typu reakcje.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselAndrzejGrzyb">Druga sprawa z tym związana: Czy jesteście już państwo przygotowani do negocjacji z poszczególnymi samorządami regionalnymi w zakresie propozycji podziału tej 7,5-miliardowej rezerwy, która została utworzona? Tak jak wcześniej nas tu informowano ze strony państwa resortu, ma to być indywidualna negocjacja, która ma sprawić, że samorządy będą miały w ramach umowy partnerstwa uzupełnioną tę pierwotną pulę. Czy są już ze strony państwa wypracowane jakieś kryteria, które miałyby towarzyszyć temu procesowi negocjacji?</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselAndrzejGrzyb">Druga sprawa to odniesienie do KPO i zwiększenia odporności. Przede wszystkim to, co ja chcę zauważyć w stosunku do miesiąca wcześniej i do tej atmosfery, która towarzyszyła dyskusji nad KPO, to po pierwsze, że rząd dokonał pewnych refleksji, związanych przede wszystkim z uznaniem, że potrzebny jest dialog z samorządami. Samorządy złożyły przecież prawie 1200 wniosków do KPO i to też się nie odbyło bez dyskusji o charakterze publicznym. To się odbyło w konsultacjach z sejmikami, ale również z samorządami powiatowymi i samorządami gminnymi, także z instytucjami rządowymi. Przecież instytucje rządowe też mają pewne propozycje, które są lokowane w poszczególnych samorządach. Należy pochwalić zamiar powołania komitetu monitorującego, włączającego korporacje samorządowe oraz włączającego innych interesariuszy społecznych. Mam nadzieję, że to są przedstawiciele przedsiębiorców czy też innych grup społecznych, które mieszczą się w tej kategorii beneficjentów.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PoselAndrzejGrzyb">Druga sprawa, którą tu chcę też odnotować, to fakt, że zamierzacie państwo dokonać też pewnej rekapitulacji, jeżeli chodzi o cele wydatkowania tych środków, wskazując na duże miasta. Ale przy okazji jest pytanie. Jest prawie 280 tak zwanych średnich miast w Polsce, które stanowią istotę węzłów osadniczych z punktu widzenia planowania przestrzennego. O nich niewiele się tutaj mówi. Czy ta sprawa jest w jakimś centrum uwagi, proszę państwa?</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PoselAndrzejGrzyb">Proszę państwa, również sygnał ze strony pani dyrektor, ale też wcześniej informacja ze strony między innymi pana ministra Budy, że oto jest pewnego rodzaju refleksja nad faktem, że tylko 1% środków z KPO miał być związany z wydatkowaniem na rzecz szeroko pojętego rolnictwa i obszarów wiejskich. Jest w tej chwili zapowiedź, że jest istotny wzrost, bo 2,5-krotny, ale to jest tylko 2,5%. W związku z tym mam oczywiście takie pytanie, bo nie spodziewam się, że KPO będzie adresowany do indywidualnych ewentualnie inwestycji w gospodarstwach rolnych na przykład. Ale rozumiem, że ten KPO powinien na przykład służyć wzmocnieniu odporności chociażby w takim obszarze jak bezpieczeństwo weterynaryjne. Bo jeżeli mamy cyklicznie pojawiające się problemy związane na przykład z ptasią czy świńską grypą, to bardzo destrukcyjnie działa to też na funkcjonowanie administracji, chociażby takiej jak Inspekcja Weterynaryjna. Zdolności tej administracji w zakresie interwencji i również pomocy w sytuacjach epidemicznych byłyby ze wszech miar dobrze przyjęte. Mówię o wzmocnieniach możliwości chociażby Inspekcji Weterynaryjnej.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#PoselAndrzejGrzyb">Druga sprawa, która tutaj wydaje się ważna, to też inwestycje, które mogłyby się wpisać w kurs generalnego priorytetu wydatkowania tychże środków, bo 50% tych środków ma być wydatkowane na cele związane z zieloną gospodarką i środowiskiem oraz z cyfryzacją. Więc jeżeli tak jest, to czy na przykład kwestie sygnalizowane czy wpisane do katalogu specjalnych inwestycji chociażby przez Wody Polskie, dotyczące zbiorników retencyjnych, które mogłyby z jednej strony spełniać walor środowiskowy, ale z drugiej strony spełniają walor związany z zaopatrzeniem czy z ograniczeniem negatywnych skutków suszy na przykład w rolnictwie… Przykład takiej inwestycji, który często podaję, od kilkudziesięciu lat przygotowywany, jest to inwestycja zbiornik Wielowieś Klasztorna w Wielkopolsce, na Prośnie, który mógłby spełniać taki walor z jednej strony środowiskowy, ale z drugiej strony godzący to też z wydatkami na cele blisko związane z zaopatrzeniem czy rezerwuarem wody, w szczególności na terenach, które są wybitnie narażone na suszę, i to suszę nie sezonową, ale raczej na bardzo postępujący proces. Jest ewentualnie kwestia jezior na przykład wokół kopalni węgla kamiennego w Koninie, które potraciły po kilka metrów swojego lustra wody w związku z tą eksploatacją.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#PoselAndrzejGrzyb">Teraz jeszcze chciałbym zapytać o rzecz następującą. Jest w konkluzjach takie stwierdzenie wokół diagramu, że małe i średnie przedsiębiorstwa, zdrowie i praca to będzie gros pieniędzy wydatkowanych z części dotacyjnej. Ale jest pytanie, jeżeli chodzi o ochronę zdrowia. W konkluzji jest stwierdzenie następujące: Drugim co do wielkości obszarem jest ochrona zdrowia, w ramach której przeznaczono 3,6 mld na zakup sprzętu medycznego oraz środków ochrony indywidualnej dla placówek służby zdrowia. Rozumiem, że to jest ogromnie ważna rzecz. Zakup sprzętu medycznego, poprawienie odporności, zwiększenie wszystkiego tego, co jest związane z diagnostyką i z postępem w zakresie leczenia, ale na przykład wydaje mi się, że środki ochrony indywidualnej niekoniecznie musiałyby być przeznaczane z KPO, a być może te pieniądze powinny zostać przeznaczone na inne inwestycje związane ze zwalczaniem COVID-u. Jest wiele rozpoczętych inwestycji, które są związane z COVID-em, które były zgłaszane na przykład do planu inwestycji czy do Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, nie zostały uwzględnione, ale samorządy podjęły te inwestycje i to jest szczególnie związane właśnie z rozbudową możliwości tam, gdzie zostały wskazane szpitale covidowe, gdzie przekształcono część oddziałów na potrzeby lecznictwa covidowego. Czy tego typu inwestycje, uważacie państwo, mogą się znaleźć w tej części pieniędzy wydatkowanych na zdrowie? To jest niezmiernie ważne z punktu widzenia akceptacji również na poziomie organów prowadzących te szpitale, jeżeli chodzi o taką zasadność czy społeczną akceptację wydatkowania tych pieniędzy.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#PoselAndrzejGrzyb">Ostatnia sprawa, na którą chcę zwrócić uwagę, to jest kwestia, że w tym materiale, ale również we wszystkich innych prezentacjach, odnosicie się państwo wyłącznie do części dotacyjnej tych ponad 23 mld euro. Natomiast jest część pożyczkowa i na ten temat w tych wszystkich informacjach jest cisza. Nie uzyskujemy żadnej informacji, jaki ma być system dystrybucji czy ewentualnego wykorzystania tego mechanizmu. Czy te pieniądze mają być na przykład jakimś zabezpieczeniem pod ewentualne działania kredytowe, czy to będą bezpośrednio użyczane pożyczki z tego funduszu? Jeżeli tak, to kto będzie tą instytucją krajową, która będzie tego dokonywała? Czy w tej materii instrumentów pożyczkowych będą miały jakiś udział również samorządy regionalne? To jest niezmiernie ważne, bo tych pieniędzy pożyczkowych jest więcej. Częstokroć instrumenty zwrotne w sytuacjach na przykład inwestycyjnych są tak samo dobre, choć nie tak dobre jak dotacje, ale jednocześnie mogą pozwolić na istotny postęp w podjętych działaniach inwestycyjnych, chociażby tych, które wskazałem, związanych z COVID-em i rozbudową możliwości, jeżeli chodzi o szpitale.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#PoselAndrzejGrzyb">Na koniec pytanie, które dotyczy uwag Komisji Europejskiej na etapie konsultacji, które państwo przeprowadziliście. Mianowicie Komisja Europejska, jeżeli oczywiście ten anons medialny, ale chyba to jest za PAP-em, stwierdza, że oczekuje od Polski przede wszystkim pokazania konkretnych wskaźników, które Polska chce osiągnąć, wdrażając KPO. Jak państwo rozumiecie tę wytyczną? W ciągu 2 tygodni macie państwo przedłożyć finalny dokument po konsultacjach Komisji Europejskiej i on ma zostać uzupełniony. Doskonale rozumiem, że tryb powstawania i również wypełniania treścią tego KPO jest zupełnie inny niż polityki spójności i kwestii umowy partnerstwa, ale wydaje mi się, że tutaj jako podkomisja, ale również jako Sejm powinniśmy wiedzieć, jak państwo chcecie uzyskać czy sprecyzować te wskaźniki, które chcemy jako Polska osiągnąć. Bo one są niezmiernie ważne również z punktu widzenia finalnego efektu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Teraz poproszę państwa dyrektorów o odpowiedzi na zadane pytania. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Dobrze. To może ja w takim razie zacznę, chociaż wydaje mi się, że mniej było pytań do części związanej z wykorzystaniem funduszy, więc ja zajmę większość tego czasu związanego z odpowiedziami. Jeśli chodzi o wsparcie obszarów wiejskich i rolnictwa w ogóle, bo ten temat wraca, to po pierwsze, mamy inwestycje, które są związane z tą dywersyfikacją i skracaniem łańcuchów dostaw produktów rolnych i spożywczych. Planujemy tu zwiększenie z dotychczasowych 500 mln euro na 1 267 000 000 euro tych środków, żeby można było przeprowadzić w tym zakresie jak najwięcej zmian, związanych ze sprzedażą bezpośrednią, z przetwarzaniem, ze zbliżaniem tego do punktów odbioru różnych wytworów rolniczych czy dofinansowaniem również zakupu różnych niskoemisyjnych środków transportu. Będą mogli z tego korzystać zarówno rolnicy, jak i przedsiębiorcy, bo wiadomo, że ktoś musi poszczególne elementy całego procesu stworzyć, wykorzystać i nimi zarządzać.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Z drugiej strony będą również działania związane … było takie pytanie odnośnie do tego, jak rolnictwo w kontekście COVID-u, ale też w kontekście różnych problemów związanych z bezpieczeństwem żywnościowym szeroko pojmowanym. Zwiększyliśmy pulę środków do 115 mln euro na te działania związane z potencjałem badawczym w sektorze żywnościowym. Tam właśnie chodzi o to, żeby wzmacniać struktury, wzmacniać po stronie identyfikowania badania, reagowania na różne problemy pojawiające się w zakresie nie tylko covidowym, lecz także szerszym, związanym z bezpieczeństwem żywności.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Oczywiście mamy też działania, które są związane z cyfryzacją. Tam również są specjalne środki pomagające różnym podmiotom na łatwiejsze komunikowanie się, podmiotom związanym z rolnictwem. W związku z tym to też wesprze szybkość przekazu informacji, załatwiania wielu spraw.</u>
+          <u xml:id="u-14.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Mamy również ten cały element czy dwa rodzaje inwestycji, które poniekąd są środowiskowo umiejscowione czy też mają oddziaływanie środowiskowe. Po pierwsze, mamy działania związane z doprowadzaniem czy z gospodarką wodną, ściekową, na obszarach wiejskich, czyli jakby poza aglomeracjami. Na to mamy te 204 mln euro. Druga rzecz, którą teraz wprowadziliśmy, to jest to zwiększanie potencjału zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich. Tutaj właśnie są te różne, wielofunkcyjne inwestycje hydrotechniczne. Retencja mogłaby być związana zarówno z dużymi inwestycjami, jak i z tymi małymi, lokalnymi. Będą tu też konkursy. Tylko że to wszystko jeszcze jest w fazie ustaleń z Komisją Europejską. Podobnego typu działania mamy też w polityce spójności i musimy patrzeć na to wsparcie kompleksowo, komplementarnie, bo Komisja właśnie tego wymaga. Nie jest to nic dziwnego. Po prostu nie chcemy, żeby się pewne elementy powielały i ewentualnie było zagrożenie, że będzie się nakładała interwencja i będą się nakładały środki unijne. O tym więc dyskutujemy jeszcze z Komisją.</u>
+          <u xml:id="u-14.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Co do pozostałych elementów, to wiadomo, że przecież obszary wiejskie to jest przeszło 90% obszarów w kraju. Więc jeżeli mówimy o podłączeniu, możliwości dostępu do szybkiego Internetu na białych plamach, to właśnie to są w przeważającej mierze obszary wiejskie, bo to jest ten obszar, do którego prywatnemu odbiorcy nie opłaca się dojść ze swoimi usługami, bo po prostu nie będzie to opłacalna inwestycja. Więc tutaj wchodzą środki krajowe i to będzie głównie na obszarach wiejskich.</u>
+          <u xml:id="u-14.5" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeżeli mówimy o cyfryzacji szkoły, to również, umówmy się, że w większości przypadków, największe problemy właśnie z wyposażeniem, z dostępem do Internetu mają szkoły na obszarach wiejskich. Jeżeli mówimy o efektywności energetycznej budynków czy też efektywności energetycznej, wymiany źródeł ciepła w budynkach jednorodzinnych, to w dużej mierze to będą środki, które będą lądowały na obszarach wiejskich. Tak samo będzie również w przypadku innych działań, jak tych związanych z rozwojem przedsiębiorczości, gdzie mamy działania związane z dywersyfikacją działalności. Z tych środków będą mogły również korzystać osoby, które zamieszkują obszary wiejskie.</u>
+          <u xml:id="u-14.6" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Nie jest to właściwy podział na obszary wiejskie, obszary miejskie, bo te różnice bardzo często się zacierają, jeżeli mówimy o podmiocie, który się ubiega o wsparcie. Zauważmy, że na obszarach wiejskich jest dużo osób, które niekoniecznie są związane z rolnictwem. To wszystko coraz bardziej w obliczu zmian cywilizacyjnych się zaciera i się zmienia. Ale tak naprawdę, oprócz tych środków, o których mówiłam wprost adresowanych do obszarów wiejskich i rolnictwa, powiedzmy, bardziej, to szereg działań, które nie są oznaczone, że są na obszarach wiejskich, siłą rzeczy będzie trafiać na obszary wiejskie, bo tam są największe jeszcze konieczności uzupełnienia różnych inwestycji, tak jak mówiłam, cyfrowych, edukacyjnych, związanych z wymianą źródeł ciepła, z efektywnością energetyczną. Tak że to wszystko będzie realizowane w ramach KPO.</u>
+          <u xml:id="u-14.7" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeżeli chodzi o działania – tutaj trochę przerywało, ale mam nadzieję, że dobrze zrozumiałam – odpowiadające na pandemię. Jeżeli mówimy o odpowiedzi wprost na pandemię, to też oczywiście bierzemy pod uwagę to, że mamy środki z funduszu REACT-EU i tam są te bezpośrednie interwencje związane z pandemią. Też zresztą część naszych funduszy w ramach programów operacyjnych obecnej perspektywy była przekierowywana na to, żeby się uporać z pandemią, więc tam jest główny nacisk położony na tę bezpośrednią reakcję na pandemię.</u>
+          <u xml:id="u-14.8" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeżeli chodzi o KPO, to oczywiście tutaj są działania bardziej długofalowe i bardziej patrzące na to, jak wzmocnić sektory na przyszłość. Mówimy tu na przykład o przedsiębiorcach i wsparciu ich w zakresie nabywania czy dywersyfikacji działalności, nie tylko w sensie inwestycyjnym, ale też w kontekście powoływania kadr, uzupełnienia różnych potrzeb, które wynikają z tych nowych możliwości działalności gospodarczej. Mówimy również o wsparciu w zakresie wyposażenia w różne rozwiązania IT, które umożliwiają pracę zdalną. Tu jest cała ta reakcja związana z tym, że w związku z pandemią jesteśmy na zdalnej pracy, ale oczywiście będzie taki trend, żeby część osób na stałe pozostawała na pracy zdalnej bądź na takim miksie pracy. Tu w związku z tym też będziemy wprowadzali zmiany do ustawy w kontekście właśnie wprowadzenia rozwiązań dotyczących zdalnej pracy. To jest taka wprost odpowiedź na tego typu problemy.</u>
+          <u xml:id="u-14.9" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeśli chodzi o duże miasta, to jest tak: jak mieliśmy wsparcie tylko dla miast małych i średnich, to były duże oczekiwania, że wsparcie będzie też obejmowało duże miasta. Teraz dołączyliśmy duże miasta, to w takim razie pojawiają się głosy, że co z małymi i średnimi. Tam jest 2,8 mld. Wierzymy, że uda się pogodzić oczekiwania i miast średnich, i małych, i dużych. Zwłaszcza że duże miasta siłą rzeczy będą korzystały z takiego wsparcia jak tabor niskoemisyjny w miastach, bo trudno, żeby on był realizowany w maleńkich miejscowościach, gdzie de facto nie ma takich potrzeb. Oczywiście nie ma tam ograniczeń w możliwości wykorzystania tych środków do miast dużych, ale wiadomo, że duże miasta będą bardziej uprawnione do korzystania, chociażby z tego powodu, że mają większe potrzeby w tym zakresie. Publiczna komunikacja miejska jest lepiej rozwinięta.</u>
+          <u xml:id="u-14.10" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeśli chodzi o duże miasta, będą również korzystały z tej możliwości pozyskania środków poprzez to, że podmioty realizujące działania z zakresu innowacyjności to są głównie podmioty w dużych miastach. Tak że myślę, że tutaj będzie możliwość dużego odnalezienia poszczególnych miast, odnalezienia swojej ścieżki, w zależności od tego, gdzie i jakiego typu działania chcą podejmować, żeby móc wykorzystać środki w tym zakresie KPO. W inwestycji dotyczącej zielonych miast koncentrujemy się na tych rzeczach, które są związane ze środowiskowymi zmianami.</u>
+          <u xml:id="u-14.11" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeśli mówimy o retencji, o bezpieczeństwie żywnościowym, to już państwu mówiłam. Jeśli chodzi o ochronę zdrowia, to w KPO oczywiście, tak jak mówiłam wcześniej, patrzymy całościowo na możliwość wsparcia. Ochrona zdrowia jest oczywiście bardzo ważnym elementem, zwłaszcza w dobie pandemii, i patrzymy na wsparcie tego obszaru zarówno przez pryzmat REACT-EU, gdzie będą te bezpośrednie elementy związane z pandemią, jak i przyszłej polityki spójności, gdzie też jest możliwość wsparcia służby zdrowia, szeroko rozumianej. W KPO mówimy raczej o inwestycjach w unowocześnienie podmiotów leczniczych i wyposażenie w sprzęt. Nie mówimy o ochronie bezpośredniej, własnej jak maseczki. Ale cały system wsparcia systemu ochrony zdrowia musi się opierać… czego też bardzo wymaga od nas Komisja Europejska, i nie jest to czymś niezwykłym, ponieważ mamy wiele podmiotów prowadzących poszczególne placówki, dlatego oni potrzebują skoordynowanego systemu i jasnego przekazu, jakiego rodzaju wsparcie będzie możliwe, na jakich zasadach, na jakich warunkach. Więc tutaj w tym zakresie musi być właściwa koordynacja, tak żeby się nie powielało wsparcie z różnych źródeł i tak żeby nie było ono przeznaczane na te obszary czy do tych placówek, gdzie już to wsparcie kiedyś było przekazywane i one są już nasycone odpowiednimi rozwiązaniami i w zakresie cyfrowym, i w zakresie wyposażenia, sprzętu czy też kadrowym. Dlatego też musimy bazować na mapach potrzeb zdrowotnych, które są przygotowywane przez Ministerstwo Zdrowia, i to będzie podstawa do kierowania wsparcia do określonych placówek leczniczych.</u>
+          <u xml:id="u-14.12" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeśli chodzi o tę opinię Komisji Europejskiej i dążenie do wypracowania konkretnych wskaźników, to trzeba powiedzieć, że tu nie chodzi o wskaźniki typu makro, czyli wzrost PKB, zatrudnienie, poziom bezrobocia i tego typu wskaźniki. Tutaj Komisji bardziej chodzi o doprecyzowanie wskaźników produktowych typu: ile autobusów zostanie zakupionych z tych środków. My teraz właśnie od paru tygodni bardzo dokładnie z Komisją omawiamy każdy wskaźnik, uzasadnienie dla szacowania kosztów każdego ze wskaźników, dowody na to, że akurat takie koszty są realnymi kosztami. Musimy więc mieć potwierdzenia, że coś kiedyś było kupowane i określoną kwotę kosztowało. Na tej podstawie określamy wspólnie z Komisją, przedstawiamy nasze propozycje i weryfikujemy wspólnie z Komisją to, o czym pan wspominał, czyli właśnie te wskaźniki, po to, żeby, jak już prześlemy dokument do Komisji Europejskiej, był już uzgodniony z Komisją i było już wiadomo, że te wskaźniki Komisja akceptuje.</u>
+          <u xml:id="u-14.13" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeśli chodzi o tę część pożyczkową, to część pożyczkowa czy część grantowa, jeżeli chodzi o system realizacji, będzie dokładnie w taki sam sposób wykorzystywana w rozumieniu struktur, zarządzania i zaangażowania poszczególnych podmiotów. My teraz… wiecie państwo, że instrument na rzecz odbudowy i KPO jako ta podstawa starania się o środki unijne to nie wszystko. Musimy stworzyć odpowiednie rozwiązania prawne, żeby te środki móc uruchamiać. Przygotowujemy ustawę wdrożeniową w tym zakresie. Nad tym wszystkim pracujemy. Pracujemy nad tym, żeby zastanawiać się, w których obszarach będzie najbardziej efektywne wykorzystanie instrumentów zwrotnych, tak żeby z poszczególnych funduszy unijnych i nie tylko te poszczególne interwencje się – jak to się przyjęło mówić – nie kanibalizowały. W związku z tym jesteśmy w trakcie przesądzania tego wszystkiego, uzgadniania. Niestety te wszystkie procesy dzieją się równolegle i nie ma innej możliwości, żeby było inaczej, ponieważ ten fundusz ma tę szybką ścieżkę. Musimy szybko coś zaprogramować i tak naprawdę, programując, jednocześnie musimy też programować elementy wdrożeniowe. One oczywiście będą troszeczkę później, mamy na to więcej czasu, ale już teraz musimy o tym myśleć, zastanawiać się, w jaki sposób to będzie działało, tak żeby dobrze zaplanować interwencję na kolejne lata w ramach KPO, ale też w ramach polityki spójności, bo mimo że są to oddzielne instrumenty, to musimy widzieć różne środki, różne systemy realizacji, tak żeby to wszystko się spinało i żeby jak najlepszy efekt uzyskać.</u>
+          <u xml:id="u-14.14" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Było też pytanie, co z uzgadnianiem odnośnie do polityki spójności, tej części dotyczącej osobnej puli, która będzie uzgadniana i przesądzana w ramach negocjacji z samorządami. Tu jesteśmy, powiedzmy, że prawie na półmetku. Już wiele spotkań z samorządami się odbyło. To jest takie dwutorowe podejście: z jednej strony mamy bardzo intensywne spotkania robocze z samorządami, z drugiej strony są już spotkania na poziomie kierownictwa resortu, marszałków, gdzie dyskutowane jest, na co środki z tej puli mogą być przeznaczone, jaka wielkość tych środków powinna być w związku z tym. Oczywiście musimy brać pod uwagę te wszystkie uwarunkowania, które wynikają również z polityki spójności, czyli to, że musimy wypełniać markery związane z innowacyjnością czy z wydatkami na klimat i również szereg innych uwarunkowań związanych z Europejskim Funduszem Społecznym. Więc to wszystko jest uzgadniane obecnie z samorządami. Mieliśmy już dziesięć takich spotkań. W tym tygodniu są kolejne spotkania, więc do czerwca ten proces powinien się zakończyć.</u>
+          <u xml:id="u-14.15" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Mam nadzieję, że odpowiedziałam na wszystkie pytania, które były zadawane. Oddaję głos panu dyrektorowi Antoszkowi, jeśli ma coś jeszcze do dodania. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Dziękuję bardzo, pani dyrektor, za wyczerpujące odpowiedzi. Teraz poproszę pana dyrektora. Tylko chciałem jeszcze zapytać o taką rzecz, czy tę prezentację, którą widzieliśmy, można udostępnić posłom, tę, którą pan zaprezentował. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Bardzo dziękuję. Tak, ta prezentacja jest jak najbardziej do udostępnienia. Ona się opiera o dane, które są dostępne na stronach internetowych. Jest to powszechnie dostępna informacja, tak że jak najbardziej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi – to już tylko jako uzupełnienie, bo rzeczywiście koleżanka w zasadzie odniosła się do każdego z poruszanych elementów – jeśli chodzi o ten entuzjazm bijący z prezentacji, którą przedstawiłem, to to, że osiągamy tak dobre wyniki, oczywiście nie powoduje, że to nas uspokaja. Wręcz przeciwnie. Może właśnie dlatego, że podchodzimy bardzo ostrożnie do wszystkich danych, którymi dysponujemy, powoduje, że do tej pory nie straciliśmy ani jednego euro od 2004 r. To pierwsza rzecz.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Druga rzecz jest taka, że trzeba być świadomym wyzwań przełomu lat 2021 i 2022. Ta druga połowa obecnego roku i pierwsze miesiące roku 2022 będą bardzo pracowite. Będą pracowite dla wszystkich instytucji zaangażowanych w obsługę programów współfinansowanych ze środków unijnych. Oprócz polityki spójności, która przynosi nowe rozdanie, bardziej skomplikowane zasady wydatkowania środków określone na poziomie unijnym. Dochodzi jeszcze kwestia związana z KPO. W związku z powyższym te procesy się zbiegną i na pewno czeka wszystkich bardzo dużo pracy.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o doświadczenia z poprzedniej perspektywy, będziemy się starali utrzymać w jak największym stopniu te pozytywne rozwiązania, które wprowadziliśmy, czyli rozwiązania związane z budżetem środków europejskich, zaliczkowym finansowaniem inwestycji, systemem realizacji wdrażania bardzo mocno zdecentralizowanym i w tym obszarze ten poziom decentralizacji oznacza, że w wymiarze kwotowym propozycja wyjściowa o umowie partnerstwa jest zbieżna, jeśli chodzi o poziom regionalny, czyli ilość środków zarządzanych na poziomie regionalnym z ilością środków zarządzanych na poziomie centralnym jest zbieżna w ujęciu procentowym z tym, co było w perspektywie 2014–2020.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Jeśli chodzi o dwa województwa, czyli dolnośląskie i wielkopolskie, o zmniejszone poziomy kwotowe, jest to pochodną wskaźników, w oparciu o które bada się rozwój regionalny danych regionów. Tutaj jesteśmy zakładnikami takiej statystyki na poziomie unijnym, która wymusza zmniejszanie kwot przekazywanych na poziom poszczególnych, bardziej rozwiniętych regionów. Kłopot albo wyzwanie jeszcze większe, które się z tym wiąże, to też zmniejszone poziomy dofinansowania konkretnych inwestycji dla poszczególnych beneficjentów. W związku z tym rozmowy, które będą się toczyć z partnerami na poziomie regionalnym, będą również dotyczyły właśnie – i chyba będą najcięższe w tym obszarze – zaangażowania budżetu państwa we wsparcie tych projektów, dla których ten poziom dofinansowania w relacji do poprzedniej perspektywy się zmniejsza. Jeśli chodzi też o dodatkowe elementy w ramach polityki spójności, też kierowane do tych dwóch regionów, to proszę zwrócić uwagę na tak zwane środki sprawiedliwej transformacji z nowego instrumentu na poziomie unijnym, który będzie dedykowany zwłaszcza dla tych dwóch województw, to jest dla terenów Wielkopolski Wschodniej i rejonu Wałbrzycha w województwie dolnośląskim plus województwo śląskie i pozostałe trzy regiony, ale to są środki, co do których one są zaznaczone i pozostałe regiony nie mogą korzystać. Tak że taki jest stan rzeczy, jeśli chodzi o przyszłą perspektywę finansową.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#DyrektordepartamentuMFiPRRadoslawAntoszek">Ostatnie zdanie, tak jak koleżanka powiedziała, te rozmowy trwają i ich zakończenie – mówię o poziomie centralnym, krajowym – jest w dużej mierze warunkowane zakończeniem prac legislacyjnych na poziomie unijnym. To nastąpi prawdopodobnie w czerwcu. W czerwcu będziemy znali szczegółowe zasady wsparcia w obszarze polityki spójności. Drugi element to jest architektura programów, która jest zakreślona w umowie partnerstwa, która jest obecnie negocjowana z Komisją Europejską. Tym głównym partnerem, z którym musimy pewne strategiczne rzeczy przesądzić i przedyskutować, jest w tej chwili Komisja Europejska reprezentowana przez Dyrekcję Generalną. Tyle z mojej strony. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">O głos też prosiła pani dyrektor reprezentująca Lewiatan, konkretnie Departament Funduszy Europejskich. Czy pani dyrektor chciałaby zabrać głos? Bardzo proszę. Nie słyszę. Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Jeszcze pan poseł Andrzej Grzyb, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Przepraszam za gadulstwo, ale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">To teraz już prosimy o skrócenie, ponieważ mamy niedługo Komisję do Spraw Unii Europejskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Po wypowiedzi pani dyrektor nie mam jednak jasności co do części pożyczkowej. Czy w sprawie wykorzystania części pożyczkowej KPO państwo prowadzicie również negocjacje z Komisją Europejską? No i jakie są założenia co do sposobu wykorzystania tej części pożyczkowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Dziękuję panu posłowi.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Czy pani dyrektor chciałaby doprecyzować? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Tak, oczywiście. Tak, rozmawiamy o tym z Komisją Europejską, ponieważ my chcemy razem z wystąpieniem z KPO wystąpić również o te niecałe 11 mld z części pożyczkowej. To oczywiście nie zamyka nam drogi do wykorzystywania w późniejszym jeszcze okresie części pożyczkowej, bo jak państwo wiedzą, do końca 2023 r. możemy jeszcze poprosić o tę część pożyczkową. Więc na dzień dzisiejszy chcieliśmy się skoncentrować tylko na paru elementach, na paru inwestycjach, po to, żeby osiągnąć większy efekt w skali zaangażowania i potem efektów. I o tym rozmawiamy z Komisją.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Czego dotyczy to wsparcie z zakresu pożyczkowego? Przede wszystkim tutaj idziemy w tę transformację klimatyczną i transformację cyfrową. Z jednej strony są to duże nakłady 3,25 mld euro na farmy wiatrowe na morzu. To jest przyszłość, więc chcemy bardzo silnie i mocno wejść w ten rodzaj odnawialnych źródeł energii. Druga rzecz to jest to, co wcześniej wspominałam, wsparcie zazieleniania miast, różnych zielonych inwestycji, w ogóle zielonego zarządzania miastem. To są 2,8 mld euro. Jeśli mówimy o cyfrowych rozwiązaniach, czyli o transformacji cyfrowej, to zdecydowaliśmy się również na przeznaczenie 1,7 mld euro na inwestycje w sferę związaną z szybkim dostępem do Internetu 5G.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Jeśli chodzi również o te cyfrowe rozwiązania, to biorąc pod uwagę duże potrzeby w zakresie edukacyjnym, również i w tym zakresie 700 mln euro planujemy przeznaczyć właśnie na różne zmiany w szkołach związane z cyfryzacją procesu nauczania i wyposażeniem placówek w niezbędne media, ale nie tylko placówek, lecz także nauczycieli i uczniów itd. To wspierałyby środki, które już na ten cel przeznaczaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Biorąc pod uwagę także duże zainteresowanie sektora farmaceutycznego i potrzeby związane z rozwojem sektora z produkcją leków, zwłaszcza substancji czynnych, czyli API, 300 mln euro chcemy wziąć z pożyczki na właśnie tego typu wsparcie podmiotów, które będą chciały tego typu substancje produkować.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Także już w tym momencie, poza cyfrowymi, typowo klimatycznymi zmianami, zdecydowaliśmy się na wystąpienie o 1 mld euro na inwestycje w tabor kolejowy pasażerski, przeznaczony właśnie w szczególności dla połączeń regionalnych. Również to, o czym mówiłam wcześniej, działania związane z rolnictwem i obszarami wiejskimi w kontekście gospodarowania zasobami wodnymi. Na te działania chcemy przeznaczyć 667 mln euro.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Są również drobne inwestycje, na które przeznaczamy część pożyczkową, to znaczy na przykład dodajemy taką inwestycję związaną z rozbudową kompetencji w zakresie obserwacji ziemi i różnych technologii kosmicznych w wysokości 150 mln euro. I również wydzieliliśmy taki element związany z magazynowaniem energii na kwotę 200 mln euro. Tak to wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Oczywiście to są nasze propozycje, natomiast wiele będzie też zależało od tego, jak Komisja na nie spojrzy i do jakich ustaleń w tym zakresie dojdziemy. To jest wszystko jeszcze w fazie rozmów.</u>
+          <u xml:id="u-24.7" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMFiPRIgaZupokGierwatowska">Muszę jeszcze zwrócić uwagę na to, że tak naprawdę słyszeliśmy od Komisji, że na obecną chwilę tylko Włochy negocjują pożyczkę, są w trakcie negocjacji z Komisją Europejską, zarówno części grantowej, jak i pożyczkowej. Pozostałe państwa się jeszcze zastanawiają. Bo, jak mówię, jest tu szereg niewiadomych, więc my również do tego podchodzimy z dużą elastycznością, żeby móc wykorzystać środki, ale też żeby uzyskać jak najwięcej informacji o tym, na jakich warunkach i jak to wsparcie będzie mogło wspierać nasze propozycje działań w zakresie części pożyczkowej. Wszystkie te rzeczy związane z negocjacjami pożyczki są dostosowywane do danego kraju. Tak jak Komisja mówi – nie ma jednych warunków, z każdym krajem negocjuje się to osobno i Komisja jest w stanie odnosić się odpowiednio do oczekiwań kraju, do jego propozycji. W związku z tym mamy nadzieję, że uda nam się przeprocedować to, o czym już wcześniej rozmawialiśmy z Komisją, a teraz jakby większy nacisk kładziemy na to, żeby część pożyczkowa weszła właśnie w te obszary, o których mówiłam. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Dziękuję bardzo, pani dyrektor, za uzupełnienie odpowiedzi odnośnie do pożyczki na KPO.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Czy kolega poseł chce jeszcze dopytać? Nie widzę z jego strony zainteresowania, tak więc, panie Andrzeju, dziękuję za te wyczerpujące pytania. Jeszcze słowo chciał pan dopowiedzieć? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Panie przewodniczący, mając na względzie, że za chwilę mamy Komisję, nie mogę nadużywać cierpliwości. Ale dziękuję bardzo za te informacje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelKazimierzGolojuch">Bardzo interesujące informacje. Bardzo dziękujemy państwu dyrektorom. Czy ktoś z państwa jeszcze chce zabrać głos? Nie widzę. Tak że dziękuję pani dyrektor, dziękuję panu dyrektorowi za te informacje i zamykam posiedzenie podkomisji do spraw wykorzystania środków unijnych. Bardzo dziękuję sekretariatowi, który jak zawsze doskonale przygotował posiedzenie podkomisji i przygotowuje zawsze posiedzenia Komisji do Spraw Unii Europejskiej, tym bardziej że teraz działamy zdalnie. Dziękuję serdecznie państwu. Do widzenia.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..9bf7070
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/header.xml
@@ -0,0 +1,76 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-sue2s-00004-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw Sprawiedliwej Transformacji /nr 4/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw Sprawiedliwej Transformacji /nr 4/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE2S">4</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-29</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MFiPR Michał Piwowarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Michał Piwowarczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuRozwojuRegionalnegoUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Małgorzata Staś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Małgorzata Staś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="FundacjiWWFPolskaMartaAnczewska" role="speaker">
+        <persName>Fundacji WWF Polska Marta Anczewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="NaczelnikwydzialuwdepartamencieMFiPRKrzysztofMierkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Naczelnik wydziału w departamencie MFiPR Krzysztof Mierkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejGrzyb" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Grzyb</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoPatrykJaki" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Patryk Jaki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoPEPatrykJaki" role="speaker">
+        <persName>Poseł do PE Patryk Jaki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadnymiastaKatowiceprezeszarzadustowarzyszeniaBoMiastoPatrykBialas" role="speaker">
+        <persName>Radny miasta Katowice, prezes zarządu stowarzyszenia BoMiasto Patryk Białas</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek województwa śląskiego Wojciech Kałuża</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuRozwojuRegionalnegoUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Stefania Koczar-Sikora</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Stefania Koczar-Sikora</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE2S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw Sprawiedliwej Transformacji</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..142e4d6
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00004-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,327 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dzień dobry. Witam serdecznie. Otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw sprawiedliwej transformacji. Informuję, że posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej, umożliwiającej porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Chciałem serdecznie powitać wszystkich członków Komisji, zwłaszcza tu na sali pana wiceprzewodniczącego Piechę oraz wszystkich pozostałych, którzy, mam nadzieję, przed monitorami biorą udział w naszym posiedzeniu. Szczególnie chciałem przywitać wicemarszałka województwa śląskiego pana Wojciecha Kałużę, który będzie jednym z prelegentów naszego dzisiejszego spotkania. Witam serdecznie przedstawicieli pozostałych władz samorządowych, a więc: prezydentów, burmistrzów, wójtów, osób zainteresowanych naszą problematyką, a także osoby, które jak zawsze niezawodnie są z nami, przedstawicieli różnych fundacji i stowarzyszeń. Witam państwa serdecznie i dziękuję za zainteresowanie tematem.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę państwa, gorąco chciałem również powitać wśród nas pana dyrektora Michała Piwowarczyka, dyrektora Departamentu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Pan dyrektor dzisiaj reprezentuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Będzie jednym z dzisiejszych prelegentów. O tym za chwilę.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Szanowni państwo, przystępujemy do sprawdzenia kworum. Posłowie, którzy są obecni na sali, głosują przez naciśnięcie przycisku, natomiast pozostali przez naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku w aplikacji na tablecie w celu potwierdzenia obecności. Sprawdzamy kworum. Dziękuję bardzo. Otrzymałem informację, że mamy kworum. Przystępujemy do dalszego ciągu obrad.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Chciałem państwa poinformować, państwa posłów, jak i gości, że chętnych do zabrania głosu zdalnego zapraszam poprzez czat w aplikacji Whereby. Jeśli ktoś z państwa będzie nas chciał tylko posłuchać, to posiedzenie jest transmitowane on-line na stronie sejmowej. Aplikacja Whereby służy do zgłaszania chęci zabrania głosu.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę państwa, taka drobna informacja. W porządku dzisiejszego posiedzenia w pierwszym punkcie było przedstawienie i omówienie drugiego filaru Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji, z kolei drugim punktem programu posiedzenie Komisji była informacja na temat trzeciego filaru. Niestety dzisiaj mamy problemy również z obecnością wszystkich ze względu na inne obowiązki. Pan minister Czetwertyński nie może dzisiaj przedstawić stanowiska dotyczącego informacji związanej z trzecim filarem Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji. Zapewniam państwa, że postaramy się ten punkt omówić na kolejnym naszym posiedzeniu, które będziemy mieli w kwietniu. W związku z powyższym przechodzimy w tej chwili do punktu pierwszego naszego porządku, a więc informacji na temat drugiego filaru Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji opartego na specjalnym systemie finansowania w ramach InvestEU. Bardzo proszę pana Michała Piwowarczyka, dyrektora Departamentu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego o omówienie tego tematu. Panie dyrektorze, wszyscy czekają na te pieniądze. Wszyscy chcemy wiedzieć, jak po nie sięgać. Sprawa jest świeża, bo rozporządzenia dotyczące tego instrumentu dopiero się pojawiają, ale myślę, że pan nam dzisiaj to wszystko przedstawi bardzo syntetycznie i elegancko. Dziękuję. Oddaję panu głos. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Dziękuję bardzo panu przewodniczącemu. Witam wszystkich państwa. Tak jak zostałem zapowiedziany, nazywam się Michał Piwowarczyk, reprezentuję MFiPR. W resorcie zajmujemy się głównie obszarem i tematami związanymi z projektami tak zwanego partnerstwa publiczno-prywatnego, ale także tematami związanymi z programem unijnym, który nosi nazwę InvestEU.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Zanim przejdę do bardziej szczegółowego omówienia tego, w jaki sposób Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji został w tym programie uwzględniony, pozwolę sobie powiedzieć kilka słów o tym, czym w ogóle ten program InvestEU jest, jak działa, jaka towarzyszy mu logika, na czym polega ten system, żebyśmy wszyscy mieli lepszą orientację, o jakiego typu wsparciu możemy tutaj mówić.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Będę się oczywiście odwoływał do materiału informacyjnego, który przekazaliśmy do państwa pod koniec ubiegłego tygodnia. Tak jak zostało tu już na początku powiedziane przez pana przewodniczącego, program InvestEU to jest szerszy program, który w swoim, nazwijmy to, obrębie zawiera pewne podejście, które jest nazwane w ramach systemu sprawiedliwej transformacji drugim filarem. Pierwszy filar to fundusz na rzecz sprawiedliwej transformacji. Wiem, że w tym roku był już omawiany przez przedstawicieli naszego resortu. Trzeci filar to jest właśnie instrument pożyczkowy, który będzie omawiany dopiero przez przedstawicieli Ministerstwa Klimatu. Natomiast drugi filar to właśnie pewne elementy programu InvestEU, czy pewna oferta tego programu dla regionów, które zostaną objęte Mechanizmem Sprawiedliwej Transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Jeśli chodzi o ogólną formułę – i tu zaczynam najpierw mówić o programie InvestEU jako takim, żebyśmy mieli wszyscy, tak jak powiedziałem, świadomość tego, czym jest ten program. Program InvestEU to, mówiąc w sposób bardzo ogólny, pewna inicjatywa finansowa, chociaż nie tylko finansowa, której celem jest zapewnienie finansowania dla inwestycji zarówno publicznych, jak i prywatnych. Nie jest to zapewnienie finansowania na zasadzie bezpośredniego finansowania, jakie znamy na przykład w ramach polityki spójności, krótko mówiąc, polityki funduszowej, dotacyjnej czy zwrotnej, tylko jest to mechanizm o charakterze gwarancji, której celem jest zapewnienie, żeby odpowiednie instytucje finansowe, które właśnie prowadzą działalność finansowania projektów inwestycyjnych, mogły w oparciu o tę gwarancję po prostu oferować korzystne finansowanie dla różnego typu projektów inwestycyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Można powiedzieć, że program InvestEU jest następcą tak zwanego planu inwestycyjnego dla Europy, a konkretnie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych. Tam też się pojawiło to pojęcie fundusz, często właśnie rozumiane jako pewnego rodzaju alokacja finansowa, która ma finansować projekty, podczas kiedy Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych był dokładnie taką samą, można powiedzieć, ofertą albo, krótko mówiąc, mechanizmem gwarancyjnym, który dopiero zastosowany względem instytucji finansowych jakby powodował, że one uzyskiwały lepszą pozycję do finansowania określonych inwestycji i mogły po prostu swój kapitał – bankowy, finansowy – alokować i w ten sposób wspierać projekty.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych działał w latach 2015–2020. Skończył się pod koniec ubiegłego roku. My, jako kraj, ogólnie na poziomie unijnym uzyskaliśmy całkiem niezłe wyniki. Można powiedzieć, że wyprzedziły nas tylko największe gospodarki unijne, które jakby swoim wolumenem uzasadniają to, że mają większe potrzeby inwestycyjne. W związku z tym postrzegamy również program InvestEU jako pewnego rodzaju szanse dla polskich przedsiębiorstw, dla polskich podmiotów zarówno publicznych, jak i prywatnych, krótko mówiąc, promotorów projektów, którzy będą poszukiwani w finansowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Ten program jest zarządzany przez Komisję Europejską. To nie jest program na zasadzie tak zwanego zarządzania współdzielonego czy zarządzania krajowego. Tutaj głównym organem jest Komisja Europejska, która w praktyce tak czy siak będzie musiała to wdrażać w porozumieniu z innymi podmiotami, ulokowanymi na terenie danego kraju, o czym powiem troszeczkę bardziej szczegółowo.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Idea jest generalnie taka, że ta gwarancja finansowa, która zostaje, jako pewnego rodzaju zabezpieczenie finasowania projektów, zawiązana na poziomie unijnym, ma wspierać finansowanie tych projektów, które co do zasady w normalnych warunkach finansowych nie mogłyby zostać zrealizowane, dlatego że nie spełniają określonych wymogów, w szczególności związanych z występowaniem ryzyka inwestycyjnego. Pomysł czy idea, która stanowi fundament tego instrumentu, jest generalnie taka, by finansowanie, które będzie oferowane w oparciu o tę gwarancję InvestEU, nie wypychało finansowania, które jest dostępne na zasadach rynkowych, na zasadach normalnych, tylko żeby ratowało, oczywiście w cudzysłowie ratowało, by przychodziło w sukurs tym projektom, które z uwagi na pewien wysoki profil ryzyka mają trudności ze znalezieniem finansowania takiego, nazwijmy to, w normalnych warunkach rynkowych. W związku z tym instytucja finansowa, która będzie miała wsparcie gwarancyjne ze strony UE, mając to wsparcie, mając pewne zabezpieczenie, będzie miała skłonność do tego, by te środki finansowe w ramach swojej działalności przeznaczyć na inwestycję, która bez tej gwarancji po prostu takich pieniędzy mogłaby nie uzyskać. Więc to jest pierwsza rzecz, którą chciałem wyjaśnić, mówiąc o tym, czym jest ten fundusz. Po prostu, nie jest to alokacja, która jest jakby zaalokowana w budżecie do wydania na poszczególne projekty w formie dotacji czy, powiedzmy, finansowania zwrotnego pożyczkowego, tylko jest to mechanizm gwarancyjny, który oferowany jest instytucjom finansowym. Dopiero te instytucje w oparciu o ten mechanizm gwarancyjny będą prowadzić finansowanie projektów, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Tutaj nie ma jakichś ograniczeń w kategoriach rodzaju inwestycji z tego punktu widzenia. Dopiero te środki trafią do interesariuszy, do promotorów, do końcowych beneficjentów. Oczywiście, i to też chciałem podkreślić, mówimy tutaj o środkach, które będą środkami o charakterze zwrotnym. Nie będą to dotacje, nie będą to środki tego typu jak znamy z polityki spójności. Tak jak powiedziałem wcześniej, jest to kontynuacja Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, który również zapewnia finansowanie projektom o charakterze zwrotnym. Muszą to być mimo wszystko projekty, które mogą mieć z jednej strony podwyższony profil ryzyka i w związku z tym konieczne jest dodatkowe zabezpieczenie ryzyka w takim projekcie, ale jednocześnie są to projekty na tyle żywotne finansowo czy witalne finansowo, że jest perspektywa odzyskania tych środków i w związku z tym mogą to finansowanie uzyskać.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Tak jak pan przewodniczący wspomniał na początku, proces legislacyjny dotyczący tego programu w zasadzie już się zakończył. 9 marca miało miejsce głosowanie w Parlamencie Europejskim, natomiast w połowie marca ten dokument, ten program jako rozporządzenie został przyjęty przez Radę UE. W zasadzie teraz czekamy na publikację tego dokumentu. Wejdzie on w życie z mocą wsteczną od 1 stycznia tego roku.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Jeśli chodzi o strukturę tego programu, czyli jak on jest zbudowany, z jakich elementów się składa. Można powiedzieć, że są takie cztery tak zwane filary. Taką nomenklaturą posługuje się to rozporządzenie. Pierwszy filar, który my odczytujemy, i myślę, że nie tylko my, jako kluczowy, to jest właśnie ten mechanizm gwarancyjny, który potocznie jest nazywany funduszem InvestEU. To znaczy, nawet nie potocznie, ale formalnie. Ale mówię w tym sensie, że jest to mechanizm gwarancyjny, o którym najwięcej powiedziałem na wstępie. Ale to nie wszystko, bo też zastrzegłem, że nie jest to tylko mechanizm finansowania projektów, to jest również mechanizm wsparcia projektów, wsparcia eksperckiego oraz pewnych działań promocyjnych, które Komisja w planie inwestycyjnym dla Europy będzie teraz kontynuowała. Dlatego kolejnymi filarami tego instrumentu czy tego programu jest tak zwane centrum doradztwa InvestEU. Innymi słowy, to pewna alokacja finansowa, którą Komisja Europejska zamierza przeznaczyć na wsparcie eksperckie dla promotorów projektów. Czyli krótko mówiąc, podmiotów, które noszą się z zamiarem przygotowania projektu albo przygotowują już te projekty, szukają pewnych informacji, szukają pewnego rodzaju wsparcia eksperckiego, żeby te projekty lepiej przygotować. Tutaj pewnego rodzaju podejście czy wyjście naprzeciw ze strony Komisji Europejskiej, powołanie takiego centrum w ramach tego programu ma zapewnić takie okienko doradcze dla tych podmiotów, żeby w ramach swoich poszukiwań mogły trafić bezpośrednio do ekspertów. Z jednej strony to eksperci to Europejskiego Banku Inwestycyjnego, ale z drugiej strony mogą to być również eksperci pracujący, można powiedzieć, na rynkach lokalnych w poszczególnych krajach, w tym w Polsce, dlatego że Komisja Europejska to wsparcie czy doradztwo będzie zapewniała poprzez umowy, które zawrze zarówno na poziomie centralnym, unijnym, z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, ale może także zawierać z lokalnymi podmiotami, które znają właśnie lokalne uwarunkowania czy rynek krajowy, żeby to doradztwo było bardziej skrojone na miarę lokalnych uwarunkowań.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Trzecim filarem, który też ma charakter, nazwijmy to, wspierający, ma wspierać przygotowanie inwestycji, to jest portal inwestycyjny. To jest, można powiedzieć, narzędzie, które również już obecnie działa, bo zostało powołane jako takie w ramach planu inwestycyjnego dla Europy. To nic innego jak po prostu pewna platforma internetowa, portal, na którym promotorzy projektów publikują informacje o swoich zamiarach inwestycyjnych. Jest to narzędzie czy jest to po prostu platforma, która jest chętnie odwiedzana przez projektodawców, przez wykonawców, przez instytucje finansowe. Dzięki temu z pewnym wyprzedzeniem rynek wie o określonych zamiarach inwestycyjnych. Może się do tego lepiej przygotować. I generalnie rynek tego typu narzędzia inwestorów w szczególności sobie chwali, bo to daje pewnego rodzaju obraz perspektywy, która może w jakimś momencie nastąpić. Jest to narzędzie, które działa, jak powiedziałem, już obecnie w ramach programu inwestycyjnego dla Europy, ale też pozytywne doświadczenia zastosowania tego narzędzia z innych rynków, nazwijmy to, krajowych z poprzednich lat, już pokazały Komisji Europejskiej, że warto na coś takiego postawić, w związku z tym zostało to powołane.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Czwarty filar, który się nazywa „Działania łączone”, jest to taki, bym powiedział, specyficzny element tego planu, który przewiduje możliwość, nazwijmy to, łączenia działań otwartych czy finansowania projektów w oparciu o tę gwarancję, która oferowana jest w ramach filaru pierwszego, czyli gwarancję InvestEU, z innymi programami finansowanymi z budżetu unijnego, co też będzie miało zarówno zwrotne, jak i bezzwrotne formy, dlatego że określone programy będą w formie bezzwrotnej. W tym momencie powstaje możliwość łączenia środków czy tych instrumentów, tak bym powiedział.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Podsumowując, wydaje się, że najistotniejsza z punktu widzenia interesariuszy rynku jest gwarancja, czyli ten filar pierwszy, o którym zacząłem mówić na samym początku. To co myśmy też tu w materiale w punktach wyszczególnili, co warto powtórzyć, co w jakiś sposób charakteryzuje, myślę, że w kluczowy sposób charakteryzuje ten mechanizm gwarancyjny. Po pierwsze właśnie, że jest gwarancja, a nie alokacja finansowa o charakterze bezzwrotnym czy zwrotnym, po prostu mechanizm gwarancyjny oferowany dla instytucji finansowych czy dla pośredników finansowych, działający na zasadzie oferowania finansowania zwrotnego. To finansowanie zwrotne może mieć różne formy. To będą nie tylko proste pożyczki czy kredyty. Mogą być również dalsze gwarancje oferowane przez te instytucje innym instytucjom czy pośrednikom finansowym. To mogą być różne formy zabezpieczenia tak zwanych produktów bankowych, które są oferowane w standardowej działalności bankowej typu na przykład leasing, w szczególności w obszarze związanym z działalnością małych i średnich przedsiębiorstw. Ale ta gwarancja może też służyć do zabezpieczenia wejść kapitałowych do określonych przedsiębiorstw, przedsięwzięć, zakładania platform inwestycyjnych, kiedy, krótko mówiąc, ryzyko inwestowania jest dzielone między kilka podmiotów finansowych, które jakby zawierają wspólną platformę, której celem jest inwestowanie w wyszukiwanie projektów i alokowanie w tym środków. Więc jakby formuła tego finansowania zwrotnego jest, powiedziałbym, dosyć szeroka.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Już powiedziałem, ale warto to podkreślić, że gwarancja nie powinna prowadzić do wypychania z projektów finansowania, które byłoby możliwe do zdobycia w typowych warunkach. Czyli, krótko mówiąc, projekty, które nie odznaczają się pewnym podwyższonym profilem ryzyka, które w normalny sposób mogą skorzystać z finansowania oferowanego przez rynki finansowe, powinny z niego korzystać (…) i będą kierowane do InvestEU (…) tego typu finansowanie oferowane, bo celem gwarancji nie jest, żeby zastępować to, co już na rynku działa czy to, co oferuje rynek.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Warto tutaj też podkreślić czy powiedzieć, że generalnie ta gwarancja unijna, o której jeszcze za chwilę powiem, jeśli chodzi o kwoty, jest zarządzana przez Komisję Europejską. ale już na poziomie rozporządzenia dotyczącego wdrożenia programu InvestEU zdecydowano, że gwarancja zostanie podzielona, można powiedzieć, na dwie zasadnicze części. 75% tej gwarancji to będzie gwarancja, którą będzie dystrybuowała grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego, czyli tak naprawdę mówimy tutaj o EBI i Europejskim Funduszu Inwestycyjnym, czyli tej odnodze, powiedzmy, czy części grupy EBI, która jest bardziej sprofilowana na wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw. To jest 75% tej gwarancji. Natomiast 25% gwarancji będzie wykorzystane przez tak zwanych partnerów wykonawczych, czyli, w domyśle rzecz ujmując, tak zwane krajowe banki rozwojowe, czyli banki działające lokalnie w poszczególnych krajach. W naszym przypadku to jest dosyć oczywiste, że chodzi o Bank Gospodarstwa Krajowego. Nie wszędzie w ramach UE tego typu instytucje funkcjonują na poziomie krajowym. Wtedy państwo może ewentualnie wskazać innego partnera. Może to być nawet instytucja typu komercyjnego – po prostu instytucja finansowa, a żeby stać się takim partnerem wykonawczym, to musi przejść, zresztą podobnie jak krajowy bank rozwojowy, czyli nasz BGK, tak zwaną ocenę filarową, czyli taki audyt przeprowadzony przez audytorów finansowych z punktu widzenia spełniania określonych wymogów do pełnienia funkcji tego typu instytucji. W przypadku Banku Gospodarstwa Krajowego proces przejścia oceny filarowej już się zakończył. Pozytywnie, co powoduje, że może podjąć negocjacje z Komisją Europejską w celu ustalenia warunków wykorzystania części z tych 25% gwarancji, która będzie dostępna w ramach mechanizmu gwarancyjnego, jakim jest program InvestEU.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">To co warto tu również podkreślić, a właściwie trzeba podkreślić, to to, że ponieważ to jest mechanizm gwarancyjny, a nie alokacja finansowa, ponieważ jest to adresowane do instytucji finansowych, które dopiero na tej podstawie będą podejmowały działalność finansową, tutaj nie występuje coś takiego jak w polityce spójności, czyli koperty narodowe czy koperty geograficzne. Nie ma podziału tej gwarancji, która jest na poziomie unijnym ustalona w sposób, że na przykład 2% przysługuje jednemu krajowi, 3% innemu, 4% jeszcze komuś itd. Tutaj działa, można powiedzieć, mechanizm konkurencji, dokładnie tak jak w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych. I ten mechanizm, który będzie jakby selekcjonował jakość projektów, będzie decydował o tym, kto z gwarancji skorzysta, na jakich zasadach, jak bardzo ta gwarancja przyczyni się do wzrostu inwestycji w danym regionie czy w danym kraju.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">To co jest oczywiście też istotne, to że na poziomie unijnym, na poziomie rozporządzenia InvestEU przewidziano, że 30% tej gwarancji musi być alokowane na projekty, które będą się przyczyniały do realizacji unijnych celów klimatycznych, czyli związanych z uzyskaniem neutralności klimatycznej przez UE.</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Mówiłem już wcześniej o tym, że dzięki gwarancji mogą być finansowane projekty zarówno publiczne, jak i prywatne. Co prawda, w takim, bym powiedział, ogólnym obiegu informacyjnym często traktuje się InvestEU jako mechanizm, który ma rzeczywiście zapewnić finansowanie i mobilizację prywatnego kapitału, bo to jest w jakiś sposób też związane z cechą projektu, że mają to być projekty zwrotne, mają to być projekty, które jednak mimo tego ryzyka we wsparciu będą generowały określone zwroty, które pozwolą na zwrot kapitału finansującego, który dostarczy dana instytucja. Natomiast to jest pewnego rodzaju uproszczenie. W praktyce mechanizm ten może finansować także inwestycje publiczne. Patrząc na te przykłady, które u nas wystąpiły na mocy Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych, poza prywatnymi, komercyjnymi inwestycjami, które u nas zostały zrealizowane czy zmobilizowane przy poprzedniej edycji tego programu, były także klasyczne inwestycje publiczne, można powiedzieć, zarówno w sektorze ochrony zdrowia, jak i w sektorze transportu, na poziomie samorządowym, co pokazało, że z tego instrumentu mogą jak najbardziej korzystać inwestorzy dla tego typu projektów.</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Co jest istotne i co jest ważne, i o czym warto jeszcze wspomnieć, ten mechanizm z mocy prawa będzie stanowił zasady pomocy publicznej. To ma swoje znaczenie. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że kwestia pomocy publicznej, to jeden z istotnych obszarów zainteresowania organów unijnych i nawet w przypadku wielu programów czy instrumentów, gdzie ta pomoc unijna występuje. Wątek pomocy publicznej jest jakby obowiązkową kwestią do zbadania i potwierdzenia, że wsparcie danego podmiotu X czy Y nie zachwieje kwestii związanych ze stabilizacją rynku wewnętrznego, nie zachwieje konkurencyjności itd. Tutaj mamy do czynienia z generalnym wyłączeniem, które w jakiś sposób tworzy ulgę, powiedzmy, projektom, bo to oznacza, że nie będą musiały przechodzić określonej procedury, która czasami jest procedurą i długotrwałą, i dosyć skomplikowaną, w związku z tym tworzy dodatkowy koszt czasu czy koszt.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Jak w szczegółach wygląda ta gwarancja, jak to wygląda od strony kwotowej? Państwo znajdą tę informację na przełomie drugiej i trzeciej strony tego materiału. Pozwoliliśmy sobie zamieścić tam taki schemat. Wartość ogólna tej gwarancji z budżetu unijnego to jest 26 mld euro. Do tej gwarancji należy doliczyć wkład, który zostanie wniesiony przez Europejski Bank Inwestycyjny w kwocie niespełna 5 mld euro, i założenie, że pośrednicy, którzy zejdą, tak jak mówiłem, na te 25% gwarancji, które będą mieli do wykorzystania, również wniosą wkład, bo to działa w taki sposób, że uczestnicy tego mechanizmu gwarancyjnego po to, żeby on powstał, żeby mógł funkcjonować, muszą po prostu zabezpieczyć pewne wkłady po swojej stronie, tworząc właśnie w ten sposób rezerwę gwarancyjną, można powiedzieć, na ewentualne straty, które mogą się pojawić w przypadku, kiedy ten program będzie już wdrażany. Łączna kwota czy łączna wartość tej całej gwarancji to jest około 32,5 mld euro i ta gwarancja, tak jak powiedziałem, będzie teraz w jakiś sposób wciąż wykorzystywana przez poszczególnych pośredników czy partnerów wykonawczych. Na bazie tej gwarancji instytucje dalej będą prowadziły swoją działalność inwestycyjną, działalność pożyczkodawczą, udzielania kredytów, finansowania swojej działalności jako instytucje finansowe. Założenie jest generalnie takie, że 32 mld euro – ta kwota gwarancji – powinno doprowadzić do sfinansowania inwestycji o łącznej wartości, państwo znajdziecie w rozporządzeniu, 370 mld euro. Myśmy w materiale powiedzieli około 400 mld euro. To jest wartość inwestycji, która ma być wygenerowana w całej UE dzięki istnieniu tego mechanizmu gwarancyjnego. Czyli tutaj na tym poziomie przyjęto tak zwany mnożnik na poziomie 12 jednostek. Krótko mówiąc, powiedziałem, że przyjęliśmy około, bo to jest pewnego rodzaju wartość płynna. Tak naprawdę teraz rynek zdecyduje, czy to będzie 370, czy to będzie 390, czy to będzie powyżej 400 mld. To będzie też zależało, mówiąc wprost, od polityki sprzedażowej, ale także od polityki finansowej poszczególnych instytucji finansowych w całej UE na terenie naszego kraju, jakiego typu inwestycje, w jakim wolumenie, jak bardzo będą one podejmowały właśnie to ryzyko, do jakiego stopnia będą stosowały dźwignię finansową w poszczególnych inwestycjach. Dlatego ten wskaźnik oczekiwanej wartości nakładu inwestycji należy traktować jako pewnego rodzaju wytyczną kierunkową.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Znowu, odnosząc się do wykładu czy doświadczeń naszych czy unijnych, z okresu wdrażania mechanizmu InvestEU, Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych, na początku przyjęto oczekiwany poziom inwestycji na poziomie 350 mld. Natomiast apetyt rynku spowodował, że w międzyczasie, w trakcie trwania tego mechanizmu kwota gwarancji została podniesiona i również kwota inwestycji wygenerowanych znacząco przekroczyła 500 mld euro. To pokazuje, że to jest pewne podejście kierunkowe, które będzie też w jakiś sposób kształtowane przez rynek tych podmiotów, które będą po prostu za wdrażaniem tej gwarancji.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">W ramach mechanizmu gwarancyjnego, on nie jest sam w sobie takim jednorodnym tworem, te 32,5 mld to będzie gwarancja, która będzie wykorzystywana w ramach tak zwanych czterech segmentów. Taką terminologię stosuje rozporządzenie. Pod pojęciem segmentu, można powiedzieć, kryje się tak zwana szufladka czy szuflada, w której będą zbierane czy finansowane projekty, nazwijmy to, o (…) charakterze. Pierwszy segment to jest tak zwana zrównoważona infrastruktura. W obszarze zrównoważonej infrastruktury będą finansowane projekty z obszaru transportu, energetyki, łączności, digitalizacji, ochrony środowiska, bezpieczeństwa, klimatu. Czyli, można powiedzieć, takie infrastrukturalne inwestycje, a na segment zrównoważonej infrastruktury przeznaczono największą część tej gwarancji, niespełna 38%. Niespełna 10 mld euro tej gwarancji ma wspierać projekty w ramach tego segmentu.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Kolejny segment to jest segment pt. „Badania, innowacje i cyfryzacja”. To są projekty, bym powiedział, mniej infrastrukturalne, bardziej o charakterze naukowym, rozwojowym, bezpośrednio digitalizacja. Tutaj 6,6 mld euro z gwarancji przeznaczono, to jest jedna czwarta całego mechanizmu.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Trzeci obszar, bardzo istotny, to tak zwane małe i średnie przedsiębiorstwa, chociaż pod tym pojęciem trzeba rozumieć nie tylko MŚP, ale również tak zwane spółki średnie. To są spółki, które zatrudniają do 499 pracowników. One też są tu kwalifikowane jako potencjalni beneficjenci, więc będą mogły występować o finansowanie swojej działalności w oparciu o preferencyjne warunki do swoich projektów, oparte właśnie o tę gwarancję. Na tę działalność zaalokowano w ramach gwarancji 6,9 mld euro. Jest to trochę więcej niż jedna czwarta całego mechanizmu.</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Obszar czwarty to są tak zwane inwestycje społeczne i umiejętności. Pod tym obszarem czy segmentem będą się kryły raczej projekty o charakterze mniejszego formatu, jeśli mówimy o kwotach pojedynczych inwestycji, natomiast będą one związane z obszarami związanymi z edukacją, z kształceniem, prowadzeniem szkoleń, infrastrukturą społeczną, opieką, także kwestiami dotyczącymi opieki zdrowotnej, opieki długoterminowej. Jest to więc obszar tak zwany działalności związanej mniej z infrastrukturą, bardziej z kwestiami opiekuńczo-zdrowotnymi. Na ten segment zalogowano 10,6% gwarancji ze strony mechanizmu gwarancyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-2.25" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">W kolejnej części tego materiału, to jest koniec strony trzeciej, tak dla pewnego uszczegółowienia pozwoliliśmy sobie wprowadzić przykładowe czy wybrane inwestycje kwalifikujące się do wsparcia. To jest oczywiście pewnego rodzaju wybór, by unaocznić, zilustrować pewne rzeczy. W szczegółach ten wybór czy lista potencjalnych kwalifikujących się inwestycji w ramach tych czterech segmentów, w podziale też na poszczególne branże, będzie bardzo szczegółowo opisany w tak zwanych wytycznych inwestycyjnych, które są przygotowywane przez Komisję Europejską. One będą zawierały bardzo szczegółowe opisy przedsięwzięć projektów, które się będą kwalifikowały do finansowania razem z warunkami, jakie będą tutaj sformułowane. W związku z tym proszę to traktować jako pewnego rodzaju ilustrację uogólniającą. Szczegóły w tym zakresie będą w dokumencie, który prawdopodobnie w połowie kwietnia jako materiał ma być opublikowany przez Komisję Europejską.</u>
+          <u xml:id="u-2.26" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Jeśli chodzi o strukturę wdrożeniową mechanizmu gwarancyjnego, jak to będzie wyglądało od strony instytucjonalnej, to tutaj, tak jak mówiłem na początku, jest to instrument, który jest zarządzany przez Komisję Europejską, więc my go zaliczamy do tak zwanych instrumentów centralnie zarządzanych. Natomiast Komisja Europejska nie będzie, powiedzmy, swojej działalności prowadziła zupełnie samodzielnie, ponieważ program InvestEU powołał dodatkowe organy. Ja ich może nie będę tutaj szczegółowo wymieniał, bo myśmy wszystko w materiale przedstawili, jeśli chodzi o skład, zadania, natomiast powiedziałbym, że takim najważniejszym organem, jeśli chodzi o działalność wdrożeniową, jest rada kierownicza, która będzie się bezpośrednio zajmowała zarządzaniem tą gwarancją, ale na poziomie oczywiście strategicznym, dlatego że gwarancja jako mechanizm dzisiaj jest w dyspozycji Komisji Europejskiej. Komisja Europejska będzie zawierała z poszczególnymi partnerami wykonawczymi, w tym z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, szczegółową umowę, w której będzie regulowała zasady wykorzystania tej gwarancji. Cały system jest tak skonstruowany, że jeśli chodzi o zarządzanie gwarancją w ramach tej części, którą dany partner wykonawczy będzie zarządzał, to w zasadzie kompetencje do wyboru projektów, ich oceny, podejścia do tych projektów, oferowania finansowania, zostają przeniesione na partnera wykonawczego. Nie byłoby możliwe, żeby tego typu działalność prowadził ktoś z pozycji Komisji Europejskiej. Więc tutaj na poziomie rady kierowniczej mielibyśmy raczej zarządzanie strategiczne, natomiast takie zarządzanie realne, to znaczy zarządzanie, gdzie będą podejmowane decyzje o finansowaniu, gdzie będzie kształtowana oferta finansowania projektu, będą po prostu podejmowane przez partnera wykonawczego albo działającego w jego imieniu, bo może się też tak zdarzyć, że partner wykonawczy – na przykład dany bank rozwojowy – będzie sam podmiotem finansującym projekty, będzie oferował finansowanie na przykład dla jakichś dużych projektów, ale może też (…) w ramach kolejnych ulg gwarancyjnych scedować na innych pośredników finansowych, dzięki czemu oni uzyskają możliwość finansowania na tych warunkach, które gwarancja oferuje na jakieś inwestycje, które się będą ogólnie w profil tego programu wpisywały. Mówię o tym, dlatego że to w zasadzie na poziomie instytucji finansowych będą finansowane dane programy, będzie się rozgrywać szczegółowo zarządzanie jako decyzja o tym, jaki będzie poziom finansowania, jakie stopy, na jakich warunkach, jakie zasady itd. Będzie po prostu pewien moment, ten etap, gdzie jest oferta (…) przygotowywana.</u>
+          <u xml:id="u-2.27" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Drugim istotnym organem jest tak zwana rada doradcza. Ona jest, powiedziałbym, nawet nie w kategoriach bieżącego zarządzania, tylko bardziej takiego nadzoru nad działalnością tego programu, który w jakiś sposób ma wspierać nadzorczo Komisję Europejską. Ona jest między innymi złożona z przedstawicieli (…). Myśmy wskazali, że przedstawiciel naszego ministerstwa został już zgłoszony do tego właśnie organu, bo właśnie w marcu Komisja prowadziła rekrutację do rady doradczej ze strony państw członkowskich. Chyba już wszystkie państwa desygnowały swoich przedstawicieli. Według informacji, jakie dostaliśmy, chyba pod koniec kwietnia ma się odbyć pierwsze spotkanie tej rady doradczej. Na tym etapie jeszcze nie znamy agendy, nie wiemy dokładnie, jakie Komisja zaproponuje tematy do omówienia. Natomiast to ciało zostanie chyba powołane do tego naszego roboczego rozeznania i kontaktu z Komisją jako jedno z pierwszych.</u>
+          <u xml:id="u-2.28" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Trzecim ciałem, które jest też bardzo istotne w całym programie, to jest tak zwany Komitet Inwestycyjny. On już, można powiedzieć, w tej roli, jaką ma pełnić, działał również w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych. To jest ciało o charakterze tak zwanych niezależnych ekspertów, którego celem jest potwierdzenie, że umowy, które zawierała Komisja Europejska z partnerami wykonawczymi, które będą przewidywały właśnie warunki udzielenia gwarancji, zasady, na jakich ma być ta gwarancja kierowana, żeby wspierać finansowanie projektów, wpisują się we wszystkie reguły, które wynikają z programu InvestEU. Czyli, że są to inwestycje o podwyższonym profilu ryzyka, że występuje dodatkowo, że nie ma (…) finansowania, że spełnione są wszystkie warunki, o których mówi rozporządzenie w zakresie zapewnienia odpowiednich warunków związanych z celami klimatycznymi, ze zrównoważonym rozwojem. To jest to, co stanowi treść programu InvestEU i tutaj Komitet Inwestycyjny działający w ramach czterech formacji, bo każdy z tych segmentów, można powiedzieć, branżowych, które wymieniłem wcześniej, będzie miał swój odpowiednik komitetu, będzie stanowił taki poziom zatwierdzania potwierdzający, że dana umowa wykonawcza czy dany projekt, który ma być finansowany, wpisuje się w cele InvestEU. Będzie to zatwierdzane. Ten mechanizm jest znany. On funkcjonował w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych. To jest organ, który będzie powołany i złożony z ekspertów niezależnych, ludzi, którzy powinni mieć kompetencje związane z finansowaniem właśnie projektów prywatnych, publicznych na różnych rynkach. Ten organ będzie powołany prawdopodobnie w połowie tego roku według informacji, które dostaliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-2.29" who="#DyrektorDepartamentuPartnerstwaPublicznoPrywatnegoMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMichalPiwowarczyk">Teraz, przechodząc do sedna po tym takim przydługim wprowadzeniu, ale musiałem go dokonać, żeby państwo mieli dobre rozeznanie, czym program InvestEU jest sam w sobie, czym się charakteryzuje, jak ma działać. Jak wygląda podejście, jeśli chodzi o tak zwany drugi filar? (…) jak i na poziomie już bezpośrednio przepisów, że Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji, tak zwany (…) tego mechanizmu w ramach programu InvestEU ma być po prostu zapewniony we wszystkich czterech segmentach tego programu. Co to oznacza? To oznacza, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Przepraszam bardzo. Prosimy osoby spoza o wyłączenie mikrofonów. Nie słychać pana dyrektora. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Właśnie nie wiedziałem, czy nie doszło do zakłóceń. Wracając do tematu, na poziomie programu InvestEU nie stworzono osobnej szuflady czy osobnego segmentu inwestycyjnego, który jest dedykowany Mechanizmowi Sprawiedliwej Transformacji. Znając znaczenie Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji, stwierdzono, że on ma przekrojowo działać we wszystkich segmentach i w ten sposób ma umożliwić finansowanie wszystkich typów projektów, jakie będą finansowane w ramach programu InvestEU, również na tych obszarach, które będą objęte tak zwanymi Terytorialnymi Planami Sprawiedliwej Transformacji. Ale to by było za mało, gdyby to się tylko ograniczało, bo można by powiedzieć, że nie uzyskujemy w ten sposób żadnej wartości dodanej. Program InvestEU tak czy siak będzie działał w całej UE, w związku z tym obejmuje z racji swojego działania również te obszary, które objęte są Mechanizmem Sprawiedliwej Transformacji. Po to, żeby w jakiś sposób uwzględnić znaczenie tych mechanizmów, w projekcie wytycznych inwestycyjnych, które, tak jak powiedziałem wcześniej, są przez Komisję Europejską przygotowywane i mają być opublikowane w kwietniu, wprowadzono specjalny rozdział, który wskazuje, że jeśli chodzi o inwestycje, które będą realizowane na obszarach objętych Terytorialnymi Planami Sprawiedliwej Transformacji, albo w odniesieniu do projektów, które na tych obszarach nie będą realizowane, ale da się wykazać, że wpływają na cele, które są określone w Mechanizmie Sprawiedliwej Transformacji, przyczyniają się w ten sposób do realizacji (…), są realizowane na innych obszarach czy w sąsiednich regionach, ale na przykład dotyczą inwestycji transportowych, to w odniesieniu do tych terenów ta gwarancja, która będzie oferowana instytucjom finansowym, ma być oferowana na cenowo korzystniejszych warunkach.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Na czym ta korzystniejsza cena ma konkretnie polegać? Są takie trzy punkty, które wyszczególniono w projekcie wytycznych inwestycyjnych. Po pierwsze, Komisja, uznając sytuację związaną z pewnymi niedoskonałościami, które mogą być związane z tymi inwestycjami, przyjęła, że na terenach objętych Mechanizmem Sprawiedliwej Transformacji można oferować partnerom wykonawczym i instytucjom finansowym lepsze niż standardowe podziały ryzyka w ramach umowy obejmującej mechanizm gwarancyjny. Czyli, krótko mówiąc, przyjąć na przykład, że gwarancja, która będzie oferowana dla instytucji finansowej finansującej projekty na takich terytoriach, będzie obejmowała większą (…) ryzyka, większe kwoty, krótko mówiąc, niż w przypadku, gdyby było to realizowane na terenie nieobjętym takim Terytorialnym Planem Sprawiedliwej Transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Druga kwestia to jest niższy koszt tej gwarancji. Tutaj, o tym nie powiedziałem, ale też trzeba mieć świadomość, że ten mechanizm transformacyjny nie jest mechanizmem (…). Instytucja finansowa czy partner wykonawczy, który zgłasza się do Komisji Europejskiej, po to żeby skorzystać z tego instrumentu, będzie musiał za możliwość wykorzystania tego instrumentu (…), ale z drugiej strony korzystanie z tej gwarancji nie jest darmowe. W związku z tym dla (…), które są objęte Mechanizmem Sprawiedliwej Transformacji, koszty tej gwarancji mają być obniżone w stosunku do (…) dostosowanym (…).</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">No i trzeci element tego (…)</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#Gloszsali">Przepraszam, czy można wyciszyć wszystkie mikrofony poza mikrofonem pana dyrektora? Naprawdę bardzo trudno tego słuchać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Trzeci element to jest możliwość pokrycia kosztów administracyjnych, czyli, krótko mówiąc, ze środków unijnych pewne kwoty będą mogły być zaalokowane po to, żeby pokryć po stronie partnera wykonawczego czy instytucji finansowej, działającej na terenie takiego obszaru, pewne koszty okołotransakcyjne, które po prostu się pojawiają czy występują. Więc tak wygląda, można powiedzieć, podejście tego programu do Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji, jeśli chodzi o drugi filar mechanizmu.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Tak jak powiedziałem wcześniej, podsumowując już troszeczkę, nie mamy tutaj do czynienia z kopertami narodowymi, nie mamy tutaj do czynienia z finansowaniem bezzwrotnym, czyli (…). Mechanizm programu InvestEU to jest mechanizm gwarancyjny, który jest przeznaczony, podobnie jak jego poprzednik – Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych – dla instytucji finansowych. Dopiero w oparciu o ten mechanizm będą podejmowały działalność inwestycyjną, polegającą po prostu na udzielaniu finansowania dla inwestycji o bardzo szerokiej skali, jeśli chodzi i o branże, i o (…) tych inwestycji. To, co ja państwu powiedziałem i co myśmy tu w materiale przedstawili, to jest pewnego rodzaju ilustracja. Są to pewnego rodzaju ogólne informacje, które mają na celu unaocznić, natomiast zakres wsparcia tego programu jest bardzo szeroki. Bo, tak jak państwo widzicie te segmenty, one w zasadzie od twardej infrastruktury, ten segment pierwszy, po projekty zarówno o mniejszej skali, związanej z opieką zdrowotną czy opieką społeczną, i także bezpośrednio wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, gdzie formy finansowania będą rzeczywiście różnorodne, bo, tak jak mówiłem, nie będą tylko pożyczki czy kredyty na inwestycje, to mogą być również kredyty obrotowe, ale to mogą być też różne formy wsparcia czy (…) kapitałowych, (…) ryzyka na poziomie zakładania przedsiębiorstwa i później jego funkcjonowania, tak żeby można było te projekty ryzykowne wesprzeć i pomóc im po prostu w takich warunkach, w których funkcjonujemy obecnie.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">O czym nie powiedziałem, a co warto wiedzieć? O ile program InvestEU ma bardzo szeroki zasięg, jeżeli chodzi o poszczególne branże, to ta gwarancja i finansowanie nie mogą być przeznaczone na refinansowanie finansowania już zaciągniętego w jakimś (…) finansowym. Więc to jest wykluczenie, które ma powodować, że gwarancja będzie wspierała projekty od nowa, projekty, które są dopiero przygotowywane czy dopiero wchodzą, szukają finansowania, mają określony wysoki poziom ryzyka, mają trudności ze znalezieniem tego finansowania. Dzięki temu ta gwarancja w jakiś sposób zapewni im finansowanie na poziomie instytucji finansowych.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Druga rzecz, którą chciałem powiedzieć. Jest pewna grupa inwestycji wykluczonych z tego finansowania. To są, tak samo jak w przypadku programu InvestEU, inwestycje, które co do zasady nie spełniają celów, nazwijmy to, nawet nie tyle unijnych, co w ogóle publicznych jako takich, w związku z tym nie są one preferowane. Mówię tu o inwestycjach związanych z prowadzeniem jakichś nie do końca uznanych badań biologicznych czy kwestie związane z hazardem, czy produkcją broni, która w ogóle nie jest objęta określonymi regulacjami, także innego typu inwestycje, które w jakiś sposób związane są z ochroną klimatu, są tu wykluczone. Jednocześnie pojawiają się pewnego rodzaju wyjątki, które powodują, że w określonych sytuacjach dane inwestycje, nawet te, które generalnie mogłyby nie być finansowane, co do zasady mogą tutaj korzystać z tego wsparcia.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Te wszystkie szczegóły, tak jak powiedziałem, będą dostępne, gdy Komisja opublikuje wytyczne inwestycyjne. Tam znajduje się bardzo szczegółowy rozkład tych branż. To co w międzyczasie państwu tutaj referuję – ten materiał – dostałem informację, iż zdaje się, że w piątek już nie projekt, tylko rozporządzenie zostało opublikowane na publikatorze unijnym, w związku z tym można powiedzieć, że ten proces legislacyjny już się zakończył. Wszystkie szczegóły teraz są opisane w załącznikach do rozporządzenia, w związku z tym w razie potrzeby pozyskania bardziej szczegółowych informacji o tym, co na podstawie tej gwarancji może być finansowane, w tym momencie odsyłam już do publicznie dostępnego rozporządzenia dotyczącego programu InvestEU.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie dyrektorze. Serdecznie dziękuję za szczegółowość pana wypowiedzi. Nie przerywałem panu, bo myślę, że dzisiaj w naszym spotkaniu uczestniczy prawie 28 osób, więc jak na takie posiedzenie podkomisji to bardzo duża liczba osób. To świadczy o tym, że jest zainteresowanie tematem. W tej chwili chciałem otworzyć dyskusję, ale prosiłbym, żeby państwo nie przesadzali z ilością zadawanych pytań, bo tak jak pan dyrektor powiedział, wiele rzeczy jeszcze się pojawi. Komisja wróci do tego tematu w terminie późniejszym.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Panie dyrektorze, trochę nas pan zdziwił informacją, że to miał być filar i środki dla podmiotów prywatnych. Tutaj okazuje się, to zostaje skierowane również na publiczne. Pytanie, które przynajmniej mnie się nasunęło, o jakiej wielkości projektach mówimy. Czy to są małe i średnie, duże? Bo mówimy o małych i średnich przedsiębiorstwach, więc pewnie w tym zakresie one też się zmieszczą. Ale z ciekawości, gdyby pan mógł to wyraźnie zaznaczyć. I drugie moje pytanie, na jak długi okres te gwarancje będą udzielane? Czy one będą obowiązywały tak jak Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, czy jest jakaś oś czasowa dłuższa co do mechanizmu drugiego.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Witam również serdecznie pana europosła Patryka Jakiego, który prosił również o głos, by zadać pytanie. W międzyczasie, zanim otrzymamy jakieś zgłoszenia, poproszę pana o zadanie pytania. Może po tych dwóch pytaniach blokowo pan dyrektor by nam odpowiedział. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoPatrykJaki">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, panie dyrektorze, mnie najbardziej interesuje wykaz inwestycji wykluczonych, bo przykłady dotyczące broni czy hazardu – fajne, tylko my jednak ciągle mówimy o mechanizmie, który wiąże się, jak sama nazwa wskazuje, z filarem Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji. Sprawiedliwa Transformacja, jak sama nazwa wskazuje, powinna być właśnie skoncentrowana na transformacji energetycznej, czyli jeżeli my odchodzimy od węgla, to te pieniądze powinny jednak być, zresztą tak jak pan dyrektor wypisał w materiale przykładowych inwestycji, przekazane na inne źródła, które zapewnią Polsce zdolności energetyczne. Skoro rezygnujemy z jednego stabilnego źródła energii, to znaczy z węgla, to pozostają dwa inne stabilne – atom albo gaz. W związku z powyższym rozumiem, że te wszystkie inwestycje mogą być tylko i wyłącznie realizowane w oparciu o taksonomię, czyli tak zwaną zieloną listę, którą wytworzyły Komisja Europejska i Parlament Europejski.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoPatrykJaki">Problem polega na tym, jak rozumiem, że do tej pory nie było rozstrzygnięte. Na tej liście nie było ani gazu, ani atomu. W związku z tym mamy zrezygnować z węgla, a nie mamy gwarancji, że będzie można finansować inwestycje związane z gazem i z atomem. Chciałem pana dyrektora zapytać, czy coś w tej sprawie się zmieniło, bo w pierwszym kwartale 2021 r. miały być podjęte decyzje i uważam, że to jest kluczowa informacja z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego Polski, czy te inwestycje, czy te wszystkie kredyty będą mogły finansować również stabilne źródła energii. Dziękuję uprzejmie, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję panu posłowi. Próbujemy znaleźć pana dyrektora. Panie dyrektorze, bardzo prosimy, aby pan się włączył. Przepraszam państwa, ale mamy jakieś problemy z połączeniem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#NaczelnikwydzialuwdepartamencieMFiPRKrzysztofMierkiewicz">Dzień dobry państwu. Krzysztof Mierkiewicz, MFiPR. Jestem naczelnikiem wydziału w departamencie pana dyrektora Piwowarczyka. Właśnie otrzymałem telefon od niego, że ma jakieś problemy techniczne. Zdaje się, jak pan przewodniczący wspominał, że dyrektora rozłączyło. Mam więc prośbę, odnosząc się do pytania pana europosła, gdybyśmy mogli dosłownie chwilę zaczekać, czy dyrektorowi uda się połączyć. Poprosiłbym o chwilę cierpliwości, a jeżeli mogę zasugerować, gdyby się nie udało połączyć w ciągu najbliższych sekund czy minuty, to ja postaram się odpowiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo, panie naczelniku. Czekamy.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę państwa, jeśli jeszcze ktoś chce się zgłosić do pytania, to bardzo proszę na czacie. Informacja dla państwa, że tych informacji, które pan dyrektor przedstawił, jest bardzo dużo. One są bardzo konkretne. Gdyby ktoś z państwa chciał skorzystać z materiałów informacyjnych, które zostały przygotowane na posiedzenie podkomisji, to bardzo proszę o zgłoszenie się do sekretariatu. Takowe informacje państwu roześlemy. Posłowie otrzymali oczywiście te informacje, ale gdyby ktoś jeszcze chciał, to zapraszamy tą drogą. Te informacje można otrzymać przez sekretariat podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Widzę, że mamy jakiś problem z łączem z panem dyrektorem. Panie naczelniku, gdyby pan był uprzejmy odpowiedzieć na te pytania. Nie ukrywamy, że nasz czas też jest w jakiś sposób ograniczony. Mamy drugi ważny temat, właściwie główny, który miał być dzisiaj omówiony na naszym posiedzeniu. Dlatego proszę bardzo, panie naczelniku, jeśli pan może, to bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#NaczelnikwydzialuwdepartamencieMFiPRKrzysztofMierkiewicz">Tak, oczywiście. Postaram się odpowiedzieć. Odnosząc się do pytania pana europosła Jakiego, chcę powiedzieć, że w poruszyliśmy tę kwestię w toku procesu legislacyjnego. Podnosiliśmy kwestię dotyczącą zarówno możliwości finansowania inwestycji dotyczących wykorzystania energii jądrowej, jak i kwestię tego dosyć wysokiego pułapu czy też progu, o którym wspominał pan dyrektor Piwowarczyk, przeznaczonego na inwestycje tak zwane przyjazne klimatowi czy też zielone inwestycje. Niestety, nie spotkało się to z akceptacją ze strony innych państw i, mówiąc kolokwialnie, ten postulat w toku negocjacji upadł. Stąd też to wskazanie w ramach katalogu inwestycji wykluczonych na wykluczenie inwestycji związanych z pozyskiwaniem energii czy z energią jądrową.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#NaczelnikwydzialuwdepartamencieMFiPRKrzysztofMierkiewicz">Natomiast chciałem zwrócić uwagę, że jeżeli chodzi o kwestie gazu czy inwestycje dotyczące pozyskiwania gazu, to tutaj wykorzystanie tego drugiego filaru InvestEU jest o tyle korzystne, że pod pewnymi warunkami wskazanymi w rozporządzeniu, takie inwestycje można wesprzeć w ramach programu InvestEU.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#NaczelnikwydzialuwdepartamencieMFiPRKrzysztofMierkiewicz">Widzę, że już dyrektor Piwowarczyk dołączył…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Dzień dobry. Przepraszam, ale niestety miałem jakieś problemy techniczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie dyrektorze. Rozumiem, że ten temat, pytanie pana posła Jakiego, został wyczerpany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoseldoPEPatrykJaki">Dziękuję. Miałbym jeszcze tylko prośbę, żeby doprecyzować, bo, nie ukrywam, jestem zaskoczony tym, że nie będzie finansowania atomu, bo komunikaty wcześniej były inne. Natomiast jeżeli chodzi o gaz, chciałbym, żeby była jasność. Czy gaz może być finansowany, czy może będzie mógł być finansowany? Bo to jest zasadnicza różnica. Czy mamy wiedzę na ten temat? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę bardzo, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Jeśli chodzi o projekty gazowe, zgodnie z projektem wytycznych inwestycyjnych i przyjętego programu będą mogły być finansowane w określonych sytuacjach. W szczególności w sytuacji, kiedy inwestycja w to paliwo będzie stanowiła jedyną dostępną i optymalną alternatywę. Ja spróbuję jeszcze szybciutko do tego… Może Krzysztofie, też jesteś zalogowany, jak byś mógł zerknąć na te uwarunkowania, które zostały tam wpisane. Natomiast co do zasady mogę powiedzieć, że projekty gazowe, przy spełnieniu tego warunku będą mogły być finansowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoseldoPEPatrykJaki">Tylko, przepraszam jeszcze, panie przewodniczący, co to znaczy, że nie będzie żadnej alternatywy? Bo wydaje się, że alternatywa zawsze będzie. To znaczy, jeżeli alternatywą ma być wiatrak albo, nie wiem, offshore, albo fotowoltaika, to taka alternatywa zawsze będzie. Czy chodzi o alternatywę w ogóle energetyczną, czy chodzi o alternatywę, jeżeli chodzi o źródła stałe?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Nie, nie. Chodzi jednak o alternatywę rozumianą jako też pewna opłacalność projektu. Bo nie do końca można powiedzieć, że zawsze każde źródło energii ma alternatywę, bo każde wytworzenie energii coś kosztuje. Później koszty tworzenia energii w jakiś sposób odzwierciedla nakład inwestycyjny. Ta energia później przez kogoś musi być kupowana. Ta cena musi być dostępna. Więc to nie jest tak do końca, że ogólnie można powiedzieć fizycznie tak, każde źródło energii można zastąpić, natomiast InvestEU jako program koncentruje się na tematach związanych z zapewnieniem możliwości finansowania i realizacji danej inwestycji od strony finansowej. W związku z tym może się okazać, że w niektórych przypadkach zastępowanie jednego źródła energii innym, chociaż jest fizycznie możliwe, to jednak w kategoriach finansowych jest nie do końca opłacalne. W związku z tym zastąpienie tego źródła, mimo że jest możliwe, to jednak spowoduje, że ceny energii wytworzonej w danym przypadku będą tak wysokie, że nikt jej nie odbierze. W związku z tym to jest właśnie taka sytuacja, którą można określić jako taką, która się wpisuje w logikę tej gwarancji, czyli, krótko mówiąc, mamy do czynienia, jak rozporządzenie mówi, z optymalną sytuacją, która powoduje, że fizycznie można zainwestować w dany projekt, na przykład stworzyć nowe źródło. Jednak finansowo jest to na tyle ryzykowne, że nikt tak naprawdę nie wyłoży pieniędzy, i w tym momencie warto inwestować w gaz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze. A co z wielkością projektów? Jakie to duże projekty?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Zacząłem odpowiadać, ale chyba już wtedy nie byłem słyszalny. Generalnie nie ma tutaj na poziomie programu jakichś limitów górnych, dolnych, które by decydowały o tym, jakiego typu projekty co do wartości możemy przedkładać. To bardziej jest instrument gwarancyjny, który ma wspierać wszystkie projekty, które będą pasowały do profilu, dla jakiego on jest stworzony, czyli wspierać projekty, które, krótko mówiąc, potrzebują finansowania, bo w typowych warunkach na te projekty nie byłoby finansowania. Więc nie ma tutaj limitu. Patrząc na doświadczenia Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych, tam finansowanie uzyskiwały projekty o wartości kilkuset milionów euro czy złotych. Takie bardzo małe przedsięwzięcia realizowane właśnie na przykład przez małe i średnie przedsiębiorstwa, tylko że oczywiście one będą realizowane w ramach różnych segmentów. One będą realizowane w ramach innych modeli. W jednym przypadku to będą pewnie bezpośrednie kredyty czy pożyczki udzielane przez istotne duże banki i instytucje finansowe, a w innym przypadku to może być jakiś element finansowania oferowanego przez platformę inwestycyjną, która będzie skierowana na przykład do MŚP, albo jakieś produkty związane już typowo ze wsparciem działalności MŚP, typu na przykład działalność leasingowa. Tutaj nie ma żadnych ograniczeń, bo też nie ma na poziomie rozporządzenia takiej idei, żeby to w ten sposób ograniczać, tym bardziej że rozporządzenie mówi, że tu może być finansowanie różnego typu działalności, nie tylko nakładów inwestycyjnych, ale również na przykład bieżącej działalności, czyli, krótko mówiąc, finansowanie obrotowe będzie oferowane. Więc tutaj nawet trudno byłoby wyznaczyć jakiś podział czy przedział takiego typu inwestycji, więc nie ma takiego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie dyrektorze. Do pytania zgłosił się jeszcze pan poseł Andrzej Grzyb oraz pan Patryk Białas. Zamykam tę część pytań. Bardzo proszę, oddaję głos panu posłowi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dzień dobry. Pozdrawiam wszystkich państwa, zarówno członków podkomisji, jak również naszych gości. Z dużym zainteresowaniem wysłuchałem pańskiej informacji. Powiem, że to jest chyba pierwsza tak dobrze skondensowana i przekazana informacja organom sejmowym, jeżeli chodzi o InvestEU, a w szczególności zaś wszystkie elementy preferowane i również ta struktura podziału, jeżeli chodzi o gwarancje, zarówno na poziom krajowy, jak i na poziom instytucji europejskiej. Mówię o EBI. Tak że bardzo serdecznie dziękuję. To było bardzo profesjonalne, panie dyrektorze. Bardzo mnie to zachęca do zadania pytania, w szczególności że mówił pan również w kontekście procesu transformacji energetycznej. Stąd też mam pytanie o pewne kwestie, czy one w ogóle były czy są przedmiotem rozważania na tym etapie, mianowicie chodzi o to, co jest też związane z pytaniem pana posła Jakiego. Proces transformacji ma zmierzać do odchodzenia od obecnych tradycyjnych źródeł wytwarzania energii, energii pierwotnej i zmierzać w kierunku nowoczesnych rozwiązań. Jednym z elementów oczywiście są też odnawialne źródła energii, które ze swej natury są źródłami niestabilnymi i dlatego trzeba zapewnić im również stabilne źródła, ale jednocześnie elastyczne, czyli te, które można w jednym momencie włączyć i wyłączyć. Niewątpliwie energetyka zawodowa nie jest w stanie tego zapewnić ze względu na swoją technologię wytwarzania. Stąd też pytanie dotyczące kogeneracji. Kogeneracji jako efektywnego systemu wytwarzania zarówno ciepła, jak i energii elektrycznej, a z drugiej strony polskie ciepłownictwo według Izby Gospodarczej Ciepłowników Polskich dysponuje potencjałem sięgającym, oczywiście przy pewnym poziomie dofinansowania, możliwością wytworzenia, po dofinansowaniu oczywiście i modernizacji, nawet do 10 tys. MW energii. Tej energii, która ze względu na swój charakter, tak jak powiedziałem, jest elastyczną energią, którą można włączyć i wyłączyć wtedy, kiedy odnawialne źródła energii nie pracują, czy to w rytmie dobowym, czy też w rytmie rocznym. Stąd też pytanie, czy ten charakter inwestycji, którym w coraz szerszym stopniu są zainteresowane zarówno podmioty prywatne, jak i również mówię tu o zakładach pracy, które mają swoje ciepłownie i jednocześnie sprzedają to ciepło nie tylko dla siebie, ale również na zewnątrz, ale również podmioty publiczne – mówię o samorządach. To jest zdywersyfikowany katalog potencjalnych inwestorów. Czy one tutaj na tym etapie informacji, które pan posiada i ministerstwo, są jakoś uwzględnione w sposób szczególny? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję panu posłowi. Proszę o zadanie pytania pana Patryka Białasa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#RadnymiastaKatowiceprezeszarzadustowarzyszeniaBoMiastoPatrykBialas">Dzień dobry. Bardzo dziękuję za zaproszenie, dziękuję za możliwość postawienia pytania. Chciałem się dopytać, bo o ile dobrze zrozumiałem pana dyrektora, to w przypadku tego mechanizmu tego filaru mówimy o finansowaniu raczej dużych inwestycji. Mówię to „dużych” w cudzysłowie, bo nie jest to kwestia kwoty czy wartości projektu, tylko jest to kwestia bardziej inwestycji o charakterze strategicznym. W kontekście gmin górniczych, w jaki sposób widzicie państwo szansę konkurowania polskich gmin górniczych o środki z tego mechanizmu? I drugie pytanie, czy widzicie państwo jakieś mechanizmy wsparcia w przygotowaniu projektów dla polskich gmin górniczych, dla polskich małych i średnich przedsiębiorstw, które w dalszym ciągu nie są aż tak mocno uprzywilejowane na tym europejskim rynku i wymagają znacznie większego wsparcia, żeby uzyskać dofinansowanie. Merytorycznie chciałem też zapytać o to, czy widzą państwo również przestrzeń do wsparcia w obszarze energetyki dla elektrowni węglowych, dla kopalń, i czy w tym zakresie istnieją jakieś ograniczenia? Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Panie dyrektorze, proszę o odpowiedź na postawione pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Już. Więc tak: pierwsze pytanie dotyczyło tego, czy można będzie w ramach programu InvestEU finansować projekty o charakterze generacyjnym. Odpowiadając wprost: tak. Zgodnie z projektem, a właściwie już nie projektem tylko treścią tego programu, tego rozporządzenia w sprawie programu InvestEU, konkretnie załącznik drugi, gdzie zawarto właśnie taki szczegółowy wykaz inwestycji, tego typu projekty są po prostu wymienione wprost. W związku z tym jak najbardziej tak.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Pytanie dotyczące gmin górniczych i możliwości uzyskania wsparcia dla energetyki (…). Jeśli chodzi o wsparcie, to tutaj musiałbym się odwołać do logiki w ogóle całego tego programu. Wsparcie, które tutaj będzie oferowane, to, tak jak powiedziałem, jest wsparciem, które ma podnieść poziom akceptowalności ryzyka ze strony instytucji finansowej dla projektu inwestycji. Czyli w wypadku tego typu okoliczności, o których pan mówił, wskazując na przykład na trudności w konkurowaniu, one się w jakiś sposób kwalifikują w ramach tego programu InvestEU jako właśnie taka okoliczność, która wpływa na konieczność zapewnienia koniecznego wsparcia. Jeżeli więc na terenie gmin górniczych znajdą się inwestorzy z różnych branż i z różnych dziedzin, będziemy w stanie zdefiniować trudności związane z realizacją projektu, wskazując na okoliczności, które są związane z charakterem gospodarczym, jak najbardziej projekty te będą się mogły również kwalifikować do wsparcia w ramach programu InvestEU, bo będą jakby spełniały jeden z kluczowych wymogów, jakie towarzyszą powołaniu tego instrumentu gwarancyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Jeśli mówimy o wsparciu, to nie będzie oczywiście tylko mechanizm gwarancyjny, bo ten przekłada się na finansowanie projektu ze strony instytucji finansowych, ale również to, co mówiłem w trakcie swojego wystąpienia, czyli możliwość zaoferowania wsparcia w charakterze merytorycznym, eksperckim, dla podmiotów poszukujących finansowania także ze strony źródeł unijnych szeroko rozumianych, zarówno dotacyjnych, jak i niedotacyjnych. Tutaj muszą państwo pamiętać, że Europejski Bank Inwestycyjny jest oczywiście instytucją finansową, zainteresowaną głównie wykazywaniem czy dostarczaniem finansowania dla projektów inwestycyjnych, ale poza tym prowadzi również działalność o charakterze doradczym. To się zaczęło nawet wcześniej niż w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych, chociaż wtedy to zostało w ramach EBI w jakiś sposób zintegrowane. Powstał jeden departament czy struktura, który stanowił tak zwane Europejskie Centrum Doradztwa Inwestycyjnego, które się teraz przekształca w to Europejskie Centrum Doradcze. Tutaj polecałbym inwestorom, ale także potencjalnym interesariuszom właśnie sektora publicznego, bo zrozumiałem, że pan pytał o gminy, kontakt z tego typu instytucją w celu przedstawienia tych problemów, narysowania swoich celów i pokazania próby poszukiwania, gdzie można je realizować, gdzie można szukać konkretnego wsparcia już finansowego na typy projektów, które będą przez te podmioty przedkładane czy planowane, mówiąc wprost.</u>
+          <u xml:id="u-27.3" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Więc wydaje się, że ten program, który jest takim wielowymiarowym, bo nie tylko finansowym instrumentem, oferuje właśnie również tego typu podmiotom możliwość dostępu do informacji o tym, jak dalej postępować w celu znalezienia finansowania czy wsparcia związanego z projektami, które są po prostu przez te podmioty (…).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie dyrektorze. Na tym zakończyliśmy rozważanie, dyskusję nad punktem pierwszym. Panie dyrektorze, jeśli pan pozwoli, to my pana jeszcze zaprosimy na posiedzenie podkomisji, bo zapewne będzie spływało jeszcze wiele pytań w trakcie, kiedy już się zamknie faza publikacji rozporządzeń, kiedy właściwie podejdziemy już do realizacji tych wszystkich działań związanych z wykorzystaniem tego instrumentu. Dziękuję jeszcze raz serdecznie za profesjonalne przygotowanie materiałów, przekazanie ich i informację, której pan nam dzisiaj udzielił. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMichalPiwowarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę państwa, przechodzimy do punktu drugiego. Chciałem jeszcze raz przywitać wicemarszałka województwa śląskiego pana Wojciecha Kałużę, panią dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego i wiceprzewodniczącą panią Małgorzatę Staś, i wicedyrektor Stefanię Koczar-Sikorę. Przechodzimy do drugiego punktu, na który wszyscy czekamy już ponad pół godziny. Otóż mamy dzisiaj zapoznać się z planem, a może z projektem Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji województwa śląskiego i może innych działań, które do tego projektu doprowadziły.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Pan marszałka poprosiłbym o wprowadzenie, a później pan marszałek będzie oddawał głos osobom, które dalej nas poprowadzą po tym temacie. Dziękuję bardzo, panie marszałku. Oddaję głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Dzień dobry, panie przewodniczący, dzień dobry państwu. Witam państwa bardzo serdecznie. Szanowni państwo, nasze prace nad Terytorialnym Planem Sprawiedliwej Transformacji dla województwa śląskiego zaczęły się na długo przed publikacją rozporządzenia PE i Rady z dnia 14 stycznia 2020 r. o ustanowieniu Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Założenie, że w ekosystemie śląskiej gospodarki z końcem obecnej dekady popłynie czysta energia, a województwo stanie się europejskim czystym regionem, którego przemysł oparty na wiedzy będzie źródłem dobrobytu mieszkańców i gwarantem wysokiej jakości środowiska naturalnego, zrodziło się wraz z rozpoczęciem prac nad aktualizacją strategii rozwoju „Zielony Śląsk 2030”. Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji jest więc tak naprawdę swoistą emanacją uchwalonej w ubiegłym roku strategii, a co za tym idzie, naturalną kontynuacją i rozwinięciem. Musimy pamiętać, że najbliższe lata będą dla regionów górniczych szczególnie trudne, ale nie możemy zapominać, że wszędzie tam, gdzie są wielkie wyzwania, są też również wielkie szanse, możliwości, w naszym przypadku związane z realizacją założeń Europejskiego Zielonego Ładu. W związku z tym mamy nadzieję, że zielona gospodarka stanie się dla naszego regionu potężnym kołem zamachowym.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Od dnia publikacji wspomnianego już rozporządzenia jako region przeszliśmy już bardzo długą drogę. Pomimo trudności, jakich przysparza nam co dzień pandemia, zdołaliśmy bez opóźnień przygotować projekt Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji. Dokonaliśmy tego dzięki wzorcowej współpracy z naszymi partnerami w Komisji Europejskiej oraz instytucji rządowych. Ale co najistotniejsze, w przygotowaniach projektów Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji aktywnie wspomagały nas środowiska lokalne.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Na przestrzeni ostatnich sześciu miesięcy przeprowadziliśmy szereg spotkań konsultacyjnych we wszystkich siedmiu podregionach objętych Funduszem Sprawiedliwej Transformacji. Spędziliśmy wiele godzin na dyskusjach z ekspertami krajowymi i unijnymi, i ze zwykłymi mieszkańcami regionu. Wszystko po to, szanowni państwo, aby zgromadzone w ten sposób pomysły, opinie i potrzeby znalazły odzwierciedlenie w zapisach dokumentu. Dziś jesteśmy na etapie roboczych konsultacji, które zgodnie z harmonogramem potrwają do końca kwietnia. Następnym krokiem będzie przeprowadzenie konsultacji ustawowych i przekazanie gotowego dokumentu do zatwierdzenia stronie rządowej, a w późniejszym kroku – Komisji Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Jako zarząd jesteśmy w tym zadaniu silnie wspierani przez zespoły regionalne, które skupiają w swoich szeregach wysokiej klasy specjalistów. Liczymy, szanowni państwo, że powołana właśnie z inicjatywy marszałka Jakuba Rostowskiego Komisja doraźna do spraw transformacji regionu, również powołana w sejmiku województwa, w istotny sposób wspomoże realizację wspomnianego celu.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">W trudnych czasach szczególnie zależy nam na tym, aby województwo dysponowało silnym pakietem dokumentów strategicznych, opartych na wspólnej logice interwencji. Dlatego prace nad Terytorialnym Planem Sprawiedliwej Transformacji i regionalną strategią innowacji województwa śląskiego są przeprowadzane w naszym regionie równolegle. W konsekwencji chcemy, aby powstał spójny pakiet programowy złożony z trzech unikatowych dokumentów programujących: po pierwsze, strategii rozwoju województwa, po drugie, Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji, dokumentem takim komplementarnym Regionalna strategia innowacji, połączonym wspólnym motywem przewodnim budowy silnej, odpornej na współczesne zagrożenia, innowacyjnej, inteligentnej gospodarki regionu. Na ten moment to jest nasz główny cel. Oczywiście jestem, szanowni państwo, do państwa dyspozycji. Oddam teraz głos pani dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego, pani dyrektor Staś, która wprowadzi nas w arkana tych rzeczy, o których wspomniałem. Na podstawie prezentacji będzie to dla państwa przybliżenie tego zagadnienia. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie marszałku. Pani dyrektor, mam prośbę, bo tych prezentacji mamy aż dwie. Prosiłbym, żebyśmy – pani rozumie – w odpowiednim tempie to wszystko sprawnie poprowadzili. Może nie wszystkie plansze, które mamy, bo one rzeczywiście szeroko pokazują cały proces dojścia do projektu planu, który jest dzisiaj przedstawiany. Dziękuję bardzo. Oddaję pani głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#DyrektorDepartamentuRozwojuRegionalnegoUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Panie przewodniczący, szanowni państwo, witam państwa bardzo serdecznie. Postaram się bardzo szybciutko uzupełnić słowa wprowadzenia pana marszałka. Czy mogłabym prosić o prezentację, o wyświetlenie, bo wiem, że państwo wyświetlają prezentację?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Już mamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Dziękuję bardzo. Jest. Poproszę pierwszy slajd. Chciałam państwu powiedzieć, że prace i działania na rzecz transformacji w województwie śląskim trwają od końca 2017 r., z momentem, kiedy region włączył się bardzo intensywnie w prace platformy regionów górniczych transformacji, która jest przy Komisji Europejskiej. Czy jest możliwość włączenia tego pierwszego slajdu? Czy państwo widzą kolejny slajd? Bo ja widzę cały czas tytułowy slajd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę chwileczkę poczekać. Zaraz uruchomimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Jeszcze troszkę cierpliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Niestety techniczne elementy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Mamy jakiś problem, ale zaraz to opanujemy. O, proszę bardzo, jest prezentacja. Pani dyrektor, jesteśmy na pierwszej stronie, drugą właśnie otwieramy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Bardzo proszę o pierwszy slajd. Może ja zacznę, panie przewodniczący bez prezentacji, a jak uda się uruchomić, to po prostu będziemy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę bardzo. Proszę omawiać. O, mamy!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Ja już widzę pierwszy. Widzę u państwa, że państwo widzą pierwszy slajd prezentacji, więc, tak jak wspomniałam, województwo śląskie, zarząd województwa zaczął pracować nad sprawiedliwą transformacją w grudniu 2017 r. Dodam, że intensywnie pracować. To było związane również z inauguracją platformy regionów górniczych na poziomie Komisji Europejskiej. Lata 2018 i 2019 to lata, w których bardzo intensywnie spotykaliśmy się z regionami górniczymi w ramach platformy, jak i z naszymi regionami partnerskimi. Wymienialiśmy się doświadczeniami, jeżeli chodzi o transformację, jak również przygotowywaliśmy projekty. Część tych projektów udało się sfinalizować i wprowadzić do obecnego Regionalnego programu operacyjnego dla województwa śląskiego na lata 2014–2020.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Poproszę kolejny slajd. Obecnie, tak jak pan marszałek wspomniał, trwają bardzo intensywne prace nad Regionalnym planem sprawiedliwej transformacji dla siedmiu podregionów województwa śląskiego. Mamy bardzo intensywne prace warsztatowe. Oprócz tego na poziomie ministerialnym została powołana grupa robocza ds. Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Została ona powołana 20 listopada 2020 r., w pracach której województwo też bardzo intensywnie uczestniczy. Oczywiście cały czas trwa dyskusja na temat propozycji zarządzania Funduszem Sprawiedliwej Transformacji. Regiony i województwo śląskie bardzo chętnie by widziało Fundusz Sprawiedliwej Transformacji w ramach regionalnego programu operacyjnego, ale strona rządowa, jak i umowa partnerstwa pokazuje, że będzie to jeden program zarządzany ze szczebla centralnego, gdzie znacząca będzie rola regionów, jako instytucji pośredniczących pierwszego stopnia.</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Rozpoczęliśmy również współpracę pod koniec listopada 2020 r. z firmą PwC, która jest firmą doradczą, wyłonioną przez Komisję Europejską i stronę rządową, mającą na celu wspieranie nas w przygotowaniu planu sprawiedliwej transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-43.3" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Bardzo ważny element, o którym pan marszałek wspomniał – poproszę kolejny slajd – to zespół regionalny, który został powołany 8 marca 2019 r., którego zadaniem jest wspieranie zarządu województwa śląskiego w procesach związanych z transformacją. Zespół ten pomaga w zbieraniu nowych projektów, pomaga w ich opiniowaniu. Stanowi ciało doradcze dla zarządu województwa śląskiego, jak i prowadzi cały proces koordynacji dla zarządu województwa Planu Sprawiedliwej Transformacji. Proszę o kolejny slajd. W chwili obecnej zespół liczy 55 członków. Myślę, że to nie jest koniec. Mamy bardzo dużo zgłoszeń do pracy w zespole. W skład zespołu, jak państwo widzą, wchodzi strona rządowa, spółki państwowe, jednostki samorządu terytorialnego bezpośrednio zaangażowane w proces transformacji, wchodzą różne typu związki porozumienia i strona społeczno-gospodarcza. (…) instytucje, które z nami bardzo mocno współpracują i pomagają nam w przygotowaniu Planu Sprawiedliwej Transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-43.4" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Poproszę o kolejny slajd. Główne narzędzia, które stosujemy przy przygotowaniu dokumentów, to organizacja spotkań, warsztatów, konferencji dla interesariuszy i partnerów programu. Przyjęliśmy trochę inny sposób programowania. Nie wyszliśmy na początku z dokumentem, tylko wyszliśmy z głównymi założeniami, troszeczkę wynikającymi z rozporządzeń Komisji Europejskiej, i rozpoczęliśmy od dyskusji w regionie. Stworzyliśmy grupy warsztatowe, grupy spotkań. Oczywiście konsultujemy społecznie dokumenty strategiczne i programowe. W dokumentach przygotowywanych przez nas bardzo mocno zwracamy uwagę na aspekt transformacji. Ważny też jest udział partnerów w projektach, które są tworzone, projektach, które stanowią pewnego rodzaju pilotaż, jak „Śląskie. Zawodowcy” czy też projekt strefy ekonomicznej „Rozbudowa systemu zarządzania terenami pogórniczymi”, czy z Głównym Instytutem Górnictwa. Wymieniamy się bieżącą wiedzą, raportami, które powstają, dokumentami analitycznymi, które powstają na terenie naszego regionu. Bardzo intensywnie informujemy o postępach prac na stronach internetowych.</u>
+          <u xml:id="u-43.5" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Poproszę kolejny slajd. Krótko o województwie śląskim. Województwo śląskie to jest około 4% powierzchni Polski, na której znajduje się 167 gmin, w tym jedyny w Polsce związek metropolitarny Górnośląska Zagłębiowska Metropolia. W województwie śląskim jest 4,5 mln osób, co stanowi 12% ludności Polski. Powoduje to też bardzo dużą gęstość zaludnienia, bo aż 372 osoby na km kw.</u>
+          <u xml:id="u-43.6" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Poproszę o kolejny slajd. Patrząc na charakterystykę naszego województwa, zauważamy znaczny udział sektora wydobywczego oraz wysokie uzależnienie lokalnych rynków pracy od przemysłów tradycyjnych. Zauważamy też znaczny spadek udziału w Produkcie Krajowym Brutto. Zauważamy również niską aktywność zawodową mieszkańców. Mamy bardzo dużą liczbę biernych zawodowo. Jesteśmy drugim regionem po województwie mazowieckim. Mamy też, pomimo niskiej średniej bezrobocia, bardzo zróżnicowane bezrobocie w regionie. Mamy również ujemne saldo migracji związane z silnymi procesami depopulacyjnymi i ze starzeniem się społeczeństwa.</u>
+          <u xml:id="u-43.7" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Kolejny slajd. Dziękuję bardzo. Mamy też nieznaczny udział w produkcji z odnawialnych źródeł energii, bo jest to aż 4,4%. Jest najniższy w kraju. Jednak węgiel kamienny jest podstawowym źródłem ciepła w naszym regionie. Mamy najwyższe zużycie węgla kamiennego w gospodarstwach domowych. Mamy również największą ilość wytwarzanych odpadów przemysłowych oraz wydobywczych. Na 153 hałdy w kraju,138 to są hałdy z województwa śląskiego. Mamy również największy w kraju odsetek zdegradowanych i zdewastowanych terenów wymagających rekultywacji.</u>
+          <u xml:id="u-43.8" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Jeżeli chodzi o średni dobowy ruch roczny pojazdów silnikowych na drogach krajowych, w naszym regionie jest on dwukrotnie wyższy od średniej krajowej. Mamy też niską intensywność przewozów komunikacją miejską. Liczba pasażerów cały czas nam spada. Najbardziej dominuje komunikacja autobusowa, niestety cały czas mamy niekorzystny udział transportu szynowego. Transport i gospodarka magazynowa w Polsce to 11% emisji dwutlenku węgla.</u>
+          <u xml:id="u-43.9" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Jeżeli chodzi o charakterystykę górnictwa w województwie śląskim, to zatrudnienie w górnictwie stanowi 4,7% całkowitego zatrudnienia, a udział województwa śląskiego w zatrudnieniu w górnictwie wynosi niemal 80% zatrudnionych w kopalniach w Polsce, a 43% w UE. Mamy około 74 tys. osób zatrudnionych w górnictwie. Miejsca zatrudnienia w górnictwie charakteryzują się dużą koncentracją geograficzną. Widzicie, koncentrujemy się w siedmiu podregionach naszego regionu. To jest region bielski, ale najbardziej to w centrum i na zachodzie naszego regionu, czyli podregion rybnicki, gliwicki, katowicki, tyski, sosnowiecki i bytomski. Tu jest największe zatrudnienie. Mamy również bardzo dużo osób zatrudnionych w przemyśle okołogórniczym – 400 tys. – chociaż pojawiają się inne badania, które pokazują troszeczkę niższe liczby osób zatrudnionych w górnictwie, ale to dotyczy bezpośrednio powiązanych z przemysłem górniczym, czyli firm górniczych.</u>
+          <u xml:id="u-43.10" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Poproszę kolejny slajd. 2030 r. będzie dla nas momentem, w którym będziemy musieli zapewnić około 28 do 31 tys. nowych miejsc pracy, aby zapewnić osobom odchodzącym z górnictwa, to będzie około 13 tys., jak i osobom pracującym w branżach okołogórniczych –jakieś 15–18 tys. nowych miejsc pracy.</u>
+          <u xml:id="u-43.11" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Kolejnym bardzo dużym wyzwaniem będzie przechodzenie gospodarstw domowych na nisko- lub nawet zeroemisyjne źródła ciepła, co na pewno poprawi jakość powietrza w naszym regionie, ale może nasilić zjawisko ubóstwa energetycznego.</u>
+          <u xml:id="u-43.12" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Poproszę kolejny slajd. Takie podstawowe wyzwania, które w trzech obszarach nam się pojawiają w ekonomii, to reindustrializacja, wzmocnienie konkurencyjności regionu, zwiększenie przyswajania innowacyjnych rozwiązań, stymulacja innowacji, wsparcie RIS, o którym pan marszałek też wspominał, inwestycje na terenach poprzemysłowych. Jeżeli chodzi o jakość życia, to na pewno zmniejszenie nagromadzenia negatywnych zjawisk natury społecznej, rozwój usług publicznych wysokiej jakości, zapewnienie wysokiej jakości przestrzeni i środowiska i poprawa połączeń infrastrukturalnych w regionie.</u>
+          <u xml:id="u-43.13" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">W przypadku kapitału ludzkiego – to zapewnienie wysokiego poziomu edukacji, podnoszenie kwalifikacji, poprawa aktywności zawodowej, stymulacja społecznej innowacji i przeciwdziałanie negatywnym skutkom procesów demograficznych.</u>
+          <u xml:id="u-43.14" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">W chwili obecnej zarząd województwa w 2019 r. przygotował plan transformacji niezgodny z rozporządzeniem, ale na swoje potrzeby. Poproszę o następny slajd. Z tego planu wynika, że w ramach działań transformacyjnych na dziś przeznaczyliśmy, jeżeli chodzi o wysoką jakość życia w regionie, już około 4 mld zł. Jeżeli chodzi o konkurencyjność gospodarki opartej na nowych technologiach, to około 900 mln zł. Jeżeli chodzi o rozwój przemysłów kreatywnych i wolnego czasu, to już 1,6 mld zł. To w ramach obecnie dostępnych środków.</u>
+          <u xml:id="u-43.15" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Jeżeli chodzi o pracę nad terytorialnym, naszym regionalnym planem sprawiedliwej transformacji, to rok 2020, jak wspomniałam, połowa tego roku, jak i początek, do lutego 2021 r., to były spotkania, warsztaty, konsultacje, zarówno w grupach eksperckich, jak i w grupach indywidualnych z mieszkańcami naszego regionu – na przykład z młodzieżą. Były to spotkania dedykowane. Na kanwie tych warsztatów wypracowano matrycę logiki interwencji w ramach Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji. Za chwilę pani dyrektor Stefania Koczar-Sikora przedstawi państwu założenia tej matrycy. Matryca ta była konsultowana wewnątrz naszego zespołu do spraw sprawiedliwej transformacji – poproszę kolejny slajd – i wewnątrz instytucji, które zajmują się finansowaniem. W chwili obecnej w oparciu o tę matrycę powstaje pierwszy projekt Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji dla województwa śląskiego, który planowany jest do przedstawienia na zarządzie województwa 31 marca i będzie podlegał intensywnym konsultacjom.</u>
+          <u xml:id="u-43.16" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Poproszę kolejny slajd. Tak jak wspomniał pan marszałek, największe konsultacje to jest kwiecień. On będzie równolegle konsultowany z polityką spójności. Kwiecień jest poświęcony na spotkania warsztatowe i rozmowy na podstawie pierwszego wstępnego projektu. W oparciu o te konsultacje będziemy opracowywać kolejną, drugą wersję Terytorialnego Planu Transformacji, który będzie następnie – poproszę kolejny slajd – konsultowany w dużej mierze ze stroną rządową i po konsultacjach ze stroną rządową powstanie trzecia wersja, która będzie podlegała dalszym konsultacjom i opiniowaniu, a następnie – w lipcu – planujemy ostatnią wersję przedstawić w Komisji Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-43.17" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Teraz chciałabym jeszcze – kolejny slajd – zaprosić państwa do korzystania z naszej strony internetowej, gdzie mamy taką zieloną zakładkę z nazwą „transformacja”. Bardzo państwa zapraszamy. Na tej stronie odzwierciedlone są wszystkie dokumenty i cały proces transformacji. Tam jest też bardzo szeroka diagnoza zrobiona na potrzeby transformacji. Ona jest pod Planem Sprawiedliwej Transformacji, a na samym końcu jest zaznaczona właśnie diagnoza, która posłużyła do wypracowania Terytorialnego Planu Transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-43.18" who="#DyrektordepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoMalgorzataStas">Teraz chciałabym oddać głos pani dyrektor Stefanii Koczar-Sikorze, która pokaże państwu matrycę, która stanowi element przełożenia na Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji. Bardzo państwu dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję pani dyrektor. Nie otwieram teraz dyskusji. Dyskusję poprowadzimy na koniec, po zakończeniu drugiej prezentacji. Dziękuję. Pani wicedyrektor, proszę bardzo. Pani dyrektor, proszę włączyć mikrofon. Ma pani wyłączony. O, teraz tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuRozwojuRegionalnegoUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Chciałam. Tylko proszę chwileczkę poczekać, bo mamy pogłos, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Bardzo proszę o wyłączenie pozostałych mikrofonów, żeby pani dyrektor była słyszalna dla nas wszystkich. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Czy państwo już mnie dobrze słyszą? W takim razie poproszę o uruchomienie prezentacji, która pozwoli mi szybko i sprawnie przejść przez temat, który już został zasygnalizowany przez pana marszałka i panią dyrektor, czyli w dużym syntetycznym skrócie przedstawić państwu przedmiot przyszłych projektów, które będziemy wspierać w ramach projektu planu.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Czekając na uruchomienie prezentacji, pozwolę sobie jeszcze (…) mówiła pani dyrektor Staś, które omawialiśmy z zespołem regionalnym, i stanowią punkt wyjścia do dokumentu, który za dwa dni będzie powszechnie dostępny, czyli pierwszego projektu centralnego planu.</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Tak jak państwo widzą na slajdzie, celem strategicznym, który stawiamy sobie z perspektywy Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, jest sprawiedliwa i efektywna transformacja regionu, transformacja w stronę zielonej cyfrowej gospodarki. Oczywiście transformacja ma służyć naszym mieszkańcom i zapewnić im wysoką jakość życia w czystym środowisku.</u>
+          <u xml:id="u-47.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny slajd. Pierwszy cel operacyjny, o którym mówimy, mieści się w komponencie gospodarki i dotyczy innowacyjności. Budżet, który państwo tu widzą, był projektowany przez nas na początku marca, po dyskusji przede wszystkim z zespołem regionalnym oraz roboczej dyskusji z Komisją Europejską. Na tę część działań alokujemy mniej środków. Projekty innowacyjne będziemy mocniej wspierać w ramach polityki spójności, więc budżet, który państwo widzą, ulegnie daleko idącej zmianie i zostanie przesunięty na inne komponenty, które państwu wskażę.</u>
+          <u xml:id="u-47.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny slajd. W przypadku innowacyjnej gospodarki chcemy położyć akcent przede wszystkim na rozwój wysokich technologii, czyli parki technologiczne czy też inwestycje demonstracyjne lokowane w tych gminach górniczych, które mają po temu potencjał, czyli mamy tam mocny sektor B+R. Uzupełniająco wspierać będziemy również wprowadzanie prac badawczo-rozwojowych w konsorcjach przemysłowo-naukowych oraz rozwój innowacyjności przedsiębiorstw.</u>
+          <u xml:id="u-47.5" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny slajd. Drugi komponent, najistotniejszy z perspektywy Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, to zielona gospodarka. Budżet, który tu państwo widzą, będzie bardzo mocno zwiększony, praktycznie o prawie 100%. W przypadku tego celu operacyjnego koncentrować się będziemy przede wszystkim – poproszę kolejny slajd – na dywersyfikacji działalności firm górniczych okołogórniczych, oczywiście w tym celu, aby umożliwić im zmianę profilu działalności i wykreowanie nowych produktów, usług i pozyskanie nowych rynków zbytu. Uzupełniająco wspierać będziemy cyfryzację i automatyzację naszej gospodarki, zmniejszanie powstawania odpadów, bo, tak jak państwo widzieli, jeżeli chodzi o odpady przemysłowe i wydobywcze, to jesteśmy liderem w kraju.</u>
+          <u xml:id="u-47.6" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny slajd. Trzeci cel operacyjny dotyczy silnej lokalnej przedsiębiorczości. Tutaj też budżet, który państwo widzą, będzie praktycznie zwiększony o 100%. Poproszę kolejny slajd. W przypadku tego celu przede wszystkim będziemy się koncentrować na rzecz nowych produktów i usług, które – poproszę kolejny slajd, bo mamy slajd tytułowy – czyli kierunek drugi. Jeszcze raz. Dziękuję. Czyli przede wszystkim chcemy wspierać te przedsiębiorstwa, które należą do naszych technologicznych specjalizacji regionu, czyli to są duże, wiodące firmy, sektory, które mają potencjał na generowanie miejsc pracy dla osób odchodzących z górnictwa i branż pokrewnych. Uzupełniająco wspierać będziemy oczywiście tworzenie nowych firm, między innymi z wykorzystaniem kompleksowych usług dla przyszłych przedsiębiorców. Widzimy tutaj też, ale mniej istotne z perspektywy transformacji, rolę branży kreatywnej. Tego typu projekty będziemy bardziej wspierać w ramach kontynuacji RPO.</u>
+          <u xml:id="u-47.7" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny slajd. Poproszę kolejny slajd z państwa strony, jeśli mogę prosić. Jesteśmy cały czas na tym samym slajdzie. Gdybym mogła prosić o zmianę slajdu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Tak, tak, chwileczkę. Obserwujemy to, pani dyrektor. Może troszkę wolniej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Starałam się zrealizować rekomendację pana przewodniczącego Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Tak, ale wie pani, złośliwość rzeczy martwych. Coś nam się zawiesiło. Zaraz wrócimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Oczywiście. To ja pozwolę sobie zasygnalizować kolejny slajd, bo on dalej jest w celu operacyjnym dotyczącym silnej lokalnej przedsiębiorczości. Oprócz firm związanych z technologicznymi specjalizacjami regionu, czyli bardziej średnimi i dużymi, będziemy też wspierać cały sektor mikro, małych i średnich firm podlegających transformacji, ponieważ one mają ogromny potencjał, to sól ziemi gospodarczej do wygenerowania miejsc pracy dla osób odchodzących z górnictwa. Uzupełniająco będziemy wspierać turystykę, jeżeli ona jest endogennym potencjałem regionu dla tych naszych gmin górniczych, a w niektórych wypadkach tak jest, i uzupełniająco będziemy wspierać promocję gospodarczą regionu. Te informacje mieliśmy przedstawione jeszcze na tym slajdzie, ale jako że one się łączyły ze slajdem poprzednim, który państwo widzieli, to pozwalam sobie je zasygnalizować.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Teraz nie wiem, czy zatrzymać się z prezentacją, czy po prostu ustnie omawiać, panie przewodniczący? Proszę o pana sugestię, jak mam podejść do tematu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Pani dyrektor, najlepiej będzie poczekać chwileczkę, bo cały czas próbujemy uruchamiać, żeby było płynne, ale na razie nie mamy obrazu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">To ja poczekam chwileczkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Pani dyrektor, my czekamy, ale w międzyczasie padła od pani taka informacja, że państwo będą zmieniać wysokość kwot. Z czego to wynika? Po tych konsultacjach, czy pojawiły się inne źródła finansowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Już mówię. Przede wszystkim tak naprawdę równolegle pracujemy nad dwoma strumieniami finansowymi dla regionu ze środków europejskich, czyli Funduszem Sprawiedliwej Transformacji, o którym dzisiaj mówimy, i środkami z polityki spójności. Cały czas rozstrzyga się też, który typ projektów interwencji będzie wspierany z jednej bądź z drugiej puli środków. To też decyduje o tym, na co położymy akcent w ramach EFT. Między innymi taka też była rekomendacja ze strony członków zespołu, taka była rekomendacja ze strony Komisji. My też więcej wiemy o przyszłym RPO i możemy z perspektywy obydwu źródeł po prostu ukierunkować sobie, który typ projektów jest ważniejszy w ramach jednego funduszu, a który w ramach drugiego. Stąd kwestia, o której mówię, czyli właśnie zmiana. Pula zostaje niezmienna, czyli 2,066 mld euro, czyli pula przypisana województwu śląskiemu w projekcie umowy partnerstwa na dzień dzisiejszy, natomiast co do zasady wewnątrz tej puli przesuwaliśmy środki, koncentrując się na czterech celach operacyjnych. Dwa cele już państwu omówiłam, czyli związane przede wszystkim z zieloną gospodarką, czyli dywersyfikacją firm, oraz silną lokalną przedsiębiorczością, czyli sektorem MŚP, który ma potencjał, żeby wygenerować miejsca pracy dla osób odchodzących z górnictwa i branż pokrewnych. Czyli tak naprawdę gros tych środków trafiło na cele, które państwu już przedstawiłam.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Kolejne dwa istotne cele to będzie nadawanie ponownych funkcji terenom górniczym. O, już wracamy do prezentacji. Bardzo się cieszę i w takim razie poproszę kolejny slajd. O, przez chwilkę to było. Poczekam jeszcze chwilkę. Może już będzie prezentacja… Gdybym mogła prosić poprzedni slajd, bo jesteśmy już dalej w prezentacji. Proszę slajd poprzedni, bo już jesteśmy w celu związanym z energetyką. I jeszcze poproszę może, przypuszczam, że to będą cztery slajdy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Cofamy się, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Musimy wrócić do silnej lokalnej przedsiębiorczości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Silna lokalna przedsiębiorczość.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Jeszcze, jeszcze…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Tak. Poproszę kolejny slajd. Ten miałam przyjemność omówić i teraz kolejny slajd już będzie tym, którego nie miałam przyjemności państwu przedstawić. Czyli poproszę następny slajd. Może nam się znowu prezentacja na tym slajdzie zawiesi… Chyba jesteśmy w tej samej sytuacji co przed chwilą i kolejny slajd nie chce nam się pojawić. O! Jeszcze jeden slajd, a jeśli nie, to już przeskoczymy. Tak. Tutaj jest slajd, o którym państwu mówiłam, czyli oprócz firm, które mają mocne technologie na Śląsku, czyli dużych i średnich, to wspierać będziemy mikro, małe i średnie. Czyli tutaj pierwszy kierunek, który państwo widzą u góry, i uzupełniająco turystykę, rekreację, przemysł wielkich wydarzeń, przemysł zdrowotny i promocję gospodarczą regionu.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny cel operacyjny, który jest na kolejnym slajdzie. Przechodzimy do kwestii związanych z edukacją. Tutaj z kolei budżet zostanie zmniejszony, bo gros tych działań będziemy wspierać w ramach polityki spójności. Poproszę o kolejny slajd. W przypadku edukacji koncentrować się będziemy przede wszystkim na pierwszym kierunku, czyli tworzeniu warunków do rozwoju zawodowego. Oczywiście adresować go będziemy przede wszystkim dla pracowników i pracodawców firm z branż górniczych i powiązanych. To jest dla nas istotny biorca środków w tym obszarze, ale również będziemy rozwijać całość kształcenia zawodowego, doradztwa zawodowego, poprawę zmiany kwalifikacji. Gdybym mogła poprosić jeszcze raz poprzedni slajd. Uzupełniająco oczywiście będziemy wspierać kształcenie dualne, czyli powiązanie kształcenia z rynkiem pracy i kształcenie ogólne, i w rozumieniu poziomu ponadpodstawowego i uczelni wyższych, bo chcielibyśmy wykreować i wspierać ze środków europejskich zamawiane kierunki regionalne, które właśnie zmierzają w stronę zielonej gospodarki.</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Proszę o kolejny slajd. Następny cel operacyjny dotyczy rynku pracy i tutaj też budżet będzie zmniejszony w stosunku do tego, który państwo widzą na prezentacji. Poproszę kolejny slajd. W przypadku rynku pracy przede wszystkim będziemy wspierać reorientację zawodową osób odchodzących z górnictwa i branż pokrewnych, reorientację zawodową, ponadto będzie tu zaplanowane wsparcie na dotacje i wparcie psychologiczne. Pakiety osłonowe, które tu państwo widzą, nie będą przedmiotem wsparcia ze środków europejskich. My je tylko pokazujemy kontekstowo, ale w projekcie planu one znikną, ponieważ trochę budzą pytania po stronie naszych odbiorców. Chcieliśmy to pokazać jako działania finansowane z budżetu państwa kontekstowe dla terytorialnego planu, ale żeby nie było nieczytelności, to tutaj państwo widzą tę informację, ale nie pojawi się ona w planie, choć będzie ważna oczywiście z perspektywy górników.</u>
+          <u xml:id="u-61.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Ostatnia kwestia. Nowe wyzwania runku pracy wymagają nowych kompetencji instytucji rynku pracy, stąd projekty działania dla nich adresowane. Poproszę kolejny slajd. Kolejny cel operacyjny to energetyka. On też będzie dokapitalizowany w stosunku do kwoty, którą państwo widzą. Poproszę kolejny slajd. W przypadku celu energetycznego, z jednej strony będziemy realizować projekty szalenie ważne dla Śląska w kontekście tego, o czym mówiła pani dyrektor Staś, czyli potencjału naszych terenów górniczych, związane z regeneracją tych terenów, usuwaniem zagrożenia ze strony odpadów, przede wszystkim odpadów wydobywczych, których dotychczas nie wspieraliśmy ze środków europejskich. Tutaj będziemy też po raz pierwszy poprawiać, regulować stosunki wodne na obszarach gmin pogórniczych, choć tutaj oczywiście będziemy się też mocno demarkować ze środkami, które na ten cel mamy z tytułu środków na restrukturyzację branży górniczej. Oczywiście potrzebne szalenie na Śląsku projekty związane z nadaniem nowych funkcji i użyciem terenów przede wszystkim na cele gospodarcze, ale również środowiskowe, kulturalne, turystyczne i społeczne. Bardzo ważne projekty związane z rewitalizacją na Śląsku, ważne dla naszych gmin oraz system wspierający do działań powyższych, systemowe zarządzanie terenami poprzemysłowymi, czyli rozwinięcie naszego obecnego projektu.</u>
+          <u xml:id="u-61.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę o kolejny slajd. Następny cel dotyczy mobilności regionu i tutaj budżet będzie utrzymany w kwocie, którą państwo widzą. Poproszę kolejny slajd. W przypadku mobilności ze środków FST koncentrować się będziemy na strukturze transportu zeroemisyjnego wraz z infrastrukturą rowerową oraz na zakupie taboru zeroemisyjnego wraz z uzupełniającą infrastrukturą właśnie transportu publicznego. I to będą dwa główne kierunki.</u>
+          <u xml:id="u-61.5" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny slajd. W przypadku celu związanego z usługami społecznymi i zdrowotnymi budżet będzie zmniejszony w stosunku do kwoty, którą państwo tu widzą, ponieważ co do zasady będziemy te projekty wspierać z polityki spójności. Poproszę kolejny slajd. W przypadku projektów społecznych przede wszystkim koncentrować się będziemy na dofinansowaniu niskoemisyjnych źródeł energii, komplementarnie do projektów związanych z energetyką prosumencką czy z efektywnością energetyczną, które nam tak szybko przemknęły. Teraz sobie zdaję sprawę, że ich tak mocno nie zasygnalizowałam w celu energetycznym, ale to są projekty, które państwo znacie, które realizowaliśmy. Chcemy się tu koncentrować na doradztwie energetycznym, na zwiększaniu świadomości społecznej w tym obszarze i, jak się uda, progresywnym dofinansowaniu tych źródeł ciepła, które są bardziej wysokoenergetyczne, ale też droższe i musimy naszych mieszkańców, zwłaszcza tych ubogich energetycznie, przygotować do tego nowego paliwa.</u>
+          <u xml:id="u-61.6" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Kolejne szalenie ważne to projekty związane z tożsamością kulturową i dziedzictwem przemysłowym regionu. Chcemy je tutaj pokazać, czyli w projektach miękkich, a nie twardych – rewitalizacyjnych. Jesteśmy tu otwarci na inicjatywy oddolne naszych mieszkańców regionu. Następnie programy integracji społecznej adresowane są nie tylko do górników, ale również dla ich rodzin i całych społeczności, oraz projekty związane z profilaktyką zdrowotną.</u>
+          <u xml:id="u-61.7" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny slajd. Ostatni cel związany z efektywnym celem zarządzania transformacją – budżet taki, jak państwo widzą na tym slajdzie. Poproszę kolejny slajd. Tutaj wspierać będziemy z jednej strony współpracę z partnerami społecznymi i gospodarczymi, czyli i komitet monitorujący, i zespół regionalny, wszystkie gremia, które będą adekwatne. Bardzo mocno chcemy też zaangażować w te działania partnerów społeczno-gospodarczych. Tutaj planujemy budżet inicjatyw transformacyjnych, granty dla organizacji pozarządowych, lokalne pakty na rzecz transformacji. Kolejnym ważnym kierunkiem będzie otwarty dialog ze środowiskami regionu, czyli dużo więcej niż tylko promocje i komunikacja Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Następnie wzmocnienie potencjału instytucjonalnego, czyli takie trochę środki z pomocy technicznej, aby obsłużyć Fundusz i jego wdrażanie. Ostatnia kwestia – obserwatorium, monitoring procesów transformacyjnych, abyśmy mieli wiedzę analityczną w tym obszarze i mogli odpowiednio projektować dalsze działania.</u>
+          <u xml:id="u-61.8" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuUrzeduMarszalkowskiegoWojewodztwaSlaskiegoStefaniaKoczarSikora">Poproszę kolejny slajd. Tyle z mojej strony. Dziękuję państwu za uwagę. Jestem do dyspozycji, jeśli chodzi o pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo, pani dyrektor. Dziękuję za ciekawą prezentację. W tej chwili otwieram dyskusję i proszę osoby zgłaszające się na czacie, żeby tam ewentualnie podjęły z nami dialog. Czy pan marszałek w tej chwili chce coś jeszcze uzupełnić? Może później, gdy będą pytania, to będziemy się starali udzielić państwu głosu w związku z konkretnymi pytaniami. Proszę bardzo. W tym czasie może ja zadam pytanie. Pani dyrektor przedstawiła nam rzeczywiście matrycę interwencji Regionalnego Planu Sprawiedliwej Transformacji. Rozumiem, że cały czas trwa proces dyskusji nad projektem Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji dla województwa. Pytanie, czy w tej formie w tej chwili państwo będziecie wchodzić w kolejny dialog z mieszkańcami? Czy w tej formie matrycy ten dokument będzie przedstawiany, czy państwo będą się starali przygotować już projekt pisany, który będzie jakimś dokumentem wymaganym przez UE?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Panie przewodniczący, matryca jest dla nas oczywiście swoistym modelem wyjścia, aby dobrze przygotować się do tego modelu, o którym pan wspomniał, o charakterystyce pisanej – tego faktycznie wymaganego do Komisji Europejskiej. Zresztą przy tym procesie jesteśmy wspomagani przez PwC jako model pomocowy, który Komisja też stosuje w stosunku do regionów górniczych transformacji, więc wspólnie z PwC taki dokument zostanie przygotowany i w formie pisanej, taki, jak przygotowuje się takie klasyczne dokumenty o charakterystyce strategicznej, który zostanie przekazany stronie rządowej i Komisji Europejskiej do akceptacji i do naniesienia ewentualnych uwag. Jesteśmy w tej chwili w procesie konsultacji, niedługo wejdziemy w pełne tryby konsultacyjne, tj. z początkiem kwietnia. Tak to się będzie działo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję. Do pytania zgłosił się pan Patryk Białas, prezes zarządu stowarzyszenia BoMiasto oraz pani Marta Anczewska, Fundacja WWF Polska. Proszę bardzo, może pani Marta jako pierwsza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#FundacjiWWFPolskaMartaAnczewska">Bardzo dziękuję. Dzień dobry, panie przewodniczący, szanowni uczestnicy spotkania, panie marszałku, mam pytanie dotyczące matrycy dla Śląska. Znam założenia tej matrycy, uczestniczyliśmy w konsultacjach jako organizacja, natomiast nie jest dla mnie jasne, czy ona też pokrywa środki, które mają być pozyskane z drugiego i trzeciego filaru mechanizmu. Ponieważ widzimy tam na razie rozpisane środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, ale też płyną takie sygnały z Ministerstwa Funduszy, że terytorialny plan musi też uwzględniać wydatki czy zamierzenia dotyczące właśnie InvestEU i trzeciego filaru. Czy to będzie także uwzględnione w ostatecznym dokumencie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Jeżeli pani pozwoli, to od razu bym, panie przewodniczący, odniósł się do tego pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Ale, panie marszałku, może za chwileczkę. Te dwie osoby zadadzą pytania i później jakieś odpowiedzi na ten temat. Panie Patryku, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#RadnymiastaKatowiceprezeszarzadustowarzyszeniaBoMiastoPatrykBialas">Bardzo dziękuję. Ja chciałem dopytać w związku z prezentacją tego programu i w kontekście możliwości wsparcia dla gmin górniczych i społeczności lokalnych w tych gminach górniczych, a mianowicie, w przestrzeni publicznej pojawiły się informacje – i poprosiłbym o potwierdzenie albo zaprzeczenie – że będzie możliwe wsparcie dla gmin, w których albo planuje się budowę nowych kopalń, albo rozbudowuje się kopalnie, uruchamia się nowe ściany, uruchamia się nowe plany ruchu. Więc chciałbym tutaj poprosić o wyjaśnienie i rozwianie wszelkich wątpliwości związanych z możliwością wykluczenia gmin, na terenie których rozwija się górnictwo. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Prosimy o odpowiedź na te pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Szanowni państwo, szanowny panie przewodniczący, w kwestii pierwszego pytania to na chwilę obecną wysłaliśmy też zapytania zarówno do Ministerstwa Klimatu, do pana ministra Kurtyki, jak i do wicepremiera Sasina w kontekście uzupełnienia naszego programu właśnie o te kwestie filarowe. One w późniejszym terminie oczywiście zostaną uzupełnione o ten właśnie filar, o którym była mowa.</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Natomiast w kwestii pytania dotyczącego wykluczenia tych gmin, gdzie rozwijana jest branża górnicza, z informacji, które posiadamy, faktycznie bardzo mocno rozważana jest taka możliwość, że te gminy nie otrzymają wsparcia z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Panie marszałku, mam jeszcze takie pytanie, czy do kolejnego projektu, pierwszego, z którym będziecie prowadzić dalsze konsultacje, będziecie uruchamiać jakieś informacje związane z projektami, które są przygotowywane w danym zakresie, czy to będzie dalej taki projekt, z którym mieliśmy do czynienia przed chwilą, z którym mogliśmy się zapoznać.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">I jeszcze jedno pytanie. Rozumiem, że państwo przygotowujecie te swoje materiały pod kątem pełnej puli środków finansowych, nie tych pięćdziesięciu, czyli w kontekście jakby potwierdzenia przez Polskę neutralności klimatycznej do roku 2050?</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Mam jeszcze jedno pytanie, bo oczywiście ten Fundusz i ten mechanizm ma leczyć skutki, ma pomagać tym skutkom. Czy znamy już dokładną liczbę osób, która będzie traciła miejsca pracy w kontekście roku 2030? Ten materiał jest skrojony na rok 2030. Od kilku miesięcy trwają rozmowy w województwie, prowadzona jest dyskusja nad tak zwaną umową społeczną, gdzie te materiały, wydaje mi się, są już jakoś rzetelnie i konkretnie przedstawione, między innymi Główny Instytut Górnictwa pracuje w tym temacie. Czy państwo macie dostęp do tych materiałów, czy możecie coś na ten temat powiedzieć? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">Dziękuję, panie przewodniczący. Może rozpocznę od odpowiedzi na drugie pytanie. Nasze działania planujemy pod pełną pule dostępnych środków związanych z Funduszem Sprawiedliwej Transformacji. Czyli interesuje nas tutaj pełna pula i tak programujemy te działania.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">W kwestii tego, czy będziemy pokazywać w naszym pierwszym planie projekty, to jeszcze nie mamy zamiaru na tym etapie ich pokazywać. Chcemy, aby nasi beneficjenci, beneficjenci tego Funduszu, jak i gminy, instytucje otoczenia biznesu, nasi partnerzy, mogli się zapoznać i w tym kontekście wypowiedzieć. W drugim wyłożeniu naszego planu będziemy mogli mówić projektach już bardziej skonkretyzowanych, bo tak naprawdę wtedy to nabierze formy i kształtu i te kwestie z interwencją będą jaśniejsze i będą nam lepiej sprzyjać.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#WicemarszalekwojewodztwaslaskiegoWojciechKaluza">W kwestii związanej z umową społeczną, to faktycznie też jesteśmy uczestnikami tych spotkań i tak naprawdę też czekamy na rozstrzygnięcia związane z umową społeczną. Oczywiście diagnozujemy stale i na bieżąco temat związany z tymi osobami, które utracą pracę, natomiast największe rozbieżności pojawiają się w branży okołogórniczej, czyli w firmach związanych z łańcuchem dostaw. To gdzieś tam stanowi jeszcze jakiś problem. Natomiast ta skala jest mniej więcej oszacowana. Jak zawsze są pewne rozbieżności, natomiast zarówno i raport, który pokazał się niedawno, stworzony przez Izbę Górniczo-Przemysłową w Katowicach, i errata teraz jako druga część tego raportu, też pokazuje kwestie związane z firmami okołogórniczymi. Pokazuje właśnie bardziej skonkretyzowaną liczbę osób związanych z branżą okołogórniczą, co do której tak naprawdę są te znaki zapytania, odnośnie do liczby tych osób. Ale mamy to już zdiagnozowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie marszałku. Chciałem panu serdecznie podziękować, pani dyrektor Małgorzacie Staś i pani Stefanii Sikorze za prezentacje. Do dalszej dyskusji nikt się nie zgłosił, w związku z powyższym dziękuję państwu serdecznie za ten materiał i przedstawienie go.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Chciałem wszystkim uczestnikom dzisiejszego posiedzenia podkomisji podziękować. W szczycie mieliśmy 28 osób, teraz troszkę mniej, ale też ponad 20, więc serdecznie dziękuję i zapraszam na kolejne nasze posiedzenie. Mam nadzieję, że Krajowy Plan Sprawiedliwej Transformacji zostanie przedstawiony na kolejnym posiedzeniu. Rozmawialiśmy z Ministerstwem Klimatu, aby ten punkt poruszyć. No i o tym trzecim filarze, którym Ministerstwo Klimatu i Środowiska też się zajmuje, będziemy mogli posłuchać na następnym posiedzeniu. Dziękuję za uwagę. Życzę wszystkim wesołych, radosnych świąt, bo to ostatnie nasze posiedzenie przed świętami. Przede wszystkim, proszę państwa, zdrowia i jeszcze raz zdrowia. Wszelkiej pomyślności. Dziękuję bardzo. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..cac61f1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/header.xml
@@ -0,0 +1,88 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-sue2s-00005-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw Sprawiedliwej Transformacji /nr 5/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw Sprawiedliwej Transformacji /nr 5/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SUE2S">5</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-16</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="BelchatowwOsrodkuDzialanEkologicznychZrodlaMaciejKozakiewicz" role="speaker">
+        <persName>Bełchatów 2050” w Ośrodku Działań Ekologicznych „Źródła” Maciej Kozakiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="BurmistrzmiastaNowaRudaTomaszKilinski" role="speaker">
+        <persName>Burmistrz miasta Nowa Ruda Tomasz Kiliński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor biura EBI w Warszawie Grzegorz Rabsztyn</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorbiuraEuropejskiegoBankuInwestycyjnegowWarszawieGrzegorzRabsztyn" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor biura Europejskiego Banku Inwestycyjnego w Warszawie Grzegorz Rabsztyn</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorIETUAdamDrobniak" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor IETU Adam Drobniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorInstytutuEkologiiTerenowUprzemyslowionychAdamDrobniak" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Adam Drobniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="FundacjiWWFPolskaMartaAnczewska" role="speaker">
+        <persName>Fundacji WWF Polska Marta Anczewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KierownikBiuraZarzadzaniaStrategicznegoNadzoruWlascicielskiegoFunduszyEuropejskichiRozwojuGospodarczegoUrzeduMiejskiegoWalbrzychuAndrzejKosior" role="speaker">
+        <persName>Kierownik Biura Zarządzania Strategicznego, Nadzoru Właścicielskiego, Funduszy Europejskich i Rozwoju Gospodarczego Urzędu Miejskiego Wałbrzychu Andrzej Kosiór</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoLukaszKohut" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Łukasz Kohut</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoParlamentuEuropejskiegoPatrykJaki" role="speaker">
+        <persName>Poseł do Parlamentu Europejskiego Patryk Jaki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoPELukaszKohut" role="speaker">
+        <persName>Poseł do PE Łukasz Kohut</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoseldoPEPatrykJaki" role="speaker">
+        <persName>Poseł do PE Patryk Jaki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselTomaszPiotrNowak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Tomasz Piotr Nowak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel EBI w Warszawie Piotr Michałowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzedstawicielEuropejskiegoBankuInwestycyjnegowWarszawiePiotrMichalowski" role="speaker">
+        <persName>Przedstawiciel Europejskiego Banku Inwestycyjnego w Warszawie Piotr Michałowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Krzysztof Gadowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="StrategiirozwojuSudetyMarcinAugustyniak" role="speaker">
+        <persName>Strategii rozwoju Sudety 2030” Marcin Augustyniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoraDepartamentuFunduszyEuropejskichMinisterstwaKlimatuiSrodowiskaMarcinJaniak" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich Ministerstwa Klimatu i Środowiska Marcin Janiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak" role="speaker">
+        <persName>Zastępca dyrektora departamentu MKiŚ Marcin Janiak</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SUE2S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw Sprawiedliwej Transformacji</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..d457427
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sue2s/201923-sjm-sue2s-00005-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,376 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dzień dobry państwu. Witam serdecznie na posiedzeniu podkomisji stałej do spraw sprawiedliwej transformacji. Chciałem dzisiaj serdecznie przywitać wszystkich posłów, parlamentarzystów do parlamentu polskiego, jak i tych, którzy zdalnie uczestniczą w naszym posiedzeniu, wiem też, że są z nami również europosłowie – serdecznie witam.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Jak zawsze wierny naszej podkomisji pan minister Czetwertyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Dziękuję za obecność z nami dzisiaj, panie ministrze. Witam również przedstawicieli Europejskiego Banku Inwestycyjnego, pana dyrektora i jego współpracowników z przedstawicielstwa w Polsce. Chciałem również serdecznie przywitać samorządowców, a więc marszałków, wicemarszałków, jak również prezydentów, burmistrzów i wójtów, którzy uczestniczą w naszym posiedzeniu. Wielkie słowa uznania dla stowarzyszeń, fundacji, które wiernie śledzą naszą pracę i uczestniczą aktywnie w pracach naszej podkomisji. Witam również przedstawicieli stowarzyszeń, które nam zgłaszały swój udział.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Na dzień dobry chciałem stwierdzić kworum. Proszę panów posłów o potwierdzenie obecności. Otrzymuję sygnał, że kworum już mamy. Chciałem państwa również poinformować – posłów, jak i osoby zebrane – że zgłaszamy się do zabrania głosu przez aplikację Whereby. Ona służy również do zgłaszania chęci zabrania głosu. Nasza transmisja z tego posiedzenia oczywiście hybrydowo jest prowadzona również na stronie sejmowej podkomisji czy Komisji do Spraw Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Mamy dwa tematy dzisiejszego posiedzenia. Kontynuujemy cykl mechanizmów sprawiedliwej transformacji. Rozmawialiśmy o Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, mówiliśmy o drugim filarze. Dzisiaj chcielibyśmy porozmawiać o trzecim filarze. Dzisiaj do naszej dyskusji został właśnie zaproszony pan minister Adam Czetwertyński oraz przedstawiciele Europejskiego Banku Inwestycyjnego, którzy w tym temacie zabiorą głos.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Drugi temat, oczekiwany też przez wielu i myślę, że bardzo ciekawy, nad którym ta dyskusja trwa, związany z przygotowaniem „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji”. Czasami to wzbudza wiele emocji, ale myślę, że więcej ciekawości w stosunku do tego, na jakim etapie i gdzie jesteśmy.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Przechodzimy do punktu pierwszego. Oddaję głos panu ministrowi. Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Bardzo dziękuję za zaproszenie na dzisiejszą dyskusję. Omawiamy po kolei wszystkie elementy, wszystkie filary mechanizmu sprawiedliwej transformacji, doszliśmy właśnie do trzeciego, który jest niezmiernie ważnym filarem, który ma wspierać samorządy i jednostki prywatne pełniące misje publiczne. Można tu myśleć na przykład o transporcie publicznym czy o takich zadaniach, które czasami są wykonywane także przez firmy prywatne. To jest więc narzędzie, żeby wesprzeć samorządy sprawiedliwą transformacją. Mamy oczywiście pewne koncepcje. Poproszę pana dyrektora Janiaka, żeby przedstawił więcej informacji z naszej strony na ten temat, ale myślę, że też bardzo ciekawa będzie prezentacja EBI i pana Grzegorza Rabsztyna, bo to jest oczywiście bank, który jest odpowiedzialny za wdrożenie tego filara, a więc to, jakie instrumenty będzie bank w stanie oferować czy jaką ma wizję wykorzystania tych środków przez samorządy, będzie bardzo istotne. Ale dla mnie tak naprawdę najważniejsze w tej dyskusji będzie też usłyszeć od obecnych samorządów pomysły, jak możemy usprawnić wykorzystanie środków z tego trzeciego filara po to, żeby rzeczywiście wspierać sprawiedliwą transformację w regionach.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Drugi element z naszej strony – pan przewodniczący zapowiedział, informację od pana profesora Drobniaka o przygotowaniach „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji”. Na pewno w ostatnich tygodniach wielu z państwa miało kontakty z panem profesora Drobniakiem, tak że też wie, w jakim kierunku i w jakim tempie idą te prace. Ale ponieważ się zbliżamy do momentu ich finalizacji, to jest też ważne, żeby informować o postępie, o stanie prac. Zostawię też panu profesorowi więcej czasu na przedstawienie szczegółów, ale podkreślę, że z naszej perspektywy to jest niezmiernie ważne, żeby ten krajowy plan był spójny z terytorialnymi planami i żeby stworzył odpowiednie warunki dla rozwoju nowych sektorów związanych z gospodarką niskoemisyjną, z modernizacją naszej energetyki we wszystkich regionach węglowych. Tutaj poproszę pana profesora Drobniaka o przedstawienie właśnie stanu prac nad krajowym planem. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie ministrze. Zanim oddam głos panu dyrektorowi, widzę rzeczywiście pana profesora Adama Drobniaka. Panie dyrektorze, panie profesorze, gratuluję dodatkowych obowiązków, których się pan podjął, pełniąc funkcję dyrektora. Cieszę się, że jest pan z nami. Przepraszam, że w tej pierwszej fazie nie zerknąłem na ekran, żeby móc zobaczyć, bo to widać, że pan jest z nami – i rzeczywiście pan minister przekazał materiały pana prezentacji, która została przygotowana. Jest mi bardzo miło, że pan z nami jest. Dziękuję. Oddaję głos panu dyrektorowi Janiakowi. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuFunduszyEuropejskichMinisterstwaKlimatuiSrodowiskaMarcinJaniak">Dzień dobry państwu. Marcin Janiak z tej strony. Jestem razem z panem ministrem Adamem Guibourgé-Czetwertyńskim. Przepraszam, że z offu, ale tak będzie mi łatwiej operować prezentacją, którą przygotowaliśmy dla państwa. Postaram się ją teraz udostępnić. Mam nadzieję, że jest widoczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">My widzimy tutaj.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Świetnie. Dobrze, to nie marnując czasu, przechodzimy do prezentacji. Pierwszy slajd to harmonogram prac. Propozycje rozporządzenia… Przepraszam, ktoś ma chyba włączony mikrofon, a więc uprzejma prośba o wyłączenie, bo mamy taki… Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Rozporządzenie pojawiło się w maju 2020 r., następnie uzyskało mandat Rady na Coreperze w październiku tego samego roku i od początku tego roku zaczęły się trilogi polityczne. Teraz jesteśmy przed trzecim trilogiem, 20 kwietnia; prezydencja portugalska liczy, że to będzie ostatni trilog. Pozostały do rozstrzygnięcia jeszcze w zasadzie trzy kwestie. Pierwsza kwestia i kwestie budżetowe. Tutaj też są naciski ze strony Parlamentu Europejskiego, żeby zwiększyć część dotacyjną, bo w chwili obecnej – przypomnę, wybiegając troszeczkę dalej w prezentację – to jest niewiele ponad 1,5 mld euro na całą UE. Kwestie warunkowości, bo też się pojawiają tutaj nowe kwestie, żeby wpisać do rozporządzenia w zakresie warunkowości, jakie warunki musiałyby być przez państwa, przez projekty realizowane, wpisane, oraz konieczności weryfikacji przez Komisję Europejską kwestii wykonalności finansowej projektów, o których będziemy mówili. Pamiętajmy też, że mówimy tutaj o specyficznych projektach, jeżeli chodzi o finansowanie w ramach tego instrumentu, które generują dochody, jednak na niewystarczającym poziomie, żeby mogły one zapewnić pokrycie kosztów operacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Jak pan minister już wcześniej powiedział, mówimy dzisiaj o trzecim filarze mechanizmu sprawiedliwej transformacji. Do tej pory mówiliśmy o Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. W zasadzie najwięcej naszej uwagi skupia się na tym funduszu. Mamy drugi filar, dotyczący InvestEU, i ten trzeci filar mechanizmu sprawiedliwej transformacji – dotyczący instrumentu pożyczkowego na rzecz sektora publicznego.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Musimy patrzeć na te instrumenty komplementarnie, one powinny funkcjonować komplementarnie, rozwiązywać różne problemy, ale między sobą funkcjonować i zazębiać się w jakiś sposób. Stąd też kwestie związane właśnie z ujęciem tej komplementarności powinny być rozwiązane w terytorialnych planach sprawiedliwej transformacji, ponieważ jest też wymóg w zakresie tego instrumentu, o którym mówimy, instrumentu pożyczkowego, że też zakres interwencji w tym instrumencie powinien być uwzględniony w ramach terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Cel ogólny to oczywiście tak jak w przypadku pierwszego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji, czyli Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, to jest łagodzenie skutków społeczno-gospodarczych transformacji regionów górniczych. Oczywiście te cele są szersze i one mogą wychodzić dosłownie i w przenośni poza obszary tych regionów, które są objęte tym funduszem. Co to znaczy? Tak jak w przypadku tego pierwszego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji, czyli FST, interwencja w ramach tego funduszu, w ramach tego pierwszego filara może się odnosić wyłącznie do tych regionów, to w przypadku drugiego czy trzeciego filara ta interwencja może być szersza i wychodzić poza te regiony, ale oczywiście jeżeli przyczynia się też do tych celów mechanizmu sprawiedliwej transformacji w zakresie transformacji społeczno-gospodarczej tych regionów górniczych.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Tutaj identyfikujemy dwa takie kluczowe podmioty, jeżeli chodzi o trzeci filar sprawiedliwej transformacji, a więc beneficjenci, ponieważ mówimy tutaj o podmiotach prawa publicznego lub prawa prywatnego, ale którym została powierzona misja publiczna. Co to oznacza? Też tu mamy pewne niepewności. Mam nadzieję, że tutaj prezentacja EBI, który będzie operatorem tego mechanizmu, nam troszeczkę rozświetli. Wcześniej prowadziliśmy z EBI robocze dyskusje również na ten temat, czy na przykład spółki Skarbu Państwa, ale realizujące cele publiczne też możemy tu uznawać jako podmioty prawa prywatnego czy też się wpisują. I wstępną ogólną odpowiedź dostaliśmy, że tak, jak najbardziej spółki Skarbu Państwa, oczywiście jeżeli wykonują działanie związane z misją publiczną, również się wpisują. Stąd identyfikujemy na przykład takie podmioty jak przedsiębiorstwa energetyczne, ciepłownicze, na przykład operatorów energii elektrycznej, operatora gazociągów dystrybucyjnych czy spółki ciepłownicze. Ale tu też prosiłbym o odniesienie się do tego przedstawicieli EBI.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">No i drugi kluczowy partner, podmiot w ramach tego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji, więc partnerzy finansowi, ponieważ mówimy tu o środkach co do zasady zwrotnych, a więc mówimy o EBI, operatorze tego mechanizmu, operatorze tego funduszu, ale też innych międzynarodowych instytucjach finansowych oraz krajowych bankach i instytucjach finansowych, które będą musiały mieć podpisaną umowę z EBI. Ale wierzę, że w prezentacji EBI troszeczkę więcej na ten temat powiemy.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">To, co jest istotne, i ta komplementarność – wracając jeszcze do tych podmiotów, pamiętajmy, że w przypadku tego drugiego filara, InvestEU, mówimy tu raczej o podmiotach prywatnych, komercyjnych, o inwestycjach komercyjnych zwrotnych finansowo, gdzie nie występuje tak zwana luka finansowa. Natomiast właśnie w ramach tego trzeciego filara mówimy o podmiotach prywatnych bądź publicznych, ale realizujących cele społeczne, no i gdzie występuje luka w finansowaniu, a więc generowane przez projekt, przez inwestycje dochody nie będą pokrywały kosztów operacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">No i to, co jest najciekawsze, możemy powiedzieć, clou całego funduszu, mechanizmu sprawiedliwej transformacji, a więc budżet. I tutaj mówimy o środkach na całą  UE 1,525 mld euro, jeżeli chodzi o komponent bezzwrotny, 10 mld euro pożyczek z EBI. Te środki, o których mówimy, powinny wygenerować inwestycje, Komisja Europejska przewiduje, że powinniśmy dzięki temu mieć inwestycje w ramach całej UE, bo mówimy o środkach na całą UE – około 25–30 mld euro. A więc wartość inwestycji, która dzięki tym środkom, dzięki temu funduszowi pożyczkowemu zostanie wygenerowana w ramach całej UE, powinna osiągnąć taką wartość.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">W ramach tego filara trzeciego mechanizmu sprawiedliwej transformacji identyfikujemy dwa takie etapy. To jest bardzo ważne, jeżeli chodzi o dystrybucję środków. Pierwszy etap to w ramach przydziału krajowego, który będzie do 31 grudnia 2025 r., kiedy już rozporządzenie w zakresie tego instrumentu zostanie przyjęte, co mamy nadzieję, wydarzy się do maja czy czerwca tego roku. Powinniśmy poznać koperty krajowe, bo do tej pory na pewno państwo zauważyli, że nie mówiłem wprost, ile Polsce tych środków zostanie przydzielonych, bo też takich informacji nie posiadamy na chwilę obecną. Spodziewamy się, że jak to rozporządzenie zostanie finalnie przyjęte, to też poznamy te koperty krajowe. W ramach koperty krajowej, w ramach tych środków, o których wcześniej mówiłem, inwestycje będą mogły być w poszczególnych krajach realizowane. Będziemy musieli je wykorzystać do końca 2025 r. Później wchodzimy w etap drugi, gdzie środki niewykorzystane w ramach etapu pierwszego w poszczególnych państwach członkowskich, którymi oczywiście – co należy zaznaczyć – ponieważ mówimy o mechanizmie sprawiedliwej transformacji, będą objęte tylko te kraje, a w zasadzie regiony, które zostały zidentyfikowane, są kwalifikowane w ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Więc też nie mówimy tu o całej UE, ale właśnie o regionach górniczych. W drugim etapie te środki będą już centralnie zarządzane i tutaj, jak rozumiem,  EBI będzie organizował takie konkursy, nabory paneuropejskie, gdzie wszystkie podmioty z regionów górniczych w całej UE będą mogły aplikować o te środki.</u>
+          <u xml:id="u-4.10" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Parę kluczowych liczb, dat. Spodziewane jest, że pierwsze pożyczki w ramach tego instrumentu zostaną uruchomione na przełomie 2023 i 2024 r. To są nasze estymacje, a więc też jestem ciekaw opinii na ten temat właśnie przedstawicieli EBI. Pożyczki EBI z tego instrumentu powinny pokrywać od 30% do 40% całkowitych kosztów projektu. Natomiast co do zasady ta część pożyczkowa będzie mogła być, powiem kolokwialnie, umorzona w kwocie 15% wartości tej pożyczki, a w przypadku regionów słabiej rozwiniętych – w przypadku Polski są to wszystkie regiony oprócz mazowieckiego i dolnośląskiego – ta kwota umorzenia części pożyczkowej będzie mogła wynosić nawet 20%. No i zostało przez Komisję Europejską oszacowane, że mając na względzie te dane finansowe, a także obciążenia administracyjne, które są naturalną konsekwencją dystrybucji środków publicznych, realna dotacja w ramach tego instrumentu powinna wynieść około 5–6% kosztów projektu.</u>
+          <u xml:id="u-4.11" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Już w ramach podsumowania tej prezentacji parę istotnych kwestii, wymogów wynikających z rozporządzenia. Te inwestycje, o których mówimy, które będą się tu mogły ubiegać o to dofinansowanie, powinny mieć mierzalny wpływ, a więc, tak jak to rozumiemy – wskazywać wpływ na transformację energetyczną, transformację społeczno-gospodarczą tych regionów. Oczywiście on powinien być ujęty liczbowo, żebyśmy mieli to w mierzalny sposób objęte. Powinny rozwiązywać poważne problemy społeczno-gospodarcze lub środowiskowe wynikające z transformacji, a więc muszą być powiązane z procesem transformacji i też wychodzić naprzeciw tym problemom, które będą z tego procesu wynikały. Muszą też – już mówiłem wcześniej – być powiązane z terytorialnymi planami sprawiedliwej transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-4.12" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Co też jest istotne i jest generalną zasadą, projekty, które uzyskają wsparcie w ramach tego funduszu, co do zasady nie powinny uzyskiwać wsparcia w ramach innych funduszy. Chodzi tutaj o to, żebyśmy nie mieli tak zwanego podwójnego finansowania, a więc aby te same wydatki nie mogły być finansowane z dwóch różnych źródeł. Pytanie też do przedstawiciela EBI, jak to możemy rozumieć, bo przed chwilą mówiliśmy, że ta pożyczka może wynosić od 30% do 40% wartości inwestycji – co natomiast w przypadku pozostałej wartości, 60–70% wartości tej inwestycji? Czy wówczas w ramach innych środków, w ramach innych funduszy beneficjent może pozyskać środki, czy zwrotne, czy bezzwrotne, na finansowanie tej części, która właśnie nie jest objęta tą pożyczką?</u>
+          <u xml:id="u-4.13" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Projekty otrzymują pożyczkę od partnera finansowego. To jest też istotne, że ponieważ mówimy tutaj o instrumencie zwrotnym, to będzie ona też przez partnerów finansowych wyznaczana. Projekty, co jest istotne, i to jest kluczowa kwestia w przypadku tego instrumentu – wielokrotnie to już mówiłem – nie generują wystarczającego strumienia dochodów własnych, który pozwoliłby na pokrycie kosztów inwestycyjnych, aby uniknąć zastąpienia, potencjalnego wsparcia inwestycji z innych źródeł. A więc musi być ta tak zwana luka finansowa w przypadku tych projektów, żebyśmy mogli mówić o możliwości interwencji w ramach trzeciego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-4.14" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Ostatnia kwestia, związana z tym, że musimy mieć na względzie, że nie wszystkie działalności będziemy mogli wesprzeć zgodnie z art. 5 rozporządzenia w sprawie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Tutaj mówimy o takich inwestycjach jak budowa elektrowni jądrowych, wspieranie przemysłu tytoniowego. Co jest również istotne, jest tutaj odniesienie do paliw kopalnych, więc to też będzie istotne. Są tutaj wyłączenia dotyczące gospodarki cyfrowej. Tam jest doprecyzowanie w rozporządzeniu, że jeżeli w danym regionie istnieją dwie linie szybkiego internetu, to już nie można wspierać tych projektów. Ale to wszystko mogą państwo odszukać.</u>
+          <u xml:id="u-4.15" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Potencjalnie inwestycje, jakie mogą uzyskać dofinansowanie – może nie będę czytał wszystkich typów inwestycji, które potencjalnie mogą uzyskać dofinansowanie, bo mają to państwo przedstawione. To, co jest istotne, to to, co jest na górze i o czym już mówiłem, że inwestycje mogą być realizowane na terytoriach nieobjętych planami pod warunkiem, że przyczynią się do realizacji celów planów sprawiedliwej transformacji w regionie nimi objętym, więc tym bardziej jest istotne, żeby w terytorialnych planach sprawiedliwej transformacji te kwestie związane z komplementarnością tego instrumentu w ramach trzeciego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji również się znalazły, żeby te inwestycje mogły ubiegać się o dofinansowania w EBI bądź w pośredniku finansowym o wsparcie tego typu inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-4.16" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuMKiSMarcinJaniak">Serdecznie dziękuję za uwagę. Jeżeli są pytania, to jesteśmy do państwa dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie dyrektorze. Panie ministrze, jeśli pan pozwoli, to może w tej chwili byśmy oddali głos panu dyrektorowi EBI, a później… Chyba że pan minister chce w tej chwili coś dodać do tej prezentacji?</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Bo wtedy będzie nam łatwiej dyskutować. Będziemy mieli całe spektrum informacji czy cały komplet informacji, z którymi się dzisiaj chcielibyśmy zmierzyć i zapoznać. Prosiłbym o zabranie głosu pana Grzegorza Rabsztyna, dyrektora EBI, dyrektora biura w Warszawie. Panie dyrektorze, czemu tak mało tych pieniędzy? Rzeczywiście, gdyby nam pan dookreślił, jak te starania Polski idą w kierunku zwiększenia tej kwoty, bo rzeczywiście potrzeba nam bardzo dużo tych środków na transformację. Proszę powiedzieć, kto rzeczywiście jest zdefiniowany pod nazwą podmiotów publicznych, które będą mogły ewentualnie sięgać po środki finansowe, bo to ważne. Dzisiaj samorządowcy nas słuchają. Może pod tym kątem, coś pan zaproponuje również samorządowcom w ramach tego mechanizmu i jak można po niego sięgnąć, kiedy i w jakim zakresie mogą już do pana występować. Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorbiuraEuropejskiegoBankuInwestycyjnegowWarszawieGrzegorzRabsztyn">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Szanowni państwo, jest mi niezmiernie miło, że mamy okazję dzisiaj uczestniczyć w posiedzeniu podkomisji do spraw sprawiedliwej transformacji. Jest to dla mnie osobiście ogromny zaszczyt. Chcielibyśmy przedstawić tematykę dotyczącą trzeciego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji, mianowicie instrumentu pożyczkowego dla sektora publicznego. Ja nazywam się Grzegorz Rabsztyn, jestem dyrektorem biura reprezentacyjnego grupy EBI w Polsce. Ze mną jest dzisiaj mój poprzednik pan Piotr Michałowski, który obecnie zajmuje się projektami finansowania sektora publicznego w Polsce i w krajach bałtyckich. Oczywiście z przyjemnością postaramy się przybliżyć państwu tematykę dotyczącą trzeciego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji. Postaramy się odpowiedzieć w miarę możliwości na wszelkie pytania. Zwracamy natomiast uwagę również na jedną rzecz, mianowicie na to, że EBI jest wykonawcą mandatu zleconego nam przez Komisję Europejską, a oczywiście my jako bank, jako instytucja unijna będziemy się poruszać w ramach naszego mandatu i tutaj w związku z tym postaramy się jak najbardziej odpowiedzieć na państwa pytania w miarę możliwości. Niemniej na niektóre z nich pewnie w pełni nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#DyrektorbiuraEuropejskiegoBankuInwestycyjnegowWarszawieGrzegorzRabsztyn">Natomiast jeżeli państwo pozwolą, kilka słów chciałbym powiedzieć o samym EBI. Na początku chciałbym zapytać, czy będzie wyświetlona prezentacja, którą przygotowaliśmy, bo takie dostałem informacje od organizatorów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Tak, panie dyrektorze, już uruchamiamy prezentację, za którą serdecznie panu dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Tak że jeżeli chodzi o EBI, to jak państwo wiedzą, jest to największa instytucja finansowa międzynarodowa, zarządzana przez kraje członkowskie UE. Jesteśmy największym bankiem klimatycznym czy największą instytucją finansową finansującą zielone projekty. W zeszłym roku finansowanie grupy EBI łącznie wynosiło prawie 77 mld (niesłyszalne). Na to składa się finansowanie ze strony samego EBI, jak i naszej spółki córki – Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Jeżeli możemy przejść do czwartego slajdu, to tam zobaczą państwo to, z czego jesteśmy bardzo dumni. W zeszłym roku finansowanie grupy EBI w Polsce wyniosło aż 5,2 mld euro i to finansowanie koncentrowało się w czterech głównych obszarach – innowacje, infrastruktura, środowisko oraz małe i średnie przedsiębiorstwa.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Jeżeli chodzi o kwotę 5,2 mld euro, to na to finansowanie składało się finansowanie zarówno od EBI w wysokości 4,6 mld oraz od Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, głównie do małych i średnich przedsiębiorstw – 660 mln euro. Łączna kwota to jest piąty wynik w wartościach bezwzględnych, jeżeli chodzi o całą UE. Natomiast jeżeli chodzi o współczynnik naszego finansowania do PKB, to wynosił on 1% i to jest najwyższy wynik wśród 15 największych gospodarek w UE.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Oczywiście w zeszłym roku spora część naszego finansowania została przekazana, po pierwsze, na walkę z pandemią, ale także na wspieranie przedsiębiorców dotkniętych kryzysem wywołanym pandemią. I tutaj w tym zakresie współpracowaliśmy z wieloma instytucjami finansowymi, a także z Polskim Funduszem Rozwoju. Jeżeli chodzi już bardziej o problematykę związaną z dzisiejszym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Panie dyrektorze, przepraszam na chwileczkę, bo mamy jakieś problemy, że nie wszyscy widzą prezentację. Uruchamiamy prezentację, żebyście państwo mogli widzieć. My ją mamy przed sobą, widzimy. Proszę mówić, a prezentacja w trakcie dojdzie. Pracujemy nad tym. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Oczywiście. To jeżeli chodzi o zielone finansowania, czyli o finansowania, które miały komponent klimatyczny w ramach całej kwoty finansowania, to tutaj osiągnęliśmy rekordowy dla Polski wyniki, mianowicie 41% całkowitego finansowania grupy EBI miało ten komponent klimatyczny. Jest to wynik bardzo dobry, rekordowy dla Polski, a jednocześnie nawet przekraczający średnią dla całego EBI.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Jeżeli możemy przejść do następnego slajdu, to jest slajd piąty, o którym właśnie przed chwilą powiedziałem, tak że nasze finansowanie koncentruje się, jest kombinacją finansowania innowacji, środowiska, infrastruktury, a także wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Przechodząc już może do meritum naszego dzisiejszego spotkania, a mianowicie do mechanizmu sprawiedliwej transformacji, na następnym slajdzie – jak państwo doskonale wiedzą, mechanizm sprawiedliwej transformacji jest elementem planu inwestycyjnego, który ma na celu dojście do Europejskiego Zielonego Ładu. Tutaj będziemy się koncentrować, tak jak było powiedziane, na wsparciu regionów dotkniętych bardziej transformacją i jako EBI w ramach naszych ambicji będziemy wspierać tę sprawiedliwą transformację również w związku z tym, że nasze działania i nasza aktywność została całkowicie dostosowana do celów, założeń i zasad porozumienia paryskiego.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Na następnym slajdzie zobaczą państwo, że stawiamy sobie bardzo ambitne cele, jeżeli chodzi o wsparcie zielonej transformacji, wsparcie zielonych projektów. Zaaprobowano w banku mapę drogową banku klimatycznego i do 2025 r. udział zielonego finansowania w całkowitym finansowaniu EBI ma przekroczyć 50% całego finansowania. Szacujemy, że do 2030 r. finansowanie EBI doprowadzi do zmobilizowania aż 1 bln euro inwestycji, tak że są to cele bardzo ambitne, niemniej oczywiście nie zapominamy tutaj o kwestiach sprawiedliwej transformacji, a także o konsekwencjach społeczno-gospodarczych samej transformacji, i w tym zakresie, rzecz jasna, będziemy wspierać mechanizm sprawiedliwej transformacji i w szczególności jego trzeci filar.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Na następnym slajdzie zobaczą państwo, że nasza rola jest oczywiście związana z implementacją każdego z trzech filarów mechanizmu sprawiedliwej transformacji. Mam tu na myśli filar pierwszy, gdzie będziemy się starać współfinansować dotacje unijne w ramach programów strukturalnych, w ramach naszych kredytów ramowych. Mamy możliwość i potencjał oraz doświadczenie do zarządzania instrumentami finansowymi, ale oprócz naszej działalności pożyczkowej i kredytowej będziemy skłonni bardzo chętnie wspierać w charakterze doradczym również naszych partnerów. Mam tu na myśli platformę Jaspers, która w ramach filara pierwszego będzie też szczególnie aktywna, w ramach przygotowania projektów pod dotacje.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Jeżeli chodzi o filar drugi, to jak państwo wiedzą, jesteśmy głównym partnerem wdrażającym ten program, ten komponent InvestEU, i również to InvestEU w ramach drugiego filara. Tutaj mamy do czynienia z finansowaniem, rzecz jasna, głównie inwestycji opłacalnych ekonomicznie, inwestycji realizowanych w dużej mierze w sektorze prywatnym, w mniejszym stopniu być może w sektorze publicznym. Natomiast jeżeli chodzi o meritum naszej dzisiejszej prezentacji i rozmowy, to trzeci filar, tak jak państwo słusznie powiedzieli, będzie się koncentrować przede wszystkim na podmiotach publicznych, ale również podmiotach pełniących misję publiczną. Tu oczywiście jesteśmy otwarci na szeroką interpretację tego pojęcia, niemniej oczywiście to będzie musiało być wszystko zrobione we współpracy z Komisją Europejską, z państwami członkowskimi. Tak że rzeczywiście te pojęcia podlegają jeszcze dookreśleniu. Zwracam uwagę, że jesteśmy w sytuacji, w której proces legislacyjny, jeżeli chodzi o rozporządzenie, rzecz jasna się nie zakończył. Nasza umowa administracyjna, którą zawrzemy z Komisją, również jeszcze nie jest doprowadzona do końca, w związku z tym wiele kwestii pozostaje nadal otwartych. Natomiast podkreślam, że – to co rzeczywiście zostało już powiedziane – będziemy finansować projekty takie, które nie generują strumienia przychodów, które byłyby wystarczające do pokrycia kosztów operacyjnych takiej inwestycji czy takiego projektu, w związku z czym ten komponent grantowy, komponent dotacyjny będzie niezbędny i konieczny do tego, żeby dany projekt rzeczywiście mógł uzyskać odpowiednie wsparcie zarówno w formie dotacji, jak i pożyczki ze strony EBI. I tak jak powiedziałem wcześniej, nie będziemy koncentrować się wyłącznie na działalności pożyczkowej. Oczywiście jesteśmy skłonni i mamy w ramach naszego mandatu, w ramach centrum doradztwa InvestEU również doradzać w selekcji, w znajdowaniu projektów, które będą kwalifikowalne do finansowania w trzecim filarze, ale też doradztwa w ramach implementacji takiego projektu. Tak że tutaj kwestia też budżetu dotyczącego tej części doradczej cały czas podlega dyskusjom. Na dzień dzisiejszy jest to około 25–30 mln euro, natomiast oczywiście to może się zmienić.</u>
+          <u xml:id="u-10.6" who="#DyrektorbiuraEBIwWarszawieGrzegorzRabsztyn">Teraz w takim razie oddam głos mojemu koledze, który już naprawdę bardzo szczegółowo przejdzie meritum do w zakresie instrumentu pożyczkowego dla sektora publicznego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie dyrektorze. Poprosimy pana Piotra Michałowskiego o kontynuowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzedstawicielEuropejskiegoBankuInwestycyjnegowWarszawiePiotrMichalowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Panie ministrze, szanowni państwo. Postaram się przejść do slajdu nr 9 i trochę opowiedzieć o aspektach technicznych wdrożeniowych trzeciego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji. A więc ten slajd pokazuje, jaka będzie kolejność kroków dla beneficjentów, którzy potencjalnie będą zainteresowani takim finansowaniem. Na tym slajdzie ważne jest, żeby podkreślić, że tak naprawdę to, czy dany podmiot będzie mógł korzystać z tego instrumentu, na początku musi potwierdzić, i wyrazić swoją zgodę, Komisja Europejska. Mianowicie aby skorzystać z tego instrumentu, najpierw Komisja musi przyjąć wnioski od wszystkich beneficjentów i następnie puścić nam sygnał, czy dany projekt kwalifikuje się w ramach reguł ustalonych przez Komisję Europejską. Dopiero kiedy dostaniemy sygnał od Komisji Europejskiej, wtedy możemy przystąpić do pracy związanej już z oceną wniosku kredytowego danego beneficjenta. Dobrze jest, aby beneficjenci wiedzieli, że mogą się do nas zwracać, zanim w ogóle wystąpią do Komisji Europejskiej z prośbą o takie finansowanie. Zawsze jesteśmy gotowi do takiego doradztwa, nawet nieformalnego, aby opowiedzieć o tym, jak EBI funkcjonuje, na co EBI ma środki i jak my widzimy cały mechanizm funkcjonowania trzeciego filara. Tak że to jest istotna informacja – że nasze drzwi są zawsze otwarte. Jesteśmy w kontakcie z sektorem publicznym od wielu, wielu lat, to znaczy finansujemy polskie miasta, polskie województwa, też spółki należące do Skarbu Państwa, tak że liczymy na to, że wielu beneficjentów, którzy będą chcieli skorzystać z tego akurat instrumentu, zna już EBI, że całe procedury EBI są już dobrze znane.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzedstawicielEuropejskiegoBankuInwestycyjnegowWarszawiePiotrMichalowski">Natomiast oczywiście nie oznacza to, że będziemy niechętnie czy gorzej traktowali beneficjentów, klientów, podmioty, których jeszcze nie znamy. Wręcz przeciwnie – jeśli uda nam się poszerzyć grono naszych beneficjentów w ramach tego mechanizmu, to będziemy z tego bardzo zadowoleni. Tak że na tym slajdzie państwo widzą, że ta decyzja o pożyczce EBI to jest ostatni krok w ramach całego procesu. My będziemy mieć ustalony z Komisją Europejską dokładny przedział czasowy, w ramach którego po sygnale od Komisji Europejskiej, że dany projekt się kwalifikuje, będziemy mieli jakiś deadline na to, żeby podjąć decyzję swoją, niezależną, w ramach naszych własnych procedur, czy dany projekt i beneficjent są bankowalni, czy ich sytuacja kredytowa i finansowa pozwala na udzielenie im kredytu.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzedstawicielEuropejskiegoBankuInwestycyjnegowWarszawiePiotrMichalowski">Nie chcę powtarzać tych wszystkich list, bo to już było wymieniane wielokrotnie, tak że element grantowy, którego Komisja użycza w ramach tego instrumentu, to jest  1,5 mld euro. My będziemy chcieli wygenerować finansowanie w wysokości 10 mld euro. Liczymy, że całość pakietu wygeneruje wartości, tak jak mówił pan dyrektor Janiak, może nawet troszkę większe niż 25 mld euro, może dojść nawet do 30 mld euro. Wszystko będzie zależało od tego, jakie będą współczynniki dofinansowania z EBI i z Komisji Europejskiej w ramach całkowitej wartości projektu. Dorzucę tylko, bo było to wspominane, że taka średnia wartość pożyczki to jest między 30% a 40% całkowitych kosztów danego projektu. My możemy tego finansowania udzielić więcej. Tak że standardowo nasze finansowanie może wynieść nawet do 50% całkowitych kosztów inwestycyjnych. W niektórych przypadkach możemy nawet przekroczyć te 50%. Natomiast takim dobrym wskaźnikiem, progiem jest 50%. I to na podstawie tej właśnie pożyczki – to już było powiedziane – będzie ustalony element grantowy. Tak że jeżeli będzie trzeba przekroczyć te 30–40%, to EBI będzie na to gotowy, a w projektach istotnie ważnych dla środowiska być może będziemy mogli nawet przekroczyć próg 50%. Oczywiście im większa procentowo będzie średnio nasza pożyczka, tym wartość całkowita zrealizowanych projektów będzie niższa, czyli coś za coś oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PrzedstawicielEuropejskiegoBankuInwestycyjnegowWarszawiePiotrMichalowski">Na tym slajdzie – zanim przejdę do kolejnego, to może wspomnę też o tym, że EBI też będzie miało pakiet doradczy, który nie tylko będzie polegał na tym pierwszym kroku, że ogólnie EBI opowie o sobie. Będziemy mieć środki, które pozwolą też wesprzeć realizację projektu w ramach zielonego finansowania pod filarem trzecim. Ale może przejdźmy do slajdu nr 10.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#FundacjiWWFPolskaMartaAnczewska">Przepraszam bardzo, mamy duży problem z rozczytaniem slajdów, ponieważ one się wyświetlają w złej rozdzielczości. Czy jest taka możliwość, żeby pan Piotr Michałowski mógł udostępnić prezentację?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Tak. Ja mogę spróbować. Mieliśmy taki sygnał, że to może być trudne, ale już zaraz postaram się to uruchomić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#FundacjiWWFPolskaMartaAnczewska">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Ale, przepraszam bardzo, bo mamy problem taki, że jeśli pan będzie prezentował, to wszystko się nam rozejdzie, więc jest to tak przygotowane, że powinno chodzić. Cały czas pracujemy nad tym, bo widzę, że nam się coś zacina w całym tym systemie, ale to nie wynika ze złej woli, tylko z łączy, którymi dysponujemy, i programów, które równolegle muszą funkcjonować w trakcie tej prezentacji. Więc nie możemy przejść na prezentację prowadzoną bezpośrednio przez pana, tylko tu, przez Kancelarię Sejmu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">OK. Rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Chciałem jeszcze powiedzieć, że jeszcze możecie państwo równolegle wejść na stronę sejmową i tam też ta prezentacja jest widoczna w odpowiedniej rozdzielczości. Gdybyście państwo mogli równolegle skorzystać z tego instrumentu, to bardzo prosimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Postaram się też mówić dokładnie to, co jest na slajdach, tak że nie jest to może idealny przekaz, natomiast rozumiem, że będziemy mogli się podzielić i przesłać tę prezentację do wszystkich zainteresowanych. Wracam do slajdu nr 10. Teraz tak, większość informacji, która jest na tym slajdzie, była już jakoś wymieniana przez moich przedmówców. Powtórzę rzeczy według mnie najważniejsze. Istotną kwestią jest to, że w ramach finansowania pod filarem trzecim dla sektora publicznego będzie można finansować nie tylko projekty, które będą w terytorialnych planach sprawiedliwej transformacji. Będzie można finansować również projekty, które będą miały jakiś wpływ na terytoria, na te obszary, które będą mogły korzystać z pierwszego i drugiego filara. Komisja Europejska będzie decydowała, czy dany projekt wystarczająco wpływa na obszary wymienione w planach sprawiedliwej transformacji, czy możemy mówić o wpływie, czy nie. Natomiast to jest ciekawa informacja, że jeśli chodzi o regiony, o położenie projektów, to będziemy mogli też mówić o innych obszarach niż te wymieniane w oficjalnym planie.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Wspominałem już, że to nie EBI będzie decydowało o komponencie grantowym. Będzie taki dwuokienkowy proces analizy i oceny projektu. Najpierw będzie się wypowiadała Komisja Europejska, następnie wniosek będzie przesłany do Europejskiego Banku Finansowego i będziemy mieli jako instytucja określony czas. Pewnie to będzie coś około półtora roku. Natomiast już teraz mogę potwierdzić, że w przypadku projektów, które będą bardzo dobrze przygotowane i gotowe do oceny, będziemy potrzebowali znacząco mniej czasu do tego, żeby taki wniosek kredytowy rozpatrzyć i zatwierdzić przez właściwe nasze organa.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Tu pozwolę sobie dorzucić ciekawą informację, która może trochę wykracza poza trzeci filar. Mianowicie nie wykluczamy takiej sytuacji, że nawet w momencie, gdy Komisja Europejska z jakichś względów odrzuci jakiś wniosek grantowy w ramach trzeciego filara, być może – nie wykluczamy takiego rozwoju sytuacji – będziemy nadal zainteresowani wsparciem danego projektu już tylko przy użyciu naszych standardowych instrumentów, czyli pożyczek. Tak że to jest ciekawe okienko. Oczywiście w tym momencie takie projekty już nie będą mogły korzystać z elementu grantowego – i to jest duża strata, natomiast może część beneficjentów będzie skora skorzystać z naszego tradycyjnego finansowania, które i tak jest preferencyjne, czyli jest lepsze od tego, co oferuje rynek. Tak że to jest ciekawa furtka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Prosimy o wyłączenie mikrofonów, proszę państwa, bo słyszymy państwa szerzej niż tylko prezentującego materiał. Wtedy będzie nam to sprawnie szło. Ja chciałbym tylko przypomnieć również, że możecie się już państwo zgłaszać do zabierania głosu. My to wszystko spiszemy, żeby później płynnie przejść do tej informacji. Przepraszam pana jeszcze na sekundę. Jeszcze jedna informacja. Te materiały, prezentacje – wszyscy, którzy będą chcieli, otrzymają je. Prześlemy je państwu. To nie jest jakiś tajny materiał, wszyscy go dzisiaj widzimy i na pewno państwo sukcesywnie będziecie to dzisiaj dostawali po posiedzeniu podkomisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Wracając do prezentacji, wydaje mi się, że już możemy przejść do slajdu nr 11. Tutaj, przy tym slajdzie, chciałbym się skupić na następujących informacjach. Może to też jest trochę powtórzenie tego, co już zostało zarysowane, a mianowicie że ważne jest, że wbrew takim standardowym zasadom EBI, gdzie finansowanie EBI rocznie nie ma żadnych kopert narodowych, finansowanie w ramach filara trzeciego mechanizmu sprawiedliwej transformacji będzie takie koperty narodowe miało – i to będzie, tak jak dyrektor Janiak wspomniał, w trakcie pierwszych lat wdrażania filara trzeciego. Do końca 2025 r. najprawdopodobniej Polska będzie miała zarezerwowaną pulą pieniędzy. Jeszcze nie wiadomo, jaki to jest procent całości. Wspomina się, ale oczywiście proszę na tym nie bazować, według informacji, które krążą w kuluarach, mówimy o około 20% całkowitych środków, które mogłyby być ewentualnie zarezerwowane dla Polski w trakcie pierwszych lat. Potem ta dystrybucja środków będzie na zasadzie konkurencyjnym, to znaczy że ten, kto się zgłosi, kto zgłosi dobry projekt, będzie miał naturalny priorytet i pierwszeństwo przy przyznawaniu tych środków i oczywiście one będą dystrybuowane, dopóki ich nie zabraknie. Tak że mówi się, że będą dostępne do końca 2027 r. Można sobie wyobrazić taką sytuację, że one znikną wcześniej. To też zależy od tego, jak ten instrument będzie popularny w kontekście innych instrumentów. Mam na myśli te instrumenty, które są grantowe, bo Polska będzie mogła z różnych instrumentów korzystać, nie tylko z pierwszego filara, ale też będzie mogła finansować projekty w ramach Funduszu Modernizacyjnego, w ramach tradycyjnego budżetu unijnego. Tak że też się zastanawiamy, jaki będzie de facto popyt na ten trzeci filar, trzeci instrument w ramach mechanizmu sprawiedliwej transformacji, który będzie miał element pożyczkowy. Będzie miał też element grantowy, natomiast to już będzie mniejszy w stosunku do kosztów projektu element dotacyjny.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Tak że, jeśli mogę sobie pozwolić na taką osobistą uwagę, to Polska sobie w przeszłości doskonale radziła z korzystaniem z przeróżnych instrumentów oferowanych przez EBI. De facto, jak tak historycznie patrzymy, to Polska nie była państwem, które potrzebowało takich kopert narodowych w ramach instrumentów, które oferuje EBI. W tym akurat przypadku przez pierwsze lata ta koperta będzie zarezerwowana dla Polski. Wydaje mi się, że i tak jest duża szansa, że Polska będzie jednym z większych beneficjentów tego trzeciego filara. Zobaczymy, jak to będzie wyglądało, jak mechanizm zacznie działać.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Projekty, które będą nam zgłaszane do oceny w ramach tego instrumentu, będą oceniane zgodnie z procedurami i politykami finansowymi EBI. Tak że to jest istotny aspekt, że mogą się pojawiać jakieś nieścisłości, a mianowicie coś, co może być kwalifikowalne dla Komisji Europejskiej, nie będzie kwalifikowalne dla EBI. Tutaj takim dobrym przykładem są wszystkie projekty, które mają związek z paliwami kopalnymi, gdzie na przykład gaz jako taki, przynajmniej w przeszłości, był jeszcze akceptowalny dla Komisji Europejskiej – projekty gazowe. Dla nas większość projektów gazowych nie jest już akceptowalna, z drobnymi wyjątkami, bo na przykład małe jednostki kogeneracyjne, które wytwarzają dużo ciepła w stosunku do energii elektrycznej, cały czas są zgodne z naszą tak zwaną mapą drogową klimatyczną. Nie chcę już wchodzić w szczegóły. Trzeba to na podstawie konkretnych przedsięwzięć, projektów oceniać, natomiast jest to istotna informacja. Trzeba to mieć w pamięci. Beneficjenci muszą mieć w pamięci, że w większości procedury Komisji Europejskiej i EBI są zgodne, natomiast jest parę wyjątków, o których będziemy oczywiście informować przy pierwszych rozmowach z naszymi beneficjentami.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Od strony technicznej jest to drobna informacja, ale według mnie szalenie ważna dla beneficjentów, mianowicie EBI nie będzie mógł się zajmować finansowaniem mniejszych projektów. Tak że my, żebyśmy mogli udzielić finansowania, to będziemy mówili o wartości całego przedsięwzięcia mniej więcej na poziomie około 200 mln zł. Przedsięwzięcia lub całego programu modernizacyjno-inwestycyjnego. Tak że ten program może się składać z wielu małych zadań, przedsięwzięć, natomiast jeśli chodzi o cały projekt, z naszego punktu widzenia – nie jest to oczywiście wartość zero-jedynkowa – ten próg 200 mln zł jest dobrą kwotą, którą należy mieć w pamięci. Większość miast, z którymi współpracujemy w Polsce, i zresztą województwa również, ma tego znakomitą świadomość i my rozwiązujemy potencjalny problem poprzez tak zwane pożyczki ramowe, których udzielamy właśnie na bardzo szeroko zdefiniowany program inwestycyjny, który jest realizowany przez daną jednostkę samorządu terytorialnego przez wiele, wiele lat. Tak że dla większych, dla średnich miast nie będzie to problemem. Dla mniejszych jednostek samorządu terytorialnego minimalna wartość projektu może mieć istotny wpływ na to, czy w ogóle ten instrument będzie kwalifikowalny.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Będziemy pracować i pracujemy z Komisją Europejską nad tym, żeby spróbować jakoś rozwiązać tę minimalną wartość projektów inwestycyjnych, którą dany projekt musi mieć, natomiast na razie produkt, który na tę okazję przygotowaliśmy i z którego już korzystamy, to są pożyczki ramowe na wieloletnie, bardzo szeroko zdefiniowane programy inwestycyjne, które są realizowane czy to przez spółki sektora publicznego, czy jednostki samorządu terytorialnego.</u>
+          <u xml:id="u-21.5" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Jeśli mogę teraz poprosić o przejście do slajdu nr 12. Ten slajd pokazuje aspekty doradztwa technicznego, finansowego, które bank może oferować w ramach całego procesu, całego trzeciego filara. Nie będę się koncentrował na tych aspektach, bo już czy to Komisja Europejska, czy nasi koledzy z Jaspersa zajmują się i doradzają państwom członkowskim, jak przygotowywać plany terytorialne, jak identyfikować, selekcjonować projekty, które potencjalnie będą korzystać z trzeciego filara mechanizmu sprawiedliwej transformacji. Ważne jest, żeby wszyscy beneficjenci mieli świadomość, że w momencie, kiedy już dany projekt zostanie zgłoszony, a nawet przed jego zgłoszeniem bank oferuje i ma na to budżet z Komisji Europejskiej w wysokości około 25 mln euro, żeby oferować wsparcie doradcze. Żeby pomóc danemu beneficjentowi ustrukturyzować projekt, zdefiniować czy pomóc zastanowić się, które zadania będą kwalifikowalne w ramach tego filara, a które nie. Jeżeli będą jakieś wyzwania techniczne, z którymi dany samorząd, dany beneficjent będzie się musiał zmagać, to będzie też mogło być zaoferowane doradztwo techniczne. Jeśli do wdrożenia projektu będzie konieczna jakaś bardziej skomplikowana struktura finansowa, na przykład projekt będzie chciał być finansowany w formule partnerstwa publiczno-prywatnego, to też możemy się zastanowić nad zaoferowaniem takiego wsparcia, już konkretnie finansowanego, na przeanalizowanie, czy jest sens korzystania z formuły PPP dla tego projektu, a jeżeli takowy sens jest, jest to uzasadnione ekonomicznie, to jak ustrukturyzować ten projekt, tak aby był bankowalny i było duże prawdopodobieństwo, że nie tylko EBI przystąpi do finansowania, ale także inne podmioty czy sektora publicznego, czy prywatnego. Tak że to jest dosyć mocny pakiet doradczy dla potencjalnie zainteresowanych beneficjentów. W Polsce pewnie będzie część podmiotów, która będzie zainteresowana korzystaniem z tego pakietu. Niektóre podmioty – myślę głównie o dużych miastach – raczej nie mają takich potrzeb, natomiast ważne jest to, że jeżeli ktoś będzie zainteresowany, to będzie mógł skorzystać z takiego wsparcia.</u>
+          <u xml:id="u-21.6" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Pozwolę sobie też trochę przy tym slajdzie odpowiedzieć na pytanie pana dyrektora Janiaka, który pytał, jakie mogą być pozostałe źródła finansowania danego projektu. Bo owszem, jeśli chodzi o strukturę i pakiet, który jest oferowany w ramach trzeciego filara, to tak jak wspominałem, mówimy maksymalnie o wartości pożyczki w wysokości 50%, i do tego dochodzi element grantowy, który będzie mógł wynieść około 10%, a może nawet do 20–25%. Zobaczymy, poczekajmy na te ostateczne regulacje unijne. To na pewno nie zamknie całości planu finansowego. Na pewno warto tu pamiętać, że nie będzie można skorzystać z innych źródeł unijnych. Projekt nie może korzystać z dodatkowego finansowania, na przykład w ramach standardowego budżetu unijnego czy na przykład z „Krajowego planu odbudowy”. Trwają prace, czyli też analiza, czy na przykład będzie można mieszać trzeci filar z Funduszem Modernizacyjnym. Tutaj o tyle otwiera się furtka na takie rozwiązanie, że Fundusz Modernizacyjny to nie są środki unijne, tylko poszczególnych państw członkowskich. Natomiast nie jest do końca pewne, czy z punktu widzenia regulacji Funduszu Modernizacyjnego z kolei łączenie… Bo z punktu widzenia regulacji trzeciego filara takie łączenie byłoby teoretycznie możliwe. Trzeba by było się zastanowić od strony technicznej, czy z kolei regulacje i zasady Funduszu Modernizacyjnego pozwalają na źródło finansowe w postaci trzeciego filara. Na razie nie mamy jasnej odpowiedzi. Może to być wyzwanie. Ale na pewno dany beneficjent – to się rozumie samo przez się – może zamknąć plan finansowy poprzez własne zasoby, jak i potencjalnie prosić o dofinansowanie z innego banku, niekoniecznie komercyjnego. Jest kilka instytucji publicznych, które też prawdopodobnie będą zainteresowane współfinansowaniem takich projektów. Mam tu głównie na myśli narodowy bank rozwoju, a mianowicie Bank Gospodarstwa Krajowego, który potencjalnie mógłby być jakimś rozwiązaniem problemu, jeśli dany podmiot nie będzie miał wystarczająco zasobów własnych, żeby dany plan finansowy zamknąć.</u>
+          <u xml:id="u-21.7" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Postaram się trochę przyspieszyć, bo rozumiem, że już jesteśmy poza naszymi ramami czasowymi. Na końcu chcieliśmy tylko pokazać – proszę o przejście do slajdu nr 13  – kilka przykładów linii kredytowych finansowania udzielonego przez EBI, tak że tutaj jest kilka przykładów z rynku niemieckiego, gdzie mówiliśmy o tak zwanych projektach, które miały związek z rekultywacją środowiska, czyli zagospodarowaniem terenów, które były używane na przykład przez kopalnie. Akurat w Polsce takich projektów nie mieliśmy, ale potencjalnie mogłyby się takie projekty pojawić i wtedy takie finansowanie jak najbardziej mogłoby być przez nas udzielone. Tak że my nie jesteśmy takim bankiem, który będzie tylko patrzył na to, czy dany projekt ma opłacalność finansową. Nie. Aspekty społeczne również nas będą interesowały. Dany projekt nie musi być opłacalny finansowo. Oczywiście ważne jest, żeby podmiot, który go realizuje, miał wystarczająco mocne podstawy finansowe.</u>
+          <u xml:id="u-21.8" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Jeśli chodzi o Polskę, to my, tak jak już wspominałem, operujemy tak zwanymi pożyczkami ramowymi. W tej prezentacji są wymienione miasta – Katowice, Legnica, Zabrze, Częstochowa, Wałbrzych, gdzie były projekty rewitalizacyjne w ramach pożyczek ramowych, ale tak naprawdę wydaje mi się, że większość miast, która z nami współpracuje, skorzystała z tych pożyczek ramowych. Mówimy pewnie o ponad 20 większych i średnich miastach, które z nami współpracują. Liczymy oczywiście, że takie miasta, te podmioty też będą zainteresowane trzecim filarem. Możemy też, to znaczy akurat tu to będzie niemożliwe, ale w przypadku tradycyjnych projektów możemy współfinansować, już nie z trzeciego filara, projekty, które są częściowo współfinansowane z funduszy unijnych i pożyczka EBI jest tym elementem, który pozwala domknąć plan finansowy. W przypadku trzeciego filara takie łączenie nie było potrzebne.</u>
+          <u xml:id="u-21.9" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Przejdę do ostatniego slajdu tej prezentacji, a mianowicie slajdu nr 15, gdzie warto chyba wspomnieć o Wałbrzychu. Wydaje mi się, że wśród słuchaczy jest przedstawiciel miasta Wałbrzych, natomiast my jesteśmy szalenie dumni z tej transakcji, którą zawarliśmy z miastem Wałbrzych, ponieważ to była pożyczka, która była udzielona w ramach tak zwanego planu Junckera, czyli też instrumentu wspieranego przez Komisję Europejską, gdzie udzieliliśmy finansowania na dosyć ciekawych warunkach finansowych, gdzie pozostałe podmioty finansowe nie były aż tak zainteresowane akurat wsparciem miasta. My się nie odwróciliśmy. W ramach pakietu EBI był też bardzo ważny element doradczy, który został zaoferowany miastu Wałbrzych, który pomógł miastu. Staraliśmy się pomóc miastu przy planowaniu i zagospodarowywaniu planów zagospodarowania przestrzennego miasta. To akurat było w ramach inicjatywy, która się nazywa URBIS, w ramach Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego, natomiast jeszcze raz podkreślę, że Komisja Europejska wydzieliła pieniądze na to wsparcie doradcze w wysokości 25 mln euro. To nie jest mała kwota, tak że to też otwiera furtkę do tego, żeby gdziekolwiek się pojawi potrzeba na doradztwo na poziomie beneficjenta, EBI będzie w stanie takiego wsparcia udzielić, a opis i charakter tego wsparcia będzie uzależniony już od konkretnych potrzeb. Tak że bardzo dziękuję państwu za uwagę, za cierpliwość. Przepraszam, że chyba trochę wyszedłem poza czas, który był przewidziany na tę prezentację. Oczywiście jesteśmy z dyrektorem Rabsztynem do państwa dyspozycji, aby odpowiedzieć na ewentualne pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękujemy panu Piotrowi Michałowskiemu. Panie Piotrze, mówił pan bardzo ciekawie, wiec wszyscy słuchaliśmy i nie chcieliśmy przerywać. Otwieram w tej chwili dyskusję i proszę o roztropność, bo wiele konkretnych informacji otrzymaliśmy już w formie prezentacji. Ta prezentacja będzie dla państwa dostępna po posiedzeniu podkomisji. Proszę się zgłaszać i zaraz będziemy państwu udzielać głosu. Chciałem dopytać jeszcze o jedno, panie dyrektorze albo panie Piotrze czy panie ministrze, bo mówimy o kopertach krajowych. Decyzja o wysokości kopert krajowych ma dopiero zapaść. Pytanie takie: jakimi kryteriami się będzie posługiwała UE, przydzielając nam te koperty krajowe? Bardzo bym prosił, gdyby pan odpowiedział.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Chciałem powitać na sali pana Patryka Jakiego, posła do Parlamentu Europejskiego. Rozumiem, że pan poseł też chce zabrać głos. Proszę bardzo, może w tym momencie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Postaram się odpowiedzieć w międzyczasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę o odpowiedź w międzyczasie. O, już jest system uruchomiony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoPatrykJaki">Tak. Dziękuję bardzo. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałem szczególnie dopytać o wątek gazowy, dlatego że sprawiedliwa transformacja jest potrzebna i oczywiście rekultywowanie terenów poprzemysłowych, gdzie, jak rozumiem, kiedyś, tak jak na przykład w Niemczech, czy wydobywany był węgiel, czy tworzona była energia na podstawie starych stabilnych źródeł energii, natomiast z punktu widzenia Polski dalej najważniejsze jest to, aby transformować w kierunku stabilnych źródeł energii. W związku z tym zaciekawiło mnie to, co pan powiedział, jeżeli chodzi o to, że praktycznie wykluczone będą projekty gazowe, bo rozumiem, że atomowe również w szerokiej perspektywie, ale gazowe, bo węgiel wykluczony, atom wykluczony no i gaz, rozumiem – też wykluczony. Czy jakieś możliwości jednak pan zostawił? Czy ja dobrze to zrozumiałem, czy gazowe projekty w ogóle wszystkie będą wykluczone? Chciałem o to dopytać. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Już, panie pośle, postaram się sprecyzować kryteria kwalifikowalności. Zacznę tylko od komentarza. Jeśli chodzi o atom, to przynajmniej nasze procedury nie wykluczają takiego źródła finansowania. Nie wiem, czy w kontekście trzeciego filara akurat atom byłby jakimś tematem. Trudno mi powiedzieć. Ale jeśli chodzi o naszą politykę energetyczną, to takie źródło wytwarzania energii nie jest wykluczone. Jeśli chodzi o węgiel, to nie jest tak, że węgiel jest wykluczony, tylko że my mamy w naszej polityce energetycznej takie kryterium emisyjności i w momencie gdy dana jednostka wytwarza więcej, a jeśli dobrze pamiętam, obecnie mówimy o 225 g CO2 na 1 kWh, to w tym momencie takie źródło nie jest dla nas kwalifikowalne. Tak że te nasze procedury są neutralne, jeśli chodzi o paliwa. Natomiast żeby powiedzieć w praktyce, jak to wygląda, to eliminuje wszystkie bloki węglowe, które są obecnie czy to w eksploatacji, czy były planowane. Bo jeśli chodzi o Polskę, to już nie są.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Jeśli chodzi o gaz, to sprawa jest bardziej skomplikowana i nie taka jednoznaczna, a mianowicie to nie jest tak, że mówimy całkowicie „nie” dla jednostek gazowych. Nasza polityka, która – jeszcze raz – jest oparta na kryterium emisyjności, stwarza takie warunki, że duże projekty gazowe, które głównie produkują energię elektryczną, nie spełniają tego kryterium emisyjności, tej maksymalnej emisji gramów CO2. Natomiast mniejsze bloki gazowe, tak zwane kogeneracyjne, które wytwarzają zarówno energię elektryczną, jak i ciepło, i tego ciepła jest stosunkowo dużo w stosunku do energii elektrycznej – takie bloki jak najbardziej są dla nas kwalifikowalne i mogą być finansowane, i zresztą już po zatwierdzeniu tej naszej nowej polityki energetycznej takie przedsięwzięcia były realizowane. Tak że w przypadku gazu to nie jest takie jednoznaczne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Bardzo proszę, ale starajmy się bardzo syntetycznie zadawać pytania i odpowiedzi, bo czasu mamy mało, a są kolejne osoby, które zgłaszają się do pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoseldoPEPatrykJaki">Dobrze, panie przewodniczący, będę bardzo syntetyczny. W takim razie rozumiem, że z tego wynika, że praktycznie jednak, jeżeli chodzi o duże, stabilne źródła energii, to wszystko jest wykluczone, dlatego że kogeneracja w sposób oczywisty nie zastąpi tych bloków węglowych, o których pan mówił. W związku z powyższym – ale to jest pytanie już chyba w tej chwili nie do pana, tylko bardziej do pana ministra – jak w związku z tym państwo sobie to wyobrażają w przyszłości?</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PoseldoPEPatrykJaki">No i czy taksonomia? Czy my już znamy taksonomię, jak będzie wyglądała, bo do końca tego miesiąca miała być informacja na ten temat i rozumiem, że to będzie korespondowało również z polityką EBI. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję. Panie ministrze, może pan dwa zdania? Rozumiem, żebyśmy pamiętali, że dzisiaj przedmiotem naszej dyskusji jest właśnie ten trzeci instrument. To, co państwo w PE ustalicie, co przedyskutujecie, to my tu dostajemy jako gotowy materiał i rzeczywiście EBI porusza się w ramach ustaleń, które przyszły z UE – czy z Komisji, czy z PE, panie europośle. Więc prosimy ewentualnie tam kierować pewne pytania, a tutaj skupmy się na części merytorycznej naszego spotkania. Proszę bardzo, panie ministrze, gdyby pan dwa zdania mógł powiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Tak. Jeśli chodzi o Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i politykę EBI, i szerszych naszych potrzeb, jeśli chodzi o przekształcenia naszej energetyki, to kilka rzeczy. Po pierwsze Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i cały mechanizm generalnie ma służyć do tego, żeby stworzyć miejsca pracy w regionach węglowych. Więc nie zakładałbym, że większość tych inwestycji pójdzie na energetykę, tylko raczej na inwestycje produkcyjne, na przykład budowę jakiejś fabryki, która będzie zatrudniała lokalne społeczeństwo i produkowała praktycznie cokolwiek, bo ważniejszy jest wymiar społeczny transformacji w tym instrumencie.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Mamy natomiast szereg innych instrumentów do dyspozycji. Szacujemy, że na potrzeby inwestycji klimatycznych ze środków unijnych będziemy mieli do dyspozycji dla Polski około 260 mld zł. Natomiast absolutnie się z panem posłem zgadzam, że kluczowe dla nas jest, żeby te zasady finansowania umożliwiły realizację wszystkich inwestycji, które są potrzebne dla naszej transformacji. Dla mnie bardzo niepokojące są głosy, które ja też słyszę z Brukseli, że niektórzy się zastanawiają, czy być może nie zawężać taksonomii tylko do wybranych technologii, i to do bardzo wąskiego grona wybranych technologii, bo nie będziemy w stanie osiągać części naszych celów klimatycznych, jeżeli nie będziemy mieli możliwości inwestycji we wszystkich tych źródłach, także tych, które mogą pomóc stabilizować naszą część i są bezemisyjne. Bo na przykład atom, o którym pan poseł wspomniał, jest źródłem bezemisyjnym, więc jest absolutnie zgodny z naszymi celami klimatycznymi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoseldoPEPatrykJaki">Panie ministrze, bo widzę, że spieszy się panu przewodniczącemu. Ja też czas szanuję, ale właśnie chodziło mi o odpowiedź na tym przykładzie Opole, Bełchatów. Tam mamy docelowo zlikwidować tysiące miejsc pracy. To co w ramach na przykład tego trzeciego filara może powstać w Opolu czy w Bełchatowie? Tysiąc i kilka tysięcy miejsc pracy. To już może pytanie do obu panów. Przepraszam, panie przewodniczący. Już nie będę nadużywał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że wyczerpaliśmy odpowiedź na to pytanie. Ja jeszcze do pana Piotra. Panie Piotrze, ja pytałem o te koperty krajowe. Czy znamy mechanizmy, czy mamy kryteria przydziału tych kopert krajowych, czy jeszcze nie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Jeszcze nie znamy. Mechanizmy – mniej więcej wiemy, że te koperty będą ustalane w kontekście potrzeb, stąd też spodziewamy się wszyscy, że polska koperta będzie albo największa, albo jedna z największych, natomiast ja w trakcie mojej prezentacji wymieniłem – ale nie jest to oficjalna liczba, tylko zasłyszana – że mówiliśmy o kwocie procentowej mniej więcej w okolicach 20%. Ale tak naprawdę to jest pytanie do Komisji Europejskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Do pytania zgłosił się pan poseł Nowak i wywołany przez pana Piotra Wałbrzych. Za chwilę oddam panu głos, ale teraz proszę pana posła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pytanie proste: czy te projekty, które będą objęte pomocą z EBI, to są projekty, które muszą być zapisane w terytorialnych planach sprawiedliwej transformacji? A jeśli – to też pytanie o rozszerzanie tego zakresu – jakiś projekt wychodzi poza teren objęty tą platformą powęglową, to czy wówczas konieczne jest opiniowanie istotności tego projektu z perspektywy krajowej, czy tu jakiś glejt krajowy musi być, czy wystarczy wtedy tylko i wyłącznie opiniowanie i wniosek danego podmiotu?</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselTomaszPiotrNowak">I drugie pytanie: projekty mogą wchodzić w projekty niegenerujące wystraczających dochodów, które będą wpływać na koszty operacyjne. Czy jeśli na początku ten projekt nie będzie generował, ale w przyszłości w wyniku zmian i technologicznych, i uwarunkowań rynkowych będzie przynosił i jest taka perspektywa, że będzie przynosił dochody, to czy będzie wykluczony? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę o zadanie pytania pana Marcina Augustyniaka, pełnomocnika prezydenta Wałbrzycha ds. „Strategii rozwoju Sudety 2030”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#StrategiirozwojuSudetyMarcinAugustyniak">Dzień dobry. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Dzień dobry państwu, dzień dobry, panie ministrze. Mam pytanie do panów dyrektorów z EBI dotyczące oczywiście tematu dzisiejszego spotkania, czyli trzeciego filara. Pan dyrektor Michałowski nakreślił ten wolumen minimalny szacowanego projektu na 200 mln, określając, że to będzie rzeczywiście dla niektórych podmiotów dość wysoki próg wejścia do skorzystania z trzeciego filara. Mam w związku z tym dwa pytania. Jedno pytanie tego dotyczące: mianowicie czy przewidują państwo możliwość, aby rozpatrywać projekty sieciowe, czyli projekty, w których będzie kilka podmiotów? One będą dotyczyły tego samego tematu realizacyjnego. Natomiast dzięki temu, że jak będziecie państwo oczywiście rozpatrywać indywidualnie każdy z tych podmiotów i go badać, czy ma zdolności i tak dalej, o czym była mowa w prezentacji, to czy takie rozwiązanie, czyli kilka podmiotów w jednym działaniu operacyjnym, które występują do was z wnioskiem o pożyczkę, spełniając w tym momencie sumarycznie wartość tych 200 mln, to będzie rozwiązanie, które państwo zaakceptujcie?</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#StrategiirozwojuSudetyMarcinAugustyniak">I drugie pytanie, bo ma to związek z pierwszym pytaniem i też z gazem. To dotyczy na przykład spółek transportowych, dawnych PKS, na terenie subregionu wałbrzyskiego. Mamy ich kilka. One w tej chwili chciałyby nawiązywać do celów Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i rozwijać transport niskoemisyjny w obszarze górskim. Tu niestety transport elektryczny, zeroemisyjny się nie sprawdza, szczególnie na dłuższych dystansach. I pytanie jest takie, czy EBI zgodzi się finansować wprowadzenie czy zakup niskoemisyjnego taboru autobusowego, który jakby realizuje zakres wsparcia Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, w przypadku kiedy paliwem będzie metan. On jest mniej emisyjny niż gaz ziemny, aczkolwiek oczywiście też jest gazem. Takie mam dwa pytania do panów z EBI. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Czy pan minister, czy panowie dyrektorzy? Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Myślę, że to są pytania bardziej do EBI, ale w razie czego to może coś uzupełnię.</u>
+          <u xml:id="u-38.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Jeśli mogę zająć się tymi technicznymi pytaniami, to, przepraszam, zacznę od końca, czyli od ostatnich pytań. Więc tak, jeśli chodzi o to, co się dzieje w momencie gdy kilka podmiotów składa projekt duży, żeby trochę znaleźć rozwiązanie na to, że projekt, który bank realizuje, musi mieć wartość mniej więcej około 200 mln zł. To jest bardzo ciekawy pomysł, że kilka podmiotów składa ten sam projekt. Zresztą mieliśmy już w Polsce podobną strukturę, więc to wszystko oczywiście zależy, co to za projekt, co to za podmioty, ale to jest bardzo dobry pomysł. Wszystko oczywiście będzie zależało – pozwolę sobie na mniej optymistyczny komentarz – od podmiotów i ich oceny kredytowej, ale jak najbardziej w momencie gdy te podmioty będą miały stabilną sytuację finansową, to jest bardzo ciekawy pomysł. Zresztą to sobie zapisujemy.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Jeśli chodzi o to bardzo konkretne pytanie o autobusy napędzane metanem, to musielibyśmy zobaczyć specyfikację tych autobusów, zobaczyć, ile one emitują, i odpowiedzieć na to pytanie. Tak że nie jestem w stanie panu teraz jednoznacznie odpowiedzieć tak czy nie. Transport niskoemisyjny finansujemy, ale to nie oznacza, że to tylko mają być na razie napędy elektryczne, więc to by trzeba było zobaczyć dokładnie, zgłosić się do nas, do pana Łukasza Padoła – i postaramy się jak najszybciej odpowiedzieć na to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Wracając do pierwszego zestawu pytań, zacznę od tego, czy jeśli projekt generuje dochody, to czy to automatycznie eliminuje dany projekt. Nie eliminuje. Powiedziałbym, że z perspektywy oceny danego projektu przez EBI to wręcz jest duży plus, bo jeżeli projekt generuje przychody, to też jest mocniejsza sytuacja finansowa danego beneficjenta, czyli pożyczkobiorcy. Bo to pożyczkobiorca realizuje dany projekt. Pozwolę sobie wyjść trochę ze swojego obszaru specjalizacji. Nie sądzę, żeby dla Komisji Europejskiej – bo wcześniej dany projekt musi zaakceptować Komisja Europejska – w momencie gdy nie będzie to projekt, który by generował tyle przychodów, że tak naprawdę sam się spłaci, to też nie sądzę, żeby Komisja Europejska była negatywnie nastawiona. Bo domniemywam, ale trochę zakładam, że w momencie gdyby państwo taki projekt przedstawili, że tyle generuje przychodów, że tak naprawdę każdy bank i każda instytucja by go sfinansowała, to jest pytanie w ogóle, czy jest sens przedstawienia takiego projektu w ramach jednak dotacyjnego instrumentu finansowego. Ale jak najbardziej projekt, który generuje dochody, ale te dochody nie są aż tak wysokie, to jest wtedy bardzo dobry projekt z naszego punktu widzenia.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">Pierwsze pytanie pana Nowaka. Na podstawie informacji, które mamy, oczywiście tutaj rozporządzenie jeszcze ostatecznie nie wyszło, ale o tym, czy dopuścić dany projekt, który nie jest położony w obszarze, który jest w planach terytorialnych transformacji, decyduje Komisja Europejska. Może pan minister uzupełni, czy strona polska, czy państwo członkowskie będzie musiało coś wypowiedzieć. Nasze rozumienie przepisów jest takie, że to beneficjent się zgłasza do Komisji Europejskiej i Komisja decyduje, czy jest wpływ, czy nie tak naprawdę.</u>
+          <u xml:id="u-39.4" who="#PrzedstawicielEBIwWarszawiePiotrMichalowski">A pytanie dotyczące tego, czy dany projekt pod trzeci filar musi być w planach sprawiedliwej transformacji – moja odpowiedź jest taka, że wydaje mi się, że tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję panu dyrektorowi za to stwierdzenie i merytoryczne odpowiedzi na zadawane pytania. W tej chwili już nie ma osób, które by się zgłaszały. Ja zamykam procedowanie nad punktem pierwszym dzisiejszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Przechodzimy do drugiego punktu, do punktu związanego z „Krajowym planem sprawiedliwej transformacji”. Mamy informację, że włączy się do naszej dyskusji sam pan minister Michał Kurtyka. Serdecznie pana ministra witamy. Oczywiście wiele pytań już padało od samego początku, kiedy powstała Komisja i może i wcześniej apelowali do pana ministra również prezydenci miast z pytaniem, po co ten krajowy program, czemu ma służyć, co będzie pociągał i jakie właściwie będzie miał zadanie do spełnienia. Bardzo bylibyśmy wdzięczni, gdyby pan minister zrobił nam tę przyjemność i powiedział kilka zdań na ten temat. Rozumiem, że pan dyrektor Adam Drobniak. Proszę bardzo, panie ministrze. Witam serdecznie. Oddaję panu głos.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka:</u>
+          <u xml:id="u-40.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Bardzo serdecznie dziękuję, panie przewodniczący. Witam państwa, panie i panów posłów, witam przedstawicieli samorządu terytorialnego. To dla mnie ogromna przyjemność móc uczestniczyć w tej dzisiejszej Komisji, ważnej, dlatego że kwestia sprawiedliwej transformacji jest absolutnie fundamentalna i jest kluczowym elementem dla ministra klimatu i środowiska. Stąd ogromny wysiłek, który podjęliśmy na rzecz tego, aby ten „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji” w koordynacji z regionalnymi planami budować i stworzyć taki system wsparcia sprawiedliwej transformacji, który będzie dobrze łączył wymiar oddolnej inicjatywy, pomysłów, kreatywności oddolnej jednocześnie z uwspólnieniem pewnych zasobów, pewnych kwestii, które musimy mieć centralnie określone po to, aby nadać spójny impuls modernizacji naszego kraju, i po to, aby ta sprawiedliwa transformacja mogła się rzeczywiście zadziać.</u>
+          <u xml:id="u-40.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Te wymiary, panie przewodniczący, które z mojej perspektywy są szczególnie istotne i których szczegółowa prezentacja będzie następnie przedmiotem następnego punktu ze strony pana profesora Adama Drobniaka, z którym jeszcze wczoraj w Katowicach na temat tego „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji” dyskutowaliśmy, bo jest on rzeczywiście dla mnie bardzo, bardzo istotny.</u>
+          <u xml:id="u-40.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Trzy elementy, na które ja bym chciał położyć nacisk. Pierwszy to jest kwestia impulsu technologicznego. Jeżeli chcemy skorzystać na tym ogromnym wyścigu technologicznym, który został uruchomiony na całym świecie, bo mówimy już nie tylko o UE, ale mówimy o deklaracji prezydenta Bidena o obniżeniu o połowę emisji Stanów Zjednoczonych do 2030 r. i skierowaniu 400 mld dolarów na kwestie badań i rozwoju. Jeżeli mówimy o gospodarkach azjatyckich – Japonii, Korei, które deklarują neutralność klimatyczną w 2050 r., Chiny – również w połowie stulecia w kierunku neutralności węglowej, to mówimy o tym, że wszystkie największe gospodarki świata uruchomiły niniejszym wyścig do technologii, które mają doprowadzić do tej wykonalności ekonomicznej i technologicznej, tej neutralności klimatycznej. W tym kontekście dla nas bardzo ważne jest, żebyśmy jako kraj z aspiracjami, jako kraj, który chce przebić szklany sufit pułapki średniego rozwoju, żebyśmy wykorzystali to narzędzie właśnie jako impuls technologiczny, jako taką dźwignię, która pozwoli wykreować nowe miejsca pracy, szczególnie właśnie w tych naszych regionach węglowych. I to z tego powodu również te regiony dysponują fantastycznie wykształconymi ludźmi, świetną infrastrukturą badawczą, uczelnianą, bardzo wysoką etyką pracy, więc wtedy budujemy naprawdę na takim żyznym terenie. Stąd dywersyfikacja miejsc pracy, czyli tworzenie alternatywnych miejsc pracy, tworzenie nowych łańcuchów wartości, wypracowanie nowych innowacyjnych rozwiązań czy to w sektorach bardzo innowacyjnych, czy w tych dojrzałych sektorach, bo one przecież też mają potężny potencjał, kiedy mówimy o energetyce, o przemyśle maszynowym, o przemyśle okołogórniczym, o przemyśle chemicznym, to mówimy o ogromnym potencjale, który możemy zbudować – i ten „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji” będzie miał za zadanie właśnie pełnienie takiego impulsu technologicznego, również pod kątem spółek tych największych podmiotów, w tym kontekście również żeby je zachęcić i związać współpracą z jednostkami badawczo-rozwojowymi, tak żeby dać nam szansę na dobrą współpracę pomiędzy nauką i biznesem. Bo innej drogi do tego impulsu technologicznego, do jego skutecznego wdrożenia nie ma. Więc to jest pierwszy wymiar.</u>
+          <u xml:id="u-40.6" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Drugi wymiar to jest oczywiście fakt, że „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji” musi funkcjonować w synergii z tymi regionalnymi planami sprawiedliwej transformacji, które będą miały większe środki, a zatem będą w stanie wdrażać na szerszą skalę rozwiązania, a „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji” będzie miał za zadanie testować i wypracować nowe modele w zakresie zielonej gospodarki. Czyli to będzie to miejsce, w którym uwspólniając zasoby, doprowadzimy do tego, że powstaną takie modelowe rozwiązania, typowe w zakresie odnawialnych źródeł energii czy energooszczędnych materiałów, gospodarki obiegu zamkniętego, zarządzania terenami poprzemysłowymi, adaptacji miast do zmian klimatu, niebieskiej infrastruktury, niskoemisyjnego transportu – to są wszystko obszary, które chcielibyśmy wytestować i pilotażami opartymi o najciekawsze, najbardziej atrakcyjne pomysły zbadać grunt, czy jesteśmy w stanie je następnie upowszechniać różnego typu innymi formami wsparcia i środkami, które będą do naszej dyspozycji. Więc ta druga rola „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji” to pewnego typu mechanizm dochodzenia do gospodarki zeroemisyjnej, taka forpoczta do testowania rozwiązań, które nas tam mogą doprowadzić.</u>
+          <u xml:id="u-40.7" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Wreszcie trzecia sprawa, bardzo istotna, i myślę, że dzisiejsza obecność na naszej podkomisji przedstawicieli samorządu, ale również przedstawicieli partnerów społecznych, przedstawicieli organizacji jest sygnałem, że ten „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji” jest dla nas wszystkich narzędziem również dialogu społecznego. Ponieważ „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji” z samej nazwy podejmuje problematykę takiej transformacji, która będzie kreowała nowe miejsca pracy, która będzie zapewniała nam wszystkim szanse na lepsze kwalifikacje, bardziej wysokopłatne miejsca pracy, więc musimy doprowadzić do tego, żeby szereg instytucji, które w tę problematykę są włączone, mógł po prostu zyskać przestrzeń dla koordynacji swoich wysiłków. To jest szczególnie istotne dla regionów węglowych, bo szczególnie istotne jest tutaj to wyzwanie, modelowanie rynku pracy, unowocześnienie szkolnictwa wszystkich szczebli na rzecz dostosowania do tych wymogów gospodarki niskoemisyjnej, ale również stworzenia specjalności, które będą odpowiadały temu impulsowi technologicznemu, o którym mówiłem w pierwszej części. To jest również kwestia „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji” jako takiego miejsca naszego wspólnego dialogu, refleksji na temat tego, jak z tej szansy najlepiej skorzystać.</u>
+          <u xml:id="u-40.8" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Tyle z mojej strony, panie przewodniczący, jeżeli chodzi o wstęp. Bardzo dziękuję, że ta problematyka mogła się znaleźć na naszej dzisiejszej podkomisji, i bardzo dziękuję panu profesorowi Adamowi Drobniakowi za opracowanie w porozumieniu z samorządami i z marszałkami województw, w tym dialogu kolejnego kroku na rzecz przybliżenia nas do takiego „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji”, który będzie najlepszy i który będzie dobrze realizował te trzy postulaty, o których powiedziałem. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-40.9" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie ministrze. Cieszę się, że pan znalazł czas i zaszczycił nas pan swoją obecnością. Rozumiemy gros obowiązków związanych dzisiaj choćby nawet z tą sprawiedliwą transformacją. Mówił pan o tym, że jest pan w różnych miastach, w różnych miejscowościach na terenie kraju, żeby dopracowywać między innymi te dokumenty, ale żeby pracować również nad tym, żeby łatwiej można było sięgnąć po te środki finansowe, o których mówimy, a które płyną z UE. Dziękuję panu serdecznie. Zapraszam do kolejnych naszych spotkań, bo pan wiceminister dzielnie pana zastępuje, ale pana też zawsze mile widzimy i cieszymy się, że pan dzisiaj był.</u>
+          <u xml:id="u-40.10" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">W tej chwili chciałbym oddać głos panu Adamowi Drobniakowi, dyrektorowi Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach. Panie dyrektorze, witamy po raz wtóry dzisiaj. Cieszymy się, że pan jest, i prosimy, żeby nas pan wprowadził w „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji”, w ten dokument, który właściwie jest przygotowywany i który niebawem będzie miał finał i wtedy również poprosimy pana o prezentację pełnego, ostatecznego już dokumentu. Dziękuję bardzo. Prosimy pana o głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#DyrektorInstytutuEkologiiTerenowUprzemyslowionychAdamDrobniak">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, panie ministrze, dziękuję za takie bardzo dobre wprowadzenie. Szanowni państwo, przygotowałem na dzisiaj prezentację, bo jestem dosyć konkretnym człowiekiem i chciałem pokazać, z czego ten plan się składa, i też wytłumaczyć jego poszczególne elementy, tak zwane cele interwencji, kierunki, operacje, linie demarkacji itd. Postaram się to zrobić w w miarę syntetyczny sposób, tak żeby państwa przekonać do tej idei i pokazać, skąd ta idea się wzięła. Już próbuję sobie udostępnić ekran. Gdyby mi się to nie udało, to ewentualnie będę prosił o pomoc techniczną.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">My już uruchamiamy też prezentację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Proszę jeszcze o chwilę. Aha, ja chyba nie mogę, widzę, że mam zablokowaną prezentację z mojej strony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Tak, tak. Pan profesor ma zablokowaną, my ze swojej strony już uruchamiamy i zaraz wejdziemy. Ale może proszę, rozpoczniemy, a później, jak wejdzie prezentacja, to już wszyscy będą mieli obraz. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Dobrze. Jeśli chodzi o tę prezentację, to na samym początku pokazuje pewne elementy związane z tym, co się zadziało przez ostatnie półtora miesiąca, bo właściwie od tego czasu IETU pełni tutaj szefostwo, natomiast generalnie problematyką transformacji, stricte rzecz biorąc, zajmuję się już ponad 22 lata, a bardzo intensywnie od zeszłego roku, kiedy miałem przyjemność dla pana ministra klimatu prowadzić zespół czy taką grupę ekspercką w ramach powołanego zespołu przez pana ministra dotyczącego wykorzystania tej całej zielonej gospodarki, zielonej rewolucji i technologii OZE na rzecz rozwoju polskiej gospodarki. Tym zespołem, który prowadziłem, był zespół właśnie związany ze sprawiedliwą transformacją. No i tam postawiliśmy pewne rekomendacje dotyczące tego, w jaki sposób tę sprawiedliwą transformację czy – generalnie rzecz biorąc – transformację energetyczną, która powinna być sprawiedliwa, przeprowadzać w wymiarze polskich wymiarów węglowych. Tam też pojawił się pomysł dotyczący tego, że poza tak zwanym podejściem terytorialnym, czyli poprzez terytorialne, regionalne plany sprawiedliwej transformacji, jednak potrzebne jest nam coś takiego jak taka rama krajowa, która potem stała się pomysłem do tego, żeby stworzyć „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji”. Pomysł nie wynikał tylko i wyłącznie z pracy, powiedzmy, przy biurku samych profesorów, doktorów, jakichś tam specjalistów od transformacji, ale także był artykułowany z poziomu lokalnego, regionalnego. Pewne mechanizmy, aby zadziałały na poziomie terytorialnym, to tak naprawdę wymagają dużego wsparcia od strony poziomu krajowego czy to w zakresie edukacji i rynku pracy terenów poprzemysłowych, reform związanych z legislacją, ale także interwencji dotyczących poszczególnych sektorów gospodarki, na które państwo ma znaczący wpływ, jak chociażby spółki Skarbu Państwa, w sensie ich ukierunkowania na pewnego rodzaju inwestycje, o których tutaj już pan minister wspominał. Nie wiem, czy tę prezentację już widać, bo chciałbym przejść od razu do prezentacji tego mechanizmu, który tutaj zaproponowaliśmy. Jeżeli nie będzie się dało, to tylko prosiłbym udostępnić mi możliwość prezentacji, to ja wystartuję ze swojego (niesłyszalne).</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Panie profesorze, oddajemy panu głos. Przepraszam za tę chwilę ciszy, ale musieliśmy uruchomić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Nic nie szkodzi. Prosiłbym o przewinięcie na następny slajd. Kolejny slajd pokazuje, generalnie rzecz biorąc, jaka praca została wykonana w ciągu ostatniego półtora miesiąca, właściwie w ciągu siedmiu tygodni. Przychodząc do IETU, zdawałem sobie sprawę, że sytuacja dotycząca relacji pomiędzy „Krajowym planem sprawiedliwej transformacji” a terytorialnym planami sprawiedliwej transformacji to jest taka sytuacja w pewnym sensie nieporozumień, niejasności, które wynikły z tego, że to, co dzieje się w terytorialnych planach sprawiedliwej transformacji, w jakimś sensie nachodzi na plan – czy nachodziło, bo nie ma już tego – nachodziło na „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji” i trzeba to było w jakimś sensie szybko rozwiązać. Najlepszym mechanizmem jest, po pierwsze, ustawienie odpowiedniej koncepcji związanej ze sprawiedliwym planem transformacji…</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Głos zdalny:</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Bardzo przepraszam, nie widać prezentacji.</u>
+          <u xml:id="u-47.3" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Ja też nie widzę. Mówię z pamięci. Nie wiem, czy na stronie sejmowej? Też nie jest transmitowana. Jeśli można, to najchętniej ja bym ją sam udostępnił, ale widzę, że jestem tutaj przyblokowany. Dobrze. To ja jeszcze będę mówił o takich rzeczach organizacyjnych i podejściu, natomiast mam nadzieję, że na tę część już bardzo szczegółową uda nam się do tej prezentacji dojść.</u>
+          <u xml:id="u-47.4" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Jeśli chodzi o tę część konsultacyjną, to prace polegały na tym, żeby skoordynować wysiłki, które są podejmowane przez różne ministerstwa, przede wszystkim Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Funduszy i Rozwoju Regionalnego oraz Ministerstwo Aktywów Państwowych, bo to są trzy podmioty najbardziej zainteresowane tym, co się dzieje na poziomie krajowym. Prace od początku marca zostały podporządkowane temu, żebyśmy się co pewien czas spotykali, żeby się dało prezentować to, co jest wypracowywane na poziomie krajowym na poziomie koncepcji.</u>
+          <u xml:id="u-47.5" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Ale równocześnie zwróciłem się do regionów. Wychodzę z nurtu regionalistycznego, jeśli chodzi o nasze województwo, ale nie tylko, też dolnośląskie – i równocześnie zaczęliśmy współpracować z urzędami marszałkowskimi i konsultować te zapisy, które zostały zaproponowane w tak zwanej matrycy interwencji, którą dzisiaj za chwileczkę będę prezentował, jeśli chodzi o ten plan krajowy. Zaowocowało to oczywiście szeregiem spotkań, różnych konsultacji, także indywidualnych, także ze spółkami Skarbu Państwa, po to aby dograć pewne zapisy, które oczywiście wpływają potem na ostateczny kształt „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji”. Przyznam się, że była to dość intensywna praca, ponieważ czasu, wiadomo, jest już niewiele. Natomiast, generalnie rzecz biorąc, transparentność podejścia do tego tematu spowodowała, szczególnie po wczorajszym spotkaniu w województwie śląskim, kiedy już właściwie kreśliliśmy sobie bardzo dokładną linię demarkacyjną pomiędzy tym, co jest zapisane w TPST, a KPST, że zauważyliśmy, że właściwie nie ma tutaj jakichś większych problemów i już na etapie programowania wdrożeniowego jeszcze można docyzelować te zapisy, ale to nie jest już ten poziom niezgodności, który zastałem na początku prac.</u>
+          <u xml:id="u-47.6" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Można przewinąć na następny slajd, myślę, i jeszcze jeden do przodu, bo o tym już opowiedziałem. Tych prac konsultacyjnych było tu dość sporo, generalnie rzecz biorąc, od strony merytorycznej patrząc na „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji”, aby stworzyć z niego dokument, który jest dokumentem komplementarnym, wzmacniającym to, co dzieje się na poziomie terytorium, a z drugiej strony realizuje to, co pan minister Kurtyka powiedział, czyli jest pewnym impulsem technologicznym z jednej strony, z drugiej strony idzie w kierunku inicjowania tych procesów związanych z gospodarką niskoemisyjną, ale inicjowania w taki sposób, który daje nowe miejsca pracy, a nie prowadzi tylko i wyłącznie do procesów likwidacyjnych. No i z trzeciej strony jest też mechanizmem dialogu społecznego.</u>
+          <u xml:id="u-47.7" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Trzeba było postawić pewne kryteria, które odróżniają plan krajowy od planów terytorialnych. Pierwszą sprawą, myśląc o tych kryteriach, co tak naprawdę jesteśmy w stanie zrobić z poziomu krajowego, który pomaga, a nie wchodzi w konflikt z planami terytorialnymi itd. – jednym z kryteriów jest z pewnością kryterium interwencji sektorowej, czyli kryterium, które bierze pod uwagę to, że możemy z poziomu krajowego w dosyć istotny sposób oddziaływać na spółki Skarbu Państwa, które w dużej mierze podlegają procesom transformacji energetycznej i tak naprawdę potrzebują pewnego typu wsparcia, ukierunkowania nie tylko finansowego, ale też merytorycznego na to, jak tworzyć te łańcuchy zielonej gospodarki, przynajmniej w tych podstawowych branżach. Co więcej – przeskoczę trochę do kryterium zaawansowania technologicznego – aby wprowadzać te nowe rozwiązania, to tak naprawdę powinniśmy też przynajmniej spróbować sięgnąć do sektora B+R, który jest w stanie przynajmniej części tego sektora bądź też części ze szkół wyższych dostarczyć nowych rozwiązań albo przynajmniej transferować te rozwiązania do poziomu gospodarki. Wydaje się, że jeżeli tego nie zrobimy na poziomie krajowym, to za dziesięć lat z sektora badawczo-rozwojowego w Polsce niewiele nam zostanie i właściwie to, co będziemy mogli robić, to kupować rozwiązania, które przychodzą do nas z krajów, które troszeczkę wcześniej weszły na tę ścieżkę, nazwijmy to, zeroemisyjną.</u>
+          <u xml:id="u-47.8" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Kolejna rzecz to jest kwestia związana z interwencją społeczną. Oczywiście regiony, ale na poziomie krajowym, czyli pewne takie pójście w skoordynowanie wysiłków, dogranie pewnych szczegółów, które dzieją się zarówno teraz, na poziomie planowania krajowego, jak i potem, na etapie wdrażania, kiedy będziemy tak naprawdę te projekty realizowali. Kwestia tego, jak podchodzić do projektów właśnie w sensie weryfikacji czy też w sensie wdrażania tych etapów wstępnych, modelowych, które pokazują, czy te projekty mają jakąś szansę potem do większego skalowania i mogą przejść już spokojnie na poziom regionalny i mogą tu być wsparte z różnych źródeł, między innymi z EBI. Natomiast żeby czegoś takiego dokonać, to na różnych płaszczyznach, czyli społecznej, technologicznej i środowiskowej, jednak potrzebna jest jakaś interwencja społeczna na poziomie krajowym, chociażby w postaci jakiegoś miejsca, gdzie będzie można się spotykać, wymieniać informacje. Generalnie rzecz biorąc, regiony bardzo fajnie współpracują w ramach regionów węglowych, ale na poziomie europejskim albo też wewnątrz swoich subregionów, natomiast trochę pojawia się luka, jeżeli chodzi o planowanie krajowe, którą staramy się uzupełnić mniej więcej od półtora miesiąca.</u>
+          <u xml:id="u-47.9" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Kolejną rzeczą jest to, że tak naprawdę, jeśli pójdziemy w projekty wielopodmiotowe, czyli łączymy przedsiębiorstwa duże, średnie, jest tu też taki – za chwilę państwo zobaczą – akcent, często będące spółkami Skarbu Państwa, staramy się je łączyć z działalnością badawczo-rozwojową, po to aby pokonać pułapkę technologiczną, to tak naprawdę pojawia się pewna kompleksowość organizacyjna. Wiele podmiotów tak naprawdę uczestniczy w potencjalnych operacjach i działaniach. To też rodzi w konsekwencji pewna kompleksowość finansową, polegającą na tym, że patrząc na potencjalną wielkość koperty krajowej, gdzie mówi się mniej więcej o 500–600 mln euro, trzeba racjonalnie podejść do skali tych projektów, które mogą znaleźć się w KPST. Mogą to być projekty, pomijając na razie projekty miękkie, społeczne itd., mogą to być przede wszystkim projekty, które weryfikują pewne nowe rozwiązania w rzeczywistości, i są to projekty, powiedzmy, średniej skali. Natomiast kompleksowość finansowa prowadzi nas do takiego wniosku, że potem w ramach drugiego, trzeciego filara bądź też środków krajowych te pomysły mogą być rozwijane do większych rozmiarów. Najlepszym przykładem, którym się posłużę, bo wzorowałem się na przykładach europejskich, jest taki projekt, który miałem przyjemność oceniać, realizowany w Utrechcie, gdzie zastanawiano się nad tym, w jaki sposób, wykorzystując samochody z bateriami dwukierunkowymi jako mobilne magazyny energii, zapewnić bezpieczeństwo energetyczne dla całego miasta. Ale wiadomo, że nie robiono tego od razu w całej skali, tylko najpierw rozpoczęto pracę od jednego kwartału, właściwie jednej dzielnicy, i obserwowano, oczywiście wykorzystując technologie komunikacyjno-informatyczne, jak te samochody funkcjonują, jaka jest efektywność tych baterii na jakiejś wąskiej populacji. Dopiero potem można było przejść do skalowania na poziom całego miasta. Więc o tego typu projekty bardziej będzie chodzić w krajówce.</u>
+          <u xml:id="u-47.10" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Ostatnia rzecz to jest pewna koordynacja, ukierunkowanie interwencji sektorowej terytorialnej. Współpracowałem też wcześniej z regionami, szczególnie z województwem śląskim, nad terytorialnym planem sprawiedliwej transformacji i po tych różnych pracach, które były prowadzone w tamtym roku, okazało się, że każdy z nas, czyli, powiedzmy, zespół krajowy i zespoły terytorialne, mamy projekty na różnego typu przedsięwzięcia, ich liczba jest bardzo duża i, co więcej, czasami te projekty nakładają się na siebie czy pokrywają się. Trzeba tak naprawdę dokonać ich selekcji i ukierunkowania z jednej strony technologicznego, z drugiej strony też wdrożeniowego, i stworzyć jednorodne zbiory potencjalnie realizowanych przedsięwzięć.</u>
+          <u xml:id="u-47.11" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Prosiłbym o następny slajd. Jeżeli popatrzymy na cały „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji”, to on został podzielony na trzy podstawowe cele interwencji. Pierwszy cel interwencji to jest cel związany z komponentem społecznym, idącym właśnie w kierunku dialogu społecznego i elementów rynku pracy i edukacji, o czym za chwilę w większych szczegółach. Natomiast jeszcze powiem od razu (proszę jeszcze nie przesuwać slajdu), że drugi cel jest związany z dywersyfikacją gospodarczą, czyli popatrzenie na to, co my tak naprawdę mamy w tych spółkach Skarbu Państwa i w jakim kierunku jesteśmy w stanie się dywersyfikować, unowocześniać – jak mi wczoraj jeszcze podpowiedział Tauron. Taką ścieżkę też warto by jeszcze rozważyć w ostatecznych zapisach. Trzeci cel to jest cel związany z zieloną gospodarką, jej podstawowymi branżami, ale w sensie inicjowania łańcuchów wartości, tworzenia w zielonej gospodarce nowych miejsc pracy.</u>
+          <u xml:id="u-47.12" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Rozpoczynając już takie szczegółowe omawianie od pierwszego celu, czyli celu społecznego, to kwestia podstawowa w tym komponencie społecznym to jest przede wszystkim tworzenie platformy wymiany informacji, współpracy regionów węglowych, wciągnięcie tych regionów na poziom krajowy po to, aby dzielić się doświadczeniami, spostrzeżeniami i też identyfikować pomysły, wskazywać, że tak powiem, braki i w konsekwencji prowadzić tak naprawdę do tego, co potem tu mamy w 1.1.3, a mianowicie formułowania propozycji dla zmian legislacyjnych. To jest dosyć istotne z punktu widzenia krajowego i tylko i wyłącznie z punktu widzenia krajowego jesteśmy w stanie zadziałać na te projekty legislacyjne czy na legislację, która powinna zwiększyć skuteczność tak naprawdę tych procesów transformacyjnych. Tutaj można wskazać zarówno zapisy legislacji dotyczące rynku pracy, dotyczące szkolnictwa, zagospodarowania przestrzennego, terenów poprzemysłowych, w jakimś sensie polityki technologicznej – tak mówię szybko z głowy.</u>
+          <u xml:id="u-47.13" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Kolejną istotną rzeczą jest wsparcie lokalnych centrów sprawiedliwej transformacji. Są na dzień dzisiejszy w obszarach poprzemysłowych realizowane indywidualne, często wspierane tylko i wyłącznie przez samorządy centra aktywności lokalnej, chociażby takie jak Fabryka Inicjatyw Lokalnych czy Centrum Zimbardo, które w poprzednich procesach transformacyjnych odegrały bardzo poważną rolę, żeby stabilizować nastroje społeczne, wskazywać osobom w wieku aktywności zawodowej, ale także młodzieży pewne kierunki ich rozwoju itd. Więc od strony społecznej te centra odgrywają bądź też odegrały znaczącą rolę i warto by było wesprzeć te centra z poziomu krajowego, zarówno finansowo, jak i metodycznie, powiedziałbym, i zacząć wdrażać w tych rejonach, tych kwartałach miasta bądź też gminach, nie zawsze tych wielkomiejskich, tego typu centra. To może być taki pierwszy punkt kontaktowy z tym, jak wygląda sprawiedliwa transformacja i że to nie jest coś strasznego, tylko jak do tego podejdziemy w sposób racjonalny, to rzeczywiście może to być dla nas pewnym impulsem rozwojowym.</u>
+          <u xml:id="u-47.14" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Ostatnia sprawa w tym pierwszym kierunku działania to jest wsparcie zdolności administracyjnych. Wiem, że pewne elementy znajdują się w TPST, ale mimo wszystko z poziomu krajowego też powinien pójść jakiś impuls wspierający od strony merytorycznej, finansowej, organizacyjnej, technicznej w kierunku, aby pomóc gminom w przygotowaniu do sprawiedliwej transformacji i też potem prowadzeniu ich. Szczególnie mniejsze gminy, często o charakterze na przykład wiejskim, w których większość populacji pracuje w kopalniach i przestanie pracować w kopalni – myślę, że one mają bardzo duże problemy, żeby dać sobie radę z tym, żeby planować te projekty, przygotować je. Nie zawsze je stać na wsparcie od strony technicznej i taki element związany ze wzmacnianiem tego potencjału powinien nastąpić.</u>
+          <u xml:id="u-47.15" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Prosiłbym o następny slajd. Kolejny slajd idzie w kierunku rynku pracy. Natomiast z poziomu krajowego intencją KPST jest przede wszystkim stworzenie pewnych modeli, które powinny posiadać wysoką skuteczność, jeśli chodzi o przekwalifikowania zawodowe, podejście do praktyki czy kolejnej pracy itd., ale potem dających możliwość kolejnego przekwalifikowania zawodowego. Ten proces reorientacji zawodowej to nie musi być tak, jak było w latach 90., pamiętam jako młody asystent, że szkoliliśmy górników na różnego typu zawody, w tym przedsiębiorców, i to się kończyło po tym pierwszym pakiecie szkoleń, ci ludzie szli sobie w świat i nikt się nimi nie interesował. Raczej nie. Tutaj jest podejście oparte na kształceniu przez całe życie i trzeba się zastanowić, jak to rozwiązać z poziomu krajowego. Stąd też te działania 1.2.1, modelowanie programów kształcenia, ale przez całe życie. Nie tak, żeby kończyć na pierwszym etapie. I potem tworzenie właśnie pilotażowych projektów w tej dziedzinie, aby potem można było je też wdrażać z poziomu TPST, czyli już z poziomu terytorialnych programów sprawiedliwej transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-47.16" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Prosiłbym o następny slajd. Jeśli chodzi o ten kierunek działania 1.3, to jest taki kierunek na płaszczyźnie społecznej bardzo odważny. Ja osobiście bardzo go popieram, bo to jest kierunek, który jest skierowany przede wszystkim do młodzieży, następnego pokolenia, które nam rośnie, które tak naprawdę zastąpi nas, już za bardzo niedługo, jak się okazuje, i wejdzie tak naprawdę w gospodarkę niskoemisyjną czy zeroemisyjną, jak to różnie jest opisywane. Jeżeli coś takiego ma nastąpić i my rzeczywiście mamy wyjść z tej pułapki kraju o średnim dochodzie itd., to tak naprawdę powinniśmy zacząć taką pracę od podstaw, jak to się mówi, a mianowicie powinniśmy się tu naprawdę przyjrzeć systemowi edukacyjnemu, począwszy od szkoły podstawowej, średniej, branżowej, a skończywszy na uniwersytetach, które w jakimś sensie reprezentuję. Natomiast na poziomie krajowym wprowadziliśmy trzy poziomy, czyli podstawowy, poziom szkolnictwa średniego oraz branżowego, i wprowadziliśmy działania dotyczące tak naprawdę tworzenia nowych profili kształcenia. Nie chcę mówić, że to będzie jakaś wielka reforma edukacji, bo tu daleko do tego, a jednak pewne przejrzenie programów, zastanowienie się nad tym, jak powinniśmy kształcić młodych ludzi w dobie gospodarki zeroemisyjnej, w dobie gospodarki cyfrowej, wydaje się poważną refleksją, która powinna zostać dokonana w następnych latach w związku też z całym procesem sprawiedliwej transformacji.</u>
+          <u xml:id="u-47.17" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Oczywiście tu jest kilka komponentów. Po pierwsze, jest to wypracowanie profili, pilotażowe projekty, które właśnie powinny być robione w regionach węglowych, bo one najbardziej ucierpią na tej zmianie, i następnie też bardzo mocne postawienie na doradztwo zawodowe. Ono dzisiaj jest oczywiście realizowane na poziomie przede wszystkim końcówki szkoły podstawowej i w szkole średniej, natomiast często dotyczy tylko i wyłącznie dużych miast, które stać na to, żeby takie programy dofinansować itd.</u>
+          <u xml:id="u-47.18" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Poproszę o kolejny slajd. Kolejna partia programu krajowego ma już wymiar stricte gospodarczy. Wpisuje się w cele wynikające z całego mechanizmu sprawiedliwej transformacji dotyczące dywersyfikacji. Natomiast w KPST przyjęliśmy takie założenie, że ta dywersyfikacja dotyczy przede wszystkim istniejących na poziomie krajowym przedsiębiorstw, szczególnie spółek Skarbu Państwa. Patrząc na moje doświadczenia z regionalistyki i tworzenia rozwoju gospodarczego na poziomie regionalnym, stoję na stanowisku, że powinniśmy się dywersyfikować, ale dywersyfikować, startując z tej bazy gospodarczej, którą mamy. U nas w teorii się mówi, że to jest tak zwana powiązana różnorodność. Nam będzie o wiele łatwiej to zrobić, niż startować całkowicie z nowymi pomysłami. Co więcej, co jakoś tam zadzieje się w trzecim celu, ale oczywiście powinniśmy też starać się poza procesami likwidacyjnymi przemysłu tradycyjnego, dojrzałego jednak dać mu szansę na to, żeby również podlegał tej dywersyfikacji czy też unowocześnieniu w kierunkach zgodnych z niskoemisyjną – wolę tak mówić – gospodarką bądź też gospodarką cyfrową.</u>
+          <u xml:id="u-47.19" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Tutaj, żeby to zrobić, są dwa kierunki. Pierwszy kierunek to tak naprawdę projekty we współpracy z sektorem badawczo-rozwojowym, dlatego że tak naprawdę ten potencjał dywersyfikacji trzeba dopiero rozpoznać. Często padają takie pytania na spotkaniach regionalnych: dobrze, panie Adamie, ale niech pan powie, w którym kierunku my się mamy rozwijać? Co ma zastąpić jakąś fabrykę, której nie będzie? Ja mówię, że nie jesteśmy w stanie na tym etapie na to pytanie odpowiedzieć. Możemy forować oczywiście ogólne pomysły itd., ale to jeszcze wymaga bardzo szybkich badań, przeglądu projektów, które zostały złożone zarówno do KPST, jak i do terytorialnych planów. Tutaj, proszę państwa, może się okazać, że firmy, które są z sektora tradycyjnego, częściowo wejdą w sektor informatyczny, co już się dzieje, albo w sektor nowoczesnych usług biznesowych, wydzielając sektor usług wspólnych. To właściwie już następuje. To jest możliwe. Bardzo ciekawym przykładem, którym też się często posługuję w ramach tak zwanej dywersyfikacji, jest taki przykład z Antwerpii, gdzie koncerny chemiczne, które też są utożsamiane z niezbyt zrównoważoną gospodarką, zostały niejako przymuszone do tego, żeby coś zrobić ze swoim profilem gospodarczym, i powołały centrum aktywności biznesowej, stworzyły pewne budynki, zaplecze, laboratoria, gdzie wspólnie inkubują nowe firmy, które idą w kierunku – jak oni to mówią – zielonej chemii. I to jest też pomysł na to, żeby tu włączać dywersyfikację. Tych pomysłów może być bardzo wiele. Ale żeby do tego dojść i konkretyzować, potrzebny jest ten typ operacji 2.1.1, czyli wspólne projekty przedsiębiorstw, sektora nauki itd., żeby zastanowić się, co ma największy potencjał, jeśli chodzi o dywersyfikację i różnego rodzaju konsulting.</u>
+          <u xml:id="u-47.20" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Poproszę o następny slajd. W następnym mamy już przejście do kolejnej fazy, czyli tutaj już do części związanej z inwestowaniem tak naprawdę, czyli moce produkcyjne itd., plus też tworzeniem nowych przedsiębiorstw, jak przykład z Antwerpii, gdzie tak naprawdę kilka koncernów chemicznych, jak BASF na przykład, powołało spółkę celową i ta spółka tak naprawdę zaczęła realizować właśnie to centrum biznesu i kupowanie przedsiębiorstw w zakresie chemii bardziej zrównoważonej itd. Dodatkowo jeszcze w 2.2.3 są tak zwane zintegrowane projekty. Chodzi też o to, żeby tego typu dywersyfikacja była realizowana także na terenach, obiektach poprzemysłowych, z których niektóre są już powoli wyłączane czy będą wyłączane z działalności produkcyjnej.</u>
+          <u xml:id="u-47.21" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Prosiłbym o następny slajd. Przechodzę już do omawiania następnego celu interwencji, czyli celu związanego z zieloną gospodarką. Ta zielona gospodarka pojawia się w konwencji z jednej strony jako dojście do efektywności, do tych niskoemisyjnych technologii w perspektywie 2040–2050, ale z drugiej strony jest to dla nas szansa do tego, żeby też tworzyć miejsca pracy. Zielona gospodarka – OK, ale myślmy o tym nie w ten sposób, że kupujemy panele fotowoltaiczne i montujemy sobie, i tworzymy farmy fotowoltaiczne, ale myślmy o tym tak, jak ten Utrecht, że chcemy sobie stworzyć takie modele, jeśli chodzi o mobilność miejską, że ta mobilność zarówno jest magazynem energii odnawialnej, która została wyprodukowana, ale równocześnie w godzinach pozaszczytowych ta energia z powrotem jest oddawana do sieci. W ten sposób można tworzyć pewne zalążki bezpieczeństwa energetycznego. Ale żeby tego dokonać, musimy testować te rozwiązania. Do tego powinien też służyć ten program krajowy, który powinien być taką – obrywa mi się za to czasami, ale ja jednak cały czas myślę – dźwignią technologiczną, też w zakresie zielonej gospodarki. Pierwszy kierunek jest sposobem, szansą wyjścia do sektora OZE, czyli odnawialnych źródeł energii, zarówno poprzez kwestię związaną z testowaniem, wdrażaniem tych rozwiązań, ale też pewnymi projektami już bardziej kompleksowymi, idącymi w kierunku adaptacji tak naprawdę takich modelowych rozwiązań, które potem będzie można też transferować zarówno do innych miejsc w regionach węglowych, jak i na skalę całego kraju.</u>
+          <u xml:id="u-47.22" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Prosiłbym o następny slajd, czyli kierunek 3.2. To jest kolejna branża zielonej gospodarki, czyli branża materiałowa, generalnie rzecz biorąc, związana z energooszczędnym budownictwem, z energooszczędnymi materiałami. Nie mogliśmy tutaj wprost zapisać, że chodzi o budownictwo mieszkaniowe. Ministerstwo funduszy bardzo mocno zwróciło nam uwagę na to, że jednak mieszkaniówka jako taka nie jest wspierana przez Komisję Europejską, i to poza budownictwem społecznym, natomiast żeby to inteligentnie ująć, zostawiliśmy: testowanie i wdrażanie modelowych rozwiązań w zakresie budownictwa energooszczędnego. Tak to nazwaliśmy. Potem także poszedł typ operacji na dofinansowanie już istniejących, ale także modyfikowanych programów, które w tym zakresie na dzień dzisiejszy funkcjonują w Polsce jako programy, które są wspierane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
+          <u xml:id="u-47.23" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Proszę o następny slajd. 3.3 jest to kierunek dotyczący gospodarki obiegu zamkniętego. U nas dużo się mówi o kwestii związanej z gromadzeniem, selekcją odpadów, ale to jest krok więcej. To jest rewolucja dotycząca tego, w jaki sposób efektywnie gospodarować, generalnie rzecz biorąc, zasobami w cyklu produkcji, cyklu konsumpcji. Tu także wydaje się, że przed nami jest testowanie szeregu różnego typu rozwiązań, a dopiero potem wdrażanie tego w większej skali. Na to testowanie, modelowanie tych rozwiązań jest ukierunkowany tutaj program krajowy.</u>
+          <u xml:id="u-47.24" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Prosiłbym o następny slajd. Jeśli chodzi o 3.4, to jest to branża zielonej gospodarki związana, generalnie rzecz biorąc, z zarządzaniem przestrzenią. Tylko jest wyciągnięty pewien element tego zarządzania przestrzenią, dotyczący terenów i obiektów poprzemysłowych, ponieważ to przede wszystkim jest problematyka, wyzwanie dla regionów poprzemysłowych. Wprowadziliśmy tutaj elementy związane z bardzo kompleksowym ewidencjonowaniem na poziomie krajowym tego typu obiektów, terenów itd. Wiem, że w niektórych regionach to się dzieje. Natomiast wydaje się, że integracja baz danych jest niewątpliwie bardzo potrzebna do tego, żeby w ogóle zdać sobie sprawę tak naprawdę, ile mamy tych terenów, co na tych terenach tak naprawdę występuje, czyli jakie są zanieczyszczenia, w jakiej skali, bo tylko dokładne rozpoznanie tego rodzaju zanieczyszczeń, skali zanieczyszczeń tak naprawdę będzie dopuszczało z jednej strony pewne technologie, których jesteśmy w stanie użyć, z drugiej strony to nam oceni, ile te technologie nas będą kosztowały. Z trzeciej strony podpowie też, jakie są potencjalne kierunki związane z odzyskaniem terenów poprzemysłowych, czy to się w ogóle da odzyskać w najbliższej perspektywie. Intencją tutaj jest to, żeby zrobić tak naprawdę z tym porządek, ale porządek nie tylko żeby to zewidencjonować, ale żeby też pokazać, jakie są kierunki związane z potencjalnym zagospodarowaniem. Bo dużo się o tym mówi, ale jak wejdziemy w szczegóły, to potem się okazuje, że mamy piękne tereny poprzemysłowe w centrum miasta, tylko że te tereny są niestety zanieczyszczone na przykład związkami cynku i zrobienie tam czegokolwiek, wybudowanie czegokolwiek grozi tym, że ludzie za dziesięć lat będą chorowali na choroby nowotworowe. Kwestia jest taka, żeby to jednak robić bardzo odpowiedzialnie i aby te tereny od strony rodzaju i skali zanieczyszczeń dość dobrze zewidencjonować.</u>
+          <u xml:id="u-47.25" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Druga kwestia to jest opracowanie modelu zarządzania terenami poprzemysłowymi, przede wszystkim z odniesieniem do pewnych regulacji prawnych. Zdajemy sobie sprawę z tego, że rozwiązania, które istnieją na dzień dzisiejszy, żeby nie wymieniać podmiotów z imienia i nazwiska, one z punktu widzenia tego, co jest proponowane w transformacji społeczno-gospodarczej, są bardzo nieskuteczne. Za sobą mam doświadczenia pana prezydenta Uszoka z Katowic, który budował strefę kultury w centrum miasta praktycznie, czyli w strefie śródmiejskiej, i zdaję sobie sprawę z tego, jak trudno było odzyskać i skupić w jednym ręku czy też na jednym terenie te tereny poprzemysłowe, które stworzyły strefy kultury i dały impuls do rozwoju nowego przemysłu, jakim jest przemysł wydarzeń w Katowicach. To też powoduje, że powinniśmy jednak znaleźć pewne systemowe rozwiązanie dotyczące tego, jak przekazywać te tereny czy przekazywać, które tereny idą na postępowanie komercyjne, które są przekazywane i w jakim trybie są przekazywane samorządom, co samorząd powinien przygotować, żeby tak naprawdę taki teren przejąć, no i też jaką powinien mieć informację na temat tego terenu, żeby się potem nie okazało, że przejmie, a ten teren jest tak zdegradowany, że kolejnych dziesięciu lat potrzeba, żeby ten teren uruchomić. To wydaje się bardzo istotne. Dobrze by to było zilustrować pewnymi projektami pilotażowymi, które można robić. Często padały na poziomie regionu takie pomysły, żeby to robić jako partnerstwo publiczno-prywatne albo partnerstwo publiczne w sensie spółki Skarbu Państwa i miasta na przykład czy też gminy. I też ostatnia rzecz – opracowanie rozwiązań w zakresie gospodarki wodnej. Gospodarka wodna ma bardzo duże znaczenie zarówno na terenach kopalń odkrywkowych, jak i terenach po kopalniach węgla kamiennego.</u>
+          <u xml:id="u-47.26" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Prosiłbym następny slajd, już przedostatni. Jeśli chodzi o program krajowy, to jest część dotycząca adaptacji do zmian klimatu, przede wszystkim realizowana w obszarach zurbanizowanych. W większości regiony powęglowe tworzą obszary zurbanizowane. Nie chcieliśmy tu wydzielać gmin, czy to mają być miasta itd., bo jednak te obszary zurbanizowane na przykład realizowane w ramach obszarów funkcjonalnych – chcielibyśmy, żeby całe wchodziły w ten zakres. W programie krajowym jesteśmy też otwarci bardziej na współpracę gmin czy istniejących związków, stowarzyszeń niż kierowanie tego programu do pojedynczych jednostek samorządu terytorialnego, dlatego że tym zadaniem zajmują się terytorialne plany sprawiedliwej transformacji. Żeby to oddzielić dość jasno, zarysować linię demarkacyjną, na przykład w zakresie rozwiązań związanych z adaptacją do zmian klimatu terenów zurbanizowanych idziemy bardziej w takie rozwiązania modelowe, ale ukierunkowane jednak na większą liczbę odbiorców jak na przykład różnego typu związki, stowarzyszenia. Powiedziano mi, żeby tej naszej metropolii bezpośrednio nie wpisywać.</u>
+          <u xml:id="u-47.27" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Ostatni ze slajdów, który prezentuje ten zakres tematyczny czy bardzo szczegółowe zapisy dotyczące „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji”, to jest zapis odnoszący się do transportu niskoemisyjnego. To jest ta ostatnia z branż zielonej gospodarki. Tutaj też właśnie powinno się coś z krajówki pojawić. Natomiast cały czas podkreślam, że tutaj nie chodzi na przykład o zakup autobusów z napędem wodorowym czy budowanie stacji ładowania, ale bardziej chodzi o to, co mówiłem o tym Utrechcie, czyli zastanowienie się, w jaki sposób tego typu systemy transportu wykorzystać na rzecz bezpieczeństwa energetycznego, na przykład jako mobilne magazyny energii, w jaki sposób budować tego typu systemy.</u>
+          <u xml:id="u-47.28" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Dobrze. Jeszcze dwa słowa na temat dalszych prac. Pragnę zwrócić uwagę, że pracuję nad KPST w sensie już takim bardzo operacyjnym od półtora miesiąca. Prosiłbym o kolejny slajd. Przed nami czy właściwie przed zespołem praca przede wszystkim polegająca jeszcze na konsultacjach. Teraz już schodzimy do podregionów i zaczynamy prezentować to, co przed chwilą państwu pokazałem, tę prezentację na poziomie podregionu, czyli bezpośrednich – nie chcę użyć słowa beneficjentów – interesariuszy tego planu. Żeby gminy, żeby organizacje pozarządowe, żeby przedsiębiorstwa, spółki Skarbu Państwa wiedziały, co w tym planie jest. Poza podejściem społecznym, czyli prezentacją w poszczególnych podregionach węglowych, idziemy także w kierunku spotkań ze spółkami Skarbu Państwa bądź też średnimi przedsiębiorstwami, które są zainteresowane dalszą partycypacją. We wcześniejszych etapach, wcześniejszym półroczu te spółki złożyły dość sporo projektów do KPST i – jak by tu użyć ładnego słowa – wartość tych projektów przekraczała czterokrotnie wartość KPO, nie mówiąc już o planie sprawiedliwej transformacji. W związku z tym wydaje się, że jednak trzeba dokonać takiego przeglądu tych projektów, zastanowić się, co ma ten potencjał technologiczny i tak naprawdę co warto wziąć do poziomu krajowego, a w jaki sposób te projekty rozdzielić potem na inne sposoby finansowania, chociażby InvestEU czy EBI dzisiaj prezentowany, tym bardziej że dzisiaj podkreślano to, że przedsiębiorstwa będące spółkami Skarbu Państwa mogą też startować do tego funduszu. I co jeszcze istotne, które elementy tych przedsięwzięć można wziąć bezpośrednio do terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji. Z mojej strony to wszystko. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Panie profesorze, serdecznie panu dziękuję za bardzo sprawne i bardzo merytoryczne poprowadzenie tego dokumentu, o którym przed chwilą mówiliśmy. Cieszę się, że państwo już jesteście na takim etapie, i myślę, że wiele jakichś niedopowiedzeń dzisiaj zostało rozwianych, bo wszyscy się bali, że pan przygotowuje program, który zbierze środki i wszystkie zostaną zagospodarowane przez spółki Skarbu Państwa. Pewnie jakieś zagrożenie w tym temacie jest, ale po to mamy te fundusze, po to mamy programy, które w dużym stopniu mają się pokrywać z tym, co jest dla nas ważne, z tą wielką transformacją elektroenergetyczną całej energetyki – więc dobrze, że takie plany idą.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Otwieram w tej chwili dyskusję. Zapraszam państwa do zadawania pytań, ale w międzyczasie, zanim osoby się zgłoszą, panie dyrektorze, chciałem pana zapytać, bo rzeczywiście bardzo ciekawy ten komponent związany z budowaniem modeli zarządzania terenami poprzemysłowymi. Wiemy dobrze na Śląsku na przykład, że mamy teren, on jest w rękach spółki restrukturyzacji kopalń. Pan nie chciał wymieniać różnych właścicieli tych terenów, bo pewnie jest ich kilku. Ale można powiedzieć, że wydolność tego systemu likwidacji jako tako jeszcze idzie, natomiast mamy problem co do stworzenia takiego modelu zarządzania. Powiem dla przykładu, że w Jastrzębskiej Spółce Węglowej… Albo może tak: w Jastrzębiu mamy zlikwidowaną kopalnię Jastrzębie. Właścicielem większości terenu tej kopalni jest dzisiaj spółka restrukturyzacji kopalń, która prowadzi w swojej części sprawną likwidację. Ona ma być za dwa lata zakończona. Ale część terenu jest jeszcze własnością Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która ma jakiś tam swój plan czegokolwiek, ale nie do końca dyskutuje z samorządem, ze spółką restrukturyzacji kopalń. Nie ma takiego wspólnego modelu, żeby zająć się i zagospodarować właśnie jakiś dodatkowy zakład pracy. Można powiedzieć, kopalnia, która w centrum miasta była, funkcjonowała, dziś jest likwidowana. Trzeba się też zastanowić nad tym, czy uciążliwość tego, co ma zamiar robić Jastrzębska Spółka Węglowa, jakiegoś placu składowego, kruszyw itd., jest akurat uzasadniona. Ale mówię to w kontekście tego, czy takie modelowe, pilotażowe programy państwo też zamierzacie przedstawiać i ewentualnie ukierunkowywać je i pokazywać, że w tym terenie, na tym zakładzie przemysłowym można by taki pilotaż wstępnie już przeprowadzić – i złożyć, żeby to było. Namawiam do tego, żeby te spotkania, o których pan mówił, ze spółkami Skarbu Państwa odbywały się przy udziale samorządów, bo one są właściwie gospodarzami całych tych terenów, na nich będzie spoczywał wielki ciężar zagospodarowania w jakiś sposób tych terenów czy może szukania inwestorów na tych terenach, żeby to w jakimś sensie opanować i ogarnąć jako wspólny projekt, w którym mogą uczestniczyć wszystkie te strony.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Przepraszam, tak wyrywkowo wywołałem Jastrzębie Zdrój, bo jest mi bliskie jako moje miejsce zamieszkania. Gdyby pan mógł dwa zdania na ten temat powiedzieć. Zgłosili się do głosu po kolei pan poseł Nowak i poseł do PE pan Łukasz Kohut. To może poprosimy jeszcze te dwie osoby do zadania pytań, a później w następnej kolejności kolejne osoby. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Dziękuję bardzo. Mam takie pytanie generalne, czy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Pana posła Nowaka generalnie dzisiaj od rana słabo słyszymy. Gdyby pan mógł poprawić jakoś swoje mikrofony, to bylibyśmy wdzięczni. Widzę, że pan profesor też miał problem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">…żeby zidentyfikować do końca czytelnie głos pana posła. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Czy w innych krajach, w których też będą realizowane fundusz i plany sprawiedliwej transformacji, także są krajowe plany oprócz tych terytorialnych planów? To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PoselTomaszPiotrNowak">Po drugie, czy ten krajowy plan będzie poddany konsultacjom społecznym i w jakim czasie? To znaczy generalnie chciałbym, żebyśmy zaczęli rozpisywać fundusz i terytorialny plan sprawiedliwej transformacji, i krajowy, w osi czasu. My w tej chwili widzimy, tak jak pan tu też przedstawia, że krajowy plan tak naprawdę jest budowaniem pewnej strategii na przyszłość. Na to, co się może wydarzyć w ciągu najbliższych lat, ale w jakiejś perspektywie. Natomiast jesteśmy w sytuacji tu i teraz, kiedy następują dramatyczne sytuacje, tak jak to będzie na przykład w Wielkopolsce Wschodniej, kiedy kopalnie będą kończyć wcześniej swoje funkcjonowanie, nim zadziała terytorialny plan czy „Krajowy plan sprawiedliwej transformacji”. KPST rozumiem, że w tych zadaniach, które przedstawił pan dyrektor, nie będzie podlegał oddziaływaniu na środowisko, ale już terytorialne plany będą musiały być badane z perspektywy strategicznego oddziaływania na środowisko. I tutaj, jak patrzymy na plan gry w tej sprawie, to się okazuje, że my najwcześniej wystartujemy z tym Funduszem na rzecz Sprawiedliwej Transformacji przełożonym na terytorialne plany gdzieś pod koniec 2023 r. Więc to wszystko nam się zaczyna trochę przesuwać. Najwcześniej to może być finalnie 2024 r., a to, co słyszymy teraz z ust pana z IETU, pokazuje w ogóle, że myślenie jest strategiczne i bardziej odległościowe niż na dzień dzisiejszy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję panu posłowi. Proszę pana posła do PE. Panie Łukaszu, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoLukaszKohut">Dziękuję bardzo. Szanowny panie przewodniczący, koleżanki, koledzy, panie profesorze, myślę, że bardzo dobrze się stało, że mieliśmy możliwość wysłuchania pana profesora, bo niezmiennie uważam, że decyzje polityczne muszą być oparte na solidnej wiedzy naukowej i eksperckiej. Dziś do pana profesora mam jedną uwagę i dwa pytania merytoryczne. Po pierwsze, wśród źródeł finansowania działań w obszarze testowania i wdrażania modelowych innowacyjnych i różnorodnych rozwiązań w zakresie odnawialnych źródeł energii, czyli to jest to działanie 3.1.1, nie widzę Funduszu Badawczego Węgla i Stali. W tej nowej perspektywie finansowania fundusz może wspierać sprawiedliwą transformację. Tak się składa, że wiem o tym z pierwszej ręki, bo jestem po prostu posłem sprawozdawcą dla tego funduszu w PE. I oczywiście w porównaniu z innymi środkami to nie są jakieś oszałamiające pieniądze, bo mówimy o 40 mln euro, ale w procesie transformacji ważne jest każde euro. Więc jeśli coś, to moje biuro bardzo chętnie udzieli odpowiednich informacji, jeżeli będzie taka potrzeba.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoLukaszKohut">Po drugie – i to jest moje pierwsze pytanie – jak pan profesor ocenia możliwość absorpcji funduszy unijnych na sprawiedliwą transformację przez poszczególnych beneficjentów? Wśród kierunków proponowanych działań znajdujemy zwiększenie zdolności absorpcyjnych tradycyjnych przedsiębiorstw w powiązaniu z sektorem badań i rozwoju, ale żaden inny typ beneficjenta nie jest w tym kontekście wspominany.</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoLukaszKohut">Pytanie drugie z kolei dotyczy zakładanych środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Bo żeby planować działanie, musimy znać ich wysokość, a wiemy, że Polska może otrzymać ich jedynie połowę, jeżeli nie zobowiąże się do neutralności klimatycznej. Wiadomo, że ta decyzja musi zapaść do końca roku. Pytanie więc do pana profesora, czy analiza uwzględnia też sytuację, w której tych środków będzie o połowę mniej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Panie dyrektorze, proszę bardzo o odpowiedzi na te pytania. My oczywiście kontynuujemy zapisy do kolejnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Już postaram się odpowiedzieć. Zaczynając od ostatniego pytania, bardzo dziękuję za tę informację o Funduszu Węgla i Stali. Myślę, że to moje takie – jak to powiedzieć – w notatkach to mam, ale nie znalazło się to na prezentacji. Natomiast skontaktuję się, każda pomoc się liczy z punktu widzenia KPST. Powiem tak: ja, generalnie rzecz biorąc, jestem otwarty na konsultacje i staram się to robić, ile się tylko da.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Jeśli chodzi o ocenę absorpcji, wydaje mi się albo wręcz jestem przekonany co do tego, że jednak przynajmmniej pierwsze rozmowy z dużymi firmami pokazują, że jednak czas z nimi rozmawiać i na tę absorpcyjność dość mocno naciskać, dlatego że tam jest też taka tendencja do robienia w miarę prostych rzeczy, które nie są złe oczywiście, ale patrząc też na tę perspektywę długoterminowo, bo tak mniej więcej KPST – odpowiem na kwestię strategiczną – jest planowany, generalnie na dziesięć lat, do 2030 r., tak mniej więcej widzę perspektywę, biorąc pod uwagę, że są poślizgi, potem się pojawiają n+2, n+3 itd., to mamy tę perspektywę, powiedzmy, dziewięciu lat. Czy była robiona taka analiza, która uwzględnia, że KPST dostanie mniej środków? Takie pytanie też dostałem od pana prezesa Sytka z Wielkopolski, który zresztą wskazywał coś takiego, że jeżeli nie podpiszemy tych celów, to będzie połowę mniej na TPST i będzie mniej na Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji – i czy też będzie mniej na KPST, jeżeli chodzi tutaj o finansowanie go ze środków Funduszu Spójności. Ja na razie nie mam takiego głosu, który by mówił, że tak się stanie. Planujemy to na tę kopertę 500–600 mln. Jeśli chodzi o poszczególne alokacje na poszczególne kierunki, to powiem tak: mam to zrobione, natomiast dostaję też czasami sprzeczne głosy z jednego i z drugiego ministerstwa, i z trzeciego, i czwartego, żeby nie było, że albo to pokazujemy na poziomie planowania, albo nie pokazujemy. Więc ja też czekam na takie rozstrzygnięcie, powiedzmy, w warstwie politycznej, jak to pokazać. Generalnie rzecz biorąc, nawet z punktu widzenia wielkości środków i z charakteru działań – może bardziej tak – to na cel pierwszy tych środków będzie nieco mniej. Ale to wynika z charakteru, że tam są działania miękkie. Cele drugi i trzeci będą najbardziej obłożone.</u>
+          <u xml:id="u-57.2" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Co do absorpcji, tak jak powiedziałem, deklaratywnie w fiszkach projektowych, które zostały zebrane przez zespół, który tu działał wcześniej, tych pieniędzy, tych środków tam jest tyle, że przekracza możliwości w ogóle wszystkiego. Z jednej strony fajnie, ale z drugiej strony to powoduje, że tak do końca nie wiadomo, jaka jest prawda absorpcyjna, jak ja to mówię. Rozmawiając z firmami, zadaję im tylko krótkie pytania. Dobrze, że jest ta fiszka itd., ale powiedzcie mi, na jakim jesteście etapie przygotowania, czy macie dokumentację techniczną, czy macie kupione licencje, czy robiliście testy, czy jest wstępne studium wykonalności, studium przedinwestycyjne. I tutaj rzeczywiście padają różne odpowiedzi. Dopóki w maju i w połowie kwietnia nie przejdę przez te projekty, trudno jest mi powiedzieć, co można powiedzieć na dzień dzisiejszy, jeżeli chodzi o zdolność absorpcyjną. Nie wiem, czy to satysfakcjonuje pana posła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Na dzień dzisiejszy musi nas to satysfakcjonować. Przechodzimy dalej, panie dyrektorze, do odpowiedzi, bo mamy kolejne osoby, które by też chciały zadać pytanie. Panie pośle do PE, dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Jeszcze ten model zarządzania. Jeśli chodzi o model zarządzania terenami poprzemysłowymi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoseldoPELukaszKohut">Dziękuję bardzo. Ja się odezwę do pana profesora.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">…to jest bardzo złożona rzecz. Myślę, że jeżeli tutaj nie usiądzie do stołu kilka ministerstw z samorządami, to ja bym nie brał odpowiedzialności za to, że taki model powstanie w mojej głowie. Ja mogę coś zaproponować czy zespół może coś zaproponować, ale tak naprawdę biorąc pod uwagę doświadczenia z planowania rewitalizacji Katowic, tworzenia dużych projektów, ponad 1 mld zł itd… Natomiast generalnie rzecz biorąc, to jednak powinny usiąść, tak jak pan przewodniczący zwrócił uwagę, zarówno część map-owa, czyli Ministerstwo Aktywów Państwowych, jak i część samorządowa, część związana z programowaniem funduszy i może jeszcze ktoś, może jakieś ministerstwo, do tego samorządy. Powinien zostać wypracowany ten model. Wiem, że o tym modelu mówi się od dłuższego czasu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. A do tych pytań pana posła Nowaka czy pan już się odniósł?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Aha, już. Jeżeli chodzi o konsultacje społeczne, tak jak powiedziałem, będę prezentował to, co tutaj pokazałem, w każdym województwie, gdzie są regiony węglowe, plus dodatkowo w naszym województwie śląskim w każdym regionie węglowym osobno. Jestem po pierwszej prezentacji wczoraj czy przedwczoraj na całym subregionie centralnym, tam są cztery regiony węglowe. Region tyski poprosił mnie, czy bym jeszcze raz tego nie zrobił tylko i wyłącznie dla nich. Od razu obiecałem, że tak. Będzie ta prezentacja, będzie dyskusja. Mamy zaplanowane przynajmniej dwie tury spotkań po to, żeby pokazać to, co jest teraz, i jeszcze potem to, co wejdzie w maju, te przedsięwzięcia, jak to wygląda. Natomiast jak najbardziej zapraszam do kontaktu ze mną. Jak mówię, jestem otwarty, przywykłem pracować ze społecznością lokalną, tworzyć strategie, programy rozwoju, więc dla nas jest to naturalny chleb.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Program zostanie udostępniony, myślę, że przez pana ministra, wkrótce. Ja jeszcze sczytuję ten program, poprawiam spójność. Myślę, że państwo się domyślają, że pewne elementy, które odziedziczyłem, trzeba było uzupełnić przede wszystkim o matrycę interwencji, pokazać koncepcję programu, wkomponować to w materiał, który istnieje, i stworzyć z tego pewną całość. Obiecałem wczoraj panu ministrowi w Katowicach, że z końcem weekendu to powinno się pojawić. Też będzie taka moja prośba, żeby to rozesłać przynajmniej do ministerstw, z którymi bardzo blisko współpracujemy nad tym programem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję panu bardzo. Panie ministrze, ze strony pana posła Nowaka padały pytania co do wdrożenia tego systemu. Mówimy o badaniach związanych z ochroną środowiska. Czy ten proces będzie się nam przedłużał? Gdyby pan był uprzejmy może dwa zdania na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-64.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Tak, właśnie w tej kwestii chciałem uzupełnić odpowiedź pana profesora Drobniaka. Kwestia oceny oddziaływania na środowisko – my planujemy tę ocenę przeprowadzić dla programu operacyjnego, który zostanie przygotowany, i wtedy nie ma potrzeby dublowania i ponownej oceny oddziaływania każdego z terytorialnych planów i krajowego planu, tylko po prostu będziemy oceniać całościowo KPO i przewidujemy, że ta ocena będzie wykonana jeszcze w pierwszej połowie roku.</u>
+          <u xml:id="u-64.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">To rozumiem, bo tam padało takie zagrożenie czy taka cyfra, że te środki będziemy mogli uruchomić dopiero w drugiej połowie 2023 r. Czyli należy być, powiedzmy sobie, bardziej optymistycznym niż te daty, które pan poseł podawał, tak?</u>
+          <u xml:id="u-64.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-64.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">To jest prawda, że jest duży znak zapytania związany z tym, kiedy się zakończą negocjacje unijne i kiedy zostaną przyjęte rozporządzenia, bo widzieliśmy w prezentacji nad trzecim filarem, że trwają trilogi i jak wiemy, nawet jeśli się zakończą w kwietniu, to po trilogach jest zawsze praca prawników, lingwistów, ujednolicenie wersji językowych, więc jest pewne ryzyko rzeczywiście, że nam się terminarz poślizgnie w Brukseli i że to będzie miało wpływ na możliwość wykorzystania środków, ale robimy wszystko, aby z naszej strony być gotowym.</u>
+          <u xml:id="u-64.6" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Plany oddziaływania na środowisko to też jest proces złożony i tego się nie robi z miesiąca na miesiąc, więc to też potrwa. Więc roztropność nakazuje, żebyśmy nad tym czuwali i wzajemnie się mobilizowali do tego, żebyśmy jak najszybciej mogli sięgnąć po te środki finansowe. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-64.7" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Chciałem teraz oddać głos, bo są kolejne zgłoszenia. Pan Maciej Kozakiewicz, jeśli dobrze udało nam się zidentyfikować – Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”. To, panie Macieju, zaraz panu oddam głos, a w kolejności następnej pan Andrzej Kosiór, wałbrzyski urząd miasta, kierownik Biura Zarządzania Strategicznego. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#BelchatowwOsrodkuDzialanEkologicznychZrodlaMaciejKozakiewicz">Dzień dobry, panie przewodniczący, panie ministrze, panie dyrektorze. Od razu chciałem powiedzieć, że miałem przyjemność na początku roku współpracować z IETU przy okazji tworzenia planu dla regionu bełchatowskiego, z którym współpracuję drugi rok, i tak się zastanawiam, szanowni państwo, czy z Warszawy i Śląska dokładnie widać to, co się dzieje chociażby w regionie bełchatowskim, ponieważ nie mam wątpliwości, że te prezentacje i wypowiedzi, które dzisiaj padły na poziomie deklaratywnym są super. Gdyby one były rok czy dwa lata temu, to można byłoby skakać do góry, natomiast biorąc pod uwagę daty, jakie mamy, i proces zaawansowania bardzo nierówny w różnych regionach, to mam wrażenie, że o ile na Śląsku rzeczywiście te procesy przebiegają przynajmniej poprawnie, jeśli chodzi o partycypację, przepływ informacji, zaangażowanie, to o tyle chciałem jednak zwrócić uwagę na to, że z moich obserwacji wynika, że praktycznie region bełchatowski w ogóle nie jest przygotowany ani na poziomie samorządowym, ani kapitału ludzkiego, różnych instytucji do tego procesu. Tutaj trudno mi się rozwijać. Tak naprawdę chciałem tylko zwrócić uwagę na to, że mamy raport, diagnozę społeczną, z której bardzo jednoznacznie wynika, że obywatele, pracownicy Polskiej Grupy Energetycznej nie rozumieją tak naprawdę tego całego procesu, nie są przygotowani mentalnie, organizacyjnie. Wciąż jeszcze marzą o tym, aby kolejna kopalnia w Złoczewie była odkrywana. Więc oczywiście gdzieś tam w drugiej linii mówi się o tym, że to jest nierealne, że nie będzie, ale jeszcze daleka droga do konstruktywnego planu rozwiązywania tych problemów, które znamy i które wiemy z grubsza, jak powinny być rozwiązywane. Dlatego chciałem po prostu spytać, jak panowie to widzicie. Jaka jest tak naprawdę rola samorządów? Jak w ogóle wygląda realny plan koordynacji? Bo tak naprawdę to jest bardzo zróżnicowana sytuacja. Mamy najzamożniejszą gminę Kleszczów, która przygotowuje się praktycznie do transformacji niezależnie przynajmmniej od dziesięciu lat, i na drugim krańcu duży ośrodek miejski Bełchatów, który praktycznie jest zapleczem dla całego koncernu kompleksu energetyczno-górniczego i który może być głównym przegranym tych procesów transformacyjnych. Tak że teren jest bardzo różnorodny, wymaga tak naprawdę bardzo koronkowej pracy, której na dzisiaj zupełnie nie widać. Tak że to moje pytanie, jakich w najbliższym półroczu należałoby się spodziewać działań, które by pomogły skoordynować proces na tak różnorodnym terenie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję panu bardzo. Prosimy pana Andrzeja Kosióra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#KierownikBiuraZarzadzaniaStrategicznegoNadzoruWlascicielskiegoFunduszyEuropejskichiRozwojuGospodarczegoUrzeduMiejskiegoWalbrzychuAndrzejKosior">Dzień dobry państwu. Panie przewodniczący, panowie ministrowie, ja w kwestii terenów pogórniczych chciałbym jedną informację i dwa pytania. Informacyjnie, na terenie Wałbrzycha, jeśli chodzi o strukturę własnościową terenów po górnictwie węgla kamiennego, podkreślam, to jedna czwarta tych terenów jest w gestii miasta, jedna trzecia już jest w rękach prywatnych, a ponad 40% dalej jest w ręku Skarbu Państwa – i tutaj dominującymi organizacjami są SRK i Lasy Państwowe. Jeśli chodzi o naszą część, o tę ćwiartkę, która jest w rękach miasta, to powiem, że z instytutem z Wrocławia jesteśmy w stałym kontakcie. Uzyskał on już grant ze wspomnianego tu już wcześniej Funduszu Badawczego Węgla i Stali i takie badania dokładne, geotechniczne, chemiczne tych terenów prowadzimy, żeby właśnie mieć pewność, jakie działania rekultywacyjne, rewitalizacyjne na tych terenach moglibyśmy podjąć. Idziemy tą ścieżką.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#KierownikBiuraZarzadzaniaStrategicznegoNadzoruWlascicielskiegoFunduszyEuropejskichiRozwojuGospodarczegoUrzeduMiejskiegoWalbrzychuAndrzejKosior">Natomiast pytanie do pana dyrektora Drobniaka jest tego typu, bo na jednym ze slajdów, prezentując matrycę interwencji, operował pan sformułowaniem „tereny poprzemysłowe”. Ja tu pozwolę sobie właśnie zgłosić taki problem, bo my w styczniu jako grupa społeczna partnerów różnego rodzaju z poziomu subregionu wałbrzyskiego przygotowaliśmy taką wersję terytorialnego planu sprawiedliwej transformacji i tam zbilansowaliśmy wszystkie tereny poprzemysłowe, łącznie z górnictwem odkrywkowym, skalnym, melafir, porfir, który był eksploatowany przez wiele dziesiątków lat w rejonie Wałbrzycha, i te tereny często zachodzą na siebie po górnictwie węgla kamiennego i tym górnictwie skalnym. Plus oczywiście zbilansowaliśmy tereny poprzemysłowe po zlikwidowanych trzech koksowaniach. To są ogromne tereny. I niestety w marcu była prezentacja tego naszego społecznego planu z udziałem ekspertów PwC, przedstawicieli Komisji Europejskiej, i oni bardzo wyraźnie nam powiedzieli, że w Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji mieści się tylko rekultywacja i rewitalizacja terenów stricte po górnictwie węgla kamiennego. Wręcz kazali nam weryfikować ten bilans ogółem terenów poprzemysłowych związanych z szeroko rozumianym przemysłem węglowym czy w ogóle górnictwem. No więc tutaj jest pytanie, czy też nie powinno to ograniczenie dotyczyć „Krajowego planu sprawiedliwej transformacji”?</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#KierownikBiuraZarzadzaniaStrategicznegoNadzoruWlascicielskiegoFunduszyEuropejskichiRozwojuGospodarczegoUrzeduMiejskiegoWalbrzychuAndrzejKosior">Ostatnia kwestia. Pozwoliłbym sobie jeszcze przypomnieć, że pan poseł Nowak zadał pytanie, czy krajowe plany sprawiedliwej transformacji są też tworzone w innych państwach członkowskich. Interesuje mnie ta kwestia. Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Prosimy o odpowiedź, bo już dwie osoby się zameldowały z pytaniami. Panie ministrze czy panie dyrektorze, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Przepraszam pana posła Nowaka. Ja po prostu bardzo słabo słyszę i jeszcze jakaś druga konferencja mi się nakłada, której nie prowadzę. Nie wiem. Jakoś tak jest. Natomiast jeżeli chodzi o krajowe plany sprawiedliwej transformacji, rzeczywiście taki instrument się pojawia. Przepraszam, jeśli pomylę, albo Rumunia, albo Węgry bodajże przygotowują taki plan sprawiedliwej transformacji. Zresztą Rumunia to jest taki kraj, który bardzo często dubluje te wysiłki regionalne z wysiłkami krajowymi. Wynika to przede wszystkim z tego, że tam troszeczkę inaczej funkcjonują struktury regionalne. Natomiast dochodzą do mnie głosy, że takie plany są przygotowane. Nawet w przypadku takiej kuriozalnej w sumie sprawy – jak mamy jeden region węglowy w danym państwie i powstaje TPST, i powstaje też KPST. Nie jesteśmy tu wyjątkiem. Wyjątkiem jesteśmy w sensie skali tego, co się dzieje.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Jeśli chodzi jeszcze o – może zacznę od końca, od Wałbrzycha, chciałem powiedzieć, że 5 maja będą państwo zaproszeni na prezentację właśnie KPST. Teraz, przechodząc do terenów poprzemysłowych, zdaję sobie sprawę – pracowałem w latach 2012–2013 dla aglomeracji wałbrzyskiej – że tam u państwa jest też sporo terenów po kamieniołomach. Tych terenów jest dużo. Na poziomie KPST mamy troszeczkę większy luz, jeśli chodzi o wydatkowanie środków, ponieważ jeżeli one pójdą z Funduszu Spójności, czyli niebezpośrednio z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, to celem jednak powinno być tworzenie takiej, generalnie rzecz biorąc, krajowej bazy tych terenów, niezależnie od tego, czy one są pogórnicze, pohutnicze, po elektrowniach czy też po działalności związanej z kamieniołomami. Natomiast bardzo się cieszę, że przywołał pan to, że te tereny wymagają analiz geochemicznych, geotechnicznych, związanych ze stabilizacją gruntu itd., czy w ogóle stabilizacją gruntu, ale to w geofizycznych analizach. O tych konsultacjach powiedziałem.</u>
+          <u xml:id="u-69.2" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Teraz kwestia Łodzi. W Łodzi, czyli region łódzki, a właściwie region bełchatowski – wiem, że tam jest sytuacja chyba najtrudniejsza, jeśli chodzi o podejście czy zderzenie tego podejścia terytorialnego, sektorowego, krajowego itd. Z mojego zespołu, no trudno powiedzieć, że mojego, mam tam koleżankę, panią prof. Nowakowską z dr Agnieszką Rzeńcą i wiem, że one rozpoczęły tam rozmowy zarówno na poziomie marszałkowskim, jak i na poziomie właśnie Bełchatowa, i zdaję sobie sprawę z tego, że jest to bardzo trudny problem do rozwiązania, szczególnie że tam nastąpiła taka mocna polaryzacja środowisk związanych z firmą, z sektorem i środowisk związanych z jednostką samorządu terytorialnego czy z jednostkami samorządu terytorialnego, i w ramach tych jednostek również. Dla mnie na dzień dzisiejszy to jest taki węzeł gordyjski. Jak ja bym to rozwiązywał, to tak samo jak sytuację, którą miałem z KPST. Po pierwsze, kwestia komunikacji. Tylko żeby to się zadziało, to musi być chęć. Więc to, co z naszego punktu widzenia można zasygnalizować, to przede wszystkim zgłosić taką konieczność do Ministerstwa Aktywów Państwowych, bo ono tutaj powinno być graczem rozgrywającym. Ja sobie to zapisałem na spotkaniu międzyresortowym, na poziomie dyrektorskim, myślę, że mogę coś takiego przekazać, ale naprawdę ruszenie tego podregionu węglowego wymaga tego, co zadziało się potem w Wielkopolsce, że tak naprawdę doszło do konsensusu. Oczywiście tam jest sektor bardziej prywatny, jeśli chodzi o działalność energetyczną, i on szybciej zareagował niż sektor MAP-owy, natomiast mimo wszystko tam powinien być okrągły stół transformacji energetycznej, który powinien pokazywać, że utrzymujemy te elektrownię jeszcze tyle i tyle lat, ale zacznijmy się już przygotowywać do tego, co będzie potem. Ja bym tak to postawił, ale ja tu jestem bardzo niewielkim pionkiem. Mogę czasami coś zasugerować, mogę coś podpowiedzieć, natomiast wiem, że region bełchatowski to najtrudniejszy case do rozwiązania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo, panie dyrektorze. Pytanie chce również zadać pan Marcin Augustyniak, pełnomocnik prezydenta Wałbrzycha, „Sudety 2030”. Widzimy, że dzisiaj bardzo aktywny jest Wałbrzych, z czego się bardzo cieszymy. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#StrategiirozwojuSudetyMarcinAugustyniak">Dziękuję bardzo. Dziękuję za możliwość zadania pytań. Tak, jesteśmy bardzo aktywni, bo jesteśmy subregionem objętym FST. Mam pytanie zarówno do pana ministra, jak i do pana dyrektora Drobniaka. Pierwsze pytanie do pana ministra, bo pan dyrektor Drobniak nie do końca odpowiedział na pytanie pana posła Nowaka. Pytanie brzmiało – i chcę je powtórzyć – bo to organ rządowy czy ministerstwo odpowiada jako nadzorca nad „Krajowym planem sprawiedliwej transformacji”, kiedy, panie ministrze, i w jakiej formule przewidujecie państwo przeprowadzenie społecznych konsultacji KPST, jak on zostanie już dokończony i sfinalizowany? To jest pytanie do pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#StrategiirozwojuSudetyMarcinAugustyniak">Drugie pytanie do pana ministra mam takie, w nawiązaniu do poprzednich pytań związanych z Bełchatowem. Podobna polaryzacja występuje, choć nieco mniejsza, w powiecie zgorzeleckim, któremu my bardzo mocno kibicujemy, aby został objęty Funduszem na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Czy nie jest pewnym kuriozum to, że z jednej strony staracie się państwo jako rząd objąć wsparciem te regiony, w których jest prowadzone wydobycie paliw kopalnych, powiat zgorzelecki, region bełchatowski, z drugiej strony dochodzi do sytuacji mocnego spięcia z Komisją Europejską, do tego, że w ramach powszechnej wiedzy te regiony, jeśli nie zapadnie decyzja na poziomie rządowym o zamknięciu kopalni, to te regiony nie zostaną objęte wsparciem FST. Stąd wynikają te nieporozumienia, te napięcia także, zarówno w powiecie zgorzeleckim, jak i w powiecie bełchatowskim. Czy nie warto zmierzyć się z tym problemem, z tym wyzwaniem i odpowiedzieć sobie na pytanie: tak, włączamy te regiony, tak, deklarujemy zamknięcie tych kopalni, aby w tej chwili już zaczęły uczestniczyć w Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Albo: nie, i w takim razie projektujemy kompleksowe działania, o których mówił pan dyrektor Drobniak w ramach okrągłego stołu, aby przygotować te regiony do transformacji, która prędzej czy później nastąpi. Bo to, że my w tej chwili trzymamy się w ramach polityki energetycznej Polski, produkcji energii w oparciu o paliwa kopalne, prędzej czy później zostanie przez rzeczywistość, bo widzimy, jak się dramatycznie zmienia, zmodyfikowane i zweryfikowane, i czeka nas niechybnie zamknięcie tych kopalni. To są te dwa pytania do pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#StrategiirozwojuSudetyMarcinAugustyniak">A pytanie do pana dyrektora Drobniaka mam takie, ponieważ pan dyrektor wspomniał o tym – i to jest bardzo świetne rozwiązanie – że prowadzi pan konsultacje na przykład w subregionach na Śląsku. Wiem o tym, bo dostaliśmy z urzędu marszałkowskiego zaproszenie na 5 maja na wojewódzką grupę roboczą. Ale w takim razie pytanie jest do pana, czy możemy pana dyrektora Drobniaka zaprosić także do wideokonferencji, do udziału w spotkaniu z samorządami i wszystkimi interesariuszami subregionu wałbrzyskiego, który to zespół społeczny, który został powołany przez pana prezydenta Szełemeja, opracował społeczny plan sprawiedliwej transformacji subregionu wałbrzyskiego, który co prawda nie jest traktowany jako terytorialny plan, ale został w bardzo wielu elementach włączony do terytorialnego planu transformacji przygotowanego przez Departament Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, z którego to planu urząd marszałkowski korzysta. Chcielibyśmy też mieć możliwość spotkania się z panem, z pańskim zespołem i porozmawiania, przedstawienia naszych propozycji, naszych operacji, które przygotowujemy w tej chwili w modyfikowanym naszym społecznym terytorialnym planie, po to, żeby się też dowiedzieć, jakie jest zdanie pańskiego zespołu na ten temat, jakie będą możliwości realizacji tych projektów, jeśli one się nie znajdą w terytorialnym planie województwa dolnośląskiego. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że takie indywidualne zaproszenia to proszę bardziej kierować drogą telefoniczną i może tam się kontaktować niż przez naszą konferencję, ale dobrze, że pan sygnalizuje. Zapewne pan dyrektor Drobniak przyjedzie, bo znając jego pracę i jego warsztat, to jest to człowiek, który lubi rozmawiać i analizować merytorycznie to, co jest konkretnie, i co jeszcze trzeba zrobić. Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo za te pytania. Jeśli chodzi o konsultacje społeczne, to z mojej perspektywy najważniejsze są rozmowy z regionami, które też będzie prowadził pan dyrektor Drobniak. Zapowiada on właśnie te spotkania w różnych zainteresowanych podregionach, bo od tych regionów właśnie najbardziej nam zależy, żeby mieć wkład i reakcję na pomysły, które przedstawił pan profesor Drobniak. Natomiast jeżeli jest takie oczekiwanie, żebyśmy umieścili końcową wersję na stronie internetowej i zebrali z całego kraju uwagi, to jest to coś, co jak najbardziej możemy zrobić.</u>
+          <u xml:id="u-72.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Jeśli chodzi o kwestię zamknięcia kopalni, to jest delikatna sprawa, jeśli chodzi o określenie dokładnej daty, bo to też nie jest arbitralna decyzja administracji, żeby zamykać takie kopalnie. Natomiast wiemy też, że są prowadzone przez Ministerstwo Aktywów Państwowych rozmowy ze stroną społeczną od kilku miesięcy właśnie w sprawie zamknięcia kopalni. Natomiast z mojej perspektywy tak naprawdę dla przeprowadzenia transformacji to nie ma większego znaczenia i ja się nie zgadzam z podejściem, które czasami rzeczywiście można słyszeć w Komisji, że jeżeli nie będzie żadna kopalnia zamknięta teraz, w najbliższym czasie… To znaczy, że co? Że nie będziemy wspierać żadnego procesu transformacji w danym regionie? Dla mnie to jest bez sensu, bo jeżeli dana kopalnia, załóżmy, zamknie się w 2028 r., rok po zakończeniu perspektywy finansowej, to co? To mamy nie przygotować tego, bo się nie zamknie w trakcie obecnej perspektywy, tylko czekać na kolejną perspektywę, żeby zacząć prowadzić w tym regionie inwestycje? Uważam, że to podejście Komisji jest dla mnie absolutnie absurdalne. I niezależnie od tego, kiedy dokładnie dana kopalnia będzie zamknięta, to trzeba z wyprzedzeniem planować ten proces transformacji. I my wiemy, może nie znamy dokładnej daty dla każdej kopalni, ale wiemy, jak ten proces wygląda. On jest określony w polityce energetycznej i już widać, że w 2040 r. ma być tylko 11% udziału węgla w naszym miksie. Taka jest prognoza. Więc my wiemy, że zapotrzebowanie na ten surowiec będzie się zmniejszało w najbliższych dekadach, i to siłą rzeczy dotknie wszystkie, koniec końców, kopalnie. Być może nie znamy dokładnej daty, ale to nie znaczy, że nie trzeba się przygotować, że nie trzeba inwestować w danym regionie, żeby przygotować tę transformację.</u>
+          <u xml:id="u-72.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję, panie ministrze. Panie dyrektorze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Tak, już odpowiadam. Co do spotkania w subregionie wałbrzyskim, to jak najbardziej jestem otwarty. Myślę, że musimy się porozumieć po spotkaniu, wymienić mejle itd. 5 maja, przypominam, jest spotkanie na poziomie regionu, natomiast jak najbardziej myślę, że z mojej strony nie ma przeszkód, że te terminy po 5 maja wchodzą jak najbardziej w rachubę.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#DyrektorIETUAdamDrobniak">Co do konsultacji, nie chciałem wychodzić przed szereg, natomiast generalnie wydaje mi się, że tak jak pan minister powiedział, dokument, przynajmniej w tej wersji opisowej, tak samo jak to się dzieje z TPST na dzień dzisiejszy, czyli dojście do typu operacji, tak jak ja prezentowałem, typ beneficjentów – powinien zostać skonsultowany, bo zawsze to potem rodzi lepszy konsensus społeczny, a też nam podpowiada, co tam doprecyzować. Ale podkreślam, że też prowadzę spotkania zarówno na poziomie programowania TPST, czyli w urzędach marszałkowskich, jak i w poszczególnych subregionach, plus do tego dochodzą sektory. Przy tym jeszcze środowisko B+R.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję serdecznie. Właściwie liczba osób zgłoszonych do pytań się wyczerpała. Ta podkomisja nam się troszkę przeciągnęła, ale to nie szkodzi. Fajne informacje państwo przedstawiacie, możemy podyskutować na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Głos zdalny:</u>
+          <u xml:id="u-74.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Przepraszam, panie przewodniczący, jeszcze pan burmistrz Kiliński prosi o głos z Nowej Rudy. Zapisał się na czacie.</u>
+          <u xml:id="u-74.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">A, to chyba że przed chwilą pan się zapisał. Przepraszam bardzo. Proszę bardzo, proszę o zabranie głosu i przedstawienie się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#BurmistrzmiastaNowaRudaTomaszKilinski">Dzień dobry państwu. Tomasz Kiliński, burmistrz miasta Nowa Ruda, region wałbrzyski. Mam takie jedno krótkie pytanie. Usłyszeliśmy tu o powstaniu krajowego programu operacyjnego dla Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Później oczywiście poddanie go procedurze oddziaływania na środowisko itd. Pytanie moje jest takie: czy będą również regionalne programy operacyjne, czy będzie w związku z tym regionalny poziom? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Podsekretarz stanu w MKiŚ Adam Guibourgé-Czetwertyński:</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Jak najbardziej zgodnie z zapowiedziami ministerstwa funduszy te środki będą w największym stopniu na poziomie regionalnym wdrażane. Natomiast jeśli chodzi o przygotowanie programu, to planujemy przygotować program operacyjny na poziomie krajowym po to, żeby właśnie zrobić ćwiczenie oceny raz, a nie powtarzać tego przy każdym terytorialnym planie przy „Krajowym planie sprawiedliwej transformacji”, tylko zrobić to raz przy krajowym programie. Natomiast to nie zmienia faktu, że wdrażanie tych środków, zgodnie z zapowiedzią ministerstwa funduszy, będzie realizowane w największym stopniu przez poziom regionalny.</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">Dziękuję bardzo. Zamykam dyskusję w punkcie drugim dzisiejszego naszego spotkania. Chciałem państwa poinformować, że w maju będzie kolejne posiedzenie podkomisji. Planujemy na 18 maja. Zaprosimy pana ministra aktywów państwowych. Te pytania o harmonogram zamykania zakładów górniczych padają nie tylko dzisiaj. I nie tylko zakładów górniczych, myślę, bo również elektrowni węglowych. To wszystko, co w zakresie pana ministra aktywów państwowych, chcielibyśmy poruszyć na kolejnym naszym posiedzeniu. Natomiast informuję państwa, że jestem również w kontakcie z panem posłem Nowakiem, który prowadzi Parlamentarny Zespół ds. Sprawiedliwej Transformacji i jeśli się nie mylę, to 23 kwietnia o godzinie 11:00 też będziemy mogli porozmawiać na temat Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, ale już w kolejnej odsłonie. Szczegóły informacji na stronach zespołu parlamentarnego. Zapraszamy serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-76.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofGadowski">To tyle. Chciałem serdecznie podziękować wszystkim uczestnikom naszego spotkania. Powiem, że jestem zaskoczony, bo teraz jest nas 25 osób, ale w szczycie było około 30 osób. Właściwie przez trzy godziny rozmawiamy, dyskutujemy nad problemami związanymi ze sprawiedliwą transformacją. Dziękuję za wytrwałość i aktywność wszystkim uczestnikom dzisiejszego spotkania. Chciałem serdecznie podziękować panu ministrowi za obecność, panu wiceministrowi, panom dyrektorom różnych organizacji, z którymi dzisiaj mogliśmy porozmawiać. Serdecznie dziękuję i zapraszam na ponowne spotkania. Wszystkim samorządowcom, którzy się aktywnie włączali, przedstawicielom fundacji i innych organizacji, stowarzyszeń, które jak zawsze są z nami na posiedzeniu podkomisji, dziękuję bardzo. Zgodnie z procedurą powinienem państwa poinformować, jak mi tutaj podpowiadają, że porządek dzienny został wyczerpany. Zamykam posiedzenie podkomisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..fc07f5a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/header.xml
@@ -0,0 +1,70 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-szaxx-00043-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Spraw Zagranicznych /nr 43/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Spraw Zagranicznych /nr 43/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#SZA">43</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="KandydatkanastanowiskoambasadoraRPwRepublicePortugaliiJoannaPilecka" role="speaker">
+        <persName>Kandydatka na stanowisko ambasadora RP w Republice Portugalii Joanna Pilecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorWojciechMiller" role="speaker">
+        <persName>Legislator Wojciech Miller</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiRobertTomanek" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Robert Tomanek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MRPiT Robert Tomanek</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanuszKowalski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Janusz Kowalski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystianKaminski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystian Kamiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekKrzakala" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Krząkała</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelZalewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Zalewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRadoslawFogiel" role="speaker">
+        <persName>Poseł Radosław Fogiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselWladyslawTeofilBartoszewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Władysław Teofil Bartoszewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Kuchciński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MSZ Piotr Wawrzyk</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="SZA" role="committee">
+        <orgName>Komisja Spraw Zagranicznych</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..e2645ab
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/sza/201923-sjm-szaxx-00043-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,263 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych. Witam panie posłanki i panów posłów. Witam pana ministra Piotra Wawrzyka sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych oraz pana Roberta Tomanka wiceministra w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii, który łączy się z nami zdalnie. Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Witam panią Joannę Pilecką, kandydatkę na stanowisko ambasadora, i pozostałych gości przybyłych na nasze posiedzenie.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Informuję, że posiedzenie zostało zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu i będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Potrzebne informacje otrzymaliście państwo w poczcie elektronicznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przypominam, że posłowie członkowie Komisji obecni na sali obrad głosują przy użyciu urządzenia do głosowania, a posłowie biorący udział zdalnie głosują za pomocą iPadów.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przechodzimy do sprawdzenia kworum. Proszę członków Komisji o zalogowanie się do systemu do głosowania i naciśnięcie dowolnego przycisku w celu sprawdzenia kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję. Informuję, że w posiedzeniu uczestniczy 22 posłów, w związku z tym stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Otrzymali państwo porządek dzienny, który obejmuje trzy punkty. W pkt 1 mamy pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Umowy o udziale Republiki Chorwacji w Europejskim Obszarze Gospodarczym (druk 1031). Punkt drugi – zaopiniowanie kandydatki na stanowisko ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej pani Joanny Pileckiej. Punkt trzeci – sprawy bieżące.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku dziennego, projekt z druku nr 1031. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselJanuszKowalski">Dziękuję, panie marszałku. Chciałem złożyć, zgodnie z art. 154, wniosek formalny o rozszerzenie porządku obrad, o uzupełnienie porządku dziennego o pierwsze czytanie projektu uchwały z druku 620, a więc uchwały w sprawie wezwania rządu Republiki Federalnej Niemiec do natychmiastowego zaprzestania budowy gazociągu Nord Stream 2.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselJanuszKowalski">Od siedmiu miesięcy ten projekt uchwały jest w Komisji, brak opinii Komisji blokuje jego procedowanie w dalszym etapie. W związku z tym, panie marszałku, uprzejmie proszę o poddanie tego wniosku pod głosowanie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo, pan poseł Janusz Kowalski zabierał głos.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Muszę pana posła i państwa uprzedzić, że zgodnie z najnowszymi, obecnie obowiązującymi przepisami, posiedzenia Komisji i porządek obrad ustala marszałek Sejmu. Trzeba się zwrócić do marszałek Sejmu w takiej kwestii. Jednak sprawę Nord Stream 2 planuję państwu zaproponować w niedalekiej przyszłości, aby Komisja się tym zajęła. To oczywiście wymaga pewnych przygotowań.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przechodzimy do porządku dziennego, projekt z druku 1031. Projekt ten został skierowany do Komisji do pierwszego czytania przez marszałek Sejmu w dniu 23 marca 2021 r. Przypominam, że zgodnie z art. 39 ust. 1 regulaminu Sejmu, pierwsze czytanie obejmuje: uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę oraz debatę w sprawie ogólnych zasad projektu, a także pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Wszyscy państwo otrzymali opinię Biura Analiz Sejmowych, jest to opinia prawna do druku 1031 z dniu 12 kwietnia 2021 r. przygotowana przez pana doktora Marka Jaśkowskiego. W tej chwili poproszę przedstawicieli rządu o uzasadnienie projektu tej ustawy. Czy mogę prosić pana ministra Piotra Wawrzyka? Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałbym na wstępie zaznaczyć, że nasze kraje, to znaczy Polskę i Chorwację, łączą wieloletnie więzy natury politycznej, kulturowej, ale też wojskowej. W podobny sposób postrzegamy sytuację międzynarodową, tak w wymiarze regionalnym, jak i globalnym. Dlatego też Polska bardzo aktywnie wspierała europejskie aspiracje Chorwacji, w tym przystąpienie tego kraju do Unii Europejskiej. Natomiast naturalną konsekwencją tej akcesji jest przystąpienie również tego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wynika to z treści art. 128 porozumienia o EOG, którego stroną jest UE i jej państwa członkowskie, a więc także Polska.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Uczestnictwo to jednak nie ma charakteru automatycznego, uzależnione jest bowiem od wejścia w życie właśnie tej umowy, o której dzisiaj rozmawiamy. W EOG uczestniczy w tej chwili 26 państw członkowskich UE oraz 3 państwa europejskiej strefy wolnego handlu: Lichtenstein, Islandia oraz Norwegia. Te 3 państwa zostały objęte rynkiem wewnętrznym UE, nie są one jednak członkami Unii, a zatem nie mają wpływu na treść wiążących ją aktów prawnych.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Istotą umowy jest wprowadzenie zmian do porozumienia o EOG, zmian wynikających z traktatu o przystąpieniu Chorwacji do UE. Zmiany te w zdecydowanej większości mają charakter techniczny. Zwracam uwagę, że związanie się RP z niniejszą umową nie wymaga wprowadzenia zmian w prawie polskim, nie spowoduje też bezpośrednich obciążeń finansowych dla Rzeczypospolitej. Wybór trybu związania się umową w drodze ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie wynika z faktu, że umowa ta dotyczy spraw uregulowanych w ustawie na zasadzie art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji RP. Przewiduje bowiem między innymi wzrost kwot bezcłowych na niektóre importowane towary. Na tej samej podstawie prawnej ratyfikowane było również porozumienie w sprawie udziału Polski w EOG.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Na koniec chciałbym zaznaczyć, że umowa ma charakter mieszany, a więc do jej wejścia w życie wymagane jest zakończenie ratyfikacji przez pozostałe państwa członkowskie. Dotychczas wyraziły już taką zgodę: Islandia, Lichtenstein i Norwegia.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący, za uwagę. Wnoszę o przyjęcie projektu ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację tej umowy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo panu ministrowi. Chciałem zapytać pana ministra Roberta Tomanka, czy chciałby zabrać głos w tym momencie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiRobertTomanek">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, nie będę powtarzał tych kwestii, które przedstawiał pan minister. Chciałbym tylko dodać, że Polska, uczestnicząc w EOG, była w ostatnich latach głównym beneficjentem środków, które w ramach EOG przeznacza się na wyrównywanie dysproporcji w rozwoju gospodarczym państw, które przystępowały do UE. Otrzymaliśmy 809 mln euro w perspektywie 2014–2021 z łącznej puli 2,8 mld euro.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiRobertTomanek">Jeżeli chodzi o Chorwację, korzysta ona z tych praw na mocy tymczasowego stosowania umowy, o której dziś mówimy i otrzymała w tych latach 103 mln euro z funduszy EOG i z funduszy norweskich, przede wszystkim na innowacje, rozwój biznesu, z naciskiem na zielone inwestycje.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiRobertTomanek">Co istotne, należy zwrócić uwagę, że w wyniku przedmiotowej umowy nastąpią tylko niewielkie zmiany w relacjach handlowych pomiędzy EFTA i UE, mianowicie umowa spowoduje wzrost kwot bezcłowych na niektóre towary rybne importowane z Islandii i Norwegii. Są to niewielkie ilości takich produktów jak zamrożony homarzec, filety z karmazyna, oraz z Królestwa Norwegii – śledzie przyprawiane w solance w ilości 60 do 1000 ton, a zatem nie spowoduje to jakichś istotnych zmian na rynku unijnym.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiRobertTomanek">Tak jak wspomniał pan minister, zawarcie tej umowy nie będzie miało bezpośrednich skutków dla polskiego systemu prawnego. Wydaje się, że domknięcie tej kwestii, która powinna być już wcześniej, jak sądzę, sfinalizowana w ramach Unii, jest sprawą techniczną, ale i potrzebną, bo rozszerzanie wspólnego rynku przynosi wiele korzyści.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiRobertTomanek">Dlatego chciałbym rekomendować przyjęcie ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację tej umowy. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu ministrowi. Mamy więc przedstawienie i uzasadnienie przez przedstawicieli rządu projektu ustawy. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Pan poseł Krystian Kamiński, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrystianKaminski">Wysoka Komisjo, jak wiadomo, Polska leży nad dwoma przesmykami, pomostami: bałtycko-czarnomorskim – teraz na tym czarnomorskim są problemy, ale to dyskusja nie na teraz – i nad pomostem bałtycko-adriatyckim. Dlatego naturalne jest, że jak najbardziej powinniśmy zwracać się i rozmawiać między innymi z Chorwacją. Dobrze, że następuje ratyfikacja.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselKrystianKaminski">Pytanie jest: dlaczego tak późno? Z czego to wynikało? Umowa jest już zawarta w 2014 r. i przez siedem lat – praktycznie co do dnia – nie została przez Polskę ratyfikowana. Z czego to wynika? Z dokumentów, które dostaliśmy, Niemcy rozumiejąc chociażby istotę tego przesmyku bałtycko-adriatyckiego, już 5 lat temu podpisali tę umowę, a u nas nie wiadomo z czego wynikała taka zwłoka.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselKrystianKaminski">Drugie pytanie – z czego wynika zwłoka chociażby Francji, Portugalii, Włoch czy Szwecji w podpisywaniu tej umowy? Bo z tego co panowie mówili, wydaje się, że jest to raczej umowa, która nie zmienia aż tak dużo. W związku z tym czemu są opory po tamtej stronie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu posłowi. Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos w dyskusji? Proszę, pan poseł Teofil Bartoszewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselWladyslawTeofilBartoszewski">Dziękuję, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Mam dokładnie to samo pytanie. Jak to jest, że umowa wygląda na techniczną i mało ważną – mówimy o kwotach 100 mln euro, mówimy o małych tonażach karmazyna i śledzia – a tyle państw UE tego nie podpisuje. W całym dokumencie, który dostaliśmy, jest enigmatyczne sformułowanie, że negocjacje przedłużyły się. A dlaczego się przedłużały?</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselWladyslawTeofilBartoszewski">Dla mnie jest to wyraz pewnej niezdolności UE do podejmowania jakiejkolwiek decyzji. Wiem, że ryby są wyjątkowo trudnym tematem w UE, ale mimo wszystko to nie są takie ilości, które zagrażają Hiszpanii, która normalnie oponuje w takich wypadkach. Co za tym stoi? Zgadzam się z panem posłem, że coś jest tutaj nie tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu posłowi. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Pan przewodniczący Paweł Zalewski, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselPawelZalewski">Dziękuję bardzo, panie marszałku. Mam pytanie do przedstawicieli MSZ. Rozumiem, że ta umowa już weszła w życie? Bo jest szereg umów międzynarodowych, które zakładają, iż wchodzą one w życie, gdy tylko część krajów je ratyfikuje? Proszę uprzejmie, panie ministrze, o informację czy tak też jest w tym przypadku, czy w tym przypadku tak nie jest. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Czy to były wszystkie pytania? Rozumiem, że ona by mogła wejść w tych państwach, które je ratyfikowały. Mamy 14 dni od ratyfikacji. Czy pan minister Wawrzyk chciałby odpowiedzieć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Kilka zdań, ale myślę, że resort wiodący będzie chciał coś powiedzieć. Ja tylko powiem o dwóch kwestiach.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Nie podejmuję się przekazywać informacji, jakie są powody zwłoki ze strony innych krajów. Myślę, że to pytanie jest skierowane nie do naszego MSZ. Każdy kraj ma w tym zakresie, tak jak w każdej umowie, prawo do swobodnego wybrania terminu ratyfikacji, ale w tym przypadku, tak jak zaznaczył pan przewodniczący Zalewski, przepraszam za określenie, ale nie ma to większego znaczenia praktycznego, dlatego że jak wynika z samej treści umowy – ona po prostu jest tymczasowo stosowana w tych najistotniejszych częściach od momentu podpisania. W związku z tym ten proces ratyfikacyjny ma de facto charakter bardziej techniczny niż prawny. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo. Czy pan minister Robert Tomanek chciałby zabrać głos?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Chcę tylko powiedzieć, że z informacji, które posiadamy w MRPiT, nie mam wiedzy, żeby były jakiekolwiek przeszkody związane z ratyfikacją. Do tego pytania ustosunkujemy się jeszcze pisemnie po dokładniejszym zbadaniu, natomiast – proszę mi wybaczyć, ale podejrzewam, sądząc po tym, że jeszcze 10 krajów ma zaległości w takiej sprawie – że cały proces zaginął gdzieś w meandrach legislacyjno-biurokratycznych, ponieważ ta umowa była de facto stosowana. Na dobrą sprawę to, czy była ona ratyfikowana czy nie, nie zmieniało stanu faktycznego. Taka jest moja hipoteza, ale zweryfikujemy to i udzielimy posłom zadającym pytania odpowiedzi na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu ministrowi. Proszę państwa, więcej zgłoszeń do dyskusji nie ma. Minister Tomanek obiecał uzupełniające odpowiedzi na piśmie, w związku z tym zamykam debatę.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania projektu z druku nr 1031 i stwierdzam, że nie zgłoszono wniosku o przeprowadzenie wysłuchania publicznego. Wnioskuję o niezwłoczne przedstawienie do rozpatrzenia projektu. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przystępujemy więc do rozpatrzenia projektu ustawy z druku nr 1031 w Komisji. Otwieram dyskusję. Czy przedstawiciele rządu chcą zabrać głos w tym punkcie? Nie widzę. Czy ktoś z członków Komisji chciałby zabrać głos? Nie widzę. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Wojciech Miller, Biuro Legislacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#LegislatorWojciechMiller">Drobna uwaga redakcyjna, mianowicie wydaje się, że tytuł projektu powinien zostać uzupełniony o frazę „sporządzonej w Brukseli dnia 11 kwietnia 2014 r.” w odniesieniu do umowy. Tak, aby pełen tytuł umowy międzynarodowej został przytoczony w tytule. Natomiast jeżeli państwo przychylicie się do tej uwagi, zostanie to uzupełnione w ramach adjustacji redakcyjnej jako konsekwencja. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo. Chciałbym zapytać przedstawicieli rządu o opinię na temat tej uwagi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PodsekretarzstanuwMRPiTRobertTomanek">Ministerstwo rozwoju akceptuje to, uważamy to za słuszne posunięcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Pan minister Wawrzyk?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Również.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jest zgoda. Czy ktoś z państwa posłów chciałby odnieść się do tej uwagi? Nie widzę. A więc możemy przyjąć, że będzie to uzupełnione tak jak Biuro Legislacyjne sugerowało.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę państwa, przechodzimy w takim razie do dalszych punktów, bo rozumiem, że kwestie tytułu projektu ustawy omówiliśmy. Stwierdzam, że tytuł z tą poprawką został rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Czy są uwagi do art. 1? Nie widzę zgłoszeń, a więc rozumiem, że możemy przyjąć, że Komisja rozpatrzyła art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Czy są uwagi do art. 2? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że artykuł został rozpatrzony przez Komisję. W związku z tym możemy przystąpić do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-23.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przystępujemy do głosowania nad przyjęciem sprawozdania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie projektu ustawy z druku 1031 bez poprawek, z korektą tytułu. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się? Czekamy na wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-23.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Ogłaszam wyniki głosowania. Głosowało 22 posłów, wszyscy byli za. Stwierdzam, że projekt ustawy został przyjęty przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-23.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przystępujemy do wyboru posła sprawozdawcy na posiedzenie Sejmu. Proponuję, aby sprawozdawcą był poseł Radosław Fogiel. Czy są inne zgłoszenia? Proszę bardzo, pan przewodniczący Paweł Zalewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselPawelZalewski">Jeśli można, chciałem zaproponować pana posła Marka Krząkałę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dobrze. Czy pan poseł Radosław Fogiel zgadza się?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselRadoslawFogiel">Ja już nie będę się tutaj zabijał, jeśli jest takie zgłoszenie, to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselPawelZalewski">Pan poseł był po prostu sprawozdawcą poprzedniej regulacji, stąd pomyślałem, że może warto uzupełnić tę grupę sprawozdawców.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselRadoslawFogiel">To od decyzji przewodniczącego zależy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Rozumiem, że pan poseł Fogiel rezygnuje, tak? Dobrze. Zgoda pana posła Krząkały jest? Pan poseł Marek Krząkała, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselMarekKrzakala">Tak, zgadzam się, panie marszałku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dobrze, dziękuję bardzo. Proszę państwa, czy są jakieś głosy przeciw, żeby pan poseł Marek Krząkała był sprawozdawcą Komisji? Nie ma, rozumiem, że możemy przyjąć kandydaturę pana posła.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Stwierdzam, że Komisja wybrała sprawozdawcę bez głosów sprzeciwu. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku dziennego. Przypominam, że opiniowanie kandydatów na ambasadorów przez Komisję Spraw Zagranicznych nie wynika z przepisów prawa, lecz z tradycji. Zgodnie z tradycją, posiedzenie ma charakter jawny. Zapis posiedzenia jest dostępny na stronie internetowej Komisji. W Internecie dostępna jest także transmisja wideo z naszego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę pana ministra Piotra Wawrzyka o przedstawienie kandydatury pani Joanny Pileckiej na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Portugalskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pani Joanna Pilecka jest zawodowym dyplomatą. Od wielu lat pracuje w MSZ. Jest absolwentką Akademii Morskiej w Gdyni oraz Uniwersytetu Jana Kazimierza w Bydgoszczy. W MSZ pracuje od 2007 r. W tym czasie była kilka razy na placówkach.</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Ostatnio zajmuje się w Departamencie Konsularnym kwestią ruchu osobowego. Ma również ogromne doświadczenie w zakresie dyplomacji publicznej i kulturalnej. Tymi kwestiami zajmowała się w trakcie swojej pracy czy to na placówce w Stambule, ale też w samym MSZ. W efekcie miała możliwość zapoznania się z różnymi aspektami pracy dyplomaty tak w sferze ekonomicznej, politycznej, konsularnej, ale też polonijnej.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Zawsze wykazywała się dobrym przygotowaniem merytorycznym, zdolnościami organizacyjnymi, umiejętnością pracy w zespole i kierowania zespołem. Przez 9 lat pracy na placówkach zagranicznych awansowała ze stopnia drugiego sekretarza do pierwszego radcy. Biegle włada językiem angielskim, bułgarskim, a także zna język hiszpański, niemiecki oraz turecki.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Biorąc pod uwagę wymienione przeze mnie zalety kandydatki oraz jej doświadczenie w służbie na placówkach, pragnę z pełnym przekonaniem zarekomendować kandydaturę pani Joanny Pileckiej na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Portugalii. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu ministrowi. Poproszę teraz panią kandydatkę Joannę Pilecką o zaprezentowanie swojej kandydatury. Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Kandydatka na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Portugalii Joanna Pilecka:</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Panie przewodniczący, panie ministrze, Wysoka Komisjo, panie posłanki, panowie posłowie, cieszę się, że mam możliwość zaprezentowania przed państwem głównych założeń programu działania ambasadora RP w Portugalii. Mam nadzieję, że zyska on państwa przychylność i pozytywnie wpłynie na ocenę mojej kandydatury na to stanowisko.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Misję swoją zamierzam oprzeć na trzech filarach. Pierwszym będzie intensyfikacja współpracy gospodarczej, drugim – podtrzymanie wysokiego poziomu relacji politycznych, trzecim wreszcie: promocja Polski. To ostatnie zarówno w kontekście dobrych wyników ekonomicznych, jak i naszych osiągnięć w dziedzinie kultury i nauki. Poprzez promocję Polski rozumiem także integrowanie środowiska osób związanych z naszym krajem, ze szczególnym uwzględnieniem studentów, którzy w ramach programu Erasmus studiowali w Polsce i dokładając starań, by zarówno wspierać jak i wykorzystać potencjał Polonii – grupy niezbyt licznej w Portugalii, ale aktywnej zawodowo w wielu dziedzinach i bardzo inspirującej.</u>
+          <u xml:id="u-33.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Po pierwsze: gospodarka. W 2020 r. obroty handlowe między Polską a Portugalią wyniosły 2 mld 40 mln euro przy znaczącym, dodatnim saldzie dla naszego kraju w wysokości 409 mln euro. Polski eksport wzrósł w ubiegłym roku do 1 mld 240 mln euro, a import z Portugalii osiągnął prawie 800 mln euro. Wymiana handlowa utrzymywała się na zbliżonym poziomie jak w ostatnich latach. Ta korzystna tendencja nie oznacza jednak, że można spocząć na laurach. Przeciwnie – potrzebna jest jeszcze bardziej precyzyjna identyfikacja zachęt oraz barier wejścia na rynek portugalski.</u>
+          <u xml:id="u-33.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Działaniom tym powinno towarzyszyć promowanie zaangażowania inwestycyjnego w Polsce. Korzyści płynące z dobrej współpracy między Portugalią a Polską oraz sukces portugalskich inwestorów, którzy na naszym rynku obecni są od ponad 30 lat są dość oczywiste. Wraz z tymi inwestycjami rozwijają się instytucje i podmioty je obsługujące: kancelarie prawne, firmy doradcze, które mają oddziały w obu krajach. Chciałabym jednak podkreślić, że w swojej misji zamierzam skupić się na budowaniu w Portugalii świadomości, że Polska nie jest już krajem z początków transformacji. Jesteśmy wysoko rozwiniętą gospodarką, dysponujemy ogromnym potencjałem technologicznym i jesteśmy zainteresowani inwestycjami o wysokiej wartości dodanej.</u>
+          <u xml:id="u-33.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Jednak kluczowym elementem swojej misji chciałabym uczynić wspieranie polskich przedsiębiorców w Portugalii. Przy tej okazji warto zauważyć, że Portugalia to także okno na rynki krajów luzofońskich. Zidentyfikowanie na rynku portugalskim firm, które od lat, czasami od wieków, prowadzą wymianę handlową z Brazylią, Angolą czy Mozambikiem może stworzyć możliwość skutecznego wejścia na te rynki także dla naszych podmiotów.</u>
+          <u xml:id="u-33.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Polska przewaga konkurencyjna jest ukryta w dużym potencjale eksportowym, w sektorach, w których Portugalia nie ma mocnej pozycji. Stąd założenie, że Polska może wzmocnić swój udział w rynku w takich branżach jak produkcja jachtów, tworzyw sztucznych, materiałów budowlanych czy mebli. Nigdy nie zapominam, że ekonomizacja służby zagranicznej jest jednym z naszych priorytetów i zamierzam wypracować wymierne rezultaty w tej dziedzinie.</u>
+          <u xml:id="u-33.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Istotnym elementem wsparcia dla biznesu powinna być także współpraca regionalna i intensyfikacja kontaktów między samorządami. Działania w tym zakresie podejmował mój poprzednik, ambasador Junosza Kisielewski. Zamierzam kontynuować jego dzieło. Gdyby państwo posłowie mieli sugestie dotyczące tego obszaru współpracy, pozostaję do państwa dyspozycji.</u>
+          <u xml:id="u-33.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Reasumując, chciałabym przede wszystkim realizować projekty na rzecz promocji polskiego eksportu oraz zachęcać do inwestowania w Polsce, zawsze przy tym pamiętając, że im lepiej znają się partnerzy, tym większa szansa na sukces we współpracy gospodarczej. Pokładam duże nadzieje w portugalskich studentach, którzy licznie przybywają na polskie uczelnie w ramach programu Erasmus i nie tylko. Blisko 1200 Portugalczyków studiuje każdego roku na polskich uczelniach. To ogromny potencjał.</u>
+          <u xml:id="u-33.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Szanowni państwo, relacje budowane między państwami budowane są przez ludzi z różnych dziedzin życia. Wykorzystując swe doświadczenie ze służby zagranicznej oraz z pracy w sektorze prywatnym, zamierzam dbać o dynamikę stosunków dwustronnych poprzez kontakty nie tylko z przedstawicielami biznesu, ale także środowisk naukowych i kulturalnych.</u>
+          <u xml:id="u-33.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Drugi filar: aktywność polityczna. Portugalia jest ważnym partnerem Polski, z którym dzielimy członkostwo w UE, NATO, OECD i ONZ. Trzeba się cieszyć, gdy nasze stanowiska na forach międzynarodowych są bliskie i usilnie o tę bliskość zabiegać. Jednakże równie istotne jest wyraziste artykułowanie stanowiska Polski wtedy, gdy nie jest ono zbieżne ze stanowiskiem państwa przyjmującego. Warto dyskutować, wchodzić w dialog, bo wtedy może się okazać, że różnice są mniejsze niż nam się wydawało.</u>
+          <u xml:id="u-33.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dobrym przykładem jest stanowisko Polski i Portugalii wobec polityki sąsiedztwa. Portugalia wspiera południowy wymiar tej polityki, ale błędnym jest postrzeganie jej stanowiska jako konkurencyjnego dla naszej wizji rozwoju owej polityki. Z punktu widzenia naszych interesów potrzebne jest wzmocnienie wschodniego wymiaru partnerstwa wschodniego. Otóż przychylne polityce sąsiedztwa jako takiej stanowisko Portugalii jest niezmiernie ważne dla umacniania naszej pozycji negocjacyjnej na tym polu. Innym przykładem może być polityka migracyjna, w ramach której Portugalia opowiada się za przyjmowaniem uchodźców przez wszystkie państwa członkowskie. Polska od dawna okazuje swą solidarność wobec przyjezdnych zza naszych wschodnich granic: przede wszystkim z Ukrainy, a w ostatnim czasie także z Białorusi. Ważne jest, by stanowisko Polski w tej kwestii było właściwie prezentowane partnerom w UE.</u>
+          <u xml:id="u-33.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">W 2020 r. w Portugalii wizytę złożył minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz. Szczyt grupy Przyjaciół Spójności w Beja stanowił okazję do spotkania premierów Morawieckiego i Costy, a przygotowania Lizbony do przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej stanowiły okazję do wielu spotkań ministerialnych. Mamy z Portugalią regularne kontakty polityczne na wysokim szczeblu. Trzeba jednak postarać się o więcej. Jeśli nasz głos ma być brany pod uwagę przy formułowaniu stanowiska Lizbony w istotnych dla nas sprawach, potrzebujemy intensyfikacji spotkań na poziomie prezydentów i premierów.</u>
+          <u xml:id="u-33.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Trzeci filar: promocja Polski. Nasze relacje mają bardzo długą i piękną historię. To, z jakim szacunkiem i życzliwością spotykamy się my, Polacy, w Portugalii, doskonale ilustruje przydomek Polacos da Serra, który za zasługi bojowe nadano w 1832 r. batalionowi broniącemu Vila Nova de Gaia. W szeregach tej jednostki nie było naszych rodaków, ale nadając jej takie miano inspirowano się męstwem powstańców listopadowych. Tamże znajduje się ulica Rua dos Polacos.</u>
+          <u xml:id="u-33.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">W czasach, gdy trudno planować tradycyjne wydarzenia promocyjne, chciałabym stworzyć projekt multimedialny, który mógłby stać się stałą ekspozycją na Uniwersytecie Lizbońskim i który promowałby Polskę i polskie ślady w Portugalii. Myślę o aplikacji pokazującej miejsca, w których przebywali Polacy walczący o wolność, jak np. Estoril, gdzie w drodze na emigrację przebywał Ignacy Jan Paderewski, a później także polscy emisariusze z okresu II wojny światowej: Jan Karski, Jan Nowak-Jeziorański, Jerzy Lerski. W 2016 r. w Estoril odsłonięto pomnik – ławeczkę, na której siedzą polscy emisariusze. Takich miejsc w Portugalii jest wiele. Pozwolę sobie jeszcze wspomnieć, że na Maderze w 1934 r. przebywał marszałek Józef Piłsudski. Przeniesienie miejsc upamiętniających Polaków w świat wirtualny będzie stanowić pomoc naukową dla portugalskich studentów, a także ciekawy przewodnik dla turystów.</u>
+          <u xml:id="u-33.16" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">W 2019 r. na Uniwersytecie Lizbońskim obchodzono 40-lecie lektoratu języka polskiego. Moje pozytywne doświadczenia zdobyte w Turcji w czasie prac nad rozwijaniem współpracy z wydziałem filologii słowiańskich Uniwersytetu Stambulskiego chciałabym wykorzystać w Lizbonie. Jestem przekonana, że wszelkie projekty związane z digitalizacją tworzące bazę dydaktyczną, tak potrzebną szczególnie w dobie pandemii, zostaną dobrze przyjęte. Zamierzam również współpracować z ambasadą Portugalii w Warszawie. Nasze zadania są różne, ale wspólnym celem jest zacieśnienie więzi między społeczeństwami i państwami.</u>
+          <u xml:id="u-33.17" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Wysoka Komisjo, po pierwsze – gospodarka; po drugie – polityka i dążenie do intensyfikacji kontaktów na poziomie regionalnym; po trzecie – promocja. Doskonale rozumiem i to także jest charakterystyczne dla pracy dyplomatów, że dopiero po przyjeździe na miejsce będę mogła zweryfikować swoje plany z rzeczywistością. Chciałabym jednak już teraz zapewnić państwa, że gotowa jestem pełnić powierzoną mi misję z zaangażowaniem i konsekwencją.</u>
+          <u xml:id="u-33.18" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję. Z przyjemnością wysłucham państwa uwag i postaram się odpowiedzieć na państwa pytania.</u>
+          <u xml:id="u-33.19" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję pani bardzo. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Proszę bardzo, pan poseł Kamiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselKrystianKaminski">Odnośnie do tego, co pani mówiła, chciałem zadać pytania. Mówiła pani, że po pierwsze gospodarka. Jeśli mógłbym prosić, to proszę o uszczegółowienie, jakie nisze rynkowe uznaje pani za szczególnie obiecujące dla polskich producentów, gdzie polscy producenci mogliby się zaangażować i gdzie widzi pani szansę rozwoju.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselKrystianKaminski">Po drugie, jeśli chodzi o kapitał portugalski, jest on obecnie w Polsce stosunkowo silny, nie tylko za sprawą jednej sieci supermarketów, ale bardziej generalnie. Jak ocenia pani szansę przyciągania dalszych inwestycji w aktualnej sytuacji ekonomicznej Portugalii, która nie jest obecnie aż taka dobra?</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselKrystianKaminski">Wspominała pani o zaangażowaniu Portugalii w Afryce, w Mozambiku. Akurat mam znajomego, który pojechał tam robić interesy i z tego, co wiem, Portugalczycy raczej strzegą swoich interesów niż otwierają się na inne. Mam wątpliwości, czy uda się z nimi współpracować, bo raczej nie będą mieli w tym większego interesu.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselKrystianKaminski">Jako drugi punkt wymieniła pani intensyfikację spotkań na arenie międzynarodowej. Tutaj pojawia się pytanie o zachowanie i kompatybilność Portugalii z naszą polityką zagraniczną. Czy Portugalia może być chociażby stabilnym sojusznikiem Polski w zakresie spójności? Jakie stanowisko zajmowała Portugalia na forum UE wobec ingerencji Unii w polską suwerenność w zakresie wymiaru sprawiedliwości i czy stanowisko Lizbony w sprawie polityki klimatycznej ocenia pani jako zgodne z interesem narodowym Polski?</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#PoselKrystianKaminski">Jeszcze jedna rzecz odnośnie do pani biografii, jeśli mógłbym sobie pozwolić. Z tego, co można wyczytać, potrafi pani mówić aż w 5 językach. Gratuluję. Naprawdę to jest duże osiągnięcie, ale język portugalski w tych językach jednak nie jest obecny. Czy nie uważa pani, że będzie to po prostu jakąś przeszkodą w sprawowaniu funkcji ambasadora i czy, patrząc chociażby po tym, gdzie już pani była, w jakich państwach, czy inny kierunek nie byłby dla pani bardziej dogodny? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu posłowi. Czy jeszcze ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos? Pan przewodniczący Paweł Zalewski, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselPawelZalewski">Dziękuję, panie marszałku. Mam pytanie do pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselPawelZalewski">Dziękuję za przedstawienie kandydatury, ale mam wrażenie, że dokumenty, które dostaliśmy z MSZ, za co, jak rozumiem, odpowiedzialny jest departament personalny, są chyba niepełne, bo zgodnie z nimi pani nadal jest dyrektorem Akademii Dyplomatycznej. A ja zrozumiałem, że pracuje pani w Departamencie Konsularnym. Może coś źle słyszałem, prosiłbym o wyjaśnienie tej kwestii, ale to oczywiście nie jest kluczowe.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselPawelZalewski">Natomiast muszę powiedzieć, że z dużym zainteresowaniem wysłuchałem najpierw pani wystąpienia, ale także zaznajomiłem się z pani CV. Ma pani szerokie doświadczenie łączące pracę w biznesie z pracą dla Rzeczypospolitej. Zaczynała pani w firmie Prokom, by później pracować w ambasadzie Rzeczypospolitej w Sofii. Oceniam to pozytywnie, uważam, że dyplomaci powinni mieć doświadczenia także sektora prywatnego. Wielu z nich miało i ma do tej pory. Ale interesuje mnie, co panią skłoniło do tego, żeby przejść do dyplomacji i to akurat na stanowisko polityczne. W takim normalnym cyklu kariery, do takich stanowisk się dochodzi w MSZ, w centrali.</u>
+          <u xml:id="u-36.3" who="#PoselPawelZalewski">Jeszcze bardziej interesuje mnie pani doświadczenie w pracy dyrektora Akademii Dyplomatycznej. Muszę powiedzieć, że miałem do czynienia z akademią w ubiegłych latach. Pamiętam doskonale jak – tutaj możemy snuć porównania – szefową Akademii Dyplomatycznej była pani ambasador Skórzyńska, która zanim została dyrektorem Akademii Dyplomatycznej, była ambasadorem właśnie w Lizbonie, a wcześniej była ambasadorem w Brazylii. Była również podsekretarzem stanu odpowiedzialnym za integrację europejską, a więc mówiąc krótko, objęła funkcję w Akademii Dyplomatycznej, do której rozwoju się bardzo przyczyniła, mając bardzo głębokie, gruntowne doświadczenie dyplomatyczne. Moim zdaniem ono jest potrzebne do tego, aby kształcić dyplomatów. Bo jak można kształcić dyplomatów, nie mając tak szerokiego oglądu i dużego doświadczenia związanego również z pełnieniem funkcji ambasadora, bo to jest bardzo ważna perspektywa. Chciałem się dowiedzieć, co kierowało panią, gdy przyjmowała pani propozycję objęcia funkcji szefa Akademii Dyplomatycznej i czy uważa pani, że osoba niewątpliwie wybitna, bo inaczej by pani tutaj nie było między nami i nie byłaby pani prezentowana jako kandydat na ambasadora, ale jednak bez porównywalnych z panią ambasador Skórzyńską doświadczeń, czy to nie było ryzyko? Czy nie czuła pani jakiejś obawy, że może mimo wszystko nie jest to jednak za wcześnie?</u>
+          <u xml:id="u-36.4" who="#PoselPawelZalewski">Na razie te dwie kwestie. Ta druga jest fundamentalna, bo interesuje mnie, jak pani ocenia tej okres, w końcu bardzo krótki, bo została pani dyrektorem we wrześniu, a już jakiś czas temu została pani zgłoszona jako kandydat na ambasadora. To właściwie taki podmuch wiatru, prawda? Co można zrobić przez kilka miesięcy i co pani się udało? Jak pani ocenia pełnienie tej funkcji? Dlaczego w końcu z niebywale ważnej, jaką mam nadzieję ciągle jest Akademia Dyplomatyczna w ramach struktur MSZ, z bardzo ważnej funkcji rezygnuje pani tak szybko? Co się stało? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję. Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Proszę bardzo, pan poseł Teofil Bartoszewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselWladyslawTeofilBartoszewski">Kontynuuję wątek poruszony przez pana przewodniczącego Zalewskiego, z racji mojego wieku, a mam tyle samo lat, co minister Rau, z którym wymienialiśmy się na ten temat uwagami na sali sejmowej, pamiętam oczywiście panią ambasador Skórzyńską, która była najmłodszym polskim ambasadorem. Pojechała do Brazylii i wynegocjowała redukcję polskiego długu. Rzeczywiście była wiceszefem UKIE, ale była również dyrektorem Departamentu Zagranicznej Polityki Ekonomicznej, za rządów pana ministra Mellera i pani minister Fotygi i dopiero potem pojechała do Portugalii jako bardzo doświadczona dyplomatka, również z biegłym językiem portugalskim, bo Portugalczycy, jako dumny naród, lubią, gdy personel państw obcych posługuje się ich językiem, a nie angielskim albo, broń panie Boże, hiszpańskim.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PoselWladyslawTeofilBartoszewski">Jest to rzeczywiście błyskawiczna kariera i ten powiew wiatru przez Akademię Dyplomatyczną to niecałe 6 miesięcy, co jest niesłychane, ale to nie jest pytanie do pani, tylko do pana ministra. Na jakiej zasadzie ministerstwo podejmuje decyzje personalne? Bo jak porównamy te dwie panie ambasador, jeżeli zostanie pani ambasadorem, gravitas jest po innej stronie na tej wadze. Więc raczej mam pytanie do pana ministra, a nie do pani kandydatki. Na jakiej zasadzie państwo przedstawiają Komisji Spraw Zagranicznych kandydatów niewątpliwie utalentowanych, ale może na zbyt wczesnym etapie kariery dyplomacji do tego, żeby zostać ambasadorem RP?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję. Czy ktoś jeszcze z państwa posłów chciałby zabrać głos? Pan minister Piotr Wawrzyk, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Dziękuję bardzo. Odpowiadając na pytanie pana przewodniczącego – przepraszam, rzeczywiście z mojej strony nastąpiło przejęzyczenie, ale nadzoruję Departament Konsularny, więc proszę wybaczyć, ale większość spraw kojarzy mi się właśnie ze sprawami konsularnymi. Natomiast co do doświadczenia kandydatki: jeżeli 14 lat pracy w dyplomacji nie jest dla państwa wystarczającym doświadczeniem zawodowym, to przypomnę ambasadorów wysyłanych w latach 2008–2015, gdzie po kilkunastu miesiącach pobytu w MSZ, pełnieniu rzekomo apolitycznych funkcji, wyjeżdżali na placówki jako ambasadorowie, a po powrocie zostawali politykami i są parlamentarzystami.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#SekretarzstanuwMSZPiotrWawrzyk">Różne są koleje losu, panie przewodniczący i panie pośle, ale wydaje mi się, że 14 lat doświadczenia w dyplomacji, tak jak powiedziałem, w różnych jej aspektach i na różnych stanowiskach, jest wystarczające, aby można było o kandydacie powiedzieć, że spełnia warunki konieczne do pełnienia funkcji ambasadora. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo. Czy pani Joanna Pilecka chciałaby zabrać głos, jako że były do pani skierowane pytania? Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#KandydatkanastanowiskoambasadoraRPwRepublicePortugaliiJoannaPilecka">Dziękuję pięknie. Szanowni państwo, pozwolę sobie najpierw odpowiedzieć na pytanie pana posła Kamińskiego.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#KandydatkanastanowiskoambasadoraRPwRepublicePortugaliiJoannaPilecka">Zapytał pan o inwestycje portugalskie w Polsce, które istotnie nie powinny się kojarzyć z tylko jedną siecią, Jeronimo Martins, ale także innych podmiotów: EDP, Mota-Engil. Portugalczycy stworzyli na polskim rynku 70 000 miejsc pracy. Tak jak podkreśliłam w swoim wystąpieniu, postaram się skupić nade wszystko na tym, żeby zachęcać, przede wszystkim dostarczać odpowiednią informację polskim podmiotom, przedsiębiorcom, bo rynek portugalski wciąż dla polskich firm jest obszarem nie w pełni odkrytym. Posłużę się przykładem, który jak wydaje mi się, będzie bardzo adekwatny i może on odpowie. Podzielił się pan doświadczeniem kolegi, który mówił o krajach luzofońskich. To duże podmioty na świecie zaczynają patrzeć w tym kierunku. Firma Asseco w 2015 r. wykupiła pakiet kontrolny w portugalskiej spółce Exitos i zakładam, żeby także myśleć właśnie o krajach luzofońskich, odkrywając ten potencjał. Nasza obecność na rynku portugalskim jest wciąż niska, a zatem wierzę, że jest to ciekawy rynek. Zapoznałam się z publikacją PAIiH i tam bardzo szczegółowo wskazano obszary, w których polski potencjał eksportowy jest bardzo wysoki. To nie tylko produkcja jachtów, tworzyw sztucznych, mebli. Myślę, że właśnie w tych obszarach będę mogła zachęcać polskich przedsiębiorców do inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#KandydatkanastanowiskoambasadoraRPwRepublicePortugaliiJoannaPilecka">Zapytał pan o język portugalski. To prawda, że nie znam tego języka. Rozpoczęłam jego naukę. Zapewniam jednak państwa, że dołożę starań, by nadrobić te zaległości. Władam językiem hiszpańskim. I choć na poziomie fonetycznym te języki bardzo się różnią, to muszę powiedzieć, że czytając bardzo dużo rozumiem, bo są to języki bliskie. Dlatego nie będę gołosłowna, jak powiem, że w krótkim czasie będę mogła ten język opanować. Co więcej, służąc Polsce, pełniąc funkcję ambasadora, podczas spotkań szefów misji, te wszystkie spotkania są prowadzone w języku angielskim, a tym językiem władam biegle. Zapewniam zatem, że będę mogła w pełni realizować swoją funkcję. Oczywiście idealnie by było, żebyśmy my, kandydaci na wszystkie placówki na świecie, władali biegle językami państwa przyjmującego i tutaj bez wątpienia to bardzo pomaga.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#KandydatkanastanowiskoambasadoraRPwRepublicePortugaliiJoannaPilecka">Przywołał pan politykę klimatyczną. Istotnie dla Portugalczyków to bardzo ważna kwestia. Także powiązana z Unią energetyczną: choćby to, że wśród priorytetów przewodnictwa portugalskiego w radzie UE, pierwszym priorytetem jest plan odbudowy i odporności zakotwiczony w transformacji klimatycznej i cyfrowej. Te kwestie są szalenie istotne. Dbać będę o to, by stanowisko Polski zawsze było komunikowane naszym partnerom w jak najbardziej jasny sposób. Wierzę, że więcej tu zbieżności niż rozbieżności.</u>
+          <u xml:id="u-42.4" who="#KandydatkanastanowiskoambasadoraRPwRepublicePortugaliiJoannaPilecka">Odpowiadając na pytanie pana posła Zalewskiego, pozwolę sobie powiedzieć tak: w bardzo jednoznaczny sposób zdefiniowałam poczucie służby i misji. Doświadczenie, które mam w sektorze prywatnym jest istotne, dlatego że ono pozwala mi działać operacyjnie i organizacyjnie, czyniąc mnie sprawnym pracownikiem. Myślę, że tym wykazałam się w mojej pracy, także w misjach zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-42.5" who="#KandydatkanastanowiskoambasadoraRPwRepublicePortugaliiJoannaPilecka">Zapytał pan o bycie dyrektorem Akademii Dyplomatycznej. Wyznaczono mnie na tę funkcję w trudnym czasie pandemii. Przyjęłam to stanowisko. Prosił pan o bilans. Pozwolę sobie odpowiedzieć, bo tego zadania się podjęłam. Zorganizowałam przyjęcie na aplikację dyplomatyczną konsularną w sposób wirtualny. To było ogromne wyzwanie, dlatego że przesłuchiwaliśmy ponad 250 kandydatów. Te osoby to przecież przyszłość naszej służby zagranicznej i nie lada wysiłkiem było, by móc to przeprowadzić, przy ogromnym wsparciu innych komórek organizacyjnych. Udało się nam to i technologicznie, i w sposób sprawczy zorganizować. Powiedziałabym, że jestem sprawnym, jak już się pewnie powtarzam, organizatorem. Akademię Dyplomatyczną tworzy kilkanaście osób tam zatrudnionych, bardzo doświadczonych polskich dyplomatów. I to oni nade wszystko szkolą. Ja jestem organizatorem, a to kilku polskich ambasadorów i pań ambasador prowadzi wykłady i to oni są wsparciem dla młodych adeptów sztuki dyplomacji. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo, pan przewodniczący Paweł Zalewski ma jeszcze uzupełniające pytanie, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselPawelZalewski">Bardzo dziękuję pani za odpowiedź. Przyznam się szczerze, że nie satysfakcjonuje mnie.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#PoselPawelZalewski">Właśnie pani powiedziała, że jest szefem ambasadorów, czyli tych najbardziej doświadczonych pracowników polskiej dyplomacji. Myślę, że jednak trzeba mieć trochę podobne doświadczenia co oni. To nie jest zarzut wobec pani, bo to jest kwestia kadrowej polityki resortu, ale pani to wyzwanie przyjęła. Nie jestem do końca pewien, dzielę się swoimi odczuciami, uważam, że to jest bardzo trudna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#PoselPawelZalewski">Druga sprawa. Pan poseł Bartoszewski w istocie powiedział rzeczy ważne. Oczywiście 14 lat pracy w MSZ – ciekawe też były te okresy, w których pani rezygnowała i wracała, to dlaczego pani zrezygnowała, a później jednak mimo wszystko wróciła pani do MSZ. To jest ciekawa sytuacja, generalnie jest tak, jak ktoś dokonuje tak radykalnego zwrotu. Powtarzam, jestem wielkim zwolennikiem doświadczenia pracy w biznesie, chociaż mam nadzieję, że nie tylko praca w biznesie uczy tej operacjonalizacji działań, jak pani to sformułowała, ale mam nadzieję, że przynajmniej swego czasu praca w administracji też tego uczyła. Zostawmy to na boku.</u>
+          <u xml:id="u-44.3" who="#PoselPawelZalewski">Myślę, że jeżeli już teraz pani ma takie doświadczenie, to pytanie, dlaczego MSZ i to jest pytanie bardziej to pana ministra, nie chce wykorzystać pani doświadczenia np. w naturalny sposób w Sofii. Jeżeli ma pani doświadczenie pracy gdziekolwiek, to właśnie tam. W żadnym fragmencie swojego życiorysu nie przedstawiła pani informacji, że zajmuje się pani Portugalią. To też nie jest zarzut do pani, proszę tak tego nie odbierać, to jest raczej wyraz zdziwienia wobec polityki kadrowej MSZ i pytanie do pana ministra, który jak rozumiem dzisiaj reprezentuje ten resort.</u>
+          <u xml:id="u-44.4" who="#PoselPawelZalewski">Otóż normalnie jest tak, że wyjazd do jakiegoś państwa, szczególnie państwa UE, zakłada, że kandydat ma jakiś okres pracy związany z tym państwem, że to jest wynik jakiejś ścieżki rozwoju, kariery, prawda? A pani nawet sama nie powiedziała o tym, że w jakimkolwiek elemencie swojego życiorysu zajmowała się Portugalią. To jest bardzo dziwne. Powtarzam, to nie jest w tym momencie pretensja do pani i proszę tak tego nie odbierać, bo nie mówimy tutaj o kwestiach personalnych. Nie mam żadnych powodów, aby wątpić w pani i kompetencje, także kompetencje osobowe, ale muszę przyznać, że zupełnie nie rozumiem, dlaczego MSZ proponuje pani wyjazd do Portugalii. To jest dla mnie jakaś przedziwna sytuacja. Gdyby pan minister zechciał na to pytanie odpowiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-44.5" who="#PoselPawelZalewski">A do pani mam jedno ostatnie pytanie, bo myślę, że nie powinienem więcej. Mamy nową ustawę o służbie zagranicznej, którą pani z całą pewnością zna. Pani stanowisko wkrótce uzyska nowy wymiar. Nie będzie pani zawodowym dyplomatą. Pani będzie politykiem. Pani będzie zajmowała stanowisko polityczne. Czy pani uważa, że sytuacja, w której pani koledzy z innych państw europejskich, bo o nich mówimy, a nawet z Węgier, będą tak naprawdę mieli status dyplomaty, biorąc pod uwagę przepisy wewnętrzne danego państwa, a pani nie, będzie dla pani pomocna? Czy to pani pomoże? Czy pani uważa, że będzie pani traktowana przez nich tak jak prawdziwa koleżanka, która przeszła całą drogę kariery i zasłużenie została ambasadorem? Czy pani nie ma takiego wrażenia, że będzie pani traktowana jako po prostu polityczny nominat rządu, który w danym momencie w Polsce rządzi, a nie jako zawodowy dyplomata? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Pan przewodniczący wygłasza dość daleko posunięte opinie. Zgłasza się do głosu pan poseł Radosław Fogiel.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselRadoslawFogiel">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, chciałam się podzielić z Wysoką Komisją małą uwagą na temat procedowania i tematu naszego dzisiejszego spotkania. Pomijając już wypowiedzi, które mogą zostać odebrane jako obraźliwe wobec pani dyrektor, sugerujące, że miałaby zostać w sposób niezasłużony nominowana zgodnie z regułami konstytucjonalnymi, ale to odłóżmy na kiedy indziej.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#PoselRadoslawFogiel">Dyskutujemy nad przedstawioną kandydaturą na ambasadora w Lizbonie, a nie nad polityką kadrową MSZ. Oczywiście kontrola rola Sejmu pozwala nam na odbywanie takich dyskusji, ale może nie mieszajmy porządków. Jeżeli pan przewodniczący czy ktoś inny z szanownych kolegów czy koleżanek będzie chciał złożyć wniosek, żebyśmy się tym na Komisji zajęli, to z pewnością możemy się tym zająć, ale to nie jest ten moment i myślę, że wobec pani dyrektor nie jest to specjalnie eleganckie, że dyskutujemy politykę kadrową ministerstwa zamiast rozważać kandydaturę obecnej tu pani dyrektor. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję panu posłowi. Nie, panie przewodniczący, nie udzielam panu głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselPawelZalewski">To jest pierwszy raz, kiedy nie udziela mi pan głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę w takim razie do protokołu napisać swoje oświadczenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselPawelZalewski">Panie marszałku, nie sądzę, żeby Komisja Spraw Zagranicznych była miejscem, gdzie przewodniczący nie udziela głosu innemu przewodniczącemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę państwa, przystępujemy do głosowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselPawelZalewski">Zadałem jeszcze pytania pani kandydatce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Tak. Przed głosowaniem poproszę panią kandydatkę Joannę Pilecką i przedstawicieli mediów, jeżeli są na sali, o opuszczenie sali, bo taką mamy przyjętą zasadę.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Prosiłbym panią o opuszczenie sali na chwilę, zaraz panią poprosimy z powrotem.</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę państwa, poddaję pod głosowanie kandydaturę pani Joanny Pieleckiej na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Portugalskiej. Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem kandydatury? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się? Czekamy na wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję. Zamykam głosowanie. Proszę o wyświetlenie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-53.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Głosowało 25 posłów, 17 za, 6 przeciw, 2 wstrzymało się. Stwierdzam, że Komisja pozytywnie zaopiniowała kandydaturę pani Joanny Pileckiej. Proszę poprosić panią kandydatkę na salę.</u>
+          <u xml:id="u-53.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Szanowna Pani, serdecznie gratuluję pani pozytywnej opinii Komisji Spraw Zagranicznych. Życzę wielu sukcesów w pracy w działalności na placówce i pomyślności. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-53.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę państwa, czy w sprawach bieżących ktoś z państwa chce zabrać głos? Proszę bardzo, pan przewodniczący Zalewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselPawelZalewski">Panie marszałku, po raz pierwszy dzisiaj nie udzielił głosu posłowi opozycji, ale również nie dał pan szansy wypowiedzieć się kandydatce. Myślę, że to drugie jest gorsze i ważniejsze, bo pani miała szansę zaprezentować swoją opinię, a pan jej to uniemożliwił. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#PoselPawelZalewski">Po drugie, chciałem wnioskować o posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i o zaproszenie na nie pana ministra Raua. Pan minister Rau był ostatnio na Ukrainie, co bardzo sobie cenię, uważam, że to dobry krok. Niemniej, rozumiem, że aby to był krok, który waży politycznie, musi za nim iść jakiś rodzaj inicjatywy dyplomatycznej, nie chodzi przecież wyłącznie o to, aby dokonywać demonstracji. Chciałbym więc, aby pan marszałek zaprosił pana ministra Raua i aby pan minister Rau podzielił się z Komisją Spraw Zagranicznych swoją opinią o bardzo negatywnie rozwijającej się sytuacji na granicy ukraińsko-rosyjskiej i aby przekazał informację posłom Komisji o inicjatywach międzynarodowych rządu Rzeczypospolitej, aby zagrożenie, które tam powstaje, zniwelować. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo. Nie ma innych głosów. W pierwszej kwestii, nie podzielam pańskiego zdania, w drugiej kwestii przekażę tę informację do pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Proszę państwa, informuję, że na tym porządek obrad został wyczerpany. Protokół dzisiejszego posiedzenia zostanie przełożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekKuchcinski">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..f2fe346
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/header.xml
@@ -0,0 +1,43 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-ustxx-00026-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Ustawodawcza /nr 26/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Ustawodawcza /nr 26/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#UST">26</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorLukaszNykiel" role="speaker">
+        <persName>Legislator Łukasz Nykiel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBarbaraBartus" role="speaker">
+        <persName>Poseł Barbara Bartuś</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselSlawomirNitras" role="speaker">
+        <persName>Poseł Sławomir Nitras</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Arkadiusz Myrcha</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="UST" role="committee">
+        <orgName>Komisja Ustawodawcza</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..20f0a7e
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/ust/201923-sjm-ustxx-00026-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,100 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Witam państwa serdecznie. Otwieramy kolejne posiedzenie Komisji Ustawodawczej. Porządek posiedzenia został państwu doręczony. Witam przedstawicieli Biura                     Legislacyjnego. Witam przedstawicieli Biura Analiz Sejmowych pracujących dzisiaj z nami zdalnie. Witam panie i panów posłów obecnych na sali i w trybie zdalnym. Dzisiejsze posiedzenie Komisji ma trochę odmienny charakter od tego, z którym mamy do czynienia zazwyczaj. Otóż przedmiotem posiedzenia nie będą dzisiaj sprawy, które zawisły przed Trybunałem Konstytucyjnym, a dwa projekty ustaw. Przy czym dwa projekty, dla których są odmienne tryby postępowania przed naszą Komisją.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Pierwszy z nich, projekt klubu parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej, którego przedstawicielem wnioskodawców jest obecny na sali pan poseł Sławomir Nitras, jest projektem ustawy skierowanym do laski marszałkowskiej. Decyzją pani marszałek został skierowany do naszej Komisji celem zaopiniowania ewentualnej niezgodności jego przepisów z konstytucją. Odbywa się to w ramach naszych kompetencji. Głosowanie za ewentualną niedopuszczalnością projektu ustawy do dalszych prac – przypominam, bo jest to tryb nieczęsto spotykany w ramach naszej Komisji. Głosowanie ma charakter negatywny, czyli głosujemy niedopuszczalność. Każda osoba, która chce wyrazić poparcie dla tego projektu i rekomendować dalsze jego prace w takim głosowaniu, głosuje przeciwko, przeciwko niedopuszczalności. Natomiast każda osoba, każdy człowiek z Komisji, który stwierdzi, że projekt ustawy nie zasługuje na dalsze prace w parlamencie, głosuje w takim przypadku za.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Drugi projekt ustawy, który zostanie przedstawiony przez panią przewodniczącą Bartuś, jest to projekt ustawy przygotowany jako nasza inicjatywa komisyjna. Jest to realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego już sprzed trzech lat, ale dotykająca ważnej materii, a mianowicie okresu możliwości stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej wydanej z rażącym naruszeniem prawa.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Skoro jedna i druga ustawa trafiły na posiedzenie Komisji Ustawodawczej, to oznacza to, że dotykają bardzo wrażliwych i skomplikowanych materii konstytucyjnych. W związku z tym pewnie będą pojawiały się różne wątpliwości, przy czym naszym zadaniem jest ocenić, czy skala tych zarzutów jest tak poważna, że projekt nie może być procedowany, czy zarzuty, które nawet się pojawiają, mogą być usunięte w toku prac parlamentarnych. Oczywiście, jeżeli się będą pojawiały problemy techniczne albo odnośnie do projektów, proszę zgłaszać do sekretariatu lub za pośrednictwem systemu.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Zarządzimy w tej chwili głosowanie kworum. Ono zostanie niebawem zamknięte, tak więc proszę o natychmiastowe głosowanie. Jest nam to potrzebne do stwierdzenia, ilu członków Komisji bierze udział w posiedzeniu.Chodzi o potrzebę obliczenia większości kwalifikowanej 3/5, która jest potrzebna za stwierdzeniem niedopuszczalności, a ona się liczy od osób biorących udział w posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">W związku z tym zarządzam głosowanie kworum. Natomiast zanim ono pozostanie zamknięte, oddam już głos naszemu gościowi. Pan poseł Sławomir Nitras przedstawi założenia projektu ustawy dotyczącego ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselSlawomirNitras">Dzień dobry, dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo, rzeczywiście bardzo dziękuję za możliwość tego spotkania. Cieszę się, że może w nietypowym trochę trybie, ale jednak zaczynamy pracę nad tą ustawą.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselSlawomirNitras">Przypomnę, że historia tej ustawy jest dosyć długa. Jako klub parlamentarny złożyliśmy projekt ustawy, którą nazwaliśmy ustawą czyste ręce. Wydaje mi się, że jest potrzeba znacznie większej jawności w życiu publicznym. Złożyliśmy tę ustawę w poprzedniej kadencji. Bezpośrednim powodem złożenia tego projektu ustawy było dowiedzenie się przez opinię publiczną, po informacjach prasowych, że pełniący funkcję premiera państwa polskiego pan premier Mateusz Morawiecki i jego żona dysponują de facto znacznie większym majątkiem, niż deklarują to w oświadczeniach majątkowych.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselSlawomirNitras">Przypomnę, że historia oświadczeń majątkowych pana premiera Morawieckiego jest dosyć burzliwa. Kiedy pan premier Morawiecki został ministrem w pierwszym rządzie – rządzie premier Beaty Szydło – pierwotnie nie chciał ujawnić swojego oświadczenia majątkowego jako minister. Później został do tego, mówiąc wprost, zmuszony. Gdy złożył oświadczenie majątkowe, to dziennikarze dowiedli, że majątek małżeństwa Morawieckich wielokrotnie przekracza kwoty, które deklaruje w swoim oświadczeniu majątkowym pan premier Morawiecki. Upraszczając, mówimy o tym, że pan premier Morawiecki w swoim zeznaniu majątkowym czy swoim oświadczeniu majątkowym, do którego złożenia jest zobowiązany jako parlamentarzysta, deklaruje majątek idący w kwotę kilku milionów złotych, a w tym samym czasie dysponuje wraz z małżonką kwotami idącymi w setki milionów złotych. Podkreślam – setki milionów złotych.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselSlawomirNitras">Nie chodzi o zaglądanie komuś do kieszeni, tylko chodzi o to, że ustawodawca polski nie pozostawił w tej kwestii żadnych wątpliwości, że parlamentarzyści, a tu mówimy o osobie pełniącej funkcję premiera rządu, mają obowiązek składać oświadczenie majątkowe. Wiemy o tym, że na majątek, który dzisiaj z punktu widzenia formalnego stanowi własność żony, po pierwsze pracował pan premier Morawiecki, bo to jest majątek, który on zgromadził jako prezes banku. Wiemy też z doniesień prasowych i z publikacji dziennikarskich, że znaczna część jego majątku pochodzi, nie chcę używać zbyt mocnego słowa, bo to też nie jest przedmiotem tego projektu i prac, ale z takich co najmniej wątpliwych etycznie operacji finansowych przeprowadzanych na majątku kościelnym w latach 90.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselSlawomirNitras">Dlaczego to jest istotne? Nie ulega wątpliwości, że to są pieniądze, które zarobiła nie żona pana premiera, tylko te pieniądze zarobił pan premier Morawiecki. Przepisanie majątku na żonę, rozdzielność majątkowa i przepisanie majątku na żonę, który pan premier zarobił, który pan premier zgromadził w taki czy w inny sposób przed objęciem funkcji premiera czy przed objęciem funkcji parlamentarnej, jest niczym innym jak tylko chęcią ukrycia tego majątku. Równie dobrze może to ukryć na żonę i na innego członka rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselSlawomirNitras">Wiemy skądinąd, bo czas płynie, i te procedury są coraz bardziej wyszukane, że parlamentarzyści, bo później dotyczyło to pana ministra Szumowskiego i innych parlamentarzystów, mają na żony zgromadzony znacznie większy majątek. Niektórzy mówią wręcz, że niektórzy politycy PiS jakby charakteryzują się tym, że oni są biedni, za to ich żony są bardzo bogate, że ten proceder został rozwinięty.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselSlawomirNitras">Prezes Obajtek, dzisiaj prezes spółki Skarbu Państwa czy z udziałem Skarbu Państwa, wcześniej, trzeba o tym pamiętać, był wysokim urzędnikiem państwowym, prezesem agencji rządowej, a dokładnie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Cała afera z nim związana sprowadza się tak dokładnie do czego? Sprowadza się do tego, że majątek zgromadzony, zdobyty, zarobiony przez pana prezesa Obajtka staje się przedmiotem dziwnych operacji finansowych pomiędzy panem Obajtkiem, jego mamą, jego bratem, innymi członkami może rodziny. Nie taka była intencja prawodawcy. Intencją prawodawcy było, żeby wszystkie osoby publiczne, uczciwie, tak jak robi to zdecydowana większość parlamentarzystów, ministrów i urzędników, składała oświadczenia majątkowe, które oddają stan rzeczywisty ich majątku.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselSlawomirNitras">Mówimy o pewnym europejskim, cywilizowanym standardzie. Polska jest w takim miejscu, takie ma losy historyczne, że znamy wzorce zarówno europejskie, cywilizowane, jak i wzorce, które obowiązują za naszą wschodnią granicą. Mówiąc wprost, wydaje mi się, że w interesie całej klasy politycznej, na pewno w interesie państwa polskiego jest to, żebyśmy zbudowali w Polsce standardy demokratyczne, w których każdy obywatel wie, jakie są źródła majątku posłów czy polityków, klasy politycznej, wysokich funkcjonariuszy publicznych, a nie takie standardy, jakie obowiązują za naszą wschodnią granicą, gdzie youtuberzy albo inni politycy za pomocą dronów, specjalnego sprzętu ujawniają wille czy majątki osób rządzących w tych krajach. Powinno to być naszym wspólnym interesem.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PoselSlawomirNitras">Teraz przechodząc do samego projektu. Projekt sprowadza się do dosyć prostych zapisów mówiących o tym, że jeżeli najważniejsze osoby w państwie – one są wymienione, dotyczy to marszałków, pana prezydenta, marszałków Sejmu i Senatu, premiera, wicemarszałków Sejmu i Senatu i ministrów – na co pozwala im prawo oczywiście, mają stan odrębności majątkowej, nie mają stanu wspólnoty majątkowej ze swoimi małżonkami, to małżonkowie zobowiązani są również do złożenia oświadczeń majątkowych. Jest to trochę lex Morawiecki w odpowiedzi na pewne wyzwania, na pewną rzeczywistość, która okazała się nieco sprytniejsza od ustawodawcy. Chodzi o to, żeby w tej sprawie nie zwyciężył spryt jednego czy drugiego urzędnika państwowego, tylko żebyśmy pilnowali pewnych elementarnych standardów.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PoselSlawomirNitras">Tak jak powiedziałem, ponieważ od czasu, kiedy ponownie złożyliśmy ten projekt, czyli na początku obecnej kadencji Sejmu, ten proceder ukrywania majątku, przepisując go na członków rodziny, został rozwinięty. Możemy mówić już o pewnym casusie pana prezesa Obajtka, dlatego zdecydowaliśmy się złożyć autopoprawkę tego projektu, która wczoraj trafiła do pani marszałek Witek i, jak rozumiem, za pośrednictwem również do obsługi Komisji. Nie ma więc przeszkód, żeby ona dzisiaj została państwu przedstawiona. Jest to dokument, który wprowadza jeszcze dwie poprawki do ustawy, do ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby publiczne. Ustawa dzisiaj zakłada, że zobowiązani do złożenia oświadczeń majątkowych są wszyscy prezesi spółek Skarbu Państwa, w których Skarb Państwa posiada 50 lub więcej procent udziałów.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PoselSlawomirNitras">Proponujemy w tej autopoprawce, by ten przepis o konieczności składania oświadczeń majątkowych rozciągnąć na wszystkich członków zarządów spółek Skarbu Państwa, w których Skarb Państwa jest obecny. Znaczy nie tylko tych, które mają powyżej 50%. Nie kryję, że bezpośrednim powodem stworzenia tych regulacji była kwestia pana Obajtka. Dzisiaj mamy do czynienia z sytuacją taką, że prezes spółki Skarbu Państwa jest zobowiązany składać oświadczenie majątkowe, a pan prezes Obajtek bez jakiejkolwiek sankcji politycznej, pod presją opinii publicznej mówi, że prezentuje swój majątek. Jest prezesem największej polskiej spółki z udziałem Skarbu Państwa i nie ma żadnej sankcji, nie ma żadnego zobowiązania. On prezentuje czy pokazuje swój majątek dlatego, że są wątpliwości, bo tak uważa. Bez żadnej sankcji, bez żadnej jakby odpowiedzialności, czy to jest jego majątek, czy to nie jest jego majątek, bo to jest tylko i wyłącznie jego dobra wola.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PoselSlawomirNitras">Praktyka pokazuje, że wskaźnik 50% nie spełnia swojej roli, dlatego że strategiczne, największe spółki, w których Skarb Państwa ma udziały, bardzo często są poniżej 50%, a tak naprawdę status tych osób się nie różni. Wręcz przeciwnie, w przypadku takich osób jak np. prezes takiej spółki jak Orlen czy takiej spółki jak Grupa Azoty to oni decydują często o prywatyzacjach na gigantyczną skalę i na pewno ich majątek powinien być publicznie znany – dokładnie tak jak w przypadku spółek, które są powyżej 50%.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PoselSlawomirNitras">Chcemy również, żeby z mocy prawa – mówi to autopoprawka – te oświadczenia majątkowe były jawne, nie żeby były utajnione, żeby nie było możliwości utajniania. Chcemy też wprowadzić poprawkę, czy też wprowadzamy tą regulacją poprawkę, która moim zdaniem likwiduje dzisiaj istniejącą w prawie pewną niekonsekwencję. Ministrowie są np. oczywiście zobowiązani do składania oświadczeń majątkowych, a dla przykładu oświadczenia majątkowe prezesów centralnych instytucji są tajne. Nie wszystkich, a tych, którzy składają. Mowa przede wszystkim o agencjach rządowych. Nie ma ku temu powodów. Chciałbym zwrócić państwa uwagę, że dla przykładu prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa czy nawet dyrektorzy oddziałów terytorialnych tej agencji to są ludzie, którzy decydują naprawdę o ogromnych kwotach, jeśli chodzi podejmowane przez nich decyzje, zarówno jeśli chodzi o zbywanie majątku, dysponowanie tym majątkiem, jak i np. dotacje udzielane ze Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PoselSlawomirNitras">Nie może być tak, bo jakby znowu mamy do czynienia z lex Obajtek, że istnieje nie tylko podejrzenie, ale już dzisiaj właściwie wiemy. Mamy pewność, że w czasie, kiedy prezesem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa był prezes Obajtek, to najbliżsi w jego rodzinie otrzymywali naprawdę gigantyczne dotacje udzielane przez tę instytucję. Już nie wspominam o tym, że akurat w tym przypadku chodzi o pieniądze dla rybaków. Wydaje mi się, że w Małopolsce zbyt wielu rybaków nie mieszka i nie pracuje. Chodzi o to, żeby ci prezesi, po prostu ich oświadczenia majątkowe… Decyzje, które podejmuje prezes agencji czy nawet dyrektor oddziału agencji, są znacznie poważniejsze, znacznie większe niż np. parlamentarzystów, jego możliwości wpływania na bezpośrednie decyzje.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PoselSlawomirNitras">Chodzi o to, żeby te oświadczenia majątkowe po prostu były jawne. Chcemy, żeby oświadczenia majątkowe były dostępne publicznie przez sześć lat, analogicznie do przepisów obowiązujących parlamentarzystów. Chodzi o pewną spójność prawa. Przez sześć lat od czasu złożenia oświadczenia majątkowego w całej administracji ten przepis powinien obowiązywać. Zależy nam również na tym, i ta autopoprawka to reguluje, żeby ten przepis obowiązywał od wejścia w życie ustawy, żebyśmy mogli poznać te oświadczenia, które już są złożone. Czyli ta ustawa odtajniałaby oświadczenia złożone w latach poprzednich do sześciu lat wstecz. Panie przewodniczący z mojej strony tyle.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#PoselSlawomirNitras">Jeśli mógłbym jedno zdanie komentarza dotyczące tej wątpliwości. Pierwszy raz uczestniczę w posiedzeniu w tym trybie, czy mogę się odnieść do tej wątpliwości przedstawionej przez Biuro Analiz Sejmowych?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Oczywiście, chyba że jeszcze przedstawiciel Biura Analiz Sejmowych będzie zabierał głos w tej sprawie. Czy mamy jakieś zgłoszenie? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">To bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselSlawomirNitras">Jeśli pan pozwoli, to w dwóch słowach. Powoływanie się w tym przypadku na prawa... Jest dosyć bogate orzecznictwo na poziomie europejskim, ale również krajowym, mówiące o tym, że osoby publiczne mają ograniczone prawa wolności osobistej. Jestem parlamentarzystą od 2005 r. Moje prawa w tym zakresie są absolutnie nieobowiązujące. Każdy Polak, właściwie każdy człowiek na świecie posługujący się językiem polskim, może dokładnie przeczytać o moich wszystkich składnikach majątkowych, jak również, co bardzo wyraźnie chcę podkreślić, również mojej żony. Czyli składając oświadczenie majątkowe od 15 czy 16 lat, piszę dokładnie wszystko, czym dysponuję ja i czym dysponuje moja małżonka, która jest zwykłym obywatelem. Po prostu piszę to, czym my dysponujemy.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselSlawomirNitras">Opinia, która mówi, że człowiek, który jest premierem może ukryć swój majątek za żoną, bo jego żona ma jakieś szczególne prawa i chroni ją konstytucja, to przypomnę, że ta sama konstytucja mówi o prawie obywateli do informacji również dotyczących osób publicznych. Wydaje mi się, że ta wartość konstytucyjna jest znacznie ważniejsza. My nie mówimy o jakimś katalogu wyjątkowo szerokim, mówimy o najważniejszych osobach w państwie.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselSlawomirNitras">Gdyby rządzący dzisiaj… Przypomnę, że Bogu dzięki Polska jest demokratycznym państwem od 1989 czy 1990 r. Konstytucja obowiązuje ponad 20 lat. Dopiero dzisiaj mamy pierwszy raz z takim przypadkiem do czynienia. Mieliśmy premierów z bardzo różnych opcji. Premierami byli tak różni ludzie jak Leszek Miller i Jarosław Kaczyński. Marszałkami Senatu czy Sejmu byli tak różni ludzie jak Józef Oleksy i Marek Jurek. Nigdy nie doszło do sytuacji takiej, że którykolwiek z tych polityków ukrywałby swój majątek na małżonkę. Jest to kwestia pewnego standardu. Do tej pory nie było takiej potrzeby, bo ludzie mieli poczucie przyzwoitości, że jeżeli obejmują tak ważną funkcję w państwie jak marszałek Sejmu premier czy minister, to obowiązkiem jest uczciwie wypełniać oświadczenie majątkowe.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselSlawomirNitras">Dożyliśmy czasów, w których kiedyś obowiązujący standard nie jest normą. Istnieje więc obowiązek z naszej strony, jako parlamentarzystów dochowujących pewnej staranności, dbających o interesy państwa, żeby doprecyzować te przepisy, by cwaniactwo w tej materii nie zwyciężyło nad literą prawa. Wydaje mi się, że w tej kwestii jest to wartość również konstytucyjnie nadrzędna. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Bardzo dziękuję, panie pośle. Zanim przejdziemy do dyskusji, powiem informacyjnie, że w posiedzeniu bierze udział 29 członków Komisji. Mamy stwierdzone kworum. W związku z tym pytanie, czy mamy zgłoszenia odnośnie tego projektu ustawy? Jeżeli nie, będziemy przystępowali do głosowania. Przypomnę, że za głosujemy tzw. tryb niedopuszczalności projektu ustawy. Czyli każda osoba, która chce, aby ten projekt ustawy był procedowany w parlamencie, głosuje przeciw. Każdy członek Komisji, który jest za odrzuceniem, zaopiniowaniem negatywnie już na tym etapie, będzie głosował za. Większość kwalifikowana wynosi w tym głosowaniu 3/5 osób, które oddały głos.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">W związku z tym zarządzam głosowanie. Kto jest za stwierdzeniem niedopuszczalności projektu przedstawionego przed chwilą przez pana posła Sławomira Nitrasa. Kto jest za? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Głosowanie pozostawimy jeszcze otwarte, ale żeby już nie przedłużać, oddam głos pani przewodniczącej Bartuś, która w imieniu prezydium przedstawi projekt ustawy dotyczący zmian w Kodeksie postępowania administracyjnego, będący następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Pani przewodnicząca, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselBarbaraBartus">Dziękuję bardzo. Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, mam przyjemność przedstawić projekt, który był już zapowiedziany na naszym ostatnim posiedzeniu Komisji. Jest to wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Panie przewodniczący, troszkę sprostuję pana wypowiedź, ponieważ ten wyrok trybunału jest z maja 2015 r., czyli nie trzy lata, a niedługo będzie sześć lat.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselBarbaraBartus">Mam informację, że wszyscy państwo ten projekt ustawy otrzymaliście wraz z uzasadnieniem, więc krótko tylko powtórzę najważniejsze założenia projektu. Pragnę też podkreślić, że omawialiśmy sprawę na poprzednim posiedzeniu Komisji. Wtedy proponowałam, żeby okres przedawnienia, kiedy nie można uchylić decyzji administracyjnej wydanej z rażącym naruszeniem prawa, która to decyzja była podstawą nabycia prawa lub stwarzała uzasadnione oczekiwanie nabycia prawa, był dwudziestoletni. Przypomnę też, że Trybunał Konstytucyjny nie wskazał, jaki ten okres powinien być. Od ostatniego posiedzenia Komisji zmieniło się tyle, że dotarłam do jednego z orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zajmował się już po wyroku trybunału właśnie takim okresem, kiedy decyzja już nie może być uchylana. Gdzie w uzasadnieniu trybunał wskazał, że winno to być skorelowane z nabyciem praw zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego z zasiedzeniem w złej wierze. To tak tytułem wstępu.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselBarbaraBartus">Teraz tylko przedstawię krótki projekt, trzy artykuły. W pierwszym artykule mówimy o tym, że wprowadza się zmiany w art. 156, dodając § 3 w brzmieniu: „Nie stwierdza się nieważności decyzji, która wydana została z rażącym naruszeniem prawa, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 30 lat, a decyzja ta była podstawą nabycia prawa lub stwarza uzasadnione oczekiwanie nabycia prawa”.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselBarbaraBartus">§ 2. W art. 158 § 2 k.p.a. otrzymuje brzmienie: „Jeżeli nie można stwierdzić nieważności decyzji na skutek okoliczności, o których mowa w art. 156 § 2 lub 3, organ administracji publicznej ograniczy się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie stwierdził nieważności decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselBarbaraBartus">Art. 2, czyli przepisy przejściowe. Do postępowań o stwierdzenie nieważności decyzji wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Przepisy przejściowe są tak skonstruowane, bo pamiętamy, że mówimy o wykonaniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2015 r., kiedy trybunał wskazał, że jest pominięciem i jest to niezgodne z konstytucją, że nie ma tego okresu. Okres, który wprowadzamy, czyli te 30 lat przedawnienia, jest to okres w przepisach prawa administracyjnego bardzo długi, w zasadzie niespotykany. Spotykamy go właśnie przy zasiedzeniu w k.p.c. Dlatego też uważamy, że we wszystkich sprawach, które były wszczęte wcześniej, a które nie zostały całkowicie zakończone, nie stały się ostatecznie prawomocne, powinny być już stosowane nowe przepisy, zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselBarbaraBartus">Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia. 14 dni jest takie typowe dla wszystkich projektów ustaw. Co prawda stosujemy w kodeksach okres vacatio legis dłuższy, bo zwykle bywa 30 dni, ale pamiętajmy, że tutaj mamy wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Wydaje się, że okres 14 dni to jest taki okres całkowicie wystarczający, aby wszyscy zapoznali się i mogli zastosować przepisy tej ustawy, tej zmiany w Kodeksie postępowania administracyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#PoselBarbaraBartus">Dlatego też, panie przewodniczący, szanowni państwo, wnioskuję, aby Komisja przyjęła przedstawiony przeze mnie projekt – projekt, który państwo macie – jako inicjatywę ustawodawczą Komisji Ustawodawczej, jako wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Zanim przejdziemy do dyskusji, wiem, że Biuro Legislacyjne jest chętne do zabrania głosu. Teraz tylko publikacja wyników głosowania pierwszego z projektów. Głosowało 30 członków Komisji, za niedopuszczalnością głosowało – 14, przeciw niedopuszczalności – 15, wstrzymała się 1 osoba. W związku z tym projekt zostanie skierowany do prac parlamentarnych. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Zatem oddaję głos przedstawicielowi Biura Legislacyjnego, pan mecenas Nykiel.        Bardzo proszę, zamieniamy się w słuch.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałbym przedstawić stanowisko Biura Legislacyjnego w odniesieniu do inicjatywy zaproponowanej przez panią poseł. Rzeczywiście ta inicjatywa jest realizacją, czy stanowi realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2015 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 156 § 2 k.p.a. w zakresie, w jakim nie wyłącza dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa, gdy od wydania decyzji nastąpił znaczny upływ czasu, a decyzja była podstawą nabycia prawa lub ekspektatywy, jest niezgodny z art. 2 konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, Wysoka Komisjo, jeżeli chodzi o część artykułową projektu pod względem legislacyjnym, biuro nie zgłasza uwag do tego projektu. Część, która zawiera zmiany do Kodeksu postępowania administracyjnego, tak naprawdę sprowadza się do tego, ażeby do art. 156 wpisać dodatkową przesłankę niestwierdzania nieważności decyzji w aspekcie przesłanki rażącego naruszenia prawa. Propozycja jest taka, ażeby ten termin przedawnienia wynosił 30 lat. W ocenie Biura Legislacyjnego ten termin wydaje się właściwy. Jest to rzeczywiście znaczny upływ czasu. Jest to termin, który różni się od terminu wskazanego dla innych przesłanek. Przypomnę, że w § 2 mamy upływ 10 lat, więc w przypadku rażącego naruszenia prawa projektodawca decyduje się na jeszcze dłuższy termin.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#LegislatorLukaszNykiel">Jeśli chodzi o przepis przejściowy, to oczywiście jest to kwestia pewnej decyzji merytorycznej, czy do tych postępowań należy stosować przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, czy przepisy dotychczasowe. My rozumiemy ten przepis przejściowy w ten sposób, iż będzie on funkcjonował i zafunkcjonuje on w takiej sytuacji, kiedy toczy się postępowanie przed organem o stwierdzenie nieważności decyzji. Zostało ono wszczęte przed wejściem w życie nowelizacji i w momencie prowadzenia tego postępowania zmieniają się przepisy. Jest to wskazówka czy też sygnał, wyraźna dyrektywa dla organu administracji publicznej, że w takiej sytuacji ma zastosować nowe przepisy. Naszym zdaniem ten przepis nie obejmuje takich sytuacji, kiedy postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji nie jest jeszcze wszczęte, a byłoby wszczęte po wejściu w życie nowelizacji. Naszym zdaniem w takiej sytuacji automatycznie będziemy mieli zasadę działania nowego prawa i tutaj jak gdyby nie mamy do czynienia z sytuacją intertemporalną.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#LegislatorLukaszNykiel">Natomiast chciałbym zwrócić Wysokiej Komisji uwagę na jeszcze, powiedziałbym, jeden taki generalny aspekt merytoryczny tego projektu i wagę zmian, które będą dokonane. Od razu też chciałbym powiedzieć, że prosiłbym, żeby też nie odbierać moich słów jako próby dyskusji z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, bo nie taki jest mój zamiar. Natomiast rzeczywiście jeśli chodzi o zmiany, które w art. 156 czy w Kodeksie postępowania administracyjnego zamierzamy wprowadzić, to musimy mieć też świadomość, i pewnie mamy też taką świadomość, że będzie to rzutowało na wszystkie postępowania administracyjne bez względu na to, jaki jest przedmiot tego postępowania.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#LegislatorLukaszNykiel">Chciałbym też wskazać na tę okoliczność, że Trybunał Konstytucyjny akurat tą sprawą... Wydany w 2015 r. wyrok został wydany w dosyć, powiedziałbym, takiej specyficznej sytuacji, gdyż było to pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który rozpatrywał sprawę dotyczącą reprywatyzacji w Warszawie. Myślę, że aspekt, nazwijmy to, generalności tego rozwiązania też należałoby wziąć pod uwagę. Z jednej strony można argumentować, że stroną poszkodowaną decyzji administracyjnej, którą ma być stwierdzona nieważność, może być, że tak powiem, obywatel, który liczy na stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej. Może być też sytuacja jak gdyby odmienna, więc konsekwencją wprowadzenia tej sprawy w takim brzmieniu będzie też to, że może się okazać, że część obywateli zostanie pozbawiona możliwości stwierdzenia nieważności decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#LegislatorLukaszNykiel">Dlaczego to jest ważne? Jest to ważne, czy też może być ważne w takim aspekcie, że chociażby w sprawach reprywatyzacyjnych, do których się odwołuję, natomiast tylko dlatego, że to było też kanwą tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego... Otóż w sprawach reprywatyzacyjnych możliwość uzyskania odszkodowania w postępowaniu cywilnym najczęściej jest możliwa dopiero po unieważnieniu wszystkich decyzji administracyjnych, które, że tak powiem, czyniły szkodę osobie uprawnionej. W sytuacji kiedy zmienimy przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego i nakażemy organowi administracji publicznej, ażeby tej decyzji nie unieważniać, to w takiej sytuacji jest jak gdyby ryzyko pozbawienia możliwości uzyskania odszkodowania. Natomiast oczywiście to jest jak gdyby pewien aspekt, na który chciałem zwrócić uwagę, że zmiana w tym zakresie będzie na pewno bardzo znacząca dla postępowań administracyjnych, nie negując potrzeby wykonania tego wyroku.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#LegislatorLukaszNykiel">Natomiast druga kwestia, nad którą też chciałbym chwilę się pochylić, to jest kwestia skutków finansowych. W uzasadnieniu projektu ustawy oczywiście formalnie rzecz biorąc jest wskazanie, więc jak gdyby uchybień formalnych nie ma, bo jest wskazane, że skutki społeczne, gospodarcze, prawne będą pozytywne. Natomiast co do skutków finansowych wnioskodawcy wskazują, że zdaniem wnioskodawcy ten projekt nie pociąga za sobą obciążenia budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego. W tym zakresie też można mieć pewne wątpliwości, biorąc pod uwagę, że zmieniamy tak naprawdę przesłanki. Tak w skrócie rzecz ujmując, chodzi o przesłanki, którymi ma się kierować organ administracji publicznej, określając, czy decyzja ma być unieważniona, czy też nie. Zmieniamy te przesłanki, a od stwierdzenia bądź niestwierdzenia nieważności decyzji zależy bardzo często możliwość dochodzenia bądź też niedochodzenia odszkodowań najczęściej od szeroko rozumianego Skarbu Państwa, więc myślę, że w tym zakresie… Myślę, że też na etapie już rozpatrywania tego projektu wskazanym byłoby przekazanie tego projektu do analizy Biura Analiz Sejmowych, ażeby również ekspert Biura Analiz Sejmowych wypowiedział się w tym aspekcie.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#LegislatorLukaszNykiel">Kończąc, Biuro Legislacyjne pozytywnie ocenia ten projekt pod względem legislacyjnym, pod względem merytorycznym również. Natomiast prosiłbym o wzięcie pod uwagę również tych kilku, nawet nie chcę powiedzieć zastrzeżeń i wątpliwości, natomiast problemów, które zaprezentowałem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Bardzo dziękuję, panie mecenasie. Rozumiem, że pani przewodnicząca chce się odnieść.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselBarbaraBartus">Tak, jeżeli mogę. Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, do tych dwóch aspektów, czyli kosztów. My wskazujemy, jakie to są koszty dla Skarbu Państwa.                Pan mecenas mówił, że Skarb Państwa ewentualnie nie wypłacałby odszkodowań, więc nie ma kosztów. Zmieniamy tylko k.p.a. Kiedy organ otrzyma wniosek co do decyzji, która została wydana np. 40 lat temu, obecnie prowadzi postępowanie. Postępowanie to będzie o tyle różniło się pod rządami nowych przepisów, że to postępowanie nie zakończy się ewentualnie, jeżeli miałoby być uznane, że tamta decyzja była z rażącym naruszeniem prawa wydana, tylko wtedy się zmieni. Decyzja nie będzie uchylona, tylko będzie stwierdzone, że ona była wydana z rażącym naruszeniem przepisów. Czyli to postępowanie tak naprawdę to tak samo napisać, że uchylam, a napisać, że na podstawie tego i tego przepisu decyzja nie jest uchylona. To chyba kosztów nie rodzi. Jest to jedna przesłanka.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselBarbaraBartus">Natomiast drugi zarzut, który pan mecenas podniósł, to fakt, że osoby nie uzyskałyby od Skarbu Państwa odszkodowania, jeżeliby była taka sytuacja. Z tą przesłanką trudno nawet polemizować, bo wykonujemy wyrok Trybunału Konstytucyjnego.                                      Trybunał wskazał już, że nie może tak być, że nie ma czasookresu, do kiedy takie decyzje mogą być uchylane. Ponieważ na dzień dzisiejszy niezależnie od tego, czy taka decyzja administracyjna ma 100 lat, czy ponad 100, kiedy już nie ma materiałów nawet, gdy ona była wydawana – w zasadzie można byłoby ją zawsze uchylać.</u>
+          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselBarbaraBartus">Dzisiaj mamy od transformacji w Polsce ponad 30 lat, więc wydaje się, że jeżeli w okresie PRL-u były jakieś decyzje wydawane dla osób pokrzywdzonych, to był już wystarczający czas, żeby to wyregulować. W tej chwili mamy do wykonania wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który nie jest wykonany już blisko sześć lat i wydaje się, że trzeba przyjąć ten czasookres. Jak mówiłam, pan mecenas też wskazywał, ten czasookres jest właściwy, więc dzisiaj polemizować, czy powinien być czasookres wprowadzany, czy nie powinien być wprowadzany – wydaje mi się, że to nie jest miejsce. My tylko wykonujemy wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który sześć lat temu stwierdził, że taki czasookres trzeba wprowadzić. Tylko kwestia tego, jaki będzie ten czasookres.</u>
+          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselBarbaraBartus">Przedstawiając wyrok Trybunału Konstytucyjnego, wnioskując o naszą inicjatywę ustawodawczą na poprzednim posiedzeniu Komisji, mówiłam o 20 latach, bo jeżeli ktoś nabył prawo na podstawie decyzji, nie wiedział o tym, że ta decyzja jest wydana z rażącym naruszeniem prawa, to według mnie on to prawo nabył w dobrej wierze. Jednak później sama dotarłam do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2017 r., który zresztą jest w uzasadnieniu przywołany. Sąd stwierdza, że to powinno być co najmniej 30 lat. Czyli wydaje się, żebyśmy szli tą drogą, którą już sąd poszedł, czyli odniósł się tak jak mówią przepisy cywilne o zasiedzeniu w złej wierze. Dlatego jestem zdziwiona tymi zarzutami pana mecenasa. Jest to wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który już w tym temacie się wypowiedział.</u>
+          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselBarbaraBartus">Może też powiem, że stanowisko Sejmu, które było przygotowywane przed tym wyrokiem trybunału... Brałam udział w posiedzeniu tej Komisji. Wtedy wnioskowaliśmy o konstytucyjność, natomiast uznane za zgodne z konstytucją dla tego czasookresu. Jednak trybunał rozpatrując... Myślę, że nie ma tutaj zarzutu, że to jest jakiś trybunał. Nie chcę przywoływać dyskusji z poprzedniego posiedzenia Komisji, kiedy ocenialiśmy, odnosiliśmy się do pracy Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny orzekał w maju w 2015 r., więc jeszcze za czasów, kiedy według państwa trybunał był niezależny itd. Przepraszam, że taki wątek wprowadziłam, bo wydaje mi się, że on jest niepotrzebny, sama to stwierdzam.</u>
+          <u xml:id="u-10.5" who="#PoselBarbaraBartus">Reasumując, wnoszę o to, abyśmy przyjęli taką inicjatywę. Natomiast inicjatywa to nie jest uchwalenie ustawy. Wszelkie prace, wszelkie wątpliwości na etapie prac sejmowych – myślę, że one będą wtedy rozpatrywane. My ograniczmy się do tego, żeby przyjąć inicjatywę jako wykonanie wyroku, a prace w Sejmie nad tym projektem się po prostu dopiero wtedy rozpoczną. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca. Panie mecenasie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#LegislatorLukaszNykiel">Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Dobrze, dziękuję bardzo. Podtrzymuję i podpisuję się w pełni pod ostatnim stwierdzeniem pani przewodniczącej, że przyjęcie przez Komisję tejże inicjatywy oczywiście nie przesądza o ostatecznym kształcie tego projektu ustawy. Niemniej jednak jako ustawodawca jesteśmy zobowiązani do tego, żeby wyroki trybunału realizować bez względu na to, jak ciężka i skomplikowana jest to materia natury konstytucyjnej. Po prostu musimy się z nią zmierzyć.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Mam nadzieję, że w toku prac parlamentarnych, w toku prac legislacyjnych wszelkie wątpliwości, które są, uda się rozwiać. Dobrze wiemy, że gdzie dwóch prawników, tam trzy opinie, więc podejrzewam, że do samego końca ten projekt będzie wywoływał mniejsze lub większe emocje. Niemniej jednak trybunał orzekł, że takie ograniczenie czasowe dla stwierdzenia nieważności decyzji wprowadzić należy. Naszą rolą jest to, żeby realizacja nastąpiła z jak najmniejszym uszczerbkiem lub w ogóle bez uszczerbku dla polskich obywateli.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">W związku z tym przystępujemy do głosowania. Tym razem głosujemy w sposób tzw. pozytywny, czyli każdy członek Komisji, który wyraża wolę dalszego procedowania nad tym projektem ustawy i wyraża wolę, żebyśmy wystąpili z takim komisyjnym projektem ustawy, głosuje za. Każda osoba, która nie ma takiej woli, żebyśmy procedowali za tą ustawą, głosuje przeciw. W związku z tym zarządzam głosowanie. Kto jest za przyjęciem przedstawionego przez panią przewodniczącą Bartuś projektu ustawy jako komisyjnego projektu ustawy? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał? Dziękuję. Głosowanie jeszcze przez chwilę pozostawimy otwarte, żeby wszyscy mogli oddać głos.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">W międzyczasie tylko informacyjnie. Otrzymaliśmy pismo czy list od pana prof. Hofmańskiego, nowego przewodniczącego Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, który wyraża swoją niekrytą radość i satysfakcję, że członkowie Komisji Ustawodawczej polskiego Sejmu skierowali do niego gratulacje w związku z objęciem jednej z najważniejszych funkcji w światowym sądownictwie. Tak więc czujcie się wszyscy członkowie Komisji wyróżnieni tymi podziękowaniami. Oczywiście panu profesorowi życzymy wszelkich sukcesów na nowej drodze zawodowej.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Jak z głosowaniem? To zamkniemy głosowanie. Proszę o publikację wyników. Głosowało 27 członków Komisji. Wszyscy zagłosowali za, nie ma głosów wstrzymujących się. Gratuluję pani przewodniczącej i życzę powodzenia, bo przed panią chyba trudniejszy bój, niż się wydawało na początku. Trzymamy kciuki, żeby ten projekt ustawy został przez parlament przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#PrzewodniczacyposelArkadiuszMyrcha">Dziękuję wszystkim za udział w posiedzeniu Komisji. Dziękuję naszym ekspertom, pracownikom sekretariatu Komisji, wszystkim członkom Komisji Ustawodawczej.  Zamykam dzisiejsze posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..393be92
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/header.xml
@@ -0,0 +1,49 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-zdrxx-00066-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Zdrowia /nr 66/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Zdrowia /nr 66/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ZDR">66</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-30</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="LegislatorMariaIwaszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Maria Iwaszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaGolawska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Anna Goławska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMZAnnaGolawska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MZ Anna Goławska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekRutka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Rutka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelRychlik" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Rychlik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Bolesław Piecha</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ZDR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Zdrowia</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..f782df6
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00066-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,103 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dzień dobry państwu. Proszę o zajmowanie miejsc. Mamy dzisiaj dość prostą sprawę do rozpatrzenia na posiedzeniu Komisji, w związku z tym uważam, że możemy przystąpić do niej jak najwcześniej. Chciałbym otworzyć posiedzenie Komisji Zdrowia, zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Posiedzenie, jak od roku mamy z tym do czynienia, będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumienie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Na początku, witając panią minister, państwa posłów, sekretariat, Biuro Legislacyjne, chciałbym poprosić o to, żebyśmy sprawdzili kworum. Proszę uprzejmie nacisnąć dowolny przycisk. Chciałbym dać tę możliwość jeszcze przez 2–3 minuty – będą pewnie głosowania za moment, więc będziemy to robili. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">W związku z tym przystępujemy do realizacji programu dzisiejszego posiedzenia, który obejmuje rozpatrzenie uchwały Senatu RP w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi zawartej w druku nr 1048. Senat 26 marca przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Senat zaproponował w swojej uchwale 5 poprawek. Marszałek Sejmu, zgodnie z procedurą, skierowała uchwałę Senatu do Komisji Zdrowia w celu zaopiniowania.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Proponuję, aby rozpatrzenie tych poprawek odbyło się w ustalonym porządku. Może być wystąpienie senatora – nie widzę tu nikogo z Senatu, ale zalogowanego też nie widzę. Później będzie przedstawione stanowisko rządu do każdej poprawki, ewentualne uwagi Biura Legislacyjnego, głosy państwa posłów i głosowanie, bo poprawki będą poddane pod głosowanie. Nie słyszę sprzeciwu wobec tej propozycji. W związku z tym stwierdzam, że przyjęliśmy procedurę rozpatrywania poprawek. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Poprawka pierwsza dotyczy innego brzmienia tytułu ustawy. Pani minister,                          stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaAnnaGolawska">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo posłowie, w ocenie Ministerstwa Zdrowia poprawka nie jest konieczna, gdyż głównym celem projektu ustawy jest zmiana ustawy o chorobach zakaźnych. Nie widzimy potrzeby uzupełniania tytułu projektu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Proponujemy poprawki nr 1 i 3…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję. Może przerwę. Do poprawki pierwszej są jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">No właśnie, to jest pierwsza…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Chcecie, żeby je razem poddać pod głosowanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tak, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">To może później. Najpierw odnośnie do pierwszej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Nie mamy uwag. Natomiast poprawkę należy poddać pod głosowanie wspólnie, bo to jest pewna nowa koncepcja… Poprawki nr 1, 3, 4 i 5 należy poddać pod głosowanie razem, dlatego że one przedstawiają nieco inną filozofię. Dokonują zmian w innych ustawach. Tak więc należy poddać je pod głosowanie razem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Rozumiem, że państwo oceniacie te poprawki pod względem legislacyjnym jako skonstruowane poprawnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Jednocześnie wnosicie uwagę, że poprawki nr 1, 2, 3…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Nie, nie – poprawki nr 1, 3, 4, 5. Poprawka nr 2 oddzielnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Przepraszam, poprawki nr 1, 3, 4 i 5 mają być poddane pod głosowanie łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Mówi to o innym sposobie myślenia legislacyjnego o całości tej uchwały Senatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Są jak najbardziej poprawne i trzeba poddać je pod głosowanie łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję. Państwo posłowie? Mamy stanowisko rządu. Nikt się nie zgłasza. Rozpoczynamy głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 1, którą poddajemy                pod głosowanie jednocześnie z poprawkami nr 3, 4 i 5? Proszę o naciśnięcie odpowiedniego przycisku. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników. Głosowało 32 posłów – za 16, przeciw 16. Poprawki nie uzyskały większości głosów, w związku z tym zostaną przedstawione w sprawozdaniu jako nierekomendowane przez Komisję Zdrowia. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Przystępujemy do rozpatrzenia drugiej poprawki. Poprawka dotyczy samej ustawy. Dużo dyskutowaliśmy na ten temat. Chodzi o badania kwalifikacyjne i ewentualnie szczepienia. Pani minister, proszę o stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PodsekretarzstanuwMZAnnaGolawska">Dziękuję. Stanowisko rządu do tej poprawki jest negatywne. Projekt ustawy zakładał wydanie rozporządzenia, w którym zostaną określone kwalifikacje osób, które będą kwalifikowały do szczepień oraz wykonywały szczepienia. Jest to zdecydowanie bardziej elastyczne rozwiązanie w dobie epidemii, gdy cały musimy na bieżąco reagować i uzgadniać różne rozwiązania. W związku z tym nie rekomendujemy wpisania wprost do ustawy wymienionych zawodów medycznych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Stanowisko Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby zabrać głos? Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMarekRutka">Panowie przewodniczący, Wysoka Komisjo, pani minister, mam pytanie, czy w tym rozporządzeniu, o którym pani wspomniała, planowane jest rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do przeprowadzania kwalifikacji do szczepień o farmaceutów? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PodsekretarzstanuwMZAnnaGolawska">Na ten moment projekt zakłada uwzględnienie lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, felczera i ratownika medycznego, jeśli chodzi o kwalifikowanie do szczepień.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Czy są jakieś inne pytania? Pan poseł rozumie, że to jest kwestia kwalifikacji, a drugą sprawą są czynności samego szczepienia. To są dwie różne rzeczy. Obie bardzo ważne, obie bardzo odpowiedzialne, ale wymagające odrębnych kwalifikacji. Jednak kwalifikowanie do szczepienia jest rzeczą ważniejszą, chociażby po tych sygnałach, że są niepożądane działania uboczne. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Czy jeszcze jakieś pytania? Jeżeli nie, to przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem drugiej poprawki zawartej w uchwale Senatu? Proszę nacisnąć przycisk. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał? Dziękuję. Proszę o podanie wyników. Głosowało 33 posłów – za 14, przeciw 18, wstrzymał się 1. Stwierdzam, że poprawka nie otrzymała rekomendacji Komisji. To będzie zawarte w sprawozdaniu.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. To jest całość dotycząca merytorycznej części naszego dzisiejszego posiedzenia. Zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu z druku nr 1048. Musimy oczywiście jeszcze wybrać sprawozdawcę. Posłem sprawozdawcą był pan poseł Rychlik. Zaproponuję pana posła Rychlika. Czy są jakieś inne zgłoszenia? Panie pośle, czy pan się zgadza?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselPawelRychlik">Zgadzam się, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję. Rozumiem, że nie będziemy nad tym głosować. Stwierdzam, że wobec braku sprzeciwu pan poseł Rychlik będzie reprezentować naszą Komisję na plenarnym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo. W związku z tym, że wyczerpaliśmy porządek dzienny, zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..85b27ee
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/header.xml
@@ -0,0 +1,85 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-zdrxx-00067-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Zdrowia /nr 67/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Zdrowia /nr 67/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ZDR">67</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuBiuraRPPJaroslawChmielewski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu Biura RPP Jarosław Chmielewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuStrategiiiDzialanSystemowychBiuraRzecznikaPrawPacjentaJaroslawChmielewski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Strategii i Działań Systemowych Biura Rzecznika Praw Pacjenta Jarosław Chmielewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Sławomir Gadomski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MZ Sławomir Gadomski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselAndrzejSosnierz" role="speaker">
+        <persName>Poseł Andrzej Sośnierz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBoleslawPiecha" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bolesław Piecha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselCzeslawHoc" role="speaker">
+        <persName>Poseł Czesław Hoc</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselDariuszJonski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Joński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanSzopinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Szopiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarcelinaZawisza" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marcelina Zawisza</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPaulinaHennigKloska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paulina Hennig-Kloska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselPawelRychlik" role="speaker">
+        <persName>Poseł Paweł Rychlik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRajmundMiller" role="speaker">
+        <persName>Poseł Rajmund Miller</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZdzislawWolski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zdzisław Wolski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej" role="speaker">
+        <persName>Prezes Zarządu Izby Gospodarczej „Farmacja Polska” Irena Rej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Bolesław Piecha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelTomaszLatos" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Tomasz Latos</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ZDR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Zdrowia</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..5ec6935
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00067-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,361 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dzień dobry państwu. Proszę uprzejmie o zalogowanie się do systemu: zdalnie oczywiście przez zastosowanie odpowiedniej platformy i naciśnięcie guzika po otwarciu głosowania nad kworum, natomiast tutaj, na sali przez zalogowanie się do systemu za pomocą kart do głosowania. Myślę, że nie będziemy zwlekać.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Chciałbym otworzyć posiedzenie Komisji Zdrowia zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Na początku przystąpimy do stwierdzenia kworum. Proszę państwa obecnych na sali o naciśnięcie określonego guzika. Ten przycisk jest nieistotny, ponieważ mówimy o stwierdzeniu kworum. Państwa uczestniczących w posiedzeniu Komisji zdalnie również proszę o naciśnięcie tego guzika. Otwieram stwierdzanie kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Proszę państwa, zostawię głosowanie nad kworum otwarte. Już teraz wiemy, że liczba posłów uczestniczących w posiedzeniu Komisji powoduje, że mamy kworum. Chciałbym w związku z tym przystąpić do kontynuacji posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Chciałbym jeszcze wygłosić taką formułkę. Stwierdzam przyjęcie protokołów z posiedzeń Komisji od 13 lutego 2020 r. do końca czerwca 2020 r. Były to posiedzenia Komisji odpowiednio od nr 12 do nr 20. Wobec niewniesienia żadnych zastrzeżeń do tych protokołów uznaję, że zostały one przez Komisję przyjęte. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Porządek dzisiejszego posiedzenia zwołanego przez panią marszałek Sejmu przewiduje pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Ten projekt jest zawarty w druku nr 1013. W związku z tym przechodzimy do realizacji porządku dziennego.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Marszałek Sejmu w dniu 16 marca 2021 r. skierowała rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 1013, do Komisji Zdrowia do pierwszego czytania. Informuję, że wpłynęły opinie Biura Analiz Sejmowych, prawna i merytoryczna. Zostały one wysłane do państwa posłów i zamieszczone w odpowiednich, zdalnych, poselskich informacjach w folderze SDI. Dostępne są również w formie papierowej. Jeżeli ktoś z państwa chciałby z nich skorzystać, proszę zwrócić się do sekretariatu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Chciałbym przystąpić do pierwszego czytania projektu ustawy z druku nr 1013. Przypominam, że zgodnie z art. 39 ust. 1 regulaminu Sejmu pierwsze czytanie obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, w tym wypadku przez rząd, debatę w sprawie ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Sądzę, że najpierw trzeba przystąpić do uzasadnienia projektu ustawy. W związku z tym proszę pana ministra, przedstawiciela wnioskodawców, o przedstawienie wniosku z uzasadnieniem. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, mam przyjemność przedstawić nowelizację ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie celu podstawowego tych zmian, czyli wprowadzenia systemu planowania strategicznego w ochronie zdrowia. Na dobrą sprawę ten system planowania strategicznego został ukształtowany kilka lat temu wraz z pierwszymi obowiązkami dotyczącymi sporządzenia tych dokumentów strategicznych, przede wszystkim map potrzeb zdrowotnych. Uregulowania w tym zakresie zostały zawarte właśnie w ustawie z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Mamy już kilka lat doświadczeń w tym procesie budowania i tworzenia map potrzeb zdrowotnych i ich wykorzystania, i pewnej wiedzy odnośnie do tego, jak funkcjonowały te rozwiązania, które zostały wtedy wdrożone, jakie wnioski można by wyciągnąć, żeby ten system funkcjonował lepiej. Te zastrzeżenia, które zauważamy, które były zgłaszane do Ministerstwa Zdrowia i które sami identyfikujemy, dotyczyły kwestii proceduralnych: terminów tworzenia map, okresu obowiązywania map, niskiej skuteczności realizacji regionalnej polityki zdrowotnej w kontekście tych priorytetów polityki zdrowotnej, które w myśl tamtych przepisów miały być sankcjonowane, ale też brak takiego obowiązku jasnych wniosków i rekomendacji wynikających z map potrzeb zdrowotnych i z tych dokumentów strategicznych, które miały być na ich podstawie budowane. Dlatego też ta nowelizacja, którą przedstawiam, wprowadza zmiany mające na celu usprawnienie organizacji i tworzenia map potrzeb zdrowotnych, ale być może przede wszystkim ich efektywnego wykorzystywania do kreowania polityki zdrowotnej na poziomie i kraju, i poszczególnych województw.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Jedną z być może fundamentalnych zmian – aczkolwiek zmian, które sankcjonują porządek obecny – jest odejście od pierwotnej propozycji przejścia procesu tworzenia map przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – takie złożenia były w tej ostatniej ustawie – i umiejscowienie tego, czy konturowanie tego zadania w Ministerstwie Zdrowia. To przede wszystkim wynika ze zbudowania już w Ministerstwie Zdrowia pewnego zespołu analitycznego, który ma doświadczenie w tworzeniu map potrzeb zdrowotnych, w którym udało się zgromadzić wymagane kompetencje do tego zadania. Jesteśmy przekonani, zresztą również Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, z którym dyskutowaliśmy, że jednak umiejscowienie tego, tak jak jest dzisiaj, w Ministerstwa Zdrowia – oczywiście przy aktywnym wsparciu zarówno Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, jak i innych organizacji sektora ochrony zdrowia, takich jak Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji czy Narodowy Fundusz Zdrowia – jest właściwe do tego zadania.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Zakładamy, że w myśl przepisów nowelizującej ustawy minister zdrowia będzie opracowywał mapę potrzeb zdrowotnych, ale już doprecyzowujemy, na czym ona ma polegać, co ma obejmować; oczywiście analizy demograficzne, analizy epidemiologiczne, analizy stanu wykorzystania zasobów systemu ochrony zdrowia. Mówię o zasobach infrastrukturalnych, zasobach kadrowych, o pewnym udostępnieniu – to już dzisiaj funkcjonuje w formie platformy internetowej, takiej hurtowni danych – zaawansowanego narzędzia informatycznego, ale mówię również o tym, że mapy potrzeb zdrowotnych mają wychodzić dalej, czyli określać pewne systemy opieki zdrowotnej i zawierać rekomendacje kierunków działań zarówno na terytorium całej Polski, jak i na terenie poszczególnych województw.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Myślę, że warto też odwołać się do tego, co w tym okresie – bo już powiedziałem o zasobach infrastrukturalnych – nakłada się również na mapy potrzeb zdrowotnych albo co jest narzędziem, które wykorzystuje w intensywny sposób mapy potrzeb zdrowotnych. To w szczególności Instrument Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ). To instrument, z którego korzystamy od kilku lat powszechnie. W poprzednim roku – jak państwo pamiętają – dokonywaliśmy nowelizacji ustawy związanej właśnie z IOWISZ. Uszczegółowiliśmy, czy jakby uszczelniliśmy ten system jeszcze bardziej, uzależniając pozytywną ocenę IOWISZ, bez względu na źródła finansowania, od kontraktowania świadczeń z NFZ… Raczej odwrotnie – od pozytywnej oceny IOWISZ uzależniliśmy możliwości kontraktowania świadczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia, więc IOWISZ rzeczywiście jest takim narzędziem, w którym powszechnie stosujemy mapy potrzeb zdrowotnych i odnosimy się do nich w wielu kryteriach związanych z tą oceną.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Zakładamy, że mapa będzie ustalana na okres 7 lat, aczkolwiek jest to termin, który w mojej ocenie – od razu zwracam uwagę – nie jest krytycznie istotny z punktu widzenia samego procesu tworzenia map. To nie jest tak, że my chcemy je tworzyć raz na 7 lat. Wprost odwrotnie, te mapy mają być aktualizowane co roku i de facto co roku nowa edycja, nowa iteracja mapy potrzeb zdrowotnych ma być przygotowywana i ogłaszana.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Istotne zmiany dotyczą zastąpienia funkcjonujących dzisiaj priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej nowym dokumentem – planem transformacji. To nie jest tylko zmiana nomenklatury. To nie jest tylko zmiana nazewnictwa, ale rzeczywiście charakter i istota tych dokumentów mają być różne i wykorzystanie tych dokumentów później, czy to w budowaniu planu zakupów przez Narodowy Fundusz Zdrowia, czy właśnie w IOWISZ, ma być inne.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Te priorytety, które funkcjonują dzisiaj – priorytety regionalnej polityki zdrowotnej – mają charakter ogólny, bardzo szeroki. Nie ma wystandaryzowania ich i przygotowywania na poziomie poszczególnych województw. Dużo zależy tak naprawdę od tego, jakie działania podjęła rada przy wojewodach, złożona przede wszystkim z konsultantów wojewódzkich i od tego, jak duże było zaangażowanie po stronie budowania tych planów. Szczegółowość ich – jak analizowaliśmy – jest rzeczywiście bardzo różna, co też utrudnia nam odwoływanie się do tego kryterium 1:1 np. w IOWISZ. W planie transformacji, czy krajowym, czy wojewódzkim, określamy zakres, jaki te dokumenty mają spełniać.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Na pewno istotne zastrzeżenia wyrażane w ostatnim czasie dotyczyły efektowności prac tych wojewódzkich rad przy właściwych wojewodach. Te rady sięgały często 100 osób. To grono, w którym rzeczywiście ciężko o wypracowanie pewnych rozwiązań kompromisowych, o efektywną pracę, o to, żeby te procesy przebiegały sprawnie. Dlatego w nowelizacji ustawy proponujemy zmianę – utworzenie nowych wojewódzkich rad do spraw potrzeb zdrowotnych w ograniczonym składzie, aczkolwiek dalej z możliwościami czy z funkcją, jakby oczywistą, doradzania wojewodom, budowania, przygotowywania wojewódzkich planów transformacji i oczywiście wykorzystania tych zasobów, które w systemie ochrony zdrowia funkcjonują, czyli w szczególności konsultantów wojewódzkich.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Zakładamy również – i to jest jakby pewna nowość, być może nie z punktu widzenia zarządzania strategicznego, ale z punktu widzenia rozwiązań ustawowych – że minister zdrowia jest zobligowany do przygotowania nie tylko map potrzeb zdrowotnych, nie tylko analizy potrzeb czy stanu faktycznego, tego zdjęcia na dziś dzień, lecz także przygotowania na tej podstawie strategii, czyli krajowego planu transformacji. Będzie on dotyczył przede wszystkim zadań istotnych z punktu widzenia całego kraju, na przykład związanych z pewnymi strategiami obszarowymi, z obszarem kadr medycznych, z usieciowieniem czy wprowadzeniem pewnych świadczeń koordynowanych albo świadczeń na poziomie ponadregionalnym, bo oczywiście takie dziedziny medycyny czy wąskie zakresy też mamy.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Bardzo ważne jest to, że plany transformacji mają być dokumentem o charakterze wdrożeniowym. Odzwierciedliliśmy to w zapisach ustawowych, że mają one nakładać pewne konkretne działania.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">To nie może być tak ogólny dokument jak regionalne priorytety dla polityki regionalnej, w których wystarczyło przykładowo wpisać, że wsparciu w ramach planowanych działań będą podlegały jednostki szpitalne, i to był jeden z priorytetów. No nie, tutaj mówimy już o tym, że te plany transformacji mają zawierać konkretne działania, konkretne zadania o charakterze wdrożeniowym, związane… Ta konkretyzacja ma też polegać np. na przypisaniu podmiotu odpowiedzialnego, harmonogramu, kryteriów oceny, szacowanych skutków finansowych działań itd., po to, żeby jeśli chodzi o te rekomendacje zawarte w mapie potrzeb zdrowotnych, pokazać ścieżkę dojścia do nich i to, co faktycznie ma się zmienić, żeby ten stan rzeczy osiągnąć.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Jeżeli już jesteśmy przy tym wątku, co powinny zawierać plany transformacji, to warto też zauważyć, że dokładamy nowy mechanizm weryfikacyjny, którego do tej pory nie było, czyli weryfikację wojewódzkich planów transformacji przez ministra zdrowia. Zakładamy, że każdy wojewódzki plan będzie weryfikowany pod kątem zgodności z mapą potrzeb, z krajowym planem transformacji, z innymi dokumentami strategicznymi w ochronie zdrowia przede wszystkim. To ma tak naprawdę zapewniać pewną spójność podejmowanych działań na poziomie krajowym i na poziomie regionalnym.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Oczywiście za dobrą strategią musi iść jej realizacja, a żeby ta realizacja miała szansę zaistnieć, to również monitoring, pewna ewaluacja, ocena śródokresowa, pewne podsumowanie działań w formie chociażby sprawozdania końcowego z realizacji tych planów transformacji i de facto z realizacji rekomendacji, które wynikają z map potrzeb zdrowotnych. To są zadania również zapisane w tej nowelizowanej ustawie. Tak jak mówiłem, te wnioski ze sprawozdawczości czy śródokresowej, czy końcowej, będą miały wpływ przede wszystkim na budowanie tych strategii siedmioletnich, aczkolwiek w oczywisty sposób będą wpływać również na to – i w postaci pewnej ewaluacji planów rocznych, tych aktualizacji, o których mówimy – że mają być przyjmowane rok do roku.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Szanowni państwo, jestem przekonany, że ta ustawa porządkuje pewien proces zarządzania strategicznego w ochronie zdrowia. Nakłada, również na ministra zdrowia, obowiązek przygotowania strategii wieloletniej, bo też wiemy dobrze, że historycznie patrząc, różnie to wygląda. Minister zdrowia historycznie przygotowywał dość powszechnie programy polityki zdrowotnej, programy wieloletnie obszarowe związane z kardiologią, onkologią. Teraz choroby rzadkie – finalizowany przez nas plan. Natomiast wiemy też dobrze, że brakowało takich dokumentów, które wymuszą albo zobligują ministra zdrowia do zachowania pewnej ciągłości działań, które są uniwersalne, i myślę, że absolutnie uniezależnione od polityki czy pewnych kwestii politycznych, a uniwersalne z punktu widzenia dobra pacjenta, z punktu widzenia zmian systemowych, do których wszyscy chcemy dążyć. Wierzę w to, że właśnie ten obowiązek przygotowywania nie tylko map potrzeb zdrowotnych, czyli pokazania stanu faktycznego i tego, czego być może nam potrzeba, lecz także ścieżki dojścia i sposobu, w jaki to chcemy realizować, będzie rzeczywiście istotną wartością dodaną do tego procesu.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Nie bez znaczenia jest również to, że jesteśmy w przededniu finalizowania tak naprawdę negocjacji z Komisją Europejską dotyczących istotnych środków finansowych dla sektora ochrony zdrowia. Oczekiwaniem Komisji Europejskiej, zresztą jak przy każdym tego typu procesie negocjacyjnym, jest również to, żebyśmy zaprezentowali, jak wygląda system planowania strategicznego w ochronie zdrowia, jak wyglądają również pewne strategie – strategie krajowe, wojewódzkie, obszarowe. Jestem więc przekonany, że te fundamenty, które określamy w tej ustawie, również będą istotnie zauważalne i będą stanowiły dodatkowe wzmocnienie tych procesów negocjacyjnych czy to w tej perspektywie, czy w każdej kolejnej, którą będziemy mieli możliwość negocjować.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Szanowni państwo, będę zobowiązany za sprawne przeprocedowanie. Wydaje mi się, że ustawa nie zawiera kontrowersyjnych postanowień. Mam nadzieję, że jednak zgodnie ocenimy ją jako zasadną i potrzebną. Z ciekawością zapoznałem się z poprawkami do tej ustawy, które już zobaczyłem. Myślę, że jesteśmy w stanie tę ustawę efektywnie przeprocedować. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Sądzę, że pan minister szczegółowo uzasadnił konieczność procedowania tego projektu. Pewnie nie jest tak, panie ministrze, że ten projekt jest niekontrowersyjny, bo będzie kontrowersyjny –widzę po liczbie poprawek – ale on rzeczywiście próbuje porządkować procedurę tworzenia pewnych założeń strategicznych, głównie, jeżeli chodzi o mapy potrzeb zdrowotnych i plany inwestycyjne z tym związane.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Ta ustawa oczywiście składa się również z nowelizacyjnych ustaw. Chodzi o ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia, o refundacji leków. Są również zmiany w ustawie o zdrowiu publicznym, no i cała sekwencja – wcale niemała – zmian o charakterze przejściowym i końcowe wprowadzanie w życie odpowiednich artykułów tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Zanim rozpoczniemy dyskusję, zapytam, czy ktoś jeszcze z Ministerstwa Zdrowia chciałby zabrać głos jako wnioskodawca. Nie. W związku z tym otwieram debatę w sprawie zasad ogólnych projektu ustawy. Ja bym proponował, żebyśmy jednak ogólnie odnosili się do tego, bo jeżeli chodzi o poprawki, to będziemy je po prostu rozpatrywali w trakcie czytania tego projektu, po przyjęciu oczywiście założeń i zamknięciu pierwszego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">O zabranie głosu poprosił pan przewodniczący Miller. Resztę widzę. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselRajmundMiller">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, w imieniu klubu Koalicja Obywatelska – Platforma Obywatelska, wnoszę wniosek o odrzucenie ustawy w całości. Nie będę uzasadniał dokładnie, dlatego że wbrew temu, co pan minister powiedział, ta ustawa jest niedopracowana. Ta ustawa zawiera złe zapisy. Powiem krótko. Celem tej ustawy jest całkowita centralizacja na każdym poziomie. Mapy potrzeb zdrowotnych to nie tylko rozkład świadczeń zdrowotnych, lecz także inwestycji. W powiązaniu z IOWISZ i NFZ daje ministrowi władzę absolutną. Ta ustawa tak naprawdę odsuwa samorządy lokalne od możliwości wpływu na to, co się będzie działo w służbie zdrowia. Nawet w nazwie państwo unikacie słowa „regionalne”, więc to minister zdrowia opracowuje, ustala i aktualizuje mapę potrzeb zdrowotnych w celu identyfikacji priorytetowych potrzeb zdrowotnych i wyzwań organizacji systemu opieki zdrowotnej.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselRajmundMiller">Proszę państwa, zrobiliście takie bardzo chytre zapisy w tej ustawie, ograniczając możliwości wpływu samorządów. Popatrzmy nawet na skład rady, która jest przy wojewodzie. Cóż robicie? Wprowadzacie, proszę państwa, trzech przedstawicieli prezesa NFZ, trzech przedstawicieli wojewody, jednego przedstawiciela dyrektora wojewódzkiego oddziału NFZ i taką mniejszość samorządów, która nie będzie miała żadnego wpływu na powstawanie map zapotrzebowań zdrowotnych, a tak naprawdę na koniec zostawiacie ostateczną decyzję panu ministrowi. To jest zaprzeczenie wpływu samorządów na tworzenie map zdrowotnych. To przecież samorządy doskonale wiedzą, jakie są potrzeby w danych regionach. Mało tego, odsuwacie państwo konsultantów wojewódzkich, lekarzy, którzy najlepiej wiedzą, są rozeznani, jakie są potrzeby na danym terenie. Wasze wyjaśnienia, że tam był konflikt interesów, są daleko niezadowalające.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselRajmundMiller">Nie chciałbym przedłużać, bo tu jest mnóstwo zapisów, które budzą wątpliwości. Chociażby sposób przygotowania tej ustawy, proszę państwa, i liczba uwag, jakie składali przedstawiciele wojewodów, samorządów. Samorząd lekarski w ogóle odrzuca tę ustawę. Ona nie nadaje się do przyjęcia, według samorządu lekarskiego. Natomiast już szczytem wszystkiego jest to, że wprowadzacie państwo jako osobę, która będzie miała wpływ – ja nie mówię, żeby nie była wprowadzana – rzecznika praw pacjenta, który jest przecież pracownikiem ministerstwa, jest zależny od ministra, a pozbawiacie możliwości uczestnictwa przedstawiciela rzecznika praw obywatelskich. To jest właśnie wasze podejście do tak poważnej sprawy, jaką jest system opieki zdrowotnej.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselRajmundMiller">Proszę państwa, to nie jest remedium na poprawę systemu i na to, że nagle w służbie zdrowia zrobi się dobrze dlatego, że pan minister będzie na podstawie niewiadomo jakich planów – bo nie wiadomo, na jakiej podstawie te plany będą, skoro nie na podstawie regionalnych… Skąd on będzie wiedział, na podstawie pracy 15 ekspertów w ministerstwie, jakie są potrzeby w całej Polsce?</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselRajmundMiller">Proszę państwa, sprawa systemu opieki zdrowotnej wymaga pochylenia się nad tym systemem. Pseudooszczędności czy pseudozmiany nie przyniosą tutaj żadnego efektu, a tak naprawdę obawiamy się o jedno, że to jest droga do sięgnięcia po środki z Unii Europejskiej, które na razie są w dyspozycji samorządów. A jak te środki zostały wykorzystane, to ja państwu powiem. Przykładem centralizacji i jej sprawności jest początek pandemii, kiedy w szpitalach nie było środków ochrony osobistej, kiedy nie było wielu rzeczy. To urzędy marszałkowskie – tak jak na przykład u mnie, w województwie opolskim – wydały w marcu 60 mln na zakup środków ochrony osobistej. To urzędy marszałkowskie zakupiły bez afery, takiej jak w ministerstwie, jak dla szpitali w opolskim, bez względu na to, czy to były szpitale samorządowe, czy nie, 80 respiratorów, karetki i wiele innego sprzętu, który był potrzebny. To jest przykład tego, w jakim kierunku powinna iść organizacja opieki zdrowotnej. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselRajmundMiller">Jeszcze na koniec powiem tylko, że gdybym na państwa miejscu przeczytał opinię i zastrzeżenia BAS-u, to bym wycofał się z tej ustawy w ogóle, bo do tego jest tyle zastrzeżeń… Jest tam tyle błędów i niejasności, że ta ustawa zanim się ukaże, powinna zostać poprawiona. Składam wniosek o odrzucenie ustawy w całości. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Odnotowałem ten wniosek. Myślę, że dalej jesteśmy w trakcie debaty na temat spraw ogólnych.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Pan poseł Zdzisław Wolski, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselZdzislawWolski">W imieniu klubu Lewicy – zresztą z posłem Millerem rozmawialiśmy bezpośrednio przed posiedzeniem Komisji – dołączamy się do propozycji odrzucenia. Nie będę powtarzał za kolegą uzasadnienia, z którym się utożsamiam. Natomiast odnośnie do tego, co pan minister powiedział, że jest to korzystny projekt – no jest, tylko trzeba by dodać, że dla ministra zdrowia, który krok po kroku, z każdym aktem, z wieloma aktami, które tu podejmujemy, w tym z tym projektem ustawy, skupia coraz więcej władzy w swoich rękach, marginalizuje nie tylko samorządy. W tym projekcie ustawy, o którym dyskutujemy, nie ma nawet miejsca dla lekarzy w tych organach. Chodzi nie tylko o konsultantów, ale w ogóle jakby zniknęli lekarze. Może i słusznie, skoro minister zdrowia nie jest lekarzem, to ma swoją ocenę potrzeb zdrowotnych. Nie ma rzecznika praw obywatelskich – mówił o tym kolega Miller. Będzie to kolejny fasadowy dokument. Do tego zmierzmy.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselZdzislawWolski">Pierwsza ocena, jak dobre to będzie, ma być mniej więcej po 4 latach – tak państwo proponujecie. Czyli parę lat będziecie mamić społeczeństwo, że wszystko jest dobrze, nawet bez realnej oceny tego, co się dzieje, robić, co państwo chcecie. Mówię konkretnie – minister zdrowia. Nie ufacie nawet swoim dyrektorom wojewódzkich oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia, bo ograniczacie im uprawnienia. Wszystko ma być w centrali, czyli prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, za zgodą de facto ministra zdrowia, będzie podejmował wszystkie decyzje. Jest to… Nie wiem, jak to nazwać. W każdym razie korzyści – kończąc – ma minister zdrowia. Korzyści dla pacjenta przede wszystkim jakoś doszukać się nie można. Trzeba mieć dużo dobrej woli, żeby dla przeciętnego pacjenta te korzyści w tym dokumencie znaleźć.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselZdzislawWolski">Złożyłem w imieniu klubu Lewicy 13 poprawek. Pewnie będziemy je po kolei omawiali, więc nie będę w tej chwili o nich mówił. Niektóre, tylko niektóre to są zastrzeżenia odnośnie do projektu ustawy, ale tak jak mówię, kiedy będziemy je omawiali, będę je ewentualnie szybciutko uzasadniał. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Cieszę się, panie pośle, ponieważ jestem zaskoczony, że pan naszym rządom życzy bardzo dobrze, bo pan uważa, że będziemy rządzić do końca świata i jeden dzień dłużej. Niech pan nie będzie takim pesymistą. W Polsce porządek demokratyczny jest jasny. Kadencja Sejmu i rządu trwa 4 lata. To tyle.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Proszę bardzo, sprostowanie i następny…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselRajmundMiller">Proszę państwa, przejęzyczyłem się, mówiąc, że rzecznik praw pacjenta jest pracownikiem ministra zdrowia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Ma swoją ustawę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselRajmundMiller">Dokładnie, ale jest podporządkowany prezesowi Rady Ministrów. Przez prezesa Rady Ministrów jest powoływany, dlatego jest związany z opcją rządzącą i rządem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselZdzislawWolski">Bardzo proszę, jedno zdanie komentarza. Nawet tutaj nie ufacie państwo, bo nie chcecie do zespołu przedstawiciela rzecznika praw pacjenta, tylko jedną ze wskazanych osób. Czyli nawet tutaj pan minister chce zdecydować, który to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dobrze, panie pośle, ale to zawrze pan pewnie w poprawkach. Ja się cieszę, odnośnie do tej dyskusji, że jest taka świadomość, panie ministrze, że będziemy długo rządzić. Ja pewnie już nie, bo mam swoje lata, ale tego sobie życzymy i bardzo za to dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Proszę uprzejmie, pan przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselCzeslawHoc">Dziękuję, panie przewodniczący. Jestem troszeczkę zdziwiony postawą opozycji, bo myślę, że najpierw powinniśmy podejść do tego rządowego projektu ustawy refleksyjnie, ale też racjonalnie i merytorycznie. Zacznę od konstytucji, art. 68 ust. 2: „Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji finansowej, władze publiczne” – władze publiczne – „zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych”. Jeszcze raz podkreślam, władze publiczne. To jest ustawowy obowiązek władz publicznych – zapewnić równy dostęp do świadczeń każdemu obywatelowi. Mało tego, szczególny dostęp do świadczeń dla kobiet w ciąży, dla dzieci, osób niepełnosprawnych i osób starszych. To jest zadanie ustawowe, konstytucyjny obowiązek władz publicznych. Nie samorządu, nie opozycji, nie pewnych gremiów, tylko władz publicznych. Tak więc proszę się nie dziwić, że pewne kwestie musimy rozstrzygać na zasadzie odpowiedzialności.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselCzeslawHoc">Druga sprawa. Jeśli tak uważacie, że centralizacja, jak to nazywacie – oczywiście, to nie jest centralizacja – to jest źle, to znaczy w takim razie, że dotychczas jest bardzo dobrze. Cały czas krytykujecie ochronę zdrowia, że jest chaos, bałagan, katastrofa, ale teraz, kiedy to chcemy uporządkować, racjonalizować, pragmatycznie podejść do sprawy w sposób naprawdę refleksyjny, racjonalny, to nagle jest absolutnie źle. Czyli, krótko mówiąc, zaprzeczacie samym sobie. Jeśli dotychczas jest taka katastrofa, bałagan, to poprawmy to, coś zróbmy.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PoselCzeslawHoc">Trzecia sprawa. Możemy mówić o 100 osobach. Pan minister to powiedział – 100 osób w jednej radzie. Jak można wypracować konsens albo sensowną decyzję, jeśli jest 100 osób i każda ma praktycznie własne podejście, w jakiś sposób reprezentuje pewną grupę ludzi. Proszę zauważyć, ile tak naprawdę zupełnie niepotrzebnych inwestycji w służbie zdrowia powstało w Polsce. Były tam lokowane olbrzymie pieniądze i tak naprawdę w perspektywie nie zdawało to praktycznie żadnego egzaminu. Zatem to nie wybujała ambicja albo pokazanie się w jakiś sposób danego samorządowca ma brać wyższość, tylko naprawdę rzetelne, racjonalne programowanie, długoterminowe programowanie.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#PoselCzeslawHoc">Proszę zwrócić uwagę na to, co się działo w pandemii. Pan przewodniczący tutaj mówił, że urzędy marszałkowskie zapewniły… Proszę państwa, bądźmy poważni. Krytykowaliście rząd w każdej sekundzie, w każdej minucie, a rząd praktycznie zapewniał wszystko, co było związane z pandemią, najpierw z taką katastroficzną wizją. Popatrzmy, co się działo we Włoszech, w Hiszpanii, w Czechach, w Portugalii. W Polsce praktycznie przeszliśmy… Oczywiście przeszliśmy w dramatyczny sposób – każde państwo przechodzi w dramatyczny sposób – ale w miarę obiektywnie musimy ocenić, że przechodzimy to w miarę spokojnie. Antycypowane przez rząd sprawy, które rząd wykonał, były zasadne. Mam na myśli szpitale tymczasowe.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#PoselCzeslawHoc">Przecież państwo wszystko krytykowaliście od początku, cały czas, non stop, a ten system, który opracowano, i Narodowy Program Szczepień, który teraz entuzjastycznie przyspiesza, naprawdę ma rację bytu. Jeśli rzeczywiście, jak rząd zapewnia – a wszystko wskazuje na to, że to będzie realne – do końca sierpnia zaszczepimy w Polsce wszystkie chętne osoby, to praktycznie razem z ozdrowieńcami osiągniemy zbiorową odporność. Proszę państwa, to jest realna wizja. Powinniśmy się pozytywnie, optymistycznie nastawiać, natomiast nie potępiać od razu wszystkiego, co rząd projektuje, że jest złe.</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#PoselCzeslawHoc">Jeszcze kwestia, powiedziałbym, nawet osobista. Oglądamy czasami, zdajemy sobie sprawę z tego, jak jest w terenie. Oczywiście że samorządy partycypują w ochronie zdrowia. Oczywiście że bohaterami jest dzisiejsza służba zdrowia – zresztą nie tylko służba zdrowia, bo i służby mundurowe itd. – ale naprawdę trzeba to w jakiś sposób koordynować i wziąć odpowiedzialność za siebie.</u>
+          <u xml:id="u-13.6" who="#PoselCzeslawHoc">Kto jest odpowiedzialny za służbę zdrowia w Polsce? Samorząd, opozycja czy rzeczywiście rząd? Kto będzie odpowiedzialny za ewentualne niedociągnięcia albo katastrofę? Na pewno nie powiecie, że starosta czy burmistrz, czy prezydent. Na pewno powiecie, że to rząd. Zresztą wyrok Trybunału Konstytucyjnego wyraźnie wskazuje, że to wszystko, jakiekolwiek zadłużenia, należy do rządu. Dajcie więc w jakiś sposób…</u>
+          <u xml:id="u-13.7" who="#PoselCzeslawHoc">Oczywiście możemy dyskutować nad pewnymi poprawkami – co mówił tutaj mój przedmówca – możemy coś doprecyzowywać, możemy pewne kwestie uzgadniać, procedować, ale bądźmy realistami i myślmy pozytywnie. I pamiętajmy, że to chodzi o zdrowie. Tu nie chodzi o władzę. Komu chodzi o władzę? Tu chodzi o zdrowie, o inwestycje, które są planowane roztropnie, perspektywicznie i w sposób pokoleniowy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Przyjąłem taką zasadę, w związku z tym poproszę panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Panie przewodniczący, szanowni państwo, mimo wystąpienia pana przewodniczącego Hoca i mimo zaprzeczenia, że wychodzimy z założenia, że wszystko co rząd projektuje, jest złe… To nie jest prawda, ale niestety to nie nasza wina, że faktycznie projektujecie bardzo wiele złych dokumentów. Muszę przyznać niestety, że łączę się w swoich uwagach z moimi przedmówcami, którzy zauważają, że ten projekt służy centralizacji i jest absolutnie niekorzystny dla samorządu, wzmacnia rolę ministra zdrowia oraz wojewody jako organu administracji centralnej. Nie mogę więc przychylić się do dalszego procedowania tego dokumentu, ponieważ też, z drugiej strony, nie widzę żadnych nadmiernych wartości, które miałyby dać nadzieję na poprawę sytuacji w służbie zdrowia. Uwagi, które mamy do tego dokumentu, jednoznacznie wskazują, że nie spodziewamy się żadnych pozytywnych efektów przeprocedowania tej ustawy, jeśli chodzi o rzeczywiste poprawienie zdrowia i życia obywateli.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Pan Hoc powiedział, że władze publiczne są odpowiedzialne za zapewnienie dostępu do świadczeń zdrowotnych. Tak, to jest niezwykle ważna teza, tylko niestety nierealizowana przez władze publiczne.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Odpowiedzialność za niewydolność finansową służby zdrowia w zasadzie dalej zrzucacie na samorządy. Mimo że wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który zapadł w tej sprawie, już dawno powinien zostać zrealizowany, wy nad tym nawet się nie pochyliliście. Dalej uznajecie, że wszelkie niedofinansowanie w zakresie realizacji podstawowych świadczeń zdrowotnych dla obywateli w ramach strat ponoszonych przez szpitale mają pokrywać jednostki samorządu terytorialnego, zaś odpowiedzialność za zawieszenie planowanych zabiegów i operacji w tych trudnych czasach walki z COVID-19 zrzuciliście po prostu na lekarzy i dyrektorów zarządzających placówkami zdrowotnymi. No to – przepraszam, panie przewodniczący – gdzie tu jest odpowiedzialność władz publicznych za zapewnienie dostępu do świadczeń zdrowotnych, bo na razie umywacie ręce i zrzucacie ją pełną parą na innych uczestników tego procesu.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Rola wojewody w ostatnich miesiącach ograniczyła się do tego, że zabiera szpitalom sieciowym ręce do pracy, ciągnąc je do szpitali tymczasowych, a jednocześnie każe następnego dnia albo po kilku dniach tworzyć dodatkowe oddziały covidowe, dodatkowe łóżka. Oddziały sieciowe, szpitale sieciowe mają taki sam problem z pozyskiwaniem dodatkowych rąk do pracy, jak szpitale tymczasowe. Wyrywanie sobie rąk do pracy przez poszczególnych uczestników procesu niczego nie zmienia, a na pewno nie podnosi jakości świadczeń zdrowotnych, które świadczymy naszym obywatelom.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Na drugą falę spóźniliście się ze szpitalami tymczasowymi, w przypadku trzeciej fali zapomnieliście, że trzeba je jeszcze wyposażyć właśnie w ręce do pracy. Tak naprawdę do szkolenia dodatkowej kadry pomocniczej, personelu technicznego przystąpiliście dopiero wtedy, kiedy w oddziałach covidowych zrobiło się po prostu czarno.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Przechodząc już do samej ustawy, tak jak powiedziałam, projekt służy centralizacji i wzmocnieniu roli ministra zdrowia kosztem samorządów. Natomiast Narodowy Program Szczepień, który w sposób centralny w ostatnich miesiącach wykonujecie, zarządzany centralnie, jest źle zorganizowany, logistycznie nie działa i nie mamy przekonania, że centralizacja świadczeń zdrowotnych w jakimkolwiek zakresie przyczyni się do poprawy sytuacji w systemie.</u>
+          <u xml:id="u-15.6" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Najistotniejsze nasze uwagi, Polski 2050. Mapa potrzeb zdrowotnych. Publikowane dokumenty, mapy potrzeb zdrowotnych w swej pierwszej edycji nie spełniły pokładanych w nich oczekiwań z uwagi na ograniczenia analizy służące do analizy wydawanych środków publicznych, ale jednocześnie w projekcie tej nowelizacji nie podano żadnych rozwiązań, które miałyby spowodować, że te zawiedzione oczekiwania zostaną nagle spełnione.</u>
+          <u xml:id="u-15.7" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Plan transformacji i wojewódzkie plany transformacji – następny bardzo duży rozdział – to jest po prostu zastąpienie priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej planami transformacji. Łączycie tam też instytucje naukowe bez jakiegokolwiek przekonującego uzasadnienia, które byłoby dla nas możliwe do przyjęcia.</u>
+          <u xml:id="u-15.8" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Wojewódzka rada do spraw zdrowotnych, zamiast obecnej rady do spraw potrzeb zdrowotnych, to kolejny proces centralizacji. Kompletnie nie rozumiem, po co w tej radzie aż trzech przedstawicieli prezesa NFZ, a reprezentacja samorządów nieliczna, kompletnie zmarginalizowana. Jeżeli mówimy o jednym przedstawicielu marszałka i jednym przedstawicielu konwentu powiatów danego województwa versus trzej przedstawiciele prezesa funduszu, dwaj przedstawiciele wojewody jako takiego, przedstawiciel ministra zdrowia… to pokazuje kierunek, w którym dążycie.</u>
+          <u xml:id="u-15.9" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Nie chcecie współpracować z samorządami. Ta ustawa jako kolejny dokument prezentowany przez ministra zdrowia jest na to jednoznacznym dowodem, a przykładowo program szczepień i nadzieje pokładane w punktach organizowanych przez samorządy pokazują, że ta współpraca jest po prostu konieczna.</u>
+          <u xml:id="u-15.10" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Zmiany w planach zakupu świadczeń to kolejna postępująca centralizacja procesów. Zmieniono procedurę sporządzania i ustalania planu zakupów w obszarze województwa. Plan zakupu na obszar województwa będzie zatwierdzał prezes NFZ, z tym że pierwszy plan zakupu świadczeń ustalony będzie według przepisów ustawy nowelizującej i będzie dopiero za rok 2023, nie wiem dlaczego. Oczywiście to wszystko ma możliwość weryfikować minister zdrowia, który może tę weryfikację przeprowadzać w ramach nadzoru nad czynnościami prezesa NFZ. Czyli, tak jak powiedziałam, znowu kolejny proces centralizacji. Długo by można o tym mówić. Będziemy pochylać się nad tym artykułem w stosownym czasie.</u>
+          <u xml:id="u-15.11" who="#PoselPaulinaHennigKloska">Również w zakresie polityki refundacji leków nie wyjaśniono dostatecznie, jaki wpływ będzie miała mapa zdrowotna na politykę refundacji leków. Brak uzasadnienia odnośnie do tej kwestii chociażby w jednym akapicie.</u>
+          <u xml:id="u-15.12" who="#PoselPaulinaHennigKloska">To są nasze główne i podstawowe uwagi. Tak jak mówię, chociażby cała polityka zdrowotna ostatnich 12 miesięcy nie przekonuje nas do tego, żeby patrzeć w kierunku centralizacji jako skutecznego procesu zarządzania służbą zdrowia. Gdyby nie samorządy, gdyby często nie szpitale sieciowe organizowane przez powiaty, które w zasadzie z dnia na dzień tworzyły oddziały covidowe, determinując całą pracę szpitala, żeby stawiać czoło w walce z epidemią, to nie mielibyśmy łóżek dla pacjentów chorych na COVID-19, bo rząd po prostu nie dawał rady na czas. Mógł jedynie te zadania przekazywać samorządom i przerzucać je jakoby na szpitale sieciowe, które z dnia na dzień traciły zdolność do obsługi planowanych zabiegów i operacji. Nie wchodzimy w taki system i nie wchodzimy w takie zmiany. W związku z tym Polska 2050 również składa wniosek o odrzucenie tej ustawy w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Nie bardzo potrafiłem wyciągnąć wnioski z pani wystąpienia, pani poseł, ale będę się starał to rozróżnić. Nie wyobrażam sobie, żeby mapy potrzeb zdrowotnych na terenie kraju sporządzał wójt, bo to jest przecież niemożliwe. Nie sądzę, żeby to mógł zrobić starosta. Nie sądzę, żeby mógł to zrobić marszałek. Musi to zrobić rząd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselPaulinaHennigKloska">To szkoda, że nie wsłuchał się pan w moją wypowiedź. Może ją pan sobie odtworzyć jeszcze raz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Przepraszam, pani lubi wtrącać się do dyskusji. Nie wiem, dlaczego tak jest, ale zawsze mogę udzielić głosu. W związku z tym, że pani już swoje powiedziała, poproszę następnego posła, który chciał zabrać głos w dyskusji. Zdalnie, pan poseł Sośnierz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselAndrzejSosnierz">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo. Jestem słyszany. Czy tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Słychać, proszę mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselAndrzejSosnierz">Dziękuję. Niestety rozczaruję pana ministra w oczekiwaniu, że będziemy tutaj dyskutować o tym projekcie. Sama koncepcja tego projektu jest na tyle wadliwa, że ten projekt nie nadaje się w tej chwili do poprawiania, bo po prostu chybiona jest cała koncepcja. W nazwie, kiedy mowa o transformacji, siłą rzeczy kieruje to naszą uwagę na struktury, a problem polskiej służby zdrowia nie jest problemem strukturalnym, że mamy za mało szpitali, dużo szpitali czy przychodni… Problemem polskiej służby zdrowia jest funkcjonowanie i organizacja, czyli to, co de facto wymyka się spod tej nazwy „transformacja”. Oczywiście może też rozszerzę tę nazwę, ale nie w semantyce problem.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselAndrzejSosnierz">Dlaczego mówię o nazwie, o funkcji i organizacji, a nie o strukturze, na której skupia się ten projekt? Podam przykład z ostatniego czasu. Cóż z tego, że podobno mieliśmy możliwość w laboratoriach wykonać 100 tys. testów dziennie, jeżeli wykonywaliśmy 30 tys. i minister nie wie, dlaczego tylko tyle. To jest właśnie ta różnica. Mamy strukturę, a ona nie funkcjonowała tak, jak się spodziewaliśmy, tak jak spodziewał się minister. To tylko jeden z drobnych przykładów. Uczmy się na tych właśnie problemach. Tak więc problem polskiej służby zdrowia to problem jej funkcjonowania i organizacji, i częściowo strukturalny.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselAndrzejSosnierz">Po transformacji ustrojowej nastąpił duży postęp w zakresie wyposażenia, unowocześnienia polskiej służby zdrowia. I co mamy? W efekcie mamy skracanie się czasu życia Polaków i mimo świetnego wyposażenia onkologii mamy niestety skracanie się przeżywalności w przypadku niektórych nowotworów. Znów okazuje się, że nie struktura jest tutaj kluczowa. Kluczowe jest funkcjonowanie i organizacja. W tym zakresie ten projekt nic nie wniesie, dlatego że od razu jest wskazywane, że podstawą będą mapy potrzeb zdrowotnych.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#PoselAndrzejSosnierz">Dużo by mówić o mapach potrzeb zdrowotnych. Po pierwsze, są niedoskonałe, ale w ogóle sama definicja, co to jest potrzeba zdrowotna, wymagałaby uściślenia, bo potrzeby zdrowotne czy potrzeby chorych, czy potrzeby profilaktyczne, czy potrzeby w zakresie dostępu do takich czy innych świadczeń, to jest szeroka definicja. Mapy potrzeb zdrowotnych, de facto bardzo niedoskonałe, są właściwie mapami tego, co mniej więcej w tej chwili w Polsce się wykonuje, a niewiele mają wspólnego z tak zwanymi potrzebami, zresztą niedodefiniowanymi. Od tego więc trzeba by zacząć, że trzeba opracować definicję potrzeby zdrowotnej i w tych warunkach zdefiniowanych te mapy opracować. Jeśli one mają być podstawą całego działania, jakichś planów transformacji, to już na samym początku mamy błąd i będziemy brnęli w strukturę, a niczego to nie poprawi w funkcjonowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#PoselAndrzejSosnierz">W związku z tym przychylam się do wniosku, żeby jednak nie debatować nad tym projektem, ponieważ on sprowadza nasze myślenie na manowce, bo nie w tym problem, tak jak już wcześniej powiedziałem. Wynotowałem sobie kilka argumentów. Mógłbym przedstawić ich kilkadziesiąt, ale sięgnę do swoich notatek. Poza takimi, jak przedstawiono w uzasadnieniu, że projekt dotyczy tylko dużych i średnich przedsiębiorstw, a nie małych, to też już jest… Jak można programować funkcjonowanie opieki zdrowotnej, nie uwzględniając tych małych, choćby lekarzy rodzinnych, którzy wykonują największą masę świadczeń i od ich sposobu i jakości funkcjonowania zależy to, co dalej będzie? Oni mogą w znacznym stopniu wpłynąć na potrzeby strukturalne w zależności od tego, jak będzie funkcjonować lekarz rodzinny, a to są z reguły małe przedsiębiorstwa. Jeśli więc ten projekt ma nie obejmować tych małych, to właściwie po co to wszystko?</u>
+          <u xml:id="u-21.5" who="#PoselAndrzejSosnierz">Przytoczę jeszcze taki argument. Cokolwiek by powiedzieć – też byłem do tego krytyczny i teraz tym bardziej wzywam do tego, żeby uwzględnić te doświadczenia – czy nasza ustawa o sieci szpitali cokolwiek rozwiązała? Nic nie rozwiązała. Skomplikowała sytuację i znów rozsadza się między innymi finansowanie budżetowe i próbuje się z niego wyjść, bo ono krępuje w tej chwili… Jak widać, w sytuacjach nagłych, nieprzewidzianych, stało się ono niesprawnym sposobem. Miało też swoje zalety, ale też i swoje wady, i próbuje się to teraz obejść.</u>
+          <u xml:id="u-21.6" who="#PoselAndrzejSosnierz">IOWISZ miał być narzędziem racjonalizacji. No też niby to zmienił, a właściwie nic nie zmienił. Tak więc ustawy teoretycznie wymyślone, że coś mają poprawić… Technokratyczne myślenie nie zdaje egzaminu w opiece zdrowotnej, bo tu głównie trzeba będzie… Już nie wyobrażam sobie, w jaki sposób w planie transformacji będzie uwzględnione, będzie napisane przy takiej mapie potrzeb zdrowotnych, że ma to lepiej funkcjonować. To nie tędy droga. Trzeba budować mechanizmy, zdecydowanie zmienić modele finansowania. One mogą być tym paliwem do zmiany sposobu funkcjonowania, ale trzeba je budować świadomie. My wprowadzamy często różne chaotyczne rozwiązania finansowe, a potem one dają efekty niespodziewane, bo rynek reaguje normalnie. Na każdy bodziec finansowy jutro mamy pewną reakcję i nie zawsze przewidzianą.</u>
+          <u xml:id="u-21.7" who="#PoselAndrzejSosnierz">Zatem, nauczeni przykładem bezskutecznej ustawy o sieci, bezskutecznej ustawy o IOWISZ, nie róbmy kolejnej, jeszcze bardziej nieskutecznej ustawy o transformacji opartej na mapach potrzeb zdrowotnych, które nie są mapami potrzeb zdrowotnych. Iluzja na iluzji stworzy kolejną iluzję, ale na tyle groźną, że będzie regulowana ustawą, a niestety na palcach jednej ręki można wskazać, jeśli dobrze pójdzie, że jakieś ustawy w polskim prawodawstwie wycofano, żeby w ogóle nie istniały. Najczęściej udoskonala się rzeczy niedoskonałe, więc lepiej nie uchwalać czegoś, co potem trzeba będzie bez przerwy udoskonalać, a i tak tego się nie przeprowadzi.</u>
+          <u xml:id="u-21.8" who="#PoselAndrzejSosnierz">Tak więc ta ustawa, szczególnie pomijając skojarzenie – plan siedmioletni, sześcioletni, pięcioletni, co z uśmiechem można powiedzieć, ale to takie skojarzenie niemerytoryczne… Starałem się natomiast przedstawić kilka argumentów – a miałbym ich dużo więcej – bo to sprowadza myślenie, jeszcze raz podkreślę, na boczny tor, a nie na główny. Przypomnę więc jeszcze raz mój przykład: miało być 100 tys. badań, można było wykonać 100 tys., a robiliśmy 30 tys. To jest główny problem polskiej służby zdrowia. Mamy strukturę, a ona nie wykonuje często swoich zadań, bo gdzieś indziej leżą problemy. Na tym może w tej chwili zakończę. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Pani poseł Zawisza prosiła o głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Dziękuję bardzo. Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze, szanowna Komisjo, ja mam pytanie o to, jaki jest konkretnie cel tej ustawy. To znaczy, są tam przynajmniej dwa zapisy które mogą doprowadzić do tego, że na przykład takie programy jak samorządowy program in vitro nie będą mogły być finansowane przez samorządy. To są zmiany pierwsza i ósma w art. 1.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselMarcelinaZawisza">Tylko przypomnę, że dzięki samorządowemu programowi in vitro w Warszawie urodziło się ponad 1000 dzieci, w Łodzi – ponad 250, w Poznaniu – ponad 300, w Gdańsku – ponad 300, w Szczecinie – prawie 30, w Częstochowie – ponad 50, a w związku z programem, który funkcjonował w latach 2013–2016, urodziło się niemal 22 tys. dzieci.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselMarcelinaZawisza">Mam takie pytanie. Ponieważ tutaj zakładają państwo zgodność samorządowych programów z planem transformacji, w zmianie ósmej ogranicza się możliwość prowadzenia samodzielnej polityki zdrowotnej przez samorząd, a przynajmniej możliwość jej finansowania. Będzie potrzebna pozytywna opinia np. wojewody. Tylko przypomnę, że nie ma programów in vitro między innymi w Lublinie, Krakowie, Gnieźnie, Gorzowie Wielkopolskim, Zielonej Górze i była próba zablokowania w kujawsko-pomorskim właśnie przez wojewodów, którzy sprzeciwiali się programom in vitro. Jeżeli te zmiany zostaną wprowadzone, co to oznacza dla samorządów, i dlaczego nie oznacza to, zdaniem ministerstwa, doprowadzenia tak naprawdę do zakazu in vitro, bo nie wierzę, że nie chcecie, żeby w Polsce rodziły się dzieci. Wydaje mi się to absurdalne, tak samo jak absurdalna była decyzja o tym, żeby leczenie niepłodności zostało usunięte z Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025, a mimo wszystko zrobiliście to.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PoselMarcelinaZawisza">W związku z tym mam pytanie: Jak to wpłynie na samorządowe programy in vitro? W jaki sposób wpłynie to na te, które już są, oraz na te, które będą chciały być i jak podchodzą państwo w związku z ta ustawą do tych programów i do tego, żeby one po prostu funkcjonowały? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Czy ktoś z państwa posłów? Najpierw pan poseł Rychlik, a później będzie pan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselPawelRychlik">Panie przewodniczący, panie ministrze, krótko chciałbym odnieść się do projektu ustawy, a przede wszystkim do tych nieprawd, które dzisiaj tutaj, na tej sali, zostały opinii publicznej przekazane. Mianowicie centralizacja i rola wojewody. To właśnie dzięki urzędom wojewódzkim i wojewodom dosyć sprawnie czy na miarę możliwości Polska walczy z epidemią koronawirusa. Pani poseł, w zupełności nie zgodzę się… Pani partia przejściowa, Platforma Obywatelska, chciała właśnie zlikwidować urząd wojewody, na którym dzisiaj de facto… Ale klubu parlamentarnego… Ja pani nie przerywałem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Proszę o spokój. Dyskusje może później…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselPawelRychlik">Dokładnie tak, panie przewodniczący. To wszystko było i jest oparte na urzędzie, poszczególnych departamentach, wydziałach urzędów wojewódzkich. Działa to naprawdę sprawnie. Pokazuje to zarazem konieczność podejmowania takich działań, ażeby właśnie skupiać to w jednym ręku, a z drugiej strony pokazuje wadliwość systemu, bo znam takie przypadki, kiedy starostowie, dyrektorzy szpitali, odmawiali czy byli przeciwni decyzjom wojewody o przekształceniu małych szpitali w szpitale covidowe, które dzisiaj okazują się konieczne. Często byli to starostowie sympatyzujący właśnie z pani poprzednią partią. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz pan poseł Szopiński, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselJanSzopinski">Szanowny panie przewodniczący, szanowne panie, szanowni panowie, oczywiście pytaniem zasadniczym jest, czemu ten projekt ma służyć i kto stoi za wprowadzeniem tego projektu do procedowania przez Wysoki Sejm. Rozumiem, że tempo jest takie, że my dzisiaj mamy przyjąć w ramach pierwszego czytania poprawki, jutro Sejm ma pochylić się nad drugim czytaniem i prawdopodobnie na tym posiedzeniu Sejmu ma być ten projekt uchwalony. Komu zależy na tak szybkim procedowaniu? Myślę, że pacjentom, którzy leżą w polskich szpitalach, bynajmniej nie. Tym, którzy nie są pacjentami polskich szpitali, bynajmniej też nie. To ministerstwo, które nie potrafiło rozliczyć 200 mln z zakupu respiratorów, powinno jak najdalej trzymać się od kwestii dotyczącej centralizacji służby zdrowia, bo jeżeli nie potrafiło rozliczyć takich zakupów, o których mówię, to jest to wstyd i hańba. Wy najpierw powinniście zacząć od tych kwestii, których domaga się od was społeczeństwo, a potem zająć się kwestią dotyczącą reformowania polskiej służby zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PoselJanSzopinski">Dzisiaj jest taka sytuacja, że w roku 2021 osiągniemy prawdopodobnie aż 100 tys. nadmiarowych zgonów. Pytam pana, panie ministrze, w czym ta ustawa poprawi funkcjonowanie polskiej służby zdrowia. W czym ta ustawa będzie pomocna dla polskich pacjentów?</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#PoselJanSzopinski">Panu posłowi Hocowi, który tak doskonale tutaj udowadniał, że służba zdrowia funkcjonuje, chciałbym przeczytać krótki komunikat z Poznania. „Śledztwo w sprawie braku tlenu w szpitalu tymczasowym w Poznaniu. Na razie prokuratura regionalna zleciła wykonanie sekcji zwłok siedmiu pacjentów. Sześć już przeprowadzono. Na razie nie ma jeszcze wyników. Tlenu zabrakło 30 marca, bo szpital za późno zrobił zamówienie”. Czy tak ma funkcjonować nasza służba zdrowia? Czy tak mamy podchodzić do obowiązków, które powinny być realizowane w ramach zarządzania tą służbą zdrowia?</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#PoselJanSzopinski">Panie przewodniczący, chciałbym złożyć wniosek o to, aby nasze obrady przełożono na jutro. Drugi wniosek jest taki, żeby do jutra zostały posłom dostarczone dokumenty. O jakich dokumentach mówię? Otóż… Kto? Pan przewodniczący? Już panu przewodniczącemu czytam…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle Szopiński, proszę kontynuować. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselJanSzopinski">Bardzo proszę, żeby pan uspokoił swojego kolegę, posła Hoca, który, tak jak ja go słuchałem, powinien mnie wysłuchać…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, proszę dokończyć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselJanSzopinski">„Rozwiązania legislacyjne” – czytam w dokumencie podpisanym przez pana premiera – „wprowadzone w roku 2014 w zakresie map potrzeb zdrowotnych oraz priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej nie spełniły pokładanych w nich oczekiwań. W szczególności oczekiwania co do zmiany aktualnego stanu rzeczy przedstawia Komisja Europejska, w związku z koniecznością zapewnienia racjonowania wydatków europejskich w ramach kolejnej perspektywy finansowej na lata 2021–2027”. Otóż domagam się, aby do jutra został przedłożony posłom ów dokument, o którym pisze pan premier, w którym Komisja Europejska domaga się od Polski jakichś dokumentów, krytykuje stan służby zdrowia w Polsce i wskazuje na źródła tudzież na elementy, które Polska powinna podjąć, aby polska służba zdrowia dobrze funkcjonowała. Jeżeli Komisja Europejska wystąpiła do Polski, to my procedując treść tej ustawy, powinniśmy ten dokument znać. Inaczej nasze procedowanie tutaj jest zupełnie bez sensu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan poseł Joński, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselDariuszJonski">Dziękuję. Panie przewodniczący, ponieważ tutaj były głosy odnośnie do tego, co powiedział pan poseł Szopiński w przypadku Poznania, szpitala tymczasowego, to przypomnę, że ten brak tlenu – bo tu panowie z PiS pytali – to jest szpital tymczasowy w Poznaniu. Tam zabrakło tlenu. Za ten szpital tymczasowy, jak każdy inny, odpowiada Ministerstwo Zdrowia a nie prezydent miasta, żebyśmy mieli jasność w tej sprawie. Tutaj pojawiła się uwaga, że to rzekomo prezydent odpowiada. Nie, to Ministerstwo Zdrowia odpowiada za szpitale tymczasowe. Chciałbym więc się skupić i krótko pokazać, jak to funkcjonuje. Rząd mógł się wykazać…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, z całym szacunkiem, mówmy jednak na temat. Rozumiem, że można jakoś zagaić, troszkę poszerzyć temat wypowiedzi, ale rozmawiajmy na temat mapy potrzeb zdrowotnych, a nie tlenu w szpitalu. Bardzo bym prosił.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselDariuszJonski">Chcę pokazać przez przykład szpitali tymczasowych, jak państwo zarządzacie służbą zdrowia, podczas gdy idzie prawie 1 mld zł na te szpitale.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PoselDariuszJonski">19 lutego pan minister zdrowia ogłosił trzecią falę, a pod koniec lutego większość tych szpitali była pusta. Do dzisiaj większość szpitali tymczasowych jest zajęta tylko w 30%. Ten przykład pana posła Szopińskiego, że zabrakło tlenu zarówno w butli głównej, jak i rezerwowej, pokazuje najlepiej, jak te szpitale tymczasowe są przygotowane. Ale ja chcę to pokazać na jednym przykładzie, może na trzech, najlepiej… Otóż budujecie państwo szpital tymczasowy we Wrocławiu za kwotę 76 mln – najdroższy szpital tymczasowy w Polsce. De facto podwyższacie wartość prywatnego przedsiębiorcy na terenach, które nawet do niego nie należą. Budujecie dwie dodatkowe hale. W tej hali nie ma żadnego pacjenta nawet dzisiaj, podczas szczytu trzeciej fali… Chodzi o duże pieniądze, panie ministrze… No ma, dlatego, że jeśli mówicie o centralizacji, to za chwilkę powiem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, żeby wyjaśnić jedną rzecz. Zaraz oddam panu posłowi dalej głos.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, jeżeli ktoś nie przeczytał tej ustawy i nie przeczytał ustawy z roku 2014, to ja państwa informuję, że my mówimy o mapach potrzeb zdrowotnych. Nie mówimy ani o szpitalach tymczasowych, ani o centralizacji, ani w ogóle nic z tych rzeczy. Być może ktoś nie przeczytał, więc informuję. Na dodatek mówimy o nowelizacji ustawy, która została przyjęta za czasów koalicji PO–PSL. To tak na marginesie.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Proszę kontynuować, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselRajmundMiller">Panie przewodniczący, proszę pana o nieskładanie wniosku – przepraszam, jeżeli ja mogę – bo z tego, co pan mówi, wynika, że to pan nie przeczytał tej ustawy. Dlatego ja w uzasadnieniu… Panie przewodniczący, pan ma zwyczaj przerywać wszystkim, jeśli panu nie pasuje albo ktoś mówi niewygodne rzeczy dla rządzących. Bardzo pana proszę i upominam pana jako wiceprzewodniczący, żeby pan nie przerywał posłom ich wywodów. To jest Komisja, na której posiedzeniu każdy ma prawo się wypowiedzieć. Natomiast gdyby pan się nie spóźnił, to by pan usłyszał, dlaczego mówimy o tym, że to jest ustawa, która dąży do centralizacji. Gdyby pan przeczytał tę ustawę naprawdę dobrze, to pan by to zrozumiał. Przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, panie przewodniczący, darując już sobie te złośliwe przytyki, chciałbym panu zwrócić uwagę, że, po pierwsze, wiem, o czym jest ta ustawa, od tytułu poczynając. Po drugie, wiem, pewnie trochę więcej niż pan, na temat tych prac, które tak państwa przerażają, a dotyczą centralizacji, i chcę pana przewodniczącego uspokoić. To tyle w tej sprawie. I nie na ten temat dzisiaj rozmawiamy. Na ten temat rozmawialiśmy mniej więcej miesiąc temu i pewnie będziemy jeszcze rozmawiać w przyszłości, jeżeli państwo taki wniosek złożycie. A teraz szanujmy się, bo ja dbam o powagę Komisji, żebyśmy rozmawiali merytorycznie, a nie mieli swego rodzaju Hyde Park, i żebyśmy rozmawiali na temat.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Oddaję ponownie głos panu posłowi Jońskiemu. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselDariuszJonski">Dziękuję. Mam nadzieję, że pan przewodniczący już po raz trzeci nie będzie przerywał. Naprawdę to będzie krótko, ale treściwie.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselDariuszJonski">Mówiłem o szpitalu tymczasowym we Wrocławiu. Nie wiem, czy pan przewodniczący miał okazję oglądać ten nowo wybudowany obiekt w dwóch halach. Oczywiście żadnego łóżka, żadnego pacjenta w tej hali nie ma. Szczerze mówiąc, bardzo ciekawa umowa między wojewodą a szpitalem, który obsługuje – są tylko łóżka internistyczne i zakaźne, nie ma żadnych łóżek OIOM-owych, chociaż na instalację poszło prawie 25 mln. Zresztą to nie jest pierwszy szpital, gdzie OIOM-owe w ogóle nie są obsługiwane. Otóż 76 mln, panie przewodniczący, a popatrzmy, jak samorządowcy budują szpitale.</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselDariuszJonski">Proszę bardzo. Września – 66 mln, nowy szpital na 190 łóżek. Gniezno – 200 łóżek, siedmiokondygnacyjny gmach, razem z lądowiskiem helikopterów. Ile? 90 mln. I one tam zostaną, a państwo pobudowaliście szpitale tymczasowe, w których albo, tak jak w przypadku Kielc, nie było łóżek, bo pan wojewoda tylko na konferencję prasową je miał – dopiero, kiedy zrobiliśmy konferencje prasową, były przywożone w ostatniej chwili – albo, tak jak w przypadku właśnie szpitala tymczasowego we Wrocławiu, wydano ogromne pieniądze i puste hale stoją do dzisiaj. Podniesiono jednak wartość inwestorowi, który tam jest. Drogi przeciwpożarowe były budowane i nowe hale, które będzie mógł odkupić – uwaga – za 1,2 mln, a zbudowano za 50 wraz z instalacjami. Ja bym nie chciał, aby tak były wydatkowane publiczne pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-41.3" who="#PoselDariuszJonski">Jeśli pan mówi, żebyśmy się szanowali, to szanujmy się my i szanujmy nasze pieniądze. Szanujmy też lokalnych mieszkańców, którzy decydują, między innymi w powiecie, jaką służbę zdrowia chcą mieć. 22 lata temu szpitale były przekazywane przez wojewodów powiatom. Przez 22 lata były w te szpitale pompowane pieniądze samorządowe – jak można powiedzieć – żeby faktycznie odpowiadały zapotrzebowaniom tych ludzi, którzy tam mieszkają, a ta ustawa, i pewnie kolejna, będzie szła wprost do centralizacji, odebrania tych szpitali powiatom na rzecz Skarbu Państwa, na rzecz Ministerstwa Zdrowia. Jeżeli Ministerstwo Zdrowia będzie tak zarządzało, jak pokazało to w ostatnim roku, że przy wydatkowaniu miliarda złotych te szpitale de facto działają tylko na 20–30% – najlepszym tego przykładem jest Szpital Narodowy, ale jest też Łódź, właśnie Wrocław, Kraków, każde duże miasto, gdzie był budowany szpital tymczasowy – to ja bym tak nie chciał, po prostu. Dlatego zabieram głos w tej sprawie, że wiem, do czego PiS dąży – do przejęcia wszystkiego.</u>
+          <u xml:id="u-41.4" who="#PoselDariuszJonski">To, o czym mówiła pani poseł Zawisza. Tak, w tych miastach, tak jak w przypadku Łodzi, gdzie wprowadziliśmy procedurę in vitro, będziecie chcieli to zmienić, żeby ta procedura była nieopłacana. Jeśli kogoś będzie stać, to oczywiście będzie mógł zapłacić te ogromne pieniądze. Dzisiaj w czterech szpitalach miejskich, w tym w jednym faktycznie, można dokonać in vitro, które jest finansowane z Urzędu Miasta Łodzi. Żałuję bardzo, że ten program PiS zlikwidował, bo dzięki temu bardzo wiele rodzin mogło liczyć na szczęście, a dzisiaj wasz program po prostu się nie sprawdza. Niestety bezpłodność to jest choroba cywilizacyjna. Dzisiaj co trzecia para nie ma dziecka. Tutaj między innymi znajdziecie pomysł, jak zlikwidować in vitro w miejskich szpitalach. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, od razu mówię, że nie udzielam drugi raz głosu, bo tu widzę już kilka zgłoszeń po raz drugi. Będziemy za chwilę głosować. Natomiast, szanowni państwo, ja też odniosę się do tego projektu ustawy w kontekście, który zresztą został tu przez państwa wywołany.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Otóż, panie pośle Joński, powiem tak. Bardzo dobrze, że są organy, ale także i posłowie, którzy dbają o transparentność w państwie. W państwie potrzebna jest transparentność. Jest potrzebne to, aby wszystko było maksymalnie jawne, aby wszelkie wydatki, zwłaszcza publiczne, były absolutnie nieukrywane. Ja też jestem tego zwolennikiem. Oczywiście zawsze należy zakładać dobrą wolę i mam nadzieję, że wszyscy państwo też zakładacie, albo przynajmniej powinniście zakładać, dobrą wolę rządzących, a nie doszukiwać się wszędzie sytuacji spiskowej czy podejrzanej. Jednak – tak jak powiedziałem – dobrze, że są kontrole różnych organów, bo przecież mamy różne instytucje kontrolne w Polsce, które temu służą. To po pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Po drugie, posiedzenia Komisji Zdrowia poświęcaliśmy i możemy poświęcać innym tematom, również tym związanym ze szpitalami tymczasowymi, z wydatkowaniem środków finansowych. Wszystko to możemy zrobić, natomiast dzisiaj skupmy się na ustawie o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-42.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, tak się składa, że mapa potrzeb zdrowotnych lepsza, gorsza, została wprowadzona za czasów rządów naszych poprzedników, za czasów rządów PO–PSL. Czy było to wtedy krytykowane? Czy była wtedy gorąca dyskusja, również z naszym udziałem jako opozycji? Tak, oczywiście była. I oczywistą rzeczą jest również to, że po paru latach dokonuje się stosownej korekty w ramach tego planu. A dlaczego? A dlatego, że gdyby państwo przejrzeli i przeczytali stenogramy ze wszystkich posiedzeń Komisji, które w ciągu tych dobrych kilku lat się odbyły, to zauważyliby, że sami państwo wielokrotnie podkreślali, że coś gdzieś nie działa, że w poszczególnych powiatach właśnie te mapy potrzeb zdrowotnych nie odpowiadają realnym, aktualnym potrzebom, że owszem, wprowadziliśmy tak zwany IOWISZ, natomiast te inwestycje w ochronie zdrowia nie zawsze są trafne czy czasami realizujemy czyjeś lokalne pomysły, a z kolei nie dokonujemy innej korekty.</u>
+          <u xml:id="u-42.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przykład – choćby jeden – cały czas mała liczba zakładów opiekuńczo-leczniczych w stosunku do niektórych innych profili w poszczególnych szpitalach. To coś, o czym państwo wielokrotnie mówili. Czy w związku z tym ta ustawa będzie jedną wielką doskonałością i spowoduje, że oto wszyscy razem – i szczebel centralny, i szczebel samorządowy – w sposób idealny zadbamy o właściwą mapę potrzeb zdrowotnych, a przede wszystkim o ich realizację? Od razu odpowiem: z pewnością nie i z pewnością będziemy jeszcze niejeden raz musieli tę mapę potrzeb zdrowotnych korygować. Powiem więcej. Będzie do naturalne i zrozumiałe, bo będzie się zmieniała chociażby demografia i będziemy musieli to wszystko w ramach map potrzeb zdrowotnych uwzględniać.</u>
+          <u xml:id="u-42.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Natomiast muszę państwa rozczarować. Jeżeli państwo sprawdzą, ile było wykonywanych zabiegów in vitro za czasów wojującego o in vitro Bartosza Arłukowicza, a ile za czasów, jak mówicie, zwalczającego tę procedurę Konstantego Radziwiłła, kiedy był ministrem, to się państwo rozczarujecie, bo w samorządach za czasów Radziwiłła wykonywano ich kilkakrotnie więcej niż za czasów jego poprzednika z państwa koalicji. Dlaczego? Dlatego że czym innym jest – i tu rzeczywiście dokonano zmiany, jeżeli mówimy o in vitro – finansowanie z budżetu centralnego, a czym innym jest wyłączenie samorządów. Nie ma żadnego wyłączenia samorządów z takiej czy innej procedury, natomiast mapy potrzeb zdrowotnych jak najbardziej są i oczywiście – tak jak powiedziałem – pewnie jeszcze nie raz korygowane będą.</u>
+          <u xml:id="u-42.6" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, żeby nie przedłużać, szanując również wasz czas, bardzo proszę o merytoryczną dyskusję na ten temat, chyba że przejdzie wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu, to wtedy oczywiście nie będzie dalszej dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-42.7" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Mam jeszcze dwa zgłoszenia. Jedno z sali, a drugie w połączeniu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselDariuszJonski">Panie przewodniczący, jeśliby można sprecyzować. Dobrze, żeby to wybrzmiało. Pan powiedział o panu Arłukowiczu. Otóż chcę powiedzieć…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselDariuszJonski">…że jeśli chodzi o ten polski cud, jakim była ta ustawa o in vitro, to dzięki temu urodziło się – uwaga – 22 188 dzieci. Państwo zlikwidowaliście tę ustawę i finansowanie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, ja to mówię, ponieważ tu była mowa o samorządach, że je wyłączono, że im się zabrania. Niczego nie zabroniono, bo później, za czasów Zjednoczonej Prawicy, akurat samorządy to, co chciały robić, dalej robiły. Państwo sami te przykłady przytaczaliście, mówiąc o poszczególnych miastach…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Nie ma w Krakowie, Gorzowie Wielkopolskim, Zielonej Górze i w kujawsko-pomorskim ze względu na działanie wojewody…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ale posłuchajcie, zostawmy to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Kto powołuje wojewodę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ja bardzo proszę panią prezes Rej o zabranie głosu. Izba Gospodarcza „Farmacja Polska”, bardzo proszę, a później pan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej">Czy mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak, słychać. Proszę o zwięzłą wypowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej">Dziękuję bardzo. Pozwoliłam sobie zwrócić się do Komisji Zdrowia z prośbą, żeby państwo zechcieli uwzględnić zgłaszany przez nas od dłuższego czasu problem zmiany ustawy, właśnie tej, która dotyczy leków dla osób 75+. Ta ustawa jest wadliwa, ponieważ ze względu na zapisy uniemożliwia ludziom starszym, którzy nie mają zaufanego podpisu, jak również czynnego konta…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pani prezes, najmocniej panią przepraszam, ale chyba pani pomyliła ustawy, bo nie tą ustawą dzisiaj się zajmujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej">Panie pośle, pan mnie po prostu wywołał do odpowiedzi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Nie, nie, nie. Momencik. Pani prezes, ja pani nie wywoływałem, tylko zgłoszono mi, że pani chce zabrać głos w sprawie zmiany ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">…i że pani się zgłosiła. Jeżeli pani się nie zgłasza, to oczywiście przyjmuję to do wiadomości. Kiedy będziemy się zajmować refundacją leków, to wtedy na ten temat podyskutujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej">W tej ustawie jest właśnie zapis o 75+. W tej ustawie, która dzisiaj jest. Tam jest również część lekowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Bardzo proszę w takim razie, pani prezes, odnieść się jeszcze do tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej">Pozwoliłam sobie złożyć na piśmie do pana posła i do wielu pozostałych posłów nasz postulat i prośbę o przychylne rozpatrzenie tej prośby. Ponieważ wysłałam ją wczoraj do państwa skrzynek poselskich, mam nadzieję, że pan poseł też miał możliwość zapoznania się z nią. Żeby nie przedłużać sprawy dalej, proponuję rozpatrzyć to przez państwa, jeżeli ktokolwiek zechce na ten temat zabrać głos. Jak mówię, wielu posłów zostało o tym poinformowanych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dostałem właśnie teraz z sekretariatu Komisji tę pani poprawkę.</u>
+          <u xml:id="u-62.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, jeszcze jeden głos. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej">Czy to mnie pan chciał jeszcze tego głosu udzielić? Nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Nie. Dziękuję bardzo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrezesZarzaduIzbyGospodarczejFarmacjaPolskaIrenaRej">To dziękuję. Chciałabym bardzo, żeby pan poseł przychylnie popatrzył na moje wystąpienie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiiDzialanSystemowychBiuraRzecznikaPrawPacjentaJaroslawChmielewski">Dzień dobry. Panie przewodniczący, panie ministrze, panie i panowie posłowie, Jarosław Chmielewski, Biuro Rzecznika Praw Pacjenta.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiiDzialanSystemowychBiuraRzecznikaPrawPacjentaJaroslawChmielewski">Szanowni państwo, pozwolę sobie odnieść się do kwestii, którą wywołał pan przewodniczący Miller, uwzględniając w projekcie zmiany przedstawiciela rzecznika praw pacjenta. Panie pośle, ja bardzo przepraszam, ale zarówno rzecznik, jak i pracownicy biura nigdy nie podchodzą do kwestii pacjenckich politycznie. Ustawa powstała w 2008 r. Gdybyśmy tak rozpatrywali te kwestie, o których przed chwileczką mówił choćby pan poseł w zakresie braku tlenu w szpitalu w Poznaniu czy w szpitalach na terenie województwa mazowieckiego, nie byłoby wystąpień rzecznika praw pacjenta i nie dopominalibyśmy się o prawa pacjenta.</u>
+          <u xml:id="u-67.2" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiiDzialanSystemowychBiuraRzecznikaPrawPacjentaJaroslawChmielewski">To, o czym przed chwileczką mówiła pani prezes Izby Gospodarczej „Farmacja Polska”, również jest obiektem zainteresowania i również rozmawiamy bezpośrednio z Ministerstwem Zdrowia. Rozmawiamy z panem ministrem Miłkowskim. Faktycznie jest problem seniorów i to, o czym pani prezes mówiła przed chwileczką, również sygnalizujemy.</u>
+          <u xml:id="u-67.3" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiiDzialanSystemowychBiuraRzecznikaPrawPacjentaJaroslawChmielewski">W pełni popieram kwestię udziału przedstawiciela rzecznika praw pacjenta w wojewódzkiej radzie, ponieważ tutaj jesteśmy obecni. Mówimy o rzeczniku praw obywatelskich. Szanowni państwo, z całym szacunkiem do urzędu rzecznika, czy jest tutaj dzisiaj przedstawiciel rzecznika. Nie, ponieważ w 2008 r. ustawodawca stwierdził, że te kwestie będzie realizował rzecznik praw pacjenta. W pełni popieramy stanowisko Ministerstwa Zdrowia. Nie chciałbym, żeby tutaj rozgrywali państwo urzędem rzecznika sprawy polityczne, ponieważ my naprawdę – proszę mi wierzyć – realizujemy kwestie pacjenckie...</u>
+          <u xml:id="u-67.4" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiiDzialanSystemowychBiuraRzecznikaPrawPacjentaJaroslawChmielewski">Możliwe, że źle odebrałem intencje pana przewodniczącego Millera w kontekście udziału rzecznika praw pacjenta. Jeżeli faktycznie źle odebrałem, to przepraszam, ale czułem się zobowiązany do tej kwestii się odnieść.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ponieważ pan poseł Miller został wywołany, to rozumiem, że wyjaśni, że był źle zrozumiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselRajmundMiller">Proszę pana, ja w drugą stronę. Jeżeli pan mnie źle zrozumiał, ja źle się wyraziłem, to przepraszam. Bardzo cenię państwa pracę. Mało tego, uważam, że na poziomie każdego regionu powinien być rzecznik praw pacjenta. Ja tylko mówiłem o tym, że ruch w sensie zamiany przedstawiciela rzecznika praw obywatelskich na przedstawiciela rzecznika praw pacjenta uważam za niezbyt zrozumiały dla mnie i korzystnie to pan w tej chwili wyjaśnił. Natomiast nic by się nie stało, gdyby jednak był przedstawiciel i jednego, i drugiego, ze względu na tak ważny problem, jakim jest organizacja i interes pacjenta, który powinien być w centrum zainteresowania. Przyjmuję więc pana słowa i jeżeli pan mnie źle zrozumiał albo ja powiedziałem coś nie tak, to bardzo przepraszam, bo mam wielki szacunek dla państwa pracy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#DyrektordepartamentuBiuraRPPJaroslawChmielewski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan minister, oddaję głos. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, jednak z pewnym zdziwieniem słuchałem tej dyskusji. Wydaje mi się, że dyskusja była pod hasłem „P” jak polityka, a nie „M” jak merytoryka… Niestety nie usłyszałem konstruktywnej krytyki tego projektu poza pewnymi hasłami, które przejawiały się w większości: centralizacja, nacjonalizacja, odsunięcie samorządów, brak wpływu samorządów itd. To trochę może pytaniem na pytanie: Gdzie my te samorządy marginalizujemy? To znaczy, w którym miejscu tej ustawy marginalizujemy wpływ samorządów?</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Ustawa z 2014 r., a więc jakby nie patrzył pod wpływami innego rządu, innego ugrupowania, mówiła o tym, że w wojewódzkich radach mamy jednego przedstawiciela konwentu powiatów i jednego przedstawiciela marszałka województwa. Zaskoczę państwa – mamy to samo. Nic nie zmieniliśmy. To znaczy, nie zmieniliśmy wpływu samorządów. Mieli po jednym przedstawicielu i – zaskoczenie – mają dalej. Jednak, szanowni państwo, mieli jednego w stuosobowej radzie. Jeśli więc miałbym się kłócić o proporcje – a miałem przyjemność skończyć matematykę – to teraz mają większy wpływ, bo mają jednego w siedmio- czy ośmio-, czy dziesięcioosobowej radzie. No nie dyskutujmy na takie argumenty, bo ciężko się dyskutuje.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Co więcej, mówimy o tym – i tu wprowadzamy pewne rozwiązania, których nawet nie było – co będzie działo się z wojewódzkimi planami transformacji. Będą podlegały opinii marszałka, opinii konwentu powiatów. Jeżeli państwo twierdzicie, że my marginalizujemy tą ustawą wpływ samorządów, to ja mogę powiedzieć, że gdybyśmy chcieli go zmarginalizować, to tych punktów by nie było. W prosty sposób można było ich usunąć z ustawy i mielibyśmy tę samą dyskusję co dzisiaj, jak rozumiem. Szukam argumentacji.</u>
+          <u xml:id="u-73.3" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Odnośnie do rzecznika praw pacjenta, to myślę, że tu przedstawiciel rzecznika powiedział dość wyraźnie. Ja akurat podzielam to zdanie w 100-procentach. Myślę, że wyłapaliśmy coś, czego przez 12 lat się nie wyłapało, że Rada Narodowego Funduszu Zdrowia nie miała przedstawiciela rzecznika praw pacjenta. Zatem, ponieważ rzeczywiście ponad dekadę temu ta instytucja przejęła obowiązki RPO, tylko dlatego jest ta zmiana. Ona jest oderwana od jakiejkolwiek polityki, od jakichkolwiek uwarunkowań związanych z rzecznikiem praw obywatelskich. Powiem więcej. Jeżeli tylko dzisiaj zgłosicie państwo poprawkę, że ten przedstawiciel rzecznika praw obywatelskich w radzie funduszu jest istotny i może wpłynąć na różne decyzje i ochronę pewnych praw obywatelskich, to ja pod tym się podpiszę i powiem, że ta poprawka jest słuszna, jedynie w tym wariancie, że oczywiście rozszerzymy radę o rzecznika praw pacjenta, bo to było naszą intencją.</u>
+          <u xml:id="u-73.4" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Szanowni państwo, dużo wypowiedzi krążyło wokół tej centralizacji. Naprawdę znam ustawę na pamięć. Nie odnajduję mechanizmów, które w jakiś istotny sposób wprowadzają tutaj zawładnięcie przez ministra zdrowia tymi obszarami. Powiem więcej. Wprowadzamy pewne mechanizmy, które i eksperci ochrony zdrowia, i rzeczywiście Komisja Europejska w swoim opracowaniu przygotowywanym przez – może bez nazwisk – jednego z ekspertów, których zakontraktowała… Pokazali nam to, o czym mówił już pan przewodniczący Latos, czego brakowało w ustawie z roku 2014. A brakowało tego, że mapy potrzeb oparte na podstawie tamtej ustawy były zbyt ogólne, często nieaktualne, pokazywały suche dane, pokazywały tabelaryczne ujęcie świadczeń zdrowotnych, nie przekładały się na rekomendacje i wnioski, nie przekładały się na pewien plan operacyjny, jak te wielotomowe opracowania analityczne przełożyć na faktyczne działania.</u>
+          <u xml:id="u-73.5" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">To robimy – wprowadzamy strategię. Strategię na poziomie wojewódzkim i strategię na poziomie krajowym. Operacjonalizujemy mapy potrzeb zdrowotnych. Nie wiem, co tu budzi kontrowersje. Tryb opracowywania? Nie usłyszałem tej argumentacji. Czy to, że minister zdrowia ma opiniować wojewódzkie plany transformacji? No ma, pod kątem wymienionym w ustawie – zgodności z planami, zgodności ze strategiami obszarowymi. To jest wartość dodana, po to, żeby na poziomach wojewódzkich nie powstawało coś w oderwaniu od pewnych ram strategicznych. Jeżeli to w państwa ocenie jest centralizacją, no to – przewrotnie – czy chcielibyście państwo…</u>
+          <u xml:id="u-73.6" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Panie pośle, nie przeszkadzałem, nie komentowałem. Chętnie wysłucham w toku dalszej dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-73.7" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Mówicie państwo o tym, że to jest pewna centralizacja. Uważam wprost odwrotnie, że to jest pewne strategiczne zarządzanie systemem ochrony zdrowia. Jeżeli tylko dzisiaj minister zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia zapewniają finansowanie świadczeń zdrowotnych, budują pewne narzędzia, takie właśnie jak mapa potrzeb zdrowotnych, jak IOWISZ, w mojej ocenie absolutnie racjonalizujące system ochrony zdrowia – nie centralizujące, racjonalizujące – to wydaje się, że pewne mechanizmy weryfikacji, czy to, co powstaje na poziomie strategii wojewódzkiej, przekłada się czy ma odzwierciedlenie w strategiach krajowych, w strategiach różnych, poszczególnych obszarów: kardiologicznej, onkologicznej, chorób rzadkich, związanych z psychiatrią itd. Są to bardzo racjonalne mechanizmy kontrolne.</u>
+          <u xml:id="u-73.8" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Tu mówił pan Sośnierz o tym, że jest dużo technokratycznego myślenia. I świetnie! Czas w ochronie zdrowia myśleć tak, jak myśli się w pewnych korporacjach, jak myśli się w biznesie, jak buduje się pewne strategie. Buduje się je oddolnie, od pewnych decyzji na poziomie regionalnym. Chyba gdybyście byli państwo przedstawicielem zarządu dużej korporacji, to chcielibyście mieć wpływ na to, co na dole powstaje w ramach pewnej strategii, planu zakupu, planu sprzedaży itd. Jest to dla mnie coś absolutnie zrozumiałego. Dziwię się, że budzi to pewne wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-73.9" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Odnośnie do kilku kwestii szczegółowych, bo w tych ogólnych naprawdę szukam, szukam i… Rozumiem, że być może dyskusję zdominowała będąca ostatnio w obiegu publicznym szumna nazwa nacjonalizacji sektora ochrony zdrowia, nacjonalizacji szpitali itd., natomiast w tej ustawie tego w ogóle nie odnajduję. Być może myślimy o innych ustawach i wyprzedzacie państwo tą dyskusją to, co zaprezentujemy w najbliższym czasie, o czym również na posiedzeniu Komisji Zdrowia rozmawialiśmy.</u>
+          <u xml:id="u-73.10" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">To może kilka szczegółów. Pani poseł Zawisza – ważny moment związany z samorządami. Mowa o zgodności programów samorządowych z planami transformacji. Pani poseł, odnośnie do zasady, nic nie zmieniamy. Dlaczego? Przekładamy tylko nomenklaturę. W poprzedniej ustawie ten przepis brzmiał identycznie. Odwoływał się nie do planów transformacji, tylko do priorytetów regionalnej polityki zdrowotnej, które również były przygotowywane przez wojewodów i było to zaproponowane jako rozwiązanie w roku 2014. Chyba nikt wtedy nie podnosił tego, że programy samorządowe „wylecą” i nie będą mogły być finansowane przez samorządy, bo wojewoda czy minister zdrowia zakwestionuje ich zgodność. Przepis funkcjonuje, istnieje. Programy samorządowe do dziś dnia mają być zgodne z priorytetami polityki regionalnej przygotowywanymi w myśl tamtej ustawy przez wojewodę.</u>
+          <u xml:id="u-73.11" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Chyba tym co najważniejsze – bo to podnosił i poseł Sośnierz, i pani poseł Hennig-Kloska – czego brakowało i brakuje moim zdaniem w myśleniu o strategicznym planowaniu zasobów, strategicznym planowaniu infrastruktury, w ogóle w strategicznym podejściu właśnie do potrzeb zdrowotnych, jest to, że te mechanizmy z mapy potrzeb zdrowotnych nie przekładały się na stan faktyczny. Nie miały tego ciągu decyzyjnego. To właśnie operacjonalizując, wprowadzając te plany transformacji, wprowadzając pewien proces ich tworzenia, opiniowania – przypominam, marszałkowie, powiaty itd., czyli właśnie samorządy – weryfikacji przez ministra zdrowia…</u>
+          <u xml:id="u-73.12" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Może przytoczę dokładnie, pod jakim kątem, żeby transparentnie pokazać, co minister zdrowia będzie weryfikował. Będzie weryfikował zgodność z mapą potrzeb, zgodność z krajowym planem transformacji, zgodność z innymi dokumentami strategicznymi w ochronie zdrowia, celowość uwzględnienia działań wykraczających poza rekomendowane kierunki działań przedstawionych w mapie potrzeb, adekwatność działań przyjętych w projekcie wojewódzkiego planu do potrzeb zdrowotnych i wyzwań organizacji systemu ochrony zdrowia wymagających podjęcia działań koordynowanych na poziomie województwa. Nie wydaje mi się, żeby tutaj katalog działań ministra zdrowia był inny niż wszyscy oczekiwalibyśmy. Minister zdrowia powinien mieć rolę racjonalizującą sektor ochrony zdrowia, niezależnie od tego, czy jesteśmy w tych rządach, czy w innych. Wydaje się to absolutnie konieczne i niezbędne, żeby rzeczywiście mówić o tym, że zarządzamy w sposób racjonalny.</u>
+          <u xml:id="u-73.13" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Szanowna Komisjo, szanowni państwo, wnoszę o przyjęcie tej ustawy i rzeczywiście dalsze jej procedowanie, być może z pewnymi zaproponowanymi poprawkami, nad którymi chętnie się pochylę. Jednak naprawdę – wracam do mojego przemówienia wstępnego –nadal nie znajduję kontrowersji w tym akcie i dziwię się tej dyskusji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Na tym zakończyliśmy pierwsze czytanie. W pierwszym czytaniu został postawiony wniosek – chyba dwu- czy nawet trzykrotnie – o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#Gloszsali">Panie przewodniczący, zgłaszają się jeszcze osoby…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, przepraszam bardzo, po pierwsze, jeżeli mamy się szanować, to się szanujmy, więc proszę, niech nikt nie włącza mikrofonu. Ja otrzymuję listę z sekretariatu Komisji i po udzieleniu głosu panu ministrowi już nikomu więcej głosu nie udzielam. Nie będziemy wielopiętrowo tej dyskusji prowadzić. Proszę zgłaszać się wcześniej. Można robić to nawet na początku dyskusji, a pani prezes Rej zgłosiła się nawet wczoraj.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przechodzimy zatem do głosowania. Dalej idącym wnioskiem jest wniosek o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu. Zanim to zrobimy, musimy zamknąć głosowanie nad kworum. Tak więc, bardzo proszę o podanie wyników dotyczących kworum.</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W posiedzeniu Komisji bierze udział 41 posłów. Zatem stwierdzam, że kworum mamy. Przechodzimy do głosowania nad wnioskiem.</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto z pań i panów posłów jest za wnioskiem o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-76.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Proszę o podanie wyników. Głosowało 38 posłów: za było 20, przeciw było 18, nikt się nie wstrzymał. Wniosek został przyjęty. Tym samym ustawa została odrzucona w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-76.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Sprawozdawcę też, w tej sytuacji, czy nie… W takim razie – rzeczywiście, bo to Sejm dalej rozstrzyga – chciałbym zaproponować jako sprawozdawcę Komisji pana przewodniczącego Piechę. Czy pan przewodniczący wyraża zgodę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Czy są inne propozycje? Nie widzę zgłoszeń. Czy ktoś z państwa jest przeciwny wobec propozycji wyznaczenia pana przewodniczącego Piechy na sprawozdawcę Komisji? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że pan poseł Piecha jest sprawozdawcą Komisji. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..1aa48cf
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/header.xml
@@ -0,0 +1,52 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-zdrxx-00068-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Zdrowia /nr 68/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Zdrowia /nr 68/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ZDR">68</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-13</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="BernardWasko" role="speaker">
+        <persName>Bernard Waśko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuEkonomicznoFinansowegoNarodowegoFunduszuZdrowiaDariuszJarnutowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Ekonomiczno-Finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia Dariusz Jarnutowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuNFZDariuszJarnutowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu NFZ Dariusz Jarnutowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselElzbietaGelert" role="speaker">
+        <persName>Poseł Elżbieta Gelert</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKrystynaSkowronska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Krystyna Skowrońska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelTomaszLatos" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Tomasz Latos</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Waldemar Kraska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ZDR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Zdrowia</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..cda889b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00068-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,207 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie na posiedzeniu Komisji. Zaczniemy od sprawdzenia kworum. Proszę wcisnąć dowolny przycisk… Zapraszamy pana prezesa na posiedzenie Komisji. Zrobimy przerwę i będziemy czekać, aż pan prezes przyjedzie. Tak więc, panie prezesie, zapraszamy na posiedzenie Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak, witamy pana prezesa. Zrobimy przerwę. Zaczekamy na przyjazd pana prezesa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#BernardWasko">Może wyjaśnię, panie przewodniczący. Oczywiście mogę przyjechać, ale ze względu na stan pandemii unikamy spotkań bezpośrednich. Staramy się ograniczyć do niezbędnego minimum. Dodam jeszcze, że w tej chwili mam 39,4 stopnia gorączki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie prezesie, jest jeszcze prezes Nowak. Wydaje mi się, że ktoś od państwa z kierownictwa mógłby być, a to jest właśnie to niezbędne minimum. Posiedzenia Komisji Zdrowia dotyczące planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia mamy najczęściej dwa, może trzy w ciągu roku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#BernardWasko">Rozumiem. Czy w tej sytuacji pan przewodniczący domaga się, żebym przyjechał do Sejmu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo bym prosił, aby ktoś z państwa jednak był na miejscu. Będzie nam łatwiej rozmawiać, tym bardziej że my pana bardzo słabo słyszymy. Na początku w ogóle nie słyszeliśmy, a teraz słyszymy słabo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#BernardWasko">W posiedzeniu uczestniczy zdalnie jeszcze pan dyrektor Jarnutowski. Jest w tej chwili w siedzibie funduszu, ale również nie jest zaszczepiony, więc… Poproszę oczywiście. Zaraz zadzwonię, skomunikuję się i poproszę, żeby przeniósł się do siedziby Sejmu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przepraszam bardzo, najpierw sprawdźmy kworum. Poproszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Mamy kworum, tak więc możemy procedować. Ponieważ pan minister za chwilę ma obowiązki, to oddam głos panu ministrowi i bardzo proszę… Ja miałem informację poprzez sekretariat Komisji, że prezes Narodowego Funduszu Zdrowia będzie obecny. Nie miałem informacji, że będzie łączenie. Tak więc również z tego powodu wyrażam swoją dezaprobatę dla takiej sytuacji. Można zadzwonić – są telefony – można poinformować, że w tej chwili nie ma na sali nikogo z przedstawicieli Narodowego Funduszu Zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Oddaję głos panu ministrowi. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Dziękuję, panie przewodniczący. Panie i panowie posłowie, szanowni państwo, rzeczywiście dzisiaj chcielibyśmy państwu przedstawić projekt zmiany planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2021. Jest to plan, który uwzględnia przesunięcie środków w ramach kosztów świadczeń opieki zdrowotnej. Może państwu przedstawię, z jakiej pozycji jaką kwotę chcemy przesunąć, i zaraz wyjaśnię dlaczego.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Chcemy przesunąć środki z pozycji „koszty świadczeń opieki zdrowotnej” – zmniejszyć tę pozycję o 5 338 510 tys. zł – głównie z pozycji „leczenie szpitalne”, właśnie o taką kwotę, jak przed chwilą powiedziałem, i przenieść do pozycji „koszty świadczeń opieki zdrowotnej”, głównie do dwóch pozycji: „ambulatoryjna opieka specjalistyczna” – to jest kwota 382 977 tys. zł i „leczenie szpitalne” – 4 955 533 tys. zł. Przedmiotowy projekt zmiany planu finansowego na rok 2021 jest konsekwencją zmian przepisów prawa. Dotyczy nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z 14 sierpnia ubiegłego roku, tak zwanej ustawy pionizacyjnej. Rozszerzyła ona katalog kosztów świadczeń opieki zdrowotnej objętych planem finansowym centrali NFZ-etu. Następnie w związku z wprowadzoną także ustawą o Funduszu Medycznym, czyli nielimitowanym finansowaniu świadczeń opieki zdrowotnej dla dzieci, i w konsekwencji wyodrębnienia z ryczałtu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych świadczeniobiorcom do 18 lat na podstawie rozporządzenia ministra zdrowia konieczne stało się dokonanie alokacji środków właśnie w wysokości 5 338 510 tys. zł pierwotnie zabezpieczonych w planie finansowym centrali NFZ i przesunięcie do finansowania oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia. Ta kwota to jest zwiększenie nakładów na świadczenia opieki zdrowotnej w oddziałach wojewódzkich o 8,23%. Środki te oczywiście zostaną podzielone na poszczególne województwa zgodnie z obowiązującym algorytmem. I tu, jeżeli pan przewodniczący pozwoli, oddałbym głos panu prezesowi, aby dokładniej tę zmianę planu finansowego omówił.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Ja rozumiem, że pan minister jeszcze tylko przez chwilę będzie mógł być z nami. Dziękujemy za tę obecność. Natomiast powiem tak. Panie prezesie, z szacunku dla koleżanek i kolegów posłów będziemy kontynuować to posiedzenie, ale – jak pan widzi – nikt z nas… Ja nie prowadzę posiedzenia Komisji zdalnie, a pewnie mógłbym mieć taką pokusę. Uważam, że nie tak to wszystko powinno wyglądać. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#BernardWasko">Panie przewodniczący, przepraszam za niedociągnięcia komunikacyjne. Moja asystentka wiedziała, że będę uczestniczył zdalnie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">To ja od razu powiem, że sprawdzałem to w sekretariacie Komisji, inaczej bym interweniował. Mieliśmy informację, że państwo będą na miejscu. Ja nie wnikam, kto – czy to będzie prezes Nowak, czy to będzie pan, czy jeszcze ktoś inny – ale ktoś z kierownictwa oczywiście. Takie miałem informacje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#BernardWasko">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, przejdę do meritum. Może uzupełnię, bo pan minister Kraska w zasadzie większość informacji podał państwu, z czego wynika zmiana, jaka jest podstawa prawna dokonania tej zmiany oraz okoliczności, z których to wynika. To jeszcze tytułem uzupełnienia, skąd wzięły się te kwoty – odpowiednio niecałe 5 mld zł wyodrębnione na leczenie szpitalne oraz ponad 400 mln na leczenie ambulatoryjne – ambulatoryjną opiekę specjalistyczną.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#BernardWasko">Otóż te kwoty, szanowni państwo, panie i panowie posłowie, zostały wyliczone na podstawie wykonania świadczeń dla podmiotów, które realizują świadczenia dla osób poniżej 18. r.ż., bo właśnie tego dotyczy wyodrębnienie z ryczałtu i bezlimitowość wprowadzona ustawą o Funduszu Medycznym. One zostały wprowadzone na podstawie wartości realizacji tych świadczeń w tych podmiotach za rok 2019. Przyjęliśmy za podstawę tego wyodrębnienia rok 2019, dlatego że gdyby to był ostatni rok, byłoby to oczywiście duże zafałszowanie, a można przyjąć, że rok 2019 to był ostatni normalny rok, jeśli chodzi o liczbę świadczeń zrealizowanych w podmiotach leczniczych dla pacjentów nieletnich.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#BernardWasko">Jeśli panie i panowie posłowie, pan przewodniczący mają jeszcze jakieś pytania, to oczywiście chętnie odpowiem lub pan dyrektor Jarnutowski, który jest w tej chwili…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Jeżeli to jest wszystko, co pan prezes miał do powiedzenia, to oczywiście otwieram dyskusję. Bardzo proszę, pani poseł Gelert.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselElzbietaGelert">Dziękuję bardzo. Panie prezesie, czy ja dobrze rozumiem, że wcześniej wyodrębniliście państwo budżet na pediatrię, a w tej chwili jak gdyby oddajecie te pieniądze na pediatrię? Czyli de facto budżet Narodowego Funduszu Zdrowia nie wzrasta o jakieś dodatkowe pieniądze. Prawda? Ja mam takie pytanie w związku z tym…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#BernardWasko">Dokładnie tak, pani poseł. Jest to tylko i wyłącznie przesunięcie z jednej pozycji planu finansowego do drugiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselElzbietaGelert">No tak, przesunięcie z jednej pozycji do drugiej. Natomiast ja mam pytanie, panie prezesie, ponieważ zapowiada się od 1 lipca duża zwyżka wynagrodzenia. Na pewno i pan minister o tym wie, i na pewno pan prezes o tym wie. Czekamy wszyscy na końcowe ustalenia, jeżeli chodzi o porozumienie trójstronne dotyczące wynagrodzenia pracowników medycznych, pracowników działalności podstawowej.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselElzbietaGelert">Jak wiadomo – przecież to jest bardzo proste do obliczenia – pójdzie to zdecydowanie do góry. W związku z tym pytam, czy takie pieniądze na tę zwyżkę zostały w budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia zaprojektowane. Czy dyrektorzy – i nie tylko dyrektorzy, bo to dotyczyć będzie nie tylko szpitali, ale właściwie każdej działalności, gdzie jest personel medyczny – będą mieli na to pieniądze? Czy będą na to finanse? W tej chwili należy powiedzieć, że przecież od stycznia tego roku wynagrodzenie już wzrosło z 2600 zł do 2800 zł, w związku z czym wzrosły koszty chociażby o te 200 zł. Było różnie, bo gdzieniegdzie był personel podstawowy, sprzątający czy gospodarczy, który to najniższe wynagrodzenie zarabia, a więc 2600 zł. Czyli już wzrosło to wynagrodzenie, tak samo jak wzrosło wynagrodzenie dla firm, które zabezpieczają szpitale w różnego rodzaju usługi. Tutaj też koszty poszły do góry. Czy w związku z tym państwo przewidujecie… Ja sobie tego nie wyobrażam, bo od 1 lipca ta podwyżka musi być, zresztą tak jak to państwo ustalacie… Nie ma chyba jeszcze tego rozporządzenia – ustawy czy rozporządzenia, nie wiem, gdzie to się znajdzie – że to najniższe wynagrodzenie ma być osiągnięte nie z końcem tego roku, ale z dniem 1 lipca. W związku z tym drugie półrocze na pewno będzie zdecydowanie cięższe. Zatem moje pytanie – czy państwo to przewidzieli?</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselElzbietaGelert">I takie pytanie, zarówno do pana ministra, jak i do pana, ponieważ wypłaty dodatków covidowych wzbudzają bardzo wiele emocji. Bardzo wiele. Ja nie widziałam, panie przewodniczący, tak źle przygotowanej ustawy, która byłaby interpretowana przez każdego inaczej, czy rozporządzenia ministra. Każdy interpretuje, jak chce. Podejrzewam, że zarówno ministerstwo, jak i Narodowy Fundusz Zdrowia zasypywane są pismami ze wszystkich jednostek, w jaki sposób i komu wypłacać. Niby to zostało tak prosto napisane, a widocznie nie tak prosto, skoro trzeba to tłumaczyć. Jest więc pytanie, czy państwo też wzięliście pod uwagę, że te koszty, ponieważ personel w tej chwili domaga się – niektórzy dyrektorzy interpretują inaczej ten przepis, personel domaga się pieniędzy bez względu na wszystko, pisze do was pisma, dostaje odpowiedzi. Może nie wprost, ale uważa, że im się należy – i w związku z tym zaczyna się bardzo duży problem na rynku medycznym.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselElzbietaGelert">Myślę, że tak jak to skłóciło personel medyczny, to już dawno nic nie skłóciło. Komu się należy, a komu się nie należy. Kto był przy pacjencie covidowym, a kto nie był. Kto był w SOR-ze, konsultował pacjentów, a kto nie konsultował. Czy należy się mu 100%, czy tylko za tę godzinę konsultacji. Ilu prawników – każdy tłumaczy inaczej. Miałabym więc prośbę, czy nie można byłoby tego wprost i otwarcie… Aczkolwiek powiecie państwo, że to jest wprost napisane. Dlaczego w takim razie dyrektor szpitala uważa, że nie należy się konsultantom, którzy schodzą do SOR-u dla szpitala jedynki, a lekarze będą uważali, że im się należy, i to jeszcze 100% płacy całościowej, tak jak pracują na oddziale?</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PoselElzbietaGelert">Wydaje mi się, że jest tak duże zamieszanie wokół tej płatności, że miałabym wielką prośbę, aby to wytłumaczyć, bo powiem państwu, że to jest niepotrzebne zarzewie ognia w szpitalach, i to w przypadku różnego personelu. Ja już pomijam personel, który nie został w ogóle wymieniony przez państwa, czyli ten pomocniczy, w przypadku którego człowiek mógłby dużo dyskutować, czy należy się 100%, czy się nie należy, ale nawet w przypadku tego personelu podstawowego, czyli lekarza, pielęgniarki, w szpitalu zarówno jedynce, dwójce, jak i trójce. Nawet w tej jedynce – tak jak mówię – nie jest to do końca jasne. Aczkolwiek państwo pięknie odpisujecie, że w jedynce to tylko SOR-y. A w dwójce i trójce to co? Powiedzmy, że tylko te oddziały czy jak lekarze… To właściwie w szpitalu drugiego i trzeciego poziomu covidowego wszyscy powinni dostać 100%, dlatego że jest dwójką czy trójką. Jedynka już nie. W przypadku jedynki tylko SOR. I co wtedy?</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PoselElzbietaGelert">Wydaje mi się, że przyszedł już taki czas, żeby się wytłumaczyć, bo powiem państwu, że wszyscy dyrektorzy stoją pod pręgierzem, bo przecież państwo zaczniecie kiedyś to sprawdzać i kontrolować – i myślę, że to akurat prezes Narodowego Funduszu Zdrowia – czy dyrektorzy słusznie, czy niesłusznie wydali tę decyzję. Jak taki dyrektor ma się zachować? On uważa, że nie zapłacił, bo w jego ocenie – i prawnika, który mu podpowiada – nie należy się, a potem przyjdzie z odsetkami płacić, jeżeli w kontroli, która będzie, będą uważali, że tak trzeba.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#PoselElzbietaGelert">Nieporozumień wokół tego narosło tak dużo i tak dużo emocji, i tak dużo agresji, że naprawdę czas, żeby w końcu była jedna jasna odpowiedź dla wszystkich, żeby wszyscy to wiedzieli, a nie torpedowali państwa… Przepraszam za taki długi wywód. Już kończę. Czyli, moje pytanie – czy zabezpieczą państwo pieniądze na podwyżki personelu od lipca? I drugie – co z tym płaceniem covidowym? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Pani poseł Skowrońska, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Dzień dobry panu przewodniczącemu, panu prezesowi, paniom i panom posłom. Do pana przewodniczącego Latosa. Panie przewodniczący, tak pan przywitał pana prezesa Waśkę, jakby pan nie wiedział, że ministrowie… Na przykład pan minister Buda wielokrotnie uczestniczy zdalnie i na sali nie ma prawie nikogo tej rangi, kto by mógł odpowiadać posłom. A zatem może dobrze, że takie przywitanie pana prezesa Waśkę dzisiaj spotkało. Nie wiem, dlaczego pan przewodniczący nie ma humoru.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselKrystynaSkowronska">Ale teraz odnośnie do tego planu. Dla mnie to jest skandaliczne, że mamy połowę kwietnia, znamy wiele potrzeb w zakresie planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia i na te potrzeby nie odpowiadamy. Dla mnie, tak jak dla pani poseł Gelert, sprawa tego, o czym mówił pan minister Kraska, dotycząca między innymi Funduszu Medycznego i – tak jak jest napisane – zmiany sposobu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej osób do lat 18. – to, co było przy Funduszu Medycznym… Ja bym chciała zapytać, czy są to, po pierwsze… Ja to przeanalizowałam dokładnie i nie wydaje się, ale jakie są dodatkowe środki, ile dodatkowych środków z budżetu państwa wpłynęło między innymi, aby takie świadczenie związane z Funduszem Medycznym i związane ze świadczeniami dla osób do lat 18. mogło być sfinansowane? To moje pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselKrystynaSkowronska">Tak jak pani poseł Gelert – przyłączam się – podwyżki wynagrodzeń. Jednak sprawę związaną z dodatkiem covidowym chciałabym poszerzyć. Ja może nie będę tak profesjonalnie mówiła jak pani poseł Gelert, niemniej jednak polecenie ministra zdrowia dla prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia i decyzja wojewody dotyczące dodatków covidowych to jest rzecz skandaliczna. Pani poseł Gelert powiedziała, jak trudno to się rozlicza, a interpretacja, czy to był kontakt incydentalny, czy nie… To wymaga uregulowania od dzisiaj. Nie wyobrażam sobie, żeby pan prezes Waśko, gdyby był dyrektorem szpitala, jak kiedyś, nie miał związanych z tym wątpliwości. Poza tym to powinno być w Narodowym Funduszu Zdrowia znane i powinni państwo wiedzieć, że to rodzi bardzo wiele wątpliwości.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselKrystynaSkowronska">Kolejna sprawa, która pojawia się na tym etapie odnośnie do wcześniej uwzględnionego planu finansowego na 2021 r., dotyczy dobokaretek, czyli kosztów zespołów ratownictwa medycznego. One się nie zmieniają. Tak jak było 2 274 000 tys. zł, tak jest nadal.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselKrystynaSkowronska">Czego potrzeba i o ile zwiększyły się koszty? Pytam, bo ja jestem w kontakcie z dyrektorami stacji pogotowia ratunkowego – przynajmniej na Podkarpaciu – i państwo mi mówią że o około 50% zwiększyły się koszty w odniesieniu do kosztów sprzed pandemii. Doskonale wiemy, że potrzeba dodatkowych ubiorów, dodatkowej dezynfekcji karetek, że jeśli porównałoby się zespoły wyjazdowe pod kątem przebiegu, przejechanych kilometrów w okresie sprzed COVID-u i w okresie COVID-u, to koszty są większe. Dla mnie – już dzisiaj. Moje pytanie jest więc takie – zresztą taką interpelację do ministra zdrowia skierowałam – czy już państwo pracujecie nad nową ceną dobokaretki.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#PoselKrystynaSkowronska">Kolejna sprawa to nierozwiązana sprawa ryczałtu w sieci. Do 30 czerwca trzeba zrobić bilans i rachunek wyników ze szpitala i pokazać go samorządowi, organowi założycielskiemu. Dla mnie jest to istotne, bo cóż z tego, że są pieniądze tak zwane covidowe, znaczone – one w budżetach szpitali wynoszą odpowiednio ileś, w każdym budżecie szpitala ileś – ale nie ma żadnych wytycznych, jak szpitale w sieci będą się rozliczały z ryczałtu.</u>
+          <u xml:id="u-18.6" who="#PoselKrystynaSkowronska">Chcę powiedzieć, że jeśli państwo pracujecie… Tego, czy i jak to będzie wyglądało, nie wiem, ale dochodzą takie głosy ze środowiska szpitalników, że jest przygotowane rozwiązanie wskazujące, o zgrozo, że będą musieli niedowykonania w przyszłości oddać. A zatem tak jak były nadwykonania ponad ryczałt, ponad te 102%, to jeżeli szpital miał nadwykonania 14%, to państwo płacili 2,5% i ileś, na zasadzie ugody, bo to nie było tyle, ile wyniosło rzeczywiste nadwykonanie. I dzisiaj brakuje mi – brakuje mi bardzo – aby w tym zakresie można było mówić już i aby szpitale mogły sobie to planować.</u>
+          <u xml:id="u-18.7" who="#PoselKrystynaSkowronska">Dlaczego to jest istotne? To jest istotne w świetle skandalicznego sposobu przejmowania, zgodnie z rozwiązaniem przyjętym na granicy śmieszności, że można powoływać w organach założycielskich nowe osoby zarządzające, jak to było w Radomiu i w Warszawie. A zatem jeżeli mówimy o tym poważnie, to tego mi brakuje.</u>
+          <u xml:id="u-18.8" who="#PoselKrystynaSkowronska">Brakuje mi również odpowiedzi – COVID a Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Myślę, że panu prezesowi, jak i panu ministrowi znane są te rozwiązania. Jeżeli ratownik czy lekarz będzie miał dodatek, a pilot, który pomaga i ma również kontakt, tego dodatku nie będzie miał, to wygląda to trochę niepoważnie. Czas najwyższy, aby państwo również tym się zainteresowali.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Czy to wszystko?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Na ten moment to tyle. Brakuje mi kompleksowości. W połowie kwietnia z doświadczeń roku ubiegłego można by ekstrapolować już na ten rok i przynajmniej ta sprawa – to, o czym mówiła pani poseł Gelert, czyli wynagrodzenia, dobokaretki, o których mówiłam, plus dodatki covidowe – powinna być już rozwiązana.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselKrystynaSkowronska">Jeszcze pytanie generalne do pana prezesa. Ile z budżetu dodatkowo trafiło lub ile w najbliższym czasie dodatkowo trafi, jeśli państwo prowadzicie takie rozmowy z ministrem zdrowia? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Czy ktoś jeszcze z pań i panów posłów chce zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń. W takim razie ja teraz zabiorę głos.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zacznę od tego. Droga koleżanko, pani poseł, czego bym nie zrobił, to pani poseł szpilę mi wbije. Natomiast, żeby sprawa była jasna, to nie chodzi o mnie, tylko moim obowiązkiem jako przewodniczącego jest stać na straży pewnej powagi Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Otóż jeżeli przy okazji najróżniejszych projektów, które realizujemy, rola Narodowego Funduszu Zdrowia jest dodatkowa, w jakimś sensie pomocnicza dla ministra, a mamy dwa, trzy razy do roku plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia lub korektę, to uważam, że te dwa, trzy razy do roku można oczekiwać obecności na miejscu. Ja pytałem o to sekretariat Komisji jeszcze przed chwilą. Korygowałem, pytałem, jak było. Uzyskaliśmy informację, że państwo wystąpili o przepustki, a na wszelki wypadek o linki. Ja się upewniałem. Gdybym wiedział, tobym interweniował. Po czym okazuje się, że w jakimś sensie zostaliśmy wprowadzeni w błąd, bo nie wiem, po co w takim razie państwo, czy pana asystentka, występowaliście o przepustkę. Skończmy jednak rozmowę na ten temat. Na przyszłość ja jednak oczekuję, aby na posiedzeniach Komisji była obecność na miejscu, chyba że są sytuacje wyjątkowe – choroba, że nie można przyjść, albo zachodzi połączenie różnego rodzaju obowiązków.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan dyrektor doszedł do nas. Dziękujemy, że pan dyrektor przyszedł. Teraz odnośnie do kwestii, które są związane z funkcjonowaniem Narodowego Funduszu Zdrowia w ogóle.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Otóż po pierwsze – á propos pytania, zresztą zasadnego, pani poseł Gelert – to nie jest ani rozporządzenie, ani ustawa, tylko pewna decyzja ministra przekazana prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia, a więc odbyło się to na tym poziomie. Oczywiście ważne jest w odpowiedzi, na ile to jest później wiążące prawnie, ponieważ ja również słyszałem o kwestiach niestety występowania do… Powiem inaczej. Prawnicy czekają za bramą szpitala, żeby tymi sprawami się zająć. Mówię „niestety”, bo tak nie powinno być w dobie pandemii, kiedy wszyscy powinniśmy być solidarni… No, nie wszyscy tak podchodzą. Jest tutaj pewne zrównanie tych, którzy pracują ciężko od rana do nocy w kombinezonach, i tych, którzy – jak słusznie zauważyła poseł i dyrektor szpitala pani Gelert – incydentalnie są przy COVID-zie, a również mają pewne oczekiwania i roszczenia.</u>
+          <u xml:id="u-21.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Nie wiem, jak to państwo rozwiązaliście. Ja mogę powiedzieć, że u mnie, w kujawsko-pomorskim, na pytanie dyrektorów wicedyrektor Narodowego Funduszu Zdrowia ode mnie napisał pismo, z którego właściwie wynika, że wszystkim należy płacić. No więc nie wiem, czy warto byłoby ujednolicić pewne stanowisko. Dyrektorzy mi to pokazywali. W wyniku tego pisma uznali, że w zasadzie nawet jeśli ktoś incydentalnie się zajął, to muszą płacić. Przy okazji informuję państwa o takiej interpretacji.</u>
+          <u xml:id="u-21.6" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz następna sprawa, bo też tu była poruszona kwestia ryczałtu. Mam więc pytanie do pana prezesa i do pana dyrektora. Z tego, co ja kojarzę – nie wiem, czy dobrze to interpretuję i pamiętam – jeśli chodzi o ewentualne wyrównywanie tego, co jest związane z ryczałtem – bo przy pandemii była płacona 1/12 – to szpitale do połowy roku mają czas na wyrównanie tego. Czy tak? Czy ja dobrze kojarzę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselElzbietaGelert">Ryczałt, panie przewodniczący – to i tak jest płacona 1/12. Nie ma tu co wyrównywać. Fundusz nie może ryczałtu zabrać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">To znaczy, inaczej… Właśnie są przypadki, że fundusz zabiera.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselElzbietaGelert">Nie. Ryczałtu nie może zabrać. Może tylko w przyszłym roku obniżyć umowę o niewykonanie i wtedy o te 3–4%…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">No to ja informuję, że znam przynajmniej jeden przypadek, że zabrano przy ostatniej fakturze, cofając się do zeszłego roku…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselElzbietaGelert">Ale to może nie jest ryczałt, tylko pozaryczałtowe, bo szpital ma jeszcze połowę pozaryczałtowych…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Nie. Mówię o ryczałcie. I mówię o rozliczeniu ubiegłego roku, które – wydaje mi się – miało być rozliczane przynajmniej w drugiej połowie tego roku. Nie wiem, czy dobrze to rozumiem. Poproszę o odpowiedź na to pytanie. To może na razie tyle, w takim razie.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie. Nie wiem, czy pan prezes, czy pan dyrektor.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#BernardWasko">Ja może udzielę odpowiedzi na większość pytań i poproszę pana dyrektora o uzupełnienie. Zacznę od końcowej kwestii, bo tak będzie mi łatwiej.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#BernardWasko">Oczywiście pani poseł Gelert ma w pełni rację. Środki ryczałtowe są bezzwrotne. One nie podlegają żadnej korekcie, żadnemu odrabianiu. Taka właśnie jest istota ryczałtu, że jest to stała opłata miesięczna, która jest wypłacana szpitalowi proporcjonalnie od naliczonej rocznie kwoty i w jednakowych transzach miesięcznych jest przekazywana do jednostki. Jeżeli są jakieś przypadki, z których wynika rzeczywiście – ale prosimy o precyzję, że mówimy wyłącznie o ryczałtowych kwotach… Jeżeli kwoty ryczałtu były w jakiś sposób…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przepraszam, to od razu dopowiem. Dyrektor szpitala wystąpił do pana prezesa Nowaka właśnie w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#BernardWasko">To, panie przewodniczący, będziemy wyjaśniać. Rozumiem, że w trybie administracyjnym. Zapewne w trybie zażalenia na czynności dyrektora oddziału. W takiej sytuacji takie skargi są rozpatrywane w trybie administracyjnym.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#BernardWasko">Jeśli chodzi o ryczałt, to rzeczywiście teoretycznie ryczałt może ulec obniżeniu, ale wyłącznie w kolejnym okresie rozliczeniowym. Chciałbym tutaj nadmienić, że zaledwie kilka dni temu weszła w życie nowelizacja ustawy o sieci szpitali, która umożliwiła nam wydłużenie tych pierwotnie obowiązujących umów czteroletnich, które wygasały  30 czerwca. Te umowy zostały zawarte jeszcze w 2017 r. i właśnie na skutek nowelizacji tej ustawy o pół roku, czyli do końca bieżącego roku, zostały wydłużone. To będzie się wiązało z tym – w tej chwili ten proces trwa w oddziałach – że niezwłocznie dyrektorzy oddziałów wojewódzkich będą zobowiązani do wyliczenia na kolejne półrocze, czyli na drugie półrocze 2021 r., kwoty ryczałtu dla szpitali.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#BernardWasko">Mogę tylko tyle powiedzieć, że ta kwota z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością będzie zbliżona do kwoty z pierwszego półrocza. Zatem żadnych działań związanych z planowanym obniżaniem ryczałtu… Chyba że będą jakieś jednostkowe przypadki wynikające z konkretnych sytuacji, ale o tym nie chciałbym tutaj spekulować, bo nie znam w tej chwili takich okoliczności.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#BernardWasko">Tak jak mówię, co do zasady niebawem rozpocznie się w oddziałach wojewódzkich proces naliczania ryczałtów na drugie półrocze 2021 r., a wszystkie przychody z ryczałtu należy w pełni księgować w przychodach jednostek. Nie ma potrzeby tworzenia tam jakichś rezerw czy ewentualnie korekt dotyczących rozpoznawania tych przychodów. Wszędzie tam, gdzie takie zapytania były, udzielaliśmy jednoznacznej dopowiedzi. Również dyrektorzy oddziałów zostali pouczeni, że taką informację mają przekazywać świadczeniodawcom.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#BernardWasko">Odnośnie do umów pozaryczałtowych – rozmawiamy bowiem o pewnej części świadczeń, która jest objęta właśnie tymi umowami, a to dotyczy głównie kart DiLO, czyli świadczeń związanych z leczeniem nowotworów, które są nielimitowane, świadczeń położniczych, noworodkowych, związanych z operacjami zaćmy i wszczepienia endoprotez, bo to są główne składowe umów pozaryczałtowych – to świadczeniodawcy również mieli możliwość złożenia wniosku o wydłużenie okresu rozliczeniowego. Wszyscy, którzy takie wnioski złożyli pod koniec ubiegłego roku, czyli w listopadzie lub grudniu…</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#BernardWasko">Chciałbym nadmienić, że jeśli chodzi o najbardziej zapominalskich czy opornych, my dzwoniliśmy – mówię z pozycji dyrektorów oddziałów – do tych, którzy nie złożyli takich wniosków jeszcze przed zamknięciem roku finansowego – nawet 10 lutego jeszcze były takie przypadki – żeby ci zapominalscy świadczeniodawcy złożyli takie wnioski. Jeżeli więc są korekty dotyczące tych umów pozaryczałtowych, czyli tej 1/12, to chciałbym z całą stanowczością podkreślić, że one wynikają z tego, że albo świadczeniodawcy nie złożyli takich wniosków pomimo wiedzy o tym, że należy taką czynność wykonać, aby dyrektor oddziału mógł przedłużyć ten okres rozliczeniowy, albo dotyczyło to części umów, które po prostu wygasały. Takie przypadki też mieliśmy.</u>
+          <u xml:id="u-30.6" who="#BernardWasko">Tutaj podnoszone były przypadki kilku szpitali, między innymi szpitala w Krakowie. Tam podmiot w zakresie rehabilitacji wypowiedział umowę na rehabilitację. Ona w związku z tym uległa rozwiązaniu z dniem 31 grudnia, a zatem wiadomo, że w takiej sytuacji nie możemy już kontynuować okresu rozliczeniowego, przedłużać umowy nieistniejącej. Jednak to są jednostkowe przypadki, szanowni państwo, i one są zawsze indywidualnie rozpatrywane.</u>
+          <u xml:id="u-30.7" who="#BernardWasko">Sprawa polecenia, która tutaj była podnoszona przez wszystkich państwa. Rzeczywiście to nie jest regulacja, która ma charakter rozporządzenia czy też ustawy, tylko formę decyzji administracyjnej, polecenia ministra zdrowia, które zostało wydane prezesowi funduszu. Z treści polecenia wynika, jakim osobom przysługuje ten dodatek. Przyznaję, że pewne określenia wymagały doprecyzowania i w związku z tym zwracali się do nas świadczeniodawcy o interpretację. Takich próśb było bardzo dużo. W szczególności takim bardzo nieostrym pojęciem, które tutaj jest podnoszone, jest to, że kontakt z osobą podejrzaną o COVID czy zakażoną nie może być incydentalny. Oczywiście, jak państwo doskonale wiecie, pojęcie incydentalność jest tutaj pojęciem uznaniowym i nieostrym, i ta kwestia budzi najwięcej problemów. Niemniej jednak podkreślam, że jako Narodowy Fundusz Zdrowia jesteśmy tylko realizatorem i wykonawcą polecenia pana ministra, przekazujemy środki za pośrednictwem oddziałów wojewódzkich z funduszu covidowego na realizację tego polecenia, natomiast nie odpowiadany za jego kształt. Natomiast przyznam, że w Ministerstwie Zdrowia trwają prace nad ewentualnym udoskonaleniem pewnych wad, które w toku realizacji tego polecenia zostały ujawnione. Takim elementem, który przywróciłby zasadę sprawiedliwości, która tu wybrzmiała w pytaniu chyba pani poseł Gelert, byłoby wprowadzenie zasady proporcjonalności dotyczącą stopnia narażenia czy czasu, w którym dana osoba pracuje w narażeniu na kontakt z pacjentami covidowymi itd. Myślę, że na ten temat – ponieważ my nie jesteśmy gospodarzem i nie jesteśmy uprawnieni do tego, żeby o tym mówić – tylko napomknę, a pan minister być może będzie chciał jeszcze na ten temat coś dodać.</u>
+          <u xml:id="u-30.8" who="#BernardWasko">Jeszcze jedno pytanie pani poseł Gelert, jeśli chodzi o skutki wzrostu wynagrodzeń od 1 lipca tego roku, to jeżeli ta ustawa miałaby zostać zmieniona – bo to musi być w formie zmiany ustawy, jeśli chodzi o konkretny załącznik z tabelami wynagrodzeń minimalnych – to oczywiście będzie to przedmiotem obrad w toku procesu legislacyjnego Wysokiej Komisji, kiedy tylko zostanie złożona do Sejmu. Na pewno znajdą się tam, jeśli chodzi o ocenę skutków regulacji, informacje dotyczące wpływu na budżet Narodowego Funduszu Zdrowia – szacowanego wpływu – oraz kosztów świadczeniodawców zwiększonych właśnie z tytułu podniesienia kwot minimalnego wynagrodzenia.</u>
+          <u xml:id="u-30.9" who="#BernardWasko">Ja mogę w tej chwili powiedzieć, że jeśli chodzi o szacowane przez Ministerstwo Zdrowia skutki podniesienia tych minimalnych kwot wynagrodzeń, one oczywiście nie będą obejmowały 100% pracowników, bo w niektórych grupach zawodowych większość pracowników już zarabia powyżej tych minimów. Przyjęliśmy więc to z wspólnie z Ministerstwem Zdrowia jako pewną korektę. Szacowany wpływ na dodatkowe koszty to około 3 600 000 tys. zł w drugiej połowie tego roku, ale myślę, że szczegóły na pewno będą poddane pod obrady Wysokiej Komisji w toku procesu legislacyjnego, który pewnie niebawem zostanie zainicjowany.</u>
+          <u xml:id="u-30.10" who="#BernardWasko">Przepraszam, jeśli jakieś pytanie mi umknęło. Pierwsze pytanie pani poseł Skowrońskiej – przyznam, że wtedy mi przerywał głos, dlatego nie potrafię w tej chwili przypomnieć go sobie. Jeśli pani poseł byłaby uprzejma to pierwsze pytanie powtórzyć, to chętnie udzielę odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pani poseł Skowrońska, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Jedno z pytań dotyczyło dobokaretki – koszty ratownictwa medycznego w związku z nowymi kosztami covidowymi. Czy państwo przewidujecie? To jest pierwsze. I drugie, ile z budżetu dodatkowych pieniędzy w tym planie finansowym, ile pieniędzy – jest deklaracja resortu zdrowia, bo rozumiem, że tak państwo ustalacie plan finansowy – będzie przekazanych z budżetu do Narodowego Funduszu Zdrowia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#BernardWasko">Jeśli chodzi o drugą część pytania, to ja poproszę pana dyrektora Jarnutowskiego, który dokładnie zajmuje się rozliczeniami i środkami przekazywanymi przez ministra zdrowia z budżetu państwa, z funduszu covidowego, które są w dyspozycji ministra zdrowia, na rzecz Narodowego Funduszu Zdrowia w związku z realizacją tych zadań. Pan dyrektor Jarnutowski na pewno zaraz państwu udzieli wyczerpującej informacji.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#BernardWasko">Jeśli chodzi o koszty dobokaretki, szanowni państwo, od lipca ub.r., również zgodnie z poleceniem ministra zdrowia, żeby zrekompensować świadczeniodawcom zwiększone nakłady związane z funkcjonowaniem w podwyższonym reżymie epidemicznym, do każdej faktury, do każdych świadczeń doliczana jest miesięcznie kwota w wysokości 3% dodatkowych przychodów. Ona oczywiście stanowi uśrednienie i zdaję sobie sprawę z tego, że w pewnych rodzajach świadczeń być może przekracza dodatkowe koszty, a w innych one nie są wystarczające. Natomiast póki co jest to takie rozwiązanie, które od lipca ub.r. zabezpiecza, chroni świadczeniodawców przed tym wzrostem kosztów, o którym rozmawiamy.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#BernardWasko">Część transportu sanitarnego również jest objęta finansowaniem świadczeń covidowych z funduszu covidowego i te zespoły wyjazdowe również mają odrębne finansowanie. Ta są stawki nieco inne i myślę, że zapewne w większym stopniu zabezpieczają ten wzrost nakładów, o których pani poseł tutaj wspomniała.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#BernardWasko">Jeśli mógłbym prosić pana dyrektora Jarnutowskiego o przedstawienie informacji, w jakiej wysokości te trzyprocentowe kwoty dla świadczeniodawców mniej więcej już od ubiegłego roku zostały wypłacone, no i oczywiście jak wygląda w ogóle wykorzystanie funduszu COVID, czyli tej kwoty, którą zasilany jest budżet Narodowego Funduszu Zdrowia. Chciałbym jeszcze wspomnieć, że oprócz tych kwot przeznaczonych literalnie na finansowanie świadczeń związanych z COVID my również jesteśmy zasilani kwotą ubytku przychodu ze składek – rekompensatą ubytku przychodu ze składek na ubezpieczenie zdrowotne – który wynika ze zwolnienia ze składek albo z odroczenia płatności składek dla przedsiębiorców związanych z różnymi formami tarczy antycovidowej. Jeżeli to zwolnienie ze składek na rzecz ZUS powoduje również ubytek składki na ubezpieczenie zdrowotne, to ten ubytek jest również kompensowany z tego funduszu, ale to pana dyrektora Jarnutowskiego poproszę o szczegóły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Bardzo proszę, panie dyrektorze. Dziękuję, panie prezesie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#DyrektorDepartamentuEkonomicznoFinansowegoNarodowegoFunduszuZdrowiaDariuszJarnutowski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, jeżeli chodzi o środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, te środki przekazywane są do Narodowego Funduszu Zdrowia przez ministra zdrowia. Tak jak pan prezes wspomniał, jeżeli chodzi o ten trzyprocentowy dodatek do faktury za utrzymanie reżymu sanitarnego przy udzielaniu świadczeń – ten dodatek został wprowadzony 1 lipca 2020 r. i od tego czasu do 9 kwietnia, do poprzedniego piątku, środki przekazane świadczeniodawcom z tego tytułu wyniosły 1 298 000 tys. zł – to są te dodatki trzyprocentowe od lipca do 9 kwietnia.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#DyrektorDepartamentuEkonomicznoFinansowegoNarodowegoFunduszuZdrowiaDariuszJarnutowski">Jeżeli chodzi o środki pochodzące z funduszu covidowego, które mamy aktualnie ujęte w planie finansowym na rok 2021, to one wynoszą 6 228 000 tys. zł. Ponad 2 171 000 tys. zł to są zaplanowane środki na świadczenia opieki zdrowotnej na rok 2021.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#DyrektorDepartamentuEkonomicznoFinansowegoNarodowegoFunduszuZdrowiaDariuszJarnutowski">Jeżeli chodzi o testy diagnostyczne RT-PCR, jest to kwota ponad 900 000 tys. zł. Dodatkowe świadczenia pieniężne, o których już tu była mowa, to 2 975 000 tys. zł. Pozostałe, drobniejsze kwoty, takie jak za hotel dla medyka czy zapewnienie możliwości noclegu dla personelu medycznego, który udziela świadczeń covidowych, to ponad 3000 tys. zł. Szczepienia przeciwko grypie, które były również oferowane personelowi medycznemu – ponad 3000 tys. zł. Jeżeli chodzi o polecenia i finansowanie z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, mamy 6 228 000 tys. zł ujętych w aktualnym palnie finansowym na rok 2021.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#DyrektorDepartamentuEkonomicznoFinansowegoNarodowegoFunduszuZdrowiaDariuszJarnutowski">Natomiast te środki przekazywane przez ministra zdrowia są rozliczane zgodnie z rozporządzeniem wydanym na podstawie specustawy covidowej przez ministra zdrowia. Cykl rozliczenia następuje w ten sposób, że Narodowy Fundusz Zdrowia otrzymuje refundację poniesionych wydatków z funduszu COVID. Najpierw płacimy świadczeniodawcom i innym podmiotom za te działania związane z przeciwdziałaniem COVID-19, a następnie rozliczamy się już bezpośrednio z Ministerstwem Zdrowia w cyklach miesięcznych i otrzymujemy refundację.</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#DyrektorDepartamentuEkonomicznoFinansowegoNarodowegoFunduszuZdrowiaDariuszJarnutowski">Mógłbym tylko dodać, jeżeli chodzi o ryczałt PSZ, że tak jak pan prezes wspominał, w związku z tą nowelizacją ustawy z 17 marca, która weszła w życie od 28 marca, funkcjonowanie sieci zostało przedłużone do 31 grudnia. Zgodnie z tą regulacją podstawę do wyliczenia ryczałtu również na drugą połowę roku stanowić będzie rok 2019. Czyli sprzed epidemii. Mamy przedłużony okres rozliczeniowy do 31 grudnia. Jeżeli coś mam uzupełnić, to bardzo chętnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Ja bym poprosiła o głos, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Dziękuję bardzo. Jednak z panem dyrektorem chciałabym się nie zgodzić albo pan dyrektor nieprecyzyjnie wyjaśnił. Nie chciałabym przedłużać posiedzenia Komisji – zadowoli mnie odpowiedź pisemna. Niemniej jednak nie mogę przejść obojętnie nad tym, co państwo piszecie. Czyli Narodowy Fundusz Zdrowia, projekt zmian, przychody, koszty funduszu łącznie, ratownictwo – czyli koszty realizacji zadań zespołów ratownictwa medycznego. One się nie zmieniają – 2 274 000 tys. zł. Po zmianie taka sama kwota. To jest pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselKrystynaSkowronska">Drugie. Dodatek tak zwany covidowy, o którym państwo mówicie, ustalony w ubiegłym roku. Doskonale wiemy, jak wyglądała liczba wyjazdów, jak wyglądała kolejna fala pandemii – ja jestem ozdrowieńcem czy rekonwalescentem. W tym przypadku, kiedy dyrektorzy mówią o dodatkowych kosztach – i sami państwo o tym mówicie – o dodatkowych wyjazdach, czyli dłuższym jeżdżeniu i potrzebie paliwa, nie wydaje mi się, żeby to 3% było marzeniem.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PoselKrystynaSkowronska">Nadto w tym planie finansowym po zmianie, jeżeli go zatwierdzamy we wrześniu – a tam data graniczna jest 30 września – my nie mamy żadnych pieniędzy, które są rozliczane via Narodowy Fundusz Zdrowia i są pozycją „przychody” po stronie budżet państwa –fundusz covidowy, i dopiero rozdysponowanie analityczne na poszczególne oddziały funduszu… Takiego przekazania informacji mi brakuje. To, co państwo zapisali, a pan dyrektor tłumaczy, jest mało precyzyjne.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie dyrektorze, ja nie chcę przedłużać dzisiejszego posiedzenia. Ja mam nadzieję, że albo pan ze mną się skontaktuje i objaśni, albo… Dzisiejsze wyjaśnienia są na okrągło. Ja sobie wypisałam tę kwotę, o której państwo mówicie, dodatkowych chyba 6 mld czy dodatkowych pieniędzy covidowych. Tego nie ma pokazanego w planie finansowym, a my nie mówimy o niczym innym, tylko o planie finansowym. W planie finansowym mamy zmianę stricte w zakresie kosztów świadczeń opieki zdrowotnej – opieka ambulatoryjna i leczenie szpitalne. I tylko w tym mamy. My pytamy o inne pozycje, tak jak pani poseł Gelert… I proszę nie mówić, bo w żadnej pozycji nie ma zwiększonych przychodów funduszu, które mogłyby być z budżetu, z funduszu covidowego przeznaczone i w ten sposób adresowane. A Narodowy Fundusz Zdrowia nie może mieć dodatkowej lewej czy prawej kasy – niech ona nawet będzie prawa, bo covidowa – tylko musi mieć jeden plan finansowy i jeden strumień pieniędzy, który jest strumieniem po stronie przychodów i który jest strumieniem po stronie wydatków.</u>
+          <u xml:id="u-39.4" who="#PoselKrystynaSkowronska">Naprawdę pan dyrektor tłumaczy to trochę tak, jakby tłumaczył to osobom, które nie znają się na konstruowaniu planów finansowych. Pani poseł Gelert i ja mówimy o tym, co się rozjeżdża. Nie ma niczego dodatkowego. Idziecie – lecznictwo szpitalne. Idziecie – opieka ambulatoryjna. Nie ma pokazanego przychodu z funduszu covidowego. Prosiłabym, żeby mi to napisać, odpowiadając pisemnie na to moje pytanie. Ja już nie chcę w tym momencie. Myślę, że będzie jeszcze okazja rozmawiać o planie finansowym. Postaram się przed każdym takim posiedzeniem sformułować pytania i przesłać je państwu, aby odpowiedzi były precyzyjne. O pieniądzach rozmawiamy z dużą rzetelnością. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Ja jednak poproszę o krótką odpowiedź, nie wiem, czy pana dyrektora, czy pana prezesa – i pewnie na tym będziemy kończyć. Bardzo proszę. Pan prezes czy pan dyrektor?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#BernardWasko">Może poproszę pana dyrektora, żeby doprecyzował, jak są ujmowane środki z funduszu covidowego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, pan dyrektor. Bardzo proszę</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#DyrektordepartamentuNFZDariuszJarnutowski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, plan finansowy zatwierdzony przez ministra zdrowia w porozumieniu z ministrem finansów 30 września zakładał po stronie przychodów i kosztów kwotę 104 918 000 tys. zł. Następnie w trybie określonym przepisami ustawy, art. 124 ust. 4, ten plan został zwiększony. Ten tryb określony ustawowo – niestety bez udziału Komisji Zdrowia Sejmu – ogranicza się do poinformowania przez prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia ministra zdrowia i ministra finansów o dokonywanych zmianach w planie finansowym, przy czym ten tryb jest ograniczony do środków pochodzących właśnie z budżetu państwa bądź przesunięć kosztów w ramach planu finansowego.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#DyrektordepartamentuNFZDariuszJarnutowski">Aktualny plan finansowy – ten przedłożony projekt zmiany – zakłada nawet przed zmianą kwotę przychodów i kosztów na poziomie 111 mld zł. W tym planie są już uwzględnione te zwiększenia, które zostały dokonane ze środków pochodzących z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 poza trybem pełnej procedury zmiany planu finansowego, poza opiniowaniem tego przez Komisję Zdrowia i Komisję Finansów Publicznych. Niestety plan finansowy na rok 2021 w ubiegłym roku nie był przedmiotem prac Komisji z tego względu, że takie przepisy były w ustawie covidowej, iż prezes nie sporządzał projektu planu finansowego i nie przedkładał go Komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Rozumiem, panie dyrektorze i panie prezesie, że pewnie gdy będziemy rozliczać te wydatki osobowe związane z COVID-em, to tylko z tego powodu będzie nas czekać kolejna korekta. Trudno pewne rzeczy teraz precyzyjnie wyliczyć, bo jest bardzo różnie w różnych szpitalach – no i zobaczymy, jak długo będzie utrzymane to, co jest w tej chwili.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#BernardWasko">Panie przewodniczący, my praktycznie raz na miesiąc dokonujemy takiej korekty w związku z dodatkowymi przychodami z funduszu COVID. One właśnie są dokonywane w tym trybie zawiadomienia ministra zdrowia i ministra finansów o zmianie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">A czy moglibyśmy… Panie przewodniczący, my nie otrzymujemy żadnych takich informacji. Jeżeli członkowie Komisji otrzymywaliby informacje… Ja dlatego to dzisiaj mówię i o taką deklarację proszę pana prezesa zarówno na posiedzeniu Komisji Zdrowia, jak i będę o to pytać na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, bo również będziemy plan finansowy rozpatrywać. Bo gdybyśmy je otrzymywali, to po pierwsze – tych pytań by nie było. Mamy kontynuację i mamy od państwa pełną informację na ten temat, więc kolejne zmiany traktowalibyśmy jako zmiany, które pozwalają nam mieć pełną wiedzę na temat przekazanych środków z budżetu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, mamy jeszcze do przyjęcia opinię. „Opinia nr 8 Komisji Zdrowia do prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie projektu zmiany planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia na 2021 r., uchwalona na posiedzeniu w dniu 13 kwietnia 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Komisja Zdrowia na posiedzeniu w dniu 13 kwietnia 2021 r. rozpatrzyła wniosek prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 7 kwietnia 2021 r. dotyczący projektu zmiany planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia na 2021 r. Komisja Zdrowia, na podstawie art. 124 ust. 1–2, w związku z art. 121 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia  27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowych ze środków publicznych, pozytywnie opiniuje projekt zmiany planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia na 2021 r. przedstawiony we wniosku”.</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, głosujemy. Proszę o uruchomienie procedury. Kto jest za przyjęciem takiej opinii? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-47.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 26 posłów – 22 za, 1 przeciw, 3 osoby się wstrzymały. Stwierdzam, że Komisja wydała pozytywną opinię. To wszystko. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-47.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..aad27e1
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/header.xml
@@ -0,0 +1,85 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-zdrxx-00069-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Zdrowia /nr 69/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Zdrowia /nr 69/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ZDR">69</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekPrezydiumNaczelnejRadyLekarskiejJerzyFriediger" role="speaker">
+        <persName>Członek Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej Jerzy Friediger</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="CzlonekPrezydiumNRLJerzyFriediger" role="speaker">
+        <persName>Członek Prezydium NRL Jerzy Friediger</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Maciej Miłkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MZ Maciej Miłkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselCzeslawHoc" role="speaker">
+        <persName>Poseł Czesław Hoc</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselElzbietaGelert" role="speaker">
+        <persName>Poseł Elżbieta Gelert</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselGrzegorzNapieralski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Grzegorz Napieralski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselJanSzopinski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Jan Szopiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarcelinaZawisza" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marcelina Zawisza</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarekRutka" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marek Rutka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMonikaWielichowska" role="speaker">
+        <persName>Poseł Monika Wielichowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselRajmundMiller" role="speaker">
+        <persName>Poseł Rajmund Miller</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZdzislawWolski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zdzisław Wolski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaKrajowegoSekretariatuOchronyZdrowiaNSZZSolidarnoscMariaOchman" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca Krajowego Sekretariatu Ochrony Zdrowia NSZZ „Solidarność” Maria Ochman</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca KSOZ NSZZ „Solidarność” Maria Ochman</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Bolesław Piecha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelTomaszLatos" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Tomasz Latos</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ZDR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Zdrowia</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..b461cb9
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00069-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,276 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Dzień dobry państwu. Chciałbym otworzyć posiedzenie Komisji Zdrowia zwołane przez marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 i 3 regulaminu Sejmu. Posiedzenie będzie przeprowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Posiedzenie zostało zwołane w trybie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu, to znaczy na wniosek grupy posłów, który wpłynął do Komisji w dniu 29 marca br.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Na początku przystąpimy do stwierdzenia kworum. Państwa na sali proszę o zalogowanie się za pomocą kart do głosowania. Państwa uczestniczących w posiedzeniu zdalnie proszę o naciśnięcie jakiegokolwiek przycisku. Otwieram głosowanie w sprawie stwierdzenia kworum. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">W posiedzeniu na tę chwilę uczestniczy 29 posłów, w związku z czym mamy kworum. Chciałbym zaproponować, żeby głosowanie w sprawie kworum zostawić otwarte, więc jeżeli ktoś w tej chwili się zalogował, ma możliwość w każdej chwili potwierdzić swoją obecność na posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Na początku chciałbym stwierdzić przyjęcie protokołów z posiedzeń Komisji od dnia 14 lipca 2020 r. do końca grudnia 2020 r. Były to posiedzenia Komisji nr 21–52. Nikt z państwa posłów do tych protokołów nie wniósł żadnych uwag. W związku z tym stwierdzam, że protokoły z posiedzeń Komisji od nr 21 do nr 52 zostały przez państwa zatwierdzone poprzez niezgłoszenie do nich zastrzeżeń.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Porządek dzisiejszego posiedzenia zwołanego przez marszałek Sejmu, zgodnie z wnioskiem grupy posłów, przewiduje informację ministra zdrowia Adama Niedzielskiego na temat obecnej sytuacji pracowników wykonujących zawody niemedyczne, świadczących pracę w podmiotach leczniczych i mających styczność z osobami chorymi na COVID-19. Chciałbym zasygnalizować, że brzmienie porządku dziennego wynika z wniosku grupy posłów i Komisja ani prezydium nie mogą go zmienić, ani skreślić. W związku z tym nie podlega on zatwierdzeniu. Można tylko poinformować szanowną Komisję o problematyce poruszanej na dzisiejszym posiedzeniu Komisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proponowałbym następującą sekwencję przebiegu posiedzenia. Chciałbym, aby na początku wystąpili przedstawiciele posłów, którzy zgłosili wniosek o zwołanie tego posiedzenia. Po drugie, chciałbym, żeby była właściwa wypowiedź przedstawiciela rządu. W tym przypadku witamy pana ministra Miłkowskiego, który jest obecny zdalnie i będzie odpowiadał na postulaty i pytania zgłaszane przez posłów. Następnie przeprowadzenie dyskusji. Czy jest jakiś sprzeciw wobec powyższej propozycji realizacji porządku tego posiedzenia Komisji? Nie widzę zgłoszeń…</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Tak, słucham.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMarekRutka">Panie przewodniczący, w zasadzie jako wniosek formalny czy pytanie: Dlaczego pan minister nie jest obecny fizycznie na posiedzeniu Komisji? Nawiązuję do wystąpienia pana przewodniczącego Latosa wczoraj, dotyczącego prezesa NFZ. Posłowie są w stanie stawić się osobiście na posiedzeniu Komisji, natomiast pan minister nie. Dlaczego tak się stało? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">Pewnie pan wie, że pracujemy zdalnie, w związku z czym obowiązują odpowiednie formuły. Pan minister widocznie ma inne zobowiązania albo też ma swojego przedstawiciela z Ministerstwa Zdrowia, który jest zdalnie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaMaciejMilkowski">Mogę odpowiedzieć. Wczoraj uzyskałem informację, że muszę być na kwarantannie. W związku z tym nie mogę opuszczać mieszkania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">To jest jedna sprawa. Druga sprawa to jest to, że wczoraj przysłuchiwałem się tej dyskusji wieczorem. Pani poseł Skowrońska, która też długo uczestniczy w posiedzeniach Komisji, nie zgłaszała jakichś specjalnych uwag, że nie ma fizycznej obecności. Obecność na łączach jest w zasadzie, wobec przyjętej od prawie roku procedury prac, normalnym uczestnictwem w posiedzeniu Komisji, więc ja nie odpowiem na to pytanie. Pan minister Miłkowski odpowiedział. Sądzę, że nie ma powodu, żeby stwierdzić, że musi być fizyczna obecność kogokolwiek na posiedzeniu Komisji. Rozumiem, że to zostało wyjaśnione.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelBoleslawPiecha">W związku z tym, że wyjaśniliśmy wszystkie sprawy, stwierdzam przyjęcie sposobu przebiegu obrad i poproszę oczywiście o wystąpienie przedstawicieli posłów, którzy zgłosili wniosek o zwołanie tego posiedzenia. Kto z państwa? Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMonikaWielichowska">Szanowny panie przewodniczący, członkowie i członkinie sejmowej Komisji Zdrowia, szanowny panie ministrze, w walkę z pandemią zaangażowanych jest wiele służb i bez wątpienia najważniejszą grupę stanowią pracownicy ochrony zdrowia. Ochronę zdrowia stanowią nie tylko medycy. Ochronę zdrowia, oprócz medyków, stanowią pracownicy niemedyczni: salowe, sanitariusze, służby techniczne, pracownicy techniczni, administracja szpitali czy też opiekunki i opiekunowie medyczni. Bez ich pracy, bez ich zaangażowania służba zdrowia, ochrona zdrowia nie przetrwałaby nawet chwili, szczególnie w czasach pandemii.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselMonikaWielichowska">Oni wszyscy od ponad roku, ramię w ramię z medykami, na pierwszej linii frontu walczą z COVID-em. Oprócz tego, że walczą z pandemią, od miesięcy walczą też o dodatek covidowy. Uważamy nie od dziś, że pracę pracowników niemedycznych trzeba docenić, ale aby to zrobić, trzeba zmienić obowiązujące przepisy tak, by pracownicy niemedyczni nie czuli się pokrzywdzeni, nie czuli się niesprawiedliwie czy nierówno potraktowani, a tak właśnie w tej chwili jest.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselMonikaWielichowska">Personel pomocniczy, salowe i salowi, sanitariuszki i sanitariusze, opiekunowie i opiekunki medyczne, rejestratorki medyczne, sekretarki medyczne, personel sprzątający czy też personel techniczny to również osoby, które mają bezpośredni kontakt z pacjentami zakażonymi wirusem. Oprócz swojej pracy, która niejednokrotnie ponadstandardowo wspiera personel medyczny, są nieocenionym wsparciem w tych trudnych czasach dla przecież przemęczonych i obciążonych lekarzy i pielęgniarek. Nie są oni jednak niezniszczalni. W pracy też się zakażają, chorują, czasem też umierają. Trzeba się o nich upomnieć.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselMonikaWielichowska">Upominamy się, panie ministrze, o pracowników niemedycznych nie od dziś. Upominaliśmy się w składanych interpelacjach poselskich do ministra zdrowia, choćby tej ostatniej, złożonej w styczniu. Upomina się o pracowników niemedycznych także rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar, który zaniepokojony dyskryminacją w swoim wystąpieniu do ministra zdrowia zaznaczył, że niemedyczni pracownicy ochrony zdrowia także mają bezpośredni kontakt z pacjentami zakażonymi tym wirusem i są w sposób bezpośredni zaangażowani w zwalczanie pandemii. Zwrócił też uwagę na to, że zawężenie grupy, której przyznano dodatek, jedynie do pracowników medycznych powoduje, że pozostali pracownicy szpitala czują się po prostu pokrzywdzeni. W końcu oni sami, choćby zrzeszeni w organizującej się na razie w związek zawodowy aktywnej grupie personel pomocniczy w ochronie zdrowia, dotarli już praktycznie wszędzie, chociaż chyba nie dotarli do pana przewodniczącego Komisji Zdrowia. A szkoda.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselMonikaWielichowska">Z tego, co wiemy, 22 marca pan poinformował, panie wiceministrze, że propozycje poszerzenia kręgu pracowników ochrony zdrowia uprawnionych do otrzymania dodatku covidowego są przedmiotem analiz Ministerstwa Zdrowia. Jesteśmy, panie ministrze, trzy tygodnie później. Rząd jest mocno spóźniony w dostrzeżeniu ludzi, którzy pracując w ochronie zdrowia, narażają swoje zdrowie i życie. To chyba najwłaściwszy czas, by zapytać rządzących, by zapytać ministra zdrowia, kiedy uporządkujecie sprawy związane z dodatkami covidowymi. Kiedy zauważycie tę wprowadzoną dyskryminację wśród pracowników ochrony zdrowia, bo nawet te przepisy, które funkcjonują obecnie, przynoszą bałagan, przynoszą chaos, są różnie interpretowane? Zresztą wczoraj na posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia szeroko mówiła o tym pani poseł Elżbieta Gelert. Dziękuję. Mam nadzieję na szeroką dyskusję i dostrzeżenie pracowników niemedycznych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Również mam nadzieję na merytoryczną, a nie polityczną dyskusję w tej sprawie. Dopowiem, pani przewodnicząca, że przedstawiciele związków zawodowych ze mną się kontaktowali i tutaj zgodnie z ich oczekiwaniem będziemy rozmawiać właśnie na temat kwestii związanych z wynagrodzeniami zarówno tej części personelu, która nie ma dodatku covidowego, jak i tych, którzy go otrzymują, ale są pewne niejasności, o czym pani poseł Gelert wczoraj mówiła. Myślę, że warto ponownie o tym porozmawiać, bo wiemy, że jeśli chodzi o tych, którzy go otrzymują, są sprawy, które też wymagają pewnego doprecyzowania.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz oddaję głos przedstawicielowi Ministerstwa Zdrowia, panu ministrowi Miłkowskiemu. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Dziękuję bardzo serdecznie za możliwość udzielenia informacji. Dla Ministerstwa Zdrowia wszyscy pracownicy są bardzo istotni, pracownicy zatrudnieni, realizujący swoje zadania w zakresie walki z COVID-em. Wiemy, że praca szpitala jest pracą wspólną w pełnym zakresie nie tylko pracowników medycznych, lecz także niemedycznych, jak również pracowników administracyjnych. To jest cały duży zespół personelu medycznego zatrudnionego w szpitalu, ale nie tylko w szpitalu, lecz także w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej i w podstawowej opiece zdrowotnej.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">W ubiegłym roku, widząc, że ta druga fala jest bardzo istotna, zbiera żniwo wśród obywateli w Polsce, wśród personelu medycznego, od razu podjęliśmy decyzję strategiczną, żeby chronić ten personel w pierwszej kolejności w zakresie zakażenia. Zresztą od samego początku ministerstwo bardzo mocno zwracało uwagę na dobre zabezpieczenie pracowników pod kątem środków ochrony indywidualnej. Jednak od tego roku mamy możliwość szczepień. W tym okresie są szczepienia grupy zero. Ustaliliśmy, że w pierwszym miesiącu, styczniu, będziemy w stanie zaszczepić wszystkich, żeby te osoby jak najmniej chorowały, i faktycznie to się udało. Cały personel podmiotów leczniczych został zakwalifikowany, czyli szeroka grupa osób pracujących w szpitalach, grupy medyczne, grupy niemedyczne. Cały personel medyczny pracujący w podmiotach leczniczych miał prawo się zaszczepić i widzimy, że to zostało wykonane.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Liczba zaszczepionych to około 800 tys. osób, w tym prawie połowa to osoby, które nie posiadają prawa wykonywania zawodu, czyli te osoby, które są personelem pomocniczym lub administracyjnym. Tak jak mówiłem, 800 tys. osób, z tego prawie 680 tys. to osoby zaszczepione już skutecznie, obiema dawkami, przy czym 330 tys. – połowa – to są pracownicy niemedyczni. Dzięki temu właściwie od lutego widzimy bardzo duży spadek zakażeń personelu medycznego i niemedycznego. Podczas gdy w szczytowym okresie – w październiki i listopadzie – dochodziło do 3000 osób, to aktualnie mamy w całej tej grupie od 200 do 300 przypadków dziennie.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Cała grupa, która chciała, została zaszczepiona. Oczywiście te grupy aktualnie też się szczepią, ponieważ cały czas mają otwartą tę możliwość, w każdym momencie. Czasem nie mogły się zaszczepić w styczniu–lutym – jest to grupa zerowa – więc mogą się zaszczepić w każdym momencie.</u>
+          <u xml:id="u-8.4" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">To, co ministerstwo realizuje ze związkami zawodowymi, z Trójstronnym Zespołem ds. Ochrony Zdrowia, gdzie są delegaci rządu, pracodawców i pracowników. Pracujemy nad nowymi stawkami najniższego wynagrodzenia w sektorze ochrony zdrowia. Udało się nam podpisać protokół uzgodnień ze wszystkimi stronami. Oczywiście zawsze są jeszcze jakieś problemy, ale udało się nam wspólnie uzgodnić najniższe wynagrodzenia, pod czym wszystkie strony się podpisały. Te najniższe wynagrodzenia uwzględniają pracowników medycznych na stanowiskach medycznych i pracowników niemedycznych. Zostało uzgodnione, że od 1 lipca gwarantowane minimalne wynagrodzenie się zmieni. Do tej pory było tak, że 31 grudnia ustawa kończy swój bieg i pracownicy otrzymują to docelowe wynagrodzenie. My zaproponowaliśmy, żeby od 1 lipca obowiązywało najniższe wynagrodzenie, ale nie takie, jak było w pierwotnej ustawie, tylko podwyższone, zgodnie z ustalonymi wynagrodzeniami.</u>
+          <u xml:id="u-8.5" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Tak więc, pracownicy działalności podstawowej, inni niż wykonujący zawód medyczny, będą mieli minimalne wynagrodzenie w wysokości 4186 zł – wynagrodzenie zasadnicze dla grupy zawodowej psychologów, specjalistów psychoterapii i części pracowników socjalnych. Dla osób z wykształceniem średnim to będzie 3772 zł. To jest zawodowa grupa laborantów czy instruktorów terapii uzależnień, statystyków czy bardzo duża grupa rejestratorek i sekretarek medycznych. I grupa z najniższym wynagrodzenie podstawowym. Zostało uzgodnione, że najniższe wynagrodzenie to będzie 3049 zł. Tu jest duża grupa salowych, sanitariuszy czy dezynfektorów. Trzeba jednak powiedzieć, że to jest wynagrodzenie zasadnicze, czyli do tego wynagrodzenia dochodzą wszystkie składniki, które są w danym miejscu pracy, a więc dodatki stażowe, nocne i inne, wszystkie, które obowiązują w systemie ochrony zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-8.6" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Ministerstwo Zdrowia bardzo zwraca uwagę na finansowanie świadczeń covidowych. Te świadczenia są bardzo dobrze wycenione, znacząco wyżej niż wszystkie świadczenia zdrowotne do tej pory, ponieważ szpitale, podmioty lecznicze w zależności od decyzji, od liczby łóżek mają zagwarantowane 100% tego wynagrodzenia, które mieli do tej pory. Dodatkowo za świadczenia covidowe są wypłacane wynagrodzenia podmiotom leczniczym, tak więc sytuacja tych podmiotów leczniczych, które pracują w pandemii, bardzo mocno się polepszyła. To widzimy faktycznie w sytuacji tych podmiotów leczniczych. Na tę walkę są przekazywane środki finansowe, które umożliwiają dobre funkcjonowanie i częściowo spłatę zadłużeń nawet z ubiegłych lat.</u>
+          <u xml:id="u-8.7" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Ministerstwo Zdrowia na ten rok ma przyznane finansowanie w zakresie walki z COVID-em w wysokości prawie 18 mld zł i z tego są finansowane wszystkie świadczenia zdrowotne, wszystkie rzeczy związane z laboratoriami, poleceniem dla Narodowego Funduszu Zdrowia czy refundacją składek na ubezpieczenie zdrowotne dla podmiotów leczniczych. Są to bardzo istotne dodatkowe koszty systemu ochrony zdrowia, które nie były planowane i są poza budżetem przeznaczonym wcześniej na system ochrony zdrowia. To są główne elementy związane właśnie z tym tematem, który jest aktualnie procedowany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo, panie ministrze, za informację.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Otwieram teraz dyskusję. Kto z państwa chciałby zabrać głos? Pani poseł Lubnauer zgłosiła się do zabrania głosu. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Przede wszystkim usłyszałam tutaj, że jeśli chodzi o zarobki, to będzie dopiero stworzone coś takiego jak płaca minimalna w służbie zdrowia. Natomiast, jeżeli mówimy o pracownikach niemedycznych, to oczywiście część z nich, będąc tak samo zagrożona jak pracownicy medyczni, dotychczas nie mogła liczyć na to, że otrzyma jakieś dodatkowe środki, a plany, o których słyszę od ministerstwa, dotyczą tylko działań na przyszłość. Chciałabym się dowiedzieć, czy są jakiekolwiek pomysły na to, w jaki sposób zrekompensować im ten cały czas, w którym ponosili oni duże zagrożenie, to, że nie zostali potraktowani jak personel medyczny.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Mówię oczywiście tylko o tym personelu, który rzeczywiście pracował w warunkach zagrożenia, bezpośrednio przy chorych z koronawirusem albo przy chorych, których można było podejrzewać o koronawirusa. Powinniśmy na równi traktować wszystkich tych, którzy pracują – nazwijmy to – w szerokiej ochronie zdrowia i byli zagrożeni z powodu tego, że mogli mieć kontakt, i co za tym idzie, mogli zachorować, często ciężko, a nawet w ostateczności można mówić o zgonach. Jak wiemy, wśród personelu medycznego tych zgonów było całkiem sporo. Chciałabym więc zapytać, czy ministerstwo myślałoby o jakichś rekompensatach za ten czas, kiedy nie było tego typu rozwiązań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak, widzę kolejne zgłoszenia. Pani poseł Gelert, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselElzbietaGelert">Dziękuję bardzo. Szkoda, że pana ministra wczoraj nie było, bo dzisiaj dosyć szeroko rozwinął to, o czym wczoraj mówiliśmy, czyli ewentualnie pytanie do funduszu, skąd pieniądze na tak szeroki gest podwyżkowy. Bardzo dobrze, że on jest. Oczywiście, że dobrze, bo na to wszyscy czekają, ale, proszę państwa – ponieważ pan minister szeroko mówił właśnie o ustaleniu płacy podstawowej, najniższej płacy w służbie zdrowia – samo podwyższenie tej kwoty bazowej, jeżeli chodzi o płace, która w tej chwili wynosi 4918 zł, a będzie wynosić 5167, to jest powyżej 5%.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselElzbietaGelert">Mało tego, że sama stawka bazowa to jest więcej o 5%, to prawie w każdej grupie  – co prawda bardzo różnie procentowo – również procentowo wzrastają kwoty minimalnej płacy. Tak jak wczoraj ktoś z państwa zauważył, że przecież część personelu ma już dawno tę najniższą, więc nie będzie problemu, bo przecież to mają, ale to nie jest tak do końca. Proszę państwa, jeżeli w grupie pracowników, tam gdzie jest pielęgniarka z licencjatem bez specjalizacji, gdzie są sekretarki, rejestratorki itd., wzrasta o 14,6%, to jest to bardzo wysoko. Jest to kwota – co też mówił pan minister – 3772 zł. Jestem ciekawa, czy jest dużo takich szpitali, gdzie sekretarka czy rejestratorka zarabia taką kwotę, bo śmiem wątpić. Zatem na pewno trzeba będzie wydać na to bardzo duże pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PoselElzbietaGelert">Jednak mało tego, że pieniądze. Jestem zdziwiona tym – ale mogę sobie być zdziwiona – że może nie w tej samej grupie, ale z tą samą podstawą minimalną jest zarówno pielęgniarka, jak i rejestratorka czy sekretarka, opiekunka i pracownik centralnej sterylizacji. Nie wiem, jak pielęgniarki sobie na to pozwoliły i to podpisały. Chyba że są pewne zmiany, o których jeszcze nie wiemy, bo my tak naprawdę jeszcze tych zmian nie dostaliśmy. Jeżeli ktoś ma kontakty ze szpitalem, to wie, że po szpitalach to już „chodzi”, bo przecież są związki zawodowe, które też uczestniczą bezpośrednio lub pośrednio w tych spotkaniach trójstronnych i te informacje posiadają.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselElzbietaGelert">Powiem państwu, że są też podwyżki takie – dla pielęgniarek z wyższym wykształceniem i innych zawodów z wyższym wykształceniem bez specjalizacji – że wzrost następuje prawie o 11%. Ponawiam więc pytanie z wczoraj, skąd te pieniądze będą. Kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia pokaże wzrost nakładów dla szpitali? Jeżeli bowiem płace w szpitalach stanowią mniej więcej 60–70%, a niektórych przypadkach – co nie jest oczywiście prawidłowe – i 80%, to wynagrodzenia mają zdecydowany wpływ na to, jak kształtuje się budżet szpitala. I teraz te podwyżki. Nie mówię, że one nie są słuszne. Jak najbardziej są, bo te płace nie są za wysokie. Wszyscy o tym wiemy. Jednak jak to będzie się kształtowało dla szpitala, skąd szpital weźmie na to pieniądze.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PoselElzbietaGelert">Myślę, że najpóźniej na następnym posiedzeniu, które jest w maju, zapoznamy się z tym porozumieniem trójstronnym, bo przecież to trzeba będzie wstawić do ustawy. My musimy to przejrzeć, ale właściwie dostaniemy to wszystko post factum i tylko do „klepnięcia” albo nie. Tak to zazwyczaj bywa. Te dyskusje tak się odbywają.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#PoselElzbietaGelert">Miałabym więc do pana przewodniczącego naprawdę wielką prośbę, żeby wtedy przedstawiciel Narodowego Funduszu Zdrowia był i nam wytłumaczył, jak te pieniądze będą delegowane do jednostek służby zdrowia po to, aby zaspokoić te wszystkie podwyżkowe sprawy. Według tego, jak my ocenialiśmy to u siebie, to przynajmniej między 5 a 8%… To jest różnie w różnych szpitalach, ale można powiedzieć, że o 6–7% budżet szpitala powinien wzrosnąć po to, żeby zrekompensować te podwyżki. Jednak, jak mówię, każdy szpital liczy według swoich danych.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#PoselElzbietaGelert">Jeżeli chodzi o drugą sprawę, to my wczoraj też dyskutowaliśmy na temat dodatków covidowych, które wprowadziły wśród pracowników naprawdę bardzo wiele złego. Tak źle dopracowane polecenie – już będę prawidłowo mówić, że było to polecenie… W ogóle, jaki to akt prawny, polecenie. No, ale polecenie było.</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#PoselElzbietaGelert">Chciałabym wiedzieć, kto będzie sprawdzać to polecenie. Czy będą grupy, które przyjdą i będą sprawdzały? Myślę, że muszą być z Narodowego Funduszu Zdrowia, bo to on wydaje te pieniądze. Czy przyjdą więc grupy, które będą sprawdzały poszczególnych dyrektorów, czy właściwie podjęli decyzję, czy niewłaściwie, na podstawie polecenia, które można interpretować różnie? Nie dość, że można je interpretować różnie, to ono wcale nie zawiera wypłaty dla innego personelu poza personelem typowo medycznym, czyli lekarza, pielęgniarki, technika, jeżeli pracuje i obsługuje pacjentów covidowych. Natomiast cała grupa sanitariuszy, salowych nie jest ujęta.</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#PoselElzbietaGelert">Jeśli wczoraj usłyszałam „no to musimy popracować jak najszybciej” – prezes Narodowego Funduszu Zdrowia mówił, że trzeba jak najszybciej to naprostować – to kiedy jest to „najszybciej”, skoro już mamy kwiecień. Właściwie zaraz będzie koniec kwietnia, więc kiedy my to naprostujemy. Miejmy nadzieję, że pandemia szybciej się skończy niż my zrobimy z tym porządek, tym bardziej, proszę państwa, że w każdej odpowiedzi przychodzącej czy to z Ministerstwa Zdrowia, czy z Narodowego Funduszu Zdrowia… to zawsze ostatnie zdanie jest takie, że polecenie wypełnia dyrektor i to on ustala ostatecznie. Jak on może ustalać ostatecznie, jeśli chodzi o pieniądze, które są nas wszystkich, wspólne? Chyba to nie jest tak. To powinno być jasno napisane „płaci, nie płaci”, a nie na zasadzie, że to dyrektor ustali, czy należy się komuś, czy nie należy, co to znaczy „incydentalnie”, a co „nie incydentalnie”. Czy izba przyjęć, która nie jest zarejestrowana i nie ma opłacanego funduszu z Narodowego Funduszu Zdrowia, jest izbą przyjęć w myśl wypłacania dodatku, czy nie? Nasuwa się bardzo dużo takich pytań, z którymi wszyscy się zwracają raz do prezesa, a raz do ministra, bo to różnie bywa, i w zależności od pytania, dostają odpowiedź. Tak to bywa.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#PoselElzbietaGelert">Bardzo dziękuję. Miałabym tylko prośbę do pana ministra, żeby to porozumienie trójstronne jak najszybciej się ukazało, bo wszyscy musimy zacząć liczyć, patrzeć. Oczywiście wcześniej musi to przejść przez Sejm, ale każdy musi się do tego jakoś ustosunkować i zobaczyć… Natomiast, jeżeli prace mają przyspieszyć, to one powinny być w przyszłym tygodniu zakończone, jeśli chodzi o dodatek covidowy, i żeby wszyscy wiedzieli, komu powinni wypłacać, komu nie. Powinno też zwiększyć się tę grupę o zawody, obojętne, czy one są medyczne, czy niemedyczne… Jeżeli wypełniają obowiązki przy pacjentach zakażonych, to powinny być uwzględnione. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, bardzo proszę o zwięzłe wypowiedzi. Do tej pory tak jest. I jeszcze jedna uwaga odnośnie do gości, którzy są na łączach. Szanowni państwo bardzo proszę o włączanie mikrofonu czy również kamery wtedy, kiedy państwo zabierają głos. Państwo tego być może nie wiedzą, ale te obrazki, kiedy państwo włączacie na chwilę kamery, nam tu migają na ekranie i mamy kalejdoskop różnych osób, które są też czasami w różnych dziwnych pozach. Proponuję więc, aby włączali państwo kamerę wtedy, kiedy zabieracie głos.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Następna osoba, która teraz będzie zabierała głos, to pan poseł Wolski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselZdzislawWolski">Pan przewodniczący prosi o dyscyplinę czasową, i słusznie, dlatego popieram to, co mówili moi przedmówcy, a bardzo szczegółowo pani poseł Gelert. Chciałbym tylko zwrócić uwagę na to, że oczywiście personel ma oczekiwania płacowe słuszne. My w tej chwili mówimy o personelu niemedycznym w ujęciu ogólnym oraz o jednak krzywdzącym podejściu do niego w okresie epidemii, a przecież sytuacja, jeżeli chodzi o szpitale, jest dość dramatyczna. W wielu szpitalach fundusz płac stanowi 90% kosztów ich funkcjonowania i to tylko wprost 90%, bo gdyby te dane poszerzyć o usługi obce, czyli catering, pralnie, gdzie de facto jest znaczna część kosztów osobowych wykazywanych w finansach szpitala jako usługi obce, to pewnie – tak już zdroworozsądkowo podchodząc – jest to nawet 95%. To bardzo duże kwoty. Tak to wygląda. Zatem analizując to, robiąc konkretne ruchy, trzeba być po prostu uczciwym w stosunku do szpitali i nie tylko do szpitali, bo i do przychodni.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselZdzislawWolski">Żeby nie przewlekać… Niektórzy z was wiedzą, że ja poza obecnością w Sejmie, gdy musiałem być osobiście, nie miałem nawet dnia przerwy w przyjmowaniu pacjentów, w tym osobiście. Moja przychodnia nigdy się nie zamknęła, więc mam swoje obserwacje dotyczące roli pań rejestratorek, pań sprzątających. Również rok temu, kiedy lęk przez COVID-em był niesamowity, te osoby pracujące za grosze, panie sprzątające, panie rejestratorki, chyba w poczuciu misji, bo inaczej trudno to wytłumaczyć – bez problemu znalazłyby pracę w kasie w Biedronce czy dużo lepiej płatną pracę gdzieś indziej – bardzo się poświęcały, bardzo ryzykowały, bo to one były tym pierwszym kontaktem z pacjentem. One przychodnie otwierały, a stała tam nieraz grupa bardzo roszczeniowych pacjentów. To rejestratorki, panie sprzątające gdzieś w tle, oceniały wstępnie tych pacjentów, czy mają gorączkę itd. My to wszystko znamy, tylko przypominam, że uderzenie najpierw szło na rejestratorki, panie sprzątające. To był ten pierwszy filtr, a dopiero potem oczywiście pielęgniarka, lekarz itd. Zatem pominięcie tej grupy, bardzo dzielnej i odważnej – co akcentuję – i głęboko niedofinansowanej jest po prostu niemoralne. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Panie pośle, oczywiście dlatego dzisiaj o tym rozmawiamy.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Jedna tylko prośba do pana i następnych osób – nie róbmy reklamy pewnej znanej sieci sklepów, tak to nazwijmy.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Następna osoba. Pan poseł Napieralski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący, za możliwość zabrania głosu. Pan poseł Wolski bardzo ładnie opisał po części, jak wygląda praca personelu, o którym rozmawiamy. Uważam, że tak naprawdę dzisiaj zadania ministra czy Narodowego Funduszu Zdrowia powinny być pewnego rodzaju racją stanu, żeby tych ludzi wynagrodzić i tym ludziom pomóc.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Musimy sobie uświadomić, o jakich zawodach czy o jakiej pracy dzisiaj rozmawiamy. Mówimy o ludziach, którzy naprawdę codziennie są narażeni na zagrożenie zarażenia się tym strasznym wirusem. My nie wiemy – bo oni są może mniej medialni niż lekarze – ile osób zachorowało, ile osób umarło przez zarażenie się tym strasznym wirusem, ale to przecież panie salowe, które sprzątają i często mają kontakt z płynami ustrojowymi osób chorych, personel, który przewozi chorych albo musi przenieść materiały do badania, ma tak naprawdę kontakt z tym wirusem na co dzień. Ci ludzie często mają nadgodziny.</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Faktycznie jest tak, jak powiedział pan poseł Wolski, że za chwilę może być taka sytuacja, że właśnie ci pracownicy, którzy są naprawdę świetnie przygotowani, oddani swojej pracy, znajdą pracę za większe pieniądze w bezpieczniejszych miejscach. Okaże się, że lepiej posprzątać biuro w jakiejś firmie niż sprzątać sale i opiekować się chorymi. Przecież ci pracownicy niemedyczni, którzy pomagają często lekarzom czy osobie chorej w badaniach, są w ogóle niedostrzeżeni.</u>
+          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Kiedy słuchałem pana ministra, który dzisiaj do nas mówił, wydawałoby się, że wszystko idzie w dobrym kierunku albo jest dobrze, ale gdy spojrzymy na to, co ci ludzie piszą do nas… Myślę, że piszą do wszystkich klubów parlamentarnych, bo przecież oni nie mają legitymacji partyjnej, piszą do prezydentów miast z prośbą o pomoc, proszą swoich dyrektorów szpitali, ale jakby nikt ich nie słyszy, nikt ich nie dostrzega.</u>
+          <u xml:id="u-16.4" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Zgadzam się z panią poseł Lubnauer, która powiedziała: no dobrze, dzisiaj jest kwiecień, mamy trzecią falę pandemii, która, miejmy nadzieję, niebawem się skończy, ale tak naprawdę od ponad roku walczymy z tym strasznym wirusem w naszym kraju i od ponad roku ci ludzie są na pierwszym froncie walki czy pomocy w tej walce, i nie są dostrzeżeni. Warto byłoby dzisiaj… To jest moje pytanie do pana ministra: Czy jest w planach ministerstwa – bo rozumiem, że chcemy im zadośćuczynić i chcemy im pomóc w tej ciężkiej pracy – aby zrekompensować te trzy miesiące, które już minęły, kiedy oni nie byli dostrzeżeni, a jednak się poświęcali? Zgadzam się ze sformułowaniem, że to są ludzie, którzy mają poczucie misji i służby, a nie tylko poczucie pracy zawodowej.</u>
+          <u xml:id="u-16.5" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Chciałbym też podziękować pani poseł Wielichowskiej i grupie posłów – ja nie jestem członkiem Komisji Zdrowia, więc nie mogłem tego zrobić – za złożenie propozycji takiej właśnie dyskusji, takiej debaty o pracownikach niemedycznych. Uważam bowiem, że kiedy dziś mówimy o walce z wirusem, a dane są jeszcze naprawdę fatalne – mamy coraz więcej zgonów i bardzo dużo zachorowań – to musimy dać takie fundamentalne poczucie sprawiedliwości, ale też takie, że państwo dba o wszystkich ludzi, którzy dbają o nas, że jeżeli trafiamy do szpitala, to taka osoba będzie się nami zajmowała, będzie nam pomagała, będzie wspierała lekarzy i pielęgniarki. Jednak oni też muszą mieć poczucie, że państwo o nich dba. Oni nie mają tego poczucia, panie przewodniczący i panie ministrze. Oni czują się wystawieni poza nawias. Oni piszą, błagają, proszą, a tak naprawdę nikt na to nie zwraca uwagi.</u>
+          <u xml:id="u-16.6" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Dopiero dziś, po raz pierwszy taka poważna debata odbywa się na posiedzeniu tej Komisji, za co też serdecznie dziękuję, bo być może to będzie głos usłyszany przez ministra i przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję uprzejmie.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ja widzę wszystkich państwa. Jest jeszcze trochę osób zapisanych do głosu. Teraz pani poseł Marcelina Zawisza, bardzo proszę</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Dzień dobry. Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie ministrze, szanowna Komisjo, w zeszłym roku, w kwietniu pytałam o to, czy ministerstwo ma informacje na temat tego, jak wygląda sytuacja zachorowań i zgonów wśród pracowników niemedycznych. Dostałam wtedy informację, że Główny Inspektorat Sanitarny nie zbiera danych na temat poszczególnych zawodów w grupie pracowników niemedycznych. Chciałabym zapytać, dlaczego.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselMarcelinaZawisza">To są pracownicy pracujący w szpitalach, w ochronie zdrowia, którzy są narażeni na zarażenie, na zgon ze względu na powikłania po chorobie i tak samo jak w przypadku pracowników medycznych powinno się monitorować ich stan zdrowia, zarówno sanitariuszy, jak i osób sprzątających, osób zapewniających catering czy pracujących w kuchni. To jest dla mnie oczywiste, że takie dane powinny być zbierane i naprawdę z ogromnym zdziwieniem przyjęłam informację, że ministerstwo nie ma takich danych, a generalny inspektor sanitarny takich danych po prostu nie zbiera. Rozumiem, że mógłby to zacząć robić na prośbę ministerstwa, ale nigdy taka prośba nie została wystosowana, ponieważ ewidentnie Ministerstwo Zdrowia nie przejmowało się do tej pory sytuacją zdrowotną pracowników niemedycznych w ochronie zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselMarcelinaZawisza">Mam pytanie do ministra zdrowia dotyczące outsourcingu. Z jednej strony mówimy tutaj o pracownikach, którzy mają zapewnione konkretne wynagrodzenie, którzy pracują i są bezpośrednio zatrudnieni przez jednostki medyczne. Z drugiej strony mamy też ogromną grupę pracowników ochrony zdrowia, pracowników niemedycznych, czyli właśnie salowych między innymi, którzy są zatrudniani przez outsourcing, przez firmę zewnętrzną. W tym wypadku dany szpital ma możliwość ingerowania w wynagrodzenie i sposób zatrudnienia na tej zasadzie, że może to po prostu zawrzeć w klauzuli społecznej podczas ogłaszania konkursu. Problem jest taki, że to jest instrument, który, po pierwsze, nie jest zbyt często stosowany niestety, a po drugie, nie mamy w takiej sytuacji absolutnie pewności, że pracownicy i pracownice zatrudnione w ramach outsourcingu mogą zyskać to, o czym mówił pan minister, to znaczy wyższe wynagrodzenia, ponieważ one nie są objęte tymi podwyżkami.</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselMarcelinaZawisza">Mam więc pytanie: Czy ministerstwo zdaje sobie sprawę z tego, jaki jest poziom zatrudnienia przez firmy zewnętrzne? Jak ministerstwo reguluje kwestię wynagrodzeń tych osób, a przynajmniej monitoruje to na poziomie szpitali i placówek medycznych?</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselMarcelinaZawisza">Zaapeluję tutaj również o to, aby jednak te dodatki covidowe zostały przyznane. Myślę, że to jest absolutnie oczywiste dla każdej osoby, która wie, jak wygląda szpital z perspektywy pacjenta i pacjentki. To znaczy, naprawdę nie trzeba być lekarzem, żeby wiedzieć, jak działa i funkcjonuje szpital. Jeżeli mamy trzech czy pięciu pacjentów leżących na sali covidowej, to gdy jeden z nich wyjdzie do domu, ktoś musi posprzątać to łóżko. Robi to salowa, która przychodzi i generalnie naraża się na kontakt z koronawirusem. Sanitariusze wożą pacjentów na badania, przewożą z sali do sali i mają ogromną odpowiedzialność zawodową – ta praca jest niesamowicie ciężka – ale również narażają się na ryzyko zarażenia się koronawirusem. Podbijam więc ten apel o rekompensaty, który już się pojawił, tak aby z jednej strony, już teraz…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pani poseł, prosiłbym o dyscyplinę czasową. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Oczywiście. Już kończę. Proszę to, żeby otrzymali dodatki covidowe, ale również otrzymali rekompensaty. Chciałabym uzyskać odpowiedzi na te pytania.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselMarcelinaZawisza">Wystosowałam interpelację. Mam nadzieję, że niedługo uzyskam na nią odpowiedź. To jest interpelacja w sprawie warunków pracy personelu niemedycznego w czasach COVID-u, czyli na przykład normy, w jakim czasie powinni zakończyć pracę w kombinezonach. To jest coś takiego, co do tej pory nie zostało uregulowane. Mam nadzieję, że ministerstwo tym się zajmie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Pani poseł, nie chciałem pani przerywać, ale wydaje mi się, że nie powinna pani mówić w ten sposób, że ministerstwo się nie przejmuje zachorowaniami w takiej czy jakiejkolwiek innej grupie. Ministerstwo, i zresztą my wszyscy, jak jesteśmy na tej sali, cały rząd, nawet całe społeczeństwo – powiem tak – przejmują się każdym zachorowaniem, każdym problemem w każdej grupie zawodowej. Bardzo proszę, abyśmy jednak w taki sposób do siebie nie mówili.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kolejna osoba. Pan przewodniczący Hoc, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselCzeslawHoc">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, szanowni państwo, to dobrze, że dzisiaj dyskutujemy o tym w takim wyważonym tonie, powiedziałbym, merytorycznym, bardzo spokojnym, bo rzeczywiście jest tak, jak państwo tu mówili i mówiliśmy, że szpital jest zespołem naczyń połączonych. Tam bardzo ważną rolę odgrywa i lekarz, i pielęgniarka, i ratownik medyczny, i technik laborant, ale też sanitariusze czy panie salowe. Każdy ma swoją rolę i to w tym zespole naczyń połączonych jest bezcenne. Rzeczywiście zawsze okazujemy im wszystkim wdzięczność, wielki szacunek.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselCzeslawHoc">Nieprawda, panie pośle, że pierwszy raz dyskutujemy na ten temat, bo i na posiedzeniach rządu, w KPRM, w Ministerstwie Zdrowia, w prezydium Komisji, z trybuny sejmowej, a także na niektórych posiedzeniach mówiliśmy o całości szpitala, o wszystkich pracownikach jako całości. Oczywiście mówiliśmy również o innych służbach. Moglibyśmy upomnieć się też o służby mundurowe, o służby sanepidu, które cały czas… Chociaż mają pewne kwestie wyrównane. Natomiast jest taka wola i przeświadczenie, że jednak powinniśmy doceniać tych pracowników niemedycznych i rzeczywiście wydaje się, i tak jest – oni tak twierdzą cały czas – że są niedoceniani. Z drugiej – już króciutko, bo dyscyplina obowiązuje – chociażby dodatek covidowy.</u>
+          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselCzeslawHoc">Nie może być też tak, proszę państwa, że w wielu województwach niektórzy pracownicy, lekarze na przykład dostają dodatek covidowy od dwóch albo trzech pracodawców. Jest lekarz, który pracuje cały czas w systemie, bardzo ciężko i ofiarnie, i też są lekarze, którzy ciężko i ofiarnie pracują, ale u trzech pracodawców i od trzech odstają dodatek covidowy. To w jakiś sposób być może jest zasadne, ale niezbyt proporcjonalne, tak bym to określił. To trzeba byłoby naprawić i ewentualne nadwyżki skorygować, bo jeśli rzeczywiście ktoś ma dostać trzy dodatki covidowe – a są tacy, bo to, o czym teraz mówię, to są fakty – a pracownik niemedyczny jest niedoceniany, to w takim razie… Oczywiście wszyscy są ważni, ale doceńmy wszystkich. Tylko o to proszę, żebyśmy bardzo profesjonalnie, proporcjonalnie i też odważnie podjęli pewne strategiczne i koncepcyjne kwestie, żeby było w miarę sprawiedliwie, bo oczywiście nie możemy powiedzieć, że wszystko będzie tak dokładnie.</u>
+          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselCzeslawHoc">Pani poseł tu mówiła, jak dyrektor może o tym decydować, ale czasami odgórnie też nie możemy decydować, bo na dole więcej wiemy albo okoliczności sprawiają, że czasem dyrektor więcej wie. Rzeczywiście jest tak, że wszyscy mają oczekiwania, a pieniędzy… Proszę zwrócić uwagę na to, że przecież jest poważny kryzys. Nie możemy wszystkich zadowolić, chociaż wydawać by się mogło, że naprawdę powinniśmy wszystkim dawać, bo w każdym przypadku jest to walka o życie, walka na pierwszej linii frontu i dlatego z wielkim szacunkiem i wdzięcznością powinniśmy o tym mówić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan przewodniczący Miller, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselRajmundMiller">Panie przewodniczący, szanowni państwo, panie pośle, najłatwiej jest mówić słowa podziękowania, za którymi nic nie idzie. Niestety słyszymy te słowa od dłuższego czasu i one są puste. Za tymi słowami powinny iść fakty. My dzisiaj upominamy się o ludzi, których życie i zdrowie jest faktycznie zagrożone, dlatego że pracują w bezpośrednim kontakcie, w miejscach, gdzie jest większa liczba osób, które chorują na COVID. Czym jest COVID, każdy z nas wie. Ci ludzie czują się oszukani i rozgoryczeni, dlatego że ten dodatek im obiecano. Dzisiaj jest określony rząd i określone ministerstwo, które powinno to swoje zadanie czy zobowiązanie wypełnić, bez dywagacji, komu się należy, komu nie. O tym nie powinien decydować dyrektor, bo dyrektor dysponuje pewnymi środkami. To ministerstwo ucieka od odpowiedzialności i NFZ ucieka od odpowiedzialności, zrzucając pewne decyzje na dyrektorów.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselRajmundMiller">Nie będę przedłużał tej wypowiedzi. Mam pytania do pana ministra. Interesuje mnie to, czy Ministerstwo Zdrowia prowadzi jakiś rejestr zatrudnienia personelu pomocniczego w Polsce. Jeżeli mają wypłacać dodatki, to powinni wiedzieć, ile tego personelu jest zatrudnionego, albo oczekiwać na takie sprawozdanie. Czyli to właśnie zarządzenie z ministerstwa powinno pójść do dyrektorów szpitali, do NFZ, żeby wykazać, ile osób z personelu pomocniczego pracowało. Czy ministerstwo zna zakres obowiązków tej grupy zawodowej? I to, o czym mówiła pani poseł z SLD – dlaczego ministerstwo do dzisiaj nie upomniało się o dane o zakażeniach i zgonach wśród personelu pomocniczego. To są istotne dane, które powinny w ministerstwie być.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselRajmundMiller">W związku z tym ja również wszystkim dziękuję za dzisiejsze posiedzenie Komisji, bo mamy naprawdę olbrzymią grupę zawodową ludzi, którzy są rozczarowani, którzy czują się zagrożeni i zlekceważeni. Ci ludzie do nas docierają. Jak widzicie państwo, do każdego ugrupowania politycznego ci ludzie docierają z oczekiwaniami, że ta sprawa zostanie naprawiona. My zaś oczekujemy, że będą jakieś rekompensaty dla tej grupy, bo za chwilę skończy się COVID i wszyscy zapomną o tym, co ci ludzie robili. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Pan poseł jest optymistą, że za chwilę skończy się COVID. Obawiam się, że aż takimi optymistami pewnie nie możemy być, ale rozumiem intencje…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Ja tylko w ramach sprostowania…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę nie włączać mikrofonu. Nie róbcie państwo bałaganu. Posiedzenie Komisji dobrze przebiega, więc proszę nie włączać samemu mikrofonu. Jeśli 30 osób zacznie włączać mikrofon, to nic dobrego nie będzie.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, panie przewodniczący, ja panu też nie chciałem przerywać, żeby nie dochodziło do polemiki między posłami, bo naprawdę w spokojnej atmosferze dyskutujemy. Chciałbym jednak zwrócić uwagę, że oprócz podziękowań pan przewodniczący Hoc powiedział, że bardzo dobrze, że na ten temat rozmawiamy, bo to jest rzeczywiście ważny temat, który trzeba uregulować. Naprawdę to zostało powiedziane i zauważone.</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan poseł Rutka, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselMarekRutka">Dziękuję. Panie przewodniczący, panie ministrze, korzystając z okazji obecności pana ministra, co prawda wirtualnej, jako przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Systemu Ratownictwa Medycznego chciałbym zadać pytanie. Dlaczego pracownicy realizujący między innymi transport międzyszpitalny, czyli transport medyczny, są traktowani jako pracownicy niemedyczni? Są tak traktowani dlatego, że nie otrzymują tego dodatku covidowego. Chyba każdy ma tego świadomość, że jest to grupa pracowników skrajnie narażonych na zakażenie wirusem COVID-19. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Dziękuję za krótką wypowiedź.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan poseł Szopiński, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselJanSzopinski">Panie przewodniczący, szanowne panie, szanowni panowie, ta dzisiejsza rozmowa odbywa się na wniosek posłów. Należy tylko żałować, że po roku pandemii w Polsce nie było wcześniej okazji, aby mówić na posiedzeniu tej Komisji o pracownikach technicznych, administracyjnych, o salowych. Ci pracownicy tak samo funkcjonują w jednostkach ochrony zdrowia i tak samo są narażeni na elementy związane z COVID-em.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselJanSzopinski">W związku z tym mam tylko dwa krótkie pytania. Pytanie pierwsze. Jeżeli w ubiegłym roku można było, poleceniem ministra, zwiększyć budżet i wypłacić te środki pracownikom medycznym, to dlaczego, odwracając sytuację, takim samym poleceniem nie można zrobić tego samego?</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PoselJanSzopinski">Druga kwestia jest taka. Kiedy zostanie zwiększony budżet szpitali i kiedy państwo nad tym pracujecie? Mam przed sobą odpowiedź ministerstwa z 21 marca, udzieloną rzecznikowi praw obywatelskich, w której pan minister pisze, że propozycje poszerzenia kręgu pracowników ochrony zdrowia uprawnionych do otrzymywania dodatku covidowego są przedmiotem analiz w Ministerstwie Zdrowia. Rok już mija. Czas skończyć te analizy.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#PoselJanSzopinski">Na koniec powiem tak, że ci pracownicy, o których dzisiaj mówimy, do mnie nie piszą, nie dzwonią. Ja ich mam na bieżąco. Jeszcze parę miesięcy temu to były moje koleżanki i koledzy z pracy w jednym ze szpitali zakaźnych w Bydgoszczy. W związku z tym zadają mi pytanie ci, którzy pracują jako rejestratorki, jako ekipy sterylizacyjne, salowe, ekipy sprzątające, pracownicy administracji i ratownicy medyczni, kiedy zostanie doceniony ich wkład pracy również na poziomie zwalczania COVID-u. Liczą na to, że ministerstwo z jednej strony uwzględni dodatki, które będą w roku 2021, ale znajdzie się też sposób na to, aby za rok 2020, chociażby w formie nagród, takie gratyfikacje zostały im wypłacone.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zanim oddam głos zaproszonym gościom, którzy się zgłosili, to jeszcze na koniec pytań ze strony posłów ja zabiorę głos. Jednak zanim to zrobię, chcę poinformować wszystkich posłów biorących udział w posiedzeniu Komisji, czy na miejscu, czy zdalnie, że musimy być zalogowani na sali plenarnej, ponieważ pewnie za chwilę będzie sprawdzane kworum. Bardzo więc proszę o czujność.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, po pierwsze, to nie jest tak, że na ten temat nie rozmawialiśmy, bo rozmawialiśmy i na posiedzeniach Komisji, i nawet rząd zastanawiał się – pan poseł Szopiński przywołał pismo z Ministerstwa Zdrowia – i rozmawiał na ten temat, również w przeszłości, tak naprawdę od miesięcy. Zanim będziemy podsumowywać posiedzenie Komisji, zanim pan minister odpowie i zanim inne osoby będą się jeszcze wypowiadać, już pewne wnioski z tej dyskusji niewątpliwie płyną.</u>
+          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Po pierwsze, jest to rzecz, która niewątpliwie wymaga pilnego uregulowania, szerokiego spojrzenia na pracowników ochrony zdrowia – bo o nich mówimy – aczkolwiek niekoniecznie wyłącznie pracowników medycznych, o których do tej pory pamiętano. Z tego, co wiem, rząd ten problem widzi.</u>
+          <u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, doszło do sytuacji takiej, że te środki finansowe, które zostały przyznane tym pracownikom medycznym w formie dodatków covidowych – zresztą pewne zasady nie do końca są jasne, co komu się należy, czy proporcjonalnie, czy inaczej… Okazuje się, że ta sytuacja ogromnie podzieliła pracowników ochrony zdrowia – już teraz mówię szeroko, łącznie z pracownikami dodatkowymi, pomocniczymi, ale nie tylko. Wywołało to również pewne podziały wśród tych, którzy te dodatki otrzymują, ponieważ są tu osoby, które non stop od roku są narażone na kontakt z pacjentami z COVID-19, z pacjentami zarażonymi, a są takie osoby, które mają ten kontakt incydentalnie i cały problem rozbija się o interpretację tego słowa, na ile ta gratyfikacja należy się tym osobom w 100-procentach, a na ile proporcjonalnie. I rzeczywiście ma rację pani poseł Gelert – dyrektorom zostawiono w znacznym stopniu kompetencje, jak to ma być interpretowane.</u>
+          <u xml:id="u-31.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zatem, panie ministrze, z tej naszej dzisiejszej dyskusji płyną następujące wnioski. Po pierwsze, jest pilna potrzeba uwzględnienia różnych innych pracowników, którzy są narażeni na kontakt z wirusem, a do tej pory nie zostali w żaden sposób dodatkowo opłaceni. To jedna sprawa, ale jest też wniosek drugi.</u>
+          <u xml:id="u-31.6" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rozumiem, że takie są oczekiwania ze strony posłów, bo to już wybrzmiewało wczoraj i wybrzmiewa dzisiaj, że jest pilna potrzeba doprecyzowania czy skorygowania tego polecenia, które zostało podjęte przez pana ministra, wydanego Narodowemu Funduszowi Zdrowia odnośnie do dwóch elementów, jak rozumiem. Z jednej strony, to jest kwestia interpretacji czy doprecyzowania tych zapisów tak, aby one były bardziej jasne. Oczywiście, tak jak mówił pan przewodniczący Hoc, nie da się wszystkiego zapisać i od tego są dyrektorzy szpitali, żeby pewne decyzje zostawić w ich rękach. Rozumiem jednak, że jest potrzeba – rzeczywiście to zgłaszają dyrektorzy szpitali – aby pewne rzeczy były trochę albo nawet więcej niż trochę doprecyzowane i wyjaśnione. To jest na pewno druga sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-31.7" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Trzecia sprawa z tym związana – z tym drugim elementem – to jest kwestia pewnych sprawiedliwych rozwiązań, aby ci, którzy najwięcej się narażają, mieli najwięcej, a ci, którzy narażają się w dużo mniejszym stopniu, jak rozumiem, nie byli traktowani tak samo jak ci, którzy cały dzień chodzą w specjalnym kombinezonie i w masce, bo cały czas mają kontakt z tymi pacjentami. Rozumiem, że jest wsparcie, zielone światło ze strony Komisji Zdrowia, aby tym pilnie się zająć.</u>
+          <u xml:id="u-31.8" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Moim zdaniem te trzy rzeczy są najważniejszą konkluzją z tego posiedzenia, tym bardziej, szanowni państwo, że w tej chwili mamy do czynienia z tym, że pracownicy medyczni zostali w pierwszej kolejności zaszczepieni na koronawirusa, a więc wydaje się, że teraz jest dobry moment, aby te sprawy również z tego względu uporządkować. Mam również nadzieję, że kwestia tego zabezpieczenia dotyczy wszystkich innych zawodów niemedycznych, bo nie wiem, jak wygląda sprawa, jeśli chodzi o ich zaszczepienie. Czyli, czy te osoby są zaszczepione, pracując w szpitalu, czy nie, mimo tego, że w jakimś stopniu są narażone na kontakt z wirusem. To wszystko wymaga pewnego wyjaśnienia. Oczywiście sprawa nie jest prosta, chociażby ze względu na outsourcing. Ci pracownicy się zmieniają, to wszystko jest wyprowadzone, z tego też względu pewnie niełatwo jest policzyć, ile tych osób jest tak naprawdę w kontakcie z tym pacjentem.</u>
+          <u xml:id="u-31.9" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">To tyle z mojej strony, a teraz oddaję głos zaproszonym gościom… Panie pośle, to naprawdę krótko, bo ja bym nie chciał otwierać drugiej tury pytań poselskich. Są goście, którzy czekają. Dosłownie 30 sekund.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselGrzegorzNapieralski">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Wysłuchałem pana przewodniczącego Hoca i mam w takim razie takie krótkie pytanie. Ponieważ słyszałem wypowiedź rzecznika chyba Ministerstwa Zdrowia, który jednak tych pracowników nie zakwalifikował jako osoby z kontaktem z chorymi, rozumiem, że to dzisiejsze posiedzenie, to wszystko, o czym mówimy, daje gwarancję tym ludziom, że rząd przygotuje specjalną propozycję i pomysł, jak im to… Ale rozumiem, że przy pomocy komisji sejmowej… Rozumiem, że rząd przygotuje taką rekompensatę oraz pomoc dla tych ludzi, którzy pracują w tych ciężkich warunkach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, nie piszmy dezyderatu. Zresztą posiedzenie Komisji nie w tym trybie jest zwołane. Natomiast są pewne konkluzje z tego posiedzenia Komisji, które, jak rozumiem, będą podlegały analizie, przede wszystkim w ministerstwie.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zanim jednak odpowie pan minister, chciałbym prosić o zabranie głosu panią przewodniczącą Marię Ochman. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacaKrajowegoSekretariatuOchronyZdrowiaNSZZSolidarnoscMariaOchman">Dzień dobry, panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Bardzo dziękuję za możliwość uczestniczenia w tym posiedzeniu, a zwłaszcza za sprawną pomoc biuru Komisji. Bardzo nisko się mu kłaniam. Bardzo dziękuję również posłom za poruszenie tego tematu.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacaKrajowegoSekretariatuOchronyZdrowiaNSZZSolidarnoscMariaOchman">Ten temat dla „Solidarności” rozpoczął się praktycznie rok temu, kiedy rząd nie objął ubezpieczeniem wszystkich pracowników. To był pierwszy taki sygnał, ale kładliśmy to na karb tego…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przepraszam, pani przewodnicząca. Chwila przerwy, dlatego że jest minuta ciszy dla jednej z pań posłanek. Tak więc momencik.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Dziękuję pani poseł Monice Rosie, że wykazała się czujnością i przerwaliśmy naszą dyskusję, a teraz wracamy do niej.</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, pani przewodnicząca Ochman.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Jeszcze raz dziękuję. Tak jak sygnalizowałam, najpierw mieliśmy problem z ubezpieczeniami. To było rok temu, na wiosnę, kiedy rozpoczęła się pandemia. Wracając jednak do kwestii dodatków i tak zwanych pracowników niemedycznych, tak naprawdę, jeśli mówimy opiekun medyczny, rejestratorka medyczna, wskazujemy jednak cały czas na kontakt tych osób z czynnościami medycznymi i paramedycznymi.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Zgadam się w zupełności z tym, co powiedział pan przewodniczący, że sprawa wymaga uregulowania pilnego, jak najszybszego, ponieważ sytuacja, w którą wprowadziły nas ostatnie decyzje ministerstwa, właściwie te decyzje jesienne, spowodowała nie tylko tę uznaniowość, chaos i podział personelu medycznego. Spowodowała przede wszystkim – i myślę że tak będzie – wiele uzasadnionych roszczeń pracowniczych.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Myślę, panie ministrze Miłkowski, że nie jest dobre mieszanie dwóch kwestii. Mieszanie spraw dotyczących porozumienia, które zostało zawarte w zespole trójstronnym, bo ono mówi o czymś zupełnie innym. Ono mówi o sytuacji, która, jak zakładamy, będzie się normalizowała, a która jest kontynuacją ustawy z 2016 r. Natomiast posiedzenie Komisji i to, o czym mówimy od roku, o czym właściwie piszemy blisko od roku… Pisaliśmy również jako związek zawodowy „Solidarność” zarówno do pana premiera – bez odpowiedzi, do pana ministra Niedzielskiego – odpowiedź wymijająca, przekazana przez Departament Dialogu Społecznego, na temat tego, co jest zawodem medycznym, a co nie jest, co jest prawem, a co nie jest prawem.</u>
+          <u xml:id="u-38.3" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Tu naprawdę jest jedno prawo. Jest to prawo zatrudnienia. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w oddziale przekształconym na potrzeby pandemii, pracuje przy pacjencie chorym na COVID, powinien być objęty dodatkiem. To, czy to powinien być dodatek stuprocentowy, czy ryczałtowy, nie mnie oceniać. Natomiast tak jak podzielono pracowników, tak jak zostało to wprowadzone, absolutnie dalej być nie może i musi nastąpić rekompensata. Nie wiem, w jaki sposób.</u>
+          <u xml:id="u-38.4" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Przekazywaliśmy ministerstwu kilkakrotnie różne propozycje rozwiązania tego problemu, bo przecież trudno jest stronie społecznej, a jeszcze takiej organizacji, jaką jest „Solidarność” zrzeszającej wszystkie grupy zawodowe… Zawsze byliśmy przeciwnikami dogadywania się, porozumiewania się z poszczególnymi grupami zawodowymi. Niestety nie jest to zaletą wyłącznie tego rządu, że takie porozumienia były. Przypomnę, że pierwsze takie porozumienie niestety zostało zawarte ze związkiem pielęgniarek i położnych, a skutki do dzisiaj musimy ponosić wszyscy, bo wszyscy pracownicy zostali po prostu skrzywdzeni tamtym porozumieniem, podpisanym przez pana profesora Zembalę, ministra zdrowia. Zostali pominięci.</u>
+          <u xml:id="u-38.5" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Zatem – tak jak mówię – nie jest to dla nas nic nowego. Jest to natomiast bardzo zła sytuacja, która ma ogromne skutki, przede wszystkim dla pracodawców. Nie jestem tutaj rzecznikiem pracodawców, ale nie chciałabym być w ich skórze, ponieważ zdaję sobie sprawę z tego, że bardzo rozżaleni pracownicy idą w pierwszej kolejności do pracodawców. Chylę więc czoła przed tymi, którzy chociaż w symboliczny sposób tym pracownikom wypłacali gratyfikację za tę ciężką pracę.</u>
+          <u xml:id="u-38.6" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Nie powiem nic odkrywczego, proszę państwa, ale państwo zapominają – a pan minister chyba na pewno zapomniał – że szpital covidowy to jest szpital, zresztą jak wszystkie szpitale dzisiaj, gdzie nie ma odwiedzin rodzin, gdzie pracownicy tej podstawowej działalności muszą wykonywać praktycznie wszystkie czynności pielęgnacyjne i nikt ich w tym nie odciąża. Lekarzy i pielęgniarek jest na tyle mało, że oni rzeczywiście koncentrują się na leczeniu i na czynnościach podtrzymujących zdrowie.</u>
+          <u xml:id="u-38.7" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Nie mówimy tutaj w ogóle o psychologach. Nie mówimy tutaj w ogóle o dietetyczkach, o pracownikach, którzy również pracują w tym czasie w oddziałach. Niestety o nich również zapomniano. Trudno powiedzieć, że jest to personel działalności podstawowej. Tak więc ja bardzo chętnie dostarczę panu przewodniczącemu Latosowi, jeśli będzie taka potrzeba, cały wachlarz zawodów, które pracują, a zostały pominięte. Wydaje mi się, że byłoby dobrze, gdyby, abstrahując od tamtego rozwiązania, które jest nowelizacją ustawy z 2016 r., tę sprawę rozwiązać.</u>
+          <u xml:id="u-38.8" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Reasumuję. Panie przewodniczący, dziękuję za tę możliwość zabrania głosu. Chcę również odnieść się do kwestii firm outsourcingowych. To jest bardzo przykra sprawa, ponieważ firmy outsourcingowe w szpitalach – tak uważam – jest to niestety wielkie zło zarówno po stronie pracodawców, jak i pracowników. Niestety wyzysk tych ostatnich. Natomiast chcę zapewnić, że firmy outsourcingowe doskonale zadbały o ceny swoich usług i w momencie, kiedy te dodatki covidowe zaczęły „chodzić”, podnosiły ceny swoich usług – mam na to również dowody – nie płacąc pracownikom, ponieważ pracownicy to są najczęściej osoby zza wschodniej granicy, zatrudniane na najniższych stawkach.</u>
+          <u xml:id="u-38.9" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Przykre jest to w dwójnasób, że ta dotkliwość, ta sytuacja, o której mówimy, czyli to pominięcie w dodatkach covidowych, spotkała grupy najniżej zarabiające, najniżej uposażone, a wykonujące najtrudniejszą pracę. Powiedzmy sobie, bardzo często brudną pracę, bo nie jest tak, jak powiedział pan rzecznik Andrusiewicz, że salowa zajmuje się miejscem po pacjencie chorym na COVID. Nie. Ona cały czas pracuje przy tym pacjencie, podobnie jak opiekunka czy sanitariuszka.</u>
+          <u xml:id="u-38.10" who="#PrzewodniczacaKSOZNSZZSolidarnoscMariaOchman">Jeszcze raz dziękuję, panie przewodniczący, i bardzo serdecznie pana proszę o to, aby ten wniosek Komisji został jak najszybciej i jak najtrafniej przekazany do ministerstwa, bo mam wrażenie czasami, że Ministerstwo Zdrowia albo tego głosu nie słyszy, albo słyszy tylko to, co chce usłyszeć i niestety być może na tym polega problem w komunikacji i w dialogu społecznym. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję uprzejmie. Oczywiście, pani przewodnicząca, chętnie będę pośredniczył w tych kontaktach z ministerstwem i zawsze jestem do dyspozycji, natomiast pan minister Miłkowski słucha i będzie odpowiadał, więc myślę, że pewnie nawet nie będzie potrzeba korzystać z tego pośrednictwa.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Jako następny zgłosił się do zabrania głosu pan doktor Jerzy Friediger, członek Naczelnej Rady Lekarskiej. Panie doktorze, jedna sekundka.</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, szanowni państwo, nie włączajcie sami mikrofonów, bo robi się straszne zamieszanie. Jeżeli ktoś chce się zgłosić do zabrania głosu, to jest sekretariat Komisji. Ja na bieżąco otrzymuję wszystkie zgłoszenia.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, panie doktorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#CzlonekPrezydiumNaczelnejRadyLekarskiejJerzyFriediger">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, ja tym razem nie w sprawach lekarskich, ale w zakresie głównego tematu dzisiejszego posiedzenia Komisji. Proszę państwa, nie będę podkreślał ciężkiej pracy pracowników niemedycznych pracujących w oddziałach, ale proszę uprzejmie wziąć pod uwagę trzy rzeczy.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#CzlonekPrezydiumNaczelnejRadyLekarskiejJerzyFriediger">Po pierwsze, to są ci pracownicy, którzy mają największy i najdłuższy kontakt z pacjentami covidowymi. To są ci pracownicy, którzy mają kontakt z wydalinami, z wydzielinami, którzy tych pacjentów myją, sprzątają i są najbardziej narażeni – dużo bardziej niż my, lekarze, pielęgniarki, ten personel sensu stricto medyczny. Oni z tego tytułu jak dotąd rzeczywiście nie mają nic.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#CzlonekPrezydiumNaczelnejRadyLekarskiejJerzyFriediger">Ja akurat równocześnie kieruję szpitalem. My wypłaciliśmy tym pracownikom po 300 zł, ale więcej nie jesteśmy w stanie. Nie upominam się o tych, którzy uważają, że im się należy, czy o tych, którzy chcieliby dostać te dodatki z racji tego, że przez szybę rozmawiają z pacjentami, którzy mają COVID. Natomiast będziemy się upominać absolutnie o tych pracowników, którzy skupiają się na kontakcie i pracy przy chorym z COVID-em, bo to jest rzeczywiście krzycząca niesprawiedliwość. Ci pracownicy wiedzą, że dzisiaj odbywa się posiedzenie Komisji Zdrowia na ten temat i myślę, że najgorsze byłoby to, gdyby mieli takie przekonanie, że spotkali się panowie posłowie i panie posłanki, spotkali się wszyscy, miło sobie pogadali, a dla nich i tak nic z tego nie wynika. To tylko chciałem powiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Panie doktorze, zrobimy za chwileczkę przerwę ze względu na głosowania, natomiast mam pytanie do pana. Panie doktorze, pojawiły się informacje, zarówno dziś, jak i wczoraj, związane z tym, co już w tej chwili jest wypłacane. Tutaj ta kwestia była kilkakrotnie poruszana. Myślę, że jeśli jest okazja, to wszyscy chcielibyśmy poznać stanowisko Naczelnej Rady Lekarskiej. Jaka jest państwa ocena? Bo niektórzy nasi koledzy są cały czas narażeni, a niektórzy rzeczywiście incydentalnie. Jest więc pytanie, czy wszystkich traktować tak samo, wszystkim dawać 100%, czy robić jakieś różnicowanie. Jakie jest stawisko Naczelnej Rady Lekarskiej do tego, gdyby pan doktor mógł powiedzieć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#CzlonekPrezydiumNRLJerzyFriediger">Panie przewodniczący, panie pośle, proszę państwa, naczelna rada zajmowała stanowisko wyłącznie wobec obowiązujących przepisów, wobec tego, co pan minister był uprzejmy zawrzeć w swoim poleceniu i powtórzyć w poleceniu, decyzjach Narodowego Funduszu Zdrowia. Muszę powiedzieć, że my nie zajmowaliśmy się sprawami, jak określić proporcjonalność, jak określić incydentalność. To nie było przedmiotem obrad…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rozumiem, panie doktorze, ale jakieś zdanie w tej sprawie macie, bo pewnie sygnały od dyrektorów szpitali czy naszych kolegów do państwa docierają. Skoro docierają do mnie, to tym bardziej do państwa, że niektórzy mają poczucie niesprawiedliwości, bo ktoś zgłosił się nawet sam, na ochotnika, do pracy z pacjentami covidowymi, podjął to ryzyko, pracuje bez przerwy w kombinezonie, natomiast ma poczucie, że nie jest traktowany sprawiedliwie, jeżeli osoby, które mają na przykład jeden dyżur w miesiącu, są traktowane tak samo jak on pracujący cały miesiąc. Dlatego mam takie pytanie. Na pewno dotarły do państwa setki takich sygnałów. W związku z tym jakie są wnioski ze strony państwa w tej sprawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#CzlonekPrezydiumNRLJerzyFriediger">Oczywiście, że takie sygnały do nas docierają i że tak wynika z polecenia pana ministra oraz z interpretacji tego przez Narodowy Fundusz Zdrowia. My z tym nie dyskutowaliśmy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przepraszam, muszę przerwać, panie doktorze, bo mamy kolejną okolicznościową uchwałę. Przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Wracamy, panie doktorze, do pana wypowiedzi, i zaraz zrobimy chwilę przerwy ze względu na głosowania. Panie doktorze, gdyby pan mógł w takim razie krótko się odnieść, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#CzlonekPrezydiumNRLJerzyFriediger">Wracając do tego, stoimy na stanowisku, że tym, którzy pracują w kontakcie z COVID-em, oczywiście należy się dodatek covidowy. Natomiast nie zastanawialiśmy się nad tym, prawdę powiedziawszy, jak interpretować zasadę proporcjonalności, zasadę incydentalności. Stoimy na stanowisku jako naczelna rada, że tym lekarzom, którzy mają kontakt z pacjentami z COVID-em, należy się dodatek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rozumiem, krótko mówiąc, że dostajecie państwo skargi, ale ich nie rozpatrzyliście. Czy tak, czy taką interpretację można przyjąć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#CzlonekPrezydiumNRLJerzyFriediger">Nie, to nie jest właściwa interpretacja, bo my nie dostajemy skarg na temat taki, że ktoś dostaje więcej niż ja, czy ktoś dostaje mniej niż ja. Generalnie rozpatrujemy sytuację taką, czy ktoś pracuje z pacjentami z COVID-em, czy nie pracuje. Jeżeli pracuje, uważamy, że ten dodatek mu się należy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, prawdopodobnie zaraz skończą się głosowania w Sejmie, niemniej jednak – teraz będzie odpowiadał pan minister Miłkowski – proponuję kilka minut przerwy do czasu rozstrzygnięć spraw proceduralnych na posiedzeniu plenarnym. Za chwilę wracamy do naszego rozpatrywania. Panie ministrze, szanowni państwo, chwila przerwy.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">[Po przerwie]</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie ministrze, czy się słyszymy. Pan minister Miłkowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Oczywiście, ja słyszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie ministrze, oddaję panu głos. Teraz czas na pana odpowiedź na pytania. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Dziękuję bardzo serdecznie za te pytania, za to, że aż 10 posłów się zgłosiło do tych pytań i właściwie wszyscy państwo jednolicie mówili, jak ta sprawa jest ważna. Dziękuję więc jeszcze raz pani przewodniczącej Wielichowskiej za to spotkanie i dzisiejsze obrady.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Pierwsza, najważniejsza rzecz – to było tutaj przez wiele osób mówione – w Ministerstwie Zdrowia zajmowaliśmy się wielokrotnie tym poleceniem. Tak jak państwo zauważyli, to polecenie ma wiele interpretacji. Wydajemy te interpretacje przez Ministerstwo Zdrowia. To polecenie wywołało dosyć duże problemy interpretacyjne, właśnie w szczególności – co pan przewodniczący Latos powiedział – w odniesieniu do incydentalności. Wiemy o tym, że to polecenie należałoby zmienić. Należałoby je uaktualnić.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Pan poseł Wolski zwracał uwagę jeszcze na to, że wiele osób pracuje u różnych pracodawców. Oczywiście to bardzo dobrze i taki też był cel, żeby w tym okresie osoby zaangażowały się w dodatkową pracę, czyli pracowały więcej niż na jednym etacie, na półtora etatu, po to, aby jak najbardziej zabezpieczyć możliwość udzielania świadczeń zdrowotnych przez personel medyczny w nowych szpitalach, których do tej pory nie było. Wiemy przecież, że ten personel medyczny jest z podmiotów leczniczych, które już funkcjonowały, które mają czasami mniej pacjentów i związku z tym można przejść. Oczywiście jest też coraz więcej personelu medycznego z zagranicy, który świadczy świadczenia zdrowotne w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-52.3" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Jeśli chodzi o panią poseł Gelert, która pytała o to porozumienie z Trójstronnym Zespołem ds. Ochrony Zdrowia… To porozumienie jest oficjalnie podpisane z głosem odrębnym i w najbliższym czasie będzie przekazywane do dalszych prac. W związku z tym będziemy w tym zakresie rozmawiali, jak to przygotować. Wszystkie rzeczy już posiadamy.</u>
+          <u xml:id="u-52.4" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Jeszcze informacja – była mowa o tym – jak to zrekompensować podmiotom medycznym. Takie zapytanie do podmiotów medycznych wyjdzie od Narodowego Funduszu Zdrowia, żeby widzieć dokładnie, jakie są potrzeby, jeśli chodzi o realizację tej ustawy, przekazanie środków dla podmiotów leczniczych, żeby dany podmiot medyczny miał zagwarantowaną realizację tej ustawy. Tak jak pani poseł wspomniała, nie dotyczy to wszystkich pracowników medycznych, którzy dostaną dodatkowe wynagrodzenia, ale w zakresie personelu niemedycznego, personelu pomocniczego te wynagrodzenia z działalności podstawowej będą stanowiły o istotnym wzroście w tej grupie i świadczeniodawcy muszą mieć na to zagwarantowane środki finansowe. Tak więc na ten temat będziemy jeszcze rozmawiali.</u>
+          <u xml:id="u-52.5" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Obiecuję przekazanie tego do ministra, pod obrady kolegium ministra zdrowia. Ten temat dzisiejszego posiedzenia, posiedzenia zespołu będzie przedmiotem obrad. Był już w zakresie przygotowania zmian dotyczących właśnie polecenia. Nie zostały jeszcze przyjęte ostateczne uzgodnienia, ale będziemy na ten temat rozmawiali i najprawdopodobniej będą dopełnione zmiany, które są niezbędne, a którym też dzisiejsze posiedzenie jest poświęcone, czyli rozszerzenie czy ujednolicenie, uściślenie tego polecenia, które jest aktualnie wykonywane.</u>
+          <u xml:id="u-52.6" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Oczywiście to polecenie, które już jest, w zakresie swoich kompetencji Narodowy Fundusz Zdrowia ma prawo i obowiązek kontrolować. Tak jak pan przewodniczący Latos mówi, są różne niejasne sytuacje odnośnie do tej incydentalności czy pracy na pełnym etacie w szpitalu covidowym w pełnej ochronie indywidualnej, fartuchach, podczas gdy część szpitali faktycznie tak się przeorganizowała, że personel medyczny schodzi do izby przyjęć raz w miesiącu i też oczekuje pełnego wynagrodzenia. Tak więc ten temat do nas również przychodzi i potrzebne są jasne wytyczne. Oczywiście wytyczne w zmianie polecenia, a nie interpretacji polecenia, ponieważ interpretacje wydajemy związkom zawodowym na ich potrzeby, a również wszystkim pracownikom, szpitalom. Na dzień dzisiejszy jest jednolita interpretacja tego zakresu.</u>
+          <u xml:id="u-52.7" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Było pytanie, jakie informacje posiada ministerstwo na temat zachorowań, zgonów. Powiem ogólnie, że Ministerstwo Zdrowia posiada rejestr personelu medycznego, rejestr zawodów medycznych pracujących. W tym zakresie wiemy, kto się zaszczepił, kto zachorował, kto zmarł i jakie są wszystkie statystyki z tego powodu w poszczególnych okresach. Dlatego powiedziałem, że widzimy, iż liczba zakażeń bardzo mocno, wielokrotnie spadła od lutego br. Jeśli jednak chodzi o personel niemedyczny, to wiemy ogólnie, poprzez miejsce zatrudnienia, czyli poprzez szpital. Wiemy też, ile osób w sektorze ochrony zdrowia zachorowało ogółem. Czyli, tak pośrednio…</u>
+          <u xml:id="u-52.8" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Nie mamy pełnej informacji o personelu niemedycznym zatrudnionym w szpitalu. Takich informacji Narodowy Fundusz Zdrowia nie zbiera. Zresztą nie mamy też pełnej informacji o liczbie godzin przepracowanych na dodatkowych etatach przez personel medyczny: ile tych godzin było, w jakim zakresie. To jest bardzo trudne. Te informacje, które zbiera Narodowy Fundusz Zdrowia, to są informacje wymagane do kontraktów personelu. Czyli w pełnym zakresie mamy personel pielęgniarski, w bardzo znacznej mierze personel lekarski przypisany do poszczególnych oddziałów i pozostały personel medyczny, ale w szczególności ten, który musi być wyodrębniony w poszczególnych oddziałach szpitalnych. Dodatkowe dane o personelu niemedycznym działalności podstawowej, jak już powiedziałem, będziemy mieli pełne, ponieważ zwrócimy się do wszystkich podmiotów leczniczych o pełne wynagrodzenia każdego pracownika, żeby ustalić, jakie są zapotrzebowania na podwyżkę do realizacji ustawy. Będziemy mieli pełne informacje o osobach, które pracują w podmiotach leczniczych.</u>
+          <u xml:id="u-52.9" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Oczywiście pani Maria Ochman zwracała uwagę na to, że ta ustawa dotyczy wyłącznie personelu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, ale jest część personelu medycznego, która jest zatrudniona na podstawie kontraktu, działalności, umowy zlecenia. Część personelu – i o tym była umowa – to pracownicy podwykonawcy, w związku z czym ich ta ustawa nie dotyczy. Tak jak była mowa, pracodawcy tych firm zwiększyli odpowiednio oczekiwania odnośnie do wynagrodzeń, ale personel tych firm często tych środków nie widzi. My faktycznie nie jesteśmy w stanie sprawdzić, jakie wynagrodzenia ten personel pomocniczy otrzymuje.</u>
+          <u xml:id="u-52.10" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Tutaj bardzo często była mowa o opiekunach medycznych, że oni też nie otrzymują środków, że pracują razem z pacjentami. Jednak, jeśli chodzi o opiekuna medycznego, polecenie ministra zdrowia dotyczy ich dokładnie tak samo jak lekarzy i pielęgniarek, ponieważ to jest zawód medyczny. Jeśli ta osoba pracuje z pacjentami z COVID-em, to wówczas należy się jej odpowiednio ten dodatek z polecenia ministra zdrowia. Czyli wszystkie osoby, które realizują działalność medyczną, otrzymują ten dodatek. Mają to prawo. Problem jest właśnie w działalności niemedycznej, tej stricte niemedycznej jak salowa, kuchenkowa czy inne osoby, o których tutaj była mowa.</u>
+          <u xml:id="u-52.11" who="#PodsekretarzstanuwMZMaciejMilkowski">Usłyszałem bardzo jasne oczekiwania Komisji Zdrowia w tym zakresie, aby to polecenie było istotnie zmienione i obiecuję, że tym się zajmiemy. Najprawdopodobniej ta sprawa będzie zmieniona. Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Nie ukrywam, że oczekiwaniem nas wszystkich jest to, żeby oczywiście też… Zwrócę się do pana doktora, który przed panem ministrem się wypowiadał. Jeżeli to wszystko ma być skuteczne i efektywne, to wydaje mi się, że wszystkie podmioty muszą się w jakiś sposób do tego odnieść, bo najgorszą rzeczą byłoby – w moim przekonaniu – gdybyśmy spotkali się za miesiąc czy za dwa i wtedy okazałoby się, że coś wprowadzono, kogoś dołączono, gdzieś zmodyfikowano, na przykład zrobiono proporcjonalnie, bo nie wiem, jak będzie… Dodam, żeby sprawa była jasna. Ja tego typu problemy, które pani poseł Gelert zgłaszała – zresztą mówiłem to wczoraj – słyszałem od wielu dyrektorów szpitali, i to, żeby też było jasne, poza poglądami politycznymi. Może tak to powiem.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Po prostu dyrektorzy mają podwójny problem. Pierwszy to jest problem precyzji tych oczekiwań, a drugi – wewnętrznego poczucia sprawiedliwości i też kwestii motywowania tych, którzy są na pierwszej linii frontu, że oni jakby mają mniejszą motywację, biorąc pod uwagę to, że w niektórych miejscach wszyscy są potraktowani jednakowo. Oczekiwałbym więc, żeby Naczelna Rada Lekarska jednak o tym pomyślała, bo sprawa na pewno wymaga tego, żebyśmy po jakichś zmianach nie prowadzili posiedzenia Komisji za miesiąc czy dwa, mówiąc, że znowu jest coś nie tak, bo teraz ktoś nie ma zdania, a będzie miał zdanie za miesiąc czy za dwa. To tyle w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, myślę, że jak na art. 152 zwłaszcza, to było bardzo spokojne i merytoryczne posiedzenie Komisji. Bardzo wszystkim państwu dziękuję. Dziękuję wnioskodawcom.</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..190730b
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-zdrxx-00071-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Komisja Zdrowia /nr 71/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Komisja Zdrowia /nr 71/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ZDR">71</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-22</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="KierownikdzialuBiuraZPPBernadetaSkobel" role="speaker">
+        <persName>Kierownik działu Biura ZPP Bernadeta Skóbel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="KierownikDzialuMonitoringuPrawnegoiEkspertyzBiuraZwiazkuPowiatowPolskichBernadetaSkobel" role="speaker">
+        <persName>Kierownik Działu Monitoringu Prawnego i Ekspertyz Biura Związku Powiatów Polskich Bernadeta Skóbel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorMariaIwaszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Legislator Maria Iwaszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="LegislatorRadoslawIlowiecki" role="speaker">
+        <persName>Legislator Radosław Iłowiecki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Sławomir Gadomski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz stanu w MZ Sławomir Gadomski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBoleslawPiecha" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bolesław Piecha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselKatarzynaLubnauer" role="speaker">
+        <persName>Poseł Katarzyna Lubnauer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselZdzislawWolski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Zdzisław Wolski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelTomaszLatos" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Tomasz Latos</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ZDR" role="committee">
+        <orgName>Komisja Zdrowia</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..9f5bbb0
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr/201923-sjm-zdrxx-00071-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1523 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Witam serdecznie. Otwieram posiedzenie Komisji Zdrowia. Witam bardzo serdecznie panie i panów posłów. Witam pana ministra. Na początku sprawdzimy kworum. Proszę wcisnąć dowolny przycisk. Proszę o podanie wyników. Stwierdzam kworum.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Porządek dzisiejszego posiedzenia zwołanego przez marszałek Sejmu przewiduje ponowne rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1013). Na posiedzeniu Komisji podczas poprzedniego posiedzenia Sejmu zakończyliśmy pierwsze czytanie, a zatem teraz przechodzimy do rozpatrywania projektu ustawy. Z wnioskiem formalnym zgłasza się pani poseł Lubnauer, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Dzień dobry państwu. W imieniu Koalicji Obywatelskiej zgłaszam wniosek o odrzucenie tej ustawy w całości. Uważamy, że jest to ustawa, której kierunek jest dość jasny, czyli centralizacja każdej decyzji. Ustawa nie pozostawia złudzeń, jakie są państwa cele w tej kwestii. Uważamy wręcz odwrotnie, że państwo powinno funkcjonować w taki sposób, żeby jak najwięcej kompetencji schodziło jak najniżej. Akurat w przypadku tworzenia mapy potrzeb zdrowotnych wydaje się, że takim poziomem racjonalnym jest województwo. Natomiast nie ma możliwości, żeby państwo decydowało o wszystkim i żeby państwo robiło to jeszcze w dodatku dobrze. Centralnie zarządza w tej chwili pandemią, w efekcie czego mamy rekordową liczbę zgonów, ponad 103 tysiące osób, które zmarły od początku pandemii nadprogramowo, czyli ponad poziom średni ostatnich pięciu lat. Dlatego zgłaszamy wniosek o odrzucenie tej ustawy w całości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Pan przewodniczący Piecha, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Ja chciałem doprecyzować. Pani poseł zgłasza wniosek o odrzucenie w całości projektu ustawy zawartego w druku nr 1013. Czy tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Dokładnie tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Ja zgłaszam wniosek przeciwny. Uważam, że ta ustawa wymaga procedowania. Żyjemy, a właściwie opozycja żyje cały czas plotkami, które sama nakręca, dotyczącymi centralizacji. Ta ustawa nie ma nic wspólnego z centralizacją. Przynajmniej w takim rozumieniu, jak mówi opozycja. Żadnej centralizacji nie będzie, według mojej najlepszej wiedzy. To jedna sprawa.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Druga sprawa. Do tej ustawy przygotowano cały szereg różnych, bardzo ważnych poprawek, które są istotne z punktu widzenia systemu ochrony zdrowia, na które czekają polscy pacjenci. To tyle. Wydaje się, że nie muszę tego szerzej uzasadniać.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Proszę jeszcze tylko pana ministra o słowo w tej sprawie. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Dziękuję, panie przewodniczący. Witam serdecznie wszystkich państwa. No tak, nie sposób się nie zgodzić z tym, co powiedział pan przewodniczący. Myślę, że debata, którą odbyliśmy na posiedzeniu Komisji Zdrowia poprzednio, nie doszła do poziomu merytoryki. Nie doszła do poziomu rozwiązań szczegółowych, które zaprezentowaliśmy. Dlatego absolutnie popieram i służę państwu w pracy nad szczegółowymi rozwiązaniami tej ustawy. Nie doszliśmy również na poprzednim posiedzeniu do rozpatrzenia poprawek zgłoszonych przez różne ugrupowania. Myślę, że część poprawek – w szczególności klubu Lewicy, zgłoszonych przez pana posła Wolskiego – jest warta przemyślenia i można byłoby poszukać kompromisu przy niektórych z nich i sprawić, żeby ta ustawa mogła takie kompromisowe rozwiązania zawierać.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaSlawomirGadomski">Tak więc, absolutnie popieram wniosek pana przewodniczącego, żeby kontynuować obrady i pracę nad tą ustawą. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Trzy minuty przerwy technicznej i przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za wnioskiem postawionym przez panią poseł Lubnauer w imieniu Koalicji Obywatelskiej za odrzuceniem tej ustawy? Kto jest za tym wnioskiem pani poseł? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 36 posłów: za – 17, przeciw – 19. Wniosek nie uzyskał większości, a zatem przechodzimy do procedowania ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie słyszę. Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy tytuł ustawy. Na tym etapie zwyczajowo pozwolę sobie, w imieniu Komisji Zdrowia, dać delegację dla Biura Legislacyjnego do dokonywania niezbędnych poprawek legislacyjnych, niewymagających głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie mecenasie, wiem, że państwo macie też inne poprawki, które będą sygnalizowane. Proszę więc, ponieważ jest dużo poprawek z różnych klubów, o ewentualną pomoc w porządkowaniu tych poprawek i zgłaszaniu tego w odpowiednim momencie. Panie mecenasie, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Radosław Iłowiecki, Biuro Legislacyjne. Biuro przygotowało 14 poprawek we współpracy ze stroną rządową, które w odpowiednim momencie będziemy sygnalizować. Oczywiście rzeczy, które nie wymagają sformułowania poprawki, będziemy modyfikować na podstawie upoważnienia, o którym pan przewodniczący wspomniał. Przedstawiciele biura będą także wypowiadać się na temat zgłoszonych poprawek poselskich. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. W takim razie przechodzimy do rozpatrywania art. 1. Czy do zmiany 1 uwagi? Nie słyszę. Stwierdzam, że zmiana 1 została…Tytuł przyjęliśmy, już to mówiłem. Dla porządku będę jeszcze pytał. Tak, jak robię to zwyczajowo. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do zmiany 1?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Nie, dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 1. Zmiana 2. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 2. Zmiana 3. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 3. Zmiana 4. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 4. Zmiana 5. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 5. Jeszcze raz proszę o ewentualne zwracanie uwagi, ponieważ nie wszystkie kluby są reprezentowane, a część osób jest na łączach. Zatem jest takie niebezpieczeństwo, że możemy przejść i ktoś nie zdąży się zgłosić. Na przykład pan poseł Wolski przygotował cały szereg poprawek. Proszę, żeby pan poseł z wyprzedzeniem sygnalizował to do sekretariatu Komisji, żeby nam nic nie umknęło. Bo to, że poprawki zostały złożone to jedno, ale oficjalnie trzeba to zgłosić. To, że coś jest wydrukowane, nie oznacza, że zostało zgłoszone, bo mogą państwo zmienić zdanie. Tak więc, proszę panie pośle o zgłaszanie tego w odpowiednim momencie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselKatarzynaLubnauer">Nie wiem czy pan Wolski jest na linii, ale tutaj jest zmiana do art. 1 pkt 1. Zatem co z tą poprawką Lewicy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Pani poseł, poprawki trzeba zgłaszać. Trzeba się podpisać i trzeba zgłaszać. Nie ma innej możliwości. To po pierwsze. Druga sprawa – to i tak jest dopiero przygotowanie do drugiego czytania. Ja rozumiem, że sprawozdanie może zostać odrzucone, ale te poprawki można zgłosić później. Tyle tylko, że jest to autonomiczna sprawa pana posła Wolskiego, który podpisał te poprawki i – z tego, co wiem – nie udzielił nikomu pełnomocnictwa, żeby je reprezentował.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, OK. Idziemy do przodu. Jak powiedziałem, proszę zgłaszać sekretariatowi Komisji ewentualną chęć przedstawienia poprawki.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zmiana 6. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 6. Zmiana 7. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 7. Zmiana 8. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 8. Zmiana 9. Przepraszam, pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Chciałem zaproponować poprawkę do art. 1: po pkt 8 dodaje się pkt 8a i 8b w brzmieniu:</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#PoselBoleslawPiecha">„8a) w art. 61s ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Wystąpienie pokontrolne podpisuje kontroler przeprowadzający kontrolę oraz kierownik komórki organizacyjnej Funduszu, o której mowa w art. 61d ust. 7;</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#PoselBoleslawPiecha">8b) w art. 61y ust. 7 otrzymuje brzmienie: 7. Egzamin, o którym mowa w ust. 5, jest przeprowadzany raz na kwartał. Przystąpić do egzaminu można dwa razy w roku kalendarzowym.”.</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#PoselBoleslawPiecha">Te zmiany dotyczą korpusu kontrolerskiego, który na mocy ustawy działa w Narodowym Funduszu Zdrowia. Ma to na celu rozwiązanie pewnych problemów w zakresie zapewnienia odpowiedniej liczby kontrolerów (stąd egzaminy i tryb postępowania), która zagwarantuje zabezpieczenie terminowej realizacji postępowań pokontrolnych. Z doświadczenia wiem, że takie postępowania pokontrolne mogą trwać bardzo długo i może to być powodem, np. zbankrutowania czy zamknięcia działalności, bo kontrola przeprowadzona jest w długi sposób, a w sytuacji chociażby inwestycji (realizacji kontraktów) może to być uprawnione.</u>
+          <u xml:id="u-48.4" who="#PoselBoleslawPiecha">Sądzę, że to porządkuje pewną rzecz, a jednocześnie usprawni odpowiadanie i działanie na protokoły pokontrolne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zanim stanowisko ministerstwa, proszę o stanowisko Biura Legislacyjnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję bardzo. Nie będzie to pogłębiona ocena tych poprawek, bowiem one wpłynęły tuż przed posiedzeniem Komisji. Natomiast chciałbym zwrócić uwagę na dwie sprawy. Istnieje wątpliwość czy te poprawki mieszczą się w zakresie przedmiotowym procedowanego projektu, czy nie powinny być przedmiotem odrębnej inicjatywy ustawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Druga sprawa proceduralna – czy zmiany w tych dwóch artykułach (art. 61s i 61y) należy łącznie głosować? Tu też mam wątpliwość. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Dziękuję bardzo. Rzeczywiście poprawki, które zgłasza pan poseł Piecha (jeszcze pewnie dwie) dotyczą korpusu kontrolerskiego. W oczywisty sposób pandemia utrudnia lub uniemożliwia przeprowadzenie działań weryfikujących wiedzę, przeprowadzenie egzaminów w korpusie kontrolerskim w cyklu dwuletnim, który zakładaliśmy uruchamiając czy powołując korpus kontrolerski. Jesteśmy teraz w sytuacji, kiedy faktycznie do końca czerwca powinny odbyć się wszystkie egzaminy i korpus kontrolerski powinien zostać ukształtowany. Natomiast z uwagi na ograniczone możliwości przeprowadzania tych egzaminów, przede wszystkim z uwagi na to, zależy nam, żeby ten okres wydłużyć i te uprawnienia, które kontrolerzy obecnie funkcjonujący mają, przedłużyć.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Ważne jest to, że do tej pory można było przystąpić do egzaminu raz w roku, a teraz chcemy, żeby to było możliwe dwa razy w roku, właśnie po to, by wykorzystać najbliższy rok na ostateczne zbudowanie tych kompetencji w korpusie kontrolerskim. Uprzejmie proszę o przychylenie się do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Przechodzimy…jeszcze pan mecenas, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję. Jeszcze tylko chwilkę, jeśli mogę pana ministra zapytać. Czy nie powstanie sytuacja międzyczasowa, gdy wprowadzimy tą nową regulację? Chodzi mi zwłaszcza o ust. 3 w art. 61s, gdzie dokumenty pokontrolne będzie także podpisywać kierownik komórki organizacyjnej. Chodzi o rozstrzygnięcie kwestii w sprawie już rozpoczętych kontroli. Kiedy wejdzie nowe prawo w życie – czy mamy stosować stare przepisy, czy nowe? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">To trudne, nieco prawnicze pytanie. Wyobrażam sobie, że od wejścia w życie ustawy nawet rozpoczęte kontrole będą mogły podlegać pewnej weryfikacji przez kierownika komórki organizacyjnej, więc te protokoły powinny być również przez niego podpisywane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Mam następującą propozycję. Ponieważ ta poprawka prawdopodobnie zostanie przyjęta, a w najbliższych dniach nie ma posiedzenia Sejmu, to ewentualnie jeszcze będzie poddane analizie, żeby to doprecyzować przed drugim czytaniem.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie przechodzimy do głosowania nad poprawką zgłoszoną przez pana przewodniczącego Piechę. Uruchamiamy głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-57.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-57.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 40 posłów: za – 21, przeciw – 9, wstrzymało się 10 posłów. Widzę, że mimo zgłaszanych perturbacji komunikacyjnych poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-57.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, rozumiemy – chciał pan zgłosić poprawkę, ale to już przeszło. Jest drugie czytanie, więc zgłosi pan w czasie drugiego czytania. My poszliśmy dalej. Bardzo proszę pilnować tego.</u>
+          <u xml:id="u-57.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak więc, poprawka została przyjęta. Na roboczo będzie to zmiana 8a. Przechodzimy do zmiany 9. Mam zgłoszenie. Pani Bernadeta Skóbel chciała złożyć prawkę, tak? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#KierownikDzialuMonitoringuPrawnegoiEkspertyzBiuraZwiazkuPowiatowPolskichBernadetaSkobel">Bernadeta Skóbel – Związek Powiatów Polskich. Jeżeli chodzi o art. 1 pkt 9 w zakresie art. 95c, to w ust. 3 przepis przewiduje, że wojewódzki plan transformacji ma obejmować działania związane z przeciwdziałaniem oraz zwalczaniem skutków wystąpienia epidemii. Natomiast w obecnie obowiązującej ustawie o zwalczaniu chorób zakaźnych w art. 44 jest już przepis, który zobowiązuje wojewodów do opracowania wojewódzkich planów działania na wypadek wystąpienia epidemii, jako odrębny dokument.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#KierownikDzialuMonitoringuPrawnegoiEkspertyzBiuraZwiazkuPowiatowPolskichBernadetaSkobel">W związku z tym pytanie: czy w art. 95c ust. 3 nie powinno się wykasować fragmentu „oraz zwalczania skutków wystąpienia tych stanów”? To jest jedna możliwość rozwiązania tego problemu. Druga to możliwość wprowadzenia w ust. 3 jakiejś zależności do art. 44 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi. Ja nie jestem w stanie teraz zaproponować...natomiast może dojść do pewnej niespójności w zakresie planów, które przyjmuje wojewoda. To jest pierwsza uwaga.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przepraszam, ale wyjaśnię tu jedną techniczną rzecz, jeżeli pani pozwoli. My na tym etapie, zgodnie z regulaminem Sejmu, zgłaszamy poprawki. Udzieliłem pani głosu nie dlatego, że ma pani wątpliwości i się zastanawia, tylko że powinna to być konkretna, całkowita poprawka, którą albo ktoś z posłów przejmie, albo nie. Bo oczywiście może być taka kwestia, że nikt z posłów poprawki nie przejmie. Tak więc, bardzo proszę, aby to była konkretna poprawka. Zmiana 9 jest bardzo rozbudowana. Biuro Legislacyjne proponowało, abyśmy rozpatrywali tą zmianę poszczególnymi artykułami. Teraz będziemy rozpatrywać art. 95a, natomiast pani ma chwilę czasu, żeby ewentualnie zaproponować konkretną poprawkę. A na razie jesteśmy przy art. 95a. Bardzo proszę, pan poseł Wolski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselZdzislawWolski">Na poprzednim posiedzeniu Komisji, które trwało niestety czy „stety” bardzo krótko, złożyłem 13 poprawek. Jedna już przeszła, ale teraz do zmiany 9 też mam poprawkę. Jednocześnie prośba do biura…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Mam pytanie, panie pośle – czy do 95a? Dobrze. Rozumiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselZdzislawWolski">Oczywiście będę pilnował kolejności, ale mam też prośbę do prawników, żeby sygnalizowali.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, ja też już o to prosiłem prawników, więc będą tego pilnować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselZdzislawWolski">W zmianie 9 proponuję skrócenie okresu siedmioletniego na pięcioletni. Rozmawiałem z wieloma fachowcami i uważam, że okres 7 lat jest za długi. Siedmioletni okres, jeszcze z pierwszą śródokresową oceną, jak państwo proponujecie, mówię o rządzie, po 4 latach, wydaje się za dalekim okresem, a te wcześniejsze – o tym zresztą w odpowiednim momencie powiem – coroczne tylko, jakieś skrócone analizy wskaźników. To wszystko nie da pełnego poglądu, jak są realizowane te plany transformacji. Jednocześnie, mimo wszystko, sytuacja w medycynie będzie się bardzo zmieniała i nie wiemy jakie będą następstwa dla zdrowotności Polaków w następstwie powikłań po COVID-19. Stąd ten okres siedmioletni wydaje się mnie i moim koleżankom i kolegom zbyt długi.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselZdzislawWolski">Proponujemy zatem, począwszy od zmiany 9, aby te okresy zmienić z 7 lat na 5 lat. Jednocześnie starałem się zrobić pełny wykaz, żeby wszędzie tam, gdzie jest mowa o 7 latach skrócić je o 2 lata, aby nie było rozbieżności w ustawie. I taka też jest poprawka do najwcześniejszego miejsca w ustawie, czyli do zmiany 9. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Szanowni państwo, zgłasza się też pan przewodniczący Piecha. Mam następującą propozycję, dla ułatwienia procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Po pierwsze – proszę ewentualnie o potwierdzenie lub zaprzeczenie – wszystkie poprawki pana posła Wolskiego i wszystkie poprawki pana posła Piechy zostały dostarczone wszystkim posłom. W związku z tym proponuję, aby ponowie tylko zgłaszali, że jest poprawka, a każdy z nas będzie mógł ją przeczytać. Bo niektóre z nich, np. ta poprawka posła Wolskiego jest bardzo rozbudowana i nie ma sensu jej całej czytać. Każdy z nas ją widzi. To jest pierwsza uwaga.</u>
+          <u xml:id="u-65.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Druga, to prośba do Biura Legislacyjnego o to, abyście państwo proponowali kolejność głosowania poprawek. Z tego względu, że być może, teraz czy w następnych głosowaniach, jedna będzie wykluczać drugą. Trzeba to jakoś uporządkować, dobrze? Pan minister prosił o 3 minuty przerwy. Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-65.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Do art. 95a zgłaszał poprawkę pan przewodniczący Piecha. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Ja krótko. Państwo mają poprawkę w materiałach. Poprawka dotyczy art. 1 pkt 9, aby w art. 95a ust. 4 i 5 nadać nowe brzmienie. To brzmienie ma na celu doprecyzowanie regulacji, żeby była bardziej zrozumiała. Legislacyjnie chyba jest taka sama. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze poprawki do art. 95a? Nie ma. W takim razie proszę o opinię rządu. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Tak, jak mówiłem wcześniej – pana posła Wolskiego nie było – przestudiowaliśmy dokładnie te poprawki zgłoszone na poprzednim posiedzeniu. Rozumiem, że one są analogiczne, jak dzisiejsze i rzeczywiście do części z nich moglibyśmy się przychylić, do niektórych zgłosimy jakieś uwagi. Tę poprawkę, mimo tego, że jest to rzeczywiście większy nakład pracy po stronie ministerstwa i wojewodów… aczkolwiek może powiem jaka była intencja. Otóż 7 lat, mniej więcej, odpowiada okresowi perspektyw unijnych. Trzeba pamiętać, że ta ustawa odpowiada na te potrzeby, które przed nami postawiła Unia. Stąd ten okres 7 lat.</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Natomiast ja się zgadzam – minister zdrowia może to przygotowywać co 5 lat. Będzie to taka strategia pięcioletnia, więc przychylam się do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Jeszcze poprawka pana posła Piechy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Również się przychylam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Teraz Biuro Legislacyjne – w jakiej kolejności głosujemy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Proponujemy najpierw poprawki pana posła Piechy, a potem pana posła Wolskiego. Przy czym, jeśli chodzi o poprawki pana posła Wolskiego to rozumiem, że wszystkie łącznie, nie tylko do art. 95a ust. 6, ale również do kolejnych artykułów. Bo to są logiczne konsekwencje. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. To już tych konsekwencji państwo i pan poseł będą pilnować. W takim razie zaczniemy głosowanie. Proszę, żebyście państwo usiedli. Głosujemy nad poprawką pana posła Piechy.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 37 posłów: za – 23, przeciw 3, wstrzymało się 11 posłów. Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-73.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz poprawka pana posła Wolskiego. Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-73.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-73.5" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 33 posłów: za – 16, przeciw – 8, wstrzymało się 9 posłów. Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-73.6" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tym samym rozpatrzyliśmy art. 95a. Art. 95b. Czy są poprawki? Pan poseł Wolski ma. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselZdzislawWolski">Poprawka do art. 95b ust. 4. Powiem w wielkim skrócie. Kiedyś faktycznie te twory, które tworzyły mapę potrzeb zdrowotnych, były czasami rozbudowane do wielkości mostu. Natomiast teraz było chyba mocne przegięcie w drugą stronę. Powołuję się tu nawet na wczorajsze posiedzenie Krajowej Rady Lekarskiej i głosy, że lekarze zostali całkowicie wyeliminowani z ustawowej konieczności uczestnictwa w różnych decydujących gremiach. Mogą być tylko zapraszani. W związku z tym proponuję, żeby do zespołu, który będzie opiniował projekt krajowego planu transformacji, gdzie są tylko osoby związane z instytucjami państwowymi zajmującymi się ochroną zdrowia, dopisać „Kierownika Narodowej Strategii Onkologicznej, Kierownika Krajowej Sieci Onkologicznej, Kierownika Narodowej Strategii Kardiologicznej” – tu przepraszam w poprawce jest błąd, bo drugi raz wpisano Kierownika Narodowej Strategii Onkologicznej zamiast Kardiologicznej – i innych przedstawicieli strategii kluczowych (tu byłaby dowolność dla ministra) dla poprawy stanu zdrowia. Tak więc, kluczowe są onkologia i kardiologia i starania rządu, żeby również znaleźli się przedstawiciele na poziomie krajowym.</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#PoselZdzislawWolski">Proponuję również w tym miejscu dodać, poza Radą Dialogu Społecznego, Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, bo samorząd też ma poczucie, iż jest odstawiany od współdecydowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Panie pośle, po pierwsze, proszę wyłączyć mikrofon. Po drugie, chcę zwrócić uwagę na jeden element. Proszę pamiętać, że w tworzeniu tych różnych strategii biorą udział właśnie te osoby, o których pan mówi. Trudno więc mówić o pominięciu skoro ktoś jest jednym ze współautorów, twórców czy współtwórców. Ja uczestniczyłem we wczorajszym spotkaniu, o którym pan mówił, i to jest jakieś zasadnicze nieporozumienie albo niezrozumienie. Tu nikt nie może czuć się wyłączony, skoro to tworzy i bierze w tym udział. Przecież minister sam z siebie tego nie napisał, tylko właśnie w oparciu o współpracę z osobami, o których pan mówił. W związku z tym, moim zdaniem to rozwiązuje problem.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zgłasza się do zabrania głosu – być może z głosem przeciwnym – pan przewodniczący Piecha. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Mam uwagę. Jestem przeciwny temu rozwiązaniu, bo to jest tworzenie wielu raportów, czekanie na odpowiedzi. A tak, jakby nie było – „Prezes Agencji oraz Dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, Prezes Funduszu” – to wszystko są stanowiska niewątpliwie związane z rządem, bo to są jednostki administracji państwowej. Konsultanci krajowi to też przedstawiciele rządu, którzy konsultują sprawy merytoryczne w rządzie. To minister mianuje konsultanta krajowego – powołuje i odwołuje, i z tym mieliśmy do czynienia. Krajowa Sieć Onkologiczna, Krajowa Sieć Kardiologiczna – podobnie. Natomiast mnie niepokoi co innego: „ i innym przedstawicielom strategii kluczowych dla poprawy stanu zdrowia”. To znaczy – każdemu, bo jest „inny”. Ja też jestem „inny” bo różnię się od pana posła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, przejdźmy... no, dobrze, niech pan doprecyzuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselZdzislawWolski">To słuszne, co pan poseł Piecha mówi, ale jest to sztuczny problem. Bo, jeżeli do konsultacji dostaną to naczelny kardiolog czy onkolog, to tak jak wszystkich obowiązuje 30 dni na wydanie opinii. Niczego tu się nie spowalnia. Dlatego specjalnie jest to sformułowanie „innym przedstawicielom strategii kluczowych”, bo strategie będzie ustalał pan minister. Trudno, żeby wszystkich specjalistów to objęło. To rzeczywiście byłby absurd. A nie wiemy czy za dwa lata nie będzie pilną, kluczową sprawą np. psychiatria. Wówczas, gdy tak się stanie, pan minister podejmie decyzję. Nie, nie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panowie, moment. Myślę, że najpierw oddajmy głos przedstawicielom Biura Legislacyjnego, bo ta sprawa – chodzi o poprawkę – ma dwa aspekty. Jeden element, tu trzeba się zastanowić czy w ogóle jest to potrzebne. Drugi, to te sformułowania mogą spowodować, że ktoś może się zjawić z roszczeniem, iż został pominięty w konsultacjach, a czuje się kimś kluczowym. Dlatego nie wiem, czy taki nieprecyzyjny zapis w ogóle jest możliwy. Gdybym mógł prosić Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję bardzo. Zaproponowany przepis budzi wątpliwości legislacyjne, bowiem w przepisie zostało umieszczone wyrażenie „i innym przedstawicielom strategii kluczowych dla poprawy stanu zdrowia” w kontekście podmiotów, którym minister przesyła projekt krajowego planu w celu zaopiniowania.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Tak naprawdę jest to bardzo nieostre, niejasne sformułowanie. Budzi wiele wątpliwości legislacyjnych. Jeszcze chciałbym podkreślić, że w początkowej fazie przepisu są wprost z nazwy wymienione podmioty, do których minister przekazuje, natomiast pod koniec przepisu jest ten niedookreślony zwrot, czyli w samym przepisie nie została zachowana konsekwencja. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan minister, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Dziękuję. Panie pośle, ja byłbym gotów poprzeć część tej poprawki, ale chciałem zwrócić uwagę na kilka faktów. Nie ma dzisiaj kogoś takiego jak kierownik krajowej sieci onkologicznej, narodowej strategii onkologicznej czy narodowej strategii kardiologicznej. Taka funkcja nie występuje w systemie. Oczywiście, mamy przedstawicieli, którzy realizują zadania narodowej strategii, mamy dopisanych realizatorów różnych, mamy instytucje, które koordynują, ale takich funkcji nie ma. Ale ponieważ dzisiaj jestem wyjątkowo kompromisowo nastawiony…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselZdzislawWolski">Mieliśmy ich, panie ministrze, nawet tutaj na posiedzeniu Komisji Zdrowia…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Ale oni nie są sformalizowani.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselZdzislawWolski">To proszę o pomoc, żeby to sprecyzować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Ja mam taki postulat. Jestem gotów poprzeć tę poprawkę o ile ograniczymy ją do rozbudowania o konsultantów krajowych w ochronie zdrowia. Jeżeli pan poseł uważa, że warto byłoby mieć przedstawicieli kardiologii i onkologii, bo rozumiem, że w tę stronę szła poprawka, to mamy dwa instytuty, które mają nadany charakter państwowych instytutów badawczych: Narodowy Instytut Onkologii i Narodowy Instytut Kardiologii, i jeżeli je z nazwy wymienimy, to jestem gotów taką poprawkę poprzeć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselZdzislawWolski">Dziękuję i zgadzam się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rozumiem, że pan poseł dokonuje stosownej korekty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselZdzislawWolski">Mogę prosić o chwileczkę, zaraz napiszemy, tak jak było tu powiedziane. Dziękuję za wsparcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Oczywiście, minuta. Bardzo proszę, pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Sądzę, że pan minister dokładnie to doprecyzował. Przepis brzmiałby tak, że Rada Dialogu Społecznego…itd., Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego…tak? Niekoniecznie? Ja też jestem za tym. Dalej Prezes Funduszu, Prezes Agencji oraz Dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia, konsultanci krajowi w ochronie zdrowia, Kierownik Instytutu Kardiologii i Kierownik Instytutu Onkologii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ja jednak, jako prowadzący te obrady, chciałbym żebyśmy mieli jasność co jest tu wymienione, żebyśmy dokładnie wiedzieli nad czym głosujemy. Rozumiem, że kwestia szczegółowego zapisu, to może za chwilę, ale przede wszystkim, żeby była jasność co tu będzie wymienione. Pan mecenas, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję. Rozumiem, że ci kierownicy nie pojawią się w przepisie, zgodnie z sygnałem pana ministra, że takie stanowiska już nie występują.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">No nie. Właśnie teraz jest to wykreślane i zaraz będzie doprecyzowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dyrektor czy Kierownik Instytutu Onkologii będzie, panie mecenasie, bo to jest ten, który reprezentuje. Ja nie wiem czy jest prezes, czy dyrektor, czy kierownik.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. W takim razie doprecyzujmy tę poprawkę przynajmniej w tym zakresie, o którym teraz jest mowa, bardzo proszę. Panie pośle, proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselZdzislawWolski">Po rozmowie z panem ministrem uznaliśmy, że będą tu konsultacji krajowy, dyrektorzy Narodowego Instytutu Kardiologii, dyrektorzy Narodowego Instytutu Onkologii, czyli pozostaną dwie kluczowe strategie narodowe, które według mnie należy dopieścić. No i zgodnie z tym, co pan minister mówił, rozumiem, że jednak państwo nie poprzecie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Czyli tej Komisji Wspólnej nie ma. Wymienieni są tylko dyrektorzy tych dwóch instytutów. Tak brzmi poprawka. OK.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselZdzislawWolski">Mówiłem w imieniu kolegów lekarzy, że szukamy tu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak, jak najbardziej. Było to postulowane. Pan poseł do tego się zobowiązał. Mamy jasność. Jeszcze Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Chcielibyśmy odczytać to, co zanotowaliśmy, żeby nie było żadnej pomyłki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, niech pan posłucha, żeby nie było tu żadnej dwuznaczności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Ust. 4 w art. 95b brzmiałby następująco: „Minister właściwy do spraw zdrowia przekazuje projekt krajowego planu Radzie Dialogu Społecznego, Prezesowi Funduszu, Prezesowi Agencji oraz Dyrektorowi Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, konsultantom krajowym w ochronie zdrowia, Dyrektorowi Narodowego Instytutu Kardiologii, Dyrektorowi Narodowego Instytutu Onkologii do zaopiniowania z terminem zgłaszania uwag 30 dni od dnia jego otrzymania. Niewydanie opinii w tym terminie jest równoznaczne z opinią pozytywną.”. Tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle? Tak, o to chodziło. Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Czy to jest prawidłowe brzmienie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak. Dobrze państwo odnotowali. W takim razie przystępujemy do głosowania. Rząd popiera. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-106.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 36 posłów: za – 19, przeciw – 5, wstrzymało się 12 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-106.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz pan przewodniczący Piecha z poprawką.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dalej do art. 1 pkt 9. Tym razem do ust. 9. Proponuję inne brzmienie, które będzie miało na celu doprecyzowanie regulacji, która mówi o sprawozdaniu śródokresowym z realizacji krajowego planu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przepraszam najmocniej, zgłaszano mi problemy techniczne. Podobno jest duże opóźnienie miedzy dźwiękiem a obrazem. Tak więc to sygnalizuję. Może uda się coś poprawić. Jeden z posłów to sygnalizował. Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Jaka jest opinia Biura Legislacyjnego do poprawki zgłoszonej przez pana przewodniczącego Piechę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Poprawka została ustalona ze stroną rządową. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">OK., ale ja muszę usłyszeć od pana, że państwo nie macie uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Nie mamy uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan minister, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Bardzo proszę, pan poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselZdzislawWolski">To do Bolka – skoro przegłosowaliśmy na 5 lat, to tu też powinieneś zmienić na 5.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Tu nie ma 5 lat. Tu jest wskazanie innych źródeł i wysokości finansowania działań, o których mowa w ust. 2. Tu nie ma nic o siedmiu latach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselZdzislawWolski">Przepraszam, to następny punkt. Tak jest, przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Przechodzimy do głosowania. Poprawka zgłoszona przez pana przewodniczącego Bolesława Piechę.</u>
+          <u xml:id="u-118.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał. Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-118.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 35 posłów: za – 24, przeciw – 3, wstrzymało się 8 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-118.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dalej pan przewodniczący Piecha, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Chcę zgłosić kolejną poprawkę do art. 5 pkt 9. Tym razem w art. 95b nadać inne brzmienie ust. 10. To brzmienie ma na celu doprecyzowanie tej regulacji, która jest zawarta w przedłożeniu. Przy czym chciałbym złożyć autopoprawkę w pkt 1 wyrazy „ upływem okresu 7 lat” zamienić na „upływem okresu 5 lat”. Z parafką to przedstawię. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-124.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Piechy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-124.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 34 posłów: za – 25, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 9 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-124.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dalej pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselBoleslawPiecha">I dalej w tym samym artykule, w tej samej zmianie proponuję inne brzmienie ust. 11. To brzmienie ma po prostu doprecyzować tę regulację, bez wnoszenia żadnych zmian merytorycznych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-130.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana przewodniczącego Piechę? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-130.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 33 posłów: za – 24, przeciw – 1, wstrzymało się 8 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta. Tym samym skończyliśmy rozpatrywanie art. 95b.</u>
+          <u xml:id="u-130.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz art. 95c. Wracam do pani Bernadety Skóbel. Czy ma pani przygotowaną poprawkę do art. 95c?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#KierownikdzialuBiuraZPPBernadetaSkobel">Szanowny panie przewodniczący. Jest poprawka o skreślenie ust. 3 z uwagi na niespójność z art. 44 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych. Uzasadnienie: wojewódzki plan transformacji jest planem siedmioletnim, plan z ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych jest planem trzyletnim. Te plany ustalane są w różnych terminach i niewiadomo byłoby, jaka jest zależność pomiędzy tymi dwoma dokumentami. Stąd poprawka o skreśleniu ust. 3.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Czy ktoś z pań i panów posłów przejmuje tę poprawkę? Nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz poprawka pana posła Wolskiego. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselZdzislawWolski">Mamy tu mniej więcej ten sam problem, który przed chwilą omawialiśmy na poziomie krajowym. Tu jest to samo, tylko na poziomie wojewódzkim, tzn. żeby projekt wojewódzkiego planu przekazać do zaopiniowania konsultantom wojewódzkim. Takie rozwiązanie proponuję i proszę o poparcie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o ocenę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Poprawka ma charakter merytoryczny. Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Rząd – za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Teraz pan przewodniczący Piecha. Też poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Mam poprawkę do ust. 5. Chodzi o inne brzmienie. Słucham? Poprawkę czwartą zaraz będziemy głosować, a ja od razu przedstawiam piątą. Będziemy nad nimi osobno głosować. Moja poprawka dotyczy art. 95c ust. 5, gdzie proponuję inne brzmienie. Ta poprawka również ma na celu doprecyzowanie regulacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Czy do tej poprawki pana przewodniczącego Piechy Biuro Legislacyjne ma uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Jeszcze pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Mam pytanie do legislatorów. Czy wszystkie te poprawki do art. 95c będziemy głosować po kolei? Bo mam jeszcze jedną poprawkę do art. 95c. Może zakończylibyśmy jakiś jeden etap, a potem…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie po kolei. Najpierw poprawka pana posła Wolskiego. Stanowisko rządu jest za. Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-146.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-146.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 33 posłów: za – 17, przeciw – 5, wstrzymało się 11 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-146.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz głosujemy nad poprawką pana przewodniczącego Piechy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Przypomnę do art. 95c ust. 5 – nowe brzmienie, korygujące.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak, proszę uruchomić.</u>
+          <u xml:id="u-148.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-148.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 33 posłów: za – 21, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 12 posłów. Stwierdzam, że poprawa została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-148.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kolejne poprawki do art. 95c. Pan poseł Wolski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselZdzislawWolski">Tu dla poczucia bezpieczeństwa różnych interesariuszy ochrony zdrowia proponuję, żeby minister oceniał projekty w zakresie przepisów określających funkcjonowanie i zasady zawierania umów w ramach podstawowego systemu. Intencją jest, że gdyby była rozbieżność, żeby skoordynować też i ten system, żeby nie było zbyt dużej dowolności w ocenianiu przez ministra.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję. W propozycji występuje fraza „w zakresie przepisów określających funkcjonowanie i zasady zawierania umów”. Nie jest jasne o jakie przepisy chodzi. Poza tym wydaje się, że minister wykonując zadania i tak będzie musiał to robić zgodnie z przepisami. Nie wiem o jaką tutaj ustawę chodzi. To jest jedna kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-151.1" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Druga. W przedłożeniu w ust. 6 występuje część wspólna zaczynająca się od wyrazów: „a następnie zatwierdza”. Natomiast w propozycji pana posła ta fraza występuje w pkt 5. Nie wiem jaka była intencja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, dobrze panu idzie również z poprawkami. Może niech pan tę poprawkę wycofa, bo wydaje się, że chyba jest trochę nieprecyzyjna. Być może w drugim czytaniu pan coś doprecyzuje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselZdzislawWolski">Może to generalnie komplikować, bo minister też mógłby doprowadzić do zmiany systemu zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej, a to mogłoby wydłużać sprawę. Tak więc faktycznie, żeby nie mnożyć biurokracji, wycofuję tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, dziękuję bardzo. Pan minister jedno zdanie chce powiedzieć.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Ja rozumiem i cieszę się z tego, że pan poseł wycofał poprawkę. Powiem dlaczego się cieszę, bo generalnie rzecz biorąc, gdybyśmy tę poprawkę przyjęli, to zawęzilibyśmy całą weryfikację do systemu zabezpieczenia szpitalnego. A przecież cały plan transformacji mówi o AOS, POZ, profilaktyce itd., co związałoby nam ręce, jeśli chodzi o weryfikację wszystkich dziedzin pozaszpitalnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Dziękuję bardzo. Cieszę się, że doszliśmy do konsensusu. Teraz poprawka, którą chce zgłosić pan przewodniczący Piecha, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Poprawka również dotyczy art. 95c. Proponuję w ust. 7 zastąpić wyrazy „projekt wojewódzkiego planu” wyrazami „wojewódzki plan”. To jest poprawka typowo redakcyjna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Moim zdaniem to nie wymaga głosowania. Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o ocenę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję. Popieramy, jesteśmy za. Natomiast nie jest to, panie przewodniczący, wyłącznie redakcyjna zmiana. Chodzi o to, że w projekcie ustawy mowa jest o projekcie wojewódzkiego planu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, w takim razie będziemy głosować. Jednak najpierw proszę o stanowisko rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Rząd – za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie głosujemy nad poprawką pana przewodniczącego Piechy.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-162.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 36 posłów: za – 26, przeciw – 1, wstrzymało się 9 posłów. Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-162.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Czy są jeszcze poprawki do art. 95c? Jeszcze pan poseł Wolski, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselZdzislawWolski">Tutaj jest niejako rozwinięcie, że sprawozdanie śródokresowe dopiero po czterech latach, czyli przez pierwsze lata będzie tylko jakaś analiza wskaźników, ale pełnej oceny nie będzie. Uważam, spodziewając się, że sytuacja zdrowotna może zmieniać się szybciej niż nam się wydaje, że trzeba robić to corocznie. Jednak pierwsze sprawozdanie powinno być do 30 czerwca 2023 r. i taki termin wpisać, a potem żeby to sprawozdanie śródokresowe było coroczne. Oczywiście, mówił o tym pan minister wcześniej, wymagałoby to większej pracy na poziomie województw i Ministerstwa Zdrowia, ale mając coraz bardziej doświadczonych ludzi, być może aż tak dużego obciążenia pracą nie byłoby, a pożytek w postaci wyciągania wniosków, być może korekt, bo jest to dozwolone, byłby duży. I to jest istota mojej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, dziękuję. Najpierw Biuro Legislacyjne. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję. Z tego co zrozumiałem, zmiana polega na dodaniu drugiego zdania w ust. 11. Wydaje mi się, że to drugie zdanie ma charakter przepisu przejściowego. To znaczy, taki przepis powinien się znaleźć w innym miejscu. W bloku przepisów przejściowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselZdzislawWolski">Panie mecenasie, jeszcze to, że nie czwartego roku, ale każdego roku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Minuta przerwy, niech pan poseł podejdzie i ustali to z Biurem Legislacyjnym. Teraz Biuro Legislacyjne odniesie się do tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Pan poseł Wolski proponuje, aby ust. 11 w art. 95c brzmiał następująco: „Wojewoda, w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku kalendarzowego obowiązywania wojewódzkiego planu, sporządza sprawozdanie śródokresowe z jego realizacji i zamieszcza je w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.”.</u>
+          <u xml:id="u-168.1" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Nasza uwaga odnosiła się do ostatniego zdania. Ostatnie zdanie proponujemy – na roboczo – umieścić jako art. 5a. Brzmiałby on następująco: „Pierwsze sprawozdanie śródokresowe, o którym mowa w art. 95c ust. 11 ustawy o której mowa w art. 1, sporządza się w terminie do dnia 30 czerwca 2023 r.”. Nam chodziło tylko o tą ostatnią część, że to jest materia przejściowa. Oczywiście, jeżeli taka jest intencja pana posła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Ja mam inne pytanie do pana posła i do pana ministra. Otóż, w druku przedłożenia jest napisane, że „do dnia 30 czerwca czwartego roku”, jako śródokresowe. Dlaczego? No dlatego, że było 7 lat. Teraz do czwartego roku w cyklu pięcioletnim nie będzie to miało sensu. Zatem, może kompromisem panie pośle byłoby, że nie co roku tylko np. w trzecim roku obowiązywania, jako sprawozdanie śródokresowe. Będzie to mniej więcej w połowie, a już nie róbmy, że co roku. Bo wtedy będzie to niepotrzebna biurokracja, którą wszyscy chcą ograniczać.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dodajmy, w tę biurokrację będą również zaangażowani nasi koledzy lekarze. Pan poseł pięknie odwoływał się do wczorajszego spotkania, ja też się odwołam do niego. Otóż tam była również mowa o tym, że za dużo biurokracji nakłada się na lekarzy. Oczywiście to nie będzie tu dotyczyło wszystkich, ale jednak konsultantów wojewódzkich tak. A jak znam życie, to konsultant wojewódzki również obciąży pracą swoich asystentów i nagle się okaże, że co roku będzie trzeba przygotowywać długie sprawozdanie. I albo będzie to przygotowane raz, a później tylko fikcja na zasadzie „kopiuj – wklej”, albo będzie to robione co roku rzetelnie, czyli na dobrą sprawę po trzecim kwartale będą już przygotowania do kolejnego sprawozdania. Może zatem znajdźmy kompromisowe rozwiązanie: nie po czterech latach tylko np. po trzech, czyli będzie jedno sprawozdanie jako śródokresowe, co ma sens, żeby ocenić przed zakończeniem cyklu jak to wszystko dalej przebiega.</u>
+          <u xml:id="u-169.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, bardzo bym prosił o rozważenie tego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselZdzislawWolski">Myślę, że nie ma dobrego rozwiązania, bo rzeczywiście przyjmuję te argumenty. Nie wiadomo, który minister będzie to realizował, bo różnie może być. No dobrze, jeśli w innym brzmieniu nie przejdzie, to bardzo proszę chociaż tyle. Bo faktycznie, gdybyśmy w całości odrzucili tę poprawkę – a na to się zanosi – to zostałby zapis, że w ostatnim roku tego pięcioletniego okresu robilibyśmy ocenę śródokresową.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, bardzo dziękuję za ten głos. Dlatego, że przewidzieliśmy różne konsekwencje, które pan zapisał w swojej poprawce, natomiast akurat tej nie przewidzieliśmy i byłoby bezsensem zostawianie „po czterech latach”, więc może skorygujmy, że po trzech.</u>
+          <u xml:id="u-171.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Czy Biuro Legislacyjne byłoby skłonne pomóc nam spisać tę poprawkę z uwzględnieniem tej korekty? Będzie to kompromis między poprawką, którą proponuje pan poseł i którą ja proponuję. Ale jeszcze zapytam o stanowisko rządu. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Tak, propozycja pana przewodniczącego jest bardzo dobra. Bo tutaj nam łatwiej decydować o niektórych formalnych obostrzeniach, ale jak zobaczyłem wzrok pracowników Ministerstwa Zdrowia, którzy co roku mieliby to robić, to trzeci rok jest dobrą propozycją.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Dziękuję w takim razie. Myślę, że wiemy nad czym będziemy głosować. Biuro Legislacyjne przygotowuje stosowną poprawkę, którą podpiszemy wspólnie z panem posłem Wolskim, dobrze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselZdzislawWolski">Oczywiście.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-175.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-175.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 30 posłów: za – 17, przeciw – 3, wstrzymało się 10 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-175.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zgłasza się Biuro Legislacyjne i pan minister. Bardzo proszę. Biuro Legislacyjne czyta w myślach i pewnie konsekwencje chcą państwo zgłosić, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Właśnie zastanawiamy się panie pośle nad konsekwencjami, ale mogę najpierw przeczytać brzmienie ust. 11, żeby nie było wątpliwości?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">W art. 95c ust. 11 brzmiałby następująco: „Wojewoda, w terminie do dnia 30 czerwca trzeciego roku kalendarzowego obowiązywania wojewódzkiego planu, sporządza sprawozdanie śródokresowe z jego realizacji, zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak dokładnie ustaliliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tylko w tym momencie nie jesteśmy w stanie wyłapać wszystkich konsekwencji tej zmiany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Po pierwsze, teraz pan minister. Po drugie, jak nie wyłapiemy wszystkich konsekwencji, to wydaje mi się, pani mecenas, że możemy to w jakimś zakresie potraktować jako porządkujące działanie ze strony państwa. Bo trudno, żebyśmy tu przegłosowali ten przepis poprawki wraz z konsekwencjami. Możemy jeszcze takie głosowanie przeprowadzić. Poza tym, może pan minister coś nam podpowie. W najgorszym razie – jest drugie czytanie. Proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Nie, nie podpowiem. Wprost odwrotnie powiem, że ominęliśmy podobne rozwiązanie w art. 95b, gdzie była mowa o krajowym planie transformacji i gdzie również skróciliśmy czasookres jego obowiązywania do pięciu lat. Tam pozostał przepis mówiący o tym, że minister właściwy do spraw zdrowia w terminie do 30 czerwca „czwartego roku kalendarzowego”. Zatem wnioskuję o to, żeby może wrócić do tego zapisu i tu przedłożyć stosowaną, analogiczną poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, to jest słuszna uwaga. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Rozumiem, że chodzi o ust. 8 panie ministrze, tak? Wydaje się, że biuro może to zrobić na podstawie upoważnienia Komisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Jeżeli tak pan uważa, to bardzo się cieszę. W takim razie przechodzimy do kolejnej poprawki. Pan przewodniczący Piecha, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Jeszcze tylko sekundę. Rozumiem, że poprawiamy „czwartego” na „trzeciego”?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ujednolicamy zasadę. Bardzo proszę, pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, ja bym w tej chwili przedstawił serię poprawek, które dotyczą art. 95c. One mają charakter bezwzględnie doprecyzowujący, nie mają charakteru merytorycznego. Chodzi o ust. 12, żeby pkt 3 miał inne brzmienie, chociażby „podjętych” zamienić na „rozpoczętych”. W ust. 13 trochę inne brzmienie, które by po prostu porządkowało i lepiej przedstawiało rozumienie tego przepisu. Również w ust. 14 nowe brzmienie, które również ma na celu doprecyzowanie regulacji. I to tyle. Później jeszcze mam poprawki do art. 95ca, ale to jest dodawanie nowych.</u>
+          <u xml:id="u-190.1" who="#PoselBoleslawPiecha">Art. 95c dotyczy ust. 13 pkt 2, art. 95c dotyczy ust. 14 – nowe brzmienie doprecyzowujące do tych ustępów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, pierwsze pytanie do Biura Legislacyjnego, czy to wymaga głosowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Proponuję przegłosować. Natomiast są to konsekwencje wcześniejszych poprawek, więc może łącznie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, czyli możemy głosować łącznie. Pan poseł Wolski bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselZdzislawWolski">Proszę pana posła Piechę, żeby w punkcie dotyczącym ust. 13 też dał autopoprawkę z 7 na 5 lat, bo tu się bałagan robi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Z siedmiu na pięć lat – jest upoważnienie Biura Legislacyjnego. Dobrze. Stanowisko rządu do poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Inaczej, panie ministrze, ponieważ są to poprawki: „za” czy „przeciw”?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. W takim razie przechodzimy do głosowania łącznego nad poprawkami zgłoszonymi przez przewodniczącego Piechę.</u>
+          <u xml:id="u-199.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję, proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-199.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 34 posłów: za – 24, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 10 osób.</u>
+          <u xml:id="u-199.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że poprawki zostały przyjęte. Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie zmiany 9. Przechodzimy do zmiany 10. Na początek oddam głos pani Bernadecie Skóbel. Pani zgłaszała chęć zgłoszenia poprawki do zmiany 10. Bardzo proszę, do art. 95ca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#KierownikdzialuBiuraZPPBernadetaSkobel">Dziękuję panie przewodniczący za oddanie głosu. Poprawka konkretnie dotyczy art. 95ca ust. 4 ustawy o świadczeniach. Dotyczy dwóch kwestii: jedna merytoryczna, druga redakcyjna. Merytoryczna to zamiana terminu 14 na 21 dni, zaraz ją uzasadnię. Druga, redakcyjna odnosi się do końcowej części brzemienia przepisu, tam gdzie jest mowa „przez organ” powinno być „przez organ lub podmiot”. Konsekwentnie tak to brzmi w całym przepisie.</u>
+          <u xml:id="u-200.1" who="#KierownikdzialuBiuraZPPBernadetaSkobel">Teraz, jeżeli chodzi o uzasadnienie zamiany 14 dni na 21. Wśród podmiotów, które wskazują przedstawicieli do rady jest konwent powiatów. Konwent powiatów jest jedynym kolegialnym podmiotem, który wskazuje przedstawiciela do rady. W naszej ocenie 14 dni to jest za mało czasu, żeby zwołać posiedzenie konwentu, rozpatrzyć kandydaturę i wybrać kandydata. Natomiast konsekwencja niedotrzymania terminu jest taka, że przedstawiciele powiatów mogą nie mieć przez kolejne 7 lat przedstawiciela w radzie. Stąd prośba o to, żeby została przyjęta poprawka dotycząca zamiany tych 14 dni na 21 dni. Czyli brzmienie przepisu byłoby takie: „W przypadku niezgłoszenia kandydata do wojewódzkiej rady przez organ lub podmiot, o których mowa w ust. 2 pkt 3-10, w terminie 21 dni od dnia powiadomienia przez wojewodę o zamiarze powołania wojewódzkiej rady lub zmianach w jej składzie, członka wskazuje wojewoda spośród ekspertów z zakresu wiedzy reprezentowanej przez organ lub podmiot, który nie zgłosił kandydata.”. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Zaznaczam, że – o ile się nie mylę – do drugiej z tych zmian jest poprawka. Natomiast, jeżeli chodzi o tą pierwszą, czy ktoś z pań i panów posłów chce przejąć tę poprawkę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselZdzislawWolski">Ja ją przejmuję, poprawka dotyczy 21 dni zamiast 14. Ja ją przejmuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, tę poprawkę przejmuje pan poseł Wolski. W takim razie, po pierwsze, poprosiłbym, aby pan poseł przygotował taką poprawkę z Biurem Legislacyjnym. Po drugie – czy są inne poprawki do tej zmiany 10? Pan przewodniczący Piecha, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Poprawka do ust. 4 konsumuje to, co powiedziała pani przedstawicielka powiatów, doprecyzowuje, bo rzeczywiście powinno być „organu lub podmiotu” a nie inaczej. Tak to występuje w całej ustawie.</u>
+          <u xml:id="u-204.1" who="#PoselBoleslawPiecha">Co do 14 czy 21 dni nie jestem zwolennikiem takiego przeciągania terminów. Sądzę, że jak termin będzie znany, to 14 dni nawet dla takiej szacownej instytucji jak konwent powiatów, nie będzie jakimś straszliwym zagrożeniem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Pan poseł Wolski ma też poprawkę, bardzo proszę. Może jeszcze jedna uwaga. Odniosę się zwyczajowo do poprawki pana posła Piechy. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Nie, bez uwag. Natomiast, panie przewodniczący, pragnę zauważyć, że do ust. 4 pan poseł Wolski ma poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan poseł Wolski zaraz będzie ją zgłaszał. Ale do tego, co zgłosił pan przewodniczący, bez uwag?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan poseł Wolski, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselZdzislawWolski">Jesteśmy przy zmianie 10, gdzie w art. 95ca ust.1 mówi się: „ W celu opracowania projektu, monitorowania i aktualizacji wojewódzkiego planu tworzy się wojewódzką radę” itd. Ja w poprawce swojej proponuję, żeby jednak przywrócić przedstawiciela rzecznika praw obywatela, bo do tej pory był, a w tej nowej propozycji nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-210.1" who="#PoselZdzislawWolski">Mam świadomość, że w części przejął te prawa rzecznik praw pacjenta, ale mimo że temat rzecznika jest – tak powiedzmy – delikatny, proponowałbym jednak, żeby tu go przywrócić. A rozwijając wypowiedź przedstawicielki związku powiatów, proponuję aby jednak, dla zachowania i powiedzmy upodmiotowienia samorządów, było trzech przedstawicieli marszałka województwa, trzech przedstawicieli konwentu powiatów danego województwa a nie po jednym.</u>
+          <u xml:id="u-210.2" who="#PoselZdzislawWolski">Mamy sporo wydziałów lekarskich w różnych uczelniach i oby ich było jak najwięcej. Dlatego te uczelnie, które prowadzą wydziały lekarskie, też powinny mieć przedstawiciela w tej radzie. W poprawce proponuję poszerzenie składu wojewódzkiej rady w sposób, który właśnie przedstawiłem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, kolejny raz mam tutaj zgłoszenie od posłów, którzy głosują zdalnie, że w transmisji jest opóźnienie głosu w stosunku do obrazu. Jest tutaj jakiś problem, bo posłowie w innym momencie widzą głosowanie na sali, a w innym momencie słyszą. W związku z tym jest prośba do posłów, którzy obserwują komisję, aby odświeżyli obraz, bo wydaje mi się, że kwestia odświeżenia może mieć tutaj kluczowe znaczenie. Być może gdzieś się parę razy na chwilę zawiesił obraz. Wystarczyło, że zawiesił się na parę sekund kilka razy i już jest opóźnienie.</u>
+          <u xml:id="u-211.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Proszę też sekretarza Komisji o ewentualne zasygnalizowanie tego problemu. Proponuję 2 minuty przerwy technicznej na zsynchronizowanie tego. Jednocześnie, ponieważ poprawka pana posła Wolskiego jest dużą poprawką, proszę ewentualnie o jej skonsultowanie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Panie przewodniczący, szanowna Komisjo. Najpierw proponujemy przegłosować poprawkę pana posła Wolskiego dotyczącą ust. 2. Rozumiemy, że zawarte w ust. 3, 4, 6 i 7 poprawki pana posła Wolskiego, to jest konsekwencja – przed chwilą jeszcze raz to sprawdziliśmy i sczytaliśmy – polegająca na zmianie odwołania. W przedłożeniu jest powołanie na ust. 2 pkt 3-10, bo jest mniej przedstawicieli w składzie rady. Pan poseł Wolski dodaje jeszcze dwóch dodatkowych, czyli jest powołanie na ust. 2 pkt 3-12.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kogo dodaje pan poseł Wolski, żebyśmy mieli jasność od razu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Pan poseł Wolski: jeden przedstawiciel rzecznika praw obywatelskich i jeden przedstawiciel szkół wyższych kształcących na kierunkach medycznych. Natomiast również pan poseł Wolski zmienia liczbę przedstawicieli, bo w przedłożeniu jest jeden przedstawiciel marszałka województwa, a pan poseł Wolski proponuje trzech.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W Bydgoszczy bardzo by się to nie podobało, co proponuje pan poseł Wolski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Kolejno, w przedłożeniu rządowym jest jeden przedstawiciel konwentu powiatów danego województwa, pan poseł Wolski proponuje trzech. No i tych dwóch przedstawiciel, o których mówiłam.</u>
+          <u xml:id="u-216.1" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Natomiast chciałabym się jeszcze upewnić u pana posła Wolskiego. Pan poseł proponuje poprawkę kolejną, która jest na następnej stronie do tego samego artykułu tego samego ust. 7 pkt 3. A różnica polega tylko na tym, że w przedłożeniu rządowym i w tej poprawce, którą teraz omawiamy, jest nieusprawiedliwiona nieobecność na 4 kolejnych posiedzeniach wojewódzkiej rady. Natomiast pan poseł Wolski proponuje w kolejnej poprawce, aby to była po prostu nieusprawiedliwiona nieobecność na 4 posiedzeniach rady, bez zachowania kolejności. Te poprawki ewentualnie można by, jeżeli taka jest wola pana posła, skompilować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#PoselZdzislawWolski">Ja myślę, że głosujmy osobno, bo ta pierwsza jest jakoś tam merytoryczna. Od razu skomentuję, że skoro jest wojewoda i 2 przedstawicieli, to wtedy marszałek sejmiku też miałby trzech. A ta druga poprawka jest już bardziej z zakresu prawie Kodeksu pracy – oczywiście mówię żartobliwie. To jest coś innego. Dlatego proponowałbym głosować rozłącznie.</u>
+          <u xml:id="u-217.1" who="#PoselZdzislawWolski">Natomiast, jeżeli mogę, to bardzo bym prosił, żebyście państwo pochylili się nad moją trzynastą poprawką, bo jeżeli ta nie przejdzie, to ta moja ostatnia trzynasta poprawka stanie się prawdopodobnie bezprzedmiotowa. Ona precyzuje, bo tam chodzi o rzecznika praw obywatelskich, więc być może byłaby do głosowania łącznego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, pan mecenas. Jednak zanim oddam panu głos, to chciałem jeszcze dopytać o ust. 8: „Kadencja wojewódzkiej rady trwa 7 lat”. Chciałem zapytać, czy w konsekwencji tego, co zmienialiśmy, nie powinno też być 5 lat? Wydaje się, że tak, tylko pytanie: czy to wymaga osobnej poprawki, czy też możemy to przyjąć w ramach konsekwencji? No tak, ale jeżeli pan poseł pozwoli, to niech odpowie Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję, wydaje mi się, że ta kwestia była poruszona chyba w pierwszej poprawce posła Wolskiego. My to wprowadzimy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rozumiem, czyli to było poprawione, dobrze. To proszę dalej, panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Pan poseł Wolski wskazał, że w związku z przyjęciem poprawki, chodzi art. 95ca ust. 2, gdzie dodawany jest przedstawiciel rzecznika praw obywatelskich, będzie bezprzedmiotowa poprawka ostatnia, dotycząca art. 13. Ja mam wątpliwości, bo art. 95ca ust. 2 stanowi o składzie wojewódzkiej rady, natomiast art. 13 o radzie NFZ. Wydaje się, że to dwa odrębne organy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">To zdecydowanie dwa odrębne organy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Jeszcze pani mecenas, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Jeszcze pan poseł Piecha przedstawił poprawkę do art. 95ca ust. 4. I teraz mamy taką nieśmiałą propozycję. Jeżeli Komisja przyjęłaby poprawkę pana posła Wolskiego, bo ona jest dalej idąca, to gdyby była taka wola Komisji, to można również przyjąć poprawkę pana posła Piechy, bo ona jest wyłącznie poprawką językową, redakcyjną. Oczywiście wymaga to również zgody pana posła Wolskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Jeszcze jest poprawka, którą przejął pan poseł Wolski, te 21 dni. Proszę się do tego też odnieść.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">To jest poprawka merytoryczna. Jeżeli taka będzie państwa wola …</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, wszystko jest jasne. Tylko dla formalności, muszą państwo to skomentować. To teraz pan minister, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Dziękuję. Nieco się pogubiłem, ale mam nadzieję, że spróbujemy się w tym odnaleźć, szanowni państwo.</u>
+          <u xml:id="u-229.1" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Co do składu wojewódzkiej rady. Panie pośle, rzecznik praw obywatelskich nigdy nie był przedstawicielem w wojewódzkiej radzie. Rzecznik praw obywatelskich – to jest odniesienie do tej poprawki ostatniej, o której pan mówił – był czy jest nadal przedstawicielem Rady Narodowego Funduszu Zdrowia. Tam jest dzisiaj określony. Rozmawialiśmy o tym, że mieliśmy go zamienić na rzecznika praw pacjenta, bo w radzie NFZ nie ma rzecznika praw pacjenta. O tym mówiłem na poprzednim spotkaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselZdzislawWolski">Moim zdaniem to jest słuszna uwaga, więc wycofuję z poziomu województwa tego rzecznika.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Tym bardziej, że szkoda byłoby go ciągać po całej Polsce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Właśnie. Drugie – myślę, że postulat dotyczący przedstawiciela szkół wyższych intencjonalnie jest niezły, ale technicznie nie do realizacji. Dlaczego? Mamy dzisiaj w Polsce 126 uczelni kształcących w zawodach medycznych: 21, jak dobrze pamiętam, w zakresie lekarskim czy lekarsko-dentystycznym i ponad 100-105 w zakresie pielęgniarskim. Jak te uczelnie miałyby wybrać jednego przedstawiciela, to nie wiem. I tylko z tego powodu, wydaje mi się, że jest to nieosiągalne do realizacji i do włączenia tak instytucjonalnie do składu rady. I głównie z tych powodów zgłaszam sprzeciw, czy jakby opinię negatywną rządu do tej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Jest jeszcze opcja, o której powiedział pan poseł, wyłączenia z kolei jednego elementu tej poprawki. Rozumiem, głosowania rozdzielnego w zakresie nieobecności, tych 4 nieobecności, co – moim zdaniem – jest do pozytywnego rozważenia. Nie wiem, jak pan minister to ocenia.</u>
+          <u xml:id="u-233.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Nie mówimy tu o nieobecnościach w ogóle, tylko o nieobecnościach nieusprawiedliwionych. Może ktoś być nieobecny, bo jest chory, bo ma wyjazd służbowy, bo ma różne inne sprawy. Chodzi o to, że aż 4 razy byłoby to nieusprawiedliwione.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Traktuje to jako odrębną poprawkę i za tą jestem, za. No właśnie, nie wiem, jak my to formalnie jesteśmy w stanie zrobić. No, bo w tamtej jesteśmy przeciw, a w tej – za. No, nie wiem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Skomentujmy jeszcze głos przeciw. Pan przewodniczący Piecha ma wątpliwości, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Do tej ostatniej sprawy. Czterech kolejnych, czyli jeżeli kogoś nie ma na 4 kolejnych posiedzeniach, to się pogubił. Natomiast mogą się zdarzać różne zdarzenia losowe. Jak on nie jest obecny na jednym, ale potem jest na następnym to jednak jest pewna ciągłość. Wydaje mi się, że te przedłużenie rządowe nie jest tutaj złe i ja bym optował, żeby jednak tych poprawek, panie pośle z całym szacunkiem, nie wprowadzać. To niczego specjalnie nie zmieni, natomiast te rady zrobią się większe niż sejmiki, bo ich będzie więcej niż sejmików. Będzie rada do spraw planu potrzeb zdrowotnych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">OK, Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Proponuję sprawę posiedzeń traktować jako odrębną poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ja też tak uważam i pan poseł Wolski też tak uważa. I dodajmy, szanowni państwo, że mówimy o nieusprawiedliwionej nieobecności. No, może ktoś rok, półtora chorować i jest to usprawiedliwione. Może mieć wyjazdy służbowe w tym samym czasie i to jest usprawiedliwione. Tu nie rozgraniczamy co usprawiedliwi, a co nie usprawiedliwi. Tu raczej rozumiemy, że ktoś po prostu uzna za właściwe, a raczej za niewłaściwe, że nie wyjaśni swojej nieobecności. No, ale będziemy to oceniać za chwilę w głosowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-239.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pierwsza, najdalej idąca jak rozumiem, jest poprawka pana posła Wolskiego. Tylko która: 21 dni czy, tak jak w kolejności, najpierw skład rady?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Ust. 2. Skład rady z konsekwencjami, które pan poseł zawarł w swojej poprawce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rozumiem, że pan poseł modyfikuje, ale nie wycofuje tej poprawki, tak? Niech pan poseł włączy mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselZdzislawWolski">Powtarzam, że poza rzecznikiem praw obywatelskich na tym poziomie oczywiście będę za tym, żeby utrzymać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, w takim razie stanowisko rządu jest tutaj przeciwne, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Rząd przeciw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, przechodzimy zatem do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-245.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Wolskiego? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-245.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 28 posłów: za – 6, przeciw – 13, wstrzymało się 9 posłów. Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-245.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz kolejna poprawka pana posła Wolskiego. Biuro Legislacyjne, gdyby mogło podać, co teraz głosujemy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Wydaje nam się, że teraz poprawka pana posła Piechy do art. 95ca ust. 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, czyli najpierw głosujemy poprawkę posła Piechy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Czy mogę mieć jedno pytanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Była oczywiście poprawka zgłoszona przez stronę samorządową, którą przejął pan poseł Wolski. Dotyczy ona terminu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Chodzi o 21 dni – to miałem na myśli. Dlatego myślałem, że to będziemy teraz głosować, ale później, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Nie, to jest w tym samym przepisie, w tym samym ustępie. Tu jest te 14 dni, które proponowano zamienić na 21 dni. Nasze pytanie: czy mamy dokonać takiej korekty i taką poprawkę poddać pod głosowanie? Oprócz tego są tu zmiany wyłącznie redakcyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Nie, tutaj doprecyzujmy. Najpierw pytanie do strony rządowej, odnośnie 21 dni zamiast 14.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Rząd jest oczywiście za poprawką pana posła Piechy i do tych 21 dni też jesteśmy w stanie się przychylić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-255">
+          <u xml:id="u-255.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, czyli mamy sytuację następującą. Poprawka posła Piechy zmodyfikowana  do 21 dni, skonsumuje tą wąską poprawkę samorządową, przejętą przez pana posła Wolskiego, tak? Żeby była sprawa jasna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-256">
+          <u xml:id="u-256.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-257">
+          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie stanowisko rządu jest za. Głosujemy.</u>
+          <u xml:id="u-257.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem tej poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-257.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 30 posłów: za – 19, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 11 posłów. Poprawka została przyjęta. Właściwie poprawki, bo to dotyczyło w sumie dwóch poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-257.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">I teraz mamy jeszcze poprawkę posła Wolskiego, ta która mówi o tych nieusprawiedliwionych nieobecnościach. Biuro Legislacyjne – teraz to głosujemy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-258">
+          <u xml:id="u-258.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tak, to jest ust. 7 pkt 3.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-259">
+          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Strona rządowa, stanowisko.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-260">
+          <u xml:id="u-260.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Przepraszam, którą poprawkę głosujemy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-261">
+          <u xml:id="u-261.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Będziemy głosować to, że nie 4 nieusprawiedliwione nieobecności z rzędu, tylko w ogóle 4 nieusprawiedliwione nieobecności.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-262">
+          <u xml:id="u-262.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Tak, rząd za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-263">
+          <u xml:id="u-263.0" who="#PoselZdzislawWolski">Mimo wszystko kieruję słowa do pana posła Piechy, że liczymy na dużą odpowiedzialność i staranność tych ludzi, tym bardziej, że nie chodzi o 4 dni nieobecności. Ja mam więcej optymizmu i nadziei, że będą rzetelnie pracowali.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-264">
+          <u xml:id="u-264.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przekonał nas pan poseł Wolski. Udoskonalamy w dalszym ciągu ustawę, co jest niezwykle ważne i potrzebne. Będzie to naprawdę bardzo poprawiona ustawa.</u>
+          <u xml:id="u-264.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie przechodzimy do głosowania, tylko pana ministra bym prosił, żeby mnie odsłonił. Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-264.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-264.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 30 posłów: za – 17, przeciw – 2, wstrzymało się 11 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-264.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Teraz, bardzo proszę, pan poseł Wolski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-265">
+          <u xml:id="u-265.0" who="#PoselZdzislawWolski">Po tych wcześniejszych głosowaniach i po szybkiej konsultacji z panem ministrem Gadomskim wycofuję poprawkę, bo stała się bezprzedmiotowa. Konsultanci weszli w skład wojewódzkiej rady. Zatem nie ma już sprawy czy wojewoda może zasięgać opinii, czy zasięga. Stało się to bezprzedmiotowe – wycofuję poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-266">
+          <u xml:id="u-266.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Jeszcze pan przewodniczący Piecha – poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-267">
+          <u xml:id="u-267.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Myślę, że już ostatnia poprawka w tej sekwencji pkt 10. Dotyczy innego brzmienia art. 95ca ust. 12. Chodzi o regulamin, który będzie określał pracę wojewódzkiej rady. Nie będzie on po prostu zatwierdzany przez wojewodę, tylko będzie ustalany na posiedzeniu wojewódzkiej rady. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-268">
+          <u xml:id="u-268.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, dziękuję. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-269">
+          <u xml:id="u-269.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-270">
+          <u xml:id="u-270.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-271">
+          <u xml:id="u-271.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-272">
+          <u xml:id="u-272.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przechodzimy do głosowania. Poprawka posła Piechy – przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-272.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-272.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 29 posłów: za – 21, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 8 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta. Na tym skończyliśmy rozpatrywanie zmiany 10.</u>
+          <u xml:id="u-272.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zmiana 11. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-273">
+          <u xml:id="u-273.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-274">
+          <u xml:id="u-274.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-275">
+          <u xml:id="u-275.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-276">
+          <u xml:id="u-276.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 11. Zmiana 12. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-277">
+          <u xml:id="u-277.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-278">
+          <u xml:id="u-278.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-279">
+          <u xml:id="u-279.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-280">
+          <u xml:id="u-280.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 12. Zmiana 13. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-281">
+          <u xml:id="u-281.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-282">
+          <u xml:id="u-282.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-283">
+          <u xml:id="u-283.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-284">
+          <u xml:id="u-284.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 13. Zmiana 14. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-285">
+          <u xml:id="u-285.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-286">
+          <u xml:id="u-286.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-287">
+          <u xml:id="u-287.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 14. Zmiana 15. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-288">
+          <u xml:id="u-288.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-289">
+          <u xml:id="u-289.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-290">
+          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zmiana 15. Czy są uwagi? Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-291">
+          <u xml:id="u-291.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-292">
+          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-293">
+          <u xml:id="u-293.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-294">
+          <u xml:id="u-294.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam…Poseł Wolski, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-295">
+          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselZdzislawWolski">To tutaj z mojej winy przedwcześnie dyskutowaliśmy. Tu chciałbym na tym szczeblu, czyli na poziomie krajowym, żeby nie likwidować istniejącego dotychczas w przepisie przedstawiciela rzecznika praw obywatelskich. Oczywiście, rząd proponuje dodatkowo rzecznika praw pacjenta i tu cieszę się z tego. Natomiast chciałbym, żeby poza rzecznikiem praw pacjenta pozostał rzecznik praw obywatelskich. I tu chyba faktycznie, pytanie do naszego biura prawnego, jeśli chodzi o art. 13, czy to będzie kompatybilne? Chodzi o to, żeby nie narobić bałaganu w tekście nowej ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-296">
+          <u xml:id="u-296.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Bardzo proszę Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-297">
+          <u xml:id="u-297.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję. Potwierdzam, że przyjęcie tej poprawki wiąże się z poprawką do art. 13, jako konsekwencja. Natomiast chciałbym także zwrócić uwagę, że przyjęcie tej poprawki do art. 99 ust. 1 pkt. 1 będzie wymagać korekty we wprowadzeniu do wyliczenia w art. 99 ust. 1. Bowiem poprawka polega na zwiększeniu liczby członków rady funduszu, a wprowadzenie do wyliczenia stanowi, że rada funduszu składa się z 10 członków, a będzie 11. Czyli będzie potrzebna korekta jeszcze wprowadzenia do wyliczenia. Oczywiście pod warunkiem przyjęcia poprawki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-298">
+          <u xml:id="u-298.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">No nie, obawiam się, że nie możemy do tego upoważnić. Ale najpierw stanowisko rządu w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-299">
+          <u xml:id="u-299.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Potrzebuję 30 sekund, panie przewodniczący.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-300">
+          <u xml:id="u-300.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, to w takim razie chwila przerwy, jeżeli chodzi o stronę rządową. W międzyczasie mam pytanie do Biura Legislacyjnego: czy to wymagałoby innych głosowań i korekty składu ilościowego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-301">
+          <u xml:id="u-301.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Nie, biuro zrobiłoby to na podstawie upoważnienia Komisji. Jeżeli zostanie przyjęta poprawka, która spowoduje zwiększenie liczby w art. 99 ust. 1, to będzie pkt 9, to w konsekwencji należy ten wyraz we wprowadzeniu do wyliczenia „dziesięciu” zamienić na „jedenastu”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-302">
+          <u xml:id="u-302.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Szanowni państwo, pozwolę sobie wyrazić pewne wątpliwości, co do tej poprawki. O ile jest w pełni uzasadnione, że rzecznik praw pacjenta zasiada w radzie funduszu, co jest jak gdyby logiczne, to przyznam szczerze nie bardzo wiem, dlaczego akurat ma zasiadać rzecznik praw obywatelskich?</u>
+          <u xml:id="u-302.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zaraz to uzasadnię. Rzecznik praw pacjenta po to został powołany, żeby w pewnym zakresie zajmować się obywatelami. Inaczej moglibyśmy powiedzieć, że rzecznik praw obywatelskich może się zajmować wszystkim i nie potrzeba żadnego innego rzecznika. Nie potrzeba rzecznika praw dziecka, nie potrzeba rzecznika praw pacjenta. Teoretycznie wszystkim, jako urząd poprzez osoby delegowane, może się zajmować rzecznik praw obywatelskich, bo każdy jest obywatelem: i to dziecko, i pacjent. Wszyscy są obywatelami. Natomiast z jakiegoś powodu mamy poszczególnych rzeczników. Mamy, oprócz rzecznika praw obywatelskich, rzecznika spraw pacjenta, rzecznika praw dziecka. I dlatego, w moim przekonaniu, skoro powołujemy rzecznika praw pacjenta, to na tym powinniśmy poprzestać.</u>
+          <u xml:id="u-302.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Oczywiście, idąc w rozszerzenia, można by jeszcze rozszerzyć o różne inne instytucje centralne, które potencjalnie miałyby powód, aby zasiadać w radzie funduszu. Tak mi się wydaje. Proszę uprzejmie, pan poseł Wolski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-303">
+          <u xml:id="u-303.0" who="#PoselZdzislawWolski">Poruszamy bardzo delikatne rzeczy. Też nie chciałbym tu atmosfery podgrzewać, ale po pierwsze nie wiemy, kto będzie tym rzecznikiem, co będzie reprezentował? Oczywiście w 100% podpisuję się pod tym, co pan przewodniczący mówi, ale czasami mogą być przy ustalaniu strategii, bo to ma być taki wręcz katechizm działania dla całego rządu. A na przykład chociażby taki niefortunny incydent z ostatnich dni, że część, zresztą to nie było stanowisko episkopatu, mówi, że nie szczepmy się, bo to jest amoralne. Mogą być z tego zakresu różne wątpliwości. Myślę, że pewnie ktoś z takim spojrzeniem bardzo ogólnym przydałby się. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-304">
+          <u xml:id="u-304.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo dziękuję za tę wypowiedź. O kwestię merytoryczną już Biuro Legislacyjne pytałem. Stanowisko rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-305">
+          <u xml:id="u-305.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Szanowni państwo, to jest trudna kwestia w mojej ocenie. Bo rzeczywiście z jednej strony, w mojej ocenie, skład Rady Narodowego Funduszu Zdrowia bez rzecznika praw pacjenta, o czym mówiłem na ostatnim posiedzeniu, jest wynikiem przeoczenia. Przeoczenia 12-letniego, więc dość długiego i przechodzącego przez kilka kadencji rządu i parlamentu. Natomiast faktem jest to, że intencją pierwotną tej ustawy było to, że rzecznik praw obywatelskich miał w zadaniach własnych reprezentowanie grup pacjenckich. Potem, po zmianie ustawy w roku 2008, te zadania wprost przejął rzecznik praw pacjenta. W mojej ocenie reperujemy błąd, który powinien być zrealizowany 12 lat temu. Powinien zastąpić już wtedy automatycznie, tak jak w innych zadaniach, które rzecznik praw pacjenta przejął od rzecznika praw obywatelskich. Również tutaj, w Radzie Narodowego Funduszu Zdrowia, powinien być reprezentowany rzecznik praw pacjenta.</u>
+          <u xml:id="u-305.1" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Z drugiej strony ja też nie chciałbym, aby ta ustawa wchodziła w jakieś życie polityczne, mówiące o kompetencjach, czy ograniczaniu kompetencji rzecznika praw obywatelskich, bo absolutnie nie mamy takiego celu i podkreślałem to również poprzednio. I tylko z tego tytułu, że dzisiaj zadania w zakresie ochrony praw pacjenta ma rzecznik praw pacjenta, jestem przeciw tej poprawce. Uważam, że ta reprezentacja zapewnia to, na czym nam powinno zależeć w Narodowym Funduszu Zdrowia. Bo inaczej, faktycznie zgadzam się, jeżeli mielibyśmy rozszerzać katalog, to musiałbym się zastanowić nad rzecznikiem praw dziecka, rzecznikiem osób niepełnosprawnych itd., których to reprezentantów w Radzie Narodowego Funduszu Zdrowia nie mamy. Bo co do zasady te interesy reprezentuje, czy ma teraz reprezentować, rzecznik praw pacjenta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-306">
+          <u xml:id="u-306.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Pan przewodniczący Piecha, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-307">
+          <u xml:id="u-307.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Ja oczywiście będę przeciwko tej poprawce. Narodowy Fundusz Zdrowia miał określoną radę. Co ma robić Narodowy Fundusz Zdrowia? Ma zapewnić świadczenie, sfinansować świadczenie opieki zdrowotnej. Komu: pacjentom czy obywatelom? Obywatelom. W konstytucji tak jest napisane. Ja wiem, że dla nas byłoby to, panie pośle, bardzo wygodne zamienić rzecznika praw obywatelskich na rzecznika praw dziecka. Rozumie pan dlaczego? Ale wydaje mi się, że być może na tym etapie taką dyskusję, jednak dość fundamentalną, przeprowadzać tu w tej Komisji byłoby dość niebezpiecznie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-308">
+          <u xml:id="u-308.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-308.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki zaproponowanej przez pana posła Wolskiego? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Bardzo proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-308.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 33 posłów: za – 5, przeciw – 17, wstrzymało 11 posłów. Poprawka nie została przyjęta. W ten sposób rozpatrzyliśmy zmianę 15.</u>
+          <u xml:id="u-308.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zmiana 16. Czy są uwagi, Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-309">
+          <u xml:id="u-309.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Proszę zauważyć, w tej zmianie w art. 102 w ust. 5 dodaje się, między innymi, pkt 9, który brzmi: „Do zakresu działania prezesa funduszu w szczególności należy: sporządzanie projektu planu zakupu świadczeń i zatwierdzanie planu zakupu świadczeń opieki zdrowotnej na obszarze województwa.”.</u>
+          <u xml:id="u-309.1" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Moje wątpliwości dotyczą tego, że w świetle tego przepisu jeden organ będzie sporządzał projekt dokumentu oraz go zatwierdzał. Jeżeli zatwierdzenie miałoby mieć charakter kontroli, tutaj jest to bardzo zachwiane. Nie wiem, czy można sobie wyobrazić sytuację, że organ sporządzi projekt planu a później go nie zatwierdzi? Jeżeli cały czas mówimy o tym samym organie – chyba, że ja źle odszyfrowałem przepis. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-310">
+          <u xml:id="u-310.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Powiem tak, trudno nie zauważyć pewnej słuszności w tym, co mówi pan, panie mecenasie. Ja tylko się zastanawiam – powiem tak na szybko, choć trudno po tylu godzinach – czy przypadkiem tak właśnie nie jest, przynajmniej w dużym stopniu. Proszę pamiętać, że plany zakupu świadczeń – proszę mnie tutaj skorygować, bo też mogę się pomylić, panie ministrze – per saldo zatwierdzane są na szczeblu krajowym w NFZ, a ostatecznie w Komisji Zdrowia. Bo przecież każdy plan finansowy jest opiniowany, nie zatwierdzany, opiniowany w Komisji Zdrowia, na posiedzeniu Komisji Zdrowia. Ja mam wrażenie, że tak naprawdę, my tutaj piszemy o czymś, co jest praktyką od lat. Tak mi się wydaje, ale może się mylę? Choć uwaga pana mecenasa jest skądinąd słuszna.</u>
+          <u xml:id="u-310.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Natomiast ja tutaj widzę inne niebezpieczeństwo. Jeżeli mogę, panie ministrze, tu jedna rzecz może być słuszna. Tylko pytanie – bo zawsze te poprawki są wyrwane z całego kontekstu – czy to nie jest tak, że my w tej chwili kwestie planu zakupu świadczeń opieki zdrowotnej, czyli de facto to, co jest realizowane, co nazywamy też kontraktami (jak zwał, tak zwał), nie odetniemy od władzy centralnej? Bo mam takie wrażenie, jeżeli na szczeblu wojewódzkim będzie to zatwierdzane. Jest tylko pytanie o jedną rzecz. Bo tak, jak powiedziałem, to zdanie jest teraz wyrwane z całości, czy my tutaj mówimy o szczeblu krajowym NFZ, czy mówimy o szczeblu wojewódzkim? Może niech pan mecenas wstawi tam całe brzmienie przepisu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-311">
+          <u xml:id="u-311.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Tak właśnie zrobię. Chodzi o art. 102 ust. 5, który brzmi: „Do zakresu działania prezesa funduszu w szczególności należy:” – i tutaj mamy bardzo dużo punktów, a zgodnie z przedłożeniem dodajemy pkt 9a – 9c.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-312">
+          <u xml:id="u-312.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, to ja w takim razie, tak na szybko, widzę coś dokładnie odwrotnego do tego, co pan powiedział. Mianowicie prawidłowe jest to, że prezes zatwierdza plany. Natomiast niekoniecznie powinien je sporządzać. Ja to wyobrażam sobie tak, że te plany sporządzane są w województwie, a zatwierdzane są przez prezesa. A tak by wyszło na to, że odziały są niepotrzebne, bo i przygotowuje projekt, i zatwierdza prezes.</u>
+          <u xml:id="u-312.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-313">
+          <u xml:id="u-313.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Wchodzimy dość głęboko w ustawę. Prezes funduszu w zasadzie niczego nie zatwierdza, bo zatwierdza minister finansów w porozumieniu z ministrem zdrowia. Sporządza, przygotowuje itd. W tym wymienieniu dokłada się dokładnie trzy punkty. Po pierwsze, sporządza projekt planu zakupów. Ale to nie jest to samo, co sporządzenie map potrzeb zdrowotnych. Potrzeba a zakup to są dwie różne rzeczy. Mogą być duże potrzeby, a zakupy małe – z czym mamy do czynienia od 20 lat. Potrzeby zawsze były większe, niż zakupy i niż kontrakty. Tomasz, zgadzasz się?</u>
+          <u xml:id="u-313.1" who="#PoselBoleslawPiecha">Dwa, opiniuje projekt krajowego planu, czyli jest jednym z tych opiniujących. Trzy, opiniuje plany wojewódzkie. Rozumiem, że to robi prezes. On jest wymieniany tam, w tych sprawach związanych z radami i itd., więc pewnie to musi robić. Ale to są opinie, a nie zatwierdzenia. A sporządzenie projektu planu świadczeń zdrowotnych to nie jest określenie programu potrzeb. Narodowy Fundusz Zdrowia nie określa potrzeb, określa tylko co ma kupić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-314">
+          <u xml:id="u-314.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">No tak, ale ja jednak mam wątpliwości. Powiem dlaczego. Dlatego, że szanowni państwo, mamy sytuację następującą. Tu jest odwołanie do kompetencji prezesa. Oczywiście rozumiemy, prezes ma swoich zastępców, ma swoich dyrektorów itd. Oczywiście podlega ministrowi. Więc dla mnie nie ma wątpliwości, skoro zrobiliśmy jeszcze dodatkowo pewne przyporządkowanie rok czy dwa lata temu chyba, że prezes zatwierdza te plany. One są w jakiś sposób przygotowane. Są prowadzone różnego rodzaju negocjacje na szczeblu wojewódzkim. Natomiast ostatecznie są zatwierdzane przez prezesa, a dalej oczywiście przez radę funduszu, dalej przez ministra. I tak to idzie. Więc tutaj oczywiście też może słowo „zatwierdzanie” nie do końca jest szczęśliwe, ale do tego to się poniekąd sprowadza. Natomiast, w moim przekonaniu, nie sporządza planu dla każdego województwa, bo te plany, czy te pewne propozycje, są przygotowywane niżej.</u>
+          <u xml:id="u-314.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Proponuję w tej chwili 3 minuty przerwy. Spróbujemy to zweryfikować. Tu zwrócono uwagę na pewną ważną rzecz i bardzo możliwe, że my po prostu to zaakceptujemy w tej formie, jak jest teraz, ewentualnie pojawi się poprawka w drugim czytaniu. Tak mi się wydaje. Trzy minuty przerwy – widzę, że pan minister konsultuje w tej chwili.</u>
+          <u xml:id="u-314.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Jest propozycja, żebyśmy tę sprawę zostawili na razie. Ponieważ nie ma poprawki, więc rozpatrzyliśmy zmianę nr 16. Poprawki nie ma. Jak będzie, to w drugim czytaniu zawsze ją można zgłosić.</u>
+          <u xml:id="u-314.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zmiana 17. Pan przewodniczący Piecha, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-315">
+          <u xml:id="u-315.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Zmiana jest krótka i dotyczy pkt. 2a. Po wyrazie „opiniowanie” dodać „projektu”, a nie opiniowanie zakupu świadczeń. Tam, po prostu, musi być „projektu planu zakupu świadczeń”. Sprawa dotyczy doprecyzowania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-316">
+          <u xml:id="u-316.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-317">
+          <u xml:id="u-317.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-318">
+          <u xml:id="u-318.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-319">
+          <u xml:id="u-319.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-320">
+          <u xml:id="u-320.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Wymaga to głosowania, tak? Dobrze, głosujemy.</u>
+          <u xml:id="u-320.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za poprawką pana przewodniczącego Piechy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-320.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 29 posłów: za – 19, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 10 posłów. Poprawka została przyjęta. Zmiana 18. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-321">
+          <u xml:id="u-321.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-322">
+          <u xml:id="u-322.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-323">
+          <u xml:id="u-323.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-324">
+          <u xml:id="u-324.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 18. Zmiana 19, czy są uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-325">
+          <u xml:id="u-325.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-326">
+          <u xml:id="u-326.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-327">
+          <u xml:id="u-327.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">To jest pewna analogia. Tak, jak tutaj nie zdążyłem wyjaśnić, bo pan przewodniczący przyjął zmianę 16, bo nie było poprawek. My to do drugiego czytania wyjaśnimy, bo rzeczywiście prezes sporządza i zatwierdza, co być może wygląda mylnie, natomiast to wynika z ustawy przeprowadzonej 2 lata temu, czy 1,5 roku temu, związanej z centralizacją Narodowego Funduszu Zdrowia, w której de facto dyrektor oddziału, brzydko mówiąc, utracił pewną podmiotowość. Konkludując, my to wyjaśnimy do drugiego czytania. Ten zapis, z punktu widzenia prawnego, wydaje się OK. Być może nieco mylnie jest interpretowany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-328">
+          <u xml:id="u-328.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, wyjaśnimy. W takim razie rozpatrzyliśmy zmianę 19 i tym samym rozpatrzyliśmy art. 1. Art. 2. Zmiana 1. Czy są uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-329">
+          <u xml:id="u-329.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-330">
+          <u xml:id="u-330.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-331">
+          <u xml:id="u-331.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-332">
+          <u xml:id="u-332.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 1. Zmiana 2. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-333">
+          <u xml:id="u-333.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-334">
+          <u xml:id="u-334.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-335">
+          <u xml:id="u-335.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-336">
+          <u xml:id="u-336.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 2 i tym samym art. 2. Art. 3. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-337">
+          <u xml:id="u-337.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-338">
+          <u xml:id="u-338.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-339">
+          <u xml:id="u-339.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-340">
+          <u xml:id="u-340.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy art. 3. Art. 4. Zmiana 1. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-341">
+          <u xml:id="u-341.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-342">
+          <u xml:id="u-342.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-343">
+          <u xml:id="u-343.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-344">
+          <u xml:id="u-344.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy zmianę 1. Teraz pan przewodniczący Piecha. Tak? Proszę bardzo – Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-345">
+          <u xml:id="u-345.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Pan poseł Wolski też do pkt 2 zgłosił poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-346">
+          <u xml:id="u-346.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ale do zmiany 2, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-347">
+          <u xml:id="u-347.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-348">
+          <u xml:id="u-348.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zmiana 2 zaraz będzie. Dobrze, w takim razie pan poseł Wolski, zmiana 2 w art. 4.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-349">
+          <u xml:id="u-349.0" who="#PoselZdzislawWolski">To tak na szybko, bo wcześniej mówiliśmy o ocenie śródokresowej. Tutaj może, żeby chociaż corocznie minister zdrowia informował w skrócie, co się udało zrealizować w ramach krajowego planu transformacji. Będzie to jakimś obciążeniem, ale już nie tak dużym, jak przy pełnej analizie, gdyby to miała być pełna ocena śródokresowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-350">
+          <u xml:id="u-350.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Panie pośle, lubi pan, żeby to było bardzo często. Nie jestem przekonany, ale…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-351">
+          <u xml:id="u-351.0" who="#PoselZdzislawWolski">Nadmiar wiedzy podobno tylko czasami szkodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-352">
+          <u xml:id="u-352.0" who="#PoselBoleslawPiecha">O, bardzo często. Jak obserwuję salę sejmową, to bardzo często szkodzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-353">
+          <u xml:id="u-353.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ja mam, panie pośle, jedną uwagę. Proszę pamiętać o tym, że takie sprawozdania nie przygotowuje się w ciągu tygodnia. Więc tak naprawdę, to będzie tak, że skończy się sprawozdawać jedno i będzie się zaczynało przygotowywać do sprawozdania drugiego. Chyba nie o to chodzi. Dlatego wydaje mi się, że te 2 lata to naprawdę jest taki okres nie za długi, żeby zrobić korektę, i nie za krótki, żeby zaburzyć funkcjonowanie i permanentne pisanie sprawozdań. Tak mnie się wydaje. Bardzo proszę, przede wszystkim Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-354">
+          <u xml:id="u-354.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Chcielibyśmy jeszcze dopytać pana posła Wolskiego, ponieważ w propozycji pana posła Wolskiego, mniej więcej w połowie, tu gdzie jest powołanie na art. 4 ust. 2 pkt 7, widnieje również cyfra 3 i nie wiemy do czego to się odnosi. Czy to chodzi o ust. 3, czy jest to błąd pisarski?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-355">
+          <u xml:id="u-355.0" who="#PoselZdzislawWolski">To jest błąd.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-356">
+          <u xml:id="u-356.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Czyli uznajemy, że błąd i można to wykreślić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-357">
+          <u xml:id="u-357.0" who="#PoselZdzislawWolski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-358">
+          <u xml:id="u-358.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Czy wszystko wyjaśnione pani mecenas? Dobrze, wszystko jest jasne. W takim razie opinia do poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-359">
+          <u xml:id="u-359.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">To jest poprawka merytoryczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-360">
+          <u xml:id="u-360.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stanowisko rządu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-361">
+          <u xml:id="u-361.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Ograniczajmy biurokrację. Myślę, że już tyle kompromisów dzisiaj wypracowaliśmy, że nie dociążajmy pracowników ministerstwa. Jesteśmy przeciw.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-362">
+          <u xml:id="u-362.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, głosujemy.</u>
+          <u xml:id="u-362.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Wolskiego? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-362.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 31 posłów: za – 3, przeciw – 16, wstrzymało się 12 posłów. Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-362.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Czy są jakieś inne uwagi do zmiany drugiej? Nie widzę, Rozpatrzyliśmy zmianę drugą. I tym samym rozpatrzyliśmy art. 4.</u>
+          <u xml:id="u-362.4" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Art. 5. Czy są uwagi? Poseł Wolski, proszę. Przepraszam, jeszcze do art. 4 poseł Piecha. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-363">
+          <u xml:id="u-363.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Jeszcze mam poprawkę po art. 4, w której dodaję art. 4a. Jest to po prostu konsekwencja dotycząca spraw związanych z funkcjonowaniem kontroli w Narodowym Funduszu Zdrowia. Chodzi o to, żeby pracownicy Funduszu przeprowadzający kontrolę, ale jeszcze niepowołani na stanowisko kontrolera, zachowali swoje uprawnienia do wykonywania czynności kontrolerskich. Stąd w art. 11 powinno się wyrazy „dwóch lat” zastąpić wyrazami „trzech lat” i tak samo w art. 12 ust. 2 wyrazy „dwóch lat” zastąpić wyrazami „trzech lat”. Po prostu o rok wydłużyć im możliwość kontroli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-364">
+          <u xml:id="u-364.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne? Posła Wolskiego proszę o wyłączenie mikrofonu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-365">
+          <u xml:id="u-365.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję. Podobnie, jak w przypadku pierwszej poprawki posła Piechy, istnieje wątpliwość czy ta poprawka mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy – nie będę powtarzał już argumentacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-366">
+          <u xml:id="u-366.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Jasne, wiemy wszystko. Dziękujemy panie mecenasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-367">
+          <u xml:id="u-367.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Natomiast zastanawiam się, czy nie należy jej połączyć z poprawką nr 3, która mówi o wejściu w życie. Jeżeli tak, to chciałbym – to jest poprawka nr 3 do art. 14 – zwrócić uwagę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-368">
+          <u xml:id="u-368.0" who="#PoselBoleslawPiecha">To jest przejściówka, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-369">
+          <u xml:id="u-369.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Nie, nie. To jest „wejście w życie”, gdzie dodajemy punkty i pkt 1 brzmi: „Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem: „1) art. 4a” – nad którym właśnie pracujemy – „który wchodzi w życie z dniem 30 maja 2021 r.;”. Proszę zauważyć, że ten termin…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-370">
+          <u xml:id="u-370.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Jest więcej niż krótki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-371">
+          <u xml:id="u-371.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję bardzo za wyręczenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-372">
+          <u xml:id="u-372.0" who="#PoselBoleslawPiecha">W Parlamencie Europejskim mówiło się, że „podnosimy poziom ambicji”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-373">
+          <u xml:id="u-373.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">I to znacznie, jeżeli chodzi o terminy dla konstytucyjnych organów w procesie legislacji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-374">
+          <u xml:id="u-374.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Ja powiedziałbym tak. Bądźmy realistami, ten termin 30 maja jest niemożliwy do dotrzymania, więc trzeba byłoby się zastanowić co z tym zrobić. Biorąc pod uwagę, że w maju będziemy nad tym głosować w Sejmie, a jeszcze jest Senat, który z należytą uwagą w okresie 30 dni będzie się nad tym zastanawiać.</u>
+          <u xml:id="u-374.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-375">
+          <u xml:id="u-375.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Ja jednak – oczywiście po akceptacji ministerstwa – proponowałbym przyjąć te przepisy i ewentualnie, kiedy konsekwencje będziemy znali, zawsze można złożyć autopoprawkę albo wydłużyć ten termin. Chyba nie da się tego inaczej zrobić. Bo nie jestem pewny czy nie kończą się pewne uprawnienia właśnie w tym okresie. Tam może być ten termin 30 maja dla starych uprawnień i to przedłużenie musimy mieć po to, żeby ciągłość kontroli była utrzymana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-376">
+          <u xml:id="u-376.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">No tak, to jest argument. Natomiast mamy problem. Panie mecenasie, pytanie na szybko: czy możemy to jakoś inaczej zapisać? Na przykład nie wskazując daty, tylko wskazując, że jest to na zasadzie pewnej kontynuacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-377">
+          <u xml:id="u-377.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">„Z dniem następującym po dniu ogłoszenia” – jest taka możliwość, choć obawiam się, że i tak nie dotrzymamy terminu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-378">
+          <u xml:id="u-378.0" who="#PoselBoleslawPiecha">My tego nie wiemy. Troszeczkę spekuluję, bo dokładnie tych przepisów nie znam. Musiałbym zasięgnąć jeszcze opinii.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-379">
+          <u xml:id="u-379.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Pan przewodniczący bardzo dobrze zasygnalizował, że chodzi o konkretny termin, bo to wynika z innej ustawy, która przewidziała chyba dwuletni termin na…tak, pan minister potwierdza. I on upływa chyba właśnie 30 maja, czyli ma to oczywiście uzasadnienie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-380">
+          <u xml:id="u-380.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Ja rozumiem, ale to są bardzo duże niuanse prawne. Sądzę, że generalnie pracujemy z takim a nie innym opóźnieniem, więc proponowałbym, panie mecenasie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-381">
+          <u xml:id="u-381.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, podnosimy poziom ambicji. Wierzymy, że kontrolerzy przekonają pana marszałka Grodzkiego. Dobrze, OK. Przechodzimy do głosowania. Nie, przepraszam – jeszcze stanowisko rządu proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-382">
+          <u xml:id="u-382.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Rząd – za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-383">
+          <u xml:id="u-383.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Panie mecenasie, głosujemy łącznie, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-384">
+          <u xml:id="u-384.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-385">
+          <u xml:id="u-385.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie przechodzimy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-385.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za poparciem poprawki pana przewodniczącego Piechy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-385.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 37 posłów: za – 20, przeciw – 4, wstrzymało się 13 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-385.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Przechodzimy do art. 5. Pan poseł Wolski, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-386">
+          <u xml:id="u-386.0" who="#PoselZdzislawWolski">Patrzę na pana ministra, bo to ciąg dalszy kwestii map, więc myślę, że pan minister konsekwentnie poprze i tę poprawkę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-387">
+          <u xml:id="u-387.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę najpierw Biuro Legislacyjne.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-388">
+          <u xml:id="u-388.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">To jest poprawka merytoryczna. Przedłużenie terminu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-389">
+          <u xml:id="u-389.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Pan minister, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-390">
+          <u xml:id="u-390.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Ja mam pytanie do biura, bo to nie jest przedłużenie terminu tylko tu jest usankcjonowanie terminu pięcioletniego, prawda?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-391">
+          <u xml:id="u-391.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosujemy…przepraszam, już też jestem zmęczony. Pani mecenas?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-392">
+          <u xml:id="u-392.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Tak, rzeczywiście. Przepraszam bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-393">
+          <u xml:id="u-393.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Właśnie, chcieliśmy się upewnić u pana posła Wolskiego, czy to ma związek ze zmianą terminów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-394">
+          <u xml:id="u-394.0" who="#PoselZdzislawWolski">Tak jest.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-395">
+          <u xml:id="u-395.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Przepraszam za „zawieszenie”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-396">
+          <u xml:id="u-396.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">W takim razie możemy to potraktować jako konsekwencję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-397">
+          <u xml:id="u-397.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rozumiem, że jest to konsekwencja i nie musimy głosować. Rozpatrzyliśmy art. 5. Art. 6. Czy są uwagi? Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-398">
+          <u xml:id="u-398.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Jest poprawka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-399">
+          <u xml:id="u-399.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Art. 6. Poprawka pana przewodniczącego Piechy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-400">
+          <u xml:id="u-400.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Dziękuję bardzo za przypomnienie. Poprawka dotyczy ust. 1 i 2 ­– nowe brzmienia. Poprawka ma na celu doprecyzowanie regulacji i dotyczy utworzenia pierwszej rady. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-401">
+          <u xml:id="u-401.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-402">
+          <u xml:id="u-402.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Biuro ma pytanie. To jest oczywiście poprawka uzgodniona ze stroną rządową, natomiast strona rządowa nie zgodziła się na rozszerzenie powołania, które jest zawarte w ust. 2 na końcu – powołanie się na art. 95ca ust. 3 i 4. My uważamy, że również należałoby dodać ust. 2 i 5, albo usunąć to zdanie, bo cały art. 95ca będzie miał zastosowanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-403">
+          <u xml:id="u-403.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Wydaje mi się, że druga propozycja jest chyba bardziej trafna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-404">
+          <u xml:id="u-404.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Czyli skreślamy: „Do utworzenia pierwszej wojewódzkiej rady do spraw potrzeb zdrowotnych stosuje się przepisy art. 95ca ust.3 i 4 ustawy zmienianej w art.1.”. Całe to drugie zdanie skreślamy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-405">
+          <u xml:id="u-405.0" who="#LegislatorMariaIwaszkiewicz">Dlatego, że i tak trzeba stosować cały art. 95ca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-406">
+          <u xml:id="u-406.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Zostawiamy art. 95ca w całości. Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-407">
+          <u xml:id="u-407.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Jeżeli tak sugeruje Biuro Legislacyjne, bo tak na szybko jeszcze nie poskładałem tego do kupy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-408">
+          <u xml:id="u-408.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Powiedziałbym tak, panie ministrze. Jakby nawet biuro nie do końca było precyzyjne, to takie rozszerzenie na cały artykuł niczym złym nie będzie. Będzie to może nieco mniej uporządkowane, ale z kolei przejrzyste. Pan mecenas, proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-409">
+          <u xml:id="u-409.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Panie przewodniczący, może zastanowimy się nad tym i najwyżej na kolejnym etapie procesu legislacyjnego zmienimy tę kwestię.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-410">
+          <u xml:id="u-410.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Ale po co? Spróbujmy to teraz ustalić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-411">
+          <u xml:id="u-411.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dobrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-412">
+          <u xml:id="u-412.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Proponuję, żeby zmodyfikować poprawkę. Ostatnie zdanie skreślone, podpisane. Jest parafka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-413">
+          <u xml:id="u-413.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. W takim razie stanowisko rządu do poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-414">
+          <u xml:id="u-414.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-415">
+          <u xml:id="u-415.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosujemy. Kto jest za poprawką pana przewodniczącego Piechy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-415.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Glosowało 31 posłów: za – 21, przeciw – 1, wstrzymało się 9 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta. Tym samym rozpatrzyliśmy art. 6.</u>
+          <u xml:id="u-415.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Art. 7. Czy są uwagi? Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-416">
+          <u xml:id="u-416.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Chciałbym tylko zasygnalizować i utwierdzić się w przekonaniu, że w art. 7 ust. 1 i 2 – tam, gdzie jest odesłanie do art. 1 – należałoby dopisać wyrazy „w brzmieniu dotychczasowym”. Chciałbym się tylko upewnić. Moglibyśmy to oczywiście zrobić na podstawie upoważnienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-417">
+          <u xml:id="u-417.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. W takim razie upoważniam państwa do dokonania stosownych korekt. Rozumiem, że rząd też podziela tę opinię, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-418">
+          <u xml:id="u-418.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-419">
+          <u xml:id="u-419.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dziękuję. Czy są jeszcze jakieś poprawki do art. 7? Czy są inne uwagi do art. 7? Nie słyszę. W takim razie stwierdzam, że rozpatrzyliśmy art. 7. Art. 8. Czy są uwagi? Biuro Legislacyjne?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-420">
+          <u xml:id="u-420.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-421">
+          <u xml:id="u-421.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-422">
+          <u xml:id="u-422.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-423">
+          <u xml:id="u-423.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy art. 8. Art. 9. Czy są uwagi? Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-424">
+          <u xml:id="u-424.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-425">
+          <u xml:id="u-425.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-426">
+          <u xml:id="u-426.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-427">
+          <u xml:id="u-427.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy art. 9. Art. 10. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-428">
+          <u xml:id="u-428.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-429">
+          <u xml:id="u-429.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-430">
+          <u xml:id="u-430.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-431">
+          <u xml:id="u-431.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy art. 10. Art. 11. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-432">
+          <u xml:id="u-432.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-433">
+          <u xml:id="u-433.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-434">
+          <u xml:id="u-434.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-435">
+          <u xml:id="u-435.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stwierdzam, że rozpatrzyliśmy art. 11. Art. 12. Biuro? Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-436">
+          <u xml:id="u-436.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Podobnie, jak przy poprzedniej sprawie, chciałbym się tylko upewnić. Chodzi o trzeci wers od końca, gdzie jest taka fraza „art. 95c ust. 1 tej ustawy”. Proponuję te wyrazy zastąpić wyrazami „ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą” – tak, aby było jednolicie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-437">
+          <u xml:id="u-437.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Moim zdaniem właśnie tak jest: „o którym mowa w art. 95b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-438">
+          <u xml:id="u-438.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Tak, ale później jest „o którym mowa w art. 95c ust. 1 tej ustawy”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-439">
+          <u xml:id="u-439.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Acha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-440">
+          <u xml:id="u-440.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Tak, chciałbym powtórzyć te wyrazy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-441">
+          <u xml:id="u-441.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Muszę panu zaufać, bo już naprawdę zgubiłem wątek. No tak, wydaje się, że tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-442">
+          <u xml:id="u-442.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Nie trzeba głosować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-443">
+          <u xml:id="u-443.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Nie musimy głosować. Czy są inne uwagi do art. 12? Nie słyszę. Stwierdzam, że art. 12 został rozpatrzony. Art. 13. Czy są uwagi? Pan przewodniczący Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-444">
+          <u xml:id="u-444.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Mam poprawkę. Chodzi tylko o to, żeby art. 13 miał prostą konstrukcję, że kadencja członka Rady Narodowego Funduszu Zdrowia, o którym mowa w artykule…itd., w brzmieniu dotychczasowym wygasa z mocy prawa. Jest to po prostu lepiej zapisane legislacyjnie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-445">
+          <u xml:id="u-445.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Bardzo proszę, pan poseł Wolski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-446">
+          <u xml:id="u-446.0" who="#PoselZdzislawWolski">Moja poprawka stała się bezprzedmiotowa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-447">
+          <u xml:id="u-447.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze, dziękuję bardzo. Czy poprawka pana przewodniczącego Piechy wymaga głosowania?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-448">
+          <u xml:id="u-448.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-449">
+          <u xml:id="u-449.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. W takim razie jaka jest opinia biura?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-450">
+          <u xml:id="u-450.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-451">
+          <u xml:id="u-451.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Stanowisko rządu do poprawki?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-452">
+          <u xml:id="u-452.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Za.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-453">
+          <u xml:id="u-453.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie głosujemy nad poprawką pana przewodniczącego Piechy.</u>
+          <u xml:id="u-453.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem poprawki? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-453.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 29 posłów: za – 18, przeciw – 2, wstrzymało się 9 posłów. Stwierdzam, że poprawka została przyjęta. Tym samym rozpatrzyliśmy art. 13.</u>
+          <u xml:id="u-453.3" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Art. 14, ostatni. Czy są uwagi? Zdaje się, że pan przewodniczący Piecha, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-454">
+          <u xml:id="u-454.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Nie mam żadnych uwag tym razem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-455">
+          <u xml:id="u-455.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Dobrze. Biuro?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-456">
+          <u xml:id="u-456.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-457">
+          <u xml:id="u-457.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Rząd?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-458">
+          <u xml:id="u-458.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Bez uwag.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-459">
+          <u xml:id="u-459.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">W takim razie stwierdzam, że rozpatrzyliśmy art. 14. Głosujemy nad całością ustawy. Bardzo proszę, pan minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-460">
+          <u xml:id="u-460.0" who="#PodsekretarzstanuwMZSlawomirGadomski">Dziękuję, panie przewodniczący. Dwa zdania. Mimo tego, że ostatnie posiedzenie było bardzo burzliwe i odrzucenie przez Komisję Zdrowia nastąpiło bez dyskusji merytorycznej, chciałem podziękować panu przewodniczącemu, Wysokiej Komisji, przedstawicielom wszystkich partii, panu posłowi Wolskiemu, który tak dużo poprawek zgłosił, za to, że ta dyskusja merytoryczna dzisiaj była i faktycznie porozmawialiśmy o szczegółowych rozwiązaniach. Mam nadzieję, że doprecyzowaliśmy tę ustawę, również zgodnie z oczekiwaniami większości ugrupowań. Cieszę się, że tym razem mieliśmy okazję podyskutować konstruktywnie i za tę dyskusję serdecznie dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-461">
+          <u xml:id="u-461.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">I ja bardzo dziękuję. Muszę powiedzieć, że nietaktem z mojej strony byłoby nie dołączyć się do podziękowań pana ministra. Ja z kolei o tyle je zmodyfikuję, że dziękuję stronie rządowej, dziękuję panu ministrowi za bardzo dużą elastyczność. Moja wieloletnia praktyka sejmowa pokazuje, że często o nią bardzo trudno, niezależnie od tego kto w danym momencie jest przy władzy. Mam nadzieję, że pan poseł Wolski to docenia, że circa about 80% tego, co przez niego zostało zaproponowane, zostało przyjęte. Tak, że bardzo dziękuję za to i przechodzimy do głosowania nad całością ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-461.1" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Kto jest za przyjęciem ustawy? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-461.2" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Głosowało 29 posłów: za – 15, przeciw – 14, nikt się nie wstrzymał. Gratuluję panu ministrowi. Gratuluję wszystkim państwu, którzy tak ciężko pracowaliście. Stwierdzam, że ustawa dostała pozytywną rekomendację Komisji. Pozostaje nam jeszcze wybór posła sprawozdawcy. Proponuję, aby to był pan przewodniczący Piecha. Czy pan przewodniczący wyraża zgodę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-462">
+          <u xml:id="u-462.0" who="#PoselBoleslawPiecha">Tak, zgadzam się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-463">
+          <u xml:id="u-463.0" who="#PrzewodniczacyposelTomaszLatos">Czy są inne kandydatury? Nie słyszę. Czy ktoś z pań i panów posłów jest przeciwny wobec propozycji, aby to pan przewodniczący Piecha był sprawozdawcą? Nie słyszę. Stwierdzam, że pan poseł został sprawozdawcą Komisji. Dziękuję bardzo. Zamykam posiedzenie.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..a035bd8
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/header.xml
@@ -0,0 +1,40 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-zdr1s-00002-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw organizacji ochrony zdrowia i innowacyjności w medycynie /nr 2/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw organizacji ochrony zdrowia i innowacyjności w medycynie /nr 2/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ZDR1S">2</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselDariuszKlimczak" role="speaker">
+        <persName>Poseł Dariusz Klimczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselElzbietaGelert" role="speaker">
+        <persName>Poseł Elżbieta Gelert</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacaposelViolettaPorowska" role="speaker">
+        <persName>Przewodnicząca poseł Violetta Porowska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ZDR1S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw organizacji ochrony zdrowia i innowacyjności w medycynie</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..15618a0
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr1s/201923-sjm-zdr1s-00002-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,91 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Dzień dobry. Witam wszystkich państwa bardzo serdecznie. Otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw organizacji ochrony zdrowia i innowacyjności w medycynie zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Proszę państwa, w tej chwili sprawdzimy kworum. Proszę wszystkich, którzy łączą się z nami zdalnie, o naciśnięcie dowolnego przycisku, natomiast państwa będących na sali zapraszam do zalogowania się poprzez karty. Pozwólmy, aby okienko dotyczące potwierdzenia kworum było cały czas otwarte, a my w międzyczasie będziemy procedowali. Mamy kworum na sali. W związku z tym możemy sobie pozwolić na taki tryb.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Proszę państwa, porządek dzisiejszego posiedzenia zwołanego przez marszałek Sejmu przewiduje omówienie i przyjęcie planu pracy podkomisji na rok 2021. Przechodzimy do realizacji porządku dziennego. W dniu 9 kwietnia br. zwróciłam się do państwa posłów z prośbą o zgłaszanie tematów do planu pracy podkomisji na bieżący rok. Do sekretariatu wpłynęły propozycje kilkunastu tematów, które ja w tej chwili przedstawię, jeżeli państwo pozwolicie.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Pana posła Dariusza Klimczaka. Pierwszy temat: „Propozycje zmian w systemie kształcenia lekarzy – studia i system specjalizacji”. „Rola samorządu terytorialnego w systemie ochrony zdrowia – potrzebne zmiany”. „Europejski plan walki z rakiem – jak powinien funkcjonować w Polsce?”. Pozwolę sobie na dygresję, ponieważ podobny temat ja zgłosiłam. Porozumieliśmy się z panem posłem, że temat, który zaproponował, dotyczący Europejskiego planu walki z rakiem, zawęzimy do kontekstu nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań diagnostyki i leczenia. Pan poseł nie wnosi…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselDariuszKlimczak">Nie, nie. Zgadzam się.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Dziękuję bardzo. Czwarty temat zaproponowany przez pana posła Dariusza Klimczaka to „Dostęp do bezpłatnych badań prenatalnych – potrzebne zmiany w opiece nad kobietą w ciąży”. Również porozumieliśmy się z panem posłem, że przesuniemy ten temat na późniejszy termin. Czyli pan poseł zgłasza trzy tematy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselDariuszKlimczak">Z modyfikacją tego jednego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Z modyfikacją tego jednego. Tak, dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Pani poseł Gelert zaproponowała trzy tematy. I tu będę się posiłkować, bo tytuł tego zespołu przy ministrze zdrowia jest długi. Pierwszy temat: „Efekty prac zespołu do spraw przygotowania rozwiązań legislacyjnych dotyczących restrukturyzacji podmiotów leczniczych wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne”. Chodzi o to, żebyśmy ten temat mogli podjąć w naszej podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Drugi temat: „Nowoczesne technologie medyczne na świecie i możliwości zastosowania ich w Polsce oraz prace polskich naukowców nad nowoczesnymi technologiami”. I trzeci temat, który również pokrywa się z tematem, który ja zgłosiłam: „Informatyzacja – jednolity system”. Ja zgłosiłam: „Informatyzacja w ochronie zdrowia – czy można więcej?”. Czyli, pani poseł, można połączyć.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Pani poseł Gelert zaproponowała trzy tematy, jeden z nich pokrywa się z tematem, który ja zaproponowałam. Jeżeli państwo pozwolicie, ja natomiast zaproponowałam takie oto tematy. Pierwszy: „Plan dla chorób rzadkich”, ponieważ 80% chorób, jak państwo wiecie, to są choroby na tle genetycznym. Diagnostyka genetyczna będzie odgrywała bardzo dużą rolę. Z tego co wiemy, państwo z Ministerstwa Zdrowia chcą zaproponować, żeby ten plan dla chorób rzadkich trafił do Sejmu jeszcze w maju–czerwcu, najprawdopodobniej w czerwcu. Dobrze by więc było, żebyśmy mogli pochylić się nad planem dla chorób rzadkich. To jest pierwszy temat.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Drugi temat to właśnie „Europejski plan walki z rakiem w kontekście nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań diagnostyki i leczenia”, pokrywający się z tematem zaproponowanym przez posła Klimczaka. „Ochrona ludzi przed szkodliwym wpływem tworzyw sztucznych – rozpatrzenie wyników kontroli NIK”. Taki temat zaproponowałam. Dalej: „Kompleksowa opieka kardiologiczna z uwzględnieniem nowoczesnych terapii”. Ja wiem, że temat dotyczący kardiologii będziemy podejmowali na posiedzeniu Komisji głównej, ale ja tutaj chcę zwrócić uwagę na…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselElzbietaGelert">Może w chorobach krążeniowo-naczyniowych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Może tak, krążeniowo-naczyniowych. Bardzo słusznie… Tak jest, dokładnie. Dokonam zmiany: „Kompleksowa opieka w chorobach krążeniowo-naczyniowych, z uwzględnieniem nowoczesnych terapii”. Kolejny to „Problematyka leczenia chorych na stwardnienie rozsiane jako schorzenie interdyscyplinarne w kontekście nowoczesnych technologii”. Uznaję, że kolejnym zaproponowanym tematem powinniśmy się zająć w dobie covidu. Mianowicie „Medycyna wysokospecjalistyczna w dobie covidu” i „Informatyzacja w ochronie zdrowia – czy można więcej?” oraz jednolity system z propozycji pani poseł Gelert. Takie mamy propozycje. Czy są uwagi do przedstawionych propozycji tematów?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselElzbietaGelert">A kiedy mamy zamiar to wszystko zrobić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Najprawdopodobniej będziemy mieli siedem posiedzeń do końca roku. Ponieważ tematów mamy więcej niż siedem, w konsultacji z państwem, z zespołem zabezpieczającym naszą podkomisję, przygotowałabym harmonogram, jak byśmy to rozpatrywali. Oczywiście skonsultuję to również z państwem posłami, ale proszę o trochę zaufania, żebyśmy to podzielili na poszczególne miesiące. Gdyby się okazało, że będzie potrzeba ujęcia dwóch tematów na jednym posiedzeniu, to będziemy procedować dwa tematy…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselElzbietaGelert">Ja bym chętnie do tego tematu odnośnie do lekarzy, nowych specjalizacji itd. dodała też nowoczesne pielęgniarstwo, jeśli chodzi o nauczanie. To też jest odwieczny problem specjalizacji w pielęgniarstwie. Tych specjalizacji jest dosyć dużo, a ich tryb też pewnie wymaga trochę zmiany, a przede wszystkim potem wykorzystania tego...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Panie pośle, czy możemy skompilować?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselElzbietaGelert">Czy można by to ująć razem?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Tak, ujmiemy to razem. My z panem posłem dyskutowaliśmy, że akurat ten temat proponujemy na wrzesień, żeby to skorelować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselElzbietaGelert">Tak. Mnie się nie spieszy, absolutnie. Pewnie, że tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Żeby rozpocząć z rokiem na jesienny nabór. Dokładnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselElzbietaGelert">To wrzesień–październik najpóźniej. Aczkolwiek to nie będzie miało zaraz wpływu na to…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselDariuszKlimczak">Ale przynajmniej zainteresowani tematem będą...</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Podsumowując naszą dyskusję, do tematu związanego ze specjalizacjami lekarskimi dodajemy specjalizacje pielęgniarskie. Dobrze? Jeżeli chodzi o harmonogram poszczególnych tematów, to przygotujemy go wspólnie z państwem obsługującymi naszą podkomisję. Czy są jeszcze jakieś uwagi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselElzbietaGelert">Gdyby efekty pracy zespołu można było rozpatrzyć w czerwcu, to byłoby dobrze, ponieważ ten zespół do końca maja miał przedłożyć konkretne…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Tak. To skorelujemy to z pracami zespołu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselElzbietaGelert">Właśnie. Dobrze. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselDariuszKlimczak">I kontynuując ten temat, pytanie, czy uda się nam zaprosić przedstawicieli tego zespołu do nas, czy uzyskamy jedynie opinię przedstawiciela resortu osobistą, pisemną? Chętnie widziałbym na posiedzeniu naszej podkomisji osobę, która w tym zespole pracowała od początku do końca.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Na to pytanie nie potrafię odpowiedzieć. Pamiętajmy, że ten zespół jest przy ministrze zdrowia, więc na pewno pan minister – czy osobiście, czy przez pana ministra Gadomskiego, który bierze udział w pracach tego zespołu – będzie na pewno na posiedzeniu naszej podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacaposelViolettaPorowska">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że więcej uwag nie ma. Uznaję, że podkomisja przyjęła plan pracy z zaproponowanymi tematami posiedzeń. Dziękuję za to spotkanie. Zamykam posiedzenie podkomisji.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..3ca491d
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/header.xml
@@ -0,0 +1,37 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-zdr3s-00002-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw zdrowia publicznego /nr 2/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw zdrowia publicznego /nr 2/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ZDR3S">2</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="PoselMarcelinaZawisza" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marcelina Zawisza</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekHok" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Hok</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ZDR3S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw zdrowia publicznego</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..27f5204
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00002-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,53 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Szanowni państwo, otwieram posiedzenie podkomisji stałej do spraw zdrowia publicznego, zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Jak państwo wiecie, posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Przed przystąpieniem do naszych prac chcielibyśmy oczywiście sprawdzić kworum. W związku z tym proszę wszystkich państwa o przyciśnięcie dowolnego przycisku na swoich urządzeniach. Bardzo proszę, sprawdzamy kworum. Mamy stwierdzone kworum. Jest już sześcioro parlamentarzystów, który uczestniczą w posiedzeniu naszej podkomisji. Zostawimy jeszcze otwarte głosowanie, żeby ci z państwa, którzy mają problemy techniczne albo komunikacyjne, mogli się przyłączyć. Możemy rozpocząć procedowanie.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Porządek dzisiejszego posiedzenia zwołanego przez marszałek Sejmu przewiduje przede wszystkim omówienie i przyjęcie planu pracy podkomisji na rok 2021. Ja tylko w paru słowach chciałbym wyrazić wielką satysfakcję, że zdrowie publiczne powróciło po kilku latach przerwy do prac naszego parlamentu, do naszego Sejmu. Podkomisja do spraw zdrowia publicznego funkcjonowała już w poprzednich kadencjach naszego Sejmu.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Zdrowie publiczne jest obecne praktycznie w całej przestrzeni naszego życia, tak w polityce, jak i w administracji publicznej, ekonomii, zarządzaniu, szkolnictwie i wielu dziedzinach życia. Zadaniem zdrowia publicznego powinno być przede wszystkim zapobieganie chorobom, przedłużanie życia, promocja zdrowego trybu życia i prawidłowego żywienia, poprawa jakości życia. A w związku z tym dramatycznym rokiem, który mamy już za sobą, w związku z pandemią mamy nadzieję, że po jej zakończeniu będzie to wielkie wyzwanie dla zdrowia publicznego, a dlatego też dla naszej podkomisji, żeby dokonać transformacji z takiej medycyny naprawczej, którą dziś się zajmujemy, na narzędzia właściwe dla zdrowia publicznego.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Chciałbym, abyśmy wrócili do bardzo trudnych tematów, jak średnia długość życia Polaków, która od kilku lat się obniża, a także nadrobienie zaległości, jeżeli chodzi o lata przeżycia Polaków w zdrowiu. Mam nadzieję, że podkomisja będzie takim forum dyskusji, w którym udział będą brali eksperci medyczni, organizacje obywatelskie, a przede wszystkim przedstawiciele naszego ministerstwa i rządu. W związku z tym ten plan pracy, który chciałbym państwu zaproponować – a była możliwość przesyłania do Komisji Zdrowia swoich propozycji – teraz przedstawię.</u>
+          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jeżeli pozwolą państwo, chciałbym zaproponować osiem punktów do pracy naszej podkomisji. Do przerwy wakacyjnej, czyli do sierpnia, będziemy mieli cztery możliwości spotkania się z państwem w podkomisji stałej. Plan jest taki, aby raz w miesiącu odbyło się posiedzenie podkomisji – cztery do okresu urlopowego, sierpniowego, i cztery do końca roku. Nie mamy tego dużo, ale zbyt wiele rzeczy będzie do omówienia. W związku z tym, jeżeli państwo pozwolą, zaproponuję tematy naszych spotkań.</u>
+          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Pierwszym tematem, który zaproponuję państwu do naszych obrad w kwietniu, byłaby informacja na temat realizacji „Narodowego programu zdrowia”                                                        na lata 2016–2020 oraz informacja na temat rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie „Narodowego programu zdrowia” na lata 2021–2025. Oczywiście materiał będzie prezentował przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia. To będzie temat kwietniowy.</u>
+          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jeżeli chodzi o kolejny temat, proponuję państwu informację na temat raportu o sytuacji zdrowotnej ludności Polski i jej uwarunkowaniach oraz wpływie na kreowanie polityki zdrowotnej. Ta informacja również będzie przedstawiona przez ministra zdrowia oraz przez dyrektora Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.</u>
+          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Kolejny temat, który chciałbym państwu zaproponować, to informacja na temat dostępności szczepień ochronnych dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych z grup ryzyka – stan obecny i strategia ewentualnych zmian. Materiał również powinien być przedstawiony przez Ministerstwo Zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-1.9" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Czwarty temat to jest jakby kontynuacja tematu, który był już w podkomisji stałej do spraw zdrowia publicznego funkcjonującej w poprzedniej kadencji, a mianowicie informacja na temat programu eradykacji zakażeń HCV w Polsce. To również byłby temat przygotowany przez ministra zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-1.10" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Po przerwie sierpniowej kolejne cztery spotkania. We wrześniu – moja propozycja – informacja na temat przyczyn nierówności w zdrowiu oraz działań zmierzających do przeciwdziałania wpływowi sytuacji społeczno-ekonomicznej na zdrowie obywateli. To materiał przygotowany przez Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-1.11" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Kolejny temat – informacja na temat zapobiegania i zwalczania nadwagi oraz otyłości – Ministerstwo Zdrowia, minister edukacji i nauki. Temat bardzo potrzebny.</u>
+          <u xml:id="u-1.12" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Kolejnym tematem, który chciałbym państwu zaproponować, jest informacja na temat zwalczania uzależnień od alkoholu oraz nikotyny. Materiały powinny być przygotowane przez Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki.</u>
+          <u xml:id="u-1.13" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">I grudniowe posiedzenie naszej podkomisji – propozycja – na temat skutków                       epidemii SARS-CoV-2 dla zdrowia publicznego oraz ograniczenia jej długoterminowych skutków – Ministerstwo Zdrowia. Mam nadzieję, że ten grudniowy termin, który państwu proponuję na rozpatrzenie tej informacji, będzie aktualny. Mamy wszyscy nadzieję, że do końca roku uporamy się z pandemią i będziemy mogli podsumować te wszystkie problemy dotyczące zdrowia publicznego związane z epidemią SARS-CoV-2.</u>
+          <u xml:id="u-1.14" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">To jest osiem tematów, które państwu proponuję, jeżeli państwo będziecie je aprobować. W związku z tym prosiłbym o głosowanie. Jeżeli są jakieś głosy w dyskusji,                 to bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-1.15" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Otwieram dyskusję i proszę państwa o ewentualne zgłoszenia w tym zakresie.         Pani poseł Zawisza, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Dziękuję bardzo za możliwość zabrania głosu. Ja bardzo króciutko. Wydaje mi się, że ten temat dotyczący szczepień warto by było rozszerzyć. To znaczy nie tylko grupy ryzyka, ale też pracownicy oraz osoby, które przyjeżdżają do naszego kraju – i jak wygląda proces szczepienia, jeżeli chodzi o tych pracowników, którzy przyjeżdżają z krajów, gdzie szczepienia nie są obowiązkowe. Wydaje mi się ważne, żebyśmy to uwzględnili, bo powoduje to wzrost zakażeń. Moglibyśmy przedstawić jakieś rekomendacje i zastanowić się, jak rozwiązać ten problem, bo on jest do rozwiązania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jest to zasadna uwaga. Temat, który zgłosiłem, oficjalnie nazywa się: informacja na temat dostępności szczepień ochronnych dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych z grup ryzyka – stan obecny i strategia ewentualnych zmian. Jeżeli pani poseł proponuje dopisanie jakiejś treści do tego tematu, to bardzo proszę. Wtedy mielibyśmy go już zapisanego w całości i ewentualnie do przegłosowania. Jak pani poseł uważa, że ten temat miałby brzmieć? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Myślę, że warto byłoby dodać po prostu pracowników migracyjnych. Myślę, że to by nam rozwiązało w dużej mierze problem. Pracowników napływowych – o!</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dobrze. Dopiszemy w takim razie taką adnotację…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jeżeli nie będzie zgłoszeń, to pozostali państwo, panie posłanki i panowie posłowie, akceptują tę zmianę. Rozumiem, że jest aprobata do tego typu zmiany tego zapisu.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jeśli są inne zgłoszenia ze strony państwa do planu pracy, to bardzo proszę. Nie ma innych zgłoszeń. W związku z tym czy państwo aprobują tych osiem tematów do końca roku? Jeżeli tak, to proszę o głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Proszę o włączenie procedury głosowania. Kto z państwa jest za planem pracy podkomisji stałej do spraw zdrowia publicznego na okres od 1 kwietnia do 31 grudnia 2021 r.? Bardzo proszę o przyciśnięcie… Kto jest przeciw? Kto wstrzymuje się?</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Proszę państwa, mamy już podsumowane wyniki naszego głosowania. Wyświetlimy wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Głosowało 5 posłanek i posłów – za 5, przeciw nikt i nikt nie wstrzymał się od głosu. Propozycja została przyjęta. Stwierdzam, że podkomisja stała do spraw zdrowia publicznego przyjęła plan pracy na rok 2021.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Chciałbym państwu serdecznie podziękować za udział w naszym dzisiejszym spotkaniu. Na tym porządek został wyczerpany. Serdecznie dziękuję i mam nadzieję, że uzgodnimy termin pierwszego spotkania, już kwietniowego.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jeszcze raz dziękuję. Życzę dużo zdrowia. Uważajcie na siebie. Wszystkiego najlepszego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/header.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..9090018
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/header.xml
@@ -0,0 +1,61 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-sjm-zdr3s-00003-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Podkomisja stała do spraw zdrowia publicznego /nr 3/</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Podkomisja stała do spraw zdrowia publicznego /nr 3/</title>
+        <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Sejm</note>
+        <note type="termNo">9</note>
+        <note type="type">Komisja</note>
+        <note type="sessionNo" target="#ZDR3S">3</note>
+        <note type="part">1</note>
+        <date>2021-04-23</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="CzlonekzarzaduPolskiegoTowarzystwaMedycynyRozroduiEmbriologiiKatarzynaKoziol" role="speaker">
+        <persName>Członek zarządu Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii Katarzyna Kozioł</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektordepartamentuMZDariuszPoznanski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor departamentu MZ Dariusz Poznański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia Dariusz Poznański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselMarcelinaZawisza" role="speaker">
+        <persName>Poseł Marcelina Zawisza</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacyposelMarekHok" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący poseł Marek Hok</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacySekcjiPlodnosciiNieplodnosciPolskiegoTowarzystwaGinekologowiPoloznikowMichalRadwan" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Sekcji Płodności i Niepłodności Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników Michał Radwan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PrzewodniczacySekcjiPlodnosciiNieplodnosciTGiPMichalRadwan" role="speaker">
+        <persName>Przewodniczący Sekcji Płodności i Niepłodności TGiP Michał Radwan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RadcaprawnywZespoleRadcowPrawnychNaczelnejIzbyLekarskiejMilenaDobrzynska" role="speaker">
+        <persName>Radca prawny w Zespole Radców Prawnych Naczelnej Izby Lekarskiej Milena Dobrzyńska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Waldemar Kraska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzstanuwMZWaldemarKraska" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz stanu w MZ Waldemar Kraska</persName>
+      </person>
+      <org xml:id="ZDR3S" role="committee">
+        <orgName>Podkomisja stała do spraw zdrowia publicznego</orgName>
+      </org>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/text_structure.xml b/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..c6f9303
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/sejm/komisje/zdr3s/201923-sjm-zdr3s-00003-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,154 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dzień dobry państwu. Chciałbym państwa serdecznie przywitać na posiedzeniu podkomisji stałej do spraw zdrowia publicznego. Otwieram posiedzenie podkomisji, które zostało zwołane przez panią marszałek Sejmu na podstawie art. 198j ust. 2 regulaminu Sejmu. Posiedzenie będzie prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Rozpoczniemy oczywiście od sprawdzenia i potwierdzenia kworum. W związku z tym bardzo proszę wszystkich państwa posłów o zalogowanie się do udziału w dzisiejszym posiedzeniu naszej podkomisji i przyciśnięcie dowolnego przycisku do głosowania. Bardzo proszę o logowanie się. Poczekamy jeszcze chwileczkę. Oczywiście zostawimy na dłużej możliwość logowania się, ponieważ państwo posłowie czasami, może z powodów technicznych, mają kłopot z zalogowaniem się. Będzie to więc otwarte przez najbliższy czas. Poczekamy jeszcze minutę, jeżeli mamy kworum. Biuro obsługi stwierdziło, że jest odpowiednia liczba posłów do stwierdzenia kworum, w związku z tym możemy przystąpić do obrad podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">W porządku dzisiejszego posiedzenia jest następujący punkt: informacja ministra zdrowia na temat realizacji „Narodowego programu zdrowia na lata 2016–2020” oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie „Narodowego programu zdrowia na lata 2021–2025”. Chciałbym serdecznie przywitać oczywiście wszystkich państwa posłów – panie i panów posłów. Witam również pana ministra Kraskę, przedstawiciela Ministerstwa Zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Zaproszenia zostały wysłane do bardzo licznych środowisk. Są przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii, przedstawiciele Naczelnej Izby Lekarskiej, również przedstawiciele różnego rodzaju środowisk pacjenckich, a także Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego. Wszystkich państwa serdecznie witam. Jeżeli będziemy zabierali głos, bardzo bym prosił o przedstawianie się do mikrofonu ze względu na to, że nasze spotkanie jest nagrywane.</u>
+          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Proszę państwa, ustawa o zdrowiu publicznym rodziła się w długotrwałych bólach i została podjęta dopiero 11 września 2015 r., kiedy przyjął ją parlament. Przygotowanie tej legislacji było prowadzone przez zespół pod kierownictwem sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia, pani Beaty Małeckiej-Libery, która była pełnomocnikiem rządu do spraw przygotowania tej regulacji. Ustawa weszła w życie 3 grudnia 2015 r.,  a 4 sierpnia 2016 r. przyjęto rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie „Narodowego programu zdrowia na lata 2016–2020”. W związku z tym chciałbym poprosić pana ministra Kraskę o przedstawienie tej informacji, o której przygotowanie na dzisiejsze spotkanie prosiliśmy. Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Dzień dobry. Witam bardzo serdecznie pana przewodniczącego, panie i panów posłów, wszystkich zebranych. Szanowni państwo, ja bym chciał to zrobić w formie informatycznej, ponieważ mamy przygotowaną prezentację. Oczywiście razem z panem dyrektorem Poznańskim będziemy chcieli szczegółowo odpowiedzieć na państwa pytania, które na pewno się nasuną w trakcie prezentacji.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Rozpoczynając informację ministra zdrowia na temat realizacji „Narodowego programu zdrowia na lata 2016–2020”, chciałbym na początku stwierdzić, że Polska jest krajem, który w ostatnich latach bardzo dynamicznie się rozwija, jeżeli chodzi o rozwój społeczny i gospodarczy. Tego efektem są oczywiście poprawiające się warunki życia, ale także wzrastająca wiedza i świadomość obywateli, jeżeli chodzi o dbanie o własne zdrowie, a także reforma opieki zdrowotnej, która poprawia i jednocześnie powoduje to, że nasze zdrowie jest w coraz lepszej kondycji. Efektem tego jest zdecydowane wydłużenie się przeciętnego wieku życia Polaków.</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Rodzi to kolejne wyzwania, abyśmy w dalszym ciągu te środki, które przeznaczamy na „Narodowy program zdrowia”, wykorzystywali jednak w sposób bardziej skoordynowany. Dlatego bardzo ważne jest, aby to usprawnianie i koordynacja wszystkich działań instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i także sektora prywatnego – bo także ten sektor jest w to zaangażowany – sprzyjały lepszemu wydatkowaniu tych środków, co jednocześnie powodowałoby, że nasze zdrowie byłoby w lepszej kondycji.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Również bardzo ważne jest, aby te działania nie tylko były skupione na szczeblu centralnym, ale także na szczeblu lokalnym. Dlatego tak duże jest zaangażowanie jednostek samorządu terytorialnego w te programy, w te działania. Za chwilę będzie pokazane, ile jednostek samorządu terytorialnego aktywnie włączyło się w „Narodowy program zdrowia”.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Ostatni rok – a właściwie nieco więcej niż ostatni rok – przewrócił trochę nasze myślenie i nasze zachowania, ponieważ żyjemy w pandemii COVID, czyli w okresie, w przypadku którego przez wiele lat nie wiedzieliśmy, że coś takiego może się jednak zdarzyć. To jest bezprecedensowy okres w naszym życiu, w naszym zachowaniu zdrowotnym. Ten okres pokazał także pewne niedociągnięcia czy też nierówności w zdrowiu. Dlatego myślę, że „Narodowy program zdrowia” na kolejne lata także jest troszeczkę zmieniony w porównaniu z latami 2016–2020, aby wyjść naprzeciw tym różnym nowym zagrożeniom, które właśnie się pojawiły w związku z COVID-19.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, teraz przedstawilibyśmy prezentację. Pan dyrektor Poznański ją rozpocznie, a ja oczywiście w trakcie tej prezentacji będę ją uzupełniał.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Bardzo proszę pana dyrektora o przedstawienie prezentacji. Bardzo proszę, panie dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">Szanowni państwo, przekażę państwu trochę informacji na temat podstaw prawnych realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego. Omówię również realizację „Narodowego programu zdrowia” w latach 2016–2020, czyli starego „Narodowego programu zdrowia”, a także „Narodowego programu zdrowia”, który obowiązuje już od tego roku, a będzie obowiązywał do 2025 r.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">„Narodowy program zdrowia” stanowi wykonanie ustawy o zdrowiu publicznym. To są dwa nieodłączne elementy. Wdrażanie „Narodowego programu zdrowia” polega na współdziałaniu organów administracji rządowej z jednostkami samorządu terytorialnego i innymi podmiotami, które są wskazane w ustawie o zdrowiu publicznym jako realizatorzy zadań z zakresu zdrowia publicznego.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">Skąd my wiemy, co w tym obszarze w Polsce się dzieje? Zgodnie z art. 12 ustawy o zdrowiu publicznym jest tworzony bardzo rozbudowany system informacyjny, system sprawozdawczy, zgodnie z którym jednostki administracji rządowej, czyli ministerstwa, różne agencje wykonawcze i państwowe jednostki organizacyjne przekazują nam swoje informacje o działaniach, także wszystkie jednostki samorządu terytorialnego. Na podstawie danych z samorządów, które realizują niemal połowę działań z obszaru zdrowia publicznego, przygotowywane jest zbiorcze sprawozdanie przez urzędy wojewódzkie, które jest później przekazywane do Ministerstwa Zdrowia, a następnie analizowane.</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">Jeżeli chodzi o strukturę zdrowia publicznego, w realizacji „Narodowego programu zdrowia” uczestniczą przede wszystkim urzędy centralne, ministerstwa. Na poziomie regionów jest to urząd wojewódzki, który zajmuje się weryfikacją sprawozdań i oceną realizowanych programów, Narodowy Fundusz Zdrowia, jeżeli chodzi o finansowanie części programów, oraz – tak jak wspomniałem – jednostki samorządu terytorialnego. Te zadania powinny odbywać się we współpracy.</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">Na poziomie rządowym ta współpraca jak najbardziej się odbywa. To nie jest tak, że „Narodowy program zdrowia” jest programem wyłącznie ministra zdrowia. Włączają się w to liczne agencje rządowe i resorty, chociażby Ministerstwo Sportu, które w ramach państwowych funduszy celowych, Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów i Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej finansuje bardzo dużo działań, jeżeli chodzi o aktywizację ruchową dzieci i młodzieży; Ministerstwo Edukacji i Nauki, które dba o to, aby w podstawie programowej nauczania w szkołach znajdowało się dużo informacji prozdrowotnych; Ministerstwo Klimatu, które dba o czystość klimatu, o czystość powietrza, czy pełnomocnik rządu do spraw czystego powietrza. Tak więc ta współpraca jest bardzo szeroka… Czy też Ministerstwo Finansów, z którym współpracujemy, jeżeli chodzi o różne aspekty fiskalne, akcyzę na różne wyroby w celu zmniejszania ich dostępności ekonomicznej, jak ostatnio wdrażano opłatę tak zwaną cukrową czy małpkową.</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">Tych podmiotów, które włączają się w realizację „Narodowego programu zdrowia”, jest bardzo dużo. Mamy sprawozdania w naszej bazie od ponad 3200 podmiotów, które realizują zadania określone w ustawie, czyli monitorowanie stanu zdrowia społeczeństwa, edukację zdrowotną, promocję zdrowia, profilaktykę, tworzenie lokalnych środowisk prozdrowotnych, ocenę działalności profilaktycznej, badania naukowe, rozwój kadr, ograniczanie nierówności i to, o czym wspominałem, czyli promowanie aktywności fizycznej.</u>
+          <u xml:id="u-4.6" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">W poprzednim okresie sprawozdawczym, za lata 2016–2019 – bo dane za 2020 r. dopiero są gromadzone – sprawozdano 122 tys. programów albo działań, które zostały przyporządkowane do jednego z celów operacyjnych „Narodowego programu zdrowia”, co stanowi ponad 87% wszystkich sprawozdawanych interwencji z zakresu zdrowia publicznego, a wszystkich tych inicjatyw było łącznie ponad 140 tys. 57% z ogólnej liczby interwencji wpisujących się w „Narodowy program zdrowia” to zadania samorządowe, natomiast pozostałe są po stronie administracji rządowej, w tym właśnie ministerstw, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Narodowego Funduszu Zdrowia. Jeżeli chodzi o nakłady finansowe, to w latach 2016–2019 przekazano na te zadania łącznie 20 mld zł. Kwota waha się w przedziale 4–6 mld zł.</u>
+          <u xml:id="u-4.7" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">Gromadzenie danych za 2020 r. jest w toku. Nasza baza danych jest otwarta i sprawozdania są składane. Do dnia wczorajszego sprawozdano 25 tys. zadań. Widzimy więc, że ta aktywność w ubiegłym roku pomimo pandemii tak naprawdę nie przygasła. Taka jest nasza wstępna ocena, że aktywność w I kwartale czy na przełomie I kwartału była nieco mniejsza, natomiast później, w czasie wakacji, zwiększyła się. Będziemy też patrzyli na to, jak różniła się struktura zadań. Wydaje nam się, że więcej zadań było związanych z prewencją, z przeciwdziałaniem COVID, ale to są na razie nasze robocze obserwacje. Szczegółowe dane statystyczne będziemy mieli w ciągu najbliższego czasu.</u>
+          <u xml:id="u-4.8" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">Celem programu, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów, jest zwiększenie liczby lat przeżytych w zdrowiu, zmniejszenie nierówności w zdrowiu, bo mamy takie obserwacje, że szanse osób na przeżycie długich lat w zdrowiu są różne zależnie od tego, jaka jest sytuacja społeczno-ekonomiczna w danej grupie społecznej. Jeżeli chodzi o osoby żyjące w dużych miastach, z wysokimi zarobkami, z wyższym wykształceniem – to żyją oni na poziomie zdrowotnym nie gorszym niż mieszkańcy stolic państw zachodu Europy czy starej piętnastki Unii Europejskiej. Natomiast tym, co jest największym wyzwaniem, jest działanie w tych grupach o charakterystyce społeczno-ekonomicznej zagrożonej marginalizacją, wykluczeniem czy w gorszej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Tutaj obserwujemy też wpływ pandemii COVID na te nierówności społeczno-ekonomiczne.</u>
+          <u xml:id="u-4.9" who="#DyrektorDepartamentuZdrowiaPublicznegoMinisterstwaZdrowiaDariuszPoznanski">„Narodowy program zdrowia”, ten poprzedni, składał się z sześciu celów i był podzielony na 388 zadań. Zgodnie z naszą bazą sprawozdawczą zrealizowano albo podjęto 96% z tych zadań. Mamy bardzo szczegółowe informacje z podziałem na rodzaje interwencji, grupy docelowe, liczby zadań w poszczególnych celach operacyjnych, czas ich realizacji. To wszystko jest dostępne w naszej bazie. Pracujemy też nad narzędziem systemowym udostępniania tych informacji w sposób łatwy i przejrzysty dla użytkowników w postaci programu informatycznego, systemu informacyjnego zdrowia publicznego pod nazwą ProfiBaza. Chcemy stworzyć z tego takie narzędzie, które w znaczący sposób wspierałoby jednostki samorządu terytorialnego chociażby w ocenie lokalnej sytuacji zdrowotnej i jej uwarunkowań, a także chcemy przygotować interwencje adekwatne do czynników ryzyka i sytuacji epidemiologicznej w danym obszarze czy regionie…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Ja chciałbym panu dyrektorowi przerwać, panie przewodniczący, i jeszcze w kilku zdaniach do tego się odnieść, jeśli pan przewodniczący pozwoli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Proszę państwa, analizując dane statystyczne – bo myślę, że ta statystyka jest bardzo ważna – wiemy, że w 2019 r. liczba ludności w naszym kraju wynosiła ponad 39 mln osób, z tego osoby w wieku powyżej 60. roku życia, których jest prawie 9,7 mln, to jest 25,3%. Czyli 1/4 Polaków to osoby w wieku 60+. Tak więc prognoza demograficzna, która jest przygotowana przez Główny Urząd Statystyczny na kolejne lata, do roku 2050, przewiduje, że nasze społeczeństwo będzie się starzeć i w roku 2050 będzie ponad 40% osób powyżej 60. roku życia, czyli około 13,7 mln. To pokazuje, że przed nami są naprawdę duże wyzwania, aby tej grupie społecznej zapewnić nie tylko dłuższe życie – bo myślę, że o tym na pewno wszyscy mówimy i chcemy, żeby tak się stało – ale też, żeby ten dłuższy okres życia wiązał się ze zdecydowanie lepszym komfortem, nie tylko fizycznym, ale też psychicznym.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Jeżeli chodzi o przeciętny wiek życia, wiele determinant decyduje o tym, jak długo będziemy żyli. Mówimy tu o stylu życia, o warunkach środowiskowych, społecznych i o wielu, wielu innych. Przypomnę, że w porównaniu z rokiem 2017 w roku 2019 długość życia utrzymuje się w Polsce na poziomie 81,8 lat. To jest oczywiście wiek kobiet, zaś w przypadku mężczyzn długość życia wydłużyła się do 74,1 lat. Według Eurostatu – za lata 2017 i 2018 – oczekiwana długość życia w Polsce wzrosła. To potwierdzają oczywiście te wskaźniki.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Nadwaga jest jedną z determinant, która w Polsce zaczyna dominować. To jest związane oczywiście ze stylem życia. Niestety pandemia COVID-19 pokazała, że Polacy, i nie tylko Polacy… Według Światowej Organizacji Zdrowia – jest to już udowodnione – w czasie lockdownu ze względu na ograniczenia naszej aktywności, nie tylko jeżeli chodzi o pracę, ale też poza pracą, nasza waga zdecydowanie zwiększyła się. W tej chwili widzimy, że odsetek osób z nadwagą – tu szczególnie patrzymy na osoby młode, dzieci, osoby w wieku od 11. do 15. roku życia – to jest ponad 21%. Otyłość wśród nastolatków to 4,7%. Widzimy więc, że dzieci, szczególnie młodzież polska, dość szybko zaczynają przybierać na wadze w porównaniu z Europejczykami. Jeśli chodzi o zwiększoną masę ciała u dzieci, to w porównaniu z latami 70. jest to o ponad 10% więcej. Także jeżeli patrzymy na osoby dorosłe, nadwaga występuje u 62% mężczyzn i 46% kobiet. Czyli widzimy niestety, że wzrost masy ciała także będzie determinował nasze działania prozdrowotne, bo wiemy, że nadwaga powoduje wiele chorób współistniejących.</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">To także jest związane – co powiedziałem na początku – z naszą niską aktywnością fizyczną, która spadła niestety, ale nie była ona za duża także przed wystąpieniem COVID-u. Będziemy więc starali się w tym nowym programie na kolejne lata kłaść duży nacisk właśnie na rekreację, na aktywność fizyczną dzieci, ale też osób starszych.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">To także wiąże się z wieloma używkami, które w Polsce niestety są dość upowszechnione. Mówię o alkoholu czy o paleniu tytoniu. W 2019 r. spożycie trunków wysokoprocentowych wzrosło w porównaniu z rokiem 2016 o 0,4 litra – oczywiście 100-procentowego alkoholu. Spożycie na jednego mieszkańca wina, miodów pitnych spadło o 0,1 l, natomiast konsumpcja piwa także spadła o 1,4 l w przeliczeniu na 100-procentowy alkohol. Wiemy, że nadmierne spożywanie alkoholu powoduje – tak to jest wyliczone – utratę lat życia i zdrowia o ponad 3,7%. Także palenie tytoniu powoduje, że nasza długość życia jest zdecydowanie krótsza. Palenie tytoniu w Polsce odpowiada za przeżywanie krótsze o 17,2 lat przez palaczy. Z danych wynika, że w roku 2019 do codziennego palenia tytoniu przyznawała się 1/5 Polaków, czyli generalnie jest to ciągle bardzo duża populacja, która na co dzień pali tytoń.</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Jeżeli popatrzymy na inne używki – mówimy o marihuanie i haszyszu, tych najbardziej popularnych narkotykach w Polsce – widzimy, że do kontaktów z taką substancją psychoaktywną przyznaje się w roku 2018 i w roku 2019 około 11% badanych. W przypadku młodzieży używanie marihuany i haszyszu spadło co prawda z 25% do 21% w 2019 r., ale w dalszym ciągu jest to naprawdę dość wysoki poziom. To była grupa  15–16 lat, ale wśród młodzieży starszej, 17–18 lat, to jest już spadek z 43% na 37%, ale w dalszym ciągu jest to poziom bardzo wysoki.</u>
+          <u xml:id="u-7.6" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">COVID-19 pokazał, że aktywność w sferze publicznej spowodowała – patrzymy także na młodzież – że pojawiają się i na pewno będzie to widoczne w następnych latach, jeżeli chodzi o zdrowie psychiczne naszego społeczeństwa… Widzimy to w liczbie samobójstw, które są w naszym kraju. Tak więc w tej nowej perspektywie „Narodowego programu zdrowia” chcemy na to położyć duży nacisk. Teraz proszę pana dyrektora o kontynuowanie swojego wystąpienia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Czekamy na prezentację pana dyrektora.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#DyrektordepartamentuMZDariuszPoznanski">Jeśli chodzi o realizację nowej edycji, na lata 2021–2025, będzie ona co do zasady kontynuacją działań podejmowanych w poprzednim programie. Obserwowaliśmy sytuację epidemiologiczną w Polsce i jej uwarunkowania, i w zasadzie przed epidemią COVID większość wskaźników ulegała systematycznej poprawie epidemiologicznej, chociaż ileś zjawisk, jak na przykład utrzymujący się dość istotny odsetek osób palących czy wzrost spożycia alkoholu, to bardzo duże wyzywanie, jeżeli chodzi o zdrowie publiczne.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#DyrektordepartamentuMZDariuszPoznanski">Tym, co pozostaje niezmiernie ważne i może będzie najważniejszym obszarem do zajęcia się w tej perspektywie, jest kwestia koordynacji tych licznych działań, o których wspominałem wcześniej, zapewnienie efektu synergii. Musimy też uwzględniać przy realizacji zarówno zadań z zakresu zdrowia publicznego, jak i całego systemu ochrony zdrowia, świadczenia rehabilitacyjne pocovidowe finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia czy bardzo istotną kwestię wpływu pandemii na zdrowie psychiczne, że to na pewno będzie miało bardzo duży wpływ na sposób realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, bo tutaj mówimy tak naprawdę o współistniejących epidemiach. Z jednej strony mamy bowiem epidemię COVID, ale z drugiej strony mamy też epidemię nadwagi, otyłości czy uzależnienia od tytoniu czy alkoholu. Dbając więc o kondycję zdrowotną obywateli Polski, o tę odporność populacyjną na choroby zakaźne i przewlekłe niezakaźne choroby układu krążenia, nowotwory – ta intensyfikacja jest jak najbardziej wskazana.</u>
+          <u xml:id="u-9.2" who="#DyrektordepartamentuMZDariuszPoznanski">Jeżeli chodzi o zmiany względem poprzedniego programu, to kierunki czy czynniki wpływające na kształt programu zasadniczo się nie zmieniły i Polska nie jest też jakimś ewenementem wśród państw Unii Europejskiej. Jeżeli chodzi o czynniki ryzyka, jest to kwestia diety, aktywności fizycznej, picia alkoholu, palenia tytoniu i zanieczyszczeń powietrza. To są czynniki, które w znaczącej większości przyczyniają się do przedwczesnej umieralności z powodu chorób niezakaźnych, więc mówimy tutaj o klasycznej piątce czynników ryzyka. Natomiast główne przyczyny tej przedwczesnej umieralności to są choroby układu krążenia, nowotwory, przewlekłe choroby płuc i choroby metaboliczne, jak cukrzyca.</u>
+          <u xml:id="u-9.3" who="#DyrektordepartamentuMZDariuszPoznanski">Tak więc przy pracach nad nową edycją programu przeanalizowaliśmy dotychczasową realizację. Troszkę zmieniliśmy układ samego rozporządzenia, samego programu dla jego lepszego odbioru i teraz jest sporządzony w formie tabeli zamiast listy punktów. Cały czas zastanawialiśmy się, jak usprawnić tę koordynację, zakres instytucji, które są włączane w realizację zadań z zakresu zdrowia publicznego. Była też taka analiza zadań, które cieszyły się największą popularnością albo odnośnie do których nie zaobserwowaliśmy, że zostały podjęte przez jakąkolwiek instytucje z różnych względów, więc taka bardzo szczegółowa analiza została przeprowadzona.</u>
+          <u xml:id="u-9.4" who="#DyrektordepartamentuMZDariuszPoznanski">Z rzeczy nowych, które zostały wprowadzone do programu, jest to, o czym pan minister Kraska wspominał – prewencja samobójstw. Liczba samobójstw w Polsce to koło kilka tysięcy. To jest liczba porównywalna do liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych czy liczby kobiet, które umierają rocznie z powodu raka piersi. Jest to więc istotny problem zdrowia publicznego. W poprzedniej edycji intensywnie pracowaliśmy z zespołem ekspertów do spraw prewencji samobójstw i depresji przy Radzie do spraw Zdrowia Publicznego i wypracowaliśmy taki moduł w ramach celu operacyjnego dotyczącego zdrowia psychicznego, który jest właśnie przeznaczony prewencji samobójstw i depresji. W poprzednich latach takie działania edukacyjne, informacyjne, badawcze, analityczne były prowadzone z wieloma instytucjami, zarówno naukowymi, jak i współpracowaliśmy z Głównym Urzędem Statystycznym czy Policją, jeżeli chodzi o statystyki i możliwość jak najlepszego obserwowania tego zjawiska. Jest tu dopisanych kilka zadań w kwestii uświadamiania tej tematyki w społeczeństwie, zadań prewencyjnych, zapewnienia dostępu do pomocy osobom w kryzysie psychicznym, oceny środków stosowanych do prób i różnych metod samobójczych – podnoszenie kompetencji kadr, szkolenie dla różnych grup zawodowych, i nie mówimy tu tylko o psychiatrach, ale też o szkoleniach dla na przykład mediów, które zajmują się tą tematyką i ją przedstawiają, a także strażaków czy policjantów, którzy mają bezpośredni kontakt z osobami podejmującymi próby samobójcze. No i kwestia monitorowania i oceny tego zjawiska, jego uwarunkowań i wypracowania nowych metod interwencyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-9.5" who="#DyrektordepartamentuMZDariuszPoznanski">Staramy się jak najlepiej koordynować to działanie w ramach programu i dostarczać jak najszerzej adekwatną, prawdziwą informację, jeżeli chodzi o sytuację zdrowotną i uwarunkowania, i też taką działalność edukacyjną, którą w tej edycji będziemy chcieli skoncentrować wokół portalu pacjent.gov.pl we współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia, Centrum e-Zdrowia. Źródła finansowania są określone w ustawie, więc tutaj zbyt dużej różnicy nie ma. Mamy część zadań na szczeblu centralnym jako duże programy, jak na przykład Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, centrum wsparcia dla osób w kryzysie psychicznym czy różne inne systemowe szkolenia dla różnych grup zawodowych, czy badania epidemiologiczne. Więc po naszej stronie jest przygotowany szczegółowy harmonogram finansowania tych zdań, które są przewidziane bezpośrednio do sfinansowania przez Ministerstwo Zdrowia w kolejnych latach, aczkolwiek jest o oczywiście tylko pewien fragment tych nakładów na zdrowie publiczne, o których wspominałem wcześniej, czyli tej łącznej kwoty 4–6 mld zł każdego roku. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękuję bardzo. Czy pan minister ma jeszcze jakieś uwagi do tego sprawozdania? Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Tak, panie przewodniczący. Na koniec muszę powiedzieć, że plan na kolejne lata, jeżeli mówimy o „Narodowym programie zdrowia”, będzie na pewno determinowany COVID-19. To nie jest tak, że zapomnimy o tej pandemii. Wiemy, że powstają nowe mutacje, które na pewno będą także dla nas dużym wyzwaniem, stwarzają nowe zagrożenia dla społeczeństwa. Zatem oprócz tych celów, które mamy od wielu lat  – poprawiania zdrowia populacji Polaków, będziemy musieli zmierzyć się także z następstwami COVID-19. Tak więc w tej nowej perspektywie na kolejne lata chcieliśmy także to uwzględnić. Myślę, że to jest problem nie tylko naszego kraju, ale i całej Europy czy świata, że jesteśmy w troszeczkę innej rzeczywistości i musimy się do niej elastycznie przygotować. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Myślę, że długo będziemy pamiętali o pandemii, jeszcze przez wiele, wiele lat. Myślę też, że zadanie stawiane przed zdrowiem publicznym jest bardzo otwarte i tutaj będzie bardzo wiele do zrobienia. Jednak z drugiej strony nie chciałbym, żebyśmy mówili o sytuacji zdrowotnej Polek i Polaków tylko z tego względu, że pandemia COVID-19 trwa w Polsce i na całym świecie od roku czy nawet dłużej, bo zdrowie społeczeństwa, co pokazała właśnie pandemia, i wydolność ochrony zdrowia nie są najlepsze. Te wszystkie elementy, które zadziały się w ciągu ostatnich kilku lat, świadczą o tym, że nie jest aż tak dobrze, jak by wynikało z tego sprawozdania.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Demografia mówi jednoznacznie – starzejące się społeczeństwo, coraz mniej porodów, a tymczasem w nowym projekcie brak jednego z zadań, które mówiło o promocji zdrowia prokreacyjnego. Wiem, że jest ujęte w innych celach, ale przy starzejącym się społeczeństwie i tym poprzednim zapisie, który mówił również o tym, że promocja zdrowego i aktywnego starzenia się powinna być traktowane bardzo poważnie, ale też osobno, bo starzejące się społeczeństwo, jego zdrowie i mimo wszystko skracanie się jego długości życia, panie ministrze – bo to nie tylko COVID spowodował, że w latach poprzednich oczekiwana długość życia skracała się – są sygnałem, że te grupy wiekowe muszą być pod szczególną kontrolą i opieką. Już nie wspomnę o stylu życia, o zwiększającym się spożyciu alkoholu, co też od kilku lat obserwujemy, a nieco wcześniej szczyciliśmy się, że w Polsce jest spadek spożycia alkoholu na osobę w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Nie wspomnę już o nadwadze, nie wspomnę już o otyłości. Jest to problem – od wielu lat powinien spędzać sen z powiek nas wszystkich – zwłaszcza wśród młodzieży, ale i wśród dorosłych, ponieważ 50–60% to są osoby z nadwagą. Duża grupa z otyłością, a później z konsekwencjami zdrowotnymi w postaci chorób kardiologicznych, nowotworowych, onkologicznych i innych.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Myślę też, że oceną tego sprawozdania, którą chciałbym przypomnieć wszystkim państwu, była również kontrola Najwyższej Izby Kontroli, która w roku 2020 opublikowała swoje sprawozdanie. Zacytuję, panie ministrze. Chyba dla nas wszystkich jest to czytelne. Znamy tę opinię, ale chciałbym ją przypomnieć: „«Narodowy program zdrowia» w latach 2016–2020, w okresie objętym kontrolą, nie stanowił efektywnego narzędzia realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego. Jego wdrożenie w niewielkim stopniu wpłynęło na zwiększenie zakresu podejmowanych działań, a w konsekwencji na realizację celu strategicznego, jakim jest wydłużenie życia w zdrowiu, poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności oraz zmniejszenie nierówności społecznych w zdrowiu. Minister zdrowia, opracowując projekt «Narodowego programu zdrowia», nie wprowadził rozwiązań umożliwiających jego realizatorom efektywne wykonywanie wszystkich zaplanowanych działań. Niektóre zadania przypisano niewłaściwym podmiotom, co skutkowało ograniczeniem lub brakiem ich realizacji”.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Ponadto 122 tys. programów, które były realizowane, stanowią imponującą liczbę. Prosiłbym więc pana ministra o ustosunkowanie się do raportu NIK-u.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jednak w tej chwili otwieram dyskusję. Oczywiście zaczynamy od koleżanek i kolegów posłów członków podkomisji. Zgłaszała się pani poseł Marcelina Zawisza. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">Dzień dobry. Z jakiegoś powodu mam problem z kamerą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Słychać bardzo dobrze, ale nie widać pani poseł. Może trzeba odświeżyć stronę, może się zaloguje ponownie. Bardzo proszę, pani poseł.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselMarcelinaZawisza">No dobrze, to ja po prostu zacznę. Przepraszam, że mnie pan minister nie widzi. Ja pana widzę, więc pozwolę sobie zacząć.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselMarcelinaZawisza">Bardzo dziękuję za tę informację o realizacji „Narodowego programu zdrowia”. Tak się składa, że do informacji pana ministra mamy materiał porównawczy – raport Narodowego Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, który zresztą ministerstwo cytuje w swojej prezentacji. Ja bym krótko porównała. To znaczy informacja Ministerstwa Zdrowia mówi: „Sytuacja zdrowotna ludności Polski poprawia się systematycznie zarówno w odniesieniu do obiektywnych, jak i subiektywnych miar zdrowia”. Z raportu Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego dowiadujemy się jednak czegoś trochę innego. To znaczy analiza danych o długości życia i umieralności mieszkańców Polski wskazuje, że w ostatnim czasie poprawa stanu zdrowia ludności uległa zahamowaniu, co przy wciąż gorszych wskaźnikach zdrowia Polaków w porównaniu z mieszkańcami większości krajów Unii Europejskiej należy uznać za zjawisko niepokojące. Ministerstwo niekorzystny trend widzi przede wszystkim w związku z COVID-19, ale jasne jest, że i przed pandemią nie było dobrze. Było niepokojąco, bo wyniki długości życia Polek i Polaków weszły w stagnację już przed epidemią koronawirusa.</u>
+          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselMarcelinaZawisza">I kolejny fragment informacji Ministerstwa Zdrowia: „Celem strategicznym było wydłużenie życia w Polsce, poprawa jakości życia związanej ze zdrowiem i ograniczeniem społecznych nierówności w zdrowiu”, tymczasem w raporcie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego czytamy, że długość życia jest silnie różnicowana przez czynniki społeczne, o czym oczywiście wszyscy wiemy. W roku 2017 mężczyźni w wieku lat 30 z wykształceniem wyższym mogli oczekiwać, że będą żyli około 7,4 lata dłużej niż mężczyźni z wykształceniem średnim, włączając do tej grupy zasadnicze zawodowe, i aż o około 11 lat dłużej niż mężczyźni z wykształceniem gimnazjalnym i niższym. Te niekorzystne różnice powiększały się w 2017 r. w stosunku do lat 2014–2016, co było spowodowane wzrostem długości życia mężczyzn z wyższym wykształceniem i jej skróceniem u osób w grupach z niższym wykształceniem. Powiem o tym tutaj bardzo delikatnie – jak widać, wśród mężczyzn nastąpiło zjawisko przeciwne do realizacji celu strategicznego. Nierówności zdrowotne zamiast spadać – rosną.</u>
+          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselMarcelinaZawisza">I ostatni już chyba fragment: „Realizowane są wszystkie zadania określone w ustawie i niemal wszystkie zadania w «Narodowym programie zdrowia», co wskazuje na adekwatność opisanego w tych aktach prawnych katalogu interwencji z zakresu zdrowia publicznego. Znalazło to odzwierciedlenie w projekcie na kolejne lata”. Zadziwiające jest w takim razie działanie w ramach priorytetu szóstego na lata 2016–2020, czyli „Poprawa zdrowia prokreacyjnego”. Usunęliście program in vitro. Skuteczniejszej metody leczenia niepłodności w tym momencie nie ma. Wy zastąpiliście go wsparciem samej diagnostyki – ale od tej diagnostyki nie rodzi się więcej dzieci. Nad tą porażką przechodzicie trochę do porządku dziennego, chowając ten priorytet w „Narodowym programie zdrowia na lata 2021–2025”. Będzie łatwiej, bo nie ma priorytetu, nie ma wstydu, że się go nie zrealizowało, tym bardziej że zadania, jakie zaplanowano w „Narodowym programie zdrowia na lata 2021–2025”, są delikatnie mówiąc – skromne. Mam więc takie pytanie. Jak inaczej określić same działania na rzecz promocji zdrowia, gdy są efektywne metody leczenia? To znaczy co ministerstwo chce realnie osiągnąć, biorąc pod uwagę, że mamy bardzo duży problem z dzietnością. Oczywiście koronawirus i pandemia pogarszają jeszcze tę sytuację, ale nie jest ona lepsza z roku na rok.</u>
+          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselMarcelinaZawisza">Jest jeszcze informacja od organizacji, które zajmują się pomocą kobietom w przerywaniu ciąży. Mamy teraz do czynienia z takim trendem, że aborcji jest więcej ze względu na to, że kobiety nie dochodzą do pełnej diagnostyki, kiedy okazuje się, że w teście  PAPP-a lub NIFTY jest wskazanie do zrobienia amniopunkcji ze względu na wysokie prawdopodobieństwo wad genetycznych. Kobiety nie doprowadzają do pełnej diagnostyki, tylko decydują się na wczesne przerwanie ciąży metodą farmakologiczną. W związku z tym doprowadzili państwo wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego do tego, że tych aborcji jest po prostu więcej wśród kobiet, które chcą mieć dzieci, planują mieć dzieci i próbują mieć dzieci, ale ze względu na to ryzyko, że pojawią się wady genetyczne, decydują się na usunięcie ciąży we wczesnym etapie, co – jak rozumiem – jest niezgodne z pierwotnymi założeniami, które państwo mieli.</u>
+          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselMarcelinaZawisza">Na koniec ciekawostka. „Narodowy program zdrowia na lata 2016–2020” nie jest porównywany z latami sprzed jego wdrożenia, jeśli idzie o ocenę poniesionych nakładów i efektów. Jest więc pytanie – dlaczego? Mamy sytuację trochę taką jak w przypadku sieci onkologicznej, to znaczy mamy program, w którym nie wiadomo, z jakiego punktu wyszliśmy, dokąd zmierzamy i dlaczego tak się wydarzyło. Myślę, że na tym pozwolę sobie skończyć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękuję bardzo, pani poseł, za bardzo szerokie opiniowanie tego sprawozdania i rozszerzenie tej tematyki. Poczekam, panie ministrze, może będzie jeszcze kilka zgłoszeń, a potem poproszę pana ministra o ustosunkowanie się. Prosiła o głos pani Milena Dobrzyńska, przedstawiciel Naczelnej Izby Lekarskiej. Jeżeli jest pani mecenas, to bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#RadcaprawnywZespoleRadcowPrawnychNaczelnejIzbyLekarskiejMilenaDobrzynska">Milena Dobrzyńska, Zespół Radców Prawnych Naczelnej Izby Lekarskiej. Dzień dobry państwu. Szanowny panie ministrze, szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, dziękując za udzielenie głosu, chciałabym w imieniu samorządu lekarskiego zwrócić państwa uwagę na dwa dokumenty istotne z punktu widzenia środowiska lekarskiego i dzisiejszego posiedzenia podkomisji.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#RadcaprawnywZespoleRadcowPrawnychNaczelnejIzbyLekarskiejMilenaDobrzynska">Pierwszy to stanowisko prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z 8 stycznia tego roku w sprawie „Narodowego programu zdrowia na lata 2021–2025”. Samorząd zgłosił kilka uwag do tego projektu. Postuluje się w nim także uzupełnienie wymienionych w projekcie celów operacyjnych programu o profilaktykę i leczenie schorzeń jamy ustnej. Pewne jest, że zmiany pojawiające się w obrębie jamy ustnej mają istotny wpływ na kondycję zdrowotną całego organizmu ludzkiego, natomiast ta uwaga nie została ujęta, a jednocześnie nakłady na leczenie stomatologiczne w budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia rokrocznie spadają od 2008 r. W 2021 r. udział ten wynosi zaledwie 1,9%. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika także, że w zeszłym roku refundowanych świadczeń stomatologicznych udzielono w przypadku dzieci o 7 mln mniej, a dorosłych o 11 mln mniej. Dlatego też Naczelna Rada Lekarska zaapelowała 12 marca do ministra zdrowia o zorganizowanie debaty poświęconej problemom środowiska lekarzy dentystów i zdrowia ogólnego społeczeństwa, na które ma też wpływ zdrowie jamy ustnej. Nie jest to pierwsza prośba o poświęcenie czasu problemom stomatologii. Gdyby państwo chcieli się zapoznać z treścią tego apelu, to został on do pań i panów posłów skierowany do wiadomości drogą mejlową. Dotychczas nie wpłynęła żadna odpowiedź z resortu zdrowia w tej sprawie. Podsumowując swoją wypowiedź, chciałbym się zwrócić do państwa z prośbą o poparcie stanowiska i działań Naczelnej Rady Lekarskiej w tej dziedzinie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękuję bardzo. Opieka stomatologiczna rzeczywiście powinna być jednym z zadań zdrowia publicznego. Mamy nadzieję, że pan minister do tego się ustosunkuje. Panie ministrze, po tych dwóch głosach bardzo proszę o ustosunkowanie się również do mojego wystąpienia odnośnie do kontroli NIK-u i oceny „Narodowego programu zdrowia na lata 2016–2020”. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Dziękuję, panie przewodniczący. Rzeczywiście zawsze do tych programów możemy się odnosić. Na pewno głosy krytyczne były i będą, bo nie zawsze wszystko w życiu się udaje, ale dlatego wprowadziliśmy pewne modyfikacje na lata kolejne, 2021–2025, a także w związku z raportem NIK-u czy z tym, o czym mówiła pani poseł Zawisza. Ja powiem tylko, dlaczego nie porównujemy efektów z latami poprzednimi. Dlatego że nie było wtedy żadnej sprawozdawczości, więc nie mamy z czym porównywać efektów tego programu z poprzednich lat.</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Te cele operacyjne, które zawarliśmy w programie na lata 2021–2025, uwzględniają sytuację obecną, ale także tę, która będzie w tych latach. Myślę więc, że jeżeli mówimy o profilaktyce nadwagi i otyłości, także o profilaktyce uzależnień czy promocji zdrowia psychicznego, to są to naprawdę bardzo ważne elementy, które w następnych latach będą ważne dla zdrowia i życia Polaków. Bardzo duży nacisk położyliśmy na te cele operacyjne. Pandemia pokazała, że jeżeli chodzi o choroby zakaźne, powinniśmy zmienić sposób postrzegania tych chorób. Przez wiele lat myśleliśmy, że już takiej pandemii i takiej liczby zachorowań na choroby zakaźne nie będzie, więc ta dziedzina naszej profilaktyki, ale także działalności leczniczej była troszeczkę na marginesie.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Także jeśli chodzi o wyzwania demograficzne, my naprawdę podchodzimy do tego z wielką odpowiedzialnością. W programie w celu operacyjnym piątym pod ogólną nazwą „Wyzwania demograficzne” są zawarte także nasze cele prokreacyjne. W tym roku ze względu na pandemię przedłużyliśmy program Ministerstwa Zdrowia, jeżeli chodzi o diagnostykę i leczenie niepłodności Polek i Polaków. Chcemy wdrożyć taki program z pewną modyfikacją – w tej chwili opracowujemy na kolejne lata – ponieważ chcemy, aby jednak efekty tego naszego programu były bardziej widoczne. Zainwestowaliśmy naprawdę duże środki w 16 ośrodków, które prowadzą te badania. Zostały wyposażone w bardzo dobry sprzęt do diagnostyki. Myślę więc, że ten potencjał należy zdecydowanie wykorzystać. Dlatego chcemy, aby ta działalność była kontynuowana. Myślę także, że jeżeli chodzi o zasoby kadrowe i sprzętowe, powinniśmy zwrócić większą uwagę na to, aby te środki były maksymalnie wykorzystywane. Tak więc, panie przewodniczący, my na pewno nie uciekniemy od wyzwań, które były w poprzednich latach, przed pandemią, więc musimy do tego dodać jeszcze skutki COVID-19 i połączyć razem. Na pewno nie zapominamy o tych wszystkich problemach, które dotykają Polaków przez pandemię, ale i następnych, które pojawiają się w tej chwili.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękuję bardzo. Oczywiście program kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego w Polsce, który państwo realizowali w latach 2016–2020, dotyczył głównie naprotechnologii i stworzenia tych 16 ośrodków, ale jego efekty, panie ministrze, znamy wszyscy. Mamy tam kilkaset pozytywnych efektów działań. Z poprzedniego programu in vitro, na lata 2013–2015, urodziło się ponad 22 tys. dzieci. Myślę więc, że jest różnica. Wiem, że z różnych powodów państwo zmienili ten projekt, ale obserwujemy przecież liczbę porodów – może nie dlatego, że jestem akurat położnikiem – obserwujemy dramatyczny wzrost liczby zgonów, a jednocześnie z roku na rok malejącą liczbę porodów, dlatego program związany z prokreacją powinien być, zwłaszcza u nas, na pierwszym miejscu. O to też bardzo bym prosił i apelował. Myślę, że środowisko położników w Polsce zgłaszało się do państwa również z tym apelem, aby na ten cel operacyjny zwrócić większą uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">O głos prosił pan profesor Michał Radwan. Jeżeli jest, to bardzo proszę. Panie profesorze, czekamy na połączenie. Proszę włączyć kamerę i mikrofon, panie profesorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacySekcjiPlodnosciiNieplodnosciPolskiegoTowarzystwaGinekologowiPoloznikowMichalRadwan">Dzień dobry. Czy teraz mnie słychać?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Słychać, panie profesorze. Nie widać, ale słychać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacySekcjiPlodnosciiNieplodnosciTGiPMichalRadwan">Już uruchamiam kamerę. Dzień dobry państwu. Dziękuję bardzo za udzielenie głosu. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panie ministrze, szanowni państwo, Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników oczywiście to popiera i wyraża uznanie za to, że zdrowie prokreacyjne zostało jednak ponownie uwzględnione jako jeden z celów – co prawda podcelów – „Narodowego programu zdrowia” na następne lata.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacySekcjiPlodnosciiNieplodnosciTGiPMichalRadwan">O tym, że według danych GUS-u, Eurostatu oraz danych przedstawionych przez pana ministra wcześniej sytuacja demograficzna w Polsce należy w Polsce do najgorszych w Unii Europejskiej – wiemy. Bez przeciwstawienia się tym trendom Polska nadal będzie się wyludniać, a nasze społeczeństwo będzie należeć do najstarszych w Europie.</u>
+          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacySekcjiPlodnosciiNieplodnosciTGiPMichalRadwan">Ochrona zdrowia prokreacyjnego to kompleksowa dziedzina. Od działań bardzo ważnych, edukacyjnych, działań profilaktycznych – widzimy to jako towarzystwo, widzimy to również jako praktykujący na co dzień lekarze – aż po nowoczesne i uznane na świecie metody leczenia niepłodności. O programie pozaustrojowego zapłodnienia było już tutaj wspominane zarówno przez pana przewodniczącego, jak i moją szanowną przedmówczynię, panią poseł. Dodam tylko, że w wyniku działania programu refundacyjnego, nie tego ministra zdrowia, tylko dla miasta Łodzi, 5% łodzian, czyli co 20 dziecko, urodziło się dzięki metodzie in vitro. W innych krajach rozwiniętych te liczny są podobne. To tylko tak na marginesie.</u>
+          <u xml:id="u-23.3" who="#PrzewodniczacySekcjiPlodnosciiNieplodnosciTGiPMichalRadwan">Natomiast jeżeli mówimy o tych działaniach wspierających profilaktykę, wspierających edukację, też chciałbym podkreślić, że jako Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników jesteśmy gotowi udzielić każdej instytucji niezbędnej pomocy merytorycznej. Jesteśmy na to bardzo otwarci i zawsze czekamy na pytania. Tak więc dziękuję bardzo za udzielenie głosu. Wszystkiego dobrego, szanowni państwo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękuję bardzo, panie profesorze. Panie ministrze, proszę o ustosunkowanie się do wystąpień.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Dziękuję, panie przewodniczący. Ja mogę tylko dodać, że w następnym tygodniu mam spotkanie z przedstawicielami wszystkich 16 ośrodków, które są właśnie w tym programie zdrowia prokreacyjnego. Myślę więc, że być może po wysłuchaniu opinii modyfikacja tego programu na kolejne lata doprowadzi do tego z jeszcze większą siłą i intensywnością, że będzie to bardziej efektywne. Dlatego mówię, że jesteśmy bardzo zaangażowani, aby jednak, jeżeli chodzi o zwiększenie dzietności Polaków, zdecydowanie działać. Mam nadzieję, że to będzie miało efekt w zwiększeniu się liczby ciąż, a tym samym porodów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękuję bardzo. Dziękuję panu ministrowi za tę deklarację otwartości odnośnie do spotkań ze środowiskami, które mają duży wpływ czy chciałyby mieć duży wpływ na ten program. Myślę, że można go modyfikować. Należy spotykać się ze środowiskami. Mam nadzieję, że tak też się stanie.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jeszcze raz powiem, że to, co się dzieje od kilkunastu miesięcy, ta pandemia, będzie zbierać żniwa przez wiele, wiele lat. Powikłania, które będą musiały być leczone w polskiej ochronie zdrowia, będą trwały wiele miesięcy, a może i wiele lat. Dlatego ta pandemia chyba obnażyła rzeczywisty stan zdrowia Polaków. To, co wiemy wszyscy, obserwując tę pandemię – największe dramaty dotyczą osób z wielochorobowością, z otyłością, osób, które miały różnego rodzaju schorzenia dodatkowe. To świadczy o tym, że trzeba zdecydowanie i z wielkim zaangażowaniem podejść do profilaktyki, promocji i prewencji w wielu jednostkach chorobowych. Mam nadzieję, że ten zmieniający się mimo wszystko „Narodowy program zdrowia” będzie zawierał te wszystkie elementy.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Czy ktoś z państwa, którzy są zalogowani, chce zabrać głos? Jeśli tak, to bardzo proszę. O głos prosiła jeszcze pani Katarzyna Kozioł z Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#CzlonekzarzaduPolskiegoTowarzystwaMedycynyRozroduiEmbriologiiKatarzynaKoziol">Dzień dobry. Katarzyna Kozioł. Reprezentuję Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu i Embriologii. Ja chciałabym tylko wesprzeć profesora Radwana i wszystkich, których głos tutaj był słyszalny w obronie celu poprawy zdrowia prokreacyjnego. Uważam, że ten cel powinien być samodzielny i priorytetowy. Jest niezwykle ważny ze względu na niż demograficzny, który jest coraz zwiększy – dzieci rodzi się coraz mniej. W związku z tym profilaktyka oraz leczenie niepłodności powinny być głównym celem, żeby temu zapobiec.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#CzlonekzarzaduPolskiegoTowarzystwaMedycynyRozroduiEmbriologiiKatarzynaKoziol">Nasze towarzystwo – Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu i Embriologii – skupia ekspertów w dziedzinie leczenia niepłodności i chciałoby zadeklarować wszelką pomoc merytoryczną Ministerstwu Zdrowia, jeśli tylko będzie taka konieczność, jeśli będzie taka wola, żeby ten cel był rzeczywiście w dobry sposób realizowany i wpłynął na zwiększenie dzietności naszego społeczeństwa. Dziękuję bardzo. Dziękuję za udzielenie głosu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękuję bardzo. To potwierdza, panie ministrze, że są środowiska, które bardzo chcą pomóc w tym priorytecie zdrowia prokreacyjnego. Myślę, że jest czas, możliwość i chęć z każdej strony, aby ten bardzo ważny dla naszej przyszłości temat był mocno akcentowany w nowym programie zdrowia. Liczę bardzo na to, że pan minister wykorzysta te zgłoszenia do współpracy.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Na zakończenie chciałbym pana ministra prosić o kilka słów o przyszłości tego dokumentu i o chęci obustronnej współpracy, bo na to chyba wszyscy czekamy. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Dziękuję, panie przewodniczący. Jeszcze raz mogę zadeklarować – ja naprawdę jestem osobą, która chce rozmawiać, chce wsłuchiwać się w głos środowiska, właśnie tych osób, które na co dzień zajmują się zdrowiem Polaków. A jeżeli już jesteśmy przy prokreacji, także chcę zadeklarować… Zajmuję się tym tematem co prawda od niedawna, ale właśnie rozpoczynam cykl spotkań. Zaczynam od tych 16 ośrodków, które były w programie i w dalszym ciągu w nim uczestniczą. Mam nadzieję, że to wpłynie na pewne modyfikacje tego programu, abyśmy osiągnęli zdecydowanie lepsze efekty.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Myślę też, że z każdym środowiskiem, które się włącza i chce być w tym programie zauważalne, bardzo chętnie będę się spotykał. Naprawdę jestem bardzo otwarty na to, abyśmy wsłuchiwali się w te głosy. Sądzę, że na płaszczyźnie dialogu i wspólnego słuchania się i wyciągania wniosków ten program naprawdę będzie efektywny i będzie przynosił takie korzyści i takie efekty, jakie z nim wiążemy. Dlatego go zmodyfikowaliśmy, jeżeli patrzymy na poprzedni program.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#SekretarzstanuwMZWaldemarKraska">Odnośnie do tego, że nie mamy oddzielnego punktu prokreacyjnego, to on jest zawarty w wyzwaniach demograficznych ogólnie, ale jeszcze raz deklaruję – naprawdę z wielką uwagą podchodzimy do tego, aby jednak dzietność w Polsce zdecydowanie się poprawiła. Mogę złożyć tę deklarację, że naprawdę będę stał na straży tego, aby to efektywnie osiągnąć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Dziękujemy bardzo, panie ministrze, za tę deklarację. Zawsze podczas wszystkich naszych posiedzeń Komisji Zdrowia i podkomisji apelujemy i prosimy, abyśmy rozmawiali, abyśmy się słuchali i przekonywali. Myślę, że to dzisiejsze spotkanie również spowoduje, że po obu stronach przekonanie o współpracy jest potrzebne i niezastąpione. My na to bardzo liczymy.</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Ja bardzo dziękuję za udział w dzisiejszym spotkaniu, w dyskusji. Ze względów organizacyjnych chciałbym tylko powiedzieć, że zamykamy sprawdzanie kworum, a więc wyłączamy nasze maszyny do liczenia głosów.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyposelMarekHok">Jeszcze raz dziękuję serdecznie za spotkanie. Dziękuję, panie ministrze. Dziękuję wszystkim państwu. Zamykam posiedzenie podkomisji. Do zobaczenia za miesiąc.</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/header.xml b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..3356d22
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/header.xml
@@ -0,0 +1,217 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-ppxxx-00022-02">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Sprawozdanie stenograficzne z obrad Senatu RP z 25 marca 2021 r. (kadencja X, Posiedzenie Plenarne 22, dzień 2).</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Sprawozdanie stenograficzne z obrad Senatu RP z 25 marca 2021 r. (kadencja X, Posiedzenie Plenarne 22, dzień 2).</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note>
+        <note type="sessionNo">22</note>
+        <note type="dayNo">2</note>
+        <date>2021-03-25</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="BarbaraBorysDamiecka" role="speaker">
+        <persName>Barbara Borys-Damięcka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="enatorAleksanderSzwed" role="speaker">
+        <persName>enator Aleksander Szwed</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Glosyzsali" role="speaker">
+        <persName>Głosy z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MarszalekTomaszGrodzki" role="speaker">
+        <persName>Marszałek Tomasz Grodzki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PanJanRulewski" role="speaker">
+        <persName>Pan Jan Rulewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska" role="speaker">
+        <persName>Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Anna Dalkowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaMalgorzataPaprocka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Paprocka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaIRozwojuwsiRyszardBartosik" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa I Rozwoju wsi Ryszard Bartosik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Grzegorz Piechowiak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska" role="speaker">
+        <persName>Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAleksanderPociej" role="speaker">
+        <persName>Senator Aleksander Pociej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAleksanderSzwed" role="speaker">
+        <persName>Senator Aleksander Szwed</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBarbaraZdrojewska" role="speaker">
+        <persName>Senator Barbara Zdrojewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanBorusewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Borusewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanKlich" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Klich</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanZdrojewski" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Zdrojewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorDorotaCzudowska" role="speaker">
+        <persName>Senator Dorota Czudowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorEwaMatecka" role="speaker">
+        <persName>Senator Ewa Matecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorGabrielaMorawskaStanecka" role="speaker">
+        <persName>Senator Gabriela Morawska-Stanecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorHalinaBieda" role="speaker">
+        <persName>Senator Halina Bieda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJadwigaRotnicka" role="speaker">
+        <persName>Senator Jadwiga Rotnicka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJanMariaJackowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Jan Maria Jackowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJanuszPecherz" role="speaker">
+        <persName>Senator Janusz Pęcherz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyChroscikowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Chróścikowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyCzerwinski" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Czerwiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyWcisla" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Wcisła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorKrzysztofKwiatkowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Krzysztof Kwiatkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMagdalenaKochan" role="speaker">
+        <persName>Senator Magdalena Kochan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMarekKomorowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Marek Komorowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMichalKaminski" role="speaker">
+        <persName>Senator Michał Kamiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorRobertDowhan" role="speaker">
+        <persName>Senator Robert Dowhan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorRobertMamatow" role="speaker">
+        <persName>Senator Robert Mamątow</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSekretarzMariuszGromko" role="speaker">
+        <persName>Senator Sekretarz Mariusz Gromko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaAndrzejPajak" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Andrzej Pająk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaArturDunin" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Artur Dunin</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamiecka" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Barbara Borys-Damięcka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Barbara Zdrojewska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Gabriela Morawska-Stanecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaHalinaBieda" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Halina Bieda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Jan Filip Libicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaJanuszPecherz" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Janusz Pęcherz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Jerzy Chróścikowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaKrzysztofKwiatkowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Krzysztof Kwiatkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaMagdalenaKochan" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Magdalena Kochan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaMarekBorowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Marek Borowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaRyszardBober" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Ryszard Bober</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Stanisław Gawłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Stanisław Lamczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorStanislawGawlowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Stanisław Gawłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorStanislawGogacz" role="speaker">
+        <persName>Senator Stanisław Gogacz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorStanislawLamczyk" role="speaker">
+        <persName>Senator Stanisław Lamczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorTomaszGrodzki" role="speaker">
+        <persName>Senator Tomasz Grodzki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorWadimTyszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Wadim Tyszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorWojciechZiemniak" role="speaker">
+        <persName>Senator Wojciech Ziemniak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekBogdanBorusewicz" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Bogdan Borusewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekMichalKaminski" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Michał Kamiński</persName>
+      </person>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/text_structure.xml b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..e370d5a
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00022-02/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,2318 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Wznowienie posiedzenia o godzinie 11 minut 01</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczą marszałek Tomasz Grodzki oraz wicemarszałkowie Bogdan Borusewicz, Gabriela Morawska-Stanecka i Michał Kamiński</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przypominam, że obrady toczą się jednocześnie w sposób tradycyjny oraz z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Państwa senatorów znajdujących się w gmachu Senatu proszę o sprawdzenie, czy wszyscy państwo macie wyłączone aplikacje do zdalnego udziału w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Państwa senatorów biorących udział w posiedzeniu w sposób zdalny informuję, że za 15 minut zablokujemy możliwość przyłączania się do posiedzenia. W razie problemów prosimy o kontakt telefoniczny pod numerem uprzednio państwu przekazanym.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Szanowni Państwo, przystępujemy do głosowania, które ma na celu ustalenie listy senatorów biorących udział w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o oddanie jakiegokolwiek głosu w celu potwierdzenia obecności.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">U mnie wynik jest lepszy.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Głosowało 51 osób.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">Głosowanie nr 3</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#Gloszsali">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Ale ja mam tutaj…</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#Gloszsali">Tylko że…</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Jak jest? Poproszę pracownika.</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Powtarzamy głosowanie testowe.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o oddanie jakiegokolwiek głosu w celu potwierdzenia obecności.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Głosujemy, proszę państwa, głosujemy.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#Gloszsali">77.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dobrze. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">W głosowaniu wzięło udział i głosowało 77 senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-2.25" who="#komentarz">Głosowanie nr 4</u>
+          <u xml:id="u-2.26" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Panie i Panowie Senatorowie, pragnę poinformować, że dzisiaj, 25 marca, przypada Dzień Wolności Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-2.27" who="#komentarz">Wszyscy wstają</u>
+          <u xml:id="u-2.28" who="#komentarz">Senatorowie trzymają w górze plakaty z biało-czerwono-białą flagą Białorusi i logo akcji „Światło dla Białorusi”</u>
+          <u xml:id="u-2.29" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Jest to święto obchodzone przez białoruską opozycję, nieuznawane przez rząd Aleksandra Łukaszenki za święto narodowe. Upamiętnia ono ogłoszenie w dniu 25 marca 1918 r. powstania niezależnego państwa, Białoruskiej Republiki Ludowej. Chciałbym zainaugurować w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej akcję „Światło dla Białorusi”, mającą na celu zademonstrowanie solidarności i wsparcia dla naszych białoruskich sąsiadów, którzy od sierpnia ubiegłego roku głośno upominają się o swobody demokratyczne. Wśród represjonowanych i zatrzymanych za swoją działalność są obecnie także przedstawiciele organizacji polskiej, Andżelika Borys, jej przewodnicząca, i Andrzej Poczobut. Senat w geście solidarności z obywatelami Białorusi pragnie przyłączyć się do tej akcji, dlatego na ekranach znajdujących się w sali posiedzeń Senatu wyświetlana jest biało-czerwono-biała flaga niepodległej Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-2.30" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję państwu.</u>
+          <u xml:id="u-2.31" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym.</u>
+          <u xml:id="u-2.32" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 338, a sprawozdanie komisji – w druku nr 338 A.</u>
+          <u xml:id="u-2.33" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę Komisji Infrastruktury, pana senatora Stanisława Lamczyka, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Przypadł mi zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Infrastruktury dotyczące ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym, druk nr 338 A.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Celem przedmiotowej ustawy, ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym, jest dokonanie częściowego wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 11 maja 2016 r. nr 797 w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady też z 11 maja 2016 r. nr 798 w sprawie bezpieczeństwa kolei, wchodzących w skład tzw. części technicznej czwartego pakietu kolejowego.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 2020 r. zmieniająca dyrektywy, które właśnie wymieniłem, w odniesieniu do przedłużenia okresu ich transpozycji, w związku z sytuacją nadzwyczajną dotyczącą rozprzestrzeniania się zakażeń COVID-19, wydłużyła termin transpozycji tych dyrektyw do dnia 31 października 2020 r.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Ustawa zawiera także przepisy, których celem jest zapewnienie prawidłowego stosowania szeregu aktów wykonawczych do dyrektywy z 2016 r. nr 798, w szczególności: rozporządzenia delegowanego Komisji ustanawiającego wspólne metody bezpieczeństwa w odniesieniu do wymogów dotyczących systemu zarządzania bezpieczeństwem na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającego rozporządzenia; rozporządzenia wykonawczego Komisji ustanawiającego praktyczne zasady wydawania jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa przedsiębiorstwom kolejowym na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego; rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej z dnia 16 maja 2019 r. ustanawiającego szczegółowe przepisy dotyczące systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Dodatkowo ustawa wprowadza rozwiązania służące wykonaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego w sprawie Agencji Kolejowej Unii Europejskiej i uchylającego rozporządzenie WE z 2004 r. nr 881.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Podstawowe zmiany dotyczą dokumentów z zakresu bezpieczeństwa, wydawanych przewoźnikom kolejowym, umożliwiających im dostęp do infrastruktury kolejowej po spełnieniu określonych warunków. W miejsce dotychczasowych certyfikatów bezpieczeństwa w dwóch częściach – A i B – wydawanych przez tzw. krajowe organy do spraw bezpieczeństwa, wprowadzany jest jednolity certyfikat bezpieczeństwa wydawany przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej lub krajowe organy do spraw bezpieczeństwa. Wybór organu wydającego certyfikat jest zależny od obszaru prowadzenia działalności – jeśli obejmuje on co najmniej 2 państwa członkowskie…</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Ustawa tworzy także warunki do stosowania przez prezesa Urzędu Transportu Kolejowego szczegółowych procedur dotyczących wydawania jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa, o których mowa w rozporządzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Ponadto ustawa modyfikuje wymagania dotyczące systemów zarządzania bezpieczeństwem, tworzonych przez przewoźników kolejowych i zarządców infrastruktury, które w dalszym stopniu uszczegółowione są w rozporządzeniach. Dodatkowo ustawa rozszerza zakres certyfikacji tzw. podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów kolejowych, zgodnie z rozporządzeniem, a także modyfikuje zasady uzyskiwania autoryzacji bezpieczeństwa zarządców infrastruktury i świadectw bezpieczeństwa dla użytkowników bocznic kolejowych.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Ustawa dotyczy także szeregu innych aspektów dotyczących bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, m.in. współpracy z innymi krajowymi organami do spraw bezpieczeństwa oraz z Agencją Kolejową Unii Europejskiej czy nadzoru prezesa Urzędu Transportu Kolejowego nad podmiotami sektora kolejowego.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawLamczyk">Przebieg prac legislacyjnych. Zebrała się Komisja Infrastruktury, wniesiono 4 poprawki, zostały one jednogłośnie zaakceptowane, komisja jednogłośnie zatwierdziła wymienione poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatora sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy ktoś z państwa chciałby…?</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Senatorze, mam pytanie o to, czy następująca kwestia była poruszona na posiedzeniu komisji. Ustawa dotyczy szeregu aspektów dotyczących bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, m.in. współpracy z innymi krajowymi organami do spraw bezpieczeństwa, ale również, tak jak pan podkreślił, współpracy z Agencją Kolejową Unii Europejskiej. Chciałbym zapytać: w jakich formach prezes Urzędu Transportu Kolejowego może zawierać porozumienia z organami do spraw bezpieczeństwa z innych państw członkowskich Unii Europejskiej? Czy jest to jakoś precyzowane w ustawie? Czy była o tym mowa na posiedzeniu komisji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">To znaczy porozumienia… Ale tutaj wchodzi to w grę, jeżeli, załóżmy… W grę wchodzą 2 kraje Unii Europejskiej, ale za pośrednictwem Urzędu Transportu Kolejowego w Polsce można to wszystko, te kwestie, rozwiązać. Tak że tutaj urząd transportu zostaje… Ale jeśli, załóżmy, jest tylko 1 kraj, czyli np. Polska, to wiadomo, że Urząd Transportu Kolejowego to wszystko respektuje, załatwia. I on może być też pośrednikiem w kwestii tej agencji Unii Europejskiej, jeżeli są 2 kraje, tak że może być wtedy elementem takim pośrednim.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chodziło mi generalnie o formę, o to, w jaki sposób zawiera się to porozumienie. To jest jakaś umowa między państwami? Jak to wygląda proceduralnie i czy ta procedura jest opisana w ustawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Tak, to jest właśnie umowa pomiędzy krajami Unii Europejskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie ma więcej pytań.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy pan minister Andrzej Bittel pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko? Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wysoka Izbo, pan senator Stanisław Lamczyk już bardzo dużo powiedział o tym projekcie. Ja spróbuję dodać jeszcze kilka słów uzupełnienia.</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Oczywiście ustawa dotyczy implementacji przepisów dyrektywowych, 2 dyrektyw – dyrektywy w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej i dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa kolei. Chodzi o czwarty pakiet kolejowy, to jest po wprowadzeniu części rynkowej, częściowym wprowadzeniu czwartego pakietu technicznego, i jest to ostatni element związany z wdrażaniem czwartego pakietu kolejowego. A zatem po wprowadzeniu w życie tej ustawy i wydaniu na jej podstawie rozporządzeń będziemy mieli w pełni zharmonizowane przepisy w ramach wspólnoty europejskiej. W przygotowanie tego projektu były zaangażowane podmioty działające na rynku w ramach 4 grup roboczych przygotowujących odpowiednie części projektu. W tych działaniach uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Urzędu Transportu Kolejowego, Instytutu Kolejnictwa, przewoźnicy kolejowi, zarządcy infrastruktury, a także strona społeczna. Ja wymieniam ich w tej chwili po to, żeby wszystkim tym osobom i podmiotom za współpracę w ramach przygotowania tego projektu serdecznie podziękować, bo był to trudny proces, jako że jest to skomplikowana ustawa techniczna, o wysokiej specjalizacji. To tym bardziej uzasadnia podziękowania.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Dwie najważniejsze kwestie – choć takich działań jest tutaj kilka – to kwestie związane z procedurą homologacji pojazdów kolejowych. Pan senator Lamczyk o tym wspominał. W przypadku homologacji na terenie Unii Europejskiej działać będzie Agencja Kolejowa Unii Europejskiej w formule one-stop shop w sposób zdigitalizowany, wnioski będą elektroniczne. Ma to te procesy przyspieszyć i ułatwić w ramach działań związanych z dopuszczeniem homologacji. A jeżeli to będzie na terenie danego państwa, to w naszym przypadku będzie działał prezes Urzędu Transportu Kolejowego i wybór pozostaje dla podmiotu wnioskującego.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Druga kwestia, bardzo istotna, to preautoryzacja systemu ERTMS, niezwykle ważna z punktu widzenia spójności systemu kolei. Będziemy teraz wszystkie procesy związane z ERTMS preautoryzowali w agencji kolejowej, ma to na celu też zharmonizowanie na poziomie technicznym działań związanych z bezpieczeństwem kolei.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">To oznacza też zmiany w roli prezesa Urzędu Transportu Kolejowego – pan senator Lamczyk o tym wspominał. Ja bym jeszcze zwrócił uwagę na kwestie związane z udzielaniem pomocy poszkodowanym. Na przewoźników zostają nałożone pewne obowiązki, takie choćby jak wsparcie psychologiczne dla tych osób i ich rodzin. To są najważniejsze zmiany.</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Dziękuję bardzo za poprawki złożone na posiedzeniu komisji, proszę o ich przyjęcie. A na koniec chciałbym podziękować za to, że ten punkt został zaplanowany dzisiaj, o co prosiłem. Tak że proszę przekazać podziękowania w tym zakresie panu marszałkowi i Prezydium Senatu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo… Aha, pan senator Gogacz. Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#SenatorStanislawGogacz">Panie Ministrze, ja mam pytanie dotyczące wdrażania dyrektyw. Chodzi mi konkretnie o dyrektywę dotycząca przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty. Chciałbym się dowiedzieć, czy wdrożenie tej akurat dyrektywy to jest tylko, mówiąc kolokwialnie, formalność, tzn. my i tak będziemy rozbić to, co robiliśmy, czy też to wymusi jakieś rewolucyjne zmiany, np. w strukturze kształcenia maszynistów czy też w sposobie ich kształcenia. Czy to sprawi jakieś trudności dla państwa polskiego? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Nie sądzę, żeby sprawiło trudności. My w ramach działań prowadzonych w Urzędzie Transportu Kolejowego czy w Ministerstwie Infrastruktury szykujemy pewna reformę związaną z egzaminowaniem maszynistów, a pewnie w konsekwencji też ich przygotowaniem do zawodu. Te działania prowadzimy, opierając się na swojej najlepszej wiedzy i umiejętnościach specjalistów z zakresu bezpieczeństwa kolejowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zdać pytanie, bo mam taką informację, że ustawa rozszerza zakres certyfikacji tzw. podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów kolejowych, zgodnie z rozporządzeniem także modyfikuje zasady uzyskiwania autoryzacji bezpieczeństwa przez zarządców infrastruktury i świadectw bezpieczeństwa dla użytkowników bocznic kolejowych. Chciałbym zapytać, na czym polega rozszerzenie tego zakresu certyfikacji. Czy to też jakoś wynika z dyrektywy? Czy jest to opisane w tej ustawie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wszystkie obowiązki, które są dołożone bądź przypisane do konkretnych podmiotów, wynikają wyłącznie z dyrektywy. Stąd też następuje to rozszerzenie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, pan senator jeszcze raz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, jeszcze jedno pytanie. Ta nowelizacja ustawy wynika z dyrektywy, generalnie będziemy mieli teraz jednolite przepisy w zakresie bezpieczeństwa kolejowego na terenie Unii Europejskiej. A zapytam, wychodząc trochę poza ramy tego projektu: jak to wygląda u naszych sąsiadów, zwłaszcza tych, którzy nie są w Unii Europejskiej, tych na wschodzie – myślę tu o Ukrainie, Białorusi – w zakresie bezpieczeństwa kolejowego? Czy są prowadzone jakieś rozmowy? Jak to wygląda? Czy ma pan taką wiedzę?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Te kwestie związane z naszymi sąsiadami niebędącymi członkami Unii Europejskiej są oczywiście opanowane za pomocą aktów zawartych pomiędzy kolejami poszczególnych państw, pomiędzy państwami. Tak że to nie ma wpływu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Lamczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#SenatorStanislawLamczyk">Panie Ministrze, mam pytanie innego rodzaju, mianowicie o klucze SRK, pan wie, o czym mówię. Jak pan widzi rozwiązanie tego problemu? Bo ten problem jest od 2017 r., mówię o interfejsie cyfrowym. Jaki jest pomysł w tym zakresie? Bo w tej chwili jesteśmy uzależnieni od serwisów zagranicznych i, można powiedzieć, w pewnym stopniu powstał u nas monopol w zakresie tego wszystkiego, są 2 firmy, które dzielą między siebie cały rynek. Jakie widzi pan rozwiązanie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wydaje mi się, że firm jest więcej niż dwie, zresztą to są duże firmy europejskie, które operują na całym rynku kolejowym. Myślę, że ten problem jest stopniowo zarządzany w ramach technicznych specyfikacji interpretacyjności. Mam nadzieję, że będziemy też doprowadzali do sytuacji, w której usługi serwisowe nie będą tak kosztowne jak w tej chwili.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Jeszcze raz pan senator Lamczyk.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Panie Ministrze, to właśnie wyroki KIO jednoznacznie określiły, że właściciel linii kolejowych, czyli Polskie Linie Kolejowe też, powinien mieć SRK. Czy jest jakiś pomysł na ustawowe załatwienie tej sprawy? Rozmawialiśmy o tym w 2017 r. Myślałem, że przez ten czas to się wszystko przy tych przetargach w jakiś sposób zorganizuje, ale widzę, że dalej jesteśmy w tym samym miejscu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Zarządca infrastruktury oczywiście ma SRK i ma pełną kontrolę nad systemem bezpieczeństwa kolejowego, bo nie mogłoby być inaczej. Na jego rzecz wykonują usługi ci, którzy ten system zabudowywali. I to rzeczywiście jest bardzo skomplikowany proces, żeby tę sytuację odmienić. Powoli, powoli – mam nadzieję – takie działania będą się toczyły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, jeszcze jedno pytanie. Podstawowe zmiany w tym projekcie ustawy dotyczą dokumentów z zakresu bezpieczeństwa wydawanych przewoźnikom kolejowym, umożliwiających im dostęp do infrastruktury kolejowej po spełnieniu określonych warunków. Chciałbym zapytać o pozwolenia, których w różnych sytuacjach udziela prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Czy w związku z tą dyrektywą w ustawie mamy pewne zaostrzenie, czy raczej rozluźnienie, czy też sytuacja pozostaje w zasadzie niezmieniona, czyli ta dyrektywa nic nie zmienia w tym zakresie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Odpowiedź na pytanie, czy są rozluźnienia, czy zaostrzenia, jest oczywiście… Ja myślę, że te działania, które są opisane w ustawie, mają na celu utrzymanie wysokiego standardu bezpieczeństwa. I takie rozwiązania również tutaj są zapisane.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Pragnę zwrócić uwagę, że polska kolej jest koleją bardzo bezpieczną. Zaraz mi pan prezes Kamil Wilde podpowie, ile mamy zdarzeń na 1 milion pociągokilometrów, ale to jest jeszcze lepszy wynik, niż w roku 2019. Oczywiście można powiedzieć, że jest pandemia i trochę mniejszy ruch, ale wskaźnik na 1 milion pociągokilometrów jest zobiektywizowany, bo on dotyczy rzeczywiście wykonanej pracy przewozowej.</u>
+          <u xml:id="u-36.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Tak że będziemy utrzymywać poziom bezpieczeństwa kolejowego na bardzo wysokim poziomie, również w ramach tych przepisów.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, to pytanie właśnie wynikało z tego, że wiem, że jesteśmy w Unii Europejskiej taką wizytówką, jeśli chodzi o kolej, pod kątem bezpieczeństwa. Dlatego pytałem, czy ta dyrektywa raczej tutaj nam pomaga, czy wspiera to bezpieczeństwo, czy…</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wspiera, wspiera.</u>
+          <u xml:id="u-38.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">…mamy przepisy, które spowodują, że…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wspiera, a jednocześnie pozwoli się odnosić do innych systemów kolejowych w taki sposób, że absolutnie możliwe będzie zobiektywizowane porównanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Czerwiński.</u>
+          <u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Ministrze, w tej chwili – przynajmniej w moim województwie –zamierza się rewitalizować niektóre lokalne linie kolejowe. One po prostu są w terenie z jakimiś tam jeszcze nierozgrabionymi przez złomiarzy resztkami szyn. No, ale są plany, żeby to zrobić. Proszę mi powiedzieć, czy w oparciu o te nowe przepisy będzie to łatwiejsze, czy trudniejsze. Czy np. mamy wybór, jeśli chodzi o posługiwanie się przepisami europejskimi i naszymi, polskimi przepisami? Bo oprócz działań faktycznych w terenie, trzeba to będzie wszystko obudować prawnie. Czy np. moment rozpoczęcia tych działań też będzie ważny? Które przepisy mają być stosowane?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Na to pytanie odpowiedziałbym w ten sposób: my od wielu lat stosujemy techniczne specyfikacje interoperacyjności i poziom bezpieczeństwa jest spójny z tym, co się dzieje w innych krajach. Oczywiście mamy inne sposoby, czyli regionalne, krajowe sposoby zabezpieczania. I one będą ewaluować w kierunku unifikacji. Tyle że zwrócę uwagę, że w przypadku regionalnych linii kolejowych, które nie będą objęte np. ERTMS, bo nie są dziś na tyle istotne z punktu widzenia systemu – tak? – te wymagania z całą pewnością będą niższe niż dla linii kolejowych, które będą objęte system ERTMS. I to są te różnice, które mogą też powodować, że rewitalizacja linii kolejowej – takiej regionalnej, mniej uczęszczanej – będzie prostsza i tańsza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Lamczyk.</u>
+          <u xml:id="u-44.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Panie Ministrze, chciałbym jeszcze się odnieść właśnie do cyfryzacji. Mianowicie wiemy, że 15 grudnia miało nastąpić wdrożenie systemu na linii E65 Gdynia – Warszawa. Mam raporty od maszynistów o tym, jaki był tutaj zanik radiowego sygnału pomiędzy poszczególnymi posterunkami RBC. A więc sygnał zanikał, a poza tym maszyniści mówili również, że widzieli w systemie rogatki otwarte, a one były zamknięte, więc od razu nagłe hamowanie itd. Dlatego też było opóźnienie tych pociągów. Również na trasie E20, tj. Kunowice –Terespol nie działało to dobrze, poza tym Wrocław – Legnica… Jak wyglądają sprawy cyfryzacji, ten pierwszy krok… Jak sobie radzicie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">No, proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Panie Senatorze, działa bardzo dobrze. Proszę nie sprawiać wrażenia, że coś nie działa, bo działa. System działa, także na linii kolejowej nr 9, i jest pod stałym nadzorem. W ostatnim czasie… Pan senator mówił o linii do Gdańska, ale to linia kolejowa nr 9, jak mi się zdaje…</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">No, korytarz E65. To być może tak, tak bym to definiował. To trudne nowe wdrożenie, realizowane przez PKP Polskie Linie Kolejowe na podstawie umowy z konsurcjum, czyli z 2 wiodącymi firmami, które są w Polsce odpowiedzialne za realizację tego typu przedsięwzięć, dało efekt taki, że PKP Intercity ma określone możliwości zmniejszenia obsady w pociągach, co oznacza, że z punktu widzenia systemu możemy jeździć z prędkością do 200 km/h na tych odcinkach, które są na 200 km/h. A to, że były usterki przy wdrożeniu… One są eliminowane na bieżąco. Tak, potwierdzam – były i są eliminowane na bieżąco. System jest bezpieczny.</u>
+          <u xml:id="u-47.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję… Jeszcze raz pan senator?</u>
+          <u xml:id="u-47.4" who="#SenatorStanislawLamczyk">Tak. Ale, Panie Ministrze, linia, załóżmy, E20, i to samo Terespol… Tam tak samo to wszystko szwankuje.</u>
+          <u xml:id="u-47.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Nie mam takich informacji, ale oczywiście sprawdzę i chętnie się odniosę. Mówienie, że wszystko szwankuje… To by oznaczało, że pociągi nie jeżdżą, a wydaje mi się, że jednak jeżdżą.</u>
+          <u xml:id="u-47.6" who="#SenatorStanislawLamczyk">Ale opóźnienia mają, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-47.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">A, to proszę sprawdzić, jakie są opóźnienia. Ja chętnie tę dyskusję pociągnę, ale muszę zweryfikować te informacje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze. Więcej pytań nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-48.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-48.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-48.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dla porządku informuję, że panowie senatorowie Mariusz Gromko i Aleksander Szwed złożyli swoje przemówienia do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-48.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-48.7" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-48.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-48.9" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 330, a sprawozdanie komisji – w druku nr 330 A.</u>
+          <u xml:id="u-48.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, panią marszałek Gabrielę Morawską-Stanecką, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Pani Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o uchwalonej przez Sejm w dniu 25 lutego 2021 r. ustawie o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">2 marca 2021 r. marszałek Senatu skierował ustawę do komisji. Po rozpatrzeniu ustawy na posiedzeniu 24 marca 2021 r. komisje wnoszą, aby Wysoki Senat raczył uchwalić załączony projekt uchwały o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 25 lutego 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym wprowadza do jej tekstu następujące poprawki. W art. 1 skreśla się pkt 1–5 oraz 7–9, w art. 1 pkt 6, w zdaniu pierwszym wyrazy „5 lat” zastępuje się wyrazami „6 lat”, art. 2 otrzymuje brzmienie: „Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia”.</u>
+          <u xml:id="u-49.4" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Szanowni Państwo, w trakcie posiedzenia komisji poprawki do tej ustawy zostały zgłoszone przez panią senator Lidię Staroń – w art. 1 pkt 6 zastąpienie wyrazów „5 lat” wyrazami „6 lat” – oraz przez pana senatora Aleksandra Pocieja i Gabrielę Morawską-Stanecką – skreślenie punktów w art. 1 oraz zmiana treści art. 2.</u>
+          <u xml:id="u-49.5" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Szanowny Panie Marszałku, Wysoki Senacie, należy się państwu wyjaśnienie, dlaczego komisja w taki sposób zadecydowała o losach tej ustawy. Deklarowanym celem nowelizacji ustawy miało być wydłużenie terminu do złożenia skargi nadzwyczajnej od prawomocnych orzeczeń sądowych kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po wejściu w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, czyli po 17 października 1997 r. Przepis art. 115 §1 w obecnym brzmieniu przewiduje 3-letni termin na wniesienie skargi nadzwyczajnej, który upływa właśnie w tym roku, 3 kwietnia 2021 r. Uzasadnieniem projektodawcy miała być duża liczba skarg, jakie wpłynęły do prokuratora generalnego i rzecznika praw obywatelskich jako podmiotów, które są uprawnione do wniesienia skargi nadzwyczajnej, i ciągły wpływ nowych wniosków. Jak wynika z opinii rzecznika praw obywatelskich przedstawionej Senatowi 23 marca 2021 r., do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęło 8 tysięcy 931 skarg, rozpatrzono 8 tysięcy 258. Do 23 marca 2021 r. rzecznik praw obywatelskich wniósł 58 skarg nadzwyczajnych, a kilkanaście projektów jest w przygotowaniu. Według danych prokuratora generalnego do 31 stycznia 2021 r. wpłynęło 8 tysięcy 508 wniosków i w 208 przypadkach prokurator generalny wniósł skargę nadzwyczajną. Nie byłoby więc nic dziwnego w tym, że prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zaproponował nowelizację ustawy w tym zakresie, wydłużając termin do złożenia wniosku o kolejne 2 lata, gdyby nie fakt, że projekt został przedłożony w Sejmie 18 lutego 2021 r., a 17 lutego, czyli dzień wcześniej, pani senator Lidia Staroń w Senacie wniosła projekt zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym właśnie w tym zakresie, wydłużający termin do wniesienia skargi. Senat 19 lutego 2021 r. uchwalił ustawę na dwudziestym pierwszym posiedzeniu. W związku z tym projekt prezydencki został wniesiony do Sejmu dzień po wniesieniu projektu przez Senat, a Sejm uchwalił ustawę w zasadzie tydzień po uchwalonej ustawie Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-49.6" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Jak wynika z opinii rzecznika praw obywatelskich, w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich wnioski o wniesienie skargi nadzwyczajnej bada ok. 70 osób, dla których jest to obowiązek dodatkowy. Warto zauważyć, że po zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym i wprowadzeniu skargi nadzwyczajnej nie przeznaczono żadnych dodatkowych środków finansowych na ten cel, więc nie można było zwiększyć obsady w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich w taki sposób, żeby przyspieszyć proces rozpatrywania skarg. Mimo wielokrotnych wniosków, przedstawiania projektów budżetu, które w ogóle nie były przez Sejm uwzględniane, prezydent też absolutnie niczego w tym zakresie nie zrobił. Dlatego ta troska o obywateli nie może być uznana za szczerą intencję.</u>
+          <u xml:id="u-49.7" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Biorąc pod uwagę te okoliczności, komisja senacka zdecydowała się jednak zaakceptować poprawkę, którą na wczorajszym posiedzeniu złożyła pani senator Lidia Staroń. Chodzi o dalsze wydłużenie terminu złożenia wniosku, o wydłużenie go do 6 lat, czyli o dodatkowe 3 lata zamiast proponowanych i uchwalonych wcześniej przez Senat 2 lat. W zasadzie na tym można by było zakończyć dyskusję o zmianach w ustawie o Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-49.8" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Niestety projektodawca – a następnie ustawodawca, czyli Sejm – niejako przy okazji wprowadził do ustawy szereg innych przepisów, pozornie porządkujących, regulujących i dostosowujących. I te przepisy wymagają szerszego omówienia. W pierwszej kolejności chodzi o uzupełnienie trybu wyboru kandydatów na stanowisko prezesa Sądu Najwyższego, prezesa izby Sądu Najwyższego. Te przepisy, według zapewnień przedstawionych przez projektodawcę, mają ujednolicić procedurę wyboru prezesa izby z procedurą wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Znowelizowany art. 15 §3 przewiduje bowiem, że do wyboru kandydatów na stanowisko prezesa Sądu Najwyższego, prezesa danej izby, wymagana będzie obecność kolejno 2/3, 1/2 i wreszcie 1/3 liczby członków zgromadzenia sędziów danej izby. Z kolei w świetle dodanego §4 w sytuacji niewyłonienia kandydatów prezydent powierzy wykonywanie obowiązków prezesa Sądu Najwyższego sędziemu Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-49.9" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Nie sposób przejść nad tym do porządku dziennego, nie sposób nie przywołać wątpliwości konstytucyjnych, które w tej Izbie były już podnoszone przy okazji debaty nad ustawą z 19 grudnia 2019 r., czyli na trzecim posiedzeniu Senatu w dniach 15–17 stycznia 2020 r. Wątpliwości te dotyczą niezgodności z art. 10, 173 i 176 ust. 2 konstytucji, czyli z zasadą podziału władzy. Posiłkuję się tu wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 1994 r., sygnatura akt K 6/94. Przypomnieć należy, że relacje między władzą sądowniczą a pozostałymi władzami, ustawodawczą i wykonawczą, opierać się muszą na zasadzie separacji. Z kolei art. 173 statuuje zasadę niezależności, odrębności sądów i trybunałów. Ustrojodawca zagwarantował władzy sądowniczej odrębność i niezależność od innych władz.</u>
+          <u xml:id="u-49.10" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Konstytucja w art. 176 upoważnia ustawodawcę do określenia zasad wyłaniania kandydatów zarówno na stanowisko pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, jak i pozostałych prezesów, tylko że to konstytucyjne upoważnienie podlega istotnym ograniczeniom. W wyroku z 3 grudnia 2015 r., K 34/15, oraz w wyroku z 7 listopada 2016 r., K 44/16, Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że mimo iż ustrojodawca włączył prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który jest organem władzy wykonawczej, w sferę organizacji władzy sądowniczej, zakres aktywności prezydenta należy tu interpretować dość wąsko.</u>
+          <u xml:id="u-49.11" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Nie sposób też nie przywołać art. 144 ust. 3 konstytucji, który enumeratywnie wymienia prerogatywy prezydenckie – jest ich 30. W ocenie doktryny brak jest podstaw do uznania, że uprawnienia prezydenta wymienione w art. 144 ust. 3 konstytucji mogą być rozszerzane. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 marca 2006 r. stwierdził, że art. 144 ust. 3 konstytucji określa zamknięty katalog uprawnień prezydenta.</u>
+          <u xml:id="u-49.12" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">W związku z tym regulacja, na podstawie której prezydent może powierzyć sędziemu obowiązki prezesa Sądu Najwyższego w razie niewybrania kandydata przez zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego, jest wątpliwa konstytucyjnie i stanowi nadmierną ingerencję w samodzielność organizacyjną Sądu Najwyższego. Przyjęta przez projektodawcę konstrukcja zakłada, że odpowiednio stosuje się tutaj przepisy dotyczące wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Odpowiednie stosowanie art. 13a §1, czyli powierzenie obowiązków prezesa sędziemu Sądu Najwyższego, również budzi wątpliwości, ponieważ, po pierwsze, brakuje przepisu kompetencyjnego, czyli takiego, który upoważniałby prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do powierzenia obowiązków prezesa, po drugie, nie wiadomo, czy w świetle projektowanej zmiany prezydent wyznacza sędziego Sądu Najwyższego spośród sędziów danej izby, czyli tej, której prezes ma kierować pracą, czy spośród wszystkich sędziów Sądu Najwyższego, gdyż art. 13a §1 stosuje się odpowiednio i odnosi się on do każdego sędziego Sądu Najwyższego. Można więc sobie wyobrazić, że prezydent wybierze sędziego z Izby Dyscyplinarnej do kierowania tymczasowo Izbą Cywilną.</u>
+          <u xml:id="u-49.13" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Nie można również stwierdzić, czy powierzenie obowiązków prezesa Sądu Najwyższego przez prezydenta ma charakter tymczasowy, czy jest rozwiązaniem docelowym, czyli de facto zastępuje wybór prezesa.</u>
+          <u xml:id="u-49.14" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Z kolei jeżeli sędzia Sądu Najwyższego, któremu powierzono obowiązki prezesa Sądu Najwyższego, ma zwołać posiedzenie sędziów izby Sądu Najwyższego w trybie art. 13a §2 w celu wyboru kandydata na stanowisko prezesa danej izby, to pytanie, jakie kworum jest wówczas potrzebne.</u>
+          <u xml:id="u-49.15" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Należy również zwrócić uwagę na fakt, że na etapie prac w komisji sejmowej wprowadzano do projektu przepisy, których przedmiot wykracza poza materię projektu, art. 1 pkty 2 i 8, co narusza art. 119 ust. 1 konstytucji, zgodnie z którym Sejm rozpoznaje projekt w 3 czytaniach, ale dotyczy to tego samego projektu, w tej samej materii. Jednocześnie podkreślić należy, że w pierwszym przypadku przepis ten został sformułowany nieprecyzyjnie i upoważnienie ustawowe prezydenta do określenia zasad zakwaterowania, dodatku za rozłąkę i kosztów przejazdu ma charakter blankietowy, co narusza art. 92 ust. 1 konstytucji, który wyraźnie stanowi, w jaki sposób są wydawane rozporządzenia – na podstawie szczegółowego upoważnienia w ustawie, podkreślam, szczegółowego.</u>
+          <u xml:id="u-49.16" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Zmiana wprowadzona w pkcie 8 nie może się ostać z innych przyczyn. Otóż art. 132 ustawy stanowiący termin dla publikacji orzeczeń wraz z uzasadnieniami przez Sąd Najwyższy w Biuletynie Informacji Publicznej nie może zostać znowelizowany, z prostej przyczyny: przepisu tego nie ma. Przepis ten miał być zrealizowany w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy, a więc do 3 kwietnia 2020 r. W tym momencie ten przepis ma jedynie walor historyczny, więc nie może zostać znowelizowany.</u>
+          <u xml:id="u-49.17" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Kolejna kwestia, która wymaga podkreślenia, to dodanie art. 96a, który określa sposób tworzenia, udostępniania, archiwizowania i niszczenia akt sądowych w sprawach rozpoznawanych przez Sąd Najwyższy. Przepis ten przewiduje tworzenie akt Sądu Najwyższego wyłącznie w formie papierowej, ale przetwarzanie tych akt ma następować z wykorzystaniem systemu elektronicznego. Jest to więc niespójne. Skoro przetwarzanie akt ma następować w sposób elektroniczny, to trzeba te akta tworzyć elektronicznie. Wszystkie pojęcia użyte w tym artykule są niespójne, tam kilkakrotnie mówi się o aktach, ale terminologia jest różna, raz się mówi „akta”, raz „akta sądowe”, raz „akta spraw”. Takie rzeczy też nie mogą mieć miejsca w tego typu projekcie.</u>
+          <u xml:id="u-49.18" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">I na koniec moim zdaniem najistotniejszy przepis, wprowadzony niejako przy okazji do tej ustawy, mianowicie art. 83 §3. Art. 83 ustawy o Sądzie Najwyższym określa zasady przydziału spraw, kolejność rozpatrywania spraw oraz wyznaczania składów orzekających w przypadku rozbieżności w wykładni przepisów prawa i przedstawienia Sądowi Najwyższemu wniosku o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego budzącego wątpliwości. To jest tworzenie tzw. linii orzecznictwa. Wszyscy sędziowie wiedzą o tym, że w sytuacjach wątpliwości można się zwrócić do Sądu Najwyższego i Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów bądź w składzie całej izby, bądź izb połączonych, określa, jak sądy mają dany przepis prawa interpretować. I tak w zasadzie, choć oczywiście w Polsce nie ma prawa precedensowego, wszyscy wiedzą, że to wiąże sądy, ponieważ jeżeli sądy nie stosują się do tych zasad, ich wyroki są później uchylane. Z wnioskiem takim może wystąpić do Sądu Najwyższego prokurator generalny, rzecznik praw obywatelskich, rzecznik praw dziecka, rzecznik praw pacjenta, przewodniczący Rady Dialogu Społecznego, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, rzecznik finansowy oraz rzecznik małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
+          <u xml:id="u-49.19" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Ustawa wprowadza przepis art. 80 §3, zgodnie z którym, jeżeli taki wniosek przedstawi pierwszy prezes Sądu Najwyższego albo któryś z tych podmiotów, które wymieniłam wcześniej, obowiązki i uprawnienia prezesa danej izby wykonuje pierwszy prezes Sądu Najwyższego. Czyli o przydziale spraw, wyznaczeniu składu orzekającego i kolejności rozpatrywania danej sprawy, ponieważ w wyjątkowych sytuacjach można rozpatrzyć sprawę poza kolejnością… Odbiera się te prerogatywy prezesowi danej izby, w której dana sprawa ma być procedowana, i przyznaje się pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-49.20" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Można sobie, proszę państwa, wyobrazić, że w świetle wyroków sądów powszechnych dotyczących np. kar dla przedsiębiorców za naruszanie ograniczeń – a wiemy, jaka jest treść tych wyroków – nałożonych niezgodnie z prawem, odszkodowań, jakichkolwiek odszkodowań, roszczeń wobec Skarbu Państwa czy też uniewinnień osób, które korzystają z konstytucyjnych praw, któryś z uprawnionych organów, np. prokurator generalny, wystąpi do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnień prawnych. I wtedy to pierwszy prezes Sądu Najwyższego ustali, kto, kiedy i jaką sprawę będzie rozstrzygał. W konsekwencji to pierwszy prezes Sądu Najwyższego będzie mógł wpływać na ustalenie kierunku wykładni prawa i oddziaływać na linię orzecznictwa.</u>
+          <u xml:id="u-49.21" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Reasumując: pod pozorem wydłużenia społeczeństwu terminu do wniesienia skargi nadzwyczajnej – jak pokazaliśmy, bezpodstawnym – ustawa wprowadza zmiany fundamentalne, które wiążą się z wyborem prezesów izb Sądu Najwyższego, wprowadzają możliwość wyboru tych prezesów przez mniejszość zgromadzeń danej izby, przewidują powierzenie przez prezydenta wykonywania obowiązków prezesa sędziemu Sądu Najwyższego, nie wiadomo czy z danej izby, nie wiadomo na jaki czas. Wprowadzają również przepis, który umożliwia wpływanie na kierunek orzecznictwa Sądu Najwyższego w poszczególnych sprawach, różnych: cywilnych, karnych, dotyczących prawa pracy.</u>
+          <u xml:id="u-49.22" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">W związku z tym komisja zadecydowała tak, jak powiedziałam na wstępie. Ostał się przepis, który wydłuża termin skargi nadzwyczajnej jeszcze o 3 lata. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-49.23" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do pani senator sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-50.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Tyszkiewicz, zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-50.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Ja też mam pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-50.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Tyszkiewicz, proszę.</u>
+          <u xml:id="u-50.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Wadim Tyszkiewicz, zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-50.7" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Już jestem. Panie Marszałku, Wysoki Senacie…</u>
+          <u xml:id="u-50.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Panie Senatorze, widzimy pana, ale nie słyszymy.</u>
+          <u xml:id="u-50.9" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Dlaczego? Wszystko jest poprawnie…</u>
+          <u xml:id="u-50.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">W porządku, teraz słyszymy.</u>
+          <u xml:id="u-50.11" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Teraz słychać, tak?</u>
+          <u xml:id="u-50.12" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Teraz pana nie widzimy, ale słyszymy. Ale to wystarczy.</u>
+          <u xml:id="u-50.13" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Panie Senatorze, czekamy na pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-50.14" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">W tej chwili ani nie widzimy, ani nie słyszymy pana.</u>
+          <u xml:id="u-50.15" who="#Gloszsali">Najwyraźniej nie można mieć wszystkiego.</u>
+          <u xml:id="u-50.16" who="#SenatorMichalKaminski">Lepsze jest wrogiem dobrego.</u>
+          <u xml:id="u-50.17" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan marszałek niech nie komentuje, bo pan zakłóca…</u>
+          <u xml:id="u-50.18" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie widzimy ani nie słyszymy pana senatora Tyszkiewicza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">To może ja zadam pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Pani Marszałek, zapytam, ponieważ chcę mieć jasność: ta ustawa, którą w tej chwili rozpatrujemy, to nie jest ustawa, którą Senat uchwalił i skierował do Sejmu. To jest, można powiedzieć, zupełnie inna ustawa, pokrywająca się we fragmencie z tym przepisem, który my w Senacie znowelizowaliśmy, tak?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Dokładnie tak, Panie Marszałku. Ta ustawa pokrywa się z ustawą, którą Senat uchwalił na swoim posiedzeniu w lutym, w zakresie jednego przepisu, przepisu wydłużającego termin skargi nadzwyczajnej. I tak jak zwróciłam na to uwagę, ten projekt został przez prezydenta złożony w Sejmie dzień po pojawieniu się projektu senackiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Wadim Tyszkiewicz.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie mamy łączności z panem senatorem.</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">To pani senator Kochan zadaje pytanie. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Z wypowiedzi, ze sprawozdania pani senator sprawozdawcy wnioskuję – i proszę potwierdzić lub zaprzeczyć, czy moje wnioskowanie jest słuszne – że pretekstem do wprowadzenia pod obrady Sejmu i Senatu rozwiązań, zgodnie z którymi de facto prezes Sądu Najwyższego decyduje o linii orzeczniczej w niektórych sprawach, stał się projekt senacki, w którym pani senator Lidia Staroń, a za nią cały Senat, proponuje wydłużenie okresu, w którym może wpłynąć skarga konstytucyjna. Czyli to był pretekst do wprowadzenia takich zmian, zgodnie z którymi, jak mówię, prezes Sądu Najwyższego będzie decydował o linii orzeczniczej z pominięciem 7 sędziów lub całych izb, lub całego gremium Sądu Najwyższego – decydując o linii orzeczniczej w określonych sprawach – a prezydent de facto będzie miał wpływ na wybór sędziów będących wiceprezesami poszczególnych izb. To był pretekst, którego dostarczyliśmy. Czy tak mogę odczytywać te zamiary?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Panie Marszałku! Szanowna Pani Senator!</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Pretekstem na pewno była kwestia skargi nadzwyczajnej. I to pierwszy prezes Sądu Najwyższego – bo to jest różnica – pierwszy prezes Sądu Najwyższego to jest osoba, która kieruje całym Sądem Najwyższym, a poszczególnymi izbami – prezesi, i to decydowanie polega na tym… to pierwszy prezes Sądu Najwyższego będzie decydował, którzy sędziowie znajdą się w tej siódemce bądź w jakimś innym składzie. Po prostu, jeżeli będzie chciał, wybierze tych sędziów, którzy będą o danej sprawie decydować.</u>
+          <u xml:id="u-55.2" who="#SenatorMagdalenaKochan">Przepraszam, czyli de facto będzie decydował o linii orzeczniczej.</u>
+          <u xml:id="u-55.3" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy są jeszcze jakieś inne pytania?</u>
+          <u xml:id="u-56.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Czerwiński. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Marszałek!</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Mam 2 pytania w związku z tymi słowami krytyki, którą pani tutaj wyraziła. Jest taka stara zasada prawna, że temu, komu wolno więcej, wolno mniej. Proszę mi wytłumaczyć – ewentualnie zaprzeczyć – czy powoływanie pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, czyli osoby, która ma większe uprawnienia, większe kompetencje, jest aktem bardziej znaczącym, bardziej dalekosiężnym, z większymi skutkami niż powoływanie prezesa Sądu Najwyższego, czyli prezesa izby. Jeśli konstytucyjnie jest możliwość – mało tego, że możliwość, ale kompetencja, czyli także obowiązek – powołania pierwszego prezesa Sądu Najwyższego przez prezydenta, to powinna być taka możliwość również w przypadku prezesa izby. Dlaczego mówię o możliwości? To jest pytanie drugie. Otóż ten scenariusz z powoływaniem prezesów izb zaczyna się realizować wtedy, kiedy same izby nie są w stanie wybrać prezesów, to znaczy po prostu łamią kworum, nie są w stanie się spotkać w 2/3 swojego składu, w 1/2 swojego składu, a nawet w 1/3. Ja przypominam, że 1/3 składu to jest kworum komisji senackich. Takie kworum jest jednym z najniższych możliwych. Można powiedzieć, że jeśli jest tak niskie kworum, które jeszcze upoważnia do działań stanowiących w tym wypadku, czyli wyboru w sposób prawny prezesów izb, to niedopełnienie tego kworum jest po prostu objawem złej woli, przynajmniej dla mnie. Nie wiem, jak duże musiałyby nastąpić kataklizmy, żeby nie można było się spotkać w 1/3 składu. Reasumując, zapytam, czy to nie jest tak, że uprawnienia, które są nadawane tą nowelizacją w stosunku do prezesów izb Sądu Najwyższego, wchodzą w życie wtedy, kiedy poszczególne izby nie wypełniają swoich obowiązków… I według mnie robią to w sposób tendencyjny, bo mało możliwy jest, powiedziałbym, aż tak duży przypadek, żeby ponad 2/3 danej izby nie mogło się spotkać i wybrać swojego prezesa. Tak naprawdę to uprawnienie ma charakter w pewnym sensie ratunkowy, dlatego że Sąd Najwyższy musi działać. Ale to nie Sąd Najwyższy jest tutaj pępkiem świata – pępkiem świata jest obywatel, któremu Sąd Najwyższy ma służyć, tak jak każdy inny sąd, tak jak każdy inny organ państwowy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze, za te 2 pytania. Żeby na nie odpowiedzieć, musiałabym przypomnieć historię wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. No i pan senator mnie do tego skłonił. Już od 2017 r., od grudnia były próby usunięcia z urzędu znacznej liczby sędziów Sądu Najwyższego pod pretekstem przeniesienia ich w stan spoczynku, w związku z obniżeniem wieku przechodzenia w ten stan. Ten zabieg się nie powiódł i pod presją TSUE trzeba było się z niego wycofać poprzez kolejną ustawę. Ta pierwsza ustawa była z 8 grudnia 2017 r., a kolejna z 21 listopada 2018 r. Celem tego zabiegu było, poza usunięciem sędziów, przerwanie kadencji pierwszej prezes Sądu Najwyższego, pani prof. Małgorzaty Gersdorf. Z Kancelarii Prezydenta, tego samego prezydenta, wysyłano wówczas listy do pierwszej prezes Sądu Najwyższego informujące ją, że przeszła w stan spoczynku, mimo że prezydent nie wydał żadnej oficjalnej decyzji. Minister Mucha na konferencji prasowej w lipcu 2018 r. mówił, że pani prezes już nie jest panią prezes. Prezydent Andrzej Duda w piśmie z 4 lipca 2018 r. poinformował panią pierwszą prezes Sądu Najwyższego o dacie przejścia w stan spoczynku, czym naruszył art. 183 ust. 3 konstytucji. Wtedy pan minister Wójcik na konferencji prasowej również ocenił, że pani Małgorzata Gersdorf nie jest już pierwszym prezesem Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">TSUE w wyroku 192/18 z 5 listopada 2019 r. stwierdził, że Polska uchybiła w ten sposób zobowiązaniom państwa członkowskiego. Kolejne działania wobec Sądu Najwyższego po upływie pełnej kadencji Małgorzaty Gersdorf to była ustawa właśnie z 20 grudnia 2019 r., którą ja tutaj już przywoływałam. Wtedy wprowadzono możliwość powołania takiej osoby, takiego sędziego komisarza, który przedstawiłby prezydentowi kandydata na prezesa. Odbyło się zgromadzenie ogólne sędziów Sądu Najwyższego. Wtedy pani Małgorzata Manowska, obecna pierwsza prezes Sądu Najwyższego, i pan sędzia Wróbel kandydowali. Pan sędzia Wróbel dostał 2 razy więcej głosów, ale prezydent wybrał panią Manowską. Co jest charakterystyczne, wówczas kilkukrotnie były zwoływane zgromadzenia, jednakże poszczególni, kolejni sędziowie – tam był pan Zaradkiewicz, byli inni sędziowie – przerywali te zgromadzenia, nie akceptowali porządku obrad, robili wszystko, aby ten wybór się nie dokonał. W związku z tym można domniemywać, że to się może zdarzyć po raz kolejny. Nie wiadomo, kto będzie tą wybraną przez prezydenta osobą, która będzie miała tak naprawdę zapewnić, że prezydentowi zostaną wskazani odpowiedni kandydaci. Niezależnie od wyników głosowania w zgromadzeniu prezydent dokona wyboru. To jest tak samo, Panie Senatorze – postaram się to wytłumaczyć – jak gdyby tutaj w Senacie wybierano marszałka Senatu w taki oto sposób. Nasze zgromadzenie głosowałoby na 2, 3 czy 4 kandydatów. Jeden kandydat uzyskałby np. 51 głosów, drugi – 20, trzeci – 15, a prezydent by zdecydował, że ten, który uzyskał 20 głosów, zostanie marszałkiem. Mniej więcej w taki sposób dokonuje się w tym momencie wyboru… dokonano wyboru pierwszego prezesa. Ja tak to widziałam i tak to pojmuję. Bo tak naprawdę, jeżeli zgromadzenie miałoby decydować o wyborze pierwszego prezesa Sądu Najwyższego i ta największa liczba głosów miałaby przesądzać, że właśnie ten kandydat będzie prezesem, to wówczas pierwszym prezesem Sądu Najwyższego zostałby pan sędzia Włodzimierz Wróbel. I to jest pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Następną kwestią jest to, że to, że wybór pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w takim trybie… że tryb wyboru miał wady konstytucyjne, o których mówiliśmy, ale został dokonany z naruszeniem konstytucji, jednak nie znaczy to, że prezesi poszczególnych izb mają być w taki sam sposób wybierani. Bo sytuacja jest taka, że oczywiście przyczynkiem do tej zmiany, tak jak słusznie zauważyła pani senator Magdalena Kochan, jest wydłużenie terminu składania skargi nadzwyczajnej, ale tak naprawdę to, że w tym roku upływa kadencja prezesów 2 izb. I to dlatego tworzy się te przepisy. W związku z tym, to nie jest taka kwestia, że to sędziowie robią obstrukcję, tylko to jest taka kwestia, że osoby, które zostają przez prezydenta powołane, tak prowadziły te obrady zgromadzenia… To tak jak pan sędzia, tymczasowy prezes Kamil Zaradkiewicz, który nie przyjął porządku obrad, nie przyjął zasad procedowania, sam zmienił wynik głosowania dotyczącego składu komisji, która miała liczyć głosy, i zrezygnował z funkcji. Potem pan Aleksander Stępkowski podtrzymał te wadliwe procedury, chociaż i prawnicy, i sędziowie ostrzegali, że przez to wybór nowego prezesa może być podważany. On tego nie skonwalidował, nie powtórzył procedury wyboru komisji skrutacyjnej, nie zgodził się, żeby kandydatów na prezesa Sądu Najwyższego przedstawiały prezydentowi zgromadzenia. A tego chcieli sędziowie i oni powoływali się na konstytucję, która w art. 183 mówi, że to zgromadzenie przedstawia kandydaturę prezydentowi. W związku z tym po tych perturbacjach, których nie tworzyli sędziowie, tylko tworzyły osoby, które pełniły tę funkcję prezesa tymczasowego, bo to one tworzyły obstrukcję, należy się spodziewać, że bardzo podobna sytuacja może być obecnie. Mało tego, jeżeli np. będzie tak, że na podstawie wyroku TSUE z 2 marca tego roku Naczelny Sąd Administracyjny podważy status nowo wybranych sędziów jako sędziów Sądu Najwyższego, to faktycznie może dojść do bardzo ostrego sporu i wówczas ten sędzia o uprawnieniach prezesa będzie działał pół roku, rok, 2 lata, nie wiadomo, jak długo, dlatego że te przepisy tego nie precyzują. To o to chodzi.</u>
+          <u xml:id="u-58.3" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Tak że jeżeli chodzi o kworum, nie może być tak, Panie Senatorze, że 10 sędziów wybierze prezesa. A jest jeszcze jedna kwestia: sens tych przepisów trzeba by było oceniać, łącząc je z art. 35 §2 ustawy o Sądzie Najwyższym, który mówi, że sędzia za jego zgodą może być przeniesiony przez pierwszego prezesa na stanowisko w innej izbie. W taki sposób można też zmieniać skład izb. I już teraz wiemy, że na 28 członków Izby Cywilnej 7 jest powołanych bezpośrednio przez nową KRS, 3 jest przeniesionych z Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izby Dyscyplinarnej, czyli jest już 10 nowych członków i w sytuacji, gdy w izbie jest 28 sędziów, oni stanowią kworum, które może wybrać prezesa izby.</u>
+          <u xml:id="u-58.4" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Nie chodzi o to, żeby powielać niekonstytucyjne wzorce wyboru, które już zastosowano, tylko wybrać prezesów izb, bo tu chodzi o naszych obywateli, tu chodzi o sprawy konkretne. Oczywiście pierwszy prezes Sądu Najwyższego ma inne kompetencje, większe kompetencje, on czuwa nad całokształtem. Prezesi poszczególnych izb zajmują się sprawami merytorycznymi, czyli orzecznictwem danej izby w danej dziedzinie prawa. Jeżeli nad organizacją czuwa prezes, który jest wybrany w sposób bardzo wątpliwy, to teraz powielając to, przenosząc to na poziom izb, gdzie są osoby, które być może w taki sam sposób… My mamy temu zapobiec, sprawić, żeby one nie były wybierane w taki sam sposób. Te osoby będą decydować również o linii orzeczniczej, a jeszcze dodatkowo o… Bo ta kompetencja do ustalania składów jest od tego zupełnie niezależna. To jest niezależne od tych wyborów. A więc dodatkowo dajemy nowy instrument pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego, który, jak wiadomo, został wybrany przez prezydenta. No, prezydent chciał mieć takiego prezesa. Tak delikatnie to mogę określić. W tym momencie następuje domknięcie systemu nadzoru nad sądownictwem w Polsce. Ta ustawa, taka mała ustawa, domyka ten system. Już nie będzie niezależnego Sądu Najwyższego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Tylko 1 pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-59.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie, teraz pan senator Wadim Tyszkiewicz, który wcześniej się zgłaszał.</u>
+          <u xml:id="u-59.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Wadim Tyszkiewicz. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy się słyszymy?</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-60.3" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Teraz się słyszymy.</u>
+          <u xml:id="u-60.4" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-60.5" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">W zasadzie pani senator odpowiedziała już na moje pytania. No, wcześniej nie mogłem się połączyć. Chciałbym jednak zapytać, tak już dosadnie, czy ustawa, która przeszła przez Sejm i nad którą my dzisiaj procedujemy, jest zgodna z konstytucją. Proste pytanie. Bo ja znam wiele opinii prawnych, które mówią o tym, że jest niezgodna z konstytucją, co zresztą wyartykułowała również pani marszałek. Proste pytanie, prosta odpowiedź. Czy ustawa, nad którą dzisiaj obradujemy, jest zgodna z konstytucją? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-62.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Ta ustawa jest niezgodna z konstytucją. Narusza art. 2 konstytucji, art. 7 konstytucji, art. 144 ust. 3 konstytucji, art. 173 konstytucji oraz inne artykuły dotyczące drobniejszych kwestii, o których mówiłam w swoim sprawozdaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pani senator Kochan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-64.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ja chciałabym tylko zapytać, czy pani zna konsekwencje, jakie spotkały sędziego Wróbla, który zdobył największą liczbę głosów spośród sędziów Sądu Najwyższego, startując jako kontrkandydat obecnej prezes Sądu Najwyższego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Pani Senator, media donoszą o tych konsekwencjach i to jest bardzo przykre. No, cóż mam powiedzieć z tej trybuny? To akurat nie jest związane z materią tej ustawy, ale wiemy doskonale, jakie konsekwencje spotykają sędziów, którzy nie działają tak, jak władza ustawodawcza i wykonawcza, głównie wykonawcza, sobie tego życzą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-68.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pani Marszałek, ja w liceum miałem takiego kolegę. Jak pani od polskiego kazała mu opowiedzieć, jaki był sens lektury, a przynajmniej wymienić głównych bohaterów, to on rozpoczynał od rysu historycznego, na tym kończył i dostawał piątkę.</u>
+          <u xml:id="u-68.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ja zadałem pani 2 bardzo proste pytania. Skoro prezydent Rzeczypospolitej ma kompetencje – kompetencje, czyli i prawo, i obowiązek – by powołać pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, to czy nie powinien też móc powoływać prezesów Sądu Najwyższego, prezesów izb?</u>
+          <u xml:id="u-68.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">I drugie pytanie. Przecież ta nowelizacja nie zmienia całości tekstu. Ona jedynie mówi, co się będzie działo, jeśli któraś z izb nie wykona swojej kompetencji i, mimo bardzo niskiego kworum wynoszącego 1/3 członków izby, nie wybierze kandydatów na prezesa izby. W szczególności zwracam uwagę, że nie jest zmieniany art. 15 §2, który mówi: „Prezes Sądu Najwyższego – czyli właśnie prezes izby – jest powoływany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, po zasięgnięciu opinii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, na trzyletnią kadencję spośród 3 kandydatów wybranych przez zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego”. Resztę przepisu pominę. To się nie zmieniło. Pani tutaj wyłamywała drzwi, które są dawno otwarte. Jeszcze raz: projekt tej… Przepraszam, to już jest ustawa. Ta ustawa jest po to, żeby w sytuacji awaryjnej, na wypadek obstrukcyjnej działalności którejś z izb… Mam nadzieję, że tego nie będzie, ale na wypadek, gdyby tak było, i gdyby przy bardzo niskiej frekwencji, 1/3, nie zdołano wskazać kandydatów na prezesa izby… To jest tylko i wyłącznie po to. Cały ten sztafaż, a w szczególności twierdzenie ex cathedra, że coś jest konstytucyjne, a coś nie… Jeśli te przepisy dotyczące wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, które zafunkcjonowały, są niekonstytucyjne, to czemuście ich nie zaskarżyli do jedynego organu, który to może stwierdzić…</u>
+          <u xml:id="u-68.4" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bo go nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-68.5" who="#SenatorJerzyCzerwinski">…czyli do Trybunału Konstytucyjnego?</u>
+          <u xml:id="u-68.6" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bo go nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-68.7" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Wasze bajeczki, które opowiadacie tutaj z tej mównicy…</u>
+          <u xml:id="u-68.8" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bo nie ma Trybunału Konstytucyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-68.9" who="#SenatorJerzyCzerwinski">…że coś jest konstytucyjne lub nie jest, nie mają żadnego znaczenia z punktu widzenia prawnego. Bajki dla potłuczonych.</u>
+          <u xml:id="u-68.10" who="#SenatorMagdalenaKochan">Nieprawda.</u>
+          <u xml:id="u-68.11" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Mogę odpowiedzieć?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Odpowiadam bardzo krótko na pana pytanie. Art. 144 ust. 3 pkt 20 konstytucji stanowi, że… Są tam enumeratywnie wymienione kompetencje prezydenta, bez kontrasygnaty prezesa Rady Ministrów. I pkt 20: powoływanie pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Nie ma nic na temat innych prezesów. Panie Senatorze, pan jest matematykiem, więc ja rozumiem, że panu być może logiczne by się…</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ale to jest już w ustawie! Przed chwilą to cytowałem.</u>
+          <u xml:id="u-70.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Ale ja mówię o konstytucji, Panie…</u>
+          <u xml:id="u-70.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Czy to do pani dociera, czy nie?</u>
+          <u xml:id="u-70.4" who="#komentarz">Poruszenie na sali</u>
+          <u xml:id="u-70.5" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Ale, Panie… Da mi pan senator skończyć?</u>
+          <u xml:id="u-70.6" who="#BarbaraBorysDamiecka">Co to jest za język?</u>
+          <u xml:id="u-70.7" who="#SenatorMagdalenaKochan">Co to jest?</u>
+          <u xml:id="u-70.8" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Z punktu widzenia matematyki być może byłoby to logiczne, ale z punktu widzenia konstytucji tak nie jest. Prezydent może tyle – i tylko tyle. I nie może więcej. To jest pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-70.9" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Druga kwestia. Odpowiedź na drugie pytanie pana brzmi „nie”. Nie uważam, że to jest tylko porządkujące. Tak, uważam, że będzie można wpływać w niekonstytucyjny sposób na wybór prezesów izb.</u>
+          <u xml:id="u-70.10" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">A odnośnie do Trybunału Konstytucyjnego to ja panu senatorowi odpowiem, że nie jest prawdą… To jest pogląd lansowany od kilku lat, ale nie jest to prawdą, że tylko Trybunał Konstytucyjny ma prawo oceniać konstytucyjność. Nie. Każdy sędzia, każdy urzędnik ma prawo do tego, żeby oceniać konstytucyjność, a do eliminowania niekonstytucyjnych aktów z porządku prawnego jest Trybunał Konstytucyjny. Są na ten temat prace wielu prawników, to prace o tzw. rozproszonej kontroli konstytucyjności. Gdyby tak nie było, to sędziowie tak naprawdę nie mogliby wydać wielu wyroków, które zapadły w ciągu ostatnich lat, no, wielu lat, ponad 20, 30, bo w bardzo wielu sytuacjach sędziowie, mając to uprawnienie, opierali się właśnie na konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-70.11" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">I prawdę powiedziała pani senator Kochan: nie mamy prawidłowo wybranego Trybunału Konstytucyjnego, w związku z czym, Panie Senatorze… Ja też nad tym ubolewam, ale skarżenie przepisów, które ten Sejm uchwala, ma taki skutek, jak to widzieliśmy w ubiegłym roku. A rozstrzyganie przez Trybunał wniosków składanych przez państwa formację ma skutek taki jak w przypadku wyroku – no, to orzeczenie, wyrok, nie wiem, co to jest – z 22 października ub.r.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo. Więcej pytań nie ma, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-71.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Projekt tej ustawy został wniesiony przez prezydenta. Do reprezentowania stanowiska prezydenta w toku prac parlamentarnych została upoważniona sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pani Małgorzata Paprocka.</u>
+          <u xml:id="u-71.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy pani minister Paprocka pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko prezydenta?</u>
+          <u xml:id="u-71.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Tak, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-71.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">To zapraszam na mównicę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Mam zaszczyt przedstawić Wysokiemu Senatowi ustawę nowelizującą ustawę o Sądzie Najwyższym uchwaloną z inicjatywy prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pana Andrzeja Dudy.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">W toku wczorajszych prac połączonych komisji senackich na pewno poza kwestiami dyskusyjnymi pozostawała kwestia wydłużenia terminu na wniesienie skargi nadzwyczajnej. W tym miejscu chciałabym podziękować pani senator Lidii Staroń za poprawkę wydłużającą okres, w którym będzie możliwe złożenie skargi nadzwyczajnej przez rzecznika praw obywatelskich i prokuratora generalnego z 2 do 3 lat. W pozostałym zakresie… Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rekomendują skreślenie pozostałych punktów nowelizacji, choć w tym zakresie nie odbyła się pogłębiona dyskusja merytoryczna. Nie miałam możliwości odniesienia się do uwag przedstawionych przez pana prof. Marka Chmaja ani do uwag Biura Legislacyjnego. Pozwoli zatem Wysoki Senat, że bardzo krótko uczynię to w tej chwili.</u>
+          <u xml:id="u-72.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Jeśli podążać za systematyką ustawy, to pierwsza zmiana wiąże się z art. 15 ustawy o Sądzie Najwyższym dotyczącym wyłaniania kandydatów na stanowisko prezesa Sądu Najwyższego. Konstytucja kreuje współpracę prezydenta i Sądu Najwyższego przy wyłanianiu zarówno pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, jak i prezesów Sądu Najwyższego, jest to prerogatywa prezydenta. Ale konstytucja jasno wskazuje, że pan prezydent, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powołuje osoby na te dwa stanowiska spośród kandydatów przedstawionych przez Sąd Najwyższy, jest tam użyta liczba mnoga, zatem prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ma pełną dowolność wyboru spośród kandydatów przedstawionych przez właściwe gremia. Zatem stwierdzenie, że tylko jeden kandydat jest możliwy do wyboru, absolutnie nie znajduje żadnego pokrycia w przepisach konstytucyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-72.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Wracając do meritum ustawy, chciałabym powiedzieć, że dzisiaj dopiero wybrzmiała – i tutaj dziękuję bardzo panu senatorowi Czerwińskiemu – pewna systematyka i logika ustawy o Sądzie Najwyższym. Pierwszym i podstawowym trybem wyłonienia kandydatów zarówno na pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, jak i prezesów Sądu Najwyższego jest tryb przewidziany w art. 12, czyli zwołanie odpowiednio przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego albo prezesa Sądu Najwyższego zgromadzenia – albo zgromadzenia ogólnego, albo zgromadzenia izby. Jeśli dochodzi do prawidłowego zwołania tych zgromadzeń, to żaden z mechanizmów wprowadzonych ustawą nigdy nie znajdzie zastosowania. Najlepszym przykładem tego jest prawidłowe, właśnie w trybie art. 12, zwołanie zgromadzenia w Izbie Karnej i wyłonienie kandydatów. W tamtym roku do powołania prezesa Izby Karnej doszło właśnie w trybie art. 12 ust. 2. W przypadku, gdyby nie doszło do wyłonienia kandydatów w trybie art. 12 ust. 2, pan prezydent we wnoszonej inicjatywie proponuje pewnego rodzaju mechanizm zabezpieczający. Pan senator Czerwiński użył określenia „ratunkowy”. Tak, to właśnie o to chodzi. I pani marszałek, wspominając zgromadzenia ogólne dotyczące wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, nie wspomniała o jednej istotnej rzeczy – nie doszło do zwołania Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Najwyższego w trybie art. 12 ust. 2. Stąd też zaszła konieczność uruchomienia całej procedury. Nie doszło do zwołania zgromadzenia na 6 tygodni przed zakończeniem kadencji pani prezes Gersdorf.</u>
+          <u xml:id="u-72.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Ustawa wprowadza 2 mechanizmy zabezpieczające. Pierwszym jest odpowiednie zmniejszanie kworum, rezygnacja z bardzo wysokiego kworum 2/3 członków. Jest propozycja kworum 1/2 i 1/3. Ale, Wysoki Senacie, to jest zawsze w gestii sędziów. Tak było w przypadku Izby Karnej, wspomniałam tę sytuację. Jeżeli sędziowie przychodzą na zgromadzenie zwołane na 6 tygodni przed zakończeniem kadencji, to głosują, do czego mają pełne prawo. Dochodzi wtedy do wyłonienia kandydatów i oni są przedstawiani prezydentowi. I tutaj w żaden sposób podstawowa konstrukcja nie jest zmieniana.</u>
+          <u xml:id="u-72.6" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Drugim mechanizmem zabezpieczającym jest odwołanie do art. 13a §1 ustawy o Sądzie Najwyższym, kiedy prezydent, ale dopiero po tych 3 krokach, będzie mógł powierzyć wykonywanie obowiązków prezesa Sądu Najwyższego sędziemu Sądu Najwyższego. Stosowna norma kompetencyjna znajduje się w proponowanym art. 15 §4. Ponadto jest tam odesłanie do art. 13a §2, ponieważ tam są wskazane terminy obligujące tego sędziego, któremu prezydent powierzy obowiązek, na zwołanie zgromadzenia. To jest precyzyjnie zaplanowane w taki sposób, aby do wyłonienia tych kandydatów mogło dojść możliwie jak najszybciej.</u>
+          <u xml:id="u-72.7" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Warto również w tym kontekście zauważyć art. 126 ust. 3 konstytucji, który stanowi, że prezydent wykonuje obowiązki, które określa konstytucja oraz ustawa. Art. 144 ust. 3 konstytucji to nie jest norma kompetencyjna dla prezydenta, to jest zbiór sytuacji, zbiór takich obowiązków i uprawnień prezydenta, które są zwolnione z kontrasygnaty prezesa Rady Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-72.8" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Podkreślenia wymaga to, że prezydent, tak jak wspomniałam, będzie powierzał ewentualnie w czwartym kroku wykonanie obowiązków prezesa Sądu Najwyższego czynnemu sędziemu Sądu Najwyższego. Nie ma w tym zakresie żadnej ingerencji prezydenta RP w działalność orzeczniczą. Prezes Sądu Najwyższego pełni bardzo ważną rolę w zapewnianiu prawidłowej działalności Sądu Najwyższego, ale należy zauważyć, że są to obowiązki związane z organizacją pracy izby. Są to funkcje, tak jak mówię, bardzo istotne, ale o charakterze administracyjnym czy wykonawczym. Te obowiązki kataloguje m.in. §15 regulaminu.</u>
+          <u xml:id="u-72.9" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Przechodzę do drugiej kwestii, która też wzbudza wątpliwości, do kwestii nowelizacji art. 83 ustawy o Sądzie Najwyższym i przekazania pewnych uprawnień w gestię pierwszego prezesa Sądu Najwyższego z dzisiejszej gestii prezesa Sądu Najwyższego. W żaden sposób nie można tego wiązać z kształtowaniem jakiejkolwiek linii orzeczniczej. Są to uprawnienia wskazywania składu, ewentualnie określenia kolejności rozpoznawania spraw, ale w oczywisty sposób o kształcie orzeczenia decyduje skład orzekający. Co więcej, w przypadku tzw. uchwał abstrakcyjnych bardzo często wykracza to poza skład 7 sędziów, czyli niejako kształt składu orzekającego wynika wprost z ustawy, bo jeżeli mówimy o składzie całej izby Sądu Najwyższego, to są to sędziowie w tej izbie, nie dochodzi do wskazania konkretnych sędziów. Analogiczna sytuacja jest wtedy, kiedy sprawa jest rozpoznawana w składach połączonych izb Sądu Najwyższego czy w pełnym składzie. Należy również zauważyć, że już dzisiaj przepisy Regulaminu Sądu Najwyższego, które obowiązują od wielu lat, uprawniają pierwszego prezesa Sądu Najwyższego do wskazywania sprawozdawców w tego rodzaju sprawach. Mając na uwadze pozycję ustrojową pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, fakt, że często te sprawy wykraczają poza rozpoznanie w jednej izbie, wydaje się, że to właśnie pierwszy prezes Sądu Najwyższego powinien być predestynowany do podejmowania takich decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-72.10" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">W pewien sposób niezrozumiała jest również propozycja połączonych komisji wykreślenia dodawanego art. 96a ustawy, który niweluje pewną oczywistą lukę regulacyjną w tym zakresie, istniejącą już od wielu lat. Przepis ten dotyczy sprawy technicznej, organizacyjnej, a mianowicie tworzenia akt sprawy w Sądzie Najwyższym. Decyzję tę należy uznać za jeszcze bardziej nieuzasadnioną, jeżeli weźmiemy pod uwagę brzmienie proponowanego art. 96a §3, który jednocześnie przesądza o udostępnianiu akt sprawy stronom i uczestnikom postępowania wraz z prawem do przeglądania akt, otrzymywania odpisów, kopii i wyciągów. Dzisiaj ustawa o Sądzie Najwyższym tego typu regulacji wprost nie przewiduje.</u>
+          <u xml:id="u-72.11" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Do tego przepisu uwagi zgłosiło Biuro Legislacyjne. Jednak trudno za argument przemawiający za wykreśleniem całego przepisu uznać zarzut jego nieprawidłowego umieszczenia w systematyce ustawy, szczególnie że praktyka innych ustaw jest w tym zakresie zróżnicowana, w szczególności ustawa – Prawo o ustroju sądów powszechnych tego typu regulacje zawiera w przepisach dotyczących ogólnych czynności, czynności sądu. W prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi faktycznie taki przepis znajduje się w art. 12a, w części początkowej ustawy. Ale, tak jak wskazuję, jest różna systematyka. Można było tę kwestię zapewne przedyskutować.</u>
+          <u xml:id="u-72.12" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Również terminologia…</u>
+          <u xml:id="u-72.13" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Tomasz Grodzki</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pani Minister, proszę mi wybaczyć, ale powinniśmy zrobić przerwę w tym punkcie, ponieważ mamy na sztywno zaplanowaną w porządku obrad uchwałę w sprawie wydarzeń bydgoskich i mamy gościa honorowego, kawalera Orderu Odrodzenia Polski, pana senatora Rulewskiego.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaMalgorzataPaprocka">Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Tak że kontynuujemy… To jest uchwała okolicznościowa, myślę, że…</u>
+          <u xml:id="u-73.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaMalgorzataPaprocka">Panie Marszałku, oczywiście…</u>
+          <u xml:id="u-73.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">…zejdzie nam około pół godziny.</u>
+          <u xml:id="u-73.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo panią przepraszam i zachęcam do uczestnictwa w tym miłym wydarzeniu. A później zaraz wracamy do procedowania.</u>
+          <u xml:id="u-73.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia punktu dziewiętnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy.</u>
+          <u xml:id="u-73.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Witam bardzo serdecznie obecnego na posiedzeniu uczestnika tamtych wydarzeń, senatora mnogich kadencji, pana senatora Jana Rulewskiego.</u>
+          <u xml:id="u-73.8" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-73.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że projekt uchwały został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 352, a sprawozdanie komisji – w druku nr 352 S.</u>
+          <u xml:id="u-73.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, panią senator Halinę Biedę, o przedstawienie sprawozdania komisji o projekcie uchwały.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Jest to dla mnie niewątpliwie zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji, która pozytywnie i jednogłośnie zaopiniowała projekt uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy. Ja może tylko powiem, że wydarzenia te, z racji swojej wagi i bezprecedensowego znaczenia dla historii naszego kraju, miały wpływ również na samo procedowanie, ponieważ początkowo były 2 uchwały, jedna zgłoszona przez pana Ryszarda Bobera i jedna zgłoszona przez pana Antoniego Mężydłę. Ale dzięki życzliwości i konsultacjom z senatorem Janem Rulewskim, udało nam się stworzyć jedną.</u>
+          <u xml:id="u-74.2" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Mam nadzieję, że tak jak komisja, tak również Senat Rzeczypospolitej jednogłośnie przyjmie uchwałę.</u>
+          <u xml:id="u-74.3" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Bardzo też dziękuję wszystkim senatorom, którzy życzliwie składali uwagi. Na posiedzeniu komisji udało nam się wypracować jeden tekst.</u>
+          <u xml:id="u-74.4" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, proszę o podjęcie niniejszej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytanie do sprawozdawcy komisji oraz upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pierwszy zgłosił się pan senator Jan Maria Jackowski, druga – pani senator Czudowska.</u>
+          <u xml:id="u-75.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę, pan senator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Pani Senator, ja bym prosił panią senator, żeby pani przybliżyła może przebieg posiedzenia komisji. Bo była ciekawa dyskusja dotycząca powszechności tych wszystkich zdarzeń, które miały wówczas miejsce. Była polemika między panem senatorem Klichem a niektórymi uczestnikami tej dyskusji. Czy to rzeczywiście miało taki powszechny charakter? Czy był spór, no, dyskusja na ten temat? Jakby pani senator zechciała tutaj przybliżyć Wysokiej Izbie przebieg tej części debaty… Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#SenatorHalinaBieda">Już przybliżam. Chodziło rzeczywiście o to, czy strajk ostrzegawczy, o którym decyzja została podjęta, był rzeczywiście strajkiem powszechnym, czy nie. Dyskusja dotyczyła, jak myślę, 2 sposobów rozumienia słowa „powszechny”. Z jednej strony powszechny strajk to strajk bardzo liczny, taki, w którym udział wzięli prawie wszyscy lub wszyscy, ale z drugiej strony słowo „powszechny” oznacza, że jego idea została przyjęta przez znaczną, większą część społeczeństwa. Doszliśmy do porozumienia, do zgody, do konsensusu – jakkolwiek pan senator chciałby to określić – że był to jednak strajk powszechny. To, że nie wszyscy wzięli w nim udział w sposób stricte fizyczny, wynikało również z manipulacji reżimowej telewizji, reżimowych mediów, które, jak wiadomo, dyskredytowały uczestników wydarzeń w Bydgoszczy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pytanie zadaje pani senator Czudowska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#SenatorDorotaCzudowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#SenatorDorotaCzudowska">Jeśli pan pozwoli… Ja mam nie pytanie, ale prośbę. Chciałabym, żeby pani senator odczytała treść projektu uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-79.2" who="#SenatorHalinaBieda">Dobrze, zaraz odczytam, tylko muszę pójść po okulary.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#SenatorTomaszGrodzki">Jeżeli pani senator pozwoli, to zrobię to w pani zastępstwie. Ponieważ zaliczam się do grona fanów pana senatora Rulewskiego, będzie to dla mnie przyjemność.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#SenatorTomaszGrodzki">„Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 marca 2021 r. w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy.</u>
+          <u xml:id="u-80.2" who="#SenatorTomaszGrodzki">Czterdzieści lat temu w Bydgoszczy podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej 19 marca 1981 r. doszło do napaści milicji na zaproszonych przedstawicieli bydgoskiego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”. Wśród nich znajdowali się także przedstawiciele nieuznawanego przez władze komunistyczne Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych.</u>
+          <u xml:id="u-80.3" who="#SenatorTomaszGrodzki">Po brutalnej akcji milicji obywatelskiej, zwłaszcza dotkliwym pobiciu Michała Bartoszcze, Mariusza Łabentowicza i Jana Rulewskiego, wydarzenia bydgoskie szybko nabrały wymiaru ogólnopolskiego, a wobec pobitych podjęto akcję dyskredytującą. Społeczeństwo polskie, wielokrotnie doświadczane w minionych latach kryzysami żywnościowymi, z całą mocą stanęło w obronie działaczy związkowych, pobitych przez funkcjonariuszy reżimu komunistycznego. Dało temu wyraz w strajku ostrzegawczym, największym w powojennej historii Polski.</u>
+          <u xml:id="u-80.4" who="#SenatorTomaszGrodzki">Celem ówczesnych protestów było zwrócenie uwagi władz komunistycznych na problem wyżywienia narodu. W tamtym czasie wprowadzono kartki żywnościowe na mięso, co było ostatecznym dowodem bankructwa polityki gospodarczej, w tym rolnej, rządów PRL. Polityka ta, posługująca się różnymi metodami kolektywizacji rolnictwa, spowodowała, że rolnicza Polska była wielkim importerem żywności. Rolnicy w Polsce, przy wsparciu NSZZ „Solidarność” i Kościoła Katolickiego, powiedzieli „dość” tej degradacji i w całym kraju domagali się gwarancji autentycznej własności gospodarstwa rodzinnego oraz zachowania tradycji i kultury wsi polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-80.5" who="#SenatorTomaszGrodzki">Czterdzieści lat po pamiętnych wydarzeniach bydgoskiego marca Senat Rzeczypospolitej Polskiej, uznając ówczesną postawę powszechnego, bezprecedensowego oporu przeciw komunistycznej władzy, składa hołd i wyraża wdzięczność wszystkim jego uczestnikom.</u>
+          <u xml:id="u-80.6" who="#SenatorTomaszGrodzki">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”.</u>
+          <u xml:id="u-80.7" who="#SenatorTomaszGrodzki">Taka jest treść projektowanej uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-80.8" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-80.9" who="#SenatorHalinaBieda">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku. Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
+          <u xml:id="u-80.10" who="#SenatorTomaszGrodzki">Więcej pytań nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-80.11" who="#SenatorTomaszGrodzki">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-80.12" who="#Gloszsali">Jackowski.</u>
+          <u xml:id="u-80.13" who="#SenatorTomaszGrodzki">Słucham?</u>
+          <u xml:id="u-80.14" who="#Gloszsali">Jackowski.</u>
+          <u xml:id="u-80.15" who="#Gloszsali">I Ziemniak.</u>
+          <u xml:id="u-80.16" who="#SenatorTomaszGrodzki">Pan senator Jackowski.</u>
+          <u xml:id="u-80.17" who="#SenatorTomaszGrodzki">Czy pan senator Ziemniak też się zgłasza?</u>
+          <u xml:id="u-80.18" who="#SenatorWojciechZiemniak">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-80.19" who="#SenatorTomaszGrodzki">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-80.20" who="#SenatorTomaszGrodzki">Pan senator Jackowski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Goście! Drogi Janie Rulewski! Wszyscy, którzy nas obecnie słuchają!</u>
+          <u xml:id="u-81.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Chciałbym na wstępie bardzo serdecznie podziękować inicjatorom tej uchwały, ponieważ w natłoku różnych rocznic ta sprawa być może trochę umyka uwagi opinii publicznej, a dla tego okresu zwanego karnawałem „Solidarności”, a więc tych 16 miesięcy między sierpniem 1980 r. a grudniem 1981 r., miała ona fundamentalne znaczenie.</u>
+          <u xml:id="u-81.2" who="#SenatorJanMariaJackowski">Warto być może przypomnieć jeszcze kilka faktów, które siłą rzeczy nie mogły znaleźć się w tej uchwale, bo ona jest dokumentem uroczystym, wyrażającym bardziej intencje, to nie jest oczywiście rozprawa historyczna.</u>
+          <u xml:id="u-81.3" who="#SenatorJanMariaJackowski">Warto powiedzieć, że na tę sesję 19 marca, na której był obecny wicepremier peerelowskiego rządu, pan Stanisław Mach, byli zaproszeni związkowcy, którym obiecano możliwość zabrania głosu. To jest bardzo warte podkreślenia. I w składzie tej delegacji, poza już przytoczonymi osobami, ale je przypomnę, a więc poza Janem Rulewskim, który jest tu na sali, a ze strony rolników Michałem Bartoszcze, Markiem Gawineckim, Markiem Kloneckim, Edmundem Marciniakiem i Tadeuszem Szymańczakiem, byli również przedstawiciele „Solidarności” pracowniczej. Nie będę wszystkich ich nazwisk w tym momencie wymieniał. To, co istotne, to to, że delegacji obiecano możliwość zabrania głosu, jednak sesję zamknięto bez jego udzielenia, a działacze mieli się domagać rejestracji rolniczej „Solidarności”. Radni zaczęli rozchodzić się do domów, wobec czego zaproszeni związkowcy głośno zaprotestowali, na znak sprzeciwu ogłosili pozostanie w sali sesyjnej urzędu wojewódzkiego i zagrozili rozpoczęciem w niej strajku okupacyjnego. Dla władz była to niewygodna sytuacja, ponieważ od 3 dni w Bydgoszczy rolnicy prowadzili podobny strajk w siedzibie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego przy ulicy Dworcowej 87. Dodatkowo przed budynkiem zaczęli gromadzić się związkowcy wezwani tutaj, aby swoją obecnością wzmocnili pozycję negocjacyjną kolegów obecnych na sesji wojewódzkiej rady narodowej.</u>
+          <u xml:id="u-81.4" who="#SenatorJanMariaJackowski">Nie wiem, Panie Marszałku, czy tak będzie, ale mam nadzieję, że pan senator Rulewski też zabierze głos, i być może ja…</u>
+          <u xml:id="u-81.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Oczywiście tradycyjnie po wręczeniu uchwały pan senator wystąpi.</u>
+          <u xml:id="u-81.6" who="#SenatorJanMariaJackowski">Myślę, że dramatyzm… Ja nie będę wyręczał świadka bezpośredniego tych wydarzeń i bohatera tych wydarzeń w opisie tego, co się działo. Chciałbym odnieść się tutaj do szerszego tła tych wydarzeń.</u>
+          <u xml:id="u-81.7" who="#SenatorJanMariaJackowski">W proteście wobec tego, co stało się w Bydgoszczy, lokalni związkowcy przeprowadzili 20 marca w regionie bydgoskim 2-godzinny strajk protestacyjny. Z kolei na 23 i 24 marca zwołano do Bydgoszczy posiedzenie władz krajowych NSZZ „Solidarność”. Podczas odbywających się wówczas burzliwych obrad, ponieważ był spór wewnątrz „Solidarności” na temat strategii wobec władz komunistycznych, uchwalono, że 27 marca przeprowadzony będzie 4-godzinny strajk ostrzegawczy, a jeżeli nie przyniesie on wymiernych korzyści, to 31 marca ogłoszony zostanie strajk generalny.</u>
+          <u xml:id="u-81.8" who="#SenatorJanMariaJackowski">I faktycznie, strajk ostrzegawczy z 27 marca objął cały kraj. Szacuje się, że wzięło w nim udział 62% wszystkich pracowników pierwszej zmiany, chociaż np. w Bydgoszczy odsetek ten był znacznie wyższy i sięgał aż 87%. Strajkowały zakłady pracy, urzędy, szkoły, uczelnie wyższe. Była to, jak piszą historycy, największa akcja strajkowa w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Przytaczam ten fakt, ponieważ na posiedzeniu komisji była dyskusja, że to nie miało charakteru powszechnego. No właśnie miało ten charakter powszechny, mimo że ówczesne media reżimowe oczywiście przedstawiały wydarzenia bydgoskie jako przykład awanturnictwa, a obecnego na sali senatora Jana Rulewskiego przedstawiano jako osobę, która zakłóca porządek i funkcjonowanie państwa polskiego.</u>
+          <u xml:id="u-81.9" who="#SenatorJanMariaJackowski">Protest pokazał władzom skalę poparcia społecznego dla „Solidarności”. Był on również silnym wsparciem dla negocjujących z władzami związkowców, którzy od samego początku spotykali się z najważniejszymi osobami w państwie. Warto wspomnieć, że 26 marca 1981 r., a więc na 2 miesiące przed śmiercią na raka, spotkał się z Wojciechem Jaruzelskim prymas Stefan Kardynał Wyszyński. Wtedy ze strony Wojciecha Jaruzelskiego padła deklaracja, że nastąpi rejestracja związku zawodowego rolników indywidualnych. Ale oczywiście do tego by nie doszło, gdyby nie fala tych zdarzeń, które miały miejsce.</u>
+          <u xml:id="u-81.10" who="#SenatorJanMariaJackowski">Ostatecznie do strajku generalnego nie doszło, ale warto wspomnieć dramaturgię tych wydarzeń. Otóż równolegle odbywały się manewry wojsk Układu Warszawskiego. Ci, którzy pamiętają dramaturgię tamtych wydarzeń, doskonale zdają sobie sprawę z tego, że takie manewry przy tej skali napięcia mogą oznaczać nie tylko manewry wojskowe, ale coś zupełnie innego. Ja też – proszę wybaczyć osobistą refleksję – jako fotoreporter tygodnika „Solidarność”, który to tygodnik nie mógł się ukazać, a powstał na mocy porozumień sierpniowych i właśnie ze względu na wydarzenia bydgoskie wydanie tego numeru zostało opóźnione… W ogóle nie było wiadomo, czy ten tygodnik będzie się ukazywał. Pamiętam, jaka była wtedy atmosfera w redakcji przy ul. Batorego 14, poziom napięcia był wyjątkowo duży w całej tej sprawie. Ostatecznie 12 maja związek zawodowy rolników indywidualnych został zarejestrowany.</u>
+          <u xml:id="u-81.11" who="#SenatorJanMariaJackowski">Proszę zwrócić uwagę na to, że wydarzenia bydgoskie, po pierwsze, było to pole doświadczalne dla socjotechnik propagandowych reżimu komunistycznego, chodzi o sposób przedstawiania uczestników tych wydarzeń, po drugie, była to uwertura do drugiego takiego głośnego wydarzenia, myślę tu o szkole pożarniczej i tych słynnych wydarzeniach w Warszawie chyba 3 grudnia 1981 r. Oba te wydarzenia zapowiadały, że prędzej czy później władze komunistyczne zdecydują się na siłową rozprawę z tym niezwykłym naszym narodowym zrywem związkowo-solidarnościowym. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Mam nadzieję, że ta socjotechnika walki z przeciwnikami politycznymi na zawsze odeszła do lamusa historii.</u>
+          <u xml:id="u-82.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Ziemniak.</u>
+          <u xml:id="u-82.3" who="#Gloszsali">…Kurski z tego korzysta.</u>
+          <u xml:id="u-82.4" who="#Gloszsali">Kto to taki mądrala?</u>
+          <u xml:id="u-82.5" who="#Gloszsali">Ale jesteście…</u>
+          <u xml:id="u-82.6" who="#Gloszsali">…Taki komentarz nie na miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-82.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#SenatorWojciechZiemniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Janie Rulewski, bohaterze tamtych dni! Nie tylko ty, ale w ich imieniu tu dzisiaj jesteś.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#SenatorWojciechZiemniak">Ja zabiorę głos jako uczestnik tamtych wydarzeń, choć nie bezpośrednio w Bydgoszczy. Byłem studentem Akademii Wychowania Fizycznego w Gorzowie i byłem przewodniczącym Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Gdy dotarła do nas wiadomość o wydarzeniach w Bydgoszczy, a to była mała uczelnia, to była filia uczelni poznańskiej w Gorzowie, podjęliśmy decyzję o tym, że organizujemy strajk 4-godzinny. Potwierdzam, to był strajk powszechny, to była oddolna inicjatywa. Nie było wtedy mediów, które na bieżąco przekazywałyby, co tam się dzieje. Mieliśmy jedynie informację: pobito działaczy „Solidarności”. My, NZS, Niezależne Zrzeszenie Studentów jako – nazwijmy to – dziecko „Solidarności” oczywiście włączyliśmy się w tę akcję. Tak że nie tylko strajkowała „Solidarność”, osoby dorosłe, ale i my, studenci. Podjęliśmy tę decyzję wbrew władzom uczelni, które nie bardzo wiedziały – szczególnie na prowincji, jeżeli można tak powiedzieć – że studenci będą protestować, że odbędzie się strajk. Muszę powiedzieć, że nie było to też takie proste. Na czas tego strajku, który prowadziłem, a mieszkałem wtedy w akademiku z żoną i z dzieckiem, żonę i córkę wysłałem do domu, bo było zagrożenie, że będą próbować ten nasz strajk rozbić, a nie chciałem narazić na szwank swojej rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-83.2" who="#SenatorWojciechZiemniak">Tak że te wydarzenia w Bydgoszczy były dla nas inspiracją do pokazania solidarności z wami, ale i zachętą do działania – do działania przeciwko temu systemowi, w którym wtedy byliśmy. Ja może nie odczułem bezpośrednich konsekwencji tego, ale czułem na sobie, powiedzmy, te niemiłe spojrzenia za prowadzenie tego strajku. Może wyszło mi to na dobre, ponieważ jak byłem na ostatnim roku i byłem w fazie pisania pracy magisterskiej, choć bardziej byłem zajęty działalnością NZS w tamtym czasie niż pisaniem pracy, dostałem przyzwolenie złożenia tej pracy w brudnopisie. Chodziło tylko o to, żebym ja tę pracę złożył i żeby Ziemniaka się pozbyli z uczelni. No, tak byłem postrzegany za to, że strajk był w Gorzowie i że wiele działań… W późniejszym okresie ściągnęliśmy do Gorzowa Jana Józefa Lipskiego. Były to wydarzenia w małej uczelni bardzo donośne, a inspiracją dla nich były m.in. te wydarzenia bydgoskie. Tak że, Janie i wy wszyscy, którzy doświadczyliście przemocy w Bydgoszczy, chylę czoła przed wami. Staraliśmy się was wspierać, a wy – jestem tego świadkiem – daliście nam impuls do działania. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Chróścikowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kolego Janku!</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Bardzo się cieszę, że inicjatorzy tej uchwały, którzy przygotowali projekt, i komisja, która go zatwierdziła, przyjmując jednolity tekst, dają w ten sposób wyraz podziękowania tym wszystkim, którzy mieli odwagę w roku 1980, 1981 podjąć takie działania, dzięki którym dzisiaj możemy powiedzieć, że żyjemy w wolnej Polsce, demokratycznej, możemy czuć się prawdziwymi obywatelami i mamy wpływ na to, co się dzieje. Wtedy nie mieliśmy. My jako „Solidarność” Rolników Indywidualnych jesteśmy bardzo wdzięczni, jak ja to nazywam – zawsze to rozgraniczam – „Solidarności” pracowniczej. Dziękuję wam, bo wy państwo nas wspieraliście w Rzeszowie, w ramach porozumienia ustrzycko-rzeszowskiego… Nie tak dawno podejmowaliśmy uchwałę w tej sprawie, która pokazywała, że „Solidarność” pracownicza wspiera „Solidarność” rolniczą. Wydarzenia bydgoskie były elementem, który… Jak już tutaj było powiedziane, szesnastego nastąpiła okupacja siedziby ZSL przez rolników domagających się rejestracji „Solidarności” Rolników Indywidualnych. I m.in. ten wasz strajk był przyczyną tego, że postulaty, które tam chciano przedstawić… To było takie dołożenie cegiełki.</u>
+          <u xml:id="u-85.2" who="#SenatorJerzyChroscikowski">W imieniu „Solidarności” Rolników Indywidualnych dziękuję „Solidarności” pracowniczej i wszystkim tym, którzy wtedy mieli odwagę popierać „Solidarność” Rolników Indywidualnych. Dzięki wam – i Kościołowi, jak tu było powiedziane, prymasowi Wyszyńskiemu – udało się w końcu zarejestrować, po porozumieniach podpisanych w Bydgoszczy, bo tam porozumienia zostały podpisane… 12 maja… Jeszcze raz słowa uznania i podziękowania dla wszystkich, którzy tę uchwałę przygotowali, jak również dla tych, którzy mieli odwagę wtedy stanąć obok nas. Wymieniamy tych, którzy brali w tym udział, ale pamiętajmy o tym, że niektórzy potem zginęli, i to tragicznie zginęli. Do dzisiaj pamiętamy o Bartoszczem, który w niewiadomych okolicznościach… No, dochodzenia IPN dowodzą, że jednak został zamordowany. Tak że słowa uznania i podziękowania dla was w imieniu „Solidarności” Rolników Indywidualnych, jak również moim własnym. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dla porządku informuję, że pan senator Aleksander Szwed złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad projektem uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy.</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego projektu? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
+          <u xml:id="u-86.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-86.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-86.7" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-86.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Już działa, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-86.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-86.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 78 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-86.11" who="#komentarz">Głosowanie nr 5</u>
+          <u xml:id="u-86.12" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-86.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy.</u>
+          <u xml:id="u-86.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poproszę pana senatora Jana Rulewskiego o podejście do stołu prezydialnego. Pragnę wręczyć panu senatorowi uchwałę.</u>
+          <u xml:id="u-86.15" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#PanJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-87.1" who="#PanJanRulewski">Podobno jest taki obyczaj, że jak Rulewski jest w Senacie, to musi mówić, ale zaręczam państwu, że tej gościnności, tego poparcia pana marszałka nie zamierzam nadużywać, gdyż mam świadomość – poprzedzała to dyskusja – że uczestniczę w tym wśród „swoich”, wśród uczestników tamtego strajku, a jeśli oni w nim nie uczestniczyli, to dzisiaj choćby w tej skromnej dyskusji dali wyraz takiego niejako zdalnego uczestnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-87.2" who="#PanJanRulewski">Uchwała w końcowej swej części podkreśla bezprecedensowość i powszechność oporu przeciwko władzy komunistycznej. I nie inaczej było. Nie chodzi już nawet o liczby – choć one były ogromne, największe w zakresie protestów, bo nie tylko strajku, ale i protestu przeciwko ówczesnej władzy totalitarnej. Myślę, że potrzeba tego protestu bynajmniej nie wynikała z lokalności incydentu, bo, jak sama uchwała mówi, akcje protestacyjne przebiegały w całym kraju. I jeśli sięgnie się pamięcią do roku 1956 i Poznańskiego Czerwca, do Grudnia ʼ70, Czerwca ʼ76, to okaże się, że tam można szukać ich podłoża, w tym, gdy robotnicy wołali „Chleba!” – i nie było to żądanie przesadne.</u>
+          <u xml:id="u-87.3" who="#PanJanRulewski">Ale w 1980 r. sytuacja była jakby odmienna i chyba bardziej brzemienna, bo to w 1980 r. władze komunistyczne na skutek wotum nieufności, które zgłosili robotnicy w całej Polsce, podpisały porozumienie. Tym samym nasi reprezentanci – obserwuję ich w tych ławach – udzielili kredytu zaufania tym władzom, wszakże pod jednym warunkiem: że będą realizowały porozumienia, wówczas więcej niż tylko gdańskie, bo zawarte w całym kraju. W tych porozumieniach znalazło się właśnie to, co było przyczyną upadku władz w roku 1956, w 1970 i we wcześniej wymienianych latach. To właśnie pod ciężarem pustych półek, manipulacji cenowych te władze upadały. Niestety, pozostawiały po sobie ślady rozstrzelanych i rozjechanych przez czołgi, a potem zostawiały po sobie infiltrowanych przez armię podziemnych, tajnych służb.</u>
+          <u xml:id="u-87.4" who="#PanJanRulewski">Wydawało się, że właśnie w 1980 r. nie powtórzy się ten tragiczny precedens. Władze pod naporem, w wyniku dialogu, podpisały porozumienia w imieniu swoim i całej Polski. Kredyt zaufania działał do marca 1981 r., a może krócej, właściwie do lutego, kiedy to w Ustrzykach i w Rzeszowie władze, owszem, podpisały porozumienia, ale ich nie realizowały. W Bydgoszczy przeważnie chłopi, przede wszystkim chłopi, ale i my – pracownicy przejęci „Solidarnością”, ale też w imię pomocy w ramach samopomocy, oferując pomoc rolnikom, chłopom – rozwiązywaliśmy nasze problemy wyżywienia narodu, a w szczególności robotników, którzy w tym momencie otrzymywali dodatki drożyźniane. A gdy groziła powtórka, repeta sytuacji z poprzednich lat, uznaliśmy, że trzeba być mądrym przed szkodą, że trzeba przynajmniej uspokoić sytuację systemem kartkowym. Ale przecież wiadomo, że system kartkowy nie jest rozwiązaniem, że tym rozwiązaniem mogło być tylko przyznanie praw chłopom do swobody, do ziemi, do obrotu, do rynku i do ich reprezentacji. W efekcie pod naciskiem tego największego protestu w dziejach Polski podpisano kolejne porozumienie. Kolejny raz władza komunistyczna uzyskała warunkową – powtarzam: warunkową – przepustkę do sprawowania władzy. Jak ją wykorzystała, to wszyscy – i ci z „Solidarności” zielonej i czerwonej, i zwykli obywatele – przekonali się w grudniu, bo w istocie ta władza fałszowała od samego początku. I może dlatego, że naród nie udzielił jej tego zaufania już nigdy, dziś oto żyjemy w wolnym kraju. Ale przesłanie nadal, zawsze pozostaje to samo: jeśli wybierasz władzę i ta władza wygrywa, to wszakże pod warunkiem, że będzie realizowała porozumienia.</u>
+          <u xml:id="u-87.5" who="#PanJanRulewski">O czym to ja zapomniałem? A, chyba o tym, że za dużo gadam. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-87.6" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przed powrotem do rozpatrywania punktu na temat Sądu Najwyższego ogłaszam przerwę do godziny 14.00.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">Przerwa w obradach od godziny 13 minut 04 do godziny 14 minut 07</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przepraszam państwa, że wznawiam obrady z opóźnieniem, jednak oczekiwaliśmy na pojawienie się pani minister, do której są jeszcze pytania.</u>
+          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Powracamy do rozpatrywania punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o kontynuowanie przemówienia sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, panią Małgorzatę Paprocką.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Przepraszam, Pani Marszałek, trochę się przedłużyła procedura sprawdzania na wejściu.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czekaliśmy cierpliwie, Pani Minister.</u>
+          <u xml:id="u-90.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Jeszcze raz bardzo państwa senatorów przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-90.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Skończyliśmy przed przerwą na omawianiu proponowanej zmiany art. 96a, dotyczącej tworzenia akt sprawy w Sądzie Najwyższym. Tak naprawdę to już zostało kilka ostatnich zmian. Podczas posiedzenia połączonych komisji żadnych wątpliwości nie budziły, choć są np. rekomendowane do wykreślenia zmiany dotyczące przepisów art. 103, 126 oraz zmiana załącznika do ustawy w części dotyczącej dodatków funkcyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-90.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Ostatnia grupa przepisów to jest zmiana art. 53, która jest zmianą porządkującą zasady zapewniania sędziom Sądu Najwyższego stale zamieszkałym poza Warszawą bezpłatnego zakwaterowania w Warszawie oraz zwrotu kosztów przejazdu i dodatku z tytułu rozłąki, oraz art. 32, dotyczący wydłużenia terminu na opublikowanie na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, na stronie podmiotowej Sądu Najwyższego, wszystkich orzeczeń zapadłych w Sądzie Najwyższym. W zakresie tych 2 przepisów Biuro Legislacyjne zgłosiło wątpliwość co do ich zgodności z art. 119 konstytucji, czyli zasadą rozpatrywania projektu w 3 czytaniach. Odnosząc się do tej uwagi, należy zauważyć, Wysoki Senacie, że, po pierwsze, one się mieszczą w nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym, a po drugie, propozycje te zostały dodane na wczesnym etapie procedowania, bo podczas rozpatrywania projektu w komisji sejmowej po pierwszym czytaniu. Poza tym te zmiany mają charakter zdecydowanie techniczny i dostosowujący, ponieważ dzisiaj, w obowiązującym stanie prawnym, zasady dotyczące bezpłatnego zakwaterowania sędziów są uregulowane poprzez odesłanie do ustawy z 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych i wydanych na jej podstawie rozporządzeń. Są to regulacje, które w żaden sposób nie przystają do specyfiki pracy sędziów ani do samej konstrukcji Sądu Najwyższego. No, sędziowie zamieszkują na stałe właściwie na terenie całego kraju, nie tylko w Warszawie. Niektórzy mieszkają w odległości, która zgodnie tymi przepisami nie pozwala przyznać takich dodatkowych uprawnień. I stąd propozycja, aby to odesłanie zostało uchylone. W to miejsce zaproponowano taki przepis, aby ta sprawa była regulowana rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Siłą rzeczy do ustawy nie dołączono ani założeń, ani projektu takiego rozporządzenia. No, tak jak mówiłam, ta propozycja została wprowadzona poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-90.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Drugi przepis to art. 132. Zdaję sobie sprawę z tego, co w swojej uwadze podniosła pani marszałek, czyli z tego, że termin przewidziany w tym przepisie wyekspirował. No, był to termin 2-letni. Wydaje się, że jest to zmiana jak najbardziej zasadna i potrzebna. Proszę popatrzeć na to, że tak naprawdę beneficjentami opublikowania wszystkich orzeczeń Sądu Najwyższego w biuletynie będą w pierwszej kolejności obywatele, którzy dzięki temu uzyskają bezpłatny dostęp do całego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Na pewno skorzystają na tym również profesjonalni pełnomocnicy, prawnicy czy pracownicy administracji. I stąd taka propozycja, aby doszło do pewnej, można powiedzieć, reaktywacji tego przepisu.</u>
+          <u xml:id="u-90.6" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Ta wątpliwość, o której mówiła pani marszałek, była przedmiotem dyskusji w czasie prac w Senacie. Były zgłaszane uwagi legislatora, ale ostatecznie Biuro Legislacyjne Senatu tę zmianę zaaprobowało. A co do ewentualnej niezgodności z art. 119, to tutaj jest też pewna niezgodność między biurami legislacyjnymi Sejmu i Senatu. Pytania w tym zakresie kierowano również do Biura Legislacyjnego Sejmu. No, pytano, czy te zmiany nie wykraczają poza zakres przedłożenia, ale na etapie prac w Sejmie opinia Biura Legislacyjnego była w tym zakresie pozytywna.</u>
+          <u xml:id="u-90.7" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Zatem w imieniu pana prezydenta zwracam się do Wysokiego Senatu o poparcie tej ustawy. Dziękuję uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję, Pani Minister.</u>
+          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawicielki prezydenta, związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-91.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-91.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę, pani senator Magdalena Kochan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Pani minister w końcowej frazie swojego wystąpienia powiedziała o czymś, co z mojego punktu widzenia jest bardzo istotne, a mianowicie o zaufaniu do legislatorów. My w Senacie mamy pełne zaufanie do naszych legislatorów z Biura Legislacyjnego, naprawdę wierzymy w ich bezstronność i obiektywizm w ocenianiu zapisów proponowanych Senatowi.</u>
+          <u xml:id="u-92.2" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ale chciałabym zapytać panią minister o coś innego. Otóż pani, pracując w kancelarii pana prezydenta, ma w swoim zakresie obowiązków nadzór merytoryczny nad Biurem Prawa i Rozwoju.</u>
+          <u xml:id="u-92.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Ustroju.</u>
+          <u xml:id="u-92.4" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ustroju, przepraszam. Tak, oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-92.5" who="#SenatorMagdalenaKochan">Problem w tym, że wysłuchaliśmy opinii konstytucjonalisty, autorytetu, pana prof. Marka Chmaja, który mówił o braku konstytucyjności proponowanych zapisów. Co więcej, Pani Minister, w tej ustawie proponujecie panaceum na chorobę, której wcześniej nie było w Sądzie Najwyższym. No, nie było problemów z wyborem jakiegokolwiek prezesa jakiejkolwiek izby, dopóki nie pojawili się tam nominaci neo-KRS.</u>
+          <u xml:id="u-92.6" who="#SenatorMagdalenaKochan">Moje pytanie brzmi tak: jakie autorytety prawne opiniowały państwa projekt ustawy, który w formie ostatecznej trafił do Sejmu, a teraz, już jako ustawa, jest procedowany w Senacie? Kto państwu pomagał? Kto to oceniał? Bo nie wierzę, że stworzyliście to tylko własnymi siłami. A więc bardzo proszę o rzetelną odpowiedź. Gdyby pani miała z tym kłopot, wystarczyłaby mi odpowiedź na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Pani Senator, za przygotowanie inicjatyw legislacyjnych prezydenta Rzeczypospolitej, zgodnie z aktami regulującymi działalność Kancelarii Prezydenta RP, tj. statutem oraz regulaminem organizacyjnym, odpowiada wskazane przez panią senator Biuro Prawa i Ustroju. Do inicjatywy przedstawionej przez prezydenta RP nie były sporządzane opinie zewnętrzne. Jest to inicjatywa przygotowana w całości siłami kancelarii. Nie wiem, skąd taki brak zaufania do działalności legislacyjnej, po prostu biuro przygotowuje inicjatywy. Jeśli są prowadzone na etapie przygotowania konsultacje, to informacja o tym znajduje się zawsze w uzasadnieniu projektu prezydenta, zgodnie również z wymogami Regulaminu Sejmu w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Pan senator Krzysztof Kwiatkowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pani Marszałek! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-95.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pytanie do pani minister. Opierając się na czym, pani mówiła, że Biuro Legislacyjne zweryfikowało swój pogląd o niedopuszczalności nowelizacji art. 132 ustawy o Sądzie Najwyższym w trybie zgłoszenia poprawki? Bo jeszcze przed chwilą konsultowałem to z Biurem Legislacyjnym i podtrzymuje ono swoją opinię, że w tym zakresie może być wyłącznie odrębna inicjatywa ustawodawcza, a tryb pracy, który miał miejsce w Sejmie, jest trybem, powiem najdelikatniej, nieprawidłowym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Panie Przewodniczący, ja nie odnosiłam się do prac Senatu i do opinii Biura Legislacyjnego Senatu. W zakresie art. 132, jak również art. 53 ustawy i kwestii dopuszczalności poprawki na tym etapie, na którym była wprowadzona podczas posiedzenia Sejmu, była zasięgana opinia merytoryczna Biura Legislacyjnego Sejmu. W moim wystąpieniu – przepraszam, jeśli to było nieprecyzyjnie wyartykułowane przeze mnie – chodziło mi o to, że była pewnego rodzaju sprzeczność poglądów biur legislacyjnych. Na tamtym etapie, na etapie prac w parlamencie, w Sejmie było stanowisko Biura Legislacyjnego Sejmu o dopuszczalności takich poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pani Minister, jest pani prawnikiem, to zadam pani pytanie: czy pani uważa, że tryb procedowania tej zmiany w Sejmie był trybem właściwym i że, bym powiedział, nie naruszał zasad prawidłowej legislacji? No, zapytam w ten sposób.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">W odniesieniu do art. 132 i 53, tak?</u>
+          <u xml:id="u-99.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Tak, tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-99.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Jest to na pewno, Panie Przewodniczący, Wysoki Senacie, zawsze kwestia dyskusyjna, ponieważ dopuszczalność poprawek była wielokrotnie przedmiotem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i zawsze jest to badane w konkretnej sytuacji. Oczywiście fundamentalną zasadą jest zasada trzech czytań wyrażona w art. 119. Jednak Trybunał, oceniając dopuszczalność poprawek, mówi o ich głębokości, o ich szerokości i o ich powiązaniu z materią ustawową. Za dopuszczalnością tych poprawek, czyli dotyczących art. 53 i 132, przemawia w pierwszym rzędzie to, że poruszamy się w obrębie ustawy o Sądzie Najwyższym, nie jest to nowelizacja żadnej dodatkowej ustawy. Po drugie, jest to, tak jak mówiłam, dość wczesny etap prac legislacyjnych, czyli rozpatrzenie projektu po pierwszym czytaniu w komisji. Po trzecie, jednak jest to norma o charakterze technicznym, ona nie dotyczy praw i obowiązków obywateli, tylko jest związana z pewnego rodzaju obowiązkiem Sądu Najwyższego, którego beneficjentami w efekcie są m.in. obywatele, którzy w ten sposób, tak jak wspomniałam, otrzymują bezpłatny dostęp do całej bazy orzeczniczej Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-99.3" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Ja tego nie kwestionuję. Ja pytałem wyłącznie o stronę formalną, szczególnie że był to projekt państwa, prezydencki.</u>
+          <u xml:id="u-99.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Tak, jednak poprawki były oczywiście poprawkami poselskimi. Tak jak mówię, była na ten temat dyskusja również z Biurem Legislacyjnym i te argumenty, o ile pamiętam, były w tej dyskusji wtedy podnoszone, było pytane również Biuro Legislacyjne Sejmu w tym zakresie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy jeszcze ktoś chce zadać pytanie? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-100.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Pani Minister.</u>
+          <u xml:id="u-100.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMalgorzataPaprocka">Dziękuję uprzejmie, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-100.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Jest z nami przedstawicielka rządu, Ministerstwa Sprawiedliwości, pani minister Anna Dalkowska.</u>
+          <u xml:id="u-100.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko rządu?</u>
+          <u xml:id="u-100.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Pani Minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-101.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-101.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">W dniu 25 lutego br. uchwalona została ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym, która stanowiła wynik realizacji inicjatywy ustawodawczej pana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Druk sejmowy nr 935, druk senacki nr 330.</u>
+          <u xml:id="u-101.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Jak pokazuje dzisiejsze posiedzenie oraz praca komisji, ustawa budzi szerokie emocje, co nie powinno dziwić, gdyż dotyczy ona organizacji pracy Sądu Najwyższego będącego konstytucyjnym organem państwa. Zgodnie z art. 183 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Sąd Najwyższy – przypomnę – sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania.</u>
+          <u xml:id="u-101.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o materię uregulowaną przedmiotową ustawą, to ona dotyka kilku kwestii, z których zasadniczą sprawą jest zmiana w zakresie instytucji skargi nadzwyczajnej w związku z upływającym w dniu 3 kwietnia br. 3-letnim terminem dotyczącym możliwości skorzystania przez prokuratora generalnego lub rzecznika praw obywatelskich z uprawnienia w zakresie wniesienia skargi nadzwyczajnej, oczywiście w stosunku do orzeczeń, które uprawomocniły się w okresie od dnia 17 października 1997 r. do dnia 3 kwietnia 2018 r. Głównym celem tej ustawy jest wydłużenie terminu do wniesienia takiej skargi nadzwyczajnej przez wymienione podmioty w stosunku do tych orzeczeń z 3 do 5 lat.</u>
+          <u xml:id="u-101.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Jak wynika z uzasadnienia prezydenckiej ustawy, potrzeba wydłużenia przedmiotowego terminu o 2 lata jest uzasadniana stwierdzonymi potrzebami w tym zakresie, liczbą spraw, wniosków obywatelskich, jak również, na co zwracam uwagę, trwającym już od ponad roku stanem epidemii. W tym zakresie projekt zarówno na etapie procedowania w Sejmie, jak również jako uchwalona ustawa w toku prac w Wysokiej Izbie nie budził emocji.</u>
+          <u xml:id="u-101.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o pozostałe kwestie, to pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że dotyczą one materii z zakresu organizacji pracy i funkcjonowania Sądu Najwyższego i w tym kontekście nie sposób zgodzić się ze stwierdzeniami jakoby była to ustawa o fundamentalnym ustrojowym znaczeniu. Wyjaśnię, dlaczego jest takie stanowisko rządu, który w tym momencie reprezentuję. Mianowicie ustawa dotyka kwestii dotyczącej wyboru kandydatów, wyboru prezesów izb Sądu Najwyższego. W zakresie nowelizacji art. 15 ustawy o Sądzie Najwyższym doprecyzowuje ona pewne kwestie związane z kategorią odpowiedniego stosowania przepisów. Mianowicie w obecnie obowiązującym brzmieniu ustawy o Sądzie Najwyższym przepis zawarty w art. 15 §3 nawiązuje do odpowiedniego stosowania materii uregulowanej w art. 13 tej samej ustawy. To odpowiednie stosowanie jest kategorią nieostrą, w związku z tym, jak doktryna i orzecznictwo wskazuje, może być postrzegane z trojakiego punktu widzenia. Odpowiednie stosowanie zakłada stosowanie w całości regulacji, do której odwołują się przepisy, ale może to być stosowanie z pewnymi wyłączeniami, przy założeniu oczywiście modyfikacji przepisów wynikających z istoty określonej materii. Ponieważ to odpowiednie stosowanie nawiązuje w tej chwili do treści §3 art. 13, gdzie wskazano to stopniowalne kworum określonymi liczbami, które odnoszą się do całego składu Sądu Najwyższego, konieczne było doprecyzowanie tej regulacji przez określenie ułamkowe tych samych kwestii. Czyli jest tak, że są wskazane odpowiednio liczby 84, 75 i 32 – chodzi tutaj o liczbę członków i liczbę sędziów Sądu Najwyższego, którzy wchodzą w skład zgromadzenia ogólnego całego Sądu Najwyższego. Tym liczbom odpowiadają ułamkowo wartości 1/3, 1/2 i 2/3. Trochę w niewłaściwej kolejności, odpowiednio 2/3, 1/2 i 1/3… Należało w ten sposób doprecyzować ten zwrot odpowiedniego stosowania, tak aby w sposób konkretny można było odnieść tryb wyboru prezesa izby do określonej w tej chwili w ustawie o Sądzie Najwyższym procedury wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. I w tym kontekście ta zmiana zdecydowanie ma charakter doprecyzowujący. Ona nie wnosi żadnej nowej wartości, jeśli chodzi o regulację zawartą w ustawie o Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-101.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Druga kwestia, na którą zwracam uwagę, to podnoszona już tutaj podczas obrad Wysokiej Izby kwestia stopniowalności. Otóż ustawa nie wprowadza żadnego nowego modelu wyboru prezesa izby Sądu Najwyższego. Ona zakłada czy też określa taki warunkowy tryb wyboru pierwszego prezesa w sytuacji, gdy nie dojdzie do tego wyboru na podstawie przepisów określonych tą ustawą. Czyli w pierwszej kolejności – i o tym proszę pamiętać – żeby w ogóle doszło do wyboru, do wskazania przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej osoby, która pełni funkcję prezesa danej izby, to muszą być zwołane aż 3 zgromadzenia. Pierwsze zgromadzenie ma być na 6 tygodni przed upływem kadencji, a kworum musi wynieść 2/3. Jeśli takiego kworum nie będzie, to jest drugie zgromadzenie, gdzie kworum wynosi powyżej 1/2. Jeśli i tego nie będzie, to jest trzecie zgromadzenie, gdzie kworum wynosi powyżej 1/3. I dopiero wtedy, gdy podczas tych 3 zgromadzeń nie uda się wybrać kandydatów na prezesów izb, uruchamia się kompetencja pana prezydenta do wskazania osoby, która będzie pełniła obowiązki. Takie rozwiązanie stanowi gwarancję ciągłości funkcjonowania Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-101.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Proszę zauważyć, że gdyby nie było takiej regulacji, jeśli chodzi o wybór pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, to mielibyśmy taką sytuację, że w ogóle nie byłoby organu konstytucyjnego uprawnionego do reprezentowania Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-101.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">I tutaj chciałabym sprostować tę okoliczność, która była wcześniej podnoszona. Nie było w ubiegłym roku tak, że były kolejne zgromadzenia Sądu Najwyższego, których celem było powołanie pierwszego prezesa, ponieważ zgodnie z ustawą takie zgromadzenie powinno być zwołane na 6 tygodni przed zakończeniem kadencji przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Pani prezes Małgorzata Gersdorf nie wykonała tego obowiązku, nie zwołała zgromadzenia, zgodnie z ustawowym obowiązkiem, na 6 tygodni przed zakończeniem swej kadencji. W związku z tym nie było innego wyjścia zgodnie z ustawą, tylko takie. Pan prezydent musiał powołać osobę, której jedyną kompetencją było właśnie zwołanie tego zgromadzenia i przeprowadzenie wyboru pierwszego prezesa.</u>
+          <u xml:id="u-101.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Reasumując ten element, który w tej chwili omawiam: wskazana ustawa doprecyzowuje rozwiązania, wskazując inny sposób określenia – zamiast liczbą ułamkiem – tego wymaganego kworum. Jeszcze raz zaznaczam, że są przewidziane aż 3 zgromadzenia w zależności od tego, jak będzie się kształtować obecność sędziów. I dopiero po tych 3 zgromadzeniach będzie się uruchamiała kompetencja do wskazania osoby pełniącej obowiązki.</u>
+          <u xml:id="u-101.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Zaznaczam również, że podczas tego zgromadzenia, które zostało zwołane w celu wyboru pierwszego prezesa – jeśli chodzi o to, co miało miejsce w maju ubiegłego roku – kworum było znacznie większe niż 2/3, więc nie było takiej sytuacji, że sędziowie w tym zgromadzeniu nie uczestniczyli. To jest jeden z podstawowych obowiązków sędziów. I oczywiście ten obowiązek jest realizowany przez sędziów nie tylko Sądu Najwyższego, ale także wszystkich sądów, w tym powszechnych, wojskowych i administracyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-101.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Kolejna kwestia to zmiany dotyczące treści art. 83 ustawy o Sądzie Najwyższym. Te zmiany dotyczą określenia zasad ustalania składu sędziowskiego w przypadku tzw. wniosku abstrakcyjnego, który składa pierwszy prezes Sądu Najwyższego. Otóż chciałabym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że – zgodnie z art. 80, do którego projektowany przepis uchwalonej już ustawy się odnosi – przydziału spraw i wyznaczenia składu orzekającego dokonuje prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą danej izby. Zatem w tej chwili ta kompetencja dotyczy wszystkich prezesów wszystkich 5 działających izb Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-101.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">W przypadku wniosku abstrakcyjnego, który to wniosek, zgodnie z ust. 2, może złożyć… No w tym przepisie są określone organy. Jeżeli taki wniosek będzie pochodzić od pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, to wtedy – i tylko w takiej sytuacji – skład, rzeczywiście zgodnie z przepisami, będzie mógł ustalić pierwszy prezes, ale to nie jest rozwiązanie nowe. Oczywiście można prowadzić dyskusję, czy powinno być losowe przydzielanie sędziów do składu orzekającego. Takie rozwiązanie zostało wprowadzone w sądach powszechnych, tam ono funkcjonuje i rzeczywiście system losowy dobiera te składy orzekające. Jednak w Sądzie Najwyższym takiego rozwiązania na razie nie ma i w tej chwili określają to prezesi danych izb. Z kolei w przypadku konieczności podjęcia uchwały przez cały skład orzekający Sądu Najwyższego lub też w mniejszym składzie orzekającym taka kompetencja powinna przysługiwać pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego. No, nie mogę się zgodzić tutaj ze stwierdzeniem, jakoby takie rozwiązanie w jakikolwiek sposób wpływało na niezawisłość składów orzekających. Sędziowie są niezawiśli. Zgodnie z konstytucją sa powoływani przez prezydenta; zgodnie z art. 178 są w sprawowaniu swojego urzędu niezawiśli i podlegają tylko i wyłącznie konstytucji i ustawom. Tak więc trudno tutaj zgodzić się ze stwierdzeniem, jakoby ta niezawisłość była wyłączona czy też zagrożona samym faktem ustalenia składu orzekającego przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego czy też przez prezesów. Jeszcze raz wskazuję, że obecnie tak się dzieje i to prezesi wskazują składy orzekające w Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-101.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które było tutaj przywołane… Trzeba wskazać 2 orzeczenia w przedmiotowej materii, z listopada 2019 r. i ostatnie orzeczenie, z 2 marca 2021 r., dotyczące pytań prejudycjalnych sądów odsyłających. Pragnę oczywiście zwrócić uwagę, że sąd odsyłający będzie w ramach swoich kompetencji dokonywał rozstrzygnięć zgodnie ze wskazówkami zawartymi w uzasadnieniu do tegoż wyroku. Podkreślić jednak należy, że zarówno w jednym, jak i w drugim orzeczeniu Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie zakwestionował powołań sędziowskich, wręcz przeciwnie, w treści uzasadnienia wyraźnie wskazano, że powołania sędziów przez prezydenta na urząd sędziego są niepodważalne. W związku z tym nie ma jest tutaj możliwości dyskutowania na temat tego, czy sędziowie Sądu Najwyższego zasiadający w składzie zgromadzeń, tzw. starzy czy nowi sędziowie, nie realizują czy też nie spełniają obowiązku niezawisłości.</u>
+          <u xml:id="u-101.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">I kolejne kwestie, już organizacyjne, których dotyczy ustawa, to są kwestie związane z zamieszkaniem sędziów, jak również kwestie dotyczące wyboru ławników.</u>
+          <u xml:id="u-101.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Oczywiście w całości podtrzymuję dotychczas prezentowane stanowisko i żadnych zastrzeżeń w imieniu rządu do ustawy prezydenckiej nie zgłaszam. Bardzo proszę o procedowanie tego wniosku. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-101.17" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Michał Kamiński</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Pani Minister.</u>
+          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-102.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-102.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pan senator Wadim Tyszkiewicz.</u>
+          <u xml:id="u-102.4" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-102.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-102.6" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy teraz się słyszymy? Czy się słyszymy, Szanowni Państwo?</u>
+          <u xml:id="u-102.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Tak, słyszę pana. Słyszymy pana wszyscy, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!</u>
+          <u xml:id="u-103.1" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Mam takie pytania… Nie jestem prawnikiem, ale myślę, że pani udzieli mi odpowiedzi.</u>
+          <u xml:id="u-103.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy ustawą można zmienić materię konstytucji? Bo ustawą próbujecie państwo zmienić zapisy, które przez konstytucjonalistów określone są jako niewzruszalne. To jest pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-103.3" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy konstytucja przewiduje funkcję sędziego wykonującego obowiązki prezesa Sądu Najwyższego? Bo to też próbujecie państwo zmienić ustawą.</u>
+          <u xml:id="u-103.4" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy w związku z wydłużeniem okresu przedawnienia skargi nadzwyczajnej ustawodawca zapewni środki przeznaczone na funkcjonowanie organów uprawnionych do wnoszenia skargi nadzwyczajnej? Ta dyskusja już się toczyła, ale chciałbym usłyszeć odpowiedź pani minister na pytanie, czy, jeżeli ta ustawa wejdzie w życie, to przewidujecie państwo zwiększenie tych środków na możliwość realizacji zadań związanych z ustawą.</u>
+          <u xml:id="u-103.5" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I teraz mam pytanie dotyczące tej dyskusji, które już się tu odbyła. Państwo uważacie, że jeśli chodzi o decyzje podejmowane przez sędziów Sądu Najwyższego, to, czy to jest 50% sędziów, czy 1/2, czy 1/3… A dlaczego akurat 1/3? A gdyby to była 1/5, to pani zdaniem byłoby to zgodne z konstytucją, czy nie? A gdyby to była 1/10? Państwo ustaliliście, że 1/3 i chcecie ustawą to wprowadzić w życie. Jeżeli to jest zgodne z konstytucją, to okej, rozumiem, macie państwo do tego prawo. Ale skąd się bierze ta 1/3, a nie 1/10?</u>
+          <u xml:id="u-103.6" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I teraz jeszcze mam pytanie. Skoro mówicie państwo, że w tej chwili w Sądzie Najwyższym może być paraliż i w związku z tym zwiększacie kompetencje pani prezes Sądu Najwyższego, to czy zrobicie to z rzecznikiem praw obywatelskich? Bo skoro chcecie zmniejszać progi, żeby w 1/3 składu sędziowskiego podejmowano decyzje, i wytłumaczenie jest takie, że może dojść do jakiegoś paraliżu… Mamy teraz pewnego rodzaju paraliż, jeżeli chodzi o rzecznika praw obywatelskich. Czy zamierzacie państwo wykonać podobny ruch, który, no, w opinii większości konstytucjonalistów jest niezgodny z konstytucją?</u>
+          <u xml:id="u-103.7" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I już ostatnie pytanie, związane z tym, co pani już próbowała wytłumaczyć, z tym, że jednak prezes Sądu Najwyższego będzie, no, wyznaczała sędziów. Czy nie uważa pani, że w upolitycznionym Sądzie Najwyższym – bo za taki dzisiaj ten sąd jest uważany – sędziowie będą dobierani w zależności od ich poglądów politycznych? Przecież idea losowania wyszła od państwa. Czy nie chcecie państwo jednak poszerzyć zakresu tego waszego kierunku i jednak, żeby uniknąć zarzutów – czy ten rząd, czy każdy inny, czy to będzie ten skład Sądu Najwyższego, czy inny – uniknąć podejrzenia o podejmowanie decyzji zgodnie z poglądami politycznymi… Czy nie rozważali państwo jednak, mimo wszystko, wprowadzenia możliwości losowania sędziów? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przypominam jednak wszystkim senatorom, że pytania zadajemy przez minutę i nie dłużej. Będę tego pilnował restrykcyjnie.</u>
+          <u xml:id="u-104.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-105.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-105.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">W odpowiedzi na udzielone pytania w pierwszej kolejności pragnę wskazać, że uchwalona ustawa prezydencka w żaden sposób nie zmienia przepisów zawartych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ani również nie zawiera rozwiązań, które są niezgodne z konstytucją. Pragnę zwrócić uwagę, że w konstytucji zawarte są stwierdzenia dotyczące sposobu wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego jako samodzielnego – podkreślam – organu konstytucyjnego państwa, jak również sposobu ukształtowania i kompetencji Sądu Najwyższego, również jako samodzielnego organu państwa. Niemniej jednak szczegółowy sposób wyboru w zakresie powoływania czy też trybu zgromadzenia, sposobu ukształtowania kworum tego zgromadzenia sędziów, liczby kandydatów, spośród których pan prezydent dokonuje wyboru pierwszego prezesa, jest to materia ustawowa. I w tym zakresie konstytucja odsyła do ustawy zwykłej. Tą ustawą zwykłą jest ustawa o Sądzie Najwyższym. W związku z tym w odpowiedzi na zadane pytanie pragnę jeszcze raz podkreślić, że w żadnym punkcie uchwalona ustawa nie narusza przepisów określonych w konstytucji. Gdyby tak było, to oczywiście należałoby w stosownym trybie wystąpić z określonym wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, który jest jedynym, konstytucyjnym także, organem uprawnionym do badania zgodności przepisów ustawy zwykłej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
+          <u xml:id="u-105.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o kolejne kwestie, pragnę zwrócić uwagę, że… Przyznaję, że nic mi nie wiadomo na temat upolitycznienia sędziów Sądu Najwyższego, jak również upolitycznienia czy też poglądów politycznych reprezentowanych przez innych sędziów, sędziów sądów powszechnych. Wręcz przeciwnie – pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że zawód sędziego, który także mam zaszczyt wykonywać, jest to zawód szczególnego rodzaju, który polega na służbie. Jest to służba sędziowska, której elementem zasadniczym jest brak upolitycznienia. Zatem sędziemu wolno jest mniej, nie więcej, w zakresie jego publicznej, politycznej aktywności. I żadnych dowodów, jakoby miało być inaczej w przypadku sędziów Sądu Najwyższego, jak do tej pory nie ma. W związku z tym trudno mi się odnieść do pytania, w którym założona jest teza o upolitycznieniu pierwszego prezesa Sądu Najwyższego.</u>
+          <u xml:id="u-105.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Jeszcze raz pragnę zwrócić uwagę, że fakt ustalenia składu orzekającego w żaden sposób nie przekłada się na kształtowanie orzecznictwa Sądu Najwyższego. Jeśli taka sytuacja miałby mieć miejsce, to zgodnie ze standardami określonymi chociażby w wyroku Trybunału Sprawiedliwości, o którym mówiłam, z listopada 2019 r., należałoby przeprowadzić tzw. test niezawisłości konkretnego sędziego w konkretnej sprawie. I jeśliby wspomniana sytuacja rzeczywiście miała miejsce, to taki sędzia podlegałby wyłączeniu od rozpoznania w danej konkretnie sprawie. I takie właśnie standardy obiektywnego sprawdzania, ale w sprawie konkretnej, nie abstrakcyjnej, wykreował Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-105.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Odnosząc się do kwestii tzw. SLPS, czyli systemu losowego przydziału spraw, powiem, że rzeczywiście, przyznaję, jest to bardzo dobre rozwiązanie, które zostało wprowadzone w sądach powszechnych. Niemniej jednak zwracam uwagę na to, że minister sprawiedliwości nie sprawuje nadzoru nad Sądem Najwyższym, wręcz przeciwnie, jest to niemożliwe, jak było tu podkreślane, mamy tu rozdział władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej. Nadzór administracyjny nad sądami powszechnymi minister sprawiedliwości oczywiście sprawuje, ale tylko i wyłącznie w zakresie administracyjnym, to podkreślam. Zaś takiego nadzoru nie sprawuje ani nad Sądem Najwyższym, ani nad sądami administracyjnymi. Niemniej jednak to rozwiązanie jest dobre i być może należałoby takie rozwiązanie wprowadzić także w Sądzie Najwyższym. Na pewno byłoby to możliwe chociażby z tego powodu, iż liczba sędziów Sądu Najwyższego jest zdecydowanie mniejsza niż liczba sędziów sądów powszechnych. W tej sytuacji na pewno dużo łatwiej byłoby taki system zbudować.</u>
+          <u xml:id="u-105.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Odnosząc się do ostatniej kwestii, dotyczącej zapewnienia środków finansowych… Trudno jest mi odnieść się do tej kwestii. Myślę, że należałoby takie pytanie skierować raczej do ministra finansów. Ale oczywiście, jeśli będzie taka wola i potrzeba, to ja w tym zakresie mogę udzielić odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Pani Minister.</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zadanie pytania panią senator Magdalenę Kochan.</u>
+          <u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-107.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Co do wyłączania sędziów, Pani Minister, to powiem, że nazwisko pani sędzi Krystyny Pawłowicz jakoś dziwnie mi się kojarzy właśnie z brakiem wyłączania się sędziów orzekających w danych sprawach, ale nie o tym chcę mówić.</u>
+          <u xml:id="u-107.2" who="#SenatorMagdalenaKochan">Chciałabym zapytać o taką sprawę. Podobnie jak w przypadku przedstawicielki wnioskodawców reprezentujących pana prezydenta… W każdym razie już wiemy, że w odniesieniu do tego projektu ustawy opinie o tym, że on jest zgodny z konstytucją, że nie wykracza poza przedłożenie, oparli państwo na zasobach prawników pracujących w Kancelarii Prezydenta. Chciałabym zapytać, czy stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości w tej sprawie także opiera się wyłącznie na wiedzy i umiejętnościach pracowników ministerstwa, w tym pana ministra, który, zdaje się, ma tytuł naukowy magistra, czy też macie państwo doradców. Jeśli tak, to bardzo proszę o nazwiska osób, które doradzają państwu w podejmowaniu tak ważnych, istotnych decyzji. Proszę o to, ponieważ te opinie są sprzeczne z opiniami konstytucjonalisty, bezsprzecznego autorytetu, pana prof. Marka Chmaja, także z opinią cieszącego się autorytetem biura, Biura Legislacyjnego Senatu. Kto państwu doradza? Czy to jest wyłącznie inicjatywa Ministerstwa Sprawiedliwości?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-109.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Pani Senator! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-109.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Pragnę zwrócić uwagę, że ustawa stanowi projekt prezydencki, nie projekt rządowy ani projekt ministra sprawiedliwości, w związku z tym trudno mi się odnieść do kwestii doradców w zakresie przygotowania legislacyjnego tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-109.3" who="#SenatorMagdalenaKochan">Nie, nie, państwo je opiniujecie, więc pytam, czy to są wasze opinie, czy też opinie uzgadniane ze współpracującymi z ministerstwem autorytetami.</u>
+          <u xml:id="u-109.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o stanowisko, które w tej chwili prezentuję, to jest stanowisko, które prezentuję w imieniu ministra sprawiedliwości. Oficjalne stanowisko rządu w zakresie ustawy, poza kwestią dotyczącą instytucji skargi nadzwyczajnej, nie było przedstawiane, ponieważ uznaliśmy, że jest to materia, która wchodzi w zakres organizacji pracy i funkcjonowania Sądu Najwyższego. Projekt był przedłożeniem prezydenckim i oficjalne stanowisko rządu w tym zakresie nie zostało zaprezentowane.</u>
+          <u xml:id="u-109.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">A odnosząc się ogólnie do pytania pani senator, pragnę wskazać, że w zasadzie różnie to bywa, w zależności od materii projektu. Są takie kwestie, w których stanowisko jest konsultowane, poprzedzone opiniami prawnymi różnych autorytetów prawnych, a są takie kwestie, w których zasoby Ministerstwa Sprawiedliwości – dodam, że w Ministerstwie Sprawiedliwości pracują zarówno urzędnicy służby cywilnej, jak i sędziowie delegowani z różnych sądów – są wystarczające. Wydaje się, że są takie kwestie, w których wiedza osób pracujących w ministerstwie jest wystarczająca.</u>
+          <u xml:id="u-109.6" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ja pytałam o tę konkretną opinię, o tę konkretną.</u>
+          <u xml:id="u-109.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Pani Senator, chciałabym zwrócić uwagę, również Wysokiej Izby, na to, że o tym, czy dany przepis ustawy jest zgodny z konstytucją, czy nie, może rozstrzygnąć tylko i wyłącznie Trybunał Konstytucyjny. Zatem ani opinia nawet największego autorytetu prawniczego, ani stanowisko rządu czy ministra nie są tutaj wiążące.</u>
+          <u xml:id="u-109.8" who="#SenatorMagdalenaKochan">Czy pan marszałek pozwoli, żebym dopytała?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Chodzi wyłącznie o opinię sporządzaną na potrzeby tego projektu i o ten projekt pytam panią minister. Czy ten projekt… czy opinia Ministerstwa Sprawiedliwości była konsultowana z innymi niż własne zasoby prawnicze ministerstwa autorytetami prawnymi? O to pytam. Jeśli pani ma kłopot z odpowiedzią, to bardzo proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję również.</u>
+          <u xml:id="u-113.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Nie mam kłopotu. Jeśli chodzi o zasięgnięcie opinii prawnej przed sformułowaniem stanowiska, które w tej chwili prezentowałam przed Wysoką Izbą, to takiego zasięgnięcia opinii nie było.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Jak rozumiem, nie ma więcej pytań…</u>
+          <u xml:id="u-114.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Są, są.</u>
+          <u xml:id="u-114.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przepraszam najmocniej, nie zauważyłem pana senatora.</u>
+          <u xml:id="u-114.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę pana senatora Jerzego Czerwińskiego o zadanie pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!</u>
+          <u xml:id="u-115.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pierwsze pytanie właściwie jest retoryczne, ale zadam je, bo często pojawia się to w dyskusji. Gdzie w konstytucji występuje słowo „autorytet”? Czy to jest jakaś instytucja konstytucyjna? Nawet autorytet prawny czy prawniczy.</u>
+          <u xml:id="u-115.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Drugie pytanie dotyczy §3 dodawanego do art. 83. Chodzi o to posiłkowe stosowanie art. 80. Ale tutaj jest mowa o wniosku o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego w pełnym składzie Sądu Najwyższego albo w składzie połączonych izb. Ale wtedy tego składu się, jak rozumiem, nie wyznacza, bo wynika on jednoznacznie ze składu izb albo pełnego składu Sądu Najwyższego. Gdzież więc tu są nowe uprawnienia pierwszego prezesa Sądu Najwyższego?</u>
+          <u xml:id="u-115.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">A trzecie pytanie ma znacznie głębszy charakter. Cała ta procedura, którą tutaj rozpatrujemy, która ma się tyczyć prezesów Sądu Najwyższego, czyli prezesów izb, wcześniej musiała być zastosowana – ale najpierw oczywiście uchwalona – w stosunku do pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Jak rozumiem, nie podważano konstytucyjności tego rozwiązania, to znaczy nie ma wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności tej procedury z konstytucją. No ale z czegoś wynikła konieczność zastosowania takiej procedury, nadzwyczajnej, nazwijmy to, czyli nie wyborczej… może inaczej: wyborczej, ale z bardzo daleko idącymi uprawnieniami prezydenta. Pytanie jest takie: czy konieczność zastosowania tej procedury, którą my teraz w stosunku do innej grupy osób próbujemy wkładać do tej ustawy – czy też właściwie ona już w niej jest – jest czymś naturalnym? No, rozumiałbym, gdyby – przepraszam, nie życzę nikomu źle – wskutek COVID nie można było zebrać 1/3 składu, czyli w przypadku procedury wyboru… tam było enumeratywnie 32 sędziów Sądu Najwyższego… Ale taka sytuacja nie zaistniała. Była jakaś inna przyczyna, która zmusiła ustawodawcę do tego, żeby uchwalił taką procedurę, która z racji tego, że to prezydent odpowiada za całość państwa, jest głową państwa, dała prezydentowi taką a nie inną kompetencję w stosunku do wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Co było przyczyną? I czy pani zna takie przypadki, żeby w innych krajach – załóżmy, że ograniczymy się tylko do Unii Europejskiej, do naszego kręgu cywilizacyjnego – sąd najwyższy, sądy tego samego rodzaju, z tej samej półki, tak to nazwijmy, albo osoby w tych sądach, które miały wykonać pewne obowiązki, swoich obowiązków nie wykonały i trzeba było stosować specjalne prawo uchwalone po to, żeby po prostu nie było paraliżu państwa w tym zakresie? Czy gdziekolwiek taki przypadek się zdarzył, czy tylko Polska jest tutaj wyróżniona?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę panią minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-117.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, ja oczywiście nie znam takiego przypadku – odpowiadam na ostatnie z pytań przedstawionych przez pana senatora. Pragnę zwrócić uwagę, że ustawa o Sądzie Najwyższym w zakresie tego, jak ukształtować sposób funkcjonowania tego sądu na wypadek, gdyby nie doszło do wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w kształcie, który obowiązywał przed ostatnią, ubiegłoroczną nowelizacją, zawierała lukę prawną. Rozwiązanie było bowiem tego rodzaju, iż pierwszy prezes Sądu Najwyższego miał obowiązek w terminie 6 tygodni przed upływem kadencji zwołać zgromadzenie sędziów w celu wyboru kandydatów na pierwszego prezesa. W przypadku, gdyby nie doszło do takiego zwołania zgromadzenia w terminie wskazanym w ustawie, nie było żadnego rozwiązania, które w jakikolwiek sposób zapewniałoby ciągłość funkcjonowania Sądu Najwyższego. I w tym kontekście te przepisy były konieczne. Proszę bowiem pamiętać o tym, że mogą się zdarzyć różne przypadki – nie tylko takie, że następuje niewykonanie obowiązków ustawowych, bo również bywają przypadki losowe, które powodują, że nie ma możliwości zwołania tego zgromadzenia, ponieważ prezes nie może tego z różnych względów zrobić. Zatem w tym zakresie ustawa doprecyzowała sytuację, w której zabrakłoby pierwszego prezesa lub też nie doszłoby do zwołania tego zgromadzenia w ustawowym terminie.</u>
+          <u xml:id="u-117.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Analogiczne rozwiązanie, co jeszcze raz podkreślam, zostało przewidziane w przypadku wyboru prezesów izb, z tym zastrzeżeniem, że ta odpowiedniość była nieprecyzyjna. Dlatego też w prezydenckiej inicjatywie, w uchwalonej ustawie doprecyzowano te ułamki. Jeszcze raz to podkreślam.</u>
+          <u xml:id="u-117.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Wskazuję również, że jeśli chodzi o zgodność określonych regulacji z konstytucją, to podobna sytuacja ma miejsce w przypadku innego organu konstytucyjnego, mianowicie rzecznika praw obywatelskich. W jego przypadku także określona jest konstytucyjnie kadencja tego organu, ale nie ma w konstytucji rozwiązania, co dzieje się po upływie tej kadencji. Regulacja w tym zakresie określona jest oczywiście w ustawie o rzeczniku praw obywatelskich. Tam jest rozwiązanie, które mówi o tym, że po upływie kadencji, jeżeli nie dojdzie do wyboru nowego rzecznika praw obywatelskich, dotychczasowy rzecznik pełni obowiązki. Zatem zwracam uwagę Wysokiej Izby na to, że w obecnym stanie faktycznym nie mamy rzecznika praw obywatelskich, mamy tylko osobę, która zgodnie z ustawą pełni funkcję rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-117.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">I kolejna kwestia: rzeczywiście w konstytucji – tu odpowiadam na pytanie pana senatora – nie ma instytucji autorytetu prawnego. Trudno też odnieść się do tych kwestii dotyczących zgodności przepisów ustawy ze stanowiskami określonych autorytetów prawnych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Pani Minister</u>
+          <u xml:id="u-118.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Można, Panie Marszałku, krótko dopytać?</u>
+          <u xml:id="u-118.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">W stanie faktycznym, który miał miejsce w Polsce, to nie było zdarzenie losowe. Rozumiem, że nie zwołano zgromadzenia ogólnego, na którym mieli być wybierani kandydaci na pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. To była po prostu celowa, zamierzona, zgodna z wolą, nazwałbym to, wolicjonalna czynność pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Czy tak było, czy nie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Jak rozumiem, jest to pytanie do pani minister.</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-121.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Rzeczywiście nie było żadnego zdarzenia losowego, które uniemożliwiłoby zwołanie w ustawowym terminie zgromadzenia sędziów w ubiegłym roku. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Pani Minister.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zadanie pytania panią marszałek Gabrielę Morawską-Stanecką.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-123.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Pani Minister, ja mam jedno pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-123.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">W związku z tym, że tutaj już kilkakrotnie pani minister, przedstawicielka pana prezydenta i pani minister powoływałyście się na to, że musi być sytuacja zabezpieczająca w przypadku, gdyby nie udało się wybrać prezesa, ponieważ oczywiście byłby bezład, proszę odpowiedzieć mi nas proste pytanie. Może pani zna odpowiedź, a może nie. Ile razy przed 2015 r. był taki przypadek w historii Sądu Najwyższego, że nie udało się w normalnym trybie powołać prezesa bądź pierwszego prezesa, bądź prezesów i był bezład, bo nie było osoby kierującej Sądem Najwyższym?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-125.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Trudno mi precyzyjnie odpowiedzieć na pytanie, niemniej jednak wydaje mi się, że był taki przypadek. Jeśli pani marszałek i Wysoka Izba pozwolą, to ja zbadam tę kwestię i udzielę odpowiedzi na piśmie.</u>
+          <u xml:id="u-125.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-125.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaDalkowska">Ale na pewno, jeśli dobrze pamiętam, taki przypadek miał miejsce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Jeśli nie ma więcej pytań, to informuję że pani minister zobowiązała się do złożenia odpowiedzi na piśmie na pytanie zadane przez panią senator Gabrielę Morawską-Stanecką.</u>
+          <u xml:id="u-126.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-126.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Ryszarda Świlskiego.</u>
+          <u xml:id="u-126.4" who="#Gloszsali">To do protokołu…</u>
+          <u xml:id="u-126.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">A, do protokołu. Przepraszam najmocniej.</u>
+          <u xml:id="u-126.6" who="#WicemarszalekMichalKaminski">To pan senator Aleksander Pociej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#SenatorAleksanderPociej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-127.1" who="#SenatorAleksanderPociej">Trochę inaczej chciałem zacząć. Zacznę od komentarza do tych ostatnich odpowiedzi pani minister i ostatnich pytań. Bardzo słusznie zadała pytanie pani marszałek, czy miał miejsce taki przypadek. Ja nie pamiętam. Pani minister powiedziała, że pamięta, że gdzieś był taki jeden przypadek. No to ja zadam pani minister takie pytanie: czy ktoś w związku z tym zdemolował całą ustawę o Sądzie Najwyższym? Nie, udało się to rozwiązać. Nie przychodził tutaj minister czy przedstawiciel prezydenta i nie wywracał do góry nogami porządku prawnego.</u>
+          <u xml:id="u-127.2" who="#SenatorAleksanderPociej">Bardzo mnie zaciekawiła teza, o której wczoraj rozmawialiśmy przez chwilę na korytarzu – pani minister poruszyła ten wątek pod koniec – że oto mamy przecież taki przypadek, a mianowicie pełniącego obowiązki przy RPO, przy rzeczniku praw obywatelskich. Może oświeci mnie pani minister i powie, co się w tej chwili dzieje w Trybunale Konstytucyjnym. Chyba jest wniosek o to, żeby uznać, że ten zapis jest niekonstytucyjny. Co pani odpowiedziałaby dzisiaj, przychodząc z tymi rozwiązaniami, gdybyśmy byli już po wyroku? Pani się powołuje na podobne rozwiązanie, które w tej chwili rząd albo większość zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego. No gdzie jest tutaj logika, Pani Minister?</u>
+          <u xml:id="u-127.3" who="#SenatorAleksanderPociej">To zdanie, które jest powtarzane ciągle, że tylko Trybunał Konstytucyjny może orzekać o konstytucyjności… Czy odnosi pani minister to swoje stwierdzenie do tego orzeczenia, które dotyczyło wyboru 3 sędziów Trybunału Konstytucyjnego, których nie zaprzysiągł pan prezydent? Jeżeli pani tak twierdzi, to pani podważa decyzje prezydenta o nieprzyjęciu ślubowania. Wprost, z tej mównicy pani to zrobiła… Co za tym idzie, Trybunał Konstytucyjny, na który się pani powołuje, który został potraktowany niezgodnie z konstytucją, zdemolowany działaniami pana prezydenta… Jaki ma autorytet według pani minister do tego, żeby stwierdzać, czy coś jest zgodne z konstytucją, czy nie? Ten Trybunał, w tym składzie, który jest.</u>
+          <u xml:id="u-127.4" who="#SenatorAleksanderPociej">Chciałem mówić o tym systemie losowym, na który pani minister się powołała, ale nie będę się pastwił… Może w rozmowie kuluarowej wymienię te dziwne przypadki losowań, kiedy to losuje się tego samego sędziego do spraw, w których trzeba orzec tak, a nie inaczej. Takich przypadków jest w Polsce dużo.</u>
+          <u xml:id="u-127.5" who="#SenatorAleksanderPociej">Nie przypadkiem mówimy tutaj, parę osób mówiło tutaj o domknięciu systemu. Wszystko zaczęło się właśnie od tej decyzji pana prezydenta, o której mówiłem na początku, w trakcie mojego wystąpienia. Cały problem demolowania wymiaru sprawiedliwości, który dzisiaj jest domykany, zaczął się właśnie od tej decyzji pana prezydenta.</u>
+          <u xml:id="u-127.6" who="#SenatorAleksanderPociej">Jeszcze zanim przejdę… Pan senator Czerwiński powiedział, że jeżeli ustawa jest taka, a nie inna, jeżeli chodzi o wybór pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, to przecież w stosunku do prezesów tym bardziej wolno to zrobić. Nawet mówił pan, nie cytując nazwy łacińskiej, więc ja ją przypomnę: argumentum a maiori ad minus… Tylko, Panie Senatorze, pana argumentowanie w tym przypadku jest takie… To tak jakby pan powiedział, że jeżeli ja panu ukradnę samochód, to już zupełnie bez żadnego problemu mogę panu rower ukraść. Od początku wszystko na tym się zasadza, że to maiori to był olbrzymi skok na konstytucję. I mówienie, że teraz ten minus, czyli ta skromniejsza rzecz, ma przejść, jest pełną sofistyką, a nie prawdziwym argumentowaniem prawniczym.</u>
+          <u xml:id="u-127.7" who="#SenatorAleksanderPociej">Wracając do tego bałaganu, który rozpoczął się od zdemolowania Trybunału Konstytucyjnego, po czym miały tutaj miejsce w poprzedniej kadencji po kolei wizyty ministrów, co 3, co 4 miesiące, z kolejnymi sprzecznymi ze sobą nowelizacjami dotyczącymi Sądu Najwyższego… Macie pokłosie tego w wyrokach TSUE. I nie schowacie państwo pod dywan tego, że rozmontowywany jest niezgodnie z konstytucją system wymiaru sprawiedliwości. Wina pana prezydenta jest tym większa, że on ma stać na straży konstytucji. Ciężko, ale mogę zrozumieć to dążenie partii politycznych do zawłaszczania wszystkiego, jednak nie mogę zrozumieć decyzji arbitra, który powinien tych graczy moderować, a który ich nie moderuje, stoi po jednej stronie i pomaga wywracać demokratyczny ład w kraju.</u>
+          <u xml:id="u-127.8" who="#SenatorAleksanderPociej">Nieznośna jest ta nuta, fałszywa jest nuta rzekomej troski o sprawne działanie wymiaru sprawiedliwości w kontekście blokowania przez długi czas nominacji sędziowskich proponowanych jeszcze przez starą KRS. Proszę mi powiedzieć: gdzie tam była troska? Co przyświecało blokowaniu nominacji sędziowskich? Proste. Czekaliśmy na nową KRS… Państwo czekaliście po to, żeby mieć jak najwięcej do upchnięcia swoich. I dzisiaj pani minister wychodzi na tę mównicę i mówi, że pan prezydent pochyla się nad losem obywateli. Przez 5 lat zmian byliśmy karmieni tym, że to jest po to, żeby przyspieszyć dochodzenie do wymiaru sprawiedliwości obywateli. Może jak państwo będziecie odpowiadać, to któreś z was zacytuje dane, o ile się wydłużyło oczekiwanie na sprawiedliwość w Polsce. No, ja państwu powiem: o 30%. A w Sądzie Najwyższym udało się wam tymi wspaniałymi reformami doprowadzić do zdublowania tego czasu. I państwo przychodzicie tu tłumaczyć nam, że to są reformy?</u>
+          <u xml:id="u-127.9" who="#SenatorAleksanderPociej">Proszę mi również powiedzieć, jak możecie państwo mówić o skardze nadzwyczajnej i udawać – niczym ta żaba, która nogę do kucia podkłada – że to jest państwa pomysł, skoro ten pomysł wyszedł z Senatu. Przed chwilą termin ten został wydłużony o rok, stało się to za sprawą naszych poprawek do tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-127.10" who="#SenatorAleksanderPociej">Pytam, gdzie była troska Ministerstwa Sprawiedliwości i pana prezydenta, kiedy trzeba było zagwarantować obywatelom nie teoretyczny – no, zapisać możecie wszystko – ale praktyczny dostęp do wymiaru sprawiedliwości, do skargi nadzwyczajnej. Przecież ten rząd w sposób bezprecedensowy zabierał pieniądze rzecznikowi. Jeśli chodzi o IPN, to ugrupowania rządzące potrafiły dołożyć chyba 30% czy 40%. No, jest wielka akcja rozpoznawania żołnierki ze zdjęcia, a tu nagle okazuje się, że od 2 lat wszyscy wiedzą, kto to był, że jej nazwisko jest znane. Udało się wam wyrzucić z IPN nie swojego człowieka, a on mógłby powiedzieć, kto to jest, bez wydawania tych pieniędzy. A rzecznikowi praw obywatelskich nie tyle nie daliście więcej pieniędzy, ile te pieniądze zabraliście. I dzisiaj państwo chcecie się chwalić, że pomagacie obywatelom? Tak wygląda ta troska, w ten sposób kierujecie wymiarem sprawiedliwości. Nie chodzi o to, żeby komuś pomóc, tylko o to, żeby samemu o wszystkim decydować.</u>
+          <u xml:id="u-127.11" who="#SenatorAleksanderPociej">Zupełnie nie patrzycie na to zdanie z opinii naszych legislatorów: „w stosunkach między władzą ustawodawczą a wykonawczą możliwe są różne formy wzajemnych oddziaływań i współpracy. Natomiast relacje między władzą sądowniczą a pozostałymi muszą opierać się na zasadzie «separacji»”. A państwo co chwila wkraczacie w to, co jest zastrzeżone dla odrębnej władzy sądowniczej. I to jest grzech pierworodny, który właśnie prowadzi do tego, że polski wymiar sprawiedliwości jest tak, a nie inaczej postrzegany w Europie. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-127.12" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana marszałka Bogdana Borusewicza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Jestem świadkiem i uczestnikiem prac nad 9 nowelizacjami ustawy o Sądzie Najwyższym. Te nowelizacje pojawiają się od czasu objęcia władzy przez Prawo i Sprawiedliwość. Pierwsza, ta z 2017 r., obniżała wiek emerytalny sędziów Sądu Najwyższego. Oczywiście argumentacja była taka, że trzeba to dostosować do ogólnego wieku emerytalnego, ale przecież nie o to chodziło. Chodziło o usunięcie ze stanowiska prezesa Sądu Najwyższego, pani sędzi Gersdorf. O to tylko szło. Musieliście się cofnąć po orzeczeniu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#SenatorBogdanBorusewicz">I wtedy była kolejna nowelizacja, a potem następne. Każda z tych nowelizacji miała na celu ograniczenie niezależności Sądu Najwyższego – instytucji konstytucyjnej, niezmiernie ważnej, najważniejszej w systemie sądownictwa. I tak krok po kroku… Poprzednio zmienialiście tę ustawę w taki sposób, żeby umożliwić wybór swojego prezesa Sądu Najwyższego. I wybraliście, tak jak chcieliście, obniżając kworum. Właśnie, obniżając kworum, świadomie dążyliście do tego, żeby nie został wybrany na prezesa ten sędzia, który otrzyma najwięcej głosów, ale ten sędzia, którego wskaże władza wykonawcza. I to się stało.</u>
+          <u xml:id="u-129.2" who="#SenatorBogdanBorusewicz">W tej chwili robicie następny krok, taki sam mechanizm, bo analogiczny mechanizm wprowadzacie do wyboru prezesów izb Sądów Najwyższego. I o to samo chodzi, tj. żeby nie byli to prezesi wybrani przez sędziów, ale żeby byli to prezesi wskazani z zewnątrz. I dlatego najpierw kworum potrzebne do wyboru prezesa izby utrzymujecie… No, ma być 2/3, a jak nie 2/3, to połowa, a nie jak połowa, to 1/3, a jeżeli nie 1/3, to wskazanie przez prezydenta, który jest elementem władzy wykonawczej. Czyli to jest kolejny krok, który ma doprowadzić do ograniczenia niezależności Sądu Najwyższego, ale także do obniżenia autorytetu sędziów Sądu Najwyższego. No bo, przepraszam, jaki autorytet ma obecna prezes, pani sędzia Manowska, która otrzymała znacznie mniej głosów niż sędzia Wróbel? Czy to nie jest na zewnątrz znane? To nie jest tak, że można wskazać palcem człowieka i on będzie miał autorytet. On najpierw musi mieć autorytet w swoim środowisku. I dlatego powinien zostać wybrany przez 2/3 sędziów izby.</u>
+          <u xml:id="u-129.3" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Ale wcześniej też zmieniliście ustawę o Sądzie Najwyższym, to była zmiana, która umożliwia przesuwanie sędziów z różnych izb, tych, którzy zostali mianowani do jednej izby… właśnie do tych dwóch izb stworzonych za czasów PiS. Ustawa umożliwia przesuwanie tych sędziów do innych izb, do tych izb, które nie są kwestionowane, tak jak i ich prawomocność. To jest niszczenie państwa prawa. To jest podrywanie wiary w niezawisłość sądów, tym razem niezawisłość tego sądu najważniejszego.</u>
+          <u xml:id="u-129.4" who="#SenatorBogdanBorusewicz">I jeszcze jedna sprawa, wydaje się, że marginalna, taka przy okazji. Tworzycie możliwość prawną przekazania kompetencji prezesów izb dotyczących składów i terminów rozpatrywania spraw w Sądzie Najwyższym prezesowi Sądu Najwyższego. Dlaczego? No bo do prezesa Sądu Najwyższego macie już pełne zaufanie, a w izbach są tacy sędziowie, do których nie macie zaufania, o których mówicie, że to są komuniści, ci, którzy skazywali w czasie stanu wojennego, od przypadków indywidulanych przechodzicie do twierdzeń, określeń ogólnych. No, jeżeli to jest człowiek z wami związany, to takich zarzutów nie stawiacie. Taki człowiek trafia do Trybunału Konstytucyjnego i nie stawiacie mu zarzutów tego typu. Więc proszę nie mówić, że te działania prowadzą do sprawniejszego funkcjonowania Sądu Najwyższego. Bo przecież takie działania podjęliście wcześniej, jeżeli chodzi o sądy powszechne, i to miało usprawnić działalność sądów powszechnych, a dłużej się czeka na rozpatrywanie spraw w sądach powszechnych. I tak będzie w Sądzie Najwyższym, ale o tym już nie będziecie mówić.</u>
+          <u xml:id="u-129.5" who="#SenatorBogdanBorusewicz">To jest ustawa, która powoduje wchodzenie władzy wykonawczej i ingerencję władzy wykonawczej w wymiar sprawiedliwości. To jest ustawa niekonstytucyjna, robiona jakby przy okazji drobnej sprawy wydłużenia terminów dotyczących skargi nadzwyczajnej. Ale przecież nie chodzi o skargę nadzwyczajną, bo jeżeliby chodziło o skargę nadzwyczajną, tobyście zaakceptowali naszą ustawę, która wyszła z Senatu i która tego dotyczyła. Tyle że wam chodziło o coś innego. Niszczycie sądy, niszczycie także Sąd Najwyższy, zniszczyliście Trybunał Konstytucyjny. Co jeszcze będziecie niszczyć?</u>
+          <u xml:id="u-129.6" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Marka Komorowskiego, który zabierze głos zdalnie.</u>
+          <u xml:id="u-130.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-130.3" who="#SenatorMarekKomorowski">Słychać mnie, tak?</u>
+          <u xml:id="u-130.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Tak, słychać pana, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-130.5" who="#SenatorMarekKomorowski">Panie Marszałku…</u>
+          <u xml:id="u-130.6" who="#WicemarszalekMichalKaminski">A teraz także widać pana, o czym pana informuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#SenatorMarekKomorowski">Dobrze, to może przesunę trochę obiektyw.</u>
+          <u xml:id="u-131.1" who="#SenatorMarekKomorowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-131.2" who="#SenatorMarekKomorowski">Zgłosiłem się do dyskusji, ponieważ nie zdążyłem zadać pytania senator sprawozdawcy, pani Morawskiej-Staneckiej. Nie wiem, czy źle się zgłosiłem, czy zostałem niezauważony, ale mniejsza o tę kwestię.</u>
+          <u xml:id="u-131.3" who="#SenatorMarekKomorowski">Rozpoczęliśmy dyskusję na temat bardzo ważnej i delikatnej materii i strasznie wysoki poziom emocjonalny można zauważyć w tej dyskusji. Ja postaram się zabrać głos spokojnie, w sposób stonowany. Senatorowie PiS muszą zabierać głos w dyskusji po to, aby przekaz Senatu nie był przekazem jednostronnym. Stwierdzić trzeba, że w Senacie mamy starcie różnych światopoglądów, różnego spojrzenia na rzeczywistość, a w konsekwencji na obowiązujące prawo. Ale oczywiście każdy ma prawo do swojego poglądu, ma prawo go wyrażać i argumentować. Nie podzielam tych stanowisk, które tutaj były przedstawione, że mamy zachwiane różnego rodzaju sytuacje praworządności itp. Ja bym powiedział, tak trochę przewrotnie, że ja tu już się zaczynam gubić, gdzie my mamy tutaj a maiori ad minus, a gdzie mamy a minori ad maius, czy czasami gdzieś nie przekraczamy, czy ktoś nie przekracza… No, to tylko takie wtrącenie.</u>
+          <u xml:id="u-131.4" who="#SenatorMarekKomorowski">Nie podzielam tych poglądów… Pani senator sprawozdawca, pani Morawska-Stanecka w swoim sprawozdaniu z prac komisji stwierdzała jednoznacznie, że zapisy poszczególnych artykułów przedmiotowej ustawy są sprzeczne z konstytucją, to z takim zapisem, to z takim i takim. To miałbym właśnie takie pytanie: czy pani Morawska-Stanecka jest Trybunałem Konstytucyjnym, czy ma uprawnienia Trybunału Konstytucyjnego, żeby stwierdzać takie kwestie? To, bym powiedział, są opinie, to jest jakaś ocena, ocena, z którą ja się nie zgadzam, ocena, która nie ma żadnej mocy prawnej. Np. moja ocena jest inna: że te przepisy są zgodne z konstytucją. To też nie znaczy, że ta moja ocena ma jakąś moc prawną, jak i ocena poszczególnych konstytucjonalistów. Bo czym innym jest ocena, proszę państwa, a czym innym jest orzekanie. Art. 33 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym stanowi wyraźnie: Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach zgodności ustaw z konstytucją. I tylko Trybunał może stwierdzić, że jakaś ustawa czy przepisy ustawy są niezgodne z konstytucją. A poza Trybunałem są tylko opinie, stanowiska, oceny, które tak de facto nie mają mocy prawnej.</u>
+          <u xml:id="u-131.5" who="#SenatorMarekKomorowski">I nie podzielam całkowicie tych poglądów, które tutaj, w tej Izbie, w tej dyskusji i przy innych okazjach co jakiś czas się powtarzają, że Trybunał Konstytucyjny został nieprawidłowo wybrany. Otóż chciałbym stanowczo zaprotestować i stwierdzić, że nieprawidłowo, Wysoki Senacie, to Sejm VII kadencji wybrał sędziów Trybunał Konstytucyjnego w miejsce sędziów, którym się jeszcze nie zakończyła kadencja. I niektórzy senatorowie obecnej kadencji w tamtym Sejmie VII kadencji zasiadali, tak więc… I wypowiadanie się przez nich, że Trybunał Konstytucyjny został nieprawidłowo wybrany… No, tak trochę jakoś nie bardzo mogę to zrozumieć.</u>
+          <u xml:id="u-131.6" who="#SenatorMarekKomorowski">Ja generalnie popieram tę ustawę, to przedłożenie prezydenckie.</u>
+          <u xml:id="u-131.7" who="#SenatorMarekKomorowski">A odnośnie do kwestii, że mamy tam siódmą czy kolejną nowelizację ustawy… Otóż przed nami jest kolejna nowelizacja ustawy – na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej już na ten temat dyskutowaliśmy – będąca inicjatywą senacką, gdzie państwo wywracacie całkowicie konstrukcję Sądu Najwyższego, likwidujecie tam jedną izbę itd., chcecie wprowadzić radę nad KRS. No, tam są takie rozwiązania – myślę, że jeszcze na ten temat będziemy dyskutować – które też stwarzają wiele wątpliwości i pytań o zgodność z konstytucją i innymi zapisami, a także o to, czemu one praktycznie mają służyć.</u>
+          <u xml:id="u-131.8" who="#SenatorMarekKomorowski">Tak że kończąc, chciałbym oddać swój głos jako głos popierający ustawę, popierający to przedłożenie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze, ale pana wystąpienie wywołało grono senatorów do zabrania głosu ad vocem.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Jako pierwsza, bardzo proszę, wymieniona przez pana kilkakrotnie z nazwiska pani marszałek Morawska-Stanecka, która ma w związku z tym oczywiste prawo do repliki.</u>
+          <u xml:id="u-132.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Marszałek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, skoro zostałam przez pana senatora Komorowskiego wywołana kilkakrotnie, jak pan marszałek raczył zauważyć, nie jestem w stanie nie odpowiedzieć. Jestem zdziwiona, że pan senator, który ma wykształcenie prawnicze, nie wie podstawowych rzeczy, czyli tego, jakie trzeba mieć kompetencje do pełnienia urzędu sędziego Trybunału Konstytucyjnego. No więc ja oświadczam panu senatorowi, że posiadam kwalifikacje do pełnienia takiej funkcji. Ja w przeciwieństwie do wielu osób, które w tym Trybunale niestety zasiadły, posiadam 26-letnie doświadczenie wykonywania zawodu prawniczego. W związku z tym mam kompetencje do oceniania, czy coś jest zgodne z konstytucją, czy jest niezgodne z konstytucją. To pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-133.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Druga kwestia. Pan senator jest radcą prawnym. Ja wiem, że od 1990 r. pan wykonywał inny zawód, ale pan doskonale wie, bo skończył pan uniwersytet, co to jest rozproszona kontrola konstytucyjności, o czym ja już dzisiaj mówiłam, i myślę, że właśnie akurat panu senatorowi, do którego wiedzy prawniczej mam niezwykły szacunek, nie muszę tego tłumaczyć.</u>
+          <u xml:id="u-133.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">A co do opinii, to oczywiście my możemy mieć różne opinie, ale jest coś takiego jak konstytucja i prawo, i praworządność. I ani prawo, ani praworządność, ani konstytucja nie ma żadnego związku ze światopoglądem, bo po to jest konstytucja i po to my jej chcemy przestrzegać, żeby osoby o każdym światopoglądzie miały w tym kraju miejsce, aby były równe i aby czuły, że konstytucja daje im ochronę i że prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest strażnikiem tej konstytucji. Ja marzę o tym, żeby mieć prezydenta, który będzie strażnikiem konstytucji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, również w trybie ad vocem, pan senator Aleksander Pociej wywołany z nazwiska. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#SenatorAleksanderPociej">Tak…</u>
+          <u xml:id="u-135.1" who="#SenatorMarekKomorowski">Ja nie wywoływałem pana senatora Pocieja z nazwiska.</u>
+          <u xml:id="u-135.2" who="#SenatorAleksanderPociej">Ponieważ pan senator raczył był odnieść się do cytowanej przeze mnie paremii łacińskiej, twierdząc, że cytowałem nietrafnie, i ponieważ pana senatora wcześniej nie było podczas dyskusji, nie brał pan udziału, co pan zresztą sam stwierdził na początku swojego wystąpienia, chciałbym tylko powiedzieć, że ja nazwałem po łacinie to, co przywoływał w dyskusji pana klubowy kolega, pan senator Czerwiński. I to tylko tyle. To nie ja to wymyśliłem, tak że nie za bardzo czuję się tutaj odpowiedzialny za to, że używałem łaciny. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Czerwińskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!</u>
+          <u xml:id="u-137.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">W tej dyskusji padały różne argumenty, czasami wprost fałszywe, bo nie odnosiły się do tekstu albo źle go interpretowały, ale były też argumenty – nazwałbym to – natury bardziej zasadniczej. Może krótko na ten temat.</u>
+          <u xml:id="u-137.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pojawił się taki argument, że władza sądownicza spośród 3 rodzajów władzy jest szczególna i, jak to określono, powinna być zachowana separacja władzy sądowniczej. Ale nie alienacja. Władza sądownicza nie jest po to, żeby być i żeby było dobrze członkom władzy sądowniczej, ona ma wykonywać pewne określone funkcje, stać na straży praw obywatelskich itd. Ma służyć narodowi, suwerenowi. Po to jest w ogóle powoływana. Władza sądownicza jest tak jak inne rodzaje władz sługą narodu, więc nie może podejmować działań, które służą tylko jej, a których skutki, konsekwencje są dla tego narodu czy członków narodu negatywne. Nawiasem mówiąc, konstytucja nie przewiduje czegoś takiego jak kompletna separacja władzy sądowniczej. Art. 183 ust. 3: pierwszego prezesa Sądu Najwyższego powołuje prezydent Rzeczypospolitej. To jest separacja? Oczywiście, że nie. Władza wykonawcza ma tutaj właśnie kompetencje władcze, ma imperium nad władzą sądowniczą. Nawiasem mówiąc, spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego powołuje się… Nie chodzi o kandydata, bo to by była fikcja. No, to by było tylko zatwierdzenie, a to jest coś więcej. Powołanie to wybór spośród co najmniej 2 kandydatów. W konstytucji nie jest określone, ilu ma ich być. To jest to imperium, to jest władza osoby sprawującej funkcję prezydenta Rzeczypospolitej nad władzą sądowniczą, w tym wypadku nad szefem, prezesem jej najważniejszego organu. No, Sąd Najwyższy można traktować jako jeden z najważniejszych organów władzy sądowniczej. Podobnie jest z art. 185. Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje prezydent Rzeczypospolitej spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-137.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pojęcie separacji władzy sądowniczej jest konstrukcją teoretyczną. To się podaje po to, żeby konstytucjonaliście po prostu wszystko zgadzało się w akapitach. Takiej konstrukcji nie ma. To ma być niezależność, to ma być współdziałanie, a nie kompletna separacja. I cały czas musimy mieć z tyłu głowy świadomość, dla kogo sprawujemy władzę, po co nas powołano.</u>
+          <u xml:id="u-137.4" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pojęcie autorytetu. No, to już jest zupełny odlot. Ktoś chyba magisterium z tego napisze, może nawet doktorat. Co to znaczy autorytet konstytucyjny? Nie ma takiego pojęcia, nie ma autorytetów prawnych czy prawniczych w zakresie konstytucji. Obojętnie, jak ktoś ich nazwie, obojętnie, czy rzeczywiście są autorytetami, czy wiedzą więcej, czy mniej niż inni, ci ludzie mogą być jedynie opiniodawcami. W tym zakresie, o którym mówimy, czyli w zakresie konstytucyjności aktów prawnych, ich zgodności z aktami nadrzędnymi, w szczególności z konstytucją… Orzekać, czy dany akt jest zgodny z konstytucją, orzekać o tejże konstytucyjności, ma prawo jedynie Trybunał Konstytucyjny. To jest instytucja powoływana w sposób szczególny, mająca chyba najdłuższą kadencję spośród organów konstytucyjnych. No, to jest chyba 9 lat. Chodzi o to, żeby ta instytucja była stabilna, niezależna. To dotyczy każdego sądu, ale tego trybunału w szczególności. Od tego jest Trybunał Konstytucyjny, a nie żaden z nas. Jeśli mówimy o konstytucyjności, to zazwyczaj jest to daleko idący skrót myślowy. Coś jest niezgodne z konstytucją? Trzeba zawsze dodawać: ja tak uważam, według mojej opinii.</u>
+          <u xml:id="u-137.5" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Proszę państwa mnie jest trochę wstyd, że ja tutaj stoję. Wstydzę się za Sąd Najwyższy. Posłużę się cytatem z zupełnie innej ustawy. Chodzi o art. 98a, czyli artykuł dodany. Z samej numeracji wynika, że w trakcie działania ustawy stwierdzono, że coś jest nie tak, i trzeba było dodać do jej treści nowy artykuł. No, czegoś ta ustawa nie regulowała, nie działała w jakimś obszarze. Mówię o art. 98a ustawy o samorządzie gminnym. Ja go nie będę w całości cytował, przytoczę tylko najważniejszą myśl. Jeżeli właściwy organ gminy wbrew obowiązkowi wynikającemu z przepisów – one są tu podane – ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne nie podejmuje uchwały, nie odwołuje ze stanowiska lub nie rozwiązuje umowy o pracę, wojewoda wzywa organ gminy do podjęcia odpowiedniego aktu w terminie 30 dni. W razie bezskutecznego upływu terminu wojewoda, po powiadomieniu ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wydaje zarządzenie zastępcze. To jest w pełni analogiczne do tego, co się dzieje w tej chwili, przy okazji uchwalania tej ustawy. Do pewnego momentu organy gminy były – ja to tak w skrócie nazywam – traktowane jako odpowiedzialne prawnie. Nadawano im pewną kompetencję, narzucano pewien obowiązek i pewne prawo. One miały po prostu decydować… właściwie potwierdzać, ale to potwierdzenie było konieczne, w sposób władczy status czasami swoich członków, np. radnego, który sprzeniewierzył się ustawie o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej. I organy gminy takich aktów nie podejmowały, w większości to robiły, ale były przypadki, że nie. I co się stało? Tego oczywiście nie mówi się w literaturze, ale one straciły tak naprawdę według mnie prawo nazywania się… Oczywiście nie wszystkie, było to wyjątkowe, ale ustawa dotyczy wszystkich, bo oddziałuje na przyszłość, to akt abstrakcyjny i generalny. One straciły ten przymiot, ten walor bycia organami pewnymi prawnie. Jeśli czegoś nie robią, no, w tym wypadku czasami z niskich pobudek, nie odwołują swojego radnego, żeby diety nie stracił, to co wtedy? Wtedy wchodzi organ nadzoru, ktoś, kto musi za nich wykonać pewną czynność z taką samą mocą prawną, w tym wypadku wojewoda, no, przyjmuje się, że on jest organem prawnie pewnym, czyli zawsze wykona to, co leży w jego kompetencjach.</u>
+          <u xml:id="u-137.6" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Jeszcze raz wracamy do tej ustawy. Ta ustawa nie zabiera żadnych uprawnień poszczególnym izbom Sądu Najwyższego. Mogą wybrać kandydatów na swoich prezesów autonomicznie, niezależnie, przy kworum wynoszącym 2/3. To bardzo duże kworum, takie jak w przypadku Sejmu i Senatu w szczególnych sytuacjach. Jeśli tego nie zrobią z jakichś przyczyn, to wymagane kworum to 1/2, a jeśli nadal nie, to kworum to 1/3. Ale jeśli niestety nie z przyczyn losowych, bo przecież tutaj nie o takich przyczynach mówimy, tylko po prostu o pewnego rodzaju zaplanowanym procesie politycznym, do tego nie doprowadzają albo nie mogą do tego doprowadzić, bo np. nie zwołano ich zgromadzenia i politykę prowadzi ktoś inny, to wtedy musi przyjść organ prawnie pewny i wykonać tę czynność, której nie wykonano…</u>
+          <u xml:id="u-137.7" who="#Gloszsali">Panie Marszałku, a czas?</u>
+          <u xml:id="u-137.8" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Panie Senatorze…</u>
+          <u xml:id="u-137.9" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Już kończę, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-137.10" who="#SenatorJerzyCzerwinski">…To nie jest robione w zastępstwie, żeby było jasne – uruchomić możliwość wykonania tej czynności, np. zwołać zgromadzenie w celu wyłonienia kandydatów na prezesa izby. Po prostu wstyd mi, że jest tak, że my musimy takie prawo uchwalać. Mam nadzieję, że już nigdy nie będzie zastosowane. Niestety, niedawna, najnowsza historia mówi coś innego. Ja mam nadzieję, że…</u>
+          <u xml:id="u-137.11" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Panie Senatorze, przekroczył pan czas.</u>
+          <u xml:id="u-137.12" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ostatnie zdanie.</u>
+          <u xml:id="u-137.13" who="#SenatorJerzyCzerwinski">…To będzie ostatnia ustawa, która władzę sądowniczą będzie starała się wspomóc w odzyskiwaniu jej autorytetu. Miejmy nadzieję, że władza sądownicza będzie odzyskiwać ten autorytet tam, gdzie powinna to robić, a więc w orzecznictwie i w trzymaniu się z daleka od polityki. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Marka Komorowskiego – w trybie zdalnym. To drugi raz, a więc pan senator ma 5 minut.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#SenatorMarekKomorowski">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-139.1" who="#SenatorMarekKomorowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-139.2" who="#SenatorMarekKomorowski">Oczywiście ja nie podważałem kompetencji pani senator Morawskiej-Staneckiej. Uważam, że w Senacie, w naszej Izbie, również i w Sejmie znalazłoby się jeszcze wiele osób, która mają uprawnienia do zasiadania czy to w Sądzie Najwyższym, czy to w Trybunale Konstytucyjnym. Myślę jednak, że nie o to tutaj chodzi.</u>
+          <u xml:id="u-139.3" who="#SenatorMarekKomorowski">A jeśli chodzi o te premie, to raczej odnosiłem to do siebie, że ja się gubię po części, gdzie one mają zastosowanie i czy gdzieś nie ma ich przekroczenia.</u>
+          <u xml:id="u-139.4" who="#SenatorMarekKomorowski">A co tej całej dyskusji… Czy konstytucja jest idealna? Uważam, że nie. Czy konstytucja wymaga zmiany? Czy jest potrzeba zmiany? Uważam, że tak. Ale jednocześnie uważam, że konstytucja na dzień dzisiejszy broni wszystkie grupy społeczne, a pan prezydent, uważam, stoi na straży konstytucji i praw konstytucyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-139.5" who="#SenatorMarekKomorowski">Sądy powszechne, w tym Sąd Najwyższy. Uważam, że są one niezależne i niezawisłe. A co do tego, że sprawy czasami są długo rozpatrywane, to trzeba powiedzieć, że nie wszystkie sprawy, poza tym często jest to wynik przyczyn obiektywnych, jak również – i to też trzeba powiedzieć – działań procesowych stron, które są niezależne od sądów i od sędziów. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Bogdana Zdrojewskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Nie zabierałbym głosu, gdyby nie jeden ważny z mojego puntu widzenia element całej dyskusji. Chcę wyraźnie powiedzieć, że koncentracja na tym, czy idziemy w dobrym, czy złym kierunku z punktu widzenia niezależności, suwerenności, takiego czy innego kierunku i rozwoju sytuacji w wymiarze sprawiedliwości, nie ma sensu, jeżeli nie mówi się o tym, kto jest adresatem tych wszystkich reform, kto jest odbiorcą tych wszystkich reform. A jest to obywatel, czasami podmiot gospodarczy, czasami osoba fizyczna. Muszę powiedzieć, że patrzę na te wszystkie zmiany, które dokonują się w wymiarze sprawiedliwości od kilku lat, i patrzę na nie właśnie z punktu widzenia efektywności wymiaru sprawiedliwości z myślą o obywatelu i o podmiotach prawnych. Jest dramatycznie. Jestem dziś państwa reprezentantem w KRS, więc obserwuję także tam skutki tych wszystkich reform, i patrząc na przewlekłość postępowań, na słabnącą sprawność wszystkich instancji sądowych, muszę powiedzieć, że mamy do czynienia z prawdziwym skandalem. To, jak bardzo tracimy w tej materii, jakie to wywołuje skutki, także gospodarcze, dotyczące naszej wiarygodności, możliwości sprawnego dochodzenia sprawiedliwości w sądach przez obywateli, to jest absolutny dramat.</u>
+          <u xml:id="u-141.2" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Chciałbym wyraźnie powiedzieć o tym, że każda dyskusja i każda debata, bez względu na to, czy mówimy o Sądzie Najwyższym, czy mówimy sądzie rejonowym, czy mówmy o postępowaniach administracyjnych, zawsze w finale powinna mieć na celu zwrócenie uwagi na to, jaki jest efekt tych wszystkich postępowań w kontekście obywateli. I chcę powiedzieć, że jest dramatycznie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję, że to był ostatni z państwa senatorów, który zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-142.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej…</u>
+          <u xml:id="u-142.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przepraszam, do protokołu głosy w dyskusji złożyli senatorowie: Ryszard Świlski, Agnieszka Gorgoń-Komor, Beniamin Godyla, Robert Mamątow, Aleksander Szwed, Adam Szejnfeld, Beata Małecka-Libera, Gabriela Morawska-Stanecka. To senatorowie, którzy złożyli przemówienia do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-142.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję, po raz kolejny, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-142.6" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu szesnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-142.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i jest zawarty w druku nr 308, a sprawozdanie komisji – w druku nr 308 S.</u>
+          <u xml:id="u-142.8" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, Komisji Środowiska, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, senator Barbarę Zdrojewską, o przedstawienie wspólnego sprawozdania komisji o projekcie ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-142.9" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-143.1" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-143.2" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie 4 komisji, które przed chwilą pan marszałek wymienił. Komisje te na wspólnym posiedzeniu 23 marca 2021 r. rozpatrzyły w pierwszym czytaniu przedstawiony przez wnioskodawców projekt ustawy, wprowadziły do niego poprawki i wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego załączonego projektu ustawy oraz projektu uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-143.3" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, ustawa w proponowanej wersji poszerzy możliwości nieodpłatnego przekazania na rzecz jednostki samorządu terytorialnego nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zachowano przy tym wymóg zgody właściwego ministra, co pozwoli zachować gwarancje zabezpieczenia interesu Skarbu Państwa. W obecnym stanie prawnym brak jest ustawowego upoważnienia dla Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa do takiej czynności, co uniemożliwia jej dokonanie.</u>
+          <u xml:id="u-143.4" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Odbyliśmy dyskusję na ten temat. Tak jak już powiedziałam, zostały wprowadzone poprawki. W tej chwili ta bardzo krótka, nieduża zmiana, ale bardzo istotna dla samorządu terytorialnego, jest uszczegółowiona, dopisana została tu definicja terenów zielonych, zgodnie z sugestiami ministerstw i sugestiami senatorów, jest tam także warunek dotyczący zgodności z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku tego planu – studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Odbyła się dyskusja, w głosowaniu senatorowie przyjęli projekt i bardzo proszę w imieniu połączonych komisji o przyjęcie tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców. Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania senatora Bogdana Zdrojewskiego.</u>
+          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-144.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-145.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Swoje pytanie kieruję do… może pani senator, może pan senator odpowie… Czy były jakieś analizy, jeśli chodzi o ten cel związany z utworzeniem parku? Czy były jakieś analizy, ile samorządów w skali kraju wystąpiło do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa o taką nieruchomość w celu utworzenia parku czy, jak zapisano po zmianach, terenów zieleni? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Pani Senator?</u>
+          <u xml:id="u-146.2" who="#SenatorBarbaraZdrojewska">Dziękuję…</u>
+          <u xml:id="u-146.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#SenatorBarbaraZdrojewska">Ja nie mam wiedzy na temat tego, ile samorządów o to wystąpiło, ale mogłabym tutaj bardzo długo uzasadniać, jak bardzo potrzebna jest ta zmiana. Zwracam uwagę, że do tej pory mamy taką sytuację, że KOWR bez problemów może przekazać nieodpłatnie na potrzeby gminy grunty np. pod boiska sportowe czy inne cele, natomiast nie może ich przekazać pod park. I właśnie dlatego, żeby uzupełnić tę lukę, proponujemy te zmiany w ustawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, również pan senator Bogdan Zdrojewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Odpowiadając panu senatorowi, powiem tak: jest kilkadziesiąt tego typu przypadków w ostatnich kilku latach. One nie są porównywalne z sobą. Np. kilka wniosków na Górnym Śląsku, na Śląsku to wnioski dotyczące niewielkich terenów, niewielkich skrawków, o zagospodarowanie właśnie takich terenów rolniczych, głównie nieużytków rolniczych, pod parki. Mieliśmy jeden duży wniosek, dawno temu, związany z Parkiem Mużakowskim. To jest duży teren, chodziło o województwo pomorskie. Jeżeli zaś chodzi o miasta, to odnotowaliśmy 6 dużych miast, które chciały przeznaczyć tereny rolne na parki, w niektórych wypadkach lasy, różnie to jest definiowane. Ale generalnie rzecz biorąc, jeżeli ta ustawa osiągnie swój finał, w najbliższym czasie można się spodziewać ok. 100 takich wniosków w ciągu kilkunastu miesięcy, jak sądzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-150.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Mogę dopytać?</u>
+          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę. Pan senator ma dodatkowe pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-151.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Senatorze, jeżeli mogę jeszcze dopytać… Jak wielkie są to tereny? Znamy sytuację z Wrocławia, bo o niej akurat była mowa w komisji, tam było ponad 60 ha. A czy w przypadku innych miast to też były takie wnioski, o tak olbrzymi areał jak we Wrocławiu, ponad 60 ha?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">2 obszary były duże. Jeden pamiętam jeszcze z czasów ministerialnych, chodziło o tereny związane z Wigrami. Drugi, dotyczący Parku Mużakowskiego, też był nieco większy. Wrocławski wniosek, jeżeli chodzi o miasta, dotyczy największego obszaru.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy przedstawiciel rządu chce zabrać głos w sprawie przedstawionego projektu ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Jest z nami pan minister Ryszard Bartosik, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
+          <u xml:id="u-154.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-155.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-155.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Projekt ustawy poszerza możliwości nieodpłatnego przekazania na rzecz jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa poprzez umożliwienie przekazywania ich na cele związane z zakładaniem terenów zieleni, w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody, pod warunkiem, że jest to zgodne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku – ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.</u>
+          <u xml:id="u-155.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opiniuje negatywnie wyżej wymienioną propozycję. Grunty, które mogłyby zostać przeznaczone na cele związane z zakładaniem terenów zieleni, to zwykle grunty o większej powierzchni, dobrze zlokalizowane, a więc grunty o bardzo dużym potencjale inwestycyjnym, stanowiące atrakcyjne składniki zasobu. Ich nieodpłatne wyzbycie się mogłoby w sposób znaczący wpłynąć negatywnie na realizację zadań ustawowych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.</u>
+          <u xml:id="u-155.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, w pierwotnym brzmieniu art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa istniała możliwość nieodpłatnego przekazania nieruchomości zasobu na własność jednostce samorządu terytorialnego na cele inwestycji infrastrukturalnych. Zakres ten był bardzo szeroki i w zasadzie każde zadanie statutowe jednostki samorządu terytorialnego mogło odpowiadać założeniom tego przepisu. Wobec tego w 2011 r. katalog celów został ograniczony i skonkretyzowany. Obecnie katalog celów wydaje się wystarczający i służy realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego niezbędnych inwestycji. W okresie od 1992 r. do 31 grudnia 2019 r. przekazano na rzecz jednostek samorządu terytorialnego z zasobu ponad 59 tysięcy ha, w tym w roku 2019 – 444 ha.</u>
+          <u xml:id="u-155.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Zmiana ustawy w zaproponowanym zakresie budzi wątpliwości z uwagi na możliwość realizowania przez KOWR zadań ustawowych, bowiem środki z gospodarowania zasobem przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa przeznaczane na realizację zadań wpływających na rozwój są przeznaczane na rozwój obszarów wiejskich. Istnieje prawdopodobieństwo, że nieruchomości zasobu na terenach miast będą przeznaczane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na tereny zieleni, zaś tereny stanowiące własność samorządów, które mogłyby być przeznaczane na tworzenie takich terenów, przeznaczane będą na inne inwestycje samorządowe. Na utworzenie parków z reguły przeznaczane są nieruchomości o znacznej powierzchni, a co za tym idzie, znacznej wartości. W efekcie ilość środków, którymi dysponuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, może znacząco zmaleć.</u>
+          <u xml:id="u-155.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowni Państwo, Panie Marszałku, Wysoki Senacie, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opiniuje negatywnie przedstawioną propozycję. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-156.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-156.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pan senator Bogdan Zdrojewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Panie Ministrze, ja muszę powiedzieć, że jestem zdumiony tą opinią, bo przede wszystkim zawiera ona w sobie nielogiczność, sprzeczność, a w pewnym sensie także pewną dramatyczność z punktu widzenia interesów państwa polskiego. Sam pan powiedział, że w ostatnim czasie przekazano blisko 60 tysięcy ha gruntów rolnych pod różne cele. Jak to jest – i to chciałbym od pana usłyszeć – że ministerstwo rolnictwa chętnie przekaże grunty pod stadion, lodowisko, siłownię, różne inne rzeczy, które w tym katalogu występują, ale nie pod zieleń? Jeżeli przekazuje pod stadion, nie ma obaw, że zostanie ten grunt zamieniony na zieleń. Ale w przypadku przekazania na zieleń ma obawy, że zamieni się np. w grunt pod budowę stadionu. Jak to jest, że ministerstwo, które się nazywa ministerstwem rolnictwa, w katalogu wpisało cele, które są kompletnie niezwiązane ani z ochroną przyrody, ani z ochroną środowiska, ani z zielenią etc., etc.? I jeżeli chcemy wypełnić tę lukę, o której mówili także reprezentanci pana resortu, to następuje sprzeciw. Jak to jest, że można przekazać samorządom nieodpłatnie grunty na cele kompletnie niezwiązane z aktywnością resortu, który pan reprezentuje, a w przypadku zieleni jest sprzeciw? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-159.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, jeśli chodzi o grunty przeznaczane na parki, na przestrzenie zielone, są to grunty o bardzo dużych powierzchniach. Pan senator wspominał tutaj o zasobach przeznaczanych na stadiony i inne obiekty sportowe. Każda taka sytuacja jest analizowana indywidualnie. Z reguły są to małe powierzchnie, bardzo często przylegające do obiektów szkolnych. KOWR w takich wypadkach udziela zgody i przeznacza grunty np. na rozbudowę boiska bądź sali gimnastycznej, przyczyniając się do tego, że samorząd terytorialny może realizować swoje cele. Obowiązujące regulacje pozwalają już na przekazywanie przez KOWR jednostce samorządu terytorialnego nieruchomości także na tereny zielone służące wypoczynkowi, w których zazwyczaj znajdują się planowane do utworzenia obiekty związane z kulturą fizyczną i sportem, pod warunkiem, że jest to zgodne z dokumentami planistycznymi. I tak się dzieje. Tak więc głównym powodem jest to, że przestrzenie pod parki w proponowanym projekcie są bardzo duże, stanowią bardzo często atrakcyjne tereny inwestycyjne. A wiemy, że samorządy, szczególnie te w ośrodkach wielkomiejskich, posiadają również tereny, które mogą przeznaczać na parki i w ten sposób je wykorzystywać. KOWR… Głównym zadaniem Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa jest właściwe gospodarowanie zasobami. I jeśli te zasoby są zbywane, przeznaczane są one na wsparcie rolnictwa w innej formie. I takie jest zadanie KOWR. Powierzchnie, o których ja mówiłem, o których wspominał pan senator, przekazywane są nie tylko w dużych miastach, ale w wielu samorządach, także samorządach wiejskich. I z reguły one służą do rozwoju edukacji, co w naszej opinii jest bardzo słusznym działaniem. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o kolejne pytanie pana senatora Zdrojewskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja dziękuję, że w pewnym sensie pan potwierdził te moje obawy, że na różne inne cele – tak, a na zieleń – nie.</u>
+          <u xml:id="u-161.1" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Moje pytanie – i to jest ostatnie pytanie do pana ministra – jest takie: czy ma pan świadomość, że w tej propozycji ustawy nie jest zapisane tak, aby to było obligatoryjne? Nie ma tu przymusu przekazania tego terenu, jest tylko i wyłącznie możliwość. Czyli w zależności od tego, czy KOWR oceni tak, czy inaczej, ma możliwość przekazania 1 ha czy 0,5 ha, 300 m² czy 30 ha, ale nie musi tego robić. Czy w ministerstwie jest świadomość, że dajemy możliwość, a nie obligujemy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Widzę kolejne osoby zgłaszające się do pytań.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-163.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Wysoki Senacie, tak, my doskonale widzimy, jakie są zapisy tej ustawy, jednak stanowisko na bazie argumentów, które przedstawiłem wcześniej, jest w tym zakresie negatywne. Stoimy na stanowisku, że obecny katalog jest wystarczający do tego, aby tam, gdzie potrzeba, wspomagać samorząd terytorialny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-165.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zapytać o to, o co już częściowo pytałem pana senatora Zdrojewskiego. Chodzi mi o liczbę wniosków i o to, jakiej ewentualnie powierzchni to dotyczy. No bo tutaj mamy np. duży wniosek na ponad 60 ha. Ale czy mamy szczegółową informację, ile takich wniosków, jeśli chodzi o parki, wpłynęło w ubiegłych latach? I o jakiej powierzchni mówimy w przypadku tych wniosków? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, Panie Senatorze, niestety w tym momencie nie dysponuję takimi informacjami. Możemy je przekazać w terminie późniejszym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo. Czyli rozumiem, że pan zobowiązał się do odpowiedzi na piśmie, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pani…</u>
+          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-168.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-168.4" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Ja, tak?</u>
+          <u xml:id="u-168.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Oczywiście jeszcze raz chciałabym podkreślić, że my mówimy o możliwości, a nie o obowiązku. Z kolei stanowisko ministerstwa rolnictwa bardzo mnie dziwi – teraz, w dobie, kiedy bardzo szeroko mówi się o przystosowaniu obszarów miejskich, podmiejskich i innych do zielonej gospodarki, do czystego powietrza, do klimatu. A jest tu okazja, żeby te tereny, które nie są wykorzystywane prawidłowo lub które w ogóle nie są wykorzystywane, samorząd mógł zagospodarować, jeśli będzie miał na to plan i pieniądze. I przecież można pewne rzeczy robić wspólnie, w drodze porozumienia. Dlatego takie ostre postawienie sprawy, że absolutnie się nie zgadzamy i mamy stanowisko negatywne, jest dla mnie niezrozumiałe i właściwie bardzo niepopularne w obecnej polityce naszego państwa.</u>
+          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-169.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, ale… Bardzo proszę pana ministra, ale podkreślam, że mamy teraz czas na zadawanie pytań, a nie na wygłaszanie opinii na temat ustawy…</u>
+          <u xml:id="u-169.4" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Tak, proszę…</u>
+          <u xml:id="u-169.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">…do czego mamy prawo w czasie debaty.</u>
+          <u xml:id="u-169.6" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Proszę wybaczyć, nie zakończyłam pytaniem.</u>
+          <u xml:id="u-169.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">O!</u>
+          <u xml:id="u-169.8" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Co w takim razie pan sądzi o mojej wypowiedzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Pani Senator. Jest to niewątpliwie pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">A pan minister może na nie odpowiedzieć w sposób, jaki uzna za stosowny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-171.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">No, nie mnie sądzić na temat wypowiedzi pani senator. Chcę jednak powiedzieć, że my, tak jak już wcześniej mówiłem, przekazujemy na różne cele zasoby Skarbu Państwa, w tym wypadku Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, w porozumieniu z samorządem. Te przekazania są nieodpłatne i zgodne z funkcjonującym dotychczas katalogiem. I stoimy na stanowisku, że zapisy w obecnym brzmieniu ustawy są wystarczające. Chcę podkreślić, że każdy wniosek samorządu terytorialnego jest rozpatrywany skrupulatnie, indywidualnie i w większości przypadków przychylamy się do tego typu wniosków. I tak jak wcześniej powiedziałem, jeżeli chodzi o parki w rozumieniu tej zmiany ustawowej, są to bardzo duże tereny, które z reguły znajdują się w dużych miastach, tereny często inwestycyjne, a mamy też wiedzę o tym, że w tego typu jednostkach samorządu terytorialnego są tereny niewykorzystane i samorządy mogą je przeznaczać również na parki. Często zdarza się tak, że samorząd przeznacza tereny, które posiada, na tereny inwestycyjne, a w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa ubiega się o nieodpłatne przekazanie znacznych ilości gruntów. Uważamy, że dotychczasowe zapisy umożliwiają przekazywanie na rzecz samorządu terytorialnego powierzchni, które są potrzebne do realizacji np. zadań oświatowych, i bardzo często tak się dzieje. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę pana senatora.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-173.1" who="#SenatorJanuszPecherz">Panie Ministrze, ja tak trochę będę kontynuował to, o czym pani prof. Rotnicka przed chwilą mówiła, ale zadam pytanie. Czy brał pan minister udział w tworzeniu Krajowego Programu Odbudowy, dzisiaj niejako konsultowanego, gdzie sporo się mówi o zazielenianiu czy zwiększaniu terenów zielonych w miastach?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-175.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Oczywiście brałem udział i w tej chwili wszyscy mamy możliwość brania udziału w dyskusji nad Krajowym Planem Odbudowy, bo to jest właśnie ten czas. Są tam znaczne środki, które będą służyły wspieraniu wielu różnych zadań, tych zadań, które mają poprawić szeroko rozumianą ekologię. Tych pieniędzy jest dość dużo. Myślę, że również jednostki samorządu terytorialnego będą korzystać z tych środków, które będą przeznaczane na ich rzecz w otwartych konkursach. Zapewne gros tych środków będzie przeznaczane również na tereny zielone. Jeśli miasta zechcą z tego skorzystać, to mogą na zasobach ziemi, które posiadają, tworzyć takie tereny, ale przecież mogą też korzystać z dofinansowania z Krajowego Planu Odbudowy na inne przedsięwzięcia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-177.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zapytać o jeszcze jedną rzecz wynikającą z ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. W art. 24 opisanych jest wiele sytuacji, w których, jeżeli teren jest przekazany przez KOWR, a jego przeznaczenie nie jest zgodne tutaj z tym, co było zadeklarowane, czyli jeżeli w okresie 10 lat dany podmiot czy też samorząd nie wykorzystał go na cele określone w umowie, krajowy ośrodek występuje do tego podmiotu z żądaniem zwrotu aktualnej wartości pieniężnej tej nieruchomości bądź samej nieruchomości. Jest tu wiele sytuacji wymienionych w art. 24.</u>
+          <u xml:id="u-177.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chciałbym zapytać, jak wygląda procedura, jaka jest skuteczność w takim przypadku. Czy często dochodzi do takiej sytuacji, że dany podmiot czy też samorząd nie wywiązuje się z umowy wykorzystania tego terenu? Bo tak jak pan minister tu już podkreślił, mamy wiele takich terenów pod inwestycje, generalnie te tereny są bardzo łakomym kąskiem. Dlatego pytam, czy często dochodzi do takich sytuacji, że po 10 latach teren nie jest wykorzystywany zgodnie z przeznaczeniem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-179.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Takie sytuacje się zdarzają, niemniej jednak w skali kraju są to rzadkie przypadki. W ubiegłym roku było ok. 30 takich przypadków w skali kraju. Jest to egzekwowane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. W odniesieniu do ilości przekazanych gruntów naprawdę są to rzadkie przypadki, jeśli chodzi o samorząd terytorialny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę pan senator Jerzy Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-181.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Ministrze, ja prosił bym, żeby pan wziął pod uwagę jeszcze następujące argumenty – bo przecież ten projekt ustawy wyjdzie z Senatu, bo większość tutaj go tu uchwali, i pójdzie do Sejmu – gdyż to od państwa woli i zdania będzie najwięcej zależeć.</u>
+          <u xml:id="u-181.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Argument pierwszy. Mamy okres pandemiczny i jeszcze długo go będziemy mieli, a z tego, co ja wiem o tym, jak działa wirus, i co rozumiem, wynika, że park jest jednym z nielicznych miejsc, gdzie ludzie mogą swobodnie wyjść i po prostu być na zewnątrz, przejść się, mówiąc krótko. Nie zrobią tego w galerii, nie zrobią tego na zatłoczonych deptakach, w centrach miast.</u>
+          <u xml:id="u-181.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Dwa. Państwo dysponujecie terenami, które nie są także atrakcyjne rolniczo, i nikt inny… Nic innego w tych miejscach nie powstanie, no, poza parkiem, bulwarem. To mogą być tereny nadrzeczne, również zalewowe, i tam można zrobić np. ścieżki rowerowe, można tam wyprowadzić z miasta ruch pieszy i rowerowy, stosunkowo bezkolizyjnie. No i wtedy… Co wtedy? No, miasto będzie musiało to kupić, jeśli taka działka będzie na terenie planowanej inwestycji, np. ścieżki rowerowej. Te inwestycje są stosunkowo niekapitałożerne, bo przecież założenie parku… To jest dość ważna sprawa. Tu nie chodzi tylko o te kwestie terenów zarośniętych, tak bym to nazwał, nawet chaszczami czy jakimiś samosiejkami, ale mogą to być nieużytki, na których po prostu nic więcej nie da się zrobić. I założenie parku – wytyczenie alejek, postawienie np. jakiejś drobnej architektury wypoczynkowej, czasami może ogrodzenia, no i właśnie zadrzewienie… czy nawet nie zadrzewienie, bo w początkowej fazie to jest tylko zazielenienie – nie jest aż tak drogie. To jest znacznie tańsze niż jakikolwiek inne inwestycje. A, tak jak powiedziałem na początku wypowiedzi, to jest teraz bardzo pożądane.</u>
+          <u xml:id="u-181.4" who="#SenatorJerzyCzerwinski">I ostatnia kwestia. Wy, jako KOWR, parku na takich terenach nie zrobicie. Możecie użytkować teren rolnie, ale, jak często mówię, to są gleby klasy niskich bonitacyjnie, np. tereny zalewowe, wzdłuż rzek… Dużo naszych dużych miast jest położonych nad rzekami, a ciąg dwóch brzegów rzeki jest najlepszy do wyprowadzenia, bez kolizji z ruchem samochodowym, ruchu pieszego i rowerowego z miasta.</u>
+          <u xml:id="u-181.5" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Proszę to jeszcze raz przemyśleć, bo, jak mówię, tych argumentów jest znacznie więcej. No i po prostu, krótko mówiąc, będziemy się słabo bronić, jeśli powiemy: nie bo nie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaIRozwojuwsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-183.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaIRozwojuwsiRyszardBartosik">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, Panie Senatorze, nie chciałbym, abyśmy na tej sali odnieśli wrażenie – a tak to chwilami wygląda – jakoby założenie parku zależało tylko i wyłącznie od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i od tej ustawy. Założenie parku w mieście jest możliwe, bo samorządy dysponują swoimi nieruchomościami ziemskimi. Jest to możliwe. A ten projekt mówi o pewnych możliwościach, które w naszej opinii nie są konieczne, ponieważ już na bazie funkcjonujących przepisów przekazujemy różne tereny. I jeśli wniosek samorządu jest uzasadniony, to przekazujemy je pod ścieżki rowerowe, tak jak pan wspomniał, przekazujemy je pod budowę dróg, pod inną infrastrukturę – tam, gdzie jest to potrzebne.</u>
+          <u xml:id="u-183.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaIRozwojuwsiRyszardBartosik">Podam przykład, którym się zajmujemy w tej chwili w jednym z oddziałów KOWR, w wielkopolskim oddziale KOWR. Nad jednym z konińskich jezior jest zasób ziemski krajowego ośrodka wsparcia, 16 ha, i tam samorząd chce tworzyć ośrodek wypoczynkowy. Jesteśmy w trakcie rozmów i wszystko wskazuje na to, że ten zasób krajowego ośrodka wsparcia zostanie samorządowi na ten cel przekazany, tym bardziej że są możliwości pozyskania środków zewnętrznych dla samorządu na realizację danego przedsięwzięcia. Tak więc takie sytuacje mają miejsce i nie są to sytuacje jednostkowe. Przekazujemy samorządowi tam, gdzie jest to możliwe, zasób ziemski krajowego ośrodka wsparcia. A przykład, który przed chwilą podałem, jest najlepszym na to dowodem. To przekazywanie funkcjonuje na bazie obowiązujących dotychczas przepisów.</u>
+          <u xml:id="u-183.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaIRozwojuwsiRyszardBartosik">Reasumując, powiem, że uważam, że ta ustawa nie przyczyni się do tego, że w Polsce znacząco będzie przybywało parków, gdyż samorządy mają już takie możliwości i te parki mogą tworzyć. Gdy występują o to, aby przekazać im grunty krajowego ośrodka wsparcia, te wnioski są rozpatrywane i z reguły są rozpatrywane pozytywnie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zdanie pytania – zdalnie – pana senatora Wadima Tyszkiewicza.</u>
+          <u xml:id="u-184.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Halo, słyszymy się?</u>
+          <u xml:id="u-184.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Tak, Panie Senatorze, słyszymy pana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-185.1" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">No, trochę jestem zdruzgotany tą opinią ministerstwa, ale mam pytanie. Czy pan minister zna przykład Tczewa? O ile wiem, w ostatnim czasie CBA tam weszło. 10 lat temu gmina przejęła teren, no, wtedy jeszcze KOWR nie było, zagospodarowała ten teren, jednak nie zrobiła tego zgodnie z przeznaczeniem, teraz musi zapłacić pieniądze, ale uchroniła teren, bardzo ważny teren krajobrazowy przed wyrębem, dlatego że Lasy Państwowe wycinają drzewa, a samorządy raczej o te drzewa się troszczą.</u>
+          <u xml:id="u-185.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Ministrze, nie wiem, czy pan wie, że w Polsce są 2 tysiące 474 samorządy, jeśli się nie mylę, i każdy jest inny. Jeżeli więc pan mówi o samorządach, które robią to czy owo, to trzeba pamiętać o tym, że tych samorządów jest bardzo dużo. Jeżeli pan mówi, że samorządy mają tereny pod parki, to niekoniecznie tak jest, chyba mija się pan z prawdą, dlatego że wiele samorządów ich nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-185.3" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Ministrze, pan powiedział o tym, zresztą z dumą, że przekażecie tereny pod ośrodek wypoczynkowy. A nie chcecie przekazać terenu pod park? Bo przecież jeżeli ja dobrze zrozumiałem intencję ustawodawców – może pan sprostuje, Panie Ministrze – chodzi o tereny zadrzewione. Nie chodzi o tereny, które gmina przejmie, zmieni plan zagospodarowania przestrzennego i sprzeda je pod fabrykę. Zresztą to też by nie było złe, bo byłyby miejsca pracy i podatki, ale przecież o czymś takim nie mówimy. Czy ja się mylę, Panie Ministrze? Czy chodzi o to, że rozmawiamy o przekazaniu terenów zadrzewionych, które miasta chcą wykorzystać jako parki? To są tereny, na których raczej nie da się wycinać, jeżeli są w miastach. Po co to wam? Gdyby pan mi wytłumaczył… Dlaczego nie chcecie przekazać samorządom opieki nad terenami zielonymi, które będą wykorzystane do tego, o czym mówił mój przedmówca, pan senator Czerwiński? Najczęściej z nim się nie zgadzam, a w tym wypadku bardzo się cieszę, że gramy w jednej drużynie. Przecież to będzie służyć wszystkim.</u>
+          <u xml:id="u-185.4" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I ostatnia sprawa, gdyby pan jeszcze raz to potwierdził, bo ja muszę się upewnić… Przecież to nie będzie obligatoryjne. Przecież jeżeli ta ustawa weszłaby w życie, to dalej by państwo podejmowali decyzję, czy dany teren jest dla was bardzo ważny, strategiczny, czy nie. Jeżeli jest mniej ważny, to tak jak pan Czerwiński powiedział – to dotyczy też mojego miasta – tereny nadodrzańskie, łęgi tak naprawdę miasta mogłyby zagospodarować w interesie swoich mieszkańców. Dlaczego nie dacie samorządom możliwości zagospodarowania tego, czego wy nie zagospodarujecie? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-187.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Oczywiście nie mogę się z tym zgodzić. Jeśli pan senator mówi, że Lasy Państwowe zajmują się tylko wyrębem drzew, a samorządy nie, to powiem, że jest bardzo różnie. Gospodarowanie terenami odbywa się w zależności od potrzeb i pan senator doskonale o tym wie. Często zdarza się tak, że samorząd też wycina drzewa i różnie jest z tym gospodarowaniem. Ale cały czas tworzycie państwo na tej sali taką atmosferę jakby powstawanie nowych terenów zielonych, parków zależało tylko od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Tak nie jest. Kilkakrotnie mówiłem, że samorządy posiadają swoje tereny i mogą tam tworzyć parki, jeśli chcą. A wszystkie tereny, które są w zasobach krajowego ośrodka wsparcia – tereny zadrzewione, nadrzeczne – są dostępne dla mieszkańców danego miasta, danej okolicy bez względu na to, czy są we władztwie samorządu terytorialnego, czy krajowego ośrodka wsparcia.</u>
+          <u xml:id="u-187.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Tak jak już wcześniej mówiłem, przekazujemy samorządom tereny tam, gdzie jest taka potrzeba, na bazie obowiązujących przepisów. I tych umów, tych aktów notarialnych dotyczących przekazań jest każdego roku dużo. I to nie jest tak, że z krajowego ośrodka wsparcia samorządy odchodzą z kwitkiem. Samorządy wielokrotnie otrzymują te grunty na bardzo potrzebne cele. Jeśli chodzi o ośrodki rekreacyjne, sport i rekreację, to jesteśmy im bardzo przychylni. I o tym mówiłem, nie o czymś innym. I na takie cele przekazujemy, bo to przecież też służy lokalnej społeczności.</u>
+          <u xml:id="u-187.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Reasumując: uważam, że dotychczasowe przepisy umożliwiają współpracę w tym zakresie z samorządem terytorialnym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję, że nie ma więcej pytań.</u>
+          <u xml:id="u-188.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję również, że przedstawiciel rządu zobowiązał się do odpowiedzi pisemnej na pytanie, które zadał pan senator Aleksander Szwed.</u>
+          <u xml:id="u-188.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję też, że w debacie złożyli swoje przemówienia pan senator Aleksander Szwed i pan senator Beniamin Godyla.</u>
+          <u xml:id="u-188.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję, że lista mówców została wyczerpana…</u>
+          <u xml:id="u-188.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Jeszcze pan senator Zdrojewski? A, przepraszam, w jakim trybie?</u>
+          <u xml:id="u-188.6" who="#SenatorBogdanZdrojewski">W debacie.</u>
+          <u xml:id="u-188.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">A, w debacie. Czyli pan senator zapisuje się do debaty. To przepraszam w takim razie. Nie miałem tego zgłoszenia do debaty.</u>
+          <u xml:id="u-188.8" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pan senator Bogdan Zdrojewski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-189.1" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja będę mówił niedługo, ale wydaje mi się, że trzeba o paru rzeczach powiedzieć, parę rzeczy przypomnieć.</u>
+          <u xml:id="u-189.2" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja w 1990 r. zostałem prezydentem Wrocławia. Byłem tym prezydentem 11 lat. Pamiętam znakomitą współpracę z panem Adamem Tańskim – i ministrem rolnictwa, i prezesem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Pamiętam, jak wiele samorządom się wówczas udawało właśnie dzięki sprawnym darowiznom realizowanym ze strony Skarbu Państwa na rzecz samorządów. Były to różne darowizny – były to darowizny pod parki, były to darowizny nieużytków rolnych, była to także darowizna, jak dobrze pamiętam i dobrze wspominam do dziś, np. Toru Wyścigów Konnych – Partynice we Wrocławiu po to, aby ten atrakcyjny teren zielony, krótko mówiąc, uratować.</u>
+          <u xml:id="u-189.3" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Tak się złożyło, że pod koniec lat dziewięćdziesiątych i na początku tego wieku, na skutek licznych zmian w gospodarce przestrzennej i w ustawach o gospodarce przestrzennej, właśnie o takich operacjach… Krótko mówiąc, pominięto w tym katalogu możliwość przekazania na rzecz gmin działek na cele parkowe, pod tereny zielone czy też nawet nieużytków po to, aby je zagospodarować.</u>
+          <u xml:id="u-189.4" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja uważam, że to wielki błąd. Ten błąd był zauważalny przez wiele, wiele lat, ale według mojej oceny właśnie w czasie pandemii on jest szczególnie bolesny. Dlatego że jest jasne, iż dzisiaj większość z nas funkcjonuje w pracy zdalnej. Treny zielone można realizować w otwartej przestrzeni, ale wymagają one dużej cierpliwości. Są często mało spektakularne, bo nim urosną drzewa, nim te parki będą rzeczywiście ciekawe, interesujące i wartościowe, mija po prostu czas. Dziś mamy do czynienia z takim pędem do spektakularnych sukcesów, z dnia na dzień, natychmiast.</u>
+          <u xml:id="u-189.5" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Wydaje mi się, że jest zaskakujące to, co pan minister mówił – nie mówię „bulwersujące”, tylko „zaskakujące” – że gdyby chodziło o jakiś mały park, to owszem, byłaby skłonność do przekazania takiego terenu, ale jeżeli chodzi o duży, wielki, imponujący park, to już zdecydowanie nie.</u>
+          <u xml:id="u-189.6" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja chcę też zadać retoryczne pytanie: komu w tym czasie pandemii jest trudniej? Czy wspomnianym agencjom rolnym, czy samorządom? Ja się dziś opowiadam za wszelką możliwą pomocą na rzecz samorządów, aby im pomagać, na ile można, dać im szanse na realizacje projektów, które nie są tanie. Nie są bardzo drogie, ale nie są tanie. Wymagają wysiłku planistycznego, wymagają uporządkowania terenu, bardzo często odkażenia niektórych nieużytków, które są po rozmaitych niewłaściwych sposobach gospodarowania.</u>
+          <u xml:id="u-189.7" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Opowiadam się, krótko mówiąc, za takim apelem, który wyraził tu pan senator, aby ministerstwo rolnictwo zmieniło swoje zdanie w omawianej materii. Jest jeszcze czas, prawdopodobnie do rozpatrywania tego projektu w Sejmie. Tak więc ten apel kieruję ze szczególną wyrazistością i szczególną mocą.</u>
+          <u xml:id="u-189.8" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Chcę wrócić do swoich własnych doświadczeń. Ja realizowałem od podstaw np. park Milenijny we Wrocławiu, powiększałem park Stabłowicki, realizowałem z własnej inicjatywy ogród japoński. Właśnie od ministra rolnictwa otrzymywałem nagrody za te wszystkie zrealizowane zadania. Były te nagrody rok po roku, Wrocław chyba jako jedyne miasto… Ale mogłem to realizować, bo otrzymywałem niektóre tereny. Nie wszystkie, bo część i tak należała do miasta. Pokazywaliśmy, jak rzeczywiście można uatrakcyjnić miasto, realizując nowe tereny zielone, kliny, przewietrzanie. To jest niezwykle edukacyjne, ważne, ale też doceniane przez mieszkańców. Dziś mamy sytuację niedobrą. I zgodzę się z jednym fragmentem, który jest zawarty w opinii ministerstwa rolnictwa, że niestety samorządy bardzo często – nie zawsze, ale zbyt często, tak bym powiedział – wyciskają ile się da z terenu, który posiadają, po to, by go maksymalnie zurbanizować. To wielki błąd. Jestem przeciwnikiem takiej gospodarki przestrzennej w mieście, aby stopień urbanizacji przekraczał w ogóle granice zdrowego rozsądku, aby nie można było obsłużyć tego miasta komunikacyjnie, aby osiedla, które powstają, były często pozbawione infrastruktury usługowej, infrastruktury medycznej, możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkańców. Zgadzam się z tym fragmentem opinii. Ale wiem, że jest narzędzie czy nawet są narzędzia, przy pomocy których można by temu przeciwdziałać, można by to kontrolować.</u>
+          <u xml:id="u-189.9" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Nie jestem w stanie – odpowiadam tu panu senatorowi – precyzyjnie powiedzieć, ile takich wniosków zostało sformułowanych, a ile takich wniosków nie zostało sformułowanych, bo nie ma takiej możliwości. Wiem jednak, że w kilku województwach odczuwa się dotkliwy brak możliwości realizacji nowych terenów zielonych, a taka ochota jest.</u>
+          <u xml:id="u-189.10" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja jestem w związku z tym przekonany o tym, że dzisiaj Senat tą propozycją ustawy zwraca się do rządu, aby dał on szansę na wykorzystanie tego potencjału, tej chęci, tej proekologicznej inicjatywy wielu, wielu samorządom. Nie ma tu – jeszcze raz podkreślam – obligatoryjności. Będzie ministerstwo chciało dany teren przekazać, uzna, że oferta jest interesująca z punktu widzenia interesu państwa polskiego, społeczności lokalnej, to ten teren przekaże. Jeżeli uzna, że to jest niekorzystne, niewiarygodne, to po prostu tego nie uczyni. Ale dziś mówimy tylko i wyłącznie o stworzeniu możliwości prowadzenia prawdziwej, proekologicznej gospodarki terenami po to, aby zredukować wielkość nieużytków, terenów, o których często się mówi „niechciane”, albo wykorzystać tereny, które mają dobre predyspozycje do tego, aby zamienić się w atrakcyjne części, ku chwale obywateli, ale także ministerstwa.</u>
+          <u xml:id="u-189.11" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-189.12" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Bogdan Borusewicz</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-190.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-190.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie było wniosków legislacyjnych, tak? Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-190.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu ustawy. To trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
+          <u xml:id="u-190.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siedemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-190.7" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez Komisję Nadzwyczajną do spraw Klimatu, Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisję Zdrowia. Zawarty jest w druku nr 331, a sprawozdanie komisji – w druku nr 331 S.</u>
+          <u xml:id="u-190.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę połączonych Komisji Ustawodawczej, Komisji Środowiska, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, pana senatora Stanisława Gawłowskiego, o przedstawienie wspólnego sprawozdania komisji o projekcie ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-190.9" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">O, pan senator już jest.</u>
+          <u xml:id="u-190.10" who="#SenatorStanislawGawlowski">Tak jest, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-190.11" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dobrze. To proszę o sprawozdanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-191.1" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-191.2" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Ustawodawczej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Środowiska, Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu sprawozdanie dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska i niektórych innych ustaw. To sprawozdanie jest zawarte w druku nr 331 S.</u>
+          <u xml:id="u-191.3" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">Projekt ustawy dotyczy regulacji prawnych na rzecz poprawy jakości powietrza w Polsce. Podstawowe założenia dotyczące tego projektu ustawy to przeznaczenie 0,5% produktu krajowego brutto na ochronę powietrza, stworzenie funduszu ochrony powietrza, odpis podatkowy dla osób, które zmieniły źródło ciepła na niskoemisyjne lub zeroemisyjne źródło ciepła. Wprowadza się też dodatek proekologiczny do dodatku mieszkaniowego dla osób, które dokonują zamiany źródła ciepła na niskoemisyjne, a których nie stać na samodzielne pokrycie kosztów związanych ze zmianą paliwa na droższe, np. na gaz albo prąd. Kolejna zmiana dotyczy dotacji na częściowe pokrycie kosztów wymiany źródła ciepła czy też innych procesów związanych ze zmniejszeniem emisji, takich jak termomodernizacja. Chodzi wreszcie o upoważnienie rady gminy do określenia w drodze uchwały, czyli w ramach prawa miejscowego, planu zaopatrzenia w ciepło, w energię elektryczną, w paliwo gazowe.</u>
+          <u xml:id="u-191.4" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">Wysoka Izbo, poziom zanieczyszczeń w Polsce, w polskich miastach zaliczany jest do najwyższych w Europie. W grupie 50 najbardziej zanieczyszczonych miast zazwyczaj ponad 30 to miasta leżące na terenie Rzeczypospolitej. Z powodu złej jakości powietrza w Polsce co roku umiera – wypada to różnie w zależności od źródła danych – od 40 tysięcy do nawet 90 tysięcy osób.</u>
+          <u xml:id="u-191.5" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">W samej tylko części dotyczącej wymiany tzw. kopciuchów, czyli pieców, kotłów, źródeł ciepła o wysokiej emisji… Jest ich ok. 3 milionów sztuk, jak szacuje ministerstwo, tak przynajmniej bodajże mówił wczoraj minister Kurtyka w jednej ze stacji telewizyjnych. I tylko te inwestycje, jeśli wziąć pod uwagę niezbędne kwoty tylko w tej części dotyczącej procesu wymiany źródeł ciepła i jeśli założyć, że maksymalna kwota dotacji na ten cel to 30 tysięcy zł, jak zaprojektowano dzisiaj w jednym z programów priorytetowych realizowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska… To łatwo przeliczyć: 37 tysięcy razy 3 miliony to jest circa about 100 miliardów, w wielkim przybliżeniu. A to jest tylko jedna część działań niezbędnych do przeprowadzenia w całym procesie walki o czyste powietrze na terenie kraju. Do tego potrzebne są inne działania, jak wspomniana już przeze mnie termomodernizacja obiektów, nie tylko w części dotyczącej obiektów użyteczności publicznej, ale przecież również obiektów mieszkalnych, i to wielorodzinnych czy też jednorodzinnych. I tutaj tego typu wsparcie finansowe też jest potrzebne. Chodzi także o nakłady na transport niskoemisyjny, szczególnie w wielkich aglomeracjach miejskich. Bez tego typu działań nie uda się skutecznie walczyć z niską emisją, ze smogiem na terenie bardzo mocno zurbanizowanym. Oczywiście w Polsce został zapowiedziany i działa program „Czyste powietrze”. Przypomnę, że pan premier Morawiecki w roku 2018 zapowiedział, że na ten cel w ciągu najbliższych 10 lat zostaną przeznaczone 103 miliardy zł. Jest rok 2021, nie chcę podawać liczby wniosków, bo to byłaby bardzo mylna informacja, ani na jakie kwoty one zostały złożone. Podam kwotę, której realnie nawet nie zrealizowano, ale podpisano umowy – jest to niespełna 3 miliardy zł. Zakładając, że 103 miliardy zł jest na 10 lat, łatwo policzyć, że rocznie powinniśmy realnie, w sposób prawdziwy wydawać na wsparcie w tym wymiarze 10 miliardów zł. Daleko nam do tego celu. Tylko 3, niecałe 3 miliardy zł w ramach podpisanych umów. W roku 2021 w budżecie państwa na ten cel przeznaczono 0 zł, natomiast w planie finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na ten cel została zapisana kwota 1 miliarda, bodajże, 700 albo 800 milionów… Już nie pamiętam, ale to nie ma większego znaczenia, bo ciągle daleko nam do tych 10 miliardów, o których wspomniałem.</u>
+          <u xml:id="u-191.6" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">Bez poważnego, odważnego działania w tym obszarze nie uda się tego problemu rozwiązać. Tutaj nie wystarczą tylko hasła. Sprawa czystego powietrza, jakości życia, długości życia Polaków może być przez niektórych traktowana jako sprawa polityczna, ale tak naprawdę jest to sprawa, która dotyczy każdego z nas, każdego Polaka, każdego mieszkańca Rzeczypospolitej. W związku z tym jestem przekonany, że to działanie powinno być wspierane przez wszystkie siły polityczne nie tylko w wymiarze werbalnym, formalnym, ale w wymiarze faktycznym, praktycznym, bo inaczej nie uda się tego problemu rozwiązać.</u>
+          <u xml:id="u-191.7" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">Sam projekt ustawy został negatywnie oceniony przez ministra klimatu i środowiska, ale bardzo pozytywnie został oceniony przez uczestniczących w dyskusji przedstawicieli samorządów terytorialnych. W ich ocenie jest to projekt spójny, kompleksowy, odważny, dający nadzieję, że nie tylko sam proces związany z wymianą źródła ciepła, ale również w przypadku zmiany na źródło dużo bardziej kosztotwórcze, czyli gaz czy prąd… Osoby, których na to nie stać, będą mogły otrzymywać wsparcie w tym procesie.</u>
+          <u xml:id="u-191.8" who="#SenatorSprawozdawcaStanislawGawlowski">W związku z tym w imieniu wymienionych przeze mnie komisji zwracam się z prośbą o przyjęcie tego projektu ustawy. Do projektu ustawy nie zgłoszono żadnych poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców. Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania również pana senatora Stanisława Gawłowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-192.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie ma pytań.</u>
+          <u xml:id="u-192.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze Sprawozdawco.</u>
+          <u xml:id="u-192.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy przedstawiciel rządu chce zabrać głos w sprawie przedstawionego projektu ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-192.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-192.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-192.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Dziękuję bardzo…</u>
+          <u xml:id="u-192.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Ja bym poprosił tutaj.</u>
+          <u xml:id="u-192.9" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan minister Adam Guibourgé-Czetwertyński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-193.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-193.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Panie Przewodniczący, dziękuję za przedstawienie sprawozdania odnoszącego się do tego projektu. Cieszę się, że wszyscy tutaj zgadzamy się co do tego, jak wielkim wyzwaniem dla Polski i jak ważną sprawą jest kwestia poprawy jakości powietrza. Nie mam wątpliwości, że wspólne działania – nie tylko w parlamencie, ale też na poziomie rządu i samorządu – są kluczowe dla poprawy jakości powietrza. Zgadzam się też z panem przewodniczącym, że potrzebujemy kompleksowych działań, nakierowanych nie tylko na termomodernizację budynków. To jest też kwestia ciepłownictwa, to jest też kwestia transportu. My takie działania uwzględniliśmy w projekcie polityki energetycznej Polski z perspektywą do 2040 r. Uwzględniamy tutaj działania związane z kwestią jakości powietrza, efektywności energetycznej budynków, ciepłownictwa. To są główne obszary interwencji w projekcie Krajowego Planu Odbudowy, który jest obecnie omawiany ze społeczeństwem. A więc myślę, że między nami panuje pełna zgoda.</u>
+          <u xml:id="u-193.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Zastrzeżenia, które przedstawiłem już podczas pierwszego czytania projektu, wynikają po części z niedopracowania niektórych przepisów. Muszę tutaj podkreślić, że są to zastrzeżenia, które przedstawiam jedynie w imieniu ministerstwa klimatu, gdyż w tej sprawie nie ma stanowiska rządu. Ale ponieważ projekt ten jest praktycznie identyczny jak projekt, który był już omawiany, projektem sejmowy z 2017 r., podejrzewam, że rząd miałby tutaj takie samo stanowisko.</u>
+          <u xml:id="u-193.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">To, co jest istotne w tym projekcie… No, pomijam problemy z jakością niektórych przepisów. Te dobre zapisy, które się tutaj pojawiają, istnieją już w naszym prawie. Wspomnę np. o poziomach alarmowych, o których pan przewodniczący powiedział podczas pierwszego czytania, że to jest główna zaleta tego projektu. No, one już zostały wprowadzone w rozporządzeniu ministra klimatu. A więc nie jestem przekonany co do tego, czy trzeba wprowadzać takie przepisy.</u>
+          <u xml:id="u-193.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Podkreślę jeszcze raz, że mam istotne obawy w związku z ograniczaniem swobody samorządów. Niektóre przepisy, które są proponowane w tej ustawie, ograniczają swobodę samorządów w kwestii wydatkowania środków. Konieczność przeznaczenia tych środków na konkretne cele wskazane w ustawie, uszczupli możliwości działania samorządów w innych obszarach.</u>
+          <u xml:id="u-193.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">I w końcu chciałbym też odpowiedzieć na pytania, które się pojawiają. Powiem bardziej precyzyjnie, jaką niezgodność z prawem unijnym miałem na myśli, kiedy wspominałem o tym podczas pierwszego czytania. To jest niezgodność dotycząca art. 7, który rozszerza katalog działań, na które mogą być przeznaczane środki z przychodów aukcyjnych z ETS. Ten katalog jest określony w dyrektywie, a my niestety nie możemy wyjść poza to, co w tym zakresie określa dyrektywa. Obawiam się, że rozszerzenie tego katalogu byłoby właśnie sprzeczne z prawem unijnym.</u>
+          <u xml:id="u-193.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Co do tego problemu, to chciałbym jeszcze wrócić do ważnej kwestii jakości powietrza i powiedzieć, jakie są efekty programu „Czyste powietrze”, programu wdrażanego przez rząd za pomocą różnych instrumentów, m.in. programów priorytetowych narodowego funduszu, które są tutaj kluczowym elementem. Zgadzam się, że musimy robić jeszcze więcej i szybciej, niż robiliśmy dotychczas, i dlatego sukcesywnie wprowadzamy usprawnienia w tych formularzach, skracamy okres rozpatrywania wniosków. Widzimy bardzo znaczący wpływ tych działań na liczbę wniosków złożonych i rozpatrywanych przez narodowy fundusz. O ile na początku zeszłego roku mieliśmy 1 tysiąc wniosków tygodniowo, o tyle teraz mamy 3 tysiące wniosków tygodniowo. Widzimy też efekty tych działań w postaci poprawy jakości powietrza, obserwujemy coraz mniejszą liczbę stref z przekroczeniami. I to jest dla nas zachęta do kontynuacji naszych wysiłków, bo rzeczywiście jest jeszcze dużo do zrobienia, żeby osiągnąć zadowalający stan jakości powietrza w Polsce. Wierzę, że program „Czyste powietrze” i inne rozwiązania, które są w tym momencie wdrażane przez rząd, pozwolą nam osiągnąć zadowalający poziom. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę jeszcze zostać, bo obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-194.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy są takie pytania? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-194.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Ja mam.</u>
+          <u xml:id="u-194.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">A, jest? Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-194.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-195.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Marszałku! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-195.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chciałbym zapytać o taką sprawę. Mówił pan o ograniczeniu, o tym, że ten projekt ogranicza swobodę wydatkowania środków samorządu, chodzi w tym momencie o środki unijne, które samorządy będą mogły wydatkować. Prosiłbym tutaj o uszczegółowienie, o wyjaśnienie, o co konkretnie chodzi w tym ograniczaniu swobody wydatkowania środków samorządów. Czy chodzi o te środki unijne, które samorządy będą mogły wykorzystywać w nowej perspektywie finansowej na poprawę jakości powietrza?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Nie, nie, chodzi tutaj… Dziękuję za pytanie, Panie Senatorze. Chodzi tutaj o środki własne samorządów. Ten projekt określa dla samorządów konkretne zadania, które należą do zadań własnych samorządów. W związku z tym samorządy będą musiały zrezygnować z finansowania innych działań po to, żeby finansować działania, które są określone w tej ustawie.</u>
+          <u xml:id="u-196.1" who="#enatorAleksanderSzwed">Można jeszcze?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-198.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chciałbym zapytać o środki unijne, jakie będziemy mogli przeznaczyć na poprawę jakości powietrza w nowej perspektywie 2021–2027. Czy mógłby pan minister przybliżyć, jakie to będą środki, jak duże to będą środki? Wiem, że ministerstwo właśnie przygotowuje Krajowy Plan Odbudowy i rzeczywiście podejmuje wiele działań, jest też w państwa resorcie przygotowywanych wiele programów, jeśli chodzi o poprawę jakości powietrza. Tak że prosiłbym o przybliżenie, jak wielkie będą to środki w nowej perspektywie finansowej, jeżeli oczywiście jest taka możliwość. Jeżeli nie, to ewentualnie będę prosił o informację na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Jeśli chodzi o nową perspektywę finansową, to te kwoty na tym etapie nie są jeszcze przesądzone, więc nie jestem w stanie podać dokładnych liczb.</u>
+          <u xml:id="u-200.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Jeśli chodzi o Krajowy Plan Odbudowy, czyli tzw. program RRF, unijny program odbudowy gospodarki po COVID, to tam wpisaliśmy wiele działań w zakresie obszaru klimatu i środowiska, 37% środków ma być przeznaczone na działania związane z klimatem i środowiskiem i duża część tych środków ma być wykorzystana właśnie na poprawę jakości powietrza. W Krajowym Planie Odbudowy jest kwota ponad 3 miliardów euro przeznaczona konkretnie na zwiększenie efektywności energetycznej budynków, czyli właśnie na program „Czyste powietrze”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-201.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie ma więcej pytań.</u>
+          <u xml:id="u-201.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-201.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaAdamGuibourgeCzetwertynski">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-201.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-201.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zabranie głosu pana senatora Stanisława Gawłowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#SenatorStanislawGawlowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-202.1" who="#SenatorStanislawGawlowski">Muszę odpowiedzieć, żeby nie pozostały niedomówienia i niejasności po wystąpieniu pana ministra. Cieszę się, że mamy wspólne spojrzenie na sprawy, które dotyczą walki o czyste powietrze.</u>
+          <u xml:id="u-202.2" who="#SenatorStanislawGawlowski">Panie Ministrze, tak naprawdę ta ustawa to jest dla pana instrument. To tak naprawdę instrument, który pozwoli na to, żebyście pan jako minister i rząd odpowiedzialny konstytucyjnie za sprawy, które dotyczą właśnie walki o czyste powietrze, o ochronę powietrza, mieli narzędzie, tak naprawdę mieli pieniądze. Bo największym problemem jest realnie brak tychże pieniędzy. Pan odniósł się akurat do art. 7 projektowanej ustawy i powiedział, że ona może naruszać zapisy, które dotyczą dyrektywy. Otóż, Panie Ministrze, nawet we własnym piśmie, które skierowaliście do nas, wymieniacie, na jakie cele mogą być przeznaczone pieniądze z realizacji dyrektywy ETS. Ja tylko przeczytam, co zapisaliście w tym własnym piśmie. Modernizacja jednostek wytwórczych w sektorze energetycznym. Czy zmiana źródła ciepła jest modernizacją jednostek wytwórczych? No jest. Rozwój sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, w tym sieci ciepłowniczych – mieści się w tym, Panie Ministrze. Poprawa efektywności energetycznej, w tym w budownictwie – jak znalazł. Działania zapewniające sprawiedliwą transformację… Panie Ministrze, no, wszystko to się mieści w tym. Ja trochę nie rozumiem, dlaczego pan nie chce dać sobie pomóc. Bo mógłbym odnosić się do innych zapisów tej opinii, którą przysłaliście i która wszędzie się kończy podsumowaniem: opiniujemy negatywnie. Pan sam sobie szkodzi, nie chce pan dać sobie pomóc. A zacytuję wypowiedź pana szefa, ministra Kurtyki z wczoraj. Powiedział mniej więcej tak: dopóki ostatni spośród nas nie wymieni kopciucha, wszyscy będziemy oddychać złej jakości powietrzem. Ja się z nim zgadzam. To rzeczywiście jest poważne wyzwanie. Ale przy nakładach w wysokości 1 miliarda czy 2 miliardów rocznie na ten cel ze środków publicznych, z pieniędzy budżetu państwa ten proces będzie trwał 100, 150, 200 lat. To jest tak naprawdę udawanie, że chcemy ten problem rozwiązać.</u>
+          <u xml:id="u-202.3" who="#SenatorStanislawGawlowski">My w Senacie proponujemy, żebyśmy nie udawali, żeby rząd miał prawdziwe instrumenty. Chcemy uzbroić rząd w prawdziwe pieniądze, w poważne kwoty, ponieważ wiemy, że to jest jedno z najtrudniejszych i najważniejszych wyzwań cywilizacyjnych. Ono dotyczy wszystkich obszarów, nie tylko związanych z ochroną środowiska i z ochroną powietrza. Ono dotyczy ekonomii, gospodarki, ochrony zdrowia, jakości życia, długości życia.</u>
+          <u xml:id="u-202.4" who="#SenatorStanislawGawlowski">Panie Ministrze, naprawdę bardzo pana proszę: niech pan da sobie pomóc. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senator Ryszard Świlski i senator Aleksander Szwed złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu ustawy, to trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
+          <u xml:id="u-203.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-203.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu osiemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.</u>
+          <u xml:id="u-203.7" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 321, a sprawozdanie komisji – w druku nr 321 S.</u>
+          <u xml:id="u-203.8" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, senatora Marka Borowskiego, o przedstawienie wspólnego sprawozdania komisji o projekcie ustawy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#SenatorSprawozdawcaMarekBorowski">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-204.1" who="#SenatorSprawozdawcaMarekBorowski">Projekt jest i krótki, i dosyć prosty. Jak wiemy, już od pewnego czasu funkcjonują u nas pracownicze plany kapitałowe, które były wprowadzane stopniowo. Przy tej okazji oczywiście pojawiało się bardzo wiele pytań, różnych wątpliwości ze strony przedsiębiorców, także pracowników, czego efektem notabene, jak się dowiedziałem, jest to, że różnego rodzaju wyjaśnienia, odpowiedzi na pytania, które są w internecie, a są udzielane przez Polski Fundusz Rozwoju, który koordynuje te sprawy, sięgnęły już 200 stron. Tak więc widać wyraźnie, jak skomplikowana jest to ustawa. No i pewnie to skomplikowanie spowodowało, że powstały niejasności dotyczące tego, czy etatowi pracownicy biur poselskich i senatorskich – a jest ich, jak wynika z oceny skutków regulacji, ok. 1 tysiąca 500 – mogą do takich planów przystąpić. W tej sprawie były różne poglądy wyrażane przez ekspertów. Faktem jest, że generalnie dominował taki pogląd, iż przepis, który wyklucza pewnych pracowników, niestety obejmuje również pracowników biur poselskich i senatorskich. Mieliśmy posiedzenie komisji w tej sprawie i tam ta różnica poglądów się zarysowała. Ministerstwo technologii twierdziło, że przepis, który teraz jest, jest wystarczający, a ministerstwo rodziny, też zainteresowane tą sprawą, przeciwnie – uznało, że taka ustawa jest potrzebna i rozwiązuje ten problem. Tutaj w grę wchodzi wiele instytucji, które musiałyby przyjąć, że obecne przepisy są wystarczające, np. Sejm i Senat. Przecież, jak wiemy, te środki, które są wpłacane w ramach planów, są wpłacane zarówno przez pracownika, jak i przez pracodawcę, czyli w tym wypadku przez posła czy senatora – ze środków, które otrzymuje na biuro poselskie czy senatorskie. A więc te sprawy muszą być uregulowane.</u>
+          <u xml:id="u-204.2" who="#SenatorSprawozdawcaMarekBorowski">Konkludując, powiem tak. Komisja uznała, że praktyczne i celowe będzie jednak wyjaśnienie tej sprawy, niepozostawianie jej w takim zawieszeniu. W związku z tym proponuje drobną zmianę w jednym z artykułów, która wykluczy wątpliwości w tej sprawie i pozwoli tym pracownikom, oczywiście tym, którzy chcą… Jak doskonale wiemy, te plany opierają się na zasadzie dobrowolności. Wiadomo, że każdy, kto do nich przystępuje, musi trochę uszczuplić swoje dochody. Po już ponad roku dokonywania tych zapisów, ich funkcjonowania, procent pracowników, który się zdecydował do planów przystąpić, jest stosunkowo niski, znacznie niższy od tego, który był zakładany. No ale nie ma powodu, żeby utrudniać to komukolwiek, w tym naszym pracownikom. To są jednak nasi pracownicy i powinniśmy o nich dbać. W związku z tym ten projekt polecam uwadze Wysokiej Izby. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-205.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania senatora Marka Borowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-205.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie ma pytań.</u>
+          <u xml:id="u-205.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy przedstawiciel rządu chce zabrać głos w sprawie przedstawionego projektu ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-205.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-205.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Pan minister Grzegorz Piechowiak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-206.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">W opinii Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii obecne przepisy ustawy o pracowniczych planach kapitałowych stosuje się także do pracowników biur poselskich, senatorskich oraz klubów i kół. Tak że w naszej ocenie zmiana w tym zakresie nie jest potrzebna. Każdy poseł lub senator, zatrudniając daną osobę na podstawie umowy o pracę, staje się pracodawcą, w związku z czym mają do niego zastosowanie przepisy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, bowiem odprowadza on składki emerytalne, rentowe i wypadkowe. Staje się on wówczas także podmiotem zatrudniającym w rozumieniu ustawy o PPK.</u>
+          <u xml:id="u-206.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Cała koncepcja pracowniczych planów kapitałowych opiera się na tym, aby każdemu zapewnić możliwość długoterminowego oszczędzania na przyszłość, a tym samym zbudować kapitał, który stanie się zabezpieczeniem finansowym na czas po zakończeniu aktywności zawodowej. Obowiązuje tu zasada powszechności, co oznacza, że każdy pracownik musi zostać automatycznie zapisany do PPK przez swojego pracodawcę.</u>
+          <u xml:id="u-206.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Minister rodziny i polityki społecznej uznał proponowaną zmianę za słuszną, jednakże w ostatnim akapicie swego pisma zaznaczył, że projekt tej ustawy powinien być uzgodniony z Ministerstwem Finansów, które inicjowało prace legislacyjne nad ustawą o PPK. Ministerstwo Finansów było projektodawcą tej ustawy i z tego tytułu ma oczywiście istotny głos w tej sprawie. Jednocześnie chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii konsultowało opinię z Ministerstwem Finansów oraz PFR.</u>
+          <u xml:id="u-206.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Konkludując, chcę powiedzieć, że w naszej ocenie ta nowelizacja jest bezcelowa. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-207.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-207.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, pan senator Aleksander… Nie ma, a myślałam…</u>
+          <u xml:id="u-207.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Już jestem tak przyzwyczajona, Panie Senatorze, że pan zawsze zadaje pytania, że po prostu tak usłyszałam.</u>
+          <u xml:id="u-207.5" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
+          <u xml:id="u-207.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-207.7" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Nie ma pytań, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-207.8" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-207.9" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że nikt z państwa nie zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-207.10" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senator Aleksander Szwed złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-207.11" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">A już poczułam się zawiedziona, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-207.12" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
+          <u xml:id="u-207.13" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-207.14" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu ustawy. To trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
+          <u xml:id="u-207.15" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję przedstawicielom rządu.</u>
+          <u xml:id="u-207.16" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przechodzimy do następnego punktu porządku obrad. Przypominam, że punkt dziewiętnasty, drugie czytanie projektu uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy, został już rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-207.17" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia twórców konstytucji marcowej 1921 roku.</u>
+          <u xml:id="u-207.18" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 329, a sprawozdanie – w druku nr 329 S.</u>
+          <u xml:id="u-207.19" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, senatora Jana Filipa Libickiego, o przedstawienie sprawozdania komisji o projekcie uchwały.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Bardzo dziękuję, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-208.1" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Pozwolę sobie z miejsca…</u>
+          <u xml:id="u-208.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-208.3" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Z tytułu pandemii też łatwiej mi może z tego miejsca mówić.</u>
+          <u xml:id="u-208.4" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Najpierw chciałbym powiedzieć troszkę o samej inicjatywie. Chciałbym podziękować panu senatorowi Wojciechowi Koniecznemu, że jako przewodniczący Polskiej Partii Socjalistycznej wraz ze mną zainicjował powstanie tej uchwały, pod którą podpisali się jeszcze inni państwo senatorowie, w stulecie konstytucji marcowej. Dla nas było to o tyle ważną rzeczą, że zarówno PSL, jak i Polska Partia Socjalistyczna były tymi partiami, które 100 lat temu wniosły swój wkład w uchwalenie tejże konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-208.5" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Złożony przez nas projekt był rozpatrywany przez Komisję Ustawodawczą w dniu 17 marca, a więc dokładnie w stulecie uchwalenia konstytucji marcowej. Chciałbym powiedzieć, że zarówno poprawki natury redakcyjnej, jak i cały projekt uchwały zostały przyjęte przez Komisję Ustawodawczą jednogłośnie. Zwrócono uwagę na coś, co, że tak powiem, jest moim błędem jako jednego z inicjatorów tej uchwały, a mianowicie na to, że nie zebrałem podpisów od przedstawicieli wszystkich ugrupowań zasiadających w Senacie. Rzeczywiście – przepraszam państwa senatorów z Prawa i Sprawiedliwości – wypadło mi to z głowy i do tego też się przyznałem na posiedzeniu komisji. Dziękuję jednak za wkład w te właśnie techniczno-redakcyjne poprawki. Jedna poprawka była pana senatora Jerzego Czerwińskiego, druga poprawka była pana marszałka Marka Borowskiego. Jak mówię, były one przyjęte jednogłośnie.</u>
+          <u xml:id="u-208.6" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Pozwolę sobie odczytać projekt tej uchwały. On jest w zasadzie jednobrzmiący z tekstem uchwały sejmowej, która z tej okazji została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-208.7" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">„Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia twórców konstytucji marcowej z 1921 roku.</u>
+          <u xml:id="u-208.8" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Uchwalona 17 marca 1921 r. przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej konstytucja, która do historii przeszła jako konstytucja marcowa, w preambule nawiązywała do spuścizny Konstytucji 3 maja. Bazowała na dorobku europejskiej myśli i praktyki konstytucyjnej, z którego zaczerpnięto wiele nowatorskich rozwiązań. Konstytucja marcowa – na wskroś nowoczesna – była w owym czasie jedną z najbardziej demokratycznych ustaw zasadniczych na świecie. Uchwalona została w wyniku wypracowanego kompromisu pomiędzy wszystkimi siłami politycznymi. Broniła interesów obywateli, gwarantując wszystkim ochronę życia, wolności i majątku bez względu na pochodzenie, rasę, narodowość, język czy wyznanie.</u>
+          <u xml:id="u-208.9" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Konstytucja marcowa była aktem wyjątkowym również dlatego, że wyznaczała moment wskrzeszenia państwa po ponad stuletniej niewoli, moment odbudowy i tworzenia na nowo Rzeczypospolitej Polski i jej nowoczesnego społeczeństwa. Z tych właśnie względów ustawa zasadnicza z 1921 r. pełni szczególną rolę w polskiej tradycji i rozwoju polskiego konstytucjonalizmu.</u>
+          <u xml:id="u-208.10" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Senat Rzeczpospolitej Polskiej wyraża największe uznanie twórcom i obrońcom konstytucji marcowej w 100. rocznicę jej uchwalenia.</u>
+          <u xml:id="u-208.11" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”.</u>
+          <u xml:id="u-208.12" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">I jeszcze raz, że tak powiem, przyznając się do winy, iż z powodu mojego błędu nie wszyscy zasiadający w Senacie pod tą uchwałą się podpisali, chcę powiedzieć, że pewną formą naprawienia tego błędu – o czym mówił także pan przewodniczący Komisji Ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski – byłoby, jak myślę, przyjęcie tego projektu jednogłośnie.</u>
+          <u xml:id="u-208.13" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców. Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania senatora Jana Filipa Libickiego.</u>
+          <u xml:id="u-209.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-209.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-209.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-209.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senatorowie Halina Bieda, Władysław Komarnicki, Danuta Jazłowiecka, Janusz Gromek i Aleksander Szwed złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-209.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-209.7" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu uchwały. To trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
+          <u xml:id="u-209.8" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przed przejściem do kolejnego punktu porządku obrad zarządzam 10-minutową przerwę techniczną, do godziny 17.20.</u>
+          <u xml:id="u-209.9" who="#komentarz">Przerwa od godziny 17 minut 08 do godziny 17 minut 20</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego pierwszego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w związku z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej.</u>
+          <u xml:id="u-210.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Projekt rozpatrywanej uchwały został wniesiony przez członków Prezydium Senatu i zawarty jest w druku nr 344.</u>
+          <u xml:id="u-210.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Zgodnie z art. 84 ust. 6 Regulaminu Senatu projekt ten po uzgodnieniu z klubami i kołami senackimi został włączony do porządku obrad z pominięciem pierwszego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-210.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę upoważnionego przedstawiciela wnioskodawcy, wicemarszałka Michała Kamińskiego, o przedstawienie projektu uchwały.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#SenatorMichalKaminski">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-211.1" who="#SenatorMichalKaminski">Projekt uchwały, który prezentujemy dzisiaj Wysokiej Izbie, związany jest z trzydziestą rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej. To niezwykle ważny instrument polityki regionalnej i geopolityki Rzeczypospolitej od samego jej początku w roku 1989, jakim jest bliska współpraca z naszymi oczywistymi partnerami, którzy dzielili z nami nie tylko miejsce na mapie, ale także miejsce w historii Europy, zwłaszcza w ostatnich latach, tymi partnerami, którzy także dzielili z nami bolszewickie zniewolenie i razem z nami wybrali kurs na Europę, kurs na wolność w roku 1989.</u>
+          <u xml:id="u-211.2" who="#SenatorMichalKaminski">Jak wiemy, w tej współpracy w Grupie Wyszehradzkiej, oprócz jej wymiaru politycznego, gospodarczego, kulturalnego, istotną rolę odgrywa także wymiar parlamentarny – współpraca parlamentów Grupy Wyszehradzkiej, parlamentarzystów, polityków naszych krajów.</u>
+          <u xml:id="u-211.3" who="#SenatorMichalKaminski">Nie zabraknie w tej rocznicowej dyskusji w naszym kraju i nie tylko – z okazji trzydziestej rocznicy powstania Grupy Wyszehradzkiej – głosu polskiego Senatu. I dlatego zwracam się z uprzejmą prośbą do pań i panów senatorów o przyjęcie tej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie ma pytań.</u>
+          <u xml:id="u-212.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-212.4" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-212.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana senatora Aleksandra Szweda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-213.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-213.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Na bieżącym posiedzeniu Senatu rozpatrujemy bardzo ważną uchwałę związaną z trzydziestą rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej, w której, jak zapisano, z perspektywy 3 dekad doceniamy siłę naszej wspólnoty, dzięki której zyskaliśmy ochronę regionalnych interesów i międzynarodowe uznanie. Nasza współpraca stanowi połączenie wysiłków historycznie i mentalnie bliskich narodów w przeszłości podobnie ciężko doświadczonych i mających zbliżone wizje i programy własnego rozwoju.</u>
+          <u xml:id="u-213.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Od początku lat dziewięćdziesiątych celem państw środkowoeuropejskich była integracja ze strukturami euroatlantyckimi i Unią Europejską. Wówczas twierdzono, że ta zbieżność celów w polityce zagranicznej, podobieństwo doświadczeń historycznych oraz bliskość geograficzna predestynują do nawiązania współpracy regionalnej. Grupa Wyszehradzka od 15 lutego 1991 r. zrzesza 4 państwa Europy Środkowej, tj. Polskę, Czechy, Słowację i Węgry. Idea jej powstania została jasno sprecyzowana. Przede wszystkim jej działalność miała i nadal ma pogłębiać współpracę między krajami do niej należącymi, krajami, które łączy nie tylko sąsiedztwo i podobne geopolityczne uwarunkowania, ale także bogata kultura, nietuzinkowa tradycja oraz wspólna historia. Jedną z głównych idei jej utworzenia była potrzeba budowy demokratycznych struktur i wolnorynkowej gospodarki. Deklaracja zawarta między prezydentami Grupy Wyszehradzkiej stała się więc początkiem wzajemnej pracy na wielu wyjątkowo istotnych płaszczyznach, takich jak m.in. zapewnienie rozbudowy infrastruktury transportowej czy też systematyczne umacnianie bezpieczeństwa energetycznego. Jej wyjątkowość potęguje stałe, niesłabnące zaangażowanie licznych podmiotów, m.in. prezydentów, premierów, ministrów, parlamentarzystów oraz instytucji rządowych, pozarządowych i innych.</u>
+          <u xml:id="u-213.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">Sam jako parlamentarzysta miałem zaszczyt współpracować w poprzedniej i mam zaszczyt współpracować w bieżącej kadencji izby wyższej w ramach grup bilateralnych polsko-słowackiej i polsko-węgierskiej oraz przewodniczyć w bieżącej kadencji Senackiej Grupie Polsko-Czeskiej.</u>
+          <u xml:id="u-213.5" who="#SenatorAleksanderSzwed">Współpraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej ma dla nas wymierne korzyści zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i regionalnym, gdzie trzeba podkreślić bardzo dobrą współpracę naszych samorządów, tak w zakresie wspólnego sięgania po środki unijne w ramach współpracy transgranicznej, jak i organizowania wielu wspólnych wydarzeń kulturalnych i sportowych.</u>
+          <u xml:id="u-213.6" who="#SenatorAleksanderSzwed">Grupa Wyszehradzka stanowi wyjątkową formę współpracy regionalnej wpisaną w polityczną architekturę Europy Środkowo-Wschodniej. Przez wieki łączyła nas i łączy wspólna historia. Teraz łączy nas bardzo dobra współpraca na wielu polach. Jak zapisano w uchwale, „w 30. rocznicę inauguracji współpracy wyszehradzkiej wyrażamy najwyższy szacunek dla dokonań naszych państw, społeczeństw i parlamentów oraz deklarujemy kontynuację działań na rzecz integracji i rozwoju naszej wspólnoty”.</u>
+          <u xml:id="u-213.7" who="#SenatorAleksanderSzwed">W pełni popieram niniejszy projekt uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana senatora Bogdana Borusewicza.</u>
+          <u xml:id="u-214.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Marszałku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">W 1991 r. rozpoczęła działalność Grupa Wyszehradzka. Ona się nie wzięła z niczego. Była wynikiem kontaktów opozycji demokratycznej jeszcze z okresu sprzed Sierpnia ’80. Ona została zbudowana na spotkaniach członków Komitetu Obrony Robotników i czechosłowackiej Karty 77 na granicy polsko-czechosłowackiej w Sudetach. Ona się wzięła z kontaktów polskiej opozycji demokratycznej z przedstawicielami tworzącej się opozycji na Węgrzech. W 1991 r. w sposób naturalny nastąpiło przejście do działań w już zupełnie innej sytuacji, w której ci ludzie, wcześniej ścigani, aresztowani za te kontakty – a takie sytuacje miały miejsce w Czechosłowacji – jako ci, którzy tworzyli nowy system, nowe państwo demokratyczne w tym regionie, wrócili do idei współpracy. Były zawiązane kontakty, przyjaźnie, wcześniej były dyskusje i determinacja, że trzeba doprowadzić do takiej współpracy regionalnej, bo mieliśmy podobne doświadczenie historyczne, podobne problemy, i polityczne, i gospodarcze, byliśmy też kiedyś w jednym systemie, który nazywał się systemem socjalistycznym i był podporządkowany ZSRR. Chcę przypomnieć, że ta współpraca była zainicjowana przez 3 osoby: przez Václava Havla, przez Józsefa Antalla z Węgier i przez Lecha Wałęsę. Z tej trójki dwóch nie żyje, ale trzeba o nich pamiętać, trzeba pamiętać, że ich otwarcie na kontakty regionalne doprowadziło do budowy grupy państw, która do dzisiaj funkcjonuje i do dzisiaj odgrywa w naszym regionie i w Unii Europejskiej pozytywną rolę. Ale też trzeba powiedzieć, że oprócz wspólnoty, oprócz wspólnych celów, które były wyraźne przede wszystkim na początku lat dziewięćdziesiątych, w tej chwili są także różnice, różnice choćby w stosunku do Rosji, choćby w stosunku do organizowania się tej części Europy w ramach Unii Europejskiej. Ale to jest istotne i trzeba podtrzymywać te kontakty. Uważam, że te kontakty w przyszłości będą służyć Polsce.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-216.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senator Władysław Komarnicki złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-216.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-216.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu uchwały. To trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
+          <u xml:id="u-216.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Szanowni Państwo, zarządzam 15 minut przerwy. W czasie tej przerwy odbędzie się zwołane przez marszałka Senatu posiedzenie Konwentu Seniorów.</u>
+          <u xml:id="u-216.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-216.7" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przerwa do 17.45.</u>
+          <u xml:id="u-216.8" who="#komentarz">Przerwa w obradach od godziny 17 minut 30 do godziny 18 minut 01</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-217.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę państwa, w tej chwili miało się odbyć rozpatrzenie punktu dwudziestego drugiego porządku obrad, ale się nie odbędzie, dlatego że pan minister Buda, który był wyznaczony przez premiera Morawieckiego do przedstawienia informacji prezesa Rady Ministrów o stanie przygotowań do uruchomienia środków z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej (Next Generation EU) i który był tu dwukrotnie, bo i na posiedzeniu komisji, i na obradach plenarnych, dzisiaj, pomimo naszych prób namówienia go, również z pomocą senatorów klubu Prawa i Sprawiedliwości, nie przyjdzie.</u>
+          <u xml:id="u-217.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Ta sytuacja jest nie do zaakceptowania. Ta sytuacja jest bezprecedensowa. Zwłaszcza że rząd, próbując znaleźć większość dla ratyfikacji umowy z Unią Europejską, szczególnie powinien zwrócić uwagę na opozycję, a szczególnie na Senat, gdzie opozycja sejmowa ma akurat większość. Jeżeli się chce kogoś pozyskać dla akceptacji pomysłu, to należy go do tego przekonać. I temu miał służyć ten punkt. Nieobecność przedstawiciela premiera powoduje, że ten punkt staje się w tej chwili bezprzedmiotowy.</u>
+          <u xml:id="u-217.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Napiszę list do premiera Morawieckiego, wyrażając głęboką dezaprobatę dla takiego podejścia. Bo gdybyśmy od początku wiedzieli, że nie będzie nikogo z ministerstwa, z KPRM, wtedy tego punktu bym nie wprowadzał. Niemniej jednak jeszcze wczoraj było tak, że on miał się odbyć. Jest to – trzeba użyć delikatnego słowa – niepoważne.</u>
+          <u xml:id="u-217.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W związku z tym przeniosę ten punkt na następne posiedzenie. Napiszę list do pana premiera Morawieckiego, tym razem próbując go namówić do obecności osobiście. Refleksje na ten temat tego, dlaczego przedstawiciel KPRM, minister Buda nie chciał się z nami dzielić wspomnianą informacją, pozostawiam państwu, choć ciśnie się refleksja, że może ten plan jest jeszcze w takim proszku, że nie ma co przedstawiać. Ale tu już wkraczamy w spekulacje.</u>
+          <u xml:id="u-217.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Niemniej jednak w związku ze wspomnianą sytuacją punkt nie zostanie zrealizowany dzisiaj. Zostanie przeniesiony na następne posiedzenie Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-217.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Klich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#SenatorBogdanKlich">Pan marszałek podjął słuszną decyzję. Nie możemy wysłuchiwać tej informacji od kogoś nieobecnego. Ale równocześnie jestem winien Wysokiej Izbie informację o tym, co wydarzyło się na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, na której omawialiśmy ten punkt. I sądzę również, że pozostali przewodniczący komisji, którzy ten punkt omawiali, mogliby taką relację zdać. W związku z tym, gdyby pan marszałek uznał to za stosowne, jesteśmy do dyspozycji Wysokiej Izby.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów ustaliliśmy, że cały ten punkt – mam nadzieję, że w obecności przedstawicieli KPRM, albo i nie – odbędzie się na następnym posiedzeniu. Nie chciałbym tego niejako rozpraszać, bo tak to mówilibyśmy trochę sami do siebie. W związku z tym ten punkt nie będzie teraz omawiany, on zostaje przeniesiony.</u>
+          <u xml:id="u-219.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Mamy godzinę 18.05. Administracja, obsługa Biura Prac Senackich jest gotowa do przygotowania głosowań i przeprowadzenia ostatniego punktu: zmiany w składzie komisji senackich.</u>
+          <u xml:id="u-219.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Ogłaszam przerwę do godziny 18.45. Wtedy odbędą się głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-219.3" who="#komentarz">Przerwa w obradach od godziny 18 minut 06 do godziny 18 minut 45</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-220.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Szanowni Państwo Senatorowie, informuję, że kolejne posiedzenie Senatu planowane jest na dni 14, 15 i 16 kwietnia 2021. Porządek tego posiedzenia zostanie państwu oczywiście dostarczony drogą elektroniczną.</u>
+          <u xml:id="u-220.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego drugiego porządku obrad: zmiany w składzie komisji senackich.</u>
+          <u xml:id="u-220.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominamy, że wniosek Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w tej sprawie zawarty jest w druku nr 353.</u>
+          <u xml:id="u-220.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, panią senator Barbarę Borys-Damięcką, o przedstawienie wniosku komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamiecka">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-221.1" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamiecka">Pan pozwoli, że z miejsca… Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-221.2" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamiecka">Komisja Regulaminowa Etyki i Spraw Senatorskich na swoim posiedzeniu 24 marca, na podstawie art. 13 ust. 2 Regulaminu Senatu, odwołała: senatora Mariusza Gromkę z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, senator Ewę Matecką z Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz senatora Wojciecha Ziemniaka z Komisji Środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-221.3" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamiecka">Na podstawie tego samego artykułu Regulaminu Senatu komisja wybrała: senatora Mariusza Gromkę do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, senator Ewę Matecką do Komisji Ustawodawczej i senatora Wojciecha Ziemniaka do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-222.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-222.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania nad przedstawionym przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich projektem uchwały w sprawie zmian w składzie komisji senackich.</u>
+          <u xml:id="u-222.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 93 senatorów, 92 – za, nikt nie był przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-222.8" who="#komentarz">Głosowanie nr 6</u>
+          <u xml:id="u-222.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu pierwszego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-222.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk senacki nr 334 A.</u>
+          <u xml:id="u-222.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-222.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 1 i 9 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-222.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawki te eliminują sugestię, że decyzja o odmowie wpisu jest wydawana w innym postępowaniu niż postępowanie w sprawie wpisu.</u>
+          <u xml:id="u-222.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.20" who="#komentarz">Głosowanie nr 7</u>
+          <u xml:id="u-222.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 ujednolica brzmienie podobnych przepisów.</u>
+          <u xml:id="u-222.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.25" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.27" who="#komentarz">Głosowanie nr 8</u>
+          <u xml:id="u-222.28" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 dodaje brakujący przepis, który określa, w jakich okolicznościach właściwy organ wyda decyzję o odmowie wpisu na listę agentów celnych.</u>
+          <u xml:id="u-222.29" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.30" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.32" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jeszcze 1 senator z głosujących zdalnie… Proszę sprawdzić, czy głos został wysłany.</u>
+          <u xml:id="u-222.33" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.34" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.35" who="#komentarz">Głosowanie nr 9</u>
+          <u xml:id="u-222.36" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-222.37" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.38" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.39" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.40" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.41" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.42" who="#komentarz">Głosowanie nr 10</u>
+          <u xml:id="u-222.43" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 5 i 7 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-222.44" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawki te korelują ze sobą merytorycznie analogiczne przepisy dotyczące opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej.</u>
+          <u xml:id="u-222.45" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.46" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.47" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.48" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.49" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.50" who="#komentarz">Głosowanie nr 11</u>
+          <u xml:id="u-222.51" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 6 dostosowuje terminologię przepisów do ustawy o ewidencji ludności.</u>
+          <u xml:id="u-222.52" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.53" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.54" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.55" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.56" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.57" who="#komentarz">Głosowanie nr 12</u>
+          <u xml:id="u-222.58" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 8 precyzuje zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu i eliminuje błąd językowy.</u>
+          <u xml:id="u-222.59" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.60" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.61" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.62" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.63" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.64" who="#komentarz">Głosowanie nr 13</u>
+          <u xml:id="u-222.65" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-222.66" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.67" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.68" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.69" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.70" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.71" who="#komentarz">Głosowanie nr 14</u>
+          <u xml:id="u-222.72" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-222.73" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu drugiego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-222.74" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 332 A.</u>
+          <u xml:id="u-222.75" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-222.76" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.77" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.78" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.79" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.80" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 95 – za, nikt nie był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-222.81" who="#komentarz">Głosowanie nr 15</u>
+          <u xml:id="u-222.82" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-222.83" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu trzeciego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-222.84" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk nr 333 A.</u>
+          <u xml:id="u-222.85" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-222.86" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.87" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 zmierza do określenia instytucji obowiązanej, będącej pośrednikiem w obrocie nieruchomościami, zgodnie z dyrektywą 2015/849, a także do wyłączenia z tej instytucji pośredników uczestniczących przy zawieraniu umowy dzierżawy nieruchomości, w której miesięczny czynsz określono na mniejszy niż równowartość 10 tysięcy euro.</u>
+          <u xml:id="u-222.88" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.89" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.90" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.91" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.92" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.93" who="#komentarz">Głosowanie nr 16</u>
+          <u xml:id="u-222.94" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 zmierza do uzupełnienia polecenia nowelizacyjnego o wskazanie ustępu, którego dotyczy zmiana.</u>
+          <u xml:id="u-222.95" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.96" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.97" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.98" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.99" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.100" who="#komentarz">Głosowanie nr 17</u>
+          <u xml:id="u-222.101" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 zmierza do zachowania spójności proponowanych przepisów w sposobie odwoływania się do numeru identyfikacji podatkowej.</u>
+          <u xml:id="u-222.102" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.103" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.104" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.105" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.106" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.107" who="#komentarz">Głosowanie nr 18</u>
+          <u xml:id="u-222.108" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 zmierza do zachowania spójności proponowanych przepisów w sposobie odwoływania się do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.</u>
+          <u xml:id="u-222.109" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.110" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.111" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.112" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.113" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.114" who="#komentarz">Głosowanie nr 19</u>
+          <u xml:id="u-222.115" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 5 zmierza do zapewnienia, aby każdy pośrednik w obrocie nieruchomościami, w tym osobna prawna i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, ponosił taką samą odpowiedzialność za prowadzenie działalności z naruszeniem prawa.</u>
+          <u xml:id="u-222.116" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.117" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.118" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.119" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.120" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.121" who="#komentarz">Głosowanie nr 20</u>
+          <u xml:id="u-222.122" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-222.123" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-222.124" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-222.125" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-222.126" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-222.127" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-222.128" who="#komentarz">Głosowanie nr 21</u>
+          <u xml:id="u-222.129" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-222.130" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu czwartego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-222.131" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 335 Z.</u>
+          <u xml:id="u-222.132" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Jerzego Chróścikowskiego, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-223.1" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu 2 komisji, Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, sprawozdanie z wniosków… Chodzi o te, które rozpatrzyliśmy na posiedzeniu komisji dzisiaj, dwudziestego piątego, zgłoszone w toku debaty 24 marca nad ustawą o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw. I przedstawiam Wysokiej Izbie następujące stanowisko: Wysoki Senat raczy przyjąć wniosek zawarty w zestawieniu w punkcie I, tj. poparty przez komisję wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-223.2" who="#SenatorSekretarzMariuszGromko">Panie Marszałku, sekretarz z sali nr 217 przekazuje, że o głos poprosił senator Robert Dowhan. Chce zabrać głos w sprawie swojej poprawki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zgadza się, bo w tej chwili jest punkt…</u>
+          <u xml:id="u-224.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy senatorowie wnioskodawcy lub pozostali senatorowie sprawozdawcy chcą jeszcze zabrać głos? Wnioskodawcami byli pan senator Robert Dowhan i pan senator Marek Borowski, a sprawozdawcami pan senator Ryszard Świlski z Komisji Budżetu i Finansów oraz pan senator Jacek Bogucki z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
+          <u xml:id="u-224.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę, Panie Senatorze Dowhan, ma pan głos.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#SenatorRobertDowhan">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-225.1" who="#SenatorRobertDowhan">Chciałbym zgłosić wniosek, tj. zgłosić wycofanie jednej mojej poprawki, poprawki nr 28.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-226.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że pan senator Robert Dowhan wycofał 2 swoje wnioski zawarte w druku nr 335 Z w punkcie II, nr 3 i 4, a teraz jeszcze poprawkę nr 28.</u>
+          <u xml:id="u-226.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów chce podtrzymać wycofane wnioski? Nie widzę zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-226.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku – nad przedstawionymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-226.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-226.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.10" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-226.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 45 – za, 51 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-226.12" who="#komentarz">Głosowanie nr 22</u>
+          <u xml:id="u-226.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-226.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy państwo życzą sobie, żebym je czytał? Pytam, bo są dość długie.</u>
+          <u xml:id="u-226.15" who="#Gloszsali">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-226.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: poprawki nr 1 i 19 należy przegłosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-226.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 45 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-226.22" who="#komentarz">Głosowanie nr 23</u>
+          <u xml:id="u-226.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 koryguje odesłanie do niewłaściwego przepisu aktu prawnego Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-226.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.25" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.28" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 53 – za, 43 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-226.29" who="#komentarz">Głosowanie nr 24</u>
+          <u xml:id="u-226.30" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 jest wycofana.</u>
+          <u xml:id="u-226.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 jest wycofana.</u>
+          <u xml:id="u-226.32" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 5–8 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-226.33" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.34" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.35" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Kleina głosuje?</u>
+          <u xml:id="u-226.36" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-226.37" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.38" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 50 – za, 45 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-226.39" who="#komentarz">Głosowanie nr 25</u>
+          <u xml:id="u-226.40" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 9 zmierza do modyfikacji błędnego odesłania.</u>
+          <u xml:id="u-226.41" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.42" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.43" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.44" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.45" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 51 – za, 44 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-226.46" who="#komentarz">Głosowanie nr 26</u>
+          <u xml:id="u-226.47" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawki nr 10 i 11 będą przegłosowane łącznie. Korygują one przepisy upoważniające do wydania stosownych aktów wykonawczych.</u>
+          <u xml:id="u-226.48" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.49" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.50" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.51" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.52" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 52 – za, 44 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-226.53" who="#komentarz">Głosowanie nr 27</u>
+          <u xml:id="u-226.54" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 12 i 23 należy głosować łącznie. Mają one charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-226.55" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.56" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.57" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.58" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.59" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 52 było za, 43 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-226.60" who="#komentarz">Głosowanie nr 28</u>
+          <u xml:id="u-226.61" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 13, 14, 15, 18, 21 i 27 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-226.62" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.63" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.64" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.65" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.66" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 – za, 44 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-226.67" who="#komentarz">Głosowanie nr 29</u>
+          <u xml:id="u-226.68" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 16 ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-226.69" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.70" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.71" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.72" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.73" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 44 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-226.74" who="#komentarz">Głosowanie nr 30</u>
+          <u xml:id="u-226.75" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 17, 22 i 24, 25, 26 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-226.76" who="#MarszalekTomaszGrodzki">One zmierzają do tego, aby ustawa weszła w życie 1 lipca 2021 r., a nie 1 maja 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-226.77" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.78" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.79" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.80" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.81" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 44 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-226.82" who="#komentarz">Głosowanie nr 31</u>
+          <u xml:id="u-226.83" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 20.</u>
+          <u xml:id="u-226.84" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.85" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.86" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.87" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pani marszałek Koc?</u>
+          <u xml:id="u-226.88" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.89" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 43 – przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-226.90" who="#komentarz">Głosowanie nr 32</u>
+          <u xml:id="u-226.91" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawki nr 21, 22, 23, 24, 25 i 26 były już przegłosowane łącznie, tak samo poprawka nr 27. Została nam poprawka nr 28…</u>
+          <u xml:id="u-226.92" who="#Gloszsali">Wycofana.</u>
+          <u xml:id="u-226.93" who="#MarszalekTomaszGrodzki">…która jest wycofana, jak słusznie mi podpowiadają.</u>
+          <u xml:id="u-226.94" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zatem głosujemy nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-226.95" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-226.96" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-226.97" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-226.98" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-226.99" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 84 – za, 11 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-226.100" who="#komentarz">Głosowanie nr 33</u>
+          <u xml:id="u-226.101" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-226.102" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu piątego porządku obrad: ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-226.103" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Środowiska, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie, które znajduje się w druku nr 340 Z.</u>
+          <u xml:id="u-226.104" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Ryszarda Bobera, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardBober">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-227.1" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardBober">W imieniu połączonych Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Środowiska pragnę zarekomendować Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw bez poprawek. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-228.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wnioski w trakcie dyskusji zgłosił pan senator Aleksander Pociej. Ponadto sprawozdawcą Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Środowiska był pan senator Zdzisław Pupa.</u>
+          <u xml:id="u-228.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-228.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku – nad przedstawioną poprawką.</u>
+          <u xml:id="u-228.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-228.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-228.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-228.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-228.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy pan… Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-228.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-228.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 77 – za, 9 – przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-228.11" who="#komentarz">Głosowanie nr 34</u>
+          <u xml:id="u-228.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-228.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu szóstego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-228.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Środowiska, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 342 Z.</u>
+          <u xml:id="u-228.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Janusza Pęcherza, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#SenatorSprawozdawcaJanuszPecherz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-229.1" who="#SenatorSprawozdawcaJanuszPecherz">Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Środowiska. Wymienione komisje na posiedzeniu w dniu dzisiejszym rozpatrzyły wnioski zgłoszone w dniu 24 marca 2021 r. w toku debaty nad ustawą o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw i przedstawiają Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko. Wysoki Senat raczy przyjąć wniosek zawarty w punkcie I, czyli wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-230.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy senator wnioskodawca lub senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-230.2" who="#SenatorSprawozdawcaJanuszPecherz">Nie, dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-230.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wnioski w trakcie dyskusji zgłosił pan senator Tadeusz Kopeć. Ponadto sprawozdawcą Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Środowiska był pan senator Janusz Pęcherz.</u>
+          <u xml:id="u-230.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawionymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-230.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, popartym przez połączone komisje, o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-230.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podatnie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 42 – za, 53 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
+          <u xml:id="u-230.12" who="#komentarz">Głosowanie nr 35</u>
+          <u xml:id="u-230.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-230.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 wprowadza do nowelizowanej ustawy narzędzia prawne dla organów, sądów oraz inwestorów w celu przeciwdziałania nadużyciom i patologicznym próbom przedłużania procedur oraz blokowania procesów inwestycyjnych w sposób niekonstruktywny i nieuzasadniony merytorycznie przez organizacje ekologiczne.</u>
+          <u xml:id="u-230.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.16" who="#Glosyzsali">Przeciw, przeciw.</u>
+          <u xml:id="u-230.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 5 – za, 92 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-230.21" who="#komentarz">Głosowanie nr 36</u>
+          <u xml:id="u-230.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga, nad poprawkami nr 2, 5, 8, 10, 11 i 12 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-230.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.25" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 53 – za, 42 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
+          <u xml:id="u-230.28" who="#komentarz">Głosowanie nr 37</u>
+          <u xml:id="u-230.29" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3.</u>
+          <u xml:id="u-230.30" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.32" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.33" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.34" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 52 – za, 42 – przeciw, 2 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-230.35" who="#komentarz">Głosowanie nr 38</u>
+          <u xml:id="u-230.36" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4.</u>
+          <u xml:id="u-230.37" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.38" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.39" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.40" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.41" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 54 – za, 42 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-230.42" who="#komentarz">Głosowanie nr 39</u>
+          <u xml:id="u-230.43" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 6 ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-230.44" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.45" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.46" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.47" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.48" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 55 – za, 38 – przeciw, 2 wstrzymało od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-230.49" who="#komentarz">Głosowanie nr 40</u>
+          <u xml:id="u-230.50" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 7.</u>
+          <u xml:id="u-230.51" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.52" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.53" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.54" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.55" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 53 – za, 41 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-230.56" who="#komentarz">Głosowanie nr 41</u>
+          <u xml:id="u-230.57" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem… Czy nad poprawką nr 9 było głosowanie, czy…</u>
+          <u xml:id="u-230.58" who="#Gloszsali">Nie, teraz…</u>
+          <u xml:id="u-230.59" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Teraz jest poprawka nr 9. Ona skreśla zbędny fragment przepisu.</u>
+          <u xml:id="u-230.60" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.61" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.62" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.63" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.64" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 54 – za, 39 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-230.65" who="#komentarz">Głosowanie nr 42</u>
+          <u xml:id="u-230.66" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-230.67" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.68" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.69" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.70" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.71" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 91 – za, 3 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-230.72" who="#komentarz">Głosowanie nr 43</u>
+          <u xml:id="u-230.73" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-230.74" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu siódmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o transporcie drogowym.</u>
+          <u xml:id="u-230.75" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Infrastruktury przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 336 A.</u>
+          <u xml:id="u-230.76" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-230.77" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.78" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.79" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.80" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.81" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 93 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-230.82" who="#komentarz">Głosowanie nr 44</u>
+          <u xml:id="u-230.83" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym.</u>
+          <u xml:id="u-230.84" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu ósmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym.</u>
+          <u xml:id="u-230.85" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Infrastruktury przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk senacki nr 338 A.</u>
+          <u xml:id="u-230.86" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-230.87" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 uzupełnia przepis upoważniający do wydania aktu wykonawczego o delegację do określenia zakresu dokumentacji technicznej dołączanej do deklaracji weryfikacji WE podsystemu.</u>
+          <u xml:id="u-230.88" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.89" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.90" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.91" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.92" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 93 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-230.93" who="#komentarz">Głosowanie nr 45</u>
+          <u xml:id="u-230.94" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2.</u>
+          <u xml:id="u-230.95" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.96" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.97" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.98" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.99" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-230.100" who="#komentarz">Głosowanie nr 46</u>
+          <u xml:id="u-230.101" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 uzupełnia brakujące odesłanie.</u>
+          <u xml:id="u-230.102" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.103" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.104" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.105" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.106" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-230.107" who="#komentarz">Głosowanie nr 47</u>
+          <u xml:id="u-230.108" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4.</u>
+          <u xml:id="u-230.109" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.110" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.111" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.112" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.113" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-230.114" who="#komentarz">Głosowanie nr 48</u>
+          <u xml:id="u-230.115" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-230.116" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-230.117" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-230.118" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-230.119" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-230.120" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-230.121" who="#komentarz">Głosowanie nr 49</u>
+          <u xml:id="u-230.122" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym.</u>
+          <u xml:id="u-230.123" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dziewiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-230.124" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-230.125" who="#Gloszsali">Też nie ma dyscypliny.</u>
+          <u xml:id="u-230.126" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Infrastruktury, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 337 Z.</u>
+          <u xml:id="u-230.127" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Artura Dunina, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#SenatorSprawozdawcaArturDunin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-231.1" who="#SenatorSprawozdawcaArturDunin">W imieniu Komisji Infrastruktury chciałbym państwa poinformować, że Komisja Infrastruktury przyjęła poprawki nr 2, 7, 10, 12, 14 i 15, a zgłoszonych było 16 poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-232.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wnioski w trakcie dyskusji zgłosili pan senator Artur Dunin, pan senator Jacek Bury i pani senator Gabriela Morawska-Stanecka.</u>
+          <u xml:id="u-232.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-232.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 1 i 9 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-232.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przyjęcie tych poprawek wykluczy głosowanie nad poprawkami nr 2, 10 i 11.</u>
+          <u xml:id="u-232.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 4 – za, 90 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-232.11" who="#komentarz">Głosowanie nr 50</u>
+          <u xml:id="u-232.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawki nr 2 i 10 proponują, by kierujący hulajnogami elektrycznymi i innymi pojazdami i urządzeniami wspomagającymi ruch mogli poruszać się z prędkością dostosowaną do warunków ruchu, gdy ustawa dopuszcza ich jazdę po chodnikach i drogach dla pieszych.</u>
+          <u xml:id="u-232.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 51 – za, 43 – przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-232.18" who="#komentarz">Głosowanie nr 51</u>
+          <u xml:id="u-232.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 zmierza do podniesienia z 20 km/h do 25 km/h maksymalnej dopuszczalnej prędkości, z jaką poruszać się mogą na jezdni lub drodze dla rowerów hulajnogi elektryczne i urządzenia transportu osobistego.</u>
+          <u xml:id="u-232.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 7 – za, 86 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
+          <u xml:id="u-232.25" who="#komentarz">Głosowanie nr 52</u>
+          <u xml:id="u-232.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: przyjęcie poprawki nr 4 wykluczy głosowanie nad poprawką nr 5.</u>
+          <u xml:id="u-232.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 zmierza do dopuszczenia kierujących hulajnogami elektrycznymi do poruszania się po jezdniach, na których dozwolony jest ruch z prędkością do 50 km/h, oraz po chodnikach, które są usytuowane wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością ponad 50 km/h, a chodnik jest odpowiednio szeroki.</u>
+          <u xml:id="u-232.28" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.29" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.30" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.32" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 4 – za, 87 – przeciw, 3 senatorów się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-232.33" who="#komentarz">Głosowanie nr 53</u>
+          <u xml:id="u-232.34" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 5 określa wyjątkowe przypadki, gdy kierujący hulajnogami elektrycznymi będą uprawnieni do poruszania się po jezdni, na której dozwolony jest ruch z prędkością do 50 km/h.</u>
+          <u xml:id="u-232.35" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.36" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.37" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.38" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.39" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 47 – za, 43 – przeciw, wstrzymało się 4 senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-232.40" who="#komentarz">Głosowanie nr 54</u>
+          <u xml:id="u-232.41" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 6 i 13 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-232.42" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawki te podnoszą z 10 do 14 lat minimalny wiek uprawniający do kierowania hulajnogami elektrycznymi.</u>
+          <u xml:id="u-232.43" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.44" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.45" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.46" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.47" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 8 – za, 85 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
+          <u xml:id="u-232.48" who="#komentarz">Głosowanie nr 55</u>
+          <u xml:id="u-232.49" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 7 i 15 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-232.50" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przyjęcie tych poprawek wykluczy głosowanie nad poprawką nr 8.</u>
+          <u xml:id="u-232.51" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawki te zmierzają do zmiany zasad postępowania z nieprawidłowo zaparkowanymi hulajnogami elektrycznymi – rezygnuje się z ich usuwania i pobierania opłat za parkowanie na rzecz wprowadzenia obowiązku ich przestawiania albo traktowania jako rzeczy znalezione. Wyłączy to obowiązek podejmowania uchwał przez rady powiatu.</u>
+          <u xml:id="u-232.52" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.53" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.54" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.55" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.56" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 47 – za, 44 – przeciw, 4 senatorów się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-232.57" who="#komentarz">Głosowanie nr 56</u>
+          <u xml:id="u-232.58" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zatem poprawka nr 8 nie będzie poddawana pod głosowanie. Poprawka nr 11 też jest wykluczona.</u>
+          <u xml:id="u-232.59" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 12 uprawnia zarządcę drogi do planowania i wykonywania oświetlenia przejść dla pieszych lub przejazdów dla rowerzystów pod warunkiem sfinansowania przez niego tych prac.</u>
+          <u xml:id="u-232.60" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.61" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.62" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.63" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.64" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 44 było za, 6 – przeciw, 47 się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-232.65" who="#komentarz">Głosowanie nr 57</u>
+          <u xml:id="u-232.66" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 14 ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-232.67" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.68" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.69" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.70" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.71" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 95 – za, 2 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-232.72" who="#komentarz">Głosowanie nr 58</u>
+          <u xml:id="u-232.73" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 16 wydłuża termin wejścia w życie ustawy z 30 do 60 dni.</u>
+          <u xml:id="u-232.74" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.75" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.76" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.77" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.78" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 45 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-232.79" who="#komentarz">Głosowanie nr 59</u>
+          <u xml:id="u-232.80" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-232.81" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-232.82" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-232.83" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-232.84" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-232.85" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-232.86" who="#komentarz">Głosowanie nr 60</u>
+          <u xml:id="u-232.87" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-232.88" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dziesiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-232.89" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 339 Z.</u>
+          <u xml:id="u-232.90" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Andrzeja Pająka, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#SenatorSprawozdawcaAndrzejPajak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-233.1" who="#SenatorSprawozdawcaAndrzejPajak">Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na posiedzeniu w dniu 24 marca 2021 r. rozpatrzyła wnioski zgłoszone w dniu 24 marca 2021 r. w toku debaty nad ustawą o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. Zostały zgłoszone 4 poprawki. Wszystkie te poprawki Wysoka Komisja przyjęła jednogłośnie: 7 senatorów było za, nikt się nie wstrzymał, nikt nie był przeciw. Takie stanowisko komisji przedstawiam Wysokiemu Senatowi i proszę o przyjęcie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-234.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-234.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-234.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 ma na celu utrzymanie aktualnie obowiązujących zasad przyznawania dodatków i nagród dla rachmistrzów spisowych.</u>
+          <u xml:id="u-234.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-234.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-234.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-234.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-234.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 55 – za, 41 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
+          <u xml:id="u-234.9" who="#komentarz">Głosowanie nr 61</u>
+          <u xml:id="u-234.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga, nad poprawkami nr 2, 3 i 4 należy głosować łącznie. Poprawki te przewidują, że ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących rozpowszechniania audycji popularyzujących spis powszechny, które wejdą w życie z dniem 1 maja 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-234.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-234.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-234.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-234.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-234.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 52 – za, 44 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
+          <u xml:id="u-234.16" who="#komentarz">Głosowanie nr 62</u>
+          <u xml:id="u-234.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-234.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-234.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-234.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-234.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-234.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 95 – za, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 2 senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-234.23" who="#komentarz">Głosowanie nr 63</u>
+          <u xml:id="u-234.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-234.25" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu jedenastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-234.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Nauki, Edukacji i Sportu przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosiła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 341 A.</u>
+          <u xml:id="u-234.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-234.28" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-234.29" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-234.30" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-234.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-234.32" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 96 – za, 1 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-234.33" who="#komentarz">Głosowanie nr 64</u>
+          <u xml:id="u-234.34" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-234.35" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dwunastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-234.36" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 343 Z.</u>
+          <u xml:id="u-234.37" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, panią senator Magdalenę Kochan, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#SenatorSprawozdawcaMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-235.1" who="#SenatorSprawozdawcaMagdalenaKochan">Komisja wnosi o przyjęcie 3 zgłoszonych i przyjętych przez komisję poprawek, jak również całości ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-236.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-236.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 zmierza do wyeliminowania wątpliwości w zakresie kwoty miesięcznego progu uprawniającego do uzyskania świadczenia wyrównawczego.</u>
+          <u xml:id="u-236.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-236.9" who="#komentarz">Głosowanie nr 65</u>
+          <u xml:id="u-236.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 przewiduje, że w przypadku zwolnienia z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej członka korpusu weteranów walk o niepodległość RP, działacza opozycji antykomunistycznej albo osoby represjonowanej z powodów politycznych opłatę ponosić będzie Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.</u>
+          <u xml:id="u-236.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 55 – za, 42 – przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-236.16" who="#komentarz">Głosowanie nr 66</u>
+          <u xml:id="u-236.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 zapewnia możliwość skorzystania z nowych przepisów również przez ubezpieczonych, których kapitał początkowy, wysokość emerytury lub wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy zostaną ustalone pomiędzy zasadniczym terminem wejścia ustawy w życie a dniem 1 czerwca 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-236.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 95 – za, 1 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-236.23" who="#komentarz">Głosowanie nr 67</u>
+          <u xml:id="u-236.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-236.25" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.28" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.29" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-236.30" who="#komentarz">Głosowanie nr 68</u>
+          <u xml:id="u-236.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-236.32" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-236.33" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Ustawodawcza przedstawiły projekt uchwały, w którym wnoszą o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk senacki nr 330 A.</u>
+          <u xml:id="u-236.34" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-236.35" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.36" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga, nad poprawkami nr 1 i 3 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-236.37" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zmierzają one do usunięcia z ustawy wszystkich zmian za wyjątkiem jednej, wprowadzającej nowy termin na wniesienie skargi nadzwyczajnej od prawomocnych orzeczeń sądowych kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po wejściu w życie Konstytucji RP.</u>
+          <u xml:id="u-236.38" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.39" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.40" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.41" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.42" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 50 – za, 46 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-236.43" who="#komentarz">Głosowanie nr 69</u>
+          <u xml:id="u-236.44" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 wydłuża do 6 lat termin na wniesienie skargi nadzwyczajnej od prawomocnych orzeczeń sądowych kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po dniu 17 października 1997 r.</u>
+          <u xml:id="u-236.45" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.46" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.47" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.48" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.49" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 45 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-236.50" who="#komentarz">Głosowanie nr 70</u>
+          <u xml:id="u-236.51" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy mamy poprawkę nr 4 albo 5?</u>
+          <u xml:id="u-236.52" who="#Gloszsali">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-236.53" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Nie.</u>
+          <u xml:id="u-236.54" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-236.55" who="#Gloszsali">Ale jeszcze jedna.</u>
+          <u xml:id="u-236.56" who="#Gloszsali">Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-236.57" who="#SenatorRobertMamatow">Jaka? Nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-236.58" who="#Gloszsali">Była już…</u>
+          <u xml:id="u-236.59" who="#Gloszsali">Od 1 do 5…</u>
+          <u xml:id="u-236.60" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Są poprawki nr 1, 2 i 3.</u>
+          <u xml:id="u-236.61" who="#SenatorRobertMamatow">Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-236.62" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Nie ma więcej.</u>
+          <u xml:id="u-236.63" who="#SenatorRobertMamatow">Tylko 3.</u>
+          <u xml:id="u-236.64" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zatem przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-236.65" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.66" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.67" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.68" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.69" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 97 – za, 1 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-236.70" who="#komentarz">Głosowanie nr 71</u>
+          <u xml:id="u-236.71" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
+          <u xml:id="u-236.72" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu czternastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-236.73" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Zdrowia przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk senacki nr 351 A.</u>
+          <u xml:id="u-236.74" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-236.75" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Nad poprawkami nr 1, 3, 4 i 5 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-236.76" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jeżeli państwo pozwolą, nie będę czytał, bo uzasadnienie jest bardzo długie.</u>
+          <u xml:id="u-236.77" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.78" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.79" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.80" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Dunin głosuje?</u>
+          <u xml:id="u-236.81" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.82" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 53 – za, 43 – przeciw, wstrzymało się 2 senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-236.83" who="#komentarz">Głosowanie nr 72</u>
+          <u xml:id="u-236.84" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 dotyczy wskazania osób, które oprócz lekarza będą uprawnione do przeprowadzania badania kwalifikacyjnego w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonywania szczepienia ochronnego przeciw COVID-19.</u>
+          <u xml:id="u-236.85" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.86" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.87" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.88" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.89" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 52 – za, 44 – przeciw, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-236.90" who="#komentarz">Głosowanie nr 73</u>
+          <u xml:id="u-236.91" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-236.92" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-236.93" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-236.94" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-236.95" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-236.96" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 95 – za, 1 – przeciw, wstrzymało się 2 senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-236.97" who="#komentarz">Głosowanie nr 74</u>
+          <u xml:id="u-236.98" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-236.99" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu piętnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju.</u>
+          <u xml:id="u-236.100" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Senat po przeprowadzeniu drugiego czytania projektu ustawy skierował projekt do Komisji Ustawodawczej, do Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej i zobowiązał te komisje do przedstawienia jeszcze na obecnym posiedzeniu Senatu dodatkowego sprawozdania. Znajduje się ono w druku nr 320 X.</u>
+          <u xml:id="u-236.101" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-236.102" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego, o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-237">
+          <u xml:id="u-237.0" who="#SenatorSprawozdawcaKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-237.1" who="#SenatorSprawozdawcaKrzysztofKwiatkowski">24 marca odbyło się posiedzenie 3 połączonych komisji: Komisji Ustawodawczej, Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje rozpatrzyły 3 poprawki. Z tego 2 poprawki przyjęły, poprawkę dotyczącą publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej i drugą, dotyczącą zmiany nazwy jednego z instrumentów finansowych Unii Europejskiej. Trzecią poprawkę, dotyczącą odrzucenia projektu w całości komisje odrzuciły. Proszę o przyjęcie sprawozdania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-238">
+          <u xml:id="u-238.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-238.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy państwo senatorowie wnioskodawcy lub pozostały senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-238.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypomnę, że w trakcie drugiego czytania wnioski o charakterze legislacyjnym zgłosili panowie senatorowie Jerzy Czerwiński i Krzysztof Kwiatkowski. Ponadto sprawozdawcą Komisji Ustawodawczej, Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej był pan senator Kazimierz Ujazdowski.</u>
+          <u xml:id="u-238.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy i wnioskodawców w związku z przedstawionym dodatkowym sprawozdaniem.</u>
+          <u xml:id="u-238.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zgłosić takie zapytanie? Nie widzę chętnych.</u>
+          <u xml:id="u-238.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku – nad poprawkami według kolejności przepisów projektu. Po przeprowadzeniu głosowań nad zgłoszonymi poprawkami przystąpimy do głosowania nad przyjęciem projektu – druk nr 320 S – w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-238.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga, przystępujemy do głosowania nad wnioskiem pana senatora Jerzego Czerwińskiego o odrzucenie projektu ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju.</u>
+          <u xml:id="u-238.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 45 było za, 50 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-238.13" who="#komentarz">Głosowanie nr 75</u>
+          <u xml:id="u-238.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec odrzucenia wniosku o odrzucenie projektu ustawy przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-238.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 precyzuje sposoby informowania o konkursach na stanowiska w zarządzie agencji i pracowników agencji.</u>
+          <u xml:id="u-238.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 50 było za, 44 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-238.21" who="#komentarz">Głosowanie nr 76</u>
+          <u xml:id="u-238.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 dostosowuje nazwę środków finansowych do aktualnego tytułu rozporządzenia unijnego.</u>
+          <u xml:id="u-238.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.25" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 – za, 45 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-238.28" who="#komentarz">Głosowanie nr 77</u>
+          <u xml:id="u-238.29" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przyjęciem projektu ustawy w całości ze zmianami wynikających z przyjętych poprawek oraz nad projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.30" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisje proponują, aby Senat upoważnił pana senatora Kazimierza Ujazdowskiego do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad projektem tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.32" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.33" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.34" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.35" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 –za, 45 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-238.36" who="#komentarz">Głosowanie nr 78</u>
+          <u xml:id="u-238.37" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął projekt ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.38" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jednocześnie informuję, że Senat upoważnił pana senatora Kazimierza Ujazdowskiego do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
+          <u xml:id="u-238.39" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu szesnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-238.40" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że zostało przedstawione sprawozdanie komisji o projekcie ustawy oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-238.41" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-238.42" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że trzecie czytanie obejmie jedynie głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-238.43" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że komisje wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu ustawy zawartego w druku nr 308 S.</u>
+          <u xml:id="u-238.44" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisje proponują ponadto, aby Senat upoważnił pana senatora Bogdana Zdrojewskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
+          <u xml:id="u-238.45" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem ustawy oraz projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.46" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.47" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.48" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.49" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.50" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 51 – za, 1 – przeciw, wstrzymało się 44 senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-238.51" who="#komentarz">Głosowanie nr 79</u>
+          <u xml:id="u-238.52" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.53" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jednocześnie informuję, że Senat upoważnił pana senatora Bogdana Zdrojewskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
+          <u xml:id="u-238.54" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu siedemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-238.55" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że w dniu dzisiejszym zostało przedstawione sprawozdanie komisji o projekcie ustawy oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-238.56" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-238.57" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że trzecie czytanie obejmuje jedynie głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-238.58" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że komisje wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu ustawy zawartego w druku nr 331 S.</u>
+          <u xml:id="u-238.59" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisje proponują ponadto, aby Senat upoważnił pana senatora Stanisława Gawłowskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
+          <u xml:id="u-238.60" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw oraz projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.61" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.62" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.63" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.64" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.65" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 – za, 46 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-238.66" who="#komentarz">Głosowanie nr 80</u>
+          <u xml:id="u-238.67" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.68" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jednocześnie informuję, że Senat upoważnił pana senatora Stanisława Gawłowskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
+          <u xml:id="u-238.69" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu osiemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.</u>
+          <u xml:id="u-238.70" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że w dniu dzisiejszym zostało przedstawione sprawozdanie komisji o projekcie ustawy oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-238.71" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania, które obejmuje jedynie głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-238.72" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że komisje wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu ustawy zawartego w druku nr 321 S.</u>
+          <u xml:id="u-238.73" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisje proponują ponadto, aby Senat upoważnił pana senatora Marka Borowskiego do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
+          <u xml:id="u-238.74" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych oraz projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.75" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.76" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.77" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.78" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.79" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 – za, 45 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-238.80" who="#komentarz">Głosowanie nr 81</u>
+          <u xml:id="u-238.81" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-238.82" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jednocześnie informuję, że Senat upoważnił pana senatora Marka Borowskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
+          <u xml:id="u-238.83" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dwudziestego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia twórców konstytucji marcowej 1921 roku.</u>
+          <u xml:id="u-238.84" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że zostało przedstawione sprawozdanie komisji o projekcie uchwały oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-238.85" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania, które obejmie jedynie głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-238.86" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że Komisja Ustawodawcza wnosi o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu uchwały zawartego w druku nr 329 S.</u>
+          <u xml:id="u-238.87" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-238.88" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.89" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.90" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.91" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.92" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 94 – za, nikt nie był przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-238.93" who="#komentarz">Głosowanie nr 82</u>
+          <u xml:id="u-238.94" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie uczczenia twórców konstytucji marcowej 1921 roku.</u>
+          <u xml:id="u-238.95" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dwudziestego pierwszego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w związku z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej.</u>
+          <u xml:id="u-238.96" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że został przedstawiony projekt uchwały oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
+          <u xml:id="u-238.97" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania, które obejmie jedynie głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-238.98" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że projekt uchwały zawarty jest w druku nr 344.</u>
+          <u xml:id="u-238.99" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym projektem uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-238.100" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-238.101" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę włączyć aparaturę.</u>
+          <u xml:id="u-238.102" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-238.103" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-238.104" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-238.105" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-238.106" who="#komentarz">Głosowanie nr 83</u>
+          <u xml:id="u-238.107" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w związku z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej.</u>
+          <u xml:id="u-238.108" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że porządek obrad dwudziestego drugiego posiedzenia Senatu został wyczerpany.</u>
+          <u xml:id="u-238.109" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do oświadczeń senatorów poza porządkiem obrad.</u>
+          <u xml:id="u-238.110" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję państwa senatorów, że oświadczenia złożone do protokołu zostaną zamieszczone w urzędowej wersji sprawozdania stenograficznego.</u>
+          <u xml:id="u-238.111" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o sporządzenie listy senatorów chętnych do wygłoszenia oświadczeń.</u>
+          <u xml:id="u-238.112" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Oświadczenia nie mogą trwać dłużej niż 5 minut. Przedmiotem oświadczenia mogą być sprawy związane z wykonywaniem mandatu, przy czym nie może ono dotyczyć spraw będących przedmiotem porządku obrad bieżącego posiedzenia Senatu. Marszałek odmówi przyjęcia niewygłoszonych oświadczeń, których treści nie można ustalić lub których wygłoszenie przez senatora nie byłoby możliwe w przysługującym na to czasie, czyli w ciągu 5 minut. Nad oświadczeniem senatorskim nie przeprowadza się dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-238.113" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-238.114" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jako pierwsza głos zabierze pani senator Magdalena Kochan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-239">
+          <u xml:id="u-239.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-239.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ale zanim to oświadczenie wygłoszę, chcę złożyć wszystkim koleżankom i kolegom życzenia zdrowych i szczęśliwych świąt, bo to ostatnie spotkanie przed nimi…</u>
+          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-239.3" who="#SenatorMagdalenaKochan">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-239.4" who="#SenatorMagdalenaKochan">…Z naciskiem na „zdrowych”, chociaż szczęście też na pewno nam się przyda.</u>
+          <u xml:id="u-239.5" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-239.6" who="#SenatorMagdalenaKochan">Wysoka Izbo, oświadczenie i pytania kieruję do pana ministra finansów, któremu chcę przypomnieć…</u>
+          <u xml:id="u-239.7" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-239.8" who="#SenatorMagdalenaKochan">…że zgodnie z treścią art. 27 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego…</u>
+          <u xml:id="u-239.9" who="#SenatorMagdalenaKochan">(Marszałek Tomasz Grodzki: Proszę o ściszenie rozmów.)</u>
+          <u xml:id="u-239.10" who="#SenatorMagdalenaKochan">…i o wolontariacie podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może przekazać 1% podatku na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. Chcę powiedzieć, że w roku 2020, po rozliczeniu roku 2019…</u>
+          <u xml:id="u-239.11" who="#SenatorMagdalenaKochan">Byłabym bardzo wdzięczna panom senatorom Kleinie i Gawłowskiemu, gdyby mi nie przeszkadzali, bo nie słyszę własnych myśli. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-239.12" who="#SenatorMagdalenaKochan">…Z tego tytułu podatnicy przekazali 907 milionów zł na rzecz organizacji pozarządowych niosących pomoc wielu potrzebującym. Ale 57 milionów, blisko 57 milionów do adresatów nie trafiło. I chcę zapytać pana ministra finansów o powód tego braku przekazania pieniędzy wskazanej organizacji, na którą 1% własnego podatku chciał przeznaczyć podatnik. Dlaczego one nie trafiły na wskazane przez niego konto? Czy podatnik wiedział o tym, że jego polecenie przekazu nie zostało zgodnie z jego wolą wykonane? Czy beneficjent tej kwoty wiedział, że tak się nie stało i z jakich powodów te pieniądze nie zostały przelane na właściwe konto? Jaka była kwota tych niewypłaconych zgodnie z wolą podatnika pieniędzy w latach 2016–2019? Przy czym mówiąc o roku 2016, mam na myśli rozliczenie podatku za wcześniejszy rok.</u>
+          <u xml:id="u-239.13" who="#SenatorMagdalenaKochan">Dlaczego te pieniądze nie trafiają do beneficjentów, jaki jest powód? Kto to weryfikuje i kto decyduje, że 1% podatku, który wskazałam w swoim oświadczeniu podatkowym, do mojego adresata nie trafi? Jakie są kryteria odmawiania tej czynności?</u>
+          <u xml:id="u-239.14" who="#SenatorMagdalenaKochan">I ostatnie pytanie. Czy Rada Działalności Pożytku Publicznego była powiadamiana o tym fakcie? Czy wie, które organizacje nie otrzymują tych przelewów? Czy Rada Działalności Pożytku Publicznego zna powody braku wykonywania tej czynności i czy zaakceptowała sposób odmowy jej wykonania? Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-239.15" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-240">
+          <u xml:id="u-240.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-240.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Jerzy Wcisła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-241">
+          <u xml:id="u-241.0" who="#SenatorJerzyWcisla">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-241.1" who="#SenatorJerzyWcisla">Oświadczenie kieruję do sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pana Marka Gróbarczyka.</u>
+          <u xml:id="u-241.2" who="#SenatorJerzyWcisla">Szanowny Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-241.3" who="#SenatorJerzyWcisla">Z niepokojem odbieram informacje, które mogą świadczyć o tym, że przy budowie kanału przez mierzeję zastosowano rozwiązania, które mogą być nieprzyjazne dla turystyki wodnej. Betonowanie oczepu nabrzeża po zachodniej stronie wskazuje, że nabrzeże będzie na wysokości 2,5 m nad poziomem morza. To wyklucza bezpieczne cumowanie jednostek sportowych i turystycznych, dla których właściwa wysokość nie powinna przekraczać 1 m nad poziom morza.</u>
+          <u xml:id="u-241.4" who="#SenatorJerzyWcisla">Proszę o informację, czy inwestor przewiduje obniżenie nabrzeży lub zastosowanie pomostów cumowniczych umożliwiających bezpieczne wejście na brzeg. Czy są przewidziane miejsca postojowe dla jednostek motorowych i żaglowych oczekujących na otwarcie drogi do śluzy bądź szukających schronienia w przypadku załamania pogody na morzu lub Zalewie Wiślanym lub dla załóg zmuszonych z różnych powodów do wyjścia na brzeg?</u>
+          <u xml:id="u-241.5" who="#SenatorJerzyWcisla">Jedną z ważnych funkcji kanału ma być pozytywny wpływ nie tylko na rozwój transportu wodnego, ale też na rozwój turystyki wodnej w obszarze Zalewu Wiślanego. Samorządy zaangażowały wielomilionowe środki na rozwój infrastruktury turystycznej nad Zalewem Wiślanym i w jego bezpośrednim otoczeniu, spodziewając się wzrostu popytu na turystykę wodną po wykonaniu kanału przez mierzeję. Dlatego tak ważne jest, by budowa kanału uwzględniała potrzeby tej grupy użytkowników i tworzyła przyjazne i bezpieczne warunki korzystania z kanału.</u>
+          <u xml:id="u-241.6" who="#SenatorJerzyWcisla">Mam nadzieję, że sygnalizowane zagrożenia są przez inwestora dostrzegane i istnieją rozwiązania im przeciwdziałające. Gdyby jednak było inaczej, proszę o uwzględnienie powyższych kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-241.7" who="#SenatorJerzyWcisla">Proszę o ustosunkowanie się do wymienionych uwag. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-242">
+          <u xml:id="u-242.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze,</u>
+          <u xml:id="u-242.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pani senator Ewa Matecka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-243">
+          <u xml:id="u-243.0" who="#SenatorEwaMatecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-243.1" who="#SenatorEwaMatecka">Oświadczenie kierowane jest do ministra infrastruktury, pana Andrzeja Adamczyka.</u>
+          <u xml:id="u-243.2" who="#SenatorEwaMatecka">Od dłuższego czasu do mojego biura senatorskiego zgłaszają się mieszkańcy oczekujący bezskutecznie na wykup przez państwo gruntów w ramach budowy zbiornika retencyjnego Wielowieś Klasztorna na rzece Prośnie. Od momentu odebrania wspomnianego projektu władzom samorządowym i przekazania Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu „Wody Polskie” bez niezbędnych środków finansowych nastąpił całkowity paraliż działań związanych z pracami przygotowawczymi i doprowadzeniem do porządku stanu prawnego terenów położonych w czaszy i wokół planowanego zbiornika. Efektem jest obecnie wstrzymanie wykupu gruntów i kilkuletnia blokada możliwości rozwoju wielu indywidualnych gospodarstw.</u>
+          <u xml:id="u-243.3" who="#SenatorEwaMatecka">Nadzieje rozbudzone zostały wszakże na nowo, gdy „Wody Polskie” umieściły budowę zbiornika Wielowieś Klasztorna na czele listy priorytetów zgłaszanych w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Projekt idealnie wpisywał się w zakres zadania, jakim jest wsparcie zrównoważonej gospodarki wodnej na terenach poza aglomeracjami, a także zwiększenie odporności miast i ich obszarów funkcjonalnych na zmiany klimatu, i jako taki w pełni zasługiwał na uwzględnienie. Rząd postanowił jednak wspomnianą listę priorytetów w całości odrzucić, niwecząc tym samym działania wielu zaangażowanych w omawianą kwestię osób oraz instytucji.</u>
+          <u xml:id="u-243.4" who="#SenatorEwaMatecka">Obecny stan zawieszenia prawnego jest nie do przyjęcia i przeczy zasadom sprawiedliwości społecznej. Nie wspominam już o idei zrównoważonego rozwoju. Zbiornik retencyjny Wielowieś Klasztorna jest bowiem od lat oczekiwaną inwestycją, która nie tylko pomoże uporządkować gospodarkę wodną na obszarze 3 powiatów: ostrowskiego, kaliskiego i ostrzeszowskiego, ale nade wszystko podniesie poziom bezpieczeństwa mieszkańców. Mowa tu zarówno o bezpieczeństwie w wymiarze ochrony przed klęskami żywiołowymi, jak i o stabilności prawnej i ekonomicznej, które są kluczowe dla rozwoju rolnictwa i przemysłu spożywczego na tym terenie.</u>
+          <u xml:id="u-243.5" who="#SenatorEwaMatecka">Zwracam się zatem z następującymi pytaniami. Kiedy i w jakim kształcie rząd zamierza powrócić do prac związanych ze zbiornikiem Wielowieś Klasztorna? Czy projekt ma szansę powrotu na listę priorytetów KPO? A jeśli nie, to czy w ogóle istnieje jakakolwiek realna perspektywa czasowa uruchomienia środków na ten cel z innej puli? Sytuacja zaognia się z miesiąca na miesiąc, a właściciele zablokowanych gospodarstw nie otrzymują żadnych form wsparcia. Dlatego też apeluję o pilną interwencję w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-243.6" who="#SenatorEwaMatecka">Oświadczenie to składam w imieniu własnym oraz pana senatora Janusza Pęcherza. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-244">
+          <u xml:id="u-244.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-244.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pani senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-245">
+          <u xml:id="u-245.0" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-245.1" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-245.2" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Moje oświadczenie, a bardziej protest, bardziej skarga, kierowane jest do pana ministra sprawiedliwości, pana ministra Zbigniewa Ziobry.</u>
+          <u xml:id="u-245.3" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Oto dzisiaj – a były to informacje przekazane przez mieszkańców mojego miasta rodzinnego, Wałbrzycha, a także przez pana prezydenta Wałbrzycha – my jako parlamentarzyści otrzymaliśmy informację o tym, że w naszym mieście, w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu zostanie zlikwidowany Wydział Pracy.</u>
+          <u xml:id="u-245.4" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Ten mój protest, ten mój sprzeciw popierają również posłowie, pan poseł Tomasz Siemoniak i pani poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka.</u>
+          <u xml:id="u-245.5" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Otóż, Panie Ministrze, nie znamy powodów takiej decyzji, decyzji o zniesieniu Wydziału Pracy w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu, a niestety uważamy, że to jest decyzja nierozsądna, i nie zgadzamy się z nią zupełnie. Przypominamy tylko, że Wałbrzych jest drugim co do wielkości miastem na Dolnym Śląsku, a z tego Sądu Rejonowego, z możliwości rozpatrywania tam spraw korzystają nie tylko mieszkańcy Wałbrzycha, ale również mieszkańcy gmin ościennych. Oni w tej chwili zostaną pozbawieni tej możliwości i będą zmuszeni dojeżdżać do odległej od Wałbrzycha, szczególnie od tych gmin, które są wokół Wałbrzycha, Świdnicy.</u>
+          <u xml:id="u-245.6" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Przypomnę tylko, że ogromnym wysiłkiem nie tylko miasta Wałbrzycha, ale właśnie wójtów i burmistrzów gmin ościennych udało się zrobić wszystko, by skomunikować miasto Wałbrzych z powiatem wałbrzyskim. Podjęliśmy ogromny wysiłek, wyremontowaliśmy drogi, jest budowana obwodnica Wałbrzycha. Niedawno został również oddany do dyspozycji mieszkańców, szczególnie tych dojeżdżających do Wałbrzycha, dworzec kolejowy Wałbrzych Centrum. Skomunikowane z Wałbrzychem zostały okoliczne miejscowości, gminy ościenne, tak byśmy mogli wspólnie korzystać z urzędów, które są scentralizowane i znajdują się właśnie w Wałbrzychu. Wałbrzych skupia wszystkie urzędy – urząd miejski, starostwo powiatowe. Jest tam także Zakład Ubezpieczeń Społecznych, prokuratura czy właśnie sąd rejonowy.</u>
+          <u xml:id="u-245.7" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Kolejny argument, który nas zmroził… Czas pandemii, z którą się borykamy, to jest najgorszy czas na wykonanie takiej decyzji. Mieszkańcy Wałbrzycha i gmin ościennych będą musieli dojeżdżać do Świdnicy, tj. od ok. 20 do 40 km, a niestety nie ma zorganizowanej komunikacji zbiorowej. Będzie to się wiązało z dodatkowym wysiłkiem mieszkańców, co w dobie pandemii koronawirusa będzie powodowało zwiększone ryzyko zakażenia się tą chorobą.</u>
+          <u xml:id="u-245.8" who="#SenatorAgnieszkaKolaczLeszczynska">Panie Ministrze, pozwolę sobie jeszcze na ręce pana złożyć zapytanie o argumenty, jakie kierowały panem ministrem w momencie, kiedy podejmował pan decyzję o przeniesieniu wydziału prawa pracy Sądu Rejonowego w Wałbrzychu do Świdnicy, i będę prosiła o odpowiedź. Chcę tylko przypomnieć, że w momencie, kiedy podejmowaliście państwo reformę sądownictwa, a my wskazywaliśmy argumenty i mówiliśmy o tym, że służy to jedynie upolitycznieniu sądownictwa, z ust pana ministra padały argumenty mówiące o tym, że reforma ta będzie tylko i wyłącznie służyła mieszkańcom. Niestety mieszkańcy Wałbrzycha dosłownie i wręcz namacalnie dowiedzą się, jak wygląda reforma sądownictwa. Wydział prawa pracy w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu zostanie zamknięty i mieszkańcy na własnej skórze przekonają się, że nieprawdziwe były argumenty mówiące o tym, że reforma sądownictwa będzie służyła mieszkańcom. Nie ma i nie może być na to naszej zgody. Mamy nadzieję, że pan minister usłyszy nie tyle głosy nas parlamentarzystów, co przede wszystkim głosy mieszkańców Wałbrzycha i gmin ościennych, i wycofa się z tej niezrozumiałej, zupełnie bezsensownej i nie do wytłumaczenia decyzji. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-246">
+          <u xml:id="u-246.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-246.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Aleksander Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-247">
+          <u xml:id="u-247.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-247.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Swoje oświadczenie chciałbym skierować do minister rodziny i polityki społecznej, pani Marleny Maląg.</u>
+          <u xml:id="u-247.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Szanowna Pani Minister!</u>
+          <u xml:id="u-247.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Program „Aktywny samorząd”, od lat realizowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, skierowany jest do osób z niepełnosprawnościami, jak również do samorządów powiatowych. Środki te przeznaczone są na zadania związane właśnie ze wsparciem osób z niepełnosprawnościami. Dlatego cieszą informacje resortu o rekordowym budżecie w roku bieżącym na program „Aktywny samorząd”.</u>
+          <u xml:id="u-247.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">W związku z licznymi zapytaniami kierowanymi do mojego biura senatorskiego przez przedstawicieli samorządów powiatowych, jak również przez same osoby niepełnosprawne, proszę o udzielenie informacji, jakie obszary wsparcia osób niepełnosprawnych uzyskają dofinansowanie w 2021 r. i jakie to będą kwoty, jaki stopień niepełnosprawności będzie wymagany przy ubieganiu się o wsparcie w poszczególnych obszarach i jak wyglądało wsparcie w ramach programu w powiatach dzierżoniowskim, kłodzkim i ząbkowickim w województwie dolnośląskim w 2020 r. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-248">
+          <u xml:id="u-248.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-248.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Stanisław Gawłowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-249">
+          <u xml:id="u-249.0" who="#SenatorStanislawGawlowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-249.1" who="#SenatorStanislawGawlowski">Ja swoje oświadczenie kieruję do ministra infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-249.2" who="#SenatorStanislawGawlowski">Przed Polską bardzo poważne wyzwanie i zarazem ogromna szansa, związane z budową wiatraków na morzu – offshore. To wymaga odpowiedniego przygotowania zarówno w części legislacyjnej, formalno-prawnej, jak i finansowej oraz technicznej.</u>
+          <u xml:id="u-249.3" who="#SenatorStanislawGawlowski">Niedawno parlament przyjął projekt ustawy, która ma spowodować wsparcie dla tych tak potrzebnych inwestycji, ale jednocześnie potrzebne jest wsparcie związane z przygotowaniem portów morskich do tego, żeby z jednej strony były zapleczem do budowy tychże wiatraków, a z drugiej strony były zapleczem do serwisowania instalacji już wybudowanych bezpośrednio na morzu. Mówi się o nakładach rzędu 130–160 miliardów zł w tym pierwszym etapie.</u>
+          <u xml:id="u-249.4" who="#SenatorStanislawGawlowski">Tak naprawdę te porty, które mogłyby być zapleczem do budowy, to Gdańsk, Gdynia bądź Świnoujście, ale niestety mam przekonanie, że w każdym z tych portów niewiele się w tej chwili dzieje. Z kolei rząd Danii powołał już pełnomocnika, który ma zajmować się inwestycjami w polskiej strefie ekonomicznej. Niestety,w Polsce w tym przypadku ciągle są tylko i wyłącznie zapowiedzi, a brakuje realnych, prawdziwych działań.</u>
+          <u xml:id="u-249.5" who="#SenatorStanislawGawlowski">W związku z tym pytam pana ministra – i proszę o pełną informację w tym zakresie – jakie działania inwestycyjne są planowane w polskich portach, działania które posłużą do tego, żeby porty te stanowiły zaplecze do realizacji inwestycji związanych z budową wiatraków na morzu. Proszę o bardzo precyzyjną informację, który port, jakie nakłady i jakie działania.</u>
+          <u xml:id="u-249.6" who="#SenatorStanislawGawlowski">Proszę również o informacje dotyczące portów serwisowych. Tutaj z kolei porty na Wybrzeżu Środkowym – od Kołobrzegu, przez Darłowo, Ustkę, Łebę, po Władysławowo – mają tego typu możliwości. Chciałbym się więc też dowiedzieć, jakie nakłady inwestycyjne w tych portach rząd planuje, żeby rzeczywiście stamtąd codziennie… Mówi się o setkach statków, które mogą wypływać do serwisowania wiatraków na morzu. Chodzi o to, żeby te porty mogły zabezpieczyć, mogły obsługiwać to zaplecze.</u>
+          <u xml:id="u-249.7" who="#SenatorStanislawGawlowski">To jest naprawdę wielka cywilizacyjna szansa. Rząd musi stworzyć możliwości do tego, żeby te porty mogły się rozwijać. Rząd musi podjąć odpowiednie działania inwestycyjne, bo nieszczęściem będzie, gdy wiatraki na morzu będą budowane z portów duńskich. Zarobi na tym państwo duńskie, zarobią porty duńskie, niestety ze stratą dla Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-250">
+          <u xml:id="u-250.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-250.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Janusz Pęcherz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-251">
+          <u xml:id="u-251.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Swoje oświadczenie kieruję do wicepremiera, ministra rozwoju, pracy i technologii, pana Jarosława Gowina, i do pana Michała Kurtyki, ministra klimatu i środowiska.</u>
+          <u xml:id="u-251.1" who="#SenatorJanuszPecherz">Szanowni Panowie Ministrowie!</u>
+          <u xml:id="u-251.2" who="#SenatorJanuszPecherz">Zwracam się z uprzejmą prośbą o informację dotyczącą stanu prac nad nowelizacją ustawy tzw. odległościowej, ograniczającej możliwości budowy farm wiatrowych na lądzie w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-251.3" who="#SenatorJanuszPecherz">Ustawa z 2016 r. wprowadzająca sztywne zasady lokowania farm wiatrowych w odpowiedniej odległości od zabudowań, to jest tzw. zasadę 10H, wręcz uniemożliwiła budowę tych farm, a w gminach, w których wydano wcześniej pozwolenia na ich budowę w oparciu o przepisy obowiązujące przed nowelizacją, doprowadziła do dramatycznych sytuacji, wykluczających możliwość stawiania domów jednorodzinnych w wielu miejscowościach.</u>
+          <u xml:id="u-251.4" who="#SenatorJanuszPecherz">Swoje oświadczenie składam na kanwie ostatnich protestów mieszkańców kilku miejscowości gminy i miasta Nowe Skalmierzyce w powiecie ostrowskim w województwie wielkopolskim. Okazało się, że m.in. dla 3 turbin wiatrowych o wysokości 182 m wydane zostały decyzje burmistrza gminy i miasta Nowe Skalmierzyce o środowiskowych uwarunkowaniach w roku 2012, o warunkach zabudowy także w 2012 r. oraz pozwolenie na budowę starosty ostrowskiego z dnia 30 września 2015 r. W ostatnich tygodniach rozpoczęły się prace przygotowawcze do rozpoczęcia budowy turbin wiatrowych w Kotowiecku i Głóskach i fakt ten spowodował gwałtowne protesty lokalnej społeczności. Dotychczasowe strefy oddziaływania turbin na środowisko, wynikające z opracowań będących podstawą wydania pozwolenia na budowę do 500 m, nie kolidowały z zabudową. Obecny burmistrz gminy i miasta Nowe Skalmierzyce, pan Jerzy Walczak, pełni funkcję dopiero od wyborów samorządowych w 2018 r., dlatego protesty mieszkańców mocno go zaskoczyły, ale i zaniepokoiły w kontekście możliwości rozwojowych tego obszaru.</u>
+          <u xml:id="u-251.5" who="#SenatorJanuszPecherz">Jednocześnie po przeanalizowaniu powstałej sytuacji z punktu widzenia byłego prezydenta miasta Kalisza – pełniłem tę funkcję w latach 2002–2014 – i współinicjatora utworzenia aglomeracji kalisko-ostrowskiej, dla której marszałek województwa wielkopolskiego wydzielił środki w ramach zintegrowanych inwestycji terytorialnych, uważam, że źle by się stało, gdyby w środku tego obszaru pomiędzy Kaliszem a Ostrowem Wielkopolskim powstała czarna dziura rozwojowa.</u>
+          <u xml:id="u-251.6" who="#SenatorJanuszPecherz">Nie mam także wątpliwości, że z podobnymi sytuacjami jak ta opisana wyżej mamy do czynienia w wielu miejscowościach w kraju – stąd prośba o przyspieszenie prac nad nowelizacja ustawy odległościowej i o jednoczesne przesunięcie terminu na uchwalenie planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego tak, aby bez zbytniego pośpiechu mogły się odbyć konsultacje społeczne na etapie planistycznym i aby mieszkańcy mieli dostęp do pełnej informacji na temat planowanych inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-251.7" who="#SenatorJanuszPecherz">Swoje oświadczenie składam także w imieniu pani senator Ewy Mateckiej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-252">
+          <u xml:id="u-252.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-252.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Krótkie uzupełnienie – pan senator Gawłowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-253">
+          <u xml:id="u-253.0" who="#SenatorStanislawGawlowski">Tak jest, Panie Marszałku. Chciałbym tylko uzupełnić, że swoje oświadczenie złożyłem w imieniu swoim własnym i pana senatora Kazimierza Kleiny – bo rzeczywiście sprawy dotyczące gospodarki morskiej są w żywym zainteresowaniu pana senatora Kleiny. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-254">
+          <u xml:id="u-254.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuje bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-254.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że protokół dwudziestego drugiego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji zostanie udostępniony państwu senatorom w terminie 30 dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, pokój nr 255.</u>
+          <u xml:id="u-254.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zamykam dwudzieste drugie posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji.</u>
+          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską</u>
+          <u xml:id="u-254.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">I dziękuję wszystkim za dobrą pracę.</u>
+          <u xml:id="u-254.5" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 20 minut 32</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/header.xml b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..1f7f7fa
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/header.xml
@@ -0,0 +1,181 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-ppxxx-00023-01">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Sprawozdanie stenograficzne z obrad Senatu RP z 14 kwietnia 2021 r. (kadencja X, Posiedzenie Plenarne 23, dzień 1).</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Sprawozdanie stenograficzne z obrad Senatu RP z 14 kwietnia 2021 r. (kadencja X, Posiedzenie Plenarne 23, dzień 1).</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note>
+        <note type="sessionNo">23</note>
+        <note type="dayNo">1</note>
+        <date>2021-04-14</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Glosyzsali" role="speaker">
+        <persName>Głosy z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MarszalekTomaszGrodzki" role="speaker">
+        <persName>Marszałek Tomasz Grodzki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski" role="speaker">
+        <persName>Minister do spraw Unii Europejskiej Konrad Szymański</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar" role="speaker">
+        <persName>Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAleksanderPociej" role="speaker">
+        <persName>Senator Aleksander Pociej</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAleksanderSzwed" role="speaker">
+        <persName>Senator Aleksander Szwed</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAntoniMezydlo" role="speaker">
+        <persName>Senator Antoni Mężydło</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBeniaminGodyla" role="speaker">
+        <persName>Senator Beniamin Godyla</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanBorusewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Borusewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanKlich" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Klich</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanZdrojewski" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Zdrojewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBoguslawaOrzechowska" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogusława Orzechowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorGabrielaMorawskaStanecka" role="speaker">
+        <persName>Senator Gabriela Morawska-Stanecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJacekBogucki" role="speaker">
+        <persName>Senator Jacek Bogucki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJacekBury" role="speaker">
+        <persName>Senator Jacek Bury</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJanFilipLibicki" role="speaker">
+        <persName>Senator Jan Filip Libicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJanMariaJackowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Jan Maria Jackowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyChroscikowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Chróścikowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyCzerwinski" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Czerwiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyFedorowicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Fedorowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyWcisla" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Wcisła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJoannaSekula" role="speaker">
+        <persName>Senator Joanna Sekuła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorKazimierzMichalUjazdowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Kazimierz Michał Ujazdowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorKrzysztofBrejza" role="speaker">
+        <persName>Senator Krzysztof Brejza</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorKrzysztofKwiatkowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Krzysztof Kwiatkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMagdalenaKochan" role="speaker">
+        <persName>Senator Magdalena Kochan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMarcinBosacki" role="speaker">
+        <persName>Senator Marcin Bosacki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMarekPek" role="speaker">
+        <persName>Senator Marek Pęk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMarekPlura" role="speaker">
+        <persName>Senator Marek Plura</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMichalKaminski" role="speaker">
+        <persName>Senator Michał Kamiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMichalSewerynski" role="speaker">
+        <persName>Senator Michał Seweryński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorRyszardBober" role="speaker">
+        <persName>Senator Ryszard Bober</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorRyszardMajer" role="speaker">
+        <persName>Senator Ryszard Majer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSekretarzRafalAmbrozik" role="speaker">
+        <persName>Senator Sekretarz Rafał Ambrozik</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSekretarzWiktorDurlak" role="speaker">
+        <persName>Senator Sekretarz Wiktor Durlak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSlawomirRybicki" role="speaker">
+        <persName>Senator Sławomir Rybicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaEwaMatecka" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Ewa Matecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaJacekBogucki" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Jacek Bogucki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Jan Filip Libicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaRyszardMajer" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Ryszard Majer</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorStanislawLamczyk" role="speaker">
+        <persName>Senator Stanisław Lamczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorWadimTyszkiewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Wadim Tyszkiewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorWladyslawKomarnicki" role="speaker">
+        <persName>Senator Władysław Komarnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekBogdanBorusewicz" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Bogdan Borusewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekMarekPek" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Marek Pęk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekMichalKaminski" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Michał Kamiński</persName>
+      </person>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/text_structure.xml b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..ed67a02
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-01/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1625 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 02</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczą marszałek Tomasz Grodzki oraz wicemarszałkowie Bogdan Borusewicz, Gabriela Morawska-Stanecka, Michał Kamiński i Marek Pęk</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Otwieram dwudzieste trzecie posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Na sekretarzy posiedzenia wyznaczam pana senatora Rafała Ambrozika, pana senatora Wiktora Durlaka, panią senator Agnieszkę Kołacz-Leszczyńską oraz pana senatora Ryszarda Świlskiego. Listę mówców w sali posiedzeń prowadzić będzie pan senator Wiktor Durlak, a w sali nr 217 – pan senator Rafał Ambrozik.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Senatorowie są już na swoich miejscach.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zatem pozwólcie państwo, że poinformuję, że w związku ze stanem epidemii, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o nadaniu temu posiedzeniu specjalnej formuły. Obrady będą toczyć się jednocześnie w sposób tradycyjny oraz z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość w sposób zdalny. Zasady udziału senatorów w posiedzeniach Senatu w sposób zdalny zostały określone w art. 67b Regulaminu Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Państwa senatorów zgromadzonych w sali posiedzeń oraz w sali nr 217 proszę o zapisywanie się do pytań i do głosu w dyskusji u senatorów sekretarzy. Przypominam, że w sali posiedzeń będą to państwo senatorowie Wiktor Durlak i Agnieszka Kołacz-Leszczyńska, a w sali nr 217 – panowie senatorowie Rafał Ambrozik i Ryszard Świlski. Senatorom sekretarzom proszę również przekazywać wnioski o charakterze legislacyjnym, przemówienia w dyskusji oraz oświadczenia.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę również o nieprzemieszczanie się między salami. Zarówno zabieranie głosu, jak i udział w głosowaniach są możliwe z miejsc, które państwo zajmują.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę, aby aplikacji w iPadzie nie uruchamiać na terenie gmachu Senatu. Rozumiem, że wszyscy państwo znajdujący się w sali posiedzeń i w sali nr 217 mają wyłączone aplikacje do zdalnego udziału w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Z kolei państwa senatorów biorących udział w posiedzeniu w sposób zdalny proszę o upewnienie się, czy państwa iPady są podłączone do zasilania, a kamery w nich włączone. Proszę także o zapewnienie takiego położenia iPada i obiektywu kamery, aby byli państwo widoczni podczas połączenia.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Możecie państwo zapisywać się do pytań i do głosu w dyskusji poprzez czat w aplikacji. Wnioski o charakterze legislacyjnym, przemówienia w dyskusji oraz oświadczenia prosimy przesyłać za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres przesłany państwu uprzednio przez Kancelarię Senatu. Do państwa dyspozycji pozostaje także specjalny numer telefonu. Pod tym numerem możecie państwo dokonywać konsultacji treści wniosków o charakterze legislacyjnym czy zgłoszeń problemów technicznych.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Prosimy samodzielnienie nie włączać mikrofonów. Zabranie głosu będzie możliwe dopiero po jego udzieleniu przez marszałka prowadzącego obrady oraz po uruchomieniu mikrofonu przez informatyka Kancelarii Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję także, że za 15 minut zablokujemy możliwość przyłączania się do posiedzenia. Jeżeli ktoś z państwa senatorów nie zdąży dołączyć do posiedzenia przed zablokowaniem sesji w aplikacji bądź ktoś z państwa straci połączenie, prosimy o kontakt telefoniczny pod numer uprzednio państwu przekazany.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Szanowni Państwo, przystąpimy teraz do głosowania testowego, które ma na celu wyłącznie ustalenie listy senatorów biorących udział w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o oddanie jakiegokolwiek głosu w celu potwierdzenia obecności.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam senatorom korzystającym z aplikacji do zdalnego głosowania, że rozpoczęcie głosowania, tzw. ankietowanie, w systemie Webex spowoduje pojawienie się komunikatu. Aby wziąć udział w głosowaniu, klikamy „OK”. I przypominam o konieczności wciśnięcia 2 przycisków „Przekaż” po oddaniu głosu: w oknie głosowania oraz w odpowiedzi na pytanie o potwierdzenie.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów i tylu w tej chwili bierze udział w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">Głosowanie nr 1</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wysoki Senacie, informuję, że w dniu 29 stycznia 2021 r. prezes Rady Ministrów przekazał Senatowi sprawozdanie z wykonania ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za lata 2016 i 2017. Jest ono zawarte w druku nr 319. Marszałek Senatu skierował to sprawozdanie do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Informuję, że Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zapoznała się z tym dokumentem w dniu 7 kwietnia, a Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej – w dniu 13 kwietnia.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję także, że Sejm na dwudziestym siódmym posiedzeniu w dniu 30 marca 2021 r. przyjął wszystkie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw; do ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw; do ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym; a także do ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. Ponadto Sejm na tym samym posiedzeniu przyjął część poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym; do ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw; do ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw; do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw; a także do ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw. Sejm odrzucił wszystkie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec niewniesienia zastrzeżeń do protokołu dwudziestego pierwszego posiedzenia stwierdzam, że protokół tego posiedzenia został przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Państwo Senatorowie, projekt porządku obrad został wyłożony na ławach senatorskich.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proponuję rozpatrzenie punktów trzeciego, czwartego oraz siódmego porządku obrad, mimo że sprawozdania komisji w tych sprawach zostały dostarczone w terminie późniejszym niż określony w art. 34 ust. 2 Regulaminu Senatu. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Wysoka Izba przyjęła przedstawioną propozycję.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec braku głosów sprzeciwu stwierdzam, że Senat przedstawioną propozycję przyjął.</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proponuję uzupełnienie porządku obrad o punkt: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie wsparcia i wyrównania szans dla osób w spektrum autyzmu – i rozpatrzenie go jako punktu pierwszego porządku obrad. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Wysoka Izba przyjęła przedstawioną propozycję.</u>
+          <u xml:id="u-2.25" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec braku głosów sprzeciwu stwierdzam, że Senat przedstawioną propozycję przyjął.</u>
+          <u xml:id="u-2.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję dodatkowo, że głosowanie nad tym punktem odbędzie się zaraz po zakończeniu jego rozpatrywania.</u>
+          <u xml:id="u-2.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionego porządku obrad?</u>
+          <u xml:id="u-2.28" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Bosacki i pan senator Szwed. W pierwszej kolejności pan senator Bosacki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#SenatorMarcinBosacki">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#SenatorMarcinBosacki">Chciałbym wnieść o uzupełnienie porządku obrad o punkt: drugie czytanie projektu uchwały wyrażającej uznanie dla Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara – i rozpatrzenie go jako punktu dziewiątego porządku obrad, bezpośrednio po rozpatrzeniu informacji o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2020.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#SenatorMarcinBosacki">W uchwale, której projekt po poprawkach Komisji Ustawodawczej jest w druku nr 364 S, chcemy wyrazić najwyższy szacunek i podziękowanie panu Adamowi Bodnarowi za pełnienie funkcji, a także – chcę to podkreślić – sprzeciw wobec prób odsunięcia go od pełnienia obowiązków, zanim zostanie wybrany jego następca.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#SenatorMarcinBosacki">Bardzo bym prosił senatorów z drugiej części sali o poparcie tego wniosku, ponieważ obecne próby odsunięcia pana Bodnara od pełnienia obowiązków w sposób oczywisty nie tylko pozbawiają obywateli ochrony przez konstytucyjny urząd i wybranego legalnie rzecznika praw obywatelskich, ale również umniejszają prerogatywy parlamentu, w tym Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#SenatorMarcinBosacki">Przypominam, że art. 3 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich wyraźnie mówi, że Senat musi podjąć uchwałę o wyrażeniu zgody na powołanie rzecznika. Przypominam, że przez ostatnie pół roku raz otrzymaliśmy z Sejmu uchwałę o powołaniu nowego rzecznika po zakończeniu formalnej kadencji przez pana Adama Bodnara. Przypominam również, że ten sam art. 3 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich mówi, że jeśli Senat odmawia – co zdarzyło się dopiero raz – wyrażenia zgody na powołanie rzecznika, Sejm powołuje na stanowisko rzecznika inną osobę. Przepisy tej ustawy stosuje się odpowiednio, czyli musi to przejść przez całą procedurę. Przypominam też – i bardzo proszę o wzięcie tego pod uwagę – że ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich wyraźnie mówi w art. 3, że dotychczasowy rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego rzecznika. Wszelkie próby powołania innej osoby na to stanowisko, nawet jako pełniącej obowiązki, oraz skrócenia czasu pełnienia obowiązków przez dotychczasowego rzecznika są, jak podkreślam, ograniczaniem praw obywateli do ich reprezentowania przez rzecznika praw obywatelskich oraz próbą ograniczania prerogatyw Sejmu i Senatu do powoływania i wyznaczania, wyboru rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#SenatorMarcinBosacki">Bardzo proszę całą Wysoką Izbę o poparcie wprowadzenia tego punktu do porządku obrad tego posiedzenia Senatu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Wnoszę o wykreślenie punktu: informacja Prezesa Rady Ministrów o stanie przygotowań do uruchomienia środków z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej, tak jak to robiłem na poprzednim posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">W mojej opinii Senat nie ma prerogatyw do tego, żeby przesłuchiwać poszczególnych ministrów. Bulwersuje mnie fakt, że z jednej strony wyrażają państwo troskę o Fundusz Odbudowy Unii Europejskiej, a z drugiej strony proponują państwo m.in. takie ustawy jak ustawa o Agencji Spójności i Rozwoju, którą procedowaliśmy na poprzednim posiedzeniu Senatu i która tak de facto – teraz rozpoczęła się już nowa perspektywa finansowa – może odebrać Polsce fundusze.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">Wnoszę o wykreślenie tego punktu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pragnę zwrócić uwagę na to, że dostaliśmy informację, że pan minister Buda zaszczyci nas obecnością w Senacie podczas debaty nad tym punktem, nie wiem więc, czy to jest uzgodnione.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan marszałek Pęk.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Potem pan marszałek Borusewicz i pan senator Klich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#SenatorMarekPek">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#SenatorMarekPek">Ja zgłaszam wniosek przeciwny w stosunku do wniosku zgłoszonego przez pana senatora Bosackiego. Przede wszystkim dlatego, że – myślę, że będę tu wyrazicielem opinii senatorów Prawa i Sprawiedliwości – fundamentalnie nie zgadzamy się z taką laurką i taką oceną działalności rzecznika praw obywatelskich. Mamy, powiedziałbym, wręcz przeciwne zdanie na temat jego roli, jego obiektywizmu, jego troski o prawa człowieka i obywatela. Jego zaangażowanie polityczne, wielokrotnie pokazywane w Senacie, wielokrotne przekraczanie kompetencji konstytucyjnych, przypisywanie sobie uprawnień konstytucyjnych, których pan rzecznik nie posiada… Ale jestem przeciwny również z takiego oto powodu, że ta uchwała jest niejako polityczną prowokacją, polityczną deklaracją, która nie powinna z Senatu wychodzić w stosunku do póki co jeszcze cały czas urzędującego rzecznika praw obywatelskich, sprawującego swój urząd. Mało tego, uważam, że jest to również próba wywarcia presji na niezawisły Trybunał Konstytucyjny…</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#Glosyzsali">Ooo!</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#SenatorMarekPek">…który tą sprawą…</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">Poruszenie na sali</u>
+          <u xml:id="u-7.5" who="#SenatorMarekPek">…który tą sprawą właśnie w tym momencie się zajmuje, oczekujemy orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie. Państwo jako większość senacka po raz kolejny przypisujecie sobie również kompetencje, których Senat nie posiada. Podsumowując: jestem przeciwny wprowadzeniu do porządku obrad uchwały dotyczącej rzecznika praw obywatelskich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Mamy wniosek za i wniosek przeciwny. Będzie to poddane głosowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan marszałek Borusewicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Ponieważ pan senator Szwed po raz kolejny zgłasza wniosek o skreślenie informacji rządu dla Senatu, a takie wnioski, w ten sposób uzasadniane, wielokrotnie zgłaszał także pan marszałek Karczewski, ja chcę wyrazić sprzeciw wobec tego wniosku, nie zgodzić się z nim. Chcę powiedzieć, że w kadencji siódmej PiS zgłaszał 13 wniosków o informację rządu, w kolejnej kadencji, ósmej, PiS zgłaszał łącznie 19 wniosków o informację rządu w konkretnych sprawach. Te wnioski podpisywał indywidualnie pan senator Karczewski, podpisywała je także grupa senatorów, wszystkich senatorów PiS, w tym również, jak sądzę, pan senator Szwed. Mówię o tym dla przypomnienia i sądzę, że tego typu wystąpień dotyczących informacji rządu, o które mamy prawo się zwracać jako Senat, tego typu argumentów przeciwko takim wnioskom już nie usłyszymy ze strony PiS.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-10.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Klich.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SenatorBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#SenatorBogdanKlich">Trzeba rozszerzyć ten sprzeciw marszałka Borusewicza i powiedzieć otwartym tekstem: nie jesteśmy tutaj po to, żeby brać kasę, jesteśmy tutaj po to, żeby reprezentować obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na to, do jakiego ugrupowania kto należy. Obywatele oczekują informacji o tym planie Marshalla, z którego środki mają być rozdysponowane w latach 2021–2026. To największe pieniądze w ciągu ostatnich lat dla Polski. Obywatele mają prawo wiedzieć, a my mamy obowiązek zapraszać tutaj tych, którzy ten plan ułożyli. I to jest pierwszy powód, dla którego informacja winna być przedstawiona.</u>
+          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-11.3" who="#SenatorBogdanKlich">Druga sprawa, choć nie musiałbym tego mówić, jest taka, że wnioskiem o zdjęcie tej informacji z porządku obrad pan senator Szwed chce podłożyć nogę swojemu własnemu rządowi. Bo rząd skompromitował się przed 2 tygodniami, unikając debaty na ten temat. Myśmy sobie poradzili, przeprowadziliśmy konferencję z udziałem kilkunastu tysięcy słuchaczy, którzy zostali poinformowani o tym, co jest w Krajowym Planie Odbudowy, ale rząd nie miał możliwości, żeby do tego się odnieść. Niech pan da szansę rządowi…</u>
+          <u xml:id="u-11.4" who="#Gloszsali">Ale to nie jest wniosek formalny.</u>
+          <u xml:id="u-11.5" who="#SenatorBogdanKlich">…na to, żeby odniósł się do uwag, jakie mamy do Krajowego Planu Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-11.6" who="#Gloszsali">To taka ogólna troska…</u>
+          <u xml:id="u-11.7" who="#Gloszsali">Tylko o co?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Mamy, Szanowni Państwo, 2 sprawy…</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#SenatorSekretarzWiktorDurlak">Senator Szwed chce jeszcze…</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Nie będziemy otwierać, Panie Senatorze, dyskusji. Był wniosek o wprowadzenie punktu, był sprzeciw. To nie jest czas na dyskusję senacką. Wnioski były jasne, klarowne i zrozumiałe dla prowadzącego obrady.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pierwsze głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem pana senatora Bosackiego o uzupełnienie punktu porządku obrad o rozpatrzenie projektu uchwały wyrażającej uznanie dla rzecznika praw obywatelskich i podziękowanie za kadencję, ostatnią kadencję rzecznika, że tak to nazwę.</u>
+          <u xml:id="u-12.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za wprowadzeniem tego punktu do porządku obrad?</u>
+          <u xml:id="u-12.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-12.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-12.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-12.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 50 – za, 47 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-12.10" who="#komentarz">Głosowanie nr 2</u>
+          <u xml:id="u-12.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Punkt zostanie wprowadzony. Głosowanie nad tym punktem odbędzie się zaraz po jego przeprocedowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-12.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad drugim wnioskiem, zgłoszonym przez pana senatora Szweda, o zdjęcie z porządku obrad zaplanowanego punktu: informacja Prezesa Rady Ministrów o stanie przygotowań do uruchomienia środków z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej (Next Generation EU).</u>
+          <u xml:id="u-12.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za zdjęciem tego punktu z porządku obrad? Proszę o podniesienie ręki i wciśnięcie przycisku.</u>
+          <u xml:id="u-12.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-12.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-12.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-12.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 46 – za, 50 – przeciw, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-12.18" who="#komentarz">Głosowanie nr 3</u>
+          <u xml:id="u-12.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Punkt pozostanie w programie obrad Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-12.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Stwierdzam, że Senat zatwierdził porządek obrad dwudziestego trzeciego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji.</u>
+          <u xml:id="u-12.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że w przypadku braku wniosków legislacyjnych do punktu pierwszego głosowanie w tej sprawie zostanie przeprowadzone bezpośrednio po rozpatrzeniu tego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-12.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Do rozpatrzenia punktu dotyczącego ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej przystąpimy dzisiaj. Głosowanie w tej sprawie zostanie przeprowadzone po rozpatrzeniu tego punktu.</u>
+          <u xml:id="u-12.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowanie w sprawie uchwały wyrażającej uznanie dla pana rzecznika praw obywatelskich również zostanie przeprowadzone dzisiaj, po rozpatrzeniu tego punktu i ewentualnych spotkaniach komisji. Pozostałe głosowania zostaną przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-12.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Ponadto informuję, że do rozpatrzenia punktu dotyczącego informacji o działalności RPO za rok 2020 oraz stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela przystąpimy dziś ok. 14.00. Ponadto w późnych godzinach popołudniowych Senat przystąpi do rozpatrzenia punktu: informacja dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec – grudzień 2020 r. (przewodnictwo Niemiec w Radzie Unii Europejskiej).</u>
+          <u xml:id="u-12.25" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że w przypadku złożenia stosownego projektu uchwały porządek obrad będzie obejmował drugie czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia dwieście trzydziestej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Dla wyjaśnienia dodam, że to jest w kontekście Uroczystego Zgromadzenia Posłów i Senatorów RP w dniu 3 maja z udziałem parlamentarzystów Sejmasu Litwy. Chodzi o to, że w Sejmie nie jest jeszcze gotowy finalny projekt uchwały, a chcemy, żeby one były jednobrzmiące w ustach Sejmu i Senatu. Tak że zostanie to rozpatrzone pod koniec posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-12.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Ponadto informuję państwa senatorów, że dziś o godzinie 12.00 w holu na parterze nastąpi otwarcie wystawy „Kadry Komedy”. W związku z tym zostanie ogłoszona półgodzinna przerwa.</u>
+          <u xml:id="u-12.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Ponadto polecam państwa uwadze znajdującą się także w holu na pierwszym piętrze wystawę „Walka polskich medyków z pandemią koronawirusa”.</u>
+          <u xml:id="u-12.28" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Szanowni Państwo Senatorowie, 19 kwietnia mija siedemdziesiąta ósma rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Symbolem pamięci o bohaterach tamtych wydarzeń stały się żółte żonkile, nawiązujące do kwiatów składanych przez Marka Edelmana pod pomnikiem bohaterów getta. Papierowe żonkile zostały wyłożone na państwa pulpitach. Serdecznie zachęcam do włączenia się w akcję upamiętniającą powstańców i powstanie.</u>
+          <u xml:id="u-12.29" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie wsparcia i wyrównania szans dla osób w spektrum autyzmu.</u>
+          <u xml:id="u-12.30" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 358, a sprawozdanie – w druku nr 358 S.</u>
+          <u xml:id="u-12.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Witam obecnych na posiedzeniu przedstawicieli Fundacji JiM, wspierającej osoby z autyzmem.</u>
+          <u xml:id="u-12.32" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, pana senatora Jana Filipa Libickiego, o przedstawienie wspólnego sprawozdania komisji o projekcie uchwały.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Pozwolę sobie zabierać głos z miejsca.</u>
+          <u xml:id="u-13.2" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">2 kwietnia co roku obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu, a cały kwiecień jest takim czasem, kiedy w sposób szczególny szerzy się wiedzę o osobach w spektrum autyzmu. W związku z tym jako grupa senatorów, których pozwalam sobie być reprezentantem, postanowiliśmy równolegle z uchwałą sejmową podjąć stosowną uchwałę senacką w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-13.3" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Bardzo się cieszę, że przy powstawaniu tej uchwały mogliśmy korzystać z wiedzy i kompetencji przedstawicieli Fundacji JiM z Łodzi, którzy dzisiaj, jak pan marszałek powiedział, są obecni na sali, bo zapewne bez tej merytorycznej pomocy ta uchwała nie miałaby takiego kształtu, jaki ma w tej chwili. Bardzo za to dziękujemy.</u>
+          <u xml:id="u-13.4" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Pozwolę sobie teraz przejść do sprawozdania połączonych komisji. Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej wczoraj obradowały nad tym projektem i efektem tych obrad jest taki kształt tej uchwały. Pozwolę sobie państwu odczytać tę uchwałę.</u>
+          <u xml:id="u-13.5" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">„Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia… w sprawie wsparcia i wyrównania szans osób w spektrum autyzmu</u>
+          <u xml:id="u-13.6" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Senat Rzeczypospolitej Polskiej, mając na uwadze troskę o potrzeby osób w spektrum autyzmu, ich rodzin i opiekunów, czyli ponad miliona obywateli, uznaje, że państwo powinno stwarzać im godne warunki do życia i pracy. Żeby to umożliwić, muszą istnieć rozwiązania systemowe, wspierające kreowanie kompleksowej polityki skierowanej do wszystkich tych osób.</u>
+          <u xml:id="u-13.7" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Biorąc pod uwagę zobowiązania wynikające z uchwał: Karta Praw Osób z Autyzmem oraz Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, Senat Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że potrzebne jest w szczególności opracowanie i realizacja strategii zmierzającej do rozwinięcia obecnego systemu opieki i wsparcia osób w spektrum autyzmu, aby umożliwić im godne i możliwie samodzielne funkcjonowanie w dorosłości, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeby zapewnienia edukacji włączającej, równych szans na rynku pracy oraz nowoczesnego systemu opieki i wsparcia.</u>
+          <u xml:id="u-13.8" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Senat Rzeczypospolitej Polskiej, stwierdzając, iż powyższe zobowiązanie wynika z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz aktów prawa międzynarodowego dotyczących osób z niepełnosprawnościami, apeluje do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o podjęcie działań mających na celu stworzenie rzeczonej strategii.</u>
+          <u xml:id="u-13.9" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”.</u>
+          <u xml:id="u-13.10" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Kilka słów o przebiegu dyskusji na posiedzeniu połączonych 2 senackich komisji. W dyskusji wzięło udział 4 senatorów. Pan senator Gogacz zaproponował pewne poprawki natury redakcyjnej, które zapobiegły pewnym powtórzeniom, jakie się znalazły w pierwotnym tekście. Pan senator Czerwiński postulował, aby zrezygnować z określenia „spektrum autyzmu”, ale po dyskusji pozostawiliśmy to określenie, ponieważ to jest określenie, nazwałbym je, specjalistyczne i posługuje się nim środowisko osób zajmujących się problematyką autyzmu. Ze strony pana senatora Czerwińskiego była też poruszona kwestia… Wydaje mi się, że ona w projekcie uchwały jest ujęta. O ile możemy powiedzieć, że po wielu latach udało się skonstruować coraz lepiej funkcjonujący system wsparcia dla dzieci i młodzieży w spektrum autyzmu… Ta uchwała stara się opisać pewien problem, z którym się borykamy, a mianowicie taki, że kiedy te dzieci czy młodzież wchodzą w dorosłość, ten system wsparcia nie jest już taki, jaki był wtedy, kiedy te osoby były dziećmi czy młodzieżą. W tej uchwale chcemy zwrócić szczególną uwagę właśnie na ten etap, czyli etap dorosłości. Była też uwaga ze strony pana senatora Jackowskiego, który postulował, aby słowo „apel” zamienić na słowo bardziej stanowcze, ale wydaje się, że jeśli chcemy przyjąć ten tekst w jak największym konsensusie, a taka przyświeca nam intencja, właściwsze byłoby, że tak powiem, używanie słów bardziej delikatnych, tak bym to określił. Czwartą osobą, która zabrała głos, był pan senator Wadim Tyszkiewicz, który wsparł nas jako twórców i pomysłodawców projektu tej uchwały. Tyle o przebiegu dyskusji na posiedzeniu połączonych komisji.</u>
+          <u xml:id="u-13.11" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Bardzo proszę Wysoką Izbę o przyjęcie projektu tej uchwały. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuje bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-14.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców. Te 2 role pełni ta sama osoba – pan senator Jan Filip Libicki.</u>
+          <u xml:id="u-14.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Jackowski. Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Dziękuje bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Panie Senatorze, ja bym prosił, żeby pan senator przybliżył ten moment dyskusji, w którym mówiono o obecnym poziomie opieki czy wsparcia ze strony państwa dla osób niepełnosprawnych ze spektrum autyzmu, ponieważ to była dosyć interesująca wymiana zdań. Gdyby pan senator zechciał pokrótce Wysokiej Izbie przedstawić argumenty, które padły… Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#SenatorJanFilipLibicki">Ja mogę powiedzieć tak. W tym fragmencie dyskusji, o którym mówi pan senator, padły 3 wypowiedzi. Pan senator Czerwiński mówił o tym, że taka uchwała nie powinna mieć kształtu, który sugerowałby, że osoby ze spektrum autyzmu i całe te środowisko pozostaje jakby w ogóle bez wsparcia i że potrzebujemy niejako od nowa coś budować. Wskazywał pan senator Czerwiński, o czym powiedziałem, prezentując swoje sprawozdanie, że ten system wsparcia dzieci i młodzieży po latach od startu, że tak powiem, zaczyna funkcjonować coraz lepiej. Kontrwypowiedzią była wypowiedź pana senatora Tyszkiewicza, wskazującego poszczególne wypowiedzi przedstawicieli środowiska – cytował je z różnych dostępnych mu materiałów internetowych – które na to by nie wskazywały. A trzecim głosem był mój głos jako inicjatora tej uchwały. Podzieliłem się moim doświadczeniem, dość bliskim stwierdzeniom pana senatora Czerwińskiego. To znaczy, że o ile środowisko uważa, że po latach ten system wsparcia dzieci i młodzieży zaczyna funkcjonować w miarę sprawnie, o tyle mamy problem wtedy, kiedy ta młodzież wychodzi z wieku dziecięcego i młodzieńczego. I to jest jedna z przyczyn, dla których zaproponowaliśmy tę uchwałę.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#SenatorJanFilipLibicki">Tak przebiegała ta dyskusja – oczywiście w telegraficznym skrócie. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pytanie zadaje pan senator Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Goście!</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Senatorze Reprezentancie Wnioskodawców, czy nie uważa pan, że tekst tej uchwały ma po części charakter, nazwałbym to, konfrontacyjny? Właśnie dlatego, że o tych myślach, o których pan przed chwilą powiedział i które pojawiały się w dyskusji, czyli o tym fakcie, że opieka nad dziećmi i młodzieżą w spektrum autyzmu w trakcie ich uczęszczania do szkoły jest coraz lepsza, nie ma tutaj mowy. Czyli jest jakby sugestia, że musimy na nowo układać jakąś strategię. To jest pierwsza kwestia. Można oczywiście ulepszać procesy, można ulepszać sam stan opieki, przeznaczać więcej środków – to jest jasne – ale jednak ta opieka systemowa nad dzieckiem z autyzmem, ze spektrum autyzmu w naszej, polskiej szkole jest, uważam, na wysokim poziomie, naprawdę na wysokim poziomie. I to jest jedno pytanie. Tego aspektu tutaj nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-18.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">I jest drugie, znacznie bardziej podstawowe, pytanie. Otóż: po co państwo powinno się opiekować dzieckiem, nazwałbym to ogólnie, autystycznym? Powinno stwarzać możliwości uspołecznienia tego dziecka, bo to dziecko uspołecznione często ma wyrobione, że tak powiem, daleko idące różne umiejętności, różne cechy, dzięki którym przewyższa przeciętnego ucznia…</u>
+          <u xml:id="u-18.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Panie Senatorze, już 2 minuty pan pyta.</u>
+          <u xml:id="u-18.4" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Już konkluduję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-18.5" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Czy tak stworzony tekst wzywający, nazwałbym to, do kontynuacji tej opieki w sferze dorosłych, ale wyróżnionej, nie będzie skutkował tym, że same dzieci, ale także rodzice i nauczyciele, którzy pracowali na to, żeby dziecko autystyczne, wychodząc ze szkoły, mogło uczestniczyć w normalnym życiu społecznym, np. poprzez klasy integracyjne – to po to właśnie się to robi – będzie po prostu stygmatyzowane w przyszłości? Pytanie jest takie: czy ten sposób, nazwałbym to, wskazywania problemu nie doprowadzi do tego, że będziemy dzieci autystyczne stygmatyzować już wtedy, kiedy one nie będą potrzebowały pomocy? Np. w szkole średniej, bo w szkole podstawowej były odpowiednio prowadzone, odpowiednio uspołecznione. I chodzi mi o to, czy nie wylewamy tutaj dziecka z kąpielą – w przenośni.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę o zwartą odpowiedź pana senatora.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#SenatorJanFilipLibicki">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#SenatorJanFilipLibicki">Panie Senatorze, w odpowiedzi na pytanie pierwsze, czy ta uchwała ma charakter konfrontacyjny, ja powtórzę coś, o czym już mówiłem: to pana kolega klubowy, pan senator Jackowski, postulował, aby słowo „apeluję” zmienić na słowo o zdecydowanie mocniejszym wydźwięku. Ja pozwoliłem sobie odradzić panu senatorowi Jackowskiemu to sformułowanie, ponieważ właśnie chciałem jako inicjator tej uchwały jak najbardziej uniknąć takiego konfrontacyjnego jej tonu.</u>
+          <u xml:id="u-20.2" who="#SenatorJanFilipLibicki">Poza tym zwrócę uwagę na jeszcze jedną kwestię. Mniej więcej o godzinie 10.00 dość podobnie brzmiąca uchwała została przyjęta jednogłośnie przez Sejm, czyli przez izbę, w której większość ma to ugrupowanie, które w Senacie pozostaje w opozycji. Być może przyjęcie tej uchwały w Sejmie poprzedzało wprowadzenie jakichś poprawek. Ale ja nie słyszałem o tym, żeby w Sejmie zostały przyjęte jakieś poprawki. Z tego, co wiem, wynika, że uchwała została przyjęta mniej więcej w takim samym kształcie, w jakim jest projekt, nad którym dzisiaj procedujemy. A więc w Sejmie większość posłów Prawa i Sprawiedliwości nie uznawała tonu tej uchwały za konfrontacyjny w stosunku do siebie. To jest odpowiedź na pytanie pierwsze.</u>
+          <u xml:id="u-20.3" who="#SenatorJanFilipLibicki">Odpowiedź na pytanie drugie jest następująca. No, projektowana uchwała ma, że tak powiem, charakter intencjonalny, wskazuje ona na pewien problem. Ja się zgadzam z panem senatorem, bo my tutaj apelujemy o stworzenie pewnej strategii. Jeśli taka strategia powstanie, to zostanie ona poddana debacie parlamentarnej i będziemy nad nią dyskutować w Senacie. Wydaje mi się, że to wtedy będzie czas na wskazywanie takich słusznych uwag natury szczegółowej. Co do uchwały, która ma charakter ogólny, która tylko wskazuje pewien problem, to wydaje mi się, że nie byłoby czymś właściwym, gdybyśmy w taki sposób doprecyzowywali zapisy tejże uchwały. Tyle w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Kwiatkowski.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pozwolę sobie tylko przypomnieć, że o 12.00 zostanie ogłoszona półgodzinna przerwa.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Kwiatkowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pytanie kieruję oczywiście do senatora sprawozdawcy. Czy zgodzi się pan, że projektowana uchwała ma charakter faktograficzny, a nie konfrontacyjny? Biorę tu pod uwagę, że raport Najwyższej Izby Kontroli ogłoszony w czerwcu 2020 r. – przytoczę dwa zdania z podsumowania tego raportu – oceniał sytuację w Polsce następująco: „Opieka nad osobami z autyzmem lub zespołem Aspergera w okresie edukacji przebiegała poprawnie. Większości uczniów stworzono warunki do uzyskania wykształcenia i przygotowania zawodowego, z uwzględnieniem specyfiki ich niepełnosprawności. Jednak po zakończeniu edukacji osoby dorosłe nie mają już zagwarantowanej kontynuacji wsparcia i pełnego dostępu do skutecznej rehabilitacji, umożliwiającej przygotowanie ich do pracy i samodzielnego życia. Może to oznaczać regres i utratę umiejętności, które osoby z autyzmem lub zespołem Aspergera nabywały przez wiele lat edukacji, a w konsekwencji prowadzić do wykluczenia społecznego”. Czy nie jest tak, że projektowana uchwała wskazuje realny problem, który pojawia się po okresie edukacji? Czy nie stanowi ona także formy podziękowania dla tych, którym podziękować trzeba, szczególnie dla rodziców dzieci z zespołem Aspergera i licznych organizacji i stowarzyszeń, które wspierają wysiłki tychże rodziców? Mówię to także jako ojciec dziecka z zespołem Aspergera. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Fedorowicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#SenatorJerzyFedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#SenatorJerzyFedorowicz">Ja nie mam pytań. Chciałbym tylko podziękować senatorowi Libickiemu i wszystkim kolegom, którzy pracowali nad tym projektem uchwały. Oczywiście nie mam do niego żadnych zastrzeżeń. Dobrze, że zwracamy uwagę na ten problem. Mam tutaj swoje doświadczenia, bo wśród moich przyjaciół są rodzice dzieci z autyzmem.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#SenatorJerzyFedorowicz">Panie Senatorze Czerwiński, proszę pamiętać, że projektowana uchwała nie wypomina żadnych zaniedbań z przeszłości. Ona tylko przypomina, że należy robić więcej dla tych osób, bo problemy tych dzieci i dramaty ich rodziców, które są związane z… No, na to państwo musi zwracać uwagę. Jeszcze raz dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Rozumiem, że to były raczej krótkie komentarze. Przypominam, że jesteśmy w trakcie sesji pytań.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Senatorze, oczywiście wszyscy jesteśmy za tym, żeby wspierać te osoby, żeby wyrównywać szanse osób ze spektrum autyzmu, jak najbardziej. Chciałbym zapytać, czy zanim zainicjował pan prace nad taką uchwałą… No bo jest pan członkiem senackiej Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Czy na posiedzeniu komisji były proponowane jakieś zmiany legislacyjne, które miałyby wspierać osoby ze spectrum autyzmu? Czy zapoznawał się pan też ze stanowiskiem rządu w kwestii tej strategii, w kwestii zmian, które miałyby wspierać osoby z autyzmem? Czy były tutaj jakieś zmiany w tym zakresie postulowane ze strony komisji bądź taż pana bezpośrednio? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SenatorJanFilipLibicki">Dobrze. No więc nie będę opowiadał na deklaracje pana senatora Fedorowicza, tylko po prostu podziękuję panu senatorowi Fedorowiczowi.</u>
+          <u xml:id="u-28.1" who="#SenatorJanFilipLibicki">Jeżeli chodzi o to, o czym powiedział pan senator Kwiatkowski, to ja mogę powiedzieć tylko tyle: tak, u źródła naszej intencji zgłoszenia tej uchwały było dokładnie to, co zawiera się w tym, co pan senator przewodniczący Kwiatkowski odczytał, czyli ten fragment ze stosownego, że tak powiem, raportu Najwyższej Izby Kontroli. Naszą uchwałą chcieliśmy wskazać właśnie tę sytuację, która w tym raporcie została opisana.</u>
+          <u xml:id="u-28.2" who="#SenatorJanFilipLibicki">Jeżeli chodzi o odpowiedź na pytanie pana senatora Szweda, to mogę powiedzieć: tak. Środowisko zwraca się o to, żebyśmy przeprowadzili stosowne posiedzenie tematyczne Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej i oczywiście takie posiedzenie komisji poświęcone tej sprawie także z udziałem przedstawicieli rządu, którzy będą mogli się wypowiedzieć na posiedzeniu komisji… takie posiedzenie komisji przeprowadzimy. Jak dotąd, takie posiedzenie komisji się nie odbyło. To tyle w tej sprawie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wyczerpaliśmy listę pytań.</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Do dyskusji zapisali się panowie senatorowie Wadim Tyszkiewicz, Jan Maria Jackowski i Władysław Komarnicki.</u>
+          <u xml:id="u-29.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę, pan senator Tyszkiewicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-30.1" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">System wsparcia środowiska w spectrum autyzmu jest coraz lepszy, to nie ulega wątpliwości, mówię to na podstawie swojego doświadczenia, na które będę się powoływał, mimo że opozycja w Senacie czasami drwi z powoływania się na doświadczenie zdobyte w samorządzie. To doświadczenie wskazuje mi na to, że rzeczywiście jest coraz lepiej i system działa coraz lepiej, ale przede wszystkim dzięki tak naprawdę samorządom, bo zaangażowanie samorządów i organizacji społecznych typu… Akurat w moim mieście to są np. warsztaty terapii zajęciowej, w ramach których wspólnie z samorządem tworzone są coraz lepsze warunki. To działa i działa coraz lepiej. Ale oczywiście jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia.</u>
+          <u xml:id="u-30.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Środowisko osób dotkniętych autyzmem, osób niosących im pomoc oraz zajmujących się tym problemem z radością przyjmuje fakt zainteresowania się problemem pacjentów – dzieci, podopiecznych i ich rodzin. Dobrze, że te środowiska wreszcie zostały zauważone. Na co dzień osoby ze spectrum autyzmu spotykają się z mnóstwem problemów wymagających pilnego ich rozwiązania, także systemowego. Problemy zaczynają się tak naprawdę już na etapie, kiedy rodzice zauważają nieprawidłowości w zachowaniu i rozwoju dziecka i zaczynają poszukiwania w kierunku możliwości uzyskania diagnozy.</u>
+          <u xml:id="u-30.3" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Bardzo często diagnoza ta stawiana jest zdecydowanie za późno lub mylnie. Poradnie publiczne są przeładowane, co powoduje, że termin konsultacji czy badania jest bardzo odległy. Zdarza się, że dzieci 3-letnie niemówiące oczekują po kilka lat w kolejce do logopedy. Często poradnie nie dysponują kadrą z odpowiednim przygotowaniem do pracy i diagnozy dzieci ze specyficznymi zaburzeniami rozwoju. Jednostki prywatne zaś tego typu diagnozy i orzeczenia wystawić nie mogą.</u>
+          <u xml:id="u-30.4" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Dużym problemem, zwłaszcza w małych jednostkach, jest dostęp do lekarzy specjalistów, którzy stanowią wsparcie w diagnozie i terapii. Neurolog, psychiatra, audiolog, badania genetyczne. Niekiedy aby zdobyć komplet wymaganych dokumentów, rodzice wiele miesięcy czekają na wizytę u wymienionych specjalistów, a dziecko wymagające pilnego podjęcia terapii, która ma bardzo duże znaczenie zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie, zostają pozostawione same sobie.</u>
+          <u xml:id="u-30.5" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Problemem jest też niska świadomość wśród personelu medycznego, pediatrów, pielęgniarek środowiskowych, opiekunek żłobków, którzy mogliby ukierunkować rodziców na ścieżkę terapeutyczną. Niestety z powodu braku odpowiednich szkoleń dla pracowników wymienionych jednostek wciąż można spotkać np. pediatrów, którzy sugerują rodzicom wmawianie dziecku zaburzeń, logopedów twierdzących, że jeszcze przyjdzie czas na mowę, i wiele innych niezgodnych z nauką porad.</u>
+          <u xml:id="u-30.6" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Zakres otrzymywanej pomocy jest też zbyt mały. Dotyczy to chociażby wymiaru godzinowego zajęć w ramach WWR. Brakuje ośrodków terapeutycznych, a także wsparcia dla rodziców, wsparcia psychologicznego i metodologicznego, bez którego nie nauczą się oni, jak rozumieć swoje dziecko. Widoczne są też nierówne szanse w zakresie dostępu do terapii. Niestety bardzo często dostęp do specjalistycznej, nowoczesnej terapii oraz specjalistów, którzy zapewniają jej ciągłość i kompleksowość, możliwy jest tylko w prywatnych ośrodkach i gabinetach. Wielu rodziców nie może sobie na to pozwolić ze względów finansowych.</u>
+          <u xml:id="u-30.7" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Edukacja i włączenie do grupy rówieśniczej to kolejny problem. Nie każda placówka gwarantuje nauczyciela wspomagającego. Szkoły tłumaczą się brakiem środków. Zdarza się także, że na to stanowisko zatrudniane są osoby niemające żadnego przygotowania do pracy z dzieckiem o specyficznych potrzebach. W społeczeństwie jest ciągle zbyt mała świadomość autyzmu, co powoduje, że w szkołach publicznych dzieci te są często niechciane i nierozumiane.</u>
+          <u xml:id="u-30.8" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Brakuje opieki wytchnieniowej dla rodziców. Należy pamiętać, że osoby autystyczne często wymagają opieki przez 24 godziny na dobę. Często jest tak, że w najbliższym otoczeniu nie ma nikogo, kto mógłby wspomóc rodziców.</u>
+          <u xml:id="u-30.9" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Kolejnym aspektem jest usamodzielnienie. Terapia prowadzona od najmłodszych lat i wsparcie systemowe powinny dawać rodzicom i dzieciom poczucie bezpieczeństwa, poczucie, że dziecko nie pozostanie bez opieki i będzie mogło w miarę możliwości funkcjonować w społeczeństwie.</u>
+          <u xml:id="u-30.10" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Bardzo istotnym aspektem z punktu widzenia środowiska osób ze spektrum autyzmu jest uregulowanie ścieżki otrzymywania uprawnień terapeuty osób autystycznych. W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej pseudoterapeutów po kursach online, bez gruntownej wiedzy i umiejętności. Osoby te zwodzą rodziców, obiecując niesamowite efekty, a jedyny efekt jest taki, że dziecko stoi w miejscu lub się uwstecznia. Rodzice tracą pieniądze i nadzieję na udaną terapię. Według nas ta ścieżka powinna zostać jasno określona, powinny zostać sprecyzowane wymagania wobec takiego terapeuty, tak aby terapia była właściwa i korzystna dla dzieci i rodziców.</u>
+          <u xml:id="u-30.11" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Kolejny kłopot dotyczy wsparcia ze środków PFRON, które właściwie nie obejmuje dzieci ze spektrum autyzmu, mimo iż bardzo często są one zaliczane do grupy osób niepełnosprawnych oraz wymagających specjalistycznego sprzętu, specjalnego wyposażenia domu itd. Pomoc ta obejmuje głównie zakup sprzętu dla osób z dysfunkcjami narządu ruchu, wzroku lub słuchu.</u>
+          <u xml:id="u-30.12" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Na koniec powiem, że w pełni popierając projekt uchwały, jednocześnie apeluję o dostosowanie obecnego systemu wsparcia do realnych potrzeb osób ze spektrum autyzmu oraz o włączenie w budowanie tego systemu ludzi, którzy posiadają najświeższą i najbliższą rzeczywistości wiedzę w tym zakresie, tj. pedagogów, terapeutów i rodziców. I to jest kwintesencja mojej wypowiedzi, którą kieruję do senatora Czerwińskiego. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-31.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Jan Maria Jackowski.</u>
+          <u xml:id="u-31.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Po pana wystąpieniu zostanie ogłoszona półgodzinna przerwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-32.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Ja przyłączam się do tych apeli i podziękowań, które zostały złożone na ręce pana senatora Libickiego. Dziękuję za tę inicjatywę. Ja też się pod nią podpisałem, poparłem ten projekt.</u>
+          <u xml:id="u-32.2" who="#SenatorJanMariaJackowski">Niemniej jednak chciałbym zwrócić uwagę na 2 kwestie związane z tym projektem. Otóż przede wszystkim projektowana uchwała nie dotyczy tylko tych osób ze spektrum autyzmu, które nie mają ukończonych 18 lat. No, w zasadzie wokół tego ogniskowała się dyskusja podczas posiedzenia komisji. Problem jest głębszy i szerszy, problem jest bardzo poważny. Dotyczy on nie tylko osób ze spektrum autyzmu, które są niezdolne do samodzielnego życia – a takie osoby niestety są – ale również innych osób niepełnosprawnych niezdolnych do samodzielnego życia. Uważam, że państwo polskie ma w tym zakresie ogromną rolę do odegrania. Ponieważ system domów pomocy społecznej wygląda, jak wygląda, bardzo wielu rodziców, którzy mają takie dzieci – zdajemy sobie sprawę, jak dramatyczna może być sytuacja życiowa tych dzieci po odejściu ich rodziców czy opiekunów prawnych – zakłada różne fundacje, tworzy różnego rodzaju inicjatywy, także o charakterze integracyjnym. To są miejsca, gdzie te osoby mogą wspólnie mieszkać i wspólnie spędzać czas, gdzie mają zapewnioną odpowiednią, profesjonalną opiekę. I to jest obszar, który moim zdaniem wymaga szczególnego wsparcia ze strony państwa, ponieważ jest tu pewne widmo wiszące nad rodzicami osoby niepełnosprawnej, która nie jest zdolna do samodzielnego życia. Podkreślam, jest w tym potężny dylemat życiowy, moralny, są to bardzo trudne życiowe kwestie. I dlatego to wsparcie ze strony państwa… Ja nie chcę wchodzić w dyskusję, czy jest ono odpowiednie, czy nieodpowiednie i jak ta sytuacja wygląda. Różne opinie były tu zaprezentowane. Zgadzam się z opinią, że sytuacja, jeżeli chodzi o system szkolny, się polepsza itd., były też cytowane podczas posiedzenia komisji opinie pochodzące ze środowiska rodziców dzieci ze spektrum autyzmu, że jeżeli chodzi o ten poziom czy o kwestie na tym etapie życiowym, to wsparcie jest coraz lepsze, niemniej jednak systemowego rozwiązania wymaga ta druga kwestia, o której przed chwilą mówiłem.</u>
+          <u xml:id="u-32.3" who="#SenatorJanMariaJackowski">I wreszcie kwestia dyskusji o „apeluje”… Ja byłem akurat… Mówię tu o ostatnim wierszu przedostatniego akapitu projektu uchwały: Senat apeluje do rządu o podjęcie działań mających na celu stworzenie rzeczonej strategii. Rację miał pan senator Czerwiński podczas dyskusji, że sama strategia jeszcze problemu nie rozwiąże, ona może być narzędziem do realizacji dobrego czy bardzo dobrego – to już w zależności od tego, jaki będzie ten program czy ta strategia – działania na rzecz osób niepełnosprawnych. Dlatego mnie się wydawało, że warto byłoby tę kwestię w projekcie uchwały wzmocnić, wprowadzić tu formę bardziej obligatoryjną, ponieważ samo apelowanie… No, możemy apelować, ale z apelu może nic doraźnie nie wyniknąć – mam nadzieję, że tak nie będzie, ale tutaj dmucham na zimne. I dlatego proponowałem tutaj zmianę. Ale skoro senator Libicki, który był przedstawicielem wnioskodawców, uznał, że taka formuła zapisu jest wystarczająca, to ja nie składałem w tym zakresie poprawek i nie zamierzam ich absolutnie składać. Mam nadzieję, że ta uchwała zostanie podjęta i mam nadzieję, że przyczyni się ona w znacznym stopniu do podjęcia działań, które w tym zakresie, moim zdaniem, są niezbędne ze strony państwa polskiego. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zgodnie z przedstawionymi propozycjami zapraszam pleno titulo państwa senatorów na otwarcie skromnej wystawy poświęconej wybitnemu twórcy jazzowemu, doktorowi Krzysztofowi Komedzie Trzcińskiemu.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W związku z tym ogłaszam półgodzinną przerwę do godziny 12.30.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">Przerwa w posiedzeniu od godziny 11 minut 58 do godziny 12 minut 32</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Powracamy do rozpatrywania punktu pierwszego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie wsparcia i wyrównania szans dla osób w spektrum autyzmu.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przypominam, że przed przerwą w obradach senator sprawozdawca przedstawił sprawozdanie komisji i odpowiedział na pytania senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Rozpoczęliśmy też dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zabranie głosu pana senatora Władysława Komarnickiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Nie miałem zamiaru dzisiaj zabierać głosu, bo uważałem, że sprawy dotyczące autyzmu są tak ważne, że tylko jednomyślnie, jednogłośnie, bez żadnych pytań możemy przyjąć propozycję uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Chciałbym przede wszystkim gorąco i serdecznie podziękować panu senatorowi Libickiemu. Dlaczego tak bardzo pan senator Libicki… Bo uchwała to jest apel, to jest prośba, a ja chcę się podzielić z państwem już nie tym, co mówili moi przedmówcy… Mówił znakomicie pan senator Libicki. Przeczytał protokół, pod którym się podpisuję, pan senator Kwiatkowski. Mówił bardzo szczegółowo pan senator Wadim Tyszkiewicz. Ale ja chciałbym się podzielić z państwem, z senatorami tym, co jest dzisiaj istotą rzeczy.</u>
+          <u xml:id="u-35.3" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Ja jestem senatorem z okręgu nr 21, z Gorzowa Wielkopolskiego. 6 lat temu przyszli do mnie rodzice ze łzami w oczach, którzy mówili, że nie ma przyjęć dzieci z autyzmem do przedszkola ani do szkoły. Pan Bóg ochronił mnie, nie dotknęło to mojej rodziny. Muszę państwu powiedzieć, że to jest strasznie trudna rzecz dla rodzin, ci rodzice przeżywają to strasznie. Proszę państwa, bez pomocy państwa oni są w beznadziejnej sytuacji. Ja przez te 6 lat zaangażowałem się… Muszę o tym powiedzieć. Nie miałem zamiaru zabierać głosu, ale muszę o tym opowiedzieć, dlatego że jest taka znieczulica… Ja nie wiem, czy ona nie wynika z tego, że ci, których nie dotyka ta straszna choroba, udają, że tego problemu nie ma w naszym kraju. A jaki to jest problem? 6 lat temu stowarzyszenie zaprosiło mnie do miejsca, w którym było pseudoprzedszkole i pseudoszkoła… To było w szpitalu psychiatrycznym. Dach przeciekający, zapleśniały dywan i ci bezradni nauczyciele oraz kierownictwo tego stowarzyszenia. Trafiłem tam tylko dlatego, że chciałem pomóc. Ja nie chciałem uwierzyć, że można nie przyjąć dziecka do przedszkola lub szkoły. I to moje wejście tam… Ja zostałem z tymi dziećmi, z tymi rodzicami i ze stowarzyszeniem na 6 lat. Przez 6 lat biegałem po wielu przedsiębiorstwach, zaprzągłem do pomocy wielu ludzi. Trzeba było ich ruszyć do pomocy, bo potrzeba było 2,5 miliona zł. Znikąd nie było pomocy, a pisałem wszędzie. Żeby ruszyć sumienia, każdemu opowiadałem historię, którą osobiście przeżyłem. Proszę państwa, jak ktoś chciałby się dowiedzieć, jak było i jak jest trudno tym, którzy są szefami takich stowarzyszeń, którzy są pedagogami, to zapraszam do Gorzowa Wielkopolskiego na spotkanie z tym stowarzyszeniem. Państwo polskie, tak jak jest napisane w projekcie tej uchwały, musi wiedzieć o tym, że takich dzieci, jak twierdzą naukowcy, jest coraz więcej. Tu nie ma tendencji spadkowej – jest tendencja zwyżkowa. Ten problem, jak przeczytałem w tej propozycji uchwały, dotyczy ok. 1 miliona osób. A jak tragiczna sytuacja jest w domach… Ja byłem do kilku zaproszony. Jedno z rodziców, nawet jak jest biednie w domu, nie może pracować, bo to dziecko potrzebuje opieki przez 24 godziny na dobę. I muszą o tym wiedzieć wszyscy, którzy o czymkolwiek decydują, jeżeli chodzi o takie stowarzyszenia.</u>
+          <u xml:id="u-35.4" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">I słowo na koniec. Kiedy dziecko kończy wiek szkolny, pojawia się poważny problem. Problem jest bardzo poważny i cieszę się bardzo, że dzisiaj został poruszony. My do tego, Panie Senatorze Libicki, musimy regularnie wracać. Nie możemy ich zostawić tylko z uchwałą, żeby nie było tak, że nic nie będzie z niej wynikało. Bardzo dziękuje państwu za uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zabranie głosu pana senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-37.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Uchwały okolicznościowe na ogół podejmujemy bez dyskusji, ale może jest tak, że to Opatrzność czuwała i dyskusja przy projekcie tej uchwały się pojawiła, bo ona umożliwia troszkę to, żebyśmy poznali fakty, a nie wierzyli w propagandę czy w nieuprawnione tezy co do tego, jak skutecznie jest rozwiązany problem dzieci w szeroko rozumianym spektrum autyzmu i rodziców tych osób. Bo można powiedzieć – i o tym mówiliśmy zresztą, padało to przecież i na posiedzeniu komisji – że w czasie, w którym te dzieci korzystają z edukacji, powiedzieć, ten problem jest rzeczywiście w miarę skutecznie rozwiązany. Ale, Szanowni Państwo, państwo polskie ma szersze obowiązki – to wynika z przepisów. Ma obowiązek nie tylko zapewnienia edukacji tym dzieciom na wszystkich szczeblach kształcenia, ale, zgodnie z ustawami to regulującymi, ma także obowiązek zapewnienia im pomocy, już jako dorosłym, w uzyskaniu i utrzymaniu zatrudnienia.</u>
+          <u xml:id="u-37.2" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Jak to w praktyce w Polsce wygląda? W praktyce osobom z autyzmem i z zespołem Aspergera zapewniono oczywiście możliwość kształcenia zawodowego, przygotowania do pracy już po zakończeniu edukacji. Zaraz powiem państwu, jak to przygotowanie przekłada się na realne zatrudnienie tych osób. Mówimy o problemie niebłahym. Mówimy tu – było to w uchwale – o tym, że jeżeli patrzymy na całe spektrum autyzmu… Mówimy tu także przecież o rodzinach, bo one muszą się włączyć we wspieranie własnych dzieci, którym z tymi problemami przychodzi się zmierzyć. Tylko w roku szkolnym 2018/2019 z kształcenia specjalnego w szkołach i przedszkolach korzystało ponad 50 tysięcy dzieci z niepełnosprawnościami. Te statystyki z roku na rok rosną. I co się dzieje po zakończeniu edukacji z osobami autystycznymi, osobami z zespołem Aspergera? Mogą podjąć zatrudnienie na tzw. otwartym rynku pracy. Podkreślam „mogą”, bo wskaźnik zatrudnienia osób z tymi zaburzeniami jest w Polsce, Szanowni Państwo, niższy od 1%, podczas gdy w krajach Europy Zachodniej wynosi nawet kilkanaście procent. Powtórzę: wskaźnik zatrudnienia osób z tej grupy jest w Polsce poniżej 1%. Warto, żeby o tej liczbie pamiętali wszyscy ci, którzy się w tej sprawie wypowiadają, szczególnie jeżeli mówią, że w Polsce mamy doskonały system wsparcia dla tych osób, także zawodowego. On jest tak doskonały, że z niego korzysta niecały 1%.</u>
+          <u xml:id="u-37.3" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Większość osób z autyzmem lub zespołem Aspergera wymaga po zakończeniu edukacji pomocy w przygotowaniu do pracy i samodzielnego życia. Fakt zakończenia nauki nie powoduje, że te osoby pozbywają się problemów związanych ze swoimi schorzeniami. Nie ma czarodziejskiej różdżki, która powoduje, że w momencie, kiedy to dziecko kończy edukację, jego zaburzenia nagle znikają. Warto o tym pamiętać. Oni mogą oczywiście funkcjonować na rynku pracy – po to są warsztaty terapii zajęciowej, po to są zakłady pracy chronionej, po to są zakłady aktywności zawodowej – ale niestety, okazuje się, że wszystkie te narzędzia są daleko niewystarczające w stosunku do potrzeb. Szanowni Państwo, te dzieci mogą uczestniczyć w warsztatach terapii zajęciowej oferujących rehabilitację społeczną albo, tak jak powiedziałem, rozpocząć pracę na otwartym bądź chronionym rynku pracy w zakładzie pracy chronionej lub w zakładzie aktywności zawodowej. Niestety – i tu rekomenduję lekturę raportu Najwyższej Izby Kontroli – takie działania dla tych osób często były prowadzone tylko formalnie. Świadczy o tym fakt, że tylko w ok. 19% zakładów aktywności zawodowej i w 22% warsztatów terapii zajęciowej w województwach, w których Najwyższa Izba Kontroli prowadziła czynności kontrolne, wspierano osoby z autyzmem czy z zespołem Aspergera.</u>
+          <u xml:id="u-37.4" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">A są wspaniałe przykłady pracy z dziećmi. Cieszę się, że są z nami na sali przedstawiciele Fundacji JiM. Dziesiątki razy miałem możliwość bycia w państwa siedzibie w Łodzi przy ulicy Tatrzańskiej i wiem, jaką wspaniałą pracę wykonujecie. Naprawdę chciałbym wam za to po prostu serdecznie podziękować. Mam nadzieję, że efektem tej dzisiejszej dyskusji będzie to – bo przed chwilą rozmawialiśmy, pokazaliście państwo, ile można dobrego zrobić dla waszego środowiska, dla dzieci, dla rodziców – że za chwilę Komisja Ustawodawcza Senatu wyjdzie z propozycją zmian legislacyjnych, żeby te wstydliwe statystyki się zmieniły, żeby ta pomoc ze strony państwa nie była tylko deklaratoryjna, ale faktyczna. Mam nadzieję, że za chwilę ponad podziałami politycznymi będziemy w stanie przyjmować projekty ustaw, które nie werbalnie, a realnie będą pomagać osobom ze spektrum autyzmu i ich rodzicom. Dziękuję serdecznie.</u>
+          <u xml:id="u-37.5" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zabranie głosu pana senatora Aleksandra Szweda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Goście!</u>
+          <u xml:id="u-39.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Tak jak już podkreślałem to w zadawanym pytaniu, oczywiście wszyscy jesteśmy za wspieraniem i wyrównywaniem szans dla osób z autyzmem. Jest za tym również rząd Prawa i Sprawiedliwości, który w mojej ocenie tak dla osób z autyzmem, jak i osób z innymi niepełnosprawnościami uczynił od 2015 r. bardzo wiele. Warto tutaj jako przykład podać, obok wielu programów wsparcia osób niepełnosprawnych i nowelizacji wielu ustaw, przyjętą niedawno przez Radę Ministrów pierwszą polską strategię na rzecz osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030, która jest w mojej ocenie ważnym krokiem w kierunku poprawy sytuacji i jakości życia osób z niepełnosprawnościami w Polsce. To pierwszy tak kompleksowy i długofalowy dokument. Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami to dokument o charakterze strategicznym, który będzie mapą drogową polityki krajowej na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Prace nad strategią zostały zapoczątkowane pod koniec 2016 r. W 2020 r. została ona znacząco rozszerzona i skonkretyzowana. Przeanalizowano ponad 1 tysiąc 600 stron uwag w ramach konsultacji społecznych, a robocza wersja strategii uzyskała wstępną akceptację ze strony Komisji Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-39.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Prace nad propozycją konkretnych działań zostały poprzedzone diagnozą stanu faktycznego, którą oparto zarówno na ogólnodostępnych danych statystycznych dotyczących sytuacji osób z niepełnosprawnościami w Polsce, jak i na różnego rodzaju raportach i opracowaniach dotyczących tej tematyki. Głównym celem strategii jest włączenie osób z niepełnosprawnościami w życie społeczne, a jeżeli to tylko możliwe, również w życie zawodowe. Współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym to w 2018 r. 28,3%, planowana do osiągnięcia w 2025 r. wartość pośrednia to 35%, a wartość docelowa to 45% w 2030 r.</u>
+          <u xml:id="u-39.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dokument składa się z wielu działań strategicznych, które pogrupowano i podzielono na obszary priorytetowe strategii.</u>
+          <u xml:id="u-39.5" who="#SenatorAleksanderSzwed">W ramach osi priorytetowej pierwszej – „Niezależne życie” – mamy takie obszary jak wprowadzenie systemowej usługi asystencji osobistej oraz opieki wytchnieniowej, ujednolicenie i systemowy rozwój mieszkalnictwa wspomaganego, wdrożenie kręgów wsparcia, rozpoczęcie procesu deinstytucjonalizacji, stopniowego przechodzenia z opieki instytucjonalnej do wsparcia społeczności lokalnej osoby, zastąpienie instytucji ubezwłasnowolnienia modelem wspieranego podejmowania decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-39.6" who="#SenatorAleksanderSzwed">W ramach osi priorytetowej drugiej – „Dostępność” – mamy takie obszary jak wdrożenie uniwersalnego projektowania jednolitych standardów dostępności obiektów przestrzeni publicznej, zwiększenie dostępności transportu publicznego, w tym skrócenie minimalnego czasu zgłoszenia potrzeby asysty w transporcie kolejowym, rozwój transportu door-to-door, wprowadzenie regulacji w zakresie alternatywnych i wspomagających sposobów komunikacji czy zwiększenie dostępności audiowizualnych usług medialnych dla osób z niepełnosprawnościami.</u>
+          <u xml:id="u-39.7" who="#SenatorAleksanderSzwed">W ramach pozostałych osi priorytetowych, takich jak „Edukacja”, „Praca”, „Warunki życia i ochrona socjalna”, „Zdrowie”, „Budowanie świadomości” czy też „Koordynacja”, mamy wiele obszarów wsparcia, wsparcia również osób z autyzmem. Tak że wiele z tych działań zawartych w strategii trzeba ocenić naprawdę pozytywnie. Niemniej jednak uważam, że uchwała, którą procedujemy, uchwała w sprawie wsparcia i wyrównania szans dla osób w spektrum autyzmu, jest jak najbardziej cenna. I dziękując inicjatorowi, panu senatorowi Libickiemu, wyrażam dla niej pełne poparcie. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-39.8" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zabranie głosu panią senator Bogusławę Orzechowską – zdalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Goście!</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Mam nadzieję, że jestem słyszalna. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-41.2" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Chciałabym serdecznie podziękować panu senatorowi Janowi Filipowi Libickiemu za uchwałę o wsparciu i wyrównaniu szans dla osób ze spectrum autyzmu. Jest to oczywiście uchwała godna uwagi i godna naszego poparcia.</u>
+          <u xml:id="u-41.3" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Z ogromną przykrością przyjęłam twierdzenie pana senatora Wadima Tyszkiewicza, że lekarze pediatrzy i nauczyciela są niedouczeni i leniwi, że są ignorantami, którzy nie są w stanie dobrze rozpoznawać. Może kiedyś tak było, ale w tej chwili – tak myślę – dużo się dzieje, dużo się zmieniło. Lekarze i nauczyciele, i wszystkie inne osoby, które zajmują się opieką nad osobami ze spectrum autyzmu, cały czas podlegają edukacji, cały czas się uczą, zdobywają wiedzę i zdobywają umiejętności do rozpoznawania tych chorób.</u>
+          <u xml:id="u-41.4" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Panie Senatorze, proszę najpierw zapoznać się z realiami, a dopiero później oskarżać tych, którzy z tymi dziećmi, z młodzieżą czy z osobami dorosłymi pracują. Ja od wielu lat pracuję z osobami ze spectrum autyzmu. One wymagają szczególnej troski, najpierw rodziców, ale również… Mówię o wychowywaniu, o uczeniu i o leczeniu. Są to osoby, które wymagają niesłychanie dużo pracy, cierpliwości, determinacji, ale ta praca naprawdę bardzo się opłaca. Widzimy, że wśród tych osób są naprawdę prawdziwe perełki. Wiele z tych osób ma niesamowite zdolności matematyczne czy zdolności do nauki języków. Sama znam wiele osób, które naprawdę mają przed sobą ogromną przyszłość.</u>
+          <u xml:id="u-41.5" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Rzeczywiście w tej chwili powinniśmy działać tak, żeby to, co te osoby zdobyły w trakcie nauczania, w trakcie pobytu w grupie przedszkolnej czy innej, w szkołach zawodowych… żeby mogły się dalej rozwijać, żeby mogły się dalej kształcić, żeby mogły zostawać studentami, a nawet nauczycielami akademickimi, bo nie ulega wątpliwości, że szczególne umiejętności niektórych z tych osób mogą być preferencją do takich działań.</u>
+          <u xml:id="u-41.6" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Jeszcze raz dziękuję za tę inicjatywę i oświadczam, że będę jak najbardziej głosowała za. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zabranie głosu pana Marka Plurę – zdalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#SenatorMarekPlura">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#SenatorMarekPlura">Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-43.2" who="#SenatorMarekPlura">Uchwała, nad którą dyskutujemy, jest jednoznaczna i jednoznacznie służy celowi, który jasno z niej wynika, a którym jest wezwanie rządu do podjęcia działań mających na celu stworzenie strategii na rzecz osób ze spectrum autyzmu. Ta uchwała nie zawiera ani pochwał, ani nagan, nie odnosi się i nie powinna odnosić się ani do tego, co dobre i już zrobione, ani do tego, czego jeszcze nie zrobiono. Potrzebna jest nam przede wszystkim strategia, potrzebny jest plan działania, który połączy to, co jest dobrze zrobione, z tym, co wciąż jest zadaniem. Być może będzie ona początkiem tworzenia takiej właśnie mapy drogowej.</u>
+          <u xml:id="u-43.3" who="#SenatorMarekPlura">Cel został już określony, chociażby w Karcie Praw Osób z Autyzmem, nad którą jako poseł na Sejm miałem zaszczyt pracować wraz z przewodniczącym parlamentarnego zespołu do spraw osób z autyzmem, śp. posłem Arkadiuszem Rybickim. Wiele zapisów tej karty, ważnych dla życia i samodzielności, a także godności osób, których ona dotyczy, wciąż jeszcze oczekuje na swoją realizację.</u>
+          <u xml:id="u-43.4" who="#SenatorMarekPlura">Bardzo się cieszę, że mamy przyjętą przez rząd i zaakceptowaną już w parlamencie Strategię na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami, ale jest to dokument bardzo ogólny, choć bardzo ważny, i potrzeba takiego uzupełnienia, jakim, mam nadzieję, będzie właśnie strategia na rzecz osób z autyzmem, osób ze spektrum autyzmu. Dlatego ja również, w imieniu Parlamentarnego Zespołu ds. Osób z Niepełnosprawnościami, jako jego przewodniczący, dziękuję wszystkim inicjatorom powstania tej uchwały, w szczególności panu przewodniczemu Janowi Filipowi Libickiemu. Myślę, że absolutnie nie muszę zachęcać pań i panów senatorów do głosowania za przyjęciem tego projektu, bo dyskusja, również i ta, którą toczymy właśnie w tej chwili, pokazuje, że wszyscy mamy nie tylko wiele empatii i zrozumienia, ale także prawdziwej wiedzy, i jeżeli obserwujemy w tej dyskusji spory, to ja bardzo się cieszę, że one są naprawdę merytoryczne, i za to także chciałbym państwu serdecznie podziękować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poproszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Czerwińskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Goście!</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Tak jak w przypadku każdego tekstu, który wychodzi z tej Izby, podstawowym kryterium powinno być po prostu kryterium prawdy. Ta dyskusja, która tutaj miała miejsce, szczególnie pierwszy głos w tej dyskusji, niestety tego kryterium nie spełniała. Otóż to nie jest tak, że w szkołach, które np. prowadzą oddziały integracyjne, czy w przedszkolach uczą, wychowują, prowadzą zajęcia rewalidacyjne – bo to są 3 główne metody działania – osoby, jak to stwierdzono, niedouczone, po kursach. To jest po prostu obrażanie tych nauczycieli, którzy, specjalistycznie wyszkoleni, po studiach wyższych, zajmują się dziećmi, które mają większe potrzeby. Większe potrzeby – tylko i wyłącznie tyle. Ja chciałbym przeprosić za ten głos, ale przede wszystkim podziękować tym nauczycielom, tym pedagogom, tym psychologom, tym lekarzom, którzy zajmują się dziećmi ze spektrum autyzmu, a szczególnie podziękować rodzicom tych dzieci, bo to rodzice ponoszą podwójne obciążenie, nie tylko wychowaniem i edukacją – bardziej wychowaniem – ale przede wszystkim codzienną, powiedzmy wprost, terapią. Bez współdziałania rodziców ze szkołą nie można uzyskać efektów. A jakie powinny być te efekty? Dwie różne grupy… Otóż przede wszystkim autyzmu czy ogólnie schorzeń z grupy autyzmu, ze spektrum autyzmu nie da się wyleczyć, można tylko uspołecznić dzieci, no, głównie dzieci, bo one są najbardziej podatne na wpływ. Ale te właśnie dzieci, uspołecznione, które mogą i potrafią już po szkole działać w grupie, w otaczającym je środowisku, mają w większości większe uzdolnienia w jakiejś dziedzinie niż przeciętny uczeń. One mogą sobie dać lepiej radę na, nazwałbym to, otwartym rynku, tylko muszą zostać właśnie uspołecznione. I po to jest szkoła, a najpierw przedszkole, im wcześniej się to zacznie, tym lepiej… Jeśli przedszkolu, a potem szkole podstawowej, teraz jeszcze wydłużonej o 2 lata, uda się takie dziecko uspołecznić, to efekt naprawdę cieszy nie tylko rodziców, ale także wychowawców, nauczycieli. Oni widzą, jak to dziecko się zmienia, jak jest w stanie nawiązać kontakt ze swoimi rówieśnikami, uczestniczyć w grupie, a potem osiąga bardzo dobre rezultaty, np. w konkursach czy olimpiadach przedmiotowych. Do tego powinniśmy dążyć, to powinien być pierwszy cel. Rodzicom przecież nie zależy na tym, żeby te dzieci potem, przez całe swoje dorosłe życie były wykluczone. Im zależy na tym, żeby uczestniczyły w społeczeństwie, utrzymywały się samodzielnie, jeśli to jest oczywiście możliwe, mówię o lżejszych przypadkach. Nie wolno nam stygmatyzować tych dzieci, one nie mogą w życie dorosłe wkraczać ze znakiem, z piętnem tego, że będą niepełnosprawne już do końca. Nie. One są tylko trochę inne pod względem emocjonalnym, ale nie z punktu widzenia rozwoju intelektualnego, To trzeba wyraźnie powiedzieć.</u>
+          <u xml:id="u-45.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ta uchwała, niestety, nie mówi wszystkiego, a skoro nie mówi wszystkiego, to po części zakłamuje rzeczywistość. Ja przywołam 2 ostatnie akapity, najważniejsze. One są decydujące. O co my się zwracamy? Apelujemy do rządu o podjęcie działań mających na celu stworzenie rzeczonej strategii. Jakiej strategii? „Strategii zmierzającej do rozwinięcia obecnego systemu opieki i wsparcia osób w spektrum autyzmu, aby umożliwić im godne i możliwie samodzielne funkcjonowanie w dorosłości, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeby zapewnienia edukacji włączającej”. No to właśnie tak działają szkoły, a na pewno podstawowe, one włączają te dzieci do społeczeństwa, gdy tylko można. Dzieje się tak np. w oddziałach integracyjnych. To jest najlepsza metoda. Jest trójka lub pięcioro dzieci w oddziale, jest współpraca, współżycie w tym sensie, że są kontakty interpersonalne z dziećmi, i dobrze prowadząca te dzieci osoba, która jest odpowiednio wykształcona. Są zajęcia rewalidacyjne, opieka psychologa, pedagoga, czasami specjalisty logopedy. Tak po prostu jest.</u>
+          <u xml:id="u-45.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Oczywiście mogą się zdarzyć sytuacje może nie tyle patologiczne, ile niewzorcowe. Wtedy powinniśmy wymagać od rządu raczej tego, żeby takich sytuacji było jak najmniej. Być może trzeba by zwiększyć liczbę kontroli. Ale na pewno nie jest normą to, co tu przedstawiano, starając się nam wmówić, że dzieci w spektrum autyzmu są prowadzone przez osoby niewykształcone. Ja przeciwko temu protestuję, bo to jest obrażanie tych osób, które bardzo ciężko pracują. Jeszcze raz mówię: nie tylko edukacja, nie tylko wychowanie, ale także terapia, zajęcia rewalidacyjne.</u>
+          <u xml:id="u-45.4" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Oczywiście są problemy, jeśli chodzi np. o psychiatrę dziecięcą. Ale tych problemów nie da się tak łatwo zlikwidować i one nie powstały nagle, w ciągu 1 roku, 2, 4 czy 5 lat. One narastały. Tak, punktowo tego typu rzeczy należy zmienić i może nie tyle zmusić, ile zaapelować do rządu o zmianę.</u>
+          <u xml:id="u-45.5" who="#SenatorJerzyCzerwinski">A jeszcze czym innym jest kwestia tego, co się dzieje, gdy to dziecko wychodzi ze szkoły i staje się osobą dorosłą. Jeśli potrafi uczestniczyć w społeczeństwie, utrzymać się samodzielnie, tym lepiej dla tych, którzy je wcześniej prowadzili, dla terapeutów, dla nauczycieli, a przede wszystkim dla rodziców, bo to na nich, jak mówię, spoczywa największy obowiązek. Ale może się zdarzyć tak, że niestety będą to osoby niepełnosprawne. Wchodzą w dorosłość i co wtedy? System opieki musi być inny. Rzeczywiście trzeba stworzyć może nie tyle strategię, ile realny program opieki nad osobami niepełnosprawnymi, bo przecież niepełnosprawność nie musi wynikać z autyzmu. Tu mogą być bardzo różne przyczyny. Już do tego dorośliśmy, jesteśmy już na takim etapie rozwoju, że w naszym państwie możemy zająć się szczególnie niepełnosprawnymi.</u>
+          <u xml:id="u-45.6" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ale, tak jak mówię, ta uchwała powinna wyraźnie rozgraniczyć 2 systemy, 2 rzeczywistości. Jedna to jest rzeczywistość szkolna. Nawiasem mówiąc, w większości wystąpień państwa było akcentowane, że w szkole jak jest, tak jest, ale, mimo wszystko, jest to w miarę poukładane. A druga to jest rzeczywistość opieki nad osobami niepełnosprawnymi dorosłymi.</u>
+          <u xml:id="u-45.7" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ja poprę tę uchwałę. Nie dlatego, że uważam, że ona jest idealna, tylko dlatego, że ona zauważa problem.</u>
+          <u xml:id="u-45.8" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ale jeszcze raz mówię: problem jest inny w przypadku dzieci. Tym problemem nie jest brak strategii. Tym problemem mogą być punktowo występujące ewentualne sytuacje krytyczne niewzorcowe – tak bym to określił. My już wiemy, jak postępować z dziećmi autystycznymi. Wiemy, co trzeba zrobić. A czym innym jest kwestia osób dorosłych. Tutaj rzeczywiście jest przed nami dużo do zrobienia. Ale powinniśmy to też wyraźnie rozgraniczać. Bo inaczej, jak będziemy to mieszać w jednym kotle, to po prostu nie będziemy mówić prawdy. Czyli tak naprawdę nie zrealizujemy celu, ku któremu wzywa ta uchwała – po prostu pomocy osobom ze spektrum autyzmu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">I proszę o zabranie głosu pana senatora Wadima Tyszkiewicza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku, ja bardzo krótko. Ja…</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo. Ma pan 5 minut.</u>
+          <u xml:id="u-47.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Ja chciałbym zaprotestować przeciwko wkręcaniu mnie w jakąś polityczną sieczkę.</u>
+          <u xml:id="u-47.3" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Wybaczcie państwo, ale ja nie wiem, czy to polityka odbiera niektórym ludziom zdolność słuchania ze zrozumieniem. To ja chciałbym powtórzyć, co powiedziałem: ja przedstawiłem głos środowiska. To nie jest mój wymysł, który ja sobie skądś tam wziąłem – zacytowałem kogoś i powiedziałem coś. To jest głos środowiska. To jest skonsultowane. Każde moje wypowiedziane słowo jest skonsultowane ze środowiskiem.</u>
+          <u xml:id="u-47.4" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Gdzie ja powiedziałem, że to jest norma? Jak śmiecie państwo coś takiego mówić, wkręcać mnie i wmawiać mi takie słowa? Powiedziałem: „zdarza się także”. Gdzie tu jest słowo „norma”? Zdarza się. Zdarza się, bo się zdarza. I tak mówi środowisko, które próbuję tu reprezentować. Powiedziałem, że pojawiają się pseudoterapeuci. Pojawiają się. Środowisko jest wspaniałe, ja z nimi pracuję. Nie wiem, kto z wypowiadających się wcześniej miał kontakt z tym środowiskiem. Pani senator Orzechowska na pewno – chylę czoła. Ja wierzę w to, że pani pracuje, ma kontakt z tym środowiskiem i pani je reprezentuje. Co do innych wypowiedzi to mam poważne wątpliwości. Ja wypowiedziałem głos środowiska. Powiedziałem „zdarza się”. Nie myślałem, że ta uchwała będzie budziła takie kontrowersje, że będą wyciągane pojedyncze słowa z kontekstu.</u>
+          <u xml:id="u-47.5" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Tak, to działa, ten system działa coraz lepiej. Dzięki współpracy samorządu przede wszystkim i rządu oczywiście, i organizacji społecznych to działa coraz lepiej. Ale zdarzają się sytuacje, które trzeba wyeliminować, i ten system trzeba poprawiać.</u>
+          <u xml:id="u-47.6" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">A więc chylę czoła przed całym środowiskiem ludzi, specjalistów, wspaniałych specjalistów, których jest bardzo wielu. Trzeba wypracować rozwiązania systemowe, które poprawią funkcjonowanie tego systemu, które pozwolą na ścieżkę zawodową, na zdobywanie tych kwalifikacji. Chodzi o to, żeby ludzie, którzy rzeczywiście potrzebują tej opieki, byli zaopiekowani przez ludzi, którzy takie kwalifikacje posiadają.</u>
+          <u xml:id="u-47.7" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">A więc jeszcze raz: dementuję, że ja powiedziałem, że całe środowisko jest takie. Powiedziałem – powtórzę – „zdarza się”.</u>
+          <u xml:id="u-47.8" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I proszę mnie na przyszłość nie wkręcać w taką polityczną awanturę. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">I proszę o zabranie głosu panią senator Bogusławę Orzechowską – zdalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Następna obraza – słuchanie ze zrozumieniem.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Możliwe, że nie zawsze rozumiem to, co pan senator Tyszkiewicz mówi, ale powiedział pan jasno. Nie jest możliwe, żeby kilka osób słyszało dokładnie to samo.</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#SenatorBoguslawaOrzechowska">Ja pracuję z dziećmi z autyzmem jako pediatra. Z tymi dziećmi pracują nauczyciele, rehabilitanci, logopedzi. Było powiedziane, że zdarzają się osoby, które pokończyły jakieś kursy i mają uprawnienia. Ja mogę pana zapewnić, że w normalnych placówkach pracujących z dziećmi ze spektrum autyzmu nie ma takich przypadków. Wszystkie osoby, które pracują z tymi dziećmi, mają wyższe wykształcenie. Owszem, mogą mieć jakieś dodatkowe uprawnienia i zrobione wiele dodatkowych kursów, ale na pewno nie są to osoby, które na jednym kursie zdobyły uprawnienia i nagle dorwały się do opieki nad takimi dziećmi. Proszę nie obrażać środowiska lekarskiego i środowiska tych wszystkich, którzy dziećmi z autyzmem się zajmują. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Do głosowania przystąpimy za 9 minut.</u>
+          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-50.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">No, wszyscy muszą przyjść.</u>
+          <u xml:id="u-50.5" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-50.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czyli o godzinie 13.20.</u>
+          <u xml:id="u-50.7" who="#Gloszsali">Panie Marszałku, za 4 minuty…</u>
+          <u xml:id="u-50.8" who="#SenatorJerzyFedorowicz">Za 9 minut to nie zdążysz…</u>
+          <u xml:id="u-50.9" who="#Gloszsali">Przerwa techniczna…</u>
+          <u xml:id="u-50.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przerwa do godziny…</u>
+          <u xml:id="u-50.11" who="#Gloszsali">Panie Marszałku, do lekarza byłem umówiony. Chciałem zagłosować, a nie mogę.</u>
+          <u xml:id="u-50.12" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">No, to niech pan chwilę poczeka. A jeżeli pan nie będzie mógł zagłosować, to zostanie pan usprawiedliwiony. Niech pan się nie przejmuje.</u>
+          <u xml:id="u-50.13" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-50.14" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Powtarzam, przerwa do 13.20.</u>
+          <u xml:id="u-50.15" who="#komentarz">Przerwa w obradach od godziny 13 minut 11 do godziny 13 minut 20</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do głosowania nad projektem uchwały w sprawie wsparcia i wyrównania szans dla osób w spektrum autyzmu.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-51.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-51.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-51.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-51.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">96 senatorów głosowało za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-51.6" who="#komentarz">Głosowanie nr 4</u>
+          <u xml:id="u-51.7" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-51.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie wsparcia i wyrównania szans dla osób w spektrum autyzmu.</u>
+          <u xml:id="u-51.9" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-51.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 350, a sprawozdanie komisji – w druku nr 350 A.</u>
+          <u xml:id="u-51.11" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pana senatora Jacka Boguckiego, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SenatorSprawozdawcaJacekBogucki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#SenatorSprawozdawcaJacekBogucki">Ustawa o zmianie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw to projekt rządowy, który został przyjęty przez Sejm 17 marca br. Ten projekt wpłynął do Senatu, został przekazany do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 8 kwietnia komisja rozpatrzyła projekt i większością głosów zdecydowała o przyjęciu go bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#SenatorSprawozdawcaJacekBogucki">Projekt ten wydłuża okres wstrzymania sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa o 5 lat, czyli do dnia 30 kwietnia 2026 r. Projekt ten wprowadza ponadto dodatkowy wymóg. Chodzi o to, aby przy uzyskiwaniu zgody na sprzedaż, bo taka zgoda jest możliwa po złożeniu wniosku przez ewentualnego nabywcę i skierowaniu tego wniosku przez dyrektora Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa do ministra rolnictwa… Chodzi więc o to, aby w przypadku występowania o taką zgodę dyrektor Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa był zobligowany do tego, aby wskazywać, jakie względy społeczne uzasadniają tę sprzedaż. Wprawdzie w praktyce i tak takie uzasadnienie następowało, ale nie było zapisane w ustawie jako wymóg obligatoryjny.</u>
+          <u xml:id="u-52.3" who="#SenatorSprawozdawcaJacekBogucki">Ta ustawa jest stosunkowo krótka. W toku prac w komisji dyskusja dotyczyła w ogóle gospodarowania ziemią rolną i sprzedaży, jej koncentracji, przyczyn regulowania tego stanu zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. Już kilka lat temu do Komisji Europejskiej trafił dokument, raport, w którym podkreślano, iż na świecie, także w Europie, następuje zawłaszczanie ziemi rolnej przez instytucje finansowe, przez tych, którzy nie kupują jej i nie przejmują własności w różny sposób w celu prowadzenia działalności rolniczej. Taka z jednej strony jakby koncentracja, z drugiej strony tego typu przejmowanie ziemi rolnej ma miejsce na ogół w państwach pozaeuropejskich, w Afryce, w Azji, w Ameryce Południowej, ale także w Europie według tego raportu dochodziło do tego typu działań. Także w Polsce obserwowaliśmy zjawisko spekulacyjnego wykupu ziemi przez tzw. słupy. Rozmiar tego zjawiska jest trudny do oceniania, bo jeśli coś dzieje się nielegalnie, w sprzeczności z prawem, to dane są zawsze tylko danymi szacunkowymi, niepełnymi.</u>
+          <u xml:id="u-52.4" who="#SenatorSprawozdawcaJacekBogucki">Ta zmieniana ustawa jest jedną z tych ustaw, w ramach których kilka lat temu uregulowano obrót ziemią rolną w Polsce. W przypadku ziemi stanowiącej własność Skarbu Państwa, ziemi rolnej, która jest w zasobie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, ten 5-letni okres, który obowiązywał do tej pory, został przedłużony o kolejne 5 lat. Podstawową formą, z której rolnicy chętnie korzystają, jest dzierżawa gruntów. Te dzierżawy obejmują grunty będące w zasobie o powierzchni ponad 1 miliona 300 tysięcy ha, więc zdecydowana większość ziemi, która jest własnością Skarbu Państwa, jest w tej chwili wydzierżawiona.</u>
+          <u xml:id="u-52.5" who="#SenatorSprawozdawcaJacekBogucki">Wysoki Senacie, w imieniu komisji wnoszę o przyjęcie tej ustawy bez poprawek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatora sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pytanie zadaje pan senator Aleksander Szwed.</u>
+          <u xml:id="u-53.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Senatorze, mam pytanie. W uzasadnieniu jest stwierdzenie: „Celem wstrzymania sprzedaży nieruchomości rolnych z zasobu było zahamowanie silnej tendencji wzrostowej cen sprzedaży gruntów rolnych oraz – to, o czym pan mówił – przeciwdziałanie spekulacyjnemu wykupowaniu nieruchomości rolnych przez osoby krajowe i zagraniczne, które nie gwarantuje zgodnego z interesem społecznym wykorzystania nabytej ziemi na cele rolnicze”. Chciałem zapytać, czy na posiedzeniu komisji była mowa o tym, ile osób krajowych i ile osób zagranicznych bądź też innych instytucji zagranicznych jest zainteresowanych wykupem takiej ziemi w Polsce. Czy były podawane jakieś statystyki w tym zakresie? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#SenatorJacekBogucki">Panie Senatorze, trudno mówić, o tym, jaki jest poziom zainteresowania wykupem, ponieważ ten wykup od 5 lat jest wstrzymany. Tak więc tak naprawdę trudno to ocenić i o tym na posiedzeniu komisji nie rozmawialiśmy. Była mowa o tym, że takie zdarzenia wcześniej miały miejsce, że znaczna część ziemi, także tej, która była własnością Skarbu Państwa, trafiła wcześniej, kiedy nie było tego typu ograniczeń, w ręce podmiotów zagranicznych. Jeśli dobrze pamiętam dane, ok. 10% dzierżawionej w Polsce ziemi była dzierżawiona formalnie przez podmioty zagraniczne. Ale jeśli chodzi o nieformalne sprawy związane z wykupowaniem ziemi przez tzw. słupy, przez osoby podstawione, czyli takie, które spełniają polskie wymogi, to takich danych pewnie nie ma. Być może ministerstwo dysponuje jakimiś szacunkami, ale my o tym na posiedzeniu komisji nie rozmawialiśmy. Rozmawialiśmy raczej o tym, że właśnie zahamowanie tendencji wzrostowych cen ziemi leżało u podstaw tej ustawy, poza zasadniczą kwestią, tj. przeciwdziałaniem sprzedaży ziemi tym, którzy niekoniecznie rolnictwem chcą się zajmować. A przecież są też takie przypadki, że ci, którzy kupili ziemię popegeerowską, nie uprawiają jej, tylko ją wydzierżawiają sąsiadom, rolnikom, którzy taką uprawą się zajmują. No, przez lata takich ograniczeń nie było. Tak że jeśli chodzi o te kwestie, to te 2 cele zostały, wydaje się, osiągnięte. Wprawdzie ceny ziemi, jeśli chodzi o transakcje na rynku, między rolnikami, rosną od lat, ale nadal są one w Polsce niższe niż w innych krajach Unii Europejskiej, a ceny ziemi z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa ustabilizowały się w ostatnich latach. No, jednocześnie ze względu na to, że tutaj nie ma sprzedaży, a transakcje pomiędzy rolnikami, te w ramach obrotu ziemią prywatną… Te kwestie zostały uregulowane w innej ustawie. Tutaj trzeba spełniać pewne warunki, które uniemożliwiają sprzedaż osobom nieuprawnionym. Wydaje się, że ten spekulacyjny obrót ziemią w Polsce został w ten sposób zatrzymany.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Aleksander Szwed jeszcze raz zgłasza się do pytania.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chciałbym dopytać, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-57.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Senatorze, tak jak pan powiedział, zakup został wstrzymany, tylko że ten okres wstrzymania sprzedaży nieruchomości rolnych upływa z dniem 30 kwietnia. I stąd taka nowelizacja. Chodzi o to, żeby ten termin przedłużyć.</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Ale chciałbym jeszcze zapytać o coś innego. No, wcześniej pytałem o to zainteresowanie. Rozumiem, że takich statystyk na posiedzeniu komisji nie było. Ale w uzasadnieniu są informacje na temat cen gruntów w Polsce. Czy były przedstawiane jakieś statystyki, które pokazywałyby, jak to się ma do sytuacji w innych krajach Unii Europejskiej, zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej? Bo wiemy, że ta ziemia, mimo że jej cena wzrasta rokrocznie, jest jednak – przepraszam za kolokwializm – łakomym kąskiem dla instytucji zagranicznych. Te ceny są jednak stosunkowo niskie w stosunku do cen z krajów zachodnich. Wiemy, że są niskie, ale chodzi o to, czy na posiedzeniu komisji były przedstawiane jakieś szczegółowe statystyki w tym zakresie. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#SenatorJacekBogucki">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#SenatorJacekBogucki">Podczas tego posiedzenia nie omawialiśmy takich szczegółowych danych. No, dane na temat gospodarki ziemią w Polsce były oczywiście przedstawiane wcześniej, podczas innych posiedzeń komisji, ale na tym posiedzeniu nie omawialiśmy tego tak szczegółowo.</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#SenatorJacekBogucki">Aczkolwiek słusznie pan senator zauważył, że jest to istotne, szczególnie w obecnym okresie, kiedy mamy do czynienia z tak niskim, właściwie zerowym oprocentowaniem depozytów bankowych. Kapitał jest stosunkowo łatwo dostępny, więc na pewno istnieje zagrożenie wykupu spekulacyjnego. Ktoś może inwestować w ziemię nie po, to żeby prowadzić działalność rolniczą, tylko choćby po to, żeby osiągać dopłaty unijne, żeby wydzierżawiać ją zainteresowanym rolnikom, którzy nie mają zdolności do tego, aby taką ziemię zakupić. Byłoby to na pewno dużym zagrożeniem, zwłaszcza w połączeniu z tym, o czym pan senator wspominał. No, jednak średnia cena ziemi jest w Polsce niższa niż w innych krajach, szczególnie Europy Zachodniej.</u>
+          <u xml:id="u-60.3" who="#SenatorJacekBogucki">Ale szczegółowo tego nie omawialiśmy. Podczas posiedzenia komisji zwracał na to uwagę pan przewodniczący komisji, zwracał na to uwagę pan europoseł, pan minister Krzysztof Jurgiel, a więc taka dyskusja była, ale do szczegółowych kwestii dotyczących statystyki się nie odnosiliśmy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Jacek Bury zadaje pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#SenatorJacekBury">Wysoka Izbo! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#SenatorJacekBury">Mam takie pytanie. Ta ustawa jest jakby przedłużeniem ustawy, która została uchwalona 5 lat temu, z tym że następują tutaj pewne zmiany. Art. 2 ust. 2 otrzymuje nowe brzmienie, dzięki czemu pojawia się taka możliwość, by za zgodą ministra sprzedawać grunty, tak jak pan wspomniał, na cele społeczne czy gospodarczo-społeczne. Jak widać, na bazie tej zmiany w posiadanie ziemi mogą wejść związki wyznaniowe. Chciałbym zapytać, czy wyłączenie niektórych instytucji z tego zakazu nie kłóci się z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#SenatorJacekBogucki">Panie Senatorze, ja już o tym wspominałem, ale wyjaśnię jeszcze raz, doprecyzuję. Zapis dotyczący możliwości sprzedaży ziemi w pierwotnej ustawie, w art. 2, istniał już wcześniej, była ona możliwa. W przypadku nieruchomości przeznaczonych w planie zagospodarowania, w studium uwarunkowań czy w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na cele inne niż rolnicze była możliwa sprzedaż nieruchomości do 2 ha. Ale był tam także ust. 2, który mówił, że – ja go zacytuję – minister właściwy do spraw rozwoju wsi, na wniosek dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, może wyrazić zgodę na sprzedaż nieruchomości lub ich części innych niż wymienione w ust. 1, jeśli jest to uzasadnione względami społeczno-gospodarczymi. My w ustawie doprecyzowujemy tylko to, że dyrektor Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa jest zobligowany do tego, aby te względy uzasadnić, aby przekazać w uzasadnieniu to, jakież to względy społeczno-gospodarcze za tym przemawiają. A więc tak naprawdę jest to uściślenie, a z drugiej strony uzupełnienie w ustawie, które obliguje do tego, żeby minister, podejmując decyzję, miał pełną wiedzę, jakie względy przemawiają za sprzedażą. Tak że tu nie ma ułatwienia, to jest raczej jakby doprecyzowanie i wprowadzenie do zapisu ustawowego wskazania, w jakim trybie i w jakiej procedurze ma się odbywać udzielenie takiej zgody.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zadanie pytań pana senatora Jerzego Czerwińskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Senatorze, ta nowelizacja ma na celu, po pierwsze, przedłużenie w czasie, a po drugie – tak bym to nazwał – uszczelnienie ustawy matki, jeśli chodzi o sprzedaż nieruchomości rolnych Skarbu Państwa. I wszystko byłoby w porządku, ale zastanawiam się, czy… Bo mamy art. 2 ust. 1, on mówi o pewnych wyjątkach od ogólnej zasady zakazu sprzedaży czy może wstrzymywania sprzedaży. Przepisu art. 1 – czyli tego mówiącego o wstrzymaniu sprzedaży, w tym wypadku na 10 lat – nie stosuje się do sprzedaży… I tu dotychczas były 4 punkty, a teraz dodaje się piąty: „udziałów we współwłasności nieruchomości, o których mowa w pktach 1–4” – czyli tych poprzednich. A więc zwiększamy liczbę wyjątków, to zaś oznacza, że luzujemy tu tę ustawę. Czy dobrze rozumuję, czy nie? Bo proszę zauważyć, że jeżeli zwiększa się liczbę wyjątków, to możliwości sprzedaży powinno być więcej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze Sprawozdawco.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#SenatorJacekBogucki">Tak by się mogło, Panie Senatorze, wydawać, ale tak naprawdę trzeba pamiętać, że pkt 5 odnosi się do pktów 1–4, a więc tych wymienionych wcześniej. Ten przepis dopuszcza możliwość sprzedaży nieruchomości określonych w tych 4 punktach bez konieczności uzyskiwania zgody dyrektora KOWR i jednocześnie bez naruszania przepisów ustawy. W przypadku współwłasności istniała wątpliwość, czy można sprzedać w takim razie udział we współwłasności przeznaczonej na te 4 cele, stąd potrzebna była zgoda dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i zgoda ministra. A więc tak naprawdę to, co się wprowadza, jest tylko doprecyzowaniem, bo skoro można sprzedać całą nieruchomość, to także sprzedaż udziałów w tej nieruchomości – na te 4 cele, a nie na inny dowolny cel – wydaje się logicznym uzupełnieniem tego rozwiązania, a nie poszerzeniem. Bo tak naprawdę sprzedawanie całości nieruchomości przynosi więcej praw niż sprzedaż udziałów w tej nieruchomości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Aleksander Szwed. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Senatorze, chciałbym jeszcze zapytać, czy na posiedzeniu komisji rolnictwa mówiono o tym, jak kwestia regulacji sprzedaży gruntów rozwiązana została w innych krajach Unii Europejskiej. Wielokrotnie zarzuca nam się, że wprowadzamy dosyć rygorystyczny zakaz sprzedaży nieruchomości rolnych, ziemi, no ale, jak wiemy, w wielu innych krajach są takie prawodawstwa krajowe, że te ograniczenia są dużo bardziej restrykcyjne. W ocenie skutków regulacji nie mamy informacji, jak to wygląda w innych krajach. Ale czy na posiedzeniu komisji były takie pytania i czy ta kwestia była poruszana? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#SenatorJacekBogucki">Musimy pamiętać, Panie Senatorze, że ta ustawa reguluje tylko sprzedaż nieruchomości, a właściwie zakazuje sprzedaży nieruchomości własności Skarbu Państwa, a nie całego obrotu. Przepisy regulujące obrót, o którym pan senator mówił, są przepisami szerszymi, obowiązującymi zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej. Być może z tego powodu nie dyskutowaliśmy o tym, jak to jest w innych krajach. Nie analizowaliśmy, jak sprzedaż własności zasobów państwowych wygląda w innych krajach europejskich. Trzeba pamiętać, że w Polsce to są dawne ziemie popegeerowskie, a pewnie w państwach Europy Zachodniej takiej własności nie ma. W innych państwach dawnego obozu socjalistycznego takich nieruchomości było zdecydowanie więcej. No, w Polsce na szczęście udało się, w mojej ocenie, uniknąć nadmiernej koncentracji ziemi. Jeśli dobrze pamiętam, to największe gospodarstwo w Rumunii ma ponad 60 tysięcy ha. No, trudno mówić o tym, że jest to gospodarstwo rodzinne, że jest to typowe gospodarstwo rolne – to jest wielkie przedsiębiorstwo. Na Ukrainie chyba jeszcze większe obszary zostały skoncentrowane. Te zapisy mają przeciwdziałać takim sytuacjom w Polsce, tak żeby nie dochodziło, z jednej strony, do spekulacyjnego… No, w Polsce na pewno mamy problem z powiększaniem gospodarstw, ale ciągle mówimy o gospodarstwach rolnych. W tym przypadku chcemy spowodować, aby duże obszary nie trafiały do tych, którzy rolnictwem nie chcą się zajmować. Ale, tak jak mówię, nie porównywaliśmy tego, nie było takich danych. Zgadzam się z panem senatorem, że w części krajów Unii Europejskiej te restrykcje, te ograniczenia są jeszcze większe, jeśli chodzi o obrót ziemią rolną, w części są podobne do polskich. Generalnie ziemia rolna w większości krajów Unii Europejskiej jest chroniona, tak żeby była, z jednej strony, przeznaczana na cele rolnicze, z drugiej strony, żeby trafiała do tych, którzy działalność rolniczą na niej prowadzą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze. Więcej pytań nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-73.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
+          <u xml:id="u-73.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy pan minister Ryszard Bartosik pragnie zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-73.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">30 kwietnia 2021 r. upływa okres, na jaki wstrzymano sprzedaż nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowało projekt ustawy o zmianie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-74.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Omawiana ustawa została uchwalona przez Sejm w dniu 17 marca 2021 r. Ustawa przewiduje przede wszystkim przedłużenie okresu wstrzymania sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa o kolejne 5 lat, tj. do dnia 30 kwietnia 2026 r. Pozwoli to na utrzymanie dotychczas osiągniętych w wyniku wstrzymania w 2016 r. sprzedaży nieruchomości zasobu celów. Te cele to zachowanie zasady, że dzierżawa jest podstawową formą rozdysponowania nieruchomości rolnej z tegoż zasobu. Cieszy się to dużym zainteresowaniem wśród rolników indywidualnych, bowiem stwarza możliwość dogodnego sposobu użytkowania gruntów i budynków oraz nie wymaga angażowania przez dzierżawców znaczących środków finansowych, jak to ma miejsce w przypadku trwałego nabycia nieruchomości. Kolejny cel to przeciwdziałanie spekulacyjnemu wykupywaniu nieruchomości rolnych przez podmioty, które nie gwarantują zgodnego z interesem społecznym wykorzystania nabytej ziemi na cele rolnicze, a także stabilizacja poziomu cen tych gruntów, które są w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-74.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Utrzymano także zasadę, zgodnie z którą wstrzymanie sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład zasobu nie dotyczy nieruchomości przeznaczonych na cele nierolne, a zatem tzw. nieruchomości inwestycyjnych, oraz nieruchomości o powierzchni do 2 ha. Na sprzedaż takich nieruchomości nie jest zatem i nie będzie dalej wymagane uzyskanie przez dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa zgody Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
+          <u xml:id="u-74.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie! W związku z tym, że termin obowiązywania ustawy uchwalonej w 2016 r. mija niebawem, z końcem kwietnia, w imieniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi wnoszę, aby przyjąć tę ustawę bez poprawek. Jest to bardzo ważne, ponieważ ta ustawa winna wejść w życie z dniem 30 kwietnia br., zatem bardzo o to Wysoki Senat proszę. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-75.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zadanie pytań pana senatora Beniamina Godylę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#SenatorBeniaminGodyla">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-76.1" who="#SenatorBeniaminGodyla">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-76.2" who="#SenatorBeniaminGodyla">Moje pytanie – oczywiście skierowane do pana ministra – dotyczy wydłużenia terminu wstrzymania sprzedaży ziemi, która jest zasobem własności Skarbu Państwa. Ja uważam, że to jest bardzo krzywdzące… Później zadam pytanie. To jest bardzo krzywdzące dla rolników, którzy się chcą rozwijać. Są młodzi rolnicy, którzy tak naprawdę nie mogą dzierżawić tej ziemi dłużej niż 3 lata, nie umieją ułożyć sobie jakiegoś biznesplanu, nie mogą zakupić maszyn czy czegokolwiek, bo to nie daje im gwarancji dalszego bytu. Zakupić ziemi nie mogą od państwa, choć ona mogłaby być tańsza. Zostaje tylko zakup ziemi, można powiedzieć, od osób prywatnych.</u>
+          <u xml:id="u-76.3" who="#SenatorBeniaminGodyla">Jestem akurat z Opolszczyzny, tam jest głód ziemi. Mieszkam na wsi, czuję to i wiem, że młodzi nie chcą przejmować gospodarstw po rodzicach, bo to są małe gospodarstwa, oni w żadnym stopniu nie mogą się rozwinąć, bo jest zakaz… I takie moje pytanie: czy myśleliście państwo w ministerstwie nad definicją aktywnego rolnika? Po co my mamy tu robić obostrzenia, wprowadzać zakazy? Wprowadźmy definicję aktywnego rolnika, żeby sprecyzować, kto jest rolnikiem, i niech on kupuje tę ziemię. Po co te zakazy? To jest niepotrzebne, zamiast pomóc temu rolnictwu, to my je jeszcze dołujemy… Mielibyśmy wtedy dużo spraw załatwionych, nawet z KRUS. Bo wtedy składkę KRUS płaciłby rzeczywiście rolnik, a nie ten, co ma hektar pola czy… Mówimy o tych tzw. słupach. Tych słupów już by wtedy nie było. Tak że proszę odpowiedzieć, czy w ogóle myślicie nad definicją aktywnego rolnika. No, wtedy takie zaostrzenie nie byłoby potrzebne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Najpierw odniosę się do pierwszej części pana wypowiedzi, a następnie udzielę odpowiedzi na zadane pytanie. Szanowny Panie Senatorze, jeżeli chodzi o dzierżawę, to ta forma wykorzystywania ziemi z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa cieszy się dużą popularnością. Rolnicy wydzierżawiają ją nie tylko na 3 lata, ale i na dłuższy czas. Te sprawy są rozpatrywane przez oddziały Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Umowy są przedłużane, bo rolników z ich dochodami często nie stać na zakup ziemi. Zgoda, jest głód ziemi, ale ten głód jest też zaspokajany poprzez wydzierżawianie ziemi z naszych zasobów.</u>
+          <u xml:id="u-78.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Problem, który pan podjął, dotyka szerszego zagadnienia, m.in. ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. To jest zupełnie inna ustawa. Trwają prace nad jej nowelizacją. Zastanawiamy, się jak ją dostosować, jak dostosować przepisy o gospodarowaniu do dzisiejszej i przyszłej rzeczywistości na wsi. Uważamy, że ten okres 5 lat jest niezbędny do tego, aby przygotować się do zbywania tego zasobu w przyszłości. W dniu dzisiejszym ustawa o wstrzymaniu sprzedaży jest jednak konieczna. Zresztą rolnicy są zadowoleni z tej formy korzystania z zasobów Skarbu Państwa.</u>
+          <u xml:id="u-78.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Jeśli chodzi o pytanie drugie, to pan minister Grzegorz Puda zapowiedział prace – no, takie prace już trwają – dotyczące określenia statusu gospodarstwa rolnego, statusu rolnika. One są na bardzo wstępnym etapie, ale ta zapowiedź jest zobowiązująca. Prace w tym zakresie trwają i myślę, że w niedługim czasie będziemy nad tym debatować w naszym parlamencie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Aleksander Szwed. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuje bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, w zasadzie chciałbym wrócić do tych pytań, które już zadałem. No, pierwsze pytanie – ta kwestia była już podnoszona – dotyczyło tego, że okres wstrzymania sprzedaży nieruchomości upływa, tak jak pan minister powiedział, z dniem 30 kwietnia. Różne osoby z kraju i zagranicy, które są zainteresowane wykupem ziemi, nie wiedzą, czy my w tej nowelizacji ten okres przedłużymy, czy nie. Czy jest tu jakieś zainteresowanie? Jak to wygląda, jeśli chodzi o ten wykup? Czy są kierowane jakieś wnioski w zakresie wykupu tych ziem?</u>
+          <u xml:id="u-80.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Wcześniej pytałem również o cenę nieruchomości. No, cena ziemi rolnej w Polsce rzeczywiście wzrasta, ale jest ona ciągle stosunkowo niska, niższa niż w innych krajach. Chciałbym zapytać, jak to wygląda w innych krajach, jak wyglądają tam te restrykcje, jeśli chodzi o sprzedaż ziemi. Pytam o inne kraje, a zwłaszcza o kraje Europy Zachodniej. No, wiemy, że zakupienie hektara ziemi w Niemczech czy we Francji jest praktycznie niemożliwe. Z jednej strony często podnosi się tę kwestię, a z drugiej strony zarzuca się nam, że wprowadzamy pewne restrykcje, jeśli chodzi o wyprzedaż nieruchomości rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Czy ma pan taką wiedzę? Jeżeli nie, to proszę ewentualnie o odpowiedź na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-82.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Jeśli chodzi o te zaporowe przepisy, które uniemożliwiają nabywanie ziemi od roku 2016, to w pewien sposób wzorowaliśmy się na przepisach z innych krajów, gdzie rzeczywiście, tak jak pan senator powiedział, zakup ziemi rolnej jest praktycznie niemożliwy. My jesteśmy w specyficznej sytuacji, bo posiadamy w zasobie Skarbu Państwa tzw. grunty popegeerowskie, stąd ustawa, którą przedstawiamy, którą chcemy przedłużyć, stąd te przepisy. Jak powiedziałem wcześniej, ustawą towarzyszącą tym przepisom – to jest tylko wyjątek dotyczący zakazu – jest ustawa o gospodarowaniu Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa. Tę ustawę też analizujemy.</u>
+          <u xml:id="u-82.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Jeżeli chodzi o to, czy jest zainteresowanie, to powiem, że w związku z tym – pan senator Bogucki wcześniej o tym mówił – że ten zakaz obowiązywał, w sposób naturalny tego zainteresowania nie było. Są dzierżawcy zagraniczni, to jest pozostałość po wcześniejszym okresie, kiedy ustawa nie obowiązywała. My zainteresowania nie widzimy, bo po prostu nie ma sprzedaży. Ja w tej chwili nie dysponuję informacjami… Być może w oddziałach wojewódzkich Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa takie zapytania były. Zobowiązuję się, że po rozeznaniu się w sytuacji udzielę panu senatorowi odpowiedzi w formie pisemnej. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pani senator Joanna Sekuła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#SenatorJoannaSekula">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-84.1" who="#SenatorJoannaSekula">Panie Ministrze, chcę zapytać o kwestię dotyczącą tego, czy są w tej ustawie jakieś wyłączenia, które dotyczyłyby tego, kto może nabywać ziemię. To jest pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-84.2" who="#SenatorJoannaSekula">Drugie pytanie. Czy prowadziliście państwo konsultacje ze środowiskami rolników, jakimiś związkami, stowarzyszeniami, które wyraziłyby swoją opinię na temat istniejącego ograniczenia w obrocie ziemią? Czy przewidujecie państwo możliwość otwarcia sprzedaży, np. dla powstających spółdzielni rolniczych? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Wyłączenia są zapisane, jest ich bardzo mało. Podstawowym zapisem jest ten, że do 2 ha powierzchni… że Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa może dokonać takiej sprzedaży.</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Oczywiście konsultacje trwały…</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#SenatorJoannaSekula">Przepraszam. A czy są inne wyłączenia?</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Tak, o tych wyłączeniach była mowa. One dotyczą związków wyznaniowych. I to w zasadzie jest wszystko, ale jeśli…</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#SenatorJoannaSekula">A czy jest jakieś uzasadnienie dla tego wyłączenia?</u>
+          <u xml:id="u-86.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Tym uzasadnieniem są cele społeczne, o których rozstrzyga Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Ośrodek daje swoją opinię ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi, który podejmuje decyzję w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-86.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Jeśli chodzi o konsultacje dotyczące omawianego projektu, to oczywiście były one prowadzone. Jak pamiętam, jeden z postulatów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność” został w tym projekcie uwzględniony. Może ktoś zapyta: a dlaczego tylko jeden? Jak widzimy, projekt ustawy jest bardzo krótki i w zasadzie dotyczy on przedłużenia zakazu sprzedaży o kolejne 5 lat. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pani Senator, za chwilę, dobrze? W następnej turze.</u>
+          <u xml:id="u-87.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Jerzy Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Jeśli pan nie będzie mógł odpowiedzieć, nie ma pan danych, to prosiłbym od razu o odpowiedź na piśmie. Mianowicie wspomniana ustawa, tzn. ustawa matka, miała na celu zapobiec bezrefleksyjnej – tak bym to nazwał – sprzedaży ziemi z zasobów Skarbu Państwa. Obowiązuje ona mniej więcej 5 lat. Prosiłbym o dane, jak było przez poprzednich 5 lat, ile ziemi po prostu sprzedano z tych zasobów przed wejściem w życie wspomnianej ustawy, czyli w latach 2011–2016, i jak jest teraz, ile tej ziemi sprzedano. I te dane, w reżimie tej ustawy, proszę podzielić jakby na 2 grupy: jedna to wyłączenia ustawowe, czyli z ust. 1, a druga to wyłączenia, nazwałbym to, uznaniowe, czyli z ust. 2. Nie wiem, czy jasno się wyraziłem.</u>
+          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Tomasz Grodzki</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Takie dane dostarczymy. Ja w tej chwili nimi nie dysponuję, Panie Senatorze. Ale chcę tylko ogólnie powiedzieć, że wspomniana ustawa wzięła się stąd, że mieliśmy problem z tym, że ziemia była sprzedawana niekoniecznie na cele rolnicze, bardzo często w celach spekulacyjnych bądź innych. Jak sobie dobrze przypominam, był taki ogromny postulat związków zawodowych. Odbywały się protesty. Myśmy pochylili się nad tym problemem i dzięki tej ustawie wtedy, w roku 2016, wspomniana sprzedaż ziemi została zahamowana. Ale jeśli chodzi o szczegółowe dane, to oczywiście zobowiązuję się panu senatorowi je dostarczyć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-91.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Teraz pytanie zadaje pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-92.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, w zasadzie chciałbym dopytać w związku z tym, co wcześniej… I też ewentualnie jeżeli nie ma pan takiej wiedzy, to będę prosił o odpowiedź na piśmie. Chodzi mi o ziemię dzierżawioną przez osoby z kraju i z zagranicy w ramach nieruchomości zasobu własności rolnej Skarbu Państwa. Ile jest ewentualnie takich osób? Jaka to jest skala? Ile hektarów jest dzierżawionych w tej chwili? No, bo to jest też informacja, ile osób potencjalnie będzie później zainteresowanych wykupem tych nieruchomości. Będę prosił o rozszerzenie tej informacji, o którą wcześniej prosiłem, ewentualnie na piśmie, również o tę informację. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Oczywiście, Panie Senatorze, taką informację dostarczymy. Niemniej jednak chcę zwrócić uwagę na to, że w dyskusji wykraczamy – i to bardzo dobrze, broń Boże tego nie krytykuję – poza zakres omawianej ustawy, mówimy tutaj już o ustawie o gospodarowaniu zasobem rolnym Skarbu Państwa. Ale oczywiście, takie informacje dostarczę.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Cudzoziemcy, którzy chcą prowadzić gospodarstwa, użytkować ziemię rolną w Polsce… Jest zapis ich dotyczący, o zamieszkiwaniu, o czasie zamieszkiwania na terenie kraju. Są inne obwarowania. Szczegółowe informacje co do liczby i tych zasad dostarczymy panu senatorowi. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-95.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pytanie zadaje pani senator Sekuła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#SenatorJoannaSekula">Gdybym ja mogła również poprosić o dane dotyczące liczby transakcji, które zostały zawarte w tym ostatnim 5-letnim okresie, z uwzględnieniem wyłączeń dotyczących związków wyznaniowych…</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#SenatorJoannaSekula">I poprosiłabym jeszcze o odpowiedź na moje trzecie pytanie, które zadałam, czyli czy przewidujecie państwo możliwość udostępnienia obrotu ziemią spółdzielniom rolniczym. Bo jeżeli konsultacje dotyczyły tylko jednego związku zawodowego, NSZZ „Solidarność”, to jak rozumiem, były to bardzo ograniczone konsultacje. Jakoś tak się zdarza, że w konsultacjach uczestniczy obecnie wyłącznie „Solidarność”. I mam na to również kilka przykładów z mojego okręgu.</u>
+          <u xml:id="u-96.2" who="#SenatorJoannaSekula">Niemniej jednak bardzo ważne jest dla mnie uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy przewidujecie państwo możliwość obrotu, sprzedaży ziemi spółdzielniom rolniczym, bo aktywność w tym zakresie jest priorytetem. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-98.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Przepraszam, Pani Senator, rzeczywiście nie odpowiedziałem na to pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-98.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Ta ustawa w jednoznaczny sposób ogranicza sprzedaż ziemi z zasobu Skarbu Państwa, w związku z tym takiej możliwości na podstawie tej ustawy nie ma. To pytanie dotyczy też zasad gospodarowania. Tego dotyczy odrębna ustawa, którą – jak już wcześniej powiedziałem – analizujemy i będziemy próbowali dostosowywać do obecnej rzeczywistości i potrzeb na wsi. W każdym razie przyjmujemy ustawę, która zakazuje sprzedaży przez kolejne 5 lat, i tutaj nie ma mowy o spółdzielniach rolniczych. Niemniej jednak nikt nie zabrania dzierżawy takiej ziemi i możliwe jest co jakiś czas organizowanie przetargów dotyczących dzierżawienia ziemi będącej w zasobie Skarbu Państwa oraz gospodarowanie na ziemiach dzierżawionych.</u>
+          <u xml:id="u-98.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Jeśli chodzi o pozostałe kwestie, to oczywiście przekażę pani senator informacje na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-99.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy pan senator Mężydło chce zadać pytanie, czy zapisuje się do dyskusji? Pytam, bo nie mamy tutaj pewności.</u>
+          <u xml:id="u-99.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy pan senator Mężydło zdalnie chce zapisać się do zadania pytania, czy do dyskusji?</u>
+          <u xml:id="u-99.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Nie słyszymy pana, Panie Senatorze, tylko widzimy.</u>
+          <u xml:id="u-99.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">No, niestety…</u>
+          <u xml:id="u-99.5" who="#SenatorAntoniMezydlo">…Zadać pytania i zabrać głos w dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-99.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Teraz słychać.</u>
+          <u xml:id="u-99.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#SenatorAntoniMezydlo">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-100.1" who="#SenatorAntoniMezydlo">Ja chcę zadać pytanie panu ministrowi, a później również chcę zabrać głos w dyskusji, krótki głos w dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-100.2" who="#SenatorAntoniMezydlo">Panie Ministrze, ja nie dyskutuję z tym, jaką politykę prowadzi rząd, i ja tę całą reformę przeprowadzoną w 2016 r., choć mi się nie podobała, zaakceptowałem. Jednak ten projekt ustawy nie współgra z uzasadnieniem, są nawet sprzeczności w uzasadnieniu. Pierwszym celem tej ustawy ma być ograniczenie wzrostu cen nieruchomości rolnych, a przecież ta ustawa zmniejsza podaż. Panie Ministrze, widać to również w uzasadnieniu, tam, gdzie przedstawiacie diagramy, jak rozjeżdżają się ceny ziemi w obrocie prywatnym z cenami ziemi Agencji Nieruchomości Rolnych. No, gdy ogranicza się podaż ziemi, to automatycznie wzrasta jej cena, a ta ziemia już dzisiaj w obrocie prywatnym w niektórych regionach osiąga taką cenę, że jest ona porównywalna do cen w bogatych krajach zachodnich. W tej sytuacji opłacalność dla rolników staje się coraz bardziej problematyczna.</u>
+          <u xml:id="u-100.3" who="#SenatorAntoniMezydlo">Dlatego pana pytam: jak ten pierwszy cel zrealizować? Przecież ograniczenie podaży ziemi będzie powodowało jeszcze większy wzrost cen w obrocie prywatnym. Gdybyście chcieli to ograniczyć i udostępnić tę ziemię rolnikom, to powinniście raczej obniżyć… Niech pan mi wytłumaczy, na czym to ma polegać. W jaki sposób… Jaką koncepcję ekonomiczną chcecie zastosować, żeby ten efekt uzyskać? Efekt będzie akurat odwrotny, tak jak to było widać w poprzednich latach, w czasie obowiązywania tego zakazu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-102.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">My w uzasadnieniu nie odnosimy się do cen ziemi w obrocie prywatnym, bo to jest zupełnie inna sprawa. Jeśli chodzi o ziemie w zasobie Skarbu Państwa, stoimy na stanowisku, że winna ona być dzierżawiona. A jeśli miałaby być ona sprzedawana, jeśli mielibyśmy zmieniać ustawę o gospodarowaniu ziemią w zasobie Skarbu Państwa, musimy się do tego odpowiednio przygotować. Muszą być też do tego przygotowani rolnicy, ponieważ chcielibyśmy, aby ta ziemia, jeśli miałaby być sprzedawana, trafiała rzeczywiście do gospodarstw rodzinnych, do rolników indywidualnych. Rolnicy indywidualni są zadowoleni z tej formy dzierżawy, w tej chwili uczestniczą w przetargach. Umowa dzierżawy jest zawierana na wiele lat. Ponadto modyfikujemy formę dzierżawienia. Kończą się dzierżawy dużego areału, dzielimy je na mniejsze części, mniejsze kwartały, aby mogli skorzystać z tego rolnicy indywidualni. I uważamy, że to przedłużenie powinno nastąpić. Dzięki temu rolnicy będą mogli się przygotować, jeśli będą ewentualne decyzje dotyczące sprzedaży tej ziemi. Ale chcielibyśmy to przeprowadzić tak, aby ziemia trafiała do rąk rolników indywidualnych, aby nie tworzyły się duże latyfundia bądź żeby ziemia nie trafiała do tych, którzy po prostu dysponują wolnymi środkami finansowymi i nie traktują ziemi rolniczej jako ziemię pod uprawy, tylko traktują ją tak, aby ulokować gdzieś swój kapitał. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-103.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pytanie zadaje pan senator Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-104.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Teraz mam pytanie szczegółowe dotyczące treści ustawy, noweli, a właściwie tego, czego w treści ustawy według mnie nie ma, a być może warto by było umieścić. Chodzi o przepisy przejściowe. Ja ogólnie jestem za tym, żeby ta ustawa, ta nowelizacja obowiązywała, ale zawsze w przypadku przepisów przejściowych mogą być problemy. Otóż jedyny przepis w tym zakresie dotyczy wniosku dyrektora generalnego KOWR do ministra. No i dobrze. Ale jest pytanie: jak będzie stosowana ustawa w momencie, kiedy np. dzisiaj ktoś złożyłby wniosek o kupno dużego areału ziemi? I teraz tak: normalnie państwo zasłonilibyście się… wskazalibyście art. 1, że nie sprzedajemy… Ale to obowiązuje przez 5 lat zgodnie z dotychczasową treścią. Wniosek jest złożony, powiedzmy, dzisiaj. Ustawa wchodzi w życie 30 kwietnia, ale wniosek był złożony jeszcze pod rządami starej ustawy, czyli z obowiązującym okresem 5-letnim. Co z wnioskiem, który nie był rozpatrzony i będzie rozpatrywany po 30 kwietnia? Które przepisy zastosujemy: stare czy nowe? Ktoś powie: wiadomo, że nowe. To nie jest takie oczywiste, bo na ogół domyślnie, jeśli nie ma przepisów przejściowych, stosuje się stare przepisy, a stare mówiły o okresie 5 lat. I koniec, nie ma ochrony. Pytanie: czy nie należałoby dla ostrożności takiego przepisu przejściowego tutaj umieścić?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-106.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Jeżeli chodzi o tę ustawę, to przede wszystkim chodzi tutaj o przedłużenie obowiązywania dotychczasowych przepisów. Stoję na stanowisku, że takie rozwiązanie, o którym pan mówi, nie jest konieczne. Ustawa czy nowelizacja ustawy przeszła przez cały proces legislacyjny. Legislatorzy w Sejmie, w Senacie, a także ministerialni nie zwrócili na to uwagi, w związku z tym nie ma takiej potrzeby, na jaką pan senator wskazuje. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-107.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pytanie zadaje pan senator Szwed.</u>
+          <u xml:id="u-107.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Ja tylko przypomnę, że na sztywno na godzinę 14.00 mieliśmy zaplanowany raport rzecznika praw obywatelskich. Nie chciałbym przerywać procedowania tego punktu i mam wolę doprowadzić je do końca. Bardzo proszę o rozwagę przy procedowaniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Już ostatnie pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-108.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zapytać tak de facto… chciałbym po części rozwinąć to, o co pytał pan senator Czerwiński, i zapytać o procedurę.</u>
+          <u xml:id="u-108.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">W ustawie mamy wskazane wyłączenia, jest możliwość, żeby związki wyznaniowe nabyły gdzieś ziemię. Rozumiem, że odbywa się to na podstawie decyzji wydanej przez dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. A co będzie w momencie, kiedy dyrektor uzna, że wyłączenia nie ma, i wyda decyzję negatywną? Czy od takiej decyzji można się odwołać? Mówię o decyzji wydanej przez dyrektora generalnego KOWR. Jeżeli tak, to na jakich zasadach? Jak wygląda procedura? Czy w ogóle jest przewidziana jakaś procedura w tym zakresie? Pytam, bo ustawa chyba tego nie przewiduje.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Odwołania w tym zakresie nie ma. Ta decyzja zawsze jest wsparta stanowiskiem ministra. Odwołania w tym zakresie nie przewidujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-111.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-111.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jako pierwszy głos zabierze pan senator Bober.</u>
+          <u xml:id="u-111.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-111.4" who="#SenatorRyszardBober">Ryszard za Ryszarda, Panie Marszałku, tak że krótko…</u>
+          <u xml:id="u-111.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wszystkie Ryśki to fajne chłopaki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#SenatorRyszardBober">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Państwo Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-112.1" who="#SenatorRyszardBober">Rzeczywiście procedujemy bardzo ważną ustawę. Ustawę, która tak naprawdę mówi o przyszłości polskiej wsi, o tym, jak ma wyglądać polskie rolnictwo. Ona wywołuje bardzo dużo emocji. Myślę, że po części zupełnie niepotrzebnych. Niemniej odniosę się do kilku kwestii, które zostały przytoczone przez państwa senatorów, chociażby do drażliwego punktu, pytania, na które pan minister nie chciał wprost odpowiedzieć. Chodzi o wyłączenia dotyczące związków wyznaniowych.</u>
+          <u xml:id="u-112.2" who="#SenatorRyszardBober">Otóż, Państwo Senatorowie, na tym etapie procedowania nie możemy złożyć takiego wniosku, bo będzie on niekonstytucyjny. On dotykałby 3 ustaw, łącznie z konkordatową. Musiałoby być pierwsze, drugie czytanie w Sejmie, jak również procedowanie na tej sali, dlatego proszę, aby ten wniosek nie został poparty. Senat może wnieść inicjatywę dotyczącą oddzielnej ustawy, ale na tym etapie procedowania nie możemy tego wniosku procedować jako konstytucyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-112.3" who="#SenatorRyszardBober">Chcę odnieść się do kilku kwestii, bo rzeczywiście są tu sprzeczności. Tak naprawdę obród ziemią w Polsce od roku 2005 został zahamowany. Należałoby podzielić… Czas, kiedy Polska nie była w Unii, to jeden etap. Wtedy ziemia rolnicza tak naprawdę nie miała wartości, mieliśmy potężne połacie odłogów i nie było zainteresowania. Potem, po wejściu do Unii, kiedy pojawiły się dopłaty, zainteresowanie ziemią rolniczą nagle zaczęło wzrastać. Nie w pierwszym okresie, ale potem już tak. Na początku rolnicy też nie wierzyli, że będą dopłaty, że będą dopłaty na modernizację gospodarstw, że mechanizm wspólnej polityki rolnej będzie dotyczył również Polski. Potem, kiedy się przekonali, że to nie są środki wirtualne, tylko środki, które wprost poprawiają sytuację ich gospodarstw i rodzin, nagle rozpoczęła się sprzedaż zasobów, sprzedaż ziemi rolniczej.</u>
+          <u xml:id="u-112.4" who="#SenatorRyszardBober">Tak naprawdę nie ma dużej sprzedaży, sprzedaż w tym okresie została definitywnie wstrzymana. Mówiono, że słupy kupowały polską ziemię. Pan minister pewnie przedstawi statystyki. To jest margines, to jest procent. Większość ziemi, która jest dzierżawiona przez zagraniczne podmioty z udziałem kapitału polskiego… To jest w formie spółek. W tej ustawie jest również ograniczenie dotyczące przenoszenia udziałów. Z mocy tej ustawy takie akty prawne, jeżeli ktoś będzie chciał przenieść, zbyć udziały na rzecz osób trzecich, nie będą ważne, bo my tutaj to będziemy ograniczali.</u>
+          <u xml:id="u-112.5" who="#SenatorRyszardBober">Ale, Panie Ministrze, było tu już podnoszone, na tej sali, że tak naprawdę każdy rolnik ma 3 matki. Ta matka trzecia, ziemia, jest dla niego wszystkim i on o tę ziemię dba. I nie mówmy o tym, że dzierżawa jest najlepszą formą, jaka może być, zagospodarowania tej ziemi, bo każdy, kiedy w krótkim okresie… A jeżeli pan minister prześledzi, to dowie się, że te dzierżawy są podpisywane rzeczywiście na krótki okres, 2–5 lat, w zależności od tego, jakiego regionu, jakich areałów to dotyczy, ale takie są. I tam w sposób właściwy nie będzie prowadzona gospodarka ani działalność rolnicza. A przytoczę tu chociażby przykłady, kiedy najlepsza ziemia, pierwszej klasy, wydzierżawiona jest za bardzo wysoki czynsz i nagle ona jest wykorzystana na produkcję trawników. Czyli co roku ktoś ścina 5 cm najlepszej ziemi, zwija i sprzedaje trawniki. No, nie powstrzymamy pewnej działalności i nie ukrócimy. Nie jesteśmy w stanie zapisać pewnych ograniczeń w formie ustawowej, a tutaj następuje ewidentna degradacja tych najlepszych ziem.</u>
+          <u xml:id="u-112.6" who="#SenatorRyszardBober">Jednak rzeczywiście stoimy przed wyzwaniem, o którym mówił tutaj chociażby senator Godyla, że należy zdefiniować aktywnego rolnika. To musi nastąpić, bo dopóki tego nie będzie, to młodzi rolnicy nie będą chcieli przejmować gospodarstw, a to jest chyba największy problem polskiego rolnictwa, że brak następców, że oni nie widzą perspektyw. Nowy Ład – ale Nowy Ład wymusza również ograniczenia i precyzję w stosowaniu środków do produkcji rolnej. Tam, na małym areale nikt przecież tego nie zrobi. Jeżeli będziemy sztucznie ograniczali areał i rozwój tych małych gospodarstw – szczególnie młodych rolników – to naprawdę będziemy mieli również problem z Nowym Ładem, z wprowadzeniem i zapisaniem pewnych priorytetów, które muszą się tam znaleźć. A Komisja Europejska wpisała jako priorytet: aktywny rolnik, kto to jest rolnik. I my musimy wspólnie z ministerstwem, również przy udziale Senatu do takich rozwiązań i konkluzji dojść.</u>
+          <u xml:id="u-112.7" who="#SenatorRyszardBober">Ja uważam, że rzeczywiście to ograniczenie do 2 ha jest ograniczeniem sztucznym, bo są działki, areały mające 2,30, 2,50, 3 ha – różnie to wygląda. Ja zgłoszę poprawkę dotyczącą odgraniczenia do 5 ha, którą zgłosiłem na posiedzeniu komisji, ona nie uzyskała tam akceptacji, ale proszę, żebyśmy ją przyjęli. Przecież, tak naprawdę, w tej chwili KOWR na terenie danego województwa decyduje, która ziemia jest do sprzedaży. Nie ma w tej chwili takiej możliwości, żeby ktokolwiek, nie rolnik, ją kupił. Przecież tam są procedury dotyczące izby rolniczej, opiniowania, od sołtysa, poprzez radę gminy, poprzez izbę rolniczą – każdy ma wkład w decydowaniu o tym, czy można taką ziemię sprzedać, czy nie. I myślę, że upieranie się co do tego… No, a 2 czy 5 ha… No, miałem spór z panem przewodniczącym komisji na ten temat, ale ja pozostaję przy swoim, tu możemy się rozminąć.</u>
+          <u xml:id="u-112.8" who="#SenatorRyszardBober">Będziemy popierali tę ustawę z jednego tylko powodu, takiego, że obecny na posiedzeniu komisji minister rolnictwa, europoseł Jurgiel, powiedział, że rzeczywiście są przygotowane gruntowne podstawy do zmiany gospodarowaniem zasobami ziemi. I tylko to mnie przekonuje, że takie działanie i takie rozwiązania będą skuteczne i wówczas nie będą potrzebne żadne zapisy, żadne ustawy, które będą ograniczały obrót ziemią rolniczą. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-113.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze zdalnie pan senator Antoni Mężydło.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#SenatorAntoniMezydlo">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-114.1" who="#SenatorAntoniMezydlo">Panie Ministrze, praktycznie nie odpowiedział mi pan na moje pytanie, bo pewnie prawda jest trochę inna, niż pan chce tutaj powiedzieć. Mnie nie chodzi tylko o to, czego dotyczy ta ustawa, bo pan mówi, że ta ustawa dotyczy tylko obrotu ziemią państwową, czyli KOWR-u, ale tu chodzi o całą politykę rolną i ja myślę, że to jest najważniejsze. I dlatego, Panie Ministrze, mój klub, ze względu na to, że ta ustawa jest sama w sobie wewnętrznie sprzeczna, ale również dlatego, że my sądzimy, że własność prywatna jest tą własnością – zresztą Polska to pokazała w różnych okresach – która najbardziej efektywnie wykorzysta tę ziemię… Uważamy, że ta własność powinna być własnością rolników. Tym bardziej że istnieje – i o tym mówili tutaj moim poprzednicy – ogromny głód ziemi. I myślę, że to, o czym tu mowa, powinno być uregulowane w sposób rynkowy. Dlatego, Panie Ministrze, mój klub, ale ja szczególnie, nie będziemy mogli poprzeć tej ustawy, tak jak tutaj zadeklarował senator Bober. My będziemy głosowali przeciw tej ustawie, bo uważamy, że warunki rynkowe nie pozwalają na to, żeby dalej hamować rozwój rolnictwa poprzez ograniczenie wielkości gospodarstw. Tym bardziej że starzy rolnicy wymierają, następcy nie mają ziemi i nie mogą tej ziemi nabywać, bo państwo ją gromadzi i wydziela na bardzo krótkie umowy dzierżawy. Umowa dzierżawy jest dobra, akurat jeśli chodzi o nieruchomości rolne, jeżeli taka umowa jest na 15 czy 30 lat. Na taki okres rolnik może kupić sprzęt i ten sprzęt się nie zmarnuje, bo on zostanie zamortyzowany w ciągu takiego czasu.</u>
+          <u xml:id="u-114.2" who="#SenatorAntoniMezydlo">Również jeśli chodzi o model gospodarki rolnej… Mogą być różne modele. Wiemy, że istnieje model farmerski, który jest bardzo efektywny, pod każdym względem, i pod względem ekologicznym, ze względu na to, że większe maszyny, technologiczne bardziej rozwinięte, pozwalają używać mniej środków chemicznych, ze względu na to, że mają takie mechanizmy, które mogą ograniczyć… A efekt będzie lepszy. I również efektywność ekonomiczna takiego gospodarstwa jest znacznie większa i wtedy dostępność żywności jest większa. Ale jeżeli już państwo chcecie model taki trochę związany z tym… Chodzi o to, co przedstawiliście w 2016 r., model gospodarki trochę związany z taką reformą rolną, to my to możemy zaakceptować. Ale nie może to prowadzić do tego, że będziemy ograniczali działalność rolniczą poprzez to, że ziemia będzie w zasobach państwa, a państwo będzie działało na zasadzie swojego widzimisię. Dlatego będziemy głosowali przeciwko tej ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-115.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Jerzy Chróścikowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Jakby sprowokowany do tego, żeby jednak wyrazić swój głos… Bo też procedowaliśmy to na posiedzeniu naszej komisji i rzeczywiście mieliśmy różne podejścia, była dyskusja. Chcę zwrócić uwagę… Tutaj jedna pani senator zwracała uwagę, że nie była to szeroko konsultowana ustawa. Przeważnie organizacje dostają zestaw… Jest to 80 organizacji, które się wypowiadają lub się nie wypowiadają. Wiem, że wiele organizacji się wypowiedziało na temat tej ustawy i zgłaszało swoje uwagi. I to nie jest tylko jeden związek. Takie zdanie tu padło, że tylko jeden związek brał… Wiem, że izby się wypowiadały, wiem, że wiele innych organizacji się wypowiadało. Tak że ta ustawa rzeczywiście była konsultowana i nie można powiedzieć, że nie. Niemniej jednak rzeczywiście, jeśli chodzi o związek RI „Solidarność”, to zgłosiliśmy kilkadziesiąt poprawek, z tym że dotyczyły one szerszego zakresu działania, nie tylko tej jednej ustawy, nad którą dzisiaj dyskutujemy. Bo my mówimy o małym elemencie tego, co jest, a oczekujemy zmian, które wynikają z tej drugiej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-116.1" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Ponadto, jak wspomniał na posiedzeniu komisji pan minister Jurgiel, był przygotowany materiał, prace zespołu itd. i nie zostało wdrożone… I jest apel o to, żeby podjąć te dalsze działania. Myślę, że czas się nad tym pochylić i doprecyzować. Bo te poprawki, które my zgłaszaliśmy, nawet ostatnio, powinny też być uwzględnione w tej drugiej ustawie.</u>
+          <u xml:id="u-116.2" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Czy obrót ziemią i cena ziemi… No, cena ziemi zależy od tego, czy jest sprzedaż. Jak nie ma sprzedaży, to tej ceny nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-116.3" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Ale ja chcę przypomnieć, że przede wszystkim w zasobie Skarbu Państwa było ponad 4 miliony ha, dzisiaj jest chyba niecałe 1,5 miliona. To świadczy o tym, że prawie 2,5 miliona ha zostało sprzedane. A sprzedawane było na początku za 1 tysiąc zł za 1 ha, potem za 3 tysiące zł za 1 ha. Jak nie było jeszcze chętnych na 1 ha za 3 tysiące, to były dzierżawy na 30 lat. Gdzieś w okolicach 2000 r. – nie wiem dokładnie, który to był rok – były dzierżawy wydłużane do 30 lat, więc one jeszcze trwają. I pewnie jeszcze ponad 10 lat będą funkcjonowały te umowy, które z początkiem 2000 r. były podpisywane.</u>
+          <u xml:id="u-116.4" who="#SenatorJerzyChroscikowski">I tu jest największy problem, który jest problemem nie całej Polski, bo to jest problem Ziem Zachodnich i Północnych. Tam jest największy problem. I największe strajki były właśnie tam – w Szczecinie i na Dolnym Śląsku. To tam były największe protesty. A dlaczego były te protesty? Dlatego że dopuszczenie przepisu przejściowego przy negocjacjach, mówiącego, że 12 lat obowiązuje zakaz sprzedaży polskiej ziemi… I, jak pamiętamy, weszliśmy w 2016 r., kiedy ten zakaz nie obowiązywał. A pierwsza zmiana ustawy, która została wykonana, miała miejsce w 2015 r. W 2015 r., kiedy zakończyliśmy strajk w tzw. zielonym miasteczku – dokładnie 27 czerwca, jak dzisiaj pamiętam, bo przewodniczyłem temu strajkowi – uzyskaliśmy od pani Ewy Kopacz gwarancję, że w ustawie o ograniczaniu sprzedaży ziemi, nazwijmy to, wolnej, będzie zastosowana taka zasada, jaka jest we Francji, w Niemczech. We Francji jest tzw. SAFER, tj. instytucja, która się tym zajmuje. Tam kupić, nabyć ziemię – jeśli się nie jest Francuzem – to jest naprawdę wielka sztuka. I myśmy oczekiwali, że taka ustawa będzie. I ona została zagwarantowana przez panią Kopacz. Rozmawialiśmy wtedy w kancelarii premiera na temat tego, że ta gwarancja będzie. Czyli to nie jest pomysł akurat Prawa i Sprawiedliwości wdrożony w 2016 r. Rzeczywiście pan minister Jurgiel wstrzymał sprzedaż tej ziemi. Bo przecież w każdej chwili bez ustawy mógł wstrzymać sprzedaż ziemi, jak uznał, że ta ziemia nie jest do sprzedaży. I nie potrzeba było żadnej ustawy. Jeśli kiedyś agencja uznała, a dzisiaj KOWR uzna, że nie chce sprzedać, to nie sprzeda. I nawet jeśli ten przepis nie wszedłby w życie teraz, to decyzja ministra może być taka, że on nikomu nie sprzedaje tej ziemi – bo on nie musi, on może sprzedać. A ten zapis został wprowadzony po to, żeby jednoznacznie zdefiniować, że taka jest wola parlamentu, że tak ma być.</u>
+          <u xml:id="u-116.5" who="#SenatorJerzyChroscikowski">I ja jestem za tym, żeby oczywiście na dzień dzisiejszy ograniczyć sprzedaż tej ziemi i dopracować pewne zasady. Chodzi o to, żebyśmy mieli gwarancję co do tego, że to my lokalnie chcemy nabywać tę ziemię, a nie spółki. Poza tym w momencie, kiedy nie byłoby zakazu, to spółki zagraniczne domagałyby się – czego chcą już od lat – kupienia tej ziemi na prawach pierwszeństwa. Przecież ja o tym wiem. Są składane monity. Przez różne państwa, przez ambasadorów są składane monity. Nie będę wymieniał ambasadorów, bo szkoda tutaj na to czasu, ale takie ciśnienie jest. No, przecież te spółki zagraniczne, które mają dzierżawę, będą miały, jeśli nie będzie zakazu sprzedaży, prawo pierwszeństwa. Oczywiście państwo może sprzedać, nie musi.</u>
+          <u xml:id="u-116.6" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Jest też problem z ustawą o dzierżawach, której nie mamy. Na Zachodzie trwałość dzierżaw jest podstawą, bym powiedział. I tu powinniśmy powiedzieć sobie: ustalmy ustawę o dzierżawie – i takie postulaty były – która ma być trwała dla osób prywatnych, a nie tylko dla Skarbu Państwa, który zasobem się zajmuje. Bo rzeczywiście, jeśli ja mam inwestować… Niejeden rolnik powie tak: ja chcę dzierżawić.</u>
+          <u xml:id="u-116.7" who="#SenatorJerzyChroscikowski">A przykład mogę podać taki, jak podałem na posiedzeniu komisji. Kiedy byłem w Szczecinie, jeździłem z rolnikami ciągnikiem. Jeden z tych rolników kupił ziemię. Kupił, bo go zmuszono. I on mówi tak: ja bym tej ziemi nie kupował, tylko że mnie zmuszono do kupienia. Bo wtedy były takie założenia i trzeba było wprowadzić do budżetu państwa dochody ze sprzedaży ziemi w wysokości ponad 2 miliardów. I co wtedy, w tych ostatnich latach robiono? Albo kupujesz na prawach pierwszeństwa, jako dzierżawca, albo puszczamy w przetarg, jeśli odmawiasz. Rolnicy byli więc wtedy nawet zmuszeni, głównie na Ziemiach Zachodnich, do kupowania ziemi z dzierżaw na prawach pierwszeństwa. I oni dzisiaj są w najtrudniejszej sytuacji. Kupili ziemię, dzisiaj efektywność ekonomiczna, można powiedzieć, jest niewielka, oni nie są w stanie spłacić rat, które mają, z krótkimi terminami… Myśmy złożyli wniosek o to, aby tym rolnikom, którzy zakupili na prawach pierwszeństwa, wydłużyć możliwość… Nie byłoby żadnej straty finansowej, jeszcze państwo by miało czy agencja by miała odsetki od tego, bo przecież te odsetki są liczone… Dzisiaj kredyt jest tańszy niż te odsetki, które rolnicy mieli wtedy przy zakupie ziemi. Bo oni płacą dalej. I trzeba to zrobić, bo nie możemy doprowadzić do tego… Ci rolnicy teraz mówią: to co, może zrobicie w ten sposób, że skoro my jako upadłość, można powiedzieć… skoro jest przejmowanie ziemi przez agencję, to może ją teraz od nas odkupicie, może my w tej chwili ją wydzierżawimy, a państwo nam odda pieniądze. No, takich pomysłów jest wiele, ale ja o tym nie mówię, tylko to, co rolnicy mówią. A mówią: jak nas możecie zostawić w tej chwili, kiedy my nie jesteśmy w stanie funkcjonować? W tej chwili rolnicy wyraźnie mówią, że dzierżawa powinna być trwała, nie 5 lat, tylko minimum z 15 lat powinna funkcjonować, żeby rolnik wiedział… I tak jak ten rolnik mówi: mój syn ma 40 lat; gdybym ja tej ziemi nie musiał kupić, to ja bym chętnie poczekał i synowi przekazał dzierżawę, żeby była możliwość przekazania dzierżawy, nie tylko na wypadek śmierci – bo jest, na wypadek śmierci jest możliwość przekazania – żebym ja mu tę dzierżawę przekazał i on niech podejmie decyzję, czy kupi tę ziemię, czy będzie dzierżawił. Bo zmuszanie, tak na siłę, czasami jest po prostu nieefektywne, zmuszanie do gospodarowania, nieraz dzieci w ogóle nie chcą przejmować gospodarstw. Dzisiaj w większości jest tak, że nie chcą przejmować gospodarstw. Mamy naprawdę problem młodego pokolenia, które przejmuje gospodarstwa albo nie, a jeśli przejmuje, to z różnych względów… Nie chcę tu wchodzić w szczegóły, jak to faktycznie wygląda, bo wszyscy wiedzą, jak to praktycznie jest.</u>
+          <u xml:id="u-116.8" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Proszę państwa, proszę oczywiście o możliwość przegłosowania tej ustawy jak najszybciej, gdyż termin jest trzydziestego, a trzydziestego to jest tuż, tuż. My już i tak nie zachowujemy konstytucyjnego terminu dla pana prezydenta na podpisanie, bo powinien jak najszybciej podpisać, w związku z czym nie chciałbym, żebyśmy jeszcze jakieś poprawki zgłaszali… Ale skoro ma być jeszcze procedowanie nad zmianą ustawy i te prace trwają, to zastanówmy się nad tym, czy rzeczywiście dopuścić ewentualnie do tego, żeby te areały były większe, no bo na dzisiaj, powiem szczerze, nie widzę uzasadnienia, tak bez szerszego opracowania… To, co…</u>
+          <u xml:id="u-116.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">10 minut, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-116.10" who="#SenatorJerzyChroscikowski">Już kończę.</u>
+          <u xml:id="u-116.11" who="#SenatorJerzyChroscikowski">To, co pan minister Jurgiel powiedział: trzeba zadbać o tzw. obszary rolnicze i powinno się zdefiniować, co to znaczy „obszary rolnicze”, przestrzeni rolniczej. I powinno się zdefiniować też, co jest ważne dla nas – to wczoraj na konferencji padało – żebyśmy naprawdę określili cele, jakie mamy realizować. Nie tylko handel dla handlu, nie obrót dla obrotu… Naprawdę wstrzymaliśmy te procesy, które się działy wtedy, dzisiaj jest bezpieczniej i, możemy powiedzieć, spokojnie, stąd prośba do pana ministra o podjęcie tych intensywnych prac nad pełną nowelizacją nie jednej, ale dwóch ustaw. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-117.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-117.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dla porządku informuję, że państwo senatorowie Aleksander Szwed, Ryszard Świlski, Agnieszka Kołacz-Leszczyńska, Janusz Pęcherz, Beniamin Godyla i Robert Mamątow złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-117.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożył pan senator Ryszard Bober.</u>
+          <u xml:id="u-117.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-117.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy odbędzie się pod koniec posiedzenia Senatu, a najpierw zbierze się komisja, z uwagi na zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym. Zatem proszę Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi o ustosunkowanie się do przedstawionych wniosków i przygotowanie sprawozdania.</u>
+          <u xml:id="u-117.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy przedstawiciel rządu chce się ustosunkować do przedstawionych wniosków?</u>
+          <u xml:id="u-117.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Można z miejsca, Panie Ministrze, tylko trzeba włączyć mikrofon.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie.</u>
+          <u xml:id="u-118.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Ze względu na krótki termin wejścia w życie tej ustawy ja bym jednak bardzo prosił o przyjęcie jej bez poprawek. Rozumiem, że została zgłoszona poprawka przez pana senatora, ale gdyby pan senator mógł zweryfikować jeszcze swoje stanowisko, to byłbym wdzięczny. Jeśli nie, to bardzo proszę o szybkie przyjęcie proponowanej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Tym bym się, Panie Ministrze, nie martwił, bo komisja pewnie zbierze się jeszcze dzisiaj albo jutro rano, a głosowanie nad ustawą odbędzie się jeszcze na tym posiedzeniu. Proszę się nie martwić.</u>
+          <u xml:id="u-119.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-119.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2020.</u>
+          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">Senatorowie klubu Prawa i Sprawiedliwości wychodzą z sali</u>
+          <u xml:id="u-119.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Tekst informacji zawarty jest w druku nr 322. Marszałek Senatu otrzymaną informację skierował do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Komisja ta zapoznała się z informacją na posiedzeniu w dniu 7 kwietnia 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-119.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pragnę powitać obecnego na posiedzeniu Senatu rzecznika praw obywatelskich…</u>
+          <u xml:id="u-119.6" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-119.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">…pana Adama Bodnara.</u>
+          <u xml:id="u-119.8" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-119.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Witam również zastępcę rzecznika, panią Annę Machińską.</u>
+          <u xml:id="u-119.10" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-119.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę pana rzecznika o zabranie głosu i przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Marszałek! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Stoję przed Wysokim Senatem, aby przedstawić „Informację o działaniach Rzecznika Praw Obywatelskich w 2020 roku”, z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela. Do tego zobowiązuje mnie konstytucja. Ale tak naprawdę to chciałbym dzisiaj opowiedzieć paniom i panom senatorom o świecie, w którym przyszło nam żyć w minionych kilkunastu miesiącach, jakie przypadły na ostatni rok mojej kadencji jako rzecznika. Chciałbym opowiedzieć o tym świecie nie tylko z pozycji urzędnika państwowego realizującego ściśle określone zadania, lecz także, a może przede wszystkim, z pozycji człowieka żyjącego w środku Polski i europejskiej rzeczywistości, człowieka do głębi przejętego tym, co się dzieje z naszym losem, z naszymi indywidualnymi codziennymi problemami, ale także z naszym otoczeniem, z funkcjonowaniem prawa, instytucji publicznych, z naszym państwem i naszą rolą w międzynarodowym otoczeniu.</u>
+          <u xml:id="u-120.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Czemu to jest takie ważne? Ponieważ naród, państwo, nasza cywilizacja i wartości są tylko tam, gdzie jest człowiek, tylko tam, gdzie za najważniejszą zasadę stawiamy ochronę godności człowieka, która, tak jak stwierdza art. 30 konstytucji, stanowi źródło wszystkich praw i wolności. A więc jeśli nie postawimy człowieka i jego godności w centrum widzenia naszego świata, to – proszę wybaczyć – będziemy tylko teoretyzować, a nie mówić o realnym życiu.</u>
+          <u xml:id="u-120.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Zanim sięgnę do liczb, dat, statystyk, interwencji rzecznika, chciałbym zwrócić państwa uwagę na to, że mamy dzisiaj do czynienia z dwoma potężnymi kryzysami i z jednym cudem. Przepraszam za użycie słowa „cud”, ale uważam, że funkcjonuje ono także w języku świeckim i jest najlepszym określeniem na zjawiska, które wymykają się naszej wyobraźni.</u>
+          <u xml:id="u-120.4" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Pierwszy kryzys jest oczywisty. Dotyczy zagrożeń dla naszego zdrowia, dotyczy gwarancji naszego prawa do ochrony zdrowia. Zdominował nasze życie indywidualne i zbiorowe – wiąże się z pandemią, ale nie tylko, bo ma charakter znacznie głębszy, w pewnym sensie egzystencjalny, jak również dotyczy przyszłości całego globu. Postawił przed nami wiele dylematów, wiele trudnych wyborów, a przede wszystkim uświadomił nam, jak kruche jest nasze bezpieczeństwo zdrowotne, jak silne są ograniczenia, jeśli chodzi o naszą wiedzę, tempo i możliwości badań naukowych czy zdolność do reagowania na nowy typ zagrożeń w masowej skali. Ten kryzys zwrócił też uwagę, że żyjemy w świecie organicznym, współzależnym, ściśle związanym z naszym stosunkiem do innych ludzi, ale także do przyrody i do klimatu. Każe nam się zastanowić, jak wiele musimy zrozumieć, jak wiele zmienić, abyśmy w przyszłości nie byli już tak bezradni wobec masowych zgonów i ofiar koronawirusa bądź innego wirusa czy też wobec śmierci z powodu innych chorób, którym nie możemy zaradzić. I nie bez przyczyny, czytając stanowiska przedstawicieli różnych organizacji międzynarodowych – począwszy od sekretarza generalnego ONZ, przez szefów Komisji Europejskiej – widzimy, że oni dostrzegają w tym kryzysie w zasadzie najpoważniejsze zjawiska globalne od czasu II wojny światowej.</u>
+          <u xml:id="u-120.5" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Drugi kryzys jest nie mniejszym wyzwaniem, bo wiąże się z funkcjonowaniem naszego zbiorowego życia. W minionych kilkunastu miesiącach znaleźliśmy się w środku gigantycznego crash testu – albo można by tu użyć terminu z języka finansów: stress testu. Nasze państwo, nasze prawo, nasze lokalne struktury, oprócz swych codziennych, niemałych przecież problemów do rozwiązania, z dnia na dzień znalazły się pod silną presją nowych potrzeb. Kolejne lockdowny, kolejne ograniczenia, zamykanie szkół, zakładów pracy, a także czasowo granic państwowych, ograniczenia w mobilności spowodowały, że wszystko zaczęło trzeszczeć. Niewydolność państwa w wielu dziedzinach życia zaczęła być szczególnie widoczna, a każda błędna decyzja rządzących czy nieodpowiedzialna wypowiedź przekładały się na narastający chaos i dezorientację wśród obywateli. Gwałtownie zaczęły rosnąć koszty funkcjonowania państwa i koszty codziennego życia, przy czym mam tutaj na myśli nie tylko koszty ekonomiczne. Dało o sobie znać m.in. nadmierne upartyjnienie struktur państwowych, mało wydajny system opieki zdrowotnej czy niewłaściwie reformowany system sprawiedliwości. Zaobserwowaliśmy, jaki wpływ na nasze życie może mieć kryzys praworządności, ale także nurt antykonstytucyjny, o którym przecież mówiłem w swoim przemówieniu w Senacie 13 sierpnia 2020 r. Innymi słowy, zobaczyliśmy w przyspieszonym tempie, w jakim kierunku zmierzamy jako państwo, dostrzegło to zresztą także wiele dobrze nam życzących środowisk politycznych w Europie czy w Stanach Zjednoczonych. Wydaje mi się czy wręcz jestem przekonany, że wyjście z tego kryzysu jest obecnie zadaniem najtrudniejszym i najpilniejszym, ponieważ głównymi ofiarami tego kryzysu są obywatele, ci najsłabsi, których prawa i wolności wymagają od nas dzisiaj szczególnej ochrony.</u>
+          <u xml:id="u-120.6" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ale powiedziałem także, że jest to czas cudu. Otóż żyjemy… Co jest tym cudem? To, że żyjemy, funkcjonujemy, nie tracimy nadziei. Te 2 potężne kryzysy nie zmogły nas, a siły witalne i mentalne naszego społeczeństwa okazują się równie potężne. Szczególny i prawdziwy podziw budzi mobilizacja i zdolność racjonalnego reagowania różnych środowisk zawodowych i społecznych. Nie przestaje zadziwiać środowisko medyczne, ten społeczny fenomen radzenia sobie w skrajnie wyczerpujących warunkach. Chciałbym w tym miejscu wszystkim osobom związanym ze środowiskiem medycznym – nie tylko lekarzom i pielęgniarkom, ale także ratownikom, sanitariuszom, salowym, diagnostom laboratoryjnym, osobom zarządzającym szpitalami, placówkami medycznymi, osobom dostarczającym towary do szpitali i innych jednostek ochrony zdrowia, osobom, które dbają o pacjentów także w miejscach zamkniętych, takich jak domy pomocy społecznej czy zakłady opiekuńczo-lecznicze – bardzo serdecznie podziękować.</u>
+          <u xml:id="u-120.7" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-120.8" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ale chciałbym też powiedzieć, że heroizm pojawił się także w wielu innych środowiskach – wśród nauczycieli, wśród prawników, wśród ludzi z opieki społecznej, wspaniale zareagowało także wiele środowisk kościelnych. Pojawili się też niezwykli eksperci, tacy jak prof. Simon czy dr Grzesiowski, przeprowadzający nas przez zdrowotne trudny pandemii i przez próbę zrozumienia tego, co się dzieje – choć z tego tytułu spotkało ich sporo przykrości.</u>
+          <u xml:id="u-120.9" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka</u>
+          <u xml:id="u-120.10" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ale ja chciałbym powiedzieć, bo to ma szczególny związek z biurem rzecznika, o osobie, która nas wszystkich zawstydziła – nas wszystkich tutaj, w tej sali, dziennikarzy, polityków, Ministerstwo Zdrowia, instytuty medyczne… Rzecznika praw obywatelskich także ta osoba zawstydziła. Jest to 19-letni Michał Rogalski, twórca potężnej bazy danych o koronawirusie, z której wszyscy zaczęliśmy w którymś momencie korzystać i zorientowaliśmy się, że to jest jedyna dobra, porządna baza danych. I nie bez przyczyny Michał Rogalski został laureatem Nagrody Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica. Członkowie kapituły jednomyślnie za nim głosowali, w tym wszyscy dotychczasowi rzecznicy praw obywatelskich. I to jest ten cud, który obserwowaliśmy. Dlaczego to jest cud? Bo wydawało nam się… Mnie jako rzecznikowi wydawało się, że znam nasze społeczeństwo jak mało kto, bo przecież zajmuję się szczegółowo jego problemami, odbyłem mnóstwo wizyt, spotkań regionalnych, stale prowadzę dwustronną komunikację z obywatelami. A jednak czuję się zaskoczony tym fenomenem empatii, odporności na stres, mądrym zachowaniem, nawet w obliczu wojen ideowych i prowokacji ze strony rządzących. I to zaskoczyło moją wyobraźnię. Dzisiaj – i to chciałbym szczególnie podkreślić – jest to źródłem wielkiej nadziei na powrót do normalności, cokolwiek byśmy rozumieli pod tym pojęciem.</u>
+          <u xml:id="u-120.11" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Szanowne Panie i Panowie Senatorowie! Kilka słów o faktach dotyczących działalności rzecznika praw obywatelskich. W 2020 r. do biura rzecznika wpłynęło 72,5 tysiąca pism i różnych innych sygnałów od obywateli. To był wzrost o 22% w porównaniu z sytuacją w roku poprzednim. Prawie 40 tysięcy osób zadzwoniło do biura po informację. Tych pism i telefonów było znacząco więcej niż w 2019 r., a wiązało się to ze stanem epidemii i ograniczeniem wielu podstawowych praw i wolności. Cieszę się, że obywatele w tym trudnym czasie zaufali rzecznikowi. Rzecznik starał się odpowiadać na to zaufanie nie tylko poprzez liczne interwencje indywidualne, ale też poprzez kilkaset opinii, stanowisk i wystąpień do władz, poprzez przyłączenie się do 188 postepowań administracyjnych i sądowych czy do kilkunastu spraw, o których zresztą będę mówił później, które się toczyły i toczą przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-120.12" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Oczywiście dominującym tematem były ograniczenia praw i wolności obywateli w świetle wprowadzonych przepisami zakazów i nakazów wynikających z ogłoszenia stanu epidemii. Ustawy, ale także rozporządzenia, które przekraczały granice ustaw, zwiększały uprawienia władz kosztem praw obywateli i dlatego obywatele często skarżyli się, dopytywali o kwestie związane z zakazem gromadzenia się, przemieszczania, koniecznością poddawania się kwarantannie i izolacji, zwłaszcza po powrocie z zagranicy. Wiele kontrowersji wzbudzały kwestie – podejmowaliśmy w odniesieniu do nich interwencje –dotyczące np. zakazu wstępu do lasów i parków czy nakazu noszenia maseczek. Obowiązek noszenia maseczek został wprowadzony na poziomie odpowiednio regulowanym ustawowo dopiero jesienią zeszłego roku.</u>
+          <u xml:id="u-120.13" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Wiele pytań wiązało się z niejasnością przepisów, często zmienianych z dnia na dzień, czy z rozbieżnością wynikającą z przekazów medialnych a faktycznym egzekwowaniem tych przepisów przez służby porządkowe. Często widzieliśmy nierówność wobec prawa, to, że w odniesieniu do niektórych obywateli służby działają bardzo intensywnie, a w odniesieniu do innych przemilczają albo udają, że nie zauważają określonego problemu.</u>
+          <u xml:id="u-120.14" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Pojawiały się także skargi na działanie organów inspekcji sanitarnej. Wiele skarg dotyczyło pandemii i naruszeń zasad i norm bezpieczeństwa epidemicznego. Liczną grupę spraw stanowiły problemy związane z sytuacją w domach pomocy społecznej i w zakładach opiekuńczo-leczniczych, ale zajmowaliśmy się też grupami wykluczonymi i dyskryminowanymi w kontekście pandemii, które ucierpiały i cierpią szczególnie. Pomyślmy choćby o dostępie do edukacji dzieci z autyzmem. Nie da się prowadzić działań edukacyjnych za pomocą komputera dla dzieci z autyzmem, po prostu jest to prawie niemożliwe. Pomyślmy też o tym, jak się w tym trudnym okresie czuły osoby dotknięte kryzysem bezdomności, skoro z dnia na dzień nie mogły nawet przebywać na ulicy, bo nastąpił lockdown. Jeżeli już mówimy o tych, którzy są najbardziej dotknięci tym właśnie kryzysem… Mnóstwo skarg dotyczyło osób pozbawionych wolności, które przecież mają znacząco ograniczone jakiekolwiek kontakty z własną rodziną ze względu na zamknięcie miejsc pozbawienia wolności dla osób z zewnątrz, nie wspominając o mieszkańcach domów pomocy społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-120.15" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Interweniowaliśmy też w różnych kwestiach związanych z zagwarantowaniem prawa do ochrony zdrowia, w kontekście przesuwania kolejek do świadczeń, w kontekście porodów rodzinnych, ograniczeń z tym związanych. Pod koniec 2020 r. apelowaliśmy o jasny i przejrzysty program szczepionkowy.</u>
+          <u xml:id="u-120.16" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Sporo interwencji dotyczyło zagadnień w systemie oświaty, w tym zwłaszcza problemu nierówności dostępu do edukacji oraz problemu tzw. znikania dzieci z systemu, tego, że dzieci były w szkole, a nagle, kiedy szkoły zaczęły posługiwać się aplikacjami, okazało się, że tych dzieci nie ma i nie wiadomo, jak to sprawdzić, nie wiadomo, kto powinien to sprawdzić, bo policja zajmuje się innymi rzeczami i brakuje koordynacji działań poszczególnych organów państwa.</u>
+          <u xml:id="u-120.17" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Epidemia koronawirusa spowodowała także wpływ nowego rodzaju spraw, przynajmniej w kontekście działalności biura rzecznika, tj. skarg przedsiębiorców na sposób i podział środków w ramach pomocy finansowej państwa. Chciałbym tu wyraźnie podkreślić, że bardzo ważną rolę w tym kontekście odegrał i cały czas odgrywa rzecznik małych i średnich przedsiębiorców, który, mam wrażenie, każdego dnia stara się być po stronie przedsiębiorców. Wydaje mi się, że to była dobra decyzja, żeby ten rzecznik został powołany.</u>
+          <u xml:id="u-120.18" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Gdy myślimy o pandemii, szczególnie teraz, gdy jesteśmy w kwietniu 2021 r., powinniśmy sobie przypomnieć, co się działo dokładnie rok temu, w kwietniu 2020 r. Wtedy została podjęta decyzja o organizacji wyborów korespondencyjnych, wyborów wyłącznie korespondencyjnych. Rząd nie ogłosił stanu klęski żywiołowej, a to spowodowało cały szereg różnych konsekwencji, związanych z procesem podejmowania decyzji. Wybory miały być przeprowadzone korespondencyjnie 10 maja, a gdy nie doszły do skutku – ostatecznie odbyły się w czerwcu i w lipcu – w tym czasie biuro rzecznika zostało dosłownie zalane skargami na i potencjalne, i konkretne naruszenie praw wyborczych, ponieważ zasady procesu wyborczego zmieniono w trakcie gry. Dobrze wiemy, że świętą zasadą jest to, że nie zmieniamy reguł wyborczych później niż na 6 miesięcy przed datą wyborów. Co więcej, obywatele czuli się zaniepokojeni tym, że na podstawie w zasadzie projektu ustawy poleca się Poczcie Polskiej przygotowanie i przeprowadzenie wyborów korespondencyjnych. Doszło do bezprawnego przekazywania danych wyborców. To też spowodowało zainteresowanie rzecznika, co zresztą zaowocowało wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, stwierdzającym bezprawność działania prezesa Rady Ministrów, wyrokiem, który, chciałbym podkreślić, jest fundamentem zasady legalizmu, bo nie można podejmować decyzji, gdy nie ma przepisu, który by na to pozwalał, antycypując, że ten przypis być może kiedyś zostanie przyjęty.</u>
+          <u xml:id="u-120.19" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Wspomniałbym tu jeszcze o jednej sprawie, o tym, że w tym okresie wielu obywateli protestowało przeciwko takiej sytuacji i byli za to po prostu karani, także pojedyncza osoba, która stała i trzymała jakąś kartkę z jakimiś postulatami protestu. Już to dawało policji podstawę do tego, żeby taką osobę spisywać i wykorzystywać do tego przepisy związane z pandemią. Pamiętamy też wydarzenia pod radiową Trójką, spisywanie obywateli, którzy się tam wtedy gromadzili, a następnie prowadzenie postępowań przez inspekcję sanitarną i rozpoznawanie tych spraw przez sądy administracyjne. Jeżeli wspominamy ten okres, to chciałbym też przypomnieć – a wiem, że dla Wysokiej Izby to jest ważny temat – że w kwietniu i maju obserwowaliśmy protesty przedsiębiorców, protesty, które były niezwykle dotkliwie rozpędzane przez policję. Już wtedy policja pokazywała różne mechanizmy działania, które mogą być uznawane za sprzeczne ze standardami praw człowieka.</u>
+          <u xml:id="u-120.20" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ale oczywiście nasza rzeczywistość prawna i polityczna nie dotyczyła tylko i wyłącznie pandemii i wyborów, ich konsekwencji i tego szczególnego aspektu naruszenia, czyli naruszenia prawa do ochrony zdrowia, tego, że – jak myślę – wielu obywateli straciło zaufanie do systemu zdrowia, przekonanie, że ich ochroni.</u>
+          <u xml:id="u-120.21" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Były także różne problemy dotyczące grup szczególnie traktowanych czy szczególnie dyskryminowanych. Chciałbym tu wspomnieć o prawach osób homoseksualnych, biseksualnych i transpłciowych, bo przecież zeszły rok to był rok dyskusji na temat słynnych uchwał samorządowych przeciwko ideologii LGBT. Zeszły rok to był rok homofobicznych wypowiedzi przedstawicieli władz, włącznie z prezydentem Andrzejem Dudą, na temat osób LGBT. Zeszły rok był rokiem podważania przez przedstawicieli władz konstytucyjnych gwarancji ochrony praw tych osób. To wszystko miało fundamentalny wpływ na debatę, na poczucie bezpieczeństwa, ale także na wydarzenia, które miały miejsce 7 sierpnia 2020 r., czyli na zatrzymanie 48 osób, wywiezienie tych osób na posterunki policji, skandaliczne traktowanie tych osób. To wydarzenie, które przejdzie niestety do tej złej historii Rzeczypospolitej. To wszystko wywiązało się w kontekście demonstracji solidarnościowej po zatrzymaniu Margot i decyzji o tymczasowym aresztowaniu w sierpniu 2020 r. Cieszę się – bo mimo wszystko są pewne powody do radości – że w 4 przypadkach sądy administracyjne uchyliły uchwały przeciwko ideologii LGBT. To naprawdę, i wiem to z wielu źródeł, zostało dobrze odebrane, nie tylko przez środowiska osób LGBT, ale także przez społeczność międzynarodową, która dostrzegła, że może jednak sądy w Polsce są w stanie stać na straży normlanych, zwyczajnych wartości konstytucyjnych, które zakładają, że nie możemy kogoś po prostu arbitralnie wykluczać i mówić, że nie ma on prawa do tego, aby być równoprawnym obywatelem.</u>
+          <u xml:id="u-120.22" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Inny problem to prawa kobiet. W trakcie wakacji dyskutowaliśmy – także w Senacie odbywała się przecież debata – na temat groźby czy zapowiedzi wypowiedzenia konwencji stambulskiej. Ta groźba nie zakończyła się dobrze, ponieważ premier złożył wniosek do Trybunału Konstytucyjnego i ten wniosek czeka na rozpoznanie. Kto wie, czy któregoś dnia nie zostanie podjęta decyzja, aby ten wniosek został rozpoznany. Ale przede wszystkim 22 października 2020 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, który zaostrzył przepisy antyaborcyjne i który wywołał masowe protesty w całym kraju. Widoczna była wtedy stopniowo zaostrzająca się reakcja policji wobec protestujących. Zatrzymania, brutalne stosowanie środków przymusu bezpośredniego, zamykanie w tzw. kotłach, wywożenie do komend poza Warszawą, tak aby tylko utrudnić kontakt z adwokatami, radcami prawnymi czy po prostu utrudnić nawet zwyczajne demonstracje solidarnościowe. Niestety, okres pandemii i związane z pandemią restrykcje zostały wykorzystane do tłumienia wolności organizowania pokojowych zgromadzeń. Jestem wdzięczny nie tylko mojej zastępczyni, rzeczniczce Hannie Machińskiej, ale także przedstawicielom Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania, że w zasadzie w czasie każdego zatrzymania, które miało miejsce od 7 sierpnia w zasadzie do dzisiaj, a nawet do ostatniej niedzieli, ci przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur i pani rzeczniczka Machińska często osobiście byli na tych posterunkach i chronili ludzi, dbali o ich prawa. To pokazuje, jak ważne jest to, że urząd rzecznika jest niezależny. Bo my nie zastanawiamy się, czy nasza interwencja komuś zaszkodzi, czy nie, czy demonstrant jest akurat związany z Marszem Niepodległości, czy jest akurat związany ze środowiskami kobiecymi. Dla nas ważne jest to, że gdy został on zamknięty i wiemy czy też możemy mieć podejrzenia, że policja może nie stosować standardów praw człowieka, to nasi przedstawiciele w tym pomieszczeniu dla osób zatrzymanych mogą być obecni i mogą monitorować sytuację. I myślę, że naprawdę wielu osobom w tym czasie pomogliśmy albo przynajmniej uchroniliśmy je przed jakimiś gorszymi konsekwencjami.</u>
+          <u xml:id="u-120.23" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ale to nie była tylko obecność na komisariatach, bo także przystępowanie do spraw, szczególnie tych, które toczyły się w kontekście decyzji wydawanych przez inspekcję sanitarną, skarżenie tych decyzji do sądów administracyjnych, a także składanie kasacji od wyroków nakazowych, które były wydawane, a np. te osoby nie zdążyły ich zaskarżyć.</u>
+          <u xml:id="u-120.24" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">27 stycznia 2021 r. rząd w końcu opublikował orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Trzeba o tym pamiętać, bo od tego dnia kobiety nie mają prawa do decyzji o kontynuowaniu ciąży lub jej terminacji z powodu nieuleczalnych wad płodu. W mojej ocenie obecny stan prawny jest sprzeczny ze standardami międzynarodowymi, zwłaszcza z orzecznictwem i interpretacją Międzynarodowego paktu praw osobistych i politycznych. W zasadzie bardzo porównywalna do polskiej sytuacji jest sytuacja ze sprawy Mellet przeciwko Irlandii. Ten standard prawny oceniono i stwierdzono, że brak możliwości przerwania ciąży w sytuacji wady letalnej płodu narusza prawo dotyczące zakazu tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania. To jest wyzwanie, z którym wszyscy będziemy musieli się prędzej czy później zmierzyć, i nasze prawo będzie musiało być pod tym względem zmienione.</u>
+          <u xml:id="u-120.25" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Tym, co także nas wszystkich dotyczyło w 2020 r., był kryzys praworządności. Tych etapów, tych wydarzeń, tych aktów prawnych i działań, które były związane z kryzysem praworządności w 2020 r., było naprawdę sporo. Nie sposób ich wszystkich szczegółowo omówić, ale może zasygnalizowałbym tu kilka najważniejszych spraw.</u>
+          <u xml:id="u-120.26" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Przede wszystkim na początku 2020 r. została przyjęta tzw. ustawa kagańcowa, która znacząco ograniczyła możliwość protestowania przez sędziów w obronie niezależności sądownictwa, a także uniemożliwiła czy utrudniła weryfikowanie procesu nominacji sędziowskich z punktu widzenia zgodności z prawem Unii Europejskiej. 8 kwietnia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał postanowienie zawieszające działalność Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, co nie spowodowało, że izba przestała działać, bo wydane zostały postanowienia, które pozbawiały immunitetu oraz zawieszały sędziów. Mam tutaj na myśli sędzię Beatę Morawiec oraz sędziego Igora Tuleyę. Wcześniej na innych podstawach został zawieszony także sędzia Paweł Juszczyszyn. Te osoby stały się symbolem tego, co się dzieje z praworządnością. W państwie członkowskim Unii Europejskiej 3 sędziów zostało zawieszonych za to, że starali się być uczciwi i działać zgodnie z prawem. To powinno być dla nas wszystkich memento, nie możemy o tym zapominać. Oni nie mogą orzekać pomimo tego, że są ludźmi uczciwymi.</u>
+          <u xml:id="u-120.27" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Mieliśmy także przymusowe przeniesienia prokuratorów, którzy z dnia na dzień musieli zmieniać miejsce zamieszkania i służby, jechać z Warszawy do Śremu, z Warszawy do Lidzbarka Warmińskiego, z Warszawy do Jarosławia, z Wrocławia do Krakowa czy z Goleniowa do Kwidzynia. Wyobraźmy sobie, że ktoś nam któregoś dnia mówi: „Słuchaj, dzisiaj jest piątek, od poniedziałku pracujesz 400 km dalej. Kompletnie mnie nie obchodzi, czy znajdziesz sobie miejsce zamieszkania, co z twoimi rodzicami, dziećmi, psem, czy chorujesz, czy nie chorujesz”. A to się dzieje i ma fundamentalny wpływ na to, jak funkcjonuje prokuratura.</u>
+          <u xml:id="u-120.28" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Chciałbym podkreślić, że pomimo tych wszystkich trudnych sytuacji dla sędziów i prokuratorów sędziowie w wielu przypadkach pokazali swoją siłę, swoją integralność moralną i swój profesjonalizm, wydając wielkie wyroki z punktu widzenia standardów praw człowieka. O niektórych z nich mówiłem, ale dodałbym tu jeszcze te, które niestety prawie w ogóle nie zostały wzięte pod uwagę przez policję. Są to mianowicie te wyroki, które oceniały zachowania policji w czasie demonstracji, które stwierdzały, że zatrzymania były bezzasadne, nielegalne, nieprawidłowe, które oceniały stosowanie środków przymusu bezpośredniego. To, że sędziowie… Powiedziałbym tak: gdzieś nad nimi szaleją burze, wieją wichry, które zrywają dachy domów, a oni jednak siedzą w tych pałacach, w tych domach sprawiedliwości i wiedzą, że cały czas powinni się zachowywać przyzwoicie. Wydaje mi się, że obywatele powinni być im za to wdzięczni.</u>
+          <u xml:id="u-120.29" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Był to także rok, kiedy Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich i my wszyscy byliśmy bardzo zainteresowani tym, co się działo poza granicami naszego kraju, w sądach, które postrzegamy czasami jako sądy, które są dla nas obce, choć tak naprawdę nie są one obce, bo to również są sądy naszych obywateli. Mam na myśli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka. Cieszę się, że jako rzecznik mogłem uczestniczyć w 2020 r. w kilkunastu sprawach, które były rozpatrywane przed Trybunałem Sprawiedliwości UE w Luksemburgu. Umożliwiła to konstrukcja procedury prejudycjalnej, dzięki której sądy polskie mogą w toku zawisłych przed nimi spraw zwracać się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniami dotyczącymi wykładni prawa unijnego. Jeżeli rzecznik jest stroną postępowania krajowego, to wtedy automatycznie staje się także stroną postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu.</u>
+          <u xml:id="u-120.30" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Przedstawiciele rzecznika uczestniczyli w sprawach dotyczących postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów. To były sprawy sędziego Tuleyi i sędzi Maciejewskiej. W swoim wyroku trybunał stwierdził, że nie można karać sędziów za treść wyroków i za realizację ich uprawnień europejskich. Rzecznik uczestniczył także w sprawie dotyczącej sędziów, którzy kwestionowali brak możliwości odwoływania się od decyzji Krajowej Rady Sądownictwa w zakresie nominacji do Sądu Najwyższego. Wydany w marcu tego roku wyrok trybunału stwierdza, że to wyłączenie jest w polskich warunkach wysoce wątpliwe. Rzecznik uczestniczył także w rozprawach, które dotyczyły sędziego Żurka i sędzi Frąckowiak. W tych sprawach rozstrzygnie się nie tylko to, jaki wpływ na niezależność sędziego może mieć sytuacja, w której został on nominowany z rażącym naruszeniem prawa unijnego, ale także to, jak należy traktować orzeczenia wydane przez takiego sędziego. To wszystko, co dzieje się w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej – mam na myśli nie tylko te sprawy, które wymieniłem, ale także sprawy prowadzone na wniosek Komisji Europejskiej, wynikające z skarg naruszeniowych Komisji – będzie miało wpływ na kształt polskiej rzeczywistości prawnej. Taką mam przynajmniej nadzieję.</u>
+          <u xml:id="u-120.31" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Przypominam sobie, że po tym, jak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał słynny wyrok w sprawie państwa Dziubaków, wyrok dotyczący kredytów denominowanych w walutach obcych, mówiliśmy, że jest to właśnie sąd naszych obywateli. I rzecznik uczestniczył w kilku postępowaniach, które zmierzały do wyinterpretowania różnych norm abuzywnych w sprawach konsumenckich. Te orzeczenia mogą mieć fundamentalne znaczenie z punktu widzenia kształtowania podejścia naszych sądów do wykorzystywania, używania w codziennej pracy standardów prawa unijnego. W toku są kolejne sprawy, w których uczestniczy rzecznik praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-120.32" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ale 2020 r. był ciekawy z jeszcze jednego względu. To także wiąże się ściśle z działalnością rzecznika praw obywatelskich. Chodzi mianowicie o to, że jest jeszcze drugi sąd, Europejski Trybunał Praw Człowieka, który w ostatni piątek był przecież wymieniany w nagłówkach głównych gazet. No, było tak ze względu na odrzucenie listy polskich kandydatów na sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Dlaczego mówię o Europejskim Trybunale Praw Człowieka? Ponieważ akurat w 2020 r. trybunał zdecydował się na zakomunikowanie całego szeregu spraw dotyczących Polski, kilkunastu spraw dotyczących wymiaru sprawiedliwości, kilkunastu spraw dotyczących nieuznawania w Polsce związków osób tej samej płci, a także wielu pojedynczych spraw dotyczących standardów inwigilacyjnych, braku prawa do legalnej aborcji, standardów traktowania osób pozbawionych wolności czy nawet ograniczenia dostępu do budynków sejmowych i gwarancji wolności słowa w tym właśnie kontekście.</u>
+          <u xml:id="u-120.33" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Rzecznik praw obywatelskich, korzystając z dobrych praktyk innych urzędów, innych organów tego typu, ale także ze swoich wcześniejszych doświadczeń, jako przyjaciel sądu, amicus curiae, przedstawił trybunałowi w Strasburgu opinie w 15 sprawach. W ubiegłym roku było to 11 spraw. Jedna z tych spraw, co ciekawe, dotyczyła Islandii. Ktoś mógłby zadać pytanie: co nas obchodzi Islandia, co nas obchodzą standardy islandzkie? Otóż w tej sprawie też przedstawiliśmy opinię przyjaciela sądu. Dlaczego? Ponieważ jest to sprawa Ástráðsson przeciwko Islandii, która ma fundamentalne znaczenie dla określenia relacji między władzą wykonawczą a procesem nominacji sędziowskich. I to jest sprawa zakończona wyrokiem Wielkiej Izby Trybunału, w którym stworzono standard, który będzie służył do oceny polskich procesów nominacyjnych. Już 19 maja odbędzie się rozprawa w sprawie sędziego Jana Grzędy przeciwko Polsce. To będzie pierwsza rozprawa przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka od 8 lat. Przez 8 lat wszystkie sprawy były rozpatrywane pisemnie. Teraz ta rozprawa się odbędzie.</u>
+          <u xml:id="u-120.34" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Chciałbym także podkreślić, że wraz z panię rzeczniczką Machińską odbyłem wizytę służbową w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu. Rozmawialiśmy z prezesem Róbertem Spanó na temat znaczenia tych spraw dla tego, co się w Polsce dzieje, dla standardów praworządności. Liczę na to, że trybunał w Strasburgu w ciągu najbliższych miesięcy, najbliższych lat będzie miał istotne znaczenie dla dyskusji na temat różnych sytuacji związanych z naruszeniami praw człowieka. To jest istotne, ponieważ w przypadku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej mamy do czynienia zazwyczaj z tzw. abstrakcyjną kontrolą norm, czyli badamy, czy dane przepisy, dane uregulowania są zgodne z prawem unijnym. A Europejski Trybunał Praw Człowieka różni się tym, że rozstrzyga konkretne sprawy indywidualne, sędziego Tuleyi czy Żurka, sprawę Mikołaja Pietrzaka, pana Zuchniewicza, pani B.B., pana Drozda. Są to sprawy konkretnych osób, których prawa zostały naruszone, a dobrze wiemy, że tych naruszeń praw jest sporo i że nie wszystkie osoby są w stanie doczekać się sprawiedliwości w kraju.</u>
+          <u xml:id="u-120.35" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">W tym kontekście chciałbym powiedzieć i zasygnalizować, że to, co nas czeka w najbliższych latach, to potężna dyskusja na temat rozwiązania problemu ograniczania uprawnień emerytalnych dla osób, które były związane ze strukturami podległymi MSWiA przed 1989 r. Trybunał właśnie zasygnalizował kilkanaście polskich spraw, które tego dotyczą, i prawdopodobnie prędzej czy później te sprawy zakończą się tzw. wyrokiem pilotażowym, który trzeba będzie kompleksowo wykonać i naprawić sytuację tych osób, które zostały pokrzywdzone. Jestem przekonany, że będzie to kosztowne dla naszego państwa. Ale może to dobrze, że mamy jeszcze nadzieję w postaci Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej także staje się dla nas coraz ważniejszy.</u>
+          <u xml:id="u-120.36" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">W 2020 r. rzecznik praw obywatelskich wraz z biurem zajmował się różnymi problemami. Nie sposób ich wymienić. Ten raport roczny jak zwykle jest… Naprawdę staramy się pisać krótko i na temat, ale tych tematów naprawdę jest sporo. Czasami jednego dnia podejmujemy kilka interwencji, które zasługują na upublicznienie czy poinformowanie osób zainteresowanych, dziennikarzy, polityków o tym, dlaczego interwencja w danej sprawie jest istotna.</u>
+          <u xml:id="u-120.37" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Cieszę się, że w 2020 r. udało się osiągnąć kilka wymiernych sukcesów. Myślę, że poprawa sytuacji frankowiczów i to, że dzięki bardzo konsekwentnym działaniom informacyjnym oraz strategicznym, sądowym mogą oni coraz skuteczniej dochodzić swoich uprawnień przed sądami, to jest w dużej mierze zasługa Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, zasługa Forum Konsumenckiego, także zaangażowania prof. Ewy Łętowskiej, która honorowo nam doradza i pomaga w tych sprawach. Bardzo się cieszę, że mogłem na szczeblu europejskim, międzynarodowym, ale także w kraju, pochwalić się tym, że sądy w Polsce potrafią stać po stronie osób LGBT i uchyliły 4 uchwały lokalnych samorządów przeciwko ideologii LGBT. Zwłaszcza chciałbym podkreślić wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który moim zdaniem przejdzie do historii, jeśli chodzi o uzasadnienie, dlaczego używanie tego typu słów, że ktoś jest przeciwko ideologii LGBT, to jest de facto atak wymierzony w prawa osób homoseksualnych, biseksualnych i transpłciowych.</u>
+          <u xml:id="u-120.38" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">We wrześniu 2020 r. z kolei Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów stwierdził, że przy obniżeniu świadczeń emerytalno-rentowych pracowników i funkcjonariuszy służb PRL trzeba oceniać ich indywidualne czyny, a nie samą przynależność do służby. Zatem Sąd Najwyższy przekreślił zasadę, która została wprowadzona ustawowo 16 grudnia 2016 r. , czyli zasadę odpowiedzialności zbiorowej, przeciwko której Senat – pamiętam to dobrze – protestował, ale ponieważ zagadnienie to było wtedy powiązane z przyjęciem budżetu, nie było szansy na to, aby wtedy, już na etapie legislacyjnym, poprawić przepisy. To były także wyroki… to był wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego w sprawie nieważności decyzji premiera nakazującej Poczcie Polskiej zorganizowanie wyborów korespondencyjnych, ale także rzeczy, których może szersza publiczność już nawet nie widzi, a dla nas były ważne. To np. zmiany dotyczące książeczek mieszkaniowych, jeszcze z czasów PRL. Otóż rozszerzono katalog czynności uprawniających do otrzymania premii gwarancyjnej, o co od lat rzecznik zabiegał.</u>
+          <u xml:id="u-120.39" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">To wszystko – nie tylko to, ale też wiele innych rzeczy – było możliwe dzięki olbrzymiemu zaangażowaniu moich współpracowników i współpracowniczek. Było to możliwe dzięki temu, że w zasadzie z dnia na dzień, w połowie marca udało się przejść na pracę zdalną, co z kolei było możliwe dzięki wysiłkowi dyrekcji generalnej biura rzecznika i naprawdę świetnemu poziomowi informatyzacji naszego urzędu.</u>
+          <u xml:id="u-120.40" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Mam taką, można powiedzieć, dodatkową satysfakcję, że przez te 5 lat udało się stworzyć naprawdę nowoczesną instytucję, nie tylko urząd, który się zajmuje w sposób tradycyjny prawami i wolnościami jednostki, że nawet przy tych wszystkich ograniczeniach budżetowych, których Wysoka Izba jest świadoma, udało nam się dzięki naprawdę wielkiej woli i zaangażowaniu od wewnątrz przekształcać i tworzyć jak najlepszy urząd. Chciałbym moim współpracownikom i współpracowniczkom bardzo serdecznie za to podziękować.</u>
+          <u xml:id="u-120.41" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-120.42" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo Senatorowie! Wszystko wskazuje na to, że jest to moje ostatnie wystąpienie w roli rzecznika praw obywatelskich przed Wysokim Senatem, dlatego chciałbym serdecznie podziękować panu marszałkowi, pani marszałek, całemu kierownictwu Senatu i każdemu senatorowi z osobna za wspaniałą współpracę w ciągu tych prawie 6 lat. Dziękuję też pracownikom Senatu, ze strony których zawsze spotykała mnie i biuro rzecznika życzliwość oraz wsparcie. Jednak jak się kończy misję, to nie znaczy, że wszystko się zrobiło, co należy. Liczę na to, że wiele moich pomysłów, pomysłów moich współpracowników i współpracowniczek będzie w Senacie przedmiotem dalszych prac, prac ustawodawczych zwłaszcza. Mamy cały czas niezałatwiony problem naruszenia praw w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie. Musimy poprawić sytuację w zakresie problemów identyfikowanych przez Zespół „Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur” w jednostkach policyjnych, mam przygotowaną listę 12 problemów, które należy rozwiązać legislacyjnie, i mam nadzieję, że stanie się to przedmiotem prac senackich. Przekazałem także do Senatu projekt, nad którym pracowałem przez wiele miesięcy z ekspertami, który nazywa się „Osiodłać Pegaza” i który dotyczy stworzenia kompleksowej i dostosowanej do warunków nowoczesnego państwa demokratycznego regulacji nadzoru nad służbami specjalnymi, nad wszelkimi nadużyciami, które w działalności służb specjalnych mogą się pojawić, a które mogą skutkować naruszeniem prawa do prywatności. Przedstawiłem cały szereg innych pomysłów, już bardzo szczegółowych, które są przedmiotem prac Komisji Ustawodawczej Senatu i bardzo dziękuję za to, że Komisja Ustawodawcza te działania podejmuje. Chciałbym przede wszystkim podkreślić jedno: wierzę, że Senat dalej będzie miejscem, w którym jest przestrzeń do nieograniczonej debaty, przestrzeń do debaty opartej na zasadach pluralizmu, debaty merytorycznej, ale debaty, która jest także otwarta dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego. To jest niezwykle ważne, żeby Senat taką przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego cały czas tworzył.</u>
+          <u xml:id="u-120.43" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Oczywiście nie wiem, jakie rozstrzygnięcie zostanie wydane jutro przez Trybunał Konstytucyjny – czy zwycięży lojalność wobec państwa i jego konstytucji oraz obowiązek zapewnienia ciągłości ochrony praw i wolności obywateli, czy też być może nastąpi próba dostosowania interpretacji konstytucji, interpretacji prawa do sytuacji politycznej, jak to w zasadzie bez ogródek przedstawiali posłowie wnioskodawcy. W każdym razie należy liczyć się z tym, że obecna władza polityczna będzie chciała rozszerzyć swój wpływ i na ten obszar działania instytucji publicznych, jaki obejmują kompetencje rzecznika praw obywatelskich. Dlatego na Senat Rzeczypospolitej spada dzisiaj szczególna odpowiedzialność za przyszłość polskiego państwa, za losy praw polskich obywateli. Jesteście, Panie i Panowie Senatorowie, ostatnią instancją, która ma polityczną legitymację do obrony konstytucyjnej roli rzecznika praw obywatelskich. Od tego, na wybór jakiej osoby na to stanowisko wyrazicie zgodę, zależy, czy kontynuowana będzie piękna historia urzędów, której bohaterami w ciągu minionych już ponad 30 lat byli wybitni rzecznicy tacy jak prof. Ewa Łętowska, prof. Tadeusz Zieliński, prof. Adam Zieliński, prof. Andrzej Zoll, dr Janusz Kochanowski oraz pani prof. Irena Lipowicz. To są osoby, które zbudowały autorytet tego urzędu i zdobyły zaufanie obywateli. A być może w pewnym sensie zakończy się historia niezależności tego urzędu i dołączy on do obozu władzy, pozbawiając obywateli elementarnej ochrony. Głęboko wierzę, że dadzą państwo radę obronić niezależność konstytucyjnej roli rzecznika praw obywatelskich. Jeszcze konstytucja i prawa obywatelskie nie zginęły, póki o nie walczymy.</u>
+          <u xml:id="u-120.44" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo serdecznie dziękuje za wyczerpujące sprawozdanie.</u>
+          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">I proszę o pozostanie przy mównicy.</u>
+          <u xml:id="u-121.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytanie rzecznikowi praw obywatelskich, panu Adamowi Bodnarowi?</u>
+          <u xml:id="u-121.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Do pytań zgłosili się senatorowie.</u>
+          <u xml:id="u-121.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania przez pana senatora Kazimierza Ujazdowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-121.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Pan senator Ujazdowski jest z nami, zdalnie? Nie. Jeżeli się połączy, to zada pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-121.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">To poproszę pana senatora Krzysztofa Brejzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Panie Ministrze, niesamowita praca pana oraz całego biura. To sprawozdanie – punkt po punkcie, strona po stronie – pokazuje ogrom problemów wychwyconych przez państwa. To sprawozdanie jest taką instrukcją, jak naprawić Rzeczpospolitą, za co w imieniu Senatu dziękujemy, będziemy korzystać z tego materiału.</u>
+          <u xml:id="u-122.2" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Mam jedno pytanie. Normatywny charakter ma również preambuła do konstytucji i w tej preambule mowa jest o tym, że obywatele mają prawo do państwa rzetelnego i sprawnego. Proszę podsumować ten rok, rok przygotowania państwa, administracji, władzy do pandemii, rok braku kadr medycznych, braku przeszkolonych pracowników obsługujących respiratory, braku respiratorów, braku zapowiadanej fabryki produkującej maski, załamania diagnostyki, potężnego załamania, nieprzygotowania służby zdrowia, skutkującego zgonami nie tylko osób chorych na COVID, ale i chorujących na inne schorzenia: nowotworowe, kardiologiczne i wiele, wiele innych. Czy państwo po tym roku było przygotowane i czy obywatele mieli pewność, że żyjąc w państwie PiS, żyją w państwie rzetelnie i sprawnie funkcjonującym, tak jak to powinno wynikać – i wynika – z konstytucji?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuje.</u>
+          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Faktycznie preambuła ma znaczenie normatywne, w sensie wskazywania i celów funkcjonowania naszego państwa, i zadań oraz wartości, którymi powinniśmy się kierować. Wczoraj w Trybunale Konstytucyjnym, odpowiadając na pytania, o tym mówiłem, że musimy brać pod uwagę chociażby to, że z preambuły wynika obowiązek zagwarantowania na zawsze praw i wolności obywatelskich. Zwracam uwagę na te słowa – na zawsze. A jeżeli na zawsze, to musi być ku temu instrumentarium, które obronie praw obywatelskich będzie służyło.</u>
+          <u xml:id="u-124.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">W 2020 r. państwo polskie przechodziło swoisty stress test w zakresie tego, czy jest wystarczająco sprawne i czy jest rzetelnie przygotowane do poradzenia sobie z taką sytuacją, i niestety, z przykrością muszę stwierdzić, że w wielu przypadkach ten test oblało. Pewnie wiele istnień dałoby się uchronić, gdyby była większa konsekwencja, lepsze przygotowanie, lepsze doinwestowanie, większy szacunek dla służb medycznych, lepsza koordynacja wysiłków, większe zaangażowanie samorządów lokalnych, mniejsza centralizacja. Myślę, że będzie wielkim wyzwaniem dla nas na przyszłość to, jak ten okres przemyśleć, zweryfikować, pewne rzeczy sprawdzić. Ja wyobrażam sobie, że jeżeli zakończy się już okres pandemii… Bo teraz cały czas jesteśmy, można powiedzieć, w walce, tak? No, to jest sytuacja prawie wojenna. Ale nawet sytuacja wojenna nie usprawiedliwia różnych nadużyć i naruszeń czy chociażby braku konsekwencji w działaniach. Dlatego myślę, że jeżeli dojdziemy do tego momentu, w którym będzie przestrzeń do normalnej, zwyczajnej, bezpiecznej debaty w Polsce, do weryfikowania różnych informacji, to wszystko to, co się działo w Polsce między w zasadzie początkiem 2020 r. a tym – wyobrażanym pewnie – dniem w przyszłości, na który czekamy, czyli dniem, który zostanie ogłoszony końcem pandemii, będzie zasługiwało na porządną komisję śledczą. Ale porządną, a nie taką, która by służyła tylko i wyłącznie jakimś codziennym grom politycznym. Chodzi o komisję śledczą, która przygotuje raport z przesłaniem, które będzie następujące: wyciągamy wnioski z wszystkich błędów i wypaczeń, dokonujemy rozliczeń tych osób, które popełniły błędy zawinione – bo zdaję też sobie sprawę z tego, że było sporo błędów po prostu nieumyślnych i trudno ludzi, którzy nagle znaleźli się w trudnej sytuacji, za błędy nieumyślne obwiniać – a przede wszystkim uczymy się, jak zorganizować państwo polskie pod względem zagwarantowania powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej. I moim zdaniem gruntowne zastanowienie się nad tym, po co mamy art. 68 konstytucji i co oznacza zasada równego dostępu do opieki zdrowotnej, będzie jednym z najważniejszych wyzwań dla każdego kolejnego rzecznika, ale tak naprawdę także dla nas wszystkich, bo tu nie chodzi o rzecznika, tu nie chodzi o jedną instytucję – tu chodzi o wszystkie siły polityczne.</u>
+          <u xml:id="u-124.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Tak samo wyzwaniem dla społeczności międzynarodowej będzie przeformułowanie katalogu praw człowieka, bo prawo do zdrowia jest w katalogu praw człowieka, ale tak trochę na marginesie – tak? – i trochę gdzieś z boku. Nie jest to prawo, które ma tak mocne gwarancje jak chociażby wolność zgromadzeń czy wolność słowa. My zaś powinniśmy zdać sobie sprawę z tego, że pandemia nas uczy, iż musimy na poziomie globalnym zagwarantować powszechne przestrzeganie prawa do ochrony zdrowia.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Kazimierza Ujazdowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">Przepraszam, ale pracujemy w 2 salach, stąd to spóźnienie.</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">Pan… Ja też serdecznie dziękuję za to sprawozdanie… Zresztą wszyscy będziemy jeszcze wyrażać swoje stanowiska w dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-126.2" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">Przed chwilą mówił pan o ochronie zdrowia i o prawie do opieki zdrowotnej, ale ja chcę zapytać o inny wątek, który jest podjęty w sprawozdaniu, jednak jest nie mniej istotny, mianowicie o skutki pandemii i zdalnego nauczania dla dzieci i młodzieży. Wiadomo powszechnie, że bardzo duża część młodzieży została, wskutek nadzwyczajnych zajęć i nadzwyczajnego czasu, wyłączona z procesu edukacji. Bardzo interesują mnie pana rekomendacje dotyczące działań urzędu, pańskich i działań w przyszłości, dotyczące tej sfery i tego, jak uniknąć radykalnych szkód i jak wyrównać straty. To jest też kwestia przedefiniowania praw jednostki. Jak wyrównać straty, które dzieci i młodzież poniosły wskutek wyłączenia poważnej grupy młodego pokolenia z systemu edukacji? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Oczywiście te straty są ewidentne, bo chodzi zarówno o cały drugi semestr w 2020 r., jak również w zasadzie o cały rok szkolny do tej pory, poza kilkoma tygodniami. To spowodowało nierówność w dostępie do edukacji i zachwianie… Bo okazało się, że w zależności od tego, kim jesteśmy, gdzie mieszkamy, do jakich szkół mamy dostęp albo do jakiej sieci informatycznej, ta edukacja może być lepsza lub gorsza. Ale tu nie tylko chodzi o kwestie technologiczne i komunikacyjne, bo jest wielu fantastycznych nauczycieli i uczniów, którzy sobie z tym doskonale poradzili i być może efekty ich pracy są nawet lepsze niż wcześniej. Chodzi o zastanowienie się nad tym, jak to całościowo wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-128.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Druga kwestia z tym związana to są problemy zdrowia psychicznego. Każdy specjalista, każda organizacja pozarządowa zajmująca się zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży powie, że ten okres ma po prostu dramatyczne skutki dla życia dzieci ze względu na oddzielenie od rówieśników. To także dotyczy tej kwestii, o której mówiłem, czyli sytuacji dzieci z niepełnosprawnościami, które mają gigantyczny kłopot. Jak rozmawia się z rodzicami dzieci ze spektrum autyzmu, to oni mówią, że czasami oznacza to cofnięcie w terapii o 3, 4 lata. Ten wysiłek był zainwestowany w to, żeby dziecko mogło lepiej funkcjonować w rzeczywistości społecznej, a z powodu wprowadzenia edukacji zdalnej to jest po prostu cofnięcie. Chciałbym podkreślić, że to nie jest moja rekomendacja, ale uważam, że to jest zagadnienie, które należy wziąć poważnie pod uwagę. Takie głosy się pojawiają w debacie publicznej. Wydaje mi się, że dobrze byłoby zorganizować w Senacie Rzeczypospolitej – i to może być moja rekomendacja – debatę na temat tego, czy nie należałoby niejako powtórzyć całego roku szkolnego 2020/2021. Ja wiem, że to mogłoby spowodować mnóstwo zamieszania i mieć dużo konsekwencji, ale jeżeli chcemy faktycznie nadrobić zaległości, to być może trzeba uznać, że ten rok się odbył, ale to był taki rok, który nie był wystarczający dla osiągnięcia tej równości edukacyjnej. Być może cały rok dla całego rocznika należałoby powtórzyć. Zachęcam Senat do podjęcia debaty na ten temat. Wydaje mi się, że jest sporo osób ze środowiska oświaty, które chciałyby na ten temat porozmawiać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Marka Plurę – zdalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#SenatorMarekPlura">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-130.1" who="#SenatorMarekPlura">Wielce Szanowny Panie Rzeczniku!</u>
+          <u xml:id="u-130.2" who="#SenatorMarekPlura">W swoim raporcie poruszył pan kwestie dotyczące mniejszości narodowych i etnicznych, za co jestem bardzo wdzięczny. Polskie prawo, według mnie naruszając zasady konstytucyjne, enumeratywnie wymienia te mniejszości, choć konstytucja zgodnie z prawem naturalnym i z prawem człowieka pozwala na to, by każdy sam, według siebie określał, do jakiej grupy etnicznej, narodowej czy językowej należy. Ja jestem przedstawicielem osób o tożsamości śląskiej, posługuję się językiem śląskim, a mimo to w moim kraju nie mogę w pełni korzystać z praw, jakie z tego tytułu mi przysługują, i w pełni chronić swojej tożsamości. Mimo iż nie ma tego w omawianym raporcie, wiem, że występował pan w kwestii języka śląskiego, tożsamości śląskiej, także języka wilamowickiego, do premiera. Stąd moje pytanie: czy mógłby pan ten wątek swojego wystąpienia tutaj przedstawić i wypowiedzieć się w kwestii praworządnego traktowania obywateli polskich o tych tożsamościach etnicznych, narodowych czy językowych, które nie są wymienione w ustawie o mniejszościach? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">To jest zagadnienie, które już tak bardzo kompleksowo i konkretnie podjęliśmy na początku 2021 r., ale oczywiście sygnały trafiały w 2020 r. To, co głównie interesowało w 2020 r., to była sytuacja mniejszości romskiej, bo tutaj było najwięcej problemów. Udało się nawet pewien postęp uczynić w kontekście słynnej osady – mówię „słynnej”, bo tam było już tyle delegacji parlamentarnych, że nie sposób policzyć – mianowicie osady w Maszkowicach koło Nowego Sącza.</u>
+          <u xml:id="u-132.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Jeśli chodzi o Ślązaków, to polskie prawo przewiduje 3 możliwości: mniejszość narodowa, mniejszość etniczna oraz język regionalny. Ja uważam, że powinniśmy przynajmniej na razie podjąć porządną debatę na temat uznania języka śląskiego za język regionalny, co więcej, taka jest rekomendacja komitetu do spraw mniejszości narodowych i etnicznych, komitetu, który działa na poziomie Rady Europy. I tego dotyczyło wystąpienie. Jest jeden bardzo prosty argument przemawiający za tym, nie tylko kwestia uznania tożsamości i możliwości praktykowania, kształtowania, posługiwania się językiem śląskim jako językiem regionalnym, ale moim zdaniem kompletny brak logiki w tym, że mamy język kaszubski, który jest językiem regionalnym, a nie mamy języka śląskiego. Ja bardzo się cieszę z tego, że jest język kaszubski, ale pytam: dlaczego Ślązacy nie mają mieć dokładnie takich samych uprawnień? W zasadzie na tym opierało się moje wystąpienie.</u>
+          <u xml:id="u-132.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Tak samo mamy jeszcze taką szczególną społeczność, niewielką, mianowicie społeczność z Wilamowic, która także domaga się tego, aby posługiwać się językiem wilamowickim, który, można powiedzieć, trochę gdzieś tam przypomina jakiś taki język staroniderlandzki. Skoro mamy taki, można powiedzieć, klejnot naszej kultury, zachowała się grupa osób, która tym językiem włada, to dlaczego nie stworzyć dla niej uregulowania prawnego i nie określić, zapisać, że ta grupa może się posługiwać także językiem wilamowickim? Może to da szansę na to, że ten język przeżyje i będą go używały kolejne pokolenia? A to też jest ważne, bo na świecie obserwujemy proces umierania różnych języków, którymi władają mniejszości. Rolą nowoczesnego państwa jest dbanie o przetrwanie języków.</u>
+          <u xml:id="u-132.4" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Oczywiście w kontekście Ślązaków i języka śląskiego ta potrzeba jest… Tu nie chodzi o przetrwanie, jestem przekonany, że ten język przetrwa, tylko chodzi o poważne potraktowanie Ślązaków jako osób, które chcą się posługiwać językiem regionalnym, językiem śląskim.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Bogdana Klicha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#SenatorBogdanKlich">Pani Marszałek! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#SenatorBogdanKlich">Trzeba bardzo podziękować panu rzecznikowi nie tylko za jego pracę w ostatnim roku, ale za całokształt jego dokonań. Był tam, gdzie być powinien, stał obok człowieka, a nie obok instytucji, występował w imieniu obywatela, a nie w sprawach procedur, wykazał ogromną wiedzę, determinację i osobiste zaangażowanie w to, żeby rzeczywiście rzecznik, urząd rzecznika praw obywatelskich miał należny szacunek w społeczeństwie. Myślę, że już w tej chwili, przed zakończeniem swojej kadencji, przed zakończeniem swojej służby, bo kadencja się zakończyła, można powiedzieć, że należy do najlepszych rzeczników w ciągu ostatniego 30-lecia. Tyle tego, co trzeba powiedzieć w tej chwili.</u>
+          <u xml:id="u-134.2" who="#SenatorBogdanKlich">Wielokrotnie mieliśmy okazję słuchać opinii pana Adama Bodnara w tej Izbie, wielokrotnie też podzielał on nasz pogląd na to, co się dzieje z polską demokracją. Mamy świadomość tego, że jeśli jutro tzw. Trybunał Konstytucyjny wyda orzeczenie o tym, że zostanie przerwana ciągłość instytucji stworzonej jeszcze za czasów komunistycznych w Polsce po to, żeby uwiarygodnić władców PRL w oczach obywateli i świata, w końcówce PRL, kiedy system już się sypał, instytucji niezbędnej dla funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa, to rzeczywiście będzie to oznaczało koniec państwa prawa w Polsce. Będzie to oznaczało ostateczne zwinięcie parasola, który jest nad wolnościami i prawami obywatelskimi i który pozwala mówić o tym, że demokracja jest oparta na wolności.</u>
+          <u xml:id="u-134.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Panie Senatorze, proszę o pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-134.4" who="#SenatorBogdanKlich">Ja nigdy nie zadawałem panu pytania, które chcę zadać w tej chwili, mianowicie pytania o to, jak pan sobie wyobraża odbudowę demokratycznego państwa prawa po kataklizmie, który w ciągu ostatnich 6 lat przetaczał się nad polskim, demokratycznym państwem prawa.</u>
+          <u xml:id="u-134.5" who="#SenatorBogdanKlich">My jako Platforma Obywatelska przedłożyliśmy w naszym programie projekt aktu odnowy demokracji. To jest nasz własny projekt dotyczący tego, w jaki sposób odbudować w Polsce demokrację opartą na wolności. Wiemy przecież, że demokracji bez gwarancji prawnych dla wolności i praw obywatelskich po prostu nie ma. Jaki jest pański pogląd na to, jak powinna być w Polsce odbudowywana demokracja oparta na wolności w momencie, kiedy zakończy się ten ciemny okres w naszej historii najnowszej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Dziękuję serdecznie za pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-136.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Pytanie jest bardzo trudne, ponieważ wymagałoby kompleksowej, długiej odpowiedzi. Można by się zastanowić nad takimi przesłankami wyjściowymi do dyskusji nad odbudową demokratycznego państwa prawa. Przede wszystkim można to analizować zarówno na poziomie pewnej idei, jak i na poziomie tego, co byłoby możliwe do zrobienia w danych warunkach politycznych. My nie wiemy, jak te warunki polityczne będą wyglądały. Przykładowo: nawet jeżeli mogłaby istnieć przestrzeń do rządzenia państwem przez osoby, które głęboko wierzą w wartości demokratyczne, w członkostwo Polski w Unii Europejskiej, w lojalność w stosunku do partnerów zagranicznych, w moc obowiązywania umów międzynarodowych… Nie oznacza to, że wszystkie organy konstytucyjne państwa będą to podzielały, co może utrudniać proces naprawy.</u>
+          <u xml:id="u-136.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Powiedziałbym tak. Niezależnie od tego, jak myślimy o różnych ograniczeniach, to w takiej sytuacji przede wszystkim nie ma dróg na skróty. Odbudowa może się odbywać tylko i wyłącznie poprzez ścisłe przestrzeganie reguł konstytucyjnych, ścisłe przestrzeganie zasady legalizmu, dawanie każdego dnia przykładu przez wszystkich rządzących obywatelom. To powinno się opierać na korzystaniu z najlepszych wzorców wewnątrz kraju, bo przecież mamy wielki dorobek konstytucyjny, a także recypowaniu wzorów z innych państw, w zależności od tego, gdzie te zmiany należałoby przeprowadzić. Myślę, że w tym zakresie Polsce mogłyby być pomocne organizacje międzynarodowe, które mają wielkie doświadczenie. Uważam, że gdybyśmy byli w Polsce w takim momencie, że rzeczywiście musielibyśmy poprawić wymiar sprawiedliwości, to nie wystarczyłoby tylko przygotowanie tu i ówdzie ustawy i wprowadzenie jej w życie. Moim zdaniem trzeba byłoby stworzyć kompleksowy, wieloletni program oparty na współpracy z takimi instytucjami jak Bank Światowy, OBWE czy Rada Europy, tak żeby program reformy zakorzenić w stabilnych, międzynarodowych strukturach. Uważam, że ta odbudowa powinna polegać nie tylko na wewnętrznym odbudowywaniu instytucji, ale też na pokazaniu światu, że Polska wraca do tych państw, które są orędownikami wartości demokratycznych na całym globie. Drodzy Państwo, ja sobie ostatnio przypomniałem, że Polska w latach osiemdziesiątych, nawet w tych mrocznych latach, była w stanie promować na arenie międzynarodowej przygotowanie i przyjęcie w 1989 r. konwencji o prawach dziecka. Wyobraźmy sobie teraz, że my obecnie dyskutujemy o tym, że Polska promuje tego typu instrumenty międzynarodowe. No, to brzmi prawie jak science fiction. A przecież Polska mogłaby być aktywnym uczestnikiem światowej debaty na temat praw człowieka i poprzez to, że się angażuje w to za granicą, bardziej zakorzeniać to, co się dzieje wewnątrz, w tych wartościach, w które wierzymy i które są po prostu dziedzictwem ruchu „Solidarności”. Ale wydaje mi się, że do tego wszystkiego najważniejsze jest odzyskanie etosu naszego członkostwa w strukturach europejskich, zwłaszcza w Unii Europejskiej, i traktowanie tego w ten sposób, że to jest nasza Unia Europejska, a nie jakiś zewnętrzny w stosunku do nas podmiot. Nie bez przyczyny mówiłem o Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej jako o naszym trybunale.</u>
+          <u xml:id="u-136.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">A druga rzecz to jest odzyskanie etosu służby państwu. I to jest chyba najważniejsza rzecz. Bo jak się w Polsce czasami mówi, że to jest kwestia zmiany jednej czy drugiej ustawy… No nie. My musimy odzyskać etos służby sędziowskiej. On jest i on na pewno jest wzmacniany teraz, w tych czasach, przez tych, którzy są odważni. Ale czy to dotyczy wszystkich 10 tysięcy sędziów? To jest odzyskanie etosu służby prokuratorskiej, etosu policjanta, etosu służby cywilnej, także etosu pracowników Służby Więziennej czy wreszcie etosu pracowników mediów publicznych. Na każdym poziomie musimy wytyczyć kierunek, określić, że umawiamy się na poważne ugruntowanie i dokończenie także tych reform, które nie zostały zrealizowane wcześniej. Ja mówiłem o projekcie „Osiodłać Pegaza”. Przecież to jest wielka wina całego okresu transformacji, że nigdy się nie udało uchwalić żadnej porządnej ustawy, która by doprowadzała do rzeczywistego nadzoru nad służbami specjalnymi. Minęło dwadzieścia kilka lat i nie było takiej ustawy, pomimo podejmowanych prób i sygnałów, które były wysyłane przecież wcześniej. Czy jeżeli chodzi o prokuraturę – była próba podjęta w 2009, 2010 r., rozdzielenia urzędów ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, ale to się nie zakorzeniło, a później trafiło to niestety na 2015 r. i mamy sytuację, którą aktualnie obserwujemy. Czy służba cywilna, która już podążała w dobrym kierunku, już zaczęliśmy tworzyć ten korpus służby cywilnej, i teraz jesteśmy zupełnie w innym miejscu. Ale żeby odzyskać ten etos, to nie tylko musimy się umówić, że to będzie robione na poziomie ustawowym, że zostaną przyjęte odpowiednie ustawy, ale my musimy przekonać ludzi, którzy będą tworzyli te służby, do tego, że oni wierzą w tę służbę państwu i że nie zostaną oszukani, nie zostaną postawieni w takiej sytuacji, że zainwestują w jakiś model swojej kariery zawodowej, model służby ileś lat swojego życia, a po kilku latach ktoś im powie: przepraszamy, ale teraz wracają stare porządki. To będzie bardzo trudne, być może to jest wyzwanie na pokolenie, ale my o tym wyzwaniu już teraz musimy mówić. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Władysława Komarnickiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-138.1" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Panie Rzeczniku, Panie Ministrze, ja się przyłączam do tych wszystkich gratulacji, które miały miejsce przed chwilą, dlatego że wykonał pan heroiczną robotę i miał pan w stosunku do poprzedników niesamowitego pecha, że musiał pan się borykać z obecnie rządzącymi, których wyobraźnia o prawach obywatela jest co najmniej nie na czasie i nie na miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-138.2" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Ale zostawmy tę stronę, ja chciałbym zadać konkretne pytanie. Panie Rzeczniku, państwowa instytucja, jaką jest NIK, oficjalnie wydała ostatnio dokument w sprawie afery GetBack. W tym dokumencie słowa pana ministra Banasia brzmią mniej więcej w taki sposób: „Państwo kompletnie nie zdało egzaminu. Mało tego, funkcjonariusze tego państwa są umoczeni w aferę. Mało tego, prokuratura do dnia dzisiejszego robiła wszystko, żeby nie wyjaśnić afery”. Wiem, że NIK zwrócił się do Komisji Europejskiej, do dyrektoriatu sprawiedliwości, z wnioskiem, żeby Komisja Europejska zajęła się wyjaśnieniem afery GetBack. A dlaczego tak jest? Kiedy państwo nie wypełnia obowiązku wobec obywatela, do tego jeszcze pokrzywdzonego, to Polakom zostaje tylko krzyk w Unii Europejskiej. No bo gdzież pójdą? Przecież nie do Białorusi.</u>
+          <u xml:id="u-138.3" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Panie Ministrze, chciałbym powiedzieć, że obecny przewodniczący Komisji Ustawodawczej, który też był swego czasu prezesem NIK i przygotowywał większą część tego raportu, jest zgodny z obecnym prezesem, który publicznie powiedział, że państwo zawiodło. Panie Ministrze, Panie Rzeczniku, ja głęboko wierzę, że ustawka PiS nie wyjdzie jutro u pani Przyłębskiej, głęboko wierzę, że pan jeszcze zostanie, stąd apeluję do pana, żeby był pan uprzejmy zająć się tą makabryczną sprawa, bo dotyczy ona kilkunastu tysięcy bardzo pokrzywdzonych obywateli. Jakby liczyć skrzywdzonych, że tak powiem, rodzinnie, to byłoby ich prawie 100 tysięcy. To jest moje pytanie do pana, bo głęboko wierzę, że pan jeszcze zostanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze, za pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-140.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Tematem GetBack oczywiście się zajmujemy, cały czas monitujemy odpowiednie organy władzy, zwłaszcza prokuraturę, ale także Komisję Nadzoru Finansowego. Jesteśmy w kontakcie z pokrzywdzonymi. Jakieś 2 miesiące temu byłem w Senacie, w sali wyżej, na posiedzeniu, które było zorganizowane przez senacki zespół do spraw osób pokrzywdzonych przez GetBack. Rozmawialiśmy wtedy z senatorem Czarnobajem i z panem przewodniczącym Kwiatkowskim. Faktycznie zgadzam się z tym, że Krzysztof Kwiatkowski przygotował podwaliny pod raport ogłoszony później przez prezesa Banasia.</u>
+          <u xml:id="u-140.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Wydaje mi się, że prędzej czy później trzeba będzie stworzyć mechanizm kompensacyjny dla osób pokrzywdzonych, nie da rady inaczej. Jeżeli tego nie zrobimy, to będzie jeszcze jedna droga, bardzo trudna i czasochłonna. Jest to oczywiście postępowanie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka i być może uzyskanie za ileś lat wyroku pilotażowego. Jeżeli państwo polskie nie zapewnia ochrony prawnej, to takie możliwości prawne też się pojawiają.</u>
+          <u xml:id="u-140.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">W ostatnim czasie uwaga mojego zespołu była skupiona przede wszystkim… Mam jeden zespół w biurze, który zajmuje się tego typu sprawami, bardzo nieliczny zespół. Jest to ten sam zespół, który zajmuje się tematami związanymi z pandemią, zespół kierowany przez pana dyrektora Piotra Mierzejewskiego. Nasza uwaga była skoncentrowana na przygotowywaniu skarg nadzwyczajnych, bo termin upływał 2 kwietnia. Jeśli mnie pamięć nie myli, to przygotowywaliśmy jedno wystąpienie i jedną bardzo konkretną… Chodzi o przyłączenie się do konkretnej sprawy sądowej, która dotyczy GetBack. Myślę, że zainteresowanie biura jest zainteresowaniem w granicach naszych możliwości. Chciałbym podkreślić, że one są w tym zakresie niestety skromne kadrowo, ale robimy, co się da.</u>
+          <u xml:id="u-140.4" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Oczywiście zgadzam się z twierdzeniem, że ten problem się szybko nie skończy i że on cały czas będzie wracał. Raport Najwyższej Izby Kontroli to jest w zasadzie akt oskarżenia, tak bym to nazwał. To jest akt oskarżenia wskazujący, że tyle instytucji zawiodło i postawiło obywateli w trudnej sytuacji. Można by pytać, czy kiedyś nie powstanie komisja śledcza, która dotyczyłaby tego konkretnego problemu, ale dla ludzi komisja śledcza… dla nich ważna jest szansa na przynajmniej częściowe odzyskanie pieniędzy, dlatego mechanizm kompensacyjny ze względu na zawinienie państwa polskiego będzie tu po prostu niezbędny.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Krzysztofa Brejzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-142.1" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Panie Ministrze, ostatnie lata to czas istotnego osłabienia kontroli nad działalnością służb. O tym pan już wspominał. Chciałbym zapytać o system do inwigilacji Pegasus, ponieważ on opiera się na technologii, w przypadku której faktycznym dysponentem pozyskiwanych danych o obywatelach Polski – a wbrew temu, co mówił szef CBA, ten system został zakupiony i stosuje się go w Polsce – jest firma zagraniczna. I teraz mam takie pytanie: czy to jest zgodne z polskim prawem, w tym również prawem konstytucyjnym? Czy stosowanie Pegasusa jest zgodne z zasadą legalizmu? On jest stosowany poza kontrolą sądową i ma znacznie szerszy zakres niż klasyczna kontrola operacyjna. Czy docierały do pana informacje o możliwej bezprawnej inwigilacji dziennikarzy, pracowników mediów lub chociażby polityków? I wreszcie takie pytanie: czy stosowanie tego systemu jest zgodne z dyrektywami i wskazaniami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie konieczności istnienia niezależnego systemu kontroli nad służbami?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-144.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ja może tak trochę przekornie odpowiem na to pytanie. Otóż my się zajmujemy Pegasusem, tak jakbyśmy dążyli do… Ta nazwa, ta metodologia, ten mechanizm – to wszystko jest dla nas, dla mnie też, jakoś szczególnie atrakcyjne. No, oczywiście analizowaliśmy te informacje, które wynikały z raportu Najwyższej Izby Kontroli, a które mówiły, że środki z Funduszu Sprawiedliwości zostały przekazane Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu. Wszystko wskazuje na to – a przynajmniej śledztwa dziennikarskie na to wskazywały – iż za te właśnie środki zakupiono system Pegasus.</u>
+          <u xml:id="u-144.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Otóż ja bym chciał powiedzieć, że nasze prawo, niezależnie od kwestii Pegasusa, już od 2014 czy 2015 r. jest po prostu wadliwe, sprzeczne ze standardami praw człowieka, z orzeczeniami Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Digital Rights Ireland czy w sprawie Tele2, a także z dyrektywą dotyczącą retencji danych telekomunikacyjnych. Co więcej, zmiany dotyczące działalności służb, te wprowadzone w 2016 r., jeszcze ten problem pogłębiły. Wprowadzono zasadę, że można wykorzystywać w pracy prokuratorskiej dowody, które zostały zdobyte nielegalnie. No, przecież ten przepis nie został uchylony, on został jedynie zakwestionowany w niektórych orzeczeniach sądowych, m.in. Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu. Co więcej, w 2017 r. powstał raport Komisji Weneckiej na ten temat. To się wydarzyło, zanim jeszcze zaczęliśmy rozmawiać o Pegasusie. Minęły już 4 lata.</u>
+          <u xml:id="u-144.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ja co roku mówię o tym tutaj, w Senacie. Podejmuję też różne interwencje, wystosowuję różne wystąpienia – zwracam się kolejno do premiera, do ministra spraw wewnętrznych, do ministra sprawiedliwości – które pozostają bez jakiegokolwiek echa.</u>
+          <u xml:id="u-144.4" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu toczy się sprawa ze skargi Mikołaja Pietrzaka, Barbary Grabowskiej-Moroz, Dominiki Bychawskiej oraz Wojciecha Klickiego, czyli adwokatów i aktywistów, którzy mówią: nasze przepisy są tak nieprecyzyjne i tak niespójne, że stwarzają ryzyko inwigilacji. I dlatego ich sprawa została przyjęta do rozpoznania. Prawdopodobnie w tym roku będziemy znali wyrok trybunału strasburskiego.</u>
+          <u xml:id="u-144.5" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Uważam, że nie powinniśmy na to patrzeć wyłącznie z punktu widzenia jednej technologii, choć oczywiście jest ona – wszystko na to wskazuje – niezwykle inwazyjna. Powinniśmy na to patrzeć kompleksowo, całościowo. Z jednej strony potrzebne jest doprecyzowanie przepisów, a z drugiej strony stworzenie mechanizmu nadzoru nad działalnością służb specjalnych. Zarówno opinia Komisji Weneckiej, jak i postępowania, które się toczą, a także wszystkie wnioski rzecznika, które były w tych kwestiach przedstawiane, powinny nam posłużyć do tego, żeby to ponaprawiać.</u>
+          <u xml:id="u-144.6" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ale podkreśliłbym też to, że musimy umówić się co do tego, że to naprawimy. No, ja się boję czegoś takiego, że nawet jeżeli powstanie przestrzeń polityczna do dokonania tej zmiany, to znowu będzie tak, że ktoś powie: no nie, służby tego jednak potrzebują, nie będziemy tutaj nic zmieniali. W dobie, kiedy informacja stanowi najważniejszy towar, kiedy mamy do czynienia z takimi masowymi zjawiskami dezinformacji, kiedy informacją można grać i wykorzystywać ją politycznie, kiedy można na różne sposoby sprawdzać i uprzedzać ruchy aktywistów, polityków, działaczy, fundamentalnie ważne jest to, żeby po prostu służby były pod tym względem poddane kontroli, żebyśmy tutaj stworzyli jasne reguły.</u>
+          <u xml:id="u-144.7" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Czy znam przykłady? Ostatnio Fundacja „Panoptykon” organizowała konferencję na ten temat, w której uczestniczyły takie osoby jak Ryszard Petru, jak Janusz Kaczmarek, były prokurator krajowy, jak aktywiści Greenpeace’u, jak aktywiści związani z innymi organizacjami, którzy opowiadali o różnych sytuacjach, kiedy po prostu czuli się, że są inwigilowani, albo kiedy uprzedzano ich działania. Co więcej, my dyskutujemy w czasach, kiedy np. dowiadujemy się z mediów, że znana wszystkim wybitna aktywistka Marta Lempart ubiegała się o pracę w ABW. I nagle informacje wypływają… I tyle. Nikt nie ponosi z tego tytułu odpowiedzialności, że ona kiedyś taką aplikację faktycznie złożyła. Ale ona ją złożyła, kierując się poczuciem zaufania do państwa, a nie tym, że ta informacja później zostanie wykorzystana na jej niekorzyść. Tak że to jest jeden z tych elementów takiej fundamentalnej odbudowy państwa polskiego i jeden z grzechów zaniechania przez ponad 20 lat polskiej demokracji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Stanisława Lamczyka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Dziękuje bardzo, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-146.1" who="#SenatorStanislawLamczyk">Panie Rzeczniku, Panie Ministrze, również dołączam się do życzeń, do gratulacji i podziękowań za pana pracę. Cieszę się tym bardziej, że osobiście mogłem panu wręczyć konstytucję, której pan bronił, w języku kaszubskim. I z tego się bardzo cieszę.</u>
+          <u xml:id="u-146.2" who="#SenatorStanislawLamczyk">Mam pytanie o udział w orzekaniu sędziego delegowanego jako przesłanka nienależytej obsady sądu albo składu sędziowskiego sprzecznego z przepisami prawa. Jak wiemy, sędzia ma prawo wykonywania powierzonej mu władzy jurysdykcyjnej tylko w sądzie wskazanym w akcie powołania przez prezydenta. Przez wyznaczenie w tym akcie konkretnego sądu następuje, z jednej strony wskazanie miejsca służbowego, zwanego także siedzibą sędziego, a z drugiej określenie zakresu terytorialnego jego władzy. Jak wiemy, o ograniczeniu władzy sędziowskiej do miejsca siedziby mówi też konstytucja – art. 180 ust. 2 – jak również w odniesieniu do obywatela art. 45 konstytucji, który gwarantuje, że sędzia z danego terenu właśnie będzie go jakby obsługiwał. Jak wiemy, obecna władza przerzuca w tej chwili sędziów, np. sędziego z sądu rejonowego deleguje do apelacji. Często materiały są bardzo trudne, a bardzo szybko wydaje się wyrok. Dlatego chciałbym zapytać pana rzecznika o stanowisko w tej kwestii. Co będzie z tymi wyrokami, z tymi procesami, które się odbywają właśnie przez delegowanie sędziów?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Oczywiście delegacja może wpływać… Może inaczej. Zacznę od tego, że delegacja od zawsze, od dawien dawna, była stosowana w wymiarze sprawiedliwości jako pewien mechanizm promocji sędziego i sprawdzenia, czy sędzia da sobie radę w sądzie wyższej instancji. Czyli było to swoiste docenienie zasług sędziego i powierzenie mu dalszych obowiązków, zanim ten sędzia dostanie nominację do sądu wyższej instancji. Czyli przykładowo, jakiś dobry sędzia sądu rejonowego w którymś momencie dostawał delegację, żeby mógł orzekać w sądzie wyższej instancji i w ten sposób się mógł sprawdzić. W momencie, kiedy to wszystko opiera się na kryteriach profesjonalizmu, ale jednoczesnego, głębokiego szacunku dla reguł, że ta delegacja w żaden sposób nie wpływa na poziom niezależności tego sędziego i są, można powiedzieć, wyćwiczone w ramach systemu wymiaru sprawiedliwości pewne zasady postępowania, to nie widziałbym aż tak wielkiego zagrożenia dla sądzenia spraw. Oczywiście mogą się pojawiać sytuacje, że być może ktoś wydał jakiś wyrok, bo właśnie chciał, w cudzysłowie, zrobić karierę. Ale wydaje mi się, że przy odpowiednim etosie sędziów i dbania o ten etos to niebezpieczeństwo jest minimalne. Kłopot się pojawia wtedy, kiedy te delegacje zaczynają przypominać bardziej pewne mechanizmy… kiedy po prostu czynniki polityczne mają wpływ na te nominacje, bo to może doprowadzić po prostu do wypaczenia funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, co więcej, może doprowadzić do tego, że sędzia nie tylko ma się wykazać, jak jest gdzieś delegowany, ale np. może się bać tego, że zostanie odwołany z delegacji, co się wiąże z konsekwencjami osobistymi, finansowymi, z prestiżem. I w ten sposób można rzeczy rozgrywać. Tak że wydaje mi się, choć nie chciałbym wydawać jakichś ogólnych sądów, że w przypadku gdyby dochodziło do wydawania wyroków z udziałem takich sędziów delegowanych, to należałoby bardzo dokładnie sprawdzić, jaki był wpływ czynnika władzy wykonawczej na delegację, na karierę sędziego. Wydaje mi się także, że to jest takie z zagadnień, które będzie musiało być analizowane chociażby w świetle kryteriów z tej sprawy Ástráðdsson przeciwko Islandii, bo ten wyrok jest naprawdę fundamentalny z punktu widzenia określenia relacji między władzą wykonawczą a sądowniczą.</u>
+          <u xml:id="u-148.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">No, ale żeby to wszystko naprawić, to musi być w ogóle przestrzeń do tego, żebyśmy na poważnie dyskutowali o wymiarze sprawiedliwości. Na razie jedynie jakaś kontrola instancyjna łącznie z nadzwyczajnymi środkami zaskarżenia do Sądu Najwyższego może dawać szansę na taką kontrolę, ale to byłyby i tak sytuacje ad casum, a nie sytuacje, które miałyby powszechne zastosowanie. Przypomnijmy, jak wielki wpływ ma obecnie minister sprawiedliwości na obsadę stanowisk prezesów sądów, jak wielkie znaczenie mają prezesi sądów dla kariery poszczególnych sędziów i różnych decyzji personalnych dotyczących tych sędziów. Krajowa Rada Sądownictwa, no, nie wykonuje swojego mandatu, bo przecież w 2020 r. została… już nawet się pogubiłem, nie pamiętam, czy już została wykluczona, czy tylko cały czas jest zawieszona w członkostwie w Europejskiej Radzie Rad Sądownictwa. To są sprawy, które w ogóle były nie do wyobrażenia jeszcze 5, 6 lat temu, kiedy na poważnie rozmawialiśmy o tym, jak powoli reformować wymiar sprawiedliwości.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">To było ostatnie pytanie. Bardzo serdecznie dziękuję panu rzecznikowi i proszę o zajęcie miejsca.</u>
+          <u xml:id="u-149.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-149.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana senatora Kazimierza Michała Ujazdowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku!</u>
+          <u xml:id="u-150.1" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">Wyrażę uczucia bardzo dużej grupy senatorów, dziękując panu za działalność w roku 2020, a w ogóle nie przesądzamy tego, iż to jest koniec działalności. I mamy pełną świadomość, że to miało miejsce w sytuacji nadzwyczajnej, bo pana poprzednicy wskazywali na naruszanie praw jednostki, na niedoskonałości systemu prawnego w Polsce, ale nie stawali wobec konieczności konfrontowania się z działaniami, które naruszają fundamenty demokracji konstytucyjno-pluralistycznej, zawłaszczania instytucji państwa, a także nigdy rzecznik praw obywatelskich wcześniej nie działał w warunkach tak trudnych jak pandemia i jej konsekwencje dla życia społecznego, dla praw jednostki.</u>
+          <u xml:id="u-150.2" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">Ja chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że traktuję ten moment jako optymistyczny, a nie pesymistyczny, i chcę powiedzieć, że pana praca nie pójdzie na marne. Pana praca nie pójdzie na marne i proszę mieć pewność, że ona posłuży odbudowie demokracji konstytucyjno-pluralistycznej w Polsce, i to posłuży szybko. Nie tylko dlatego, że obóz władzy kruszeje, ale także z tego względu, że władza monopolistyczna, która destruuje prawo, sama pozbawia się oparcia, bo każda władza trwała musi respektować reguły prawne. Władza, która je narusza, skazuje się na prowizoryczność. To świetnie opisał prof. Roman Rybarski w książce opublikowanej w latach trzydziestych pod tytułem „Siła i prawo”. Ta władza, niszcząc prawo, niszcząc reguły, sama pozbawia się możliwości długiego trwania. A zatem proszę mieć pewność, że pana dorobek i dorobek pana współpracowników posłuży temu, co jest zasadniczym zadaniem nie tylko opozycji politycznej w Polsce, ale, myślę, polskiej wspólnoty politycznej, tj. odbudowie demokracji konstytucyjnej z niezależnością sądownictwa, z niezależnością służby cywilnej, z respektem dla samorządu terytorialnego, z respektem dla wolnych mediów.</u>
+          <u xml:id="u-150.3" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">I uważam, że możemy dokonać tego sami, dlatego że Polska nie jest krajem zacofanym. My nie potrzebujemy szczególnej pomocy instytucji międzynarodowych, potrzebujemy uczestnictwa w obiegu międzynarodowym. Możemy dokonać tego sami. A jedną z bardzo mocnych podstaw tego planu rekonstrukcji będzie dorobek pańskiej pracy, ten wieloaspektowy dorobek pańskiej pracy, bo składa się na to nie tylko sprzeciw wobec naruszania tego, co nazywam demokracją konstytucyjno-pluralistyczną, ale także wiedza o tym, jak zgodnie z prawem reagować w sytuacji nadzwyczajnej. Bo z pandemią obecna władza walczy częstokroć bez podstaw prawnych, naruszając prawa przedsiębiorców i prawa obywatelskie.</u>
+          <u xml:id="u-150.4" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">Ale jest ta sfera niezwykle ważna, czyli sfera odbudowy państwa wysokiej jakości – i to państwa lepszego niż to, które było przed 2015 r. Bo uzmysłowiliśmy sobie słabość i niską jakość wielu instytucji publicznych w Polsce, usług publicznych w Polsce, a przede wszystkim ochrony zdrowia, edukacji, funkcji socjalnych państwa. Dorobek rzecznika praw obywatelskich i pana współpracowników będzie jednym ze źródeł nie tylko rekonstrukcji reguł cywilizowanych, ale i zbudowania w Polsce instytucji publicznych o wysokiej jakości. A bez instytucji publicznych o wysokiej jakości – wymienię te, które są dla ludzkiej egzystencji jakże istotne: w zakresie ochrony zdrowia i edukacji – trudno mówić o realizacji praw socjalnych, praw ekonomicznych, praw edukacyjnych w takim wymiarze, jaki sobie życzymy. A myślę, że aspiracje społeczne, szczególnie aspiracje młodego pokolenia, rosną.</u>
+          <u xml:id="u-150.5" who="#SenatorKazimierzMichalUjazdowski">I proszę mi wierzyć, że ten czas, w którym będzie możliwa rekonstrukcja po zniszczeniach, przyjdzie szybciej, niż myślimy, a dorobek pana poprzedników, pana osobisty i pana współpracowników będzie jedną z podstaw działań ozdrowieńczych w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana senatora Sławomira Rybickiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#SenatorSlawomirRybicki">Pani Marszałek! Wysoki Senacie! Panie Profesorze!</u>
+          <u xml:id="u-152.1" who="#SenatorSlawomirRybicki">Dziękuję za obszerną, kompetentną i, można powiedzieć, wyjątkową informację, która potwierdza w kolejnym roku, że jest pan rzecznikiem praw obywatelskich w bardzo trudnych czasach, w okresie, kiedy obóz sprawujący władzę, rząd Prawa i Sprawiedliwości – to trzeba nazwać – razem ze swym zapleczem politycznym dokonał demontażu większości instytucji demokratycznego państwa prawa, łamiąc zasady trójpodziału władzy, będącego w istocie gwarantem przestrzegania praw człowieka i obywatela w Polsce, zawłaszczając i upolityczniając Trybunał Konstytucyjny, który przestał pełnić swoją ustrojową rolę, upolityczniając prokuratury, zawłaszczając KRS i Sąd Najwyższy w części. Zamach na niezależność sądownictwa i niezawisłość sędziowską dopełnia obrazu niszczenia przez ostatnie lata fundamentów państwa prawa, budowanego przez ostatnie pokolenia Polaków, a będącego marzeniem wielu pokoleń Polaków.</u>
+          <u xml:id="u-152.2" who="#SenatorSlawomirRybicki">Wysoka Izbo! Jesteśmy świadkami tego, jak na naszych oczach rozgrywa się – być może ostateczny – akt rozprawy obozu władzy z demokratycznym porządkiem w Polsce, a mianowicie likwidacja ostatniego niezależnego organu, ostatniego niezależnego urzędu, który pan tak profesjonalnie i godnie, tak odpowiedzialnie reprezentuje. Partia rządząca przy pomocy swoich byłych funkcjonariuszy, wybranych legalnie i nielegalnie do Trybunału Konstytucyjnego, zwanego – to trzeba powiedzieć – Trybunałem Julii Przyłębskiej… Wolałbym mówić o Trybunale Konstytucyjnym, który jest filarem troski o prawa człowieka, ale wiemy, że tak nie jest. Tenże Trybunał w sposób niezgodny z konstytucją – i to się rozgrywa na naszych oczach – chce pozbawić urzędu pana profesora, próbując podporządkować obozowi władzy ten ostatni bastion niezależności w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-152.3" who="#SenatorSlawomirRybicki">Jednocześnie w przestrzeni publicznej pojawiają się informacje, i to padające z ust ważnych polityków obozu władzy, że wybrany przez Sejm kandydat na rzecznika będzie pełnić obowiązki rzecznika praw obywatelskich. To oczywiście jest niezgodne z konstytucją, która nie przewiduje instytucji pełniącego obowiązki. Nie ma w polskim porządku prawnym takiej instytucji jak pełniący obowiązki rzecznika praw obywatelskich. Pan po prostu je pełni – uznajemy to, z pełną świadomością konsekwencji tego słowa.</u>
+          <u xml:id="u-152.4" who="#SenatorSlawomirRybicki">Jest to też jakaś próba marginalizacji Senatu, próba, być może, obejścia naszej demokratycznie wyrażanej woli, może jakaś presja na Senat, aby uległ propozycjom personalnym obozu władzy. Ale art. 209 konstytucji mówi wprost, że rzecznika powołuje Sejm za zgodą Senatu, a więc, jeśli przestrzega się porządku prawnego, to nasz głos powinien i będzie w tej sprawie się liczyć.</u>
+          <u xml:id="u-152.5" who="#SenatorSlawomirRybicki">Wysoka Izbo, na tej sali powinny mocno wybrzmieć – po raz kolejny zresztą – słowa, które wypowiadaliśmy przy okazji wyrażania zgody na objęcie funkcji rzecznika przez pana ministra Piotra Wawrzyka. Mówiliśmy, że nie ma naszej zgody na wybór na tak ważną funkcję, funkcję rzecznika praw obywatelskich, osoby, która reprezentuje obóz władzy, animuje tę władzę, wspiera, tworzy i uczestniczy w tworzeniu prawa, które niszczy dorobek demokratycznej Polski. Nie poprzemy kandydata reprezentującego wprost lub pośrednio władzę, która łamie choćby zasady wolności zgromadzeń, uruchamiając i wykorzystując cały aparat represji, aby nękać i ścigać protestujących podczas demonstracji, demonstracji zwoływanych często właśnie w obronie praw człowieka. Nie poprzemy jako większość, jako demokratyczna większość Senatu, kandydatur wywodzących się z obozu, który ogranicza niezależność sądów i niezawisłość sędziów. Przecież to prowadzi do ograniczania, pozbawiania obywateli gwarancji, że sądy orzekną w ich sprawie bezstronnie, w sposób całkowicie wolny od politycznych nacisków. Nie zgodzimy się na rzecznika praw obywatelskich, którego zaplecze polityczne ogranicza prawa kobiet, wprowadza całkowity w istocie zakaz aborcji, grozi wypowiedzeniem konwencji antyprzemocowej, ogranicza dostęp do antykoncepcji awaryjnej, do edukacji seksualnej. Nie zaakceptujemy kandydatury na rzecznika praw obywatelskich przedstawiciela obozu władzy, obozu, który zarządza, rządzi przy użyciu strachu, i którego przedstawiciele często używają w przestrzeni publicznej języka przemocy, nienawiści, wykluczenia, pogardy, co w konsekwencji prowadzi do wzrostu liczby ataków na tle narodowościowym, religijnym, orientacji seksualnej czy z powodu poglądów politycznych, jak to było w przypadku śp. prezydenta Pawła Adamowicza.</u>
+          <u xml:id="u-152.6" who="#SenatorSlawomirRybicki">Nie zgodzimy się na kandydata, który bierze udział w tworzeniu prawa, wspiera obóz władzy – o tym mówił dzisiaj pan rzecznik w swoim wystąpieniu – poprzez tworzenie prawa, które ogranicza prawa obywateli do prywatności, poprzez niekontrolowaną inwigilację ze strony rządu, który nieustająco rozszerza uprawnienia służb specjalnych, gromadzi i przetwarza ponad miarę dane osobowe obywateli, który pod pretekstem zapobiegania terroryzmowi stosuje bez szczególnej kontroli podsłuchy i obserwacje obywateli. Jesteśmy, jako obywatele, poddani powszechnej inwigilacji. Nie ma na to naszej zgody.</u>
+          <u xml:id="u-152.7" who="#SenatorSlawomirRybicki">Polsce, obywatelom Polski potrzebny jest rzecznik, który będzie zdecydowanie reagować na nadużycia władzy, każdej władzy, żeby było jasne, ale szczególnie takiej, która używając podporządkowanych sobie instytucji, ściga niezależnych, niewygodnych sędziów i prokuratorów. Rzecznik, który będzie miał odwagę stanąć po stronie obywateli, również sędziów polskich, i przystąpić do postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Są bowiem takie postępowania, przykładem jest sędzia Tuleya czy sędzia Żurek. Będziemy oczekiwać, że przyszły rzecznik praw obywatelskich, tak jak będący na tej sali pan Adam Bodnar, będzie miał odwagę przystąpić do takich postępowań.</u>
+          <u xml:id="u-152.8" who="#SenatorSlawomirRybicki">Polska potrzebuje rzecznika, który stanie po stronie ściganych przez organy państwa demonstrantów, bitych przez policję kobiet. Potrzebujemy rzecznika praw obywatelskich, który będzie interweniował, gdy zagrożone będą konstytucyjne prawa obywateli w zakresie dostępu do obiektywnej informacji, wolnego słowa. Będzie reagował na przejmowanie przez spółki Skarbu Państwa i instytucje podległe rządowi wolnych mediów. Potrzebujemy rzecznika, który stanie po stronie słabszych i wykluczonych, represjonowanych za swoje poglądy, orientację seksualną, narodowość, wyznanie, za swoje poglądy polityczne.</u>
+          <u xml:id="u-152.9" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">10 minut, Panie Senatorze</u>
+          <u xml:id="u-152.10" who="#SenatorSlawomirRybicki">Kończę.</u>
+          <u xml:id="u-152.11" who="#SenatorSlawomirRybicki">Panie Profesorze, jeszcze raz dziękuję za odpowiedzialną pracę, pracę dobrze służącą ochronie praw i wolności obywatelskich, dobrze służącą Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-152.12" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana senatora Aleksandra Pocieja.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#SenatorAleksanderPociej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku!</u>
+          <u xml:id="u-154.1" who="#SenatorAleksanderPociej">Art. 208 konstytucji: „Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych”. Ta norma konstytucyjna nie jest zupełną abstrakcją, nie jest wyodrębniona z pewnej całości, tak jak by to chcieli obecnie rządzący wszystkim wytłumaczyć. Mamy przecież orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, oczywiście tego Trybunału Konstytucyjnego, który był konstytucyjnie ustanowiony, a nie tego kadłubka, z którym mamy do czynienia w dniu dzisiejszym. Ale oprócz tego mamy przecież europejską konwencję praw człowieka, mamy Radę Europy, wreszcie mamy Europejski Trybunał Praw Człowieka z jego orzeczeniami – a do wszystkich tych przywołanych przeze mnie ciał i konwencji sami zgłosiliśmy akces. I to wszystko nas obowiązuje, tak jak obowiązuje nas prawo wewnętrzne. Oś sporu, w który pan historycznie się wdał, na tym właśnie polega, że próbują nam różni, często domorośli, prawnicy wmawiać, że oto tam jest coś, co jest obce, a tylko to, co ci geniusze wymyślą na miejscu, jest czymś, co obowiązuje. I chciałbym odnieść się również… A więc to jest ten pierwszy problem, o którym chciałem mówić. Problem: czy my jesteśmy dalej, również w sensie prawnym, częścią Europy, czy nas z tego porządku europejskiego prawnego się wyprowadzi?</u>
+          <u xml:id="u-154.2" who="#SenatorAleksanderPociej">A to jest pierwsze, co chciałbym podkreślić – że był pan przez te 5 lat kotwicą… jedną z kotwic, jedną z najważniejszych kotwic, które nas trzymały w rodzinie europejskiej pod względem norm prawnych. Nawet jeżeli były one tutaj łamane, to był człowiek, który o tym nie bał się mówić. Formułowano pod pana adresem zarzut, iż był pan zbyt wyraźny, polityczny, ale to przecież jest rola rzecznika praw obywatelskich. On musi być głosem maluczkich, którzy nie są słyszani, ponieważ gdzieś utkwili w trybach nieludzkiego prawa bądź nieludzkiego wymiaru sprawiedliwości. To głos, że są krzywdzeni przez system, przez ślepe akceptowanie nieprawnych, niezgodnych z konstytucją rozporządzeń, działań bądź ustaw. I musi być ktoś taki, kto się nie boi, musi być ktoś taki, kto się na tym zna i kto będzie o tym mówił.</u>
+          <u xml:id="u-154.3" who="#SenatorAleksanderPociej">Aby nie stanąć przed zarzutem, że te moje tezy są tylko i wyłącznie na użytek pańskiej osoby, chciałbym się tutaj powołać na 2 kolegów z Prawa i Sprawiedliwości – na panów senatorów Seweryńskiego i Mamątowa, z którymi byłem w ósmej kadencji w tej samej komisji praw człowieka i praworządności, którą w tej chwili kieruję. I jedną z pierwszych osób, jakie tam spotkałem, była pani rzecznik Irena Lipowicz, która będąc rzecznikiem w tamtych czasach, punktowała rząd Platformy Obywatelskiej. I było to normalne. Co więcej, my wtedy – marszałkiem był pan marszałek Borusewicz – nie mieliśmy żadnego problemu z tym, żeby oddać tę komisję opozycji, czyli PiS. I jedyny zarzut, jaki ja miałem do pani prof. Lipowicz, wspaniałej zresztą, to było… Ja mówiłem: gdzie pani jest? Jeżeli są problemy, które pani u nas na posiedzeniu komisji przedstawia, jeżeli ten rząd w jakiś sposób czemukolwiek się sprzeniewierza, to ma pani obowiązek krzyczeć i być medialną, tak jak był medialny przecież wcześniej rzecznik Kochanowski. W związku z tym stawianie jakiegokolwiek zarzutu, że słychać było pana rzecznika, jest zarzutem absurdalnym i niegodnym. Bo pan jest po to i po to jest ten urząd, żeby pana było słychać.</u>
+          <u xml:id="u-154.4" who="#SenatorAleksanderPociej">Czy to jest polityka? Pewnie w jakimś stopniu to jest polityka. Ale wszyscy, żeby się odnieść do takich prostych kliszy, do prostego zrozumienia, wszyscy jesteśmy kibicami, a przynajmniej większość z nas. Możemy nie lubić drugiej drużyny. Lubimy futbol, oczywiście chcemy, żeby nasza drużyna wygrywała. No ale żeby cokolwiek na tym boisku mogło się dziać normalnego, musi być sędzia. I ten sędzia nie może być sędzią z piłkarskiego pokera, bo tego nie da się oglądać. Jeżeli zawodnik jednej drużyny brutalnie, niezgodnie z regułami, które wszyscy znamy, fauluje zawodnika drugiej drużyny, to stawiam pytanie: czy ja nie znam się na tym, nie widzę, co tam się wydarzyło? Często słyszeliśmy tutaj ten argument: no, Trybunał Konstytucyjny – nikt nie dodawał, że ten, który opanowali – się nie wypowiedział. To dlaczego wy mówicie o konstytucji? No to ja się powołuję na ten prosty przykład: jak ktoś kogoś skopie niezgodnie z regułami, to ja to widzę. I musi być ktoś taki… Ja tu użyłem takiego porównania, jest system VAR, wprowadzony niedawno do piłki nożnej, dzięki któremu można wszystko sprawdzić. I to, że jest ktoś na zewnątrz, niezależny od tego układu politycznego, kto mówi „sekundkę, bo ja mam tutaj nagrane, że było inaczej”, jest podstawową naszą gwarancją, bez której zginiemy.</u>
+          <u xml:id="u-154.5" who="#SenatorAleksanderPociej">Art. 2 ustawy o rzeczniku praw obywatelskich stanowi: „Rzecznikiem może być obywatel polski wyróżniający się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym oraz wysokim autorytetem ze względu na swe walory moralne i wrażliwość społeczną”. To jest bardzo suche stwierdzenie, bo, jak już wcześniej mówiłem, tu musi być pasja, musi być odwaga i musi być zaangażowanie. Ciężka praca, którą ja obserwowałem, będąc w Senacie czy to w opozycji, czy jak w tej chwili, w większości… Widziałem pańskie zaangażowanie, kiedy pan przychodził tutaj i sprawozdawał. Jak pan przychodził tutaj i sprawozdawał, to widać było, że pan wie, o czym pan mówi. To nie było tak jak w przypadku pani Julii Przyłębskiej, która raz przyszła, sprawozdała coś za okres 3 lat wcześniej, i zniknęła od tego czasu.</u>
+          <u xml:id="u-154.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Panie Senatorze, 10 minut.</u>
+          <u xml:id="u-154.7" who="#SenatorAleksanderPociej">Już kończę.</u>
+          <u xml:id="u-154.8" who="#SenatorAleksanderPociej">Chcę tylko powiedzieć – nie będę korzystał z tych 5 minut, minutę poproszę – że swoimi działaniami rządzący, jak mi się wydaje, choć może to jest górnolotne, stworzyli giganta. Gdyby pańska kadencja przypadła na normalne czasy, to może kończyłby pan jako człowiek anonimowy – dobry, lepszy czy gorszy. Ale tym wściekłym atakiem, który przeżywaliśmy wcześniej, na prof. Rzeplińskiego, na Trybunał Konstytucyjny, ale i na pana, zabieraniem pieniędzy, tym ciągłym szarpaniem medialnym niejako „zrobiono” pana.</u>
+          <u xml:id="u-154.9" who="#SenatorAleksanderPociej">Bardzo górnolotnie zakończę jednym zdaniem z „Troi”, ekranizacji „Iliady”: „Jeżeli kiedyś ktoś będzie opowiadać moją historię, niech powie, że kroczyłem z gigantami. Ludzie rodzą się i giną niby zboże, ale pewne imiona nigdy nie zginą. Niech opowiedzą, że żyłem w czasach Hektora, że żyłem w czasach Achillesa”.</u>
+          <u xml:id="u-154.10" who="#SenatorAleksanderPociej">Bardzo dziękuję, że moja kadencja przypadła na pańską kadencję.</u>
+          <u xml:id="u-154.11" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana senatora Krzysztofa Brejzę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-156.1" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Panie Ministrze! Panie Rzeczniku!</u>
+          <u xml:id="u-156.2" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Chciałbym panu podziękować za pana odwagę i za pana siłę do reagowania w tych trudnych czasach. Gdy rządzący nie byli w stanie przygotować służby zdrowia do pandemii w kolejnych falach, pan reagował w sprawie kolejek w szpitalach, w sprawie brakujących karetek, w sprawie zgonów, załamania diagnostyki. Pan reagował, jako jedyny urząd rangi konstytucyjnej miał pan odwagę to sygnalizować. Reagował pan w sprawie braku tlenu, w sprawie wyłączania oddziałów, w sprawie braku respiratorów, w sprawie przekładanych zabiegów. Reagował pan w sprawie przewlekłości spraw w sądach. Wielokrotnie pan sygnalizował i reagował w sprawie szykanowania sędziów, prokuratorów, szykanowania wolnych mediów, w sprawie tej czarno-białej fotografii ostatnich kilku lat. Co do sprawy brutalności policji – miał pan odwagę być z protestującymi, być po ich stronie. Pan reagował, gdy złamano rękę jednej z tych młodych dziewczyn. Pan reagował, kiedy szykanowano tzw. polską babcię, wywożąc ją co jakiś czas, kiedy wywożono ludzi pod Warszawę. Reagował pan, gdy nadużywano środków przymusu bezpośredniego, psikając gazem pieprzowym ludziom w twarz, również parlamentarzystom, opozycji.</u>
+          <u xml:id="u-156.3" who="#SenatorKrzysztofBrejza">I powiem tak: dzieje się historia i pan do tej historii przejdzie, już przechodzi. Wczoraj też mieliśmy do czynienia z takim historycznym momentem. Po tych wieloletnich próbach zniszczenia pana, po tym kombajnie, który niszczył pana tylko dlatego, że miał pan odwagę, jako jeden z niewielu obejmujących urząd tej rangi, pełnić służbę dla Rzeczypospolitej i dla obywateli Polski, na ich rzecz, pan wczoraj – jakże symbolicznie – stał przed siedzącym prokuratorem stanu wojennego. Można powiedzieć, że historia zatoczyła koło: pan stoi, a prokurator stanu wojennego siedzi i łaskawie pana wysłuchuje. Chciałbym powiedzieć, że ten obraz przejdzie do historii, ten moment przejdzie do historii.</u>
+          <u xml:id="u-156.4" who="#SenatorKrzysztofBrejza">I chciałbym prosić, żeby pan się niczym nie przejmował, bo wszystko jeszcze wróci do normalności. Wszystkiego, co dobre. Raz jeszcze dziękuję w imieniu Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-156.5" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Michała Kamińskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#SenatorMichalKaminski">Pani Marszałek! Wysoki Senacie! Szanowny Rzeczniku Praw Obywatelskich!</u>
+          <u xml:id="u-158.1" who="#SenatorMichalKaminski">Kiedyś, jak mówił o tym Churchill, od Triestu nad Adriatykiem po Szczecin nad Morzem Bałtyckim zapadła nad Europą żelazna kurtyna, która oddzielała świat wolności od świata zniewolenia. Na naszą – moją i pana, Panie Rzeczniku – młodość przypadł czas, w którym Polska najpierw stała się poligonem walki z tym komunistycznym totalitaryzmem, a później stała się poligonem i symbolem przemian, drogi od zniewolenia do wolności. Na moje i pana, Panie Rzeczniku, dojrzałe lata niestety przypada czas, w którym nasza ojczyzna odgrywa rolę dokładnie odwrotną. W roku 2015 stała się poligonem światowej walki inspirowanego przez Moskwę prawicowego totalitaryzmu, który, tak jak niegdyś podzielił Europę, od Triestu nad Adriatykiem po Szczecin nad Bałtykiem, tak dzisiaj dzieli cały świat i całą naszą cywilizację. Dzieli na zwolenników i przeciwników wolności. I znowu w tym wielkim światowym zmaganiu Polska stała się ważnym aktorem. Bo to w Polsce, w 2015 r., przetestowano te same metody propagandy, siania nienawiści, wykorzystywania nienawiści do wyimaginowanych imigrantów, wyimaginowanych zagrożeń, które to metody rok później przyniosły podobny skutek w Stanach Zjednoczonych. Ten sam język, te same metody z 2015 r. zostały zaaplikowane, zostały, że tak powiem, zainstalowane – bardzo często zresztą tak naprawdę chyba przez tych samych ludzi, którzy swojej inspiracji szukali w Kremlu – w Stanach Zjednoczonych. I ta walka między siłami wolności i siłami zniewolenia została w Polsce, tak jak mówię, w sposób bardzo widoczny wprowadzona do naszego obiegu w roku 2015 r.</u>
+          <u xml:id="u-158.2" who="#SenatorMichalKaminski">I pan, Panie Rzeczniku, stał się – zapewne wbrew pana intencjom – bardzo ważnym aktorem w tej walce, która się toczyła. Bo miarą problemu – Panie Rzeczniku, nie obrazi się pan z całą pewnością na mnie za te słowa – jaki w Polsce mamy, miarą choroby naszego narodu jest to, że urząd rzecznika praw obywatelskich i pana osoba odgrywają dziś w debacie publicznej tak istotną rolę. W normalnym kraju rzecznik praw obywatelskich nie jest w samym środku debaty publicznej. Bo w normalnym kraju, Szanowni Państwo, prawa obywatelskie nie muszą być przedmiotem sporu między władzą i obywatelem, nie muszą być przedmiotem sporu pomiędzy poszczególnymi aktorami sceny politycznej. A w Polsce tak się stało. W Polsce coś, co, gdy pan zaczynał swą misję, mogło się wydawać prawicową, populistyczną, ale uprawnioną w demokracji próbą korekty systemu, u końca pana misji jako rzecznika praw obywatelskich, wraz z zawartym w Budapeszcie sojuszem z Salvinim, stało się jawną próbą implementacji w Najjaśniejszej Rzeczypospolitej moskiewskich wzorców. I ten wielki spór, który dzisiaj dzieli cały świat zachodni, w Polsce widoczny jak w soczewce, jest sporem, w którym pan stanął po dobrej stronie.</u>
+          <u xml:id="u-158.3" who="#SenatorMichalKaminski">I chciałbym, żebyśmy wszyscy doskonale rozumieli, że dzisiaj rozmawiamy o rzeczniku praw obywatelskich kończącym swoją misję nie jako politycy opozycyjni wobec rządu, nie jako przeciwnicy polityczni Prawa i Sprawiedliwości. Dzisiaj tę debatę prowadzimy jako zatroskani o naszą wolność obywatele Rzeczypospolitej. I w tych sporach, które dzieliły Polaków od roku 2015, pan Adam Bodnar, jako rzecznik praw obywatelskich, nie stawał po stronie opozycji przeciwko rządowi. Stawał po stronie obywateli, po stronie wolności, przeciwko tym, którzy tym obywatelom wolność chcieli odbierać. I myślę, Panie Rzeczniku, że ta fundamentalna w pana misji zasada podmiotowości naszej wolności jest zasadą, która musi po panu na tym urzędzie zostać, choć miejmy nadzieję, że przyjdą w Rzeczypospolitej takie czasy, w których rzecznik praw obywatelskich nie będzie w centrum debaty, bowiem prawa obywatelskie jako takie będą, jak to powinno być w normalnym kraju, rzeczą zupełnie bezsporną. W Polsce niestety tak nie jest.</u>
+          <u xml:id="u-158.4" who="#SenatorMichalKaminski">Oczywiście można dzisiaj sobie wyobrazić… Przejdę tutaj do spraw stricte ideologicznych, w związku z którymi pan był wielokrotnie oskarżany. Co więcej, wspomniałem o tym na początku, był czas, kiedy naród polski doświadczał lewicowego totalitaryzmu. Ale dzisiaj w Polsce nie z lewej strony istnieje zagrożenie naszej wolności, bo to nie w lewicy rękach są dzisiaj służby, policja, telewizja publiczna i cały gigantyczny aparat represji państwa polskiego, który stał się w istocie narzędziem nauczania jednej z chrześcijańskich denominacji. I wydaje się, że pan bardzo dobrze diagnozował to niebezpieczeństwo dla polskiej wolności, jakim jest zaburzenie rozdziału Kościoła od państwa. Walka z tym zagrożeniem nie ma nic wspólnego z poglądami na poszczególne aspekty nauczania Kościoła, takiej czy innej filozofii. I to jest niezwykle istotne, Panie Rzeczniku, przy dyskusji o wyborze pana następcy. Otóż nie chciałbym, by ktokolwiek przy wyborze rzecznika praw obywatelskich kierował się poglądami, światopoglądem rzecznika praw obywatelskich. Ci wszyscy, którzy poparli pana Adama Bodnara, nie zgadzając się z nim przed 5 laty w sprawach światopoglądowych, mogą dzisiaj mówić: dokonaliśmy dobrego wyboru, bo był obiektywnym rzecznikiem, który walczył o naszą wolność. Bo nie wybieramy rzecznika praw obywatelskich jako socjaliści, konserwatyści, liberałowie, jakkolwiek byśmy siebie nazywali. Wybieramy go jako obywatele chcący mieć zagwarantowaną swoją wolność. I dlatego nie jest istotne, czy następca pana, Panie Rzeczniku, będzie miał takie czy inne poglądy religijne bądź ich nie będzie miał. Istotne jest to, czy będzie szanował rozdział Kościoła od państwa, czy będzie szanował polską konstytucję, czy będzie szanował wolność, demokrację i te wszystkie zasady, które leżą u podstaw tego, co jest, jak sądzę, największym sukcesem w dziejach naszej cywilizacji, ostatnich sześćdziesięciu paru lat, czasu nawet dłuższego, po II wojnie światowej, czy nawet od momentu założenia Unii Europejskiej, a jeszcze przedtem Wspólnoty Europejskiej. Zachód zaczął się jednoczyć w oparciu o wartości wyrastające ponad tradycyjny spór na linii lewica – prawica. I ten projekt liberalnej demokracji po II wojnie światowej okazał się sukcesem – sukcesem dla tych, którzy mogli w nim partycypować od razu po roku 1945, i dla tych, którzy tak jak my, dopiero po roku 1989 mogli w tym wielkim sukcesie partycypować. I to wszystko, co widzimy za swoimi oknami, to, co nam się tak podoba – w każdym wymiarze, nie tylko czysto estetycznym – i co stanowi tę zasadniczą różnicę między Polską, jaką pamiętamy z naszej młodości, a obecną zawdzięczamy właśnie temu, że Polska stała się częścią Zachodu, że na Zachodzie, a nie na Kremlu szukała inspiracji, podniety do działania.</u>
+          <u xml:id="u-158.5" who="#SenatorMichalKaminski">Dzisiaj, Panie Rzeczniku, kończy pan swoją misję w kraju, w którym rzeczy, wydawałoby się, oczywiste oczywiste nie są. Kończy pan swoją misję w kraju, w którym bardzo wielu obywateli zastanawia się, czy to po 1989 r. powszechne przekonanie, że kolejne pokolenia Polaków będą oddawały swoim następcom Polskę w lepszym stanie… Bo po roku 1989 towarzyszyło nam to przekonanie, że niezależnie od tego, że pewne rzeczy wychodzą nam lepiej lub gorzej, wiemy, że kolejne pokolenia Polaków będą żyły lepiej. Dzisiaj ta wiara, wiara w przyszłość została zachwiana. Pan, Panie Rzeczniku, swoją misją tę wiarę utrzymuje i pana spuścizna jako rzecznika praw obywatelskich na pewno po panu zostanie. To, czego na koniec mogę panu życzyć i do czego mogę pana zachęcać, to aby pan pozostał aktywnym uczestnikiem polskiego życia publicznego, bo jest pan nam potrzebny. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-158.6" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Bogdana Borusewicza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku!</u>
+          <u xml:id="u-160.1" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Przyznam się od razu, a mogę to zrobić po kilku latach, że zastanawiałem się, czy pana poprzeć w tym staraniu o urząd rzecznika. Wiedziałem, że różnimy się światopoglądowo. Zastanawiałem się, czy pan będzie niezależnym rzecznikiem, niezależnym także od swojego światopoglądu. Otóż po tych 5 latach muszę powiedzieć, że poparcie pana i wybór pana nie był błędem. To, że pan był rzecznikiem, było niezmiernie ważne dla nas wszystkich, dla prawa, dla praworządności, dla podstawowych praw człowieka. Stał pan na straży tych wszystkich wartości, których, jak się okazało, musimy bronić, tak, musimy bronić, bo są nam po kolei zabierane.</u>
+          <u xml:id="u-160.2" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Zabierane są i przejmowane przez władze instytucje: Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy. Podjęto próbę zagarnięcia sądów, która zaczęła się od bardzo niewielkiej, jak się wydawało, rzeczy, mianowicie od podporządkowania ministrowi sprawiedliwości dyrektorów sądów, czyli administracji. Wielu wydawało się, że to jest nic, no, sądy muszą być sprawnie zarządzane w skali całego kraju. To był pierwszy krok. I tak obserwowaliśmy, co się dzieje krok po kroku.</u>
+          <u xml:id="u-160.3" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Kiedy oglądam posiedzenie organu, który się nazywa Trybunał Konstytucyjny, i przesłuchanie pana przez byłego prokuratora stanu wojennego Piotrowicza, który usiłuje wydobyć oświadczenie, że pan jest pełniącym obowiązki rzecznikiem, a nie rzecznikiem, to muszę powiedzieć, że nie załamuję rąk. Zdaję sobie sprawę, w jakiej jesteśmy sytuacji.</u>
+          <u xml:id="u-160.4" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Oczywiście fatalnie, że musi pan odchodzić, że ta instytucja, bardzo ważna, mająca swoje kompetencje, których inni, jak np. Senat, nie mają, choćby możliwość przystępowania do spraw sądowych… Pan, kończąc kadencję… Może tak: podejmując decyzję o zakończeniu pana kadencji, pozbawia się wielu obywateli polskich możliwości dochodzenia swoich praw. Tu nie chodzi tylko o to, że przejmuje się tę instytucję, że obecna władza przejmie tę instytucję, bo dla mnie jasne jest to, że tak się stanie, ale o to, że w ten sposób pozbawi się możliwości obrony obywatela, który ma i będzie miał konflikty z władzą, a władza w kontakcie z obywatelem jest znacznie silniejsza niż ten obywatel. A więc, Panie Rzeczniku, pana rola była bardzo ważna. Wobec tego, co zapewne jutro się wydarzy, Senat nadal będzie stał na straży praworządności i prawa w Polsce, będzie robił to, co będzie mógł robić. Takie są nasze zobowiązania.</u>
+          <u xml:id="u-160.5" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Oprócz różnych przymiotów rzecznika, m.in. wykształcenia i doświadczenia, ustawa wymienia także posiadanie autorytetu. Pan ten autorytet zdobył. Miał pan nie tylko te przymioty, które były konieczne z punktu widzenia instytucji, z punktu widzenia prawa do objęcia tego stanowiska, ale też charakter, niezależny charakter i odwagę. Tego oczywiście nie da się zapisać, człowiek musi to sam wewnętrznie wypracować.</u>
+          <u xml:id="u-160.6" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Dzięki panu ta instytucja była niezależna, można się było na niej opierać. Mogliśmy prosić pana o obiektywne oceny kolejnych kroków prawnych, kolejnych ustaw. Rzecznik praw obywatelskich oceniał ustawy ograniczające wolność, służące przejęciu Sądu Najwyższego. Wcześniej oceniał także ustawy dotyczące Trybunału Konstytucyjnego, które z kolei spowodowały to, że mamy do czynienia z pozorami. Mamy do czynienia z instytucją, która nazywa się tak samo, jak się nazywała, a która działa według pewnych zmienionych reguł. Tam, gdzie jest wymagana niezawisłość, często widzimy usłużność – nie niezawisłość, ale usłużność wobec tych, którzy obecnie rządzą.</u>
+          <u xml:id="u-160.7" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Panie Rzeczniku, chciałbym panu podziękować za ten autorytet, który pan zdobył, za pana charakter i odwagę. Jestem pewien, że będzie pan nadal potrzebny, że będziemy wspólnie działali. Niezależnie od tego, gdzie pan będzie funkcjonował, pana wiedza i pana autorytet będą nadal potrzebne Senatowi, będą nadal potrzebne senatorom. Dziękuję za to wszystko.</u>
+          <u xml:id="u-160.8" who="#SenatorBogdanBorusewicz">No, ja niestety nie mam złudzeń co do tego, jakie będzie jutrzejsze orzeczenie. Nie mam złudzeń, bo ten organ, który nazywa się tak, jak się nazywa, pokazał już, w jaki sposób funkcjonuje. To nie był przypadek, że 10 razy odraczano rozprawę. Jutro, kiedy Sejm wskaże członka PiS jako kandydata na rzecznika, nieprzypadkowo pana kadencja zostanie przerwana. Tak, pana kadencja zostanie przerwana, a uzasadnienie będzie takie – no, było już widać takie przymiarki – że konstytucja nie przewiduje sytuacji, w której rzecznik po upływie kadencji dalej pełni swoje obowiązki. A przecież z taką samą sytuacją mamy do czynienia, jeżeli chodzi o prezesa Narodowego Banku Polskiego, jeżeli chodzi o szefa IPN. Taka sama sytuacja dotyczyła także kilku innych rzeczników praw obywatelskich. A więc konstytucja tego nie przewiduje, faktycznie nie przewiduje, ale sytuacja tego wymaga. Są takie możliwości, taki był uzus. A konstytucja nie przewiduje też pełniącego obowiązki rzecznika, który zostanie wskazany przez Sejm po to tylko, żeby wyminąć Senat, żeby wyminąć konstytucję, w której zapisano, że rzecznik praw obywatelskich wybierany jest przez Sejm za zgodą Senatu. Taki będzie zapewne rezultat, takie będzie orzeczenie ciała, którego nazwy nie chcę przytaczać, bo to ciało nie ma nic wspólnego ani z trybunałem, ani z konstytucją. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-160.9" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Michał Kamiński</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Pani Rzecznik! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-162.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Najbardziej głuchy ten, kto słuchać nie chce. Mówię to, patrząc na salę senacką, na tę jej część, gdzie powinni siedzieć wszyscy ci, którzy chcą wysłuchać informacji o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka oraz obywatela w Polsce. Jest głęboko symboliczne, że w trakcie przedstawiania tej informacji świecą pustkami fotele senatorów PiS. Ani jeden do tej pory nie znajdował się na sali…</u>
+          <u xml:id="u-162.2" who="#Gloszsali">Jest, jest.</u>
+          <u xml:id="u-162.3" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Cieszymy się z tego.</u>
+          <u xml:id="u-162.4" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Jeden jest.</u>
+          <u xml:id="u-162.5" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Cieszymy się z tej symbolicznej obecności. Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich to jedna z najważniejszych informacji, z jakimi można się zapoznać w parlamencie.</u>
+          <u xml:id="u-162.6" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-162.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o spokój panów senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-162.8" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Dziś już wiemy… Można powiedzieć, że tu, w parlamencie przygotowujemy się już do tego, co nieuchronne, co będzie po rządach PiS, bo przecież za chwilę te rządy pożegnamy. Widzimy to już wszyscy. Teraz, przygotowując się do tego okresu, wiemy jedno: w trudnym dniach, które już mijają, pan przez cały czas stał na straży praw i wolności obywatelskich, w każdej sytuacji. W sytuacji, w której policjant łamał rękę manifestującej dziewczynie, w sytuacji, kiedy urzędnik nielegalnie zamykał fryzjerowi zakład, bez wystarczającej podstawy prawnej, w sytuacji, kiedy uniemożliwiano kobietom legalne demonstrowanie ich poglądów i upominanie się o ich prawa, czy w sytuacji, kiedy ograniczano prawa mniejszości. Upominał się pan o służbę zdrowia dla pacjenta, o edukację, w centrum której jest dziecko, i o potrzeby tych wszystkich, o których państwo zapominało. Można powiedzieć, że największe złodziejstwo jest wtedy, kiedy próbuje się okraść kogoś z nadziei. Pan był strażnikiem – Polki i Polacy przez te najtrudniejsze lata nie zostali okradzeni z nadziei. Za to chciałbym serdecznie podziękować.</u>
+          <u xml:id="u-162.9" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Dziękuję za jeszcze jedną rzecz. Jest pan wyjątkowym rzecznikiem w kontekście współpracy z parlamentem. Byłem zaskoczony, bo kiedy dzisiaj przygotowywałem się do tego spotkania, analizowałem to, o czym pan pisze na kilkuset stronach podsumowujących pańską aktywność jako rzecznika praw obywatelskich, nagle do mnie dotarło, że ten raport trzeba uzupełnić o jeszcze jedną rzecz, o pańskie wsparcie dla parlamentu, a w sposób szczególny dla Senatu, w kontekście tego, co jest naszym obowiązkiem – tworzenia prawa. W tej kadencji parlamentu, która jest za nami tylko w części, bo minęło tylko 1,5 roku, Senat przyjął 6 projektów inicjatyw ustawodawczych dzięki pańskiej inspiracji, dzięki pańskim pismom, podpowiedziom, wskazówkom i rekomendacjom. Jako przewodniczący Komisji Ustawodawczej Senatu chciałbym za to serdecznie podziękować. Takie projekty jak ten o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych… Upomniał się pan o to, zwrócił pan uwagę na to, że ta instytucja w Polsce jest martwa. Państwo polskie w praktyce nie realizuje obowiązku kompensaty, mimo licznych zmian w tym zakresie. Propozycje co do przyznania terminu i zasad wypłaty tych kompensat mają szansę to zmienić. Projekt senacki w tej sprawie jest już Sejmie.</u>
+          <u xml:id="u-162.10" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Upominał się pan nie tylko o tych, którzy są tu i teraz w Polsce, ale także o tych, którzy kiedyś, w przeszłości wiele dla państwa polskiego zrobili. To dzięki pańskiej inspiracji przygotowaliśmy projekt ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Bo to pan zwrócił uwagę, że przesłanka domicylu do podstawy uznania za nie ważne tych orzeczeń, czyli obowiązek zamieszkiwania na terenie Polski… że to nie jest przesłanka, która powinna być bezwzględnie obowiązująca. Bo nie można wykluczać tych, którzy, będąc Polakami, dzisiaj już w naszym kraju nie mieszkają.</u>
+          <u xml:id="u-162.11" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">To pan upomniał się o zmianę kodeksu postępowania karnego oraz ustawy o kosztach sądowych, zwracając uwagę, że koszty sądowe, które dzisiaj wypłaca państwo polskie tym którzy realizują ustawowy obowiązek i stawiają się na sprawie… że to naraża państwo polskie na śmieszność, naraża na śmieszność tę instytucję, jako że państwo polskie nie jest w stanie nawet zrefundować kosztów tym, na których nakłada obowiązki stawiennictwa przed sądem.</u>
+          <u xml:id="u-162.12" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Panie Rzeczniku, to pan upomniał się o zmianę kodeksu postępowania karnego, który umożliwia, reguluje możliwość uzyskania odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie. Jakże często jesteśmy w ostatnich latach świadkami niesłusznych aresztowań lub zatrzymań, które później są oceniane przez sąd jako niezasadne, niemające podstawy prawnej. I dziękuję także za tę inicjatywę ustawodawczą, którą dzięki pańskiej inspiracji mogliśmy przygotować.</u>
+          <u xml:id="u-162.13" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Jest pan nawet z tymi, którzy są w najtragiczniejszej sytuacji. Dziękuję za projekt objęcia prawem do zasiłku pogrzebowego nowej grupy uprawnionych, a konkretnie rodziców dziecka martwo urodzonego. Jakże często ci, którzy na ustach mają pełno frazesów o tym, jak szczególnie chcą dbać o dzieci nienarodzone, później rodziców po tragicznych finałach, tragicznych sytuacjach zostawiają samym sobie. Dziękuję za tę inicjatywę ustawodawczą.</u>
+          <u xml:id="u-162.14" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">I także projekt zmiany kodeksu postępowania karnego w kontekście zmiany przesłanek umożliwiających wniesienie przez osobę pokrzywdzoną przestępstwem subsydiarnego aktu oskarżenia… Jakże często zapominamy, że wymiar sprawiedliwości jest dla poszkodowanego, a nie dla samego siebie. To wszystko to tylko te projekty, które w ostatnich kilkunastu miesiącach dzięki pańskiej aktywności mogliśmy tutaj, w Senacie przygotować i przegłosować.</u>
+          <u xml:id="u-162.15" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Ale dziękuję, także jako prezes Najwyższej Izby Kontroli, również za możliwość wspólnej pracy przez wiele lat. Dziękuję za to że upominał się pan często o tych, o których nikt wcześniej upominać się nie chciał. Przypomnę jedno zdarzenie z naszej wspólnej pracy. To był wrzesień 2017 r., konferencja, której pan był gospodarzem, a której jako prezes NIK mogłem być gościem. Konferencja dotyczyła wsparcia osób żyjących z chorobą Alzheimera i ich rodzin. To dzięki aktywności biura rzecznika i także kontroli NIK pokazaliśmy, że w Polsce choroba Alzheimera to jest choroba, która dotyka nie tylko osobę chorą, ale także jej rodzinę. Rodzinę, którą państwo pozostawia samej sobie w najbardziej dramatycznych sytuacjach, kiedy kosztem ogromnych wyrzeczeń trzeba wspierać chorą osobę bliską. I to upominanie się o tych, o których nikt wcześniej upomnieć się nie chciał, to jest naprawdę piękny symbol pańskiej kadencji na stanowisku rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-162.16" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Kiedy mówimy o właśnie takich sytuacjach jak choroba Alzheimera, to często mówimy o osobach najstarszych. Ale potrafił pan także – jest o tym mowa nawet w tym raporcie, o którym dzisiaj mogliśmy dyskutować – upominać się o tych, którzy są naszą przyszłością. Dla mnie szczególnym fragmentem tego raportu jest część dotycząca psychiatrii dzieci i młodzieży w czasie pandemii. Jak smutno koreluje ona z wcześniejszymi raportami NIK, w których była mowa o zapaści w kontekście dostępności lecznictwa psychiatrycznego dla dzieci.</u>
+          <u xml:id="u-162.17" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Tak jak już było powiedziane na tej sali, czasami jest tak, że ludzie odchodzą, ale niektórzy po takim odejściu mają prawo powiedzieć „Zostawiłem po sobie ogromny dorobek, zostawiłem coś, co służy innym ludziom”, a niektórzy nie mają możliwości dokonania takich podsumowań. Pan ma absolutne prawo do tego, żeby dzisiaj jeszcze raz z moich ust usłyszeć słowa podziękowania za tę ogromną aktywność, za lata wspierania najsłabszych, upominania się o pokrzywdzonych, walki o tych, którzy są mniejszością w stosunku do większości. Za tę pracę ogromnie dziękuję i ta praca już z nami zostanie.</u>
+          <u xml:id="u-162.18" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Marcina Bosackiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#SenatorMarcinBosacki">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-164.1" who="#SenatorMarcinBosacki">Panie Rzeczniku, wiele słów powiedziano już podczas tej debaty, słów podziękowania pod pana adresem. Ja mam nadzieję… Albo inaczej: nie wykluczam, że nie jest to pana ostatnie sprawozdanie z pana prac przed tą Izbą, ponieważ wykluczam co innego, czyli obsadzenie pana stanowiska lub pełnienie funkcji, którą pan sprawuje, przez kogoś, kto nie zostanie zaakceptowany przez Senat.</u>
+          <u xml:id="u-164.2" who="#SenatorMarcinBosacki">Wzywał pan do tego, aby Senat zaakceptował tylko kogoś, kto zagwarantuje, że na pana stanowisku będzie osoba, która nie jest od tego, aby wykonywać polecenia partii rządzącej, tylko dbać o prawa i wolności obywatelek i obywateli. Chciałbym panu zacytować fragment projektu uchwały, który będziemy procedować i, mam nadzieję, przegłosujemy już pod pana nieobecność, po zakończeniu tego punktu, ale chciałem jednak zapewnić pana słowami z projektu tej uchwały, że tak właśnie się stanie. Mam nadzieję, że Wysoki Senat, mimo nieobecności prawie połowy senatorów, podejmie dzisiaj uchwałę, która będzie mówiła, iż „Senat Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia współobywateli – w tym pana, Panie Rzeczniku – że przy wyborze następcy Adama Bodnara zgodzi się jedynie na kandydata gwarantującego pełnienie urzędu w interesie obywateli, a nie partii rządzącej”.</u>
+          <u xml:id="u-164.3" who="#SenatorMarcinBosacki">Mam również nadzieję, że Wysoki Senat podejmie uchwałę, w której wyraźnie powie, że przerywanie panu pełnienia zadań rzecznika praw obywatelskich będzie czynem nielegalnym. Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich, ustawa, która jest zapowiadana w konstytucji, ponieważ oczywiście pana urząd jest urzędem konstytucyjnym, w art. 3 mówi absolutnie jasno: dotychczasowy rzecznik – czyli w tym wypadku pan – pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego rzecznika. Zatem żadni pełniący obowiązki, żadni kandydaci wybrani tylko przez Sejm, bez zgody Senatu, nie mogą pełnić tych obowiązków. Chcę, żeby wszyscy obywatele to jasno usłyszeli. Jeśli tak się stanie, będzie to czynność nielegalna.</u>
+          <u xml:id="u-164.4" who="#SenatorMarcinBosacki">Wreszcie, po trzecie, chciałbym zacytować panu fragment tego – na razie – projektu uchwały, który, mam nadzieję, stanie się już dzisiaj wolą całej Izby uchwałą: Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża najwyższy szacunek i podziękowanie panu za pana pracę na stanowisku rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-164.5" who="#SenatorMarcinBosacki">To, co pan powiedział w swoim sprawozdaniu… Powiedział pan wiele ważnych rzeczy, ale jedna do mnie bardzo mocno przemówiła i chciałbym ją rozwinąć. Mianowicie tak naprawdę pytanie o niezależność pana urzędu jest pytaniem o kształt państwa polskiego. Bo albo jest tak, że budujemy – to znaczy nie my budujemy, ale buduje się – w naszej wspólnocie narodowej i wspólnocie obywatelskiej państwo, w którym wszystko zależy od woli politycznej tych, którzy w danym momencie rządzą, wszystko: sądy, media, służby specjalne, obie izby parlamentu itd., potencjalnie niezależne konstytucyjnie urzędy, takie jak pański, albo rzeczywiście te urzędy są niezależne. Albo budujemy państwo wszystkich obywateli, albo budujemy państwo partyjne. Albo władze się nawzajem kontrolują i równoważą – taka jest konstytucyjna rola pana urzędu – albo mamy jednowładztwo, czyli wszystko zależy od woli prezesa partii rządzącej. Chcę pana absolutnie zapewnić i zapewnić obywateli, że Senat będzie nadal, nawet gdyby pana w dalszym sprawowaniu tej funkcji zabrakło, bił się o to, aby nasza wspólna Rzeczpospolita Polska była państwem wszystkich obywateli. I jestem przekonany – tu przyłączam się do słów senatora Ujazdowskiego – że ten dzień nadejdzie już rychło. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-164.6" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Kolejnym mówcą jest pan senator Jerzy Wcisła.</u>
+          <u xml:id="u-165.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#SenatorJerzyWcisla">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Panie Rzeczniku! Panie Ministrze! Panie Profesorze!</u>
+          <u xml:id="u-166.1" who="#SenatorJerzyWcisla">Odnosząc się do sprawozdania, które pan dzisiaj przedstawił, z pana działalności, i przyłączając się do wszystkich podziękowań i gratulacji, chciałbym dołączyć podziękowania w sprawie tych przypadków, w których pan pomóc nie mógł. Takie się zdarzały i mi, i osobom, które także z mojego polecenia u pana się pojawiały. Jednak te osoby zawsze wychodziły od pana ze wskazówką, kto i jak może czy powinien im pomóc. Bardzo często te rady ratowały ich życie od poważnych kłopotów, często w znaczeniu egzystencjalnym. Nie będę o tych przypadkach opowiadał, ale chciałbym podzielić się drobną refleksją. Spotykałem się z tym, że zwracano się do pana, tytułując pana mianem ministra. Ja też to przed chwilą zrobiłem, bo to dobry zwyczaj, bo minister to ten, który według źródłosłowu ma służyć i pomagać. I bardzo się cieszę, że jest pan pierwszym rzecznikiem praw obywatelskich, którego osobiście poznałem, i to na długo przedtem, nim pan tę funkcję zaczął pełnić. Poznałam pana właśnie w sytuacji, gdy pan pomagał, służył osobom, które takiej pomocy potrzebowały, wówczas jako wolontariusz. Cieszę się, bo pana służba będzie dla mnie wzorcowym odniesieniem dla każdego kandydata, który kiedyś pana zastąpi. I to nie tylko pod względem kwalifikacji merytorycznych, ale przede wszystkim osobowych, koniecznych do sprawowania funkcji rzecznika obywateli. I za wyznaczenie tego wysokiego pułapu oczekiwań wobec rzecznika – podkreślam: rzecznika obywateli, a nie tych czy innych partii politycznych – bardzo dziękuję, bardzo gorąco dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-166.2" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Władysława Komarnickiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-168.1" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Nie miałem zamiaru zabierać głosu, ale moi wyborcy piszą do mnie – pomimo że się usprawiedliwiłem i powiedziałem, że ja podziękowałem panu ministrowi w ramach zadawania pytania – bo chcą, żebym podziękował tu z mównicy, i robię to oczywiście z wielką radością i przyjemnością.</u>
+          <u xml:id="u-168.2" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Panie Ministrze, poprzeczka została przez pana podniesiona tak wysoko, że ja się dziwię – jeżeli pan w ogóle odejdzie – że jakiś działacz partyjny chce zająć pańskie miejsce. Bo ileż on będzie musiał się natrudzić, żeby zlikwidować to wszystko, co pan przez 6 lat uczynił. A czy on będzie moralnie przygotowany do tego, żeby stanąć pod pręgierzem opinii publicznej i powiedzieć, dlaczego likwiduje coś, za co przez 6 lat świadome społeczeństwo biło panu brawo, Panie Rzeczniku? Stojąc tutaj przed panem jako senator ziemi gorzowskiej, jestem dumny, że miałem okazję i przyjemność z panem tyle lat – bo jestem drugą kadencję – tutaj obradować. Przyłączam się szczególnie do tych słów, które mówiły o profesjonaliście. Pańskie sprawozdanie jest profesjonalne. Zarządzałem zespołami ludzkimi i potrafię wyczuć, kto improwizuje, a kto tak naprawdę od serca merytorycznie sprawozdaje.</u>
+          <u xml:id="u-168.3" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">I jeszcze jedno, Panie Rzeczniku. Niech pan nie znika, błagam, z życia publicznego. Dla pana w naszym kraju jest dostojne miejsce, które pan wskaże, a ci, którzy kiedyś w przyszłości będą rządzić naszym krajem, na pewno nie dadzą panu spokoju, żeby pan gdzieś tam odpoczywał, a nie ciężko pracował. Pan jest człowiekiem pracy, tytanem pracy, odważnym i mądrym człowiekiem i Rzeczypospolita takich ludzi potrzebuje.</u>
+          <u xml:id="u-168.4" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Już tak naprawdę na koniec chcę panu podziękować – prosiły mnie o to 2 stowarzyszenia zajmujące się dziećmi z autyzmem – za to, że pan zaakcentował swoją obecność i pozwolił trochę szturchnąć ministerstwo, które w tej sprawie mocno spało. Dzisiaj chciałbym bardzo serdecznie za to podziękować, bo ja przy dzieciach z autyzmem jestem też 6 lat, tyle, ile trwa pana kadencja. I bardzo panu dziękuję. Proszę senatorów o brawa dla pana rzecznika za wsparcie dzieci z autyzmem. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-168.5" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przyłączyłem się do tych oklasków.</u>
+          <u xml:id="u-169.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zabranie głosu panią marszałek Gabrielę Morawską-Stanecką.</u>
+          <u xml:id="u-169.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Marszałek.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Rzeczniku! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-170.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Rzecznik praw obywatelskich – brzmi dumnie. Ja powiedziałabym „rzecznik praw człowieka”, dlatego że przez tę niezwykle trudną kadencję pan był rzecznikiem praw człowieka. Pan pozostał człowiekiem, który w tych trudnych, bardzo trudnych politycznie czasach, został jednym z ostatnich bastionów demokracji państwa prawa i właśnie praw człowieka, zawsze na posterunku, za wszelką cenę gotów bronić tych wartości bez kalkulowania, ilu politykom może się narazić. Bo tak naprawdę, tak jak mówi art. 5 konstytucji, Rzeczpospolita ma zapewnić wolności i prawa obywatelom. I należy się zgodzić w 100% z tym, co powiedział pan wczoraj – że nie można zagwarantować praw obywatelom, a działaniom instytucji publicznych zapewnić rzetelności i sprawności, kiedy uniemożliwia się i utrudnia funkcjonowanie instytucji, które stoją na straży, w tym instytucji rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-170.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Nie ulega wątpliwości, że żyjemy dzisiaj w okresie próby – wtedy, kiedy atakuje się nas za poglądy, za wierność swoim ideałom, ale również za światopogląd, za orientację seksualną, za to, skąd pochodzimy, czy za stanie po stronie prawa, za obronę państwa prawa czy obronę konstytucji. I dotyczy to wszystkich grup społecznych. I właśnie w tym czasie próby to pan, narażony na bezprecedensowe ataki polityczne, ale też osobiste – o czym my doskonale pamiętamy – był zawsze dla nas i dla mnie osobiście wzorem spokoju, godności i wierności złożonemu ślubowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-170.3" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">I chciałbym, żeby właśnie o tym złożonym przez nas wszystkich ślubowaniu zawsze pamiętać i żeby wzorem wypełniania swojej misji, wzorem służby państwu polskiemu i obywatelom był właśnie Adam Bodnar. Dumna jestem, że mogłam wykonywać mój mandat w okresie, kiedy pan był rzecznikiem praw obywatelskich. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-170.4" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-171.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-171.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy rzecznik praw obywatelskich, pan Adam Bodnar, chciałby jeszcze zabrać głos i ustosunkować się do wystąpień senatorów w dyskusji?</u>
+          <u xml:id="u-171.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Rzeczniku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-172.1" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Chciałbym wyrazić wdzięczność w imieniu własnym, w imieniu całego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich za te wszystkie dobre słowa na temat naszej pracy, naszej służby, ale jednocześnie chciałbym powiedzieć, że jak słuchałem państwa i państwo wymieniali różne rzeczy, które zrobiliśmy czy które udało się zrobić, to towarzyszyło mi poczucie głębokiej pokory, co można było jeszcze zrobić albo co można było zrobić lepiej, albo w którym momencie jeszcze mocniej należało krzyczeć. Bo każdy z tych wymienianych przez państwa przykładów, których było bardzo wiele, zaraz przywodzi nam w biurze na myśl – także mnie – te rzeczy, te pomysły, te działania, które być może jeszcze trzeba było podjąć, aby trochę lepiej zadbać o prawa i wolności obywatelskie. A jednocześnie kiedy ma się to poczucie odpowiedzialności w stosunku do 38 milionów obywateli… nie tylko obywateli, wszystkich osób, które są poddane jurysdykcji państwa polskiego, to zawsze jest konkretna osoba, konkretna grupa społeczna, konkretna jednostka, która albo jest niezadowolona, albo gdzieś nie otrzymała tej pomocy, a powinna była ją otrzymać. I to powoduje takie poczucie naprawdę wielkiej pokory, że być może nie wszystko się udało zrobić tak, jak należałoby to zrobić. Ale wierzę, że kiedyś będzie taki czas, kiedy instytucja, jaką jest właśnie urząd rzecznika praw obywatelskich, będzie funkcjonowała w taki sposób, że będzie miała absolutnie pełne możliwości – także takie czysto praktyczne, kadrowe – działania i nikt nie zostanie w tej ochronie praw i wolności obywatelskich pominięty. Chciałbym to powiedzieć, bo to jest w tej pracy z jednej strony wieczne poczucie misji, ale z drugiej strony poczucie winy, że nie wszystkim można pomóc tak, jak chciałoby się pomóc, i że są pewne okoliczności, które czasami mogą być niezależne nawet od najlepszej woli rzecznika.</u>
+          <u xml:id="u-172.2" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Chciałbym jednak powiedzieć jeszcze o 2 sprawach. Mówiliśmy o różnych przemianach, które w Polsce nastąpiły, ale nie powiedzieliśmy o jednej, a mianowicie takiej – i ja to widzę bardzo wyraźnie jako osoba wywodząca się z sektora pozarządowego, z sektora społeczeństwa obywatelskiego, jako osoba, która wywodzi się ze świata prawniczego – Drodzy Państwo, że obywatele przez ostatnich kilka lat nauczyli się znacznie lepiej, znacznie skuteczniej bronić swoich praw. To jest coś absolutnie nieporównywalnego w stosunku do sytuacji z 2014 czy 2015 r., kiedy oczywiście mieliśmy organizacje pozarządowe, mieliśmy aktywnych adwokatów, radców prawnych, osoby zaangażowane… Ale jeżeli sobie wyobrazimy, że teraz mamy i organizacje zajmujące się profesjonalnie ochroną środowiska i prawami konsumentów, i organizacje, które walczą o niezależność sądów, jeżeli pomyślimy o słynnym już Komitecie Obrony Sprawiedliwości, który przecież nawiązuje do tradycji KOR-owskich, jeżeli pomyślimy o „Wolnych Sądach”, o tym, jak się wzmocniły takie organizacje jak Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Fundacja „Panoptykon” i mógłbym tak długo, długo wymieniać… Organizacje zajmujące się prawami osób z niepełnosprawnościami, zajmujące się prawami osób LGBT, dyskryminacją ze względu na wiek, ruchy miejskie czy wreszcie opozycja uliczna, tzw. opozycja uliczna, ci, którzy swoim przykładem, swoją obecnością czy to w Świnoujściu, czy Cieszynie, czy w Warszawie… Ale podkreślam ten Cieszyn, bo to jest wielka odwaga stać na rynku w Cieszynie samodzielnie i protestować. Wiem, że wczoraj w Świnoujściu były panie, które stały i okazywały solidarność rzecznikowi praw obywatelskich. To jest coś absolutnie niesamowitego. My dostrzegamy tylko te momenty, kiedy są te chwile przełomowe, jak lipiec 2017 r., skandowanie za ścianą „Senatorze, jeszcze możesz”, jak protesty przed Pałacem Prezydenckim, Sądem Najwyższym i wiele innych, oczywiście Strajk Kobiet i protesty, gigantyczne demonstracje po wyroku Trybunału Konstytucyjnego… Ale skoro obywatele nauczyli się dbać o swoje prawa i walczyć o nie i być może rzecznik praw obywatelskich im w tym pomagał i też pokazywał swoim przykładem, jak należy to robić, to teraz nasza wielka odpowiedzialność powinna polegać na tym, by ich w tym wzmacniać i chronić, dbać o to, żeby oni mogli wykonywać swoją własną indywidualną misję, niezależnie od tego, czy są aktywistami, aktywistkami czy adwokatami, adwokatkami, czy są po prostu osobami, które swoim ciałem, swoją obecnością w przestrzeni publicznej pokazują, na czym polega walka o najważniejsze wartości. To jest także walka o dziennikarzy lokalnych, walka o tych, którzy na szczeblu lokalnym rozliczają władzę, bo oni mają znacznie trudniej niż ktokolwiek inny. I myślę, że to jest ta dbałość o społeczeństwo obywatelskie szeroko rozumiane, o te przestrzenie pluralizmu, który wciąż jeszcze w niektórych miejscach w Polsce mamy. To jest odpowiedzialność każdego z nas na tej sali, ale to jest także moja odpowiedzialność.</u>
+          <u xml:id="u-172.3" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">I odpowiadając na te pytania czy uwagi, powiem, że ja oczywiście dalej się poczuwam do odpowiedzialności za dbałość o te wartości i o to, żeby te wartości konstytucyjne były realizowane. W tym kontekście chciałbym powiedzieć, że w 2016 r., kiedy już były, już nastąpiły te ważne przemiany dotyczące Trybunału Konstytucyjnego i już było dość oczywiste, w którym kierunku podążają zmiany, że to nie jest tylko i wyłącznie kwestia wymiany kilku sędziów i niezaprzysiężenia tych, którzy zostali legalnie powołani, już pojawiły się momenty niepublikowania wyroków, nastąpiły zmiany w mediach publicznych, w prokuraturze, w służbie cywilnej, pamiętam, że dostąpiłem zaszczytu, odwiedził mnie w gabinecie przy ul. Długiej prof. Karol Modzelewski, ten Karol Modzelewski. Ja wcześniej w ogóle nie wyobrażałem sobie tego, że ja będę miał zaszczyt obcować z osobą, która tak wiele znaczyła dla polskiej historii, która już w tym 1965 r. postanowiła z Jackiem Kuroniem walczyć o wolność, a później w pewnym sensie kontynuowała misję i wzmacniała ruch opozycji demokratycznej.</u>
+          <u xml:id="u-172.4" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Ja pamiętam, że prof. Karol Modzelewski wtedy, w 2016 r., mówił o 2 rzeczach, mówił o tych wszystkich przemianach, które miały miejsce w Polsce, i mówił, że nie na taką rewolucję się umawiał, że to powinna być rewolucja, która opiera się na wolności, równości i braterstwie, a tego braterstwa zabrakło. I to było dla mnie ważne przesłanie, żeby akcentować potrzebę ochrony tzw. praw socjalnych w czasie mojej misji, nie zapominać o tym, żeby nie koncentrować się tylko i wyłącznie na tych rzeczach, które były w bieżącym, powiedziałbym, porządku debaty publicznej, ale właśnie szukać, gdzie obywatele tej ochrony praw socjalnych potrzebują. I nikt się nie spodziewał, że okres pandemii tak głęboko nam udowodni, jak bardzo ta ochrona praw socjalnych jest ważna dla naszej demokracji. Prof. Karol Modzelewski używał wtedy sformułowania „państwo policyjne”, mówił, że to wszystko zmierza w kierunku państwa policyjnego. Niektóre osoby traktowały to z pewnym powątpiewaniem: zaraz, jakie państwo policyjne, o co chodzi. Jeżeli jednak przyjrzymy się wydarzeniom z ostatniego roku, kiedy właśnie przepisy, niejednoznaczne przepisy, nadmiernie wprowadzane, są używane do tego, aby obywateli ograniczyć w swoich prawach, to zobaczymy, jak wielką rację miał prof. Modzelewski. Zanim doszło do tego spotkania, pan prof. Modzelewski już dostrzegł moje starania, widział moją próbę walki o Trybunał Konstytucyjny, też o niezależną prokuraturę, składałem wnioski w tym zakresie do Trybunału, o niezależne media publiczne, był nawet wniosek, który zakończył się 13 grudnia 2016 r. dobrym rezultatem, tylko że później został całkowicie zignorowanym przez władzę. Prof. Karol Modzelewski jak taki wielki generał duchowy powiedział: no to teraz pan jest żołnierzem frontowym. Ja chciałbym powiedzieć, Panie Profesorze, gdziekolwiek pan profesor jest: melduję wykonanie zadania obrony praw obywatelskich na odcinku misji rzecznika praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-172.5" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję rzecznikowi praw obywatelskich, panu Adamowi Bodnarowi, za przedstawienie informacji.</u>
+          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Panie Rzeczniku, ta w istocie formalna i grzecznościowa formułka, którą każdy wicemarszałek musiałby w tym momencie odczytać, jest w tym momencie, jak sądzę, czymś dużo większym niż po prostu grzecznościową formułką. Ja w imieniu wszystkich zgromadzonych tu senatorów panu, Panie Rzeczniku, za pana pracę…</u>
+          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-173.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">…i za pana obronę naszej wolności bardzo, bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-173.4" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-173.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Stwierdzam, że Senat zapoznał się z informacją o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2020.</u>
+          <u xml:id="u-173.6" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-173.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Szanowni Państwo Senatorowie! Panie i Panowie Senatorowie! Zgodnie z zapowiedzią przystąpimy teraz do rozpatrzenia punktu dziewiątego, będzie to drugie czytanie projektu uchwały wyrażającej uznanie dla Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara. Po rozpatrzeniu tego punktu zostanie przeprowadzone głosowanie w tej sprawie. Następnie rozpatrzymy punkt szósty, tj. ustawę o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Po zakończeniu tego puntu przeprowadzimy głosowanie nad tą ustawą.</u>
+          <u xml:id="u-173.8" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiątego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały wyrażającej uznanie dla Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.</u>
+          <u xml:id="u-173.9" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów. Projekt zawarty jest w druku nr 364, a sprawozdanie – w druku nr 364 S.</u>
+          <u xml:id="u-173.10" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, senator Ewę Matecką, o przedstawienie sprawozdania komisji o projekcie uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-173.11" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-174.1" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Proszę mi pozwolić zwrócić się jeszcze do pana rzecznika praw obywatelskich. Szanowny Panie Rzeczniku, proszę uczynić mi ten zaszczyt i złożyć swój autograf na sprawozdaniu z pana pracy za rok 2020.</u>
+          <u xml:id="u-174.2" who="#Gloszsali">Właśnie to robi.</u>
+          <u xml:id="u-174.3" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-174.4" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Przedstawiam sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o projekcie uchwały wyrażającej uznanie dla Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara, zawartym w druku nr 364.</u>
+          <u xml:id="u-174.5" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Marszałek Senatu w dniu 13 kwietnia 2021 r. skierował do Komisji Ustawodawczej projekt uchwały wyrażającej uznanie dla Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara w celu rozpatrzenia go w pierwszym czytaniu. Komisja na posiedzeniu w dniu 14 kwietnia 2021 r. rozpatrzyła w pierwszym czytaniu przedstawiony przez wnioskodawców projekt uchwały, wprowadziła do niego poprawki i wnosi o przyjęcie przez Senat jednolitego załączonego projektu uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-174.6" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">W trakcie debaty nad projektem uchwały przedstawiono wniosek o odrzucenie projektu uchwały w całości. Wniosek ten został odrzucony. Poprawki złożone w trakcie debaty dotyczyły wprowadzenia do tekstu projektu uchwały zapisów równobrzmiących z zapisami zawartymi w konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-174.7" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Wysoka Izbo, przeczytam teraz projekt uchwały Senatu Rzeczypospolitej wyrażającej uznanie dla Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.</u>
+          <u xml:id="u-174.8" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">„Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża najwyższy szacunek i podziękowanie panu Adamowi Bodnarowi za jego pracę na stanowisku Rzecznika Praw Obywatelskich. Pan Adam Bodnar stał i stoi na straży praw i wolności człowieka i obywatela oraz standardów demokratycznych.</u>
+          <u xml:id="u-174.9" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża stanowczy sprzeciw wobec prób odsunięcia pana Adama Bodnara od pełnienia jego obowiązków, zanim zostanie wybrany jego następca. To niezgodne z prawem oraz ugruntowaną już tradycją państwową. Usunięcie Rzecznika przed wyborem jego następcy pozbawiłoby obywateli podstawowego wsparcia ze strony urzędu konstytucyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-174.10" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Senat Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia współobywateli, że przy wyborze następcy Adama Bodnara zgodzi się jedynie na kandydata gwarantującego pełnienie urzędu w interesie obywateli, a nie partii rządzącej.</u>
+          <u xml:id="u-174.11" who="#SenatorSprawozdawcaEwaMatecka">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo pani senator sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-175.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania senatora Aleksandra Pocieja.</u>
+          <u xml:id="u-175.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-175.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-175.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję, że nikt nie zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-175.6" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Informuję również, że pani senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska złożyła przemówienie do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-175.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-175.8" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Ogłaszam przerwę do godziny 18.30.</u>
+          <u xml:id="u-175.9" who="#Gloszsali">A głosowanie?</u>
+          <u xml:id="u-175.10" who="#WicemarszalekMichalKaminski">I wtedy odbędzie się głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-175.11" who="#komentarz">Przerwa w obradach od godziny 17 minut 50 do godziny 18 minut 31</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Panie i Panowie Senatorowie, bardzo proszę o zajęcie miejsc.</u>
+          <u xml:id="u-176.1" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-176.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę również o zaprzestanie aktywności towarzyskiej, że tak to określę.</u>
+          <u xml:id="u-176.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-176.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Powracamy do rozpatrywania punktu dziewiątego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały wyrażającej uznanie dla Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.</u>
+          <u xml:id="u-176.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym projektem uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-176.6" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
+          <u xml:id="u-176.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-176.8" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-176.9" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-176.10" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-176.11" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Głosowało 53 senatorów, 51 – za, 2 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-176.12" who="#komentarz">Głosowanie nr 5</u>
+          <u xml:id="u-176.13" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-176.14" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Stwierdzam, że Senat przyjął projekt uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-176.15" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Tomasz Grodzki</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Panie Marszałku, zapraszamy. Razem wręczymy te regalia. Pana marszałka Borusewicza również zapraszamy. Zaprosilibyśmy wszystkich, ale nie ma miejsca.</u>
+          <u xml:id="u-177.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Nie mogę sobie odmówić komentarza, że brak udziału w głosowaniu ze strony partii rządzącej jak mało co pokazuje jej szacunek dla praw obywatelskich, a w zasadzie jego kompletny brak. To wymaga poważnego skomentowania.</u>
+          <u xml:id="u-177.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kończy się ten dzień, w którym zaszczycił nas pan swoją obecnością. Było dla nas wielkim honorem móc wysłuchać pana sprawozdania. Pozwoli pan rzecznik, że mimo wszystko będę życzył powodzenia i wiary w to, że do jutra jeszcze różne rzeczy mogą się zdarzyć.</u>
+          <u xml:id="u-177.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przekażemy tekst tej uchwały, a także skromny medal Senatu. On ma znaczenie czysto honorowe, ale proszę mi wierzyć, że trzeba dobrze zasłużyć, żeby go otrzymać. Gratuluję.</u>
+          <u xml:id="u-177.4" who="#komentarz">Wszyscy wstają</u>
+          <u xml:id="u-177.5" who="#Gloszsali">Brawo!</u>
+          <u xml:id="u-177.6" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#RzecznikPrawObywatelskichAdamBodnar">Traktuję to jako wyraz uznania nie tylko dla mojej pracy, ale i dla pracy całego biura, całego kierownictwa. Bardzo się cieszę, że jest ze mną pani dr Hanna Machińska.</u>
+          <u xml:id="u-178.1" who="#Gloszsali">Brawo!</u>
+          <u xml:id="u-178.2" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-178.3" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-178.4" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Michał Kamiński</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo wszystkim paniom i panom senatorom. Dziękuję jeszcze raz panu rzecznikowi praw obywatelskich.</u>
+          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu szóstego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o pomocy społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-179.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 348, a sprawozdanie komisji – w druku nr 348 A.</u>
+          <u xml:id="u-179.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Proszę sprawozdawcę Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, senatora Ryszarda Majera, o przedstawienie sprawozdania komisji. Bardzo proszę pana senatora.</u>
+          <u xml:id="u-179.5" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-179.6" who="#WicemarszalekMichalKaminski">A państwa senatorów obecnych na sali bardzo proszę o zachowanie ciszy i spokoju.</u>
+          <u xml:id="u-179.7" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę. Chwileczkę poczekajmy na pana senatora. Mieliśmy przerwy, więc to jest w pełni zrozumiałe.</u>
+          <u xml:id="u-179.8" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę pana senatora o złożenie sprawozdania.</u>
+          <u xml:id="u-179.9" who="#WicemarszalekMichalKaminski">I bardzo proszę o ciszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-180.1" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-180.2" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie z posiedzenia Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej w sprawie uchwalonej przez Sejm w dniu 17 marca 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-180.3" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Ta regulacja prawna, oczekiwana, Szanowni Państwo, od dawna, bierze pod uwagę zarówno interes osób, które są odbiorcami systemu pomocy społecznej, jak również interes osób pracujących w obszarze polityki społecznej, poprzez ich profesjonalizację. Ustawa przewiduje m.in. doprecyzowanie definicji dochodu – tzn. pomniejszenia przychodu o koszty jego uzyskania; zmianę obowiązywania zweryfikowanych co 3 lata kryteriów dochodowych; zmianę górnej granicy wysokości zasiłku okresowego dla osoby samotnie gospodarującej, która jest ustalana kwotowo, do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a jej dochodem, ale nie więcej niż 418 zł miesięcznie. Nowelizacja przyjmuje, że górna granica zasiłku nie może przekroczyć kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Ustawa wprowadza także możliwość przyznawania usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych w trybie pilnym, uzasadnionym nagłą zmianą stanu osoby, dla której te świadczenia będą realizowane. To bardzo ważna regulacja, ponieważ powoduje przyspieszenie i zastosowanie pewnej doraźności wprowadzania tych usług. W nowelizacji przewiduje się również zniesienie obowiązku odpłatności za usługi udzielane w trybie dziennym w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi., a także dopuszczenie wspólnego skierowania małżonków lub rodzica z dorosłym dzieckiem do tego samego domu pomocy społecznej, nawet jeżeli kwalifikują się do różnych typów placówek. To wynika, Drodzy Państwo, m.in. z sygnałów, jakie płynęły ze strony pomocy społecznej, o tym, że często 2 osoby wymagają tego, żeby trafiły do domu pomocy społecznej, a ponieważ domy pomocy mamy w różnych kategoriach, one trafiały do różnych jednostek; tutaj zachowujemy taką możliwość, żeby były w jednej jednostce. Modyfikujemy wymagania w zakresie kwalifikacji opiekunów w niektórych placówkach – schroniskach dla bezdomnych, w schroniskach dla bezdomnych z usługami opiekuńczymi, w noclegowniach – z preferencją na rzecz doświadczenia uzyskanego w praktyce świadczenia pracy z osobami, dla których są przeznaczone te placówki. Modyfikujemy obowiązki podmiotu prowadzącego placówki całodobowej opieki dla osób niepełnosprawnych. I wreszcie pojawiają się zmiany odnoszące się do uprawnień do wykonywania zawodu pracownika socjalnego i warunków pracy w tym zawodzie, a także stopni awansu i oceniania.</u>
+          <u xml:id="u-180.4" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Przez długi czas, Drodzy Państwo, była oczekiwana zmiana dodatku za pracę socjalną w terenie. Ten dodatek, przypomnę, wynosił przez wiele lat 250 zł, a teraz jest podniesiony do kwoty 400 zł miesięcznie. To jest oczywiście zmiana, można powiedzieć, niewielka, niemniej bardzo ważna dla pracowników socjalnych, którzy stoją, często w sposób mało zauważalny, na pierwszej linii frontu walki z COVID, szczególnie tam, gdzie mamy do czynienia z kwestiami opiekuńczymi.</u>
+          <u xml:id="u-180.5" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Wreszcie: ustawa ta konsumuje, Drodzy Państwo, przedmiot jednej z naszych inicjatyw, które podjęliśmy jako Senat, mianowicie możliwość kierowania osób do rodzinnego domu pomocy społecznej w gminie sąsiedniej. Intencją Senatu było wprowadzić taką możliwość. Do tej pory rodzinny dom pomocy społecznej… Oczywiście jest to sytuacja dość niszowa, bo takich rodzinnych domów mamy w skali kraju trzydzieści kilka. Tam mogły być kierowane jedynie osoby z gminy, na terenie której ten rodzinny dom pomocy funkcjonował. W tej chwili ustawodawca to zmienia i daje szansę, żeby dana osoba była kierowana również do gminy ościennej, co jakby zwiększa możliwości funkcjonowania tych domów. Mamy nadzieję, że przyczyni się to do zwiększenia liczby tych placówek, które są bardzo pożądanymi ośrodkami w systemie pomocy społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-180.6" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Jedną z ważniejszych kwestii, Drodzy Państwo, jest to, że podwyższono kary pieniężne: za niezrealizowanie zleceń pokontrolnych – będzie to od 500 zł do 12 tysięcy zł, do tej pory było to stosownie 200–600 zł; za prowadzenie bez zezwolenia placówki opieki całodobowej – tutaj kary zostały podniesione do 10 tysięcy zł i 20 tysięcy zł, a w przypadku placówek dla powyżej 20 osób do 30 tysięcy zł; za prowadzenie przez placówkę działalności po uprawomocnieniu się decyzji o nałożeniu kary pieniężnej – od 40 tysięcy zł do 60 tysięcy zł.</u>
+          <u xml:id="u-180.7" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Podczas posiedzenia komisji zostały zgłoszone wnioski dotyczące poprawek. Komisja po przeprowadzeniu dyskusji wszystkie te poprawki przyjęła i prosi Wysoki Senat o uwzględnienie ich w głosowaniu.</u>
+          <u xml:id="u-180.8" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">W dyskusji brali udział m.in. pan przewodniczący senator Libicki i pani przewodnicząca senator Kochan. Wnioski, które pojawiały się w trakcie posiedzenia komisji, były dyskutowane z panem ministrem Szwedem, który część tych wniosków uznał za stosowne. Ponieważ nie mieszczą się one w przedmiocie ustawy, mogą być pretekstem do kolejnych, dalszych rozważań w zakresie zmian ustawy o pomocy społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-180.9" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Proszę Wysoką Izbę o przyjęcie ustawy wraz z poprawkami, które zaproponowała Wysoka Komisja. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję panu senatorowi sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatora sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-181.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-181.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pan senator Bogdan Zdrojewski, który zada pytanie z sali nr 217.</u>
+          <u xml:id="u-181.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-182.1" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Panie Marszałku, w jednej kwestii chciałbym się wypowiedzieć i zadać zapytanie. Przed tym punktem nie pojawiła się powtórnie informacja pana marszałka zapowiadająca ewentualne głosowanie nad ustawą w dniu dzisiejszym, zaraz po zakończeniu tej debaty. Wiem, że projekt ustawy został przegłosowany w Sejmie 17 marca, więc mamy jeszcze de facto 2 czy 3 dni na głosowanie. Chciałbym usłyszeć od sprawozdawcy, skąd ta pilność, skąd ten tryb, skąd zapowiedziane poprzednio głosowanie i czy ono w dniu dzisiejszym rzeczywiście nastąpi. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#SenatorRyszardMajer">Ta pilność wynika bezpośrednio z prośby ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej, którą ministerstwo skierowało do pana marszałka Senatu. Ona wynika z treści tej ustawy. Mamy tu zmiany, które tak naprawdę wchodzą w życie z końcem tego miesiąca. Jeżeli my to dzisiaj uchwalimy, to jest szansa, że Sejm przyjmie albo odrzuci nasze poprawki na jeszcze trwającym posiedzeniu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę o zadanie pytania pana senatora Wadima Tyszkiewicza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Też zdalnie. Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-186.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Mam pytanie. Czy podczas dyskusji padła kwota pieniędzy, jaką będą musiały wyłożyć samorządy? Bo ja wyczytałem – chyba że pan senator to sprostuje – że koszty wprowadzenia zmian proponowanych w projekcie ustawy o pomocy społecznej rząd szacuje na ponad 1 miliard zł w perspektywie 10 lat. Zdecydowana większość kosztów to będą wydatki… Przy czym większe wydatki z tego tytułu poniosą jednostki samorządu terytorialnego, ok. 600 milionów zł, zaś budżet państwa poniesie wydatki rzędu 410 milionów. Czy tak jest w istocie? Czy może pan podać kwotę wszystkich wyliczonych wydatków, które będzie musiał ponieść rząd i samorząd? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#SenatorRyszardMajer">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-188.1" who="#SenatorRyszardMajer">Jeśli chodzi o główne kwoty, które niosą za sobą zmiany ustawy, to wynikają one ze zwiększenia wydatków na pracowników socjalnych z kwoty 250 zł do 400 zł miesięcznie. Jest to pula, która co prawda jest wypłacana przez samorząd, ale pochodzi z dotacji rządowych. Tak że te koszty, jeśli chodzi o środki przeznaczone na zwiększenie wynagrodzeń pracowników socjalnych za pracę w terenie z 250 zł do 400 zł, będzie ponosiła administracja rządowa i będzie te środki przekazywała samorządowi, tak samo jak to się dzieje w tej chwili w przypadku dodatku 250 zł na miesiąc dla każdego pracownika socjalnego pracującego w terenie. O tym była dyskusja na posiedzeniu komisji, tak przekazał pan minister Szwed. Jeżeli chodzi o inne kwoty, które wynikają z tej ustawy, to myślę, że pan minister też tutaj raczy odpowiedzieć na te pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Nie ma więcej pytań.</u>
+          <u xml:id="u-189.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Dziękuję panu senatorowi sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-189.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Stwierdzam, iż projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister rodziny i polityki społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-189.4" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko rządu?</u>
+          <u xml:id="u-189.5" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-189.6" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pan minister Stanisław Szwed, sekretarz stanu w ministerstwie rozwoju… przepraszam w ministerstwie rodziny, pracy i polityki społecznej. Przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-189.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Już bez „pracy”.</u>
+          <u xml:id="u-189.8" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Przepraszam, tym razem przeczytałem…</u>
+          <u xml:id="u-189.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">„Pracy” już nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-189.10" who="#WicemarszalekMichalKaminski">To informujemy odpowiednie służby, że resort nazywa się już inaczej. Przepraszam pana ministra za zupełnie niezamierzony despekt.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Ale tu akurat ta „praca” była bardzo dobra, tak że tutaj nie wnoszę zastrzeżeń co do tej nazwy…</u>
+          <u xml:id="u-190.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-190.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Bardzo dziękuję za przedstawienie przez pana senatora Majera sprawozdania komisji. Pan senator przedstawił treść i propozycje zmian. To są bardzo ważne zmiany w ustawie o pomocy społecznej, bo one dotykają kilku kategorii. Pan senator o tym mówił, ale jeszcze warto o tym przypomnieć, bo ta zmiana jest faktycznie oczekiwana szczególnie przez pracowników pomocy społecznej, którzy o to zabiegali. Tutaj część rozwiązań dotyczy właśnie pracowników socjalnych, m.in. zwiększenia dodatku za pracę w terenie z 250 zł do 400 zł.</u>
+          <u xml:id="u-190.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Wyjaśnię od razu kwestie finansowe, o które były pytania. Koszt finansowy w ciągu roku to 46 milionów zł. To jest oczywiście zadanie własne gminy, ale ten dodatek jest finansowany z budżetu państwa, czyli tutaj samorząd nie będzie ponosił żadnych dodatkowych kosztów, to jest refundowane z budżetu państwa. Myślę, że to jest ważna zmiana też szczególnie dla tych osób, które pracują w terenie. To jest dodatek, o którym też warto przypomnieć. Jest tutaj też kwestia dotycząca pracowników, m.in. skrócono z 5 lat do 3 lat okres pracy pracowników socjalnych, od którego uzależniony jest dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni.</u>
+          <u xml:id="u-190.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Również zmieniono zakres, jeśli chodzi o ścieżki awansu. Myślę, że te rozwiązania są dobrze odbierane. Poluzowano też wymogi, jeśli chodzi o kwestie kwalifikacji w przypadku choćby jednostek zajmujących się osobami bezdomnymi.</u>
+          <u xml:id="u-190.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">W przypadku świadczeń pieniężnych też wprowadzono rozwiązania – tutaj pan senator też to wyjaśnił, ale jeszcze przypomnę – jeśli chodzi o uelastycznienie maksymalnej wysokości zasiłku okresowego, który zgodnie z ustawą jest teraz na poziomie 418 zł. Chcemy wprowadzić stary mechanizm stosowany przy weryfikacji, tj. kwota zasiłku okresowego byłaby weryfikowana pod kątem kwoty kryterium dochodowego. Obecnie byłaby to kwota 528 zł. I tu od razu wyjaśniam, że jeśli chodzi o środki i wzrost w przypadku budżetu państwa, to jest to 6 milionów zł i także te środki pochodzą z budżetu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-190.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Inna ważna zmiana, która też jest związana z finansami, to zrezygnowanie z odpłatności za korzystanie z usług świadczonych w trybie dziennym w środowiskowych domach samopomocy. Ta odpłatność nie była wysoka, ale ona wielokrotnie powodowała, że część osób nie korzystała z takiego wsparcia. Tutaj koszt jest na poziomie 5 milionów zł, czyli o tyle zmniejszą się dochody budżetu państwa, jeśli chodzi o tę kwestię.</u>
+          <u xml:id="u-190.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Faktycznie warto też jeszcze raz przypomnieć o tym, że zrealizowaliśmy w tej ustawie również uchwałę Senatu dotyczącą realizacji usług w ramach rodzinnego domu, jeśli chodzi o podmioty działające na terenie gminy sąsiadującej z daną gminą.</u>
+          <u xml:id="u-190.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">W czasie posiedzenia komisji odbyliśmy dosyć długą dyskusję na temat funkcjonowania rodzinnych domów pomocy. One faktycznie dzisiaj nie działają tak, jak tego byśmy chcieli. Umówiliśmy się z panem przewodniczącym Libickim i z senatorami, jak również wcześniej, na posiedzeniu komisji sejmowej, że temu tematowi musi być poświęcone osobne spotkanie, dyskusja, tak żebyśmy szukali, powiedziałbym, lepszych rozwiązań i żebyśmy uaktywnili możliwość tworzenia rodzinnych domów pomocy, bo to jest dobre rozwiązanie, ale dzisiaj nie w pełni wykorzystane. Stąd też duża tu rola samorządu, żebyśmy wspólnie, razem, spróbowali znaleźć lepsze rozwiązanie, jeśli chodzi o rodzinne domy pomocy.</u>
+          <u xml:id="u-190.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Ważnym rozwiązaniem jest też to, co wprowadziliśmy – a w tej sprawie też były dość często postulaty – jeśli chodzi o wspólne kierowanie do jednego DPS członków rodziny, np. małżonków z pełnoletnim dzieckiem czy w ogóle małżonków, jeżeli nie mają oni tego samego schorzenia, ale mogą być do tego samego DPS kierowani. To też jest, myślę, dobry postulat, który realizujemy w ramach tej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-190.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Są również kwestie związane z doprecyzowaniem dochodu, była też kwestia związana z karami – zrobiliśmy więc gradację kar. To wynikało również z tych doświadczeń covidowych, bo spotykaliśmy się z tym, że były sytuacje, że takie jednostki były prowadzone bez zezwolenia. Dlatego ustaliliśmy maksymalną wysokość kary jako 60 tysięcy zł, uzależniliśmy też kary od wielkości jednostek.</u>
+          <u xml:id="u-190.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">To tyle, jeśli chodzi o całokształt ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-190.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Zależy nam na tym, aby w miarę szybko ta ustawa weszła w życie, dlatego że w jednej z poprawek, którą zaproponowaliśmy, jest zmiana dotycząca ustawy o pomocy społecznej, która wprowadziła nowy zakres kwalifikacji pracowników pomocy społecznej. To rozwiązanie, ta zmiana kwalifikacji miała nastąpić w końcu maja tego roku. Ze względu na COVID sytuacja zdecydowanie się zmieniła, dlatego proponujemy przesunięcie tego terminu o 2 lata. I stąd też ta prośba do Wysokiego Senatu, żebyśmy spróbowali przyjąć te ustawy jeszcze w tym miesiącu, żeby można było to zrealizować, czyli przesunąć możliwość podnoszenia kwalifikacji, zmian kwalifikacji w przypadku jednostek całodobowych i jednostek dziennego pobytu, a więc abyśmy w tym zakresie nie mieli problemów, że z powodu COVID nie można było tego w pełni spełnić. I stąd przesunięcie tych terminów. Był też wniosek jednostek pomocy społecznej, aby taką zmianę wprowadzić, dlatego komisja na swoim posiedzeniu ten wniosek przyjęła. Myślę, że także Wysoki Senat tę propozycję przyjmie.</u>
+          <u xml:id="u-190.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Poprawki, które zostały zgłoszone przez pana senatora przewodniczącego Majera, zaopiniowaliśmy pozytywnie. Do innych kwestii odnosiliśmy się też na posiedzeniu komisji i nawet jeśli nie poparliśmy jakichś rozwiązań, to zobowiązaliśmy się do dalszych prac, choć już nie w ramach tej ustawy. Ale choćby na przykładzie rodzinnych domów pomocy widać, że możemy w tym czasie wypracować nowe rozwiązania, które poprawią sytuację i będą skutecznie działać na rzecz pomocy osobom najsłabszym. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu, związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-191.2" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-191.3" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-192.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, to bardzo pozytywna inicjatywa i nowelizacja. Chciałbym zapytać… Bo w uzasadnieniu znalazłem taką informację, że wśród tych wielu pozytywnych zmian będzie m.in. wprowadzenie możliwości realizacji programu ministra we współpracy z wojewodami. I chciałbym zapytać, o które konkretnie programy chodzi tutaj, w tej zmianie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszalekMichalKaminski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Tych programów, której realizujemy w ramach pomocy społecznej, wykorzystując też te urzędy wojewódzkie, które realizują na bieżąco… Teraz np. mieliśmy takie najlepsze doświadczenie dotyczące funkcjonowania domów pomocy społecznej, gdzie przekazywaliśmy dodatkowe środki poprzez wydziały pomocy społecznej urzędów wojewódzkich na wsparcie działania domów pomocy społecznej, ale również inne działania, które podejmowaliśmy, choćby wsparcie związane z COVID, dodatkowe środki, czy to środki do dezynfekcji, czy dodatkowe maseczki… To wszystko również koordynowane było przez urzędy wojewódzkie, przy współpracy naszego ministerstwa. Tak że też to działanie na tym m.in. polegało. A tutaj te programy, które realizujemy, czy to jest np. program dotyczący bezdomności, który też jest oceniany przez urzędy wojewódzkie… Tych programów jest trochę, jeżeli będzie potrzeba, to już na piśmie dodatkowo udzielimy panu senatorowi informacji.</u>
+          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Marek Pęk</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Pytanie zadaje pan senator Wadim Tyszkiewicz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Ministrze, ja powtórzę pytanie, które wcześniej zadałem panu senatorowi. Czy oszacowane są koszty całościowe projektów zmian w skali roku czy chociażby 10 lat? I czy pan to potwierdzi, czy temu zaprzeczy? Według moich informacji koszty proponowanych zmian w ustawie o pomocy społecznej rząd szacuje na mniej więcej 1 miliard zł w perspektywie 10 lat od wejścia zmian w życie. Zdecydowana większość kosztów będzie po stronie wydatków, przy czym większe wydatki z tego tytułu poniosą jednostki samorządu terytorialnego, ok. 600 milionów zł, a budżet państwa – 400 milionów zł. Tak więc te zmiany są fajne, wszyscy na nie czekają. Tylko żeby było jasne, kto przede wszystkim za nie zapłaci.</u>
+          <u xml:id="u-196.1" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Drugie pytanie. Panie Ministrze, czy uważa pan… A może inaczej. Po ilu latach wspomniana kwota jest podnoszona z 250 do 400 zł? I czy uważa pan, że dla ludzi, którzy wykonują ciężką pracę, czasami obsługując naprawdę kilkadziesiąt czy kilkaset osób dziennie, często z trudnych rodzin, to jest satysfakcjonująca podwyżka?</u>
+          <u xml:id="u-196.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I jeszcze jest moje ostatnie pytanie. Czy jest możliwe, żeby samorządy otrzymywały na bieżąco pieniążki, jeśli chodzi o podniesienie wspomnianej kwoty z 250 do 400 zł? Bo według mojej wiedzy samorządy dostają tę rekompensatę, tak to nazwijmy, czy te pieniądze na koniec roku. Muszą ze swoich pieniędzy… muszą w swoim budżecie te pieniądze znaleźć. Czy jest możliwość, żeby rząd na bieżąco wypłacał te pieniądze, a nie jednorazowo, na koniec roku? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-198.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Z danych, które mamy, które zawarte są też w OSR, wynika, że koszt dla jednostek samorządu terytorialnego wynikający z tej ustawy to jest 12 milionów zł rocznie. Czyli w ciągu 10 lat byłoby to 120 milionów zł. Tutaj też są rozpisane zadania, które są zadaniami własnymi samorządu. I tutaj nie ma dodatkowych kosztów dla samorządu. Jak pokazujemy cały wachlarz w ciągu 10 lat, to widać, że faktycznie ta kwota będzie wynosiła ok. 1 miliarda zł. Bo jeżeli mówimy, że 46 milionów zł rocznie to wzrost wspomnianego dodatku… W ciągu 10 lat on jest wyższy. Kwestia weryfikacji kryteriów dochodów jest co 3 lata itd. Stąd też biorą się te dodatkowe koszty, które są refundowane z budżetu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-198.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Jeśli chodzi o pytanie dotyczące przekazywania środków, to odpowiem panu senatorowi na piśmie. Nie wydaje mi się, żeby tak to działało, ale sprawdzę. Nie jestem w stanie w tym momencie panu odpowiedzieć, jak te środki są przekazywane. Wiem, że w przypadku innych programów jest wniosek, który idzie czy to poprzez wojewodów, czy… Zwracamy się do ministra finansów i te środki są wypłacane na bieżąco, w przypadku programów, które są realizowane choćby teraz, w tym okresie. Ale na to szczegółowe pytanie odpowiem panu senatorowi na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuje.</u>
+          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Pytanie zadaje pan senator Michał Seweryński.</u>
+          <u xml:id="u-199.2" who="#SenatorMichalSewerynski">Nie dosłyszałem nazwiska.</u>
+          <u xml:id="u-199.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę?</u>
+          <u xml:id="u-199.4" who="#SenatorMichalSewerynski">Nie dosłyszałem nazwiska.</u>
+          <u xml:id="u-199.5" who="#WicemarszalekMarekPek">Pan senator Michał Seweryński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#SenatorMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-200.1" who="#SenatorMichalSewerynski">Panie Ministrze, ja chciałbym zapytać, czy po wejściu w życie tej ustawy będzie więcej pieniędzy na funkcjonowanie rodzin zastępczych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">W samej ustawie nie ma zapisanych dodatkowych środków w tym zakresie, jest tylko większa możliwość tworzenia… Ale tak jak już tutaj zapowiedziałem, chcemy odbyć osobną debatę w tym zakresie, jeśli chodzi o rodzinne domy pomocy, na poziomie parlamentu, Sejmu i Senatu, żeby znaleźć lepsze rozwiązanie, bardziej skuteczne. My dzisiaj mamy mało jednostek, które zostały powołane przez samorządy. Pytanie, dlaczego tak mało tych jednostek powstaje. Trzeba znaleźć inne, lepsze instrumenty, żeby bardziej zachęcić samorządy do tworzenia rodzinnych domów pomocy, bo to jest dobry pomysł. To powinno być skuteczne. Myślę, że w kontekście polityki państwa co do tworzenie mniejszych jednostek, bardziej skupionych przy lokalnych strukturach, rodzinne domy są dobrą praktyką.</u>
+          <u xml:id="u-201.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Tak jak mówię, w tej ustawie nie mamy zaproponowanych takich rozwiązań, ale chcemy do tego wrócić – w ramach osobnej ustawy czy może w ramach zmian tej ustawy, dotyczącej właśnie tej problematyki. Na posiedzeniu komisji sejmowej, jak i senackiej przedstawiałem tę sytuację.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Pytanie zadaje pan senator Jerzy Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-203.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Ministrze, w tej chwili nie ma już sztywnej kwoty, maksymalnej wysokości zasiłku okresowego – ta kwota nie może być wyższa niż kryterium dochodowe na osobę w rodzinie. O ile się może zwiększyć ta maksymalna kwota wobec tego?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">O ile się może zmniejszyć?</u>
+          <u xml:id="u-204.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Zwiększyć, zwiększyć.</u>
+          <u xml:id="u-204.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">My planujemy, ż ta kwota będzie na poziomie 528 zł i ona będzie podlegała weryfikacji. Pierwsza weryfikacja będzie od 1 stycznia 2022 r. Bo tej ustawie też zmieniamy termin, zawsze to było przeprowadzane 1 października. Robimy tak także na wniosek samorządów, które wskazywały, że budżety… że nie do końca odpowiednio można się przygotować w zakresie tych kryteriów. Tak że dzisiaj rozpoczynamy pracę nad ustaleniem kryterium dochodowego, które będzie wynikało także ze wskaźników dotyczących ubóstwa. Mamy termin do 15 maja, przedstawimy odpowiednią propozycję Radzie Dialogu Społecznego, a później do końca lipca czy sierpnia… do końca lipca przedstawimy propozycję Radzie Ministrów. A później to już będzie normalna procedura. W tej chwili nie jestem w stanie odpowiedzieć, jaka będzie wysokość nowego kryterium dochodowego, jeśli chodzi o następny okres.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Jeśli można, Panie Marszałku… A ile w tej chwili wynosi w przypadku osoby samotnie gospodarującej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">701 zł.</u>
+          <u xml:id="u-206.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Czyli to jest dość znaczny wzrost, bo było 400 z groszami…</u>
+          <u xml:id="u-206.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">A w rodzinie 534… Będzie to podwyższone, ale w tej chwili nie jestem w stanie odpowiedzieć, o ile, bo takich prognoz jeszcze nie robiliśmy. Te kwoty wynikać będą ze wskaźników, które GUS będzie publikował, dotyczących ubóstwa. I na podstawie tych wskaźników będziemy proponować wzrost kryterium dochodowego co do innych świadczeń dotyczących pomocy społecznej. Jest ich więcej, bo to będzie obejmowało zarówno samotnie wychowujących, rodziny z trójką czy z czwórką dzieci… To będzie obowiązywało, zgodnie z tą zmianą ustawy, od 1 stycznia, a przez kolejne 3 lata, tak jak teraz jest co 3 lata, będzie weryfikacja kryterium dochodowego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Pytanie zadaje pan senator Aleksander Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-208.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zadać pytanie natury bardziej ogólnej. Od 2016 r., kiedy rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadził takie programy jak 500+, „Dobry start” i wiele innych pozytywnych programów, obserwujemy znaczny spadek liczby osób w systemie pomocy społecznej. Jak w stosunku do 2016 r. zmniejszyła się liczba osób korzystających z pomocy społecznej bezpośrednio? Jeżeli nie ma pan teraz takich informacji, to ewentualnie będę prosił o odpowiedź na piśmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Panie Senatorze, będziemy opracowywać przy kryteriach dochodowych… Duży wpływ na obniżenie liczby podopiecznych pomocy społecznej miał program „Rodzina 500+”. I to wyraźnie widać, jeśli chodzi o korzystanie z zasiłków okresowych czy z zasiłków stałych. Widzimy, że tu jest spadek. Nie określę teraz dokładnie procentowo, czy to jest 25%, czy to jest 30%, ale w tych granicach ten spadek jest. Podobnie inne programy. Wspomniałem o programie „Rodzina 500+”. Wzrost nakładów na politykę rodzinną spowodował, że jest zdecydowanie mniejsza liczba podopiecznych pomocy społecznej. Również np. w przypadku programu dożywiania dzieci w szkole czy programu „Posiłek w domu” jest mniej osób, które z tego korzystają, ze względu na to, że w niektórych przypadkach są też kryteria dochodowe i one powodują, że mniej ludzi korzysta z tego tytułu z pomocy społecznej. Tak że w tym zakresie jest wyraźny spadek, jeśli chodzi o liczbę osób, które korzystają z pomocy społecznej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze, to było już ostatnie pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-210.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-210.2" who="#WicemarszalekMarekPek">Informuję, że przedstawiciel rządu zobowiązał się do udzielenia pisemnej odpowiedzi na pytanie zadane przez senatora Wadima Tyszkiewicza.</u>
+          <u xml:id="u-210.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-210.4" who="#WicemarszalekMarekPek">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-210.5" who="#WicemarszalekMarekPek">Dla porządku informuję, że senatorowie Szwed, Chybicka, Świlski, Gromko, Pęcherz, Godyla, Łuczak, Gorgoń-Komor i Durlak złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-210.6" who="#WicemarszalekMarekPek">Informuję też, że wniosek o charakterze legislacyjnym na piśmie złożył pan senator Wojciech Konieczny.</u>
+          <u xml:id="u-210.7" who="#WicemarszalekMarekPek">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-210.8" who="#WicemarszalekMarekPek">Zgodnie z zapowiedzią, do głosowania przystąpimy po przerwie. Za chwilę ogłoszę przerwę na przeprowadzenie posiedzenia komisji. Ponieważ zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, proszę Komisję Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej…</u>
+          <u xml:id="u-210.9" who="#SenatorSekretarzRafalAmbrozik">Panie Marszałku, przepraszam, jest tylko pytanie z sali nr 217, czy doszła do pana marszałka informacja, że pan senator Konieczny złożył poprawki do ustawy, a senatorowie Ryszard Świlski i Mariusz Gromko złożyli swoje przemówienia w dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-210.10" who="#WicemarszalekMarekPek">Tak, tak, wymieniałem przed chwilką przemówienia złożone do protokołu i wniosek o charakterze legislacyjnym pana senatora Wojciecha Koniecznego.</u>
+          <u xml:id="u-210.11" who="#WicemarszalekMarekPek">I w związku z tym, że zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, proszę Komisję Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej o ustosunkowanie się do przedstawionych wniosków i przygotowanie sprawozdania. Głosowanie w tej sprawie zostanie przeprowadzone po przerwie w obradach.</u>
+          <u xml:id="u-210.12" who="#WicemarszalekMarekPek">Komunikat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#SenatorSekretarzWiktorDurlak">Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi poświęcone rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych na dwudziestym trzecim posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw odbędzie się dzisiaj 10 minut po ogłoszeniu przerwy w sali nr 182.</u>
+          <u xml:id="u-211.1" who="#Gloszsali">A kiedy głosowania?</u>
+          <u xml:id="u-211.2" who="#Gloszsali">Dzisiaj.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Ogłaszam przerwę do godziny 19…</u>
+          <u xml:id="u-212.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Przepraszam, Panie Marszałku, a posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej w związku ze zgłoszeniem poprawek nie będzie zwoływane?</u>
+          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszalekMarekPek">Jeszcze nie ma w tym momencie komunikatu, ale on na pewno przyjdzie do członków komisji niezwłocznie, jak tylko komisja zadecyduje, gdzie i kiedy się zebrać.</u>
+          <u xml:id="u-212.3" who="#SenatorMagdalenaKochan">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-212.4" who="#WicemarszalekMarekPek">Ogłaszam przerwę do godziny 19.55.</u>
+          <u xml:id="u-212.5" who="#komentarz">Przerwa w obradach od godziny 19 minut 08 do godziny 20 minut 02</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Powracamy do rozpatrywania punktu szóstego porządku obrad…</u>
+          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Oczywiście wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-213.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">I powracamy do rozpatrywania punktu szóstego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o pomocy społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-213.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 348 Z.</u>
+          <u xml:id="u-213.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Ryszarda Majera, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-214.1" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej z posiedzenia, które odbyliśmy przed chwilą.</u>
+          <u xml:id="u-214.2" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardMajer">Komisja w toku posiedzenia w dniu 14 kwietnia 2021 r. rozpatrzyła wnioski zgłoszone w toku debaty z dnia 14 kwietnia 2021 r. nad ustawą o zmianie ustawy o pomocy społecznej i przedstawia Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko: Wysoki Senat raczy przyjąć wnioski zawarte w pktach 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9 i 10. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy pan senator sprawozdawca… przepraszam, pan senator wnioskodawca Wojciech Konieczny chce jeszcze zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-215.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-215.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Konieczny? Nie. Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-215.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-215.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-215.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawki nr 1, 6 i 10 przegłosujemy łącznie. Zmierzają do przedłużenia obowiązywania dotychczasowych standardów w zakresie kwalifikacji i wymiaru zatrudnienia w określonych placówkach opieki całodobowej, powstałych przed 1 stycznia 2020 r.</u>
+          <u xml:id="u-215.7" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-215.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-215.9" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-215.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-215.11" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Na 89 senatorów 86 było za, 3 – przeciw.</u>
+          <u xml:id="u-215.12" who="#komentarz">Głosowanie nr 6</u>
+          <u xml:id="u-215.13" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawki zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-215.14" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka nr 2 wprowadza możliwość wydania w trybie pilnym decyzji o przyznaniu schronienia w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi, jeżeli doszło do nagłego pogorszenia stanu zdrowia bezdomnego.</u>
+          <u xml:id="u-215.15" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto za?</u>
+          <u xml:id="u-215.16" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-215.17" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-215.18" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.19" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Głosowało 90 senatorów, 50 – za, 38 – przeciw, 2 się wstrzymało od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-215.20" who="#komentarz">Głosowanie nr 7</u>
+          <u xml:id="u-215.21" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-215.22" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka nr 3 zmierza do rozszerzenia katalogu organizacji, które mogą zawrzeć z gminą umowę o prowadzeniu rodzinnego domu pomocy.</u>
+          <u xml:id="u-215.23" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto za?</u>
+          <u xml:id="u-215.24" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-215.25" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-215.26" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.27" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-215.28" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie ma wyników?</u>
+          <u xml:id="u-215.29" who="#Gloszsali">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.30" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki. No, mówiłem.</u>
+          <u xml:id="u-215.31" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-215.32" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.33" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Na 89 senatorów 48 było za, 38 – przeciw, 3 się wstrzymało od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-215.34" who="#komentarz">Głosowanie nr 8</u>
+          <u xml:id="u-215.35" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-215.36" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawki nr 4 i 9 mają na celu uregulowanie w rozporządzeniu minimalnego zakresu studiów podyplomowych dla pracowników socjalnych.</u>
+          <u xml:id="u-215.37" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto za?</u>
+          <u xml:id="u-215.38" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-215.39" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-215.40" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki… Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.41" who="#Gloszsali">Zdalni nie potwierdzają.</u>
+          <u xml:id="u-215.42" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Aha, zdalni nie potwierdzają. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-215.43" who="#Gloszsali">Jeden nie potwierdził…</u>
+          <u xml:id="u-215.44" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">To rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-215.45" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę sprawdzić, czy wszyscy państwo zdalni potwierdzili. Tak? Dobra.</u>
+          <u xml:id="u-215.46" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Na 88 senatorów 85 było za, 1 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
+          <u xml:id="u-215.47" who="#komentarz">Głosowanie nr 9</u>
+          <u xml:id="u-215.48" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawki zostały przyjęte.</u>
+          <u xml:id="u-215.49" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka nr 5 ma na celu zapewnienie waloryzowania wysokości dodatku do wynagrodzenia dla pracowników socjalnych wykonujących pracę poza siedzibą jednostki.</u>
+          <u xml:id="u-215.50" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto za?</u>
+          <u xml:id="u-215.51" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-215.52" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-215.53" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Jeszcze zdalni.</u>
+          <u xml:id="u-215.54" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki… Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.55" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Na 87 senatorów 9 było za, 39 – przeciw, 39 wstrzymało się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-215.56" who="#komentarz">Głosowanie nr 10</u>
+          <u xml:id="u-215.57" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka została przyjęta…</u>
+          <u xml:id="u-215.58" who="#Glosyzsali">Nie, nie.</u>
+          <u xml:id="u-215.59" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie, została odrzucona, oczywiście. Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-215.60" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka nr 7 zmierza do wydłużenia okresu, w którym przeprowadza się pierwszą ocenę okresową pracowników socjalnych.</u>
+          <u xml:id="u-215.61" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto za?</u>
+          <u xml:id="u-215.62" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-215.63" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-215.64" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.65" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Na 89 senatorów 3 było za, 84 – przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-215.66" who="#komentarz">Głosowanie nr 11</u>
+          <u xml:id="u-215.67" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka została odrzucona.</u>
+          <u xml:id="u-215.68" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka nr 8 wprowadza prawidłową redakcję przepisu przejściowego.</u>
+          <u xml:id="u-215.69" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-215.70" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-215.71" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-215.72" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.73" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Na 89 głosujących, 88 – za, 1 senator się wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-215.74" who="#komentarz">Głosowanie nr 12</u>
+          <u xml:id="u-215.75" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Poprawka została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-215.76" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-215.77" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-215.78" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-215.79" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-215.80" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
+          <u xml:id="u-215.81" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Na 89 głosujących senatorów 89 głosowało za.</u>
+          <u xml:id="u-215.82" who="#komentarz">Głosowanie nr 13</u>
+          <u xml:id="u-215.83" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej.</u>
+          <u xml:id="u-215.84" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: informacja dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec – grudzień 2020 r. (przewodnictwo Niemiec w Radzie Unii Europejskiej).</u>
+          <u xml:id="u-215.85" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tekst informacji zawarty jest w druku nr 318.</u>
+          <u xml:id="u-215.86" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Marszałek Senatu otrzymaną informację skierował do Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Komisja na posiedzeniu w dniu 18 marca 2021 r. rozpatrzyła informację i poinformowała o tym marszałka Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-215.87" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pragnę powitać obecnego na posiedzeniu ministra do spraw Unii Europejskiej, pana Konrada Szymańskiego.</u>
+          <u xml:id="u-215.88" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę pana ministra o zabranie głosu i przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-216.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-216.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Mam przyjemność przedstawić kolejny raz informację na temat polityki Polski w okresie kolejnej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Oczywiście prezydencja niemiecka między lipcem a grudniem 2020 r. była kolejną prezydencją zdominowaną przez zagadnienia związane z pandemią, zarówno pod kątem kwestii czysto zdrowotnych, epidemicznych, jak i nie mniej ważnych kwestii związanych z kondycją gospodarki europejskiej, co rodzi ten kryzys, który dotknął nas na skutek pandemii, czyli oczywiście określone konsekwencje społeczne i polityczne.</u>
+          <u xml:id="u-216.3" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Aby zacząć od kwestii bezpośrednio powiązanych z polityką wobec pandemii, chciałbym zwrócić uwagę na to, że Polska wyraziła poparcie dla daleko idących prób koordynacji stanowisk polityki państw członkowskich w zakresie ograniczeń wprowadzanych w obszarze ruchu osobowego. Oczywiście wszyscy rozumiemy, że to są kompetencje państw członkowskich. Rozumiemy również, że państwa członkowskie były często w bardzo różnej sytuacji, w związku z czym podejmowały różne działania, o różnej intensywności. Ale z punktu widzenia zachowania spójności wspólnego rynku i ograniczania strat na wspólnym rynku, w szczególności po doświadczeniach pierwszej fali w marcu i kwietniu, widać było wyraźnie, że taka koordynacja – ustanawianie chociażby minimalnych standardów w tym obszarze, powstrzymywanie się od działań, które mogłyby w sposób nieproporcjonalny uderzyć w płynność wspólnego rynku zarówno pod kątem ruchu osobowego, jak i w szczególności ruchu towarowego – była decyzją właściwą.</u>
+          <u xml:id="u-216.4" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Polska popierała oczywiście zaangażowanie finansowe Unii Europejskiej, bezpośrednio budżetu Unii Europejskiej, w przyspieszenie badań nad szczepionką. Przyniosło to określony, konkretny skutek. Popieraliśmy również uproszczenie procedur dopuszczenia szczepionek na rynek europejski. Uważaliśmy również, że decyzje o wspólnych zakupach i wspólnych negocjacjach z głównymi koncernami, które zgłosiły się jako gotowe do produkcji tych szczepionek, są decyzjami trafnymi. Natomiast zachowaliśmy zdecydowanie krytyczny stosunek, jeśli chodzi o wykonanie tego planu. Sam finał w postaci niewykonania przez przynajmniej niektóre koncerny szczepionek na określone kwoty, co wpłynęło bezpośrednio na dystrybucję szczepionek między państwa członkowskie i co bezpośrednio wpłynęło negatywnie na realizację bardzo ambitnych planów szczepień, tak jak to miało miejsce również w przypadku Polski, był poważnym problemem. Ten problem wywołał bardzo ożywioną dyskusję także na poziomie Rady Unii Europejskiej. Dopiero dzisiaj dostajemy pozytywne sygnały w postaci wyraźnego przyspieszenia, przynajmniej perspektywy, dostarczenia właściwych ilości szczepionek do państw członkowskich, które w wielu wypadkach, choć nie wiem, czy w każdym dokładnie wypadku, ale w wielu wypadkach tak jak w przypadku Polski, były gotowe do prowadzenia akcji szczepień znacznie, znacznie wcześniej. Jedynym wąskim gardłem, jedynym problemem była nieskuteczna dystrybucja przynajmniej niektórych szczepionek zakontraktowanych na poziomie Unii.</u>
+          <u xml:id="u-216.5" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Ważnym elementem tej dyskusji… Myślę, że wszystkie tematy poza tematem COVID umykały uwadze opinii publicznej, ale warto poruszyć je teraz. Ważnym elementem było nowe otwarcie dyskusji na temat paktu migracyjnego i azylowego. Wszyscy pamiętamy, że to jest dyskusja, problem, który jest z nami od niemalże 5 lat. Nowe propozycje Komisji, przedstawione z bardzo dużym opóźnieniem, bo ten spór trwał zdecydowanie zbyt długo, w znacznie większym stopniu odpowiadają pozytywnie na oczekiwania państw takich jak Polska. Są skoncentrowane na ochronie granic zewnętrznych, co jest – od początku to powtarzaliśmy – kluczowym wymiarem efektywnej polityki migracyjnej. Są one skoncentrowane na współpracy z krajami trzecimi, współpracy opartej również na warunkowości w obszarze polityki powrotowej. Mamy bardzo długą listę państw członkowskich, które mają ożywione kontakty polityczne z krajami tranzytu albo pochodzenia migracji i państwa te – mam na myśli państwa pochodzenia i tranzytu migrantów – bardzo często słabo albo w ogóle nie wywiązują się ze swoich zobowiązań w zakresie przeciwdziałania nielegalnej migracji, co powinno się zmienić. Jesteśmy za tym, żeby oczywiście nasilać współpracę polityczną, każdą i każdy rodzaj współpracy, także rozwojową z tymi krajami, ale zwracałem uwagę na to, że musi tam być dodana po prostu konkretna warunkowość w obszarze polityki migracyjnej, która pozostaje bardzo istotnym problemem dla Unii Europejskiej. Popieramy oczywiście zasadę solidarności w tym względzie, rozumiemy, że granica zewnętrzna, tak jak ta granica na Bugu, za którą odpowiada Polska, jak i inne odcinki, często jeszcze trudniejsze odcinki granicy zewnętrznej, są granicami zewnętrznymi całej Unii i nie powinny być traktowane jako obszar odpowiedzialności tylko i wyłącznie jednego czy drugiego kraju. Jednak zwracamy uwagę na to, że solidarność wszystkich państw członkowskich powinna być oparta na zasadzie elastyczności, tak aby wyeliminować jakiekolwiek możliwości wprowadzania jakiejkolwiek formy przymusu migracyjnego czy też przymusu azylowego. Myślę, że jesteśmy blisko porozumienia w tej sprawie, ale ta sprawa wymaga dalszych rozmów, ponieważ tak jasna wciąż nie jest.</u>
+          <u xml:id="u-216.6" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Myślę, że najbardziej kompletnym przedstawieniem polskiego także stanowiska był list 7 państw członkowskich, nie tylko Grupy Wyszehradzkiej, ale także Słowenii, Estonii, Łotwy z grudnia 2020 r., w którym kompleksowo przedstawiliśmy wizję wspólnej europejskiej polityki migracyjnej i azylowej.</u>
+          <u xml:id="u-216.7" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Na uwagę oczywiście zasługuje również finalizacja – dodam – szczęśliwa finalizacja i wdrożenie umowy z Wielką Brytanią o nowych relacjach, w szczególności handlowych, gospodarczych, chociaż nie tylko. Państwo pamiętają, że umowa wyjścia, którą negocjowaliśmy wiele lat wcześniej w 100% na poziomie prawnomiędzynarodowym skutecznie zabezpieczyła prawa Polaków i prawa wszystkich obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej nabyte w Wielkiej Brytanii. Te osoby nie powinny odczuć żadnego ubytku, nawet w detalicznych sprawach, żadnego ubytku, jeśli chodzi o zakres ochrony swoich praw. Jednak sprawą otwartą pozostawało to, w jaki sposób zbudujemy nowe relacje, które stworzą ramy dla handlu nie tylko dobrami, ale także usługami. Ta sprawa była, jak się okazało, jeszcze trudniejsza niż ta pierwsza. To spowodowało, że porozumienie zostało zawarte zupełnie w ostatniej chwili. To jest wyjątkowa sytuacja, kiedy negocjacje handlowe mają określony moment, w którym muszą się zakończyć. Nie można było ich prowadzić dłużej niż do 31 grudnia, wtedy musiała wejść w życie jakaś umowa. Porażka tych negocjacji oznaczałaby, że relacje handlowe między Unią Europejską a Wielką Brytanią stałyby się relacjami opartymi na zasadach WTO, co w przypadku kraju tak zintegrowanego, także z polską gospodarką – mamy pozytywny bilans handlowy z Wielką Brytanią i w dobrach, i w usługach, w coraz bardziej złożonych usługach i dobrach, więc jest to sprawa również dla nas dość żywotna… Tego typu spadek relacji handlowych byłby z całą pewnością porażką całej Unii Europejskiej. Udało się tego uniknąć. I oczywiście z satysfakcją należy odnotować, że mamy porozumienie handlowe, które zakłada: zero ceł, zero kontyngentów. Niemniej musimy pamiętać o tym, że Wielka Brytania staje się, stała się krajem, który jest poza unią celną i poza wspólnym rynkiem, co ma określone, oczywiście negatywne konsekwencje dla relacji handlowych, dla łatwości prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedaży usług i dóbr w Wielkiej Brytanii. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę także tę perspektywę, samo porozumienie należy uznać za sukces.</u>
+          <u xml:id="u-216.8" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Z polskiego punktu widzenia w tych negocjacjach było wiele ważnych rzeczy. Jedną z bardziej istotnych, których broniła głównie Polska, była dostępność dla rynku transportu zarówno drogowego, jak i lotniczego. W tym względzie udało się wynegocjować relacje, które paradoksalnie mogą oznaczać, że rynek brytyjski dla polskich przewoźników będzie bardziej otwarty niż ten europejski, biorąc pod uwagę negatywne zmiany, które obserwujemy w Europie w zakresie reguł panujących na rynku przewozów, w szczególności przewozów drogowych.</u>
+          <u xml:id="u-216.9" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Kolejnym elementem, na który chciałbym zwrócić uwagę, jest uzgodnienie nowego celu klimatycznego do roku 2030 na poziomie 55% dla całej Unii Europejskiej. To był jeden z trudniejszych elementów negocjacji. One trwały znacznie dłużej niż cała prezydencja, trwały ponad rok. Ustaliliśmy… byliśmy w stanie znaleźć wspólne zdanie, porozumienie w tej sprawie tylko za sprawą wspólnego uzgodnienia, że transformacja klimatyczna musi przebiegać na podstawie zasad utrzymania konkurencyjności gospodarki, sprawiedliwego podziału obciążeń płynących z polityki klimatycznej, brania pod uwagę krajowych uwarunkowań, różnych punktów startu, odniesienia się do roli gazu jako istotnego paliwa w transformacji gospodarczej oraz rozwiązania problemu, który dla Polski jest najbardziej skonkretyzowany w całej tej dyskusji, czyli problemu nierównowagi na rynku pozwoleń w ramach systemu ETS, która to nierównowaga powoduje, że otrzymujemy mniej pozwoleń, niż tego oczekuje polska gospodarka. Ten problem zostanie rozwiązany za sprawą porozumienia, które zawarliśmy w grudniu. Komisja Europejska aktualnie pracuje nad rozwiązaniami, które mają zapewnić Polsce więcej pozwoleń w tym europejskim koszyku, więcej pozwoleń na emisję CO₂, co, gdy weźmiemy pod uwagę ceny tych pozwoleń, oczywiście będzie generowało wartości liczone w miliardach euro dla polskiej gospodarki. Dodatkowych uzgodnień Rady Europejskiej będzie wymagała kwestia wszystkiego tego, co się dzieje poza ETS, czyli transportu czy też budownictwa.</u>
+          <u xml:id="u-216.10" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Polska wspierała oczywiście, tak jak zawsze, wszelkie działania w obszarze wspólnego rynku. Zwracaliśmy uwagę na to, że wspólny rynek, oprócz transferów bezpośrednich, o czym będzie na końcu, odgrywa absolutnie kluczową rolę, jeśli chodzi o odpowiedź Europy na kryzys gospodarczy związany z pandemią. To wspólny rynek buduje odporność gospodarek Unii Europejskiej, to wspólny rynek dodaje witalności gospodarce europejskiej i w kontekście kryzysu powinien być nie tylko chroniony, ale powinien być również rozwijany. Zwracamy uwagę na to, że odporność wspólnego rynku powinna oznaczać europeizację produkcji, w szczególności w tych dziedzinach, w których odczuliśmy braki, odczuliśmy pewne słabości, mam tu na myśli w szczególności strategię farmaceutyczną. Polska była w gronie 6 państw członkowskich, razem z Danią, Francją, Hiszpanią, Belgią i Niemcami, które zwróciły uwagę na to, że nie możemy, przy całym zaufaniu do otwartości gospodarki i otwartości handlu globalnego, pozwolić sobie na ten stopień zależności w tego typu obszarach, ściśle powiązanych z kwestiami epidemicznymi, na które musimy być przygotowani również w przyszłości – nie tylko dziś w związku z tym kryzysem, który mamy, ale wobec potencjalnych przyszłych kryzysów. Zwracamy uwagę na to, że stan egzekwowania przepisów prawa w obszarze rynku wspólnotowego jest niezadowalający, jest po prostu zły. Zwracamy uwagę na to, że bardzo niewiele się dzieje. Mimo deklaracji politycznych, bardzo niewiele dzieje się konkretnego w obszarze usuwania barier na rynku wspólnotowym. A te bariery bardzo często uderzają w swobodę rozwoju gospodarczego, także Europy Środkowej, która wykazała przez te 15 lat członkostwa swoją bardzo wysoką konkurencyjność w wielu dziedzinach. To nie jest tylko kwestia transportu.</u>
+          <u xml:id="u-216.11" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Ostatnią sprawą, na którą chciałbym zwrócić uwagę, jest oczywiście budżet. Na budżet trzeba patrzeć nie tylko od strony bezpośrednio odpowiedzi na kryzys covidowy, kryzys pandemiczny, ale również jako na główną politykę rozwojową w Unii Europejskiej. By możliwie krótko podsumować to, co się działo między lipcem a grudniem – bardzo wiele rzeczy się działo, bardzo widocznych, które koncentrowały uwagę opinii publicznej, także Senatu – powiem, że Polska należy do głównych beneficjentów, głównych wygranych tych negocjacji. Należymy, myślę, do 3 krajów, które zyskują na budżecie i na Funduszu Odbudowy UE najwięcej. Jesteśmy jedynym dużym krajem członkowskim Unii Europejskiej, który zyskuje nie tylko na samym budżecie, ale również na Funduszu Odbudowy UE. W innych wypadkach jest to jeden albo drugi z tych instrumentów. W przypadku Polski i jeden, i drugi instrument przynosi korzyści – i to korzyści mierzone w najprostszy z możliwych sposobów. Płacimy do budżetu znacznie mniej, niż uzyskujemy. To jest relacja mniej więcej 1:4. W przypadku Funduszu Odbudowy UE pewnie ta relacja nie będzie aż tak wysoka, ale będzie wysoka, będzie w oczywisty sposób zyskiem dla polskiej gospodarki.</u>
+          <u xml:id="u-216.12" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">A kryzys, z którym mieliśmy do czynienia w grudniu, kryzys dotyczący zamknięcia całego pakietu budżetowego, nie był związany z wartościami samego budżetu, był związany z utrzymującymi się niejasnościami, wieloznacznościami zapisów rozporządzenia, które tak naprawdę nie powinny budzić kontrowersji. Rozporządzenia, które w założeniu miało służyć tylko i wyłącznie ochronie budżetu Unii Europejskiej przed złym zarządzaniem, przed malwersacjami, defraudacjami, korupcją itd. Tak się nie stało z uwagi na nieszczęśliwy pomysł Komisji Europejskiej, by dopisać tam elementy, które w naszym przekonaniu były zbyt ogólnie sformułowane, odnosiły się do zbyt ogólnych pojęć. I dlatego ten proces musiał trwać dłużej. Wieloznaczność zapisów rozporządzenia, które w finale poparło 25 państw członkowskich, odnosiła się przede wszystkim do kwestii zasad używania instrumentów przewidzianych przez rozporządzenie o ochronie budżetu Unii Europejskiej. Kluczowe w tej sprawie gwarancje oznaczają, że samo stwierdzenie naruszania praworządności, nawet jeżeli to jest stwierdzenie naruszania praworządności przez instytucję unijną, nie stanowi podstaw do uruchomienia wspomnianego rozporządzenia. Ustalone 11 pryncypiów, zasad stosowania tego rozporządzenia, zwraca uwagę na to, że musi być wykazany związek przyczynowo-skutkowy między ewentualnymi brakami w zakresie państwa a negatywnymi skutkami dla budżetu unijnego. To jest oczywiście dużo, jeśli wziąć pod uwagę fakt, że nie chodzi tutaj tylko i wyłącznie o konkluzje Rady Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-216.13" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">W tym samym czasie, zgodnie z ustalonym planem, choć autonomicznie, Komisja Europejska sama zobowiązała się do tego, że spisane zasady będzie stosowała w praktyce używania tego rozporządzenia. A pamiętajmy, że Komisja Europejska jest jedyną instytucją, która jest upoważniona przez to rozporządzenie do wzbudzania tego rozporządzenia, do używania przewidzianych tym rozporządzeniem rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-216.14" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Uzyskaliśmy również oficjalną analizę służb prawnych Rady, które potwierdzają, że zastosowane rozwiązania są zgodne z samym rozporządzeniem i z traktatem, w związku z czym nie obawiamy się, że rozwiązania przyjęte w grudniu mogłyby być wzruszone przez kogokolwiek, np. przez skargę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, która była zapowiadana przez bardzo wiele miesięcy przez Parlament Europejski. Parlament ostatecznie wycofał się z tego planu. Jak sądzę, uważnie czytał to, co zostało ustalone, i zgadzał się z opinią, że rozwiązania tam przyjęte nie naruszają w żaden sposób traktatów. Dwuznaczności tego rozporządzenia oczywiście pozostały, w związku z czym Polska zdecydowała się na to, aby sprawdzić zgodność tych wieloznaczności, tak bym powiedział… Z prawniczego punktu widzenia, jak myślę, jest naganne, że piszemy prawo w taki sposób, że nie jest jednoznaczne, nie jest wystarczająco jednoznaczne. Zdecydowaliśmy się więc na to, aby sprawdzić to w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej pod kątem zgodności z traktatami. Zasada pewności prawa, czyli przewidywalności normy prawnej, jest jednym z naczelnych wymiarów samej praworządności, o którą tutaj rzekomo chodzi. Myślę, że to jest bardzo ważne. Ważne jest również to, że udało się przed końcem roku znaleźć rozwiązanie, które będzie akceptowalne dla wszystkich, nie tylko dla wszystkich państw członkowskich, z Polską i Węgrami włącznie, ale również dla pozostałych instytucji, przynajmniej dla Komisji Europejskiej, a także – powiedzmy, że bardziej milcząco – dla Parlamentu Europejskiego.</u>
+          <u xml:id="u-216.15" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Reasumując, powiem, że ta druga część roku 2020 była niezwykle obfita w decyzje o olbrzymiej doniosłości. Czasami wynikało to z kalendarza, tak jak w przypadku wieloletnich ram finansowych czy też umowy z Wielką Brytanią, i nie można było dopiąć tych spraw w innym terminie, niemniej jednak nie zmienia to faktu, że były to pracowite miesiące i że większość tych procesów, które były ważne z polskiego punktu widzenia, została zakończone sukcesem. I w tym sensie był to udany czas nie tylko dla Niemiec jako prezydencji, ale również dla Polski jako kraju członkowskiego. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-216.16" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Marek Pęk</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję, Panie Ministrze. Proszę jeszcze pozostać na mównicy, bo za chwilę będą pytania.</u>
+          <u xml:id="u-217.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Jasne. Będę odpowiadał z tego miejsca.</u>
+          <u xml:id="u-217.2" who="#WicemarszalekMarekPek">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać panu ministrowi pytania związane z przedstawioną informacją?</u>
+          <u xml:id="u-217.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Pytanie zadaje pan senator Brejza.</u>
+          <u xml:id="u-217.4" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-218.1" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Panie Ministrze, wdzięczny byłbym za taką krótką, syntetyczną odpowiedź na pytanie, z czyjej inicjatywy i dlaczego z porządku obrad Rady Ministrów spadł ostatnio projekt ustawy ratyfikacyjnej dotyczącej Funduszu Odbudowy. I jaką większością według pana Sejm, Senat powinien taką ustawę przyjąć? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Sprawa porządku Rady Ministrów z całą pewnością nie leży w zakresie informacji, którą tutaj referuję, więc nie ma powodu, żebym ją komentował. Porządek pracy Rady Ministrów jest ustalany na zasadach określonych w regulaminie. Ta sprawa nie była tutaj wyjątkiem.</u>
+          <u xml:id="u-219.1" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Ale ten temat jest też bezpośrednio związany…</u>
+          <u xml:id="u-219.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">No, gdyby użyć tu zasady, że możemy poruszać tematy, które są jakkolwiek związane z tą informacją, która ma paręset stron, to moglibyśmy rozmawiać w zasadzie na każdy temat. Ja bym jednak zwrócił uwagę na to, że ta sprawa nie ma związku z informacją, więc mogę powiedzieć tylko tyle, że porządek obrad Rady Ministrów jest ustalany zgodnie z Regulaminem Rady Ministrów. I tylko tyle można powiedzieć w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-219.3" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">A co do ratyfikacji – do tej pory wszystkie decyzje o zasobach własnych były ratyfikowane. Mówimy tutaj o decyzji o zasobach własnych, nie o budżecie, nie o Funduszu Odbudowy, tylko o podstawie finansowania Unii Europejskiej, która jest umową międzynarodową niepochodzącą z porządku prawa Unii Europejskiej, ale z porządku prawa międzynarodowego. Polska jest w Unii 16 lat. Do tej pory parokrotnie mieliśmy okazję ratyfikować decyzje o zasobach własnych i za każdym razem działo się to na podstawie art. 89 konstytucji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Pytanie zadaje pan senator Jerzy Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-221.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Ministrze, 2 pytania.</u>
+          <u xml:id="u-221.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Jedno dotyczy… To proste pytanie: co tak naprawdę zaskarżyliśmy do TSUE, jaki akt prawny zaskarżyliśmy i kiedy ewentualnie oczekujemy rozstrzygnięcia, orzeczenia TSUE w tym zakresie?</u>
+          <u xml:id="u-221.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Drugie pytanie trochę wybiega, powiedziałbym, czasowo, ale się wiąże… Chodzi mianowicie o postanowienie niemieckiego trybunału konstytucyjnego. Co tak naprawdę ten trybunał postanowił? Czy to jest na zasadzie środków zapobiegawczych, czy to jest wyrok ostateczny? Jaki jest dalszy scenariusz? Co się może stać? Jak to w ogóle może wpłynąć na proces ratyfikacyjny?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Polska zdecydowała się na to, by zaskarżyć do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozporządzenie o ochronie budżetu itd., ten tytuł jest znacznie dłuższy. Chodzi oczywiście o zgodność z traktatem, o podstawę prawną, o sposób przyjęcia rozporządzenia, a tym samym zakres tego rozporządzenia. Zrobiono to zasadniczo po to, żeby wyjaśnić dwuznaczności zapisu rozporządzenia w taki sposób, który by zakotwiczał rozporządzenie w myśleniu, które reprezentowaliśmy od samego początku w dyskusji, która trwała 2 lata. Te argumenty wybrzmiewały ze strony Polski i Węgier przez 2 lata dziesiątki razy. Powtórzyliśmy te same argumenty w skardze do Trybunału Sprawiedliwości.</u>
+          <u xml:id="u-222.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Jeśli chodzi o sprawę, która się toczy przed niemieckim trybunałem konstytucyjnym, to oczywiście nikt nie wie, jaki jest scenariusz. Dzisiaj wiele osób zadaje sobie to pytanie. To, co można powiedzieć z całą pewnością, to to, że trybunał zdecydował się w ramach środka zabezpieczającego zwrócić się do prezydenta Niemiec, by ten mimo przyjęcia przez Bundestag i Bundesrat ustawy ratyfikującej środki własne Unii Europejskiej wstrzymał się z jej podpisaniem. Prezydent oczywiście to wykonał, wstrzymał się z podpisaniem tej ustawy. Wątpliwości, które są podnoszone przez skarżących, odnoszą się do tego, czy decyzja o środkach własnych nie powoduje długofalowych zobowiązań finansowych Niemiec w stosunku do budżetu Unii Europejskiej w taki sposób, który by wykraczał poza legitymizację płynącą z jednego głosowania w tej konkretnej kadencji. Krótko mówiąc, chodzi o to, że konsekwencje wykraczają poza tę kadencję. Tak naprawdę konsekwencje każdej decyzji o środkach własnych wykraczają poza kadencję Sejmu, Bundestagu czy innego sejmu, ponieważ w większości, jeśli nie we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej kadencja parlamentu trwa 4 lata, a każdorazowa decyzja o środkach własnych dotyczy zawsze 7 lat. W tym wypadku ta decyzja dotyczy jeszcze dłuższej perspektywy, więc wątpliwości są dalej idące.</u>
+          <u xml:id="u-222.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Jest to skarga dość podobna do tej, która była rozpatrywana w przypadku europejskiego mechanizmu stabilizacyjnego będącego instrumentem, który miał przeciwdziałać – i wykonał swoje zadanie – skutkom kryzysu w strefie euro. Konsekwencją tamtego orzeczenia, gdzie, jak mówię, argumenty użyte w skardze były bardzo podobne… Konsekwencją tamtej skargi było orzeczenie, które mówiło, że każdorazowo trzeba zabezpieczyć w większym stopniu rolę parlamentu niemieckiego. To orzeczenie nie podważyło samego mechanizmu stabilizacyjnego, nie podważyło też roli Niemiec w tym mechanizmie i daleko idących gwarancji, które Niemcy musiały podpisać, żeby ten mechanizm został uruchomiony, ale znacząco wzmocniło rolę Bundestagu. Myślę, że tutaj, w przypadku tej sprawy możemy się spodziewać podobnej sytuacji. Trybunał nie tyle będzie adresował jakieś wnioski w stosunku do reszty Unii, np. blokując przyjęcie budżetu, ile raczej wskaże na zobowiązania każdego rządu niemieckiego w stosunku do Bundestagu w związku z tą częścią konstytucji niemieckiej, która kładzie nacisk na kwestie legitymizacji demokratycznej. To jest oczywiście gdybanie, pozwalam sobie na osobiste refleksje, bo jesteśmy w sytuacji nieznanej. Trybunał oczywiście może zrobić wszystko, ale spodziewam się, że orzeczenie będzie dość podobne do orzeczenia chyba z 2010 r. w sprawie ESM.</u>
+          <u xml:id="u-222.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Jeżeli można, Panie Marszałku…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo proszę. Pan senator Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Może będzie to nie tyle ciąg dalszy, ile uszczegółowienie. Była przekazana informacja o motywach skargi, ale była też informacja, że uzasadnienie nie było dołączone do orzeczenia trybunału. Czy jest już znane uzasadnienie do postanowienia trybunału?</u>
+          <u xml:id="u-224.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Chodzi o niemiecki trybunał?</u>
+          <u xml:id="u-224.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Tak, tak. Cały czas mówimy o niemieckim. Jak mówię, to jakby wykracza czasowo, ale na pewno jest związane z…</u>
+          <u xml:id="u-224.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Druga sprawa. Czy to może skutkować tym, że każde z państw będzie gwarantowało swoje własne długi i nie będzie uwspólnienia tego długu, co jest w debacie jakby roztrząsane?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Na razie nie mamy w tej sprawie żadnego orzeczenia, nastąpiło tylko wydanie decyzji zabezpieczającej, mówiącej o środku zabezpieczającym w postaci wstrzymania się z podpisem, którego trybunał mógł się spodziewać w każdej chwili, ponieważ po głosowaniu w Bundestagu prezydent nie ma żadnych przeszkód, żeby to szybko podpisać. Nie wiemy, co trybunał… Na razie trybunał nie wydał żadnego bardziej rozbudowanego komunikatu, co myśli o tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-225.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Myślę, że kwestia uwspólnotowienia długu też wymaga komentarza, ponieważ faktycznie jest bardzo wiele nieporozumień dotyczących tego słowa. Słowo „uwspólnotowienie” pochodzi z roku 2008 czy 2009, kiedy to dyskutowano na temat kryzysu strefy euro. Wtedy powstało pojęcie uwspólnotowienia długu. Było to pojęcie problematyczne, w szczególności dla tych państw, które z uwagi na siłę swojej gospodarki gwarantowałyby znacznie więcej, niż same potrzebują. Te państwa miałyby negatywny bilans, ujemny bilans w zakresie swojej sytuacji budżetowej. Wszystkie najbogatsze kraje Północy – ale także Niemcy – są w tej sytuacji. To jest zresztą powód, dla którego w Niemczech ta sprawa jest tak bardzo żywotna. My jesteśmy w sytuacji komfortowej, ponieważ nie mamy wątpliwości, że więcej otrzymamy z obu instrumentów, niż wpłacimy. W przypadku Niemiec jest oczywiście odwrotnie. Niemcy wpłacą znacząco więcej – jeżeli dobrze pamiętam, jest to chyba 280 miliardów euro – niż otrzymają. Oczywiście osiągną też korzyści. To jest zupełnie oczywiste, zupełnie jasne dla każdego rozsądnego polityka w Niemczech. Niemcy osiągną olbrzymie korzyści z rynku wspólnotowego, w związku z czym jest to, powiedzmy, dobra inwestycja. Nikt nie będzie tutaj stratny, ale jeżeli chodzi o samą sytuację budżetową, to budzi to uzasadnione wątpliwości wielu polityków, którzy pytają, dlaczego jest to tak skonstruowane, że Niemcy wpłacają aż tak dużo do wspólnego budżetu, a biorą tak mało. No, to nie jest gra o sumie zerowej, to nigdy nie powinno być tak postrzegane. Powinno to być postrzegane w szerszym kontekście, właśnie w kontekście korzyści z rynku wspólnotowego. W tym kontekście ten obraz wygląda inaczej. Tak naprawdę wszyscy czerpiemy z tego korzyści. Przecież Polska też ma bardzo pozytywny bilans korzyści, jeżeli chodzi o to, co dla naszej gospodarki wynika z rynku wspólnotowego.</u>
+          <u xml:id="u-225.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Mówienie o uwspólnotowieniu w kontekście tej decyzji, którą mamy teraz przed sobą, jest jednak, jak myślę, przykładem złego użycia tego słowa. Wtedy mówiliśmy o potencjalnej sytuacji, w której długi zaciągnięte przez państwa członkowskie, w szczególności państwa południa strefy euro, w jakiejś części byłyby gwarantowane przez inne państwa. Dzisiaj nie ma takiej perspektywy, ponieważ długi zaciągnięte przez kogokolwiek w przeszłości pozostaną tam, gdzie są. Nikt nie bierze za nie żadnej odpowiedzialności. Zamiast tego decydujemy się na to, żeby zagwarantować wspólnie pewną określoną i ograniczoną – bo ona miała być przecież większa – akcję pożyczkową Komisji Europejskiej działającej w imieniu Unii. Umawiamy się, w jaki sposób te pieniądze będą rozdysponowywane między państwa członkowskie. Wspólnotowość tego ruchu polega tylko na tym, że gwarantujemy jako państwa członkowskie – bo Unia sama w sobie nie ma takiej mocy – że cała ta operacja jest całkowicie bezpieczna.</u>
+          <u xml:id="u-225.3" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">To jest poniekąd zupełnie oczywiste. Musi to być całkowicie bezpieczna operacja, ponieważ trudno wyobrazić sobie sytuację, w której państwa członkowskie Unii Europejskiej plajtują, okazują się niewypłacalne. Jeżeli nie stało się to w roku 2008, kiedy realnie myślano o tej perspektywie w przypadku niektórych mniejszych państw Południa, to tym bardziej dzisiaj jest to czysto teoretyczne, czysto hipotetyczne założenie. Do tego po prostu nie może dojść, ponieważ gdyby tak się stało, koszty tej operacji byłyby nieporównywalnie większe, i to nie tylko dla nas, ale dla całej strefy euro. Koszty – nie tylko polityczne, ale i gospodarcze – plajty jednego czy drugiego państwa południowego… No, nie chcę nikogo stygmatyzować. Myślę, że bardzo niezręczne byłoby wskazywanie palcem jednego czy drugiego państwa, wymienianie ich z nazwy. Koszty niewypłacalności jednego z państw Południa, które są o to podejrzewane, byłyby nieporównywalnie większe niż to, o czym dzisiaj tutaj mówimy. Byłby to huragan dla całej strefy euro. To byłyby koszty przede wszystkim dla tych państw, które są w strefie euro i są bogate. Myślę, że akurat my, będąc w sytuacji kraju, który nie ma tych problemów, bo jest poza strefą euro, jesteśmy ostatnim krajem, który powinien przejmować się tym, że kiedyś gdzieś może dojść do sytuacji, w której dług będzie niemożliwy do spłacenia. Zanim doszłoby do takiej sytuacji, tak czy inaczej… Bo to jest wpisane w ten mechanizm. Komisja Europejska jest zobowiązana do tego, żeby szukać innych rozwiązań, żeby unikać rozwiązania, które miałoby oznaczać, że ktoś będzie spłacać cudze długi. To jest perspektywa absolutnie hipotetyczna, teoretyczna.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Pytanie zadaje pan senator Aleksander Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-227">
+          <u xml:id="u-227.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-227.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, w przedstawionym sprawozdaniu znalazła się taka informacja, że w okresie prezydencji niemieckiej zakończyły się prace nad utworzeniem horyzontalnego reżimu sankcyjnego dotyczącego łamania praw człowieka. Chciałbym poprosić o przybliżenie kwestii polityki sankcyjnej Unii Europejskiej, zwłaszcza w kontekście tej sytuacji, która miała miejsce na Białorusi, ale też w Rosji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-228">
+          <u xml:id="u-228.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Tak, udało się uzgodnić wspólny mechanizm sankcyjny, który jest dzisiaj używany w stosunku do Rosji. Są to głównie sankcje osobiste w stosunku do określonych osób. W przypadku Białorusi mamy dokładnie ten sam mechanizm. Unia Europejska ma jasną zasadę postępowania w przypadku tego typu zdarzeń, tym razem w odniesieniu do Białorusi. Jest to określenie listy osób, które mają ograniczone możliwości funkcjonowania w Unii Europejskiej. To jest z tym związane. Ten reżim sankcyjny jest używany z sukcesem.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-229">
+          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuję. To było ostatnie pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo panu ministrowi…</u>
+          <u xml:id="u-229.2" who="#WicemarszalekMarekPek">O, przepraszam, jeszcze pani senator Sekuła się zgłasza.</u>
+          <u xml:id="u-229.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-230">
+          <u xml:id="u-230.0" who="#SenatorJoannaSekula">Panie Ministrze, ja bym poprosiła o interpretację fragmentu pana wypowiedzi. Pierwsza wypowiedź brzmiała tak: nastąpiła niewłaściwa dystrybucja szczepionek na terenie Unii.</u>
+          <u xml:id="u-230.1" who="#SenatorJoannaSekula">Druga wypowiedź, informacja, którą pan przytoczył, dotyczyła popierania idei solidarności w sprawach migracyjnych, ale proponowana przez pana zasada elastyczności… Ja odczytałam ją w ten sposób, że ta elastyczność będzie właściwa wtedy, kiedy nas ta idea solidarności nie będzie dotyczyła. Proszę powiedzieć, czy ja to dobrze zrozumiałam. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-231">
+          <u xml:id="u-231.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">W żadnym wypadku. Polska nigdy nie zgłaszała chęci, by zwolnić się z zasady solidarności świadczonej w obszarze kryzysu migracyjnego i azylowego. Od początku tego kryzysu Polska bardzo aktywnie bierze udział w misjach zagranicznych w obszarze ochrony granicy, i to w wielu państwach, daleko, daleko od Polski. Chcemy utrzymać tę zdolność. Uczestniczymy też w działaniach humanitarnych, w ostatnim czasie prowadzonych wobec Grecji, ściśle w obszarze migracyjnym. Jesteśmy skłonni to rozwijać. To nie ma nic wspólnego z uchylaniem się do obowiązku solidarności. Widzimy ten problem jako problem europejski, zwracamy jednak uwagę na to, że poszczególne państwa członkowskie mogą mieć różną zdolność, różną gotowość do używania różnych mechanizmów solidarności. Np. państwa, które nie mają granicy zewnętrznej, najczęściej nie mają rozwiniętej straży granicznej. Nie są one w stanie wysyłać strażników granicznych czy też innych sił do ochrony granicy, ponieważ w przeciwieństwie do Polski ich nie mają.</u>
+          <u xml:id="u-231.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Z drugiej strony są kraje, które mają bardzo szeroko, głęboko ugruntowaną tradycję prowadzenia aktywnej polityki migracyjnej w jednym czy drugim obszarze, np. Bliskiego Wschodu czy Afryki Północnej, w związku z czym mają łatwość, jeżeli chodzi o relokowanie azylantów czy też migrantów. Są też kraje, takie jak Polska, które tradycji utrzymywania jakichkolwiek związków migracyjnych z tą częścią świata nie mają, w związku z czym nie ma żadnego powodu, aby na siłę wywoływać tego typu proces.</u>
+          <u xml:id="u-231.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Na tym polega elastyczność, że możemy okazywać solidarność i wsparcie państwom będącym w potrzebie w różny sposób. I to dotyczy nie tylko Polski. Dotyczy to każdego państwa członkowskiego, które uznałoby, że chciałoby w danej, konkretnej sytuacji, w danym, konkretnym przypadku okazać solidarność przy wykorzystaniu innych środków, w żadnym wypadku nie symbolicznych. Polska pomoc już dzisiaj jest kluczowa w obszarach Bałkanów Zachodnich i Grecji, gdzie jeszcze parę lat temu dochodziło do bardzo intensywnego nielegalnego ruchu migracyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-231.3" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Jeśli chodzi o niewłaściwą dystrybucję, to miałem tu na myśli opóźnienie w stosunku do kontraktów. Unia Europejska podpisała w tamtym czasie 6 kontraktów. Niektóre z nich nie były realizowane, co powodowało, że po stronie państw członkowskich mieliśmy bardzo poważny problem. Państwa członkowskie zakładały, że podpisane kontrakty obowiązują i że w określonym czasie będą określone kwoty szczepionek. To nie nastąpiło, były bardzo duże trudności, żeby to wyegzekwować. Polska należała do krajów, które z pewnością domagały się tego najgłośniej, zwracając uwagę na to, że powinniśmy nie tylko zachowywać presję polityczną, ale także pokazywać, że mamy instrumenty wpływu czy też nacisku o znacznie poważniejszym charakterze. Mam tu na myśli mechanizm autoryzacji eksportu szczepionek. Mechanizm ten został przyjęty przy polskim zdecydowanym poparciu. Mam tu na myśli również otworzenie dyskusji na temat licencji publicznej. To są instrumenty przynajmniej nacisku, jeżeli nie czegoś więcej. Jak mówię, dzisiaj…</u>
+          <u xml:id="u-231.4" who="#SenatorJoannaSekula">Ale, Panie Ministrze, nie o to mi chodziło. Chodziło mi o wyjaśnienie sformułowania, którego pan użył…</u>
+          <u xml:id="u-231.5" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">No to właśnie mnie o to chodziło.</u>
+          <u xml:id="u-231.6" who="#SenatorJoannaSekula">Ja wiem, że Polska podejmuje znakomite działania, ale chodziło mi o wyjaśnienie niewłaściwej dystrybucji na terenie Unii.</u>
+          <u xml:id="u-231.7" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">To tłumaczę…</u>
+          <u xml:id="u-231.8" who="#SenatorJoannaSekula">Ta wypowiedź brzmi w taki sposób, jakby to kraje członkowskie podzieliły między siebie te szczepionki w sposób inny, niż był pierwotnie zamierzony.</u>
+          <u xml:id="u-231.9" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Nie, nie. Już tłumaczę. Mówiąc o niewłaściwej…</u>
+          <u xml:id="u-231.10" who="#SenatorJoannaSekula">Jednym słowem, było to przejęzyczenie. To mi wystarczy.</u>
+          <u xml:id="u-231.11" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Nie, nie. Dystrybucja była niewłaściwa, ponieważ bardzo wiele krajów, w tym Polska, otrzymywało nie te kwoty szczepionek, na jakie się umawialiśmy, więc to była dystrybucja niewłaściwa. Zasada…</u>
+          <u xml:id="u-231.12" who="#SenatorJoannaSekula">Ale czy inne otrzymywały tyle, ile miały zakontraktowane, czy wszyscy mieli mniej?</u>
+          <u xml:id="u-231.13" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Różnie… To zależy od profilu kontraktowego, ponieważ w tamtym czasie to było 6 kontraktów z różnymi kwotami. Nie wchodząc w detale, powiem, że mówiąc „niewłaściwa dystrybucja”, miałem na myśli opóźnienia w stosunku do zakontraktowanych kwot w określonym czasie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-232">
+          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszalekMarekPek">To było już ostatnie pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-232.2" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-232.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-232.4" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę o zabranie głosu pana senatora Bogdana Klicha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-233">
+          <u xml:id="u-233.0" who="#SenatorBogdanKlich">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-233.1" who="#SenatorBogdanKlich">Pan minister oczywiście ma rację, mówiąc o tym, że poprzednio akceptacja decyzji o zasobach własnych Unii Europejskiej nie wymagała stosowania art. 90 konstytucji, ale poprzednie decyzje nie miały takiego charakteru, jaki ma ta decyzja. Ta decyzja jednak po raz pierwszy wprowadza solidarną odpowiedzialność wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej za kredyty zaciągane na konto Funduszu Odbudowy. To jest poważne zobowiązanie, żeby była jasność. Akurat opozycja, którą reprezentuję, jest zwolennikiem takiego rozwiązania, bo też to będą najtańsze kredyty, jakie będą możliwe do pozyskania na rynku, i tego typu solidarna odpowiedzialność jest w interesie naszego kraju. Ale to wymaga zastosowania tzw. dużej ratyfikacji w trybie art. 90 naszej konstytucji, zatem uzyskania większości 2/3 głosów w Sejmie i w Senacie. I co do tego konstytucjonaliści raczej nie mają wątpliwości, że taki tryb powinien być zastosowany. Ale to na marginesie w ramach uzupełnienia odpowiedzi, którą pan minister zechciał udzielić na pytanie pana senatora Brejzy.</u>
+          <u xml:id="u-233.2" who="#SenatorBogdanKlich">Ja chciałem powiedzieć o 2 sprawach. Chciałem powiedzieć o tym, co istotnie rozegrało się w grudniu poprzedniego roku na forum Unii Europejskiej, czego wszyscy byliśmy świadkami, gdzie opozycja wzywała do tego, żeby nie rzucać na szalę autorytetu naszego kraju, domagając się pod groźbą weta rozwodnienia rozporządzenia o tzw. warunkowości. Przecież w lipcu ubiegłego roku już wiedzieliśmy, że zarówno jeżeli chodzi o środki z Funduszu Odbudowy, jak i jeżeli chodzi o jeszcze większe, znacznie większe środki pochodzące z 7-letniej perspektywy finansowej, udało się uzyskać to, o czym pan minister powiedział. Udało się uzyskać duże środki dla kraju w ramach wieloletnich ram finansowych, takie środki, które będą pozwalały na to, aby kontynuować w Polsce projekty strukturalne, dzięki którym Polska będzie rozwijała się i dzięki którym, mam nadzieję, w dalszym ciągu ten wkład Unii Europejskiej do polskiego produktu narodowego brutto będzie na poziomie ok. 1,5%, tak jak to było w ciągu ostatnich lat. Czyli Polska będzie w korzystniejszej sytuacji finansowej dzięki takim dużym środkom, ale także ze względu na to, że Polska w ramach Funduszu Odbudowy jest, jeśli dobrze pamiętam, piątym krajem pod względem wielkości środków z tego funduszu pochodzących. Ale o tym wiedzieliśmy już w lipcu 2020 r., więc niezrozumiałe było na początku – dopóty, dopóki nie odsłoniliście państwo swoich kart – grożenie wetem. To odsłonięcie kart pokazało, że tak naprawdę obawiacie się tego połączenia, połączenia wypłacalności środków i zasady przestrzegania prawa, pomimo tego, że jesteśmy członkami Unii, która w art. 2 ma wpisane wyraźnie wartości, na których się opiera, w tym m.in. rządy prawa czy, jak kto woli, praworządność. A więc to odsłonięcie faktycznych intencji pokazało, że rząd Rzeczypospolitej Polskiej, który pan reprezentuje, postawił czy też położył na szali naszego autorytetu weto po to, żeby uzyskać dla siebie – zaznaczam: dla siebie i dla swoich ludzi – rodzaj zwolnienia od odpowiedzialności w przypadku, w którym doszłoby do jakiegoś nieprawidłowego wydawania środków z tego tytułu płynących. I dzisiaj pan to potwierdził – wiedzieliśmy o tym wcześniej – że zarówno skarga złożona przez rząd węgierski, jak i skarga złożona przez rząd polski do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest tylko następnym krokiem w tym samym kierunku. To pokazało, jakie były faktyczne intencje tej wielkiej zawieruchy, która przetoczyła się przez nasz kraj i przez Unię Europejską, a w której Polska wraz z Węgrami odgrywała rolę blokującego czy potencjalnie blokującego zarówno wieloletnie ramy finansowe, jak i Fundusz Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-233.3" who="#SenatorBogdanKlich">Chciałbym jednakże powiedzieć też o drugiej kwestii, która nie znalazła się w wypowiedzi pana ministra, bo też nie mogła się w niej znaleźć – i to absolutnie nie jest wątpliwość co do pańskiej wypowiedzi – tylko dlatego, że rzeczywiście prace nad Konferencją o przyszłości Europy w czasie poprzedniej prezydencji, prezydencji niemieckiej, zostały wyhamowane. A warto o tym powiedzieć, dlatego że poprzednia prezydencja, czyli prezydencja chorwacka, zainaugurowała ten temat, z kolei obecna prezydencja, czyli prezydencja portugalska, ten temat skutecznie podjęła. I cieszymy się z tego, że ta konferencja właśnie się rozpoczyna. Tak więc Konferencja o przyszłości Europy właśnie się rozpoczyna, dzięki porozumieniu pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą oraz Komisją Europejską te prace mogły być uruchomione. I my wiążemy z tą konferencją wielkie nadzieje, Panie Ministrze – pochylała się nad tym dzisiaj Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Mianowicie wiążemy z nią nadzieje takie, że dzięki tej konferencji uda się przybliżyć Unię Europejską do obywateli, uda się bardziej powiązać obywateli z Unią Europejską, a wszelkie wątpliwości co do tego, czy Unia Europejska ma charakter demokratyczny, czy też nie jest istotnie organizacją demokratyczną, czy realizuje interes obywateli krajów członkowskich Unii Europejskiej, zostaną rozwiane. Bardzo liczymy na to, że rząd polski zrobi wszystko, żeby ułatwić obywatelom, ułatwić stowarzyszeniom, ułatwić organom akademickim, a wreszcie ułatwić wszystkim możliwym środowiskom – gospodarczym, pracodawców, pracowników, zawodowym, lekarzy, nauczycieli, środowiskom młodzieżowym, ekologicznym, i mógłbym wymienić ich jeszcze wiele – udział w tej konferencji. 19 kwietnia zostanie uruchomiona cyfrowa platforma – zaznaczam to z tego miejsca, żebyśmy wszyscy o tej dacie pamiętali – na której obywatele będą mogli zgłaszać swoje uwagi co do funkcjonowania Unii Europejskiej i do tego, jak ona powinna funkcjonować w przyszłości. To jest bardzo ważny moment. A 9 maja ta konferencja zostanie formalnie odpalona. W związku z tym te 2 daty stanowią taki swoisty – jedna techniczny, a druga polityczny – moment uruchomienia najważniejszej dyskusji na temat przyszłości Unii Europejskiej, jaka będzie się toczyła na naszym kontynencie w ciągu najbliższego roku, o ile wierzyć w te deklaracje, że konferencja powinna trwać około roku. Chciałbym wyrazić z tej mównicy raz jeszcze nadzieję, że rząd Prawa i Sprawiedliwości zrobi wszystko, żeby obywatele mogli aktywnie uczestniczyć w tym przedsięwzięciu. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-234">
+          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-234.2" who="#WicemarszalekMarekPek">Dla porządku informuję, że senatorowie Gorgoń-Komor i Szwed złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-234.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-234.4" who="#WicemarszalekMarekPek">Czy pan minister chciałby się jeszcze ustosunkować do wystąpienia pana senatora?</u>
+          <u xml:id="u-234.5" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-234.6" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-235">
+          <u xml:id="u-235.0" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Co do ratyfikacji, to chciałbym powiedzieć, że – wbrew temu, co ku pewnemu zaskoczeniu jednak słyszę z ust polityków Konfederacji i Platformy Obywatelskiej – nie widzę żadnych powodów, by twierdzić, że ratyfikacja tej decyzji o zasobach własnych, jaka jest przed nami, powinna przebiegać zgodnie z regułami art. 90. Wbrew pozorom żadne nowe kompetencje nie są przy tej okazji przekazywane Unii Europejskiej. Unia Europejska korzysta z kompetencji przekazanych w roku 2008 za sprawą traktatu lizbońskiego i ten traktat był ratyfikowany na podstawie art. 90 konstytucji, zupełnie słusznie. Jednak teraz zarówno w zakresie środków własnych, jak i w zakresie instrumentu odbudowy mamy do czynienia tylko i wyłącznie ze skorzystaniem z już przyznanych kompetencji. No więc nie ma żadnych podstaw do tego, by myśleć o tej sprawie w ten sposób. Byłyby podstawy, gdyby miało się okazać, tylko tutaj nie ma żadnych ku temu powodów, że np. w związku z przyjęciem zasobu własnego, opartego na nieprzetworzonym plastiku – bo są tego typu decyzje wśród wielu decyzji z tego szczytu – państwa członkowskie tracą kompetencje do nakładania tego typu danin. Wtedy byłoby to przesunięcie kompetencyjne i wtedy można byłoby przynajmniej zadać pytanie, czy czasem nie zmienia się relacja między państwem członkowskim a Unią. W tym wypadku tak nie jest.</u>
+          <u xml:id="u-235.1" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Potocznie zwany podatkiem od plastiku instrument nie jest w istocie podatkiem, jest tylko i wyłącznie metodą wyliczenia części daniny na rzecz budżetu Unii Europejskiej, która nie oznacza, że jakikolwiek przedsiębiorca będzie musiał cokolwiek płacić do budżetu unijnego. W żadnym wypadku nie oznacza, że kompetencje państw członkowskich, w tym Polski, w jakimkolwiek stopniu z tego powodu są uszczuplone. To jest tylko i wyłącznie mechanizm wyliczania danin, nic więcej. Decyzja o zasobach własnych Unii Europejskiej zawsze określała margines płatności, co państwa członkowskie akceptują w przypadku Unii Europejskiej. W tym wypadku jest dokładnie tak samo, z jednym wyjątkiem – i to jest specyfika tej decyzji – że jednorazowo, na określony czas decydujemy się na to, aby podwyższyć ten pułap płatności o 0,6 dochodu narodowego brutto Unii Europejskiej. To jest jedyna różnica. Z 1,4% do 2% DNB Unii Europejskiej. Nie widzę tutaj żadnych podstaw do tego, by budować hipotezę o jakiejś kolosalnej zmianie relacji między państwem członkowskim a Unią Europejską, która to zmiana mogłaby skutkować rozpoczęciem procedury ratyfikacji na podstawie art. 90 konstytucji.</u>
+          <u xml:id="u-235.2" who="#MinisterdosprawUniiEuropejskiejKonradSzymanski">Ja pamiętam ton, który przyjmowali politycy opozycji w grudniu, kiedy faktycznie pojawiała się taka perspektywa, że być może szczyt grudniowy nie zakończy się sukcesem, że być może będziemy zmuszeni do tego, aby zablokować proces decyzyjny dotyczący budżetu. Myślę, że wszyscy pamiętamy ten ton, nierzadko był to ton histeryczny, wyrażający to, że nawet myśleć tak nie można, że to jest główna zbrodnia w Unii Europejskiej, by myśleć w taki sposób o budżecie, by myśleć o perspektywie weta budżetu. Myślę, że nie ma polityka opozycji, który by w tej sprawie nie wytworzył jakiejś swojej specyficznej supliki, często o bardzo dramatycznym charakterze. My to robiliśmy, braliśmy pod uwagę taki scenariusz, z uwagi na tak, a nie inaczej rozumiany interes kraju, bo uważamy, że budowanie instrumentów, które są nieprzewidywalne, niepewne, które nie gwarantują pewności prawa, nie jest dobre dla żadnego kraju, nawet jeżeli jest to robione pod bardzo szczytnymi hasłami praworządności. Poniekąd pewność prawa jest głównym wymiarem praworządności. Tu nie chodzi o obawę o praworządność. Tu chodzi o obawę o polityczną dowolność, o działanie na polityczne zapotrzebowanie, na polityczne zamówienie – tu jest problem. Wtedy państwo oponowali, a dzisiaj z uwagi na, jak myślę, problem znacznie węższy, tj. z uwagi na wewnętrzną grę parlamentarną i partyjną, z uwagi na strategie partyjne opozycji, państwo proponują, by zawetować budżet Unii Europejskiej. Proponowałbym przemyśleć tę postawę albo wyjaśnić, dlaczego dzisiaj wetowanie budżetu Unii Europejskiej jest dobre, a w grudniu nie było dobre.</u>
+          <u xml:id="u-235.3" who="#SenatorBogdanKlich">Nikt nie proponuje zawetowania budżetu UE, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-236">
+          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję panu Konradowi Szymańskiemu, ministrowi do spraw Unii Europejskiej, za przedstawienie informacji.</u>
+          <u xml:id="u-236.2" who="#WicemarszalekMarekPek">Stwierdzam, że Senat zapoznał się z informacją dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec – grudzień 2020 r. (przewodnictwo Niemiec w Radzie Unii Europejskiej).</u>
+          <u xml:id="u-236.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Ogłaszam przerwę do jutra do godziny 10.00.</u>
+          <u xml:id="u-236.4" who="#komentarz">Przerwa w posiedzeniu o godzinie 21 minut 06</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
diff --git a/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/header.xml b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/header.xml
new file mode 100644
index 0000000..78c04fb
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/header.xml
@@ -0,0 +1,172 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-201923-snt-ppxxx-00023-02">
+  <fileDesc>
+    <titleStmt>
+      <title>Sprawozdanie stenograficzne z obrad Senatu RP z 15 kwietnia 2021 r. (kadencja X, Posiedzenie Plenarne 23, dzień 2).</title>
+    </titleStmt>
+    <publicationStmt>
+      <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p>
+    </publicationStmt>
+    <sourceDesc>
+      <bibl>
+        <title>Sprawozdanie stenograficzne z obrad Senatu RP z 15 kwietnia 2021 r. (kadencja X, Posiedzenie Plenarne 23, dzień 2).</title>
+        <publisher>Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher>
+        <note type="system">III RP</note>
+        <note type="house">Senat</note>
+        <note type="termNo">10</note>
+        <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note>
+        <note type="sessionNo">23</note>
+        <note type="dayNo">2</note>
+        <date>2021-04-15</date>
+      </bibl>
+    </sourceDesc>
+  </fileDesc>
+  <profileDesc>
+    <particDesc>
+      <person xml:id="DyrektorBiuraObslugiPelnomocnikaRzadudosprawStrategicznejInfrastrukturyEnergetycznejwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejAdamPiotrowski" role="speaker">
+        <persName>Dyrektor Biura Obsługi Pełnomocnika Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Adam Piotrowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Gloszsali" role="speaker">
+        <persName>Głos z sali</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="komentarz" role="commentator">
+        <persName>Komentarz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="MarszalekTomaszGrodzki" role="speaker">
+        <persName>Marszałek Tomasz Grodzki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="PoselBartlomiejWroblewski" role="speaker">
+        <persName>Poseł Bartłomiej Wróblewski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Piotr Naimski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Tomasz Rzymkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Waldemar Buda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarcinHorala" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Marcin Horała</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba" role="speaker">
+        <persName>Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Jacek Ozdoba</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAleksanderSzwed" role="speaker">
+        <persName>Senator Aleksander Szwed</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorAlicjaChybicka" role="speaker">
+        <persName>Senator Alicja Chybicka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBeataMaleckaLibera" role="speaker">
+        <persName>Senator Beata Małecka-Libera</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanBorusewicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Borusewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorBogdanKlich" role="speaker">
+        <persName>Senator Bogdan Klich</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorEwaMatecka" role="speaker">
+        <persName>Senator Ewa Matecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJanMariaJackowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Jan Maria Jackowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJanuszPecherz" role="speaker">
+        <persName>Senator Janusz Pęcherz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyCzerwinski" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Czerwiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyFedorowicz" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Fedorowicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJerzyWcisla" role="speaker">
+        <persName>Senator Jerzy Wcisła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJoannaSekula" role="speaker">
+        <persName>Senator Joanna Sekuła</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJolantaHibner" role="speaker">
+        <persName>Senator Jolanta Hibner</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorJozefLyczak" role="speaker">
+        <persName>Senator Józef Łyczak</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorKrzysztofBrejza" role="speaker">
+        <persName>Senator Krzysztof Brejza</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorKrzysztofKwiatkowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Krzysztof Kwiatkowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMagdalenaKochan" role="speaker">
+        <persName>Senator Magdalena Kochan</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMalgorzataKopiczko" role="speaker">
+        <persName>Senator Małgorzata Kopiczko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMarcinBosacki" role="speaker">
+        <persName>Senator Marcin Bosacki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMarekBorowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Marek Borowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorMichalKaminski" role="speaker">
+        <persName>Senator Michał Kamiński</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorRobertMamatow" role="speaker">
+        <persName>Senator Robert Mamątow</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSekretarzAgnieszkaKolaczLeszczynska" role="speaker">
+        <persName>Senator Sekretarz Agnieszka Kołacz-Leszczyńska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Dorota Tobiszowska</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaHalinaBieda" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Halina Bieda</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Jerzy Chróścikowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaJolantaHibner" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Jolanta Hibner</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaMalgorzataKopiczko" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Małgorzata Kopiczko</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha" role="speaker">
+        <persName>Senator Sprawozdawca Wojciech Piecha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorStanislawGawlowski" role="speaker">
+        <persName>Senator Stanisław Gawłowski</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorStanislawGogacz" role="speaker">
+        <persName>Senator Stanisław Gogacz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorStanislawLamczyk" role="speaker">
+        <persName>Senator Stanisław Lamczyk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorWladyslawKomarnicki" role="speaker">
+        <persName>Senator Władysław Komarnicki</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="SenatorWojciechPiecha" role="speaker">
+        <persName>Senator Wojciech Piecha</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekBogdanBorusewicz" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Bogdan Borusewicz</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="WicemarszalekMarekPek" role="speaker">
+        <persName>Wicemarszałek Marek Pęk</persName>
+      </person>
+      <person xml:id="Zgromadzeniodpowiadaja" role="speaker">
+        <persName>Zgromadzeni odpowiadają</persName>
+      </person>
+    </particDesc>
+  </profileDesc>
+</teiHeader>
diff --git a/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/text_structure.xml b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/text_structure.xml
new file mode 100644
index 0000000..fb72851
--- /dev/null
+++ b/2019-2023/senat/posiedzenia/pp/201923-snt-ppxxx-00023-02/text_structure.xml
@@ -0,0 +1,1641 @@
+<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
+<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
+  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
+  <TEI>
+    <xi:include href="header.xml"/>
+    <text>
+      <body>
+        <div xml:id="div-1">
+          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Wznowienie posiedzenia o godzinie 10 minut 02</u>
+          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczą marszałek Tomasz Grodzki oraz wicemarszałkowie Bogdan Borusewicz, Gabriela Morawska-Stanecka i Marek Pęk</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-2">
+          <u xml:id="u-2.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-2.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-2.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że obrady toczą się jednocześnie w sposób tradycyjny oraz z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.</u>
+          <u xml:id="u-2.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Państwo Senatorowie znajdujący się w gmachu Senatu, proszę o sprawdzenie, czy macie państwo wyłączone aplikacje do zdalnego udziału w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Państwo Senatorowie biorący udział w posiedzeniu w sposób zdalny, proszę sprawdzić, czy tablety są włączone, zasilane i kamery skierowane na senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-2.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że za 15 minut zablokujemy możliwość przyłączania się do posiedzenia. W razie problemów prosimy o kontakt telefoniczny pod numer uprzednio państwu przekazany.</u>
+          <u xml:id="u-2.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Szanowni Państwo, przystąpimy teraz do głosowania, które ma na celu wyłącznie ustalenie listy senatorów biorących udział w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o oddanie jakiegokolwiek głosu w celu potwierdzenia obecności.</u>
+          <u xml:id="u-2.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników.</u>
+          <u xml:id="u-2.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 71 senatorów.</u>
+          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">Głosowanie nr 14</u>
+          <u xml:id="u-2.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">I tylu senatorów aktualnie bierze udział w posiedzeniu.</u>
+          <u xml:id="u-2.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-2.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">19 kwietnia mija siedemdziesiąta ósma rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim, bohaterskiego wystąpienia ludności żydowskiej przeciwko niemieckiemu okupantowi. Nierówny bój, który trwał kilka tygodni, zakończył się krwawą pacyfikacją oraz ostateczną likwidacją getta.</u>
+          <u xml:id="u-2.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę uprzejmie o powstanie i uczczenie minutą ciszy pamięci ofiar i powstańców.</u>
+          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">Wszyscy wstają</u>
+          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">Chwila ciszy</u>
+          <u xml:id="u-2.17" who="#SenatorRobertMamatow">Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie.</u>
+          <u xml:id="u-2.18" who="#Zgromadzeniodpowiadaja">A światłość wiekuista niechaj im świeci.</u>
+          <u xml:id="u-2.19" who="#SenatorRobertMamatow">Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.</u>
+          <u xml:id="u-2.20" who="#Zgromadzeniodpowiadaja">Amen.</u>
+          <u xml:id="u-2.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-2.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu trzeciego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-2.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 346, a sprawozdania komisji – w drukach nr 346 A i 346 B.</u>
+          <u xml:id="u-2.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Komisji Środowiska, panią senator Dorotę Tobiszowską, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-3">
+          <u xml:id="u-3.0" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-3.1" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">25 marca odbyło się posiedzenie połączonych Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Komisji Środowiska. Na posiedzeniu tych komisji odbyło się głosowanie i większością głosów zarekomendowano przyjęcie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-3.2" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Przedstawię Wysokiemu Senatowi krótkie podsumowanie obrad połączonych komisji. Poruszono kilka tematów, do których odniosła się strona rządowa.</u>
+          <u xml:id="u-3.3" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W odniesieniu do pytań dotyczących kosztów związanych z rozliczeniami ciepła strona rządowa podkreśliła, że proponowane rozwiązanie wynika wprost z obowiązku nałożonego w dyrektywie w sprawie efektywności energetycznej. Rozwiązanie zawarte w ustawie umożliwi odbiorcom końcowym śledzenie bieżącego zużycia, co w rezultacie powinno przełożyć się na bardziej efektywne, w tym bardziej ekonomiczne, użytkowanie ciepła i tym samym pośrednio przyczynić się do zmniejszenia ubóstwa energetycznego.</u>
+          <u xml:id="u-3.4" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W odniesieniu do kwestii obowiązku zawartego w art. 14 minister wskazał, że obowiązek ten powinien być realizowany przede wszystkim poprzez prowadzenie inwestycji proefektywnościowych. Ponadto ustawa przewiduje w pewnych sytuacjach realizację obowiązku poprzez uiszczenie opłaty zastępczej, która stanowi wpływ NFOŚ. W przypadku braku realizacji obowiązku ustawa o efektywności energetycznej przewiduje kary pieniężne, które stanowią dochód budżetu państwa.</u>
+          <u xml:id="u-3.5" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W odniesieniu do kwestii terminów wejścia w życie ustawy minister poinformował, że zgodnie z harmonogramem przedstawionym Komisji Europejskiej Polska zobowiązała się, że przedmiotowa ustawa zostanie podpisana przez prezydenta RP jeszcze w kwietniu. Przepisy, które bezpośrednio wdrażają prawo Unii Europejskiej, wchodzą w życie 14 dni od dnia ogłoszenia. Część przepisów z uwagi na konieczność dostosowania, np. w zakresie centralnego rejestru oszczędności energii finalnej, wejdzie w życie od dnia 1 stycznia 2022 r.</u>
+          <u xml:id="u-3.6" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W odniesieniu do kwestii rozwiązań zawartych w ustawie podkreślono, że ustawa wprowadza tzw. środki alternatywne jako narzędzie uzupełniające system świadectw efektywności energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-3.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy pani senator mogłaby mówić ciut głośniej? W niektórych miejscach sali gorzej słychać.</u>
+          <u xml:id="u-3.8" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-3.9" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W odniesieniu do kwestii rozwiązań zawartych w ustawie podkreślono, że ustawa wprowadza tzw. środki alternatywne jako narzędzie uzupełniające system świadectw efektywności energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-3.10" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Dzięki zaproponowanym zmianom do realizacji celu w zakresie efektywności energetycznej raportowanego do Komisji Europejskiej wliczane będą inwestycje finansowane m.in. z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego, środków europejskich oraz środków pochodzących z NFOŚ.</u>
+          <u xml:id="u-3.11" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Podczas posiedzenia zgłoszono wniosek formalny o przerwanie obrad komisji, jednak nie uzyskał on poparcia większości. Senatorowie zgłaszali również fakt, że mieli za mało czasu na zapoznanie się z ustawą. Myślę, że to wszystko, jeżeli chodzi o posiedzenie komisji. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-4">
+          <u xml:id="u-4.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-4.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę teraz sprawozdawcę Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, panią senator Jolantę Hibner, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+          <u xml:id="u-4.2" who="#SenatorJolantaHibner">Halo?</u>
+          <u xml:id="u-4.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Słychać, słychać. Teraz akurat…</u>
+          <u xml:id="u-4.4" who="#SenatorJolantaHibner">Halo?</u>
+          <u xml:id="u-4.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Teraz panią słychać, Pani Senator.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-5">
+          <u xml:id="u-5.0" who="#SenatorSprawozdawcaJolantaHibner">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-5.1" who="#SenatorSprawozdawcaJolantaHibner">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu stanowisko dotyczące ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw; druk senacki nr 346.</u>
+          <u xml:id="u-5.2" who="#SenatorSprawozdawcaJolantaHibner">Ustawa trafiła pod obrady komisji 25 marca. Po krótkiej dyskusji i przedstawieniu stanowiska przez przedstawiciela rządu komisja zdecydowała o przerwaniu posiedzenia i podjęciu pracy nad ustawą na następnym posiedzeniu. Głównym argumentem za przesunięciem prac był brak opinii Biura Legislacyjnego Senatu, a także brak możliwości zapoznania się z ustawą przez senatorów ze względu na późne przekazanie tej ustawy do Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-5.3" who="#SenatorSprawozdawcaJolantaHibner">W dniu 13 kwietnia Komisja Nadzwyczajna do spraw Klimatu wróciła do procedowania nad ustawą o zmianie ustawy o efektywności energetycznej. W dyskusji zostały zaproponowane 4 poprawki. 2 poprawki dotyczyły rozszerzenia realizacji planów i programów realizowanych przez jednostki samorządowe oraz umożliwienia uzyskiwania przez nie świadectw efektywności energetycznej, tzw. białych certyfikatów. W kolejnej poprawce zaproponowano, aby informacje o wszelkich działaniach dotyczących efektywności energetycznej prowadzonych przez jednostki sektora publicznego były przekazywane zarówno w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, w danej jednostce, ale także obligatoryjnie na stronie internetowej tej jednostki. Następna poprawka została zaproponowana przez legislatora Senatu. W poprawce wprowadzono zapis dotyczący 14-dniowego terminu wejścia ustawy w życie, zgodnie z zasadami prawidłowego procesu legislacyjnego. Przedstawione 4 poprawki zostały przyjęte w komisji jednogłośnie.</u>
+          <u xml:id="u-5.4" who="#SenatorSprawozdawcaJolantaHibner">W czasie posiedzenia została też poruszona sprawa wykreślenia z ustawy części regulacji prawnych i przeniesienia ich do rozporządzenia. Rozporządzenia dotychczas były przekazywane do prac w Sejmie jako załączniki. Pani senator Kochan zgłosiła wniosek o dołączanie projektów rozporządzeń do ustaw przekazywanych do Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-5.5" who="#SenatorSprawozdawcaJolantaHibner">Podczas posiedzenia zaproponowano poprawkę wykreślającą zapis o konieczności rozliczania kosztów ciepła dla budynku wielolokalowego raz w miesiącu. Strona rządowa zobowiązała się do sprawdzenia zapisów dyrektywy 2018/2002 Unii Europejskiej, na bazie których wprowadzono te zapisy.</u>
+          <u xml:id="u-5.6" who="#SenatorSprawozdawcaJolantaHibner">Komisja Nadzwyczajna do spraw Klimatu jednogłośnie przyjęła zaproponowaną ustawę o zmianie ustawy o efektywności energetycznej wraz z wcześniej przyjętymi poprawkami. Dziękuję za uwagę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-6">
+          <u xml:id="u-6.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-6.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do pań senator sprawozdawców.</u>
+          <u xml:id="u-6.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie ma zgłoszeń.</u>
+          <u xml:id="u-6.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Projekt tej ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister klimatu i środowiska. W tym miejscu chciałbym powitać reprezentanta resortu, podsekretarza stanu, pana ministra Jacka Ozdobę, oraz prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, pana Rafała Gawina.</u>
+          <u xml:id="u-6.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko rządu?</u>
+          <u xml:id="u-6.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Jeżeli jest taka wola…</u>
+          <u xml:id="u-6.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">To jest decyzja pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-6.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-6.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zapraszam. Można z miejsca, można z trybuny, jak pan minister woli.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-7">
+          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Może z miejsca w takim razie.</u>
+          <u xml:id="u-7.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-7.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-7.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Na wstępie chciałbym podziękować za całą tę dyskusję, zarówno w Sejmie, jak i w Senacie. Była bardzo merytoryczna, związana z projektem, z uwagami, które oczywiście przyjmujemy, z poprawkami, za które należy podziękować, ponieważ część z nich rzeczywiście być może już w tej chwili powinna znaleźć odzwierciedlenie… ale w dłuższej perspektywie, w toku reformowania całego systemu będzie to wzięte pod uwagę.</u>
+          <u xml:id="u-7.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Mianowicie zmiana ustawy o efektywności energetycznej zakłada nowelizację nie tylko jednej ustawy, ale również prawa energetycznego, i wynika z pilności implementacji dyrektywy unijnej. Jest to związane z tzw. białymi certyfikatami, co było podkreślane w całym toku dyskusji. Jesteśmy w tej chwili w idealnym momencie, z uwagi na pewien czas od wejścia w życie tych białych certyfikatów – to było kilka lat temu – do momentu zakończenia pewnego okresu rozliczeniowego, żeby podsumować, jak efektywnie działają te certyfikaty. Dlatego przy ministerstwie klimatu powstał specjalny zespół, który w sposób merytoryczny ma to ocenić. Ale w chwili obecnej z uwagi na pilność projektu i implementację dyrektywy unijnej przedkładamy propozycję zmian w ustawie o efektywności energetycznej. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-8">
+          <u xml:id="u-8.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-8.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-8.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Do zadania pytania zgłosił się pan senator Janusz Pęcherz.</u>
+          <u xml:id="u-8.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę – minuta.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-9">
+          <u xml:id="u-9.0" who="#SenatorJanuszPecherz">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-9.1" who="#SenatorJanuszPecherz">Panie Ministrze, ja ten problem podnosiłem już na posiedzeniu komisji, jeszcze raz go podniosę. Nie ma poprawki w tym zakresie, ale chcę się upewnić, że to, co zostało podniesione, będzie w rozporządzeniu. Mianowicie chodzi mi o to, czy art. 45a ust. 9, dzisiaj spłycony w stosunku do tego, co jest w prawie energetycznym obowiązującym w tej chwili, znajdzie odzwierciedlenie w rozporządzeniu – mówi o nim art. 45d – w taki sposób, że będziemy mieli gwarancję, że rozliczenie systemem podzielnikowym będzie w taki sposób odpowiadało zużyciu energii, że każdy będzie płacił za swoje. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-10">
+          <u xml:id="u-10.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-11">
+          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Szanowni Państwo, Panie Marszałku, chciałbym zwrócić uwagę na dość ciekawy element, co prawda to jest sprawa wewnętrzna Senatu, ale warto, żebym o tym wspomniał. Otóż do projektu dołączony był projekt rozporządzenia, ale jak rozumiem, on nie jest przedstawiany senatorom i dlatego część dyskusji była oparta na pytaniu pana senatora. Odpowiadam, że jest przygotowane rozporządzenie do tego projektu, jest to załącznik i ta kwestia, o której wspomina pan senator, znalazła odzwierciedlenie w rozporządzeniu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-12">
+          <u xml:id="u-12.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-12.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Do protokołu prostuję… Dostałem ściągawkę mówiącą, że pan minister jest podsekretarzem stanu, a prostują mi, że jest sekretarzem stanu. To nie było intencjonalne, więc…</u>
+          <u xml:id="u-12.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Nie jestem wrażliwy na takie kwestie.</u>
+          <u xml:id="u-12.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W protokole zapiszemy, że naszym gościem był sekretarz stanu, pan minister Jacek Ozdoba.</u>
+          <u xml:id="u-12.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pytanie zadaje pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-13">
+          <u xml:id="u-13.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-13.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, w ocenie skutków regulacji w druku sejmowym jest informacja, że system białych certyfikatów nie był jak dotąd powszechnie stosowany w krajach Unii Europejskiej. No, pewnie zmienia to dopiero ta dyrektywa. Czy wiemy, jak to wygląda w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej? Czy ta dyrektywa jest już wdrażana i jakie regulacje prawne w prawodawstwach krajowych stosują inne państwa członkowskie Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-14">
+          <u xml:id="u-14.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-15">
+          <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-15.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiSrodowiskaJacekOzdoba">Większość krajów Unii Europejskiej ma system zobowiązujący. Jedną z jego odmian są właśnie te białe certyfikaty. Przykładem są Włochy, jak mi podpowiadają moi współpracownicy. Ale tak jak wspominałem podczas prezentacji tego projektu, jesteśmy na etapie podsumowania, jak efektywnie czy jak skutecznie funkcjonują te białe certyfikaty. Tak więc mogę pana senatora zapewnić, że w tym roku i w przyszłym takie podsumowanie będzie prowadzone. Ono jest wynikiem przede wszystkim tego, że te certyfikaty funkcjonują jakiś czas i żeby zanalizować to, co było w 2019, 2020 r. i wcześniej oczywiście… Teraz jest najlepszy moment, żeby to podsumować. Być może w tym zakresie będzie zmiana, ale ona będzie przygotowana właśnie przez ten zespół analizujący w tej chwili te raporty, które spływają do ministerstwa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-16">
+          <u xml:id="u-16.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-16.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Otwieram dyskusję</u>
+          <u xml:id="u-16.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jako pierwsza głos zabierze pani senator Alicja Chybicka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-17">
+          <u xml:id="u-17.0" who="#SenatorAlicjaChybicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-17.1" who="#SenatorAlicjaChybicka">Ustawa o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw z druku nr 346 to bardzo ważne i istotne rozwiązanie. Efektywność energetyczna oznacza bowiem stosunek uzyskanych wyników z usług, towarów lub energii do wkładu energii. Poprawa efektywności energetycznej jest najczęściej osiągana przez zastosowanie wydajniejszych technologii lub procesów produkcyjnych. Poprawa efektywności energetycznej budynków, procesów przemysłowych i transportu mogłaby zmniejszyć światowe zapotrzebowanie na energię o 1/3 do 2050 r. oraz pomóc kontrolować światowe emisje gazów cieplarnianych, co jest bardzo istotne dla życia i zdrowia społeczeństwa, ponieważ podniesie to bezpieczeństwo zdrowotne i jakość życia ludzi. Stąd też zmiana polskiej ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw… Stąd też zasadniczym celem zmiany polskiej ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw jest implementacja do prawa krajowego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2018/2002. Ogólny cel, jaki stawia Unia Europejska, to jest oszczędność energii w wysokości 32,5% do 2030 r. w całej Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-17.2" who="#SenatorAlicjaChybicka">W ustawie doprecyzowano informacje przekazywane ministrowi właściwemu do spraw klimatu przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w zakresie wydajności energetycznej i jej efektywności.</u>
+          <u xml:id="u-17.3" who="#SenatorAlicjaChybicka">Mając na względzie uniknięcie podwójnej regulacji, ustawą nowelizującą uchyla się część krajowych przepisów dotyczących obowiązków w zakresie sporządzania krajowych planów działań dotyczących efektywności energetycznej w związku z faktem, iż obowiązki te zostały określone w przepisach Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-17.4" who="#SenatorAlicjaChybicka">Ustawą tworzy się centralny rejestr oszczędności energii finalnej. Rejestr ten będzie prowadzony przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy. W rejestrze mają być gromadzone dane dotyczące realizowanych projektów efektywności energetycznej za pomocą środków alternatywnych, w tym informacje na temat konkretnych projektów, podmiotów realizujących te projekty, formy i kwoty dofinansowania, a także wysokości uzyskanych średniorocznych oszczędności energii i sposobu ich potwierdzenia, okresu uzyskiwania oszczędności energii oraz informacje o skumulowanej ilości oszczędności finalnej do roku 2030.</u>
+          <u xml:id="u-17.5" who="#SenatorAlicjaChybicka">Precyzuje się także w omawianej ustawie wymagania dla podmiotów sporządzających audyty efektywności energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-17.6" who="#SenatorAlicjaChybicka">Bardzo ważny jest obowiązek montowania urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych lub podzielników kosztów tam, gdzie jest to technicznie możliwe i ekonomicznie opłacalne. Wyposażenie lokali w ciepłomierze lub wodomierze cieplej wody użytkowej – to w pewnym sensie precyzuje też rozporządzenie, o którym tu już była dzisiaj mowa – powinno być zatem obligatoryjnie stosowane wszędzie tam, gdzie jest to technicznie wykonalne i ekonomicznie uzasadnione, również w odniesieniu do wszystkich budynków istniejących, które spełniają te warunki.</u>
+          <u xml:id="u-17.7" who="#SenatorAlicjaChybicka">Bardzo dobre poprawki do ustawy wnieśli senatorowie Jolanta Hibner i Stanisław Gawłowski.</u>
+          <u xml:id="u-17.8" who="#SenatorAlicjaChybicka">Ustawa wraz z poprawkami zasługuje na pozytywne przegłosowanie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-18">
+          <u xml:id="u-18.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-18.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Teraz głos zabierze pan senator Stanisław Gawłowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-19">
+          <u xml:id="u-19.0" who="#SenatorStanislawGawlowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-19.1" who="#SenatorStanislawGawlowski">Rzeczywiście to bardzo ważny projekt, bo projekt dotyczący walki w Polsce o czyste powietrze. A każdy 1 kW energii zużyty mniej, każdy 1 J energii cieplnej zużyty mniej spowoduje, że wyemitujemy mniej gazów cieplarnianych i pyłów.</u>
+          <u xml:id="u-19.2" who="#SenatorStanislawGawlowski">Ja rozumiem również troskę o to, żebyśmy tę ustawę przyjęli szybko, tylko czasami przy tworzeniu prawa pośpiech nie jest wskazany. Choć w tym przypadku ten pośpiech był wskazany po stronie rządu, a nie po stronie Senatu, dlatego że dyrektywa, na podstawie której implementowane są te przepisy i tworzona jest ta ustawa, powstała i została przyjęta w 2018 r., a jest rok 2021. I myślę sobie, że te kilka dni, które w Senacie poświęciliśmy na prace nad tą ustawą, były w całości uzasadnione i w żadnym zakresie rząd nie może skarżyć się na to, że Senat pochylił się – i to w takim bardzo szczegółowym wymiarze – nad projektem ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-19.3" who="#SenatorStanislawGawlowski">Rzeczywiście te wzywania wynikające już teraz z samej ustawy, wcześniej z dyrektywy, a dotyczące przyjętego przecież przez rząd planu na rzecz energii i klimatu, mówiącego, że w latach 2021–2030 te oszczędności w Polsce, w tej części energetycznej, będą wynosić 23%, to są naprawdę nadzwyczajne i gigantyczne wyzwania. I trzeba sobie jasno powiedzieć, że papier jest cierpliwy i może przyjąć wszystko, ale bez pełnego zaangażowania wszystkich możliwych stron tego celu nie uda się osiągnąć. Ten cel określony w dyrektywie, który mówi o średniorocznym czy corocznym nowym poziomie oszczędności, wynoszącym tylko – no, wydaje się, że to jest „tylko” – 0,8% zużycia energii finalnej, to naprawdę poważne przedsięwzięcie, poważne wyzwanie stojące przed każdym z krajów członkowskich, również przed Polską.</u>
+          <u xml:id="u-19.4" who="#SenatorStanislawGawlowski">Państwo sami, sam rząd pisze, że obowiązujący system białych certyfikatów nie wypełnia wszystkich celów unijnych i że ten projekt rzeczywiście wprowadza nowe możliwości, inne, alternatywne narzędzia, które są absolutnie potrzebne i są do zastosowania, żeby te cele, o których mówiłem wcześniej, osiągnąć. Ale ja nie mam najmniejszej wątpliwości, że brakuje tutaj zaangażowania wszystkich partnerów do działania w tym wymiarze. Myślę tutaj przede wszystkim o samorządach. I to nie jest tak, jak tutaj piszecie, że jedyne koszty to są te na poziomie centralnym, bo przecież samorządy będą musiały tworzyć i już dzisiaj tworzą miejsca pracy, a więc siłą rzeczy ponoszą koszty związane z procesem dotyczącym efektywności energetycznej, bo są zaangażowane w tej proces.</u>
+          <u xml:id="u-19.5" who="#SenatorStanislawGawlowski">W związku z tym mam nadzieję, że poprawki, które zostały przyjęte przez Komisję Nadzwyczajną do spraw Klimatu, zostaną w całości zaakceptowane, również przez rząd. Nie może być jedynym wytłumaczeniem w tej sprawie to, że URE będzie miał dodatkowe zajęcia. No, od czegoś administracja rządowa jest, Urząd Regulacji Energetyki również. Skoro państwo opisujecie, że URE będzie tym miejscem, do którego należy zgłaszać plany programów, to te plany przyjęte przez samorządy również muszą być tam zgłoszone i mam nadzieję, że Urząd Regulacji Energetyki w takim wymiarze będzie chciał współdziałać, współpracować z samorządami.</u>
+          <u xml:id="u-19.6" who="#SenatorStanislawGawlowski">Żeby nie przedłużać, powiem, że to absolutnie potrzebny projekt ustawy, ale ten projekt ustawy bez dopełnienia poprawkami zgłoszonymi przez komisję nie będzie pełny. Wnoszę o to, żeby te poprawki zostały zaakceptowane przez cały Senat, ale też przez rząd – wtedy łatwiej nam będzie osiągnąć te cele, które są określone w dyrektywie, a dzisiaj również w prawie krajowym. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-20">
+          <u xml:id="u-20.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze. Rozumiem, że poprawki są zgłoszone.</u>
+          <u xml:id="u-20.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Władysław Komarnicki.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-21">
+          <u xml:id="u-21.0" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-21.1" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Dzisiaj debatujemy o bardzo ważnej ustawie, która ma doprowadzić do osiągnięcia krajowego celu oszczędności energetycznej, finalnie do 2030 r.</u>
+          <u xml:id="u-21.2" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Efektywność energetyczna to jest, można powiedzieć, nasza racja stanu. To jest racja stanu nie tylko dla nas, Polaków, lecz również dla wszystkich ludzi, bo to jest szansa na to, żeby przyszłe pokolenia mogły żyć, by miały gdzie żyć w tym świecie, by miały szansę na to, żeby prowadzić normalne życie.</u>
+          <u xml:id="u-21.3" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Celem każdego rządu powinno być stymulowanie zmian w kwestii efektywności energetycznej – czy, tak szczerze mówiąc, na każdym polu – i to niezależnie od tego, czy mówimy o budownictwie, czy o ogrzewaniu, czy o korzystaniu z energii, czy o transporcie, czy generalnie o przemyśle. Mam wrażenie, że jeśli chodzi o ten konkretny rząd, który w Polsce rządzi już od 6 lat, to powinniśmy mówić nie o efektywności energetycznej, tylko raczej o nieefektywności energetycznej. No, właściwie na każdym polu można tę nieefektywność zobaczyć. To jest nieefektywność nie tylko energetyczna, ale i każda inna. Niestety tak to wygląda. A to powinien być w zasadzie filar transformacji energetycznej Polski. I nie mówię tylko o roku 2021. Przecież spieraliśmy się o to już 6 lat temu. Przestrzegaliśmy przed tym, ja sam zabierałem wielokrotnie głos, kiedy likwidowaliście państwo zieloną energię.</u>
+          <u xml:id="u-21.4" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Państwo przez te wszystkie lata kupowali aktywa węglowe od firm zagranicznych. Proszę bardzo, przykładem jest elektrownia w Rybniku – 4,5 miliarda. Elektrociepłownię też kupiliście, a teraz pakujecie w to kolejne pieniądze Polaków, tak żeby to wszystko zmodernizować, żeby tę elektrownię przekształcić w elektrownię na gaz. Efektywność energetyczną w waszym wydaniu, Kochany Rządzie, ukazują zdjęcia 2 wież w Ostrołęce. Zanim PiS zdążyło je zbudować, niestety musimy je już zburzyć. Problem polega na tym, że utopiono, przypominam, 1 miliard 300 tysięcy. Możliwe, że konsekwencje tego będą dużo większe. Zobaczymy, co wyjdzie z rozliczenia. Efektywność energetyczna w państwa wydaniu to te 5 miliardów, które wyjęto ze spółek energetycznych, aby ratować węgiel. Mówiliśmy o tym wiele razy na posiedzeniach Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.</u>
+          <u xml:id="u-21.5" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Chcieliście udowodnić całemu cywilizowanemu światu, że węgiel jest paliwem przyszłości. Wielokrotnie mówili o tym i premier, i prezydent. Bili im wtedy brawo obecni ministrowie. A przecież węgiel nie jest paliwem przyszłości. No, to trzeba w końcu przyznać. Istotne znaczenie ma to, że premier Morawiecki, premier rządu Prawa i Sprawiedliwości, de facto zakomunikował już w kręgach europejskich, że Polska nie będzie dłużej upierała się przy węglu jako paliwie przyszłości. Przed nami potężna rewolucja przejścia na zieloną stronę mocy. A wy tak się upieraliście. Gdyby było tak, że się upieracie i płacicie za ten upór pieniędzmi z własnej kieszeni, to może podszedłbym do tego z wyrozumiałością. No, uznałbym, że bogatemu wszystko wolno. Tylko problem polega na tym, że poszczególni ministrowie, odpowiedzialni w ostatnich latach za energię, bawili się pieniędzmi konsumentów, odbiorców, a więc, inaczej mówiąc, nas wszystkich, Polaków.</u>
+          <u xml:id="u-21.6" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Utopiliście pieniądze w Ostrołęce, w elektrowni, którą w tej chwili burzycie, mimo że nie została ona jeszcze wybudowana. Utopiliście pieniądze w węglu, a to wszystko nadal potrzebuje miliardowych dotacji, żeby w ogóle funkcjonować. Upieraliście się przy rozwiązaniach, które były absolutnie wbrew światowym trendom, wbrew trendom Unii Europejskiej, do której, przypominam, należymy. Dziś tłumaczycie, że w przypadku Ostrołęki straty wynikają z tego, że premier Morawiecki pojechał do Brukseli i zgodził się na Zielony Ład. Brawo! Ale przecież świat już od wielu lat mówił wam, że nie ma pieniędzy na węgiel. Nikt wam tego nie chciał finansować. Tak naprawdę finansowaliście to ze środków spółek energetycznych, których prezesi zostali przez was zatrudnieni, więc nie mogli stanąć okoniem i powiedzieć „nie”. No, każdy normalny prezes powiedziałby „nie”, ale oni musieli powiedzieć „tak”.</u>
+          <u xml:id="u-21.7" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Szanowni Państwo, jest takie polskie powiedzenie: lepiej późno niż wcale. Ja chcę tylko przypomnieć, że wszystkie zmarnowane pieniądze, potężne pieniądze wrzucone do pieca razem z węglem, spłonęły, dzisiaj ich nie ma, a cała efektywność energetyczna sprowadza się do tego, że potrafiliście tylko dołożyć parę artykułów związanych z nowelizacją dyrektywy z 2018 r.</u>
+          <u xml:id="u-21.8" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Na koniec mojego wystąpienia chciałbym zadać kilka pytań. Jak to jest z tą efektywnością energetyczną za rok 2020? Jakie macie estymacje na najbliższe lata, jakie instrumenty, których chcecie użyć, żeby to zostało rzeczywiście zrealizowane? Czy system białych certyfikatów jest tym systemem optymalnym? Pytam, bo widzimy, że te rozwiązania być może są trochę pozorowane, tzn. one nie dają prawdziwego obrazu i niestety nie mają takiej siły sprawczej, żeby spowodować oszczędności energii. Najdroższą energią, jaką w tej chwili mamy, jest energia cieplna. Powinna nastąpić w całym kraju termomodernizacja budynków, żebyśmy mieli jak najniższe ceny za tę energię cieplną i żeby to było skuteczne. Czy program „Czyste powietrze” jest programem, który będzie przez państwa rozwijany i czy będziemy dalej szli w kierunku premiowania termomodernizacji?</u>
+          <u xml:id="u-21.9" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">I na sam koniec jako senator ziemi gorzowskiej chcę powiedzieć, że wdrożyliśmy w swoim czasie, jak nie rządziliście, świetny program, program „Kawka”. Brałem w tym udział jako wiceprzewodniczący sejmiku i gorąco namawiałem samorządy oraz elektrociepłownie do partycypacji. To był świetny program, który w trakcie swojego funkcjonowania przyniósł realne wyniki: w samym Gorzowie zlikwidowano 3 tysiące starych pieców, utworzono 230 nowych węzłów cieplnych, prawie 300 budynków podłączono do sieci ciepłowniczej. I co się stało? Ano PiS na dzień dobry postanowił go zlikwidować, ponieważ to nie był ich program.</u>
+          <u xml:id="u-21.10" who="#SenatorWladyslawKomarnicki">Podpisuję się pod wszystkimi poprawkami i proszę was, żebyśmy my, spotykając się tutaj jeszcze raz, mówili o oszczędności energetyki w sposób odpowiedzialny. Słowo „minister” oznacza odpowiedzialność. Proszę państwa, jestem z pogranicza, Niemcy mają tańszą energię. Tak rządziliśmy. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-21.11" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Bogdan Borusewicz</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-22">
+          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę o zabranie głosu panią senator Joannę Sekułę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-23">
+          <u xml:id="u-23.0" who="#SenatorJoannaSekula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-23.1" who="#SenatorJoannaSekula">Ja pragnę odnieść się do tej części nowelizowanych przepisów, które dotyczą prawa energetycznego. Wywodzę się ze środowiska zarządców nieruchomości i w ramach mojej pracy zawodowej zarządzaliśmy dziesiątkami tysięcy mieszkań, więc temat, który został w tej nowelizacji przytoczony, dotyka mnie jak gdyby bardzo osobiście. Dlatego też pragnę zaproponować, po wielu konsultacjach i wykorzystując moje doświadczenie zawodowe, poprawki, które w znaczny sposób ograniczą podejmowanie przez właścicieli i zarządców budynków wielolokalowych czynności związanych z rozliczaniem kosztów dostawy ciepła wszystkim użytkownikom lokali. Poprawki idą w tym kierunku, aby, owszem, pozostawić właścicielom i zarządcom obowiązek dokonywania rozliczenia kosztów zakupu ciepła raz w roku, ale także ograniczyć przepis mówiący o tym, aby to rozliczanie kosztów ciepła było dokonywane w każdym miesiącu. Zgadzam się z tezą – i to rzeczywiście przeczytaliśmy w dyrektywie, która zmierza w tym kierunku – aby informować użytkowników, odbiorców energii o poziomie zużycia energii. Niemniej jednak, żeby ograniczyć czynności, które są zbędne, a w praktyce zarządczej bardzo trudne i uciążliwe, wręcz, co istotne, niemożliwe do wykonania w bardzo wielu przypadkach… Zdajemy sobie bowiem sprawę z tego, że okres rozliczeniowy ciepła dotyczy całego okresu zużycia ciepła, a wiemy, że jest to czynność sezonowa. Dlatego też comiesięczne dokonywanie rozliczeń kosztów zakupu uznaliśmy za czynność nadmierną. Dlatego, Panie Marszałku, składam w związku z tą czynnością poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-24">
+          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-24.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dla porządku informuję, że senatorowie Tyszkiewicz, Szwed, Świlski, Gromko, pani senator Kołacz-Leszczyńska, senator Pęcherz, Godyla, pani senator Hibner i pani senator Gorgoń-Komor złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-24.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Informuję, że wnioski o charakterze legislacyjnym na piśmie złożyli pan senator Stanisław Gawłowski i pani senator Joanna Sekuła, a także, wspólnie, pani senator Joanna Sekuła, pan senator Janusz Pęcherz, pani senator Kochan oraz pan senator Stanisław Gawłowski.</u>
+          <u xml:id="u-24.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-24.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy przedstawiciel rządu chce się ustosunkować do przedstawionych wniosków? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-24.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Ponieważ zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, proszę Komisję Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, Komisję Środowiska oraz Komisję Nadzwyczajną do spraw Klimatu o ustosunkowanie się do przedstawionych wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania.</u>
+          <u xml:id="u-24.7" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-24.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu czwartego porządku obrad: ustawa o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-24.9" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 345, a sprawozdanie komisji – w druku nr 345 A.</u>
+          <u xml:id="u-24.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, pana senatora Wojciecha Piechę, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-25">
+          <u xml:id="u-25.0" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Goście!</u>
+          <u xml:id="u-25.1" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Przedstawiam sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności o uchwalonej przez Sejm w dniu 17 marca 2021 r. ustawie o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-25.2" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">W projekcie ustawy o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej zaproponowano weryfikację przepisów ustawy z 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne; ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku; ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu; ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących, a także ustawy z dnia 22 lutego 2019 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sektorze naftowym.</u>
+          <u xml:id="u-25.3" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Zaproponowane zmiany dotyczą głównie ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu, ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz ustawy z dnia 22 lutego 2019 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sektorze naftowym. Te ustawy nazywamy specustawami inwestycyjnymi. Specustawy inwestycyjne pozwalają na przygotowanie i realizację inwestycji polegających na budowie kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej. Doświadczenia zebrane w okresie stosowania specustaw inwestycyjnych wykazały, że są one narzędziem usprawniającym i przyspieszającym proces przygotowania i realizacji wyżej wymienionych inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-25.4" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa poprzez zagwarantowanie prawidłowego funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego oraz stabilności i pewności odbioru mocy przez odbiorców energii elektrycznej – zwłaszcza w kontekście zmian zachodzących w sektorze energetycznym i planowanego wzrostu udziału niesterowalnych źródeł energii odnawialnej, w tym morskiej energetyki wiatrowej, w strukturze wytwarzania energii elektrycznej w Rzeczypospolitej Polskiej – oraz wzrostu potencjału wytwórczego w rejonie północnej i centralnej części kraju, niezbędna jest przede wszystkim pilna rozbudowa sieci przesyłowej elektroenergetycznej, ale również dalsze usprawnienie inwestycji w sieć przesyłową gazową, która m.in. zapewni paliwo do nowo budowanych bloków energetycznych, oraz w infrastrukturę naftową, która stopniem rozwoju odpowiada wyzwaniom związanym z transformację energetyczną.</u>
+          <u xml:id="u-25.5" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego jest odpowiedzialny m.in. za zapewnienie bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego i odpowiednich zdolności przesyłowych w sieci przesyłowej elektroenergetycznej oraz za eksploatację, konserwację i remonty sieci instalacji i urządzeń, wraz z połączeniem z innymi systemami elektroenergetycznymi, w sposób gwarantujący niezawodność funkcjonowania systemu elektroenergetycznego.</u>
+          <u xml:id="u-25.6" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Jednocześnie wskazać należy, że prawidłowe funkcjonowanie systemu elektroenergetycznego wymaga nie tylko budowy nowej infrastruktury elektroenergetycznej, ale i umożliwienia operatorowi systemu przesyłowego jej eksploatacji oraz utrzymania w należytym stanie. Powyższe wiąże się z koniecznością wprowadzenia do systemu prawa rozwiązań pozwalających na korzystanie ze specjalnego, sprawnego trybu przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych w dłuższym horyzoncie czasowym niż pierwotnie założono.</u>
+          <u xml:id="u-25.7" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Podkreślić należy, że proces przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych na podstawie ogólnych przepisów regulujących proces inwestycyjny wymaga zaangażowania licznych organów administracyjnych i jest niezwykle czasochłonny. Czas potrzebny do pozyskania wszystkich niezbędnych aktów administracyjnych na etapie prac przygotowawczych wynosi średnio 56 miesięcy, tj. ponad 4 lata, co w konsekwencji przekłada się negatywnie na możliwość zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski. Długotrwałość procesu inwestycyjnego wpływa również na wzrost kosztów inwestycji, które, poprzez podnoszenie wysokości taryfy, ostatecznie są ponoszone przez odbiorców energii elektrycznej.</u>
+          <u xml:id="u-25.8" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Rozwiązania przewidziane w specustawie przesyłowej zwiększają efektywność działania inwestora oraz organów, które są zaangażowane w procesie wydawania decyzji. Podkreślić należy, że możliwość skorzystania ze ścieżki wynikającej ze specustawy przesyłowej w obowiązującym brzmieniu skróci czas przygotowania inwestycji do ok. 19 miesięcy. Wprowadzenie zmian proponowanych w ustawie doprowadzić ma do dalszego skrócenia okresu niezbędnego do pozyskania koniecznych aktów administracyjnych. Przygotowanie realizacji inwestycji na podstawie specustawy przesyłowej pozwoli również na zmniejszenie liczby decyzji pozyskiwanych w odrębnych postępowaniach administracyjnych. Wskazać należy, że decyzja o ustaleniu lokalizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowej zawiera w swoim zakresie rozstrzygnięcia dotyczące lokalizacji inwestycji, ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, wywłaszczenia, podziału nieruchomości, usunięcia drzew lub krzewów, lokalizacji urządzeń w obszarze pasa drogowego.</u>
+          <u xml:id="u-25.9" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">W związku z tym w ustawie przewidziano dodanie do załącznika do specustawy przesyłowej – wykazu strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowej – nowych inwestycji.</u>
+          <u xml:id="u-25.10" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">W związku z wydłużeniem perspektywy długoterminowego planowania w zakresie polityki energetycznej, koniecznością zapewnienia nie tylko sprawnego przygotowania i realizacji nowych inwestycji, ale i umożliwienia modernizacji istniejącej infrastruktury, jak również dynamicznym rozwoju współpracy między operatorami państw członkowskich Unii Europejskiej, zmierzającej do utworzenia wspólnego europejskiego rynku energii, w ustawie przewidziano wydłużenie okresu obowiązywania specustawy przesyłowej do 31 grudnia 2030 r., tj. w okresie umożliwiającym inwestorowi przygotowanie i realizację inwestycji zgodnie z Planem rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2021–2030.</u>
+          <u xml:id="u-25.11" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Wskazać należy, że aktualnie w sektorze energetycznym dochodzi do zmian strukturalnych związanych m.in. z: rosnącą decentralizacją sektora wytwarzania energii elektrycznej, wzrostem źródeł odnawialnych i ciągłym rozwojem technologii w tym obszarze, planami budowy morskiej energetyki wiatrowej, programem energetyki jądrowej czy wzrostem zużycia energii elektrycznej w sektorze transportu i ciepła. Z uwagi na przedstawione kwestie, a także stan techniczny istniejącej infrastruktury przesyłowej elektroenergetycznej niezbędna są pilna rozbudowa sieci przesyłowej elektroenergetycznej oraz umożliwienie operatorowi systemu przesyłowego elektroenergetycznego modernizacji już istniejącej infrastruktury. Zapewni to bezpieczeństwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego.</u>
+          <u xml:id="u-25.12" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Wskazać należy, że w specustawie przesyłowej skorzystano z rozwiązań przewidzianych już w innych ustawach regulujących specjalny sposób, proces przygotowania i realizacji inwestycji. Wprowadzając rozwiązania do przepisów tej ustawy, dokonano oceny ich przydatności w kontekście celu, jakim jest usprawnienie procesu inwestycyjnego i zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego. Zmiany rozwiązań przewidywanych w zmienianych niniejszą ustawą aktach prawnych wynikają z konieczności ich dostosowania do specyfiki strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych lub zdiagnozowania problemów ze stosowaniem tych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-25.13" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">W ustawie przewidziano rozwiązania polegające w szczególności na: doprecyzowaniu przepisów budzących wątpliwości interpretacyjne; zastosowaniu dobrze funkcjonujących rozwiązań przewidzianych w innych specustawach inwestycyjnych; zweryfikowaniu listy inwestycji objętych specustawą przesyłową przez zmianę części już w niej wymienionych oraz dodanie nowych; uwzględnieniu specyfiki inwestycji przygotowywanych i realizowanych w obszarach morskich Polski; przedłużeniu okresu obowiązywania specustawy przesyłowej do dnia 31 grudnia 2030 r.</u>
+          <u xml:id="u-25.14" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Ponadto w przypadku specustawy terminalowej w ustawie uwzględniono zmiany wynikające z integracji spółek Polskie LNG z siedzibą w Świnoujściu i Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System.</u>
+          <u xml:id="u-25.15" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">Oczekiwanym efektem wprowadzenia zmian do specustaw inwestycyjnych jest usprawnienie i uproszczenie procesu inwestycyjnego, a co za tym idzie szybszy rozwój strategiczny infrastruktury energetycznej, wzrost bezpieczeństwa jej funkcjonowania oraz zminimalizowanie ryzyka związanego z występowaniem ograniczeń albo przerw w dostawach energii do odbiorców końcowych. To doprowadzi do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Polski.</u>
+          <u xml:id="u-25.16" who="#SenatorSprawozdawcaWojciechPiecha">W trakcie prac komisji wprowadzono do ustawy 15 poprawek. Są to poprawki zaproponowane przez legislatora, poprawki językowe, interpunkcyjne i merytoryczne. Znalazły one uznanie w oczach komisji i zostały przegłosowane. Komisja wnosi o przyjęcie ustawy z proponowanymi poprawkami. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-26">
+          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatora sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-26.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Stanisław Lamczyk chce zadać pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-26.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-27">
+          <u xml:id="u-27.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-27.1" who="#SenatorStanislawLamczyk">Panie Ministrze! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-27.2" who="#SenatorStanislawLamczyk">Mam pytanie do pana senatora dotyczące linii przesyłowych. Mianowicie podane są odległości od osi na gruncie w odniesieniu do linii energetycznych: 220 kV, 750 kV, jak również gazowych, w zależności właśnie od przekroju. Tu są podane odległości. Ale tego typu odległości nie podano w odniesieniu do lasu. Czy to jest celowe? No, to jest bardzo istotne, bo chodzi o to, żeby przypadkowo nasze lasy nie były wycinane. Dlatego mam pytanie do pana: czy to jest ominięte? Odległości dotyczące lasu nie są podane, a las jest wyszczególniony.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-28">
+          <u xml:id="u-28.0" who="#SenatorWojciechPiecha">Odpowiadając na to pytanie, przyznam, że komisja nie zajmowała się tym problemem. Ale moim zdaniem jeżeli te odległości są wypisane w ustawie czy są wskazane w ustawie, to one dotyczą też przecinek w lasach. O ile się orientuję, to takie szerokości… takie pasy, gdzie biegną linie elektroenergetyczne, są w lasach zrobione.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-29">
+          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator jeszcze?</u>
+          <u xml:id="u-29.2" who="#SenatorStanislawLamczyk">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-29.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Lamczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-30">
+          <u xml:id="u-30.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Drugie pytanie jest. O ile się orientuję, to jest specustawa, tak? Tak. Minister finansów skierował do ministra infrastruktury pytania… No, podobno Unia Europejska nie będzie finansowała specustaw w infrastrukturze kolejowej i drogowej, ponieważ rezygnuje z tych ustaw. Czy tutaj nie ma żadnej obawy? Ja wiem, że teraz Komisja Infrastruktury ten projekt wprowadza, ale to i tak w najlepszym wypadku oznacza 2 lata niejako takiej przerwy. Czy tutaj nie ma obawy?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-31">
+          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-32">
+          <u xml:id="u-32.0" who="#SenatorWojciechPiecha">Komisja także nie zajmowała się tym problemem, ale podejrzewam, że na to pytanie odpowie pan minister, bo ja nie mam wiedzy na ten temat.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-33">
+          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Więcej pytań nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-33.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-33.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Projekt tej ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony prezes Rady Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-33.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy pan minister Piotr Naimski pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-33.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Króciutko, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-33.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">To proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-34">
+          <u xml:id="u-34.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-34.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Ja naprawdę krótko, dlatego że pan senator Piecha bardzo dokładnie przedstawił meritum ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-34.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Chciałbym może tylko powiedzieć, że ta nowelizacja to jest krok na drodze ulepszania rozwiązań i ujednolicania rozwiązań, które stosujemy w specjalnych ustawach pozwalających na przyspieszenie całego procesu inwestycyjnego w inwestycjach w szczególności liniowych. Nowelizujemy ustawę, która jest najstarszą… jest właściwie pierwszą ustawą z tej serii, ona jest z lipca 2015 r. I teraz, powiedziałbym, wprowadzamy do niej doświadczenia, które zebraliśmy w ciągu ostatnich 5 lat stosowania równoległych rozwiązań specjalnych. I to jest pierwszy cel tej nowelizacji.</u>
+          <u xml:id="u-34.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Drugi cel. Zapisujemy tutaj umożliwienie faktu, który w zasadzie już się dokonał, to znaczy zlikwidowaliśmy spółkę córkę operatora systemu przesyłowego gazowego Gaz-Systemu, czyli Polskie LNG. To jest czy do niedawna był właściciel gazoportu w Świnoujściu. I tę spółkę włączyliśmy do Gaz-Systemu. To jest rozwiązanie, które po prostu ułatwia prowadzenie zarówno eksploatacji, jak i rozbudowy gazoportu, bo ta rozbudowa gazoportu jest w tej chwili prowadzona.</u>
+          <u xml:id="u-34.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">I trzecia sprawa, która za sprawą tej nowelizacji ma miejsce, to jest enumeratywne uzupełnienie listy inwestycji, wobec których ta specjalna ustawa czy te specjalne ustawy będą stosowane. To dlatego, że w tych ustawach specjalnych na samym początku, właśnie wtedy, jeszcze w 2015 r., przyjęliśmy taką zasadę, że inwestycje są tam enumeratywnie wymienione, a nie jest to carte blanche dla inwestorów.</u>
+          <u xml:id="u-34.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">I to w zasadzie wszystko, co chciałem powiedzieć. Chciałbym podziękować komisji i Biuru Legislacyjnemu, w szczególności Senatu, za wnikliwe przeanalizowanie tej ustawy, bo tych 15 poprawek oczywiście ma poparcie rządu i za nie dziękujemy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-35">
+          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zadawać z miejsca pytania, trwające nie dłużej niż minutę, związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-35.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Lamczyk już się przygotowuje, a teraz pan senator Piecha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-36">
+          <u xml:id="u-36.0" who="#SenatorWojciechPiecha">Ja mam pytanie do pana ministra. Planujemy zbudowanie w porcie gdańskim terminalu regazyfikacyjnego. W którym roku by on musiał powstać? Bo w tej chwili zużywamy ok. 20 miliardów m³ gazu, ale to zużycie rośnie z roku na rok o 1 miliard m³. To jest spory przyrost. W którym roku taki terminal zostanie uruchomiony?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-37">
+          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-38">
+          <u xml:id="u-38.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Panie Senatorze, ta inwestycja w tej chwili jest już w fazie szczegółowych przygotowań i planujemy… Harmonogram, który w tej chwili jest przewidywany, mówi, że w roku 2027, 2028 ta pływająca jednostka regazyfikacyjna będzie w Gdańsku uruchomiona. Może tylko dodam, że sama jednostka to jest najmniejszy problem w tej operacji, w tej inwestycji. Problemem jest miejsce dla tej jednostki w funkcjonującym przecież ciągle porcie gdańskim – to będzie wymagało prac ziemnych w zatoce – jak również gazociąg, który będzie wyprowadzał ten gaz i który musi połączyć ten pływający terminal z systemem przesyłowym. To zabiera czas. W związku z tym tak to jest przewidziane i uważamy, że terminy będą dotrzymywane, podobnie jak w przypadku innych inwestycji Gaz-Systemu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-39">
+          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Lamczyk. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-40">
+          <u xml:id="u-40.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-40.1" who="#SenatorStanislawLamczyk">Panie Ministrze, mam pytanie. Jak się wczytujemy w tę właśnie ustawę, to widzimy, że zagęszczenie tych sieci będzie, jak mi przynajmniej się wydaje, tam, gdzie mają być przyszłe elektrownie atomowe. My nie wiemy, czy na Pomorzu one będą w gminie Choczewo, czy w gminie Gniewino, ale takie zagęszczenie jest. Tak samo jest w centralnej Polsce. Ja mam pytanie. Bo czytam artykuły mówiące, że pan podpisuje różne porozumienia, czy z Francją, czy ze Stanami. Czy my, jako Polacy, też będziemy mieli referendum? Bo wiem, że kwestia elektrowni atomowej we Włoszech w referendum nie przeszła. Dlatego mam pytanie, czy Polacy też będą mieli referendum.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-41">
+          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-42">
+          <u xml:id="u-42.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Włochy są unikalnym krajem. Nie przewidujemy referendum w procesie decyzyjnym.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-43">
+          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-44">
+          <u xml:id="u-44.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-44.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zadać pytanie. Otóż załącznikiem do specustawy przesyłowej jest właśnie wykaz strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. Są tu m.in. takie inwestycje, które są na terenie kraju, ale również takie, które realizujemy z innymi państwami. Jest tu m.in. taka inwestycja „Budowa połączenia międzysystemowego Polska – Litwa”. Chciałbym zapytać, jak to jest z innymi krajami. Bo ja akurat jestem z południa, z Dolnego Śląska i widziałem, że tam też są inwestycje krajowe. Ale czy wraz z innymi państwami, z którymi graniczymy, m.in. z Republiką Czeską, są realizowane jakieś inwestycje?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-45">
+          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-46">
+          <u xml:id="u-46.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Jeżeli chodzi o interkonektory elektroenergetyczne, to połączenie transgraniczne, które rzeczywiście budujemy, którego budowa jest w trakcie – to jest Harmony Link, ono ma swoją nazwę – to kabel podmorski stałoprądowy, który połączy Polskę z Litwą. Jest on warunkiem umożliwiającym synchronizację systemów energetycznych krajów bałtyckich, Litwy, Łotwy i Estonii, z obszarem europejskim. W połączeniu z LitPol Link, które w tej chwili istnieje, jest operacyjne i działa, to jest drugie połączenie zapewniające nam kontrolę, ale równocześnie umożliwiające danie bezpiecznego funkcjonowania tamtym systemom.</u>
+          <u xml:id="u-46.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Jeżeli chodzi o inne transgraniczne interkonektory, to my mamy w tej chwili 2 przejścia graniczne z Niemcami, mamy z Czechami. My w tej chwili nie przewidujemy zwiększania dla energii elektrycznej możliwości importowych do Polski. Podstawą polityki energetycznej w Polsce powinno być – i jest – utrzymanie samowystarczalności produkcji energii elektrycznej na terenie naszego kraju. I to jest podstawa.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-47">
+          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Gogacz.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-48">
+          <u xml:id="u-48.0" who="#SenatorStanislawGogacz">Panie Ministrze, ja mam następujące pytanie. W przedmiotowej ustawie, nad którą pracujemy, w art. 6 dokonuje się zmiany ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego itd. i zmienia się pkty 4–10. I o ile w dotychczasowej ustawie, którą przed chwilą przywołałem, na rok 2021 przewidziano 1 milion 90 tysięcy, o tyle teraz przewiduje się 20 milionów. Na rok 2022 przewidziane było 730 tysięcy, teraz przewiduje się 3 miliony, a później, w kolejnych latach do 2027, jest po prostu zero. Proszę mi powiedzieć, skąd takie symulacje. Czy są jakieś racjonalne podstawy tego wyliczenia?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-49">
+          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-49.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Czy mogę poprosić pana dyrektora Piotrowskiego o zabranie głosu w tej sprawie?</u>
+          <u xml:id="u-49.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-49.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę uprzejmie.</u>
+          <u xml:id="u-49.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Z miejsca, Panie Dyrektorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-50">
+          <u xml:id="u-50.0" who="#DyrektorBiuraObslugiPelnomocnikaRzadudosprawStrategicznejInfrastrukturyEnergetycznejwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejAdamPiotrowski">Czy słychać? Tak.</u>
+          <u xml:id="u-50.1" who="#DyrektorBiuraObslugiPelnomocnikaRzadudosprawStrategicznejInfrastrukturyEnergetycznejwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejAdamPiotrowski">Dzień dobry, Adam Piotrowski, dyrektor Biura Obsługi Pełnomocnika Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-50.2" who="#DyrektorBiuraObslugiPelnomocnikaRzadudosprawStrategicznejInfrastrukturyEnergetycznejwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejAdamPiotrowski">Ta zmiana jest wynikiem zmiany konstrukcyjnej, którą niesie ta nowelizacja. To znaczy, dzisiaj w przypadku pełnego wywłaszczenia – czyli mówimy tutaj o obiektach kubaturowych, a nie o infrastrukturze liniowej – na rzecz Skarbu Państwa jest ustanowione użytkowanie wieczyste na rzecz inwestora. I konstrukcja była taka, że odszkodowanie płacił Skarb Państwa – i stąd te kwoty przewidziane na odszkodowania w ustawie – a później inwestor pokrywał koszty opłaty za użytkowanie wieczyste. Ponieważ ten system de facto powodował takie podwójne płacenie, bo inwestorem są, tak czy siak, spółki Skarbu Państwa, nowelizacja przynosi zmianę w tym zakresie. Tak że dochodzi do wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, ustanowienia użytkowania wieczystego na rzecz inwestora i w związku z tym inwestor płaci odszkodowanie, a nie Skarb Państwa z budżetu, ale jest zwolniony z opłaty za użytkowanie wieczyste. I teraz w tych pierwszych latach te kwoty zostały przewidziane, dlatego że jest oczywiście przepis przejściowy. Powoduje on, że do spraw w zakresie odszkodowań, które są wszczęte, które są w toku, a nie zostały jeszcze zakończone, stosuje się stare przepisy. W związku z tym konieczne będzie wypłacenie odszkodowania przez Skarb Państwa z budżetu. I stąd te kwoty w roku 2021 i 2022. A docelowo będzie to pokrywał inwestor realizujący inwestycję. I stąd te zera.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-51">
+          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-51.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Jeżeli można dodać, Panie Ministrze…</u>
+          <u xml:id="u-51.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę uprzejmie, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-52">
+          <u xml:id="u-52.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">To jest mechanizm, Panie Senatorze, a ten skok, to jest niezła miara zakresu inwestycji, które prowadzimy, dlatego że w poprzedniej projekcji w budżecie bardzo konserwatywnie i zachowawczo tę sumę potraktowano, ale okazało się, że te inwestycje, które prowadzimy, posuwają się na tyle szybko, że po prostu trzeba wielokrotnie więcej pieniędzy na odszkodowania.</u>
+          <u xml:id="u-52.1" who="#SenatorStanislawGogacz">Ale później jest tak, że…</u>
+          <u xml:id="u-52.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Później tak, bo potem Skarb Państwa przestaje… To zobowiązanie przechodzi na inwestora, który jest równocześnie zwolniony z opłaty za użytkowanie wieczyste. To jest zmiana mechanizmu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-53">
+          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Czerwiński zadaje pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-54">
+          <u xml:id="u-54.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-54.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ustawa ma przyśpieszyć i ułatwić realizację inwestycji energetycznych. Zbliża się właściwie jeden termin – przełom lat 2022–2023. Chcemy zrezygnować z gazu rosyjskiego, ale jednocześnie zapotrzebowanie na gaz będzie rosło. Czy pan minister widzi jakieś zagrożenia, że ten cel może nie być zrealizowany? To znaczy, że nie będziemy gotowi z infrastrukturą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-55">
+          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-56">
+          <u xml:id="u-56.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Panie Senatorze, nie, nie widzę zagrożeń. Kontrakt długoterminowy z Gazpromem – to już jest oczywiście notyfikowane – wygasa z końcem 2022 r. Baltic Pipe o przepustowości 10 miliardów m³ będzie gotowy w przyszłym roku – ja już teraz mówię: nie w 2022 r., tylko w przyszłym roku – dokładnie tak jak przewidzieliśmy, 1 października. To jest początek tzw. handlowego roku gazowego. Tak że tutaj nie widać żadnych zagrożeń. Rozbudowa terminala do przyjmowania skroplonego gazu jest prowadzona zgodnie z harmonogramem. Pierwszy etap będzie skończony pod koniec tego roku, drugi etap – w roku 2023. Interkonektor z Litwą i Słowacją, tj. 2 interkonektory, które budujemy, też są budowane zgodnie z przewidywanym harmonogramem, mieści się to w czasie. A więc nie widzę takich zagrożeń. Gaz jest potrzebny, bo będzie wzrastało jego zużycie w pierwszej połowie czy w środku lat dwudziestych, co będzie związane głównie z prowadzonymi w tym samym czasie inwestycjami w elektroenergetykę gazową, bo spółki energetyczne muszą te inwestycje prowadzić. Ale panujemy nad tym, równowaga między dostępnością przesyłową czy przesyłu gazu w Polsce a zapotrzebowaniem na ten gaz od strony wzrastającej elektroenergetyki będzie zachowana.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-57">
+          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-57.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Jeśli można, Panie Marszałku…</u>
+          <u xml:id="u-57.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-58">
+          <u xml:id="u-58.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Dodatkowe pytanie, ale też z tym związane. Jak pan minister by mógł określić przyrost naszego wysiłku właśnie w zakresie uniezależniania się – mówmy wprost – od dostaw gazu z Rosji, ale kwotowo? Ile przeznaczaliśmy średnio, załóżmy, w latach 2008–2015, a ile przeznaczamy teraz? Bo to na pewno narasta, ale jaka jest skala tego?</u>
+          <u xml:id="u-58.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Ale pan senator pyta o nakłady czy o…</u>
+          <u xml:id="u-58.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">O nakłady na inwestycje, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-59">
+          <u xml:id="u-59.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Nakłady na inwestycje wzrastają teraz, oczywiście, dlatego że mamy po prostu dużo więcej tych inwestycji. Ale zawsze, kiedy bierzemy pod uwagę nakłady, które musimy ponieść, żeby zdywersyfikować, zróżnicować kierunki dostaw… To jest strategia, którą realizujemy bardzo konsekwentnie. Otóż te nakłady trzeba porównać z tym, co płacimy za rosyjski gaz, czyli, mówiąc krótko, z tym, ile kosztowałoby nas niedokonanie tego. I wtedy ten rachunek jest prosty – poza kwestiami, powiedziałbym, politycznymi, bo na poziomie biznesowym jest po prostu…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-60">
+          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Panie Ministrze, ja mam pytanie. Białoruś wybudowała elektrownię jądrową. Ta inwestycja była związana z oczekiwaniem, że kraje sąsiednie będą kupować energię elektryczną. Czy, w świetle ostatniego ataku Łukaszenki na Polskę, który w sposób niedyplomatyczny zwrócił się do naszego kraju, pan widzi jakąkolwiek możliwość kupowania tam energii elektrycznej? To oczywiście zapewne będzie tańsze niż z innych kierunków. To jest pierwsze pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">I drugie pytanie, z innej dziedziny. Jaki jest stan budowy Baltic Pipe? To znaczy, co jest robione w tym roku i co będzie robione?</u>
+          <u xml:id="u-60.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Mam takie 2 pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-61">
+          <u xml:id="u-61.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-61.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Panie Marszałku, jeżeli chodzi o możliwość importu energii elektrycznej z Białorusi, a w szczególności z elektrowni atomowej w Ostrowcu, to nigdy nie braliśmy takiej możliwości pod uwagę. I nie sądzę, żeby taka możliwość w ogóle mogła być brana pod uwagę. To jest problem, który wiąże się z tym, o czym wspomniałem tutaj w innym kontekście, tj. z procesem synchronizacji systemu litewskiego, łotewskiego i estońskiego z Europą przez Polskę. Innymi słowy, te systemy krajów bałtyckich będą odłączone od systemu postsowieckiego, który obejmuje w tej chwili Federację Rosyjską, Białoruś, Ukrainę i właśnie kraje bałtyckie. My postawiliśmy i konsekwentnie stawiamy taki warunek przystąpienia krajów bałtyckich do procesu synchronizacji, że nie będzie przepływów handlowych energii pomiędzy Federacją… pomiędzy krajami trzecimi a krajami bałtyckimi po synchronizacji, dlatego że nie chcemy otworzyć drogi do napływu dumpingowanej energii elektrycznej z administracyjną ceną z Federacji Rosyjskiej czy z Białorusi. No, to jest zrozumiałe. I myślę, że ta odpowiedź, Panie Marszałku, jest wystarczająca.</u>
+          <u xml:id="u-61.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Jeżeli chodzi o Baltic Pipe… Może zacznę od tego, 5 maja wypłynie z Rotterdamu na Bałtyk statek, który będzie układał morski odcinek tej magistrali przesyłowej. Przewidujemy, że ten odcinek morski, jeżeli nie będzie przeszkód pogodowych pod koniec roku, późną jesienią czy na początku grudnia, może być ukończony w tym roku. To jest oczywiście jeden z elementów całej tej magistrali. Te inwestycje, czyli budowa tłoczni, budowa gazociągów na terenie Polski, budowa gazociągów na terenie Danii, połączenie z norweskim systemem przesyłowym na Morzu Północnym – są realizowane zgodne z planem i harmonogramem. I tak jak powiedziałem, nie ma żadnego zagrożenia, jeżeli chodzi o koniec tej inwestycji i oddanie do użytku Baltic Pipe.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-62">
+          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Lamczyk. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-63">
+          <u xml:id="u-63.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Panie Ministrze, mam jeszcze jedno pytanie. Wiadomo, że o elektrowni atomowej trzeba mówić, ale, jak wiemy, jest opóźnienie budowy elektrowni atomowej zarówno w Finlandii – i to dosyć znaczne – jak i we Francji. Analitycy mówią, że jeżeli u nas będzie takie przesunięcie, to zabraknie nam gazu i będziemy musieli korzystać – nawet mówią tak drastycznie – właśnie z gazu pochodzącego z Nord Stream 2. Co pan na ten temat sądzi?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-64">
+          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-65">
+          <u xml:id="u-65.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-65.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Przewidujemy, że w 2033 r. pierwszy blok atomowy, czyli pierwszy element elektrowni atomowej, będzie uruchomiony i konsekwentnie przez 20 lat plan przewiduje zbudowanie 6 takich jednostek. Jest rok 2021, czyli to jest perspektywa 12 lat. To wydaje się być bardzo odległa perspektywa, ale zgadzam się, że tak naprawdę to jest niedługo. Mamy przykłady budowy elektrowni jądrowych w czasie, który my też przewidujemy. W ramach inwestycji – notabene z technologią Westinghouse realizowanej przez Koreańczyków, przez firmę koreańską w Zjednoczonych Emiratach Arabskich – w ciągu podobnego czasu zbudowano 4 jednostki. Zatem to jest możliwe. Widzimy opóźnienia w Finlandii, widzimy opóźnienia we Francji. Widzimy również, że w przypadku budowanych w Stanach Zjednoczonych 2 reaktorów też były pierwotnie kłopoty, ale po przejęciu inwestycji przez inną firmę budowlaną, firmę Bechtel, od kilku lat jest ona realizowana zgodnie z harmonogramem i zgodnie z budżetem. Tak że bywa różnie. Po prostu trzeba tych inwestycji bardzo pilnować i w dodatku trzeba mieć świadomość, że budowa elektrowni jądrowej czy całej energetyki jądrowej w naszym kraju to jest perspektywa 20 lat. To jest perspektywa nie jednego rządu, nie jednego parlamentu, nie jednej kadencji Sejmu czy Senatu, tylko różnych, że tak powiem, sił politycznych w naszym kraju. Mogę powiedzieć, że, generalnie rzecz biorąc, w kwestii bezpieczeństwa energetycznego udaje nam się uniknąć bezpośrednich politycznych kontrowersji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-66">
+          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Panie Ministrze, nie ma więcej pytań…</u>
+          <u xml:id="u-66.1" who="#SenatorWojciechPiecha">Mam jeszcze jedno pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-66.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">A, jest jeszcze jedno.</u>
+          <u xml:id="u-66.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Piecha, proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-67">
+          <u xml:id="u-67.0" who="#SenatorWojciechPiecha">Ja chciałem zapytać pana ministra, ile bloków gazowo-parowych wybudujemy, ażeby ustabilizować system elektroenergetyczny. Ile przewidujemy wybudować? Bo w tej chwili jest Elektrownia „Dolna Odra” i jest brana pod uwagę też Elektrownia „Rybnik”.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-68">
+          <u xml:id="u-68.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">No, jest branych pod uwagę jeszcze kilka innych. Niedawno było robione takie podsumowanie. Perspektywa jest taka, że mniej więcej do 2028 r. może ok. 10 GW w gazowych blokach będzie zbudowanych. To jest związane z trajektorią wychodzenia z elektrowni węglowych. Po prostu to wszystko musi się spinać, to musi być robione równolegle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-69">
+          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Więcej pytań nie widzę.</u>
+          <u xml:id="u-69.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-69.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowPiotrNaimski">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-69.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-69.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-69.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dla porządku informuję, że państwo senatorowie Aleksander Szwed, Mariusz Gromko, Maria Koc, Agnieszka Kołacz-Leszczyńska, Janusz Pęcherz, Adam Szejnfeld, Janusz Gromek, Władysław Komarnicki i Wadim Tyszkiewicz złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-69.7" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-69.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-69.9" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-69.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu piątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo oświatowe.</u>
+          <u xml:id="u-69.11" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 347, a sprawozdanie komisji – w druku nr 347 A.</u>
+          <u xml:id="u-69.12" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, panią senator Małgorzatę Kopiczko, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-70">
+          <u xml:id="u-70.0" who="#SenatorSprawozdawcaMalgorzataKopiczko">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-70.1" who="#SenatorSprawozdawcaMalgorzataKopiczko">Komisja Nauki, Edukacji i Sportu na posiedzeniu w dniu 7 kwietnia rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy – Prawo oświatowe. Przedmiotowa ustawa ma na celu zmianę zasad umożliwiających spełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą. W świetle przepisów ustawy – Prawo oświatowe na wniosek rodziców dyrektor odpowiednio publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej, do której dziecko zostało przyjęte, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4, poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym w szkole podstawowej lub inną formą wychowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą.</u>
+          <u xml:id="u-70.2" who="#SenatorSprawozdawcaMalgorzataKopiczko">Zezwolenie w tym zakresie może być wydane przed rozpoczęciem roku szkolnego albo w trakcie roku szkolnego, jeżeli przedszkole, szkoła podstawowa lub szkoła ponadpodstawowa, do której dziecko zostało przyjęte, znajduje się na terenie województwa, w którym zamieszkuje dziecko, a do wniosku o wydanie zezwolenia dołączono: opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym, zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-70.3" who="#SenatorSprawozdawcaMalgorzataKopiczko">Zmiany wprowadzone w ustawie polegają na rezygnacji z wymogu miejsca zamieszkania dziecka na terenie województwa, w którym znajduje się przedszkole, szkoła podstawowa lub szkoła ponadpodstawowa, do której dziecko zostało przyjęte, oraz z obowiązku dołączenia do wniosku o wydanie zezwolenia na realizację spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.</u>
+          <u xml:id="u-70.4" who="#SenatorSprawozdawcaMalgorzataKopiczko">Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2021 r.</u>
+          <u xml:id="u-70.5" who="#SenatorSprawozdawcaMalgorzataKopiczko">Proszę Senat o przyjęcie ustawy bez poprawek. Komisja w głosowaniu jednogłośnie przyjęła proponowaną ustawę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-71">
+          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do pani senator.</u>
+          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie ma takich pytań?</u>
+          <u xml:id="u-71.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję pani.</u>
+          <u xml:id="u-71.4" who="#SenatorMalgorzataKopiczko">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-71.5" who="#Gloszsali">Pani senator niewłaściwie nosi maseczkę…</u>
+          <u xml:id="u-71.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Projekt tej ustawy został wniesiony przez posłów. Do prezentowania stanowiska wnioskodawców w toku prac parlamentarnych został upoważniony pan poseł Bartłomiej Wróblewski.</u>
+          <u xml:id="u-71.7" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy pan poseł pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-71.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">To proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-72">
+          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-72.1" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Ta ustawa jest wynikiem naszych wolnościowych przekonań. Uważamy, że prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami to jedno z podstawowych praw człowieka. Jest to prawo należące do tych najstarszych, najbardziej tradycyjnych, najbardziej naturalnych praw człowieka. W polskiej konstytucji zostało ono zapisane w art. 48. Jest ono także uregulowane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w protokole pierwszym, w art. 2.</u>
+          <u xml:id="u-72.2" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Rodzice muszą mieć decydujący głos, jeśli chodzi o wychowanie swoich dzieci. Zawsze tak uważaliśmy. Jestem osobą, która szczególnie interesowała się tą sprawą. W ostatnich latach pozostawałem w bliskim kontakcie z różnymi środowiskami zajmującymi się edukacją domową. Trzeba powiedzieć, że są to środowiska bardzo tradycyjne, ale też bardzo liberalne. Jest to sprawa, która łączy ludzi o różnych poglądach, różnych światopoglądach. W tym zakresie jedni i drudzy powinni mieć możliwość korzystania z konstytucyjnego prawa do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.</u>
+          <u xml:id="u-72.3" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Pierwotnie projekt zawierał 2 elementy. Element administracyjny polegał na likwidacji barier administracyjnych. Chodzi tutaj o obowiązek rejonizacji oraz obowiązek uzyskania zaświadczenia z poradni psychologiczno-pedagogicznej. Drugi element to element finansowy. Naszym celem było zwiększenie, zrównanie finansowania, jeśli chodzi o dzieci uczące się w ramach edukacji domowej oraz dzieci uczące się w tradycyjnych szkołach.</u>
+          <u xml:id="u-72.4" who="#PoselBartlomiejWroblewski">W toku prac w Sejmie postulat likwidacji barier administracyjnych spotkał się z dużą życzliwością. Chciałbym za to serdecznie podziękować, ponieważ właściwie wszystkie środowiska polityczne wsparły te zmiany. Jednocześnie Ministerstwo Edukacji i Nauki zapewniło, że ten element dotyczący finansowania zostanie zrealizowany w ramach rozporządzenia wydanego przez ministra. Chodziło o to, aby nie robić wyjątków, bo sprawy dotyczące wag i finansowania regulowane są rozporządzeniami. To też jest dobre rozwiązanie legislacyjne, być może nawet lepsze niż to, które pierwotnie znajdowało się w projekcie.</u>
+          <u xml:id="u-72.5" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Chciałbym także bardzo serdecznie podziękować w tym miejscu paniom i panom senatorom za to, że ta wolnościowa ustawa została tak dobrze przyjęta. Wynikało to z przebiegu posiedzenia komisji. Mam nadzieję, że przełoży się to także na państwa decyzję, którą wyrazicie w głosowaniu. Bardzo dziękuję. Jeśli są jakieś pytania, to oczywiście jestem do dyspozycji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-73">
+          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców, związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pytanie zadaje pani senator Joanna Sekuła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-74">
+          <u xml:id="u-74.0" who="#SenatorJoannaSekula">Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco!</u>
+          <u xml:id="u-74.1" who="#SenatorJoannaSekula">Analizując pierwotny projekt, który został złożony przez grupę posłów, odniosłam wrażenie, że projekt ten bardzo się skurczył w trakcie procedowania. Czy będzie pan uprzejmy powiedzieć, co było tego przyczyną? Bowiem na posiedzeniu komisji niestety nie uzyskaliśmy odpowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-75">
+          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-76">
+          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Ja już właściwie odpowiedziałem na to pytanie. Kwestia wag i finansowania jest corocznie ustalana przez ministra edukacji i nauki w drodze rozporządzenia. No, stanowisko ministerstwa było takie, żeby nie robić wyjątku, żeby akurat tej szczegółowej kwestii nie regulować w samej ustawie. Pan minister Czarnek i pan wiceminister Rzymkowski składali takie solenne deklaracje, że zostanie to uregulowane, tak jak wszystkie inne tego typu sprawy, w rozporządzeniu, które jeszcze w tym roku będzie w tej sprawie wydane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-77">
+          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Panie Pośle, ile w tej chwili dzieci i młodzieży jest w systemie nauki domowej?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-78">
+          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Szanowny Panie Marszałku, gdy przygotowywaliśmy projekt ustawy, to ten szacunek był szacunkiem za rok 2019 i to było ok. 12 tysięcy dzieci. W międzyczasie ta liczba się zwiększyła. Jest obecny na sali pan minister Rzymkowski, który być może dysponuje aktualnymi danymi. Nie ma wątpliwości, że tych dzieci jest dzisiaj dużo więcej. Projekt był stworzony jeszcze przed wybuchem pandemii. Pandemia nadała taki dodatkowy, nieoczekiwany kontekst tej sprawie, bo nagle okazało się, że cały kraj uczy się w ramach nauczania domowego. Jedno nie jest tożsame z drugim, ale w tym sensie ten projekt wychodzi naprzeciw takim oczekiwaniom, których nie braliśmy pod uwagę, przygotowując projekt.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-79">
+          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Aleksander Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-80">
+          <u xml:id="u-80.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-80.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Pośle, ten projekt jest oczywiście jak najbardziej pozytywny, wychodzi przede wszystkim naprzeciw oczekiwaniom rodziców. Ja chciałbym zapytać, czy w nowelizacji, a może generalnie w ustawie jest zapisane – może ma pan taką wiedzę – w jakich przypadkach następuje cofnięcie zezwolenia co do nauczania domowego i czy można się od tej decyzji odwołać.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-81">
+          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselBartlomiejWroblewski">To pytanie też raczej należałoby skierować do pana ministra. Takie sytuacje zdarzają się rzadko. No, jesteśmy przyzwyczajeni do tego, co nazywamy czasem tradycyjnym modelem edukacyjnym, czyli do nauczania w szkole, choć to edukacja domowa jest formą pierwotną nauczania. Wbrew pewnym obawom, które niekiedy się rodzą, związanym z naszym doświadczeniem – pewnie wszyscy na tej sali uczyliśmy się w szkołach – edukacja domowa jest formą edukacji, która jest bardziej skuteczna. Wyniki uzyskiwane przez uczniów uczących się w ramach edukacji domowej średnio są lepsze niż w przypadku nauki w szkole. Tak więc tego rodzaju intuicyjne obawy nie mają potwierdzenia w danych.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-82">
+          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pani senator Małgorzata Kopiczko. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-83">
+          <u xml:id="u-83.0" who="#SenatorMalgorzataKopiczko">Panie Pośle, chciałabym panu podziękować za…</u>
+          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Mikrofon…</u>
+          <u xml:id="u-83.2" who="#SenatorMalgorzataKopiczko">Na początku chciałabym podziękować panu posłowi i grupie posłów za tak ważną i cenną ustawę, której oczekują środowiska społeczne.</u>
+          <u xml:id="u-83.3" who="#SenatorMalgorzataKopiczko">Czy, tak jak na posiedzeniu komisji pan minister mówił, nadal aktualna jest ta informacja dotycząca podwyższenia kwoty bazowej subwencji z 0,6 do 0,8?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-84">
+          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Tak, ta deklaracja jest podtrzymana. Gdyby tylko były jakiekolwiek wahania… Nie ma wątpliwości, że posłowie w Sejmie – mam nadzieję, że także państwo senatorowie – bardzo mocno będą to ministerstwu przypominać. Ja nie nam tutaj obaw. Pan minister Przemysław Czarnek jest mocnym zwolennikiem tych nowych regulacji, za co zresztą przy tej okazji dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-85">
+          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Jerzy Czerwiński. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-86">
+          <u xml:id="u-86.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle!</u>
+          <u xml:id="u-86.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Nauka zdalna, cały ten system, w którym w tej chwili jesteśmy przez pandemię, pokazał pewne swoje negatywne cechy. Im dłużej ta nauka zdalna trwa, tym więcej pojawia się komunikatów w sferze medialnej, które o tych negatywnych cechach mówią. Sam pan stwierdził, że nauka w systemie domowym jest w pewnym sensie zbliżona do nauki zdalnej. Czy nie ma pan obawy, że przy upowszechnieniu tej metody – nie ukrywajmy, tutaj następuje rozluźnienie przepisów – takie negatywne cechy także się ujawnią? To jest pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-86.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">I druga. Jeśli chodzi o kwestię takich ograniczeń administracyjnych, typu to samo województwo, to oczywiście jest to bez sensu, to jest jasne. Ale była też potrzebna opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej. Ja rozumiem, że ta opinia nie była wiążąca, to była po prostu opinia…</u>
+          <u xml:id="u-86.3" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-86.4" who="#SenatorJerzyCzerwinski">…a nie zgoda. Dlaczego my z tej opinii rezygnujemy? Dyrektorzy w małych środowiskach znają swoich uczniów. Tam każdy nauczyciel zna każdego ucznia. W dużych szkołach nie jest jasne i pewne, czy dyrektor zna ucznia albo potencjalnego ucznia – tak może być także od początku nauki w danej szkole, rodzice będą chcieli uczyć dziecko w domu.</u>
+          <u xml:id="u-86.5" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pytanie jest takie: dlaczego rezygnujemy właśnie z tego wymogu? Nie można powiedzieć, że to jest utrudnienia, bo to raczej nie jest utrudnienie. To jest pewnego rodzaju doprecyzowanie procedury. Co jest ratio legis w tym przypadku?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-87">
+          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-88">
+          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Po kolei. Odpowiem na pierwsze pytanie. Edukacja domowa nie jest tożsama z edukacją zdalną. Edukacja domowa odbywa się w związku z oczekiwaniem rodziców. Zwykle są to osoby, które wychowują dzieci i chcą, żeby dzieci uczyły się w edukacji domowej. To są często środowiska rodzin wielodzietnych. Tam nie ma sytuacji jakiejś przymusowej izolacji dzieci. Poza tym dzieci mogą uczyć się w edukacji domowej, a w tym samym czasie żyć w różnych środowiskach, w których funkcjonują rodzice. Obawa, która czasami intuicyjnie się pojawia, że edukacja domowa prowadzi do jakiejś izolacji społecznej, nie znajduje potwierdzenia w faktach, w doświadczeniach, w danych empirycznych.</u>
+          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Drugie pytanie dotyczyło wymogu formalnego. W praktyce uzyskanie tej opinii trwało kilka miesięcy i było dużym utrudnieniem dla rodziców. Ponieważ ona nie była wiążąca, a niemal zawsze i tak była pozytywna, był to swoisty formalizm, na który rodzice bardzo mocno zwracali uwagę. Bardzo mocno proszono o rozważenie tego. W 2020 r., w czasie pandemii obowiązywanie tego przepisu zostało zawieszone. Postulat, który był formułowany przed pandemią, życie, można powiedzieć, potwierdziło. Sytuacja, w której się znaleźliśmy, pokazała, że to rzeczywiście nie jest konieczne, że jest to obowiązek administracyjny, który wnosi niewiele dobrego, a jest utrudnieniem z punktu widzenia rodziców.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-89">
+          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Aleksander Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-90">
+          <u xml:id="u-90.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-90.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Pośle, w uzasadnieniu do projektu nowelizacji w pkcie IV są wymienione podmioty, na które będzie oddziaływała ustawa. Ona oczywiście będzie oddziaływała na uczniów i ich rodziców. „Pozwoli na edukację domową ucznia niezależnie od miejsca zamieszkania, co ułatwi uczniom codzienne funkcjonowanie, w tym pozwoli niektóre egzaminy zdawać za granicą”. Taką mamy informację.</u>
+          <u xml:id="u-90.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Nowelizacja wychodzi naprzeciwko uczniom i ich rodzicom, ale też naprzeciwko Polonii. Chciałbym zapytać, czy w konsultacjach społecznych w sprawie ustawy uczestniczyli jacyś przedstawiciele Polonii za granicą? Czy będzie jakaś akcja promowania polskich szkół za granicą w tym momencie? Pytam, bo to jednak zwiększy możliwość uczestniczenia Polonii w zajęciach w polskich szkołach, po prostu uczenia się w polskich szkołach.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-91">
+          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Pośle.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-92">
+          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Rzeczywiście ze środowiskami polonijnymi było to konsultowane. Polacy mieszkający za granicą pośrednio skorzystają na wprowadzeniu tej ustawy. Jest to związane z dość skomplikowaną sprawą dotyczącą w ogóle nauki polskich dzieci za granicą. Dotyczy to polskich obywateli, a także Polonii. Być może pan minister Szynkowski byłby tutaj osobą bardziej kompetentną do tego, aby wszystkie istotne detale tej kwestii, systemu nauki, filozofii, którą przyjęło ministerstwo w tej sprawie, przedstawić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-93">
+          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Stanisław Gogacz. Proszę uprzejmie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-94">
+          <u xml:id="u-94.0" who="#SenatorStanislawGogacz">Panie Pośle, w dotychczasowych rozwiązaniach prawnych było tak, że do wniosku o zezwolenie dołączano opinię, oświadczenie rodziców i zobowiązanie rodziców, takie 3 dokumenty.</u>
+          <u xml:id="u-94.1" who="#SenatorStanislawGogacz">Teraz rezygnujemy z opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Ta kwestia była już poruszana w jednym z pytań, ale moje pytanie dotyczy jakby innego aspektu tej sfery. Czy pan ma wiedzę na temat tego, jak często zdarzało się, że opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej była inna niż oświadczenie rodziców i zobowiązanie rodziców?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-95">
+          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Według mojej wiedzy to były sporadyczne przypadki.</u>
+          <u xml:id="u-95.1" who="#SenatorStanislawGogacz">Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-96">
+          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Więcej pytań nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Pośle.</u>
+          <u xml:id="u-96.3" who="#PoselBartlomiejWroblewski">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku, dziękuję paniom i panom senatorom. Raz jeszcze proszę o życzliwość w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-96.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Czy przedstawiciel rządu, czyli pan minister Rzymkowski, pragnie zabrać głos w sprawie ustawy?</u>
+          <u xml:id="u-96.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-97">
+          <u xml:id="u-97.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-97.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Będzie bardzo krótko. Jako Ministerstwo Edukacji i Nauki popieramy ustawę uchwaloną w Sejmie z inicjatywy posłów. Uważamy ją za zasadną, odpowiadającą na potrzeby rodziców i uczniów, którzy chcą skorzystać z tej formy.</u>
+          <u xml:id="u-97.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Uprzedzając odpowiedź na pytanie, powiem, że oczywiście jestem do dyspozycji Wysokiej Izby, jeśli chodzi o pytania w tym zakresie. Dokładnych danych nie znam, ale na pytanie tego senatora, który chce poznać dokładną liczbę uczniów, którzy aktualnie korzystają z możliwości nauczania zdalnego, precyzyjnie odpowiemy. Może nie nadużyję zaufania do siebie, jeśli powiem, że to jest ok. 20 tysięcy uczniów, którzy w chwili obecnej z tego korzystają. To jest taki, tak bym powiedział, rząd wielkości, o takiej liczbie mówimy. Obserwujemy tutaj dosyć duży wzrost w tym roku szkolnym, czyli od 1 września 2020 r., bo jest to wzrost rzędu 60–70% w stosunku do tego, co miało miejsce wcześniej. Tyle z mojej strony w imieniu ministerstwa i rządu.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-98">
+          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Na moje pytanie pan odpowiedział, to mi wystarczy.</u>
+          <u xml:id="u-98.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pytanie chce zadać pan senator Jerzy Czerwiński.</u>
+          <u xml:id="u-98.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-99">
+          <u xml:id="u-99.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-99.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Ja mam nieco inne pytanie związane z procedurą. A mianowicie, jeśli jest wniosek rodziców, to dyrektor oczywiście ma tu swobodę, jak rozumiem, czyli wydaje decyzję pozytywną lub negatywną. Czy ma pan dane, które stwierdzają, to znaczy obrazują, jak dużo było odmów w tym zakresie? Czy jest to po prostu formalność i jeśli tylko taki wniosek wpłynie, to dyrektor zwyczajowo, tak bym to nazwał, przyznaje możliwość nauki domowej? Dlaczego o to pytam? Dlatego że wyłączamy w tej chwili opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, a w tym wypadku… Czego ja się obawiam? Może to są obawy na wyrost, ale obawiam się, że może nastąpić gwałtowne przyśpieszenie tego procesu, a przecież na państwie jako takim też ciążą pewne obowiązki związane z oświatą, chociażby z podstawą programową, z kwestiami socjalizacyjnymi, czyli uspołecznieniem itd. No, to jest inna sprawa, bo to wychowanie itd., ale mówię o tej podstawie programowej. Jest to o tyle ważne, żebyśmy… Oczywiście rodzice są odpowiedzialni za wychowanie dzieci, ale gdybyśmy tak w pełni postawili tu na odpowiedzialność rodziców, to mielibyśmy tylko szkoły w domach, tylko nauczanie domowe – tak jak było dawniej, nawiasem mówiąc. Potem zajęły się tym niektóre instytucje, np. Kościół, a w tej chwili powszechne jest raczej to, że to państwo jest za to odpowiedzialne. Panie Ministrze, czy pan nie obawia się po prostu pewnego rodzaju przyśpieszenia tego procesu, oczywiście także w związku z pandemią? My tak naprawdę nie wiemy, kto uczy dane dziecko w domu. Są organizacje, które starają się wejść do szkół ze swoimi – już nie będziemy tutaj tego oceniać – programami, tak bym to nazwał. Jaką pan ma pewność, że nie będą wchodzić do domu?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-100">
+          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-101">
+          <u xml:id="u-101.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Jest to pytanie bardzo skomplikowane i wielowątkowe. Nie jestem w stanie teraz odpowiedzieć. Mogę tutaj tylko zadeklarować, że przeprowadzimy taką analizę na temat tego, czy w ogóle mamy wiedzę na temat odmów, które do tej pory miały miejsce. Zapewne takie odmowy miały miejsce, chociażby w związku z uwarunkowaniami natury prawnej. Powiedzmy, że dziecko, które było mieszkańcem województwa X, nie mogło uczęszczać do szkoły w województwie Y, i chociażby z tego powodu mogła być taka odmowa, albo też z takiego, że brakowało rzeczonej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej. I nie ma znaczenia, jaka byłaby konkluzja tej opinii, czy byłaby pozytywna, czy negatywna, bo uprzedzając pytanie, powiem, że sama opinia w chwili obecnej, zgodnie z tymi przepisami, które jeszcze obowiązują, nie wiązała dyrektora szkoły, był jedynie wymóg posiadania tej opinii.</u>
+          <u xml:id="u-101.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Jeżeli chodzi o skalę, to mówimy o skali 20 tysięcy dzieci w stosunku do ok. 4,5 miliona uczniów, tylko w szkolnictwie podstawowym. To jest naprawdę niewielka grupa. Czy będzie wzrost? W mojej ocenie będzie wzrost, ale taki był cel projektodawców. I my się do tego przychylamy.</u>
+          <u xml:id="u-101.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">A kwestia nauczania… Mamy wiele organów prowadzących szkoły w Polsce. Oczywiście, ten obowiązek spoczywa w większości na jednostkach samorządu terytorialnego, a więc można tu wyróżnić jakby… Rola państwa sprowadza się do nadzoru nad realizacją programu edukacyjnego, nadzoru pedagogicznego nad szkołą, a rolą szkoły jest przede wszystkim edukować i wspierać proces wychowania. Niemniej jednak proces wychowawczy jest tutaj w olbrzymiej większości po stronie rodziców. To rodzice powinni decydować o tym, w jakim duchu będą wychowywać dzieci. I to jest zgodne z literą i z duchem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ale i licznymi umowami międzynarodowymi. I w mojej ocenie, i w ocenie ministerstwa procedowana w tej chwili przez Wysoką Izbę ustawa jest zgodna z duchem konstytucji i licznych umów międzynarodowych, które takie gwarancje rodzicom dają.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-102">
+          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Aleksander Szwed.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-103">
+          <u xml:id="u-103.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-103.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, ja chciałbym ponowić tamto pytanie, które zadawałem panu posłowi sprawozdawcy. Chodzi mi o procedurę odwoławczą. No, bo teraz wszystko jest w gestii dyrektora. Jak nie ma tej opinii psychologicznej z poradni psychologiczno-pedagogicznej, to wszystko jest w gestii dyrektora. Co, jeżeli będzie decyzja odmowna? Czy ustawa przewiduje jakąś procedurę odwoławczą w tym zakresie? Czy można się od takiej decyzji odwołać, czy to już jest decyzja ostateczna?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-104">
+          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-104.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Ale od decyzji o nieprzyjęciu do szkoły?</u>
+          <u xml:id="u-104.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Nie, o nauczaniu w domu, nauczaniu domowym.</u>
+          <u xml:id="u-104.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Od braku zgody na to, Panie Ministrze…</u>
+          <u xml:id="u-104.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">Tak.</u>
+          <u xml:id="u-104.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">…od braku zgody dyrektora szkoły na nauczanie domowe, tak ja to rozumiem.</u>
+          <u xml:id="u-104.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-105">
+          <u xml:id="u-105.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Znaczy dyrektor szkoły, która prowadzi nauczanie w trybie nauczania domowego, czyli bez obowiązku realizacji obowiązku szkolnego w szkole… Przysługuje oczywiście możliwość odwołania od takiej decyzji administracyjnej na zasadach ogólnych.</u>
+          <u xml:id="u-105.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Marszałku, jeszcze, jeśli mogę…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-106">
+          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-107">
+          <u xml:id="u-107.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Jeszcze to drugie pytanie, gdzie mówiłem o podmiotach, na które będzie oddziaływała ta nowelizacja ustawy. I oczywiście chodziło mi o uczniów i rodziców, ale również o osoby, które są poza granicami kraju. Bo w tym momencie, jak się wydaje, więcej osób, które wyjechały z kraju w jakichś różnych okolicznościach np. kilka lat temu, a dzisiaj chcą, żeby ich dzieci uczyły się w polskich szkołach… No, takie nauczanie zdalne spowoduje, że te możliwości będą dużo większe. Czy ministerstwo tutaj przygotowuje jakąś taką akcję promocyjną nauczania w polskich szkołach? Czy jakieś podmioty zwracały się tutaj… Czy w toku konsultacji nad tą ustawą jakieś podmioty też wyrażały swoje opinie?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-108">
+          <u xml:id="u-108.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Tak, oczywiście. W pracach nad tą ustawą, już podczas procedowania, po przedłożeniu przez grupę posłów, brał udział ORPEG, czyli Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. I tutaj jakby istotą całego zagadnienia jest pojęcie fundamentalne z punktu widzenia polskiego systemu oświaty, czyli obowiązek szkolny. O obowiązku szkolnym możemy mówić wyłącznie wobec obywateli polskich przebywających w Polsce, ale również za granicą. Bardzo dużo przedstawicieli naszego narodu mieszkający poza granicami państwa polskiego nie posiada obywatelstwa polskiego, a tym samym nie jest zobowiązanych do realizacji obowiązku szkolnego w Polsce, realizuje ten obowiązek szkolny w państwie, w którym przebywa. Do tego dochodzi jeszcze grupa obywateli państwa polskiego przebywających poza granicami państwa polskiego, którzy chcą realizować obowiązek szkolny w państwie, w którym aktualnie przebywają. Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą prowadzi de facto to samo, czym jest nauczanie domowe w kraju, tzn. możliwość uczestnictwa w wideokonferencjach, bezpośredni kontakt z nauczycielami w formie online. I oczywiście na koniec danego cyklu jest możliwe przystąpienie do egzaminu kwalifikacyjnego dla danego roku szkolnego, ale również jest możliwość zaliczenia w pewnych etapach, poprzez poszczególne prace z poszczególnych przedmiotów, danego etapu kształcenia w danej klasie. A więc Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą daje taką ofertę przedstawicielom naszego narodu, tym posiadającym obywatelstwo polskie, ale również tym, którzy tego obywatelstwa nie posiadają i realizują obowiązek szkolny w kraju przebywania. Tak więc to przedłożenie, które było w pierwotnym rozwiązaniu, nie pasowało do polskiego systemu opartego na pojęciu obowiązku szkolnego.</u>
+          <u xml:id="u-108.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Jeżeli mogę, Panie Marszałku, dopytać…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-109">
+          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-110">
+          <u xml:id="u-110.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Jak to jest, Panie Ministrze, w przypadku posiadania podwójnego obywatelstwa, jeżeli ktoś mieszka np. na terenie Niemiec i posiada obywatelstwo polskie i niemieckie? Czy to pozostaje w gestii rodzica, czy np. państwo niemieckie honoruje to, że ten obowiązek jest, mimo wszystko, w państwie polskim, tj. pomimo że rodzina zamieszkuje na terenie Niemiec?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-111">
+          <u xml:id="u-111.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Tak, to powinno być respektowane.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-112">
+          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Stanisław Gogacz. Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-113">
+          <u xml:id="u-113.0" who="#SenatorStanislawGogacz">Panie Ministrze, jeżeli chodzi o oświadczenie woli rodziców… Ja chciałbym zapytać, co z tego wynika, bo rodzice mogą złożyć oświadczenie woli, no i wynikałoby z tego, że to już wystarczy… Ale czy ktoś będzie weryfikował to oświadczenie woli? Czy stwierdzenie w oświadczeniu woli, że zapewnia się dziecku warunki… Czy to oświadczenie wystarczy, czy ono będzie podlegało weryfikacji? A być może… Czy jest jakaś instytucja, która może stwierdzić, że jednak tak nie jest? No a tym bardziej, że w kolejnym warunku, jakim jest właśnie zgoda na to nauczanie, nie jest mowa o oświadczeniu woli, tylko o zobowiązaniu rodziców do przystępowania… A wydaje się, że jeżeli chodzi o jakość czy też status prawny, to zobowiązanie jest czymś bardziej istotnym niż oświadczenie woli. Proszę mi, krótko mówiąc, powiedzieć: kto będzie weryfikował to oświadczenie woli rodziców?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-114">
+          <u xml:id="u-114.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Bardzo krótko odpowiadam. To jest tak samo jak w przypadku dzieci realizujących obowiązek szkolny w szkole – w rejonie, w którym mieszkają, właściwy organ administracji samorządowej bada realizację obowiązku szkolnego. Tutaj nie ma żadnej pod tym względem różnicy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-115">
+          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pan senator Jerzy Czerwiński.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-116">
+          <u xml:id="u-116.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-116.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Im dłużej się nad tym zastanawiam, tym bardziej jestem – przepraszam – przeciwny tej ustawie. W tej warstwie… Ja nie mówię o tych sprawach wojewódzkich, ograniczeniach administracyjnych… Bo jeśli tu jako argument pada to, że długo się czeka na opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej – która jest tylko opinią, nawiasem mówiąc… Ale w pewnych wypadkach, np. w przypadku dużej szkoły w mieście, tak jak powiedziałem, dyrektor na pewno nie zna ucznia osobiście, a więc na czymś musi polegać podczas wydawania swoich decyzji. A proszę zauważyć, że ten kontakt będzie wtedy, praktycznie rzecz biorąc, zerowy. Przychodzi dwójka rodziców czy może jeden rodzic i mówi: my tak chcemy. No i co ma zrobić dyrektor? Na jakiej podstawie ma wydać swoją decyzję? No ale dobrze, przyzwalamy, rzeczywiście może tak być. Ale potem trzeba to w jakiś sposób weryfikować. A jedyną weryfikacją w tym przypadku, niezależną od rodziców, tak bym to określił, jest zdawalność egzaminów. Nic więcej. No ale dobrze, tak też może być.</u>
+          <u xml:id="u-116.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Panie Ministrze, my mieliśmy niedawno przykłady, jak młode dziewczyny demonstrowały pod różnymi instytucjami. To także jest efekt wychowania. I żeby było jasne: nie twierdzę, że to jest efekt wychowania domowego – tu jest, według mnie, wprost przeciwnie. Ale czy nie ma pan żadnych obaw, że rozprzęgając ten system kompletnie, rozluźniając go, nie dając państwu – a w tym wypadku państwo jest reprezentowane przez dyrektora… Ale, nawiasem mówiąc, samorządy to też państwo, wbrew pozorom – bo się rozgranicza, że czym innym jest władza centralna, a czym innym samorządowa. Niemniej jednak samorząd to ciągle jest państwo. A więc czy nie dając dyrektorowi żadnych narzędzi, zwalniając go tak naprawdę z odpowiedzialności… Czy przez to ten system nie ulega zbytniemu rozluźnieniu? I czy potem będziemy próbowali to ewentualnie wycofać, gdy efekty będą nie takie, jak zamierzaliśmy? Bo to, jaki jest sens nauczania domowego, to my wszyscy wiemy. Czy tutaj chodzi tylko o nauczanie domowe?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-117">
+          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-118">
+          <u xml:id="u-118.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">W moje ocenie, Panie Marszałku i Panie Senatorze, wolą projektodawców ustawy było danie rodzicom możliwości decydowania o formie realizacji obowiązku szkolnego przez uczniów, o tym, czy chcą oni realizować ten obowiązek szkolny w murach szkoły, tak jak robi to przytłaczająca większość polskiej młodzieży i jak robiliśmy to my, absolwenci polskich szkół, którzy wyłącznie w murach polskich uczelni, polskich szkół podstawowych i ponadpodstawowych realizowali obowiązek szkolny, czy też realizować ten obowiązek szkolny w domu, ale oczywiście z obowiązkiem weryfikacji poziomu wiedzy uzyskanej w toku edukacji, która ustawicznie trwa poza murami szkoły, w domu pod nadzorem rodziców, jedna w łączności również z nauczycielem, bo taka możliwość jest zapewniona. Ja mogę tylko i wyłącznie do państwa, do senatorów, ale również do posłów apelować o to, aby pochylić się nad ewentualnymi rozwiązaniami, które mogą to weryfikować. W naszej ocenie taka weryfikacja w chwili obecnej przebiega w sposób prawidłowy, ale zawsze można pomyśleć o dodatkowych elementach mogących np. przeciwdziałać ewentualnym patologiom, które mogą zaistnieć. Jednak podkreślam, że większość dzieci realizujących obowiązek szkolny poza murami szkoły, tych, które korzystają z tzw. nauczania domowego, realizuje go w sposób prawidłowy i to ma odzwierciedlenie chociażby w wynikach egzaminów klasyfikacyjnych na koniec danego roku szkolnego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-119">
+          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pani senator Małgorzata Kopiczko. Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-120">
+          <u xml:id="u-120.0" who="#SenatorMalgorzataKopiczko">Panie Ministrze, czy to nie jest tak, że to dyrektor szkoły i nauczyciele mają tak naprawdę w każdej szkole opracowane procedury kontroli realizacji podstawy programowej, procedury związane z przeprowadzaniem egzaminów klasyfikacyjnych? Ten uczeń w trakcie nauczania domowego – ja jestem praktykiem i mówię to jako praktyk – jest poddawany takiej weryfikacji i tak naprawdę, jeżeli nie jest spełniany warunek realizacji podstawy programowej, jeżeli uczeń nie zda egzaminów na jakimś etapie, to zezwolenie w każdej chwili może być cofnięte. To nie jest tak, że wydajemy pozwolenie i nie kontrolujemy tego. I tak naprawdę to szkoła odpowiada, dyrektor szkoły jako przedstawiciel tego organu, jak również wychowawca klasy, do której to dziecko jest przypisane. To nie jest też tak, że ten wychowawca nie kontroluje. Tu jest pewna kontrola za strony szkoły, żeby było jasne, to nie jest tak, że to nauczanie odbywa się poza kontrolą. Kontrola jak najbardziej jest przeprowadzana.</u>
+          <u xml:id="u-120.1" who="#SenatorMalgorzataKopiczko">Ja tutaj też troszeczkę chciałabym rozwiać obawy…</u>
+          <u xml:id="u-120.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Pani Senator, pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-120.3" who="#SenatorMalgorzataKopiczko">Tak, ja wiem, za długo, już… Ale mogę zadać drugie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-120.4" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Ależ oczywiście, tylko że to powinno być w formie pytania…</u>
+          <u xml:id="u-120.5" who="#SenatorMalgorzataKopiczko">Właśnie, pytanie. Chciałabym w formie pytania… Czy pan minister mógłby już dzisiaj złożyć taką deklarację, że po pewnym procesie, który wprowadzimy, przeprowadzimy monitoring realizacji tego nauczania, że zrobi to ministerstwo edukacji narodowej, poprzez poszczególne kuratoria i dyrektorów szkół, i przedstawi wyniki na posiedzeniu komisji nauki i edukacji w Senacie czy również w Sejmie? Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-121">
+          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-122">
+          <u xml:id="u-122.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Odpowiadając na pierwsze pytanie, powiem, że w pełni się zgadzam z tezami postawionymi przez panią senator.</u>
+          <u xml:id="u-122.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Odpowiadając na drugie pytanie, powiem, że ja i ministerstwo edukacji narodowej jesteśmy do dyspozycji państwa jako Wysokiej Izby, jeśli chodzi o dyskusję opartą na danych, które zbierzemy za pośrednictwem kuratoriów i które przeanalizujemy w Ministerstwie Edukacji i Nauki. Jak najbardziej tak, tylko proponowałbym ewentualnie poczekać rok, abyśmy zobaczyli, jak to rozwiązanie będzie wyglądało od 1 września bieżącego roku. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-123">
+          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Ale ja mam jeszcze pytanie…</u>
+          <u xml:id="u-123.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-123.3" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">…związane z Polonią i systemem nauczania. Czy nie jest tak, że tego typu egzaminy dla Polaków, obywateli albo osób, które tam mieszkają… To są nasi obywatele albo osoby narodowości polskiej. Te egzaminy w polskim systemie są egzaminami dodatkowymi. No, mnie się wydaje… a nawet jestem pewny, że jeśli dana osoba tam mieszka – nieważne, czy to jest pobyt czasowy, czy stały – to musi realizować obowiązek szkolny tego właśnie państwa.</u>
+          <u xml:id="u-123.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-123.5" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tak? Czyli w tym przypadku to nauczenie domowe jest tak jakby uzupełnieniem systemu miejscowego. Ono ma duże znaczenie, jeżeli dziecko czy młody człowiek powraca do polskiego systemu. To ułatwia ponowne wejście do polskiego systemu. Jest to coś dodatkowego, a w związku z tym mówimy o innej sytuacji niż w przypadku nauczania domowego w Polsce. No, pytam o to, żeby mieć pewność, choć w tej kwestii pewność już mam.</u>
+          <u xml:id="u-123.6" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Ale mam do pana pytanie, czy… Bo tego, przyznam się, nie wiem.</u>
+          <u xml:id="u-123.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Ja już w tym momencie mogę odpowiedzieć, Panie Marszałku, bo domyślam się, co jest sednem problemu.</u>
+          <u xml:id="u-123.8" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Nie, nie, ten wątek ja już zakończyłem.</u>
+          <u xml:id="u-123.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Aha, dobrze.</u>
+          <u xml:id="u-123.10" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Ale mam jeszcze pytanie dotyczące tej zgody, odmowy wydania przez dyrektora szkoły zgody na nauczanie domowe. Mam pytanie, czy to jest na pewno decyzja administracyjna. Mówię o dyrektorze szkoły.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-124">
+          <u xml:id="u-124.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Tak, tak, oczywiście.</u>
+          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Tak? Dobrze, dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-124.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Tak, oczywiście, bo realizacja obowiązku szkolnego… I to jest po części odpowiedź na pierwsze pytanie pana marszałka. W przypadku obywateli państwa polskiego – no, to jest też uzależnione od tego, o obywatelach jakiego państwa mówimy – system oświaty opiera się na pojęciu realizacji obowiązku szkolnego. Obywatel państwa polskiego w pełni realizuje obowiązek szkolny, uczęszczając do szkoły w Polsce, ale może też realizować obowiązek szkolny poza murami szkoły. I to jest właśnie to prawidłowe, prawne określenie nauczania domowego. Ale będąc poza granicami państwa, na stałe czy czasowo, może on realizować polski obowiązek szkolny, uczęszczając do szkoły państwa, w którym chwilowo przebywa. Powiem wprost: nie można podwójnie realizować obowiązku szkolnego. Aczkolwiek ORPEG daje również możliwość uczestniczenia w zajęciach, nazwijmy to, tożsamościowych, istotnych z punktu widzenia osób narodowości polskiej. Chodzi o naukę języka polskiego, naukę polskiej historii i geografii, czyli tych elementów, które nie znajdują odzwierciedlenia w programach nauczania w tych państwach, w których te osoby przebywają. Mam nadzieję, że to była wyczerpująca odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-125">
+          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze. Sytuacja jest jasna.</u>
+          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Więcej pytań nie ma.</u>
+          <u xml:id="u-125.2" who="#WicemarszalekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-125.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiTomaszRzymkowski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-125.4" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-126">
+          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu panią senator Joannę Sekułę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-127">
+          <u xml:id="u-127.0" who="#SenatorJoannaSekula">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-127.1" who="#SenatorJoannaSekula">Chciałabym na początku mojego wystąpienia przeczytać państwu fragment pewnego dokumentu.</u>
+          <u xml:id="u-127.2" who="#SenatorJoannaSekula">Bardzo bym poprosiła pana ministra, żeby jednak został do końca naszej dyskusji. Dziękuję bardzo. Szkoda, że nie ma już pana posła wnioskodawcy.</u>
+          <u xml:id="u-127.3" who="#SenatorJoannaSekula">„Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa; kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wskazaniami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Prawach Dziecka. Nauczanie i wychowanie – respektując chrześcijański system wartości – za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności”.</u>
+          <u xml:id="u-127.4" who="#SenatorJoannaSekula">To są słowa z preambuły ustawy o systemie oświaty z 1991 r. I w tejże ustawie zapisane zostało prawo do edukacji domowej. Wszystkie późniejsze działania już tylko to zepsuły. Wyraźnie było w tej ustawie napisane, w art. 16 w ust. 8, że na wniosek rodziców dziecka dyrektor szkoły może zezwolić na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą. Dziecko sprawujące ten obowiązek w tej formie może otrzymać świadectwo ukończenia szkoły podstawowej na podstawie egzaminu klasyfikacyjnego przeprowadzonego przez szkołę, w której dyrektor udzielił zezwolenia na taką formę spełniania obowiązku szkolnego.</u>
+          <u xml:id="u-127.5" who="#SenatorJoannaSekula">Proszę państwa, to był rok 1991. Od tego momentu edukacja domowa mogła być realizowana zgodnie z wolą rodzica, który podejmował takie działanie, będąc świadomym tego, że szkoła niekoniecznie może spełniać jego oczekiwania. Wprowadzane późniejsze regulacje odnoszące się do edukacji domowej zaczęły powodować ograniczenia w dostępie do edukacji domowej. I w końcu przyszedł taki moment, w roku 2016, kiedy ustawa o systemie oświaty została zastąpiona prawem oświatowym, do którego została przeniesiona preambuła, po to, żeby można było usankcjonować dewastację systemu edukacji, który był wprowadzony. Pani minister Zalewska podjęła wówczas decyzję o ograniczeniu dostępu do szkół tylko i wyłącznie do terenu województwa, ograniczyła subwencję oświatową, która idzie do szkoły za dzieckiem realizującym edukację domową – tę subwencję ograniczyła do 60% – oraz ograniczyła możliwość uzyskania opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej tylko i wyłącznie do poradni publicznych.</u>
+          <u xml:id="u-127.6" who="#SenatorJoannaSekula">W związku z tym, jeżeli słyszę dzisiaj od pana posła wnioskodawcy, że my przywracamy rodzicom możliwość dokonywania świadomych wyborów, likwidujemy bariery administracyjne i że to ma być sukces tej nowelizacji, to, proszę państwa, zachodzi tu jakieś nieporozumienie, jeśli chodzi o terminy i treści wprowadzanego prawa. To wszystko, o czym dzisiaj pan minister i poseł wnioskodawca mówił, już było. To państwo swoimi reformami edukacyjnymi odebraliście rodzicom i dzieciom możliwość łatwiejszego dostępu do edukacji domowej. Dzisiaj zaczynacie się wycofywać z tego, mówiąc o jakichś konstytucyjnych prawach. To wszystko już było. Dlaczego więc pan poseł wnioskodawca… Nie ma już go z nami na sali i nie może wejść w rolę, a tak to dzisiaj wyglądało, kandydata na rzecznika, mówiąc nam o wolności, o korzystaniu z praw konstytucyjnych do wychowania dzieci zgodnie z własnym przekonaniem i światopoglądem.</u>
+          <u xml:id="u-127.7" who="#SenatorJoannaSekula">Proszę państwa, to jest ustawa o systemie oświaty. Edukacja to nie jest kościół ani zajęcia, które mają budować w dziecku postawę zgodną z jakąś wytyczną państwa. Dlatego też wszystkie środowiska, które zajmują się edukacją domową, działając na rzecz faktycznego uwolnienia dzieci od opresyjnego w chwili obecnej systemu edukacji publicznej… Poza tym, jak tutaj usłyszałam, dyrektor jest czy też powinien być urzędnikiem państwowym…</u>
+          <u xml:id="u-127.8" who="#SenatorJerzyCzerwinski">A nie jest? Pełni funkcję…</u>
+          <u xml:id="u-127.9" who="#SenatorJoannaSekula">Nie, proszę pana, jest menedżerem szkoły i tyle. I powinien realizować to, co w tej preambule jest zapisane. Czyli…</u>
+          <u xml:id="u-127.10" who="#SenatorJerzyCzerwinski">No, wie pani…</u>
+          <u xml:id="u-127.11" who="#SenatorJoannaSekula">No, bardzo się cieszę. To jest właśnie podejście do tego, że dewastuje się coś, potem przychodzi się i oddaje trochę, mówiąc: „Oddajemy wam wolność obywatelską”. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-127.12" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Używa pani słów, których pani nie rozumie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-128">
+          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-128.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senatorowie Aleksander Szwed, Alicja Chybicka, Halina Bieda, Ryszard Świlski, Mariusz Gromko, Janusz Pęcherz, Beniamin Godyla, Agnieszka Gorgoń-Komor, Ewa Gawęda, Ewa Matecka, Agnieszka Kołacz-Leszczyńska złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-128.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-128.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-128.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Wysoki Senacie, przypominam, że punkt szósty, tj. ustawa o zmianie ustawy o pomocy społecznej, został już rozpatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-128.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-128.7" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siódmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo lotnicze.</u>
+          <u xml:id="u-128.8" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 349, a sprawozdanie komisji – w druku nr 349 A.</u>
+          <u xml:id="u-128.9" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę sprawozdawcę Komisji Infrastruktury, senator Halinę Biedę, o przedstawienie sprawozdania komisji. Pani senator zdalnie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-129">
+          <u xml:id="u-129.0" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-129.1" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-129.2" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia sprawozdania Komisji Infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-129.3" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Komisja jednogłośnie wnosi o przyjęcie ustawy bez poprawek. Ja tylko dodam, że ustawa nowelizuje ustawę – Prawo lotnicze, rozszerzając zakres art. 163c i umożliwiając wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych samolotami, statkami powietrznymi, pozostającymi ciągle jednak pod nadzorem krajowym. Podczas posiedzenia komisji wypowiedzieli się również lotnicy, że zwłaszcza teraz, w sezonie, kiedy loty przeciwpożarowe i gaśnicze są w większym stopniu wymagane, wskazane jest, aby taką ustawę bez poprawek i bez zbędnej zwłoki przyjąć. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-130">
+          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senator sprawozdawcy.</u>
+          <u xml:id="u-130.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie widzę chętnych.</u>
+          <u xml:id="u-130.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Projekt tej ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister infrastruktury.</u>
+          <u xml:id="u-130.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Witamy na sali pana ministra Marcina Horałę oraz wiceprezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, pana Michała Witkowskiego.</u>
+          <u xml:id="u-130.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko rządu?</u>
+          <u xml:id="u-130.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-131">
+          <u xml:id="u-131.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarcinHorala">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-131.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarcinHorala">Króciutko, bo to i krótka, i chyba niekontrowersyjna ustawa. Potrzeba jej przyjęcia pojawiła się tak naprawdę w roku 2019, kiedy to w ramach nowelizacji prawa lotniczego dokonaliśmy też recepcji pewnych przepisów europejskich i nadzór nad lotami zarobkowymi został przekazany do EASA, instytucji europejskiej, ale pozostawiono w mocy dotychczas wydane certyfikaty, certyfikaty wydane przez polski Urząd Lotnictwa Cywilnego dla pewnego grona z zakresu statków powietrznych, samolotów, śmigłowców, nieco starszego typu, wysłużonych już, ale jeszcze sprawnych, działających, którymi realizowane są właśnie różnego rodzaju zarobkowe loty, przede wszystkim w ramach usług przeciwpożarowych, a także dla rolnictwa. Jak domniemywam, wówczas ustawodawca uznał, że ten czas, który jeszcze został do wygaśnięcia tych certyfikatów, to będzie też czas, kiedy w sposób naturalny te statki powietrzne ulegną wyeksploatowaniu, będą wycofywane z użytkowania. Teraz nadszedł czas, kiedy te certyfikaty wygasają, ale okazuje się, że jeszcze całkiem sporo – kilkadziesiąt – tego rodzaju jednostek jest w użyciu, ma dobry stan techniczny, funkcjonuje, świadczy te usługi. To są zarówno miejsca pracy, jak i przydatne usługi, chociażby dla Lasów Państwowych… No i teraz, kiedy te certyfikaty wygasają, oznaczałoby to, że, niejako jak nożem uciął, mówiąc kolokwialnie, ta działalność musi się zakończyć.</u>
+          <u xml:id="u-131.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarcinHorala">Stąd propozycja nowelizacji, która dałaby polskiemu Urzędowi Lotnictwa Cywilnego możliwość sprawowania nadzoru nad recertyfikacją tych statków powietrznych. To oczywiste, że one młodsze się nie robią, więc pewnie z czasem będą po kolei wychodzić z eksploatacji, ale póki są sprawne, póki są bezpieczne, chcemy dać taką możliwość. Chcemy, żeby ludzie mieli pracę, żeby mogli dalej te usługi wykonywać, żeby gospodarstwa rolne czy Lasy Państwowe mogły z tych usług korzystać. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-132">
+          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu, związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-132.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie widzę chętnych.</u>
+          <u xml:id="u-132.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-132.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-132.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senatorowie Aleksander Szwed, Mariusz Gromko i Jolanta Hibner złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-132.6" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-132.7" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-132.8" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Panie Ministrze, Panie Prezesie, bardzo dziękuję za przybycie do Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-132.9" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Wysoki Senacie, przypominam, że punkt ósmy i punkt dziewiąty zostały już rozpatrzone.</u>
+          <u xml:id="u-132.10" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziesiątego porządku obrad: informacja Prezesa Rady Ministrów o stanie przygotowań do uruchomienia środków z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej (Next Generation EU).</u>
+          <u xml:id="u-132.11" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Pragnę przywitać…</u>
+          <u xml:id="u-132.12" who="#SenatorAleksanderSzwed">Pan minister wyszedł…</u>
+          <u xml:id="u-132.13" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Aha, to poczekamy momencik na pana ministra.</u>
+          <u xml:id="u-132.14" who="#Gloszsali">O, już wchodzi.</u>
+          <u xml:id="u-132.15" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Pragnę przywitać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, pana Waldemara Budę.</u>
+          <u xml:id="u-132.16" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę pana ministra o zabranie głosu i przedstawienie informacji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-133">
+          <u xml:id="u-133.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Dzień dobry.</u>
+          <u xml:id="u-133.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pani Marszałek! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-133.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Bardzo dziękuję za zaproszenie na dzisiejsze posiedzenie plenarne Senatu i za możliwość przedstawienia informacji o przygotowaniach do wdrożenia Krajowego Planu Odbudowy, do skorzystania ze środków, które wiążą się z przyjęciem Krajowego Planu Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-133.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, te prace rzeczywiście trwają. Cała historia Krajowego Planu Odbudowy i europejskiego Funduszu Odbudowy rozpoczęła się w maju zeszłego roku, już po 2 miesiącach od wystąpienia pandemii, kiedy to pojawił się pomysł, ażeby poszukać rozwiązań, które załagodzą skutki, przede wszystkim gospodarcze, pandemii, która się już wówczas rozwijała. Decyzje w zakresie powstania Funduszu Odbudowy zapadły na szczycie Rady Europejskiej w lipcu, a ostatecznie zostały one potwierdzone w grudniu. Szanowni Państwo, od tego czasu, już od pierwszych decyzji Rady Europejskiej, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przygotowywało się do wdrożenia… Początkowo były to tylko założenia. Nie było żadnego dokumentu, który by wskazywał, jak ten Plan Odbudowy miałby wyglądać. Rozporządzenie w tej sprawie pojawiło się 12 lutego tego roku, kiedy przygotowane były już pewne założenia, pewne projekty. Na tej podstawie pracowaliśmy. Pierwsze prace rozpoczęły się od diagnozy sytuacji z punktu widzenia potrzeb inwestycyjnych i reform, które są niezbędne w związku z pandemią. Zebraliśmy ponad 1 tysiąc 200 propozycji, na co można byłoby te środki europejskie skierować. Na tej podstawie zbudowaliśmy matrycę Krajowego Planu Odbudowy, czyli, można powiedzieć, pewien schemat, który później powinien nadać ostateczny kształt całemu planowi odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-133.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Ale trzeba powiedzieć jasno, że Krajowy Plan Odbudowy to coś zupełnie innego niż to, co do tej pory znaliśmy, z czym do tej pory mieliśmy do czynienia. Przede wszystkim chodzi o to, że tutaj poprzeczka jest zawieszona dużo wyżej. Tutaj dyskusja zaczyna się od reform. Trzeba przedstawić reformy zgodne, po pierwsze, z pewnego rodzaju wytycznymi semestru europejskiego i Rady Europejskiej, a po drugie, z kierunkami rozwoju Komisji Europejskiej, czyli z kierunkami związanymi z Zielonym Ładem oraz wyzwaniami cyfryzacyjnymi. Dopiero na tej podstawie można przedstawiać konkretne inwestycje jako pewną formę realizacji tych reform. I tak do tego podeszliśmy w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Stworzyliśmy szereg reform, które zostały przedstawione przez resorty jako reformy kluczowe w kontekście odbudowywania gospodarki, odbudowania wielu sektorów, które ucierpiały w związku z pandemią. Tak że dopiero na tej podstawie będziemy budowali cały katalog inwestycji, które mogą być realizowane z Krajowego Planu Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-133.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Komisja Europejska postawiła 6 wyzwań, które w ramach Krajowego Planu Odbudowy powinny być zrealizowane, i my w odpowiedzi na te 6 wyzwań przedstawiliśmy Krajowy Plan Odbudowy w 5 komponentach, komponentach, które sprowadzają się, można powiedzieć tak już intuicyjnie, do zagadnień, które znamy i o których dyskutujemy.</u>
+          <u xml:id="u-133.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pierwszy, Szanowni Państwo, bardzo ważny, który nas wprost dotyczy i odnosi się do gospodarki, przedsiębiorczości, tj. odporność i konkurencyjność gospodarki. I tutaj, Szanowni Państwo, proponujemy wiele działań nakierowanych na wzmocnienie sektorów, które najbardziej ucierpiały podczas pandemii. Przede wszystkim tu jest ta cała branża HoReCa, czyli hotelarska, gastronomiczna, ona oczywiście otrzymała środki płynnościowe z tarczy finansowej i to jest bezsprzeczne, że to pozwoliło uratować miliony miejsc pracy. No, ale jest taka diagnoza, że oprócz tego wiele jest dziedzin, wiele jest branż, które wymagają stworzenia pewnego rodzaju odporności, bo cały Fundusz Odbudowy to jest odbudowa i odporność. I dlatego wiele sektorów nie tyle musi się odbudowywać… Ja zaznaczę, że w Polsce jak dotąd przechodzimy epidemię z punktu widzenia gospodarczego najłagodniej w Europie. Wskaźnik ubytku PKB na poziomie minus 2,8 jest jednym z najniższych w Europie, a jeśli chodzi o bezrobocie, to bezrobocie też jest najniższe w Europie. No więc nasz plan skupia się raczej na budowaniu pewnego rodzaju odporności niż na odbudowie. Co więcej, tarcza finansowa rzeczywiście spowodowała brak masowych upadłości firm, z czym mieliśmy do czynienia w wielu krajach, chociażby w Hiszpanii, Grecji, we Włoszech. U nas rzeczywiście zakres odbudowy polega na tym, żeby dużo pewniej, dużo stabilniej, dużo bardziej przewidywalnie zderzyć się z podobną sytuacją w przyszłości. Bo dzisiaj już nikt spośród ekspertów, od medycznych po gospodarczych, nie mówi inaczej niż w ten sposób, że dzisiaj mamy pandemię COVID-19, ale podobne anomalie mogą spotkać gospodarki europejskie i światowe w przyszłości. Możemy liczyć, że na pewno się pojawią, tylko pytanie: jakie, czy to będą klęski żywiołowe, czy to będą podobne pandemiczne wyzwania? Z całą pewnością czas jest na tyle niestabilny, na tyle dynamiczny, że należy szukać rozwiązań, tak aby gospodarka nie podlegała takim perturbacjom, z jakimi mamy do czynienia teraz, podczas epidemii COVID-19.</u>
+          <u xml:id="u-133.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, te reformy, które zaplanowaliśmy, i te inwestycje, które planujemy zrealizować, temu właśnie mają służyć – żeby zbudować pewnego rodzaju odporność. I jeżeli mówimy chociażby o przedsiębiorczości, to chcielibyśmy w cały segment, w cały łańcuch gospodarczy wbudować instrumenty, które cały ten proces gospodarczy, tę strukturę gospodarczą uodpornią. Np. chcielibyśmy, ażeby branże najbardziej zagrożone tego typu sytuacjami szukały branż albo części działalności, dywersyfikacji, która pozwoli im przestawić się, kiedy dochodzi do takich sytuacji jak pandemia. Chodzi tutaj chociażby o restauracje, które w pierwszym momencie były absolutnie bezbronne wobec pandemii; one musiały być zamknięte w całej Europie, na świecie też były zamknięte. No i dzisiaj jest pytanie: co można zrobić, żeby podobna sytuacja tak bardzo tej branży nie dotknęła, branży, która bardzo mocno się rozwija, która, można powiedzieć, w trendach10-letnich wykazuje wzrosty kilkunastoprocentowe, różnie, w Polsce nawet powyżej średniej europejskiej. Jednak ta branża na takie turbulencje będzie narażona. I oczywiście można dywersyfikować tę działalność poprzez rozbudowanie chociażby działalności usług gastronomicznych, które mogą funkcjonować, że tak powiem, nieopodal, mogą funkcjonować równolegle, a które nie były zawsze, dotychczas nie towarzyszyły każdej restauracji. Mówimy również o hotelach, również mówimy o częściach rekreacyjno-turystycznych, które też bardzo ucierpiały. Nie można w tym pierwszym komponencie pominąć rolnictwa. Ono bardzo ucierpiało, również z tego powodu, że poprzerywano łańcuchy dostaw. Część produktów, które składały się na produkt końcowy dla konsumenta, przestała być produkowana albo były one produkowane z dużym opóźnieniem, z dużymi zaległościami. Wynikało to z tego, że do tej pory, jeśli chodzi o politykę i funkcjonowanie gospodarcze, polegało to jednak na szukaniu produktów, które były najtańsze bez względu na logistykę i bez względu na bezpieczeństwo łańcucha dostaw. Wiele komponentów było sprowadzanych do zakładów przetwórczych albo z odległych miejsc w Polsce, albo nawet z zagranicy. Doprowadziło to do sytuacji, w której te łańcuchy były poprzerywane poprzez uniemożliwienie kontaktów, uniemożliwienie przejazdów, uniemożliwienie współpracy zakładów i przedsiębiorców, którzy byli niezbyt mocno ze sobą powiązani, bo wiązała ich tylko ta relacja handlowa oparta na najniższej cenie bez względu na bezpieczeństwo transakcji i stabilność dostaw. W komponencie rolniczym chcielibyśmy postawić na rozwój sektora rolno-spożywczego z naciskiem na lokalny rozwój. Chodzi o to, żeby powstawały zakłady przetwórcze bardzo blisko producentów rolnych, ażeby produkt rolniczy, płody rolne nie krążyły po całej Polsce ani Europie. Średnio, zgodnie z wyliczeniami Komisji Europejskiej, łańcuch dostaw, czyli w tej formule „Od pola do stołu”, wynosi 173 km, jeśli chodzi o produkty i półprodukty, które muszą krążyć, żeby ostatecznie produkt dotarł do klienta. I ta odległość w czasie pandemii wydłużyła się jeszcze ze 173 km do bodajże 177 km. Zatem to pokazuje, że tu mamy bardzo wiele do zrobienia i przy okazji tej pandemii musimy wyciągnąć z tego wnioski. Dlatego dobrze byłoby, żeby produkty i płody rolne były przetwarzane bardzo blisko miejsca ich wytworzenia, a później te produkty były dostępne też bardzo blisko miejsca, gdzie te zakłady przetwórcze funkcjonują.</u>
+          <u xml:id="u-133.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Potrzebne są też – i to jest zupełnie oczywista diagnoza – centra przechowalniczo-dystrybucyjne. To jest duża bolączka dla rolników, którzy muszą sprzedawać swoje produkty w czasie, w którym zostały wyprodukowane, dlatego że nie mają możliwości ich przechowywania, a to się wiąże z pewnymi wahnięciami popytowo-podażowymi. W związku z tym najczęściej rolnik sprzedaje swoje produkty po takich cenach, jakie wynikają z górki produkcyjnej, sezonowej. Większość producentów, chociażby w Europie Zachodniej, stymuluje sprzedaż tak, ażeby nie wygenerować podaży, która by wpłynęła na cenę. I to jest bardzo ważne. Dzisiaj ten sam produkt na przestrzeni roku można sprzedawać z różnicą w cenie wynoszącą ponad 1/3. To z punktu widzenia rentowności przedsięwzięć i produkcji rolniczej jest niebagatelne, bo 1/3 to jest ogromna marża z punktu widzenia produkcji rolniczej. Najczęściej jest ona dużo, dużo, dużo niższa.</u>
+          <u xml:id="u-133.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, w komponencie „Odporność i konkurencyjność gospodarki” mamy inwestycje, które sprowadzają się, Szanowni Państwo, do innowacji, do badania i rozwoju. Żadna gospodarka nie będzie produktywna, nie będzie się rozwijała, jeżeli nie będzie stawiała na nowoczesność, jeżeli nie będzie stawiała na nowoczesne rozwiązania, które bardzo mocno wpływają na produktywność, które bardzo wpływają na efektywność wykonywania pracy, na robotyzację wykonywanej pracy. To jest przyszłość. Niestety mamy dużo barier takich, można powiedzieć, światopoglądowych i wynikających z podejścia do prowadzenia działalności. Obserwujemy raczej rozbudowywanie tych samych linii produkcyjnych niż szukanie nowych technologii, które zastąpią te starsze. Ale to jest proces, który trwa wiele, wiele lat, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat i wiemy, że musimy go rozpocząć. Inwestowanie w nowoczesne technologie w przedsiębiorstwach jest absolutnie konieczne, żeby móc myśleć o sukcesie gospodarczym w średniej i długiej perspektywie.</u>
+          <u xml:id="u-133.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, kolejny komponent to „Zielona energia i zmniejszenie energochłonności”. Ja od razu powiem o bardzo ważnym założeniu Krajowego Planu Odbudowy, jakim są markery i klimatyczne, i cyfrowe. Szanowni Państwo, 37% wydatków w ramach Krajowego Planu Odbudowy musi być przekierowane na cele związane z poprawą czy ochroną klimatu, czyli z zielonymi inwestycjami. To jest bardzo poważne wyzwanie, pomimo że to są środki, można powiedzieć, pokryzysowe, więc teoretycznie takich wymagań nie powinno być, a tutaj są dokładnie takie same wymagania jak w przypadku nowej perspektywy. 37% środków powinno być kierowane na ten cel, a 20% – na cel cyfrowy. To też jest ogromna kwota i ogromne wyzwanie. I też, no, liczymy na to, że doprowadzimy do ogromnego postępu, alokując nawet z części dotacyjnej 20% na wyzwania cyfrowe.</u>
+          <u xml:id="u-133.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">To wszystko, Szanowni Państwo, to jeszcze nie koniec tych wyzwań, ponieważ wszystkie inwestycje, które się w Krajowym Planie Odbudowy pojawiają, muszę być zgodne z zasadą do no significant harm, czyli „przede wszystkim nie szkodzić” czy „nie szkodzić nadmiernie”. Co powoduje, że nawet jeżeli inne inwestycje nie są inwestycjami sprzyjającymi poprawie czystości powietrza, klimatu, to one przynajmniej temu celowi mają nie szkodzić, mają nie pogarszać tej sytuacji. W związku z tym wszystkie stare technologie, związane z dużą emisją, są niemożliwe, nawet gdyby wypełnić ten współczynnik 37%. Czyli nie możemy powiedzieć, że kupimy 1 tysiąc 200 bardzo ekologicznych autobusów, ale przy okazji – skoro już wypełnimy ten cel – kupimy 40 czy 50 wysokoemisyjnych, niespełniających chociażby normy Euro 6. Tak więc na każdą inwestycję nałożony jest taki, że tak powiem, nawias, który każe weryfikować każdy projekt pod kątem nieszkodzenia dochodzeniu do tego zielonego ładu, który mamy w perspektywie 2050 r. I to jest ogromne wyzwanie. To pierwszy raz jest tego rodzaju reguła w kopercie dla Polski, do której musimy się stosować. I każdy projekt pod tym kątem musi być przepatrzony.</u>
+          <u xml:id="u-133.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Kolejny komponent, ten drugi, o którym już mówiłem, to „Zielona energia i zmniejszenie energochłonności”. I tutaj, Szanowni Państwo, to, co chcielibyśmy zrobić… Przede wszystkim bardzo nam zależy na zmianie miksu energetycznego, czyli na tym, co dzisiaj jest dla nas ogromnym wyzwaniem. Mamy miks energetyczny oparty na węglu. Chcemy go przestawiać w takich, powiedzmy sobie, krokach dla nas odpowiednich. I tutaj rzeczywiście rozmawiamy z Komisją, żeby to były kroki uwzględniające naszą sytuację, to, że w większości, nawet w dziewięćdziesięciu kilku procentach, mieliśmy oparcie całej energetyki właśnie na węglu. Ale chcielibyśmy, żeby ten plan był widoczny, żeby ten postęp był widoczny. Wszystkim nam zależy na tym, żeby chronić klimat, chronić czyste powietrze. I w tym zakresie postawimy przede wszystkim na offshore, czyli na farmy wiatrowe na morzu. I na ten cel, Szanowni Państwo, będziemy proponowali ponad 3 miliardy euro. To będzie skok rewolucyjny, to jest ponad 13 miliardów zł na offshore. Dodatkowo na całą infrastrukturę temu towarzyszącą, od magazynowania energii, po przesył energii, po budowę magazynów i miejsc instalacji tych farm wiatrowych… To jest cały przemysł, na którym chcielibyśmy również, jako państwo, zyskać. To znaczy chcielibyśmy nie być miejscem, w którym te farmy wiatrowe są montowane przez zagraniczne firmy, które od lat to robią na całym świecie, chcielibyśmy również u nas budować komponenty tych farm wiatrowych, żeby również u nas stocznie były zaangażowane w te projekty. Tak więc plan jest taki, żeby nie być odbiorcą usługi, nie być odbiorcą towaru, ale wejść w ten przemysł i przy okazji tych inwestycji zbudować gałąź gospodarki, która będzie tego dotyczyła</u>
+          <u xml:id="u-133.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Oczywiście, program „Czyste powietrze”, który cieszy się niesamowitym zainteresowaniem w Polsce, będzie kontynuowany, rozbudowywany dzięki temu, że dopiszemy do tego programu część środków, które wynikają z Krajowego Planu Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-133.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Mamy też, Szanowni Państwo, do czynienia z gwałtownym rozwojem fotowoltaiki w Polsce, co oczywiście ma swoje pozytywne konsekwencje w miksie energetycznym, mamy więcej energii z OZE, niemniej jednak rodzi to też konsekwencje technologiczne i zderza się z barierami technologicznymi związanymi z siecią przesyłową. Niestety, dochodzi do niestabilności sieci, dochodzi do sytuacji, w której lokalnie ilość energii wprowadzana do sieci z instalacji indywidualnych prosumentów doprowadza do niestabilności. W związku z tym są potrzebne ogromne nakłady na magazyny energii i na modernizację tej sieci, która nie jest dostosowana do tak dużego przyrostu fotowoltaiki indywidualnej, z czym mamy teraz do czynienia w związku z programem rządowym. No, wyłącznie z tego to wynika. Program „Mój prąd” doprowadził do rewolucyjnego rozwoju tej branży dzisiaj w Polsce.</u>
+          <u xml:id="u-133.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Następnie, Szanowni Państwo, transformacja cyfrowa i zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych w gospodarce. To są również poważne wyzwania. Jak dzisiaj byśmy tutaj zapytali, to prawdopodobnie nikt by nie potwierdził informacji, że ponad 1 milion gospodarstw w Polsce nadal nie ma dostępu do szerokopasmowego internetu. 1 milion gospodarstw! To są, Szanowni Państwo, miejsca, do których dotarcie technologiczne z internetem szerokopasmowym jest bardzo kosztowne. To są tereny słabo zurbanizowane, to są tereny, które są rozproszone. Ale czy my dzisiaj, Szanowni Państwo, możemy sobie pozwolić na to, żeby powiedzieć, że w związku z tym, że to jest drogie, to my się takiej inwestycji nie podejmiemy? Oczywiście nie, bo pandemia, Szanowni Państwo, pokazała jedno – że dostęp do internetu to nie jest dzisiaj, jak jeszcze 10 lat temu, dostęp do rozrywki czy, być może, dostęp do informacji. Dzisiaj to jest dostęp do służby zdrowia, dzisiaj to jest dostęp do dobrze płatnej pracy, dzisiaj to jest dostęp do nauki i szkolnictwa. A więc dzisiaj internet na poziomie światowym jest diagnozowany jako prawo bliskie prawu człowieka. Ja bym tutaj nie ideologizował, ale rzeczywiście dzisiaj pozbawianie dostępu do internetu kogokolwiek jest – już sami to czujemy – ogromnym ryzykiem i zagrożeniem dla równomiernego, spójnego rozwoju kraju. Dlatego przewidujemy ponad 1 miliard euro na cel związany właśnie z rozwojem białych plam, jeśli chodzi o dostęp do internetu. I będziemy inwestować nawet w miejsca, które są kosztowne, drogie, często z punktu widzenia prywatnego operatora nieopłacalne. Ale my będziemy to tak konstruować, żeby jednak znajdowały się podmioty, które będą chciały taką instalację budować.</u>
+          <u xml:id="u-133.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Następnie jest cyfrowa infrastruktura szkół. To bardzo ważne zagadnienie, które nam się mocno uwidoczniło w przypadku pandemii i nauki zdalnej dzieci w szkołach – i to zarówno z punktu widzenia szkoły i nauczycieli, jak i samych dzieci. Tutaj ten skok technologiczny jest potrzebny, tym bardziej że mamy do czynienia ze środowiskiem, które jest bardzo chłonne, jeśli chodzi o rozwiązania technologiczne i cyfrowe. To znaczy, dzisiaj dziecko wie więcej i potrafi więcej niż my, dorośli. Posługuje się narzędziami, które dla nas są nieznane, dla nas są tajemnicą. A więc tym bardziej inwestowanie w kreatywność w tym zakresie dzieci i młodzieży, która mogłaby z tego korzystać, jest absolutnie krokiem we właściwym kierunku.</u>
+          <u xml:id="u-133.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">No i, Szanowni Państwo, dostęp i jakość funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. System ochrony zdrowia został przetestowany w sposób nieprawdopodobny podczas pandemii. Wszyscy widzieliśmy, że system był bardzo mocno obciążony nawet bez pandemii, a dzisiaj mówimy o dramatycznej sytuacji z punktu widzenia zapewnienia miejsc w szpitalach na oddziałach covidowych. A więc wiemy, jakie są wyzwania w służbie zdrowia, a pandemia to wyjątkowo mocno pokazała. I chcemy zainwestować poważne pieniądze przede wszystkim w infrastrukturę. Ale nie to jest, Szanowni Państwo, najważniejsze. Tu będą 2,3 miliarda euro. To są ogromne kwoty i można powiedzieć, że problem służby zdrowia rozwiążemy.</u>
+          <u xml:id="u-133.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Ale, Szanowni Państwo, największy problem to są kadry medyczne, a tego żadnymi środkami w krótkiej perspektywie nie załatwimy. Zrobiliśmy już wiele, żeby było lepiej – wcześniej szkoliło się 6,5 tysiąca, dzisiaj corocznie szkoli się 10 tysięcy studentów – ale to jest proces wieloletni, nawet 10-letni. W związku z tym efekty tych działań przyjdą później. A te 10 tysięcy studentów to też nie jest ambicja, która by nam pozwalała spocząć na laurach. To jest, mimo wszystko, i tak jeszcze za mało. Dlatego szykujemy ogromny komponent wzmocnienia ośrodków akademickich, które kształcą studentów, jak również lekarzy na specjalizacjach. Chodzi o to, ażeby laboratoria, które pozwalają przeprowadzać specjalizację i też szkolić większą liczbę studentów, były bardziej dostępne. To jest bariera. Dzisiaj chętnych do studiowania na kierunkach medycznych jest wielokrotnie więcej niż miejsc. Dlatego powinniśmy zrobić wszystko, żeby tych miejsc było więcej. To są bardzo drogie miejsca z punktu widzenia szkolenia. Nauki humanistyczne są dużo tańsze, więc takie kierunki są tworzone przez szkoły prywatne. A nauki medyczne wymagają całej aparatury, laboratoriów, centrów dydaktycznych, centrów naukowych. To jest bardzo kosztowne. Jeden taki obiekt to jest ok. 130 milionów zł. Ale postaramy się, Szanowni Państwo, zrobić tu krok rewolucyjny i przekierujemy na ten cel ok. 700 milionów euro. Każdy z ośrodków medycznych dostanie wsparcie w tym zakresie, tj. zarówno te, które podlegają ministrowi zdrowia, jak i te, które podlegają ministrowi edukacji, nauki i szkolnictwa wyższego, bo są i takie. Są też prywatne, które również kształcą w kierunkach medycznych.</u>
+          <u xml:id="u-133.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Następny komponent, Szanowni Państwo, to transport zielony, inteligentny transport. Jeżeli mamy wypełniać wskaźniki niskoemisyjności, zeroemisyjności, mamy zmierzać w kierunku osiągnięcia celów Zielonego Ładu, który jest wyzwaniem całego świata, ale w szczególności Unii Europejskiej, to transport również musi podlegać głębokiej modernizacji. Planujemy tutaj szereg działań, przede wszystkim działania związane z kolejnictwem. Największy segment w tym zakresie to budowa trakcji kolejowych w miejscach, w których jest to potrzebne, i modernizacja tych, które dzisiaj są w złym stanie. Dzisiaj to jest 11 miliardów w skali roku, a my proponujemy kolejne 11 miliardów w perspektywie 6 lat dodatkowo, ponad to, co dzisiaj mamy w krajowym programie kolejowym. Jak widzimy, tych środków będzie naprawę dużo. Ja bym się tutaj bardziej martwił o rynek wykonawczy, który jest dzisiaj w zasadzie w pełni zaangażowany w realizację działań kolejowych. Po dołożeniu tych środków będziemy musieli pomyśleć nad tym, jak ten rynek wzmocnić, żeby był w stanie wykonywać zlecenia, jakie będą wystawiane na rynek przez PKP PLK przede wszystkim.</u>
+          <u xml:id="u-133.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, to również tabor. Nie ma najmniejszej wątpliwości, że klient dzisiaj wymaga komfortu, pasażer wymaga komfortowych warunków przejazdu i skorzysta z kolei tylko wtedy, jeżeli ona będzie terminowa, nie będzie się opóźniała, a przede wszystkim będzie zapewniała komfort przejazdu. Takie oczekiwanie musi się spotkać z naszymi działaniami. Szanowni Państwo, już dzisiaj mogę powiedzieć, że zaproponowaną przez nas pulę 400 milionów euro na ten cel znacząco zwiększymy, do 600 milionów z części dotacyjnej, i dołożymy ponad 1 miliard zł z części pożyczkowej. Chcielibyśmy, ażeby koleje regionalne, które pełnią wspaniałą funkcję z punktu widzenia lokalnego transportu, do pracy, codziennego – one najczęściej obsługują aglomeracje – również miały szansę na zakup taboru kolejowego i również z tego komponentu mogły skorzystać.</u>
+          <u xml:id="u-133.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Jak mówimy o transporcie, to mówimy o 1 tysiącu 200 autobusach, które chcielibyśmy zakupić w ramach z tego planu. Mówimy o autobusach zeroemisyjnych w miastach i mówimy o autobusach niskoemisyjnych pomiędzy miastami. Technologie elektryczne się nie sprawdzają, jeśli chodzi o przejazdy między miastami, te zasięgi nie pozwalają na dalekobieżne jazdy. Będzie to transport niskoemisyjny.</u>
+          <u xml:id="u-133.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, jak mówimy o transporcie, to musimy również myśleć o tym, żeby rozwijać transport indywidualny. Dzisiaj możemy powiedzieć tyle, że perspektywy rozwoju transportu elektrycznego są bardzo obiecujące, ale bardzo, bardzo poniżej tego, co przewidywały nawet światowe koncerny. Jak przyjrzymy się strategii największego producenta samochodów elektrycznych, to zauważymy, że on przeszacował rozwój rynku samochodów elektrycznych o 50%. Musimy identyfikować bariery, które uniemożliwiają rozwój tego rynku. Takimi barierami są ograniczenia technologiczne. Wiemy, obserwujemy, jakie zasięgi mają samochody elektryczne. Ale to też jest cała infrastruktura temu towarzysząca, czyli stacje ładowania. I tutaj, Szanowni Państwo, chcemy zrobić krok absolutnie rewolucyjny, chcemy doprowadzić do tego, aby w odległościach 50, 70 km od siebie były w całej Polsce sieci ładowarek do samochodów elektrycznych, tych szybkich, czyli nie tych, które wymagają kilkugodzinnego ładowania i które już są dostępne w miastach, ale tych bardzo szybkich, które umożliwią płynną, komfortową jazdę samochodami niskoemisyjnymi, elektrycznymi.</u>
+          <u xml:id="u-133.23" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Mamy plany, żeby być nie tylko odbiorcą materiałów, produktów. Dzisiaj wielkim wyzwaniem jest to, żeby w ramach zmian co do podejścia konsumenckiego Polacy nie byli tylko odbiorcami towarów. To, co nowe i co się pojawia na rynku, musi być produkowane również w Polsce. I tak np. w przypadku farm wiatrowych jakieś komponenty bądź całość musi być produkowana w Polsce. Jeśli mówimy o samochodach elektrycznych – musimy doprowadzić do sytuacji, w której komponenty albo części, a nawet samochody będą produkowane w Polsce. Nie możemy być tylko odbiorcą usług, które są nowoczesne i oparte na nowoczesnych technologiach, bo stać nas na to, żeby takie rzeczy robić, budować. Chcemy inwestować w swoje zakłady produkcyjne, które będą produkowały, po pierwsze, fotowoltaikę, a po drugie, albo samochody elektryczne, albo ich komponenty.</u>
+          <u xml:id="u-133.24" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, dzisiejsze pytania i informacja… Ja być może wyszedłem trochę poza to, bo chciałem przedstawić, co zawiera Krajowy Plan Odbudowy, a samo pytanie dotyczyło stanu przygotowań do wdrożenia tego planu. A więc teraz chciałbym się skupić na tej agendzie. Wygląda to, Szanowni Państwo, w ten sposób, że formalnie 26 lutego złożyliśmy projekt Krajowego Planu Odbudowy do Komisji Europejskiej i jednocześnie wyłożyliśmy go w tym momencie do konsultacji społecznych. One trwały do 2 kwietnia, a cały proces konsultacyjny rozpoczął się tego 26 lutego. Niemalże codziennie rozmawiamy z Komisją na temat poszczególnych komponentów, poszczególnych tzw. wiązek. Można by powiedzieć, że dzisiaj mamy już przedyskutowane 3/4 Krajowego Planu Odbudowy i on jest powszechnie akceptowany.</u>
+          <u xml:id="u-133.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Bardzo dużo wynosimy też z tego, o czym się dowiedzieliśmy w konsultacjach społecznych, w wysłuchaniach publicznych, w rozmowach na posiedzeniach komisji wspólnej rządu i samorządu, w Radzie Dialogu Społecznego, w rozmowach z przedsiębiorcami. Razem z panem premierem spotykaliśmy się z przedsiębiorcami, z ich grupami, ze zrzeszeniami przedsiębiorców, którzy wskazywali, jakie mają uwagi do Krajowego Planu Odbudowy. Szanowni Państwo, zgłosiło się ponad 5,5 tysiąca osób, które albo ustnie, albo pisemnie, na jakimś forum zgłosiło uwagi do Krajowego Planu Odbudowy. My analizujemy te wszystkie uwagi i dzisiaj mogę już spokojnie powiedzieć, że wiele z nich uwzględnimy. Było np. sporo uwag dotyczących zaangażowania samorządów zarówno w przygotowanie Krajowego Planu Odbudowy, jak i we wdrażanie. I tutaj mamy jasne propozycje wykraczające poza to, że uwzględniamy możliwości interwencji, czyli skorzystania ze środków przez samorządy. Były np. uwagi ze strony dużych miast, żeby móc finansować z Krajowego Planu Odbudowy transport szynowy w miastach, tj. po prostu tramwaje, bo tutaj tego brakowało. Pan premier zapowiedział, że uzupełnimy Krajowy Plan Odbudowy również o ten element, że on będzie w Krajowym Planie Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-133.26" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Ale samorządy oczekiwały również pewnej partycypacji, uczestniczenia w wdrażaniu Krajowego Planu Odbudowy już później, po jego przyjęciu. Nasza odpowiedź jest jasna: pomimo tego, że w pierwotnej wersji tego nie było, zaproponujemy uczestnictwo zarówno samorządom, jak i przedstawicielom przedsiębiorców oraz trzeciego sektora, w komitecie monitorującym Krajowego Planu Odbudowy. Czyli będziemy chcieli, żeby te najważniejsze decyzje podejmowano również z udziałem samorządów, żeby to one monitorowały wdrażanie, obserwowały, żeby mogły zabierać głos, żeby mogły uczestniczyć w tym procesie. I to jest bardzo duży krok w kierunku włączenia samorządów we wdrażanie Krajowego Planu Odbudowy. Spotkało się to z bardzo dobrym przyjęciem na posiedzeniu komisji wspólnej, w zespole do spraw infrastruktury, ale też w Radzie Dialogu Społecznego.</u>
+          <u xml:id="u-133.27" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, kolejne ustępstwa i kolejne oczekiwania, słuszne oczekiwania, jakie się pojawiły i jakie weźmiemy pod uwagę, dotyczą znaczącego wzmocnienia komponentu rolnictwa w Krajowym Planie Odbudowy. Szanowni Państwo, tylko co do tych działań, które są wprost zarządzane przez Ministerstwo Rolnictwa… Ja nie mówię tutaj o wszystkich działaniach na obszarach wiejskich, bo tam te środki są dużo większe, ale same środki, które proponowaliśmy na rolnictwo, wynoszące 900 milionów euro, proponujemy zwiększyć prawie dwuipółkrotnie. Ponad 2,3 miliarda euro będzie przeznaczone na rolnictwo. Czyli np. ten największy komponent dotyczący przetwórstwa, rynków hurtowych, przechowalnictwa, centrów dystrybucyjnych zwiększamy z 500 milionów na 1 miliard 267 milionów euro. To jest rewolucyjne podejście, ale takie było oczekiwanie środowisk, a my czuliśmy, że potrzeby są tam ogromne. Byliśmy otwarci na dyskusję. Spotkaliśmy się z każdym zrzeszeniem rolników w Polsce, przedyskutowaliśmy wszystkie oczekiwania, które oni zgłosili, a wynikiem tego wszystkiego jest właśnie zaproponowane rozwiązanie.</u>
+          <u xml:id="u-133.28" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Kolejna propozycja, jaka się pojawiła, płynąca właśnie ze środowisk związanych z rolnictwem, ale też z obszarami wiejskimi, dotyczy finansowania gospodarowania ściekami oraz oczywiście gospodarowania wodą. To jest ogromny problem na terenach wiejskich. Okazuje się, Szanowni Państwo, że w związku z pewnymi wymaganiami dotyczącymi efektywności, czyli, można powiedzieć, stopnia zurbanizowania, do tej pory były tereny – to chociażby miejscowości do 2 tysięcy mieszkańców – na których nie można było realizować kanalizacji i wodociągów ze środków europejskich. Chodzi o to, że tam nie spełniano tych współczynników RLM, które wskazywały na to, że stopień wykorzystania sieci będzie na tyle nieduży, że środki europejskie nie mogą być tam zaangażowane. My staliśmy przed takim dużym dysonansem: większe regiony rozwijały się i ta kanalizacja postępowała, wszyscy w swoich miejscowościach widzieliśmy, że ona się rozbudowywała, ale z tych tradycyjnych środków europejskich nie mogliśmy tego zrobić. I przekonaliśmy Komisję Europejską, żeby to zrobić z Krajowego Planu Odbudowy w tych najmniejszych miejscowościach. Ponad 200 milionów euro, 204 miliony euro zaproponujemy właśnie na sieć wodno-kanalizacyjną w najmniejszych miejscowościach. Ja myślę, że gdyby nie ta możliwość, nie ta propozycja, to te inwestycje by nigdy nie powstały, bo nie byłoby zapewne środków europejskich, a krajowe byłyby pewnie lokowane w inwestycje, które są pierwszej potrzeby, chociażby w służbie zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-133.29" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Jeśli mówimy o terenach wiejskich, to mała retencja. Obserwujemy od wielu lat narastający problem związany z gospodarowaniem, właściwym gospodarowaniem wodą. Mamy albo powodzie na początku wiosny, albo ogromne susze w lecie. I to są procesy, które oczywiście narastają, o których się coraz częściej mówi, które znacząco utrudniają produkcję rolną. I bez małej retencji, która była przez wiele lat zaniedbana, nie zrobimy tam żadnego postępu. Dlatego zaproponowaliśmy, ażeby dopisać jeszcze po zgłoszeniu Krajowego Planu Odbudowy 677 milionów euro na cele związane z małą retencją. To jest, Szanowni Państwo, taka kwota, jaka przez dekady nie była przeznaczana na tego typu cel. Dekady. Jak przeznaczymy ponad 2,5 miliarda zł na tego typu inwestycje, to, proszę mi wierzyć, zrobimy ogromny postęp w tym zakresie. To będzie ogromny postęp.</u>
+          <u xml:id="u-133.30" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, wśród zmian, które chcielibyśmy również wprowadzić w Krajowym Planie Odbudowy, które wynikały z konsultacji, jest również wzmocnienie trzeciego sektora, czyli organizacji, stowarzyszeń, fundacji. One również bardzo mocno ucierpiały w związku z pandemią. One często zaprzestały swojej działalności. Tak jak do przedsiębiorców kierujemy taką pomoc, tak musimy ten komponent wzmocnienia gospodarki otworzyć również na trzeci sektor. I będą konkursy, będą możliwości, w ramach których trzeci sektor będzie mógł również odbudowywać się dzięki środkom europejskich, dzięki środkom z Krajowego Planu Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-133.31" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Dzisiaj, Szanowni Państwo, mamy połowę kwietnia. I agenda jest taka, że do 30 kwietnia przedłożymy gotowy Krajowy Plan Odbudowy do Komisji. Mam nadzieję, że już w całości z nimi, w nieformalnym dialogu, uzgodniony. Do tego czasu oczywiście Krajowy Plan Odbudowy musi zostać przyjęty przez Radę Ministrów. Tak więc w ostatnim tygodniu kwietnia będzie posiedzenie Stałego Komitetu Rady Ministrów i Rada Ministrów przyjmie ten plan jako taki pewien mandat negocjacyjny dla Komisji Europejskiej. Później, po 30 kwietnia, są jeszcze 2 miesiące na takie formalne już negocjacje z Komisją, zatwierdzenie tego przez Komisję i danie zgody, takiej kierunkowej, przez Radę Europejską, która również zatwierdza krajowe plany odbudowy. I co ważne, krajowe plany odbudowy po zatwierdzeniu przez Komisję i Radę staną się dokumentami europejskimi. To Komisja Europejska będzie nimi zarządzała i Komisja Europejska będzie je traktowała jako dokumenty swoje, europejski. Tak więc my po zatwierdzeniu planu odbudowy przez Komisję, będziemy mieli gwarancję i pewność, że te wszystkie elementy, które tam będą zawarte, będą realizowane nie tylko naszym staraniem, ale będą to inwestycje, że tak powiem, pilnowane również przez Komisję Europejską, inwestycje, które powinny być realizowane również na poziomie Komisji Europejskiej, które są ważne i zaakceptowane przez Komisję Europejską.</u>
+          <u xml:id="u-133.32" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Oczywiście, pewnie wszyscy będą też pytać, bo to budzi zainteresowanie, co z ratyfikacją decyzji Rady Europejskiej o systemie zasobów własnych, bo to się ewidentnie z tym wiąże. Oczywiście, to nie jest głosowanie nad Krajowym Planem Odbudowy. Bo pamiętajmy, że głosowanie nad wspomnianą decyzją Rady umożliwia korzystanie z jakichkolwiek środków europejskich. Dzisiaj mało gdzie ta informacja się przebija, że niegłosowanie albo nieratyfikowanie tej decyzji Rady to jest brak jakichkolwiek środków europejskich, również tych, które planujemy z normalnej perspektywy, tej 7-latki, która ma ruszyć jeszcze w tym roku. To jest brak środków dla rolników, to jest brak środków na taką zwykłą kanalizację, na żłobki, na przedszkola, to jest brak jakiegokolwiek współfinansowania, środków z programów europejskich. I każdy, kto będzie głosował za tą ratyfikacją, musi sobie odpowiedzieć na pytanie, czy on wyobraża sobie rzeczywistość bez tych środków, do których ludzie i samorządy najzwyczajniej w świecie się przyzwyczaili. Tak, Krajowy Plan Odbudowy to jest element środków europejskich. Ale my znamy te środki europejskie, które teraz funkcjonują, które są dysponowane przez urzędy marszałkowskie. Jak zapytamy w dużych miastach, za co kupowane są autobusy, tramwaje, za co budowane jest metro, za co budowane są chodniki… Przecież tam połowa środków to są koszty kwalifikowane środków europejskich. Jeżeli ktoś będzie podejmował decyzję, to musi być świadomy tego, że będzie decydował o tym, czy utrzymamy to, co jest dzisiaj. Mam nadzieję, że taka refleksja, już pomijając wielką politykę, która się wokół tego rozgrywa… Mam nadzieję, że wszyscy dokonają takiej wewnętrznej refleksji i ocenią tę sytuację z punktu widzenia powagi decyzji, przed jaką będziemy stali, głosując nad decyzją Rady o zasobach własnych.</u>
+          <u xml:id="u-133.33" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, do dzisiaj ok. 15 krajów ratyfikowało tę decyzję Rady Europejskiej. Niemcy są jeszcze w procesie, ale tam to jest wstrzymane w związku z wstąpieniem w proces trybunału konstytucyjnego. Tak naprawdę ta decyzja jest potrzebna najpóźniej około lipca, bo wtedy planowane są pierwsze zaliczki z Krajowego Planu Odbudowy i wówczas Komisja Europejska musi już zaciągnąć zobowiązania, żeby były środki na ten cel, czyli dokonać zakupu, można powiedzieć, pieniądza na rynku, pozyskania pieniądza na rynku. Dopiero po ratyfikacji decyzji przez wszystkich ona będzie mogła te środki pozyskać na rynku, tak żeby później przekazać je w zaliczce i w normalnym trybie krajom członkowskim. Mamy nadzieje, że dojdzie do ratyfikacji we wszystkich krajach, bo taki jest warunek. Nikt nie rozważa innego wariantu. Ponad 92% struktury rządowej Zjednoczonej Prawicy popiera Krajowy Plan Odbudowy i decyzję o ratyfikacji decyzji Rady. Jeżeli co najmniej taki procent poparcia będzie po stronie opozycji, albo nawet mniejszy, rzędu 80, 70, 60, 50%, to tej ratyfikacji dokonamy, skorzystamy z tych środków i z tej wielkiej szansy, jaka przed nami stoi.</u>
+          <u xml:id="u-133.34" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, to nie jest tylko szansa na to, że my te środki spożytkujemy bardzo dobrze i się rozwiniemy, ale to jest też szansa na to, że my nie zostaniemy w tyle w sytuacji, gdy wszystkie inne kraje europejskie skorzystają z tych środków. Tak więc dla nas to byłoby tracenie dystansu do najbogatszych krajów, gdybyśmy z tych środków nie skorzystali. Gdyby to była tylko sprawa krajowa, tobyśmy nie wyrównywali szans, tobyśmy nie gonili tych krajów, ale my stracimy dystans, jeżeli z tych środków nie skorzystamy, bo Włochy, Hiszpania, Niemcy, Francja z tych środków z pewnością skorzystają. Szanowni Państwo, przygotowania Krajowego Planu Odbudowy, pomimo tego, co funkcjonuje w przestrzeni publicznej, przebiegają w sposób niezakłócony, zgodnie z harmonogramem założonym w lipcu ubiegłego roku. My nie przesunęliśmy harmonogramu nawet o tydzień. Spotkania z Komisją Europejską są rozpisane od 26 lutego do 30 kwietnia dzień po dniu i pracujemy nad tym, rzetelnie pracują nad tym urzędnicy, pracownicy, których gros pracowało przy środkach europejskich wiele lat. Mam więc nadzieję, że finał tego będzie pozytywny.</u>
+          <u xml:id="u-133.35" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Bardzo państwu dziękuję. Jestem otwarty na pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-134">
+          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytania?</u>
+          <u xml:id="u-134.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Mamy listę pytających.</u>
+          <u xml:id="u-134.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Pan senator Aleksander Szwed. Proszę bardzo o zadanie pytania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-135">
+          <u xml:id="u-135.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-135.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym, żeby pan się odniósł do 3 kwestii, które częściowo pan już poruszył, ale w debacie publicznej one dosyć mocno funkcjonują.</u>
+          <u xml:id="u-135.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Pierwsza. Trzeba podkreślić, że ubiegłoroczny lipcowy szczyt Rady Europejskiej to ogromny sukces negocjacyjny polskiego rządu i pana premiera Mateusza Morawieckiego. Mówi się o blisko 770 miliardach zł, które zostały wynegocjowane. Czy mógłby pan pokazać, jak te środki zostały podzielone na Fundusz Odbudowy i inne komponenty, gdzie i ile dostaniemy? Chciałbym, żeby to wybrzmiało.</u>
+          <u xml:id="u-135.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Drugie pytanie, dotyczy tego, co wielokrotnie było poruszane w Wysokiej Izbie, ale też w debacie publicznej, czyli tego, czy zdążymy, zarzutu, że inne państwa złożyły już plan odbudowy do Komisji Europejskiej, a Polska jeszcze nie. Mamy, tak jak pan już powiedział, czas do 30 kwietnia i rozumiem, że jest deklaracja, że jesteśmy przygotowani i do 30 kwietnia zdążymy.</u>
+          <u xml:id="u-135.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">I trzecia kwestia, do której prosiłbym, żeby pan minister się odniósł, to kwestia konsultacji społecznych. Bo jest 5,5 tysiąca uwag, o których pan minister mówił, większość została uwzględniona. Rozumiem, że wszystko było transparentne, przejrzyste. Bo w Wysokiej Izbie, ale też w debacie publicznej wielokrotnie zarzuca się – zwłaszcza opozycja to robi – że rząd chce coś ukryć, coś nie jest transparentne, nie jest przejrzyste. W mojej opinii nie jest to prawda, ale prosiłbym, żeby pan do tego się odniósł. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-136">
+          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-137">
+          <u xml:id="u-137.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-137.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pani Marszałek! Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-137.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Jeśli chodzi o proces konsultacji, to, szczerze mówiąc, ja mam niezbyt duże doświadczenie, jeśli mogę tak powiedzieć o uczestniczeniu w takim procesie. Niemniej jednak liczba spotkań, Szanowni Państwo, które odbyły się w związku z konsultowaniem Krajowego Planu Odbudowy, naprawdę jest niesamowita. My tutaj, w Senacie, byliśmy prawie w każdej komisji, dyskutując o Krajowym Planie Odbudowy. Ja, Szanowni Państwo, odbyłem 72 spotkania – ja zliczyłem to sobie w kalendarzu – 72 spotkania, które dotyczyły konsultacji w odniesieniu do Krajowego Planu Odbudowy. A przecież oczywiście nie tylko ja się tym zajmowałem. Konsultacje opierały się na debatach eksperckich, z przedstawicielami dziennikarzy gospodarczych, trzeciego sektora, wszystkich ciał konsultacyjnych, które uczestniczą w wysłuchaniach publicznych. Tu do wysłuchań publicznych zorganizowanych przez fundacje zgłosiło się ponad 100 stowarzyszeń i fundacji, myśmy byli tam tylko gośćmi. Po kilka godzin dyskutowaliśmy, przez kilka dni, i wysłuchiwaliśmy tych oczekiwań, które się w związku z Krajowym Planem Odbudowy pojawiają. Każdy, kto chciał, mógł zabrać głos. Było tam też kilku parlamentarzystów z opozycji, przyszli do mnie i najzwyczajniej w świecie chcieli podyskutować o Krajowym Planie Odbudowy. A więc każdy miał taką okazję, mógł przyjść, podyskutować, porozmawiać. Często zainteresowane osoby też dzwonią i pytają o ten temat. Każdy może przyjść, podyskutować, każdy może poczytać to, co publikujemy na stronie internetowej, czyli o bieżących konsultacjach, które się odbywają, każdy mógł zgłosić uwagę, która dotyczyłaby Krajowego Planu Odbudowy. To wszystko jest absolutnie transparentne. Mamy też bardzo dobry feedback ze strony Komisji Europejskiej, że podeszliśmy do konsultacji w sposób poważny i że oczekujemy, że one przyniosą nam pozytywne zmiany, które możemy uwzględnić w Krajowym Planie Odbudowy również dzięki temu, że usłyszeliśmy te wszystkie głosy.</u>
+          <u xml:id="u-137.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pan senator pytał o negocjacje. Oczywiście były one pełne dramaturgii, ale zakończone niewątpliwym sukcesem. No, takich środków jak 770 miliardów zł jeszcze nie było i, powiem państwu szczerze, nie będzie. To są ogromne środki. Jesteśmy największym beneficjentem środków europejskich. Jak dodamy tu te wszystkie kwoty z polityki spójności, wydatki na rolnictwo i w ramach Krajowego Planu Odbudowy, to będzie to 760 czy 770 miliardów zł. I możemy to przełożyć na wartości budżetowe, możemy to przełożyć na wartości… Pamiętam, jak przed perspektywą na lata 2014–2020 ówczesna ekipa rządowa posługiwała się w kampanii spotem, który mówił o 200 miliardach zł, w niektórych przypadkach o 250 miliardach – to zresztą było też przedmiotem krytyki i pytań, czy to będzie 200, czy 250… No, w każdym razie była mowa o szansie nawet na 250 miliardów zł. A my dzisiaj mówimy o 770 miliardach! A więc myślę, że nie trzeba tu bardzo przekonywać, że to był ogromny sukces rządu, a także osobisty negocjacyjny sukces premiera Mateusza Morawieckiego.</u>
+          <u xml:id="u-137.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Ale, Szanowni Państwo, to jest nasz wspólny sukces, bo te środki nie są dla rządu, te środki nie są dla władzy, te środki nie są dla nas – te środki są ostatecznie dla Polaków. I jeżeli ktoś mówi o pewnych zarzutach, które sprowadzają się do tego, że my wykorzystamy te środki na własne cele… Szanowni Państwo, wydatkowanie środków europejskich to jest zupełnie inna nomenklatura i zupełnie inny system wdrażania niż to, z czym mamy do czynienia w przypadku środków krajowych. Jeżeli ktoś z państwa tu, na sali, czy też ktoś, kto nas słucha, ma jakiekolwiek przykłady niewłaściwego wydatkowania, nietransparentnego, albo nieprawidłowości w wydatkowaniu środków europejskich, to proszę o zgłoszenie w tej sprawie. My, Szanowni Państwo, jesteśmy na poziomie czwartego, piątego miejsca w Europie, jeśli chodzi o liczbę nieprawidłowości w wydatkowaniu środków europejskich. Jeśli chodzi o liczbę spraw, które bada OLAF z punktu widzenia nieprawidłowości, to jesteśmy w jednym roku na miejscu czwartym, w drugim – na piątym. I niestety, jakby z całą odpowiedzialnością mogę tu powiedzieć, że jedyny pik… Bo ja nie mówię tu tylko o ostatnich latach, ja mówię o czasie od momentu wejścia do Unii Europejskiej. Czyli to jest nasz wspólny sukces, to, że my w 2004 r. zaproponowaliśmy system, który z punktu widzenia wydatkowania środków jest ulepszany z roku na rok, z perspektywy na perspektywę, jest tu pewnego rodzaju kontynuacja. Czyli jesteśmy jako państwo w tym lepsi, tu nie chodzi o Prawo i Sprawiedliwość czy o poprzedników. Po prostu system zbudowany w Polsce i kontynuowany jest bardzo dobry z punktu widzenia wydatkowania środków, instytucje zarządzające tym, instytucje pośredniczące, te, które w tym uczestniczą, doskonale się tego nauczyły. A wiele krajów południowej Europy do tej pory boryka się z takim podstawowym wydatkowaniem środków, np. na rolnictwo, tam blokuje się środki na kilka miesięcy, dlatego że są nieprawidłowości na poziomie agencji, której odpowiada u nas Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. U nas zaś takie nieprawidłowości się nie zdarzają. Jedyny pik w wydatkowaniu środków europejskich, który mieliśmy, i Komisja Europejska znacząco się tym interesowała, OLAF też miał z tym więcej spraw, to niestety – no, muszę to powiedzieć – był w momencie, w którym pan Sławomir Nowak był ministrem infrastruktury i realizowaliśmy inwestycje drogowe. Jak państwo przejrzą te statystyki, to zobaczą…</u>
+          <u xml:id="u-137.5" who="#Gloszsali">Ohydne, ohydne.</u>
+          <u xml:id="u-137.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">…że kilka inwestycji drogowych było analizowanych przez OLAF. Niestety wyniki tych analiz nie były pocieszające, ale to był jedyny taki moment w historii od 2004 r. Cała reszta historii jest naprawdę bardzo pozytywna. Powinniśmy być dumni, jeśli chodzi o sposób wydatkowania środków europejskich. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-138">
+          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-139">
+          <u xml:id="u-139.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-139.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Mam przed sobą otwarty wywiad z ministrem Kowalskim z czasów, kiedy był jeszcze ministrem. I on mówił wtedy tak w kontekście Funduszu Odbudowy: rząd nie ma ani jednej analizy kosztów tego długu. Chciałbym zapytać, w oparciu o co rząd podejmuje decyzje, skoro wiceminister tego rządu mówi, że nie macie państwo ani jednej analizy następstw przyjęcia Funduszy Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-139.2" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Drugie pytanie… O, przepraszam. Jeszcze raz, bo karta nie była wsunięta.</u>
+          <u xml:id="u-139.3" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Jeszcze raz, ponawiam pytanie. Mam przed sobą wywiad z panem Januszem Kowalskim jako wiceministrem w tym rządzie, który tak mówił o Funduszu Odbudowy: rząd nie ma ani jednej analizy kosztów tego długu i następstw przyjęcia funduszu. Pytanie: w oparciu o co rząd podejmuje decyzje, skoro wiceminister mówi, że nie ma żądnych analiz przed podjęciem decyzji?</u>
+          <u xml:id="u-139.4" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Drugie pytanie. Jak wypowiadają się przedstawiciele PiS, trwa analiza co do ewentualnej małej ratyfikacji funduszu, czyli z wyłączeniem parlamentu. Proszę o przedstawienie szczegółowych analiz w tym zakresie. Jak te analizy wyglądają? Czy pan też stoi na stanowisku, że można ratyfikować Fundusz Odbudowy z wyłączeniem polskiego parlamentu? Proszę o informacje o uwagach, jakie Komisja Europejska przedstawiła do wstępnego planu, tych krytycznych, które polski rząd otrzymał. Zakładam, że będą one uwzględnione w projekcie, który ma być przesłany do 30 kwietnia.</u>
+          <u xml:id="u-139.5" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Chciałbym też zapytać… Rozumiem, że to była nieprecyzyjna wypowiedź, kiedy pan mówił, że przyjęliśmy wszystkie oczekiwania środowisk rolniczych, każde oczekiwanie, które zostało przedstawione. Mam przed sobą komunikat AgroUnii – ja nie oceniam, czy to jest dobry, czy zły pomysł – która postuluje o to, żeby 40% środków przekazać na tereny rolnicze. Warto może precyzyjnie się wypowiadać na temat tego, jaki zakres wniosków uwzględniliście. Jak mówię, ja nie oceniam tych wniosków, nie mówię, czy one mają sens, czy nie, ale zwracam uwagę na to, że one nie korelują z tym, co powiedział pan minister, czyli że przyjęliście wszystkie wnioski.</u>
+          <u xml:id="u-139.6" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Ostatnie moje pytanie. Mówił pan o przekonywaniu opozycji, więc chciałbym pana zapytać jako wiceministra odpowiedzialnego za ten temat, co pan robi, żeby przekonać członków rządu do tego, żeby rząd wypracował jednolite stanowisko w sprawie Funduszu Odbudowy. Proszę, by pan przedstawił argumenty, które pan przedstawia kolegom z Solidarnej Polski, i powiedział, jak oni na te argumenty odpowiadają. Chodzi o to, żeby stanowisko polskiego rządu w tym, do czego pan nas przekonał, kluczowym dokumencie było jednolite. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-140">
+          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-141">
+          <u xml:id="u-141.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Panie Senatorze!</u>
+          <u xml:id="u-141.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Nie chciałbym się odnosić do słów tego czy innego polityka, bo debata publiczna jest gorąca w tej kwestii, dlatego znajdzie się wiele wypowiedzi popierających, kwestionujących czy zawierających pytania. Janusz Kowalski ma swoje zdanie na ten temat i myślę, że nie warto się do tego odnosić, bo obecny rząd, już bez pana posła, w większości popiera Krajowy Plan Odbudowy i ratyfikację decyzji Rady Europejskiej. To jest 92%. My siebie wzajemnie nie musimy przekonywać, bo poparcie na poziomie 92% to jest, po pierwsze, gwarancja tego, że to przejdzie na posiedzeniu Rady Ministrów, a po drugie, duża szansa na to, że to przejdzie w parlamencie samymi głosami Zjednoczonej Prawicy. Ja zakładam, że państwo w większości również poprą Krajowy Plan Odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-141.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">W historii Polski mieliśmy już dwa razy do czynienia z głosowaniem nad podobną decyzją, o zasobach własnych Unii Europejskiej. Podejmowaliśmy takie decyzje i za każdym razem było ponad 400 głosów w parlamencie pomimo bardzo burzliwej dyskusji. Kto się odważy zablokować środki europejskie? Kto pójdzie i powie, że rolnicy nie otrzymają środków? Nie wierzę, że ktoś wróci do swojego okręgu i będzie później publicznie funkcjonował w społeczeństwie. To jest samobójstwo polityczne. Wydaje mi się, że każdy z nas będzie świadomy tego, przed jak poważną decyzją stoi.</u>
+          <u xml:id="u-141.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Co do… Jeszcze raz, gdyby pan…</u>
+          <u xml:id="u-141.4" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Uwagi Komisji Europejskiej do wstępnej propozycji.</u>
+          <u xml:id="u-141.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Uwagi Komisji… Szanowni Państwo, no, zawsze jest tak, że pierwszy projekt jest przedmiotem jakichś negocjacji i dyskusji. Oczywiście Komisja bardzo wyraźnie zwraca uwagę na to, żeby za pomocą środków z Krajowego Planu Odbudowy realizować zadania, które sobie postawiła w ramach Zielonego Ładu. I tutaj w kontekście każdej inwestycji, która nie wskazuje w sposób wyraźny, w sposób oczywisty na to, że to będzie służyło klimatowi, Komisja zadaje pytania: a w jaki sposób przyczyni się to do poprawy sytuacji i warunków klimatycznych? I to dotyczy wielu inwestycji, od inwestycji w rolnictwie, przez inwestycje w służbie zdrowia, po inwestycje w drogownictwie. Np. była dyskusja na temat obwodnic, bo wprowadziliśmy bardzo duży komponent, chcieliśmy realizować wiele obwodnic w ramach Krajowego Planu Odbudowy i tu każda inwestycja była weryfikowana z punktu widzenia tego, czy ona rzeczywiście wyprowadza ruch tranzytowy z miast, czy ona wpływa na bezpieczeństwo ruchu drogowego. No więc to są bardzo szczegółowe dyskusje i te uwagi wcale nie wynikają z jakiegoś kontestowania, tylko wynikają z tego, że Komisja chce poznać szczegóły, żeby je przedyskutować i żeby ostatecznie wyrobić sobie na ten temat zdanie. No więc jeżeli mogę powiedzieć generalnie o uwagach, to one w większości sprowadzają się do tego, żeby po pierwsze, pilnować tego współczynnika 37% – tyle ma być wydane na klimat, tak już mówiąc wprost, jeśli chodzi o te inwestycje – a po drugie, żeby wszystkie inne inwestycje ochronie środowiska i klimatu nie szkodziły. Tak więc do tego mogę sprowadzić te poszczególne uwagi, które się pojawiają i są artykułowane przez Komisję.</u>
+          <u xml:id="u-141.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Co do przekonywania, argumentów dla naszych koalicjantów, to o tym już w zasadzie mówiłem i to się sprowadza też do pierwszego pytania. My z nimi rozmawiamy. Analizy… Szanowni Państwo, tu naprawdę nie trzeba być szczególnym znawcą tematu, żeby wiedzieć, że te środki z punktu widzenia Polski są korzystne, ponieważ nawet gdyby… Bo cała logika zasobów własnych polega na tym, że w momencie, w którym będzie dochodziło do spłaty środków z Krajowego Planu Odbudowy, będziemy mieli taką sytuację, że kraje będą musiały wyrównać to, co nie zostanie wyrównane przez zwiększenie dochodów własnych Unii Europejskiej. Jest kilka propozycji na stole, w których Rada zobowiązała Komisję do przygotowania rozwiązań w zakresie tego, jak te zasoby własne można byłoby zwiększyć, od podatku cyfrowego największych gigantów po podatek od plastiku, po inne rozwiązania. I teraz ta część, której nie da się zrównoważyć tego rodzaju dochodami Unii, będzie przeniesiona w postaci zwiększonej składki na kraje członkowskie. Ile dokładnie tego będzie, nie powiemy, bo w decyzji Rady jest termin, że do 2023 r. Komisja Europejska ma przedstawić wstępne propozycje i wtedy będzie wiadomo, w jakim zakresie będzie to zrównoważone przez dochody własne, a w jakim – przez zwiększoną składkę. Jednak, Szanowni Państwo, my nie jesteśmy płatnikami netto, więc nawet gdyby żadne dochody dodatkowe nie zostały zrealizowane na rzecz samej Unii Europejskiej, to proporcjonalnie składka do wartości, które wyjmiemy z Krajowego Planu Odbudowy… one zawsze będą nam się opłacały. Czyli nawet gdybyśmy nic nie zrealizowali z dochodów własnych, to i tak będziemy na plus. Polska i tak będzie na plus, bo my więcej z Unii wyjmujemy, niż składką wnosimy. Wobec tego tu nie potrzeba nawet szczególnych analiz, bo to w każdym wariancie nam się po prostu opłaca. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-141.7" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Argumenty prawne za małą ratyfikacją.</u>
+          <u xml:id="u-141.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Tak, tak, przepraszam, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-141.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Ja, Szanowni Państwo, uczestniczę w tym procesie, ale nie znam planów, które zmierzałyby w tym kierunku, żeby poza parlamentem próbować dokonać ratyfikacji, ponieważ to są przepisy, które wynikają z konstytucji. Mamy tam 3 ścieżki ratyfikacyjne. Jedna ścieżka to jest oczywiście ta mała, która jest rządowo-prezydencka, o której tu pan senator mówił. Druga to jest ta duża, normalna, przyjmowana zwykłą większością, ale przez parlament. I jest trzecia, która jest dużą ratyfikacją, uchwalaną większością 2/3 głosów, ale w momencie gdy państwo członkowskie, Polska, oddaje kompetencje na rzecz organu międzynarodowego. Tak? To się sprowadza do tego rodzaju sytuacji. My tutaj wyrażamy zgodę na pojedyncze działanie, które przekracza kompetencje traktatowe Unii Europejskiej, w związku z tym to jest ta ratyfikacja duża przy zwykłej większości. Tutaj prawnicy się zgadzają i wydaje mi się, że to jest jedyna droga, którą powinniśmy zmierzać. Ja nie znam decyzji i szczegółów opracowań, bo na poziomie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej to był jasny kierunek, poza tym my się zajmujemy przygotowaniem planu, a kwestia ratyfikacji to jest kwestia Ministerstwa Spraw Zagranicznych, które przygotowuje projekt ratyfikacyjny i które prowadzi te analizy. Mnie nie jest nic wiadomo, żeby miała być wykorzystywana inna ścieżka niż ta podstawowa, czyli ścieżka dużej ratyfikacji w parlamencie ze zwykłą większością.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-142">
+          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Ja też chciałabym zadać panu kilka pytań i chciałabym, żeby pan minister odniósł się do kilku kwestii.</u>
+          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Po pierwsze, chodzi o brak powiązania Krajowego Planu Odbudowy z innymi dokumentami strategicznymi. Projekt wymienia przyjęte dotychczas dokumenty, czyli Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020, PEP, politykę ekologiczną, Strategię Rozwoju Kapitału Ludzkiego etc., ale brakuje informacji, w jaki sposób te dokumenty będą oddziaływały na projekt Krajowego Planu Odbudowy i odwrotnie: w jaki sposób ulegną one zmianie w wyniku wprowadzenia Krajowego Planu Odbudowy. Nie ma np. odniesienia do tego, czy niezrealizowane cele Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do 2020 r. będą realizowane z opóźnieniem, czy będą zarzucone. To jest pierwsza kwestia.</u>
+          <u xml:id="u-142.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Druga kwestia. Chciałabym, aby pan minister odniósł się do braku oceny skutków inwestycji, wpływu na sektor finansów publicznych, na konkurencyjność gospodarki, przedsiębiorczość, wpływu na poziom inwestycji prywatnych. Nie ma tej oceny.</u>
+          <u xml:id="u-142.4" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Następna kwestia. O ocenie wpływu inwestycji na środowisko pan minister już mówił, ale brakuje również w tym planie zakładanych mierzalnych rezultatów reform i inwestycji, czyli liczby nowych miejsc pracy, wzrostu dynamiki PKB, dynamiki produkcji, zmniejszenia poziomu ubóstwa, zmniejszenia poziomu nierówności, przeciętnej kolejki do lekarza, wzrostu przeciętnej oczekiwanej długości życia. Nie ma tych wskaźników. I właśnie w tych uwagach Komisji Europejskiej była mowa o tym, że brakuje wyznaczenia konkretnych wskaźników, do których chcemy dojść. Czy w ogóle pracujecie nad tym, żeby uzupełnić ten projekt o te kwestie, a jeśli tak, to w jaki sposób będzie to zrobione? Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-142.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-143">
+          <u xml:id="u-143.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pani Marszałek, po pierwsze, my tę część strategiczną, która właśnie mówi o efektach z punktu widzenia makro, już uzupełniliśmy i wysłaliśmy drugą wersję tej części do Komisji Europejskiej. Ona będzie odwoływała się do dokumentów polskich, które dzisiaj funkcjonują – najważniejszy to Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – i ona będzie pokazywała te współczynniki. Jednak ta analiza makro, która pokaże efekty, jest przygotowywana przez Ministerstwo Finansów, ale ona jest przygotowywana następczo, tzn. my po przygotowaniu całego Krajowego Planu Odbudowy – zakładam, że to będzie w przyszłym tygodniu – oddajemy dane końcowe, pokazujemy kształt tego planu, a na tej podstawie będzie wykonana analiza makro. To będzie zarówno analiza makro z punktu widzenia wskaźników i celów, który osiągniemy – i ona oczywiście będzie dołączona do Krajowego Planu Odbudowy – jak i, Szanowni Państwo, analiza pod kątem zasady do no significant harm, a więc zasady, że nie szkodzimy środowisku, czyli każdy z projektów będzie przejrzany. I to, żeby być obiektywnymi, wykonujemy za pośrednictwem ekspertów zewnętrznych, bo chodzi o to, żeby oni ocenili ten krajowy plan z punktu widzenia tej zasady, tak żeby nie było wątpliwości, że my mieliśmy jakby swój punkt widzenia w tej sprawie. Tak więc te efekty i te analizy będą oczywiście pokazane.</u>
+          <u xml:id="u-143.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Nie zgodziłbym się tylko z jednym, z tym, że nie osiągnięto efektów czy celów założonych w SOR. Ja z tym się nie zgodzę, dlatego że oczywiście badałbym to do 2019 r., gdyż 2020 r. absolutnie nie jest miarodajny. Jak weźmiemy pod uwagę założenia do 2019 r., to spokojnie możemy uznać, że te cele proporcjonalnie zostały zrealizowane. A najważniejszy cel, jaki jest postawiony w SOR – wszyscy go znamy – to zwiększenie dochodu Polaków. To jest najważniejszy cel, który został postawiony w SOR. Szanowni Państwo, jak pokażemy to z punktu widzenia dochodu Polaków, czyli wynagrodzeń, emerytur, oraz bezrobocia, to okaże się, że SOR się broni, po prostu się broni. Bezrobocie zostało bowiem zmniejszone na koniec 2019 r. do 5,1%, a wynagrodzenia wzrosły, emerytury wzrosły znacząco ponad te wskaźniki, które były planowane w SOR. Tak że one zostały wykonane. A 2020 r… Tak, to tąpnięcie inwestycji prywatnych, tak, to bezrobocie większe o 1%, tak, to mniejsze inwestycje publiczne, tak, to PKB mniejszy o 2,8 punktu procentowego. To oczywiście się zgadza, ale to jest 1/3 tego, co się dzieje w Europie i na świecie. W związku z tym musimy uwzględniać, że jesteśmy w fazie kryzysu gospodarczego. Chyba dla nas wszystkich jest jasne dlaczego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-144">
+          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Jana Marię Jackowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-145">
+          <u xml:id="u-145.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-145.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Panie Ministrze, ja mam następujące pytanie. Czy pan zechciałby powtórzyć, jaka część z tych 64 miliardów z Funduszu Odbudowy, które, jak rozumiem, przypadną Polsce, to środki bezzwrotne? Bo część ma być, zdaje się, bezzwrotna, a część jest po prostu przyznawana na zasadzie, mówiąc kolokwialnie, pożyczki.</u>
+          <u xml:id="u-145.2" who="#SenatorJanMariaJackowski">Jakie są obszary, na które te środki muszą być przeznaczone? Bo opinia publiczna może mieć takie przekonanie – no, takie sygnały dostajemy – że to są środki, które kraj może wydać tak, jak uzna to za stosowne. A przecież wiemy, że są tutaj pewne priorytetowe kierunki. Czy pan minister zechciałby to przypomnieć i powiedzieć, ile tych środków zostanie realnie w polskiej gospodarce, a ile, np. w ramach transformacji energetycznej, wróci do gospodarek innych krajów Unii Europejskiej? No, to jest istotne, bo powinniśmy myśleć nie tylko o tym, ile do nas wpłynie, ale i o tym, ile realnie u nas zostanie po realizacji celów, które są zawarte w tych strategiach. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-146">
+          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-147">
+          <u xml:id="u-147.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, to jest dokładnie 58 miliardów euro. Podział jest taki, że niespełna 24 miliardy euro to część bezzwrotna, a 34 miliardy euro to część pożyczkowa, instrumentowa. I to jest bodajże czwarta czy piąta co do wielkości koperta w Unii Europejskiej. Możemy powiedzieć, że to są ogromne środki. To jest prawie 250 miliardów zł, bo te kwoty są podawane w euro.</u>
+          <u xml:id="u-147.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">I na co te środki pójdą? Szanowni Państwo, Komisja Europejska i Rada wymagają, żeby w ramach Krajowego Planu Odbudowy realizowane były określone zalecenia, tzw. CSR, country specific recommendations, które były składane…</u>
+          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-147.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo prosiłabym o wyciszenie rozmów. Panie Ministrze, proszę bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-147.4" who="#Gloszsali">Przepraszam.</u>
+          <u xml:id="u-147.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">To są zalecenia Rady, który były składane w 2019 i 2020 r. To jest taki system, że Komisja Europejska i Rada przygotowują pewne zalecenia dla krajów, przekazują je do krajów członkowskich w oczekiwaniu, że będą one realizowane. Do tej pory nie było formalnych możliwości przymuszenia krajów członkowskich do zrealizowania takich zaleceń. Myśmy to robili w mniejszym czy większym stopniu, tak jak każdy inny kraj europejski. Tutaj zaś powiązano przydzielenie tych środków z realizacją CSR.</u>
+          <u xml:id="u-147.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">W związku z tym ma pan senator absolutną rację. To nie jest tak, że możemy wydać te środki na cokolwiek. Mogę państwu powiedzieć, że ja osobiście zrealizowałbym w ramach Krajowego Planu Odbudowy dużo więcej inwestycji drogowych, bo na to zawsze brakuje środków. Myśmy zwiększyli Fundusz Dróg Samorządowych z 800 milionów do 3 miliardów, a w 2019 r. nawet do 6 miliardów, a i tak państwo mówią, że to mogłoby być więcej. Budujemy autostrady i drogi ekspresowe, a i tak można by było powiedzieć, że potrzeba ich więcej. Ale jeśli chodzi o inwestycje drogowe, to niestety są one praktycznie wykluczone z Krajowego Planu Odbudowy. Wyjątkiem są te, które da się uzasadnić wyjątkowo dobrymi współczynnikami z punktu widzenia ochrony powietrza, wyprowadzania ruchu z dużych aglomeracji czy poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. I dlatego w całym KPO, jeśli chodzi o drogi, inwestycje drogowe, znalazł się tylko komponent obwodnicowy. Chyba 17 takich inwestycji będzie można zrealizować w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Ale takie typowe, liniowe inwestycje nie wchodzą w grę.</u>
+          <u xml:id="u-147.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Trzeba jeszcze powiedzieć, że Komisja Europejska bardzo pilnuje tego, żeby Krajowy Plan Odbudowy nie uzupełniał w żaden sposób środków z tytułu polityki spójności. Zadań, które od zawsze były realizowane w ramach polityki spójności, nie można przesuwać do Krajowego Planu Odbudowy. To nie są dodatkowe środki w ramach polityki spójności. To są trochę inne środki, środki na trochę inne cele. A więc tak przebiega linia demarkacyjna między tymi środkami. To dotyczy również kwestii rolniczych. No, w kwestii komponentów rolniczych słyszymy takie uwagi: a czy nie można by było w ramach wspólnej polityki rolnej albo PROW realizować tych zadań, które pokazujemy w Krajowym Planie Odbudowy? Na ten temat też toczy się dyskusja. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-147.8" who="#SenatorJanMariaJackowski">Ja jeszcze, Pani Marszałek…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-148">
+          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Tak, proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-149">
+          <u xml:id="u-149.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Jeszcze nie usłyszałem odpowiedzi na jedno z moich pytań. Ja je może przypomnę. Otóż pytałem – np. chodzi o Zielony Ład, bo tam jest dość solidna część tych środków – ile według szacunków rządowych tych środków realnie zostanie w Polsce, a ile tych środków, np. w wyniku zakupu technologii, wróci do krajów bardziej rozwiniętych od nas. Czy rząd zrobił takie szacunki? Bo chodzi o to, żebyśmy mieli całościowy rachunek zysków i strat czy bilans tego funduszu. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-150">
+          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-151">
+          <u xml:id="u-151.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo!</u>
+          <u xml:id="u-151.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Krajowy Plan Odbudowy nie opiera się na identyfikacji wykonawców inwestycji. Większość zadań, którą są w nim przedstawione, będzie realizowana po rozstrzygnięciu konkursów. Tak więc to, kto wygra konkurs, powiedzmy sobie, który samorząd, będzie zależało od np. Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, od urzędu marszałkowskiego, od urzędów, które jako instytucja pośrednicząca będą dysponowały tymi środkami. A tego, czy później beneficjent, w postaci jakiegoś samorządu, w przetargu dostanie lepszą ofertę na ten czy inny autobus, na ten czy inny tabor kolejowy, nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Ja oczywiście życzę sobie tego, żeby jak największa liczba inwestycji była realizowana z udziałem partnerów polskich. I nawet konstruując ten komponent kolejowy, tak staraliśmy się to ułożyć z podziałem na Intercity i na koleje regionalne, żeby uwzględnić moce produkcyjne polskich zakładów, co do których wiemy, ile ich jest i co mogą produkować. Tyle, ile mogliśmy zrobić… Np. budujemy komponenty dla całej branży offshore, tak żeby zbudować magazyny, centra serwisowe tych urządzeń i żeby firmy zagraniczne nam tego nie budowały, bo wówczas nie byłoby żadnego wpływu tego na gospodarkę i pozytywnego efektu dla gospodarki. Ale dokładnie przeliczyć tego na uzyskane korzyści nie jesteśmy w stanie, bo to ostatecznie jest procedura transparentna, jest wolna przestrzeń gospodarcza z punktu widzenia Unii Europejskiej. Na to się zgodziliśmy, wchodząc do Unii Europejskiej, więc nie możemy blokować przedsiębiorców europejskich w przetargach, w rozstrzygnięciach. Sami wiemy, jak to wygląda. Ale staraliśmy się lokować środki tam, gdzie prawdopodobieństwo wykonawstwa po stronie mniejszych polskich firm jest większe, jednak tylko prawdopodobieństwo, bo nie możemy tego przesądzić.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-152">
+          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Józefa Łyczaka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-153">
+          <u xml:id="u-153.0" who="#SenatorJozefLyczak">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-153.1" who="#SenatorJozefLyczak">Panie Ministrze, na wstępie wspomniał pan, że pandemia sprawiła, że w zasadzie żyjemy w czasie trzeciej wojny światowej, wojny biologicznej i nikt nie jest w stanie przewidzieć, jak długo ta wojna będzie trwała oraz jakie wyrządzi spustoszenie w naszym życiu i w gospodarce. Stąd zrodził się projekt Funduszu Odbudowy. I bardzo dobrze. Są to olbrzymie pieniądze. Ja zawsze, gdy słyszę o olbrzymich pieniądzach, obawiam się, czy zdążymy praktycznie je wykorzystać, ale wierzę w to, że tym razem zostaną zużyte na słuszne cele, tak jak pan zaznaczył.</u>
+          <u xml:id="u-153.2" who="#SenatorJozefLyczak">W swojej wypowiedzi skoncentrował się pan głównie na klimacie i rolnictwie. Ja z tego bardzo się cieszę, bo znów zmierzamy w tym kierunku albo oświadczamy, że również rolnictwo jest głównym działem gospodarki.</u>
+          <u xml:id="u-153.3" who="#SenatorJozefLyczak">Jeżeli chodzi o Zielony Ład, to są pewne obawy, ja się boję. Bo jeżeli potwierdzą się te informacje, które otrzymujemy, czyli będą rozwiązania, które lansują ekolodzy albo tzw. ekolodzy, to może to być przyczyną wyrządzenia wielkich szkód w rolnictwie i również załamania się produkcji.</u>
+          <u xml:id="u-153.4" who="#SenatorJozefLyczak">Jeżeli chodzi o te sprawy, które pan poruszał, farmy wiatrowe, to bardzo się cieszę, że idziemy w tym kierunku. Jeszcze do niedawna nie popieraliśmy tego kierunku. Fotowoltaika w tej chwili również bardzo się rozwija, chociaż ostatnio ukazały się informacje wprowadzające lekki niepokój, ale nie będę się rozwodził.</u>
+          <u xml:id="u-153.5" who="#SenatorJozefLyczak">Jeśli chodzi o transformację cyfrową, o internet, to nie wiem, czy dobrze zrozumiałem. Pan minister stwierdził, że 1 milion gospodarstw nie ma dostępu. Ale jeśli chodziłoby o gospodarstwa rolne, to praktycznie 75% chłopów by nie miało dostępu do internetu. Aż mi się nie chce w to wierzyć, ale może tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-153.6" who="#SenatorJozefLyczak">Wspomniał pan, jeżeli chodzi o rolnictwo, o wodzie. Idą na to olbrzymie pieniądze. Ja wierzę, że wreszcie zrealizujemy to, na co czekają mieszkańcy Kujaw, czyli drugi stopień wodny w Ciechocinku, który już wielokrotnie był obiecywany, podawane były terminy, które niestety ciągle są przesuwane. Wierzę, że w 2029 r. ten stopień powstanie. Jeżeli chodzi o wodę, to wszyscy o tym mówili przez dziesiątki lat, ale nikt nic nie zrobił. Ta woda spadała i błyskawicznie znajdowała się w Bałtyku. Wierzę, że teraz te ogromne pieniądze sprawią, że sprawy, o których pan mówił – m.in. o retencjach, ale nie będę tego powtarzać – będą zrealizowane.</u>
+          <u xml:id="u-153.7" who="#SenatorJozefLyczak">I ostatnia rzecz – zmierzam do pytania – chciałbym, żeby pan minister rozwiał obawy. Bo my się spotykamy w terenie i wszyscy zadają jedno pytanie: co nam grozi, jak to ratyfikujemy? Czy stracimy suwerenność? Dla przykładu: czy będziemy płacili długi za tych, którzy się bawili w Europie? Mam tu na myśli Grecję i inne kraje. Bo tego Polacy się boją. Niech pan określi jasno, co nam ewentualnie grozi. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-154">
+          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-155">
+          <u xml:id="u-155.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">To ja może zacznę od ostatniego pytania, bo ono jest takie najbardziej wymowne.</u>
+          <u xml:id="u-155.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, to oczywiście jest absolutnie nieprawda, że my bylibyśmy zobowiązani do spłacania czyichkolwiek zobowiązań. Co do partycypacji w tym długu to jest to zapisane z punktu widzenia partycypacji w całym budżecie, jaki dzisiaj mamy. Ta podwyższona składka, która mogłaby być w związku ze zwrotem części dotacyjnej KPO, jest ustalona. I my na pewno nie będziemy finansować zobowiązań, które zaciągnęły inne kraje – tak jak dzisiaj nie płacimy więcej z punktu widzenia potrzeb Unii Europejskiej. Potrzeby są bardzo duże i budżet jest zwiększany, ale proporcja naszej składki jest cały czas ustalona według tego samego algorytmu. A więc im bardziej nam się zwiększają środki dotacyjne, tym my więcej płacimy, ale nie wtedy, gdy zwiększają się komuś te środki dotacyjne. A więc nie ma najmniejszej obawy w tym zakresie.</u>
+          <u xml:id="u-155.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Obawy, które są przedstawiane, dotyczą pożyczek, ale ta część pożyczkowa, Szanowni Państwo, jest sprawą absolutnie indywidualną. To polega na tym, że państwo członkowskie zawiera umowę pożyczkową z Komisją Europejską, która zaciągnęła na ten cel dług. W związku z tym dokładnie tyle, ile pożyczymy, tyle oddamy. My jesteśmy stroną tej umowy i możemy z tych środków pożyczkowych skorzystać albo nie. Dzisiaj, na ten moment, Szanowni Państwo, bodajże tylko 4 kraje deklarują chęć skorzystania w całości z tych środków pożyczkowych. I to jest ich sprawa. To one decydują o tym, w jakim stopniu i kiedy skorzystają z tych środków.</u>
+          <u xml:id="u-155.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">My będziemy systematycznie, po kolei próbowali z nich skorzystać – w pierwszym kroku ok. 10 miliardów euro, w kolejnych kolejne. Ale to nie jest tak, że musimy je wziąć. I np. Niemcy wskazują, że na ten moment nie, być może w przyszłym roku… W związku z tym to jest sprawa otwarta. A więc ja bym się absolutnie tego nie obawiał.</u>
+          <u xml:id="u-155.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">A jeśli chodzi o Zielony Ład, to, Szanowni Państwo, jest to szansa, bo my jesteśmy, że tak powiem, w pociągu, który jedzie i ten Zielony Ład to jest już pewnego rodzaju wymóg na poziomie Komisji Europejskiej. Dobrze że przy okazji stawiania sobie tych wielkich wyzwań i celów są środki, żeby to realizować, bo dramatem by było, gdyby tych środków nie było, a te cele cały czas byłyby, że tak powiem, podwyższane i byłoby pokazywane, jakie to my mamy ambicje. I dzięki temu, że te pieniądze są, jesteśmy w stanie te cele zrealizować.</u>
+          <u xml:id="u-155.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Jak mówimy o Zielonym Ładzie… Proszę mi wierzyć, że największy komponent spośród wszystkich, które prezentujemy w Krajowym Planie Odbudowy, to jest ten dotyczący właśnie klimatu. Chodzi o to, żeby jak najwięcej tych zadań zdjąć, nazwijmy to, ze środków krajowych, zdjąć z tych typowych środków europejskich i właśnie zrealizować w Krajowym Planie Odbudowy. A więc nasze podejście w mojej ocenie jest tu absolutnie słuszne. Jak Unia Europejska stawia te wymagania, to miejmy środki europejskie do dyspozycji, jeśli chodzi o realizację tych celów. I tak w tym przypadku to wygląda.</u>
+          <u xml:id="u-155.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">A rolnictwo? No, Szanowni Państwo, ja nie mam wątpliwości, że jeżeli o 900 milionów zwiększamy dofinansowanie sektora rolniczego – przypominam, że całość to ponad 2,3 miliarda – to jest to poważne traktowanie rolnictwa. To jest ponad 12 miliardów więcej, bo, Szanowni Państwo, to są środki dodatkowe, ponad to, co jest. Bo nowa perspektywa na lata 2021–2027, która teraz jest, przewiduje PROW, przewiduje płatności bezpośrednie, które nawet będą bliskie wyrównaniu ze średnią europejską… I to wszystko, co było, jest. Te zadania będą realizowane. A to są środki niejako dodatkowe, jeszcze ponad te.</u>
+          <u xml:id="u-155.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Tak więc ja tu mam zupełnie inną wątpliwość. Ja tu mam wątpliwość taką, czy my do sierpnia 2026 r. – bo wszystkie inwestycje z Krajowego Planu Odbudowy do sierpnia 2026 r. muszą być zrealizowane – zdążymy te środki zainwestować. I to będzie ogromne wyzwanie. Musimy wdrożyć taki system zarządzania tymi projektami, żeby to się udało zrobić, żeby nie stracić ani 1 euro z tych środków, które tutaj zaplanowaliśmy. A więc to jest ogromne dla nas wszystkich wyzwanie – począwszy od samorządów, które będą budowały, które będą kupowały, aż po nas, którzy będziemy dysponowali tymi środkami i później je rozliczali. A więc wszystkie ręce na pokład w tej sprawie, bo perspektywa jest bardzo krótka. Jak do tej pory były 7-latki, to planowaliśmy coś w perspektywie 7 lat plus stosowaliśmy zasadę n+3, czyli mieliśmy de facto 10 lat na inwestycje, a teraz jest prawie połowa 2021 r. i nadal czas na rozliczenie jest nieprzerwanie do sierpnia 2026 r., a rozpoczniemy wydatkowanie tych środków pod koniec roku, wtedy już konkretne inwestycje będą mogły ruszyć. W związku z tym ta perspektywa jest o połowę krótsza niż perspektywa w normalnej perspektywie finansowej, więc to jest ogromne wyzwanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-156">
+          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania pana senatora Jerzego Czerwińskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-157">
+          <u xml:id="u-157.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-157.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Na wstępie, w ramach pierwszej serii, zadam 2 pytania dotyczące trybu, procedury.</u>
+          <u xml:id="u-157.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pierwsze: czy rząd opiera się na jakiejś oficjalnej ekspertyzie prawnej? Czy sam sobie takie ekspertyzy jakby wygenerował, czy zlecił ich wykonanie na zewnątrz? Jaki tryb ratyfikacji powinien być użyty? Cały czas docierają do nas głosy, że ma to być raczej nie ta mała ratyfikacja, czyli bez udziału parlamentu, tylko wręcz przeciwnie, że ma to być ratyfikacja na podstawie art. 90 konstytucji, czyli kwalifikowaną większością głosów, mówmy wprost, ewentualnie w ramach referendum, bo to też jest możliwe. To jest pierwsza kwestia. A jeśli taka ekspertyza istnieje, czy ja mógłbym ewentualnie – jeśli nie jest tajna – uzyskać ją w formie pisemnej.</u>
+          <u xml:id="u-157.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Drugie pytanie. Stwierdził pan – i to jest dla mnie nowość – że brak ratyfikacji decyzji Rady o zasobach własnych będzie miał wpływ nie tylko na ten dodatkowy Fundusz Odbudowy, ale także na zwykły, tradycyjny budżet czy też wieloletni, 7-letni budżet europejski. Co jest podstawą takiego stwierdzenia? Dlaczego musimy ratyfikować jeszcze raz decyzję Rady o zasobach własnych, żeby mógł wejść w życie zwykły budżet europejski czy też te 7-letnie, wieloletnie ramy finansowe, tak to się formalnie chyba nazywa?</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-158">
+          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-159">
+          <u xml:id="u-159.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Rzeczywiście to jest ważna informacja, dlatego ja na to zwróciłem uwagę, bo jak obserwowałem przestrzeń publiczną, zauważyłem, że to się w ogóle nie pojawiało i byłem tym zaskoczony. Szanowni Państwo, budżety roczne przewidywane w ramach tej 7-latki przekraczają wysokość zaproponowanych składek, tzn. nie sfinansujemy ze składek tych planowanych budżetów w ramach tego 7-letniego budżetu. Łącznie wydatków jest więcej niż planowane wpływy ze składek. W związku z tym ta decyzja Rady jest zobowiązaniem dla Komisji do poszukania środków, które by te budżety uzupełniły. I bez ratyfikacji decyzji Rady my nie możemy normalnego budżetu uruchomić. Musielibyśmy w tej sytuacji się poruszać – prawdopodobnie taka sytuacja była chyba jeszcze niespotykana – na podstawie prowizorium budżetowego. Czyli to byłaby trochę taka sytuacja, jaką mamy w Polsce przejściowo, gdy budżet nie jest uchwalony. To byłaby niezwykle trudna i nowa sytuacja, jeśli chodzi o to, jak się zachować, bo to byłoby absolutnie nowe zdarzenie w budżetowaniu Unii Europejskiej. Nie dość, że to jest budżet, Szanowni Państwo, nowej perspektywy, nie dość, że dotyczy to Krajowego Planu Odbudowy, to jeszcze dotyczy to nawet obecnej perspektywy. Bo są takie środki… To się nazywa React-EU i polega to, można powiedzieć, na dosypaniu środków do starej perspektywy, która teraz w 2020 r. już się miała kończyć, ale zgodnie z zasadą n+3 trwa jeszcze 3 lata. I my jako Polska z tamtych źródeł, można powiedzieć, z tych szybkich reakcyjnych środków przeznaczonych na pandemię mamy ponad 2 miliardy euro. I my mamy już zaplanowane, na co te środki wydatkujemy w Polsce. Mamy już podzielone, ile środków trafi na regionalne programy operacyjne, ile do poszczególnych instytucji zarządzających krajowymi programami operacyjnymi. Uruchomienie tych środków i konkursów jest uzależnione od tej ratyfikacji. Zatem mamy 2 miliardy euro do wydania na szybko, jeszcze w tej perspektywie i to też jest uzależnione. Czyli jest stara perspektywa, nowa perspektywa plus Krajowy Plan Odbudowy – tutaj jest całość środków europejskich, które w najbliższej 10-latce mogą się w Polsce pojawić. Żadne euro się nie pojawi, jeżeli rzeczywiście tej ratyfikacji by nie było, więc powaga sytuacji absolutnie jest adekwatna do tego, o czym pan senator mówi.</u>
+          <u xml:id="u-159.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Jeśli chodzi sposób ratyfikacji, to ja jeszcze raz powiem, że z punktu widzenia Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej to nie jest temat, którym my się zajmujemy. MSZ prowadzi ten proces. Ja wiem tyle, że taka była proponowana formuła tej, można powiedzieć, dużej, zatwierdzanej zwykłą większością ratyfikacji. Sam jestem prawnikiem i sam potrafię to sobie przeanalizować, ale nie dysponuję taką opinią. Gdyby chcieć taką pozyskać, to, jak sądzę, będzie ona w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i albo będę tu pośrednikiem, albo bezpośrednio zwrócimy się do MSZ. Ja spróbuje taką opinię uzyskać. No, do tej pory bazowałem na wiedzy z Rady Ministrów i planów rządu w tym zakresie, a także też własnej analizy po prostu. Ale, jak sądzę, są takie analizy, bo przecież analiza konstytucyjnego zapisu, bodajże art. 90, jest bardzo szeroka.</u>
+          <u xml:id="u-159.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Jeśli można, Pani Marszałek…</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-160">
+          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-161">
+          <u xml:id="u-161.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Co do tej ekspertyzy… Jeśli istnieje, to bym prosił w związku z tym działaniem wolontariackim bardziej… tzn. przez pana ministra jako pośrednika…</u>
+          <u xml:id="u-161.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">A jeśli chodzi o tę pierwszą kwestię, to ona jest bardzo ważna według mnie. Panie Ministrze, należało ją po prostu upowszechnić w świadomości publicznej w Polsce, bo ona nie docierała do świadomości ludzi. My… A przynajmniej ja, jak odbieram takie zwykłe, nazwijmy to, audycje publicystyczne, reporterskie i wiadomości, to nie dociera do mojej świadomości to, jaka jest waga tego procesu ratyfikacyjnego. A przecież to ma wpływ na opinię publiczną, a opinia publiczna ma wpływ na tych, którzy mogą, ale nie muszą, to ratyfikować.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-162">
+          <u xml:id="u-162.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Absolutnie pełna zgoda. Dlatego ja staram się przy każdej okazji mówić o konsekwencjach decyzji innej niż ratyfikacja. I im szerzej będziemy o tym mówili, tym, jak sądzę… Dlatego ja z takim spokojem obserwuję tę cała dyskusję, bo wiem, że gdy przyjdzie do głosowania, to – proszę mi wierzyć… No, nie wyobrażam sobie szefa partii, który zarządziłby, że nie będzie środków europejskich w Polsce. No, to jest niemożliwe, po prostu niemożliwe. I gdy dzisiaj mówimy, czy komuś wystarczy głosów, czy zabraknie… Będzie ich w parlamencie ponad 400, proszę mi wierzyć! Nie wierzę w inny scenariusz, bo on by wskazywał, że w polską politykę wkradła się nieracjonalność w stopniu absurdalnym, a takiej sytuacji nie zakładam, bo koniec końców wszyscy myślimy dobrze o Polsce i o wspólnym interesie. A więc rzeczywiście powtarzajmy to, że taka jest tu skala wyzwania, jeśli chodzi o ratyfikację decyzji Rady, tak.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-163">
+          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zadanie pytania Jana Marię Jackowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-164">
+          <u xml:id="u-164.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-164.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Panie Ministrze, ja mam pytanie: jak rząd wyobraża sobie podział tych środków i jak wyobraża sobie współpracę? Do czego ja tu nawiązuję? Otóż u mnie w okręgu wyborczym są gminy czy powiaty, w których rządzi PiS, ale są też gminy, w których rządzi PSL czy ktoś inny. I proszę sobie wyobrazić, że miasto Ciechanów, mimo spełniania kryteriów, nie dostało środków z Funduszu Inwestycji Lokalnych – no, bo rządzi tam prezydent z PSL – ale także np. powiat przasnyski, w którym starostą jest działacz… to znaczy on był z listy PiS, został wybrany na starostę, i tam współrządzi Prawo i Sprawiedliwość… No i tam też te środki nie napłynęły. Rodzi się pytanie, w jaki sposób te środki… Aha, a kryteria tam były spełniane. I rodzi się pytanie, w jaki sposób, według jakich kryteriów i w jakiej wysokości te środki będą dzielone. Bo przecież bez względu na to, czy jesteśmy w miejscowości X, czy w miejscowości Y… No, jeśli to jest duża miejscowość, to są tam i zwolennicy rządu, i zwolennicy opozycji, a wszyscy są mieszkańcami. I teraz jest poważna obawa… Ja rozumiem, że główny spór w sprawie ratyfikacji między rządem a opozycją to spór o zasady podziału tych środków i o kryteria podziału tych środków, o to, czy one będą rzeczywiście zobiektywizowane, czy one będą miały charakter, nazwijmy to, niemerytoryczny, quasi-polityczny, czy wręcz polityczny. Proszę więc powiedzieć, jak rząd wyobraża sobie ten moment, gdy już te środki będą napływały do Polski. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-165">
+          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-166">
+          <u xml:id="u-166.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Panie Senatorze, tym przykładem pokazał pan, że jakby nie jest możliwe kierowanie się jakimkolwiek kryterium innym niż merytoryczne, a już na pewno nie jest to kryterium polityczne. Ja sobie absolutnie tego nie wyobrażam. My dzisiaj, Szanowni Państwo, jesteśmy w fazie kończenia wydatkowania ponad 70 miliardów euro z poprzedniej perspektywy i polityki spójności, ale czy jest jakiś zarzut, że te środki europejskie były wydatkowane w sposób nietransparentny albo z klucza politycznego? Czy miasto Warszawa nie jest budowane ze środków europejskich? Czy metro nie jest budowane ze środków europejskich? Czy remont, rewitalizacja miasta nie jest robiona środkami europejskimi? Czy parki nie są rewitalizowane środkami europejskimi? No, to jest oczywiste. Ja w ogóle nie wyobrażam sobie myślenia w takich kryteriach, że tutaj może być realizowany jakiś interes polityczny. Szanowni Państwo, tutaj będzie decydowała dojrzałość projektów. Najważniejszym czynnikiem będzie to… Chodzi o to, żeby te projekty nie tylko wpisywały się w te wiązki, które zaproponowaliśmy, ale przede wszystkim należy wykazać ich przygotowanie z punktu widzenia terminowości, bo projekt zrealizowany po terminie to projekt, który nie dostanie finansowania ze środków europejskich. A więc kluczem będzie dzisiaj… Powinien pójść taki sygnał do samorządów: przygotowujcie się do realizowania dobrych projektów, które są już jakby prowadzone, które mają dokumentację, które mają decyzje środowiskowe, które są zrobione tak, żeby móc je zgłosić. To będzie decydowało, a nie to, skąd one pochodzą, bo te środki trzeba będzie w pełni zainwestować, wydatkować. I nikt nie będzie patrzył na to, skąd pochodzi projekt, tylko na to, czy on jest dobry, czy jest zły. Tak że nie mam tu najmniejszych wątpliwości, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-167">
+          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-168">
+          <u xml:id="u-168.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Nie chciałbym już tutaj wchodzić w szczegóły dyskusji na temat tych środków w naszym regionie, ale można powiedzieć…</u>
+          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
+          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Czy mogłabym prosić państwa o nieprzeszkadzanie, nierozmawianie przez telefon? Bo to przeszkadza.</u>
+          <u xml:id="u-168.3" who="#SenatorJanMariaJackowski">Jednak można powiedzieć, że nie można wykluczyć tego, że podział tych środków, który przebiegał tak, jak powiedziałem, między miastem Ciechanowem a powiatem przasnyskim – to są 2 odrębne jednostki samorządu – wynikał właśnie z różnych rozgrywek w ramach, nazwijmy to, obozu rządzącego. Ale to już zostawmy to na boku.</u>
+          <u xml:id="u-168.4" who="#SenatorJanMariaJackowski">A moje pytanie następne jest następujące. Pan minister nie wspomniał również o czymś… Oczywiście to nie było tematem tej informacji, ale przypomnę, że przed nami stoi bardzo ambitna kwestia transformacji energetycznej, ponieważ w grudniu na szczycie Unii Europejskiej przy okazji dyskusji o Funduszu Odbudowy i zawartego porozumienia zapadła decyzja, która moim zdaniem ma dla Polski o wiele większe skutki niż cały ten Fundusz Odbudowy i ten cały plan. Myślę tutaj o podwyższeniu celów klimatycznych do 50% emisji CO₂ do 2030 r. Spotkałem się z opiniami, że koszt tej transformacji dla polskiej gospodarki to jest ok. 1,5 biliona zł – podkreślam, że to są mniej więcej 4, niecałe 4 budżety roczne państwa polskiego – w bardzo krótkim okresie. Spotkałem się też z opiniami, że wszystkie środki, które napłyną w ramach Unii Europejskiej, to jest tylko cząstka tego, co na Polskę spadnie w wyniku kosztów tej transformacji. A zapłacą za nią obywatele, bo ceny prądu wzrosną. Już wiemy, że średnio ceny ogrzewania z miejskiej elektrociepłowni na gospodarstwo domowe wzrosną… Spotkałem się z takimi opiniami, że o 800 zł w skali roku, właśnie ze względu na kwestię emisji CO₂. Elektrociepłownie są w tej chwili w dość dramatycznej sytuacji ekonomicznej, więc będą się domagały podwyżki za dostarczane ciepło. Myślę, że na tę sprawę trzeba patrzeć całościowo, a nie tylko wyrażać zadowolenie, że dostaniemy środki w ramach Funduszu Odbudowy, bo środki z Funduszu Odbudowy…</u>
+          <u xml:id="u-168.5" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Panie Senatorze, pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-168.6" who="#SenatorJanMariaJackowski">Moje pytanie jest takie: czy jest całościowa analiza ekonomiczna dokonana w ramach rządu, która pokazywałaby bilans zysków i strat tego, co postanowiono w Radzie Europejskiej w grudniu, kiedy to z jednej strony była zgoda na Fundusz Odbudowy, a z drugiej strony – zgoda na podwyższenie celów klimatycznych do 55%? I czy są miarodajne wyliczenia ekonomiczne co do tego, co to oznacza dla polskiej gospodarki? Bo moim zdaniem generalnie to oznacza osłabienie polskiej gospodarki, bardzo duże osłabienie polskiej gospodarki i osłabienie pozycji obywateli polskich, którzy będą musieli znacznie więcej płacić za energię. A jak się płaci więcej za energię, to koszty tego są ogólne. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-169">
+          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-170">
+          <u xml:id="u-170.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Proszę państwa, konsekwencje wyzwań klimatycznych, w tym zmiany celów, podwyższenia tego do 2030 r., ale też do 2050 r., i wyliczenia w tym zakresie są bardzo różne z tego powodu, że różnie można podejść do tej sprawy. Z jednej strony można wyliczyć dokładnie, ile ta transformacja będzie kosztowała, ale też trzeba zwrócić uwagę na to, w jaki sposób te sprawy będą finansowane. Ja tu mogę podać taki prosty przykład. Jeśli Jan Kowalski wymienia sobie samochód na nowy, to należałoby to zaliczyć do kosztów transformacji. Tzn. on wymieni samochód, który ma normę Euro 3, na samochód z normą Euro 6 albo kupi hybrydę, dlatego że tak mu wygodnie, dlatego że chce takim samochodem jeździć, bo on jest wygodniejszy i fajniejszy. Ale to jest koszt transformacyjny, bo ten ktoś starym autem, które zostanie zezłomowane albo które komuś odsprzeda, nie będzie już zatruwał środowiska. Jeżeli ktoś przeprowadza się ze starego budynku do nowego albo modernizuje kotłownię w swoim budynku, to ponosi koszt modernizacyjny, który powinniśmy wliczyć w tę kwotę biliona z kawałkiem, o której pan mówi.</u>
+          <u xml:id="u-170.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">To jest bardzo trudna analiza. Czy tego rodzaju wydatki… Żyjemy coraz bardziej świadomie i kupujemy rzeczy, które są energooszczędne. Jak wymienia pan sprzęt gospodarstwa domowego, to za każdym razem wymienia pan na bardziej energooszczędny. To jest transformacja, którą przechodzimy. Zużywa pan mniej energii dzięki temu, że kupuje pan oszczędniejsze urządzenia. I czy wymiana poszczególnego urządzenia to jest koszt, który powinniśmy wpisywać w ten 1 bilion 400 milionów, czy nie? To jest naprawdę bardzo trudne. My musimy ujmować ten problem z punktu widzenia nie tylko inwestycji publicznych. Inwestycje publiczne wiążą się z sektorem górniczym, częściowo z sektorem komunikacji miejskiej, drogownictwa, częściowo z ciepłownictwem, które jest w rękach samorządu, ale masa zachowań i działań jest samoczynna. Ten proces by postępował nawet wtedy, gdybyśmy nie realizowali żadnych inwestycji publicznych, bo przyzwyczajenia konsumenckie, zachowania konsumenckie, dostępność produktów… My tej transformacji dokonujemy także poprzez pójście w trendy konsumenckie, w trendy zachowań, a idą w kierunku energooszczędności, idą w kierunku transformacji konsumenckiej.</u>
+          <u xml:id="u-170.2" who="#komentarz">Senator Jan Maria Jackowski:</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-171">
+          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Jest kolejność, Panie Senatorze. Już kilka pytań pan zadał, a jeszcze pan senator…</u>
+          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">Senator Jan Maria Jackowski: .</u>
+          <u xml:id="u-171.3" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Jeszcze pan senator Czerwiński chciałby zadać pytanie.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-172">
+          <u xml:id="u-172.0" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
+          <u xml:id="u-172.1" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Teraz nie chcę odnosić się do procedury, ale do tego, co jest albo powinno być w Krajowym Planie Odbudowy. Przyznam się, że nie czytałem tych ponad 200 stron. Korzystam z prawa obecności.</u>
+          <u xml:id="u-172.2" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Są 2 obszary, na które Unia zwraca uwagę. Pierwszy nazwałbym ogólnie ekologią – tam jest zielona energia itd. – a drugi to cyfryzacja. Jeśli chodzi o cyfryzację, to stwierdził pan, że ponad milion gospodarstw nie ma u nas dostępu do szerokopasmowego internetu. Czy w Krajowym Planie Odbudowy będzie rozważana technologia transmisji sygnału internetowego przez sieć energetyczną? Chodzi o zwykłe zasilanie prądowe, załóżmy, 220 V. To jest najpopularniejsze… To jest sieć, która dochodzi do praktycznie każdego gospodarstwa w Polsce. Może tylko jakieś leśniczówki czy domki rekreacyjne nie mają tej sieci. To jest raz.</u>
+          <u xml:id="u-172.3" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Dwa. Jeśli chodzi o kwestie związane z małą retencją, z gospodarką… Wodami płynącymi gospodarzą w imieniu Skarbu Państwa „Wody Polskie”. Czy będzie tak, że tylko „Wody Polskie” będą realizować projekty z zakresu małej retencji? Retencję można robić głównie na wodach płynących. Czy będzie to upowszechnione? To przypuszczalnie wymaga zmian prawnych. Czy każdy będzie mógł, nie wiem, zbudować mały zbiornik retencyjny, jeśli tylko będzie chciał i będzie mu się to opłacało?</u>
+          <u xml:id="u-172.4" who="#SenatorJerzyCzerwinski">I ostatnia kwestia. Niektórzy się z tego śmieją, ale to wcale nie jest śmieszne. Chodzi mianowicie o samochód z napędem elektrycznym. Budujemy farmy wiatrowe na Bałtyku. To łączy jedno medium – wodór. Pytanie jest takie: czy będziemy się tym zajmować w Krajowym Planie Odbudowy? Pytam o rozwój technologii wodorowej jako magazynu energii, ogniwa paliwowe itd. To rzeczywiście wymaga infrastruktury od początku. Stacje ładowania, napełniania wodorem to muszą być inne stacje niż benzynowe. A jeśli to ma być rozwijane i przyszłościowe, to trzeba zacząć to robić już teraz. Ta technologia jest już praktycznie opanowana i przypuszczalnie będzie się coraz bardziej upowszechniać ze względu na zniżkę kosztów, a samochody elektryczne, takie zwykłe, na baterie litowo-jonowe są jednak drogie. Może jako transport miejski, jako taksówki, autobusy… Do powszechnego użytku – jest tu jeszcze ograniczenie zasięgowe – raczej nie wejdą.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-173">
+          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-174">
+          <u xml:id="u-174.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Jeśli chodzi o wodór, to oczywiście mamy ogromny komponent, bodajże 790 milionów euro na technologię wodorową. Po pierwsze, musi powstać prawo wodorowe. Po drugie, konieczne jest wzmocnienie branży. Zawsze trzeba zrobić ten pierwszy krok państwowy, żeby komercja mogła się rozwijać, trzeba stworzyć pewne warunki do tego. I my przewidujemy nieproporcjonalnie dużo środków w tym zakresie, to jest kilka miliardów złotych na cały segment wodorowy, który dopiero się wykluwa, można powiedzieć, w Polsce, który dopiero powstaje. Chociaż, jak się okazuje, my już teraz jesteśmy dość poważnym producentem wodoru w przemyśle, z punktu widzenia skali europejskiej, ale to nie jest jeszcze zastosowanie do celów konsumenckich, codziennych, na których nam zależy.</u>
+          <u xml:id="u-174.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Mała retencja? Zarówno „Wody Polskie”, jak i indywidualne inwestycje. Już dawno odeszliśmy od myślenia o małej retencji z punktu widzenia jakichś dużych zbiorników, wręcz przeciwnie, trzeba tu stosować dywersyfikację na dużo, dużo mniejszych, bardzo lokalnych, małych zbiorników, nawet takich oczek wodnych, wpływających na mikroklimat, który pozwala na danym terenie, na danym obszarze prowadzić efektywnie uprawy rolnicze. W związku z tym z pewnością to nie będą tylko inwestycje samych „Wód Polskich”, również prywatne osoby będą mogły takie inwestycje realizować na własnych terenach, we własnych gospodarstwach, we własnych miejscach.</u>
+          <u xml:id="u-174.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Wodór, absolutnie… Wiele się zmieniało w Krajowym Planie Odbudowy, ale nikt nawet nie pomyślał, żeby tę kwotę zmniejszać, tak więc ta pierwotna kwota 797 milionów euro jest na ten cel absolutnie przewidziana.</u>
+          <u xml:id="u-174.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">I jeszcze jedno pytanie, trzecie…</u>
+          <u xml:id="u-174.4" who="#SenatorJerzyCzerwinski">Internet w gniazdku prądowym…</u>
+          <u xml:id="u-174.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Proszę państwa, to, jaką technologią będzie wykonywana sieć w tych miejscach, które dzisiaj stanowią białe plamy, to jest kwestia już, można powiedzieć, wykonawcza, kwestia tego, kto będzie to realizował w danym miejscu. Ja nie jestem w stanie teraz powiedzieć, która technologia w danym miejscu będzie lepsza, bo nie każda sieć elektryczna też pozwala na to, żeby był w niej internet. Zawsze odpowiedzią będzie miejsce, region i możliwości techniczne, które już dzisiaj są. Nie odpowiem więc, czy w ramach tego miliarda euro, które są przeznaczone na internet, znajdą się miejsca, w których inwestycja będzie wykonana również przez sieci elektroenergetyczne… Nie odpowiem, bo… To jest pewnego rodzaju, można powiedzieć, biznesplan w danym projekcie. Jeżeli mamy kilka miejscowości, gdzie ma być internet, to jest analiza, czy to jest miejsce, w którym taką technologię można zastosować. Ja nie jestem w stanie odpowiedzieć. O ile wiem, to jest technologia konkurencyjna i pewnie ona będzie się zdarzała… Ale w jakich proporcjach, czy w większości będziemy na nią stawiać? No, nie odpowiem, Panie Senatorze, bo to już jest kwestia, po pierwsze, po stronie cyfryzacji, a po drugie, jak myślę, kwestia wykonawcy, bo my będziemy zamawiać pewną dostępność usługi, ale to wykonawca będzie musiał zdecydować o tym, w jaki sposób nam tę usługę dostarczyć, pewnie też optymalizując własne koszty.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-175">
+          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">I senator Jan Maria Jackowski. Tylko krótko, Panie Senatorze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-176">
+          <u xml:id="u-176.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Tak, tak, Pani Marszałek.</u>
+          <u xml:id="u-176.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Ja najpierw chciałbym powiedzieć, że jeżeli zmieniam samochód, to sam podejmuję decyzję, ale w tej sytuacji to muszę zmienić samochód, i to jest ta diametralna różnica w liczeniu tych kosztów, bo gdyby państwa miały swobodę w przeprowadzeniu tego kierunku tworzenia, no to byłaby inna sytuacja. Ale moje pytanie jest… Tak że tutaj polemizuję z panem ministrem, że to nie był trafiony przykład, czy bardziej energooszczędne… Jak nie mam pieniędzy, to nie… No bo to jest taka sytuacja: jak buduję dom…</u>
+          <u xml:id="u-176.2" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Panie Senatorze, pytanie.</u>
+          <u xml:id="u-176.3" who="#SenatorJanMariaJackowski">Ale to powiem w dyskusji. A pytanie moje jest takie: jak wygląda sytuacja strategii energetycznej do 2040 r.? Bo te kwestie po prostu ze sobą się łączą. Na jakim etapie w rządzie jest dyskusja nad tą strategią? Przypomnę, że ona zakłada dekarbonizację Polski – co stoi w oczywistej sprzeczności z naszym programem, programem Prawa i Sprawiedliwości – w przyspieszonym tempie, a to wzbudza, jak się słyszy, duże emocje, właśnie w związku z tą bardzo przyspieszoną dekarbonizacją polskiej energetyki. Czy pan minister zechciałby powiedzieć, na jakim etapie są prace nad tą strategią i jak to wygląda? Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-177">
+          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszalekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-178">
+          <u xml:id="u-178.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Szanowni Państwo, to jest zagadnienie, które jest w sektorze klimatu i środowiska, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, ale polityka energetyczna państwa jest przyjęta. Ona wymaga częstej aktualizacji, ale jest przyjęta i dokument, który w tym zakresie obowiązuje, jest, zdaje się, świeży, sprzed kilku miesięcy. Myślę więc, że ta polityka jest bardzo aktualna. Pewnie wymagająca aktualizacji, ale ja zachęcam do zwrócenia się ze szczegółowymi pytaniami do Ministerstwa Klimatu i Środowiska. To ono prowadzi ten temat. My w Krajowym Planie Odbudowy mamy wskazane zagadnienia, które z ich perspektywy, ale również ze względu na to, że oni muszą te cele realizować… My mamy je wpisane jako pewnego rodzaju priorytety. Bo zawsze, jak jest pula jakichś środków, niezależnie od tego, jaka ona by była, ona jest za mała. W związku z tym resorty wskazywały pewnego rodzaju priorytety. Na pewno, biorąc pod uwagę przeróżne polityki, w tym i politykę energetyczną, która jest, tak jak pan senator wskazuje, najbardziej kosztochłonna, można powiedzieć… Zatem ja nie powiem, jak z tą polityką dzisiaj jest z punktu widzenia jej aktualizacji, ale wiem, że jest dokument, który dzisiaj obowiązuje i który jest bardzo aktualny w tej sprawie.</u>
+          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Marek Pęk</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-179">
+          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
+          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Lista pytających została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-179.2" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo panu dziękuję…</u>
+          <u xml:id="u-179.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Ja bardzo dziękuję za dzisiejszą możliwość spotkania i dyskusji. Mam nadzieję, że jeszcze będziemy dyskutować o Krajowym Planie Odbudowy. Jestem do państwa dyspozycji. Dziękuję za dzisiaj.</u>
+          <u xml:id="u-179.4" who="#WicemarszalekMarekPek">Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-179.5" who="#WicemarszalekMarekPek">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-179.6" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę o zabranie głosu pana senatora Marcina Bosackiego.</u>
+          <u xml:id="u-179.7" who="#Gloszsali">Pan jeszcze nie ucieka.</u>
+          <u xml:id="u-179.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Po prostu wychodzę, nie uciekam. Wychodzę.</u>
+          <u xml:id="u-179.9" who="#SenatorMarekBorowski">Przecież teraz będą wypowiedzi.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-180">
+          <u xml:id="u-180.0" who="#SenatorMarcinBosacki">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-180.1" who="#SenatorMarcinBosacki">Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-180.2" who="#SenatorMarcinBosacki">Jest absolutnie jasne, że Polska powinna wykorzystać tę wielką, liczoną na 250, 260 miliardów, w zależności od kursu euro do złotówki, który niestety się zmienia na niekorzyść, szansę rozwojową, która jest niepowtarzalna. Opozycja z całą pewnością nie będzie stała na przeszkodzie wykorzystaniu tej szansy. To, co stoi na przeszkodzie wykorzystaniu tej wielkiej szansy dla Polski, nazywa się: rządy PiS. I jest tak z kilku względów.</u>
+          <u xml:id="u-180.3" who="#SenatorMarcinBosacki">Po pierwsze, to rządząca koalicja nie ma na razie większości do ratyfikacji Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej, a jeśli będzie ją miała, to dzięki jakimś dodatkom, być może preambułom w ustawie ratyfikacyjnej, które w gruncie rzeczy będą antyeuropejskie, ponieważ PiS jako formacja jest formacją antyeuropejską, nie jest formacją cywilizacji zachodniej, tylko cywilizacji wschodniej.</u>
+          <u xml:id="u-180.4" who="#SenatorMarcinBosacki">Po drugie, jest absolutnie zasadnicze pytanie: do czego te ogromne pieniądze, 0,25 biliona zł, mają służyć? Czy mają służyć odbudowie systemu ochrony zdrowia? Czy mają służyć temu, aby wreszcie w Polsce powietrze zaczęło być lepsze, a nie najgorsze w Europie? Czy mają służyć temu, żeby odbudować system oświaty i nauki w Polsce po tym ogromnym kryzysie pandemicznym? A może mają służyć temu, czemu rządy PiS służą od prawie 6 lat, czyli budowie w Polsce systemu oligarchicznego, systemu kapitalizmu państwowo-partyjnego – inni go nazywają państwowo-mafijnym – systemu w gruncie rzeczy putinowskiego, erdoganowskiego czy, to najbliższy przykład, systemu orbanowskiego? Jeśli ktoś ma wątpliwości, że pieniądze europejskie mogą do tego służyć, to powinien spojrzeć właśnie na przykład Węgier, Węgier Orbána, z którym to od zeszłego tygodnia już oficjalnie PiS tworzy w Europie blok nacjonalistyczny, antyeuropejski i proputinowski. Na tychże Węgrzech Orbána, jak się szacuje, 40% środków europejskich wydawane jest w sposób podejrzany lub wprost w taki sposób, że stoi za tym korupcja polityczna lub zwykła. To Węgry Orbána, od których OLAF, czyli instytucja antykorupcyjna Unii Europejskiej, zażądał kilka lat temu zwrotu 5% środków, czyli co dwudziestego euro, które Unia Europejska tym Węgrom daje. Jeśli ktoś ma wątpliwości, że PiS nie chce wykorzystać do budowania swojego systemu oligarchicznego właśnie pieniędzy europejskich i nie chce powtarzać modelu Orbána, to niech spojrzy na to, o czym już zresztą senator PiS, Jan Maria Jackowski, wspominał. Weźmy przykład z ostatniego roku, przykład Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Ten fundusz zawierał 10 miliardów zł. Z tych 10 miliardów zł samorządy, które są kontrolowane przez PiS lub na które PiS ma znaczący wpływ, dostały proporcjonalnie 10 razy więcej pieniędzy niż wszystkie inne samorządy. Na szczęście tych wszystkich innych jest, jak wiemy, dużo więcej. Ale to pokazuje skalę tego zjawiska. To są pieniądze publiczne, pieniądze nas wszystkich, pieniądze europejskie, a PiS chce je wydawać w celu nabijania swoich własnych kabz, kabz swoich pociotków, kochanków, szwagrów itd., a także w celu budowania swojej pozycji politycznej.</u>
+          <u xml:id="u-180.5" who="#SenatorMarcinBosacki">Jeśli państwo macie jeszcze wątpliwości, czy tak rzeczywiście jest… No, w przypadku Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych działo się tak w całym kraju, ale było to najbardziej widoczne na Dolnym Śląsku. Podam przykład jednego powiatu, powiatu kłodzkiego, w którym PiS podpisywał z szefami gmin porozumienia, które dla niepoznaki nazywano programowymi, a które powinny być nazywane porozumieniami wasalnymi. Ze strony PiS podpisywali je szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pełnomocnik Prawa i Sprawiedliwości w okręgu wałbrzyskim Michał Dworczyk, oraz pełnomocnik w powiecie kłodzkim, senator RP Aleksander Szwed, a z drugiej strony ci szefowie gmin, którzy chcieli to zrobić. I co się stało? Otóż 5 szefów gmin, którzy to podpisali, dostało 20 milionów zł, a 10 innych nie dostało ani grosza. To byli ci, którzy nie chcieli tych wasalnych umów podpisać.</u>
+          <u xml:id="u-180.6" who="#SenatorMarcinBosacki">I tak będzie się działo z pieniędzmi europejskimi, jeśli nie powiemy twardo „nie”. Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych był poligonem pokazującym, jak mają być kręcone pieniądze europejskie – zwłaszcza że będą one łatwiejsze do wydania – pieniądze z Funduszu Odbudowy. Cieszę się, że w ostatnich 2 tygodniach PiS pod naciskiem Komisji Europejskiej, pod naciskiem samorządów, pod naciskiem organizacji pozarządowych i pod naciskiem opozycji, która twardo mówi, że do takiego szwindlu ręki nie przyłoży, zaczyna się wycofywać. No, przedstawiciele rządu zaczynają mówić, że spełnią nasze postulaty, które polegają przede wszystkim na tym, aby samorządy miały decydujący udział w wydawaniu tych pieniędzy i aby ograniczone zostały możliwości kręcenia brzydkich interesów. Jakich brzydkich interesów? Przypominam prywatną inwestycję pana Obajtka, jego pensjonat, na który wydano, jak podaje prasa, 1 milion zł z europejskich pieniędzy na pomoc rybakom. A to jest prywatny pensjonat pana Obajtka.</u>
+          <u xml:id="u-180.7" who="#SenatorMarcinBosacki">Otóż chcę jeszcze raz powiedzieć, że opozycja poprze tylko takie rozwiązanie, w którym będą spełnione co najmniej 2 warunki. Pierwszym jest przystąpienie Polski do Prokuratury Europejskiej. Mówienie, że Prokuratura Europejska w jakikolwiek sposób ogranicza polską suwerenność, jest kłamstwem. Ona jest powoływana tylko po to, aby tropić przestępstwa związane z wydawaniem pieniędzy europejskich. To, że rząd PiS nie chce do niej przystąpić, świadczy o jego prawdziwych intencjach. Przystąpienie do Prokuratury Europejskiej jest absolutnie koniecznym warunkiem.</u>
+          <u xml:id="u-180.8" who="#SenatorMarcinBosacki">Druga kwestia dotyczy tego, co na szczęście rząd PiS zaczął deklarować. Ale my żądamy, żeby to zostało zapisane w postaci twardych, prawnych gwarancji. Chodzi o to, aby w komitetach monitorujących wydawanie środków z Funduszu Odbudowy decydujący głos – podkreślam: nie jakiś tam głos, tylko głos decydujący – miały instytucje i organizacje, przede wszystkim samorządy, które nie są zależne od partii rządzącej. Tylko wtedy poprzemy ratyfikację Funduszu Odbudowy – i obiecuję to obywatelom – jeśli będzie jasne, że te ogromne środki na poziomie 250 miliardów zł będą mogły być wydawane dla dobra wszystkich Polaków, a nie dla dobra partii rządzącej. Bardzo dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-181">
+          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Pan senator Szwed się zgłasza, ponieważ zostało wymienione jego nazwisko w wypowiedzi…</u>
+          <u xml:id="u-181.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Tak, jeżeli mogę, 3 minuty, w trybie sprostowania…</u>
+          <u xml:id="u-181.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Tak, jest prawo do sprostowania.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-182">
+          <u xml:id="u-182.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-182.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Wysoka Izbo, zostało wymienione moje nazwisko, w związku z czym się odniosę, jeśli chodzi o Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych, w trybie sprostowania, mam 3 minuty. Tak się składa, że w ostatnim czasie miałem zaszczyt właśnie w imieniu rządu, w imieniu ministra Michała Dworczyka przekazać środki dla samorządów powiatu kłodzkiego w ramach trzeciej transzy i transzy górskiej. Było to 57 milionów zł, które otrzymało 14 samorządów gminnych, wszystkie. Największe środki otrzymał m.in. samorząd miasta Nowej Rudy, 6,8 miliona, czy Kłodzko – 6 milionów. Oprócz tego w ramach pierwszej transzy, przypomnę, 24 miliony zł otrzymały wszystkie samorządy z powiatu kłodzkiego, tj. 14 samorządów, w tym samorząd powiatowy. Poruszana tutaj przez pana senatora kwestia podpisania bądź niepodpisania jakiegokolwiek porozumienia nie miała żadnego znaczenia. To tyle w trybie sprostowania. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-183">
+          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę o zabranie głosu pana senatora Bogdana Klicha.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-184">
+          <u xml:id="u-184.0" who="#SenatorBogdanKlich">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-184.1" who="#SenatorBogdanKlich">Każdy grzesznik ma prawo do nawrócenia. W związku z tym witamy pana ministra w progach Senatu z radością. Trzeba byłoby się tylko trochę pokajać i trzeba by było trochę wytłumaczyć Wysokiemu Senatowi, dlaczego zlekceważył pan w imieniu premiera Morawieckiego zaproszenie do tej Izby, które było wystosowane przed poprzednim posiedzeniem Senatu. No, nas pańska nieobecność zmobilizowała do tego, żebyśmy po raz kolejny obradowali na temat Planu Odbudowy, no ale bez przedstawicieli rządu. Rząd sam stracił na tym, że odebrał sobie prawo głosu, nie przychodząc na posiedzenie do Senatu.</u>
+          <u xml:id="u-184.2" who="#SenatorBogdanKlich">W tej Izbie przeprowadziliśmy, jeśli mnie pamięć nie myli, 4 posiedzenia komisji, które były poświęcone albo całości, albo poszczególnym wycinkom Krajowego Planu Odbudowy. Przeprowadziliśmy też wysłuchanie publiczne, o którym wspominałem. A zatem zrobiliśmy to, co rząd zaniedbał przez wiele tygodni, mianowicie przeprowadziliśmy szerokie konsultacje społeczne.</u>
+          <u xml:id="u-184.3" who="#SenatorBogdanKlich">Jest dla mnie rzeczą kompletnie nie do pojęcia, Panie Ministrze, że dzisiaj o godzinie 12.49, kiedy siedziałem w tej sali, dostałem odpowiedź, która została przygotowana wczoraj, na mój wniosek jako przewodniczącego komisji sprzed kilku tygodni, o to, żeby dowiedzieć się, jakie są zmiany wynikające z tego, co pan nazywa konsultacjami społecznymi. Konsultacje zazwyczaj poprzedzają powstanie ostatecznego dokumentu, a nie odwrotnie. Państwo zastosowaliście tutaj inną kolejność, najpierw przygotowaliście, bez konsultacji, dokument, który przedłożyliście 26 lutego jako projekt Komisji Europejskiej, a dopiero potem zaczęliście rozmawiać ze środowiskami. Ja nie krytykuję faktu, że takie rozmowy się odbyły, ale moim zdaniem one powinny się odbyć, zanim został skierowany do Brukseli projekt Krajowego Planu Odbudowy. To jest naturalna kolejność i tylko wtedy można nazywać te spotkania konsultacjami. Niemniej jednak z satysfakcją witam tych kilkadziesiąt zmian, które są opisane w przedłożonym mi dokumencie.</u>
+          <u xml:id="u-184.4" who="#SenatorBogdanKlich">Panie Ministrze, Drodzy Państwo, to nie rząd stoi przed wyzwaniem modernizacji Polski i wydobycia naszego kraju z niezmiernie trudnej sytuacji, w jakiej się znalazł w związku z pandemią. To cały naród stoi przed takim wyzwaniem. Stoimy przed nim zatem razem – i rządzący, i opozycja. W związku z tym jest dla opozycji rzeczą oczywistą, że te środki, które zostały przyznane Polsce, muszą być skonsumowane. Jest tylko pytanie, w jaki sposób będą one wydatkowane. Jest pytanie o to, czy będą wydatkowane w sposób rzetelny, i jest pytanie o to, czy będą wydatkowane w sposób uczciwy. Musimy wprowadzić takie mechanizmy, które pozwolą na to, żeby one rzeczywiście były alokowane w sposób sprawiedliwy, żeby dostawali te środki ci, którzy ich potrzebują, żeby one wzmacniały te instytucje, które tego wymagają, a poza tym – żeby one nie były wydawane według uznania, tylko według metody, według pewnych zasad i procedur.</u>
+          <u xml:id="u-184.5" who="#SenatorBogdanKlich">Niestety, ale konsekwentnie od 6 lat PiS dezinstytucjonalizuje Polskę, zmniejsza znaczenie instytucji, likwiduje procedury, pozbawia tego wszystkiego, co jest zdobyczą cywilizacji zachodniej. Bo Zachód opiera się na instytucjach i procedurach, a Wschód opiera się na woli politycznej. Nie możemy pozwolić na to, żeby tak gigantyczne środki, jak kwota prawie 260 miliardów zł, które są do wydatkowania do roku 2026, były wydawane według uznania. One mają być wydawane według zasad i procedur. I do tego m.in. ma służyć instytucja, która będzie monitorowała wydawanie tych środków. My w tej Izbie wypracowaliśmy projekt takiej instytucji, ale projekt ustawy przekazany został do Sejmu i tam trafił do zamrażarki sejmowej. Państwo mówią o komitecie monitorującym, przyjmujemy to za dobrą monetę, tylko warunkiem naszego poparcia dla takiego właśnie planu odbudowy jest jasny i przejrzysty zestaw reguł, które zorganizują prace takiego komitetu monitorującego.</u>
+          <u xml:id="u-184.6" who="#SenatorBogdanKlich">Chcę powiedzieć o 4 sprawach. Po pierwsze, muszą być przejrzyste zasady wyboru członków komitetu monitorującego. Po drugie, reprezentacja winna uwzględniać przedstawicieli Sejmu, przedstawicieli Senatu, w odpowiednich proporcjach zapisanych w ustawie. W tej reprezentacji muszą znaleźć się także przedstawiciele samorządu terytorialnego oraz samorządów zawodowych, tych, które najlepiej wiedzą, czego potrzeba np. służbie zdrowia, tak jak samorząd lekarski, czy czego potrzeba szkolnictwu, potraktowanemu przez państwa tak, powiedziałbym, marginalnie, w tej pierwotnej wersji planu odbudowy. Samorząd gospodarczy musi być także uwzględniony, organizacje przedsiębiorców muszą mieć w komitecie monitorującym swoją reprezentację. Podobnie zresztą jak organizacje pracowników, które też powinny znaleźć się w tym komitecie. To, co ważne, to jest to, w jaki sposób będą realizowane te kompetencje kontrolne, a poza kompetencjami kontrolnymi to, w jaki sposób będą realizowane kompetencje sprawozdawcze, bo przecież opinia publiczna musi wiedzieć o tym, jak te środki są wydawane. Czyli muszą być jasno określone zasady, kryteria oraz muszą być określone sposoby ewaluacji. No, to są kwestie tak fundamentalne dla każdego przedsiębiorstwa, dla każdej organizacji pozarządowej, że nie wyobrażam sobie tego, żeby instytucja, która powinna kontrolować wydawanie prawie 260 miliardów zł, działała bez takich procedur. Oczekujemy, że odpowiednią ustawą zostanie ustanowiony komitet monitorujący, i oczekujemy także tego, że to wszystko, o czym powiedziałem, znajdzie się w tej ustawie.</u>
+          <u xml:id="u-184.7" who="#SenatorBogdanKlich">Proszę państwa, trzecia moja uwaga do tego planu odbudowy to to, że on jest pozbawiony głowy. To jest plan bez głowy. To jest w zasadzie taki worek, do którego wrzuciliście państwo różne projekty, odpowiednio je pogrupowaliście, nazwaliście itd. To jest plan pozbawiony busoli. Tych 260 miliardów zł, prawie 260 miliardów zł nie ma służyć zaspokojeniu potrzeb wielu instytucji. One są po to, żeby wyciągnąć kraj z zapaści pandemicznej i pchnąć go na kompletnie nowe tory. To powinna być strategia, to powinien być plan długoterminowy. Nie znajduję w tym dokumencie, o którym mówimy, nawet poprawionym, takiej busoli. W nim nie ma tego, co jest niezbędne, a mianowicie długoterminowej strategii odbudowy i rozwoju kraju. Mówiliście o tym, że taką strategię ma zaprezentować pan premier, mówiliście o tym, że jakiś nowy ład ma być zaprezentowany. Pytam: gdzie on jest? Pytam: gdzie on jest? Jak do tej pory obowiązuje Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020, z perspektywą do roku 2030. Ale trzeba pamiętać, że te wyzwania rozwojowe dla Polski, które zostały w niej ujęte, w większości nie zostały zrealizowane. Premier Morawiecki oraz rząd PiS woleliby zapomnieć w ogóle o swoich zobowiązaniach w ramach tej strategii, woleliby zapomnieć o tym, że wzrost PKB per capita zamiast 78% średniej unijnej wynosi w tej chwili mniej, że miał być zwiększony udział inwestycji w PKB z 20% do 25% PKB, a nie został, że miały zostać wprowadzone nowoczesne technologie powiązane… czy też skutkujące innowacyjnością gospodarki. A zamiast tego co mamy? Ano, mamy 2 wieże, które właśnie będą rozbierane, a zostały wybudowane za wielkie pieniądze, mamy stępkę Morawieckiego pod prom dla polskiej żeglugi bałtyckiej, dalej rdzewiejącą, i nie mamy w dalszym ciągu miliona elektrycznych samochodów. Mówię o tym tylko po to, żeby powiedzieć, że ani w tym dokumencie, ani w żadnym innym, na podstawie którego ona mogłaby być utworzona, nie mamy długoterminowej wizji rozwoju Polski, a wcześniej jej odbudowy. Dlatego uważam, że ten dokument jest pozbawiony głowy.</u>
+          <u xml:id="u-184.8" who="#SenatorBogdanKlich">I wreszcie ostatnia sprawa. Nie rozumiem kompletnie i nikt z kolegów z opozycji też nie rozumie, dlaczego przygotowaliście dokument tylko i wyłącznie na ok. 107 miliardów zł w momencie, kiedy dostępnych byłoby prawie 260 miliardów zł. Dlaczego on dotyczy tylko części dotacyjnej, skoro ratyfikacja, o której pan wspomniał, będzie dotyczyła decyzji Rady o zasobach własnych, w których mieszczą się kredyty zaciągane solidarnie przez Komisję Europejską na potrzeby poszczególnych krajów członkowskich. Pytam zatem, dlaczego skroiliście nasze… dlaczego skroiliście tę szansę dla Polski tylko częściowo, na mniej niż połowę środków, z których możemy skorzystać? Dlaczego tego nie zmieniliście do tej pory? Z tej informacji, która pan minister przedstawił, nie wynika, że w planie odbudowy miały być uwzględnione także środki pochodzące z pożyczek.</u>
+          <u xml:id="u-184.9" who="#SenatorBogdanKlich">I wreszcie, na koniec… Panie Marszałku, wiem, że trochę przedłużam. Dziękuję za umożliwienie wystąpienia w całości.</u>
+          <u xml:id="u-184.10" who="#SenatorBogdanKlich">Mała ratyfikacja, o którą tutaj padło pytanie, byłaby przestępstwem. Mała ratyfikacja byłaby przestępstwem wobec konstytucji. Pan minister powiedział o tym, że rząd tego nie planuje, ale w przestrzeni publicznej takie…</u>
+          <u xml:id="u-184.11" who="#Gloszsali">Fake newsy.</u>
+          <u xml:id="u-184.12" who="#SenatorBogdanKlich">…właśnie, krążą. W związku z tym trzeba jasno powiedzieć, że gdyby ktoś chciał posłużyć się metodą małej ratyfikacji, dokonałby przestępstwa konstytucyjnego, za które grozi Trybunał Stanu.</u>
+          <u xml:id="u-184.13" who="#SenatorBogdanKlich">Opozycja proponuje, abyśmy dokonali ratyfikacji w trybie art. 90, a to ze względu na to, że ta decyzja o zasobach własnych ma inną naturę aniżeli dwie pozostałe, dwie wcześniejsze, o których pan wspomniał, bo dotyczy zobowiązań, solidarnych zobowiązań całej Unii Europejskiej na rzecz krajów członkowskich w związku z zaciąganymi przez Komisję Europejską pożyczkami. One są w interesie naszego kraju i trzeba będzie zaciągnąć te pożyczki. Uważamy, że te pożyczki uzupełnią część dotacyjną. A są one dlatego wartościowe, ponieważ będą najtańszymi instrumentami kredytowymi na rynku, jakie będą mogły być zaciągnięte. Jesteśmy za tym, aby się posłużyć tym instrumentem, ale do tego trzeba dostosować odpowiednio procedurę ratyfikacyjną. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-185">
+          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę o zabranie głosu pana senatora Aleksandra Szweda.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-186">
+          <u xml:id="u-186.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-186.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-186.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Na wstępie mojego wystąpienia chcę złożyć podziękowania dla pana premiera Mateusza Morawieckiego i całego rządu, ponieważ ubiegłoroczny lipcowy szczyt Rady Europejskiej to ogromny sukces negocjacyjny. Rząd wywalczył w nim największe w historii Unii Europejskiej środki dla Polski, blisko 770 miliardów zł.</u>
+          <u xml:id="u-186.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Środki z poszczególnych unijnych instrumentów – Funduszu Odbudowy, Funduszu Spójności na lata 2021–2027 oraz Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji – oczywiście muszą się wzajemnie uzupełniać, aby przyniosły jak największe korzyści dla gospodarki. W styczniu i lutym rząd pokazał, jak chce zainwestować 72,2 miliarda euro na politykę spójności. Dziś mamy kolejny krok, czyli ukończone 2 kwietnia konsultacje społeczne w zakresie Krajowego Planu Odbudowy. W trakcie konsultacji społecznych, w tym wysłuchań publicznych, wpłynęło, jak to pan minister podkreślił ponad 5 tysięcy uwag, komentarzy i propozycji do Krajowego Planu Odbudowy. Obecnie uwagi są analizowane i Krajowy Plan Odbudowy jest modyfikowany tak, aby uwzględnić jak najwięcej propozycji zmian.</u>
+          <u xml:id="u-186.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">Zgodnie z zapowiedziami rządu, które zostały tu już dzisiaj potwierdzone, zakończenie prac nad Krajowym Planem Odbudowy nastąpi po 20 kwietnia, tak aby móc przeprowadzić całą procedurę w ramach Komitetu Stałego Rady Ministrów i Rady Ministrów i do 30 kwietnia przedłożyć plan Komisji Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-186.5" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Fundusz Odbudowy Unii Europejskiej dotyczy inwestowania środków z Funduszu Odbudowy, czyli 23,9 miliarda euro, tj. 108 miliardów zł bezzwrotnych dotacji. Polska do końca 2026 r. otrzyma też 34,2 miliarda euro w formie ewentualnych pożyczek. Widzimy, że Krajowy Plan Odbudowy to nie tylko środek zaradczy w związku z obecną sytuacją. Rząd chce też uodpornić i przygotować gospodarkę na przyszłe nieprzewidziane okoliczności. Wiemy, że zwycięzcami będą ci, którzy lepiej potrafią się odnaleźć w świecie po COVID-19. Środki z Krajowego Planu Odbudowy będą przeznaczone na inwestycje i reformy wpisujące się w kluczowe obszary takie jak zdrowie, gospodarka i przedsiębiorstwa, energia i środowisko, cyfryzacja infrastrukturalna, transport, innowacje, społeczeństwo, spójność terytorialna. 20% środków ma być na cyfryzację, 37% – na inwestycje związane ze środowiskiem oraz ochroną zdrowia.</u>
+          <u xml:id="u-186.6" who="#SenatorAleksanderSzwed">W ostatnim czasie, zwłaszcza w Senacie, zarzuca się stronie rządowej, że nie przygotowuje się terminowo do pozyskiwania środków, ponieważ niektóre kraje przekazały już Krajowy Plan Odbudowy, a Polska jeszcze nie. Tymczasem, jak to było już wielokrotnie podkreślane, absolutnie mieścimy we wszystkich terminach, nie mamy żadnych opóźnień. Czas na oficjalne przekazanie Krajowego Planu Odbudowy Komisji Europejskiej mamy do końca kwietnia. Przygotowanie Krajowego Planu Odbudowy to nie wyścig. Tu nie ma zasady: kto pierwszy ten lepszy. Taka zasada jest dobra w sporcie, ale nie w pracach na kluczowym dla gospodarki dokumentem. Dlatego porównania z innymi krajami nie mają sensu. Pamiętajmy, że po stronie unijnej rozporządzenie o Funduszu Odbudowy UE weszło w życie dopiero 19 lutego. Od początku prac nad instrumentem zmieniło się wiele uwarunkowań i wszystkie kraje muszą uzupełniać swoje krajowe plany odbudowy.</u>
+          <u xml:id="u-186.7" who="#SenatorAleksanderSzwed">Jak podkreślałem już na początku posiedzenia, składając wniosek o odrzucenie niniejszego punktu, zdumiewa ta troska większości senackiej o fundusze unijne. Zwłaszcza że na poprzednim posiedzeniu izby wyższej procedowano projekt ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju. I to teraz – w momencie wprowadzania nowej perspektywy unijnej na lata 2021–2027, kiedy dziesiątki urzędów i instytucji pracują nad wdrażaniem systemu krajowych programów operacyjnych, regionalnych programów operacyjnych, kiedy cały system instytucji pośredniczących w tym funkcjonuje – proponujemy agencję, która powielałaby zadania ministra właściwego do spraw funduszy i polityki regionalnej, bez zaproponowania instytucji pośredniczących, bez systemu wdrożenia całej instytucji, tj. powołania, nadania jej kompetencji itd. I proponują państwo, aby taka instytucja w tym strategicznym momencie wdrożyła nową politykę spójności. I według państwa może wdrożyć tę nową perspektywę na lata 2021–2027, która już się przecież rozpoczęła. Tak de facto był to projekt nieodpowiedzialny, uderzający w przygotowania rządu, ale również samorządów wojewódzkich do rozpoczętej już przecież nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, projekt, którego efektem byłoby nic innego, jak tylko zablokowanie jakichkolwiek funduszy dla Polski.</u>
+          <u xml:id="u-186.8" who="#SenatorAleksanderSzwed">Na koniec wracam do tematu: rząd dobrze przygotowuje Polskę do uruchomienia środków z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej. Za te niełatwe zabiegi i wielki sukces, jakim było wynegocjowanie przez stronę rządową tak olbrzymich środków, chcę jeszcze raz bardzo serdecznie podziękować. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-187">
+          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę o zabranie głosu pana senatora Marka Borowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-188">
+          <u xml:id="u-188.0" who="#SenatorMarekBorowski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-188.1" who="#SenatorMarekBorowski">Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-188.2" who="#SenatorMarekBorowski">Pan minister wiedział, kiedy się oddalić, dlatego że chciałem mu odświeżyć trochę pamięć.</u>
+          <u xml:id="u-188.3" who="#SenatorMarekBorowski">Otóż kiedy się przygotowuje taki wielki plan jak ten, który nawet nazywany jest nowym planem Marshalla, warto jest się jednak rozliczyć z tego planu, który się przyjęło 5 lat temu.</u>
+          <u xml:id="u-188.4" who="#SenatorMarekBorowski">W 2016 r. pan premier, wtedy wicepremier, Morawiecki przedstawił wielki plan, zwany Strategią Odpowiedzialnego Rozwoju, który miał przenieść Polskę w zupełnie w inny świat, w inne rejony, pchnąć na nowe tory. I to, co mnie zaskoczyło w ciągu tych 5 lat, to to, że pan premier, który nie opuszcza żadnej okazji, żeby pochwalić się czymkolwiek, sukcesami na ogół nieistniejącymi, ale w jego pojęciu niezwykle istotnymi, jakoś tę Strategię Odpowiedzialnego Rozwoju opuszczał. A przecież tam było tyle pięknych obietnic, tyle pięknych zadań do wykonania, tyle wyzwań. I w ciągu tych 5 lat ani razu nie usłyszeliśmy z ust pana premiera, że oto realizujemy wspaniale tę Strategię Odpowiedzialnego Rozwoju.</u>
+          <u xml:id="u-188.5" who="#SenatorMarekBorowski">W związku z tym zajrzałem do niej jeszcze raz i przyjrzałem się tym wszystkim projektom, które tam były. A było tam ok. 60 projektów, na ogół dość istotnych, na ogół ważnych. Z tego kilkanaście to były tzw. projekty flagowe. Troszkę o nich tutaj już była mowa. No to przejdźmy tak bardzo szybko do tego, jak te projekty były realizowane.</u>
+          <u xml:id="u-188.6" who="#SenatorMarekBorowski">Projekt „Batory”… Zresztą wszystkie te projekty miały oczywiście wspaniałe nazwy. Projekt „Batory” – flotylla promów na Bałtyku. W tej chwili jest stępka, która ciągle jeszcze, zdaje się, gdzieś leży i rdzewieje.</u>
+          <u xml:id="u-188.7" who="#SenatorMarekBorowski">Projekt „Żwirko i Wigura”. Polska miała być w światowej czołówce produkcji i wykorzystania dronów. Otóż dziś sytuacja jest taka, że każda instytucja, która potrzebuje dronów do poważnych spraw, kupuje drony amerykańskie bądź chińskie.</u>
+          <u xml:id="u-188.8" who="#SenatorMarekBorowski">Dalej: projekt elektromobilności – słynny 1 milion samochodów elektrycznych. Pan wiceminister opowiadał o stacjach ładowania, ale znowu rozsiewał obietnice, ile tego będzie. Proszę państwa, gdybyśmy mieli mieć 1 milion samochodów elektrycznych w 2025 r., to już teraz fabryka powinna produkować. Oczywiście nie ma nic, klapa kompletna, klęska. Jeśli chodzi o stacje, to do 2020 r. miało być 6 tysięcy 400 stacji ładowania. Jest 2 tysiące 700 stacji, a i to głównie stacji wolnego ładowania, czyli kompletnie nieprzydatnych.</u>
+          <u xml:id="u-188.9" who="#SenatorMarekBorowski">Program czwarty: Luxtorpeda, polskie TGV, które miało pomykać po naszych torach z ogromną prędkością. No, efekt jest taki, że firma Pesa, której zresztą bardzo kibicuję, firma, która miała ją wyprodukować, popadła w poważne tarapaty finansowe, była bliska bankructwa, gdyby nie Polski Fundusz Rozwoju, który wykupił część akcji, w ogóle by upadła. O żadnej Luxtorpedzie nie ma mowy.</u>
+          <u xml:id="u-188.10" who="#SenatorMarekBorowski">Projekt „Cyberpark Enigma”, a więc cyberparku dysponującego potencjałem pozwalającym konkurować na europejskim rynku specjalistycznych usług IT. Proszę państwa, słowo „enigma” ma parę znaczeń. Jedno z nich to „znikający punkt”. Wydaje mi się, że ono bardzo dobrze do tego pasuje.</u>
+          <u xml:id="u-188.11" who="#SenatorMarekBorowski">Projekt „Centrum Rozwoju Biotechnologii” – budowa pozycji Polski jako europejskiego centrum, hubu zaawansowanych leków generycznych i leków biopodobnych. Spuśćmy na to zasłonę milczenia.</u>
+          <u xml:id="u-188.12" who="#SenatorMarekBorowski">Projekt „Polskie wyroby medyczne”. Tam było wiele rzeczy, ale m.in. miał powstać polski robot medyczny. Tego robota, proszę państwa, nikt nie może znaleźć, no ale robot jak to robot, może gdzieś wyemigrował, może się ukrył, może jakiś list gończy by za nim wysłać.</u>
+          <u xml:id="u-188.13" who="#SenatorMarekBorowski">Projekt „Inteligenta kopalnia”. No, już sama nazwa wystarczy, żeby dać sobie z tym spokój.</u>
+          <u xml:id="u-188.14" who="#SenatorMarekBorowski">Następnie, to trochę później było, „Mieszkanie +”, czyli 100 tysięcy mieszkań w 2020 r. – klapa kompletna, wstyd.</u>
+          <u xml:id="u-188.15" who="#SenatorMarekBorowski">Kolejny program to wielki program natalistyczny, czyli 500+, który miał spowodować eksplozję urodzeń. Efekt jest taki, że urodzeń jest coraz mniej, bo od początku mówiono, że program 500+ może odegrać rolę socjalną, i taką odegrał, ale w żadnym razie natalistyczną. W efekcie kilkanaście miliardów złotych przekazuje się co roku rodzinom, które tego po prostu nie potrzebują, a dzieci z tego nie ma i nie będzie.</u>
+          <u xml:id="u-188.16" who="#SenatorMarekBorowski">Następny program to ważny program dotyczący gospodarstw rolnych. W Polsce mamy złą strukturę rolną. W 2015 r. gospodarstwa o powierzchni do 5 ha stanowiły 50,2% wszystkich gospodarstw. Wielki program, który tu przedstawiono, zakładał: w ciągu 5 lat powinniśmy obniżyć ten wskaźnik do 46%. Wiecie państwo, jaki jest wynik? 52,5%. Jest więcej takich gospodarstw. Taki jest efekt prawdopodobnie również tej ustawy o zakazie obrotu ziemią.</u>
+          <u xml:id="u-188.17" who="#SenatorMarekBorowski">Inne kwestie. Otóż mamy różnego rodzaju indeksy, które znalazły się w tej Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju.</u>
+          <u xml:id="u-188.18" who="#SenatorMarekBorowski">Jest tu np. indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, jest taki indeks. W 2015 r. zajmowaliśmy dwudzieste drugie miejsce w Unii Europejskiej. W roku 2020 zajmujemy dwudzieste trzecie miejsce.</u>
+          <u xml:id="u-188.19" who="#SenatorMarekBorowski">Jest Europejski Ranking Innowacyjności. Ja wymieniam tylko te rankingi, które zostały wymienione w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, nie przywołuję takich, które mnie są wygodne. Według tego rankingu – nie mamy danych co roku – w 2011 r. byliśmy na dwudziestym czwartym miejscu, a w 2019 r. na dwudziestym piątym miejscu.</u>
+          <u xml:id="u-188.20" who="#SenatorMarekBorowski">Inne sprawy, które są kompletnie nierozliczone: udział eksportu wyrobów wysokiej techniki w eksporcie ogółem, udział wyrobów o wysokiej innowacyjności itd., itd. W tej strategii znalazły się nawet tak dziwne wskaźniki jak wskaźnik jakości stanowionego prawa, który miał radykalnie podskoczyć w górę, oraz wskaźnik efektywności rządzenia. To bardzo ciekawe.</u>
+          <u xml:id="u-188.21" who="#SenatorMarekBorowski">Proszę państwa, i teraz w Krajowym Planie Odbudowy mamy powtórkę z rozrywki. Bo biorę ja ten Krajowy Plan Odbudowy do ręki i cóż tam widzę? Mianowicie znowu widzę, że inwestycje w produkcie krajowym brutto mają osiągnąć – tym razem już w roku 2030 – 25%. W roku 2015 osiągały 20,1%, w roku 2020 miały osiągnąć od 22 do 25%. A ile jest? 17%. I, proszę państwa, nie ma nad tym żadnej refleksji. W ciągu tych 5 lat widać było, że to nie wychodzi, że to się nie udaje. Nie ma żadnej refleksji. Nie ma zastanowienia się nad tym, dlaczego tak się stało i jakie wnioski się powinno wyciągnąć.</u>
+          <u xml:id="u-188.22" who="#SenatorMarekBorowski">Komisja Europejska dla Krajowego Planu Odbudowy dała pewnego rodzaju wytyczne. Jedna z tych wytycznych to była niezależność sądownictwa, klimat inwestycyjny powodowany przez niezależne sądownictwo. Co odpowiada polski rząd? Że to nie ma związku i tym się nie będą zajmować.</u>
+          <u xml:id="u-188.23" who="#SenatorMarekBorowski">Nakłady na B+R – 1% w roku 2015. W roku 2020 miało być 1,7%, jest 1,2%. I znowu proponuje się na rok 2025 – 2%, bez żadnego zastanowienia się, dlaczego to nie wyszło.</u>
+          <u xml:id="u-188.24" who="#SenatorMarekBorowski">PKB na głowę ludności w Polsce w stosunku do przeciętnej unijnej. Bardzo się tutaj chwalił wzrostem PKB pan minister, ale ja pytam o realizację założeń. 69% w 2015 r., 76% miało być w 2020 r., jest 72%, a w roku 2030 mieliśmy dogonić średnią unijną. Proszę państwa, w tym tempie i za 30 lat nie dogonimy średniej unijnej. I nikt się nad tym nie zastanawia, nikt tego nie rozlicza.</u>
+          <u xml:id="u-188.25" who="#SenatorMarekBorowski">I wreszcie udział zielonej energii, czyli źródeł odnawialnych, ogólnie rzecz biorąc, w całym miksie energetycznym. W roku 2015 ten udział wynosił 11,9%, w roku 2020 miał wynosić 15%. Ile wynosi? 12,1%. 0,2 punktu procentowego w ciągu 5 lat przyrosło.</u>
+          <u xml:id="u-188.26" who="#SenatorMarekBorowski">I teraz w KPO mamy to wszystko powtórzone, zupełnie bez zmian, a więc znowu mamy te wysokie wskaźniki, które rzekomo osiągniemy. W jaki sposób, jeżeli nie przeanalizowaliśmy przeszłości, tych 5 lat, nie zastanowiliśmy się, dlaczego to się nie udało? Dlatego, proszę państwa, Strategia Odpowiedzialnego Rozwoju to jest program, który się nie udał, to jest po prostu klapa. I jeżeli się tego nie przeanalizowało i dzisiaj się proponuje Krajowy Plan Odbudowy, to niezależnie od metody podziału, o której tutaj sporo się mówiło, pozostaje sprawa tego, czy bez odpowiedniego monitorowania nie zostaną powtórzone te same błędy, które spowodują, że te pieniądze zostaną po prostu w jakiejś części zmarnowane. I w związku z tym… Tu już zwracam się, można powiedzieć, w przestrzeń, do pana premiera Morawieckiego: niestety, ale paru istotnych rzeczy pan i pański rząd nie potraficie. Nie potraficie przyspieszyć modernizacji i postępu technologicznego. Nie chodzi o tempo wzrostu PKB, bo to także z konsumpcji wynika, tylko o modernizację i postęp technologiczny. Nie modernizujecie Polski, wy ją po prostu konsumujcie, a to jest zupełnie co innego. Nie potraficie prowadzić polityki pronatalistycznej, aby uchronić Polskę przed stopniowym wyludnieniem. Podobnie nie potraficie prowadzić polityki mieszkaniowej. Nie umiecie skutecznie zmniejszać zanieczyszczeń. W polityce rolnej nie poprawiacie struktury gruntów rolnych, a to wpływa negatywnie na konkurencyjność polskiego rolnictwa. I wreszcie – to już informacja, że tak powiem, z ostatnich chwil – nie potraficie prowadzić logicznej, uporządkowanej i kompetentnej polityki w zakresie walki z pandemią, co skutkuje tym, że Polska jest na jednym z pierwszych miejsc, jeśli chodzi o śmiertelność. A to jest najważniejszy wskaźnik.</u>
+          <u xml:id="u-188.27" who="#SenatorMarekBorowski">Oczywiście są rzeczy, które robicie dobrze. Przykładem jest propaganda sukcesu, którą pan wiceminister też tu uprawiał. Ale pan premier Morawiecki jest w tej kwestii nie do pobicia, to jest mistrz świata. No i oczywiście potraficie…</u>
+          <u xml:id="u-188.28" who="#WicemarszalekMarekPek">Panie Senatorze…</u>
+          <u xml:id="u-188.29" who="#SenatorMarekBorowski">Już kończę.</u>
+          <u xml:id="u-188.30" who="#SenatorMarekBorowski">Oczywiście potraficie też sprawnie obsadzać wszelkie stanowiska, które są do obsadzenia na szczeblu rządowym czy samorządowym.</u>
+          <u xml:id="u-188.31" who="#SenatorMarekBorowski">A więc powiem tak. Jakie tu istnieje ryzyko? Odpowiem może trochę poetycko. No, tak bym to określił. Jak człowiek popatrzy na Strategię Odpowiedzialnego Rozwoju i na to, co z tego wyszło, to zobaczy, że rezultat jest następujący. Wielkie plany i projekty: elektrycznych milion autek, promy, drony, lukstorpedy. A co jest? Jest Obajtek. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-188.32" who="#SenatorMagdalenaKochan">Brawo!</u>
+          <u xml:id="u-188.33" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-189">
+          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę o zabranie głosu panią senator Beatę Małecką-Liberę.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-190">
+          <u xml:id="u-190.0" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-190.1" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-190.2" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Bardzo wnikliwie przysłuchiwałam się wypowiedzi pana ministra. Chcę jasno powiedzieć, że swoje wystąpienie dedykuję bezpośrednio panu premierowi. Dlaczego? Ponieważ tak jak mój poprzednik, pan senator Borowski, uważam, że ten plan, Krajowy Plan Odbudowy, nie ma szans powodzenia. To się nie uda nie tylko dlatego, że państwo jesteście nieudolni, ale również dlatego, że popełniliście błąd w ocenie sytuacji. Państwo mówicie: gospodarka, rozwój zielonej energii, mobilność, cyfryzacja, rolnictwo, no i zdrowie. I to jest ten błąd. Zdrowie jest częścią gospodarki, najważniejszą częścią gospodarki. W tym planie, który państwo pokazujecie, zdrowie jest niszowe.</u>
+          <u xml:id="u-190.3" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Pan, Panie Ministrze, powiedział o 3 kwestiach. Powiedział pan, że epidemia przetestowała służbę zdrowia i że jest potrzeba zwiększenia liczby łóżek szpitalnych i lekarzy. W związku z tym pieniądze pójdą na infrastrukturę i na studia, żeby kształcić lekarzy. Kolejny błąd. To się nie uda. Państwo kompletnie nie macie orientacji w sytuacji. Jak ta sytuacja wygląda? Ja jestem lekarzem i zacznę od diagnozy. Z czym mamy do czynienia w tej chwili? Mamy do czynienia z kryzysem w ochronie zdrowia, z epidemią. Toczymy wielką walkę z potężnym przeciwnikiem, jakim jest wirus. Ale zarządzanie tą walką, to wszystko, co się dzieje w systemie ochrony zdrowia, spowodowało, że jesteśmy na pierwszym miejscu pod względem liczby zgonów na świecie. Procentowy wzrost śmiertelności, jaki nastąpił u nas przez ostatnie 5 lat, jest najwyższy na świecie. Czy państwu to nie daje do myślenia? Codziennie odnotowujemy dziesiątki tysięcy zakażeń, setki zgonów. Ale przecież to nie jest dramat tylko tych ludzi, którzy zachorowali na koronawirusa. To jest także dramat ich rodzin, to jest dramat całego społeczeństwa, które nie może trafić do lekarza. To dlatego zaraz będziemy mieć drugą epidemię, epidemię chorób przewlekłych, tych wszystkich chorób, których leczenie jest w tej chwili odroczone. Nie ma dostępu do badań wczesnych, nie ma dostępu do leczenia nowotworowego, przerwane jest przeprowadzanie operacji planowych. Przecież ci ludzie za kilka miesięcy będą absolutnie musieli wejść do systemu ochrony zdrowia! I będą tak samo umierać.</u>
+          <u xml:id="u-190.4" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">To jest zła ocena, ale to jest tylko część sprawy. Jest epidemia, więc wszystko zwala się na to. Ale czy tym, że mamy w tej chwili zagrożenie epidemiczne, możemy w jakiś sposób usprawiedliwić sytuację? Otóż nie, bo w ciągu kilku lat wszystkie wskaźniki zdrowotne poszły w dół. Zwiększyła się liczba zachorowań na nowotwory. O 25% zmniejszyła się – co dziwne – liczba zawałów w szpitalach. A wiecie państwo, czemu? Bo ci ludzie umarli w domach! Nie trafili do szpitala. Mało tego, występują teraz dodatkowe objawy powikłań pocovidowych, a to nowe zjawisko, nowe wyzwanie. Ludzie potrzebują wielomiesięcznej rehabilitacji, mają zaburzenia psychiczne. To są osoby, które będą mogły pracować, a to są młode osoby. A więc jak ta gospodarka ma wejść w ten nowy program, program odbudowy? W jaki sposób? Jak państwo sobie wyobrażacie, że będziemy budować te drogi, te mosty, tę cyfryzację? Z kim?</u>
+          <u xml:id="u-190.5" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Spójrzcie też, co się dzieje z personelem medycznym. Przez rok ci ludzie – wykończeni fizycznie i psychicznie, w ciągłym stresie, w napięciu – cały czas są na froncie. Oni walczą, ale czy mają wsparcie? Czy państwo o nich myślicie? Czy kadry to są tylko studenci? Przecież to jest absurdalne podejście do sprawy.</u>
+          <u xml:id="u-190.6" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Mało tego, czynniki ryzyka… Wszystkie współczynniki odnoszące się do zdrowotności społeczeństwa spadły. A czynniki ryzyka? Co się z nimi stało? One dla odmiany poszły do góry – otyłość, alkohol, papierosy, smog. I jaki będzie efekt tego? Co, zmniejszy się liczba zachorowań? Chyba raczej zwiększy? A więc to wszystko, o czym państwo mówicie, jest kompletnie oderwane od rzeczywistości.</u>
+          <u xml:id="u-190.7" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Po pierwsze, potrzebna jest radykalna zmiana w systemie ochrony zdrowia, po drugie, patrzenie na system nie poprzez liczbę łóżek, nie poprzez ilość sprzętu, ale poprzez wyzwania i poprzez efekty, jakie musimy osiągnąć, a więc całe zdrowie publiczne. Musicie wreszcie państwo zrozumieć, co trzeba zrobić. Potrzebne są pieniądze, ale nie takie, jak państwo proponujecie, nie 18%. Ja rozumiem, że te pieniądze zostały rozdzielone na mobilność, na cyfryzację, na różne równie ważne kwestie, ale jest druga pula, jest do wzięcia 100 milionów z pożyczki nieoprocentowanej. Dlaczego państwo tego nie bierzecie? I dlaczego te pieniądze nie idą raz na zawsze na ochronę zdrowia, żeby ją odbudować, zbudować? Minister finansów nie chce tych pieniędzy. No dobrze, rozumiem pana ministra finansów. Ale gdzie jest minister zdrowia? Gdzie jest premier tego rządu, który odpowiada za całą sytuację związaną z zarządzaniem i epidemią?</u>
+          <u xml:id="u-190.8" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Druga ważna sprawa oprócz pieniędzy – strategia. Jaka to jest strategia? Ja zaraz powiem tu o kilku przykładach, jakie na posiedzeniu Komisji Zdrowia usłyszeliśmy od ministra zdrowia. Strategia jest wtedy, kiedy pokazuje efekt, jaki chcemy osiągnąć, czyli zdrowotność społeczeństwa, bo o tym mówimy. A więc jeżeli ten efekt mamy osiągnąć, to musi być wieloletnia strategia, która w konsensusie zostaje przyjęta przez pracowników medycznych, przez samorządy, przez pacjentów i przez personel medyczny. Pal licho opozycję. Czy były takie rozmowy? Czy rozmawialiście państwo z personelem medycznym, z lekarzami, z pielęgniarkami, o tym, jakie widzą potrzeby? Nie. Bo państwo wiecie wszystko lepiej. I tak właśnie na posiedzeniu Komisji Zdrowia również wszystko było jasne i proste.</u>
+          <u xml:id="u-190.9" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Infrastruktura, pierwszy z elementów. Oczywiście trzeba kupić kolejny sprzęt, rezonanse, odbudować szpitale… Cudne hasła, tylko pytanie: w jakim kierunku to zmierza, jaki sprzęt jest najważniejszy? Dlaczego taki, a nie inny, i kto ma o tym decydować? Mapy zdrowotne, które kilka lat temu zostały zbudowane po to, żeby powiedzieć, jakie w regionie są potrzeby, teraz będą scentralizowane, bo pan minister będzie wiedział najlepiej, co w jakimś Bdzichowie Dolnym jest potrzebne do zakupu. Tak?</u>
+          <u xml:id="u-190.10" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Druga kwestia: kadry. Chyba najważniejsza. To, że mamy o połowę mniej personelu w całym systemie ochrony zdrowia niż w Unii Europejskiej, to chyba jest wyzwanie. Jednak to, że zbudujemy dodatkowe studia i nabory na te studia, to oznacza, że za 10 lat będziemy mieć wykształconych lekarzy. Tak, to prawda i bardzo dobrze, szkolmy tych młodych ludzi, jeżeli chcą. Ale czy nie macie państwo czasami takiego wrażenia, że wyszkolimy tych ludzi, a oni wyjadą? Dlaczego? Bo tu nie będą chcieli pracować, bo nie mają żadnej ścieżki rozwoju zawodowego, bo nie mają żadnych szans na to, żeby się tutaj szkolić, rozwijać i być cenionymi lekarzami. A nie chodzi tylko o lekarzy, my musimy zbudować nowy system, w którym będzie asystent lekarza, będą nowe zawody medyczne, będzie cała współpraca wspomagająca najbardziej wykwalifikowany personel. No, a to wymaga pracy i pieniędzy. No więc jeżeli ja słyszę, że będziemy dawać pieniądze na edukację, to ja się bardzo cieszę, tylko uważam, że w ten sposób ilość personelu w ochronie zdrowia się nie zwiększy.</u>
+          <u xml:id="u-190.11" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Kolejna sprawa, bardzo chwytliwa: leki, wyroby farmaceutyczne, szczepionki, a więc otwieramy produkcję farmaceutyczną. Od kilku lat słyszę, że krajowy rynek się tego domaga, są projekty współpracy ministerstwa rozwoju z Ministerstwem Zdrowia. Tylko że to cały czas trwa, już kilka lat, nic z tego nie wynika. Jaka jest propozycja? 190 milionów na to, żeby zbudować polski rynek leków. No przecież to jest abstrakcja, ktoś po prostu nie ma zielonego pojęcia o tym, ile trzeba pieniędzy na to, żeby tutaj w Polsce móc produkować nasze polskie cząsteczki i zrobić rynek niezależny, niezależny rynek leków krajowych. Żeby tak było, trzeba olbrzymich pieniędzy. Dla przykładu: Włochy – 1 miliard 400… A my mamy 190 milionów i mówimy – to hasło – że będziemy budować polski rynek farmaceutyczny.</u>
+          <u xml:id="u-190.12" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">I jeszcze jeden przykład, który jest bardzo często powtarzany, szczególnie jeżeli chodzi o zdrowie: innowacje, nowoczesność… Tak, to są piękne hasła, tylko że jeśli chodzi o te innowacje, to środki przede wszystkim powinny być z obszaru nauki, a nie z obszaru zdrowia. Kiedy słyszę na posiedzeniu Komisji Zdrowia, że będą powstawały start-upy, to myślę sobie, że chyba naprawdę odlecieliśmy zupełnie od tego, co tu jest w rzeczywistości, od tego, jaką wojnę w tej chwili toczymy z chorobami i z problemami zdrowotnymi ludzi. Start-upy. Jakie start-upy i na co te start-upy w tej chwili? Dla kogo? Przecież to są tylko hasła. Innowacja? Jaka innowacja? Został stworzony ABM, Agencja Badań Medycznych, która czerpie pieniądze także z naszych składek zdrowotnych, z Narodowego Funduszu Zdrowia. Agencja Badań Medycznych, która w tej chwili z naszych składek bierze 0,3% na to, żeby rozwijać badania kliniczne. A gdzie jest ustawa o badaniach klinicznych, pytam? Przecież ta agencja badań nic innego nie robi, tylko bierze pieniądze i przekłada je na różnego rodzaju granty. Okej. Ale co ma z tego w tej chwili chory obywatel?</u>
+          <u xml:id="u-190.13" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">Mówi się również o tym, że trzeba przebudować innowacyjnie cały rozwój badań epidemicznych, powinna powstać inspekcja sanitarna – to gdzieś tam na boku, między wierszami. A właśnie to jest najważniejsze. Bo na badaniach epidemiologicznych i na tym, że mamy w tej chwili problem, wyzwanie demograficzne, że mamy starzejące się społeczeństwo, musimy oprzeć cały plan. I ten plan, krajowy plan zdrowia musi być najważniejszy. Najważniejszy.</u>
+          <u xml:id="u-190.14" who="#SenatorBeataMaleckaLibera">I dlatego też stawiam takie 3 punkty, wyzwania. Już kończę. Te 3 punkty – tylko to chcę powiedzieć – które są moim przesłaniem, składam w imieniu wszystkich pracowników ochrony zdrowia i całego społeczeństwa, które zatrwożone jest w tej chwili tym, że stan zdrowia, stan naszej zdrowotności uległ tak znacznemu pogorszeniu. Przede wszystkim chcemy większych, znaczących pieniędzy, także z tej części pożyczkowej, i jednoznacznego, strategicznego, wieloletniego, uzgodnionego planu, krajowego planu dla zdrowia. I zrozumcie państwo wszyscy, że bez zdrowia, bez lekarzy, bez personelu to wszystko, co sobie tutaj zaplanujecie, się nie uda. Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-190.15" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-191">
+          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Głos zabierze pan senator Jerzy Wcisła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-192">
+          <u xml:id="u-192.0" who="#SenatorJerzyWcisla">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-192.1" who="#SenatorJerzyWcisla">Ojciec Rydzyk pochwalił się niegdyś, że od bezdomnego pana Stanisława otrzymał 2 maybachy. Pan Stanisław niestety zmarł. Dlatego ja nie mam co liczyć na to, że będę przez niego takimi samochodami obdarowany. Ale gdybym nawet stał się takim szczęściarzem, tobym takiego prezentu nie przyjął, z prostej przyczyny: mnie nie stać na to, żeby taki prezent mieć. Ja nawet nie mam garażu na swój samochód, nie mówiąc o kosztach ubezpieczenia. Niestety, podobnie może być ze środkami z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Ich wartość bowiem nie tkwi w kwocie, ale w tym, co dzięki tym pieniądzom możemy osiągnąć.</u>
+          <u xml:id="u-192.2" who="#SenatorJerzyWcisla">I mamy niestety powody do obaw. Bo obecny rząd już to pokazał, że potrafi Polakom kupować maybachy, które generują koszty, maybachy, na które nas nie stać albo które trafiają na złom, ale dobrze wpisują się w danym momencie w politykę PR-ową Prawa i Sprawiedliwości. Ostatnim przykładem takiego maybacha jest elektrownia w Ostrołęce, która miała być dowodem na to, że z węgla jesteśmy w stanie pozyskiwać energię przez jeszcze następnych 200 lat. I co? Jeszcze nie została wybudowana, a już jest rozbierana. 1,5 miliarda zł z naszych pieniędzy poszło w błoto, bo ktoś miał chory pomysł.</u>
+          <u xml:id="u-192.3" who="#SenatorJerzyWcisla">Takim maybachem może stać się inwestycja bardzo mi bliska i przeze mnie popierana – kanał przez mierzeję. Ten kanał ma sens, pod warunkiem, że zostanie doprowadzony do jakiegokolwiek portu. W tym przypadku może to być tylko port w Elblągu. Ale pewnie nie wszyscy wiecie, że PiS wymyślił, że ten kanał nie będzie kanałem transportowym, tylko kanałem bezpieczeństwa. I nie zakończy się w żadnym porcie. Dzisiaj kończy się kilometr przed portem. To tak, jakby wybudować autostradę bez zjazdów. Czy taka inwestycja ma sens ekonomiczny? Oczywiście, nie ma żadnego. I tak można bezsensownym uczynić każdy, nawet dobry pomysł.</u>
+          <u xml:id="u-192.4" who="#SenatorJerzyWcisla">Z tych i z wielu innych powodów, których tu nie będę już przytaczał, nie możemy w ciemno zaufać obecnemu rządowi, że poza wszelką kontrolą wyda te pieniądze tak, by przynosiły korzyści Polsce i Polakom.</u>
+          <u xml:id="u-192.5" who="#SenatorJerzyWcisla">Jedną ze sfer niejasnych co do zasady jest obecność samorządów w procesie tworzenia, a później monitorowania Krajowego Planu Odbudowy. Mnie szczególnie bliski jest wątek sprawiedliwości rozumianej jako zmniejszanie nierówności w wymiarze terytorialnym. Jest to problem, który w wielu miejscach powinien być uzupełnieniem polityki spójności. Wymiar terytorialny ma w Polsce bardzo ściśle zdefiniowany obszar i obejmuje tzw. Polskę Wschodnią, województwa: warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie. Kryzys związany z COVID-19 pogłębił trudną sytuację w tych regionach, które siłą rzeczy dysponują słabszą strukturą przemysłową i znacznie większym udziałem w gospodarce niż inne regiony sektora turystyki, który to sektor został szczególnie mocno dotknięty negatywnymi skutkami epidemii. Także dlatego, że pomoc ze strony państwa dla tej sfery była niewielka. Z Krajowego Planu Odbudowy niestety nie wynika, by ten problem został przez rząd zdiagnozowany, a już w ogóle trudno znaleźć w nim receptę, która ma zostać zastosowana, by tę chorobę wyleczyć. I w zasadzie mnie to nie dziwi, bo np. pomoc dla tego sektora na Warmii i Mazurach stała się przedmiotem żenujących sporów między politykami rządzących partii. Żenujących, bo na oczach całej Polski rządzący kłócili się, czy dać temu regionowi 300 czy tylko 200 milionów pomocy, regionowi, w którym co piąty pracownik tej sfery stracił pracę w ciągu roku. Jeśli podobny scenariusz pojawi się w trakcie realizacji planu odbudowy, to Polska B stanie się Polską gorszego sortu, gdzie mieszka się za karę w gorszych warunkach, gdzie ludzie zarabiają mnie, gdzie jeżdżą gorszymi drogami, a cel zmniejszania nierówności nie będzie miał szansy na realizację. W każdy razie Krajowy Plan Odbudowy pozwala takie obawy zgłaszać.</u>
+          <u xml:id="u-192.6" who="#SenatorJerzyWcisla">Inną sprawą dotykającą regionów Polski Wschodniej, ale też aktualną dla samorządów w innych regionach, jest upadek średnich miast, sukcesywnie tracących swoje funkcje subregionalne, także na skutek fiskalnej polityki państwa. I niby wszyscy ten problem dostrzegamy, ale Krajowy Plan Odbudowy, poza stwierdzeniem faktu, nie pokazuje, w jaki sposób będzie wspierał wychodzenie takich miast z kryzysu. Niestety doświadczenie z niedawnego rozdziału środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych rodzi podejrzenie, że to nie jest przypadek. Najmniej środków z tego funduszu otrzymały miasta na prawach powiatu, właśnie ten sektor, o którym mówię.</u>
+          <u xml:id="u-192.7" who="#SenatorJerzyWcisla">Wysoki Senacie, przykład z maybachem pokazuje, że nie wystarczy wwieźć do Polski wagony z pieniędzmi, byśmy się odbudowali po covidowym kryzysie i zwiększyli odporność na podobne sytuacje, których możemy się spodziewać w przyszłości choćby z powodów klimatycznych czy też epidemicznych. A to przecież jeden z celów tego instrumentu. Przedstawienie braków w Krajowym Planie Odbudowy, związanych np. z realizacją planu zmniejszania nierówności terytorialnych i ratowaniem miast średniej wielkości, pokazuje, jak słaby to jest dokument i jak trudno na jego podstawie określić, jak będą zarządzane środki Funduszu Odbudowy i jakie dzięki temu możemy osiągnąć cele.</u>
+          <u xml:id="u-192.8" who="#SenatorJerzyWcisla">Pan minister chwalił się tu, w Senacie, wieloma konsultacjami, które odbył. Muszę panu ministrowi powiedzieć, że po stronie samorządów takiego samozadowolenia nie ma. Obawy, które przedstawiłem, dotyczą bardzo zasadniczych dla Polaków spraw, bo w Polsce Wschodniej mieszka co czwarty Polak, a w miastach na prawach powiatu co trzeci Polak. W tych miastach drastycznie w ostatnich latach spadły możliwości inwestycyjne i rozwojowe, a niestety Fundusz Odbudowy, na który one bardzo liczą, w obecnej postaci tej rzeczywistości nie zmienia.</u>
+          <u xml:id="u-192.9" who="#SenatorJerzyWcisla">Jaki z tego wniosek? Trzeba nad Krajowym Programem Odbudowy zasiąść ponownie. W szerszym gronie, nie zamykać się tylko w gronie polityków PiS, ale otworzyć się na wszystkie środowiska, w tym przede wszystkim na środowiska samorządowe, które choćby z racji 50-procentowego udziału w inwestycjach publicznych powinny być traktowane nie jak petent w kolejce do pieniędzy, którymi zarządza PiS, ale jako współautor Krajowego Planu Odbudowy i gwarant, że środki, które w ogromnej ilości mogą wpłynąć do Polski, wpłyną na rzeczywisty skok rozwojowy naszego kraju, a nie zostaną wydane na nieprzemyślane prezenty, niczym owe symboliczne maybachy.</u>
+          <u xml:id="u-192.10" who="#SenatorJerzyWcisla">Senat zaproponował dobrą formułę w ustawie o Agencji Spójności i Rozwoju. Najprościej by było ją po prostu przyjąć albo zaproponować podobne rozwiązanie. Ale ustawowe, zapisane, a nie tylko w formie deklaracji, w którą musimy wierzyć na słowo, że rząd będzie nas słuchał i szukał dobrych rozwiązań. Wysoki Senacie, póki takiej gwarancji nie będzie, ten plan jest bardziej zagrożeniem niż szansą dla dużej części Polski i Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-192.11" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-193">
+          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Głos zabierze pani senator Alicja Chybicka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-194">
+          <u xml:id="u-194.0" who="#SenatorAlicjaChybicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-194.1" who="#SenatorAlicjaChybicka">Pan minister przedstawił nam dzisiaj Krajowy Plan Odbudowy i muszę powiedzieć, że rozczarował mnie on głęboko. Sprawił wrażenie, że jest on nie odbudową po pandemii… Bo w samym zapisie Krajowego Planu Odbudowy mamy stwierdzenie, że jest to dokument określający cele związane z odbudową i tworzeniem odporności społeczno-gospodarczej Polski po kryzysie wywołanym przez COVID-19. W całym tym wystąpieniu pana ministra nie znalazł się ten COVID-19 i jakby zupełnie zgubiło się to, co spowodowała pandemia, co tak naprawdę pandemia zepsuła. Te pieniądze to przecież ani nie są normalne pieniądze pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, bo ten budżet jest taki, jaki był do tej pory, ani nie są to pieniądze z innych programów unijnych, ani nie są to pieniądze naszego budżetu krajowego, Narodowego Funduszu Zdrowia czy też innych… To są pieniądze, które mają spowodować, że to, co zostało najbardziej zniszczone w okresie pandemii, ma być odbudowane. A nie wszystko od Sasa do Lasa. Bo co najbardziej ucierpiało? Przede wszystkim ucierpieli ludzie i to na to trzeba spojrzeć. Powiem o grupach – ludzie pracujący w ochronie zdrowia, w gospodarce, w edukacji… A pan minister mówił tutaj o wszystkim, trochę tak od Sasa do Lasa. O samochodach elektrycznych, o farmach wiatrowych… To wszystko jest potrzebne, wszystko, o czym mówił, jest potrzebne, tyle tylko, że to nie jest odbudowa po pandemii. To jest stary plan, który dawno mógł być zrealizowany czy realizowany i nie powinno się do tego wykorzystywać tych właśnie środków, absolutnie. Te środki trzeba wykorzystać na to, co pandemia zepsuła.</u>
+          <u xml:id="u-194.2" who="#SenatorAlicjaChybicka">I teraz tak: planowane jest 58 miliardów euro, z tego 23,9 miliarda jest w formie bezzwrotnej, a 34,2 miliarda to są pieniądze w formie pożyczek. Trzeba wykorzystać wszystko, co do 1 euro. Z tego, co przedstawiał minister Gadomski na posiedzeniu Komisji Zdrowia, wynika, że na zdrowie przeznaczono tylko 4,3 miliarda zł. To naprawdę jest kolejne bardzo głębokie rozczarowanie. W ochronie zdrowotnej odbudować trzeba wszystko. Proszę państwa, mamy w tej chwili do czynienia w ochronie zdrowia ze stanem jak po pożarze, właściwie żadna linia nie funkcjonuje tak, jak powinna. Trzeba odbudować POZ, trzeba odbudować AOS-y, trzeba odbudować szpitalnictwo. Fala chorych, jaka trafi do ochrony zdrowia po pandemii, będzie gigantyczna, a zatem środki na ten cel też muszą być gigantyczne. Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie w stanie pokryć kosztów leczenia osób, które trafią do lekarzy z powodu pandemii w rzeczywiście gigantycznej liczbie. Ta fala uderzy w całość ochrony zdrowotnej, która już w tej chwili ledwo ciągnie. Mamy szpitale nastawione głównie na leczenie COVID i chory, który z jakiejś prostej przyczyny chce się zoperować, nie ma gdzie się zoperować.</u>
+          <u xml:id="u-194.3" who="#SenatorAlicjaChybicka">2 miliony 238 tysięcy 638 osób ozdrowiało. To są dane na dzisiaj. Co będzie dalej? Zobaczymy. Te osoby wymagają rehabilitacji fizycznej i psychicznej. Często mają ciężkie powikłania, które będą wymagały specjalistycznego leczenia. Według dzisiejszych danych 60 tysięcy 612 osób zmarło. To jest tak naprawdę małe miasteczko, to jest ogromna rzesza nieszczęść ludzkich. Trzeba wesprzeć rodziny tych osób, to często byli jedyni żywiciele. I to powinno być przewidywane w tym planie, a nie jeżdżenie samochodami elektrycznymi, które należy sfinansować z innych funduszy.</u>
+          <u xml:id="u-194.4" who="#SenatorAlicjaChybicka">38-milionowy naród trzeba będzie prawdopodobnie ponownie zaszczepić, trzeci raz, doszczepić tych, co będą zaszczepieni dwa razy. Czy są na to przeznaczane… To też można ująć w tym planie, żeby nie było tak jak teraz, że jest wojna o szczepionki, że ludzie stoją w kolejce, ale nie mają się jak zaszczepić, że wyznacza się taki, a nie inny rocznik. Jest jeden wielki cyrk na kółkach z tymi szczepieniami. Gdybyśmy byli wyszczepieni, gdyby było tak, jak było obiecane, czyli że wiosna będzie nasza… Wiosna jest Izraelitów, jest Anglików, jest obywateli Stanach Zjednoczonych. A my? A my mamy jedną z największych śmiertelności na świecie.</u>
+          <u xml:id="u-194.5" who="#SenatorAlicjaChybicka">Trzeba będzie pocovidowo… Ja mówię „pocovidowo”, bo wszystko można by wymieniać na liście rzeczy do wzmocnienia. Jak się zapyta, kto chce pieniądze, to każdy powie: ja chcę. Trzeba wzmocnić psychiatrię, bo ludzie chorują psychicznie po COVID, trzeba tworzyć domy wytchnieniowe, gdzie osoby, które ucierpiały wskutek COVID, będą mogły znaleźć jakąś pomoc.</u>
+          <u xml:id="u-194.6" who="#SenatorAlicjaChybicka">Najbardziej w pandemii ucierpieli chorzy na inne schorzenia. Zostawmy już COVID, o nim już powiedziałam, to ponad 2 miliony osób. Ale jest też rzesza ludzi chorych na choroby przewlekłe, choroby serca, nerek, mózgu, ludzi, którzy zostali odstawieni na boczny tor. Część z nich sama się odstawiła, nie rozpoznaje się nowotworów, jest wypełnianych mniej kart DILO. To wszystko wymaga gigantycznych pieniędzy, a nie rzucenia takiego ochłapu. Ja się tu w 100% zgadzam z senator Liberą-Małecką: to musi być priorytet. Nic w Polsce nie ruszy, nic nie będzie działać prawidłowo, jeśli nie zajmiemy się człowiekiem, jeśli pozwolimy, żeby całe pokolenia szły do ziemi, tak jak jest w tej chwili. Stamtąd się ich nie odwoła, oni już nie ruszą do pracy.</u>
+          <u xml:id="u-194.7" who="#SenatorAlicjaChybicka">Myślicie państwo, że dlaczego jest tak mało ludzi w ochronie zdrowia? Jaki jest powód poza wcześniejszymi zaniedbaniami? Jest tak dlatego, że część osób zmarła, a reszta, widząc, jaka to jest ciężka praca… Wiem, że w pediatrii pracowało 2 tysiące 600 emerytów na 7 tysięcy pediatrów. Oni wszyscy się w tej chwili wycofali. Dlaczego? Dlatego, że nie czuli się na siłach. Być może wrócą do pracy. To, co mówiła… Jeszcze chcę jakby dobić… Senator Beata Libera-Małecka mówiła, że trzeba zapłacić tym, którzy tu pracują. Nie – na Boga! – tak jak teraz, bo efekt jest taki, że my mamy rzeszę lekarzy… Ja znam ich multum, znam całe grupy studenckie, które pojechały do Niemiec i do Anglii. To wszystko będzie się nadal działo, jeśli tak się będzie ludziom płaciło. Ja nie wiem, kto będzie w stanie ciągnąć opiekę zdrowotną po katastrofie, jaką mamy w tej chwili. Trzeba odrobić braki w personelu i trzeba zrobić to błyskawicznie, oferując gigantyczne stawki, żeby ludzie chcieli w ogóle pracować, a nie odejść z tego zawodu. To, co jest w tym planie słuszne, to jest rozbudowa uczelni medycznych, ale efekt tego będzie widoczny dopiero za 10 lat. Do tego jest tak naprawdę daleko.</u>
+          <u xml:id="u-194.8" who="#SenatorAlicjaChybicka">No i – wreszcie – trzeba sprawić, aby polskie szpitale były przyjazne chorym, komfortowe, żeby w każdym był sztab psychologów, fizjoterapeuci, żeby były świetne warunki lokalowe, wyposażenie. I to wszystko ma być za te 4 miliardy zrobione? Jak przyjdzie, nie daj Boże, inna pandemia, nie COVID… Nie możemy myśleć, że coś takiego już nigdy nie nastąpi – przecież nastąpi. Musimy jako ludzie być lepiej przygotowani. To przygotowanie, jakie mieliśmy teraz, było przygotowaniem naprawdę beznadziejnym i skandalicznym, stąd taka liczba zgonów. Różne rzeczy można podawać, ale najlepszą oceną przygotowania jest to, ile osób zmarło. Ile zmarło? Obłędna liczba. Tego już nie cofniemy, ale musimy się tak przygotować, by to się nie powtórzyło. I po to jest Krajowy Plan Odbudowy, a nie po to, żeby każdemu, kto chce, w różnych dziedzinach rzucić ochłap. Bo jak przyjdzie kolejna pandemia, to będzie dokładnie to samo, co jest w tej chwili. I to jest, w skrócie, to, co chciałam powiedzieć. Chciałabym, żeby tak się stało, żeby po pandemii odbudowała się, jak ten plan mówi, ochrona zdrowia, ale na podstawie tego planu ona się na pewno nie odbuduje.</u>
+          <u xml:id="u-194.9" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-195">
+          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę o zabranie głosu pana senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-196">
+          <u xml:id="u-196.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-196.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku, nawet pan nie wie, jak się cieszę, że pan prowadzi obrady, bo gdyby nie pańska obecność, toby ktoś pomyślał, że żadnego senatora PiS nie interesuje informacja o środkach z Funduszu Odbudowy…</u>
+          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-196.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Panie Senatorze, to ja od razu sprostuję. Proszę pamiętać, że obradujemy w trybie…</u>
+          <u xml:id="u-196.4" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">W drugiej sali, jak widzę, nie ma żadnego senatora z PiS.</u>
+          <u xml:id="u-196.5" who="#WicemarszalekMarekPek">…hybrydowym, także zdalnym, więc myślę, że wielu senatorów w trybie zdalnym przysłuchuje się debacie.</u>
+          <u xml:id="u-196.6" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pewno w taki sam zdalny i hybrydowy sposób tę informację przedstawiał premier. Przypomnę, że w porządku posiedzenia ten punkt brzmi: informacja prezesa Rady Ministrów o stanie przygotowań do uruchomienia środków z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej. Pewno tak samo hybrydowo nas tu swoją obecnością zaszczyca minister, który powiedział ex cathedra to, co chciał powiedzieć, ale nie uznał za stosowne, żeby wysłuchać głosów…</u>
+          <u xml:id="u-196.7" who="#SenatorJerzyFedorowicz">Zwykły wstyd.</u>
+          <u xml:id="u-196.8" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">…senatorów. I pewno w taki sam hybrydowy sposób uczestniczą w tym ci urzędnicy, którzy mieli odpowiadać za proces konsultacji. Mówię o tym nie przypadkiem, bo ratyfikacja tego dokumentu to ratyfikacja przez obie Izby parlamentu.</u>
+          <u xml:id="u-196.9" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Z ust wiceministra, który tu był na sali, wiele słyszeliśmy, jak ważna jest decyzja, którą przyjdzie nam podjąć, jak ważny jest dialog z opozycją. I co się okazuje? Że dialog polega na tym, iż przedstawiciel rządu powiedział nam to, co uznał za stosowne, a w momencie, kiedy zaczęła się dyskusja, opuścił salę posiedzeń Senatu. Nie ukrywam, że chciałem porozmawiać o niezwykle istotnej kwestii – nie o tym, co jest w tym dokumencie, np. punktach do ładowania samochodów elektrycznych, tych milionach, których nie ma, ale o tym, czego nie ma w tym dokumencie, a co powinno w nim być. Czego nie ma w tym dokumencie? Nie ma w tym dokumencie najważniejszej rzeczy – nie ma w tym dokumencie formalnego zagwarantowania nam, nam obywatelom, że te pieniądze nie będą zmarnotrawione, źle wydane, rozdane kolesiom czy wręcz zdefraudowane. Jest jedna tego gwarancja. Komisja Europejska wymyśliła odpowiedź, wymyśliła rozwiązanie, jak zagwarantować obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, że te pieniądze będą wydatkowane w sposób prawidłowy. Ta gwarancja to instytucja Prokuratury Europejskiej. Prokuratura Europejska to instytucja, która będzie ścigać we wszystkich państwach europejskich przestępstwa związane z nieprawidłowościami przy wykorzystywaniu pieniędzy z funduszy europejskich, z Funduszu Odbudowy. I ciekawostka: Prokuratura Europejska ma także walczyć z przestępstwami dotyczącymi podatków VAT. Z powodów transgranicznych oszustw związanych z przestępstwami VAT-owskimi co roku ucieka 50 miliardów euro dochodu, to są oficjalne analizy Unii Europejskiej. Szanowni Państwo, od 2015 r. cały czas słyszymy, jak ważne jest ściganie przestępstw VAT-owskich. Nie ukrywam, że kibicowałem rządowi PiS w tej sprawie. Cieszę się, że w zasadzie prawie wszystkie z kilkunastu najbardziej kluczowych rozwiązań w tym obszarze to były rozwiązania, które sam proponowałem jako prezes Najwyższej Izby Kontroli w ogłaszanych przez nas raportach. Ale jest w tym systemie pewna trudność. Najtrudniejsze jest ściganie przestępstw transgranicznych, bo to wymaga sprawnej wymiany informacji pomiędzy państwami członkowskimi. I kiedy się dowiadujemy, że Unia Europejska powołuje specjalny urząd mający się zajmować, po pierwsze, ściganiem przestępstw korupcyjnych związanych z wykorzystaniem funduszy europejskich, a po drugie, skuteczną koordynacją walki z przestępczością związaną z wyłudzeniami podatku VAT w układzie transgranicznym, to się okazuje, że Polska jest tym krajem, który nie chce przystąpić do tego nowego wspólnotowego rozwiązania. I muszę powiedzieć, że napawa mnie to niepokojem. Bo jak mam teraz wierzyć w słowa, które padły na tej sali, że zależy nam na tym, żeby te pieniądze były wydatkowane uczciwie? Jeżeli zależy nam na tym, żeby te pieniądze były wydatkowane uczciwie, to jedynym mechanizmem niepolitycznym… Dzisiaj Prokuratura Krajowa, prokuratura polska jest w rękach polityka. Czy tego chcemy, czy nie, przywróciliście państwo połączenie funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. A Prokuratura Europejska jako organ wspólnotowy pozostaje poza podejrzeniami jakichkolwiek nacisków czy wpływania na jej prace.</u>
+          <u xml:id="u-196.10" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Ściganie w sprawach karnych mających wpływ na budżet europejski, w tym korupcji i nadużyć przy wykorzystywaniu unijnych funduszy, to jest priorytet nowo powołanej instytucji. I niestety nie zastąpi jej w tym OLAF. OLAF funkcjonuje w troszkę innym obszarze. Prawdą jest, że Polska – i mówię o tym z dumą, bo nie mam żadnej wątpliwości, że przyczyniła się do tego także skuteczność Najwyższej Izby Kontroli – do tej pory wypadała nieźle w tych rankingach. Tylko my musimy pamiętać, że do tej pory to była perspektywa, w której zasady rozdziału pieniędzy z funduszy europejskich były ustalone, zanim doszło do połączenia funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Dzisiaj pierwszy raz kontrola wydatkowania tych funduszy będzie już kontrolą dokonywaną przez instytucję, na której czele stoi polityk. I dlatego wypada dzisiaj jasno oczekiwać nie deklaracji, a decyzji, że Polska przystąpi do Prokuratury Europejskiej, że Polska wyrazi zgodę na to, że niezależny unijny prokurator będzie uprawniony do prowadzenia dochodzeń i ścigania w sprawach karnych mających wpływ na budżet europejski, takich jak właśnie korupcja, nadużycia wykorzystywania funduszy czy, tak jak mówiłem, transgraniczne oszustwa związane z podatkiem VAT.</u>
+          <u xml:id="u-196.11" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Zwróćmy uwagę na to, jakie zalety ma to rozwiązanie. Jak będzie działać Prokuratura Europejska? Jako niezależny organ. Będzie jedynym podmiotem działającym we wszystkich uczestniczących państwach członkowskich. Będzie to organ wyspecjalizowany i niezależny, odrębny od istniejących już instytucji i służb unijnych. Będzie działać w interesie całej Unii Europejskiej i nie będzie się zwracać o instrukcje czy przyjmować takich instrukcji ani od instytucji wspólnotowych, ani od organów krajowych. Ma jeden cel: dbać o prawidłowość wydatkowania funduszy europejskich i dbać o prawidłowość wpływów budżetowych, z tym szczególnym podatkiem VAT, we wpływach z którego swój udział ma później także budżet całej Wspólnoty Europejskiej. Poza tym to będzie organ nie tylko niezależny, ale – nie mam tu żadnej wątpliwości – także skuteczny we współpracy z organami krajowymi. Bo Prokuratura Europejska będzie działać na 2 szczeblach – jako jednostka centralna, utworzona na szczeblu całej Unii Europejskiej, a na szczeblu zdecentralizowanym w państwach członkowskich będą tworzyć ją delegowani prokuratorzy europejscy, którzy będą sprawować dalej również urząd prokuratorów krajowych. Ten szczebel centralny nadzorować będzie dochodzenia i postępowania karne prowadzone na szczeblu krajowym, aby zapewnić skuteczną koordynację i jednolite podejście w całej Unii Europejskiej.</u>
+          <u xml:id="u-196.12" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo, zwróćmy uwagę, jak z punktu widzenia każdego państwa, w tym Polski, funkcjonowanie takiego organu zwiększa poczucie bezpieczeństwa, prawidłowości wydatkowania tych pieniędzy. Prokuratura Europejska to także możliwość prowadzenia szybkich dochodzeń i ścigania tych, którzy pieniądze europejskie by defraudowali. Dlaczego? Bo będzie ona w stanie działać ponad granicami, bez konieczności prowadzenia długich postępowań związanych ze współpracą sądową na poziomie międzynarodowym. Będzie mogła wszczynać postępowania przeciwko przestępcom bezpośrednio przed sądami krajowymi. I jeszcze jedno rozwiązanie. Prokuratura Europejska będzie odpowiedzialna za dochodzenia w sprawach karnych, podczas gdy OLAF – bo to jest uzupełnienie tego systemu, takie europejskie CBA – będzie nadal prowadził dochodzenia administracyjne w sprawach dotyczących nieprawidłowości i nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe innych państw europejskich.</u>
+          <u xml:id="u-196.13" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo, czy to rozwiązanie ma wady? Ktoś mógłby powiedzieć, że ma. Tak powiedział Zbigniew Ziobro. Powiedział on, że ma to taką wadę, że narusza… Ja to zacytuję. Szanowni Państwo, przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości mówi tak: „W ocenie resortu sprawiedliwości dochody z tego podatku – mówimy o podatku VAT – stanowią bezpośrednio dochód budżetu państwa, a tylko w części dochód budżetu UE, trudno więc mówić o szkodzie wyrządzanej interesom finansowym Wspólnoty”. I takim argumentem posługują się przedstawiciele resortu sprawiedliwości, żeby uzasadnić swoją negatywną opinię w sprawie zatwierdzenia tej instytucji. Szanowni Państwo, posłuchajmy tego argumentu: dochody z VAT to tylko częściowo dochody Wspólnoty, więc niepotrzebna nam w tym zakresie dodatkowa instytucja. To trochę tak, jakby małżeństwu, które ma 1 samochód, którym mąż i żona wspólnie jeżdżą do pracy, ukradziono to auto, a policjant powiedział do męża: „Ale po co się pan wtrąca? No tak, ukradziono auto, ale macie rozdzielność majątkową, a auto było żony”. Szanowni Państwo, tu liczy się wspólny interes. W polskim interesie leży to, żebyśmy nie tylko zatwierdzili instrumenty, z których za chwilę będziemy mogli korzystać, w tym oczywiście Fundusz Odbudowy, ale i stworzyli mechanizmy, które niezależnie od układów politycznych wszystkim polskim obywatelom dadzą gwarancję, że te pieniądze będą wykorzystywane w sposób prawidłowy, bez ryzyka ich defraudacji, bez ryzyka podejmowania arbitralnych decyzji.</u>
+          <u xml:id="u-196.14" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">I na koniec ostatnia informacja. Szanowni Państwo, czy niezatwierdzenie Prokuratury Europejskiej spowoduje, że takie dochodzenia będą niemożliwe? One będą trudniejsze, ale możliwe oczywiście będą. Za to łatwiej będzie powiedzieć, że Polska dopuszcza się naruszania zasady praworządności, że Polska, posługując się arbitralnymi, politycznymi kryteriami – z uwagi na to, że to polityk kieruje prokuraturą – podejmuje decyzje, czy ścigać dane przestępstwa związane z nadużyciami funduszy europejskich, czy nie. Obyśmy nie znaleźli się w sytuacji, w której brak zatwierdzenia instytucji prokuratura europejskiego będzie jednym z argumentów za tym, żeby w przyszłości wstrzymać przekazywanie Polsce pieniędzy zarówno z tego instrumentu, jak i z nowej perspektywy budżetowej. Jako demokratyczna większość w Senacie upominamy się o to, żeby Prokuratura Europejska była kolejną instytucją, która będzie stać na straży prawidłowości wykorzystywania funduszy europejskich w Polsce. Jeżeli tak się nie stanie, to za chwilę te 2 wieże z Ostrołęki mogą się pojawić również w innych miastach. Tylko że będą one finansowane z funduszy europejskich, a nie z budżetu krajowego. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-196.15" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-197">
+          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Proszę o zabranie głosu pana senatora Jana Marię Jackowskiego. Przepraszam, pan senator jest nieobecny.</u>
+          <u xml:id="u-197.2" who="#WicemarszalekMarekPek">W związku z tym teraz pan marszałek Borusewicz. Bardzo proszę, Panie Marszałku.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-198">
+          <u xml:id="u-198.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-198.1" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Ja nie muszę mówić do pana wiceministra, którego już z nami nie ma. To mi nie przeszkadza. Ja mówię do Polaków, do społeczeństwa, a także do tych, którzy rządzą – bo zapewne słuchają. Otóż wszystko wskazuje na to, że rząd nie ma większości do ratyfikacji ustaleń Unii Europejskiej dotyczących Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej. No, jeżeli nie ma większości, to normalna sytuacja jest taka, że rząd podaje się do dymisji. Taka jest sytuacja wtedy, kiedy rząd nie ma większości.</u>
+          <u xml:id="u-198.2" who="#SenatorJerzyFedorowicz">W normalnych krajach tak jest.</u>
+          <u xml:id="u-198.3" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Jeżeli poda się do dymisji, to my ratyfikujemy tę umowę. Ale nie można żądać od opozycji, abyśmy głosowali w ciemno – bo przecież wiemy, w jakim kierunku PiS zmienia państwo polskie, w jakim kierunku idą podejmowane decyzje. No, dzisiaj zapadła decyzja o przejęciu i w zasadzie o likwidacji zapewne jednego z nielicznych niezależnych ciał mogących sprawować kontrolę nad działaniem rządu, nad działaniem władzy w ogóle, czyli decyzja – dzisiaj zadecydował o tym Trybunał Konstytucyjny – o likwidacji urzędu rzecznika praw obywatelskich. A wcześniej to ten rząd i ta większość doprowadziła do tego samego stanu Trybunał Konstytucyjny, który nie jest już Trybunałem niezależnym, ale realizuje zalecenia polityczne i zlecenia polityczne. No, jeżeli ktoś jeszcze miał co do tego wątpliwości, to ta dzisiejsza decyzja Trybunału powinna otworzyć mu oczy.</u>
+          <u xml:id="u-198.4" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Jeżeli zaplecze rządowe nie ma większości, a jest potrzebna ratyfikacja, to chyba rozmawia się z opozycją, negocjuje się z opozycją w parlamencie, występuje się z propozycjami negocjacji. Czy państwo słyszeli o tym, żeby były jakieś tego typu propozycje? Ale poważne, a nie to, o czym mówił wiceminister Buda: no przecież proponowaliśmy konsultacje, trzeba było się zgłosić do Urzędu Rady Ministrów, do ministra Budy i konsultować… No, to w ogóle nie jest ten poziom. Jeżeli sytuacja jest tak trudna dla rządu, to rozmawia się z opozycją. A tu nikt z opozycją nie próbuje rozmawiać. Wprost przeciwnie – jeden z wicepremierów nazywa opozycję rakiem. A co się z rakiem robi? Co się robi z rakiem? I to ma być wstęp do jakichś rozmów? Do współpracy? No przecież proszę sobie nie wyobrażać – mówię to do szefostwa Prawa i Sprawiedliwości – że w ten sposób można dyskutować i rozmawiać z ludźmi, którzy zostali wybrani! Bo przecież chodzi o to, aby Sejm i Senat ratyfikowały umowę, która przewiduje znaczące, olbrzymie środki na odbudowę w tej sytuacji pandemii. Tak, to jest propozycja nowego planu Marshalla. I te pieniądze są nawet większe. Ale pytanie, czy one zostaną wydane tak dobrze, jak kilkadziesiąt lat temu zostały wydane pieniądze amerykańskie. Nie można doprowadzić do sytuacji, w której do dziurawego bukłaka wlewa się wodę, po to, żeby mieć tę wodę w sytuacji trudnej. Jest takie przysłowie arabskie, które o tym mówi. Konsekwencje tego będą jasne, jeżeli się do dziurawego bukłaka wleje wodę. A z tej dyskusji wynika jasno, że taka sytuacja może mieć miejsce. Ale nie o tym chcę przede wszystkim mówić.</u>
+          <u xml:id="u-198.5" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Chcę powiedzieć, że musimy mieć gwarancję – przynajmniej ja muszę mieć gwarancję – że te pieniądze z Unii Europejskiej, które mają wesprzeć Polskę, nie staną się wyborczym funduszem Prawa i Sprawiedliwości. Dlatego musi być wmontowany system kontroli, i to nie wmontowany deklaratywnie. Uważam, że rząd powinien podjąć zobowiązania wpisane do ratyfikacji traktatu. Traktat jest ratyfikowalny, tak jak każda inna ustawa. Jest ustawą. I można i należy to zrobić. Wtedy będzie gwarancja. Gwarancja, która powinna obejmować sprawiedliwy i przezroczysty podział tych pieniędzy, pod kontrolą.</u>
+          <u xml:id="u-198.6" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Te pieniądze powinny być znaczone, w taki sposób, żeby odwrócić antysamorządową politykę rządu. Musi być podział na pieniądze, które pójdą przez samorządy, i pieniądze, które pójdą przez agendy rządowe. W mojej ocenie powinno być to 60% dla samorządów.</u>
+          <u xml:id="u-198.7" who="#SenatorBogdanBorusewicz">W tej ratyfikacji powinno być zobowiązanie, że te pieniądze będą dzielone przez samorządy wojewódzkie, a nie w jakiś inny sposób. I powinno się wymienić 16 samorządów wojewódzkich, z nazwy, w taki sposób, żeby nie można było kuglować, łączyć, dzielić tych samorządów. Żebyśmy mieli pewność, że ta stabilizacja, która została zapoczątkowana i trwa, nie będzie podważana, że rządzącym nie będą chodzić po głowach jakieś nowe pomysły, niedobre pomysły.</u>
+          <u xml:id="u-198.8" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Musi być przystąpienie do agencji, która została stworzona przez Unię, Prokuratury Europejskiej. Mamy mieć olbrzymie pieniądze. I pytanie: a dlaczego nie chcemy, aby niezależne od rządu ciało badało i ścigało przestępstwa związane z defraudacjami pieniędzy unijnych? Dziwna dla mnie sytuacja.</u>
+          <u xml:id="u-198.9" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Powinna być zgoda na stworzenie Agencji Spójności i Rozwoju, w której będą przedstawiciele Sejmu, Senatu, a przede wszystkim samorządów, i która będzie patrzeć, jak te pieniądze są wydawane. A dlaczego? A dlatego, żeby się nie powtórzyła taka sytuacja, jak z funduszem inwestycji lokalnych, którą przecież niedawno mieliśmy. 10 miliardów zł rozdano po uważaniu. Duże miasta i miejscowości, gdzie nie rządził PiS, otrzymały minimalne pieniądze z tego funduszu albo w ogóle nic nie otrzymały.</u>
+          <u xml:id="u-198.10" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Jeżeli ktoś mówi, że powinniśmy głosować od tak sobie, dlatego że otrzymujemy pieniądze z Unii Europejskiej, duże pieniądze, i że opozycja oczywiście powinna głosować za… Ja jestem człowiekiem, który uważa podobnie. Powinniśmy głosować za, ale muszą być warunki, które wymieniłem, a może jeszcze jakieś inne – to jest kwestia do dyskusji. Ale proszę się nie spodziewać, że będę głosował bezwarunkowo, w ciemno. Choćby dlatego proszę się nie spodziewać, że nie tak dawno mieliśmy doświadczenie ze środkami funduszu inwestycji lokalnych, które po uważaniu i politycznie rząd PiS podzielił i przekazał przede wszystkim tylko swoim.</u>
+          <u xml:id="u-198.11" who="#SenatorBogdanBorusewicz">A więc chciałbym, żebyśmy przegłosowali ratyfikację, ale powtarzam: jeżeli rząd uważa, że nie ma większości do ratyfikacji, to niech się poda do dymisji, my przeprowadzimy tę ratyfikację sami.</u>
+          <u xml:id="u-198.12" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-199">
+          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszalekMarekPek">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-199.2" who="#WicemarszalekMarekPek">Dla porządku informuję, że senatorowie Gromek, Matecka, Kołacz-Leszczyńska, Gorgoń-Komor, Godyla, Pęcherz, Matecka i Sekuła złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
+          <u xml:id="u-199.3" who="#WicemarszalekMarekPek">Dziękuję za przedstawienie Senatowi informacji.</u>
+          <u xml:id="u-199.4" who="#WicemarszalekMarekPek">Ogłaszam przerwę do godziny 16.35…</u>
+          <u xml:id="u-199.5" who="#WicemarszalekMarekPek">Aha, jeszcze komunikat. Przepraszam.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-200">
+          <u xml:id="u-200.0" who="#SenatorSekretarzAgnieszkaKolaczLeszczynska">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-200.1" who="#SenatorSekretarzAgnieszkaKolaczLeszczynska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-200.2" who="#SenatorSekretarzAgnieszkaKolaczLeszczynska">Komunikat: posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności wspólnie z Komisją Środowiska i Komisją Nadzwyczajną do Spraw Klimatu w sprawie rozpatrzenia wniosków zgłoszonych na dwudziestym trzecim posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw odbędzie się dzisiaj 5 minut po ogłoszeniu przerwy w obradach w sali nr 176. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-200.3" who="#komentarz">Przerwa w obradach od godziny 15 minut 49 do godziny 16 minut 36</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-201">
+          <u xml:id="u-201.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wznawiam obrady.</u>
+          <u xml:id="u-201.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Bardzo proszę o zajęcie miejsc.</u>
+          <u xml:id="u-201.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Szanowni Państwo Senatorowie! Informuję, że kolejne posiedzenie Senatu zaplanowane jest na 12, 13 i 14 maja 2021 r. Porządek tego posiedzenia zostanie państwu dostarczony drogą elektroniczną. Muszę uprzedzić, że będzie on, jak się wydaje, obfitszy niż porządek tego posiedzenia.</u>
+          <u xml:id="u-201.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam również państwu senatorom, że 3 maja br. planowane jest uroczyste zgromadzenie posłów i senatorów Rzeczypospolitej Polskiej oraz posłów Seimasu Republiki Litewskiej. Informacje organizacyjne dotyczące tego wydarzenia zostaną państwu również dostarczone drogą elektroniczną. Jest wysoce prawdopodobne, że z uwagi na ograniczenia epidemiczne liczba miejsc dla posłów i senatorów będzie ograniczona.</u>
+          <u xml:id="u-201.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wysoka Izbo! Proponuję uzupełnienie porządku obrad o punkt: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów – i rozpatrzenie go jako punktu dwunastego porządku obrad.</u>
+          <u xml:id="u-201.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Projekt uchwały zostanie włączony do porządku obrad, zgodnie z art. 84 ust. 6 Regulaminu Senatu, z pominięciem pierwszego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-201.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jeśli nie usłyszę głosów sprzeciwu, uznam, że Wysoka Izba przyjęła przedstawioną propozycję.</u>
+          <u xml:id="u-201.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec braku głosów sprzeciwu stwierdzam, że Senat przedstawioną propozycję przyjął.</u>
+          <u xml:id="u-201.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia punktu dwunastego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.</u>
+          <u xml:id="u-201.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Projekt rozpatrywanej uchwały został wniesiony przez członków Prezydium Senatu. Zawarty on jest w druku nr 365.</u>
+          <u xml:id="u-201.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zgodnie z art. 84 ust. 6 Regulaminu Senatu projekt ten po uzgodnieniu z klubami i kołami senackimi został włączony do porządku obrad z pominięciem pierwszego czytania.</u>
+          <u xml:id="u-201.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców, pana wicemarszałka Michała Kamińskiego, o przedstawienie projektu uchwały.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-202">
+          <u xml:id="u-202.0" who="#SenatorMichalKaminski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-202.1" who="#SenatorMichalKaminski">Mam honor przedstawić państwu, prosząc pokornie o akceptację, dokument wyjątkowy – uchwałę Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów. Wyjątkowość tego dokumentu polega nie tylko na temacie, którego dotyka, i szczególnej rocznicy, której dotyka. Wyjątkowość tego dokumentu polega również na tym, że zostaje on uchwalony wspólnie przez polski Sejm, polski Senat, a także Seimas Republiki Litewskiej. W ten sposób w tych bardzo trudnych czasach, w których znalazła się także nasza część Europy, przypominamy dzisiaj wydarzenie będące zwieńczeniem wspaniałego projektu geopolitycznego, jakim była Rzeczpospolita Obojga Narodów. Konstytucja 3 Maja stała się ofertą, którą skierowały narody Rzeczypospolitej do całego świata. Była ofertą wolności, była ofertą konstytucjonalizmu. Inną na tym samym obszarze ofertę już wtedy zaproponowało rosyjskie samodzierżawie. Niestety przez następujące po Konstytucji 3 maja sto parędziesiąt lat to rosyjskie samodzierżawie, to rosyjska propozycja dla narodów mieszkających na naszym obszarze była propozycją dominującą. Oznaczała dla naszych narodów więzienie, cierpienie. Dzisiaj, przypominając Konstytucję 3 maja, przypominamy wszystkim narodom Europy, ale także wszystkim narodom mieszkającym na przestrzeni dawnego Związku Radzieckiego, że zawsze istniała, istnieje i istnieć będzie alternatywa dla totalitaryzmu, alternatywa dla samodzierżawia, nawet ubranego w nowoczesne szaty.</u>
+          <u xml:id="u-202.2" who="#SenatorMichalKaminski">Szanowni Państwo! Czcigodni Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-202.3" who="#SenatorMichalKaminski">Odczytam teraz projekt uchwały z gorącą prośbą, by Wysoki Senat raczył go przyjąć.</u>
+          <u xml:id="u-202.4" who="#SenatorMichalKaminski">„230 lat temu w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie, rezydencji władców Rzeczypospolitej Obojga Narodów, została uchwalona Konstytucja 3 Maja, pierwsza spisana konstytucja w Europie.</u>
+          <u xml:id="u-202.5" who="#SenatorMichalKaminski">Ustawa Rządowa opierała się na koncepcji demokratyzacji stosunków społecznych i zasadzie podziału władzy. Była wyrazem dążenia do budowy silnego państwa. Stanowiła formę umowy społecznej opierającej się na przekonaniu, że – jak zapisano w artykule V Konstytucji – «wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu». Poszanowanie praw jednostki i utrwalenie etosu obywatelskiego miały gwarantować potęgę kraju. Ustawa Rządowa wprowadzała monarchię konstytucyjną, ustrój, który w większości państw europejskich rozwinął się dopiero w następnym stuleciu. Konstytucja była wyraźną manifestacją suwerenności politycznej, demonstracją tej niezależności wobec mocarstw ościennych oraz wezwaniem do odnowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów.</u>
+          <u xml:id="u-202.6" who="#SenatorMichalKaminski">Uchwalenie Konstytucji 3 Maja stanowiło dowód odpowiedzialności politycznej elit polskich i litewskich oraz świadectwo zwycięstwa innowacyjnej myśli prawnoustrojowej. Do wartości tych nawiązano w Zaręczeniu Wzajemnym Obojga Narodów – ustawie wykonawczej do Konstytucji uchwalonej przez Sejm Czteroletni 20 października 1791 r. Potwierdzono w nim siłę wspólnoty wielonarodowej zbudowanej na fundamentach republikańskich.</u>
+          <u xml:id="u-202.7" who="#SenatorMichalKaminski">Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejm Republiki Litewskiej, podkreślając wyjątkowe dla Narodów Polskiego oraz Litewskiego znaczenie aktu z 1791 r., oddają hołd dziedzictwu nowożytnego konstytucjonalizmu i wyrażają przekonanie, że idee przyświecające uchwaleniu Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego stały się podstawą politycznej tożsamości obywateli krajów –spadkobierców Rzeczypospolitej Obojga Narodów.</u>
+          <u xml:id="u-202.8" who="#SenatorMichalKaminski">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”.</u>
+          <u xml:id="u-202.9" who="#SenatorMichalKaminski">Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-203">
+          <u xml:id="u-203.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-203.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
+          <u xml:id="u-203.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
+          <u xml:id="u-203.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Klich i pan senator Brejza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-204">
+          <u xml:id="u-204.0" who="#SenatorBogdanKlich">Ja chciałbym zapytać pana senatora sprawozdawcę, czy w wersji litewskiej nazwy naszych organów konstytucyjnych będą brzmiały: „Seimas Rzeczypospolitej Polskiej” oraz „Seimas Republiki Litewskiej”. Wydaje mi się, że w wersji polskiej powinno być „Sejm” oraz „Seimas” i w wersji litewskiej analogicznie. Nasz organ konstytucyjny nazywa się „Sejm”, a organ konstytucyjny Republiki Litewskiej – „Seimas”. Tak więc żeby nie było tak, że w wersji litewskiej będzie „Seimas Rzeczypospolitej Polskiej”, sądzę, że raczej warto by było zamieścić odpowiednie nazwy w wersji polskiej i w wersji litewskiej.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-205">
+          <u xml:id="u-205.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Panie Senatorze, odpowiadam w imieniu pana marszałka.</u>
+          <u xml:id="u-205.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Była kilkudniowa intensywna wymiana korespondencji między Seimasem, Sejmem i Senatem. Wersja litewska będzie napisana w języku litewskim, a wersja polska w języku polskim. Proponuję… Bo jeżeli chcielibyśmy cokolwiek tu zmieniać, to musielibyśmy ponownie się zebrać, ponieważ musielibyśmy to skonsultować z kolegami z Litwy. Wersja, którą odczytał pan marszałek, jest zaakceptowana przez Sejm, uchwalona przez Sejm i zaakceptowana przez Seimas i uchwalona przez Seimas.</u>
+          <u xml:id="u-205.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Brejza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-206">
+          <u xml:id="u-206.0" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-206.1" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Ja chciałbym zapytać pana marszałka, czy Konstytucja 3 maja była konstytucją w duchu oświecenia zachodnioeuropejskiego, czy była konstytucją w duchu liberalizmu, i czy była konstytucją wprowadzającą wtedy pierwszy raz wolne sądy wraz z trójpodziałem władzy.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-207">
+          <u xml:id="u-207.0" who="#SenatorMichalKaminski">Panie Senatorze, nie jesteśmy na seminarium historycznym, ale z całą pewnością odpowiedź na wszystkie pana pytania brzmi: tak. To była bardzo nowoczesna konstytucja, ale nie śmiałbym absorbować uwagi państwa senatorów dywagacjami o z całą pewnością postępowym, nowoczesnym i republikańskim charakterze Konstytucji 3 maja. Tyle, jeśli chodzi o moją odpowiedź.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-208">
+          <u xml:id="u-208.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-208.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Nie ma więcej pytań.</u>
+          <u xml:id="u-208.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Otwieram dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-208.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
+          <u xml:id="u-208.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
+          <u xml:id="u-208.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zamykam dyskusję.</u>
+          <u xml:id="u-208.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zarządzam głosowanie.</u>
+          <u xml:id="u-208.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad projektem uchwały w sprawie uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.</u>
+          <u xml:id="u-208.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto z państwa jest za przyjęciem tego projektu?</u>
+          <u xml:id="u-208.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-208.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-208.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-208.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-208.13" who="#komentarz">Głosowanie nr 15</u>
+          <u xml:id="u-208.14" who="#komentarz">Oklaski</u>
+          <u xml:id="u-208.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.</u>
+          <u xml:id="u-208.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu drugiego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-208.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 350 Z.</u>
+          <u xml:id="u-208.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Jerzego Chróścikowskiego, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-209">
+          <u xml:id="u-209.0" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
+          <u xml:id="u-209.1" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski">W imieniu komisji rolnictwa proszę o przyjęcie ustawy bez poprawek. W czasie debaty został zgłoszony wniosek przez pana senatora Bobera, ale został on wycofany. W związku z tym proszę o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-209.2" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski">Jeśli mogę, chciałbym jeszcze dodać od siebie dwa zdania uzasadnienia. Można?</u>
+          <u xml:id="u-209.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Tak. Bardzo proszę.</u>
+          <u xml:id="u-209.4" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski">Ustawa, nad którą za chwilę będziemy głosować, a która obecnie funkcjonuje, ma bardzo istotną wagę. Zależy nam, organizacjom, wszystkim związkom, na tym, żeby jej okres obowiązywania był przedłużony. Wiem, że z sali padały głosy, że będziecie państwo głosować przeciw. W związku z tym apeluję o zdecydowanie się na zagłosowanie za tą ustawą, dlatego że jest to oczekiwana ustawa.</u>
+          <u xml:id="u-209.5" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski">Dzisiaj, powiem w skrócie, jest jeszcze ponad 1 milion 300 tysięcy ha do rozdysponowania, a były ponad 4 miliony ha, zatem już tyle zostało sprzedane. Z tego, co jest w tej chwili, ponad 1 milion ha jest w dzierżawie. W ubiegłych latach na podstawie tej ustawy sprzedano, mimo że jest ograniczona sprzedaż, tylko 14 tysięcy ha gruntów. Mogę powiedzieć, że sprzedano ją również cudzoziemcom, to było jakieś 250 ha. Jest taki przepis, że w momencie, kiedy dostaliśmy zgodę na to… Wcześniej była możliwość niesprzedawania ziemi cudzoziemcom, a dzisiaj, już od 2016 r., jeśli dobrze pamiętam, jest dostępna sprzedaż cudzoziemcom. Ta ustawa zabezpiecza to, że musi być przetarg ograniczony. W momencie, kiedy nie będzie przetargu ograniczonego… M.in. te 250 ha zostało sprzedane na takiej zasadzie, że w pierwszym przetargu nie było nikogo chętnego, więc jest to dostępne dla wszystkich, dostępność jest nieograniczona i mogą kupować cudzoziemcy. Zwracam uwagę na to, że o to walczyliśmy i strajkowaliśmy pod urzędem Rady Ministrów w zielonym miasteczku i wtedy pani premier Kopacz wyraziła zgodę na takie stanowisko. Ta ustawa jest kontynuacją porozumień, uzgodnień, które były przyjęte w zielonym miasteczku.</u>
+          <u xml:id="u-209.6" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChroscikowski">Stąd w imieniu rolników zwracam się do państwa o przegłosowanie przyjęcia tej ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-210">
+          <u xml:id="u-210.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-210.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy pan senator wnioskodawca Ryszard Bober lub pozostały senator sprawozdawca, pan senator Jacek Bogucki, chcą jeszcze zabrać głos? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-210.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypominam, że pan senator Ryszard Bober wycofał swój wniosek – punkt II w druku nr 350 Z.</u>
+          <u xml:id="u-210.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów chce podtrzymać wycofany wniosek? Nie.</u>
+          <u xml:id="u-210.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">To przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-210.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w wypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawioną poprawką…</u>
+          <u xml:id="u-210.6" who="#Gloszsali">Ale nie ma poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-210.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Ale jej nie ma, tak. Nie ma jej, czyli zostanie przegłosowany tylko wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-210.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zatem przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-210.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-210.10" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-210.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-210.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-210.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 99 senatorów, 51 było za przyjęciem ustawy bez poprawek, 48 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-210.14" who="#komentarz">Głosowanie nr 16</u>
+          <u xml:id="u-210.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Ustawa została przyjęta.</u>
+          <u xml:id="u-210.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-210.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu trzeciego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-210.18" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, Komisji Środowiska oraz Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 346 Z.</u>
+          <u xml:id="u-210.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, panią senator Dorotę Tobiszowską, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-211">
+          <u xml:id="u-211.0" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-211.1" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W toku prac zostały zgłoszone poprawki, wobec czego odbyło się posiedzenie połączonych komisji. Poddano pod głosowanie wniosek pierwszy, o przyjęcie ustawy bez poprawek. Stanowisko przedstawiciela rządu było negatywne, ponieważ przedstawiciel rządu uznał, że niektóre poprawki są zasadne i słuszne.</u>
+          <u xml:id="u-211.2" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Wobec tego w głosowaniu było 7 głosów za, 24 – przeciw, 4 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-211.3" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W dalszej kolejności głosowano nad poprawkami, najpierw łącznie nad poprawkami nr 1, 4 i 5. Stanowisko rządu było negatywne. Wniosek przegłosowano z wynikiem: 23 głosy za, 13 – przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Poprawki nr 1, 4 i 5 uzyskały poparcie połączonych komisji.</u>
+          <u xml:id="u-211.4" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W dalszej kolejności: poprawka nr 2. Stanowisko rządu negatywne. Głosowanie: 23 głosów za, 13 – przeciw, 2 senatorów się wstrzymało. Poprawka uzyskała poparcie połączonych komisji.</u>
+          <u xml:id="u-211.5" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">W dalszej kolejności: poprawka nr 3. Stanowisko rządu pozytywne. Poprawka uzyskała poparcie połączonych komisji, 37 głosów za, jednogłośnie.</u>
+          <u xml:id="u-211.6" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Dalej: poprawki nr 6 i 7, łącznie. Stanowisko rządu pozytywne. Głosowało 37 senatorów, jednogłośnie – za. Poprawka uzyskała pozytywną opinię.</u>
+          <u xml:id="u-211.7" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Poprawka nr 8. Stanowisko rządu negatywne. 23 senatorów głosowało za, 13 – przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Poprawka uzyskała poparcie połączonych komisji.</u>
+          <u xml:id="u-211.8" who="#SenatorSprawozdawcaDorotaTobiszowska">Na tym prace połączonych komisji zakończono. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-212">
+          <u xml:id="u-212.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy senatorowie wnioskodawcy lub pozostała senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-212.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przypomnę, że wnioski w trakcie dyskusji zgłosili państwo senatorowie Stanisław Gawłowski, Janusz Pęcherz, Joanna Sekuła i Magdalena Kochan, a ponadto sprawozdawcą Komisji Nadzwyczajnej do Spraw Klimatu była pani senator Jolanta Hibner.</u>
+          <u xml:id="u-212.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.3" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku – nad przedstawionymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-212.4" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosujemy nad wnioskiem Komisji Środowiska oraz Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-212.5" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.6" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.7" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.8" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.9" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 4 – za, 94 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-212.10" who="#komentarz">Głosowanie nr 17</u>
+          <u xml:id="u-212.11" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
+          <u xml:id="u-212.12" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Nad poprawkami nr 1, 4 i 5 należy głosować łącznie. Celem tych poprawek jest umożliwienie uzyskiwania świadectw efektywności energetycznej przez jednostki sektora publicznego, w tym w szczególności przez jednostki samorządu terytorialnego.</u>
+          <u xml:id="u-212.13" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.14" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.15" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.16" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.17" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 52 – za, 46 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-212.18" who="#komentarz">Głosowanie nr 18</u>
+          <u xml:id="u-212.19" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 wprowadza dla jednostek sektora publicznego obowiązek informowania o stosowanych środkach poprawy efektywności energetycznej, zarówno na ich stronach internetowych, jak i w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości.</u>
+          <u xml:id="u-212.20" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.21" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.22" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.23" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.24" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 52 – za, 46 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-212.25" who="#komentarz">Głosowanie nr 19</u>
+          <u xml:id="u-212.26" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 ma charakter technicznolegislacyjny.</u>
+          <u xml:id="u-212.27" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.28" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.29" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.30" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.31" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 97 – za, 1 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-212.32" who="#komentarz">Głosowanie nr 20</u>
+          <u xml:id="u-212.33" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga, nad poprawkami nr 6 i 7 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-212.34" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawki te mają na celu zmniejszenie obowiązków właścicieli lub zarządców budynków wielolokalowych wyposażonych w ciepłomierze lub podzielnik kosztów ogrzewania, posiadający funkcję zdalnego odczytu w zakresie częstotliwości dostarczania użytkownikom lokali informacji o zużyciu ciepła.</u>
+          <u xml:id="u-212.35" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.36" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.37" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.38" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.39" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 97 – za, nikt nie był przeciw, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-212.40" who="#komentarz">Głosowanie nr 21</u>
+          <u xml:id="u-212.41" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 8 powoduje, że przepisy usuwające obowiązek sporządzania krajowych planów i działań dotyczących efektywności energetycznej wejdą w życie z zachowaniem standardowej vacatio legis, tj. po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
+          <u xml:id="u-212.42" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.43" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.44" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.45" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.46" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 46 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
+          <u xml:id="u-212.47" who="#komentarz">Głosowanie nr 22</u>
+          <u xml:id="u-212.48" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-212.49" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.50" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.51" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.52" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.53" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.54" who="#komentarz">Głosowanie nr 23</u>
+          <u xml:id="u-212.55" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw.</u>
+          <u xml:id="u-212.56" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu czwartego porządku obrad: ustawa o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-212.57" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy. Jest to druk senacki nr 345 A.</u>
+          <u xml:id="u-212.58" who="#MarszalekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-212.59" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.60" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 zmierza do zachowania spójności w obrębie przepisów zmienianego artykułu.</u>
+          <u xml:id="u-212.61" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.62" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.63" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.64" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.65" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.66" who="#komentarz">Głosowanie nr 24</u>
+          <u xml:id="u-212.67" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 zmierza do zachowania spójności w obrębie proponowanego przepisu.</u>
+          <u xml:id="u-212.68" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.69" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.70" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.71" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jedna osoba z osób zdalnych, proszę sprawdzić, czy wysyła pani lub pan… Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-212.72" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.73" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.74" who="#komentarz">Głosowanie nr 25</u>
+          <u xml:id="u-212.75" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-212.76" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.77" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.78" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.79" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan marszałek Kamiński i pani marszałek Koc, proszę zwrócić uwagę…</u>
+          <u xml:id="u-212.80" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.81" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.82" who="#komentarz">Głosowanie nr 26</u>
+          <u xml:id="u-212.83" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 również ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-212.84" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.85" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.86" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.87" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Tym razem pani senator Kopiczko…</u>
+          <u xml:id="u-212.88" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pani Senator Kopiczko, głosuje pani? Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-212.89" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.90" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.91" who="#komentarz">Głosowanie nr 27</u>
+          <u xml:id="u-212.92" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 5 zapewnia spójność terminologiczną w obrębie przepisów zmienianej ustawy.</u>
+          <u xml:id="u-212.93" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.94" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.95" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.96" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.97" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.98" who="#komentarz">Głosowanie nr 28</u>
+          <u xml:id="u-212.99" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 6 zmierza do zredagowania proponowanego przepisu zgodnie z wymogami zasad techniki prawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-212.100" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.101" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.102" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.103" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.104" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.105" who="#komentarz">Głosowanie nr 29</u>
+          <u xml:id="u-212.106" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 7 ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-212.107" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.108" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.109" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.110" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pan senator Pęcherz?</u>
+          <u xml:id="u-212.111" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-212.112" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.113" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.114" who="#komentarz">Głosowanie nr 30</u>
+          <u xml:id="u-212.115" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Uwaga, nad poprawkami nr 8 i 15 należy głosować łącznie.</u>
+          <u xml:id="u-212.116" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zmierzają one do zredagowania proponowanych przepisów zgodnie z wymogami zasad techniki prawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-212.117" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.118" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.119" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.120" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.121" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.122" who="#komentarz">Głosowanie nr 31</u>
+          <u xml:id="u-212.123" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 9 zmierza do zredagowania proponowanego przepisu zgodnie z wymogami zasad techniki prawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-212.124" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.125" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.126" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.127" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Pani Kopiczko dostaje drugie warning.</u>
+          <u xml:id="u-212.128" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
+          <u xml:id="u-212.129" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.130" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.131" who="#komentarz">Głosowanie nr 32</u>
+          <u xml:id="u-212.132" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 10 również zmierza do zredagowania proponowanego przepisu zgodnie z wymogami zasad techniki prawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-212.133" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.134" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.135" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.136" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zaczynam czuć się tym skrępowany, ale muszę zwrócić się do pana senatora Chróścikowskiego… Teraz jest.</u>
+          <u xml:id="u-212.137" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.138" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.139" who="#komentarz">Głosowanie nr 33</u>
+          <u xml:id="u-212.140" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 11 również zmierza do zredagowania proponowanego przepisu zgodnie z wymogami zasad techniki prawodawczej.</u>
+          <u xml:id="u-212.141" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.142" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.143" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.144" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.145" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.146" who="#komentarz">Głosowanie nr 34</u>
+          <u xml:id="u-212.147" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 12 ma charakter redakcyjny.</u>
+          <u xml:id="u-212.148" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.149" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.150" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.151" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.152" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.153" who="#komentarz">Głosowanie nr 35</u>
+          <u xml:id="u-212.154" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 13 ma na celu zapewnienie spójności w obrębie proponowanego przepisu.</u>
+          <u xml:id="u-212.155" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.156" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.157" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.158" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.159" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.160" who="#komentarz">Głosowanie nr 36</u>
+          <u xml:id="u-212.161" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Poprawka nr 14 ma charakter konstytucyjny i systemowy. Eliminuje odwołanie do ministra kierującego działem administracji rządowej, który nie jest określony w ustawie o działach administracji rządowej.</u>
+          <u xml:id="u-212.162" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.163" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.164" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.165" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.166" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.167" who="#komentarz">Głosowanie nr 37</u>
+          <u xml:id="u-212.168" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
+          <u xml:id="u-212.169" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.170" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.171" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.172" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.173" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.174" who="#komentarz">Głosowanie nr 38</u>
+          <u xml:id="u-212.175" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustaw regulujących przygotowanie i realizację kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej.</u>
+          <u xml:id="u-212.176" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu piątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo oświatowe.</u>
+          <u xml:id="u-212.177" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Nauki, Edukacji i Sportu przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie ustawy bez poprawek; druk senacki nr 347 A.</u>
+          <u xml:id="u-212.178" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-212.179" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.180" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.181" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.182" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.183" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 94 było za, nikt nie był przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.</u>
+          <u xml:id="u-212.184" who="#komentarz">Głosowanie nr 39</u>
+          <u xml:id="u-212.185" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe.</u>
+          <u xml:id="u-212.186" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu siódmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo lotnicze.</u>
+          <u xml:id="u-212.187" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Komisja Infrastruktury przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie ustawy bez poprawek; druk senacki nr 349 A.</u>
+          <u xml:id="u-212.188" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
+          <u xml:id="u-212.189" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
+          <u xml:id="u-212.190" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
+          <u xml:id="u-212.191" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
+          <u xml:id="u-212.192" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
+          <u xml:id="u-212.193" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
+          <u xml:id="u-212.194" who="#komentarz">Głosowanie nr 40</u>
+          <u xml:id="u-212.195" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo lotnicze.</u>
+          <u xml:id="u-212.196" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że porządek obrad dwudziestego trzeciego posiedzenia Senatu został wyczerpany.</u>
+          <u xml:id="u-212.197" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Przystępujemy do oświadczeń senatorów poza porządkiem obrad.</u>
+          <u xml:id="u-212.198" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję państwa senatorów, że oświadczenia złożone do protokołu zostaną zamieszczone w urzędowej wersji sprawozdania stenograficznego.</u>
+          <u xml:id="u-212.199" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Oświadczenia nie mogą trwać dłużej niż 5 minut. Przedmiotem oświadczenia mogą być sprawy związane z wykonywaniem mandatu, przy czym nie może ono dotyczyć spraw będących przedmiotem porządku obrad bieżącego posiedzenia Senatu. Marszałek odmówi przyjęcia niewygłoszonych oświadczeń, których treści nie można ustalić lub których wygłoszenie przez senatora nie byłoby możliwe w przysługującym na to czasie, czyli w ciągu 5 minut. Nad oświadczeniem senatorskim nie przeprowadza się dyskusji.</u>
+          <u xml:id="u-212.200" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos?</u>
+          <u xml:id="u-212.201" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Jako pierwsza głos zabierze pani senator Magdalena Kochan.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-213">
+          <u xml:id="u-213.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-213.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-213.2" who="#SenatorMagdalenaKochan">Katyń to miejsce zbrodni wojennej. Wiosną 1940 r. decyzją Stalina NKWD zamordowało ponad 22 tysiące polskich oficerów. Przez 50 lat władze sowieckie zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską. O mord oskarżały Niemców. To kłamstwo jako oficjalną wersję przyjęły także władze komunistyczne PRL. Dopiero 13 kwietnia 1990 r. Michaił Gorbaczow przekazał Polsce dokumenty z radzieckich archiwów i po raz pierwszy oficjalnie przyznał, że zbrodni dokonało NKWD.</u>
+          <u xml:id="u-213.3" who="#SenatorMagdalenaKochan">70 lat po zabójstwie oficerów w Katyniu reprezentanci naszego narodu lecieli uczcić ich pamięć. Zginęli w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem. W osiemdziesiątą pierwszą rocznicę mordu katyńskiego i jedenastą rocznicę wypadku lotniczego pod Smoleńskiem składamy hołd wszystkim ofiarom tragedii. W żadnym razie nie można jednak łączyć zbrodni wojennej z katastrofą lotniczą.</u>
+          <u xml:id="u-213.4" who="#SenatorMagdalenaKochan">Raport rządowej komisji badającej przyczyny katastrofy oraz wieloletnie bezowocne próby podważenia wyników jej prac nie pozostawiają żadnych wątpliwości co do przyczyn tego dramatycznego wypadku. Pora więc zakończyć spory, które na skutek działań nieodpowiedzialnych polityków doprowadziły do głębokich podziałów w społeczeństwie. Skupmy się na godnym wspominaniu wszystkich ofiar.</u>
+          <u xml:id="u-213.5" who="#SenatorMagdalenaKochan">Upamiętnienia wymaga miejsce katastrofy. Państwo pod rządami PiS nie podołało temu wyzwaniu. Wierzymy jednak, że nadejdzie moment, w którym miejsce tragicznej śmierci 96 reprezentantów naszego narodu zostanie godnie upamiętnione.</u>
+          <u xml:id="u-213.6" who="#SenatorMagdalenaKochan">Wyrażamy głęboki szacunek i serdeczne współczucie wobec bliskich ofiar katastrofy, których uczucia nie zawsze szanowano. Często poświęcano je dla budowania kolejnych spiskowych teorii. Dziękujemy wszystkim, którzy 10 lat temu w celu zapewnienia bezpieczeństwa przyszłych lotów rzetelnie zbadali przyczynę katastrofy, a zamiast otrzymać należne im słowa uznania i wdzięczności, zostali przez PiS ukarani.</u>
+          <u xml:id="u-213.7" who="#SenatorMagdalenaKochan">Żądamy natychmiastowego rozwiązania i rozliczenia podkomisji do spraw ponownego zbadania wypadku lotniczego z 10 kwietnia 2010 r. Jedynym efektem jej działania jest stawianie fałszywych tez pogłębiających podziały w społeczeństwie. Prawda o tym wydarzeniu jest powinnością rządzących wobec wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Tak dramatyczne doświadczenie całej wspólnoty narodowej powinno łączyć, nie dzielić.</u>
+          <u xml:id="u-213.8" who="#SenatorMagdalenaKochan">To oświadczenie składam w imieniu swoim oraz senatorów Marcina Bosackiego, Haliny Biedy, Barbary Borys-Damięckiej, Jadwigi Rotnickiej, Leszka Czarnobaja, Joanny Sekuły, Janusza Pęcherza, Zygmunta Frankiewicza, Janusza Gromka, Ewy Mateckiej, Kazimierza Kleiny, Wojciecha Ziemniaka, Jerzego Wcisły, Marka Borowskiego, Jerzego Fedorowicza, Krzysztofa Brejzy, Sławomira Rybickiego, Bogdana Borusewicza, Stanisława Lamczyka, Władysława Komarnickiego, Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej, Krzysztofa Kwiatkowskiego, Jacka Burego, Stanisława Gawłowskiego, Pawła Arndta, Beniamina Godyli, Michała Kamińskiego, Wadima Tyszkiewicza, Ryszarda Świlskiego, Beaty Małeckiej-Libery, Ryszarda Bobera, Wojciecha Koniecznego, Gabrieli Morawskiej-Staneckiej, Jana Filipa Libickiego, Tomasza Grodzkiego, Marka Plury, Danuty Jazłowieckiej i Agnieszki Gorgoń-Komor. Bardzo dziękuję.</u>
+          <u xml:id="u-213.9" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-214">
+          <u xml:id="u-214.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-214.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pani senator Ewa Matecka.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-215">
+          <u xml:id="u-215.0" who="#SenatorEwaMatecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-215.1" who="#SenatorEwaMatecka">Oświadczenie swoje kieruję do prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego.</u>
+          <u xml:id="u-215.2" who="#SenatorEwaMatecka">Po raz kolejny zwracam się do pana premiera o zaprezentowanie przez rząd kryteriów, według których dokonano podziału środków w ramach ostatniej transzy z Funduszu Inwestycji Lokalnych. Kolejny już bowiem raz pominięte zostały niezwykle ważne dla lokalnych społeczności projekty zgłoszone przez najważniejsze miasta mojego okręgu – Ostrów Wielkopolski, Krotoszyn i Ostrzeszów. W każdym z tych przypadków przygotowane projekty spełniały wszelkie wymogi formalne, a ich społeczna użyteczność nie podlegała dyskusji. Brak dofinansowania utrudni i spowolni wiele inwestycji miejskich, przede wszystkim jednak spowoduje narastające niezadowolenie wśród mieszkańców, którzy, śledząc mapę podziału funduszy, zgłaszają dziesiątki wątpliwości. Wskazują choćby na wątpliwą celowość rozdysponowanych środków w innych częściach kraju czy regionu oraz ich ograniczony społeczny zasięg i brak przejrzystych reguł, budzący podejrzenie o uznaniowość i brak obiektywizmu.</u>
+          <u xml:id="u-215.3" who="#SenatorEwaMatecka">Podważenie zaufania społecznego w tak istotnych dla lokalnego rozwoju programach stawia pod znakiem zapytania również wiarygodność i sprawiedliwość kryteriów, jakie przyświecać będą podziałowi funduszy europejskich w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Brak możliwości niezależnej oceny ze strony przedstawicieli samorządów połączony z brakiem transparentności i nadmierną centralizacją w zarządzaniu programem może spowodować wyraźne obniżenie jego efektywności, a w konsekwencji powszechne odczucie, że pozyskane środki są wydatkowane z pominięciem sprawdzonych, najbardziej racjonalnych i z punktu widzenia lokalnego oczywistych rozwiązań.</u>
+          <u xml:id="u-215.4" who="#SenatorEwaMatecka">Mając to na uwadze, zwracam się do pana premiera o jak najpilniejsze zaprezentowanie kryteriów, zgodnie z którymi dokonano wyboru projektów zasługujących na sfinansowanie w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-216">
+          <u xml:id="u-216.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-216.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Jan Maria Jackowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-217">
+          <u xml:id="u-217.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-217.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Ja mam 3 krótkie oświadczenia.</u>
+          <u xml:id="u-217.2" who="#SenatorJanMariaJackowski">Pierwsze kieruję do minister rodziny.</u>
+          <u xml:id="u-217.3" who="#SenatorJanMariaJackowski">Społeczeństwo polskie starzeje się, czemu będzie towarzyszyć zarówno coraz większy udział osób starszych w populacji, jak i coraz mniejszy udział osób w wieku produkcyjnym, od których w ogromnej mierze zależy potencjał finansowania systemu emerytalnego, opieki społecznej i zdrowotnej. W najbliższych latach radykalnie zwiększy się liczba osób w wieku 80 +, w którym prawdopodobieństwo wystąpienia wielowymiarowych potrzeb opiekuńczych jest najwyższe. W związku z tym proszę o informację, czy będą kontynuowane pomysły reform takich jak społeczne ubezpieczenie pielęgnacyjne lub czeki opiekuńcze.</u>
+          <u xml:id="u-217.4" who="#SenatorJanMariaJackowski">Drugie oświadczenie kieruję do ministra spraw zagranicznych.</u>
+          <u xml:id="u-217.5" who="#SenatorJanMariaJackowski">Zwracam się z uprzejmą prośbą o informację, w której będą zawarte ustalenia i działania rządu polskiego w zakresie przeciwdziałania zauważalnym w ostatnim okresie działaniom destabilizującym Rosji, w tym zaostrzeniu sytuacji bezpieczeństwa na wchodzie Ukrainy i tymczasowo okupowanym Krymie, ściąganiu rosyjskich wojsk do granic Ukrainy, a także wzrostowi intensywności rosyjskiej propagandy.</u>
+          <u xml:id="u-217.6" who="#SenatorJanMariaJackowski">I trzecie oświadczenie kieruję do prezesa Rady Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-217.7" who="#SenatorJanMariaJackowski">W związku z podziałem środków z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych proszę pana premiera o informację, dlaczego powiat przasnyski w ramach podziału tych środków nie otrzymał, jego wniosek nie został rozpatrzony pozytywnie i powiat nie otrzymał żadnych środków z tej puli. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-218">
+          <u xml:id="u-218.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-218.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Stanisław Gawłowski.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-219">
+          <u xml:id="u-219.0" who="#SenatorStanislawGawlowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-219.1" who="#SenatorStanislawGawlowski">Swoje oświadczenie kieruję do ministra infrastruktury. Ono dotyczy budowy terminala intermodalnego w Koszalinie.</u>
+          <u xml:id="u-219.2" who="#SenatorStanislawGawlowski">W tej chwili trwają konsultacje dotyczące lokalizacji tego typu suchych portów, w których będzie możliwy przeładunek kontenerów z samochodów na pociągi, na tory. To jest z punktu widzenia wielu aspektów bardzo ważne i oczekiwane działanie. W związku z tym wnoszę do ministra infrastruktury o to, żeby tego typu inwestycję zlokalizować i rozpocząć budowę właśnie w Koszalinie.</u>
+          <u xml:id="u-219.3" who="#SenatorStanislawGawlowski">Koszalin to miasto położone na środkowym wybrzeżu, 170 km od Szczecina, około 230 km od Gdańska, 250 km od Poznania, miasto i region, w którym powstało wiele nowych przedsiębiorstw, które korzystają do tej pory z transportu drogowego. Możliwość przeładunku i możliwość korzystania zamiast z transportu drogowego – z transportu kolejowego nie tylko spowoduje zwiększenie przychodów przedsiębiorstw kolejowych takich jak PKP PLK czy bezpośrednio przedsiębiorstw przewoźników kolejowych, ale również ma kolosalne znaczenie z punktu widzenia ochrony środowiska: zmniejszy emisję gazów cieplarnianych, emisję pyłów, zwiększy szansę całego środkowego wybrzeża, całego Pomorza Środkowego na rozwój, zwiększy konkurencyjność firm, które działają w tej części kraju, ale też spowoduje wiele innych bardzo pożytecznych i ważnych skutków związanych z rozwojem gospodarczym. W związku z tym jeszcze raz wnoszę do ministra infrastruktury, żeby w planach dotyczących rozmieszczania tego typu terminali uwzględnić Koszalin, spowodować, żeby w tej części kraju tego typu suchy port powstał i żeby była możliwość przeładunku kontenerów z tirów na tory. Hasło znane od lat, więc mam nadzieję, że tego typu działanie zostanie podjęte. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-219.4" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-220">
+          <u xml:id="u-220.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
+          <u xml:id="u-220.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Głos zabierze pani senator Joanna Sekuła.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-221">
+          <u xml:id="u-221.0" who="#SenatorJoannaSekula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
+          <u xml:id="u-221.1" who="#SenatorJoannaSekula">Moje oświadczenie będzie dotyczyło problemu regulacji prawnej nieruchomości zabudowanych przejętych w zarząd przez Skarb Państwa oraz porzuconych nieruchomości prywatnych. Oświadczenie moje kieruję do premiera, prezesa Rady Ministrów.</u>
+          <u xml:id="u-221.2" who="#SenatorJoannaSekula">Jednym z istotnych problemów, z jakimi borykają się samorządy w, Polsce jest nieuregulowany stan prawny nieruchomości zabudowanych starymi budynkami mieszkalnymi, w większości kamienicami, przejętymi w zarząd przez Skarb Państwa lub jego jednostki organizacyjne. W większości nieruchomości te stanowią dawne mienie prywatne, opuszczone lub porzucone przez poprzednich właścicieli, posiadaczy samoistnych lub administratorów. Przejęcie tych budynków w zarząd i administrację państwową następowało w formie decyzji administracyjnych, które podejmowane były na podstawie archiwalnych już przepisów, m.in. na podstawie dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich, rozporządzenia w sprawie przejmowania budynków w zarząd państwowy czy też rozporządzenia ministra gospodarki terenowej i ochrony środowiska w sprawie przejmowania budynków niestanowiących własności jednostek gospodarki uspołecznionej w zarząd terenowych organów administracji państwowej et cetera. Nieruchomości te w większości nie mają założonych ksiąg wieczystych, istnieją jedynie wpisy w ewidencji gruntów i budynków. Obecnie jedyną możliwością uregulowania ich stanu prawnego – docelowo na rzecz gminy – jest postępowanie sądowe o nabycie prawa własności przez zasiedzenie prowadzone na podstawie przepisów kodeksu cywilnego w sądach rejonowych. Jednakże utrwalone orzecznictwo sądowe kwestionuje podstawową przesłankę prowadzącą do zasiedzenia, tj. posiadanie samoistne Skarbu Państwa, podnosząc, że władanie Skarbu Państwa rozpoczęte na podstawie wspomnianych przepisów nie stanowiło posiadania samoistnego w rozumieniu prawa cywilnego, a tym samym nie mogło prowadzić do zasiedzenia. Orzecznictwo to stoi na stanowisku, iż władanie nieruchomościami prywatnymi sprawowane na podstawie decyzji o zarządzie w zasadzie nie przekształca się w samoistne posiadanie. Tym samym wnioski składane przez np. Skarb Państwa, prezydenta miasta są przez sądy oddalane.</u>
+          <u xml:id="u-221.3" who="#SenatorJoannaSekula">Odrębnym zagadnieniem prawnym są nieruchomości stanowiące własność lub będące w posiadaniu osób fizycznych porzucone przez nie, które nie zostały przejęte w zarząd i administrację przez Skarb Państwa w drodze decyzji administracyjnych lub zostały zwrócone spadkobiercom byłych właścicieli przez jednostki gminne administrujące nimi na podstawie wyżej opisanych decyzji administracyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-221.4" who="#SenatorJoannaSekula">Ten problem dotyczy 2 grup nieruchomości. Pierwszą stanowią nieruchomości, których właściciele ujawnieni są na podstawie księgi wieczystej lub księgi hipotecznej, drugą zaś stanowią nieruchomości, co do których w operacie ewidencji gruntów ujawnione są osoby jako posiadacze samoistni nieruchomości bądź istnieją zapisy o gruntach o nieustalonym władaniu. W przypadku takich nieruchomości aktualnie nie ma żadnej możliwości uregulowania ich stanu prawnego. Istniejące instrumenty prawa cywilnego i administracyjnego, czyli ów przywołany już dekret do majątkach opuszczonych i poniemieckich czy też istniejące uregulowania w ustawie o gospodarce nieruchomościami, niestety są niewystarczające, a w niektórych przypadkach wręcz niemożliwe jest ich wykorzystanie w celu uregulowania stanu prawnego wskazanych nieruchomości.</u>
+          <u xml:id="u-221.5" who="#SenatorJoannaSekula">Dlatego też w związku z istnieniem tych problemów, które związane są z zarządzaniem nieruchomościami o nieuregulowanym stanie prawnym, zwracamy się do pana premiera z wnioskiem o podjęcie prac legislacyjnych w zakresie ustawowego uregulowania kwestii przejmowania na własność Skarbu Państwa, a następnie jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości prywatnych przejętych w przeszłości w zarząd państwowy na podstawie decyzji administracyjnych.</u>
+          <u xml:id="u-221.6" who="#SenatorJoannaSekula">To oświadczenie składam w imieniu własnym oraz senatora Janusza Pęcherza. Dziękuję.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-222">
+          <u xml:id="u-222.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
+          <u xml:id="u-222.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Teraz oświadczenie wygłosi pan senator Krzysztof Brejza.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-223">
+          <u xml:id="u-223.0" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-223.1" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Wysoki Senacie!</u>
+          <u xml:id="u-223.2" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Oświadczenie kieruję do premiera Mateusza Morawieckiego.</u>
+          <u xml:id="u-223.3" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Szanowny Panie Premierze, w ostatnich miesiącach z wielu miejsc Polski docierają do nas sygnały o rosnącej brutalności Policji wobec obywateli. Przypadki takie jak bicie przez nieumundurowanych funkcjonariuszy Biura Operacji Antyterrorystycznych pałkami teleskopowymi demonstrujących w obronie praw kobiet, nadużywanie gazu łzawiącego i pieprzowego wobec osób pokojowo demonstrujących, łamanie rąk pokojowo demonstrującym kobietom czy też stałe szykanowanie pojedynczych osób, takich jak pani Katarzyna Augustynek, to najgłośniejsze przypadki nadużywania uprawnień i odejścia przez kierownictwo Policji od zasady apolityczności tej formacji. Policja przez lata odbudowywała swój autorytet po roku 1990, a w tej chwili wypracowany z trudem autorytet jest niszczony. Policja staje się formacją w służbie jednej partii – PiS, czego najlepszym dowodem jest mnogość funkcjonariuszy gromadzona wokół nieruchomości prezesa tej partii.</u>
+          <u xml:id="u-223.4" who="#SenatorKrzysztofBrejza">W związku z powyższym w trybie oświadczenia senatorskiego wdzięczni będziemy panu premierowi za odpowiedź na pytanie: ile wszczęto postępowań dyscyplinarnych wobec funkcjonariuszy Policji za niewłaściwe wykonywanie obowiązków służbowych w związku z zabezpieczaniem prodemokratycznych protestów, w tym protestów w obronie praw kobiet? Jakie są rezultaty tych postępowań: czy są w toku, czy zostały zakończone? Jeśli zostały zakończone, to z jakim skutkiem. Czy w ocenie pana premiera jednoznaczne zaangażowanie po stronie partii PiS przyczynia się do spadku zaufania obywateli do całej Policji? I wreszcie: czy pan premier zdaje sobie sprawę, iż utrzymywanie apolityczności Policji jest ustawowym obowiązkiem funkcjonowania tej formacji?</u>
+          <u xml:id="u-223.5" who="#SenatorKrzysztofBrejza">Oświadczenie składam w imieniu swoim oraz senatorów: Bogdana Klicha, Ewy Mateckiej, Sławomira Rybickiego, Magdaleny Kochan, Marcina Bosackiego, Stanisława Lamczyka, Pawła Arndta, Jadwigi Rotnickiej, Janusza Gromka, Wojciecha Ziemniaka, Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej, Janusza Pęcherza, Janusza Fedorowicza, Władysława Komarnickiego, Alicji Chybickiej, pani marszałek Gabrieli Morawskiej-Staneckiej, Joanny Sekuły i senatora Stanisława Gawłowskiego. Dziękuję bardzo.</u>
+          <u xml:id="u-223.6" who="#komentarz">Oklaski</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-224">
+          <u xml:id="u-224.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-224.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Oświadczenie wygłosi pan senator Stanisław Lamczyk.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-225">
+          <u xml:id="u-225.0" who="#SenatorStanislawLamczyk">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
+          <u xml:id="u-225.1" who="#SenatorStanislawLamczyk">Wysoka Izbo, oświadczenie kieruję do pana ministra Adamczyka, ministra infrastruktury. Dotyczy ono wykluczenia komunikacyjnego.</u>
+          <u xml:id="u-225.2" who="#SenatorStanislawLamczyk">Pomimo dużych środków, jakie są przeznaczane na ten cel, pomimo różnych programów, wykluczenie komunikacyjne według ostatnich danych Klubu Jagiellońskiego dotyczy 14 milionów osób. Ono cały czas rośnie i jest to sprawa niepokojąca, tym bardziej podczas pandemii, a nie wiadomo, co będzie po pandemii.</u>
+          <u xml:id="u-225.3" who="#SenatorStanislawLamczyk">Z tego też względu w Senacie w przyszły piątek odbędzie się seminarium, na które zostały zaproszone osoby znające się na tym zagadnieniu. Zostały również zaproszone osoby z Czech i Szwajcarii, ponieważ, jak wiemy, tam wykluczenie komunikacyjne wynosi ok. 2%, a u nas zbliża się do 30%. Jak wiemy, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia, że każdy obywatel powinien transportem publicznym dojechać do pracy, do szkoły itp. No, a tak właśnie nie jest. Chciałbym powiedzieć, że oprócz zaproszonych przedstawicieli państw, Szwajcarii i Czech, będą również osoby z Polski, które znają się na transporcie publicznym, a które wygłoszą referaty. Tematyką będzie m.in. upadający transport na prowincji; co należy zrobić, by z publicznego transportu zbiorowego korzystało więcej pasażerów. Będzie również poruszony temat wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego zamówień in-house w transporcie autobusowym, zbiorowym, publicznym, a także będzie przedstawiony projekt ustawy o transporcie publicznym zbiorowym, jak również będzie podjęta tematyka: pilna potrzeba nowych regulacji i kompleksowej nowelizacji ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.</u>
+          <u xml:id="u-225.4" who="#SenatorStanislawLamczyk">Zachęcam pana ministra, żeby też skorzystał z tego właśnie spotkania. Będzie to, załóżmy, spotkanie ponad podziałami, bo jest to problem naprawdę szokujący, żeby tyle osób było wykluczonych komunikacyjnie. Dziękuję bardzo.</u>
+        </div>
+        <div xml:id="div-226">
+          <u xml:id="u-226.0" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
+          <u xml:id="u-226.1" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Informuję, że protokół dwudziestego trzeciego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji zostanie udostępniony senatorom w terminie 30 dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, pokój nr 255.</u>
+          <u xml:id="u-226.2" who="#MarszalekTomaszGrodzki">Zamykam dwudzieste trzecie posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji.</u>
+          <u xml:id="u-226.3" who="#komentarz">Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską</u>
+          <u xml:id="u-226.4" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 39</u>
+        </div>
+      </body>
+    </text>
+  </TEI>
+</teiCorpus>
--
libgit2 0.22.2