text_structure.xml
61.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 31)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Waldemar Witkowski)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#WaldemarWitkowski">Dzień dobry państwu. Otwieram kolejne posiedzenie Komisji Edukacji, poświęcone dzisiaj jednemu tematowi, budżetowi państwa na 2025 r. To jest druk nr 229, nasz druk senacki.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#WaldemarWitkowski">Informuję, że posiedzenie jest transmitowane w internecie.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#WaldemarWitkowski">Witam przybyłych gości. Dzisiaj są z nami: pan Konrad Hodzyński, dyrektor departamentu w Ministerstwie Edukacji Narodowej; pan Marcin Nowak, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym w Ministerstwie Edukacji Narodowej; pan Tomasz Rabiej z Ministerstwa Finansów, naczelnik Wydziału Oświaty, Nauki i Szkolnictwa Wyższego; pani Edyta Obidzińska z Ministerstwa Finansów, specjalista; pani Małgorzata Rojek z Ministerstwa Finansów, radca w Departamencie Instytucji Płatniczej. Jest z nami także pani Danuta Drypa z Kancelarii Senatu, główny legislator, tradycyjnie nas obsługująca. Jest też pan Marek Wiewióra z Ministerstwa Finansów, dyrektor departamentu.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#WaldemarWitkowski">Stwierdzam, że mamy kworum – w tej chwili na sali jest obecnych 5 senatorek i senatorów, a za chwilę dotrze jeszcze jedna z pań senatorek – tak że możemy formalnie obradować.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#WaldemarWitkowski">Nie widzę, ale na wszelki wypadek zapytam… Rozumiem, że lobbystów na sali nie ma.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#WaldemarWitkowski">Przedstawicieli związków zawodowych, które projekt opiniowały i wysyłały swoje opinie, też nie widzę.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#WaldemarWitkowski">Pytanie: czy ktoś z senatorów i senatorek ma jakieś uwagi do porządku obrad? Nie ma uwag.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#WaldemarWitkowski">To przechodzimy do rozpatrywania tego jedynego merytorycznego punktu.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#WaldemarWitkowski">Oddaję głos przedstawicielowi Ministerstwa Finansów. To już państwo zdecydujecie, kto w imieniu ministra finansów będzie projekt budżetu przedstawiał.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#KonradHodzyński">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#KonradHodzyński">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to ja przedstawię projekt budżetu. Konrad Hodzyński, dyrektor Departamentu Budżetu i Finansów w Ministerstwie Edukacji Narodowej.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#KonradHodzyński">Zacznę od części 30 „Oświata i wychowanie”, czyli od budżetu ministerstwa edukacji. Dochody budżetu państwa w części 30 w projekcie ustawy budżetowej na rok 2025 zaplanowano w wysokości 9 milionów 448 tysięcy zł, z tego w dziale 750 „Administracja publiczna” 100 tysięcy zł i w dziale 801 „Oświata i wychowanie” – 9 milionów 348 tysięcy zł. Zaplanowane dochody na rok 2025 są wyższe o 8,7% w stosunku do dochodów, które zostały zaplanowane w ustawie budżetowej na rok 2024. Wynika to głównie z planowanych wyższych wpływów w dziale 801 „Oświata i wychowanie”, które pochodzić będą z opłat egzaminacyjnych oraz ze zwrotów niewykorzystanych dotacji, oraz innych płatności.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#KonradHodzyński">Jeśli chodzi o wydatki budżetu państwa w części 30, to w projekcie ustawy budżetowej na rok 2025 w części 30 wydatki zaplanowano w łącznej wysokości 924 milionów 765 tysięcy zł, co oznacza wzrost planowanych wydatków o 17,7% w stosunku do planowanych wydatków w ustawie budżetowej na rok 2024. Wzrost tych wydatków wynika przede wszystkim z uwzględnienia całorocznych skutków podwyższenia, od 1 stycznia 2024 r., wynagrodzeń nauczycieli początkujących o 33% oraz nauczycieli mianowanych i dyplomowanych o 30%. To jest zwiększenie o ponad 15 milionów zł, te skutki. Dalej: z zaplanowania środków na wzrost, od 1 stycznia 2025 r., wynagrodzeń osób objętych i nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń o 5%, zgodnie z przyjętymi założeniami do projektu ustawy budżetowej – to jest zwiększenie o 11 milionów zł; z ujęcia środków na sfinansowanie funkcjonowania oddziałów dziecięcych dla dzieci 3- i 6-letnich w szkołach polskich przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej. Uwzględniono również dodatkowe środki na sfinansowanie wzrostu wynagrodzeń egzaminatorów biorących udział w przeprowadzeniu poszczególnych typów egzaminów zewnętrznych, w związku ze wzrostem wynagrodzeń nauczycieli od 1 stycznia 2024 r. Ujęto również dodatkowe środki przeznaczone na zadania realizowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i jednostkę podległą ministerstwu, tj. Centrum Informatyczne Edukacji, związane z cyberbezpieczeństwem oraz funkcjonowaniem systemów informatycznych, które wspierają system oświaty. Ponadto uwzględnione zostały dodatkowe środki na zachowanie trwałości projektów realizowanych przy udziale środków z Unii Europejskiej, środki dodatkowe na bieżące utrzymanie szkół polskich za granicą oraz zakup podręczników dla tych szkół. Zaplanowano również dodatkowe środki na zadania związane z organizowaniem olimpiad szkolnych oraz na realizację zadań związanych ze wspieraniem uczniów szczególnie uzdolnionych, jak również dodatkowe środki na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej w ramach programu „Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego na lata 2021–2027”.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#KonradHodzyński">Wydatki w części 30 realizowane będą w 6 działach klasyfikacji budżetowej. W dziale 801 „Oświata i wychowanie” zaplanowano wydatki w wysokości 803 milionów 231 tysięcy zł, co stanowi 86,9% wydatków zaplanowanych w całej części 30 „Oświata i wychowanie”. W ramach działu 801 wydatki rozdysponowano pomiędzy 6 rozdziałów klasyfikacji budżetowej. I tak w rozdziale 80135 „Szkolnictwo polskie za granicą” zaplanowano wydatki w wysokości 75 milionów 297 tysięcy zł, co oznacza wzrost o 32,7% środków w tym dziale w stosunku do wydatków zaplanowanych na 2024 r. Jak już wcześniej przytaczałem, ten wzrost wynika głównie z zaplanowania całorocznych skutków podwyższenia wynagrodzeń nauczycieli, zaplanowania środków na wzrost wynagrodzenia osób nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń o 5% w 2025 r., z ujęcia dodatkowych środków na funkcjonowanie oddziałów dziecięcych za granicą i zwiększenia środków na bieżące utrzymanie szkół polskich za granicą oraz zakup podręczników.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#KonradHodzyński">W rozdziale 80143 „Jednostki pomocnicze szkolnictwa” zaplanowano kwotę wydatków w wysokości 59 milionów 824 tysięcy zł, tj. o 66,2% więcej niż w ustawie budżetowej na 2024 r. Wzrost ten wynika przede wszystkim z przyznania dodatkowych środków na zadania realizowane przez Centrum Informatyczne Edukacji, czyli jednostkę podległą ministrowi edukacji, która realizuje zadania związane z cyberbezpieczeństwem oraz z funkcjonowaniem systemów informatycznych wspierających system oświaty.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#KonradHodzyński">W rozdziale 80145 „Komisje egzaminacyjne” przewidziano kwotę wydatków w wysokości 311 milionów 449 tysięcy zł, tj. o 16,1% więcej w stosunku do kwot ujętych w ustawie budżetowej na rok 2024.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#KonradHodzyński">W rozdziale 80146 „Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli” zaplanowano wydatki w wysokości 73 milionów 417 tysięcy zł, co oznacza wzrost w stosunku do kwoty z roku 2024 o 7,4%.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#KonradHodzyński">W rozdziale 80180 „Działalność badawczo-rozwojowa” zaplanowano środki w wysokości 8 milionów 980 tysięcy zł. I jest to również wzrost w porównaniu do kwoty z roku 2024 – o 17,7%. Są to środki zaplanowane na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej w ramach programu „Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego na lata 2021–2027”.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#KonradHodzyński">W rozdziale 80195 „Pozostała działalność” zaplanowano kwotę 274 milionów 264 tysięcy zł, co oznacza również wzrost planowanych wydatków w tym rozdziale, o 16% w stosunku do wydatków z roku 2024.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#KonradHodzyński">W części 30 „Oświata i wychowanie” zaplanowano również środki w kilku innych działach klasyfikacji budżetowej, m.in. w dziale 750 „Administracja publiczna”. Tu wydatki planuje się w wysokości 100 milionów 100 tysięcy zł w 2 rozdziałach klasyfikacji budżetowej: w rozdziale 75001 „Urzędy naczelnych i centralnych organów administracji rządowej” oraz w rozdziale 75076 „Prezydencja Rzeczypospolitej Polskiej w Radzie Unii Europejskiej w 2025 r.”. Wzrost tych wydatków w dziale 750 wynika głównie z zaplanowania środków na wzrost, od 1 stycznia 2025 r., wynagrodzeń osób objętych i nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń o 5%.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#KonradHodzyński">W dziale 754 „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa” zaplanowano wydatki w wysokości 50 tysięcy zł. Są to wydatki ujęte w rozdziale 75421 „Zarządzanie kryzysowe” i przeznaczone zostaną na zadania wynikające z ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#KonradHodzyński">W dziale 851 „Ochrona zdrowia” zaplanowano wydatki w wysokości 7 milionów 125 tysięcy zł, tj. o 39% więcej w stosunku do wydatków planowanych w tym dziale na rok 2024. Środki te przeznaczone zostaną na realizację projektów i programów edukacyjnych, wychowawczych, interwencyjnych oraz profilaktycznych opartych na podstawach naukowych, w tym programów profilaktyki wskazującej i selektywnej w ramach celu operacyjnego nr 3 Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#KonradHodzyński">Ponadto w dziale 854 „Edukacyjna opieka wychowawcza” zaplanowano środki w wysokości 2 milionów 585 tysięcy zł, tj. na poziomie środków z roku 2024.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#KonradHodzyński">I ostatni dział klasyfikacji budżetowej, „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego”. Wydatki zaplanowane w tym dziale na kwotę 11 milionów 674 tysięcy zł zostaną przeznaczone na dotację podmiotową z budżetu państwa dla wspólnej instytucji kultury Centrum Nauki Kopernik.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#KonradHodzyński">Jeśli chodzi o wydatki budżetu środków europejskich w części 30, to zostały one zaplanowane w wysokości 301 milionów 331 tysięcy zł, tj. o 134,4% więcej od wydatków zaplanowanych na rok 2024. Są to środki przeznaczone na realizację projektów systemowych i konkursowych w ramach programu „Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego na lata 2021–2027”.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#KonradHodzyński">To tyle, jeśli chodzi o część 30.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#WaldemarWitkowski">Czy mamy pytania w tej chwili? Nie.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#WaldemarWitkowski">To proszę kontynuować.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#KonradHodzyński">Dobrze, to kontynuuję.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#KonradHodzyński">Plan finansowy Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego. Instytut działa na podstawie ustawy z dnia 7 października 2022 r. o Instytucie Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego. Przychody instytutu na rok 2025 zaplanowano w wysokości 92 milionów 400 tysięcy zł, co w stosunku do planu na rok 2024 oznacza utrzymanie ich na poziomie z roku 2024. Podstawowym źródłem przychodów instytutu będą dotacje z budżetu państwa – z części 30 „Oświata i wychowanie”, czyli z budżetu ministra edukacji.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#KonradHodzyński">Planowane na rok 2025 koszty instytutu zostały określone na kwotę 92 milionów 400 tysięcy zł, czyli też na poziomie z 2024 r. W ramach tej kwoty na realizację zadań instytutu, które określone zostały w ustawie o instytucie, zaplanowano 74 miliony 475 tysięcy zł, natomiast na funkcjonowanie jednostki, czyli na dotację podmiotową, 17 milionów 925 tysięcy zł. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Waldemar Witkowski: Dziękuję. I prosimy dalej.)</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#KonradHodzyński">Przejdę teraz do rezerw celowych.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#KonradHodzyński">W ramach 3 rezerw celowych przeznaczonych na finansowanie lub dofinansowanie zadań z zakresu oświaty i wychowania oraz edukacyjnej opieki wychowawczej, które są w bezpośredniej dyspozycji ministra edukacji, zaplanowano łącznie 1 miliard 63 miliony 705 tysięcy zł.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#KonradHodzyński">W rezerwie celowej w poz. 11 „Stypendia Prezesa Rady Ministrów dla uczniów szczególnie uzdolnionych” zaplanowano kwotę 21 milionów zł i w ramach tej rezerwy planuje się sfinansowanie stypendiów na rok szkolny 2024/2025, to znaczy wypłatę drugiej raty stypendiów, za miesiące od stycznia do czerwca, dla uczniów za osiągnięcia edukacyjne w roku szkolnym 2023/2024 oraz wypłatę pierwszej raty stypendiów na rok szkolny 2025/2026, za miesiące wrzesień – grudzień, dla uczniów za osiągnięcia edukacyjne w roku szkolnym 2024/2025. Stypendia te wypłacane są zgodnie z zatwierdzonymi przez Prezesa Rady Ministrów listami stypendystów na dany rok szkolny.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#KonradHodzyński">W rezerwie celowej w poz. 26 „Środki na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, zapewnienie uczniom objętym obowiązkiem szkolnym dostępu do bezpłatnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, realizację Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa – Priorytet 3, a także innych programów rządowych oraz programów i przedsięwzięć ustanawianych w obszarze oświaty i wychowania na podstawie art. 90 i art. 90w ustawy o systemie oświaty oraz na dofinansowanie branżowych centrów umiejętności” zaplanowano 930 milionów 388 tysięcy zł. W ramach powyższej rezerwy środki zostaną przeznaczone na realizację zadań związanych z pomocą materialną dla uczniów, w formie stypendiów i zasiłków szkolnych. Tutaj zaplanowano kwotę w wysokości 211 milionów 208 tysięcy zł. Na realizację Rządowego programu pomocy uczniom niepełnosprawnym w formie dofinansowania zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, to jest program na lata 2023–2025, zaplanowano 24 miliony 700 tysięcy zł. Na realizację projektowanego rządowego programu pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych zaplanowano 5 milionów zł. Na zapewnienie uczniom objętym obowiązkiem szkolnym dostępu do bezpłatnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych zaplanowano 362 miliony zł. Na realizację zadań, które zostaną określone w projektowanym programie pod nazwą „Cyfrowy uczeń” na lata 2025–2029 zaplanowano 55 milionów zł. Na realizację priorytetu trzeciego Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa na lata 2021–2025, z przeznaczeniem na udzielenie organom prowadzącym szkoły wsparcia finansowego na zakup nowości wydawniczych do placówek wychowania przedszkolnego oraz zakup nowości wydawniczych i elementów wyposażenia do bibliotek szkolnych i pedagogicznych, zaplanowano 29 milionów 580 tysięcy zł. Ponadto w rezerwie tej ujęto środki na dofinansowanie funkcjonowania branżowych centrów umiejętności, w wysokości 7 milionów 900 tysięcy zł, jak również środki na realizację programów i przedsięwzięć ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania – w wysokości 232 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#KonradHodzyński">Przejdę teraz do budżetów wojewodów w części 85 w ramach działu 801 „Oświata i wychowanie” oraz działu 854 „Edukacyjna opieka wychowawcza”. Dochody budżetowe w części 85 „Budżety wojewodów” zaplanowano w łącznej wysokości 983 tysięcy zł. Jeśli chodzi o wydatki budżetowe, to w budżetach 16 wojewodów w dziale 801 „Oświata i wychowanie” oraz 854 „Edukacyjna opieka wychowawcza” na rok 2025 zaplanowano wydatki w wysokości 492 milionów 436 tysięcy, tj. o 5,4% więcej niż planowane wydatki w ustawie budżetowej na rok 2024. Łączna kwota planowanych wydatków bieżących ujęta w budżetach wojewodów na rok 2025 wynosi 491 milionów 641 tysięcy zł, z tego w dziale 801 to są 463 miliony 833 tysiące zł, a w dziale 854 „Edukacyjna opieka wychowawcza” – 27 milionów 808 tysięcy zł. W ramach tych środków finansowana będzie m.in. statutowa działalność kuratoriów oświaty i ich delegatur, nagrody, wraz z pochodnymi, kuratorów oświaty dla nauczycieli za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze, wspieranie organizacji doradztwa metodycznego na terenie danego województwa, zgodnie z zapisami ustawy – Karta Nauczyciela, oraz organizacja kolonii i obozów, w tym dla dzieci z rodzin najuboższych, oraz wypoczynek letni dzieci z terenów wiejskich.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#KonradHodzyński">Na wydatki majątkowe w budżetach wojewodów zaplanowano środki w dziale 801 „Oświata i wychowanie” w wysokości 795 tysięcy zł. Wydatki te zostaną przeznaczone na wykonanie instalacji centralnego ogrzewania oraz systemu klimatyzacji z wykonaniem dodatkowej warstwy izolacji sufitów w poddaszu w budynku Kuratorium Oświaty w Białymstoku w celu zoptymalizowania warunków przewidzianych do przechowywania dokumentacji archiwalnej, oraz na zakup środków transportu w kuratoriach oświaty w 4 województwach. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#WaldemarWitkowski">Rozumiem, że to już wszystko.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#WaldemarWitkowski">W związku z tym przechodzimy do pytań.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Dyrektor Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów Marek Wiewióra: Jeśli mogę, przepraszam, chciałbym uzupełnić o część 82…)</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#WaldemarWitkowski">Proszę bardzo, Panie Dyrektorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#MarekWiewióra">Ta część jest w gestii ministra finansów.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#MarekWiewióra">Wiewióra Marek, dyrektor Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#MarekWiewióra">Na rok 2025 w części 82 budżetu państwa „Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego” zaplanowano wydatki w łącznej wysokości 49,4 miliarda. Na tę kwotę składa się subwencja ogólna w wysokości blisko 46,1 miliarda zł oraz rezerwa subwencyjna na uzupełnienie dochodów samorządów w wysokości 3,3 miliarda zł. Co istotne, wydatki w tej części budżetu państwa zostały ustalone z uwzględnieniem rozwiązań zawartych w uchwalonej 1 października przez parlament nowej ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Nowa ustawa o dochodach samorządów zakłada istotne zmiany w finansowaniu samorządów, zakłada istotne zmiany w zasadach ustalania dochodów samorządów. Od 2025 r. podstawowymi źródłami dochodów samorządów będą udział w podatku PIT oraz udział w podatku CIT, natomiast subwencja ogólna będzie mieć charakter uzupełniający. Będzie jedna subwencja ogólna, bez dotychczasowych poszczególnych części. Subwencje ogólne będą dotyczyć w relatywnie większym wymiarze samorządów o słabszym potencjale ekonomicznym, podatkowym. Im samorząd ma słabsze podstawy ekonomiczne, tym wyższy jest udział subwencji. Ale co trzeba podkreślić, nawet najsłabsze finansowo samorządy odnotują w nowym systemie od stycznia 2025 r. duży wzrost dochodów podatkowych. Dla zobrazowania powiem, że w 2025 r. w skali ogólnej dochody samorządów z tytułu PIT i CIT wzrosną o 100 miliardów w stosunku do kwoty ze starego systemu. Jeśli chodzi o cały skutek nowej ustawy, to w roku 2025 dochody będą wyższe o blisko 25 miliardów, a w perspektywie najbliższych 10 lat o ponad 345 miliardów zł w stosunku do tego, co wynikałoby z tej ustawy starej, z 2003 r.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#MarekWiewióra">Wracając do subwencji ogólnej, powiem tak. W 2025 r. subwencję ogólną z budżetu państwa będą otrzymywały te samorządy, w których potrzeby finansowe ustalone w sposób obiektywny, na podstawie kryteriów ustawowych, będą wyższe niż tzw. kwota kalkulacyjna. Ta kwota kalkulacyjna jest to przyrost dochodów podatkowych według nowej ustawy. Kwota kalkulacyjna to jest różnica między łączną kwotą dochodu danej jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziału w PIT i CIT, obliczoną na 2025 r. na podstawie nowej ustawy, a łączną kwotą dochodów z tychże tytułów ustaloną na 2025 r. według dotychczasowej, starej ustawy. Należy też podkreślić, że zarówno potrzeby finansowe, jak i ta kwota kalkulacyjna są to elementy techniczne, kalkulacyjne, służące do ustalenia dochodów samorządów z tytułu subwencji. Potrzeby finansowe uwzględniane w tym mechanizmie są różne, są to m.in. potrzeby wyrównawcze, oświatowe, istotne w szczególności dla Komisji Edukacji, potrzeby rozwojowe, ekologiczne, uzupełniające.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#MarekWiewióra">Jeżeli chodzi o potrzeby oświatowe, to kwota potrzeb oświatowych wykorzystana do wyliczeń w ramach nowego systemu dla wszystkich samorządów na rok 2025 wynosi 102,6 miliarda zł. Dla porównania: subwencja oświatowa na 2025 r., gdyby istniał stary system, wyniosłaby 94,6 miliarda. Tak więc tutaj nastąpił istotny wzrost tej kalkulacji. Potrzeby oświatowe zwiększono, po pierwsze, o równowartość kwoty dotacji z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego. Nastąpiła zamiana formy finansowania zadań w zakresie wychowania przedszkolnego – z dotychczasowej dotacji celowej na dochody własne. Rozwiązanie to uelastyczni sposób wykorzystywania przez jednostki samorządu terytorialnego środków na skutek odejścia od sztywnego transferu dotacyjnego na rzecz dochodów własnych. Ponadto po raz pierwszy od 2025 r. w potrzebach oświatowych uwzględnione będą w sposób systemowy skutki podwyżek średnich wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach prowadzonych przez samorządy. Dotychczas przy ustalaniu części oświatowej uwzględniane były wyłącznie skutki podwyżek wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkołach. Podwyżki dla nauczycieli przedszkolnych nie były dotychczas kalkulowane w subwencji oświatowej, ale po zmianie, w nowym systemie będą te skutki uwzględniane. Dodatkowo potrzeby oświatowe w 2025 r. zwiększono o kwotę 3 miliardów zł w związku ze wzrostem liczby dzieci w wychowaniu przedszkolnym na przestrzeni ostatnich lat.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#MarekWiewióra">Ponadto w budżecie państwa zabezpieczono w rezerwie celowej środki na wzrost średnich wynagrodzeń nauczycieli do wysokości 5% w wysokości 1 miliarda zł, bowiem na etapie kształtowania wysokości potrzeb oświatowych na 2025 r. ujętych na etapie projektowania ustawy o dochodach przyjęto wzrost średnich wynagrodzeń na poziomie 4,1. Teraz, w tej rezerwie celowej uwzględniono dodatkowo tę różnicę wynoszącą 0,9%.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#MarekWiewióra">Ponadto w części 82 „Subwencje ogólne” wyodrębniona została rezerwa subwencyjna w łącznej wysokości, jak wspomniałem, 3,3 miliarda zł. Część środków tej rezerwy ma już określone przeznaczenie. Tam są środki zagwarantowane m.in. dla gmin uzdrowiskowych, dla samorządów na szeroko rozumiane zadania drogowe, jak również dla gmin, na terenie których znajdują się parki narodowe. Nierozdysponowana część tej rezerwy wynosi 1,3 miliarda zł i te środki mogą być wykorzystane również na finansowanie zadań oświatowych, co z pewnością nastąpi. Ten podział będzie uzgadniany z reprezentacją jednostek samorządu terytorialnego. Znając oczekiwania samorządów, sądzę, że zadania oświatowe na pewno będą uwzględnione w ramach rozdysponowania tej rezerwy, ponieważ oświata jest istotnym, jednym z najważniejszych zadań z samorządów i najbardziej kosztotwórczym. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#WaldemarWitkowski">Czy to już wszyscy panowie dyrektorzy…</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#WaldemarWitkowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#WaldemarWitkowski">Czy są pytania ze strony senatorek i senatorów?</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Senator Ewa Monika Kaliszuk: Ja mam pytania.)</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#WaldemarWitkowski">Proszę bardzo, Pani Senator.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#EwaMonikaKaliszuk">Szanowni Państwo, ja mam pytania, które są też kierowane ze strony samorządowców. Chciałabym zapytać, zrozumieć dokładnie, bo nie wszystko tutaj dla mnie jest jasne… Chodzi o te podwyżki 5-procentowe. W projekcie ustawy budżetowej zaplanowano na te podwyżki 4,1%, a z kolei te podwyżki mają wynieść 5%. Podejrzewam, że, tak jak państwo wskazywaliście, różnica 0,9%, która jest pomiędzy 4,1% a 5%, wynika ze wzrostu dochodów z udziału w podatku PIT i CIT. I teraz pytanie jest takie: jeżeli w projekcie jest 4,1%, a podwyżki mają wynieść 5%, to czy w trakcie roku samorządy otrzymają tę różnicę, czy będą musiały same szukać środków i zbilansować sobie te wydatki na podwyżki? To jest pierwsze pytanie.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#EwaMonikaKaliszuk">Nie wiem, czy zadać jeszcze…</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Waldemar Witkowski: Tak.)</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#EwaMonikaKaliszuk">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#EwaMonikaKaliszuk">Druga kwestia. W związku z tym, że mamy nową ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, nie mamy już subwencji oświatowej, a mamy potrzeby oświatowe. I pytanie moje jest takie: czy w związku z tym zmieni się coś w zakresie kryteriów, zasad i terminów podziału rezerwy, czy też będzie to funkcjonowało na dotychczasowych zasadach? Chodzi mi o rezerwę dotyczącą potrzeb oświatowych. Czy coś się zmieni w zakresie kryteriów podziału tej rezerwy i terminów?</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#EwaMonikaKaliszuk">I jeszcze ostatnia kwestia. Była tutaj o tym mowa, ale jest pytanie o pewną logikę. Bo jeżeli mówimy, że środki na potrzeby budżetowe jednostek samorządu terytorialnego opieramy, tak naprawdę, na kwocie dochodów j.s.t. i wzrostach, które tutaj, tak jak państwo mówiliście, w ramach wzrostu podatków samorządy będą odnotowywać… I na tej podstawie, rozumiem, obliczamy kwotę środków, które przeznaczymy na poszczególne jednostki samorządu terytorialnego na realizację potrzeb oświatowych. Tylko jest takie pytanie: czy dochody są słuszne w odniesieniu do obliczeń w tym zakresie? My mówimy o potrzebach odnośnie do wydatków, a nie o dochodach. Czasami te dochody, nawet zwiększone z PIT i CIT, mają się zupełnie nijak do wszystkich kosztów, jakie podnoszą samorządy, w tym rosnących kosztów na edukację. To takie pytania. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję pani senator Ewie Monice Kaliszuk.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#WaldemarWitkowski">Czy są jeszcze inne?</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#WaldemarWitkowski">Proszę bardzo, pani senator Anna Bogucka.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AnnaBogucka">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#AnnaBogucka">Chciałabym zapytać o programy, które były dotychczas realizowane w szkołach. Było wiele takich programów, na które była bezpośrednia dotacja z budżetu państwa. Chodzi mi m.in. o laptopy dla szkół, programy „Poznajemy Polskę” i „Laboratoria przyszłości”. To były dosyć dobre programy, z których wiele szkół korzystało, a właściwie większość szkół z tych programów korzystała. Młodzież brała udział w różnych zajęciach dodatkowych. Czy takie programy nadal będą? To pierwsze pytanie.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#AnnaBogucka">Drugie pytanie, trochę w nawiązaniu do wcześniejszego pytania. Samorządy, a szczególnie te mniejsze samorządy – wiejskie, miejsko-wiejskie czy małych miasteczek – od lat, zawsze podnosiły kwestię tego, że oświata jest niedoinwestowana, że w budżetach tych samorządów większość wydatków to właśnie są wydatki na oświatę. I faktycznie ma się to nijak do dochodów danych jednostek, ponieważ tam te dochody były niskie i one nadal będą niskie. Bo jeżeli to jest uzależnione od udziału w podatku PIT i CIT, to wiadomo, że te jednostki samorządu mają te dochody niskie. Tam po prostu jest mniejsza liczba mieszkańców i mniejsza liczba przedsiębiorców. Wyrównania będą, niemniej jednak potrzeby związane z oświatą są bardzo duże. I chciałabym zapytać, jak wygląda dodatkowy wskaźnik dla tych mniejszych samorządów. Bo mowa jest o tym, że ogólnie więcej będzie przeznaczone na oświatę. Ogólnie tak, ale ja chcę zapytać wprost o grupę tych małych samorządów, a szczególnie gminy wiejskie i miejsko-wiejskie. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję, Pani Senator.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#WaldemarWitkowski">Czy…</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#WaldemarWitkowski">Proszę bardzo, pan przewodniczący.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#WłodzimierzBernacki">Ja jeszcze nawiążę do tych 2 wypowiedzi – pani przewodniczącej i pani senator – dlatego że mam takie wrażenie, że wracamy do sytuacji, kiedy samorządowcy znowu będą mieli odwagę mówić, że dokładają do oświaty, mimo że niejako jest konstytucyjny obowiązek partycypacji w tych kosztach. Ale właśnie przesunięcie i takie zbudowanie budżetu powoduje, że rzeczywiście mogą pojawiać się i na pewno pojawią – ja tu tylko wyrażam obawę środowisk oświatowych – obawy, że właśnie w gminach wiejskich, o których mówiła pani senator Bogucka, kiedy będzie wybór między wydaniem środków na ten czy inny cel, może się okazać, że znowu kwestie dotyczące oświaty będą na dalszym planie, mimo że, jeszcze raz powtarzam, jest to obowiązek samorządu.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#WłodzimierzBernacki">Chciałbym zapytać, czy ten układ w pierwszej tabeli, taki dość zaskakujący, właśnie wynika z tej zmiany. Otóż w pierwszej tabeli w pkcie 5 mamy udział wydatków na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą w wydatkach budżetu państwa. I o ile w roku 2024 państwo wskazują 11,27% udziału, o tyle w projekcie budżetu na 2025 r. jest to zaledwie 0,62%. Z kolei w pkcie 6, czyli udział wydatków na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą w PKB, to jest 2,68% w 2024 r. i 0,14% w 2025 r. To są kwoty, biorąc pod uwagę, jak wyglądają dochody jednostek samorządu, jeśli chodzi o tę zmianę ustawową… Czyli fantastycznie, że tam coś rośnie, ale znów statystyka jest taka, że w dużych ośrodkach, gdzie liczba płatników PIT i CIT jest duża, te środki będą, a w gminach wiejskich będzie fatalnie. Z kolei dla Ministerstwa Finansów i dla Ministerstwa Edukacji Narodowej takie kwoty są chyba druzgocące. Bo spoglądamy na pkt 1 i widzimy, że realny wzrost PKB jest w 2025 r. planowany większy niż w roku 2024. A więc jest jakaś taka zadziwiająca sytuacja, bo to nijak się ma do tego, o czym panowie wcześniej mówili.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#WaldemarWitkowski">Nie przedstawiłem – pan przewodniczący Włodzimierz Bernacki.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#WaldemarWitkowski">Czy ktoś jeszcze? Jeżeli nie, to…</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#MarekWiewióra">Jeżeli mogę…</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#MarekWiewióra">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#MarekWiewióra">Odnosząc się do kwestii wzrostu średnich wynagrodzeń nauczycieli… Na etapie kalkulowania kwot w części 82 w czasie prac nad projektem budżetu skalkulowano kwotę potrzeb oświatowych na poziomie 102,6 miliarda zł, przy założeniu, że podwyżki będą o 4,1%. A później nastąpiła decyzja o podwyżkach na poziomie 5%. Dlatego w części 83 „Rezerwy celowe” – bo nie zmieniono już części 82 – zagwarantowano na ten cel dodatkowy 1 miliard. I każdy samorząd otrzyma odpowiednią część z tego 1 miliarda na uzupełnienie wzrostu podwyżek o 0,9%.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#MarekWiewióra">Co do kwestii rezerwy subwencyjnej oświatowej, która istniała w dotychczasowym systemie, to w nowym systemie będzie jedna wielka rezerwa subwencyjna i o wiele większy będzie wymiar finansowy tej rezerwy. Dla porównania: dotychczasowa rezerwa subwencyjna oświatowa w 2024 r. wynosiła ok. 440 milionów, zaś w nowym systemie tylko nierozdysponowana część tej rezerwy – bo, tak jak mówiłem, część już ma zafiksowane przeznaczenie – wynosi 1,3 miliarda zł. I, tak jak mówiłem, podział tej rezerwy będzie następował w uzgodnieniu ze stroną samorządową. A szczegółowe kryteria będą jeszcze przedmiotem ustaleń w takim trójkącie: minister finansów, minister edukacji oraz strona samorządowa. I jak najbardziej mogą te kryteria być zbliżone do tych, które były obecnie, ale mogą pojawić się też nowe kryteria – trudno w tej chwili o tym przesądzać.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#MarekWiewióra">A jeżeli chodzi w ogóle o kwestie subwencji, dochodów, potrzeb, to ta ustawa jest pewnym novum i być może nie jest jeszcze do końca zrozumiała, ale, co ja jeszcze raz powtórzę i postaram się wyjaśnić, potrzeby finansowe, w tym potrzeby oświatowe, to jest tylko taki kalkulacyjny element. W pierwszym kroku następuje zsumowanie potrzeb finansowych samorządów. Tam, tak jak mówiłem, potrzeby oświatowe to jest gros, zdecydowanie największy wymiar finansowy tych potrzeb. Jeżeli te wszystkie zsumowane potrzeby, łącznie z potrzebami oświatowymi danego samorządu, nie znajdują pokrycia we wzroście dochodów z PIT i CIT, wówczas taki samorząd otrzyma subwencję ogólną z budżetu państwa. I tak będzie w 2025 r.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#MarekWiewióra">W kolejnych latach – bo rok 2025 jest takim rokiem startowym czy przejściowym do nowego systemu – czyli od 2026 r. będzie stosowana tzw. metoda przyrostowa. Będzie badane to, czy przyrost potrzeb finansowych znajduje finansowanie w przyroście tej zwiększonej kwoty dochodów z PIT i CIT, i wówczas pojawi się lub nie pojawi się subwencja ogólna. Tak jak mówiłem, te biedniejsze samorządy oczywiście mają niższe dochody, słabszą bazę podatkową i niższe dochody z PIT i CIT, ale, tak jak mówiłem, nawet te słabsze finansowo samorządy w nowym systemie mają większe dochody z PIT i CIT niż w dotychczasowym. A oprócz tego w nowym systemie otrzymują subwencję ogólną z budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#MarekWiewióra">Każdy samorząd w Polsce na nowej ustawie o dochodach zyskał. Minimalne wzrosty w stosunku do starej ustawy są rzędu co najmniej 4% wzrostu. Oczywiście biedniejsze samorządy zyskują również na innych potrzebach. Przede wszystkim w tym obszarze dedykowanymi potrzebami są te potrzeby wyrównawcze, uzależnione zwłaszcza od poziomu zamożności danego samorządu.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#MarekWiewióra">A jeśli chodzi o tę tabelkę, to z pewnością w tej tabelce z racji zmian w nowym systemie dochodów nie są uwzględnione kwoty dotychczasowej subwencji oświatowej. Stąd te wskaźniki uległy spadkowi. Gdyby doliczyć kwotę potrzeb oświatowych, to na pewno te wskaźniki tak sztucznie – bo potrzeby oświatowe to nie jest jak gdyby czysty dochód, tylko to jest element kalkulacyjny – byłyby co najmniej na zeszłorocznym poziomie. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#WaldemarWitkowski">Ja mam tylko uzupełniające, króciutkie pytanie: czy procenty udziału w PIT i CIT w stosunku do samorządów też się zmieniają, czy nie i są stabilne?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#MarekWiewióra">Procenty udziału poszczególnych kategorii samorządów są określone w ustawie. One będą na stałe i one są inne, bo zmienił się też ten udział. On jest liczony od innej podstawy. W starym systemie samorządy miały udział w podatku należnym, a w nowym systemie mają udziały w dochodach podatników, ale są ustawowo określone parametry tego udziału. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Waldemar Witkowski: Ale może trochę jaśniej… To znaczy generalnie pamiętam, że miasto na prawach powiatu miało prawie 50% w PIT. Co ta zmiana spowoduje tak naprawdę? Zmiana nazewnictwa to jest jedno. Ale jakie będą faktyczne skutki tych zmian?)</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#MarekWiewióra">Faktycznie – jeśli chcieć to zobrazować – to udziały czy te procenty z racji tego, że to jest liczone od innej podstawy, są troszeczkę niższe, ale generalnie samorządy w większym stopniu czerpią wpływy podatkowe z podatku PIT i CIT w nowym systemie. Można powiedzieć, że w nowym systemie zwłaszcza PIT staje się de facto podatkiem samorządowym, bo wpływy z PIT globalnie wynoszą ok. 200 miliardów w skali całego państwa, a samorządy z tych 200 miliardów zgarniają, że tak powiem, 173 miliardy, więc budżetowi państwa zostaje dwadzieścia kilka miliardów. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#WaldemarWitkowski">Dyrektor wyjaśnił.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#WaldemarWitkowski">Rozumiem, że jest jeszcze pytanie uzupełniające.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#WłodzimierzBernacki">Jeszcze chciałbym dopytać.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#WłodzimierzBernacki">Czyli jeśli traktujemy rok 2025 jako rok testowy – mam na myśli zdefiniowane zadania oświatowe – to ważne jest, żeby… Może inaczej: mam świadomość tego, że z podobnymi rozwiązaniami mieliśmy do czynienia w momencie, kiedy dokonywano zmian finansowania zadań szpitali powiatowych. I jeśli któryś ze szpitali powiatowych w odpowiednim momencie nie wykazał odpowiednio wysokich potrzeb co do finansowania swojej działalności, to później już był skazany na to, że jedynie miał szansę gonić ten cały peleton.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#WłodzimierzBernacki">Czy państwo nie obawiają się tego, jeśli chodzi o 2025 r., że może zdarzyć się tak, że nie wszystkie samorządy będą w tym względzie równie zapobiegliwe? Proszę wyjaśnić właśnie te zadania oświatowe. Jak one są tutaj definiowane?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MarekWiewióra">Kwota globalnych – podkreślam: globalnych – potrzeb oświatowych troszkę, w uproszczeniu mówiąc, zastępuje globalną kwotę części oświatowej subwencji. Globalne potrzeby oświatowe będą ustalane podobnie jak dotychczasowa subwencja oświatowa, czyli podstawą ustalenia będzie kwota z roku poprzedniego z uwzględnieniem zmiany zakresu zadań oświatowych – w ten sposób kształtowana jest globalna kwota potrzeb oświatowych. Jak wspomniałem, w nowym systemie kwota potrzeb oświatowych jest o ok. 8 miliardów wyższa niż kwota subwencji oświatowej, która byłaby ustalona na rok 2025, gdyby nie ta zmiana systemowa. To jeśli chodzi o kształtowanie globalnej kwoty potrzeb oświatowych.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#MarekWiewióra">A dla poszczególnych jednostek ta globalna kwota potrzeb oświatowych jest dzielona w drodze rozporządzenia ministra edukacji. Kryteria tego podziału zostały określone w ustawie. Uwzględniają one pełen zakres zadań z obszaru oświaty i wychowania przedszkolnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#WłodzimierzBernacki">Ale w interesie jednostek samorządu jest to, aby ten 2025 r. był takim momentem, kiedy rzeczywiście samorządowcy nie będą obawiali się wydatkować odpowiednio wysokich czy nawet dużych kwot. Chodzi o to, żeby to był punkt startu do kolejnych lat budżetowych, tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#WaldemarWitkowski">Proszę bardzo, Panie Dyrektorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#MarekWiewióra">Indywidualne wydatki pojedynczej jednostki mają ograniczony wpływ na kształtowanie tej globalnej kwoty potrzeb. Tak jak mówiłem, ta globalna kwota potrzeb na rok 2026…</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Głos z sali: …O konkretnym przypadku…)</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#MarekWiewióra">O konkretnych kwotach potrzeb oświatowych będą decydować szczegółowe parametry, które są uwzględniane przy tym podziale, czyli przede wszystkim liczba uczniów odpowiednio zaszeregowanych. Myślę, że koledzy z ministerstwa edukacji mogą podać więcej szczegółów. Tam wchodzą w grę uczniowie z… Nie wiem, są wyższe wagi dla uczniów, którzy dysponują orzeczeniami o pewnym stopniu niepełnosprawności. Tego typu parametry merytoryczne decydują o kwotach potrzeb oświatowych ustalanych dla danej jednostki. Zaś same wydatki danej jednostki w taki bezpośredni sposób nie wpływają, nie mają przełożenia 1:1 na globalne kwoty potrzeb oświatowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#WłodzimierzBernacki">Przepraszam, nie chcę wchodzić tutaj w polemikę, w dyskusję, ale w sytuacji, kiedy duża część środków finansowych będzie pochodziła z PIT i CIT, to tym samym nie będzie to tak klarowne, jak w latach poprzednich, kiedy ta kwota była, że tak powiem, znaczona i przeznaczona dla samorządu na określone cele oświatowe.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#WłodzimierzBernacki">A więc tu jest ta kwestia, o której zresztą pan mówił. I dlatego pani przewodnicząca, pani senator i ja zadawaliśmy pytanie, czy my jako mieszkańcy poszczególnych gmin nie musimy się obawiać tego – pewnie Ministerstwo Finansów nie musi się tego obawiać – że samorządowcy wprost będą mówić, że znowu muszą dokładać do oświaty. To z jednej strony.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#WłodzimierzBernacki">A z drugiej strony moje pytanie było proste: czy w interesie samorządu i mieszkańców jest to, żeby rok 2025 był rokiem, kiedy samorządowcy nie będą obawiali się, w cudzysłowie, dokładać z budżetu gminy właśnie do tych zadań oświatowych?</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#AgnieszkaKołaczLeszczyńska">Mogę, tak?</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#AgnieszkaKołaczLeszczyńska">Panie Przewodniczący, dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#AgnieszkaKołaczLeszczyńska">Szanowni Państwo, mam bardzo krótkie pytanie: czy w budżetach wojewodów – myślę tutaj szczególnie o budżetach wojewody dolnośląskiego i wojewody opolskiego – na przyszły rok, a przynajmniej na pierwsze jego miesiące, są jakieś dodatkowe środki, które mogą być kierowane szczególnie do gmin popowodziowych? Myślę tutaj np. o, nie wiem, organizowaniu wycieczek dla dzieci, które jeszcze cały czas będą wychodziły z tego trudnego czasu. Czy te środki będą wprost do nich kierowane? Czy ewentualnie wojewodowie mają zwiększone środki i będą mogli z nich korzystać, że tak powiem, w sposób dedykowany tylko tym gminom popowodziowym i ich potrzebom edukacyjnym?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#WaldemarWitkowski">I jeszcze uzupełniające pytanie pani senator.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#EwaMonikaKaliszuk">Ja takie pytanie czy też stwierdzenie chciałabym sformułować w nawiązaniu do wypowiedzi pana senatora: nie jest powiedziane, że budżet państwa ma zapewnić samorządom całkowite finansowanie zadań oświatowych, to jest kwestia partycypacyjna, wspólna. To nie może być tak, że tylko budżet państwa.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#EwaMonikaKaliszuk">Zaś to, czego oczekują samorządowcy, a czego nie spełniała poprzednia subwencja oświatowa czy też sposób jej naliczania, to było to, że… Bo nikt tak naprawdę nie wiedział, co ta subwencja oświatowa pokrywa. Czyli dla samorządowców byłoby ważne, żeby oni wiedzieli, że np. środki z budżetu państwa zapewniają zabezpieczenie wynagrodzeń. I to już jest dla nich pewna wiedza. Wtedy oni wiedzą, jakie inne środki na wydatki związane z realizacją zadań oświatowych muszą sami pokrywać. A tej jasności nie było przy poprzednim naliczaniu subwencji. I wydaje mi się, że to jest najważniejsze.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#EwaMonikaKaliszuk">A, tak jak już tutaj panowie powiedzieliście, 2025 r. to jest rok startowy, zaczynamy też z nową ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, mamy tu taką dużą siłę kalkulacyjną. Po prostu wszyscy musimy przejść ten przyszły rok i zobaczyć, jak te zapisy, te nowe rozwiązania się sprawdzą. Ale też nie przesadzajmy, że samorządy mają nie partycypować w wydatkach na oświatę. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#WaldemarWitkowski">Jeszcze, rozumiem, było jedno pytanie uzupełniające, tak?</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka: To znaczy mam nadzieję, że tak. Czekam na odpowiedź, bo pytałam o te programy.)</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#WaldemarWitkowski">No to już oddaję głos panom dyrektorom.</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#WaldemarWitkowski">Rozumiem, że wyczerpaliśmy pytania.</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka: Nie…)</u>
<u xml:id="u-29.6" who="#WaldemarWitkowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#KonradHodzyński">Dobrze. To ja odpowiem na pytanie dotyczące programów i przedsięwzięć ministra edukacji. Na przyszły rok zaplanowano dodatkowo – ponad to, co było do tej pory – 100 milionów zł, tak że kwota rośnie ze 132 milionów do 232. Są to środki ujęte, jak zawsze, w rezerwie celowej w poz. 26, właśnie na programy i przedsięwzięcia ministra edukacji. Na pewno będzie również kontynuowany program „Podróże z klasą” – tak jak wcześniej program „Poznaj Polskę” – oraz inne programy.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka: …Prosto: czy laptopy i „Laboratoria przyszłości” również będą?)</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#KonradHodzyński">To znaczy laptopy były finansowane z zupełnie innego źródła. To nie były programy i przedsięwzięcia ministra.</u>
<u xml:id="u-30.3" who="#KonradHodzyński">A omawiając rezerwy celowe, wskazałem, że planowany jest program „Cyfrowy uczeń”. Będzie to program wieloletni z budżetem ponad 55 milionów zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#WaldemarWitkowski">Czy pan dyrektor chciałby jeszcze coś?</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#WaldemarWitkowski">Proszę bardzo. I proszę się przedstawić.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#MarcinNowak">Marcin Nowak, Ministerstwo Edukacji Narodowej.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#MarcinNowak">Ja chciałbym się odnieść jeszcze do 2 spraw, które się tutaj pojawiły.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#MarcinNowak">Pierwsza byłaby odpowiedź na pytanie pani senator na temat finansowania szkół na wsi i w biedniejszych samorządach. A więc chciałbym wyjaśnić, że, tak jak pan dyrektor Wiewióra wspomniał, kwota potrzeb oświatowych będzie wynosiła ponad 102 miliardy zł i będzie dzielona według rozporządzenia ministra edukacji w sprawie podziału kwoty potrzeb oświatowych na rok 2025. I tam oczywiście uwzględniamy taką sytuację, że gminy wiejskie czy też samorządy biedniejsze mają większe potrzeby. Jest cały szereg wskaźników, które premiują takie właśnie małe gminy lub też gminy mniejsze. Mamy np. wagę dla uczniów szkół podstawowych na wsi i w małych miasteczkach, ona jest też uzależniona od stopnia zamożności. Gminy o niższych dochodach otrzymują relatywnie wyższe pieniądze, a gminy o wyższych dochodach też mają tę wagę, tylko że jest ona troszkę niższa. Jest także waga dla małych szkół podstawowych. Mamy również wagę dla uczniów małych szkół w połączeniu ze wskaźnikiem dochodowości. Tak więc samorządy, które mają małe szkoły i mają niskie dochody, też otrzymają dodatkowe środki. Łącznie na uczniów na wsi i w małych szkołach oraz na dzieci w przedszkolach mamy naliczone ok. 7,5 miliarda zł, jeśli chodzi o potrzeby oświatowe. Tak że bierzemy pod uwagę to, że one po prostu mają wyższe wydatki.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#MarcinNowak">Jeszcze druga sprawa, która się tutaj pojawiła, czyli wsparcie na… Akurat pani senator nie ma. Nie wiem, czy kontynuować tę rozmowę, czy może poczekać na panią senator. Poczekać?</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Przewodniczący Waldemar Witkowski: To zostaje w protokole, a w związku z tym odczyta sobie z protokołu.)</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#MarcinNowak">Pani senator pytała m.in. o wsparcie dla tych gmin, które ucierpiały w wyniku powodzi na Dolnym Śląsku.</u>
<u xml:id="u-32.6" who="#komentarz">(Przewodniczący Waldemar Witkowski: Ja też jestem zainteresowanym, bo to jest i mój teren.)</u>
<u xml:id="u-32.7" who="#MarcinNowak">Ja mogę wypowiedzieć się w kwestii środków na remonty i na odbudowę szkół, które ucierpiały w wyniku powodzi. W tym roku wspieraliśmy te samorządy z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej. Na przyszły rok też mamy taki plan, żeby wspierać samorządy, które z różnych powodów w tym roku nie skorzystały ze środków z rezerwy udzielanej na podstawie art. 34 nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-32.8" who="#MarcinNowak">W tym roku udało nam się przekazać… To znaczy pieniądze w kwocie 165 milionów zł zostaną przekazane niedługo, bo do poniedziałku, na remonty i odbudowę w tych województwach, które zostały poszkodowane. Łącznie 63 samorządy złożyły wnioski dotyczące 165 uszkodzonych szkół i budynków oświatowych. I to, tak jak wspominałem, będziemy kontynuowali w kolejnym roku.</u>
<u xml:id="u-32.9" who="#MarcinNowak">Tu pojawił się też temat kryteriów podziału tej rezerwy na przyszły rok. My z tej właśnie rezerwy będziemy finansować odbudowę uszkodzonych szkół, placówek. Prace nad kryteriami rozpoczniemy już niebawem, w grudniu czy na przełomie roku. Zaczniemy rozmowy i z Ministerstwem Finansów, i z samorządami na temat tych kryteriów. Będziemy proponować m.in. właśnie wsparcie tych samorządów, które zostały poszkodowane przez powódź, oprócz innych, które też będą wspierane.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#WaldemarWitkowski">Jeszcze pan dyrektor, jak rozumiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#MarekWiewióra">Jeśli mogę w tej kwestii powodziowej… Również Ministerstwo Finansów przekazało w ostatnich dniach 738 milionów zł dla samorządów dotkniętych skutkami powodzi. To są środki subwencyjne. Były to środki przekazane w uzgodnieniu ze stroną samorządową, a podstawą kalkulacji kwot dla poszczególnych samorządów był poziom strat wykazanych przez poszczególne samorządy. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#WaldemarWitkowski">Czy wyczerpaliśmy…</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Senator Ewa Monika Kaliszuk: Ja jeszcze jedno.)</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#WaldemarWitkowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#EwaMonikaKaliszuk">To nie jest związane z finansami, ale chciałabym wykorzystać to, że jest pan z Ministerstwa Edukacji Narodowej, bo przypomniała mi się kwestia à propos pytań o wycieczki, o program „Poznaj Polskę”.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#EwaMonikaKaliszuk">Ja mam tylko taką serdeczną prośbę: gdybyście państwo mogli ten temat poruszyć, ewentualnie o nim podyskutować… Chodzi mi o tryb konkursowy przy użyciu systemów teleinformatycznych dotyczący programu „Poznaj Polskę”. Docierają do mnie sygnały z takich malutkich gmin w Polsce, gdzie jest 1 mała szkoła i gdzie, z uwagi na problemy z siecią, z internetem, bywa tak, że ta szkoła próbuje się zgłosić, logować, ale niestety nie ma takiej szansy. I te szkoły mają jakby taki żal, bo 3 czy 4 razy próbowały się zgłosić do konkursu, ale niestety z różnych powodów – czasami wynika to też, że tak powiem, z ludzkich możliwości, bo te szkoły mają ograniczone zasoby kadrowe, jak wiadomo – przygrywają z dużymi szkołami, ze szkołami z dużych ośrodków. A tak naprawdę dla tych dzieciaczków z małych gmin czasami taka wycieczka jest po prostu jedynym takim oknem na świat, że tak powiem – w stosunku do tych dużych samorządów, które w tych konkursach już w pierwszej minucie rezerwują pozycję.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#EwaMonikaKaliszuk">I rodzi się takie pytanie, czy nie tyle zmienić w ogóle ten system konkursowy, ile może wyodrębnić jakąś pulę, która byłaby dla większych samorządów, i też pulę dla tych małych, która mogłyby w jakikolwiek sposób zabezpieczać chociaż dostęp do udziału w tego typu konkursach. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#WaldemarWitkowski">Rozumiem, że w tej chwili pani senator Sekuła, bo to była tylko wypowiedź…</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#JoannaSekuła">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#JoannaSekuła">Dużo mówiliśmy ostatnio o kształceniu zawodowym i o planowanych zmianach w tym obszarze, szczególnie w związku z poszerzeniem oddziaływania przedsiębiorców na proces kształcenia. Dlatego też proszę powiedzieć mi, jakie są przewidziane kwoty i w którym miejscu można je znaleźć, jeśli chodzi o rozrachunki z przedsiębiorcami po zakończeniu kształcenia zawodowego. Czy w ogóle przewidziane są jakieś nowe rozwiązania, które wspierałyby szkolnictwo zawodowe w relacji: szkoła – przedsiębiorstwo bądź bezpośrednio uczeń – przedsiębiorstwo?</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#WaldemarWitkowski">Po minach widzę, że do końca nie wiecie, Panowie, jak na to odpowiedzieć.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#WaldemarWitkowski">Ja tylko nawiążę do ostatniego posiedzenia Komisji Edukacji, na którym była pani minister Lubnauer i chyba ze 12 przedstawicieli… Mówiono o tym, że ten system ma być zmieniony. To znaczy generalnie wszyscy widzą potrzebę ułatwienia dostępu dla ludzi z przemysłu do szkolnictwa zawodowego, bo brakuje fachowców, co szczególnie wyszło w trakcie powodzi. A jednocześnie właśnie ministerstwo edukacji proponowało zmianę systemu rozliczania tych, którzy kształcą…</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest w ustawie.)</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#WaldemarWitkowski">To jest w ustawie, formalnie, ale mówię…</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#komentarz">(Senator Ewa Monika Kaliszuk: W przypadku młodocianych pracowników – to o to chodzi.)</u>
<u xml:id="u-39.6" who="#WaldemarWitkowski">To jest w tej ustawie wcześniej… Ale być może panowie nie są do tej części… Ja bym prosił o odpowiedź na piśmie, bo rozumiem, że nie będziemy tutaj konfabulować. Lepiej konkretnie odpowiedzieć na piśmie. Tak?</u>
<u xml:id="u-39.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
<u xml:id="u-39.8" who="#WaldemarWitkowski">Okej.</u>
<u xml:id="u-39.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziękujemy bardzo.)</u>
<u xml:id="u-39.10" who="#WaldemarWitkowski">Rozumiem, że wyczerpaliśmy pytania i wypowiedzi, a więc przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-39.11" who="#WaldemarWitkowski">Ja oczywiście zgłaszam wniosek o pozytywne zaopiniowanie ustawy budżetowej na 2025 rok w częściach właściwych naszej komisji.</u>
<u xml:id="u-39.12" who="#WaldemarWitkowski">Kto jest za? (3)</u>
<u xml:id="u-39.13" who="#WaldemarWitkowski">Kto jest przeciwny? (2)</u>
<u xml:id="u-39.14" who="#WaldemarWitkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-39.15" who="#WaldemarWitkowski">Nikt się nie wstrzymał.</u>
<u xml:id="u-39.16" who="#WaldemarWitkowski">Pani senator Kołacz opuściła…</u>
<u xml:id="u-39.17" who="#WaldemarWitkowski">Mamy to przegłosowane.</u>
<u xml:id="u-39.18" who="#WaldemarWitkowski">Ja mam jeszcze jeden, przyjemny albo nieprzyjemny, obowiązek. Powinniśmy wskazać kogoś, kto wyrazi opinię naszej komisji na posiedzeniu komisji budżetowej. Ono nieszczęśliwie zostało zwołane – bo tak wypadło – jutro o godzinie 15.00. Teraz powinienem kogoś wskazać czy musimy kogoś wskazać. Tak po cichu: to znaczy niekoniecznie trzeba na tym posiedzeniu komisji być, jak mi tu wszyscy podpowiadają, ale formalnie wskazać trzeba.</u>
<u xml:id="u-39.19" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-39.20" who="#WaldemarWitkowski">Tu się panie śmieją…</u>
<u xml:id="u-39.21" who="#WaldemarWitkowski">Kto dobrowolnie chce być wskazany? Może pani Agnieszka?</u>
<u xml:id="u-39.22" who="#komentarz">(Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska: Na jutro?)</u>
<u xml:id="u-39.23" who="#WaldemarWitkowski">Tak.</u>
<u xml:id="u-39.24" who="#komentarz">(Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska: Nie, to naprawdę…)</u>
<u xml:id="u-39.25" who="#WaldemarWitkowski">Ale nikogo nie będzie – to już wszyscy wiemy.</u>
<u xml:id="u-39.26" who="#komentarz">(Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska: To niedobrze. To niedobrze…)</u>
<u xml:id="u-39.27" who="#WaldemarWitkowski">Nie, senator Kleina… Wymienialiśmy się tym… W sumie to nie ma znaczenia, bo nie tylko od nas nikogo nie będzie. Ale formalnie kogoś trzeba wyznaczyć. A materiały prześlemy.</u>
<u xml:id="u-39.28" who="#WaldemarWitkowski">Tak?</u>
<u xml:id="u-39.29" who="#komentarz">(Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska: Okej. Oczywiście.)</u>
<u xml:id="u-39.30" who="#WaldemarWitkowski">Pani senator nie była na głosowaniu, ale za to zgadza się być naszym przedstawicielem.</u>
<u xml:id="u-39.31" who="#komentarz">(Głos z sali: Za karę.)</u>
<u xml:id="u-39.32" who="#WaldemarWitkowski">W nagrodę. Dziękujemy.</u>
<u xml:id="u-39.33" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-39.34" who="#WaldemarWitkowski">To formalnie zamknę to posiedzenie komisji: zamykam posiedzenie komisji.</u>
<u xml:id="u-39.35" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 12 minut 33)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>