text_structure.xml
43.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#JoannaBorowiak">Witam serdecznie państwa posłów. Witam również gości, przedstawicieli Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, panią Krystynę Lewkowicz, stałą doradczynię Komisji, pana Zbigniewa Tomczaka, przewodniczącego Obywatelskiego Parlamentu Seniorów, panią doktor Elżbietę Ostrowską, przewodniczącą Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Witam państwa serdecznie.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#JoannaBorowiak">Stwierdzam przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#JoannaBorowiak">Na podstawie listy obecności… więc na podstawie listy stwierdzam kworum.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#JoannaBorowiak">Szanowni państwo posłowie, otrzymaliście zawiadomienie o posiedzeniu i do tego zawiadomienia był dołączony porządek dzienny, który obejmuje rozpatrzenie informacji ministra rodziny, pracy i polityki społecznej na temat działalności organizacji pozarządowych na rzecz seniorów. Czy są pytania do porządku dziennego? Nie widzę pytań, nie słyszę. Stwierdzam przyjęcie porządku dziennego. Przystępujemy do jego realizacji.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#JoannaBorowiak">Bardzo proszę panią Bogumiłę Dertkowską, zastępcę dyrektora Departamentu Pomocy Społecznej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o przedstawienie przedmiotowej informacji. Bardzo proszę, pani dyrektor.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#BogumiłaDertkowska">Zbiorowość fundacji to jest około 19 tys. fundacji, a jeżeli chodzi o koła gospodyń wiejskich to ponad 11 tys. takich jednostek. Najmniej liczną grupę, jeśli chodzi o podmioty z organizacji stanowiły właśnie podmioty wyznaniowe oraz organizacje samorządu gospodarczego, bo było ich około 2 tys. Obok organizacji non-profit posiadających osobowość prawną działały również mniej sformalizowane organizacje społeczne. Według danych uzyskanych ze starostw powiatowych i urzędów miast na prawach powiatów w 2022 r. na terenie kraju zarejestrowanych było ponad 10,5 tys. stowarzyszeń zwykłych.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#BogumiłaDertkowska">Jeśli chodzi o formy działalności statutowej, jakie te organizacje reprezentują, to najwięcej organizacji zajmowało się sportem, turystyką, rekreacją i hobby, bo około 27% tych organizacji. Relatywnie dużo organizacji też prowadzi działalność w obszarze kultury, sztuki, ratownictwa, edukacji, wychowania czy badań. Jeżeli chodzi o odsetek organizacji non-profit, które swoją działalność koncentrowały właśnie na obszarze rynku pracy i aktywności zawodowej to jest tylko 1%. Natomiast z danych GUS – w obszarze pomocy społecznej i humanitarnej działało ponad 9 tys. organizacji, z czego około 3% ze wszystkich organizacji non-profit wskazywało jako swoją główną działalność właśnie działalność na rzecz pomocy osobom starszym, osobom z niepełnosprawnościami czy osobom chorym. Ten obszar działalności wskazywało jako wiodący 7,9%, czyli niecałe 8% przedsiębiorstw społecznych, a także 13,8% organizacji pożytku publicznego, czyli działalność na rzecz m.in. osób starszych.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#BogumiłaDertkowska">Jeżeli chodzi jeszcze o dane z opracowania przygotowanego przez Stowarzyszenie Klon Jawor, wynika z nich, że 44% z fundacji i stowarzyszeń wskazuje obszar seniorów i seniorek jako najczęstszych odbiorców swoich działań, więc można powiedzieć, że blisko 50% organizacji wspiera właśnie swoimi działaniami seniorów. Organizacje pozarządowe są tym elementem kluczowym, które właśnie sprawują funkcję społeczeństwa obywatelskiego w zakresie działalności zapewnienia bezpieczeństwa i wsparcia właśnie tej grupie.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#BogumiłaDertkowska">Biorąc pod uwagę, że stale zmienia się sytuacja demograficzna oraz postępujące się niestety starzenie społeczeństwa niezbędne jest właśnie wspieranie działań mających na celu dalszy rozwój form zrzeszania się takich grup reprezentujących interesy środowiska senioralnego i wyrażających postulaty na rzecz osób w wieku 60 lat i więcej.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#BogumiłaDertkowska">Jeżeli chodzi o aktywne uczestnictwo organizacji senioralnych, tutaj też ważne jest to, że uczestniczą w debatach politycznych i społecznych w celu poprawy poziomu jakości życia osób starszych. Zaangażowanie i praca organizacji na rzecz polityki senioralnej ma także pozytywny wpływ na kształtowanie pozytywnego wizerunku osób starszych i zwiększa świadomość społeczną na temat potrzeb i możliwości osób starszych, a także propaguje wzorce aktywnego starzenia się.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#BogumiłaDertkowska">Działalność organizacji pozarządowych, których dane statystyczne przedstawiłam, ma też pozytywny wpływ na oddziaływanie na seniorów, ponieważ mogą oni korzystać zarówno z oferty, która stale się rozbudowuje, różnego rodzaju projektach, działaniach, aktywnościach, które te organizacje realizują, a także może angażować do swej działalności również na przykład w ramach wolontariatu. Aktywność ta daje osobom starszym poczucie bycia potrzebnym społeczności lokalnej, ale też bezinteresowne działania na rzecz dobra wspólnego. Dzięki zrzeszeniu się właśnie obywatele mają możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym poprzez działania w tych organizacjach czy poprzez udział w działaniach tych organizacji, mają możliwość wyrażania swojej opinii, a także wpływania na decyzje i monitorowanie działań podejmowanych przez władze publiczne.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#BogumiłaDertkowska">Organizacje non-profit sprzyjają również wzmacnianiu integracji społecznej, partycypacji oraz włączaniu w życie społeczne osób lub grup zagrożonych marginalizacją, dzięki czemu sprzyja to rozwojowi ich zaufania do instytucji, przy współpracy i solidarności zachęcają również do reprezentowania interesów publicznych.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#BogumiłaDertkowska">Organizacje pozarządowe są także istotnym kreatorem różnych innowacji w zakresie działalności na rzecz osób starszych. Jako przykład można tu podać opracowany w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój model tak zwanych wiązek usług społecznych świadczonych na rzecz osób niesamodzielnych, w tym właśnie na rzecz seniorów. W modelu takim obok usług podstawowych, czyli opiekuńczych, osoby korzystające ze wsparcia mogły także liczyć na pomoc psychologiczną, fizjoterapię, wyposażenie w sprzęt rehabilitacyjny czy asystenturę osobistą. Taki pakiet wsparcia kompleksowo odpowiadał na potrzeby osób korzystających z pomocy. Jednocześnie jest to także wyraz charakterystycznego dla organizacji pozarządowych podejścia, w którym na pierwszym planie stoi zawsze człowiek wraz z jego potrzebami.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#BogumiłaDertkowska">Organizacje pozarządowe są bardzo ważnym i niezastąpionym elementem społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza organizacje senioralne i seniorzy coraz chętniej angażują się właśnie w uczestnictwo w tworzeniu polityki społecznej. Rolą Ministerstwa Rodziny jest wspieranie niezależności organizacji pozarządowych i dążenie do tego, aby programy były dostosowane również do rzeczywistych potrzeb seniorów. W celu jak najlepszego dostosowania tych programów do oczekiwań beneficjentów ministerstwo zachęca do aktywnego dialogu pomiędzy wszystkimi zaangażowanymi stronami, w szczególności właśnie z udziałem organizacji społecznych.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#BogumiłaDertkowska">Pokrótce opowiem też o programach, które jako resort rodziny, pracy i polityki społecznej realizowaliśmy bądź realizujemy, które są, po pierwsze, nakierowane na wsparcie seniorów, ale angażują też organizacje pozarządowe, bo o tych organizacjach głównie mamy mówić. Krótko wspomnę o programie „Aktywni+”, który już od 1 lipca nie jest u nas w ministerstwie, przeszedł do KPRM-u, jak państwo wiedzą, ale to był i jest nadal główny i największy program, który został stworzony właśnie z myślą o seniorach i z myślą o organizacjach pozarządowych oraz innych podmiotach uprawnionych do działania na rzecz osób starszych. To program na lata 2021-2025, który był kontynuacją ASOS-a i tak jak powiedziałam – głównym celem jest zwiększenie uczestnictwa seniorów. Głównymi odbiorcami środków i wsparcia oczywiście są organizacje. Tak jak powiedziałam, od 1 lipca przeszedł już do KPRM-u, więc tutaj więcej informacji w tym momencie nie będę przekazywać.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#BogumiłaDertkowska">Jeżeli chodzi o drugi program, który jest już w ministerstwie, to program „Korpus Wsparcia Seniorów”. On co do zasady ma na celu wsparcie finansowe gmin, nie samych organizacji pozarządowych, ale jego wsparcie kierowane jest dla osób w wieku 60 lat i więcej. Ważne jest też to, że organizacje, realizując działania z programu „Korpus Wsparcia Seniorów”, mogą te zadania zalecać również organizacjom pozarządowym, co zgodnie ze sprawozdaniami corocznymi z tych programów się dzieje. Tak że co do zasady program skierowany jest do samorządów, ale również organizacje pozarządowe są tam pośrednio angażowane w realizację.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#BogumiłaDertkowska">Gminy zlecały organizacjom właśnie zadania, na przykład w ramach modułu pierwszego program obejmował w swoim zakresie m.in. angażowanie do realizacji wolontariuszy, w tym również działaczy środowisk młodzieżowych i obywatelskich świadczących codzienną pomoc osobom potrzebującym wsparcia, nawiązanie współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego, ale również organizacjami pozarządowymi skupiającymi właśnie środowiska młodzieżowe, a także wolontariuszami, którzy działali na rzecz seniorów.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#BogumiłaDertkowska">Drugi program też dla seniorów, który u nas w ministerstwie mamy, to jest program „Opieka 75+”, który również jest skierowany do gmin miejskich, wiejskich i miejsko-wiejskich, ale mimo, że jest skierowany do gmin, to tak samo, jak po poprzednim programie, gminy mogą ubiegać się o dofinansowanie, jeżeli świadczą usługi opiekuńcze samodzielnie własnymi pracownikami. Ale również, jeżeli zlecają usługi opiekuńcze na zewnątrz podmiotom typu organizacje pozarządowe, to wówczas również mogą ubiegać się o dofinansowanie. Z ostatnich danych za 2023 r. wynika, że 70 organizacji pozarządowych było przez gminy angażowanych do realizacji tego programu.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#BogumiłaDertkowska">Jeszcze są programy z zakresu ekonomii społecznej i przedsiębiorczości. To jest „Odporność oraz rozwój ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej” na lata 2022-2025. Tutaj podmioty ekonomii społecznej mogły finansować w ramach tego programu m.in. wydatki związane z reintegracją i wzmocnieniem potencjału w zakresie realizacji usług społecznych szeroko rozumianych. Dzięki wsparciu podmioty ekonomii społecznej mogły wzmacniać fundamenty swojej działalności oraz dopasować się do nowych warunków społecznych i ekonomicznych. To nie są programy skierowane wprost do seniorów, ale są skierowane do podmiotów ekonomii społecznych, które wielokrotnie wspierają również obszar wsparcia seniorów. Łącznie w ramach tego programu złożonych zostało ponad 2200 wniosków, a do dofinansowania przeznaczono łącznie 1141 wniosków. Od początku tego roku środki finansowe w łącznej wysokości ponad 50 mln zł otrzymało 291 podmiotów ekonomii społecznej.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#BogumiłaDertkowska">Jeszcze program „Przedsiębiorstwo Społeczne+”, w 2023 r. rozpoczęto realizację tego programu skierowanego właśnie do przedsiębiorstw społecznych i dzięki temu mogły uzyskać środki na wsparcie zatrudnienia, reintegrację oraz bieżącą działalność. Zawarto 385 umów w zeszłym roku, na podstawie których do przedsiębiorstw społecznych trafiło ponad 21 mln zł. Tu jest ważne, że istotną rolę ten program odegrał w procesie deinstytucjonalizacji i blisko 40% przedsiębiorstw społecznych łączyło działalność reintegracyjną w zakresie realizacji usług społecznych i w większości te usługi społeczne można uznać, że były realizowane również na rzecz osób starszych.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#BogumiłaDertkowska">Należy też wspomnieć o programie „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami” i on co do zasady jest skierowany dla osób z niepełnosprawnościami, ale wiemy, że część z tych osób stanowią również seniorzy i działania związane z zapewnieniem wsparcia właśnie tym osobom starszym z niepełnosprawnościami, w tym prowadzenie usług wydłużających aktywność osób starszych i samodzielność osób starszych są właśnie realizowane w ramach tego programu z Funduszu Solidarnościowego. Organizacje pozarządowe mają możliwość właśnie przystąpienia do konkursów na realizację usług w ramach programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnościami”, który jest kierowany typowo dla organizacji pozarządowych.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#BogumiłaDertkowska">W ramach tego konkursu organizacje pozarządowe składają oferty w ramach otwartego konkursu ofert. Podmiotami uprawnionymi do złożenia oferty na realizację zadań z zakresu wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych są właśnie podmioty, o których mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, posiadające statutowe postanowienia o prowadzeniu działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami, ale również seniorów.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#BogumiłaDertkowska">To tak w dużym skrócie informację o wszystkich programach, które na rzecz osób starszych, ale nie tylko, w których angażowane są organizacje pozarządowe, przedstawiłam, a szerszy dokument został Komisji wysłany. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#JoannaBorowiak">Otwieram dyskusję nad dokumentem i pozwólcie państwo, że jako pierwsza zabiorę głos. Szanowni państwo, mam do pani dyrektor takie pytanie, dokument oczywiście dotyczy roku 2023, mam do pani dyrektor pytanie – na str. 2 wykres pierwszy, jakby pani zechciała zerknąć, nie bardzo wiem, jak go czytać. Tu chyba jest jakiś błąd, bo mamy liczbę organizacji, ogółem organizacje 103 400, w tym… podmioty ekonomii społecznej 102 600 i później liczba pozostałych organizacji nijak nie daje nam 103 000. Będzie tych organizacji dużo więcej, ale wykres jest jeden, więc pytanie, gdzie leży błąd i poproszę państwa uprzejmie, rozumiem, że dzisiaj państwo tego nie zrobicie, poproszę o skorygowanie tego i dostarczenie drogą mailową do sekretariatu Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#JoannaBorowiak">Cieszę się bardzo z tego, że coraz więcej jest organizacji pozarządowych, które działają na rzecz seniorów. Ta liczba wzrasta i cieszę się również z tego, że ogromna ilość tych organizacji to są podmioty ekonomii społecznej bądź przedsiębiorstwa społeczne, co pokazuje, że podjęte przez poprzedni rząd działania dotyczące właśnie stworzenia… i ustawa dotycząca rozwoju podmiotów ekonomii społecznej przyniosła założony cel, że było to bardzo potrzebne i pożyteczne.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#JoannaBorowiak">Ale mam pytanie, pani dyrektor, pani przedstawiała tutaj program. Wśród programów realizowanych w ministerstwie wspomniała pani oczywiście, że ten program przeszedł do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Chodzi mi o program „Aktywni+”. To jest str. 5, państwo napisaliście takie zdanie „obecnie trwa realizacja edycji 2024”. Zbyt chyba szumnie to brzmi, dlatego że dopiero z końcem lipca ma nastąpić rozstrzygnięcie dotyczące naboru w tym programie. To jest 7 miesięcy, które seniorzy spędzają w ciągu 2024 r. bez aktywności w tym programie. Te 40 mln zł powinno być wykorzystane już w sposób dynamiczny od dawna, szczególnie, że mamy okres wakacyjny.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#JoannaBorowiak">Mówiliśmy o tym wielokrotnie, ale nie było osoby, która umiałaby mi odpowiedzieć na to pytanie. Pytałam o to na każdej Komisji Polityki Senioralnej, pytali również posłowie, ale także eksperci. Stali doradcy Komisji byli zaniepokojeni tym, że tego rozstrzygnięcia nie ma. Pozostanie nam 5 miesięcy na realizację, „nam” w tym sensie mówię o programie „Aktywni+”, 5 miesięcy na wykorzystanie 40 mln zł i docierają do mnie głosy ogromnego zaniepokojenia. Po pierwsze, nie będzie można tych projektów zrealizować w pełni. Po drugie, będą one bardzo mocno skomasowane. Co z tymi organizacjami pozarządowymi, które realizują określone projekty i otrzymywały finansowanie na ten cel, a teraz tego dofinansowania nie dostaną? Te 5 miesięcy to… Idea jest taka, żeby program trwał więcej niż 5 miesięcy w roku, to nawet nie jest pół roku, to jest nieco więcej niż kwartał, więc jestem bardzo mocno zaniepokojona.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#JoannaBorowiak">Uważam, że to zdanie jest zbyt daleko idące, bo realizacja edycji 2024 nie trwa. Dziś jest 23 lipca 2024 r. i nie trwa realizacja. Bo rozumiem przez określenie, że coś trwa, to znaczy, że jest realizowane, to znaczy, że są organizacje wyłonione. One dopiero będą musiały ogłosić nabór, dopiero będą musiały tych seniorów zwerbować i to też będzie kolejne przesunięcie w czasie i już tak naprawdę miesiące wakacyjne. Aktywności, które są dedykowane na miesiące wakacyjne, nie zostaną w tym roku zrealizowane.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#JoannaBorowiak">Stąd moje pytanie o przyczynę takiej sytuacji i jak państwo sobie to wyobrażacie, jeśli chodzi o ten program, o jego realizację w roku bieżącym. Będę prosiła o szczegółowe sprawozdanie z końcem roku dotyczące organizacji, które wykorzystały środki, jak je wykorzystały, bo to po prostu w mojej ocenie jest karygodne. To tyle, jeśli chodzi o mój głos.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#JoannaBorowiak">Czy zechce pani odpowiedzieć odnośnie do tego wykresu?</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#JerzyPłókarz">Ponadto zapisy programu wykluczają możliwość objęcia tym programem olbrzymiej rzeszy seniorów, którzy mają swoje urządzenia bezpieczeństwa, na przykład telefony z przyciskiem wezwania pomocy, a tylko i wyłącznie można objąć tych seniorów, dla których gmina zakupi od firmy teleopieki jakieś urządzenia i to kilkukrotnie z reguły drożej niż można je kupić na portalu z elektroniką. Dlatego zadajemy pytanie, czy w tym module drugim chodzi o seniorów tak naprawdę czy wsparcie jakiejś firmy teleopieki, wyprzedaży chińskich gadżetów, które sobie zakupiła?</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#JerzyPłókarz">I ostatnie zdanie, jeżeli chodzi o „Aktywnych+”, to faktycznie tutaj pytanie do pani minister, ale wiemy, że jest ogłoszone już, że w tym miesiącu będą wyniki „Aktywni+”, są też takie organizacje jak nasze, które mam zaszczyt reprezentować, które realizują te działania niezależnie od tego, że nie dostały jeszcze dofinansowania i jeżeli uda się i dostaną, to wtedy będą to, jak rozumiem koszty zrefundowane, które ponosimy. Bo my działamy niezależnie od tego czy dostaniemy dofinansowanie, czy nie, to te organizacje zarówno niosą pomoc seniorom w sytuacji zagrożenia życia, zarówno aktywizują seniorów, jak i uniemożliwiają czy unieważniają oszukańcze umowy, które są z seniorami zawarte. Zresztą sami jesteśmy organizacją senioralną, bo 90% kadry to seniorzy. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#KrystynaLewkowicz">Teraz, proszę państwa, w tamtych czasach minister pracy bardzo ściśle współpracował z organizacjami pozarządowymi, wsłuchiwał się w nie, w nasze postulaty, jeżeli gdzieś próbował błądzić, to mówiliśmy bez pardonu „nie, nie, nie, panie ministrze, nie o to chodzi, nie tędy droga” i on tego słuchał i były tego naprawdę spektakularne efekty. Natomiast upływ czasu, sam upływ czasu, a ponadto zmieniające się otoczenie wymaga od obydwu stron, zarówno od ministerstwa, jak i od organizacji pozarządowych, jakiegoś nowego spojrzenia i nowego podejścia.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#KrystynaLewkowicz">O innych projektach nie będę mówić, bo w nich nie uczestniczę, ale od początku uczestniczę w programie „Aktywni+”. Co się w nim zmieniło przez 10 lat? Nic. Nic się nie zmieniło. Nie zmieniła się kwota, nie była rewaloryzowana przez 10 lat, a co zrobiła inflacja z tą kwotą to wszyscy wiemy. Nie zmienił się czasokres udzielania dotacji, choć wielokrotnie postulowaliśmy i wszystkie urzędy centralne, wszystkie samorządy przeszły na umowy trzyletnie, a niestety Fundusz ASOS wciąż jest tylko roczny. I to teoretycznie roczny, nie będę już powtarzała tego, co powiedziała pani przewodnicząca, że to nigdy nie był projekt roczny, to był projekt najwyżej na 7–8 miesięcy, a teraz będzie, nie wiem, może trzymiesięczny, bo przecież procedura podpisywania umów, korekty, to jest gigantyczna praca, którą muszą wykonać urzędnicy wspólnie z organizacjami.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#KrystynaLewkowicz">Nie spodziewam się więc, żeby dotacja, nawet jeżeli znajdę się szczęśliwie na liście rekomendowanych do dotacji, nie spodziewam się, żeby dotacja wpłynęła wcześniej niż w końcu października, bo wtedy, kiedy fundusz funkcjonował lepiej i zaczynał się w marcu, to dotacja do organizacji pozarządowych wpływała w sierpniu, dokładnie u mnie 12 sierpnia, więc teraz, jeżeli jesteśmy o tej porze roku, co jesteśmy, to nie spodziewam się, żebym dostała pieniądze wcześniej niż w październiku. Może ja sobie jakoś poradzę, wezmę pożyczkę, kredyt, Bóg wie co, przyniosę własne pieniądze z domu, ale większość organizacji sobie nie poradzi. Będzie czekała na pieniądze aż się pojawią na koncie. Co zrobią od października do połowy grudnia? To już jest ich sprawa.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#KrystynaLewkowicz">Również, jeśli chodzi o sprawę finansowania tego projektu, większość samorządów i większość organizacji finansująco-kontraktujących rozumie, że biedna organizacja pozarządowa nie może finansować ani rządu, ani samorządu, dokładając swoje 10% do każdego projektu, bo niby skąd ma wziąć te 10%. Jednocześnie dopuszczono, żeby te 10% wniesiono we wkładzie osobowym, czyli fizycznej pracy, ale to są prace specjalistyczne, byle kogo do tego się nie zatrudni, bo to nie jest sprzątanie, zamiatanie, tylko to jest zarządzanie projektem. W związku z tym łączy się z tym wycena. Jeżeli od bodajże 20 lat stawka za wycenę pracy wolontariackiej nie była rewaloryzowana i wielokrotnie o to wnioskowaliśmy, to spodziewaliśmy się, że ministerstwo to zrozumie i podniesie stawkę z 75 zł na 150 zł na przykład, albo chociaż 125 zł, tak jak niektóre samorządy to zrobiły.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#KrystynaLewkowicz">Co zrobiło ministerstwo? Ustaliło stawkę 45 zł. Odnosi się wrażenie, że państwo nie rozumiecie, jak ważne dla wszystkich są senioralne organizacje pozarządowe. Nadal absolutnie jesteśmy otwarci na wsparcie, na pomoc, na prowadzenie konsultacji społecznych w terenie, na wszystkie te formy, które będą bardzo pomocne dla ministerstwa i będą mogły wzbogacić prace. Ale przepraszam bardzo, oczekujemy i zasługujemy na to, żeby być poważnie traktowani. I na tym może w tym momencie zakończę. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#ElżbietaOstrowska">To co przede wszystkim robią organizacje, to można ująć chyba w trzy takie grupy. To jest przede wszystkim aktywizacja osób starszych na bardzo różnych obszarach, budowanie więzi społecznych, w tym również więzi międzypokoleniowych, włączanie w życie społeczne i wreszcie głos w debacie publicznej. Wiem, że można by pewnie tę listę rozszerzać, ale myślę, że tu się mieści większość naszych działań, które prowadzimy.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#ElżbietaOstrowska">Tutaj przechodzę do pewnej refleksji – tylko proszę zwrócić uwagę, że większość tych działań, które moja organizacja, ale myślę, że również wiele innych organizacji senioralnych prowadzi, to są działania skierowane do osób aktywnych. Poza naszym obszarem działania, przepraszam bardzo, ale również, poza tym opracowaniem ministerstwa, pozostaje ogromna grupa osób starszych, nieaktywnych, często dosłownie zamkniętych w domach, zamkniętych w swoich miejscowościach, z których nie mogły się ruszyć wobec braku komunikacji.</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#ElżbietaOstrowska">Dlatego to, co mówimy, to co czytamy w tym opracowaniu, oczywiście – tak, tylko proszę zwrócić uwagę, to było już kilkukrotnie mówione, starzejemy się nie tylko jako społeczeństwo, starzeją się również osoby starsze, przechodzą teraz kolejne roczniki w wiek takiej zaawansowanej starości. Widzę to w moim związku, wiem, że chyba również w innych organizacjach… Ci ludzie oczekują innej aktywności, innych sposobów wsparcia, a być może jest to w ogóle przestrzeń dla powstania nowych organizacji senioralnych nastawionych właśnie na współpracę z tymi ludźmi, z tymi mocno starszymi, którzy może już mniej są zainteresowani edukacją, aktywnością, a przynajmniej nie taką aktywnością jak my ją na ogół rozumiemy. Tylko oczekują specyficznych, dostosowanych do swojego wieku, do swojego stanu zdrowia, a raczej do braku zdrowia, form uczestnictwa w życiu społecznym i poczucia, że oni również są dostrzegani, że do nich również, a może przede wszystkim do nich, trafia wsparcie.</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#ElżbietaOstrowska">Mówię to jako po prostu pewien problem do dyskusji, bo mówię – jeśli będziemy widzieć tylko tych aktywnych, przepraszam, również moja organizacja przede wszystkim ich widzi, na nich się koncentruje – ale miejmy świadomość, to znaczy, że pominiemy ogromną, nie wiem czy nie przeważającą część obecnych, a zwłaszcza przyszłych osób starszych. To starzenie się również właśnie osób starszych i wchodzenie w te progi późnej, dojrzałej starości wymaga myślę odpowiedzi ze strony istniejących organizacji senioralnych, a może nowych, ale również ze strony instytucji publicznych, w tym ministerstwa, zarówno pani minister do spraw polityki senioralnej, jak i ministra Ministerstwa Rodziny. Bo przecież przypomnijmy – osoby starsze również są częścią rodziny, stanowią często trzon rodziny, ale generalnie również innych instytucji publicznych.</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#JoannaBorowiak">Tutaj chcę zwrócić uwagę na ciekawy postulat pani Krystyny Lewkowicz zawarty w opinii przygotowanej na dzisiejsze posiedzenie. Pani Krystyna proponuje, żeby Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, rozumiem, że i również pani minister do spraw polityki senioralnej, że powinni pokusić się o opracowanie długofalowego programu współpracy z trzecim sektorem. To jest tutaj wytłuszczone jako postulat i za to dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#JoannaBorowiak">Natomiast jest jeszcze jedna kwestia, a mianowicie bardzo ciekawe postulaty zawiera notatka pana profesora Piotra Błędowskiego, również stałego doradcy Komisji. Chcę zwrócić uwagę na jedną kwestię, pan profesor zwraca uwagę na dwa typy organizacji pozarządowych działających na rzecz seniorów oczywiście, bo o tych rozmawiamy. Pierwszy to złożony z seniorów działających na rzecz własnego środowiska, a drugi to inne organizacje i pan profesor postuluje również to, aby wzmocnić działania organizacji z udziałem osób starszych, których aktywność skierowana jest na własne środowisko, czyli aktywizacja seniorów poprzez seniorów. To jest też niezwykle istotne i niezwykle ważne.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#JoannaBorowiak">Czy są jeszcze jakieś głosy? Bardzo proszę panią dyrektor o udzielanie odpowiedzi na pytania, które zostały zadane.</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#BogumiłaDertkowska">Co do tego modułu drugiego, tak jak powiedziałam, teraz już program jest w trakcie, ale pochylimy się nad tymi uwagami, zobaczymy, czy uda się w jakiś sposób jeszcze zmodyfikować moduł drugi. Przy czym już mogę powiedzieć w tym momencie, że nie mamy głosów od samorządów, którzy są realizatorami i którzy wybierają dane firmy w sposób konkurencyjny, żeby był tam jakiś problem, o którym pan wspomina. Ale oczywiście, jeżeli takie głosy do nas dotrą, to pochylimy się i przy kolejnej edycji programu co do modułu drugiego na pewno się pochylimy, bo wiem, że pismo od państwa organizacji na pewno u nas z propozycją poprawek było.</u>
<u xml:id="u-1.45" who="#BogumiłaDertkowska">Jeżeli chodzi o programy i o okres realizacji – faktycznie one były do tej pory zazwyczaj jednoroczne, to głównie wynika z tego, że mamy takie ograniczenia budżetowe co do budżetowania po prostu i nawet, jeżeli program mamy wieloletni, bo mamy programy wieloletnie w resorcie, to i tak ta forma finansowania jest zawsze roczna, bo takie mamy budżety roczne, jeśli chodzi już tutaj o przydział środków czy na programy, czy na rezerwy z Ministerstwa Finansów. Ale być może w następnych programach to się zmieni, bo to też byłoby spełnieniem właśnie postulatu o tej długofalowej współpracy z sektorem. Chyba więc tyle z moich odpowiedzi. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.46" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Druga kwestia, na przyszły rok chcielibyśmy ogłosić konkurs jeszcze w tym roku. Myślę, że to jest dobra wiadomość dla państwa.</u>
<u xml:id="u-1.47" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Natomiast przed nami jest przygotowanie w ogóle kolejnego programu na kolejne lata. Tutaj nie wyobrażam sobie, żeby przygotowanie kolejnego programu odbyło się bez konsultacji z organizacjami pozarządowymi. Dlatego planujemy, oczywiście już w przyszłym roku, ewaluację, w oparciu o którą będziemy pisać właśnie nowy program.</u>
<u xml:id="u-1.48" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Sprawozdanie, tak jak pani przewodnicząca mówi, że chciałaby w sprawie tego, jakie organizacje i czy wykorzystały pieniądze, w grudniu to nie będzie możliwe, ponieważ same organizacje będą miały termin przygotowania sprawozdań z realizacji swoich przedsięwzięć do końca stycznia, więc my też na pewno do końca lutego będziemy opracowywać te sprawozdania. Ale już wczesną wiosną będziemy gotowi, żeby na Komisji Polityki Senioralnej zaprezentować, jak ten program w tej edycji został zrealizowany.</u>
<u xml:id="u-1.49" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Też żałuję tak naprawdę, że przejęłam czy też przejęliśmy program z kwotą 40 mln zł, bo szkoda, że w momencie, kiedy był przygotowywany kolejny program, kolejna edycja już jako „Aktywni+” na lata 2021–2025, że ta kwota nie została zwiększona, a mieliśmy do czynienia z dobrą koniunkturą gospodarczą, a później ta dwucyfrowa inflacja też była takim sygnałem, że te pieniądze rzeczywiście przydałyby się większe. Niestety, dziś jest te 40 mln zł.</u>
<u xml:id="u-1.50" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Natomiast mogę dodać, że właśnie w tej chwili też miałam jedno ze spotkań z Narodowym Instytutem Wolności, z ministrem do spraw społeczeństwa obywatelskiego i pracujemy też nad przygotowaniem nowej propozycji, która będzie zaadresowana do organizacji właśnie senioralnych. Myślę, że jak będziemy już gotowi z decyzją to wtedy państwu też ją zakomunikuję.</u>
<u xml:id="u-1.51" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Jestem naprawdę otwarta, aby przygotować też taki dokument, o którym mówiła pani Krystyna Lewkowicz, dokument opracowujący rozumiem zasady długofalowej współpracy z organizacjami pozarządowymi. Myślę, że przy okazji też właśnie pracy Rady do spraw Polityki Senioralnej będzie taka możliwość, żeby Rada do spraw Polityki Senioralnej wspólnie z innymi organizacjami senioralnymi, pozarządowymi, dała swoją propozycję. Być może warto, żeby taki dokument – to tak mówię na gorąco – czy też delegacja do przygotowania takiego dokumentu być można znalazła się wręcz w ustawie o osobach starszych. Ale to jest moja taka myśl na gorąco, która w tej chwili mi wpadła do głowy, bo z pewnością będziemy też w kolejnym roku przygotować się do tego, żeby zaproponować na Radzie Ministrów również, a później mam nadzieję w Wysokiej Izbie nowelizację ustawy o osobach starszych wspólnie właśnie z organizacjami pozarządowymi.</u>
<u xml:id="u-1.52" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Reasumując, rozstrzygnięcie oczywiście do końca lipca, potwierdzam, nowy program ogłoszony czy też nowy konkurs jeszcze w tym roku i kolejny program pisany wspólnie z przedstawicielami organizacji senioralnych. Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-1.53" who="#JoannaBorowiak">A drugie, pani minister, mam pytanie, czy zostali powołani już pełnomocnicy do spraw polityki senioralnej we wszystkich województwach w kraju, czy jest ich 16?</u>
<u xml:id="u-1.54" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Ale myślę, że usatysfakcjonuję też panią przewodniczącą tym, że już pełnomocnicy do spraw polityki senioralnej w regionach dostali zadanie, żeby przygotować, powołać takie zespoły ekspertów do spraw polityki senioralnej, do których też już zaprosili, z tego co wiem, być może jeszcze nie wszyscy, bo jesteśmy w trakcie tego procesu, żeby zaprosili do tych zespołów liderów organizacji pozarządowych, głównie z obszaru polityki senioralnej. To jest naprawdę bardzo ważne, żeby powstawała taka siatka, w cudzysłowie oczywiście, siatka komunikacji, przepływu informacji, gdzie od góry możemy coś konsultować i od dołu zbierać problemy, a więc nie tylko pełnomocnicy, ale również i zespoły ekspertów do spraw polityki senioralnej przy wojewodach.</u>
<u xml:id="u-1.55" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Nazwaliśmy to zespoły po to, żeby ta nazwa nie budziła kontrowersji, żeby też nie było takiego pomysłu, że robimy jakąś konkurencję do samorządów województw. Bo w samorządach województw mamy rady seniorów, więc żeby nie było czegoś takiego, że tworzymy coś konkurencyjnego, to tutaj przy marszałkach mamy możliwość powstawania rad seniorów, natomiast przy wojewodach mamy i pełnomocników, i zespoły ekspertów. Dzisiaj więc rozbudowaliśmy tę strukturę. Te rekomendacje nie tylko przedstawiłam na spotkaniu z wojewodami bezpośrednio, ale również wszyscy wojewodowie dostali ode mnie takie rekomendacje czy też zalecenia, prośbę na piśmie i z pewnością we wrześniu będę sprawdzała stan wywiązania się czy też zrealizowania tych rekomendacji.</u>
<u xml:id="u-1.56" who="#JoannaBorowiak">Bardzo proszę, pani poseł Lidia Burzyńska.</u>
<u xml:id="u-1.57" who="#JoannaBorowiak">Bardzo proszę, pani minister, o odpowiedź.</u>
<u xml:id="u-1.58" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Teraz, zgodnie z negocjacjami, z harmonogramem przyjętym przez Komisję Europejską ten rok to jest rok konsultacji publicznych i międzyresortowych, czyli trzeci kwartał tego roku, a więc trzeci kwartał to mamy lipiec, sierpień, wrzesień i zgodnie z harmonogramem rozpoczynamy konsultacje. Każdy z państwa parlamentarzystów jestem przekonana, że wie, co to znaczy proces legislacyjny. On rozpoczyna się od momentu uzyskania wpisu do wykazu prac rządu. Bon senioralny otrzymał wpis 22 marca i zgodnie z tym wpisem rzeczywiście trzeci kwartał – rozpoczynamy konsultacje, a więc jesteśmy w czasie i zgodnie z tym terminem konsultacje zostaną rozpoczęte.</u>
<u xml:id="u-1.59" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Następnie w związku z przyjętym w KPO kamieniem A70 z bonem senioralnym w przyszłym roku będziemy mieli proces legislacyjny w parlamencie po konsultacjach publicznych. Następnie w przyszłym roku rozpoczynamy szkolenia, ponieważ, żeby przekazać samorządom pieniądze pod kątem zorganizowania usługi musimy mieć opiekunów, a z nimi jest najtrudniej. Państwo o tym doskonale wiecie, bo nawet jak został uruchomiony program „Opieka 75+” na kwotę 55 mln zł, to nawet, jak było dofinansowanie dla gmin 60%, to i tak bodajże – pan minister Szwed powinien pamiętać – to i tak w 2022 r. samorządy nie wykorzystały wszystkich tych środków. Wykorzystały bodajże 38 mln zł. Żebyśmy więc mieli duże prawdopodobieństwo i szanse rzeczywiście, żeby te ręce do pracy do opieki były, musimy, po pierwsze, przygotować opiekunów, bo nie wyobrażam sobie, żeby opiekunem nie była osoba, która nie ma podstawowego chociaż przygotowania z zakresu udzielenia pierwszej pomocy czy też jak rozmawiać z osobą starszą.</u>
<u xml:id="u-1.60" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">To jest fundament. Oczywiście szkolenia będą finansowane z pieniędzy unijnych. Następnie po tym okresie przekazujemy środki samorządom, które będą zlecały organizację takiej usługi komu będą uważały za optymalne zlecenie na swoim terenie. Wychodzimy poza pomoc społeczną w sensie takim, że to samorząd decyduje czy sam zatrudni opiekunów, czy zleci pomocy społecznej, a być może podmiotowi ekonomii społecznej, być może stowarzyszeniu, a być może lokalnej firmie, w zależności od tego, jakie ma możliwości na terenie swojej gminy. One są naprawdę bardzo różne w dużym mieście, w średnim mieście, w małej miejscowości i na wsi, gdzie bywa, że nie ma nawet jednej opiekunki. A więc ten pieniądz publiczny ma służyć uruchomieniu tego potencjału, który jako jedyny może w środowisku lokalnym obrócić się właśnie w udzielenie pomocy w formie tej usługi opiekuńczej, w pomocy osobie starszej.</u>
<u xml:id="u-1.61" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Dzisiaj więc bon senioralny mogę powiedzieć jest realizowany zgodnie z przyjętym harmonogramem, zarówno tym określonym we wpisie do wykazu prac legislacyjnych rządu z 22 marca, jak i zgodny z tym, co przyjęła Komisja Europejska w ramach rewizji Krajowego Planu Odbudowy. To, że udało mi się przekonać i nasz rząd, ministerstwo funduszy i Komisję Europejską – negocjacje, wiecie państwo, oczywiście, że nie są łatwe – ale to jest naprawdę ewenement, że nam udało się dokonać tego wpisu. Dla mnie osobiście naprawdę to było bardzo ważne, bo to jest takie twarde zobowiązanie Polski do realizacji bonu senioralnego dla osób starszych. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.62" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Pani przewodnicząca Borowiak, chciałabym pani tylko tyle może skorygować, może się źle zrozumiałyśmy, otóż mówię o tym, że w grudniu będzie szczegółowa informacja, ponieważ to pani przewodnicząca ustaliła plan pracy swojej Komisji Polityki Senioralnej w dniu 16 lipca, w którym pani przewidziała tę informację, więc tylko do tego nawiązuję.</u>
<u xml:id="u-1.63" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Jestem bardzo otwarta na argumenty merytoryczne i merytoryczną pracę i współpracę na rzecz osób starszych. Jeśli na tej Komisji będziemy przerzucać się nie argumentami merytorycznymi czy też nie będziemy na argumenty merytoryczne pracować, tylko będzie tutaj przede wszystkim krytyka i taka próba obstrukcji tego, co wspólnie z seniorami ustalam i robię, to przykro mi bardzo. W takim razie zapraszam państwa chętnych do pracy i współpracy po informacje, po doradztwo, po sugestie do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zapraszam, urzęduję na parterze w pokoju 109. Zapraszam wszystkich państwa, posłanki, posłów, stronę społeczną, drzwi są otwarte i będziemy rozmawiać merytorycznie absolutnie bez obstrukcji i politykierstwa. Pani przewodnicząca, bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.64" who="#JoannaBorowiak">Zaś co do planu pracy Komisji, wspomniała pani o grudniu, plan pracy Komisji, jak pani wie, bo wiele kadencji pani była posłem, jest ustalany przez prezydium Komisji i wszystkich członków. W takim razie zwracam się do sekretariatu Komisji, korzystając z przywileju przewodniczącej – poproszę o przesunięcie tego grudniowego terminu na wrześniowy, we wrześniu porozmawiamy na temat bonu senioralnego.</u>
<u xml:id="u-1.65" who="#JoannaBorowiak">Bardzo proszę, pan…</u>
<u xml:id="u-1.66" who="#JoannaBorowiak">Rozumiem, że pełna informacja i nie usłyszymy wtedy, że jeszcze nie ma jakichś informacji, bo nie jest grudzień. Bardzo proszę…</u>
<u xml:id="u-1.67" who="#KrzysztofPiątkowski">Natomiast program, o którym dzisiaj mówimy, nie jest prostym programem, w którym po prostu należy się zwrócić do kasy w jakimś samorządzie po wypłatę jakiejś kwoty. Za tym programem stoi pewne zaangażowanie ludzi. Pani minister mówiła o tym – trzeba ludzi nie tylko przygotować merytorycznie, ale trzeba ich znaleźć. To jest proces na tyle skomplikowany, że czas, o którym mówimy, pół roku, które minęło, wydaje się dosyć szybkim i powiedziałbym rekordowym. Gratuluję pani minister, że jesteśmy dzisiaj na takim etapie, o którym można z pewnym optymizmem myśleć, że już niebawem program zacznie być realizowany. Życzę powodzenia, bo on jest rzeczywiście bardzo ważny.</u>
<u xml:id="u-1.68" who="#KrzysztofPiątkowski">Jeszcze raz panią przewodniczącą proszę o pewną refleksję, nie róbmy polityki z tematu, który polityczny nie powinien być. Powinniśmy panią minister wspierać, a nie krytykować, szczególnie w tej części, w której właściwie na tą krytykę nie zasługuje, bo nie widzę nic niepokojącego w tym, że program, odkąd ten rząd naprawdę usilnie pracuje, jest na takim etapie na jakim jest dzisiaj tutaj. Życzę powodzenia.</u>
<u xml:id="u-1.69" who="#JoannaBorowiak">Bardzo proszę, pani przewodnicząca Alicja Chybicka. Proszę uprzejmie.</u>
<u xml:id="u-1.70" who="#JoannaBorowiak">Szanowni państwo, bardzo proszę, ale to już ostatni głos w dyskusji, pan Zbigniew Tomczak, przewodniczący Obywatelskiego Parlamentu Seniorów i to jest ostatni głos w dzisiejszej dyskusji nad tym dokumentem. Bardzo proszę, panie Zbigniewie.</u>
<u xml:id="u-1.71" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Natomiast mam dla pana bardzo myślę taką wiadomość, która rokuje dużą nadzieję czy też szansę wsparcia rodzin, które borykają się z chorobami neurodegeneracyjnymi, że w ramach międzyresortowego zespołu, który zajmuje się systemowym przeglądem wsparcia osób starszych, mamy tam dwa zespoły robocze i jeden z tych zespołów roboczych dzisiaj pochyla się nad właśnie sytuacją rodzin osób dotkniętych chorobami neurodegeneracyjnymi. Jesteśmy na etapie, a właściwie kończymy etap diagnozy i kolejnym krokiem będzie przygotowanie rekomendacji pod kątem właśnie wsparcia osób chorych i ich rodzin tak, żeby w końcu po latach braku strategii planu pomocy osobom dotkniętym właśnie chorobami neurodegeneracyjnymi, chorobą Alzheimera, żeby w końcu powstał też i dokument, i plan wsparcia pomocy tym rodzinom, bo przez ostatnie lata niestety nikt nad tym się nie pochylił. Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-1.72" who="#JoannaBorowiak">Dziękuję. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>