text_structure.xml 176 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 32)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Ryszard Bober)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#RyszardBober">Bardzo państwa proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#RyszardBober">Będziemy rozpoczynali posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#RyszardBober">Witam serdecznie panów senatorów. W naszym imieniu pragnę serdecznie powitać osoby, które uczestniczą w dzisiejszym posiedzeniu komisji. Witam serdecznie… Pani Kasiu, nie mam listy.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Pana ministra…)</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#RyszardBober">Witam pana ministra, sekretarza stanu w ministerstwie rolnictwa, pana Jacka Czerniaka. Witam serdecznie pana Pawła Małaczka, zastępcę dyrektora Departamentu Prawnego ministerstwa. Są z nami pani Sylwia Staniuk z Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej; pan Wojciech Wojtyra, dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii; pani Magdalena Bartosińska, zastępca dyrektora tegoż samego departamentu; pani Joanna Gołębiowska, również z departamentu weterynarii; pan Krzysztof Smaczyński, zastępca dyrektora Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin; pani Agnieszka Błażkiewicz-Raubo z Departamentu Leśnictwa i Łowiectwa – to już jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska; pani Agnieszka… A, przepraszam, dalej jest pan Łukasz Korcz-Lewandowski, dyrektor Departamentu Ewidencji Producentów i Rejestracji Zwierząt w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Witam serdecznie łowczego krajowego, pana Eugeniusza Grzeszczaka. Jest z nami również… Nie ma, przepraszam. Potwierdził, ale nie dotarł jeszcze. Ale jest na pewno pan prof. Jarosław Całka z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Witam serdecznie. To moja uczelnia, choć inaczej się wówczas zwała. Dalej: pan Marek Pudełko, kierownik Wydziału Hodowli Kynologii Łowieckiej i Sokolnictwa w Polskim Związku Łowieckim. Są również przedstawiciele strony społecznej. Związek „Polsus” reprezentują na dzisiejszym posiedzeniu komisji Łukasz Przytarski i Bartosz Czarniak, Unię Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego – pan Wiesław Różański, Polski Związek Niezależnych Producentów Świń – Bogusław Prałat. Jest też pan Władysław Serafin, prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Legislatorem reprezentującym Biuro Legislacyjne jest pan mecenas Sławomir Szczepański. Są jeszcze pan Mariusz Gołębiowski ze Związku Zawodowego Rolników „Ojczyzna” i pan Grzegorz Anczewski z Krajowej Rady Izb Rolniczych. Witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#RyszardBober">Otwieram posiedzenie senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#RyszardBober">Porządek dzisiejszego posiedzenia został panom senatorom wysłany.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#RyszardBober">Czy są uwagi do przedstawionego porządku?</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#RyszardBober">Obejmuje on 3 punkty, w tym 2 punkty, które będą procedowane na jutrzejszym posiedzeniu Senatu: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o paszach – druk senacki nr 154, a także rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich oraz ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników – druk senacki nr 160. W trzecim punkcie mamy informację ministra rolnictwa i rozwoju wsi na temat sytuacji na rynku trzody chlewnej i aktualnej sytuacji w zakresie rozprzestrzeniania i zwalczania afrykańskiego pomoru świń.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#RyszardBober">W związku z tym, że procedura to nakazuje, zapytam, czy są na sali osoby, które uprawiają zawodowo lobbing. Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#RyszardBober">Chcę przypomnieć państwu, że posiedzenie komisji jest transmitowane, jak również nagrywane. Stenogram z dzisiejszego posiedzenia będzie dostępny na stronach Senatu, później będzie również sporządzony protokół.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#RyszardBober">Przystępujemy do realizacji punktu pierwszego: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o paszach – druk senacki nr 154.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#RyszardBober">O wprowadzenie poproszę pana ministra Jacka Czerniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JacekCzerniak">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JacekCzerniak">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JacekCzerniak">Celem ustawy o zmianie ustawy o paszach jest przesunięcie terminu wejścia w życie zakazu wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego. Jest to bardzo krótka ustawa, dotyczy właśnie tylko tego artykułu, przesunięcia terminu. Chciałbym państwa poinformować na marginesie – zapewne państwo o tym wiedzą – że ustawa była już wielokrotnie nowelizowana, termin dotyczący tego zakazu był już przesuwany. Dzisiaj proponujemy… Ostatni zapis, przepis mówi, że ten artykuł wchodzi z dniem 1 stycznia 2025 r., tymczasem w naszej nowelizacji, w przedłożeniu rządowym proponujemy przesunięcie tego terminu o 5 lat, przesuwamy go na 1 stycznia 2030 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#RyszardBober">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#RyszardBober">Proszę Biuro Legislacyjne o odniesienie się do przedłożonej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#SławomirSzczepański">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#SławomirSzczepański">Panowie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#SławomirSzczepański">Biuro Legislacyjne uwag do procedowanej ustawy nie zgłasza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#RyszardBober">Czy ktoś z panów senatorów chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan przewodniczący Jerzy Chróścikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JerzyChróścikowski">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JerzyChróścikowski">Sprawcą tego zapisu jest senator Chróścikowski, to on wiele lat temu wprowadził ten zapis. Walczę o to wiele lat i nie może to dojść do skutku. Chodzi o to, żebyśmy wprowadzili ustawę białkową, a muszę z przykrością stwierdzić, że przez ostatnie 8 lat nie mogłem się doprosić o taki projekt, o to, żeby zostało to zrealizowane w pełni. Bo koncepcji realizacji jest wiele, pomysłów jest wiele. Wiem, że również w Sejmie była dyskusja na temat tego, żeby jednak wprowadzić takie zapisy, które nareszcie doprowadziłyby do tego, że polskie białko byłoby częściej kupowane. Myślę tutaj o roślinach białkowych, bobowatych. A przecież udało się – wiele lat musieliśmy się o to boksować – wprowadzić ustawę, która… Mówię o biopaliwach, o wskaźniku biopaliw. To zostało rozwiązane, a pamiętacie państwo, że był z tym wielki problem. To udało się zrealizować, więc ja oczekuję od rządu, że w końcu pochyli się nad paszami i spróbuje ten problem rozwiązać, choćby na bazie – taki przykład podaję – tego rozwiązania, które jest w ustawie o biopaliwach. Polski rzepak, polskie… Mówimy tu o alkoholach, które znajdują miejsce na rynku. I ja uważam, że można również stopniowo ograniczać import – nie likwidować całkowicie, ale ograniczać – soi genetycznie modyfikowanej, bo wielkie koncerny robią na tym niezły biznes. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Przemysław Błaszczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzemysławBłaszczyk">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzemysławBłaszczyk">Podpisuję się pod słowami pana przewodniczącego Chróścikowskiego. Pamiętam, że ten temat przewija się już od kilku kadencji. Ja zawsze na ten temat się wypowiadam, wskazując właśnie na możliwość wprowadzenia chociaż 5-procentowego udziału białek rodzimych w paszach dla drobiu i trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzemysławBłaszczyk">Ale pytam także… Już 2 razy to się pojawiło, raz za pana ministra Sawickiego, ale teraz, w 2020 i 2021 r., też były jakieś prace w Parlamencie Europejskim, w Unii Europejskiej w kwestii wprowadzenia możliwości krzyżowego skarmiania mączkami mięsno-kostnymi. To by ograniczyło wykorzystanie soi tak naprawdę o połowę. Wiemy oczywiście, że wykorzystanie mączek mięsno-kostnych do karmienia bydła to była pomyłka, ale jeśli chodzi o trzodę chlewną i drób, to takie krzyżowe skarmianie tak naprawdę rozwiązałoby ogromny problem sprowadzania soi genetycznie modyfikowanej, kosztów jej sprowadzania, kosztów także ekologicznych. Wiemy, że te uprawy – czy w Brazylii, czy w Argentynie – odbywają się kosztem przyrody, kosztem Amazonii, kosztem płuc świata. W Unii Europejskiej ten temat był podnoszony chyba w 2020 lub 2021 r., organizacje były przekonywane, że taka możliwość będzie, i to znowu umarło. Ja rozumiem, że tutaj widoczny jest wpływ ogromnych koncernów, które sprowadzają soję. To także kwestia polityki, wymiany handlowej między krajami Zachodu a Brazylią i Argentyną, ale myślę, że warto by było – pytanie, jak to ministerstwo widzi – wrócić do tego tematu na forum Unii Europejskiej i o to powalczyć.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzemysławBłaszczyk">Tak że składam poprawkę, która była zgłaszana w Sejmie, żeby to przesunąć na 1 stycznia 2027 r. Chodzi o to, żeby taka dyskusja mogła się odbyć, żeby zrobić jakieś spotkanie, żeby w ogóle podjąć jakieś próby w tej kadencji Sejmu. Bo myślę, że jeżeli zrobimy to przesunięcie do 2030 r., to tak naprawdę nic się nie wydarzy. Nie będzie żadnej motywacji do tego, aby cokolwiek zmienić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MaciejGórski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MaciejGórski">Ja zacznę w tym miejscu, gdzie skończył mój przedmówca. Z czego wynika ten termin 1 stycznia 2030 r.? Czy to jest data związana z jakimś projektem unijnym, z jednolitymi zasadami, czy po prostu tak wypadło w kalendarzu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#RyszardBober">Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos w tym punkcie?</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. Proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#BartoszCzarniak">Bartosz Czarniak ze związku „Polsus”, hodowca trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#BartoszCzarniak">Ja chciałbym dodać małe sprostowanie. Mianowicie z tego, co mi wiadomo, wynika, że jest możliwość skarmiania świń metodą krzyżową z wykorzystaniem białek pochodzenia zwierzęcego, w tym wypadku z drobiu. Niestety na skutek wieloletniego zakazu wiele firm, które się tym wcześniej zajmowały, zrezygnowało z tego typu produkcji. No, dostały inne kontrakty, mają inne kontrakty. Do tego obecne przepisy, które funkcjonują w Unii, w Polsce również, są wręcz bardzo niebezpieczne, a to z tego względu, że jeżeli na linii produkcyjnej znajdzie się choć odrobina innego białka niż to, które jest deklarowane w recepturze, to dana firma dostaje drakońskie kary. A więc jeżeli chodzi o przepisy, to jest to dozwolone. Problem w tym, że nie jest to tak unormowane, żeby zachęcić firmy do ponownego przejścia na to białko, do tego, by mączkę mięsno-kostną sprzedawać nie jako nawóz, tylko jako dodatek paszowy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#RyszardBober">Prosiłbym, żeby pan minister odniósł się do tych uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JacekCzerniak">Bardzo serdecznie dziękuję za te uwagi i pytania.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JacekCzerniak">Chciałbym powiedzieć o statystyce. Krajowa produkcja białka paszowego stanowi u nas 26–30%, w głównej mierze składają się na to nasiona roślin strączkowych.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#JacekCzerniak">Padło też pytanie zasadnicze: dlaczego ten termin jest przesuwany na 1 stycznia 2030 r.? Otóż, Szanowni Państwo, Komisja Europejska pracuje nad strategią białkową i właśnie tak to zostało określone. Plan perspektywiczny Komisji Europejskiej na lata 2022–2032 przewiduje, że w ciągu następnej dekady produkcja soi wzrośnie w Unii o 33%. A więc to z tego wynika. Czekamy na strategię białkową przygotowywaną przez Komisję Europejską i z tym, jak powiedziałem na wstępie, związana jest nasza propozycja dotycząca terminu wejścia w życie tego przepisu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#RyszardBober">Został złożony wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. No, ja go składam. I jest drugi wniosek, wniosek o przyjęcie poprawki, skrócenie okresu obowiązywania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#RyszardBober">Rzeczywiście dylematów mamy tutaj dużo. Każdy by chciał, żeby soja genetycznie modyfikowana nie była stosowana w żywieniu zwierząt, ale jeżeli już mówimy o tym problemie, to musimy patrzeć na to w kontekście innych krajów europejskich, które mają do tego dostęp. My byśmy w ten sposób mocno podnieśli koszty produkcji, oczywiście po stronie rolników, producentów czy to drobiu, czy to trzody chlewnej, tymczasem inni mogliby dalej stosować pasze genetycznie modyfikowane, które są o ok. 30% tańsze. Ja po to ten wniosek stawiam, abyśmy byli… Tym bardziej że jest takie zapewnienie. Oczywiście klimat się zmienia i soja jest w Polsce na coraz większym areale wysiewana. Są coraz wyższe plony, coraz lepsze odmiany soi. Myślę, że ten proces, który postępuje, będzie trwał. Czy będzie samowystarczalność? Pewnie nie, ale na rynku europejskim, który jest powiązany z sytuacją na Ukrainie, gdzie produkuje się duże ilości soi… Możemy ten rynek wypełnić soją niemodyfikowaną, ale to musi być wprowadzone w całej Unii, tak żeby rzeczywiście wyrównać szanse produkcyjne.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#RyszardBober">Zgłosił się jeszcze… Proszę bardzo, choć już nie powinienem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MariuszGołębiowski">Mariusz Gołębiowski, Związek Zawodowy Rolników „Ojczyzna”.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MariuszGołębiowski">Panie Przewodniczący, my jako rolnicy od wielu lat borykamy się przede wszystkim z tym, że z jednej strony sprowadzana jest soja genetycznie modyfikowana – i nie tylko soja – a z drugiej strony my, rolnicy, mamy w dużej mierze zakaz uprawiania tego.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MariuszGołębiowski">A taka sytuacja… Pan wspominał o Ukrainie, o soi ze wschodniej strony. Ja dam przykład dotyczący tego, co teraz się dzieje ze sprowadzaną soją genetycznie modyfikowaną, ale również ze zbożami. Trwa odprawa celna, odprawiany jest pociąg, np. z rzepakiem, ze zbożem, z soją, z kukurydzą. Ten pociąg odprawiany jest na Kłajpedę albo na Frankfurt, przechodzi odprawę celną, a jak tylko przekroczy naszą, polską granicę – on jest oczywiście wysyłany do prywatnego terminalu za granicą – może jechać w dowolnym kierunku, w kierunku wybranym przez właściciela. I to dopuszcza prawo Unii Europejskiej. Ja nie mówię o prawie polskim, ale o prawie Unii Europejskiej. I jak nasi urzędnicy mogą walczyć z tym przypływem produktów, w tym też genetycznie modyfikowanej soi ze Wschodu, skoro unijne prawo dozwala, by po przekroczeniu wschodniej granicy umieszczać to, gdzie się chce? Właściciel może to robić, takie są fakty.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MariuszGołębiowski">I ja bardzo bym prosił, żebyście państwo to sprawdzili. Podczas tych naszych kontroli na granicy, które były robione przy okazji strajków, takie sytuacje się zdarzały, widzieliśmy dokumenty. Ani poprzedni rząd, ani obecny rząd nie podjął rękawicy, nie złożył projektu zmiany przepisów Unii Europejskiej, tak żeby te sytuacje, bardzo złe dla polskiego rolnictwa, zostały zlikwidowane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#RyszardBober">O tym, że ładunek zmienia status, że wypływa soja genetycznie modyfikowana, a wpływa coś innego – no, zmienia się status, kiedy statek z soją jest na morzu – ja już słyszałem, ale…</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Przedstawiciel Związku Zawodowego Rolników „Ojczyzna” Mariusz Gołębiowski: Nie na morzu, tylko na…)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#RyszardBober">…ale żeby były takie sytuacje… Ja myślę, że tego nie ma, że granica Polski pod tym względem jest chroniona. Pan minister pewnie odniesie się do tej kwestii, bo to jest poważna sprawa. Ja bym prosił, żebyśmy poważnie… Jeżeli ma pan taką wiedzę, to trzeba to zgłosić. Są organy w Polsce, które powinny zająć się tym tematem i to wyjaśnić, bo nie może być takiej sytuacji, że zakontraktowany jest tranzyt przez Polskę, a pociąg nagle zatrzymuje się u nas i jest rozładowywany.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#RyszardBober">Panie Ministrze, prosiłbym, żeby się pan odniósł do tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JacekCzerniak">Szanowni Państwo, jeżeli macie taką wiedzę, jeżeli ktokolwiek ją ma, to proszę niezwłocznie donieść do odpowiednich organów, bo to jest, że tak powiem, złamanie prawa. A więc jeżeli macie taką wiedzę… My jako ministerstwo takiej wiedzy nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RyszardBober">Ja bym prosił, abyśmy… To jednak przewodniczący kontroluje obrady. Prosiłbym, żeby ten, kto chce zabrać głos, najpierw się zgłosił. Udzielę wówczas głosu i wypowiecie się przy włączonym mikrofonie. No, rozmawiać możemy w kuluarach, poza salą. To tam możemy wyjaśniać sobie pewne kwestie, ale na sali obrad jest miejsce tylko na oficjalne głosy.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JacekCzerniak">Jeżeli mogę… Panie Przewodniczący, my tę sprawę rozpoznamy do końca, łącznie z tą informacją, którą przedstawił pan przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#RyszardBober">Nie ma więcej uwag do przedłożonej ustawy. W związku z tym poddaję pod głosowanie wniosek, który jest dalej idący, wniosek o przyjęcie ustawy w brzmieniu przedłożonym przez Sejm, a zaproponowanym przez ministerstwo.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#RyszardBober">Proszę, kto z panów, członków komisji, jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (5)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#RyszardBober">Kto jest przeciwny? (3)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#RyszardBober">Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#RyszardBober">Stwierdzam, że ustawa została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzemysławBłaszczyk">Wniosek mniejszości bym zgłosił.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Dobrze, Panie Senatorze. Z kim?)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzemysławBłaszczyk">Z panem przewodniczącym Chróścikowskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RyszardBober">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#RyszardBober">Jako sprawozdawca mniejszości wystąpi senator Błaszczyk. Wszystko wiadomo.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#RyszardBober">Kto z panów senatorów chce być sprawozdawcą komisji w sprawie ustawy o paszach? Prosta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Mnie pewnie przyjdzie…)</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#RyszardBober">Jak to? Nie możesz, ty jesteś w mniejszości. Nie będziesz burzył standardów.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Senator Przemysław Błaszczyk: To ja obydwa będę…)</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#RyszardBober">Nie no, bez żartów, Panowie. Stanisław Pawlak jeszcze nigdy nie występował, młody senator.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#RyszardBober">Dwa zdania, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#RyszardBober">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#RyszardBober">Czy są inne kandydatury? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#RyszardBober">Stwierdzam, że przedstawicielem komisji na plenarnym posiedzeniu będzie pan senator Stanisław Pawlak.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo za zaufanie. Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#RyszardBober">Przechodzimy do kolejnego punktu posiedzenia: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich oraz ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników – druk senacki nr 160.</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#RyszardBober">O wprowadzenie do ustawy poproszę pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JacekCzerniak">Jeszcze raz bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JacekCzerniak">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#JacekCzerniak">Ustawa, o której pan przewodniczący mówił, czyli ustawa o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich oraz ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, ma na celu przede wszystkim zrównanie praw wszystkich kół gospodyń wiejskich działających na wsi w zakresie dostępu do pomocy wypłacanej na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich. Kolejne zmiany: umożliwienie dalszego funkcjonowania kół gospodyń wiejskich w strukturach kółek rolniczych, pomimo zarejestrowania się w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich, poprzez zrzeszanie się w gminnym, wojewódzkim oraz Krajowym Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, na zasadach dobrowolności, w celu zachowania dotychczasowego dorobku, historii i udanej współpracy; zachowanie statusu organizacji społeczno-zawodowej przez koła działające na podstawie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, pomimo zarejestrowania się w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich; odzwierciedlenie zrzeszenia się w gminnym, wojewódzkim albo Krajowym Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich; nadanie osobowości prawnej kołom gospodyń wiejskich, które osobowości prawnej obecnie nie posiadają, w szczególności kołom gospodyń wiejskich działających jako wyodrębnione jednostki kółek rolniczych; skoordynowanie wsparcia kół gospodyń wiejskich z udziałem wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego – minister właściwy do spraw rozwoju wsi będzie miał uprawnienia do powoływania koordynatorów takiego wsparcia, będących przedstawicielami wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego; przeniesienie zadań związanych ze wspieraniem i promowaniem kół gospodyń wiejskich i ich związków z kompetencji pełnomocnika rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych do kompetencji ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, przy jednoczesnym pozostawieniu zadań w zakresie nadzoru nad działalnością kół gospodyń wiejskich we właściwości prezesa ARiMR.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#JacekCzerniak">Wprowadzenie przedmiotowej ustawy umożliwi wypłatę pomocy nowo zarejestrowanym kołom gospodyń wiejskich, gdyż zapewnia ona zwiększenie w 2024 r. środków finansowych na ten cel o kwotę 27 milionów zł. Mając na uwadze, że zabezpieczone środki mogą być wydatkowane tylko w tym roku – nie mogą być potraktowane jako niewygasające – zwracam się do Wysokiej Komisji z prośbą o przyjęcie przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej przedmiotowej ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#RyszardBober">Poproszę Biuro Legislacyjne. Jest to długa opinia, w związku z tym prosiłbym, Panie Mecenasie, o jej maksymalne skrócenie, podanie tylko istotnych informacji i wskazanie, co budzi wątpliwości, zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SławomirSzczepański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#SławomirSzczepański">Panie Przewodniczący! Panowie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#SławomirSzczepański">Biuro Legislacyjne zgłosiło 3 uwagi do procedowanej ustawy. Zacznę może od ostatniej. Ta ostatnia dotyczy terminu wejścia w życie ustawy, określonego w art. 6. Zgodnie z tym przepisem ustawa ma wejść w dniu następującym po dniu ogłoszenia. Biuro Legislacyjne zgłosiło co do tak określonego vacatio legis wątpliwości w kontekście art. 2 konstytucji, który wskazuje, że w ustawie należy określić vacatio legis odpowiednie do zakresu regulacji ustawy oraz przepisów art. 4 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, które regulują terminy wejścia w życie ustaw. Oczywiście trzeba zaznaczyć, że projekt ustawy, który wpłynął do Sejmu, projekt w wersji rządowej, zakładał inny termin wejścia w życie, prawidłowy w kontekście art. 4 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych – 14 dni od dnia ogłoszenia. Na skutek jednej z poprawek zgłoszonych w Sejmie ten termin został zmieniony, co zostało odzwierciedlone w art. 6. I stąd nasze wątpliwości. Nie wiadomo, jaki uzasadniony przypadek czy też interes państwa przemawia za tym, żeby ustawa weszła w życie w proponowanym terminie.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#SławomirSzczepański">Jak się wydaje, nie dla wszystkich adresatów ta ustawa, mająca taki zakres regulacji, będzie korzystna. Patrzę tu na przepis przejściowy w art. 3 stanowiący, że do spraw wszczętych i niezakończonych decyzję ostateczną w przypadku wpisu do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich stosuje się przepisy nowej ustawy. A więc w kontekście tego, co się proponuje w tej ustawie – głównie chodzi o art. 34 ust. 4a, 4b i 4c – może dojść do takiej sytuacji, że… Załóżmy, że obecnie toczą się takie sprawy, są w toku, że zgłoszony został wniosek koła gospodyń wiejskich o wpisanie do rejestru. Jeżeli po dniu wejścia w życie ustawy wniosek zostanie złożony przez koło gospodyń wiejskich, o którym mowa w art. 34 ust. 1 albo art. 34a ust. 1 ustawy o kołach gospodyń wiejskich, to zgodnie z proponowanym przepisem… Jeżeli ta ostateczna decyzja nie zostanie wydana przez organ wpisujący do rejestru, to koło gospodyń wiejskich, które złożyło wniosek, którego sprawa jest w toku, nie zostanie wpisane do rejestru, ale zostanie tam wpisane koło gospodyń wiejskich, o którym mowa w art. 34 ust. 4a. To taka kwestia na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#SławomirSzczepański">Jeżeli zaś chodzi o 2 następne uwagi, to zanim przystąpię do ich omówienia, chciałbym skrótowo wskazać na materię dotyczącą wpisywania kół gospodyń wiejskich do rejestru, na przepisy obowiązujące obecnie na gruncie zmienianej ustawy o kołach gospodyń wiejskich. Zgodnie z art. 4 ust. 1 tej ustawy na terenie tej samej wsi może być siedziba tylko 1 koła gospodyń wiejskich. A więc tylko 1 koło gospodyń wiejskich mające siedzibę w danej gminie może być wpisane do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich. Potwierdza to regulacja art. 9 ust. 1 zmienianej ustawy, która określa wymogi, które trzeba spełnić, aby być wpisanym do tego rejestru. No, m.in. koło, które złożyło wniosek, może być wpisane do rejestru, jeżeli na terenie wsi, gdzie miałoby mieć siedzibę, swojej siedziby nie ma inne koło gospodyń wiejskich. Art. 9 ust. 3 przewiduje, że w przypadku, gdy wniosek złożyło więcej niż 1 koło gospodyń wiejskich, wpisywane jest to koło, którego wniosek został złożony w pierwszej kolejności, oczywiście jeżeli spełnia ono wymogi określone w art. 9 ust. 1, czyli jeżeli jego statut jest zgodny z prawem, jeżeli osoby, które założyły koło, spełniają wymogi ustawowe, no i oczywiście jeżeli nie ma wpisanego do rejestru innego koła gospodyń wiejskich z siedzibą w tej wsi.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#SławomirSzczepański">I teraz uwaga pierwsza, która dotyczy proponowanych w art. 1 pkt 5 ustawy przepisów art. 34 ust. 4a–4c. To jest zmiana przepisów przejściowych, które przewidują, że koło gospodyń wiejskich działające w dniu wejścia w życie ustawy o kołach gospodyń wiejskich, a więc prawie 6 lat temu, które nie zostało wpisane do tego rejestru, może złożyć wniosek o wpis do rejestru na bazie proponowanych przepisów i do tego koła gospodyń wiejskich na gruncie dodawanego ust. 4a nie stosuje się przepisu art. 4 ust. 1, czyli przepisu przewidującego, że na terenie jednej wsi może być utworzone, może mieć siedzibę tylko jedno koło gospodyń wiejskich. Potwierdza to zresztą dodawany następnie ust. 4b i 4c. W ust. 4b wyłącza się tę przesłankę, o której wspominałem wcześniej. W przypadku tych kół gospodyń wiejskich nie wymaga się, aby spełniony był wymóg, że na terenie wsi, w której koło będzie mieć siedzibę, jest inne koło gospodyń wiejskich zarejestrowane już w rejestrze. A zgodnie z ust. 4c, jeżeli jest postępowanie i oprócz tego koła z art. 34 ust. 1 został złożony wniosek przez inne koło gospodyń wiejskich, to w takim przypadku w stosunku do tego koła gospodyń wiejskich z przepisu przejściowego z ust. 1 w art. 34 nie stosuje się tego wymogu, że tylko to koło gospodyń wiejskich, które pierwsze złożyło wniosek, zostaje wpisane do rejestru. A contrario w takim przypadku wpisywane będzie… Jeżeli będzie więcej kół gospodyń wiejskich z wnioskiem z terenu tej samej wsi, to na gruncie tego przepisu tylko i wyłącznie do kół gospodyń wiejskich z art. 34 ust. 1 nie będzie się stosować przepisów ust. 9 ust. 1 i 9 ust. 3, a w stosunku do innych już tak. Tak więc tylko to koło gospodyń wiejskich zostanie wpisane, podczas gdy inne koła gospodyń wiejskich, nawet te, które pierwsze złożyły wniosek, już nie.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#SławomirSzczepański">Dzisiaj takiej sytuacji nie ma i na gruncie tych rozwiązań… No, budzą one wątpliwości w świetle zasady sprawiedliwości określonej w art. 2 w konstytucji, zasady państwa demokratycznego i wywodzonej z niej zasady zaufania obywatela do państwa i prawa, zasady równości wobec prawa, o której mowa w art. 32 ust. 1 konstytucji i zakazu dyskryminacji, o którym mowa w art. 32 ust. 2 konstytucji, bo w tej sytuacji dyskryminowane będą koła gospodyń, które w tym samym czasie złożyły wniosek o wpis do rejestru, inne niż określone w art. 34 ust. 1, a jak się wydaje, również art. 34a ust. 1, bo tam stosuje się odpowiednio te przepisy. W takiej sytuacji po to, żeby zniwelować to nadmierne uprzywilejowanie omawianych kół gospodyń wiejskich, rozważałbym zamieszczenie przepisu, który przewidywałby, że w sytuacji, w której wniosek o wpis do rejestru złożyło więcej niż jedno koło gospodyń wiejskich utworzone na terenie tej samej wsi, to jeżeli są to koła gospodyń wiejskich inne niż te, o których mowa w przepisach przejściowych, to jeżeli spełniają wymagania określone albo w art. 34 ust. 4b, albo w art. 9 ust. 1, to również są wpisywane do rejestru, obok tego koła gospodyń wiejskich z art. 34 ust. 1 i art. 34a ust. 1. Wydaje się, że właśnie względy sprawiedliwości społecznej przemawiałyby za takim rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#SławomirSzczepański">Drugą kwestią jest ta sprawa, że te koła gospodyń wiejskich, o których mowa w art. 34 ust. 4a i art. 34a ust. 1, zgodnie z proponowanymi przepisami będą mogły uzyskać wpis nawet w sytuacji, kiedy w rejestrze wpisane już jest inne koło gospodyń wiejskich mające siedzibę na terenie wsi, w której utworzone zostało koło gospodyń wiejskich objęte przepisami przejściowymi. Wtedy będziemy mieli taką sytuację, że wpisanych będzie co najmniej… No, teoretycznie wpisane będą 2 koła gospodyń wiejskich, czyli to, które już jest wpisane obecnie, i to koło gospodyń wiejskich, o którym mowa w art. 34 ust. 4a. Ale w takim przypadku powstaje pytanie, jak do tych kół gospodyń wiejskich innych niż objęte zakresem przepisu przejściowego stosować np. art. 4 ust. 1, który przewiduje, że na terenie gminy może być utworzone, może mieć siedzibę tylko jedno koło gospodyń wiejskich. Ustawa powinna być kompatybilna i przewidywać, że również do tych kół gospodyń wiejskich nie stosuje się przepisu art. 4 ust. 1, ponieważ w przeciwnym razie dojdzie do wyraźnej kolizji. Tak więc tutaj też stosowna poprawka by się przydała. Jeżeli taka będzie wola Wysokiej Komisji, to po przedstawieniu wyjaśnień przez pana ministra jestem gotów stosowną poprawkę zaproponować.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#SławomirSzczepański">Jeżeli chodzi o uwagę drugą, która dotyczy wskazanego już wcześniej przepisu art. 34a ust. 1 ustawy o kołach gospodyń wiejskich, to tutaj mam wątpliwość. W tym przepisie dokonuje się zmiany polegającej na rozszerzeniu przepisów, do których odwołuje się ta regulacja. Art. 34a ust. 1 przewiduje, że do wskazanych, objętych zakresem tej regulacji kół gospodyń wiejskich, stosuje się wprost przepisy m.in. art. 34 ust. 4a. W takim razie wychodzi na to, że do tych kół gospodyń wiejskich, o których mowa w artykule przejściowym, art. 34a ust. 1, również przewidziano taką procedurę, że nie stosuje się do nich tego ograniczenia z art. 4 ust. 1, a więc na terenie tej wsi, gdzie mają siedzibę, może być więcej kół gospodyń wiejskich. Jak rozumiem, istota była taka, żeby zastosować analogiczną procedurę jak w przypadku kół gospodyń wiejskich, o których mowa w art. 34a, czyli zabrakło tutaj odwołania również do ust. 3 i ust. 4c, i ust. 4b art. 9, bo nie wiem, jak w innym przypadku miałaby wyglądać w praktyce procedura związana z wpisywaniem tych kół gospodyń wiejskich do rejestru, gdzie miałby być zastosowany przepis art. 9 ust. 1 i art. 9 ust. 3. Jeżeli chodzi właśnie o to rozwiązanie, to tutaj też Biuro Legislacyjne zaproponowało stosowną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#SławomirSzczepański">Chciałbym jeszcze tylko zwrócić uwagę, że zmienia się przepisy przejściowe do ustawy, która obowiązuje już prawie 6 lat – dokładnie 29 listopada br. minie 6 lat – i to jest przepis przejściowy, który nie jest ograniczony czasowo, więc to będzie taka regulacja docelowa. Poza tym w tym momencie powstały te wątpliwości natury konstytucyjnej i dotyczące relacji ze wskazanymi wcześniej przepisami, które są w art. 4 ust. 1, art. 9 ust. 1 i 3 i art. 34 ust. 4b i 4c. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo, Panie Mecenasie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#RyszardBober">Biuro prawne ministerstwa otrzymało uwagi Biura Legislacyjnego Senatu w dniu wczorajszym. Ja bym prosił tak na zaś, abyście państwo kontaktowali się wcześniej z Biurem Legislacyjnym Senatu. Łatwiej nam będzie po prostu procedować, jeżeli będzie już wiedza, w którym kierunku mamy pójść, a w tej chwili od waszych wyjaśnień będzie zależało to, jakie ewentualnie poprawki będą konstruowane. To taka uwaga na zaś.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#RyszardBober">Panie Ministrze, proszę bardzo, aby odniósł się pan…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JacekCzerniak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JacekCzerniak">Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to o kwestii tego, dlaczego ma być natychmiastowe wejście w życie tej ustawy, powie pan dyrektor Przemysław Saltarski, natomiast do kwestii zawiłości prawnych, dotyczących legislacyjnych spraw, odniesie się pan Paweł Małaczek, radca w ministerstwie. Bardzo bym prosił o udzielenie głosu tym osobom. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzemysławSaltarski">Dzień dobry. Przemysław Saltarski, dyrektor Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzemysławSaltarski">Odniosę się do uwagi trzeciej. W opinii ministerstwa rolnictwa opinia dotycząca kwestii zrównania dostępu do możliwości uzyskania pomocy finansowej na działalność statutową przez koła gospodyń wiejskich prowadzące działalność przed wejściem w życie ustawy o kołach gospodyń wiejskich, tj. do końca 2018 r., przez koła gospodyń wiejskich działające na podstawie przepisów o społeczno-zawodowych organizacjach rolników albo na podstawie przepisów o stowarzyszeniach, które dotychczas nie mogły zostać zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich prowadzonym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z uwagi na zasadę „jedna wieś – jedno koło”, w związku z czym były tej pomocy pozbawione, stanowi, co tutaj podkreślam, interes państwa, gdyż w tym przepisie chodzi o przyznane kołom gospodyń wiejskich należne im od zawsze prawa.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzemysławSaltarski">Jeżeli chodzi o skrócenie wcześniej funkcjonującego w projekcie ustawy okresu vacatio legis w wymiarze 14 dni, to pilność wejścia w życie takiego rozwiązania wynika z potrzeby jak najszybszej wypłaty środków finansowych należnych kołom gospodyń wiejskich, gdyż do tej pory wypłata pomocy tym kołom była niemożliwa. Poza tym środki zabezpieczone na ten cel mogą być wydatkowane tylko do końca bieżącego roku, o czym mówił pan minister Jacek Czerniak. Jest to rezerwa celowa, są to tzw. środki niewygasy… Kwota, o której tutaj mówimy, to 27 milionów zł. I jest zagrożenie, że jej nie wydamy na ten cel, o którym wspominałem, na działalność statutową kół gospodyń wiejskich, stąd ta pilność. Każda zwłoka wejścia w życie przedmiotowej regulacji skraca czas na wypłatę tych środków oraz zwiększa ryzyko braku możliwości ich wypłaty oczekującym kołom. Tym samym w naszej opinii zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją na przeszkodzie wejściu w życie projektowanej ustawy w zaproponowanym terminie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PawełMałaczek">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PawełMałaczek">Paweł Małaczek, zastępca dyrektora Departamentu Prawnego w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PawełMałaczek">Odnosząc się do pierwszej uwagi wskazanej w opinii Biura Legislacyjnego, chciałbym powiedzieć w odniesieniu do tego uprzywilejowania, o którym mówił pan mecenas, że art. 34 ust. 4a, który zaproponowaliśmy w ustawie, tak naprawdę dotyczy kół gospodyń wiejskich, które istniały w chwili wejścia w życie ustawy o kołach gospodyń wiejskich, a więc w 2018 r. Przepis ten, czyli art. 34 ust. 4a, ma na celu zrównanie pozycji takich kół gospodyń wiejskich, które nie zdecydowały się w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie tejże ustawy na wpis do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich prowadzonego przez agencję, ze statusem tych kół gospodyń wiejskich, które z tego skorzystały. Zazwyczaj powodem nieskorzystania z tej możliwości było to, że z chwilą wpisu do tego rejestru koła działające jeszcze w 2018 r. traciły status społeczno-zawodowej organizacji rolników. W ustawie zaproponowaliśmy zatem, aby wpis do rejestru prowadzonego przez agencję nie wywoływał takiego skutku – to art. 34 ust. 8 ustawy w nowym brzmieniu – a jednocześnie dajemy możliwość tym kołom, które już wpisały się do rejestru kół gospodyń wiejskich przed wejściem w życie tej ustawy, czyli skorzystały z tej możliwości, którą dawał art. 34 ust. 1, aby mogły z powrotem stać się społeczno-zawodowymi organizacjami rolników poprzez zrzeszenie się w związku gminnym, w związku wojewódzkim tudzież w Krajowym Związku Kółek i Organizacji Rolniczych. W tym sensie zrównujemy sytuację tych kół gospodyń wiejskich, które działały przed dniem wejścia w życie ustawy o kołach gospodyń wiejskich. To gwoli wyjaśnienia tego uprzywilejowania, o którym mówił właśnie pan mecenas. My nie widzimy tu tego uprzywilejowania, bo, tak jak wskazywałem, zrównujemy sytuację tych kół.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PawełMałaczek">Odnosząc się do uwagi, która dotyczy sytuacji, gdy wniosek o wpis do rejestru jako pierwsze złożyło koło, które nie działało przed dniem wejścia w życie ustawy o kołach gospodyń wiejskich, a jako drugie koło, które działało przed wejściem w życie tej ustawy o kołach gospodyń wiejskich, chciałbym zwrócić uwagę, że art. 9 ust. 3 obowiązującej ustawy nie będzie miał zastosowania tylko do tego drugiego koła, czyli do tego koła, które jako drugie złożyło wniosek i które działało na podstawie przepisów o społeczno-zawodowych organizacjach rolników albo na podstawie przepisów prawa o stowarzyszeniach jeszcze przed wejściem w życie ustawy o kołach gospodyń wiejskich. Jaki jest tego skutek? Skutek jest taki, że art. 9 ust. 3, który wskazuje… Może ja go przytoczę, żeby państwo wiedzieli dokładnie, o czym mówię: w przypadku złożenia wniosku o wpis do rejestru przez więcej niż jedno koło gospodyń wiejskich utworzone na terenie tej samej wsi, kierownik biura powiatowego agencji restrukturyzacji dokonuje wpisu tego koła, które złożyło wniosek najwcześniej. Zatem art. 9 ust. 3 będzie miał zastosowanie do tego pierwszego koła, które jest nowo utworzone, nie działało na starych zasadach, tylko jest nowo utworzone. W związku z tym art. 9 ust. 3 powoduje, że takie koło zostanie wpisane do rejestru pomimo tego, że został złożony drugi wniosek o wpis koła w odniesieniu do tej samej wsi. Tak więc w tym zakresie w mojej ocenie nie potrzeba wprowadzania żadnej poprawki. Należy również zwrócić uwagę, że nie ma potrzeby wprowadzania wyłączenia stosowania art. 4 ust. 1 do sytuacji, gdy już funkcjonują na obszarze danej wsi 2 koła albo więcej, gdyż w istocie ten przepis ma znaczenie jedynie w chwili dokonywania wpisu koła do rejestru, czego daje wyraz art. 9 obowiązującej ustawy. Art. 4 ust. 1 mówi o zasadzie: jedna wieś – jedno koło. Ten przepis, tak jak wskazywałem, odnosi się w istocie – chociaż to nie wynika z treści tego przepisu – do etapu wpisu do rejestru. Dlaczego tak twierdzę? Dlatego, że przepisy ustawy nie przewidują żadnych konsekwencji już po wpisaniu do rejestru, jeżeli w danej miejscowości, w danej wsi zostanie zarejestrowane więcej niż jedno koło. W szczególności nie ma przepisu, który by wskazywał, że w takiej sytuacji to drugie koło jest wykreślane z rejestru. Zatem nie widzimy tutaj potrzeby, aby doprecyzowywać przepisy i wprowadzać jakąś regulację przeciwdziałającą, jeśli chodzi o art. 4 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PawełMałaczek">Jeśli chodzi o drugą w kolejności uwagę, to ona dotyczy zastosowania art. 34 ust. 4a i w konsekwencji ust. 4b i 4c do kół gospodyń wiejskich, które przed wejściem w życie ustawy o kołach gospodyń wiejskich działały na obszarze miast. W naszej ocenie wskazanie w odesłaniu zastosowanym w art. 34a ust. 1 odesłania tylko do art. 34 ust. 4a jest wystarczające. Dlaczego? Dlatego, że ust. 4b i 4c z art. 34 są funkcjonalnie związane z ust. 4a, na co wskazują wzajemne odesłania w tych przepisach. Ust. 4b i 4c odsyła do ust. 4a, nie ma możliwości zastosowania ust. 4b i 4c bez ust. 4a, w związku z tym uważamy, że nie ma potrzeby precyzowania odesłania w art. 34a ust. 1, tak jak pan mecenas wskazywał w swojej poprawce. Na marginesie dodam, że takie rozwiązanie, czyli to odesłanie do ust. 4a, zostało dokonane poniekąd z pewnej ostrożności procesowej, ponieważ to są koła gospodyń wiejskich, które działają na obszarze miast, więc ta zasada „jedno koło – jedna wieś” w istocie nie będzie miała tutaj zastosowania. Tak że to tyle w tym temacie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#RyszardBober">Czy pan mecenas chciałby… Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#SławomirSzczepański">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#SławomirSzczepański">W pierwszej kolejności szybko odniosę się do uwagi dotyczącej terminu vacatio legis. Jak rozumiem, celem skrócenia tego terminu jest potrzeba jak najszybszej wypłaty środków kołom gospodyń wiejskich. Jednak zwracam uwagę na pewną niekonsekwencję, ponieważ przepis przejściowy, który jest zaproponowany w ustawie, art. 3, przewiduje, że do spraw wszczętych i niezakończonych stosuje się przepisy nowe, co oznacza, że w tym przypadku, jeżeli ustawa wejdzie w życie i będą sprawy w toku, to organ prowadzący postępowanie będzie musiał wystąpić – jak rozumiem, na gruncie kodeksu postępowania administracyjnego, tj. art. 64 tego kodeksu – o uzupełnienie uchybienia do tego koła gospodyń wiejskich, które złożyło taki wniosek, w terminie nie krótszym niż 7 dni, i wyznaczając odpowiedni termin. A więc to jest przepis, który jak gdyby to wydłuża. Można było zastosować… I ten wniosek dotyczy tylko informacji składanej przez koło gospodyń wiejskich, czy koło jest zrzeszone w związkach gminnych, wojewódzkich albo krajowych. Ta informacja, jak z uzasadnienia wynika, jest potrzebna do zamieszczenia jej w rejestrze. Wydawałoby się, że z uwagi na te wyjaśnienia racjonalny ustawodawca powinien do tych postępowań, do wniosków przewidzieć przepisy dotychczasowe i zobowiązać koła, które są w toku postępowania, do przekazania w odpowiednim terminie tych informacji, tak jak państwo to przewidzieliście w przypadku kół gospodyń wiejskich, o których mowa w art. 4. Wtedy byłby to na pewno przepis korzystny dla kół gospodyń wiejskich, których postępowania są w toku, a tak to się wydłuża. I jest oczywiście ryzyko, że ten termin może być niedotrzymany, tak na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#SławomirSzczepański">Jeżeli chodzi o wyjaśnienia pana dyrektora odnośnie do uwagi pierwszej i drugiej, to ja uważam, że zupełnie coś innego wynika z treści przepisów, które przywołałem, tj. art. 4 ust. 1, art. 9 dotyczącego procedury, ust. 1 i 3, więc obstaję przy swoim.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#SławomirSzczepański">A jeżeli chodzi o uwagę drugą, gdzie pan dyrektor wskazał, że w art. 34a ust. 1 wystarczy tylko odwołać się do stosowania art. 34 ust. 4a i już wiadomo, że będzie stosowany ustęp następny, bo to wynikowe, a, b i c… Przepraszam bardzo, ale nie na tym polega prawidłowa legislacja, Panie Dyrektorze. W zasadach techniki prawodawczej wyraźnie jest zawarty przepis, że odsyła się do wszystkich przepisów, które mają mieć zastosowanie, tym bardziej, że chodzi o stosowanie tych przepisów wprost. I na tym chciałbym zakończyć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#RyszardBober">Nie ulega wątpliwości, że potrzebne będzie jeszcze rozporządzenie ministra w tej sprawie, które będzie pewnie koordynowało te terminy, aby koła się zgłosiły skutecznie, bo nie wyobrażam sobie, żeby termin 29 listopada był tym ostatecznym, do którego one wszystkie będą w stanie się zarejestrować i zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#RyszardBober">Ale przechodzimy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#RyszardBober">Kto z panów senatorów chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#RyszardBober">Pan senator, pan premier Pawlak się zgłaszał. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WaldemarPawlak">Szanowny Panie Przewodniczący! Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WaldemarPawlak">Mam wrażenie, że ta ustawa została przygotowana, delikatnie mówiąc, niezbyt starannie. Jeżeli chodzi o termin wejścia w życie ustawy i te argumenty, to podzielam tu opinię pana mecenasa Szczepańskiego. Jeżeli chodzi o rzeczywistą skuteczność, to należałoby zastosować inną konstrukcję niż właśnie taka, że do wszystkich postępowań, które były rozpoczęte przed wejściem tej noweli, stosuje się już przepisy nowe, bo to rzeczywiście spowolni przekazywanie środków. A co do uwag merytorycznych – absolutnie nie rozumiem, dlaczego kontynuuje się tę poprzednią chorą koncepcję takiego właśnie podejścia, żeby dyskryminować różne formy stowarzyszenia. Koła gospodyń wiejskich mają trochę dłuższy staż niż ustawa o kołach gospodyń wiejskich, która została zrobiona w taki sposób, żeby wyeliminować koła gospodyń wiejskich działające w kółkach i organizacjach rolniczych. Teraz należałoby to naprawić. Myślę, że uwagi Biura Legislacyjnego są tutaj jak najbardziej zasadne. Przede wszystkim nie ma żadnych powodów, żeby w danej miejscowości istniało tylko jedno koło, są takie wsie, które mają naprawdę rozległe ludnościowo i geograficznie tereny – tak dla porównania podam, że są takie wsie, w których są 3 ochotnicze straże pożarne i każda z nich jest potrzebna – więc nie widzę powodu, żeby tutaj dalej stosować te stare przepisy. I wydaje mi się, że w tej pierwszej i drugiej uwadze merytorycznej, którą tutaj pan mecenas przedstawił… Warto przyjąć tego typu zmiany, które sprawią, że funkcjonowanie kół gospodyń wiejskich będzie oparte o bardziej samorządowe i podmiotowe działania. A poza tym jeżeli mówimy tutaj o jakimś ryzyku, że będzie za dużo tych organizacji… Takiego problemu nie ma, bo w ustawie jest mowa o tym, że sumaryczna kwota wydatków jest limitowana w ustawie, czyli będzie pewnie mniej środków na poszczególne koła gospodyń wiejskich, ale nie ma ryzyka, że będą jakieś problemy budżetowe. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Senator Marcin Karpiński: Można?)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarcinKarpiński">Mam 2 pytania.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MarcinKarpiński">Pierwsze. Od kiedy było wiadomo, że te środki, te dwadzieścia kilka milionów złotych…</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Głos z sali: 27 milionów.)</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#MarcinKarpiński">…czy tam 27, są zagwarantowane i że trzeba je do końca tego roku wydać?</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#MarcinKarpiński">I drugie. No, różne głosy płyną do mnie z tych moich terenów. Myślałem, że troszeczkę inna idea jest zawarta w tym projekcie ustawy. No cóż, można powiedzieć, że kilka lat temu na wsi odbyła się swoista walka, taka trochę polityczna, bo nie wszystkie tzw. stare koła gospodyń wiejskich chciały się rejestrować w ARiMR, dziękowały tam za ewentualne środki. Jak będzie dzisiaj, po wejściu tej nowelizacji, z tymi kołami gospodyń wiejskich, które nie zdecydują się zarejestrować w ARiMR? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan przewodniczący Chróścikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JerzyChróścikowski">Ad vocem do pana senatora Pawlaka. Moim zdaniem to była inicjatywa bardzo dobra, bo ona wychodziła do przodu, dając możliwość dodatkowo rejestrowania się kół gospodyń wiejskich, co zaowocowało, tak bym powiedział, bardzo dobrym rozwiązaniem. Przypominam, że w tej pierwszej ustawie było zapisane tylko 40 milionów, a dzisiaj mamy 170 milionów. To pokazuje, że te działania się sprawdziły i dobrze funkcjonują. Zresztą moja ogólna ocena, ile tych kół i jak funkcjonują… Bo poprzednie rozwiązanie było takie, że jak samorząd gminny dofinansował, jak coś tam wójt dał, no to mieli, a jak nie, to nie mieli, chyba że sami zarobili. Jak jeszcze moja teściowa była przewodniczącą koła, to organizowali zbiórki, jakieś zabawy czy jakieś inne rzeczy, no i jak wtedy trochę pieniędzy nazbierali, to mieli na funkcjonowanie. To rozwiązanie jest bardzo dobrym rozwiązaniem, bo po raz pierwszy mocno wspieramy przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa koła gospodyń wiejskich. I uważam, że to jest dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#JerzyChróścikowski">Teraz kwestia dołączania. To już jest kwestia polityczna, czy chcemy teraz dopuścić, czy nie. Ja nie będę dyskutował politycznie. Powiem tak: jeżeli jest taka wola, to proszę bardzo dołączać. Szkoda, że po prostu blokowały się wcześniej, bo mogły się zarejestrować, tylko się blokowały. Jak byliśmy kiedyś z komisją w Kieleckiem, to koła gospodyń wiejskich, jak to mówią, spotkały się z nami. Pytam się, czy należą. Powiedziały, że nie należą. Nie zapisały się do agencji, bo nie chcą się zapisywać, a i tak funkcjonują, nie potrzeba im tych pieniędzy; robią tak, jak uważają za stosowne, nie będą się podporządkowywać. Tak więc pokazuję, że sytuacje były różne, jedne koła chciały, inne nie chciały. W związku z tym ja bym tej ustawy nie torpedował w ten sposób i nie mówił, że ona jest złą ustawą. Kwestia techniczna, którą pan legislator tutaj podniósł, to jest kwestia, do której bym się przychylał, tylko proponowałbym ewentualnie, żeby te poprawki zostały zdefiniowane przez pana legislatora. Wtedy mogę to poprzeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#RyszardBober">Nie do końca tak było, bo jednak te koła, które się rejestrowały, przyjmowały inny statut. W 2 organizacjach kółek nie funkcjonowały, a ta nowelizacja pozwala im na to, że mogą się zapisywać i funkcjonować na podstawie statutu krajowego związku.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#RyszardBober">W związku z tym, że są kontrowersje, to ja bym miał taką propozycję, jeżeli pan minister pozwoli, aby pan mecenas i państwo z Departamentu Prawnego pochylili się nad tymi propozycjami poprawek, a my byśmy przeszli do kolejnego punktu. Po tym punkcie bym ogłosił przerwę i wrócilibyśmy jeszcze do procedowania.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#RyszardBober">Jeszcze są zgłoszenia?</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#RyszardBober">Dobrze, dopuszczę za chwileczkę do głosu. Senatorowie mają pierwszeństwo.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#RyszardBober">Pan premier Pawlak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WaldemarPawlak">Ja tylko chcę zwrócić uwagę, że haczyk polityczny w tej ustawie z 2018 r. polegał na tym, że była zgoda tylko na jedno koło gospodyń wiejskich i to miało być to, które się wcześniej zgłosi, więc to była dość dziwaczna konstrukcja. Jeżeli teraz koledzy zmieniają zdanie i mówią, że nie ma problemu, żeby było tych podmiotów więcej, to bardzo dobrze. Myślę, że trzeba te przepisy wyraźnie doprecyzować i odejść od takiej właśnie doktryny limitowania takich organizacji jak koła gospodyń wiejskich takimi administracyjnymi metodami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#RyszardBober">Nie ma ze strony panów senatorów więcej uwag.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, strona społeczna.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#RyszardBober">Pan prezes Władysław Serafin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WładysławSerafin">Panie Marszałku! Panie Przewodniczący! Panie Premierze!</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WładysławSerafin">Ja w ogóle chcę rozwiać pewne mity, bo nikt tu o tym nie mówi. Mamy od 2018 r. do czynienia z anarchią konstytucyjną, wprowadzoną przez PiS w celu osiągnięcia korzyści materialnych i politycznych dzięki uzyskaniu przewagi parlamentarnej. I to jest cała prawda. Zniszczono konstytucyjne prawa kobiet, zbezczeszczono kobiety, sprowadzając je do podrzędnej roli tancerki na biwakach pana Kaczyńskiego. Całą historię zniszczono.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Panie Prezesie, ja bym prosił, żebyśmy…)</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#WładysławSerafin">Panie Senatorze…</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Ja wszystkie emocje rozumiem, ale bym prosił, żebyśmy…)</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#WładysławSerafin">Panie Przewodniczący, emocje mogą być uzasadnione…</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Senatorowie mogą na tej sali pozwalać sobie na pewne zachowania, ale prosiłbym, żeby goście zachowywali się odpowiednio.)</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#WładysławSerafin">…bo taki mam charakter.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#WładysławSerafin">Przedstawię się. Jestem prezesem krajowego związku rolników. W czasie PRL, kiedy byłem młody, uczestniczyłem w procesie pisania tej ustawy z ówczesnym rządem. Był to wielki sukces Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, które wywalczyło demokratyczne prawa dla polskich rolników już w 1982 r. To hańba dla tego, kto podważa ten dorobek. Bo to był osobisty triumf Romana Malinowskiego i ZSL. Przydusiliśmy komunistyczną władzę też jako organizacja, a przepisy, które zapisano w ustawie społeczno-zawodowej o organizacjach rolników na Okrągłym Stole, Szanowni Państwo, w którym też uczestniczyłem… Byłem w Zespole do Spraw Pluralizmu Związkowego i wspólnie z panem Lechem Kaczyńskim, Arturem Balazsem…</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Panie Prezesie, ja bym prosił mimo wszystko odnosić się do przedmiotu ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#WładysławSerafin">Panie Przewodniczący, ja bym prosił…</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Historia jest ważna…)</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#WładysławSerafin">Ja nie mogę odnosić się do błędu. Ja chcę przywołać konstytucję. Pan pozwoli mi na te 5 minut, bo strona społeczna jest ciągle eliminowana z dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#WładysławSerafin">Na Okrągłym Stole ta ustawa przeszła i jest częścią pełnej solidarnej ustawy ze związkami zawodowymi, można powiedzieć, że mają one jedno wspólne serce. Prawa i obowiązki ma związek zawodowy „Solidarność”, związek „Samoobrona” wspólnie z organizacją społeczno-zawodową. Będąc w komisji konstytucyjnej, wpisałem tę zasadę do konstytucji. Jako jedyna organizacja społeczna rozumiana jako organizacja społeczno-zawodowa jesteśmy umocowani w konstytucji, w art. 12 i art. 59. Pan legislator miał zupełną rację. Już w 2018 r. zostały złamane wszystkie podstawy konstytucyjne, łącznie z art. 33, jeśli chodzi o równe prawa kobiet. Zdegradowano tą ustawą kobiety do pośredniej roli.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#WładysławSerafin">Panie Przewodniczący, celem tej nowelizacji była jedna grupa kół gospodyń. Chodzi o to, żebyście nie myśleli, że to była zapowiedź jakiejś wielkiej rewolucji. Otóż nie. Wszystkie kłamstwa, także dzisiaj wypowiedziane przez stronę ministerialną, to jest jakiś nielogiczny zbiór czytany przez urzędników niewiedzących, o co chodzi. Ta nowelizacja miała dotyczyć tylko i wyłącznie tej grupy kół gospodyń wiejskich, które nie zgodziły się podporządkować pod PiS-owską ustawę o kołach gospodyń wiejskich pozbawiającą ich organizacji charakteru organizacji zawodowej. I tych kół zostało ok. 1 tysiąca 200, może 3 tysiące, może 8 tysięcy, sami tego jeszcze nie wiemy. Wszystkie inne koła powstały. Jeśli chodzi o moją organizację, są kółka rolnicze, które mają zarejestrowane koła gospodyń w ramach kółka rolniczego lub powstały kółka rolnicze – koło gospodyń wiejskich. I my otrzymujemy te dotacje. Dlaczego? Za chwilę państwu powiem. Tylko ta grupa kilkuset kół nie bierze dotacji. I wyobraźcie sobie, Panowie Senatorowie, że ta nowelizacja miała spowodować porządek konstytucyjny. A wy tą nowelizacją, Panie Ministrze, utrzymujecie zakaz od 2018 r., utrzymujecie tym dokumentem zakaz tworzenia i powstawania nowych kół gospodyń wiejskich w strukturach organizacji kółek rolniczych. Wszystkie polskie kobiety na wsi zmuszacie do zakładania organizacji społecznej zwykłej, bo państwo stworzyło dla niej statut, określiło pieniądze i sprawuje nad nią nadzór. To jest organizacja nadzwyczaj rządowa. Art. 2 tej ustawy jest całkowicie sprzeczny z art. 25. Art. 2 mówi o niezależności i samorządności, a art. 25 mówi, że nadzór sprawuje minister i prezes agencji. Czy ja mówię do ludzi wykształconych, czy do ludzi przypadkowo siedzących na ławach? Utrudniacie nam te wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#WładysławSerafin">Odpowiem panu senatorowi i panu mecenasowi, na pytanie, dlaczego jest tryb pilny. To jest oszustwo, oni kłamią, urzędnicy kłamią. Ta wypłata dotyczy tylko 5 tysięcy tzw. prezentu wyborczego, który rząd Morawieckiego uchwalił 28 listopada tamtego roku, ale ona nie rozwiązuje zasad finansowania wszystkich kół gospodyń wiejskich. Zrozumcie to państwo. I teraz tak: kłamstwo ministerstwa polega na tym, że już dawno można było wypłacać te pieniądze, od 1 stycznia, bo są przepisy dotyczące wypłat. Czyli wszystkie 16 tysięcy kół, tzw. koła gospodyń PiS i inne koła gospodyń wiejskich, już mogły mieć wypłacone te pieniądze, tylko od marca ministerstwo przygotowuje dokumenty, nie poddaje żadnym konsultacjom społecznym. Od marca przekonywało rząd, że sprawa jest tak pilna, że nie ma czasu na konsultacje społeczne. I myśmy się boksowali z ministerstwem 6 miesięcy, czy te przepisy są pilne, czy niepilne, a już dawno mogły być napisane, przegłosowane, a środki wypłacone. A dziś, w tych warunkach, Panie Przewodniczący, nasze koła gospodyń nie dostaną żadnych pieniędzy, o których myśli inicjator, czyli minister rolnictwa, zresztą na nasz wniosek. Te koła nie zdążą tego zrobić. Jest tyle sprzeczności w tej ustawie. Resztki, niedobitki kół gospodyń wiejskich chce znowu podporządkować, żeby wyrzekły się swojej rzeczywistości. Stwierdzenie w tej ustawie, że koła, które zarejestrują się w ARiMR, nie stracą swojej osobowości, to jest jak mówienie o murzynach, że murzyn nie przestanie być czarny. Ustawodawca nie może stwierdzać rzeczy oczywistych. Bo jak organizacje społeczno-zawodowe, które mają się wpisać do tego rejestru, mają stracić osobowość społeczno-zawodową? To jest masło maślane, bzdura, nielogiczne, Ludzie Kochani. Ktoś gwarantuje organizacji… Ktoś gwarantuje straży, że jak przyjmie jakiś statut, to dalej będzie strażą. Ona jest strażą. Moja organizacja jest organizacją społeczno-zawodową i ona nie potrzebuje żadnych gwarancji na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-44.16" who="#WładysławSerafin">Poza tym informuję, szczególnie pana prezesa, pana senatora, pana premiera Waldemara Pawlaka, żeby udzielił wsparcia. To, co się dzieje z wypłatą środków dla kół gospodyń wiejskich jest wielkim zorganizowanym przestępstwem. Gwarantuję państwu. Jak weźmiecie dzisiaj do ręki ustawę o nadaniu numeru statystycznego producentowi rolnemu, a to jest warunek wypłaty pieniędzy dla kół gospodyń wiejskich, to okaże się, że mamy 16 tysięcy 800 decyzji wydanych w trybie przestępczym. Dlaczego? Bo w ustawie o nadawaniu numeru producenta rolnego nie ma organizacji społecznych, tylko tam można rejestrować krowy, byki, świnie, ale nie kobiety, naprawdę. To nie jest żart. Są fałszowane dokumenty.</u>
          <u xml:id="u-44.17" who="#WładysławSerafin">Dalej. Podam przykład z województwa pomorskiego. Panie Premierze, na 620 kół gospodyń wiejskich ponad 300 jest zarejestrowanych jako kółko rolnicze. Przez 3 lata nie brały dotacji, a od 3 lat biorą. Na jakiej zasadzie? Minister rolnictwa i prezes ARiMR zmuszają ich do fałszowania dokumentów. Na czym to polega? Wyobraźcie sobie państwo, że Krajowy Rejestr Kół Gospodyń Wiejskich jest stworzony dla organizacji, której nazwa jest w tytule ustawy, a nie dla wszystkich organizacji w państwie. W państwie są różne systemy. Art. 37 k.p.c. reguluje te wszystkie sprawy. Jest rejestr partii politycznych, jest rejestr związków wyznaniowych, są różne rejestry, jest Krajowy Rejestr Sądowy. I teraz pomyślcie państwo, że mam zarejestrowanych 316 kół, jeśli chodzi o Krajowy Rejestr Sądowy, są REGON-y, NIP-y moich kół gospodyń w Gdańsku, które muszą ponownie zarejestrować się w jakimś zbiorze danych, w rejestrze kół gospodyń. I jakiś chłopczyk w powiatowej agencji, czasem może narkoman, może przypadkowy koleś…</u>
          <u xml:id="u-44.18" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-44.19" who="#WładysławSerafin">…będzie weryfikował decyzję sądu konstytucyjnego i stwierdzał, czy zarejestrowany przez sąd statut jest zgodny z jego wyobrażeniem o statucie w odniesieniu do tej ustawy. Poza tym te 2 ustawy są różne. Każda organizacja, zarówno tzw. koło gospodyń wiejskich PiS, jak i koło gospodyń wiejskich jako kółko rolnicze, ma inny statut, inne prawa, inne obowiązki. A ta ustawa nie zmienia tych praw, nie różnicuje. Ona wszystkich wrzuca do jednego wora. Nie mamy obowiązku rejestrować się w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich. ARiMR, która nielegalnie wypłaca pieniądze, powinna, według tej ustawy, przyjąć organizację uprawnioną do wypłaty, jeżeli posiada KRS, REGON i NIP. Tamte organizacje posiadają, my też posiadamy. Dlaczego my jeszcze musimy pójść do nich i dopiero potem… a po drodze fałszować dokumentację? Znak… centralnego nie należy się organizacji społecznej. Mamy do czynienia z potężnym przestępstwem konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-44.20" who="#WładysławSerafin">I kończąc – bo wiem, że nic nie wskóram, bo tak też było na posiedzeniu komisji sejmowej – chcę państwu powiedzieć, że jest błędem rejestrowanie się naszych organizacji, bo one są, mają REGON-y, mają NIP-y, Panie Przewodniczący. Rzecz karkołomna, cholernie przykra, że w naszej organizacji o 160-letniej tradycji dalej funkcjonuje taki zakaz. Jeżeli kobiety na wsi chcą się zarejestrować jako koło gospodyń wiejskich przy kółku rolniczym, nie mogą tego zrobić, bo jest zakaz ustawowy. Mogą to zrobić tylko w ramach tego rządowego koła gospodyń wiejskich zgodnie z ustawą z 9 listopada, w tym przypadku mogą i jeszcze dostaną pieniądze. Tak więc 6 artykułów konstytucji zostało naruszonych. Dlaczego nie składaliśmy wniosku do Trybunału, do tzw. Trybunału Przyłębskiej? Bo ten Trybunał jest niekonstytucyjny, więc i tak by odrzucił nasz wniosek. Ale teraz, jak będzie nowy Trybunał, na pewno zaskarżymy. Ja się zwracam o poczucie takiego normalnego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-44.21" who="#WładysławSerafin">Pan dyrektor Saltarski opowiada takie rzeczy… No, opowiada, bo mu każą. Prawnik w ministerstwie dostał takie zalecenie, żeby to napisać, więc napisał. Gdyby dostał inne – sam mi to powiedział – to napisałby tak, jakby mu kazano. Ja uważam, że powtarzanie, że masło jest maślane, wpisywanie, że koło gospodyń musi się rejestrować w gminnym, wojewódzkim albo krajowym… Nie. To jest zbędny przepis, bo wszystkie koła gospodyń są zarejestrowane, zgodnie z naszą ustawą, w wojewódzkim związku. Krajowy związek może przyjąć nie koło gospodyń, może przyjąć kółko rolnicze, wojewódzki… związek powiatowy. My mamy swoje prawa ustawowe, które ta ustawa kilkukrotnie narusza, nawet ta obecnie funkcjonująca ustawa.</u>
          <u xml:id="u-44.22" who="#WładysławSerafin">Tak naprawdę trzeba zmienić tylko 1 artykuł. W art. 2, gdzie wykreślono prawo uznania koła gospodyń wiejskich jako organizacji społeczno-zawodowej, należałoby przywrócić ten zapis. Także trzeba by przywrócić brzmienie rozdziału 4, że w ramach naszej organizacji kobiety mogą tworzyć koła zgodnie z prawem konstytucyjnym. Jak mi pan odpowie, Panie Ministrze? No jak mi pan odpowie? Art. 12 konstytucji mówi, że Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej gwarantuje rolnikom i rolniczkom prawo do zrzeszania, tworzenia organizacji społeczno-zawodowych, związków zawodowych. Dlaczego pan jako minister nie wykonuje poleceń konstytucyjnych i nie chroni konstytucji, tylko pan potwierdza bałagan legislacyjny i przestępcze metody finansowania? Agencja rządowa, jaką jest ARiMR – przeczytajcie statut i uchwały dotyczące ARiMR – jest agencją płatniczą Unii Europejskiej, obsługuje wyłącznie wypłaty należności wynikające z PROW i innych zobowiązań. Nie ma prawa obsługiwać organizacji społecznych. To wszystko jest nielegalne.</u>
          <u xml:id="u-44.23" who="#WładysławSerafin">Ja prosiłem… Złożyłem projekty. Mogę w tej chwili poprosić jednego z senatorów, żeby zgłosił formalnie przedstawione przeze mnie poprawki. Naprawdę wiemy, czego chcemy. Chcemy przerwać chocholi taniec. Żeby otrzymać pieniądze, my nie musimy być zmuszani do wpisania się do rejestru kół gospodyń wiejskich, bo my nie jesteśmy organizacją społeczną kół gospodyń wiejskich, tylko organizacją społeczno-zawodową. I chcę państwu powiedzieć, że opatentowano, zastrzeżono nazwę „koło gospodyń wiejskich”. To jest znak przemysłowy. Niektórzy się z tego podśmiewają. Przypomnę, statut koła gospodyń wiejskich działającego w ramach kółka rolniczego nie zmienił się od 160 lat, natomiast ta ustawa o kołach gospodyń wiejskich ma całkiem inny statut, podporządkowany rządowi, pod nadzorem rządu.</u>
          <u xml:id="u-44.24" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-44.25" who="#WładysławSerafin">Panie Senatorze Chróścikowski, a gdyby pan dał pieniądze, bez tej kradzieży, nam z tych kół gospodyń? Myśli pan, że by się nie rozwijały? Bardzo by się rozwijały. Tak więc nie ma żadnego rozwoju kół gospodyń wiejskich. Dano rządowe pieniądze jednej grupie, nowo stworzonej. Powiedziano: dajemy wam teraz pieniądze, statuty, regulaminy, zapisujcie się. I zapisują się masowo. A tym starym działaczkom nikt nie dał. I właśnie te stare działaczki, z tych kółek mających 100-letnią tradycję, są zmuszane dalej do utraty tej historycznej wartości i przyjmowania statutów. Statut koła gospodyń wiejskich i statut organizacji koła gospodyń wiejskich w ramach kółek się różni. Panowie Legislatorzy, jeżeli to sprawdzicie, przyznacie mi rację. Tam jest to napisane.</u>
          <u xml:id="u-44.26" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-44.27" who="#WładysławSerafin">Już kończę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RyszardBober">Panie Prezesie, 15 minut już minęło. Naprawdę jest pan uprzywilejowaną osobą na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Władysław Serafin: Ale moment. Informacja jest ważna, bo wy decydujecie o losach państwa.)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#RyszardBober">Ale powraca pan do pewnych wątków, dlatego bym prosił o istotne zwroty, elementy. Naprawdę… I pan minister prosi o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WładysławSerafin">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WładysławSerafin">Proszę zobaczyć, co jest napisane w ustawie o kołach gospodyń wiejskich. Tam wszystkie cele, działania i wypłaty są podporządkowane realizacji celów statutowych opisanych w art. 2 pkt 3 ustawy o kołach gospodyń wiejskich. A moje koło gospodyń wiejskich, jeżeli się zarejestruje i nie straci, że tak powiem, cnoty, to ma całkiem inne cele statutowe, zapisane w art. 4, 11, 12, 13 ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników. Wypłata tych pieniędzy będzie niezgodna z prawem statutowym. Ja tylko wnosiłem o to, żeby równolegle te same prawa przenieść i zapisać. Nie wiem, co tknęło pana ministra Siekierskiego, że się tak bardzo uparł, ale oświadczam państwu, że wszystko, co jest zapisane w tej ustawie, jest niekonstytucyjne i tak naprawdę nie ma nic treściwego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo o zabranie głosu pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Władysław Serafin: Nie. To już jest końcówka, Panie Senatorze.)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#RyszardBober">Nie. Już koniec, Panie Władysławie. Naprawdę, przez szacunek…</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Władysław Serafin: Ostatnie zdanie, dobrze?)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#RyszardBober">Ale pan wraca czwarty raz do niekonstytucyjności. Mówi pan nieprawdę, bo mówi pan, że one muszą się zarejestrować, a one mogą się zrzeszać dobrowolnie.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#komentarz">(Prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Władysław Serafin: Państwo Senatorowie, zwracam się do was jako prezes związku z prośbą…)</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#RyszardBober">Tutaj możemy mieć różne zdania, ale mówmy prawdę, mówmy o tym, co jest zapisane w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WładysławSerafin">…O odrzucenie tej ustawy albo zmuszenie… o wprowadzenie poprawek. Czas tutaj nie ma znaczenia, bo pieniędzy jest raptem na kilkaset kół, a nie dla wszystkich. A to, że nie wszystkie 16 tysięcy kół je dostanie, to jest wina ministra, który przez 8 miesięcy udawał negocjacje i stworzył takiego bękarta niekonstytucyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RyszardBober">Czy ja mam naprawdę poprosić Straż Marszałkowską?</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Władysław Serafin: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JacekCzerniak">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JacekCzerniak">Ja wracam się z apelem, z prośbą do pana prezesa, żeby nie obrażać ani ministra, ani pracowników ARiMR, bo każdemu należy się szacunek i godność, tym bardziej w sali Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli dyskutujemy, to dyskutujmy na argumenty, a nie na inwektywy.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#JacekCzerniak">Jeśli chodzi o to, co pan przewodniczący powiedział, to te koła nie muszą, tylko mogą… Jest różnica, czy coś jest obligo, czy fakultatywne. Tak więc prosiłbym nie wprowadzać w błąd i nie obarczać ministerstwo, że miało jakieś złe intencje. Intencja naprawdę jest właściwie tutaj przedstawiona. Ustawa została przyjęta, Panie Przewodniczący, przez Sejm, i to zdecydowaną większością. To też o czymś świadczy.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">(Prezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Władysław Serafin: Sejm został wprowadzony w błąd i ktoś będzie za to odpowiadał.)</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#JacekCzerniak">Panie Prezesie…</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Nie udzieliłem panu głosu.)</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#JacekCzerniak">…to, czy ustawa jest konstytucyjna, czy nie, stwierdza organ, który nazywa się Trybunał Konstytucyjny, więc nie możemy antycypować, czy ona… Zawsze jest domniemanie konstytucyjności.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#JacekCzerniak">Panie Przewodniczący, konkludując, podtrzymuję swoje stanowisko dotyczące prośby o przyjęcie ustawy bez poprawek ze względu na argumenty, które zostały przedstawione. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. Pan premier Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WaldemarPawlak">Ja podtrzymałbym, przejąłbym poprawki, które zaproponował pan mecenas Szczepański, bo wydaje się, że one pomogłyby trochę naprawić tę sytuację.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WaldemarPawlak">Zasadniczą wadą tej ustawy jest wprowadzenie niejasnego statusu prawnego. Mamy osoby fizyczne i osoby prawne. Osoby prawne są rejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym i nabywają osobowość prawną. Ta konstrukcja przygotowana prowizorycznie doprowadziła do takiej sytuacji, że koła zarejestrowane w agencji restrukturyzacji mają prawo do dotacji, ale ich status prawny jest wątpliwy, bo one nie mają osobowości prawnej w takim ścisłym słowa znaczeniu. Właściwie jakbyśmy szukali rozwiązania na przyszłość, to należałoby iść w kierunku takiego upodmiotowienia tego typu organizacji, że skoro funkcjonują w formacie… W przypadku straży pożarnej mamy o tyle prostszą sytuację, że to są stowarzyszenia. Każda straż jest stowarzyszeniem i ma osobowość prawną, ma pełną podmiotowość prawną. Tutaj takiego rozwiązania do tej pory nie było. Być może warto w przyszłości pomyśleć o takim kompleksowym rozwiązaniu. Chodzi o to, żeby to nie było tak, że raz limitowano, że ten, kto pierwszy się zgłosi, zajmuje jakby przestrzeń i już nikt inny w tej miejscowości nie może podjąć takiej inicjatywy. Poza tym ta konstrukcja była taka, że to było zaczepione w rejestrze agencji, który nie ma żadnego umocowania w obrocie prawnym. Bo koło gospodyń wiejskich z uwagi na to, że jest zarejestrowane w agencji, może dostawać dotacje z agencji, a jeżeli chodzi o taką podmiotowość w obrocie prawnym, to nie ma żadnego umocowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#RyszardBober">Senatorowie mają…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JerzyChróścikowski">Ja tutaj nadal popieram stanowisko, o którym już wspomniałem, żeby pan legislator po wysłuchaniu uwag doprecyzował te zapisy. Ale moja propozycja jest taka, żeby przygotować to na jutro. Jutro mamy posiedzenie. Nie pamiętam, czy ten punkt będzie rozpatrywany jutro, czy pojutrze. Możemy wprowadzić poprawki, pod którymi wspólnie się podpiszemy, na plenarnym posiedzeniu, a w międzyczasie uzgodnić z ministerstwem nasze stanowisko, jakiego my, z panem premierem Pawlakiem, oczekujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#RyszardBober">Myślę, że dzisiaj jest jeszcze na to przestrzeń, żeby, tak jak zaproponowałem, Biuro Legislacyjne i Departament Prawny na spotkaniu uzgodniły treść poprawek. A my postaramy się przekonać panią marszałek, żeby ta ustawa jutro była procedowana i przegłosowana. W związku z tym, Panie Ministrze, będzie możliwość wniesienia zmian do laski marszałkowskiej, do pana marszałka Sejmu, żeby Sejm pochylił się nad tymi poprawkami. Wówczas one już nie wrócą do nas, to jest kwestia jednego dnia. Myślę, że to nie będzie robiło różnicy.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#RyszardBober">Ogłaszam, jeśli chodzi o ten punkt porządku obrad, przerwę w pracach. Poproszę Departament Prawny o spotkanie z panem mecenasem i uzgodnienie…</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#RyszardBober">Jeszcze pan minister chciał zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: Pan dyrektor chciał się odnieść do wypowiedzi. Bardzo bym prosił, jeżeli pan przewodniczący pozwoli…)</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#RyszardBober">Myślę, że już nie ma potrzeby, żebyśmy publicznie się odnosili do tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#komentarz">(Dyrektor Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Przemysław Saltarski: Ale jest jedna bardzo ważna sprawa, parę sprostowań. To są bardzo ważne sprawy. Naprawdę, 2 minuty, jeżeli można.)</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#RyszardBober">Dobrze. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzemysławSaltarski">To pomoże też w dalszych pracach.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PrzemysławSaltarski">Przemysław Saltarski, dyrektor Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PrzemysławSaltarski">Ja bardzo dziękuję panu przewodniczącemu Serafinowi, że mnie bardzo łagodnie potraktował, bez żadnych epitetów. Za to, Panie Prezesie, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PrzemysławSaltarski">Druga sprawa. Jest parę niespójności, które chcielibyśmy wyjaśnić, zwłaszcza siedząca obok mnie osoba reprezentująca agencję płatniczą, Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wiele kwestii, które tutaj padły, są nieprawdziwe. Poproszę dosłownie o 2 minuty, żeby to było sprostowane, bo nie można takich rzeczy mówić.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#PrzemysławSaltarski">Panie Prezesie, owszem, od dłuższego czasu rozmawiamy, zawsze jesteśmy do dyspozycji. Pan o tym wie. Szukamy rozwiązań. Teraz odniosę się krótko do wypowiedzi pana premiera Pawlaka. Ustawa – proszę zwrócić uwagę – daje możliwość włączenia się kolejnych kół na obszarach wiejskich, kół gospodyń wiejskich. My tą ustawą się otwieramy. Na to proszę zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PrzemysławSaltarski">Jeśli chodzi o to, co pan prezes powiedział odnośnie do… Okej, jeżeli pana koła mają NIP czy REGON, to nie znaczy, że mają osobowość prawną, i o tym, Panie Prezesie, rozmawialiśmy. Część pana kół ma osobowość prawną, część osobowości prawnej nie ma. I o tym trzeba, Panie Prezesie, jasno tutaj wszystkim powiedzieć. bo jak będziemy mówić tylko o jednej stronie, to wszystkich wprowadzimy w błąd.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#PrzemysławSaltarski">Słuchałem, Panie Prezesie, uważnie i nie przerywałem, a rozmawiamy ze sobą, Panie Prezesie, z całym szacunkiem dla pana osoby, co najmniej od marca, odkąd jestem dyrektorem. Rozmawialiśmy w ministerstwie czasami do dwudziestej pierwszej w nocy. Ja to muszę powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#PrzemysławSaltarski">Jeszcze jedna sprawa w odniesieniu do wypowiedzi pana premiera Pawlaka. Panie Premierze, to nie jest tak, że jak ktoś się wpisze, jeżeli dobrze zrozumiałem, do rejestru agencji restrukturyzacji, to coś nie jest tak z tym kołem gospodyń wiejskich. Bo one mają osobowość prawną, nie muszą się wpisywać.</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#PrzemysławSaltarski">Ja oddam teraz głos agencji restrukturyzacji, bo agencja delikatnie się oburzyła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. Pan Łukasz, tak?</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest. Tak?)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#RyszardBober">Jest, jest. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#ŁukaszKorczLewandowski">Łukasz Korcz-Lewandowski, Departament Ewidencji Producentów i Rejestracji Zwierząt w agencji restrukturyzacji.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#ŁukaszKorczLewandowski">Panowie Przewodniczący! Panie Ministrze! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#ŁukaszKorczLewandowski">W kwestii osobowości prawnej sytuacja jest jasna. Mamy wpis konstytutywny i deklaratoryjny, czyli koła, które już mają osobowość prawną, po wpisie go nie otrzymują ponownie, natomiast nowe koła po wpisie do rejestru otrzymują osobowość prawną i ta osobowość prawna jest w mocy.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#ŁukaszKorczLewandowski">Jeżeli chodzi o to, co mówił pan prezes Serafin w odniesieniu do ewidencji producentów, to nigdy w agencji nie było producentów rolnych, zawsze była ewidencja producentów. Ona się składa z kilku elementów: producenci rolni, beneficjenci programów rybackich, organizacji producentów, zakłady utylizacyjne, posiadacze zwierząt oraz potencjalni beneficjenci. Koła gospodyń rejestrowane są w ewidencji producentów jako potencjalni beneficjenci. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#RyszardBober">W związku z tym, że komisja musi przedłożyć sprawozdanie ze swych prac, jeszcze raz proszę o spotkanie, o dogadanie się w kwestii poprawek, a my przejdziemy teraz do realizacji trzeciego punktu. Panie Mecenasie, poproszę o opiekę nad gośćmi i konstruktywną pracę, a my pochylimy się nad wspólnie wypracowanymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#RyszardBober">Przechodzimy do trzeciego punktu dzisiejszego posiedzenia: informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi na temat sytuacji na rynku trzody chlewnej i aktualnej sytuacji w zakresie rozprzestrzeniania i zwalczania afrykańskiego pomoru świń.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#RyszardBober">Informacja pisemna została panom senatorom przedstawiona, złożona przez pana ministra. Prosiłbym, żeby pan minister czy pan główny lekarz weterynarii odniósł się krótko do istotnych spraw, a potem rozpoczniemy debatę.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JacekCzerniak">Bardzo serdecznie dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JacekCzerniak">Tak jak pan przewodniczący powiedział, Wysoka Komisja, państwo otrzymaliście na piśmie informację, natomiast ze względu na wagę ASF bym prosił, żeby pan przewodniczący udzielił głosu głównemu lekarzowi weterynarii, panu Krzysztofowi Jażdżewskiemu. Bardzo proszę, jeżeli mogę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#KrzysztofJażdżewski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#KrzysztofJażdżewski">Powiem krótko. Na dzień dzisiejszy mamy 1 tysiąc 437 ognisk afrykańskiego pomoru świń u dzików. W ramach tych ognisk mamy 2 tysiące 111 dzików lub ich zwłok, w których wykryliśmy materiał genetyczny wirusa afrykańskiego pomoru świń.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#KrzysztofJażdżewski">Jeśli chodzi o występowanie afrykańskiego pomoru świń w gospodarstwach, to na dzień dzisiejszy mamy 44 ogniska, w których znajdowało się 27 tysięcy 396 świń. Łącznie, od początku 2014 r., mamy 19 tysięcy 430 ognisk u dzików, które liczyły 29 tysięcy 217 zwierząt oraz 576 ognisk u świń – to jest od 2014 r. – w których znajdowało się 210 tysięcy 97 zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#KrzysztofJażdżewski">Jeśli chodzi o województwa, w których wystąpiły ogniska u świń, było ich 7: kujawsko-pomorskie – 3 ogniska, lubelskie – 2 ogniska…</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#RyszardBober">Przepraszam. Jeżeli czują państwo potrzebę prowadzenia dyskusji, proszę o opuszczenie sali.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#KrzysztofJażdżewski">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#KrzysztofJażdżewski">…Mazowieckie – 1 ognisko, pomorskie – 2 ogniska, warmińsko-mazurskie – 7 ognisk, wielkopolskie – 23 ogniska i zachodniopomorskie – 6 ognisk. Jeśli chodzi o ogniska u dzików, występują one w 13 województwach. Ostatnie ognisko u świń wystąpiło we wrześniu tego roku i w tej chwili, w październiku już nie odnotowujemy nowych ognisk afrykańskiego pomoru świń.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#KrzysztofJażdżewski">Jeśli chodzi o działania, które były podejmowane w związku z wystąpieniem ognisk pomoru świń, to zabijaliśmy świnie w ogniskach zakażenia, ale wdrożono również zabijanie prewencyjne w obszarach wokół tych ognisk. 7 tysięcy 141 świń poddano zabiciu lub ubojowi prewencyjnemu w 60 gospodarstwach. Różnica między zabiciem prewencyjnym a ubojem prewencyjnym polega na tym, że w przypadku uboju prewencyjnego mięso może zostać wykorzystane do celów spożywczych, a w przypadku zabicia prewencyjnego tusze tych zwierząt podlegają utylizacji w zakładzie utylizacyjnym. Jeśli chodzi o uśmiercenia prewencyjne, to w poszczególnych w województwach sytuacja wyglądała następująco. W województwie lubelskim były to 2 gospodarstwa z łączną liczbą świń 15. W województwie warmińsko-mazurskim mieliśmy do czynienia z 10 takimi gospodarstwami i ponad 700 sztukami świń. W pomorskim było to 6 gospodarstw i 250 sztuk świń. W Wielkopolsce było to znacznie więcej, bo w prawie 30 gospodarstwach miało miejsce zabicie prewencyjne, a w zachodniopomorskim w 6 gospodarstwach, przy czym łączna liczba świń wyniosła 100. Jeśli chodzi o ubój prewencyjny, to zastosowaliśmy go w województwie kujawsko-pomorskim w przypadku 15 sztuk świń i w warmińsko-mazurskim – w 2 gospodarstwach o łącznej liczbie świń wynoszącej 2 tysiące 386.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#KrzysztofJażdżewski">Jeśli chodzi o kwestie związane z występowaniem afrykańskiego pomoru świń w innych krajach niż w Polsce, to tutaj możemy powiedzieć, że w Rumunii liczba takich ognisk na dzień 7 października 2024 r. wynosiła 156. Inne kraje, w których również występowała duża liczba tych ognisk to: Włochy – 29; Niemcy – 10. I u naszych sąsiadów: Łotwa – 6, Litwa – 7. Jeśli chodzi o liczbę ognisk w przypadku dzików, to jako Polska rzeczywiście przodujemy – z liczbą, o której mówiłem, tj. 1 tysiąc 437 – a kolejnym krajem, w którym wykryto najwięcej ognisk u dzików, są Włochy, gdzie mamy 1 tysiąc 144 ogniska. Kolejne kraje to: Łotwa – 648 ognisk; Litwa – 446 ognisk; Niemcy – 470 ognisk. A, Szanowni Państwo, na Węgrzech mamy 285 ognisk. Podałem kraje z największą liczbą ognisk. Detaliczne kwestie mamy zapewne w materiałach.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#KrzysztofJażdżewski">Odstrzał sanitarny dzików. Szanowni Państwo, na dzień dzisiejszy 53 tysięcy 940 sztuk dzików pozyskano w ramach odstrzału sanitarnego na prawie 90 tysięcy zleconych zarówno przez wojewodów, jak i powiatowych lekarzy weterynarii.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#KrzysztofJażdżewski">Regionalizacja stref ASF, bardzo istotny i ważny element dla rolników. Na podstawie wniosków składanych przez głównego lekarza weterynarii do Komisji Europejskiej kilkanaście razy w ciągu roku dokonywane są zmiany w regionalizacji, które skutkują złagodzeniem restrykcji w związku z przeniesieniem z obszaru objętego ograniczeniami III do obszaru objętego ograniczeniami II lub I, lub do obszaru wolnego. Osobom, które w tej nomenklaturze nie funkcjonują każdego dnia, wyjaśniam, że obszar objęty ograniczeniami III to jest tzw. czerwona strefa, w której obowiązują największe restrykcje w stosunku do przemieszczania świń i utrzymania świń. Obszar objęty ograniczeniami II to jest tzw. różowa strefa i ona jest nakładana wtedy, kiedy mamy ogniska u dzików. Tutaj te restrykcje są nieco mniejsze, ale niestety również są dość dolegliwe. No i obszar objęty ograniczeniami I, czyli niebieska strefa, tzw. buforowa, w której nie może być ani ognisk u świń, ani ognisk u dzików. Restrykcje związane z przemieszczaniem świń w obrębie Polski czy Unii Europejskiej tutaj praktycznie nie istnieją, ale niektóre państwa niestety nie akceptują świń pochodzących z tej strefy, więc ich wartość rynkowa po zamianie na mięso jest oczywiście nieco niższa. Jest to łącznie 149 gmin w 11 województwach, w tym miasta na prawach powiatu takie jak Szczecin, Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec, Katowice, Chorzów, Bytom, Piekary Śląskie, Mysłowice, Jaworzno, Siemianowice Śląskie i Siedlce zostały przeniesione do niższej kategorii. 10 gmin przeniesiono z trójki do dwójki w województwach wielkopolskim i zachodniopomorskim, a 73 gminy zostały przeniesione z dwójki do jedynki w województwach: lubelskim, mazowieckim, podkarpackim, podlaskim oraz warmińsko-mazurskim. 11 gmin zostało przeniesionych z dwójki do obszaru wolnego w województwie śląskim, a 55 gmin zostało przeniesionych z obszaru objętego ograniczeniami I do obszaru wolnego w województwach: kujawsko-pomorskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim oraz śląskim. W dniu 23 września br. został złożony do Komisji Europejskiej wniosek o przeniesienie obszaru objętego ograniczeniami III do obszaru objętego ograniczeniami II w województwie lubelskim, ustanowionego w 2023 r. To ważna informacja dla hodowców w powiatach parczewskim, radzyńskim, lubartowskim i bialskim. W dniu 3 października dodatkowo złożony został kolejny wniosek o przeniesienie z obszaru objętego ograniczeniami III, czyli z czerwonej strefy, do różowej obszarów w 2 województwach: mazowieckim i świętokrzyskim. Tu też będziemy starać się, aby zmniejszyć te dolegliwości dla rolników. Oczekujemy na rozpatrzenie tych wniosków przez Komisję Europejską. Z reguły odbywa się to na posiedzeniach stałych, takich, na których, powiedziałbym, fizycznie zbierają się przedstawiciele państw członkowskich. Ta decyzja zostanie podjęta w drugiej połowie października.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#KrzysztofJażdżewski">Jeśli chodzi o akcje informacyjne oraz szkolenia, to może tylko w skrócie poinformuję, iż do końca sierpnia 2024 r. szkoleń dla lekarzy w zakresie afrykańskiego pomoru świń przeprowadziliśmy 338, szkoleń dla rolników – 1 tysiąc 292, a szkoleń dla myśliwych i leśników było 1 tysiąc 24. Szkolenia dla innych podmiotów działających w sektorze zwalczania afrykańskiego pomoru świń to jest liczba 352. Dalej: konferencje i spotkania, w tym online, wywiady i programy radiowo-telewizyjne – 362; publikacje prasowe oraz na stronach internetowych poszczególnych instytucji – 645; dystrybucja ulotek oraz materiałów informacyjnych – 67 tysięcy 465. Tyle ulotek rozdano do końca sierpnia br. I jeszcze mamy taką kategorię: informacje bezpośrednio przekazywane w czasie wizyt w gospodarstwach. I tu mamy liczbę 48 tysięcy 627.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#KrzysztofJażdżewski">Do działalności Inspekcji Weterynaryjnej należą również, Szanowni Państwo, kontrole punktów przetrzymywania tusz upolowanych dzików. Wydaje się, że niezwykle istotną informacją jest, iż w Polsce mamy 1 tysiąc 855 takich punktów do przetrzymywania tusz dzików po upolowaniu. Punkty te muszą być ustanawiane w strefie pierwszej, drugiej i trzeciej. Liczba kontenerów, które były zakupione przez Inspekcję Weterynaryjną i dostarczone do kół łowieckich, wynosi 1 tysiąc 511. Mamy również dane za II kwartał o liczbie kontenerów, które były zakupione. One najczęściej były zakupione przez Polski Związek Łowiecki jako wkład w te działania dotyczące zwalczania. To były 1 tysiąc 224 kontenery, tak że razem mamy ok. 2 tysięcy 750 tychże kontenerów.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#KrzysztofJażdżewski">Liczba kontroli wykonanych w poszczególnych kwartałach. Jeśli chodzi o II kwartał, to było to 1 tysiąc 339 kontroli. Mamy też kontrole łączone, przeprowadzane razem z zarządcą obwodu łowieckiego. Taka kontrola musi się odbyć przynajmniej raz do roku. W II kwartale bieżącego roku takich kontroli łączonych mieliśmy 241, a w I kwartale było 260 kontroli łączonych. Jak mówię, to były kontrole PZŁ i Inspekcji Weterynaryjnej.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#KrzysztofJażdżewski">No i kontrole bioasekuracji. Liczba skontrolowanych gospodarstw do końca sierpnia 2024 r. wynosi 52 tysiące 109. Liczba decyzji administracyjnych wydanych w danym roku w zakresie usunięcia uchybień – 815. Liczba decyzji najbardziej radykalnych, nakazujących ubój lub zabicie świń w związku z ustawicznym nieprzestrzeganiem wymagań bioasekuracji – 114 w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#KrzysztofJażdżewski">I, Szanowni Państwo, ostatnia informacja w tym zakresie, która bardzo często wzbudza wielkie emocje, czyli, Szanowni Państwo, wydatki związane z występowaniem ognisk afrykańskiego pomoru świń u dzików. Na podstawie informacji uzyskanych z wojewódzkich inspektoratów weterynarii łączne koszty, jakie Inspekcja Weterynaryjna poniosła do dnia 3 października br. na zwalczanie ognisk ASF u świń, wyniosły 20 milionów 998 tysięcy 519 zł. Wypłacono odszkodowania w przypadku 81 gospodarstw – to są zarówno te gospodarstwa, w których były ogniska, jak i te, w których dokonywaliśmy uboju lub zabicia prewencyjnego – za 19 tysięcy 578 sztuk świń na łączną kwotę 13 milionów 600 tysięcy zł. Tak że gros środków, które przeznaczyliśmy na zwalczanie, to były odszkodowania dla rolników. Obecnie trwają procedury związane z przygotowaniem decyzji o wypłacie kolejnych odszkodowań. Dotyczą one 16 gospodarstw, a liczba świń, które będą objęte procedurami odszkodowawczymi, to 15 tysięcy 262 sztuki. Obliczamy, że te odszkodowania wyniosą 11 milionów 780 tysięcy 206 zł. Odmówiono wypłaty odszkodowań w przypadku 9 gospodarstw na łączną liczbę świń 681. To jest kwota 406 tysięcy 578 zł.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#KrzysztofJażdżewski">Myślę, że na ten moment tyle. Jeżeli będą jakieś pytania albo trzeba będzie wyjaśniać jakieś szczegółowe zagadnienia, to oczywiście odniosę się do nich albo odpowiem pisemnie, jak to czasami się zdarza. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo panu doktorowi na ten moment.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#RyszardBober">Czy przedstawiciele ministerstwa środowiska i klimatu chcieliby teraz odnieść się do problemu?</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#RyszardBober">Nie. Dobrze. W związku z tym jak będą pytania do państwa, to państwo się wypowiecie.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#RyszardBober">Poproszę w tym momencie pana krajowego łowczego Eugeniusza Grzeszczaka. Jak wygląda współpraca z ministerstwem środowiska i z ministerstwem rolnictwa w obszarze zwalczania ASF, wraz z odstrzałami? To jest temat, który jest bardzo istotny w tej naszej debacie.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#EugeniuszGrzeszczak">Panie Przewodniczący! Szanowni Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#EugeniuszGrzeszczak">Przedstawiciele ministerstwa rolnictwa, z panem ministrem i z drem Jażdżewskim na czele, który złożył szczegółową informację w tym względzie… Powiedziałbym tak, tak jak wskazał pan dr Jażdżewski: realizacja zadań w zakresie zwalczania ASF przypada służbom, ministrowi rolnictwa we współpracy z ministrem klimatu, ale realizowana jest przy pomocy Polskiego Związku Łowieckiego. Te dane precyzyjnie pokazują, że największa liczba ognisk wystąpiła w województwie wielkopolskim. Wojewoda wielkopolski jako przedstawiciel rządu w terenie, we współpracy z inspekcjami weterynaryjnymi, reagował w ostatnim czasie bardzo intensywnie i doprowadził do organizowania 3 spotkań, jedno było z udziałem pana ministra Czerniaka i z udziałem pana dra Jażdżewskiego. Zawsze byłem tam przywoływany, żeby powiedzieć dosłownie, nie tyle zapraszany, co właśnie przywoływany, bo w Wielkopolsce uważano, że przedstawiciel związku, który realizuje odstrzały sanitarne, wyznaczane oczywiście przez inspekcję sanitarną, powinien się na spotkaniu pojawić i zadeklarować, czy na terenie Wielkopolski, gdzie jest największa liczba trzody chlewnej, największe pogłowie, bo ponad 33%, i największa liczba ognisk, nasze zaangażowanie będzie adekwatne. Ta współpraca z ministerstwem rolnictwa i ze służbami weterynaryjnymi zaowocowała tym, że, tak jak słyszymy w informacji, w październiku kolejnych ognisk nie tylko w Wielkopolsce, ale w innych obszarach kraju już nie zanotowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#EugeniuszGrzeszczak">Gdyby była potrzeba odniesienia się do informacji, którą minister rolnictwa przedstawił na posiedzeniu komisji Wysokiego Senatu, to powiedziałbym, że ona jest bardzo precyzyjna, szczegółowa i obrazuje zaangażowanie w zwalczanie ASF. Myślę, że gdyby były jakieś szczegółowsze pytania do nas kierowane… Mam tu obok siebie zarówno pana dyrektora, jak i kierownika Marka Pudełkę, którzy mają szczegółowe dane o naszych działaniach prowadzonych we współpracy właśnie z ministrem rolnictwa i Inspekcją Weterynaryjną. Tak że jesteśmy w stanie udzielać odpowiedzi na te pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#RyszardBober">Do komisji docierają informacje, że liczba kontenerów, chłodni jest zbyt mała w tych regionach, gdzie wystąpiło… Mam na myśli województwo kujawsko-pomorskie, które bardzo długo było wolne od ASF. W tej chwili myśliwi zgłaszają ten problem do wojewody. Rzeczywiście jest potrzeba pilnej reakcji.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#RyszardBober">Zanim oddam głos, pozwolą panowie senatorowie, najpierw stronie społecznej – potem przeprowadzimy debatę w tym obszarze – to jeszcze taka uwaga. Mówi się o tym, że powinna być wyznaczona osoba… Wiele ministerstw, wiele instytucji zajmuje się tym problemem, natomiast brakuje osoby w którymś z ministerstw, takiej jednej osoby decyzyjnej, która wiodłaby prym i której by słuchano. Każdy sobie coś tam mówi i czasami te działania są niespójne, a to wymaga, jak na wojnie, dowództwa, które by w tym obszarze jednoznacznie działało. To jest taki pomysł na zaś, do przemyślenia.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, strona społeczna. Kto z panów chciałby? Tylko proszę się przedstawiać.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#AleksanderDargiewicz">Aleksander Dargiewicz, prezes Krajowego Związku Pracodawców – Producentów Trzody Chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#AleksanderDargiewicz">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Drodzy Państwo!</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#AleksanderDargiewicz">Dziękuję za udzielenie mi głosu. Chciałbym się podzielić taką refleksją. Zakładane koszty roczne programu zwalczania ASF z budżetu państwa to jest ok. 100 milionów zł, natomiast my jako branża szacujemy koszty czy straty, no, koszty straconych zysków na 2 miliardy zł rocznie. Stąd też coraz większa presja, żeby dokonać jakichś zdecydowanych działań i to przerwać.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#AleksanderDargiewicz">Pierwsza rzecz to jest zwiększenie presji łowieckiej tak, żeby transmisja wirusa w populacji dzików została przerwana poprzez rozrzedzenie tej populacji. Cały czas czekamy na to i tak naprawdę nie możemy się tego doczekać. Tu chciałbym zadać pytanie, bo nie jestem pewien… Czy w ramach polowań planowych jest możliwość odstrzału z broni z tłumikami? Jeżeli nie, to może warto to rozważyć, gdyż huk przy odstrzale powoduje rozpierzchnięcie się tych zwierząt, co utrudnia efektywność polowań.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#AleksanderDargiewicz">Druga rzecz to są przekosy. Wiadomo, że w czasie wegetacji roślin dziki znajdują się na polach i w związku z tym odstrzał jest bardzo utrudniony. Przekosy jak najbardziej ten problem mogłyby rozwiązać. Ale pod warunkiem, że rolnicy, którzy wykonają takie przekosy, dostaną odpowiednie odszkodowania. Nikt nie będzie chciał tego zrobić, nie mając zapewnionych rekompensat – może nie odszkodowań, ale właśnie rekompensat – za wykonanie przekosów. To są pasy, które po prostu są stracone, jeżeli chodzi o dochody rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#AleksanderDargiewicz">Kolejna rzecz. Same polowania to nie wszystko – potrzebne jest efektywne zbieranie padłych zwierząt, padłych dzików. Najefektywniejszą metodą jest zbieranie przy użyciu psów szukających. Mamy bardzo mało tych psów przeszkolonych, mamy bardzo mało przewodników, brakuje wizji, jak to rozwijać. Chodzi o to, żeby w każdym województwie, w którym ASF jest obecny, takich przeszukiwań dokonywano właśnie z psami. Tak że tyle z mojej strony. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WiesławRóżański">Wiesław Różański, Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WiesławRóżański">Wszyscy znamy piosenkę Andrzeja Rosiewicza „40 lat minęło”. Ja powiem tak: 10 lat minęło jak jeden dzień i oby nie było tak, że o kolejne 10 lat przedłuży nam się występowanie ASF. Żeby temu zapobiec, punkt pierwszy, trzeba wspomóc weterynarię. O tym pan przewodniczący powiedział. Zadaniem weterynarii jest koordynacja i nadzór nad bioasekuracją w przypadku ASF, a nie zwalczanie ASF wprost. Myślę też, że to jest dobry pomysł, żeby ustanowić pełnomocnika czy koordynatora takich działań, o czym pan przewodniczący powiedział, i wspomóc ministerstwo rolnictwa i inne ministerstwa, tj. MSWiA i Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Chodzi o to, żeby działać wspólnie, sprawniej i skuteczniej, tak aby ta taka apatia w przedsiębiorstwach, które ja reprezentuję, nie przedłużała się. Często się zdarza tak, że jak ASF, że tak powiem, zbliża się do zakładów, to zakłady są skutecznie wyłączane z eksportu. To są kwoty, o których wspominał kolega Dargiewicz. Takie są straty dla eksportu polskiej wieprzowiny, której nie możemy sprzedać ze względu na to, że jesteśmy w tych strefach z ograniczoną możliwością eksportu, pozamykani z powodu ASF. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#BartoszCzarniak">Bartosz Czarniak, Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „Polsus”. Bardzo dziękuję za udzielenie mi głosu.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#BartoszCzarniak">Ja mam pytanie. Jeżeli chodzi o kwestię koordynacji, to uprzedzili mnie tutaj pan przewodniczący i pan Wiesław. Mam pytanie do pana głównego lekarza weterynarii. Zauważyłem, że jest ogromna różnica w liczbie wynajdowanych dzików chorych na ASF czy też posiadających, jak to pan ładnie określa, materiał genetycznych wirusa… W związku z tym mam pytanie: czy w Unii Europejskiej jest jednolity sposób badania takich sztuk, czy też może po prostu ta liczba wynika z tego, że mamy inną metodologię badań? A jeżeli mamy inną metodologię badań, to czy nie warto byłoby tej metodologii badań ujednolicić z tą stosowaną w innych krajach Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#BartoszCzarniak">I druga rzecz, którą bym chciał poruszyć. Nie tylko w obszarze weterynarii, ale ogólnie w Polsce mamy taki problem, że co urząd, to inna interpretacja przepisów. Tak samo jest właśnie w weterynarii. Ja jestem hodowcą zwierząt. Materiał genetyczny trafia do gospodarstw właściwie w całym kraju, w całej Polsce, i zdarza się, że gospodarstwa leżące w takiej samej strefie zagrożenia ASF, tylko że w innym powiecie… Jedno gospodarstwo ma pozwolenie i może przyjąć ode mnie te zwierzęta, a drugie nie – ze względu na to, że nie posiadam jeszcze planu zabezpieczenia biologicznego gospodarstwa. Czy nie warto by było dodać do przepisów dotyczących zwalczania ASF preambuły, tak aby nie było tej różnorodności w interpretacji przepisów? Chodzi o taką jedną, ogólną interpretację. Łatwiej mieliby też lekarze powiatowi weterynarii, bo po prostu mieliby to czarno na białym i wiedzieliby, jak się zachowywać, i nie musieliby się bać ewentualnych konsekwencji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#RyszardBober">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#BogusławPrałat">Polski Związek Niezależnych Producentów Świń, Prałat Bogusław.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#BogusławPrałat">Chciałbym poruszyć temat hodowców trzody chlewnej. Mówimy tu o ASF i świniach, i dzikach, a niestety od 3 lat zapomina się o hodowcach trzody chlewnej. ASF jest chorobą zwalczaną z urzędu i wszyscy – i weterynaria, i hodowcy – musimy się do tego dostosowywać. Ale ASF wybija też polskich hodowców, nie tylko świnie. Od 3 lat rolnicy, którzy znajdują się w strefach ASF – mówię tu o strefie czerwonej lub strefie zagrożonej – nie otrzymują żadnych rekompensat za taniej sprzedane świnie. To jest choroba zwalczana z urzędu – kolejny raz można to powtórzyć – a rolnicy są zostawieni sami sobie. Jeżeli nic nie zrobimy, to wielkie koncerny, które i tak sobie dobrze radzą, będą się dalej rozwijać, a hodowcy, rolnicy, rodzinne gospodarstwa po prostu będą się zamykać. Tak samo jest, jeśli chodzi o ceny. W strefach czerwonych to jest minimum 20 gr do kilograma, a w strefach zagrożonych, kiedy gospodarstwo znajdzie się przykładowo 10 km od ogniska, ale nie z własnej winy… Mówimy tu o rolnikach, którzy spełniają wszystkie zasady bioasekuracji i nie ze swojej winy znajdują się 7 czy 6 km się od ogniska. Jeżeli ta strefa się wydłuży, to oni muszą sprzedawać świnie poniżej 1,50 zł/kg żywca. I ci rolnicy są zostawieni całkowicie sami sobie. Nie rozumiem, czemu państwo nie potrafi zadbać o to, żeby były rekompensaty. Często słyszę, że rolnicy nie potrafią wykazać straty zysku. Ostatnio rozmawiam na ten temat wielokrotnie… To powinna być pomoc nadzwyczajna. Jeżeli rolnicy są w takiej sytuacji, a ASF jest sytuacją nadzwyczajną, bo to nie jest sytuacja normalna… Musimy pomóc takim rolnikom, bo jeżeli nic nie zrobimy, to tych świń będziemy mieli coraz mniej, tych gospodarstw będziemy mieli coraz mniej. No ale faktycznie ASF też będziemy mieli coraz mniej.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#BogusławPrałat">Chciałbym tu zwrócić uwagę, że jedną z przyczyn tego, że mamy coraz mniej ognisk, jest praca weterynarii i praca rolników, którzy zwiększają bioasekurację. I ta praca rolników polega też na tym, że stada likwidują. Jeżeli nie będzie rolników, to nie będzie ASF w chlewniach, tak, ale czy nam zależy na tym, żeby polskich rodzinnych gospodarstw nie było? Jeżeli nic nie zrobimy, to ich nie będzie. My jako związek obliczyliśmy, że przez ostatnie 3 lata rolnicy w strefach trzecich, czerwonych, stracili ok. 40 zł na każdej świni. Proszę to sobie wyobrazić. Przecież rolnicy nie pracują na wielkich marżach. To doprowadza rolników do przeogromnych strat. A jeżeli, nie daj Boże, znajdą się w strefie… Teraz jesteśmy w takim okresie, że mamy nadzieję, że w tym roku tego ASF już nie będzie, ale, powiedzmy sobie szczerze, w przyszłym roku, w kwietniu czy w maju te ogniska mogą się zacząć pojawiać. Rolnicy wiedzą o tym, że jak, nie daj Boże, wpadną w taką strefę – ja naprawdę mam nadzieję, że w przyszłym roku nie będzie żadnych ognisk – to jeżeli mają zobowiązania lub sytuacja na rynku trzody, która jest, jaka jest… No, państwo dobrze wiedzą, że raz jest lepsza, raz jest gorsza. To oni zlikwidują stada i już nikt nie wróci do tej produkcji. Proszę, formalnie proszę o to, aby wprowadzono pomoc dla rolników, którzy znajdują się, znajdowali się i będą znajdowali się w strefie, w której dostają mniej za tuczniki. Bardzo ważna dla rolników jest stabilizacja. Stabilizacja, tj. rolnik musi wiedzieć, że jak w przyszłym roku wpadnie, nie daj Boże, ASF, to państwo mu pomoże. A na ten moment państwo pomaga tylko rolnikom, u których wpadł ten ASF, ale rolnikom w strefie czerwonej, trzeciej, państwo niestety nie pomaga. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#RyszardBober">I teraz otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#RyszardBober">Pan senator Zdzisław Pupa. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#ZdzisławPupa">Dziękuję, Panie Przewodniczący, za udzielenie mi głosu.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#ZdzisławPupa">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#ZdzisławPupa">Rzeczywiście temat ASF i walki z ASF jest niezmiernie istotny, ważny. Chciałbym tu poruszyć kilka kwestii.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#ZdzisławPupa">Chciałbym zwrócić uwagę m.in. na eksport ze strefy niebieskiej. Rzeczywiście jest z tym problem, Szanowni Państwo. Kiedy już rolnicy wyprodukują, odstawią mięso do zakładu, przedsiębiorca, który zajmuje się przetwórstwem mięsnym, ma problem z eksportem ze strefy niebieskiej. A strefa niebieska, przypomnę, jest strefą czystą, pozbawioną choroby ASF, do której trafiają zdrowe zwierzęta. Jednak przedsiębiorca nie może wyeksportować swoich produktów poza nasz kraj, bo przepisy Unii Europejskiej zezwalają… Niestety, to jest problem dosyć potężny i rzeczywiście wielu przedsiębiorców z tym się boryka. Należałoby w sposób racjonalny do tego podejść. Ale to jest temat, który trzeba podejmować również na forum Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#ZdzisławPupa">Wygląda na to, że populacja dzika – pan doktor, pan dyrektor, lekarz weterynarii zwrócił na to uwagę – jest coraz mniejsza. Pan tutaj wspomniał o tym, że należy doprowadzić do depopulacji dzika, do rozdrobnienia tej populacji. Jak pan doktor zauważył, 53 tysiące dzików zostało ustrzelonych sanitarnie, a plan to było 90 tysięcy. Świadczy to o tym – ja to widzę też u siebie w terenie – że pozyskanie dzików jest rzeczywiście jest coraz mniejsze. I świadczy to też o tym, że ta depopulacja następuje. Z tym się wiąże jeszcze raport Najwyższej Izby Kontroli, który był opracowany w 2017 r., związany właśnie z rozprzestrzenianiem się ASF, dotyczący wprowadzania właściwej bioasekuracji gospodarstw rolnych. Myślę, że ten temat… Należałoby popatrzeć na to w sposób syntetyczny, bo dzięki temu mielibyśmy być może właściwszy obraz sytuacji, jak również możliwości, które pozwoliłyby nam zapobiegać ASF.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#ZdzisławPupa">Zabrakło mi jednego. Pan doktor zwrócił uwagę na fakt, że u nas w Polsce zarażonych ASF było najwięcej dzików, bo 1 tysiąc 400 z haczykiem – tj. znalezionych, to udokumentowana liczba – i pan doktor stwierdził, że to jest największa taka liczba w Unii Europejskiej. Jednak wymienił pan również liczbę dotyczącą Łotwy, liczbę, która nie jest też mała, bo na Łotwie znaleziono ponad 400 sztuk takich dzików. Gdybyśmy to przyporządkowali do liczby mieszkańców albo powierzchni, to wtedy mielibyśmy inny obraz sytuacji i nie wypadlibyśmy tu jako kraj, w którym jest zbyt duża zachorowalność dzików na ASF. Myślę, że należałoby w jakiś sposób odnieść to do powierzchni, być może też liczby mieszkańców. Można by w ten sposób o tym mówić, ale myślę, że powierzchnia byłaby najbardziej adekwatna.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#ZdzisławPupa">Kolejny temat. Korzystając z obecności pana łowczego krajowego, powiem, nawiązując do dyskusji, która się już wywiązała, że jest niezmiernie konieczna, jak mi się wydaje, ścisła współpraca Polskiego Związku Łowieckiego z ministerstwem rolnictwa. Widzimy, co się dzieje w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Emocje w stosunku do związku łowieckiego są bardzo mocne, jest napięta atmosfera, a brak zrozumienia w ministerstwie środowiska podstawowych praw gospodarowania zasobami przyrodniczymi jest porażający – tak to nazwę – po prostu porażający. Wobec tego należałoby się zastanowić nad tym, czy… A związek łowiecki, przypomnę, wykonuje zadania państwa. Utrzymywanie liczebności poszczególnych populacji to jest zadanie państwa, wykonywane po to, żeby poszczególne gatunki mogły się właściwie rozwijać. Trzeba jeszcze zastanowić się nad jednym, tj. tym – i tu musi być decyzja polityczna obecnego rządu – żeby Polski Związek Łowiecki wyjąć spod kurateli ministerstwa klimatu i przekazać pod kuratelę ministerstwa rolnictwa. Ale, jak mówię, to decyzja, którą należy podjąć na szczeblu politycznym. To by doprowadziło do uspokojenia sytuacji w związku łowieckim, jak również do racjonalnego, że tak to nazwę, gospodarowania zasobami przyrodniczymi, bo o takie chodzi Polskiemu Związkowi Łowieckiemu i ministerstwu rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#ZdzisławPupa">Panie Dyrektorze – zwrócę się jeszcze do pana dyrektora i doktora – a co z rolą drapieżników w rozszerzaniu się ASF? Bo tutaj też mi się wydaje… No, nikt w Polsce jeszcze nie mówi, że drapieżniki też przyczyniają się do rozprzestrzeniania się ASF. Przecież jeżeli znajdzie się np. padły dzik, padłe zwierzę zakażone ASF, to lisy, wilki i padlinożerne ptactwo korzystają z okazji, a przy tym przenoszą chorobę na inne tereny. Wobec tego należałoby zastanowić się… Może nie czynić winnym za ASF – no i ofiarą – tylko dzika, ale popatrzeć tu również na ptactwo, które żywi się padliną, na dziki, na wilki, które również korzystają z tego łatwego dostępu do pokarmu. Mam propozycję, aby zwrócić uwagę właśnie na te elementy ze względu na to, że to jest istotny temat, jak myślę, i należałoby go podjąć celem rozwiązania problemów, które się pojawiły w naszym kraju i które są od dłuższego czasu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MaciejGórski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MaciejGórski">Wsłuchiwałem się w głos pana, który reprezentuje producentów. Szanowny Panie Ministrze, w ubiegłej kadencji trzy razy udało się dać dofinansowanie dla producentów trzody chlewnej do urodzonych prosiąt, dwa razy z funduszy covidowych, a raz z tytułu wojny na Ukrainie. Korzystając z tego, że pan minister Siekierski wiele lat był na salonach w Brukseli, może warto poprosić, żeby zabiegał o to, aby w strefach, gdzie jest ASF, było takie wsparcie do urodzonych prosiąt.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#MaciejGórski">To by może zatrzymało odpływ tych małych gospodarstw, rodzinnych gospodarstw, które mają cykl zamknięty w tych strefach. To symboliczne 100 zł byłoby pewne. To, jaka jest sytuacja rynkowa, najlepiej… W całym kraju, bo w całym kraju jest problem i ubywa gospodarstw. Zwróćmy uwagę, że są dopłaty do bydła, do kóz, do owiec, teraz i do koni, a do świń – nie. Świnie są dyskryminowane. Konstytucyjnie tego nie da się zrobić – to jest żart i nawiązanie do słów pana Serafina – ale taka jest prawda. Gdyby było takie dofinansowanie, jakie było od 2013 r., to mielibyśmy zupełnie inną sytuację wśród hodowców trzody chlewnej, bo to byłby pewny pieniądz, który zabezpieczyłby podstawowy byt gospodarstwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#RyszardBober">Czy ktoś z panów senatorów chciałby jeszcze zabrać głos w tym punkcie?</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JerzyChróścikowski">Bardzo cenię sobie wypowiedzi zarówno producentów, jak i przetwórców mięsa wieprzowego. Można tu powiedzieć szerzej… Zwracałbym tutaj uwagę, popierając wcześniejsze głosy, że trzeba zwrócić uwagę, jakie potężne są straty. To, że my mamy w tej chwili… A przecież pamiętamy, że mieliśmy kiedyś dwukrotną ilość trzody. Dzisiaj mamy połowę tego, bo stan trzody chlewnej to jest, jak państwo sami podajecie, 9 milionów. A to jest po prostu kwestia, powiedziałbym, bezpieczeństwa żywnościowego.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JerzyChróścikowski">I tutaj pytanie do pana ministra, bo odpowiedzi nie znalazłem w materiale, chyba że za szybko czytałem i przeoczyłem: ile faktycznie importujemy trzody? W przypadku warchlaków to mieliśmy już kiedyś udokumentowane i wiadomo było, ile warchlaków importujemy, ile mięsa, ile półtusz itd., bo ktoś ten rynek uzupełnia. Ale zarazem eksportujemy, w związku z tym mam pytanie: czy eksportujemy to, co najlepsze – bo często tak mówimy – a tzw. chłamy to sami jemy? No, to też jest pytanie, bo powinniśmy jeść to najlepsze. A powiem, że najlepsze mięso to jest w tych małych gospodarstwach – tylko że ich już prawie nie ma. No, chyba że będzie tak jak w Hiszpanii – 30 lat ASF, a po 30 latach tylko wielka hodowla, a małych gospodarstw już tam nie zobaczycie. Tak się stało w Hiszpanii. Ja bym nie chciał, żeby tak się stało w Polsce, bo my szczycimy się tym, że mamy najlepszą wieprzowinę, najlepsze wyroby, a tak naprawdę możemy stracić tę markę przez to, że zabraknie nam dobrego materiału. Możemy się nim pochwalić, ale u drobnych rolników, którzy potrafią jeszcze hodować tradycyjnie. To tam jest najlepszy produkt. Ja sam czasami mam szczęście kupić coś od rolnika, no i powiem, że to nieporównywalny materiał. Tego po prostu nie da się porównać do tego, który jest dzisiaj. Odnosimy się do zachodnich świń, ale nasze farmy też już są, jeżeli chodzi o rasy i metody hodowli, prawie takie same jak duńskie. Często brakuje mi tej naprawdę tradycyjnej hodowli, która do tej pory była, dzięki czemu można było mówić, że jesteśmy naprawdę wspaniałym eksporterem bardzo dobrego mięsa. Dzisiaj coraz mniej go widzimy, stąd apel i poparcie dla tych głosów rolników i przetwórców, żeby jednak rząd podjął działanie.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#JerzyChróścikowski">Kolega powiedział tu również o tym, że jednak za czasów Prawa i Sprawiedliwości wielokrotnie… Pan główny lekarz weterynarii pamięta, ile razy załatwialiśmy po prostu, żeby były rekompensaty. I były rekompensaty utraconych dochodów w ramach stref, które trzeba było dopłacić, bo cena to było 2… Do tego dochodziła jeszcze dopłata i jakoś to rekompensowała. A teraz słyszę tutaj przedstawiciela rolników, który mówi: po prostu nic nie ma. No, po prostu trzeba z tym, jak to mówią, się zmierzyć i postarać się dać szansę rolnikom, żeby chcieli hodować, bo w innym przypadku – to powiedział hodowca – niestety nie będą wchodzili w produkcję, a to już świadczy o tym… No, nie chciałbym, żebyśmy doszli do modelu hiszpańskiego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Błaszczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzemysławBłaszczyk">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PrzemysławBłaszczyk">Będzie krótko. Ja też się podpisuję pod słowami moich przedmówców o wsparciu dla producentów trzody chlewnej. Bardzo ekspresyjnie zapowiadał to pan minister Kołodziejczak, mówiąc, że zmieni się sytuacja, jeśli chodzi o trzodę chlewną, jeżeli będzie zmiana władzy. Myślę, że to jest duże zobowiązanie do tego, żeby tak się stało. W jakiś sposób była krytykowana nasza pomoc, mówiono, że to jałmużna, że muszą być rozwiązania systemowe, dlatego myślę… No, nie my, ale rolnicy na takie rozwiązania na pewno czekają.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PrzemysławBłaszczyk">Mam jedno pytanie do głównego lekarza weterynarii. Jakie były przyczyny niewypłacenia odszkodowań w tych przypadkach, które pan doktor tutaj przedstawił? Mógłby pan wskazać, dlaczego ci rolnicy nie dostali takiego odszkodowania? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#RyszardBober">Rzeczywiście ASF jest problemem, inaczej sytuacja by się uspokoiła i wówczas rolnicy na pewno by starali się wrócić do hodowli i uwierzyć w to, że działalność rolnicza, hodowla i chów trzody chlewnej będą przynosiły takie profity, które pozwolą im na tym rynku zaistnieć i zafunkcjonować. Wsparcie pewnie jest konieczne, to nie ulega wątpliwości. Każdy chciałby je otrzymywać w sytuacjach krytycznych, wtedy, kiedy do takich sytuacji dochodzi. Rzeczywiście podzielam pogląd… Dziękuję głównemu lekarzowi weterynarii, dziękuję leśnikom, łowczemu krajowemu za podjęty trud, za tę walkę. To jest naprawdę wyzwanie, które stoi przed nami wszystkimi.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#RyszardBober">A ten problem, niestety, narasta. Populacja dzików, bo dzik jest wektorem tego wszystkiego… Nosicielem, przepraszam, wektorów mamy więcej. Ale powiem coś, odwołując się do własnego przypadku. Kiedy był oprysk rzepaku, naliczono 15 małych z 2 lochami, a kiedy koszono kukurydzę, wyskoczyło 18 takich już ładnych dzików plus 3 lochy. I to jest problem. Mówimy, że populacja dzika jest w Polsce mała. Myślę, że nie do końca. Jednak koła łowieckie, które realizują odstrzał, strzelają niemało, a populacja jest nadal bardzo, bardzo duża. Nie wiem – do pana Eugeniusza się zwracam – czy rzeczywiście te plany są realne, czy kiedy koła łowieckie występują o odstrzał na swoim obwodzie do polowań, to wyliczony jest stan autentyczny i proporcjonalny odstrzał do populacji tego dzika? Bo jeżeli nie zabezpieczymy tego od tej strony, to będzie coraz mniej rolników chętnych do prowadzenia działalności w kierunku chowu i hodowli trzody chlewnej. Rzeczywiście jest tak, że ponad 9 milionów to jest drastycznie mało. Co prawda spada spożycie wieprzowiny i zmienia się trochę konsumenckie podejście w ogóle do mięs i do przetworów z mięs, ale mimo wszystko jest grupa osób w Polsce, która chce mieć golonkę, schabowego i porządne polskie przetwory na stole. Jeżeli tego nie zrobimy, to rzeczywiście… Ale nie wywieszajmy białej flagi.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#RyszardBober">Wierzę w to, Panie Ministrze, że od strony bioasekuracji środki są zapewnione i kto o nie występuje, ma możliwość ich uzyskania. Bioasekuracja jest ważna, ale czynnik ludzki jest chyba w tym wszystkim najważniejszy. Ze sprawozdania wynika jednoznacznie, jak duży jest wkład, ile wysiłku się wkłada w uświadamianie społeczeństwa o tym problemie, począwszy od lekarzy po rolników i we współpracy z myśliwymi.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#RyszardBober">Poprosiłbym pana ministra, aby się odniósł do uwag, które padły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JacekCzerniak">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JacekCzerniak">Było konkretne pytanie o warchlaki. Jest to rząd od 6,5 miliona do 7 milionów, zależy od lat. Z kolei ubój to jest ok. 18 milionów w 2 cyklach, więc można zobaczyć, jaka to jest skala.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JacekCzerniak">Co do bioasekuracji – oczywiście w 100% refundujemy. Wiem, że są problemy, bo pomoc de minimis dla Polski się wyczerpała. Komisja pracuje nad tym, żeby to zwiększyć, więc każdy tutaj otrzyma tę refundację, zwrot.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JacekCzerniak">Temat rekompensat utraconych dochodów jest często poruszany. My analizujemy to. Jest to taka pewnego rodzaju sytuacja, że rzeczywiście ci rolnicy, producenci czy hodowcy, którzy mają utracone dochody… No, w jakimś sensie ta pomoc powinna być, ale to rozważamy. Dzisiaj tak konkretnie nie odniosę się do tego.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JacekCzerniak">Prosiłbym, aby pan doktor, jeżeli można… Bo poruszano kwestie dotyczące głównego lekarza weterynarii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#KrzysztofJażdżewski">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#KrzysztofJażdżewski">Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#KrzysztofJażdżewski">Jeśli chodzi o pytanie pana Bartosza ze związku „Polsus”, czy jest jednolity sposób badania materiału genetycznego afrykańskiego pomoru świń w laboratoriach w Unii Europejskiej, bo być może rzeczywiście nasze metody są bardziej czułe – tak rozumiem intencję tego pytania – niż u innych, to pragnę poinformować, że na terenie Unii Europejskiej posługujemy się jedną metodologią wykrywania wirusa czy materiału genetycznego wirusa afrykańskiego pomoru świń. Wszystkie laboratoria muszą działać w tym samym systemie i wszystkie laboratoria posługują się metodą opracowaną przez laboratorium referencyjne Unii Europejskiej w Valdeolmos w Hiszpanii. Tak więc nie stosujemy tutaj innych metod.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#KrzysztofJażdżewski">Kolejna kwestia to dość ogólnie podane pytanie o interpretację powiatowych lekarzy weterynarii, żeby była równa w całej Polsce. To znaczy mogą być jakieś sprawy mocno szczegółowe… Nie da się wszystkiego ująć w ramy instrukcji. Z drugiej strony, jak to mówią, są 2 szkoły. Jeżeli wszystko uregulujemy tak co do centymetra i nie zostawimy żadnego marginesu swobody, to wtedy też czasami może wystąpić sytuacja, że te sztywne reguły, które my ustawimy, będą trudne do realizacji, bo życie jest znacznie bogatsze niż nasze regulacje. I jakieś poszczególne sytuacje mogą powodować, że tak naprawdę też będziemy mieli problem, bo nie będziemy wykraczać poza określone reguły. Jednak rzeczywiście tak jest… Bo tutaj pan wspomniał o kwestiach przemieszczania lub zakazu przemieszczania w przypadku braku posiadania planu bioasekuracji. Istotnie przepisy są tutaj akurat dość jasne, to znaczy ten, kto nie ma planu bioasekuracji, nie może przemieszczać świń. I jeżeli ktoś na to zezwala… No, powiedzmy, że na razie na to spuścimy zasłonę milczenia, bo to nie jest miejsce, żeby rozważać, czy ktoś gdzieś się tam pomylił, czy nie. Ale oczywiście, jeżeli będą sugerowane przez związki jakieś konkretniejsze kwestie, jakieś konkretne zagadnienia, które powinniśmy uregulować, to my oczywiście jesteśmy otwarci na to. Wielokrotnie zresztą pracowaliśmy zarówno z „Polsus”, jak i z „Polpig” w takich sytuacjach, wspólnie opracowaliśmy cały program bioasekuracji, Szanowni Państwo. Tak więc możemy powiedzieć, że odnieśliśmy tutaj spory sukces, bo ta współpraca jest, Szanowni Państwo, i możemy to kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#KrzysztofJażdżewski">Jeśli chodzi o kwestie poruszane przez pana senatora Pupę, to rzeczywiście jest tak, że może nie jest niemożliwe wysyłanie mięsa poza terytorium Polski ze strefy niebieskiej… Nie ma tu żadnych problemów w obrębie Unii Europejskiej, powiem więcej, znakowane owalnym znakiem jest również mięso ze strefy różowej, tutaj też nie ma żadnych problemów. Ale niestety są kraje, które, jakąkolwiek strefę utworzymy na terytorium Polski, od razu ją eliminują z eksportu. Prosty przykład. Mamy na dzień dzisiejszy zakaz wywozu mięsa wieprzowego do Korei ze strefy pierwszej, z tej niebieskiej, pomimo iż jest to strefa wolna, i żeby przywrócić możliwość takiego eksportu, Szanowni Państwo, wypełniamy kwestionariusz liczący kilkadziesiąt pytań, a prawdopodobnie to będzie musiało się skończyć jeszcze jakąś dodatkową wizytacją. Tak więc te państwa – negocjujemy z nimi, ale to są suwerenne decyzje władz tych państw – bardzo często wykorzystują taką możliwość, żeby nie pozwalać na import ze stref innych niż wolne. Będąc na szczęście w Unii Europejskiej, mamy cały czas ten rynek otwarty, bo inaczej to by to było troszkę bardziej skomplikowane; mówię tutaj o krajach trzecich. Nawet Wielka Brytania, Szanowni Państwo, stawia coraz więcej barier eksportowi polskiej wieprzowiny na swoje terytorium, i tworzy coraz bardziej restrykcyjne przepisy, jeśli chodzi o import produktów rolno-spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#KrzysztofJażdżewski">Kolejna kwestia. Ma pan rację, Panie Senatorze, oczywiście. Przedstawiałem po prostu dane, które są bezwzględne. Tak więc my mamy ponad 1 tysiąc 400 ognisk. Na Łotwie jest ich nie 400, tylko 648, więc prawie połowa tego, ale Łotwa jest kilkakrotnie mniejsza od Polski. Ale też proszę zauważyć, że na Łotwie od 2014 r. jest afrykański pomór świń i tak samo mają potężny problem ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń u dzików, mimo iż tam praktycznie całe terytorium jest objęte różową strefą, tam już praktycznie nie ma strefy niebieskiej czy też białej. Co gorsza, my to też, niestety, obserwujemy na wschodzie Polski. Idzie kolejna fala. Jest tak, że przez rok, 2–3 lata tych ognisk u dzików jest bardzo mało, dosłownie można je policzyć w dziesiątkach w ciągu roku, a później w którymś roku, kiedy nowa metapopulacja tych zwierząt się rodzi, okazuje się, że to są zwierzęta zupełnie nieodporne na afrykański pomór świń. A źródło wirusa nadal jest w środowisku. I ta nowa metapopulacja rośnie, bo wirus przestał już działać, myśliwi nie mieli już na co polować, odnawia się, aż nagle – z reguły w trzecim, czwartym roku po wniknięciu wirusa i po uspokojeniu sytuacji – mamy nowe fale. I to samo się dzieje, Szanowni Państwo, również w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#KrzysztofJażdżewski">Rola drapieżników w rozprzestrzenianiu afrykańskiego pomoru świń. Tu mamy 2 aspekty, Szanowni Państwo. Ten wirus jest bardzo wrażliwy, jeśli chodzi o odczyn kwasowy, mniej więcej od 3,7–3,8 pH. Odczyn pH, czyli kwasowość żołądka, kwasu żołądkowego u zwierząt mięsożernych to jest ok. 3 pH, czyli jeśli ten wirus jest w zjadanym materiale, to musi zginąć w żołądku, nie przepasażuje się przez przewód pokarmowy i nie zostanie wydalony. Tak więc jedyna możliwość roznoszenia go przez mięsożerne zwierzęta czy przez dzikie ptaki to jest tak naprawdę mechaniczne przeniesienie, to znaczy trzeba wziąć kawał tej zakażonej tkanki i ją przenieść na określoną odległość, z tym że tutaj też musimy pamiętać… Ja akurat nie jestem jakimś specjalistą w tej dziedzinie, ale nie wydaje mi się, żeby w przypadku zwierząt mięsożernych było tak, żeby one przenosiły całe tusze lub ich części na jakieś znaczne odległości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#ZdzisławPupa">Jeżeli mogę, Panie Dyrektorze, to tylko coś dopowiem. Na tej sali – no, może nie na tej sali, ale w Senacie – najpierw uczono nas, że ten wirus ASF żyje praktycznie 21 dni, później tłumaczono, że pół roku, że przeżywa w kościach czy w innych częściach. Problem polega na tym, że przecież drapieżniki przenoszą… Mówiono też, że przenosi się tego wirusa na ubraniu, na czymkolwiek. To pod tym kątem zapytałem, czy np. ptactwo czy inne drapieżniki, np. czteronożne, choćby wilk czy lisy, przenoszą wirusa choćby nawet na sierści, na kończynach. No, na tej zasadzie, w tym duchu. I dlatego o tym mówię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KrzysztofJażdżewski">Nie ma między nami różnicy zdań, Panie Senatorze, tylko, tak jak mówię, jeżeli jest coś przenoszone, to jest przenoszone mechanicznie, no i oczywiście to oznacza też, że z reguły na niezbyt duże odległości. To znaczy, jeżeli my odkrywaliśmy sytuacje, w których stwierdzaliśmy wirusa często 80 czy 70 km od pierwotnych ognisk, to z reguły to nie były ani ptaki… Który ptak przeniesie w dziobie jakiś większy kawałek tkanki i go upuści 60 km czy 70 km dalej? Ptak tudzież wilk? Lisy oczywiście potrafią przemierzyć spory dystans dzienny, nawet 50 km, ale na pewno nie z jedzeniem w pysku. To też trzeba brać pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#KrzysztofJażdżewski">No i ostatnie pytanie, jakie odnotowałem sobie do inspekcji, o to, jakie były przyczyny niewypłacenia odszkodowań w przypadku tych 9 gospodarstw. Tutaj, Wysoka Komisjo, mamy sytuację następującą. Przepis art. 49 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt, który mówi o wypłacaniu odszkodowań, bardzo wyraźnie wskazuje, że stwierdzenie uchybień związanych z bioasekuracją, które są regulowane prawnie, czyli albo w rozporządzeniach unijnych, albo w rozporządzeniu polskim, powoduje, że już stwierdzenie jednego uchybienia oraz stwierdzenie uchybienia w zakresie rejestracji i identyfikacji zwierząt, powoduje, że powiatowy lekarz weterynarii nie ma prawa wypłacić odszkodowania. I to jest rzeczywiście przepis, który bardzo silnie oddziałuje na takie sytuacje, ponieważ to nie jest tak, że lekarz powiatowy ma złą wolę. On po prostu nie ma prawa wypłacić odszkodowania w przypadku stwierdzenia niespełnienia wymagań dotyczących bioasekuracji, związanych z prawem, z regulacjami prawnymi, albo dotyczących identyfikacji lub rejestracji zwierząt. I często dochodzi do sytuacji, w której np. brak w księdze rejestracji stada może powodować niewypłacenie odszkodowania. W nowej ustawie, która jest obecnie tworzona w ministerstwie rolnictwa, chcemy uwzględnić ten aspekt i podzielić sankcje związane z niewypłaceniem odszkodowania na kilka grup właśnie w taki sposób, żeby niespełnienie jednego wymogu prawnego nie powodowało całkowitego obcięcia odszkodowania, tylko jego odpowiedniego procentu. Tak więc widzimy ten problem i czujemy, że to dzisiaj czasami może być troszkę dyskryminujące dla części producentów i może ich bardzo boleśnie uderzać po kieszeni. Tak że obecnie ten projekt ustawy jest procedowany i chcemy to poprawić.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#KrzysztofJażdżewski">Ostatnie pytanie. Mam nadzieję, Panie Senatorze… Mówię to do pana przewodniczącego Chróścikowskiego, bo się znamy długie lata. Mam nadzieję, że jak zakupił pan sobie to lepsze mięso, to z rolniczego handlu detalicznego albo z działalności lokalnej lub ograniczonej…</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#KrzysztofJażdżewski">…a nie np. z uboju na użytek własny, bo to by było troszeczkę poza przepisami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Chciałem bezpośrednio…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#RyszardBober">Podzielił się ze mną i pokazał kwit, wszystko było na legalu.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#RyszardBober">Ale ja prosiłem, żeby się zgłaszać wtedy, jak otwierałem dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, w drodze wyjątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MariuszGołębiowski">Krótko, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MariuszGołębiowski">Ja chciałbym spytać o kilka rzeczy, m.in. o tę cenę 7 zł. U nas jest taka cena skupowa. Jaka jest średnia cena unijna? Czy my mamy takie informacje?</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#MariuszGołębiowski">W sprawie rynku chciałbym spytać, czy szanowni państwo biorą pod uwagę taką analizę… Czy mają państwo takie dane, które mogłyby pomóc określić, ile jest w Polsce tuczu nakładczego, czyli tego tuczu, który zlecają zachodnie koncerny naszym rolnikom. No, to jest dzierżawa. Jaki to jest procent? Czy ARiMR ma takie dane? Bo tu chodzi o nasz rynek. Mowa o 9 milionach sztuk. Ile z tych 9 milionów sztuk to tucz nakładczy? Polski rolnik jest tylko dzierżawcą, prowadzi taką usługę, a zgłasza to do ARiMR jako własne sztuki i korzysta oczywiście z różnych form dofinansowania. Myślę, że to jest bardzo niekorzystne, bo ten rynek się cały czas kurczy, coraz mniej trzody chlewnej hodujemy w Polsce. Jaki to miało wpływ – chodzi mi o ten tucz nakładczy, to trwa co najmniej od kilkunastu lat – na to, że liczba świń się zmniejsza? Bo to jest dla nas bardzo ważna informacja. Czy coś takiego, takie rejestry i analizy, państwo prowadzicie?</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#MariuszGołębiowski">Jeśli chodzi o ASF, to chciałbym… O rynku powiedziałem, a jeśli chodzi o ASF, to chciałbym zwrócić uwagę… Oczywiście potwierdzam zdanie Wieśka, że weterynaria nie powinna być w takim stopniu używana do zwalczania ASF. My, rolnicy, uważamy, że ona powinna mieć inną funkcję, inaczej działać. ASF nie jest zagrożeniem dla ludzi, to już wiemy na pewno.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#MariuszGołębiowski">I jeszcze jedna kwestia. My powinniśmy jak najmniej – zwłaszcza teraz, po tylu latach – mówić w ogóle o ASF. Bo im więcej mówimy o ASF, tym więcej pożywki mają ci, co chcieliby, żeby trzoda chlewna była hodowana w mniejszej skali w naszym kraju. No, i nie napuszczajmy na siebie rolników i myśliwych. Musi być symbioza między rolnikami i myśliwymi, a my dajemy się bardzo często napuszczać na siebie przez te organizacje, przez tych tzw. zielonych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#RyszardBober">Czy pan minister chce się odnieść do tych wszystkich głosów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JacekCzerniak">Bardzo serdecznie dziękuję za tę dyskusję, za podpowiedzi. Te wszystkie głosy będziemy brać pod uwagę w dalszym toku prac. O, tak powiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#RyszardBober">Zanim zakończę rozpatrywanie tego punktu, skieruję pytanie do panów senatorów. Myślę, że w imieniu komisji wystąpię do premiera, tak jak było powiedziane, o ustanowienie osoby koordynatora do spraw zwalczania… A co do wniosku pana senatora Pupy, to zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: To nie był wniosek, tylko głos w dyskusji.)</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#RyszardBober">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Głos w dyskusji.)</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#RyszardBober">Głos w dyskusji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#ZdzisławPupa">To nie był wniosek, tylko mój głos w dyskusji. Ja myślę, że to należałoby…</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Wybrzmiał bardzo jednoznacznie, Panie Senatorze.)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#ZdzisławPupa">Jeżeli nie można zmienić ministra klimatu, który nie rozumie podstawowych spraw przyrodniczych…</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: No dobra, nie brnijmy.)</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#ZdzisławPupa">…no to trzeba po prostu podjąć inną decyzję, czyli przenieść to pod jurysdykcję ministerstwa rolnictwa. I to wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#RyszardBober">Zapraszam do gabinetu, porozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo za przedstawioną informację i za debatę. Dziękuję stronie społecznej.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#RyszardBober">Powracamy do punktu drugiego.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#RyszardBober">Panie Mecenasie, jesteśmy gotowi, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#RyszardBober">A pan senator, premier Pawlak te poprawki przejmuje, tak?</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#komentarz">(Senator Waldemar Pawlak: Jeszcze nie wiem. Najpierw chcę usłyszeć…)</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#RyszardBober">Proszę, Panie Mecenasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#SławomirSzczepański">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#SławomirSzczepański">Panowie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#SławomirSzczepański">W toku uzgodnień, rozmów z przedstawicielami Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi okazało się, że zakres ewentualnych poprawek, które odpowiadałyby materii zgłoszonej przeze mnie w uwadze pierwszej, pociągałby za sobą de facto konieczność…</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#RyszardBober">Panie Mecenasie, może 2 minuty przerwy technicznej? Bo widzę, że jest małe zamieszanie.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Senator Marcin Karpiński: Ale jeżeli można, to rozpatrzmy to w miarę szybko, Kolego Przewodniczący, bo my jeszcze inne zajęcia mamy.)</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#SławomirSzczepański">Jeżeli chodzi o te wyjaśnienia, uzgodnienia, których miałem szansę dokonać w przerwie z państwem z ministerstwa, to wychodzi na to, że materia, która dotyczy wpisywania do rejestru tych kół gospodyń wiejskich z art. 34a i art. 34 ust. 4a z przepisu przejściowego, a która wskazuje na nadmierne uprzywilejowanie tych kół gospodyń wiejskich w stosunku do innych… Mówimy o sytuacji, w której jedne koła gospodyń wiejskich będą mogły w nieograniczonym czasie wystąpić z wnioskiem o wpisanie do rejestru, a uprawnienia takiego nie będą miały inne koła gospodyń wiejskich. Budzi to wątpliwości konstytucyjne, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#SławomirSzczepański">Niemniej uwzględnienie jakiejś poprawki w zakresie ustawy o kołach gospodyń wiejskich nie jest tak oczywiste, tak proste, ponieważ wymagałoby to większych zmian, które mogłyby być uznane za wykraczające poza zakres regulacji, do których Senat może zgłosić poprawkę. Chodzi tutaj głównie o kwestię art. 4 ust. 1, o którym rozmawialiśmy w kontekście art. 9 ust. 1 i 3 ustawy o kołach gospodyń wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#SławomirSzczepański">Państwo powiedzieli, że na obecnym etapie trwają już przygotowania do zmiany ustawy o kołach gospodyń wiejskich w szerszym zakresie, co pozwoliłoby również wyeliminować to nadmierne uprzywilejowanie kół gospodyń wiejskich, o których mowa w art. 34 i art. 34a, w stosunku do innych kół gospodyń wiejskich. Poza tym państwo mnie zapewnili, że jeżeli chodzi o sytuację, w której oprócz tych kół gospodyń wiejskich z art. 34 i art. 34a wniosek złożyłyby również inne koła gospodyń wiejskich, no to nie ma takiego niebezpieczeństwa, że… Ponoć te koła gospodyń wiejskich będą miały szansę uzyskać wpis do rejestru na bazie przepisów art. 9 ust. 1 i 3. Nawet jeżeli będzie taka sytuacja, że wniosek złożony przez pierwsze koło gospodyń wiejskich nie będzie spełniał wymagań prawnych, a swój wniosek złoży następne koło gospodyń wiejskich, inne niż to z przepisu przejściowego, to ono również będzie brane pod uwagę, będzie mogło być wpisane do rejestru. Ja przyjmuję to do wiadomości. Mam nadzieję, że tak faktycznie będzie.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#SławomirSzczepański">W związku z tym ja tutaj nie zaproponuję żadnej poprawki. No, nie wypracowaliśmy jej z uwagi na to, o czym powiedziałem. Zakładam, że te wszystkie problemy będą, tak jak państwo mnie tutaj zapewniali, uwzględnione w noweli, nad którą toczą się prace.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#SławomirSzczepański">Jeżeli zaś chodzi o ewentualną poprawkę z uwagi drugiej, czyli poprawkę do art. 34a, no to tutaj doszliśmy do wniosku, że art. 34a właściwie nie powinien uwzględniać odwołania do przepisów ust. 4c i 4b w art. 34. Tutaj jak gdyby błędnie uwzględniono odwołanie do ust. 4a w art. 34, czyli do tego przepisu, który stanowi, że do kół gospodyń wiejskich działających na podstawie przepisów dotychczasowych ograniczenia określone w art. 4 ustawy – tutaj mówi się, że na terenie jednej wsi siedzibę może mieć tylko jedno koło gospodyń wiejskich – nie powinny mieć zastosowania. Chyba po prostu błędnie uwzględniono ten ust. 4a, więc tak naprawdę w pkcie 6 trzeba nie tyle uwzględnić ust. 4c i 4b, ile skreślić ust. 4a. Wówczas zmiana art. 34a ust. 1 ograniczałaby się, inaczej niż w przypadku obecnego przepisu, tylko do uwzględnienia ust. 8 w art. 34, czyli tego przepisu, który stanowi, że koła gospodyń wiejskich, o których mowa w art. 34 ust. 1, działające na podstawie dotychczasowych przepisów, nie tracą statusu społeczno-zawodowej organizacji rolników. A więc jeżeli któryś z panów senatorów zechce przejąć poprawkę zaproponowaną przeze mnie w uwadze drugiej, to powinna ona stanowić, że w art. 1 w pkcie 6 skreśla się wyraz „4a”. I to wszystko. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#RyszardBober">A te kolejne? Chodzi mi o te 4 kolejne, które są jako… Czy one przechodzą do…</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: To tylko jedna…)</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#RyszardBober">Tylko ta jedna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#SławomirSzczepański">Nie, nie, tylko ta jedna, dlatego że, tak jak wskazałem wcześniej, pozostałe kwestie będą przez państwa uwzględnione w szerszej noweli, która ponoć ma zapewnić, że te organizacje, te koła gospodyń wiejskich, o których mowa w art. 34 i 34a, nie będą nadmiernie uprzywilejowane w stosunku do pozostałych kół gospodyń wiejskich. No, nie będzie takiej sytuacji, że 2 grupy kół gospodyń wiejskich będą mogły uzyskać wpis do rejestru w każdym czasie, nawet jeżeli w rejestrze jest wpisane inne koło gospodyń wiejskich, a inne koła gospodyń wiejskich już nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan premier Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WaldemarPawlak">A czy nie można tego wyprostować w tej ustawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#SławomirSzczepański">Czy można to wyprostować, tak?</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Senator Waldemar Pawlak: No tak.)</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#SławomirSzczepański">Z tego, co usłyszałem od państwa z ministerstwa środowiska, Panie Senatorze…</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Rolnictwa.)</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#SławomirSzczepański">Rolnictwa, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#SławomirSzczepański">…Wynika, że to wymaga większych zmian w ustawie o kołach gospodyń wiejskich, począwszy od – ale to już jest decyzja merytoryczna, polityczna – tego właśnie art. 4 ust. 1, który przewiduje, że na terenie jednej wsi siedzibę może mieć tylko jedno koło gospodyń wiejskich. A więc większa liczba zmian, zmian w szerszym zakresie… Chodzi o art. 4 ust. 1, ale trzeba byłoby też dokonać odpowiednich zmian w art. 9 ust. 1, zadbać o odpowiednie przepisy przejściowe. Tutaj zachodzi takie ryzyko, że coś zostanie pominięte, no a, tak jak mówię, państwo powiedzieli, że w ministerstwie rolnictwa trwają prace nad szerszą zmianą ustawy o kołach gospodyń wiejskich. Ponoć będzie to tam uwzględnione w sposób kompatybilny.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#SławomirSzczepański">A jeśli chodzi o te propozycje, które ja chciałem, Panie Senatorze, przedstawić, no to państwo powiedzieli, że one nie byłyby w tym momencie poprawne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WaldemarPawlak">A czy nie można pójść dalej i zamiast zajmować się tymi szczegółowymi odniesieniami, po prostu skreślić te przepisy, które mówią właśnie o tym, że w jednej wiosce może być tylko jedno koło? Ja bym po prostu to skreślił i nie byłoby problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#SławomirSzczepański">To oczywiście jest już decyzja państwa senatorów. Ja jednak słyszałem, że takie skreślenie wiązałoby się z innymi konsekwencjami. O tym powie może pan minister.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#SławomirSzczepański">Oczywiście jest też pytanie… Bo tutaj padł taki zarzut, że zmiana, o której rozmawiamy, czyli skreślenie art. 4 ust. 1, mogłaby być potraktowana jako wykroczenie poza zasadę trzech czytań. No, Senat tą poprawką wykroczyłby poza zakres przedmiotowy ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WaldemarPawlak">To poproszę, żeby pan minister się odniósł do tego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#WaldemarPawlak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. Pan minister, jak rozumiem, to ustali i…</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: Jeżeli mogę, to poproszę, żeby pan mecenas…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PawełMałaczek">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PawełMałaczek">Tak jak wskazywał pan mecenas Szczepański, w mojej ocenie poprawka polegająca tak naprawdę na uchyleniu art. 4 ust. 1 będzie niewystarczająca do wprowadzenia takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PawełMałaczek">Poza tym taka poprawka w mojej ocenie wykraczałaby poza zakres tej ustawy. Przepisu art. 4 ust. 1 ta ustawa w ogóle nie dotyka.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PawełMałaczek">W naszej ocenie konieczne byłoby również dokonanie korekt w art. 9 ust. 1 i 3. Prawdopodobnie należałoby też dokonać korekt w art. 23a ustawy, który dotyczy pomocy udzielanej kołom gospodyń wiejskich. Ponadto należałoby wprowadzić – prawdopodobnie, choć tego w tym momencie nie jesteśmy w stanie ocenić – zmiany w art. 34 i art. 34a. To byłaby naprawdę bardzo głęboka zmiana tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#RyszardBober">Zatem rekomendacje są takie, żeby przyjąć ustawę bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Nie, z jedną poprawką.)</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Senator Stanisław Pawlak: Ja mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#StanisławPawlak">Panie Przewodniczący, obowiązująca ustawa z 2018 r. była powszechnie krytykowana na obszarach wiejskich. Ja mam pytanie do ministerstwa, do pana ministra: dlaczego nie zabraliście się do tworzenia nowej ustawy, która by rozwiązywała te wszystkie problemy, o których tu dzisiaj bardzo długo dyskutujemy, tylko poprawiacie coś, co się nie nadawało do stosowania?</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#StanisławPawlak">I druga część tego pytania. No, słyszę, że ma być kolejna nowelizacja tej ustawy. I co, długo będziemy tak brnąć? Co roku będziemy coś zmieniać, żeby się komuś przypodobać? Dlatego nie wiem, czy poprę tę ustawę, jeżeli nie usłyszę jednoznacznej odpowiedzi ministerstwa, że rząd pracuje nad nową ustawą, która ureguluje te sprawy na polskiej wsi. Bardzo bym chciał uzyskać jednoznaczną odpowiedź w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: Bardzo proszę, Pani Dyrektor.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#SylwiaStaniuk">Szanowna Komisjo! Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#SylwiaStaniuk">Oczywiście mamy na uwadze, że ustawa o kołach gospodyń wiejskich wymaga dużo szerszych zmian niż te, nad którymi procedujemy. W tym procesie legislacyjnym skupiliśmy się tak naprawdę na podstawowych zmianach, które pozwolą nam szybko wypłacić pomoc tym kołom gospodyń wiejskich, które tej pomocy były przez te wszystkie lata pozbawione. I to jest priorytetowy cel tego procesu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#SylwiaStaniuk">Niemniej już teraz gromadzimy materiał – zresztą ten materiał samoistnie się gromadzi – do szerokiej nowelizacji. No, o tym mówiliśmy już na posiedzeniu sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Już wtedy zobowiązaliśmy się do przeprowadzenia głębszych korekt. Myślę, że to będzie całkiem duża zmiana, duży proces legislacyjny. Mamy świadomość, że te potrzeby rzeczywiście są ogromne.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#SylwiaStaniuk">Tak że od niczego się nie odżegnujemy, liczymy na państwa wsparcie w tym procesie. Rozmawiamy ze wszystkimi stronami i naprawdę jesteśmy już gotowi do podjęcia kolejnego procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#RyszardBober">Czy jest zgoda na…</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mogę zadać jedno pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#RyszardBober">Ale zamknęliśmy już procedurę, w której państwo mogliście zabrać głos. Teraz jest już debata nad poprawkami. W tym momencie naprawdę nie ma płaszczyzny, żeby ktokolwiek poza panami senatorami i stroną rządową zabierał głos.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#RyszardBober">Czy jest zgoda ministerstwa na to, co proponuje pan legislator, czyli na to, żeby ten jeden punkt…</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Skreślić „4a”.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JacekCzerniak">Szanowny Panie Przewodniczący, odpowiedź przedstawimy jutro na posiedzeniu plenarnym. Dzisiaj podtrzymuję jednak – bo takie mam upoważnienie – moją prośbę dotyczącą tego, żeby tę ustawę przyjąć bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#RyszardBober">Ale ja, Panie Ministrze, muszę mieć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JerzyChróścikowski">To ja przejmuję tę poprawkę. Zgłaszam tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WaldemarPawlak">Ja chciałbym powiedzieć, że też mogę przejąć propozycję pana mecenasa. Proponuję, żebyśmy ją przegłosowali w komisji.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: No dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WaldemarPawlak">Rozumiem, że te uwagi i tak zostały zminimalizowane. Ja bym jeszcze zastanowił się nad tym, czy również w tej drugiej sprawie nie zaryzykować przyjęcia poprawki, którą pan mecenas zaproponował. Jutro przeanalizowalibyśmy te przepisy na spokojnie i ewentualnie, gdyby się okazało, że są jakieś istotne przeszkody, zdążylibyśmy tę poprawkę wycofać.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#WaldemarPawlak">Ale wydaje się, że… No, czekaliśmy prawie rok na te zmiany. Zwróciłbym też uwagę na taki aspekt, że w samej ustawie mówi się o pewnym dualizmie osobowości prawnej. Otóż osobowość prawną nabywa się przez wpis do rejestru ARiMR, ale jeżeli koło gospodyń wiejskich ma ją z innego tytułu, to nie musi tej osobowości prawnej nabywać. A więc tutaj jest sporo takich problemów, które rzeczywiście wymagają gruntownego wyprostowania. Rozważenia wymaga też to, czy ta osobowość prawna nie powinna być oparta na takiej formule, jaka jest np. w ustawie o stowarzyszeniach. No, stowarzyszenia są rejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym. A teraz mamy taką sytuację: dzisiaj jest taka ustawa, jutro może być zupełnie inna, dzisiaj koła mają osobowość prawną, jutro mogą nie mieć osobowości prawnej. Potrzebna jest trwałość, jeżeli chodzi o zapisy tej ustawy. To jest oparte na wyjątkowych, szczególnych zapisach dotyczących statusu KGW. Tak że bardzo bym prosił o przegłosowanie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: Panie Przewodniczący…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#RyszardBober">Ja chcę przypomnieć, że Senat ma jednak inne prawa. My się poruszamy w obrębie ustawy, którą mamy, możemy tylko tę ustawę poprawiać. No, oczywiście w tym obszarze mogą być odstępstwa, ale jeżeli wymagają one zmiany innych ustaw, to lawinowo pociągnie to za sobą kolejne elementy.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JacekCzerniak">Szanowni Państwo Senatorowie! Panie Przewodniczący!</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#JacekCzerniak">Chcielibyśmy przedstawić to, co dotyczy właśnie aspektu osobowości prawnej, wyjaśnić to do końca. Ale z tego, co ja rozumiem, wynika, że pan mecenas tylko jedną poprawkę proponował. Tak? No, to jest pytanie retoryczne. Panie Przewodniczący, czy pani dyrektor może powiedzieć o osobowości prawnej tychże kół?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#RyszardBober">Myślę, że my jednak pozostaniemy przy tej proponowanej poprawce. A jeżeli jutro będzie taka wola ministerstwa, to ewentualnie w trakcie drugiego czytania złożymy drugą poprawkę i zwołamy dodatkowe posiedzenie komisji, która ją przyjmie lub odrzuci. Jest taka możliwość, aby w tym obszarze procedować, aczkolwiek nie chciałbym wychodzić poza zakres rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#SylwiaStaniuk">Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#SylwiaStaniuk">Chciałabym zdementować niektóre twierdzenia, które tu padły przed chwilą. Oczywiście nie jest tak, że osoba prawna nabywa osobowość prawną ponownie. Zgodnie z już obowiązującym przepisem ustawy o kołach gospodyń wiejskich – to jest art. 6 – koło gospodyń wiejskich nabywa osobowość prawną z chwilą dokonania wpisu do rejestru, jednak dalej jest napisane: „Przepisu ust. 2 nie stosuje się do koła gospodyń wiejskich, które już posiada osobowość prawną”. A więc rozwiązanie tego problemu znajduje się już w ustawie. My tym osobom prawnym nie nadajemy ponownie osobowości prawnej. My nadajemy osobowość prawną, w chwili wpisu do rejestru, tym kołom gospodyń wiejskich, które tej osobowości dotychczas nie posiadały, czyli tak naprawdę samodzielnym kołom gospodyń wiejskich oraz kołom gospodyń wiejskich działającym dotychczas na podstawie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników jako wyodrębnione jednostki kółka rolniczego. I tylko o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#SylwiaStaniuk">Myślę, że już wielokrotnie to wyjaśnialiśmy, Panie Prezesie. Niejeden prawnik o tym mówił, nie tylko z ministerstwa. Na tych dokumentach…</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#SylwiaStaniuk">…na odpisach z KRS, na odpisach z rejestru, które pan nam pokazywał, również jest adnotacja, że te koła nie posiadają osobowości prawnej. A więc my już z tym po prostu nie dyskutujemy. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#RyszardBober">Ktoś jeszcze? Nie?</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek końcowy…)</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#RyszardBober">Dobrze. Wniosek końcowy jest taki, żeby tę poprawkę jeszcze raz… Panie Mecenasie, proszę ją przedstawić. Rozumiem, że przejmuje ją pan premier Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#SławomirSzczepański">Panie Senatorze! Panie Przewodniczący!</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#SławomirSzczepański">Nie mogliśmy wypracować poprawki w tej części, o której pan senator powiedział. Myślałem, że poprawka, którą rozważałem, będzie mieściła się w zakresie regulacji procedowanej ustawy, jednak państwo wskazali, że owszem, dostrzegają kwestię tego nadmiernego uprzywilejowania, ale żeby osiągnąć ten cel, ich zdaniem wymagane byłoby dokonanie głębszej ingerencji, która, zgadzam się, wykraczałaby poza zakres przedmiotowy ustawy. Musielibyśmy uchylić art. 4 ust. 1, czyli ten przepis, który tworzy zasadę jednego koła gospodyń wiejskich na terenie jednej wsi. Moim zdaniem byłaby to zbyt szeroka poprawka.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#SławomirSzczepański">A więc ja bym ograniczył się tutaj do tej jednej poprawki. Tak jak już państwu mówiłem, mam nadzieję, że w tej noweli, którą państwo przygotowują, faktycznie będzie to tak merytorycznie rozwiązane, że nie będzie już tego dylematu uprzywilejowania jednych kół gospodyń wiejskich kosztem drugich. A być może nawet nie będzie tam już tego zastrzeżenia, że tylko jedno koło gospodyń wiejskich może mieć siedzibę na terenie jednej wsi. To jest kolejna opcja, ale ja bym się ograniczył na chwilę obecną do tej jednej poprawki – no, pan senator już ją przejął – skreślającej w art. 34a ust. 1 wyraz „4a”. Może przytoczę brzmienie tej poprawki: w art. 1 w pkcie 6 skreśla się wyraz „4a”. Właściwie to wyrazy, bo… A nie, tam jest przecinek. A więc tak: wyraz „4a”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#RyszardBober">Jest zgoda na to, żebyśmy poprawkę w takim brzmieniu przyjęli? Poddaję ją pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#RyszardBober">Kto z panów senatorów jest za przyjęciem poprawki zaproponowanej przez pana mecenasa, legislatora? (11)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#RyszardBober">Jednogłośnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#RyszardBober">Innych wniosków formalnych nie było.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Całość.)</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#RyszardBober">Kto z pań i panów senatorów… Zwracam się do panów senatorów, bo nie ma tu pań, chociaż mówimy o kołach gospodyń. Ale panowie też tam pracują.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#RyszardBober">Kto jest za przyjęciem ustawy wraz z przyjętą już poprawką? (11)</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#RyszardBober">Jednogłośnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#RyszardBober">Mimo że debata odbyła się tak naprawdę bez udziału pań z kół gospodyń wiejskich, pragnę w imieniu komisji podziękować wszystkim paniom zaangażowanym w pracę w kołach gospodyń wiejskich za to, że tak dbają o polską kulturę, tożsamość, o to nasze piękne dziedzictwo, nie tylko kulinarne.</u>
          <u xml:id="u-123.9" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Sprawozdawcę komisji trzeba wyznaczyć.)</u>
          <u xml:id="u-123.10" who="#RyszardBober">Tak, tak. Pamiętam o sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-123.11" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Maciej Górski.)</u>
          <u xml:id="u-123.12" who="#RyszardBober">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-123.13" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Maciek chce być…)</u>
          <u xml:id="u-123.14" who="#komentarz">(Senator Maciej Górski: Nie chcę.)</u>
          <u xml:id="u-123.15" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Nie chcesz?)</u>
          <u xml:id="u-123.16" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-123.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Chróścikowski!)</u>
          <u xml:id="u-123.18" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-123.19" who="#RyszardBober">Kto z panów na ochotnika?</u>
          <u xml:id="u-123.20" who="#komentarz">(Senator Waldemar Pawlak: Proponuję pana przewodniczącego.)</u>
          <u xml:id="u-123.21" who="#RyszardBober">Dobrze. Dziękuję za zaufanie. Ja mam jutro dużo spotkań, ale myślę, że dam radę.</u>
          <u xml:id="u-123.22" who="#komentarz">(Senator Waldemar Pawlak: Dasz radę.)</u>
          <u xml:id="u-123.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Czyli pan, tak?)</u>
          <u xml:id="u-123.24" who="#RyszardBober">Tak. No, już trudno. Premierowi się nie odmawia, jak jedna pani powiedziała.</u>
          <u xml:id="u-123.25" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-123.26" who="#komentarz">(Senator Waldemar Pawlak: Nie przesadzaj z tymi analogiami.)</u>
          <u xml:id="u-123.27" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo. Dziękuję, Panie Ministrze, za udział w posiedzeniu komisji. Dziękuję panom senatorom.</u>
          <u xml:id="u-123.28" who="#RyszardBober">Zamykam posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-123.29" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 19 minut 29)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>